STATYSTYKA psychologia SIŚS

I. PRZYGOTOWANIE DANYCH I ZMIENNYCH

DANE; najlepiej przygotować bazę danych w Excel i ją przenieść, ponieważ arkusz kalkulacyjny
ułatwia nam pracę autouzupełnianiem, ponadto, błędy można w nim poprawić i samodzielnie
poprawi błędy w obliczeniach. Program statystyczny ( później PS) tego nie zrobi, błąd zostanie
błędem i nawet po poprawie nasze raporty dalej będą błędne i pracę trzeba będzie wykonać od
początku. Baza danych w Excel pozwala nam na „kopię zapasową” naszej pracy, bo po pomyłce w PS
możemy na nowo wrzucić bazę danych i ponownie utworzyć tylko raporty i opisać zmienne.
Natomiast przy zaczęciu tworzenia bazy w PS i pracy na niej i nie posiadaniu jej drugiej wersji, po
pomyłce jesteśmy skazani na tworzenie bazy od podstaw.

TWORZENIE BAZY DANEJ W EXCEL -> PRZENIESIENIE DO PS -> OPISANIE ZMIENNYCH

*matryca bazy danych

Na zajęciach robiliśmy bazę danych dla osób które złamały w badaniu zapałkę lub nie, ilość
złamanych zapałek i innych czynników w trakcie( adrenalina, kortyzol) FIKCYJNA BAZA

OPIS ZMIENNYCH; zmienne opisujemy w zakładce „ zmienne” i są one nazwami i określeniem

zawartości kolumn. Na dole po lewej stronie.

Do nazywania zmiennych nie używamy liter z polskimi znakami i raczej używamy skrótów albo
symboli. Do określenia co oznacza skrót/symbol służy a)etykieta. Przy dodawaniu zmiennych trzeba
pamiętać o dodaniu b)wartości, jeśli są inne niż liczbowe, o dodaniu c)braków ( jeśli są) i d)
określeniu skali. Warto pamiętać o LP, jest to zmienna której będziemy używać, żeby określać ilość
wyników/ osób w badaniu. LP- liczba porządkowa

a)etykieta

1
 STATYSTYKA psychologia SIŚS

b) wartości

Żeby móc umieścić skalę nominalną lub porządkową w programie trzeba im nadać wartość liczbową,
do tego służą „wartości”. Po naciśnięciu „…” pojawi się takie okno:

Nadajemy wartość kobieta - 1,

mężczyzna – 2, dodając kolejną wartość
używamy plusika, bo jak klikniemy „ok” to
zamkniemy zakładkę. Generalnie ze skalą
porządkową robimy podobnie np. 1-
zgadzam się, 2- średnio się zgadzam, 3-
raczej nie zgadzam się, 4- totalnie się nie
zgadzam i dokładnie w ten sam sposób
zmienimy wartości. Trzeba zmienić skalę.

c) braki; czasem podczas badania zdarzy nam się, że ktoś pominie jakieś pytanie w ankiecie, albo nie
możemy się rozczytać, albo zapomnieliśmy pobrać jakąś wartość, wtedy zamiast zostawiać dziury
stosuję się umowną zasadę, że wpisuje się „99” albo większą ilość 9, jeśli nasze wartości liczbowe są
większe od 100. Robimy to, żeby nie rozjechała się nam baza danych. Załóżmy, że nie wiemy ile
zapałek złamała osoba 9:

Wpisujemy to 99 w danych i przeskakując do arkusza zmiennych:

2
 STATYSTYKA psychologia SIŚS

Klikając w „…” pojawi się okno:

Zaznaczamy wartości dyskretne i wpisujemy 99,

PS wtedy przy raporcie i wynikach nie
uwzględni nam w obliczeniach tej wartości.

d)skala; żeby wykonywać większość operacji musimy określić skalę, bo od niej będą zależeć
częściowo wyniki jakie przeczytamy w raporcie.

Ogólnie w arkuszu będziemy popełniać błędy- jak je znaleźć?

Będziemy mieć jakąś wartość niepasującą do reszty np. 9 w samopoczuciu gdzie mamy od 1-4 i skalę
porządkową, przy dużej bazie nie jesteśmy w stanie tego wyłapać na oko. Wtedy klikamy:

analiza-> opis statystyczny-> częstości-> statystki

Wtedy w raporcie wykaże nam 9

Ogólnie od razu nasuwa się pytanie po co tu ta 9, trzeba wrócić do arkusza i znaleźć błąd ręcznie,
poprawić, ale przynajmniej wiemy gdzie szukać :P