Chủ đề 2: Lực và chuyển động

• Với một vật có khối lượng không đổi, giá trị a của gia tốc tỉ lệ thuận với giá trị F
của lực tác dụng lên vật.
F
a
m
• Hai lực cùng phương, ngược chiều, tác dụng vào cùng một vật và có độ lớn bằng
nhau là hai lực cân bằng.
• Trọng lực là lực hấp dẫn của Trái Đất tác dụng lên vật. Trọng lực đặt vào trọng tâm
của vật, có phương thẳng đứng, chiều hướng xuống, độ lớn gọi là trọng lượng và
tính bằng P = mg.
• Lực ma sát luôn ngược hướng chuyển động.
• Vật chuyển động trong nước hoặc không khí chịu tác dụng lực cản của môi trường
ngược hướng chuyển động.
• Lực đẩy Archimedes có xu hướng đẩy vật lên phía trên khối chất lỏng hoặc chất
khí.
• Lực căng dây xuất hiện khi dây bị kéo căng, có phương dọc theo dây, chiều chống
lại xu hướng bị kéo dãn. Lực đàn hồi của lò xo là lực căng của lò xo.
• Vật rơi nhanh dần dưới tác dụng của trọng lực thì lực cản của không khí cũng tăng
dần. Khi lực cản bằng trọng lực thì vật đạt tốc độ ổn định.
• Định luật I Newton: Vật sẽ đứng yên hoặc chuyển động thẳng đều mãi mãi trừ khi
có hợp lực khác không tác dụng lên vật.
• Định luật II Newton: Với một vật có khối lượng không đổi, gia tốc của nó tỉ lệ
thuận với độ lớn của hợp lực và có cùng hướng với hợp lực tác dụng lên vật.
• Định luật III Newton: Khi hai vật tương tác, mỗi vật tác dụng một lực lên vật kia,
hai lực này cùng nằm dọc theo một đường thẳng, ngược chiều và có độ lớn bằng
nhau.
• Chênh lệch áp suất giữa hai điểm trong chất lỏng: p  gh
• Tổng hợp hai vectơ lực F1 và F2 thì được hợp lực F có độ lớn được tính qua biểu
thức:
F2  F12  F22  2FF
1 2 cos 

Và hướng của hợp lực so với hướng của F1 được xác định bởi:
F2  F12  F22
cos  
2FF1
• Lực F được phân tích thành hai thành phần vuông góc của nó:
Fx  Fcos  và Fy  Fsin 

• Hợp lực của hai lực F1 và F2 song song, cùng chiều là một lực F song song, cùng
chiều với hai lực ấy, có độ lớn bằng tổng các độ lớn của hai lực thành phần và điểm
đặt O của F chia đoạn thẳng nối điểm đặt O1, O2 của F1, F2 thành những đoạn thẳng
tỉ lệ nghịch với độ lớn của hai lực ấy.
• Mômen M của một lực đặc trưng cho tác dụng làm quay của lực đó và được tính
bằng tích độ lớn của lực với khoảng cách từ trục quay đến đường thẳng chứa vectơ
lực (giá của lực).
• Ngẫu lực là hai lực song song, ngược chiều, bằng nhau về độ lớn, tác dụng vào một
vật và giá của hai lực cách nhau một khoảng d.
• Mômen của ngẫu lực bằng: M = Fd
• Điều kiện cân bằng tổng quát của một vật rắn gồm:
- Lực tổng hợp tác dụng lên vật bằng không.
- Tổng mômen của các lực tác dụng lên vật đối với trục quay bất kì bằng không.
I. Lực và gia tốc
Bài 2.1 trang 19 SBT Vật lí 10. Một vật đang chuyển động nhanh dần đều dưới tác
dụng của lực kéo mà lực đó đột ngột giảm độ lớn thì
A. gia tốc của vật không đổi.
B. gia tốc của vật giảm.