ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ

(BİT) YETERLİLİK ALGISI

Miyase Vildan TEKİN*Nesrin Ası*Muhammed Baran YILMAZ* Muhammed Selim KAPLAN*Havva

Nur BERDİBEK*Hüseyin ÖZARPACI*Ömer Sait ANLAR*Hilal TATLI*

ÖZ

Teknoloji, hayatımızın her alanını kolaylaştırmak amaçlı yapılan çalışmalar bütünüdür. Bu gelişim
eğitimi de etkilemektedir. Teknoloji bilgiyi üretmek, değerlendirmek, geliştirmek için gerekli olan bir
araç olmakla birlikte hayatımızın her anında yer almaktadır. Bu araştırmanın amacı; öğretmen
adaylarının eğitimde bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanmaya ilişkin yeterlilik algılarının
belirlenmesidir. Bu araştırma Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik
Öğretmenliği bölümünde öğrenim gören öğretmen adayları ile yapılmıştır. Bu çalışmadan elde edilen
verilerde öğretmen adaylarının soruları içtenlikle cevapladığı varsayılmıştır. Bu araştırmada öğretmen
adaylarının gelecekteki derslerinde bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanmalarına dair düşüncelerinin
belirlenmesi amaçlandığından nicel araştırma türlerinden olan ulaşılabilir örneklem yöntemi
kullanılmıştır. Bütün bu araştırmalar neticesinde öğretmen adaylarının eğitimde bilgi ve iletişim
teknolojilerini kullanmaya yönelik yeterlilik algılarının oldukça alt seviyelerde olduğu, adayların bilgi
ve iletişim teknolojilerini eğitimde kullanma ve bunu öğrenciye aktarma konusunda kendilerini
geliştirmedikleri takdirde çağa ayak uydurma ve verimli olma açısından önemli ölçüde problemler
yaşayacağı öngörülmüştür.

Anahtar Kelimeler: teknoloji, eğitim, iletişim, bilgi, analiz

1
 GİRİŞ

Teknoloji, hayatımızı her alanını kolaylaştırmak amaçlı yapılan çalışmalar bütünüdür. İnsanların
ihtiyaçlarına uygun araç gereçlerin geliştirilmesi ya da üretilmesi için gerekli bilgi ve kabiliyettir.
İnsanlık varoluşundan bugüne kadar gelişim içerisindedir ve teknolojinin etkisi bu süreçte çok
büyüktür. Teknoloji bilimden ve birçok sanat dalından önce ortaya çıkmıştır. Sürekli değişen ve
gelişen dünyada hayatımızla birlikte eğitimde de önemli bir yere sahip olan gelişim araçlarından biri
de teknolojidir.(Öksüz, Ak, Uça, 2009)

Değişen yaşam koşullarına uyum sağlamak teknolojiyi iyi bilmeyi gerektirmektedir. Yaşadığımız
çağda teknoloji hızla gelişmektedir. Bu gelişim eğitimi de etkilemektedir. Öğretmenler buna uyum
sağlamalı ve derslerine uyarlamalıdırlar. Bu uyum sağlanmadığı takdirde öğrenciler bulundukları
çağın gerisinde kalır. (COŞKUN, ŞAHİN, 2019)

Üretimde insanlık olarak gelişebilmemiz için teknoloji bilmeye ihtiyacımız vardır. Çağ atlamamızın en
büyük sebebi de teknolojideki gelişimimizdir. (Ertmer 2005) Özellikle günümüzde öğretmenler
teknoloji konusunda devamlı donanımlı olmalıdır. Çünkü bulunduğumuz çağda hemen hemen her şey
teknoloji yardımıyla gerçekleşmektedir. Dolayısıyla öğretmenlerin bilgiyi anlaması, aktarması ve
dönüt alabilmesi açısından teknoloji önemlidir. (Bozcan, 2009)
Teknoloji bilgiyi üretmek, değerlendirmek, geliştirmek için gerekli olan bir araç olmakla birlikte
hayatımızın her anında yer almaktadır. Eğitimde teknolojiyi kullanmak geleneksel öğretim yöntemleri
kullanmanın aksine öğrencilerde derslere daha fazla ilgi gösterme, daha dikkatli dinleme ve derse
katılım sağlamada önemli bir yer tutmaktadır. Öğrencilerin birçok duyu organını aynı anda
kullanmasında önemli rol almakla birlikte sadece okulda değil günlük hayatta da duyu organlarının
geliştirilmesinde rol alır.( Akıncı, Seferoğlu, 2010) (Şad, Nalçacı 2015)
Teknolojinin eksiklikleri arasında en başta insanlar arasındaki sosyal bağın azalması gelir. Sosyal
bağın azalması beraberinde psikolojik sorunları da (depresyon, yetersizlik, hüzün, üzüntü vb. ) getirir.
Bu psikolojik sorunlar da doğal olarak insanların hayatında büyük bir etki oluşturur.
Eğitim teknolojisi de insanların hayatları boyunca tecrübe edeceklerini kurallı olarak analizini yapıp,
sonuçlandırıp, çeşitli yöntemlerle bunları uygulamaktır. (Bolat, Korkmaz, Çakır 2020) Bilgi ve iletişim
teknolojilerinde ise iki farklı teknoloji dalının birleşimiyle oluşmuştur. 80'lerde başlayan dijital
yakınsamalar süresinde metin, ses ve görüntü bilgisayar sayesinde işlenmiştir. Buna bağlı farklı
kulvarlarında dijitalleşmesiyle iletim olmuş ve bilgi teknolojileriyle iletişim teknolojileri birleşmiştir.
Bilgi ve iletişim teknolojileri yaşantımızda nerede karşımıza çıkacak diye bakarsak eğitimden, tıp
bilimine, ulaşımdan, haberleşmeye, sanayiden, ticarete kadar her alanda büyük önem taşır. Genelleme
yapmadan bakarsak her türlü küçük ev aletleri, teknolojik aletler, telefon, tablet, bilgisayar ve daha
nicesiyle karşımıza çıkar. Teknoloji, bu kadar hayatımızda yer alırken yararları kadar zararları
bulunmaktadır. Ne kadar hayatımızı kolaylaştırsa da bizi teknolojiye bağımlı ve zorunlu
hissettirmektedir. Teknoloji bir araçtır. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin amacı ise teknolojinin
kullanımı olumlu yönde iyileştirip geliştirmektir.

2
Araştırmanın Amacı

Bu araştırmanın amacı; öğretmen adaylarının eğitimde bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanmaya

ilişkin yeterlilik algılarının belirlenmesidir. Bu amaçlar doğrultusunda araştırmada bu alt problemlere
cevap aranmıştır:
1) Öğretmen adaylarının gelecekteki derslerinde bilim teknolojilerini kullanmaya yönelik amaçlarının
cinsiyetlere göre dağılımı farklılık göstermekte midir?
2) Öğretmen adaylarının gelecekteki derslerinde teknoloji hakkında bilgi sahibi olma durumlarına göre
anlamlı bir farklılaşma göstermekte midir?
3) Öğretmen adaylarının gelecekte işleyecekleri derslerde teknolojinin eksikliklerinin neler olduğunu
bilip bilmemesi önemli bir farklılaşma göstermekte midir?

Araştırmanın Sınırlılıkları
Bu araştırma Kafkas Üniversitesi’nde eğitim gören öğrenci ile yapılmasıyla sınırlıdır.

Araştırmanın Sayıltıları
Bu çalışmadan elde edilen verilerde öğretmen adaylarının soruları içtenlikle cevapladığı
varsayılmıştır.

YÖNTEM

Bu araştırmada öğretmen adaylarının gelecekteki derslerinde bilgi ve iletişim teknolojilerini

kullanmalarına dair düşüncelerinin belirlenmesi amaçlandığından nicel araştırma türlerinden olan
ulaşılabilir örneklem yöntemi kullanılmıştır.

Evren ve Örneklem
Araştırmanın evren ve örneklemini 2021-2022 akademik yılı bahar döneminde Kafkas Üniversitesi
Dede Korkut Eğitim Fakültesi'nde eğitim gören n=69öğretmen adayı oluşturmaktadır. Katılımcıların
41'i kadın(%59.4) ve 28’i erkek (%40.6) öğretmen adayıdır.
Bu katılımcılar İlköğretim Matematik Öğretmenliği bölümü (n=.69.)öğrencilerinden oluşmaktadır.
Bu araştırmanın çalışma grubunu Dede Korkut Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Öğretmenliği
bölümünde eğitim gören öğrenci oluşturmaktadır.

Veri Toplama Araçları

Bu çalışmada kullanılan veri toplama aracı Nalçacı ve Şad (2015) tarafından geliştirilen " Öğretmen
Adaylarının Eğitimde Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanmaya İlişkin Yeterlilik Algıları" adlı
ölçektir. Bu ölçek 5'li likert tipindedir.

3
Bu ölçeğin güvenirliği 0,92 olarak hesaplanmıştır. Ölçekte 37 soru bulunmaktadır ve bu sorulardan
bazıları aşağıdaki gibidir;
1) Bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımına ilişkin yasal ve ahlaki sorumlulukları bilme
2 ) Öğretim sürecinde gerekli teknolojilere uygun bir şekilde kullanabilme
3 ) Bilgi ve deneyimlerimi diğer meslektaşlarımla paylaşmak amacıyla online dergi, paket yazılımlar,
e-posta vb. gibi bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanabilme
4 ) Öğrenme ortamını düzenlerken bilgisayar, projektör, tepegöz, akıllı tahta gibi teknolojilerin
kullanım ilkelerini dikkate alabilme
5'li likert tipinde olan ölçekte her bir soru için oldukça yetersizden (1) oldukça yeterliye (5) doğru
derecelendirme yapılmıştır.
Veri Analizi
Toplanan verilerinin analizinde frekans ve yüzdelikler hesaplanmış olup likert tipli ölçeklerde
kullanılan veri yorumlanması yapılmıştır.

BULGULAR
TABLO 1. ÖĞRETMEN ADAYLARININ DEMOGRAFİK BİLGİLERİ

SAYI YÜZDE (%)

CİNSİYET
KADIN 41 59.4
ERKEK 28 40.6
TOPLAM 69 100

YAŞ
18 3 4.3
19 6 8.7
20 23 33.3
21 15 21.7
22 13 18.8
23 7 10.1
24 2 2.9
TOPLAM 69 100

SINIF
1.SINIF 15 21.7
2.SINIF 38 55.1
3.SINIF 11 15.9
4.SINIF 5 7.2
TOPLAM 69 100

BÖLÜM
İLKÖĞRETİM MATEMATİK 69 100
ÖĞRETMENLİĞİ 4
Tablo 1' e bakıldığında bu ölçeğe İlköğretim Matematik Öğretmenliği bölümünde okuyan 69 öğretmen
adayı katılım sağlamıştır.

Cinsiyet dağılımına bakıldığında katılımcıların 28'ini (%40,6) erkek, 41'ini (%59,4) kadın öğretmen
adayı oluşturmaktadır.
Sınıf dağılımına bakıldığında katılımcıların 15'ini (%21,7) 1.sınıf, 38'ini (%55,1) 2.sınıf, 11'ini
(%15,9)

3.sınıf, 5'ini (%7,2) 4.sınıfta öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmaktadır

Yaş dağılımına bakıldığında katılımcıların 3'ünü (%4,3) 18 yaşında, 6'sını (%8,7) 19 yaşında, 23'ünü
(%33,3) 20 yaşında, 15'ini (%21,7) 21 yaşında, 13'ünü (%18,8) 22 yaşında, 7'sini (%10,1) 23 yaşında
ve 2'sini (%2,9) 24 yaşında öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmaktadır.

TABLO 2. EBEVEYN EĞİTİM DURUMU

EBEVEYN
EĞİTİM DOKTORA
DURUMU İLKOKUL ORTAOKUL LİSE ÜNİVERSİTE TOPLAM

FREKANS YÜZDE FREKANS YÜZDE FREKANS YÜZDE FREKANS YÜZDE FREKANS YÜZDE FREKANS YÜZDE
(%) (%) (%) (%) (%) (%)
ANNE 41 59.4 11 15.9 12 17.4 4 5.8 1 1.4 69 100

BABA 27 39.1 16 23.2 15 21.7 10 14.5 1 1.4 69 100

Tablo 2'ye bakıldığında katılımcıların annelerinin 41'inin (%59,4) ilkokul mezunu, 12'sinin (%17,4)
ortaokul mezunu,11'inin (%15,9) lise mezunu,4'ünün (%5,8) üniversite mezunu ve 1'inin (%1,4)
doktora mezunu olduğu görülmektedir.

HİÇ NADİREN ORTA SIKLIKTA SIK SIK

Donanım 4 6 23 12
(Bilgisayar, TV,
mobil telefon, vs.)
Yazılım (Word, Excel, 4 22 31 12
PPT, inspiration, vs.)
İnternet 4 3 9 53
Bulut teknolojileri 6 18 24 21
(Google doküman,
forms, vs.)
İletişim teknolojileri 3 1 13 52
(Whatsapp,
Telegram, Instagram

5
 vs.)
Online alışveriş 4 14 26 25
Dijital veri 7 16 28 18

Katılımcıların babalarının ise 27'sinin (%39,1) ilkokul mezunu, 15'inin (%21,7) ortaokul
mezunu,16'sının (%23,2) lise mezunu,10'unun (%14,5) üniversite mezunu ve 1'inin (%1,4) doktora
mezunu olduğu görülmektedir.

TABLO 3. TEKNOLOJİK ARAÇ-GEREÇ KULLANIM SIKLIĞI

Tablo 3'e bakıldığında katılımcıların verilen araç-gereçlerden en fazla iletişim teknolojilerini

(Whattsapp, Telegram, Instagram vs.); en az ise donanım (Bilgisayar, TV, mobil telefon vs.)
kullandıkları görülmektedir.

6
TABLO 4. BİT YETERLİK ALGI ÖLÇEĞİ

N MİNİMUM MAXİMUM ORTALAMA SS

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin 69 1 5 3.84 0.94
kullanımına ilişkin yasal ve ahlaki
sorumlulukları bilme
Bilgi ve iletişim teknolojileri ile 69 1 5 3.57 0.96
ilgili yasal ve ahlaki sorumlulukları
öğrencilere kazandırabilme
Teknoloji ile ilgili temel kavram ve 69 1 5 3.69 1.04
uygulamaları bilme
Öğretim sürecinde gerekli 69 1 5 3.72 0.87
teknolojileri uygun bir şekilde
kullanabilme
Branşımın öğretimi ile ilgili bilgi ve 69 1 5 3.68 0.94
iletişim teknolojilerindeki
gelişmeleri izleyebilme
Öğretmen olarak kendimi 69 2 5 3.82 0.92
geliştirmek amacıyla bilgi ve
iletişim teknolojilerinden
yararlanabilme
Öğretmen olarak verimliliğini 69 2 5 3.78 0.95
artırmak amacıyla bilgi ve iletişim
teknolojilerinden yararlanabilme
Bilgi ve deneyimlerimi diğer 69 1 5 3.75 1.06
meslektaşlarımla paylaşmak
amacıyla online dergi, paket
yazılımlar, e-posta vb. gibi bilgi ve
iletişim teknolojilerinden
yararlanabilme
Bilgi ve iletişim teknolojilerini 69 1 5 3.56 1.00
kullanarak sınıfımdaki farklı
öğrencilere özel materyal
hazırlayabilme
Ders planında derste kullanacağım 69 1 5 3.71 0.97
bilgi ve iletişim teknolojilerine yer
verebilme
Ders materyallerine hazırlarken 69 1 5 3.65 1.09
Word, Excel, PowerPoint ve
benzeri yazılımlardan
faydalanabilme
Ders notu, sunum, çalışma kâğıdı 69 1 5 3.71 1.18
ve benzeri materyalleri
bilgisayarda hazırlayabilme
Ders materyallerimi hazırlarken 69 1 5 4.11 0.91
internetten yararlanabilme
Ders materyallerimi akıllı tahta, 69 1 5 3.60 1.03
projektör, tepegöz vb. gibi
araçlarla sunabilme
İnternette dersimin öğretimi ile 69 1 5 3.75 0.96
ilgili veri tabanları ve kaynaklara
ulaşabilme
Branşımın öğretimi ile ilgili 69 1 5 3.71 0.89
internetteki kaynakları doğruluk
ve uygunlukları açısından
değerlendirebilme
Öğrenme ortamını düzenlerken 69 1 5 3.68 1.03
bilgisayar, projektör, tepegöz
akıllı tahta gibi teknolojilerin

7
 kullanım ilkelerini dikkate
alabilme
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin 69 1 5 3.66 0.96
kullanım ilkelerini dikkate alarak
öğrenme ortamını
düzenleyebilme
Sınıfımdaki bilgi ve iletişim 69 1 5 3.62 0.95
teknolojilerini güvenli bir şekilde
kullanabilmek için gerekli
önlemleri alabilme
Bilgisayar, projektör, tepegöz, 69 1 5 3.15 1.14
akıllı tahta gibi araçların bakımını
yapabilme
Öğrencilerime bilgi ve iletişim 69 1 5 3.53 1.09
teknolojilerinin kullanımı
konusunda model olabilme
Bilgi ve iletişim teknolojilerini 69 1 5 3.62 0.92
etkili bir şekilde kullanabilmeyi
gelecekte öğrencilerime
öğretebilme
Öğrenci merkezli öğretim 69 2 5 3.75 0.86
stratejilerini destekleyen
teknolojileri kullanabilme
Bilgi ve iletişim teknolojilerini 69 1 5 3.62 0.84
farklı öğrencilerin ihtiyaçlarını
karşılayacak şekilde kullanabilme
Bilgi ve iletişim teknolojilerini 69 5 3.50 1.12
öğrencilerin sağlığına ve
güvenliğine dikkat ederek
kullanmak için gerekli önlemleri
alabilme
Bilgi ve iletişim teknolojilerini 69 5 3.88 1.06
öğrencilerin sağlığına ve
güvenliğine dikkat ederek
kullanmak için gerekli önlemleri
alabilme
Öğrencilerin sınav sonuçlarını 69 5 3.63 1.04
analiz ederken bilgi ve iletişim
teknolojilerini kullanabilme
Öğrencilerin ölçme sonuçlarını 69 5 3.68 0.80
tablo, grafik vb. görsellerle
dönüştürmede bilgi ve iletişim
teknolojilerini kullanabilme

69 5 3.43 1.04
Ölçme ve değerlendirme
sonuçlarını okul yönetimi, veli ve
diğer eğitimcilerle paylaşmak için
bilgi ve iletişim teknolojilerini
kullanabilme
GENEL ORTALAMA 69 2.27 5 3.92 0.79

Tablo 4’ e bakıldığında BİT yeterlilik ölçeği görülmektedir. En çok kullanılan BİT aracı Ders notu,
sunum, çalışma kâğıdı ve benzeri materyalleri bilgisayarda hazırlayabilme iken en az Öğrencilerin
ölçme sonuçlarını tablo, grafik vb. görsellerle dönüştürmede bilgi ve iletişim teknolojilerini
kullanabilme olarak tespit edilmiştir.

8
 SONUÇ VE TARTIŞMA
Yapılan bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının eğitimde bilgi ve iletişim teknolojilerini
kullanmaya ilişkin yeterlilik algılarının belirlenmesidir. Bu çalışma 28'i erkek 41i kadın olmak üzere
toplamda 69 öğretmen adayının katılması ile gerçekleşmiştir. Araştırmanın sonucuna göre öğretmen
adaylarının eğitimde teknolojiyi kullanma konusunda hangi ölçüde yeterli olduklarını Saptamak
amacıyla bazı sorular yönetilmiş ve bu ölçütlere göre yeterlilik düzeyi konusunda bulgular elde
edilmiştir.

Bu bulgulara göre öğretmen adaylarının donanım kullanma ve yazılım kullanma sıklığının %50'nin
altında olduğu, internet ve iletişim araçları kullanma sıklığının %50'nin üzerinde olduğu görülmüştür.
Bunun yanında dijital verilerin kullanma oranının oldukça az olduğu görülmüştür. Bu doğrultuda
öğretmen adaylarının eğitimde teknolojiyi kullanma adına yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Buna
benzer Yapılan bazı araştırmalardan birinde öğretmenlerin teknolojiyi Öğretim açısından oldukça
önemli bir araç olarak görmelerine karşın bilgisayar simülasyonları veri tabanları fotoğraf ve grafik
düzenleme programları ve bazı yazılımlar gibi bilgisayar destekli teknolojileri kullanmayı
bilmediklerini açıklamışlardır( Taş ,Özel, Demirci 2007 )Bunun yanında yapılan bir başka araştırmada
eğitim fakültelerinde bilgisayarların ne ölçüde kullanıldığını araştırmak amacıyla yapılan çalışmada
adayların bilgisayar kullanmaları için yeterli olanaklarının bulunmadığı saptanmıştır.
(Göktaş,Yıldırım.Z, Yıldırım .S 2008)

Bütün bu araştırmalar neticesinde öğretmen adaylarının eğitimde bilgi ve iletişim teknolojilerini

kullanmaya yönelik yeterlilik algılarının oldukça alt seviyelerde olduğu, adayların bilgi ve iletişim
teknolojilerini eğitimde kullanma ve bunu öğrenciye aktarma konusunda kendilerini geliştirmedikleri
takdirde çağa ayak uydurma ve verimli olma açısından önemli ölçüde problemler yaşayacağı
öngörülmüştür.
Gelişen ve değişen çağa ayak uydurmak eğitim için de geçerlidir. Öğretmen adaylarına gereken eğitim
verildikten ve gerekli ortamlar sağlandıktan sonra istenilen yere ulaşılacaktır. Bunun yapılması
zorunludur çünkü bütün bir nesil öğretmenlerin elinden çıkmaktadır. Eğitim verilecek nesil teknolojiye
ilgisi olduğundan dolayı öğretmenlerin işi çok da zor değildir. Yeni dünya ya ayak uydurmak ve
gelişmelerden uzak kalmamak önceliğimiz bu nedenle çağın gereklerine uygun olarak öğretmen
adaylarının donanımlı olmaları gerekmektedir

9
 ÖNERİ
Teknolojik gelişmelerin olduğu bu dönemde öğretmenlerin teknolojik alanda gelişimlerine destek
olacak eğitimlere katılmaları ve zamanında eğitim hayatlarında BİT ile ilgili derslerden oldukça
yararlanmalıdırlar. Bu eğitimler branşlarına uygun ve pedagojik düzeylere uygun olursa verimliliği
daha fazla olur.
Öğretmen adaylarının aldıkları bu eğitimler sonucu teknolojik çağ öğrencilerine olan derslerimde
teknoloji verimli ve daha fazla kullanmalıdırlar.
Öğretmen adaylarının öğretmenlik süreçlerinde ölçme ve değerlendirme olsun etkinlik yapmada
eskiye nazaran daha çok teknoloji kullanmalı ve derse olan ilgiyi artırabilmedir. Araştırmanın
sonuçlarına göre uygulamacı ve araştırmacılar için bazı önerilerde bulunulabilir. Öğretmen adaylarının
gelecekteki derslerinde bilişim teknolojileri kullanma niyetleriyle ilgili hizmet içi ve de öncesi
eğitimin ne kadar gerekli olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bilgiler ışığında bu eğitimlere uygun derslerde
bilişim teknolojilerinin farklı uygulamaları kullanılmalıdır. Kendine ait bilgisayarı olmayan öğretmen
adaylarına öğretim gördükleri fakülte ve okullarda teknolojiyi daha rahat kullanmaları için uygun
ortamlar oluşturularak eğitimde teknoloji kullanımı geliştirilebilir

10
 KAYNAKÇA

https://dergipark.org.tr/tr/pub/bited/issue/50545/631816
https://www.tavsiyeediyorum.com/makale_20572.htm
https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsadergisi/issue/44605/432280
https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefdergi/issue/47010/584970
https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsadergisi/issue/44605/432280
https://dergipark.org.tr/tr/pub/mersinefd/issue/17396/181802
https://dergipark.org.tr/tr/pub/jietp/issue/54500/733793
https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefad/issue/59420/8534

11
Miyase Vildan TEKİN 200444026

Nesrin ASI* 200444006

Muhammed Baran YILMAZ*200444034

Muhammed Selim KAPLAN*200444012

Havva Nur BERDİBEK*200444047

Hüseyin ÖZARPACI*200444060

Ömer Sait ANLAR* 200444036

Hilal TATLI*200444046

12