LAB 8: MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU

LAB 8: THÍ NGHIỆM MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU

MỤC TIÊU
Kết thúc bài thực hành này, sinh viên có khả năng:
1.1 Xây dựng được các đường đặc tuyến của máy điện một chiều kích từ độc lập,
song song, nối tiếp, hỗn hợp.
1.2 Giải thích được đặc điểm của các đường đặc tuyến của máy điện một chiều kích
từ độc lập, song song, nối tiếp, hỗn hợp.
1.3 Giải thích được ảnh hưởng của moment tải, dòng điện kích từ đến hoạt động của
máy điện một chiều kích từ độc lập, song song, nối tiếp, hỗn hợp.

Bài 1 – ĐỘNG CƠ MỘT CHIỀU KÍCH TỪ ĐỘC LẬP

Lớp học Máy điện

Công việc Xác định các đặc tuyến của của động cơ một chiều kích từ độc lập

STT Các bước

Xem trước tài liệu chương 5, mục 5.4 “Máy điện một chiều kích từ độc lập, song song,
nối tiếp, hỗn hợp”
Bước 1. Tắt nguồn, xoay núm điều chỉnh điện áp nguồn về vị trí MIN.
Bước 2. Nối trục máy đo moment với máy điện một chiều.
Bước 3. Lắp nguồn điều khiển cho máy đo moment, xoay núm LOAD CONTROL
ở vị trí MIN.
Bước 4. Lắp nguồn nuôi biến thiên cho phần ứng máy điện một chiều.
Bước 5. Lắp mạch kích từ độc lập cho phần cảm máy điện một chiều. Để hở mạch
ở các điểm A và B như trên hình vẽ.

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 1

 LAB 8: MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU

➢ Xác định điện trở phần ứng

Bước 6. Bật công tắc chính của bộ nguồn về vị trí ON, điều chỉnh điện áp phần ứng
EA để dòng điện phần ứng IA đạt giá trị định mức (1,5A) (được chỉ thị bởi đồng
hồ đo E1, I1). Đọc giá trị E1. Tính giá trị điện trở phần ứng:
Rư = ……………. Ω
Bước 7. Xoay núm điều chỉnh điện áp về vị trí MIN và tắt nguồn. Nối các điểm A
và B trong mạch trên hình với nhau.
➢ Thí nghiệm xác định đặc tính cơ n = f(M) khi EA = Uđm; IF=Itđm.
Bước 8. Bật nguồn nuôi. Trên máy đo moment, xoay núm LOAD CONTROL về vị
trí MIN. Xoay biến trở cuộn dây kích từ FIELD RHEOSTART sao cho dòng điện
kích từ IF = Itđm = 0.3A (được chỉ thị bởi đồng hồ đo I2). Điều chỉnh điện áp trên
phần ứng bằng giá trị định mức máy điện EA=Uđm = 220V.
Bước 9. Trên máy đo moment xoay núm LOAD CONTROL để tăng tải thêm
0.2Nm. Chờ cho động cơ chạy ổn định ; đọc các giá trị; độ lớn tải M, dòng điện
phần ứng IA, tốc độ động cơ n.

Bước 10. Lặp lại Bước 9 cho đến khi IA= Iđm = 1.5A. Số liệu ghi nhận được ghi vào
bảng số liệu:

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 2

 LAB 8: MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU

➢ Thí nghiệm điều khiển tốc độ theo dòng kích từ:
Bước 11. Lần lượt thay giá trị dòng kích từ IF = 0.25A. Tương ứng với mỗi giá trị
dòng kích từ IF, xoay núm LOAD CONTROL (trên máy đo moment)
về vị trí MIN làm lại thí nghiệm như trong Bước 9 và Bước 10. Số liệu ghi
nhận được ghi vào các bảng số liệu.

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 3

 LAB 8: MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU

Vẽ đồ thị quan hệ giữa moment M và tốc độ n với các dòng kích từ. Từ đó rút ra
nhận xét.

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 4

 LAB 8: MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU

Bài 2 – ĐỘNG CƠ MỘT CHIỀU KÍCH TỪ SONG SONG

Lớp học Máy điện

Công việc Xác định các đặc tuyến của của động cơ một chiều kích từ song song

STT Các bước

Xem trước tài liệu chương 5, mục 5.4 “Máy điện một chiều kích từ độc lập, song song,
nối tiếp, hỗn hợp”

Bước 1. Tắt nguồn, xoay núm điều chỉnh điện áp nguồn về vị trí MIN.
Bước 2. Nối trục máy đo moment với máy điện một chiều.
Bước 3. Lắp nguồn điều khiển cho máy đo moment, xoay núm LOAD CONTROL
ở vị trí MIN.
Bước 4. Lắp nguồn nuôi biến thiên cho phần ứng máy điện một chiều.
Bước 5. Lắp mạch kích từ độc lập cho phần cảm máy điện một chiều. Để hở mạch
ở các điểm A và B như trên hình vẽ.

Mạch động cơ kích từ song song

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 5

 LAB 8: MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU

Bước 6. Trên máy đo moment xoay núm LOAD CONTROL để tăng tải thêm
0.2Nm. Chờ cho động cơ chạy ổn định ; đọc các giá trị : độ lớn tải M, dòng điện
phần ứng IA, tốc độ động cơ n.

Bước 7. Lặp lại Bước 6 cho đến khi IA = Iđm = 1.5A. Số liệu ghi nhận được ghi vào
bảng

➢ Thí nghiệm điều khiển tốc độ theo dòng kích từ:
Bước 8. Lần lượt thay giá trị dòng kích từ IF = 0.25A ; IF = 0.2A. Tương ứng với
mỗi giá trị dòng kích từ IF, xoay núm LOAD CONTROL (trên máy đo moment) về
vị trí MIN làm lại thí nghiệm như trong Bước 6 và Bước 7. Số liệu ghi nhận được
ghi vào bảng.

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 6

 LAB 8: MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU

Vẽ đồ thị quan hệ giữa moment M và tốc độ n với các dòng kích từ vào hệ trục
tọa độ. Từ đó rút ra nhận xét.

…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 7

 LAB 8: MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU

Bài 3 – Động Cơ Một Chiều Kích Từ Nối Tiếp Và Kích Từ Hỗn Hợp

Lớp học Máy điện

Xác định các đặc tuyến của của động cơ một chiều kích từ nối tiếp và
Công việc
kích từ hỗn hợp.
STT Các bước
Xem trước tài liệu chương 5, mục 5.4 “Máy điện một chiều kích từ độc lập, song song,
nối tiếp, hỗn hợp”

➢ Động cơ một chiều kích từ nối tiếp

Bước 1. Tắt nguồn, xoay núm điều chỉnh điện áp nguồn về vị trí MIN.
Bước 2. Nối trục máy đo moment với máy điện một chiều.
Bước 3. Lắp nguồn điều khiển cho máy đo moment, xoay núm LOAD CONTROL
ở vị trí MIN.
Bước 4. Lắp nguồn nuôi biến thiên cho phần ứng máy điện một chiều.
Bước 5. Lắp mạch kích từ độc lập cho phần cảm máy điện một chiều. thay đổi dây
nối để lắp thành mạch động cơ kích từ nối tiếp như trong hình

Bước 6. Trên máy đo moment xoay núm LOAD CONTROL để tăng tải thêm
0.2Nm. Chờ cho động cơ chạy ổn định ; đọc các giá trị : độ lớn tải M, dòng điện
phần ứng IA, tốc độ động cơ n.

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 8

 LAB 8: MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU

Bước 7. Lặp lại Bước 6 cho đến khi IA = Iđm = 1.5A. Số liệu ghi nhận được ghi vào
bảng

➢ Thí nghiệm điều khiển tốc độ động cơ một chiều kích từ nối tiếp
theo dòng kích từ:
Bước 8. Lần lượt thay giá trị dòng kích từ IF = 0.25A ; IF = 0.2A. Tương ứng với
mỗi giá trị dòng kích từ IF, xoay núm LOAD CONTROL (trên máy đo moment) về
vị trí MIN làm lại thí nghiệm như trong Bước 6 và Bước 7. Số liệu ghi nhận được
ghi vào bảng

Vẽ đồ thị quan hệ giữa moment M và tốc độ n với các dòng kích từ vào hệ trục
tọa độ. Từ đó rút ra nhận xét.

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 9

 LAB 8: MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU

…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….

➢ Động cơ một chiều kích từ hỗn hợp:

Bước 3. Lắp nguồn cho máy đo moment, xoay núm LOAD CONTROL ở vị trí
MIN.
Bước 4. Lắp nguồn nuôi biến thiên cho máy điện một chiều.

Động cơ kích từ hỗn hợp

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 10

 LAB 8: MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU

➢ Thí nghiệm xác định đặc tính cơ n = f(M) khi EA = Uđm; IF = Itđm
Bước 5. Bật nguồn nuôi. Trên máy đo moment, xoay núm LOAD CONTROL về vị
trí MIN. Xoay biến trở cuộn dây kích từ sao cho dòng điện kích từ IF = Itđm = 0.3A.
Điều chỉnh điện áp trên phần ứng bằng giá trị định mức máy điện EA=Uđm = 220V
Bước 6. Trên máy đo moment xoay núm LOAD CONTROL để tăng tải thêm
0.2Nm. Chờ cho động cơ chạy ổn định ; đọc các giá trị : độ lớn tải M, dòng điện
phần ứng IA, tốc độ động cơ n.

Bước 7. Lặp lại Bước 6 cho đến khi IA = Iđm = 1.5A. Số liệu ghi nhận được ghi vào
bảng số liệu.

➢ Thí nghiệm điều khiển tốc độ động cơ một chiều kích từ hỗn hợp theo
dòng kích từ:
Bước 8. Lần lượt thay giá trị dòng kích từ IF = 0.25A ; IF = 0.2A. Tương ứng với
mỗi giá trị dòng kích từ IF, xoay núm LOAD CONTROL (trên máy đo moment)
về vị trí MIN làm lại thí nghiệm như trong Bước 6 và Bước 7. Số liệu ghi
nhận được ghi vào các bảng số liệu.
Khi dòng kích từ IF = 0.25 A

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 11

 LAB 8: MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU

Khi dòng kích từ IF = 0.2 A

Vẽ đồ thị quan hệ giữa moment M và tốc độ n với các dòng kích từ lần lượt là
0,25; 0,2 vào cùng hệ trục tọa độ. Từ đó rút ra nhận xét.
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 12

 LAB 8: MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU

INE114 – MÁY ĐIỆN Trang 13