Yassine Aouriaghel (20171300)

Essay Cultuur- en Mediatheorie

Vraag 1: Is politieke (partij)propaganda en/of reclame en externe bedrijfscommunicatie
onvermijdelijk sofistisch?
Propaganda heeft als doel de eigen ideeën en denkwijze van een politieke partij favorabel
over te brengen aan de, al dan niet overtuigde, burger. Hiervoor zijn twee zaken van
essentieel belang: de boodschap zelf en hoe men die wilt overbrengen.
Hoewel niet alle partijpropaganda inherent sofistisch is, kan het wel gemakkelijk en efficiënt
gemanipuleerd worden door gebruik te maken van verschillende marketingtechnieken. Het
doel bereiken, zijnde zo veel mogelijk mensen overtuigen, wordt voorop gesteld ongeacht of
men daarvoor moet liegen of manipuleren (sofisme).
Dit was sterk zichtbaar bij voormalig president Trump, die gedurende zijn ambtstermijn niet
afschrikte van het manipuleren en framen van de werkelijkheid. Via officiële instanties en
fact-checkers werd meermaals bevestigd dat hij valse informatie verspreidde, maar dat
beïnvloedde zijn ‘publiek’ echter nauwelijks. Zij waren alsnog verkocht voor zijn
partijpropaganda, ongeacht de waarheid. Zijn doel om meer (loyale) aanhangers te
verkrijgen, was aldus volbracht.
Anderzijds, ben ik van mening dat ook eerlijke, zuivere en ethisch verantwoorde propaganda
bestaat. Dit vertrekt eerder vanuit het volk zelf, in een bottom-up beweging. In zulke
gevallen heerst er dikwijls al een gemeenschappelijk en onderdrukt gevoel rond een
onderwerp zoals bijvoorbeeld de klimaatzaak. Uiteraard is het doel hier ook om zo veel
mogelijk mensen te overtuigen, maar in dit geval is het van algemeen belang in plaats van
het nastreven van economische winst. Het motief ‘geld’ valt aldus weg. Bovendien is dit wel
wetenschappelijk onderbouwd en is het gebaseerd op feiten.
Deze redenering verloopt analoog voor producten en diensten van een bedrijf tegenover
een (potentiële) klant. Bedrijven laten hun producten en services aantrekkelijker lijken,
waardoor men sneller zou toehappen. Ondernemingen willen zo veel winst maken en dat
gaat door middel van een groter klantenbestand. Zij zullen (il)legale manieren vinden om
mensen te overtuigen. Een uitzondering hierop zijn vzw’s omdat zij zoals hierboven ethische
en algemene doelstellingen nastreven. Toch is ook dit niet waterdicht. Ook hier kan (en
wordt) fraude gepleegd. Een recent voorbeeld hiervan is de zaak Let’s Go Urban van Sihame
El Kaouakibi.

 
Yassine Aouriaghel (20171300)

Vraag 8: Hedendaagse rituelen. Bespreek een hedendaags ritueel of hedendaags ritueel

gedrag. Leg uit welke betekenis(sen) door het rituele handelen worden uitgedrukt. Of
geloof dat je hier eerder om zinledig gedrag (Frits Staal) gaat? Bv. tikken op toetsenbord
Een hedendaags, religieus ritueel is het vasten tijdens de maand Ramadan. Dit vormt één
van de vijf pijlers van de Islam. Gedurende de negende maand van de islamitische
maankalender vasten moslims van zonsopgang tot zonsondergang. Dit houdt in dat men niet
eet, noch drinkt, maar ook onthouden moslims zich van geslachtsgemeenschap en probeert
men foute of minder goede gewoontes zoals vloeken, roken, slecht praten, liegen en
discussiëren af te leren. Enkel de volgende groepen zijn vrijgesteld van het vasten: zieken,
zwangere vrouwen, kinderen, ouderen en reizigers. Iedereen dient zich verder te verdiepen
in het geloof. Er wordt extra aan liefdadigheid gedaan door geld te doneren, buren te
helpen, maaltijden voor hun vastende medemoslims te voorzien, mensen uitnodigen om
samen het vasten te verbreken, etc.
Aangezien dit mentaal en fysiek een vrij intensieve maand is, spreekt het voor zich dat de
personen in kwestie hier ook bewust aan deelnemen. Het is allesbehalve zinledig gedrag dat
je zomaar uit gewoonte of groepsdruk doet. Men tracht de ziel te reinigen van
onzuiverheden om dichter bij God te komen. Het vergt discipline om de wereldse behoeften
en lusten te onderdrukken en creëert een beter inlevingsvermogen naar de (armere)
medemens toe.
Het einde van deze maand wordt gesignaleerd van zodra men de nieuwe maan waarneemt
in Saoedi-Arabië (om uniciteit te bewaren). Die dag wordt Eid ul Fitr (Suikerfeest) gevierd,
waarbij er enkele richtlijnen en rituelen zijn: vroeg opstaan, zich schoonmaken, (nieuwe)
propere kleren aandoen, lekker ruiken en naar de moskee gaan om het Eid gebed te bidden
met voorafgaand een preek van de imam. Hierna omhelzen de aanwezigen elkaar als teken
van vergeving en viering. Doorheen de dag gaat men op bezoek bij elkaar en wordt gevierd
dat men de heilige maand nog eens heeft mogen meemaken. Men wenst elkaar Eid
Mubarak toe oftewel “gezegend feest”. Hierop antwoord men Allah i barek fiek, wat “moge
Allah je zegenen” betekent. Deze rituelen zijn wel eerder zinledig gedrag, aangezien je het
aan een lopende band doet, omdat het wordt verwacht (zoals iemand bedanken of
‘gezondheid’ zeggen wanneer iemand niest).