ÖRNEK-1: Sıcaklığı 50 0C olan hava, 100 0 C sabit sıcaklığa ısıtılan bir düz levhanın üst

yüzeyi üzerinden akmaktadır. Levhanın akış yönünde uzunluğu 0.2 m, genişliği 0.1 m dir.
Levhanın uzunluğa dayalı Reynolds sayısı 40000 dır. Levhadan havaya olan ısı geçişi ne
kadardır?

Eğer havanın serbest akış hızı iki katına çıkarılır, kinematik vizkozite de yoğunluk değişimi
sebebiyle 10 nda bir oranında azalırsa ısı geçişi ne olur? Geçiş Reynolds sayısını 5x105
olarak kabul ediniz. Sürekli rejim ve sabit yüzey sıcaklığı kabulü yapınız. Işınımı ihmal
ediniz. 348 K de hava için k=0.0299 W/m K, Pr=0.7

‫ ﻳ ﻠﻎ ﻃﻮل اﻟﻠﻮﺣﺔ ﻓﻲ‬.‫ درﺟﺔ ﻣﺌ ﺔ‬100 ‫ درﺟﺔ ﻣﺌ ﺔ ﻓﻮق اﻟﺴﻄﺢ اﻟﻌﻠﻮي ﻟﻠﻮﺣﺔ ﻣﺴﻄﺤﺔ ﻣﺴﺨﻨﺔ ﻟﺪرﺟﺔ ﺣﺮارة ﺛﺎﺑﺘﺔ ﺗ ﻠﻎ‬50 ‫ﻳﺘﺪﻓﻖ اﻟﻬﻮاء ﺪرﺟﺔ ﺣﺮارة‬ 1
‫ ﻣﺎ ﻫﻮ اﻧﺘﻘﺎل اﻟﺤﺮارة ﻣﻦ اﻟﻠ ح إﻟﻰ اﻟﻬﻮاء؟‬.40000 ‫ رﻗﻢ ر ﻨﻮﻟﺪز اﻟﻘﺎﺋﻢ ﻋﻠﻰ اﻟﻄﻮل ﻟﻠﻮﺣﺔ ﻫﻮ‬.‫ ﻣﺘﺮ‬0.1 ‫ ﻣﺘﺮ وﻋﺮﺿﻬﺎ‬0.2 ‫اﺗﺠﺎە اﻟﺘﺪﻓﻖ‬
ُ
‫ ﻓﻤﺎذا ﺤﺪث ﻻﻧﺘﻘﺎل اﻟﺤﺮارة؟ اﻓﺘﺮض أن رﻗﻢ ر ﻨﻮﻟﺪز‬، ‫ وﻗﻠﻠﺖ اﻟﻠﺰوﺟﺔ اﻟﺤﺮﻛ ﺔ ﻤﻘﺪار ﻋﺸﺮ ﺴ ﺐ ﺗﻐﻴﺮ اﻟ ﺜﺎﻓﺔ‬، ‫إذا ﺗﻀﺎﻋﻒ ﻣﻌﺪل اﻟﺘﺪﻓﻖ اﻟﺤﺮ ﻟﻠﻬﻮاء‬
348 ‫ ﻟﻠﻬﻮاء ﻋﻨﺪ‬.‫ ﺗﺠﺎﻫﻞ اﻹﺷﻌﺎع اﻟﺨﺎص ﺑﻲ‬.‫ اﻓﺘﺮض ﻧﻈﺎﻣﺎ ﺛﺎﺑﺘﺎ ودرﺟﺔ ﺣﺮارة ﺳﻄﺢ ﺛﺎﺑﺘﺔ‬.105 × 5 ‫ اﻻﻧﺘﻘﺎﻟﻲ ﻫﻮ‬K ، k = 0.0299 W / m K ، Pr = 0.7
2
Silindir Üzerinde Çapraz Akış

Silindir için
karakteristik
uzunluk çaptır
(D)

3
 ReD ≤ 2×105 ise; sınır tabaka laminer kalır ve ayrılma θ≈80° de olur
 ReD ≥ 2×105 ise; sınır tabaka laminerden türbülansa dönmüştür ve ayrılma
θ≈140° de olur

4
 ‫اﻧﺘﻘﺎل اﻟﺤﺮارة ﺎﻟﺤﻤﻞ اﻟﺤﺮاري‬

Taşınımla Isı Geçişi

Silindir üzerinde çapraz hava akışı için, yerel
Nusselt sayısı θ ile değişir.
Re ≤ 105 ‘ de
 Durma noktasından başlayarak, Nuθ,
laminer sınır tabaka gelişiminin
sonucu θ arttıkça azalır.
 Ancak, ayrılmanın olduğu, θ≈80°’ de
en düşük değere ulaştıktan sonra, art
bölgedeki girdap oluşumu ve karışma
nedeniyle artmaya başlar.

5
Taşınımla Isı Geçişi
• Re ≥ 105 ‘ de
 Nuθ’ nin θ ile değişimi iki minimumla
tanımlanır.
 0° ≤ θ ≤ 80°: Durma noktasından
başlayarak Nuθ’ deki azalma laminer
sınır tabaka nedeniyledir.
 80° ≤ θ ≤ 100°: Nuθ’ deki artış,
türbülanslı sınır tabaka geçişten
kaynaklanır.
 100° ≤ θ ≤ 140°: Türbülanslı sınır
tabaka geliştikçe Nuθ azalır.
 140° ≤ θ ≤ sonrası: Sonunda ayrılma
olur (θ≈140°) ve Nuθ art bölgedeki
karışma nedeniyle artar.
 ReD arttıkça, Nuθ artmaktadır.
6
Taşınımla Isı Geçişi
Pr ≥ 0.6 için ön durma noktasında, sınır tabaka çözümlemesi

sonucunu verir.
Mühendislik hesaplamalarındaki toplam ortalama değerler daha
fazla kullanılır [Hilpert].

C ve m katsayıları

Tüm özellikler film sıcaklığından

hesaplanmalıdır.

7
• Ortalama Nusselt sayısı, kesiti dairesel olmayan geometrilerde de
kullanılabilir.

Tüm özellikler film

sıcaklığından
hesaplanmalıdır.

8
• Bunun yanı sıra çapraz akışta dairesel silindir için başka bağlantılarda
önerilmiştir [Zhukauskas].

 Prs , Ts sıcaklığından hesaplanır.

 Diğer bütün terimler T∞ sıcaklığından
hesaplanır.
C ve m katsayıları

 Pr ≤ 10 ise n=0.37
 Pr > 10 ise n=0.36

9
Churchill ve Bernstein tarafından tüm ReD ve Pr sayıları aralığını
kapsayan geniş kapsamlı tek bir bağlantı önerilmiştir.

Tüm özellikler film sıcaklığından hesaplanmalıdır.

10
ÖRNEK-2:

Çapı 12.7mm ve uzunluğu 94mm olan bir metal silindir üzerinde deneyler yapılmıştır. Silindir,
başlangıçta bir elektrikli ısıtıcıyla ısıtılmaktadır ve düşük hızda rüzgar tüneli içerisinde çapraz
hava akışıyla karşı karşıyadır. Silindir öncesi akış için hava hızının ve sıcaklığının, sırasıyla, V=10
m/s ve 26.2°C’ de tutulduğu belirli bir dizi işletme koşulları altında, silindirin ortalama yüzey
sıcaklığı Ts = 128.4°C, ısıtıcı tüketimi P = 46W olarak ölçülmüştür. Verilen gücün %15’ inin,
uçlardan iletim ve yüzeyden ışınım ile kaybolduğu tahmin edilmektedir. Sürekli rejim ve
silindir yüzeyini sabit sıcaklıkta kabul ediniz.

1. Deneysel ölçümlerden taşınımla ısı geçişi katsayısını bulunuz.

2. Deneysel sonucu, uygun bir bağıntıdan hesaplanan taşınım katsayısı ile kıyaslayınız.

11
12
13
ÖRNEK-3: Çapı 10 mm, ısı iletim katsayısı k=240W/m K, yoğunluğu ρ=2700 kg/m3 ve
özgül ısısı Cp=900 J/kg K olan uzun silindirik bir elektrikli ısıtıcı silindirik bir kanal içerisine
yerleştirilmiştir. Isıtıcı üzerinden çapraz akışta 27 0C sıcaklık ve 10 m/sn hızla hava akışı
olmaktadır.
a) Sürekli rejimde ısıtıcının birim uzunluğundan ısı geçişi 1000 W/m olduğuna göre
ışınımı gözardı ederek yüzey sıcaklığını bulunuz.
b) Başlangıçtaki ısıtıcı sıcaklığı 27 0C ise yüzey sıcaklığının sürekli rejim değerinin 10 0C
yakınına gelmesi için gerekli zamanı bulunuz.

14
15
 𝑟 0.005
ℎ
𝐵𝑖 = 2 = 105.2 2 = 0.001095
𝑘 240

16
ÖRNEK-4: 50 0C deki sıcak su bir binadan diğerine ısıtma için ısı iletim katsayısı k= 60
W/m K olan çelik borularla taşınmaktadır. Çelik boruların dış çapı 100 mm ve iç çapı
84 mm dir. Kış şartlarında -5 0C lik bir çevre ortamında bulunmakta, hava 3 m/sn lik bir
hızla boru üzerinden çapraz olarak akmaktadır.
a) Borunun birim uzunluğu için ısı kaybı ne kadardır?
b) Borunun dış yüzeyine 10 mm kalınlığında ısı iletim katsayısı k=0.026 W/m K olan
üretan köpük ile yalıtım yapılması durumunda birim uzunluk için ısı kaybı ne olur?
Sürekli rejim ve su ile çelik boru arasında taşınım direncinin ihmal edilebilir olduğunu
kabul ediniz.

17
18
19
Küre Üzerinde Akış
• Bir küre üzerinde akışla ilgili sınır tabaka etkileri, dairesel silindir
üzerinde akış için olana çok benzer.
• Direnç katsayıları ilişkin sonuçlar;

• Çok küçük Reynolds

sayıları için (sürünme
akışı), direnç katsayı,
Reynolds sayısı ile ters
orantılı olup aralarındaki
ilişki Stokes Yasası
olarak bilinir.

20
• Sayısız ısı geçişi bağlantısı ortaya konmuştur, bunlardan bir tanesi
Whitaker’ in önerdiği bağıntı

μs, Ts sıcaklığından,
diğer tüm terimler
T∞ sıcaklığından
hesaplanmalıdır.

21
‫ ﺿﻐﻂ ﺟﻮي‬1 ‫ وﺿﻐﻂ‬، ‫ ث‬/ ‫ م‬10 ‫ ﻳﺘﺪﻓﻖ اﻟﻬﻮاء ﻓﻮق اﻟ ﺮة ﺴﺮﻋﺔ‬، ‫ ﻌﺪ إﺧﺮاﺟﻬﺎ ﻣﻦ اﻟﻔﺮن‬.‫ درﺟﺔ ﻣﺌ ﺔ‬75 ‫ ﻣﻢ ﻣﻐﻄﺎة ﻐﺸﺎء ﻼﺳ ﻜﻲ ﻣﺰﺧﺮف ﻓﻲ ﻓﺮن ﻋﻨﺪ‬10 ‫ﻛﺮة ﻧﺤﺎﺳ ﺔ ﻘﻄﺮ‬
‫ درﺟﺔ ﻣﺌ ﺔ‬35 ‫ أوﺟﺪ اﻟﻮﻗﺖ اﻟﺬي ﺳ ﺴﺘﻐﺮﻗﻪ ﺗﺒﺮ ﺪ اﻟ ﺮة إﻟﻰ‬.‫ درﺟﺔ ﻣﺌ ﺔ‬23 ‫ودرﺟﺔ ﺣﺮارة‬.
‫ وﻻ ﺗﺆﺧﺬ ﺗﺄﺛﻴﺮات اﻹﺷﻌﺎع ﻓﻲ اﻻﻋﺘ ﺎر‬، ‫ ودرﺟﺔ ﺣﺮارة اﻟ ﺮة ﻓﻲ ﻟﺤﻈﺔ ﻣﻌﻴﻨﺔ ﻫﻲ ﻧﻔﺴﻬﺎ ﻓﻲ ﻞ ﻧﻘﻄﺔ‬، ‫ﻳﺘﻢ إﻫﻤﺎل اﻟﻤﻘﺎوﻣﺔ اﻟﺤﺮار ﺔ ﻟﻠﻔ ﻠﻢ اﻟ ﻼﺳ ﻜﻲ‬.

ÖRNEK-5:

Çapı 10mm olan bir bakır küre 75°C sıcaklığındaki bir fırında dekoratif plastik film ile
kaplanmaktadır. Fırından çıkarıldıktan sonra kürenin üzerinden hızı 10m/s olan 1 atm basınç ve
23°C sıcaklığındaki hava akışı olmaktadır. Küreyi 35°C’ ye soğutmanın ne kadar süre alacağını
bulunuz.

Plastik filmin ısıl direnci ihmal ediliyor, belirli bir anda kürenin sıcaklığı her noktada aynı, ışınım
etkileri dikkate alınmıyor.
Bakır küre
Hava D=10mm

Ti= 75°C,
T(t)=35°C

22
23