Praktische opdracht Havo 4 Verzorgingsstaat 2022-2023

De verzorgingsstaat staat al langere tijd onder druk. De kosten van vooral de gezondheidszorg lopen
op wat mede wordt veroorzaakt door het toenemende aantal ouderen. De coronacrisis en de
nasleep daarvan had en heeft invloed op de welvaart en het welzijn van veel mensen. Daarnaast is er
sprake van een oorlog in Oekraïne waarvan we niet weten hoe lang die nog duurt en welke gevolgen
dat op korte en de langere termijn heeft voor onze economie. Al voor het uitbreken van deze oorlog
nam de inflatie toe (hogere prijzen, minder kunnen kopen van je salaris) en die stijging lijkt aan te
houden. Dit kan betekenen dat er de komende jaren meer mensen in de problemen gaan komen en
een beroep moeten doen op de sociale zekerheid. Aan de andere kant is er al langer sprake van
personeelstekorten in sectoren als het onderwijs en de gezondheidszorg en dat heeft invloed op de
kwaliteit van de verzorgingsstaat.
De vraag is hoe het verder gaat met de verzorgingsstaat in Nederland in de komende jaren. Welke
ontwikkelingen kunnen wij verwachten? Gaat corona uit ons geheugen verdwijnen of komt er binnen
enkele jaren weer een nieuwe virusuitbraak? Moeten er andere keuzes gemaakt worden om de
verzorgingsstaat betaalbaar te houden? Hoe lang duurt de oorlog nog en hoeveel last hebben wij
daarvan als Nederland? Worden de personeelstekorten opgelost of niet? Gaat de economie er voor
langere tijd op achteruit of wordt het de komende jaren toch weer beter?
Voor deze praktische opdracht gaan jullie in twee-, drie- of viertallen bedenken hoe de
verzorgingsstaat in Nederland er in 2040 uitziet. Hoe zit het over zeventien jaar met het onderwijs,
de sociale zekerheid en de gezondheidszorg? Jullie groepje gaat dus bedenken hoe de samenleving in
ons land er over zeventien jaar uitziet. Dit kan bijvoorbeeld een pessimistisch (een nieuwe
virusuitbraak, toenemende werkloosheid, sluiting bedrijven, personeelstekorten in sectoren als het
onderwijs en de zorg, meer uitval van leerlingen, een blijvende stroom van asielzoekers, een
langdurige oorlog, blijvende woningtekorten) een optimistisch (een bloeiende economie, veel
moderne ontwikkelingen in het onderwijs en de gezondheidszorg, toename van digitalisering, een
verbeterde woningmarkt, het einde van de oorlog in Oekraïne) beeld zijn. Ook kan de rol van de
overheid veranderd zijn; hebben we nog steeds een uitgebreide verzorgingsstaat of moeten de
burgers meer voor zichzelf zorgen en doet de overheid steeds minder? Gaat de overheid meer of
juist minder geld uitgeven aan de verzorgingsstaat? Zijn veranderingen die we nu hebben gezien
(online onderwijs, meer thuiswerken, personeelstekorten, oplopend asielprobleem, jongeren die
langer thuis blijven wonen door woningstekorten ) tijdelijk of blijvend?
Op basis van jullie idee over de situatie van ons land in 2040 maak je een krant, nieuwswebsite of
een journaal/informatieprogramma. De artikelen/reportages op deze pagina/filmpje kunnen gaan
over zaken als problemen in onze samenleving (sociaal, economisch, gezondheid), nieuwe
ontwikkelingen (in onderwijs, werkgelegenheid of gezondheidszorg) of politieke besluiten die te
maken hebben met de verzorgingsstaat. Het hoofdbestanddeel bestaat uit artikelen/filmpjes over de
verzorgingsstaat in 2040. Om de nieuwspagina of filmpje er een beetje leuk uit te laten zien mogen
jullie gebruik maken van foto’s, afbeeldingen, grafieken, cartoons etc. Als er ruimte overblijft kun je
de pagina opvullen met zaken als het weerbericht, een sportbericht, shownieuws of een advertentie.
Gebruik dus vooral je creativiteit en fantasie.
Let er dus op dat moet gaan over de situatie in Nederland. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het
onderwijs in Nederland in zijn algemeenheid of de specifieke situatie van bijvoorbeeld het hoger
onderwijs, de woningmarkt, de gezondheidszorg algemeen of bijvoorbeeld de situatie van de
verzorgingstehuizen, het beroep dat gedaan wordt op voedselbanken of andere
liefdadigheidsinstellingen of het verenigingsleven.
Jullie eindproduct is dus een krant, nieuwswebsite of journaal/reportage. Dit eindproduct moet aan
de volgende criteria voldoen:
Krant/website
- Twee pagina’s van een krant of website op A4-formaat of één pagina op A3-formaat met een
eigen naam van de krant/website en jullie eigen namen bij de artikelen. Als het één pagina
betreft moet het eruit zien als een voorpagina van een krant/website. Je kunt aan de
voorpagina dus een tweede pagina toevoegen als je op A4 werkt.
- Minimaal drie en maximaal vijf artikelen over de verzorgingsstaat. Deze artikelen bevatten
samen minimaal 750 en maximaal 1000 woorden. Elke leerling schrijft mee aan de artikelen.
Geef bij ieder artikel aan wie dit (samen) geschreven heeft.
- Er moet minimaal één artikel over onderwijs gaan, minimaal één artikel over
gezondheidszorg en minimaal één artikel over sociale zekerheid.
- In het lesboek staan een aantal ontwikkelingen over de verzorgingsstaat beschreven. Je
verwerkt minimaal twee van de volgende begrippen in jullie nieuwsartikelen: marktwerking,
automatisering, robotisering, flexibilisering, globalisering, vergrijzing.
- Voor minimaal één van de artikelen moet je contact opnemen met een organisatie of een
persoon die een relatie heeft met de verzorgingsstaat (bijvoorbeeld de voedselbank, iemand
die bij de overheid werkt, de Belastingdienst, een school, een ziekenhuis of
huisartsenpraktijk). Uit het contact met deze organisatie moet je informatie halen die je kunt
gebruiken in een artikel. Denk bijvoorbeeld aan de toekomstverwachting van deze
organisatie of aan de verwachting die zij hebben over het onderwijs/zorg/sociale zekerheid in
Nederland.
- Uit de voorpagina moet duidelijk naar voren komen hoe de verzorgingsstaat in ons land er
voor staat (jullie idee over de situatie in 2040). De artikelen moeten dus allemaal passen bij
het beeld dat jullie hebben. Deze visie moet ook duidelijk verwoord worden in de
presentatie.
- De artikelen moeten een goed niveau hebben. Zowel de inhoud van de artikelen als het
taalgebruik moet kwalitatief voldoende zijn.
- De artikelen moeten voldoen aan de eisen van een journalistiek/krantenartikel (oefenen
tijdens de les)
- De artikelen moeten voldoende reëel zijn (dus niet we schaffen alle uitkeringen af).
Journaal/informatieprogramma (filmpje)
- Een journaal/nieuwsreportage van minimaal 6 en maximaal 10 minuten. Let op dat er
voldoende inhoud in zit (minimaal 5 minuten).
- Minimaal drie en maximaal vijf items/onderwerpen over de verzorgingsstaat. Elke leerling
werkt mee aan de onderwerpen.
- Er moet minimaal één onderwerp over onderwijs gaan, minimaal één onderwerp over
gezondheidszorg en minimaal één onderwerp over sociale zekerheid.
- In het lesboek staan een aantal ontwikkelingen over de verzorgingsstaat beschreven. Je
verwerkt minimaal twee van de volgende begrippen in jullie journaal/programma:
marktwerking, automatisering, robotisering, flexibilisering, globalisering, vergrijzing.
- Voor minimaal één van de onderwerpen moet je contact opnemen met een organisatie of
een persoon die een relatie heeft met de verzorgingsstaat (bijvoorbeeld de voedselbank,
iemand van de overheid, de Belastingdienst, een school, een ziekenhuis of
huisartsenpraktijk). Uit het contact met deze organisatie moet je informatie halen die je kunt
gebruiken in jouw filmpje. Denk bijvoorbeeld aan de toekomstverwachting van deze
organisatie of over de verwachting die zij hebben over het onderwijs/zorg/werkgelegenheid
in jouw omgeving. Dit kan in de vorm van een interview of met een bezoek aan een
organisatie (denk om beeldmateriaal).
- Uit het journaal/nieuwsreportage moet duidelijk naar voren komen hoe de verzorgingsstaat
in jouw omgeving er voor staat (jullie idee over de situatie in 2040). De artikelen moeten dus
allemaal passen bij het beeld dat jullie hebben.
 - De behandelde onderwerpen moeten een goed niveau hebben. Zowel de inhoud van de
onderwerpen als het taalgebruik moet kwalitatief voldoende zijn.
- De onderwerpen moeten voldoende reëel zijn (dus niet alle coronapatiënten verbannen naar
een ziekenhuis op de maan of we schaffen alle uitkeringen af).

Lever je krant/website (via Som) of je journaal/informatieprogramma (via WeTransfer) in bij je eigen

docent. Deadline: vrijdag 9 juni

Presentatie
In de twee weken na de deadline houdt ieder groepje in de klas een presentatie over deze opdracht.
In de presentatie geef je duidelijk aan welke visie jullie groepje heeft over de verzorgingsstaat. Leg in
de presentatie ook uit hoe jullie op die visie gekomen zijn. Je geeft dus een beschrijving van de
situatie in Nederland in 2040 waarop jullie artikelen zijn gebaseerd. Daarnaast bespreek je tijdens de
presentatie de inhoud van de door jullie gemaakte krant of reportage.
Ieder groepje bepaalt zelf hoe de presentatie wordt gehouden. Je mag een PowerPoint gebruiken,
een filmpje opnemen, of een dansje doen. Je mag foto’s of ander beeldmateriaal gebruiken. Je moet
ook de klas er actief bij betrekken. Dit kan bijvoorbeeld door de klas vragen te laten stellen, een
stelling te maken waar de klas op moet reageren of een quiz/kahoot te doen. Het actief betrekken
van de klas bij de presentatie levert punten op voor de beoordeling.
Je kunt de keuze maken om iedereen aan het woord te laten tijdens de presentatie, maar je kunt ook
kiezen voor één woordvoerder van jouw groepje.
De richtlijn voor de presentatie is ongeveer 10 minuten. De indeling volgt per klas.
In het kort:
1. Je kiest je groepje
2. Je kiest je vorm (video/krant/website)
3. Je bedenkt of jullie optimistisch of pessimistisch zijn over de toekomst van de
verzorgingsstaat
4. Je bedenkt een artikel/item over het onderwijs, de zorg, en de sociale zekerheid waaruit dit
optimistische of pessimistische beeld blijkt.
5. Je bedenkt wie binnen jullie netwerk je kunt vragen voor het praktijkinterview
6. Je verwerkt minstens twee van de dikgedrukte begrippen in jouw krant, site, of video.
7. Je verwerkt in één artikel praktijkinformatie die je hebt verzameld
8. Je vult je krant, website of journaal aan met andere artikelen/items zodat het een mooi en
creatief geheel wordt.
9. Je maakt een (interactieve) presentatie

Veel succes met deze opdracht,

Meneer Smedes en mevrouw Mulder.