SỐ 1+2 - THÁNG 1+2/2021

ĐẶC SAN CỦA HỘI CHĂN NUÔI VIỆT NAM

CHĂN NUÔI 2021:

KHÁT VỌNG
THỊNH VƯỢNG
www.nhachannuoi.vn
CÔNG TY TNHH NÔNG NGHIỆP & THỰC PHẨM VIỆT THÁI
Trại heo giống Cụ Kỵ, Hạt Nhân Việt Thái
Thôn Hữu Nghị - Xã. Eadar - H.Eakar - Đăk Lăk
Phòng bán hàng : 0854.445588
Phòng hỗ trợ kỹ thuật : 0814.444488
 Chúc
Mừng
Năm
Mới
2021
 Evonik Vietnam LLC
Vincom center, lầu 17, phòng 17010-11, 72 Lê Thánh Tôn, P. Bến Nghé, Quận 1, TP Hồ Chí Minh
Liên hệ: + 84 28 35285644 hoặc +84 28 35285642
 Truï sôû: 88 Tröôøng Chinh, Ñoáng Ña, Haø Noäi. ÑT: 04.3869 1156 * Fax: 04.3869 0097
Email: hanvet@fpt.vn * Website: www.hanvet.com.vn

HAPPY NEW YEAR 2021 Xuaâân Taân Söûu

DOANH NGHIEÄP KHOA HOÏC COÂNG NGHEÄ

SAÛN XUAÁT DÖÔÏC PHAÅM, HOÙA CHAÁT DIEÄT COÂN TRUØNG, HOÙA CHAÁT SAÙT TRUØNG, VAÉC XIN & SINH PHAÅM
15 DAÂY CHUYEÀN GMP- SAÛN PHAÅM PHAÂN PHOÁI TOAØN QUOÁC, XUAÁT KHAÅU TREÂN 30 NÖÔÙC
GMP-WHO
 CÔNG NGHỆ SINH HỌC
PHỤC HỒI MÔI TRƯỜNG SINH THÁI

Chúc Mừng Năm Mới

Tân Sửu 2021
Kính chúc Quý Khách hàng, Đối tác và Gia quyến
Sức khỏe dồi dào - Mưa thuận gió hòa
Vạn sự thuận lợi - Tỉ sự hanh thông
Được mùa được giá

CÔNG TY TNHH CÔNG NGHỆ SINH HỌC VLAND TP HỒ CHÍ MINH

Địa chỉ: Lô M4, đường số 04, KCN Phúc Long, xã Long Hiệp, huyện Bến Lức, tỉnh Long An
Hotline: 02723 640 166
 BIGDUTCHMAN:
83 năm đồng hành cùng thành công
của Quý khách hàng trên 173 nước
Kính chúc quý khách hàng một năm mới
An Khang Thịnh Vượng- Vạn Sự Như Ý
Tân Sửu 2021

Công ty Cổ phần Tập đoàn MAVIN
www.mavin-group.com
Công ty TNHH Guyomarc’h Việt Nam
www.vn.wisium.com
www.innovad-global.com
Công ty DSM Nutritional Products Việt Nam
COEN
Công ty TNHH COEN-BIO Việt Nam
www.coen-bio.com
Công ty Cổ phần
Anova Feed Việt Nam
www.anovafeed.vn
Công ty TNHH Giống gia cầm
Cao Khanh
www.gagiongcaokhanh.com.vn
CÔNG TY CỔ PHẦN XNK & TM HOMING
www.homingvn.com
www.innovad-laboratories.net
www.dsm.com/anh/en.html
Công ty TNHH Cargill Việt Nam
www.cargillfeed.com.vn
Coâng ty CP Thuoác Thuù y -
Thuûy saûn Thònh Phuù
www. tpvet.com.vn
Công ty TNHH Poulpharm Việt Nam
www.poulpharm.vn/vi
Công ty TNHH Guyomarc’h Việt Nam Công ty CP Dược và Vật tư thú y Hanvet Công ty TNHH Công nghệ sinh học
www.adm.com www.hanvet.com.vn VLand TP. Hồ Chí Minh
www.vlandgroup.com.vn
Coâng ty Provimi Vieät Nam
www.hualigf.com www. provimi.com.vn Công ty TNHH EW Nutrition Việt Nam
www.ew-nutrition.com
Hotline: 0902 220 388
Công ty TNHH Thương mại
Novus Việt Nam
Công ty TNHH Guyomarc’h Việt Nam www.novusint.com Công ty TNHH SX-TM Mebipha
www.presence.vn www.mebipha.com
Công ty Cổ phần Công ty TNHH SILASEAN Công ty TNHH Virbac Việt Nam
www.phileo-lesaffre.com/en www.vn.virbac.com
Công nghệ Dinh dưỡng Việt Nhật
www.vietnhatjsc.net.vn
www.vostermans.com
DOANH NGHIEÄP - DOANH NHAÂN Công ty TNHH BD Agriculture
Công ty TNHH www.bigdutchman.com
Nông nghiệp và Thực phẩm Việt Thái
PHAÙT NGHÓA:
15 NAÊM LÔÙN MAÏNH CUØNG
NGAØNH CHAÊN NUOÂI VIEÄT NAM
Coâng ty TNHH TMDV KTNN
Khôûi Phaù
ñaàtuNghóa
töø khaùt khao www.sg-numega.com
ñöôïc goùp phaàn xaây döïng vaø phaù t trieån ngaønh chaên nuoâi hieän
www. phatnghia.vn
ôû Vieät Nam, traûi qua 15 naêm haønh trình cuûa nhöõng noã löïc khoâng ngöøng, Phaùt Nghóa ña
thaønh thöông hieäu quen thuoäc treân thò tröôøng chaên nuoâi Vieät Nam vôùi ñònh vò saûn phaåm, d
vuï theo tieâu chuaån chaát löôïng Chaâu AÂu vaø Hoa Kyø.
Công ty TNHH Cooperl Việt Nam Công ty TNHH Woosung Việt Nam Công ty CP Phát triển Nông nghiệp
www.woosungfeed.vn Hòa Phát
www.cooperl.vn
www.hoaphat.com.vn
Công ty CP Dược Phẩm Thiên Nguyên
Công ty TNHH TM-SX Trại Việt Công ty Lông vũ Phương Nam
www.thiennguyen.net.vn/ www.vinadown.vn
www.vietfarmsfsf.com

Chủ nhiệm
PGS.TS Nguyễn Đăng Vang
Phó Chủ nhiệm
TS Đoàn Xuân Trúc
Chịu trách nhiệm nội dung
PGS.TS Hoàng Kim Giao
Giám đốc & Biên tập
Nguyễn Quốc Minh
Thư ký Tòa soạn
Trần Ngân
Trình bày
Vương Nguyễn
Toà soạn
Tầng 4, Số 73, Đường Hoàng Cầu
P. Ô Chợ Dừa, Q. Đống Đa, Hà Nội.
Điện thoại: (024).6659.7733
Fax: (024).3219.1649
Liên hệ Quảng cáo: 0901.0110.83
Email: Toasoanchannuoivietnam@gmail.com
Website: www.nhachannuoi.vn
Giấy phép Xuất bản
Cục Báo chí, Bộ TT&TT
Số 99/GP-XBĐS; cấp ngày 25/7/2018
Đại diện Quảng cáo
& Truyền thông
CÔNG TY CỔ PHẦN TRUYỀN THÔNG
VÀ DỊCH VỤ NÔNG NGHIỆP SỐ
Tầng 4, Số 73, Đường Hoàng Cầu
P. Ô Chợ Dừa, Q. Đống Đa, Hà Nội.
Điện thoại: (024).3219 1649
In tại Công ty In Đa Sắc
Giá 45.000 VNĐ
Ảnh bìa: Hoàng Lương
Tháng 1+2/2021
Thư Chúc Mừng Năm Mới
Tân Sửu 2021
Kính gửi: Người chăn nuôi và Bạn đọc!
Sản xuất chăn nuôi trong năm 2020 gặp nhiều khó khăn và thử thách. Ngoài
tác động của đại dịch Covid -19, chăn nuôi còn chịu tác động không nhỏ của
Dịch tả lợn Châu Phi (ASF) gây ra đợt khủng hoảng về giá thịt lợn tăng cao chưa
từng có, kéo dài từ tháng 4/2020 đến cuối tháng 10/2020.
Ngành chăn nuôi cũng chịu ảnh hưởng lớn từ bão, lũ lịch sử tại các tỉnh khu
vực miền Trung, biến đổi cực đoan của thời tiết, khí hậu gây ra.
Nhưng, rất mừng là năm qua, ngành chăn nuôi đã đạt được một số kết quả
quan trọng, tạo thuận lợi cho phát triển bứt phá những năm tiếp theo. Cụ thể, sản
xuất chăn nuôi trong nước đạt cơ bản các mục tiêu đề ra, duy trì mức tăng trưởng
cao, cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu trong nước và một phần xuất khẩu.
Giá trị sản xuất chăn nuôi ước cả năm 2020 tăng khoảng 5,5% so với năm
2019. Tổng đàn lợn đạt 26,17 triệu; tổng số bò 5,87 triệu con; tổng số gia cầm
khoảng 496 triệu con; đàn trâu đạt 2,41 triệu con. Tổng sản lượng thịt hơi các
loại đạt 5,388 triệu tấn. Sản lượng sữa tươi đã vượt mức triệu tấn, đạt 1.086,3
ngàn tấn. Sản lượng trứng các loại đạt 14,539 tỷ quả. Sản lượng mật ong 23,5
ngàn tấn, tăng 7,8%; sản lượng kén tằm 12,8 ngàn tấn và sản lượng tổ yến đạt
mức kỷ lục 75,8 tấn. Ước tính tổng sản lượng thức ăn chăn nuôi năm 2020 đạt 20
triệu tấn, tăng 5,6 % so với năm 2019. Năm 2020 kim ngạch xuất khẩu sản phẩm
chăn nuôi ước đạt khoảng 1,2 tỷ USD.
Cùng với đó, ngày 6/10/2020, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã
ký Quyết định số 1520/QĐ-TTg Phê duyệt Chiến lược phát triển chăn nuôi giai
đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2045. Cùng với Luật Chăn nuôi có hiệu lực, đây là
hành lang pháp lý quan trọng để ngành chăn nuôi phát triển và hội nhập trong
những năm tiếp theo.
Ngoài ra, năm 2020, chăn nuôi Việt Nam cũng đón nhận “làn sóng” đầu tư
công nghệ cao chưa từng có trong lịch sử.
Năm 2020 qua đi, năm mới Tân Sửu 2021 đang tới, ngành chăn nuôi với
khát vọng thịnh vượng đang chào đón những cơ hội mới, thành công mới. Tạp
chí Chăn nuôi Việt Nam xin gửi đến các Bạn đọc, Doanh nghiệp, Đối tác, Người
Chăn nuôi lời chúc Sức Khỏe – Hạnh Phúc – Thành Công.
Chúc mừng Xuân Tân Sửu 2021.
Trân trọng!
Ban biên tập
TẠP CHÍ CHĂN NUÔI VIỆT NAM
Trong số này
Chăn nuôi 2020: Sự kiện và bình luận 12-13
Chăn nuôi 2021: Khát vọng thịnh vượng 16-17
Ngành Thú y 2020: Nỗ lực kiểm soát dịch bệnh và tăng cường 18-19
xúc tiến thương mại
Ngày Tết nói chuyện ăn uống 26-27
Tác động của đại dịch Covid-19 đến ngành chăn nuôi toàn cầu 28-29
www.nhachannuoi.vn 11
 Chào Xuân Tân Sửu

CHĂN NUÔI 2020:

SỰ KIỆN VÀ BÌNH LUẬN
1. Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược chăn nuôi 2021-2030, tầm
nhìn 2045

N
gày 6/10/2020, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã ký Quyết định số 1520/QĐ-TTg
Phê duyệt Chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2045. Chiến lược
xác định các mục tiêu cụ thể cho ngành chăn nuôi đó là, mức tăng trưởng giá trị sản xuất giai
đoạn 2021-2025 trung bình từ 4-5%/năm; giai đoạn 2026-2030 trung bình từ 3-4%/năm. Sản lượng
thịt xẻ các loại đến năm 2025 đạt từ 5,0-5,5 triệu tấn, trong đó: thịt lợn từ 63-65%, thịt gia cầm từ 26-
28%, thịt gia súc ăn cỏ từ 8-10%; đến năm 2030 đạt từ 6,0-6,5 triệu tấn, trong đó: thịt lợn từ 59-61%,
thịt gia cầm từ 29-31%, thịt gia súc ăn cỏ từ 10-11%. Trong đó, xuất khẩu từ 15-20% sản lượng thịt lợn,
từ 20-25% thịt và trứng gia cầm. Sản lượng trứng, sữa đến năm 2025 đạt từ 18-19 tỷ quả trứng và từ
1,7-1,8 triệu tấn sữa; đến năm 2030 đạt khoảng 23 tỷ quả trứng và 2,6 triệu tấn sữa. Như vậy, lần đầu
tiên trong lịch sử ngành chăn nuôi có được một chiến lược phát triển bài bản, dài hơi và xứng tầm với
vai trò, vị thế của ngành chăn nuôi trong tổng thể nền kinh tế của đất nước.  

2. Giá thịt lợn tăng cao 3. Chăn nuôi gia cầm một năm buồn
kỷ lục, có lúc chạm mốc
100.000 đồng/kg
N
ăm 2020, quy mô đàn gia cầm
tăng ồ ạt, trong khi đó sản phẩm

T
ừ đầu tháng 4/2020, giá thịt lợn hơi xuất
bán tại chuồng có xu hướng tăng. Có
những thời điểm giá lợn hơi và giá thịt
lợn nóng từ nông thôn đến thành thị, từ nghị
trường Quốc hội tới các cuộc họp thường kỳ,
cuộc họp điều hành giá của Chính phủ. Chưa bao
giờ trong lịch sử mà người đứng đầu Chính phủ
là Thủ tướng phải thốt lên rằng, “giá lợn hơi tăng
như vậy là quá đáng”. Hay câu nói “muốn ăn thịt
lợn lên ti vi mà mua” trở lên nổi tiếng và phổ biến
gia cầm nhập khẩu cũng tăng làm
cho giá gia cầm trong nước giảm khủng
khiếp. Nhiều bà con nông dân rơi vào cảnh
thua lỗ, nợ nần. Có những đơn vị tăng đàn
hơn 30%, có doanh nghiệp trước công suất
khoảng 35 triệu con thì năm 2020 đầu tư
lên 100 triệu con. Để khắc phục tình trạng
trên, cần hạn chế tăng đàn và bên cạnh đó
cần đẩy mạnh xuất khẩu thịt, trứng, con giống... Sang năm 2021, dự báo ngành gia cầm
vẫn gặp rất nhiều khó khăn.

4. Lần đầu tiên nhập khẩu lợn sống

đến vậy. Trong lịch sử, ngành chăn nuôi Việt Nam,
lần giá lợn tăng cao nhất cũng chỉ lên tới 62.000

C
đồng/kg, song năm 2020 giá lợn hơi đã có thời
điểm chạm mốc 100.000 đồng/kg. Giá thịt lợn ũng do ảnh hưởng của ASF khiến
tăng cao là do nguồn cung hạn chế vì ảnh hưởng nguồn cung thịt lợn giảm mạnh,
của ASF (bệnh dịch tả lợn châu Phi). trong đó thịt lợn chiếm 70% cơ cấu
tiêu dùng thịt của người Việt, giá thịt lợn
trong nước tăng mạnh. Bộ NN&PTNT cho
phép nhập khẩu lợn sống từ Thái Lan vào
Việt Nam để nuôi/giết mổ làm thực phẩm kể
từ ngày 12/6/2020. Theo số liệu của Tổng cục
Hải quan Việt Nam, 11 tháng đầu năm 2020,
Việt Nam đã nhập khẩu: 301,1 ngàn con lợn
thịt (kim ngạch 84,6 triệu USD); 90.211 tấn
thịt lợn đông lạnh, trị giá hơn 216 triệu USD, tăng 405,1% về lượng và 531,6% về giá trị so
với cùng kỳ năm 2020. Theo đánh giá của các chuyên gia, đây là quyết sách can đảm của
Bộ NN&PTNT trong bối cảnh giá lợn hơi ở mức cao kỷ lục. Điều này ngay lập tức đã giúp
"hạ nhiệt" giá lợn hơi trong nước, góp phần cân bằng cung cầu thịt lợn, đảm bảo quyền lợi
cho người tiêu dùng.

12 www.nhachannuoi.vn
 Tháng 1+2/2021

5. Điểm danh những dự án chăn nuôi lớn nhất năm 2020

Lĩnh vực gia cầm
Ngày 23/12/2020, Công ty Cổ phần Chăn
nuôi C.P Việt Nam khánh thành Nhà máy giết
mổ gia cầm lớn nhất khu vực Đông Nam Á
tại tỉnh Bình Phước, quy mô đầu tư 250 triệu
USD. Giai đoạn 1 của dự án sẽ có quy mô giết
mổ 50 triệu con gà/năm và giai đoạn 2 nâng
công suất lên 100 triệu con gà/năm, trở thành
tổ hợp nhà máy con giống, gia công, giết mổ,
chế biến gà lớn nhất Đông Nam Á.
Ngày 14/11/2020, Công ty cổ phần Mebi
Farm khởi công dự án khu chăn nuôi gà đẻ
trứng công nghệ cao Mebi Farm tại thôn Hiệp
Hòa, xã Tân Thắng, huyện Hàm Tân. Dự kiến
khu trang trại nuôi 1,2 triệu con gà đẻ trứng và
600.000 con gà hậu bị, ứng dụng công nghệ
cao của Nhật Bản.
Ngày 17/08/2020, Công ty TNHH giống
gia cầm Minh Dư đã khởi công dự án Cơ sở
chăn nuôi và sản xuất giống gia cầm công
nghệ cao Minh Dư tại huyện Vân Canh, tỉnh
Bình Định. Dự án xây dựng 32 chuồng nuôi,
sản xuất 29,7 triệu con gà giống thương
phẩm 01 ngày tuổi/năm; tổng vốn đầu tư
trên 262 tỷ đồng. Dự kiến quý 1/2021 dự án
đi vào hoạt động.
Ngày 11/08/2020, Bel Gà đã chính thức
khởi công dự án “Nhà máy ấp trứng gia cầm”
tại tỉnh Tây Ninh. Dự kiến, Nhà máy sẽ đi vào
hoạt động vào Quý I/2021 với công suất thiết
kế 21 triệu gà con một năm.
Lĩnh vực chăn nuôi lợn
Ba dự án trang trại nuôi lợn của New
Hope tại Bình Phước, Thanh Hóa, Bình Định
với tổng vốn đầu tư 200 triệu USD tại Việt Nam
và có tổng công suất lên tới 27 000 lợn nái. Ba
dự án đều áp dụng mô hình sản xuất cân đối
trọn gói nhịp độ theo tuần, sử dụng các thiết
bị hàng đầu thế giới, thực hiện sản xuất tự
động hóa.
Ngày 27/9/2020, Tập đoàn Hùng Nhơn,
Tập đoàn De Heus (Hà Lan) khởi công dự án
“Tổ hợp khu nông nghiệp ứng dụng công
nghệ cao DHN Đăk Lăk”. Dự án với số vốn
Tổ hợp nhà máy con giống, gia công, giết mổ, chế biến gà lớn của C.P Việt Nam.
đầu tư lên tới 1.500 tỷ có công suất chăn nuôi
2.500 con heo cụ kỵ và ông bà được chọn lựa
kỹ càng để bảo đảm nguồn gen tốt. Sau khi dự
án hoàn thành và đi vào hoạt động, hàng năm
sẽ cung cấp ra thị trường khoảng 25 nghìn con
heo bố mẹ và heo hậu bị.
Tập đoàn KDI Holdings cũng đã công
bố đầu tư dự án liên hợp nông nghiệp công
nghệ cao Phước An ở huyện Krông Pắc, tỉnh
Đắk Lắk. Quy mô dự án gồm trại lợn giống bố
mẹ với 10.000 con, trại lợn giống ông bà cụ kị
2.000 con, trại lợn thịt thương phẩm 144.000
con, khu sản xuất ngô nguyên liệu thức ăn
chăn nuôi 30.000 tấn mỗi năm, nhà máy sản
xuất phân bón hữu cơ từ phế thải trang trại tại
huyện.
Lĩnh vực giết mổ, chế biến
Tháng 6/2020, nhà máy Green Chicken
(Công ty Cổ phần công nghệ thực phẩm Vinh
Anh, Công ty TNHH Green Chicken, Tập đoàn
De Heus Hà Lan cùng các đối tác đã liên kết
xây dựng) đã đưa vào hoạt động. Nhà máy có
công suất lên tới 45.000 con gà thịt/ngày và
15.000 con vịt thịt/ngày tại huyện Thường Tín,
Hà Nội.
Ngày 3/10/2020, Công ty Cổ phần Masan
MEATLife trực thuộc Tập đoàn Masan chính
thức đưa Tổ hợp chế biến thịt MEAT Deli Sài
Gòn tại tỉnh Long An trị giá 1.800 tỷ đi vào hoạt
động, công suất 1,4 triệu con lợn/năm, tương
đương với 155.000 tấn sản phẩm thịt mát
và thịt chế biến từ thịt mát. Trước đó, tháng
12/2018, Nhà máy MEAT Hà Nam đã được
khánh thành.
Đối với ngành gia cầm, Masan còn công
bố rót vốn sở hữu 51% Công ty Cổ phần 3F
Việt, chính thức bước chân vào lĩnh vực giết
mổ gia cầm. Có thể nói, Masan là “lính mới”
nhưng với tiềm lực và tầm nhìn chiến lược,
họ đã đã có những bước đi khôn ngoan để
xâm nhập vào ngành thịt trị giá hàng tỷ đô
của Việt Nam; hoàn thành chuỗi 3F và bán lẻ
hoàn hảo.
Lĩnh vực thức ăn chăn nuôi
Ngày 18/11/2020, Công ty Japfa Comfeed
Việt Nam đã khánh thành nhà máy sản xuất
thức ăn chăn nuôi thứ 6 tại huyện An Nhơn,
tỉnh Bình Định. Nhà máy có vốn đầu tư 300 tỷ
đồng (tương đương với 13 triệu USD), công
suất thiết kế là 180.000 tấn thức ăn chăn
nuôi/năm.
Tháng 12/2020, Cargill cũng công bố kế
hoạch đầu tư 28 triệu USD vào dự án xây dựng
một nhà máy mới về dinh dưỡng vật nuôi tại
miền Nam Việt Nam (cụ thể là tại tỉnh Đồng
Nai). Dự kiến nhà máy sẽ đi vào hoạt động vào
quý IV năm 2022.

6. Xu hướng chuyển đổi số trong ngành chăn nuôi

D
ịch COVID-19 đã giáng một đòn nặng nề vào nền kinh tế, ảnh hưởng ở tất cả mọi ngành
nghề, trong đó có ngành chăn nuôi. Tuy nhiên, xét ở một góc độ tích cực, chính COVID-19
lại đang thúc đẩy sự phát triển cơ sở hạ tầng, công nghệ và quy trình làm việc theo hướng
mọi thứ chuyển sang mô hình online và công nghệ hóa, thúc ép các doanh nghiệp trong chăn
nuôi phải chuyển đổi số mạnh mẽ hơn giai đoạn trước. Các hội thảo, hội nghị online được các
doanh nghiệp, tổ chức vận dụng sáng tạo trên các nền tảng trực tuyến, khiến cho khoảng cách
giữa các quốc gia, khu vực được kéo lại gần, giúp các thông tin thị trường, kỹ thuật chăn nuôi được
lan tỏa rộng rãi, mạnh mẽ…
Tâm An tổng hợp

www.nhachannuoi.vn 13
 Chào Xuân Tân Sửu
CHĂN NUÔI 2020:
MỘT NĂM NHÌN LẠI
Năm 2020, ngành chăn nuôi đối mặt với nhiều khó khăn do dịch bệnh Covid-19, ASF, bão, lũ
lịch sử tại các tỉnh khu vực miền Trung, biến đổi cực đoan của thời tiết, khí hậu. Tuy vậy, giá
trị sản xuất ngành chăn nuôi ước tăng trưởng 5,5% so với năm 2019.
ĐÀN LỢN ĐẠT 26,17 TRIỆU CON
Theo Cục Chăn nuôi, tổng đàn lợn đạt
26,17 triệu con; tổng số bò 5,87 triệu con
(tăng 4,2%); tổng số gia cầm khoảng 496
triệu con (tăng 6,2%); tổng số trâu đạt
2,41 triệu con (giảm 2,6%) với cùng kỳ
năm 2019.
Sản lượng thịt lợn hơi đạt khoảng 3,46
triệu tấn, tăng 3,9% so với năm 2019. Sản
lượng thịt gia cầm hơi các loại đạt trên 1,42
triệu tấn, tăng khoảng 9,2%; sản lượng
trứng đạt 14,5 tỷ quả, tăng khoảng 9,5%
so với năm 2019. Sản lượng thịt bò hơi đạt
khoảng 372,5 ngàn tấn, tăng khoảng 4,8%,
so với năm 2019. Giá trị sản xuất chăn nuôi
ước cả năm 2020 tăng giá khoảng 5,5% so
với năm 2019.
Đặc biệt, đối với đàn lợn, các doanh
nghiệp lớn đều cho kết quả tái đàn và mở
rộng quy mô rất cao. Theo báo cáo của 16
đơn vị, doanh nghiệp chăn nuôi thì đàn lợn
thịt, đến hết tháng 10/2020 đạt trên 5,55
triệu con, tăng so với 01/01/2019 là 59,8%
và so với 01/01/2020 là 55,3%. Tổng đàn nái
cụ kỵ, ông bà của cả nước khoảng 115 ngàn
con, tăng 4,7% so với năm 2019 (tại thời
điểm 12/2019, tổng đàn nái cụ kỵ, ông bà
của cả nước khoảng 109.826 con); đàn lợn
đực giống trên 56.000 con.  điểm cuối năm 2020, giá bình quân cả nước
THỊ TRƯỜNG SẢN PHẨM CHĂN
NUÔI NHIỀU BIẾN ĐỘNG
Giá lợn thịt tăng kỷ lục
Từ đầu tháng 4/2020, giá thịt lợn hơi
xuất bán tại chuồng có xu hướng tăng, có
thời điểm giá thịt lợn hơi tăng cao và cán
mốc 100 ngàn đồng/kg, lý do: nguồn cung
giảm (đàn lợn nái, lợn con chết và tiêu
hủy nhiều trong cao điểm dịch cả nước
từ tháng 5-7/2019, những lợn nái không
14 www.nhachannuoi.vn
chết, cũng rất hạn chế đưa vào phối giống
trong giai đoạn này).
 Bộ NN& PTNT đã nhiều lần tổ chức họp,
tổ chức đoàn công tác trực tiếp đến làm việc
với các doanh nghiệp chăn nuôi lớn để chỉ
đạo sản xuất, phòng, chống dịch bệnh, ổn
định nguồn cung và giảm giá bán lợn thịt.
  Bắt đầu từ tháng 9/2020, giá thịt lợn
hơi đã có chiều hướng giảm và giảm nhanh
trong cuối tháng 10, và tháng 11. Thời điểm
tháng 12/2020, giá thịt lợn hơi bình quân
tại khu vực các tỉnh phía Bắc dao động từ
68.000-71.000 đồng/kg, khu vực phía Nam
và miền Trung không có sự chênh lệch đáng
kể, giá bình quân dao động từ 68.000-70.000
đồng/kg.  nuôi năm 2020 đạt 20 triệu tấn, tăng 5,6 %
Giá thịt gia cầm
Do việc phát triển nhanh đàn gia cầm
2019, đồng thời chịu ảnh hưởng của dịch
Covid-19, nên trong 6 tháng đầu năm 2020
thị trường sản phẩm chăn nuôi gia cầm có
thời điểm có phần mất cân đối giữa cung
- cầu. Giá gà công nghiêp trắng có thời
điểm trong tháng 3-4/2020 chỉ dao động
từ 22.000-24.000 đg/kg, đến khoảng tháng
6,7/2020 tăng lên mức 33.000-36.000 đg/
kg sau đó theo xu hướng giảm, tại thời
đang giao động 25.000-31.000 đg/kg. Trong
năm 2020, giá gà thịt lông màu cũng biến
động theo thị trường, bình quân dao động
trong khoảng 30.000-40.000 đg/kg tùy từng
thời điểm ở cả 3 miền; giá vịt siêu thịt bình
quân năm 2020 có giá thấp chỉ dao động từ
23.000-28.000 đg/kg ở cả 3 miền.
 Trong năm 2020, giá và thị trường sản
phẩm gia súc ăn cỏ ổn định và phát triển tốt.
Giá bò thịt bình quân dao động quanh mức
75.000-85.000 đg/kg, tại miền Bắc có thời
điểm giá đạt trên 85.000 đg/kg; giá sữa bò
tươi ổn định từ 12.000-14.000 đg/lít.
  Thị trường Yến sào chịu ảnh hưởng
lớn bởi dịch Covid-19 nên việc tiêu thụ gặp
nhiều khó khăn, giá xuống thấp và nhiều
sản phẩm tổ yến bán chôi nổi trên thị trường
không được kiểm soát chất lượng, nguồn
gốc xuất xứ làm ảnh hưởng đến giá trị của
mặt hàng này.  Cũng do Covid-19 mà việc
xuất khẩu kén tằm ách tắc tại thị trường
Ấn Độ làm ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt
động sản xuất trong nước.
SẢN LƯỢNG THỨC ĂN CHĂN
NUÔI ƯỚC ĐẠT 20 TRIỆU TẤN
 Ước tính tổng sản lượng thức ăn chăn
so với năm 2019. Trong đó thức ăn cho lợn
9 triệu tấn, chiếm 45% (giảm 4,4% so với
năm 2019); thức ăn cho gia cầm 10 triệu tấn,
chiếm 50% (tăng 11,9% so với năm 2019);
các loại khác khoảng 1 triệu tấn, chiếm 5%
(tăng 69,8% so với năm 2019).
Về giá nguyên liệu: So với năm 2019, giá
một số nguyên liệu TĂCN có xu hướng tăng:
ngô hạt 5.621 đ/kg (tăng 4,3%), khô dầu đậu
tương 10.185 đ/kg (tăng 8,8%), DDGS 6.306
đ/kg (tăng 17,6%), methionine 53.929 đ/
kg (tăng 8,0%); giá một số nguyên liệu có
xu hướng giảm: cám mì 5.173 đ/kg (giảm
1,2%), bột cá 27.225 đ/kg (giảm 3,7%), cám
gạo chiết ly 4.428 đ/kg (giảm 18,9%), sắn lát
5.205 đ/kg (giảm 2,5%), lysine 28.182 đ/kg
(giảm 1,7%).
 Giá thức ăn chăn nuôi thành phẩm bình
quân năm 2020 tăng nhẹ so với năm 2019,
cụ thể: giá thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh cho
lợn từ 60kg trở lên 9.363 đ/kg (tăng 3,1%),
thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh cho gà thịt lông
trắng 9.962 đ/kg (tăng 2,4%), thức ăn hỗn
hợp hoàn chỉnh cho gà thịt lông màu 9.497
đ/kg (tăng 1,3%).
 Tháng 1+2/2021

XUẤT KHẨU SẢN PHẨM CHĂN 38.616 con (bằng 0,14% tổng đàn gia súc gia súc, gia cầm bị chết; Nghệ An có 32,6
NUÔI ĐẠT 1,2 TỶ USD của cả nước); số gia cầm thiệt hại 2.842.043 nghìn con gia súc, gia cầm bị chết... Như vậy,
con (bằng 0,62%). Một số địa phương chịu mức độ thiệt hại về chăn nuôi tuy có gây
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan khó khăn cho người dân khu vực này nhưng
thiệt hại nặng nhất như Quảng Nam có
trong 11 tháng đầu năm 2020, cả nước không ảnh hưởng đáng kể đến tăng trưởng
nhập khẩu 41,5 ngàn con lợn giống (kim 130,6 nghìn con gia súc, gia cầm bị chết;
Bình Định có 78,6 nghìn con gia súc, gia cầm chung của ngành chăn nuôi.
ngạch 24,7 triệu USD); 301,1 ngàn con lợn
thịt (kim ngạch 84,6 triệu USD); hơn 3,4 bị chết; Thừa Thiên - Huế có 57,6 nghìn con Tâm An (tổng hợp)
triệu con gia cầm giống (kim ngạch 17,9 Bảng 1. Tổng hợp kết quả sản xuất chăn nuôi năm 2020, kế hoạch năm 2021
triệu USD) và lượng trâu bò sống giết thịt là
Thực hiện Năm 2020 KH So sánh So sánh
517,9 ngàn con (kim ngạch 556 triệu USD). Chỉ tiêu ĐVT
năm 2019 KH năm 2020 Ước cả năm năm 2021 2020/2019 (%) 2021/2020 (%)
Tổng lượng thịt nhập khẩu các loại (thịt
I. Đàn gia súc, gia cầm            
lợn, gà, gia súc, dê, cừu) là trên 321 ngàn 1. Đàn trâu 1.000 con 2.349,9 2.515,0 2.410,0 2.401,4 2,6 -0,4
tấn (bằng 6% so với tổng sản lượng thịt hơi 2. Đàn bò 1.000 con 5.640,7 5.950,5 5.875,3 6.009,5 4,2 2,3
sản xuất trong nước).      Bò sữa 1.000 con 321,2 335,5 346,5 375,2 7,9 8,3
Về nhập khẩu thức ăn gia súc và nguyên      Tỷ lệ bò lai % 60,5 63,5 62,5 63,5 - -
liệu thức ăn chăn nuôi 3. Đàn lợn 1.000 con 24.932,2 27.250,0 26.170,0 27.103,9 5,0 3,6
     Đàn lợn nái 1.000 con 2.710,2 3.850,0 3.800,0 3.040,9 40,2 -20,0
Trong năm 2020, Việt Nam nhập khẩu      Tỷ lệ nái ngoại % - 30,0 - -    
19,6 triệu tấn nguyên liệu TĂCN, giá trị nhập      Đàn lợn thịt xuất chuồng 1.000 con 42.193,0 48.050,0 44.150,0 - 4,6 -
khẩu 5,7 tỷ USD, trong đó: nguyên liệu giàu Tỷ lệ lợn lai, ngoại % 93,0 94,5 93,5 94,5 0,5 1,1
năng lượng 11,4 triệu tấn, giá trị nhập khẩu 4. Đàn gia cầm Triệu con 467,0 496,5 496,0 512,9 6,2 3,4
2,3 tỷ USD; nguyên liệu giàu đạm 7,5 triệu     Đàn gà Triệu con 365,0 378,5 396,0 410,7 8,5 3,7
tấn, giá trị nhập khẩu 2,55 tỷ USD, thức ăn     Tổng số gia cầm xuất bán Triệu con 703,7 669,2 785,5 - 11,6 -
bổ sung 660,9 nghìn tấn, giá trị nhập khẩu II. Sản phẩm chăn nuôi            
875,6 triệu USD. So với năm 2019, TĂCN 1. Thịt hơi các loại 1.000 tấn 5.112,7 5.311,9 5.388,2 5.720,6 5,4 6,2
nhập khẩu năm 2020 giảm 5,7% về khối      Thịt lợn 1.000 tấn 3.328,8 3.485,0 3.459,3 3.668,7 3,9 6,1
lượng và giảm 7,8% về giá trị.      Thịt gia cầm 1.000 tấn 1.302,5 1.325,9 1.421,7 1.504,6 9,2 5,8
     Thịt trâu 1.000 tấn  94,5 96,0 96,0 98,5 1,6 2,6
Năm 2020 kim ngạch xuất khẩu sản      Thịt bò 1.000 tấn  355,3 370,5 372,5 394,8 4,8 6,0
phẩm chăn nuôi ước đạt khoảng 1,2 tỷ      Thịt dê, cừu… 1.000 tấn 31,6 34,5 38,7 46,3 22,4 19,5
USD. Trong đó: thịt lợn tươi, ướp lạnh hoặc 2. Sản lượng sữa tươi 1.000 tấn 986,1 1.150,5 1.086,3 1.210,8 10,2 11,5
đông lạnh khoảng 28,5 triệu USD; thịt và 3. Trứng các loại Triệu quả 13.279,0 14.150,0 14.539,6 15.630,8 9,5 7,5
phụ phẩm gia cầm sau giết mổ khoảng 4. Sản lượng mật ong 1.000 tấn 21,8 27,5 23,5 25,3 7,8 7,7
25,1 triệu USD; trứng gia cầm đã bảo quản 5. Sản lượng kén tằm 1.000 tấn 11,9 11,0 12,8 13,9 8,2 8,0
hoặc làm chín khoảng 1,4 triệu USD; mật 6. Sản lượng tổ yến Tấn 55,7 - 75,8 102,0 36,2 34,6
ong tự nhiên khoảng 71,3 triệu USD; xúc III. Sản lượng thức ăn            
xích và các sản phẩm tương tự, phụ phẩm Thức ăn chăn nuôi công nghiệp 1.000 tấn 18.950,0 17.500,0 20.011,0 21.110,0 5,6 5,5
dạng thịt khoảng 0,3 triệu USD; thịt và phụ (Nguồn: Cục Chăn nuôi)
phẩm dạng thịt đã chế biến khoảng 28,1
triệu USD; thức ăn chăn nuôi và nguyên Bểu đồ 1. Diễn biến giá lợn và gà lông trắng hơi cả nước từ tháng 4 đến tháng 12/2020
liệu khoảng 789 triệu USD. ĐVT: đ/kg
Năm 2020, bão, lũ và sạt lở đã gây thiệt
hại lớn tại một số địa phương. Theo báo cáo
của 18 tỉnh trong vùng bão lũ miền Trung
và Tây Nguyên, tổng số gia súc thiệt hại là

Cục Chăn nuôi đặt mục tiêu tăng trưởng giá trị
sản xuất chăn nuôi bình quân năm 2021 đạt
khoảng 5-6%. Sản lượng thịt các loại đạt khoảng
5,7 triệu tấn, trong đó: thịt lợn đạt khoảng 3,67
triệu tấn (tăng 6,1%), thịt gia cầm đạt khoảng
1,5 triệu tấn (tăng 5,8%), thịt bò đạt khoảng
395 ngàn tấn (tăng 6%). Sản lượng trứng đạt
khoảng 15,6 tỷ quả (tăng 7,5%) và sản lượng
sữa đạt khoảng 1,21 triệu tấn (tăng 11,5%).

www.nhachannuoi.vn 15
 Chào Xuân Tân Sửu
CHĂN NUÔI 2021:
Khát vọng thịnh vượng!
Trong những năm qua, ngành chăn nuôi Việt Nam đã trải qua rất nhiều biến động về bão giá,
dịch bệnh (Lở mồm long móng, ASF), dịch bệnh Covid-19, thiên tai…Năm 2021, trước những
vận hội mới, ngành chăn nuôi có quyền kì vọng về một tương lai chăn nuôi thịnh vượng, tươi
sáng hơn!
Trang trại lợn của Công ty GREENFEED tại huyện Cư Jut, tỉnh Đắk Lắk
NHỮNG VẬN HỘI MỚI…
Hành lang pháp lý hoàn thiện
Năm 2020, Cục Chăn nuôi đã xây dựng
02 Nghị định, 4 Thông tư và nhiều TCVN,
QCVN; triển khai 3 hội nghị phổ biến hướng
dẫn Luật Chăn nuôi đảm bảo tiến độ và nội
dung yêu cầu; xây dựng trình Thủ tướng
Chính phủ ban hành Quyết định số 1520/
QĐ-TTg ngày 06/12/2020 về Chiến lược phát
triển chăn nuôi giai đoạn 2021-2030, tầm
nhìn 2045. Như vậy, từ đầu năm 2021, Việt
Nam chúng ta đã có khá đầy đủ các văn bản
pháp lý để tập trung phát triển ngành chăn
nuôi theo hướng phát triển bền vững và
tăng khả năng cạnh tranh. Đây là động lực
rất lớn thúc đẩy phát triển chăn nuôi trong
năm 2021 và những năm tiếp theo trong
thời kỳ hội nhập kinh tế sâu rộng.
“Đón sóng” đầu tư lớn chưa từng có
trong lịch sử
Các doanh nghiệp trong nước, FDI của
ngành chăn nuôi và nhiều doanh nghiệp
16 www.nhachannuoi.vn
ngoài ngành cũng liên tiếp có những dự án
đầu tư quy mô vào chăn nuôi như: C.P Việt
Nam, Minh Dư, Cao Khanh, Dabaco, Cargill,
Japfa, GREENFEED, Thaco, Mavin, Hùng
Nhơn, Tân Long, Xuân Thiện, KDI Holding…
với tổng giá trị đầu tư lên tới cả tỉ USD.
Điều này chứng tỏ sức hút của ngành
chăn nuôi đối với các nhà đầu tư. Những dự
án này có quy mô lớn, công nghệ cao, chăn
nuôi quy trình khép kín, là nền tảng, tiền đề
quan trọng để ngành chăn nuôi Việt Nam
từng bước hiện đại hóa, phát triển bền vững.
Không những vậy, các doanh nghiệp
3F (Feed-Farm-Food) còn có xu hướng
bán lẻ, cung cấp trực tiếp cho người tiêu
dùng, cắt bỏ khâu trung gian, tối ưu hóa
lợi nhuận, đơn cử như C.P đẩy mạnh chuỗi
cửa hàng C.P Pork; Masan có chuỗi Vinmart,
Vinmart+; CJ Vina Agri đã ra mắt cửa hàng
Meat Master; GREENFEED có chuỗi cửa
hàng thực phẩm WYN...
Điểm sáng từ xuất khẩu các sản phẩm
chăn nuôi
Năm 2020, Việt Nam đã xuất khẩu các sản
phẩm chăn nuôi truyền thống như mật ong
(sang Hoa Kỳ, EU); thịt lợn sữa, lợn choai, lợn
mảnh đông lạnh, trứng gia cầm, sữa các loại
sang các thị trường Hong Kong, Singapore,
Malaysia, Myanmar, Trung Quốc…. Mới đây
nhất, 12/2020, C.P Việt Nam cũng xuất khẩu
lô sản phẩm thịt gà chế biến đầu tiên sang
thị trường Hồng Kông.
Còn theo Cục Thú y, Cục đã nộp hồ sơ
cho 11 nhà máy sản xuất sữa của Việt Nam
cho Tổng cục Hải quan Trung Quốc và đang
chờ phê duyệt. Cục Thú y hoàn tất các thủ
tục để có thể kí Nghị định thư và xuất khẩu
tổ yến sang Trung Quốc vào đầu năm 2021.
Cùng với đó, 20 doanh nghiệp Việt Nam được
xuất khẩu lông vũ sang thị trường nước này.
Đặc biệt, Cục Thú y đã có những phối hợp
tích cực với các cơ quan chức năng của Trung
Quốc, Liên bang Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc…
với nhiều tín hiệu khả quan để xuất khẩu thịt
gà chế biến sang những quốc gia này.
Những tín hiệu tốt từ vắc xin ASF
Năm 2020, theo các cơ quan chuyên
ngành, ASF cơ bản đã được kiểm soát.
Cùng với đó, những thông tin về vắc xin
ASF cũng là một trong những tín hiệu tốt
để cứu ngành chăn nuôi lợn. Thứ trưởng Bộ
NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, đến nay
việc nghiên cứu vắc xin ASF đã làm những
điểm tương đương cơ bản và có những kết
quả thành công bước đầu tương đối khả
quan và chắc chắn. Hiện chuẩn bị cho bước
đánh giá khảo kiểm nghiệm, Cục Thú y song
hành với Công ty NAVETCO chuẩn bị báo
khoa học để thành lập Hội đồng khoa học
quốc gia. Cục Thú y sẽ có kế hoạch cụ thể
cho Navetco khảo kiểm nghiệm một cách
độc lập thật sự chắc chắn.
Từ đầu năm đến ngày 9/12/2020, cả
nước có 2.099 cơ sở an toàn dịch bệnh tại
51 tỉnh, thành phố (trong đó, số cơ sở an
toàn dịch bệnh trên trâu, bò là 83; trên lợn

là 1070; trên gia cầm là 899; số cơ sở an toàn
dịch bệnh là 17).
Hội nhập sâu rộng với chăn nuôi quốc tế
Hai hiệp định CPTPP và EVFTA mà Việt
Nam tham gia đã có hiệu lực. Đây là cơ hội
để ngành tiếp cận nhanh với các tiến bộ kỹ
thuật mới, khoa học công nghệ mới và cách
tổ chức sản xuất tiên tiến nhiều nước thành
viên có nền chăn nuôi công nghiệp, hiện đại,
tiên tiến hơn hẳn nước ta.
Cùng các ngành sản xuất khác, ngành
chăn nuôi sẽ được thừa hưởng các thuận lợi
to lớn từ việc cải cách thể chế, hoàn thiện
cơ chế chính sách, cải cách thủ tục hành
chính… theo xu thế hội nhập sâu, rộng.
Ngành chăn nuôi sẽ thu hút được các nhà
đầu tư mới, phát triển chăn nuôi theo công
nghệ cao với cùng phương thức sản xuất
theo chuỗi giá trị bền vững và theo hướng
xuất khẩu, hiệu quả.
Khi hội nhập, cơ hội lại đến từ chính nội
tại, đó là áp lực buộc ngành chăn nuôi phải
kiên quyết tổ chức lại sản xuất, đẩy nhanh
tái cơ cấu ngành theo hướng phát triển bền
vững và gia tăng giá trị. Bản thân những
người trong ngành cần đổi mới tư duy, tiếp
cận tư duy của hội nhập và chấp nhận cạnh
tranh, tư duy sản xuất theo chuỗi, kể cả tham
gia chuỗi giá trị toàn cầu. Cơ hội nội tại này
rất quan trọng và cũng lại là thách thức mà
trong thời gian vàng khoảng 5-10 năm tới
đây chúng ta phải vượt qua để không bị thua
trên sân nhà.
MUỐN THỊNH VƯỢNG, HÃY VƯỢT QUA
NHỮNG “CHÔNG GAI”…
Nhìn về tương lai ngành chăn nuôi, câu
chuyện thịnh vượng đòi hỏi bản thân mỗi
người, doanh nghiệp, đơn vị của ngành chăn
nuôi nhìn nhận rõ những yếu kém, những
tồn tại để khắc phục và tiến bộ.
Theo đánh giá của các chuyên gia trong
lĩnh vực chăn nuôi, hoạt động chung của
ngành chăn nuôi năm qua đang bộc lộ một
số bất cập. Đó là sự tăng trưởng chưa bền
vững, mới đảm bảo về tăng quy mô chứ
chưa gắn kết với dự báo thị trường để có giải
pháp quyết liệt hơn, kịp thời hơn trong điều
tiết cung - cầu (ví dụ giá thịt lợn hơi tăng
quá cao và kéo dài, ảnh hưởng tới người
tiêu dùng; lượng gà nuôi chăn thả và nuôi
lấy trứng thương phẩm tăng cao, tạo cung
vượt cầu, người chăn nuôi bị thua lỗ). Yêu
cầu chăn nuôi An toàn sinh học, đảm bảo An
toàn thực phẩm và vấn đề môi trường chăn
nuôi vẫn chưa chú ý đúng mức tương xứng
với tăng trưởng chăn nuôi.
Ngoài ra, việc tái cơ cấu chăn nuôi ở
nhiều địa phương chưa được chú trọng. Việc
tổ chức chăn nuôi theo chuỗi liên kết còn
quá ít và hiệu quả chưa cao. Cần sớm hình
Tháng 1+2/2021
ÔNG PHÙNG ĐỨC TIẾN - THỨ TRƯỞNG BỘ NN&PTNT:
Ngành chăn nuôi vẫn còn dư địa lớn
N
ăm 2020 ngành chăn nuôi đã làm được nhiều việc và năm
2021 toàn ngành cần tư duy, hành động khác, quyết liệt
hơn, có gia tốc mới để đẩy nhanh tốc độ chăn nuôi. Ngành
chăn nuôi vẫn còn dư địa lớn.
Để công tác quản lí, điều hành ngành chăn nuôi tốt hơn,
hiệu quả hơn, Thứ trưởng đề nghị Cục Chăn nuôi cần chú trọng
đến các công tác như: 1. Đầu tư công sức, trí tuệ để hoàn thiện 5
đề án ưu tiên đi kèm với Chiến lược phát triển ngành chăn nuôi;
2. Tổ chức các hội nghị chuyên đề ngành lợn, gia cầm, gia súc và thức ăn chăn nuôi để
định hình rõ mỗi ngành, tránh tình trạng khủng hoảng thừa như đối với ngành lợn thời
gian qua; 3. Hoàn thiện cơ sở dữ liệu về ngành chăn nuôi; 4. Tập trung công nghiệp hóa,
hiện đại hóa ngành chăn nuôi mà con giống là số 1; 5. “Xắn tay” vào hỗ trợ các doanh
nghiệp và xúc tiến thương mại…
TS ĐOÀN XUÂN TRÚC - PHÓ CHỦ TỊCH HỘI CHĂN NUÔI VIỆT NAM:
Chuẩn mực mới cho người chăn nuôi
thời kỳ hội nhập
N
gười chăn nuôi (cả nông hộ, doanh nghiệp, hợp tác xã
chăn nuôi, tập đoàn chăn nuôi, những cá nhân, tổ chức
thực hiện chức năng quản lý, dịch vụ, đào tạo, nghiên cứu
và thương mại…liên quan tới lĩnh vực chăn nuôi-thú y) phải hiểu
đầy đủ và tham gia thực hiện Luật Chăn nuôi cùng các văn bản
hướng dẫn kèm theo.
Nông hộ chăn nuôi cần biết gắn với thị trường, không còn sản xuất chăn nuôi theo
tâm lý đám đông, nhanh chóng tham gia vào các chuỗi liên kết khép kín từ chăn nuôi
(giống, thương phẩm) tới cung ứng thức ăn chăn nuôi, dịch vụ và thuốc thú y, giết mổ,
chế biến và tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi.
Thực hiện chăn nuôi đảm bảo an toàn sinh học và các giải pháp xử lý môi trường luôn
là điều kiện cần để chăn nuôi an toàn. Áp dụng các giải pháp để nâng cao năng suất vật
nuôi, giảm chi phí đầu vào, xử dụng các chất bổ sung, men vi sinh, ứng dụng công nghệ
cao, tin học trong quản lý luôn là các yếu tố cần, đảm bảo tăng hiệu quả chăn nuôi.
Thường xuyên cập nhật các thông tin, kể cả các hướng dẫn kỹ thuật mới, trao đổi
kinh nghiệm, nắm bắt thị trường và sẵn sàng hợp tác, kể cả với các đối tác nước ngoài…
là chuẩn mực mới cho người chăn nuôi trong thời kỳ hội nhập.
P.V ghi
thành các vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh, kiện chăn nuôi; cơ sở dữ liệu quản lý ngành
nhất là ở các tỉnh có chăn nuôi hàng hóa lớn. chăn nuôi...; tổ chức bộ máy và phương thức
Đặc biệt vấn đề dịch tả lợn châu Phi vẫn tiếp cận trong quản lý ngành chăn nuôi phù
rất nan giải đối với ngành chăn nuôi. Dù hợp với nền kinh tế thị trường còn nhiều bất
đã có những thông tin lạc quan về vắc xin, cập, nhất là ở tuyến địa phương...
nhưng chặng đường để vắc xin được sản Cùng với đó, áp lực của thị trường, việc
xuất đại trà và sử dụng vào thực tiễn chăn nhập khẩu các sản phẩm chăn nuôi, nhất là thịt
nuôi vẫn là còn xa. Thời điểm này, an toàn lợn, thịt gia súc ăn cỏ gia tăng sẽ là những thách
sinh học vẫn là biện pháp duy nhất đối với thức đối với sản xuất chăn nuôi trong nước.
người chăn nuôi. Mặt khác, tình hình dịch Covid 19 trên
Ngoài ra, trong chỉ đạo điều hành còn thế giới và tại Việt Nam vẫn diễn biến phức
lúng túng, thụ động, chạy theo sự vụ, thiếu tạp tác động bao trùm các hoạt động kinh
bài bản và giải pháp căn cơ. Điển hình như: tế, xã hội. Cùng với đó, thời tiết, khí hậu ngày
mô hình và giải pháp chăn nuôi an toàn sinh càng biến đổi cực đoan, ảnh hưởng trực tiếp
học phù hợp đối với từng loại vật nuôi; kiểm đến phát triển chăn nuôi bền vững.
soát chất lượng giống, môi trường và điều Hà Ngân
www.nhachannuoi.vn 17
 Chào Xuân Tân Sửu

NGÀNH THÚ Y 2020:

NỖ LỰC KIỂM SOÁT DỊCH BỆNH
VÀ TĂNG CƯỜNG XÚC TIẾN THƯƠNG MẠI
Năm 2020 có nhiều bất lợi
về dịch bệnh động vật trên
người và động vật, thời tiết cực
đoan và những thay đổi trong hệ
thống thú y. Song, ngành Thú
y đã nỗ lực kiểm soát tốt dịch
bệnh, tăng cường hỗ trợ xúc tiến
thương mại, góp phần thúc đẩy
sản xuất chăn nuôi phát triển.

DỊCH BỆNH CƠ BẢN ĐƯỢC KIỂM SOÁT

Về bệnh Dịch tả lợn châu Phi
Theo Cục Thú y, từ đầu năm 2020 đến ngày
17/12/2020, cả nước đã xảy ra 1.596 ổ dịch tại
320 huyện thuộc 50 tỉnh, thành phố. Tổng số
lợn phải tiêu hủy là 86.462 con, tổng trọng
lượng là 4.322 tấn. Cả nước có 307 ổ dịch thuộc
307 xã thuộc 108 huyện của 29 tỉnh, thành
phố chưa qua 21 ngày, với số lợn tiêu hủy lũy
kế là 31.211 con. Như vậy, ASF cơ bản đã được
kiểm soát; thời gian qua dịch bệnh chưa xảy ra
tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ vì không đảm bảo
được điều kiện chăn nuôi an toàn sinh học. Cả
nước có 96% số xã có không có ASF, bảo đảm
điều kiện cho công tác tái đàn, tăng đàn.
Về bệnh Cúm gia cầm
Từ đầu năm đến ngày 17/12/2020, cả nước
đã xảy ra 84 ổ dịch Cúm gia cầm H/H5 xảy ra tại
84 xã thuộc 59 huyện của 28 tỉnh, thành phố
(bao gồm: 21 ổ dịch do vi rút A/H5N6 tại 18
tỉnh, thành phố). Tổng số gia cầm mắc bệnh,
chết và tiêu hủy là 255.2019 con (chiếm 0,04%
trong tổng đàn 520 triệu gia cầm.
So sánh cùng kỳ năm ngoái, số ổ dịch Cúm
gia cầm A/H5 tăng 1,9 lần, số gia cầm tiêu hủy
tăng 1,9 lần. Hiện nay, cả nước có 02 ổ dịch
cúm gia cầm A/H5N6 tại 02 tỉnh Khánh Hòa,
Nghệ An. Như vậy tuyệt đại đa số (99,06%)
trong tổng đàn gia cầm 520 triệu con an toàn
với cúm gia cầm.
Hiện nay, Việt Nam chưa phát hiện trường
hợp nhiễm cúm A/H7N9, tuy nhiên nguy cơ vi
rút cúm A/H7N9 và một số chủng vi rút khác
như A/H5N2, A/H5N8 xâm nhiễm vào nước ta
rất cao.
Từ đầu năm đến ngày 17/12/2020, cả nước
Lực lượng Thú y lấy mẫu huyết thanh trên gia cầm tại chợ Hà Vỹ (Thường Tín - Hà Nội) (Ảnh: Ngọc Sơn)
xảy 194 ổ dịch LMLM tại 62 tỉnh, thành phố;
số gia súc mắc bệnh là gần 8.000 con (chiếm
0,02% tổng đàn gia súc 34 triệu con. So với
năm 2019, số ổ dịch giảm 2,4 lần, số gia súc
mắc bệnh và tiêu hủy giảm 3,5 lần.
Đối với bệnh tai xanh, từ đầu năm đến
16/12/2020, đã phát hiện 05 ổ dịch Tai xanh
(bao gồm 04 ổ dịch tại các xã của 04 huyện
thuộc tỉnh Nghệ An; 01 ổ dịch tại tỉnh Hà Nam;
số lợn mắc bệnh và tiêu hủy là 119 con).
Đối với bệnh Dại, từ đầu năm 2020 đến
nay, cả nước đã ghi nhận 72 trường hợp người
tử vong tại 34 tỉnh, thành phố. Cùng với đó,
qua kết quả giám định bệnh Dại tại 14 tỉnh,
thành đã phát hiện 32/168 trường hợp chó,
mèo có kết quả dương tính với vi rút Dại.
Từ tháng 10 năm 2020 đến ngày
17/12/2020 bệnh Viêm da nổi cục lần đầu tiên
xuất hiện tại Việt Nam và đã xảy ra 93 ổ dịch tại
trên 93 xã thuộc 36 huyện của 12 tỉnh, thành
phố làm tổng số 1.271 con trâu, bò mắc bệnh,
trong đó có trên 193 con chết, buộc tiêu hủy.
ĐÓNG GÓP QUAN TRỌNG VÀO VIỆC
XUẤT, NHẬP KHẨU ĐỘNG VẬT VÀ SẢN
PHẨM ĐỘNG VẬT
Cục Thú y đã tích cực làm việc với cơ quan
thú y có thẩm quyền nhiều nước trên thế giới
nhằm tìm kiếm thị trường mới để xuất khẩu
động vật, sản phẩm động vật; qua đó đã xuất
khẩu được nhiều loại sẩn phẩm như mật ong
sang Hoa kỳ, thịt lợn sữa, lợn choai, lợn mảnh
đông lạnh, trứng gia cầm các loại sang các thị
trường Hong Kong, Singapore, Myanmar…
Đồng thời tổ chức kiểm soát tốt các sản phẩm
xuất khẩu, không để hiện tượng hàng xuất
khẩu trả về.
Cục cũng tổ chức giám sát dịch bệnh
thủy sản đáp ứng yêu cầu của nước nhập
khẩu, tạo thuận lợi cho việc xuất khẩu thủy
sản, đặc biệt là gần đây, các nước đòi hỏi yêu
cầu rất cao về yếu tố kĩ thuật như giám định
dịch bệnh thủy sản. Do đó, Cục Thú y đã có
những nỗ lực rất lớn trong hoạt động xuất
nhập khẩu thủy sản của Việt Nam, nhất là tôm
và các sản phẩm từ tôm sang thị trường Úc,
Trung Quốc, Hàn Quốc.
Cụ thể, năm 2020, doanh nghiệp Việt Nam

18 www.nhachannuoi.vn

đã xuất khẩu được gà giống với số lượng
là 206.244 con (tăng tuyệt đối so với năm
2019). Tôm càng xanh giống xuất khẩu đạt
10.440.000 con, tăng 67% so với năm 2019;
post tôm thẻ chân trắng xuất khẩu được
170.000 con.
Xuất khẩu thực phẩm có nguồn gốc
động vật tăng 16% đạt 105.298.912kg. Sản
phẩm từ mật ong tăng 38% đạt 50.314.245kg,
sản phẩm từ sữa tăng 32.652.677kg. Kiểm
dịch xuất khẩu trứng chim cút đóng lon đạt
499.355kg, tăng 32% so với năm 2019, tuy
nhiên trứng vịt muối lại giảm…
Trước diễn biến phức tạp về tình hình
dịch bệnh mới nổi, nguy hiểm diễn biến phức
tạp trên thế giới đòi hòi một nỗ lực rất lớn.
Để đáp ứng yêu cầu mới, trong những năm
qua Cục Thú y đã tích cực triển khai các biện
pháp kiểm soát hiệu quả để dịch bệnh không
xâm nhập vào nước ta. Năm 2020, Cục Thú y
đã kiểm dịch được 308.000 con lợn sống để
giết mổ; 224.138 tấn thịt gia cầm làm thực
phẩm (tăng 76,69%) so với cùng kỳ năm 2019;
212.049 tấn thịt lợn tăng 255,74% so với cùng
kỳ năm 2019 (57.709 tấn); 109.487 tấn thịt
trâu bò làm thực phẩm (tăng 78,77% so với
cùng kỳ năm 2019.
TÍCH CỰC XÚC TIẾN THƯƠNG MẠI
Nhờ các hoạt động hiệu quả của Cục Thú
y và các đơn vị liên quan, đến nay, đã có 05
nhà máy thuộc 04 công ty sản xuất sữa của
Việt Nam được Tổng cục Hải quan Trung Quốc
cấp mã xuất khẩu các sản phẩm bao gồm: sữa
tiệt trùng, sữa chua, sữa đặc, phô mai các loại
sang Trung Quốc (Bao gồm: Nhà máy TH True
Milk, nhà máy sữa Thống Nhất và nhà mát sữa
Sài Gòn của Vinamilk; nhà máy sữa Hanoimilk
và nhà máy của Bel Việt Nam).
Cục Thú y đã hướng dẫn và hỗ trợ thêm
11 nhà máy sản xuất sữa của Việt Nam nộp
hồ sơ cho Tổng cục Hải quan Trung Quốc và
đang chờ phê duyệt (bao gồm 07 nhà máy
của Vinamilk, 01 nhà máy của Mộc Châu Milk,
01 nhà máy của Nutifood và 02 nhà máy của
Cô gái Hà Lan).
Với việc hỗ trợ xuất khẩu tổ yến, Cục Thú y
đã nộp hồ sơ đề nghị Trung QUốc mở cửa thị
trường tổ yến từ tháng 4.2019. Đến nay Tổng
cục Hải quan Trung Quốc đã hoàn thành việc
thẩm định hồ sơ và chuẩn bị cho bước kiểm
tra thực tế. Hiện nay, Cục đang phối hợp với
các cơ quan của Trung Quốc hoàn tất các thủ
tục để có thể kí Nghị định thư và xuất khẩu tổ
yến vào đầu năm 2021.
Cục Thú y cũng đàm phán xong mẫu giấy
Chứng nhận kiểm dịch xuất khẩu lông vũ từ
Việt Nam sang Trung Quốc từ tháng 1/2020.
Cục Thú y nhận cờ đơn vị thi đua xuất sắc của Thủ tướng Chính phủ (Ảnh: Hà Ngân)
Hiện tại, đã có 20 doanh nghiệp Việt Nam
được xuất khẩu lông vũ sang thị trường này.
Từ đầu năm tới nay, các doanh nghiệp xuất
khẩu bột cá Việt Nam đã xuất khẩu được hơn
100.000 tấn bột cá và dầu cá sang thị trường
Trung Quốc. Hiện có 14 doanh nghiệp sản
xuất bột cá và dầu cá của Việt Nam được Tổng
cục Hải quan chấp nhận nhập khẩu. Ngoài 14
doanh nghiệp đang xuất khẩu, Cục Thú y đã
hướng dẫn và hỗ trợ 18 doanh nghiệp mới
chuẩn bị hồ sơ đăng ký xuất khẩu bột cá và
dầu cá sang thị trường Trung Quốc.
Kết quả hỗ trợ xuất khẩu thịt gà chế biến,
(1) Cục đã mời Đại sứ quán Việt Nam tại Bắc
Kinh phổ biến các điều kiện và thủ tục đăng ký
xuất khẩu thịt gia cầm và trứng gia cầm sang
thị trường Trung Quốc vào đầu năm 2020; (2)
Cục đã hoàn thiện hồ sơ đăng ký xuất khẩu thịt
gà chế biến của Công ty C.P Việt Nam cho Cơ
quan kiểm dịch động vật Liên bang Nga. Ngày
5/3, cơ quan này đã thông báo cho phép chính
thức cho phép nhập khẩu thịt gà chế biến từ
Việt Nam….(3) Chuẩn bị hồ sơ mới gửi Cục
Thú y Nhật Bản đề nghị cấp phép nhập khẩu
cho nhà máy C.P tại Bình Phước; (4) Chuẩn bị
hồ sơ đăng ký xuất khẩu thịt gà gửi cơ quan
có thẩm quyền của Hàn Quốc đánh giá rủi ro
nhập khẩu.
Cùng với đó, Cục cũng chủ trì, phối hợp
với các phòng liên quan cung cấp các yêu cầu
vệ sinh thú y, phân tích, đánh giá nguy cơ trên
cơ sở thông tin do các cơ quan có thẩm quyền
về thú y các nước: Nga, Ba Lan, Mexico, Belarus,
Hàn Quốc, Argentina, Sri Lanka, Newzealand,
Bolivia, Lít-va, Ý, Nam Phi và một số nước khác
phục vụ việc kiểm soát nhập khẩu động vật,
sản phẩm động vật vào Việt Nam. Cục cũng
Tháng 1+2/2021
hoàn thành quá trình đánh giá rủi ro nhập
khẩu lợn sống từ Thái Lan vào Việt Nam…
Phát biểu tại hội nghị tổng kết năm 2020,
phương hướng nhiệm vụ năm 2021 của Cục
Thú y, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết,
năm vừa có nhiều bất lợi khi dịch bệnh ảnh
hưởng sâu rộng, thiên tai, bão lũ…Tuy nhiên,
ngành chăn nuôi, thủy sản vẫn đạt được
những thành tích đáng ghi nhận: Sản lượng
thủy sản 8,56 triệu tấn; trứng trên 14,5 tỷ quả;
thịt trên 5 triệu tấn… đảm bảo nhu cầu tiêu
dùng trong nước và xuất khẩu. “Chúng ta tự
hào ngành Thú y đóng góp rất quan trọng vào
thành công này”, Thứ trưởng nhấn mạnh.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng đánh
giá đây là một năm rất toàn diện, xuất sắc của
ngành Thú y trong các mặt hoạt động. Nổi bật
nhất, mặc dù Covid-19 diễn biến rất phức tạp
nhưng Cục Thú y đã tổ chức lễ kỉ niệm 70 thành
lập ngành Thú y được tổ chức cẩn thận, chu
đáo, hoành tráng, ấn tượng. Điều này nhân lên
niềm tự hào với những người đã và đang làm
ngành Thú y.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến lưu ý, thời
gian tới, bước vào giai đoạn khó khăn, đó là sự
gia tăng dịch bệnh, các hoạt động thương mại,
du lịch sôi động; đường biên giới rất dài, bệnh
Dịch tả lợn châu Phi chưa có thuốc chữa… Tất
cả những điều này đòi hỏi Cục Thú y cần phối
hợp, làm tốt và làm tốt hơn để tăng cường
công tác quản lí dịch bệnh trên gia súc, gia
cầm, thủy sản; kiểm dịch động vật, sản phẩm
động vật; kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh
thú y, quản lí thuốc thú y… xứng đáng với
truyền thống vẻ vang 70 năm ngành Thú y.
Đỗ Hà
www.nhachannuoi.vn 19
 Chào Xuân Tân Sửu

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA VỀ THỊT TRÂU, BÒ MÁT

TCVN 12429-2:2020 Thịt mát - Phần 2: Thịt trâu, bò ban hành theo Quyết định số 3272/QĐ-
BKHCN của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ ngày 26/11/2020. Tiêu chuẩn do Trung
tâm Kiểm nghiệm kiểm chứng và Tư vấn chất lượng nông lâm thủy sản (Cục Quản lý chất lượng
Nông lâm sản và thủy sản) phối hợp với Hội Chăn nuôi Việt Nam tổ chức xây dựng.
Yêu cầu về chất lượng và an toàn thực phẩm

Chỉ tiêu Yêu cầu

1. Thịt sống  
- Bề mặt Bề mặt thịt khô, trơn, không dính nhớt, không dính tay.
- Màu thịt nạc Màu đỏ hồng hơi sẫm, sắc đồng đều.
- Màu mỡ Màu trắng sữa hoặc vàng sáng.
- Mùi Mùi đặc trưng của thịt trâu, không có mùi lạ.
- Cấu trúc Mềm, đàn hồi, cơ thịt liên kết chặt chẽ.

2. Thịt luộc  
- Màu mỡ Màu trắng trong hoặc vàng trong.
Tiêu chuẩn quốc gia về thịt trâu, bò mát được kì vọng sẽ là động lực

T
- Màu thịt nạc Từ nâu nhạt đến nâu hơi sẫm, không có màu bất thường.
thúc đẩy ngành chăn nuôi bò thịt nước ta phát triển.
- Mùi vị Đặc trưng bởi mùi thơm mỡ, mùi thịt trâu chín, không có mùi chua.
iêu chuẩn bao gồm các nội dung chính sau: Định nghĩa về   Vị ngọt thịt, béo ngậy.
thịt trâu, bò mát; yêu cầu về quy trình sản xuất; yêu cầu về - Cấu trúc Săn chắc, mọng nước.
chất lượng và an toàn sản phẩm; yêu cầu về bao gói, ghi
nhãn, bảo quản, vận chuyển, hạn sử dụng và truy xuất 3. Nước luộc thịt  
nguồn gốc. - Màu nước Màu vàng đến nâu nhạt.
Định nghĩa về thịt trâu, bò mát - Mùi vị Mùi thơm thịt và thơm mỡ đặc trưng, không có mùi lạ như mùi chua,
mùi tanh. Vị ngọt thịt, không có vị chua.
Thân thịt trâu, bò ngay sau khi giết mổ ở dạng nguyên thân thịt
hoặc xẻ đôi, hoặc xẻ tư, trải qua quá trình làm mát liên tục trong khoảng
Chỉ tiêu lý - hóa
thời gian không quá 48 h, bảo đảm tâm thịt ở phần dày nhất đạt nhiệt
độ thấp hơn 7⁰C và không thấp hơn -1,5⁰C. Các dạng sản phẩm như cắt
Tên chỉ tiêu Yêu cầu
miếng hoặc xay được pha lọc từ thân thịt đã qua quá trình làm mát. Thịt
trâu, bò mát được vận chuyển và bảo quản bảo đảm duy trì nhiệt độ sản
pH (*) 5,5 đến 5,7
phẩm từ 0 ⁰C đến 4⁰C.
Yêu cầu về quá trình sản xuất 2. Tổng hàm lượng nitơ bazơ bay hơi TVB-N
20
(mg/100g, không lớn hơn)
Vận chuyển trâu, bò sống: Thời gian vận chuyển và phương tiện
vận chuyển đáp ứng các quy định hiện hành và bảo đảm đối xử nhân
đạo với động vật. Chú thích:
* Giá trị pH này chỉ áp dụng đối với sản phẩm thịt trâu, bò mát chưa sử dụng biện pháp kỹ
( )

Chờ giết mổ: Trâu bò phải được nghỉ ngơi, bảo đảm cho con vật trở thuật bảo quản dẫn đến làm thay đổi giá trị pH.
về trạng thái bình thường, được cung cấp đầy đủ thức ăn, nước uống sạch
trong thời gian chờ giết mổ và bảo đảm đối xử nhân đạo với động vật. Giới hạn ô nhiễm kim loại nặng
Giết mổ: Trâu, bò sống đưa vào khu vực giết mổ được làm ngất
bằng thiết bị bảo đảm đối xử nhân đạo với động vật, ngay sau đó được Tên chỉ tiêu Mức tối đa
lấy huyết, lột da và tách nội tạng.
1. Cadimi (Cd), mg/kg 0,05
Làm mát: Quá trình làm mát phải được thực hiện ngay sau khi kết
thúc quá trình giết mổ và bảo đảm tâm thịt ở phần dày nhất đạt nhiệt 2. Chì (Pb), mg/kg 0,1
độ thấp hơn 7⁰C và không thấp hơn -1,5⁰C trong khoảng thời gian
không quá 48 h. Yêu cầu về an toàn thực phẩm
Pha lọc và đóng gói: Trong quá trình pha lọc và đóng gói, nhiệt độ Dư lượng thuốc thú y, phù hợp với quy định hiện hành.
sản phẩm thịt luôn được duy trì ở mức thấp hơn 7⁰C. Nhiệt độ phòng Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, phù hợp với quy định hiện hành.
pha lọc và đóng gói luôn được duy trì thấp hơn 12⁰C.

20 www.nhachannuoi.vn
 Tháng 1+2/2021

Chỉ tiêu vi sinh vật:

Kế hoạch lấy mẫu Giới hạn cho phép TS. TỐNG XUÂN CHINH - PHÓ CỤC TRƯỞNG CỤC CHĂN NUÔI:
Chỉ tiêu
n c m
5
Nhu cầu sản phẩm gia súc ăn cỏ ngày
1. Tổng vi sinh vật hiếu khí, cfu/g 5 2 5 x 10
2 càng tăng

N
2. E. Coli, cfu/g 5 2 5 x 10
3. Salmonella/25 g 5 0 Không phát hiện hu cầu trong nước
n là số mẫu cần lấy từ lô hàng để kiểm nghiệm. về sản phẩm gia
c là số mẫu tối đa cho phép trong n mẫu có kết quả kiểm nghiệm nằm giữa giá trị súc ăn cỏ ngày
m và giá trị M. càng tăng (dân số tăng, du
m là giới hạn dưới. lịch ngày càng phát triển…).
M là giới hạn trên. Cùng với đó, hội nhập kinh
Nếu trong n mẫu kiểm nghiệm chỉ 01 mẫu cho kết quả vượt quá giá trị M là không đạt. tế tạo cơ hội cho ngành chăn
Chỉ tiêu ký sinh trùng nuôi tiếp cận được những
công nghệ mới về giống,
Tên chỉ tiêu Yêu cầu
thức ăn, phương thức quản
Gạo bò (Cysticercus bovis) Không phát hiện lý... Ngoài ra, các văn bản quy
phạm về quản lý ngày càng
Ghi nhãn: Việc ghi nhãn sản phẩm thịt trâu, bò mát phải được thực
hoàn thiện đã tạo điều kiện
hiện theo các quy định hiện hành.
cho nhà đầu tư.
Bao gói, vận chuyển, bảo quản, thời hạn sử dụng Tuy nhiên, chăn nuôi bò
Vận chuyển: Thịt trâu, bò mát được vận chuyển bằng các phương thịt cũng gặp không ít thách thức, đó là chăn nuôi nhỏ lẻ chiếm tỷ lệ
tiện chuyên dụng, bảo đảm vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm và không cao, kiểm soát dịch bệnh, các dịch bệnh mới còn chưa hiệu quả; các
ảnh hưởng đến chất lượng thịt. Trong suốt quá trình vận chuyển thịt sản phẩm thịt bò của một số nước có lợi thế sẽ vào thịt trường Việt
trâu, bò mát phải luôn được duy trì nhiệt độ sản phẩm từ 0⁰C đến 4⁰C; Nam tham gia các Hiệp định thương mại. Việt Nam không có lợi thế
Bảo quản: Thịt sau khi làm mát, pha lọc, đóng gói phải luôn được về diện tích chăn thả.
bảo quản và duy trì nhiệt độ sản phẩm từ 0⁰C đến 4⁰C; Mục tiêu chung là nâng cao năng suất, chất lượng và an toàn
thực phẩm sản phẩm thịt bò đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước
Thời hạn sử dụng: Thân thịt sau khi làm mát có hạn sử dụng không
và xuất khẩu, cần phát triển chăn nuôi gắn với chế biến đa dạng hóa,
quá 12 ngày.
nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm thịt bò, hình thành và phát triển
Sự khác biệt giữa thịt mát và các loại thịt khác ngành công nghiệp chế biến thịt đáp ứng nhu cầu thực phẩm và
Tiêu chí Thịt tươi Thịt mát Thịt đông lạnh nguyên liệu cho công nghiệp.
Mục tiêu cụ thể đó là nâng duy trì mức tăng trưởng trung bình
Quy trình sản Thường được giết Giết mổ, chế biến tại Giết mổ tại các cơ sở giá trị sản phẩm của gia súc ăn cỏ giai đoạn 2021-2025 từ 4-5 %/
xuất và chất mổ và chế biến tại cơ nhà máy công nghiệp của nước xuất khẩu, năm; giai đoạn 2026-2030 từ 3-4%. Cụ thể: Sản lượng thịt xẻ các loại:
lượng thịt sở giết mổ thủ công, hiện đại, kiểm soát cấp đông và chuyển đến năm 2025 đạt từ 5,0 đến 5,5 triệu tấn, trong đó: thịt gia súc ăn
nhỏ lẻ chưa đảm đầy đủ các yếu tố về về Việt Nam. cỏ từ 8 đến 10%; đến năm 2030 đạt từ 6,0 đến 6,5 triệu tấn, trong đó:
bảo đủ điều kiện về nguyên liệu đầu vào, Nhập khẩu bò sống thịt gia súc ăn cỏ từ 10 đến 11%.
vệ sinh an toàn thực quy trình giết mổ, và giết mổ, cấp đông Định hướng phát triển, duy trì tốc độ tăng đàn trung bình 1%/
phẩm. bảo quản,… và đặc tại các cơ sở trong năm giai đoạn 2021-2030 và sản lượng thịt bò tăng trung bình
Sản phẩm giữ biệt kéo dài quá trình nước. 6%/năm. Nâng tỷ lệ đàn bò lai các giống chuyên thịt lên trên 70%
nguyên được màu chín sinh hoá của thịt Hàm lượng dinh tổng đàn.
sắc, mùi vị vốn có của trong công đoạn làm dưỡng bị hao hụt khi P.V (ghi)
thịt, nhưng có nguy mát. trải qua quá trình rã
cơ mất vệ sinh an Sản phẩm có sự gia đông. Kết luận
toàn thực phẩm tăng về mùi hương, Thịt trâu, bò mát là loại thịt chưa chế biến được tiêu thụ phổ biến
độ mềm, vị ngọt tại nhiều quốc gia trên thế giới và sẽ dần trở thành thói quen tiêu
Bảo quản, Ở môi trường thường Nhiệt độ sản phẩm Nhiệt độ tâm sản dùng của người Việt Nam bởi có nhiều đặc tính chất lượng ưu việt so
vận chuyển hoặc môi trường có luôn duy trì phẩm không vượt với dạng thịt tươi và thịt đông lạnh. Thịt trâu, bò mát được bảo đảm về
và chờ nhiệt độ 0 - 4°C. ở 0 - 4°C. quá - 12°C. an toàn thực phẩm do được kiểm soát chặt chẽ về nhiệt độ và vệ sinh
tiêu thụ an toàn thực phẩm trong suốt các quá trình trình sản xuất, chuỗi bảo
quản và phân phối.
Tại thị trường Việt Nam, người tiêu dùng đang sử dụng 3 dạng thức
tiêu dùng thịt đó là: 1. Thịt tươi (thịt nóng), có từ lâu đời, thường sử dụng
từ các giống trâu, bò nội địa. Đa số người tiêu dùng biết và lựa chọn sử
dụng; 2. Thịt mát: Mới xuất hiện tại Việt Nam, có thể sử dụng từ cả trâu,
Hạn sử dụng 3 - 5 ngày (ở môi 12 ngày Không quá 18 tháng bò giống nội địa và trâu, bò giống nhập khẩu. Số ít người tiêu dùng
trường có nhiệt độ biết và sử dụng; 3. Thịt đông lạnh: Có từ lâu đời, thường sử dụng từ các
0 - 4 °C) giống bò nhập khẩu, đa số người tiêu dùng biết và lựa chọn sử dụng. 
  C.B

  www.nhachannuoi.vn 21
 Chào Xuân Tân Sửu

THÁCH THỨC VÀ ĐỊNH HƯỚNG NGHIÊN CỨU DINH DƯỠNG

THỨC ĂN CHĂN NUÔI CỦA VIỆT NAM (P1)
GS. TS. Lã Văn Kính
Phó Chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam
Cùng với sự gia tăng dân số, nhu cầu thực phẩm cho con người ngày
càng tăng đã đòi hỏi sự lớn mạnh ngày càng nhiều của ngành chăn
nuôi và kéo theo nhu cầu thức ăn chăn nuôi ngày càng tăng cao. Theo
Alltech 2019, trong 5 năm gần đây, tốc độ tăng sản lượng thức ăn chăn
nuôi trên thế giới là 14,5% và năm 2019 tăng cao hơn 2018 là 3%, đạt
mức 1,1 tỷ tấn. Ở Việt Nam, trong 5 năm gần đây, tốc độ tăng sản lượng
thức ăn đạt gần 10%/năm. Khi nhu cầu thức ăn chăn nuôi tăng cao, sự
cạnh tranh giữa thực phẩm cho người và thức ăn cho vật nuôi ngày càng
gay gắt. Các thách thức cho ngành thức ăn chăn nuôi được người tiêu
dùng và xã hội đặt ra ngày càng nhiều, càng cao và càng khó. Đó là làm thế
nào có đủ thức ăn cho người và vật nuôi, cho con vật ăn ít thức ăn nhất mà
sản xuất được nhiều sản phẩm nhất, chất lượng sản phẩm phải cao, môi
trường bị ảnh hưởng ít nhất và quyền của động vật được tôn trọng.

I- CÁC THÁCH THỨC THÁCH THỨC VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

THÁCH THỨC VỀ TIẾT KIỆM NGUỒN THỨC ĂN VÀ TĂNG NGUỒN
THỨC ĂN MỚI
Sự tiến bộ về di truyền giống động vật luôn chọn lọc và lai tạo ra
các con giống có năng suất cao đòi hỏi nhu cầu dinh dưỡng phù hợp
với khả năng sinh trưởng, sinh sản và phát triển của chúng. Mối quan
hệ giữa bộ gen và dinh dưỡng ảnh hưởng đến sức khỏe và kết quả sản
xuất như thế nào?
Nguồn thức ăn chăn nuôi truyền thống ngày càng bị cạnh tranh
mạnh mẽ với thực phẩm cho người. Thách thức đặt ra phải tiết kiệm
nguồn thức ăn, giảm bớt sự dư thừa các chất dinh dưỡng nhất là năng
lượng, protein, axít amin.
Nguồn phế phụ phẩm do ngành nông nghiệp và công nghiệp chế
biến thải ra ngày càng tăng, nguy cơ gây ô nhiễm nặng nề cho môi
trường càng nhiều. Việc nghiên cứu đưa ra các giải pháp biến nguồn
nguyên liệu thức ăn tiềm năng có giá trị dinh dưỡng thấp hiện có thành
nguồn thức ăn có giá trị dinh dưỡng cao cho vật nuôi là rất cần thiết.
Nguồn thức ăn truyền thống ngày càng cạn kiệt, nhu cầu khai thác và
sử dụng thức ăn không truyền thống, thức ăn mới ngày càng trở nên
bức xúc.
THÁCH THỨC VỀ YÊU CẦU NGÀY CÀNG CAO VỀ CHẤT LƯỢNG
SẢN PHẨM CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG
Các vấn đề kinh tế, xã hội và môi trường ảnh hưởng đến lĩnh vực và
phạm vi của dinh dưỡng con người và dinh dưỡng động vật. Nhu cầu
của người tiêu dùng không chỉ về mặt lượng mà đòi hỏi về mặt chất
ngày càng tăng như nhu cầu về sản phẩm chăn nuôi an toàn, không
chứa tồn dư độc hại về kháng sinh, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật
và cao hơn nữa là sản phẩm không chứa nguyên liệu biến đổi gen GMO,
sản phẩm hữu cơ. Theo nhiều nghiên cứu, người tiêu thụ thực phẩm
tin rằng thực phẩm an toàn đến từ động vật khỏe mạnh và động vật
khỏe mạnh là do thực hành quy trình chăn nuôi tốt cũng như tôn trọng
quyền của gia súc.
Hiện nay và trong tương lai, biến đổi khí hậu làm trái đất nóng lên
sẽ ảnh hưởng đến ngành sản xuất cây trồng và cuộc sống của động vật.
Dự báo rằng, do biến đổi khí hậu sẽ làm trái đất nóng lên, tình trạng
ngập lụt tăng, nên đến năm 2050 năng suất của ngũ cốc sẽ giảm 10-
20%. Nhiều nơi trên trái đất hiện nay đang thuận lợi cho động vật phát
triển sẽ trở thành thách thức. Khi con người sản xuất nhiều sản phẩm
hơn, cũng sẽ tạo ra nhiều chất thải hơn. Hơn nữa, việc mở rộng sản xuất
mà không tính đến hậu quả về mặt môi trường sẽ phá hủy nguồn tài
nguyên thiên nhiên như phá rừng, ô nhiễm nguồn nước mặt và nước
ngầm, sói mòn đất… Động vật ảnh hưởng đến môi trường và ngược
lại môi trường cũng ảnh hưởng đến động vật. Ở nhiều nơi, sự biến đổi
khí hậu sẽ là thách thức cho chăn nuôi, chiến lược nuôi dưỡng thay thế
sẽ cần phát triển để đảm bảo động vật nhận được đủ nhu cầu thức ăn
trong giai đoạn bị stress.
II- CÁC ĐỊNH HƯỚNG NGHIÊN CỨU
1. TIẾT KIỆM NGUỒN NĂNG LƯỢNG DỰA VÀO VIỆC XÂY DỰNG
KHẨU PHẦN ĂN CĂN CỨ VÀO NĂNG LƯỢNG THUẦN
Trong cơ cấu giá thành thức ăn, thức ăn cung cấp năng lượng chiếm
ít nhất là 50% cơ cấu về giá. Vì vậy có thể thấy rằng, chúng ta có cơ hội rất
cao để giảm giá thành từ thức ăn cung cấp năng lượng. Hiện nay, nhiều
nơi trên thế giới xây dựng khẩu phần ăn dựa vào năng lượng tiêu hóa
DE hoặc năng lượng trao đổi ME vì:
- Năng lượng là chất dinh dưỡng phức tạp hơn dưỡng chất khác vì
nó do nhiều nguồn dinh dưỡng cấu thành.
- Nhiều nơi thiếu số liệu về giá trị năng lượng của nguyên liệu thức
ăn và thiếu các dữ liệu nghiên cứu hệ thống năng lượng.
- Nhiều nhà dinh dưỡng cảm thấy thoải mái khi sử dụng hệ thống
năng lượng DE hoặc ME nên chưa áp dụng hệ thống năng lượng thuần
vì phức tạp hơn.
Lợi ích của việc dùng năng lượng thuần:
Hệ thống năng lượng thuần cho ước tính chính xác hơn về giá trị
năng lượng thực của nguyên liệu sẵn có cho động vật sử dụng để duy trì

22 www.nhachannuoi.vn
 Tháng 1+2/2021

và tạo sản phẩm. Sự khác nhau chính giữa hệ thống năng lượng thuần
và hệ thống năng lượng tiêu hóa/trao đổi là hệ thống NE cân nhắc đến
lượng mất mát bởi nhiệt trong quá trình tiêu hóa và sự tích lũy chất dinh
dưỡng trong tế bào protein và béo.
Sử dụng NE để xây dựng khẩu phần ăn sẽ tiết kiệm chất dinh dưỡng
và lượng chất thải ra môi trường giảm đi.
Để áp dụng, cần phân tích tất cả các nguyên liệu thức ăn phổ biến
nhất cho động vật về các chỉ tiêu: vật chất khô, protein thô, béo, xơ thô,
ADF, NDF, tinh bột và đường. Sử dụng công thức để tính ra giá trị DE, ME,
NE và so sánh với nhau.
Công thức ước tính NE:
NE = (0.700 x DE) + (1.61 x EE) + (0.48 x Tinh bột) - (0.91 x Protein
thô) - (0.87 x ADF)
axít amin tiêu hóa và protein tích lũy trong thân thịt chặt chẽ hơn so với
Bảng 1 cho chúng ta thấy rõ ME của khô đỗ tương gần bằng ngô axít amin tổng số. Các tác giả cũng quan sát thấy, ni tơ tích lũy và tăng
(95%), nhưng NE của khô đỗ tương lại rất thấp so với ngô (75%). Nguyên trọng của lợn giai đoạn nuôi vỗ béo khi cho ăn khẩu phần dựa trên chất
nhân chính là do khô đỗ tương có rất ít tinh bột nhưng lại rất cao protein dinh dưỡng tiêu hóa được cải thiện hơn so với axít amin tổng số. Khi so
nên con vật phải mất nhiều năng lượng cho việc tiêu hóa hấp thu sánh giá trị tiêu hóa qua phân và hồi tràng, McDonald và ctv (1995) đã
protein hơn nên giá trị NE thấp hơn, nghĩa là giá trị năng lượng thuần, chứng minh là hệ số tiêu hóa dựa vào phân tích dưỡng trấp ở đoạn cuối
năng lượng hữu ích đối với con vật của khô đỗ tương thấp hơn ngô. hồi tràng cho phép đo chính xác ni tơ hấp thu hơn so với hệ số tiêu hóa
Theo Hans H. Stein 2020, ở trên lợn tỷ lệ NE/ME của chất béo là 90%, tinh qua phân. Ngoài ra tác giả còn cho thấy, hệ số tương quan giữa tăng
bột là 82%, protein là 60% trong khi của xơ từ 0-60%. trọng và hệ số tiêu hóa hồi tràng cao hơn so với tiêu hóa toàn phần qua
Bảng 1. So sánh giá trị các loại năng lượng của ngô và khô đỗ tương (NRC 2012) phân (tương ứng r = 0,76 và 0,64), đặc biệt đối với nguồn protein không
truyền thống.
Khô đỗ tương So sánh Việc sử dụng AA tiêu hóa thay cho AA tổng số ngày càng trở nên
Stt Mục Đơn vị Ngô
SBM SBM/Ngô (%) cần thiết, vì càng ngày chúng ta càng dùng các loại thức ăn không
Năng lượng thô GE Kcal/kg 4.453 4.720 106 truyền thống với khả năng tiêu hóa thấp hơn thức ăn truyền thống (ví
2 Năng lượng tiêu hóa DE Kcal/kg 3.908 4.021 103 dụ bã sắn thay cho sắn lát, khô dầu đỗ tương thay thế bột cá, DDGS thay
thế một phần khô dầu đỗ tương (Lemme et al.,2004). Việc lập khẩu phần
3 Năng lượng trao đổi ME Kcal/kg 3.844 3.652 95
thức ăn dựa trên AA tiêu hóa tạo ra khả năng đa dạng hóa khẩu phần
4 Năng lượng thuần NE Kcal/kg 3.025 2.262 75 và dùng nhiều nguyên liệu thức ăn không truyền thống mặc dù chúng
5 Chất béo EE % 3,5 1,5 chứa thành phần AA không cân đối và tỷ lệ tiêu hóa thấp hơn. Để giảm
6 Tinh bột % 62,6 1,9 hàm lượng protein thô của khẩu phần và thỏa mãn nhu cầu AA chính
xác hơn. Điều này sẽ dẫn đến hiệu quả sử dụng ni tơ, tích lũy protein cao
7 Protein CP % 8,2 47,7 hơn và có thể giảm lượng ni tơ đào thải ra phân.
8 Xơ ADF % 2,9 5,3
Hiện nay, rất nhiều nước trên thế giới đều khuyến cáo sử dụng axít
2. TIẾT KIỆM NGUỒN PROTEIN DỰA VÀO XÂY DỰNG KHẨU PHẦN amin tiêu hóa hồi tràng tiêu chuẩn để xây dựng khẩu phần cho lợn,
ĂN, CĂN CỨ VÀO CÂN BẰNG ACID AMIN TIÊU HÓA HỒI TRÀNG TIÊU nhằm tối ưu hóa về nhu cầu dinh dưỡng và tối đa hóa lợi nhuận, vì việc
CHUẨN VÀ DÙNG ACID AMIN TỔNG HỢP sử dụng SID AA sẽ tiết kiệm nhiều AA hơn AID AA (giá trị SID cao hơn
AID do đã đo đạc và tính toán đến AA nội sinh cơ bản) mà nhu cầu dinh
Protein là thành phần đắt giá trong các loại nguyên liệu thức ăn cho
dưỡng vẫn được đảm bảo.
nên việc tối đa hóa hiệu quả sử dụng protein và AA là rất quan trọng.
Các nhà di truyền chọn giống đã thực hiện phần công việc của mình Bên cạnh việc xây dựng khẩu phần dựa vào AA tiêu hóa hồi tràng
là tạo ra con giống lớn nhanh và sử dụng tốt thức ăn. Nhưng mỗi con tiêu chuẩn, thì sự tiến bộ của công nghệ hóa học và công nghệ sinh học
giống lại cần một khẩu phần ăn phù hợp với nó, nên thách thức của các đã cho ra đời nhiều AA tổng hợp. Lợi ích của việc dùng AA tổng hợp
nhà dinh dưỡng là đưa ra giải pháp về thức ăn để duy trì và phát huy tối trong thức ăn chăn nuôi là thỏa mãn 1 cách chính xác nhu cầu AA để
đa tiềm năng di truyền của con giống. phát huy và cải thiện năng suất của dòng, giống. Sử dụng AA tổng hợp
sẽ cho phép chuyên gia dinh dưỡng thiết lập được khẩu phần thức ăn
Sự tiến bộ của dinh dưỡng động vật và thức ăn chăn nuôi là các nhà
protein thấp nhưng cân bằng AA làm tiết kiệm nguồn protein, giảm giá
dinh dưỡng xây dựng khẩu phần ăn cho động vật bắt đầu đi từ căn cứ
thành thức ăn, giúp con vật tiết kiệm được cả nguồn năng lượng cho
vào protein thô, protein tiêu hóa, axít amin tổng số (total amino acid),
việc tiêu hóa thức ăn. Hiện nay, 4 AA tổng hợp đã được sản xuất và sử
axít amin tiêu hóa (digestible AA), axít amin tiêu hóa hồi tràng biểu kiến
dụng đại trà là L-Lysine, DL- Methionine, L-Threonine và L-Tryptophan.
(apparent ileal digestible amino acid (AID AA) và hiện nay là axít amin
Nhiều AA khác như Valine, isoleucine và Arginine đang và sẽ dần trở
tiêu hóa hồi tràng tiêu chuẩn (hay axít amin tiêu hóa hồi tràng điều
thành phổ biến (D’Mello, 2003).
chỉnh standardized ileal digestible amino acid - SID AA).
Phát triển việc nuôi dưỡng động vật giới tính và theo giai đoạn do
Có rất nhiều nghiên cứu ở nước ngoài đã chứng minh lợi ích sử
nhu cầu AA của động vật giảm dần theo thời gian và điều này sẽ dẫn
dụng giá trị axít amin tiêu hóa so với axít amin tổng do tính ưu việt của
đến giảm chi phí thức ăn và giảm sự dư thừa protein và AA.
nó trong xây dựng khẩu phần ăn, tăng hiệu quả kinh tế và giảm thiểu ô
nhiễm môi trường. Just A. và ctv (1985) đã chỉ ra mối tương quan giữa (Còn nữa)

www.nhachannuoi.vn 23
 Chào Xuân Tân Sửu
Năm mới nói chuyện môi trường
Chưa bao giờ vấn đề môi
trường lại sục sôi trong
Quốc hội như năm vừa qua.
Ở khúc ruột miền Trung lũ
chồng lũ, bão chồng bão, sạt lở
đất đã chôn vùi nhà cửa, hàng
trăm người chết, mất tích, bị
thương. Vùng quê nghèo trải
dài từ Quảng Nam đến Hà Tĩnh
với bao nhiêu tai nạn, tang tóc
gây xúc động trên toàn quốc.
Người ta tìm nguyên nhân có
phải vì thủy điện nhỏ, có phải
vì phá rừng, nguyên nhân tự
con người hay từ thiên nhiên.
Những cuộc tranh luận nảy
lửa giữa các đại biểu Quốc hội
và các bộ trưởng chưa bao giờ
C
ngưng nghỉ.
ũng đúng thôi, ở miền quê nghèo
gặp được thủy điện người ta như
vớ được vàng. Các đập thủy điện
giúp dân tích lũy nước vào mùa
mưa để có nước ngọt cho mùa
khô không chỉ giúp cây cỏ xanh tươi suốt năm
mà còn là không thể thiếu cho sinh hoạt con
người. Nhưng cũng chính từ nó có thể gây nên
những tai họa như sạt lở. Đó là chưa kể trong
quá trình làm đập thủy điện nhỏ người ta đã
không kiểm soát được việc phá hoại rừng đầu
nguồn và đến bây giờ thiệt hại mới thật khôn
lường. Ai cũng biết thủy điện nhỏ thường do
các địa phương duyệt dự án, các công ty nhỏ
tại địa phương tự làm cho nên có lúc những sai
sót là dễ thấy. Để có tiền vốn ban đầu, các công
ty con thông thường phải khai thác rừng để có
gỗ, từ đó mà sự khống chế của con người đối
với rừng đầu nguồn bị lơi lỏng. Chính quyền
địa phương nơi nào cũng nói rừng đầu nguồn
đã được rừng trồng thay thế, cơ quan quản lý
thì luôn biện bạch rằng đóng mở đập là đúng
quy trình, thế nhưng chưa bao giờ những cơn
lũ lại ghê gớm như trong thời gian vừa qua.
Có một nguyên nhân dễ tìm nhất là đổ
cho thiên nhiên cho biến đổi khí hậu tạo nên
mưa nhiều, lũ quét. Cũng đúng thôi, nói đến
biến đổi khí hậu thì không ai tranh luận được.
Nhưng vì sao những con người miền Trung
24 www.nhachannuoi.vn
Bên trong một trang trại lợn ở Hà Tĩnh (Ảnh minh họa: Vũ Sinh).
kiên cường lại chưa lúc nào được thiên nhiên
buông tha? Những người hiểu biết về thủy lợi
đều lo lắng khi thấy ở nơi hay gọi là khúc ruột
miền Trung, trên những con sông tuy rất ngắn
và dốc mà có khi hai, ba cái đập chồng lên, thử
hỏi rừng cò mấy nữa đâu? Những người làm
công tác nông nghiệp đã cùng nông dân trồng
lại rừng nhưng thật không may là rừng trồng
rất khó giữ nước. Ta hay nói đến “vườn tạp”,
“rừng đầu nguồn”, cái có vẻ không thu lợi được
nhiều nhưng tác dụng giữ nước thì lại tuyệt
vời. Những trận mưa dù hung hãn đến đâu thì
nước của nó cũng phải len lỏi chật vật mới ra
khỏi rừng, còn bây giờ thì nước chảy thỏa sức
gây nên lũ ống, lũ quét kinh hoàng!
Mọi người đều biết các công trình dù tốt
đến mấy cũng có mặt tốt, mặt xấu. Thiết nghĩ
kết tội cho thủy điện nhỏ là không công bằng.
Tội ở đây có lẽ phải tìm ở con người, do thiết
kế sai lầm, do quản lý lỏng lẻo hay còn do các
nguyên nhân khó nói. Chắc chắn là còn nhiều lý
do mà ta chưa nắm hết, chẳng biết trong đó có
lỗi của ngành chăn nuôi, ngành nông nghiệp
mình không. Tôi giật mình khi nhớ không lâu
trước đây, có lúc đã xộn rộn lên chuyện nông
dân phá rừng trồng sắn để chăn nuôi và còn
để chế alcohol làm xăng sạch chống ô nhiễm.
Các cơ quan nhà nước luôn phải bảo vệ mình
mỗi khi xảy ra sạt lở. Ai cũng bảo đúng quy
trình, ai cũng bảo thiên tai lớn quá chưa từng
thấy, nhưng ít khi nhận về mình các sai sót
trong thiết kế, điều hành. Các cơ quan truyền
thông có khi sẵn sàng giật tít để khoe những
thành tựu không đáng làm, ví như “Việt Nam
tham gia câu lạc bộ tỷ đô la từ xuất khẩu sắn”.
Người phóng viên trên có biết đâu từ nhiều
thập kỷ trước đây Bộ Nông nghiệp đã có chủ
trương không mở rộng trồng sắn vì gây xói
mòn đất, gây ô nhiễm do chế biến và hiệu quả
kinh tế rất thấp. Hiện nay khi ở nhiều nơi người
ta đã thu được hàng trăm triệu đồng trên mỗi
hecta, thì trồng sắn quảng canh chỉ được vẻn
vẹn được chừng 20 triệu. Lại có người còn đề
xuất trồng thâm canh để có năng suất cao
hơn, họ đâu biết nếu đã có vốn để thâm canh
thì người ta sẽ chọn cây công nghiệp, cây ăn
quả để có hiệu quả cao hơn hàng chục lần. Tôi
nhớ lại những năm 80 thế kỷ trước, lãnh đạo
huyện Ba Vì (thuộc Hà Tây cũ, nay là Hà Nội) đã
ra nghị quyết không cho phát triển trồng sắn
với thông điệp “Ai muốn trồng sắn thì ra khỏi
Ba Vì”. Tuy không làm được triệt để nhưng chủ
trương của những người lãnh đạo huyện Ba Vì
lúc bấy giờ thật sáng suốt làm sao!
Có lẽ cũng nên nói thêm đôi chút về ô
nhiễm môi trường trong chăn nuôi - hiện
tượng dễ thấy trên nhiều khía cạnh: gây ô
nhiễm nguồn nước mặt, nước ngầm, môi
trường khí, môi trường đất và các sản phẩm
nông nghiệp. Đây chính là nguyên nhân dẫn
đến nhiều căn bệnh nguy hại đến sức khỏe
con người về qua đường hô hấp, tiêu hóa, do
trong chất thải chứa nhiều vi sinh vật gây bệnh.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cảnh báo các
virus biến thể từ các dịch bệnh như: Lở mồm
long móng, dịch bệnh Tai xanh ở lợn có thể lây
lan nhanh chóng và có thể cướp đi sinh mạng
của rất nhiều người. Chăn nuôi nhỏ lẻ và cả
chăn nuôi tập trung cao độ nếu không được
cải thiện và đầu tư đúng mức thì luôn tiềm ẩn
những nguy hiểm khó lường, nhất là trong thời
kỳ đại dịch hiện nay.
GS. Lê Viết Ly
Hội Chăn nuôi Việt Nam

NGHIÊN CỨU VẮC XIN TRONG NƯỚC:
Những tín hiệu đáng mừng
Cả nước hiện có 10 doanh nghiệp nghiên cứu, sản xuất vắc xin cho động vật đạt tiêu
chuẩn GMP-WH với tổng số 177 loại vắc xin (so với năm 2019 tăng 44 loại vắc xin) đã
đáp ứng được nhu cầu phòng các bệnh thông thường trên gia súc, gia cầm trong nước.
Đ
Vắc xin của Công ty NAVETCO (Ảnh: Trần Ngân)
ặc biệt đã và đang sản xuất
được một số loại vắc xin phòng
bệnh quan trọng như: Cúm gia
cầm (Navet-Vifluvac, Navet-
Fluvac 2); vắc xin phòng bệnh
tai xanh; vắc xin Lở mồm long móng; vắc xin
Dại và năm 2021 đang khẩn trương nghiên
cứu, hoàn thành đăng ký lưu hành vắc xin Lở
mồm long móng nhị giá, vắc xin Dịch tả lợn
châu Phi, vắc xin Cúm gia cầm tái tổ hợp, vắc
xin Viêm da nổi cục trên trâu, bò…
VỀ NGHIÊN CỨU, SẢN XUẤT VẮC XIN
LỞ MỒM LONG MÓNG
Cục Thú y đã tổ chức nghiên cứu giống
vắc xin và đã chuyển giao giống cho công ty
TNHH MTV AVAC Việt Nam sản xuất vắc xin
LMLM thương mại đơn giá type O (Avac-V6
FMD Emulsion); chuyển giao vi rút LMLM
giống vắc xin typ O, A cho Công ty Navetco
nghiên cứu sản xuất vắc xin đơn giá và nhị
giá, đang tiến hành khảo nghiệm sản phẩm,
dự kiến hoàn thành đăng ký lưu hành sản
phẩm vào quý I năm 2021.
VỀ NGHIÊN CỨU, SẢN XUẤT VẮC XIN
DẠI VÀ CÚM GIA CẦM
Vắc xin Dại động vật thế hệ mới (vắc xin
tế bào), Công ty Hanvet phối hợp với Công ty
TNHH Một thành viên vắc xin và sinh phẩm
số 1 - Bộ Y tế nghiên cứu sản xuất được Hội
đồng Khoa học chuyên ngành về thuốc thú
y của Cục thông qua và cấp giấy chứng nhận
lưu hành sản phẩm vắc xin Rabiva ngày 11
tháng 6 năm 2020 cho công ty và sản phẩm
Navet-Rabivac F đã cấp cho công ty Navetco
ngày 30/11/2019.
Công ty Cổ phần Thuốc Thú y Trung
ương 5 đã hoàn thành thủ tục khảo nghiệm
02 loại vắc xin Cúm gia cầm và tiến hành
khảo nghiệm, đăng ký lưu hành vắc xin vào
năm 2021.
VẮC XIN PHÒNG BỆNH DỊCH TẢ LỢN
CHÂU PHI
Công ty Cổ phần thuốc thú y Navetco;
Công ty Cổ phần Dabaco phối hợp với cơ
quan Hoa Kỳ về nghiên cứu sản xuất vắc xin,
chuyển giao giống vi rút Dịch tả châu Phi.
Ngày 27/9/2020, Cục Thú y đã duyệt cho công
ty Navetco nhập khẩu giống vi rút Dịch tả lợn
châu Phi nhược độc chủng ASFV-G-ΔI177L
từ Hoa Kỳ. Hiện nay, Công ty Navetco đang
nghiên cứu hoàn thiện quy trình sản xuất,
kiểm tra chất lượng sản phẩm. Dự kiến, hoàn
thành quy trình sản xuất, kiểm nghiệm chất
lượng, khảo nghiệm, hồ sơ đăng ký lưu hành
sản phẩm trong năm 2021.
Chi cục Thú y vùng VI thực hiện nghiên
cứ, phân lập vi rút ASF trên tế bào; nghiên cứu
Tháng 1+2/2021
kháng huyết thanh từ động vật thí nghiệm
(thỏ); nghiên cứu tạo kháng thể ASF từ lòng
đỏ trứng gà; phối hợp với Công ty Cổ phần
thuốc thú y Trung ương (NAVETCO) (kiểm tra
độc lực vi rút dịch tả lợn châu Phi phân lập
thực địa; nghiên cứu thủ nghiệm vắc xin vô
hoạt; nghiên cứu giảm độc vi rút ASF độc lực
cao trên thỏ; nghiên cứu giảm độc vi rút ASF
độc lực cao trên tế bào dòng; khảo sát chủng
virut ASF nhược độc nhập khẩu; nghiên cứu
vắc xin theo công nghệ sinh học phân tử.
Công ty Choong Ang (CAVAC Hàn Quốc),
Phòng thí nghiệm bệnh lý của trưởng Đại học
Seoul - Hàn Quốc (gọi tắt là SNU) và Đại học
Nông Lâm TP Hồ Chí Minh hợp tác nghiên
cứu đánh giá sự thích nghi của virus ASF độc
lực cao trên tế bào.
Cùng với đó, Cục Thú y đã tiếp nhận và xử
lí hồ sơ đăng ký khảo nghiệm, kiểm nghiệm,
lưu hành thuốc thú y theo hệ thống quản lý
chất lượng TCVN ISO 9001: 2015. Đồng thời
triển khai tiếp nhận và xử lí hồ sơ qua dịch vụ
công trực tuyến cấp độ 3,4 đối với 3 thủ tục
hành chính; thay đổi nội dung giấy chứng
nhận lưu hành thuốc thú y và qua hệ thống 1
cửa quốc gia đối với 2 thủ tục hành chính. Cả
năm 2020, Cục đã thẩm định hồ sơ, cấp giấy
chứng nhận lưu hành thuốc thú y, bao gồm
3.749 giấy chứng nhận lưu hành thuốc thú
y (cấp mới 1.221 sản phẩm và gia hạn 2.528
sản phẩm.
Cùng với đó, Cục đã thẩm định xét
duyệt 1.387 đơn hàng nhập khẩu thuốc thú
y, nguyên liệu sản xuất thuốc thú y, vắc xin
dùng trong thú y; thẩm định 2.577 hồ sơ
trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh thuốc
thú y từ Bộ phận một cửa của Cục, 2.289 hồ
sơ trên Hệ thống dịch vụ công cấp độ 3,4 và
944 hồ sơ trên hệ thống một cửa quốc gia.
Hoàng Hà
Đối việc xuất khẩu thuốc thú y, Cục đã hướng dẫn,
thẩm định cấp giấy chứng nhận xuất khẩu thuốc
cho 26 doanh nghiệp sản xuất thuốc thú y, đã xuất
khẩu được 1.300 loại thuốc thú y và 02 loại vắc xin
thú y cho trên 40 quốc gia, vùng lãnh thổ, với giá trị
xuất khẩu trên 22 triệu USD.
www.nhachannuoi.vn 25
 Chào Xuân Tân Sửu

Chuyện ẩm thực trong

đời sống con người, từ
lâu đời vừa được xem là một
khoa học vừa là một nghệ
thuật. Giới hạn trong bài viết
này, tác giả chỉ bàn ở khía
cạnh khoa học của ẩm thực.
Liệu chúng ta đã biết cách
ăn uống khoa học, cân bằng
dinh dưỡng và đảm bảo tốt
cho sức khỏe?

THỰC TRẠNG
Cùng với sự phát triển của internet và
mạng xã hội, bùng nổ thông tin các chiến
dịch quảng cáo rầm rộ của nhiều doanh

Ngày Tết
nghiệp nhằm thu hút người tiêu dùng về sản Nên tổ chức chương trình giáo dục tiêu dùng thực phẩm một cách khoa học và hệ thống
phẩm của mình với các ngôn từ mỹ miều, đại (Ảnh minh họa)
loại như “thực phẩm XYZ nguồn gốc từ thiên
nhiên, tốt cho sức khỏe người tiêu dùng”.
Trong “rừng” thông tin hỗn loạn đó, liệu có
bao nhiêu người có đủ thông tin rằng các
loại nguyên liệu đó được nuôi trồng hay
đánh bắt, sơ chế và bảo quản được thực hiện
theo quy trình như thế nào, trước khi chúng
được chế biến thành món ăn một cách sặc

NÓI CHUYỆN ĂN UỐNG…

sỡ và thơm lừng trên bàn? Mặt khác, có bao
nhiêu người có đủ kiến thức và điều kiện
để chọn cho mình các loại thực phẩm hàng
ngày vừa hợp với túi tiền, lại vừa đảm bảo
cân bằng dinh dưỡng và đảm bảo tốt cho
sức khỏe bản thân và gia đình?
Ngày nay, nhờ ứng dụng tiến bộ khoa
học và công nghệ mà năng suất canh tác
nông nghiệp đã tăng lên rất nhiều so với
cách đây vài thập kỷ. Nhờ đó, phần lớn người
dân có cơ hội vượt qua tình trạng thiếu đói.
Dù nguồn thực phẩm dồi dào và đa dạng,
nhưng thực trạng đáng quan ngại là có một
số lượng đáng kể người dân vẫn đang áp
dụng chế độ ăn uống bất hợp lý và thiếu
khoa học dẫn đến các chứng hoặc suy dinh
dưỡng hoặc mất cân đối, béo phì ở các cấp
độ khác nhau. Cả hai tình trạng trên đều gây
ra các hệ lụy tiêu cực cho sức khỏe thể chất
và tinh thần, làm giảm chất lượng cuộc sống
của người mắc phải.
Ở một khía cạnh khác, các cơ quan quản
lý nhà nước đang kiểm soát tốt về an toàn
thực phẩm từ đầu nguồn, nhiều nhà sản xuất
nuôi trồng đang dần chuyển mình áp dụng
các chuẩn canh tác nông nghiệp an toàn
như VietGAP hay GlobalGAP…, cùng lúc đó
ý thức người tiêu dùng về vấn đề này ngày
càng được nâng cao. Tuy nhiên, kiến thức
của người tiêu dùng về bảo quản tồn trữ để
thực phẩm và nguyên liệu thực phẩm không
bị hư hỏng giảm phẩm chất hoặc tệ hơn
khi bảo quản không đúng cách có thể làm
thực phẩm biến chất gây ngộ độc cho người
dùng cũng là vấn đề đáng quan tâm.
ĐÂU LÀ LỐI RA?
Để giải các bài toán lớn trên đây, cần sự
chung tay tham gia của rất nhiều bên liên
quan như: cơ quan quản lý nhà nước, các
hiệp hội ngành nghề, các doanh nghiệp
nuôi trồng và chế biến nông sản thực phẩm,
các nhà khoa học, nhà truyền thông và hệ
thống giáo dục…
Vai trò của cơ quan quản lý nhà nước là
rất quan trọng. Hiện nay, qui định pháp luật
về chuẩn canh tác, nuôi trồng, chế biến và
ghi nhãn nông sản thực phẩm đã được ban
hành rất nhiều; một số đã lỗi thời nên cần
cập nhật cho phù hợp tình hình mới. Sau khi
đánh giá và cấp giấy chứng nhận VietGAP
hay GlobalGAP, cơ quan quản lý cần tăng
cường hoạt động hậu kiểm để đảm bảo
doanh nghiệp hoặc nhà sản xuất chế biến
nông sản tuân thủ nghiêm túc qui trình.
Tránh tình trạng một số nhà sản xuất chỉ
triển khai đối phó, như để giảm chi phí tư
vấn cấp chứng chỉ VietGAP, chủ trang trại có
thể thực hiện đánh giá và triển khai trên vài
trại nuôi vài chục ngàn gà đẻ, nhưng lượng
trứng dán nhãn VietGAP lên đến hàng trăm
ngàn quả/ngày. Tương tự, một số nhà sản
xuất cũng tự phong cho mình nông sản hữu
cơ, nông sản sạch... mặc dù thực tế không có
vùng canh tác hữu cơ đúng chuẩn!
Nhà nước nên có chính sách hỗ trợ và ưu
đãi đặc biệt cho các doanh nghiệp triển khai
canh tác, nuôi trồng theo chuẩn VietGAP,
GlobalGAP nghiêm túc. Mặt khác, nhà nước
cũng cần có chính sách để duy trì và hỗ trợ
thường xuyên các hoạt động huấn luyện,
đào tạo hướng dẫn chủ trang trại thực hành
nuôi trồng theo hướng canh tác an toàn và
nông nghiệp bền vững.
Các hiệp hội ngành nghề cần tổ chức
hoạt động tuyên truyền giáo dục và đưa
tiêu chí “minh bạch thông tin canh tác, nuôi

26 www.nhachannuoi.vn

trồng và dán nhãn truy xuất nguồn gốc” lên
100% nông sản trước khi bán ra thị trường,
thành điều kiện bắt buộc cho các thành viên
của mình. Thực hiện tốt việc này sẽ tạo nền
tảng tốt để xây dựng thương hiệu mạnh và
tăng cường lợi thế cạnh tranh cho nông sản
của hiệp hội.
Các nhà khoa học thực phẩm và dinh
dưỡng nên thường xuyên cung cấp các
khuyến cáo chuẩn mực cho người tiêu dùng
về cách lựa chọn, bảo quản tồn trữ và tiêu
dùng thực phẩm sao cho vừa đảm bảo về
mặt cân bằng dinh dưỡng và vừa có lợi cho
sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Do kênh
chính thống thường đưa tin khô khan kém
hấp dẫn nên nhiều người tiêu dùng ít quan
tâm. Ngược lại, họ đã bị mê hoặc của tính ly
kỳ có sức hút mạnh mẽ của thông tin trên
các kênh không chính thống. Thêm vào đó,
các quảng cáo thường chứa nội dung hoa
mỹ và có cánh mà người tiêu dùng thực
phẩm không có điều kiện để đối sánh, kiểm
chứng dẫn đến hành động tiêu dùng lệch
lạc, thiếu khoa học. Vì vậy, để đạt được mục
tiêu giáo dục định hướng tiêu dùng ăn uống
khoa học, các khuyến cáo chuẩn mực này
cần được tuyên truyền thường xuyên bằng
các câu chuyện thiết thực và sinh động hơn
trên các kênh truyền thông chính thống.
Tầm nhìn lâu dài hơn, có lẽ các hiệp hội
ngành nghề nên tổ chức các chương trình
giao lưu, mời nhà trường đưa học sinh các
lứa tuổi phù hợp đến tham quan quy trình
canh tác, nuôi trồng và chế biến nông sản
thực phẩm tại doanh nghiệp thành viên. Tại
đó, học sinh được tận mắt chứng kiến quy
trình canh tác nuôi trồng chuẩn mực và học
sinh cũng có thể trực tiếp tham gia vào vài
công đoạn như thu hoạch nông sản chẳng
hạn. Cũng có thể tổ chức cho các em học
sinh tham gia các hoạt động tìm hiểu đặc
điểm sinh học, cách bảo quản, tồn trữ và sử
dụng phù hợp với từng loại nông sản, cũng
như phân biệt phẩm chất giữa các loại nông
sản khác nhau bằng các trò chơi thích hợp
với lứa tuổi.
Người xưa có dạy “bệnh từ miệng mà
vào, họa từ miệng mà ra”, cho nên để có một
cộng đồng khỏe mạnh cả thể chất lẫn tinh
thần, tác giả đề xuất nên tổ chức chương
trình giáo dục tiêu dùng thực phẩm một
cách khoa học và có hệ thống. Việc này cần
sự chung tay của cả nhà nước, nhà khoa
học, nhà giáo dục, nhà doanh nghiệp và
nhà trường.
Nguyễn Văn Ngà
Công ty Cổ phần Mebi Farm
NGÀNH THỨC ĂN CHĂN NUÔI 2021:
NHỮNG THAY ĐỔI VÀ TRIỂN VỌNG
Năm 2021, khi thế giới vẫn còn phải đối mặt với đại dịch
Covid-19, tương lai ngành thức ăn chăn nuôi sẽ ra sao?
NHỮNG QUY CHUẨN XANH
Thân thiện môi trường là điều kiện tiên
quyết của ngành chăn nuôi trong những năm
tới. Tại châu Âu cũng như nhiều vùng khác của
thế giới, các Chính phủ đang đưa vào nhiều
quy định hơn nhằm đảm bảo tính an toàn và
bền vững trong ngành chăn nuôi. Theo báo
cáo của ông Robbie Walker, Giám đốc phát
triển châu Âu của công ty Alltech, châu Âu sẽ
đưa những quy chuẩn mới với tên gọi “Thỏa
Thuận Xanh” vào thực tiễn trong năm 2021
nhằm đáp ứng các yêu cầu về sự thân thiện
môi trường cững như hướng tới nền kinh tế
xanh. “Sẽ có các quy định mới về hàm lượng
nitơ thải ra môi trường, vì thế các nhà chăn
nuôi phải tính toán lại khẩu phần và quyết
định chính xác dựa trên các thông số có được
nhằm đáp ứng các yêu cầu của chính phủ” -
Ông Robbie Walker đã diễn giải.
NGUỒN ĐẠM TỰ NHIÊN MỚI
Một phần trong các Quy chuẩn mới của
Liên minh châu Âu là đảm bảo tính hữu cơ
trong thức ăn sử dụng trong chăn nuôi, và vì
thế, những nghiên cứu nhằm tìm ra nguồn
đạm mới đang ngày một nóng dần. Đạm từ
côn trung hiện đứng đầu danh sách nghiên
cứu. Bột cá vốn được sử dụng nhiều, nhưng
nguồn đạm này “có vấn đề về chi phí và tính
bền vững với môi trường”, theo các chuyên gia,
đề cập đến vấn đề bột cá đang có nhiều biến
động giá cả cũng như việc khai thác bột cá có
nhiều tác động xới môi trường.
“Ngành công nghiệp đạm côn trùng tại
châu Âu trong 5 tới sẽ tạo ra hàng triệu tấn bột
đạm và dầu phục vụ ngành thức ăn chăn nuôi”
- Trích báo cáo của phó giám đốc châu Âu của
công ty Alltech, ông Patrick Charlton. Hiện tại,
Vương Quốc Anh là quốc gia tiên phong đầu
tư cho đạm từ côn trùng, bên cạnh nhiều dự
án tiềm năng lớn khác tại Pháp, Hà Lan và Tây
Ban Nha.
GIÁ NGUYÊN LIỆU CAO
Một thách thức của năm 2021 là giá cả
nguyên liệu được dự báo sẽ cao. Trong nhiều
năm qua, ngành chăn nuôi Mỹ hưởng lợi từ
giá cả nguyên liệu thức ăn thấp, vốn được
duy trì từ năm 2012. Tuy vậy, giai đoạn quý 1
năm 2021, giá bắp và đậu nành được dự báo
sẽ tăng mạnh.
Năm 2020 là một năm được mùa của các
nông dân trồng bắp và đậu nành tại Mỹ, tuy
nhiên không thể phủ nhận những tác động
Tháng 1+2/2021
xấu của việc thất thu tại bang Iowa, nơi trồng
bắp và đậu nành chính của Mỹ. Bên cạnh đó,
diện tích trồng đậu nành cũng đã giảm đáng
kể, khiến cho việc giá cả có thể tăng 10% trong
quý 1 năm 2021. Ngoài ra, việc xuất khẩu các
nguyên liệu này đến Trung Quốc cũng có dấu
hiệu tăng, nhất là khi đất nước tỷ dân đang
hướng đến việc mua DDGS từ Mỹ, nên giá mua
bột đầu nành sẽ gia tăng đáng kể.
“BÓNG MA” COVID-19 VÀ ASF
Cho dù ngành thức ăn chăn nuôi đã có
nhiều thành quả, thiệt hại nhỏ hơn so với các
ngành kinh tế khác, nhưng Covid vẫn sẽ là
bóng ma ám ảnh trong năm 2021. Trong suốt
dây chuyền sản xuất, các công ty giờ đây phải
đầu tư nhiều hơn nhằm đảm bảo an toàn cho
nhân viên và quá trình vận hành của mình, từ
đó tạo thêm gánh nặng tài chính.
“Sẽ không có một liệu pháp thần kỳ nào
giải quyết vấn đề Covid ngay lập tức, nhưng các
công ty có thể thực hiện việc truyền đạt kế hoạch
hoạt động đến với nhân viên, và phải thật linh
hoạt trong ứng phó từng trường hợp liên quan
đến sức khỏe và an toàn của đội ngũ lao động”
- Mark Jordan, Giám đốc điều hành tổ chức
LEAP Market Analytics - chia sẻ. Chuỗi cung
ứng cũng sẽ bị ảnh hưởng, với các vấn đề về
chậm trễ trong công tác hậu cần, vận chuyển,
do nhiều quốc gia trên thế giới sẽ vẫn đối mặt
với tình trạng tồi tệ của Covid.
Dịch tả heo châu Phi (ASF) không gây
nguy hại cho sức khỏe con người, nhưng sẽ
tác động lớn đến hoạch định của cả thế giới.
Trung Quốc, quốc gia bị tàn phá nặng nề nhất
bởi ASF, đang tái đàn nhanh chóng. Hiện tại,
các đơn vị đã xuất khẩu thịt heo đến Trung
Quốc đã và đang thu được lợi nhuận lớn. Tuy
nhiên trong năm 2021, khi Trung Quốc được
báo có thể tự chủ nguồn cung, các quốc gia
này sẽ đối mặt tình trạng thiếu thị trường.
Năm 2021, Trung Quốc dự kiến sẽ có sản lượng
bằng 110% so với năm 2020, đồng nghĩa với
việc nhập khẩu thịt heo sẽ giảm 20-30%.
ASF vẫn đang nhăm nhe tại châu Âu. Việc
một con heo rừng tại Đức được phát hiện
chết vì ASF đã dấy lên hồi chuông báo động
đối với nhà sản xuất heo lớn nhất tại châu Âu.
Bóng ma ASF sẽ vẫn đeo bám thế giới cho
đến khi vắc xin được sản xuất. Nhu cầu thức
ăn chăn nuôi cũng sẽ biến động rất nhiều khi
các quốc gia sản xuất thịt heo đang dần đổi
vị trí cho nhau.
Ý Cẩm (biên dịch từ www.allaboutfeed.net)
www.nhachannuoi.vn 27
 Chào Xuân Tân Sửu

TÁC ĐỘNG CỦA ĐẠI DỊCH COVID-19

ĐẾN NGÀNH CHĂN NUÔI TOÀN CẦU
Đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng nặng nề đến toàn cầu,
sau một năm từ một thành phố duy nhất nó đã lây lan
sang 220 quốc gia vùng lãnh thổ trên thế giới, lây nhiễm cho
trên 80 triệu người, làm chết trên 1,8 triệu người vào ngày
cuối cùng của năm 2020. Đối với ngành chăn nuôi, do tác
động của các biện pháp hạn chế dịch bệnh được các nước ban
hành như đóng cửa biên giới, cấm hoặc hạn chế vận chuyển
hàng hóa, cấm tụ tập đông người, cấm mở cửa các nhà hàng...
đã gây ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh khác nhau của ngành
chăn nuôi.
ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHUỖI CUNG ỨNG sau đó là các cơ sở sản xuất thức ăn và cơ sở
THỨC ĂN VÀ SẢN PHẨM CHĂN NUÔI chăn nuôi.
Do đặc tính phụ thuộc lẫn nhau của nền Theo dữ liệu của FAO, vào thời điểm
kinh tế toàn cầu ngày càng phổ biến nên rất tháng 5 năm 2020, 48% doanh nghiệp sản
ít quốc gia, doanh nghiệp có thể tồn tại độc xuất thức ăn chăn nuôi tại châu Á, 35% tại
lập mà không phụ thuộc vào bên ngoài. Khi châu Âu và 29% tại Mỹ đã phải dừng hoặc
dịch Covid xảy ra, lệnh cấm đi lại có hiệu lực giảm quy mô sản xuất. Rất nhiều nước đã bị
thì hàng loạt nước bị rối loạn do bị đứt gãy khủng hoảng thiếu thịt tươi và sản phẩm chế
chuỗi cung ứng, ảnh hưởng trực tiếp là các biến từ thịt, trong đó nặng nhất là các nước
doanh nghiệp làm công tác xuất nhập khẩu châu Âu và Bắc Mỹ. Mặc dù đến cuối năm
nguyên liệu thức ăn và sản phẩm chăn nuôi, 2020 tình trạng trên đã được khắc phục một

Covid-19 đã tác động mạnh đến ngành gia cầm toàn cầu

28 www.nhachannuoi.vn
 Tháng 1+2/2021

phần, tuy nhiên tổng kim ngạch xuất nhập

khẩu thức ăn chăn nuôi toàn cầu chỉ đạt
82%, kim ngạch xuất nhập khẩu sản phẩm
chăn nuôi chỉ đạt 76% so với năm 2019.
ẢNH HƯỞNG ĐẾN NĂNG SUẤT VÀ
SẢN LƯỢNG CHĂN NUÔI
Dịch bệnh Covid-19 đã có ảnh hưởng
lớn đến năng suất và sản lượng của tất cả
các loại vật nuôi. Theo công bố của các
chuyên gia Pháp, ngành chăn nuôi lợn bị
ảnh hưởng lớn nhất do có tác động kép của
cả dịch tả lợn châu Phi từ năm 2019. Dịch
Covid-19 đã cản trở việc vận chuyển thức ăn
cho lợn ở một số khu vực, dẫn đến nguồn
cung thức ăn không đủ, hầu hết các trang
trại chăn nuôi lợn mới xây dựng đều trong
tình trạng ngừng hoạt động. Mặt khác, tâm
lý người chăn nuôi rất thận trọng đối với việc
tái đàn. Dịch bệnh còn ảnh hưởng lớn đến
ngành chăn nuôi lợn giống, dẫn tới nguồn
cung lợn giống giảm đáng kể về số lượng, Đại dịch Covid-19 đã tác động mạnh đến ngành TĂCN toàn cầu (Ảnh: Quốc Minh)
giá lợn giống bình quân trên thế giới tăng từ
25-30% so với năm 2019. xuất và chế biến sữa tươi tiệt trùng. Do đặc lúng túng trong khâu xác định quy mô chăn
điểm là thời gian bảo quản ngắn nên khi áp nuôi cho thời gian tiếp theo. Điều này kéo
Ngành bị ảnh hưởng nặng thứ 2 sau
dụng hạn chế lưu thông, vận chuyển hàng theo hệ lụy là các cơ sở chế biến thức ăn, chế
chăn nuôi lợn đó là thủy sản. Do các nước
hóa, thời gian làm các thủ tục kéo dài dẫn tới biến sản phẩm chăn nuôi, các nhà xuất nhập
kiểm soát chặt lưu thông, đóng cửa chợ nông
sản phẩm bị hỏng hàng loạt gây ảnh hưởng khẩu... đều bị động theo. Chính vì vậy, các
hải sản, xiết chặt công tác hải quan tại các
rất lớn đến ngành sữa toàn thế giới. chuyên gia thế giới dự báo, giá cả trong năm
cảng, cửa khẩu nên một số sản phẩm thủy
ẢNH HƯỞNG ĐẾN GIÁ THÀNH THỨC 2021 sẽ diễn biến hết sức phức tạp, sẽ có
sản bị đình trệ, mất giá nghiêm trọng. Trong
ĂN VÀ CÁC SẢN PHẨM CHĂN NUÔI một số doanh nghiệp lớn mạnh hơn, ngược
đó, các loại thủy sản có sản lượng lớn, chu kỳ
lại sẽ không ít doanh nghiệp chăn nuôi bị
sản xuất ngắn như cá tra, tôm sú, tôm hùm... Do tác động của các biện pháp được tiếp tục bị phá sản.
bị ảnh hưởng đặc biệt. các nước đưa ra như xiết chặt vận chuyển,
hạn chế có mặt đông người... nên một loạt ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỨC KHỎE CỦA
Tiếp theo ngành thủy sản đó là ngành
chi phí phát sinh mà chủ doanh nghiệp phải NGƯỜI CHĂN NUÔI
chăn nuôi gia cầm, tác động của COVID-19
là đặc biệt lớn. Nguyên nhân được giải thích chi trả như chi phí làm ngoài giờ do phải Do phải tập trung đông người tại các cơ
như sau: do giá lợn tăng cao trong năm 2019 tăng ca để giảm số lượng công nhân cùng sở sản xuất chế biến nên đã có rất nhiều công
đã khiến nhiều doanh nghiệp chăn nuôi gia thời điểm, chi phí phụ cho công nhân không nhân bị lây nhiễm bệnh. Kết quả nghiên
cầm mở rộng sản để bù nguồn cung thịt trên đi làm hoặc đi làm thiếu giờ (tiền thuê nhà, cứu mới nhất của 2 nhà khoa học Jeremy
thị trường trong nước và xuất khẩu. Khi dịch tiền điện nước và tiền lương...). Ngoài ra, các (Mỹ) và  Laura (Ireland) cho thấy hàng loạt
Covid-19 xảy ra đã làm đứt gãy chuỗi cung chủ trang trại phải chịu thêm chi phí nhiều quốc gia có công nhân bị lây nhiễm tại các
ứng dẫn tới các cơ sở không bán được hàng chi phí khác như xử lý sản phẩm bị ế, chi phí nhà máy chế biến như Canada, Brazil, Mỹ,
thậm chí với giá bán thấp hơn giá thành. Mặt bảo quản, chi phí vận chuyển do thời gian Ireland, Anh, Tây Ban Nha, Úc, Đan Mạch và
khác, so với các ngành chăn nuôi khác, chu làm thủ tục kéo dài...trong khi sản lượng bị Đức. Tại Đức, coronavirus đã lây nhiễm cho
kỳ sản xuất của chăn nuôi gia cầm ngắn hơn giảm như đã phân tích làm cho giá thành sản hơn 1.500 công nhân của một trong những
nên áp lực giữ đàn chờ bán cũng không hề phẩm bị đội lên đáng kể, ảnh hưởng không nhà máy chế biến thịt lớn nhất châu Âu. Tại
nhỏ. Việc hạn chế giao thông đã cản trở vận nhỏ đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của Mỹ 9,1% công nhân tại các cở sở chăn nuôi
chuyển thức ăn và gia cầm sống, cộng với các doanh nghiệp. có kết quả dương tính với virus trong suốt
lệnh đóng cửa các chợ buôn bán gia cầm ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC XÁC ĐỊNH tháng 4 và tháng 5 năm 2020, ít nhất 39.000
sống đã khiến gia cầm không được bán. Hiện QUY MÔ SẢN XUẤT trường hợp dương tính liên quan đến các
tượng chôn sống gà giống, nhốt gia cầm vào cơ sở đóng gói thịt ở 417 nhà máy thuộc 40
Điều này xảy ra không chỉ với các cơ sở
lồng chờ bán đã xuất hiện ở nhiều nước. Rất bang và đã có 184 công nhân đã tử vong.
chăn nuôi mà hầu hết các cơ sở sản xuất
nhiều cơ sở chăn nuôi gia cầm bị thua lỗ dẫn Ngoài ra, gần 300 thanh tra của Bộ Nông
thức ăn, và chế biến sản phẩm chăn nuôi
tới phá sản (tại Trung Quốc có tới gần 50% các nghiệp Hoa Kỳ - Cơ quan Thanh tra An toàn
do chúng có có liên quan chặt chẽ với nhau.
cơ sở chăn nuôi gia cầm bị lỗ vốn, con số này Thực phẩm đã cho kết quả dương tính, trong
Do không thể dự báo được tình hình dịch
ở châu Âu là gần 39%, Nam Mỹ là 43%). đó14 trường hợp đã tử vong. 
bệnh trong nước và quốc tế nên hầu hết các
Ngành bị ảnh hưởng tiếp theo là ngành tập đoàn lớn và ngay cả các trang trại chăn GS.TS Nguyễn Duy Hoan
chăn nuôi bò sữa, đặc biệt là khu vực sản nuôi có quy mô nhỏ và trung bình đều rất Đại học Thái Nguyên

www.nhachannuoi.vn 29
 Chào Xuân Tân Sửu

HỘI THÚ Y TỈNH NAM ĐỊNH

TỔ CHỨC THÀNH CÔNG ĐẠI HỘI LẦN THỨ V
Sáng ngày 26/12/2020,
Hội Thú y tỉnh Nam Định
đã tổ chức thành công Đại hội
lần thứ V, nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Đ
ến dự Đại hội có GS.TS. Đậu
Ngọc Hào - Chủ tịch Hội Thú y
Việt Nam, PGS.TS. Nguyễn Đăng
Vang - Chủ tịch Hội Chăn nuôi
Việt Nam, TS. Đoàn Xuân Trúc -
Phó Chủ tịch Thường trực Hội Chăn nuôi Việt
Nam; cùng đại diện các Hội, Sở, ngành trong
tỉnh Nam Định.
ĐÓNG GÓP CHO SỰ PHÁT TRIỂN CỦA
NGÀNH CHĂN NUÔI - THÚ Y NAM ĐỊNH
Hội Thú y tỉnh Nam Định được thành lập
ngày 17/7/1993. Trải qua 27 năm hoạt động,
Hội đã có những đóng góp tích cực vào công
cuộc phát triển kinh tế xã hội của địa phương,
nâng cao đời sống hội viên. Trong nhiệm kỳ
2013 - 2020, triển khai nhiệm vụ của Hội còn
gặp nhiều khó khăn, thách thức, song được sự
quan tâm hỗ trợ giúp đỡ về mọi mặt của cấp
ủy, chính quyền các cấp, các tổ chức, cá nhân,
các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh cùng với
sự nỗ lực cố gắng của Ban lãnh đạo Hội và các
hội viên, Hội Thú y tỉnh Nam Định đã vượt qua
khó khăn thách thức, tổ chức thực hiện thắng
lợi các chỉ tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại
hội đề ra, góp phần đáng kể vào sự nghiệp
phát triển kinh tế xã hội và xây dựng nông
thôn mới của tỉnh.
Ông Mai Văn Quang - Phó Chủ tịch Hội
Thú y Nam Định cho biết: Nòng cốt của Hội
là những Hội viên đang công tác tại các cơ
quan, đơn vị chuyên ngành chăn nuôi thú y từ
tỉnh đến cơ sở, trong nhiệm kỳ qua, Hội Thú y
Nam Định đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan
chuyên ngành để triển khai nhiệm vụ của Hội
cũng như của chuyên ngành. Các hội viên luôn
nêu cao tinh thần trách nhiệm, chủ động, sáng
tạo, đoàn kết, phát huy nội lực, khắc phục khó
khăn, tham mưu, đề xuất và tổ chức thực hiện
thắng lợi các nhiệm vụ.
Về công tác phát triển chăn nuôi, Hội luôn
bám sát chỉ đạo của tỉnh và thực hiện Đề án
Tái cơ cấu ngành Nông nghiệp giai đoạn 2014
- 2020. Hội Thú y cùng chuyên ngành đã chủ
động tham mưu cho chính quyền các cấp chỉ
đạo, triển khai các giải pháp nhằm đẩy mạnh
phát triển chăn nuôi theo hướng trang trại
tập trung công nghiệp trong vùng quy hoạch.
Khuyến khích đa dạng hóa các loại hình chăn
PGS. TS. Nguyễn Đăng Vang - Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam (bên phải)
tặng hoa chúc mừng Đại hội
Được sự nhất trí của Hội Chăn nuôi Việt
Nam, Hội Thú y Việt Nam và các đại biểu
tham dự, Hội Thú y tỉnh Nam Định đã
quyết định đổi tên thành Hội Chăn nuôi
Thú y tỉnh Nam Định với 11 Chi hội cấp
huyện, thành phố.
nuôi, chú trọng chăn nuôi truyền thống, chăn
nuôi hữu cơ bảo đảm an toàn dịch bệnh,
an toàn thực phẩm và đảm bảo vệ sinh môi
trường. Nhờ đó tốc độ tăng trưởng của ngành
chăn nuôi trong nhiệm kỳ qua luôn duy trì ở
mức từ 3 - 5%/năm.
Công tác giám sát, xử lý dịch bệnh động
vật (bệnh dịch tả lợn cổ điển, bệnh tai xanh,
bệnh lở mồm long móng, bệnh chó dại, bệnh
cúm gia cầm) được triển khai thực hiện tốt, các
ổ dịch được phát hiện và xử lý kịp thời, hạn chế
thấp nhất thiệt hại về kinh tế cho người chăn
nuôi… Ngoài ra, bệnh Dịch tả lợn Châu Phi lần
đầu tiên được phát hiện trên địa bàn tỉnh vào
tháng 3/2019, mặc dù Hội Thú y cùng chuyên
ngành và các ngành, các cấp triển khai quyết
liệt các biện pháp phòng, chống dịch; song
đây là bệnh mới, chưa có vắc xin và thuốc điều
trị nên sau một thời gian dịch đã bùng phát
trên diện rộng và kéo dài nhiều tháng, số lợn
tiêu hủy là 266.073 con.
Với công tác tiêm phòng vắc xin cho đàn
vật nuôi, Hội luôn xác định tiêm phòng là giải
pháp kỹ thuật hiệu quả và kinh tế nhất trong
các giải pháp phòng, chống dịch. Trong nhiệm
kỳ qua, các hội viên đã tích cực tuyên truyên về
tác dụng và lợi ích của việc tiêm phòng vắc xin
cho đàn vật nuôi để người chăn nuôi chủ động
thực hiện. Kết quả tiêm phòng bình quân hàng
năm đạt 6 - 7 triệu liều vắc xin các loại. Nhờ tổ
chức thực hiện tốt công tác tiêm phòng nên
hầu hết các loại dịch bệnh truyền nhiễm nguy
hiểm được bảo đảm an toàn, các trường hợp
dịch bệnh xảy ra chỉ nhỏ lẻ, được bao vây, xử
lý trong diện hẹp, hạn chế thiệt hại kinh tế cho
người chăn nuôi.
Ngoài ra, Hội đã tích cực triển khai thực
hiện các giải pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm
môi trường trong chăn nuôi thông qua việc
tăng cường truyên truyền, chủ động lồng
ghép các hội nghị phổ biến kiến thức xử lý chất
thải, hạn chế ô nhiễm môi trường… Hướng

30 www.nhachannuoi.vn

dẫn người chăn nuôi thực hiện chăn nuôi an
toàn, chăn nuôi theo VietGAHP, chăn nuôi đệm
lót sinh học, sử dụng các chế phẩm men vi sinh
để cải thiện môi trường chăn nuôi…
Ông Quang cho biết thêm, thực hiện Nghị
quyết của Đại hội khóa IV, Hội Thú y Nam Định
đã quan tâm chỉ đạo hội viên tích cực phát
huy tính năng động sáng tạo của đội ngũ trí
thức Hội tham gia các Hội thi sáng tạo của tỉnh;
chủ động nghiên cứu, tìm tòi và ứng dụng
các tiến bộ mới về khoa học công nghệ vào
sản xuất. Nhờ vậy, đã đạt được nhiều kết quả
đáng mừng. Ghi nhận những thành tích trong
nhiệm kỳ qua, năm 2017, Hội Thú y Nam Định
vinh dự được Bộ NN&PTNT tặng Bằng khen về
việc thực hiện phong trào ký cam kết không sử
dụng chất cấm trong chăn nuôi.
KIỆN TOÀN BỘ MÁY
Với chủ đề “Đoàn kết, Trí tuệ, Trách nhiệm”,
Hội Thú y Nam Định đã đề ra định hướng chiến
lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2021-2030,
tầm nhìn 2045 là phát huy tiềm năng, lợi thế
của các vùng sinh thái để phát triển chăn nuôi
toàn diện, hiệu quả, bền vững và thích ứng với
biến đổi khí hậu.
Phát triển các chuỗi giá trị, nâng cao giá
trị gia tăng, bảo đảm an toàn sinh học, an toàn
dịch bệnh, bảo vệ môi trường và an toàn thực
HỘI CHĂN NUÔI TỈNH TIỀN GIANG:
TỔ CHỨC THÀNH CÔNG ĐẠI HỘI LẦN THỨ III
Sáng 16/12/2020, Hội Chăn nuôi
tỉnh Tiền Giang đã tổ chức thành
công Đại hội Đại biểu lần thứ
III, nhiệm kỳ 2020 – 2025. TS
Nguyễn Quốc Đạt (Phó Chủ tịch
Hội Chăn nuôi Việt Nam, Trưởng
Văn phòng đại diện phía Nam) và
một số ủy viên Ban Thường vụ
tham dự Đại hội.
T
heo đó, Tiền Giang là tỉnh có ngành chăn
nuôi phát triển, đến nay, tổng đàn bò
hơn 118.000 con, đàn heo 289.000 con,
đàn gia cầm 16,7 triệu con, đàn cút hơn 2 triệu
con... Trong 5 năm qua, ngành Chăn nuôi Tiền
Giang đã trải qua nhiều khó khăn về giá cả, tiêu
thụ, về dịch bệnh, đặc biệt là dịch tả heo châu
Phi… Trước tình hình này, Hội Chăn nuôi tỉnh
Tiền Giang đã đồng hành cùng ngành Chăn
nuôi của tỉnh, giúp ngành chăn nuôi phát triển
chăn nuôi theo hướng tái cơ cấu, hiệu quả và
bền vững hơn.
Đại hội đã bầu Ban Chấp hành Hội Chăn
nuôi tỉnh Tiền Giang lần thứ III, nhiệm kỳ 2020
– 2025 gồm 30 người; Ban Thường vụ Hội gồm
9 người và Ủy ban Kiểm tra Hội gồm 3 người.
phẩm; phát triển ngành chăn nuôi theo hướng
công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đồng thời đẩy
mạnh chăn nuôi hữu cơ, chăn nuôi truyền
thống theo hướng sản xuất hàng hóa chất
lượng cao, an toàn…
Phát biểu khai mạc Đại hội, Chủ tịch Hội
Thú y tỉnh Nam Định khóa IV, ông Ninh Văn
Hiểu bộc bạch: Nam Định là một tỉnh trọng
điểm về Nông nghiệp, những năm qua ngành
chăn nuôi của tỉnh luôn giữ vai trò, vị trí hết sức
quan trọng trong sản xuất nông nghiệp. Giá trị
sản xuất chăn nuôi chiếm trên 44% giá trị nội
ngành nông nghiệp, đã đóng góp tích cực vào
sự phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh.
Để góp phần cùng chuyên ngành thực
hiện thắng lợi mục tiêu, định hướng chiến lược
phát triển chăn nuôi của tỉnh, Đại hội Hội Thú
y Nam Định lần thứ V, nhiệm kỳ 2020 - 2025 có
nhiệm vụ kiện toàn tổ chức Hội; thảo luận đổi
tên và góp ý điều lệ Hội.
Tại Đại hội, bằng hình thức biểu quyết
giơ tay, các đại biểu đã tán thành 18 Ủy viên
vào Ban Chấp hành Hội Thú y tỉnh Nam Định
nhiệm kỳ 2020 - 2025. Ông Ninh Văn Hiểu - Chi
cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y Nam
Định, Chủ tịch Hội Thú y tỉnh Nam Định khóa IV
tái đắc cử Chủ tịch Hội Thú y Nam Định khóa V.
Tại Đại hội, TS. Đoàn Xuân Trúc - Phó Chủ
Ban chấp hành Hội Chăn nuôi tỉnh Tiền Giang
khóa III ra mắt Đại hội
Ông Nguyễn Minh Thuần được bầu giữ chức vụ
Chủ tịch Hội Chăn nuôi tỉnh Tiền Giang nhiệm
kỳ 2020 – 2025. Dịp này, Hội Chăn nuôi tỉnh Tiền
Giang đã thông qua việc sửa đổi tên thành Hội
Chăn nuôi và Thú y tỉnh Tiền Giang
Hội Chăn nuôi tỉnh Tiền Giang đã chính
thức được thành lập năm 2010. Hội là tổ chức
xã hội – nghề nghiệp của những người chăn
nuôi – thú y và những người làm công tác
khoa học kỹ thuật, sản xuất, kinh doanh, dịch
vụ trong lĩnh vực chăn nuôi – thú y trên địa
bàn tỉnh Tiền Giang.
Hội hoạt động nhằm mục đích hợp tác,
giúp đỡ hội viên nâng cao trình độ chuyên
môn, nghiệp vụ, quản lý sản xuất, bảo vệ môi
trường, góp phần khắc phục những khó khăn,
trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh và dịch vụ
Tháng 1+2/2021
tịch Thường trực Hội Chăn nuôi Việt Nam đánh
giá cao những kết quả mà Hội Thú y Nam Định
đã đạt được trong nhiệm kỳ qua. “Với sự cố
gắng của Ban lãnh đạo Hội, các hội viên, nhiệm
kỳ qua Hội Thú y Nam Định đã hoạt động rất
hiệu quả, thường xuyên. Mặc dù, không còn
hệ thống thú y cơ sở nhưng Hội đã làm rất
tốt công tác phòng chống dịch bệnh, tái đàn
lợn… qua đó giúp ổn đinh ngành chăn nuôi
của tỉnh”, ông Trúc nói. TS Đoàn Xuân Trúc
mong muốn, bước sang nhiệm kỳ mới, Hội
Thú y Nam Định cần khắc phục những hạn
chế, khó khăn, xây dựng các chương trình tốt
hơn nữa để hoàn thành nhiệm vụ, hoàn thành
mục tiêu như đã đề ra.
Thay mặt Sở NN&PTNT tỉnh Nam Định,
ông Trần Đức Việt - Phó Giám đốc Sở chúc
mừng Đại hội đã diễn ra thành công tốt đẹp.
Hội cần tiếp tục tập trung nâng cao chất lượng
đóng góp hoạt động của các hội viên, nhanh
chóng hoàn thiện hồ sơ đổi tên Hội để có sự
ổn định tổ chức, xây dựng Hội ngày càng vững
mạnh. Bên cạnh đó, Hội cần tiếp tục nâng cao
chất lượng hoạt động của tổ chức hội từ tỉnh
đến cơ sở. Tuyên truyền, phát động hội viện và
người chăn nuôi chấp hành nghiêm quy định
của Luật gắn với bảo vệ môi trường…
Bài và ảnh: Mai Chiến
chăn nuôi. Bên cạnh đó, Hội còn là cầu nối, gắn
kết các nhà khoa học, các chuyên gia kỹ thuật
chuyên ngành với nông dân; với các cơ sở, hộ
gia đình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ chăn
nuôi, đồng thời tạo dựng mối quan hệ liên
doanh, liên kết giữa hội viên với hội viên; giữa
hội viên với các thành phần kinh tế nhằm hợp
tác, hỗ trợ, tạo thuận lợi cho nhau cùng phát
triển và tư vấn, hỗ trợ hội viên áp dụng tiến bộ
khoa học – kỹ thuật, đổi mới công nghệ; giới
thiệu, trao đổi con giống, cung ứng thức ăn
vật tư, thiết bị kỹ thuật phục vụ sản xuất, kinh
doanh, dịch vụ chăn nuôi.
Hội Chăn nuôi tỉnh Tiền Giang là hội thành
viên của Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật
tỉnh Tiền Giang, Hội Chăn nuôi Việt Nam hoạt
động theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản, tự
trang trải kinh phí và chịu sự quản lý nhà nước
của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
tỉnh Tiền Giang.
Đại hội Đại biểu Hội Chăn nuôi tỉnh Tiền
Giang lần thứ III có sự đồng hành, tài trợ của các
doanh nghiệp: Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P
Việt Nam, Công ty Woosung Việt Nam, Công ty
Wisium Việt Nam, Công ty Vemedim, Công ty
Boehringer Ingelheim, Công ty Mebipha, Công
ty Cổ phần công nghệ sinh học R.E.P, Công ty cổ
phần thuốc thú y và thủy sản Brothersvet...
Q.N
www.nhachannuoi.vn 31
 Chào Xuân Tân Sửu

NUÔI VỊT THỊT CAO SẢN

SAO CHO HIỆU QUẢ?
Trong vài năm gần đây, nền kinh tế Việt Nam phát triển (chưa tính đến tác động của dịch
Covid-19), kéo theo sự phát triển mạnh mẽ của ngành chăn nuôi để cung cấp đủ sản phẩm
thực phẩm giá trị dinh dưỡng cao cho con người. Sau khi dịch tả heo châu Phi (ASF) bùng phát
mạnh ở Việt Nam từ 2018, khá nhiều trại nuôi heo trước đây đã được cải tạo để nuôi gà thịt lông
màu và/hoặc vịt thịt. Sự chuyển đổi này diễn ra khá nhanh và rầm rộ, kéo theo hệ quả là sang đến
giữa năm 2020, lượng gà thịt, vịt thịt được tạo ra có vẻ vượt quá mức nhu cầu của người tiêu dùng,
mặc dù vẫn đang khan hiếm thịt heo, nên dẫn đến việc giá bán gà, vịt thịt tại trại xuống khá thấp,

V
người chăn nuôi lại gặp khó trong việc tiêu thụ sản phẩm và thua lỗ về mặt tài chính.
iệc điều tiết khối lượng sản xuất
sao cho thuận lợi và phù hợp với
nhu cầu tiêu thụ từng lúc, từng
nơi là phụ thuộc vào các chính
sách vĩ mô của các cấp quản
lý Nhà nước. Tuy nhiên trong phạm vi người
chăn nuôi, nếu biết vận dụng tốt các hiểu biết
kỹ thuật vào chăn nuôi thì vẫn sẽ đem lại cho
công việc chăn nuôi của mình hiệu quả hơn,
giảm giá thành chăn nuôi và như vậy sẽ giảm
lỗ khi giá bán ra thấp và sẽ đem lại được lợi
nhuận cao hơn khi thị trường tiêu thụ thuận
lợi hơn. Trong phạm vi của một bài báo ngắn,
xin được đề cập đến các nội dung chỉ liên quan
đến con vịt nuôi lấy thịt, như sau:
CHỌN LỰA CON GIỐNG
Mặc dù đây là công việc mang tính chất
tiên quyết, sống còn với hiệu quả nuôi vịt thịt
nhưng rất tiếc là ở khá nhiều vùng, do những
năm trước đây nguồn con giống còn khá khan
hiếm nên người nuôi chưa chú trọng nhiều, chỉ
cần biết nơi nào có bán vịt con là mua. Hiện
tại, ở Việt Nam, hai nguồn con giống vịt thịt có
năng suất sinh trưởng tốt nhất là vịt Anh Đào
(Cherry Valley) và vịt Grimauld. Tên hai giống
vịt này là từ hai công ty có tên tương ứng tạo
ra. Nếu được nuôi dưỡng trong điều kiện và
thức ăn phù hợp thì nhìn chung, sau 42 ngày
nuôi, vịt thịt của một trong hai giống này đều
sẽ đạt được trọng lượng từ 3 kg trở lên. Trong
khi các giống vịt tạm gọi là “vịt nội” như vịt Bầu,
vịt Bơ (hình như tên vịt Bơ cũng do đọc trại
từ chữ “super” trong cái tên giống vịt Cherry
Valley super meat mà ra), do việc chọn lọc, lai
tạo không đúng mức nên có nuôi đến 08 tuần
(= 56 ngày) thì trọng lượng vịt cũng chỉ đạt
chừng 2,5 - 2,8 kg là cùng, dẫn đến người nuôi
tốn rất nhiều thức ăn vì thời gian nuôi kéo dài
và chắc chắn sẽ thua lỗ vì tiền bán vịt không
thể bù được tiền mua thức ăn bỏ ra.
Hình 1. Vịt bị yếu chân.
Khớp xương sưng nên không đứng được
Do vậy, lời khuyên về việc tìm mua con
giống vịt nuôi thịt là phải tìm được đúng
nguồn con giống, từ trại giống gốc của vịt
Cherry Valley hoặc Grimauld. Một gợi ý là vịt
con mới nở của một trong hai giống này có
khối lượng cơ thể khá cao, xấp xỉ 50 g/con,
trong khi các giống vịt khác thì vịt con thường
có khối lượng cơ thể thấp hơn. Nếu như người
bán cố tình lưu vịt con nở ra lại 1-2 ngày, cho
ăn uống để cho vịt con có vẻ lớn thì lớp lông tơ
và da chân, màng bọc ở mỏ vịt sẽ mất độ tươi,
sáng bóng vốn chỉ xuất hiện ở vịt con trong vài
giờ đầu sau khi nở ra.
THỨC ĂN
Hầu như các trại nuôi vịt thịt đều phải mua
thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh từ đơn vị sản xuất
thức ăn chăn nuôi chuyên nghiệp, chứ chưa có
một trại nuôi vịt thịt nào tự sản xuất thức ăn
tại trại cả nên chất lượng thức ăn là tùy thuộc
đơn vị sản xuất. Điều cần lưu ý là tuy vịt là vật
nuôi đã quen thuộc trong bối cảnh sản xuất
nông nghiệp hàng ngàn năm của Việt Nam,
nhưng vịt thịt cao sản thì lại là một con giống
khá mới, thậm chí còn mới hơn so với gà thịt
công nghiệp (gà thịt lông trắng) vốn đã được
giới thiệu ở Việt Nam hơn 60 năm qua.
Với vật nuôi cao sản thì cần đặc biệt quan
tâm đến sức khoẻ, nhất là sức khoẻ đường
ruột. Vịt muốn lớn nhanh như tiềm năng di
truyền đã được tạo ra, thì phải ăn nhiều để
nhận đủ các dưỡng chất cần thiết; đồng thời,
phải có được một hệ vi sinh vật đường ruột ở
trạng thái tốt để giúp vịt vừa phòng ngừa các
vi khuẩn có hại, vừa tăng cường khả năng tiêu
hóa, hấp thu các dưỡng chất có trong thức ăn.
Trong bối cảnh xu hướng chung của thế
giới và Việt Nam là hạn chế, tiến đến cấm sử
dụng kháng sinh với mục đích kích thích sinh
trưởng trong thức ăn chăn nuôi, thì việc sử
dụng các chế phẩm có nguồn gốc tự nhiên
giúp hỗ trợ sức khoẻ đường ruột sẽ là nhân tố
thiết yếu đem lại thành công. Đặc thù sinh lý
của vịt làm cho việc ứng dụng các chế phẩm
probiotic hoặc acid hữu cơ chưa cho thấy hiệu
quả cao, như là việc sử dụng các chế phẩm
thuộc dạng chiết xuất từ thực vật (phytogenics
hay còn gọi là các dược thảo).
Trong năm 2020 vừa qua, nhóm nghiên
cứu của Bộ Môn Dinh Dưỡng, Trường Đại Học
Nông Lâm đã thử nghiệm dùng chế phẩm
chiết xuất thực vật có tên thương mại Silvafeed
Nutri-P (gọi tắt là Silvafeed), với liều dùng 600
g/tấn thức ăn đã đem lại được kết quả là sau 42
ngày nuôi, vịt thí nghiệm có khối lượng cơ thể
cao hơn so với vịt đối chứng (ăn thức ăn không
có bổ sung Silvafeed) được 1,78% (2986 g/con
so với 2934 g/con), hệ số chuyển hóa thức ăn,
FCR của lô thí nghiệm tốt hơn 07 điểm so với lô
đối chứng (1,75 so với 1,82). Chưa kể phần tăng
trọng của vịt tốt hơn khi sử dụng chế phẩm,

32 www.nhachannuoi.vn
 Tháng 1+2/2021

tức là giúp người nuôi có thể xuất bán vịt sớm
hơn; Chỉ tính riêng về mặt thức ăn thì kết quả
này cho thấy khi dùng Silvafeed trong thức
ăn, cứ mỗi kg khối lượng vịt sống thu được thì
người nuôi tiết kiệm được 70 g thức ăn. Nếu
1 kg thức ăn cho vịt thịt có giá bán đến người
nuôi khoảng 10.000 đ/kg thì như vậy, một con
vịt khi xuất bán nặng 03 kg là người nuôi sẽ tiết
kiệm được: 70 g thức ăn *03 kg vịt * 10.000 d/
kg = 2.100 đ. Mặt khác, việc sử dụng Silvafeed
trong thức ăn vịt còn giúp cho đàn vịt có độ
đồng đều tốt hơn (do vịt có khả năng chuyển
hóa thức ăn tốt hơn, khoẻ mạnh hơn nên giảm
các con vịt bị còi cọc). Trong chế phẩm này
chứa các hợp chất polyphenols mang tính sát
khuẩn, chống oxy hóa tự nhiên nên sẽ giúp
giảm được các vi khuẩn có hại trong đường
ruột. Đồng thời, một số hợp chất polyphenols
này lại là các hợp chất mang tính chát của
tanin, nên cũng sẽ giúp phân vịt thải ra đỡ ướt,
giảm hôi thối trong chuồng nuôi.
Một điều lưu ý khác cũng khá quan trọng
về dinh dưỡng cho các vịt thịt cao sản là sự
cung cấp các chất khoáng đa, vi lượng cũng
như các vitamin có liên quan. Do vịt tăng trọng
rất nhanh trong một thời gian ngắn nên nhu
cầu về các chất khoáng đa, vi lượng và các
vitamin này cũng sẽ tăng cao so với các tiêu
chuẩn dinh dưỡng thông thường cho vịt thịt.
Chỉ có các công ty thức ăn nào có đủ chuyên
viên về dinh dưỡng trình độ cao và có điều
kiện thực hiện các thử nghiệm, nghiên cứu
khoa học thường xuyên thì mới có thể xác định
Hình 2, 3, 4: Thịt ức vịt; cánh vịt nướng; đùi vịt tiềm. Các nguyên liệu là từ vịt giết mổ lúc 35 ngày tuổi
đúng mức các nhu cầu này và áp dụng đúng
mức vào cho thức ăn hỗn hợp của vịt thịt cao
sản. Nếu không, vịt dễ bị tình trạng yếu chân vịt đạt được trong từng thời điểm khác nhau tuần so với xuất chuồng ở 42 ngày. Tất nhiên
như trong Hình 1. để tự quyết định việc kết thúc đợt nuôi vào lúc khi vịt mới 35 ngày thì lông chưa mọc đầy đủ
THỜI GIAN NUÔI VÀ THỜI ĐIỂM nào có lợi nhất cho mình. nhưng với sự trợ giúp của máy đánh lông (cỡ
XUẤT BÁN nhỏ dùng cho gia đình) thì vẫn có thể giải
Ở nhiều nơi trên thế giới, nhất là ở Trung
quyết được việc làm lông nhanh gọn. Thịt vịt
Một điều khó cho người chăn nuôi nhỏ lẻ Quốc nơi có tổng đàn vịt và mức độ tiêu thụ
giết mổ lúc 35 ngày tuy có mềm hơn (vì chứa
là luôn việc nuôi và nhất là bán sản phẩm chăn thịt vịt lớn nhất thế giới, người ta đã áp dụng
nhiều nước hơn), nhưng lại thuận lợi cho việc
nuôi bị lệ thuộc vào các điều kiện của thương kiểu nuôi vịt ngắn ngày, xuất chuồng khi đàn
chế biến các món nướng hoặc các món cần để
lái. Với con vịt, cũng giống như trường hợp ở vịt mới 35 ngày tuổi hoặc cũng có lúc thì để
nguyên con vịt cho từng món hoặc cho từng
gà thịt lông màu, thương lái mua vịt tại các hộ đến 40 - 45 ngày mới kết thúc. Hoàn toàn do
bàn tiệc.
chăn nuôi nhỏ lẻ với các yêu cầu: vịt phải đã đánh giá về nhu cầu của thị trường, hoặc do
ra đủ lông thường và lông ống che phủ toàn các hợp đồng đã đạt trước với nơi tiêu thụ để Trong tương lai, khi mà nguồn cung cấp
thân, đã được nuôi trong tối thiểu 40 - 45 - 49 quyết định thời gian nuôi vịt. con giống vịt chất lượng tốt sẽ dồi dào hơn, và
ngày tùy vùng và kèm theo đó thì vịt phải có xu hướng chăn nuôi vẫn không giảm thì chắc
Cũng trong một số thí nghiệm nuôi vịt
khối lượng không nhỏ hơn, thí dụ 2,5 kg nhưng chắn là giá bán sản phẩm chăn nuôi gà, vịt
thịt cao sản (vịt giống Cherry Valley) được
cũng không được lớn hơn, thường là 3,2 kg. cũng sẽ không thể cao như đã từng có trong
nhóm nghiên cứu tại Bộ môn Dinh Dưỡng,
Ngược lại nếu trại nuôi có quy mô đủ lớn để ít vài năm trước đây. Tuy vậy, nếu người chăn
Đại Học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh thực hiện
bị lệ thuộc vào thương lái; hoặc ở những vùng, nuôi thực hiện được một qui trình nuôi thích
trong tháng 5/2020 vừa qua đã cho thấy, khi
mà thương lái thu mua vịt không chỉ có mục hợp, với con giống, thức ăn và phương thức
35 ngày tuổi, vịt đạt khối lượng bình quân 2,2
đích là bán vịt tươi ngoài chợ, mà còn dùng nuôi thích đáng thì vẫn sẽ có được sức cạnh
kg với mức FCR là 1,4; và cũng đàn vịt này, khi
tranh mạnh mẽ để tiếp tục phát triển và sống
cho các mục đích chế biến khác nhau, thì khi nuôi đến 42 ngày tuổi thì đạt khối lượng bình
được cùng với nghề đã chọn.
đó người nuôi cần xem xét đến tương quan quân gần 3,0 kg nhưng FCR khi đó là khoảng
giữa giá bán vịt có thể và mức độ khối lượng cơ 1,8 là tốn thức ăn khá nhiều so với khi nuôi và TS. Dương Duy Đồng
thể, cùng với hệ số chuyển hóa thức ăn (FCR) xuất chuồng vịt ở 35 ngày tuổi, sớm hơn một dong.duongduy@hotmail.com

www.nhachannuoi.vn 33
 Chào Xuân Tân Sửu

VIỆT NAM NẰM Ở ĐÂU

TRÊN BẢN ĐỒ NÔNG NGHIỆP HỮU CƠ TOÀN CẦU?
Nông nghiệp hữu cơ (NNHC) ngày càng trở thành xu hướng tất yếu
trên toàn thế giới, vì những lợi ích của nó đem lại vượt xa so với
nông nghiệp truyền thống. Đây là con đường giúp giải quyết không chỉ nạn
đói, tình trạng suy dinh dưỡng, mà còn giúp giải quyết hàng loạt thách
thức khác mà loài người đang đối mặt như: biến đổi khí hậu, dịch bệnh,
sử dụng nguồn nước, sản xuất và tiêu dùng không bền vững... Nông nghiệp
hữu cơ không chỉ chú trọng tới việc tạo ra sản phẩm có chất lượng cao mà
còn đảm bảo các mối quan hệ công bằng giữa con người với con người, con
GS.TS. Nguyễn Duy Hoan người với thiên nhiên, với môi trường sinh thái, với vật nuôi và các mối
Đại học Thái Nguyên quan hệ khác.

THÀNH TỰU CỦA NÔNG NGHIỆP

HỮU CƠ TOÀN CẦU VÀ VIỆT NAM ĐẾN
NĂM 2020
Dữ liệu toàn cầu mới nhất về nông
nghiệp hữu cơ trên toàn thế giới vừa được
Viện Nghiên cứu Nông nghiệp Hữu cơ
(FiBL) và Tổ chức hữu cơ toàn cầu IFOAM
(International Federation of Organic
Agriculture Movements) công bố cho thấy,
đến hết năm 2020, lĩnh vực nông nghiệp
hữu cơ đã đạt được kết quả to lớn, thể hiện
ở các mặt sau:
Số quốc gia được công nhận có nền
nông nghiệp hữu cơ tăng dần: Tính đến năm
2020 có 186/204 quốc gia và vùng lãnh thổ
được IFOAM công nhận là có một bộ phận
nhất định nền nông nghiệp được sản xuất
theo hướng hữu cơ. Việt Nam là một trong số
100 nước đầu tiên được quốc tế công nhận
là nước có sản xuất NNHC từ năm 1985.
Chăn nuôi lợn hữu cơ tại HTX Trường Thành (Bắc Giang)
Thị trường sản phẩm hữu cơ toàn cầu
tiếp tục tăng trưởng với mức 11,8%/năm, trong đó các nước Bắc Âu tăng cao nhất (Đan sản phẩm nông nghiệp hữu cơ của Việt Nam
với tổng giá trị ước đạt 118 tỷ USD. Trong Mạch, Thụy Sĩ 312 Euro trên đầu người vào đã xuất khẩu đi 180 nước trên thế giới. 
đó, phần lớn là sản phẩm trồng trọt hữu cơ năm 2018. Đất sản xuất hữu cơ: Tổng diện tích đất
(91,5%), thị trường chăn nuôi hữu cơ còn ở
Xuất nhập khẩu sản phẩm hữu cơ (SPHC) hữu cơ toàn thế giới năm 2020 đạt 76,6 triệu
mức khiêm tốn (3,4 %). Hoa Kỳ là thị trường
tăng trưởng ngoạn mục: Nhập khẩu nhiều ha, chiếm 1,7% diện tích đất nông nghiệp.
dẫn đầu với 40,6 tỷ Euro, tiếp theo là Đức
(10,9 tỷ Euro) và Pháp (9,1 tỷ Euro).  Trong là châu Âu (3,3 triệu tấn/năm) chiếm 24,4% Nước có diện tích đất hữu cơ lớn nhất là Úc
năm 2018, nhiều thị trường lớn tiếp tục đạt toàn thế giới, tiếp theo là Mỹ. Trung Quốc (35,7 triệu ha), tiếp theo là Argentina (3,4
tốc độ tăng trưởng nhanh như Pháp tăng xuất khẩu SPHC lớn nhất trên 450.000 tấn, triệu ha) và Trung Quốc (3.05 triệu ha). Việt
hơn 15%. Tổng thị trường sản phẩm hữu cơ chiếm 12,7%, tiếp theo là Ecuado, Ukraine, Nam xếp thứ 32 thế giới 237 ngàn ha về đất
của Việt Nam đạt gần 400 triệu USD, đứng Dominica, Thổ Nhĩ Kỳ. Việt Nam có 60 doanh hữu cơ (chiếm khoảng 1,1% tổng diện tích
thứ 59 thế giới. Nhu cầu thực phẩm hữu cơ nghiệp tham gia xuất khẩu sản phẩm hữu cơ đất nông nghiệp), thứ 2 Đông Nam Á sau
của các nước cũng có xu hướng tăng dần, với kim ngạch khoảng 335 triệu USD/năm, Indonesia. Phần lớn đất hữu cơ được sử dụng

34 www.nhachannuoi.vn

cho trồng trọt hữu cơ (92%), đất sử dụng cho
chăn nuôi và thủy sản hữu cơ chiếm tỷ lệ thấp
(7,5 %). Tỷ lệ tăng trưởng đất hữu cơ toàn thế
giới giai đoạn 2015-2020 ước đạt 3,05 % (dữ
liệu từ 186 quốc gia). Việt Nam là một trong
bốn nước dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng đất
hữu cơ, năm 2016 Việt Nam mới chỉ có 53,4
ngàn ha, đến năm 2020 đã đạt 237 ngàn ha,
tăng hơn 4 lần so với năm 2016.
Số lượng đơn vị, cá nhân tham gia
NNHC: Toàn thế giới có 3,1 triệu người tham
gia sản xuất nông nghiệp hữu cơ, trong đó
châu Á chiếm 47%, châu Phi 28%, châu Âu
8%... Ấn Độ tiếp tục là quốc gia có số lượng
người cao nhất 1, 16 triệu người, tiếp theo là
Uganda 210 ngàn và Ethiopia 204.000 người,
Philippin 166.000 người. Tại Việt Nam theo số
liệu của Bộ NN&PTNN cho thấy, cả nước có
trên 200 hợp tác xã, 97 doanh nghiệp tham
gia sản xuất NNHC, thu hút khoảng 25.000
lao động. Ngoài ra có 17.168 nông dân tự
sản xuất theo hướng hữu cơ. Hiện có 40 tỉnh
thành có trồng trọt hữu cơ với các cây trồng
chủ yếu cây ăn quả, rau, chè... 15 tỉnh có
chăn nuôi lợn hữu với quy mô 75.000 con, 9
tỉnh có chăn nuôi gà hữu cơ với quy mô trên
500 ngàn con, 4 tỉnh có chăn nuôi bò hữu cơ
với khoảng gần 5.000 con.
THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN CỦA NÔNG
NGHIÊP HỮU CƠ VIỆT NAM
Thuận lợi
Là nước nông nghiệp truyền thống, Việt
Nam có nhiều tiềm năng và lợi thế để phát
triển NNHC, đó là:
Nước ta có khí hậu nhiệt đới gió mùa,
nóng ẩm, mưa nhiều nên việc sản xuất ra các
loại sinh khối phục vụ cho sản xuất NNHC
được thực hiện khá nhanh, các chu trình
chuyển hóa vật chất diễn ra với tốc độ cao,
các chất hữu cơ cao phân tử sau một thời
gian xử lý nhanh chóng trở thành các chất
khoáng đơn giản cung cấp cho cây trồng
hữu cơ.
Diện tích đất tự nhiên phần lớn canh tác
quảng canh, chưa bị ảnh hưởng của ô nhiễm
hoá chất, khá lớn rất thuận lợi khi chuyển
sang sản xuất hữu cơ cho tất cả các lĩnh vực
như trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản.
Lĩnh vực công nghệ sinh học đã phát
triển mạnh trong vài năm gần đây, hỗ trợ
tích cực cho NNHC như sản xuất phân bón
hữu cơ sinh học, các chế phẩm xử lý môi
trường đất, nước và nhiều chế chế phẩm vi
sinh, thuốc thảo mộc có thể thay thế thuốc
hoá học trong bảo vệ thực vật.
Trên 65% nguồn lao động làm việc
trong lĩnh vực nông nghiệp, có nhiều kinh
nghiệm, sáng tạo trong sản xuất NN là lợi
thế lớn, phù hợp vớí sản xuất theo phương
pháp hữu cơ vốn đòi hỏi nhiều công lao
động thủ công.
Mức sống của người dân tăng lên, làm
thay đổi nhận thức của người tiêu dùng
trong nước về an toàn thực phẩm và bảo vệ
môi trường, bảo vệ sức khoẻ ngày càng cao
nên nhu cầu về sản phẩm hữu cơ tăng dần.
Nhà nước ủng hộ và thúc đẩy phát triển
NNHC, đã ban hành nhiều văn bản liên quan
như Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành
bộ tiêu chuẩn TCVN 11041 năm 2017 nhằm
thúc đẩy hoạt động sản xuất nông nghiệp
hữu cơ để tăng chất lượng sản phẩm nông
nghiệp, hàng hóa lưu thông trong nước và
xuất khẩu. Năm 2018, Thủ tướng Chính phủ
ban hành Nghị định số 109/2018/NĐ-CP về
Nông nghiệp hữu cơ, trong đó có nhiều cơ
chế hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, trang
trại, hộ gia đình, nhóm hộ sản xuất sản phẩm
hữu cơ.
Khó khăn, thách thức
Việt Nam là nước nhiệt đới, khí hậu nóng
ẩm quanh năm tạo điều kiện cho sâu hại,
dịch bệnh phát triển, vì vậy một số phương
pháp phòng trừ dịch bệnh theo phương
pháp hữu cơ có lúc chưa hiệu quả.
Phần lớn các hộ nông dân sản xuất với
quy mô nhỏ, manh mún (Việt Nam có 8,6
triệu hộ nông dân với gần 70 triệu mảnh
ruộng nhỏ với các chủ sở hữu khác nhau)
đây là một trong những khó khăn lớn khi vận
động nông dân cùng tham gia tổ chức sản
xuất theo hướng hữu cơ.
Nhận thức, tính tự giác của nông dân khi
tham gia NNHC còn hạn chế, một số trường
hợp vì lợi ích trước mắt đã thiếu trung thực
dẫn tới làm mất lòng tin của người tiêu dùng
ảnh hưởng tới thị trường tiêu thụ chung của
cả nước.
Năng suất của NNHC thấp hơn sản xuất
truyền thống, mặt khác đòi hỏi nhiều công
lao động nên giá thành sản phẩm từ NNHC
thường cao gấp 2-3 lần bình thường. Ngoài
ra, phần lớn các sản phẩm hữu cơ có hình
thức, mẫu mã không đẹp nên giá bán không
tăng tương ứng.
Mức sống và nhận thức của người tiêu
dùng Việt Nam còn thấp, đặc biệt ở khu vực
nông thôn, miền núi dẫn tới nhu cầu tiêu
thụ sản phẩm hữu cơ ở khu vực này thường
thấp ảnh hưởng tới tổng cầu sản phẩm hữu
cơ nội địa.
Tháng 1+2/2021
Khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn để
sản xuất NNHC. Mặc dù Chính phủ đã ban
hành một số chính sách ưu tiên cho NNHC,
tuy nhiên việc tiếp cận nguồn tín dụng
cũng như nguồn vốn chính sách gặp rất
nhiều khó khăn do thủ tục rườm rà, tiêu chí
cho vay khắt khe.
MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP
HỮU CƠ CỦA VIỆT NAM
Thực hiện Nghị định số 109/2018/NĐ-
CP của Chính phủ về Nông nghiệp hữu cơ,
Bộ NN&PTNT đã triển khai Đề án “Phát triển
nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2020 - 2030”
với mục tiêu là đến năm 2030 đưa Việt Nam
nằm trong top 15 của thế giới về nông
nghiệp hữu cơ.
Một số chỉ tiêu cụ thể như sau:
Tăng tỷ lệ diện tích đất sản xuất hữu cơ
so với tổng diện tích đất nông nghiệp từ
1,1% hiện nay lên 1,5 - 3% vào năm 2025 và
đạt 7-10% vào năm 2030, riêng đối với các
cây dược liệu, hương liệu và các sản phẩm
từ thiên nhiên, diện tích hữu cơ đạt khoảng
40 - 50%. Đối với ngành chăn nuôi, thủy sản:
Tăng tỷ lệ sản phẩm hữu cơ ngành chăn nuôi
từ 1 - 2% như hiện nay lên 5 - 10% vào năm
2030, riêng đối với ong và sản phẩm từ ong
tỷ lệ sản phẩm hữu cơ đạt 40 - 50%. Tăng tỷ
lệ diện tích nuôi trồng thủy sản hữu cơ từ
1% như hiện nay lênkhoảng 2 - 3% vào năm
2025 (tương đương 60.000 ha) và đạt 7 - 8%
vào năm 2030 (tương đương 100.000 ha),
trong đó dặc biệt ưu tiên các loài thủy đặc
sản có giá trị kinh tế như: tôm nước lợ, tôm
càng xanh, các loài thủy sản bản địa...
Phấn đấu tăng năng xuất cây trồng và
vật nuôi hữu cơ đạt 70 - 80% so với sản xuất
truyền thống như hiện nay lên mức 95-100%
vào năm 2030.
_______________
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông
thôn (2020) Đề án Phát triển nông nghiệp
hữu cơ giai đoạn 2020-2030.
2. FAO (2020) The World of Organic
Agriculture - Statistics and Emerging Trends
3. FiBL & IFOAM (2020) The world of
organic agriculture - ARC2020
4. FiBL (2020) The World of Organic
Agriculture 2020- Statistics and Emerging Trends
www.nhachannuoi.vn 35
 Chào Xuân Tân Sửu

TẠI SAO VIỆT NAM CẦN TIẾP TỤC ĐẨY MẠNH

CHĂN NUÔI HỮU CƠ?

Trong những năm gần
đây, chăn nuôi hữu
cơ (CNHC) trên thế giới nói
chung và Việt Nam nói riêng
đã có những bước tiến đáng
kể, góp phần vào sự thành
công của nền nông nghiệp
hữu cơ toàn cầu. Vai trò và
lợi ích của CNHC cơ ngày
càng được khẳng định trên
toàn thế giới và là xu hướng
tất yếu, không thể thay thế ở
mọi quốc gia.

VAI TRÒ VÀ LỢI ÍCH CỦA CHĂN NUÔI

HỮU CƠ
Chăn nuôi hữu cơ góp phần giải quyết Chăn nuôi bò tại Mộc Châu (Sơn La)
các thách thức mà cả thế giới phải đối mặt
như dịch bệnh, biến đổi khí hậu, ô nhiễm nguồn nước, đất đai, không khí... qua đó góp MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA
phần làm giảm tốc độ của tình trạng nóng CHĂN NUÔI HỮU CƠ
nguồn nước, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm
không bền vững...Ngoài ra, CNHC còn tạo ra lên toàn cầu.
Năng xuất CNHC thấp hơn so với chăn
mối quan hệ công bằng giữa con người với Chăn nuôi hữu cơ là cách tiếp cận bền nuôi truyền thống nhưng chất lượng sản
con người, con người với thiên nhiên, với vững, vì nó không những tạo sinh kế, cơ hội phẩm tốt hơn.
môi trường sinh thái, với vật nuôi và các mối việc làm và thu nhập ổn định lâu dài cho các - Công tác giống: Theo quy định của
quan hệ khác. CNHC không chỉ bảo vệ sức hộ nông dân quy mô vừa và nhỏ mà còn IFOAM, công tác chọn vật nuôi phải được coi
khỏe và phúc lợi của vật nuôi mà còn góp giúp họ được làm việc trong một môi trường trọng hàng đầu. Con giống cần có xuất sứ rõ
phần bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng, kinh tế xã hội an toàn. ràng từ các trang trại được công nhận đã áp
lợi nhuận cho người sản xuất và tính bền
vững cho môi trường. Bảng: So sánh một số chỉ tiêu giữa chăn nuôi hữu cơ và chăn nuôi truyền thống
Chăn nuôi hữu cơ góp phần vào công CNHC/ chăn nuôi thông thường (%)
tác bảo tồn đa dạng sinh học, lưu giữ các Loại vật nuôi Chỉ tiêu
Min - Max
nguồn gen quý vì nó khuyến khích người
Sản lượng sữa 68 - 95
nuôi lựa chọn đa dạng giống vật nuôi kết Bò sữa
hợp với quy trình chăn nuôi gắn với tự nhiên Hàm lượng chất béo trong sữa 96 - 110
qua đó góp phần lưu giữ, bảo tồn các nguồn Hàm lượng protein sữa 96 - 106
gen quý của mỗi quốc gia. Bò thịt Tăng khối lượng 78 - 88
Chăn nuôi hữu cơ góp phần bảo đảm Lợn nái Tiêu tốn thức ăn 120 - 129
an ninh lương thực, thực phẩm và tính bền Số lợn con cai sữa 70 - 98
vững của hệ thống nông nghiệp, hạn chế
Lợn thịt Tiêu tốn thức ăn/kg 98 - 111
các thách thức như dịch bệnh toàn cầu, biến
đổi khí hậu toàn cầu. Bởi lẽ, CNHC giúp tái Gà thịt Tăng khối lượng 76 - 84
tạo các nguồn tài nguyên thiên nhiên như Tiêu tốn thức ăn/kg 140 - 153

36 www.nhachannuoi.vn
 Tháng 1+2/2021

dụng quy trình sản xuất giống theo hướng cơ lớn nhất là Brazil (gần 1 triệu đàn), tiếp quốc tế công nhận có mô hình chăn nuôi bò
hữu cơ. Không sử dụng con giống từ các cơ theo là Zambia (0,45 triệu đàn) và Mexico hữu cơ với quy mô 3.500 bò sữa.
sở sản xuất giống thông thường. (0,42 triệu đàn). Trong giai đoạn 2017-2020,
Đối với ong mật ong mật: Hiện tại Việt
3 nước có tốc độ tăng trưởng về nuôi ong
- Thức ăn, dinh dưỡng: Tương tự như con Nam có tổng số 1,4 triệu đàn ong với sản
hữu cơ lớn nhất đó là Brazil, Trung Quốc và
giống, nguyên liệu để sản xuất thức ăn cho lượng mật đạt khoảng 55.000 tấn trong đó
Zambia.
vật nuôi hữu cơ phải có xuất sứ rõ ràng, có 90% được xuất khẩu. Mặc dù Việt Nam là
thể truy xuất nguồn gốc. Không được phép Về sản phẩm thủy sản: Thế giới năm nước xuất khẩu mật ong thứ 6 thế giới và
sử dụng ngũ cốc biến đổi gen, kháng sinh, 2020 đạt 1,35 triệu tấn, trong đó 86% từ các thứ 2 châu Á tuy nhiên vẫn là mật ong truyền
các chất hóa học bị cấm như chất kích thích nước châu Á, chủ yếu từ Trung Quốc (1,02 thống. Nuôi ong hữu cơ chưa phát triển, thời
sinh trưởng, chất tạo nạc, chất bảo quản, triệu tấn), Việt Nam xếp thứ 7 trên thế giới và gian gần đây đã có một số cơ sở bắt đầu áp
chất tạo màu... thứ 2 châu Á với sản lượng trên 10.000 tấn. dụng nuôi ong theo tiêu chuẩn VietGAP, đây
Về chủng loại sản phẩm, nhiều nhất là cá hồi là tiền đề tiến tới nuôi ong hữu cơ. Để tiếp
- Công tác quản lý, chăm sóc vật nuôi:
trên 6%, sò 3% và rong biển 2%. Tốc độ tăng tục duy trì lợi thế xuất khẩu, ngành ong cần
Khuyến khích phát triển trang trại chăn nuôi
sản lượng thủy sản hữu cơ giai đoạn 2015- nhanh chóng áp dụng các quy định về nuôi
theo hướng hoàn toàn khép kín, tự cung tự
2020 bình quân toàn thế giới đạt 42%. ong hữu cơ thế giới.
cấp, chăn thả tự nhiên. Hạn chế nuôi nhốt,
giảm thiểu căng thẳng cho vật nuôi. Trong Tại Việt Nam Đối với nuôi trồng thủy sản: Diện tích
công tác phòng trừ bệnh cần hạn chế tiến tới nuôi trồng thủy sản hữu cơ đạt khoảng 0,5
Theo công bố của Bộ NNN&PTNT, tỷ lệ
loại bỏ hoàn toàn việc sử dụng kháng sinh, - 1,5% tổng diện tích nuôi trồng thủy sản,
sản phẩm CNHC đạt khoảng 1 - 2% so với
các loại hóa chất, thuốc thú y có hại cho vật trong đó tập trung một số loài đặc sản có giá
tổng sản phẩm chăn nuôi. Các sản phẩm
nuôi và người tiêu dùng. Đảm bảo các quy trị kinh tế như: tôm nước lợ, tôm càng xanh,
chăn nuôi tiềm năng, đã được chứng nhận
định về mật độ chăn nuôi, nhiệt độ, ẩm độ, các loài thủy sản bản địa… Cũng giống như
hữu cơ và được ưu tiên như sữa, mật ong,
độ thông thoáng, các quy định về giết mổ để ong mật mặc dù là nước có sản lượng xuất
yến sào, thịt gia súc, gia cầm
đáp ứng các tiêu chuẩn liên quan đến phúc khẩu lớn, nhưng cả nước mới chỉ có 4 tỉnh
lợi vật nuôi. Đối với chăn nuôi gia súc, gia cầm: Hiện có mô hình nuôi trồng thủy sản hữu cơ với
có 15 tỉnh thành có mô hình chăn nuôi lợn diện tích 134.800 ha. Nếu không nhanh
MỘT SỐ THÀNH TỰU CỦA CHĂN
hữu cơ, với quy mô trên 75.000 con, sản chóng chuyển đổi, Việt Nam sẽ mất lợi thế
NUÔI HỮU CƠ
lượng thịt hơi đạt 7.000 tấn, 12 tỉnh, thành này trong tương lai ngắn hạn.
Trên thế giới có mô hình chăn nuôi gà hữu cơ với 373.000
GS. TS. Nguyễn Duy Hoan
con, sản lượng thịt hơi gần 1000 tấn, hai tỉnh
Dữ liệu mới nhất về nông nghiệp hữu Đại học Thái Nguyên
Nghệ An và Lâm Đồng được các tổ chức
cơ thế giới vừa được Viện Nghiên cứu nông
nghiệp Hữu cơ (FiBL) và Tổ chức hữu cơ
toàn cầu IFOAM (International Federation
of Organic Agriculture Movements) công bố
cho thấy đến hết năm 2020 lĩnh vực nông
nghiệp hữu cơ nói chung và chăn nuôi hữu
cơ đã đạt được kết quả đáng khích lệ. Thị
trường sản phẩm hữu cơ toàn cầu tiếp tục
tăng trưởng với mức 11,8%/năm, tổng giá trị
ước đạt 117 tỷ USD, trong đó phần lớn là sản
phẩm trồng trọt hữu cơ (91,5%), sản phẩm
chăn nuôi hữu cơ còn ở mức khiêm tốn 3,4 %
tương đương giá trị trên 4 tỷ USD. Các nước
châu Âu vẫn là khu vực có nền CNHC phát
triển cả về số lượng cũng như giá trị. Khu vực
này có tổng đàn trâu, bò hữu cơ đạt gần 9
triệu con (chiếm 8,8% tổng đàn), đàn cừu 5,9
triệu con (chiếm 9,6% tổng đàn), đàn lợn đạt
1,6 triệu con (chiếm 0,6% tổng đàn) và gia
cầm 20,7 triệu con (chiếm 10,3% tổng đàn).
Đối với ong mật, hiện có 3,9 triệu đàn ong
trên thế giới được chứng nhận là ong hữu cơ,
chiếm 3,8% tổng đàn ong, trong đó 45% của
các nước Mỹ la tinh, 30% của châu Âu và 9%
của châu Á. Nước có số lượng đàn ong hữu

www.nhachannuoi.vn 37
 Chào Xuân Tân Sửu

Chăn nuôi tằm

ĐANG HỒI SINH, NHƯNG NHIỀU ĐIỂM YẾU
dậy để khử trùng và để tuổi tằm được đồng
đều; kỹ thuật băng tằm, san tằm và ứng dụng
nuôi tằm con trên khay nhựa....
Nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật, nên năng
suất lá dâu trung bình đạt 30-32 tấn/ha/năm,
một số diện tích đầu tư thâm canh tốt năng
suất đạt 35-37 tấn/ha/năm. Hiện nay 1ha trồng
dâu có thể cung cấp lá cho 5 hộ nuôi tằm với
quy mô 3-4 vòng trứng/lứa, 7-8 lứa/năm, hệ số
sản xuất bình quân đạt 1,8- 2 tấn kén/ha dâu/
năm. Đến nay, toàn huyện Trấn Yên đã thành
lập được 85 Tổ hợp tác và 10 Hợp tác xã trồng
dâu nuôi tằm liên kết với Công ty cổ phần dâu
tằm tơ Miền Bắc. Trong đó, Công ty cổ phần
dâu tằm tơ Miền Bắc, HTX dâu tằm tơ Việt
Thành và 20 hộ nuôi ươm tằm con tập trung
để cung ứng tằm giống cho gần 2.000 hộ nuôi
tằm lớn lấy kén. Huyện Trấn Yên Phấn đấu đến
Ra mắt Hợp tác xã dịch vụ dâu tằm Sơn Thịnh năm 2025, diện tích trồng dâu nuôi tằm toàn
huyện đạt trên 1.200 ha; sản lượng kén đạt trên
2.200 tấn, nâng mức thu nhập của người trồng
Theo Hiệp hội Dâu tằm tơ Việt Nam, hiện nay cả nước dâu nuôi tằm lên gấp 4 lần so với trồng lúa.
có 32 tỉnh thành có nghề trồng dâu nuôi tằm, với diện TS. Lê Hồng Vân, Giám đốc Trung tâm
tích trồng dâu khoảng 15.000 ha, riêng tỉnh Lâm Đồng có hơn nghiên cứu Dâu tằm tơ Trung ương cho hay,
trước đây người dân trồng dâu bằng hom, kỹ
8.500 ha và chiếm 73% sản lượng tơ của cả nước. Dự kiến thuật canh tác rất đơn giản, nhưng thời gian
năm 2020 ngành dâu tằm Việt Nam đạt trên 2.000 tấn tơ và khai thác ngắn, năng suất lá rất thấp. Hiện
7 triệu mét lụa các loại. Cả nước hiện nay có tất cả 39.942 hộ Trung tâm chúng tôi đã chuyển giao những
giống dâu lai cho nông dân trồng, với ưu điểm
nông dân trồng dâu nuôi tằm. Vùng Bắc Bộ chỉ chiếm 24,09% có bộ rễ rất khỏe, thời gian trồng khai thác kéo
tổng diện tích dâu cả nước song do quy mô của dâu của hộ dài trên 20 năm, năng suất thu hoạch lá rất cao,
nhỏ nên có tới 14.604 hộ; vùng Tây nguyên có 14.697 hộ; lên tới 35 tấn/ha/năm, trong điều kiện canh tác
cao có thể lên tới 40 tấn/ha.
vùng Bắc Trung bộ có 5.812 hộ.
Trước đây, người dân tự cho tằm đẻ trứng,
CÂY DÂU, CON TẰM SINH SÔI Ở YÊN BÁI Ông Nguyễn Đức Mầu - Phó chủ tịch các giống tằm truyền thống cho năng suất rất
Tại miền Bắc, trồng dâu nuôi tằm là nghề UBND huyện Trấn Yên cho hay, đến nay, Trấn thấp, chất lượng tơ kém, đó là lý do sản phẩm
xuất hiện lâu đời, trước đây rất phổ biến ở vùng Yên đã hình thành được vùng trồng dâu rộng tơ của ta nhiều năm bị tơ Trung Quốc đánh bạt.
lớn với quy mô 760 ha và gần 2.000 hộ nuôi Bây giờ tổ chức các cơ sở nuôi tằm con riêng,
Đồng bằng sông Hồng, người ta thường nhớ
tằm; sản lượng kén năm 2020 dự kiến đạt 1.000 các cơ sở này nuôi tằm kỳ 1 đến kỳ 3, sang kỳ
tới những bãi dâu xanh mướt dài tít tắp bên
tấn. Cây dâu đã được người dân trồng thay thế 4 thì chuyển giao cho dân nuôi. Nông dân chỉ
bờ các con sông: sông Hồng, sông Đuống,
cây lúa trên diện tích đất thiếu nước sản xuất cần nuôi trên 10 ngày là tằm đã làm kén. Ngày
sông Cầu, sông Thương, sông Thái Bình…
và những cây trồng kém hiệu quả khác. Năm nay, với công nghệ nuôi tằm trên nền nhà, sử
Thế nhưng ngày nay, hầu hết các bãi dâu ven
2018 huyện Trấn Yên mời Công ty cổ phần dâu dụng né gỗ hình vuông thay cho né rơm, né
những con sông này đã biến mất. Trong khi
tằm tơ miền Bắc liên kết với các hộ trồng dâu tre trước đây, nhờ vậy đã đơn giản hoá các thao
người dân ở đồng bằng đã gần như “đoạn tác, giảm được 50% nhân công trong nuôi tằm.
nuôi tằm trên địa bàn huyện trong việc đầu tư
tuyệt” với cây dâu, con tằm, thì những năm gần Thời gian nuôi tằm ngắn sẽ tăng lứa lên nhiều
nuôi tằm và tiêu thụ sản phẩm kén tằm thông
đây, nghề trồng dâu nuôi tằm đã và đang phát lần, giúp nông dân mở rộng quy mô nuôi.
qua các Tổ hợp tác và Hợp tác xã; đồng thời, cử
triển mạnh mẽ tại tỉnh Yên Bái, đặc biệt là xuất cán bộ tập huấn, chuyển giao công nghệ xây Chính nhờ những tiến bộ kỹ thuật mới này đã
phát từ huyện Trấn Yên đã phát triển ra nhiều phòng cách ly riêng biệt cho từng tuổi tằm để giúp ngành nuôi tằm thay đổi diện mạo rất
huyện khác. tránh lây chéo; rắc vôi bột khi tằm ngủ và thức nhanh trong thời gian vừa qua.

38 www.nhachannuoi.vn

Trồng dâu, nuôi tằm tại HTX Sơn Thịnh, Văn Chấn, Yên Bái.
LỆ THUỘC NGUỒN GIỐNG TỪ TRUNG QUỐC
TS. Hoàng Xuân Trường, Phó Giám đốc
Trung tâm Nghiên cứu hệ thống nông nghiệp
Việt Nam cho hay, dự án: “Phát triển nông thôn
mới thông qua thiết lập mô hình các làng mẫu
để nâng cao giá trị gia tăng cho tằm tơ tại Yên
Bái”, được tài trợ bởi Tổng Cục Phát triển Nông
thôn Hàn Quốc (RDA) đã thực hiện nhiều việc:
Khảo sát hiện trạng chuỗi giá trị dâu tằm tơ tại
Việt Nam; khảo sát 400 tác nhân trong chuỗi dâu
tằm tơ tại các tỉnh Lâm Đồng, Thanh Hóa, Yên Bái,
Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, Hà Nội; hướng dẫn
nông dân tham gia mô hình xây dựng điều lệ
HTX và lập kế hoạch sản xuất và kinh doanh; hỗ
trợ thành lập và củng cố một số HTX hoạt động
trong lĩnh vực sản xuất dâu tằm tơ.
Vừa qua, Dự án đã hoàn tất Báo cáo hiện
trạng và đề xuất giải pháp phát triển chuỗi giá
trị dâu tằm tơ tại Việt Nam. Nghiên cứu cho thấy,
nghề nuôi tằm ở Việt Nam đang có xu hướng
giảm nuôi tằm kén vàng, mở rộng quy mô nuôi
tằm kén trắng. Bởi, năng suất tằm kén vàng chỉ
bằng ½ năng suất tằm kén trắng; chất lượng tơ
kén vàng kém, sợi tơ ngắn, không đều, không
trơn bóng, không đạt yêu cầu độ gai gút...
Những năm qua, nghề trông dâu nuôi tằm thu
hẹp ở khu vực ĐBSH, nhưng đang mở rộng tại
các tỉnh miền núi phía Bắc và Tây Nguyên.
Hiện sản phẩm lụa tơ tằm kén vàng
của Việt Nam chủ yếu xuất khẩu sang Lào,
Campuchia, Myanmar để họ dệt váy, sản
phẩm thổ cẩm, trang phục truyền thống. Đối
với sản phẩm lụa tơ kén trắng: chủ yếu xuất
sang Ấn Độ, Châu Âu, Nhật Bản để phục vụ
làm thời trang cao cấp, giá trị lớn. Hiện nuôi
tằm giống tằm kén trắng: 100% tại miền núi
phía Bắc và Tây Nguyên; 40% tại ĐBSH. Thực
trạng hiện nay, giống tằm sản xuất trong nước
chất lượng kém hơn, năng suất chỉ bằng 2/3
so với giống tằm Trung Quốc, sợi tơ ngắn hơn.
Những giống tằm sản xuất tơ A-3A, các loại
tơ (5A và 6A) để sản xuất trang phục cao cấp
đều phải nhập khẩu từ Trung Quốc, Brazil. Hiện
mỗi năm, nước ta phải nhập khẩu 500.000 hộp
trứng giống tằm (20g/hộp) từ Trung Quốc theo
đường tiểu ngạch. Chất lượng giống nhập về
không đảm bảo, do khi nhập tiểu ngạch, kiểm
soát của các cơ quan rất phức tạp khiến kéo
dài thời gian dẫn đến trứng hỏng, trứng nở, khi
nhập về nuôi khiến tằm bệnh chết nhiều. Năm
2020 có khoảng 4.000 hộp trứng tằm nhập về
bị thiêu hủy, thiệt hại tính tương đương với 80
tấn kén và 100 ha dâu.
Theo ông Lê Quang Tú, Phó Chủ tịch Hiệp
hội Dâu Tằm Tơ Việt Nam, tại Việt Nam, do chất
lượng tằm con chưa được tốt, người nuôi tằm
chủ yếu dựa vào kinh nghiệm là chính nên vẫn
còn tình trạng cho tằm ăn dâu ướt, dâu không
đúng tuổi tằm. Nhiều hộ nuôi quá dày và không
có biện pháp hữu hiệu để giảm nhiệt độ, ẩm độ
khi nuôi khiến tằm con chết, còi cọc làm giảm
chất lượng kén. Hiện nay, gần 90% diện tích là
dâu giống cũ, năng suất lá chỉ cho 8 - 10 tấn/ha,
cho thu 1 tấn kén; trong khi một số nước láng
giềng 1ha dâu của họ cho thu 40 - 50 tấn lá, thu
3 - 5 tấn kén. “Dù sản lượng tơ gia tăng từng
năm, nhưng hiện nay mỗi năm Việt Nam phải
nhập khẩu hàng ngàn tấn tơ từ Trung Quốc,
Brazil... để gia công cho Matsumura (Nhật Bản)
xuất khẩu đi các nước Nhật Bản, Ý, Ấn Độ, Pháp.
“Ngay từ bây giờ, nếu Việt Nam không có chiến
lược phát triển mạnh mẽ ngành dâu tằm tơ thì
10 - 15 năm tới chúng ta sẽ không đủ nguyên
liệu để sản xuất”, ông Tú nói.
CẦN CHÚ TRỌNG KHOA HỌC VÀ NHÂN LỰC
TS. Lê Hồng Vân, Giám đốc Trung tâm
nghiên cứu Dâu tằm tơ trung ương cũng nêu
vấn đề: “Tuy nhiên, hiện nay Việt Nam mới chỉ
Tháng 1+2/2021
đáp ứng được giống đa hệ kén vàng. Còn giống
tắm lưỡng hệ kén trắng mới chỉ đáp ứng được
dưới 10% nhu cầu sản xuất. Đây là vấn đề tồn tại
đã lâu. Nguyên nhân do hệ thống nhân giống
tằm của nước ta đã bị vỡ hết trong giai đoạn
khủng hoảng (1995-2010). Chúng tôi kiến Bộ
NN&PTNT có chính sách phát triển hệ thống
giống. Bộ NN&PTNT cần nhanh chóng đàm
phán với phía Trung Quốc thống nhất các tiêu
chí về kiểm dịch, từ đó các doanh nghiệp có thể
nhập khẩu trứng giống tằm bằng đường chính
ngạch, đảm bảo kiểm soát được nguồn giống”.
TS. Hoàng Xuân Trường - Phó Giám đốc
Trung tâm Nghiên cứu hệ thống nông nghiệp
Việt Nam nêu khuyến nghị Bộ NN&PTNT cần
có chính sách hỗ trợ nhập khẩu trứng tằm
chính ngạch; nhập giống tằm để nhân giống
trong nước; thúc đẩy hỗ trợ các Cơ quan
nghiên cứu nhân giống tằm trong nước; đầu
tư trang thiết bị, nguồn kinh phí nghiên cứu
nhân giống tằm. Bộ cần ban hành Quy định về
quản lý giống tằm. Cần tập trung vào đào tạo,
tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng dâu, nuôi
tằm cho các hộ mới tham gia hoạt động. Cần
thúc đẩy liên kết các hộ trồng dâu nuôi tằm để
thành lập các HTX trồng dâu, nuôi tằm trong
vùng MNPB và Tây Nguyên; Liên kết giữa các
HTX trồng dâu nuôi tằm với các trung tâm ươm
tơ, dệt lụa để quản lý nguồn nguyên liệu. Một
nút thắt lớn nhất là hiện rất thiếu nguồn nhân
lực kỹ thuật của ngành dâu tằm. Trước đây,
Trường Đại học Nông nghiệp I (nay là Học viện
Nông nghiệp Việt Nam) có khoa Dâu tằm, thế
nhưng từ năm 1991, Trường này đã không còn
đào tạo khoa Dâu tằm, khiến cả nước không có
Trường nào đào tạo nhân lực cho ngành. Bởi
vậy, cần phải khôi phục lại đào tạo kỹ sư, nhân
lực thì mới phát triển được ngành dâu tằm đủ
sức cạnh tranh với các nước.
Chu Khôi
www.nhachannuoi.vn 39
 Chào Xuân Tân Sửu
VIỆT NHẬT:
“SỨC BẬT” TRONG THỜI KỲ TĂNG TRƯỞNG MỚI
Sau 6 năm hình thành
và phát triển, Công ty Cổ
phần Công nghệ Dinh dưỡng
Việt Nhật (Việt Nhật) đã có
bước phát triển mạnh mẽ.
Thức ăn chăn nuôi của Việt
Nhật đã mang đến cách nhìn
hoàn toàn mới cho người
chăn nuôi về chất lượng sản
phẩm mang thương hiệu Việt.
Trong thời kì tăng trưởng
mới, Việt Nhật có những bước
đi táo bạo, hứa hẹn sẽ tạo
ra “sức bật” mạnh mẽ trong
“làng” thức ăn chăn nuôi của
Việt Nam.
DOANH THU NGÀN TỶ…
Việt Nhật được thành lập năm 2015, tiền
thân là Công ty Cổ phần Dinh dưỡng Việt Nhật.
Hiện nay, trụ sở và nhà máy của công ty đều đặt
tại tỉnh Hưng Yên. Việt Nhật hoạt động dựa trên
4 lĩnh vực đó là: Sản xuất và kinh doanh thức ăn
chăn nuôi, thủy sản; kinh doanh nông sản; gia
công sản phẩm thức ăn chăn nuôi; đầu tư bất
động sản và nghỉ dưỡng.
Trong đó, sản xuất và kinh doanh thức ăn
chăn nuôi (TĂCN) là lĩnh vực chính và mang lại
những thành công lớn cho cả Việt Nhật cũng
như các đối tác. Nhà máy sản xuất TĂCN đầu
tiên của công ty có công suất 120.000 tấn/năm.
Ông Trần Trung Kiên - Chủ tịch HĐQT
kiêm CEO của Việt Nhật cho biết, năm 2015
sản lượng TĂCN sản xuất của công ty mới đạt
20.000 tấn, nhưng đã tăng 7,5 lần, lên 150.000
tấn vào năm 2020; tổng doanh thu của các lĩnh
vực đạt 1.500 tỷ.
Ngay từ khi mới thành lập, Ban lãnh đạo
của Việt Nhật đã xác định công nghệ là yếu
tố có tính quyết định đến hiệu quả và chất
lượng sản phẩm, nên đã mạnh dạn đầu tư
dây chuyền sản xuất thiết bị hiện đại theo tiêu
chuẩn công nghệ Nhật Bản. Việt Nhật luôn coi
trọng và tuân thủ nghiêm ngặt quy trình sản
xuất, đồng thời tăng cường công tác kiểm tra,
giám sát nguyên liệu đầu vào theo tiêu chuẩn
40 www.nhachannuoi.vn
Ông Trần Trung Kiên - Chủ tịch HĐQT kiêm CEO Việt Nhật (bên phải) và ông Robin Lee -
Phó TGĐ Kinh doanh Quốc tế Nutriera (bên trái) kí kết hợp tác chiến lược thủy sản.
của Công ty và phù hợp với quy định của Bộ
NN&PTNT. Nguyên liệu đưa vào sản xuất phải
đảm bảo các chỉ tiêu dinh dưỡng, có xuất xứ
rõ ràng, đặc biệt không sử dụng các chất cấm.
Ông Trần Trung Kiên chia sẻ, trong năm
2020, do tác động của dịch Covid-19, các
nguyên liệu TĂCN trên thế giới tăng giá liên
tục, nhưng nhờ có chiến lược, kế hoạch dài
hạn, hợp lý và chọn lựa được đối tác tốt, đã
giúp Việt Nhật có được nguồn cung nguyên
liệu tốt, ổn định. Tất cả những điều đó giúp
sản phẩm của Việt Nhật luôn đảm bảo chất
lượng tốt, tính ổn định cao, giá thành cạnh
tranh so với các thương hiệu khác...
Ngoài những điều trên, yếu tố quan trọng
khác làm nên thành công của Việt Nhật chính
là đội ngũ Ban lãnh đạo trẻ có khát vọng,
chuyên môn sâu, được đào tạo bài bản trong
và ngoài nước, nhiều năm kinh nghiệm trong
ngành, có tầm nhìn, nhanh nhạy với thời
cuộc, sát sao với thực tiễn. Bên cạnh đó là tập
thể cán bộ, công nhân viên trẻ, nhiệt huyết,
không ngừng tìm tòi, sáng tạo. Bộ máy hoạt
động tinh gọn. Bộ sản phẩm thức ăn chăn
nuôi đa dạng, đáp ứng nhu cầu toàn diện của
nhà chăn nuôi.
Với phương châm “Cùng nhau chia sẻ
- Kết nối thành công” Việt Nhật đã sát cánh
với các nhà phân phối trên nhiều lĩnh vực: tài
chính, kỹ thuật, giải pháp thị trường… Vì vậy,
Việt Nhật không chỉ là một đối tác mà còn là
một người bạn đồng hành đáng tin cậy.
Về dự lễ ký kết hợp tác toàn diện lĩnh
vực thủy sản của Việt Nhật với Công ty TNHH
Nutriera (Trung Quốc), ông Trần Đình Luân -
Tổng Cục trưởng Tổng Cục Thủy sản bày tỏ sự
ấn tượng về Việt Nhật, khi sản lượng TĂCN của
Việt Nhật vẫn duy trì và tăng trưởng tốt ngay
cả trong điều kiện ngành chăn nuôi những
năm vừa qua gặp rất nhiều khó khăn từ bão
giá, dịch tả lợn châu Phi, covid-19… “Điều đó
cho thấy, Việt Nhật đã có những chiến lược,
kế hoạch hết sức đúng đắn cùng sự nỗ lực, cố
gắng rất lớn để có những thành công đó“, ông
Luân nhấn mạnh.
TỔNG CÔNG SUẤT ĐƯỢC MỞ RỘNG
LÊN 400.000 TẤN/NĂM
Để đáp ứng tốt nhất nhu cầu ngày càng
cao và đa dạng của khách hàng, nhiều thời
điểm Việt Nhật phải đi thuê gia công TĂCN,
thủy sản ở nhiều đơn vị, nhưng gặp phải tình
trạng không ổn định về chất lượng sản xuất.
Đặc biệt là thức ăn thủy sản, khi đặt vấn đề gia
công ở những đơn vị FDI, ông Trần Trung Kiên
cứ đau đáu tại sao họ làm được, dám đầu tư
mà các doanh nghiệp nội địa của ta thì chưa?
Với tầm nhìn và những đánh giá thông
qua sản lượng thủy sản những năm gần đây,

ông Trần Trung Kiên nhận định, thị trường thức
ăn thủy sản của miền Bắc còn nhiều dư địa,
mới ở thời kì đầu của tăng trưởng. Trong khi
đó, còn ít các đơn vị đầu tư công nghệ, thiết
bị, hiện đại để sản xuất thức ăn thủy sản chất
lượng, ổn định. Mặt khác, Việt Nhật đang có
thế mạnh trong việc sản xuất, phân phối thức
ăn gia súc, gia cầm.
Nghĩ là làm, với tinh thần của tuổi trẻ, ban
lãnh đạo Việt Nhật đã quyết định đầu tư thêm
nhà máy TĂCN gia súc, gia cầm, thủy sản thứ
2 với công suất 250.000 tấn/năm, bao gồm
180.000 tấn thức ăn gia súc, gia cầm và 70.000
tấn thức ăn thủy sản. Tổng mức đầu tư cho nhà
máy 2 là 250 tỉ đồng, trong đó có 80 tỷ đồng
đầu tư cho dây chuyền sản xuất thức ăn thủy
sản, sử dụng dây chuyền đồng bộ của Buhler
(Thụy Sĩ), giúp tăng thời gian sản xuất, tối ưu
hóa chi phí, công nghệ sấy hiện đại chuyên sản
xuất thức ăn thủy sản, hứa hẹn chất lượng sản
phẩm tốt và ổn định. Nhà máy đã được khởi
công xây dựng vào tháng 9/2020 và dự kiến
tháng 6/2021 sẽ đi vào hoạt động.
“BẮT TAY” VỚI NUTRIERA: HỨA HẸN
ĐỘT PHÁ LỚN TRONG LĨNH VỰC THỦY SẢN
Và mới đây nhất, ngày 3/1/2020, tại Hà
Nội, Việt Nhật đã chính thức ký kết hợp tác
chiến lược với Công ty TNHH Công nghệ sinh
học Nutriera Quảng Châu (Nutriera) trong lĩnh
vực thủy sản, dưới sự chứng kiến của Tổng cục
trưởng Tổng cục Thủy sản, lãnh đạo một số
khoa của Học viện Nông nghiệp Việt Nam, các
đối tác, khách hàng, cơ quan truyền thông…
Nutriera là một đơn vị có kinh nghiệm
chuyên sâu trong lĩnh vực chăn nuôi thủy sản
với hơn 16 năm hoạt động. Hiện tại, Nutriera
có hơn 80 thạc sĩ và tiến sĩ, đang cung cấp kiến
thức kỹ thuật cũng như các giải pháp cho các
doanh nghiệp và trang trại ao nuôi thủy sản
trên toàn cầu.
Đến nay, Nutriera đã hợp tác cung cấp các
sản phẩm, dịch vụ, tư vấn cho hơn 800 đơn vị
sản xuất thức ăn thủy sản, với hơn 10 triệu tấn
thức ăn thuỷ sản dành cho 70 loài thuỷ sản đa
dạng, tại 20 quốc gia hàng năm. Nutriera rất
vinh dự là đối tác kỹ thuật của Việt Nhật và tự
tin để hỗ trợ sự phát triển thức ăn thủy sản của
Việt Nhật.
Theo đó, hai bên nhất trí thỏa thuận cùng
nhau thực hiện chiến lược phát triển chuyên
sâu trong việc sản xuất và phân phối thức
ăn chăn nuôi thủy sản. Qua đó, nhằm tạo ra
những dòng sản phẩm cao cấp nhất hiện nay
cho các trang trại nuôi trồng thủy hải sản.
Trong 5 năm, Nutriera sẽ trợ giúp cho Việt
Nhật các nội dung: 1. Định vị sản phẩm; 2. Xây
dựng công thức; 3. Quản lý kĩ thuật sản xuất,
Hình ảnh đồ họa nhà máy sản xuất thức ăn thức ăn gia súc, gia cầm và thủy sản thứ 2
đang được xây dựng của Việt Nhật
phía Nutriera cử người trực tiếp; 4. Đào tạo kỹ
thuật; 5. Quản lý trang trại; 6. Cung cấp chế
phẩm công nghệ sinh học.
Việt Nhật và Nutriera sẽ tạo lập một hệ
sinh thái thủy sản với các sản phẩm thức ăn
chất lượng tốt và ổn định, cùng với đó là các
dịch vụ thủy sản như: Hỗ trợ khách hàng phân
tích chất lượng nước; làm thí nghiệm khẳng
định sản phẩm; cung cấp nguồn giống; kiểm
tra bệnh; cung cấp chế phẩm (xử lí môi trường
nước, xử lí bệnh). Hệ sinh thái này sẽ giúp các
nhà nuôi trồng thủy sản phát triển bền vững,
hiệu quả.
“Dựa trên các thế mạnh về công nghệ của
Nutriera, Việt Nhật sẽ xây dựng thương hiệu
thức ăn thủy sản APEX Fish cho 4 đối tượng. Cụ
thể đó là sản phẩm cho cá có vảy (trắm, chép,
điêu hồng); sản phẩm cho cá lóc; sản phẩm cá
biển (song, vược) và sản phẩm cá nước lạnh
(tầm, hồi)”, Chủ tịch HĐQT và CEO Việt Nhật
Trần Trung Kiên khẳng định.
Trao đổi với PV Tạp chí Chăn nuôi Việt
Nam, ông Robin Lee - Phó Tổng giám đốc
kinh doanh quốc tế Nutriera khẳng định, lý
do Nutriera ký kết hợp tác chiến lược với Việt
Nhật bởi Nutriera nhận thấy lãnh đạo của Việt
Nhật có tầm nhìn chiến lược, muốn vươn lên vị
trí hàng đầu trong ngành thức ăn thủy sản tại
miền Bắc Việt Nam; đội ngũ cán bộ, công nhân
viên được đào tạo, hoạt động bài bản; nhiều
kinh nghiệm trong phân phối thức ăn gia súc,
gia cầm và Việt Nhật chịu đầu tư lớn về công
nghệ, chất xám vào sản phẩm. Nutriera mong
muốn sự hợp tác này lâu dài, bền vững, mang
lại mang lại giá trị và hiệu quả cho ngành thủy
sản Việt Nam.
Ông Trần Đình Luân - Tổng Cục trưởng
Tổng Cục Thủy sản cho biết, trong Chiến lược
Tháng 1+2/2021
phát triển ngành thủy sản đang chuẩn bị được
trình Chính phủ phê duyệt, phát triển thủy sản
nuôi trồng được ưu tiên, vì nguồn lợi thủy sản
tự nhiên đang dần cạn kiệt. Các nước trên thế
giới cũng như Việt Nam đều đang rất quan tâm
đến việc bảo vệ môi trường thủy sản. Dự kiến
tới năm 2030, sản lượng thủy sản nuôi trồng
của Việt Nam sẽ tăng lên 7 triệu tấn, tăng 2
triệu tấn so với hiện nay. Cùng với đó, sản
lượng cá nước lạnh không chỉ dừng lại ở việc
lấy thịt mà còn lấy trứng, thời gian nuôi kéo dài.
Ngoài ra, nuôi biển cũng được định hướng đầu
tư mạnh. Vì vậy, chiến lược đầu tư vào nhà máy
thức ăn thủy sản của Việt Nhật là phù hợp với
định hướng của ngành, rất có tiềm năng.
“Hi vọng Việt Nhật sẽ là công ty đầu tiên
của người Việt nổi danh trong lĩnh vực thức ăn
cho cá nước lạnh, cá biển, tiến tới là thức ăn
cho tôm”, ông Trần Đình Luân nhấn mạnh.
Ông Trần Đình Luân cũng lưu ý, để phát
triển bển vững thì Việt Nhật cần có chiến lược
phát triển đúng đắn, như đa dạng hóa các loại
thức ăn thủy sản, có chất lượng, giá cả cạnh
tranh và mạng lưới phân phối rộng khắp, tạo
nên một hệ sinh thái (người sản xuất thức ăn,
đại lý phân phối, người nuôi trồng thủy sản…)
đều thành công, cùng nhau đi trên con đường
dài, thì mới lâu bền và giúp cho ngành thủy
sản Việt Nam phát triển.
Bài và ảnh: Hà Ngân
Lễ ký kết hợp tác toàn diện Thủy sản
giữa Việt Nhật và Nutriera đã mở ra cơ hội
hợp tác phát triển mới của Việt Nhật tại thị
trường trong nước và quốc tế; đồng thời,
khẳng định vị thế Việt Nhật khi lần lượt trở
thành đối tác chiến lược của nhiều tập đoàn
kinh tế trên thế giới.
www.nhachannuoi.vn 41
 Chào Xuân Tân Sửu

DƯỢC THÚ Y CAI LẬY (MEKOVET):

30 năm
và “Thực hành Kiểm nghiêm tốt - GLP”. Công
ty cũng nhập khẩu hệ thống máy móc hiện
đại từ Mỹ, Nhật, Anh, Hà Lan như: máy sắc ký
lỏng hiệu năng cao, máy quang phổ tử ngoại
khả biến…Đây là những là cơ sở quan trọng
để MEKOVET đảm bảo sản xuất ra những sản
phẩm chất lượng cao và ổn định, đáp ứng cho

ĐỒNG HÀNH CÙNG ĐẤT NƯỚC

thị trường trong nước và sẵn sàng xuất khẩu.
Hiện nay, MEKOVET là một trong 10 doanh
nghiệp sản xuất thuốc Thú y lớn nhất. Nhiều
năm liền, sản phẩm của MEKOVET đạt các giải
thưởng uy tín như “Hàng Việt Nam Chất lượng
cao”, “Bông Lúa vàng - Thương hiệu vàng chất
lượng”…
BẢN LĨNH, SÁNG TẠO TRONG CHIẾN
LƯỢC KINH DOANH
Trong 30 năm hình thành và phát triển,
MEKOVET đã trải qua rất nhiều thăng trầm của
ngành chăn nuôi Việt Nam như dịch Cúm gia
cầm năm 2004, dịch Tai xanh 2008 - 2010…
Nhưng, với bản lĩnh và sự sáng tạo vượt khó
khăn, MEKOVET càng trở nên vững vàng và
trưởng thành hơn. Đặc biệt, giai đoạn 2017 -
2019, ngành chăn nuôi heo trải qua hai cơn
“địa chấn” lớn gồm: khủng hoảng thừa và dịch
tả heo châu Phi chính là “lửa thử vàng” - kiểm
thử sự sáng tạo trong chiến lược kinh doanh
Ông Đào Mạnh Lương - Chủ tịch HĐQT MEKOVET tặng Bằng khen cho những cán bộ có và bản lĩnh chiến trường thực sự của MEKOVET.
thành tích xuất sắc trong công tác của MEKOVET tại Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập và đón nhận
Kinh doanh ngừng tăng trưởng, cắt giảm
Bằng khen của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT
nhân công, sản xuất cầm chừng, chuyển
Nhắc tới Dược Thú y Cai Lậy (MEKOVET), người chăn nuôi hướng sang các mặt hàng thuốc gia cầm, thủy
sản, thú cưng… có thể nói là tình cảnh chung
thường truyền nhau câu nói “thương hiệu bền lâu, nơi đâu của ngành sản xuất, kinh doanh thuốc thú y,
cũng biết”. Nói thế không quá, vì đây là một trong những thương vắc xin tại Việt Nam trong giai đoạn này. Ông
hiệu Dược Thú y đầu tiên và lâu đời nhất của Việt Nam, với 30 năm Đỗ Văn Tài, Giám đốc điều hành MEKOVET cho
biết: “Người ta cứ nghĩ rằng, thừa heo hay heo có
đồng hành cùng ngành Chăn nuôi - Thú y nước nhà. bệnh dịch thì ngành Thú y sẽ bán được nhiều sản
phẩm. Nhưng thực tế ngược lại, hệ quả của thừa
MỘT TRONG NHỮNG THƯƠNG HIỆU BƯỚC NGOẶT LỊCH SỬ
heo là giá bán heo giảm, thu không đủ bù chi thì
THUỐC THÚ Y LÂU ĐỜI NHẤT VIỆT NAM Năm 2011, trước quy định mới của Bộ người nông dân sẽ cắt giảm các chi phí, trong đó
Khởi điểm của Dược Thú y Cai Lậy là Công NN&PTNT, tất cả các nhà máy sản xuất thuốc chi phí đầu tiên là chi phí thuốc. Còn trong dịch
ty Chăn nuôi Thú y Cai Lậy, thành lập năm thú y phải đáp ứng tiêu chuẩn thực hành tốt bệnh, ngành chăn nuôi suy giảm đồng nghĩa
1990, trên cơ sở sát nhập Trạm thú y huyện Cai (GMP) của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Tại thời với ngành Thú y lao đao, không có heo thì thuốc
Lậy và Liên hiệp Xí nghiệp chăn nuôi huyện điểm đó, đã có rất nhiều cơ sở sản xuất thuốc thú y không bán được. Khác với các bệnh truyền
Cai Lậy (tỉnh Tiền Giang). Sau khi sáp nhập, Thú y nhỏ lẻ bị xóa sổ vì không đủ tiềm lực để nhiễm trên heo, ASF không có vắc xin phòng hay
Công ty tiến hành cổ phần hóa; năm 2008 đáp ứng quy định này. thuốc chữa đặc hiệu. Ngành chăn nuôi heo phải
chính thức niêm yết trên sàn chứng khoán Hà Năm 2012, MEKOVET đã có một quyết xác định sống chung với ASF không chỉ là trong
Nội với thương hiệu MEKOVET - mã giao dịch định lịch sử đó là hợp tác chiến lược với Công ty năm 2019 mà còn là các năm tiếp theo”.
MKV. Cho tới nay, MEKOVET là công ty Dược Cổ phần Austfeed Việt Nam (tiền thân của Tập Xác định ASF sẽ là một cuộc chiến lâu
Thú y duy nhất của Việt Nam niêm yết trên sàn đoàn Mavin). Với sự tiếp sức của cổ đông chiến dài của ngành chăn nuôi, MEKOVET đã điều
chứng khoán. lược Austfeed Việt Nam, 1 năm sau đó, Công chỉnh lại toàn bộ chiến lược kinh doanh ngay
Trong những năm đầu thành lập, Dược ty đưa vào hoạt động Nhà máy sản xuất thuốc trong năm 2019 và 2020, tập trung 3 mũi nhọn
Thú y Cai Lậy là niềm tự hào của ngành thuốc Thú y theo tiêu chuẩn WHO - GMP của tổ chức chính: Đa dạng danh mục sản phẩm - Mở rộng
Thú y Việt Nam, không chỉ được bà con nông Y tế Thế giới, gồm 4 dây chuyền sản xuất hoàn thị trường - Đồng hành cùng khách hàng.
dân tỉnh Tiền Giang yêu mến, mà sản phẩm toàn tự động, với tổng giá trị trên 100 tỷ đồng.
Đa dạng danh mục sản phẩm: Ngay trong
còn được tin dùng ở tất cả các tỉnh phía Nam. Dây chuyền sản xuất hiện đại đáp ứng các tiêu
năm 2019, đội ngũ R&D của MEKOVET đã
“Nói tới Dược Thú y, nói tới Cai Lậy”, đó là câu chuẩn nghiêm ngặt nhất của WHO trong sản
“trình làng” bộ 3 giải pháp gây tiếng vang trên
cửa miệng của nhiều bà con nông dân ở thời xuất thuốc Thú y: tiêu chuẩn “Thực hành sản
thị trường, gồm 3 sản phẩm được ví như 3
điểm đó. xuất tốt - GMP”, “Thực hành bảo quản tốt - GSP”

42 www.nhachannuoi.vn
 Tháng 1+2/2021

lớp bảo vệ đàn heo khỏi ASF: 1 - FORMAVET:

phun sát trùng, đảm bảo an toàn sinh học; 2
- GLUCANVITA: nâng cao sức đề kháng, tăng
MEKOVET:
cường miễn dịch tự nhiên; 3 - CL-TYLVA 50: KỶ NIỆM 30 NĂM THÀNH LẬP VÀ ĐÓN NHẬN
BẰNG KHEN CỦA BỘ TRƯỞNG BỘ NN&PTNT
kháng sinh, ức chế hoạt động virus. Bộ giải
pháp này được ứng dụng trước tại các trang
trại của Tập đoàn Mavin và chứng hiệu quả rõ
rệt. Từ cuối 2019, các sản phẩm này đã được
giới thiệu rộng rãi và được đánh giá cao về hiệu
Ngày 14/01/2021, tại khách sạn Mekong Mỹ Tho (tỉnh Tiền
quả phòng chống ASF. Giang), Công ty Cổ phần Dược Thú y Cai Lậy (MEKOVET) đã
Bên cạnh đó, MEKOVET cũng nghiên cứu long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập Công ty và
và phát triển các sản phẩm mới cho gia cầm, đón nhận Bằng khen của Bộ trưởng NN&PTNT.
thủy sản, thú cưng để giảm áp lực với ngành
thuốc cho heo trong bối cảnh giảm đàn vì ASF.
Mở rộng thị trường: Hiện nay, các sản phẩm
của MEKOVET dần dần chiếm được niềm yêu
mến của bà con nông dân Lào và Campuchia.
Từ năm 2020, sản phẩm được phân phối tại
Campuchia, thông qua các đại lý thức ăn chăn
nuôi của Mavin. Trong khi đó, ở thị trường
trong nước, sản phẩm của MEKOVET được
dùng trong toàn bộ hệ thống trang trại của
Tập đoàn Mavin (heo, gia cầm, thủy sản); được Ông Phạm Văn Đông - Cục trưởng Cục Ông David John Whitehead - Chủ tịch HĐQT
phân phối từ Nam ra Bắc tại hàng trăm đại lý Thú y đại diện Bộ NN&PTNT trao tặng Tập đoàn Mavin tặng quà tri ân các khách
thuốc thú y, đặc biệt thông qua hệ thống đại Bằng khen cho Ban Lãnh đạo MEKOVET hàng lâu năm của MEKOVET

lý thức ăn chăn nuôi rộng khắp của Tập đoàn.
Đồng hành cùng người chăn nuôi:
MEKOVET xác địch, khủng hoảng chính là thời
điểm mà Công ty cần chia sẻ những khó khăn
của đại lý và các chủ hộ chăn nuôi. Chính vì
vậy, một thái độ đồng hành sẻ chia đã được
MEKOVET xây dựng và quán triệt tới đội ngũ
kinh doanh, dịch vụ khách hàng gồm: sẵn sàng
tư vấn, hướng dẫn, hỗ trợ người chăn nuôi am
hiểu hơn về các biện pháp an toàn sinh học,
cách sử dụng hiệu quả thuốc thú y. Thái độ này
đã giúp gắn kết MEKOVET với người chăn nuôi,
ổn định thị trường tiêu thụ của Công ty trong
giai đoạn khó khăn.
Những giải pháp nói trên đã giúp
MEKOVET trở thành một trong số ít doanh
nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc thú y,
không những trụ vững và vượt qua được giai
đoạn khó khăn nhất của ngành, mà còn đạt
được tăng trưởng tốt trong năm 2019 và đặc
biệt là năm 2020.
SỨ MỆNH LÀ BẠN CỦA NHÀ NÔNG
Ông Đào Mạnh Lương, Tổng Giám đốc Tập
đoàn Mavin, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần
Dược Thú y Cai Lậy khẳng định: “Sứ mệnh của
MEKOVET là trở thành người bạn thân thiết của
người nông dân và góp phần phát triển bền
vững ngành nông nghiệp Việt Nam”.
Để hiện thực sứ mệnh này, MEKOVET
đang từng ngày vun đắp các giá trị cho doanh
nghiệp và cộng đồng, gồm: nâng cao chất
lượng sản phẩm, chất lượng nhân sự, hỗ trợ
kỹ thuật kịp thời cho người chăn nuôi, tiên
B
uổi lễ có sự hiện diện của lãnh đạo Cục Chăn nuôi, Cục Thú y, Sở NN&PTNT tỉnh Tiền
Giang; đại diện các Sở Công thương, Sở Tài chính, Thanh tra Sở Nông nghiệp Tiền
Giang; lãnh đạo Chi cục Chăn nuôi - Thú y các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long. Gần
100 khách hàng thân thiết và hơn 100 cán bộ nhân viên của MEKOVET cũng có mặt chung vui
cùng MEKOVET trong sự kiện trọng đại này.
Các đại biểu đã cùng trải nghiệm hành trình 30 năm hào hùng của Dược Thú y Cai Lậy,
thông qua một thước phim dài 13 phút. Thước phim với nhiều cung bậc cảm xúc lắng đọng
về tâm huyết và quyết tâm của một thương hiệu Dược Thú y lâu đời, vì sự phát triển bền vững
của ngành nông nghiệp nước nhà - MEKOVET.
Theo đó, nhờ những cống hiến to lớn cho ngành Dược Thú y nước nhà, ngày 3/12/2020,
Công ty Cổ phần Dược Thú y Cai Lậy đã nhận Quyết định số 4890/QĐ-BNN-TCCB của Bộ trưởng
Bộ NN&PTNT về việc tặng thưởng Bằng khen, ghi nhận những thành tích xuất sắc trong lĩnh
vực Dược Thú y, góp phần cho sự nghiệp phát triển Nông nghiệp, Nông dân, Nông thôn.
Trong Lễ kỷ niệm, MEKOVET đã gặp gỡ và tri ân các cán bộ nhân viên đã gắn bó lâu năm
với Công ty (trên 10 năm), trong đó có rất nhiều cán bộ đã đồng hành cùng Công ty từ những
ngày đầu tiên thành lập. Cùng với đó, Công ty cũng tổ chức gặp gỡ các khách hàng thân thiết,
trong đó có những đại lý đã gắn bó với Công ty từ những ngày đầu thành lập; và những đại
lý có doanh số lớn nhất, góp phần xây dựng và lan tỏa thương hiệu Dược Thú y Cai Lậy trong
30 năm vừa qua.
P.V
phong đầu tư nghiên cứu phát triển, chia sẻ MEKOVET kích hoạt cho giai đoạn 5 năm tới,
giúp đỡ dân cư trên địa bàn, hưởng ứng đề án gồm: trở thành thương hiệu thuốc Thú y được
tăng cường năng lực ngành thú y và phát triển yêu mến nhất Việt Nam, mạng lưới phân phối
ngành chăn nuôi… mở rộng tại khu vực Đông Dương, xây dựng
hình ảnh thương hiệu thuốc Thú y chất lượng
Thương hiệu lâu đời gắn bó với người
nông dân, kết hợp với tiềm lực của cổ đông cao - tin cậy - chia sẻ trong lòng người nông
chiến lược Mavin - Tập đoàn hàng đầu về nông dân đúng như câu nói “Thương hiệu bền lâu,
nghiệp tại Việt Nam đã và đang chắp cánh nơi đâu cũng biết”.
cho MEKOVET bay cao và xa hơn trên hành Vũ Toan
trình phát triển. Một kế hoạch táo bạo đã được

www.nhachannuoi.vn 43
 Chào Xuân Tân Sửu

CHĂN NUÔI CÔNG NGHỆ CAO Ở BÌNH DƯƠNG:

TĂNG HIỆU QUẢ PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH

Bình Dương là một trong những tỉnh
công nghiệp hàng đầu của cả nước nhưng
trong những năm gần đây ngành chăn nuôi
vẫn được duy trì phát triển ổn định. Trong
Thực tế hiện nay đã cho thấy trên địa bàn tỉnh đã xuất hiện nhiều
công ty, trang trại chăn nuôi tư nhân là điểm sáng trong việc áp dụng
chăn nuôi công nghệ cao như Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P Việt
Nam, Công ty TNHH Emivest Feedmill Việt Nam, Hệ thống trại Chăn
nuôi Vĩnh Tân, Công ty cổ phần 3F Việt…

giai đoạn từ năm 2016 - 2020, hàng năm tổng

đàn gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh tăng
trung bình khoảng 9%. Đến nay, tổng đàn gia
súc ước đạt trên 867.000 con, tổng đàn gia
cầm ước đạt trên 13 triệu con.

PHẦN LỚN LÀ CHĂN NUÔI CÔNG NGHỆ CAO

Cơ cấu ngành chăn nuôi của tỉnh được chuyển đổi mạnh mẽ từ
chăn nuôi hộ gia đình quy mô nhỏ sang chăn nuôi quy mô trang trại
ứng dụng công nghệ cao. Tổng đàn heo (đàn gia súc chủ lực) chăn
nuôi công nghệ cao chiếm khoảng 63,4%, chăn nuôi gia cầm (gà, vịt) Hình 1: Mô hình chăn nuôi gà ứng dụng công nghệ cao
công nghệ cao chiếm khoảng 70,5% so với tổng đàn gia súc, gia cầm.
tại xã Tân Hiệp, huyện Phú Giáo của Công ty Emivest.
Ngoài ra còn có 03 dự án chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao
với quy mô lớn (Công ty Cổ phần Anova Agri Bình Dương, Khu nông
nghiệp ứng dụng công nghệ cao Tiến Hùng, Công ty TNHH Ba Huân),
với tổng diện tích đất được giao là 567,91 hecta và quy mô tổng đàn
khoảng 1,3 triệu con gà, trên 850 con bò sữa.
Hầu hết các trang trại chăn nuôi công nghệ cao đều được xây
dựng theo mô hình chuồng kín, trại lạnh có điều hòa nhiệt độ, hệ
thống quạt thông gió và áp dụng theo nguyên tắc “cùng vào - cùng
ra” để đảm bảo an toàn sinh học. Đồng thời, các trang trại áp dụng
tự động hóa quá trình chăn nuôi quy mô công nghiệp, sử dụng hệ
thống phân phối và định lượng thức ăn tại chuồng, hệ thống tiêu
độc khử trùng tự động…để góp phần nâng cao năng suất chăn nuôi
và đạt hiệu quả phòng chống dịch bệnh.

Mô hình chăn nuôi theo hướng công nghệ cao được hiểu là
việc ứng dụng những công nghệ hiện đại, tiên tiến vào sản xuất,
bao gồm: cơ giới hóa, tự động hóa; ứng dụng công nghệ thông tin,
công nghệ sinh học; sử dụng các giống vật nuôi có năng suất và chất
lượng cao nhằm đạt hiệu quả kinh tế và phát triển bền vững theo
hướng công nghiệp, bảo vệ môi trường, định hướng xuất khẩu.
Việc áp dụng mô hình chăn nuôi công nghệ cao giúp giảm bớt
sức lực, thời gian cho người lao động; nâng cao độ chính xác, tốc độ
làm việc và tối ưu chi phí; giúp xử lý vấn đề ô nhiễm môi trường một
cách triệt để nên đã được xem là xu hướng tích cực cho ngành chăn Hình 2: Mô hình chăn nuôi gà ứng dụng công nghệ cao
nuôi hiện nay. tại xã Minh Tân, huyện Dầu Tiếng của Trang trại Minh Tân Phát.

44 www.nhachannuoi.vn

Hình 3: Mô hình chăn nuôi heo ứng dụng công nghệ cao tại xã Minh Thạnh,
huyện Dầu Tiếng của Hệ thống trại Chăn nuôi Vĩnh Tân.
HIỆU QUẢ THỰC TẾ
Thực tế đã cho thấy, trong bối cảnh bệnh ASF xảy ra thời gian
vừa qua thì các mô hình chăn nuôi công nghệ cao đã chứng minh
được hiệu quả rõ nét đối với công tác phòng chống dịch. Theo thống
kê của Cơ quan Thú y, bệnh ASF đã làm tổng đàn heo toàn tỉnh thời
điểm đầu năm 2020 giảm khoảng 5,79 % so với cùng kỳ năm 2019,
nhưng số lượng heo chỉ giảm nhiều ở đàn heo chăn nuôi hình thức
nông hộ, không áp dụng chăn nuôi công nghệ cao (giảm 59,97 %).
Đối với các công ty có vốn đầu tư nước ngoài và các trang trại chăn
nuôi áp dụng công nghệ cao thì tổng đàn heo tăng 1,35 %. Qua đó
cũng đã cho thấy, việc tái đàn chăn nuôi sau dịch bệnh chỉ có thể
thực hiện hiệu quả tại các trang trại chăn nuôi công nghệ cao, được
xây dựng theo mô hình chuồng kín đảm bảo an toàn sinh học.
Và một minh chứng khác cho thấy, kết quả nổi bật gần đây nhất
của việc áp dụng thành công mô hình chăn nuôi công nghệ cao để
phòng chống dịch bệnh là Hệ thống trại Chăn nuôi Vĩnh Tân. Cụ thể
vào tháng 08 năm 2020, tại thời điểm trên cả nước vẫn còn 96 xã của
17 tỉnh xảy ra dịch bệnh Dịch tả heo Châu Phi, nhưng lần đầu tiên
trên cả nước đã có 04 trang trại chăn nuôi mô hình công nghệ cao
trên địa bàn tỉnh Bình Dương của Hệ thống trại Chăn nuôi Vĩnh Tân
được Cục Thú y cấp giấy chứng nhận là cơ sở an toàn dịch bệnh đối
với bệnh Dịch tả heo Châu Phi.
Ngoài ra, kết quả công tác phòng chống dịch trong những năm
vừa qua của ngành Thú y cũng cho thấy hầu hết các trường hợp xảy
ra bệnh truyền nhiễm nguy hiểm đều được phát hiện tại các hộ chăn
nuôi không áp dụng mô hình chăn nuôi công nghệ cao.
Như vậy, trước những tác động phức tạp của dịch bệnh Covid-19,
nguy cơ tái phát bệnh ASF và nguy cơ phát sinh các bệnh truyền
nhiễm nguy hiểm khác, đặc biệt là bệnh Cúm gia cầm có thể lây lan
sang người, thì việc đẩy mạnh thực hiện các mô hình chăn nuôi công
nghệ cao trên địa bàn tỉnh Bình Dương trong thời gian qua là hướng
đi phù hợp. Đây cũng là giải pháp quan trọng, mang tính quyết định
tới hiệu quả của công tác phòng chống dịch bệnh và hướng tới phát
triển nông nghiệp bền vững./.
Nguyễn Trung Nghĩa
Trưởng phòng Quản lý Dịch bệnh
Chi cục Chăn nuôi Thú y và Thuỷ sản tỉnh Bình Dương
Tháng 1+2/2021
Hình 4: Mô hình chăn nuôi heo ứng dụng công nghệ cao tại xã Hiếu Liêm,
huyện Bắc Tân Uyên của Hệ thống trại Chăn nuôi Vĩnh Tân.
AN TOÀN SINH HỌC:
CHÌA KHÓA GIỮ ĐÀN HEO
Ông Võ Bá Cang - chủ hệ thống trang trại
heo Vĩnh Tân cho biết, năm 2012, ông bắt
tay đầu tư xây dựng trại lợn Vĩnh Tân 5 tại
xã huyện Dầu Tiếng (Bình Dương) và cho
đến thời điểm tháng 5/2020, hệ thống của
ông đã có tổng cộng 5 trại nuôi heo trên địa
bàn tỉnh Bình Dương, với tổng đàn lợn nái
2.900 con, 42.000 con lợn thịt.
T
ại các trại nuôi của mình, ông Cang cho biết không chỉ
đầu tư làm trại kín mà còn đầu tư cả nhà lưới để chống
chuột, chim chóc, côn trùng; cùng với rất nhiều khoản
đầu tư khác mới mong giữ được đàn heo. Các phương tiện vận
chuyển lợn phải sát trùng nhiều lần mới được vào trại. Xe chở
cám cũng phải được sát khuẩn từ cách xa trại 3km. Việc quản
lý con người cũng nghiêm ngặt không kém. Trước đây, nhân
công vào trại chỉ phải cách ly 2 ngày, nay tăng lên 16 ngày.
Trong đó có 14 ngày nhân công phải cách ly vì dịch Covid-19.
Tất cả những biện pháp này đều nhằm bảo vệ "tử huyệt" của
ngành chăn nuôi là an toàn dịch bệnh và được triển khai đồng
bộ cho tất cả các trại nuôi lợn.
Với kinh nghiệm chăn nuôi quy mô lớn trong nhiều năm,
ông Cang đánh giá tỉnh Bình Dương có vùng đệm tốt hơn so với
Đồng Nai đang phát triển chăn nuôi với mật độ dày đặc. "Đây là
điều kiện tốt để Bình Dương tiếp tục cung cấp nguồn thịt heo
sạch bệnh cho thị trường" - ông Cang nói.
Nguyên Vỹ
www.nhachannuoi.vn 45
 Chào Xuân Tân Sửu

HỘI CHĂN NUÔI HÀ NỘI:

ĐÓNG GÓP LỚN VÀO THÀNH TỰU CHĂN NUÔI THỦ ĐÔ
Hà Nội hiện có đàn gia súc, gia cầm đứng vào nhóm đầu của cả nước. Cuối năm 2020, chăn
nuôi Hà Nội khôi phục và tái đàn lợn với 1,4 triệu con lợn, bằng 85% năm 2019; đàn gia cầm
phát triển và tăng trưởng mạnh với 36 triệu con, tăng 9,1%; đàn bò 130.000 con, tăng 5% so với năm

T
2019. Góp phần vào thành quả đó, phải kể đến vai trò của Hội Chăn nuôi Hà Nội.
heo ông Bùi Tuấn Khải - Chủ
tịch Hội Chăn nuôi Hà Nội, năm
2020 cả nước xảy ra 2 đợt bùng
phát dịch covid-19 kéo dài gần
6 tháng, hiện tại tiềm ẩn nguy
cơ tái phát ở nhiều nơi, gây tổn thất lớn về
kinh tế và ổn định đời sống. Dịch tả lợn châu
Phi năm 2019 đã bước đầu được khống chế,
song từ đầu năm tới nay vẫn xảy ra tẻ tẻ ở các
hộ chăn nuôi nhỏ lẻ. Trong bối cảnh đó, Hội
đã động viên Ban chấp hành, các chi Hội và
hội viên duy trì hoạt động.
ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC HỘI
Cụ thể, Hội Chăn nuôi Hà Nội (Hội) đã
động viên Ban chấp hành, các chi Hội và hội
viên duy trì hoạt động 43 chi Hội thành viên,
phát triển thêm 180 hội viên, đưa tổng số hội
viên lên 4650 người. Ban chấp hành duy trì
sinh hoạt 6 tháng/1 lần, Ban thường trực Hội
ổn định lịch sinh hoạt 1 tuần/1 lần, duy trì Ban chấp hành Hội Chăn nuôi Hà Nội chụp ảnh lưu niệm cùng với lãnh đạo Hội Chăn nuôi Việt Nam
trực công tác Hội vào các ngày trong tuần, Hội nghị đã xác định các giải pháp phát - 2030 của Bộ NN&PTNT, quy định cấm chăn
thực hiện lịch thông báo, hướng dẫn các chi triển chăn nuôi bò thịt đặc biệt là kỹ thuật nuôi gia súc, gia cầm ở nội thành của Sở
hội về tình hình chăn nuôi, hướng tháo gỡ chế biến rơm rạ, rỉ mật đường làm thức ăn NN&PTNT, Hội đồng nhân dân thành phố
khó khăn để phát triển chăn nuôi, một số
cho bò, vừa tăng nguồn thức ăn, giảm giá xem xét và ban hành nghị quyết.
quy định về chính sách khuyến khích chăn
thành chăn nuôi, tăng lợi nhuận cho người
nuôi của thành phố… qua đó, giúp các chi HOẠT ĐỘNG TIÊU BIỂU CỦA MỘT SỐ
nuôi bò, vừa hạn chế tình trạng đốt rơm rạ
hội có thêm nội dung sinh hoạt và động viên CHI HỘI
sau mùa gặt để giảm ô nhiễm môi trường
các các hội viên duy trì chăn nuôi ổn định. Công ty Cổ phần giống gia súc Hà Nội đã
thành phố.
ĐẨY MẠNH HOẠT ĐỘNG CHUYỂN thực hiện dự án “Phát triển chăn nuôi bò chất
GIAO TIẾN BỘ KĨ THUẬT VÀ CÔNG NGHỆ TĂNG CƯỜNG TƯ VẤN, PHẢN BIỆN, lượng cao” xây dựng và vận hành Trung tâm
CHĂN NUÔI GIÁM ĐỊNH XÃ HỘI sản xuất tinh bò cọng rạ; trung tâm sản xuất
Trước tình hình dịch tả lợn châu Phi diễn Hội tiếp tục tham gia tư vấn giúp Công tinh lợn, nhập thêm bò giống, lợn cao sản…
biến phức tạp, Hội đã thông báo các giải ty Cổ phần giống gia súc triển khai dự án cung ứng trên 15 vạn liều tinh lợn, 12 vạn
pháp chăn nuôi an toàn sinh học, điều kiện “Phát triển chăn nuôi bò thịt chất lượng cao”. liều tinh bò cao sản, giúp thành phố tăng tỷ
cần và đủ để tái đàn lợn cho các Hội viên Đến nay sau 8 năm thực hiện, dự án đã tạo lệ thụ tinh nhân tạo lợn lên tới 80%, thụ tinh
tham khảo nội dung. Hội đã tổ chức 5 lớp tập ra 180.000 bê lai “BBB. Lai Sin” để nuôi thịt nhân tạo bò lên trên 90%, ngoài ra còn cung
huấn cho 420 người về chăn nuôi bò cao sản, với sản lượng gần 35.000 tấn thịt bò, tạo việc ứng tinh bò cọng rạ cho nhiều tỉnh phía Bắc,
chăn nuôi gia cầm, thủy cầm sinh học, xử lí ô làm cho 1 vạn lao động, tăng thu nhập 1500 phát huy được ưu thế chăn nuôi sản xuất
nhiễm môi trường chăn nuôi… tỷ đồng cho nông dân. Kết quả của dự án giống gia súc của Hà Nội với các tỉnh.
Hội cũng đã phối hợp với Sở NN&PTNT, đã giúp Hà Nội xây dựng ngành chăn nuôi Công ty Cổ phần Sữa Ba Vì đã tập huấn kĩ
Chi cục Chăn nuôi Thú y tổ chức hội thảo bò thịt chất lượng cao, cung ứng thực phẩm thuật, hỗ trợ kinh phí cho nông dân mua máy
chăn nuôi bò chất lượng cao và chế biến phụ cho Thành phố, dự án cũng được các tỉnh vắt sữa, máy cắt cỏ, xây dựng chuỗi liên kết
phẩm nông nghiệp làm thức ăn cho bò thịt phía Bắc và nhiều tỉnh miền Trung ứng dụng. với 1200 cửa hàng tiêu thụ sữa, giúp nông
với thành viên là một số doanh nghiệp và cơ Hội đóng góp ý kiến về chiến lược phát dân 3 xã Tản Lĩnh, Vân Hòa, Yên Bài (huyện Ba
sở chăn nuôi trang trại bò thịt. triển chăn nuôi của Việt Nam giai đoạn 2021 Vì) tiêu thụ sữa.

46 www.nhachannuoi.vn

Chi hội xã Lệ Chi (Gia Lâm) đã động viên
nông dân và hội viên nuôi 1820 con bò, 3000
lợn, 18 800 gia cầm, giúp nông dân vay 7,5 tỷ
đồng để phát triển chăn nuôi.
Hội Chăn nuôi và tiêu thụ gà đồi Ba Vì
với 64 hội viên đã phát triển nuôi 30 vạn gà,
nhiều hộ nuôi từ 20.000-30.000 con gà/hộ;
đã xây dựng được thương hiệu gà đồi Ba Vì,
tăng cường mạng lưới tiêu thụ gà cho hội
viên… qua đó bước đầu phát triển chăn nuôi
gà đồi chất lượng cao ở Ba Vì.
Chi hội xã Minh Phú (Sóc Sơn) với 64 hội
viên đã nuôi 250 bò, 15.000 gia cầm, 320 lợn,
tạo ra sản phẩm có giá trị 7,5 tỷ đồng.
Chi hội xã Minh Tân (Phú Xuyên) đã đẩy
mạnh chăn nuôi bò, có 20 hộ nuôi từ 5-50
con bò/hộ, hàng năm có lợi nhuận từ 50-60
triệu/hộ.
Để động viên Hội viên, các chi hội và ủy
viên ban chấp hành phấn đấu hoạt động
Hội, duy trì và phát triển chăn nuôi, Hội đã
vận động thi đua trong tổ chức cơ sở và Ban
chấp hành Hội. Kết quả sau 1 năm phấn đấu,
tập thể và hội viên của Hội, đặc biệt 10 tập
thể chi hội và 17 Hội viên đã được Hội Chăn
nuôi Việt Nam, Liên hiệp các Hội KHKT Hà
Nội tặng bằng khen; Hội Chăn nuôi Việt Nam
tặng kỉ niệm chương vì sự nghiệp chăn nuôi
cho 9 cán bộ và Hội viên của Hội.
VỀ THU CHI TÀI CHÍNH
Hội đã tích cực tăng nguồn thu để duy
trì hoạt động, chi tiêu tiết kiệm, đúng quy
chế về tài chính của Hội và quy định của Nhà
nước, thông qua đó các hoạt động KHKT,
sinh hoạt Hội, hỗ trợ cơ sở Chi hội, tăng
cường trang thiết bị cho Hội. Hiện nay, Hội
Chăn nuôi Hà Nội là một trong số ít các Hội
trực thuộc Liên hiệp các Hội KHKT Hà Nội có
kinh phí ổn định.
TS Đoàn Xuân Trúc - Hội Chăn nuôi
Việt Nam đánh giá cao những thành tích
mà Hội Chăn nuôi Hà Nội đã đạt được. Hội
Chăn nuôi Hà Nội xứng đáng là thành Hội
mạnh nhất của Hội Chăn nuôi Việt Nam với
số lượng hội viên đông đảo; tổ chức bài bản;
hoạt động, thi đua sôi nổi. Các hoạt động
tiêu biểu của hội là chuyển giao tiến bộ kĩ
thuật thông qua các lớp tập huấn và tư vấn
phản biện. TS Đoàn Xuân Trúc cho rằng, năm
2021 khi mà Luật Chăn nuôi đã có hiệu lực
từ năm 2020, Chiến lược chăn nuôi đã được
ban hành, cũng như Việt Nam đã tham gia
hàng loạt các hiệp định thương mại thế giới;
vì vậy, Hội Chăn nuôi nên tích cực tham mưu
về chiến lược chăn nuôi cho Sở NN&PTNT
Tháng 1+2/2021
ÔNG BÙI TUẤN KHẢI (CHỦ TỊCH HỘI CHĂN NUÔI HÀ NỘI):
Hỗ trợ chăn nuôi bền vững, liên kết
tiêu thụ sản phẩm
N
ăm 2021, Hội Chăn nuôi Hà Nội tiếp tục củng
cố tổ chức Hội, cải tiến nội dung sinh hoạt
Hội theo hướng hỗ trợ chăn nuôi bền vững,
liên kết tiêu thụ sản phẩm, phòng chống dịch bệnh
và sản phẩm an toàn. Cùng với đó, phấn đấu có thêm
1-2 chi hội, phân công các ủy viên Ban chấp hành theo
dõi, chỉ đạo các chi hội theo khu vực huyện và vùng
chăn nuôi, củng cố hoạt động của các Ban khoa học,
thi đua tổ chức…Tăng cường hoạt động chuyển giao
tiến bộ KHKT và công nghệ chăn nuôi cho nông dân
và hội viên. Phấn đấu cả năm tổ chức 6 lớp tập huấn,
2 hội thảo chuyên đề về những vấn đề cần thiết trong
chăn nuôi và liên kết sản xuất, tiêu thụ.
Hội cũng sẽ tiếp tục tổng kết các mô hình chi hội, hội viên, doanh nghiệp chăn nuôi giỏi
để phổ biến cho nông dân, hội viên tham khảo ứng dụng.; tham gia tư vấn, phản biện giám
định xã hội về chăn nuôi; tiếp tục tham gia tư vấn dự án “Phát triển chăn nuôi bò thịt chất
lượng cao” và các nội dung về cấy truyền phôi, thụ tinh nhân tạo gia súc, sản xuất giống cao
sản của công ty cổ phần giống gia súc Hà Nội.
Đồng thời, Hội cũng tham gia một số dự án, đề án về phát triển chăn nuôi của thành
phố; tham gia phản biện đóng góp ý kiến về nông nghiệp và chăn nuôi của Liên hiệp các Hội
KHKT, mặt trận tổ quốc thành phố; mở rộng giao lưu, liên kết với các Hội bạn trong thành phố
và một số tỉnh bạn, trên cơ sở đó tạo thêm thị trường tiêu thụ sản phẩm giống và vật tư chăn
nuôi của thành phố; tổ chức phong trào thi đua phát triển thị trường chăn nuôi và phục vụ
chăn nuôi nông ban chấp hành và các chi hội.
Hà Nội; đánh giá nghị định 50 về chính sách Ông Trần Đình Thành - Chủ tịch Hiệp
hỗ trợ chăn nuôi nông hộ sắp kết thúc, đề hội gà đồi Ba Vì (Hà Nội) cho rằng, năm 2020,
xuất Chính phủ tiếp tục nghị định này… Tất giá cả của các sản phẩm gia cầm ổn định,
cả nhằm nâng cao vai trò của Hội, giúp đỡ nhưng theo chiều đi xuống. Người chăn
các Hội viên và giúp ngành chăn nuôi Thủ đô nuôi gia cầm công nghiệp có lãi nhưng chăn
phát triển bền vững. nuôi gà màu thì lãi thấp. Hiện nay, Hội đã có
những thành viên nuôi gà đồi rất hiện đại,
Ông Nguyễn Văn Chiến – Giám đốc HTX
quy mô nuôi tới 2-3 vạn con; có khu gà đẻ
Cổ Đông, Sơn Tây cho rằng, Hà Nội đã nhiều
riêng, khu ấp trứng; cơ sở phối trộn riêng...
cơ chế, chính sách về phát triển chăn nuôi.
Tỉ lệ thất thoát khi chăn nuôi giờ chỉ 5-10%
Hai năm qua, chăn nuôi khó khăn nhưng
(so với trước kia là 15%). Sắp tới, để nâng
thực tế HTX vẫn vẫn kiên trì chăn nuôi, vẫn
cao giá trị và thương hiệu của con gà đồi Ba
có thu nhập đạt 1 tỷ đồng/hội viên. Hiện nay
Vì, HTX sẽ cho gà lông (gà sống) đeo “nhẫn”.
70% các hội viên của HTX là liên kết chăn
Trên chiếc “nhẫn” đó sẽ có truy xuất nguồn
nuôi và tiêu thụ với các doanh nghiệp lớn là
gốc để người tiêu dùng biết đâu là sản phẩm
C.P, Japfa... còn lại chỉ 20% bán ra ngoài. Để
chính xác.
tăng thu nhập thì các thành viên trong HTX
đã rất nhanh nhạy. Cụ thể năm 2018, khi bão Ông Bùi Đại Phong - TGĐ, Chủ tịch HĐQT
giá thì đưa lợn từ dưới xuôi lên miền núi để Công ty Cổ phần giống gia súc Hà Nội mong
có giá bán cao hơn; còn trong giai đoạn gần muốn, năm 2021, Hội sẽ tăng cường hơn
đây, thì gia công nuôi gột gà đến tầm 3 lạng, nữa việc giao lưu trong nội bộ Hội.Từ đó, các
gột lợn đến cai sữa để bán cho các đơn vị doanh nghiệp, hội viên có cơ hội gặp gỡ,
quân đội. HTX mong muốn làm sao có thể trao đổi thông tin về thị trường, kĩ thuật và
giảm được thịt nhập khẩu để có thêm thị tiêu thụ sản phẩm của nhau....
phần cho người chăn nuôi.
Trần Ngân
www.nhachannuoi.vn 47
 CÔNG TY CỔ PHẦN XNK &TM HOMING
CUNG CẤP MÁY MÓC, THIẾT BỊ,
PHỤ GIA NGÀNH THỨC ĂN CHĂN NUÔI, ROBOT, XE NÂNG...

XE NÂNG: SẠC PIN 2 TIẾNG,

ROBOT BỐC XẾP SỬ DỤNG ĐƯỢC 8 TIẾNG, TUỔI THỌ PIN 10 NĂM

Model Robot Loại cánh tay Robot Khả năng xếp hàng Quy cách bao
Bao/h Tấn /h Kg/bao
LP130-01 Tay đơn 900-950 36-45 20-25 kg/bao
LP180-01 Tay đôi 1200-1300 48-50 40kg/bao
LP 210-01 Tay đôi 1100-1200 55-60 50 kg/bao
THIẾT BỊ XỬ LÝ PHÂN GIA SÚC GIA CẦM - THÁP XE BỒN NGUYÊN LIỆU
LÊN MEN CHẤT THẢI HỮU CƠ

SINGLE STAGE INCUBATOR MÁY ẤP ĐƠN KỲ MULTI STAGE INCUBATOR MÁY ẤP ĐA KỲ

MÁY PHUN KHỬ TRÙNG MÁY SƯỞI

Thông tin công ty:

CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU VÀ THƯƠNG MẠI HOMING
VP giao dịch: Số 15, ngõ 64, phố Sài Đồng, phường Sài Đồng, Long Biên, Hà Nội
Tel: 0243.875.9098/0936.549.088 * Fax: 02143.872.9787
Email: homingvn@163.com * Website: www.homingvn.com
 Chào Xuân Tân Sửu

ỨNG DỤNG THIẾT BỊ ĂN, UỐNG TỰ ĐỘNG TRONG CHĂN NUÔI

Trong chăn nuôi công nghệ thời nay, để giảm thiểu dịch bệnh, giảm lượng thức ăn bị rơi
vãi, giảm chi phí nhân công… Các nhà chăn nuôi đã dùng hệ thống silo chứa cám và đường

C
truyền cấp thức ăn vào tận các máng trong chuồng nuôi.
ông ty CP XNK Châu Á - Thái Bình
Dương xin giới thiệu sản phẩm Silo
của Ý được làm từ bông sợi thủy
tinh dạng lắp ghép theo mô-đun
đảm bảo các quy định quốc tế và
được cấp chứng nhận về chất lượng. Tính chất
cách nhiệt của sợi thủy tinh giúp duy trì nhiệt
độ lý tưởng ở các khu vực khắc nghiệt tại các địa
điểm khác nhau, những tính năng đặc biệt này
ngăn ngừa sự hao hụt giá trị protein và vitamin
của sản phẩm. Không có tình trạng ngưng tụ hơi
nước, giúp cho nguyên liệu bảo quản trong silo
hoàn toàn không bị nấm mốc hay lên men.
Đường truyền cấp thức ăn tự động cho heo
có định lượng: Thức ăn được đưa vào các máng
ăn bằng đường truyền vít tải xoắn và cấp lên
phễu nhận của đường truyền xích đĩa. Đường
truyền xích đĩa được kết nối theo vòng tròn khép
kín với nhiệm vụ tải thức ăn đến từng hộp định
lượng tại mỗi ô chuồng nuôi, tại đây thức ăn rơi
xuống hộp định lượng theo mức đã cài đặt.
Ngoài ra còn có:
✓ Đường truyền cấp thức ăn tự động cho heo
dạng ăn tự do.
✓ Đường truyền cấp thức ăn tự động cho
gia cầm.
✓ Toàn bộ thiết bị nêu trên đều được nhập
khẩu từ Châu Âu, độ bền cao, sử dụng có
hiệu quả.

Hệ thống ăn tự động cho heo có định lượng Hệ thống ăn tự động cho heo dạng ăn tự do

Mọi thông tin liên hệ xin gửi về:

CÔNG TY CP XNK CHÂU Á - THÁI BÌNH DƯƠNG
VPGD: P703, tòa Tây Hà, số 19 Tố Hữu, Phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Điện thoại: 024.35146471 * Di động: 091 309 35 98 * Email: info.apchn@gmail.com * Web: www.apcvn.com

56 www.nhachannuoi.vn
 Tháng 1+2/2021

GIỚI THIỆU VỀ TẬP ĐOÀN GIỐNG LỢN HÀNG ĐẦU CỦA PHÁP: AXIOM
Vào lúc 22h30’ ngày 05/11/2020, 02 lô lợn
giống cụ kị được nhập khẩu từ tập đoàn giống
lợn quốc tế Axiom - Pháp đã về đến sân bay

Đ
Nội Bài.

ây là 02 lô lợn giống cao sản nhập khẩu cho công ty

Thành Đô - Nghệ An và công ty Lộc Phát - Sơn La. Công
ty CP XNK Châu Á Thái Bình Dương - đại diện cho hãng
Axiom tại Việt Nam đã phối hợp với 02 đơn vị nhập
giống làm các thủ tục nhận hàng, kiểm dịch tại sân bay.
Mục đích chính của việc nhập khẩu này là cung cấp con giống tốt nhất,
để các đơn vị trên sản xuất ra đàn lợn giống bố mẹ, phục vụ cho sản xuất
lợn thương phẩm trong nước. Đưa pallet lợn Axiom lên xe về trại nuôi

 Tập đoàn giống lợn hàng đầu của Pháp - AXIOM được thành lập
năm 1989. Sau hơn 30 năm phấn đấu phát triển, hiện nay tập đoàn đã
nghiên cứu chọn lọc ra những dòng lợn nái siêu sinh sản đó là dòng
Landrace và dòng LargeWhite (Yorkshire). Với kết quả chọn lọc đặc biệt
đến nay AXIOM đã thành công rất cao, cụ thể:

Con nái GGP Con nái GGP

Năm 2018
LargeWhite ở Pháp Landrace ở Pháp
Số con cai sữa/ nái/ năm 32,9 31,1
Số con sơ sinh/ lứa (con) 16,3 15,4 Một số hình ảnh về lợn giống cụ kỵ của AXIOM về Việt Nam

Số con sơ sinh sống/lứa (con) 15,1 14,2

Số con cai sữa/ lứa (con) 12,8 12,0
Số vú cho sữa 16,8 16,1
Với đàn lợn đực, Axiom cũng đã đạt thành tích đáng kể trong việc
giải quyết đực giống:

Đực Duroc ở Đực Pietrain ở

Năm 2018
Pháp Pháp
Tỷ lệ chuyển hóa thức ăn 30-115 kg 2,27 2,21
Tăng trọng trung bình/ ngày 30-115 kg 988 959 Tại Việt Nam đã có hơn 1.500 con lợn giống cụ kị/ ông bà của AXIOM
được nhập về một số trại GGP/ GP ở Miền Bắc, miền Nam Việt Nam. Qua
Độ dày mỡ lưng khi 100 kg 9,4 mm 7,2 mm quá trình nuôi dưỡng đàn giống được đánh giá cao về năng suất sinh
sản (đạt 28 - 30 lợn con/năm) cũng như chất lượng thịt thơm ngon. Hiện
Độ dày thịt lườn khi 100 kg 57,3 mm 62 mm
đàn lợn giống của AXIOM đã góp mặt vào công tác giống của Việt Nam,
Mục đích chính cho sự thành công cho đàn nái siêu sinh sản của nhất là nguồn giống gốc cấp cho các Trung tâm của Bộ NN& PTNT và
AXIOM đó là sự chọn lọc có số vú tốt. Hiện nay đàn nái của AXIOM dòng các đơn vị giống của Việt Nam.
Landrace bình quân 16,1 vú; dòng LargeWhite bình quân 16,8 vú. Kết
hợp với các biện pháp khác như chuồng trại, thú y, dinh dưỡng và quản
lý đã đưa đàn giống của AXIOM lên hàng đầu của nước Pháp và Châu Âu.
Hàng năm AXIOM đã sản xuất và cung cấp tới 300.000 con lợn Mọi liên hệ xin gửi về:
giống cho thị trường, trong đó có 50% được xuất khẩu ra nước ngoài, tại CÔNG TY CP XNK CHÂU Á - THÁI BÌNH DƯƠNG
Châu Á có Trung Quốc, Hàn Quốc, Việt Nam, Philippines và trên 03 triệu P703, tòa nhà Tây Hà, số 19 Tố Hữu, Nam Từ Liêm, Hà Nội.
liều tinh được sản xuất với chất lượng rất cao nhất là tỉ lệ sinh sản và chất ĐT: 04.35146471 * Hotline: 0913 209 140
lượng thịt cũng như tiêu tốn thức ăn thấp nhất. Email: info.apchn@gmail.com * Web: www.apcvn.com

www.nhachannuoi.vn 57
Hội thảo trực tuyến của Novus với các chuyên
gia trong Ngành Dinh Dưỡng Vật nuôi
Các sự kiện trực tuyến tiếp tục cung cấp những kiến thức
và thông tin mới nhất cho ngành Chăn Nuôi

Công ty Novus International Khu vực Đông Nam Á, Thái Bình Dương đã tổ chức hơn 10 hội thảo
trực tuyến kể từ tháng 2/2020 để hỗ trợ ngành Chăn nuôi với các cơ hội học hỏi từ nhiều
chuyên gia trên thế giới khi đại dịch Covid-19 gây hạn chế khả năng tổ chức hội thảo trực tiếp.

Mục tiêu của các buổi hội thảo trực tuyến này là nhằm nêu ra và khắc phục những vấn đề về Sức
khỏe đường ruột ở Gia cầm và Heo, nhu cầu dinh dưỡng của gà đẻ, dinh dưỡng cho heo nái, tối ưu
hóa năng suất vật nuôi với khẩu phần protein thấp. Các buổi hội thảo cũng đồng thời trình bày
những chủ đề khác như “Các kỹ thuật Sản xuất trong Nhà máy Cám để đạt hiệu quả cao và
bền vững” và “Thị trường ngành Thực Phẩm Protein thế giới trong thời đại hậu covid”

Tháng 8, hai phần của chủ đề Kỹ thuật nhà máy sản xuất cám do Tiến sĩ Charlers Stark từ Đại học
Kansas trình bày đã có hơn 500 thính giả là Quý Khách hàng quan tâm. Chủ đề được đề cập bao
gồm các biện pháp khác phục sự cố cho nhà máy cám trong quá trình xay, nghiền, trộn và ép viên.
Ngoài ra, Tiến sĩ Stark cũng thảo luận về Các biện pháp An toàn Sinh học, biện pháp Kiểm soát
quy trình sản xuất để giảm thiểu ASF và An toàn cho nhân viên trong thời đại Covid-19.
Chuyên gia, Tiến sĩ Laura Greiner từ Đại học Iowa State nhấn mạnh Tầm quan trọng của việc
Xây dựng một Nền tảng kiến thức về đàn vật nuôi, gen di truyền và chương trình quản lý nhằm
tối ưu hóa năng suất vật nuôi trong chủ đề “Chăm sóc đàn nái từ kiến thức thực tế”. Theo tiến sĩ
Frances Yan từ Novus International trong buổi Hội thảo với chủ đề “Can thiệp dinh dưỡng trong
việc cải thiện sức khỏe đường ruột cho gia cầm”, các biện pháp can thiệp chế độ ăn uống thông
qua axit hữu cơ, enzym tiêu hóa đạm và khoáng vi lượng hữu cơ hóa đã được chứng minh là có
hiệu quả bổ trợ trong mối liên quan giữa Sức khỏe đường ruột và Năng suất.

Tháng 11, tiến sĩ Douglas Korver từ Đại học Alberta giới thiệu chủ đề “Quản lý Gà giống
chuyên nghiệp” bao gồm các nội dung liên quan đến tính toàn vẹn cấu trúc cơ thể, từ Dinh dưỡng
Canxi và Photpho đến sự phát triển hệ xương, khoáng hữu cơ vi lượng trong khẩu phần gà giống
và Tác động đến chất lượng vỏ trứng cũng như sản lượng gà thịt.

Theo Ms Annafe Perino - Giám đốc Sản phẩm Novus khu vực SEAP – “Việc học hỏi không nên bị
dừng lại bởi hoàn cảnh”. Thông qua các buổi hội thảo trực tuyến này, chúng tôi vẫn có thể tiếp tục
tiếp cận Quý Khách hàng và chia sẻ những kiến thức, kết quả của các công trình nghiên cứu, thử
nghiệm mới nhất về heo và gia cầm. Novus sắp xếp lịch Hội thảo trên trang web của công ty.
Chúng tôi trân trọng kính mời Quý Khách hàng tham gia và cùng nhau thu nhận Kiến thức mới.

Để biết thêm thông tin về những hội thảo năm 2021, hoặc để xem lại nội dung của các buổi hội
thảo trước, quí vị vui lòng truy cập trang web: www.novusint.com/th-th/Events

TĂNG CƯỜNG KHẢ NĂNG PHÒNG VỆ CHỐNG LẠI VI RÚT TRÊN LỢN

Cho dù mục tiêu của bạn là bảo vệ vật nuôi chống lại vi-rút, kiểm soát dịch bệnh hay tái đàn, thì
vấn đề An toàn sinh học nguồn Thức ăn và vệ sinh nguồn nước luôn phải được ưu tiên hàng đầu.

Bảo vệ chống
lại Virus

Với một hỗn hợp axit hữu cơ hoạt hoá bao

gồm HMTBa, chất axit hóa chứa dưỡng chất
ACTIVATE DA làm giảm pH, hỗ trợ khả năng
phục hồi cơ thể khi stress do nhiễm bệnh,
Tái Kiểm soát đảm bảo khả năng bảo vệ bền vững chống lại
đàn dịch bệnh vi-rút và tăng năng suất.

Ðịa chỉ văn phòng Việt Nam

Lầu 14, Phòng 1403, Tòa nhà Hanvana, 132 Hàm Nghi,
Phường Bến Thành, Quận 1, TP. HCM
0986724505 | Sang.mai@novusint.com | www.novusint.com
 Chào Xuân Tân Sửu
CÙNG NHÌN LẠI KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
VÀ BÀN VỀ DỰ ĐỊNH NĂM MỚI
Được thành lập vào năm
2003 bởi ông Pierre
Chicoteau, Nor-Feed là một
trong những công ty khẳng
định vị thế của Angers
vùng trồng cây thảo mộc
lớn của Pháp và cũng là
nơi đặt nhà máy. Có trụ
sở tại Beaucouzé, công ty
sản xuất phụ gia cho dinh
dưỡng vật nuôi, chuyên
về chiết xuất từ ​​thực vật
và kỳ vọng phát triển lớn
cho ngành phụ gia thảo
dược cho tương lai. Năm
2012, công ty có 11 nhân
viên, đến nay số lượng này
không ngừng tăng lên, 37
nhân viên ở Pháp và 12
nhân viên ở nước ngoài.
60 www.nhachannuoi.vn
GIẢI PHÁP TỰ NHIÊN một số tham chiếu nhất định, ”ông Olivier
giải thích. Hầu hết các sản phẩm mà Nor-
Tại Nor-Feed, quy trình được kiểm soát
Feed sử dụng là co-product thực vật có
nghiêm nặt từ nghiên cứu đến sản xuất,
nguồn gốc nông nghiệp, từ đó được chúng
lưu trữ dữ liệu và quảng bá sản phẩm. Đó
tôi quan tâm chú trọng nghiên cứu và chiết
là giải pháp tốt để đảm bảo chất lượng của
sản phẩm. “Quan điểm của chúng tôi là:
xuất ra. Sản phẩm được sản xuất tại n
hà máy của Nor-Feed ở Saint-Lézin, và nhà
đặc trưng hóa, tiêu chuẩn hóa. Ông Olivier
máy này sẽ sớm được thay thế bằng một
Clech, đồng sáng lập công ty, cho biết các
nhà máy lớn hơn ở Chemillé, với công suất
sản phẩm của chúng tôi đáng tin cậy và bao
gồm thành phần 100% tự nhiên. Chúng tôi
sản xuất tăng gấp bốn lần nhà máy hiện tại.
Đó là sự thay đổi cần thiết, vì các dòng sản
thành lập công ty vì sau các thông báo về
phẩm của Nor-Feed đang thịnh hành trên
lệnh cấm thuốc kháng sinh thúc đẩy tăng
khắp thế giới. “Chúng tôi thiết kế các chất
trưởng, được công bố vào đầu những năm
2000, các nhà sản xuất Premix và thức ăn
phụ gia để cải thiện phúc lợi vật nuôi, chất
chăn nuôi đang tìm kiếm các giải pháp
lượng của các sản phẩm vật uôi hoặc các
đặc tính cảm quan của chúng. Ông Olivier
thay thế, và Nor-Feed được thành lập tại thị
Clech giải thích thêm.
trường này để mang đến các giải pháp mới
từ thảo dược. Hai phần ba doanh thu, 10 Một cách tiếp cận tự nhiên chắc chắn tạo
triệu euro, đạt được với các ngành thịt gia ra sự cộng hưởng mạnh mẽ với các bên liên
cầm và thịt lợn. Phần còn lại đến từ ngành quan trong ngành chăn nuôi. Nor-Feed duy
động vật nhai lại, nuôi trồng thủy sản và trì một liên kết đặc biệt với nghiên cứu, vì
thức ăn cho vật nuôi. 10% doanh thu được dành cho việc nghiên
cứu và cải tiến sản phẩm. Đây là một cách
Nor-Feed có nhiều sản phẩm trong
để luôn đi đầu trong đổi mới, bằng chứng là
dành cho các loài khác nhau. “Khi kết thúc
chuỗi quy trình chăn nuôi, người nông dân
nhãn BPI Excellence (nhãn chứng minh cho
tiềm năng đổi mới mạnh mẽ của công ty) và
sẽ không biết rằng thức ăn chăn nuôi của
8 bằng sáng chế do Nor-Feed đệ trình.
họ có chứa các sản phẩm của Nor-Feed,
trong tổng thể thức ăn chăn nuôi, sản Ông Olivier Clech trong phòng thí
phẩm của chúng tôi chiếm số lượng rất nghiệm Nor-Feed. Nhiều công bố khoa học
nhỏ. Trung bình, liều lượng là 250 g/ tấn, đã khẳng định các lợi ích của các sản phẩm
nhưng có thể giảm xuống 10 g/ tấn đối với của Nor-Feed.

NHIỀU QUAN HỆ ĐỐI TÁC VÀ QUỐC
TẾ HÓA
Nor-Feed, ngoài trụ sở chính tại vùng
Anjou, công ty đang tung ra thị trường toàn
cầu với thành công phi mã. “Tổng cộng, chúng
tôi bán cho hơn 40 quốc gia. Xuất khẩu chiếm
70% hoạt động của doanh nghiệp “, Ông
Olivier Clech tiết lộ. Kể từ năm 2016, Nor-Feed
đã liên doanh tại Việt Nam, và doanh nghiệp
tại đây trở thành quốc gia có doanh thu cao
thứ hai của Nor-Feed. “Công ty có 12 nhân
viên tại Việt Nam. Ông Olivier Clech phân tích:
Đó là một đất nước cực kỳ thú vị khi nghiên
cứu các chiết xuất thực vật tự nhiên, vì hệ thực
vật ở đó rất phong phú và rất đa dạng”.
“Ở Pháp, thị trường có xu hướng hợp
đồng, các nhà khai thác nhất thiết phải thận
trọng hơn. Và con số đó chỉ chiếm 2% thị
trường thế giới. Với những sản phẩm có giá
trị gia tăng cao như của chúng tôi, thành
công phụ thuộc vào quốc tế hóa ”, ông
Olivier này nói. Theo ông, thành công này
được giải thích bởi hình ảnh của nước Pháp,
và những đảm bảo về chất lượng mà công
ty cung cấp. “Đổi mới và xuất khẩu thực sự
dễ dàng ở Pháp. Nếu không có nhiều thiết
bị, chúng tôi sẽ không ở đây. “ Và vì lý do
chính đáng, công ty được hưởng lợi từ Tín
dụng thuế nghiên cứu, tạo điều kiện cho
Hình: Địa điểm sản xuất của nhà máy mới của Nor-Feed có khoản đầu tư 4,5 triệu euro. nằm ở vùng Chemillé-en-Anjou,
năng suất sản xuất dự kiến sẽ tăng gấp bốn lần năng lực sản xuất hiện tại của công ty.
nghiên cứu sản phẩm, mà còn từ quan hệ
đối tác với Đại học Dược Angers. Sự hợp tác
này đã cho kết quả là thành lập phòng thí
nghiệm chung, nơi các kỹ năng và máy móc
có sẵn cho phép nghiên cứu sâu về các sản
phẩm. Và để biến nó thành một trong những
phòng thí nghiệm có chuyên môn về dược lý
tốt nhất ở Châu Âu “. Do đó, Nor-Feed đang
tự định vị mình là một trong những công ty
quan trọng trong thế giới thức ăn chăn nuôi.
NOR-FEED VIỆT NAM VÀ KỲ VỌNG
PHÁT TRIỂN
Việt Nam có vai trò quan trọng trong
tương lai của Nor-Feed. Thứ nhất, Việt Nam
là vị trí đắc địa là cánh cửa mở ra thị trường
Châu Á, khi công ty phát triển mạnh mẽ
trong vài năm trở lại đây. Sự phát triển bùng
nổ của ngành nông nghiệp và chăn nuôi địa
phương - không chỉ ở Việt Nam mà còn ở các
nước lân cận - là một yếu tố hấp dẫn khác
khiến Nor-Feed đặt chi nhánh tại Việt Nam.
Hơn nữa, đất nước Việt Nam sở hữu một
nguồn thực vật tuyệt vời, có thể được sử
dụng để phát triển ngành công nghiệp địa
phương. Đó là điểm mấu chốt cho tương lai
của công ty trong nước, vì ngày nay các sản
phẩm Nor-Feed được bán ở thị trường châu
Á đều được sản xuất 100% tại Pháp. Các loại
cây trồng hiện có đáp ứng một trong những
Tháng 1+2/2021
mục tiêu của Nor-Feed sẽ đạt được trong
những năm tới, đó là tạo ra các giải pháp mới
dựa trên các nguồn lực sẵn có tại địa phương.
Năm 2021, Nor Feed Việt Nam có kế
hoạch xây dựng nhà máy sản xuất phụ gia
thức ăn chăn nuôi sử dụng nguyên liệu địa
phương tại khu vực Đồng bằng sông Cửu
Long. Khoản đầu tư đáng kể này sẽ bao gồm
việc lắp đặt các thiết bị hiện đại nhằm đảm
bảo các chiết xuất thảo dược sẽ được tiêu
chuẩn hóa một cách ổn định nhất.
Ngoài ra, Nor-Feed Việt Nam đã hợp tác
với Công ty TNHH Marine Functional Việt
Nam để sản xuất sản phẩm protein thủy phân
và peptite hoạt tính sinh học từ phụ phẩm
cá. Nor-Feed đang cùng sử dụng phòng thí
nghiệm với MFC để nghiên cứu và phân tích
đặc điểm, tính chất của các loài thực vật có
tại Việt Nam.
Nhân dịp năm mới Tân Sửu 2021, công ty
Nor-Feed kính chúc tất cả Quý đối tác và Quý
khách hàng một năm thành công và nhiều
may mắn. Nor-Feed xin cảm ơn Quý đối tác
và Quý khách hàng về sự hỗ trợ, hợp tác và
ủng hộ Nor-Feed Việt Nam và hy vọng nhận
được nhiều sự ủng hộ và hợp tác phát triển
trong năm mới. Xin trân trọng kính chào!
Theo www. norfeed.com
www.nhachannuoi.vn 61

VAI TRÒ CỦA QUÁ TRÌNH LÊN MEN CHẤT XƠ
Ở ĐỘNG VẬT DẠ DÀY ĐƠN
Đào tạo hệ vi sinh vật để tăng cường
quá trình lên men của các ngũ cốc không
bột (nonstarch polysaccharides) chính
Trong một nghiên cứu của Bedford và
Apajalahti (2018), dạ dày ruột được thu thập
theo phương pháp yếm khí từ gà thịt 35 ngày
tuổi được cho ăn chế độ ăn dựa trên nguyên
liệu là lúa mì, khô đậu tương có hoặc không có
bổ sung enzyme Xylanase (Econase XT 16000
BXU, n = 10). Trong vòng 3 giờ sau khi thu thập,
chất thải hồi manh tràng chứa hệ vi sinh được
sử dụng làm chất cấy cho nghiên cứu ủ yếm
khí trong ống nghiệm với các cơ chất khác
nhau. Sản lượng khí sinh ra được đo như một
phương pháp đo khả năng lên men chất xơ từ
hệ vi sinh vật trong manh tràng mà không có
và có sự thích ứng với xylanase được bổ sung
(Hình 1).
Kết quả đã chứng minh rõ ràng rằng lượng
khí sinh ra cao hơn đáng kể (lên đến 28%) trong
hệ vi sinh vật ở manh tràng đã thích nghi trước
với chế độ ăn có bổ sung enzyme xylanase.
Phát hiện này cho thấy rằng hệ vi sinh đường
ruột có thể được đào tạo để tối đa hóa quá
trình lên men chất xơ thông qua việc bổ sung
xylanase. Việc cung cấp xylo-oligosaccharides
thông qua tác động của xylanase có thể có tác
dụng điều chỉnh sự trao đổi chất của XOS sử
dụng hệ vi sinh vật làm tăng sản xuất khí.
Nghiên cứu trong ống nghiệm gần đây
tại Đại học New England (Morgan và cộng sự,
2019) đã mô phỏng quá trình tiêu hóa của mề
và hồi tràng với các mẫu lúa mì khác nhau. Mặc
dù có sự khác biệt trong sản xuất XOS chuỗi
ngắn bằng xylanase phụ thuộc vào mẫu lúa mì
(8,78 - 12,08 g / 100g), nhưng kết quả cho thấy
rõ ràng rằng xylanase (Econase XT) đã làm tăng
đáng kể XOS chuỗi ngắn (chuỗi 2-5 xylose) từ
0,1 g trở lên đến 12 g trên 100g lúa mì (Bảng
1). Kết quả này giải thích lý do tại sao hệ vi sinh
vật ở manh tràng từ những cá thể gà được cho
ăn một chế độ ăn uống bổ sung xylanase thích
nghi với việc tạo ra nhiều khí hơn trong nghiên
cứu của Bedford và Apajalahti. Nhìn chung, hai
nghiên cứu này đã chứng minh rằng việc bổ
sung xylanase tạo ra lượng XOS chuỗi ngắn
càng tăng, làm tăng sự trao đổi chất của vi
khuẩn ở manh tràng thành một hoạt động
phân giải sợi lớn hơn.
Tháng 1+2/2021
Jae Cheol Kim
Giám đốc kỹ thuật AB Vista ASPAC
Hình 1. Sản xuất khí in vitro và axit butyric khi hệ thực vật manh tràng từ gà thịt được cho ăn chế độ ăn
Kiểm soát hoặc chế độ ăn bổ sung xylanase được sử dụng làm chất cấy với các chất nền khác nhau.
Gà thịt được cho ăn khẩu phần có lúa mì, khô đậu nành có chứa xylanase
(Econase XT, AB Vista, Vương quốc Anh) ở 0 hoặc 16.000 BXU / kg trong 35 ngày tuổi (Bedford và Apajalahiti, 2018).
Bảng 1. Tổng sản lượng xylo-oligosaccharide chuỗi ngắn (X2-X5, g / 100g)
sau khi mô phỏng in vitro quá trình tiêu hóa mề và ruột non
ở các mẫu lúa mì khác nhau không có và có bổ sung xylanase (Econase XT) (Morgan và cộng sự, 2019).
Bổ sung xylanase
Mẫu Lúa Mì 0 BXU 16000 BXU
NSW 0.24 12.08
VIC 0.08 9.63
QLD 0.06 8.78
WA 0.05 10.99
SA 0.1 10.42
Phân tích sau đó về mô hình sản xuất TÀI LIỆU THAM KHẢO
axit béo dễ bay hơi trong nghiên cứu của
Bedford MR and Apajalahtij (2018).
Bedford và Apajalahti cho thấy, hệ vi sinh vật ở
Exposure of a broiler to a xylanase for
manh tràng thích nghi với chế độ ăn bổ sung
35 d increases the capacity of the caecal
xylanase được sản xuất theo tỷ lệ ít axetat,
microbiome to ferment xylan. Poultry Science
nhiều propionat và butyrat. Tăng sản xuất XOS
97 (E Supplement 1), 98.
chuỗi ngắn và sản xuất axit butyric với việc
bổ sung xylanase có ý nghĩa đối với sức khỏe Masey-O’Neill HV, Singh M, and Cowieson
đường ruột và khai thác năng lượng từ chế độ A (2014). Effect of exogenous xylanase on
ăn ở động vật lớn tuổi, vì sự thích nghi của vi performance, nutrient digestibility, volatile
sinh vật với chất nền bị thay đổi thông qua fatty acid production and digestive tract
việc bổ sung xylanase thường mất nhiều thời thermal profiles of broilers fed on wheat- or
gian (Masey-O’Neill et al. , 2014). Sau đó, chủ maize-based diet. British Poultry Science 55,
đề đáng quan tâm là liệu hệ vi sinh vật đường 351-359.
ruột có thể được đào tạo để giảm thời gian Morgan NK, Choct M, Wallace AW,
thích nghi và nhận được phần lớn các hiệu quả Hawking KL, Wu SB, and Bedford MR (2019).
dinh dưỡng, thông qua việc cải thiện việc khai In vitro evaluation of xylo-oligosaccharide
thác năng lượng và sức khỏe đường ruột từ lứa production from different batches of wheat
tuổi nhỏ hơn hay không. Chủ đề này sẽ được with and without xylanase. Proceedings of
thảo luận trong số tiếp theo với các phản hồi the Australian Poultry Science Symposium,
từ các nghiên cứu trên gia cầm và heo. volume 30, page 59.
www.nhachannuoi.vn 63
 Chào Xuân Tân Sửu

MYCO-MARKER® & ESCENT S:

THAY ĐỔI CÁCH QUẢN LÝ STRESS
DO ĐỘC TỐ NẤM MỐC GÂY RA
Tại Việt Nam, INNOVAD xây dựng nên nền tảng: Myco-Marker® + ESCENT S làm thay đổi cách
quản lý Stress do các loại độc tố nấm mốc gây ra.

CHUYỂN ĐỔI CÁCH CHẨN

ĐOÁN VÀ CHIẾN ĐẤU VỚI “STRESS
GÂY RA BỞI ĐỘC TỐ”
a. Thiếu sự minh bạch
Mặc dù khảo sát thực địa và chuẩn đoán
nguy cơ trong thức ăn là những công cụ có giá
trị, sự hiệu quả của chúng (khi áp dụng riêng
lẻ) vẫn còn nhiều nghi vấn, bởi vì thiếu thông
tin cần thiết liên quan đến vấn đề nhiễm độc tố
mycotoxin của động vật.
Mẫu thức ăn cũng là một vấn đề. Khoảng
90% sai số đến từ bản thân mẫu vật, trong khi
đó chỉ có 10% là từ sai số phân tích. Mọi người Bảng 1. Ví dụ về phân tích độc tố nấm mốc cho thức ăn trong giai đoạn nuôi con
nên cẩn thận những “điểm nóng” trong quá từ 2 mẫu khác nhau (Việt Nam).
trình lấy mẫu thức ăn. Đồng thời, những mẫu
thức ăn thông thường không xác định được
độc tố nấm mốc bị ẩn giấu và nguy cấp. Cả hai
sự giới hạn này có thể dẫn đến khả năng chẩn
đoán sai số cao đối với nguy cơ thực chất của
độc tố nấm mốc đến vật nuôi.
Bảng 1 đưa ra ví dụ về phân tích cho thức
ăn giống nhau trong giai đoạn nuôi con (cùng
một mẻ) trong trại heo ở Việt Nam. Mẫu thức
ăn được lấy ở những nơi khác nhau trong cùng
1 trang trại: mẫu 1 từ bao; mẫu 2 từ máng ăn.
b. Thiếu đi bức tranh lớn hơn
Thực chất là chúng ta đang hoàn toàn lờ
đi sự tồn tại của độc tố nấm mốc từ thức ăn
trong máu của vật nuôi (thông qua đầy đủ các Phân tích máu, người sử dụng chỉ cần nhỏ 1 giọt trên tờ giấy mẫu (FTA)
phép đo gánh nặng cơ thể với các hợp chất
độc hại), tạo nên chỉ một phần của vấn đề. dưỡng, thay đổi thức ăn trong các giai đoạn PHÁT HIỆN ĐỘC TỐ NẤM MỐC
Giới hạn quan trọng nhất, chính là chúng ta sinh trưởng..), chủng ngừa, lây nhiễm, …. Một TRONG MÁU VẬT NUÔI
đang thiếu đi bức tranh lớn hơn bằng cách lờ số bằng chứng làm nổi bật lên sự bất lợi này, sự
Cùng cộng tác với đại học Ghent (Bỉ),
đi những gì mà vật nuôi đang gặp phải ở điều kết hợp tương tác của việc ăn phải lâu dài với
INNOVAD đã và đang tiến hành nghiên cứu
kiện thực tế trong trang trại: Gặp phải một số độc tố nấm mốc ở lượng thấp cùng với stress
phương pháp phân tích hiệu lực hóa sắc ký
yếu tố gây stress. Từ điều kiện khí hậu cho đến mà vật nuôi đã và đang đối mặt trong trại.
(LC-MS/MS) phát hiện chính xác độc tố nấm
các stress thông qua thức ăn (các yếu tố kháng

64 www.nhachannuoi.vn

mốc và biến đổi pha chuyển hóa I và II, trong
máu của vật nuôi. Ví dụ, đã xác nhận được
DON-sulphate là điểm đánh dấu tốt của DON
trong máu gà, trong khi đó DON-glucoronide
là điểm đánh dấu tốt của DON trong máu heo.
Sự nhận diện đã mở lên đến 29 loại độc tố
nấm mốc và pha chuyển hóa I và II (đánh dấu
sinh học tiếp xúc) trong máu gà và heo. Thực
ra, chúng tôi đã thành công chứng minh được
phương pháp đánh dấu sinh học của việc tiếp
xúc được bày ra để ước lượng hiệu quả của
ESCENT S trong thực tiễn (công nghệ giải độc),
cả trên gà và heo với những kết quả đầy triển
vọng. Nghiên cứu chỉ ra rằng ESCENT S sở hữu
một khả năng giải độc đáng kể bằng cách
giảm sự biểu hiện của hỗn hợp độc tố nấm
mốc trên toàn bộ cơ thể vật nuôi.
MỘT DỊCH VỤ THÂN THIỆN VỚI
NGƯỜI DÙNG
Nghiên cứu kết hợp với đại học Ghent
trên biểu hiện đánh dấu sinh học đã đưa ra
Myco-Marker®. Dịch vụ độc nhất này kết hợp
phân tích trên thức ăn và máu. Về phân tích
máu, người sử dụng chỉ cần nhỏ 1 giọt trên
tờ giấy mẫu (FTA). Không cần thiết phải tách
huyết thanh hay phương pháp bình chứa máu
chống đông và không có giới hạn trong việc
vận chuyển.
Đo lường biểu hiện thực chất của vật nuôi
đối với các loại độc tố nấm mốc:
Những gì mà Myco-marker mang lại cho
®
nhà sản xuất đầu tiên là khả năng để đo lường
biểu hiện thực chất của vật nuôi với các loại độc
tố nấm mốc ( bao gồm pha chuyển hóa I và II), với
độ nhạy cảm cực cao. Nhận diện, một danh sách
bao quát của các loại độc tố nấm mốc và lượng
chính xác của chúng đang lưu thông trên khắp
cơ thể vật nuôi tại thời điểm kiểm tra. Điều này
có thể cho phép chúng ta kết nối dữ liệu với năng
suất vật nuôi và tình trạng sức khỏe của chúng.
Ví dụ thực tế của Myco-Marker® tại Việt Nam:
Myco-Marker® đã được sử dụng để chẩn
đoán tình trạng thực tế trong trại heo ở Việt Nam
(>1000 nái)
a. Chẩn đoán:
➔ Tình trạng sức khỏe vật nuôi: phiếu điều
tra giúp biết được vật nuôi biểu hiện một số dấu
hiệu lâm sàng: tổn thương gan và thận, tiêu chảy
kèm máu, giảm lượng thức ăn ăn vào, sa tử cung
và trực tràng, loạn tiết sữa và sưng âm hộ.
➔ Phân tích máu: Phân tích máu đã chỉ
ra sự hiện diện của hai loại Enniatins (B và B1),
Alternariol Monomethyl Ether ở nồng độ trung
Tháng 1+2/2021
Bảng 3: Đánh giá nguy cơ Myco-Marker trong trại trên 1000 nái (Việt Nam)
*Đánh giá nguy cơ triệu chứng lâm sàng dựa vào tỷ lệ vật nuôi biểu hiện các triệu chứng và tác
động đến năng suất vật nuôi.
** Phân tích nồng độ độc tố nấm mốc trong thức ăn và máu được ghi trên bài viết.
bình và Tenuazoic acid ở nồng độ cực cao Càng quan trọng hơn nữa, sự xuất hiện
(>100ppb). đồng loạt của các độc tố nấm mốc được tìm ra
➔ Phân tích thức ăn: Phân tích độc tố (Deoxynivalenol+Fumonisin+Zearalenole) gây ra
nấm mốc mycotoxin trong thức ăn đã biểu lộ tác động cộng hợp và độc tố tổng cộng gây ra
bởi những độc tố nấm mốc này sẽ cao hơn so với
lượng Deoxynivalenol trung bình, lượng thấp
riêng lẻ độc tố của từng loại (Tajima et al., 2002).
Fumonisins B1 và B2 và lượng thấp Zearalenone.
Chỉ dựa vào phân tích thức ăn, nguy cơ do Trang trại này chịu ảnh hưởng của ít nhất 7
nhiễm độc tố nấm mốc thấp. loại độc tố nấm mốc có tác động hợp lực xấu đến
sức khỏe vật nuôi và năng suất.
b. Kết luận
c. Gợi ý giải pháp
Nhiễm Fumonisins (thấp) tiềm tàng tác
ESCENT S (phụ gia xử lý độc tố nấm mốc
động xấu đến hệ miễn dịch và giảm năng suất.
trong thức ăn chăn nuôi) và các sản phẩm giải
Nhiễm Deoxynivalenol (thấp) chủ yếu làm suy
độc dạng nước của INNOVAD (áp dụng cho trang
yếu mô ruột và giảm lượng thức ăn ăn vào.
trại) là sản phẩm giúp vật nuôi chống lại stress
Nhiễm Zealeanone (thấp) gây ra các hội chứng ngoại và nội sinh thông qua cách tiếp cận đa
bệnh đường sinh sản, sa các bộ phận, và các vấn dạng và độc đáo.
đề về gan.
Cơ chế hoạt động của ESCENT S:
Enniatins (B &B1) được tìm thấy trong máu
1. Bảo vệ cơ thể chống lại sự mất cân bằng
thuộc về nhóm thường gặp nhất của nhóm độc oxy hóa
tố nấm mốc nổi bật-khá phổ biến được tìm thấy
2. Hỗ trợ chức năng gan và thận
trong khảo sát phạm vi rộng gần đây. Vì vậy, gần
đây enniatins nhận được sự tập trung cao độ. 3. Kích thích hệ miễn dịch của vật nuôi
Enniatins có thể làm suy giảm năng suất và phản 4. Kích hoạt các quá trình chuyển hóa của
ứng miễn dịch. Tenuazoic acid được tìm thấy gan và giải độc
trong máu đặc biệt cao (>100ppb) và nó có thể 5. Hấp phụ và vô hoạt các độc tố không
gây ra ngộ độc cấp tính. Tenuaozic acid có thể cực (chuyển qua dạng tan trong nước)
gây ra các vấn đề nghiêm trọng về ruột và tiêu Những công nghệ này góp phần tạo nên
chảy. Nhiễm Alternariol monomethyl ether gây thành công của nền chăn nuôi động vật trang
ra thay đổi sinh sản và suy giảm niêm mạc ruột. trại tại Việt Nam trong hơn 10 năm qua.
Để có thông tin thêm, xin liên hệ với văn phòng đại diện INNOVAD tại nước sở tại:
asia@innovad-global.com, số điện thoại: 093 372 3311 (Ms Huyền).
www.nhachannuoi.vn 65
 Chào Xuân Tân Sửu

Thảo dược
XU THẾ MỚI ĐỂ PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH
CHO GIA SÚC, GIA CẦM
Trong hai thập kỷ qua, nhiều nghiên cứu đã tập trung vào việc phát triển
các lựa chọn thay thế cho kháng sinh để bảo vệ sức khỏe và hiệu suất của
vật nuôi, đó là men vi sinh, prebiotic, axit hữu cơ, tinh dầu thực vật và các chất
khoáng như đồng và kẽm.

N
Những nhà nghiên cứu khác nhau đã chứng minh
các loại tinh dầu có tiềm năng lớn cho việc thay thế
kháng sinh vì chúng có đặc tính kháng khuẩn, chống
viêm, chống oxy hóa. Ngoài ra còn tăng cường khả
năng tiêu hóa (Chitprasert và Sutaphanit, 2014) và
khả năng miễn dịch (Brenes và Roura, 2010), tăng cường sức khỏe
đường ruột bằng cách giảm thiểu ảnh hưởng của vi khuẩn gây
bệnh (Chitprasert và Sutaphanit, 2014), kiểm soát mùi hôi và khí thải
amoniac (Varel, 2002).
Hơn nữa, các loại tinh dầu thường được coi là có sẵn trong tự
nhiên, an toàn, hiệu quả, ít độc hại và không có dư lượng như kháng
sinh (Gong et al., 2014). Sau đây là một số chất tinh dầu thường dùng
để điều trị và phòng ngừa hiệu quả bệnh đường hô hấp cho gia súc,
gia cầm: Tinh dầu khuynh diệp (eucalyptus), trong đó thành phần quan
trọng nhất là 1,8-cineole (trên 80%), đây là một hợp chất có khả năng
Tinh dầu bạc hà với hoạt chất chính là menthol, chất kháng chống oxy hóa, chống viêm và giảm đau mạnh, dễ dàng được hấp
khuẩn tự nhiên, nó thường được dùng để giảm ho, hỗ trợ chữa trị và thu qua đường uống hoặc qua đường hô hấp. Tinh dầu khuynh diệp
làm giảm triệu chứng của các bệnh như hen, viêm xoang, cúm, viêm được liệt kê vào hàng những loại tinh dầu tốt nhất cho việc chăm sóc
phế quản, chống buồn nôn, giảm đau cơ, giảm đau họng, giảm tắc đường hô hấp. Nó giúp cải thiện triệu chứng của nhiều bệnh hô hấp,
nghẽn mũi, họng do đờm, chất nhày. bao gồm:  bệnh hen suyễn, viêm phế quản, viêm xoang, cảm lạnh
thông thường, ho và cảm cúm.
Tinh dầu kinh giới
(oregano) Tinh dầu kinh giới
giúp làm sạch đường hô hấp,
loại bỏ những chất nhầy và
đờm, giúp giảm cảm giác khó
chịu. Làm dịu những cơn đau
do viêm họng và ho, rất hữu
ích trong việc điều trị và phòng
ngừa các bệnh đường hô hấp.
Một công dụng khác của
tinh dầu kinh giới là chống dị
ứng. Tinh dầu này giúp làm dịu các phản ứng dị ứng. Nó không chỉ
giúp giảm mẫn cảm với các tác nhân gây dị ứng mà còn giúp giảm
mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng dị ứng.

66 www.nhachannuoi.vn
 Tháng 1+2/2021

CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC TINH DẦU

Cơ chế tác động chính xác của tinh dầu
phần lớn chưa được biết đến vào thời điểm này, GIỚI THIỆU THẢO DƯỢC UỐNG
BIO-MENTHOL
nhưng thông qua kết quả của nhiều nghiên cứu
khác nhau người ta ghi nhận dầu khuynh diệp,
dầu kinh giới có một số tác động kháng khuẩn
và chống viêm, đặc biệt là trong điều trị viêm
đường hô hấp. Tác dụng chống viêm đã được
chứng minh trong mô hình thí nghiệm trên động
vật thấy có liên quan đến hoạt động chống oxy
hóa. Tinh dầu bạc hà còn có tác động như một
chất gây tê cục bộ trên đường hô hấp và gây ra
sự ức chế các cơn ho.
MỘT SỐ KẾT QUẢ THỬ NGHIỆM
Ở người, dầu khuynh diệp đã được chứng
minh là có tác dụng kháng khuẩn đối với vi
khuẩn gây bệnh trong đường hô hấp (Salari
2006). Dầu khuynh diệp cũng có khả năng kích
thích hệ thống miễn dịch bằng cách ảnh hưởng
đến khả năng thực bào của các đại thực bào
(Serafino,2008).
Serpil Kahya (2015), dùng hỗn hợp tinh dầu
gồm 10 % eucalyptus và 10% menthol để xem có
ảnh hưởng đến sự nhiễm bệnh trong tự nhiên do
Mycoplasma gallisepticum(MG) trong đàn gà đẻ
trứng thương phẩm hay không.
Kết quả kiểm tra huyết thanh học trong
nhóm đối chứng (không dùng tinh dầu) cho
thấy sự gia tăng dương tính MG từ 25% đến
40%, nhưng không có thay đổi trong nhóm gà
có sử dụng tinh dầu. Trong khi đó xác định bằng
phương pháp PCR cho thấy có sự giảm đáng kể
từ 100% xuống 20% trong nhóm gà dương tính
MG khi có sử dụng tinh dầu.
Elbestawy và ctv. (2016), đã sử dụng một
hỗn hợp các loại dầu gồm eucalyptus 15% và
menthol 5% với liều 0,5ml/lít nước uống đã được
thử nghiệm để đánh giá hiệu quả của nó đối với
nhiễm trùng Mycoplasma gallisepticum, hiệu suất
tăng trưởng và đáp ứng miễn dịch với vắc-xin
dịch tả gà của gà thịt thương phẩm. Kết quả cho
thấy việc sử dụng các loại tinh dầu có tác dụng
tốt đối với tăng trọng, đáp ứng miễn dịch tốt khi
chủng ngừa vắc-xin dịch tả gà và giảm điểm tổn
thương trên phổi của gà bị CRD.
Theo kết quả nghiên cứu mới nhất của BIO-MENTHOL là một thảo dược có thể cấp qua đường uống
Petrolli và ctv. (2019), dầu khuynh diệp cấp qua hoặc phun. Sự phối hợp của 3 loại tinh dầu bạc hà, tinh dầu khuynh
nước uống hoặc qua đường phun có thể được sử diệp và tinh dầu kinh giới đã tạo ra một thuốc rất hiệu quả để hỗ trợ
dụng cho gà thịt bị stress nhiệt, không gây ảnh điều trị các bệnh đường hô hấp. Tác dụng chính của thuốc là giảm
hưởng xấu đến hiệu suất, các thông số huyết học
ho, long đờm, giãn phế quản, thông khí quản, chống triệu chứng
và số lượng bạch cầu. Ngoài ra, dầu khuynh diệp
còn có khả năng kiểm soát hiệu quả hệ vi sinh khò khè, khẹc, khó thở, chảy nước mũi trong các bệnh hô hấp trên
vật đường hô hấp của những con gà có sử dụng gia cầm như: ORT, CRD, Coryza, IB, ILT và các bệnh đường hô hấp
tinh dầu. gây khó thở trên các loài gia súc khác….
Cố PGS.TS Lê Văn Thọ
Cố vấn Kỹ thuật Công ty Liên doanh Bio-Pharmachemie

www.nhachannuoi.vn 67
 Chào Xuân Tân Sửu
HÀ NỘI:
MỘT SỐ MÔ HÌNH CHUỖI CHĂN NUÔI TIÊU BIỂU
CHUỖI SẢN XUẤT VÀ CUNG CẤP GÀ
ĐỒI SÓC SƠN
Chuỗi do Hội Chăn nuôi và tiêu thụ gà đồi
Sóc Sơn tổ chức, đã cung cấp cho thị trường
mỗi ngày khoảng 950kg gà thịt đã qua giết
mổ, bao gói, hút chân không, đảm bảo an
toàn thực phẩm với nhãn hiệu “Gà đồi Sóc
Sơn”. Các sản phẩm gà đồi Sóc Sơn đang được
tiêu thụ thông qua các doanh nghiệp, quán
ăn, cửa hàng tiện ích tại Hà Nội.
CHUỖI SẢN XUẤT VÀ CUNG CẤP GÀ
ĐỒI BA VÌ
Chuỗi do Hội Chăn nuôi và tiêu thụ gà
đồi Ba Vì tổ chức. Quy mô chăn nuôi thường
xuyên là 120.000 con gà thịt. Hàng ngày, cung
cấp cho thị trường 1.000kg; trong đó 660kg gà
thịt đã qua giết mổ, bao gói, hút chân không,
đảm bảo an toàn thực phẩm với nhãn hiệu
“Gà đồi Ba Vì”. Sản phẩm đã qua giết mổ, đóng
gói hút chân không của chuỗi được chứng
nhận là sản phẩm OCOP 3 sao của Hà Nội.
CHUỖI SẢN XUẤT VÀ CUNG CẤP GÀ
MÍA SƠN TÂY
Do Hội Chăn nuôi và tiêu thụ gà Mía Sơn
Tây tổ chức. Quy mô của chuỗi là 100.000
con gà (80.000 gà đẻ và 20.000 gà thịt). Hàng
ngày cung cấp khoảng 0,5 tấn thịt gà cho
thị trường và khoảng hơn 1 triệu con giống
1 ngày tuổi/tháng. Gà Mía mang nhãn hiệu
“Gà Mía Sơn Tây” được cung cấp trên cả nước.
Sản phẩm thịt gà đã qua giết mổ, đóng gói,
hút chân không của chuỗi được chứng nhận
OCOP 3 sao của Hà Nội.
CHUỖI SẢN XUẤT VÀ CUNG CẤP SẢN
PHẨM THỊT LỢN SINH HỌC QUỐC OAI
Do HTX Chăn nuôi và Dịch vụ Đồng
Tâm tổ chức trên huyện Quốc Oai, quy mô
400 con lợn thương phẩm. Thức ăn sử dụng
trong chuỗi 100% là thức ăn tự phối trộn,
có bổ sung men sinh học. Hàng ngày, chuỗi
cung cấp cho thị trường khoảng 0,5 tấn thịt
lợn đảm bảo an toàn với nhãn hiệu “lợn sạch
Quốc Oai” thông qua các cửa hàng bán lẻ, nhà
68 www.nhachannuoi.vn
hàng bếp ăn tại QUốc Oai và một số quận nội
thành. Năm 2020, thành phố đã chứng nhận
03 sản phẩm của chuỗi (thịt lợn, xúc xích và
giò) là sản phẩm OCOP 4 sao.
CHUỖI SẢN XUẤT VÀ CUNG CẤP
TRỨNG GÀ TIÊN VIÊN
Do Công ty CP Tiên Viên liên kết với các
hộ chăn nuôi quy mô lớn ở huyện Chương Mỹ
tổ chức, quy mô 72.000 quả/ngày. Sản phẩm
trứng gà Tiên Viên được tiêu thụ tại 100 điểm
bán lẻ, siêu thị, nhà hàng, công ty trong và
ngoài Hà Nội.
CHUỖI THỊT LỢN A-Z
Do HTX Hoàng Long (Tân Ước, Thanh
Oai) tổ chức khép kín từ khâu sản xuất thức
ăn chăn nuôi, chăn nuôi, giết mổ, chế biến và
tiêu thụ sản phẩm. Hàng ngày, chuỗi cung
cấp 2,2 tấn thịt lợn (900 kg thịt lợn được giết
mổ, đóng gói; và các sản phẩm đã qua chế
biến đảm bảo an toàn thực phẩm với nhãn
hiệu thực phẩm AZ). Sản phẩm được tiêu thụ
rộng ở các điểm phân phối và nhà hàng trên
Hà Nội. Năm 2020, Hà Nội đã chứng nhận 11
sản phẩm của chuỗi (thịt lợn và các sản phẩm
chế biến từ thịt lợn) là sản phẩm OCOP 4 sao.
CHUỖI THỊT LỢN ORGANIC GREEN
Do Công ty TNHH Thực phẩm sạch
Organic Green tổ chức. Đây là mô hình liên
kết các hộ chăn nuôi quy mô lớn (chứng nhận
VietGAHP) tham gia ký kết hợp đồng chăn
nuôi sử dụng thức ăn sinh học; sản phẩm
được giết mổ công nghiệp và cấp đông đúng
quy trình. Sản phẩm đã có mặt tại siêu thị,
các cửa hàng tiện ích với nhãn hiệu thịt lợn
sinh học Organic Green với sản lượng tiêu thụ
hàng ngày khoảng 01 tấn thịt lợn và các sản
phẩm chế biến từ thịt lợn.
MÔ HÌNH CHUỖI SẢN XUẤT VÀ CUNG
CẤP THỊT BÒ HÀ NỘI
Chuỗi thịt bò Thắng Lợi: Tác nhân chính
tham gia chuỗi thịt bò hiện nay là Công ty
TNHH phát triển thương mại Thắng Lợi có quy
mô 1 trang trại bò thịt công suất 400 con/lứa,
chăn nuôi thường xuyên 250 con, 01 cơ sở
giết mổ bò bán công nghiệp, giết mổ thường
xuyên 05 con bò/ngày, hàng ngày cung cấp
cho thị trường khoảng 2,0 tấn thịt bò.
MÔ HÌNH CHUỖI SẢN XUẤT VÀ CUNG
CẤP SỮA BA VÌ
Chuỗi Chăn nuôi và tiêu thụ sữa Ba Vì được
hình thành với 02 doanh nghiệp là Công ty Cổ
phần Sữa Quốc tế (IDP) và Công ty CP Sữa Ba Vì
làm đầu mối chuỗi, các doanh nghiệp này bao
tiêu sản phẩm sữa nguyên liệu và chế biến để
cung cấp ra thị trường các sản phẩm sữa mang
thương hiệu “Sữa Ba Vì” trong đó:
Công ty Cổ phần sữa Quốc tế IDP liên
kết với 700 hộ nuôi và 10 trạm thu gom, sản
lượng tiêu thụ sữa hàng ngày đạt trên 50 tấn.
Công ty Cổ phần sữa Ba Vì liên kết với 520
hộ chăn nuôi và 6 trạm thu gom, lượng sữa
tiêu thụ hàng ngày trên 40 tấn. Hiện nay công
ty đang mở rộng quy mô sản xuất, nghiên
cứu và đa dạng hóa sản phẩm chế biến từ sữa
tươi như: sữa chua nếp cẩm, sữa chua hương
hoa quả, sữa chua uống.
Thông qua các hoạt động kết nối chuỗi,
hiệu quả chăn nuôi của các hộ tăng lên rõ
rệt thông qua số lượng và chất lượng đàn bò
của các hộ chăn nuôi nơi đây; đồng thời, các
công ty sữa có nguồn sữa nguyên liệu chất
lượng để chế biến và phát triển thương hiệu
sản phẩm.
CHUỖI SẢN XUẤT VÀ CUNG CẤP SẢN
PHẨM GÀ ĐỒI ĐÔNG YÊN
Do HTX chăn nuôi Yên Hòa Phú tổ chức,
gồm 53 thành viên, quy mô nuôi 30.000
gà H’Mông; 20.000 gà Mía lai Ri và khoảng
1.500.000 gà đẻ thương phẩm. Hàng ngày,
chuỗi cung cấp cho thị trường 1 triệu quả
trứng gà thương phẩm; 0,17 tấn gà đen
H’Mông và 0,1 tấn gà Mía lai Ri. Hiện nay sản
phẩm gà đen H’Mông mang nhãn hiệu gà
đồi Đông Yên đang được tổ chức sản xuất
theo chuỗi khép kín, sản phẩm được tiêu thụ
thông qua các cửa hàng tiện ích và một số
nhà hàng trong và ngoài thành phố.
Hương Giang
 Tháng 1+2/2021

THÀNH QUẢ TO LỚN MÀ DỰ ÁN CHUỖI CHĂN NUÔI MANG LẠI

Theo đó, thực hiện chỉ đạo của Thành ủy và đảm bảo hoàn thành mục tiêu kế hoạch Tái cơ cấu nông
nghiệp thành phố Hà Nội theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và bền vững giai đoạn 2016-2020,
UBND thành phố Hà Nội đã ban hành quyết định số 5818 ngày 30/10/2015 về việc “Xây dựng dự án chuỗi
sản xuất và cung cấp sản phẩm chăn nuôi đảm bảo an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố Hà Nội giai
đoạn 2016-2020”. Trung tâm phát triển Nông nghiệp Hà Nội là đơn vị thực hiện dự án này.

T
ại hội nghị tổng kết Dự án chuỗi giai
đoạn 2016- 2020 và Kế hoạch phát
triển nông nghiệp Hà Nội giai đoạn
2019-2020, theo đánh giá chung của Sở
NN&PTNT Hà Nội, dự án đã giúp cho các đơn vị
tham gia chuỗi thực hiện tốt việc liên kết, đồng
bộ giữa các khâu từ cơ sở sản xuất chăn nuôi
gắn với sơ chế, chế biến, tiêu thụ sản phẩm an
toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm. Đồng thời
đã tạo ra hiệu quả kinh tế như giúp giảm tối
đa chi phí sản xuất, ổn định giá bán ra trên thị
trường… Việc tạo ra sản phẩm an toàn thực
phẩm được quản lý, sản xuất theo quy trình rõ
ràng, minh bạch và được tuyên truyền rộng rãi.
Từ đó người tiêu dùng yên tâm về chất lượng
sản phẩm giúp ra tăng giá trị sản phẩm và mở
rộng thị trường, nhiều chuỗi đã thiết lập được
hệ thống các phân phối, cửa hàng tiện tích, Các cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc xây dựng chuỗi ở Hà Nội
bếp ăn tập thể, sản lượng tại các chuỗi đã tăng
trên 10% so với trước khi tham gia dự án. các chuyên gia Chăn nuôi tại Viện Chăn nuôi và sách đặc thù để hỗ trợ xây dựng phát triển; đẩy
Học viện Nông nghiệp Việt Nam chuẩn hóa 11 mạnh hoạt động tuyên truyền, quảng bá; đẩy
Trong dự án, công tác điều tra, khảo sát đã
quy trình chăn nuôi cho 11 chuỗi dựa trên việc mạnh liên kết 6 nhà (nhà nông, nhà nước, nhà
đánh giá được tổng quan về phát triển chăn
tổng hợp kinh nghiệm chăn nuôi thực tế và các doanh nghiệp, nhà khoa học, nhà băng, nhà
nuôi và tiêu thụ sản phẩm trên địa bàn Hà Nội;
nghiên cứu khoa học để tối ưu hóa sản phẩm. phân phối); thực hiện tốt chế độ thông tin, báo
chỉ ra được vấn đề hạn chế cần tác động nhằm
11/11 chuỗi đã hoàn thiện bộ diện diện cáo, kiểm tra.
thúc đẩy phát triển các chuỗi sản xuất và tiêu
thụ sản phẩm chăn nuôi ở Hà Nội; lựa chọn thương hiệu, 09 chuỗi có hồ sơ đăng ký bảo hộ P.V
được các tác nhân tiềm năng để kết nối với các và được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học công
mô hình chuỗi đang triển khai trong khuôn nghệ) cấp bằng bảo hộ, trong đó có 4 nhãn
hiệu được cáp bằng bảo hộ “Nhãn hiệu tập thể” Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho
khổ dự án; bổ sung thêm cơ sở đề xuất các giải
(Gà đồi Ba Vì, Gà Mía Sơn Tây, Gà đồi Sóc Sơn và biết, trong giai đoạn 2016- 2020, thành phố
pháp thúc đẩy phát triển sản xuất chăn nuôi
Vịt Vân Đình). Hà Nội đã làm rất tốt về việc xây dựng và phát
trong thời gian tiếp theo.
Dự án cũng hướng dẫn điều kiện và trình triển dự án chuỗi, là điểm sáng và xứng đáng
Trong thời gian thực hiện, dự án đã tổ chức là đầu tàu của cả nước. Với những kết quả đó,
tự xây dựng cơ sở an toàn dịch bệnh cho các
được 10 lớp tập huấn cho 300 lượt người là các Hà Nội cần nâng cao nhận thức của người
hộ chăn nuôi tại chuỗi; đánh giá điều kiện
tác nhân trực tiếp tham gia mô hình chuỗi về sản xuất và người tiêu dùng, tạo niềm tin,
đáp ứng an toàn thực phẩm tại chuỗi; hỗ trợ
an toàn thực phẩm và sản xuất theo chuỗi; 4 sức lan tỏa hơn nữa để nhân rộng mô hình
ứng dụng cơ giới hóa trong chăn nuôi cho 20
lớp tập huấn về xây dựng, quản lý chuỗi; 93 lớp trên toàn địa bàn Thành phố. Đây là vai trò
hộ chăn nuôi bò sữa; xây dựng được 100 cửa
tập huấn về kỹ thuật chăn nuôi. quan trọng để hoàn thành thắng lợi mục tiêu
hàng, điểm bán sản phẩm của các mô hình
Dự án cũng tổ chức 05 đoàn công tác tham chuỗi trên địa bàn Hà Nội. chương trình xây dựng nông thôn mới, phát
quan, trao đổi kinh nghiệm xây dựng giá trị triển nông nghiệp, nâng cao đời sống người
Ngoài ra, 11/ 11 đơn vị quản lý chuỗi đều
chuỗi tại các tỉnh. Cùng với đó, Dự án tổ chức dân trong giai đoạn tiếp theo. Đồng thời,
được hỗ trợ ứng dụng ứng dụng truy xuất
được trên 30 đoàn tham quan cho khoảng trên cơ sở các kế hoạch, dự án đã có, Hà Nội
nguồn gốc sản phẩm chăn nuôi bằng mã QR
1.000 lượt người tiêu dùng đi thăm thực tế sản cần phát triển thành nhiều chuỗi, đẩy mạnh
CODE; thực hiện mỗi năm 20 chuyên đề, bản
xuất tại các chuỗi giúp người tiêu dùng tìm hiểu kiểm soát và mở rộng quy mô, nâng cao chất
tin tuyên truyền trên các cơ quan báo chí…
về quy trình sản xuất các sản phẩm chăn nuôi lượng hơn nữa. Song song đẩy mạnh chế
Bài học kinh nghiệm khi xây dựng chuỗi biến bảo quản, tạo môi trường tiêu thụ thuận
an toàn, từ đó tạo lòng tin nhất định với các sản
đó là xác định được sản phẩm nông nghiệp lợi. Ngoài 21 tỉnh, thành đã liên kết cần tăng
phẩm sản xuất theo chuỗi.
chủ lực; lựa chọn được doanh nghiệp làm đầu cường mở rộng kết nối với các tỉnh, thành
Một kết quả quan trọng nhất của Dự án đó tàu cho các chuỗi; phải có cơ quan nhà nước khác trong cả nước.
là hoàn chỉnh các chuỗi. Cụ thể, Dự án đã thuê làm trung gian xây dựng chuỗi; có cơ chế chính

www.nhachannuoi.vn 69
 Chào Xuân Tân Sửu
THOÁT NGHÈO TỪ NUÔI ONG TRÀM
Anh Trần Sỹ Hồng với mô hình nuôi ong tràm lấy mật
Nhớ lại lần trước về đây,
chúng tôi đã tiếp xúc
với khá nhiều người dân sinh
sống xung quanh rừng tràm
Mỹ Phước (thuộc Lâm trường
Mỹ Phước, huyện Mỹ Tú, tỉnh
Sóc Trăng). Đa phần hộ dân có
cuộc sống khó khăn do không
có đất sản xuất, phải làm thuê
quanh năm. Lần trở lại này,
cuộc sống của họ đã thực sự
đổi thay từ mô hình nuôi ong
tràm lấy mật.
ONG TRÀM LÀ ĐẦU CƠ NGHIỆP
Lâm trường Mỹ Phước có 2.100 ha chuyên
trồng tràm tập trung tại Khu căn cứ Tỉnh ủy
Sóc Trăng. Rừng tràm này có tuổi đời trên 70
năm được bảo vệ khá nghiêm ngặt để phòng
chống cháy rừng và nạn đánh bắt hàng chục
loại động vật quý hiếm, trong đó mật và nhụy
bông tràm là rất lớn đủ sức cung ứng nhu cầu
lấy mật những đàn ong có mật độ dày đặc. Tận
dụng tiềm năng thiên nhiên trên, từ năm 2019
đến nay, chính quyền địa phương đã mở rộng
mô hình nuôi ong tràm lấy mật đã và đang
mang lại kết quả cao.
Anh Trần Sỹ Hồng, ngụ ấp Phước An A,
xã Mỹ Phước, người tiên phong thực hiện mô
70 www.nhachannuoi.vn
hình này cho biết: “Tôi và nhiều hộ dân sống
cạnh rừng tràm đã lâu nhưng nghèo vẫn hoàn
nghèo vì không có đất sản xuất. Từ khi Nhà
nước khuyến khích mô hình nuôi ong tràm
với nhiều chính sách ưu đãi, đời sống đã rất ổn
định. Đáng mừng là mật ong rừng tràm ở đây
nhiều và chất lượng khá cao nên dễ tiêu thụ
trên thị trường lắm”.
Anh Hồng kể thêm: ban đầu nguồn ong
giống phải mua tận huyện Cù Lao Dung ( Sóc
Trăng) nay đã tự sản xuất được ong giống. Khi
tham gia mô hình nhà nước sẽ tài trợ 50% kinh
phí đầu tư ban đầu. Bản thân anh Hồng đã
thiết kế 40 thùng nuôi ong tràm với kích thước
ngang 60 cm, dài 50 cm, cao 40 cm. Bình quân
mỗi thùng nuôi mất khoảng 2 triệu đồng. Lợi
thế hiếm hoi mà không phải địa phương nào
cũng có được là do có nguồn tràm qui mô lớn
dẫn đến lượng phấn và mật từ hoa tràm rất
dồi dào, phong phú, chất lượng cao. Cách nuôi
này vừa hiệu quả lại không phải mất chi phí
đầu tư thức ăn.
MÔ HÌNH HAY ĐÃ VÀ ĐANG
ĐƯỢC NHÂN RỘNG
Theo các hộ nuôi ong tràm tại xã Mỹ Phước,
mô hình này đáp ứng cùng lúc rất nhiều yếu
tố như: không phải mất diện tích nuôi lớn như
một số động vật khác; không phải bỏ vốn lớn
đầu tư ban đầu để làm chuồng trại; được nhà
nước hỗ trợ 50% chi phí ban đầu; không tốn chi
phí thức ăn mỗi ngày. Bên cạnh đó, người nuôi
có nguồn thu nhập quạnh năm bởi khoảng 10
ngày là có thể lấy mật ong. Tuy nhiên mật ong
trong mùa nắng có chất lượng tốt hơn mùa
mưa (dễ bị chua nên khó bảo quản lâu dài). Để
đạt hiệu quả cao cần làm thùng nuôi ong ở nơi
thoáng mát, yên tĩnh vốn là đặc điểm cá biệt
của chúng. Song song đó cần vệ sinh sach sẽ
thường xuyên các “kèo” ông (nơi ong về làm
mật). Quan trọng nhất khi đem ong giống về
nuôi cần ổn định vị trí đặt các thùng để ong
định vị đường bay, không dịch chuyển vị trí các
thùng trong quá trình nuôi để ong không đi
sai đường, vào sai tổ chất lượng không cao. Đó
là chưa kể việc chúng tận diệt nhau.
Anh Trần Sỹ Hồng cung cấp một số tin vui:
“Năm 2019, từ 40 thùng nuôi ong tràm lấy mật,
với giá bán từ 350.000 đến 400.000 đồng/lít,
sau khi trừ hết chi phí, tôi còn lãi gần 100 triệu
đồng chỉ với diện tích 150 m2 để đặt thùng.
Năm 2020 này, dự kiến tôi sẽ lãi trên 120 triệu
bởi lượng mật nhiều hơn năm trước và giá bán
đã tăng thêm từ 15 đến 20% so với năm 2019”.
Ông Nguyễn Minh Sang, Chủ tịch Hội
Nông dân xã Mỹ Phước cho biết: “Mô hình
nuôi ong hiện nay bước đầu phát triển tương
đối tốt, hiệu quả; trong thời gian tới chúng
tôi sẽ nhân rộng mô hình thoát nghèo bền
vững này đến các hộ dân, đặc biệt là những hộ
cạnh rừng tràm. Chúng tôi khuyến cáo hàng
chục hộ đang nuôi phải giữ vững thương hiệu
mật ong “ Mỹ Phước” làm cơ sở phát triển sản
phẩm đặc trưng mang lại hiệu quả kinh tế rất
cao này”.
Trương Thanh Liêm
 Tháng 1+2/2021

SƠN TỊNH - QUẢNG NGÃI:

NÔNG DÂN TÁI ĐÀN
PHỤC VỤ THỊ TRƯỜNG TẾT
Nhằm phục vụ nhu cầu thị trường Tết Nguyên đán, hiện nay người chăn nuôi ở huyện Sơn Tịnh
vừa tích cực tái đàn, tăng đàn gia súc, gia cầm cũng như tăng cường công tác phòng chống dịch

N
bệnh để đảm bảo năng suất, sản phẩm ngon, phục vụ thị trường Tết, nâng cao thu nhập.
ăm nào cũng vậy, sau khi xuất
bán lứa gà thứ 2 trong năm,
dịp cuối năm, anh Lê Quốc Vị
ở thôn Bình Bắc, xã Tịnh Bình,
huyện Sơn Tịnh (Quảng Ngãi)
cũng đầu tư khoảng 2.000 con gà thịt để kịp
bán Tết. Thời tiết vào dịp cuối năm do chuyển
mùa nên các loại dịch bệnh có điều kiện phát
sinh. Do vậy, anh gia cố lại chuồng trại, che
chắn kỹ càng, nuôi nhốt, để khi nhiệt độ xuống
thấp không ảnh hưởng tới sức khỏe đàn gà.
Gà giống trước khi thả nuôi được kiểm tra sức
khỏe, tiêm vắc-xin để phòng tránh dịch bệnh.
Chuồng trại cũng được vệ sinh và phun thuốc
tiêu độc, khử trùng. Năm nay, do ảnh hưởng
của dịch bệnh Covid-19, đầu ra gặp khó khăn
nên những lứa gà trước đó anh Vị không có
lời. Tuy nhiên, hiện nay giá gà đã tăng hơn từ
10.000 đồng đến 20.000/kg, nên anh Vị cũng Đàn heo bán Tết của gia đình anh Hải
yên tâm hơn. Năm nay, với 2 chuồng gồm
2.000 con, nếu giá như hiện nay đối với gà mái
50.000 đồng/kg, gà trống 60.000 đồng/kg thì
anh thu về khoảng 70 triệu đồng.
Ông Nguyễn Thành Nghĩa - cán bộ thú y
xã Tịnh Hiệp cho biết: Trong khi ASF tấn công
người chăn nuôi, gây thiệt hại cho người nuôi
heo ở nhiều nơi nhưng người chăn nuôi ở xã
Tịnh Hiệp ít bị thiệt hại. Xã đã tập trung thực
hiện tốt công tác tuyên truyền, phòng chống
dịch bệnh. Nhiều hộ chọn cách nuôi heo nái
đẻ, sử dụng con giống tại chổ để nuôi thịt nên
ít phát sinh dịch bệnh từ việc chọn mua giống.
Hơn 10 năm nay, ông Lý Văn Hải ở thôn
Xuân Mỹ, xã Tịnh Hiệp tập trung đầu tư chăn
nuôi heo. Mô hình của ông chủ yếu là nuôi heo
nái để bán con giống và dùng giống heo tại Đàn gà chuẩn bị dịp Tết của anh Vị
chỗ để nuôi heo thịt để bán. Với mô hình này, trại, chăm sóc đàn heo gồm 20 con, trong đó Việc đẩy mạnh tái đàn gia súc, gia cầm
nhờ thực hiện tốt các biện pháp phòng chống 4 heo nái và 16 heo thịt. Với đàn heo thịt này, vào thời điểm cuối năm ở huyện Sơn Tịnh đã
dịch bệnh nên đàn heo của ông luôn phát giá cả cũng thuận lợi, ông dự tính mỗi con sẽ đáp ứng nhu cầu thực phẩm tăng cao của thị
triển tốt. Bằng kinh nghiệm chăn nuôi nhiều có trọng lượng từ 70 kg đến 80 kg, bán được trường, mang lại thu nhập cho người chăn
năm, ông biết thời điểm này nếu tái đàn nhanh khoảng 5 triệu đồng, ông sẽ thu về tổng cộng nuôi ở huyện.
sẽ có heo thịt kịp bán phục vụ thị trường Tết khoảng 80 triệu đồng.
Thu Phượng- Kim Cúc
Nguyên đán, cho nên ông đã vệ sinh chuồng

www.nhachannuoi.vn 71
 Chào Xuân Tân Sửu
Gặp gỡ gia đình
BA ĐỜI NUÔI GÀ TRỐNG THIẾN
“Chúng tôi nuôi con gà trống
thiến không chỉ đơn thuần
để làm kinh tế, mà còn là gìn
giữ một nét đẹp văn hóa, một
nghề vô cùng đặc biệt của ông
cha”.
Đ
ó là trải lòng của ông Nguyễn
Quốc Quân, Chủ tịch Hội chăn
nuôi gà Mía Sơn Tây với chúng
tôi. Gia đình ông hiện đang
nuôi 500 con gà trống thiến.
KHÔNG CHỈ LÀ NGHỀ MÀ CÒN LÀ
NÉT ĐẸP VĂN HÓA
Quả thật, theo chân ông Quân ra vườn,
chúng tôi được tận mắt chứng kiến những
chú gà trống thiến với bộ lông óng mượt, con
nào con nấy béo tròn, đang nằm phơi nắng
một cách khoan khoái dưới tán cây. Dưới tán
cây, chúng tôi còn được nghe ông giới thiệu
về từng công đoạn chăm sóc, nuôi dưỡng
mới thấy sự kỳ công trong chăn nuôi; cũng
như biết được tại sao con gà trống thiến lại
luôn là lựa chọn không thể thay thế vào mỗi
dịp trọng đại của làng hoặc công to việc lớn
của mỗi gia đình nơi đây. Nhờ đó, chúng tôi
thêm trân quý, hiểu về nghề độc đáo này cần
được gìn giữ, phát triển.
Gia đình ông Quân là một trong số ít
những gia đình ở Đường Lâm còn nuôi gà
trống thiến, coi đây là một nghề truyền thống
của gia đình. “Tính đến đời con tôi thì nhà tôi
đã có truyền thống 3 đời nuôi gà trống thiến.
Ông cụ thân sinh ra tôi là Trưởng Bạ (cán bộ
địa chính) nhưng cũng là một người thiến gà
và nuôi gà thiến có tiếng trong vùng. Ông cụ
có thể thiến được gà khi gà mới hơn 1 tháng
tuổi, mỗi con gà thiến đều được ông chăm
nuôi như chăm trẻ nhỏ. Vì vậy chất lượng và
ấn tượng về từng miếng thịt gà trống thiến
còn theo tôi đến tận bây giờ. Đó cũng là lý do
để tôi tiếp tục nuôi con gà thiến, cũng như
truyền lại nghề cho các con tôi. Có thể nói,
gia đình tôi nuôi con gà trống thiến không
72 www.nhachannuoi.vn
Ông Quân ngâm ngô bằng nước sôi cho gà ăn
Gà trống thiến được gắn vòng
truy xuất nguồn gốc
chỉ đơn thuần để làm kinh tế, mà còn là gìn
giữ một nét đẹp văn hóa, một nghề vô cùng
đặc biệt của ông cha chúng tôi để lại” - ông
Quân chia sẻ.
Tiếp lời bố, anh Nguyễn Huy Ba, con trai
ông Quân cho chúng tôi biết thêm, cũng bởi
tình yêu với nghề truyền thống đó mà anh
đã rời bỏ công việc phóng viên của mình.
Anh quay về quê hương với quyết tâm nâng
cao được giá trị con gà Mía nói chung, con gà
trống thiến nói riêng; gây dựng được thương
hiệu, tạo một lối đi bền vững bằng chính sự
riêng biệt và đặc thù của sản vật địa phương,
lấy hiệu quả kinh tế làm “tấm giáp” bảo hộ
cho việc gìn giữ và phát triển thương hiệu gà
Mía Sơn Tây - một sản vật tiến Vua, một niềm
tự hào của người dân Đường Lâm.
TỈ MỈ NHƯ NUÔI EM BÉ…
Để sản xuất ra một con gà trống thiến
nói là dễ cũng được, nói là khó cũng không
sai, bởi nếu tỉ mỉ, kỹ càng thì rất dễ, nhưng
chỉ cần chủ quan một chút thôi là thất bại
ngay. Việc tỉ mỉ, kỹ càng phải ở tất cả các
khâu trong quy trình, chứ không chỉ là ở một
giai đoạn nào riêng.
Theo anh Tùng, một cán bộ kỹ thuật thú
y, có hơn 20 năm kinh nghiệm thiến và chăn
nuôi con gà thiến, thì con gà trước thiến
phải được tiêm phòng vắc xin đầy đủ. Tiếp
theo, chúng được cho ăn theo một quy trình
phối trộn thức ăn nghiêm ngặt. Tuần trước
khi thiến, gà được cho ăn lượng thức ăn vừa
đủ, sao cho con gà khỏe mạnh nhưng không
béo quá, không có mỡ, khung xương phải to,
chân cẳng phải chắc. Những chú gà trên 2,5
tháng tuổi và đạt trọng lượng từ 0.8-1.2kg là
có thể đưa vào để thiến. Có 2 loại thiến đó là
thiến cung và thiến moi, mục đích là loại bỏ
hoàn toàn 2 dịch hoàn - bộ phận sinh dục
nằm trong bụng gà, từ đó gà sẽ không còn
hung hăng, hiếu động. Gà sẽ đảm bảo được
sự thuần khiết phù hợp cho công việc tế lễ,
giỗ chạp.
Công đoạn chăm sóc gà sau thiến cũng
phải vô cùng tỉ mỉ, tuân thủ bí quyết riêng
 Tháng 1+2/2021

của mỗi gia đình. Theo quy trình chăn nuôi

của gia đình ông Quân, thì mỗi chú gà sau
khi thiến sẽ được đeo một chiếc vòng định
danh (giống như số Chứng minh thư nhân
dân hay Căn cước công dân ở con người).
Chúng được cho ăn các loại thức ăn truyền
thống (cám ngô, cám gạo, thóc ủ...) có bổ
sung thêm men vi sinh và thức ăn xanh (các
loại rau, cây Chè khổng lồ, cây Tu Lình, cây
Hoàn Ngọc...), có nhật ký chăn nuôi, đặc biệt
phải đảm bảo thời gian được nuôi sau thiến
tối thiểu là 8-10 tháng.
Một con gà thiến được gọi là đạt sẽ phải
là gà “thiến chọi” (lấy hết phần dịch hoàn)
chứ không được “thiến sót” (còn một phần
dịch hoàn chưa được lấy hết khi thiến). Gà
thiến có những đặc trưng: đầu công, mình
cốc, cánh trai trai, lông đuôi dài và cong, Ông Nguyễn Quốc Quân - Chủ tịch Hội gà Mía Sơn Tây
chân móng mỡ màng, mào co, tích rụt, trọng
lượng đạt từ 2.6kg-3.8kg. Con gà luộc lên da
phải vàng. Lớp mỡ dưới da dày nhưng không
nhão. Thịt gà chắc nhưng ăn mềm ngọt. Mỡ
bụng ăn thì béo ngậy chứ không ngấy. Nước
luộc nhiều váng mỡ. Dưới lớp váng mỡ là
nước trong và thơm. Chính vì vậy, mọi công
đoạn trong chăm sóc nuôi dưỡng, thiến,
thậm chí kể cả cách vặt lông, luộc gà cũng
đòi hỏi sự tỉ mỉ, kỹ càng, đặc biệt là những
con gà để bày lễ. Gà cúng lễ phải được vặt
bằng tay, để đảm bảo thịt không bị nát, lớp
mỡ dưới da không bị tách khỏi da và cơ thể.
Khi luộc phải cố định hình dáng cho gà, đun
sủi lăn tăn trong 15-20 phút sao cho gà luộc
lên phải có dáng ngồi hoặc dáng bay, gà vừa
đủ chín, không có vết gì khác lạ trên cơ thể
con gà.
Đàn gà Mía trống thiến của gia đình ông Quân
Vừa khẽ gẩy những mẩu than cho ngọn
lửa bùng lên, rồi nhanh nhẹn lấy chiếc gáo
nhựa để sẵn chiết nước sôi từ chiếc nồi trên Cầm trên tay biểu trưng Kê Vương, và lá cờ lưu niệm, ông Nguyễn Quốc Quân phấn khởi
bếp rót vào những thùng ngô để sẵn bên chia sẻ với chúng tôi: “Trong dịp Lễ hội gà Mía Sơn Tây lần thứ nhất vừa rồi, con gà của gia
cạnh, ông Quân vừa chia sẻ: “Giai đoạn đình chúng tôi đã đạt được giải đặc biệt và được đem đấu giá với số tiền 27 triệu đồng. Điều
tháng cuối này, chúng tôi phải ngâm ngô này đã động viên tinh thần của gia đình tôi có động lực hơn trong gìn giữ một nghề của
bằng nước sôi, giúp hạt ngô trương nở được
ông cha, giữ hương vị của một giống gà tiến vua, giúp người tiêu dùng có thêm lựa chọn
một phần, ngô sẽ dễ tiêu hóa hơn. Ngoài ra
lửa trong bếp cũng luôn được giữ, để tạo dâng lên tiên tổ vào mỗi dịp lễ Tết, thêm một món ngon trên bữa cơm sum họp”.
hơi ấm cho khu chuồng nuôi. Giai đoạn này
phải giữ gìn rất kỹ càng, tuân thủ tuyệt đối
quy trình chăn nuôi an toàn sinh học, thức nghiêm ngặt, từ đó chất lượng con gà mới đặt trước sẽ không thể mua được gà trống
ăn phải đảm bảo dinh dưỡng, dễ tiêu. Nước được đảm bảo. Việc cho gà ăn cũng phải thiến, bởi ngoài chợ thì không có người nào
phải sạch, những ngày trời rét quá thậm tuân thủ giờ giấc, đảm bảo lượng thức ăn đủbán. Cũng không còn nhiều hộ trong vùng
chí chúng tôi còn phải chế nước ấm cho gà và được chia đều, sao cho con gà nào cũng nuôi gà trống thiến, các hộ có nuôi cũng chỉ
uống. Trời rét thì che chắn chuồng trại kỹ được ăn no. Trong quá trình cho ăn không là vài chục con để phục vụ nhu cầu của gia
càng, nhưng hửng nắng là phải thả cho gà được để gà xô đàn, tránh stress cho đàn gà.đình. Một hai năm gần đây, cá biệt mới có vài
ra tắm nắng. ba hộ nuôi tới vài trăm con để kinh doanh
Có một thời gian dài con gà trống thiến
(Hộ ông Quân, chị Quy, anh Tùng).
Việc bổ sung thêm thức ăn xanh và một tưởng như đã bị rơi vào quên lãng…Bởi theo
số loại thức ăn thảo dược phải được tuân thủ một số người dân địa phương, nếu không Tiểu Nông

www.nhachannuoi.vn 73
 Chào Xuân Tân Sửu
Hội những người đam mê
Hội đam mê gà Hồ Việt Nam tổ chức gặp mặt vào tháng 12/2020
TỪ MẠNG XÃ HỘI RA NGOÀI THỰC TẾ…
Từ những thành viên ít ỏi ban đầu trên
mạng xã hội Facebook, đến nay, Hội đã có gần
5000 thành viên trải dài khắp toàn quốc, cùng
chung một niềm đam mê với con gà Hồ. Hội đã
giúp được nhiều thành viên có thêm thu nhập
trong việc bán gà giống, gà thương phẩm;
giúp đỡ được người mua gà tìm được địa chỉ
đáng tin cậy để mua giống.
Ngoài các hoạt động quảng bá, giao lưu
thường xuyên trên mạng xã hội, Hội gà Hồ
Việt Nam đã có nhiều hoạt động như gặp mặt,
trưng bày những cặp gà Hồ đẹp, trao đổi con
giống, kĩ thuật giữa những hội viên…
Theo anh Bùi Mạnh Tiến, đại diện ban
quản trị Hội gà Hồ Việt Nam cho rằng, con gà
Hồ ở đất Lạc Thổ chỉ mới dừng lại ở việc duy trì,
bảo tồn, còn việc phát triển nó trở thành một
con đặc sản phổ biến và mang lại thịnh vượng
cho người dân thì còn…xa.
Bởi lẽ, theo anh Tiến, thời gian nuôi một
con gà Hồ mất từ 9-10 tháng hoặc đến một
năm theo kiểu dân dã nên giá thành cao so
với mặt bằng thu nhập chung. Chỉ có những
người có kinh tế, chịu chi mới có thể mua
chúng. Cùng với đó, gà Hồ sinh sản kém, khó
nuôi đại trà hàng ngàn con, nên càng khó làm
kinh tế.
Ngoài ra, “quê hương” của gà Hồ là làng
Lạc Thổ - Thị trấn Hồ - Thuận Thành - Bắc Ninh
có đặc điểm đất chật người đông và quá trình
đô thị hóa diễn ra nhanh, người dân có nhiều
nguồn thu nhập tốt hơn so với nuôi gà…
74 www.nhachannuoi.vn
gà Hồ
Hội gà Hồ Việt Nam được thành
lập ngày 12/12/2015 với tôn chỉ,
mục đích cơ bản là kết nối niềm
đam mê của những người yêu
quý gà Hồ, nhằm bảo tồn, phát
triển và quảng bá hình ảnh cũng
như thương hiệu gà Hồ tới khắp
mọi miền Tổ quốc. Đến nay, qua
5 năm hình thành và phát triển,
Hội cũng đã đạt được những
thành công nhất định trong việc
quảng bá, nhân rộng giống gà Hồ.
Đàn gà Hồ đang ăn thóc
Anh Bùi Mạnh Tiến hi vọng trong tương
lai con gà Hồ sẽ được các cấp chính quyền
quan tâm phát triển nhiều hơn nữa. Tuy
nhiên, ngay trong chính bản thân những
người nuôi gà Hồ chúng ta cũng phải tự
vận động để con gà Hồ phát triển hơn. Mỗi
người có ý thức vì tập thể, vì sự phát triển
chung của con gà Hồ thì mới tạo được một
sức bật chung đủ mạnh, giúp con gà Hồ phát
triển. Còn nếu chúng ta vẫn giữ thói quen
làm ăn manh mún, nhỏ lẻ, mạnh ai nấy làm,
thì e rằng gà Hồ khó mà phát triển được.
“Với sức trẻ của mình, các thành viên trong
hội tin tưởng Với sự đồng lòng của một tập
thể, Hội gà Hồ Việt Nam sẽ ngày một phát triển
hơn, có tầm vươn xa hơn. Sẽ là đầu tàu trong
việc bảo tồn và phát triển giống gà Hồ”, anh
Tiến nhấn mạnh thêm.
GÀ HỒ: MỘT GIỐNG GÀ TRỨ DANH
Gà Hồ là giống gà xưa dùng để tiến
Vua; được thuần dưỡng và duy tồn tại làng
Lạc Thổ, nay thuộc thị trấn Hồ, huyện Thuận
Thành, tỉnh Bắc Ninh trên 600 năm qua. Đây là
giống gà được các nhà nghiên cứu có chuyên
môn và báo giới đánh giá là đứng đầu trong
5 giống gà Tiến Vua của Việt Nam, là giống
gà quý hiếm bậc nhất thiên hạ. Trải qua thời
gian, những biến cố thăng trầm lịch sử, chiến
tranh loạn lạc, thiên tai… nhất là những đợt
Cúm gia cầm, có lúc tưởng chừng như giống
gà quý có nguy cơ bị tuyệt chủng, nhưng tới
nay, giống gà Hồ vẫn được duy tồn như một
sự thách thức trước phong ba bão táp, một
minh chứng cho sự kiêu dũng vô song và sức
sống mãnh liệt.
Gà Hồ là giống gà đẹp mã, có trọng lượng
lớn. Khi trưởng thành còn khoác trên mình
đủ 5 sắc màu đại diện cho thuyết ngũ hành
của người phương Đông là: Kim, Mộc, Thủy,
Hỏa, Thổ. Khi gà trống trưởng thành, hội tụ
đủ phẩm chất của bậc quân tử: Văn, Võ, Dũng,
Nhân, Tín.
Đặc biệt, da và thịt gà Hồ rất thơm ngon,
giòn và ngọt; chắc mà không dai, béo mà
không ngấy; lại đầy đủ và cân bằng hàm
lượng các chất axit amin cần thiết khá cao. Tỷ
lệ lipit, chất thô thấp hơn so với thịt của các
sản phẩm gia súc, gia cầm truyền thống khác.
Gà Hồ cũng là giống gà đầu tiên và duy
nhất ở Việt Nam có mở hội thi gà to, gà đẹp
cách đây tới trên 600 năm. Điều đặc biệt, hình
ảnh gà Hồ chính là nguồn cảm hứng sáng tác
của các nghệ nhân dòng tranh dân gian Đông
Hồ. Theo ý nghĩa mặc định, con gà trong tranh
Đông Hồ biểu hiện cho sự đại cát, sung túc,
vinh hoa phú quý, thịnh vượng và an lành.
Gà Hồ từng là nguồn cảm hứng của biết
bao nhà thơ, nhà văn, đặc biệt trong đó có bài
“Bên kia sông Đuống” của thi sĩ Hoàng Cầm:
“Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong…” . Gà
Hồ càng tự hào hơn khi trở thành linh vật của
Đại hội thể thao châu Á trong nhà lần thứ 3
diễn ra tại Hà Nội năm 2009.
Tâm An
 Tháng 1+2/2021

SỬ DỤNG SILVAFEED TRONG THỨC ĂN NUÔI VỊT

SAO CHO HIỆU QUẢ

Chế phẩm chiết xuất từ Bảng 1. Kết quả về năng suất vịt thịt nuôi trong 42 ngày khi sử dụng Silvafeed
thực vật có tên thương trong thức ăn ở các liều lượng khác nhau
mại Silvafeed Nutri-P (gọi tắt là
  Lô 1 Lô 2 Lô 3 Lô 4 Lô 5
Silvafeed) đã được giới thiệu
Số vịt/lô 80 80 80 80 80
và áp dụng thành công trong
Số lần lặp lại (ô chuồng) 8 8 8 8 8
thức ăn cho gà, lợn đem lại hiệu Silvafeed trong thức ăn vịt con (g/tấn TĂ) giai đoạn 0-21 ngày 0 600 600 600 600
quả cao về tăng trưởng và chuyển Silvafeed trong thức ăn vịt thịt (g/tấn TĂ) giai đoạn 22-42 ngày 0 0 300 450 600
hóa thức ăn của vật nuôi do chế Khối lượng vịt 01 ngày tuổi (g/con) 51,30 50,88 50,98 50,03 51,18
phẩm giúp kiểm soát các vi khuẩn Khối lượng vịt xuất chuồng 42ngày tuổi (g/con) 2934,8 2934,1 2974,3 3001,3 2972,7
có hại trong đường ruột, giảm các Hệ số chuyển hóa TĂ (FCR) vịt 0-21 ngày (kg TĂ/kg tăng trọng) 0,925 0,929 0,902 0,896 0,927
phản ứng oxy hóa, giúp làm tăng Hệ số chuyển hóa TĂ (FCR) vịt 0-42 ngày (kg TĂ/kg tăng trọng) 1,818 1,812 1,806 1,712 1,789
độ bền vững màng tế bào đường Đơn giá TĂ vịt con 0-21 ngày (đ/kg) 9450 9570 9570 9570 9570
ruột. Đồng thời, việc sử dụng chế Đơn giá TĂ vịt thịt 22-42 ngày (đ/kg) 9090 9090 9150 9180 9210
phẩm Silvafeed trong thức ăn gà Bình quân chi phí TĂ cho 1 kg trọng lượng vịtxuất chuồng(đ/kg) 16.853 16.906 16.904 16.050 16.798
thịt, gà đẻ còn giúp phân khô ráo, Tiết kiệm chi phí TĂ/tăng trọng so với đối chứng không bổ sung Silvafeed (đồng) - + 53 + 51 - 803 - 55
giảm mùi hôi chuồng nuôi. Mặt Tỷ lệ % tiết kiệm chi phí TĂ/tăng trọng so với đối chứng không bổ sung
- - 4,76 - 0,33
khác, trong vài năm qua, số lượng Silvafeed (đồng)
vịt thịt được nuôi đã gia tăng rất Ghi chú:
mạnh do một phần các nguồn con - Giá thức ăn là vào tháng 05/2020; ở các công thức thí nghiệm giá thức ăn đã tính cả giá của Silvafeed bổ sung;
giống vịt năng suất cao đã và đang - Công thức thức ăn ở tất cả các lô đều giống nhau, không bổ sung kháng sinh, probiotics và acid hữu cơ; chỉ khác
được sản xuất cung ứng dồi dào; nhau về lượng Silvafeed bổ sung theo hai giai đoạn;
và một phần do một số hộ chăn - Thức ăn dạng viên, được sản xuất tại Xưởng thực tập TĂCN thuộc trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh.
nuôi bị ảnh hưởng của dịch tả lợn
châu Phi (ASF) muốn chuyển đổi vịt cũng khác so với của gà. Do vậy, công ty

V
cơ cấu vật nuôi.
ịt là loài thủy cầm có sức sống
mạnh mẽ và khả năng tiêu
hóa dưỡng chất trong thức
ăn tốt hơn cả gà. Tuy nhiên
khi các giống vịt cao sản càng
tăng trọng nhanh thì sức đề kháng với bệnh
tật càng dễ bị suy yếu. Một số chế phẩm bổ
sung trong thức ăn chăn nuôi nhằm tăng
cường sức khoẻ vật nuôi như các chế phẩm
probiotics hay acid hữu cơ khó áp dụng
trong thức ăn cho vịt. Do probiotics là các
vi khuẩn có lợi còn sống nên khó chịu được
tác động của nhiệt độ cao khi ép viên thức
ăn (thường lên đến trên 90˚C so với chỉ 75
- 80˚C khi ép viên thức ăn lợn, gà); còn các
loại acid hữu cơ thì chưa rõ tác dụng như
thế nào vì độ pH trong đường tiêu hóa của
Ánh Dương Khang, nhà phân phối sản phẩm
Silvafeed tại Việt Nam, đã phối hợp với các
nhà nghiên cứu thuộc Bộ môn Dinh dưỡng,
Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh thực hiện
thí nghiệm sử dụng Silvafeed trong thức ăn
cho vịt thịt giống Cherry Valley (Anh Đào) để
tìm hiểu hiệu quả của chế phẩm khi sử dụng
ở các mức bổ sung khác nhau trong thức ăn
Như vậy khi áp dụng chế phẩm Silvafeed
vịt thịt. trong thức ăn vịt thịt, với mỗi con vịt thịt xuất
Có thể thấy, các kết quả về khối lượng chuồng lúc 42 ngày tuổi đạt bình quân 3 kg
cơ thể lúc 42 ngày tuổi và FCR của vịt giai thì người nuôi đã tiết kiệm được (3 * 803) =
đoạn 0-21 ngày hay toàn giai đoạn nuôi 0-42 2.409 đồng chi phí thức ăn. Sử dụng Silvafeed
ngày, của lô 4, bổ sung Silvafeed liều 600 g/T liều 600 g/T thức ăn cho vịt nhỏ, giai đoạn
thức ăn giai đoạn đầu và 450 g/T thức ăn giai 0-21 ngày tuổi. Giai đoạn sau, tuy vịt đã lớn
đoạn sau đã đạt tốt nhất so với các lô khác, nhưng cũng nên áp dụng liều 450 g/T hoặc
từ đó giúp giảm được chi phí thức ăn để sản cao hơn thì mới có thể đảm bảo duy trì sức
xuất 1 kg vịt thịt là 803 đồng so với vịt ở lô khoẻ vịt và đạt được năng suất tăng trưởng
đối chứng. như mong muốn.

Liên hệ:
CÔNG TY TNHH MTV DINH DƯỠNG ÁNH DƯƠNG KHANG
Địa chỉ: 90/10 Đường số 2, KP.1, P. Phú Mỹ, Quận 7, TP. Hồ Chí Minh
Điện thoại: 0938.171.477 (Mr Khoa) Email: levankhoa.spkt@gmail.com

www.nhachannuoi.vn 75
 Chào Xuân Tân Sửu
SELEN TRONG DINH DƯỠNG VẬT NUÔI
Selen (Selenium, Se) là một nguyên tố hóa học, được phát hiện năm 1817 do nhà khoa
học Hà Lan tên Jones Berzelius. Se có mặt ở vỏ trái đất trung bình 90 mcg/kg, nhiều nhất
là đá vôi, trầm tích núi lửa (0,4 mg/kg). Se không phải là kim loại, tồn tại ở trạng thái Selenite
G
và ở Selenate vô cơ.
iá trị dinh dưỡng của Se được
biết đến từ 1957 (Oldfield, 2002)
và xác định là một nguyên tố vi
lượng thiết yếu, quan trọng cho
sức khỏe, năng suất vật nuôi. Tác
dụng chủ yếu lên các chức năng sinh học, vai
trò như các enzyme Glutathione, Peroxidase,
Selenoprotein.
VAI TRÒ SINH HỌC CỦA SE
Quan tâm nhất là vai trò của Se trong
phòng và chống bệnh. Bởi Se là thành phần
của các Selenoprotein và Selenoenzyme có
chức năng sinh học trong quá trình phản ứng
tế bào, đặc biệt phản ứng oxy hóa chống lại
tác động stress, chống độc. Với vật nuôi, Se
là một vi lượng thiết yếu, một thành phần
không thể thiếu của một số acid amino như
Selenocysteine (Se-Cys), Selenomethionine
(SE-Met) với chức năng như một chất xúc tác
(Co-factor) để hình thành các enzyme chống
oxy hóa, khử Thioredoxin. Đáp ứng một lượng
Se thích hợp sẽ hạn chế nguy cơ thoái hóa cơ,
đáp ứng miễn dịch yếu.
Nhu cầu, thiếu và độc tính của Se
Nhu cầu Se
Để đàn gia súc, gia cầm khỏe mạnh, cần
bổ sung đủ lượng Se trong khẩu phần thức ăn.
Trong điều kiện chăn nuôi công nghiệp, đặc
biệt ở những vùng đất thiếu Se. Nhu cầu Se
của vật nuôi được Hội đồng nghiên cứu khoa
học quốc gia (NRC) tổng kết ở bảng 1. Dung
nạp tối đa Se trong khẩu phần thức ăn của
phần lớn các loài vật nuôi là 0,2 mg/kg, nhưng
còn phụ thuộc vào dạng Se sử dụng.
Loài vật Nhu cầu Nguồn
Bò sữa 0,3 mg/kg VCK
Bò thịt 0,1 mg/kg VCK
Cừu 0,5 mg/kg TT/AC
Dê 0,5 mg/kg TT/AC NRC (2001)
Lạc đà 0,74 mg/kg TT/AC
Gà (0-8 tuần tuổi) 0,3 mg/kg VCK
Gà tây 0,2-0,3 mg/kg VCK
Trong đó:
VCK - Vật chất khô.
AC - Hệ số hấp thu (chất xơ = 0,31; chất
tinh = 0,6);
TT - Thể trọng;
76 www.nhachannuoi.vn
Thiếu hụt Se
Se từ đất được hấp thu và tích lũy vào
thực vật (thân, lá, hạt, rễ, củ, quả) rồi qua thức
ăn cung cấp cho vật nuôi. Những vùng đất
nghèo Se, vật nuôi thường bị thiếu nguyên tố
này. Vùng đất chua, bạc màu, hàm lượng Fe và
Al cao cũng làm giảm sự hấp thu và tích lũy
Se của thực vật. Tại những vùng này, cần bón
phân Se cho cây và bổ sung thức ăn cho vật
nuôi một lượng Se đáp ứng thích hợp.
Hàm lượng Se trong các mô khác nhau,
như gan, thận, cơ tim, cơ vân biến thiên tùy
lượng Se được đưa vào cơ thể. Một số tác giả
cho là 1,0 ppm ở vỏ thận và >0,1 ppm ở gan là
đáp ứng đủ nguyên tố này. Hàm lượng <0,05
ppm Se ở gan là giới hạn, nhưng khi giảm
0,02 ppm là sẽ biểu hiện bệnh lý thiếu Se trầm
trọng ở cừu.
Những triệu chứng lâm sàng điển hình ở
vật nuôi thiếu Se rất khác nhau ở mỗi loài. Điển
hình nhất thiếu Se là gia súc nhai lại là chậm
lớn, bạch cơ (thịt trắng), thoái hóa cơ tim, cơ
vân, chậm phát dục, năng suất chất lượng thịt
giảm, năng suất sinh sản kém…
Ở bò sữa, Se giúp tăng cường miễn dịch,
kháng bệnh, giảm tế bào thân sữa. Tăng sản
lượng, chất lượng sữa và kéo dài chu kỳ vắt
sữa. Ngoài ra, Se giúp lên giống đúng chu kỳ,
tăng khả năng đậu thai, phòng bệnh bạch cơ,
cải thiện chất lượng thịt. Thiếu Se thường là
nguyên nhân dẫn đến bệnh sót nhau, u nang
buồng trứng, chậm/không động dục, chết
phôi, viêm vú, tăng tế bào soma.
Với gia cầm, mẫn cảm với các bệnh truyền
nhiễm, stress môi trường thời tiết, tỷ lệ đẻ
trứng và ấp nở thấp.
Độc tính của Se
Từ thế kỷ 13, con người đã ghi nhận súc vật
bị tụt móng guốc do ăn một số cây ở vùng Sơn
Tây, Trung Quốc. Tương tự, năm 1930 và năm
1994 phát hiện hoại tử và bong tróc móng,
rụng lông, chậm lớn ở súc vật chăn thả ở vùng
ngập mặn (bệnh kiềm - alkaline disease), nặng
có thể gây chết. Các nhà khoa học cho rằng
“bệnh kiềm” chính là bệnh nhiễm độc Se mạn
tính (Selenosis). Những trường hợp này vẫn
xảy ra ở gia súc nhai lại, kể cả động vật dạ dày
đơn trong các vùng đất có hàm lượng Se cao.
Chính vì thế, những năm 1950, Se được coi là
tác nhân chính gây ngộ độc môi trường. Triệu
chứng nhiễm độc Se bao gồm: rối loạn hô
hấp, khó chịu, mù lòa, loạng choạng, đau đầu,
biếng ăn, chảy nước dãi, đau bụng, ỉa chảy, co
giật, liệt và chết.
Với liều lượng cao, Se rất độc cho người,
vật nuôi và cây trồng. Nhưng ở liều lượng thích
hợp (vi liều) thì nó rất cần thiết cho chức năng
tế bào. 
Nhu cầu Se không nhiều, chỉ tính bằng
microgram, nhưng ngưỡng gây độc và liều
yêu cầu rất hẹp. Do vậy, sử dụng Se phải rất cẩn
trọng cả về nhu cầu và số lượng bổ sung. Độc
tính của Se phụ thuộc vào nồng độ, dạng hóa
học của Se, loài, tuổi vật nuôi cũng như thủy
thổ. Nhiễm độc Se có thể cấp tính hay mạn
tính và gây tổn thương các tổ chức nhu mô
gan, thận, lách, tim, tụy.
Chuyển hóa Se
Từ 50 năm nay, Se được coi là một vi
khoáng thiết yếu của nhiều loài vật nuôi. Động
vật tiếp nhận Se qua thực vật cỏ, hạt. Hấp thu
của động vật nhai lại và dạ dày đơn là như
nhau. Chuyển hóa dạng Selenite và Selenate
vô cơ thành hữu cơ qua các phản ứng khử
enzyme sẽ làm giảm độ độc và ngược lại.
Là nguyên tố cấu thành hơn 20
Selenoprotein, đóng vai trò quan trọng trong
sinh trưởng, sinh sản, nâng cao miễn dịch và
chuyển hóa nội tiết tố tuyến giáp, tổng hợp
DNA, chống oxy hóa, phòng nhiễm khuẩn…
Se đóng vai trò là trung tâm hoạt hóa của
các enzym glutathion peroxidaza và thioredoxin
reductaza  (gián tiếp khử các phân tử bị ôxi
hóa nhất định trong mô bào) và enzym
deiodinaza  (chuyển hóa các  hormon tuyến
giáp).
Se hoạt động như một chất chống oxy
hóa, vô hiệu hóa các gốc tự do thông qua việc
nhường điện tử. Se có khả năng liên kết với các
kim loại nặng (thủy ngân, chì, asen, cadimi…)
cùng với một loại protein đặc biệt khử độc tính
của các kim loại này và tăng cường đào thải
theo đường nước tiểu.
Tác động lên hệ miễn dịch
Se có vai trò quan trọng trong hệ miễn
dịch. Thiếu nó làm suy giảm miễn dịch,  hen
suyễn, mẫn cảm với stress nhiệt, ẩm, chuyển
mùa, cúm…

Các nhà khoa học khẳng định, bổ sung Se
vào thức ăn sẽ giúp cho gia cầm nâng cao sức
đề kháng với virut (cúm) và hạn chế lây lan dịch
trong đàn, tăng cường đáp ứng miễn dịch với
các bệnh truyền nhiễm, tăng tỉ lệ ấp nở.
Nâng cao miễn dịch của Se chủ yếu là
đóng vai trò như một chất chống oxy hóa hữu
hiệu, bảo vệ sự toàn vẹn của các tế bào, nhất là
các tế bào của hệ hô hấp, miễn dịch.
Tác dụng lên sự hoàn thiện tính trạng và khả
năng sinh sản.
Di truyền, dinh dưỡng, quản lý chăm sóc…
tác động mạnh và ảnh hưởng chính đến phát
triển tính trạng, sinh sản và năng suất sinh sản
của vật nuôi. Trong đó, các vi khoáng Cu, Co,
Se, Mn, I, Zn và Fe là không thể thiếu đối với
sự phát triển của vật nuôi, nhất là môi trường
chăn nuôi công nghiệp. Ngay cả khi biến động
lượng rất nhỏ khoáng vi lượng trong dinh
dưỡng, cũng có thể ảnh hưởng đến sinh sản
và năng suất sinh sản. Bổ sung và cân bằng
nhu cầu các khoáng vi lượng là rất cần thiết.
Đặc biệt, Se và vitamin E đóng vai trò quan
trọng và tác động rõ rệt đến vấn sức khỏe sinh
sản của gia súc, gia cầm.
Động vật nhai lại rất mẫn cảm với thiếu
Se. Nếu cừu được bổ sung Se trước mùa phối
giống có thể tăng tỷ lệ thụ thai 49-76% và giảm
tỷ lệ thai chết lúc 20-30 ngày. Tương tự ở cừu
đực, Se giúp tăng chất lượng tinh trùng và duy
SELENVIT-E & SELENTIN-E:
TĂNG CƯỜNG MIỄN DỊCH CHO VẬT NUÔI
Công ty HANVET đã nghiên cứu và sản xuất một số sản phẩm chứa Selen, điển hình là
Selenvit-E và Selentin-E, tác dụng tăng cường miễn dịch đề kháng bệnh, chống stress, cải
thiện năng suất, sinh sản, chất lượng thịt, trứng, sữa.
SELENVIT-E là nhũ dịch tiêm của
Se và Vit.E, hai chất tác dụng tương
hỗ nhau.
CHỈ ĐỊNH:
Chữa và phòng viêm cơ, nhũn tim, cải thiện
năng suất, sinh sản ở bò, dê, cừu, lợn…
Nâng cao sức đề kháng với bệnh truyền
nhiễm, tác động stress.
Chữa xuất huyết, tràn dịch, phù nề.
Chống độc khi tiêm Fe-Dextran ở lợn con.
Giúp vật nuôi phát triển, cải thiện năng
suất, chất lượng thịt, trứng, sữa, lông.
Tăng năng suất sinh sản ở gia súc, tỷ lệ đẻ
trứng, ấp nở ở gia cầm.
trì năng suất sinh sản của cừu đực. Thiếu Se,
chất lượng tinh dịch giảm, mật độ tinh trùng
giảm, tỷ lệ kỳ hình cao, giảm vận động (bơi).
Người ta còn ghi nhận, bổ sung (tiêm) Se làm
trọng lượng tinh hoàn lớn hơn.
Gà trống giống cho ăn 0,2 mg Se trên 1 kg
trong thức ăn (0,2 ppm) có tác dụng cải thiện
chất lượng tinh dịch rõ rệt thể hiện ở các chỉ
số về nguyên bào tinh, tinh bào, tinh tử và tinh
trùng. Có những nghiên cứu tác động tương tự
trên người, gia cầm, gia súc.
Se có ảnh hưởng đến hành vi di chuyển
của tinh trùng trong âm đạo, đồng thời làm
tăng lưu lượng máu, hai yếu tố này liên quan
đến khả năng thụ thai, đánh bại vô sinh, giảm
nguy cơ sẩy thai.
Se giúp hoạt hóa hormon tuyến giáp
Se có trong thành phần của iodothyronin
deiodina và có liên quan đến tổng hợp hormon
triiodothyronin (T3) từ thyroxin (T4). Cộng
đồng dân cư sống trong những vùng thường
xuyên thiếu Se có thể thiếu cả iốt. Cùng với Iod,
Se cần được cung cấp đầy đủ để phòng bệnh
tuyến giáp, nhất là cho trẻ em đang tuổi phát
triển.
Nguồn cung cấp Selenium
Se tồn tại ở 2 dạng: vô cơ (Selenate,
Selenite) và hữu cơ (Selenomethionine - MT-Se,
Selenocysteine Sy-Se). Cả hai dạng này đều có
thể là nguồn cung cấp Se bổ sung thức ăn. Đất
CÁCH DÙNG:
Với gia súc: Tiêm bắp thịt (I.M.). Nếu cần
thiết, tiêm nhắc lại sau 1 tháng
Ngựa, trâu, bò: 10 ml/120-150 kg TT.
Lợn, bê, dê, cừu: 1 ml/10-15 kg TT.
Chó: 1 ml/10 kg TT.
Với gia cầm: Pha 10 ml/40 lít nước uống,
dùng 6 ngày liên tục.
SELENTIN-E Dạng gel uống, gồm
Se, Vitamin E, Sorbitol và L-Carnitin
CHỈ ĐỊNH:
Selentin-E chủ yếu dùng cho gia súc, gia
cầm nuôi tập trung công nghiệp.
Phòng, chữa viêm/thoái hoá cơ (bạch
cơ), nhũn tim, viêm não;
Tháng 1+2/2021
chứa Selenite và Selenate vô cơ được thực vật
tích trữ và chuyển hóa thành dạng Se hữu cơ,
chủ yếu là Sy-Se và Mt-Se, cũng như dẫn chất
của chúng.
Các nguồn tự nhiên chứa Se bao gồm các
loại đất giàu Se và được tích lũy nhiều ở một
số cây họ đậu (Oxytropis,  Astragalus). Se có
nhiều trong các loại cá (thu, ngừ, cơm, trích, chỉ
vàng, hồi, mòi); động vật có vỏ (hàu, sò điệp,
tôm hùm); trong nấm, trứng, ngũ cốc, hướng
dương, men bia, mầm lúa…
KẾT LUẬN
Động vật cần được cung cấp thường xuyên
các khoáng vi lượng, trong đó có Selenium. Se
đóng vai trò quan trọng với sức khỏe vật nuôi
bởi tác dụng đa chiều, là vi khoáng thiết yếu
tác động hoạt hóa một số protein, enzyme,
acid anino, selenoprotein. Tầm quan trọng của
Se lên hệ miễn dịch, chống stress, chống oxy
hóa và nâng cao năng suất sinh sản của vật
nuôi càng ngày càng được quan tâm. Thiếu Se
dẫn đến hàng loạt rối loạn chuyển hóa, giảm
đề kháng, mẫn cảm bệnh, năng suất thấp.
Se được coi là một trong những nguyên
tố vi lượng tranh cãi nhất. Một mặt, nó là chất
độc khi ở liều cao, nhưng thiếu Se là một vấn
đề lớn liên quan đến mẫn cảm với bệnh, gây
chậm lớn, giảm năng suất sinh sản... Tối ưu
dinh dưỡng Se cho gia cầm, gia súc sẽ nâng
cao năng suấtchất lượng trứng, thịt, sữa.
Nâng cao đề kháng với các bệnh truyền
nhiễm (cúm), stress môi trường.
Cải thiện năng suất, chất lượng vật nuôi.
Tăng tỷ lệ đẻ trứng và ấp nở.
Chữa xuất huyết, tràn dịch, phù nề
CÁCH DÙNG:
Hòa tan với nước ấm. Uống liên tục 5-7
ngày và lặp lại sau 2-3 tuần.
Gia cầm: 1-2 ml/lít nước/ngày
Lợn, bê, dê, cừu: 3 ml/ngày
Trâu, bò, ngựa: 15-20 ml/ngày
Thú cảnh: 1 ml/ngày.
Hãy sử dụng Selenvit-E và Selentin-E để
hiểu biết về Se và vitamin E, cũng như hiệu
quả của nó trong chăn nuôi!
TS. Nguyễn Đức Lưu
Phó TGĐ Công ty Hanvet
www.nhachannuoi.vn 77
 Chào Xuân Tân Sửu

QUẢN LÝ THÂN NHIỆT

CHO HEO CON VÀO MÙA ĐÔNG
PGS.TS. Đỗ Võ Anh Khoa1, TS. Nguyễn Tuyết Giang2, TS. Trần Ngọc Hoan1
1
Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên
2
Trường Đại học An Giang, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh

Heo thuộc nhóm động vật đẳng nhiệt nhưng chúng lại khá nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt
độ, đặc biệt là các giống heo hướng thịt được nuôi nhốt trong điều kiện công nghiệp. Mặc
dù heo phải đối mặt với nhiều yếu tố gây stress trong suốt chu kỳ sản xuất, nhưng một trong
những yếu tố thường gặp nhất và khó kiểm soát nhất là stress nhiệt (dao động của nhiệt độ
môi trường vượt quá sức chịu đựng của heo). Trong bài viết này stress do lạnh (hypothermia:

C
hạ thân nhiệt/mất nhiệt/cảm lạnh) sẽ được thảo luận.
ảm lạnh và bệnh truyền nhiễm
có thể dẫn đến 13-15% tử vong ở
heo con theo mẹ và heo con cai
sữa (Carroll cs., 2001). Cảm lạnh
có thể làm giảm sức sống, chậm
tăng trưởng và tăng tử vong ở heo con do lớp
mỡ dưới da của chúng khá mỏng và lông thưa
nên không thể bảo tồn được nhiệt của cơ thể
(Becker & cs., 1997) hoặc giảm năng suất sinh
trưởng và sinh sản ở heo lớn.
Ở vùng nhiệt đới, nhiệt độ phù hợp nhất
đối với heo con sơ sinh là 30-34°C và thay đổi
từ 25-30°C vào thời điểm cai sữa (3-4 tuần tuổi).
Hay nói chính xác hơn là nhiệt độ 34,6°C phải
được duy trì ít nhất 2 tiếng đối với heo con sau
khi sinh, và điều này trở thành tiêu chuẩn công
nghiệp, nó không chỉ cải thiện năng suất mà
còn cần thiết cho chức năng của hệ miễn dịch
cũng như sự sống còn của heo con.
NGUYÊN NHÂN
▪▪ Cảm lạnh thường xảy ra khi heo gặp nhiệt
độ môi trường thấp và không thể duy trì
thân nhiệt ở mức 38,5-39°C. Điều này đặc
biệt nghiêm trọng đối với heo con từ 0 đến
7 ngày tuổi; tuy nhiên cũng có thể xảy ra
trên heo ở mọi lứa tuổi, thậm chí có thể
làm chết heo trưởng thành.
▪▪ Nhiệt độ môi trường phù hợp nhất đối
với đối với heo con là 34°C, có thể cao hơn
đối với heo sơ sinh đơn lẻ, hoặc thấp hơn
(25-30°C) đối với heo được nuôi theo bầy,
có khuynh hướng nằm tụm lại để duy trì
thân nhiệt.
▪▪ Heo con không có mỡ nâu (được động
vật có vú sử dụng để sản sinh nhiệt
nhanh) nên không thể sử dụng mỡ dự
trữ để sinh nhiệt trong điều kiện lạnh. Do
đó, heo con cần được bổ sung glucose để
Nhiệt độ thích hợp, heo con nằm thoải mái trong lồng úm
duy trì hàm lượng đường trong máu và
ổn định nhiệt độ cơ thể khi thiếu/không
đủ nguồn sữa mẹ.
▪▪ Heo sẽ sử dụng glycogen dự trữ trong gan
để chuyển hóa thành năng lượng nếu gặp
bất kỳ sự thiếu hụt/gián đoạn lượng ăn
vào hoặc khi cơ thể cần mức năng lượng
cao (thường gặp ở heo con nhẹ cân hoặc
nhiệt độ môi trường rất thấp và ẩm ướt).
Khi nguồn glycogen cạn kiệt thì thân nhiệt
và lượng đường trong máu của heo con
bắt đầu giảm.
▪▪ Ở heo con từ ≥7 ngày tuổi, quá trình tân tạo
đường (gluconeogenesis: sự hình thành
glucose từ pyruvate, lactate, glycerol,
glycerate 3-phosphate và amino axit) có
thể duy trì được hàm lượng glucose trong
máu và ngăn chặn sự mất nhiệt của cơ thể.
▪▪ Heo già, thậm chí heo trưởng thành cần
nhiều thức ăn hơn để duy trì sản sinh nhiệt
và tình trạng cơ thể.
TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
▪▪ Khi nhiệt độ thấp, heo con tụ tập dưới
đèn úm hoặc nằm xung quanh/trên bụng
mẹ, các con lớn hơn thường nằm tụm lại
Cảm lạnh Vùng nhiệt độ thích hợp Cảm nóng
Thấp 18oC 25oC Cao
với nhau. Những con heo lớn tuổi đơn lẻ
cố gắng vùi mình trong chất độn chuồng
(nếu có).
▪▪ Triệu chứng khi heo con bị hạ thân nhiệt là
lông dựng đứng, run rẩy và xuất hiện các
triệu chứng như dáng đi loạng choạng,
không chắc chắn, chống đỡ bằng cách đặt
mũi xuống đất và dang rộng hai chân sau.
▪▪ Những con bị ảnh hưởng nặng hơn sẽ
nằm úp bụng, sau đó ngã lăn và xuất hiện
các cơn co giật kèm theo, tim đập chậm
(80 nhịp/phút), nhiệt độ trực tràng giảm
(có khi xuống đến 35°C), run rẩy và đờ đẫn.
▪▪ Heo con thường chết trong khoảng thời
gian 24-36 giờ sau khi bắt đầu có các triệu
chứng lâm sàng.
▪▪ Cảm lạnh ít xảy ra ở heo trưởng thành và
ít gây chết hơn, nhưng trong mọi trường
hợp đều tăng cảm giác thèm ăn nhưng
chậm lớn, tăng FCR, lông thô, dựng đứng,
thể trạng kém, còi cọc và độ dày mỡ thấp.
▪▪ Heo con chậm lớn sẽ tiếp tục trưởng thành
về mặt sinh lý, nhưng không phát triển tối
đa cơ bắp trước khi trưởng thành chuyển
sang giai đoạn tích lũy mỡ.

78 www.nhachannuoi.vn

▪▪ Nhiệt độ quá lạnh có thể làm cho heo nái PHÒNG & TRỊ
và heo nái hậu bị không/chậm động dục, ▪▪ Chuồng trại và thiết kế chuồng trại là quan
thể trạng suy giảm dẫn đến số con sơ sinh trọng, đảm bảo ấm vào mùa đông và mát
trên ổ thấp, tai và tứ chi xanh tái. Heo có vào mùa hè, luôn đảm bảo thông thoáng
thể chết vì mất nhiệt nếu vẫn duy trì khẩu tốt cho heo trong hệ thống chuồng kín.
phần ăn chứa nhiều thức ăn thô xơ/thấp ▪▪ Giảm gió lùa và cung cấp/làm khô chất độn
năng lượng vì không đủ bảo vệ heo khỏi chuồng (nếu có), tăng sưởi ấm (đèn sưởi,
cái lạnh đột ngột. lắp thêm sàn gỗ hoặc tấm đệm nhiệt).
▪▪ Phương pháp điều trị hạ đường huyết
Yêu cầu nhiệt độ tối thiểu trong điều kiện đứng gió
cũng có thể hữu ích đối với heo con sơ
Loại heo C
o
sinh bị cảm lạnh.
Sơ sinh-5kg 25-30 ▪▪ Tiêm vào xoang bụng (bên trong phúc
Cai sữa sớm ≥3 tuần (5-18kg) 27-32 mạc) 15 ml dung dịch glucose 5% mỗi
Cai sữa ≥6 tuần 21-24 4-6 giờ hoặc cho uống glucose bằng ống
Sinh trưởng (19-45kg) 15-21 thông dạ dày; bổ sung chế phẩm CL-Oresol
Vỗ béo-xuất chuồng (45-115kg) 13-18 (100g/50kg thức ăn hay 100g/80 lít nước
Nái đẻ 15-18 uống); duy trì nhiệt độ chuồng 30-35°C.
Khô chửa-đẻ 15-20 ▪▪ Nếu heo nái không cho con bú, thì tiến
hành ghép heo con với các bầy khác hoặc
BỆNH TÍCH dùng nguồn sữa khác thay thế.
▪▪ Heo chết do cảm lạnh thường có thể trạng ▪▪ Heo con mồ côi hoặc thừa vú có thể ghép
kém, còi cọc, xù lông. bầy hoặc nuôi thành từng nhóm nhỏ
▪▪ Tứ chi có thể đổi màu xanh tái. trong lồng úm.
▪▪ Heo con chết thường có dạ dày rỗng. ▪▪ Trong mọi trường hợp, nhiệt độ môi
▪▪ Hàm lượng glucose huyết tương và trường cần được nâng lên ở mức phù hợp
glycogen trong gan thấp (tương tự như hạ với lứa tuổi của heo.
đường huyết). ▪▪ Heo cai sữa nên được cho ăn nhiều thức
Tháng 1+2/2021
ăn hơn hoặc tăng mức năng lượng khẩu
phần cho đến khi khắc phục được các
triệu chứng cảm lạnh.
▪▪ Heo con sơ sinh 1-2 ngày đầu thường dò
dẫm đường đi tìm vú mẹ và ô úm. Vì vậy
cần phải quan sát và hỗ trợ heo con bằng
cách tăng cường đèn sưởi bên ngoài ô úm
và hỗ trợ heo con vào ô úm khi cần thiết.
Một số heo con có thể ngủ quên trên bụng
mẹ/trên sàn sau khi bú nên cũng cần được
trợ giúp từ con người.
▪▪ Giữ ấm đối với những con heo được vận
chuyển đường xa và cho heo uống glucose
2-3 ngày ngay sau khi về chuồng mới.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Carroll JA, Matteri RL, Dyer CJ, Beausang LA,
Zannelli ME (2001). Impact of environmental
temperature on response of neonatal pigs to an
endotoxin challenge. Am J Vet Res 62:561-566.
Becker BA, Klir JJ, Matteri RL, Spiers DE,
Ellersiek M, Misfeldt ML (1997). Endocrine and
thermoregulatory responses to acute thermal
exposures in 6-month-old pigs reared in different
neonatal environments. J Therm Biol 22:87-93.
https://www.pigprogress.net/Health/
Health-Tool/diseases/Hypothermia/
www.nhachannuoi.vn 79
 Chào Xuân Tân Sửu

KIỂM SOÁT BỆNH LÝ HÔ HẤP

trên heo sau cai sữa
Giai đoạn cai sữa là giai đoạn nhạy cảm nhất đối với sức khoẻ, tăng trưởng của heo. Ở giai
đoạn này, heo chịu tác động của nhiều yếu tố gây stress, miễn dịch mẹ truyền ở heo bị sụt
giảm… tạo điều kiện cho sự phát triển của các tác nhân gây bệnh cơ hội có thể đã nhiễm sẵn
trên đường hô hấp ở giai đoạn heo con theo mẹ. Điều này làm gia tăng khả năng mắc bệnh hô

B
hấp ở heo sau cai sữa.
ệnh lý hô hấp ở heo cai sữa liên
quan đến nhiều yếu tố nên
thường được xem là dạng bệnh
lý hô hấp phức hợp, nhìn chung
là do sự tương tác của 3 nhóm
yếu tố: vi sinh vật (virus và vi khuẩn), quản lý
chuồng trại - chăm sóc nuôi dưỡng và miễn
dịch. Các tác nhân virus gây bệnh có thể
bao gồm PRRS virus, PCV2, virus cúm (Swine
Influenzae virus - SIV)… và những vi khuẩn
như Mycoplasma hyopneumoniae (M. hyo),
Haemophillus parasuis (HPS), Actinobacillus
pleuropneumoniae (APP), Bordetella
bronchiseptica (Atrophic Rhinitis- AR),
Pasteurella multocida (AR), Streptococcus suis…
Bệnh lý hô hấp ở heo cai sữa thường có nguyên
căn từ giai đoạn theo mẹ, do sự lây nhiễm tác
nhân vi sinh vật gây bệnh từ heo mẹ mang
trùng và tình trạng miễn dịch kém của heo con
Đánh giá của bác sỹ thú y Đánh giá của quản lý trại
giai đoạn theo mẹ. Do vậy, để kiểm soát hiệu
quả bệnh lý hô hấp ở heo cai sữa cần kiểm soát Hình 1: Mức độ nghiêm trọng cúa các tác nhân gây bệnh hô hấp trên heo ở châu Âu.
tốt các yếu tố nguy cơ từ giai đoạn theo mẹ và László Búza et László Ózsvári, 2016
sau đó là ở giai đoạn sau cai sữa. Tương tự như
trong trường hợp bệnh tiêu chảy ở heo sau P. multocida, B, bronchiseptica, APP, Streptococcus, trưởng của heo sau cai sữa. Heo sơ sinh cần
cai sữa, muốn kiểm soát hiệu quả quả bệnh lý PRRSV, PCV2, virus cúm… Miễn dịch được hình được bú sữa đầu của nái sớm và đủ, tốt nhất
hô hấp ở heo cai sữa cần tiến hành đồng bộ 3 thành do tiêm vắc-xin ở nái sẽ được truyền trong vòng 6 - 12 giờ sau khi sinh để có được
nhóm giải pháp: giải pháp chăn nuôi, giải pháp qua cho heo con, không chỉ bảo vệ heo con miễn dịch toàn thân chống lại các tác nhân
miễn dịch, giải pháp kháng sinh. khỏi bị lây nhiễm các tác nhân gây bệnh trên gây bệnh nhiễm trùng đường máu. Trại cần
đường hô hấp từ nái và từ môi trường chuồng đảm bảo điều kiện tiểu khí hậu đặc biệt riêng
1. GIẢI PHÁP CHĂN NUÔI trại, mà còn giúp kiểm soát hiệu quả bệnh lý cho heo sơ sinh - theo mẹ (nhiệt độ ấm, khô
1.1. Quản lý nái sinh sản hô hấp ở heo cai sữa. ráo, không gió lùa) để nâng cao sức đề kháng
Sức khoẻ đàn nái sinh sản giữ vai trò quyết Trại cũng cần chú ý kiểm soát các yếu tố của heo con. Việc cắt răng - cắt rốn - cắt đuôi
định đến sức khoẻ heo theo mẹ và cai sữa đối gây Hội chứng giảm sữa - mất sữa sau sinh ở cho heo con phải được thực hiện đúng kỹ
với bệnh lý hô hấp. Đàn nái sinh sản càng khoẻ nái (nền chuồng, tiểu khí hậu, dinh dưỡng (chế thuật để hạn chế nguy cơ lây truyền các bệnh
mạnh, miễn dịch càng cao, sản xuất càng nhiều độ cho ăn, khẩu phần, nước uống), chăm sóc truyền nhiễm ở heo con theo mẹ, gia tăng mức
sữa, bài thải càng ít tác nhân gây bệnh lý hô trước - trong và sau sinh, vệ sinh - tiêu độc…). độ bệnh lý hô hấp ở heo sau cai sữa. Khuyến
hấp… đàn con được sinh ra càng khoẻ mạnh, Theo dõi chặt chẽ thể trạng, tình trạng tiết sữa cáo nên tiêm kháng sinh có tác động kéo dài
càng phát triển tốt và càng ít nhiễm tác nhân của nái, tổn thương chân móng, hệ thống cấp cho heo con, sau khi thực hiện việc cắt răng -
gây bệnh lý hô hấp. Điều này sẽ quyết định sức nước, thức ăn cho nái… để khắc phục sự cố cắt rốn - cắt đuôi cho heo con để giảm viêm
khoẻ đường hô hấp, tăng trưởng của heo sau nhanh nhất có thể, giúp nái tiết sữa tốt nuôi nhiễm, giảm nguy cơ bệnh lý hô hấp.
cai sữa, kể cả heo choai và heo thịt. con khoẻ mạnh.
Nái đẻ càng nhiều con sẽ càng có nhiều
Trại nên tiêm vắc-xin cho nái để phòng 1.2. Quản lý heo sơ sinh - theo mẹ heo con sơ sinh trọng lượng nhỏ, yếu, không
bệnh do các tác nhân gây bệnh trên đường Sức khoẻ của heo sơ sinh - theo mẹ có bú đủ lượng sữa đầu cần thiết… miễn dịch sẽ
hô hấp như: M. hyopneumonia, H. parasuis, ý nghĩa quyết định đến sức khoẻ và sự sinh kém, càng dễ mẫn cảm với các tác nhân gây

80 www.nhachannuoi.vn

bệnh. Trại cần cho heo con theo mẹ ăn sữa
thay thế, và tập ăn cho heo con từ 5 - 7 ngày
tuổi để hỗ trợ heo con phát triển tốt, tăng sức
đề kháng, giảm nguy cơ bị bệnh giai đoạn sau
cai sữa.
1.3. Quản lý chuồng trại, tiểu khí hậu
Nhiệt độ, ẩm độ chuồng cái sữa quá cao
hay quá thấp, tốc độ gió quá mạnh, thông
thoáng khí quá kém sẽ làm gia tăng tích tụ
khí độc trong chuồng (NH3, CO2…)… có thể
gây nên rối loạn sinh lý, giảm sức đề kháng,
tổn thương đường hô hấp… thuận lợi cho
sự tồn tại, xâm nhiễm, lây nhiễm và gây bệnh
của vi sinh vật gây bệnh trên đường hô hấp
(M. hyopneumonia, H. parasuis, P. multocida,
B. bronchiseptica, APP, Streptococcus, PRRSV,
virus cúm…).
Để quản lý điều kiện tiểu khí hậu tốt,
cần theo dõi, đánh giá thường xuyên các chỉ
tiêu ẩm độ, nhiệt độ, tốc độ gió, nồng độ khí
độc (NH3, CO2…) trong khu chuồng cai sữa và
xác định nguyên nhân (mật độ nuôi, thiết kế
chuồng, hệ thống làm lạnh, quạt hút, bụi bẩn,
hệ thống thoát chất thải, màn che…), và tiến
hành các biện pháp xử lý. Sau khi xử lý, tiếp tục
theo dõi và đánh giá điều kiện tiểu khí hậu để
đảm bảo rằng vấn đề đã được giải quyết đúng.
Nếu phát hiện vẫn chưa đạt yêu cầu, tiếp tục
tìm cách xử lý, theo dõi và đánh giá… Cần
đảm bảo nhiệt độ khu vực heo con theo mẹ là
30 - 35OC, heo sau cai sữa 25- 30 OC, và ẩm độ
chuồng ở mức 65 - 70%, tốc độ gió khoảng 0,2
- 0,3 m/s, nồng độ chất khí độc NH3< 10 ppm,
CO2< 0,15 %. Mật độ nuôi nên ở mức 0,3 m2/
heo sau cai sữa.
Thực hiện quy trình vệ sinh - tiêu độc
thường xuyên và nghiêm ngặt, đúng yêu cầu
kỹ thuật. Tiến hành tiêu độc toàn bộ không
gian chuồng trại (nền, thành, không gian
chuồng phía trên…) ít nhất 2 ngày một lần.
Biện pháp này sẽ làm giảm mầm bệnh trong
chuồng nuôi, hạn chế sự lây truyền qua không
khí, đường lây truyền quan trọng của vi sinh
vật gây bệnh lý hô hấp, giúp giảm nguy cơ
bệnh ở heo sau cai sữa.
1.4. Quản lý cai sữa
Trại cần kiểm soát tốt quy trình cai sữa,
giảm thiểu tối đa stress (chuẩn bị chuồng trại
cai sữa, chuyển heo cai sữa, chăm sóc sau cai
sữa…); hạn chế ghép nhiều bầy heo với nhau
và nên sắp heo đồng đều trọng lượng; theo
dõi và kiểm soát tình trạng heo cắn nhau, cắn
đuôi, thực hiện tốt quy trình cho ăn chuyển đổi
từ từ… Đặc biệt, trại cần bố trí khu vực sưởi ấm
cho heo, tránh để heo nằm trực tiếp dưới nền
chuồng… trong vòng 2 tuần sau cai sữa và giai
đoạn heo choai chuyển thịt.
2. GIẢI PHÁP MIỄN DỊCH
Bệnh lý hô hấp trên heo cai sữa liên
quan đến nhiều tác nhân vi sinh vật (M.
hyopneumonia, H. parasuis, P. multocida, B.
bronchiseptica, APP, Streptococcus, PRRSV,
PCV2, virus cúm…). Đàn nái sinh sản được
xem là nguồn lưu cữu chính các tác nhân gây
bệnh này. Heo nái mang trùng sẽ bài thải và
lây nhiễm các tác nhân gây bệnh đường hô
hấp cho heo con, dẫn đến các bệnh lý hô hấp
ở heo sau cai sữa khi các yếu tố nguy cơ không
được kiểm soát tốt. Muốn kiểm soát hiệu quả
bệnh lý hô hấp ở heo sau cai sữa, cần đảm bảo
ít nhất 3 điều kiện: (1) Heo mẹ không mang
trùng hoặc mang trùng nhưng bài thải ít; (2)
Heo con theo mẹ được bảo vệ chống lại sự lây
nhiễm các tác nhân gây bệnh; (3) Miễn dịch ở
heo con đủ bảo vệ chống lại các tác nhân gây
bệnh trên đường hô hấp cho đến trước khi
được tiêm vắc-xin ở giai đoạn sau cai sữa. Để
đạt được 3 điều kiện này chúng ta cần thực
hiện tốt 3 quy trình miễn dịch: Miễn dịch trên
đàn nái, miễn dịch ở heo con theo mẹ, miễn
dịch ở heo sau cai sữa.
2.1. Miễn dịch trên đàn nái
Tiêm vắc-xin phòng các bệnh do M.
hyopneumonia, H. parasuis, P. multocida, B.
bronchiseptica, APP, Streptococcus, PRRSV,
PCV2, virus cúm… trên toàn bộ đàn nái. Đặc
biệt lưu ý nái hậu bị là đối tượng có miễn dịch
kém nhất trong đàn nái, vì thế cần thực hiện
tiêm phòng đầy đủ, đúng quy trình, kỹ thuật
các loại vắc-xin nói trên cho hậu bị trước khi
chúng được đưa vào đàn sinh sản.
2.2. Miễn dịch ở heo con theo mẹ
Heo con được sinh ra từ nái được tiêm
vắc-xin sẽ có miễn dịch tốt hơn, giúp heo con
tránh được tình trạng nhiễm sớm các tác nhân
gây bệnh lý hô hấp ở giai đoạn theo mẹ. Tuy
nhiên, heo con phải nhận được đầy đủ miễn
dịch mẹ truyền thông qua sữa đầu và sữa nái
suốt giai đoạn theo mẹ. Do vậy cần đảm bảo
cho heo mẹ phải tiết được sữa nhiều và heo
con phải được bú sữa đầu đầy đủ trong vòng
12 tiếng sau khi sinh. Miễn dịch ở heo con
theo mẹ đối với M. hyopneumonia, PRRS virus
thường không được đảm bảo đến sau cai sữa,
vì thế heo con theo mẹ thường được tiêm 2
loại vắc-xin này để phòng bệnh cho heo giai
đoạn cai sữa.
2.3. Miễn dịch ở heo sau cai sữa
Miễn dịch mẹ truyền đối với các tác nhân
H. parasuis, P. multocida, B. bronchiseptica, APP,
Tháng 1+2/2021
Streptococcus, PCV2… thường được duy trì
đến sau cai sữa. Vì thế, đối với các tác nhân này
việc tiêm vắc-xin thường nên được thực hiện ở
giai đoạn sau cai sữa. Tuổi tiêm các loại vắc-xin
này thay đổi tuỳ theo đặc điểm miễn dịch của
từng bệnh, thường từ 4 - 5 tuần tuổi trở đi. Đối
với các bệnh đã tiêm vắc-xin mũi 1 ở heo con
theo mẹ (ví dụ, M. hyopneumonia, PRRS), cần
tiêm tiếp mũi 2 ở giai đoạn sau cai sữa. Miễn
dịch được tạo thành ở heo sau cai sữa do tiêm
vắc-xin đúng loại, đúng thời điểm, đúng kỹ
thuật… sẽ giúp kiểm soát hiệu quả bệnh lý hô
hấp, không chỉ ở heo sau cai sữa, mà cả ở heo
choai, heo thịt.
3. GIẢI PHÁP KHÁNG SINH
Tiêm vắc-xin phòng các tác nhân gây
bệnh trên đường hô hấp (M. hyopneumonia,
H. parasuis, P. multocida, B. bronchiseptica, APP,
Streptococcus, PRRSV, PCV2…) là biện pháp
quan trọng và hiệu quả trong kiểm soát bệnh
lý hô hấp ở heo sau cai sữa. Tuy nhiên, trong
trường hợp áp lực dịch bệnh cao, các giải pháp
chăn nuôi chưa được thực hiện tốt, đồng bộ…
bổ sung kháng sinh vào trong thức ăn hoặc
nước uống cho heo sau cai sữa là giải pháp cần
thiết giúp tăng cường hiệu quả kiểm soát bệnh
lý hô hấp ở heo sau cai sữa. Việc cấp kháng sinh
nên lưu ý các điểm sau:
Thời điểm cấp kháng sinh là vào các thời
điểm nguy cơ, gây nhiều stress cho heo: Cai
sữa, chuyển chuồng, thời tiết thay đổi.
Phòng bệnh: có thể sử dụng doxycyclin,
oxytetracyclin, florphenicol, amoxicillin,
tylosin, tiamulin, lincomycin… trộn trong thức
ăn, nước uống trong vòng 1 - 2 tuần. Liệu trình:
• Sau khi tách mẹ, trong vòng 2 tuần
(cho đến sau khi chuyển sang chuồng
cai sữa)
• 1 tuần trước khi bệnh xảy ra tại trại
• 1 tuần lúc thời điểm khí hậu thay đổi
• 1 tuần sau khi nhập đàn - trộn đàn -
thay đổi thức ăn
- Trị bệnh: có thể dùng amoxicillin,
amoxicillin kết hợp a-xít clavulanic, tylosin,
tiamulin, tilmicosin, tulathromycin, enrofloxacin,
ceftiofur, cefquinome… Ngoài ra, cần tiêm kháng
viêm cho heo (dexamethasone, ketoprofen,
meloxicam…) trong vòng 3 - 5 ngày để trị các tổn
thương trên đường hô hấp, và vitamin C, B để hỗ
trợ miễn dịch, nâng sức đề kháng cho heo.
PGS. TS. Nguyễn Ngọc Hải
Khoa Chăn nuôi - Thú y
Trường Đại học Nông Lâm TP Hồ Chí Minh
www.nhachannuoi.vn 81
 Chào Xuân Tân Sửu

THỬ NGHIỆM ĐÁNH GIÁ ĐỘ CHÍNH XÁC

CỦA GIẢI PHÁP XÁC ĐỊNH THÂN NHIỆT LỢN
BẰNG TRÍ TUỆ NHÂN TẠO TRONG 3 GIÂY
TÓM TẮT Ảnh chụp sẽ ghi nhận nhiệt độ tại các điểm xác định trước, sau đó xử lý
chúng bằng các mô hình toán học và trả ra kết quả.
Theo dõi sát sao và phát hiện sớm các bất thường về thân nhiệt để
ngăn chặn sự lây lan dịch bệnh trong bầy đàn là vấn đề nhức nhối trong KẾT QUẢ
ngành công nghiệp chăn nuôi hiện nay. Thế nhưng, để hiện thực được
mục tiêu này vẫn còn tồn đọng nhiều vấn đề như tốn kém về thời gian,
nhân công, gây ảnh hưởng trực tiếp đến tinh thần vật nuôi. Xác định
thân nhiệt lợn thông qua ảnh nhiệt là một phương pháp giải quyết triệt
để các vấn đề nêu trên. Từ kết quả thử nghiệm cho thấy, mức độ sai khác
giữa phương pháp dùng ảnh nhiệt và phương pháp đo truyền thống là
tương đối nhỏ. Chứng tỏ, phương pháp này có thể ứng dụng rộng rãi
trong các trang trại để mang lại hiệu quả chăn nuôi tốt hơn.
GIỚI THIỆU
Sốt là một trong những biểu hiện đầu tiên để phát hiện tình hình Hình ảnh thu được từ camera và thiết bị sử dụng hệ điều hành IOS cho
sức khỏe ở lợn. Phương pháp thường được dùng để xác định nhiệt độ ra mức độ tương quan cao hơn so với các thiết bị sử dụng Android.
cho lợn là đo trực tràng lợn bằng nhiệt kế cho từng cá thể. Tuy nhiên,
quy trình này tương đối tốn thời gian đồng thời cũng gây ra sự khó
chịu, náo loạn trong đàn lợn. Bên cạnh đó, việc sử dụng nhiệt kế cũng
chứa đựng nguy cơ lây lan bệnh giữa các cá thể sử dụng chung nhiệt kế.
Phương pháp sử dụng điện thoại thông minh hỗ trợ công tác đo nhiệt
độ còn khá mới mẻ và hầu như chưa được đưa vào sử dụng. Phương
pháp này có thể sẽ là một công cụ hữu ích cho các bác sĩ thú y hoặc các
hộ chăn nuôi.
VẤN ĐỀ
Đo nhiệt độ trực tràng ở lợn bằng nhiệt kế phổ biến bởi sự nhanh
chóng và dễ dàng tiếp cận. Bất cập ở đây chính là việc phải ép con vật
vào một vị trí cố định để thực hiện thao tác đo. Vô hình trung, việc gây
sức ép, kiềm hãm lợn đã gây ra căng thẳng và dẫn đến tăng nhiệt độ
Tương quan nhiệt độ giữa giải pháp và nhiệt kết trực tràng ở khắp cơ thể
khiến kết quả đo bị sai lệch.
GIẢI PHÁP
Sử dụng ảnh nhiệt từ thiết bị đo được kết nối với điện thoại thông
minh là một giải pháp vừa đảm bảo tốc độ nhanh chóng, vừa giải quyết
được vấn đề xâm lấn (không có tác động trực tiếp) gây sợ hãi ở lợn, lại
vừa ngăn ngừa được nguy cơ lây lan qua nhiệt kế vì không tiếp xúc trực
tiếp giữa con vật và thiết bị.
PHƯƠNG PHÁP
Tại một thời điểm, với cùng chỉ số môi trường (nhiệt độ, độ ẩm, độ
sáng, độ bẩn...). Chúng tôi tiến hành so sánh kết quả giữa phương pháp
đo nhiệt độ trực tràng và phương pháp sử dụng điện thoại thông minh.
Trên mẫu 900 con lợn gồm 3 nhóm: lợn nái, lợn con và lợn thịt. Với đặc
thù riêng của từng nhóm, chúng tôi tính toán dựa vào các vùng đặc Tương quan nhiệt độ giữa giải pháp và nhiệt kết trực tràng
biệt trên cơ thể lợn (9 vùng, 7 vùng ....) và đưa ra kết quả như phía dưới. ở vùng hậu môn
Các thiết bị được sử dụng là camera, điện thoại thông minh đã cài đặt
Hình ảnh từ hậu môn và toàn bộ cơ thể cho thấy mối tương quan
ứng dụng và nhiệt kế để xác minh lại kết quả. Điều kiện lý tưởng để
rất cao với nhiệt độ trực tràng. Chứng tỏ kết quả rất đáng tin cậy khi sử
tiến hành phương pháp là nhiệt độ từ 18 đến 26.75⁰C, độ ẩm dao động
dụng giải pháp của chúng tôi.
trong mức 34% đến 75% và độ sáng trong ngưỡng 28 đến 1300 lux.

82 www.nhachannuoi.vn

Dựa vào hình 3, không có sự sai khác nhau giữa các kết quả khi
sử dụng giải pháp của chúng tôi và nhiệt kế trực tràng. Trong 900 con
chúng tôi theo dõi, độ sai số dao động từ 0.01 đến 10C. Trong quá trình
sử dụng, nếu app có phát hiện bất thường, bà con có thể sử dụng nhiệt
kế để đo lại. Chúng tôi cho rằng, giải pháp này không phải là công cụ
phát hiện và chữa bệnh, mà chỉ là công cụ hỗ trợ giúp theo dõi và kịp
thời phát hiện bất thường.
THẢO LUẬN
Một số nghiên cứu liên quan đến vấn đề theo dõi sức khỏe lợn dựa
trên nhiệt độ đã được tiến hành. Tuy nhiên, chủ yếu đều dùng phương
pháp đo nhiệt độ trực tràng. Phương pháp này khá thuận lợi cho việc
nghiên cứu nhưng lại không phù hợp cho việc áp dụng trong thực tế
với các trang trại chăn nuôi lớn. Bằng cách sử dụng phương pháp hỗ trợ
từ điện thoại thông minh, chúng tôi đã giảm thiểu tối đa vấn đề xâm
lấn lợn khi đo.
Bên cạnh đó, trong suốt quá trình thực hiện và đối chiếu kết quả,
chúng tôi nhận ra mối tương quan giữa đo nhiệt độ trực tràng và nhiệt
độ các vị trí đặc biệt trên da (đặc biệt là vùng âm đạo). Trên cơ sở đó, kết
luận rằng, phương pháp sử dụng ảnh chụp nhiệt độ kết hợp với các mô
hình toán học đã cung cấp một công cụ phù hợp để đánh giá chính xác
nhiệt độ ở lợn mà vẫn đảm bảo phúc lợi của chúng.
Nguyễn Tấn Thành
Giám đốc công ty RE-THINKING
SĐT: 0926789683, Email: thanh.steve@rethinkingai.com
RE-THINKING COMPANY là công ty khởi nghiệp tại TP. Hồ Chí Minh.
Chúng tôi đang quan tâm đến việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào chăn
nuôi. Hiện nay, công ty đã liên kết và hợp tác nghiên cứu với một số
Trường và Viện nghiên cứu, nhiều chuyên gia trong và ngoài nước.
Chúng tôi hy vọng sẽ tiếp tục nhận được sự phản hồi từ bạn đọc để giải
pháp được cải thiện tốt hơn.
Tháng 1+2/2021
MỘT SỐ PHẦN MỀM QUẢN LÝ
GIA SÚC, GIA CẦM
(1) VacApp (2016) là một ứng dụng được thiết kế để quản
lý trang trại chăn nuôi của đàn gia súc lớn;
 (2) Phần mềm bò sữa VDM do Cục khuyến nông (nay là
Cục Chăn nuôi) và Viện chăn nuôi phối hợp xây dựng;
 (3) Phần mềm MPig (2015) ngoài mục đích phục vụ công
tác quản lý của cơ sở chăn nuôi như các phần mềm khác (phần
mềm Vietpig, phần mềm Herdsman bản đồng, 2020) còn có
module chu chuyển đàn (giúp cơ sở có thể lập kế hoạch sản
xuất chăn nuôi), module kết nối với phần mềm PEST để đánh
giá giá trị giống của cơ sở theo phương pháp di truyền.
 (4) Ứng dụng web Presence Nuitrition là ứng dụng cung
cấp thông tin về dinh dưỡng cần thiết cho vật nuôi nhằm giúp
vật nuôi phát triển tốt và tăng cường sức đề kháng;
 (5) Phần mềm quản lý sản xuất heo giống Vicapig (2016)
(gọi tắt Phần mềm vicapig.com) được nghiên cứu và xây dựng
để hỗ trợ chủ trang trại quản lý tốt và có hiệu suất kinh tế cao
hơn về đàn nái.
 Riêng phần mềm về quản lý gia cầm thì hiện nay ở Việt
Nam có phần mềm quản lý sản xuất gia cầm của công ty phần
mềm YouSoft, và một số phần mềm quản lý chăn nuôi được
Việt hóa giao diện nhưng chưa thuyết phục được đại đa số
người dùng do chức năng có sẵn chưa phù hợp, các tính năng
còn mang tính chung chung chưa bám sát với thực tế sản
xuất, chi phí giá thành cao, đồng thời chưa tiện dụng với tình
hình thực tế ở Việt Nam.
 Trên thế giới hiện nay cũng có những phần mềm chuyên
để quản lý gia cầm như phần mềm LogicalERP của LogicalDNA
Solution (2016) – Ấn Độ, phần mềm Layer Farm (2014), phần
mềm Poultry Plan (2018). Trong đó, phần mềm LogicalERP
được xây dựng trên nền tảng SAP Business One, đây là một
phần mềm được xem là có quy trình cụ thể nhất từ khâu thức
ăn, chăn nuôi, ấp trứng, giám sát và kiểm soát chất lượng, giết
mổ, chi phí, phân tích các chỉ số kinh doanh,… Tuy nhiên,
đặc điểm chung của các phần mềm nước ngoài là họ bán giá
thành rất cao và không phù hợp nông dân Việt Nam và đặc
biệt là nông dân đồng bằng sông Cửu Long. Hiện nay ở Việt
Nam chưa có một phần mềm quản lý gia cầm nào đủ hiệu quả
tương tự với phần mềm LogicalERP của LogicalDNA Group.
Minh Vân (tổng hợp)
www.nhachannuoi.vn 83
 Chào Xuân Tân Sửu
GÀ GIẢM HOẶC NGỪNG ĐẺ
NGUYÊN NHÂN & BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC
TÓM TẮT
Bài viết tìm hiểu và đánh giá những
nguyên nhân làm gà giảm hoặc ngừng đẻ
đưa ra những biện pháp khắc phục cho phù
hợp. Từ các nguyên nhân cho thấy, việc thực
hiện quy trình chăn nuôi tốt sẽ góp phần
khắc phục hiện tượng gà giảm hoặc ngừng
đẻ tốt nhất, nâng cao hiệu quả chăn nuôi.
Từ khóa: Quy trình chăn nuôi gà đẻ, gà
giảm đẻ hoặc ngừng đẻ, chống stress cho gà
đẻ, bệnh lý ở gà đẻ.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Gà giảm đẻ hoặc ngừng đẻ là một vấn
đề thường gặp trong chăn nuôi đặc biệt là
chăn nuôi quy mô nhỏ tại các nông hộ. Tuy
nhiên việc gà giảm hoặc ngừng đẻ sẽ ảnh
hưởng rất lớn tới hiệu quả chăn nuôi. Bài viết
này sẽ chỉ ra một số nguyên nhân khiến gà
giảm đẻ hoặc ngừng đẻ và biện pháp khắc
phục mà các chủ trại cần quan tâm.
2. MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN KHIẾN
GÀ GIẢM HOẶC NGỪNG ĐẺ, BIỆN PHÁP
KHẮC PHỤC
2.1. Dinh dưỡng
Gà cần một chế độ ăn uống đầy đủ và
cân bằng để duy trì cơ thể và sản xuất trứng
mỗi ngày. Mỗi quả trứng có chứa một lượng
protein và năng lượng nhất định để hình
thành. Ngoài ra gà còn cần năng lượng để
duy trì các hoạt động bình thường khác. Vì
vậy cần cung cấp một lượng dinh dưỡng đầy
đủ cho gà để tăng khả năng sản xuất trứng.
- Dinh dưỡng: Nếu cung cấp thiếu và
mất cân đối dinh dưỡng sẽ làm giảm sản
lượng trứng.
Gà không thể tổng hợp được một số
axit amin thiết yếu để đáp ứng yêu cầu trao
đổi chất. Methionine và lysine là 2 axit amin
thường thiếu trong khẩu phần ăn khi gà bắt
đầu đẻ. Nếu gà bị thiếu thức ăn trong nhiều
giờ sẽ làm giảm sản lượng trứng ngay (mất
điện đột ngột vào ban đêm).
- Lượng nước và chất lượng nước: Nước
chiếm khoảng 70% tổng lượng cơ thể và
chiếm gần 75% khối lượng quả trứng. Do
84 www.nhachannuoi.vn
vậy nếu gà bị thiếu nước trong nhiều giờ sẽ
ảnh hưởng tới chất lượng trứng và làm giảm
sản lượng trứng.
- Thức ăn thiếu cân đối, thiếu Ca, P: Vỏ
trứng gà chứa khoảng  2g Ca. Bộ xương gà
chứa khoảng 20g Ca. Như vậy mỗi quả trứng
chiếm khoảng 10% Ca trong cơ thể gà. Bộ
xương của gà mái có dự trữ một lượng Ca
nhất định để cung cấp cho nhu cầu sản xuất
trứng. Tuy nhiên lượng dự trữ này không lớn
và nhanh chóng được sử dụng hết nếu trong
thức ăn không bổ sung liên tục Ca. Nếu gà
không được cung cấp đầy đủ Ca trong thức
ăn hay gà không thể tổng hợp Ca trong thức
ăn thì chúng sẽ dừng đẻ trứng.
Sự mất cân bằng của Ca và P sẽ cản trở
sự hấp thu và làm giảm sản lượng trứng, vỏ
trứng mỏng và tỷ lệ ấp nở thấp.
- Thừa hoặc thiếu muối trong thức ăn:
Thừa muối trong thức ăn sẽ dẫn tới tiêu
chảy, ảnh hưởng tới sức khỏe đàn gà từ đó
làm giảm sản lượng trứng.
Thiếu muối sẽ dẫn tới hiện tượng gà mổ
cắn nhau và giảm sản lượng trứng.
Biện pháp xử lý:
- Cung cấp đầy đủ, cân đối các chất
dinh dưỡng cho gà đẻ, đặc biệt là protein,
khoáng, các axit amin thiết yếu. Bổ sung
Ca: đá vôi, đất, vỏ sò, vỏ ốc … (kích thước
bổ sung phải phù hợp), bổ sung axit amin
thiết yếu, …
Trứng gà không có vỏ vôi
- Kiểm tra chất lượng nước thường
xuyên: Lấy mẫu nước uống cho gà - gửi mẫu
phân tích và kiểm tra chất lượng nước uống.
- Chú ý tới hàm lượng muối trong thức
ăn cho gà đẻ: Trong bột cá, bột glutein bắp,
bột thịt, bột whey và bột hướng dương chứa
hàm lượng Natri cao. Khi các thành phần này
được sử dụng thì lượng muối bổ sung vào
thức ăn phải giảm xuống (tỷ lệ muối trong
thức ăn khoảng 0,3 - 0,5%).
- Chuẩn bị thiết bị máy móc đầy đủ, dự
phòng máy phát điện trong trường hợp mất
điện thời gian dài.
2.2. Nhiệt độ môi trường
Nhiệt ổn định từ 20 - 25°C sẽ làm tăng
khả năng sinh sản của đàn gà.
Nhiệt độ quá cao: gà thở nhiều (tăng tần
số hô hấp), uống nhiều nước, giảm ăn, chậm
lớn, năng suất thấp, suy giảm hệ thống miễn
dịch nên dễ bị chết đột ngột. Gà mái giảm
đẻ, chất lượng vỏ trứng kém.
Biện pháp xử lý:
Dùng các biện pháp để ổn định nhiệt độ
chuồng nuôi: sưởi ấm, chuồng trại kín gió về
mùa đông lạnh; tạo thông thoáng làm mát
về mùa hè để giảm tối đa tác hại do stress
nhiệt gây ra cho đàn gà.
2.3. Tập tính ấp trứng của gà
Ấp trứng là tập tính tự nhiên của gà. Tuy
nhiên trong trường hợp nuôi gà đẻ tại trại ta
cần loại bỏ tập tính ấp trứng này. Vì những
con gà mái chuyển sang trạng thái ấp trứng
thì chúng sẽ không đẻ, ảnh hưởng tới hiệu
quả chăn nuôi. Thực tế vấn đề này thường
xảy ra vào mùa xuân và với gà được nuôi
dưới ánh sáng tự nhiên.
Biện pháp xử lý:
Nhặt trứng hàng ngày để loại bỏ tập tính
làm tổ và ấp trứng ở gà. Biện pháp này còn
giúp nâng cao giá trị dinh dưỡng của trứng,
tránh làm nhiễm khuẩn trứng. Nếu có thể
nên di chuyển gà định kỳ sang các chuồng
khác để phá vỡ tập tính làm tổ và ấp trứng
của gà.

2.4. Hiện tượng thay lông
Sau một thời gian sản xuất trứng (khoảng
5 tháng từ khi bắt đầu đẻ) gà có xu hướng
thay lông mới. Quá trình này gà không chỉ
thay lông mới mà đường sinh sản cũng được
làm mới. Sau thời gian thay lông, gà sẽ sản
xuất trứng tốt hơn cả về chất lượng và số
lượng. Khi theo dõi quá trình này chúng tôi
thấy gà thường thay lông vào mùa thu khi
thời gian chiếu sáng trong ngày giảm xuống.
Tuy nhiên, nếu gà được nuôi công
nghiệp và thời gian chiếu sáng là như nhau
ở các mùa thì chúng có thể thay lông vào
bất kì thời điểm nào trong năm. Điều này
xảy ra khiến gà không đẻ trứng khoảng 2 -3
tuần. Như vậy, khi gà thay lông sẽ làm giảm
sản lượng trứng và ảnh hưởng tới hiệu quả
kinh tế.
Biện pháp xử lý:
- Bổ sung protein trong thời gian thay
lông để có thể đáp ứng nhu cầu về tăng
trưởng lông và tăng sản xuất trứng cho gà
trong thời gian đẻ trứng, thay lông;
- Theo dõi, loại những con thay lông ra
khỏi đàn hoặc kiểm tra tổng đàn để xem xét
bổ sung, thay thế đàn cho phù hợp, tăng
hiệu quả kinh tế.
2.5. Thời gian chiếu sáng trong ngày
Gà rất nhạy cảm với thời gian chiếu sáng
trong ngày, đặc biệt là gà đẻ trứng. Gà đẻ cần
thời gian chiếu sáng từ 14 - 16 giờ để duy trì
sản xuất trứng. Thời gian chiếu sáng giảm sẽ
làm giảm thời gian thu nhận thức ăn dẫn tới
giảm tỷ lệ đẻ trong đàn.
Biện pháp xử lý:
Tăng thời gian chiếu sáng cho gà bằng
ánh sáng nhân tạo (sử dụng bóng đèn sợi
đốt). Cần chú ý tới gà nuôi thả tại các nông
hộ: không nên để thời gian chiếu sáng bổ
sung cao hơn thời gian chiếu sáng tự nhiên
cao nhất trong ngày (ở Việt Nam là 15 tiếng).
Chú ý: Kiểm tra đèn chiếu thường
xuyên, lau bóng đèn để không bị mờ, thay
đèn khi cần thiết đảm bảo hiệu quả chiếu
sáng của đèn.
2.6. Tuổi của gà
Tuổi của gà ảnh hưởng rất lớn tới tỷ lệ
đẻ trứng.Thông thường gà bắt đầu sản xuất
trứng từ 18 - 22 tuần tuổi. Tỷ lệ đẻ đạt đỉnh
cao 90% ở 6 - 8 tuần sau đó. Sản lượng trứng
sẽ giảm xuống còn khoảng 65% sau 12
tháng đẻ.
Biện pháp xử lý:
Lập sổ theo dõi tình hình đàn gà, theo
dõi tỷ lệ đẻ, theo tuổi của gà để có biện pháp
xử lý kịp thời.
Lọc, tách riêng những cá thể gà đẻ quá
già có biểu hiện giảm đẻ để có kế hoạch thay
thế cho phù hợp, tránh ảnh hưởng tới hiệu
quả chăn nuôi.
2.7. Bệnh lý
Khi gà bị bệnh chắc chắn sẽ ảnh hưởng
tới sản lượng và chất lượng trứng. Hiện
tượng giảm đẻ hoặc ngừng đẻ ở gà có thể do
vi khuẩn hoặc virus gây ra. Ví dụ: hội chứng
giảm đẻ - EDS’76 do Adenovirus, viêm phế
quản truyền nhiễm - IB, bệnh dịch tả, bệnh
Marek, viêm gan do vi khuẩn Vibrio, tụ huyết
trùng, bệnh bạch lỵ, …
Trứng gà bị bệnh dịch tả
Trong trường hợp bệnh truyền nhiễm
nguy hiểm có thể lây sang người như cúm
H5N1 cần chẩn đoán nhanh, chính xác để
giảm tối đa thiệt hại kinh tế và bảo vệ sức
khỏe con người.
Biện pháp xử lý:
- Thường xuyên vệ sinh chuồng trại,
máng ăn, máng uống sạch sẽ, định kỳ phun
thuốc sát trùng chuồng trại để tiêu diệt mầm
bệnh trong và ngoài môi trường;
- Tiêm phòng cho đàn gà đẻ khi đạt 15 -
16 tuần tuổi;
- Bổ sung các loại men tiêu hóa, vitamin
để tăng sức đề kháng, chống stress môi
trường, tăng khả năng hấp thu khoáng, kích
thích buồng trứng phát triển, tăng tỷ lệ đẻ,
tỷ lệ ấp nở, kéo dài chu kỳ đẻ và giai đoạn gà
đẻ đỉnh cao;
- Đảm bảo chế độ ăn đầy đủ, cân đối chất
dinh dưỡng;
- Đảm bảo mật độ đàn gà;
- Định kỳ tẩy ký sinh trùng cho gà;
- Chế độ chiếu sáng đầy đủ, hợp lý theo
mùa, theo điều kiện môi trường.
Tháng 1+2/2021
Trứng vỡ trong xoang bụng
Tóm lại: Có rất nhiều nguyên nhân gây
giảm đẻ ở gà. Trong quá trình chăn nuôi,
người chăn nuôi cần theo dõi chặt chẽ tình
hình đàn gà. Khi có hiện tượng sản lượng
và chất lượng trứng giảm đột ngột hay bất
thường cần phải có những đánh giá tổng
quát, xác định nguyên nhân gây ra để xử lý
kịp thời. Đối với tác nhân bệnh lý hầu hết các
trang trại chăn nuôi đã nắm rõ về quy trình
phòng và điều trị. Tuy nhiên, những nguyên
nhân do quản lý, đặc biệt là stress nhiệt vẫn
chưa được quan tâm một cách đúng mực.
Hiện nay, biện pháp bổ sung các loại thuốc
giải độc gan thận có nguồn gốc thảo dược
và cung cấp khoáng dưới dạng dễ hấp thu
được nhiều trang trại đưa vào quy trình như
là một biện pháp để phòng các nguy cơ gây
giảm đẻ trên gà.
ThS.Vũ Thị Nguyện
Phòng Đào tạo Đại học và Sau đại học
Trường Đại học Hải Dương
___________________
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Duy Hoan (2014). Chăn nuôi
gia cầm sinh học cơ sở khoa học và thực tiễn,
Nxb Học viện Nông nghiệp, Hà Nội.
2. Nguyễn Hữu Nam (2014). Bệnh lý thú y
I. Nxb Học viện Nông nghiệp, Hà Nội.
3. Bùi Quang Tuấn, Trần Quốc Việt, Đặng
Thúy Nhung, Nguyễn Thị Huyền (2012). Thức ăn
chăn nuôi. Nxb Học viện Nông nghiệp, Hà Nội.
4. Phạm Sỹ Lăng, Hoàng Văn Nam (2012).
Bệnh truyền lây từ động vật sang người. Nxb
Học viện Nông nghiệp, Hà Nội.
5. Stress nhiệt - Sát thủ ẩn mình trong
chăn nuôi gia cầm, thủy cầm.
http://inno-tech.com.vn/blog-chan-
nuoi-670953537/stress-nhiet-sat-thu-an-
minh-trong-chan-nuoi-gia-cam-thuy-cam
www.nhachannuoi.vn 85
 Chào Xuân Tân Sửu

NHU CẦU ISOLEUCINE

KHUYẾN NGHỊ CHO TỐI ƯU TĂNG TRƯỞNG Ở GÀ THỊT,
TẦM QUAN TRỌNG CỦA NÓ TRONG KHẨU PHẦN GIẢM ĐẠM THÔ
GIỚI THIỆU Nhu cầu
Giai đoạn nghiên
Với tình hình giá nguyên liệu isoleucine Giống Tài liệu tham khảo
cứu (ngày)
thức ăn chăn nuôi có nhiều biến tiêu hóa
động, cũng như yêu cầu cải thiện 22-42 0.65 Ross × Hubbard Kidd và cộng sự., 2000
môi trường chăn nuôi, khẩu phần 28-40 0.69 Cobb 500 × Cobb 500 Campos và cộng sự., 2009
thấp đạm thô kết hợp bổ sung 28-42 0.65 Ross 708 × Ross 708 Mejia và cộng sự., 2011
axit amin đã trở nên phổ biến và 30-42 0.59 Ross 308 × Ross 308 Kidd và cộng sự., 2004
đem lại hiệu quả kinh tế cho người 30-43 0.66 Cobb 500 × Cobb 500 Helmbrecht và cộng sự., 2010
chăn nuôi, cũng như giúp giảm 42-56 0.55 Ross 308 × Ross 308 Kidd và cộng sự., 2014
ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, 22-42 0.72 Cobb 500 Duarate và cộng sự., 2015
trong khẩu phần thấp đạm thô, sự Thực tế hiện nay, các loại thức ăn gia cầm thương mại vẫn chưa đáp
mất cân bằng dinh dưỡng giữa các ứng đủ mức isoleucine theo khuyến nghị, ngay cả những khẩu phần
axit amin chuỗi mạch nhánh, gồm thấp đạm thô kết hợp với việc bổ sung axit amin tổng hợp, vì vậy, chưa
Hình 1: Thứ tự axit amin giới hạn ở gia cầm
leucine, isoleucine, và valine đã sử dụng hiệu quả nguồn dinh dưỡng axit amin trong thức ăn để tối ưu
được báo cáo trên gà (Smith và Austic, 1978) do sự dư thừa leucine trong hóa hiệu suất chăn nuôi.
khẩu phần ăn chính là nguyên nhân dẫn đến gà chậm tăng trưởng, giảm
Nguyên nhân của vấn đề này có thể do các nhà lập công thức chưa
độ dày lườn, giảm lượng ăn vào. Việc tăng hàm lượng của cả isoleucine
chú ý đến sự dư thừa leucine quá mức trong khẩu phần, dẫn đến sự
và valine trong khẩu phần ăn đã được chứng minh có thể làm giảm bớt
mất cân đối giữa ba axit amin mạch nhánh, làm ảnh hưởng tới hiệu quả
những ảnh hưởng tiêu cực do sự dư thừa leucine đã được đề cập ở trên.
sử dụng của isoleucine và valine, cuối cùng sẽ ảnh hưởng tới hiệu suất
Do đó, ngoài valine, việc cập nhật nhu cầu isoleucine của gà thịt khi lập
chăn nuôi gà thịt (giảm tăng trọng, giảm hiệu quả chuyển hóa thức ăn,
khẩu phần ăn giúp nhà chăn nuôi có thể tối ưu hóa dinh dưỡng axit amin
lườn mỏng). Sự thiếu hụt isoleucine còn liên quan đến việc sử dụng
từ thức ăn, cũng như chi phí chăn nuôi. Bài viết sau đây sẽ chia sẻ cập
nguyên liệu thô và sự giới hạn của nó trong công thức hoặc do các nhà
nhật nhu cầu của isoleucine đối với gà thịt, từ đó giúp các nhà dinh dưỡng
dinh dưỡng chưa đặt giới hạn của isoleucine trong khi lập khẩu phần ăn.
cũng như người chăn nuôi có thể áp dụng vào khẩu phần ăn thực tế một
cách hiệu quả, để nâng cao hiệu suất chăn nuôi gà thịt. Mất cân bằng giữa các axit amin chuỗi mạch nhánh (BCAAs)
trong nguyên liệu thô gây ra những vấn đề gì?
Nhu cầu isoleucine ở gà thịt, bao nhiêu là đủ?
Hầu hết các nguyên liệu thô chính được sử dụng trong thức ăn chăn
Khuyến nghị nhu cầu isoleucine được tổng hợp từ một số tài liệu
nuôi có hàm lượng leucine cao hơn isoleucine và valine, đây cũng chính
(Bảng 1 và 2) như sau:
là nguyên nhân dẫn đến sự dư thừa leucine trong khẩu phần ăn và mất
Bảng 1. Khuyến nghị tỷ lệ lý tưởng của isoleucine tiêu hóa/lysine tiêu hóa cân bằng giữa các axit amin mạch nhánh như đã đề cập ở trên. Tỷ lệ
Isoleucine tiêu hóa/lysine tiêu hóa isoleucine: lysine, leucine:lysine, và valine:lysine trong các nguyên liệu
Tài liệu thô đang được sử dụng phổ biến được tóm tắt ở bảng dưới đây
Giai đoạn gà con Giai đoạn gà choai Giai đoạn xuất chuồng
tham khảo
(%) (%) (%) Bảng 3. Tỷ lệ axit amin chuỗi mạch nhánh và lysine khác nhau ở các nguyên liệu thô
Ross 308, 2019 67 68 69
Phần trăm axit amin trong đạm thô (%)
Cobb 500, 2018 63 64 65 Hạt ngũ cốc Isoleucine Leucine Valine Lysine
Brazilian table, 2017 67 68 68 Ile:leu:val:lys
(Ile) (leu) (val) (lys)
Bảng 1 cho thấy tỷ lệ isoleucine:lysine của gà thịt tăng theo giai Lúa mạch 3.44 6.79 4.83 3.66 94:185:132:100
đoạn tuổi. Theo tiêu chuẩn khuyến nghị thì tỷ lệ isoleucine tiêu hóa: Ngô 3.38 11.89 4.64 3.10 109:383:149:100
lysine tiêu hóa cho các giai đoạn gà con, gà choai và xuất chuồng lần Lúa mì 3.35 6.61 4.17 2.86 117:231:146:100
lượt là 67, 68 và 69%. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu khác cũng cho thấy Khô hạt cải 3.90 6.82 5.12 5.13 76:133:99:100
rằng tỷ lệ này khác nhau tùy theo giai đoạn tuổi và giống gà (Bảng 2). Bột hoa hướng dương 4.01 6.22 5.03 3.48 115:179:144:100
Bảng 2. Khuyến nghị của isoleucine tiêu hóa của một số nghiên cứu khác nhau Bã nành (48%) 4.55 7.59 4.73 6.04 75:126:78:100
về tuổi và giống gà Bột huyết 3.36 9.56 4.73 8.75 38:109:54:100

Nhu cầu Sự đối kháng của các axit amin chuỗi mạch nhánh xảy ra khi hàm
Giai đoạn nghiên lượng các axit amin này mất cân bằng đã được mô tả từ năm 1955
isoleucine Giống Tài liệu tham khảo
cứu (ngày) (Harper và cộng sự, 1995), đây là nguyên nhân làm giảm lượng ăn vào
tiêu hóa
7-21 0.68 Cobb 500 × Cobb 500 Helmbrecht và cộng sự., 2010 (Edmonds và Baker, 1987) hoặc gây yếu chân (Farran và Thomas, 1992) ở
7-21 0.72 Cobb 500 × Cobb 500 Campos và cộng sự., 2009 gà con. Farran cũng báo cáo sự dư thừa leucine trong khẩu phần ăn của
18-30 0.62 Ross 308 × Ross 308 Kidd và cộng sự., 2004 gà thịt là nguyên nhân làm giảm lượng ăn vào, giảm tăng trọng cũng

86 www.nhachannuoi.vn
 Tháng 1+2/2021

Bảng 4.
Thành phần thức ăn Thành phần dinh dưỡng
Đối chứng Giảm 1% đạm thô Giảm 2% đạm thô Giảm 3% đạm thô Đối chứng Giảm 1% đạm thô Giảm 2% đạm thô Giảm 3% đạm thô
Lúa mì 39.64 30 30 30.29 AME Kcal/kg 3025 3025 3025 3025
Ngô 20.56 33.02 36.49 40 CP%(phân tích) 19.1 18.4 17.6 16.8
Bã nành 48% 24.99 22.55 18.41 14.62 Lys 9.9 9.9 9.9 9.9
Khô hạt cải 4.28 4.4 5 5 M+C 7.5 7.5 7.5 7.5
MCP 0.15 0.19 0.22 0.26 Thr 6.4 6.4 6.4 6.4
Lys 0.16 0.24 0.36 0.47 Trp 2.17 2.17 2.17 2.17
Met 0.21 0.24 0.27 0.31 Ile 7 7 7 7
Thr 0.05 0.08 0.14 0.19 Val 7.9 7.9 7.9 7.9
Val 0.02 0.07 0.14 0.2 Arg 11.3 11.3 11.3 11.3
Arg 0.08 0.19 0.3 Gly+Ser 2.8 3025 2.8 2.8
Ile 0.04 0.11 0.18 Tỷ lệ axit amin chuỗi mạch nhánh lý tưởng (%)
Gly 0.09 0.04 0.06 Val:Lys 80 80 80 80
Trp 0.02 0.04 0.06 Ile:Lys 71 71 71 71
Bảng 5. Hiệu suất tăng trưởng của gà thịt (0-35 ngày tuổi)
Đạm thô % 19.1 18.4 17.6 16.8 Giá trị P
Trọng lượng sống (g) 2416 2431 2447 2448 0.595
Tăng trọng (g/ngày) 68.0 68.4 68.8 68.9 0.595
FCR (g/g) 1.549a 1.542ab 1.505c 1.510bc 0.002
Lượng ăn vào (g/ngày) 105.2 105.4 103.6 103.9 0.147

như tăng FCR. Do đó, đảm bảo sự cân bằng giữa BCAAs là điều cần thiết
để đạt hiệu suất chăn nuôi tối ưu.
Isoleucine là một axit amin cần được chú ý trong khẩu phần
thấp đạm thô
Có bốn lý do chính để giảm đạm thô (CP) trong khẩu phần:
1. Giảm chi phí chăn nuôi
2. Nâng cao hiệu suất chăn nuôi: cải thiện khả năng tiêu hóa, tăng
cường sức khỏe đường ruột, giảm stress nhiệt
3. Giảm bài thải nitơ ra môi trường
4. Nâng cao tính bền vững lâu dài của ngành chăn nuôi
Trước đây, các chuyên gia dinh dưỡng đã không thể giảm đạm thô
tới mức mong muốn, vì thiếu các axit amin tinh khiết trên thị trường
để đáp ứng nhu cầu axit amin của vật nuôi trong đó có isoleucine. Tuy
nhiên ngày nay, isoleucine đã và đang được ứng dụng hiệu quả trong
việc xây dựng khẩu phần ăn thấp đạm thô, giúp linh hoạt sử dụng các
nguồn nguyên liệu thô và đảm bảo cân đối BCAA trong khẩu phần.
Gần đây, Van Harn và cộng sự, (2019) đã thử nghiệm việc giảm đạm
thô trong khẩu phần thức ăn cho gà choai (CP: 20,8 tới 17,8%) và giai
đoạn xuất chuồng (CP: 19,8 tới 16,8%) ở gà thịt. Khẩu phần ăn chính
dựa vào lúa mì, khô đậu nành, khô hạt cải và ngô kết hợp với việc bổ
sung axit amin tổng hợp để đáp ứng đủ nhu cầu về axit amin của chúng
trong nhóm khẩu phần thấp đạm thô (Bảng 4).
Việc giảm đạm thô từ 19,1 đến 16,8% kết hợp với việc bổ sung axit
amin tổng hợp trong khẩu phần ăn đã không có bất kỳ ảnh hưởng tiêu
cực nào đến hiệu suất chăn nuôi (Bảng 5). Trong khi đó, có sự cải thiện
đáng kể về FCR trong khẩu phần giảm đạm thô ở mức 17,6% kết hợp với
việc bổ sung axit amin tổng hợp so với khẩu phần cao đạm (CP: 19,1%).
KẾT LUẬN
Isoleucine là một axit amin thiết yếu ở gà thịt. Theo khuyến nghị
từ các nghiên cứu gần đây, tỷ lệ isoleucine tiêu hóa: lysine tiêu hóa lý
tưởng ở gà thịt là 67, 68 và 69 tương ứng cho các giai đoạn gà con, gà
choai và xuất chuồng. Tuy nhiên, tỷ lệ isoleucine tiêu hóa: lysine tiêu hóa
là 69% được khuyến nghị cho tất cả các giai đoạn tuổi trong trường hợp
leucine không bị dư thừa trong công thức (leucine:lysine 107%). Do đó,
các nhà dinh dưỡng lập khẩu phần ăn cho gia cầm cũng cần chú ý, tỷ lệ
tỷ isoleucine tiêu hóa: lysine tiêu hóa có thể sẽ thay đổi (cao hơn 69%)
khi tỷ lệ leucine:lysine tăng do sự dư thừa leucine để tối ưu sử dụng axit
amin chuỗi mạch nhánh. Tóm lại việc kết hợp với các axit amin khác,
isoleucine tổng hợp có thể hỗ trợ việc xây dựng một khẩu phần ăn đạm
thô thấp có tính kinh tế cao mà vẫn đảm bảo năng suất chăn nuôi.
TS. Daulat Khan - CJ BIO châu Âu
TS. Nguyễn Đình Hải - Quản lý kỹ thuật và Marketing CJ BIO Việt Nam
Email: john.nguyen@cj.net
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Harper, A., D. Benton, and C. Elvehjem. 1955. L-Leucine, an isoleucine
antagonist in the rat. Arch. Biochem. Biophys. 57:1-12.
Edmonds, M., and D. Baxker. 1987. Amino acid excesses for young pigs:
Effects of excess methionine, tryptophan, threonine, or leucine. J. Anim. Sci.
64:1664-1671.
Farran, M. T., and O. P. Thomas. 1992. Valine deficiency: The effect of feeding
a valine- deficient diet during the starter period on performance and leg
abnormality of male broiler chicks. Poult. Sci. 71:1885-1890.
Waldroup, P. W., J. H. Kersey and C. A. Fritts. 2002. Influence of Branched-
Chain Amino Acid Balance in Broiler Diets. Int. J. of Poult. Sci. 5: 136-144.
Erwan, E., A. R. Alimon, A. Q. Sazili, H. Yaakub and R. Karim. 2009. Effects of
varying levels of L-Ieucine and metabolizable energy in finisher diet on carcass
composition and meat sensory characteristics of broiler chickens. Pak. J. Nutri.
8 6: 792-796.
Mejia, L. Z., E. J. Kim, P. B. Tillman and A. Corzo. 2011. Digestible isoleucine-
to-lysine ratio effects in diets for broilers from 4 to 6 weeks post hatch. The J.
Appl. Poult. Res.485-490.
Helmbrecht, A., C. Elwert, J. Tossenberger and A. Lemme. 2011. Isoleucine
requirement in a diet for Broilers from 15 to 29 days of age. 18th Euro. Symp.
Poult. Nutri. Oct. 31 Nov. 04. Izmir- Turkey. Pp. 108-110.
Campos, A. M. A., E. T. Nogueira and F. T. Albino. 2009. Effects of digestible
isoleucine: lysine ratios on broiler performance and breast yield. Euro. Con.
Tours. Paris. Anais. The World’s Poult. Sci. Ass. 1699-1705.
Kidd, M.T., D. J. Burnham and B. J. Kerr. 2004. Dietary isoleucine responses in
male broiler chickens. Brit. Poult. Sci. 45: 67-75.
Kidd, M.T., B. J. Kerr, J. P. Allard, S. K. Rao and J. T. Halley. 2000. Limiting amino
acid responses in commercial broilers. J. Appl. Poult. Res. 9: 223- 233.
Duarte, K. F., O. M. Junqueira, R. S. Filardi, A. C. D. Laurentiz, C. H. F. Domingues
and E. A. Rodigues. 2015. Digestible isoleucine requirements for 22- and 42-day-
old broilers. Acta Sci. Ani. Sci. 37: 23.

www.nhachannuoi.vn 87
 Chào Xuân Tân Sửu
QUY TRÌNH THĂM VÀ KIỂM TRA
CHUỒNG CAI SỮA - CHUỒNG NUÔI THỊT VÀ VỖ BÉO
(Dành cho Giám sát trại, Kỹ Sư và Bác sĩ thú y)
TỔNG QUÁT
Bất kể người chăm sóc (Giám sát trại,
Kỹ Sư và Bác sĩ thú y) đi thăm chuồng hậu
bị, mang thai hoặc đẻ đều phải quan sát và
đánh giá ở cấp độ trại, chuồng nuôi hoặc ô
chuồng và cấp độ cá thể lợn. Lý do chính để
đi kiểm tra chuồng là để xác định các vấn đề,
xác định lý do tại sao có các vấn đề đang xảy
ra và hành động để giải quyết vấn đề.
Việc đi thăm và kiểm tra yêu cầu người
chăm sóc quan sát, lắng nghe âm thanh,
ngửi mùi, cảm nhận/đo nhiệt độ phòng, đo
độ ẩm tương đối và kiểm tra các đối tượng
liên quan.
Việc đi vào thăm buổi sáng thường
kỹ lưỡng hơn vì quan sát chi tiết từng con
vật, hệ thống cho ăn, hệ thống nước uống
và môi trường. Việc đi thăm buổi chiều ít
quan trọng hơn và chủ yếu liên quan đến
việc đánh giá mức độ thoải mái của vật nuôi,
nước và thức ăn và hệ thống thông gió hoạt
động phù hợp hay không. Người chăm sóc
cần áp dụng kiến thức của họ để giải quyết
các vấn đề.
MỤC TIÊU
Cung cấp cho người chăm sóc thông tin
về cách tìm kiếm các yếu tố có thể là vấn đề
ở cấp độ cá thể heo, cấp độ chuồng và cấp
độ chuồng trong khi đi thăm và kiểm tra.
KIỂM TRA CẤP ĐỘ CÁ THỂ HEO
Bất kể tổng số heo được nuôi trong
chuồng là bao nhiêu, bạn hãy nhanh chóng
đánh giá từng cá thể thay vì một nhóm. Hầu
hết những người chăm sóc có thể đi kiểm tra
chuồng nuôi 1.000 con (trong điều kiện dịch
bệnh bình thường) và kiểm tra trực quan
từng cá thể heo trong khoảng một giờ.
Đi vào chuồng thật chậm để không làm
phiền heo con và đánh giá xem heo nằm
của lợn thoải mái hay căng thẳng. Heo sống
quẩn thể và thường nằm chạm vào nhau,
nhưng khi “chất đống” cho thấy sự căng
thẳng. Ngoài ra, cần đánh giá chất lượng
không khí bằng cách đánh giá cảm quan
mức độ ẩm, mùi như amoniac và tốc độ gió.
Vào chuồng và nhanh chóng kiểm tra
từng con heo từ mũi đến đuôi xem:
(a) Tình trạng cơ thể (béo, gầy…)
(b) Các tổn thuơng trên cơ thể,
(c) Mắt mở sáng, có ghèn, nhử hay không.
88 www.nhachannuoi.vn
(d) Tai không bị thương hoặc ký sinh
trùng.
(e) Da và lông phải mượt, sạch, phẳng và
đều hay có biến đổi bất thường: Xuất huyết,
ghẻ...
(f ) Đuôi không bị thương.
(g) Các khớp chân: bình thường hay
sưng khớp
h) Khả năng đi lại bình thường,
(i) Có dấu hiệu tiêu chảy
(j) Mức độ tò mò trong khi người chăm
sóc đi trong ô chuồng
Xác định và chuyển lợn bị ốm/tổn
thương/bệnh đến ô bệnh viện/chuồng Hình 2: Máng ăn sử dụng thức ăn viên hoặc thức
chăm sóc chuyên biệt để được điều trị và ăn bột được điều chỉnh phù hợp.
chăm sóc đặc biệt càng sớm càng tốt sau khi - Đánh giá xem chiều cao (Bảng 1) và tốc
xác định. độ dòng nước (Bảng 2) của núm uống có
phù hợp với độ tuổi và trọng lượng của heo
Đảm bảo lợn bị bệnh/ốm được điều trị hay không? có thể dễ dàng đo tốc độ dòng
kịp thời theo phác đồ chỉ định. nước (Hình 3). Và đặt chiều cao núm uống
phải nằm ngang vai lợn.
Xác định những con lợn không có khả Bảng 1: Chiều cao núm uống cho từng nhóm heo
năng hồi phục/tụt lại phía sau (Hình 1) và
Chiều cao núm uống cho heo
chuyển chúng đến chuồng loại thải.
Khối lượng
Chiều cao(cm) Chiều cao (inch)
heo (kg)
7-8 25 - 35 10 - 14
19 - 35 35 - 45 14 - 18
35 - 60 50 - 60 20 - 24
60 - 95 60 - 75 24 - 30
Nái hậu bị 75 30
Nái, đực 80 - 85 32 - 38
Hình 1: Heo còi, yếu không có khả năng hồi phục
KIỂM TRA CẤP ĐỘ Ô CHUỒNG
Cấp độ ô chuồng cần kiểm tra các vật
dụng, thiết bị bên trong ô chuồng có thể
ảnh hưởng bất lợi đến khả năng ăn uống,
sự tăng trưởng, sức khỏe và sự thoải mái
của heo.
Xem xét từng máng ăn để đảm bảo
máng ăn có lượng thức ăn thích hợp và thức
ăn sạch, tươi mới...
Nhìn vào từng máng ăn để đảm bảo
máng ăn được điều chỉnh chính xác (Hình 2).
 Tháng 1+2/2021

Bảng 2: Tốc độ dòng chảy núm uống 3. CẤP ĐỘ CHUỒNG NUÔI đảm bảo nhiệt độ chuồng nuôi phù hợp với
cho từng loại heo từng lứa tuổi heo (kết hợp với giàn mát).
Các vấn đề xảy ra đã xác định có thể
được khắc phục vào thời điểm thực hiện - Nhìn vào cửa chớp của quạt không
Nái mang Heo 30 - Heo >
thai
Nái đẻ
70 kg 70kg hoặc muộn hơn trong ngày. chạy để đảm bảo chúng đã được đóng hoàn
toàn.
- Ghi lại nhiệt độ không khí trong chuồng
1.5 lít/
Núm tự động 2 lít/ phút 2.5 lít/ phút 1 lít/ phút khi treo nhiệt kế ở các vị trí khác nhau trong - Xem xét tất cả các cửa hút gió để đảm
phút
chuồng. bảo chúng đang hoạt động phù hợp với
Uống tự do nhiệt độ chuồng nuôi.
(Lít/con/ngày)
15-25 25- 45 10 - 15 15 - 20 - Xác định xem nhiệt độ chuồng có tạo
sự thoải mái cho số lượng heo trong chuồng, - Nếu chuồng có rèm che hai bên, hãy
độ tuổi và mùa bằng cách quan sát hoạt quan sát xem rèm có ở đúng vị trí cần che
động thở và nằm của chúng. (Hình 4 và 5) chắn ánh nắng hay không?
- Tìm kiếm những tấm rèm bị xệ và lỗ
thủng trên những tấm rèm đã đóng kín.
- Tìm các vết nứt trên tường, trần bên
trong (mùa đông) để không khí lạnh không
lọt vào.
- Kiểm tra độ sạch ở cả hai mặt của cánh
quạt và cửa chớp. Đảm bảo cửa chớp hoạt
động tốt.
- Nhìn vào toàn bộ hệ thống phân phối thức
ăn chăn nuôi để đảm bảo nó hoạt động tốt.
Hình 3: Kiểm tra tốc độ dòng chảy của núm uống
Hình 4: Heo nằm thoải mái - Nghe và phát bất kỳ âm thanh kỳ lạ
Kiểm tra sàn chuồng xem có bị ẩm ướt nào từ quạt, máy bơm và các thiết bị trong
quá mức, phân tích tụ và các dấu hiệu tiêu chuồng nuôi đang vận hành…
chảy hay không.
- Đối với thời gian trong ngày vào mùa
Quan sát vách ngăn chuồng xem có bị
hè cần kiểm tra dàn mát: nước có phân bố
hư hỏng gì không, dẫn đến các lỗ thủng trên
đều hay không? Có bị thủng hay không? Có
vách ngăn hoặc que sắt uốn cong có thể làm
lợn bị thương. bị nghẹt do rêu, cặn hay không để sửa chữa,
vệ sinh đảm bảo dàn mát hoạt động tốt.
Đánh giá xem mỗi heo trong chuồng có
đủ diện tích sàn hay không. Nhiệt độ chuồng - Đảm bảo chạy dàn mát khi nhiệt độ
nuôi có thể ảnh hưởng đến yêu cầu diện tích chuồng nuôi >25oC.
sàn cho mỗi heo (Bảng 3). - Cần đo tốc độ không khí đi qua giàn
Bảng 3: Mật độ nuôi nhốt theo từng giai đoạn mát bằng máy đo lưu lượng khí. Nếu hoạt
sinh trưởng động bình thường, tốc độ tối đa phải là 400
Hình 5: Heo lạnh, chuồng ẩm ướt feet / phút.
- Xác định “điểm nóng” trong chuồng - Nếu sử dụng làm mát bằng phun sương,
50 2.9 bằng cách nhận biết liên tục về sự thay đổi hãy kiểm tra hệ thống để xác định xem nó có
100 4.6 nhiệt độ. hoạt động bình thường hay không.
150 6.1 - Tìm dấu hiệu của độ ẩm cao (ẩm ướt - Đối với chuồng hầm
trên nền, trần, tường hoặc thiết bị).
200 7.3 • Nhìn xuống hầm phân để xác định
- Đánh giá xem chuồng có mùi/mùi hôi xem hầm có quá đầy hay không? Lưu
250 8.5 bất thường (amoniac cao) và mức độ bụi hay thông không khí thế nào và đảm bảo
300 9.6 không. các quạt hầm đang chạy.
Đánh giá nhóm heo trong mỗi chuồng - Trong chuồng thông gió tự nhiên, hãy • Nhìn vào hố phân có nút kéo để xác
bệnh viện để xác định xem chuồng có cung quan sát tất cả các cửa hút gió, cửa thoát khí, định xem hố có cần được làm trống
cấp môi trường ấm, khô, không có gió lùa rèm cửa và cửa hông để xác định xem chúng hay không.
cho nhóm heo bệnh hay không? có được đặt ở vị trí chính xác để không khí
• Nếu chuồng có máy cào phân dưới
Trong những tháng mùa hè, hãy kiểm tra lưu thông thích hợp hay không.
sàn, hãy kiểm tra để đảm bảo cào
và điều chỉnh hệ thống làm mát (Quạt, giàn - Xem xét tất cả các quạt hút để đảm bảo phân hoạt động tốt.
mát) cho phù hợp với điều kiện thời tiết và chúng hoạt động tốt và đảm bảo tất cả các
giai đoạn phát triển của vật nuôi. Nguyễn Văn Minh
quạt thông gió được chỉ định hoạt động để
Trung tâm Vet24h

www.nhachannuoi.vn 89
collectively referred Chào Xuân to TânThe Sửugoal is to neatly cut o the sharp tips of the teeth
med on baby pigs once using a small set of sharp, clean side cutters dipped in al-
ures vary among opera- cohol, iodine, or a similar antiseptic between each piglet.
CÁCdocking
edle teeth, QUY TRÌNH NGOẠI KHOA TRÊN HEO CON
VÀ NHỮNG MaterialsVẤN ĐỀ CẦN LƯU Ý
medication(s), identi-
These procedures are required:
biological Một need số quy the quản Sharp
of trình pair of side cutters, small container of antiseptic.
lý sản xuất gọi chung là “quy trình” được thực hiện trên heo con theo mẹ.
producer. Các Processing
quy trình xử lý ngoại khoa khác nhau, nhưng thường bao gồm mài nanh, cắt đuôi, cắt tai, xăm
tai, thiến hoạn và tiêm sắt và các thuốc khác. Các quy trình này được thực hiện để đảm bảo cho
e teethcácand hoạtiron động sinh injec- Procedure:
lý quan trọng của heo hoặc nhu cầu quản lý của người chăn nuôi.
8 hours after birth, so 1. Wash cutters in hot soapy water and disinfect before
Tổng quan 4. Các bước tiến hành
her the Cácrst quy or second
trình xử lý như mài nanh, bấm nanh và tiêmuse.sắt cần Check
được thực hiệnblades Bước 1.for damage,
Rửa kìm bấm nanh hoặc lưỡiifmàievident
nanh trong nướcuse another
xà phòng nóng

procedures
được tiên hànhcan vào ngày be
từ 24 đến 48 giờ sau khi sinh, vì vậy hầu hết các quy trình xử lý các ổ đẻ thường và khử trùng trước khi sử dụng. Kiểm tra các kìm và lưỡi mài xem có bị hư hại
instrument.
đầu tiên hoặc ngày thứ hai sau khi sinh. Always
không, nếu không have ổn, hãya sửspare
dụng dụng cụ on khác.hand.
Luôn luôn có sẵn dụng cụ
with thetuổi,exception
ngoại trừ việc thiến cóof
Các quy trình sau đây có thể được thực hiện trên lợn con từ 0 đến 3 ngày thay thế trong tay.
2.vào từHold
thể được thực hiện ngày 3-7. each
Mục tiêu củapiglet Bước with the
2. Giữ từng con heothird nger
con bằng ngón placed
tay thứ ba đặt ở góc hàmin the
và ngón
ays 3-7. The
cần được thực hiện.objec-
chủ đề này là giải thích cách xử lý lợn con và giải thích lý do tại sao mỗi quy trình tay thứ tư trên miệng để ngăn tiếng kêu.
angle of the jawBướcand the
3. Đặt kìm bấmfourth nger
hoặc lưới mài song across
song với xương the
hàm và tiến hànhtra-
to process piglets and
Điều quan trọng là phải tách lợn con ra khỏi lợn nái để bạn có thực hiện các bấm hoặc mài dứt khoát. Không hướng kìm bấm hoặc lưỡi mài vào nướu.
thao tác mà không gặp nguy hiểm và mất tập trung do chea
sự hung dữ tocủa suppress
heo nái
Bướcsquealing.
4: Sau khi thực hiện, dùng ngón tay kiểm tra nanh sau xử lý phải đảm
erformed.
bảo vệ con. Ngoài ra, điều quan trọng là heo con sau khi được xử lý phải ở nơi
bảo không còn các đầu nhọn, làm sạch và sát trùng kìm bấm hoặc lưỡi mài để
khô ráo, sạch sẽ để nằm trong chuồng.
I. BẤM NANH - MÀI NANH
3. Place the clippers chuẩn bị choparallel to the jaw bone and clip.
heo con tiếp theo.
II. CẮT ĐUÔI
ets fromnanh
✓ ✓
1. Tại sao phải bấm nanh - mài nanh
Heothecon sow
sinh ra với so
tám you
chiếc răng nanh. Lý do Do
chính đểnot
bấm point
nanh - mài the 1. Tạiclippers
sao phải cắt đuôiinto the gum.

ofheoa nái miễn4.cưỡngMake

cho con bú. sure there are not sharp
của áp xe ởpoints left,
gây đauclean the
là để ngăn ngừa tổn thương đối với núm vú và bầu vú của heo nái, Việc cắt đuôi được thực hiện để hạn chế việc cắn đuôi, gây nhiễm trùng và
ger and distrđiều này có action
thể dẫn đến việc có thể dẫn đến sự phát triển xương cột sống, dữ dội và giảm

vú. Vết thương trên mặt choclippers inđiềupreparation fortừ việc

next piglet.
✓✓ Nó cũng có thể ngăn ngừa vết thương vùng mặt của những con cùng lứa chất lượng thân thịt khi giết mổ
nt that after khi tranhthenhau númpiglets lợn con có thể tạo 2. Nguy cơ phát sinh cắt đuôi
kiện cho vi khuẩn tụ cầu (vi khuẩn gây viêm da tiết dịch) và liên cầu khuẩn
dry, cleanxâmplace nhập vào cơto lie
thể và dẫninđến sự phát sinh, phát triển của những bệnh
✓✓ Việc cắt đuôi quá sát vào cơ thể có thể làm tổn thương các cơ nâng âm hộ
và hậu môn và gia tăng nguy cơ bị sa trực tràng
này ở giai đoạn về sau. ✓✓ Ngoài ra, khi cắt không được để quá dài, bởi vì dễ bị phát sinh tình trạng
2. Nguy cơ từ việc bấm nanh - mài nanh
Docking Tails
Nếu việc bấm nanh - mài nanh không được thực hiện đúng cách có thể dẫn
cắn đuôi và việc cắt đuôi là vô ích.
✓✓ Đối với heo chọn làm giống, khi để đuôi dài sẽ làm tăng quy cơ viêm âm hộ,
Reason:
đến tổn thương nướu hoặc chân răng. Nhiễm trùng có thể do mài nanh - bấm
nanh răng quá gần nướu gây tổn thương nướu và chân răng.
tử cung khi bước vào giai đoạn sinh sản
3. Dụng cụ và hoá chất
Hoặc, nếu dụng cụ được sử dụng bị han rỉ hoặc bị gãy, răng có thể bị dập
Tail docking is done to prevent tail
vỡ gây chảy máu chân răng và nhiễm trùng. Khi viêm nhiễm làm cho heo con ăn ✓✓ Dụng cụ thiết yếu: Kìm bấm nanh sắc bén hoặc máy mài nanh
uống khó khăn và ảnh hưởng đến tăng trọng sau này. ✓✓ Hoá chất cần thiết: Cồn 70 độ hoặc cồn Iodine hoặc thuốc sát trùng tương tự
biting, which causes infection and can
Mục đích của việc này là để cắt gọn các đầu nhọn của răng bằng cách sử 4. Các bước tiến hành
eth. The main reason
dụng một bộ kìm bấm nanh sắc bén hoặc máy mài nanh, các dụng cụ này cần
lead to development of abscesses in
nhúng trong cồn 70 độ, i-ốt hoặc chất sát trùng tương tự sau mỗi lần thực hiện
Bước 1. Rửa kìm bấm đuôi trong nước xà phòng nóng và khử trùng trước
khi sử dụng. Kiểm tra các kìm xem có bị hư hại không, nếu không ổn, hãy sử
to với mỗi heo con. dụng dụng cụ khác. Luôn luôn có sẵn dụng cụ thay thế trong tay.
the spine, severe pain, and carcass con- Bước 2. Giữ phần đuôi bên hông đưa vào máy cắt hoặc kìm bấm và cắt
ow’s demnations at slaughter.
nhanh. Chỉ để lại một từ 1.5 - 2cm của đuôi. Dùng bình xịt sát trùng hoặc bông
nhúng sát trùng phần đuôi vừa xử lý.
uc- Bước 3: Sau khi thực hiện, đặt dụng cụ vào chất khử trùng khi không sử dụng.
Bước 4. Trước khi thả heo con chuồng trở lại chuồng, hãy kiểm tra để đảm
It bảo rằng tất cả các vết thương đã ngừng chảy máu. Bất kỳ lần cắt đuôi nào cũng
Caution: sẽ ngừng chảy máu sau 30 giây sau khi làm thủ thuật.
tter-
Clipping the tail too close to the body
acial
may damage the muscles suppor ting the vulva and anus
ylo-
and cause prolapse. Also, when cutting do not be tempt-
uses
Bấm nanh bằng kìm ed to bằng
Mài nanh leave máy half of the tail, because tail biting will occur at
dy 3. Dụng cụ - hoá chất
✓✓ Dụng cụ thiết yếu: Kìm bấm nanh sắc bén this length
hoặc máy mài nanh and the procedure will have been useless.
ent of this disease.
✓✓ Hoá chất cần thiết: Cồn 70 độ hoặc cồn Iodine hoặc thuốc sát trùng tương tự Cắt đuôi cho heo con ở ngày tuổi đầu tiên, chỉ để lại 1.5 - 2cm

90 www.nhachannuoi.vn Materials required:

rly, it may result in Sharp pair of side cutters or scissors, small container of
 Tháng 1+2/2021

III. TIÊM SẮT CHO HEO CON ✓✓ Gắn thẻ tai: Khi gắn thẻ vào tai, việc định vị và vệ sinh là rất quan trọng. Đảm
Trong chăn nuôi công nghiệp, heo con cần được bổ sung sắt vì sữa heo nái bảo rằng các thẻ được sạch sẽ và thông số trên thẻ không bị mờ theo thời
chỉ chứa 1 ít khoáng chất này, đồng thời heo con sinh ra có mức dự trữ sắt thấp gian. Ngoài ra, hãy đảm bảo rằng dụng cụ bấm thẻ tai được vệ sinh sạch sẽ và
nhưng lại cần nhiều cho sự phát triển ở những tuần tuổi đầu tiên được khử trùng trước khi tiến hành và lặp lại sau mỗi lần sử dụng.
1. Tại sao phải tiêm sắt ✓✓ Bộ phát tín hiệu: Các thẻ điện tử được sử dụng trong hệ thống vớibộ nạp
✓✓ Sữa heo nái chứa không đủ hàm lượng sắt và heo con được sinh ra với tự động có thể được đọc hoặc phản hồi lại các xung điện tử.Chúng cũng
lượng sắt dự trữ tối thiểu.Lợn con sinh ra trong tự nhiên hoặc nuôi chăn có thể được sử dụng để lưu trữ dữ liệu và được nhận dạng ở khoảng cách
thả tự do dã nhận được hầu hết lượng sắt cần thiết từ việc gặm liếm đất. xa với heo.
✓✓ Nhưng khi nuôi nhốt trên nền hoặc sàn thì heo con sinh ra cần bổ sung sắt ✓✓ Cấy chíp điện tử: Đây là những bóng bán dẫn được bọc trong bộ cấy rất
chủ động để ngăn ngừa bệnh thiếu máu do thiếu sắt, có thể dẫn tới chậm nhỏ và không gây phản ứng phụ. Chúng được cấy dưới da ở gốc tai và lưu
tăng trưởng và phát triển trữ nhiều loại thông tin. Chíp điện tử vẫn đang trong giai đoạn phát triển
✓✓ Bổ sung sắt cho heo con có thể được cung cấp bằng cách tiêm hoặc uống. thử nghiệm trên heo.
Tiêm là phương pháp được ưa chuộng vì dễ điều chỉnh liều lượng và khả
năng đảm bảo cho lợn connhận đủ lượng cần thiết cho nhu cầu của chúng.
Để cung cấp sắt, khuyến cáo cần tiêm sắt cho heo con từ lúc 3 ngày tuổi
với liều 200mg sắt dextran, có thể lặp lại lúc 10 ngày tuổi với liều tương tự
nếu cần thiết.
2. Nguy cơ khi tiêm sắt
✓✓ Đảm bảo giữ heo đúng cách và thay kim ít nhất 3 con một lần hoặc nếu
kim bị hỏng.
✓✓ Nên tiêm sắt tại vị trí cổ heo con mà không tiêm ở bắt đùi sau để tránh các
vấn đề què chân và áp xe trên heo.
Định danh bằng hình thức bấm tai Định danh bằng cách đeo thẻ tai
✓✓ Khi tiêm sắt hoặc các thuốc khác chung kim làm gia tăng nguy cơ lây
nhiễm liên cầu khuẩn, dịch tả heo châu phi và nhiều bệnh khác. V. THIẾN HEO
3. Dụng cụ và hoá chất 1. Tại sao phải thiến heo
✓✓ Thuốc và hoá chất: Sắtdextran hoặc sắt B12. ✓✓ Thiến hoặc phẫu thuật cắt bỏ cả hai tinh hoàn là điều cần thiết để ngăn heo
✓✓ Dụng cụ: ống tiêm, kim tiêm 7 hoặc ống tiêm tự động dùng 1 hoặc 2 ml tuỳ đực nuôi thương phẩm không dục ảnh hưởng tới tăng trọng,
theo sản phẩm sắt sử dụng ✓✓ Đồng thời, khi heo đực được thiến không gây ảnh hưởng tới chất lượng
4. Các bước tiến hành thịt (mùi hoi), phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng.
Bước 1. Hút đầy chế phẩm vào ống tiêm. 2. Nguy cơ phát sinh khi thiến
Bước 2. Nâng heo con bằng chân sau nhưng giữ cho chân trước thẳng ✓✓ Lợn con có thể thiến trong vòng 5 -7 ngày sau khi sinh.
hàng với thân càng tốt. Việc tổn thương cơ và gâncó thể xảy ranếu lợn bị giữ ✓✓ Khi lợn lớn hơn hoặc già hơn cần được thiến, nên sử dụng thuốc gây tê cục
chân ở góc vuông với cơ thể. bộ hoặc gây mê toàn thân dưới sự hướng dẫn của bác sĩ thú y.
Bước 3. Tiêm sau gốc tai ở 1/3 chóp tai dọc thân ở một bên cổ và chếch 01 3. Dụng cụ và hoá chất
góc 45˚. Tiêm 1 hoặc 2 ml (200 mg). ✓✓ Dụng cụ: Lưỡi dao mổ và cán dao phẫu thuật, panh, kéo.
Bước 4. Sau khi tiêm dùng tay ấn nhẹ lên chỗ tiêm khoảng 5s tránh việc ✓✓ Hoá chất: dung dịch sát khuẩn, bông gòn, bình xịt i-ốt.
trào thuốc hoặc chảy máu. 4. Các bước tiến hành
Bước 1: Một người giữ lợn con giữa hai chân có tinh hoàn như hình minh
họa hoặc có thể dùng giá đỡ. Nâng tinh hoàn lên bề mặt bằng ngón tay cái và
ngón trỏ. Dùng bông gòn tẩm thuốc sát trùng lau sạch bên ngoài tinh hoàn.
Kiểm tra để đảm bảo không có sa ruột.
Bước 2. Dùng dao rạch thành 2 vết rạch nhỏ vuông góc da mỗi bên dịch
hoàn và bộc lộ chúng, mỗi vết rạch 1 bên tinh hoàn.
Bước 3. Kéo nhanh dịch hoàn ra ngoài bằng một lực kéo nhanh hoặc cũng
có thể kéo tinh hoàn ra và cắt bỏ.
Bước 4: Cắt thừng dịch hoàn bằng dao hoặc kéo sạch
Bước 5. Sát trùng vết cắt bằng dung dịch sát khuẩn hoặc bằng iốt, không
cần chỉ khâu.
Tiêm sâu bắp thịt ở 1/3 chóp tai dọc thân\

IV. ĐỊNH DANH HEO CON

1. Tại sao phải định danh
✓✓ Định danh heo con là cần thiết cho các thủ tục theo dõi và quản lý chăn
nuôi.
✓✓ Một số phương pháp khác nhau được sử dụng để định danh heo tùy thuộc
vào loại hình và mục tiêu của các nhà quản lý chăn nuôi: cắt tai, xăm, gắn
thẻ, bộ phát tín hiệu hoặc chíp điện tử.
2. Phương pháp triển khai
✓✓ Cắt tai: Sử dụng kìm bấm tai đã được khử trùng và tạo các vết khía ở các vị
trí thích hợp trên tai tùy theo quy ước bấm tai được sử dụng.
✓✓ Xăm tai: Sử dụng khuôn dập trên các con số hoặc chữ cái có gai chiều cao
8mm (5/16 inch) là kích thước dùng cho heo con từ 3-21 ngày. Tai là vị trí
phổ biến nhất của lợn ở độ tuổi này. Mực xăm màu xanh lá cây hiển thị tốt Thiến heo con ở 5 - 7 ngày sau sinh
nhất và được giữ lại lâu hơn ở các giống da trắng để lại dấu vĩnh viễn. Nguyễn Văn Minh
Trung tâm Vet24h

www.nhachannuoi.vn 91
 Chào Xuân Tân Sửu
Đến đồng cừu An Hòa,
ngắm dấu chân mục
“Gió như Phan, nắng như
Rang” là câu nói cửa miệng
của những người từng biết về
Ninh Thuận, bởi đây là tỉnh có
lượng mưa thấp nhất và nguy
cơ sa mạc hóa cao nhất ở nước
ta. Thế nhưng, địa phương này
nổi tiếng với nhiều nông sản
độc đáo không “đụng hàng”
với những tỉnh khác, đó là
C
trồng nho và chăn nuôi cừu.
húng tôi đến Đồng cừu An Hòa
thuộc thôn An Hòa, xã Xuân Hải,
huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận,
nằm cách trung tâm thành phố
Phan Rang - Tháp Chàm khoảng
16km. Mở ra trước mắt là thảo nguyên vô cùng
rộng lớn và tuyệt đẹp kề bên một dãy núi, trên
thảo nguyên là những đồng cỏ bao la và rất
đỗi bình yên, và phong cảnh lạ lùng bí ẩn. Đây
là địa điểm chăn nuôi và thả cừu tự do lớn nhất
tỉnh Ninh Thuận, với hàng trăm đàn cừu được
chăn thả, mỗi đàn từ hàng chục con đến hàng
nghìn con.
92 www.nhachannuoi.vn
VẺ ĐẸP ĐỒNG CỪU
Những năm gần đây, Đồng cừu An Hòa
trở thành nơi thu hút người tứ xứ tìm đến tham
quan, ngắm cảnh, chụp ảnh và trải nghiệm
cuộc sống du mục của nông dân chăn cừu.
Trên thảo nguyên An Hòa, cừu của hàng trăm
hộ được lùa ra ăn cỏ và cây bụi từ sáng đến
chiều, để tránh lẫn lộn vật nuôi của nhà mình
với nhà khác, người dân bản địa phân biệt cừu
nhà mình bằng cách bôi phẩm đỏ hoặc mực
xanh trên lưng của chúng để dễ nhận dạng.
Mỗi khi di chuyển thành đàn, cừu chen chúc
nhau nhìn rất dễ thương. Chiều về, khi ánh mặt
trời dần khuất sau những dãy núi phía xa cũng
là lúc những đàn cừu được lùa về chuồng.
Những người đàn ông đen sạm vì nắng vất
vả lùa chúng về để lại những cánh đồng cỏ
trơ trọi, những đám bụi ngùn ngụt phía sau.
Những người chăn cừu ở đây chủ yếu là người
dân tộc Chăm, chăn thuê cho các ông chủ,
người bỏ vốn ra mua cừu. Họ sẽ “ăn chia” lãi tỷ
lệ theo 7:3 hoặc 6:4 khi bán đàn cừu.
Anh Đạo Văn Lơ, 35 tuổi, người dân tộc
Chăm làm nghề chăn cừu thuê cho một trang
trại cho biết, anh đã thâm niên tới 18 năm
trong nghề chăn cừu thuê. Với địa hình khí
hậu đặc thù, đất đai khô cằn và sa mạc hóa, ở
khu vực này đa số các loài cây cối đều không
sống được, nên không có cây nào cao quá đầu
người, tồn tại được ở đây chỉ có một vài loài cỏ
chịu hạn và cây bụi. “Do không trồng trọt canh
tác được, không có nhiều lựa chọn về công việc
cho người dân tộc Chăm sống ở đây, đa phần
chọn nghề chăn cừu thuê cho các chủ trại.
Người ta gọi chúng tôi là dân du mục, bởi phải
dẫn đàn cừu đi lang thang khắp thảo nguyền
để tìm nơi cỏ mọc và nguồn nước. Công việc
chăm nom cừu rất vất, thậm chí mất ăn mất
ngủ mỗi khi cừu bị bệnh. Bữa ăn cũng rất đơn
giản, chỉ là cơm trắng cá khô ngồi trong bụi cây
vừa ăn vừa trông cừu”, anh Lơ chia sẻ.
Ông Nguyễn Xuân Thủy, Bí thư Đảng ủy
xã Xuân Hải cho biết, xã Xuân Hải hiện có 4.245
hộ với 17.758 khẩu, sinh sống tập trung tại 9
thôn; trong đó đồng bào dân tộc Chăm chiếm
50% dân số. Thu nhập của người dân chủ yếu
dựa nông nghiệp, với 714ha ruộng chủ động
tưới từ hệ thống thủy lợi kênh Bắc, trồng 149ha
cây nho, và chăn nuôi cừu. Hiện tổng đàn cừu
cả xã khoảng 13 nghìn con.
“Cừu Phan Rang” có nguồn gốc từ Ấn Độ
đã du nhập và tồn tại ở Ninh Thuận hơn 100
năm nay, do cộng đồng người Chăm ở địa
phương nuôi cừu với mục đích để cúng tế,
lễ hội. Từ cuối những năm 1980 đến nay, cừu
được nuôi trở thành hàng hóa. Nhiều người đã
 Tháng 1+2/2021

trở thành tỷ phú nhờ chăn nuôi cừu, không ít

người trước đây từ chăn giữ cừu thuê, vươn lên
trở thành triệu phú, chủ trang trại chăn nuôi
cừu từ 500 đến 1.000 con. Điển hình như nông
dân Đạo Thanh Thích, người dân tộc Chăm ở
xã Xuân Hải được Hội Nông dân Việt Nam tặng
danh hiệu Nông dân Việt Nam xuất sắc năm
2019. Đàn gia súc của gia đình anh hiện có 200
con cừu nái giống và 50 con bò nái sinh sản. Cơ
sở chăn nuôi của anh cung cấp con giống cho
thị trường nuôi cừu vỗ béo trên địa bàn huyện
Ninh Hải với giá bán cừu giống tại chuồng 120-
140 ngàn đồng/kg. Theo ông Thích, nuôi cừu
có lợi nhuận hơn so với một số con vật khác.
Bình quân mỗi con cừu cái sẽ sinh sản từ 1 - 3
con, cứ 2 năm nếu chăm sóc tốt sẽ đẻ được 3
đợt. Sau khoảng 6 - 8 tháng nuôi mỗi con đạt
20 - 30kg thịt, giá bán dao động 70.000 - 80.000
đồng/kg loại thịt và 85.000 - 100.000 đồng/kg
loại cừu vỗ béo, mỗi con trừ chi phí lãi trên 1,5
triệu đồng.
PHÁT TRIỂN CHUỖI GIÁ TRỊ THỊT CỪU
Theo Sở NN&PTNT tỉnh Ninh Thuận, năm
2018, đàn cừu ở Ninh Thuận khoảng 142.000
con, chiếm hơn 90% tổng đàn cừu của cả nước.
Vào thời điểm tháng 11/2020, ước tính tổng
đàn cừu toàn tỉnh có 135.000 con. Lý giải về số
liệu sụt giảm là do vào mùa hè, từ tháng 7 đến
tháng 10 vừa qua, đa số các chủ trong trại cừu
đều xuất chuồng bán cho thương lái vì là mùa
cừu béo lại được giá.
So với các loại gia súc khác như: bò, dê
thì nuôi cừu đơn giản hơn và thức ăn cũng dồi
dào hơn, thường mọc hoang dã trong thiên
nhiên và đặc biệt thích nghi với vùng đất khô
của của tỉnh. Thông thường cừu tăng trưởng
khá nhanh. Cừu cái khoảng 8 đến 9 tháng tuổi
đã có khả năng sinh sản 2 lứa trong vòng 13
tháng, mỗi lứa từ 1 đến 2 con. Nuôi cừu thịt
trong thời gian khoảng từ 7 đến 8 tháng có thể Cuối năm 2017, sản phẩm thịt cừu Ninh Phát triển nuôi cừu theo chuỗi giá trị đã
xuất chuồng, cung cấp cho thị trường tiêu thụ. Thuận được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học khắc phục được những bất cập về chăn nuôi
Vài năm gần đây, cừu thịt và giống “cừu Phan và Công nghệ) cấp Giấy chứng nhận Chỉ dẫn nhỏ, lẻ thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa người
Rang” được tiêu thụ mạnh trên thị trường địa lý, đã khẳng định được thương hiệu mạnh sản xuất và thị trường tiêu thụ. Các mô hình
trong tỉnh và các tỉnh phía Nam. trên thị trường cả nước. Người tiêu dùng ngày liên kết với doanh nghiệp đang hoạt động
càng thích sử dụng thịt cừu Ninh Thuận, khiến có hiệu quả đã giúp các hộ chăn nuôi không
Nhận thấy thế mạnh trong việc phát triển phải qua khâu trung gian để bán sản phẩm,
cho giá mặt hàng này tăng mạnh. Chăn nuôi
chăn nuôi cừu, trong thập kỷ trước, ngành lợi nhuận vì thế cao hơn. Nghề nuôi cừu đang
cừu ở Ninh Thuận đang ngày càng phát triển phát triển lên tầm cao mới khi gần đây có sự
nông nghiệp tỉnh Ninh Thuận đã nhập cừu
theo hướng hình thành các trang trại tập trung quan tâm, vào cuộc đồng bộ của các cấp, các
giống Dorper và White Suffolk từ Australia về gắn với du lịch. Đặc biệt, mô hình liên kết theo ngành trong việc hỗ trợ nông dân xây dựng
chuyển giao cho các trang trại nuôi lai tạo với chuỗi giá trị đang có xu hướng phát triển chiến lược, chương trình, kế hoạch để thúc đẩy
giống cừu địa phương để nâng cao chất lượng mạnh, với một số doanh nghiệp đi đầu trong phát triển ngành nuôi cừu tỉnh theo hướng
giống. Cừu lai với ưu điểm không kén thức ăn, đầu tư con giống, bao tiêu sản phẩm cho nông bền vững. Các chính sách hỗ trợ nông dân
được chăn thả ngoài tự nhiên góp phần làm dân, tạo sinh kế cho nhiều hộ nghèo. Các hoạt nuôi cừu, hỗ trợ triển khai các mô hình chuyển
cho chất lượng thịt có sự khác biệt so với thịt động liên kết chăn nuôi cừu cũng đã mở rộng giao khoa học và công nghệ vào chăn nuôi,
cừu ở các tỉnh khác, tạo nên danh tiếng sản thị phần thịt cừu ở các tỉnh, thành phố trong đăng ký nhãn hiệu, xúc tiến thương mại, kết
phẩm thịt cừu Ninh Thuận. nối thị trường được thực thi có hiệu quả.
cả nước.
Chu Khôi

www.nhachannuoi.vn 93
 Chào Xuân Tân Sửu
Ảnh: Đinh Văn Cải
CON TRÂU, MỘT BIỂU TƯỢNG CỦA
VĂN HÓA VIỆT NAM
Năm con Chuột sắp trôi
qua, Tết con Trâu sắp đến.
Trong 12 con giáp, con trâu là
con vật gần gũi nhất với người
nông dân, trở thành một biểu
tượng của nền văn minh nông
nghiệp lúa nước.
MỘT BIỂU TƯỢNG ĐẸP
Con trâu vàng được chọn làm linh vật của
SEA Games 22 tổ chức tại Việt Nam năm 2003.
Ban tổ chức đã thuyết minh về linh vật như sau:
“Biểu tượng vui của SEA Games 22 được đặt
tên là Trâu Vàng. Với bản chất hiền lành, hoà
đồng và chăm chỉ, hình ảnh con trâu gần gũi,
thân mật với người dân trong nền văn minh
lúa nước của Việt Nam và các nước Đông Nam
Á. Trâu Vàng (còn gọi là Kim Ngưu) gắn với sự
tích Hồ Tây của Thủ đô Hà Nội. Trâu Vàng tượng
94 www.nhachannuoi.vn
trưng cho ước vọng về mùa màng tốt đẹp, ấm
no, hạnh phúc, sức mạnh và tinh thần thượng
võ của người Việt”.
Các nhà nghiên cứu văn hóa, triết học
thường nhắc đến chi tiết Lão Tử cưỡi con trâu
rời khỏi Trung Hoa. Còn Tuệ Trung Thượng Sĩ
Trần Tung, anh ruột Trần Hưng Đạo thì coi con
trâu đất chính là Phật. Các bậc cao nhân ấy
chắc chắn đã tìm thấy ở con trâu những đặc
trưng phù hợp với đạo lý sâu xa của mình.
Những câu tục ngữ, thành ngữ “Con trâu
là đầu cơ nghiệp”, “tậu trâu cưới vợ, làm nhà…”,
“ruộng sâu, trâu nái”, “chín đụn mười trâu”…đã
nói lên vị trí, vai trò quan trọng của con trâu đối
với sản nghiệp người nông dân. Con trâu gắn
bó mật thiết với người nông dân. Từ lúc bé xíu,
các cậu bé, cô bé đã biết chăn trâu, cắt cỏ giúp
bố mẹ, vừa kết hợp mò cua bắt ốc hay đánh
bài tam cúc, đánh thẻ…lớn lên chàng trai, cô
gái biết điều khiển trâu cày bừa, kéo xe, khi về
già, sức khỏe suy giảm các cụ ông, cụ bà lại vẫn
tiếp tục dắt trâu, chăn nghé giúp con cháu. Và
khi qua đời, trên nấm mồ người nông dân cỏ
mọc để trâu bò ăn.
Có lẽ không người Việt nào không biết
đến những câu ca chan chứa tình cảm này:
“Trâu ơi ta bảo trâu này-Trâu ra ngoài ruộng
cấy cày với ta-Cấy cày vốn nghiệp nông gia-Ta
đây trâu đấy ai mà quản công-Bao giờ cây lúa
còn bông-Thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn”.
Có biết bao nhiêu câu chuyện cảm động về
mối quan hệ giữa con người với loài vật hiền
lành này được lưu truyền trong dân gian.
Sự gần gũi đã tạo nên quan hệ gắn bó của
người với trâu. Nhưng có lẽ chính quá trình lao
động bên nhau cùng những nét tương đồng
về số phận, tính cách giữa người nông dân và
con trâu mới là yếu tố quan trọng khiến cho
trâu và người trở thành đôi bạn thân thiết,
thủy trung. Con trâu hiền lành chăm chỉ, vất
vả một nắng hai sương “làm không kịp thở, ăn
chẳng kịp nhai” như người, trâu cũng thật thà,

chất phác, chịu thiệt thòi do “trâu chậm uống
nước đục”, trâu cũng vững chãi, mạnh mẽ như
người, chỉ người có sức khỏe, người ta thường
nói “khỏe như trâu”. Ai đó nói trâu ngu dốt “ngu
như bò” (như trâu) hay vô cảm “đàn gẩy tai
trâu” là chưa đúng, trâu cũng thông minh, “tinh
quái” ra phết, biết “sáng tai họ, điếc tai cày”, biết
được thái độ của chủ mà xử trí.
Trâu cũng là con vật tình nghĩa, thủy
chung, xa cách nhiều năm vẫn nhớ chủ, đi xa
vẫn nhớ đường về, trả công cho người chăm
sóc hậu hĩ, xứng đáng, đến chết lại xả thân vì
con người.
Bản tính hiền lành, nhiều khi quá thật thà
nên phải chịu thiệt thòi, song trâu cũng là một
loài vật dũng mãnh, thiện chiến, không dễ
bắt nạt. Với sức khỏe phi thường “ốm trâu hơn
khỏe bò” và cặp sừng lợi hại, trâu là một chiến
binh xuất sắc. Câu chuyện “Trâu đoàn kết giết
hổ” là một bài học về tinh thần đoàn kết, hiệp
đồng sức mạnh để chống lại kẻ thù. Người
nông dân Việt Nam tìm thấy trong con trâu sức
mạnh quật cường của một dân tộc yêu hòa
bình nhưng thượng võ, bất khuất, kiên cường.
Giai thoại dân gian cũng kể rằng cậu bé Đinh
Bộ Lĩnh thuở nhỏ chăn trâu đã lấy cờ lau tập
trận, sau thành Vạn Thắng Vương lẫy lừng.
Có lẽ chỉ ở một vùng có nền văn minh
nông nghiệp lúa nước lâu đời mới có những
phong tục, lễ hội như chọi trâu, thi trâu, đâm
trâu, tạ ơn trâu…ở nước ta. Và như một lẽ tự
nhiên con trâu đã đi vào nghệ thuật, trở thành
đề tài, nguồn cảm hứng phong phú của văn
học, hội họa, điêu khắc, âm nhạc…Thật khó
lòng thống kê hết các tác phẩm nghệ thuật
có liên quan đến hình tượng con trâu. Trong kí
ức của mọi người vẫn có một hình ảnh chú bé
chăn trâu thổi sáo của bức tranh làng Hồ nổi
tiếng, bài đồng dao “Ai bảo chăn trâu là khổ?”
rồi con trâu trong các bài thơ của các danh
nhân như Nguyễn Trãi, Nguyễn Khuyến, Hồ
Chí Minh. Giữa cảnh “Gió sắc tựa gươm mài đá
núi. Rét như dùi nhọn chích cành cây”, người
tù vĩ đại Hồ Chí Minh vẫn tìm thấy sự thanh
thản, ung dung trong hình ảnh “Trẻ dẫn trâu
về, tiếng sáo bay” (Hoàng hôn).
NĂM TÂN SỬU, NÊN PHÁT HUY TINH
THẦN “VĂN HÓA TRÂU”
Có người cho rằng trong thời đại phát
triển như vũ bão của khoa học công nghệ
thì hình ảnh con trâu kềnh càng, chậm chạp
không còn phù hợp. Thời đại mới, tất cả đều
nhanh chóng, “siêu tốc”, “phi mã”, tất cả đều trở
nên gọn nhẹ, tinh xảo hơn…Tuy nhiên, mặt
trái của sự phát triển nóng, của quá trình “mở
cửa” thiếu kiểm soát chặt chẽ, chạy theo những
giá trị vật chất trước mắt đã dẫn đến những
hậu quả nghiêm trọng về văn hóa-xã hội, môi
trường…đe dọa sự phát triển bền vững, thậm
chí dự báo những thảm họa. Vì vậy, hơn lúc nào
hết, chúng ta cần chú trọng chiến lược giữ gìn
và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, những
giá trị đạo lý truyền thống tốt đẹp đã được vun
đắp ngàn đời đến nay.
Biểu tượng con Trâu rất thích hợp với
xu hướng phát triển “chậm mà chắc”, với xu
hướng coi trọng những giá trị tinh thần làm
nền tảng của đạo đức xã hội như: hiền lành, hài
hòa, chất phác, chăm chỉ, cần cù lao động, tình
nghĩa thủy chung, kiên cường. Gốc có bền,
cây mới vươn cao, nền móng có chắc chắn thì
ngôi nhà mới vững chãi được. Dân giàu, nước
mạnh; dân yên, nước vững bền. Đó là bài học
giản dị, sâu sắc của cha ông mà đôi lúc nhiều
người không nhớ.
Đối với quản lý xã hội, cần nêu phương
châm lấy dân làm gốc, tôn trọng, phát huy
quyền làm chủ của nhân dân, quan tâm đến
đời sống của dân, chú trọng đến an sinh xã
hội. Từ mấy thế kỉ trước, danh tướng Trần
Hưng Đạo trước khi lâm chung đã căn dặn
đức vua: “phải khoan thư sức dân để làm kế
sâu rễ bền gốc, đó là thượng sách giữ nước…”,
anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi cũng thiết tha
mong mỏi: “sao cho trong thôn cùng xóm
vắng không có một tiếng hờn giận oán sầu”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đã căn dặn người
cán bộ cách mạng: “việc gì có lợi cho dân, ta
phải hết sức làm, việc gì có hại cho dân, ta
phải hết sức tránh”.
Cũng khá trùng hợp, những ngày quý III
năm 2008, Đảng ta tại Hội nghị lần thứ bảy BCH
TW khoá X đã có nghị quyết “Tam nông” với tư
tưởng chăm lo phát triển nông nghiệp, nông
thôn, nâng cao đời sống người nông dân. Nghị
quyết sẽ thực sự đi vào đời sống năm con Trâu,
Trâu - con vật gần gũi nhất với người nông dân (Ảnh: Đinh Văn Cải)
Tháng 1+2/2021
góp phần thay đổi cuộc sống người nông dân
và bộ mặt nông nghiệp, nông thôn.
Đối với giáo dục, vì chạy theo thành tích,
bằng cấp, đối phó nên chúng ta không chú
trọng thực chất, đào tạo ra những con người
thiếu kiến thức căn bản, thiếu kĩ năng nghề
nghiệp, lâm vào tình cảnh dở dang, lửng lơ…
gây nên nhiều nhức nhối cho xã hội.
Một số bậc làm cha làm mẹ chỉ lo đầu tư
cho con học cho giỏi, vào trường chuyên, lớp
chọn, đỗ vào các trường đại học danh giá, tìm
kiếm những việc làm nhàn hạ, thu nhập cao,
dạy cho con những cách ứng xử vừa lòng cấp
trên, lo vun vén cho cá nhân…mà coi nhẹ giáo
dục cho con cái lòng trung thực, tình yêu lao
động, lòng nhân ái, khoan dung, hiệp nghĩa.
Nhà trường thì chú trọng việc dạy chữ, mà coi
nhẹ dạy người.
Nghĩa là chúng ta đang rời xa “văn hóa
Trâu” và xích lại gần hơn “văn hóa Cáo”, lo ngọn
quên gốc-một nguy cơ của đạo đức xã hội.
Như thế có gì là hay, là khôn ngoan, đúng như
người xưa đã cảnh tỉnh “khôn quá hóa dại”.
Nhiều người mải mê kiếm tiền, đến khi
ngoảnh nhìn lại, trong tay có tất cả nhưng lại
than thở không biết hạnh phúc là gì. Khi coi
việc kiếm tiền là mục đích sống, con người đã
tự chuốc lấy bi kịch. Khi luôn phải bận rộn toan
tính, tìm cách “khôn ngoan”, sống “lá mặt lá trái”
không tin tưởng, chân thành với mọi người thì
không thể có hạnh phúc. Hẳn mọi người còn
nhớ bi kịch của chàng Đông Ki-sốt, bi kịch của
lòng hiệp nghĩa, của lòng tốt, sự trung thực trở
nên cô độc, buồn cười trong một xã hội quá
khôn ngoan, tỉnh táo.
Hi vọng rằng năm Tân Sửu 2021, tinh thần
“văn hóa Trâu” với những phẩm chất tốt đẹp của
đạo lý truyền thống dân tộc sẽ được phục hưng.
Trần Quang Đại
www.nhachannuoi.vn 95
 Chào Xuân Tân Sửu

RONOZYME® HiPhos

RONOZYME® HiPhos - Phytase thế hệ mới

Ronozyme® HiPhos giúp cải thiện khả năng tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng;
từ đó tăng hiệu suất chăn nuôi cũng như giảm thải Phospho ra môi trường, góp
phần vào sự phát triển bền vững của ngành chăn nuôi.
Liên hệ ngay với chúng tôi để biết thêm thông tin sản phẩm:
CÔNG TY TNHH DSM NUTRITIONAL PRODUCTS VIỆT NAM
Email: Dung.Tran@dsm.com I Khoi.Huynh-man@DSM.com
Địa chỉ văn phòng đại diện: Lầu 15, MPlaza Sài Gòn, 39 Lê Duẩn, Quận 1, TP.HCM
Số điện thoại: 028 222 39 439
Website: https://www.dsm.com/anh/en.html
98 www.nhachannuoi.vn
Chúc Mừng Năm Mới
2021

CÔNG TY TNHH MTV DINH DƯỠNG ÁNH DƯƠNG KHANG

Địa chỉ: 90/10 Đường số 2, KP.1, P. Phú Mỹ, Quận 7, TP. Hồ Chí Minh
Điện thoại: 0938.171.477 (Mr Khoa) Email: levankhoa.spkt@gmail.com