ПРИРАЧНИК ЗА СНАЈПЕРИСТИ

1. ПЕШАДИСКА БРИГАДА
2. ПЕШАДИСКИ БАТАЛЈОН - ШТИП

ИЗРАБОТИЛЕ:
поручник Никола Ристовски
водник Слаѓан Бојковски
разводник Кирче Спиров

1
СОДРЖИНА

Глава 1(Снајперски Тим)

1 - Поим за снајперист……………………………………………………………..................................................5
2 - Улога и задачи…………………………………………………………………………………...................................5
3 - Снајперски мисии ……………………………………………………………...................................................5
4 - Опрема…………………………………………………………………………………...............................................6
5 - Обука……………………………………………………………………………………………….....................................8
6 - Борбена логистичка поддршка…………………………………………………………................................36
Глава 2(Командување и контрола)
1 - Планирање на мисии и подготовка.....................................................................................37
2 - Разузнавачки информации ……………………………………………………...........................................37
3- Операции...............................................................................................................................37
4- Извидување и надзор...........................................................................................................38
5- Комуникации.........................................................................................................................39
6- Колатерална штета................................................................................................................39
Глава 3 (Офанзивни операции)
1 - Брз напад……………………………………………………………………………………………….............................40
2 - Намерен напад………………………………………………………………………………………............................41
3 - Напад………………………………………………………………………………………………………….........................42
4 - Ноќен напад…………………………………………………………………………………......................................43
5 - Инфилтрација………………………………………………………………………………………………......................44
Глава 4 (Дефанзивни операции)
1 - Фаза на подготвување…………………………………………………………………………………......................45
2 - Сили за поддршка……………………………………………………………………………………….......................45
3 - Главна дефанзивна битка………………………………………………………………………….........................45
4 - Имплементирање на резервите…………………………………………………………………………………......46
Глава 5 (Одложување на операции)
1 -Извидување…………………………………………………………………........................................................48
2 - Разрешување и одложување…………………………………………………………………….........................48
3 - Огнена поддршка……………………………………………………………………..……………….........................49
4 - Резерва……………………………………………………………………………………………………….........................49
Глава 6 (Овозможување на активности)
1 - Извиднички операции……………………………………………………………………………….........................51
2 - Безбедносни операции……………………………………………………………………..……...........................53
3 - Напредување до контактот……………………………………………………………………………....................53
4 - Контакт во разминување……………………………………………………………………………........................53
5 - Операции за поврзување……………………………………………………………………………………...............54
6 - Замена на трупи во борба………………………………………………………………………………………...........54
7 -Повлекување…………………………………………………………………..………………………............................55

2
Глава 7 (Операции за стабилност)
1 - Патролирање …………………………………………………………….......................................................…56
2 - Обезбедување на базата………………………………………………………………………….............…..........57
3 - Операции од видот пунктови за проверка на возила……………………………………………..........58
4 - Кордон операции……………………………………………………………..……………………........................….59
5 - Конвојски операции………………………………………………………………………………........................…..60
6 - Операции за јавен ред и мир (ЈРМ)…………………………………………………………...................….…60
7 - Набљудување - Прикриено и откриено……………………………………………………………………........61
Глава 8 (Контра снајперски операции)
1 - Идентификација на непријателски снајперисти…………………………......................................62
2 - Контра мерки……………………………………………………………………………………………….......................64
3 - Спроведување на контра снајперска операција…………………………………………......................65
4 - Времетраење……………………………………………………………………………………………….......................66
Глава 9 (Други операциони задачи)
1 - Патролирање………………………………………….………………………………………………............................69
2 -Напади………….…………………………………………………………………………………....................................71
3 -Заседи……………………………………………………………………………..…..................................................75
4 - Позиции или скришни (снајперски) ровови за набљудување…......................................…82
5 - Борбена процедура...............................................................................................................92
6 - Планирање и подготовка………………………………………………………………………………....................92
7 - Клучни информации ………………………………………....................................................................93
8 - Пробни техники.....................................................................................................................94
9 - Прелиминарни Поместувања, Патеки за излез и Движење до ЗМПЦ…...........................94
10 - Извидување и Поседнување...............................................................................................95
11 - НМ во урбаната средина.....................................................................................................97
Глава 10 (Операции во специфични ситуации и околини)
1 - Борба во изградени подрачја……........................................................................................110
2 - Операции во џунгли.............................................................................................................117
3 - Употреба...............................................................................................................................119
4 - Патролирање………………………………………………………………………………………….……….………......…119
5 - Офанзивни операции………………………………………………………………………………………….…..........120
6 - Заседи ………………………………………………………………………………................................................120
7 - Операции во пустина и екстремно жешки услови………………............................................121
8 - Сили за поддршка…………………………………………………………………………………………………........…123
9 - Офанзивни операции ………………………………………………………….............................................123
10 - Одбранбени операции …………………………………………………….……………………………...............126
Глава 11 (Операции во планина)
1 - Тактичко движење....……………………………………………………………………………………………….........128
2 - Извидување……………………………………………………………………………………………………………..........129
3 - Офанзивни операции…………………………………………………………………………………….………..........129
4 - Инфилтрација.......................................................................................................................129
5 – Реорганизација....................................................................................................................129

3
6 - Одбранбени операции.......................................................................................................129
7 - Сила за поддршка...............................................................................................................130
8 - Операции за одложување на непријателот......................................................................130
9 - Операции во ладни временски услови.............................................................................130
10 - Офанзивни операции........................................................................................................131
11 - Одбранбени операции......................................................................................................132
12 - Преодни фази.....................................................................................................................132
Глава 12 (Преминување и пробивање на печки)
1 - Општо....................................................................................................................................134
2 - Сили и Задачи......................................................................................................................134
3 - Операции во шуми...............................................................................................................135
4 - Офанзивни операции..........................................................................................................135
5 -Операции за чистење на шуми и изолирани области.......................................................136
6 – Распоредување за напад....................................................................................................137
7 - Дејствување на непријателот..............................................................................................137
8 - Реорганизација.....................................................................................................................137
9 –Празнини..............................................................................................................................138
Глава 13 (Операции во услови на ограничена видливост)
1 – Вовед………………………………………………………………………………………………………….……………………139
2 - Офанзивни операции………………………………………………………………....................…………………..139
3 - Одбранбени операции........................................................................................................139
4 - Задржувачки операции …………………………………………………………………………..........................139
Глава 14 (Контра бунтовнички Операции)
1 - Вовед…………………………………………………………………………………………………………………...............140
2 - Офанзивни операции……………………………………………............................................................140
3 - Заседи…………………………………………………...............................................................................141
4 - Одбранбени бази…………………………………………………………………………………………………….........141
5 - Патролирање……………………………………………………................................................................142
6 - Кордон операции …………………………………………………..…………………………………………..............142
7 - Контра снајперизам………………………………………………............................................................143

4
Глава 1 (Снајперски Тим)

1. Поим за снајперист

Снајперист е војник со одлични психо-физички карактеристики, со одлична техника на

гаѓање, обучен и оспсобен за детектирање и избор на цели од значење, кој остварува
погодок на селектираните цели на големо растојание.

Концептот на оперативност е снајперски пар, од кој едниот е стрелец (снајперист), додека

другиот е набљудувач. Набљудувачот ги лоцира целите и за тоа го известува снајперистот.
Понекогаш снајперистите можат да оперираат и во тим од тројца или четворица поради
поголема заштита.

Снајперскиот тим (одделение,вод или група) е дел од разузнувачкото набљудување,

пронаоѓање на цели, извидување и организација на тим (одделение, вод или група) и
неговата големина мож да биде променлива во зависност на задачата. Секој тим е од по 2
снајперски парови. Снајперистите оперираат како парови се со цел да се овозможи на
снајперистот да се сконцентрира на отварање на оган врз метата, додека набљудувачот го
известува за сегашни и идни мети и за корекции доколку бидат потребни.

2. Улога и задачи

Улогата на снајперистот е да лоцира, набљудува и уништува клучни непријателски

приоритетни цели, жива сила и опрема со директен прецизен оган. Селектирани цели се
оние кои го имаат најголемото влијание на бојното поле, а со тоа и сите непријателски
дејствија кои се спроведуваат во текот на борбените дејствија. Снајперистите даваат
“приоритет на целите” во согласност со командирските побарувања.

Видови на снајперски мисии

Примарна мисија – Да ги подржува борбените операции преку обезбедување на преизен

оган на селектирани цели од претходно уредена позиција.

Секундарна мисија - Собирање и изведување на информации од бојното поле.

Снајперска мисија – Придодаденост на еден или повеќе снајперски тимови кои

овозможуваат прецизен оган на селектирани или други можни цели, собирање и
изведување на информации од бојното поле или пак комбинација од сево ова со цел
успешно спроведување на мисијата на подржаната единица.

5
Снајперистите ги имаат следниве задачи во сите операции:

• Да го прекинат ланецот на команда со отварање на прецизен оган на селектирани

непријателски цели.
• Да го неутрализираат непријателот, да го попречат планираниот развој на
непријателските активности.
• Да вршат набљудување од набљудувачници или привремени позиции со цел
собирање и пренос на навремени и прецизни информации за непријателот.
• Да бидат подготвени за повикување и координација на индиректен оган во
поддршка на поголеми офанзивни или дефанзивни дејствија и операции.
• Неутрлизирање на непријателски снајперисти со превземање на контра-снајперски
мерки и спроведување на контра-снајперски операции.
• Да го командува тимот и ги приоритезира целите. Тој е одговорен за блиската
заштита на тимот и треба да биде подготвен да отвори оган на цели на помалку
оптимални далечини за снајперот.

4. Опрема

Снајперски тим може да биде опремен со :

1. Анти-материјална снајперска пушка која отвара оган на отворен простор и

неоклопни возила на далечина поголеми од 1000 метри и цели во лесно оклопни
возила и цели зад заклони на далечина до 1000 метри.

2. Снајперската пушка која служи за уништување на важни поединечни (неподвижни,

моментни, подвижни) и маскирани живи цели на поголеми далечинии.

6
Снајперскиот тим треба да ја должи следната опрема:

- Снајперска пушка со оптички и пасивен нишан

- Анти-материјална снајперска пушка
- АП за секој член од тимот
- Пиштол
- Целосна индивиуална опрема
- Бусола и ГПС
- Двоглед
- Дурбин (Оптолит)
- Вреќа за спиење
- Троножец со перниче
- Снајперско одело

7
- Тетратка, молив, пенкало
- Бои за маскирање
- Антифони
- Топографски карти
- Опрема за комуникација
- Ноќен визир
- Мерач на ветер

5. Обука

Командир на чета ги советува претпоставените за можните начини на употреба на

снајперските тимови. Тој е одговорен за планирање на обуката и нејзино реализирање.

Командир на одделение командува со снајперско одделение. Тој е одговорен за

реализирање на снајперската обука, обученоста на снајперските парови како и за
целосната состојба во одделението.

Тактичкото оспособување и високиот степен на интензивност при обуката на снајперистот

укажуваат дека само одличните војници треба да бидат избрани за Основниот курс за
обука на снајперисти.

Мора да биде способен да се справи со зголемениот ментален и физички стрес во борба,

да работи самостојно во непријателско опкружување подолго време и да биде подготвен
за донесување на самостојни одлуки од животно значење за неговиот живот. Мора да
следи, да набљудува и да неутрализира со внимателна, мирна мисла сосема поинаква од
борбениот рефлекс што е поврзан со општата воена борбена обука. Исто така мора да
поседува висок степен на самоиницијативност и одлучност.

На потенцијалниот снајперист му се потребни следните лични квалитети и вештини:

⁃Надпросечна компетентност во сите основни пешадиски вештини и далеку над просекот

во областа на топографија, особено во вештините за навигација преку ден и ноќ.
⁃Извонредна способност или потенцијал за стрелаштво.
⁃Физичка подготвеност, добра издржливост и ментална издржливост. Да не страда од
слепило во боја и треба да бидат непушачи. Добар слух е исто така важен.
⁃Интелигенција, иницијатива, здрав разум и големо трпение.
⁃Зрела личност која може да го прифати менталниот и емоционалниот стрес, мирно и
внимателно и неутрализирање по наредба.

8
Дел од Основниот курс за обука на снајперисти ги учи идните снајперсти за вештини и
обуки поврзани со снајперизам.

1.Техники на гаѓање за снајперист

1.Основсни ставови за гаѓање:

- Лежечки
- Седечки
- Клечечки
- Стоечки
Што треба да се внимава кај ставовите?

- Цевка
- Ремен на пушка
- Растојание на окото до оптичкиот нишан
- Положба на кундак
- Положба на прст
- Положба на пушка

Што треба (општо) да се внимава кај ставовите за гаѓање

9
 - Комфорна положба
- Што повисок став, тоа по нестабилно тело
- Оружјето да се држи цврсто ама не да се биде згрчен
- Без болки во мускулите
- Оружјето и снајперистот треба да бидат „едно”

Останати можни ставови на гаѓање

2.Дишење
- Прилагодување на ситуацијата
- Дишење нормално
- Задржи го воздухот ама не премногу долго
3.Нишање
Нишанска линија

- процес на нишанење
- должина на процесот на нишанење
- грешки при нишанење

Правецот (нишанењето) што оди од погледот (окото) во целта зависи од:

10
 - Техника на дишење (вдишување, задржување на воздух) од „горе”
- Техника на дишење (издишување, задржување на воздух) од „долу”
- Не потполно концентрирано нишанење, најпрво само во целта

Процес на нишанење

- Набљудување на целта
- Мастење (дотерување) на оптиката
- „Нишанска линија”
- Да се внимава на сенките кои се појавуваат во оптиката

Должина на процесот на нишанење

- Окото лесно се пушта

- Оптеретување на окото
- Привидна слика
- Кратко нишанење (10 сек)
- Прекинување после повеќе од 5-8 сек.
- Тренинг на окото

Грешки при нишанење

Можни грешки при нишанењето при погрешен поглед

11
Тест за испит на сите постапки пред истрелот

- “Нишанска линија”
- Задржување на воздух
- Поглед право во цел
- Очите затворени околу 3-6 сек.
- Повторно нормално дишење
- Задржување на воздух повторно
- Отворање на очите
- Само нишанска точка

4.Повлекување (чкрапнување)
Содржи:

- Држење на раката
- Повлекувачки отпор
- Повлекувачка патека
- Повлекувачки прст
- Повлекување при нишанењето

Држење на раката (раката со која се гаѓа)

- Без страничен (бок) притисок

- Лабаво држење
- Секогаш истиот притисок
- Повлекување на прстот мора да биде прво на назад

Повлекувачка патека

- Околу 5 мм
- Држењето на прстот останува исто
Видови на повлекување (чкрапнување)

- Свесно повлекување (чкрапнување)

- Несвесно повлекување (чкрапнување)

12
Свесно повлекување (чкрапнување)

- „Нишанска линија”
- Препознавање на идеална слика на целта
- Потврдено повлекување (чкрапање)

Најчесто необучените снајперисти потврдното повлекување го прават пре брзо, со еден

удар, со не еднакво движење на прстот и од тоа настанува истргнување (вадење) на
прстот од првобитната положба.

Несвесно повлекување (чкрапење)

- „Нишанска линија“
- Препознавање на идеална слика на целта
- Концентрација при визирањето на целта
- Притисок на повлекување (чкрапање) „полека”, но рамномерно се зголемува
- Истрелот предизвикува

Содржина на истрел

- Завземање на став за гаѓање

- Проверка уште еднаш на завземениот стан
- Длабоко земање на воздух
- Проверка дали е тоа вистинската цел
- Проверка на ветрот
- Проверка на линијата на визирање
- Проверка на целото тело (мускулатурата)
- Острани смирен
- Точно нишани
- Повлекувај (чкрапај)

После истрелот

- Очекување на погодок
- Прекин
- Анализа

Отстапување на погодок

13
 Што е тоа?

Како доаѓа до отстапувања?

- Неправилен став за гаѓање

- Неправилно држење на раката
- Лош контакт со рамото
- Различна муниција
- Светлина и промена на ветар

Оптеретувања кај гаѓањето

- Висока физичка оптеретеност

Затоа секој снајперист мора да биде како физички така и психички одлично подготвен. Тоа
е неодложно и нужно и нужно за една успешна задача, а се одржува т.е се стекнува преку
правилен ттренинг!

Тренинг-методи

- Тренинг преку гаѓање

- Сув тренинг
- Кондиционен тренинг
- Ментален тренинг
Тренинг преку гаѓање

- Гаѓањето доаѓа само од гаѓање

- Моменталните способности мораат да бидат констатирани
- Задолжителни задачи:
- Научи „содржина на истрел”
- Тоа прецизирај го и анализирај го
- Пронајди го и отстрани го отстапувањето на погодокот
- Одржувај ги способностите преку постојано гаѓање

Сув тренинг

- Проверка на опремата
- Надградба (подобрување) наставот за гаѓање

14
 - Контрола на мускулатурата во положба на гаѓање
- Извршување (повторување) на техниката на дишење
- Повлекување (чкрапање)
- Координација, почнувајќи од држење на оружјето-нишанење-чкрапање
- Стабилизирање на ставот за гаѓање
Сувиот тренинг треба снајперистот при секоја наредна вежба самостојно да го практицира
(извршува).

Кондиционен тренинг

- Секојдневни физички вежби и трчање, вежби за издржливост и стрес тестови

со тест за фото-меморија.

Ментален тренинг

- Планско повторување по редослед

- Мора да биде секогаш истиот редослед
- Моторните способности ќе бидат подобрени
- Не кај секој е исто
- Мора секој за себе лично да пронајде излез
- Позитивно размислувај!
Ова не се однесува само на гаѓањето туку и за практични (лични) способности.

2.Огнена положба на снајперист

Претставување и одредување на огнена положба на снајперски тим

Изборот на локација за огнена положба е една од најважните задачи кои снајперскиот

тим треба да ги постигне за време на планирањето на операцијата. По извршениот избор,
тимот одредува на кој начин ќе се движи до таа позиција и како ќе завземе финална
позиција.

Одредувањето на огнена положба на снајперски тим ќе ја разработиме преку:

1. Избирање (селекција) на огнена позиција на снајперски тим

2. Завземање (окупација) на огнена позиција на снајперски тим

15
 3. Конструирање на огнена позиција на снајперски тим

1. Избирање (селекција) на огнена позиција

Снајперскиот тим врши извидување на можната локација преку:

- Топографски карти
- Воздушни фотографи
- Визуелно извидување
Информации добиени од единици кои оперираат во дадената област

А. Снајперскиот тим обезбедува позиција само ако има оптимален баланс помеѓу:

- Бојното поле
- Скриеност од непријателско набљудување
- Прикриени маршути кон и од позицијата
- Локација не поблизу од 300м од метата
- Природна или вештачка пречка помеѓу метата и позицијата на тимот
Б. Секогаш треба да се одбегнуваат локации кои:

- Се испакнати или се наочуваат на врв на ридест терен

- Близу до изоларни објекти
- На кривни или краеви на патиштата, пруги или потоци.
- Се во населена област (освен ако не е неопходно)

Снајперскиот тим мора да ја користи својата имагинација, остроумност и лукавост. Тоа

треба да биде локација на која непријателот нема ни да помисли дека е снајперска
позиција.

16
Ова се примери за такви позиции:

- Под трупци
- Пробиени тунели
- Мочуришта
- Сенки
- Под купишта песок итн.

2. Завземање (окупација) на огнена позиција:

Пред самото избирање и завземање на огнената позиција, снајперскиот тим мора да
избере НМ, од каде ќе се изврши извидување на можната планирана локација.
Локација на НМ мора да обезбеди прикривање и засолнување на снајперскиот тим од
непријателски оган и набљудување.

17
 Додека го извршува извидувањето или движењето кон позицијата на тимот:

- Се движи полека и претпажливо користејќи ниско ползење на снајперистите

- Одбегнува непотребни движења на дрвја, гранки и трева
- Одбегнување во сенка (ако има)
- Застанува, гледа и слиша на секои неколки чекори
Кога тимот ќе престигне на огнената позиција:

- Спроведува детална претрага на огнената позиција

- Започнува со конструкција на положбата за оган
- Ја организира опремата за да му е лесно достапна
- Воспоставува систем за набљувување, јадење, одмарање и одење по потреба
Конструирање на огнена позиција:

При самата изработка т.е конструирање а огнената позиција на снајперски тим треба да се
знае дека секогаш позицијата треба да се изгради при ограничена видливост, без разлика
дали станува збор за неколку часовна позиција (на брзна рака) или постојана позиција за
неколку дена.

18
Начела за снајперска позиција:

Без разлика дали станува збор за ликација (позиција) на брза рака (за неколку саати) или
постојана (за неколку дена) начелата остануваат исти, тоа се:

1. Локација
- Вид на терен и почва
- Лоцирање на непријател и неговиот капацитет
2. Време
- Потребно време за завземање
- Потребно време за изработка (конструкција)
3. Персонал и опрема
- Опрема потребна за градба
- Персонал потребен за градеж

3. Маскиирање

Маскирање на снајперисти:

Маскирањето е основно оружје во војна. Тоа прави разлика помеѓу успешна и неуспешна
мисија.

За снајперски тим тоа е разлика меѓу живот и смрт.

Маскирањето е важно бидејќи тимот не смее да си дозволи да биде приметен, во ниту

еден период (сегмент) од мисијата. Тренирањето со означеи мети го учи како да избеге
тој самиот да биде мета.

Обрнување внимание на маскирање е знак да добро обучен снајперист.

Показатели на мети:

За да се биде вешт во маскирањето, снајперискиот тим мора првин да ги разбере

показателите на метата. Снајперскиот тим мора да ги знае и да ги разбира овие
показатели не само заради себе туку и за да може да го воочи и непријателското
движење.

Показатели на метата се:

19
А) Звук

- Најмногу се приметува во темнина

- Се предизвикува со движење, тропање на опремата или зборување
- Мали звуци може да се сметаат за природни ама зборување не може

Б) Движење

- Најмногу се забележува и најмалото движење

- Човечкото око го забележува и најмалото движење
- Брзо или нагло движење се забележува побрзо од бавно движење

В) Не соодветна камуфлажа-маскирање
- Сјае
- Не е соодветна
- Спротивна од позадината

Г) Вознемирување на диви животни

- Птиците полетуваат ненадејно

- Вревата на животните одеднаш претставува
- Исплашени животни

Д) Миризба
- Готвење
- Пушење
- Сапун и лосион
- Средства против инсекти

20
ОСНОВНИ МЕТОДИ

Снајперскиот тим може да користи три основни методи на маскирање,а тоа се:
А) Криење - се користи за да се сокрие телото од набљудување со легнување сад густа
вегетација;
Б) Спојување – се користи да се спои личната камуфлажа со околината се додека
снајперистот стане “невидлив”
В) Измама – се користи за да се излаже непријателот и да се доведе до погрешен
заклучок за локацијата на снајперскиот тим.

21
Видови маскирање:
Снајперскиот тим познава и користи два вида на маскирање:

А) Природно
Природното маскирање е вегетацијата или природните материјали во една област.
Снајперистот ја зголемува својата можност за опстанок со користење на природното
маскирање.

Б) Вештачко
Вештачкото маскирање е било кој материјал или супстанција која е направена за боење
или прикривање на нешто со цел да се сокрие.

Снајперско одело
Снајперско одело е специјално направена униформа која е покриена со неправилни
дезени на украс или мрежа.

22
А) Снајперско одело може да се направи од обична маскирна униформа или комбилизон.
Предниот дел би требало да се покрие со дополнително платно или некоја тешка
ткаенина за да се засили. Колената и лактите треба да се заштитат со два слоја платно или
глума.

Б) “Украс” или мрежа

“Украсот” или мрежата треба да го покриваат задниот дел од телото (рамењата до
завршетокот на нозете). Треба да биде доволно долг за да го покрие снајперистот кога во
легната положба.

В) Завеза
Тоа е дополнителна ткаенина која се врзува со “Украсот”.

23
4.Балистика

Како исклучително важен во обуката за гаѓањето со снајперската пушка, не избежно е

елементарно познавање на самото гаѓање, летот на проектилот и самиот ефект од
проектилот.

Правилното извршување на гаѓањето и познавање на балистиката обезбедуваат успех во

комплетирање на дадената мисија.

Видови на балистика:

- Внатрешна: работа на оружјето и однесување на проектилот во цевка.

- Надворешна: лет на проектилот и неговото однесување од устата на цевката до целта.

- Терминална: дејството на куршумот по погодувањето на целта.

За потпорно разбирање на балистиката, потребно е да се знаат следниве поими:

Почетна брзина: тоа е брзината на зрното кога напушта цевката, мерено во м/с.

Нишанска линија: тоа е права линија од окото преку нишанските елементи (механички
нишан или оптика) до целта.

Слегувачка патека: тоа е линија дефинирана преку калибриот на оружјето или патека на
зрното не земајки ја во предвид гравитацијата.

Треакторија: тоа е вистинската (патувачка) патека на зрното до целта.

Средна треакторија/Максимална Ордината: тоа е највисоката точка што ја допира зрното

при патот до целта.

Патека на отстапување: ова означува колку далеку зрното отстапува во однос на

слегувачката патека на самата цел.

Време на лет: го означува времето кога зрното ќе го напушти устата на цеката до

пристигнување на целта.

Крајна брзина: тоа е брзината на зрното со која ја погодува целта.

24
Ефекти на треакторија:

За да се биде ефективен, секој снајперист мора да ги познава фундаменталните

карактеристики на гаѓањето и каков ефект имаат гравитацијата и отпорот на овие
фундаметални карактеристики:

1. Гравитација:

Со самото излегување на зрното од устата на цевката, гравитацијата почнува да работи, и

го повлекува зрното надолу. Гравитацијата постои секогаш и снајперистот мора да го
намали отстапувањето кое се јавува со помош на подесување на елевацијата.

2. Отпор:

Отпорот се манифестира преку атмосферските појави нис кои може да наиде зрното, тоа
се:

а) температура,

б) барометарски притисок,

в) релативна влажност,

г) ветар.

- Ветрот е атмосферска појава која има најдобар ефект на балистичките траектории на

зрното.

- Вредноста на ефектот од ветрор зависи од:

а) Времето на летот

б) Правецот на ветрот

в) Брзината на ветрот

- Ветрот ќе влијае најмногу од највисоката точка на траекторијата до целта.

Проценка на ветер

- 0-3 м/ч – благо пиркање по лице

- 3-5 м/ч - движење на чад
- 5-8 м/ч - константно (нормално) движење
- 8-12 м/ч - дигање прашина

25
 - 12-15 м/ч – движење на мали дрва

5.Набљудување и елементи на набљудување

Низ историјата се покажало дека војните се добиле преку “набљудување” поточно

информациите добиени преку описот на непријателот (неговата јачина), опрема и
локација биле пресудни. Снајперскиот тим покрај својата примарна мисија, ја користи и
својата секундарна мисија, а тоа е собирање на разузнавачки податоци за бојното поле
која се поистоветува со набљудувањето како основен метод.

Снајперскиот тим познава два типа на набљудување и тоа:

- Набљудување на брза рака

- Детално набљудување

26
Набљудување на брза рака

Набљудување на брза рака е почетна фаза на забележување (набљудување) на зададена

област. Овој тип на набљудување се користи веднаш по завземањето на огнената
позиција. Се состои од брзо воочување (со помош на голо око и двоглед) на клучен терен,
специфични точки или области од каде би можел да дејствува непријателот. Се започнува
со набљудување од поблиску кон подалеку во однос на огнената позиција на
снајперскиот тим.

ЗАПОМНИ: Оптиката од снајперската пушка не се користи при ваков тип на набљудување.

Детално набљудување

После извршеното набљудување на брза рака, се преминува на детално набљудување.

Деталното набљудување опфаќа полукруг со големина од 180 степени од огнената
позиција на снајперскиот тим, почнувајќи по длабочина, етапно во должина од 50 метри,
од поблиску кон подалеку. Еден циклус на детално набљудување треба да се повтори три
до четири пати. Додека набљудувачот од снајперскиот тим врши набљудување,
снајперистот се труди да ги “меморира” специфичните точки, марканти објекти, клучен
терен итн. Да ги скицира и да одреди далечина до истите.

27
Елементи на набљудување

Во процесот на набљудување влегуваат следниве четири елементи:

1. Обезбедување
2. Разбирање на набљудувањето
3. Меморирање
4. Одговорност
Техника при затемнување

Оваа техника на набљудување се користи кога видливоста е ограничена. Снајперскиот тим

мора да биде екстремно внимателен е тоа што непријателот е почуствителен, бидејќи ја
користи ограничената видливост за движење и многу е веројатно дека снајперскиот тим
кој набљудува ќее го воочи. Во исто време снајперскиот тим мора да биде подготвен да се
дислоцира во случај на откривање на огнената позиција.

28
Техники на набљудување во ноќни услови

Без средства за ноќно набљудување, снајперскиот тим мора да се осврне само на

сопственото око. Меѓутоа човечкото око немаже да функционира во ноќи услови.
Максимумот кој може да го постигне човечкото око при набљудување во ноќни услови е
да ги следи следниве принципи:

- Ноќна адаптација
Снајперскиот тим би требало да има очила за сонце и истите да ги носи определено
време пред извршување на мисија од ваков тип, заради навикнување на окото.

- Визирање надвор од центарор на објектот

Треба да се знае дека при фокусирање на окото на набљудувачот (снајперистот) на
различни точки, околу 5 до 10 степени од набљудувавиот објект, окото всушност ја добива
вистинската слика на објектот.

6.Одредување на далечина

Секој член од снајперскиот тима мора да знае да одреди далечина до целта. Тоа може да
го врши на неколку начини:

1. Со голо око
2. Со двглед
3. Со оптичкиот нишан на снајперската пушка

Одредување на точна далечина до целта е еден од најважните услови за успешно гаѓање

со снајперска пушка.
Еднаш откриената цел мора непрекинато да се следи.

Врз основа на нејзината местоположба и однесување треба да се одреди видот, намерата

и значењето на целта, а потоа врз основа на ова да се одредат елементите за гаѓање и
начинот на најзиното неутрализирање.

За одредување на далечина до целта со помош на кончаница од двоглед или ОН

снајперистот мора да ги знае следните формули:

29
7.Одстранување на влијанието на метеоролошките фактори при гаѓање

Напомена: Начиот на одстранување на овие фактори зависи и од моделот на снајперската

пушка!

Како пример го земаме начинот на одстранување на метеоролошките фактори при гаѓање

со ПаСнП 7,9 мм М76

Влијанието на температурата на воздухот на летот на зрното при гаѓање до 400 м, е

незнажителен па не се зема во предвид ниту се вршат поправки.

При гаѓање на далечина преку 400 м и кога моменталната температура на воздухот

значително отстапува од нормалата, тогаш е неопходно да се извршат поправки во
изборот на нишанската точка на целта: ако се гаѓа во ниски температури нишанската точка
се поместува повисоко, а ако се гаѓа при високи температури (над 15°C), нишанската точка
се поместува пониско. Големината на поправките се одредуваат по табелата 4, прилог 4.
Големината на поправките се добива кога на табеларната поправка за температурна
разлика од 10°C се помножи со десеттиот дел од вистинската температурна разлика.

30
Пример: се гаѓа на далечина од 700 м при температурна од +30°C. Поправка за
температурна разлика од 10°C (по табела 4, прилог бр.4) е 25 см. Вистинската
температурна разлика е 20° C (нејзин десетти дел е 2). Поправка за вистинска
температура е 50 см (25 х 2) па нишанската точка треба да се пренесе пониско за 50 см.

Пример : снајперист гаѓа послуга митралез на 1000 м. Температурата е -20°C. Поправката

за температурна разлика од 10°C изнесува 82см. Вистинската температурна разлика е 30°C
(нејзин десетти дел е 3). Поправката за оваа температурна разлика е 2,46м (82 х 3), па
нишанската точка треба да се намести повисоко за 2,46 во однос на нормалните услови.

Низдолжниот ветар незначително влијае на летот на зрното низ воздухот и промената на

положбата на средниот погодок на целта, па неговото влијание при одредување на
нишанската точка, при гаѓање на далечина до 700м не се зема предвид.

При гаѓање на далечина од 700м, влијанието на јак низдолжен ветерне треба да се

занемари.аАко низдолжниот ветер дува спротивно,од правецот на гаѓање,зрното ќе
подфрли на ниѓанска точка треба да се помести повисоко или обратно.Големината на
поправките за промена на положбата на нишанската точка поради влијанието на
низдолжниот ветер со брзина од 10м/с,се дадени во табела 4,прилог 4 ако дува
силен(слаб)ветер од 10м/с, големината на поправките(во метри) се наоѓа така што 1/10
табелирана поправка(за ветер 10м/с) се помножува со стварната брзина на ветрот.

Пример: Се гаѓа на далечина од 1000м,миздолжниот ветер со брзина од 20м/с дува во

правецот на гаѓање.Табеларната поправка за ветер со брзина 0д 1м/стабела 4,прилог 4) е
33см,а за ветер со бризна од 20м/с е 20х3,3=66см.Поради тоа ветерот дува во правецот на
гаѓање,се добива потфрлување од 66см,па нишанската точка треба за толку да ја
поместиме ниско.

Страничниот (бочен) ветар има значително влијание на летот на зрното. Доколку брзината
на ветрот е поголема и аголот под кој ветрот дува во рамнината на гаѓање е поблиску до
аголот од 90 ° ,до толку и зрното од правецот на гаѓање повеќе ќе сврти во страна.Затоа
мора да се пронајде и нишанот да се заземе поправката на правецот за секој случај
посебно.Поправката поради негативно дејство на страничниот ветер се мери во метри и
се претвора во илјадити (при гаѓање со оптички нишан)или ширина на фигурата(при
гаѓање со сите видови на нишани).

31
Големината на поправките на положбата на нишанската точка,поради дејство на
страничниот ветер,се мери така што 1/10 табеларна поправка (во метри),за брзина на
ветрот од 10м/с на дадена далечина за гаѓање,се помножува со брзинатана
моменталниот ветер.

Пример: Снајперист гаѓа цел која стои на далечина од 800м.Страничен ветер под агол од
90 °,брзина 15м/с.Табеларната поправка за ветер од 10м/с е4,6м.

Поправка за ветер 10м/с и под агол од 90 ° е 4,6м,за 1/10 поправка е 0,46 х 15=6,9м.

Поправката од 6,9м,изнесува 14 фигури(6,9 : 0,5) или 0-09 илјадити (6,9 : 0.8).

Поправката се зазема во фигури со пренесување на нишанската точка во лево за 14

фигури или во поделоци на брабанот во правецот на заземање -9 поделоци на скалата на
барабанот,така што кончаницата се поместуваво левоза 0-09,а нишанењето се врши со
стрелката во средина на целта.

Кога ветерот дува под остар агол (косо) во однос на правецот на гаѓање,табеларната
поправка треба да се намали за 0,5 ако аголот наветерот е около 30 °, 0,7 ако аголот на
ветерот е околу 45° и 0,9 ако аголот на ветерот е околу 60°.

Пример: Се гаѓа на далечина од 750м,страничниот ветер со јачина од 6м/с дува под агол
од 30°.Поправка за ветер кој дува под агол од 90° изнесува 2,5м или 5 фигури,за ветер под
агол од 30° ќе биде 1,25м (2,5 х 0,5) или 2 човечки фигури.

32
33
34
Примери за пресметки:

35
8. Гаѓање

Напомена: Поради успешно извршување на гаѓање и поголема мобилност при

извршување на задачите, снајперистите може да гаѓаат без балистичка заштитна опрема,
односно шлем и панцир.

Содржини на гаѓањата:

1. Групирање на погодоци, ректификација и потврдување на резултатите со оптички

нишан на далечина од 100 метри
2. Брзо гаѓање на далечина од 400-600 метра
3. Гаѓање на далечина од 700-800 метри
4. Гаѓање под стрес

Тактичка обуката

Снајперските тимови мора да спроведуваат обука во теренски услови за да одржуваат

ниво на компетентност. Снајперските тимови, треба да спроведуваат континуирани вежби
за обука на одделение и тим, за да бидат подготвени секогаш за извршување на
операции. Целта на континуираната обука е да се извежбаат и подобрат основните
вештини, да се развијат напредни вештини и да се совладаат нови техники.

6. Борбена логистичка поддршка

Класи на снабдување. Поради дисперзираната природа на снајперските операции, од

суштинско значење е снајперистите да бидат колку што е можно снабдени со сите класи
на логистичка поддршка без намалување на маневрирањето.

Медицинска поддршка. Снајперските одделенија може да функционираат истурени пред

борбената група без директна медицинска поддршка. Затоа е неопходно да се направи
детален план за извлекување за евакуација на жртви. Снајперистите, исто така, мора да
имаат висок стандард за обука за прва помош и да носат дополнителни предмети за да ја
стабилизираат жртвата додека чекаат евакуација.

36
ГЛАВА 2 (Командување и контрола)

1. Планирање на мисии и подготовка

По добивањето на мисијата командирот на снајперкиото одделение ќе формулира

план за реализација на дадената мисија. Тој треба да ги собере сите достапни
информации што се однесуваат на непријателот и барањата за мисијата и да ги примени
на теренот. Теренско извидување не е тактички изводливо за повеќето операции и затоа
командирот треба да користи мапи и воздушни фотографии од целта и околината при
формулирање на план. Ова е основа за подготовка, координација и движење на
снајперистот.

Координацијата мора да биде континуирана во текот на фазата на планирање на

операцијата. Командирот на снајперското одделение се координира директно со
соодветниот персонал од Борбената Група и гарантира дека следните информации и
координација се достапни за снајперските тимови:

• Разузнавачки информации:
⁃ Идентификација на непријателски формации
⁃ Податоци за времето и светлината
⁃ Ажурирање на теренот/воздушна фотографија (вклучувајќи патеки, пречки кои не се
прикажани на картата)
⁃ Познати или можни непријателски локации
⁃ Оружје
⁃ Диспозиции и јаки страни
⁃ Неодамнешна непријателска активност
⁃ Време на реакција на непријателските сили
⁃ Неборбени активности во областа
⁃ Приоритетни барања за разузнавање

• Операции:
⁃ Промени во пријателската ситуација
⁃ Избор на маршрута
⁃ Процедура на поврзување
⁃ Транспорт
⁃ Дополна

37
⁃ Влезно-излезна капија кај исфрлени единици
⁃ Можни пријателски операции.

Снајперистите мора да бидат целосно запознаени со Правилата за отварање оган за секој

театар на операции и задачи што треба да се спроведат. Потребни се јасни наредби за
отворање оган за ефективно да се користат снајперисти. Потребно е разбирање на листата
на цели со висок приоритет на борбената група и целната листа со цели од висока
вредност, при што стандардни приоритети за отварање на снајперски оган се:

1. Непријателска извидница/снајперисти
2.Тимови на кучиња-трагачи
3. Офицери
4. Подофицери
5. Персонал со тешко вооружување
6. Предни набљудувачи
7. Артилриски огнени позиции/персонал
8. Против-водушно оружје/персонал
9. Командири на возила и возачи
10. Комуникациска опрема /персонал
*приоритет на целите многу зависи од мисијата и командирските побарувања

Извидување и надзор. Примарната улога на снајперските тимови на ниво на БГ (Борбена

група) не е само во задача за директен оган. Собирањето информации за разузнавање е
улога која е добро прилагодена за снајперскиот тим. Снајперскиот тим ќе работи тесно со
извидничкиот вод во лоцирањето на непријателот, идентификувајќи ја неговата сила,
нивото на воената дисциплина и морал, опрема и тактика. Растојанието што снајперските
тимови дејствуваат истурено напред зависи од соодветните карактеристики врз основа на
кои ќе се заснова линијата на набљудување и во опсег на пријателскиот индиректен оган.

Снајперските тимови ќе бидат поставени за да го подобрат покривањето на бојното поле

и да дадат рано предупредување. Планот за распоредување ќе биде поддршка на
разузнавачката подготовка на бојното поле. Снајперските тимови можат да бидат
ангажирани при набљудување на места од значење и со набљудување и отварање на оган
во целни области од значење за мисијата на БГ.

38
Комуникации. Снајперското одделение начелно ќе работи на фреквенцијата на
извидничкиот вод. Специфични мисии и организација на задачи може да бараат
снајперисти да работат на фреквенции на БГ и чета. Поради веројатното распоредување
на снајперисти низ областа на операции (ОО), секое снајперско одделение треба да биде
опремено со потребната опрема за комуникација на подолги растојанија. Примерите
може да вклучуваат (монтирани/демонтирани), радио уреди (пренослив радио уред во
ранец). Поради можноста снајперските тимови да работат на растојание каде можат
меѓусебно да се поддржуваат, секој тим треба да ја има соодветната комуникациска
опрема.

Колатерална штета. Кога ќе се соочиме со тоа што ќе мораме да отвориме директен оган
врз целите, а во меѓувреме да избегнеме колатерална штета, командирот треба да ги
смета своите снајперисти како негов највисок приотитет и нивната заштита и безбедност
да биде од највисоко значење. Снајперистите можат ефикасно да ги елиминираат целите,
додека ги минимизираат колатералните штети поврзани со други огнени системи или
маневарски елементи.

39
ГЛАВА 3- Офанзивни Oперации
Вовед. Нападите може да се случат дење или ноќе, пеш или од возило. За време на
нападот снајперистите можат да бидат употребени во голем број области.

1.Брз напад

Брзиот напад може да се случи во текот на марш (контакт во разминување) или како дел
од контакт.

Во зависност од позиционирањето на снајперистите кога е воспоставен првичниот

контакт, снајперистите се најефикасно користени во следниве области:

⁃Снајперисти можат првично да се применат за зголемување на челното обезбдување,

чување на задината или страничните крилата на формацијата или давање на слика на
безбедноста ко круг на 360 степени и заштита на главнината на формацијaта.

⁃Снајперисти може да се имплементираат во улога на поддршка за оган што обезбедува

прецизна огнена поддршка и да вршат корекција при индиректен оган. Поради
прецизниот оган што тие можат да го обезбедат, снајперистите можат да продолжат да
даваат огнена поддршка на пријателските единици. Од позиција на набљудувачи,
снајперисти можат да известуваат и да собираат информации за лоцирање на позициите
во длабочина, пренесени на командирот на пријателската единица од пониско ниво за да
помогнат при неговиот процес на донесување на одлуки и распоредување на сили.

⁃Ако се придодадат во пријателските единици,снајперистите можат да обезбедат

прецизна огнена поддршка.

⁃За време на нападот, снајперисти можат да се распоредат на страничните крила и да ги

отсечат позициите на непријателот. Тие исто така можат да го неутрализираат
непријателот што бега и се повлекува.

⁃За време на фазата на реорганизација и консолидација, снајперисти може да се користат

напред и странчно за да обезбедат сигурност за пријателската. Во оваа улога,
снајперистите можат да обезбедат и предупредување од непријателските сили и контра
напади и да ги одложат и блокираат, со што ќе добијат на време за командирот на
единицата.

40
⁃Снајперистите исто така, можат да ја искористат ситуацијата и да следат непријатели што
се повлекуваат или бегаат. Да ги набљудуваат и да отвараат оган на приоритетни и
селектирани цели.

2.Намерен напад

Намерен напад се прави против добро организирана и силна непријателска одбрана, која
вообичаено му е позната на напаѓачот и каде идеално се одржува набљудување.
Снајперисти може да предвидат, идентификуваат и уништат непријателски снајперисти за
да ја намалат заканата и секое намалување на темпото на напаѓачките сили. Во намерен
напад снајперистите можат да бидат вметнати со истите задачи како и во избрзаниот
напад. Сепак, фазите на намерниот напад најверојатно ќе бидат подолги. Фазите на
намерниот напад се:

а) Подготовка - Снајперисти може да се распоредат како дел од извидничките сили за

лоцирање на правци, области за собирање на информации, Тие можат да означат и да
обезбедат сигурност за овие области.

Информациите што снајперските тимови ќе се обидат да ги добијат се:

(1) Точни локации на непијателските позиции или ровови, бункерски системи и други
силни точки.
(2) Приближни јаки страни на непријателската пешадија што ги зазема овие позиции.
(3) Видови и количини на непријателски огнени системи, особено против оклопно
вооружување.
(4) Број, тип и локација на непријателски оклопни борбени возила и други возила.
(5) Локации на безбедносни елементи, на пример, постојани патроли, набљудувачки
места, стражари итн.
(6) Детали за непријателската одбрана.
(7) Потврдена или можна длабочина на позициите за поддршка.
(8) Потврдени или можни локации на воените резерви.
(9) Ако непријателската сила се движи,положбата на секој елемент, насока и брзина на
движење.

41
(10) Информации за теренот, вклучувајќи одење, доминантни карактеристики, патеки за
приближување, потенцијални области за собирање, формирање места и локации за
директна огнена поддршка.
(11) Природни и вештачки пречки.
(12) Карактеристики на теренот или пречки што можат да влијаат врз експлоатацијата.
(13) Критички, слабости во одбраната на непријателот.

б)Приод. Како дел од групата за безбедност, снајперисти можат да го исчистат и

обезбедат местото за формирање. Тие, исто така, можат да обезбедат сигурност за
главната формација додека се движи од зборното место до местото на очекувачки реон
со тоа што ќе се вметнат напред или странично. Тие исто така можат да се поврзат со
соседни пријателски единици за опфат.

3.Напад

(1) Конечен пристап. Снајперисти може да се инфилтрираат во позиции каде што можат
да обезбедат точна огнена поддршка пред и за време на нападот.

Првично тие го користат фактор на изненадување за да ги уништат клучните цели. Откако

ќе се изгуби факторот на изненадување тие можат да помогнат во планот за оган.

Високото ниво на прецизност што може да го постигнат снајперистите им овозможува да

продолжат да се спротивставуваат на непријателот долго време откако пријателските
сили ќе го пренасочат или прекинат оганот.

Затоа, снајперистите можат да продолжат да ги неутрализираат селектираните

непријателски цели идентификувани меѓу пријателските сили за време на борбата.

(2) Упад. За време на упадот на војниците, снајперистите можат повторно да се

распоредат од локација за поддршка на оган на други позиции за да ги притиснат
непријателските позиции во длабочина. Тие можат да се преместат на странични позиции
за заштита или да ја изолираат положбата.

(3) Пробивање. Снајперисти кои се вметнати во јуришни трупи можат да обезбедат

прецизна огнена поддршка и прилагодување на офанзивна поддршка.

42
(4) Реорганизација и консолидација. Во оваа фаза, снајперистите можат да се распоредат
за да дејствуваат како сили за рано предупредување за непријателските контра напади и
движења, додека единицата ја консолидира позицијата и спроведува реорганизација.

Снајперско имплементирање во планираниот напад :

1. Снајперисти пружаат обезбедување,маркирање и давање насоки за формирање на

позиција.
2. Снајперисти прават маневра со огнена поддршка за да се одржат во линија со предните
елементи на напаѓачките трупи за да пружат поддршка со прецизен оган за време на
пробивањето на силите и да отвараат оган на позиции подлабоко во теренот.
3. Снајперисти поставени во позиции за отсекување на непријателот и за крилна заштита
отварајќи оган на непријателот кој бега или се повлекува.
Поставени за рано предупредување,одложување или успорување на непријателски сили.
4. Снајперисти поставени за предупредување на контра напад и непријателско движење
додека единицата се консолидира и реорганизира.

43
4.Ноќен напад

Снајперистите се опремени со термални камери и нишани за ноќно гледање. Иако опсегот

на кој тие можат да се користат е намален, тие имаат моќна способност за набљудување и
отварање на оган на цели во услови на ограничена видливост.

Снајперисти може да се користат во следните фази на ноќен напад:

а) Движење кон Очекувачки Реон и Линија на Поаѓање - Линиите на поаѓање,

Очекувачки Реон и патеките до нив, сите можат да бидат идентификувани, обележани и
обезбедени од снајперисти. Снајперисти може да бидат распоредени на
набљудувачници, добивајќи информации за движењето на непријателот.

б) Напад - Без разлика дали се користат бучни или тивки напади, снајперисти можат да му
помогнат на планот за оган со примена на прецизен оган, за да се неутрализираат целите
со тивок пристап за напаѓачките трупи. Снајперисти може потоа да обезбедат директна
огнена поддршка и помош во команда.
в) Борба - Снајперисти можат да обезбедат директна огнена поддршка во текот на целата
борба, без разлика дали се од локации од поддржувачки оган или од позиции со
напаѓачки пријателски сили. Тие можат да се прераспределат на страничната заштита и да
ги одсечат непријателските сили.
г) Реорганизација - Во оваа фаза, снајперисти можат да се распоредат напред и на
страните на позицијата за да обезбедат рано предупредување и информации за
движењата на непријателските сили. Во зависност од следната задача на единицата,
снајперисти може да се прераспределат за препознавање, избирање и означување на
маршути и локации.

5.Инфилтрација

Инфилтрацијата е форма на маневар кога силата се движи низ или околу непријателските
позиции без откривање. Ова најчесто се случува ноќе, при слаба видливост или кога
одбраната на непријателот е широко поставена. Оваа задача е наменета за снајперисти
кои користат вештини за теренско извидување за да маневрираат тивко и прикриено,
независно дали се дел од поголема сила или како снајпериски тим.

Снајперисти може да помогнат во првичното откривање на патишта за инфилтрација и

очекувачки реони и лоцирање на непријателска одбрана, набљудувачки места и уреди за
надзор. Снајперисти како дел од извидничката сила можат да го испитаат напредувањето
и да ги покријат крилата за инфилтрација.

44
ГЛАВА 4 (Дефанзивни операции)
Без разлика дали се спроведува мобилна или областна одбрана, користејќи ги фазите на
одбрана, снајперските тимови можат да извршуваат задачи во повеќе фази во
дефанзивни операции.

1.Фаза на подготвување

За време на подготвителните фази на одбранбената операција, снајперисти можат да

настапат во следните задачи:

а) Извидување. Снајперисти може првично да помогнат во лоцирањето на дефанзивни

позиции и обезбедување на одбранбената позиција.
б) Сили за огнена поддршка. Снајперисти може да се распоредат напред зголемувајќи ја
силата на обезбедување во комбинација со извидувачи, противоклопни единици,
инженерски извидувачи, офицери за предно извидување и минофрлачи за да пружат
безбедност за поставувањето на одбранбената позиција.
в) Контра извидување. Снајперисти може активно да бараат и да уништуваат
непријателски извидници со прецизен директен и индиректен оган, со што се обезбедува
рано предупредување.

2. Сили за поддршка

Целта на силите за поддршка е да нанесе што повеќе штета на непријателските сили така
што ќе пристигнат на главната одбранбена позиција. Снајперистите распоредени во
рамките на силите за поддршка може да се распоредат на набљудувачки места на
предната и задната страна и крилата на главната позиција. Тоа овозможува рано
предупредување и може да користат директен и индиректен оган. Тие можат да
одржуваат контактот со непријателот користејќи претходно уредени позиции.

3.Премин преку сопствени линии и предавање на битката на поголемите пријателски

единици

Снајперистите како сили за поддршка ќе спроведат преминнување на задните линии со

сили од главната дефанзивна линија.

4.Главна дефанзивна битка

Потоа, тие се слободни да бидат прераспределени како резерва или да се насочат на

крило и да се отсечат позиции користејќи набљудување и оган за да обезбедат сигурност

45
за главната одбранбена позиција. Соодветните возила значително ќе ја зголемат нивната
способност.

Снајперисти можат да работат од одбранбената позиција каде што можат да обезбедат

точна поддршка со оган претходно и за време на напад. Првично тие можат да користат
изненадување за да ги уништат клучните цели со координиранирано отварање на оган.
Откако ќе се изгуби факторот на изненадување, тие можат да помогнат во планот за
отварање на оган. Откако ќе се воочи непријателски снајперист, снајперистите треба да
добијат задача да го уништат со цел да го спречат да ги притисне одбранбените сили.

Снајперските командири исто така треба да помогнат на другите командири во врска со

контра снајперските мерки како дел од процесот на оперативно планирање.

5.Имплементирање на резервите

Снајперисти може да бидат дел од резервата за брзо да се распоредат и да се зајакнат

силите кои се веќе во контакт,да ги блокираат непријателските сили што навлегле во
одбранбената позиција, да реагираат на заканите од задната страна и да ги ослободуваат
исцрпените единици.

46
Снајперско имплементирање во дефанзивни операции :

1.Снајперисти заедно со сили за поддршка пружаат обезбедување, рано предупредување

и успорување на непријателските сили што се доближуваат.
2.Снајперисти оддржуваат контакт со непријателот се со цел да го успорат користејќи
претходно уредени позиции за повлекување до главната дефанзивна позиција.
3.Снајперисти поставени во позиции за отсекување на непријателот, крилна заштита и
резервни позиции, во главна дефанзивна позиција.

47
ГЛАВА 5 (Одложување на Операции)
Вовед: Одложените операции се направени така да купат време за да се дозволи нешто
друго да се случи на покритично место на бојното поле.

Ова се прави со контра напад, одбрана, извлекување од контакт, движење и пак одбрана.
Доцнењето ќе заврши со планирана операција како одбрана, повлекување или напад.
Снајперистите најдобро се користат во зафрлени, блиски терени или во области каде што
можат да ја искористат природната вегетација.
Снајперисти може да се користат за да останат зад непријателски линии на непријателот
кој напредува со правење заседи и употреба на индиректен оган користејќи скриени
патеки во текот на ноќта или во услови со слаба видливост.
Снајперисти со индиректен оган, исто така, може да спроведат контра снајперски
операции доколку има можности.

1.Извидување

Снајперистите може да вршат набљудување од набљудувачки места или привремени

позиции за да им обезбедат на командирите точни и навремени информации.

Снајперистите можат да обезбедат заштита од крилата користејќи набљудување и

отварање на оган. Нивната мобилност способност ќе биде значително подобрена со
употреба на соодветни возила. Во зависност од наредбите за отворање на оган,
снајперистите може да отворат оган врз приоритетни цели и заседи на непријателот на
можни патеки од кои би дошле.

Во услови на ограничена видливост, снајперистите можат да ги користат своите уреди за

надзор.

2.Разрешување и одложување

Снајперистите може да го прекинат и одложат дејствието во нивната област на операции.

Меѓутоа, ова ќе бара внимателен избор на соодветен терен и може да бараат други групи
за да обезбедат поддршка.

Снајперистите треба да бидат поставени на претходно подготвени позиции за отварање

на оган и позиции за повлекување и треба да бидат координирани со други тимови за да

48
се спречи пријателски оган меѓу истите и да се овозможи заедничка поддршка и прикриен
оган.

Снајперистите исто така можат да останат во позиција додека пријателските сили се

повлекуваат со што се овозможува главната сила да го прекине контактот.

3.Огнена поддршка

Снајперистите може да се групираат со други единици за да обезбедат огнена поддршка

на единиците што маневрираат во области на набљудување со цел да им се овозможат да
се извлечат од контакт со непријателот.

4.Резерва

Снајперисти кои се на готовс со возила може да се користат како резерва се со цел да

помогнат на пријателските единиците кои се на отворен простор или да покриваат
празни сектори кои се оформиле за време на одложената операција.

Тие можат да бидат задолжени за контра напади, блокирање и засилување на позиции

поради пенетрација на непријателот. Кога се во резерва, снајперистите можат да
помогнат во пружање безбедност, заштита и одбирање на патиштата за повлекување.

Снајперско одовлекување или успорување на непријателот со методи на матрица.

49
1.Матрица во напредување. Сите тимови (тајни називи) имаат барем некој на терен за да
се осигураат дека непријателот е набљудуван цело време. Снајперистите го
одолговлекуваат или успоруваат непријателот со прецизен оган или индиректен оган.
2.Линеарна матрица искористена кога се набљудуваат линеарни фронтови, позиции итн.
3.Правоаголна матрица искористена кога е оставена за набљудување на многу широк
фронт.

50
ГЛАВА 6 (Овозможување и активности)
1.Извиднички операции

Општо.Блиското извидување опфаќа мал надзор на тимови или вод составен од

Борбената Група.
Снајперистите можат да бидат применени во сите улоги. Снајперистите мора да бидат
целосно интегрирани со други служби за извидување.
Извидништвото мора да биде дел од севкупното планирање и следење на цели, за да се
овозможи надзор од разузнавачките служби.
Снајперистите може да се групираат во извидувачки вод, против-оклопен вод,
инженерско извидување и предни набљудувачи.

Снајперски вештини. Снајперистите може да маневрираат во области каде што другите

пријателски единици не би можеле лесно да извршат пробивање, како што се густи шуми
каде што снајперистите тивко би се распоредиле за извршување на извиднички задачи.

Снајперисти може да се постават на крила за да обезбедат заштита. Зависно од

оклопните закани снајперистите може да се групираат во против оклопни тимови. Ако
имаат задача за уништување, снајперистите можат да предизвикаат нарушување во
непријателските сили со отварањена прецизен оган, неутрализирајќи ги приоритетните
цели и координирајќи ги пријателските единици за поддршка.

2.Безбедносни операции

Вовед. Безбедносните операции се релевантни за сите операции и обезбедуваат рано и

точно предупредување за непријателските операции. Безбедноста се постигнува преку
контра извидување и разузнавање, распоредување на сили за поддршка.

Кога имаат задачи за контраразузнавање снајперистите можат да користат прецизен оган

и координација на средствата за офанзивна поддршка за откривање на цели, отварање на
оган, одбивање, потиснување или уништување на непријателски извидувачки и
набљудувачки сили.

Сили за поддршка. Силите за поддршка воспоставуваат и одржуваат контакт со

непријателот, даваат рано и точно предупредување и намалуваат контакти со непознати
сили. Силите за поддршка се фокусираат на заштита, а не на терен или непријателска цел.
Снајперистите, како дел од групацијата на сили за поддршка, можат да бидат
распоредени на предната, задната страна или крилата на главната сила.

51
Воведување на снајперистите во основите на операциите на силите за поддршка.

- Снајперистите можат да обезбедат рано предупредување со брзо откривање на

непријателските сили и предупредување на командантот на Борбената Група. Тие можат
да ги координираат офанзивните средства за поддршка и да користат прецизен оган .

- Снајперистите како дел од силите за поддршка треба агресивно и континуирано да го

барат непријателот и да го извидат клучниот терен. Снајперистите може да се постават на
набљудувачници и да ја зголемат будноста на извидувањето.

Имплементирање на снајперистите во рамките на набљудувањето или стражата:

а) Снајперисти кои се постатвуаат на статично набљудување можат да се користат во

набљудувачници да обезбедат рано предупредување од непријателските сили. Како
зајакнување на стражата, снајперисти можат да координираат офанзивна поддршка и
обезбедување прецизен оган за неутрализирање на селектирани и приоритетни цели.

б) Како зајакнување на стражата, снајперистите исто така можат да ја координираат

офанзивната поддршка и обезбедување прецизен оган за неутрализирање на
приоритетните цели. Снајперистите како исфрлени стражари може да ги искористат
своите извидувачки вештини за да ги пронајдат и искористат празнините во одбранбениот
систем на непријателот со следење и маневрирање во непознатото. Тие, исто така, можат
да обезбедат рано предупредување за непријателските сили и помош во уништување на
помали сили.

Задните стражари се најдобро наменети за снајперистите. Тие колку што можат ги

користат нивните техники за прецизен оган за да ги одбијат поголемите непријателски
групи.

Активности на силите за поддршка во ограничена видливост. Снајперистите се

опремени со термални и оптички камери за големо зголемување за да им помогне во
ограничена видливост. Бидејќи снајперистите нормално заминуваат на терен во
растурени или помали тимови во зависнот од теренот снајперските групи можат да се
распоредат во одделенија или тимови за да си овозможат поголемо покривање на
теренот со набљудување а доколку е потербно отварање и на прецизен оган.

52
3. Напредување до контактот

Снајперисти може да се распоредат со други единици на (Разузнавачко набљудување,

пронаоѓање на мети и извидување) напред пред единиците за маневар како набљудувачи
да приберат информации за непријателот и за теренот на кој ќе се напредува.

Тие особено ќе бараат празнини и слабости во распоредувањето на непријателските сили

за да се овозможи бајпас, да се направи обвивка околу непријателот или напад од
пријателските сили кои што доаѓаат од позадина. Тие, исто така, можат да бидат
имплементирани за лоцирање на патролни бази и места за заседи.

Снајперисти поставени за стража без разлика дали се предни, странични или задни
стражари може да обезбедуваат рано предупредување за главното тело на
непријателските сили и да одржува надзор, да го попречува и онеспособува непријателот
со поддржувачки оган или да ги задржи во една позиција.

4. Контакт во разминување кога нема многу информации за непријателските сили

Контакт во разминување најверојатно ќе се случи за време на напредување кон контактот.

Контакт во разминување е првичниот контакт што се случува кога вод или чета која што
сеуште не е распоредена наидува на непријателски сили за кои се познати малку
информации.

Снајперистите треба да бидат распоредени како набљудувачи или стражарска сила

бидејќи прво ќе остварат контакт со непријателот. Ако е можно тие треба да останат
неоткриени и може веднаш да ја преземат иницијативата и да пружат офанзивна
поддршка и прецизен оган за да го потиснат непријателот. Во исто време снајперистите
можат точно да известуваат за непријателските сили дозволувајќи им на командирите
брзо да формулираат план заснован на звучните информации што ги слушаат.

Командирот има голем број опции за контакт каде може да се имплементираат

снајперисти:

а) Заобиколување - Ако на формацијата и е дозволено да ја заобиколи непријателската

формација, снајперистите можат да ги задржат во позиција со прецизен оган и да ја
прилагодат офанзивната поддршка.
б) Брза заседа - Кога непријателската сила е претходно откриена, снајперистите можат
брзо да се преместат во позиции за заседа, без разлика дали се работи за подолги
дострели или групирани со средства од главната формација за напад со масовен оган и
маневрирање.

53
в) Напад на брза рака - Реакциите од првичниот контакт ќе одредат дали нападот на брза
рака е правилно дејство да се преземе или непријателот е во силна позиција и треба да се
подготви планиран напад.

5. Операции за поврзување

Операција за поврзување се спроведува кога силите треба да се здружат во непријателска

контролирана територија.

Тоа подразбира воспоставување контакт помеѓу две или повеќе пријателски единици.
Снајперистите првенствено може да се користат во извидничка улога за физички да се
поврзат со други пријателски сили.

Како двете сили ке се приближат заедно тие можат да отворат прецизен оган врз секој
непријател со цел да го намалат пријателскиот оган што може да биде предизвикано од
друго не наведувано вооружување. Се додека не се оствари успешно поврзување на
пријателските сили мора да има контрола на огнот, а снајперистите можат да асистираат
во контролирање и пренасочување на офанзивната поддршка.

6. Замена на трупи во борба

Замена на трупи во борба се јавува кога единицата се заменува со друга единица.

Командантот на Борбената Група ќе одлучи кога и како ќе се спроведе замената. Замена
на трупи во борба се спроведува за да се одржи борбената ефикасност. Без разлика дали
се спроведува секвенцијален или истовремен метод на замена, снајперистите може да се
имплементираат во други задачи:

Предно/задно преминување на линии

Премин на линии се случува кога една единица минува низ друга. Премините може да
бидат од назад или од напред. Патроли, безбедносни сили, напаѓачки сили и сили кои се
повлекуваат обично ги повлекуваат силите преку друга сила за време на извршувањето на
операцијата.

а) Предно преминување на линии.

б) Задно преминување на линии.
Нивната примарна задача доколку се повлекуваат треба да биде успорување на
непријателските сили со поставување на заседи.

54
7. Повлекување

Повлекувањето може да се спроведе под притисок на непријателот или без него. Се

изведува со или без помош од други пријателски сили. Во прилог на другите сили,
снајперистите можат да го обезбедат следново:

а) Елемент за безбедност - Снајперистите треба да се постават во позиции за заседа и

планирано задржување на непријателски сили кои напредуваат. Снајперистите може да
останат во позиција додека пријателските сили се повлекуваат со што се овозможува
главната сила да го прекине контактот. Плановите мора да бидат навремени за да им се
овозможи на снајперистите да се извлечат и да се поврзат со главната сила. Треба да биде
достапна индиректна поддршка со оган за да се прикрие повлекувањето на снајперистите.
б) Главното тело - Снајперисти може да формираат елементи од напред и назад за да
бидат чувари на главната сила при движење и кога е статична.
в) Резерви - Задачите на снајперистите може да бидат преземање ограничени офанзивни
акции, блокирање на непријателско продирање на фронталните линии, помош при
извлекување од контакт, зајакнување на загрозените области и да штитат патиштата за
повлекување.

Повлекување без непријателски притисок. Снајперисти може да останат во позиција да

спроведат активности за да го натераат непријателот да верува дека силите се сеуште во
позиција. Тие можат да одржуваат комуникации за да ги измамат непријателските сили и
да се координира и прилагоди офанзивна поддршка за маскирање и движењето на
силите за повлекување.

Повлекување под непријателски притисок. Снајперистите може да формираат елементи

на обезбедување или сили за поддршка за да го покриваат повлекувањето на
пријателските сили. Тие може да останат во позиција додека пријателските сили се
повлекуваат со што се овозможува главната сила да прекине со контактот.

55
ГЛАВА 7 (Операции за стабилност)
Општо. За време на операциите за стабилност снајперистите можат да го користат
нивното набљудување и прецизниот оган за да се намали колатералната штета и кога
строгите правилата за отварање на оган забрануваат употреба на друго оружје за
поддршка.

1.Цели на патролирање.

Додека водат патроли, снајперистите можат да помогнат да се постигнат целите на

следните начини:

а. Собирање информации.
б. Уверување и стекнување доверба кај населението.
в. Спречување јавно нарушување на мирот.
г. Доминација на теренот

Снајперисти вметнати со други единици во патроли може да бидат поставени на отворено

место или на затскриени набљудувачници за да ги заштитат.

Снајперистите можат да обезбедат надзор овозможувајќи набљудување и прецизно

отварање на оган со зголемени видни полиња, со распоредување на висок терен за рано
предупредување и насочување на трупите кои патролираат.

Излегување и влегување во локации на базирање на силите.

Познато е дека непријателот ги надгледува патролите што излегуваат и влегуваат во

базите со цел да се идентификуваат патеките на движење и да се пронајдат слабостите.
Снајперистите исто така можат да постават снајперски гнезда низ базата набљудувајќи и
зависно од ситуацијата може да отворат оган и да неутрализираат непријатели.
Снајперистите можат да ги набљудуваат патролите кои излегуваат и влегуваат и даваат
рано предупредување и известување за било какви промени.

Мобилно патролирање

Снајперистите може да се користат како главна сила за одвраќање и да ги користат своите

вештини за набљудување за да ги идентификуваат заканите. Доколку се случи инцидент,
снајперистот се поставува на висока стабилна позиција од каде што ќе може да
набљудува и отвара оган. Во случај на несакани ситуации, снајперистите можат да се

56
распоредат за помош за безбедност на локалното подрачје. Поради мобилноста на
патролите на возилата, снајперистите можат да добијат друга задача многу брзо.

2. Обезбедување на базата

Снајперистите кои работат на операциите за стабилност можат да ги надополнат

безбедносните мерки кои се веќе поставени користејќи ги целите на чувањето во
следноте улоги:

а. Доминирање на одредена област со цел:

(1) Одвраќање на нападот

(2) Заштита на неборбените функции
(3) Собирање информации
(4) Контрола на пристапот

б. Обезбедување на безбедноста преку:

(1) Усвојување на принципите на одбраната.

(а) Детални информации. Снајперистите можат да се распоредат во и надвор од базата

одбивајќи го непријателскиот напредок и насочувајќи ги пријателските сили на теренот.
(б) Взаемна поддршка. Командирите на снајперистите по спроведувањето на нивните
информативни подготовки за бојното поле и планот за стекнување и набљудување на
цели може да го советува командантот на базата за најдобрите локации за
распоредување снајперисти во и надвор од базата.
(в) Целосна одбрана. Снајперистите можат да ги искористат веќе направените позиции
да направат снајперски гнезда за да покриваат реони кои претходно не биле во фокус од
побитен карактер.
(г) Измама. Снајперистите можат да ги користат своите вештини на терен за да се движат
неоткриени во областите на надгледување во и околу базата.
(д) Прикривање. Конструирани сокриени снајперски гнезда, направени правилно, исто
така, може да помогнат во контра снајперски операции.
(ѓ) Резерва. Снајперистите кои се држат како сили за брза реакција можат да се
распоредат за да им помогнат на војниците кои се веќе распоредени или до некоја
критична точка за време на инцидент во базата.
(е) Офанзивни дејствија. Снајперистите можат да го зголемат моделот на патролирање и
да спроведуваат специфични снајперски задачи.

57
(2) Реакција на борбени индикатори. Снајперистите можат да ја користат својата обука за
набљудување за да добијат шема на известување за какви било промени во локалната
средина .

Снајперисти во НМ (Набљудувачки места) може да ги идентификуваат промените на

теренот и однапред да ги идентификуваат непријателските сили кои се поставуваат на
позиции.

Во врска со системите за лоцирање на позиции, тие можат да набљудуваат и известуваат

за места од кои се дава огнена поддршка и локации од каде што се отвара минофрлачки и
ракетен оган. Тие потоа можат да алармираат, да реагираат и да се обидат да ја преземат
иницијативата од непријателот. Снајперистите можат да ја користат нивната оптика за
идентификување на сомнителни возила и да помогнат да се утврди дали се работи за
возило кое само извидува или возило полно со импровизиран експлозив. Во случај на
возило со импровизирана експлозивна направа, снајперистите можат да користат
прецизна смртоносна сила зависно од Правилата за отварање на оган.

3. Операции од видот контролни точки за проверка на возила

Снајперистите можат да бидат поставени на секакви контролни точки за проверка на

возила:

а. Постојана. Постојаните КТ (Контролни точки за проверка на возила) се всушност

поставени бази или станици за следење на сообраќајот тие обично ќе бидат поставени на
главен пат кој влегува или излегува од град или на работ на контролирана област.

б. Наменети. Наменетите КТ обично се користат за поддршка на друга операција како што

е кордон. Снајперистите може да се користат со распоредување на високи позиции и
згради за обезбедување на контролната точка.

в. Брзински. Брзински КТ може да биде поставен од војници кои веќе патролираат или од
војници распоредени со хеликоптер. Непредвидливоста е од суштинско значење за да се
избегне откривање и да се задржи иницијативата.

(1) Теренски. Теренски брзински КТ се користат за да се проверат места за кои има

претходно добиени информации од безбедносните служби. Тие ретко ќе траат подолго
од 15 минути. Може да се користат снајперисти за обезбедување на КТ поставени на
висока точка или на отсечени точки кои даваат рано предупредување и странично
заштитување.

58
(2) Хеликоптер. Првенствено се користи во руралните области, распореден е хеликоптер
во улога на КТ кој може да се користи за да доминира област во ограничен временски
период. Тие можат да ја одземат иницијативата од непријателските групи и да помогнат
да се потиснат активностите на теренот. КТ имаат предност во одржувањето на
иницијативата, флексибилност на распоредување и широк простор на покриеност.

Можностите за фаќање, спречување или попречување на непријателската активност се

високи. Снајперистите можат да се распоредат на теренот обезбедувајќи безбедност или
да останат во хеликоптер обезбедувајќи со нивното оптичко оружје.

(3)"Делфин" КТ. Може да се користат чамци за распоредување на брзински КТ во

непосредна близина на водните патишта. Снајперистите најдобро ќе се користат на крила
за отсекување на патеки или на висок терен користејќи ги нивните системи за
набљудување оружје.

г. Пресретнувачки. Пресретнувачкиот КТ е брзинскиот КТ што се планирани и извршени

поради конкретен настан или поради информации од безбедносните служби. Овие КТ
обично се со многу кратко времетраење. Снајперисти може да се вметнат во отворени и
тајни набљудувачки места се до моментот на поминување на возилото.

4. Кордон операции

Снајперистите можат да покријат широк простор користејќи ја нивната опрема за

набљудување и системи за оружје и може да ја користат во рамките на правилата за
отварање на оган.

Може да се распоредат снајперисти во рамките на следните компоненти на кордонот:

а) Набљудувачници

б) Внатрешен кордон

в) Надворешен кордон

г) Сателитски патроли

д) Постојани патроли

59
5. Конвојски операции

Снајперисти можат да бидат распоредени во сите елементи на заштита и безбедност на

конвои.

Тие се:

а) Интегрална заштита на силите.

б) Сили за надворешна придружба

Снајперистите можат да ја применат оваа сила на следниов начин:

(1) Напредна патрола. Како дел од напредната патролна група снајперисти можат да
имаат задачи од следниов вид:

(а) Избирање на рутата откако ќе бидат извршени проверките на маршутата за да се

обезбедат ранливи точки и реони.

(б) На теренот во длабочина, зголемувајќи ги сателитските патроли.

(2) Група за блиска заштита. Групата за блиска заштита обезбедува итна заштита на
конвојот. Треба да може да одговори веднаш на секое барање за оган или контра напад.

(3) Резервна група за напад. Чувани како резерва, снајперистите на оваа група пружаат
елемент за контра напад.

6. Операции за јавен ред и мир (ЈРМ)

Општо. За време на операциите за ЈРМ, снајперистите можат да пружат против снајперско

обезбедување најверојатно од позициите за набљудување. Нивното распоредување
треба внимателно да се планира за да се осигура дека тие не се отсечени.

Спротивставување на смртоносна закана. Снајперисти првенствено треба да бидат

имплементирани во контра терористичка улога и вообичаено треба да се наоѓаат на една
од двете страни или позади водот за ЈРМ.

Тие треба да се постават на висока позиција за да доминираат во областа со нивната

опрема за набљудување и оружје и да бидат спремни да го искористат.

60
7. Набљудување (Прикриено и откриено)

Снајперисти може да бидат распоредени на отворени набљудувачки места кои

оневозможуваат терен и движење на непријателските сили. Кога видливо се поставени со
оптика и снајперски пушки, снајперистите може да ги обесхрабрат непријателските упади
без ескалација на сила.

Снајперистите можат да обезбедат специјални вештини близу до водови за

набљудување/статички надзор, и можат да бидат особено корисни за обезбедување на
огнената поддршка без присуство на други единици за поддршка.

61
Глава 8 - Контра снајперски операции
Општо. Контра снајперски операции се применуват во сите фази на војната каде
непријателските снајперски закани постојат. Секој има улога во контра-снајперски
операции, но најефикасна контра-снајперска предност се сопствените снајперисти. Во
текот на процесот на планирање, командирот на единицата или подединицата треба да се
потпира на темата стручни совети за обликувње на неговиот план. Извршувањето на
планот за контра снајперски операции може да се одвива истовремено со тековна задача
или како самостојна мисија. Непријателските снајперисти се значителна закана за
пријателски сили, без разлика дали се ангажирани во борби или други операции.
Командирите на сите нивоа мора да ја разберат снајперската закана. Целото планирање
мора да вклучува анти-снајперски контра мерки користејќи го снајперскиот тим како
советници за контра снајперски мерки.

1. Идентификација на непријателски снајперисти

Идентификување на заканата.

Мисијата на снајперистите е да лоцираат,набљудуваат и уништуват клучниот персонал и

опремата на непријателот со директен и индиректен оган. Можеме да ја насочиме оваа
намера наследните задачи:

а) Спроведете надзор од позиции за набљудување за да се соберат и пријавт навремени и

точни информации.

б) Неутрализирајте го непријателот користејќи директен или индиректен оган.

в) Нарушете ја командата и контролата на непријателот со отварање на оган на избраната
непријателска позиција.
г) Контролирајте го индиректниот оган при офанзивна поддршка или план за отварање на
оган.
Можеме да претпоставиме дека непријателските снајперисти имаат намера да ги нарушат
нашите операции на ист начин како што ги попречуваме нивните операции со нашите
снајперисти. За таа цел, непријателската снајперската активност може да го попречи
движењето, да создаде конфузија и да генерира несигурност и личен страв кој може да ги
наруши операциите и подготовката на мисијата. Ова пак го потикнува непријателскиот
командир да ги пренасочи средствата за да се справи со непропорционално мала
непријателска закана. Онаму каде што се потребни активни контра-снајперски мерки,
најдобра предност на која ќе го засноваме планот се нашите сопствени снајперисти, со

62
оружените трупи во поддршка. Кога би прашале снајперист од она што најмногу се плаши
и одговорот најверојатно ќе биде „од неприајтелски снајперист“.

Командирот на снајперистите игра клучна улога во советувањето за контра-снајперски

мерки и планови. Кога се работи со снајперска закана, постои значителна разлика помеѓу
обучен снајперист и добар снајперист, но оваа разлика можеби не е очигледна за некои.
Сепак треба сите војници да ги бараат и да се хранат со информациите добиени од
безбедносните служби.

Следно укажување на снајперска активност:

а) Отварање на оган и погодоци или многу прецизен оган на опсег над 400м
б) Неколку погодоци со прецизен оган во област позната како зона на убивање.
в) Погодоци на персонал изложен за краток временски период.
г) Наоѓање муниција од 7,62 mm или поголем калибар.
д) Набљудување на невообичаено вооружување.
ѓ) Непријателските трупи дејствуваат во парови.
е) Набљудување на специјална оптика.
ж) Набљудување од необична или неочекувана камуфлажа на непријателот.
з) Недостаток или намалување на активноста на непријателот при еднократен истрел.
ѕ) Употреба на модератори на звук или отварање на оган со еден истрел.

Идентификувајте го типот на закана. Следната фаза од процесот на планирање е да ја

дефинирате детално заканата со која се соочувате. Потенцијалната снајперска закана
може да се категоризира во три области:

а) Добро обучен снајперист. Ова е високо квалификуван професионалец кој работи на

план, користејќи одлична камуфлажа и прикривање и специјализиран систем на оружје.
Обучени снајперисти обично работат во парови, а професионалните техники на снајперист
имаат тенденција да бидат слични низ светот. Снајперистите може да имаат пристап до
софистицирана пренослива опрема за разузнавачко набљудување вклучувајќи и термални
камери и веројатно имаат радио-комуникации со единици за огнена поддршка. Ова го
прави ловот на снајперисти опасна задача за единици од лесен карактер, бидејќи повеќе
војници прават повеќе цели.

б) Обучениот стрелец. Овој поединец е добар стрелец, но отварањето на оган од него има
можности да биде добро обучен снајперист. Нивниот сет на вештини најверојатно ќе биде
сличен на нашиот тренинг во сегашното претставување на Снајперист на ниво на

63
одделение или тим. Тие можат да дејствуваат како дел од малата сила насочена кон
пригодни цели. Активните контра мерки на пешадиските трупи може да бидат
повеќеефикасни против оваа закана.

в) Добар стрелец. Оваа конкретна закана може да носи оружје со долги цевки и да
дејствува заедно со формирана борбена сила. Ќе таргетираат неспецифични, соодветни
цели на кратки до средни опсези, избрани затоа што се добри стрелци. И покрај помалата
обука, тие не треба да се потценуваат. Со секој контакт, тие стануваат поискусни и
потешка мета.

2. Контра мерки

Општо. По идентификувањето на непријателските снајперски операции, треба да се

утврдат соодветни контрамерки. Психолошкото влијание на снајперска закана е значајна
и ќе биде неопходно силно лидерство за да се одржи моралот.

Командирот треба да ги идентификува границите на способноста на снајперистот според

поставените шеми (на пример, дали сите отварања на оган со снајпер се на дневна
светлина? Ако е така, ова може да сугерира ограничена ноќна способност). Секогаш кога е
можно, активностите треба да се спроведуваат надвор од нивните граници.

Командирот се соочува со две спротивставени барања: потребата да се победи

снајперската закана со основните барања на мисијата.

Пасивни контрамерки. Пасивните контра мерки се самосвест и добра дисциплина на

бојното поле. Секоја мерка што му отежнува на снајперистот да оперира ефективно без да
биде откриен треба да биде земена во предвид.

3. Информации неопходни за да се елиминира непријателската снајперска закана.

Информациите ќе бидат клучни за планирањето и спроведувањето на контра-

снајперските операции. Следниве информации ќе бидат неопходни за да помогнат во
елиминацијата на непријателската снајперска закана:

1. Што би направил?
2. Каде би одел?
3. Каков пат за бегство би користел?
4. Во кое време од денот се случува отварањето на оган?
5. На кои далечини снајперистот отвара оган?

64
6. Локација или проценета локација на непријателски снајперски оган.
7. Воочување пред или по инцидентот.
8. Воочена опрема.
9. Временските услови за време на отварање на огнот.
10. Вредноста на жртвата за пријателските сили.

Оваа информација ја формира основата на планираната операција, спроведена независно

или поврзано со тековната задача на единицата. Ако снајперистот е приклучен на задача
на друга единица, вниманието на снајперистот не треба да му биде одземено од други
борбени активности и треба да се концентрира на уништување на непријателскиот
снајперист.

Обезбедување ресурси на мисијата на единицата или контра-снајперските операции е

клучна рамнотежа што треба да се постигне. Меѓутоа, во сегашната оперативна ситуација,
уништувањето на непријателскиот снајперист веројатно треба да биде приоритет.

Реакција на непријателски снајперски оган. Возвраќајки на непријателскиот снајперски

оган, единицата треба да избегнува постојан, бесмислен и контрапродуктивен контакт
или размена на оган со непријател што не го гледа.Чадот ќе го ограничи видното поле на
снајперистот и ќе помогне во извлекувањето од зоната на убивање на снајперистот.
Веројатно, обучените снајперисти ќе предизвикаат некаква форма на индиректен оган, па
дури и може да биде создавање услови за напад од формирана непријателска единица.

3. Спроведување на контра снајперска операција на ниво на одделение.

Општо. Методите што ги користат нашите снајперисти против непријателскиот снајперист

се лов, комбинирајќи елементи на надгледување, измама и надитрување за да го извади
снајперистот од неговата позиција и да го принуди да направи грешка.

За време на контра-снајперска операција снајперското одделение треба, каде е можно, да

игнорира борбена активност и да се концентрира на откривање и уништување на
непријателскиот снајперист.

Командирот на операцијата мора да се погрижи целиот персонал во областа да биде

информиран за операцијата. Мора да се одржува безбедноста. Индиректна и директна
огнена поддршка ке биде потребна за операцијата и единиците за маневрирање да
добијат задача ако има потреба да се канализираат или отсечат, патиштата за бегство на
непријателот. Контролата на огнот и движењето мора да се планираат и да се спроведат
мерки за да се спречи мешање во контра снајперска операција.

65
Распоредување. Операцијата ќе бара вклучување на целиот Снајперски вод ,одделение
или сите достапни снајперисти кои ќе се користат под директна команда на командирот
на групата и може да резултира со бавен процес на елиминација поради вештината што
треба да се примени и бавниот начин на движење што исто така треба да се примени.
Фаворизиран метод е ако заканата може да се неутрализира од база да не се излегува
надвор од база и да се уништи од внатре од безбедно.

Овој метод може да се користи заедно со снајперисти кои се распоредени на терен со

снајперистите кои оперираат од пријателската база обезбедувајќи взаемна поддршка и
надгледување за снајперистите на теренот. Снајперските групи или одделение ќе се
движат напред кон непријателската позната или проценета позиција, а потоа ќе се
поделат на тимови за да се осигура дека можат целосно да се поддржуваат едни со други
во рамките на нивните тимови.

При идентификација на непријателскиот снајперист или пронаоѓање на соодветна

позиција за набљудување на можната непријателска позиција тимовите ќе ја пријават
својата позиција, а исто така и позицијата на непријателскиот снајперист на командирот
на водот кој може да се погрижи да го има максималниот број на снајперски тимови
достапни за набљудување на непријателскиот снајперист пред да отворат оган.

Како по правило, три тима треба да бидат минимум искористени што овозможуваат три
снајперски пушки да отворат оган на целната област. Потоа снајперистот ги утврдува
конечните позиции за отварање оган на тимовите со цел да се одржи прикривањето и да
се стабилизираат нивните позиции за отварање на оган. Командирот потоа ќе ја преземе
контролата и ќе иницира координирано отварање на оган.

Ова е акција каде што командирот ќе одбројува наназад за тимовите да отворат оган во
исто време откако ќе се увери дека непријателскиот снајперист е лоциран и набљудуван.
Овој метод им овозможува на сите расположливи средства да ја концентрираат силата за
да отворат оган врз непријателскиот снајперист користејќи измама за да го
дезориентираат непријателскиот снајперист.

4. Времетраење.

Овие операции може да одземат време и да заморуваат многу поради природата на

операцијата бидејќи вие чекате да го лоцирате непријателскиот снајперист. Добро обучен
снајперист ќе ја промени својата област на работа за да избегне октривање и да не
постане цел на непријателски снајперисти.

66
 За време на фазата на подготовка на борбата, времетраењето на операцијата мора да се
земе во предвид поради непредвидливоста на движењето на непријателскиот снајперист.
Идеално, сите елементи треба да бидат на позиција најмалку 12 часа пред очекуваното
отварање на оган. За време на какви било контра-снајперски операции, сите снајперски
тимови треба да игнорираат друга борбена активност и да се концентрираат на
непријателскиот снајперист.

Дополнителни средства. За успешна операција на Командирот на снајперистите треба да

му бидат ставени на располагање сите потребни атрбути независно дали ќе избере да ги
користи или не.

Тие вклучуваат:

а) Координација на планот за отварање оган и маршрутите што треба да се користат или

блокираат.
б) Огнена поддршка директна и индиректна со дополнителни пронајдени цели.
в) Пешадиска поддршка за канализирање и заседа на непријателските снајперисти.
г) Дополнителни снајперски тимови за помош со взаемна поддршка и мамка за
непријателскиот снајперист кој го измамил да се премести во однапред одредена област
за дејство.

1. Главниот снајперист го спроведува планирањето и подготовката за операција. Ако

непријателската снајперска закана може да се неутрализира од базата, снајперистите ќе
ги користат постоечките набљудувачници и ќе изградат места во кои ќе се сокријат во
рамките на главната локација за неутрализирање на заканата. Оваа опција може да се

67
користи заедно со снајперисти кои ќе бидат до конечни позиции за напад на теренот, со
снајперисти во базата, обезбедувајќи локација за надгледување и взаемна поддршка.

2. Главниот снајперист ги издава локации на одделенијата за инфилтрација за да ги

заземат финалните позиции за отварање оган. Одделенијата се поставуваат на позиции
претходно одредени за отварање на оган кон непријателот.

К-дирот ги координира РАЗУЗНАВАЧКОТО НАБЉУДУВАЊЕ И ИЗВИДУВАЊЕ и елементите

за индиректен оган. Одредени Сили за Брза Реакција се на готовс за наредни задачи и
евакуација на жртви.

3. Непријателски снајперист е лоциран од одделенија на теренот. Сите снајперисти на

располагање ја идентификуваат целта и потврдуваат кога се спремни да отвараат оган.

К-дирот иницира координирано пукање и ако е потребно индиректен оган. Проценка на

штетите од борбата е спроведена од страна на други елементи кои се на теренот или од
снајперистите кои се повлекуваат.

4. Ако непријателскиот снајперист не е виден тогаш операцијата продолжува толку колку

што е тактички изводливо зависно од тоа дали може да се направи замена на војниците
кои биле повеќе време на теренот, временските услови, активност во местото од страна
на непријателот и локалното население.

68
Глава 9 (Други операциони задачи)
1. Патролирање

Општо. Снајперистите се особено многу погодни за спроведување или поддршка на

патроли користејќи ги нивните вештини за набљудување и нивната способност да се
обезбеди прецизна огнена поддршка за патролни дејствија.

Снајперското одделение може да ги засили патролите но, не и да ги замени.

Видови патроли. Сите патроли спаѓаат во еден од следниве три типа:

а) Извиднички патроли.
б) Постојани патроли.
в) Борбени патроли.

(Заседите од сите видови се форма на борбена патрола).

Извиднички

патроли.Снајперистите можат да вршат извидувачки задачи како специфични мисии за

снајперисти. Тие исто така можат да ги засилат и извидничките патроли.

Ако се придодадат на некои единици тоа треба да биде во извиднички единици или
стражарски елементи.

Повремено, снајперски тимови ќе имаат задача да спроведат ограничено извидување на

нивно ниво.

Со специфична мисија суштинска опрема и користејќи прикриено движење, снајперските

тимови можат да се позиционираат во планирана или веројатна област на офанзивна
акција за следните задачи:

а) Лоцирање на непријателските сили, инсталации и опрема.

б) Идентификување на специфични непријателски единици и опрема.

в) Утврдување на силните, слабите страни, составот и диспозицијата на непријателските

сили.

г) Следење на движењето на непријателските сили и опрема.

69
д) Утврдување на присуство на нови или специјални видови на сили и опрема.

ѓ) Набљудување и известување за конкретни или невообичаени непријателски

активности.

е) Одредување на непријателските снајперски и/или контра-снајперски способности.

ж) Изменување на планот за огнена поддршка на поддржаната единица или шемата за

маневрирање.

з) Лоцирање и посочување на клучни и селектирани цели за уништување со индиректен

оган или оган од снајперска пушка.

Постојани патроли. Снајперистите исто така можат да ги зголемат постојаните патроли на

единицата и спроведуваат постојани патроли и да се постават на набљудувачки места
како снајперски тимови. Снајперистите кои поддржуваат друга единица која врши
постојана патрола треба да се користат во следниве фази:

а) Прелиминарни движења/извлекувања. Во зависност од начинот на движење

снајперистите можат да се користат како обезбедување, користејќи ја нивната оптика за
да вршат надзор и дејствуваат како рано предупредување за главнината на патролата.

б) Пат за надвор/Пат за назад. При инфилтрација пешки снајперисти може да се користат

за да обезбедуваат застој, навигациско повзување и преминување на пречки. Тие треба
да се користат и за проверка на навигацијата и доколку се опремени со јуришна пушка да
се користат како преден извидник поради нивната обука за навигација и снаоѓање на
терен.

в) Работа во ЗборноМесто/Повлекување. Снајперистите можат да излезат нанапред и да

обезбедат заштита додека патролата врши проверка.

г) Окупирање на местото. Во оваа фаза, снајперистите најдобро се користат како

обезбедување исфрлени напред придржувајќи се максимално до маскирната
дисциплина.

д) Рутина. Снајперистите треба да се користат во рамките на нормалната рутина кога

набљудувањето е слабо ноќе, снајперистите можат да се движат до ноќните позиции за
набљудување за да се оддржува набљудувањето кон целта.

ѓ) Борбени патроли. Снајперистите се најефективни кога се вметнати во следните фази на

борбена патрола:

70
2. Напади

Општо. Нападите се, по дефиниција, вообичаено со релативно кратко времетраење,

веројатно трае околу еден до три дена. Снајперистите можат да спроведуваат специфични
снајперски операции. Тие исто така можат да ја поддржат единицата за напад. Следниве
опции покажуваат како снајперистите можат да ги зголемат нападите на единиците:

а) Снајперистите можат да се распоредат пред главното тело за да вршат извидувачки

задачи. Тие можат да пренесат навремени разузнавачки информации и информации до
командирите на единиците што им овозможува да го ажурираат своето планирање пред
распоредувањето.

б) По пристигнувањето на главнината, снајперистите можат да пружат безбедност, да ја

обележат рутата и делуваат како водичи за огнена поддршка, за ОР и за линијата на
поаѓање.

в) Снајперисти може да се вметнат со средства за огнена поддршка што обезбедуваат

засилен надзор на целта, отвараат снајперски оган откако ќе започне нападот и можност
за корекција на индиректната огнена поддршка.

г) Снајперистите можат да се распоредат на рути за отсекување и странични позиции за да

дејствуваат како рано предупредување на непријателското засилување и да го
неутрализира непријателот што бега.

д) Снајперските тимови може да се користат за да отворат оган на одредени цели или да

спроведат координирано отварање на оган на цели со спицифичен персонал како што се
посадите на системи за одбранбено оружје.

ѓ) Поради екстремната прецизност обезбедена од снајперски оган, нема потреба да се

запре или да се даде огнена поддршка на почетокот на нападот.

е) За време на фазата на консолидација и реорганизација може да се придвижи напред во

насока на непријателската закана и да дејствува како рано предупредување за контра
напади.

ж) Снајперистите можат да ги гонат непријателските сили што се повлекуваат, спречувајќи

ги од прегрупирање и покренување на контра напад. Можат и тивко да ги следат и да ги
пренесуваат информациите назад до командирот на единицата за какви било наредни
операции.

71
Организација :

Снајперското (одделение,вод или група) е поделена на четири групи за снајперски напад:

Групата се состои од:

(1) Командир на (одделение,вод или група)

(2) Зам. к-дир на (одделение,вод или група)
(3) Сигналист на (одделение,вод или група)
(4) Снајперист број еден

Група за поддршка. Големината на групата за поддршка ќе биде одредена од големината

и видот на целта вклучувајќи ја географијата на околината.

Главните обврски кои се клучни за операцијата вклучува:

(1) Огнена моќ потребна за да се неутрализира целта.

(2) Контрола на големата тежина на оган.
(3) Префрлување оган за да се воочат алтернативните непријателски позиции.
(4) Идентификување на специфични локации за покривање со оган како поддршка на
безбедносната група.

Јуришна група. Јуришната група е на крајот одговорна за неутрализирање непријатели во

целта и обезбедување заштита за кои било други специјалистички тимови.
Јуришната група може да вклучува:
(1) Контролор на воздушен простор.
(2) Офицер за предно набљудување.
(3) Контролор за минофрлачи.
(4) Против оклопен систем.
(5) Елементи на групата за огнена поддршка.

Развивање на планови.

а. Обезбедување на информации од висок степен ќе биде од витално значење.

б. Бидејќи операцијата веројатно ќе биде пешки, треба да се користи обратната секвенца
на планирање.
в. Бидејќи нападите се вообичаено длабоки операции што се изведуваат на територијата
што ја држи непријателот факторот на изненадување е најважен.

72
г. Деталните информации за целта се од суштинско значење и методите и правците што ќе
се користат за инфилтрација и ексфилтрација ќе бидат од критична важност.
д. Снајперистите обезбедуваат способност од долго растојание да го уништат клучниот
персонал и опрема и не треба да се користат за кратко растојание каде што пешадиските
чети можат да го олеснат овој дел од операцијата.
ѓ. Потребно е внимателно планирање кога се упатуваат снајперистите за ова операција.

Други фактори. Треба да се земат предвид и следните фактори:

а. Тајмингот
б. Начин на инфилтрација
в. Начин на ексфилтрација
г. Координација
д. Борбена поддршка

Вметнување/Инфилтрација. Нападот најверојатно ќе биде во неочекувано време и место,

во слаба видливост и користење правци кои непријателот може да смета дека се
непроодни.

Напад. Координацијата на групата за поддршка и групата за напад кој што отвара оган на
непријателот ќе го води командирот на одделение.

По нарачка на Групата за огнена поддршка ќе обезбеди оган, дозволувајќи им на

снајперските тимови да отворат оган на клучни цели.

Повлекување. Командирот на одд или водот ќе координира повлекување на сите групи за

напад, обезбедувајќи максимална заштита од непријателот во секое време.

Редоследот по кој групите треба да се повлечат е:

а. Снајперски тимови (група за напад) до контролен пункт на одделение.

(1) Првиот тим да обезбеди и да го чека остатокот од одделението.

б. Снајперското одделение е комплетно и спремно за повлекување до Зборното Место на

одделението.

(1) Обезбедено од групата за поддршка или командата на одделението.

(2) Консолидирана ексфилтрација на одделението.

73
Напад на ВОД/ОДДЕЛЕНИЕ/ГРУПА

1. Снајперскиот вод се движи до Зборно место за водот кое исто така е и зборно место за
итни ситуации. К-дирот на вод се придвужува прв за да ја видат локацијата на целта.
Снајперските одд. остануваат во зборното место за заедничка поддршка.
К-дирот на вод ги ажурира дефанзивните позиции.
2. 2-то одд. се движи прво затоа што има повеќе простор да помине и маневрира.
1-то одд. се движи по команда на к-дирот на водот. К-дирот на водот пружа заедничка
поддршка за одделенијата кои маневрираат.
3. Одделенијата се движат од едно зборно место до друго до финалните позиции за
отварање оган.
4. Одделенијата се движат кај пресеците и целите обележани од к-дирот на водот.
5. К-дирот на водот споредува информации и прецизира задачи.
6. К-дирот на водот издава примарни и секундарни задачи на тимовите.
7. Тимовите рапортираат кај к-дирот на водот дека се спремни за оган и сите мети се
идентификувани и воочени или се на видик.
8. Сите мети на видик К-дирот на водот иницира броење и координирано отварање на
оган.
9. Кога сите примарни и секундарни мети се уништени тимовите ќе набљудуваат и ќе
пукаат.
10. Командирот на водот ако е потребно повикува офанзивна поддршка на местото за да
го прикрива повлекувањето.
11. Командирот на водот одредува кое одделение се движи прво. Одделенијата се
движат полека координирани од к-дирот на водот.

74
12. Одделенијата се движат од зборното место за одд. до зборното место за вод.
13. Зам. к-дирот на водот прави пребројување на луѓето (броење на главите) и проверка
на битната опрема.
14. Водот се повлекува според планот на командирот на водот.

3. Заседи

Општо. Снајперистите можат да поддржуваат заседи од било која големина.

Долгиот опсег на нивното оружје и нивните добри способности за надзор нормално значи
дека треба да бидат поставени на позиции за пресекување или безбедносни групи кога
засилуваат единици за заседи.

Снајперистите можат да вршат снајперски специфични заседи каде координирано

отварање на оган се врши од неколку снајперски тимови врз непријател во одредена
целна област.

Снајперистите можат да ги засилат заседите на единицата со тоа што ќе бидат поставани

за рано предупредување или на рути за пресекување на непријателот за да помагнат
околу:

а) Давање предупредување за пристап на непријателот од страните.

б) Попречување на бегството на непријателот.
в). Давање заштита на страната на групата што дејствува.
г) Уништување на непријателски опфати и контранапади.

Места на заседа. Врз основа на информации од безбедносните служби, погодни места за

заседи вклучуваат:

а. Познати непријателски рути во предните и задните области.

б. Административни области, доводни и водоводни точки. Во операциите за контра напад
приодите до село или обработлива површина и познати места за складирање на храна се
особено погодни.
в. Области каде што се јавува забележлива промена на вегетацијата, како што е спојот на
шума и пасишта.
г. Веројатни линии на повлекување на непријателот по успешен напад на нашите сили.
д. Пристапите кон нашите патролни бази и одбранбените позиции.
ѓ. Патот на повлекување од местото на заседа за да се фати непријателско следење.

75
Категории на заседи. Постојат две категории на заседи: Планирана и Непосредна.

Двата типа на заседи може дополнително да се поделат на основни или областни заседи,
и да бидат краткорочни или долгорочни. Тие можат дополнително да се поделат на долги
и кратки релации.

Планирана заседа. Планираната заседа е планирана и изведена како посебна операција.

Треба да има време за да се овозможи планирање, подготовка и проба до детал.

Може да варира по големина од заседа од снајперско одделение до заседа од снајперски

вод или група, или како дел од поголема формациска заседа. Во зависност од видот и
големината на заседата на Снајперското одделение, треба да се засили со средства кои се
составен дел на единицата:

а. Контролор на воздушниот простор.

б. Офицер-Подофицер за предно набљудување.
в. Контролор за оган од минофрлачи.
г. Противоклопна поддршка со артилериски оган.
д. Групата за огнена поддршка.
ѓ. Пешадиско одделение за да се додаде огнена моќ на групата за убивање или да се
пружи безбедност на задните и страничните области.

Непосредна заседа. Непосредната заседа е заседа со минимум планирање се со цел да се

искористи некоја штотуку пристигната дојава (жешка) информација од безбедносните
служби или како контактна вежба од патрола. Заседи одблиску (20м до 500м). Фактори
кои треба да се земат во предвид при поставување снајперисти во заседа со краток
дострел се:

а. Како најдобро да се искористат снајперистите.

б. Максимална употреба на огнена моќ со системи за оружје со краток дострел,
минимална употреба на снајперски пушки.
в. Сите заседи ноќе или во лоши временски услови.
г. Заседи во урбаната средина.
д. Заседи во блиска средина (шуми и џунгла).

Заседи со долг дострел (600м до 1500м). Планирања за поставување на снајперисти во

заседи со долг дострел се:

76
а. Снајперисти се користат и во други операции за да се изолира областа и да останат
надвор од дофат на оган од оружје со краток дострел.

б. Снајперски заседи на отворено или тешко тло дење и во добри временски услови,
оружје со краток дострел што се користи само за блиска заштита.

в. Урбани до рурални или рурални до урбани средини кога теренот меѓу нив е
непријателски и снајперистите не смеат да направат никаква грешка.

Групации. Сите заседи се поделени на помали групи со нивните сопствени командири.

Видот на потребната група и бројот на луѓе во секоја група ќе зависи од оперативните
навики на непријателот и од теренот на кој ќе се изврши заседата.

Овие групи се:

а. Група за дејство. Задачата на групата за дејство е да ја покрие избраната убиствена

област и да ја започне заседата. Снајперистите ако имаат задача да бидат поставени во
групата за убивање може да бидат опремени со пушкомитралез и митралез во зависност
од опсегот.

б. Групи за пресекување (или за опфат) на непријателот. Задачите за пресекување на

непријателот вклучуваат:

(1) Да се предупреди за приближување на непријателот од страните.

(2) Да се спречи бегството на непријателот.
(3) Да се даде заштита на крилото и задната страна на групата за убивање.
(4) Да се порази непријателот кој прави опфат за контранапад.
(5) Да се заштити остатокот од заседата за време на брзо повлекување.

в. Задно обезбедување. Мора да се земе во предвид групата за задно обезбедување која

веројатно ја командува Заменик командирот на чета.

Распоред на групи. Групите може да се користат на два начина, имајќи ги во предвид

принципите и распоредите:

а. Основна заседа. Кога постои само еден веројантен пристап, поради теренот, групата
може да биде поставена во длабочина со целокупна одбрана на место на таа рута која
дава добро прикривање.

77
 Ова основна заседа. Се користи кога областа за заседа е невозможна или како дел од
област за заседа е веројатна патека за пристап. Постојат три главни типа на основна
заседа:
(1) Триаголна.
(2) Облик „L “.
(3) Линеарна.

б. Областна заседа. Кога има повеќе од еден пристап, сите правци мора да бидат
покриени. Пристапите треба да бидат покриени во длабочина за да се фати непријателот
како се распрснува по заседата. Таквата заседа се нарекува областна заседа.

Таа се состои од серија основни заседи, секоја со свој командир, распоредени како дел од
севкупниот план да се зароби одредена непријателска група.

Групите од заседата се преместуваат до ЗМ за оддeление или до точка за извлекување

која вообичаено е ЗМ од каде што групациите демнат или се поставуваат по избрани
правци до нивните позиции. Командирот на заседата мора многу да се грижи за да се
осигура дека:

(1) Секоја група е позиционирана на правилното место.

(2) Секоја група ги знае локациите на сите други групи.
(3) Не постои ризик од пријателски оган во огнените лакови.

Изборот на основна или областна заседа зависи главно од непријателските навики и

тактики. Во заседите со долг дострел, снајперистите најдобро се користат во линеарна
заседа бидејќи тоа овозможува сите прецизни системи на оружје да бидат фокусирани на
целната област.
Одржливост на заседата. Во зависност од околината, видот и времетраењето на заседата
треба да се земе предвид следните фактори:

а. Војниците мора да бидат обучени да изберат удобна огнена позиција и да останат во

неа без пушење, непотребно движење. Лежечкиот став не е единствената позиција што се
користи во заседа; понекогаш е потребно човек да седи или да стои. Иако може полесно
да се види, тој може да постигне многу поголемо огнено дејство на поголемо растојание.
Густината на грмушките често ќе ја диктира позицијата за отварање на оган.

б. Ако сите членови на заседата постојано набљудуваат ќе се заморат и будноста ќе се

намали. Од друга страна, убиствената зона мора да биде набљудувана во секое време.
Ова се постигнува со менување набљудувачи во групи и со командири на групи кои се

78
менуваат со нивните заменици. Луѓето кои не набљудуваат можат да се одморат во
позиција, но мора да останат така, без непотребно движење, да можат да пукаат во
нивните сектори на дејство кога ќе биде потребно. Дали на групата за заседа ќе и треба
помош зависи од бројот на расположливите трупи и времетраењето на заседата.
Замените се прават само кога е неопходно но, војниците не треба да се оставаат предолго
на местото на заседата за да се избегнат проблемите.

Во мирни метео услови, кога температурата и влажноста се високи и нема ефективна

сенка од сонцето, будноста и ефикасноста на војниците брзо ќе се влошат до степенот до
кој безбедноста е загрозена доколку не се преземат контра мерки.

Овие услови се типични за во обработливо земјиште, пасишта и терени каде што нема
многу грмушки или трева во влажните тропски предели. За да се заштити ефикасноста на
заседата во која било од овие околности, трупите мора редовно да се заменуваат.
Заменувањето мора да се испланира и да се вежба, секој човек да се замени тивко и
полека, еден по еден.

Додека во заседа лежи мирно, сосема е можно луѓе кои не се непријател да поминат низ
убиствената зона. Доколку се случи ова, дејството на групата за заседа мора да биде
однапред испланирано и извежбано. Командирите на заседата мора да сметаат на
следниве проблеми:

а. Цивилите би можеле да се движат низ областа за убивање. Во овој случај заседата

треба да лежи и да се обиде да избегне откривање. Ако заседата е забележана од цивил
командирот има избор од:

(1) Приведување на цивилното лице. Ова не е изводливо во долгорочна заседа.

(2) Прекинување на заседата, повлекување и преместување на алтернативно место за
заседа.

б. Непријателот може да користи и цивили, заедно со патролата. Во овој случај:

(1) Командирот на групата може да го пушти непријателот да помине.

(2) Групата за заседа може да отвори оган и да смета дека сите се непријатели независно
дали носат оружје или не.
(3) Целосно идентификувајте кој е непријател и употребете само прецизно оружје за
уништување за да не се предизвика колатерлана штета. Снајперистите можат да ги
идентификуваат, посочат, и да ги приоретизираат целите.

79
Спроведување на заседата. Откако ќе се види непријателот, сите групи мора да бидат
предупредени со методот на претходно одреден сигнал по наредба. Задната заштитна
група треба да биде предупредена за да не и пристигне замена во погрешен момент.

Кога непријателот се појавува во областа за убивање секој Снајперист ќе нишани,чекајќи

на сигналот за да пука.

Војниците мора да избегнуваат шушкава вегетација додека го следат непријателот со

нивните нишани. Заседата треба да започне кога ќе има што е можно повеќе непријатели
во областа за убивање и опсегот ќе биде намален на минимум. Сите војници мора да ги
разберат нивните наредби за отворање оган:

а. Оган не треба да се отвора се додека непријателот се движи кон некој кој има подобра
позиција за да убие.

б. Заседата нормално ќе ја започне командирот, кој ги контролира и координира

снајперското пукање користејќи само снајперски пушки првично или во зависност од
тактиката што сака да ја примени. Меѓутоа, ако некој непријател дејствува како да ја
видел заседата, секој човек што ќе ја види оваа реакција треба да ја започне заседата.
Само поради ризикот заседата да биде предвремено започната добро обучени и искусни
војници треба да бидат поставени на тие позиции блиску до
областа за убивање каде што буден непријател може да ја открие заседата.

в. Командирот мора да биде поставен така што ќе има добар поглед на областа за
убивање.
Сигналот никогаш не смее да биде извик„Оган“,сигнална ракета или истрел настрана.
Откако целите се селектирани и покажани на снајперските тимови сигналот треба да биде
"До сите снајперисти Јас имам контрола, биди на готовс, биди на готовс.5,4,3,2,1, оган."

г. Тогаш командирот на заседата мора да повика на оган од соодветната одбранбена

огнена група за да го убие непријателот кој не влегол во областа на заседата.За да може
да го направи ова мора да биде поставен на позиција каде што може да набљудува колку
што е можно повеќе, но каде што нема да биде прикован за време на борбата.Неговата
радио врска со неговата огнена поддршка мора да биде тестирана цело време во
периодот на заседата.

д. Групите за опфат мора да дејствуваат со прецизен оган и против пешадиски мини

против секој непријател што пробува да бега од местото на заседата или да се
реорганизира за контра напад.

80
ѓ. Тогаш командирот треба да издаде наредба „Гледајте и пукајте, гледајте и пукајте“само
откако ќе се уништат селектираните цели.

Непријателска реакција.

Непријателот првично ќе биде збунет поради изненадување,жртви,бучава и евентуално

неможност да се лоцира изворот на оганот. Ќе има некое губење на контрола,но добро
обучен непријател, со контра заседа или многу засилен контра напад можат да бидат
очекувани.

Реакцијата може да биде:

а. Непосреден напад од преживеаните директно во групата за убивање.

б. Непосредна против заседа изведена од водечките елементи на непријателската сила.

Овој напад веројатно ќе се случи во рок од неколку секунди по првиот истрел.

в. Планиран контра напад доколку првите две акции не успеат. Ова ќе потрае некое време
и ќе и овозможи на групата за заседа да се приспособи и да се спреми за дефанзивни
дејствија за да го запре нападот и да започне со повлекување.

Повлекување.На сигналот за повлекување,групите брзо се враќаат назад во ЗМ на водот

каде што ќе можат да се прегрупираат.

Времето поминато во ЗМ треба биде кратко. Силите мора да се проверат,да се формираат

пак и да се пргрупираат.

Ако непријателската реакцијата е толку брза што групата за заседа не може да се откачи и
повлече како што е планирано, тогаш ќе биде подобро да се спротивстави на
контранападот од нивната сегашна позиција наместо да се врати назад за време на
непријателскиот контра напад.Мора да се издадат наредби за отварање на оган за да се
спречи секој непријател кој може да навлезе во периметарот. Нормален редослед за
повлекувањето е:

а. Групи за отсекување на непријателот.

б. Група за убивање.
в. Командна група (за командирот да знае дека областа е чиста).

Редоследот погоре може да се менува според насоката од која има веројатна

непријателска закана.

81
Позиции или скришни (снајперски) набљудувачки места за набљудување

Снајперистите можат да вршат надзор од набљудувачници во руралните и урбаните

средини со цел да се зголеми полето на дејство.

План за набљудување и воочување на цели.

Секундарната улога на снајперското одделение е да работи од набљудувачки места и да

повикува и корегира индиректен оган по потреба. Снајперистот не само што ја користи
достапната опто-електронска опрема за надзор за да прибере информации од
набљудувачница, исто така му се овозможува користење на неговиот прецизен оган за
максимален ефект.

Постојат два видови на набљудувачки места за работа во рурална средина и тие се:

а. Откриени. Тие се наоѓаат во бази на пријателски сили и управуваат од стражарски

места како дел од операциите за внатрешна безбедност.

б. Прикриени. Тие можат да се стават во која било средина и се користат за прибирање на

сите разузнавачки информации за непријателот од непосредна близина зависно од
тактичката ситуација. Тие понатаму можат да се подделат на:

а. Набљудувачки места блиску до целта. Ова е набљудувачко место што има задача да
набљудува специфична цел, како што е мост или крстосница.

в. Набљудувачко место за набљудување на област. Област на набљудувачко место врши

надзор на терен од кој непријателот напредува, се повлекува или се инфилтрира.

Задачи за набљудувачки места. Општите задачи на набљудувачки места се како што

следува:

а. За покривање на празнините во одбраната, главно се врши кога единицата е поместена

во долгорочна одбранбена локација; ова е повеќе од веројатно да биде како дел од
постојана патролна задача.

б. За да се даде рано предупредување за напад, оваа задача се извршува заедно со

претходната задача или се користи дури и на ниво на одделение, додека водот е во
очекувачки реон и се спрема за поставување на набљудувачки места во областа блиску до
главната непријателска закана.

82
в. Да помогне да се откријат секојдневни навики на живеење, движење и расположение
на непријателот. Се користи и во откриени и прикриени сценарија; се користи во
отворената улога главно на операции за внатрешна безбедност, за да можат да приметат
се што не е на место со што се спречуваат терористички напади.

Во прикриената улога за снајперисти се користи за да помогне во откривање на

секојдневните навики на непријателот во и околу нивните логорски локации, добивајќи ги
информациите потребни за планирање на каква било форма на напад на таа цел.

г. За да може да ја намали и прилагоди огнената поддршка. Во нормалниот

конвенционален тип на операции, набљудувачко место треба да може да поддржи каков
било напад врз целта, најверојатно да даде поддршка преку индиректен и директен оган.
Вариации на НМ. Снајперистите можат да користат голем број различни НМ.

Тие се:

а. НМ на брза рака. Ова е НМ што поради временските ограничувања е од краток рок кој
практично не бара изградба и се потпира на природната камуфлажа на околината. Сепак
тоа обезбедува набљудување и ограничена заштита од директен и индиректен оган. Таа,
исто така обезбедува ограничена слобода на движење.

83
б. Лежечки ров или грмушка за камуфлажа му овозможува на снајперистот позиција од
која може да врши задачи за набљудуавње до 24 часа. Лесно се конструира и обезбедува
маскирање кое штити од воочување на непријателски оган. Сепак ова обезбедува
ограничена слобода на движење. Постојат два вида на лежечки ровови. Едниот е без
покривка одозгора, но користи природно зеленило за да ги прикри главата и рамената,
додека другиот е со покривка одозгора.

Предлог метод на конструирањето на НМ:

(1) Откако ќе се избере областа, снајперистот мора да избегне какво било движење кон
предниот дел на ровот, за да не се наруши ништо од природното зеленило и треба еден
од снајперистите да чува, бидејќи некогаш овие ровови ќе се прават многу блиску до
непријателот.

(2) Се копа едно стапало под нивото на површината и долго како што е должината на
повисокиот снајперист влезна и излезна точка одзади. Вишокот на земја мора да се стави
на пончо подалеку од областа на ровот за да се избегне каков било знак за истурена или
поместена земја и може да се врати подоцна на истото место.

(3) Прикривката која што се става одозгора се прави од прачки или стапчиња од околу за
да ја држат тежината на прикривката.

Следно се става пончото врз стапчињата или дрвата со земјата која што е ископана
претходно и на крај се става природното зеленило врз земјата коешто претходно само е
превртено копнувајќи по малку без да се оштети тревата.

(4) Треба да се направи влезна и излезна точка на задниот дел од ровот, исто така
покриени со природно зеленило.
в. Друга опција за површинска набљудувачница е погодна за во бодликави грмушки,
папрати и други области со соодветна покривка.

84
Потребна опрема за изградба вклучува алатки за сечење, секачи, пила и ножеви. Лопати,
шипки, жица за оградување, пончо и камуфлажни мрежи или претходно направени
камуфлажи за прикривање. Предложениот начин на конструкција е:

(1) Пончо поставен на влезот на НМ за намалување на било какви знаци и отстранување

на почвата.
(2) Снајперистите носат заштитна облека ако НМ е во бодликави грмушки.
(3) Првиот снјаперист што ќе влезе лежи на грб и го крева висечкото зеленило и турка во
грмушката.
(4) Откако ќе влезете внатре, тунелот се сече, осигурувајќи се дека сите исечоци се внатре.
(5) Влезот ќе бара мал засек во него за да се осигура дека се избегнува ефектот.
(6) Кога сечењето ќе заврши, локацијата треба да се скрие со користење жица за
кокошарник, пончо и камуфлажни мрежи.
(7) Термичка закана ќе укаже на потребата да се ископа барем едно стапало и ѕид од
вреќи полни со ископаната земја.
(8) Останата земја ќе мора да се отстрани и сокрие.
(9) Целата опрема мора да биде сместена во НМ.

85
г. Подповршински ров. Оваа форма на НМ обезбедува добро прикривање и заштита од
директен и индиректен оган. Тоа овозможува слобода на движење и е лесен за
одржување. Овозможува подолги периоди на престојување од кое се врши набљудување.

Точки специфични за изградбата на снајперски подповршински ров се:

(1) Зголемен ров за заштита од индиректен оган. Ова се конструира брзо бидејќи
снајперистот ќе користи стар ров. Може да биде во него долги периоди, поради
големината и удобноста што ги нуди. Лесно се конструира од модифицирање на
постоечки ров и обезбедува добра заштита од индиректен оган.

Само делот за отварање оган од ровот е делот кој треба да се направи. Задниот дел од
делот за отварање на оган треба да се зголеми до задната страна.

Не копајте толку длабоко колку што е остатокот од ровот бидејќи треба да направите
место за спиење. Ова ќе биде доволно големо само за еден човек. Снајперистот мора да
ископа место и за лактите, а влезот и излезот се насочени кон задниот дел на ровот.
Покривката одозгора се поставува на ист начин како и за лежечкиот ров, но повеќе земја
ќе се стави одзгора врз покривката, до две стапала земја и може да се користат и камења
за се да се вклопи подобро со остатокот од ровот.

Полу подповршински ров. Ова е добро утврден бункер, кој навистина може да се изгради
само кога тактичката ситуацијата дозволува време како дел од одбранбениот план.
Поради природата на локација ќе им овозможи на снајперскиот пар голема удобност, со
што ќе се овозможи парот да ја заземе локацијата на подолги периоди во исто време.
Заштитата и времето поминато во изградбата ќе му даде на снајперистот добра заштита
од непријателски оган.

Поради времето на располагање за изградба на локацијата и природата на работата да се

изгради оваа позиција, ќе се конструира со слободно движење наоколу, дозволувајќи им
на луѓето да се движат слободно внатре без надворешен страв од откривање. Затоа што
ровот треба да се поседне долго време и евентуално искористен како дел од
одбранбениот план ќе биде потребно време и напор да се конструира.

Поради количината на потребната конструкција ќе биде потребна посебна опрема како

што се пили, ланци и секири. Пончо се ставаат да се собере тревата и површинската земја.
Вишокот земја се отстранува таму каде што не се гледа, подалеку од местото каде што се
крие. Преку ровот се поставени вкрстени стапчиња или дрва и горната земја и тревата се
заменети и површината повторно се камуфлира.

86
А- ВЛЕЗ И ИЗЛЕЗ
B-КАМУФЛАЖА
C-ОРУЖЈЕ И ОПТИЧКИ УРЕДИ
D-ТРОНОЖЕЦ ИЛИ ПОТПИРКА
Е-ГРАНКИ,ДРВА И ТН.

НМ ИЛИ РОВ ВО ГРМУШКА

Локации за НМ. Во рурална средина НМ може да бидат изградени на следните локации:

а. Шуми. Снајперистите треба да ги користат погустите делови од шумата за да имаат

добра покривка, поставени добро назад и длабоко за да избегнат ќошеви или краеви од

87
шумата бидејќи тие можат да се користат како навигациски точки од непријателски и
пријателски сили.

б. Прекопи. Овие позиции овозможуваат добро покривање од оган, ако не се видливи од

повисоки точки на теренот. Овој тип на позиција може да бара платформа, бидејќи тие се
склони кон поплавување.

в. Живи огради (огради од зелен појас). Овие локации често не нудат добро
набљудување во целина.

г. Грмушки. Ова е често изолирана локација и може да биде тешко да се сокрие и обично
е сезонски избор. Веројатно е дека зеленилото ќе се исуши во рок од 24 часови.

д. Купишта ѓубре. Таквите локации нудат многу покритие, како и да е веројатно нема да
понуди добра заштита од оган и одржливоста веројатно ќе биде кратка.

ѓ. Возила. Положбите на возилата најверојатно ќе бидат исклучок: тие веројатно ќе бидат

краткорочни и ќе се користат само во околности на минимална закана.

Квалитети на НМ.

НМ мора да го има следново:

ЗГОЛЕМЕН РОВ

88
а. Маскирна дисциплина. Мора да се осигурате дека НМ е целосно сокриено, така што
било кој што ќе помине на еден метар од положбата нема да ја открие локацијата.

Можеби ќе биде неопходно и препорачливо ако времето и ситуацијата дозволуваат да се

ископа малку подлабоко за долниот дел од телото. Добра дисциплина за време на фазата
на изградба е од витално значење за да не се уништат околните области оставајќи знаци
дека е копано особено околу предниот дел на позицијата, оваа област мора да биде
избегнувана по секоја цена во секое време. Локацијата не смее да биде на видно место
каде што интелигентен непријател може да го држи под око тоа место.

б. Набљудување. Нема смисла да се стави НМ во позиција каде што само дел на целта
може да се набљудува само затоа што таа позиција може да си овозможи најдобра
удобност за патролата. Локацијата треба да ги комбинира точките за да помогне при
прикривање и во исто време да се овозможи набљудување на целата целна област
заедно со околните области, така што обезбедува ситуационен увид за сите непријателски
движења.

в. Комуникации. Локацијата на НМ мора да има директни комуникации со соодветниот

штаб.

г. Одржливост. Конструкцијата на НМ треба да биде голема доволно за да ја опфати и

помага целата патрола за целото времетраење што е потребно.

д. Шанси за преживување. Дали има заштита од индиректен и директен оган? Доколку

ситуацијата овозможува ископајте и изградете заштита за вас.

89
ПОЛУПЕРМАНЕТЕН РОВ

Изградба на НМ. При конструирање на НМ на локацијата треба да има што е можно

повеќе од следниве размислувања:

а.Заштите се од воочување на оган. Со примена на принципите на прикривање ќе

оневозможите непријателот да ја воочи вашата позицијата, но ако непријателот го лоцира
НМ веднаш ќе отворат најмалку директен оган. Поставувањето на вреќи полни со земја
околу НМ ќе ви ја пружат добра заштита.

б. Набљудување на правци за пристап. Набљудувачите мора да бидат поставени во

позиција за да можат да ги покријат сите можни правци на непријателот кон НМ.

Предниот пристап ќе биде под надзор од набљудувачите.

в. Покриени правци и излези за пристап. При спроведувањето на Набљудувачка

задачата, веројатно е дека ќе треба да се завршат задачите за ре-снабдување. Покриени
пристапи и излезни правци ќе го сокријат ова движење. Ова исто така ќе биде потребно
ако НМ е откриено или нападнато.

г. Набљудување. Набљудувањето треба да ја покрие целата целна област и што поголем

дел од околината.

д. Алтернативна позиција. Тие треба да бидат избрани во случај кога НМ е откриено така
што со преместување на нова локација, целната област сè уште може да се набљудува.

90
Алтернативни локации може да се користат ноќе и за време на периоди на лоша
видливост доколку набљудувањето не може да се одржи од главното НМ.

Снајперистите исто така ќе користат алтернативни локации како конечни позиции за

отварање на оган ако ситуацијата налага дека е потребен прецизен оган.

ѓ. Патеки за бегство. Снајперистите мора да се погрижат да имаат рута што обезбедува

заштита од воочување и непријателски оган за да влезе и да се повлече од позиција без
да биде приметен од непријателот.

Квалитети на снајперски НМ.

Размислувања специфични за изградбата на снајперски НМ се:

а. Дупка. Дупка е отвор направен во ровот за набљудување и отварање на оган

зачувувајќи ја маскирната дисциплина. Треба да се направат дупки за да се даде на
снајперистите добри видни полиња и добро поле за отварање на оган. Тие треба да се
конструираат така што тие се тесни напред и широки одзади и имаат капак за запирање
светлина од влегувањето во ровот кога се прави влез или излез до НМ.

б. Место за лактот. Вреќа со песок на задниот дел од дупките ќе му даде на набљудувачот

и стрелецот доволно добри потпирки за лактите за оптиката и оружјето за долги периоди
доколку е потребно.

в. Камуфлажа. Локацијата треба да биде поставена во таква положба за да се даде на

снајперистот колку што е можно повеќе природна камуфлажа напред, но тоа не може
секогаш да е така, па камуфлажата треба да биде составена од ископаната земја, трупци
кои се околу областа, пончови за да помогнат во изолирањето од дожд и сите површини
со трева нарасната на нив кои ќе се користат за ставање на горниот дел од ровот.

г. Преден и заден изглед. Задниот и предниот дел на локацијата при конструирање не

треба да менува ништо од предниот дел на ровот за време на која било фаза од
изградбата, за да се избегне било какво откривање од страна на непријателот. Тој во
теорија треба да помине токму покрај ровот без да може да го забележи.

д. Влезни и излезни точки. Овие е истата точка на локацијата и треба само да биде
доволно голема за да одговара на снајперистот. Откако ќе влезат во положбата, тие треба
секогаш да бидат покриени. Никогаш не треба да излегувате од ровот без прво да се
уверите дека сте сигурни.

91
Области што треба да се избегнуваат. Областите што треба да се избегнуваат се како што
следува:

а) Положбата која ви изгледа идеална како за снајперист, исто така ќе изгледа и на

непријател кој гледа во ваша насока.

б) Останете подалеку од место што ќе се истакне како очигледно за непријателот.

в) На ист начин треба да се разгледа и изолира горната покривка.

г) Врвовите на дрвјата се нестабилни и тешко се вклопуваат и од нив тешко се бега.

Борбената процедура. Борбената процедура на снајперскиот во НМ има девет фази и е

поделена на следниов начин:

1. Планирање и подготовка.
2. Прелиминарни потези.
3. Рута за надвор.
4. Дејство во последното НМ (вклучувајќи првично извидување).
5. Поседнување на позиција.
6. Рутина.
7. Повлекување до НМ.
8. Пат за назад.
9. Екстракција.

Планирање и подготовка. Командирот на водот или четата ќе издаде наредба за

предупредување до командирот на снајперистите за да може да ја започне својата
борбена постапка.

Информациите што ќе ги добие ќе го вклучуваат следново:

а. Основен преглед на задачата; тогаш ќе зависи од снајперскиот командир да ја изгради

задачата потпирајќи се на неговата обука и на неговото искуство.

б. Грубо времетраење; ова е важно бидејќи треба да одредите колку луѓе ќе треба за
успешно да ја завршите задачата и за можни замени на персонал ако задачата е со
подолго траење.

92
Потребна опрема. Сега командирот на снајперистите може да открие каков комплет ќе
има патролата за да се изврши задачата и тоа може да го вклучи следново:

а. Комуникациска опрема; радијата ќе треба да ги покриваат растојанијата на која што

патролата можеби ќе работи и може да вклучува VHF, HF и специјализирана опрема.

б. Мапи/Воздушни фотографии; Тие треба да бидат ажурирани или поддржани од

неодамнешните патролни извештаи кои даваат ажурирани топографски информации.

в. Лична камуфлажа, НМ камуфлажа; оваа опрема ќе заземе многу капацитет, но НМ

нема успешно да се замаскира без неа и опремата може да вклучува покривки за задно
маскирање, жица за кокошарник, опрема за маскирање глава и рамења и предни
покривки на делот преку кој набљудуваме.

г. Поради можниот недостаток на технологија, важно е да на скиците за набљудување

се нацрта ако непријателот напредува кон НМ. Помага да се даде слика на она што го
наведува во скицата од набљудување и на крајот листовите од скицата треба да се
достават за да се даде една целосна и точна слика од теренот.

д. Комплет за набљудување; двоглед за набљудување на областа, телескопи за повеќе

детално пребарување, ноќни визири или Систем за Оружје кој има опсег од само 300
метри, и ако работите на операција за внатрешна безбедност треба да имате фотографска
опрема.

Лична опрема. При изборот на опрема, точките што треба да се земат се:

(1) Опсег на работење.

(2) Хранење.
(3) Санација.
(4) Облека, постелнина.
(5) Комуникации.

Клучни Информации. Останува на командирот на снајперистите да собере што е можно

повеќе ажурирани информации од областа, како што се:

а. Точна локација на целта и/или набљудување.

б. Приближна површина за НМ.
в. Времетраење на работата.
г. Достапни се трупи за поддршка, план за отварање на оган, сили за брза реакција
д. Процедура за инфилтрација и екстракција.

93
ѓ. Патролни граници и друга пријателска активност.
е. Евакуација на жртви постапка.

Наредби на Снајперскиот командир. Командирот на снајперистите за операцијата треба

да ги разгледа сите опции и да донесе план,нкој ќе биде главна рамка за неговите
наредби.

Пробни техники. Секогаш треба да има проби на сите техники и дејствија да се вметнат
од страна на снајперската група.

Треба да се практикува следново:

а. Поседнување на ЗМ.
б. Првично извидување од ЗМ.
в. Движете се напред и позиционирајте ги стражарите.
г. Изградба и распоред ако е можно.
д. Рутина и реорганизација (ако дозволува времето).
ѓ. Дејства на контакт од сите видови и фази:
(1) Пат за влез/излез.
(2) Во ЗМ.
(3) При извидување на локација вежбајте ги сите тимови кои делуваат како взаемна
поддршка на теренот.

Прелиминарни поместувања, Патеки за излез и Движење до ЗМ.

Почетниот потег треба да се задржи како и за секој вид патрола за да не се разбуди

сомнеж и опциите за инфилтрација се со хеликоптер, возило или брод зависно од областа
на операции.

Треба да се земе предвид следново:

а) Измамата е важна и може да се постигне на многу начини. Лажна инфилтрација со

хеликоптери или чамци, вметнувајќи се со други патроли кои ќе се вратат, но ве оставаат
некаде по пат, можеби на непријателска локација.

б) Патролите за придружба се добра во предност поради целата опрема што патролата ќе

ја има и ќе биде тешко натоварена.

94
в). Идеално финалното влегување во ЗМ треба да се изврши по последното светло да се
даде што е можно повеќе време на извидувањето. (Исто така ги намалува трагите во рана
утринска роса)

г) ЗМ може да стане точка за одмор ако не можете да го заземете НМ пред првото светло.
Во оваа фаза командирот ќе треба да назначи додатно ЗМ во случај на непријателски
контакт и мора да биде лесно препознатлив од сите во тимот по ден и ноќ.

Извидување и Поседнување Треба да се набљудува од ЗМ пред извидувањето, онолку

долго колку што е тактички можно. Командирот не треба да брза да влезе во локацијата.
Одвојте време за сопствената безбедност. Ако времето дозволува, НМ може да се
надгледува одреден период пред да се инфилтрира во него.

1. Командирот на снајперистите и врскарот се движат напред или покриени со остатокот

од патролата или се поставуваат како стражари додека се избира местото и
воспоставуваат врските.
2. Позицијата е чиста, мора да се осигура дека нема локално движење на непријателот
околу предвидената позиција и друго да се уверат дека нема поставено непријателски
стапици.
3. Командирот на снајперистите и врскарот ќе направат набљудување на целта и ќе
извршат проверка на комуникациите.
4. Остатокот од патролата ќе биде донесена и снајперскиот командир ќе даде потврден
брифинг и ќе го ориентира тимот околу областа.
5. Командирот ќе постави стражари тивко, осигурувајќи се дека тој има метод на
подигање на тревога.
6. Врските се воспоставени.
7. Избор на позиции: одмор, готвење, распоред и стража, алтернативни локации, конечни
огнени позиции.
8. Стражарите поставени во НМ.
9. Центри доведен во НМ.
10. НМ е поставено, а штабот е информиран.

95
Повлекување до ЗМ, Повратна патека и Ексфилтрација

Командирот на снајперистите ќе издаде наредба за предупредување за да му овозможи

на тимот да ја подготви својата опрема.

Потоа треба да се примени следнава процедура:

а. Стража поставена тивко да набљудува кон целта.

б. НМ демонтирано, опремата спакувана, трагите на земјата замаскирани.
в. Вратени се заштитните уреди.
г. Штабот е инфромиран.
д. Стражата повлечена.
ѓ. Тимот оди до ЗМ.
е. Се застанува кај ЗМ, внимателно се слуша се околу.
ч. Пат за излез и извлекување како што е наредено од снајперскиот командир.

Рутина за Брзо извлекување.

а. Опасно, но не е под оган:

(1) Пакувај опрема; осигурајте се дека ја имате целата опрема.

(2) Рапортирај во Штабот.
(3) Релокација.
(4) Бидете подготвени да отворите оган на непријателот.
(5) Подгответе лажна позиција.

б. Опасно и под оган:

(1) Отворете оган на непријателот и поставете противпешадиски мини.

(2) Испратете извештај за контакт.
(3) Спакувајте ја целата опрема (брза одлука за оставање на ранци итн.)
(4) Повлечете се под оган.
(5) Постапете како што е вежбано, повлечете се преку точка за собирање и ЗМ.
(6) Воспоставете врска со штабот за известување за состојбата.
(7) Доколку не се воспостават врски, започни ја процедурата за изгубени комуникации.

96
НМ во урбаната средина.

Целта на маскирани и немаскирани урбани НМ е да се соберат информации во реално

време за непријателот и локалното население, тоа не мора да се стекне со патролирање.
Ова може да доведе до разузнавачки информации и можност за убивање клучни цели со
висока вредност и повикување директен или индиректен оган. Понатаму, доколку се
вршат брзи операции кои што ќе се појават во моментот, таквите НМ би можеле да ги
насочуваат пријателските трупи, воздушните сили и РАЗУЗНАВАЧКОТО НАБЉУДУВАЊЕ
ПРОНАОЃАЊЕ НА МЕТИ И ИЗВИДУВАЊЕ на целните области од интерес.

Задачи за НМ во урбана средина.

Тие го вклучуваат следново:

а. Да се добијат информации за преместување на оружје, муниција и експлозиви.

б. Следете ги состаноците, групите за логиарика, присуството, локацијата, време.
в. Воочете ги навиките и патеките на непријателот и локалното население.
г. Активирајте сили за брза реакција, беспилотни летала и воздушни средства за некоја
област.
д. Следете ја локалната реакција на одредени операции.
ѓ. Повикајте индиректна огнена поддршка.
е. Неутрализирајте го непријателскиот клучен персонал со прецизен оган.

Видови на урбана средина. Сите урбани средини нудат различни проблеми и можности
поради природата на областите, зградите и улиците.

Секое населено место или град може да се подели на различни области, секоја со
различни карактеристики кои обезбедуваат различни опции за лоцирање на непријателот
од НМ.

Тие вклучуваат:

а. Населено место, центар на градот, пазар и села.

Овие области вклучуваат:

(1) Продавници на приземје со станови на кат одозгора.

(2) Поголемите градови ќе имаат канцеларии, можеби три ката или повеќе до високи
облакодери.

97
(3) Пошти, банки, владини згради, барови, клубови, ресторани, хотели и транспортни
објекти вклучувајќи автобуски и железнички станици, такси станици.
(4) Поставени во реони со широки сообраќајници.
(5) Помалку жители кои можат да живеат над дуќаните.
(6) Размислувања за поставување на НМ во овие области се:

(а) Време на отворање.

(б) Рутини.
(в) Продавници и ноќен живот.
(г) Улично осветлување и осветлување на продавниците.
(д) Кучиња и диви животни.
(ѓ) Сезонски локации за спиење на локалното население.

б. Стари населени места/градови. Точките кои се во согласност со оваа средина

вклучуваат:

(1) Помалку отворен простор.

(2) Куќи свртени грб со грб со тераси и со заѕидани дворови и улички.
(3) Некои напуштени и ненаселени куќи.
(4) Површини на отпадни матријали.
(5) Дополнителни размислувања вклучуваат:
(а) Осветлувањето во областа често ќе биде прилично слабо.
(б) Повеќе луѓе живеат во мали области, очекувајте да бидат потврдоглави, погруби
отколку да речеме оние што живеат во понови села и градови.
(в) Кучиња и диви животни.

Нови градби и предградија

Фактори за овие типови области се:

(1) Поотворено.
(2) Помалку улички.
(3) Жителите имаат тенденција да бидат свесни за движењето низ областа.
(4) Градежни места и градежништво.

98
г. Други области. Овие области вклучуваат:

(1) Индустриски поседи

(2) Магацини
(3) Фабрики
(4) Локални погодности како што се паркови, училишта, болници и гробишта

Локации на НМ

НМ може да се лоцираат:

а. Напуштени и борбено оштетени згради/објекти. Размислувања за поставување на НМ

во овој тип на зграда вклучува:

(1) Најчесто се користи

(2) Обезбедете прикривање и заштита
(3) Внимавајте на деца кои си играат во областа
(4) Исто така најчесто користени од бунтовниците за скриени стапици, импровизирани
Експлозивни направи, противпешадиски мини и контролни точки за отварање на оган

б. Ненаселени згради и комплекси. Размислувања за поставување на НМ во овој тип на

зграда треба да вклучува:

(1) Можно окупирање од скитници, вандали или луѓе кои само преспиваат таму за една
ноќ.
(2) Ако се продава, тогаш агентите за недвижности можат да го разгледувааат имотот
(3) Подобар степен на удобност
(4) Може да понуди некои погодности како што се вода, струја и место за готвење
(5) Исто така вообичаено се користат од бунтовниците за скриени стапици,
противпешадиски мини и контролни точки погодни за отварање на оган
(6) Сезонско движење на локално население за време на жетви
(7) Локалното население повторно се враќа на претходно ненаселените објекти за
поголема безбедност поради присуството на безбедносните сили

в. Населени згради/објекти. Размислувања за поставување на НМ во овој тип на градба

треба да вклучува:

(1) Во сите случаеви може да има симпатизери кои дозволуваат користење на зградата.
Бидете свесни за задни намери и подгответе се за напад

99
(2) Владините згради, затворите, болниците, училиштата и црквите можат да се користат,
но погрижете се да добиете дозвола однапред бидејќи може да бидете откриени
(3) Повеќето имаат чувари или некој вид обезбедување што би можело да предизвика
откривање
(4) Заканата од импровизирана експлозивна направа е намалена, но сепак може да се
користи за непријателски пункт
(5) Бидете свесни и почитувајте ги локалните обичаи и верувања кон жените, религијата
итн.

Фактори на планирање на урбано НМ

Следните фактори кои треба да се земат предвид при планирање на урбано НМ:

а. Мисија. Кои се приоритетите на набљудувањето.

Дали е предниот влез или задниот влез?
Кои се приоритетите на отварање на оган ако целта од висока вредност се појавува и кои
се Правилата за отварање на оган
б.Видови урбана средина.
Во која средина ќе изврши задачата од НМ?
в. Видови градби.
Во каков тип на зграда ќе се наоѓа НМ и како тоа влијае на набљудувањето?
Други фактори вклучуваат:

(1) Обезбедена заштита.

(2) Патеки за влез и излез.
(3) Влезни и излезни точки.
(4) Патеки за бегство.
(5) Потребна е изградба.
(6) Осветлување, бучава, сенка.
(7) Природни отвори за набљудување.

г. Растојание од НМ до целта. Годишното време ќе влијае на поставувањето на НМ

бидејќи оптичката опрема што се користи ќе мора да биде ефективна во сите услови.
Времето и смогот исто така ќе се покажат како фактор за дополнителна опрема во НМ.

100
Видливоста би можела да се намали така да треба да се планираат алтернативни
позиции. Треба да се смета и на уличното осветлување.

Дали испарувањето од топлина ќе биде фактор на подолги растојанија?

Ако е така кој е тајмингот за набљудување и шансите за отварање на оган на подолги

растојанија.

д. Достапни ресурси. Треба да обрне внимание на основните ресурси за преживување

(1) Сили за задачата. Какво екипирање е потребно за задачата?

(2) Метод на инфилтрација и ексфилтрација. Кои средства се достапни и дали е потребно
повеќе луѓе за носење на опремата.
(3) Заштита. Какви ќе бидат оружените системи и муницијата што ќе се потребни.
Дали се потребни дополнителни материјали за заштита во рамките на НМ?
(4) Средства за поддршка. Какви средства за поддршка се достапни и дали ќе бидат
потребни во задачата во НМ? Тие може да вклучуваат сили за брза интервенција, тимови
за итна медицинска помош, беспилотни летала, воздушна поддршка.
(5) Транспорт. Дали возилата можат да се користат за инфилтрација и ексфилтрација од
НМ.
(6) Опрема. Која опрема е потребна за да се влезе и изгради НМ како и набљудување и
одржување?
(7) Комуникации. Која радио опрема е потребна и како ќе се реши проблемот со
менџирање на батериите и нивното полнење.
Подолгото времетраење на задачата ќе бара да се носат повеќе батерии. Размислете за
распоред на воспоставување на радио врска во одредени времиња или ако се појави итен
случај радијата да се вклучат за пренесување на информации.

(8) Беспилотни воздушни летала и луѓе од разузнавачко набљудување Дали се достапни

и кога да се следат ризичните фази за време на НМ .
ѓ. Ризик од откривање. Кој е ризикот од откривање во НМ и како тоа може да се ублажи.
Дали е подобро да се инфилтрира во подобра позиција со поголем ризик или во подалека
позиција со помал ризик на откривање.

е. Локални рутини. Како локалната средина и население ќе влијаат на операцијата?

Факторите што треба да се земат предвид вклучуваат:

(1) Време кога изгрева сонце и локации.

(2) Социјални дејности.

101
(3) Сообраќајна и пешачка дејност.
(4) Бездомници и планови за следење.
(5) Дневна рутина и тајминзи, вклучително и време на доаѓање на млекари и поштари и
време за молитви.
(6) Детски игралишта.
(7) Кучиња и диви животни.

ж. Локација на пријателските сили.

Како ќе се поддржи НМ за дотур и итни ситуации и кои сили за поддршка се достапни,

каде се стационирани и колку е времето на транзит до локацијата на НМ.

Тие вклучуваат:

(1) Евакуција на жртви.

(2) Сили за брза реакција без разлика дали се во возила или пешки.
(3) Како ќе влијае теренот помеѓу НМ и локацијата на пријателските сили за движење
дали е во дометот на пријателските сили.
Предлог редослед на настани за урбана НМ:
а. Подготовка и планирање:

(1) Информациите може да се добијат од следниве извори:

(а) Проценката на карта ќе обезбеди информации како видик и растојание од НМ до

целта и можни НМ.
(б) Извештаи од патрола.
(в) Воздушни фотографии.
(г) Скици.
(д) Хеликоптерско извидување.
(ѓ) Информации за локалното место може да се стекнат од локалната полиција и војска.
Додавање на тим од НМ на рутински патроли и извидување на целната област.
Информатори меѓу пријателските локални жители се исто така извор на информации што
треба да се земат во предвид.
(е) Секции од разузнавањето.

(2) Дневно извидување и непрекриени патроли

Вакви патроли мора да ги добават следниве информации:

102
(а) Линијата на видикот кон целта потврдена од страната кај целта.
(б) Проверка на врските.
(в) Детален изглед на зградата надворешно.
(г) Рути.
(д) Пристапи кон зградата покриени или не.
(ѓ) Можни влезни точки.
(е) Можна локација на НМ и отвори/дупки.
(ж) Маскирање.
(з) Активност на локално подрачје, рутини и осветлување.
(ѕ) Методи на инфилтрација и екфилтрација.

(3) Ноќно Извидување и Извидување на целта

Ова е детално тајно извидување на влезните точки, локацијата на НМ и на внатрешниот
изглед на зградата. Ако ви треба помош при инфилтрација тогаш и командирот на тој тим
ќе треба да ве придружува во ноќното извидување. Откако ќе заврши извидувањето,
заменик командирот ќе биде одговорен за организирање на работите кои ќе бидат
потребни додека командирот на НМ го прави својот план и ги подготвува неговите
наредби.

а.Следниве информации се потребни.

(а) Потврдете маршрути.
(б) Осветлување.
(в) Нивоа на активност.
(г) Потврдете го инфилтрирањето.
(д) Локација на НМ и распоред во НМ.
(ѓ) Отвори за набљудување.
(е) Опрема потребна за влез, изградба на НМ и отвори за набљудување.
(ж) Има можност да ја набљудува целта.
(з) Комуникации.
б. Наредби и Проби.

Наредбите мора да бидат многу детални за да се создаде максимум активност во

внатрешноста на зградата со минимална бучава (вклучувајќи вербални команди). Сите
војници кои помагаат при инфилтрацијата или влегувањето мора да бидат присутни на
издавањето на наредбите. Пробите се од витално значење за сите делови од операцијата,
за да се осигура дека НМ ќе се постави брзо, за да потврди дека сите членови ги знаат

103
своите задачи и да се осигура дека целиот потребен алат е спремен. Во овој дел ќе се
отстранат сите грешки и нејаснотии.

в. Инфилтрација.

Работи кои треба да се земат во предвид:

(1) Патрола облечена како и секоја друга патрола. Не привлекувајте внимание.

(2) Преместувањето на опремата може да биде тешко ако е потребен алат за влез и
изградба на НМ. Можеби ќе треба да оставите некој алат пред операција.
(3) Влегување.
(4) Обезбедување на влезната точка по инфилтрација.
(5) Временска рамка. Кога е изгрејсонцето?
(6) Планови за измама. Овие можат да вклучат активност на теренот од страна на локална
единица вклучувајќи патролни акции и контролни точки за возила. Исто така OП може да
се вметне кога се спроведува друга операција.

г. Влегување. Ова е најопасниот дел од операцијата бидејќи шансите за откривање се

најголеми. Начинот на влез мора да биде планиран и извежбан. При извидување на
природни отвори како што се скршени прозорци, треба да се бараат врати, дупки во
ѕидови или слично во соседните згради. Размислете за алат потребен како што се скали.
Внимавајте на демаскирачки знаци на земјата и бучавата.

Следниве постапки треба се земат во предвид за влезните точки:

(1) Врати. Вид на врата, материјал, брави, ментешиња и рамка на вратата.

(2) Прозорци. Материјал на рамката, тип на стакло, ментешиња, брави, секачите за стакло
оставаат траги на подот.
(3) Брави. Заменете ги ако се отстранети, а ако се скршени ќе има остатоци на земјата.
(4) Природни отвори. Дупки во покриви и ѕидови. Ова може да биде намерно и зградата
може да нема подови ако влегувате од горните нивоа.
(5) Глувчји дупки. Побарајте постоечки дупки, пробајте на таванот, отстранете малтер од
околу тулите пред да ги отстраните, користете остар нож за да исечете гипс картон.
(6) Влез со употреба на сила. Создава бучава и има потреба од вежбање, можеби ќе треба
да ги заменете бравите, катанците, завртките ако не остави знаци на некакви активности
(повеќе алат за носење). Наместо тоа одвртете или извадете, бидејќи тоа предизвикува
помала штета.

104
д. Поседнување. Првично зградата што се окупира треба да биде исчистена. Посебно
внимание мора да се окрене во оваа фаза бидејќи може да има жици и замки, ИЕН и
скриени стапици. Зградата потоа ќе се обезбеди внатрешно. Ова може да вклучува
едноставно ставање тешки предмети зад вратите за да не можат да се отворат, клинови
поставени под вратите за да се спречи ненадеен упад.

НМ може да биде надворешно обезбедено со средствата за взаемно поддржување од

соседни НМ кој го набљудува влезот и излезот.

Стражата потоа треба да се постави со и да ја набљудува околината ако тоа е можно.

Треба повторно да се воспостават врски и да се прати извештај за ситуацијата до Штабот.

Конструкцијата на отворот за набљудување треба да биде следниот приоритет за да се

добие видик кон целта. Доколку може користете природни постоечки дупки за
набљудување како што се дупки и пукнатини на ѕидови, покриви и прозорци.

(1) Конструирање на сопствена дупка за набљудување.

Осигурете се дека отворот нема да се види од надвор. Поставете ја во положба каде што
нема да си сметате на себеси на пример во некој ќош, крај на рамка од прозорец или во
сенка позади надворешни цевки.
(а) Изградба на дупка за набљудување во блокови. Извадете го малтерот до половина,
потоа издупчете мала дупка и проверете го видикот до целта.
Исечете форма на вентилатор од внатрешната страна на отворот за да се овозможи
максимално движење. Бидете свесни дека можеби ќе мората да отстранете дрво или
гипс за да се дојде до надворешниот ѕид што пак значи повеќе алат.

(2) Изградба на отвори во прозорци, стакло и врати.

Ако треба да се направат дупки во овој материјал, тогаш тие треба да бидат на работ.
Ова ќе обезбеди природна бариера за елементите. Користете пукнатини во рамката и ако
дупката е отворена внимавајте на движење и употребувајте на покривки.
Бидете свесни дека луѓето природно гледаат кон прозорците, а на стаклото може да
настане кондензација. Ако отворот е голем, тогаш поставете се наназад и користете
покривки.

(3) Покривки. Основните правила за употреба на Покривки се што тие мора да бидат од
таванот до подот и од ѕид до ѕид.
Бојата и материјалот треба да и бидат познати на извидувачите.

105
(4) Покриви. Кога се конструираат отвори на покриви, методите зависат од материјалите
од кои е направен покривот. Различни опции вклучуваат дупчење, отстранување на
ќерамиди,подигање на ќерамиди и подигање на покривот со ставена дигалка под стреата.
Внимавајте старите ќерамиди може да пукнат и да паднат од покривот.

(5) Напуштени објекти. Во некои напуштени куќи може да нема под. Ова ќе значи дека ќе
треба да се изгради платформа пред да се изгради отворот за набљудување.

(6) Распоред. Основните работи што треба да го има изгледот на НМ се место за

набљудување, простор за одмор, област за реорганизација и локација за стражар. Овие
места може да бидат комбинирани, но подобро е да имаат одвоени места за
набљудување и реорганизација за да се овозможи порелаксирана рутина за време на
периодот за одмор.

(а) Местото за набљудување е најважното место и треба да биде конструирано прво. Тоа
треба да обезбеди широк агол и севкупна покриеност на целната област. Ако е можно,
треба да обезбеди покривање на алтернативни влезни и излезни точки до целта. Целата
опрема треба да биде спакувана ако не е во употреба и алатот за набљудување спакуван
во вреќа за брзо заминување.

Заштитата од оган од мало оружје треба да биде изградена со простор за еден човек да
набљудува додека друг евидентира и известува. Ако е можно, поставете нешто на подот
како старо ќебе за омекнување и намалување на звук на движење.

(б) Во просторот за реорганизација, целиот алат и опрема што не се користат треба да се

спакувани. Сите патишта за бегство треба да се испланираат.

(в) Позицијата на стражарот треба да ја покриваат заканата и да ги следат уредите за

алармирање и заштита. Треба да има повеќе од едно средство за комуникација со НМ.

(7) Проверка. По завршувањето на изградбата на НМ треба да се провери камуфлажата.

Ова може да биде во форма на прошетка од друга патрола за да провери дали отворот за
набљудување не се гледа од целната област.

ѓ. Рутина. Распоредот треба да биде на начин на кој што ќе се минимизираат движењата и

бучавата. Рутината треба да биде временска, но да остане флексибилна.

106
Индивидуалната маскирна дисциплина треба да се одржува на високо ниво. Членовите на
тимот на НМ треба да се навикнат на звуците во и околу нивната локација. Треба да се
земе предвид дали готвењето е можно поради мирис, кондензација и светлина.

Хигиената треба да биде приоритет и шишиња и проѕирна фолија треба да се користат за

собирање отпад. Во тесен простор треба да се практикува движењето на екстремитетите
за да се помогне циркулацијата.

Медицинскиот прибор треба да биде сеопфатен и да помогне во лекувањето на големите

рани до мали исеченици, главоболки и кашлица. Во зависност од целта на НМ целата
активност во целната област треба да се пријави во реално време и радио-проверки
спроведени во однапред договорени времиња.

е. Надополнување и Замена на персонал. Треба да се планираат точен број на кутии за

отпад на ниво на НМ поради ризикот од откривање. Ако се спроведува на замена на лице
место, потребно е детално планирање и проби од претходно.

Врската преку радиото треба да се искористи за да се изврши замената и тие што ќе ве

заменат да ја организираат ексфилтрацијата.

ж. Ексфилтрација. Треба да се испланира и да се вежба детално. Секакви знаци на

присуство треба да бидат замаскирани и местото да биде оставено како што е било
претходно. Оваа фаза може да биде покриена со други патроли и НМ за да
идентификуваат дали локацијата на НМ е загрозена.

з. Дебрифинг. Треба да се спроведе брз дебрифинг при враќање на снајперската група за

да се соберат сите релевантни информации.

Позиции за отварање на оган во Урбан Терен.

Позицијата треба да се задржи за лоцирање и набљудување цели, до моментот кога ќе се

појави одредената цел. Кога пука од скриена позиција, снајперистот треба да ги земе во
предвид следните точки за да помогне положбата да остане невидена:

а. Блесок може да се види ноќе, во зори и самрак, затоа мора да се внимава да се сокрие
ова. Сепак, ова не треба да биде проблем ако снајперистот конструира дупки правилно и
пука од задната страна на дупката, што ќе го задржи блесокот внатре.

б. Чадот работи на ист начин како и блесокот, но чадот од пушката ќе биде откриен во
ладни зимски денови, затоа повторно треба да се внимава конструирајќи ги дупките и
погрижете се снајперистот да е во задниот дел од скривалиштето.

107
в. Урбаната средина е едно од главните места каде прашината ќе ја открива позицијата на
снајперистот. За да се спротивстави на ова, снајперистот мора да го ублажи ова со
истурање вода насекаде или со поставување на влажни парчиња ткаенина, особено под
неговото оружје. Ова исто така важи и додека е во внатрешноста на скривалиштето,
главно поради фактот што откако снајперистот ќе истрела, прашината од истрелот може
да се дигне внатре и да го направи снајперистот бескорисен.

г. Нарушување на природниот изглед на делот пред снајперистот може да се случи при

пукање само кога снајперистот е нападнат.

Различни типови позиции во урбаниот терен вклучуваат:

а) Простории за криење. Снајперските групации ќе ги користат постоечките простории и

ќе отвараат оган низ прозорци или дупки. Тие ќе отвараат оган од длабочина. Оружјето
може да биде поставено на мебел.

б) Скривалишта каде што може само да се ползи. Овие треба да се користи само во
одредени околности бидејќи е тешко да се влезе и излезе од нив ако бидете откриени.

г) Отварање оган од Урнатини. Вниманието треба да се фокусира на камуфлажата и на

стабилноста на позицијата за гаѓање.

Недостатоци:

Поради природата на урбаното војување, можно е вниманието на непријателот да се

привлече кон зградите. Ова за возврат може да доведе до повикување на непријателска
артилерија дури иако снајперистот не е откриен.

Работи кои треба да се земат во предвид кога се отвара оган од позиција во зграда се:

а. Позиции за отварање оган. Позицијата за отварање оган мора да биде поставена така
што ќе биде наназад во собата со поставена прикривка за да помогне да се стави
стрелецот во сенка.

б. Предмети за поставување на апаратурите за Набљудување. Некои предмети

поставени да му помогнат на набљудувачот и стрелецот да се потпре на нив. Овде може
да се искористи мебелот од куќата.

в. Мерки за измама. Во идеална ситуација треба да има низа од засолништа кои треба да
бидат поседнати под наредба, за да се збуни непријателот. Друга добра мерка за измама

108
е лажно засолниште, поставено на некоја страна за да му го одвлече вниманието на
непријателот и да го натера да си ја оддаде позицијата.

Парче од жица или силна врвка може да се врзат за некоја покривка подалеку од
снајперистите и да се повлекува повремено за да ги измамат сите непријателски
снајперисти и да ги принудат на грешка.

Треба да се земе предвид:

(1) Секогаш претпоставувајќи дека позицијата на отварање на оган може да биде под
набљудување од непријателот.
(2) Размислете што правите вие како снајперист пред да направите нешто.
(3) Никогаш немојте да бидете задоволни со позицијата ако мислите дека можете да ја
подобрите.

НМ ВО СОБА СО ПОКРИВКА НАБЉУДУВАЈЌИ НИЗ ПРОЗОРЕЦ

109
110
ГЛАВА 10 (ОПЕРАЦИИ ВО СПЕЦИФИЧНИ СИТУАЦИИ И ОКОЛИНИ)

1. Борба во изградени подрачја

Општо. Вредноста на снајперистот за единица која работи во урбана средина зависи од

повеќе фактори. Овие фактори вклучуваат тип на операција, ниво на конфликт и
соодветните Правила за отварање оган. Снајперистите се докажано многу ефикасни во
урбаната средина а и во повеќето операции според улогата која ја имаат.

Снајперистите се особено ефикасни за време на борбите во населените области и тие

мора целосно да ја разберат намерата на нивниот командир. Снајперистите не треба да
се наоѓаат во очигледни позиции или во најгорните катови на зградите бидејќи по нив
може да се дејствува со индиректен оган.

Вообичаено ќе има многу места за криење од кое снајперистите ќе можат да покриваат

отворени области и препреки. Ќе има прилики кога снајперистите можеби ќе треба да
пукаат од височина и овој аспект мора да се вклучи во обуката и опремата.

Терен. Ефективноста на снајперистот делумно зависи од теренот. Комплексната природа

на различните типови на урбани средини директно ќе влијае на тоа како снајперистите
може да се искористат.

Размислувања за типот на теренот:

а. Населено место, центар на градот, пазар, село.

(1) Продавници на приземје со неколку станови одозгоре.

(2) Поголеми градови - канцеларии, можеби 3 ката или повеќе до високи облакодери.
(3) Пошти, банки, владини згради, пабови, клубови, ресторани, хотели и транспортни
објекти како што се автобуски и железнички станици, станици за такси.
(4) Поставени во периферни реони или на високи точки во места каде што има саеми.
(5) Обично многу малку жители - нормално живеат над дуќаните.
(6) Размислувањата мора да вклучуваат:

(а) Време на отворање.

(б) Рутини.
(в) Продавници и ноќен живот.
(г) Улично осветлување и осветлување на продавниците.

111
(д) Кучиња и диви животни.
(ѓ) Сезонски навики за спиење на локалното население.
б. Стари населени места/градови.

(1) Помалку отворени.

(2) Куќи грб до грб со тераси, зазидани дворови и улички.
(3) Некои напуштени и ненаселени куќи.
(4) Површини со отпадни средства.
(5) Размислувањата мора да вклучуваат:

(а) Осветлувањето во областа често ќе биде прилично слабо.

(б) Повеќе луѓе живеат во мала област; Очекувајте да бидат построги, погруби отколку
оние што живеат во поновите населби.
(в) Кучиња и диви животни.
(г) Нови населби, предградија.

(1) Поотворено.
(2) Помалку улички.
(3) Жителите имаат тенденција да бидат свесни за движењето низ областа.
(4) Градежни места и градежништво.

в. Други области - Индустриски населби, магацини, фабрики и локални погодности како

што се паркови, училишта и болници, гробни дворови.

Снајперски Позиции. Постојат неколку фактори што еден снајперист треба да ги постигне
од неговата огнена позиција или НМ за да работи ефективно. Ова треба да биде позиција
на набљудување што овозможува добро прикривање од непријателскиот видик и оган.

а. Врски. Врските се апсолутно витални за контрола во урбана средина особено кога се

работи со други единици и подединици. Ова овозможува и координација на офанзивната
поддршка. Ова може да биде многу тешко да се постигне во урбаната средина и мора да
се планира со снајперисти распоредувајќи ги и знаејќи ги намерите на повисоките
структури и процедура за во случај на изгубена комуникација доколку снајперистите треба
да се позиционираат напред и можеби да бидат изолирани до ниво на повисока
формација.

б. Набљудување. Снајперистот мора да може да ја набљудува целната област и да може

ефективно да го користи своето оружје за да ја постигне својата мисија.

112
в. Маскирна дисциплина. Снајперистите мора да бидат прикриени особено за време на
урбаните операции. Снајперистот мора да го разбере тридимензионалниот аспект на
прикривање како и инфрацрвената и топлинската слика.

г. Преживување. Заштита од оган и заштита од разните елементи.

д. Одржливост. Во зависност од времетраењето на операцијата, снајперистите можеби ќе

имаат потреба од повторно снабдување. Мора да се размисли за начинот на снабдување,
скриени пристапи, ризик од откривање и употреба на скришни места каде што ќе има
скриено потребни важни работи за снајперистите. Дополнително, снајперскиот тим потоа
треба да ја подобри својата позиција.

а. Заштита од оган. Употребата на цврсти, груби структури за заштита од директен и

индиректен оган.

б. Набљудување на непријателскиот пристап. Патеки за бегство, план за одбрана и

отварање на оган на цели од претходно добиени и добро проверени разузнавачки
информации за распоредувањето и движењето на непријателот.

в. Скриени приоди, правци и излези. Снајперистот треба да има план за поставување

пречки за да му помогне во неговото повлекување, доколку е забележан.

г. Набљудувања на веројатните огнени позиции на непријателот. Снајперистите треба да

бараат веројатни непријателски огнени позиции и треба да ги евидентираат како
одбранбени позиции и да ги држат под надзор. Ова ќе биде критично за секој контра-
снајперски план.

д. Алтернативни позиции. Кога ќе отворат оган на непријателот, снајперистите ќе гледаат

да се повлечат кон алтернативни позиции за да се избегне откривање и таргетирање од
непријателски снајперисти. Снајперистите треба да номинираат повеќе алтернативни
позиции како дел од нивното основно планирање.

ѓ. Патеки за бегство. Пред да влезат во позиција, снајперистите мора да се осигураат дека

имаат траса која обезбедува заштита од воочување и оган, тие мора да се повлечат од
позиција без да бидат откриени од непријателот.

Имплементирање на снајперисти. Снајперистите можат да бидат имплементирани во

различни улоги низ урбаната битка до голема мера. За да се обезбеди навремена и
ефикасна поддршка, на снајперистот му треба јасна слика за концептот од командирот за

113
операции и намера со цел да работат независно кога е потребно. Мора да има јасни
контролни мерки со цел да се спречи пријателски оган и да се одржи контролата.

Во зависност од задачата, организацијата и теренот, улогите на снајперистот не се

ограничени. Снајперистите имаат 24-часовна способност и се способни да пукаат со
своето оружје. Некои задачи кои се додаваат на снајперистите се:

а. Урбано во рурално/Рурално во урбано работење. Снајперистите се во најдобри

позиции за искористување на максималниот опсег без да биде отворен некој посериозен
оган на нив.

Нивното прикривање ќе биде од огромна предност во оваа мешана средина.

б. Одбивање на пристап до правци и згради. Со покривање на одреден терен,

снајперистите можат да го одбијат клучниот терен на непријателот во рамките на
средината многу ефективно и ефикасно. Командирите не треба да обезбедуваат многу
трупи за да доминираат областа.

в. Поддршка во блиска борба. Снајперистите се способни да ги поддржат војниците за

време на урбани операции.

г. Изолирано имплементирање. Снајперистите можат да се користат изолирано,

максимизирајќи ги нивните вештини кога се прикриени. Ова носи ризик и треба да се
планира, сепак, во имплементирањето на снајперистите на овој начин, особено за време
на операциите во урбана средина, тоа обезбедува особено моќна сила.

д. Контрола на офанзивната поддршка. Снајперистот мора да може да повика и да

приспособи офанзивна поддршка и треба да се користи во офанзивниот опсег за
поддршка. Можеби ќе сака да искористи офанзивна поддршка наместо да ја открие
својата позиција користејќи ја својата пушка.

ѓ. Покривање на пречки. Снајперистите можат да бидат распоредени покривајќи пречки

кои го гушат непријателското движење. Непријателските командири најверојатно ќе се
движат напред и ќе набљудуваат и тие треба да се приоритизираат.

е. Контра снајперизам. Непријателот ќе распореди снајперисти и прецизни стрелци во

ова животната средина. Снајперистите ќе бараат знаци и патеки на движење на

114
непријателски снајперисти. Имплементирањето на снајперисти може да го намали и
ограничи набљудувањето на непријателските снајперисти, движење, нивната способност
да отвораат оган и нивната иницијатива да стане офанзивна.

ж. Организација на задачи и групации. Снајперисти може да бидат искористени од

страна на командирот во мешана групација. При користење на снајперитите треба да се
има флексибилност за одредени задачи, особено при проверка или чување област.
Користењето на групирани системи за оружје во матрицата на проверувањето/чувањето
може да има и поголемо влијание врз непријателот.

з. Набљудување на крило и зачелниот дел. Снајперистите можат да се користат за

заштита на војниците обезбедувајќи рано предупредување за следење и противнапад на
непријателот вклучувајќи примена на прецизен оган и офанзивна поддршка.

ѕ. Напаѓање цели кога ќе се пружи можноста. На овие цели може да им се дадат

приоритети од командирот. Типови на цели може да вклучуваат непријателски
снајперисти, командири, командири на возила, радио-оператори, инженери и
митралезски гнезда. Снајперистите неизбежно ќе користат НМ како начин за
набљудување и извршување на многу од нивните задачи. Може да се користат и урбани и
рурални НМ во зависност од теренот.

Урбаните задачи може да вклучуваат: добивање информации за непријателот, следење

на непријателски групи; да се забележат навики и патеки на непријателот, активирање на
резервни сили и сили за брза реакција, следење на локалната реакција на операциите,
повикувајќи на офанзивна поддршка и уништувајќи го клучниот персонал.

Урбани офанзивни операции. Снајперистот може да се искористи за следниве задачи за

време на урбаните офанзивни операции:

а. Развивање. Во рамките на развивањето, потенцијално, може да се искористат

снајперисти за стекнување на предностите на доминантното тло околу целта.

б. Пробивање. Ова е местото каде што напаѓачот е најранлив, па прецизна огнена

поддршка ќе биде критична со цел трупите во напад да пробијат и да обезбедат потпора
во целта.

в. Обезбедување на целта. Напаѓачките трупи ќе спроведат систематски пристап кон

обезбедувањето на целта и ќе бараат поддршка во текот за времетраењто.

115
г. Расчистување. Во расчистување на преостанатиот непријател од областа снајперисти
можат да бидат искористени за отсекување и надгледување, штитејки ги трупите за
чистење на теренот и отварање на оган врз непријателот кога е потребно.

д. Реорганизација. Непријателската закана од контранапад и непријателските снајперисти

ќе бидат високи за време на реорганизацијата. Снајперисти ќе бидат искористени за да се
спротивстават на ова и да им обезбедат на командирите рано предупредување за каков
било непријателски напад.

Урбани одбранбени операции. Снајперисти може да се искористат на следниве задачи за

време на урбаните одбранбени операции:

а. Периметарска сила. Снајперистите треба да бидат распоредени во рамките на

матрицата што обезбедува рано предупредување и доколку е потребно се способни да ја
координираат офанзивната поддршка или употреба на нивниот прецизен оган.

б. Сила за подршка. Снајперистите може да се користат заедно со силите за поддршка.

в. Главна одбранбена област. Снајперистите може да се искористат за отварање на оган

во избраните области за убивање, над препреки и да гледаат да го спречат непријателот
од прегрупирање и започнување на координирани напади.

г. Резерва. При распоредувањето на резервата, може да се користат снајперисти за

обезбедување на прецизна огнена поддршка, помага при водење на нивниот маневар на
бојното поле и прилагоддување на офанзивната поддршка доколку е потребно.

Ефекти на снајперски системи за оружје. Снајперисти кога се искористени ефективно не

само што имаат физичко влијание врз непријателот, туку имаат огромен психолошки
ефект, особено во урбана средина. Командирите треба да имаат разбирање за ефектите
од оружјето и оптиката што го носи снајперистот со цел тој да биде од полна корист.

Снајперски приоритети. Приоритетите за отварање на оган за снајперистите се

одредуваат со релативна важност на целите за ефективни операции на непријателот.
Снајперски цели се командири, непријателски снајперисти и екипаж на орудија.

Ограничувања за употреба на снајперисти во урбана средина.

а. Врски.

б. Команда и контрола.

116
в. Одржливост на снајперистите.

г. Поле на видик и оган.

д. Достапноста на муниција.

ѓ. Употреба на снајперистите во изолација.

е. Расчистување на зградите што треба да се окупираат.

ж. Ризик од откривање на позиција при отварање на оган со снајперска пушка.

з. Временски услвои.

2. Операции во џунгли

Општо. Забележано е дека снајперистите се ефективно искористени во операции во

џунгла и покрај тешкотиите наметнати од ограничената видливост и кондензација на
оптичките нишани. Снајперистите мора да го искористат своето искуство и знаење за да ги
советуваат командирите во однос на нивната ефикасност на близок терен.

Терен. Отворениот терен одговара на ефективноста на снајперистот со подолг дострел

подобро од близок терен. Снајперистите можат ефикасно да дејствуваат на близок терен
како и да е џунглата ќе влијае на операциите на снајперскиот вод. Следниве принципи на
операциите во џунглата треба да се земат предвид при планирањето на операциите во
ова околина:

а. Ограничена видливост. Границата на видливост ќе биде во најдобар случај педесет

метри. Ова значително ги намалува областите во кои снајперскиот вод може да ги
искористи своите снајпери и оптики до нивната целосна способност.

б. Ограничена мобилност. Патиштата и патеките се ретки и брзо ќе се влошат поради

растот на џунглата и тропските услови. Ова го ограничува пристапот на возилата и
повеќето од движењето е пешки. Поради ова и густината на зеленилото ова ќе влијае на
маневрирање на снајперските групи за брзо распоредување на делови од бојното поле
додека се водат операции во џунгла.

в. Бавно движење. Тешкотиите во навигацијата, топлината и нерамниот терен ќе го

ограничат движењето пешки на 5 километри на ден во добри услови.

117
г. Ограничени разузнавачки информации. Собирањето разузнавачки информации ќе
биде сериозно попречено поради прикривањето што го овозможува џунглата. Ова ќе го
ограничи снајперскиот вод со информации со кои располага при планирање на операции.
Доминацијата на теренот и примената на патроли ќе бидат фундаментални во собирање
разузнавачки информации.

д. Широка дисперзија на силите. Снајперистите ќе треба да работат на долги растојанија

за подолги временски периоди како дел од поголема формација или кога се на одредена
снајперска задача.

ѓ. Ограничено снабдување. Патиштата за снабдување ќе бидат прекинати до тие патишта

и реките што постојат. Хеликоптерите се витално средство за снабдување, а тешките
области за слетување ќе ја ограничат нивната употреба. Снајперистите кои се
распоредуваат во операциите во џунглата ќе мора да се потпираат на носење тешки
товари и опрема за да се надминат тешкотиите во снабдувањето.

е. Проблеми со врските. Џунглата ќе ја намали ефикасноста на врските. Опсегот на

комуникациите ќе се намали. За време на постојаните операции треба да се земе
предвид колку батерии се носат и кога врските се вклучуваат.

ж. Тешко командување и контрола. Ограничена видливост, широко распоредување на

силите и ограничените комуникации ја ограничуваат Командата и Контролата.

з. Ограничена огнена моќ. Џунглата ќе ја ограничи способноста на снајперистите да

отворат прецизен оган на непријателот. Директен оган ќе се користи на многу блиски
растојанија.

Евакуација со хеликоптер. Трите начини на евакуација со хеликоптер се:

а. Точка на слетување.

б. Ниско лебдење. На меки, нерамни или нерасчистени места.

в. Од опрема за подигање. Кога горенаведените два методи не се достапни, снајперистот

може да се закачи за подигање.

Движење. Густината и вегетацијата во џунглата и нерамниот терен принудуваат доследна

употреба на само две формации за одделение, вод и чета и тоа:

118
Колона по еден и клин Ова ги ограничува опциите за распоредување на снајперисти
додека се движат. Како и да е, може да се постават во редот на маршот каде што можат
брзо да имаат ефект во битката.

а. Предно обезбедување.
б. Странично обезбедување.
в. Задно обезбедување.
г. Групи за останување во позадина. Доколку постои закана, група од ниво на одделение
може да се постави во заседа и да се распореди за набљудување.

3. Употреба. Снајперистите можат ефикасно да работат во околината на џунглата

извршувајќи ги следниве задачи:

а. Доминирање на критичните точки на пристапните правци со користење на НМ и заседи.

Овие области вклучуваат:

(1) Големи патишта и мали патеки.

(2) Мостови.
(3) Речни линии.
(4) Полиња/Низини/Котлини.
(5) Ридови.
(6) Рабови од џунглата.

б. Извидување на блиска цел.

в. НМ.
г. Демнење за елиминирање на клучен непријателски персонал.
д. Обезбедување за реон (ОбРе) и застанувања.

4. Патролирање.

Снајперисти може да се користат за зголемување на патролните активности на единицата

и спроведување снајперски специфични патроли.

Снајперистите можат да се распоредат на стационарни патроли каде ќе се користат како

набљудувачи на патеки и пристапни патишта, да покриваат мртов агол и препреки од сите
типови.

119
5. Офанзивни операции.

Снајперистите можат да се користат во сите аспекти на офанзивните операции. Тие се

најефективни во следните области.

а. Избрзан напад. Избрзаниот напад ја има истата цел во џунглата како во која било друга
средина.

(1) При првичниот контакт со непријателот, снајперистите можат да се префрлат во

единицата за прифаќање контакти и да се обезбеди прецизен оган.

(2) Командирот на единицата ќе изврши борбена проценка во која тој ќе го заснова својот
план на четири правци на дејствување

(3) За време на нападот, снајперистите можат да обезбедат блиска огнена поддршка

движејќи се со напаѓачките трупи.

(4) По достигнување на границата на фазите на експлоатација и консолидација,

снајперистите можат да ги гонат непријателските сили кои бегаат, но треба да бидат
свесни за ограничените разузнавачки информации за непријателот и тие можат да ги
одведат во заседа.

(5) Ако теренот диктира така снајперистите можат да се распоредат по локациите за

огнена поддршка со помош на заеднички средства на единицата, офицери за предно
набљудување, минофрлачки контролери и митралези. Тие тогаш можат да пружаат
прецизна огнена поддршка во текот на целиот напад и да ја користат нивната оптика да
известуваат за движењето на непријателот.

6. Тунелни системи. Снајперистите може да се користат за пребарување и лоцирање на

обемот на тунелскиот систем. Тие потоа можат да се преселат во локации на кордон за да
се изолираат и да го обезбедат системот.

6.Заседи. Во војната во џунгла, заседата е клучна задача на повеќето борбени патроли.

Постапките на заседи треба да бидат втора природа за секој вклучен човек во операциите
во џунгла, вклучително и за силите за поддршка. Сепак снајперистите можат да помогнат
во заседите на секоја единицата со тоа што ќе се искористат за рано предупредување или
групи за отсекување на непријателот за да помогнат со:

(1) Да се предупреди за приближување на непријателот.

(2) Да се спречи бегството на непријателот.
(3) Да се даде заштита на групата за убивање.

120
(4) Да се порази противнападот на непријателот.

Речни операции. Во тропските земји каде џунглата и мочуришниот терен преовладува,

внатрешните водни патишта и реките обезбедуваат ефикасно средство за патување и за
луѓето и за општата трговија. Повеќето села и градови се распоредени така што имаат
пристап до реките. Онаму каде што патните мрежи се ограничени, овие водни патишта
обезбедуваат спас за локалното население.

Реките, исто така, ќе обезбедат алтернативни патишта за движење на војниците.

Користењето на таквите водни патишта за непријателот е задача каде што снајперистите
можат да го користат своето оружје и оптика на поголеми растојанија со правење на
заседи.

Прекинувањето на важна рута за повторно снабдување сериозно ќе ја намали

непријателската оперативната ефикасност.

Движење со чамци. Снајперисти може да се користат во следните ситуации кога

спроведуваат операции со брод:

а. Пружете безбедност за качување и слегување.

б. Снајперисти можат да се искористат како набљудувачи на чамците користејќи ја

нивната обука и оптики. Поради ефектот на движењето на чамецот на вода, нивното
оружје ќе биде помалку прецизно.

в. Снајперистите можат да ги координираат средствата за офанзивна поддршка додека

дејствуваат како набљудувачи.

г. Снајперските тимови можат да се распоредат напред пред спроведувањето на

операцијата за бродско извидување и да се идентификуваат и обезбедат ранливите точки
каде што непријателот може да направи заседа со брод.

7. Операции во пустина и екстремно жешки услови

Иако недостатокот на заштита во отворена пустина ја исклучува прикриената употреба на

снајперисти, во оваа средина способноста на снајперистот да пука прецизно на долго
растојание ќе има голема корист. На снајперистите треба да им се обезбеди мобилност за
да работат во оваа средина. Растурената пустина е подобро прилагодена за прикриено

121
распоредување на снајперисти, но повторно мобилноста и одржливоста ќе бидат значајни
фактори.

Мобилност. Поради широко отворените простори на пустинската средина за работа на

теренот треба да се разгледаат детално дадените средства за мобилност доделени на
снајперските групации. Користење снајперист во рамките на овој дел се заснова на
снајперисти кои дејствуваат како дел од Механизиран Пешадиски Баталјон.

Терен. Пустинската средина обезбедува разновиден терен. Основата може да биде

покриена со слој рамен песок. Други познати карактеристики се песочни дини и песочни
мориња, гребени и гебели, вади и депресии. Исто така, постои широк опсег на
температурни варијации помеѓу топлината на пладне и студот во ноќта. Во многу пустини
преовладувачкиот ветар постојано дува. Во зима и пролет температурата нагло се
зголемува на топли ветрови кои дуваат песок од Сахара, додека врнежите и песочните
бури во зима можат да бидат многу ладни.

Видливост. Видливоста е одлична рано наутро и навечер гледајќи од сонцето па натаму.

Спротивно на тоа, видливоста е многу лоша гледајќи кон сонцето. Како земјата се загрева
во средината на утрото се развива трепет, кој се претвора во топлинска магла напладне и
фатаморгана попладне. Се чини дека предметите лебдат наоколу, се одвојуваат и се
спојуваат заедно така што на 1000 m возилата и опремата стануваат непрепознатливи. За
надгледување и за пронаоѓање на цели, високите точки што даваат можност за
опсервација над топлотната магла е на прво место. Дури и мал рид само неколку метри
над пустинскиот под е доволен. Бидејќи термалните слики даваат јасна слика преку
топлотниот трепет што овозможува подобро набљудување и точност на употребата на кој
било друг систем.

Извидување. Целта на извидување и набљудување во пустинска средина е:

а. Обезбедете безбедност од изненаден непријателски потег или напад.

б. Откријте што е можно повеќе за непријателските диспозиции, навики и намери.
в. Најдете цели за артилеријата, борбени хеликоптери и авиони.
г. Добијте информации за пустинското движење и теренот, особено кога постоечкото
мапирање е несоодветно.
Пустината се разликува од другите театри по неизмерноста на просторот што се гледа.
Често ќе има отворено крило кое се протега на стотици километри, и заканите можат да
се развијат од поголема длабочина многу побрзо отколку во Европскиот терен.
Набљудувајќи го за широки потези на непријателски опфати и уште поширок опсег на
извидување, повикува на повеќе ресурси за набљудување и извидување отколку на друго

122
место. Снајперистите можат да се користат со нивната способност за набљудување за да
се подобри извидувачка способност на главните сили.

8 Сили за поддршка

Составот на силите за поддршка ќе зависи од природата на теренот и заканата. Додека се

базира на оклопна формација, засилен со оклопни извидувачки единици и воздухоплови.

9 Офанзивни операции

Пустините и степите се ставаат на услуга на мобилното војување во својата најчиста

форма. Снајперистите кои зависат од средствата за мобилност доделени на на нив можат
да бидат драгоцено богатство во оваа средина.

Планираниот напад. Користење снајперисти во рамките на планираниот напад не се

разликува многу со поконвенционалните умерени средини. Тие можат да бидат
користени во следниве фази:

а. Подготовка. Доколку се поставени во група за поддршка, снајперистите можат да

обезбедат агресивно извидување преку помагање во отварање на оган и принудување на
непријателот да се повлече. Снајперистите можат да се распоредат како дел од
извидувачките сили да лоцираат правци, места за собирање, места за формирање, линија
на поаѓање и локации за огнена поддршка. Тие можат да означат и да пружат безбедност
за овие области. Снајперистите исто така може да добијат разузнавачки информации за
непријателските позиции кои го држат непријателот под опсервација и пренесуваат
информации до командирот на единицата.

Информациите што ќе се обидат да ги добијат снајперските групи се:

(1) Точни локации на ровови, бункерски системи и други силни точки.

(2) Приближна големина на непријателската пешадија што ги зазема овие позиции.
(3) Типови и квантитет на непријателски оружја и орудија, особено против оклопни
орудија.
(4) Бројка, тип и локација на непријателски оклопни борбени возила и други возила.
(5) Локации на безбедносни елементи, на пр. стационарни патроли, НМ, странични
стражари.
(6) Детали за непријателските одбрани.
(7) Потврдена или можна длабочина на позициите за поддршка.
(8) Потврдени или можни локации на резервни сили.

123
(9) Ако непријателската сила се движи, степенот на распрснување, положбата на секој
елемент, насоката и брзина на движење.
(10) Информации за теренот, вклучувајќи одење, доминантни карактеристики, пристапни
правци, потенцијални места за собирање, места за формирање и локации за директна
огнена поддршка.
(11) Природни и вештачки пречки.
(12) Карактеристики на теренот или пречки кои можат да влијаат на експлоатацијата.
(13) Критични слабости во одбраната на непријателот.

б. Приод. Како дел од безбедносната група, снајперистите можат да го исчистат и

обезбедат местото за формирање. Тие исто така можат да обезбедат сигурност за
главната формација како што се движи од ЗМ до местото на формирање со вметнување
во предни стражари или странични стражари. Тие исто така можат да се поврзат со
единиците што прават опфат од лево или десно.
в. Нападот.

(1) Финален пристап. Снајперистите можат да се инфилтрираат на позиции каде што

можат да обезбедат прецизна огнена поддршка пред и за време на нападот. Првично
користат изненадување да се уништат клучните цели во координирани напади. Кога
изненадувчкиот ефект ќе се изгуби тие можат да помогнат во борбениот план. Високото
ниво на точност што снајперистите можат да го постигнат им овозможува да продолжат
да отвараат оган на непријателот долго по престанувањето на користењето на огнените
системи во областа или по пренасочувањето на оганот. Затоа, снајперистите можат да
продолжат да се занимаваат со идентификуваните непријателски цели меѓу пријателските
сили за време на борбата.

(2) Упади. За време на упадот со напад на војници, снајперистите можат да се

прераспоредат од локација за огнена поддршка на позиции за отварање на оган врз
непријателски позиции во длабочина. Тие можат да се префрлат на позиции за заштита на
крилните страни или да отсечат локации за да се изолира позицијата.

(3) За време на борбата. Снајперистите вметнати со трупите кои напаѓаат можат да

пружаат блиска прецизна огнена поддршка и прилагодување на средствата за офанзивна
поддршка.

(4) Реорганизација и консолидација. Во оваа фаза снајперистите можат да се распоредат

за да дејствуваат како набљудувачи за рано предупредување од непријателски контра

124
напади и движење додека единицата ја консолидира положбата и спроведува
реорганизација.

Операции за пробивање. При спроведување на планиран напад, силите за напад можеби

ќе мора да преминат или да ги пробијат пречките како што се непријателската одбрана и
минските полиња.

Опфат. Зависно од наредбите за опфат и непријателската формација која е од интерес.

Снајперисти може да се користат за неутрализирање на клучниот непријателски персонал
принудувајќи ги во едно место со прецизен оган и да ја прилагодуват офанзивата
поддршка, дозволувајќи им на пријателските формации да продолжат со напредувањето.

Движење до контактот. Снајперистите можат да се распоредат со други групи од

разузнавачко набљудување, пронаоѓање на мети и извидување. Тие особено ќе бараат
празнини и слабости во распоредувањето на непријателот за да се овозможи
последователно заобиколување, обвивка или напад од последователни сили. Снајперисти
поставени во стражата без разлика дали се предни, странични или задни стражари може
да обезбеди рано предупредување за главнината и да одржува надзор, да попречува и да
го вознемирува непријателот со поддржувачки оган, во рамките на неговите капацитети,
да го уништи или да го задржи во место непријателот.

Контакт со непријателот. Да се дојде до контакт за време на напредувањето кон

непријателот. Ова е првичниот контакт што се случува кога вод или чета која не е целосно
распоредена за битка ќе наиде на непријателска сила за која се познати малку
информации. Снајперистите треба да бидат распоредени во силите за набљудување или
стражарските сили бидејќи овие формации најверојатно прво ќе се сретнат со
непријателот. Ако е можно да останат неоткриени и веднаш да добијат иницијатива со
користење на средства за офанзивна поддршка и прецизен оган за натерување на
непријателот да се повлече

а. Опфат. Ако е дозволено да се направи опфат на непријателската формација,

снајперистите може да се фиксираат во положбата со прецизен оган и да ја прилагодат
офанзивната поддршка.

б. Избрзана заседа. Кога непријателската сила е претходно откриена, снајперистите

можат брзо да се преместат на локации за заседа без разлика дали ќе отвараат оган на
подалеку или ќе бидат групирани со пријателските единици за напад подготвени да
дејствуваат со масовен оган и маневар.

125
в. Избрзан напад. Реакциите на првичниот контакт ќе одредат дали избрзаниот напад е
правилната акција што треба да се преземе или непријателот е во добра позиција и треба
да се подготви добар планиран напад.

И во двата случаеви снајперистите може да се користат за лоцирање, обележување и

дејствување како водичи при формирањето места, обезбедување огнена поддршка,
распоредување на позиции за отсекување и странични позиции или обезбедување блиска
огнена поддршка со напаѓачки трупи.

г. Одбрана. Ако наидете на посилна сила или како увертира за планиран напад
снајперистите можат да пружат безбедност и рано предупредување со тоа што ќе бидат
позиционирани напред и на крилата на формацијата, забавувајќи го и попречувајќи го
непријателското напредување со директен и индиректен оган.

10.Одбранбени операции. За време на подготвителните фази на одбранбена операција

снајперисти можат да ги извршуваат следниве задачи:

а. Извидување.

б. Сила за поддршка.

в. Контра-извидување.

Операции за задржување на непријателските сили. Снајперистите можат да вршат

надзор од НМ или привремени позиции за да им дадат на командирите точни и
навремени информации кога се распоредени во рамките на набљудувањето или
заштитната сила на предниот дел од главната положба или до крилата.

Снајперистите можат да обезбедат заштита на страните користејќи набљудување и

прецизен оган. Нивните способности значително ќе се подобрат со користење на возила.
Во зависност од снајперските наредби за отворање оган тие можат да отворат оган на
приоритетни цели, напаѓајќи го непријателот од веројатните пристапни правци.

Во услови на ограничена видливост, снајперистите можат да ги користат своите уреди за

надзор и да покриваат широк простор со разбивање на помали групи од големината на
вод до одреден број снајперски тимови.

Повлекување под притисок на непријателот. Снајперистите можат да формираат

елементи на обезбедување или сила за поддршка за надгледување и маскирање на

126
повлекувањето на пријателските сили. Тие можат да останат на позиција додека
пријателските сили се повлекуваат со што ќе се овозможи главната сила да го прекине
контактот.

127
ГЛАВА 11 (Операции во планина)
Општо: Веројатна добра видливост на долги растојанија и обилни варијации на покритие
може да обезбеди многу можности за снајперска работа во операции во планина.
Тежината на снајперските системи наспроти другите средства за огнена поддршка прави
да бидат снајперистите особено голема способност на планински терен. Траекторијата на
зрното ќе биде под влијание на понискиот атмосферски притисок на надморска височина
и агол на истрелот. И двата фактори треба да се земат предвид при сите пресметки,
особено на подолги растојанија. Потребна е редовна пракса за да се совладаат овие
вештини.

1. Тактичко движење.

Во планинскиот терен има повеќе средства за движење на војниците кои може да ги

искористат. Во принцип, единиците ќе се движат:

а. Во возилата доколку ситуацијата, теренот и времето се погодни.

б. Пешки ако теренот не дозволува возила или ако ситуацијата налага така.
в. На скии, ако ова помага побрзо и побезбедно да се помине теренот покриен со снег
отколку пешки.
г. Во хеликоптери за поддршка ако се долги растојанијата, или големи разлики во
надморската височина или теренот со многу пречки треба брзо да се премине.

При движење пеш, снајперистите можат да се приклучат на тимовите за извидување чии

задачи ќе вклучуваат:

a) Извидување патеки за глутници на животни.

б) Изградба на помошни алатки за полесно совладување на тешко пристапен терен, што е
тешко да се помине.
в) Одстранете ги сите опасности од планините.
г) Исчистете ги и обележете ги пречките и обезбедете витални точки.

Безбедност во движењето. На терен кој е тешко прооден или кој може само да биде
поминат со качување често е можно да се набљудува и да се пука од големи растојанија,
широки празнини и отворени крила со обезбедување на неколку точки и позиции на
ридови и гребени.

128
2. Извидување.

Снајперистите можат да ги помогнат патролите за извидување пружајќи им се поддрка со

нивните системи за оружје и опрема за набљудување.

Патролите често се единствените од единиците достапни за брзо распоредување и

реагирање во областа подалеку од главните сили. Честопати само тие се способни да
реагираат доволно брзо на развојот на настаните во ситуацијата напред на крилата или
позади. Тие потоа можат да им дадат доволно време за распоредување на противмерки.

3. Офанзивни операции.

Првично, снајперисти може да се искористат во извидничка улога за лоцирање и

набљудување на непријателските позиции и движење. Тие можат исто така, да го
идентификуваат клучниот терен од кој можат да го набљудуваат непријателот, што би
можело да предизвика тие да се инфилтрираат зад непријателските позиции за правење
на НМ на врвовите во непријателската позадина. Снајперистите можат да пружат
набљудување и пренесување информации во штабот на единицата за да може да го
ажурираат нивниот процес на планирање на операциите.

4. Инфилтрација.

Планинскиот терен е особено погоден за инфилтрација и оваа техника може да се користи

заедно со планиран напад. Згора на тоа, предностите на изненадувањето и постигнатата
обвивка вообичаено вредат за времето и напорот кои се вложени. Снајперистите можат
да ги зголемат овие сили обезбедувајќи извидување и прецизна огнена поддршка.

5. Реорганизација.

Снајперистите можат да бидат распоредени напред и до крилата на главната формација

додека истата ја спроведува реорганизацијата за да обезбеди сигурност и рано
предупредување на непријателските контра напади.

6. Одбранбени операции.

Снајперистите можат да се распоредат напред на главната дефанзива позиција да

заземаат доминантно место до крилата, секое високо место што може да пружи добро
набљудување кон непријателот, доминирајќи на главната позиција, најверојатно

129
надминувајќи правци и пружајќи рано предупредување за движење на непријателот
додека главната на одбранбена локација е окупирана и се гради.

7. Сила за поддршка.

Снајперистите можат да се користат како дел од силите за поддршка напред на главната

одбранбена позиција која е особено важна во планините и може да дозволи прилично
мали сили да наметнат значително задржување на непријателските сили.

Снајперистите кои ги засилуваат патролите треба да го набљудуваат непријателот

понапред од нивните позиции и да даваат извештај за неговата сила и состав и за
правците на кои се наоѓаат и се движат. Снајперистите треба да им дозволат на
непријателските извидувачки сили да поминат и потоа да ги следат нивните движења на
главните сили на падините и врвовите од едено НМ до друго НМ.

8. Операции за одложување на непријателот.

Планинскиот терен ги фаворизира операциите за задржување, а особено снајперистите.

На снајперистите им нуди многу можности:

а. Да му се дозволи на непријателот да се приближи под набљудување.

б. Да се намами непријателот во заседи.
в. Брзо да се повлече од непријателот што напредува и запоседнува пред планирани
позиции.
г. Да го нападне непријател од крилата и задниот дел и да го стави во нова неочекувана
ситуациа.

Треба да се користат снајперисти за засилување на патролите и групите за не надеен

напад. Тие може да се искористат и за НМ поставени напред и до крилата на главната
формација првично со претходно подготвени позиции за повлекување.

9. Операции во ладни временски услови

Општо. Студеното време може да ја ограничи должината на снајперскита мисија, поради

што мора да се изведуваат со минимум јачина за да се носат суштинските опреми за
преживување. Снајперистите можат да бидат особено ефикасни во намалувањето на
темпото и забавување на движењето на непријателот, принудувајќи го да помине подолго
време изложен во сурова средина. Тие исто така може да се користат за да го измамат
непријателот да биде на готовс пред напад повторно изложувајќи го на елементите на
ладното време.

130
Екстремниот студ ќе ја намали траекторијата на куршумот, ќе се создаде ледена магла
при пукање и оптиката ќе се заледи. Само обука и искуство ќе ги надминат овие
тешкотии.

Задачи што овие групи може да ги преземат се:

а. Извиднички патроли.

б. Борбени патроли.

в. Стојни патроли.

10. Офанзивни операции.

Избрзаниот напад е невообичаен во многу студени услови освен како контранапад за да

се размести непријателот пред тој да се постави и да ги искористи придобивките од
топлината и засолништето на незапоседната позиција.

Намерниот напад подразбира многу подобрена борбена процедура, адекватно

извидување, наредби и прераспоредување колку што е потребно. Тоа не значи дека секој
напад треба да се подготви и да се вежба во грандиозни размери.

Првично снајперисти може да се искористат со патроли за да добијат информации.

Потребните информации малку се разликуваат од оние што се бараат во другите услови

на животната средина, но ќе има поголем акцент на следново:

а. Раздвиженоста на непријателските сили и идентификување на единиците.

б. Видот на одбраната, исто така, дали засолништето е соодветно со позиции за отварање
оган.
в. Пречки, мини и можни одбранбени позиции.
г. Соодветни пристапи за напад.
д. Области за собирање и ЗМ.

Снајперистите може да се искористат за криење на траги или за сила за поддршка, да

пружат сигурност за оваа групација. Тие можат да извидуваат, обележуваат и пружаат
безбедност за правци, Очекувачки Реони и НМ, ЗМ за формирање и линии на поаѓање
зависно од заштитата на местото на формирање и линијата на поаѓање до
непријателската позиција.

131
Снајперисти можат да бидат искористени во огнена поддршка, локации за отсекување и
крилни локации зависно од видливоста.

За време на фазата на консолидација и реорганизација снајперисти треба да бидат

распоредени да дадат рано предупредување за непријателски контра напади.
Снајперисти може да се искористат и за гонење на непријател кој бега или се повлекува.

11. Одбранбени операции.

Оној кој се брани секогаш има предност пред напаѓачот со тоа што може да остане
заштитен од временските услови извесно време, а напаѓачот ќе мора да го напушти
своето засолниште. Тој мора да се обиде да ја искористи оваа предност со тоа што ќе го
продолжи периодот колку што е можно подолго, на овој начин напаѓачот ќе стане
премрзнат и исцрпен и сè помалку ќе сака да го изврши својот напад.

Снајперисти можат да бидат искористени во НМ или стојни патроли како дел од сила за
поддршка без разлика дали како набљудувачи или стражари кои пружаат надзор,
координација и прилагодување на индиректниот оган и отварање прецизен оган врз
непријателот на долго растојание. Тие може да користат тактики за задржување кога ќе се
соочат со непријателска сила која дополнително ќе го изложува непријателот на
временските услови. Непријателот мора да биде принуден да ги изложува своите војници
на студ што е можно подолго додека бранителите остануваат, во најголем дел, топли и
заштитени.

12. Преодни фази.

Движење до контакт. Снајперистите можат да се користат како сила за поддршка за

прикривање на траги како дел од извидувачки сили. Снајперистите можат да ја
набљудуваат или чуваат главната формација напред, позади и кон крилата или да ја
проверат расчистената рута.

Ако се заобиколи непријателската позиција, може да се користат за да се фиксираат

непријателските сили во место. Во зависност од средствата за мобилност, снајперистите
можат да помогнат во потера или опкружување на непријателските сили со зголемување
на длабоките патроли за да се движат зад непријателот за да го оневозможат неговото
повлекување. Како алтернатива, таквите патроли може да се вметнат со хеликоптер или
скутер за на снег за време на потера ако ситуацијата во воздухот е поволна.

Повлекување. Снајперистите можат да користат тактики за повлекување како задни

стражари. Обично на широко отворени простори. Тие мора да се вметнат со скијање и

132
понекогаш на крајот може да се извлечат со хеликоптер. Во планирањето за повлекување
можно е да се постават скриени складишта на храна и муниција.

133
ГЛАВА 12 (Преминување и пробивање на пречки)
1 Општо.

Пречка е природно или вештачко ограничување на движењето, коe вообичаено ќе бараат

специјална опрема или муниција за да се надминат. Снајперистите можат да се
инфилтрираат низ пречките за да обезбедат рано предупредување за пристапот на
непријателот и да ги прекинат неговите постапки. Алтернативно, тие може да се користат
од страната од кај што се наоѓаат и да пружаат поддржувачки оган преку или по
должината на пречките.

Видови преминување и пробивање:

Постојат два вида на преминување и пробивање.

а. Избрзано преминување/пробивање. Избрзано преминување/пробивање се случува од

линијата на маршот, со мала подготовка, користејќи ресурси кои се веднаш достапни.

б. Планирано преминување/пробивање. Потребно е обемно вежбање за планираното

преминување и пробивање и тешка или специјална инженерска опрема.

2. Сили и Задачи

Зависно од пречката и мобилноста што им ја овозможува на снајперистите, тие можат да

се инфилтрираат напред добивајќи разузнавачќи информации и обезбедување од рано
предупредување за движење на непријателот. Снајперисти како дел од извидувањето
можт да лоцират правци кои ја заобиколуваат пречката. При преминување на пречка или
при операција за пробивање, Командантот на Борбената Група вообичаено ќе ја подели
својата сила на три основни групи:

Снајперисти кои остануваат на место може да ги спроведат следните задачи:

(1) Снајперистите можат да означат и да дејствуваат како водичи за собирните области и

рути.
(2) Обезбедете надгледувачка и директна огнена поддршка за напаѓачката сила.
(3) Пружа безбедност и рано предупредување за непријателските дејствија со тоа што ќе
бидат употребени како крилна заштита за главната сила. Во зависност од видот на
пречките снајперисти може да се инфилтрираат покрај пречката за да добијат
разузнавачки информации за непријателските намери.

134
а. Силите за пробивање. Снајперистите можат да обезбедат близок прецизен оган за
поддршка за трупите што напаѓаат. Тие првично можат да го обезбедат ова од нивната
страна на пречката додека нападот се изведува, потоа се движат напред со трупите кои
напаѓаат. Тие можат да ја користат својата опрема за набљудување за ажурирање и
обезбедување на информации на командирот на силите кои се пробиваат. Откако силите
ќе бидат на место снајперисти може да демнат напред и да дадат рано предупредување
за непријателски контра-напади и да обезбедат разузнавачки информации за
непријателот за нашите сили кои се пробиваат.

б. Силите за продолжување на нападот по пробивање. Овие сили имаат задача да

продолжат со операцијата. Снајперистите прикачени на оваа групација најдобро се
користат во следните задачи:

(1) Вметнати во извидничка сила.

(2) Заштита на крилото за силите за продолжување на нападот по пробивање.
(3) Блиска поддршка за силите за продолжување на нападот по пробивање.

3. Операции во шуми

Опсегот на отварање на оган за снајперисти вообичаено се намалува внатре во шумите и

снајперистите се најефективни кога дејствуваат на работ на шумата или покрај патеки.
Зголеменото ниво на прикривање овозможува скриеното движење да им дозволи на
снајперистите да се инфилтрираат далбоко во непријателската позадина и со користење
на високи позиции од длабочината на пријателската позиција да отворат оган врз
непријателот кој се обидува да се инфилтрира.

4. Офанзивни операции

Онаму каде што се врши напад врз работ на шумата, снајперистите можат да го користат
нивното прецизни оружје во соработка со друга огнена поддршка за неутрализирање на
набљудувачките елементи на непријателот и противтенковски оружја. Снајперистите
можат да се додадат при почетната конфузија и напред во непријателските сили со
демнење нанапред и иницирање на нападот со потиснато координирано пукање
дозволувајќи тивок пристап на силите за напаѓање.

Снајперистите првично може да се искористат во извидничка улога напред и на крилата за

лоцирање на непријателот и како широк спектар на непријатели треба да се очекуваат
ненадејни дејствија кои обезбедуваат рано предупредување за движењето на
непријателот.

135
Напаѓачката сила ќе ги избегне трагите и контактите бидејќи тие ќе бидат блокирани и се
бранат од непријателот. Снајперистите можат да се користат за отварање на оган на цели
во овие области дозволувајќи им на напаѓачките трупи да ги заобиколат овие позиции и
да ги нападнат од крилата.

Снајперистите исто така можат да ги заобиколат предните позиции добивајќи

информации за командирот на единицата и ќе отвараат оган по непријателски формации
во длабочина и одзади.

Ако потоа се планира да се продолжи нападот надвор од шумата, снајперистите можат да

одат напред како извидувачи за да се лоцираат непријателските позиции и исто така да се
обезбеди рано предупредување за непријателски контра напади.

5. Операции за чистење на шуми и изолирани области

Друга задача ќе биде расчистување на мали шуми и изолирани области со блиска,

природна камуфлажа кои што се наоѓаат во мешан терен во следните околности:

а. Да се напредува кон контактот.

б. Да се исчисти планираното скривалиште или борбена позиција пред поседнување.
в. Да се бараат диверзанти или инфилтратори кои можеби биле вметнати со падобран во
нашата позадината.

Нивото на непријател што може да се очекува во овој контекст е:

а. Стојна патрола.
б. Извидничка патрола која чека.
в. Патролна База.
г. Мала непријателска сила која е отсечена.
д. Дел од поголема непријателска сила која се обидува да се инфилтрира.

Таквиот непријател може добро да биде вкопан и многу добро сокриен, или може да
биде вo позиции на брза рака. Нивната цел може да биде да останат скриени или да се
бранат самите агресивно.

Особено во вториот случај, распоредување по шумата може да зависи од тимови до

заседи/позиции на ниво на снајперско одделение скриени под или над нивото на земјата.
Можното присуство на оклопни возилата не може да биде намалено. Во случај да наидат

136
на непријателски снајперист, снајперските групации можат да спроведуваат контра-
снајперски операции.

Тие можат да помогнат во лоцирањето:

а. Сила и распоред на непријателот, вклучително и закана од тенк/оклопни транспортери.

б. Веројатни непријателски линии на повлекување.
в. Обликот на шумата и во која насока да се расчисти.
г. Областа за убивање.
д. Позиции за застанувања.
ѓ. Ветер, ако треба да се користи чадна завеса.

Снајперистите прикачени на оваа групација можат да ги користат нивниот дострел и

способност за набљудување во отсекување на секое непријателско движење кое се
обидува да ја напушти шумата. Снајперистите можат да се пробијат во длабочина во оваа
улога спречувајќи засилување и повлекување од страна на непријателот.

6. Распоредување за напад

Во оваа фаза снајперистите можат да обезбедат, обележуваат и дејствуваат како водичи

во позицијата за формирање. Тие можат да обезбедат огнена поддршка додека
напаѓачките сили се движат напред од позијата за формирање и обезбедуваат блиска
огнена поддршка додека напредува операцијата за чистење.

7. Дејствување на непријателот

При контакт со непријателот, снајперистите можат да се распоредат за употреба на

прецизен оган за неутрализирање закани зависно од дострелот. Можат да ги применат
своите вештини за набљудување за да идентификуваат непријателските позиции што им
овозможува на пријателските сили да ги избегнат непријателските критични области и да
направат опфати од страна.

8. Реорганизација

Снајперистите можат да обезбедат рано предупредување со спроведување стојни

патроли додека главната сила се реорганизира и консолидира.

Операции за одбрана и задржување на непријателот. Снајперистите првично може да се

распоредат за да помогнат во извидување на одбранбената позиција. Тие потоа можат да
се распоредат напред за спроведување стојни патроли и места за набљудување на

137
веројатни приодни правци, чистини, патишта и рути за пружање безбедност за фазата на
изградба на одбранбената позиција.

Снајперистите можат да заземат однапред планирани позиции за заседа за да ги задржат

непријателските сили кои напредуваат, канализирајќи ги во областите за убивање и
главната одбранбена област.

Снајперисти поставени на позиции сместени на работ на малите пошумени области и

шумите ќе бидат способни да ги користат своите системи за оружје и уреди за надзор до
нивната целосна способност и ќе ги приспособуваат офанзивните средства за поддршка.
Сепак, овие области најверојатно ќе бидат цел на силен индиректен оган.

9. Празнини

Кога треба да се прифатат празнините помеѓу одбранбените формации поради теренот

или пречките, снајперистите можат да се распоредат во овие области за да ги покријат со
набљудување и директен оган.

Бариери и пречки. Поради бројните можности за изградба на пречки и бариери во оваа

средина снајперисти можат да бидат распоредени во позиции за заседа за покривање на
овие области доколку непријателот се обиде да ги заобиколи.

Контра напади. Ако позицијата е прегазена или заобиколена од непријателска сила,

снајперистот може брзо да се распореди за да ги задржи и вознемирува, дозволувајќи им
на одбранбените сили да изведат контранапад.

138
ГЛАВА 13 (Операции во услови на ограничена видливост)
1. Вовед

Видливоста ќе биде опструирана под влијание на темнина, маглата, врнежите и чадот.

Технологијата овозможува средства за делумно неутрализирање на ограничувањата што
произлегуваат од ограничена видливост.

Снајперистите се опремени со голем број пасивни уреди и термични камери за да им

помогнат во оваа средина. Нивните извидувачки вештини се исто така предност на
командирот на единицата за планот за пронаоѓање на цели со набљудување во овие
услови.

Под овие услови снајперистите можат да користат термална камера и добри оптики за
набљудување кои им овозможуваат да го идентификуваат и да отворат оган на
непријателот. Зависно од времето на денот или ноќта и општите временски услови и
условите на бојното поле ќе диктираат до кој опсег снајперистите можат да набљудуваат и
да отвараат оган.

2. Офанзивни операции

За време на офанзивните операции, снајперистите можат да ја зајакнат извидничката

способност на подединицата. Користејќи ја нивната обука за теренски вештини и уредите
за надзор, снајперистите можат да демнат напред и до крилата на борбената група за да
добијат информации.

3. Одбранбени операции

Снајперисти може да се искористат во НМ и стојни патроли во извидувачки задачи на

предната страна и крилата на одбранбената формација пружајќи рано предупредување и
набљудување.

4. Задржувачки операции

Снајперистите можат да бидат дел од матрицата за спроведување набљудување на

движењето на непријателските трупи. Поради намалувањето на видливоста снајперистите
се скроени да прават заседи во оваа форма на опкружување. Тие исто така можат да
бидат искористени да вршат извидување на правци, да дејствуваат како водичи и да
обезбедуваат рути.

139
ГЛАВА 14 (Контра бунтовнички операции)
1. Вовед

Снајперисти може да се користат од ниво на вод до тим во рамките на средината за

контра-бунтовнички операции. Поради нивната прецизна огнена способност тие се
особено ефикасни во отварањето на оган врз непријателските сили кога колатералната
штетата на цивилите и цивилниот имот е проблем.

Нивните уреди за надзор кои се користат дење или ноќе, ги прават снајперските групации
високо ефикасна алатка за командирот на единицата. Поради зголемена закана од
импровизирани експлозивни направи и скриени замки, снајперското маневрирање е
намалено. Тие веќе имаат голема количина опрема за носење и треба да се надополни со
војници од единицата за да прават чистење на теренот и да носат опрема за електронски
контра мерки.

Доколку снајперистите се групирани во доволно голема сила да започнат снајперска

специјална операција, тогаш тие треба да планираат и спроведат сопствени чистки и да
носат сопствени средства за електронски контра мерки. Доколку се зајакнуваат со војници
тогаш тие треба да бидат едни од најквалитетните војници на располагање.

Зависно од намерата и начинот на размислување на локалниот командир на областа,

снајперистите можат да спроведат повеќе конвенционални снајперски задачи. Внимание
на деталите при планирањето на овие операции треба да биде со највисоки стандарди со
сите расположливи ресурси и персонал распределени за овие задачи за поддршка на
операциите со висок ризик што снајперистите можат да ги спроведат.

2. Офанзивни операции

Избрзаниот напад во современата оперативна средина. Користењето на снајперисти за

време на избрзан напад останува исто во конвенционалното војување.

Фактори кои можеби ќе треба да се земат предвид се:

а) Маневрирањето на снајперистите околу бојното поле ќе бидат ограничени поради

закана од ИЕН.

б) Ако се распоредат како тим, снајперистите ќе бараат заштита бидејќи ќе бидат

фокусирани за правецот на непријателската закана кога е во контакт, а не она што се
случува во сопствената позадина.

140
в) Товарот на снајперистот мора да остане колку што е можно полесен во зависност од
операцијата за да можат да останат флексибилни и маневрабилни.

г) Снајперистите не треба да носат систем за електронски контра мерки или да прват

чистење на теренот бидејќи тоа не е нивна примарна или секундарна улога, а воедни и не
е практично со нивните оружја и опрема.

д) Поради позиционирање на снајперисти на бојното поле за набљудување и локациите

за огнена поддршка, снајперистите треба да бидат способни да повикуваат воздушни и
офанзивни средства за поддршка. Ако тоа не е изводливо, тогаш снајперистите треба да
бидат групирани со минофрлачи и тимовите за огнена поддршка. Снајперистите најдобро
се користат во рамките на внатрешниот и надворешниот кордон поради нивната прецизна
способност за оган и набљудување.
3. Заседи

Ова е задача во која снајперистите можат да се истакнат во рамките на современата

работна средина. Снајперисти може да се користат за набљудување и спроведување
заседи на познати ранливи области и точки каде што се поставуваат ИЕН и операции за
расчистување.

4. Одбрана на бази

Без разлика дали се работи од оперативна база, патролна база или контролен пункт,
снајперисти може да се искористат во следните области:

а) По пристигнувањето на локацијата на базата, снајперските командири треба да

спроведат специфичен снајперски План за Набљудување за да го надополни веќе
поставениот план што го спроведува подединицата. Користење на разузнавачки
информации и информации собрани од разузнавачките ќелии, снајперистите можат да им
дадат приоритет на областите за да се концентрираат на користење на нивните средства
за набљудување. Командирот на снајперистите потоа може да спроведе изградба на
маскирни снајперски ровови и сангари во рамките на одбраната на база, да набљудуваат
области со непријателска закана и пружаат помош во контра-снајперските мерки.

Снајперистите не треба да извршуваат вообичаени стражарски должности, туку во

области со голема закана за одбрана на база, да се постават во снајперските ровови и
постоечки НМ за да обезбедат набљудување и прецизен оган зависно од Правилата за
отварање оган за неутрализирање на непријателските закани.

141
5. Патролирање

Два дополнителни типа на патролирање треба да се земат предвид во современата

работна средина. Тие се:

а) Патроли за чистење. Овие типови на патроли се дел од одбранбениот план на статична

позиција или база.

б) Патроли за прикажување присуство. Патролите за прикажување присуство се насочени

кон локалното население, наместо непријателот. Примарната цел на патролата е да
проектира чувство на сигурност од непријателско влијание.

6. Кордон операции

Дали е вметнат во кордон како дел од офанзивна операција или како дел од операција за
чистење, снајперистите најдобро се искористени во следните области:

а) НМ за набљудување. Без разлика дали во урбана или рурална средина снајперистите

можат да се распоредат во областите на надгледување за да известуваат за областа на
кордонот.

б) Внатрешен кордон. Снајперистите распоредени во внатрешниот кордон можат да

воочуваат движење во целната област и доколку се во рамките на целта на целокупната
операција може да идентификуваат и испорачуваат прецизен оган за неутрализирање на
цели. Гледајќи надвор снајперистите можат да ја користат својата оптика за да
известуваат за движењето и активностите насочени кон внатрешниот кордон.

в) Надворешен кордон. Снајперистите можат да користат позиции на високи места за

идентификување и неутрализирање на закани од надворешниот кордон.

г) Далечни патроли. Снајперистите можат да ги зголемат своите патроли за да ги

прикријат рабовите на кордонот, покриваат потенцијални ранливи места за ракети,
минофрлачи и мало оружје и да ја наруши непријателската активност.

д) Стационарни патроли. Ако се распоредени стационарни патроли или ноќно

стационарни НМ во текот на ноќта, снајперистите можат да ја зголемат матрицата за
надзор користејќи опрема за ноќно гледање.

Чистење на конвој/пат. Снајперисти можат да бидат распоредени во сите елементи на

заштита и безбедност на операциите на конвојот.

142
7 Контра снајперизам

Снајперистите можат да ги советуваат командирите на единиците за сите аспекти на

активни и пасивни контра-снајперски мерки и потоа да ги спроведат во согласност со
Планот за набљудување и пронаоѓање на цели.

Откриени/Прикриени НМ. Снајперисти може да ги искористат во прикриени и откриени

НМ во рамките на моменталната оперативна средина. Театарот ќе го диктира
користењето на НМ и на специфичното опкружување во кое дејствуваат.

Размислувањата треба да вклучуваат:

а) Користење на систем за електрнски контра мерки.

б) Чистење на правци и локација на НМ.
в) Локација на пријателски сили и поставени сили за брза реакција за поддршка на НМ и
евакуација на жртви.
г) Сезонската и нормалната активност на локалното население вклучувајќи кучиња и диви
животни.
д) Временските ефекти во врска со одржливоста вклучуваат времетраење и снабдување.
ѓ) Зависно од мисијата и задачите да вклучуваат извидувачки вод, против оклопен систем,
контролори на минофрлачки оган и тимови за огнена поддршка.
е) Може ли НМ да се направи и да ја постигне целта во близина на пријателска база
наместо да се распоредат некаде по теренот.
ж) Временските ефекти врз оптичката опрема дење и ноќе може да предизвикаат
фатаморгана, термално вкрстување и слаба амбиентална светлина.
з) Ефектот врз балистиката и оружјето од временските услови и локацијата на НМ.
ѕ) Алтернативни позиции.

ИЗРАБОТИЛЕ:
поручник Никола Ристовски
водник Слаѓан Бојковски
разводник Кирче Спиров

143