2022 - 06951 Pagtatasa sa Pantayong Pananaw Filipino 18
“Ang Pantayong Pananaw Bilang Diskursong Pangkabihasnan” ni Zeus
Salazar
1. Ano ang Pantayong Pananaw?
Ang pantayong pananaw ay isang buo, hindi watak-watak na diskursong
pangkalinangan o pangkabihasnan, ang pinakakatangian ng isang kalinangan o kabihasnang may kabuuan at kakayahan. Batayan ito, samakatuwid, ng pagkakaisa ng isang grupo ng taong may sarili at nagkakaisang wika at kultura. Sa pagpapakahuligan ni Salazar, ang pantayong pananaw ay isang metodo ng pagkilala sa kasaysayan at kalingangang Pilipino na nakabatay sa “panloob na pagkakaugnay-uganay at pag- uugnay ng mga katangian, halagahin (values), kaalaman, karunungan, hangarin, kaugalian, pag-aasal at karanasan ng iisang kabuuang pangkalinangan—kabuuang nababalot sa, at ipinapahayag sa pamamagitan ng iisang wika; ibig sabihin sa loob ng isang nagsasariling talastasan / diskursong pangkalinangan o pangkabihasnan.
2. Ano ang mga kalakasan ng pantayong pananaw?
Ang pantayong pananaw ay nagbibigay ng malaking importansiya sa
kasaysayang lokal at bayan kung saan ang boses ng mas nakararaming masang Pilipino, pangkat etniko at minoryang grupo ay nailalahad sa pag-usbong ng Bagong Kasaysayan. Winawasto rin nito ang mga maling konsepsyon, konstruksyon, representasyon at pagpapakilala sa lipunan at kulturang Pilipino bilang produkto ng dayuhang impluwensiya sa ilalim ng kolonyal na diskurso.
Sa pamamagitan ng pantayong pananaw, makabubuo tayo ng
"sambayanan" bilang salaylayan ng istrukturang panlipunan, kung saan ang mga maliliit nitong istruktura ang siyang bumubuo sa mga baranggay, munisipyo, lalawigan, pamayanang etniko, at rehiyon. Tayo rin ay magkakaroon ng iisang pagkakakilanlan. Sa pamamagitan nito, mas madali nating mairerepsresenta ang ating mga sarili sa global na mundo at internasyonal na karera. Sa gayon, magiging bintana natin ang Kukturang Nasyonal tungo sa labas; ang Kalinangang Bayan naman na nakaugat sa mga kalinangang etnolingguwistiko at sa karanasang pambansa, ang magiging bukal sa ating loob.
3. Ano ang mga kahinaan ng pantayong pananaw?
Kulang pa sa mga susuportang aral at dokumento ang Pantayong
Pananaw para mapatunayan ang maaring bisa nito sa kabuuhan ng kultura, lipunan, at kabihasnang Pilipino. Kapos rin ito sa malawak na epistemolohikal at metodohikal na batayan sa pag-aaral ng lipunan at kulturang Pilipino dulot ng hindi nito pagtanggap sa ilang mga pamamaraang "hindi akma" sa batayang teoritikal at pundasyong ideolohikal ng Pantayong Pananaw.
Nagkakaroon rin ng tendensiya na tingnan ang kalagayan ng kultura ng
mga elit at bayan bilang mga hindi nagbagong kultura at nakapagpanatili ng kani- kanilang kultura (halimbawa ang mga pangkat etnolinggwistiko). Sa ganitong pagsusuri, sinasabing “hayag/ lantad” ang pagpapanatili ng hating kulturang Pilipino kaya tinatanggap na lamang na totoo ang isang karanasan at hindi na kailangan pang bigyan ng patunay (self- evident) (Guillermo, 2003)