Nawigacja INS - poradnik F/A-18C Hornet

W samolocie bojowym równie ważne co niszczenie celów jest umiejętność znalezienia

właściwej drogi, zwłaszcza latając nad bezkresną przestrzenią oceanu, bez żadnych punktów
orientacyjnych. Wszystko jest proste, gdy lecimy po wyznaczonej wcześniej trasie, jednak
często może dojść do sytuacji, w której pojawi się konieczność dotarcia do awaryjnej bazy,
wyznaczonego nagle celu lub wzywających pomocy żołnierzy.

F/A-18C Hornet w DCS World może korzystać z czterech systemów nawigacji:

- INS
- ADF
- TACAN
- ICLS

Te dwa ostatnie wykorzystuje się głównie przy lądowaniu, dlatego tutaj zajmiemy się tylko
INS i ADF. W każdym przypadku przyda się też bardzo łatwa obsługa autopilota opisana w
oddzielnym wpisie.

Spiś treści:

Podstawy nawigacji INS......................................................................................................... 2

Edycja punktów nawigacyjnych.......................................................................................... 4
Dodawanie punktu nawigacyjnego według siatki MGRS......................................... 11
Modyfikowanie punktów nawigacyjnych ....................................................................... 16
System nawigacji ADF .......................................................................................................... 17
Pozostałe istotne funkcje HSI............................................................................................ 19
Tryby wyświetlania ekranu HSI ........................................................................................ 20
Podstawy nawigacji INS

Inertial Naviagtion System (INS) to podstawowy system nawigacji w F/A-18C Hornet oparty
na punktach nawigacyjnych Waypoints. Cała obsługa odbywa się konsoli UFC oraz na
ekranie HSI (Horizontal Situation Indicator, który generalnie jest mocno rozbudowanym
kompasem z odbiornikiem GPS.

1.
Przejdź do menu SUPT i wybierz funkcję HSI.

2.
Domyślnie ekran HSI nie pokazuje wiele. Zobaczysz tylko swoją prędkość True Speed
(380T) oraz Ground Speed (380G) oraz aktualny kurs i pozycję Waypointu 0, czyli miejsca
startu.
3.
Aby rozpocząć podstawowe funkcje nawigacji, wybierz WYPT i strzałkami numer waypointu,
do którego chcesz lecieć - zwykle na początku będzie to 1.
Zaznacz opcję AUTO, jeśli chcesz, by numery waypointów zmieniały się na kolejne po
minięciu aktualnego.

4.
Na HUDzie pojawi się wskaźnik w postaci zielonego prostokąta, pokazujący drogę do punktu
nawigacyjnego. Na dole wyświetli się dystans w milach i numer aktywnego waypointu.

Zmieniając kurs na kolejne waypointy w ten sposób możesz przebyć całą zaprogramowaną
trasę lotu.
5.
W czasie lotu z aktywnymi waypointami ekran HSI pokazuje domyślnie więcej informacji:

- 241/37.8 - 00:05:57 - kurs 241 stopni, dystans 37.8 mil i czas do przybycia 5 minut 57
sekund
- SEQ1 - rysuje przerywaną linię pomiędzy waypointami. Aktywny waypoint, czyli
steerpoint, zaznaczony jest małym kółkiem.
- mały trójkąt na kompasie pokazuje kurs do aktywnego waypointu

Edycja punktów nawigacyjnych

Zaprogramowane wcześniej punkty nawigacyjne można dowolnie modyfikować, kasować lub

dodawać nowe. Na początku warto jednak ustalić format wyświetlania współrzędnych
geograficznych.

Jeśli chcesz, by konsekwentnie był to taki sam format, jak przy wpisywaniu koordynatów
celu dla bomb JDAM, musisz to zmienić w opcjach HSI.
Zmiana formatu współrzędnych

1.
Wybierz opcję DATA.

2.
Wybierz opcję A/C (aircraft), która wyświetla naszą aktualną pozycję.

Na środku ekranu możesz zobaczyć:

N,W - swoją aktualną pozycję geograficzną
WSPD - prędkość wiatru
WDIR - kierunek wiatru
MVAR - odchylenie magnetyczne pomiędzy magnetyczną i geograficzną północą
GPS HERR, VERR - margines błędu GPS w stopach
GPS TIME - czas ZULU

Jak widać, domyślnie koordynaty są w formie XX XX . XXXX ' - decimal minutes.

3.
Kliknij LAT LN DCML, by zmienić format współrzędnych na LAT LN SEC.

Format zmieni się na ten wykorzystywany przy koordynatach celów JDAM. Edytor misji w
DCS podaje też współrzędne w drugim formacie i równie dobrze możesz wpisywać
odpowiednie dane bez tej zmiany, ale w ten sposób po prostu jest bardziej przejrzyście i
prosto.

Punkty nawigacyjne - edycja

1.
Pozostając w menu DATA, wybierz punkty nawigacyjne WYPT oraz zaznacz opcję
precyzyjnych waypointów PRECISE.
2.
Wybierz funkcję SEQUFC, co wyświetli dodatkowe opcje na środkowej konsoli UFC.

INS (insert) - dodaje punkt nawigacyjny

DEL (delete) - kasuje punkt nawigacyjny

Kasowanie punktu nawigacyjnego

- wybierz DEL
- wpisz numer punktu do skasowania
- potwierdź ENT
Dodawanie punktu nawigacyjnego według współrzędnych

Na tym przykładzie dodajemy punkt nawigacyjny nr 6 po punkcie 5.

1.
- wybierz INS
- wybierz numer punktu PO KTÓRYM CHCESZ WPROWADZIĆ NOWY!(tutaj 5)
- potwierdź ENT
- wybierz numer NOWEGO PUNKTU NAWIGACYJNEGO! (tutaj 6)
- potwierdź ENT

2.
- wybierz UFC - na konsoli pojawią się opcje do wpisania współrzędnych
3.
Wybierz POSN (position). Nowe współrzędne powinieneś już mieć gdzieś zapisane na kartce.
zgodnie z wcześniejszymi ustawieniami będziemy wpisywać je w formacie decimal seconds -
dziesiętnych sekundy: XX-XX-XX.XX

- wybierz 2 dla N - północy

- wprowadź pierwsze sześć cyfr i potwierdź ENT
- wprowadź pozostałe dwie i potwierdź ENT
- wybierz 4 dla W - zachód
- wprowadź pierwsze siedem cyfr i potwierdź ENT
- wprowadź pozostałe dwie i potwierdź ENT
Dla długości geograficznej pierwsza wartość to czasem 3 cyfry (w naszym przypadku 116).
Jeśli są tylko dwie, poprzedzamy je zerem na początku.
4.
Wybierz ELEV - wysokość punktu nad poziomem morza.

5.
- wybierz stopy FEET i wprowadź odpowiednią wartość
- potwierdź ENT
6.
Punkt nawigacyjny Waypoint 6 pojawi się jako część wyznaczonej trasy.

Dodawanie punktu nawigacyjnego według siatki MGRS

Inną opcją wprowadzania lub modyfikowania punktów nawigacyjnych jest punkt według
danych siatki militarnej MGRS (Military Grid Reference System). To standardowy system
NATO do lokalizacji punktów na Ziemi wykorzystujący tzw. Geokody
W DCS World siatka MGRS jest istotna w przypadku współpracy z kontrolerem JTAC, bo
podaje on współrzędne celu właśnie w formacie MGRS. Wprowadzają punkt nawigacyjny
według danych siatki możemy szybko znaleźć pozycję JTAC i obserwowanego przez niego
celu.

1.
Zdobądź numer siatki MGRS z mapy F10 lub komunikatu JTAC. Oprócz ciągu liter i liczb
potrzebna będzie także wysokość punktu nad poziomem morza (Elevation). JTAC poda
namiar w swoim standardowym komunikacie o celu 9-Line. Zapisz na boku informacje z
pozycji Coordinates i Elevation.
W tym przypadku to:
35 stóp
GG 322 364
2.
Jeśli punkt ma być na stałe częścią trasy, dodaj go do sekwencji. Tak samo, jak przy
wprowadzaniu punktu za pomocą współrzędnych geograficznych, wybierz:
- ekran HSI
- menu DATA
- menu WYPT
- menu SEQUFC
- opcja INS
Wprowadź numer kolejnego wolnego punktu nawigacyjnego i potwierdź ENT.
Następnie wybierz opcję UFC w górnym narożniku.

2a.
Jeśli punkt ma być tylko tymczasowym miejscem do kierowania się nad przypadkowy cel,
możesz dodać go jako punkt niebędący częścią trasy w wybranej sekwencji.
W tym przypadku upewnij się, że wybrana sekwencja SEQ1,2,3 w prawym dolnym rogu jest
odznaczona - SEQ nie jest w ramce.
Strzałkami wybierz numer kolejnego pustego waypointa i przejdź do opcji UFC.
3.
Wybierz opcję siatki GRID.

4.
Zostaniesz automatycznie przeniesiony na lewy ekran z podziałką literową siatki. Znajdź
interesujące Cię litery. W razie czego możesz kliknąć przyciski ekranowe z oznaczeniem
stron świata (N, NW, W, SW, S, SE, E, NE ) lub używając gałki i kursora TDC Slew najechać
na litery po bokach i wcisnąć TDC Depress.
5.
Najedź na kursorem TDC Slew i wciśnij TDC Depress, aż ekran zmieni się na poprzedni z
danymi waypointu.

6.
Wprowadź na klawiaturze wskazane dla siatki cyfry (w tym przypadku 322364) i potwierdź
ENT. Opcjonalne, jeśli posiadasz namiar 10-cyfrowy, zaznacz opcję precyzyjnych
koordynatów PRECISE.
7.
Koordynaty GG 322364 pojawią się przy nowym waypoincie. Musisz jeszcze wprowadzić
wysokość punktu nad poziomem morza. Wybierz przycisk ELEV (elevation).

8.
Wybierz stopy FEET. Wprowadź wartość (tutaj 35) i potwierdź ENT. Dane punktu są gotowe
i wyświetlane na ekranie.
Modyfikowanie punktów nawigacyjnych

- wybierz strzałkami numer istniejącego punktu nawigacyjnego

- wybierz opcję UFC
- postępuj jak przy dodawaniu punktu, wprowadzając współrzędne dla POSN lub GRID i
wysokość dla ELEV
System nawigacji ADF

W szczególnych przypadkach nie będziesz miał do dyspozycji precyzyjnych współrzędnych, a

jedynie stary dobry sygnał radiowy. F/A-18C Hornet może nakierować się na źródło sygnału,
choć bez informacji o dystansie do celu. System ADF (Automatic Direction Finder) można
wykorzystać do znalezienia awaryjnego lotniska lub częściej np. do zlokalizowania żołnierzy
odciętych za linią wroga, którym zostało tylko radio ze słabą baterią nadające ciągły sygnał.

Do użycia ADF musisz mieć podaną częstotliwość nadawania radia.

1.

- pokrętłem radia COMM 1 lub COMM 2 wybierz M - manualne wprowadzenie częstotliwości

- wprowadź częstotliwość w formacie sześciocyfrowym: 113000 dla 113 MHz
- potwierdź ENT

Jeśli wzywający pomocy żołnierze nadają jakiś komunikat, zaczniesz go teraz słyszeć.
Jeśli namierzasz sygnał lotniska, usłyszysz kod alfabetu Morse'a.
2.

- w zależności od wybranego radia przełącz ADF na pozycję 1 lub 2

- na kompasie pokaże się kółko wskazujące kurs na źródło radia
- naprowadź samolot tak, by kółko było na godzinie 12 kompasu

3.

- utrzymuj kurs na kółko

- gdy dolecisz do celu, kółko "ucieknie" na godzinę 6 kompasu
4.

BINGO - mamy naszych ocalałych żołnierzy gdzieś pośrodku niczego!

Pozostałe istotne funkcje HSI

Alarm o zbyt niskim pułapie

HSI - DATA - A/C

- TAWS - Terrain Avoidance Warning System - ostrzega dźwiękowo o niskim pułapie

- WARN ALT BARO, RADR - ustawianie wysokości, na której odzywa się alarm. Po
kliknięciu BARO lub RADR liczbę stóp w setkach lub tysiącach ustawia się na konsoli UFC
HDG MAG - przełącza północ między geograficzną i magnetyczną, zwykle zostawiamy jak
jest
Tryby wyświetlania ekranu HSI

HSI - MODE

T UP - nasz aktualny kurs zawsze u góry na godzinie 12

N UP - północ zawsze u góry
MAP - włącza mapę pod kompasem - działa tylko na dolnym ekranie MPCD
DCTR - zmiana centrowania, nasz samolot przesuwa się na dół ekranu pokazując tylko to,
co jest przed nami
WPDSG - zmiana aktualnego punktu nawigacyjnego na cel dla systemów uzbrojenia
SCL/40 - zasięg wyświetlania trasy i waypointów w milach