Draft Kodi Civil

Republika e Kosovës
Republika Kosova - Republic of Kosovo

Qeveria – Vlada – Government
PROJEKTKODI CIVIL I REPUBLIKËS SË KOSOVËS
DRAFT CIVIL CODE OF THE REPUBLIC OF KOSOVO
NACRT GRAĐANSKOG ZAKONIKA REPUBLIKE KOSOVO
1 /997
Kuvendi i Republikës së Kosovës, The Assembly of Republic of Kosovo, SSkupština Republike Kosovo,
Në mbështetje të Nenit 65 (1) të Kushtetutës Pursuant to Article 65 (1) of the Constitution Na osnovu Člana 65 (1) Ustava Republike
së Republikës së Kosovës, of the Republic of Kosovo, Kosovo,
Miraton: Approves: Usvaja:
KODIN CIVIL TË REPUBLIKËS CIVIL CODE OF THE REPUBLIC GRAĐANSKI ZAKONIK

SË KOSOVËS OF KOSOVO REPUBLIKE KOSOVO
LIBRI I PARË – PJESA E BOOK ONE – GENERAL KNJIGA PRVA – OPŠTI DEO
PËRGJITHSHME PART
KAPITULLI I – DISPOZITAT E CHAPTER I – GENERAL POGLAVLJE I - OPŠTE
PËRGJITHSHME PROVISIONS ODREDBE
Neni 1 Article 1 Član 1

Qëllimi i kodit Purpose of the Code Svrha zakonika
1. Qëllimi i këtij kodi është rregullimi dhe 1. The purpose of this Code is the regulation 1. Svrha ovog zakonika je uređenje i
harmonizimi i dispozitave ligjore të së drejtës and harmonization of civil law provisions. usklađivanje zakonskih odredbi građanskog
civile. prava.
2. Ky Kod është në përputhje me Direktiven e 2. This Code is in compliance with following 2. Ovaj Zakonik je u skladu sa sledećom
mëposhtme të BE-së: EU Directive: Direktivom EU:
2.1 Direktiva e Këshillit 85/374/EEC e 2.1 Council Directive 85/374/EEC of 25 2.1 Direktiva Saveta 85/374/EEC od 25
2 /997
25 korrikut 1985 për përafrimin e ligjeve, July 1985 on the approximation of the laws, Jula 1985 o harmonizaciji zakona, uredbi
rregulloreve dhe dispozitave regulations and administrative provisions of i administrativnih odredbi zemalja članica
administrative të shteteve anëtare për the Member States concerning liability for u vezi sa odgovornostima o proizvodima
përgjegjësinë për produktet me të meta. defective products 7.8.1985, Official Journal sa manama. 7.8.1985, Službeni List
7.8.1985, Gazeta Zyrtare e Komuniteteve of the European Communities No. L 210/29 Evropske Unije Br. L 210/29.
Evropiane Nr. L 210/29

Fushëveprimtaria Scope Delokrug
1. Ky kod përfshinë dispozitat ligjore të 1. This Code includes legal provisions of 1. Ovaj zakonik sadrži pravne odredbe
drejtës civile të sistematizuara në: civil law, systemized in: građanskog prava uvrštene u:
1.1 LIBRIN E PARË - PJESA E 1.1 BOOK ONE – GENERAL PART; 1.1. KNJIGA PRVA – OPŠTI DEO;
PËRGJITHSHME;
1.2 LIBRIN E DYTË - 1.2 BOOK TWO – OBLIGATIONS; 1.2. KNJIGA DRUGA - OBAVEZE;
DETYRIMET;
1.3 LIBRIN E TRETË - PRONËSIA 1.3 BOOK THREE – OWNERSHIP 1.3. KNJIGA TREĆA - SVOJINA I
DHE TË DREJTAT TJERA AND OTHER REAL RIGHTS; DRUGA STVARNA PRAVA;
SENDORE;
1.4 LIBRIN E KATËRTË - 1.4 BOOK FOUR – FAMILY; and 1.4. KNJIGA ČETVRTA - PORODICA;
FAMILJA; dhe i
1.5 LIBRIN E PESTË - 1.5 BOOK FIVE – INHERITANCE. 1.5. KNJIGA PETA – NASLEDSTVO.
TRASHËGIMIA.
2. Dispozitat e këtij kodi janë të detyrueshme 2. The provisions of this Code are binding for 2. Odredbe ovog zakonika su obavezujuće za
3 /997
për të gjithë subjektet në marrëdhëniet all entities in legal-civil relations, except if sve subjekte u građanskopravnim odnosima,
juridike civile, përveç nëse parashihet diçka otherwise provided with the provisions of this osim ako se nešto drugačije predviđa
ndryshe me dispozitat e këtij kodi ose ligji code or other specific law. odredbama ovog zakonika ili drugog
tjetër të veçantë. posebnog zakona.

Përkufizimet Definitions Definicije
1. Shprehjet e përdorura në këtë kod kanë 1. The terms used in this code have the 1. Izrazi koji se koriste u ovom zakoniku
këtë kuptim: following meaning: maju sledeće značenje:
1.1. Akti noterial – nënkupton aktin e 1.1. Notary act - means the act issued by 1.1. Javnobeležnički akt - podrazumeva
lëshuar nga noteri sipas dispozitave të the notary according to the provisions of akt izdat od strane javnog beležnika u
Ligjit për Noteri; the Law on Notary; skladu sa odredbama Zakona o javnom
beležništvu;
1.2. Doket e mira – nënkuptojnë 1.2. Good customs - mean specific 1.2. Dobri običaji - podrazumevaju
standarde të veçanta të sjelljes që gjenden standards of behavior that are found at the specifične standarde ponašanja koji se
në kufij midis rregullave morale dhe atyre boundaries between moral and legal rules nalaze u granicama između moralnih i
juridike dhe duhet të zbatohen nga and should be implemented by pravnih pravila i oni se trebaju
pjesëmarrësit në marrëdhëniet juridike participants in civil-legal relations; primenjivati od strane učesnika u
civile; građanskopravnim odnosima;
1.3. Fëmijë –është personi i cili nuk e ka 1.3. Child – is a person that has not 1.3. Dete – je osoba koja nije navršila
mbushur moshen tetëmbëdhjetë (18) vjeç. reached the age of eighteen (18) years osamnaest (18) godina;
old.
1.4. Femijët pa kujdes prindëror – 1.4. Child without parental care - is 1.4. Dete bez roditeljskog staranja -
konsiderohet fëmija prindërit e të cilit nuk considered a child whose parents are smatra se dete čiji roditelji nisu živi, nisu
janë gjallë, janë të panjohur, janë zhdukur, deceased, unknown, absent, and whose poznati, nestali su, kojima je oduzeto
4 /997
i’u është marrë e drejta prindërore apo për parental rights were deprived temporarily roditeljsko pravo ili oni koji zbog bilo
çfarëdo arsye në mënyrë të përkohshme or permanently for whatever reason, do kakvog razloga privremeno ili trajno ne
ose të përhershme nuk i kryejnë detyrat e not meet their parental obligations or ispunjuju svoje roditeljske dužnosti ili
tyre prindërore ose kujdesin prindëror; parental care; roditeljsko staranje;
1.5. Kafshë – nënkupton të gjitha kafshët 1.5. Animal - means all live animals, 1.5. Životinja - podrazumeva sve žive
e gjalla, duke përfshirë edhe shpezët, including poultry, fish and bees, free životinje, uključujući i ptice, ribe i pčele,
peshqit dhe bletët, larvat që jetojnë të lira larvae, and reproductive larvae, excluding larve koje žive slobodno i larve
dhe format larvore riprodhuese, por pa fetal or embryonic forms; reprodukcionog oblika, ali isključujući
përfshirë format fetale ose embronike; fetusne ili embrionalne oblike;
1.6. Kafshët e egra – përfshinë kafshët 1.6. Wild animals - includes wild 1.6. Divlje životinje - uključuje divlje
dhe shpendët e egra të caktuara me ligj, që animals and wild birds as defined by the životinje i ptice koje su utvrđene
formojnë popullata në gjendje të lirë në law, that form free flocks in nature or in zakonom, koje stvaraju populaciju u
natyrë ose në sipërfaqe të kufizuara të restricted areas, foreseen for intensive slobodnom stanju u prirodi ili u
parapara për kultivim intensiv apo për cultivation or breeding; ograničenim površinama predviđenim za
shumim; intenzivan uzgoj ili umnožavanje;
1.7. Kapari – përfshinë një shumë të 1.7. Earnest - includes an amount of 1.7. Kapara - uključuje određenu sumu
parave ose ndonjë vlerë tjetër pasurore e money or any other property value given novca ili druge imovinske vrednosti koja
cila jepet me rastin e lidhjes së kontratës si in the case of entry into contract as a sign se daje prilikom potpisivanja ugovora kao
shenjë se kontrata është lidhur dhe si mjet that the contract has been concluded and znak da je ugovor zaključen i kao mera
sigurimit sendor për përmbushjen e saj; as a means of assurance for its fulfilment; stvarne sigurnosti za njegovo ispunjenje;
1.8. Kompensimi – është mënyrë e 1.8. Compensation - is a means of 1.8. Nadoknada - je način izmirivanja
shuarjes së detyrimeve ashtu që extinction of obligations so as to obaveza tako da se potraživanje
kompensohet kërkesa me kërkesë në mes reimburse the claim up[pn request nadoknađuje potraživanje između dužnika
të debitorit dhe kreditorit; between the debtor and the creditor; i poverioca;
1.9. Konfondimi – është mënyrë e 1.9. Confounding - is a manner of 1.9. Sjedinjenje - je način izmirivanja
shuarjes së detyrimeve në rastet kur extinction of obligations in cases where obaveza kada ista osoba postaje poverilac i
5 /997
personi i njëjtë bëhet kreditor dhe debitor the same person becomes both a creditor dužnik u istom odnosu prema obavezi;
në marrëdhënien e njëjtë të detyrimit; and a debtor in the same relationship of
obligation;
1.10. Konversioni – nënkupton faktin se 1.10. Conversion - means the fact that if 1.10. Konverzija – podrazumeva
në qoftë se një punë absolutisht e an absolutely invalid work meets the činjenicu da ako jedan apsolutno nevažeći
pavlefshme i plotëson kushtet për një punë requirements for another valid work, then posao ispunjava uslove za jedan drugi
tjetër të vlefshme, atëherë midis the second job will be valid between the važeći posao, onda će između subjekata
subjekteve do të vlejë puna e dytë, por subjects, but only if it meets the važiti drugi posao, ali samo ako ispunjava
vetëm nëse i plotëson kushtet për lidhjen e conditions for undertaking this work and uslove za zaključenje ovog posla i ako se
kësaj punë dhe me këtë realizohet i njëjti whereby is achieved the same purpose. time ostvari ista svrha. Konverzija se
qëllim. Konversimi mund të bëhet vetëm Conversion can only be done under the može učiniti samo odlukom nadležnog
me vendim të organit kompetent shtetëror; decision of the competent state body; državnog organa;
1.11. Jetesa e pavarur e mbikëqyrur - 1.11. Supervised Independent Living – 1.11 Nadzirani samostalni život - oblik
është formë e mbrojtjes sociale pas is a form of social protection after the age je socijalne zaštite nakon 18. godine, kao
moshës 18 vjeçare, si vazhdimësi e of 18, as a continuation of support for nastavak podrške deci koja su bila deo bilo
përkrahjes për fëmijët që kanë qenë pjesë children who have been part of one of the kog oblika zaštite radi osnaživanja
e ndonjërës prej formave të mbrojtjes për forms of protection, in order to strengthen njihovih veština za samostalan život u
të fuqizuar shkathtësitë e tyre për një jetë their skills for an independent life in safe bezbednom i potpornom okruženju.
të pavarur në një mjedis të sigurt dhe and supportive environment;
mbështetës;
1.12. Pendimi – është mjet personal i 1.12. Repentance - is a personal means 1.12. Odustanica - je lično sredstvo
sigurimit të përmbushjes së kontratës me that assures fulfilment of the contract by osiguravanja ispunjenja ugovora, kojim se
të cilen njëra palë kontraktuese detyrohet which one of the contracting parties is jedna ugovorna stranka obavezuje prema
ndaj palës tjetër se ka për t’i paguar një liable to the other party for having to pay drugoj stranci ugovora da će isplatiti
shumë të caktuar të të hollave ose ndonjë a certain amount of money or any other određeni iznos novca ili drugu imovinsku
vlerë tjetër pasurore, nëse do të dëshironte property value, if the party wanted to vrednost, ako bi želela odustati od
të hiqte dorë nga kontrata; repent from the contract; ugovora;
1.13. Prezumimi – nënkupton ekzistimin 1.13. Presumption - means the existence 1.13. Pretpostavka - podrazumeva
6 /997
e rrethanave apo fakteve të caktuara sipas of certain circumstances or facts postojanje određenih činjenica ili
ligjit derisa nuk vërtetohet e kundërta; according to the law, until the contrary is okolnosti u skladu sa zakonom dok se ne
proven; dokaže suprotno;
1.14. Prokura – nënkupton mënyren e 1.14. Authorization - means a particular 1.14. Prokura - podrazumeva poseban
veçantë të përfaqësimit në marrëdhëniet means of representation in civil law način zastupanja u građanskopravnim
juridike civile që përmban autorizimin për elations that contains the entitlement of odnosima koja sadrži ovlašćenje za
përfaqësim që i jepet me punë juridike të the authorized person to act as a zastupanje koje se ovlašćenom licu dalje
autorizuarit nga ana e autorizuesit; representative of the principal; sa pravnim poslovima od strane
ovlastioca;
1.15. Strehimi familjar – është formë e e 1.15. Foster care - is a form of social 1.15. Hraniteljstvo - poseban je oblik
mbrojtjes sociale për fëmijët pa protection for children without parental socijalne zaštite za decu bez roditeljskog
përkujdesje prindërore, që nënkupton care, and implies placement of the child staranja, što podrazumeva smeštaj deteta u
vendosjen e e fëmijës në familjen tjetër in another family when the child’s stay in drugu porodicu kad je boravak deteta u
atëherë kur qëndrimi i fëmijës në familjen the biological or adoption family is biološkoj ili usvojiteljskoj porodici
biologjike, ose familjen e adoptuese është impossible; nemoguć;
e pamundur;
1.16. Strehimi rezidencial - është formë e 1.16. Residential accommodation - is a 1.16. Rezidencijalni smeštaj - je oblik
mbrojtjes për fëmijët pa përkujdesje form of social protection for children zaštite dece bez roditeljskog staranja, što
prindërore, që nënkupton vendosjen e without parental care, and implies podrazumeva smeštaj deteta u
fëmijës në qendren përkatës të placement of child in relevant specialized odgovarajući centar koji je specijalizovan
specializuar për strehim rezidencial; center for residential accommodation; za rezidencijalni smeštaj;
1.17. Veprimet juridike – nënkuptojnë 1.17. Legal acts - means the declarations 1.17. Pravne radnje – podrazumevaju
deklarimet e vullnetit të subjekteve përmes of the will of persons through which they izražavanje volje subjekata preko kojih
të cilave krijojnë, ndryshojnë ose shuajnë create, change or extinguish any civil law stvaraju, menjaju ili gase neki
ndonjë marrëdhënie juridike civile, po jo relationship, but not necessarily are građanskopravni odnos, ali se nužno ne
domosdoshmerisht barten vlerat pasuror transferred property values from one prenose imovinske vrednosti nekretnina
nga një subjet në tjetrin. entity to another. оd jednog subjekta na drugog.
7 /997
2. Përemrat vetor të përdorur siç janë “ai” dhe 2. Pronouns used as “he” and “her” as well as 2. Lične zamenice koje su korišćene kao
“ajo” si dhe përemrat pronor “i tij” dhe “i possessive pronouns such as ”his” and “hers” što su "on" i "ona" i prisvojne (posesivne)
saj”, duhet të kuptohen pa asnjë lloj should be understood without any gender zamenice "njegov" i "njen" moraju se shvatiti
diskriminimi gjinor dhe një përdorim i tillë discrimination and such use is done only for bez ikakve rodne diskriminacije i korišćene
është bërë vetëm për arsye të kontekstit të reasons of the context set in this code. su tako samo iz razloga iz određenog
caktuar në këtë kod. konteksta u ovom zakoniku.

Burimet e të drejtës civile Sources of Civil Law Izvori građanskog prava
1. Burim i së drejtës civile është kushtetuta, 1. The source of civil law is the Constitution, 1. Izvor građanskog prava je ustav,
marrëveshjet dhe instrumentet ndërkombëtare ratified international agreements and ratifikovani sporazumi i međunarodni
të ratifikuara, praktika e Gjykatës Evropiane instruments, European Court case law on instrumenti, praksa Evropskog suda za zaštitu
për mbrojtjen e të drejtave të Njeriut, ky kod protection of human rights, this code and ljudskih prava, ovaj zakonik i ostali zakoni.
dhe ligjet tjera. other laws.
2. Në mungesë të ligjit, zakoni është burim i 2. In the absence of a law, customs is a 2. U nedostatku zakona, običaj je izvor
së drejtës civile vetëm kur ka zbraztësira source of civil law only when there are legal građanskog prava samo kada postoje pravne
juridike dhe nuk është në kundërshtim me loopholes and they are not in contradiction praznine, i nije u suprotnosti sapravnim
rendin juridik. with legal order. poretkom.
3. Zakoni lind nga përdorimi afatgjatë i një 3. The custom arises from long-term use of a 3. Običaj proizlazi iz dugoročnog korišćenja
lloji të sjelljes nëse personat e përfshirë në kind of conduct if the persons involved in the vrste ponašanja ako ga osobe, koje su
tregti e konsiderojnë atë ligjërisht të trade consider it legally binding. A custom uključene u trgovini smatraju da je pravno
detyrueshëm. cannot be contrary to the law. obavezujući.
4. E drejta e huaj në marrëdhëniet juridike 4. Foreign law may be applied in civil-law 4. Strano pravo u građanskopravnim
civile me element të huaj mund të aplikohet. relations with a foreign element. The means odnosima sa stranim elementom se može
Mënyra e aplikimit, kufizimet dhe procedurat of application, limitations and procedures are primeniti. Način primene, ograničenja i
rregullohen me ligj të vecantë. regulated by a special law. postupci se uređuju posebnim zakonom.
8 /997
Interpretimi i ligjit Interpretation of the Law Tumačenje zakona
1. Një dispozitë e këtij kodi do të 1. A provision of this Code shall be 1. Odredbe ovog zakonika, zajedno sa
interpretohet së bashku me dispozitat e tjera interpreted along with other code provisions drugim odredbama zakonika, tumačiće se u
të kodit në përputhje me formulimin, frymën in accordance with the wording, spirit and skladu sa tekstom, duhom i svrhom ovog
dhe qëllimin e këtij kodi. purpose of this Code. zakonika.
2. Dispozitat e librit të parë të këtij kodi, 2. The provisions of the first Book of this 2. Odredbe prve knjige ovog zakonika
vlejnë për të gjitha pjesët e kodit dhe ligjet Code apply to all Books of the Code and primenjuju se na sve delove zakonika i na
tjera të veçanta në fushën civile, përveç nëse other special laws in the civil field, unless druge posebne zakone u građanskim
ndryshe parashihet shprehimisht me librat otherwise explicitly provided for by other predmetima, osim ako se izričito drugačije
tjerë të këtij kodi ose ligjet e veçanta. Books of this Code or specific laws. navodi u drugim knjigama ovog zakonika ili
posebnim zakonima.

Analogjia Analogy Analogija
1. Në mungesë të një dispozite që rregullon 1. In the absence of a provision regulating a 1. U nedostatku odredaba koje uređuju
një marrëdhënie juridike, dispozitat e një ligji legal relationship, the provisions of a law pravne odnose, u tom slučaju primenjuju se
të cilat rregullojnë marrëdhënie të ngjajshme regulating similar relationships shall also odredbe zakona kojim se uređuju slični
zbatohen edhe në këtë rast, përveç nëse apply in this case, unless the regulation of odnosi, osim ako je uređenje pravnih odnosa
rregullimi i marrëdhënieve juridike është në legal relations is contrary to the general u suprotnošću sa opštim načelima ili svrhom
kundërshtim me parimet e përgjithshme ose principles or the purpose of the law. zakona.
qëllimin e ligjit.
2. Në mungesa e një dispozite të tillë, 2. In the absence of such a provision, the 2. U nedostatku takve odredbe, pravni odnos
marrëdhënia juridike rregullohet sipas frymës legal relationship is regulated by the general se uređuje u skladu sa opštim duhom zakona i
së përgjithshme të ligjit dhe të së drejtës. spirit of law and justice. prava.
9 /997
Krijimi i të drejtave dhe detyrimeve Establishment of Rights and Obligations Stvaranje građanskih prava i obaveza
1.Të drejtat dhe detyrimet civile krijohen nga 1. Civil rights and obligations are established 1. Građanska prava i obaveze stvaraju se
punët juridike, ngjarjet e parashikuara me by legal transactions, situations provided by pravnim poslovima, zakonom predviđenim
ligj, veprime të tjera që krijojnë të drejta dhe law, other acts that create rights and događajima, drugim radnjama koja stvaraju
detyrime të përcaktuara me ligj, si dhe nga obligations as defined by law, as well as by prava i obaveze utvrđene zakonom, kao i ne-
veprimet jokontraktuale. unlawful acts. ugovornim radnjama.
2. Çdo person gëzon mundësi të barabarta 2. Every person shall enjoy equal 2. Svaka osoba uživa jednake mogućnosti da
për të pasur të drejta dhe detyrime civile, opportunities to civil rights and obligations, ima građanska prava i obaveze, u granicama
brenda kufijve të caktuar me ligj. within limits set by law. utvrđenim zakonom.

Ushtrimi i të drejtave dhe përmbushja e Exercise of Rights and Fulfilment of Savesno ostvarivanje prava i ispunjavanje
detyrimeve me mirëbesim Obligations in good faith obaveza
1. Çdo person duhet t’i ushtrojë të drejtat dhe 1. Both should exercise the rights and fulfil 1. Svako lice treba da ostvari prava i da
t’i përmbush detyrimet e tij me mirëbesim. his obligations in good faith. ispuni svoje obaveze savesno.
2. Ndalohet keqpërdorimi i të drejtave 2. The abuse of subjective civil rights is 2. Zabranjena je zloupotreba
subjektive civile. prohibited. subjektivnih građanskih prava.
10 /997
Prezumimi i mirëbesimit Presumption of Good Faith Pretpostavka savesnosti
1. Kur ligji e kushtëzon ndonjë efekt ligjor 1. When the law associates any legal effect 1. Kada zakon uslovljava neko pravno
me mirëbesimin e një personi, mirëbesimi with a person's good faith, the good faith is dejstvo savesnošću lica, onda se savesnost
prezumohet. presumed. pretpostavlja.
2. Asnjë person nuk mund të thirret në 2. No person may invoke the presumption of 2. Nijedno lice se ne može pozivati na
prezumimin e mirëbesimit, nëse ai ka good faith if he has failed to exercise the pretpostavku savesnosti, ako nije imao
dështuar në ushtrimin e kujdesit të duhur të required due diligence under certain uspeha da izvrši potrebno staranje, zahtevano
kërkuar sipas rrethanave të caktuara. circumstances. pod određenim okolnostima.

Ndalimi i shkaktimit të dëmit Prohibition of Causing Damage Zabrana prouzrokovanja štete
Çdokush duhet të kujdeset që të mos i Everyone should take care not to cause harm Svako treba voditi računa da ne prouzrokuje
shkaktoj dëm personit tjetër. to another person. štetu drugom licu.

Bartja e të drejtave dhe detyrimeve Transfer of Rights and Obligations Prenos prava i obaveza
1. Të drejtat dhe detyrimet civile mund të 1. Civil rights and obligations can be 1. Građanska prava i obaveza se mogu
barten nga një person në tjetrin nëse të drejtat transferred from one person to another if the preneti sa jednog lica na drugo, ako ta prava i
dhe detyrimet nuk lidhen në mënyrë të rights and obligations are not inseparably obaveze nisu neraskidivo povezana sa licem
pandashme me personin sipas ligjit. linked to the person under the law. shodno zakonu.
2. Pamundësia ligjore e bartjes së të drejtave 2. The legal incapacity of transfer of rights is 2. Pravna nemogućnost prenosa prava se
11 /997
bazohet në një punë juridike ose në ligj. based on a legal works or on law. zasniva na pravnom poslu ili zakonu.
3. Të drejtat dhe detyrimet barten në bazë të 3. Rights and obligations are transferred on 3. Prava i obaveze se prenose na osnovu
një pune juridike përkatëse. Çdo e drejtë dhe the basis of a relevant legal transaction. Any odgovarajućeg pravnog posla. Svako pravo i
detyrim bartet ndaras, përveç nëse me ligj right and obligation shall be transferred obaveza se prenosi odvojeno, osim ako nije
parashihet ndryshe. separately, unless otherwise provided by law. drugačije propisano zakonom.
KAPITULLI II - SUBJEKTET E SË CHAPTER II – SUBJECTS OF POGLAVLJE II – SUBJEKTI

DREJTËS CIVILE CIVIL LAW GRAĐANSKOG PRAVA
Nënkapitulli I - Personat Fizik Sub-chapter I - Natural Persons Potpoglavlje I - Fizička lica

Aftësia për të qenë titullar i të drejtave dhe Capacity to be Holder of Rights and Sposobnost lica da bude nosilac
detyrimeve civile Obligations građanskih prava i obaveza
1. Çdo person fizik gëzon aftësi të plotë dhe 1. Every natural person enjoys full and equal 1. Svako fizičko lice uživa punu i jednaku
të barabartë për të pasur të drejta dhe capacity to have civil rights and obligations sposobnost da bude nosilac građanskih prava
detyrime civile, brenda kufijve të caktuar me within the limits set by law. i obaveza u granicama propisanim zakonom.
ligj.
2. Të huajtë gëzojnë të njëjtat të drejta dhe 2. Foreigners enjoy the same rights and 2. Stranci imaju ista prava i obaveze koja se
detyrime që u njihen shtetasëve të Kosovës, obligations that are recognized to Kosovo priznavanju državljanima Kosova, osim ako
përveç nëse parashihet ndryshe me ligje të citizens, except when foreseen otherwise by nije drugačije propisano posebnim zakonima.
veçanta. special laws.
12 /997
Aftësia juridike Legal capacity Pravna sposobnost
1. Aftësia juridike e personit fizik fitohet në 1. The legal capacity of a natural person is 1. Pravna sposobnost fizičkih lica se stiče
momentin e lindjes, me kusht që të lind i acquired at birth, provided that he is born rođenjem, pod uslovom da se rodi živo.
gjallë. alive.
2. Fëmija kur lind i gjallë gëzon aftësinë 2. The child born alive enjoys legal capacity 2. Kada se dete rodi živo uživa pravnu
juridike që nga koha e zënies për rastet e since the time of conception for cases of sposobnost od trenutka začeća u slučajevima
trashëgimisë. Me ligj të veçantë mund të inheritance. By virtue of special law, other nasledstva. Posebnim zakonom se mogu
parashihen raste tjera. cases may be foreseen. propisati drugi slučajevi.
3. Aftësia juridike e personit fizik përfundon 3. The legal capacity of a natural person 3. Pravna sposobnost fizičkog lica se
me vdekjen e tij. ends with his death. završava njegovom smrću.

E drejta në emër Right to Name Pravo na ime
1. Çdo person fizik e gëzon të drejtën në 1. Every natural person enjoys the right to a 1. Svako fizičko lice ima pravo na ime, u
emër sipas dispozitave ligjore. name under provisions regulated by law. skladu sa zakonskim odredbama.
2. Kontestimi i emrit dhe çështjet tjera lidhur 2. The dispute over the name and other 2. Osporavanje imena i drugih srodnih
me të rregullohen me ligj të veçantë. issues related to it are regulated by a special pitanja uređuju se posebnim zakonom.
law.
13 /997
Mosha madhore Adulthood Punoletstvo
Mosha madhore fitohet me arritjen e moshës Adulthood is acquired upon reaching Punoletstvo se stiče kada se navrši osamnaest
tetëmbëdhjetë (18) vjeçare. eighteen (18) years of age. (18) godina.

Aftësia për të vepruar Capacity to Act Poslovna sposobnost
1. Me mbushjen e moshës tetëmbëdhjetë (18) 1. By reaching eighteen (18) years of age, the 1. Kada fizičko lice navrši osamnaest (18)
vjeçare, lind aftësia e plotë për të vepruar e natural person’s full capacity to act begins. godina, ono stiče potpunu poslovnu
personit fizik. Nga kjo moshë personi fizik By this age the natural person with his sposobnost. Od ovog uzrasta, fizičko lice
me veprimet e veta mund të fitoj të drejta dhe actions can acquire rights and assume civil svojim radnjama može dobiti prava i da
të marrë përsipër detyrime civile në mënyrë obligations independently. samostalno preuzima građanske obaveze.
të pavarur.

Aftësia për të vepruar e personit të mitur Capacity to Act of Minor Person over Poslovna sposobnost maloletnog lica iznad
mbi katërmëbdhjetë (14) vjeç fourteen (14) years of age četrnaest (14) godina
1. I mituri, që ka mbushur moshën 1. A minor, who has reached 14 years of age, 1. Maloletnik, koji je navršio četrnaest (14)
katërmbëdhjetë (14) vjeçare, mund të kryejë may only perform legal actions upon prior godina, može vršiti pravne radnje samo uz
veprime juridike vetëm me pëlqimin e consent of his legal representative; prethodnu saglasnost njegovog pravnog
mëparshëm të përfaqësuesit të tij ligjor. zastupnika.
2. I mituri i moshës katërmbëdhjetë (14) 2. A minor of fourteen (14) years of age may 2. Maloletnik, uzrasta od četrnaest (14)
vjeçare mund të jetë anëtarë i ndonjë be a member of a social organization, possess godina, može biti član društvene organizacije,
14 /997
organizate shoqërore, të disponoj me pasurinë assets earned with his work, deposit savings može da raspolaže imovinom koju zarađuje
që fiton me punën e tij, të depozitoj kursime and dispose with these deposits himself. svojim radom, da položi ušteđevinu, i da sam
dhe t’i disponoj vetë këto depozita. raspolaže ovim depozitima.
3. Mbikëqyrja e përfaqësuesit ligjor sipas 3. According to the provisions of the Book on 3. Nadzor pravnog zastupnika, shodno
dispozitave të librit mbi familjen, kërkohet Family, supervision of the legal odredbama knjige o porodici, zahteva se
vetëm për ndalimin e keqpërdorimit të representative is only required for the samo radi sprečavanja zloupotrebe sredstava
mjeteve në dëm të tij dhe të tjerëve. prohibition of misuse of monetary means to na njegovu štetu ili štetu drugih.
his detriment and to others.

Aftësia e veprimit e personit të mitur nën Capacity to Act of Minor Person under the Poslovna sposobnost maloletnika ispod
katërmbëdhjetë (14) vjeç fourteen (14) years of age četrnaest (14) godina
1. I mituri që nuk ka mbushur moshën 1. A minor who has not reached fourteen (14) 1. Maloletnik koje nije navršilo četrnaest
katërmbëdhjetë (14) vjeçare, nuk ka aftësi për years of age has no capacity to act. He can (14) godina, nema poslovnu sposobnost. On
të vepruar. Ai mund të kryejë veprime perform legal actions suitable to his age and može obavljati pravne radnje koje odgovaraju
juridike që i përshtaten moshës së tij, aftësisë capacity to understand actions accomplished njegovim godinama, sposobnošću za
për të kuptuar veprimet dhe që përmbushen impromptu, as well as legal actions that razumevanje radnji koje se ispunjavaju na
aty për aty, si dhe veprime juridike që i sjellin benefit him without any reward; licu mesta, kao i pravne radnje koje mu
dobi pa asnjë kundër shpërblim. donose korist bez ikakve naknade zauzvrat.
2. Veprimet e tjera juridike i kryen në emër 2. Other legal actions are performed on his 2. Druge pravne radnje u njegovo ime
të tij përfaqësuesi ligjor. behalf by the legal representative. obavlja njegov pravni zastupnik.
15 /997
Heqja e aftësisë së veprimit për personin e Deprivation of the capacity to Act for Lišenje poslovne sposobnosti maloletnog
mitur Minor Person lica
1. I mituri në moshë katërmbëdhjetë (14) deri 1. A minor between fourteen (14) and up to 1. Maloletnik od četrnaest (14) do osamnaest
në tëtëmbëdhjetë (18) vjeç, i cili është i paftë eighteen (18) years of age who is unable to (18) godina uzrasta, koji usled nesposobnosti
të kujdeset për për të drejtat dhe interesat e tij take care of his rights and interests due to rasuđivanja nije sposoban da se brine o
e tij për shkak të paaftësisë për të gjykuar, me incapacity to judge, may by the court svojim pravima i interesima, sudskom
vendim të gjykatës mund t’i hiqet aftësia për decision be deprived of the capacity to odlukom se može lišiti poslovne sposobnosti
të kryer veprime juridike që u lejohen perform legal actions that are permitted for za obavljanje pravnih radnji koje se
personave të moshës katërmbëdhjetë (14) deri persons aged fourteen (14) to eighteen (18) dozvoljavaju licima uzrasta od četrnaest (14)
në tetëmbëdhjetë (18) vjeç. years. do osamnaest (18) godina.
2. Këto veprime mund të kryhen vetëm 2. These actions may be carried out only 2. Ove radnje mogu obavljati samo preko
nëpërmjet përfaqësuesit të tij ligjor. through his legal representative. svog pravnog zastupnika.
3. Heqja e aftësisë për të vepruar e personave 3. Abolishing the capacity to act for persons 3. Lišenje poslovne sposobnosti licima od
katërmbëdhjetë (14) deri tetëmbëdhjetë (18) between fourteen (14) and up to eighteen (18) četrnaest (14) do osamnaest (18) godina
vjeç rregullohet me procedure të njëjtë years of age is regulated by the same uzrasta uređuje se po istom postupku kao i
sikurse te heqja e aftësisë së veprimit për procedure used for the deprived of capacity lišenje poslovne sposobnosti za odrasla lica.
personat madhor. for adult persons.
16 /997
Heqja e aftësisë së veprimit për personin Deprivation of the Capacity to Act for Lišenje poslovne sposobnosti za punoletna
madhor Adult Person lica
1. Personit madhor, i cili për shkak të 1. An adult person who, due to incapacity to 1. Punoletno lice, koje je zbog
paaftësisë për të gjykuar është tërësisht ose judge, is totally or partially unable to take nesposobnosti rasuđivanja, potpuno ili
pjesërisht i paaftë të kujdeset për të drejtat care of his affairs, may be deprived of, or delimično nesposobno da se brine o svojim
dhe interesat e tij, me vendim të gjykatës limited to his capacity to perform legal pravima i interesima, sudskom odlukom se
mund t’i hiqet ose kufizohet aftësia për të actions by a court decision. može lišiti ili ograničiti sposobnost za
kryer veprime juridike. obavljanje pravnih radnji.
2. Me vendim të gjykatës përcaktohet heqja e 2. The abolition of the capacity to act fully or 2. Sudskom odlukom se određuje potpuno ili
aftësisë për të vepruar në mënyrë plotë ose të partially is determined by court decision. delimično lišenje poslovne sposobnosti.
pjesshme.

Shtetësia, vendbanimi dhe vendqëndrimi Citizenship, Domicile and Residence Državljanstvo, prebivalište i boravište
1. Personi fizik ka shtetësinë, vendbanimin 1. The natural person has his citizenship, 1. Fizičko lice ima državljanstvo, boravište i
dhe vendqëndrimin. domicile and residence. prebivalište.
2. Fitimi dhe humbja e tyre rregullohen me 2. Their acquisition and loss are regulated by 2. Njihovo sticanje i gubitak uređuju se
ligje të veçanta. special laws. posebnim zakonima.
17 /997
Shpallja e personit te zhdukur Declaration of the Missing Person Proglašenje lica nestalim
1. Personi që mungon nga vendi i banimit 1. A person missing from the place of 1. Lice koje nedostaje iz njegovog
ose i vendqëndrimit të fundit të tij dhe për të domicile or his last residence and for whom poslednjeg mesta prebivališta ili boravišta i o
cilin nuk ka informata për më shumë se dy there is no information for more than two kojem nema informacija više od dve (2)
(2) vite, me kërkesën e secilit person fizik ose years, may be pronounced as missing by a godine, na zahtev bilo kojeg fizičkog ili
juridik që për një gjë të tillë ka interes juridik, decision of the competent court, at the pravnog lica koji ima pravni interes, može se
mund të shpallet i zhdukur me vendim të request of any natural or legal person having proglasiti nestalim, odlukom nadležnog suda.
gjykatës kompetente. a legal interest .
2. Me kërkesë të cilitdo personi që ka interes 2. Upon the request of any person that has 2. Na zahtev bilo koje osobe koja ima javni
juridik, gjykata mund ta shfuqizojë statusin e legal interest, the court can abolish status of interes, Sud može da ukine status nestalog
personit të zhdukur. the missing person. lica
3. Procedura gjyqësore rregullohet me ligj të 3. The court procedure is regulated by special 3. Sudski postupak se uređuje posebnim
veçantë. law. zakonom.

Shpallja e personit për të vdekur Announcement of the Person as Dead Proglašenje lica mrtvim
1. Personi fizik që është shpallur i zhdukur 1. A physical person announced missing by a 1. Fizičko lice koje je sudskom odlukom
me vendim të gjykatës, me kërkesën e çdo court decision, may be declared dead at the proglašeno nestalim, može se na zahtev
personi të interesuar mund të shpallet i request of any interested person by a court svakog zainteresovanog lica proglasiti
vdekur me vendim të gjykatës, kur kanë decision when three (3) years have passed mrtvim od strane suda, ako je prošlo tri (3)
kaluar pa pasur informata tri (3) vite nga dita without any information from the day it was godina bez informacija od dana kada je
që është shpallur i zhdukur. declared missing. proglašen nestalim.
2. I vdekur mund të shpallet me vendim 2. Likewise, a person may be declared dead 2. Sudskom odlukom se može proglasiti
gjyqësor edhe personi: by a court decision: mrtvo, i lice:
18 /997
2.1 për jetën e të cilit gjatë pesë (5) viteve të 2.1 for whose life there has been no 2.1. za čiji život u poslednjih pet (5)
fundit nuk ka pasur kurrfarë informata, information in the past five (5) years, and godina, nije imalo nikakvih informacija, a
kurse nga lindja e tij kanë kaluar since his birth sixty five (65) years have proteklo je šezdeset i pet (65) godina od
gjashtëdhjetë e pesë (65) vite; passed; njegovog datuma rođenja;
2.2 për jetën e të cilit gjatë pesë (5) viteve të 2.2 for whose life there has been no 2.2. za čiji život nije bilo nikakvih
fundit nuk ka pasur kurrfarë informatash, information in the last five (5) years, and informacija u poslednjih pet (5) godina, a
kurse rrethanat në të cilat është zhdukur the circumstances in which he has been okolnosti u kojima je nestalo čine da se
bëjnë të besohet se nuk është më i gjallë; missing makes it credible that he is no poveruje da nije više živ;
longer alive;
2.3 që ka humbur gjatë luftës lidhur me 2.3 who has been missing during war in 2.3. koje se izgubilo tokom rata u vezi
veprimet luftarake dhe kjo vërtetohet nga relation to combat operations and this is sa vojnim operacijama, i to je potvrđeno
organet kompetente ushtarake, për jetën e të confirmed by the competent military od strane nadležnih vojnih vlasti, za čiji
cilit nuk ka pasur kurrfarë informatash për bodies for whose lives there was no život nije bilo nikakvih informacija godinu
një (1) vit nga dita që ka hyrë në fuqi information for one (1) year since the day (1) dana od dana stupanja na snagu
marrëveshja e paqes, ose dy (2) vite nga the peace agreement entered into force or mirovnog sporazuma, ili dve (2) godine
mbarimi i veprimeve luftarake; two (2) years after the end of the combat nakon završetka ratnih dejstava;
operations;
2.4 që ka humbur në një fatkeqësi 2.4 who has been missing in a traffic 2.4. koje se izgubilo u saobraćajnoj
komunikacioni, zjarri, përmbytje, termet ose accident, fire, flooding, earthquake or any nesreći, požaru, poplavi, zemljotresu ili
në ndonjë rrezik tjetër të drejtpërdrejtë për other direct risk to life, and for his life neku drugu neposrednu opasnost po život,
jetën, kurse për jetën e tij nuk ka pasur there was no information for six (6) a da za njegov život nije imalo nikakvih
kurrfarë informatash për gjashtë (6) muaj months from the day the risk ceased to informacija šest (6) meseci od dana
nga dita e heqjes së rrezikut. exist. uklanjanja opasnosti.
3. Afatet nga nënparagrafi dy pikë një (2.1) 3. The deadlines from sub-paragraphs 2.1 and 3. Rokovi iz tačaka 2.1 i 2.2 ovog člana
dhe dy pikë dy (2.2) të këtij neni llogariten 2.2 of this Article are calculated from the day računaju se od dana kada je prema
nga dita kur sipas informatave të fundit when, according to recent information, the posljednjim informacijama nestalo lice bez
personi i humbur pa dyshim ka qenë i gjallë, missing person has undoubtedly been alive, sumnje bilo živo, a ako se taj datum ne može
e nëse kjo ditë nuk mund të konstatohet me and if this day cannot be ascertained tačno utvrditi, ovi rokovi se računaju do kraja
19 /997
saktësi, këto afate llogariten me mbarimin e accurately, these deadlines are calculated at meseca, odnosno godine, u kojem je prema
muajit, përkatësisht të vitit, në të cilin personi the end of the month, respectively the year in poslednjim vestima nestalo lice bilo živo.
i humbur sipas lajmeve të fundit ka qenë i which the missing person according to the
gjallë. latest information has been alive.
4. Procedura gjyqësore rregullohet me ligj të 4. The court procedure is regulated by a 4. Sudski postupak se uređuje posebnim
veçantë. special law. zakonom.

Konsumatori Consumer Potrošač
Konsumatori nënkupton çdo person fizik i A consumer is any natural person who Potrošač je svako fizičko lice koje kupuje i
cili blen dhe përdor mallra ose shërbime për purchases and uses goods or services to fulfil koristi robu ili usluge da zadovolji svoje
plotësimin e nevojave të veta, që nuk ka të his needs, that does not relate to his trade, potrebe, koje nema nikakve veze sa
bëj me veprimtari tregtare, biznesor, zejtare business or professional occupation. trgovinskim, poslovnim, zanatskim ili
apo profesionale. stručnim aktivnostima.

Sipërmarrësi Entrepreneur Preduzetnik
1. Një sipërmarrës nënkupton një person 1. An entrepreneur means a natural or legal 1. Preduzetnik podrazumeva fizičko ili
fizik ose juridik ose një partneritet me person or a partnership of legal personality pravno lice ili partnerstvo sa pravnom
personalitet juridik, i cili kur lidh një punë which, when entering into a legal transaction, ličnošću, koji prilikom zaključenja pravnog
juridike, vepron në kuadër të ushtrimit të acts within the scope of his business or posla, deluje u okviru obavljanja svoje
veprimtarisë biznesore ose të profesionit të occupation. poslovne delatnosti ili svoje struke.
tij.
2. Partnership with legal personality is a 2. Partnerstvo sa pravnom ličnošću je
2. Partneriteti me personalitet juridik është partnership that has the capacity to acquire partnerstvo koje ima mogućnost da stiče
një partneritet që ka aftësinë për të fituar të rights and fulfil obligations. prava i da ispunjava obaveze.
20 /997
drejta dhe përmbushur detyrime.
Nënkapitulli II - Personat Juridik Sub-chapter II – Legal persons Potpoglavlje II - Pravna lica

Kuptimi i personit juridik Meaning of a Legal person Značenje pravnog lica
1. Personi juridik është shoqëri tregtare, 1. Legal person is a business organization, 1. Pravno lice je poslovno društvo,
shoqatë, fondacion, institucion publik, association, foundation, public institution, udruženje, fondacija, javna institucija, javno
ndërmarrje publike apo entitet tjetër të cilit pa public enterprise or other entity which preduzeće ili drugi subjekat, kojem se bez
u kufizuar nga legjislacioni në fuqi në without limitation by the legislation in force ograničavanja od zakonodavstva na snazi u
Republikën e Kosovës ia njeh personalitetin in the Republic of Kosovo recognizes its Republici Kosovo priznaje pravni
juridik. legal personality. subjektivitet.
2. Personi juridik është i veçantë dhe i ndarë 2. The legal person is distinct and separated 2. Pravno lice je posebno i odvojeno je od
nga anëtarët, aksionarët apo themeluesit e tij. from its members, shareholders or founders. njegovih članova, akcionara ili osnivača.
Neni 27
Llojet e personave juridik Article 27 Član 27
Types of Legal persons Vrste pravnih lica
1. Personi juridik mund të jetë publik apo

privat. 1. A legal person is public or private. 1. Pravno lice može biti javno ili privatno.
21 /997
Personat juridik publik Public legal persons Javna pravna lica
Person juridik publik është shteti, institucioni Public legal person is the state, a state Javno pravno lice je država, državna
shtetëror, institucioni publik, ndërmarrja institution, a public institution, a public institucija, javna institucija, javno preduzeće
publike në çfarëdo forme të organizimit të saj enterprise in any form of its organization or u bilo kojem obliku svojeg organizovanja ili
apo entitet tjetër publik i cili me ligj njihet si any other public entity legally recognized as a drugi javni entitet koji se zakonom priznaje
person juridik. legal person. kao pravno lice.

Personat juridik privat Private legal persons Privatna pravna lica
1. Person juridik privat është shoqata, 1. A private legal person is an association, a 1. Privatno pravno lice je udruženje,
fondacioni,shoqëria tregtare si dhe format foundation, a business organizations, and fondacija, poslovno društvo i drugi oblici
tjera të personave juridik që parashihen me other forms of legal persons foreseen under pravnih lica koji su predviđeni posebnim
ligje të vecanta. special laws. zakonima.
2. Me ligje te veçanta mund të parashihen 2. Special laws may foresee other forms of 2. Posebnim zakonima se mogu predvideti i
forma tjera të personave juridik privat. private legal persons. drugi oblici privatnih pravnih lica.

Shoqata Association Udruženje
1. Shoqata është person juridik i përbërë nga 1. An Association is a legal person composed 1. Udruženje je pravno lice sačinjeno od
anëtarësia, e grupuar në bazë të vullnetit të of membership, established upon the free will članstva, grupisano prema slobodnoj volji
lirë të personave me interes të përbashkët, për of persons of common interest, for the osoba sa zajedničkim interesima, za
realizimin e qëllimeve të ligjshme për realization of legitimate objectives for public postizanje legitimnih ciljeva za dobrobit
22 /997
përfitim publik ose për interes të ndërsjellë. benefit or mutual interest. javnosti ili zajedničkog interesa.
2. Shoqata themelohet nga të paktën tre (3) 2. An Association is established by at least 2. Udruženje se osniva od najmanje tri (3)
persona. three (3) persons. osobe.
3. Themelues të shoqatës mund të jenë 3. The founders of an association may be 3. Osnivači udruženja mogu biti fizička i
personat fizik dhe juridik. natural or legal persons. pravna lica.
4. Shoqata është person juridik jo- 4. An Association is a non-profit legal 4. Udruženje je neprofitno pravno lice.
fitimprurës. person.

Fondacioni Foundation Fondacija
1. Fondacioni është person juridik pa 1. A Foundation is a non-membership legal 1. Fondacija je pravno lice bez članstva, koja
anëtarësi, i themeluar për menaxhimin e person, established for the management of je osnovana za upravljanje imovinom i
pronave dhe pasurive, për realizimin e properties and assets, for the realization of sredstvima za ostvarivanje legitimnih ciljeva
qëllimeve të ligjshme për përfitim publik ose legitimate objectives for public benefit or za korist javnosti ili obostranog interesa.
për interes të ndërsjellë. mutual interest.
2. Fondacioni themelohet nga një ose më 2. A foundation is established by one or more 2. Fondacija se osniva od jednog ili više
shumë persona fizik apo juridik. natural persons or legal persons. fizičkih ili pravnih lica.
3. Fondacioni themelohet me kapital 3. A Foundation is established with initial 3. Fondacija se osniva početnim kapitalom,
fillestar, me testament, apo me lënie të capital, by virtue of a will, or by inheritance. testamentom ili nasleđivanjem.
trashëgimisë.
4. Fondacioni është person juridik jo- 4. A Foundation is a non-profit legal person. 4. Fondacija je neprofitno pravno lice.
fitimprurës.
23 /997
Fitimi i personalitetit juridik Acquisition of Legal Personality Sticanje pravne ličnosti
1. Shoqatat, fondacionet dhe shoqëritë 1. Associations, foundations and business 1. Udruženja, fondacije i trgovinska društva
tregtare e fitojnë personalitetin juridik, në organisations acquire legal personality, at the stiču pravnu ličnost u trenutku upisivanja u
momentin e regjistrimit në regjistrin e moment of registration in the register of non- registar nevladinih organizacija, odnosno u
organizatave joqeveritare, përkatësisht në governmental organizations, and respectively registar poslovnih društava.
regjistrin e shoqërive tregtare. in the Register of business organisations.
2. Personit juridik publik të themeluar me 2. A public legal person established by law 2. Javnom pravnom licu osnovanom
ligj, i cili nuk ushtron aktivitet ekonomik i which does not exercise economic activity zakonom, koje ne obavlja ekonomske
njihet personaliteti juridik pa u regjistruar. shall be recognized as a legal personality aktivnosti priznaje se pravna ličnost bez
without being registered. upisivanja.
3. Mënyra e themelimit, akti themeluese dhe 3. The particulars of establishment, the 3. Način osnivanja, osnivački akt i njihov
përmbajtja e tyre si dhe mënyra e regjistrimit founding act and their content as well as the sadržaj i način upisivanja pravnih lica
të personave juridik rregullohet në mënyrë të means of registration of legal persons shall be detaljno se uređuje posebnim zakonima.
detajuar me ligje të veçanta. regulated in detail by special laws.

Emri i personit juridik Name of the Legal person Naziv pravnog lica
Personi juridik ka emrin e tij të plotë dhe The legal person has its full name and Pravno lice ima svoj puni naziv i skraćenicu,
shkurtesën, i cili dallon në mënyrë të abbreviation, which differs considerably from koje se znatno razlikuje od naziva drugih
konsiderueshme nga emri i personave tjerë the names of other legal persons. pravnih lica.
juridik.
24 /997
Selia e personit juridik Registered Office of the Legal person Sedište pravnog lica
Personi juridik ka selinë e tij sipas The legal person has its registered office Pravno lice ima svoje sedište u skladu sa
legjislacionit në fuqi. pursuant to the legislation in force. važećim zakonodavstvom.

Aftësia juridike dhe e veprimit Legal capacity and capacity to Act Poslovna i pravna sposobnost
1. Personi juridik ka aftësi të fitojë të drejta 1. A legal person may acquire rights and 1. Pravno lice je sposobno da stiče prava i
dhe të marrë përsipër detyrime që nga assume obligations from the moment of da preuzima obaveze od trenutka sticanja
momenti i fitimit të personalitetit juridik. gaining its legal personality. pravne ličnosti.
2. Personi juridik mund të kryej çdo veprim 2. A legal person may carry out any legal 2. Pravno lice može obavljati bilo koju
juridik të lejuar me ligj, statut apo aktin e action permitted by law, statute or founding pravnu radnju dozvoljenu zakonom, statutom
themelimit. act. ili aktom o osnivanju.
3. Vullneti i personit juridik shprehet përmes 3. The will of a legal person is expressed 3. Volja pravnog lica se izražava preko
organeve të tij të përcaktuara në ligj, aktin through its organs defined by law, the svojih organa definisanih zakonom,
themelues apo statut. founding act or the statute. osnivačkim aktom ili statutom.
4. Veprimet juridike të ndërmarra nga organet 4. Legal actions undertaken by the bodies of a 4. Pravne radnje koje su preduzete od strane
e personit juridik brenda kompetencave te legal person within their competences are organa pravnog lica u okviru svojih
tyre, konsiderohen veprime të ndërmarra nga considered actions taken by the legal person. nadležnosti, smatraju se radnjama koje su
personi juridik. preduzete od strane pravnog lica.
25 /997
Shuarja e personit juridik Dissolution of the Legal person Prestanak Gašenje pravnog lica
1. Personi juridik shuhet sipas mënyrës së 1. The legal person shall be dissolved in the 1. Pravno lice prestaje na način utvrđen
përcaktuar me statut, akt themelues apo me manner defined by statute, founding act or by statutom, aktom o osnivanju ili zakonom.
ligj. law.
2. Me shuarjen e personit juridik përfundon 2. With the dissolution of a legal person, its 2. Nakon prestanka pravnog lica prestaje
veprimtaria e tij dhe subjektiviteti juridik. activity and legal subjectivity ends. njegova delatnost i pravni subjektivitet.
3. Mënyra e shuarjes së personave juridik 3. The manner of dissolution of legal person 3. Način prestanka pravnog lica je posebno
është rregulluar në mënyrë specifike me ligje is regulated specifically by specific laws. uređeno posebnim zakonima.
të veçanta.
4. Likuidimi i personit juridik është 4. Liquidation of a legal person is regulated 4. Likvidacija pravnog lica je uređena
rregulluar me ligj të veçantë. by special law. posebnim zakonom.

Shoqëritë pa personalitet juridik Associations without a Legal Personality Udruženja bez pravne ličnosti
Për shoqërinë tregtare apo shoqatën pa For a business association or company Za trgovinska društva ili udruženje bez
personalitet juridik, personi që vepron në without legal personality, the person acting pravne ličnosti, lice koje deluje u njihovo ime
emër të saj është përgjegjës personalisht në on its behalf is personally liable in relation to je lično odgovorno prema trećim stranama za
raport me palët e treta për çdo transaksion të third parties for any transaction undertaken svaku transakciju, preduzetu u njegovo ime.
ndërmarrë në emër të saj. on its behalf.
26 /997
KAPITULLI III – OBJEKTI I SË CHAPTER III – SUBJECTS OF POGLAVLJE III – PREDMET
DREJTËS LAW PRAVA

Objekti i së drejtës Subject of the law Predmet prava
Objekt i të drejtës janë sendet, të drejtat Subjects of law are things, personal rights of Predmet prava su stvari, lična prava
personale me karakter pasuror dhe jopasuror, property and non-property nature, person’s imovinskog i neimovinskog karaktera, prava
të drejtat e personalitetit, veprimet e njeriut actions and claims with property character, ličnosti, ljudske radnje imovinskog karaktera,
me karakter pasuror, kërkesa me karakter and other benefits that may be subject to law. potraživanja imovinskog karaktera i druge
pasuror dhe përfitimet tjera që mund të jenë koristi koje mogu biti premet prava.
objekt i së drejtës.

Sendet Things Stvari
Sende konsiderohen objektet trupore dhe Things are considered corporeal and non- Stvarima se smatraju telesni i ne telesni
jotrupore nëse nuk parashihet ndryshe me ligj corporeal unless otherwise regulated by predmeti, osim ako nije drukčije predviđeno
të veçantë. special law. posebnim zakonom.

Kafshët Animals Životinje
1. Kafshët nuk janë sende. Kafshët mbrohen 1. Animals are not things. Animals are 1. Životinje nisu stvari. Životinje su zaštićene
me ligje të veçanta. protected by special laws. posebnim zakonima.
2. Rregullat që aplikohen për sendet 2. Rules applied to things also apply to 2. Pravila koja se odnose na stvari prikladno
përshtatshmerisht aplikohen edhe për kafshët animals accordingly, unless otherwise seodnose i na životinje, osim ako nije
përveç nëse parashihet ndryshe me ligj. provided by law. drugačije predviđeno zakonom.
27 /997
Sendet e luajtshme Movables Pokretne stvari
Sende të luajtshme janë objektet trupore të Movables are independent corporeal things Pokretne stvari su nezavisni telesni objekti
pavarura që nuk janë në mënyrë të not permanently attached to the land or parts koji nisu trajno povezani sa zemljom ili
përhershme të lidhura me tokën ose pjesët e of land, and can generally be moved from one delovima zemlje, i mogu se pomerati sa
tokës dhe që në përgjithësi mund të lëvizin place to another, unless otherwise provided jednog mesta na drugo, osim ako nije
nga një vend në vendin tjetër, përveç nëse by law. drugačije predviđeno zakonom.
parashihet ndryshe me ligj.

Paluajtshmëria Immovables Nepokretnost
Paluajtshmëria është një siperfaqe e kufizuar Immovables are a limited surface of land and Nepokretnost je ograničena površina
e tokës dhe ato sende që në mënyrë the things permanently attached to the surface zemljišta i one stvari koje su stalno povezane
përhershme janë të lidhura me këtë sipërfaqe of land. Immovable is the land (agricultural, za tu površinu zemljišta. Nepokretnost je
të tokës. Paluajtshmëria është toka bujqësore, forests, pastures), construction areas, poljoprivredno zemljište, šume, pašnjaci,
pyjet, kullotat, toka ndërtimore, instalimet installations and constructions on and under it građevinsko zemljište, instalacije i zgrade
dhe ndërtimet mbi të dhe nën të, të cilat janë which are heavily attached to the ground, iznad i ispod nje, koje su jako povezane sa
të lidhura në mënyrë të fortë për tokë, bimët plants with their roots on the ground, and zemljom, biljke koje su ukorenjene na zemlji
me rrënjë në tokë dhe çdo gjë që nuk mund të anything that cannot be moved from one i sve ono što ne može da se pomeri od jednog
lëvizë nga një vend në tjetrin pa u dëmtuar në place to another without being substantially na drugo mesto bez značajnog oštećenja.
thelb. damaged.
28 /997
Pjesët esenciale të sendit Essential parts of a thing Bitni delovi stvari
Pjesët e një sendi janë ato sende që nuk mund Parts of a thing that cannot be separated or Delovi stvari su one stvari koje se ne mogu
të ndahen ose kur ndahen ndonjëra nga pjesët when any part separated it gets destroyed or odvojiti ili kada se odvajaju, neki od delova
shkatërrohen apo u ndryshohet natyra e tyre, changed in its nature, and thus cannot be se uništava ili se menja njihova priroda, i u
dhe ne këtë rast nuk mund të jenë objekt i një subject to a specific right. tom slučaju ne mogu biti predmet posebnog
të drejte të veçantë. prava.

Pjesët esenciale të tokës ose ndërtesës Essential parts of a land or building Bitni delovi zemljišta ili zgrade
1. Pjesët esenciale të një toke përfshijnë 1. Essential parts of a land include embedded 1. Bitni delovi zemljišta uključuju predmete
sendet e ngulitura dhe që janë të lidhura me and earth-bound objects, in particular koji su ugrađeni i koji su vezani za zemljište,
tokën, në veçanti ndërtesat dhe prodhimet e buildings and land products as far as they are posebno zgrade i zemljišni proizvodi dok su
tokës deri sa janë të lidhura me tokën. Fara connected to the land. The seed becomes an vezani sa zemljom. Seme postaje bitan deo
bëhet një pjesë thelbësore e pjesës së tokës essential part of the soil when sown, as well dela zemljišta kada je posejano, isto kao i
kur mbillet, ashtu njëjtë edhe një bimë kur as a plant when sown. biljka kad je zasađena.
mbillet.
2. Essential parts of a building include things 2. Bitne delove zgrade uključuju stvari
2. Pjesët esenciale të një ndërtese përfshijnë set up to construct the buildings navedene za izgradnju objekata.
sendet e vendosura për tu ndërtuar ndërtesa.
29 /997
Sendet e konsumueshme Consumable things Potrošne stvari
1. Sendet e konsumueshme janë sende të 1. Consumable things are movable things 1. Potrošne stvari su pokretne stvari, tako da
luajtshme ashtuqë qëllimi i përdorimit të tyre whose purpose of use is consumption or je svrha njihovog korišćenja potrošnja ili
është konsumi ose disponueshmeria. disposal. raspoloživost.
2. Sendet e luajtshme ndryshe konsiderohen 2. Movable things are otherwise considered 2. Pokretne stvari se inače smatraju
si të harxhueshme nëse ato janë pjesë e një as expendable if they are part of a warehouse potrošnim ako su deo skladišta ili druge
depoje ose një bashkësie tjetër të sendeve, or other group (aggregation) of things, the zajednice stvari, čija je ciljna namena
përdorimi i synuar i të cilave është disponimi intended use of which is the availability of raspoloživost pojedinačnih stvari.
i sendeve individuale. individual things.

Sendet e zëvendësueshme Replaceable things Zamenjive stvari
Sendet e zëvendësueshme janë sende të Replaceable things are movable things that in Zamenjive stvari su pokretne stvari koje u
luajtshme që në marrëveshjet ekonomike financial agreements are usually specified by ekonomskim sporazumima su obično
zakonisht janë të specifikuara me numër, number, size and weight. određene brojem, veličinom i težinom.
masë dhe peshë.

Pjesët për përdorim të përkohshëm Parts for temporary use Delovi za privremenu upotrebu
1. Pjesët e një ngastre toke nuk përfshijnë 1. Parts of a land parcel do not include 1. Delovi parcele ne uključuju stvari koje se
sende që lidhen me tokën vetëm për një objects that are attached to the land for only a vezuju za zemlju samo za privremenu
qëllim të përkohshëm. temporary purpose. namenu.
30 /997
2. Sendet që futen në një ndërtesë për një 2. Things embedded in a building for a 2. Stvari koje se unose u zgradu za
qëllim të përkohshëm nuk janë pjesë temporary purpose are not an essential part of privremenu namenu nisu bitni delovi zgrade.
esenciale e ndërtesës. the building.

Sendet akcesore Accessory things Dodatne stvari
1. Aksesorët janë sende të luajtshme të cilat 1. The accessories are movables which, 1. Dodaci su pokretne stvari koje, dok nisu
pa qenë pjesë e sendeve kryesore kanë për without being part of the main things, are deo glavne stvari, imaju za cilj da služe
qëllim t'i shërbejnë qëllimit ekonomik të intended to serve the economic purpose of the ekonomskoj nameni glavne stvari i imaju
sendeve kryesore dhe janë në një main things, are in a spatial relationship with prostorni odnos koji odgovara sa ovom
marrëdhënie hapësinore me të dhe që it, and correspond to this purpose. A thing is namenom. Stvar nije dodatna ako se ne
korrespondon me këtë qëllim. Një send nuk not accessory if it is not considered as such smatra dodatkom u poslovnim odnosima
është një akcesorë nëse nuk konsiderohet si within the business relationship of the main glavne stvari.
një aksesor në marrëdhëniet e biznesit te thing.
sendit kryesor.
2. Përdorimi i përkohshëm i një sendi për 2. Temporary use of a thing for the economic 2. Privremena upotreba jedne stvari u
qëllimin ekonomik të një sendi tjetër nuk i purpose of another thing does not grant it the ekonomske svrhe druge stvari ne daje mu
jep atij cilësinë e një sendi akcesor. Ndarja e quality of an accessory thing. The temporary svojstvo dodatne stvari. Privremeno
përkohshme e një sendi akcesor nga sendi division of an accessory thing from the main razdvajanje dodatne stvari od glavne stvari ne
kryesor nuk e privon atë nga cilësia e një thing does not deprive it of the quality of an lišava je svojstva dodatka.
akcesori. accessory.
31 /997
Sendet në qarkullim juridik Things in legal circulation Stvari u pravnom opticaju
Vetëm sendet që janë në qarkullim juridik Only objects that are in legal circulation Samo stvari koje su u pravnom opticaju mogu
mund të jenë objekt i marrëdhënies juridike may be subject to civil law relationship. biti predmet građanskopravnog odnosa.
civile.

Sendet në pronësi publike Things in public ownership Stvari u javnom vlasništvu
Sendet në pronësi publike rregullohen me ligj Things in public ownership are regulated by Stvari u javnom vlasništvu uređuju se
të veçantë. special law. posebnim zakonom.

Frutat Fruits Plodovi
1. Frutat janë produktet e sendit dhe të 1. Fruits are products of the thing and other 1. Plodovi su proizvodi stvari i ostalih
ardhurat e tjera të marra nga sendi në proceeds received from the thing in prihoda dobijenih od stvari u skladu sa
përputhje me qëllimin e përdorimit të tij. accordance with the purpose of its use. svrhom njegove upotrebe.
2. Frutat e një të drejte janë të ardhurat që 2. Fruits of a right are the proceeds that 2. Plodovi određenog prava su prihod koji
prodhon e drejta në përputhje me qëllimin produce the right in accordance with the proizvodi pravo u skladu sa svrhom njegove
përdorimit të saj, në veçanti në rastin e një të purpose of its use, in particular in the case of upotrebe, posebno u slučaju prava za
drejte për nxjerrjen e pjesëve përbërëse të a right to extract the constituent parts of the izvlačenje sastavnih delova zemljišta.
tokës. land.
3. Frutat janë gjithashtu të ardhurat nga një 3. Fruits are also proceeds from one thing or 3. Plodovi su takođe i prihodi od jedne stvari
32 /997
send ose një e drejtë në bazë të një a right based on a juridical-civil ili prava iz građanskopravnog odnosa.
marrëdhënie juridike-civile. relationship.

Të ardhurat dhe përfitimet Incomes/benefits Prihodi i koristi
Të ardhurat, përfitimet janë frutet e një sendi Incomes / benefits are the fruits of a thing or Prihodi, koristi su plodovi jedne stvari ili
ose të drejtës dhe përfitimet që rrjedhin nga a right and the benefits derived from the use prava i koristi koje proističu iz upotrebe
përdorimi i sendit ose i të drejtës dhe duhet te of the thing or the right, and should be used stvari ili prava i moraju se koristiti u skladu
përdoren sipas mënyrës se parapare me ligj. in the fashion prescribed by law. sa načinom predviđenim zakonom.

Rimbursimi i shpenzimeve për fruta Reimbursement of fruit expenses Naknade troškova za plodove
Një person që ka për detyrë t'i dorëzojë frutat A person who has a duty to deliver the fruits Lice koje je dužno da isporuči plodove može
mund të kërkojë rimbursimin e shpenzimeve may require reimbursement of fruit zahtevati naknadu troškova proizvodnje
të prodhimit të frutave në atë masë që nuk production costs to the extent that cannot plodova do te mere da ne može biti veća od
mund ta kalojnë vlerën e frutave. exceed the value of the fruit. iznosa plodova.
33 /997
KAPITULLI IV - PUNËT CHAPTER IV – LEGAL POGLAVLJE IV – PRAVNI
JURIDIKE TRANSACTIONS POSLOVI

Kuptimi i punëve juridike Meaning of Legal transactions Značenje pravnih poslova
1. Puna juridike është shprehja e ligjshme e 1. A legal transaction is a legal declaration of 1. Pravni posao je pravno izražavanje volje
vullnetit të personit fizik ose juridik, me the will of a natural or legal person in order fizičkog ili pravnog lica, u cilju stvaranja,
qëllim që të krijojë, të ndryshojë ose të shuajë to create, change or terminate civil rights or izmene ili prestanka građanskih prava i
të drejta ose detyrime civile. obligations. obaveza.
2. Puna juridike mund të jetë e njëanshme 2. A legal transaction may be unilateral or 2. Pravni posao može biti jednostran ili
ose e dyanshme. bilateral. obostran.

Forma e punëve juridike Form of Legal transactions Forma pravnih poslova
1. Puna juridike mund të kryhet me shkrim, 1. A legal transaction may be performed in 1. Pravni posao se može obaviti u pisanoj
me gojë dhe me çdo lloj shfaqje tjetër të writing, verbally, and with any other formi, usmeno i na bilo koji drugi nesumnjiv
padyshimtë të vullnetit. unambiguous manifestation of will. izraz volje.
2. Puna juridike mund të jetë në formë të 2. A legal transaction may be in the form of a 2. Pravni posao može biti u formi dopisa ili u
shkresës ose në formë të aktit noterial. letter or in the form of a notarial act. formi javno beležničkog akta.
3. Puna juridike me shkresë duhet të 3. A legal transaction in writing must be 3. Pravni posao preko dopisa mora biti
nënshkruhet nga personi që e kryen atë. signed by the person performing it. potpisan od strane lica koji ga obavlja.
4. Puna juridike që ka për objekt bartjen e 4. A legal transaction dealing with 4. Pravni posao koji ima za cilj prenos
34 /997
pronësisë mbi paluajtshmëri dhe krijimin e të immovable property shall be done in the form svojine nad nepokretnostima i stvaranje
drejtat tjera sendore duhet të bëhet në formë of a notarial act. drugih stvarnih prava vrši se u javno
noteriale. beležničkoj formi.

Punët juridike me kusht Conditional Legal transactions Pravni poslovi pod uslovom
1. Puna juridike është me kusht kur krijimi 1. A legal transaction is conditional when the 1. Pravni posao je pod uslovom onda kada
ose shuarja e të drejtave dhe e detyrimeve të creation or termination of the rights and stvaranje ili prestanak prava i obaveza
parashikuara në të, varen nga një ngjarje e obligations set forth therein depend on a predviđenih u njemu zavisi od budućeg
ardhshme e cila nuk dihet nëse do të ndodhë. future event which is not known whether it događaja za koji nije poznato da li će se
will occur. dogoditi.
2. Kushti është pezullues kur të drejtat dhe 2. The condition is precedent when the rights 2. Uslov je odložan kada se prava i obaveze
detyrimet krijohen po të ndodhë ngjarja. and obligations arise if the event occurs. stvore ako se događaj dogodi.
3. Kushti është zgjidhës kur të drejtat dhe 3. The condition is subsequent when rights 3. Uslov je rešavajući kada se prava i
detyrimet shuhen po të ndodhë ngjarja. and obligations cease if the event occurs. obaveze gase ako se događaj dogodi.
4. Kur vërtetimi i kushtit është ndaluar me 4. When the verification of the condition is 4. Kada je potvrđivanje uslova zabranjeno, u
keqbesim nga pala që do të përfitonte nga prohibited by the bad faith of the party that lošoj veri od stranke koja bi imala koristi od
mos vërtetimi i tij, kushti konsiderohet se would benefit from its non-verification, the nepotvrđivanja, uslov se smatra da je
është vërtetuar. condition shall be deemed to have been potvrđen.
verified.
5. Kur vërtetimi i kushtit është shkaktuar me 5. When the verification of the condition is 5. Kada je potvrđivanje uslova izazvano u
keqbesim nga pala që do të përfitonte nga caused by a bad faith of the party that would lošoj veri od strane koja bi imala koristi od
vërtetimi i tij, kushti konsiderohet se nuk benefit from its verification, the condition njegove provere, smatra se da uslov nije
është vërtetuar. shall be deemed not to have been verified. potvrđen.
35 /997
6. Kur e drejta që varet nga vërtetimi i kushtit 6. When the right that depends on the 6. Kada je pravo koje zavisi od potvrđivanja
cenohet ose humbet nga veprimet e palës së verification of the condition is infringed or uslova uskraćeno ili izgubljeno zbog
detyruar me kusht, kjo duhet të shpërblejë lost by the actions of the conditional-bound aktivnosti stranke koja je uslovno dužna, ovo
dëmin e shkaktuar në rast se kushti party, it must reimburse the damage caused if mora nadoknaditi štetu nastalu ako je uslov
vërtetohet. the condition is verified. potvrđen.
7. Pasojat që lidhen me vërtetimin e kushtit 7. The consequences related to the 7. Posledice vezane za potvrđivanje uslova
fillojnë nga çasti që është vërtetuar kushti, verification of the condition begin from the počinju od trenutka kada je uslov potvrđen,
përveç kur nga përmbajtja e veprimit juridik point the condition is verified, except when it osim ako iz sadržajа pravne radnje proističe
del se këto pasoja duhet të fillojnë në një emerges from the content of the legal act that da bi ove posledice trebale početi u ranije
kohë të mëparshme. these consequences should begin at an earlier vreme.
time.

Punët juridike me afat Term of Legal transactions Pravni poslovi sa rokovima
1. Puna juridike është me afat, kur krijimi ose 1. The legal work is termed, when creation 1. Pravni posao je sa rokom, kada nastajanje
shuarja e të drejtave dhe detyrimeve varet nga or extinguishment of rights and obligations ili prestajanje prava ili obaveza zavisi od
momenti i caktuar kohor, nga i cili fillon ose depends from a specific time moment, from određenog vremenskog trenutka, od kojeg
pushon puna juridike ose disa nga efektet e which legal work or its effects commences or počinje ili prestaje pravni posao ili neki od
saj.. ends. njegovih dejstava.
2. Kur afati është caktuar me ditë, nuk 2. When the term is set in days, the day on 2. Kada je rok određen u danima, ne računa
llogaritet dita në të cilën ndodh ngjarja ose which the event occurs or the time from se dan na koji se dogodi događaj ili vreme od
koha nga e cila ai duhet të fillojë. which it shall commence is not calculated. kada bi trebalo početi.
3. Afati që është caktuar në javë, në muaj ose 3. The term that is set in weeks, months or 3. Rok koji je određen u nedeljama,
në vite, mbaron me kalimin e asaj dite të years, ends with the passing of the last day of mesecima ili godinama isteći će na dan isteka
javës së fundit ose të muajit të fundit që ka të that particular week or last month that has the tog dana poslednje nedelje ili poslednjeg
njëjtin emër ose numër me atë të ditës që ai same name or number as that of the day it has meseca koji ima isti naziv ili broj sa danom u
36 /997
ka filluar. Kur një ditë e tillë mungon në begun. When such a day is missing in the last kojem je počeo. Kada nema takvih dana u
muajin e fundit, afati mbaron me kalimin e month, the term ends with the passing of the poslednjem mesecu, rok se završava na kraju
ditës së fundit të këtij muaji. last day of this month. poslednjeg dana ovog meseca.
4. Kur dita e fundit e një afati bie në ditë 4. When the last day of a term is on a day of a 4. Kada posljednji dan roka pada u danu
pushimi, afati mbaron në ditën e punës që holiday, the term ends on the working day odmora, rok ističe prvog radnog dana nakon
vjen pas asaj të pushimit. Nëse afati zgjatet, following the holiday. If the term is extended, tog odmora. Ukoliko se rok produži, počinje
ai fillon pas ditës së fundit të skadimit të it starts after the last day of the expiry of the da teče nakon poslednjeg dana isteka
afatit të parë. first term. prethodnog roka.

Pavlefshmëria absolute e punëve juridike Absolute Nullity of Legal transactions Apsolutna ništavnost pravnih poslova
1. 1. Punët juridike absolutisht të pavlefshme 1. Legal transactions with absolute nullity do 1. Apsolutno ništavni pravni poslovi ne
nuk krijojnë efekte juridike që nga krijimi i not create legal effects from their inception. stvaraju pravno dejstvo od njihovog
tyre. Të tilla janë ato që: Such are the ones that: stvaranja. Takvi su oni koji:
1.1 janë në kundërshtim me një 1.1 are in conflict with a binding 1.1. su u suprotnosti sa obavezujućom
dispozitë detyruese të ligjit; provision of the law; odredbom zakona;
1.2 janë në kundërshtim me rendin 1.2 are in conflict with the public order; 1.2. su u suprotnosti sa pravnim
juridik; poretkom;
1.3 janë në kundërshtim me moralin 1.3 are contrary to social morality; 1.3. su u suprotnosti sa javnim
shoqëror; moralom;
1.4 kryhen nga të miturit nën moshën 1.4 are committed by minors under (14) 1.4. se obavljaju od maloletnika
(14) katërmbëdhjetë vjeç; fourteen years of age; mlađih od (14) četrnaest godina;
1.5 kryhen nga personat qe i’u është 1.5 are committed by persons whose 1.5. se obavljaju od lica koja su u
37 /997
hequr plotësisht aftësia e veprimit; capacity to act has been completely potpunosti lišena poslovne sposobnosti;
deprived;
1.6 bëhen në marrëveshje të palëve pa 1.6 are made in the agreement of the 1.6. se čine u dogovoru između
pas për qëllim që të sjellin pasoja parties without having an intention to stranaka, a koje nemaju za cilj stvaranje
juridike, respektivisht punët fiktive ose bring legal consequences (namely, pravnih posledica, odnosno fiktivne ili
të simuluara. fictitious or simulated works). simulirane poslove.
2. Për pavlefshmërine abosolute të këtyre 2. For the absolute nullity of these legal 2. O apsolutnoj ništavnosti takvih pravnih
punëve juridike gjykata kujdeset sipas detyrës transactions, the court shall attend ex officio poslova sud se stara po službenoj dužnosti, i
zyrtare dhe në atë mund të thirret çdo person i and any person concerned may make može se svako zainteresovano lice pozivati
interesuar. reference to it. na tome.
3. Kërkesa për anulim mund të paraqitet në 3. The request for nullity may be filed at any 3. Zahtev za poništenje se može podneti u
çdo kohë. time. bilo koje vreme.

Pavlefshmëria relative e punëve juridike Relative Nullity of Legal transactions Relativna ništavnost pravnih poslova
1. Punët relativisht të pavlefshme janë punët 1. Legal transactions with relative nullity are 1. Relativno ništavni pravni poslovi su pravni
juridike të cilat prodhojnë efekte juridike apo the ones producing legal effects (considered poslovi, koji proizvode pravna dejstva ili se
ndryshe konsiderohen të vlefshme, gjersa me valid) until the court declares them invalid at drugačije smatraju važećim, dok ih na zahtev
kërkesën e palës se interesuar, gjykata i the request of the interested party, due to zainteresovane stranke, sud ne proglasi
shpall të pavlefshme për shkak të mungesave legal vices. Such are the legal transactions ništavnim zbog pravnih nedostataka. Takvi su
juridike. Të tilla janë punët juridike të kryera committed by: pravni poslovi koji su obavljeni od strane:
nga:
1.1 të miturit mbi katërmbëdhjetë vjet, 1.1 minors over 14 years of age when the 1.1. maloletnika preko četrnaest
kur puna juridike është kryer pa lejen apo legal transaction is carried out without the godina, kada je pravni posao obavljen
pëlqimin e prindit ose të kujdestarit; permission or consent of the parent or bez dozvole, odnosno pristanka roditelja
38 /997
custodian; ili staratelja;
1.2 personat, të cilët për shkak të 1.2 persons who, due to incapacity to 1.2. lica kojima je zbog
paaftësisë për të gjykuar u është kufizuar judge, have been restricted in their nesposobnosti rasuđivanja ograničena
aftësia për të vepruar dhe punën juridike capacity to act when the legal transaction poslovna sposobnost i koji su obavili
e kanë kryer pa pëlqimin e kujdestarit; is performed without the consent of the pravni posao bez pristanka staratelja;
custodian;
1.3 personat, të cilët në kohën e kryerjes 1.3 persons who at the time of performing 1.3. lica koja u vreme obavljanja
së punës juridike nuk ishin në gjendje të the legal transaction were not able to pravnog posla nisu bili u stanju da
kuptojnë rëndësinë e veprimeve të tyre, understand the importance of their shvate značaj svojih postupaka, iako u to
megjithëse në atë kohë nuk u ishte hequr actions, even though at that time their vreme nisu bili lišeni poslovne
aftësia për të vepruar; capacity to act was not abolished; sposobnosti;
1.4 personi që ka kryer punën juridike 1.4 a person who has performed legal 1.4. lice koje je obavilo pravne
duke qenë qenë në ndikim të dhunës, i transaction under influence of violence, poslove pod uticajem nasilja, pretnjom,
kanosur, i mashtruar, në lajthim ose për threat, fraud, in error or because of obmanom, u zabludiili zbog krajnje
shkak të nevojës ekstreme. extreme need. nužde.
2. Afati për shpalljen e pavlefshmërisë 2. The deadline for declaring relative nullity 2. Rok za proglašenje relativne ništavnosti se
relative rregullohet me librat e veçanta të këtij is regulated by the special Books of this uređuje posebnim knjigama ovog zakonika.
kodi. Code.

Kanosja dhe dhuna Threat and violence Pretnja i nasilje
1. Kanosja dhe dhuna mund të shkaktojë 1. Threat and violence can cause the legal 1. Pretnja i nasilje mogu uzrokovati
shpalljen e punes juridike të pavlefshme, në transaction to be nullified when it is such as proglašenje pravnog posla ništavnim, u
rast kur është e tillë sa të frikësojë personin to intimidate the person that he himself, his slučaju kada je takva da zastrašuje lice na taj
në atë mënyrë, ai vetë, bashkëshorti, spouse, his offspring or his predecessors have način da će, on sam, suprug, potomci ili
39 /997
pasardhësit ose paraardhësit e tij pësojnë ose or will suffer an unjust and grave physical or njegovi preci pretrpeti nepravednu i tešku
do të pësojnë një dëm fizik ose material të material harm. fizičku ili materijalnu štetu.
padrejtë dhe të rëndë.
2. Kanosja dhe dhuna mund të kryhet edhe 2. Threat and violence can also be performed 2. Pretnja i nasilje se mogu izvršiti i od strane
nga një person i tretë që nuk merr pjesë në by a third person who does not participate in trećeg lica koje ne učestvuje u zaključenju
lidhjen e punës juridike. the legal transaction. pravnog posla.

Mashtrimi Fraud Obmana
1. Mashtrimi mund të shkaktojë që puna 1. Fraud may cause a legal transaction to be 1. Obmana može uzrokovati proglašenje
juridike të shpallet e pavlefshme, kur declared null and void when the deception pravnog posla ništavnim, kada je obmana
mashtrimi i përdorur nga njëra palë me qëllim used by one party in order to put the other koju koristi jedna strana kako bi učinili drugu
për ta venë në gabim palën tjetër, është e tillë party in error is such that without it the party stranu da greši, takva da bez iste, stranka ne
që pa atë pala nuk do ta kishte kryer punën would not have concluded the legal bi izvršila pravni posao.
juridike. transaction.
2. Kur mashtrimi është bërë nga një person i 2. When fraud is committed by a third 2. Kada je obmana učinjena od trećeg lica,
tretë, pala e mashtruar mund të kërkojë person, the deceived party may require the obmanuta stranka može zahtevati proglašenje
shpalljen e pavlefshmërisë së punës juridike declaration of the legal transaction as null ništavnosti pravnog posla samo kada je u
vetëm kur në kohën e kryerjes së tij pala only when, at the time of its performance, the trenutku njenog činjenja druga strana znala ili
tjetër ka ditur ose duhej të dinte mashtrimin. other party knew or ought to have known of je trebala da zna o obmani.
the fraud.
40 /997
Lajthimi Mistake Zabluda
1. Lajthimi mund të shkaktojë që puna 1. A mistake may cause a legal transaction to 1. Zabluda može uzrokovati proglašenje
juridike të shpallet e pavlefshme vetëm në be declared invalid only if it relates to the pravnog posla ništavnim samo ako se odnosi
qoftë se lidhet me cilësinë e sendit, me quality of the thing, the identity or qualities na svojstvo stvari, identitet ili svojstvo druge
identitetin ose cilësitë e personit tjetër, apo of the other person, or under such osobe, ili u tako bitnim okolnostima da bez
me rrethana aq thelbësore sa që pa ato, pala circumstances as if without them the party tih okolnosti, stranka ne bi obavljala pravne
nuk do të kishte kryer punën juridike. would not have concluded the legal poslove.
transaction.
2. Lajthimi në llogaritje nuk sjell shpalljen e 2. A mistake in calculation does not render 2. Zabluda u obračunu ne donosi do
punës juridike si të pavlefshëm, por vetëm the declaration of legal transaction as invalid, proglašenja pravnog posla ništavnim, već
korrigjimin e tij, përveç kur gabimi në sasi ka but only its correction, unless the amount samo njegovu ispravku, osim ako je zabluda
qenë përcaktues për marrëveshjen. error has been crucial for the agreement. u količini bila odlučujuća za dogovor.

Kontrata Contract Ugovor
1. Kontrata është një marrëveshje ndërmjet 1. The contract is an agreement between two 1. Ugovor je sporazum između dve ili više
dy ose më shumë palëve e cila ka për qëllim or more parties which is intended to create, stranaka koji ima za cilj stvaranje, promenu
të krijojë, ndryshoj ose shuaj një marrëdhënie change or terminate a binding legal ili prestanak obavezujućeg pravnog odnosa
juridike detyruese midis tyre, apo të ketë relationship between them, or to have any između njih, ili da ima bilo koje drugo pravno
ndonjë efekt tjetër juridik. other legal effect. dejstvo.
2. Çështjet tjera rregullohen me librin dy (2) 2. Other matters are regulated under Book 2. Ostala pitanja se uređuju knjigom dva (2)
të këtij kodi. Two (2) of this Code. ovog zakonika.
41 /997
Testamenti Testament Testament
1. Testamenti është shprehje e fundit e 1. The testament is the last expression of the 1. Testament je krajnji izraz volje ostavioca
vullnetit të trashëgimlënësit e dhënë në will of the decedent given in the form koji je dat u zakonom propisanoj formi, u
formën e paraparë me ligj, me të cilin prescribed by law, by which the decedent kojem ostavilac nalaže kako postupati sa
trashëgimlënësi urdhëron si të veprohet me orders how to deal with his property after his njegovom imovinom nakon njegove smrti.
pasurinë e tij pas vdekjes së tij. death.
2. Çështjet tjera rregullohen me librin pesë 2. Other issues are regulated under Book Five 2. Ostala pitanja se uređuju knjigom pet (5)
(5) të këtij kodi. (5) of this Code. ovog zakonika.

Premtimi publik i shpërblimit Public Promise of Reward Javno obećanje nagrađivanja
1. Premtimi i shpërblimit i bërë me anë të 1. The promise of a reward made by public 1. Obećanje nagrađivanja koje je obavljeno
shpalljes publike për atë që kryen një veprim announcement to one who performs a certain putem javnog oglasa za onoga koji izvodi
të caktuar, arrin ndonjë sukses, gjendet në act, achieves any success, is found in a određenu radnju, postigne neki uspeh, nalazi
situatë të caktuar ose në qoftë se premtimi particular situation or if the promise is made se u određenoj situaciji ili ako je obećanje
është bërë në ndonjë kusht tjetër e detyron in any other condition, obliges the promisor obavljeno u bilo kojem drugom stanju
premtuesin që të përmbushë premtimin. to fulfil the promise. obavezuje obećavaoca da ispuni obećanje.
2. Çështjet tjera rregullohen me librin dy (2) 2. Other issues are regulated under Book Two 2. Ostala pitanja se uređuju knjigom dva (2.)
të këtij kodi. (2) of this Code. ovog zakonika.
42 /997
KAPITULLI V - CHAPTER V – POGLAVLJE V –
PËRFAQËSIMI REPRESENTATION ZASTUPANJE
Neni 66 Article 66 Član 66.

Përfaqësimi Representation Zastupanje
1. Me përfaqësim, përfaqësuesi kryen 1. By representation, the representative 1. Preko zastupanja, zastupnik obavlja pravne
veprime juridike në emer dhe për llogari të carries out legal transactions on behalf and on radnje u ime i za račun drugog fizičkog ili
një personi tjetër fizik ose juridik si i the account of a natural or other legal person pravnog lica kao zastupljenog, u okviru
përfaqësuar, brenda autorizimeve që i janë as represented, within the powers given to ovlašćenja koja su mu data zakonom,
dhënë nga ligji, akti themelues, kontrata, him by law, the founding act, the contract, osnivačkim aktom, ugovorom, prokurom ili
prokura ose nga gjykata. authorization or by the court. sudom.
2. Përfaqësimi nuk lejohet kur veprimi 2. Representation is not permitted when the 2. Zastupanje nije dozvoljeno kada se prema
juridik duhet të kryhet sipas ligjit nga vetë legal act is to be performed by the person zakonu pravna radnja treba sprovesti od
personi. himself by law. strane samog lica.
3. Nuk mund të veprojë si përfaqësues 3. A person who does not have full capacity 3. Lice koje nema potpunu poslovnu
personi që nuk ka aftësi të plotë për të to act, cannot act as a representative. sposobnost ne može postupati kao zastupnik.
vepruar.
4. Përfaqësues mund të jenë personat fizik 4. Representatives may be natural and legal 4. Zastupnici mogu biti fizička i pravna lica.
dhe juridik. persons.
43 /997
Kufijtë e përfaqësimit Limits of Representation Granice zastupanja
1. Autorizimet e përfaqësimit ligjor caktohen 1. Legal representation authorizations are 1. Ovlašćenja pravnog zastupanja se
nga dispozitat e ligjit që i japin këtë cilësi, determined by provisions of law conferring određuju odredbama zakona koje im daju ovo
ndërsa autorizimet e përfaqësuesit të emëruar this quality, while the authorizations of the svojstvo, dok se ovlašćenja zastupnika koji je
nga i përfaqësuari caktohen me prokurë. representative appointed by the principal are imenovan od strane zastupljenog određuju
assigned by power of attorney. prokurom.
2. Autorizimet e përfaqësuesit mund të 2. The authorizations of the representative 2. Ovlašćenja zastupnika se mogu izneti i od
nxirren edhe nga rrethanat, në të cilat kryhen may also be concluded from the okolnosti u kojima se obavljaju odgovarajuće
veprimet juridike përkatëse. circumstances in which the respective legal pravne radnje.
actions are performed.

Efektet dhe pasojat e Effects and Consequences of Dejstvo i posledice
përfaqësimit Representation zastupanja
Veprimet juridike të kryera nga përfaqësuesi, Legal actions performed by the Pravne radnje obavljene od strane zastupnika
brenda autorizimeve që i janë dhënë, krijojnë representative, within the powers granted to u okviru ovlašćenja koja su mu data, stvaraju
pasoja juridike drejtpërdrejt për të him, cause direct consequences for the direktne pravne posledice za zastupljenog.
përfaqësuarin. principal.
44 /997
Kufizimet e përfaqësimit Limitations of Representation Ograničenja zastupanja
Përfaqësuesi nuk mund të kryejë veprime The representative cannot perform legal Zastupnik ne može obavljati pravne radnje u
juridike në emër të të përfaqësuarit as për actions on behalf of the principal neither for ime zastupljenog ni sam za sebe niti sa
veten e tij dhe as me persona të tjerë të himself nor for other persons represented by ostalim licima koje on zastupa, osim ako je
përfaqësuar prej tij, përveç kur i përfaqësuari him, except when the represented has zastupljeni izričito dozvolio to, ili kada
e ka lejuar këtë shprehimisht, ose kur explicitly permitted, or where the content of sadržaj pravne radnje ne ugrožava interese
përmbajtja e veprimit juridik nuk cenon the legal action does not affect the interests of zastupljenog.
interesat e të përfaqësuarit. the represented.

Përfaqësimi nga shumë persona Representation by many persons Zastupanje od strane mnogih lica
Kur për kryerjen e një veprimi juridik janë When two or more representatives are Kada su za obavljanje pravne radnje
caktuar dy ose më shumë përfaqësues, secili appointed for the performance of a legal act, određena dva ili više zastupnika, svaki od
prej tyre mund ta kryejë atë pa pjesëmarrjen e each of them may perform it without the njih bi mogao to učiniti bez učešća drugih
përfaqësuesve të tjerë, përveç kur në prokurë participation of other representatives, unless zastupnika, izuzev slučajeva kada je u prokuri
është parashikuar ndryshe. otherwise specified in the power of attorney. predviđeno drugačije.

Përgjegjësitë e përfaqësuesit Responsibilities of Representative Odgovornosti zastupnika
1. Përfaqësuesi detyrohet të veprojë 1. The representative is obliged to act 1. Zastupnik mora delovati lično i ne može
personalisht dhe nuk mund të emërojë personally and cannot appoint his substitute, imenovati njegovog zamenika, osim ako je to
zëvendës të tij, përveç kur është lejuar nga i unless allowed by the principal, when the dozvoljeno od strane zastupljenog kad se
përfaqësuari, kur e drejta pasurore që property mentioned in the power of attorney svojinska prava navedena u prokuri nalaze
përmendet në prokurë ndodhet jashtë territorit is located outside the jurisdiction of the izvan teritorije opštine u kojoj živi zastupnik,
45 /997
të komunës ku banon përfaqësuesi, si dhe kur municipality where the representative resides, kao i kada se imenovanje zamenika smatra
caktimi i zëvendësit konsiderohet i as well as when the appointment of the potrebnim za zaštitu interesa zastupljenog.
nevojshëm për mbrojtjen interesave të të substitute is deemed necessary for the
përfaqësuarit. protection of the interests of the principal.
2. Përfaqësuesi duhet të njoftojë menjëherë të 2. The representative must immediately 2. Zastupnik treba odmah obavestiti
përfaqësuarin për zëvendësin që ka caktuar, notify the principal of the substitute he has zastupljenog o zameniku kojeg je postavio, u
përndryshe ai përgjigjet për veprimet e appointed, otherwise he is responsible for the suprotnom on je odgovoran za postupke
zëvendësit. Zëvendësimi mund të hiqet në actions of the substitute. The substitute may zamenika. Zamena se može ukloniti u bilo
çdo kohë nga i përfaqësuari ose nga be removed at any time by the principal or by koje vreme od zastupljenog ili od zastupnika
përfaqësuesi që e ka caktuar. the representative who designated him. koji ga je postavio.

Shuarja e përfaqësimit Termination of Representation Prestanak zastupanja
1. Përfaqësimi shuhet me: 1. The representation ceases with: 1. Zastupanje prestaje:
1.1. kalimin e afatit. Ne rast kur nuk 1.1 Lapse of time. In cases when the 1.1. istekom roka. U slučajevima kada
është caktuar afati me këtë kod ose ligj deadline is not set by this code or a nije određen rok ovim zakonikom ili
të veçantë, autorizimi nuk mund të jetë special law, the authorization cannot posebnim zakonom, ovlašćenje ne može
më i gjatë se (10) dhjetë vite; last longer than (10) ten years; biti duže od 10 godina;
1.2. vdekjen e personit fizik; 1.2 death of natural person 1.2. smrću fizičkog lica;
1.3. shuarjen e personit juridik; 1.3 dissolution of legal person 1.3. prestankom pravnog lica;
1.4. revokim; 1.4 revocation 1.4. opozivom;
1.5. denoncim. 1.5 denunciation 1.5. denunciranjem.
46 /997
2. Përfaqësimi mund të shuhet edhe në rastet 2. Representation may be ceased even in 2. Zastupanje može prestati i u drugim
tjera të parapara me ligj të veçantë. other cases foreseen by a specific law. slučajevima predviđenim posebnim zakonom.
KAPITULLI VI - CHAPTER VI – STATUTORY POGLAVLJE VI –

PARASHKRIMI LIMITATIONS ZASTARELOST

Rregullat e përgjithshme të parashkrimit General Rules of Statutory Limitations Opšta pravila zastarelosti
1. Parashkrimi është institut juridik me anë të 1. Statutory Limitation is a legal institute 1. Zastarelost je pravni institut preko kojeg se
së cilit fitohet ose humbet një e drejtë me through which a right is acquired or lost upon stiče ili gubi neko pravo istekom određenog
kalimin e një afati kohor të caktuar me ligj. expiration of a time limit set by law. roka koji je određen zakonom.
2. Të drejtat sendore nuk shuhen, përveç nëse 2. Real rights are not statutory limited unless 2. Stvarna prava ne prestaju, osim ako nije
përcaktohet ndryshe me ligj. otherwise stipulated by law. drugačije propisano zakonom.
3. E drejta e kërkesës nga marrëdhëniet e 3. The right of request from obligational 3. Pravo potraživanja od obligacionih
detyrimeve shuhet kur të ketë kaluar afati i relationships shall cease when the due date odnosa prestaje kada istekne navedeni rok, u
caktuar, brenda të cilit kreditori ka mundur të has expired within which the creditor may okviru kojeg je poverilac mogao zahtevati
kërkojë përmbushjen e detyrimit. have required the fulfilment of the obligation. ispunjenje obaveze.
4. Gjykata nuk mund të merr parasysh 4. The court may not take notice of statute- 4. Sud ne može razmatrati zastarelost, ako se
parashkrimin, në qoftë se debitori nuk thirret barring if the debtor makes no reference dužnik ne poziva na zastarevanje.
në parashkrim. thereto.
5. Marrëveshja e palëve për ndryshimin e 5. The parties' agreement to change the 5. Sporazum stranaka o izmeni rokova
afateve të parashkrimit është e pavlefshme. limitation period is invalid. zastarelosti je nevažeći.
47 /997
6. Kur parashkruhet kërkesa kryesore, 6. When the main request becomes statutory 6. Kada glavno potraživanje zastari, onda
atëherë parashkruhen edhe kërkesat akcesore limited -barred, then the accessory request in zastare i dodatna potraživanja u smislu ovog
në kuptim të këtij kodi. this code becomes statutory limited. zakonika.

Arritja e parashkrimit Reaching of the Statutory Limitation Nastupanje zastarelosti
Parashkrimi arrin kur të ketë skaduar dita e The statutory limitation is reached when the Zastarelost nastupa kada je istekao zadnji dan
fundit e kohës së caktuar me ligj. last day of the period stipulated by law roka koji je utvrđen zakonom.
expires.

Fillimi i parashkrimit Commencement of Statutory Limitation Početak zastarelosti
1. Afati i parashkrimit fillon rrjedhë nga dita 1. The statutory limitation period begins to 1. Rok zastarelosti počinje od dana kada je
kur subjektit i ka lindur e drejta e kërkesës, të run from the day when the subject has been subjekat stekao pravo na potraživanje, koje
cilën mund ta kërkojë në rrugë gjyqësore granted the right of claim, which can be prema zakonu može zatražiti sudskim putem.
duke u bazuar në ligji. sought through court on the basis of the law.
2. Për kërkesat e veçanta dhe periodike, afati 2. For specific and periodic claims, statutory 2. Za posebna i periodična potraživanja, rok
fillon të rrjedhë prej momentit të arritjes së limitation begins to run from the moment of počinje da tekne od trenutka postizanja
seciles kërkesë. arrival of each request. svakog potraživanja.
48 /997
Ndalimi i ndryshimit të afatit të Prohibition of Changing the Statutory Zabrana promene roka
parashkrimit Limitation Period zastarelosti
1. Me punë juridike nuk mund të caktohet një 1. A legal transaction cannot impose a longer 1. Pravnim poslom se ne može odrediti duži
kohë më e gjatë ose më e shkurtër e or shorter period of statutory limitation than ili kraći rok zastarelosti od onoga koji je
parashkrimit se sa koha e caktuar me ligj. the time set by law. propisan zakonom.
2. Me punë juridike nuk mund të caktohet që 2. It cannot be decided by legal transactions 2. Pravnim poslom se ne može odrediti da
mos rrjedhë parashkrimi për një kohë. that the statutory limitation will not run for a zastarelost ne teče za neko vreme.
certain period of time.

Afati i veçantë i parashkrimit Special deadline of Statutory Limitation Posebni rok zastarelosti
Afati i veçantë i parashkrimit caktohet në 1. The special deadline of statutory Posebni rok zastarelosti određuje se u
librat tjera të këtij kodi ose me ligje të limitation is determined in other Books of drugim knjigama ovog zakonika ili posebnim
veçanta. this Code or by special law. zakonima.

Llogaritja e afateve të Calculation of Statutory Limitation Izračunavanje rokova
parashkrimit Deadlines zastarelosti
1. Afati i parashkrimit që është caktuar në 1. The statutory limitation period, which is 1. Rok zastarelosti koji je određen u
javë, në muaj ose në vite mbaron me kalimin fixed per week, month or year, expires on the nedeljama, mesecima ili godinama istekom
e asaj dite të javës së fundit apo të muajit të day of the last week or the last month having tog dana poslednje nedelje ili poslednjeg
fundit që ka të njëjtin emër ose numër me atë the same name or number as that of the day meseca koji ima isti naziv ili broj kao i dan
49 /997
të ditës në të cilën ka filluar afati dhe, kur një on which the period has started, and, when kada je počeo rok i kada takav dan ne postoji
ditë e tillë mungon në muajin e fundit, afati such a day is missing in the last month, the u poslednjem mesecu, rok ističe istekom
mbaron me kalimin e ditës së fundit të këtij deadline ends with the passing of the last day poslednjeg dana ovog meseca.
muaj. of this month.
2. Fillimi i muajit shënon ditën e parë të 2. The beginning of the month marks the first 2. Početak meseca označava prvi dan u
muajit, mesi i muajit me ditën e day of the month, the middle of the month on mesecu, sredina meseca petnaestog (15.) dana
pesëmbëdhjetë (15) të muajt, dhe fundi i the fifteenth (15) of the month, and the end of u mesecu, a kraj meseca poslednjeg dana u
muajit në ditën e fundit të muajit, në qoftë se the month on the last day of the month, if mesecu, ako nešto drugo nije rezultat namere
diçka tjetër nuk rezulton nga qëllimi i palëve, something else does not result from the stranaka, od prirode odnosa ili od običaja i
nga natyra e marrëdhënies, ose nga doket dhe purpose of the parties, by the nature of the dobrih poslovnih praksi.
praktikat e mira afariste. relationship, or from good business practices.
3. Afati i caktuar në ditë fillon të rrjedhë 3. The deadline set for day begins to run on 3. Određeni rok počinje da teče prvog dana
ditën e parë pas ngjarjes nga e cila mund të the first day after the event from which the nakon događaja od kojeg se može
llogaritet afati, ndërsa përfundon me time limit can be calculated, and ends with izračunavati rok, a završava se istekom
skadimin e ditës së fundit të afatit. the expiration of the last day of the deadline. poslednjeg dana roka.
4. Kur dita e fundit e afatit të parashkrimit 4. When the last day of statutory limitation 4. Kada poslednji dan roka zastarelosti
bie në një ditë pushimi, quhet si e fundit ajo falls on a day off, the working day after the padne na dan odmora, kao poslednji dan
ditë pune që vjen pas asaj të pushimit. holiday is deemed as the last day. smatra se prvi radni dan nakon odmora.
Neni 79 Article 79
Ndalja dhe ndërprerja e parashkrimit Stopping and Termination of Statutory Član 79
Limitation Zastoj i prekid zastarelosti
1. Parashkrimi mund të ndërpritet me 1. The statutory limitation may be terminated 1. Zastarelost se može prekinuti
paraqitjen e kërkeses brenda afatit në rastet e with the submission of claim within the podnošenjem zahteva u predviđenom roku, u
afatit të parapara me këtë kod dhe ligje tjera deadline in the cases foreseen by this Code slučajevima rokova koji su predviđeni ovim
të veçanta. and other specific laws. zakonikom i drugim posebnim zakonima.
50 /997
2. Në qoftë se parashkrimi nuk ka mundur të 2. If the statutory limitation could not be 2. Ako zastarelost nije moglo početi da teče
fillojë të rrjedhë për arsye të ndonjë shkaku initiated for any legal reason or force iz bilo kojeg pravnog razloga ili više sile ono
ligjor ose fuqie madhore ai fillon të rrjedhë majeure, it begins to run when it ceases to počinje da tekne odmah nakon prestanka
posa ai shkak të ketë pushuar së ekzistuari. exist. postojanja tog razloga.
3. Në qoftë se parashkrimi ka filluar të 3. If the statutory limitation has begun to run 3. Ako je zastarelost počelo da teče pre nego
rrjedhë përpara se të ketë ndodhur shkaku i before the cause of the case has stopped its što se desio uzrok koji je zaustavio njegov
cili e ka ndalur rrjedhën e tij të mëtejshëm, ai further course, it continues to flow when that dalji tok, on nastavlja da teče kada prestane
vazhdon të rrjedhë kur të pushojë së cause ceases to exist, whereas the time it has postojati taj uzrok, dok vreme koje je prošlo
ekzistuari ai shkak, ndërsa koha që ka kaluar passed prior to the stopping is calculated in pre prestanka računa se u okviru zakonskog
para ndaljes llogaritet në afatin e caktuar the due legal deadline for statutory limitation. roka za zastarelost.
ligjor për parashkrim.
4. Prekinuta zastarelost prema jednom od
4. Parashkrimi i ndërprerë kundër njërit prej 4. Terminated statutory limitation against one solidarnih dužnika ili jednom od supružnika
debitorëve solidarë ose njërit prej of the joint debtors or one of the spouses of nedeljive obaveze, prostire se na svakog od
bashkëshortëve të një detyrimi të an unbundled obligation extends to each of ovih drugih dužnika.
papjesëtueshëm, shtrihet edhe ndaj secilit nga these debtors.
këta debitorë të tjerë.

Pezullimi i parashkrimit Suspension of Statutory Limitation Zastoj zastarelosti
1. Parashkrimi mund të pezullohet me 1. The statutory limitation may be suspended 1. Zastarelost se može zaustaviti
paraqitjen e kërkesës brenda afatit në rastet e by filling the claim within the deadline podnošenjem zahteva u roku, u slučajevima
parapara me këtë kod dhe ligje të veçanta. foreseen by this code and other special laws. koji su propisani ovim zakonikom i posebnim
zakonima.
2. Koha e pezullimit nuk llogaritet në afatin e 2. Suspension time is not counted in the 2. Period zastoja se ne računa na rok
parashkrimit. Kur pas shuarjes së shkakut period of statutory limitation. When, after the zastarelosti. Kada nakon prestanka uzroka
pezullues, koha që mbetet për t’u plotësuar expiration of the suspended cause, the time zastoja, vreme koje preostaje za ispunjavanje
51 /997
parashkrimi është më e shkurtër se gjashtë remaining to meet the statutory limitation is zastarelosti, je kraće od šest meseci, ono će
muaj, ajo zgjatet deri në gjashtë muaj. less than six months, it is extended to six biti produženo do šest meseci.
months.

Ndalimi i heqjes dorë nga parashkrimi Prohibition of renouncing from statutory Zabrana odricanja od zastarelosti
limitation
1. Nuk lejohet heqja dorë ose ndryshimi i 1. Renunciation of statutory limitation or the 1. Nije dozvoljeno odricanje ili dopuna roka
afatit të parashkrimit. change of statutory limitation deadline is not zastarelosti.
allowed.
2. Heqja dorë nga parashkrimi lejohet vetëm 2. Renunciation of statutory limitation is 2. Odricanje od zastarelosti je dozvoljeno
pasi të jetë arritur afati i parashkrimit. allowed only upon reaching the deadline of samo nakon što je postignut rok zastarelosti.
statutory limitation.

Moszbatimi i rregullave për parashkrimin Failure to apply statutory limitation rules Nepoštovanje pravila za zastarelost
Rregullat për parashkrimin nuk zbatohen në The rules on statutory limitation do not apply Pravila za zastarelost se neće primenjivati u
rastet kur me ligj janë caktuar afatet brenda të in cases when the law sets terms within slučajevima kada su zakonom određeni
cilave duhet të paraqitet padia ose të kryhet which the claim must be filed or to be taken rokovi u okviru kojih se treba podneti tužba
një veprim nën kërcënim të humbjes së të an action, under threat of losing rights ili izvesti neka radnja pod pretnjom gubitka
drejtave. prava.
52 /997
LIBRI I DYTË - DETYRIMET BOOK TWO - OBLIGATIONS KNJIGA DRUGA -
OBLIGACIJE
PJESA E PARË - DISPOZITAT E PART ONE – GENERAL PRVI DEO - OPŠTE ODREDBE
PËRGJITHSHME PROVISIONS
KAPITULLI I - PARIMET CHAPTER I – BASIC POGLAVLJE I –

THEMELORE PRINCIPLES OSNOVNA NAČELA

Përkufizimi i detyrimit Definition of obligation Definicija obligacije
1. Detyrimi është detyra për përmbushje, ku 1. An obligation is a duty to perform, when 1. Obligacija je dužnost za ispunjenje, gde
njëra palë në marrëdhënie juridike, debitori, i one party is in a legal relationship, the debtor, jedna stranka u pravnom odnosu, dužnik,
detyrohet një pale tjetër, kreditorit. owes to another party, the creditor. duguje drugoj stranci, poveriocu.
2. Detyrimi krijohet nga kontrata, dëmi i 2. An obligation may arise from a contract, 2. Obligacije proizlaze iz ugovora, štete
shkaktuar një personi tjetër, pasurimi i damage caused to another [unlawful act], prouzrokovane drugom licu, neosnovanog
pabazë, gjerimi i punëve të huaja pa porosi, unjust enrichment, management of another’s obogaćenja, nezvanog vršenja tuđih poslova,
shprehja e njëanshme e vullnetit dhe çdo fakt affairs, unilateral acts and any other fact jednostranog izražavanja volje i bilo koje
tjetër që mund të krijoj detyrime sipas ligjit. which is capable of generating it according to druge činjenice koje mogu stvoriti obligacije
the law. u skladu sa zakonom.
3. Pjesëmarrësit në marrëdhëniet e 3. Parties to an obligation may be either 3. Učesnici u obligacionim odnosima mogu
detyrimeve mund të jenë persona fizik ose natural or legal persons. biti fizička ili pravna lica.
juridik.
53 /997
Liria e kontraktimit Freedom of contract Sloboda ugovaranja
1. Pjesëmarrësit në marrëdhëniet e 1. Parties are free to regulate their 1. Učesnici u obligacionim odnosima su
detyrimeve janë të lirë për të rregulluar contractual relations according to their will, slobodni da urede svoje ugovorne odnose na
marrëdhëniet e tyre kontraktuale në bazë të subject to the limits established by mandatory osnovu njihove volje, u granicama utvrđenim
vullnetit të tyre, brenda kufijve të përcaktuar provisions, public order and good custom. obaveznim (prinudnim) odredbama, javnim
nga dispozitat e detyrueshme (urdhëruese), redom i dobrim običajima.
rendi publik dhe doket e mira.
2. Brenda kufijve të përmendur në paragrafin 2. Within the limits referred to in paragraph 2. U granicama pomenutim u stavu 1,
1, palët mund të lidhin kontrata të tjera nga 1, parties may conclude contracts other than stranke mogu sklapati druge ugovore osim
ato të parapara me ligj dhe të përcaktojnë those foreseen by law and determine their onih predviđenih zakonom i da odrede njihov
përmbajtjen e tyre. contents. sadržaj.

Mirëbesimi ne marrëdhëniet e detyrimeve Good faith in obligational relationships Savesnost u obligacionim odnosima
1. Pjesëmarrësit duhet të veprojnë me 1. Parties should act in good faith while 1. Učesnici trebaju delovati savesno u toku
mirëbesim gjatë përmbushjes së detyrimeve fulfilling their obligations, ispunjavanja svojih obaveza.
të tyre.
2. Mirëbesimi i referohet një standardi të 2. Good faith refers to a standard of conduct 2. Savesnost se odnosi na standard
sjelljes që karakterizohet nga ndershmëria, characterized by honesty, openness and ponašanja koje odlikuje poštenje, svest i obzir
ndërgjegjshmëria dhe konsiderata për consideration for the interests of the other za interese drugih učesnika u obligacionom
interesat e pjesëmarrësit tjetër në party to an obligation. odnosu.
marrëdhënien e detyrimit.
54 /997
Detyra e bashkëpunimit Duty of cooperation Obaveza sarađivanja
1. Pjesëmarrësit në një marrëdhënie të 1. Parties to an obligation have a duty to 1. Učesnici u obligacionim odnosima imaju
detyrimit kanë për detyrë të bashkëpunojnë cooperate with each other in the performance obavezu da međusobno sarađuju u
me njëri-tjetrin në përmbushjen e detyrimeve of their obligations. ispunjavanju svojih obaveza.
të tyre.
2. Pjesëmarrësit në një marrëdhënie të 2. Parties in an obligation relationship must 2. Učesnici u obligacionom odnosu treba da
detyrimit duhet të përmbahen nga çdo veprim refrain from any action that hinders the se uzdrže od bilo kakvih delatnosti koje
me të cilin vështirësojnë përmbushjen e fulfilment of the obligations of other parties. otežavaju ispunjenje obaveza drugih stranaka.
detyrimeve të palëve të tjera.

Ndalimi i keqpërdorimit të të drejtave në Prohibition of abuse of rights in Zabrana zloupotrebe prava u obligacionim
marredheniet e detyrimeve obligational relationships odnosima
1. Ndalohet ushtrimi i të drejtave nga 1. It is forbidden to exercise rights from the 1. Zabranjeno je ostvarivanja prava iz
marrëdhëniet e detyrimeve në kundërshtim relationship of obligations contrary to the obligacionih odnosa u suprotnosti sa ciljem
me qëllimin për të cilin janë vendosur ose purpose for which they are established or zbog kojeg su osnovana ili priznata zakonom.
njohur me ligj. recognized by law.
2. Çdo sjellje përmes të cilit bartësi i një të 2. Any behaviour through which the rights 2. Svako ponašanje kojim nosilac prava
drejte vepron haptazi me qëllimin e vetëm të holder acts openly for the sole purpose of postupa otvoreno sa jedinim ciljem oštećenja
dëmtimit të tjetrit konsiderohet keqpërdorim i inflicting harm to another is considered to be drugoga smatraće se zloupotrebom prava.
të drejtës. an abuse of rights.
55 /997
Kujdesi në marrëdheniet e detyrimeve Duty of care in obligational relationships Dužna pažnja u obligacionim odnosima
1. Pjesëmarrësit në një marrëdhënie të 1. Parties to an obligation must act with the 1. Učesnici u obligacionim odnosima treba
detyrimit duhet të veprojnë me kujdesin që diligence required by the nature of their da deluju sa dužnom pažnjom koju zahteva
kërkohet nga natyra e detyrimeve të tyre dhe obligations and which can reasonably be priroda njihovih obligacija i koje se razumno
të cilat në mënyrë të arsyeshme mund të expected in the circumstances. mogu očekivati u skladu sa tim okolnostima.
priten në përputhje me rrethanat.
2. Gjatë përmbushjes së detyrimeve që 2. When fulfilling obligations deriving from 2. Tokom ispunjenja obligacija koja
rrjedhin nga veprimtaria e tyre profesionale, their professional activity, parties to an proističu od njihove profesionalne delatnosti,
pjesëmarrësit në një marrëdhënie të krijuar të obligation must exercise the higher duty of učesnici u stvorenom obligacionom odnosu
detyrimit duhet të ushtrojnë detyrën më të care required by law. If they are members of trebaju izvršiti najveći zadatak dužne pažnje
lartë të kujdesit të kërkuar nga ligji. Nëse ata a group of professionals for which standards propisane zakonom. Ukoliko su oni članovi
janë anëtarë të një grupi profesionistësh, have been set by a relevant authority or by grupe stručnjaka, čiji standardi su određeni
standardet për të cilat janë përcaktuar nga një the group itself, they must exercise the care od strane nadležnog organa, ili same grupe,
autoritet përkatës, ose nga vetë grupi, ata expressed in those standards. oni trebaju da deluju sa pažnjom koja je
duhet të ushtrojnë kujdesin e shprehur në këto izražena u ovim standardima.
standarde.

Punët e tjera juridike Other legal affairs Ostali zakonski pravni poslovi
Përveç nëse nuk parashihet ndryshe me ligj, Unless otherwise provided by law, provisions Osim ako nije drugačije predviđeno
dispozitat që rregullojnë kontratat do të regulating contracts are applied to the zakonom, odredbe koje uređuju ugovore će se
zbatohen, për aq sa është praktike, për punët possible extent with other legal issues. primenjivati, u meri u kojoj je to praktično,
tjera juridike. za ostale pravne poslove.
56 /997
Fusha e aplikimit Scope of application Područje primene
Dispozitat e këtij Libri do të zbatohen për The provisions of this Book shall apply to Odredbe ove Knjige će se primenjivati na
detyrimet e rregulluara me ligje të tjera në obligations regulated by other laws to the obaveze uređene drugim zakonima u meri u
masën që këto ligje nuk rregullojnë çështjet të extent that such laws do not govern matters kojoj ti zakoni ne uređuju pitanja koja su
cilat janë të rregulluara nga ky libër. which are governed by this Book. uređena u ovoj Knjizi.
KAPITULLI II – BURIMET E CHAPTER II – SOURCES OF POGLAVLJE II - IZVORI

DETYRIMEVE OBLIGATION OBLIGACIJA
Nënkapitulli I – Dispozitat e Përgjithshme Sub-chapter I – General Provisions for Potpoglavlje I - Opšte odredbe o
për Kontratat Contracts ugovorima

Përkufizimi i kontratës Definition of contract Definicija ugovora
Kontrata është marrëveshje ndërmjet dy ose The contract is an agreement between two or Ugovor je sporazum između dve ili više
më shumë palëve e cila ka për qëllim të more parties which is intended to create, stranaka koji ima za cilj da stvori, promeni ili
krijojë, ndryshojë ose shuaj një marrëdhënie amend or terminate a binding legal ukine obavezujući pravni odnos između njih,
juridike detyruese midis tyre, apo të ketë relationship between them, or have any other ili da ima bilo koje drugo pravno dejstvo.
ndonjë efekt tjetër juridik. legal effect.
57 /997
Efektet e kontratës Effects of a contract Dejstvo ugovora
1. Kontrata krijon të drejta dhe detyrime për 1. A contract creates rights and obligations 1. Ugovor stvara prava i obaveze ugovornih
palët kontraktuese. for the contracting parties. stranaka.
2. Kontrata mund ta japë një të drejtë në dobi 2. A contract may grant a right in favour of a 2. Ugovor može dati jedno pravo u korist
të një personi të tretë. third person. trećeg lica.

Shprehja e vullnetit Declaration of will Izražavanje volje
1. Vullneti për ta lidhur kontratën mund të 1. The will to conclude a contract can be 1. Volja za zaključenje ugovora može se
shprehet me fjalë, me shenja të rëndomta ose declared in words, with common signs or izraziti rečima, običnim znakovima ili bilo
me ndonjë sjellje tjetër nga e cila mund të with any other behaviour from which it can kakvim drugim ponašanjem od kojeg se može
konkludohet me siguri për ekzistimin e tij. be concluded with certainty about its sa sigurnošću zaključiti njegovo postojanje.
existence.
2. Shprehja e vullnetit duhet të bëhet lirisht 2. Izražavanje volje treba biti učinjeno
dhe seriozisht. 2. Declaration of will must be free and slobodno i ozbiljno.
genuine.
58 /997
Negociatat Negotiations Pregovori
1. Palët janë të lira të negociojnë dhe nuk 1. The parties are free to negotiate and are not 1. Stranke su slobodne da pregovaraju i nisu
janë përgjegjëse për mos arritjen e një responsible for not reaching an agreement. odgovorne za neuspeh da se postigne
marrëveshjeje. sporazum.
2. Pala që ka zhvilluar negociata pa pasur 2. A party that has negotiated with no real 2. Stranka koja je vodila pregovore bez
qëllim që të lidhë kontratë, mban përgjegjësi intention of reaching an agreement with the namere da sklapa ugovor, snosi odgovornost
për dëmin e shkaktuar gjatë zhvillimit të other party shall be liable for any damage za štetu nastalu tokom pregovora.
negociatave. caused during negotiations.
3. Përgjegjësi për dëmin mban edhe pala që i 3. Responsibility for damages is borne by the 3. Odgovornost za štetu snosi i stranka koja
ka zhvilluar negociatat me qëllim që të lidhë other party who negotiated with the purpose je vodila pregovore radi zaključenja ugovora,
kontratë, e pastaj heqë dorë nga ky qëllim pa of concluding the contract, and after that gave a onda odustaje od ovog cilja bez nekog
ndonjë shkak të bazuar dhe në këtë mënyrë i up the conclusion of contract without any zasnovanog razloga i time nanosi štetu drugoj
shkakton dëm palës tjetër. justified reason and thus caused damage to stranci.
the other party.
4. Në qoftë se nuk mirren vesh ndryshe, 4. Unless otherwise agreed, each party shall 4. Ako se ne dogovore drugačije, svaka
secila palë bartë shpenzimet e veta rreth bear its own costs in connection with the stranka snosi svoje troškove oko pripreme za
përgatitjes për lidhjen e kontratës, kurse preparation for the conclusion of the contract, zaključenje ugovora, a zajedničke troškove
shpenzimet e përbashkëta i bartin në pjesë të and the joint costs shall be borne in equal snose u jednakim delovima.
barabarta. shares.
59 /997
Përmbajtja e detyrueshme e një kontrate Mandatory content of a contract Obavezni sadržaj ugovora
Dispozitat ligjore, me të cilat caktohet Legal provisions which partially or Zakonske odredbe kojima se u potpunosti ili
pjesërisht apo tërësisht përmbajtja e kontratës completely set the content of a contract are an delimično određuje sadržaj ugovora sastavni
janë pjesë përbërëse e këtyre kontratave, integral part of these contracts, so they su deo tih ugovora, tako da ih dopunjuju, ili
kështu që i plotësojnë ato, ose hyjnë në vend complement them or are used instead of se uvrštavaju umesto ugovornih odredbi koje
të dispozitave kontraktuese që nuk janë në contractual provisions that are inconsistent nisu u skladu sa njima.
pajtim me to. with them.
Potpoglavlje II - Osnovni elementi

Nënkapitulli II – Elementet Esenciale Sub-chapter II – Essential Elements

Elementet esenciale Essential elements Osnovni elementi
1. Një kontratë nuk konsiderohet e lidhur deri 1. A contract is not concluded until the 1. Ugovor se ne smatra sklopljenim sve dok
sa palët ta arrijnë marrëveshjen për elementet parties have reached an agreement on all stranke na postignu sporazum o osnovnim
esenciale të kontratës. essential elements of the contract. elementima ugovora.
2. Elementet esenciale të kontratës janë: 2. The essential elements of a contract are: 2. Osnovni elementi ugovora su:
2.1. pajtimi i vullnetit të palëve; 2.1. Consent of the will of the parties; 2.1. pomirenje volje stranaka;
2.2. lënda e kontratës; 2.2. The subject of the contract; 2.2. predmet ugovora;
2.3. baza e kontratës; 2.3. The basis of the contract; 2.3. osnova ugovora;
2.4. forma, kur kërkohet me këtë kod apo 2.4. The form, when required by this code 2.4. forma, kada se to zahteva ovim
60 /997
me ligj të vecantë. or by a specific law. zakonikom ili posebnim zakonima.
3. Palët, pasi të dakordohen për elementet 3. The parties, after having agreed on the 3. Nakon što se dogovore o osnovnim
esenciale të kontratës, mund të vazhdojnë me essential elements of the contract, may elementima ugovora, stranke mogu nastaviti
marrëveshjen për elementet sekondare. continue with the agreement on the secondary sa sporazumom o sekundarnim elementima.
Megjithatë, në rast të dështimit për të arritur terms. However, in the event of a failure to Međutim, u slučaju neuspeha da se postigne
një marrëveshje për elementet e tilla, gjykata reach an agreement on such terms, the court sporazum o takvim elementima, sud će ih
do t’i përcaktojë ato duke pasur parasysh will determine them in the light of the rules odrediti na osnovu pravila o tumačenju
rregullat për interpretimin e kontratave. for the interpretation of the contracts. ugovora.

Koha dhe vendi i lidhjes së kontratës Time and place of conclusion of a contract Vreme i mesto zaključenja ugovora
1. Kontrata është e lidhur kur dhe në vendin 1. A contract is concluded when and at the 1. Ugovor je sklopljen kada i u mestu gde je
ku pala që ka bërë ofertën merr pranimin nga place where the party who made the offer stranka koja je pružala ponudu dobije
pala tjetër. receives the acceptance of the other party. prihvatanje od druge stranke.
2. Në rastin e pranimit me anë të 2. In the case of acceptance by means of 2. U slučaju prihvatanja ispunjavanjem,
përmbushjes, kontrata është e lidhur kur performance, the contract is concluded when ugovor je sklopljen kada obaveštenje o
njoftimi i fillimit të përmbushjes arrin te notice of commencement of performance početku ispunjavanja stigne kod ponuđača.
ofertuesi. Në qoftë se, me kërkesë të reaches the bidder. If, at the request of the Ukoliko, na zahtev ponuđača, usled prirode
ofertuesit, nga natyra e kontratës, për arsye të bidder, by the nature of the contract, or by the ugovora, zbog prakse koje su stranke
praktikave të cilat palët kanë përcaktuar virtue of practices which the parties have uspostavile između sebe, ili prema upotrebi,
ndërmjet tyre, ose sipas përdorimit, pala tjetër established between themselves, or by use, druga stranka može prihvatiti ponudu bez
mund të pranojë ofertën pa e njoftuar the other party may accept the bid without obaveštenja ponuđača, ugovor je sklopljen
ofertuesin, kontrata është lidhur kur fillon notifying the bidder, the contract is concluded kada počinje ispunjenje ponude.
përmbushja e ofertës. when the bid's performance begins.
61 /997
3. Në rastin e një kontratë të lidhur me mjete 3. In the case when a contract is concluded 3. U slučaju ugovora koji je sklopljen
elektronike, kontrata konsiderohet e lidhur në through electronic means, the contract is elektronskim putem, ugovor se smatra
vendin ku ofertuesi e ka selinë e regjistruar considered to be concluded at the place where sklopljenim u mestu gde ponuđač ima
ose vendin e tij të banimit. the bidder has his registered office or place of registrovano sedište ili njegovom
residence. prebivalištu.

Pëlqimi i palës së tretë Consent of a third party Saglasnost treće stranke
1. Në qoft se për lidhjen e një kontrate 1. If a third party's consent is required for the 1. Ako je za zaključenje ugovora potrebna
nevojitet pëlqimi i personit të tretë, ky pëlqim conclusion of a contract, such consent may be saglasnost trećeg lica, ova saglasnost se može
mund të jepet para lidhjes së kontratës, granted prior to the conclusion of the contract dati pre zaključenja ugovora, osim ako
përveç nëse me ligj nuk është paraparë unless otherwise foreseen by law. zakonom nije drugačije predviđeno.
ndryshe.
2. The consent of a third party must be given 2. Saglasnost treće stranke treba se dati u
2. Pëlqimi i palës së tretë duhet të jepet në in the form prescribed for the contract for propisanoj formi ugovora za koji se zahteva.
formën e përcaktuar të kontratës për të cilën which it is required.
kërkohet.
62 /997
Nënkapitulli III – Oferta Sub-chapter III - Offer Potpoglavlje III - Ponuda

Oferta Offer Ponuda
1. Oferta është një propozim i cili ka për 1. An offer is a proposal aiming to the 1. Ponuda je predlog koji ima za cilj
qëllim lidhjen e një kontrate. conclusion of a contract. zaključenje ugovora.
2. Propozimi përbën një ofertë nëse është 2. The proposal constitutes an offer if it is 2. Predlog predstavlja ponudu ako je
bërë për një ose më shumë persona të veçantë made to one or more persons and contains the učinjena za jednog ili više određenih lica i
dhe përmban elementet esenciale të kontratës. essential elements of the contract. sadrži osnovne elemente ugovora.
3. Një propozim i bërë për publikun dhe i cili 3. A proposal made to the public and which 3. Predlog koji je učinjen za javnost i koji
përmban elementet esenciale të kontratës do contains the essential elements of the contract sadrži osnovne elemente ugovora smatraće se
të konsiderohet si ofertë, nëse nuk rrjedh shall be considered as an offer, unless it is ponudom, ukoliko drugačije ne proizilazi iz
ndryshe nga rrethanat apo përdorimi. different from the circumstances or use. okolnosti ili upotrebe.

Ekspozimi i mallit Display of goods Izlaganje robe
Ekspozimi i mallit të etiketuar me çmim, dhe The display of goods labelled with a price, Izlaganje robe označene cenom, i predlog za
propozimi për furnizimin e mallrave nga and the proposal to supply goods from stock snabdevanje robe iz zaliha u naznačenoj ceni,
stoku me çmim të deklaruar, të bërë në një at a stated price made in a public koje je objavljeno u javnom oglasu, bilo
shpallje publike, qoftë me anë të advertisement, whether via broadcast, print, putem prenosa, štampe, telefona ili drugim
transmetimit, shtypit, me telefon ose mjete të telephone or any other means such as the sredstvima kao što je Internet, smatra se kao
tjera të tilla si interneti, trajtohet si një ofertë Internet, are treated as an offer until the stock ponuda dok se ne potroše zalihe robe, osim
deri kur stoku i mallrave nuk shpenzohet, of goods is exhausted, unless the ako okolnosti ili upotreba ne ukazuju na nešto
përveç nëse rrethanat apo përdorimi tregojnë circumstances or use indicate otherwise. drugo.
63 /997
ndryshe.

Katalogët dhe njoftimet tjera Catalogues and other notices Katalozi i druga obaveštenja
1. Dërgimi i katalogëve, i çmimoreve, 1. Catalogues, price lists, tariffs and other 1. Slanje kataloga, cenovnika, tarifa i drugih
tarifave dhe i njoftimeve të tjera, si dhe notices, as well as other announcements made obaveštenja, kao i oglasi koji se obavljaju
shpalljet e bëra me anë të shtypit, trakteve, in press, tracts, post, radio, television or any preko štampe, letaka, pošte, radija, televizije
postes, radios, televizionit ose në ndonjë other applicable electronic form, shall not be ili na bilo koji drugi odgovarajući elektronski
mënyrë tjetër të përshtatshme elektronike, deemed offers for the conclusion of a način, ne predstavljaju ponudu za zaključenje
nuk përbëjnë ofertë për lidhjen e kontratës, contract, but merely invitations to make an ugovora, već samo poziv da se sastavi
por vetëm ftesë që të bëhet oferta nën kushtet offer according to the announced conditions.. ponuda pod objavljenim uslovima.
e shpallura.
2. Megjithatë, dërguesi i thirrjeve të tilla do të 2. However, the sender of such calls shall be 2. Međutim, pošiljalac takvih poziva
përgjigjet për dëmin, të cilin do ta pësonte liable for the damage which the Bidder would odgovaraće za štetu, koju bi pretrpeo
ofertuesi, po qe se dërguesi pa ndonjë shkak incur, if the sender, without any reasonable ponuđač, ako pošiljalac bez nekog
të arsyeshëm nuk e ka pranuar ofertën e cause, has not accepted the Bidder's offer. opravdanog razloga nije prihvatio ponudu
ofertuesit. ponuđača.

Efekti i ofertës dhe i revokimit Effect of offer and withdrawal Dejstvo ponude i opoziva
1. Ofertuesi është i lidhur me ofertën, përveç 1. The offeror shall be bound by an offer, 1. Ponuđač je povezan sa ponudom, osim
nëse ofertuesi detyrimin e vet për ta mbajtur unless the offeror excluded the obligation to ukoliko je ponuđač isključio svoju obavezu
ofertën e ka përjashtuar, apo në qoftë se ky adhere to the offer or if such an exclusion da zadrži ponudu, ili ako to isključenje
përjashtim rrjedh nga rrethanat e rastit. follows from the circumstances of the proizlazi iz okolnosti slučaja.
transaction.
64 /997
2. Oferta mund të revokohet vetëm në qoftë 2. The offeror may only withdraw an offer if 2. Ponuda se može opozvati samo ako je
se i ofertuari e ka marrë revokimin përpara the addressee receives the withdrawal before ponuđač primio opoziv pre prijema ponude ili
marrjes së ofertës, apo njëkohësisht me të. receiving the offer or at the same time as istovremeno sa njom.
receiving the offer.

Vdekja ose paaftësia e një pale Death or incapacity of a party Smrt ili nesposobnost jedne stranke
Oferta nuk e humb efektin, në qoftë se vdekja The offer does not lose its effect if the death Ponuda ne gubi dejstvo ako je smrt ili
ose paaftësia e një pale ka lindur përpara or incapacity of a party has arisen before its nesposobnost jedne stranke nastupila pre
përpara pranimit të saj përveç nës qoftë se e admission unless the opposite results from njenog prihvatanja osim ako suprotno
kundërta rezulton nga qëllimi i palës, nga the purpose of the party, the habit or the proizilazi iz namere stranke, iz običaja ili
zakoni ose nga natyra e punës. nature of the work. prirode posla.
Nënkapitulli IV – Pranimi i ofertes Sub-chapter IV – Acceptance Potpoglavlje IV - Prihvatanje ponude

Pranimi i ofertës Acceptance Prihvatanje ponude
1. Oferta është e pranuar kur ofertuesi e merr 1. Acceptance is any statement or conduct 1. Ponuda je prihvaćena kada ponuđač primi
deklaratën e të ofertuarit se e pranon ofertën. which indicates the addressee’s assent to the izjavu ponuđenog da prihvata ponudu.
offer.
2. Heshtja ose mosveprimi nga ana e të 2. The addressee’s silence or inactivity does 2. Ćutanje ili ne delovanje ponuđenog ne
ofertuarit nuk përbën pranim. Megjithatë, në not in itself amount to acceptance. However, predstavlja prihvatanje. Međutim, ako je
qoftë se i ofertuari është i detyruar që mos të if the addressee was obliged to not remain ponuđač dužan da ne ćuti ili da ostaje
mbetet i heshtur ose joaktiv në pajtim me silent or inactive pursuant to the law or by neaktivan, u skladu sa zakonom ili
65 /997
ligjin ose me marrëveshje ndërmjet palëve, në agreement between the parties, by virtue of sporazumom između stranaka, na osnovu
bazë të praktikave të cilat palët i kanë practices which the parties have established praksi koje su stranke odredile između sebe
përcaktuar ndërmjet tyre ose me përdorim, between themselves or of usages, the silence ili upotrebom, ćutanje ili ne delovanje
heshtja apo mosveprimi i të ofertuarit përbën or inactivity of the addressee amounts to ponuđenog predstavlja prihvatanje.
pranim. acceptance.
3. Pa rënë ndesh me nenin 105 të këtij libri 3. Without prejudice to Article 105 of this 3. Bez prejudiciranja člana 105. ove knjige,
çdo klauzolë në një ofertë ku heshtja ose Book, any clause in an offer whereby the svaka klauzula u ponudi, gde ćutanje ili ne
mosveprimi i pranuesit do të interpretohet si silence or inaction of the addressee will be delovanje ponuđenog će se tumačiti kao
pranim i ofertës është e paefektshme. construed as acceptance of the offer shall be prihvatanje ponuda, je neefikasno.
ineffective,

Kontrata e detyrueshme vetëm për Mandatory contract only for Ugovor koji je obavezujući samo za
ofertuesin the offeror ponuđača
Oferta për lidhjen e një kontrate që krijon An offer for the conclusion of a contract that Ponuda za zaključenje ugovora koji stvara
detyrime vetëm për ofertuesin është e creates obligations only for the bidder is obaveze samo za ponuđača je nepovratna čim
pakthyeshme menjëherë pasi që vjen në irrevocable as soon as it comes to the dođe do saznanja ponuđenog. Ovaj poslednji
dijeni të të ofertuarit. Ky i fundit mund ta knowledge of the addressee. The latter can može da odbije ponudu u roku koji je
refuzojë ofertën brenda afatit të kërkuar për reject the offer within the time required by predviđen po prirodi ugovora ili upotrebe. U
nga natyra e kontratës ose për nga përdorimi. the nature of the contract or by use. In the nedostatku takvog odbijanja, ugovor se
Në mungesë të refuzimit të tillë, kontrata absence of such rejection the contract is smatra zaključenim.
konsiderohet e lidhur. deemed concluded.
66 /997
Forma e ofertës Form of offer Forma ponude
1. Oferta e kontratës për lidhjen e së cilës 1. The contract offer for which the law 1. Ponuda ugovora za čije zaključivanje
ligji kërkon formë specifike e detyron requires a specific form obligates the bidder zakon zahteva specifična forma obavezuje
ofertuesin vetëm po qe se është bërë në këtë only if it is done in this form. ponuđača samo ukoliko je urađena na ovaj
formë. način.
2. Ky rregull vlen edhe për pranimin e 2. This rule shall also apply to the acceptance 2. Ovo pravilo važi i za prihvatanje ponude.
ofertës. of the offer.

Afati i fundit për pranim Deadline for acceptance Krajnji rok za prihvatanje
1. Pranimi i një oferte është efektiv vetëm 1. Acceptance of an offer is effective only if 1. Prihvatanje ponuda je efefektivno samo
nëse i dorëzohet ofertuesit brenda kohës së it is submitted to the Bidder within the time ako se ponuđaču dostavi u roku koji odredi
përcaktuar nga ofertuesi, apo si kërkohet nga determined by the Bidder, or as required by ponuđač, ili kako zahteva priroda ugovora ili
natyra e kontratës ose sipas përdorimit. the nature of the Contract or by use. prema upotrebi.
2. Një pranim i vonshëm është megjithatë 2. Subsequent acceptance is however 2. Kasno prihvatanje je ipak delotvorno
efektiv nëse ofertuesi menjëherë njofton palë effective if the Bidder immediately notifies ukoliko ponuđač odmah obavesti drugu
tjetër se është trajtuar si një pranim i the other party that it has been treated as an stranku da je ponuda tretirana kao efikasno
efektshëm. effective admission. prihvatanje.
3. Në qoftë se është e qartë nga dokumenti 3. If it is evident from the document 3. Ako je jasno iz dokumenta koji sadrži
që përmban pranimin me vonesë i cili po të containing a late acceptance that it would kasno prihvatanje koji kada bi stigao do
kishte arritur tek ofertuesi në kohën e duhur, have reached the offer or in due time had ponuđača u dogledno vreme, kada ne bi bilo
po të mos kishte pasur vonesa në dërgimin e there been no delays in its transmission, the kašnjenja u njegovoj dostavi, prihvatanje sa
tij, pranimi me vonesë është pranim efektive, late acceptance is effective as an acceptance, zakašnjenjem je efektivno prihvatanje, osim
përveç nëse ofertuesi menjëherë njofton palën unless the bidder immediately gives notice to ako ponuđač odmah obaveštava drugu stranu
67 /997
tjetër se ai e konsideron ofertën e tij si the other party that he considers his offer as da on smatra njegovu ponudu kao
joefektive. ineffective. neefektivnom.

Pranimi i ofertës me propozimin për Acceptance with different or additional Prihvatanje ponude sa predlogom za
ndryshim terms izmenu
1. Pranimi i cili deklaron apo nënkupton 1. Acceptance which declares or implies 1. Prihvatanje u kojem se navode ili
shtesa apo ndryshime të cilat në thelb additions or changes that substantially alter podrazumevaju dopune ili izmene koje
ndryshojnë kushtet e ofertës konsiderohet si the terms of the bid is considered as a new znatno menjaju uslove ponude smatraju se
ofertë e re. offer. novom ponudom.
2. Nëse shtesat apo modifikimet e 2. If the additions or modifications stated or 2. Ako navedene ili podrazumevane izmene
deklaruara ose të nënkuptuara nga një pranim implied by an acceptance do not substantially ili dopune iz prihvatanja ne menjaju bitno
nuk ndryshojnë në mënyrë thelbësore kushtet alter the terms of the offer, the additional or uslove ponude, dodatni ili drugi uslovi
e ofertës, kushtet shtesë ose të ndryshme different terms become part of the contract, postaju deo ugovora, osim ako ponuda
bëhen pjesë e kontratës, përveç nëse oferta unless the offer expressly limits acceptance to izričito ograničava prihvaćanje uslova
shprehimisht kufizon pranimin e kushteve të the terms of the offer or if the bidder objects ponude ili ako ponuđač odmah podnese
ofertës apo nëse ofertuesi menjëherë paraqet immediately. prigovor.
kundërshtim.
3. Shtesat apo ndryshimet në lidhje me 3. Additions or modifications relating to the 3. Dopune ili promene o ceni, plaćanju,
çmimin, pagesën, cilësinë dhe sasinë e price, payment, quality and quantity of kvalitetu i kvantitetu učinka, mestu i vremenu
performancës, vendin dhe kohën e dorëzimit, performance, place and time of delivery, dostave, obimu odgovornosti jedne stranke
shtrirjen e përgjegjësisë së njërës palë ndaj extent of one party’s liability to the other or prema drugoj ili rešavanju nesporazuma
tjetrës ose zgjidhjen e mosmarrëveshjeve the settlement of disputes are considered to smatraju se da značajno menjaju uslove
konsiderohen se në mënyrë thelbësore alter the terms of the offer substantially. ponude.
ndryshojnë kushtet e ofertës
68 /997
KAPITULLI III – CHAPTER III – POGLAVLJE III –
PARAKONTRATA PRE-CONTRACT PREDUGOVOR

Nocioni i parakontratës Definition of pre-contract Pojam predugovora
1. Parakontrata është kontratë në bazë të së 1. Pre-contract is a contract under which the 1. Predugovor je ugovor prema kojem stranke
cilës palët marrin përsipër detyrimin për ta parties assume the obligation to conclude the se obavezuju za zaključivanje glavnog
lidhur kontratën kryesore në të ardhmen. main contract in the future. Pre-contract may ugovora u budućnosti. Predugovor može
Parakontrata mund të bëhet e detyrueshme be mandatory for one or both parties. postati obavezujući prema jednoj ili prema
për njërën ose të dyja palët. obeju strankama.
2. Parakontrata obligon në qoftë se i përmban 2. The pre-contract shall contain the essential 2. Predugovor obavezuje ako sadrži osnovne
elementet esenciale të kontratës kryesore. elements of the definitive contract. elemente glavnog ugovora.

Forma e parakontratës Pre-contract form Forma predugovora
Dispozitat mbi formën e kontratës kryesore Provisions on the form of the main contract Odredbe o formi glavnog ugovora važe i za
vlejnë edhe për parakontratën, në qoftë se are also valid for the pre-contract, if the predugovor, ako je predviđens forma uslov za
forma e parashikuar është kusht i foreseen form is a condition of the contract's valjanost ugovora.
vlefshmërisë së kontratës. validity.
69 /997
Afati kohor Deadline Vremenski rok
1. Parakontrata përcakton afatin kohor për 1. The pre-contract shall stipulate the 1. Predugovor određuje vremenski rok za
lidhjen e kontratës kryesore. Në qoftë se nuk deadline for the conclusion of the definitive zaključivanje glavnog ugovora. Ako ne
ka afat kohor të përcaktuar, ose nëse pala e contract. If no deadline is stipulated, or the postoji određeni vremenski rok, ili ako
cila e ka të drejtën për ta vendosur afatin party entitled to set it under the pre-contract stranka koja ima pravo određivanja
kohor në parakontratë nuk e vendosë atë datë, fails to do so, an appropriate deadline for vremenskog roka u predugovoru ne odredi taj
gjykata do të vendosë një afat të përshtatshëm performance is set by the court, failing an datum, sud će odrediti odgovarajući
kohor për kryerje, pasi që marrëveshja mes agreement between the parties. vremenski rok za obavljanje, nakon što
palëve dështon. sporazum između stranaka ne uspe.
2. Afati për lidhjen e kontratës kryesore nuk 2. The deadline for the conclusion of the 2. Rok za zaključivanje glavnog ugovora ne
konsiderohet i domosdoshëm, përveç kur definitive contract shall not be deemed smatra se neophodnim, osim ako se drugačije
rrjedh ndryshe nga qëllimi i palëve ose nga essential, unless it is different from the izražava iz namere stranaka ili prirode
natyra e kontratës. intention of the parties or the nature of the ugovora.
contract.
3. Nëse pala nuk vepron në përputhje me 3. If a party fails to comply with the 3. Ako stranka ne postupi u skladu sa
detyrimin për ta lidhur kontratën kryesore, obligation to conclude the main contract, the obavezom za zaključivanje glavnog ugovora,
pala tjetër mund të kërkojë nga gjykata që të other party may request the court to order the druga stranka može zahtevati od suda da
urdhërojë palën tjetër ta lidhë kontratën other party to enter into the main contract nalaže drugoj stranci da zaključi glavni
kryesore gjer në një afat kohor. within an appropriate deadline. ugovor do određenog vremenskog roka.
4. E drejta e paraparë në paragrafin 3 4. The right provided for in paragraph 3 shall 4. Pravo predviđeno u stavu 3. ističe šest (6)
skadon gjashtë (6) muaj nga kalimi i afatit expire six (6) months from the lapse of the meseci od isteka propisanog roka za
kohor të përcaktuar për lidhjen e kontratës deadline set for the conclusion of the main zaključivanje glavnog ugovora.
kryesore. contract.
70 /997
Kapitulli IV– Objekti Chapter IV - Object Poglavlje IV – Predmet

Objekti i detyrimit kontraktues Object of the contractual obligation Predmet ugovorne obaveze
1. Detyrimi kontraktues mund të përbëhet 1. A contractual obligation may consist of 1. Ugovorna obaveza se može sastojati od
nga dhënia, veprimi, mosvperimi ose durimi. giving, acting, non-execution or endurance. davanja, delovanja, ne delovanja ili strpljenja.
2. Detyrimi duhet të jetë i mundshëm, i 2. Obligation should be possible, permissible, 2. Obaveza treba da bude moguća,
lejueshëm, i caktuar ose i caktueshëm. fixed or definable. dozvoljena, određena ili odrediva.

Kontrata nule Null contract Ništavi ugovor
Kontrata është nule, kur objekti i detyrimit A contract shall be null if the subject of the Ugovor je ništavi kada je predmet obaveze
është absolutisht i pamundur, i palejueshëm, i obligation is absolutely impossible, unlawful, apsolutno nemoguć, nedozvoljen, neodređen
pacaktuar ose i cili nuk mund të caktohet. unspecific or unspecifiable. ili se ne može odrediti.

Kushti shtyrës Subsequent possibility Odložni uslov
Kontrata e lidhur nën kushtin shtyrës ose me A contract concluded with a suspensive Ugovor zaključen pod odložnim uslovom ili
afat kohorë, është e vlefshme në qoftë se condition or deadline shall be valid if the u vremenskom roku je važeći ako je predmet
objekti i detyrimit i cili në fillim ishte i object of the obligation, having initially been obaveze koji je u početku bio nemoguć
pamundur është bërë i mundur para realizimit impossible, becomes possible before the postao moguć pre izvršenja uslova ili isteka
të kushtit apo skadimit të afatit. condition is completed or before the deadline roka.
71 /997
expires.

Objekti i palejueshëm Unlawful object Nedozvoljeni predmet
Objekti i një detyrimi është i palejueshëm në The object of an obligation shall be deemed Predmet obaveze je nedozvoljen ako je u
qoftë se është në kundërshtim me dispozitat unlawful if it is contrary to mandatory suprotnosti sa obavezujućim odredbama,
urdhëruese,, me rendin publik dhe me doket e provisions, public order and good custom. javnim redom i dobrim običajima.
mira.

Kur objekti i detyrimit është When the object of an obligation is Kada predmet obaveze
i caktueshëm specifiable je odrediv
1. Objekti i detyrimit është i caktueshëm në 1. The object of an obligation shall be 1. Predmet obaveze je odrediv ako ugovor
qoftë se kontrata përmban të dhënat me deemed specifiable if the contract contains sadrži podatke pomoću kojih se može
ndihmën e të cilave mund të caktohet objekti, information with which it is possible to odrediti predmet, ili ako su stranke prepustile
apo nëse palët ia kanë lënë personit të tretë që specify the object, or if the parties have left it trećem licu da odredi predmet.
ta caktojnë objektin. to a third person to specify the object.
2. Në qoftë se ky person i tretë nuk dëshiron 2. If such third person does not want or 2. Ako ovo treće lice ne želi ili ne može
apo nuk mund ta caktojë objektin e detyrimit, cannot specify the subject of the obligation, odrediti predmet obaveze, ugovor je
kontrata është absolutisht nule. the contract shall be absolutely null. apsolutno ništav.
72 /997
KAPITULLI V– BAZA CHAPTER V – CAUSE POGLAVLJE V - OSNOVA

Baza e lejueshme Lawful cause of contract Dozvoljena osnova
1. Secili detyrim kontraktues duhet të ketë 1. A contract must have a lawful cause. 1. Svaka ugovorna obaveza treba imati
bazën e lejueshme. dozvoljenu osnovu.
2. Baza është i palejueshme nëse është në 2. The cause is unlawful if it is contrary to 2. Osnova je nedozvoljena ako je u
kundërshtim me dispozitat urdhëruese, rendin mandatory provisions, public order, or good suprotnosti sa nalogodavnim odredbama,
publik ose doket e mira. custom. javnim redom ili dobrim običajima.
3. Nëse nuk provohet ndryshe, prezumohet se 3. Unless proved otherwise, it shall be 3. Ukoliko se suprotno ne dokaže,
çdo kontratë ka bazë të lejueshme. presumed that each contract has a lawful pretpostavlja se da svaki ugovor ima
cause. dozvoljenu osnovu.
4. Në rast se nuk ka bazë ose baza është e 4. If there is no cause or the cause is 4. Ako nema osnova ili je osnova
palejueshme, kontrata është absolutisht i unlawful, the contract is null. nedozvoljena, ugovor je apsolutno nevažeći.
pavlefshme.

Motivet për lidhjen e kontratës Motives for concluding a contract Motivi za zaključenje ugovora
1. Motivet nga të cilat është lidhur kontrata 1. The motives out of which a contract is 1. Motivi zbog kojih je zaključen ugovor ne
nuk ndikojnë në plotfuqishmërinë e saj. concluded shall not affect its validity. utiču na njegovu pravosnažnost.
2. Megjithatë, ne qoftë se motivi i paligjshëm 2. If an unlawful motive had a significant 2. Međutim, ako je nezakonit motiv
73 /997
ka ndikuar esencialisht që një nga effect on the decision by one of the značajno uticao da jedna od ugovornih
kontraktuesit të vendosë lidhjen e kontratës contracting parties to conclude the contract stranaka odluči o zaključivanju ugovora i ako
dhe në qoftë se kontraktuesi tjetër e ka ditur and the other contracting party knew or je druga ugovorna stranka znala ili je trebala
ose është dashur ta dinte atë motiv, kontrata should have known of such motive the znati taj motiv, ugovor će biti ništav.
do të jetë nule. contract shall be null.
3. Kontrata pa shpërblim është gjithashtu 3. A gratuitous contract shall also be null 3. Ugovor bez naknade je takođe ništav
nule kur kontraktuesi tjetër nuk ka ditur se when the contracting party did not know that kada druga ugovorna stranka nije bila
motivi i paligjshëm ka pasur ndikim të madh an unlawful motive had a significant effect on upoznata da je nezakonit motiv imao veliki
në vendimin e palës tjetër kontraktuese. the decision by the other contracting party. uticaj na odluku druge ugovorne stranke.
KAPITULLI VI – FORMA E CHAPTER VI – CONTRACT POGLAVLJE VI - FORMA

KONTRATËS FORM UGOVORA

Joformaliteti i kontratës Informality of contract Neformalnost ugovora
1. Lidhja e kontratës nuk i nënshtrohet asnjë 1. No particular form shall be required for the 1. Zaključenje ugovora ne podleže nikakvoj
forme, përveç nëse me ligj është rregulluar conclusion of a contract, unless otherwise formi, osim ako je drugačije propisano
ndryshe. provided by law. zakonom.
2. Kontrata mund të ndryshohet ose të 2. A contract may be modified or terminated 2. Ugovor se može menjati ili raskinuti
ndërpritet thjesht me marrëveshje të palëve, by the mere agreement of the parties, except jednostavno sporazumom stranaka, osim ako
përveç kur forma specifike kërkohet me ligj. when a specific form is required by law. se zakonom zahteva specifična forma.
74 /997
Forma e kërkuar me ligj Form required by law Forma u skladu sa zakonom
1. Kur ligji kërkon një formë të veçantë për 1. When the law requires a specific form to 1. Kada zakon zahteva posebnu formu za
lidhjen e kontratës, kërkesa e tillë vlen për të conclude a contract, such requirement applies zaključenje ugovora, takav zahtev se odnosi
gjitha modifikimet e mëvonshme në kontratë. to all subsequent modifications to the na sve naknadne izmene ugovora.
contract.
2. Kontrata mund të zgjidhet nga palët vetëm 2. A contract may only be terminated by the 2. Ugovor se može raskinuti od stranaka
në të njëjtën formë të paraparë me ligj për parties in the same form required by law for samo u istoj formi kao što je propisano
lidhjen e saj. its conclusion. zakonom o njegovom zaključenju.
3. Kontratat duhet të hartohen në formën e 3. Contracts must be drafted in the form of 3. Ugovori se trebaju izraditi u formi javno
akteve noteriale në rastet e parapara me ligj. notary acts in the cases provided by law. beležničkih akata u slučajevima propisanim
zakonom.

Forma e kontraktuar Agreed form Ugovorena forma
1. Palët kontraktuese mund të merren vesh, 1. Contracting Parties may agree that a 1. Ugovorne stranke mogu se sporazumeti,
që forma e veçantë të jetë kusht për special form shall be a condition for the da određena forma bude uslov za valjanost
vlefshmërinë e kontratës së tyre. validity of their contract. njihovog ugovora.
2. Kontrata për lidhjen e së cilës është 2. The special form of contract may be 2. Ugovor za zaključivanje koje je
kontraktuar forma e veçantë mund të selected, supplemented or otherwise amended ugovorena posebna forma, može se izabrati
zgjidhet, të plotësohet ose të ndryshohet në in any other way by an informal agreement. da se izmeni i dopuni, na bilo koji način čak i
ndonjë mënyrë tjetër edhe me marrëveshje preko neformalnog dogovora.
joformale.
75 /997
3. Në qoftë se palët kontraktuese kanë 3. If the contracting parties have provided the 3. Ako su ugovorne stranke predvidele
parashikuar formën e caktuar vetëm për të form designated solely to provide proof of the određena formu samo da bi obezbedili dokaz
siguruar provën për lidhjen e kontratës së conclusion of their contract or to achieve za zaključivanje njihovog ugovora, ili da se
tyre, ose për të arritur diçka tjetër, kontrata something else, the contract shall be deemed postigne nešto drugo, ugovor se smatra
konsiderohet e lidhur kur të jetë arritur to have been concluded when the consent to zaključenim kada se postigne saglasnost o
pëlqimi për përmbajtjen e saj, ndërsa për its content has been reached. While for the njegovom sadržaju, a za ugovorne stranke je
kontraktuesit ka lindur në të njëjtën kohë contractor is the obligation to give the u isto vreme obaveza da ugovoru daju
detyrimi që kontratës tì japin formën e contract the foreseen form. predviđenu formu.
parashikuar.
Neni 122 Član 122

Sanksioni për mungesë të formës së Article 122 Sankcija zbog nedostatka potrebne forme
nevojshme Sanction for lack of necessary form
1. Përveç nëse me ligj nuk është paraparë 1. Ako zakonom nije drugačije predviđeno,
ndryshe, kontrata e cila nuk është lidhur në 1. Unless the law provides otherwise, a ugovor koji nije zaključen u formi
formën e përcaktuar me ligj është nule. contract which is not concluded in the form propisanim zakonom je nevažećim.
prescribed by law is null.
2. Kur palët pajtohen se kontrata duhet të 2. Ako se stranke slažu da se ugovor treba
lidhet në formë të veçantë, prezumohet se 2. When the parties agree that the contract zaključiti u posebnoj formi, pretpostavlja se
kontrata nuk është menduar të jetë ligjërisht e must be concluded in a specific form, it shall da ugovor nije zamišljen da bude pravno
detyrueshme përveç nëse është në atë formë be presumed that the contract is not intended obavezujući, osim ako je u toj formi.
to be legally binding unless it is in that form.
Neni 123 Član 123

Dyshimet mbi plotësinë e dokumentit Article 123 Sumnje o potpunosti dokumenta
Doubts over completeness of document
1. Në qoftë se kontrata është lidhur në 1. Ako je ugovor zaključen u posebnoj
formë të veçantë, si në bazë të ligjit ashtu 1. If a contract is concluded in a special formi, kao u skladu sa zakonom i u skladu sa
edhe në bazë të vullnetit të palëve, vlen form either pursuant to law or at the will of voljom stranaka, važeće je samo ono što je
vetëm ajo që është shprehur në këtë formë. the parties only that which is expressed in izraženo u ovoj formi.
76 /997
such form shall apply.
2. Do të jenë të vlefshme ujditë e 2. Biće važeći istovremeni usmeni dogovori
njëkohshme gojore për elementet sekondare 2. Simultaneous verbal agreements on za sekundarne elemente za koje se u
për të cilat në kontratën formale nuk është accessory points about which nothing is formalnom ugovoru ništa ne govori, ako nisu
thënë asgjë, në qoftë se nuk janë në mentioned in the formal contract shall be u suprotnosti sa njenim sadržajem, ili ako
kundërshtim me përmbajtjen e saj, apo nëse valid if not in contravention of the content nisu u suprotnosti sa svrhom za koju je
nuk janë në kundërshtim me qëllimin për të thereof or in contravention of the purpose for predviđena određena forma.
cilin është parashikuar forma. which the form is prescribed.
3. Istovremeni usmeni dogovori koji
3. Marrëveshjet e njëkohshme gojore që i 3. Subsequent simultaneous verbal smanjuju ili olakšavaju obaveze jedne ili
zvogëlojnë ose i lehtësojnë detyrimet e njërës agreements to reduce or alleviate the obeju stranaka, su takođe važeći, ako je
ose të të dy palëve, janë gjithashtu të obligation of either or both of the parties shall posebna forma predviđen samo u interesu
vlefshme,në qoftë se forma e veçantë është also be valid if the special form is prescribed ugovornih stranaka.
parashikuar vetëm në interesin e palëve solely in the interest of the contracting
kontraktuese. parties.
Neni 124 Član 124

Përpilimi i dokumentit Article 124 Sastavljanje dokumenta
Drafting of document
1. Kur për lidhjen e kontratës nevojitet 1. Kada je za zaključenje ugovora potrebno
përpilimi i dokumentit, kontrata është e 1. When the drafting of a document is izraditi dokumenat, ugovor je zaključen kada
lidhur kur dokumentin ta nënshkruajnë të required to enter into a contract, the contract se dokument potpiše od svih osoba koja se
gjithë personat që detyrohen prej saj. is considered concluded when the document obavezuju njime.
is signed by all parties.
2. Kontraktuesi që nuk di të shkruajë do të 2. Ugovorna stranka koja ne zna pisati,
vë shenjën e gishtit në dokument të vërtetuar 2. A contracting party who does not know to staviće svoj otisak prsta na dokumentu koji je
nga dy dëshmitarë ose nga gjykata apo write on his own (illiterate) shall sign by potvrđen od dva svedoka ili od strane suda ili
ndonjë institucion tjetër. placing his fingerprint on the document, to be bilo koje druge institucije.
verified by two witnesses, the court, or
another authoritative institution.
3. Për lidhjen e kontratës dypalëshe 3. Za zaključivanje bilateralnog ugovora
mjafton që të dy palët ta nënshkruajnë një 3. For the conclusion of bilateral contract, it dovoljno je da obe stranke potpišu
77 /997
dokument ose që secila prej palëve të is sufficient that both parties sign a dokumenat ili da svaka od stranka potpiše
nënshkruajë kopjen e dokumentit të destinuar document, or that each party signs a copy of a primerak dokumenta koja je namenjena
palës tjetër. document destined for the other party. drugoj stranci.
4. Kërkesa e formës me shkrim është e 4. The requirement of written form is met if 4. Zahtev pismene forme je ispunjen,
përmbushur, në qoftë se palët këmbejnë letra the parties exchange letters or agree through ukoliko stranke razmenjuju pisma ili se
ose merren vesh me ndonjë mjet tjetër që e other means that enable both the content and sporazumevaju preko nekog drugog sredstva
bënë të mundur që me siguri të përcaktohet the person who made the statement(s) be koji omogućuju da se sigurno utvrdi sadržaj i
përmbajtja dhe personi, i cili e ka dhënë established with certainty. licea koje je dalo izjavu.
deklaratën.
5. Në qoftë se me ligj shprehimisht nuk 5. If the law does not provide otherwise, the 5. Ako zakon izričito ne navodi drugačije,
caktohet ndryshe, forma me shkrim form in writing may be replaced by electronic pismena forma se zamenjuje i sa izjavama
zëvendësohet edhe me deklarata me mjete means, for which the provisions of the special koje su date elektronskim putem, za koje se
elektronike, për të cilat zbatohen dispozitat e law shall apply. primenjuju odredbe posebnih zakona.
ligjit të veçantë.

Përmbushja e kontratës të cilës i mungon Performance of contract lacking the Ispunjenje ugovora kojem nedostaje
forma e kërkuar required form odgovarajuća forma
1. Kontrata për të cilën ligji ka paraparë 1. A contract for which a particular form is 1. Ugovori za koje je zakon predvideo
formë të veçantë do të konsiderohet e required by law shall be deemed valid even if posebnu formu smatraće se važećim iako nisu
vlefshme edhe nëse nuk është lidhur në not concluded in such form where the parties zaključeni u takvoj formi, kada stranke u
formën e tillë, kur palët plotësisht fully perform the obligations arising from the potpunosti ispunjavaju obaveze koje proističu
përmbushin detyrimet që rrjedhin nga contract. iz ugovora.
kontrata.
2. Dispozita e paragrafit 1 nuk do të 2. The provision of paragraph 1 shall not 2. Odredba stava 1. ne primenjuju se ako
zbatohet nëse një kontrate i mungon forma apply if a contract lacks the notarial form ugovor nema javno beležnička forma koja je
noteriale e paraparë me ligj. required by law. propisana zakonom.
78 /997
KAPITULLI VII– ELEMENTET CHAPTER VII – ACCIDENTAL POGLAVLJE VII - SLUČAJNI
AKSIDENTALE ELEMENTS ELEMENTI
Nënkapitulli I - Kushtet Sub-chapter I – Conditions Potpoglavlje I - Uslovi

Kushtet dhe efektet e tyre Conditions and their effects Uslovi i njihovo dejstvo
1. Kontrata quhet e lidhur me kusht, në 1. A contract shall be deemed to have been 1. Ugovor se zove zaključenim, ukoliko
qoftë se krijimi ose shuarja e saj varen nga concluded under a condition if its initiation or njegovo stvaranje i prestanak zavisi od
një ngjarje e ardhme e pasigurt. termination is dependent on an uncertain neizvesnog budućeg događaja.
event.
2. Në qoftë se kontrata lidhet nën kusht 2. If a contract is concluded under a 2. Ako se ugovor zaključuje odložnim
shtyrës dhe kushti plotësohet, efekti i suspensive condition and the condition is uslovom i uslov se ispuni, dejstvo ugovora
kontratës fillon që nga lidhja e saj, përveç fulfilled the contract shall take effect from the počinje od samog njegovog zaključivanja,
nëse me ligj parashihet ndryshe, natyra e moment of conclusion, unless foreseen osim ako nije drugačije predviđeno zakonom,
kontratës ose vullneti i palëve del të jetë otherwise by law, the nature of the contract or ili se ispostavi da je priroda ugovora ili volja
ndryshe. the parties’ intention. stranaka drugačija.
3. Në qoftë se kontrata lidhet nën kushtin 3. If a contract is concluded under a 3. Ako se ugovor zaključi pod uslovom
zgjidhjës, kontrata pushon të vlejë në qoftë se dissolving condition, the contract shall cease ukidanja, ugovor prestaje da važi ako je
ky kusht plotësohet. to be valid if the condition is fulfilled. ispunjen ovaj uslov.
4. Kushti konsiderohet se është realizuar, 4. A condition shall be deemed to have 4. Uslov se smatra ispunjenim, ako
në qoftë se realizimi i tij, në kundërshtim me been fulfilled if in contravention of the njegovo izvršenje, suprotno poštenju,
ndershmërinë, e parandalon pala në dëm të principle of fairness the party upon whom the sprečava stranka na čiju je štetu određen, a
së cilës është caktuar, ndërsa konsiderohet burden was defined prevents it from being smatra se da nije ispunjen ako njegovo
se nuk është plotësuar në qoftë se realizimi i realised, and shall be deemed not to have izvršenje, suprotno savesnosti i poštenju,
tij, në kundërshtim me ndërgjegjshmërinë dhe been fulfilled if in contravention of the uzrokuje stranka na čiju je korist određen.
ndershmërinë, e shkakton pala në dobi të së principle of conscientiousness and fairness
79 /997
cilës është caktuar. the party for whom the benefit was defined
causes it to be realised.

Efekti prapaveprues Retrospective effect Retroaktivno dejstvo
Nëse në përputhje me përmbajtjen e kontratës If according to the content of the contract, the Ako u skladu sa sadržajem ugovora posledice
pasojat që krijohen me përmbushjen e një consequences that are created with the koje proizilaze ispunjenjem određenog uslova
kushti kanë efekt që nga një moment më i fulfilment of condition have an effect from an imaju dejstvo od nekog pređašnjeg trenutka,
hershëm kohor, atëherë, në rast të earlier period, in the event of the fulfilment of dakle, u slučaju ispunjenja ovog uslova,
përmbushjes së këtij kushti, pjesëmarrësit the present condition, participants are obliged učesnici su dužni da omoguće jedni drugima
janë të detyruar që tì mundësojnë njëri tjetrit to enable to each other what has been enabled ono što bi oni omogućili, ako bi posledice
atë që do të kishin mundësuar, sikur pasojat to them, also as if the consequences have nastale u nekom ranijem trenutku.
të kishin lindur në çastin më të hershëm arisen at an earlier moment.
kohorë.

Kushti i palejueshëm ose i pamundur Unlawful or impossible condition Nedozvoljen ili nemoguć uslov
1. Kontrata me kusht shtyrës ose zgjidhës e 1. A contract subject to a suspensive or 1. Ugovor pod odložnim ili ukidajućim
cila është në kundërshtim me dispozitat dissolving condition which is contrary to uslovom koji je u suprotnosti sa
urdhëruese, rendin publik dhe doket e mira mandatory provisions, public order and good obavezujućim odredbama, javnim redom i
është nule. custom shall be null. dobrim običajima je ništav.
2. Kontrata e lidhur nën kusht të 2. A contract concluded under an impossible 2. Ugovor koji su zaključeni pod
pamundshëm shtyrës është e pavlefshme, suspensive condition shall be null; an nemogućim odložnim uslovom je nevažeći, a
ndërsa kushti i pamundshëm zgjidhës impossible dissolving condition shall be nemogući uslov ukidanja se smatra
konsiderohet i paqenë. deemed non-existent. nepostojećim.
80 /997
Sigurimi i të drejtës kushtëzuese Securing of conditioned right Obezbeđivanje uslovnog prava
Në qoftë se kontrata është e lidhur me kusht If a contract is concluded under a suspensive Ako je ugovor vezan preko odložnih uslova,
shtyrës, kreditori, e drejta e të cilit është condition the creditor whose right is poverilac čije je pravo uslovljeno, može
kushtëzuar, mund të kërkojë sigurimin conditioned may request appropriate securing zahtevati odgovarajuće obezbeđivanje ovog
përkatës të kësaj të drejte në qoftë se of the right, if the exercise thereof is prava ako je ugroženo njegovo izvršenje.
realizimi i saj është rrezikuar. endangered.

Mbrojtja e së drejtës së kushtëzuar Protection of conditional right Zaštita uslovnog prava
1. Përfituesi nga puna juridike e lidhur nën 1. The beneficiary of the legal affair 1. Korisnik pravnih poslova zaključenih
kushtin shtyrës, në rast të përmbushjes së concluded under the delayed condition, may odložnim uslovom, u slučaju ispunjenja ovog
këtij kushti, mund të kërkojë shpërblimin e in the event of the fulfilment of the condition uslova može zahtevati nadoknadu štete od
dëmit nga pala tjetër, në qoftë se para seek the compensation of damage from the druge stranke, ako je pre ispunjenja uslova
përmbushjes së kushtit me fajin e saj e ka other party if before the fulfilment of svojom krivicom onemogućila ili ograničila
pamundësuar ose kufizuar të drejtën e cila condition with his fault he has prevented or pravo koje zavisi od ovog uslova.
varet nga ky kusht. limited the realisation of the right deriving
from this condition.
2. Në rast të kontratës së lidhur nën kushtin 2. In case of the contract entered into under 2. U slučaju ugovora zaključenog pod
zgjidhës, të njëjtën të drejtë dhe nën të njëjtat the termination condition, he/she in favour of uslovom ukidanja, ista prava i pod istim
kushte e ka ai në dobi të të cilit rikthehet whom the previous legal situation is restored uslovima ima on u čiju se korist vraća
gjendja e mëhershme juridike. enjoys the same right. prethodno pravno stanje.
81 /997
Pavlefshmëria e disponimeve gjatë Invalidity of availability during the Ništavnost raspoloživosti tokom trajanja
kohëzgjatjes së kushtit duration of the condition uslova
1. Nëse dikush e ka në dispozicion një 1. If someone has in his availability the 1. Ako neko ima na raspolaganju objekat
objekt nën kushtin shtyrës, atëherë çdo object under the suspensive condition, then pod odložnim uslovom, onda svako drugo
dispon tjetër i supozuar, para plotësimit të every other availability which is assumed navodno raspolaganje, pre ispunjavanja
kushtit, bëhet e pavlefshëm në momentin e before the fulfilment of a condition becomes uslova, postaje nevažeće u trenutku
plotësimit të kushtit, për aq sa disponimi do null at the moment of the fulfilment of ispunjavanja uslova, za onoliko koliko bi
të pengonte ose dëmtonte arritjen e qëllimit condition, as far as the availability will raspolaganje ometalo i oštetilo ostvarivanje
që varet nga kushti. prevent or damage the realisation of the cilja koji zavisi od uslova.
purpose deriving from that condition.
2. E njëjta vlen në rast të një kushti zgjidhës 2. The same applies to the termination 2. Isto se odnosi i na slučaju uslova za
për disponimet , e cila shuhet me plotësimin condition for the availability, which ceases ukidanje u vezi sa raspolaganjem, koje
e këtij kushti. for the fulfilment of this condition. prestaju u trenutku ispunjenja tog uslova.
3. Dispozitat mbi mbrojtjen e të drejtave të 3. Provisions on the protection of the rights 3. Odredbe o zaštiti prava trećih lica u
personave të tretë në mirëbesim zbatohen me of third persons in good faith shall be applied dobroj veri primenjuju se uz odgovarajuće
ndryshimet e nevojshme. with the necessary changes (mutatis promene.
mutandis).
Nënkapitulli II – Afatet Kohore Sub-chapter II – Deadline Potpoglavlje II – Vremenski rokovi

Afatet kohore të efektit të kontratës Deadline to the contract’s effects Vremenski rokovi dejstva ugovora
1. Përveç nëse me ligj është paraparë 1. Unless the law provides otherwise, the 1. Osim ako nije drugačije predviđeno
ndryshe, palët kontraktuese kanë të drejtë të contracting parties shall have the right to zakonom, ugovorne stranke imaju pravo da
pajtohen për një afat kohor pas të cilit agree a time period after which the contract pristanu na neki vremenski rok nakon kojeg
82 /997
kontrata do të ketë fuqi ose në fund të së cilit shall have effect or at the end of which the će ugovor biti pravosnažan ili na kraju kojeg
kontrata pushon të ketë efekt. contract shall cease to have effect. ugovor prestaje da deluje.
2. Për llogaritjen e afateve kohore vlejnë 2. For the calculation of deadlines, shall 2. Za izračunavanje rokova primenjuju se
dispozitat e nenit 78 të librit të parë të këtij apply provisions of Article 78 of the Book odredbe člana 78. prve knjige ovog zakonika.
kodi. One of this Code.
Nënkapitulli III – Kapari Sub-chapter III – Earnest Potpoglavlje III – Kapara

Kapari Earnest Kapara
1. Ako je u trenutku zaključenja ugovora
1. Në qoftë se në çastin e lidhjes së kontratës 1. If at the time of conclusion of a contract jedna stranka dala drugoj izvestan iznos
njëra palë i jep palës tjetër një shumë të one party gives the other party a sum of novca, ili izvesnu količinu zamenjivih stvari
hollash, ose një sasi sendesh të tjera të money or other substitutable articles as a sign kao znak da je ugovor zaključen (kapara),
zëvendësueshme si shenjë se kontrata është that contract is entered into (earnest), the ugovor se smatra zaključenim kada je kapara
lidhur (kapari), kontrata konsiderohet e lidhur contract is considered as concluded when data ako nije ugovoreno nešto drugo.
kur kapari t’I jetë dhënë në qoftë se nuk është earnest is given if nothing else has been
kontraktuar diç tjetër. contracted.
2. Ako stranka koja je dala kaparu docni u
2. Nëse pala që ka dhënë kaparin është në 2. If the party that provided earnest is in svojim obavezama, druga stranka može
vonesë të detyrimit, pala tjetër mund të default the other party may withdraw from odustati od ugovora i zadržati kaparu, ili
tërhiqet nga kontrata dhe ta mbajë kaparin, the contract and retain the earnest, or he may može zahtevati izvršenje ugovora i naknadu
ose mund të kërkojë përmbushjen e kontratës request the performance of the contract and štete tako da se kapara zadržava na račun
dhe shpërblimin e dëmeve ashtu që kapari the compensation of damages with the štete koja će biti nadoknađena od strane suda.
mbahet në llogari të dëmeve të cilat do të earnest being retained in account of damages
kompensohen nga gjykata. to be compensated by the court.
3. Nëse pala që ka marrë kaparin është në 3. If the party that received the earnest is in 3. Ako stranka koja je dobila kaparu docni u
vonesë të detyrimit, pala tjetër mund të default, the other party may withdraw from svojim obavezama, druga stranka može
83 /997
tërhiqet nga kontrata dhe ta kërkojë dyfishin e the contract and claim double the earnest, or odustati od ugovora i zahtevati dvostruku
kaparit, ose mund të kërkojë përmbushjen e he may request the performance of the kaparu, ili može zahtevati ispunjenje ugovora
kontratës dhe shpërblimin e dëmeve ashtu që contract and the compensation of damages i nadoknađivanje štete tako da se kapara
kapari mbahet në llogari të dëmeve të cilat do with the earnest being retained in account of zadržava na račun štete koja će biti
të kompensohen nga gjykata. damages to be compensated by the court. nadoknađena od strane suda.

Kapari për heqje dorë nga kontrata Earnest for withdrawal from the contract Kapara za odustajanje od ugovora
1. Nëse është paraparë se kapari i jep të 1. If it is foreseen that the earnest gives the 1. Ako je predviđeno da kapara daje prava
drejtë njërës ose të dyja palëve për të hequr right to one or both parties to waive the jednoj ili obeju strankama da odustanu iz
dorë nga kontrata, konsiderohet se kapari contract, it is considered that the earnest is ugovora, smatra se da je kapara data u
është dhënë në këmbim të së drejtës për t'u granted in exchange for the right to withdraw zamenu za pravo da se odustane od ugovora.
tërhequr nga kontrata. from the contract.
2. Pala që heq dorë nga kontrata humbë 2. The party that withdraws from the contract 2. Stranka koja odustaje od ugovora gubi
kaparin e dhënë ose duhet ta kthejë dyfishin e shall forfeit the earnest provided or must kaparu koju je dala ili treba vratiti dvostruko
kaparit të marrë. return double the earnest received. od primljene kapare.
3. E drejta e një pale për tërheqje nga 3. The right of a party to withdraw from the 3. Pravo stranke da odustane od ugovora vrši
kontrata ushtrohet duke njoftuar palën tjetër. contract is exercised by giving notice to the se obaveštenjem druge stranke. Stranka koja
Pala që heq dorë nga kontrata ka për detyrë ta other party. The party that withdraws from odustaje od ugovora dužna je da daje kaparu
japë kaparin njëkohësisht me ushtrimin e the contract shall provide the earnest at the istovremeno sa vršenjem odustajanja. Pravo
heqjes dorë. E drejta e heqjes dorë nuk mund same time as exercising the withdrawal. The na odustajanje se ne može ostvariti ako
të ushtrohet nëse pala që ka të drejtë të heq withdrawal right may not be exercised if the stranka koja ima pravo da odustane od
dorë nga kontrata fillon ta përmbushë party has the right to withdraw from the ugovora počinje da ispuni obavezu ili prihvati
detyrimin ose pranon punën nga pala tjetër. contract begins to perform the obligation or radove od druge stranke.
accepts performance by the other party.
4. Në rast dyshimi, kapari që njëra palë ia ka 4. In the case of doubt, the earnest that one 4. U slučaju sumnje, kapara koju je jedna
dhënë palës tjetër konsiderohet si konfirmim. party provided to the other shall be deemed stranka dala drugoj smatra se kao potvrda.
84 /997
confirmative.
5. Në qoftë se palët nuk e kanë përcaktuar 5. If the parties have not stipulated until when 5. Ako stranke nisu odredile period do kada
kohën deri kur e drejta për të hequr dorë nga the right to withdraw from the contract may se pravo na odustajanje od ugovora može se
kontrata mund të ushtrohet, ajo e drejtë mund be exercised, such right may be exercised at ostvariti, to pravo se može ostvariti u bilo
të ushtrohet në çdo kohë brenda afatit kohor any time within the deadline for performance. kojem periodu u roku izvođenja.
të kryerjes.

Përmbushja e pjesshme Partial fulfilment Delimično ispunjenje
1. Kontrata në mënyrë të qartë duhet të 1. The contract must clearly indicate the 1. Ugovori trebaju jasno navesti cilj da
tregojë qëllimin që njëra palë duhet t’i jep intention of one party to provide earnest to jedna stranka treba dati kaparu drugoj stranci.
kapar palës tjetër. Në rast dyshimi, shuma e the other party. In case of doubt, the sum of U slučaju sumnje, iznos novca ili druga
parave apo ndonjë send tjetër i money or other fungible object that one party zamenjiva stvar koju jedna stranka daje
zëvendësueshëm që njëra palë ia jep pala gives the other party shall be treated as part drugoj stranci biće tretirana kao deo
tjetër do të trajtohet si pjesë e kryerjes. performance. izvršenja.
2. Në rast të mospërmbushjes së kontratës, 2. In the case of non-performance of the 2. U slučaju neizvršenja ugovora, isplata
pagesa e bërë nga debitori si përmbushje e contract, the payment made by the debtor as koja je izvršena od strane dužnika kao
pjesshme e detyrimit të tij, nuk mbahet nga part performance of his obligation shall not delimično ispunjavanje svojih obaveza, ne
kreditori, nëse ai e shkëputë kontratën, pa be retained by the creditor if he terminates zadržava se od strane poverioca, ako on
cenuar të drejtën për të kërkuar shpërblim të the contract, without prejudice to the right to raskine ugovor, ne ugrožavajući pravo da
dëmeve. claim compensation of damages. traži nadoknadu štete.

Klauzola për dënim Penalty clause Klauzula o kazni
1. Klauzola ku palët pajtohen që në rast të 1. The clause whereby the parties agree that 1. Klauzula u kojoj se strane slažu da u
mospërmbushjes ose vonesës në kryerje, in the case of non-performance or delay in slučaju neispunjenja ili kašnjenje u izvršenju
[edhe nëse afati kohor i përcaktuar nuk performance [even if the prescribed [čak i ako navedeni vremenski rok nije bitan],
85 /997
është esencial,] një ose dy prej tyre timeframe is not essential], one or both of jedan ili dvoje njih plaćaju određeni iznos
paguajnë një shumë parash ose kryejnë them shall pay a sum of money or perform novca ili obavljaju neku obavezu u korist
ndonjë detyrim në favor të palës tjetër, me another obligation in favour of the other druge stranke, s dejstvom ograničenja
efektin e kufizimit të shpërblimit të dëmeve, party, has the effect of limiting the nadoknade štete, osim ako se stranke
përveç nëse palët pajtohen për shpërblimin e compensation of damages, unless the parties dogovore o nadoknadi drugih šteta. U slučaju
dëmeve tjera. Në rast dyshimi, klauzola për agree for the compensation of additional sumnje, smatra se da je klauzula o kazni
dënim konsiderohet se është përcaktuar damages. In the case of doubt, the penalty određena isključivo za kašnjenja u izvršenju.
vetëm për vonesat në kryerje. clause shall be deemed to have been
stipulated only for a delay in performance.
2. Dënimi është i pagueshëm pavarësisht 2. The penalty is payable regardless of the 2. Kazna se plaća bez obzira na dokaz o
nga prova e dëmeve. proof of damages. šteti.
3. Kreditori nuk mund të kërkojë edhe 3. The creditor may not request both 3. Poverilac ne može zahtevati i ispunjenje
përmbushjen e detyrimit edhe pagesën e performance of the obligation and the obaveze i plaćanje kazne, osim ako kaznena
dënimit, përveç nëse klauzola e dënimit payment of the penalty, unless the penalty klauzula predviđa samo kašnjenje u
parasheh vetëm vonesën në kryerje. Nëse clause was stipulated only for a delay in izvršenju. Ukoliko kaznena klauzula predviđa
klauzola e dënimit parasheh rastin e performance. If a penalty clause was slučaj neizvršenja, poverilac ne može
mospërmbushjes, kreditori nuk mund të stipulated for the case of non-performance, zahtevati ispunjenje obaveze, zato što je
kërkojë përmbushjen e detyrimit, pasi që ka the creditor may not request the performance zatražio plaćanje kazne.
kërkuar pagesën e dënimit. of the obligation after he requested the
payment of the penalty.
4. Kreditori mund të mos kërkojë dënim 4. The creditor may not request the penalty if 4. Poverilac može da ne zahteva ugovornu
kontraktues në rast se mos përmbushja ose the non-performance or delay occurred kaznu u slučaju ako je do neispunjenja ili
vonesa ka ndodhur pa fajin e debitorit. through no fault of the debtor. kašnjenja došlo bez krivice dužnika.
5. Nëse dënimi është i tepruar duke pasur 5. If the penalty is excessive having regard to 5. Ako je kazna prevelika imajući u obzir
parasysh interesin e palës tjetër në zbatimin e the interest of the other party to the interes druge stranke u primeni ugovora, štetu
kontratës, dëmin që në fakt rezulton nga performance of the contract, the damage koja je zapravo rezultat neispunjenja ili
mospërmbushja ose nga vonesa në kryerje, actually resulting from non-performance or kašnjenje u izvršenju, kao i drugih okolnosti,
dhe rrethanat tjera, duke përfshirë kryerjen e delay in performance, and to other uključujući i delimično izvršenje obaveze
86 /997
pjesshme të detyrimit të debitorit, gjykata circumstances, including part performance of dužnika, sud može po službenoj dužnosti da
mundet ex officio ta ulë dënimin për shumë the debtor’s obligation, the court may ex umanji kaznu za jednaki iznos.
të barabartë. officio reduce the penalty to an equitable
amount.
6. Sporazum za kazne je sekundarni
6. Marrëveshja për dënime është 6. The penalty agreement is accessory to the sporazum naspram glavne obaveze.
marrëveshje dytësore karshi detyrimit principal obligation.
kryesor.
KAPITULLI VIII - CHAPTER VIII – POGLAVLJE VIII –

PËRFAQËSIMI REPRESENTATION ZASTUPANJE
Nënkpaitulli I – Përfaqësimi në Përgjithësi Sub-chapter I – Representation in General Potpoglavlje I – Zastupanju uopšte
Burimet e përfaqësimit Origins of representation Izvori zastupanja
1. Ugovori se mogu zaključiti preko
1. Kontratat mund të lidhen nëpërmjet një 1. Contracts may be concluded through a zastupnika.
përfaqësuesi. representative.
2. Autorizimi për përfaqësim mund të 2. The authorization for representation can be 2. Ovlašćenje za zastupanje se može
bazohet në ligj ose të jepet nga personi i based on the law or conferred by the zasnivati na zakonu ili da se daje od strane
përfaqësuar. represented person. zastupljene osobe.
3. Personave juridik gjithashtu mund t’i 3. Legal persons may also be granted an 3. Pravnim licima se takođe može dati
jepet autorizimi për përfaqësim. authorization for representation. ovlašćenje o zastupanju.
87 /997
Efekti i përfaqësimit Effects of representation Dejstvo zastupanja
1. Kontrata të cilën e lidhë përfaqësuesi në 1. A contract concluded by a representative 1. Ugovor koji zaključuje zastupnik u ime
emër të personit të përfaqësuar dhe në on behalf of a represented person, and within zastupljene osobe i u granicama ovlašćenja
kuadrin e autorizimeve të përfaqësuesit, e the limits of the representative’s zastupnika, neposredno obavezuju
obligon drejtpërdrejt të përfaqësuarin. authorization, shall be directly binding for the zastupljenog.
represented person.
2. Përveç nëse ligji nuk parasheh ndryshe, 2. Unless the law provides otherwise, the 2. Osim ako nije drugačije propisano
përfaqësuesi duhet të veprojë shprehimisht në representative must expressly act in the name zakonom, zastupnik deluje izričito u ime i na
emër dhe për llogari të personit të and on behalf of the represented person. račun zastupljenog lica.
përfaqësuar.
3. Në qoftë se përfaqësuesi dështon që 3. If the representative fails to expressly act 3. Ako zastupnik ne uspe da postupa izričito
shprehimisht të veprojë në emër të personit të on behalf of the represented person, the u ime zastupljenog lica, ugovor će ipak biti
përfaqësuar, kontrata megjithatë do të jetë e contract shall nonetheless be binding for the obavezujući za zastupljeno lice ako je druga
detyrueshme për personin e përfaqësuar në represented person if the other party knew or stranka znala ili je trebala znati iz okolnosti
qoftë se pala tjetër ka ditur ose është dashur should have known from the circumstances da zastupnik deluje kao zastupnik.
të dijë nga rrethanat që përfaqësuesi është that the representative was acting as a
duke vepruar si një përfaqësues. representative

Bartja e autorizimeve Transfer of authorization Prenošenje ovlašćenja
1. Përfaqësuesi nuk mund të bëjë bartjen e 1. Representative may not transfer his 1. Zastupnik ne može preneti svoja
autorizimeve ta veta në tjetrin, përveç nëse authorization to another person unless ovlašćenja na drugoga, osim ako mu je to
kjo i është lejuar me ligi ose me kontratë. permitted to do so by law or by contract. dozvoljeno zakonom ili ugovorom.
2. Përjashtimisht, ai mund ta bëjë këtë, në 2. In exceptional cases they may do so if 2. Izuzetno, on to može da uradi, ako je
qoftë se është i penguar nga rrethanat që circumstances prevent them from conducting usled okolnosti sprečen da sam izvrši ugovor,
88 /997
kontratën ta kryejë vetë, kurse interesat e të a contract in person and the interests of the a interesi zastupljenog zahtevaju izvršenje
përfaqësuarit kërkojnë kryerjen e kontratës pa represented person request that the contract ugovora bez odlaganja.
vonesë. be conducted without delay.

Tejkalimi i autorizimit Transgression of authorization Prekoračenje ovlašćenja
1. Kur përfaqësuesi i tejkalon kufijtë e 1. If a representative exceeds the 1. Kada zastupnik prekorači granice
autorizimit, i përfaqësuari është në obligim authorization the represented person shall ovlašćenja, zastupljeni je u obavezi samo
vetëm në qoftë se e miraton kapërcimin. only be bound insofar as the latter approves ukoliko odobri prekoračenje.
the transgression.
2. Në qoftë se i përfaqësuari nuk e aprovon 2. If the represented person fails to approve 2. Ako zastupljeni ne odobri ugovor u roku
kontratën brenda afatit që nevojitet rregullisht the contract within the period customarily koji je redovno potreban da se ugovor takve
që kontrata e llojit të tillë të shqyrtohet e të required for a contract to be studied and vrste ispita i proceni, smatraće se da
vlerësohet, do të konsiderohet se aprovimi assessed approval shall be deemed not to odobrenje nije uopšte dato.
nuk është dhënë fare. have been given.
3. Aprovimi i specifikuar nga paragrafi 3. The approval specified in the previous 3. Specificirano odobrenje koje je navedeno
paraprak ka efekt prapaveprues, në qoftë se paragraph shall have retrospective effect u prethodnom stavu ima retroaktivno dejstvo,
palët nuk caktojnë ndryshe. unless the parties stipulate otherwise. ako stranke ne odrede drugačije.
4. Në qoftë se pala tjetër nuk ka ditur dhe as 4. If the other party did not know and was 4. Ako druga stranka nije znala, niti je
që është dashur ta dinte për kapërcimin e not obliged to know about the transgression trebala da zna o prekoračenju ovlašćenja,
autorizimit, menjëherë posa ta ketë mësuar of authorization, upon learning of them such odmah čim je saznala o učinjenom
për tejkalimin e bërë, mundet duke mos pritur party may immediately declare that the prekoračenju, može čak i bez čekanja da se
që i përfaqësuari të deklarohet rreth kontratës, contract is not felt to be binding without zastupljeni izjasni oko ugovora, da izjavi da
ta deklarojë se nuk e quan vetën të obliguar waiting for the represented person to say ne smatra sebe obaveznika od ugovora.
nga kontrata. anything on the matter.
89 /997
5. Në qoftë se i përfaqësuari e refuzon 5. If the represented person does not wish to 5. Ako zastupljeni odbije odobrenje,
lejimin, përfaqësuesi dhe i përfaqësuari janë approve the contract the representative and zastupnik i zastupljeni su zajednički
solidarisht përgjegjës për dëmin që e ka the represented person shall be jointly and odgovorni za štetu koju je pretrpela druga
pësuar pala tjetër, po që se kjo nuk ka ditur severally liable for damage incurred by the stranka, ako nije znala niti je trebala biti
dhe as që është dashur te ishte ne dijeni për other party if it did not know and was not upoznata za prekoračenje ovlašćenja.
tejkalimin e autorizimit. obliged to know about the transgression of
authorization.

Lidhja e kontratës nga një person i Contract concluded by an unauthorized Zaključenje ugovora od strane
paautorizuar person neovlašćenog lica
1. Kontrata e lidhur nga një person si 1. A contract concluded by a person as a 1. Ugovor koji je zaključen od jedne osobe
përfaqësues i një personi tjetër, pa autorizim, representative of another person without an kao zastupnika druge osobe, bez ovlašćenja,
nuk do të jetë e detyrueshme për personin e authorization shall not be binding for the neće biti obavezujući za osobu koja je bila
përfaqësuar pa autorizim, përveç nëse ky i person represented without an authorization, zastupljena bez ovlašćenja, osim ako ga ta
fundit më pas e ratifikon atë. Ratifikimi duhet unless the latter subsequently ratifies it. osoba kasnije ratifikuje. Ratifikacija treba biti
të jenë në të njëjtën formë e cila kërkohet për Ratification must be in the same form as u istoj formi koja se zahteva za zaključenje
lidhjen e kontratës. required for the conclusion of the contract. ugovora.
2. Pavarësisht nga dispozitat e paragrafit 1, 2. Notwithstanding the provision of 2. Bez obzira na odredbe stava 1,osoba koja
personi i përfaqësuar pa autorizim do të jetë i paragraph 1, the person represented without je zastupljena bez ovlašćenja će biti
detyruar nga kontrata nëse me fajin e vet ka an authorization shall be bound by the obavezana ugovorom ako je svojom greškom
krijuar besim te pala tjetër se autorizimi për contract if he culpably ingenerated in the stvorila verovanje kod druge stranke da je
përfaqësim i është dhënë personit që vepron other party the belief that an authorization for ovlašćenje o zastupanju dato osobi koja
si përfaqësues, me kusht që gabimi i representation was conferred to the person deluje kao zastupnik, pod uslovom da je
shkaktuar palës tjetër është i falshëm. acting as a representative, provided that the greška prouzrokovana drugoj stranci
error the other party incurred was excusable. oprostiva.
3. Pala me të cilën është lidhur kontrata 3. The party with whom the contract was 3. Stranka sa kojom je zaključen ugovor
mund të kërkojë që personi i përfaqësuar pa concluded may request that the person može zahtevati da se lice koje je zastupljeno
autorizim të deklarojë nëse kontrata represented without an authorization declare bez ovlašćenja izjasni da li će se ugovor
90 /997
ratifikohet brenda një afati kohor të whether the contract is ratified within a ratifikovati u razumnom roku.
arsyeshëm. reasonable deadline.
4. Nëse personi i përfaqësuar pa autorizim 4. If the person represented without an 4. Ako lice koje je zastupljeno bez
dështon ta ratifikojë kontratën brenda afatit të authorization fails to ratify the contract by the ovlašćenja ne uspe da ratifikuje ugovor u
caktuar, kontrata do të konsiderohet nule. set deadline the contract shall be deemed određenom roku, ugovor će se smatrati
null. ništavim.
5. Në mungesë të ratifikimit nga i 5. Failing ratification by the represented 5. U nedostatku ratifikovanja od strane
përfaqësuari, personi që ka lidhur kontratën person, the person that concluded a contract zastupljenog, lice koje je zaključilo ugovor
pa autorizim obligohet që të kompensojë without an authorization shall be obliged to bez ovlašćenja, dužno je da nadoknadi štetu
dëmet e pësuara nga pala tjetër, me kusht që compensate the damages suffered by the koju je pretrpela druga stranka, pod uslovom
kjo e fundit nuk e di dhe nuk duhet të ketë other party, provided that the latter did not da ovo potonje ne zna i nije trebalo da zna o
ditur për mungesën e autorizimit për know and should have not known about the nedostatku ovlašćenja za zastupanje.
përfaqësim. lack of authorization for representation.
6. Pas ratifikimit, kontrata konsiderohet se 6. Upon ratification, the contract is 6. Nakon ratifikacije, ugovor se smatra da je
është lidhur fillimisht me një autorizim për considered as having been concluded prvobitno zaključen ovlašćenjem za
përfaqësim, pa cenuar të drejtat e palëve të originally with an authorization for zastupanje, ne dovodeći u pitanje prava trećih
treta. representation, without prejudice to the rights stranaka.
of third parties.

Konflikti i interesit te kontrata e lidhur Conflict of interest in contracts entered Sukob interesa kod ugovora koji je
përmes autorizimt under authorization zaključen preko ovlašćenja
1. Nëse kontrata lidhet nga përfaqësuesi në 1. If a contract is concluded by the 1. Ako je ugovor zaključen od zastupnika
konflikt interesi me personin e përfaqësuar, representative in a conflict of interest with the koji je u sukobu interesa sa osobom koju
personi i përfaqësuar mund të kërkojë represented person, the represented person zastupa, zastupljena osoba može tražiti
anulimin e kontratës, në qoftë se pala e tretë may request the annulment of the contract, if poništenje ugovora, ako je treća stranka znala
ka ditur ose është dashur të dijë për konfliktin the third party knew or should have known of ili je trebala da zna za sukob interesa.
91 /997
e interesit. the conflict of interest.
2. Konflikti i interesit supozohet se ekziston 2. There is presumed to be a conflict of 2. Pretpostavlja se da sukob interesa postoji
nëse përfaqësuesi ka lidhur kontratë me veten interest where the representative concluded ako je zastupnik zaključio ugovor sa samim
e tij, në emër të vet ose si përfaqësues i një the contract with himself, in his own name or sobom, u svoje ime ili kao zastupnik treće
pale të tretë, përveç nëse përfaqësuesi ka as representative for the third party, unless stranke, osim ako je zastupnik postupao sa
vepruar me autorizim të veçantë të personit të the representative acted with the specific posebnim ovlašćenjem zastupljeng lica, ili je
përfaqësuar, apo ishte i detyruar për të lidhur authorization of the represented person, or bio prisiljen za zaključenje ugovora, ili je
kontratën, ose përmbajtja e kontratës është was under an obligation to conclude the sadržaj ugovora određen tako da isključuje
përcaktuar në mënyrë të tillë që të përjashtojë contract, or the content of the contract is sukob interesa, odnosno ugovor koji je
një konflikt interesi, ose kontrata e lidhur nga determined in such a way as to exclude a zaključen od strane zastupnika nije štetan za
përfaqësuesi nuk është e dëmshme për conflict of interest, or the contract concluded interese osobe koju zastupa.
interesat e personit të përfaqësuar. by the representative is not otherwise
detrimental to the interests of the represented
person.
Nënkapitulli II – Dispozitat e Veçanta Sub-chapter II – Specific Provisions Potpoglavlje II - Posebne odredbe koje se
lidhur me Prokurën Regarding authorisation odnose na prokuru

Prokura Authorisation Prokura
1. Prokura përmban autorizimin për 1. An authorization is the entitlement to act as 1. Prokura sadrži ovlašćenje za zastupanje
përfaqësim që i jepet me punë juridike të representative conferred upon the authorized koje se pravnim radnjama daje zastupniku od
autorizuarit nga ana e autorizuesit. person by the authorizer via a legal strane zastupljenog.
transaction.
2. Pala e cila lidhë kontratë me një 2. The party that concludes a contract with a 2. Stranka koja zaključuje ugovor sa
përfaqësues gjithmonë mund të kërkojë që representative may always request that giving zastupnikom, može uvek zahtevati da se
dhënia e prokurës të vërtetohet dhe nëse of authorisation is certified, and if the davanje prokure potvrdi i ako je prokura data
92 /997
prokura është dhënë me shkrim, që një kopje authorisation is given in writing, a copy of u pisanom obliku, da se jedan primerak
e prokurës e nënshkruar nga personi i the signed authorisation by represented prokure koja je potpisana od strane
përfaqësuar, t’i jepet palës. person is given to the party. zastupljenog lica, daje stranci.
3. Në qoftë se prokura jepet me shkrim, 3. If the authorisation is given in writing, the 3. Ako se prokura daje pismeno, dokument
dokumenti që rezulton duhet t'i kthehet resulting document must be returned to the koji rezultira treba se vratiti zastupljenom
personit të përfaqësuar, kur prokura është represented person when the authorisation is licu, kada je prokura prestala.
ndërprerë. terminated.

Forma e veçantë e prokurës Specific form of authorization Posebna forma prokure
Forma e parashikuar me ligj për ndonjë The form prescribed by law for a specific Forma koja je zakonom propisana za svaki
kontratë ose për ndonjë punë tjetër juridike contract or any other legal transaction shall ugovor ili bilo koji drugi pravni posao važi i
vlen edhe për prokurën që jepet për lidhjen e also apply to the authorization for concluding za prokuru koja se daje za zaključenje ovog
kësaj kontrate, përkatësisht për ndërmarrjen e such a contract or transaction. ugovora, odnosno za preduzimanje ove
kësaj pune juridike. pravne radnje.

Vëllimi i autorizimit Extent of authorization Obim prokure
1. Përfaqësuesi mund të ndërmerr vetëm ato 1. An authorized person shall only be 1. Zastupnik može preduizeti samo one
punë juridike për ndërmarrjen e të cilave i allowed to conclude those contracts or other pravne radnje za čije preduzimanje mu je data
është dhënë prokura. legal transactions which the authorization prokura.
was given for.
2. Përfaqësuesi, të cilit i është dhënë prokura 2. A person that holds a general 2. Zastupnik, kojem je data opšta prokura
e përgjithshme lejohet vetëm për t’i lidhur authorization shall only be allowed to ima pravo da zaključi samo te ugovore ili
ato kontrata ose punë tjera ligjore që mund të conclude those contracts or other legal pravne radnje koji se mogu smatrati da
konsiderohen që i takojnë ushtrimit të transactions which can be regarded as falling pripadaju vršenju redovne delatnosti.
veprimtarisë së rregullt. within the sphere of ordinary business.
93 /997
3. Kontrata ose puna tjetër juridike që nuk 3. A contract or other legal transaction not 3. Ugovor ili druga pravna radnja koja ne
bie brenda sferës së detyrave të rregullta, falling within the sphere of regular business spada u okviru redovnih radnji, mogu se
mund të lidhet nga personi i autorizuar vetëm may be undertaken by the authorized person zaključiti od strane ovlašćenog lica tek nakon
pasi ai të autorizohet në mënyrë të veçantë only after he has been specifically authorized što se posebno ovlašćuje da zaključi taj
për ta lidhur atë kontratë apo për ta kryer atë to conclude such contract or transaction. ugovor ili da obavi taj posao.
punë.
4. Përfaqësuesi nuk mundet, pa autorizim të 4. Without a special authorization for each 4. Zastupnik ne može bez posebnog
veçantë për secilin rast të veçantë, të individual case authorized persons may not ovlašćenja za svaki pojedinačni slučaj, da
ndërmerr detyrimin kambialor, të lidhë assume an obligation under a bill of preuzme meničnu obavezu, da zaključi
kontratë për dorëzaninë, për pajtimin, për exchange, conclude a contract of surety, a ugovor o jamstvu, za pomirenje, za izabrani
gjykatën e zgjedhur ose arbitrazhin, për contract of settlement, for selected court or sud ili arbitražu za otuđenje ili opterećenje
tjetërsimin apo ngarkimin e pronave të arbitration, or a contract regarding the nepokretnih imovina, da se uključi u nekom
paluajtshme, që të përfshihet në një kontest, e alienation or encumbrance of immovable sporu, niti da odustane od bilo kojeg prava
as të heqë dorë nga ndonjë e drejtë pa property, become involved in a dispute, or bez nadoknade.
shpërblim. waive any right without remuneration.

Revokimi dhe kufizimi i prokurës Revocation and limitation of authorization Opoziv i ograničenje prokure
1. Dhënësi i prokurës mund ta kufizojë ose 1. Authorizers may of their own volition 1. Davalac prokure može ograničiti ili
ta revokojë prokurën, edhe nëse me kontratë narrow or revoke an authorization, even if opozvati prokuru, čak i ako su se ugovorom
ka hequr dorë nga kjo e drejtë. such a right has been waived by contract. odrekli tog prava.
2. Revokimi dhe kufizimi i secilës prokurë 2. The authorizer may revoke or narrow any 2. Opoziv i ograničenje svake prokure može
mund të bëhet me deklaratë pa formë të authorization through a declaration of no se učinti izjavom bez posebne forme.
veçantë. special form.
3. Në qoftë se me revokimin ose me 3. If the revocation or restriction of the 3. Ako je opozivom ili ograničenjem
kufizimin e prokurës është cenuar kontrata proxy violates the contract on the decree or prokure narušen ugovor o dekretu ili ugovor
94 /997
mbi dekretin ose kontrata mbi veprën, apo contract on the deeds or any other contract, o radu, ili bilo koji drugi ugovor, ovlašćeni
ndonjë kontratë tjetër i autorizuari ka të the authorized person has the right to seek ima pravo da traži nadoknadu štete
drejtë të kërkojë shpërblimin e dëmit të compensation for any damage incurred. uzrokovane ovim.
shkaktuar me këtë.

Shuarja dhe kufizimi i prokurës Termination and restriction of a proxy Prestanak i ograničenje prokure
1. Revokimi dhe kufizimi i prokurës do të ju 1. The revocation and restriction of a proxy 1. Opoziv i ograničenje prokure će se
komunikohet palëve të treta ose do të shall be communicated to third parties or komunicirati trećim strankama ili će biti
publikohet me mjete të përshtatshme. publicized by appropriate means. objavljeni na odgovarajući način.
2. Revokimi dhe kufizimi i prokurës nuk do 2. The revocation and restriction of a proxy 2. Opoziv i ograničenje prokure neće imati
të ketë efekt në lidhje me një palë të tretë që shall have no effect in respect of a third party dejstvo u odnosu na neku treću stranku koja
nuk e ka ditur dhe nuk duhet të ketë ditur se that did not know and should have not known nije znala i nije trebala da zna da je prokura
prokura është revokuar ose kufizuar. that the proxy was revoked or restricted. opozvana ili ograničena.
3. Supozohet se pala e tretë kishte dijeni se 3. It is presumed that the third party knew 3. Pretpostavlja se da je treća stranka bila u
prokura është revokuar apo kufizuar nëse that the proxy was revoked or restricted if the saznanju da je prokura opozvana ili
revokimi dhe kufizimi i prokurës është revocation and restriction of the proxy was ograničena ako je komunicirana ili objavljena
komunikuar ose publikuar në të njëjtën communicated or publicized in the same way na isti način na koji je prvobitno
mënyrë siç është komunikuar ose publikuar as it was originally communicated or komunicirana ili objavljena.
fillimisht. publicized.
4. Dispozitat e përcaktuara në paragrafët e 4. The provisions set forth in the preceding 4. Odredbe koje su navedene u prethodnim
mësipërm do të zbatohen për rastet tjera të paragraphs shall apply to other cases of stavovima će se primenjivati na druge
shuarjes së prokurës. termination of a proxy. slučajeve prestanka prokure.
95 /997
Rastet tjera të shuarjes të prokurës Other cases of termination of Ostali slučajevi prestanka prokure
authorization
1. Prokura shuhet me shuarjen e personit 1. Authorization shall terminate with the 1. Prokura prestaje prestankom pravnog lica
juridik si i autorizuar, në qoftë se me ligj nuk winding-up of the authorized person if such kao zastupnika, ako se zakonom ne predviđa
është caktuar ndryshe. is a legal person, unless stipulated otherwise drugačije.
by law.
2. Prokura shuhet me vdekjen e autorizuesit. 2. Authorization shall terminate with the 2. Prokura prestaje smrću zastupljenog.
death of the authorized person.
3. Prokura shuhet me shuarjen e personit 3. Authorization shall terminate with the 3. Prokura prestaje prestankom pravnog lica,
juridik, përkatësisht me vdekjen e personit që winding-up or death of the person that issued odnosno smrću osobe koja je dala prokuru,
e ka dhënë atë, përveç nëse kontrata ose puna it, unless the contract or other legal osim ako ugovor ili drugi pravni posao koji je
tjetër juridike e kryer nuk mund të ndërpritet transaction concluded cannot be interrupted obavljen ne može se prekinuti bez
pa u shkaktuar dëm trashëgimtarëve ligjorë, without damage to the legal successors, or the prouzrokovanja štete prema zakonskim
apo nëse prokura vlen edhe në rast të vdekjes authorization also applies in the event of naslednicima, ili ako prokura važi u slučaju
së dhënësit të prokurës, si me vullnetin e tij, death of the person that issued it, according to smrti davaoca prokure, kako prema njegovoj
ashtu edhe duke marrë parasysh natyrën e his intention or having regard to the nature of volji, tako i uzimajući u obzir prirodu
kontratës. the contract. ugovora.
Nënkapitulli III – Llojet e Veçanta të Sub-chapter III – Special types of Potpoglavlje III - Posebne vrste prokure
Prokures authorization

Autorizimi punonjësit Authorization of the employee Ovlašćenje zaposlenog
1. Personat të cilët, në bazë të një kontrate të 1. Persons who, on the basis of a contract of 1. Lica koja, na osnovu ugovora o
punësimit me një shoqëri tregtare, kryejnë employment with a business organization, zapošljavanju u poslovnom društvu, obavljaju
96 /997
punën që përfshinë shitjen e mallrave ose perform work involving the sale of goods or posao koji uključuje prodaju robe ili usluga u
shërbimeve brenda lokaleve afariste, kanë të services inside the business premises, shall poslovnim prostorijama, imaju pravo da
drejtë për të lidhur dhe përmbushur kontratat have the right to conclude and perform zaključe i da ispune ugovore koji se odnose
e ndërlidhura me shitjen e mallrave dhe contracts related to the sale of such goods and na prodaju te robe i usluga, u skladu sa
shërbimeve të tilla, në përputhje me kushtet services, subject to any conditions or uslovima i ograničenjima navedenim u
ose kufizimet e specifikuara në prokurë. limitations specified in the proxy. prokuri.
2. Personat e cekur në paragrafin 1 do të 2. The persons referred to in paragraph 1 2. Lica koja su navedena u stavu 1 imaju
kenë të drejtë të pranojnë deklaratat në lidhje shall have the right to accept declarations pravo da prihvate izjave o nedostacima robe i
me të metat në mallra dhe shërbime dhe regarding faults in goods and services and usluga i druge pritužbe u vezi ispunjenja
ankesa të tjera në lidhje me përmbushjen e other complaints in connection with the ugovora zaključenog od njihove strane, i da
një kontratë të lidhur nga ana e tyre, dhe për performance of a contract concluded by them, preduzmu preventivne mere u interesu
të marrë masa parandaluese në interes të and to take precautionary measures in the poslovnog društva za koju rade.
shoqërisë tregtare për të cilën punojnë. interest of the business organization they
work for.

Të drejtat e përfaqësuesit të shitjeve të Travelling sales representatives Prava zastupnika prodaje putovanja
udhëtimeve
1. Përveç nëse shprehimisht nuk autorizohet, 1. Unless expressly authorized, a travelling 1. Osim ako nije izričito ovlašćen, zastupnik
një përfaqësues i shitjes së udhëtimeve nuk sales representative shall not have the right to prodaje putovanja nema pravo da zaključuje
ka të drejtë për të lidhur kontrata, por ai conclude contracts, but he shall only promote ugovore, nego on će to samo promovisati i
vetëm do të promovojë dhe merr porosi nga and receive orders from customers. primati narudžbine od kupaca.
konsumatorët.
2. Edhe kur autorizohet për të lidhur 2. Even when authorized to conclude 2. Čak i kada bude ovlašćen da zaključi
kontrata, një përfaqësues i shitjes së contracts, a travelling sales representative ugovore, zastupnik prodaje putovanja neće
udhëtimeve nuk duhet të kërkojë ose të shall not request or collect the sale price, give zahtevati ili prikupljati prodajnu cenu, dati
mbledhë çmimin e shitjes, të japë një zbritje a discount or defer payment, or derogate to popust ili odložiti plaćanje ili da izbegne
ose shtyrje të pagesës, ose të shmanget the general conditions of contract, unless opšte uslove ugovora, osim ako se posebno
97 /997
ngakushtet e përgjithshme të kontratës, specifically authorized. ovlašćuje za to.
përveç nëse autorizohet në mënyrë specifike
për këtë.
KAPITULLI IX – INTERPRETIMI CHAPTER IX – POGLAVLJE IX - TUMAČENJE

I KONTRATËS INTERPRETATION OF UGOVORA
CONTRACT
Qëllimi i përbashkët i palëve kontraktuese Common intention of contracting parties Zajednički cilj ugovornih stranaka
1. Në interpretimin e kontratës është e 1. In interpreting a contract it is necessary to 1. U tumačenju ugovora je potrebno utvrditi
nevojshme për të përcaktuar qëllimin e ascertain the common intention of the parties zajednički cilj stranaka, umesto doslovnog
përbashkët të palëve në vend të respektimit të rather than adhering to the literal meaning of poštovanje značenja pojmova.
kuptimit të fjalëpërfjalshëm të shprehjeve. the words.
2. Qëllimi i përbashkët i palëve mund të 2. The common intention of the parties may 2. Zajednički cilj stranaka može se
nënkuptohet nga sjellja e palëve, edhe pas be inferred from the conduct of the parties, podrazumevati od ponašanja stranaka, i
lidhjes së kontratës. even subsequent to the conclusion of the nakon zaključenja ugovora.
contract.
3. Nëse, pas zbatimit të dispozitave të këtij 3. If, after having applied the provisions of 3. Ako je, nakon primene odredaba ovog
neni, kuptimi i kontratës është ende i paqartë, this article, the meaning of the contract is still člana, značenje ugovora i dalje nejasno,
zbatohen dispozitat e neneve pasuese. unclear, the provisions of the subsequent primenjuju se odredbe narednih članova.
articles apply.
98 /997
Interpretimi i kontratës si një tërësi Interpretation of the contract as a whole Tumačenje ugovora kao celine
Klauzolat kontraktuese do të interpretohen Contractual clauses shall be interpreted by Ugovorne klauzule će se tumačiti jedna
me anë të njëra-tjetrës, duke i dhënë çdo means of each other, giving each clause the drugom, dajući svakoj klauzuli značenje koje
klauzole kuptimin që rezulton nga kontrata në meaning which results from the contract as a proizlazie iz ugovora u celini.
tërësi. whole.

Interpretimi i termave dhe shprehjeve me Interpretation of equivocal terms and Tumačenja izraza i pojmova sa više
shumë kuptime declarations značenja
1. Termat dhe shprehjet që mund të kenë më 1. Terms and expressions which may have 1. Izrazi i pojmovi koji mogu imati više
shumë kuptime do të interpretohen në more meanings shall be interpreted in the značenja će se tumačiti u smislu koji više
kuptimin që është më i përshtatshëm për sense which is more suitable to the nature and odgovara prirodi i predmetu ugovora.
natyrën dhe objektin e kontratës. object of the contract.
2. Me rastin e interpretimit të termeve dhe 2. If one party intended a term or expression 2. Pri tumačenju spornih izraza i pojmova,
shprehjeve kontestuese nuk duhet lidhur used in the contract to have a particular ne treba se odnositi samo na tekstualno
vetëm për domethënien tekstuale të meaning, and the other party knew or should značenja pojmova koji se koriste, nego se
shprehjeve të përdorura por duhet hulumtuar have known of the first party’s intention, the treba istražiti zajednički cilj ugovornih strana
qëllimi i përbashkët I kontraktuesve dhe term or expression is to be interpreted in the i izrazi pojmovi da se shvataju na ciljani
termat dhe shprehjet të kuptohen në mënyrën way intended by the contractors. način ugovornih strana.
e synuar nga kontraktuesit..

Praktikat e vendosura në mes të palëve Practices established between parties and Prakse koje su uspostavljene između
dhe praktikat zakonore lokale local customary practices stranaka i lokalne običajne prakse
Fjalët dhe shprehjet e dykuptimta të një Ambiguous terms and expressions of a Dvosmislene reči i pojmovi ugovora, će se
kontrate do të interpretohen në dritën e contract shall be interpreted in the light of the tumačiti u svetlu prakse koje su stranke
99 /997
praktikave të cilat palët i kanë përcaktuar practices which the parties have established uspostavile između sebe ili, ako još uvek
ndërmjet tyre, ose, në rast se ka ende ndonjë between themselves, or, in case there is still postoji bilo kakva sumnja, na osnovu
dyshim, në bazë të praktikave zakonore të any doubt, according to the customary običajne prakse u zemlji u kojoj je zaključen
vendit ku është lidhur kontrata. practices of the place where the contract was ugovor.
concluded.

Interpretimi kundër autorit të klauzolës Interpretation against the author of the Tumačenje protiv autora klauzule
clause
Në rast paqartësie, klauzolat e përfshira në In case of ambiguity, the clauses included in U slučaju nejasnoća, klauzule sadržane u
kushtet e përgjithshme të kontratës ose the general conditions of contract or other opštim uslovima ugovora ili u drugim
formularë tjerë të shtypur dhe të hartuar nga printed forms drafted by one of the parties štampanim i sastavljanim obrascima
njëra prej palëve, do të interpretohen në dobi shall be interpreted in favour of the other dizajniranim od jedne od stranaka, će se
të palës tjetër. party. tumačiti u korist druge stranke.

Rregullat plotësuese Supplementary rules Dodatna pravila
1. Dispozitat e paqarta interpretohen në 1. Unclear provisions shall be interpreted in 1. Nejasne odredbe se tumače u smislu koji
kuptimin që është më pak barrë për debitorin, the sense that is less burdensome for the je manje opterećenje za dužnika, ako je
nëse kontrata është pa shpërblim; nëse debtor, if the contract is gratuitous; if the ugovor bez nagrade; ako je ugovor sa
kontrata është me shpërblim, dispozitat e pa contract is onerous, unclear provisions shall nagradom, nejasne odredbe se tumače u
qarta interpretohet në kuptimin që arrin be interpreted in a sense that strikes a fair smislu koji uspostavlja odgovarajuću
ekuilibër të drejtë midis interesave të palëve. balance between the interests of the parties. ravnotežu između interesa stranaka.
2. Nëse ka dyshime për kuptimin e një 2. If there is doubt as to the meaning of a 2. Ako postoji sumnja o smislu značenja
kushti në një kontratë të konsumit, do të term in a consumer contract, the jednog uslova u potrošačkom ugovoru, onda
mbizotërojë interpretimi që është më i interpretation that is most favourable to the će tumačenje koje je povoljnije za potrošača
favorshëm për konsumatorin. consumer shall prevail. prevladavati.
100 /997
3. Kontrata duhet të interpretohet në 3. The contract must be interpreted in good 3. Ugovor se treba tumačiti savesno.
mirëbesim. faith.
KAPITULLI X – CHAPTER X – INVALIDITY OF POGLAVLJE X - NIŠTAVOST

PAVLEFSHMËRIA E CONTRACT UGOVORA
KONTRATËS
Nënkapitulli I – Kontratat Absolutisht të Sub-chapter I – Null contracts Potpoglavlje I – Apsolutno ništavi ugovori
Pavlefshme

Nuliteti Nullity Ništavost
1. Kontrata e cila është në kundërshtim me 1. A contract which is contrary to mandatory 1. Ugovor koji je u suprotnosti sa
dispozitat urdhëruese, rendin publik ose provisions, public order or good custom is obavezujućim odredbama, javnim redom ili
doket e mira është nule, përveç nëse me ligji null, unless otherwise foreseen by law. dobrim običajima je nevažeći, osim ako
nuk parashihet ndryshe. zakonom nije drugačije određeno.
2. Kontrata është nule në çdo rast tjetër të 2. The contract is null in any other case 2. Ugovor je ništav u bilo kojem drugim
parashikuar me ligj. foreseen by law. slučajevima predviđenim zakonom.

Pasojat e nulitetit Effects of nullity Posledice ništavosti
1. Përveç rasteve kur me ligj është paraparë 1. Unless the law foresees otherwise, a null 1. Osim slučajeva kada je zakonom
ndryshe, një kontratë nule nuk prodhon contract does not produce any effects for the drugačije predviđeno, ništavi ugovor ne
ndonjë efekt për periudhën para shpalljes së period prior to the declaration of nullity. proizvodi neko dejstvo za period pre
nulitetit. proglašenja ništavosti.
101 /997
2. Në qoftë se një kontratë është nule, secila 2. If a contract is null each party must return 2. Ako je ugovor ništavan, svaka stranka će
palë duhet t’i kthejë gjithçka që ka marrë nga whatever he has received from the other vratiti sve što je dobila od druge stranke; ako
pala tjetër; në qoftë se kjo nuk është e party; if it is not possible, a monetary to nije moguće, onda se novčani ekvivalent
mundur, ekuivalenti monetare i jepet palës equivalent shall be provided to the other daje drugoj stranci.
tjetër. party.
3. Në rastet kur ka pasur kryerje sipas një 3. Where there has been performance under a 3. U slučajevima u kojima postoji izvršenje
kontrate e cila ka shkelur zakonin e mirë, contract infringing good custom, public order na osnovu ugovora koji je prekršio dobre
rendin publik ose dispozitat e detyrueshme, or mandatory provisions, restitution may only običaje, javni red ili obavezujuće odredbe,
kthimi mund të jepet vetëm kur kjo do të be granted where this would be reasonable in povraćaj se može dati samo kada bi bilo
ishte e arsyeshme marrë parasysh rrethanat. the circumstances. In determining what is razumno s obzirom na okolnosti. U
Në përcaktimin se çfarë është e arsyeshme, reasonable, regard is to be had to the purpose određivanju šta je razumno, treba uzeti u
duhet marrë parasysh qëllimin e rregullit të of the rule infringed and any sanction that obzir svrhu prekršenog pravila, i sve sankcije
shkelur dhe çdo sanksion që mund të may be imposed under such rule, the koje se mogu izreći pod tim pravilom,
shqiptohet sipas atij rregulli, seriozitetin e seriousness of the infringement, and whether ozbiljnost prekršaja, a ako su obe stranke bile
shkeljes, dhe nëse të dyja palët kanë qenë në both parties knew or should have known of upoznate ili je trebalo da budu upoznate o
dijeni ose duhet të kishin qenë në njohuri the infringement. kršenju.
rreth shkeljes.
4. Unless provided otherwise, the restitution 4. Osim ako nije drugačije određeno,
4. Nëse nuk parashikohet ndryshe, kthimi i of what has been transferred or supplied povraćaj onoga što je prebačeno ili
asaj që është transferuar apo furnizuar sipas under a null contract is regulated by the rules isporučeno pod ništavim ugovorom, uređuje
kontratës nule, rregullohet me rregullat e on unjust enrichment, which shall apply se pravilima neosnovanog obogaćenja, uz
pasurimit të padrejtë, me ndryshimet e mutatis mutandis. odgovarajuće promene.
nevojshme.

Nuliteti i pjesshëm Partial nullity Delimična ništavost
1. Nuliteti i ndonjë dispozite të kontratës 1. The contract shall not be null because of 1. Ništavost neke odredbe ugovora ne može
nuk mund të ketë si pasojë nulitetin e the nullity of any contractual provision if it imati kao posledicu ništavost ugovora, ako on
kontratës, në qoftë se ajo mund të qëndrojë pa can stand without the null provision and if the može opstati bez ništave odredbe, i ako ona
102 /997
dispozitën nule, dhe në qoftë se ajo nuk ka provision was not a contractual condition or a nije bila ni uslov ugovora ni odlučujući motiv
qenë kusht apo motiv vendimtar për lidhjen e decisive motive by reason of which the zbog koga je ugovor zaključen.
saj. contract was concluded.
2. Kontrata do të jetë e vlefshme edhe 2. A contract shall remain in force even when 2. Međutim, ugovor će ostati na snazi i onda
atëherë kur dispozita nule ka qenë kusht ose the null provision was a condition or a kada je ništava odredba bila uslov ili
motiv vendimtar i kontratës në rastin kur decisive motive if the purpose of determining odlučujući motiv ugovora u slučaju kad je
nuliteti është konstatuar pikërisht që kontrata nullity is to rid the contract of the provision ništavost ustanovljena upravo da bi ugovor
të lirohej prej kësaj dispozite dhe të vlejë pa and it would be valid without it. bio oslobođen te odredbe i važio bez nje.
te.

Konversioni i kontratës nule Conversion of a null contract Konverzija ništavnog ugovora
Kur kontrata nule i plotëson kushtet për If a null contract fulfils the requirements for Kad ništavi ugovor ispunjava uslove za
vlefshmërinë e ndonjë kontrate tjetër, atëherë the validity of another contract the other punovažnost nekog drugog ugovora, onda će
midis kontraktuesve do të vlejë kjo e dyta, në contract shall apply between the contracting među ugovornim stranam važiti taj drugi
qoftë se kjo do të ishte në përputhje me parties if in accordance with the purpose ugovor, ako bi to bilo u saglasnosti sa ciljem
qëllimin të cilin kontraktuesit e kanë pasur viewed by the contracting parties when they koji su ugovorne strane imale u vidu kad su
parasysh kur e kanë lidhur kontratën dhe në concluded the contract and if the contract can zaključile ugovor i ako se može uzeti da bi
qoftë se mund të merret se këta do ta lidhin be deemed to have been concluded when they one zaključile taj ugovor da su znali za
këtë kontratë po të ishin në dijeni për bazat learnt of the ground of nullity of the contract. ništavost svog ugovora.
për nulitetin e kontratës së tyre.

Shuarja e mëvonshme e shkaqeve të Cessation of the ground of nullity Naknadni nestanak uzroka ništavosti
nulitetit
Kontrata nule nuk bëhet e vlefshme në qoftë A null contract shall not become valid if the Ništavi ugovor ne postaje punovažan ako
se baza për nulitet pushon së ekzistuari pas ground of nullity ceases to exist after the nakon završetka ugovora prestaje postojati
103 /997
përfundimit të kontratës, përveç kur ligji conclusion of contract, unless the law osnova za ništavost, osim ako zakon ne
parashikon ndryshe. provides otherwise. predviđa drugačije

Përgjegjësia për nulitetin e kontratës Liability for nullity of contract Odgovornost za ništavost ugovora
1. Pala e cila me faj ka shkaktuar që kontrata 1. The party that culpably caused the contract 1. Stranka koja je svojom krivicom izazvala
të jetë nule, detyrohet që t’i kompensojë to be null shall be obliged to compensate the da ugovor bude ništav, dužna je da nadoknadi
dëmet e pësuara nga pala tjetër për shkak të damages suffered by other party because of štetu koju pretrpi druga stranka zbog
pavlefshmërisë së kontratës, nëse kjo e fundit the nullity of the contract, if the latter did not ništavosti ugovora, ako potonja nije znala i
nuk e ka ditur dhe nuk duhet të ketë ditur për know and should have not known of the nije trebala da zna o razlozima za ništavost.
arsyet e pavlefshmërisë. grounds of nullity.
2. Pala e cila ka ditur ose është dashur të 2. The party that knew or should have known 2. Stranka koja je znala ili je trebala znati o
dijë për arsyet e pavlefshmërisë së kontratës, of the grounds of nullity of the contract but razlozima za ništavost ugovora, ali nije
por nuk e ka informuar palën tjetër, do të did not inform the other party, shall obavestila drugu stranku, nadoknadiće štete
kompensojë dëmet e pësuara nga kjo e fundit compensate the damages suffered by the nastale od strane ove druge zbog podrške, bez
për shkak të mbështetjes, pa faj, në latter for having relied, without fault, on the krivice, u valjanost ugovora.
vlefshmërinë e kontratës. validity of the contract.
3. Përgjegjësia për pavlefshmërinë e 3. The liability for the nullity of the contract 3. Odgovornost za ništavost ugovora je
kontratës është e kufizuar në shpenzimet dhe is limited to the expenses and losses suffered ograničena na troškove i gubitke koji su
humbjet e pësuara nga pala kontraktuese në by the contracting party in relying on the pretrpljeni od ugovorne strane koja se
mbështetjen në vlefshmërinë e kontratës. validity of the contract. oslanjala na valjanost ugovora.

Legjitimiteti për të kërkuar ose deklaruar Legitimacy to claim or declare nullity Legitimitet da se zatraži ili proglasi
nulitetin ništavost
Përveç rasteve kur ligji parashikon ndryshe, Unless the law provides otherwise, the nullity Ako zakonom nije drugačije određeno,
104 /997
nuliteti i kontratës mund të kërkohet nga çdo of the contract may be claimed by any person ništavost ugovora se može zatražiti od bilo
person që ka një interes, dhe mund të shpallet having an interest and can be declared ex kojeg lica koje ima interes, a može se
sipas detyrës zyrtare nga gjykata. officio by the court. proglasiti po službenoj dužnosti od strane
suda.

Kërkimi i pakufizuar i nulitetit Unlimited request for nullity Neograničeno zahtevanje ništavosti
E drejta për të kërkuar shpalljen e nulitetit të The right to request the declaration of nullity Pravo da traži proglašenje ništavosti ugovora
kontratës nuk shuhet. of a contract is not subject to prescription. ne ističe.
Nënkapitulli II – Kontratat Relativisht të Sub-chapter II – Challenge ability Potpoglavlje II –Relativno nevažeći

Pavlefshme ugovori

Kontratat e rrëzueshme Challengeable Contracts Rušljivi ugovori
1. Përveç nëse ligji nuk parasheh ndryshe, 1. Unless the law provides otherwise, a 1. Osim ako nije drugačije propisano
një kontratë të lidhur nga një palë me aftësi të contract concluded by a party incapable of zakonom, ugovor zaključen od strane stranke
kufizuar për të vepruar është e rrëzueshme. contracting shall be annullable. sa ograničenom poslovnom sposobnošću je
rušljiv.
2. Një kontratë është e rrëzueshme edhe në 2. A contract is also annullable if the will of a 2. Ugovor je rušljiv čak i ako je volja
qoftë se vullneti i pales është me të meta. party was defective. stranke manjkava.
3. Kontrata është e rrëzueshme në çdo rast 3. A contract is annullable in any other case 3. Ugovor je rušljiv u svakom drugom
tjetër të parashikuar me ligj. foreseen by law. slučaju koji je predviđen zakonom.
105 /997
Anulimi i kontratës Annulment of contract Poništenje ugovora
1. Pala kontraktuese, në interesin e së cilës
është vërtetuar rrëzueshmëria, mund të 1. The contracting party in whose interest the 1. Ugovorna strana, u čijem je interesu
kërkojë që kontrata të anulohet. challenge ability of the contract is stipulated utvrđena rušljivost, može zatražiti poništenje
may request that the contract be annulled. ugovora.
2. Bashkëkontraktuesi i kësaj pale mund të 2. The other contracting party may request 2. Saugovarač ove strane može zatražiti u
kërkojë brenda afatit të caktuar, por jo më të that the first contracting party declare, within određenom roku, ali ne kraćem od trideset
shkurtër se tridhjetë (30) ditë, të deklarohet se a set period that may not be shorter than (30) dana, da se izjasni da li ostaje pri
a mbetet pranë kontratës apo jo. Në të thirty (30) days, whether the latter is adhering ugovoru ili ne. U suprotnom se smatra da je
kundërtën konsiderohet se kontrata është to the contract. Otherwise the contract shall ugovor proglašen nevažećim.
shpallur e pavlefshme. be deemed to have been annulled.
3. Në qoftë se pala e thirrur kontraktuese 3. If the related contracting party fails to 3. Ako se pozvana ugovorna strana ne izjasni
brenda afatit të lënë, nuk deklarohet apo nëse declare or declares that such party is not u ostavljenom roku ili ako izjavi da ne ostaje
deklaron se nuk mbetet pranë kontratës, adhering to the contract the contract shall be pri ugovoru, smatra se da je ugovor proglašen
konsiderohet se kontrata është shpallur e deemed to have been annulled. nevažećim.
pavlefshme.

Pasojat e anulimit Effects of annulment Posledice poništenja
1. Anulimi i kontratës nga gjykata ka fuqi 1. The annulment by a court of a contract has 1. Poništenje ugovora od strane suda ima
prapavepruese. retrospective effect. retroaktivno dejstvo.
2. Nëse nuk parashikohet ndryshe, kthimi i 2. Unless provided otherwise, the restitution 2. Ako nije drugačije određeno, povraćaj
asaj që është transferuar apo furnizuar sipas of what has been transferred or supplied onoga što je prebačeno ili isporučeno na
kontratës e cila është anuluar, rregullohet me under a contract which has been annulled is osnovu ugovora koji je poništen, uređuje se
rregullat e pasurimit të padrejtë, me regulated by the rules on unjust enrichment, pravilima neosnovanog obogaćenja, uz
ndryshimet e nevojshme. which shall apply mutatis mutandis. odgovarajuće izmene.
106 /997
3. Anulimi i cili nuk është i bazuar në 3. The annulment which is not based on 3. Poništenje koje se ne zasniva na
paaftësinë për kontratë, nuk cenon të drejtat e incapacity to contract does not affect the nesposobnost za ugovor, ne utiče na prava
fituara nga Kapitulli me shpërblim nga palët e rights acquired by onerous Chapter by third stečena od Poglavlja sa nadoknadom od
treta që veprojnë në mirëbesim, i nënshtrohet parties acting in good faith, subject to the strane trećih strana koje postupaju savesno,
efekteve të regjistrimit të padisë për anulimin. effects of registration of the lawsuit for podleže dejstvima registracije zahteva za
annulment. poništenje.
4. Nëse kontrata është anuluar për shkak të 4. If the contract is annulled due to the 4. Ako je ugovor poništen zbog
paaftësisë së njërës prej palëve, pala e tillë do incapacity of one of the parties, such party nesposobnosti jedne od stranaka, ta stranka će
të detyrohet që të kthejë çdo gjë që ka marrë, shall be obliged to return whatever he has biti obavezna da vrati sve ono što je uzela
vetëm në atë masë sa ai ka përfituar nga received only to the extent that he benefited samo u meri u kojoj je imala koristi od
kryerja e detyrimit të palës tjetër. from performance of the obligation of the početka obaveze druge stranke.
other party.

Anulimi i kontratës shumëpalëshe Annulment of a multilateral contract Poništenje multilateralnih ugovora
Nëse baza e anulimit ka të bëjë me detyrimet If a ground of annulment relates to the Ako osnova za poništenje ima veze sa
e vetëm njërës palë në një kontratë obligations of only one party to a multilateral obavezama samo jedne stranke u
shumëpalëshe, kontrata nuk mund të shpallet contract, the contract may not be declared multilateralnom ugovoru, ugovor ne može
nule, përveç nëse pjesëmarrja e kësaj pale null,unless the participation of this party has biti proglašen ništavim, osim ako se učešće
konsiderohet si thelbësore sipas rrethanave. to be regarded as substantial in the ove stranke smatra neophodnim s obzirom na
circumstances. okolnosti.

Përgjegjësia për anulimin e kontratës Liability for annulment of contract Odgovornost za poništenje ugovora
1. Pala e cila me faj ka shkaktuar që kontrata 1. The party that culpably caused the contract 1. Stranka koja je svojom krivicom izazvala
të jetë e rrëzueshme, obligohet që të to be annullable shall be obliged to da ugovor bude rušljiv, dužna je da
kompensojë dëmet e pësuara nga pala tjetër compensate the damages suffered by other nadoknadi štetu koju pretrpi druga stranka
për shkak të anulimit të kontratës, nëse kjo e party as a result of the annulment of the zbog poništenje ugovora, ako ona nije trebala
107 /997
fundit nuk e ka ditur dhe nuk duhet të ketë contract, if the latter did not know and should da zna o razlozima rušljivosti.
ditur për arsyet e rrëzueshmërisë. have not known of the grounds of challenge
ability.
2. Pala e cila ka ditur ose është dashur të dijë 2. The party that knew or should have known 2. Stranka koja je znala ili je trebala znati o
për arsyet e rrëzueshmërisë së kontratës, por of the grounds of annul lability of the razlozima rušljivosti ugovora, ali nije
nuk e ka informuar palën tjetër, do të contract but did not inform the other party, obavestila drugu stranku, nadoknadiće
kompensojë dëmet e pësuara nga kjo e fundit shall compensate the damages suffered by the pretrpljene štete druge stranke jer se bez
për shkak se është mbështetur, pa faj, në latter for having relied, without fault, on the svoje krivice oslonila na valjanost ugovora.
vlefshmërinë e kontratës. validity of the contract.
3. Përgjegjësia për anulimin e kontratës 3. The liability for the annulment of the 3. Odgovornost za poništenje ugovora je
është e kufizuar në shpenzimet dhe humbjet e contract is limited to the expenses and losses ograničena na troškove i gubitke koji su
pësuara nga pala kontraktuese në mbështetjen suffered by the contracting party in relying on snosile ugovorne stranke oslanjajući se na
në vlefshmërinë e kontratës. the validity of the contract. valjanost ugovora.

Parashkrimi i së drejtës për të kërkuar Prescription of the right to claim Zastarelost prava da se zahteva
anulimin annulment poništenje
1. E drejta për të kërkuar anulimin e 1. The right to request the annulment of a 1. Pravo da se zahteva poništenje ugovora
kontratës parashkruhet një (1) vit nga dita kur contract shall be prescribed one (1) year from zastareva jednu (1) godinu od dana kada je
pala në interes të cilës rrëzueshmëria e the day the party in whose interest the stranka u čijem je interesu određeno pravo na
kontratës është përcaktuar, ka mësuar për annulment of the contract is stipulated, has rušljivost, saznala o osnovama rušljivosti.
bazat e rrëzueshmërisë.. learned of the grounds of annulment.
2. Kjo e drejtë në çdo rast parashkruhet tri 2. In any case, this right prescribes three (3) 2. Ovo pravo u svakom slučaju zastareva tri
(3) vite nga dita e lidhjes së kontratës. years after the day the contract was (3) godine od dana zaključenja ugovora.
concluded.
3. Duke u shmangur nga paragrafi 2, në 3. By way of derogation from paragraph 2, in 3. Izbegavanjem iz stava 2, u slučaju
108 /997
rastin e një personi të paaftë për të gjykuar, the case of a person subject to incapacity to nesposobnog lica za rasuđivanje, period
periudha e parashkrimit nuk skadon para be accounted for his actions, the period of zastarevanja ne ističe pre isteka šest (6)
kalimit të gjashtë (6) muajve pasi që paaftësia prescription does not expire before six (6) meseci nakon prestanka nesposobnosti ili
ka përfunduar ose është emëruar months have passed after the incapacity has imenovanja zastupnika, bez obzira na datum
përfaqësuesi, pavarësisht nga data kur është ended or a representative has been appointed, kada je zaključen ugovor.
lidhur kontrata. regardless of the date when the contract was
concluded.
4. Pala kundër së cilës kërkohet kryerja e një 4. The party against which the performance 4. Stranka protiv koje se zahteva izvršenje
kontrate, gjithmonë mund të pretendojë of a contract is requested may always claim ugovora može uvek tvrditi rušljivost ugovora,
rrëzueshmrinë e kontratës, edhe kur është the annulment of the contract, even where the čak i kada je predviđeno pravo da se traži
paraparë e drejta për ta kërkuar anulimin. right to claim the annulment is prescribed. poništenje.
Nënkapitulli III – Pazotësia Sub-chapter III – Incapacity Potpoglavlje III - Nesposobnost

Zotësia për të kontraktuar Capacity to contract Sposobnost za ugovaranje
1. Për të lidhur një kontratë të vlefshme, 1. In order to conclude a valid contract, 1. Da bi zaključio važeći ugovor, ugovorna
pala kontraktuese duhet ta ketë zotësinë për të contracting parties must have the capacity to stranka treba imati poslovnu sposobnost, koja
vepruar, të kërkuar nga ligji. act required by law. se zahteva u skladu sa zakonom.
2. Personi i paaftë mund të lidhë vetëm ato 2. A person subject to incapacity may only 2. Nesposobno lice može zaključiti samo
kontrata ku ligji parasheh se mund t’i lidhë pa conclude those contracts the law permits him one ugovore koje zakon propisuje da ih može
pëlqimin e përfaqësuesit të tij ligjor. to conclude without the prior consent of his zaključiti bez saglasnosti njegovog
Megjithatë, përfaqësuesi ligjor më pas mund legal representative. However, the legal zakonskog zastupnika. Međutim, nakon toga
të miratojë kontratën e lidhur pa pëlqimin e representative may subsequently approve the zakonski zastupnik može odobriti ugovor koji
tij paraprak. contract concluded without his prior consent. je zaključen bez njegovog prethodnog
odobrenja.
3. Kontrata e lidhur nga pala pa zotësi për 3. A contract concluded by a party incapable 3. Ugovor koji je zaključen od stranke koja
109 /997
kontraktim do të jetë e rrëzueshme, në qoftë of contracting shall be annullable, if the law nema sposobnost ugovaranja biće rušljiv, ako
se ligji nuk i lejon atij që të lidhë kontratën, does not permit him to conclude the contract, mu zakon ne dozvoljava da zaključi ugovor,
me kusht që kontrata nuk është miratuar më provided that the contract was not pod uslovom da ugovor nije naknadno
pas nga përfaqësuesi i tij ligjor. subsequently approved by his legal odobren od strane zakonskog zastupnika.
representative.
4. Pala kontraktuese me një person, pa zotësi 4. The party contracting with a person 4. Ugovorna stranka sa jednim licem bez
për ta lidhur kontratën, mund të kërkojë që without the capacity to conclude the contract sposobnosti zaključenja ugovora, može
përfaqësuesi i këtij të fundit të deklarojë nëse may request that the latter’s representative zahtevati da se zastupnik potonjeg izjasni da
kontrata është miratuar. Në qoftë se declare whether the contract is approved. If li je ugovor odobren. Ako zakonski zastupnik
përfaqësuesi ligjor nuk e miraton kontratën the personal representative fails to approve ne odobri ugovor u roku od trideset (30) dana
brenda tridhjetë (30) ditëve nga data e the contract within thirty (30) days of such od dana podnošenja zahteva za odobrenje,
kërkesës për miratim, konsiderohet se e ka request the approval shall be deemed not to smatra se da je odbio odobrenje.
refuzuar miratimin. have been given.

E drejta e tërheqjes së palës kontraktuese Right of withdrawal of the party Pravo na povlačenje ugovorne stranke sa
me një person pa zotësi të kontraktimit contracting with a person without capacity licem bez sposobnosti ugovaranja
to contract
1. Pala kontraktuese me një person, pa zotësi 1. The party contracting with a person 1. Ugovorna stranka sa jednim licem bez
për ta lidhur kontratën, mund të heqë dorë without the capacity to conclude the contract sposobnosti za zaključenje ugovora, može
nga kontrata, nëse ai nuk e di dhe nuk duhet may withdraw from the contract if he did not odustati od ugovora, ako on ne zna i nije
të ketë ditur pazotësinë e këtij të fundit për ta know and should not have known of the trebao znati o poslovnoj nesposobnosti ovog
lidhur kontratën pa pëlqimin paraprak të latter’s incapacity to conclude the contract poslednjeg da zaključi ugovor bez prethodne
përfaqësuesit të tij. without the prior consent of his saglasnosti svog zastupnika.
representative.
2. Nëse pala kontraktuese me një person, pa 2. If the party contracting with a person 2. Ako je ugovorna stranka sa licem bez
zotësi për ta lidhur kontratën, është mashtruar without the capacity to conclude the contract sposobnosti za zaključenje ugovora,
duke besuar se ky i fundit kishte marrë was misled into believing that the latter had prevarena verujući da je druga stranka dobila
pëlqimin paraprak nga përfaqësuesi i tij, ai i been given prior consent by his prethodno odobrenje od strane svog
110 /997
ka të njëjtat të drejta të parashikuara në representative, he shall have the same right zastupnika, on ima ista prava predviđena u
paragrafin 1. provided in paragraph 1. stavu 1.
3. E drejta e parashikuar në paragrafin 1 3. The right provided in paragraph 1 shall 3. Pravo koje je predviđeno u stavu 1, ističe
skadon tridhjetë (30) ditë pasi që pala expire thirty (30) days after the contracting trideset (30) dana nakon što je ugovorna
kontraktuese mëson për pazotësinë e palës party learns of the other party’s incapacity to stranka saznala o nesposobnosti druge stranke
tjetër për ta lidhur kontratën, ose mëson se conclude the contract or learns that the za zaključenje ugovora, ili ako saznaje da
përfaqësuesi i këtij të fundit nuk e ka dhënë latter’s representative has not given his prior zastupnik potonjeg nije dao prethodnu
pëlqimin paraprak. Ajo gjithashtu skadon në consent; it shall also expire if the saglasnost. Ono takođe, ističe i ako zastupnik
qoftë se përfaqësuesi e miraton kontratën. representative approves the contract. odobri ugovor.
Article 173
Neni 173 Acquiring capacity to contract after the Član 173
Fitimi i zotësisë kontratuese pas lidhjes së conclusion of a contract Sticanje sposobnosti ugovaranja nakon
kontratës zaključenja ugovora
Kur një palë fiton zotësinë për të kontraktuar, Where a party acquires the capacity to Kada jedna stranka stiče sposobnost
pasi që kontrata të jetë lidhur pa pëlqimin contract after the contract was concluded ugovaranja nakon potpisivanja ugovora bez
paraprak të përfaqësuesit të tij, ai mund të without the prior consent of his prethodne saglasnosti svog zastupnika, ona
kërkojë që kontrata të anulohet nga gjykata representative, he may request that the može zahtevati da se ugovor poništi od strane
brenda (6) gjashtë muajve të fitimit të contract be annulled by the court within (6) suda u roku od šest (6) meseci od sticanja
zotësisë për të kontraktuar, me kusht që six months of acquiring the capacity to sposobnosti ugovaranja, pod uslovom da
kontrata ishte nuk miratohet nga përfaqësuesi contract, provided that the contract was not ugovor nije odobren od strane njegovog
i tij. approved by his representative. zastupnika.
111 /997
Nënkapitulli IV – Të Metat e Vullnetit në Sub-chapter IV – Defective will in Potpoglavlje IV – Nedostaci volje u
Marrëdheniet Kontraktuale Contractual Obligations ugovornim odnosima

Kanosja Threat Pretnja
1. Në qoftë se pala kontraktuese ose ndonjë i 1. If via an impermissible threat a contracting 1. Ako je ugovorna stranka ili neko treće
tretë me kanosje të paligjshme ka shkaktuar party or a third person causes justifiable fear lice protivzakonitim pretnjama izazvao
frikësim të bazuar te pala tjetër, kështu që kjo on the part of the other party such that the osnovano zastrašivanja kod druge stranke,
për këtë arsye e ka lidhur kontratën, pala latter concluded the contract for this reason tako da je ona stoga zaključila ugovor, druga
tjetër mund të kërkojë që kontrata të anulohet. the other party may request the annulment of stranka može zahtevati da se ugovor poništi.
the contract.
2. Frika konsiderohet e bazuar në qoftë se 2. A fear shall be deemed justifiable if it 2. Strah se smatra osnovanim ako okolnosti
nga rrethanat shihet se nga rreziku serioz appears from the circumstances that there is a pokazuju da je usled ozbiljne opasnosti
është cenuar jeta trupi ose ndonjë e mirë serious threat of danger to the life or to the ugrožen život, telo ili neko drugo važno
tjetër e rëndësishme e palës kontraktuese ose physical or other well-being of the dobro ugovorne stranke ili trećeg lica.
e personit të tretë. contracting party or anyone else.

Lajthimi thelbësor Significant mistake Suštinska zabluda
1. Lajthimi është thelbësor, në qoftë se ka të 1. A mistake shall be deemed significant if it 1. Zabluda je suštinska, ako to ima veze sa
bëjë me elementet thelbësore të objektit, me relates to the essential characteristics of the suštinskim elementima predmeta, sa licem sa
personin me të cilin lidhet kontrata, në qoftë subject, to a person with whom a contract is kojom se zaključuje ugovor, ako se zaključi s
se lidhet duke marrë parasysh këtë person, si being concluded if it is being concluded in obzirom na tu osobu, i u skladu sa
dhe me rrethanat të cilat sipas dokeve që respect of such person, or to circumstances okolnostima koje se prema običajima
praktikohen ose sipas qëllimit të palëve, that according to the custom in the praktikuju ili prema nameri stranaka,
konsiderohen vendimtare, ndërsa pala që transaction or according to the intention of smatraju se presudnim, dok stranka koja je u
është në lajthim nuk do ta lidhte përndryshe the parties are deemed to be decisive, as zabludi ne bi inače zaključila ugovor sa
kontratën me përmbajtje të tillë. otherwise the mistaken party would not have takvim sadržajem.
concluded the contract with such content.
112 /997
2. Pala e cila është në lajthim mund të 2. The mistaken party may request the 2. Stranka koja je u zabludi može tražiti da
kërkojë të shpallet e pavlefshme kontrata për annulment of the contract for reason of a se ugovor proglasi nevažećim zbog suštinske
shkak të lajthimit thelbësor, përveç nëse gjatë significant mistake, unless in concluding the zablude, osim ako prilikom zaključivanja
lidhjes së kontratës pala nuk ka vepruar me contract the party failed to act with the ugovora stranka nije postupila sa dužnom
kujdesin e duhur. diligence required in the transaction. pažnjom.
3. Nëse kontrata shpallet e pavlefshme për 3. If a contract is annulled for reason of a 3. Ako se ugovor proglasi nevažećim zbog
shkak të lajthimit, pala tjetër me mirëbesim mistake the party that acted in good faith zablude, druga stranka ima pravo da savesno
ka të drejtë të kërkojë shpërblim për dëmin e shall have the right to request compensation zatraži nadoknadu za pretrpljenu štetu.
pësuar. for damage incurred for this reason,
irrespective of whether the mistaken party
was culpable for the mistake.
4. Pala e cila është në lajthim nuk mund tì 4. The mistaken party may not make 4. Stranka koja je u zabludi se ne može
referohet lajthimit, në qoftë se pala tjetër reference to the mistake if the other party is referisati zabludi, ako je druga stranka
është e gatshme ta përmbushë kontratën sikur prepared to perform the contract as if there spremna ispuniti ugovor kao da zabluda nije
lajthimi të mos kishte ekzistuar fare. had been no mistake. uopšte postojala.

Lajthimi për motivin te kontrata pa Mistake in motive for gratuitous Zabluda o motivu kod ugovora bez
shpërblim contract nagrade
Te kontrata pa shpërblim lajthim thelbësor For a gratuitous contract a mistake in the Kod ugovora bez nagrade, suštinskom
konsiderohet edhe lajthimi për motivin që ka motive that was decisive in the acceptance of zabludom se smatra i zabluda o motivu koji
qenë vendimtar për marrjen përsipër të the obligation shall also be deemed a je bio presudan za preuzimanje obaveze.
detyrimit. significant mistake.

Deklarata e tërthortë Indirect declaration Posredna izjava
Lajthimi i personit me anë të të cilit pala ka A mistake by the person according to whom Zabluda osobe kojom je stranka izrazila svoju
113 /997
shprehur vullnetin e saj konsiderohet se është the party declared its intention shall be volju smatra se da je ista sa zabludom u
njësoj si dhe lajthimi në shfaqjen e vullnetit deemed equivalent to a mistake in the party’s izražavanju sopstvene volje.
vetjak. own declaration of intention.

Mashtrimi Deceit Obmana
1. Në qoftë se njëra palë shkakton lajthim te 1. If one party causes the other party to be 1. Ako jedna stranka uzrokuje zabludu kod
pala tjetër, ose mban në lajthim me qëllim që mistaken or keeps the other party mistaken druge stranke, ili je održava u zabludi u cilju
me këtë ta shtyj për lidhjen e kontratës, pala for the purpose of leading the latter to da ga ovim navede na zaključenje ugovora,
tjetër mund të kërkojë të shpallet e conclude a contract, the other party may druga stranka može zahtevati da se ugovor
pavlefshme kontrata edhe atëherë kur lajthimi request the annulment of the contract even proglasi nevažećim, čak i kada zabluda nije
nuk është thelbësor. when the mistake is not significant. suštinska.
2. Pala që ka lidhur kontratë duke qenë e 2. A party that was deceived in concluding 2. Stranka koja je zaključila ugovor bivajući
mashtruar, ka të drejtë që të kërkojë the contract shall have the right to request the obmanuta, ima pravo da zatraži nagradu za
shpërblim për dëmin e pësuar. compensation of any damage that occurs. pretrpljenu štetu.
3. Në qoftë se mashtrimin e ka bërë personi i 3. Deceit enacted by a third person shall 3. Ako je obmanu izvršilo treće lice, obmana
tretë, mashtrimi ndikon në vetë kontratën në only affect a contract if the other contracting utiče na sam ugovor ukoliko je druga
qoftë se pala tjetër kontraktuese në kohën e party knew or should have known thereof ugovorna stranka u vreme zaključenja
lidhjes së kontratës ishte në dijeni ose është when the contract was concluded. ugovora znala ili je trebalo da zna za obmanu.
dashur të dinte për mashtrimin.
4. Kontrata pa shpërblim mund të shpallet e 4. A gratuitous contract may also be 4. Ugovor bez nagrade može se proglasiti
pavlefshme edhe kur mashtrimin e ka bërë annulled if the deceit was enacted by a third nevažećim čak i kada je obmanu izvršilo
personi i tretë, pavarësisht nëse pala tjetër person, irrespective of whether the other treće lice, bez obzira na to da li je druga
kontraktuese në kohën e lidhjes së kontratës e contracting party knew or should have known stranka u vreme zaključenja ugovora znala ili
ka ditur ose është dashur të dinte për thereof when the contract was concluded. je trebala da zna za obmanu.
mashtrimin.
114 /997
Kontrata fiktive Sham contract Fiktivni ugovor
1. Kontrata fiktive nuk ka efekt juridik 1. A sham contract shall have no effect 1. Fiktivni ugovor nema pravno dejstvo
ndërmjet palëve kontraktuese. between the contracting parties. između ugovornih stranaka.
2. Në qoftë se kontrata fiktive fsheh ndonjë 2. If a sham contract conceals any other 2. Ako fiktivni ugovor krije bilo koji drugi
kontratë tjetër, atëherë kjo e dyta është e contract the latter shall be valid if the ugovor, onda je ovaj drugi važeći, ako su
vlefshme, nëse janë plotësuar kushtet për conditions for its legal validity are fulfilled. ispunjeni uslovi za njegovu pravnu valjanost.
vlefshmërinë e saj e saj juridike.
3. Fiktiviteti i kontratës nuk mund të 3. It shall not be possible to apply the sham 3. Fiktivnost ugovora ne može se naglasiti
theksohet ndaj personit të tretë. nature of a contract in respect of a third prema trećem licu.
person.
KAPITULLI XI – KONTRATAT E CHAPTER XI – BILATERAL POGLAVLJE XI – OBOSTRANI

DYANSHME CONTRACTS UGOVORI
Nënkapitulli I – Përgjegjësia për të Metat Sub-chapter I – Liability for Material and Potpoglavlje I - Odgovornost za
Materiale dhe Juridike Legal Errors in Performance materijalne i pravne nedostatke

Përgjegjësia për të metat materiale dhe Liability for material and Odgovornost za materijalne i pravne
juridike legal errors nedostatke
1. Te kontrata e dyanshme me shpërblim, 1. In a bilateral contract subject to 1. Kod obostranih ugovora sa nadoknadom,
secila palë kontraktuese përgjigjet për të remuneration, each contracting party shall be svaka ugovorna stranka odgovorna je za
metat materiale të mos përmbushjes së vet. liable for material errors in the party’s own materijalne nedostatke njenog neispunjenja.
performance.
115 /997
2. Pala kontraktuese përgjigjet edhe për të 2. A contracting party shall also be liable for 2. Ugovorna stranka će takođe biti
metat juridike të përmbushjes dhe ka për legal errors in performance, and must protect odgovorna za pravne nedostatke ispunjavanja
detyrë të mbrojë palën tjetër nga të drejtat the other party against the rights and claims i ima zadatak da štiti drugu stranku od prava i
dhe kërkesat e personave të tretë me të cilat e of third persons by which the party’s right potraživanja trećih lica kojima bi se njena
drejta e saj do të përjashtohej ose kufizohej. would be excluded or restricted. prava bila isključena ili ograničena.
3. Përveç kur parashikohet ndryshe me ligj, 3. Unless stipulated otherwise by law, the 3. Osim ako je drugačije predviđeno
dispozitat që rregullojnë përgjegjësinë e provisions regulating the seller’s liability for zakonom, odredbe kojima se uređuje
shitësit për të meta materiale dhe juridike material and legal errors shall apply to the odgovornost prodavca za materijalne i
zbatohen për detyrimet e debitorit, aq sa është obligations of the debtor, as far as zakonske nedostatke primenjuju se za
praktike. practicable. obaveze dužnika, onoliko koliko je to
praktično.
Sub-chapter II – Objection to Non-

Nënkapitulli II – Kundërshtimi i performance of Contract Potpoglavlje II - Prigovor neispunjenja
Mospërmbushjes së Kontrates ugovora

Rregullat e përmbushjes së njëkohshme Rule of simultaneous performance Pravila istovremenog ispunjenja
1. Në kontratat e dyanshme asnjëra palë nuk 1. In bilateral contracts neither party shall be 1. U dvostranim ugovorima nijedna stranka
e ka për detyrë ta përmbushë detyrimin e vet obliged to perform their own obligations if nema obavezu da ispuni svoju obavezu ako je
në qoftë se pala tjetër nuk e përmbushë, ose the other party is not simultaneously druga stranka ne ispuni, ili nije spremna da
nuk është e gatshme që njëkohësisht ta performing the latter’s obligations or is istovremeno ispuni svoju obavezu, osim ako
përmbushë detyrimin e saj, me përjashtim kur unwilling to do so, unless agreed otherwise or nije dogovoreno nešto drugo ili je određeno
është kontraktuar diçka tjetër ose është stipulated otherwise by law, or unless it zakonom ili ako nešto drugačije proizilazi od
caktuar me ligj apo kur rrjedh diçka tjetër nga follows otherwise from the nature of the samog ugovora.
vetë kontrata. contract.
2. Mirëpo, në qoftë se në gjykatë njëra nga 2. If one party claims in court that such 2. Međutim, ako jedna od stranaka u sudu
palët thekson se nuk e ka për detyrë ta party was not obliged to perform the navodi da nije obavezna da ispuni svoju
116 /997
përmbushë detyrimin e vet, gjersa edhe pala obligations until the other party performed obavezu, dok i druga stranka ne ispuni svoju,
tjetër nuk e përmbush të vetin, gjykata do t’i the other party’s obligations the court shall sud će narediti da ispuni svoju obavezu kada
urdhërojë që ta përmbushë detyrimin e saj kur instruct the former to perform the obligations druga stranka ispuni svoju.
pala tjetër ta përmbushë të vetin. when the latter does so.

Kur përmbushja e detyrimit të njërës palë If performance of obligations by one party Kada ispunjenje obaveze jedne stranke
bëhet e pasigurt is uncertain postane neizvesno
1. Në qoftë se është kontraktuar që së pari 1. If it is agreed that one party will perform 1. Ako je ugovoreno da prvo jedna stranka
njëra palë ta përmbushë detyrimin e saj, e më such party’s obligations first and after the ispuni svoju obavezu, pa se posle zaključenja
vonë, pas lidhjes së kontratës, rrethanat contract is concluded the material ugovora materijalne okolnosti druge stranke
materiale të palës tjetër keqësohen deri në atë circumstances of the other party deteriorate to pogoršaju u toj meri da je neizvesno da li će
masë saqë është e pasigurt nëse ajo do të the extent that it is uncertain that the latter ona moći ispuniti svoju obavezu, ili ako ta
mund ta përmbushë detyrimin e saj, ose nëse will be able to perform the latter’s neizvesnost proizlazi iz drugih ozbiljnih
kjo pasiguri del nga shkaqet tjera serioze, obligations, or this is uncertain for other razloga, stranka koja se obavezala da prva
atëherë pala që është detyruar ta përmbushë e serious reasons, the party that undertook to ispuni svoju obavezu može odložiti njeno
para detyrimin e saj, mund ta shtyjë perform the obligations first shall defer ispunjenje dok druga stranka ne ispuni svoju
përmbushjen e tij gjersa pala tjetër mos ta performance until the other party performs obavezu ili dok ne pruži dovoljno uverenje da
përmbushë detyrimin e vet, apo derisa të mos the other party’s obligations or until the other će je ispuniti.
të japë sigurim të mjaftueshëm se do ta party provides sufficient security that the
përmbushë atë. obligations will be performed.
2. Kjo vlen edhe kur rrethanat materiale të 2. This shall also apply if the material 2. To važi i kad su materijalne okolnosti
palës tjetër kanë qenë në të njëjtën masë të circumstances of the other party were so druge stranke bile u istoj meri teške još pre
vështira, qysh para lidhjes së kontratës, në serious before the contract was concluded and zaključenja ugovora ako njen saugovarač to
qoftë se bashkë kontraktuesi i saj për këtë the other party did not know and was not nije znao niti je trebao znati.
nuk ishte në dijeni e as që duhej të ishte në obliged to know of such.
dijeni.
3. Në raste të tilla, pala që është detyruar që 3. In such cases the party that undertook to 3. U tim slučajevima stranka koja se
117 /997
e para ta përmbushë detyrimin e vet mund të perform the obligations first may request obavezala da prva ispuni svoju obavezu može
kërkojë që tì jepet sigurimi brenda një afati security by a suitable deadline; if the deadline zahtevati da joj se pruži sigurnost u
të përshtatshëm, e pasi të kalojë ky afat pa is not met the party may withdraw from the primerenom roku, a posle isteka tog roka bez
rezultat, mund ta zgjidhë kontratën. contract. rezultata, može raskinuti ugovor.
Nënkapitulli III – Zgjidhja e Kontratës për Sub-chapter III – Termination of Contract Potpoglavlje III - Raskid ugovora zbog
Shkak të Mospërmbushjes due to Non-performance neispunjenja

Të drejtat e një pale në rast të mos Rights of a party in case of non- Prava stranke u slučaju ne ispunjenja od
përmbushjes nga pala tjetër performance of the other party druge stranke
1. Nëse një palë në një kontratë dypalëshe 1. If a party to a bilateral contract fails to 1. Ako stranka u dvostranom ugovoru ne
nuk e përmbushë detyrimin, pala tjetër mund perform an obligation the other party may ispuni svoju obavezu, druga stranka može
të kërkojë përmbushjen e detyrimit ose të either request the performance of the zahtevati ispunjenje obaveze ili da raskida
zgjidhë kontratën, pa cenuar të drejtën për të obligation or terminate the contract, without ugovor, ne dovodeći u pitanje pravo
kërkuar shpërblimin e dëmeve. prejudice to the right to claim compensation zahtevanja naknade štete.
of damages.
2. E drejta e një pale për zgjidhjen e kontratës 2. The right of a party to terminate the 2. Pravo stranke da raskine ugovor vrši se
ushtrohet duke njoftuar palën tjetër. contract is exercised by giving notice to the obaveštavanjem druge stranke.
other party.
3. Kontrata nuk mund të zgjidhet nëse 3. A contract cannot be terminated if non- 3. Ugovor se ne može raskinuti ukoliko je
moszbatimi i një pale është i parëndësishëm, performance of a party is insignificant, nesprovođenje jedne stranke nebitno, s
duke pasur parasysh interesin e palës tjetër. having regard to the interest of the other obzirom na interes druge stranke.
party.
118 /997
Shkelja e afatit kohor për kryerje Breach of deadline for performance Kršenje vremenskog roka za izvršenje
1. Nëse njëra palë dështon në kryerjen e një 1. If a party fails to perform an obligation by 1. Ako jedna stranka ne ispuni obavezu u
detyrimi gjer në afatin kohor të përcaktuar, the stipulated deadline, the other party shall određenom vremenskom roku, druga stranka
pala tjetër ka të drejtë ta zgjidhë kontratën në have the right to terminate the contract if an ima pravo na raskid ugovora ako se drugoj
qoftë se palës tjetër i jepen një periudhë additional period of time for performance stranci daje dodatni vremenski period za
shtesë e kohës për kryerje. was granted to the other party. izvršenje.
2. Përjashtimisht nga paragrafi 1, një palë 2. In derogation to paragraph 1, a party may 2. Izuzetno od stava 1, stranka može
mund ta zgjidhë kontratën pa dhënë ndonjë terminate the contract without granting an raskinuti ugovor bez davanja bilo kakvih
periudhë kohore shtesë nëse: additional period of time if: dodatnih vremenskih perioda ukoliko:
2.1. pala tjetër e ka shprehur synimin e 2.1. the other party has expressed his 2.1. je druga stranka izrazila svoju
saj për moskryerje; intention not to perform; nameru za neizvršenje;
2.2. duket nga rrethanat se pala tjetër nuk 2.2. it appears from the circumstances 2.2. čini se iz okolnosti da druga stranka
do të jetë në gjendje që ta kryejë that the other party will not be able to neće biti u mogućnosti da izvrši obavezu
detyrimin në periudhën shtesë të kohës; perform in the additional period of u dodatnom vremenskom periodu;
time;
2.3. određeni vremenski rok se smatra
2.3. afati kohor i përcaktuar konsiderohet 2.3. the stipulated deadline was neophodnim u interesu stranke koja
i domosdoshëm në interes të palës që ka deemed essential in the interest of the namerava da raskine ugovor.
për qëllim ta shkëpusë kontratën. party that intends to terminate the
contract.
3. Në qoftë se pala tjetër nuk e përmbushë 3. If the other party fails to perform within 3. Ako druga stranka ne izvrši obavezu u
detyrimin brenda afatit shtesë të kohës, the additional period of time, the contract dodatnom vremenskom roku, ugovor se
kontrata konsiderohet se ndërpritet në bazë të shall be deemed to be terminated by smatra raskinutim po zakonu, osim ako
ligjit, përveç nëse pala e cila e ka dhënë operation of law, unless the party that granted stranka koja je dala dodatni vremenski
periudhën shtesë të kohës, konfirmon brenda the additional period of time confirms within period, potvrđuje u roku od tri (3) dana svoj
tri (3) ditëve interesin e saj në kryerjen e three (3) days his interest in the performance interes u izvršenju obaveze druge stranke.
119 /997
detyrimit të palës tjetër. of the obligation of the other party.

Afati kohor themelor Essential deadline Osnovni vremenski rok
1. Palët kontraktuese mund të bien dakord që 1. The contracting parties may agree that the 1. Ugovorne stranke se mogu složiti da se
afati për kryerjen e detyrimit të njërës palë deadline for performance of the obligation of vremenski rok za izvršenje obaveza jedne
konsiderohet i domosdoshëm në interes të one party shall be deemed essential in the stranke smatra neophodnim u interesu druge
palës tjetër. interest of the other party. stranke.
2. Pala që ka për qëllim të kërkojë kryerjen e 2. The party that intends to request the 2. Stranka koja namerava tražiti ispunjenje
detyrimit, pavarësisht skadimit të afatit performance of the obligation despite the obaveze, bez obzira na istek vremenskog
kohor, e njofton palën tjetër brenda tri (3) expiry of the deadline shall give notice to the roka, obaveštava drugu stranku u roku od tri
ditëve, përndryshe kontrata konsiderohet se other party within three (3) days, failing (3) dana, u protivnom ugovor se smatra
ndërpritet në bazë të ligjit. which the contract shall be deemed to be raskinutim po zakonu.
terminated by operation of law.

Pasojat juridike të zgjidhjes Effects of termination Pravne posledice raskida
1. Nëse kontrata bilaterale zgjidhet për 1. If a bilateral contract is terminated due to 1. Ako se dvostrani ugovor raskine usled ne
shkak të moskryerjes, të dyja palët lirohen non-performance, both parties are released izvršenja, obe stranke su oslobođene obaveze
nga detyrimet që rrjedhin nga kontrata. from the obligations arising from the koje proizlaze iz ugovora.
contract.
2. Në qoftë se njëra palë e ka përmbushur 2. A party that has fully or partly performed 2. Ako je jedna stranka ispunila ugovor u
kontratën tërësisht ose pjesërisht, ka të drejtë the contract shall have the right to request the celini ili delimično, ona ima pravo da mu se
që tì kthehen ato të cilat i ka furnizuar. Në restitution of whatever it supplied. In the case vrati ono što je isporučila. Ukoliko obe
rast se të dyja palët kanë të drejtë që të both parties have a right to request the stranke imaju pravo zahtevati vraćanje svega
kërkojnë kthimin e çdo gjëje që kanë restitution of whatever they supplied, the što su isporučile, primenjuju se pravila za
120 /997
furnizuar, zbatohen rregullat për kryerjen e rules on performance of bilateral contracts izvršenje dvostranih ugovora.
kontratave të dyanshme. shall apply.
3. Zgjidhja nuk prekë asnjë klauzolë në 3. Termination does not affect any clause in 3. Raskid ne utiče na bilo koju klauzulu u
kontratë që rregullon zgjidhjen e the contract governing the settlement of ugovoru kojim se uređuje rešavanje
mosmarrëveshjeve ose ndonjë afat tjetër të disputes or any other term of the contract nesporazuma ili bilo koji drugi rok ugovora
kontratës të cilat veprojnë pas shkëputjes. which shall operate after termination. koji deluju nakon raskida.
4. Zgjidhja nuk cenon të drejtat e fituara nga 4. Termination does not affect the rights 4. Raskid ne ugrožava prava koja su od
palët e treta në mirëbesim, përveç kur ligji acquired by third parties in good faith, unless trećih lica savesno stečena, izuzev ako je
parashikon ndryshe. the law provides otherwise. zakonom predviđeno drugačije.
5. Pala e cila kthen të hollat ka për detyrë të 5. A party returning a sum of money shall 5. Stranka koja vraća novac dužna je da
paguajë kamatën që nga dita kur e ka marrë pay interest from the day the payment was plati kamatu od dana kada je primila isplatu.
pagesën. received.
Sub Chapter IV – Rescission or

Nënkapitulli IV – Zgjidhja ose Revidimi i Amendment of Contract owing to a change Potpoglavlje IV - Raskid ili izmena
Kontratës për Shkak të Rrethanave të of circumstances ugovora zbog promenjenih
Ndryshuara okolnosti
Article 187
Neni 187 Rebus sic stantibus Član 187.
Rebus sic stantibus Rebus sic stantibus
1. If after the conclusion of a contract
1. Në qoftë se pas lidhjes së kontratës circumstances arise that render the 1. Ako se posle zaključenja ugovora stvaraju
krijohen rrethanat që e vështirësojnë performance of obligations by one party more okolnosti koje otežavaju ispunjenje obaveze
përmbushjen e detyrimit të njërës palë, apo difficult or owing to which the purpose of the jedne stranke, ili ako se zbog njih ne može
në qoftë se për shkak të tyre nuk mund të contract cannot be achieved and in both cases ostvariti svrha ugovora, a kako u jednom tako
realizohet qëllimi i kontratës, e si në njërin, to such an extent that the contract clearly no i u drugom slučaju u toj meri da je očigledno
ashtu edhe në rastin tjetër në atë masë sa që longer complies with the expectations of the da ugovor više ne odgovara očekivanjima
del e qartë se kontrata nuk i përgjigjet më asaj contracting parties and in the general opinion ugovornih stranaka i da bi po opštoj proceni
121 /997
që është pritur nga palët kontraktuese dhe se it would be unjust to retain it in force as it is, bilo nepravično održati ga na snazi takav
sipas vlerësimit të përgjithshëm do të ishte e the party whose obligations have been kakav je, stranka kojoj je otežano ispunjenje
padrejtë të mbahet në fuqi e tillë siç është, rendered more difficult to perform or the obaveze, odnosno stranka koja zbog
pala të cilës i është vështirësuar përmbushja e party that owing to the changed promenjenih okolnosti ne može ostvariti
detyrimit, përkatësisht pala e cila për shkak të circumstances cannot realize the purpose of svrhu ugovora može zahtevati da se ugovor
rrethanave të ndryshuara nuk mund ta the contract may request the rescission or the raskine ili izmeni.
realizojë qëllimin e kontratës, mund të revision of the contract.
kërkojë që kontrata të zgjidhet apo të
ndryshohet.
2. Zgjidhja e kontratës nuk mund të kërkohet 2. It shall not be possible to request the 2. Raskid ugovora se ne može zahtevati
në qoftë se pala e cila thirret në rrethana të rescission of a contract if the party that makes ukoliko je stranka koja poziva na promenjene
ndryshuara, ka pasur për detyrë që në kohën e reference to the changed circumstances okolnosti, bila dužna da u vreme zaključenja
lidhjes së kontratës të marrë në konsiderim should have taken such circumstances into ugovora uzme u obzir ove okolnosti ili je
këto rrethana ose ka mundur që këto tì consideration when the contract was mogla da ih izbegne ili da ih prevaziđe.
evitojë apo tì përballojë. concluded, or could have avoided them or
could have averted the consequences thereof.
3. Pala që kërkon zgjidhjen e kontratës nuk 3. The party requesting the rescission of the 3. Stranka koja traži raskid ugovora se ne
mund të thirret në rrethana të ndryshuara që contract may not make reference to changed može pozivati na promenjene okolnosti koje
janë shkaktuar pas skadimit të afatit të circumstances that arose after the deadline su uzrokovane nakon isteka vremenskog roka
caktuar për përmbushjen e detyrimit të saj. stipulated for the performance of such party’s za ispunjenje svojih obaveza.
obligations.
4. Kontrata nuk zgjidhet në qoftë se pala 4. A contract shall not be rescinded if the 4. Ugovor se ne može raskinuti ako druga
tjetër ofron ndryshimin e barabartë të other party offers to amend equitably the stranka pruža jednake izmene i dopune
kushteve përkatëse të kontratës. relevant terms of the contract. dotičnih uslova ugovora.
5. Kur zgjidhet kontrata për shkak të 5. When rescinding a contract because of 5. Kada se ugovor raskine usled
rrethanave të ndryshuara, gjykata mund ta changed circumstances, the court may order promenjenih okolnosti, sud može naložiti
urdhërojë palën që kërkon zgjidhjen t’ia the party requesting rescission to reimburse stranci koja traži raskid da plati drugoj stranci
paguajë palës tjetër të gjitha shpenzimet e the other party of any expenses incurred prior sve troškove nastale pre raskida ugovora.
122 /997
bëra para zgjidhjes së kontratës. to the rescission of the contract.

Detyrimi i njoftimit Obligation to notify Obaveza obaveštavanja
Pala që është e autorizuar, që për shkak të A party that owing to changed circumstances Stranka koja je ovlašćena da zbog
ndryshimit të rrethanave të kërkojë zgjidhjen is entitled to request the rescission of a promenjenih okolnosti zahteva raskid ili
ose ndryshimin e kontratës, ka për detyrë që contract must notify the other party regarding izmenu ugovora, dužna je da čim sazna da su
për qëllimin e saj ta njoftojë palën tjetër, posa the intention to request the rescission as soon stvorene te okolnosti obavesti drugu stranku
të këtë mësuar se janë shkaktuar rrethanat e as the former learns that such circumstances o svojoj nameri. Stranka koja ne vrši
tilla. Pala që nuk e bën njoftimin do të jetë have arisen. A party that fails to do so shall obaveštenje biće odgovorna za bilo kakvu
përgjegjëse për çdo dëm të shkaktuar nga be liable for any damage incurred by the štetu načinjenu od druge stranke.
pala tjetër. other party.

Rrethanat e rëndësishme për vendim të Circumstances significant to court decision Značajne okolnosti za odluku suda
gjykatës
In ruling on a request to rescind or amend a
Kur vendos për zgjidhjen e kontratës, contract for reason of changed circumstances Kada odluči o raskidu ugovora, odnosno o
përkatësisht për ndryshimin e saj gjykata the court shall primarily take into njegovoj izmeni, sud se vodi načelima
udhëhiqet nga parimet e qarkullimit të consideration the purpose of the contract, the pravičnog opticaja, uzimajući u obzir
ndershëm, duke pasur kujdes sidomos për risks customary for contracting parties in naročito svrhu ugovora, uobičajeni rizik
qëllimin e kontratës, për rrezikun e commercial transactions during the ugovora odgovarajuće vrste, o opštem
zakonshëm te kontratat e llojit përkatës, për performance of contracts of the same type, interesu, kao i o interesima obeju stranaka.
interesin e përgjithshëm, si dhe për interesat e and the balance of the interests of the two
të dy palëve. contracting parties.
123 /997
Heqja dorë nga e drejta për tu thirrur në Waiver of reference to changed Odricanje od prava pozivanja na
rrethana të ndryshuara circumstances promenjene okolnosti
Palët munden me kontratë që më parë të Through a contract the parties may waive any Stranke se mogu ugovorom unapred odreći
heqin dorë nga e drejta për tu thirrur në reference to specific changed circumstances pozivanja na određene dotične promenjene
rrethanat përkatëse të ndryshuara, përveç in advance, unless such is opposed to the okolnosti, osim ako je to u suprotnosti sa
nëse kjo është në kundërshtim me parimin e principle of conscientiousness and fairness. načelom savesnosti i poštenja.
ndërgjegjshmërisë dhe të ndershmërisë.
Nënkapitulli V – Pamundësia e Sub-chapter V – Impossibility of Potpoglavlje V – Nemogućnost ispunjenja

Përmbushjes Performance

Pamundësia e përmbushjes për të cilën Impossibility of performance for which Nemogućnost ispunjenja za koju ne
nuk përgjigjet asnjëra pale neither party is responsible odgovara nijedna stranka
1. Kur përmbushja e detyrimit e njërës palë 1. If the performance of obligations becomes 1. Kad je ispunjenje obaveze jedne stranke u
në kontratën e dyanshme bëhet e pamundur impossible for one party to a bilateral dvostranom ugovoru postalo nemoguće zbog
për shkak të ngjarjes për të cilën nuk është contract because of a event for which neither događaja za koji nije odgovorna ni jedna ni
përgjegjëse asnjëra as tjetra palë, shuhet edhe of the parties was responsible, the obligation druga stranka, prestaje i obaveza druge
detyrimi i palës tjetër, e në qoftë se kjo ka of the former shall expire while the party stranke, a ako je ova nešto ispunila od svoje
përmbushur diç prej detyrimit të saj, mund të performing his obligation may request obaveze, može zahtevati povraćaj po
kërkojë kthimin sipas rregullave për restitution according to the rules on unjust pravilima o neosnovanom obogaćenju.
pasurimin e pabazë. enrichment.
2. Në rast të pamundësisë së përmbushjes së 2. Should partial impossibility of 2. U slučaju delimične nemogućnosti

pjesshme, për shkak të ngjarjes për të cilën performance be due to events not attributable ispunjenja zbog događaja za koji nije
nuk është përgjegjëse as njëra as pala tjetër, to either party, one party may rescind the odgovorna ni jedna ni druga stranka, druga
124 /997
pala tjetër mund ta zgjidhë kontratën në qoftë contract if partial performance fails to meet stranka može raskinuti ugovor ako delimično
se përmbushja e pjesshme nuk u përgjigjet his needs; otherwise the contract shall remain ispunjenje ne odgovara njenim potrebama,
nevojave të saj, përndryshe kontrata mbetet valid, while the other party shall be entitled to inače ugovor ostaje na snazi, a druga stranka
në fuqi, ndërsa pala tjetër ka të drejtë të request proportionate reduction of his ima pravo da zahteva srazmerno smanjenje
kërkojë zvogëlimin proporcional të detyrimit obligation. svoje obaveze.
të saj.

Pamundësia e përmbushjes për të cilën Impossibility of performance for which Nemogućnost ispunjenja za koju odgovara
përgjigjet pala tjetër one/a party is responsible druga stranka
1. Kur përmbushja e detyrimit të njërës palë 1. If the performance of obligations becomes 1. Kad je ispunjenje obaveze jedne stranke u
në kontratën e dyanshme detyruese është bërë impossible for one party to a bilateral dvostranom ugovoru postalo nemoguće zbog
e pamundur për shkak të ngjarjes për të cilën contract because of a development for which događaja za koji odgovara druga stranka,
përgjigjet pala tjetër, detyrimi i saj shuhet, the other party was responsible the obligation njena obaveza prestaje, a ona zadržava svoje
ndërsa ajo rezervon kërkesat e veta kundrejt of the former shall expire while the former’s potraživanje prema drugoj stranci, s tim što
palës tjetër; kërkesa do të zvogëlohet për aq claim on the other party shall remain; the se smanjuje za onoliko koliko je ona mogla
sa ka mundur të ketë dobi nga lirimi i claim shall be reduced only insofar as the imati koristi od oslobađanja od sopstvene
detyrimit të vet. former benefited from being released of the obaveze.
obligation.
2. Përveç kësaj, ajo duhet që t’i cedojë palës 2. In addition all the rights that the former 2. Pored toga, ona je dužna ustupiti drugoj
tjetër të gjitha të drejtat që do të kishte ndaj would have held in respect of third persons in stranci sva prava koja bi imala prema trećim
personave të tretë lidhur me objektin e connection with the subject of the obligations licima u vezi sa predmetom svoje obaveze
detyrimit të vet përmbushja e të cilit është whose performance became impossible must čije je ispunjenje postalo nemoguće.
bërë e pamundur. be ceded to the other party.
3. Në rast se përmbushja e detyrimeve bëhet 3. If the performance of obligations becomes 3. Kad je ispunjenje obaveze jedne stranke u
e pamundshme për njërën palë në një kontratë impossible for one party to a bilateral dvostranom ugovoru postalo nemoguće zbog
dypalëshe për shkak të ngjarjes për të cilën contract because of a development for which događaja za koji je ona odgovorna, druga
kjo palë është përgjegjëse, pala tjetër mund të such party was responsible the other party stranka može zahtevati naknadu zbog
kërkojë shpërblim për mospërmbushje ose may choose to request compensation for non- neispunjenja ili povlačenje iz ugovora i
125 /997
tërheqje nga kontrata dhe të kërkojë performance or to withdraw from the contract naknadu štete.
shpërblimin e dëmit. and request compensation of damage.
Nënkapitulli VI – Dëmtimi përtej Mase Sub-chapter VI – Excessive damage Potpoglavlje VI – Prekomerna šteta
Neni 193
Article 193 Član 193
Disproporcioni i dhënieve reciproke Disproportion of mutal grantings Nesrazmera uzajamnih davanja
Excessive damage
1. Në qoftë se midis detyrimeve të palëve 1. If among contracting parties liabilities 1. Ako je između obaveza ugovornih strana u
kontraktuese në kontratën e dyanshme contained in a mutually binding contract, at dvostranom ugovoru postojala u vreme
detyruese ekziston në kohën e lidhjes së the time of entering into contract there is an zaključenja ugovora očigledna nesrazmera,
kontratës disproporcion i hapur pala e open disproportion, the damaged party may oštećena strana može zahtevati poništenje
dëmtuar mund të kërkojë edhe anulimin e request annulment of contract, if unaware or ugovora ako za pravu vrednost tada nije znala
could not have been aware of the accurate niti je morala znati.
kontratës, në qoftë se për vlerën e saktë
value at the time.
atëherë nuk ka ditur dhe as që është dashur të
dinte.
2. E drejta për të kërkuar anulimin e kontratës 2. The right to request annulment of contract 2. Pravo da se zahteva poništenje ugovora
pushon me skadimin e një (1) viti nga lidhja e ceases after one (1) year from the conclusion prestaje istekom jedne (1) godine od
kontratës. of the contract. zaključenja ugovora.
3. Heqja dorë që me parë nga kjo e drejtë nuk 3.Previous waiver of such right shall not have 3. Odricanje unapred od ovog prava nema
ka efekt juridik. any legal effects. pravnog dejstva.
4. Kontrata do të mbetet në fuqi në qoftë se 4. This contract shall remain in force if the 4. Ugovor će ostati na snazi ako druga strana
pala tjetër ofron plotësimin e dhënies deri në other party provides fulfills the contract to the ponudi dopunu do prave vrednosti.
vlerën e plotë. full value
126 /997
5. Për shkak të këtij disproporcioni nuk mund 5. Due to this disproportion one cannot 5. Zbog ove nesrazmere ne može se tražiti
të kërkohet anulimi i kontratës aleatore të request annulment of a contract of public poništenje ugovora na sreću, javne prodaje,
shitjes në ankandin publik, si dhe atëherë kur auction sales, or when a high price has been kao ni onda kad je za stvar data viša cena iz
për sendin është dhënë çmimi i lartë për paid for the thing due to its special attributes. osobite naklonosti.
shkak të afinitetit të posaçëm.

Kontratat me fajde Usury contract Zelenaški ugovor
1. Kontrata është nule kur dikush, duke 1. The contract shall be void if somebody, 1. Ništav je ugovor kojim neko, koristeći se
shfrytëzuar gjendjen e nevojës ose gjendjen e while using the situation of need or difficult stanjem nužde ili teškim materijalnim
vështirë materiale të tjetrit, përvojën e financial situation of others, or his or her stanjem drugog, njegovim nedovoljnim
pamjaftueshme të tij mendjelehtësinë apo inexperience and levity or addiction, iskustvom, lakomislenošću ili zavisnošću,
varësinë e tij, kontrakton për veten e tij ose ciontracts beneftis for himself or a third party ugovori za sebe ili za nekog trećeg korist koja
për ndonjë të tretë dobinë që është haptazi në that are clearly disproportionate to what he je u očiglednoj nesrazmeri sa onim što je on
shpërpjesëtim me atë që ai i ka dhënë apo i ka has given or done to the other, or is obliged drugom dao ili učinio, ili se obavezao dati ili
bërë tjetrit, ose është detyruar të japë ose të to give or to do. učiniti.
bëjë.
2. Kuptimi i dispozitave të këtij ligji mbi 2. Understanding the provisions of this law 2. Na zelenaški ugovor shodno se primenjuju
pasojat e pavlefshmërisë dhe për on consequences of invalidity and partial odredbe ovog zakona o posledicama
pavlefshmërinë e pjesshme të kontratave invalidity of contracts shall apply accrodingly ništavosti i o delimičnoj ništavosti ugovora.
zbatohen përshtatshmërisht të kontratat me in usury contracts
fajde.
3. Në qoftë se i dëmtuari kërkon që detyrimi i 3. If the injured party requests his obligation 3. Ako oštećeni zahteva da se njegova
tij të zvogëlohet në një shumë të drejtë, to be reduced to a fair amount, the court shall obaveza smanji na pravičan iznos, sud će
gjykata do ta pranojë këtë kërkesë, po qe se accept this request, if this is possible and, in udovoljiti takvom zahtevu ako je to moguće,
kjo është e mundur dhe, në këtë rast, kontrata, this case, the contract, with the relevant a u tom slučaju ugovor sa odgovarajućom
me ndryshimin përkatës, mbetet në fuqi. amendment, remains in force. izmenom ostaje na snazi.
127 /997
4. I dëmtuari mund të bëjë kërkesë për 4. The injured party may file a request for 4. Oštećenik može podneti zahtev za
zvogëlimin e detyrimit në një shumë të drejtë reduction of an obligation to a fair amount smanjenje obaveze na pravičan iznos u roku
brenda afatit prej pesë (5) vitesh nga lidhja e within a period of five (5) years from the od pet (5) godina od zaključenja ugovora.
kontratës. conclusion of the contract
Nënkapitulli VII – Kushtet e Përgjithshme Sub-chapter VII – General Conditions of Potpoglavlje VII - Opšti uslovi
të Kontrates Contract ugovora

Përfshirja e kushteve të përgjithshme në Incorporation of general conditions into Uključivanje opštih uslova
kontratë the contract u ugovoru
1. Kushtet e përgjithshme janë kushtet e 1. General conditions are terms of contract 1. Opšti uslovi su, uslovi ugovora, koji su
kontratës të cilat janë të siguruara nga njëra which are supplied by one party and which obezbeđeni od strane jedne stranke i koji nisu
palë dhe të cilat nuk janë të negociuar are not individually negotiated with the other pojedinačno pregovarani sa drugom
individualisht me palën tjetër. party. strankom.
2. Kushti i paraqitur nga njëra palë nuk 2. A term supplied by one party is not 2. Uslov koji se postavlja od jedne stranke
negociohet në baza individuale, nëse pala individually negotiated if the other party has ne pregovara se na individualnoj osnovi, ako
tjetër nuk ka qenë në gjendje që të ndikojë në not been able to influence its content, in druga stranka nije bila u stanju da utiče na
përmbajtjen e tij, në mënyrë të veçantë për particular because it has been prepared in njegov sadržaj, posebno jer je bio prethodno
shkak se ka qenë e përgatitur më parë për advance for general and repeated use. pripremljen za opštu i ponovljenu upotrebu.
përdorim të përgjithshëm dhe të përsëritur.
3. Kushtet e përgjithshme janë të 3. General conditions are binding on the other 3. Opšti uslovi su obavezujući za drugu
detyrueshme për palën tjetër, nëse ajo e ka party if he knew or should have known of stranku, ako je ona znala ili je trebala da zna
ditur ose është dashur të dijë për to në kohën them at the time of conclusion of the contract. o njima u trenutku zaključenja ugovora.
e lidhjes së kontratës.
128 /997
4. Pala që i siguron kushtet e përgjithshme 4. The party supplying the general conditions 4. Stranka koja pruža opšte uslove treba da
duhet të ndërmerr hapa të arsyeshëm për t’ia must take reasonable steps to draw the other preduzme razumne korake da bi privukla
tërhequr vëmendjen palës tjetër në lidhje me party’s attention to them when the contract is pažnju druge stranke u vezi sa njima kada se
to, kur kontrata të lidhet. concluded. zaključi ugovor.
5. Në rast të konfliktit në mes të një kushti të 5. In case of a conflict between a general 5. U slučaju neslaganja opštih uslova i
përgjithshëm dhe një kusht tjetër të kontratës, provision and other provisions of the posebnih pogodbi važe ove poslednje.
mbizotëron kjo e fundit contract, the latter shall prevail.

Nuliteti Nullity Ništavost
1. Një kusht i dhënë në kushtet e 1. A term provided in the general conditions 1. Jedna uslov koji je dat kod opštih uslova
përgjithshme do të jetë nule qoftë se, duke shall be null if, given the circumstances biće ništav, ukoliko je s obzirom na okolnosti
pasur parasysh rrethanat ekzistuese në kohën existing at the time the contract was koje prevladavaju u trenutku zaključenja
e lidhjes së kontratës, natyrën e kontratës dhe concluded, nature of the contract and all the ugovora, prirode ugovora i sve ostale uslove
të gjitha kushtet tjera të kontratës, një kusht i other terms of the contract, such term is ugovora, takav uslov je krajnje nepravedan
tillë është tmerrësisht i padrejtë për palën të grossly unfair to the party which the general prema stranci kojoj su dati opšti uslovi.
cilës i janë dhënë kushtet e përgjithshme. conditions have been supplied to.
2. Për qëllim të paragrafit 1, klauzola që 2. For the purpose of paragraph 1, a clause 2. Za svrhu iz stava 1, klauzula koja
kufizon ose përjashton përgjegjësinë e njërës which limits or excludes one’s party’s ograničava ili isključuje odgovornost jedne
palë për moskryerje ose që ia lejon njërës liability for non-performance or which stranke za neizvršenje ili koja dozvoljava
palë për ta bërë punën në thelb ndryshe nga permits one party to render performance jednoj stranci da odradi posao u suštini
ajo që pala tjetër me arsye e pret, supozohet substantially different from what the other drugačije od onoga što druga stranka
të jetë tmerrësisht e padrejtë. party reasonably expected is presumed to be razumno očekuje, pretpostavlja se da je
grossly unfair. krajnje nepravedna.
3. Dispozita e paragrafit 1 nuk zbatohet për 3. The provision of paragraph 1 does not 3. Odredbe iz stava 1. ovog člana se ne
përshtatshmërinë në vlerën e detyrimeve të apply to the adequacy in value of one party's primenjuju za podobnost vrednosti obaveza
129 /997
njërës palë në krahasim me vlerën e obligations compared to the value of the jedne stranke u odnosu na vrednost obaveza
detyrimeve të palës tjetër. obligations of the other party. druge stranke.
Nënkapitulli VIII – Cedimi i Kontrates Sub-chapter VIII – Transfer of Contract Potpoglavlje VIII - Ustupanje ugovora

Kushtet e cedimit Conditions for transfer Uslovi ustupanja
1. Secila palë në kontratën dypalëshe 1. Either party to a bilateral contract may 1. Svaka stranka u dvostranom ugovoru
mundet po qe se për këtë jep pëlqimin pala transfer the contract to a third person, who može, ako na to pristane druga stranka,
tjetër t’ia cedojë kontratën personit të tretë i shall thereby become the holder of all the ustupiti ugovor trećem licu, koje time postaje
cili me ketë gjë bëhet titullar i të gjitha të former’s rights and obligations deriving from nosilac svih njegovih prava i obaveza koji
drejtave dhe detyrimeve të tij që dalin nga kjo the contract, if the other party consents there proizilaze iz tog ugovora.
kontratë. to.
2. Me cedimin e kontratës, marrëdhënia 2. Through the transfer of a contract the 2. Ustupanjem ugovora ugovorni odnos
kontraktuese ndërmjet ceduesit dhe palës contractual relationship between the između ustupioca i druge stranka prelazi na
tjetër kalon në pritësin dhe në palën tjetër në transferring party and the other party shall prijemnika i drugu stranku u trenutku kad je
momentin kur pala tjetër ka pranuar cedimin; pass to the recipient and the other party when druga stranka pristala na ustupanje, a ako je
në rast se pëlqimi është dhënë më parë, the other party consents to the transfer; if the druga stranka dala svoj pristanak unapred, u
cedimi konsiderohet se ka ndodhur kur pala consent is given in advance the transfer shall trenutku kad je obaveštena o ustupanju.
tjetër është njoftuar për cedimin. be deemed to take place when the other party
is notified of the transfer.
3. Pëlqimi për cedimin e kontratës është i 3. Consent to the transfer of a contract shall 3. Pristanak na ustupanje ugovora je
vlefshëm vetëm në rast se është dhënë në only be valid if given in the form prescribed punovažan samo ako je dat u formi propisano
formën e parashikuar me ligj për lidhjen e by law for the conclusion of the transferred zakonom za zaključenju ustupljenog ugovora.
kontratës së ceduar. contract.
130 /997
4. Kuptimi i dispozitave të të drejtave të 4. The meanings of the provisions on 4. Smisao odredbe o pravima stranaka u vezi
palëve në lidhje me kontratën e marrjes parties’ rights in connection with a contract sa ugovorom o preuzimanju duga shodno će
përsipër të borxhit vlen edhe ndaj cedimit të on takeover of debt shall also apply to the se primeniti na ustupanje ugovora.
kontratave. transfer of a contract.

Përgjegjësia e cedentit Transferring party’s responsibilities Odgovornost ustupioca
1. Cedenti i përgjigjet cesionarit për 1. The transferring party shall be liable to 1. Ustupilac odgovara prijemniku za
vlefshmërinë e kontratës së ceduar. the recipient for the validity of the transferred punovažnost ustupljenog ugovora.
contract.
2. Ai nuk i garanton se pala tjetër do tì 2. The transferring party shall not guarantee 2. On mu ne jemči da će druga strana ispuniti
përmbushë detyrimet e saja nga kontrata e to the recipient that the other party will svoje obaveze iz ustupljenog ugovora, osim
ceduar, përveç nëse për këtë është detyruar perform the other party’s obligations deriving ako se na to naročito obavezao.
veçanërisht. from the transferred contract, unless the
transferring party specifically undertakes to
do so.
3. Ai nuk i garanton po ashtu palës tjetër se 3. The transferring party shall not guarantee 3. On takođe ne garantuje drugoj stranci da će
cesionari do tì përmbushë detyrimet nga to the other party that the recipient will prijemnik ispuniti obaveze iz ugovora, osim
kontrata, përveç nëse për këtë është detyruar perform the contractual obligations, unless ako se na to naročito obavezao.
veçanërisht. the transferring party specifically undertakes
to do so.

Kundërshtimet Objections Prigovori
Pala tjetër mund tì paraqes cesionarit të The other party may exercise all the Druga stranka može istaći prijemniku sve
gjitha kundërshtimet nga kontrata e ceduar, si objections deriving from the transferred prigovore iz ustupljenog ugovora, kao i one
edhe ato që i ka nga marrëdhëniet tjera me të, contract against the recipient, and all those koje ima iz drugih odnosa sa njim, ali ne i
131 /997
por jo edhe kundërshtimet që i ka ndaj from other relationships with the recipient; prigovore koje ima prema ustupiocu.
cedentit. the other party may not exercise objections
held against the transferring party.
Kapitulli XII – Kontrata në Dobi të Chapter XII – Contract in Favour of Poglavlje XII - Ugovor u korist
Një Personi Tjetër a Third Person drugog lica
E drejta e drejtpërdrejtë e të tretit Direct right of third person Neposredno pravo trećeg lica
1. Kur dikush kontrakton në emër të tij 1. If a contract establishes a right in favour 1. Kad neko ugovori u svoje ime potraživanje
ndonjë kërkesë në dobi të personit të tretë, of a third person the third person acquires the u korist trećeg lica, onda treće lice stiče
atëherë personi i tretë fiton të drejtën vetjake right directly against the debtor, unless sopstveno i neposredno pravo prema dužniku,
dhe të drejtpërdrejtë ndaj debitorit, në qoftë agreed otherwise or unless it follows ako nije ugovoreno nešto drugo ili ne
se nuk është kontraktuar diç tjetër ose nuk del otherwise from the circumstances. proizlazi iz okolnosti.
nga rrethanat.
2. Kontraktuesi ka të drejtë të kërkojë që 2. A contracting party shall have the right to 2. Ugovarač ima pravo zahtevati da dužnik
debitori të kryejë ndaj personit të tretë atë që request that the other contracting party izvrši prema trećem licu ono što je ugovoreno
është kontraktuar në dobi të atij personit të perform the obligation towards the third u korist tog trećeg lica.
tretë. person that the contracting party undertook to
perform in the third party’s favour.

Revokimi i dobive për personin e tretë Revocation of right in favour of third Opoziv koristi za treće lice
person
1. Kontraktuesi mund t’i revokojë ose t’i 1.A contracting party that is entitled to 1. Ugovarač može opozvati ili izmeniti koristi
ndryshojë dobitë për personin e tretë gjithnjë request that the fellow contracting party za treće lice sve dok treće lice ne izjavi da
132 /997
derisa personi i tretë të mos deklarojë se e perform an obligation to a third person may prihvata ono što je ugovoreno u njegovu
pranon atë që është kontraktuar në dobi të tij. revoke or amend the right established in korist.
favour of the third person at any time until
the third person declares that the right is
accepted.
2. Në qoftë se është kontraktuar se debitori 2.If it is agreed that the other contracting 2. Ako je ugovoreno da će dužnik izvršiti ono
do të përmbushë atë për të cilën është party that committed in favour of the third na šta se obavezao u korist trećeg lica tek
detyruar në dobi të personit të tretë vetëm pas person will only perform the obligation after nakon smrti ugovarača, ovaj može do tada,
vdekjes së kontraktuesit, ky mundet deri the contracting party’s death, the contracting čak i svojim testamentom, opozvati korist
atëherë, madje edhe me testamentin e tij, ta party may at any time, including via his/her koja je ugovorena za treće lice, ako iz samog
revokojë dobinë e kontraktuar për personin e will, revoke the right in favour of the third ugovora ili iz okolnosti ne proizlazi nešto
tretë në qoftë se nga vetë kontrata ose nga person, unless it follows otherwise from the drugo.
rrethanat nuk del diçka tjetër. contract itself or from the circumstances.

Prapësimet e debitorit ndaj të tretit Debtor’s objections against third person Prigovor dužnika prema trećem licu
Debitori mund tì paraqesë personit të tretë të The debtor may exercise all objections Dužnik može istaći trećem licu sve prigovore
gjitha prapësimet që i ka ndaj kontraktuesit against the third person that the former holds koje ima prema ugovaraču na osnovu
në bazë të kontratës me të cilën është against the contracting party from the ugovora kojim je ugovorena korist za trećeg.
kontraktuar përfitimi për të tretin. contract in favour of the third person.

Refuzimi i të tretit Refusal by a third person Odbijanje trećeg lica
Në qoftë se i treti e refuzon dobinë që është If the third person refuses the right Ako treći odbije korist koja je ugovorena za
kontraktuar për te, apo nëse kontraktuesi e established in favour thereof or if the njega, ili je ugovarač opozove, korist pripada
revokon, dobia i takon kontraktuesit po qe se contracting party revokes it the right shall ugovaraču, ukoliko nešto drugo nije
diçka tjetër nuk është kontraktuar ose nuk del pertain to the contracting party, unless agreed ugovoreno ili ne proizlazi iz same prirode
nga vetë natyra e kontratës. otherwise or unless it follows otherwise from ugovora.
133 /997
the nature of the contract.

Premtimi i veprimit të personit të tretë Promise of action by a third person Obećanje radnje trećeg lica
1. Premtimi i bërë tjetrit se i treti do të 1. A promise made to another that a third 1. Obećanje učinjeno drugom da će treći
kryejë ose do të lëshojë që të kryejë diçka, të person will do something or refrain from nešto učiniti ili propustiti da učini, trećeg ne
tretin nuk e detyron, kurse premtuesi something shall not bind the third person; the obavezuje, a obećavalac odgovara za štetu
përgjigjet për dëmin që do të pësonte tjetri person that made the promise shall be liable koju bi drugi pretrpeo zbog toga što treći
për shkak se i treti nuk donë të detyrohet që for any damage incurred by the other person neće da se obaveže ili da izvrši ili propusti
ta kryejë ose të lëshojë që të mos e kryejë because the third person did not wish to određenu radnju.
veprimin e caktuar. commit to doing such or refraining from such.
2. Premtuesi nuk do të përgjigjet në qoftë se 2. The person that makes the promise shall 2. Obećavalac neće odgovarati ako je drugom
i ka premtuar tjetrit se vetëm do të not be liable if the promise made to the other obećao da će se sam zalagati kod trećeg lica
angazhohet tek personi i tretë që ky do të person was solely that the former would da se ovaj obaveže da nešto učini ili propusti,
detyrohet që diçka të kryejë ose të lëshojë që endeavour to have the third person undertake a nije u tome uspeo i pored potrebnog
të kryejë, kurse në këtë nuk ka pasur sukses to do something or refrain from something zalaganja.
përkundër gjithë angazhimit të nevojshëm. and in the event the person failed despite all
the necessary endeavours.
KAPITULLI XIII – SHKAKTIMI I CHAPTER XIII – CAUSE OF POGLAVLJE XIII -

DËMIT DAMAGE PROUZROKOVANJE ŠTETE
Nënkapitulli I – Dispozitat e Përgjithshme Sub-chapter I – General Provisions Potpoglavlje I - Opšte odredbe

Bazat e përgjegjësisë Grounds of responsibility Osnove odgovornosti
1. Personi që shkakton dëm ndaj tjetrit është 1. A person who causes damage to the other 1. Lice koje nanosi štetu drugom, dužno je
i detyruar ta shpërblejë atë përveç nëse is obliged to compensate him unless it is da je nadoknadi, osim ako se dokaže da je
134 /997
vërtetohet që dëmi është shkaktuar pa fajin e established that the damage was caused šteta prouzrokovana bez njegove krivice.
tij. without his fault.
2. Personat janë përgjegjës në lidhje me 2. Persons are responsible for activities that 2. Lica su odgovorne za aktivnosti koje
veprimtaritë që rezultojnë me dëmtimin e result in environmental damage, regardless of rezultiraju oštećenjem životne sredine, bez
mjedisit, pa marrë parasysh fajin. guilt. obzira na krivicu.
3. Personat gjithashtu janë përgjegjës, pa 3. Persons are also liable, regardless of guilt, 3. Lica su takođe odgovorna, bez obzira na
marrë parasysh fajin, në çdo rast tjetër të in any other case specified by law. krivicu, u svakom drugom slučaju utvrđenom
përcaktuar me ligj. zakonom.
4. Përgjegjësia civile për shpifjen dhe 4. Civil liability for defamation and insult is 4. Građanska odgovornost za klevetu i
fyerjen rregullohen me ligj special. regulated by a special law. uvredu uređuje se posebnim zakonom.

Dëmi Damage Šteta
1. Dëmi është zvogëlimi i pasurisë së një 1. The damage is to diminish one's wealth as 1. Šteta je smanjenje imovine drugog lica
personi si dëm i zakonshëm dhe pengimi i ordinary damage and to prevent its growth as kao obična šteta i sprečavanje njegovog
rritjes së saj si fitim i humbur, si dhe loss of profit, as well as causing the other's povećanja kao izgubljena dobit, kao i
shkaktimi i dhimbjes fizike, vuajtjes psiqike physical pain, psychic suffering or fear as nanošenje fizičke boli, duševne patnje ili
ose frikes ndaj tjetrit si dëm jomaterial . non-material damage. straha prema drugom kao nematerijalna šteta.
2. Dëmi material përfshinë shpenzimet e 2. Material damage includes expenses 2. Materijalna šteta uključuje nastale
bëra, humbjen e të ardhurave apo fitimeve, incurred, loss of earnings or profits, damage troškove, gubitak prihoda ili profita,
dëmtimin e pronës apo zvogëlimin e vlerës së to property or impairment of its value, life, oštećenje imovine ili smanjenje njene
saj, lëndimet e jetës, trupit apo shëndetit. body or health injuries. vrednosti, povrede života, tela ili zdravlja.
3. Dëmi jomaterial përfshinë dhimbjen dhe 3. The non-material damage involves pain 3. Nematerijalna šteta uključuje bol i patnju,
vuajtjen, si dhe dëmtimi i cilësisë së jetës. and suffering, and damage to the quality of kao i oštećenje kvaliteta života.
life.
135 /997
Dëmi i ardhshëm Future damage Buduća šteta
1. Dëmi i ardhshëm mund të shpërblehet 1. The future damage may be compensated if 1. Buduća šteta se može nadoknaditi ako se
nëse tregohet se ka probabilitet të arsyeshëm it is shown that there is a reasonable pokaže da postoji osnovana verovatnoća da
që mund të ndodhë si rezultat i fakteve të probability that may occur as a result of se može desiti kao rezultat određenih
përcaktuara, sipas rrjedhës së rregullt të established facts, according to the regular činjenica, u uobičajenom toku događaja.
ngjarjeve. course of events.
2. Lartësia e shpërblimit të dëmit të 2. The amount of compensation for future 2. Visina iznosa nadoknade buduće štete
ardhshëm mund të përcaktohet në mënyrë të damage can be determined equally and based može se odrediti jednako i oslanjajući se na
barabartë dhe duke u mbështetur në rrethanat on the assumed future circumstances. navodne buduće okolnosti.
e ardhshme të supozuara.

Dëmi i padrejtë Unfair Damage Nepravedna šteta
1. Dëmi, qoftë ai material apo jomaterial, 1. The damage, whether material or non- 1. Šteta, bilo materijalna ili nematerijalna, je
është i padrejtë nëse lind nga shkelja e një material, is unfair if it arises from a violation nepravedna ako proizlazi iz kršenja zakonske
dispozite ligjore apo një të drejte të fituar me of a legal provision or a right acquired by the odredbe ili nekog prava koje je stečeno
Kushtetutë apo me ligj. Constitution or by law. Ustavom ili zakonom.
2. Dëmi, qoftë ai material apo jomaterial, 2. The damage, whether material or non- 2. Šteta, bilo materijalna ili nematerijalna, je
është gjithashtu i padrejtë [ligjërisht relevant] material, is also unfair [legally relevant] if it takođe nepravedna [pravno relevantna] ako
nëse lind nga shkelja e një interesi të arises from a breach of a legitimate interest in proizlazi iz kršenja važećeg interesa za
vlefshëm për mbrojtje ligjore, me kusht që të legal protection, provided that it is fair and pravnu zaštitu, pod uslovom da je pravedno i
jetë e drejtë dhe e arsyeshme që të ketë reasonable to have compensation. razumno da ima naknadu.
shpërblim.
3. Për tu zbatuar rregullat për dëmin e 3. For rules of unjust damage to apply, the 3. Da bi se primenila pravila o nepravednoj
padrejtë duhet që paraprakisht në procedurë violation or denial of any constitutional or šteti, potrebno je prethodno u upravnom ili
136 /997
administrative apo gjyqësore të konstatohet legal right must be ascertained in advance in sudskom postupku utvrditi kršenje ili
shkelja apo mohimi i ndonjë të drejte an administrative or judicial procedure negiranje nekog ustavnog ili zakonskog
kushtetuese apo ligjore. prava.
4. Kur përcaktohet nëse një interes është i 4. When determining whether an interest is 4. Kada se određuje da li je interes važeći za
vlefshëm për mbrojtje ligjore, duhet pasur valuable for legal protection, taking into pravnu zaštitu, treba se uzeti u obzir izvor
parasysh burimin e përgjegjësisë, natyrën e account the source of liability, the nature of odgovornosti, priroda štete, očekivanja osobe
dëmit, pritjet e personit që vuan dëmin dhe the damage, the expectations of the person koja snosi štetu kao i njegov odnos sa
marrëdhënien e tij me personin që ka suffering the damage and its relationship with osobom koja je prouzrokovala štetu, kao i
shkaktuar dëmin, si dhe konsideratat e the person causing the damage, as well as the stavove javnih politika.
politikave publike. public policy considerations.
5. Për qëllimet e këtij neni, çdo keqësim i 5. For the purposes of this article, any 5. Za potrebe ovog člana, svako pogoršanje
elementeve natyrore që përbëjne mjedisin, si deterioration of the nature that are part of the prirodnih elemenata koji čine životnu
ajri, uji, dheu, flora dhe fauna, është dëm i environment, such as air, water, soil, flora sredinu, kao što su vazduh, voda, zemlja,
padrejtë ndaj shtetit. and fauna, is an unfair damage to the State. biljni i životinjski svet, je nepravedna šteta
prema državi.

Kërkesa për mënjanimin e rrezikut të Request for Removal of Damaging Risk Zahtev za uklanjanje opasnosti štete
dëmit
1. Kushdo mund të kërkojë prej tjetrit që të 1. Anyone may require from the other to 1. Svako može zahtevati od drugoga da
mënjanojë burimin e rrezikut të dëmit të avoid the source of the risk of significant ukloni izvor opasnosti od koga preti znatnija
rëndësishëm që i kanoset atij ose numrit të damage to him or to the undetermined šteta njemu ili neodređenom broju lica, kao i
pacaktuar njerëzish si dhe të përmbahet nga number of persons and to refrain from da se uzdrži od delatnosti od koje proizlazi
veprimtaritë nga të cilat rezulton trazimi ose activities which result in the disturbance or uznemiravanje ili opasnost štete, ako se
rreziku i dëmit në qoftë se lindja e trazimit the risk of harm if the onset of the nastanak uznemiravanja ili štete ne može
ose e dëmit nuk mund të parandalohet me disturbance or damage cannot be prevented sprečiti odgovarajućim merama.
masa përkatëse. by appropriate measures.
137 /997
2. Gjykata do të urdhërojë sipas kërkesës së 2. The court shall order, upon the request of 2. Sud će na zahtev zainteresovanog lica
personit të interesuar që të ndërmerren masat the person concerned, that appropriate narediti da se preduzmu odgovarajuće mere
përkatëse për parandalimin e shkaktimit të measures be taken to prevent the occurrence za sprečavanje nastanka štete ili
dëmit ose të shqetësimit, ose të evitohet of harm or distress, or to avoid the source of uznemiravanja, ili da se otkloni izvor
burimi i rrezikut, me shpenzime të mbajtësit risk at the expense of the risk source holder, opasnosti, na trošak držaoca izvora opasnosti,
të burimit të rrezikut, në qoftë se ky vetë nuk if that person does not do this. ako ovaj sam to ne učini.
e bën këtë.
3. Në qoftë se dëmi shkaktohet në ushtrimin 3. If the damage is caused in the exercise of 3. Ako šteta nastane u obavljanju delatnosti
e veprimtarisë me interes të përgjithshëm, për the activity of general interest for which the od opšte korisne, za koju je dobijena dozvola
të cilën është marrë leja e organit kompetent, permission of the competent body has been nadležnog organa, može se zahtevati samo
mund të kërkohet vetëm shpërblimi i dëmit obtained, only compensation of damage naknada štete koja prevazilazi normalne
që i tejkalon kufijtë e rëndomtë. exceeding the normal limits may be required. granice.
4. Mirëpo edhe në këtë rast mund të 4. However, in this case, it may be required 4. Međutim, i u tom slučaju se može
kërkohet ndërmarrja e masave shoqërisht të to take socially reasonable measures to zahtevati preduzimanje društveno opravdanih
arsyeshme për parandalimin e shkaktimit të prevent or reduce the damage. mera za sprečavanje prouzrokovanja štete ili
dëmit apo për zvogëlimin e tij. za njeno smanjenje.

Kërkesa që të pushohet me shkeljen e të Request for termination of an act violating Zahtev da se prestane sa povredom prava
drejtave të personalitetit personality rights ličnosti
1. Secili ka të drejtë të kërkojë nga gjykata 1. Everyone has the right to request from the 1. Svako ima pravo zahtevati od suda ili
ose nga organi tjetër kompetent të urdhërojë court or other competent authority to order drugog nadležnog organa da naredi prestanak
pushimin e veprimit që e shkel integritetin e the termination of the act that violates the radnje kojom se povređuje integritet ljudske
personalitetit të njeriut të jetës personale e integrity of the person's personality of ličnosti, ličnog i porodičnog života i drugih
familjare e të drejtave të tjera të personalitetit personal and family life and other personality prava njegove ličnosti.
të tij. rights of his personality.
2. Gjykata, përkatësisht organi tjetër 2. The court or other competent authority 2. Sud, odnosno drugi nadležni organ može
138 /997
kompetent mund të urdhërojë që të pushojë may order that the action be terminated under narediti prestanak radnje pod pretnjom
veprimi nën kërcënimin e pagimit të një the threat of payment of a fixed or total sum plaćanja izvesne novčane svote, određene
shume të caktuar të hollash, të caktuara or in instalments for the benefit of the ukupno ili po jedinici vremena, u korist
gjithsejtë ose në periudha të kohës në dobi të damaged party. oštećenog.
të dëmtuarit.
Nënkapitulli II – Përgjegjësia në Bazë të Sub-chapter II – Liability Based on Potpoglavlje II – Odgovornost po osnovu

Fajësisë intend krivice

Faji Guilt Krivica
Fajësia ekziston kur dëmtuesi e ka shkaktuar The guilt exists when the damaged party Krivica postoji kada je štetnik prouzrokovao
dëmin me dashje ose nga pakujdesia. caused the damage intentionally or by štetu namerno ili nepažnjom.
negligence.

Personat të cilët nuk janë përgjegjës Persons not liable Lica koja nisu odgovorna
Personi i cili për shkak të çrregullimeve në A person who, due to mental development Lice koje usled poremećaja umnog razvoja ili
zhvillimin mendor ose çrregullime tjera disorders or other mental disorders is not drugih umnih poremećaja nije sposobno za
mendore nuk është i aftë për gjykim nuk do të capable of trial, will not be held responsible rasuđivanje, ne može se držati odgovornim za
mbahet përgjegjës për dëmin e shkaktuar një for the damage caused to another person. štetu prouzrokovanu nekom drugom licu.
personi tjetër.
Përgjegjësia e personave me aftësi të Liability of persons with temporary Odgovornost lica sa prolaznom
përkohëshme për gjykim judgement capacity sposobnošću rasuđivanja
1. Kush i shkakton dëm tjetrit në gjendje të 1. Whoever causes damage to others in a state 1. Ko drugom prouzrukuje štetu u stanju
139 /997
paaftësisë së përkohshme për gjykim është of temporary disability is liable for it, unless prolazne nesposobnosti za rasuđivanje,
përgjegjës për atë, përveç nëse provon se pa it proves that it was brought to such a state odgovoran je za nju, izuzev ako dokaže da
fajin e tij është sjellë në një gjendj e të tillë. without its fault. nije svojom krivicom dospeo u to stanje.
2. Në qoftë në këtë gjendje është sjellë me faj 2. If this is caused by someone's fault, the one 2. Ako je u to stanje dospeo tuđom krivicom,
të dikujt, për dëmin do të përgjigjet ai që e ka who caused that state of mind/disability will za štetu će odgovarati onaj ko ga je u to
sjellë në gjendje të tillë. be the one responsible for the damage. stanje doveo.

Përgjegjësia e të miturit Liability of minors Odgovornost maloletnika
1. I mituri deri në moshën shtatë (7) vjeç nuk 1. A minor up to the age of seven (7) years 1. Maloletnik do navršene sedme (7) godine
përgjigjet për dëmin të cilin ia shkakton shall not be liable for the damage caused to ne odgovara za štetu koju prouzrokuje.
tjetrit. others.
2. I mituri prej moshës shtatë (7) vjeçare, 2. A minor from the age of seven (7) years, 2. Maloletnik od navršene sedme (7) godine
deri në moshën katërmbëdhjetë (14) vjeçare, up to the age of fourteen (14), shall not be do navršene četrnaeste (14) godine ne
nuk përgjigjet për dëmin e shkaktuar, përveç liable for the damage caused, unless it is odgovara za štetu, osim ako se dokaže da je
në qoftë se provohet se gjatë shkaktimit të proved that during the damage he has been pri prouzrokovanju štete bio sposoban za
dëmit ka qenë i aftë për të gjykuar. able to adjudicate. rasuđivanje.
3. I mituri mbasi tì ketë mbushur 3.The minor, after having completed fourteen 3. Maloletnik sa navršenih četrnaest (14)
katërmbëdhjetë (14) vjet përgjigjet sipas (14) years, responds to the general rules of godina odgovara prema opštim pravilima o
rregullave të përgjithshme për përgjegjësinë liability for damage. odgovornosti za štetu.
për dëmin.

Mbrojtja e nevojshme Necessary protection Nužna odbrana
Personi i cili në mbrojtje të nevojshme i Person who, in the necessary protection, Lice koje u nužnoj odbrani prouzrokuje štetu
shkakton dëm sulmuesit, nuk e ka për detyrë causes damage to the attacker, is not obliged napadaču, nije dužan da nadoknadi štetu,
140 /997
ta kompensojë dëmin, përveç në rastin e to compensate the damage except in the case osim u slučaju prekoračenja nužne odbrane.
tejkalimit të mbrojtjes së nevojshme. of exceeding the necessary protection.

Gjendja e nevojes, menjanimi i dëmit nga Condition of need, avoidance of damage Stanje nužde, otklanjanja štete od
tjetri from the other drugog
1. Nëse personi i shkakton dëm një personi 1. If a person causes damage to a person in a 1. Ako lice prouzrokuje štetu drugoj osobi u
në gjendje të nevojes ekstreme tjetër për t’a state of extreme need to save himself from a stanju krajnje nužde, kako bi spasao sebe od
shpëtuar veten nga një rrezik të afërt ndaj risk to life, bodily harm or damage to health neke neposredne opasnosti po život, telesne
jetës, lëndimit trupor ose dëmitimit të or property, or any other fundamental right, povrede ili oštećenja zdravlja, ili imovinu, ili
shëndetit, ose të pronës, ose të ndonjë të and the risk could not be eliminated without bilo kojeg drugog osnovnog prava, a opasnost
drejte tjetër themelore, dhe rreziku nuk mund causing damage, it is obliged to pay the se ne bi mogla izbeći bez prouzrokovanja
të eliminohej pa shkaktuar dëme, detyrohet ta indemnity in the amount determined by the štete, dužan je da plati nadoknadu u iznosu
paguajë dëmshpërblimin në shumën e court. koji odredi sud.
përcaktuar nga gjykata.
2. Dispozita e paragrafit 1 zbatohet 2. The provision of paragraph 1 shall also 2. Odredba stava 1. primenjuju se takođe
gjithashtu në qoftë se dëmi është shkaktuar apply if the damage is caused to preserve a iako je šteta prouzrokovana kako bi se
për t’a ruajtur një person të tretë nga rreziku i third person from the inevitable danger of zaštitilo neko treće lice iz neposredne
pashmangshëm i lëndimit të jetës, trupit apo life, body or health damage, property, or any opasnosti od povrede života, tela ili zdravlja,
shëndetit, pasurisë, apo ndonjë të drejte tjetër other fundamental right of such third person. imovine, ili bilo kojeg drugog osnovnog
themelore të personit të tillë të tretë. prava takvog trećeg lica.

Pëlqimi i të dëmtuarit Consent of the damaged party Pristanak oštećenog
1. Kush në dëm të vet i lejon tjetrit 1. Whoever at his own damage, allows 1. Ko na svoju štetu dozvoli drugome
ndërmarrjen e ndonjë veprimi, nuk mund të another to undertake any action, cannot claim preduzimanje neke radnje, ne može od njega
kërkojë prej tij shpërblimin e demit të from him the compensation of the damage zahtevati naknadu štete prouzrokovane tom
shkaktuar nga ky veprim. caused by such action. radnjom.
141 /997
2. Ēshtë e pavlefshme deklarata e të 2. The statement of the damaged party with 2. Ništava je izjava oštećenika kojom je
dëmtuarit me të cilën e ka dhënë pëlqimin që which he/she has given consent to cause the pristao da mu se učini šteta radnjom koja je
t’i shkaktohet demi me veprimin e ndaluar damage with the act prohibited by law shall zakonom zabranjena.
me ligj. be invalid.
3. Dispozita nga paragrafi 1 zbatohet edhe 3. The provision from paragraph 1 shall also 3. Odredba iz stava 1. primenjuju se i ako je
në qoftë se personi i cili pëson dëmin, ka apply if the person who is suffering the osoba koja pretrpi štetu, dobrovoljno preuzela
marrë vullnetarisht këtë rrezik duke e ditur damage has voluntarily taken that risk taj rizik znajući rizik od pretrpljene štete.
rrezikun e dëmit të pësuar. knowing the risk of the damage sustained.

Kontributi në faj nga ana e të dëmtuarit Contribution to guilt by the damaged Doprinos u krivici od strane oštećenog
party
Kur i dëmtuari i kontribuon shfaqjes së When the damaged party contributes to the Kada oštećeni doprinosi nanošenju štete,
dëmit, shpërblimi zvogëlohet në përputhje me occurrence of the damage, the compensation nadoknada se smanjuje u skladu sa stepenom
shkallën e fajit. is reduced according to the degree of guilt. krivice.
Nënkapitulli III – Përgjegjësia për të Sub-chapter III – Liability for Others Potpoglavlje III - Odgovornost za druge
Tjerët

Përgjegjësia për dëmet e shkaktuara nga Liability for damages caused by persons Odgovornost za štete uzrokovane od strane
personat me të meta në zhvillimin mendor with mental disorders or other mental lica sa zaostalim umnim razvojem ili
apo çrregullime të tjera mendore health problems drugim umnim poremećajima
Nëse dëmi shkaktohet nga një person i paaftë If the damage is caused by a person who has Ako je šteta uzrokovana od strane lica koja je
për gjykim për shkak të çrregullimeve në no capacity to be sued due to mental nesposobna za rasuđivanje zbog poremećaja
zhvillimin mendor ose çrregullime tjera development or other mental disorders, the u umnom razvoju ili drugih umnih
mendore, shpërblimi bëhet nga personat që persons obliged to supervise such person are poremećaja, nadoknada se vrši od strane lica
ishin të obliguar për ta mbikëqyrë personin e liable for compensation, unless it is shown koje su bile dužne da nadziru takva lica, osim
142 /997
tillë, përveç nëse tregohet se mbikëqyrja that the supervision was performed with due ako se pokazuju da je nadzor obavljan sa
është kryer me kujdesin e duhur ose që dëmi care or the damage could not have been dužnom pažnjom ili se šteta nije mogla
nuk mund të ishte shmangur. avoided. izbeći.

Përgjegjësia e prindërve, shkollave, Responsibility of parents, schools, bodies Odgovornost roditelja, škola, organa i
organeve dhe institucioneve tjera and other institutions drugih institucija
1. Prindërit ose personat tjerë të detyruar me 1. Parents or other persons legally required to 1. Roditelji ili druge zakonom obavezana
ligj për të ofruar kujdes prindëror për një të provide parental care to a minor under seven lica da pruže roditeljsko staranje za
mitur nën shtatë (7) vjet janë përgjegjës për (7) years are liable for any damage caused by maloletnika ispod sedam (7) godina starosti
çdo dëm të shkaktuar prej tij dikujt tjetër. him to another person. su odgovorni za bilo kakvu štetu koja je
naneta od njega nekom drugom.
2. Nëse i mituri është i moshës mbi shtatë 2. If the minor is over seven (7), but under 2. Ako je maloletnik stariji od sedam (7)
(7) vjeçare por nën katërmbëdhjetë (14) vjet, fourteen (14) years, the persons referred to in godina, ali ispod četrnaest (14) godina, lica
personat e përmendur në paragrafin 1, lirohen paragraph 1 are exempted from liability, if navedena u stavu 1, oslobađaju se od
nga përgjegjësia nëse fëmija i mitur ishte në the minor child was able to judge when the odgovornosti ako je maloletnik bio u stanju
gjendje për të gjykuar kur dëmi është damage was caused. da rasuđuje kada je prouzrokovana šteta.
shkaktuar.
3. Nëse personi që e ka pësuar dëmin nuk 3. If the person who has suffered the damage 3. Ako lice koje je pretrpelo štetu ne može
mund ta merr shpërblimin nga i mituri, cannot obtain compensation from the minor, primiti nadoknadu od maloletnika, sud,
gjykata, duke marrë parasysh kushtet the court may, subject to the financial uzimajući u obzir finansijske uslove stranaka
financiare të palëve dhe të gjitha rrethanat conditions of the parties and all other i sve druge okolnosti, može naložiti
tjera, mund t’i urdhërojë personat e circumstances, order the persons referred to navedenim licima u stavu 1. da plate
përmendur në paragrafin 1 që të paguajnë in paragraph 1 to pay equal compensation. nadoknadu u jednakim delovima.
shpërblimin e barabartë.
4. Në qoftë se detyra e mbikëqyrjes mbi 4. If the duty of supervision over a minor 4. Ako obaveza nadzora nad maloletnikom
personin e mitur nuk bie mbi prindërit, por does not fall on the parents, but on any other ne spada na roditelje, već na neko drugo lice,
143 /997
mbi ndonjë person tjetër, i dëmtuari ka të person, the damaged party has the right to oštećeni ima pravo tražiti naknadu od
drejtë të kërkojë shpërblimin nga prindërit seek compensation from the parents when the roditelja kada je šteta prouzrokovana zbog
kur dëmi është krijuar për shkak të edukatës damage is caused because of the ill treatment lošeg vaspitanja maloletnika, loših primera ili
së keqe të të miturit, shembujve të këqij ose of the minor, bad or the family habits that porodičnih navika koje su mu roditelji dali ili
të shprehive familjare të cilat ia kanë dhënë parents have given or where the damage can gde se šteta može posvetiti krivici roditelja.
prindërit ose kur edhe ashtu dëmi mund tì on any way be devoted to the parents' guilt.
dedikohej fajit të prindërve.
5. Personi në të cilin në këtë rast bie 5. The person in which the supervisory 5. Osoba kojoj u ovom slučaju pripada
përgjegjësi e mbikëqyrjes ka të drejtë të responsibility falls in this case shall have the nadzorna odgovornost ima pravo da zahteva
kërkojë nga prindërit që tìa shpërblejnë right to require the parents to reimburse the od roditelja da nadoknadi uplaćeni iznos ako
shumën e paguar, në qoftë se ai ia ka paguar amount paid if he has paid the remuneration je platio naknadu štetniku.
shpërblimin dëmtuesit. to the damaged.
6. Në qoftë se në kohën kur është shkaktuar 6. If, at the time when the damage was 6. Ako je u vreme kada je prouzrokovana
dëmi i mituri i është besuar një shkolle, caused, the minor was entrusted to a school, šteta maloletnik poveren školi, organu ili
organi ose institucioni, ajo shkollë, ai organ body or institution, that school, body or instituciji, ta škola, taj organ ili institucija će
apo institucion do të jetë përgjegjës për çdo institution shall be liable for any damage biti odgovorna za bilo kakvu štetu koju je
dëm të shkaktuar nga i mituri, gjersa ai ishte caused by the minor while he was under their prouzrokovao maloletnik dok je bio pod
nën mbikëqyrjen e tyre, përveç nëse tregohet supervision, except if it is shown that njihovim nadzorom, osim ako se pokaže da je
se mbikëqyrja është kryer me kujdesin e supervision was carried out with due care or nadzor obavljen sa dužnom pažnjom i da se
duhur apo se dëmi nuk mund të ishte that the damage could not have been avoided. šteta nije mogla izbeći.
shmangur.

Përgjegjësia në bazë të drejtshmërisë Responsibility based on fairness Odgovornost na osnovu pravičnosti
1. Në rast se shkaktohet dëmi, të cilën e ka 1. In the case of damage caused by the person 1. Ukoliko se prouzrokuje šteta koju je
shkaktuar personi, i cili për atë dëm nuk ka who was not responsible for that damage and prouzrokovala osoba koja nije bila odgovorna
qenë përgjegjës, ndërsa shpërblimi nuk mund the remuneration cannot be obtained by the za tu štetu, a ne može se dobiti naknada od
të nxirret nga personi, i cili e ka pasur për person who was obliged to perform the lica koje je bilo dužno da vrši nadzor nad
detyrë të kryejë mbikëqyrjen mbi te, gjykata supervision over him, the court may, when njim, sud može: kada to zahteva pravičnost, a
144 /997
mundet, kur këtë e kërkon drejtshmëria, e fairness requires this, and in particular taking posebno uzimajući u obzir materijalno stanje
sidomos duke marrë parasysh gjendjen into account the material condition of the štetnika i oštećene strane, presuditi štetniku
materiale të dëmtuesit dhe të të dëmtuarit, ta damaging party and the damaged party, to da nadoknadi štetu u celosti ili delimično.
gjykojë dëmtuesin që ta shpërblejë dëmin adjudicate the damaging party to remunerate
tërësisht ose pjesërisht. the damage in whole or in part.
2. Në qoftë se dëmin e ka shkaktuar i mituri 2. If the damage is caused by the juvenile 2. Ako je štetu prouzrokovao maloletnik sa
me aftësi për të gjykuar, i cili nuk është në with a capacity to judge, who is unable to sposobnošću za rasuđivanje, koji nije u stanju
gjendje ta shpërblejë, gjykata mundet, kur remunerate, the court may, when fairness da je nadoknadi, sud može, kada to zahteva
këtë e kërkon drejtshmëria, e sidomos duke requires this, and in particular taking into pravičnost, a posebno uzimajući u obzir
marrë parasysh gjendjen materiale të account the material condition of the parents materijalno stanje roditelja i štetnika, prisiliti
prindërve dhe të dëmtuesit, tì detyrojë and the damaging party, to oblige the parents roditelje da u celosti ili delimično nadoknade
prindërit ta shpërblejnë dëmin, tërësisht ose to remunerate the damage, in whole or in štetu.
pjesërisht. part.
Nënkapitulli IV – Përgjegjësia e Sub-chapter IV – Employer liability for Potpoglavlje IV - Odgovornost

Punëdhënësit për Punëmarrësin Employees poslodavaca za zaposlenog

Përgjegjësia e punëdhënësit Employer liability Odgovornost poslodavaca
1. Personi juridik ose fizik me të cilin 1. The legal or natural person with whom an 1. Pravno ili fizičko lice sa kojim je zaposleni
punonjësi ka punuar në kohën e shkaktimit të employee was working at the time the radio u vreme prouzrokovanja štete je
dëmit është përgjegjës për dëmin e shkaktuar damage was inflicted shall be liable for odgovorno za štetu prouzrokovanu trećem
ndaj personit të tretë nga punonjësi gjatë damage inflicted on a third person by an licu od strane zaposlenog tokom rada ili u
punës apo në lidhje me punën, përveç nëse employee during work or in connection with vezi sa radom, osim ako se dokaže da je
provohet se punonjësi ka vepruar ashtu siç ka work, unless it is shown that the employee zaposleni u datim okolnostima postupao
qenë e nevojshme në rrethanat konkrete. acted as was necessary under the given onako kako je bilo potrbno.
circumstances.
145 /997
2. Pala e dëmtuar ka të drejtë të kërkojë 2. The injured party shall have the right to 2. Oštećenа stranka ima pravo da zatraži
shpërblimin drejtpërdrejt nga punonjësi në request the compensation of damage directly nadoknadu štete neposredno od zaposlenog
rast se dëmin e ka shkaktuar me dashje. from the employee if such damage is inflicted ako je štetu prouzrokovao sa namerom.
intentionally.
3. Secili person që shpërblen të dëmtuarin 3. Any person that compensates an injured 3. Bilo koje lice koje nadoknađuje oštećenog
për dëmin e shkaktuar nga punonjësi me party for damage inflicted by an employee za štetu prouzrokovanu od zaposlenog
dashje apo nga pakujdesia e rënde ka të drejtë intentionally or out of gross negligence shall namerno ili krajnjom nepažnjom ima pravo
të kërkojë kthimin e shumës së paguar nga have the right to request the reimbursement da traži vraćanje isplaćenog iznosa od strane
punonjësi. of the sum paid out from the employee. zaposlenog.
4. Kjo e drejtë shuhet gjashtë (6) muaj pas 4. This right shall expire (6) six months after 4. To pravo ističe šest (6) meseci od dana
ditës së pagesës së shpërblimit. the day the compensation was paid. isplate nadoknade.
5. Me dispozitën e paragrafit 1 të këtij neni 5. The provision of the first paragraph of this 5. Odredbom iz stava 1. ovog člana ne
nuk preken në rregullat e përgjegjësisë për article shall not encroach upon the rules on dodiruju se pravila o odgovornosti za štetu
dëmin e shkaktuar nga sendet e rrezikshme liability for damage originating from koja je prouzrokovana od opasnih predmeta
ose nga veprimtaritë e rrezikshme. dangerous objects or dangerous activities. ili opasnih aktivnosti.

Përgjegjësia për dëmin e shkaktuar nga Legal person’s liability for damage Odgovornost za prouzrokovanu štetu od
organi i një personi juridik inflicted by body thereof organa pravnog lica
1. Personi juridik përgjigjet për dëmin të 1. A legal person shall be liable for damage 1. Pravno lice odgovara za štetu koju njegov
cilin organi i tij ia shkakton personit të tretë inflicted on a third person by a body of the organ prouzrokuje trećem licu u obavljanju ili
gjatë ushtrimit ose lidhur me ushtrimin e legal person during the performance of its u vezi sa obavljanjem svojih funkcija.
funksioneve të tij. functions or in connection therewith.
2. Në qoftë se nuk është parashikuar ndryshe 2. Unless stipulated otherwise by law for the 2. Ako nije drukčije određeno zakonom,
me ligj, personi juridik ka të drejtë në individual case, the legal person shall have pravno lice ima pravo na naknadu od lica
shpërblim nga personi i cili e ka shkaktuar the right to request compensation of the sum koje je uzrokovale štetu namerno ili krajnjom
146 /997
dëmin me dashje ose nga pakujdesia e rëndë. paid out from a person that inflicted the nepažnjom.
damage intentionally or out of gross
negligence.
3. Kjo e drejtë parashkruhet gjashtë (6) muaj 3. This right shall expire six (6) months upon 3. Ovo pravo će zastareti šest (6) meseci
pas ditës së pagesës së shpërblimit të dëmit. payment of compensation. nakon nadoknade štete.
Nënkapitulli V – Përgjegjësia për Dëmet e Sub-chapter V- Liability for Damages Potpoglavlje V - Odgovornost za štete
Shkaktuara nga Sendet dhe Veprimtaritë e Caused by Dangerous Object or prouzrokovane od opasnih stvari i
Rrezikshme Activities delatnosti

Prezumimi i kauzalitetit dhe personat Presumption of causality and liable Pretpostavljanje uzročne veze i odgovorne
përgjegjës persons osobe
1. Dëmi i shkaktuar lidhur me sendin e 1. The damage caused to the dangerous 1. Šteta koja je prouzrokovana opasnom
rrezikshëm, përkatësisht me veprimtarinë e object, respectively by the dangerous activity stvari, odnosno opasnom delatnošću,
rrezikshme konsiderohet se rrjedh nga ky is considered to be derived from this item, pretpostavlja se da proističe iz ove stvari
send, përkatësisht nga kjo veprimtari, përveç respectively from this activity, unless it is odnosno sa ove delatnosti, osim ako se
nëse provohet se ato nuk kanë qenë shkak i proved that they were not the cause of the dokaže da one nisu bile uzrok štete.
dëmit. damage.
2. Pronari ose poseduesi i sendit të 2. The owner or possessor of a dangerous 2. Vlasnik ili imalac opasne stvari je
rrezikshëm është përgjegjës për çdo dëm që object shall be liable for any damage odgovoran za bilo kakvu štetu koja nastaje od
rezulton nga ai send. resulting from such object. te stvari.
3. Personi i besuar me përdorimin e sendit të 3. A person entrusted with the use of a 3. Lice kojem je povereno korišćenje te
rrezikshëm, ose personi përgjegjës për dangerous object, or a person responsible for opasne stvari, ili lice odgovorno za nadzor
mbikëqyrjen e sendit i cili nuk është i overseeing it who is not employed by the stvari koje pritom nije zaposleno od strane
punësuar nga pronari ose poseduesi, është owner or possessor, shall be liable for any vlasnika ili imaoca je odgovorno za bilo koju
147 /997
përgjegjës për çdo dëm që rezulton nga ai damage resulting from such object, unless it štetu nastalu od te stvari, osim ako se pokaže
send, përveç nëse tregohet se dëmi ishte is shown that the damage was the result of da je šteta bila rezultat skrivenih nedostataka
rezultat i të metave ose atributeve të fshehura concealed defects or hidden attributes of the ili svojstava te stvari.
të sendit. object.

Marrja e kundërligjshme e sendit të Unlawful taking of the dangerous objet Nezakonito oduzimanje opasne stvari od
rrezikshëm nga zotëruesi, dorëzimi i sendit form the possessor, delivery of the object imaoca, predaja stvari trećem licu i
personit të tretë dhe lirimi nga to the third person and exemption from oslobađanje od odgovornosti
përgjegjësia liability
1. Në qoftë se pronarit i është marre sendi i 1. If dangerous object was unlawfully taken 1. Ako je vlasniku nezakonito oduzeta opasna
rrezikshëm në mënyrë të kundërligjshëm, për from the owner, he is not the one to be liable stvar, on ne odgovara za štetu koja nastaje od
dëmin që rrjedh nga kjo, nuk përgjigjet ai, for the damage resulting from this, but the njega, već onaj koji mu je oduzeo opasnu
por ai që ia ka marre sendin e rrezikshëm, në one who has taken the dangerous object if stvar ako vlasnik nije odgovoran za to.
qoftë se pronari nuk është përgjegjës për këtë. the owner is not responsible for it.
2. Në vend të pronarit të sendit, dhe njësojë si 2. The person to whom the owner has 2. Umesto vlasnika stvari i slično njemu,
ai, përgjigjet personi të cilit pronari ia ka entrusted the object to use it, or the person odgovara lice kojem je vlasnik poverio stvar
besuar sendin që të shërbehet me te, ose who otherwise has the duty to supervise it, da se posluži njime, ili lice koje je inače
personi i cili përndryshe e ka për detyrë ta while not being used by him, will be liable dužno da ga nadzire, dok nije kod njega.
mbikëqyrë, ndërsa nuk ndodhet në punë te ai. instead of the owner of the objet, and similar
to him.
3. Përveç tij do të përgjigjet edhe pronari i 3. Except him, the owner of the object shall 3. Vlasnik stvari će takođe biti odgovoran
sendit, po qe se dëmi ka rrjedhë nga ndonjë e also be liable, if the damage is caused by any prema njemu, osim ako je šteta
metë e fshehur ose nga veçoria e fshehur e hidden defect or by the concealed feature of prouzrokovana bilo kakvim skrivenim
sendit për të cilën pronari nuk ia ka tërhequr the object for which the owner has not nedostatkom ili skrivenom osobinom stvari
vëmendjen. reminded him. za koju mu vlasnik nije skrenuo pažnju.
4. Në këtë rast personi përgjegjës i cili ia ka 4. In this case the responsible person who has 4. U ovom slučaju odgovorno lice koje je
148 /997
paguar shpërblimin dëmtuesit ka të drejtë të paid the remuneration to the damaged party, platilo naknadu štetniku ima pravo da potraži
kërkojë shumën e plotë të saj nga pronari. has the right to claim its full amount from the pun iznos od vlasnika od.
owner.
5. Pronari i sendit të rrezikshëm i cili ia ka 5. The owner of the dangerous object who 5. Vlasnik opasne stvari koji je poverio osobi
besuar atë personit që nuk është i aftësuar apo has entrusted it to the person who is not koja nije osposobljena ili ovlašćena da
nuk është i autorizuar të manipulojë me atë, capable or is not authorized to manipulate it manipulira njome će biti odgovorna za štetu
përgjigjet për dëmin që rrjedhë nga ky send shall be liable for the damage arising from nastalu iz ove stvari
this object.
6. Zotëruesi lirohet nga përgjegjësia në rast se 6. The possessor shall be exempted from 6. Imalac se oslobađa od odgovornosti ako se
provohet se dëmi rrjedh nga ndonjë shkak që liability if it is shown that the damage was dokaže da je šteta rezultat nekog razloga koji
ka ndodhur jashtë sendit dhe efekti i të cilit exclusively caused by an act that could not je nastao van stvari čiji efekat nije mogao da
nuk ka mundur të parashihet, të mënjanohet have been foreseen or avoided. se predvidi, ukloni ili izbegne.
ose të evitohet.
7. Zotëruesi i sendit lirohet nga përgjegjësia 7. The possessor of the object is relieved of 7. Imalac te stvari se oslobađa od
edhe në rast se provohet se dëmi është liability even if it is proved that the damage odgovornosti, čak i ako se dokaže da je šteta
shkaktuar vetëm nga veprimi i palës së was caused only by the action of the damaged nastala samo usled delovanja oštećenog ili
dëmtuar ose i personit të tretë gjë të cilën ai party or the third person which he could not trećeg lica, što on nije mogao predvideti i čije
nuk ka mundur të parashihte dhe pasojat e të foresee and whose consequences could not posledice nije mogao izbeći ili ukloniti.
cilit nuk ka mundur t’i shmangë ose t'i have been avoided.
mënjanoje.
8. Zotëruesi lirohet nga përgjegjësia 8. The possessor is partially released from 8. Imalac se delimično oslobađa od
pjesërisht në rast se pala e dëmtuar pjesërisht liability if the damaged party has partially odgovornosti ako je oštećeni delimično
ka kontribuar në shkaktimin e dëmit. contributed to causing the damage. doprineo prouzrokovanju štete.
9. Në rast se në shkaktimin e dëmit ka 9. If the third party contributed partially to 9. Ako u prouzrokovanju štete delimično
kontribuar pjesërisht personi i tretë, ky person the damage caused, he/she responds to the doprinelo treće lice, to lice odgovara
i përgjigjet palës së dëmtuar solidarisht damaged party in solidarity with the oštećenoj stranci solidarno zajedno sa
bashkë me zotëruesin e sendit. possessor of the object. imaocem stvari.
149 /997
10. Personi që e ndihmon zotëruesin në 10. A person assisting the owner or possessor 10. Lice koje pomaže imaocu da koristi tu
përdorimin e sendit nuk konsiderohet si in the use of the object shall not be deemed as stvar ne smatra se kao treće lice.
person i tretë. a third person.
11. Në bazë të të njetave kushte, lirohet nga 11. The person who deals with the dangerous 11. Pod istim uslovima i osoba koja se bavi
përgjegjësia edhe personi i cili merret me activity, is exempted from liability on the opasnom delatnošću se oslobađa
veprimtarinë e rrezikshme. basis of the same conditions. odgovornosti.

Largimi i paligjshëm i sendit të rrezikshëm Unlawful removal of a dangerous object Nezakonito uklanjanje opasne stvari
Nëse sendi i rrezikshëm largohet në mënyrë If a dangerous object was removed Ako se opasna stvar nezakonito ukloni, lice
të paligjshme, personi i cili e ka larguar unlawfully, the person who removed the koje je uklonilo opasnu stvar je odgovorno za
sendin e rrezikshëm është përgjegjës për çdo dangerous object shall be liable for any bilo kakvu štetu koja proizilazi od nje.
dëm që rezulton prej tij. damage resulting from it.

Veprimtaria e rrezikshme Dangerous activities Opasna delatnost
1. Personi i cili e kryen veprimtari të 1. The person who carries on a dangerous 1. Lice koja obavlja opasne delatnosti
rrezikshme është përgjegjës për çdo dëm që activity shall be liable for any damage odgovorno je za bilo kakvu štetu nastalu od te
rezulton nga ajo veprimtari. originating from such activity. delatnosti.
2. Veprimtaria është e rrezikshme në qoftë 2. An activity is dangerous if it creates a 2. Delatnost je opasna ako povećava
se e rritë rrezikun për dëm edhe kur kryhet significant risk of damage even when opasnost od štete, čak i kada se obavlja s
me kujdesin e duhur dhe nuk është çështje e conducted with due care and it is not a matter dužnom pažnjom i nije pitanje uobičajene
përdorimit të zakonshëm. Rreziku i dëmit of common usage. A risk of damage may be upotrebe. Opasnost od štete može biti
mund të jetë i rëndësishëm duke pasur significant having regard to the seriousness or značajna s obzirom na ozbiljnost štete ili
parasysh seriozitetin e dëmit apo gjasat për the likelihood of the damage. mogućnosti za pojavu štete.
paraqitjen e dëmit.
150 /997
3. Përgjegjësia civile për dëmet që rezultojnë 3. Civil liability for damage resulting from 3. Građanska odgovornost za štetu koja
nga veprimtaritë e rrezikshme në mjedis activities dangerous to the environment shall nastaje od opasnih delatnosti po životnu
rregullohet me ligj të veçantë. be regulated by special law. sredinu uređuje se posebnim zakonom.
Nënkapitulli VI – Përgjegjësia për Dëmet e Sub-chapter VI – Liability for Damages Potpoglavlje VI - Odgovornost za štete
Shkaktuara nga Mjetet Motorike Caused by Motor Vehicles prouzrokovane od motornih vozila

Dëmi i shkaktuar nga mjetet motorike Damage caused by motor vehicles Šteta prouzrokovana od motornih vozila
1. Në rast aksidenti të shkaktuar nga mjeti 1. The driver of a motor vehicle shall be 1. U slučaju udesa izazvanog motornim
motorik në lëvizje që është shkaktuar vetëm obliged to compensate damages caused by vozilom u pokretu koji je prouzrokovan
për faj të një zotëruesi zbatohen rregullat për fault. isključivom krivicom jednog imaoca,
përgjegjësinë në bazë të fajit. primenjuju se pravila o odgovornosti po
osnovu krivice.
2. Në qoftë se ekziston faji i dyanshëm, 2. Except in the case of exclusive fault of one 2. Ako postoji obostrana krivica, svaki imalac
secili zotëruesi i mjetit motorik përgjigjet për driver, each driver shall be liable in motornog vozila odgovara za ukupnu štetu
dëmin e tërësishëm që e kanë pësuar ata proportion to his respective fault. koju su oni pretrpeli srazmerno stepenu svoje
përpjesëtimisht me shkallën e fajit të tyre. krivice.
3. Në qoftë se nuk ka fajësi në asnjërën anë, 3. Unless proved otherwise, it is presumed 3. Ako nema krivice ni jedne strane, imalac
zotëruesi i mjetit motorik përgjigjet në pjesë that each driver equally contributed to cause motornog vozila odgovara na jednake delove
të barabarta, në qoftë se rregullat e the accident. ako pravila pravičnosti ne zahtevaju što
drejtshmërisë nuk kërkojnë diç tjetër. drugo.
4. Për dëmin që e pësojnë personat e tretë 4. The owner of the vehicle or its possessor is 4. Za štetu koju pretrpe treća lica imaoci
zotëruesit e mjeteve motorike përgjigjen jointly and severally liable with the driver, motornih vozila odgovaraju solidarno.
solidarisht. unless he proves that the vehicle was used
without his authorization.
151 /997
5. Pronari i mjetit motorik apo poseduesi i tij 5. The owner of the vehicle or its possessor is 5. Vlasnik vozila ili njegov imalac je
është përgjegjës për dëmet rrjedhin nga të liable for damages arising from defects in the odgovoran za štete nastale od nedostataka u
metat në mirëmbajtje apo prodhim të mjetit maintenance or the manufacture of the održavanju ili proizvodnji motornog vozila,
motorik, pa paragjykuar të drejtën e vehicle, without prejudice to the right of bez prejudiciranja prava na podnošenje
parashtresave kundër prodhuesit. redress against the manufacturer. podnesaka protiv proizvođača.
Nënkapitulli VII - Përgjegjësia për të Sub-chapter VII – Liability for Defective Potpoglavlje VII - Odgovornost za
Metat e Produkteve Products neispravnost proizvoda

Fusha e zbatimit Scope of application Delokrug
Në rastin kur një produkt me të meta When a defective product causes a person’s U slučaju kada neispravan proizvod uzrokuje
shkakton vdekjen e personit, lëndimin trupor death, bodily injury or health, or damage to smrt jedne osobe, telesnu povredu ili njegovo
apo shëndetit të tij, apo dëmton pronën e tij, his property, the producer of the product shall zdravlje, ili ošteti njegovu imovinu,
prodhuesi i produktit detyrohet ta shpërblejë be obliged to compensate the damage caused. proizvođač proizvoda je dužan da nadoknadi
dëmin e shkaktuar. prouzrokovanu štetu.

Produkti Product Proizvod
Për qëllim të këtij Nënkapitulli, produkt është For the purpose of this Sub-chapter, a product Za potrebe ovog Potpoglavlja, proizvod je
çdo send i luajtshme, edhe nëse është is any movable item, even though svaka pokretna stvar, čak i ako je montirana
montuar brenda një sendi tjetër të luajtshme incorporated into another movable item or unutar neke druge pokretne ili nepokretne
apo të paluajtshme. into an immovable item. stvari.
152 /997
Të metat Defect Nedostaci
1. Produkti ka të meta kur nuk ofron 1. A product has a defect when it does not 1. Proizvod je neispravan kada ne pruža
sigurinë që personi ka të drejtë të presë, duke provide the safety which a person is entitled sigurnost da lice ima pravo da očekuje,
marrë parasysh të gjitha rrethanat, si dhe to expect, taking all circumstances into uzimajući u obzir sve okolnosti, a posebno
posaçërisht prezantimin e tij, destinimin për account, including its presentation, the use to njegovu prezentaciju, nameni koja se
të cilin arsyeshëm mund të pritet ta shërbejë, which it could reasonably be expected to razumno može očekivati da posluži, kao i
si dhe kohën kur është vënë në qarkullim. serve, and the time when it was put into vremenu kada je pušten u promet.
circulation.
2. Produkti nuk është i mangët thjesht për 2. A product is not defective for the sole 2. Proizvod nije manjkav jednostavno samo
arsyen që në qarkullim është vënë një produkt reason that a better product is subsequently zato što je kasnije stavljen u promet neki bolji
më i mirë më vonë. put into circulation. proizvod.

Prodhuesi Producer Proizvođač
1. Për qëllim të këtij Nënkapitulli, prodhuesi 1. For the purpose of this Sub-chapter, a 1. Za potrebe ovog potpoglavlja, proizvođač
është personi që ka prodhuar produktin final, producer is a person who has produced the je lice koje je proizvelo završni proizvod,
lëndën e parë apo një pjesë përbërëse. final product, a raw material or a component sirovinu ili neki sastavni deo. Proizvođač je
Prodhues është gjithashtu kushdo që me part. A producer is also anyone who by takođe svako ko postavljanjem svojeg imena,
vënien e emrit, markës tregtare apo trajtave të putting his name, trademark or other zaštitnog znaka ili drugih istaknutih obeležja
tjera dalluese mbi produktin e paraqet veten distinguishing feature on the product presents na proizvodu predstavlja sebe kao
si prodhuesi i atij produkti. himself as its producer. proizvođača tog proizvoda.
2. Prodhues është gjithashtu kushdo që 2. A producer is also anyone who imports a 2. Proizvođač je takođe svako ko uvozi
importon produktin për shitje, huazim, product for sale, hire, leasing or any form of proizvod za prodaju, pozajmljivanje, zakup ili
qiradhënie apo ndonjë formë tjetër të distribution with an economic purpose in the bilo koji drugi oblik distribucije za
shpërndarjes me qëllim ekonomik në rrjedhën course of his business. ekonomsku svrhu u toku svog poslovanja.
e biznesit të tij.
153 /997
3. Në rastet kur prodhuesi i produktit nuk 3. Where the producer of the product cannot 3. U slučajevima kada se proizvođač ne
mund të identifikohet, secili furnizues i be identified, each supplier of the product može identifikovati, svaki snabdevač
produktit konsiderohet të jetë prodhuesi i tij, shall be deemed to be its producer unless he proizvoda smatra se da je njegov proizvođač,
përveç nëse ai e informon të dëmtuarin , informs the injured person within one (1) osim ako on obavesti oštećenog, u roku od
brenda një (1) muaji nga pranimi i kërkesës month of his request of the identity of the jednog (1) meseca od prijema zahteva za
për identitetin e prodhuesit apo personit që e producer or of the person who supplied him identitet proizvođača ili lica koje mu je
ka furnizuar me atë produkt. Rregulli i njëjtë with the product. The same rule shall apply, isporučilo taj proizvod. Isto pravilo važi u
vlen në rastin e produktit të importuar, nëse in the case of an imported product, if this slučaju uvezenih proizvoda, ako ovaj
ky produkt nuk e tregon identitetin e personit product does not indicate the identity of the proizvod ne dokazuje identitet lica iz stava 2,
të përmendur në paragrafin 2, edhe nëse emri person referred to in paragraph 2, even if the čak i ako je ime proizvođača poznato.
i prodhuesit është i njohur. name of the producer is known.

Dëmi nga produktet me të meta Damage due to faulty products Šteta od neispravnih proizvoda
1. Për qëllime të këtij nënkapitulli, dëmi do 1. For the purpose of this Sub-chapter, 1. Za potrebe ovog potpoglavlja, šteta znači:
të thotë: damage means:
1.1. dëmi i shkaktuar me vdekja ose me 1.1. damage caused by death or by 1.1. šteta prouzrokovana smrću ili
lëndime personale; personal injuries; and telesnim povredama;
1.2. dëmtimi ose shkatërrimi i pronës 1.2. damage or destruction of any 1.2. oštećenje ili uništenje imovine izvan
përtej produktit me të meta, me kusht që property other than the defective product neispravnog proizvoda, pod uslovom da
kjo pronë tjetër është e një lloji zakonisht itself, provided that this other property is je takva druga imovina obično namenjena
të destinuar për përdorim apo konsum of a type ordinarily intended for private za upotrebu ili privatnu potrošnju, i da ju
privat, si dhe është përdorur nga personi i use or consumption, and was used by the je oštećenо lice koristilo uglavnom za
dëmtuar kryesisht për përdorimin apo damaged person mainly for his own svoju privatnu upotrebu ili potrošnju.
konsumin e tij privat. private use or consumption.
154 /997
Përgjegjësia e dy apo më shumë palëve për Joinder of parties liable to monetary Odgovornost dvoje ili više stranaka za
shpërblim monetar compensation novčanu nadoknadu
Nëse dy apo më shumë prodhues janë If two or more producers are liable to pay Ukoliko dvoje ili više proizvođača su
përgjegjës për shpërblimin monetar të monetary compensation for the same damage, odgovorni za novčanu nadoknadu za istu
dëmeve për të njëjtin dëm, ato mbajnë they shall be liable jointly and severally. štetu, oni snose solidarnu i odvojenu
përgjegjësi solidare dhe të ndarë. odgovornost.

Përgjegjësia e zvogëluar Reduced liability Smanjena odgovornost
1. Përgjegjësia e prodhuesit ulet kur dëmi 1. The liability of the producer shall be 1. Odgovornost proizvođača se smanjuje
shkaktohet nga të metat në produkt edhe nga reduced when the damage is caused both by a kada je šteta prouzrokovana defektima
veprimi ose mosveprimi i një pale të tretë. defect in product and by the act or omission proizvoda i zbog delovanja ili ne delovanja
of a third party. treće stranke.
2. Përgjegjësia e prodhuesit mund të ulet 2. The liability of the producer may also be 2. Odgovornost proizvođača se može
edhe kur, duke pasur parasysh të gjitha reduced when, having regarding all the smanjiti čak i kada je, uzimajući u obzir sve
rrethanat, dëmi është shkaktuar nga të metat circumstances, the damage is caused both by okolnosti, šteta prouzrokovana od defekata u
në produkt si dhe nga faji i personit të a defect in product and by the fault of the proizvodu i krivicom oštećenog ili bilo kog
dëmtuar ose të ndonjë personi për të cilin damaged person or any person for whom the lica za koje je oštećeni odgovoran.
personi i dëmtuar është përgjegjës. damaged person is responsible.

Kur prodhuesi nuk është obligohet ta When the producer is not liable to pay Kada proizvođač nije obavezan da plati
paguajë shpërblimin monetar monetary compensation novčanu nadoknadu
1. Përgjegjësia e prodhuesit përjashtohet 1. The producer’s liability is excluded if: 1. Odgovornost proizvođača je isključena
nëse: ako:
1.1. ai nuk ka vënë produktin në 1.1. he did not put the product into 1.1. on nije stavio proizvod u promet;
155 /997
qarkullim; circulation;
1.2. në rrethanat e dhëna, është e 1.2. under the circumstances it is probable 1.2. u datim okolnostima, dokazuje se da
provueshme që të metat që kanë that the defect which caused the damage su nedostaci koji su prouzrokovali štetu
shkaktuar dëmin nuk ka ekzistuar në did not exist at the time when the nisu postojali u vreme kada je
kohën kur prodhuesi e ka vënë produktin producer put the product into circulation; proizvođač stavio proizvod u promet;
në qarkullim;
1.3. produkti as nuk është prodhuar nga 1.3. the product was neither manufactured 1.3. proizvod niti je proizveden od njega
ai për shitje apo për ndonjë formë tjetër by him for sale or any other form of za prodaju ili bilo koji drugi oblik
të shpërndarjes për qëllime ekonomike, e distribution for economic purpose nor distribucije za ekonomsku svrhu niti je
as është prodhuar apo shpërndarë nga ai manufactured or distributed by him in the proizveden ili distribuiran od njega u
në rrjedhën e biznesit të tij; course of his business; njegovom lancu poslovanja;
1.4. të metat paraqiten për shkak të 1.4. the defect is due to compliance of the 1.4. nedostaci nastaju zbog usklađenosti
përputhshmërisë së produktit me ligjet product with laws and regulations; or proizvoda sa zakonima i propisima; ili
dhe me rregulloret; ose
1.5. njohuritë shkencore dhe teknike në 1.5. the state of scientific and technical 1.5. naučna i tehnička znanja u vreme
kohën kur prodhuesi ka vënë produktin knowledge at the time when the producer kada je proizvođač stavio proizvod u
në qarkullim nuk kanë qenë të tilla sa të put the product into circulation was not promet nisu bila takve da omoguće
mundësojnë zbulimin e të metave. such as to enable the defect to be otkrivanje defekata.
discovered.
2. Obligimi i prodhuesit për ta paguar 2. The obligation to pay monetary 2. Obaveza proizvođača da plati novčanu
shpërblimin monetar për një pjesë përbërëse compensation of the producer of a component nadoknadu za sastavne delove se takođe
gjithashtu përjashtohet nëse mangësia apo part is also excluded if the defect is isključuje ako se nedostatak ili kvar može
defekti mund t'i atribuohet dizajnit të attributable to the design of the product in prepisati dizajnu proizvoda u kojem je
produktit në të cilin është montuar ajo pjesë which the component has been fitted or to the ugrađen taj deo ili uputstava koje se daju od
apo udhëzimeve që jepen nga prodhuesi i instructions given by the manufacturer of the strane proizvođača proizvoda.
produktit. product.
156 /997
Barra e provës e personit të dëmtuar Burden of proof of the injured person Teret dokazivanja oštećenog lica
Personi i dëmtuar bart barrën e dëshmisë për The injured person bears the burden of Oštećeno lice snosi teret dokazivanja
mangësinë, dëmin dhe marrëdhënien kauzale proving the defect, the damage and the causal nedostataka, štete i uzročne veza između
ndërmjet mangësisë dhe dëmit. relationship between defect and damage. nedostatka i štete.

Barra e provës së prodhuesit Burden of proof of the producer Teret dokazivanja proizvođača
Prodhuesi mban barrën e provës për arsyet The producer bears the burden of proving the Proizvođač snosi teret dokazivanja o
për përjashtimin e përgjegjësisë së përmendur grounds for exclusion of liability referred to razlozima za isključenje odgovornosti iz
në nenin 236 të këtij libri. in Article 236 of this Book. člana 236 ove knjige.

Parashkrimi Statutory limitation Zastarelost
1. Kërkesa për shpërblim parashkruhet pas 1. The compensation claim shall prescribe 1. Zahtev za nadoknadu zastareva nakon tri
tri (3) vitesh nga dita në të cilën pala me të after three (3) years from the day on which (3) godine od dana na koji stranka sa pravom
drejtë të shpërblimit merr njohuri, apo pritet the party entitled to compensation became na nadoknadu dođe do saznanja, ili se
të ketë njohuri, për dëmin, të metat dhe aware, or should have become aware, of the očekuje da ima saznanja o šteti, nedostacima,
identitetin e palës përgjegjëse për atë damage, the defect and the identity of the i o identitetu stranke koja je odgovorna za
shpërblim monetar. party liable to pay monetary compensation. novčanu nadoknadu.
2. Në cilindo rast, kërkesa parashkruhet 2. In any event, the claim shall expire (10) ten 2. U svakom slučaju, zahtev zastareva deset
dhjetë (10) vite nga data në të cilën prodhuesi years from the day when the producer put (10) godina od dana na koji je proizvođač
ka vënë në qarkullim produktin që ka into circulation the product that caused the stavio u promet proizvod koji je
shkaktuar dëmin, përveç nëse personi i damage, unless the injured person has in the prouzrokovao štetu, osim ako je oštećeno lice
dëmtuar në ndërkohë ka iniciuar procedurë meantime instituted legal proceedings against u međuvremenu pokrenuo pravni postupak
ligjore kundër prodhuesit. the producer. protiv proizvođača.
157 /997
Natyra detyruese Mandatory nature Obavezujuća priroda
Përgjegjësia e prodhuesve nuk mund të The liability of the producers may not be Odgovornost proizvođača ne može se
përjashtohet apo kufizohet paraprakisht. excluded or limited in advance. Any isključiti ili ograničiti unapred. Svaki
Çfarëdo marrëveshje në të kundërtën do të agreements to the contrary shall be null. sporazum u suprotnom će biti nevažeći.
jetë e pavlefshme.
Nënkapitulli VIII – Rastet e Veçanta të Sub-chapter VIII – Special Cases of Potpoglavlje VIII – Posebni slučajevi
Përgjegjësisë Liability odgovornosti

Përgjegjësia e organizatorëve të Event organisers’ liability Odgovornost organizatora događaja
manifestimeve
Organizatori i tubimit të një numri të madh The organizer of an assembly of a large Organizator okupljanja većeg broja ljudi u
njerëzish në ambiente të mbyllura apo të number of people in a closed area or in the zatvorenom ili otvorenim prostorijama
hapura përgjigjet për dëmin e krijuar me open air shall be liable for damage caused by odgovoran je za štetu nastalu smrću ili
vdekjen ose me lëndimin trupor që pëson death or physical injury occurring because of telesnim povredama koje zadobije neko zbog
dikush për shkak të rrethanave të the extraordinary circumstances that can arise vanrednih okolnosti koje mogu nastati u tim
jashtëzakonshme që mundtë krijohen në in such opportunities such as mass movement situacijama kao što je ljuljanje mase kao i
situatat e tilla siç janë lëkundja e masës, and general disorder. opšti poremećaji.
çrregullimet e përgjithshme.

Përgjegjësia për zotëruesin e kafshës Liability arising from animals Odgovornost imaoca životinje
1. Zotëruesi i kafshës së rrezikshme është 1. The keeper of a dangerous animal shall be 1. Imalac životinje je odgovoran za štetu koju
përgjegjës për dëmin e shkaktuar prej saj. liable for any damage caused by it. ona prouzrokuje.
158 /997
2. Zotëruesi i kafshës shtëpiake është 2. The keeper the domestic animal shall be 2. Imalac domaće životinje je odgovoran za
përgjegjës për dëmin e shkaktuar prej saj, responsible for any damage caused by it, štetu koju ona prouzrokuje, osim ako se
përveç nëse provohet se zotëruesi ka vepruar unless it is shown that he has acted with due dokaže da je imalac postupao uz potrebnu
me kujdesin e duhur. care. pažnju i nadgledanje.

Përgjegjësia e zotëruesit të ndërtesës dhe Liability of the possessor of the building Odgovornost imaoca zgrade i za rušenje
për shembjen e ndërtimit and for the collapse of the construction građevine
1. Pronari ose poseduesi i një ndërtese ose 1. The owner or possessor of a building or 1. Vlasnik ili imalac zgrade ili strukture je
strukture tjetër është përgjegjës për çdo dëm other structure shall be liable for any damage odgovoran za bilo kakvu štetu nastalu iz
që buron nga rrënojat apo nga shembja e originating from the ruins or collapse of such ruševina ili rušenje zgrade ili strukture, osim
ndërtesës ose strukturës, përveç nëse tregohet building or structure, unless it is shown that ako se pokaže da šteta nije rezultat nemara u
se dëmi nuk ishte rezultat i neglizhencës në the damage was not the result of neglected održavanju ili lošeg kvaliteta gradnje i da je
mirëmbajtje ose cilësisë së dobët të ndërtimit maintenance or inadequate quality of vlasnik ili imalac postupao sa dužnom
dhe se pronari ose poseduesi ka vepruar me construction and that the owner or possessor pažnjom.
kujdesin e duhur. acted with due care.
2. Pronari ose poseduesi i një ndërtese ose 2. The owner or possessor of a building or 2. Vlasnik ili imalac zgrade ili druge
strukture tjetër është përgjegjës për çdo dëm other structure shall be liable for any damage strukture je odgovoran za bilo kakvu štetu
që buron nga objektet të cilat kanë rënë originating from objects which have fallen nastalu iz objekata u kojima su pale iz zgrade
poshtë nga ndërtesa dhe të cilat kanë qenë të down from the building and which were i koji su postavljeni na nepažljiv način.
vendosura në mënyrë të pakujdesshme. incautiously positioned.
3. Zotëruesi i ndërtimit është përgjegjës për 3. The owner of the construction is 3. Imalac građevine je odgovoran za nastalu
dëmin e shkaktuar në rast se pjesë të një responsible for the damage caused if parts of štetu ukoliko se neki deo građevine sruši ili
ndërtimi shemben ose rrëzohen, përveç nëse a construction collapses or falls, unless it is padne, osim ako se dokaže da događaj nije
provohet se ngjarja nuk ka qenë rezultat i proven that the event was not the result of bio rezultat neodgovarajućeg kvaliteta
cilësisë së papërshtatshme të ndërtimit dhe se inappropriate construction quality and that gradnje i da je imalac uradio sve da bi se
zotëruesi ka bërë çdo gjë për të shmangur the possessor has done everything to avoid izbegla opasnost.
rrezikun. the risk.
159 /997
Përgjegjësia për shkak të refuzimit të Liability because of omission of emergency Odgovornost za odbijanje pružanja
dhënies së ndihmës së domosdoshme aid neophodne pomoći
1. Çdo person i cili pa pasur rrezik për vete e 1. Any person who without any risk to 1. Svako lice koje bez opasnosti za sebe
refuzon dhënien e ndihmës personit, jeta ose himself fails to aid anyone whose life or odbije da pruži pomoć licu, čiji je život ili
shëndeti i të cilit rrezikohet haptazi, përgjigjet health is endangered shall be liable for the zdravlje jasno ugroženo, odgovara za
për dëmin e pësuar, në qoftë se ai këtë dëm damage suffered by, if the circumstances of pretrpljenu štetu, ako je on s obzirom na
sipas rrethanave të rastit është dashur të the case the damage should have been okolnosti slučaja trebao da predvidi ovu štetu.
parashihej. foreseen.
2. Gjykata mund ta përjashtojë këtë person 2. The court may exempt such person from 2. Sud može isključiti to lice od nadoknade
nga shpërblimi i dëmit nëse kërkohet nga compensating the damage if the štete ako to zahtevaju okolnosti slučaja.
rrethanat e rastit. circumstances of the case so require.

Përgjegjësia që rrjedh lidhur me Liability arising in connection with the Odgovornost koja proizlazi iz obaveze za
detyrimin e lidhjes së kontratës obligation to conclude a contract zaključenje ugovora
Çdo person i detyruar me ligj që ta lidhë një Any person obliged by law to conclude a Svako lice koje je po zakonu obavezno da
kontratë, duhet t’i kompensojë dëmet e contract must compensate any damage caused zaključi neki ugovor, dužno je da na zahtev
shkaktuara nga moslidhja e asaj kontrate, në by failure to conclude such contract in due zainteresovane stranke i u odgovarajuće
kohën e duhur me kërkesë të personit të time at the request of the interested person. vreme nadoknadi štetu zbog ne zaključenja
interesuar. ugovora.

Përgjegjësia lidhur me ushtrimin e punëve Liability in connection with performance Odgovornost za obavljanje radova od
me interes të përgjithshëm of transactions of general importance opšteg interesa
Organizatat që ushtrojnë veprimtari Any person that performs municipal or other Organizacije koje obavljaju komunalne
komunale ose ndonjë veprimtari tjetër të similar activities of general importance shall delatnosti ili bilo koje druge slične delatnosti
ngjashme me interes publik, përgjigjen për be liable for damage if such person ceases to od javnog interesa, odgovaraju za štetu
160 /997
dëmin në qoftë se pa shkak të arsyeshëm perform the services or performs the services ukoliko bez opravdanog razloga prekinu ili
ndërpresin ose kryejnë shërbimin jo me irregularly without justifiable grounds. izvršavaju neredovnu uslugu.
rregull.
KAPITULLI XIV – SHPËRBLIMI I CHAPTER XIV – POGLAVLJE XIV - NAKNADA

DËMIT COMPENSATION OF DAMAGE ŠTETE
Nënkapitulli I – Dispozitat e Përgjithshme Sub-chapter I – General Provisions for Potpoglavlje I - Opšte odredbe o
për Dëmin Material Material Damage materijalnoj šteti

Rivendosja e gjendjes së mëparshme dhe Restoration of original situation and Uspostavljanje pređašnjeg stanja i
shpërblimi në të holla monetary compensation novčana naknada
1. Personi përgjegjës ka për detyrë ta 1. The liable person shall be obliged to 1. Odgovorno lice je dužno da uspostavi
rivendosë gjendjen e cila ka qenë para se të restore the situation existing prior to the pređašnje stanje koje je bilo pre
shkaktohet dëmi. occurrence of the damage. prouzrokovanja štete.
2. Nëse rivendosja e gjendjes paraprake është 2. If restoration of the original situation is 2. Ako vraćanje u prvobitno stanje je potpuno
tërësisht apo pjesërisht e pamundur, personi totally or partially impossible, the liable ili delimično nemoguće, odgovorno lice je
përgjegjës detyrohet të paguajë shpërblimin person shall be obliged to pay monetary dužno da plati novčanu naknadu.
në të holla. compensation.
3. Nëse kërkohet nga personi i dëmtuar, 3. If the injured person so requests, the liable 3. Ako to zahteva oštećeno lice, odgovorno
personi përgjegjës detyrohet ta paguajë person shall be obliged to pay monetary lice je obavezno da plati novčanu naknadu,
shpërblimin monetar, përveç nëse rrethanat e compensation, unless the circumstances of osim ako okolnosti slučaja opravdavaju
rastit e arsyetojnë rivendosjen e gjendjes the case justify the restoration of the original vraćanje u prethodno stanje.
paraprake. situation.
161 /997
Arritja për pagesë e detyrimit të Reaching for payment of remuneration for Dospeće obaveza za plaćanje naknade za
shpërblimit të dëmit dhe shpërblimi në damage liability and compensation in the štetu i naknada u obliku novčane rente
formë të rentës në të holla form of cash allowance
1. Detyrimi i shpërblimit të demit 1. The obligation to compensate the damage 1. Smatra se da je obaveza za plaćanje
konsiderohet se ka arritur, për pagesë që nga is considered to be reached for payment, at naknade dospela za plaćanje od trenutka
momenti i shkaktimit të dëmit. the moment when the damage occurred. prouzrokovanja štete.
2, Në rast të vdekjes, të lëndimit trupor ose të 2. In case event of death, bodily injury or 2. U slučaju smrti, telesne povrede ili
dëmtimit të shëndetit, shpërblimi caktohet, damage to health, the compensation shall, as oštećenja zdravlja, naknada se određuje po
sipas rregullës, në formë të rentës në të holla, a rule be determined, in the form of a cash pravilu, u obliku novčane rente, doživotno ili
për gjithë jetën ose për një kohë të caktuar. allowance, for a lifetime or for a fixed period za određeno vreme.
of time.
3. Renta në të holla e gjykuar në emër të 3. Cash allowance tried in the name of 3. Novčana renta dosuđena na ime naknade
shpërblimit të dëmit paguhet për çdo muaj compensation for damages shall be paid for štete plaća se mesečno unapred, ako sud ne
përpara, në qoftë se gjykata nuk cakton diç each month in advance, unless the court odredi što drugo.
tjetër. assigns anything else.
4. Kreditori ka të drejtë të kërkojë sigurim të 4. The creditor has the right to request the 4. Poverilac ima pravo da zahteva potrebno
nevojshëm për pagimin e rentës, përveç nëse necessary insurance for the payment of obezbeđenje za isplatu rente, osim ako to
kjo sipas rrethanave të rastit nuk do të ishte e allowance, unless it is, according to the prema okolnostima slučaja ne bi bilo
arsyeshme. circumstances of the case, not justified. opravdano.
5. Në qoftë se debitori nuk e jep sigurimin të 5. If the debtor does not provide the insurance 5. Ako dužnik ne pruži obezbeđenje koje sud
cilin e cakton gjykata, kreditori ka të drejtë të ordered by the court, the creditor has the right odredi, poverilac ima pravo da zahteva da mu
kërkojë që në vend të rentës tì paguhet një to demand that instead of the allowance to be se umesto rente isplati jedna ukupna svota
shumë e përgjithshme, lartësia e të cilit do të paid a total amount, the amount of which will čija se visina određuje prema visini rente i
caktohet sipas lartësisë së rentës dhe be determined according to the amount of the verovatnom trajanju poveriočevog života, uz
kohëzgjatjes së mundshme të jetës së allowance and the duration of the possible odbitak odgovarajućih kamata.
162 /997
kreditorit, me zbritje të kamatave përkatëse. life of the creditor, with discounts on relevant
interest rates.
6. Për shkaqe serioze kreditori mundet edhe 6. The creditor may, for serious reasons at 6. Iz ozbiljnih uzroka poverilac može i u
në raste të tjera të kërkojë menjëherë ose më other times, also require, promptly or later drugim slučajevima zahtevati, odmah ili
vonë, që në vend të rentës tì paguhet një that a total amount to be paid instead of the docnije, da mu se umesto rente isplati jedna
shumë e përgjithshme. allowance. ukupna svota.
Nënkapitulli II – Rregullat për Sub-chapter II – Rules for Determining Potpoglavlje II - Pravila za određivanje
Përcaktimin e Shumës së Shpërblimit the Amount of Compensation iznosa naknade

Dëmi real dhe fitimi i humbur Actual loss and lost profit Stvarna šteta i izgubljena dobit
1. I dëmtuari ka të drejtë si për shpërblimin e 1. The damaged party shall have the right to 1. Oštećeni ima pravo kako na
dëmit real, ashtu edhe për shpërblimin e compensation of the loss which such party nadoknađivanje stvarne štete, tako i na
fitimit të humbur. has suffered (actual loss) and gain of which nadoknađivanje izgubljene dobiti.
he has been deprived (lost profit).
2. Lartësia e shpërblimit të dëmit caktohet në 2. The amount of compensation provided 2. Visina naknade se određuje na osnovu
bazë të vlerës së tregut dhe çmimeve në shall be calculated according to the market tržišne vrednosti i cena u vreme donošenja
kohën e nxjerrjes së vendimit gjyqësor. values and prices at the time when the court sudske odluke, osim ako je drugačije
decision is issued. propisano zakonom.
3. Gjatë vlerësimit të lartësisë së fitimit të 3. When estimating the amount of profit lost, 3. Tokom izračunavanja visine iznosa
humbur merret në konsiderim fitimi që ka consideration is given to the profit that could izgubljene dobiti uzima se u obzir dobit koja
mundur të pritej në mënyrë të bazuar sipas have been expected based on the regular flow se mogla očekivati na osnovu redovnog toka
rrjedhjes së rregullt të gjërave ose sipas of objects or under special circumstances and stvari, ili u posebnim okolnostima, čije je
rrethanave të veçanta, e realizimi i të cilit whose performance has been hampered by ostvarenje sprečeno štetnikovom radnjom ili
është penguar nga veprimi i dëmtuesit ose the act of the doer or by the omission to take propuštanjem preduzimanja radnje.
nga lëshimi që të ndërmerr veprimin. action.
163 /997
4. Kur sendi është shkatërruar ose dëmtuar 4. When the object is destroyed or damaged 4. Kad je stvar uništena ili oštećena krivičnim
me vepër penale të kryer me dashje, gjykata by a criminal offense committed delom učinjenim sa umišljajem, sud može
mund të caktojë lartësinë e shpërblimit sipas intentionally, the court may set the amount of odrediti visinu naknade prema vrednosti koju
vlerave që ka pasur sendi për të dëmtuarin. compensation according to the value that the je stvar imala za oštećenika.
object had for the damaged party.

Dëmi që rrjedhë nga moskryerja ose Damage arising from non-performance or Šteta koja proističe od neizvršenja ili od
vonesa në kryerjen e një detyrimi delay in performance of an obligation zadocnjenja u izvršavanju obaveza
1. Në rast të mospërmbushjes ose vonesës në 1. In the case of non-performance or delay in 1. U slučaju neispunjenja ili zadocnjenja u
përmbushjen e një detyrimi, shpërblimi duhet performance of an obligation, compensation ispunjenju obaveze, naknada treba da postavi
t’a vendosë kreditorin në pozitën në të cilën shall put the creditor as nearly as possible poverioca u poziciji u kojoj bi bio, ako bi se
ai do të kishte qenë, po që se detyrimi të ishte into the position in which he would have obaveza izvršila uredno.
përmbushur në mënyrë të rregullt. been if the obligation had been duly
performed.
2. Debitori është përgjegjës vetëm për dëmin 2. The debtor is liable only for the damage 2. Dužnik je odgovoran samo za štetu koju je
që e ka paraparë ose është dashur ta kishte that he foresaw or should have foreseen at the predvideo ili je trebalo da predvidi u trenutku
paraparë në kohën kur detyrimi është krijuar, time when the obligation was incurred, unless kada je nastala obaveza, osim ako je
përveç nëse mospërmbushja ose vonesa në the non-performance or delay in performance neispunjenje ili zadocnjenje u ispunjavanju
përmbushje ishte me dashje apo nga was intentional or grossly negligent. bila namerna ili od teškog nemara.
pakujdesia e rëndë.
3.Debitori nuk është përgjegjës për dëmet e 3. The debtor is not liable for damage 3. Dužnik ne odgovara za štetu koju je
pësuara nga kreditori nëse kreditori i ka suffered by the creditor to the extent that the pretrpeo poverilac ako je poverilac doprineo
kontribuuar mospërmbushjes ose vonesës në creditor contributed to the non-performance neispunjenju ili docnji u ispunjavanju
përmbushjen e detyrimit. or delay in performance of the obligation. obaveza.
4. Debitori nuk është përgjegjës për dëmet e 4. The debtor is not liable for damage 4. Dužnik ne odgovara za štetu koju je
pësuara nga kreditori nëse kreditori ka suffered by the creditor to the extent that the pretrpeo poverilac ako je poverilac bio u
164 /997
mundur t’i zvogëlonte humbjet duke creditor could have reduced the loss by taking mogućnosti da smanji gubitak preko
ndërmarrë veprime të arsyeshme. Kreditori reasonable steps. The creditor is entitled to preduzimanja razumnih radnji. Poverilac ima
ka të drejtë t’i mbulojë të gjitha shpenzimet e recover any expenses reasonably incurred in pravo da povrati sve troškove koji su nastali
bëra në mënyrë të arsyeshme në përpjekje për attempting to reduce the damage. na razuman način, u nastojanju da smanji
ta zvogëluar dëmin. štetu.

Shpërblimi i plotë dhe zvogëlimi i Full compensation and reduction of Potpuna naknada i smanjenje naknade
shpërblimit compensation
1. Gjykata, duke marrë parasysh edhe 1. The court, taking into account the 1. Sud će, uzimajući u obzir i okolnosti koje
rrethanat që janë shkaktuar pas shkaktimit të circumstances that have been incurred after su nastupile posle prouzrokovanja štete
dëmit, do të gjykojë shpërblimin në një the damage is caused, shall judge the dosuditi naknadu u iznosu koji je potreban da
shumë e cila është e nevojshme që gjendja compensation in an amount which is se oštećenikova materijalna situacija dovede
materiale e të dëmtuarit të sillet në atë necessary for the material condition of the u ono stanje u kome bi se nalazila da nije bilo
gjendje në të cilën do të kishte qenë po të damaged party to be brought in the condition štetne radnje ili propuštanja.
mos kishte veprim dëmtues ose mosveprim. in which it would have been if the damaging
action or omission wouldn’t happen.
2. Gjykata mundet, duke pasur kujdes për 2. The court may, by taking care of the 2. Sud može, vodeći računa o materijalnom
gjendjen materiale të të dëmtuarit, ta material condition of the damaged party, stanju oštećenika, naložiti odgovorno lice da
urdhërojë personin përgjegjës ta paguajë order the responsible person to pay the lowest isplati manju naknadu nego što iznosi šteta,
shpërblimin më të vogël nga shuma e dëmit, compensation from the amount of the ako ona nije prouzrokovana ni namerno ni
në qoftë se dëmi nuk është shkaktuar as me damage, if the damage is not caused by krajnjom nepažnjom, a odgovorno lice je
dashje e as nga pakujdesia rende, ndërsa intentional or gross negligence, while the slabog imovnog stanja te bi ga isplata
personi përgjegjës është në gjendje të rende responsible person is in bad material potpune naknade dovela u siromaštvo.
materiale, kështu që pagimi i shumës së plotë condition, so paying the full amount would
do ta sjellte në varfëri. lead to poverty.
3. Në qoftë se dëmtuesi ka shkaktuar dëm 3. If the damage was caused while the 3. Ako je štetnik prouzrokovao štetu radeći
duke punuar diç për dobi të të dëmtuarit, damaging party was acting for the benefit of nešto radi koristi oštećenika, sud može
165 /997
gjykata mund të caktojë shpërblim më të the damaged party, the court may order the odrediti manju naknadu, vodeći računa o
vogël, duke pasur parasysh kujdesin që damaging party to pay reduced brižljivosti koju štetnik pokazuje u
tregon dëmtuesi në punët e veta. compensation, taking into consideration the sopstvenim poslovima.
care that the damaging party pays in doing
his job.
4. Gjykata mund ta zvogëlojë shpërblimin 4. The court may also reduce the 4. Sud može smanjiti naknadu ako je
nëse i dëmtuari duke e ditur rrezikun e dëmit compensation if the person suffering the oštećenik znajući rizik od štete koja mu se
që mund t’i shkaktohej, vullnetarisht e ka damage, knowing the risk of damage of the može naneti, svesno preuzeo taj rizik i smatra
marrë atë rrezik dhe konsiderohet se e ka type caused, voluntarily takes that risk and is se da ga je prihvatio.
pranuar atë. to be regarded as accepting it.

Përgjegjësia e ndarë Shared liability Podeljena odgovornost
1. I dëmtuari i cili ka kontribuar që dëmi të 1. The damaged party, who has contributed 1. Oštećenik koji je doprineo da šteta
shkaktohet ose të jetë më i madh se sa to the damage created, or made the damage nastane ili da bude veća nego što bi inače
përndryshe do të ishte, ka të drejtë vetëm në greater than it would be otherwise, has the bila, ima pravo samo na srazmerno smanjenu
shpërblimin përpjesëtimisht të zvogëluar. right only to accordingly lower compensation. naknadu.
2. Për paragrafin para prak vihen 2. For the previous paragraph, the provisions 2. Za prethodni stav se na odgovarajući
përshtatshmërisht në zbatim dispozitat për on the liability of the legal representative and način primenjuju odredbe odgovornosti za
përgjegjësinë për përfaqësuesin ligjor dhe his assistant shall apply mutatis mutandis. zakonskog zastupnika i pomoćnika.
ndihmësin.
3. Kur është e pamundur të vërtetohet se cila 3. When it is impossible to verify which part 3. Kad je nemoguće utvrditi koji deo štete
pjesë e dëmit rezulton nga veprimi i të of the damage results from the action of the potiče od oštećenikove radnje, sud će dosuditi
dëmtuarit, gjykata do të caktojë shpërblimin damaged party, the court shall rule on naknadu vodeći računa o okolnostima
duke pasur parasysh rrethanat e rastit. compensation by taking the circumstances of slučaja.
the case into account.
166 /997
4. Dëmtuesi dhe i dëmtuari mbajnë barrën e 4. The damaging and the 4. Štetnik i oštećenik snose teret
provës për kontributin e njëri tjetrit në damaged party bear the burden of proof of dokazivanja doprinosa jedni drugima u
shkaktimin dhe për kauzalitetin e këtij each’s contribution to the damaged caused, uzrokovanju i kauzalnost ovog doprinosa na
kontributi për dëmin dhe lartësinë e tij. and the causality of the contribution to the štetu i njegovu visinu.
damage and its weight.
Nënkapitulli III – Rregullat e Veçanta për Sub-chapter III – Special Rules for Potpoglavlje III - Posebna pravila za
Shpërblim në Rast të Vdekjes, Lëndimit Compensation in the Event of Death, naknadu u slučaju smrti, telesne povrede i
Trupor dhe Dëmtimit të Shëndetit Bodily Injury and Damage to Health oštećenja zdravlja

Humbja e fitimit, shpenzimet e mjekimit e Loss of profit, treatment and burial Gubitak profita, troškovi lečenja i sahrane
të varrosjes dhe e drejta e personit të cilin expenses and the right of the person that kao i pravo osobe koju je hranio pokojnik
e ka ushqyer i vdekuri was fed by the deceased
1. Kush shkakton vdekjen e ndokujt ka për 1. Who causes the death of someone has the 1. Ko uzrokuje smrt nekoga, dužan je da
detyrë që tì shpërblejë shpenzimet e duty to compensate his usual burial expenses. nadoknadi uobičajene troškove njegove
zakonshme të varrimit të tij. sahrane.
2. Ai ka për detyrë të shpërblejë edhe 2. He is also obliged to compensate the costs 2. On je dužan naknaditi i troškove njegovog
shpenzimet e mjekimit të tij nga lëndimet e of his treatment for the injuries he has lečenja od povreda koje je dobio kao i ostale
marrura dhe shpenzimet e tjera të nevojshme suffered and other necessary expenses related neophodne troškove vezane za lečenje i
lidhur me mjekimin dhe fitimin e humbur për to treatment and the profit lost due to gubitak profita zbog nesposobnosti za rad.
shkak të paaftësisë për punë. inability to work.
3. Personi, të cilin e ka ushqyer ose e ka 3. A person who has been regularly fed or 3. Lice koje je redovno hranio ili pomagao
ndihmuar rregullisht personi që i është assisted by a person who has been subject to lice kojoj je uzrokovana smrt, kao i ono lice
shkaktuar vdekja si dhe ai që sipas ligjit ka death and who, under the law, has been koje je prema zakonu imala pravo da zahteva
pasur të drejtë të kërkojë ushqim nga personi, entitled to seek alimony from the person to hranu od lica kojoj je prouzrokovana smrt,
të cilit i është shkaktuar vdekja ka të drejtë të whom death has been caused shall be entitled ima pravo na naknadu štete od gubitka hrane
shpërblimit të dëmit që pëson nga humbja e to compensation for the damage he suffers ili pomoći.
167 /997
ushqimit ose e ndihmës. from loss of food or aid.
4. Ky dëm shpërblehet me pagimin e rentës 4. This damage is compensated with the 4. Ova šteta naknađuje se plaćanjem novčane
në të holla, shuma e së cilës caktohet duke payment of the cash allowance, the amount of rente, čiji se iznos odmerava s obzirom na sve
marrë parasysh të gjitha rrethanat e rastit, e which is determined taking into account all okolnosti slučaja, a koji ne može biti veći od
që nuk mund të jetë më e madhe nga ajo që the circumstances of the case, which cannot onoga što bi oštećenik dobijao od poginulog
do të fitonte i dëmtuari nga personi të cilit i be greater than the one that the injured party da je ostao u životu.
është shkaktuar vdekja po të mbetej gjallë would gain if the person to whom the death
was caused would remain alive.

Shpërblimi i demit në rast të vdekjes, Compensation of damage in case of death, Naknada štete u slučaju smrti, telesne
lëndimit trupor dhe dëmtimit të shëndetit bodily injury and damage to health povrede i narušenja zdravlja
1. Kush i shkakton tjetrit lëndim trupor ose ia 1. Who causes bodily injury to another 1. Ko drugome nanese telesnu povredu ili mu
dëmton shëndetin ka për detyrë të shpërblejë person or harms his health is obliged to naruši zdravlje, dužan je naknaditi mu
shpenzimet rreth mjekimit dhe shpenzimet compensate for the costs of treatment and troškove oko lečenja i druge potrebne
tjera të nevojshme lidhur me ketë, si dhe other necessary expenses associated with this troškove s tim u vezi, kao i zaradu izgubljenu
fitimin e humbur për shkak të paaftësisë për as well as lost earnings due to inability to zbog nesposobnosti za rad za vreme lečenja.
punë gjatë kohës së mjekimit. work during the time of treatment.
2. Në qoftë se i lënduari për shkak të 2. If the injured party due to partial or partial 2. Ako povređeni zbog potpune ili delimične
paaftësisë së plotë ose të pjesshme për punë e inability to work loses profit or needs are nesposobnosti za rad gubi zaradu, ili su mu
humb fitimin, ose nevojat janë shtuar added continuously, or opportunities for potrebe trajno povećane, ili su mogućnosti
vazhdimisht, ose mundësi të e zhvillimit dhe further development and progress have njegovog daljeg razvijanja i napredovanja
të përparimit të tij të mëtejshëm janë zhdukur disappeared or are diminished, the person in uništene ili smanjene, odgovorno lice dužno
ose janë pakësuar, personi përgjegjës ka për charge has a duty to pay the injured persona a je plaćati povređenom određenu novčanu
detyrë tì paguajë të lënduarit rentën e caktuar fixed amount of money in return for this rentu, kao naknadu za tu štetu.
në të holla, si shpërblim për këtë dëm. damage.
168 /997
Shkalla e përgjegjësisë në rastin e vdekjes, Extent of liability in the case of death, Stepen odgovornosti u slučaju smrti,
të lëndimit trupor ose të dëmtimit të bodily injury and damage to health, telesne povrede ili narušenja zdravlja
shëndetit
1. Në rast të vdekjes, shpërblimi bëhet me 1. In the case of death, compensation shall be 1. U slučaju smrti, naknada se vrši preko
anë të mbulimit të shpenzimeve të shërimit si made by reimbursing the costs of an pokrivanja troškova lečenja i troškova koji su
dhe shpenzimeve të shkaktuara nga i vdekuri attempted cure as well as the losses incurred nastali od poginulog zbog prekida ili
për shkak të ndalimit apo zvogëlimit të by the deceased party because of the smanjenja kapaciteta zarađivanja ili
kapacitetit të fitimprurjes apo rritjes pasuese suspension or reduction of his earning naknadnog rasta njegovih potreba za vreme
të nevojave të tij për kohëzgjatjen e capacity or the resulting increase in his needs trajanja bolesti pre smrti.
sëmundjes para vdekjes. for the duration of the period of illness
preceding his death.
2. Nëse në kohën e dëmtimit, pala e vdekur 2. If at the time of the injury, the deceased 2. Ako je u trenutku povrede, poginula
ka pasur marrëdhënie me një palë të tretë në party maintained a relationship with a third stranka imala odnose sa trećom strankom u
lidhje me të cilën ka qenë nën detyrim ligjor party by virtue of which he was under the odnosu na koje je pod zakonskom obavezom
të mbajtjes së asaj pale të tretë, si dhe nëse legal obligation to maintain or support this izdržavanja te treće stranke, a ako je trećoj
pala e tretë është privuar nga e drejta e third party and if the third party was deprived stranci uskraćeno pravo izdržavanja kao
mbajtjes si rezultat i vdekjes, pala përgjegjëse of the right to maintenance or support as a rezultat smrti, odgovorna stranka za novčanu
për pagesën monetare kompenson palën e result of the death, the party liable to pay isplatu nadoknađuje treću stranku u obliku
tretë në formë të rentës. Përgjegjësia për monetary compensation shall compensate the rente. Odgovornost za štete se primenjuju čak
dëmet zbatohet edhe nëse në kohën e third party in the form of an allowance. i ako u vreme povrede, treća stranka nije bila
dëmtimit, pala e tretë nuk ka qenë e lindur, Liability for damages shall also be enforced rođena ali je bila začeta.
por ka qenë e ngjizur. if, at the time of injury, the third party had
been conceived but not yet born.
3. Çdo person që shkakton vdekjen e tjetrit 3. Any person that causes the death of 3. Svako lice koje uzrokuje smrt drugom
obligohet të kompensojë shpenzimet e another shall be obliged to compensate the licu dužno je da naknadi troškove sahrane
varrimit të palës së vdekurit. funeral costs of the deceased party. preminule stranke.
4. Në rast të lëndimit trupor apo dëmtimit të 4. In the case of injury to a person’s body or 4. U slučaju telesne povrede ili narušenja
169 /997
shëndetit, shpërblimi bëhet me rimbursimin e damage to his health, compensation shall be zdravlja, naknada se obavlja pokrivanjem
shpenzimeve të shërimit, bashkë me humbjet made by reimbursing the costs of the troškova lečenja, zajedno sa gubicima koje je
e shkaktuara nga i dëmtuari si pasojë e treatment as well as the losses incurred by the oštećeni prouzrokovao kao rezultat prekida ili
ndalimit apo zvogëlimit të përkohshëm apo të injured party as a result of the temporary or privremenog ili trajnog smanjenja kapaciteta
përhershëm të kapacitetit të tij të fitimprurjes, permanent suspension or reduction of his zarađivanja, ili naknadnog povećanja
apo rritjes pasuese të nevojave të tij. earning capacity or the resulting increase in njegovih potreba
his needs.

Shpërblimi në formën e rentës Compensation in the form of annuity Naknada u obliku novčane rente
1. Në rast të vdekjes, të lëndimit trupor ose 1. In the event of death, physical injury or 1. U slučaju smrti, telesne povrede ili
të dëmtimit të shëndetit, shpërblimi caktohet, damage to health the compensation shall as a oštećenja zdravlja, naknada se određuje po
sipas rregullës, në formë të rentës, për gjithë rule have the form of an annuity, either pravilu, u obliku novčane rente, doživotno ili
jetën ose për një kohë të caktuar. lifelong or for a specific period. za određeno vreme.
2. Renta e gjykuar në emër të shpërblimit të 2. An annuity awarded as compensation shall 2. Novčana renta dosuđena na ime naknade
dëmit paguhet për çdo muaj përpara, në qoftë be paid monthly in advance, unless the court štete plaća se mesečno unapred, ako sud ne
se gjykata nuk cakton diç tjetër. decides otherwise. odredi što drugo.
3. Kreditori ka të drejtë të kërkojë sigurim të 3. The creditor shall have the right to request 3. Poverilac ima pravo da zahteva potrebno
nevojshëm për pagimin e rentës, përveç nëse the necessary security for the payment of the obezbeđenje za isplatu rente, osim ako to
kjo sipas rrethanave të rastit nuk do të ishte e annuity, unless such would not be justified prema okolnostima slučaja ne bi bilo
arsyeshme. given the circumstances of the case. opravdano.
4. Në qoftë se debitori nuk e jep sigurimin të 4. If the debtor fails to provide the security 4. Ako dužnik ne pruži obezbeđenje koje
cilin e cakton gjykata, kreditori ka të drejtë të stipulated by the court the creditor shall have sud odredi, poverilac ima pravo da zahteva da
kërkojë që në vend të rentës tì paguhet një the right to request that a one-off sum be mu se umesto rente isplati jedna ukupna svota
shumë e përgjithshme, lartësia e të cilit do të paid thereto instead of the annuity; this shall čija se visina određuje prema visini rente i
caktohet sipas lartësisë së rentës dhe be levied in respect of the size of the annuity verovatnom trajanju poveriočevog života, uz
kohëzgjatjes së mundshme të jetës së and the creditor’s probable lifespan, with a odbitak odgovarajućih kamata.
170 /997
kreditorit, me zbritje të kamatave përkatëse. rebate for the appropriate interest.
5. Për shkaqe serioze kreditori mundet edhe 5. On serious grounds the creditor may also 5. Iz ozbiljnih uzroka poverilac može i u
në raste të tjera të kërkojë menjëherë ose më request that the debtor immediately or drugim slučajevima zahtevati, odmah ili
vonë, që në vend të rentës tì paguhet një subsequently pay a one-off sum instead of the docnije, da mu se umesto rente isplati jedna
shumë e përgjithshme. annuity in other cases. ukupna svota.

Ndryshimi në rrethana Change in circumstances Promene u okolnostima
Gjykata mundet me kërkesë të të dëmtuarit, The court may increase an annuity at the Sud može da na zahtev oštećenika, poveća
që për të ardhmen ta rritë rentën, por mundet request of the injured party or may reduce or rentu za buduće, ali može na zahtev štetnika
me kërkesë të dëmtuesit ta zvogëlojë ose ta revoke it at the request of the injurer if there da smanji ili da ukine rentu, ukoliko je došlo
heq, në qoftë se kanë ndryshuar në mënyrë të is a substantial change in the circumstances do značajne promene okolnosti koje je sud
konsiderueshme rrethanat të cilat gjykata i ka that were taken into consideration at the time uzeo u obzir pri donošenju prethodne odluke
pasur parasysh me rastin e nxjerrjes së when compensation of damage was awarded. za naknadu štete.
vendimit të mëparshëm për shpërblim të
dëmit.

Mosbartja e të drejtave Non-transferability of rights Neprenosivost prava
1. E drejta e shpërblimit të dëmit në formë 1. It shall not be possible to transfer a right 1. Pravo na naknadu štete u vidu novčane
rente në rast të vdekjes së personit të afërt ose to compensation in the form of an annuity for rente usled smrti bliskog lica ili usled
të lëndimit trupor ose të dëmtimit të shëndetit the death of a person or for bodily injury or povrede tela ili oštećenja zdravlja ne može se
nuk mund tì bartet personit tjetër. damage to health to another person. preneti drugom licu.
2. Shumat e shpërblimit, të cilat kanë arritur 2. Sums of compensation that have fallen 2. Dospeli iznosi naknade mogu se preneti
munden tì barten tjetrit, në qoftë se lartësia e due may be transferred to another person if drugome, ako je iznos naknade određen
shpërblimit është caktuar me marrëveshje të the compensation sum was set by a written pismenim sporazumom strana ili
shkruar të palëve ose me vendim të formës së agreement between the parties or by a final pravnosnažnom sudskom odlukom.
prerë. court decision.
171 /997
Nënkapitulli IV – Dëmi Jomaterial Sub-chapter IV – Non-material damage Potpoglavlje IV – Nematerijalna šteta

Modalitetet e reparacionit Modalities of reparation Modaliteti reparacije
1. Dëmi jomaterial mund të kompenzohet 1. Non-material damage may be compensated 1. Nematerijalna šteta se može nadoknaditi
përmes shpërblimit monetar apo formave të through monetary compensation or other novčanom naknadom ili drugim oblicima
tjera të reparacionit ekuivalente me form of reparation equivalent to monetary reparacije ekvivalentnim sa novčanom
shpërblimin monetar. compensation. naknadom.
2. Shpërblimi për dëmet jomateriale dhe 2. Compensation for non-material and 2. Naknada za nematerijalne i materijalne
materiale të shkaktuara me shpifje dhe fyerje material damage caused by defamation and štete pričinjene klevetama i uvredama uređuje
rregullohet me ligj të veçantë. insult shall be regulated by special law. se posebnim zakonom.

Shpallja e aktgjykimit ose ndreqja e Announcement of the verdict or correction Objavljivanje presude ili ispravka greške i
gabimit dhe shpërblimi në të holla of the error and monetary compensation novčana naknada
1. Në rast të cenimit të së drejtës së 1. In case of a violation of the right of 1. U slučaju povrede prava ličnosti sud
personalitetit gjykata mund të urdhërojë personality, the court may order the može narediti, na trošak štetnika,
shpalljen e aktgjykimit, përkatësisht të announcement of the judgment, respectively objavljivanje presude, odnosno ispravke, ili
përmirësimit me shpenzim të dëmtuesit, ose the correction at the expense of the damaging narediti da štetnik povuče izjavu kojom je
të urdhërojë që dëmtuesi ta tërheqë party, or order that the damaging party povreda učinjena, ili što drugo čime se može
deklaratën me të cilën është bërë shkelja, ose withdraw the statement by which the offense ostvariti svrha koja se postiže naknadom.
diç tjetër me të cilën gjë mund të realizohet was committed or something else by which
qëllimi që arrihet me shpërblim the goal that would have been achieved by
the compensation is realised.
2. Në vlerësimin e dëmeve morale, duhen 2. In the assessment of moral damage, all 2. U proceni moralnih šteta, treba uzeti u
marrë parasysh të gjitha rrethanat e rastit, circumstances of the case, including the obzir sve okolnosti, uključujući i intenzitet,
172 /997
duke përfshirë intensitetin, kohëzgjatjen dhe gravity, duration and consequences of the trajanje i posledice štete.
pasojat e dëmtimit. damage, have to be taken into account.

Dëmi jomaterial i pësuar nga personat e Non-material damage suffered by third Nematerijalna šteta pretrpljena od trećih
tretë si pasojë e vdekjes, lëndimit trupor persons as a result of another’s death, lica, kao rezultat smrti, telesne povrede ili
apo dëmtimit të shëndetit të një personi bodily injury or damage to health, and narušavanja zdravlja osobe i novčana
dhe shpërblimi në të holla monetary compensation naknada
1. Nëse dëmi jomaterial i shkaktohet një 1. If non-material damage is inflicted on a 1. Ako se trećem licu nanese nematerijalna
personi të tretë si pasojë e vdekjes, lëndimit third person as a result of another’s death, šteta, kao rezultat smrti, telesne povrede ili
trupor apo dëmtimit të shëndetit të një bodily injury or damage to health, the person narušavanja zdravlja lica, lica odgovorna za
personi, personi përgjegjës për ato dëme liable for such damage shall be obliged to takve štete dužna je da ponudi novčanu
obligohet t’i ofrojë shpërblim monetar atij provide monetary compensation to the third naknadu trećem licu ako u trenutku smrti,
personit të tretë nëse në kohën e vdekjes, person if at the time of death, injury or povrede ili narušavanja zdravlja to lice osoba
lëndimit apo dëmtimit të shëndetit ai person damage that person is in a particularly close ima posebno bliske lične odnose, sa
ka marrëdhënie personale posaçërisht të afërt personal relationship to the injured person. povređenim licem.
me personin e lënduar.
2. Marrëdhënia e përmendur në paragrafin 1 2. The relationship referred to in paragraph 1 2. Odnos naveden u stavu 1, pretpostavlja se
prezumohet të ekzistojë, përveç nëse nuk shall be presumed to exist, unless the da postoji, osim ako se ne dokaže suprotno,
vërtetohet e kundërta, ndërmjet të vdekurit contrary is proved, between the deceased or između preminulog ili povređenog lica i
apo personit të lënduar dhe bashkëshortëve, injured person and his spouse, children, supružnika, dece, roditelja i njegove braće i
fëmijëve, prindërve dhe motrave e vëllezërve parents and siblings. sestara.
të tij.
3. Në rast vdekjeje të ndonjë personi, gjykata 3. In case of death of a person, the court may 3. U slučaju smrti neke osobe, sud može
mund tùa caktojë anëtarëve të familjes së tij assign close family members (spouse, odrediti članovima njegove uže porodice
të ngushtë (bashkëshortit, fëmijët dhe children, and parents) a fair monetary (supružniku, deci i roditeljima) pravičnu
prindërit) shpërblim të drejtë në të holla për compensation for their suffered spiritual pain. naknadu za njihov duševni bol.
dhembjen e tyre shpirtërore
173 /997
4. Ky shpërblim mund tù caktohet edhe 4. This compensation may also be assigned to 4. Ova naknada se može odrediti i braći i
vëllezërve dhe motrave në qoftë se ndërmjet brothers and sisters if there is a continuous sestrama ako postojao stalan suživot između
tyre dhe personit të vdekur ka ekzistuar cohabitation between them and the deceased njih i preminule osobe.
bashkëjetesa e vazhdueshme. person.
5. Në rast të invaliditetit tejet të rëndë ose 5. In case of a serious disability or high 5. U slučaju ozbiljnog invaliditeta ili
shëmtimit në shkallë të lartë të ndonjë degree of disfigurement of a person, the court visokog stepena unakaženosti nekog lica, sud
personi, gjykata mund tu caktojë may assign to the spouse, children and može odrediti supružniku, deci i roditeljima
bashkëshortit, fëmijëve dhe prindërve parents a fair monetary compensation for pravičnu novčanu naknadu u gotovini za
shpërblim të drejtë në të holla për dhembjet e their suffered spiritual pain. njihov duševni bol.
tyre shpirtërore.
6. Shpërblimi nga paragrafi 3 dhe 5 të këtij 6. The compensation from paragraphs 3 and 5 6. Naknada iz st. 3. i 5. ovog člana može se
neni mund tì caktohet edhe bashkëshortit of this Article may also be imposed for an odrediti i vanbračnom supružniku ako postoji
jashtë martesor në qoftë se ndërmjet tij dhe të extramarital spouse if there is a continuous stalni suživot između njega i preminulog,
vdekurit, përkatësisht të lënduarit ka cohabitation between him and the deceased, odnosno oštećenog.
ekzistuar bashkëjetesa e vazhdueshme. respectively the injured.
7. E drejta e shpërblimit të dëmit në të holla 7. The right to monetary compensation of the 7. Pravo na naknadu štete nastalog
për shkak të dhembjeve shpirtërore të pësuara damage due to the suffered spiritual pain duševnog bola, pripada osobi koja je
i takon personit, i cili me anë të mashtrimit, belongs to the person who by means of fraud, prevarom, nasiljem ili zloupotrebom bilo
dhunës ose të shpërdorimit të ndonjë raporti violence or abuse of any relation, submission kojeg podneska ili priloga podvrgnuta
nënshtrimi ose varësie, është shtytur në or addiction has been subjected to punishable kažnjivim seksualnim odnosima ili ne
marrëdhënie të dënueshme seksuale ose në sexual relations or sexually unassailable prirodnim kažnjivim seksualnim odnosima,
veprim të dënueshëm seksual të panatyrshëm, sexual action as well as to those who have kao i oni koji su bili podvrgnuti bilo kom
si dhe perso oni ndaj të cilit është kryer been subjected to any other offense against drugom napadu na dostojanstvo ličnosti i
ndonjë vepër tjetër penale kundër dinjitetit të the dignity of personality and moral. morala.
personalitetit dhe moralit.
174 /997
Shpërblimi për viktimën e veprës penale Compensation for the victim of Naknada za žrtvu krivičnog dela
a criminal offence
Çdo vuajtje e viktimës si pasojë e një vepre Any suffering of the victim which is the Bilo koja patnja žrtve kao posledica
penale kompenzohet nga kryesi. result of a criminal offense shall be krivičnog dela nadoknađuje se od strane
compensated by the offender. počinioca.

Trashëgimi dhe cedimi i kërkesës së Inheritance and assignment of claim for Nasleđivanje i ustupanje potraživanja
shpërblimit të dëmit jomaterial compensation of non-material damage naknade za nematerijalnu štetu
1. Kërkesa e shpërblimit të dëmit jomaterial 1. A claim for the compensation of non- 1. Potraživanje naknade za nematerijalnu
i kalon trashëgimtarëve vetëm në qoftë se material damage shall pass to heirs only if it štetu prelazi na naslednike ako је određeno
është caktuar me vendim të formës së prerë was established by a final court decision or a pravosnažnom odlukom ili pismenim
ose me marrëveshje me shkrim. written agreement. sporazumom.
2. Nën kushte të njëjta kjo kërkesë mund të 2. Such a claim may be the subject of 2. Pod istim uslovima, to potraživanje može
jetë objekt cedimi, kompensimi dhe assignment, compensation and execution biti predmet ustupanja, naknade i prinudnog
përmbarimi. under equal conditions. izvršenja.

Përgjegjësia e ndarë dhe zvogëlimi i Shared liability and reduced compensation Podeljena odgovornost i smanjenje
shpërblimit naknade
Dispozitat për përgjegjësinë e ndarë dhe për The provisions on shared liability and Odredbe za zajedničku odgovornost i
zvogëlimin e shpërblimit që vlejnë për dëmin reduced compensation applying to material smanjenje naknade koje se primenjuju za
material zbatohen edhe për dëmin jomaterial damage shall also apply to non-material materijalnu štetu primenjuju se koliko to
aq sa është praktike. damage as far as practicable. bude bilo praktično i za nematerijalnu štetu.
175 /997
Nënkapitulli V – Përgjegjësia e Disa Sub-chapter V – Several Person’s Liability Potpoglavlje V - Odgovornost više osoba
Personave për të Njëjtin Dëm for the Same Damage za istu štetu

Përgjegjësia solidare Solidary liability Solidarna odgovornost
1. Për dëmin të cilin disa persona e kanë 1. All those involved shall be jointly and 1. Za štetu koju je više lica prouzrokovalo
shkaktuar bashkërisht, përgjigjen të gjithë severally liable for damage caused by several zajedno, svi učesnici odgovaraju solidarno.
pjesëmarrësit solidarisht. persons together.
2. Nxitësi dhe ndihmësi, si dhe ai që ka 2. Those who aid or abet the liable person or 2. Podstrekač i pomagač, kao i onaj koji je
ndihmuar që personat përgjegjës të mos who help the liable person evade detection pomagao da se odgovorna lica ne otkriju,
zbulohen, përgjigjensolidarisht me këta. shall be jointly and severally liable therewith. odgovaraju solidarno sa njima.
3. Përgjigjen solidarisht për dëmin e 3. All those that caused damage but acted 3. Solidarno odgovaraju za prouzrokovanu
shkaktuar edhe personat që e kanë shkaktuar independently shall also be jointly and štetu i lica koja su je prouzrokovala radeći
duke punuar pavarësisht njeri nga tjetri, në severally liable for the damage caused, if it is nezavisno jedno od drugog, ako se ne mogu
qoftë se nuk mund të vërtetohen pjesët e tyre not possible to determine their share of the utvrditi njihovi udeli u prouzrokovanoj šteti.
në dëmin e shkaktuar. damage caused.
4. Kur nuk ka dyshim se dëmin e ka 4. If there is no doubt that damage was 4. Kad je nesumnjivo da je štetu
shkaktuar ndonjë nga dy ose nga më tepër caused by one of two or more specific prouzrokovalo neko od dva ili više određenih
persona të caktuar, të cilët në ndonjë mënyrë persons that are in some way connected in lica koja su na neki način međusobno
janë të ndërlidhur midis tyre në shkaktimin e causing the damage and it cannot be povezana u prouzrokovanju štete, a ne može
dëmit, ndërsa nuk mund të përcaktohet se cili determined which of them caused the damage se utvrditi koje je od njih štetu
prej tyre e ka shkaktuar dëmin, këta persona such persons shall be jointly and solidary prouzrokovalo, ta lica odgovaraju solidarno.
përgjigjen solidarisht. liable.
176 /997
Përgjegjësia solidare e porositësit dhe e Solidary liability of contracting authority Solidarna odgovornost naručioca i
kryesit të punëve and contractor izvođača radova
Porositësi dhe kryerësi i punëve në The contracting authority and the contractor Naručilac i izvođač radova u nepokretnostima
paluajtshmëri përgjigjen solidarisht ndaj for works on real estate shall be solidary solidarno odgovaraju prema trećim licima za
personit të tretë për dëmin që i krijohet këtij liable to a third person for damage they inflict štetu koju mu nanose u vezi sa izvršenjem
lidhur me kryerjen e këtyre punëve. in connection with the execution of such ovih radova.
works.

Regresi i paguesit Payer’s recourse Regres isplatioca
1. Debitori solidar i cili paguan më tepër se 1. A solidary debtor that pays more than 1. Solidarni dužnik koji isplati više nego što
sa është shuma e pjesës së tij në dëmin e e such person’s share of the damage may iznosi njegov udeo u šteti, može tražiti od
shkaktuar, mund të kërkojë prej secilit nga request that each of the other debtors svakog ostalih dužnika da mu nadoknade ono
debitorët e tjerë që tìa shpërblejnë atë që ka reimburse the payment made therefor. što je platio za njega.
paguar për te.
2. Lartësinë e pjesës të secilit debitor veç e 2. The size of the share of each individual 2. Visinu udela svakog dužnika pojedinačno
veç e cakton gjykata, duke marrë parasysh debtor shall be stipulated by the court with određuje sud, uzimajući u obzir težinu
peshën e fajësisë së tij dhe peshën e pasojave regard to the gravity of such person’s fault njihove krivice i težinu posledica koje su
që kanë dalë nga veprimi i tij. and the gravity of the consequences proizašle iz njegovog postupka.
following from such person’s actions.
3. Në qoftë se pjesët e debitorëve nuk mund 3. If it is impossible to determine the 3. Ako nije moguće utvrditi udele dužnika,
të vërtetohen, secili ngarkohet me pjesë të debtors’ shares each shall have an equal svakim od njih se dobija jednak udeo, osim
barabartë, përveç nëse rrethanat e rastit share, unless the circumstances of the case ako okolnosti zahtevaju drugačije.
kërkojnë ndryshe. require otherwise.
177 /997
KAPITULLI XV – PASURIMI PA CHAPTER XV – UNJUST POGLAVLJE XV –
BAZË ENRICHMENT NEOSNOVANO OBOGAĆENJE
Nënkapitulli I – Dispozitat e Përgjithshme Sub-chapter I – General Provisions Potpoglavlje I – Opšte odredbe

Përkufizimi i pasurimit të pabazë Definition of unjust enrichment Definicija neosnovanog obogaćenja
1. Secili person që pasurohet pabazë në dëm 1. Any person that unjustly becomes enriched 1. Svaka osoba koja se neosnovano
të tjetrit është i detyruar t’i kthejë ato që i ka to the detriment of another shall return obogatila na račun drugog dužna je da vrati
marrë ose ta zhdëmtojë ndryshe tjetrin për whatever he has received or shall otherwise ono što je primila ili da na drugi način
humbjen e tij. indemnify the other for his loss. obeštetiti drugog za njegov gubitak.
2. Nëse pasurimi konsiston në përfitim, 2. If the enrichment consists in a benefit, the 2. Ako se bogaćenje sastoji od koristi,
përfitimi i marrë do të kthehet duke e benefit received is to be returned by stečena korist će se vratiti prenosom ili ako ta
transferuar apo, nëse përfitimi nuk është i transferring it or, to the extent that the benefit korist nije prenosiva, plaćanjem njegove
transferueshëm, duke e paguar vlerën e tij. is not transferable, by paying its value. The vrednosti. Obaveza da se vrati korist odnosi
Detyrimi për ta kthyer përfitimin shtrihet në obligation to return a benefit extends to any se na plodove kamate primljene preko
fruta dhe interesa të pranuara nga pasurimi i fruits and interest received from the benefit. neosnovanog bogaćenja.
pabazë.
3. Personi mund të pasurohet me rritje të 3. A person may be enriched by an increase 3. Lice se može obogatiti povećanjem
vlerës pasurore apo zvogëlim të detyrimeve, in assets or a decrease in liabilities, receiving imovinske vrednosti ili smanjenjem obaveza,
me pranimin e një shërbimi apo kryerjen e a service or having work done, or use of prihvatanjem neke usluge ili obavljanja
një pune, apo shfrytëzimin e vlerës pasurore another’s assets. nekog posla, ili korišćenjem tuđe imovinske
të tjetrit. vrednosti.
178 /997
Kur është pasurimi i pabazë When enrichment is unjust Kada je obogaćenje neosnovano
1. Pasurimi është i pabazë kur personi i 1. An enrichment is unjust when the enriched 1. Obogaćenje je neosnovano kada
pasuruar nuk ka të drejtë në pasurim ndaj person is not entitlement to the enrichment obogaćeno lice nema pravo na obogaćenje
personit në disadvantazh në bazë të një against the disadvantaged person by virtue of prema licu u nepovoljnom položaju na
kontrate apo akti tjetër ligjor, vendimi të a contract or other legal act, court ruling, or osnovu ugovora ili drugog pravnog akta,
gjykatës, ose në bazë të ligjit. Megjithatë, pursuant to the law. However, if such sudske odluke ili u skladu sa zakonom.
nëse kontrata e tillë apo akti tjetër ligjor, contract or other legal act, court ruling or rule Međutim, ako takav ugovor ili drugi pravni
vendimi i gjykatës apo ligji është i of law is null, annulled or otherwise rendered akt, sudska odluka ili zakona je nevažeća,
pavlefshëm, i anuluar ose përndryshe bëhet ineffective retrospectively, the enriched poništena ili na drugi način postaje
joefektiv në mënyrë prapavepruese, personi i person does not have the right to the retroaktivno ne efektivna, obogaćeno lice
pasuruar nuk ka të drejtë në pasurim mbi këtë enrichment on that basis. nema pravo na obogaćenje na toj osnovi.
bazë.
2. Pasurimi është gjithashtu i paarsyeshëm 2. An enrichment is also unjustified if the 2. Obogaćenje je takođe je neopravdano ako
nëse personi në disavantazh ia ka dhënë për disadvantaged person conferred it for a mu je lice u nepovoljnom položaju dala u
një qëllim që nuk është arritur ose për një purpose which is not achieved or with an svrhe koje se nisu ostvarile ili za očekivanja
pritje që nuk është realizuar, me kusht që expectation which is not realized, provided koja nisu ispunjena, pod uslovom da
personi i pasuruar ka ditur ose është dashur ta that the enriched person knew or should have obogaćeno lice je znalo ili je trebala da zna
dijë qëllimin apo pritjen të tillë dhe ka known of such purpose or expectation and takve svrhe i očekivanja i prihvatilo je ili se
pranuar ose me arsye mund të supozohet se accepted or could reasonably be assumed to može opravdano pretpostaviti da je prihvatio
ka pranuar që pasurimi shkakton rikthim. have accepted that the enrichment must give da obogaćenje izaziva vraćanje.
rise to restitution in such circumstances.
3. Pasurimi nuk është i padrejtë në qoftë se 3. An enrichment is not unjust if the 3. Obogaćenje nije nepravedno ako je lice u
personi në disavantazh e ka dhënë pëlqimin disadvantaged person consented to it freely nepovoljnom položaju slobodno i bez zablude
lirisht dhe pa lajthim. and without error. pristalo na to.
179 /997
Nënkapitulli II – Rregullat e Restitucionit Sub-chapter II – Rules of Restitution Potpoglavlje II – Pravila restitucije

Kur rikthimi nuk mund të kërkohet When restitution may not be requested Kada se ne može tražiti vraćanje
Personi që paguan një shumë të hollash, Any person that pays an amount of money Lice koje plaća određenu sumu novca, iako je
pavarësisht se e ka ditur se nuk ka asnjë despite knowing there is no obligation to pay znala da nema nikakvu obavezu da plati,
detyrim për të paguar, nuk ka të drejtë të shall not have the right to request the return nema pravo da zatraži povratak izvršene
kërkojë kthimin e pagesës së bërë, përveç of the payment made, unless he has reserved uplate, osim ako je zadržao pravo na ponovni
nëse e ka rezervuar të drejtën e rikthimit në the right of restitution at the time of payment povratak u trenutku isplate ili ako je isplata
kohën e pagesës apo nëse pagesa është bërë or the payment was made under threat of izvršena pod pretnjom nasilja.
nën kërcënim të dhunës. violence.

Zbatimi i detyrimit natyror ose i ndonjë Performance of a natural obligation or Sprovođenje prirodne obaveze ili neke
detyre morale moral duty moralne dužnosti
Nuk ka asnjë detyrim për kthimin e asaj që There is no obligation to return what has been Ne može se tražiti ono što je dato ili učinjeno
është dhënë për të kryer ndonjë obligim provided to perform a natural obligation or na ime izvršenja neke prirodne obaveze ili
natyror apo detyrë morale. moral duty. neke moralne dužnosti.

Kthimi i parave Restitution of money Vraćanje novca
1. Secili që bën pagesë pa bazë, ka të drejtë 1. Whoever makes an undue payment shall 1. Svako ko čini isplatu bez osnova, ima
ta kërkojë rikthimin e asaj që ka paguar. Ai have the right to request the restitution of pravo zahtevati povratak onoga što je platio.
gjithashtu ka të drejtë të marrë frytet dhe what he paid. He shall also be entitled to On takođe ima pravo na plodove i kamate do
kamatat që nga dita e pagesës, nëse personi receive the fruits and interest from the day of dana isplate, ako lice koje je primilo nije ih
që i ka pranuar ato nuk i ka pranuar me payment, if the person who received it was in primilo u dobroj veri, ili od dana zahteva, ako
mirëbesim, apo që nga dita e kërkesës, nëse bad faith, or from the day of the request, if ovaj je bio u dobroj veri.
ky i fundit ka qenë në mirëbesim. the latter was in good faith.
180 /997
2. Nëse, për shkak të një gabimi të falshëm, 2. If, due to an excusable mistake, a person 2. Ukoliko, zbog oprostive greške, lice plati
personi paguan borxhin e një tjetri duke pays the debt of another believing that he is dug drugog lica smatrajući da je sam dužnik,
besuar që është vetë debitor, ai ka të drejtë të the debtor, he shall have the right to request on ima pravo da zahteva povratak onoga što
kërkojë rikthimin e asaj që ka paguar, me the restitution of what he paid, provided that je platio, pod uslovom da poverilac nije
kusht që kreditori të mos ketë bartur, në the creditor did not transfer in good faith the preneo, u dobroj veri, glavica ili jemstvo
mirëbesim, Kapitullin apo dorëzaninë e Chapter or sureties of the credit. The creditor kredita. Poverilac je takođe dužan da vrati
kredisë. Kreditori është gjithashtu i obliguar shall also be obliged to return the fruits and plodove i kamate od dana isplate, ako nije
të kthejë frytet dhe kamatat që nga dita e interest from the day of payment, if he was in bilo dobre vere, odnosno od dana podnošenja
pagesës, nëse ka qenë pa mirëbesim, ose nga bad faith, or from the day of the request, if he zahteva, ako je to bilo u dobroj veri. Kada se
dita e kërkesës, nëse ka qenë në mirëbesim. was in good faith. When restitution is not ne može zatražiti povraćaj, lice koje je platilo
Kur rikthimi nuk mund të kërkohet, personi possible, the person who paid in the place of umesto dužnika može da se povuče iz prava
që ka paguar në vend të debitorit mund ta a debtor may be subrogated to the rights of poverioca.
tërheqë atë nga të drejtat e kreditorit. the creditor.

Kthimi i gjërave Restitution of object Vraćanje stvari
1. Kushdo që pranon pa bazë një send, është 1. Whoever receives unduly an object shall 1. Svako ko dobije neku stvar bez osnova,
i obliguar ta kthejë atë. Nëse ai send humbet be obliged to return it. If the object is lost or dužan je da to vrati. Ako se ta stvar izgubi ili
ose shkatërrohet, edhe si pasojë e forcës destroyed, even as a result of force majeure, uništi kao posledica više sile, lice koja je
madhore, personi që e ka pranuar sendin me the person who received it in bad faith shall dobila stvar u lošoj veri je dužna da plati
keqbesim është i obliguar ta paguajë vlerën be obliged to pay the equivalent value. If the protivvrednost. Ako je stvar oštećena, on je
ekuivalente. Nëse sendi është për dëmtuar, ai object is only deteriorated, he shall be dužan da plati protivvrednosti, ili na je drugi
obligohet të paguajë vlerën ekuivalente, ose obliged to pay the equivalent value, or način vrati i da obezbedi naknadu za gubitak
ndryshe ta kthejë dhe të sigurojë zhdëmtimin alternatively return it and provide vrednosti.
për humbjen e vlerës. indemnification for the loss of value.
2. Personi që ka pranuar sendin në 2. The person who received the object in 2. Lice koje je primilo stvar savesno je
mirëbesim është përgjegjës për humbjen ose good faith shall be liable for its loss, odgovorno za gubitak i uništenje ili oštećenja
shkatërrimin apo dëmtimin deri në shkallën e destruction or deterioration to the extent of do mere njegovog obogaćenja, čak i u
pasurimit të tij, edhe në rastet ku ka shkaktuar his enrichment, even where he caused the slučajevima kada je uzrokovao gubitak,
humbjen, shkatërrimin ose dëmtimin e sendit. loss, destruction or deterioration of the uništenja ili oštećenje stvari.
181 /997
object.

Kthimi i shpërblimit të paguar pa bazë Return of unduly paid compensation Vraćanje naknade koja je isplaćena bez
osnove
Nuk ka asnjë detyrim për ta kthyer There is no obligation to return compensation Ne postoji nijedna obaveza da se vrati
shpërblimin e paguar pa bazë për dëmtim unduly paid for physical injury, damage to naknada koja je bez osnova isplaćena za
fizik, dëmtim të shëndetit ose vdekje, nëse health or death if the recipient acted in good fizičku štetu, narušavanje zdravlja ili smrt
marrësi ka vepruar në mirëbesim, edhe kur faith, even where the payment was made on ako je primalac postupao savesno, čak i ako
pagesa është bërë në bazë të një vendimi the basis of a judicial decision that was later isplata izvršena na osnovu sudske odluke
gjyqësor i cili më vonë është rishikuar apo revised or annulled. koja je kasnije revidirana ili poništena.
anuluar.

Përdorimi i sendit në dobi të tjetrit Use of object for another’s benefit Korišćenje stvari u tuđu korist
Në qoftë se dikush e ka përdorur sendin e vet If a person used an object of such person or Ako je neko svoju ili tuđu stvar iskoristio za
apo të tjetrit në dobi të tretit, kurse nuk ka another person to benefit a third person and korist trećeg, a nema uslova za primenu
kushte për aplikimin e rregullave mbi there are no conditions for applying the rules pravila o poslovodstvu bez naloga, treće lice
gjerimin e punëve te huaja, personi i tretë on management without mandate the third je dužno vratiti stvar, ako nije moguće, platiti
detyrohet ta kthejë sendin, nëse nuk mund person shall be obliged to return the object if vrednost stvari.
t’ia paguaj vlerën e sendit. it is not possible to compensate for its value.

Shpenzimet për tjetrin Expenses incurred for another Izdaci za drugoga
Personi i cili bën shpenzime për të bërë diçka Any person who incurs expenses in doing Ko za drugog učini kakav izdatak ili nešto
që dikush tjetër do të ishte i detyruar ta bëjë something that another would be obliged to drugo što je ovaj po zakonu bio dužan učiniti,
në përputhje me ligjin, ka të drejtë të kërkojë do according to the law shall have the right to ima pravo zahtevati naknadu od njega.
rimbursimin e shpenzimeve të bëra. request reimbursement of the expenses
incurred.
182 /997
Përdorimi i sendit të huaj në dobi të vet Use of another’s object for one’s own Korišćenje tuđe stvari u svoju korist
benefit
Nëse personi ka përdorur sendin e një personi If a person used an object of another person Kad je neko iskoristio tuđu stvar u svoju
tjetër për dobi të vet, ky i fundit mund të for his own benefit the latter may request the korist, imalac bez predrasuda o
kërkojë përfitimin e fituar nga përdorimi i benefit acquired from the use of such object, nadoknađivanju štete može zahtevati, da mu
sendit, pa paragjykim në shpërblim të without prejudice to compensation for ovaj naknadi korist koju je stekao od
dëmeve. damages. korišćenja stvari.
KAPITULLI XVI – GJERIMI I CHAPTER XVI – MANAGEMENT POGLAVLJE XVI - VRŠENJE

PUNËVE TË HUAJA WITHOUT MANDATE TUĐIH POSLOVA
Nënkapitulli I – Rregullat e Përgjithshme Sub-chapter I – General Rule Potpoglavlje I - Opšta pravila
Nocioni dhe kushtet Definition and conditions Pojam i uslovi
Një punë e huaj pa porosi mund të kryhet pa The transaction of another may only be Nezvano vršenje tuđih poslova se može vršiti
porosi vetëm në qoftë se puna nuk duron embarked upon by someone uninvited if it nezvano samo ako posao ne trpi odlaganje, ili
shtyrje dhe mund të shkaktohet dëmi ose cannot be deferred without damage occurring se može prouzrokovati šteta ili se, jasno, gubi
humbet qartazi një dobi. or without a clear benefit being delayed. jedna korist.
183 /997
Nënkapitulli II – Të Drejtat dhe Detyrimet Sub-chapter II – Rights and Obligations of Potpoglavlje II - Prava i dužnosti nezvanog
e Gjeruesit Person without Mandate vršioca

Detyrimet e gjeruesit të punëve të huaja pa Obligations of person without mandate Obaveza vršioca tuđih poslova
porosi
1. Gjeruesi ka për detyrë ta njoftojë të zotin1. 1. A person without mandate must where 1. Nezvani vršilac tuđih poslova je dužan da
e punës për veprimin e tij sa ma parë që është possible immediate notify the person whose u najkraćem mogućem roku obavesti vlasnika
e mundur dhe po ashtu ta njoftojë se do ta transaction is being conducted regarding the poslova u vezi sa svojim poslovima i da ga
vazhdojë punën e filluar, në qoftë se për ketë former’s action, and must continue the obavesti da će nastaviti sa započetim poslom,
ka mundësi të arsyeshme, derisa i zoti i punës transaction insofar as is reasonably possible ako postoji opravdani razlog za to, sve dok
të mos mund ta marrë përsipër kujdesin për until the latter is able to take over attendance vlasnik rada ne može preuzeti brigu o tome.
te. thereto.
2. Pas mbarimit të punës, gjeruesi ka për2. 2. After a transaction is completed the former 2. Nakon završenog posla, nezvani vršilac je
detyrë të japë llogari dhe tìa bartë atij gjithë must issue a bill and surrender everything dužan dati račun da prenese sve što je
atë, çka ka fituar nga kryerja e punës. that was acquired through the transaction to pribavio od obavljanja posla.
the person whose transaction was conducted.
3. Në qoftë se me ligj nuk është përcaktuar3. 3. Unless stipulated otherwise by law the 3. Ako zakon ne određuje drugačije, nezvani
diçka tjetër, gjeruesi ka detyrime të urdhër person without mandate shall have the vršilac ima obaveze nalogoprimca.
marrësit. obligations of a mandatary.

Kujdesi i duhur dhe përgjegjësia Due diligence and liability Dužna pažnja i odgovornost
1. Gjatë kryerjes të punës së huaj gjeruesi 1. When conducting the transaction of 1. Tokom obavljanja tuđih poslova, nezvani
ka për detyrë të udhëhiqet nga qëllimet another, person without mandate must act vršilac je dužan da se rukovodi stvarnih ili
faktike ose të supozuara të të zotit të punës. according to the actual and probable pretpostavljenih činjenica vlasnika poslova.
intentions and needs of the person whose
transaction is being conducted.
184 /997
2. Gjeruesi detyrohet të veprojë me kujdesin 2. The person without mandate shall be 2. Nezvani vršilac treba postupati s dužnom
e duhur. obliged to act with the diligence. pažnjom.
3. Gjykata mundet duke marrë parasysh 3. With regard to the circumstances in which 3. Sud može uzeti u obzor okolnosti u
rrethanat në të cilat dikush e ka filluar punën the uninvited person embarked upon the kojima je neko iako nezvan započeo tuđi
e huaj pa qenë i thirrur, të zvogëlojë transaction of another the court may reduce posao, da smanji njegovu odgovornost ili da
përgjegjësinë e tij ose ta lirojë fare nga the former’s liability or totally exempt the ga oslobodi od odgovornosti zbog nepažnje.
përgjegjësia për pakujdesinë.Për former from liability for negligence. The Za odgovornost vršioca tuđeg posla, koji nije
përgjegjësinë e gjeruesit, i cili është i paaftë rules on such person’s contractual and non- sposoban da deluje primenjuju se odredbe za
si për të vepruar vlejnë dispozitat për contractual liability shall apply to the liability njegove ugovorne i van ugovorne
përgjegjësinë e tij kontraktuese dhe jashtë of a person without mandate with incapacity odgovornosti.
kontraktuese. to contract.

Të drejtat e gjeruesit Rights of person without mandate Prava vršioca tuđih poslova
1. Gjeruesi që ka vepruar në tërësi siç duhet 1. A person without mandate that acted 1. Vršilac tuđih poslova bez naloga koji je
dhe ka punuar ashtu siç kanë kërkuar throughout as was necessary and did what postupio u svemu kako treba i radio ono što
rrethanat, ka të drejtë të kërkojë nga i zoti i was requested by the circumstances shall su okolnosti zahtevale, ima pravo zahtevati
punës të lirohet nga të gjitha detyrimet që i ka have the right to request that the person od vlasnika posla da se oslobodi svih obaveza
marrë përsipër për shkak të kësaj pune, të whose transaction was conducted release the koje je zbog toga posla uzeo na sebe ovaj
marrë mbi vete të gjitha detyrimet që i ka former from all liabilities taken on because of posao, da preuzme na sebe sve obaveze koje
lidhur në emër të tij, të shpërblehetpërtëgjitha the transaction, take over all liabilities je zaključio u njegovo ime, da se nadoknadi
shpenzimet e domosdoshme dhe të dobishme, concluded in the latter’s name and reimburse za sve nužne i korisne izdatke, čak i ako
edhe në qoftë se rezultatii pritur nuk është all the necessary and beneficial expenditure očekivani rezultat nije postignut.
arritur. and the damage that occurred, even if the
anticipated successful outcome was not
achieved.
2. Gjeruesit i takon edhe shpërblimi adekuat 2. If the person without mandate averted 2. Vršiocu tuđih poslova bez naloga pripada i
për mundin, në qoftë se e ka evituar dëmin damage from the person whose transaction primerna naknada za trud, ako je otklonio
185 /997
nga i zoti i punës, ose në qoftë se ia ka was conducted or acquired a benefit therefor štetu od vlasnika posla ili ako mu je pribavio
siguruar përfitimin që në tërësi i përgjigjet that entirely accords with the latter’s korist koja odgovara u svemu njegovim
qëllimeve dhe nevojave të tij. intentions and needs, the former shall be due namerama i potrebama.
an appropriate payment for such endeavors.

Kryerja e punëve të huaja me qëllim që tì Performance of works to assist another Vršenje tuđih poslova u nameri da se
ndihmohet tjetrit party drugom pomogne
Kush kryen punët e huaja me qëllim që tì Whoever performs work to assist another Ko vrši tuđi posao u nameri da drugome
ndihmojë tjetrit, e nuk janë plotësuar kushtet party, when the conditions for performance of pomogne, a nisu ispunjeni uslovi za
për punë drejtim pa porosi, i takon e drejta e works without an order have not yet been poslovodstvo bez naloga, pripada mu pravo
rimbursimit të shpenzimeve të bëra, por më fulfilled, he or she is entitled to the na naknadu učinjenih troškova, ali najviše do
së shumti deri në lartësinë e përfitimit që e ka reimbursement of expenses incurred, but not visine koristi koju je drugi postigao.
realizuar tjetri. more than the value of the gain realized by
the other party.

Marrja me vete e shtesave Removal of additions Odnošenje dodataka
Çdo gjerues ka të drejtë tì marrë me vete Each person without mandate shall have the Svaki vršilac tuđih poslova bez naloga ima
sendet me të cilat e ka shtuar pasurinë e huaj, right to remove objects by which the assets of pravo odneti stvari kojima je povećao tuđu
e për të cilat shpenzimet e bëra nuk i the other were increased and for which no imovinu a za koje mu se učinjeni izdaci ne
shpërblehen, në qoftë se këto mund të ndahen reimbursement of expenses was obtained, if naknađuju, ako se one mogu odvojiti bez
pa u dëmtuar sendi të cilit i janë shtuar, por they can be separated without damaging the oštećenja stvari kojoj su dodate, ali lice u čiji
personi në punën e të cilit ka ndërhyrë, object to which they were added; the person se posao bio umešao može zadržati te
mundet t’i mbajë këto shtesa po qe se ia in whose transactions the former was dodatke ukoliko mu naknadi njihovu sadašnju
shpërblen vlerën e tyre të tashme. involved may keep such additions if such vrednost.
person so desires and the current value
thereof is returned to the former, although no
more than the actual expenditure.
186 /997
Nënkapitulli III - Gjerimi i Punëve të Sub-chapter III Potpoglavlje III
Huaja Pa Porosi Përkundër Ndalesës Conduct of Another’s Transactions despite Vršenje tuđih poslova bez naloga uprkos
Prohibition zabrani

Përgjegjësia e gjeruesit të punëve të huaja Rights pertaining to a person without Odgovornost vršioca tuđih poslova
mandate
1. Kush e kryen punën e huaj përkundër 1. Any person that interferes with the 1. Ko izvrši tuđi posao se pored zabrane
ndalesës së zotit të punës, e për ndalesën ishte transaction of another despite a prohibition vlasnika posla, a za zabranu je znao ili trebao
në dijeni ose duhej të ishte në dijeni, nuk i ka from the person whose transaction was znati, nema prava koja pripadaju vršiocu
të drejtat që i takojnë gjeruesit. embarked upon and that knew or should have tuđih poslova bez naloga.
known of the prohibition shall not have the
rights pertaining to a person without
mandate.
2. Ai përgjigjet për dëmin që e ka shkaktuar 2. Such person shall be liable for damage 2. On odgovara za štetu koju je
duke ndërhyrë në punët e huaja, edhe atëherë inflicted by the interference in the prouzrokovao mešanjem u tuđe poslove, čak i
kur deri te kjo ka ardhur pa fajin e tij. transactions of another, even if it occurs ako je do nje došlo bez njegove krivice.
through no fault of the former.
3. Kur ndalesa e kryerjes të punës është në 3. If the prohibition from conducting a 3. Kada je zabrana vršenja posla u
kundërshtim me ligjin ose me moralin, e transaction contravenes the law or morality, suprotnosti sa zakonom ili moralnom,
sidomos në qoftë se dikush kandaluar që tjetri particularly if someone prevented another posebno ako je neko zabranio da neko drugi
ta përmbush ndonjë detyrim të tij ligjor që from performing any legal obligation that izvrši njegovu zakonsku obavezu koja ne trpi
nuk duron shtyrje, vlejnë rregullat e could not be deferred, the general rules on odlaganje, primenjuju se opšta pravila o
përgjithshme për gjerimin e punëve të huaja management without mandate shall apply. poslovodstvu bez naloga.
pa porosi.
187 /997
Nënkapitulli IV – Gjerimi i Punëve të Sub-chapter IV – Unauthorized Conduct Potpoglavlje IV – Vršenje tuđih poslova za
Huaja për Llogari Personale of Transactions for Personal Benefit lični račun

Gjerimi i rremë False management Lažno vršenje tuđih poslova
Kush e kryen punën e huaj me qëllim që për Any person that conducts the transaction of Ko vodi tuđa posla u cilju kako bi stečenu
vete tì mbajë përfitimet e arritura, edhe pse e another with the intention of keeping all the korist zadržao za sebe, iako zna da je posao
di se puna është e huaj, ka për detyrë që me benefits achieved despite knowing that the drugova, dužan je da na zahtev vlasnika posla
kërkesë të zotit të punës të japë llogari si transaction is another’s must at the request of polaže odgovornost kao poslovođa i da mu
gjerues dhe tìa dorëzojë të gjitha përfitimet e the person whose transaction was conducted predaje svu stečenu korist. Vlasnik posla
arritura. I zoti i punës mund të kërkojë provide a bill as a person without mandate može zahtevati povratak na prethodno stanje i
kthimin në gjendje të mëparshme si dhe and must deliver all the benefits achieved to naknadu štete.
shpërblimin e dëmit. the latter. A person whose transaction was
conducted by another may also request the
return of objects to the previous situation and
the reimbursement of damage.
Nënkapitulli V - Aprovimi Sub-chapter V - Approval Potpoglavlje V - Odobrenje

Aprovimi i të zotit të punës Approval Odobrenje vlasnika posla
Në qoftë së i zoti i punës, e aprovon më vonë If the person whose transaction was Ako vlasnik posla, kasnije odobri obavljeni
punën që është kryer, gjeruesi konsiderohet si conducted subsequently approves what was posao, poslovođa se smatra nalog primaocem
urdhër marrësi i cili ka punuar që nga fillimi conducted the person without mandate shall koji je od samog početka radio sa nalogom
me porosi të të zotit të punës. be deemed a mandatary that has acted vlasnika posla.
according to the former’s mandate from the
beginning.
188 /997
KAPITULLI XVII – SHPREHJA E CHAPTER XVII – UNILATERAL POGLAVLJE XVII -
NJËANSHME E VULLNETIT DECLARATION OF INTENTION JEDNOSTRANI IZRAZ VOLJE
Efekti i detyrueshëm Binding effect Obavezno dejstvo
Premtimi i njëanshëm për të kryer një The unilateral promise to perform an Jednostrano obećanje za ispunjavanje
obligim është detyrues për personin që e bën obligation is binding on the person making it obaveza je obavezujuće za osobu koja daje
premtimin në rastet e parashikuara me ligj. in the cases provided by law. obećanje u slučajevima predviđenim
zakonom.
KAPITULLI XVIII – PREMTIMI CHAPTER XVIII – PUBLIC POGLAVLJE XVIII - JAVNO

PUBLIK PROMISE OBEĆANJE
Premtimi detyrues Binding promise Obavezujuće obećanje
1. Premtimi i bërë publikisht për ta 1. A promise made via a public tender to 1. Javno obećanje da se nagradi ili da izvrši
shpërblyer ose për ta kryer një detyrim në reward a person that performs a specific neka obaveza u korist nekog lica, ako on
dobi të një personi, nëse ai e kryen një action, achieves a certain success or reaches a izvrši određenje radnje ostvari određene
veprim të caktuar ose arrin një cak të caktuar, specific position or a promise made under ciljeve, obavezujuće je za obećavaoca.
është detyrues për premtuesin. any other condition shall bind the person that
made it to performing it.
2. Detyrimi i personit që ka bërë premtimin 2. Any person that promises a reward or 2. Obaveza lica koje je dalo javno obećanje
publik shuhet nëse gjer në afatin e përcaktuar makes an invitation to a prize competition prestaje ukoliko se do određenog perioda ne
nuk merret asnjë njoftim nga ai që e ka kryer must stipulate a deadline for the competition. dobija nikakva najava od onoga koji je
veprimin apo e ka realizuar qëllimin për të If no deadline is stipulated, or a deadline does izvršio tu radnju ostvario taj cilj za koji je
cilin është dhënë premtimi. Në qoftë se nuk not result from the nature or purpose of the dobio obećanje. Ako nije određen neki
është përcaktuar ndonjë afat kohor, ose nëse promise, the obligation of the person that vremenski rok, ili ako vremenski rok ne
189 /997
afati kohor nuk rezulton nga natyra ose made it shall terminate one (1) year after the rezultira iz prirode ili svrhe obećanja,
qëllimi i premtimit, detyrimi i personit që e public promise was made. obaveza lice koje je dalo obećanje prestaje
ka bërë premtimin shuhet një (1) vit pas jednu (1) godinu nakon javnog obećanja.
bërjes së premtimit publik.
3. Nëse disa persona e kryejnë veprimin ose 3. If several persons perform the action or 3. Ako nekoliko ljudi obavljaju određenu
e realizojnë veç e veç qëllimin e dhënë në accomplish separately the goal provided in radnju ili pojedinačno ostvaruju cilj koji je
premtim, detyrimi i premtuar do të bëhet në the promise, the promised obligation shall be postavljen u obećanju, obaveza obećanja će
dobi të personit i cili e ka njoftuar premtuesin performed in favor of the person who notified biti u korist lica koja je prva obavestila
i pari. Nëse disa persona e kryejnë veprimin the promisor first. If several persons perform obećavaoca. Ako nekoliko ljudi obavljaju
ose e realizojnë bashkërisht qëllimin e dhënë the action simultaneously each shall have a određenu radnju ili zajednički ostvaruju cilj
në premtim, secili ka të drejtë në një pjesë të share of the reward if the reward is koji je postavljen u obećanju. Ako je obaveza
detyrimit. Nëse detyrimi është i pandashëm, indivisible, the rules on indivisible reward nedeljiva, primenjuju se pravila za
zbatohen rregullat për detyrimet e shall apply. nerazdvojne obaveze.
pandashme.

Revokimi i premtimit Revocation of promise Opoziv obećanja
1. Premtimi publik mund të revokohet para 1. A public promise may be revoked before 1. Javno obećanje se može opozvati pre
skadimit të afatit të përmendur në nenin 288 the expiry of the deadline referred to in isteka roka navedenog u članu 288 samo ako
vetëm nëse ka baza të arsyeshme, me kusht Article 288 only if there are justifiable postoje opravdani razlozi, pod uslovom da je
që revokimi është bërë në të njëjtën formë si grounds, provided that the revocation is made opoziv izvršen u istoj formi kao i obećanje.
edhe premtimi. in the same form as the promise.
2. Revokimi është i paefektshëm në qoftë se 2. The revocation is ineffective if the person 2. Opoziv je neefikasan ako lice osoba koje
personi që e ka kryer veprimin apo ka who performed the action or accomplished je počinila radnju ili je ostvarila cilj koji je
realizuar qëllimin e dhënë në premtim, nuk e the goal provided in the promise did not postavljen u obećanja, nije znala i nije mogla
di dhe nuk ka mundur ta dijë se premtimi know and should have not known that the znati da je obećanje opozvano.
ishte revokuar. promise had been revoked.
3. Ata që kanë bërë shpenzime para 3. Those who sustained expenses before the 3. Oni koji su napravili uplate do opoziva u
190 /997
revokimit me qëllim të kryerjes së veprimit revocation in order to perform the action or svrhu obavljanja radnje ili ostvarenju cilja
apo realizimit të qëllimit të dhënë në accomplish the goal provided in the promise davanja obećanja, imaju pravo na naknadu,
premtim, kanë të drejtë për rimbursim, përveç shall have the right to be reimbursed, unless osim ako lice koje je dala obećanje dokazuje
nëse personi që e ka bërë premtimin dëshmon the person that made the promise proves that da su ovi troškovi bili nepotrebni
se këto shpenzime ishin të panevojshme. such expenses were unnecessary.
KAPITULLI XIX – PRANIMI I CHAPTER XIX – POGLAVLJE XIX -

BORXHIT ACKNOWLEDGEMENT OF PRIHVATANJE DUGA
DEBT
Efektet Effects Dejstva
1. Pranimi i borxhit, e përjashton personin 1. The acknowledgment of debt exempts the 1. Prihvatanje duga, isključuje lice u korist
në dobi të së cilit është bërë, nga barra për ta person in favor of whom it was made from kojih je napravljen, od obaveze dokazivanja
provuar ekzistencën e borxhit. the burden of proving the existence of the postojanja duga.
debt.
2. Borxhi prezumohet se ekziston përveç 2. The debt is presumed to exist unless there 2. Dug se pretpostavlja da postoji, osim ako
nëse ka dëshmi që dëshmon të kundërtën. is proofs the contrary. postoje dokazi da dokazuju suprotno.
191 /997
KAPITULLI XX – LETRAT ME CHAPTER XX – SECURITIES POGLAVLJE XX - HARTIJE OD
VLERË VREDNOSTI
Nocioni Definition Pojam
1. Letra me vlerë është dokument i 1. A security is a transferrable document by 1. Hartija od vrednosti je prenosiv dokument
transferueshëm me të cilin emetuesi which the issuer undertakes to perform the kojim je njen izdavalac dužan da ispuni
(lëshuesi) i saj detyrohet ta përmbushë obligation recorded thereon to the lawful obavezu koja je navedena u ovom dokumentu
detyrimin e shkruar në këtë dokument possessor. njenom zakonskom vlasniku.
poseduesit të saj të ligjshëm.
2. Letrat me vlerë të lëshuara në lidhje me 2. Securities issued in relation to trade of 2. Hartije od vrednosti koje su izdate u vezi
tregtinë e mallrave dhe shërbimeve, letrat me goods and services, debt securities issued by sa trgovinom roba i usluge, hartije od
vlerë në emër të borxhit të emetuara nga the Central Bank of Kosovo, and other vrednosti u ime duga izdate od Centralne
Banka Qendrore e Kosovës, si dhe financial instruments shall be regulated by banke Kosova i drugih finansijskih
instrumentet tjera financiare rregullohen me special law. instrumenata uređuju se posebnim zakonom.
ligj të veçantë.
KAPITULLI XXI – EFEKTET E CHAPTER XXI – EFFECTS OF POGLAVLJE XXI – DEJSTVO

DETYRIMEVE OBLIGATIONS OBAVEZA
Nënkapitulli I – E drejta në Shpërblimin e Sub-chapter I – Right to Compensation of Potpoglavlje I - Pravo na naknadu štete
Dëmit Damage

Përmbushja e detyrimit dhe pasojat e mos Performance of obligations and Ispunjenje obaveze i posledice ne
përmbushjes consequences of non-performance ispunjenja
1. Kreditori në marrëdhënien e detyrimit ka 1. The creditor shall be entitled to request 1. Poverilac u obligacionom odnosu ima
192 /997
të drejtë që prej debitorit të kërkojë the performance of the obligation by the pravo da zahteva ispunjenje obaveze od
përmbushjen e detyrimit, ndërsa debitori ka debtor, and the debtor shall be obliged to dužnika, a dužnik je dužan ispuniti je savesno
për detyrë ta përmbushë atë me ndërgjegje perform it in good faith in all aspects as i u potpunosti, u skladu sa njenim sadržajem.
dhe në tërësi, në përputhje me përmbajtjen e declared.
tij.
2. Kur debitori nuk e përmbush detyrimin 2. If the debtors fails to perform the 2. Kad dužnik ne ispuni obavezu ili zadocni
ose vonohet me përmbushjen e tij, kreditori obligation or is late in performing it the sa njenim ispunjenjem, poverilac ima pravo
ka të drejtë të kërkojë edhe shpërblimin e creditor shall also be entitled to request the zahtevati i nadoknadu štete koju je pretrpeo
dëmit që ka pësuar për këtë shkak. compensation of damage incurred thereby for usled toga.
this reason.
3. Për dëmin për shkak të vonesës të 3. A debtor that was given an appropriate 3. Za štetu zbog zadocnjenja sa ispunjenjem
përmbushjes së detyrimit përgjigjet edhe additional deadline for performance by the odgovara i dužnik kome je poverilac dao
debitori të cilit kreditori i ka dhënë një afat të creditor shall also be liable for damage primeren naknadni rok za ispunjenje.
ri të arsyeshëm për përmbushjen e detyrimit. because of a delay in performance.
4. Debitori përgjigjet edhe për pamundësinë 4. The debtor shall also be liable for the 4. Dužnik odgovara i za delimičnu ili
e pjesshme apo të plotë të përmbushjes partial or full incapacity to perform, even if potpunu nemogućnost ispunjenja i ako ova
edhepse kjo pamundësi nuk është shkaktuar not culpable, if it occurred when there was a nemogućnost nije izazvana njegovom
me fajin e tij, në qoftë se është shkaktuar pas delay for which the debtor was responsible. krivicom, ako je nastupila posle njegove
rënies në vonesë për të cilën përgjigjet. docnje, za koju odgovara.
5. Mirëpo, debitori shkarkohet nga 5. Nevertheless the debtor shall be released 5. Međutim, dužnik se oslobađa odgovornosti
përgjegjësia për dëmin në qoftë se provohet from liability for damage if it is shown that za štetu ako se dokaže da je stvar koja je
se sendi që është objekti i detyrimit është the object that was the object of the predmet obaveze slučajno uništena i da je on
shkatërruar rastësisht dhe se ai detyrimin e obligation would have been destroyed svoju obavezu ispunio na vreme.
vet e ka përmbushur në kohë. accidentally even if the debtor had performed
the obligation on time.
193 /997
Lirimi i debitorit nga përgjegjësia Release of debtor’s liability Oslobađanje dužnika od odgovornosti
Debitori lirohet nga përgjegjësia për dëmin The debtor shall be released from liability for Dužnik se oslobađa odgovornosti za štetu ako
në qoftë se provon se nuk ka mundurta damage if it is shown that the debtor was dokaže da nije mogao da ispuni svoju
përmbushë detyrimin e tij, përkatësisht se unable to perform the obligation or was late obavezu, odnosno da je zakasnio sa
është vonuar me përmbushjen e detyrimit për in performing the obligation owing to ispunjenjem obaveze zbog okolnosti nastalih
shkak të rrethanave të krijuara pas lidhjes së circumstances arising after the conclusion of posle zaključenja ugovora koje nije mogao
kontratës të cilat nuk ka mundur tì the contract that could not be prevented, sprečiti, otkloniti ili izbeći.
parandalojë, tì evitojë ose tìu shmanget. eliminated or avoided.

Zgjerimi kontraktues i përgjegjësisë Contractual expansion of liability Ugovorno proširenje odgovornosti
Me kontratë mund të zgjerohet përgjegjësia e A debtor’s liability may be expanded by Ugovorom se može proširiti odgovornost
debitorit edhe për rastet për të cilat ai contract to cover a case in which the debtor dužnika i na slučaj za koji on inače ne
përndryshe nuk përgjigjet, përderisa kjo nuk would otherwise not be liable, unless this is odgovara, sve dok to nije u suprotnosti sa
është në kundërshtim me parimin e not in contravention of the principle of načelom savesnosti i poštenja.
mirëbesimit dhe të drejtshmërisë. conscientiousness and fairness.

Kufizimi dhe përjashtimi i përgjegjësisë Limitation and exclusion of liability Ograničenje i isključenje odgovornosti
1. Përgjegjësia e debitorit për dashjen ose 1. It shall not be possible to exclude the 1. Odgovornost dužnika za nameru ili krajnju
pakujdesinë e rëndë nuk mund të përjashtohet debtor’s liability for intent or gross nepažnju se ne može unapred isključiti
paraprakisht me kontratë. negligence in advance by contract. ugovorom.
2. Me kërkesën e palës së interesuar 2. At the request of an interested party the 2. Ipak, sud može na zahtev zainteresovane
kontraktuese, gjykata mund ta anulojë edhe court may also annul a contractual provision ugovorne stranke poništiti i ugovornu
194 /997
dispozitën kontraktuese për përjashtimin e on the exclusion of liability for slight odredbu o isključenju odgovornosti za običnu
përgjegjësisë për pakujdesinë e rëndomtë, në negligence if such an agreement derives from nepažnju, ako je takav sporazum proizašao iz
qoftë se një marrëveshje e tillë ka dalur nga the debtor’s monopoly position or in any way monopolskog položaja dužnika ili uopšte iz
pozita monopoliste e debitorit ose në from the unequal nature of the relationship neravnopravnog odnosa ugovornih stranaka.
përgjithësi nga marrëdhënia e pabarabartë e between the contracting parties.
palëve kontraktuese.
3. Është e vlefshme dispozita e kontratës, me 3. A contractual provision that stipulates the 3. Punovažna je odredba ugovora kojom se
të cilën caktohet shuma më e lartë e maximum amount of compensation shall be određuju najviši iznos naknade, ako tako
shpërblimit, në qoftë se shuma e caktuar valid if the amount stipulated is not in clear određeni iznos nije u očiglednoj nesrazmeri
kështu nuk është në disproporcion të hapur disproportion to the damage or unless sa štetom i ako za određeni slučaj nije nešto
me dëmin dhe në qoftë se për rastin e caktuar stipulated otherwise by law. drugo zakonom određeno.
nuk është caktuar diçka tjetër me ligj.
4. Në rastin e kufizimit të lartësisë së 4. In the case of limitation of the level of 4. U slučaju ograničenja visine naknade
shpërblimit kreditori ka të drejtë në shpërblim compensation the creditor shall have the right poverilac ima pravo na potpunu naknadu ako
të plotë në qoftë se pamundësia e to full compensation if the debtor caused the je nemogućnost ispunjenja obaveze
përmbushjes së detyrimit është shkaktuar me incapacity to perform intentionally or out of prouzrokovana namerno ili krajnjom
dashje ose nga pakujdesiae rëndë e debitorit. gross negligence. nepažnjom dužnika.

Vëllimi i shpërblimit Amount of compensation Obim naknade
1. Kreditori ka të drejtë në shpërblim të 1. The creditor shall have the right to the 1. Poverilac ima pravo na naknadu obične
dëmit të thjeshtë dhe të fitimit të humbur, të compensation of ordinary damage and lost štete i izmakle koristi, koje je dužnik u vreme
cilat debitori është dashur tì parashikonte profit that the debtor should have expected zaključenja ugovora trebao predvideti kao
detyrimisht në kohën e lidhjes së kontratës, si upon breach of contract as potential moguće posledice povrede ugovora, a s
pasoja të mundshme të shkeljes së kontratës e consequences of the breach of the contract obzirom na činjenice koje su mu tada bile
duke marrë parasysh faktet të cilat i ka pasur given the facts that were known or should poznate ili trebale biti poznate.
të njohura ose është dashur detyrimisht tì have been known.
kishte të njohura.
195 /997
2. Në rast mashtrimi ose të mos përmbushjes 2. In the case of fraud, intentional non- 2. U slučaju prevare ili namernog
me dashje, si dhe të mos përmbushjes për performance or non-performance owing to neispunjenja, kao i u slučaju neispunjenja
shkak të pakujdesisë së rëndë, kreditori ka të gross negligence the creditor shall have the zbog krajnje nepažnje, poverilac ima pravo
drejtë të kërkojë nga debitori shpërblimin e të right to request that the debtor compensate all zahtevati od dužnika naknadu celokupne štete
tërë dëmit, i cili është shkaktuar për shkak të the damage that occurred because of the koja je nastala zbog kršenja ugovora, bez
shkeljes së kontratës, pa marrë parasysh atë breach of contract, irrespective of whether the obzira na to što dužnik nije znao za posebne
se kreditori nuk ka ditur për rrethana të debtor knew of the particular circumstances okolnosti zbog kojih su one nastale.
veçanta, për shkak të të cilave janë shkaktuar for which reason it occurred.
ato.
3. Në qoftë se me rastin e cenimit të 3. If during a breach of on obligation any 3. Ako je prilikom povrede obaveze
detyrimit, përveç dëmit për kreditorin është benefit accrued to the creditor in addition to poveriocu pored štete nastao i neka korist, o
krijuar edhe ndonjë fitim për të me rastin e the damage it shall be necessary to take the njemu će se prilikom određivanja visine
caktimit të lartësisë së shpërblimit, do të kihet benefit into suitable consideration when naknade voditi računa u razumnoj meri.
parasysh në një masë të arsyeshme. levying the compensation.
4. Pala e cila thirret në shkeljen e kontratës 4. A party that makes a reference to a breach 4. Stranka koja se poziva na povredu ugovora
ka për detyrë të ndërmerr të gjitha masat e of contract must take all reasonable measures dužna je preduzeti sve razumne mere da bi se
arsyeshme që tëzvogëlohet dëmi i shkaktuar to reduce the damage caused by the breach; smanjila šteta izazvana tom povredom, inače
nga kjo shkelje, përndryshe pala tjetër mund otherwise the other party may request druga stranka može zahtevati smanjenje
të kërkojë zvogëlimin e shpërblimit. reduced compensation. naknade.
5. Dispozitat e këtij neni zbatohen, as sa 5. The provisions of this article shall also 5. Odredbe ovog člana se koliko je moguće
është e mundur, edhe për mospërmbushjen e apply, as far as practicable, to the non- shodno primenjuju i na neispunjenje obaveza
detyrimeve që nuk lindin nga kontrata, përveç performance of obligations that did not arise koje nisu nastale iz ugovora, ukoliko za
kur parashikohet ndryshe me ligj. from a contract, unless stipulated otherwise pojedine od njih nije ovim zakonom nešto
by law. drugo predviđeno.
196 /997
Fajësia e kreditorit Creditor’s responsibility Krivica poverioca
Kur për dëmin e shkaktuar ose për madhësinë If the creditor or a person for whom the Kad za nastalu štetu, ili njenu veličinu, ili za
e tij ose për vështirësimin e pozitës së creditor is responsible is also responsible for otežanje dužnikovog položaja postoji krivica
debitorit ekziston fajësia e kreditorit ose e the damage that occurred or the size thereof poverioca ili lica za koje on odgovara,
personit për të cilin përgjigjet ai, shpërblimi or responsible for rendering the debtor’s naknada se smanjuje srazmerno.
zvogëlohet përpjesëtimisht. position more difficult the compensation
shall be proportionately reduced.

Përgjegjësia për shkak të lëshimit të Liability for issuance of notice Odgovornost zbog izdavanja obaveštenja
njoftimit
Pala kontraktuese e cila ka për detyrë ta A contracting party that is obliged to notify Ugovorna stranka koja je dužna da obavesti
njoftojë palën tjetër për faktet që kanë ndikim the other party regarding facts that influence drugu stranku o činjenicama koje su od
në marrëdhëniet e tyre reciproke, përgjigjet their mutual relationship shall be liable for uticaja na njihov međusobni odnos, odgovara
për dëmin të cilin e ka pësuar pala tjetër për damage incurred by the other party because za štetu koju pretrpi druga stranka zbog toga
shkak se nuk ka qenë e njoftuar me kohë. the latter was not notified on time. što nije bila na vreme obaveštena.

Zbatimi i dispozitave për shpërblimin e Application of provisions on compensation Primena odredaba za naknadu štete
dëmit of damage
Përveç kur parashikohet ndryshe me ligj, Unless stipulated otherwise by law, the Osim ako je drugačije predviđeno zakonom,
dispozitat për shpërblimin e dëmit jo- provisions on the compensation of non- odredbe nadoknađivane ne-ugovorne štete,
kontraktor zbatohen aq sa është e mundur për contractual damage shall apply as far as primenjuju se koliko je to moguće za
shpërblimin e dëmit që rezulton nga shkelja e practicable to the compensation of damage naknadu štete koja proizlazi iz kršenja
detyrimit. resulting from the breach of an obligation. obaveze.
197 /997
Nënkapitulli II – Kundërshtimi i Sub-chapter II – Challenge of Debtor’s Potpoglavlje II – Pobijanje dužnikovih
Veprimeve Juridike të Debitorit Legal Actions pravnih radnji

Rregulla e përgjithshme General rule Opšta pravila
1. Secili kreditor kërkesa e të cilit ka arritur 1. Any creditor whose claim has fallen due 1. Svaki poverilac čije je potraživanje
për pagesë dhe pa marrë parasysh se kur for payment may, irrespective of when it dospelo za isplatu, i bez obzira kad je nastalo,
është krijuar, mund ta kundërshtojë veprimin arose, challenge a legal act by the debtor that može pobiti pravnu radnju svog dužnika koja
juridik të debitorit të vet i cili është was done to the detriment of creditors. je preduzeta na štetu poverioca.
ndërmarrë në dëm të kreditorit.
2. Konsiderohet se veprimi juridik është 2. A legal act shall be deemed to have been 2. Smatra se da je pravna radnja preduzeta na
ndërmarrë në dëm të kreditorit, në qoftë se done to the detriment of creditors if because štetu poverioca ako usled njenog izvršenja
për shkak të zbatimit të tij debitori nuk ka of the act the debtor does not have sufficient dužnik nema dovoljno sredstava za ispunjenje
mjete të mjaftueshme për plotësimin e assets to fulfil the creditor’s claim. poveriočevog potraživanja.
kërkesave të kreditorit.
3. Me veprimin juridik nënkuptohet edhe 3. The term “legal act” shall also cover an 3. Pod pravnom radnjom podrazumeva se i
lëshimi për shkak të të cilit debitori e ka omission for reason of which the debtor lost propuštanje zbog koga je dužnik izgubio bilo
humbur ndonjë të drejtë pasurore ose me të any material right or through which any kakvo imovinsko pravo ili kojim je za njega
cilin ndaj tij është krijuar ndonjë detyrim material obligation arose therefore. nastala bilo kakva imovinska obaveza.
pasuror.

Kushtet e kundërshtimit Conditions for objection Uslovi pobijanja
1. Disponimi me ngarkesë mund të 1. Lucrative disposal may be challenged if 1. Teretno raspolaganje se može se
kundërshtohet në qoftë se në kohën e during disposal the debtor knew or should pobijati ako je u vreme raspolaganja dužnik
disponimit debitori ishte në dijeni ose duhej have known that creditors were thereby being znao ili mogao znati da preduzetim
të ishte në dijeni se me disponimin e damaged and if the third person with whom raspolaganjem nanosi štetu svojim
ndërmarrë u shkakton dëm kreditorëve të tij or for whose benefit the legal act was done poveriocima i ako je trećem licu sa kojim je
198 /997
dhe në qoftë se personit të tretë me të cilin knew or should have known of such. ili u čiju je korist pravna radnja preduzeta to
ose në dobi të cilit është ndërmarrë veprimi bilo poznato ili moglo biti poznato.
juridik, kjo i ka qenë e njohur ose ka mundur
tì jetë e njohur.
2. Në qoftë se personi i tretë është 2. If the third person is the debtor’s spouse 2. Ako je treće lice dužnikov suprug, ili
bashkëshort i debitorit, ose është i afërm nga or is affiliated in a direct line of descent or srodnik po krvi u pravoj liniji, ili u pobočnoj
gjaku në vijë të drejtë, ose në vijë të tërthortë indirectly to the fourth line, or up to the liniji do četvrtog stepena, ili po tazbini do
deri në shkallën e katërt, ose sipas gjinisë së second line by marriage, it shall be presumed drugog stepena, pretpostavlja se da mu je bilo
krushqisë deri në shkallën e dytë, supozohet that such person knew that through such poznato da dužnik preduzetim raspolaganjem
se e ka pasur të njohur se debitori me disposal the debtor was acting to cause nanosi štetu poveriocu.
disponimin e ndërmarrur i shkakton dëm damage to the creditor.
kreditorit.
3. Te disponimet pa shpërblim dhe te 3. For gratuitous disposal and equivalent 3. Kod besplatnih raspolaganja i sa
veprimet juridike të barazuara me to, legal acts the debtor shall be deemed to have njima izjednačenih pravnih radnji smatra se
konsiderohet se debitori e ka ditur se me known that such disposal was to the da je dužnik znao da preduzetim
disponimet e ndërmarra i sjell dëm kreditorit, detriment of creditors, and the matter of raspolaganjem nanosi štetu poveriocima, i za
dhe për kundërshtimin e këtyre veprimeve whether the third person knew or should protivljenja tih radnji ne zahteva se da je
nuk kërkohet që personi i tretë të ketë pasur have known of such shall not be a trećem licu to bilo poznato ili moglo biti
dijeni ose ka mundur tì jetë e njohur për të. requirement for a challenge thereto. poznato.
4. Heqja dorë nga trashëgimia konsiderohet 4. The waiver of an inheritance shall be 4. Odricanje od nasledstva smatra se
disponim pa shpërblim. deemed gratuitous disposal. besplatnim raspolaganjem.

Afati për paraqitjen e veprimit Deadline for filing of action Rok za podnošenje delatnosti
1. Padia për kundërshtim mund te paraqitet 1. A challenging action may be filed within 1. Tužba za pobijanje o raspolaganjima iz
brenda afatit prej një viti për disponimet nga a year in the case of disposal specified in the stava 1. prethodnog člana se može podneti u
paragrafi 1 i nenit paraprak, ndërsa për raste first paragraph of the previous article, and roku od jedne godine, a za ostale slučajeve u
199 /997
tjera brenda afatit prej (3) tre vjetësh. within three (3) years in other cases. roku od (3) tri godine.
2. Afati nga paragrafi paraprak llogaritet që 2. The deadline specified in the previous 2. Rok iz prethodnog stava se računa od
nga data kur është ndërmarr veprimi juridik i paragraph shall be deemed to be from the day dana kada je preduzeta pravna radnja koja se
cili kundërshtohet, përkatësisht nga dita kur the challenged legal act was done or from the osporava , odnosno od dana kada je trebalo
është dashur të ndërmerret veprimi i lëshuar. day it was necessary to do the omitted act. da se preduzme izdata radnja.

Përjashtimi i kundërshtimit Exclusion of objection Isključenje pobijanja
Nuk mund të kundërshtohen për shkak të It shall not be possible to challenge Ne mogu se osporiti zbog oštećenja
dëmtimit të kreditorëve dhurimet e customary special-occasion gifts, prize gifts poverilaca uobičajeni prigodni darovi,
zakonshme të rastit, dhurimet shpërblyese, si or gifts made out of gratitude for reason of nagradni darovi, kao ni darovi učinjeni iz
dhe dhurimet e bëra nga falënderimi, në detriment to creditors if they are in proportion zahvalnosti, srazmerni materijalnim
përpjesëtim me mundësitë materiale të to the debtor’s financial capacities. mogućnostima dužnika.
debitorit.

Si bëhet kundërshtimi How to make an objection Kako se vrši pobijanje
1. Kundërshtimi mund të bëhet me padi ose 1. A challenge may be made via a suit 1. Pobijanje se može vršiti tužbom ili
me kundërshtim. (action) or an objection. prigovorom.
2. Padia për kundërshtim paraqitet kundër 2. A challenging action shall be filed against 2. Tužba za pobijanje podnosi se protiv
personit të tretë me të cilin ose në dobi të të the third person with whom or for whose trećeg lica sa kojim je, ili u čiju je korist
cilit është ndërmarrë veprimi juridik i cili benefit the legal act was done or against the preduzeta pravna radnja koja se protivi,
kundërshtohet, përkatësisht kundër universal legal successors thereto. odnosno protiv njegovih univerzalnih pravnih
trashëgimtarëve të tij juridikë universal. naslednika.
3.Në qoftë se personi i tretë e ka tjetërsuar 3. If the third person alienates the benefit 3. Ako je treće lice otuđio nekim teretnim
me ndonjë punë me ngarkesë dobinë e acquired through the challenged disposal via poslom korist pribavljenu raspolaganjem koje
200 /997
përfituar nga disponimi i cili kundërshtohet, a lucrative transaction an action may only be se pobije, tužba se može podići protiv
padia mund të ngritet kundër përfituesit filed against the acquirer if the latter knew pribavioca samo ako je ovaj znao da se
vetëm në qoftë se ky e ka ditur se përfitimi i that the acquisition by the predecessors could pribavljanje njegovih prethodnika moglo
paraardhësve të tij ka mundur të be challenged; if the benefit is alienated via a protiviti, a ako je tu korist otuđio poslom bez
kundërshtohet, e në qoftë se këtë dobi e ka gratuitous transaction an action may be filed naknade, tužba se može podići protiv
tjetërsuar me ndonjë punë pa shpërblim, against the acquirer even if the latter did not korisnika i ako on to nije znao.
padia mund të paraqitet kundër përfituesit know of such.
edhe në qoftë se ky nuk ishte në dijeni.
4. I padituri mund t’i shmanget 4. The defendant may avoid the challenge if 4. Tuženi može izbeći pobijanje ako ispuni
kundërshtimit, në qoftë se e përmbush the defendant performs the debtor’s dužnikovu obavezu.
detyrimin e debitorit. obligation.

Efekti i kundërshtimit Effect of objection Dejstvo pobijanje
Në qoftë se gjykata e aprovon kërkesëpadinë, If the court grants the claim the legal act shall Ako sud usvoji tužbeni zahtev, pravna radnja
veprimi juridik e humb efektin vetëm ndaj only lose effect against the plaintiff and only gubi dejstvo samo prema tužiocu i samo
paditësit dhe vetëm aq sa nevojitet për insofar as is necessary to fulfil the plaintiff’s koliko je potrebno za ispunjenje njegovih
plotësimin e kërkesave të tij. claim. potraživanja.
Nënkapitulli III – E Drejta e Mbajtjes Sub-chapter III – Right of Retention Potpoglavlje III - Pravo zadržavanja

Ushtrimi i të drejtës së retencionit Execution of right of retention Ostvarivanje prava na zadržavanje
1. Kreditori i kërkesës së arritur për pagesë i 1. The creditor of a claim that has fallen due 1. Poverilac dospelog potraživanja koji drži
cili mban ndonjë send të debitorit ka të shall have the right to retain anything of the neku dužnikovu stvar ima pravo zadržavanja
drejtën e retencionit në këtë send gjersa të debtor that is in the creditor’s hands until the te stvari dok mu ne bude isplaćeno
201 /997
mos i paguhet kërkesa. claim is paid thereto. potraživanje.
2. Në qoftë se debitori është bërë i paaftë për 2. If the debtor becomes insolvent the 2. U slučaju da je dužnik postao nesposoban
pagesë, kreditori mund të ushtrojë të drejtën e creditor shall have the right of retention, even za plaćanje, poverilac može vršiti pravo
retencionit megjithëse kërkesa e tij nuk ka if the claim has not yet fallen due. zadržavanja iako njegovo potraživanje nije
arritur për pagesë. dospelo.
3. E drejta e retencionit të sendit vazhdon 3. The right of retention of item shall also 3. Pravo zadržavanja stvari se nastavlja i
edhe pas kalimit të afatit të parashkrimit të continue after the expiry of statute of posle isteka roka zastarevanja potraživanja.
kërkesës. limitation of the request.

Përjashtimet Exceptions Izuzeci
Kreditori nuk ka të drejtën e retencionit kur The creditor shall not have the right of Poverilac nema pravo zadržavanja kad dužnik
debitori kërkon që tì kthehet sendi i cili ka retention if the debtor requests the return of zahteva da mu se vrati stvar koja je izašla iz
dalur nga posedimi i tij kundër vullneti të tij an object that against the debtor’s will is no njegovog poseda protiv njegove volje, ili kad
ose kur debitori kërkon që tì kthehet sendi që longer in the debtor’s possession or if the dužnik zahteva da mu se vrati stvar koja je
i është dorëzuar kreditorit për ruajtje ose në debtor requests the return of an object that predata poveriocu na čuvanje ili na usluzi.
shërbim. was delivered to the creditor for safekeeping
or for loan use.

Detyrimi i kthimit të sendeve përpara Mandatory return of object before Obaveza vraćanja stvari pre ispunjenja
përmbushjes së detyrimit performance of obligation obaveze
Kreditori ka për detyrë tìa kthejë sendin The creditor shall be obliged to return an Poverilac je dužan vratiti stvar dužniku ako
debitorit në qoftë se ky i ofron sigurim object to the debtor if the latter offers mu ovaj pruži odgovarajuće obezbeđenje
përkatës të kërkesës së tij. adequate security for the claim. njegovog potraživanja.
202 /997
Efekti i të drejtës së retencionit Effect of right of retention Dejstvo prava zadržavanja
Kreditori i cili e mban sendin e luajtshëm të A creditor that on the basis of the right of Poverilac koji drži dužnikovu stvar po
debitorit në bazë së të drejtës së retencionit retention holds an object of the debtor in the osnovu prava zadržavanja ima pravo da
ka të drejtë të arkëtojë nga vlera e saj në të creditor’s hands may be repaid from the value naplati iz njene vrednosti na isti način kao
njëjtën mënyrë si kreditori i pengut, por ka thereof in the same manner as a pledge, but založni poverilac, ali je dužan da obavesti
për detyrë që ta njoftojë debitorin para se të must notify the debtor on time regarding such dužnika pre nego što pristupi ostvarenju
fillojë ta realizojë arkëtimin. intention prior to deciding such. naplate.
Nënkapitulli IV – Të Drejtat e Kreditorit Sub-chapter IV – Creditor’s Rights in Potpoglavlje IV – Poveriočeva prava u

në Raste të Veçanta Special Cases posebnim slučajevima

Kur detyrimi përbëhet nga dhënia e When obligation is composed of objects on Kad se obaveza sastoji u davanju stvari
sendeve të caktuara sipas llojit kind određenih po vrsti
Kur detyrimi përbëhet nga dhënia e sendeve When the obligation is composed of objects Kad se obaveza sastoji u davanju stvari
të caktuara sipas llojit, ndërsa debitori vjen në on kind and the debtor becomes delayed the određenih po vrsti , a dužnik dođe u docnju,
vonesë, kreditori, pasi ta këtë njoftuar më creditor may, having informed the debtor of poverilac, pošto je prethodno o tome
parë debitorin, mundet sipas zgjidhjes së tij ta such in advance, buy an object of the same obavestio dužnika, može po svom izboru
sigurojë sendin e të njëjtit lloj dhe të kërkojë type and quality according to the creditor’s nabaviti stvar iste vrste i zahtevati od dužnika
nga debitori shpërblimin e çmimit dhe choice and request that the debtor naknadu cene i naknadu štete, ili zahtevati
shpërblimin e dëmit ose të kërkojë vlerat e compensate the price and the damage, or the vrednost dugovanih stvari i naknadu štete.
sendeve borxh dhe shpërblimin e dëmit. value of the objects owed and the
compensation of damage.
203 /997
Detyrimi i dhënies së shërbimit Obligation to provide a service Obaveza pružanja usluga
Kur detyrimi ka të bëjë me ofrimin e When the obligation is to provide a service Kada se obaveza odnosi na pružanje usluga, a
shërbimit, kurse debitori këtë detyrim nuk e and the debtor fails to perform the obligation dužnik nije na vreme ispunio tu obavezu,
ka përmbushur me kohë, kreditori mundet on time the creditor may, having informed poverilac može po njegovom izboru da
duke e njoftuar për këtë më parë debitorin, the debtor in advance, do what the debtor obezbedi za sebe istu vrstu i da zatraži od
vetë me shpenzime të debitorit të kryejë atë should have done at the debtor’s expense and dužnika nadoknadu cene kao i nadoknadu
që debitori e ka pasur për detyrë ta bënte, may request compensation from the debtor štete ili da zatraži vrednosti dužnih stvari i
kurse nga debitori të kërkojë shpërblimin për for the delay and the compensation of any nadoknadu štete.
shkak të vonesës, si dhe shpërblimin e dëmit damage incurred because of this method of
tjetër që do ta kishte për shkak të mënyrës së performance.
këtillë të përmbushjes.

Detyrimi që përbëhet nga mosveprimi Obligation comprised from omission Obaveza koja se sastoji od nečinjenja
1. Kur detyrimi përbëhet nga mosveprimi, 1. When the obligation is comprised from an 1. Kad se obaveza sastoji u nečinjenju,
kreditori ka të drejtë të shpërblimit të dëmit omission the creditor shall have the right to poverilac ima pravo na nadoknadu štete
nga vetë fakti se debitori ka vepruar në the compensation of damage if the debtor acts samim tim što je dužnik postupio protivno
kundërshtim me detyrimin e tij. in contrary to the obligation. svojoj obavezi.
2. Në qoftë se diçka është ndërtuar në 2. If anything was constructed in 2. Ako je nešto sagrađeno protivno obavezi,
kundërshtim me detyrimin, kreditori mund të contravention of the obligation the creditor poverilac može zahtevati da se to ukloni o
kërkojë që kjo të mënjanohet me shpenzime may request that this be removed at the trošku dužnika i da mu dužnik nadoknadi
të debitorit dhe që debitori tìa shpërblejë debtor’s expense and that the debtor štetu koju je pretrpeo u vezi sa izgradnjom i
dëmin që ka pësuar lidhur me ndërtimin dhe reimburse the damage incurred by the uklanjanjem.
mënjanimin. creditor in connection with the construction
and removal.
3. Gjykata mundet, kur gjen se kjo është 3. Sud može, kad nađe da je to očigledno
haptazi më e dobishme, duke marrë parasysh 3. If the court finds that such is clearly of korisnije, uzimajući u obzir društveni interes i
interesin shoqëror dhe interesin e arsyeshëm greater benefit it may rule, having taken the opravdani interes poverioca, odlučiti da se ne
204 /997
të kreditorit të vendosë që të mos rrënohet ajo general interest and the creditors justified ruši ono što je sagrađeno, već da se poveriocu
që është ndërtuar, por që kreditorit tì interest into consideration, that what was naknadi šteta u novcu.
shpërblehet dëmi me të holla. constructed should not be demolished but that
the creditor should have the damage
reimbursed in cash.

E drejta e kërkimit të shpërblimit në vend Right to request compensation in spite f Pravo zahtevanja naknade umesto sudske
të vendimit të gjykatës court decision odluke
1. Në qoftë se debitori nuk e përmbushë 1. If the debtor fails to perform the obligation 1. Ako dužnik ne ispuni svoju obavezu u
detyrimin e tij brenda afatit që i është caktuar by the deadline stipulated by a final court roku koji mu je određen pravnosnažnom
me aktgjykim të formës së prerë, kreditori decision, the creditor may request that the presudom, poverilac ga može pozvati da je
mund ta thërrasë që ta përmbushë në një afat debtor performs the obligation within an ispuni u naknadnom primerenom roku i
tëpërshtatshëm të mëvonshëm dhe të appropriate additional deadline and declare izjaviti da po isteku tog roka neće primiti
deklarojë që pas skadimit të këtij afati nuk do that after such deadline the creditor will no ispunjenje, nego će tražiti naknadu štete zbog
ta pranojë përmbushjen, por do të kërkojë longer accept performance, but will request neispunjenja.
shpërblimin e dëmit për shkak të compensation for non-performance.
mospërmbushjes.
2. Pas skadimit të afatit të mëvonshëm 2. After the additional deadline passes the 2. Po isteku naknadnog roka, poverilac može
kreditori mund të kërkojë vetëm shpërblimin creditor may only request compensation for zahtevati samo naknadu štete zbog
e dëmit për shkak të mos përmbushjes. non-performance. neispunjenja.

Penalet gjyqësore Judicial penalties Sudske kazne
1. Kur debitori nuk e përmbush brenda afatit 1. If the debtor fails to perform any non- 1. Kad dužnik u roku ne ispuni neku svoju ne
ndonjë detyrim të tij jo në të holla të pecuniary obligation on time as determined novčanu obavezu utvrđenu pravnosnažnom
përcaktuar me vendim të gjykatës të formës by a final court decision, the court may at the odlukom, sud može, na zahtev poverioca,
së prerë, gjykata mundet me kërkesë të creditor’s request set an appropriate odrediti dužniku naknadni primereni rok i
kreditorit tì caktojë debitorit një afat të additional deadline therefore and in order to izreći, a u cilju uticanja na dužnika i
205 /997
përshtatshëm të mëvonshëm dhe tì caktojë exert influence thereon, irrespective of any nezavisno od svake štete, da će dužnik, ako
me qëllim të ndikimit ndaj debitorit dhe damage, pronounce that should the debtor fail ne ispuni svoju obavezu u tom roku, biti
pavarësisht nga çdo dëm, që debitori po qe se to perform the obligation by such deadline dužan isplatiti poveriocu izvesnu svotu novca
nuk e përmbush detyrimin e tij brenda këtij the debtor will have to pay the creditor a za svaki dan zadocnjenja, ili za koju drugu
afati të ketë detyrë tì paguajë kreditorit një specific sum of money for each day of delay jedinicu vremena, počev od isteka tog roka.
shumë të hollash për çdo ditë vonese ose për from the day the deadline past or for any
ndonjë njësi tjetër kohore duke filluar nga other unit of time.
skadimi i këtij afati.
2. Kur debitori e përmbush më vonë 2. If the debtor subsequently performs the 2. Kad dužnik naknadno ispuni obavezu, sud
detyrimin e tij, gjykata mund ta zvogëlojë obligation the court may reduce the sum so može smanjiti tako određenu svotu, vodeći
shumën e caktuar në këtë mënyrë duke pasur stipulated, taking the purpose for which the računa o svrsi zbog koje je naredio njeno
parasysh qëllimin për të cilin ka urdhëruar payment was ordered into consideration in so plaćanje.
pagimin e saj. doing.
KAPITULLI XXII – SHUARJA E CHAPTER XXII – TERMINATION POGLAVLJE XXII – PRESTANAK

DETYRIMEVE OF OBLIGATION OBAVEZA

Shuarja e përmbushjes Termination of obligation Prestanak ispunjenja
1. Detyrimi shuhet kur ai përmbushet si dhe 1. An obligation shall terminate when it is 1. Obaveza prestaje kada se ispuni, kao i u
në rastet tjera të përcaktuara me ligj. performed or in other cases provided by law. drugim slučajevima utvrđenim zakonom.
2. Me shuarjen e detyrimit kryesor shuhen 2. Surety, pledge and other accessory rights 2. Po prestanku glavne obaveze prestaju i
dorëzania, pengu dhe të drejtat tjera akcesore. shall expire upon the termination of the jemstvo, hipoteka i druga dodatna prava.
principal obligation.
206 /997
Nënkapitulli II - Përmbushja Sub-chapter II – Performance Potpoglavlje II - Ispunjenje

Përmbushja nga ana e debitorit ose e Performance by the debtor or third person Ispunjenje od strane dužnika ili trećeg lica
personit të tretë
1. Detyrimin mund ta përmbushë jo vetëm 1. An obligation may be performed by the 1. Obavezu može da ispuni ne samo dužnik
debitori, por edhe personi i tretë. debtor and also by a third person. nego i treće lice.
2. Kreditori është i detyruar ta pranojë 2. The creditor shall be obliged to accept 2. Poverilac je dužan primiti ispunjenje od
përmbushjen nga secili person i cili ka ndonjë performance from any person that has any svakog lica koje ima neki pravni interes da
interes juridik që detyrimi të përmbushet, legal interest in the obligation being obaveza bude ispunjena, čak i kad se dužnik
madje edhe nëse debitori e kundërshton atë performed, even if the debtor opposes such protivi tom ispunjenju.
përmbushje. performance.
3. Kreditori ka për detyrë të pranojë 3. The creditor shall be obliged to accept 3. Poverilac je dužan primiti ispunjenje od
përmbushjen nga ana e personit të tretë, në performance from a third person if the debtor trećeg lica ako je dužnik sa tim saglasan,
qoftë se debitori pajtohet me këtë me consents thereto, unless according to the izuzev kad prema ugovoru ili prirodi same
përjashtim të rastit kur sipas kontratës ose contract or the nature of the obligation itself obaveze ovu treba da ispuni dužnik lično.
nga vetë natyra e detyrimit, këtë përmbushje the debtor must perform the obligation in
duhet ta bëjë debitori personalisht. person.
4. Kreditori mund të pranojë përmbushjen 4. The creditor may accept performance 4. Poverilac može primiti ispunjenje od
nga personi i tretë pa dijen e debitorit, madje from a third person without the debtor’s trećeg lica bez dužnikovog znanja, pa i u
edhe në rastin kur debitori e ka njoftuar se conscientiousness, even if the creditor has slučaju kad ga je dužnik obavestio da ne
nuk pranon që personi i tretë ta përmbushë been notified that the debtor does not wish pristaje da treći ispuni njegovu obavezu.
detyrimin e tij. any other person to perform the obligation.
5. Në qoftë se debitori i ka ofruar që vetë ta 5. The creditor may not accept performance 5. Ako mu je dužnik ponudio da sam ispuni
përmbushë menjëherë detyrimin e vet, from a third person if the debtor has proposed odmah svoju obavezu, poverilac ne može
kreditori nuk mund të pranojë përmbushjen thereto that the debtor will perform the primiti ispunjenje od trećeg lica.
nga personi i tretë. obligation.
207 /997
Përmbushja e personit të paaftë për të Performance by person with incapacity to Ispunjenje obaveze nesposobnog lica da
vepruar act deluje
1. Edhe debitori i paaftë për të vepruar 1. A debtor with incapacity to contract may 1. I poslovno nesposobni dužnik može pravno
mundet në mënyrë juridikisht të vlefshmetë validly perform an obligation if the existence validnim putem da ispuni obavezu ako je
përmbushë detyrimin në qoftë se ekzistimi i of the obligation is not in doubt and if the postojanje obaveze nesumnjivo i ako je
detyrimit është i padyshimtë dhe në qoftë se deadline for the performance thereof has dospeo rok za njeno ispunjenje.
ka arritur afati për përmbushjen e tij. fallen due.
2. Megjithatë, mund të kontestohet 2. Nevertheless it shall be possible to 2. Ipak, može se osporavati ispunjenje ako je
përmbushja në qoftë se personi i tillë e ka challenge performance if such a person takvo lice isplatilo zastareli dug ili dug koji
paguar borxhin e parashkruar, ose borxhin i repays a statute barred debt or a debt deriving potiče iz igre na sreću ili opklade.
cili rrjedh nga loja e fatit ose nga bastet. from gaming or betting.

Shpenzimet e përmbushjes Costs of performance Troškovi ispunjenja
Shpenzimet e përmbushjes i bartë debitori, në The costs of performance shall be borne by Troškove ispunjenja snosi dužnik, ako ih nije
qoftë se ato nuk i ka shkaktuar kreditori. the debtor, unless caused by the creditor. izazvao poverilac.

Përmbushja me bartjen e të drejtës tek Performing with transferring the rights to Ispunjenje preko prenosa prava kod
përmbushësi performer izvršioca
1. Në rast të përmbushjes së detyrimit të 1. When performing the obligation of 1. U slučaju ispunjenja tuđih obaveza, svaki
huaj, secili përmbushës mund të kontraktojë another any performer may prior to or during izvršilac se može ugovoriti sa poveriocem,
me kreditorin, para përmbushjes ose me performance agree with the creditor that the pre ili za vreme izvršenja, da se ispunjeno
rastin e përmbushjes, që kërkesa e fulfilled claim be transferred thereto with all potraživanje preda ma njega sa svim pravima
përmbushur t’i kalohet atij me të gjitha të or some of the accessory rights. ili samo sa nekim dodatnim pravima.
drejtat ose vetëm me disa të drejta akcesore.
208 /997
2. Të drejtat e kreditorit mund të kalojnë në 2. The creditor’s rights may also be 2. Poveriočeva prava se mogu preneti
përmbushësin edhe në bazë të kontratës midis transferred to the performer by a contract ispuniocu i preko ugovora između dužnika
debitorit dhe përmbushësit të lidhur para between the debtor and the performer ispunioca pre ispunjenja.
përmbushjes. concluded prior to performance.
3. Në këto raste subrogimi i përmbushësit në 3. The subrogation of the performer in 3. U ovim slučajevima subrogacija ispunioca
të drejtat e kreditorit krijohet në momentin e respect of the creditor’s rights in these cases u poveriočevim pravima stvara se u trenutku
përmbushjes. shall occur upon performance. ispunjenja.

Subrogimi ligjor Subrogation by law Zakonska subrogacija
Kur detyrimin e përmbush personi i cili ka If an obligation is performed by a person that Kad obavezu ispuni lice koje ima neki pravni
ndonjë interes juridik në këtë çështje, atëherë has any legal interest therein the creditor’s interes u tom predmetu, na njega prelazi, na
i kalojnë këtij, në bazë të vet ligjit, në çastin e claim with all the accessory rights shall be osnovu zakona, u trenutku ispunjenja,
përmbushjes, kërkesat e kreditorit me të transferred thereto upon performance by law poveriočevo potraživanje sa svim dodatnim
gjitha të drejtat aksesore. alone. pravima.

Subrogimi në rast të përmbushjes së Subrogation during partial performance Subrogacije u slučaju delimičnog
pjesshme ispunjenja
1. Në rast të përmbushjes së pjesshme të 1. During partial performance of the 1. U slučaju delimičnog ispunjenja
kërkesës së kreditorit, në përmbushësin creditor’s claim the accessory rights by which poveriočevog potraživanja, na izvršioca
kalojnë të drejtat akcesore me të cilat është the performance of the claim is secured shall prelaze dodatna prava kojima je obezbeđeno
siguruar përmbushja e asaj kërkese vetëm në be transferred to the performer only insofar as ispunjenje tog potraživanja samo ukoliko nisu
qoftë se nuk nevojiten për përmbushjen e they are not required for the performance of potrebna za ispunjenje ostatka poveriočevog
pjesës së mbetur të kërkesës së kreditorit. the remainder. potraživanja.
2. Kreditori dhe përmbushësi mund të 2. The creditor and the performer may agree 2. Poverilac i ispunilac mogu ugovoriti
kontraktojnë se do të shfrytëzojnë garancione to exploit guarantees in proportion to their da će koristiti garancije srazmerno svojim
në përpjesëtim me kërkesat e veta, por mund claims, and may also agree that the performer potraživanjima, a mogu ugovoriti i da će
209 /997
të kontraktojnë edhe se përmbushësi do të will have priority in repayment. ispunilac imati pravo prvenstvene naplate.
ketë të drejtën e arkëtimit me përparësi.

Provat dhe mjetet e sigurimit Evidence and means of security Dokazi i sredstva obezbeđenja
1. Kreditori ka për detyrë t’ia dorëzojë 1. The creditor shall be obliged to deliver to 1. Poverilac je dužan predati ispuniocu
përmbushësit mjetet me të cilat provohet ose the performer means by which the claim can sredstva kojima se potraživanje dokazuje ili
sigurohet kërkesa. be evidenced or secured. obezbeđuje.
2. Përjashtimisht, kreditori mund t’ia 2. Exceptionally the creditor may deliver to 2. Izuzetno, poverilac može predati ispuniocu
dorëzojë përmbushësit sendin të cilin e ka the performer an object received as a lien stvar koju je primio u zalogu od dužnika ili
marrë peng nga debitori ose nga ndonjë tjetër, from the debtor or from any other person, but nekog drugog samo ako zalogodavac pristane
vetëm në qoftë se penglënësi është pajtuar me only if the lien consents thereto; otherwise na to, inače ona ostaje kod poverioca da je
këtë, përndryshe, ajo mbetet në posedim të the object shall remain in the creditor’s drži i čuva za račun ispunioca.
kreditorit që ta mbajë dhe ta ruajë për llogari possession to be kept safe for the performer.
të përmbushësit.

Sa mund të kërkohet nga debitori How much can be requested from debtor Koliko se može zahtevati od dužnika
Përmbushësi te i cili ka kaluar kërkesa, nuk The performer to whom the claim was Ispunilac na koga je prešlo potraživanje ne
mund të kërkojë nga debitori më tepër se sa i transferred may not request more from the može zahtevati od dužnika više nego što je
ka paguar kreditorit. debtor than was paid to the creditor. isplatio poveriocu.

Përjashtimi i përgjegjësisë së kreditorit Exclusion of creditor’s liability for Isključenje odgovornosti poverioca za
për ekzistimin dhe arkëtueshmërinë e existence and collectability of claim postojanje i naplativost potraživanja
kërkesës
1. Kreditori i cili e ka marrë përmbushjen 1. A creditor that accepted performance 1. Poverilac koji je primio ispunjenje od
nga personi i tretë nuk përgjigjet për from a third person shall not be liable for the trećeg lica ne odgovara za postojanje i
210 /997
ekzistimin dhe arkëtueshmërinë e kërkesës në existence or collectability of the claim upon naplativost potraživanja u vreme ispunjenja.
kohën e përmbushjes. performance.
2. Me këtë nuk përjashtohet aplikimi i 2. The application of the rules on unjust 2. Ovim se ne isključuje primena pravila o
rregullave mbi pasurimin pa bazë. enrichment shall not be excluded thereby. neosnovanom obogaćenju.
Nënkapitulli III – Kujt i Bëhet Sub-chapter III – For Whom Performance Potpoglavlje III – Kome se vrši ispunjenje
Përmbushja is made

Personi i autorizuar The authorized person Ovlašćeno lice
1. Përmbushja medoemos duhet t’i bëhet 1. An obligation must be performed for the 1. Ispunjenje treba biti izvršeno
kreditorit ose personit të caktuar me ligj, me creditor or a person designated by law, a poveriocu ili licu određenom zakonom,
vendim gjyqësor, me kontratë midis kreditorit court decision or a contract between the sudskom odlukom, ugovorom između
e debitorit, ose nga vetë kreditori. creditor and debtor or designated by the poverioca i dužnika, ili od strane samog
creditor alone. poverioca.
2. Përmbushja është e vlefshme edhe kur i 2. Performance shall also be valid when 2. Ispunjenje je punovažno i kad je
është bërë personit të tretë, në qoftë se made for a third person if the creditor izvršeno trećem licu, ako ga je poverilac
kreditori e ka lejuar më vonë apo në qoftë se subsequently approves thereof or makes use naknadno odobrio ili ako se njime koristio.
e ka përdorur atë. thereof.
211 /997
Përmbushja e bërë kreditorit të paaftë për Performance for creditor with incapacity Ispunjenje poslovno nesposobnom
të vepruar to act poveriocu
1. Përmbushja e bërë kreditorit të paaftë për 1. A debtor shall only be released by 1. Ispunjenje izvršeno poslovno
të vepruar e liron debitorin, në qoftë se ka performance for a creditor with incapacity to nesposobnom poveriocu oslobađa dužnika
qenë e dobishme për kreditorin ose objekti i act if the performance was beneficial to the ukoliko je bilo korisno za poverioca ili se
përmbushjes ndodhet ende te ai. creditor or if the subject of performance is predmet ispunjenja još nalazi kod njega.
still in the possession thereof.
2. Kreditori i paaftë për të vepruar mund të 2. A creditor with incapacity to act that 2. Poslovno nesposoban poverilac može se
pajtohet, pasi të jetë bërë i aftë për të vepruar, acquires the capacity to act may then approve saglasiti, pošto postane poslovno sposoban,
për përmbushjen të cilin e ka marrë në kohën performance received when the creditor had ispunjenje koje je primio u vreme svoje
e paaftësisë së tij për të vepruar. the incapacity to act. poslovne nesposobnosti.
Nënkapitulli IV – Lënda e Përmbushjes Sub-chapter IV – Subject of Performance Potpoglavlje IV - Predmet ispunjenja

Përmbushja e saktë Exact performance Tačno ispunjenje
1. Debitori është i obliguar të përmbushë atë 1. The debtor shall be obliged to perform that 1. Dužnik je dužan da ispuni ono što je tačan
që është përmbajtja e saktë e detyrimit të tij. which is the exact content of his obligation. sadržaj svoje obaveze.
2. Përveç nëse pajtohet ndryshe kreditori, 2. Unless the creditor agrees otherwise, 2. Osim ako se drugačije saglasi poverilac,
përmbushja nuk konsiderohet të jetë kryer performance is not deemed to have occurred ispunjenje se neće smatrati izvršenim ako je
nëse debitori ka dorëzuar një mall apo if the debtor delivered a good or service other dužnik isporučio proizvod ili uslugu koja je
shërbim tjetër prej atij që ka qenë objekti i than that which is the object of his obligation. drugačija od onoga što je bila predmet
detyrimit. obaveze.
3. Në rastin e përcaktuar me paragrafin 2, 3. In the case provided for in paragraph 2, the 3. U određenom slučaju iz stava 2, poverilac
212 /997
kreditori do të ketë të drejtë të refuzojë creditor shall have the right to refuse će imati pravo da odbije ispunjenje i da vrati
përmbushjen dhe të kthejë atë që i është performance and return that which was ono što mu je isporučeno. On će takođe imati
dorëzuar. Ai gjithashtu do të ketë të drejtë të delivered to him. He shall also have the right pravo da traži robu ili uslugu koja je predmet
kërkojë mallin apo shërbimin që është objekt to request the good or service which is the obaveze dužnika.
i detyrimit të debitorit. object of the debtor’s obligation.

Zëvendësimi i përmbushjes Substitutional performance Zamena ispunjenja
1. Detyrimi shuhet në qoftë se kreditori në 1. The obligation shall terminate if in 1. Obaveza se gasi ako poverilac u
marrëveshje me debitorin pranon diçka tjetër agreement with the debtor the creditor sporazumu sa dužnikom primi nešto drugo
në vend të asaj që ka borxh. accepts anything else in place of that which umesto onoga što mu se duguje.
was owed thereto.
2. Në atë rast debitori përgjigjet sikurse 2. In this case the debtor shall be liable as a 2. U tom slučaju dužnik odgovara isto
shitësi për të metat materiale dhe juridike të seller for material and legal errors in the kao prodavac za materijalne i pravne
sendit të dhënë në vend të asaj që ka borxh. object provided in place of the object owed. nedostatke stvari date umesto onoga što je
dugovao.
3. Megjithatë, kreditori në vend të kërkesës 3. Nevertheless the creditor may request 3. Ipak, poverilac umesto zahteva po
në bazë të përgjegjësisë së debitorit për të from the debtor, but no longer from the osnovu odgovornosti dužnika za materijalne
metat materiale ose juridike të sendit mund të surety, the fulfilment of the original claim ili pravne nedostatke stvari može zahtevati od
kërkojë nga debitori, por jo më nga dorëzani, and compensation in place of a claim from dužnika, ali ne više od jemstva, ispunjenje
përmbushjen e kërkesës paraprake dhe the debtor’s liability for material and legal prvobitnog potraživanja i naknadu štete.
dëmshpërblimin. errors in the object.

Dorëzimi me qëllim shitjeje Delivery for sale Predaja radi prodaje
Në qoftë se debitori ia ka dorëzuar kreditorit If the debtor delivers anything or any other Ako je dužnik predao poveriocu neku stvar ili
ndonjë send ose ndonjë të drejtë tjetër për t’i right for the creditor to sell to repay the claim koje drugo pravo da ih proda i da iz
shitur dhe nga shuma e realizuar të arkëtojë from the sum obtained and to deliver the postignutog iznosa naplati svoje potraživanje,
213 /997
kërkesat e veta, ndërsa pjesën tjetër ia remainder to the debtor, the obligation shall a ostatak mu preda, obaveza prestaje kad se
dorëzon, detyrimi shuhet vetëm kur kreditori only terminate when the creditor has been poverilac naplati iz postignutog iznosa.
të arkëtojë nga shuma e realizuar. repaid from the sum obtained.

Përmbushja e pjesshme Partial performance Delimično ispunjenje
1. Kreditori ka të drejtë të refuzojë 1. The creditor shall have the right to refuse 1. Poverilac ima pravo da odbije delimično
përmbushjen e pjesshme të një detyrimi, edhe partial performance of an obligation, even ispunjenje obaveze, čak i kada je takva
kur detyrimi i tillë është i ndashëm, përveç where the obligation is divisible, unless the obaveza deljiva, osim ako nije drugačije
nëse parashihet ndryshe me ligj. law provides otherwise. propisano zakonom.
2. Përveç nëse pajtohet ndryshe kreditori, 2. Unless the creditor agrees otherwise, 2. Samo ako se poverilac složi drugačije,
pranimi i përmbushjes së pjesshme nuk acceptance of part performance does not prihvatanje delimičnog ispunjenja ne
shlyen detyrimin e debitorit, i cili vetëm se extinguish the debtor’s obligation, which namiruje obavezu dužnika, ali se kao
zvogëlohet si pasojë e pranimit të tillë. shall only be reduced as a result of such posledica takvog prihvatanja dug samo
acceptance. smanjuje.

Detyrimi i dhënies së sendeve të caktuara Obligation to provide an object in kind Obaveza davanja stvari određenih po vrsti
sipas llojit
1. Në qoftë se sendet janë caktuar vetëm 1. If objects are defined by type alone the 1. Ako su stvari određene samo po rodu,
sipas llojit, debitori ka për detyrë t’i jep sende debtor must provide an object of medium dužnik je dužan dati stvari srednjeg kvaliteta.
të cilësisë mesatare. quality.
2. Në qoftë se e ka pasur të njohur 2. The debtor must provide objects of 2. Ako je dužniku bila poznata namena
destinimin e sendit, ka për detyrë t’i jep appropriate quality if the debtor is aware of stvari, dužan je dati stvari odgovarajućeg
sendet e cilësisë përkatëse. their purpose. kvaliteta.
214 /997
Nënkapitulli V – Llogaritja e Përmbushjes Sub-chapter V – Calculation of Potpoglavlje V – Uračunavanje ispunjenja
Performance

Radha e llogaritjes The order of calculation Redosled uračunavanja
1. Kur midis personave të njëjtë ekzistojnë 1. When there are several obligations of the 1. Kad između istih lica postoje više
disa detyrime të njëllojta, kështu që atë që same type between the same persons and that istovrsnih obaveza, pa ono što dužnik ispuni
debitori e përmbush nuk mjafton për t’i which the debtor performs is not sufficient to nije dovoljno da bi se mogle namiriti sve,
plotësuar të gjitha, atëherë, në qoftë se për be able to settle all the obligations, if the onda se, ako o tome ne postoji sporazum
këtë gjë nuk ekziston marrëveshja e kreditorit creditor and debtor have not agreed on such poverioca i dužnika, uračunavanje vrši onim
dhe debitorit, llogaritja bëhet me atë radhë të the obligations shall be accounted in the order redom koji odredi dužnik najkasnije prilikom
cilën e cakton debitori më së voni me rastin e stipulated by the debtor, by the time of ispunjenja.
përmbushjes. performance at the latest.
2. Kur nuk ekziston deklarata e debitorit mbi 2. If there is no declaration on accounting by 2. Kad nema dužnikove izjave o
llogaritjen, atëherë detyrimet përmbushen me the debtor the obligations shall be settled in uračunavanju, tada obaveze se namiruju
radhë ashtu sikurse kanë arritur për the order that they fell due for performance. redom kako je koja dospela za ispunjenje.
përmbushje.
3. Në qoftë se kanë arritur disa detyrime 3. If several obligations fall due at the same 3. Ako je više obaveza istovremeno dospelo
njëkohësisht për përmbushje, së pari time those that have least security shall be za ispunjenje, prvo se namiruju one čije su
plotësohen ato, përmbushja e të cilave është settled first; if they are equally secured those ispunjenje najmanje obezbeđene, a kad su sve
siguruar më pak, ndërsa kur janë siguruar të that place the greatest burden on the debtor podjednako obezbeđene, tada prvo se
gjitha njësoj, atëherë më parë përmbushën ato shall be settled first. namiruju one koje su dužniku na najvećem
të cilat përbëjnë për debitorin barrë më të teretu.
rëndë.
4. Në kuptim të këtij neni detyrimet që janë 4. If the obligations are equivalent in all the 4. U smislu ovog člana jednake obaveze se
të barabarta përmbushen me radhë sikur janë above they shall be settled in the order in namiruju redom kako su nastale, a ako su
krijuar, e në qoftë se janë krijuar which they arose; if they arose at the same istovremeno nastale, ono što je dato na ime
njëkohësisht, atëherë ajo që është dhënë në time that which was provided on account of ispunjenja raspoređuje se na sve obaveze
215 /997
emër të përmbushjes pjesëtohet në të gjitha performance shall be divided among all the srazmerno njihovim iznosima.
detyrimet përpjesëtimisht me shumat e tyre. obligations in proportion to their size.

Llogaritja e kamatës dhe e shpenzimeve Calculation of interest and costs Uračunavanje kamata i troškova
Në qoftë se debitori përpos kërkesës kryesore If in addition to the principal the debtor owes Ako dužnik pored glavnice duguje i kamate i
ka borxh edhe kamata dhe shpenzime, interest and costs these shall be settled such troškove, uračunavanje se vrši tako što se
llogaritja bëhet në atë mënyrë që së pari that costs are repaid first, then interest and prvo otplaćuju troškovi, zatim kamate i na
paguhen shpenzimet, pastaj kamata dhe në then the principal. kraju glavnica.
fund kërkesa kryesore.
Nënkapitulli VI – Koha e Përmbushjes Sub-chapter VI – Time of Performance Potpoglavlje VI – Vreme ispunjenja

Afati kohor Deadline Vremenski rok
1. Nëse përcaktohet një afat i përmbushjes, 1. If a deadline is established for 1. Ako se odredi vreme ispunjenja,
prezumohet që ai të jetë në favor të debitorit, performance, it is presumed to be in favor of pretpostavlja se da će taj rok biti u korist
përveç nëse duket të jetë vendosur në favor të the debtor unless it appears to have been dužnika, osim ako se čini da je postavljen u
kreditorit, apo të të dyve. established in favor of the creditor or of both. korist poverioca, ili oboje.
2. Për llogaritjen e afateve kohore, zbatohen 2. For the calculation of deadlines, are 2. Za uračunavanje vremenskih rokova,
të njëjtat rregulla të nenit 77 të Librit të parë applied the same rules of Article 77 of the primenjuju se ista pravila član 77 prve knjige
të kodit. first Book of the Code. zakonika.

Nëse nuk caktohet afati If no deadline is stipulated Ako rok nije određen
1. Nëse nuk është caktuar afati, kreditori 1. If no deadline is stipulated, the creditor 1. Ako rok nije određen li poverilac može
216 /997
mund të kërkojë menjëherë përmbushjen e may immediately request performance of the odmah tražiti ispunjenje obaveze, osim ako
detyrimit, përveç nëse natyra e kontratës, obligation, unless the nature of the contract, priroda ugovora, način i mesto ispunjenja, ili
mënyra dhe vendi i përmbushjes, apo the mode and place of performance or other druge okolnosti zahtevaju određeni period za
rrethana të tjera kërkojnë një afat të caktuar circumstances require a specific deadline for to ispunjenje. U ovom slučaju, ako nedostaje
për atë përmbushje. Në këtë rast, nëse performance. In this case, failing an sporazum između stranaka, razuman rok za
dështon marrëveshja mes palëve, afati i agreement between the parties, an appropriate ispunjenje se određuje od strane suda.
përshtatshëm për përmbushje caktohet nga deadline for performance is set by the court.
gjykata.
2. Kur caktimi i afatit kohor për përmbushje 2. Where stipulation of the deadline for 2. Kada je određivanje roka za ispunjenje
i lihet vullnetit të kreditorit apo debitorit, si performance is left to the will of the creditor prepušteno volji poverioca ili dužnika, i kada
dhe personi me të drejtë nuk e cakton atë me or the debtor and the entitled person does not lica sa pravom ne određuje rok na zahtev
kërkesë të palës tjetër, gjykata e cakton afatin stipulate it upon request of the other party, druge stranke, sud određuje odgovarajući rok
e përshtatshëm për përmbushje. the court sets an appropriate deadline for za ispunjenje.
performance.

Përmbushja para afatit Early performance Ispunjenje pre roka
1. Nëse afati kohor caktohet në favor të 1. If the deadline was stipulated in favor of 1. Ukoliko je određeni vremenski rok u
debitorit, kreditori nuk ka të drejtë të kërkojë the debtor, the creditor shall not be entitled to korist dužnika, poverilac nema pravo
përmbushjen e detyrimit para kalimit të afatit request performance of the obligation before zahtevati ispunjenje obaveze pre isteka roka,
kohor, përveç nëse debitori ka humbur the expiry of the deadline, unless the debtor osim ako je dužnik izgubio sposobnost da
aftësinë e pagesës, apo, për shkak të veprimit has become insolvent or has, by its own act, plati, ili zbog njegovog postupka, smanjio
të vet, ka zvogëluar sigurimin të cilin e ka reduced the security which he had provided osiguranje koje je dalo, ili nije uspeo u
dhënë apo ka dështuar të ofrojë sigurimin të or has failed to provide the security which he obezbeđivanju osiguranja koje je obećao.
cilin e ka premtuar. had promised.
2. Në rastet kur debitori ofron përmbushjen 2. Where the debtor offers early performance 2. U slučajevima u kojima dužnik pruža
e detyrimit para afatit, debitori nuk mund të of the obligation, the debtor cannot seek ispunjavanje obaveze pre roka, dužnik ne
kërkojë rimbursimin e pagesave të cilat i ka reimbursement for payments which he has može tražiti naknadu isplata koje je izvršio
bërë në avans, edhe nëse nuk ka qenë i made in advance, even if he was not aware of unapred, čak i ako on nije bio svestan
217 /997
vetëdijshëm për ekzistencën e afatit kohor. the existence of the deadline. However, the postojanja vremenskog roka. Međutim,
Megjithatë, debitori mund të kërkojë debtor may seek reimbursement, within the dužnik može tražiti naknadu, u granicama
rimbursimin, brenda kufijve të humbjes së limits of the loss incurred, of the amount by pretrpljenog gubitka, za iznos za koji je
pësuar, të shumës për të cilën është pasuruar which the creditor has been enriched by poverilac obogaćen kao rezultat ranog
kreditori si pasojë e përmbushjes së hershme. reason of the early performance. ispunjenja.
3. Nëse është caktuar afati kohor në interes 3. If the deadline was stipulated in favor of 3. Ukoliko je određeni vremenski rok u
të kreditorit, kreditori ka të drejtë të kërkojë the creditor, the creditor shall be entitled to interesu poverioca, poverilac ima pravo
përmbushjen e detyrimit para skadimit të atij request performance of the obligation before zahtevati ispunjenje obaveze pre isteka tog
afati. the expiry of the deadline. roka.
4. Nëse afati kohor është caktuar në interes 4. If the deadline was stipulated in favor of 4. Ako je određeni vremenski rok u interesu
të debitorit dhe të kreditor, asnjëri nuk ka të both the debtor and the creditor, neither shall dužnika i poverioca, nijedan nema pravo niti
drejtë të ofrojë e as të kërkojë përmbushjen e be entitled to offer or request performance of da ponudi a ni da zatraži ispunjenje obaveze
detyrimit para skadimit të atij afati kohor. the obligation before the expiry of the pre isteka tog vremenskog roka.
deadline.

Detyrimi monetar Pecuniary obligations Novčana obaveza
1. Në rast se pagesat bëhen me 1. If paid through the mediation of a bank or 1. Ako se plaćanje vrši posredstvom
ndërmjetësimin e bankës ose të organizatës other organization at which the creditor has banke ili druge organizacije kod koje se vodi
tjetër pranë së cilës mbahet llogaria e an account and unless stipulated otherwise by račun poverioca i ukoliko ugovorne stranke
kreditorit dhe derisa palët kontraktuese të the contracting parties a debt shall be deemed nisu drukčije odredile, smatraće se da je dug
mos e kenë përcaktuar ndryshe, konsiderohet to have been settled when a money transfer in likvidiran kada banci, odnosno organizaciji
se borxhi është likuiduar në kohën kur bankës favor of the creditor or an order from the kod koje se vodi račun, stigne novčana
ose organizatës pranë së cilës mbahet llogaria debtor’s bank or organization to approve the doznaka u korist poverioca ili nalog
t‘i ketë arritur dërgesa e të hollave në dobi të amount stated therein for the creditor’s dužnikove banke, odnosno organizacije da
kreditorit ose urdhri i bankës së debitorit ose i account reaches the bank or organization at odobri račun poverioca iznos označen u
organizatës që t‘i akordojë llogarisë së which the creditor has an account. nalogu.
kreditorit shumën e shënuar në urdhër.
218 /997
2. Në rast se me kontratë është parashikuar 2. If payment by post is agreed upon by 2. Ako je ugovorom predviđeno plaćanje
pagesa me anë të postës, supozohet se palët contract the parties shall be presumed to have preko pošte pretpostavlja se da su stranke
janë pajtuar se me pagesën e shumës së agreed that by paying the stipulated sum in at saglasne da je uplatom dužnog iznosa pošti
debituar në postë, debitori e ka likuiduar the post office the debtor will have settled the dužnik izmirio svoju obavezu prema
detyrimin e vet ndaj kreditorit; në rast se liability to the creditor; if such a manner of poveriocu, a ako ovakav način plaćanja nije
palët nuk janë pajtuar për një mënyrë të tillë payment is not agreed the debt shall be ugovoren od stranaka, dug je likvidiran kad
të pagesës, borxhi është i likuiduar kur settled when the creditor receives the money poverilac primi uplatu novca.
kreditori të marrë dërgesën e të hollave. transfer.
Nënkapitulli VII – Vendi i Përmbushjes Sub-chapter VII – Place of Performance Potpoglavlje VII – Mesto ispunjenja

Rregullat e përgjithshme General rules Opšta pravila
1. Debitori është i detyruar ta përmbushë 1. The debtor shall be obliged to perform the 1. Dužnik je dužan ispuniti obavezu, a
detyrimin, kurse kreditori ta pranojë obligation and the creditor shall be obliged to poverilac primiti ispunjenje u mestu
përmbushjen në vendin e caktuar me punën accept it at a place stipulated by the legal određenom pravnim poslom ili zakonom.
juridike ose me ligj. transaction or by law.
2. Kur vendi i përmbushjes nuk është 2. If the place of performance is not 2. Kad mesto ispunjenja nije određeno, a ne
caktuar, dhe nuk mund të caktohet as sipas stipulated and cannot be stipulated according može se odrediti ni po svrsi posla, prirodi
qëllimit të punës, natyrës së detyrimit apo të to the purpose of the transaction, the nature of obaveze ili ostalim okolnostima, tada
rrethanave tjera, atëherë përmbushja e the obligation or any other circumstances it ispunjenje obaveze vrši se u mestu u kome je
detyrimit bëhet në vendin ku debitori në shall be necessary to perform the obligation dužnik u vreme nastanka obaveze imao svoje
kohën e krijimit të detyrimit e ka pasur selinë, in the place where the debtor had a head sedište, odnosno prebivalište, a u nedostatku
respektivisht vendbanimin e vet, e në office or residence when the obligation prebivališta, svoje boravište.
mungesë të vendbanimit, ku ka pasur originated, and if the residence is missing the
vendqëndrimin e tij. place where the person resides will be
considering.
3. Mirëpo, në qoftë se debitori është person 3. If the debtor is a legal person or sole 3. Međutim, ako je dužnik pravno lice koje
219 /997
juridik që ka disa njësi në vende të ndryshme, trader that has units in different areas the ima više jedinica u raznim mestima, kao
atëherë si vend i përmbushjes konsiderohet place of performance shall be deemed to be mesto ispunjenja smatra se sedište jedinice
selia e njësisë e cila duhet t’i zbatojë the seat of the unit that must do what is koja treba da izvrši radnje neophodne za
veprimet e domosdoshme për përmbushjen e required for the performance of the ispunjenje obaveze, ako je poveriocu ta
detyrimit, në qoftë se kjo rrethanë për obligation if when the contract was okolnost pri zaključenju ugovora bila poznata
kreditorin me rastin e lidhjes së kontratës ka concluded the creditor knew or should have ili trebala biti poznata.
qenë e njohur ose është dashur të jetë e known of this circumstance.
njohur.

Vendi i përmbushjes së detyrimeve në Place of performance of pecuniary Mesto ispunjenja novčanih obaveza
para obligations
1. Detyrimet në para përmbushen në vendin 1. Pecuniary obligations shall be performed 1. Novčane obaveze ispunjavaju se u mestu u
ku kreditori e ka selinë, respektivisht in the place where the creditor has a head kome poverilac ima sedište odnosno
vendbanimin, e në mungesë të vendbanimit office or residence, and if the residence is prebivalište, a u nedostatku prebivališta,
aty ku e ka vendqëndrimin. missing the place where the person resides boravište.
will be considering.
2. Në qoftë se pagimi bëhet me urdhër 2. If the payment is made by order the 2. Ako se plaćanje vrši nalogom (virmanom),
(virman), detyrimet në para përmbushën në pecuniary obligations shall be performed at novčane obaveze se ispunjavaju u sedištu
selinë e institucionit financiar pranë së cilës the head office of the organization where the organizacije kod koje se vode poveriočeva
mbahen paratë e kreditorit. creditor’s cash funds are. novčana sredstva.
3. Në qoftë se kreditori e ka ndërruar vendin 3. If the creditor changes the place where the 3. Ako je poverilac promenio mesto u kome
ku e ka pasur selinë, respektivisht creditor had a head office or residence when je imao svoje sedište, odnosno prebivalište u
vendbanimin e vet në kohën e krijimit të the obligation originated and the costs of vreme kad je obaveza nastala te su zbog toga
detyrimit, kështu që për këtë arsye janë rritur performance increase for this reason the povećani troškovi ispunjenja, to povećanje
shpenzimet e përmbushjes, kjo rritje bie në increase in costs shall be at the creditor’s pada na teret poverioca.
ngarkim të kreditorit. expense.
220 /997
Nënkapitulli VIII - Dëftesa Sub-chapter VIII – Receipt Potpoglavlje VIII - Priznanica

Prezumimet lidhur me dëftesën Presumptions in connection with receipt Pretpostavke u vezi sa priznanicom
1. Kush e përmbush detyrimin në tërësi ose 1. Any person that fully or partly performs 1. Ko ispuni obavezu potpuno ili delimično,
pjesërisht, ka të drejtë të kërkojë që kreditori an obligation shall have the right to request ima pravo zahtevati da mu poverilac o tome,
për këtë gjë t’i lëshojë dëftesën me that the creditor issue a receipt at the expense o svome trošku, izda priznanicu.
shpenzimet e veta. of the latter.
2. Debitori i cili e ka paguar detyrimin në 2. A debtor that pays a pecuniary obligation 2. Dužnik koji je novčanu obavezu isplatio
para përmes bankës ose postës, mund të via a bank or post office may only request a preko banke ili pošte, može zahtevati da mu
kërkojë që kreditori t’i lëshojë dëftesën vetëm receipt from the creditor if there are poverilac izda priznanicu samo ako za to ima
në qoftë se për këtë gjë ka shkak të justifiable grounds for so doing. opravdan razlog.
arsyeshëm.
3. Në qoftë se është lëshuar dëftesa se është 3. If a receipt is issued for the full payment 3. Ako je izdata priznanica da je potpuno
paguar kërkesa kryesore në tërësi, supozohet of a principal, it shall be presumed that the isplaćena glavnica, pretpostavlja se da su
se janë paguar edhe kamatat dhe shpenzimet interest and any court costs and other costs isplaćene i kamate i sudski i drugi troškovi,
gjyqësore të tjera nëse ka pasur të tilla. have also been paid. ako ih je bilo.
4. Në qoftë se debitori me prestime 4. If a debtor with periodic charges such as 4. Ako dužnik povremenih davanja, kao što
periodike, siç janë qiratë dhe kërkesat e tjera rent and other claims charged periodically su zakupnine, i drugih potraživanja koja se
që përllogariten periodikisht, siç janë ato që such as claims originating from the use of povremeno obračunavaju, kao što su ona koja
krijohen me harxhimin e energjisë elektrike, electricity, water or telephone has a receipt nastaju utroškom električne energije, ili vode,
ose të ujit, telefonit, ka dëftesën se e ka for payment of claims due later it shall be telefona, ima priznanicu da je isplatio docnije
paguar kërkesën e arritur më vonë për pagesë, presumed that those falling due for payment dospelo potraživanje pretpostavlja se da je
supozohet se i ka paguar edhe ato që kanë before have been paid. isplatio i ona koja su ranije dospela.
arritur më përpara për pagesë.
221 /997
Refuzimi i dëftesës Refusal of receipt Odbijanje priznanice
Në qoftë se kreditori refuzon të lëshojë If the credit refuses to provide a receipt the Ako poverilac odbije da izda priznanicu,
dëftesën, debitori mund të depozitojë në debtor may deposit the object of the dužnik može podneti predmet njegove
gjykatë objektin e detyrimit të vet. obligation with the court. obaveze na sudu.
Nënkapitulli IX - Fletëobligacioni Sub-chapter IX - Debenture Potpoglavlje IX – Obveznica

Kthimi i fletëobligacionit Return of debenture Vraćanje obveznice
1. Kur e përmbush detyrimin e vet në tërësi, 1. When a debtor performs the obligation in 1. Kad potpuno ispuni svoju obavezu,
debitori mundet, përpos dëftesës, të kërkojë full the debtor may request that in addition to dužnik može, pored priznanice, zahtevati od
nga kreditori që t’ia kthejë fletëobligacionin. a receipt the creditor also return the debenture poverioca da mu vrati obveznicu.
thereto.
2. Kur kreditori nuk mund ta kthejë 2. If the creditor is unable to return the 2. Kad poverilac ne može da vrati
fletëobligacionin, debitori ka të drejtë të debenture the debtor shall have the right to obveznicu, dužnik ima pravo zahtevati da mu
kërkojë që kreditori t’i lëshojë një dokument request that the former issue a publicly poverilac izda jednu javno overenu ispravu
publik të vërtetuar se detyrimi ka pushuar së certified document stating that the obligation da je obaveza prestala postojati.
ekzistuari. has terminated.
3. Në qoftë se debitorit i është kthyer 3. If the debenture has been returned to the 3. Ako je dužniku vraćena obveznica,
fletëobligacioni, supozohet se detyrimi është debtor it shall be presumed that the obligation pretpostavlja se da je obaveza potpuno
përmbushur plotësisht. has been performed in full. ispunjena.
4. Debitori që e ka përmbushur detyrimin 4. A debtor that has only performed the 4. Dužnik koji je ispunio obavezu samo
vetëm pjesërisht, ka të drejtë të kërkojë që kjo obligation in part shall have the right to delimično, ima pravo zahtevati da se to
përmbushje të shënohet në fletëobligacion. request that such performance be recorded on ispunjenje zabeleži na obveznici.
the debenture.
222 /997
Nënkapitulli X – Vonesa e Debitorit Sub-chapter X – Debtor’s Delay Potpoglavlje X - Docnja dužnika

Përkufizimi Definition Definicija
1. Debitori është në vonesë kur nuk e 1. The debtor shall be deemed to be in delay 1. Dužnik je u docnji kada ne ispuni obavezu
përmbush detyrimin brenda afatit të caktuar if the debtor fails to perform the obligation by u roku koji je predviđen za ispunjenje.
për përmbushje. the deadline stipulated for performance.
2. Në qoftë se afati për përmbushje nuk 2. If no deadline for performance is 2. Ako rok za ispunjenje nije određen,
është caktuar, debitori është në vonesë kur stipulated the debtor shall be deemed to be in dužnik je u docnji kada ga poverilac pozove
kreditori ta ftojë që ta plotësojë detyrimin e delay when, verbally or in writing, or by da ispuni svoju obavezu, usmeno ili pismeno,
vet, verbalisht ose me shkrim, ose duke initiating any procedure whose purpose is to ili preko pokretanje bilo kakvog postupka,
filluar ndonjë procedurë, qëllimi i së cilës achieve the performance of the obligation, the čija je svrha da se postigne ispunjenje
është realizimi i përmbushjes të detyrimit. creditor requests that the debtor perform the obaveze.
obligation.
Nënkapitulli XI – Vonesa e Kreditorit Sub-chapter XI – Creditor’s Delay Potpoglavlje XI - Docnja poverioca

Përkufizimi Definition Definicija
Kreditori është në vonesë në qoftë se pa The creditor shall be in delay where without Poverilac je u docnji ukoliko bez nekog
ndonjë shkak të arsyeshëm refuzon të pranojë justifiable grounds he refuses to accept razumnog razloga odbije da primi ispunjenje,
përmbushjen, e pengon me veprimet e veta, performance, prevents it by his actions, or sprečava je svojim radnjama, ili ne postupi
apo nuk vepron siç kërkohet ashtu që debitori does not do what is necessary for the debtor kako se zahteva kako bi dužnik ispunio svoju
të përmbushë detyrimin e tij. to perform his obligation. obavezu.
223 /997
Efektet Effects Dejstva
1. Kur kreditori është në vonesë, vonesa e 1. When the creditor is in delay, the debtor’s 1. Kada je poverilac u docnji, prestaje
debitorit shuhet dhe kamata ndalon së delay shall terminate and interest shall cease docnja dužnika a kamata prestaje da teče od
rrjedhuri që nga dita e vonesës së kreditorit. to accrue from the day the creditor is in dana kašnjenja poverioca.
delay.
2. Rreziku i shkatërrimit apo dëmtimit 2. The risk of accidental destruction or 2. Opasnost od uništenja ili slučajnog
aksidental të sendit i bartet kreditorit. damage of the object shall be transferred to oštećenja predmeta prenosi se na poverioca.
the creditor.
3. Kreditori në vonesë obligohet të 3. A creditor in delay shall be obliged to 3. Poverilac u docnji je dužan da nadoknadi
kompensojë çdo dëm që pësohet nga debitori compensate any damage suffered by the svaku štetu koju je pretrpeo dužnik zbog
për shkak të vonesës, si dhe të rimbursojë debtor because of the delay, and to reimburse docnje, i da naknadi troškove koje je on
shpenzimet e bartura nga ai në lidhje me any costs borne by him in connection with pretrpeo u vezi sa zadržavanjem te stvari.
mbajtjen e atij sendi. the custody of the object.
Nënkapitulli XII - Oferta Formale Sub-chapter XII – Formal Offer Potpoglavlje XII – Formalna ponuda

Oferta formale Formal offer Formalna ponuda
Efektet e përmendura në nenin 345 të këtij The effects referred to in Article 345 of this Dejstva pomenuta u članu 345 ove knjige
libri lindin vetëm pasi të jetë bërë oferta Book arise only after a formal offer is made nastaju tek nakon što je izvršena formalna
formale në pajtim me dispozitat e këtij in accordance with the provisions of this sub- ponuda u skladu sa odredbama ovog
nënkapitulli dhe kreditori prapë refuzon të chapter and the creditor has still refused to poglavlja i poverilac i dalje odbija da primi
pranojë përmbushjen. accept performance. ispunjenje.
224 /997
Kërkesat për vlefshmërinë e ofertës Requirements for the validity of the offer Zahtevi za važenja ponude
1. Oferta është e vlefshme nëse: 1. The offer shall be valid if: 1. Ponuda je važeća ako:
1.1. i bëhet kreditorit të aftë për të 1.1. it is made to a creditor capable of 1.1. se podnese poveriocu koji je
pranuar, apo një personi që ka autorizim receiving, or to a person who has the sposoban da je prihvati, ili licu koji je
ta pranojë për të; authorization to receive for him; ovlašćen da je prihvati za njega;
1.2. bëhet nga një person i aftë që të 1.2. it is made by a person capable of 1.2. se podnese od strane lica koje je
përmbushë detyrimin; performing the obligation; sposobna da ispuni obavezu;
1.3. përbëhet nga e gjithë shuma e 1.3. it consists of the entire sum or 1.3. se sastoji od celokupne zbirke svih
gjërave që janë borxh, bashkë me objects owed, along with interest and stvari koje se duguju, uz kamatu i
kamatat dhe dëmet e likuiduara, si dhe liquidated damages, and a sum for odštete, kao i za iznose koji nisu
shuma për dëmet e palikuiduara, duke unliquidated damages, saving any likvidirani, uklanjanjem bilo kojeg
hequr ndonjë shumë tjetër, kudo që vlen further amount due, where appropriate; drugog iznosa, gde god važi;
ajo;
1.4. detyrimi është bërë i pagueshëm; 1.4. the obligation has fallen due; 1.4. obaveza je postala naplativa;
1.5. kushti nga i cili varet përmbushja e 1.5. the condition upon which the 1.5. je ispunjen uslov od koje zavisi
detyrimit është plotësuar; performance of the obligation depends ispunjavanje obaveze;
is fulfilled;
1.6. oferta i është bërë personit ose 1.6. the offer is made to the creditor in 1.6. je ponuda podneta licu ili njegovom
vendbanimit apo vendqëndrimit të tij; person or to his residence or prebivalištu ili boravištu;
emplacement;
1.7. oferta është bërë nga një noter apo 1.7. the offer is drafted by a notary or 1.7. je ponuda sastavljena od strane
ndonjë person tjetër autorizuar me ligj. another person authorized by law. notara ili drugog zakonom ovlašćenog
lica.
225 /997
2. Debitori mund ta kushtëzojë ofertën me 2. The debtor may make the offer conditional 2. Dužnik može usloviti ponudu pristankom
dhënien e pëlqimit nga kreditori për të liruar upon the creditor giving his consent to release poverioca da oslobodi stvari od stvarnih
gjërat nga garancitë reale apo dorëzanitë tjera the object from real guarantees or other garancija ili drugih jemstava koja
që kufizojnë të drejtat për disponimin e tyre. sureties limiting the right to dispose of them. ograničavaju prava na njihovo raspolaganje.

Oferta për sende të luajtshme Offer of movables Ponuda za pokretne stvari
1. Në rastin kur detyrimi ka për objekt 1. Where the obligation has as object money, 1. Ako je predmet obaveze novac, hartije od
paratë, letrat me vlerë ose të luajtshmet tjera securities or other movables that must be vrednosti ili druge pokretne stvari koje se
që duhen dorëzuar në vendbanimin apo delivered at the residence or emplacement of trebaju dostaviti kod prebivališta ili boravišta
vendqëndrimin e kreditorit, oferta bëhet the creditor, the offer shall be made through poverioca, ponuda se podnosi preko fizičke
përmes dorëzimit fizik të sendeve. Oferta the physical delivery of the movables (real isporuke stvari. Stvarna ponuda se sastavlja
reale krijohet nga noteri apo përmbaruesi në offer). The real offer shall be made by a od javnog beležnika ili izvršitelja u skladu sa
pajtim me ligjin. notary or bailiff in accordance with the law. zakonom.
2. Nëse sendet e luajtshme duhen dorëzuar 2. If the movables must be delivered at a 2. Ako se pokretne stvari trebaju dostavljati
në një vend tjetër, oferta përbëhet nga ftesa different place, the offer shall consist in u nekom drugom mestu, ponuda se sastoji od
për kreditorin që t'i pranojë ato, dhe tregon summoning the creditor to receive them, and poziva za poverioca da ih primi, i prikazuje
vendin dhe kohën ku debitori do t’i dorëzojë shall indicate the time and place where the vreme i mesto gde će dužnik dostaviti
të luajtshmet. Ftesa krijohet nga noteri apo debtor will deliver the movables. The pokretne stvari. Poziv se sastavlja od javnog
përmbaruesi në pajtim me ligjin. summons shall be made by the notary or the beležnika ili izvršitelja u skladu sa zakonom.
bailiff in accordance with the law.

Oferta e pronës së paluajtshme Offer of immovable property Ponuda nepokretne imovine
1. Në rastin kur objekti i detyrimit është 1. Where the object of the obligation is the 1. U slučaju kada je predmet obaveze
dorëzimi i pronës së paluajtshme, kreditori delivery of an immovable property, the predaja nepokretne imovine, poverilac se
ftohet të marrë posedimin e pronës. creditor shall be summoned to take poziva da dobije svojinu imovine.
226 /997
possession of the property.
2. Ftesa krijohet nga përmbaruesi apo noteri 2. The summons is made by a bailiff or 2. Poziv se sastavlja od javnog beležnika ili
në pajtim me ligjin. notary in accordance with the law. izvršitelja u skladu sa zakonom.

Masat e ekzekutimit Enforcement measures Mere izvršenja
Kreditori nuk mund të marrë masa The creditor shall not take enforcement Poverilac ne može preduzeti mere izvršenja
ekzekutimi gjatë kohës në të cilën është në measures during the time he is in delay. tokom perioda kada je u docnji.
vonesë.
Nënkapitulli XIII – Depozitimi dhe Shitja Sub-chapter XIII – Deposit and sale of Potpoglavlje XIII - Polaganje i prodaja
e Sendit që Është Borxh owed things dugovane stvari

Depozitimi në gjykatë Deposit of things with the court Polaganje kod suda
1. Debitori ka të drejtë të depozitojë sendin 1. The debtor shall have the right to deposit 1. Dužnik ima pravo da položi dugovanu
e borxhit apo të kërkojë nga pala e tretë të the object owed, or request that a third party stvar ili da zahteva od trećeg lica da se
emërohet nga gjykata për ruajtjen e tij, vetëm be appointed by the court for safekeeping it, imenuje od suda za njegovo čuvanje, tek
pas bërjes së ofertës formale në pajtim me only after a formal offer is made in nakon podnošenja formalne ponude u skladu
nenin 346 përveç kur: accordance with Article 346, except where: sa članom 346 osim ako:
1.1. kreditori është i panjohur; 1.1. the creditor is unknown; 1.1. je poverilac nepoznat;
1.2. vendndodhja e tij është e panjohur; 1.2. his whereabouts are unknown; 1.2. nije poznato gde se nalazi; ili
ose or
1.3. ai nuk është i aftë të pranojë dhe nuk 1.3. he is not capable of receiving and 1.3. on nije sposoban da je primi i nema
ka përfaqësues që mund ta pranojë për të. does not have a representative who can zastupnika da je primi.
227 /997
receive for him.
2. Debitori është i obliguar të njoftojë 2. The debtor shall be obliged to notify the 2. Dužnik je dužan da obavesti poverioca u
kreditorin në lidhje me depozitimin apo creditor regarding the deposit or appointment vezi sa polaganjem ili imenovanjem treće
emërimin e një pale të tretë për ruajtje, nëse of a third party for safekeeping, if the debtor stranke za čuvanje, ako dužnik zna ko je
debitori e di se kush është kreditori dhe knows the creditor and his residence or poverilac i ukoliko je poznato prebivalište ili
vendbanimi apo vendqëndrimi i kreditorit domicile. boravište poverioca.
është i njohur.

Gjykata kompetente për depozitim Competent court Nadležan sud za polaganje
1. Depozitimi bëhet në gjykatën kompetente 1. An object shall be deposited with the 1. Polaganje se vrši kod nadležnog suda u
në vendin e përmbushjes, përveç nëse court in the place of performance, unless the mestu ispunjenja, osim ako okolnosti
rrethanat kërkojnë që depozitimi të bëhet në circumstances require that the deposit be zahtevaju da se polaganje izvrši u nadležnom
gjykatën kompetente në vendin ku ndodhet made with the court in the place where the sudu u mestu gde se stvar nalazi.
sendi. object is located.
2. Çdo gjykatë tjetër me kompetencë lëndore 2. Any other court must accept the object for 2. Bilo koji drugi sud sa predmetnom
duhet ta pranojë sendin në depozitë, ndërsa safekeeping, and the debtor must provide the nadležnošću treba prihvatiti stvar na depozit,
debitori ka për detyrë t’i japë shpërblim creditor with compensation if any damage is a dužnik je dužan dati naknadu poveriocu
kreditorit në qoftë se ky ka pësuar dëm nga incurred thereby through the deposit of the ukoliko je on pretrpeo štetu zbog polaganja u
depozitimi në gjykatën tjetër. object at the above court. drugom sudu.

Dorëzimi për ruajtje personit tjetër Appointment of a third party for Predaja na čuvanje drugom licu
safekeeping
1. Në rastin kur objekti i detyrimit është 1. Where the object of the obligation is the 1. U slučaju kada je predmet obaveze
dorëzimi i një prone të paluajtshme, apo delivery of an immovable property, or any predaja nepokretne imovine, ili bilo koji
ndonjë sendi tjetër që nuk mund të other object that cannot be deposited with the druge stvari koja se ne može položiti u sudu,
228 /997
depozitohet në gjykatë, debitori mund të court, the debtor may request that a third dužnik može tražiti od suda da se imenuje
kërkojë që të emërohet një palë e tretë nga party be appointed by the court for treća stranka za očuvanje u interesu
gjykata për ruajtjen në interesin e kreditorit. safekeeping in the interest of the creditor. poverioca.
2. Në rastin e pronës së paluajtshme, pala e 2. In the case of immovable property, the 2. U slučaju nepokretne imovine, treća
tretë duhet të veprojë si kujdestar. third party shall act as a custodian. stranka treba delovati kao čuvar.
3. Gjykata mund të urdhërojë që sendi borxh 3. The court may order that the owed object 3. Sud može narediti da se dugovana stvar
të dorëzohet në një depo publike. be delivered to a public warehouse. može položiti u nekom javnom skladištu.
4. Emërimi i një pale të tretë për ruajtje ka 4. The appointment of a third party for 4. Imenovanje trećeg lica za čuvanje ima
efektin e depozitimit në gjykatë. safekeeping shall have the effect of deposit dejstvo polaganja na sudu.
with the court.

Efekti i depozitimit Effect of deposit Dejstvo polaganja
Nëse sendi i depozituar është pranuar nga If the deposit object is accepted by the Ako je položena stvar prihvaćena od strane
kreditori, ose vendimi i formës së prerë nga creditor, or a final court decision determines poverioca, odnosno ukoliko pravosnažna
gjykata konstaton se kërkesat për that the requirements for the validity of the sudska odluka zaključi da su ispunjeni uslovi
vlefshmërinë e ofertës formale dhe formal offer and the deposit are fulfilled, the za valjanost formalne ponude i polaganja,
depozitimit janë plotësuar, debitori lirohet debtor shall be released from his obligation. dužnik se oslobađa od obaveze.
nga detyrimi.

Rikthimi i sendit të depozituar Retrieval of deposit Uzimanje položene stvari natrag
1. Debitori mund ta rikthejë depozitën derisa 1. The debtor may retrieve the deposit until 1. Dužnik može vratiti položenu stvar dok
kreditori të deklarojë se sendi i depozituar the creditor declares that the deposited object poverilac proglasi da je položena stvar
229 /997
është pranuar ose një vendim i formës së is accepted or a final court decision primljena ili kada pravosnažna sudska odluka
prerë nga gjykata të konstatojë se kërkesat determines that the requirements for the zaključi da su ispunjeni uslovi za valjanost
për vlefshmërinë e ofertës formale dhe validity of the formal offer and the deposit formalne ponude i polaganja.
depozitimit janë plotësuar. are fulfilled.
2. Për rikthimin e sendit të depozituar ka për 2. The debtor must inform the creditor that 2. Za vraćanje položene stvari dužan je da
detyrë ta njoftojë kreditorin. the object has been retrieved. obavesti poverioca.
3. Në qoftë se debitori e merr sendin e 3. If the debtor retrieves the deposited object 3. Ako dužnik vrati položenu stvar smatra se
depozituar konsiderohet se depozitimi nuk ka the deposit shall be deemed to have never da se polaganje nikada nije dogodilo.
ndodhur kurrë. occurred.

Shpenzimet e depozitimit Costs of deposit Troškovi polaganja
Shpenzimet e depozitimit të bërë në mënyrë The costs of a deposit validly made shall be Troškovi valjanog polaganja pokrivaju se od
të vlefshme mbulohen nga kreditori. borne by the creditor. strane poverioca.

Shitja në vend të depozitimit të sendit Sale instead of deposit of object Prodaja umesto polaganja stvari
1. Nëse një send nuk është i përshtatshëm 1. If an object is not suitable for deposit or 1. Ako je stvar nepodesna za čuvanje, ili ako
për depozitim ose për ruajtje, ose në qoftë se safekeeping, or if the costs of deposit or su za njeno čuvanje ili za njeno održavanje
kostot e depozitimit ose ruajtjes janë të safekeeping are excessive in comparison to potrebni troškovi nesrazmerni sa njenom
tepërta në krahasim me vlerën e saj, debitori its value, the debtor may request from the vrednošću, dužnik može zatražiti od suda da
mund të kërkojë nga gjykata që të autorizohet court to be authorized to sell it at a public bude ovlašćen za prodaju u javnoj aukciji
për ta shitur atë në ankand publik dhe, pasi që auction and, after deducting the costs of the nakon odbijanja troškova prodaje, da polože
të zbriten kostot e shitjes, ta depozitojnë sale, to deposit the amount so obtained with zarađeni iznos u sudu.
shumën e fituar tek gjykata. the court.
230 /997
2. Në qoftë se sendi ka çmimin vijues, apo 2. If the object has a daily price or if it is of 2. Ako stvar ima tekuću cenu, ili ako je male
në qoftë se ka vlerë të vogël në krahasim me little value in comparison to the cost of a vrednosti u poređenju sa troškovima javne
shpenzimet e shitjes publike, debitori lirisht public auction the debtor may sell it out of prodaje, dužnik je može prodati iz slobodne
mund ta shesë. hand. ruke.
3. Në qoftë se sendi është i tillë që mund të 3. If the object is such that it could be 3. Ako je stvar takva da može brzo propasti
shkatërrohet apo të prishet, debitori ka për rapidly destroyed or spoilt the debtor must ili se pokvariti, dužnik je dužan prodati je bez
detyrë ta shesë pa shtyrje në një mënyrë sa sell it without delay in the most suitable odlaganja na najpogodniji način.
më të përshtatshme. manner.
4. Në çdo rast, debitori ka për detyrë ta 4. In each case the debtor must whenever 4. U svakom slučaju, dužnik je dužan
njoftojë kreditorin për shitjen që ka ndërmend possible notify the creditor regarding the obavestiti poverioca o nameravanoj prodaji
ta bëjë kurdo që të jetë e mundur, e pas intended sale and, after the sale, regarding the kad god je to moguće, a po izvršenoj prodaji,
shitjes së bërë ta njoftojë për çmimin e price obtained and the deposit thereof with o postignutoj ceni i njenom polaganju kod
realizuar dhe për depozitimin e tij në gjykatë. the court. suda.

Shitja për të mbuluar shpenzimet e Sale to cover costs of safekeeping Prodaja radi pokrića troškova čuvanja
ruajtjes
1. Në qoftë se shpenzimet e ruajtjes nuk 1. If the costs of safekeeping are not paid by 1. Ako troškovi čuvanja ne budu isplaćeni u
paguhen brenda afatit të arsyeshëm, gjykata an appropriate deadline the court shall at the razumnom roku, sud će, na traženje čuvara,
do të urdhërojë me kërkesën e ruajtësit, që request of the depositary order the sale of the narediti da se stvar proda i odrediti način
sendi të shitet dhe do të caktojë mënyrën e object and shall stipulate the manner of sale. prodaje.
shitjes.
2. Nga shuma e realizuar prej shitjes do të 2. The costs of the sale and the costs of 2. Od iznosa dobijenog prodajom odbiće se
zbritën shpenzimet e shitjes dhe shpenzimet e safekeeping shall be deducted from the sum troškovi prodaje i troškovi čuvanja, a ostatak
ruajtjes, ndërsa pjesa që mbetet do të obtained and the remainder shall be deposited položiti kod suda za poverioca.
depozitohet në gjykatë për kreditorin. with the court for the creditor.
231 /997
KAPITULLI XXIII – MËNYRAT CHAPTER XXIII – OTHER POGLAVLJE XXIII - OSTALI
TJERA TË SHUARJES SË MODALITIES OF TERMINATION NAČINI PRESTANKA OBAVEZA
DETYRIMIT OF AN OBLIGATION
Nënkapitulli I - Kompensimi Sub-chapter I – Compensation Potpoglavlje I - Nadoknada

Kushtet e përgjithshme General Conditions Opšti uslovi
1. Kur dy palë i kanë borxh njëri-tjetrit të 1. Where two parties owe each other money 1. Kad dve stranke duguju jedna-drugoj
holla ose sende tjera të zëvendësueshme të të or other replaceable items of the same type novac ili druge zamenjive stvari iste vrste i
njëjtit lloj dhe të njëjtës cilësi, cilido prej tyre and the same quality, either of them may istog kvaliteta, bilo koji od njih može
mund ta kompensojë detyrimin e tij ndaj compensation its obligation against that of nadoknaditi svoju obavezu prema drugoj
palës tjetër, nëse është konstatuar ekzistenca the other party if both obligations are stranci, ako je utvrđeno postojanje dveju
e dy detyrimeve si dhe vlera e tyre [shuma] ascertained as to their existence and value obaveza i njihove vrednosti [iznos] i da docne
dhe se janë vonuar në përmbushjen e tyre. [amount] and have fallen due. u njihovom ispunjenju.
2. Edhe në qoftë se kushtet e këtij neni nuk 2. Even if the conditions of this article are not 2. Čak i ako se ne ispune uslovi ovog člana,
janë plotësuar, palët mund t’i japin efekt me met, the parties may give effect by an stranke mogu dati dejstvo preko sporazuma.
marrëveshje. agreement.

Efektet Effects Dejstvo
1. Kompensimi shuan detyrimet e palëve 1. Compensation extinguishes the obligations 1. Nadoknadom prestaju obaveze ugovornih
deri në ujdinë për detyrimin më të vogël nga of the parties up to concurrence of the lesser stranaka do saglasnosti za manje obaveze iz
koha e ekzistencës së tij. obligation from the time of their coexistence. vremena njihovog postojanja.
2. Nëse kompensimi paraqitet në procedurë 2. If compensation is invoked in a legal 2. Ako se nadoknadom predstavlja u
ligjore, kompensimi futet në fuqi nga data kur proceeding, the compensation is effective sudskom postupku, to stupa na snagu od dana
232 /997
gjykata vendosë për meritat e from the date when the court decides the kada je sud odlučuje o meritumu spora.
mosmarrëveshjes. Megjithatë, nëse merits of the dispute. However, if the Međutim, ako se protivtužba stranke koja
kundërpadia e palës që kërkon kompensim counterclaim of the party invoking traži nadoknadi ne osporava od druge stranke,
nuk kundërshtohet nga pala tjetër, zbatohet compensation was not contested by the other primenjuju se odredbe iz stava 1.
dispozita e paragrafit 1. party, the provision of paragraph 1 applies.
3. Kompensimi nuk mund të përdoret ex 3. Compensation cannot be invoked ex officio 3. Nadoknada se ne može koristiti po
officio nga gjyqtari. by the court. službenoj dužnosti od strane sudije.

Njoftimi i kompensimit Notice of compensation Najava o nadoknadi
1. Kompensimi hyn në fuqi duke njoftuar 1. Compensation is effected by notice to the 1. Nadoknada stupa najavom druge stranke.
palën tjetër. Njoftimi hyn në fuqi kur të arrin other party. The notice shall be effective Najava stupa na snagu kada stigne kod druge
tek pala tjetër. when it reaches the other party. stranke.
2. Kur pala që ka dhënë njoftimin për 2. Where the party giving notice of 2. Kada stranka koja je dala najavu o
kompensim ka dy ose më shumë detyrime compensation has two or more obligations naknadi ime dve ili više obaveza prema
ndaj palës tjetër, njoftimi është efektiv vetëm against the other party, the notice is effective drugoj stranci, najava stupa na snagu samo
nëse përcakton detyrimin për të cilën ka të only if it specifies the obligation to which the ako određuje obavezu za koju se vrši
bëjë kompensimi. compensation relates. nadoknada.

Mungesa e reciprocitetit Lack of reciprocity Odsustvo uzajamnosti
1. Garantuesi ka të drejtë për kompensim të 1. The guarantor shall have the right to 1. Garant ima pravo na nadoknadu obaveze
detyrimit të debitorit ndaj kreditorit kundrejt compensate the debtor’s obligation to the dužnika prema poveriocu naspram obaveze
detyrimit të kreditorit ndaj debitorit. creditor against the creditor’s obligation to dužnika prema poveriocu.
the debtor.
233 /997
2. E njëjta e drejtë i jepet palës së tretë që ka 2. The same right is granted to the third party 2. Isto pravo se daje i trećoj stranci koja je
krijuar një peng apo hipotekë mbi pronën e tij that has established a lien or mortgage on his stvorila hipoteku ili jemstvo nad njegovom
si garanci për detyrimin tjetrit. own property as security for the obligation of imovinom kao osiguranje za obavezu
another. drugoga.

Kërkesa e parashkruar Prescribed claim Zastarelost potraživanje
1. Një borxh mund të kompensohet me një 1. A debt may be compensated by a statutory 1. Jedan dug se može nadoknaditi zastarelim
kërkesë të parashkruar, vetëm nëse kjo requirement only if this statutory requirement potraživanjem, samo ako ovo zastarelo
kërkesë e parashkruar nuk ka qenë e has not been complied with at the time when potraživanje nije bilo zastarelo u trenutku kad
parashkruar në momentin kur kanë ekzistuar the conditions for compensation existed. su se stekli uslovi za nadoknadu.
kushtet për kompensim.
2. If the conditions for compensation are 2. Ako su uslovi za nadoknadu nastali pošto
2. Në qoftë se kushtet për kompensim janë established after one of the requirements has je jedno od potraživanja zastarelo, nadoknada
krijuar pasi që një nga kërkesat është been prescribed, the compensation shall not nastaje ako je dužnik zastarelog potraživanja
parashkruar, kompensimi nuk krijohet në be incurred if the debtor of the statutory istakao prigovor zastarelosti.
qoftë se debitori i kërkesës së parashkruar ka claim has emphasized the objection to
theksuar kundërshtimin për parashkrim. prescription.

Kompensimi në monedhë të huaj Compensation in foreign currency Nadoknada u stranoj valuti
Kur palët i detyrohen njëra-tjetrës të holla në Where parties owe each other money in Ukoliko stranke duguju jedna drugoj novac u
monedha të ndryshme, secila palë mund ta different currencies, each party may različitim valutama, svaka stranka može
kompensojë të drejtën e palës kundër të compensate that party’s right against the nadoknaditi pravo stranke u odnosu na pravo
drejtës së palës tjetër, përveç kur palët kanë other party’s right, unless the parties agreed druge stranke, osim ako su se stranke složile
rënë dakord që pala që e shpallë that the payment is to payed exclusively in a da ta stranka najavljuje nadoknadu treba
kompensimin duhet të paguhet vetëm në një specified currency. platiti samo u određenoj valuti.
monedhë të caktuar.
234 /997
Kompensimi me kërkesën e ceduar Compensation against assigned claim Nadoknada sa ustupljenim potraživanjem
1. Debitori i kërkesës së ceduar mund t’ia 1. The debtor of an assigned claim may 1. Dužnik ustupljenog potraživanja može
kompensojë marrësit ato kërkesa të veta të exercise with the recipient a compensation of nadoknaditi prijemniku ona svoja
cilat deri në njoftimin mbi cedimin ka the debtor’s claims that could have been set potraživanja koja je do obaveštenja o
mundur t’ia kompensojë ceduesit. off with the assignor prior to notification of ustupanju mogao kompenzirati ustupiocu.
assignment.
2. Ai mund ti kompensojë edhe ato kërkesa 2. The debtor may also compensation with 2. Dužnik može nadoknaditi i ona svoja
të veta nga ceduesi që i ka fituar para the recipient those of the debtor’s claims potraživanja od ustupioca koja je stekao pre
njoftimit për cedimin, afati i të cilave për against the assignor that were acquired prior obaveštenja o ustupanju, a čiji rok za
cedim nuk ka skaduar në çastin kur është to the notification of assignment but whose ispunjenje nije bio dospeo u trenutku kada je
njoftuar për cedimin, por vetëm në qoftë se deadline for fulfilment had not fallen due obavešten o ustupanju, ali samo ako taj rok
ky afat bie para afatit për përmbushjen e when the debtor was notified regarding the pada pre roka za ispunjenje ustupljenog
kërkesës së ceduar ose në të njëjtën kohë. assignment, but only if they fall due before potraživanja ili u isto vreme.
the deadline for the fulfilment of the assigned
claim or simultaneously therewith.
3. Debitori që i ka deklaruar pa rezervë 3. A debtor that without reservation declares 3. Dužnik koji je bez rezerve izjavio
marrësit se e pranon cedimin, nuk mund t’i to the recipient consent to the assignment prijemniku da pristaje na ustupanje ne može
kompensojë me kurrë farë kërkese të vet nga may no longer exercise a compensation mu više nadoknaditi nikakvo svoje
ceduesi. therewith of any of the debtor’s claims potraživanje od ustupioca.
against the assignor.
4. Në qoftë se kërkesa e ceduar është 4. If the assigned claim is recorded in public 4. Ako je ustupljeno potraživanje upisano u
shkruar në regjistrat publikë, debitori mund registers the debtor may only exercise a javne registre, dužnik može izvršiti
t’ia bëjë kompensimin marrësit vetëm në compensation of the debtor’s claim with the nadoknadu prijemniku samo ako je njegovo
qoftë se kërkesa e tij është e regjistruar me recipient if such claim is recorded as an potraživanje upisano kod ustupljenog
rastin e kërkesës së ceduar apo në qoftë se assigned claim or if the recipient was potraživanja ili ako je prijemnik izvešten
marrësi është njoftuar me rastin e cedimit për informed of its existence during assignment. prilikom ustupanja o postojanju tog
ekzistimin e kësaj kërkese. potraživanja.
235 /997
Rastet e përjashtimit të kompensimit When compensation is excluded Slučajevi kada je nadoknada isključena
1. Nuk mund të shuhen me kompensim: 1. The following may not terminate via 1. Ne mogu se prekinuti nadoknadom:
compensation:
1.1. kërkesat të cilat nuk mund të 1.1 claims that cannot be seized 1.1. potraživanja koja ne mogu biti
sekuestrohen; (sequestrated); oduzeta;
1.2. kërkesat e sendeve, apo të vlerës së 1.2 claims for objects or the value of 1.2. potraživanja stvari ili vrednosti
sendeve të cilat i janë dhënë debitorit për objects that were placed with debtor for stvari koje su dužniku bile date na
ruajtje, ose për huapërdorje, apo të cilat safekeeping or made available for loan čuvanje, ili na posudu, ili koje je dužnik
debitori i ka marrë në mënyrë të for the debtor, or that the debtor uzeo bespravno, ili ih bespravno zadržao;
kundërligjshme, ose i ka mbajtur në unlawfully took or retained;
mënyrë të kundërligjshme;
1.3. kërkesat e krijuara nga shkaktimi i 1.3 claims arising through the intentional 1.3. potraživanja nastala namernim
dëmit me dashje; infliction of damage; prouzrokovanjem štete;
1.4. kërkesat e kompensimit të dëmit, të 1.4 compensation claims for damage 1.4. potraživanja za nadoknadu štete
cilat kërkesa janë krijuar me dëmtimin e done with damage to health or cause of pričinjene narušenjem zdravlja ili
shëndetit apo me shkaktimin e vdekjes; death; prouzrokovanjem smrti;
1.5. kërkesat që rrjedhin nga detyrimi 1.5 claims deriving from a lawful 1.5. potraživanja koja potiču iz zakonske
ligjor i ushqimit. obligation for maintenance. obaveze izdržavanja.
236 /997
Nënkapitulli II – Falja e Borxhit Sub-chapter II – Release from Debt Potpoglavlje II - Otpuštanje duga

Marrëveshja Agreement Sporazum
1. Detyrimi shuhet kur kreditori i deklaron 1. An obligation shall terminate if the 1. Obaveza prestaje kad poverilac izjavi
debitorit se nuk do të kërkojë përmbushjen e creditor declares to the debtor that the dužniku da neće tražiti njeno ispunjene i
tij dhe debitori të jetë dakord me këtë. creditor will not request performance thereof dužnik se sa tim saglasi.
and the debtor consents to such.
2. Për vlefshmërinë e kësaj marrëveshje nuk 2. It shall not be necessary for the agreement 2. Za punovažnost ovog sporazuma nije
nevojitet që ajo të lidhet në formën sikur to be concluded in the form in which the potrebno da bude zaključen u formi u kojoj je
është kontraktuar puna nga e cila është krijuar transaction from which the obligation zaključen posao iz koga je nastala obaveza.
detyrimi. originated was concluded for it to be valid.

Falja e borxhit dorëzanit Surety’s release from debt Otpuštanje duga jemcu
1. Falja e borxhit dorëzanit nuk e liron 1. The release from debt of the surety shall 1. Otpuštanje duga jemcu ne oslobađa
debitorin kryesor, ndërsa falja e borxhit not release the principal debtor; upon the glavnog dužnika, dok otpuštanje duga
debitorit kryesor e liron dorëzanin. release from debt of the principal debtor the glavnom dužniku oslobađa jemca.
surety shall be released.
2. Kur ka disa dorëzanë dhe kreditori e liron 2. If there are several sureties and the 2. Kad ima više jemaca, pa poverilac
nga detyrimi njërin prej tyre, të tjerëve u creditor releases one of them from the oslobodi obaveze jednog od njih, ostali ostaju
mbetet detyrimi, por detyrimi i tyre zbritet obligation the others shall remain bound; u obavezi, ali se njihova obaveza smanjuje za
për pjesën e dorëzanit të liruar. however, their obligation shall be reduced by deo koji otpada na oslobođenog jemca.
the part falling to the released surety.
237 /997
Falja e përgjithshme e borxheve General release from debt Opšte otpuštanje duga
Me faljen e përgjithshme të borxheve shuhen Through a general release from debt all of the Opštim otpuštanjem dugova prestaju sva
të gjitha kërkesat e kreditorit ndaj debitorit, creditor’s claims against the debtor shall poveriočeva potraživanja prema dužniku,
përveç atyre për të cilat kreditori nuk ka ditur expire, with the exception of those of which izuzev onih za koja poverilac nije znao da
se ekzistojnë në çastin kur është bërë falja. the creditor did not know when the making postoje u trenutku kad je izvršeno otpuštanje.
the release from debt.
Nënkapitulli III - Përtrirja Sub-chapter III – Novation Potpoglavlje III – Prenov (Novacija)

Kushtet për përtëritje Conditions for novation Uslovi za prenov
1. Detyrimi shuhet në qoftë se kreditori dhe 1. An obligation shall terminate if the 1. Obaveza prestaje se ako se poverilac i
debitori janë pajtuar që detyrimin ekzistuesta creditor and the debtor agree to replace the dužnik saglase da postojeću obavezu zamene
zëvendësojnë me një tjetër dhe në qoftë se existing obligation with a new obligation, and novom i ako nova obaveza ima različit
detyrimi tjetër ka objekt të ndryshëm ose if the new obligation has a different subject predmet ili različit pravni osnov.
bazë juridike të ndryshme. or a different legal basis.
2. Marrëveshja e kreditorit dhe e debitorit 2. Agreements between the creditor and the 2. Sporazum poverioca i dužnika kojim se
me të cilën ndryshohet ose plotësohet debtor by which a provision on the deadline , menja ili dopunjuje odredba o roku, o mestu,
dispozita mbi afatin, mbi vendin ose mbi the place or the manner of performance are ili o načinu ispunjenja, zatim naknadni
mënyrën e përmbushjes, pastaj marrëveshja e changed, much later agreements on interest, sporazum o kamati, ugovornoj kazni,
mëvonshme mbi kamatën, mbi dënimin penalty, security for performance or on any obezbeđenju ispunjenja ili o kojoj drugoj
kontraktues, mbi sigurimin e përmbushjes, other accessory provision, and agreements on dodatnoj odredbi, kao i sporazum o izdavanju
ose mbi ndonjë dispozitë tjetër akcesore, si the issue of a new debt document shall not be nove isprave o dugu, ne smatraju se
dhe marrëveshja mbi dhënien e dokumentit të deemed novation. novacijom.
ri mbi borxhin, nuk konsiderohen si novacion.
3. Dhënia e kambialit ose e çekut për shkak 3. The issue of a bill of exchange or a 3. Izdavanje menice ili čeka zbog neke
të ndonjë detyrimi të mëparshëmnuk cheque for reason of any previous obligation ranije obaveze ne smatra se novacijom,
238 /997
konsiderohet si novacion, përveç nëse kjo shall not be deemed novation, unless such is izuzev kad je to ugovoreno.
është kontraktuar ashtu. agreed.

Vullneti për të bërë novacion Intention to enact novation Volja da se izvrši novacija
Novacioni nuk ekziston, në qoftë se palët nuk Novation shall not be presumed; therefore if Novacija ne postoji ako stranke nisu izrazile
e kanë deklaruar qëllimin që ta shuajnë the parties fail to express the intent that the nameru da prestaju postojeću obavezu kad su
detyrimin ekzistues kur kanë krijuar current obligation should expire when the stvarale novu obavezu; u tom slučaju ranija
detyrimin e ri; atëherë detyrimi i mëparshëm new obligation is created, the previous obaveza ne prestaje, već postoji i dalje pored
nuk shuhet, por ekziston edhe më tutje krahas obligation shall not terminate but shall nove obaveze.
detyrimit të ri. remain in addition to the new obligation.

Efekti i novacionit Effects of novation Dejstvo novacije
1. Me kontratën për novacionin detyrimi i 1. Through a contract of novation the 1. Ugovorom o novaciji prestaje ranije
mëparshëm shuhet, kurse detyrimi i ri previous obligation shall terminate and a new obaveza, i nastaje nova obaveza.
krijohet. obligation shall originate.
2. Me detyrimin e mëparshëm shuhet edhe 2. Both pledge and surety shall terminate 2. Sa ranijom obavezom prestaju se i zalog i
pengu dhe dorëzania, përveç nëse me with the previous obligation, unless otherwise jemstvo, izuzev ako je drukčije ugovoreno sa
dorëzaninë ose me pengdhënësin është agreed with the surety or pledger. jemcem ili zalogodavcem.
kontraktuar ndryshe.
3. E njëjta gjë vlen edhe për të drejtat e tjera 3. This shall also apply to other accessory 3. Isto važi i za ostala dodatna prava koja su
akcesore, të cilat kanë qenë të lidhura me rights in connection with the previous bila vezana za raniju obavezu.
detyrimin e mëparshëm. obligation.
239 /997
Mungesa e detyrimit të mëparshëm If there was no previous obligation Nedostatak ranije obaveze
1. Novacioni është pa efekt në qoftë se 1. The novation shall be ineffective if the 1. Novacija je bez dejstva ako je ranija
detyrimi i mëparshëm ka qenë nul ose është previous obligation was null or had already obaveza bila ništava ili je prestao.
shuar. expired.
2. Në qoftë se detyrimi i mëparshëm ka qenë 2. If the previous obligation was merely 2. Ako je ranija obaveza bila samo rušljiva,
vetëm i rrëzueshëm, novacioni është i challengeable the novation shall be valid, if novacija je punovažan ako je dužnik znao za
vlefshëm po qe se debitori e ka ditur për të the debtor knew of the grounds for challenge. nedostatak ranije obaveze.
metën e detyrimit të mëparshëm.

Efekti i anulimit Effect of invalidity Dejstvo poništenja
Kur kontrata mbi novacionin është shpallur e If a contract of novation is annulled the Kad je ugovor o novacija proglašen
pavlefshme, konsiderohet se nuk ka pasur novation shall be deemed never to have nevažećim smatra se da nije ni bilo novacije i
novacion dhe se detyrimi i mëparshëm as që existed and the previous obligation shall be da ranija obaveza nije ni prestala postojati.
ka pushuar së ekzistuari. deemed never to have terminated.
Nënkapitulli IV - Konfondimi Sub-chapter IV – Confounding Potpoglavlje IV - Sjedinjenje

Konfondimi Confusion Sjedinjenje
1. Detyrimi shuhet me konfondim, kur i 1. An obligation shall terminate through 1. Obaveza prestaje sjedinjenjem kada ista
njëjti person bëhet si debitor ashtu edhe confounding if therein the same person osoba postane kako dužnik tako i poverilac.
kreditor. becomes creditor and debtor.
2. Kur dorëzani bëhet kreditor, detyrimi i 2. If the surety becomes the creditor the 2. Kada jemstvo postane poverilac, obaveza
240 /997
debitorit kryesor nuk shuhet. principal debtor’s obligation shall not glavnog dužnika ne prestaje.
terminate.
3. Detyrimet e regjistruara në regjistrat 3. An obligation recorded in a public register 3. Obaveza upisana u javnoj knjizi prestaju
publike shuhen me anë të konfondimit vetëm shall only terminate through confounding sjedinjenjem tek kad se izvrši ispis.
pasi të bëhet regjistrimi i fshirjes. when the deletion thereof is recorded.
Nënkapitulli V - Pamundësia e Sub-chapter V – Impossibility of Potpoglavlje V – Nemogućnost ispunjenja

Përmbushjes Performance

Shuarja e detyrimit për shkak të Termination of the obligation due to Prestanak obaveze zbog nemogućnosti
pamundësisë së përmbushjes impossibility to perform ispunjenja
1. Detyrimi shuhet kur përmbushja e tij 1. An obligation shall terminate if the 1. Obaveza prestaje kad njeno ispunjenje
bëhet e pamundur për shkak të rrethanave për performance thereof becomes impossible postane nemoguće usled okolnosti zbog kojih
të cilat debitori nuk mban përgjegjësi. because of circumstances for which the dužnik ne odgovara.
debtor is not responsible.
2. Debitori duhet të provojë rrethanat që e 2. The debtor must prove circumstances that 2. Dužnik treba da dokaže okolnosti koje
përjashtojnë përgjegjësinë e tij. exclude the responsibility thereof. isključuju njegovu odgovornost.

Kur objekt i detyrimit është sendi i llojit If the object is of a specific type Kada je predmet obaveze stvar određene
specifik vrste
1. Në qoftë se objekt i detyrimit janë sendet 1. If the object of an obligation is objects of 1. Ako su predmet obaveze stvari određene
e caktuara sipas llojit, detyrimi nuk shuhet as a specific type the obligation shall not vrste, obaveza ne prestaje čak i kad sve što
atëherë kur të gjitha ato që ka debitori nga terminate when all such objects held by the dužnik ima od takvih stvari nestaju, usled
këto sende zhduken për shkak të rrethanave, debtor are destroyed because of okolnosti za koje on ne odgovara.
241 /997
për të cilat ai nuk mban përgjegjësi. circumstances for which the debtor is not
responsible.
2. Mirëpo, kur detyrimi ka si objekt sendet e 2. Nevertheless an obligation shall terminate 2. Međutim, kad su predmet obaveza stvari
caktuara sipas llojit që duhet të merren nga if the object of an obligation is objects of a određene vrsti koje se imaju uzeti iz određene
masa e caktuar e atyre sendeve, atëherë specific type that it is necessary to take from mase tih stvari, obaveza prestaje kad nestaju
detyrimi shuhet kur zhduket e gjithë ajo a mass of such objects and the entire mass is cela ta masa.
masë. destroyed.

Cedimi i të drejtave ndaj të tretit Cession of rights against third person Ustupanje prava prema trećem
përgjegjës për pamundësinë e responsible for impossibility of odgovornom za nemogućnost ispunjenja
përmbushjes performance
Debitori i sendit të caktuar që është shkarkuar The debtor of a specific object that is released Dužnik određene stvari koji je oslobođen
nga detyrimi i vet për shkak të pamundësisë from an obligation because of the svoje obaveze usled nemogućnosti ispunjenja
së përmbushjes ka për detyrë t'i cedojë impossibility of performance must cede to the dužan je ustupiti poveriocu pravo koje bi
kreditorit të drejtën që do ta kishte ndaj creditor the right that would be held against a imao prema trećem licu zbog nastale
personit të tretë për shkak të pamundësisë së third person due to whom the impossibility nemogućnosti.
krijuar arose.
242 /997
Nënkapitulli VI - Mohimi i Ndërsjellë, Sub-chapter VI – Mutual Dissent, Potpoglavlje VI – Međusobno poricanje,
Skadimi dhe Njoftimi i Shuarjes Expiration and Notice of Termination istek i obaveštenje o prestanku

Shuarja me marrëveshje të ndërsjellë Termination by mutual agreement Sporazumni raskid
1. Me marrëveshje të ndërsjellë, palët janë të 1. By their mutual agreement, the parties are 1. Stranke su slobodne da sporazumno,
lira të zgjidhin kontratën në çdo moment. free to terminate the contract at any moment. raskinu ugovor u bilo kojem trenutku.
2. Zgjidhja e njëanshme lejohet vetëm në 2. Unilateral termination is only allowed in 2. Jednostrani raskid je dozvoljen samo u
lidhje me kontratat për afat të pacaktuar dhe respect of contracts for an indefinite period vezi sa ugovorima na neodređeno vreme i u
në rastet tjera të përcaktuara me ligj. and in other cases provided by law. drugim slučajevima utvrđenim zakonom.

Data e skadimit dhe ripërtërirja Expiry date and automatic renewal Datum isteka i automatska obnova
automatike
1. Kontrata për afat të pacaktuar pushon të 1. A contract for a definite period ceases to 1. Ugovor na neodređeno vreme prestaje da
prodhojë efekte në kohën e pajtuar nga palët, produce its effects at the time agreed by the proizvodi dejstva u vreme kako su se složile
përveç nëse kontrata siguron ripërtërirjen parties, unless the contract provides for the stranke, osim ako ugovor predviđa
automatike të kontratës. Në këtë rast, kontrata automatic renewal of the contract. In this automatsku obnovu ugovora. U ovom
heshturazi përtërihet nëse pala nuk jep case, the contract is tacitly prolonged if a slučaju, ugovor se prećutno obnavlja ako
njoftimin e anulimit për palën tjetër brenda party fails to give notice of cancellation to the stranka ne daje obaveštenje o raskidu drugoj
afatit kohor të specifikuar në kontratë. other party within the deadline specified in stranci u navedenom roku u ugovoru.
the contract.
2. Në rast të ripërtërirjes automatike të 2. In case of automatic renewal of the 2. U slučaju automatskog obnova ugovora,
kontratës, kontrata ripërtërihet për një contract, the contract is prolonged for a ugovor se obnavlja za period koji je jednak
periudhë të barabartë me kohëzgjatjen e period equal to the original duration of the trajanju osnovnog ugovora, osim ako ugovor
kontratës fillestare, përveç nëse kontrata apo contract, unless the contract or the law ili zakon predviđa drugačije.
ligji përcaktojnë ndryshe. provide otherwise.
243 /997
Denoncimi Notice of termination Otkazivanje
1. Përveç nëse ligji përcakton ndryshe, secila 1. Unless the law provides otherwise, either 1. Ako zakonom nije drugačije određeno,
palë në kontratën me afat të pacaktuar mund party to a contract for an indefinite period svaka stranka u ugovoru na neodređeno
të zgjidhë kontratën duke i dhënë njoftim may terminate the contract by giving advance vreme može raskinuti ugovor davanjem
paraprak palës tjetër. notice to the other. prethodnim obaveštenjem drugoj stranci.
2. Kontrata konsiderohet e zgjidhur kur 2. The contract shall be deemed terminated 2. Ugovor se smatra raskinutim po isteku
skadon periudha e njoftimit e përcaktuar me when the notice period specified in the otkaznog roka navedenog u ugovoru ili po
kontratë apo me ligj. Nëse periudha e tillë contract or in the law expires. If no such zakonu. Ako nema tog perioda, ugovor se
nuk ekziston, kontrata konsiderohet e period exists, the contract shall be deemed smatra raskinutim po isteku potrebnog
zgjidhur pas skadimit të periudhës së kërkuar terminated after the expiry of the period perioda u skladu sa njegovom upotrebom, ili
sipas përdorimit të saj, apo pas një afati kohor required according to usages, or of an nakon odgovarajućeg vremenskog roka za
të përshtatshëm për natyrën e kontratës. appropriate deadline having regard to the prirodu ugovora.
nature of the contract.

Efektet e zgjidhjes Effects of termination Dejstva raskida
Përveç nëse palët pajtohen ndryshe, zgjidhja Unless the parties agree otherwise, Osim ako se stranke ne dogovore drugačije,
e kontratës përmes pajtimit të ndërsjellë apo termination of the contract through mutual sporazumni raskid ugovora ili obaveštenja o
njoftimit për zgjidhje, apo për shkak të datës agreement or a notice of termination, or due raskidu, ili zbog isteka roka trajanja, ne utiče
së skadimit, nuk ndikon në përmbushjen e to the expiration date, does not affect the na ispunjenje obaveze koja je trebala učiniti
ndonjë detyrimi që është dashur të bëhet para performance of any obligation performance pre njenog raskida.
zgjidhjes së saj. of which was due before termination.
Nënkapitulli VII - Vdekja Sub-chapter VII – Death Potpoglavlje VII – Smrt

Vdekja Death Smrt
244 /997
Me vdekjen e debitorit ose të kreditorit An obligation shall terminate through the Smrću dužnika ili poverioca prestaje obaveza
shuhet detyrimi vetëm në qoftë se është death of the creditor or the debtor only if it samo kada je stvorena uzimajući u obzir
krijuar duke marrë parasysh veçoritë originated with regard to the personal prestanak lične pojedinosti jedne od
personale të njërës nga palët kontraktuese ose attributes of either of the contracting parties ugovornih strana ili lične sposobnosti
aftësitë personale të debitorit. or with regard to the personal capabilities of dužnika.
the debtor.
KAPITULLI XXIV – CHAPTER XXIV POGLAVLJE XXIV -

PARASHKRIMI STATUTE-BARRING ZASTARELOST
Nënkapitulli I – Afati i Parashkrimit Subchapter I - Statute-barring period Potpoglavlje I – Rok zastarelosti

Kërkesat periodike Periodic claims Periodična potraživanja
1. Kërkesat e dhënieve periodike që rrjedhin 1. Claims for periodic charges that fall due 1. Potraživanja periodičnih davanja koja
vit për vit ose në afate të caktuara më të annually or at specific shorter time intervals dospevaju godišnje ili u kraćim određenim
shkurtra (kërkesat periodike), qofshin ato (periodic claims) shall become statute-barred razmacima vremena (periodična
kërkesa periodike akcesore, siç janë kërkesat three (3) years after each individual charge potraživanja), bilo da se radi o dodatnim
e kamatës, apo kërkesa periodike të atilla në falls due, whether they are accessory periodic periodičnim potraživanjima, kao što je
të cilat përfundon vetë e drejta, siç janë claims, such as interest claims, or such potraživanje kamata, bilo da se radi o takvim
kërkesat e ushqimit, parashkruhen tri (3) vjet periodic claims by which a right itself is periodičnim potraživanjima u kojima se
nga arritja e secilës dhënie të veçantë për drawn upon, such as maintenance claims. iscrpljuje samo pravo, kao što je potraživanje
pagesë. izdržavanja, zastarevaju za tri (3) godine od
dospelosti svakog pojedinog davanja.
2. E njëjta gjë vlen për pensionet vjetore me 2. The same shall apply to annuities by which 2. Isto važi za godišnje penzije kojima se
të cilat paguhet shuma kryesore dhe kamata a principal and interest is repaid in equal plaćaju iznos glavnice i kamate u jednakim
në shuma të barabarta të përcaktuara më parë, periodic amounts stipulated in advance, but unapred određenim iznosima, ali ne važi za
por nuk vlen për pagesat në këste ose për otplate na rate ili za druga delimična
245 /997
përmbushje të tjera të pjesshme. shall not apply to instalments and other part ispunjenja.
performance.
3. Pavarësisht paragrafit të parë të këtij neni, 3. Irrespective of the first paragraph of this 3. Nezavisno od stava 1 ovog člana, kamata
kamata në kërkesat periudha e parashkrimit e article interest on claims whose statute- na potraživanja čiji je rok zastarelosti manji
të cilave është më pak se tri (3) vjet, barring period is less than three (3) years od tri (3) godine, zastareva posle isteka istog
parashkruhen pas kalimit të periudhës së shall become statute-barred after the same roka kao i za glavnicu.
njëjtë si për kërkesën kryesore. period as the principal claim.

Parashkrimi i vet të drejtës Statute-barring of actual right Zastarelost samog prava
1. Vetë e drejta nga e cila rrjedhin kërkesat 1. The actual right from which periodic 1. Samo pravo iz koga proističu periodična
periodike parashkruhet për pesë (5) vite duke claims originate shall become statute-barred potraživanja zastareva za pet (5) godina,
llogaritur nga arritja për pagesë e kërkesës më five (5) years after the oldest unfulfilled računajući od dospelosti najstarijeg
të vjetër të pa përmbushur pas së cilës claim following which the debtor failed to neispunjenog potraživanja posle koga dužnik
debitori nuk ka kryer dhënie. fulfil any more charges fell due. nije vršio davanja.
2. Kur parashkruhet e drejta nga e cila 2. If a right from which periodic claims 2. Kad zastari pravo iz koga proističu
rrjedhin kërkesat periodike, atëherë kreditori originate becomes statute-barred the creditor periodična potraživanja, poverilac gubi pravo
humb të drejtën jo vetëm të kërkojë prestime shall lose not only the right to demand future ne samo da zahteva buduća periodična
të ardhshme periodike, por edhe prestime periodic charges, but also the right to claim davanja, nego i periodična davanja koja su
periodike të cilat kanë arritur për pagesë para periodic charges that fell due before the dospela za isplatu pre ove zastarelosti.
këtij parashkrimi. statute-barring.
3. Nuk mund të parashkruhet e drejta e 3. The right to maintenance pertaining to 3. Ne može zastariti pravo na izdržavanje
ushqimit e caktuar me ligj. someone by law may not become statute- određeno zakonom.
barred.
246 /997
Kërkesat reciproke nga kontratat Claims from commercial contracts Međusobna potraživanja iz privrednih
komerciale ugovora
1. Kërkesat reciproke nga kontratat 1. Claims from commercial contracts and 1. Međusobna potraživanja iz privrednih
komerciale si dhe kërkesat e shpërblimit të claims for the return of expenditure arising in ugovora kao i potraživanja naknade za
shpenzimeve të bëra lidhur me këto kontrata, connection with such contracts shall become izdatke učinjene u vezi s tim ugovorima,
parashkruhen për tri (3) vite. statute-barred after three (3) years. zastarevaju za tri (3) godine.
2. Parashkrimi rrjedh veç e veç për çdo 2. The statute-barring period shall run 2. Zastarevanje teče odvojeno za svaku
dërgim të mallit, pune ose shërbimi të kryer. separately for each supply of goods, isporuku robe, izvršeni rad ili uslugu.
performance of work and provision of
services.

Kërkesa e qirasë Claims for rent Potraživanje zakupnine
Kërkesa e qirasë si për atë që është caktuar të Claims for rent, whether it is stipulated that it Potraživanje zakupnine, bilo da je određeno
paguhet periodikisht, ashtu edhe për atë që be paid periodically or in a lump sum, shall da se plaća povremeno, bilo u jednom
është caktuar të paguhet në shuma totale, become statute-barred after three (3) years. ukupnom iznosu, zastareva za tri (3) godine.
parashkruhet për tri (3) vite.

Kërkesa e shpërblimit të dëmit Compensation claims Potraživanje naknade štete
1. Kërkesa për shpërblimin e dëmit të 1. Compensation claims for damage inflicted 1. Potraživanje naknade prouzrokovane štete
shkaktuar parashkruhet për tri (3) vite nga shall become statute-barred three (3) years zastareva za tri (3) godine od kad je oštećenik
data kur i dëmtuari ka marrë dijeni për dëmin after the injured party learnt of the damage doznao za štetu i za lice koje je štetu učinilo.
dhe për personin, i cili e ka shkaktuar dëmin. and of the person that inflicted it.
2. Në çdo rast kjo kërkesë parashkruhet për 2. In each case the claim shall become 2. U svakom slučaju ovo potraživanje
247 /997
pesë (5) vite nga shkaktimi i dëmit. statute-barred five (5) years after the damage zastareva za pet (5) godina od kad je šteta
occurred. nastala.
3. Kërkesa për shpërblimin e dëmit të 3. Compensation claims for damage that 3. Potraživanje naknade štete nastale
shkaktuar me cenimin e detyrimit kontraktues occurred through the breach of a contractual povredom ugovorne obaveze zastareva za
parashkruhet për kohën e caktuar për obligation shall become statute-barred after vreme određeno za zastarelost te obaveze.
parashkrimin e atij detyrimi. the period stipulated for the statute-barring of
the obligation.
4. Kërkesat e kompensimit të dëmit të krijuar 4. Compensation claims for damage inflicted 4. Potraživanja štete nastale zbog seksualnog
nga akti i abuzimit seksual me të mitur through an act of sexual abuse of a minor zlostavljanja maloletnika, zastarevaju
parashkruhen pesëmbëdhjetë (15) vite pasi shall become statute-barred fifteen (15) years petnaest (15) godina od trenutka kada je
personi i mitur të ketë arritur moshën e after the minor comes of age. maloletnik stupio u punoletstvo.
pjekurisë.

Kërkesa për shpërblimin e dëmit të Compensation claims for damage inflicted Potraživanje naknade štete prouzrokovane
shkaktuar me vepër penale by criminal offence krivičnim delom
1. Kur dëmi është shkaktuar me vepër penale 1. If the damage was inflicted by a criminal 1. Kad je šteta prouzrokovana krivičnim
dhe për ndjekjen penale është parashikuar një offence and a longer statute-barring period is delom, a za krivično gonjenje je predviđen
afat më i gjatë parashkrimi, kërkesa për stipulated for criminal prosecution, a duži rok zastarelosti, zahtev za naknadu štete
shpërblim të dëmit ndaj personit përgjegjës compensation claim against the person prema odgovornom licu zastareva kad istekne
parashkruhet kur të skadojë koha e caktuar responsible shall become statute-barred when vreme određeno za zastarelost krivičnog
për parashkrimin e ndjekjes penale. the period stipulated for the statute-barring of gonjenja.
criminal prosecution expires.
2. The discontinuance of statute-barring of 2. Prekid zastarevanja krivičnog gonjenja

2. Ndërprerja e parashkrimit të ndjekjes criminal prosecution shall have as a povlači za sobom i prekid zastarevanja
penale sjell edhe ndërprerjen e parashkrimit consequence the discontinuance of statute- zahteva za naknadu štete.
248 /997
të kërkesës për shpërblimin e dëmit. barring of the compensation claim.
3. This shall also apply to the suspension of 3. Isto važi i za zastoj zastarevanja.
3. E njëjta vlen edhe për ndaljen e statute-barring.
parashkrimit.

Kompensimi i kërkesave për arsye të Compensation claims for reason of Nadoknada potraživanja zbog korupcije
korrupsionit corruption
Në rast se dëmi është shkaktuar nga akti në të If the damage was inflicted by an act on Ako je šteta prouzrokovana aktom u kojoj je
cilin ofrimi, dhënia, pranimi ose kërkesa e which the offering, provision, acceptance or ponuda, davanje, primanje ili traženje "mita"
“ryshfetit“ ose ndonjë përfitimi tjetër ka demanding of a bribe or any other benefit or ili bilo kakve druge koristi imala direktan ili
pasur ndikim të drejtpërdrejtë ose jo të the promise thereof had a direct or indirect indirektan uticaj, bilo nečinjenjem ili radnjom
drejtpërdrejtë, ose nga mosveprimi apo influence, or by the omission of action that kojom bi se mogao sprečiti čin korupcije, ili
veprimi që do të kishte parandaluar aktin e would have prevented an act of corruption, or bilo koja druga radnja koja na osnovu zakona
korrupsionit, ose nga ndonjë akt tjetër që by any other act that according to law or ili međunarodnog ugovora predstavlja
sipas ligjit ose traktatit ndërkombëtar paraqet international treaty entails corruption, the korupciju, potraživanje zastareva pet (5)
korrupsion, kërkesa parashkruhet pesë (5) claim shall become statute-barred five (5) godina nakon što je oštećena stranka saznala
vite pasi pala e dëmtuar të ketë mësuar për years after the injured party learnt of the za štetu i lice koje je prouzrokovalo, a u
dëmin dhe personin që e ka shkaktuar atë; në damage and of the person that inflicted it; in svakom slučaju, ono zastareva petnaest (15)
cilindo rast, ajo parashkruhet pesëmbëdhjetë any case it shall become statute-barred fifteen godina nakon radnje.
(15) vite pas kryerjes së aktit. (15) years after the act was committed.

Afati njëvjeçar i parashkrimit One-year statute-barring period Jednogodišnji rok zastarelosti
1. Kërkesat të cilat parashkruhen për një (1) 1. The following shall become statute-barred 1. Potraživanja koja zastarevaju za jednu (1)
vit: for one (1) year: godinu:
1.1. kërkesat për furnizimin e energjisë 1.1. claims for supplied electricity, 1.1. potraživanje naknade za isporučenu
249 /997
elektrike, energjisë termike, gazit, ujit thermal energy, gas, and water, for električnu i toplotnu energiju, plin, vodu,
dhe shërbimet e pastrimit të oxhaqeve chimney-sweeping services and for za dimničarske usluge i za usluge
dhe për mirëmbajtjen e shërbimit të municipal cleaning services, if the održavanje čistoće, kad je isporuka
pastërtisë, nëse furnizimi ose shërbimi supply or service was carried out for the odnosno usluga izvršena za potrebe
është kryer për nevojat shtëpiake; needs of a household; domaćinstva;
1.2. kërkesat e radios dhe televizionit për 1.2. radio and television stations’ claims 1.2. potraživanje radija i televizije za
përdorimin e stacionit; for station reception; upotrebu stanice;
1.3. kërkesat e postës dhe kompanive të 1.3. claims by the post office and 1.3. potraživanje pošte i telekom
telekomit për përdorimin e telefonit e të telecom companies for the use of kompanija za upotrebu telefona i
separateve postare, si dhe kërkesat e tjera telephones and PO boxes, and other poštanskih sanduka, kao i druga njihova
të tyre që arkëtohen në afate tre (3) claims thereby paid at (3) three-monthly potraživanja koja se naplaćuju u tro (3)
mujore apo më të shkurtra; or shorter intervals; mesečnim ili kraćim rokovima;
1.4. kërkesat e parapagimit në botime 1.4. claims for subscription fees for 1.4. potraživanje pretplate na povremene
periodike, duke llogaritur nga kalimi i periodic publications, counted from the publikacije, računajući od isteka
kohës për të cilën është porositur botimi; end of the period for which the vremena za koje je publikacija naručena;
publication was ordered;
1.5. kërkesat për shërbimet e qasjes në 1.5. claims for internet access services, 1.5. potraživanje za usluge priključka na
internet, shërbimet për përdorimin e e- services for the use of e-mail and e- internet, usluge korišćenja e-maila,
mail-it, shërbimet për mirëmbajtjen e mailboxes, website maintenance usluge održavanja „elektronske stranice“,
“faqes elektronike“, dhe shërbimet e services, and services connected to i usluge povezane sa pristupom
lidhura me qasjen në stacionet e radios access to cable and satellite radio and kablovskim i satelitskim radio i
dhe televizionit kabllor dhe satelitor që television stations paid at (3) three- televizijskim stanicama koje se naplaćuju
arkëtohen në afate tre (3) mujore apo më monthly or shorter intervals; u tro (3) mesečnim ili kraćim rokovima;
të shkurtra;
1.6. kërkesat nga administratorët e 1.6. claims by the administrators of 1.6. potraživanja administratora blokova
blloqeve të apartamenteve për shërbimet apartment blocks for services and other stambenih zgrada za usluge i druga
dhe kërkesat e tjera që arkëtohen në afate claims thereby paid at three-monthly or potraživanja koja se naplaćuju u
250 /997
tremujore apo më të shkurtra. shorter intervals. tromesečnim ili kraćim rokovima.
2. Afati i parashkrimit fillon të prej momentit 2. The statute-barring period shall run from 2. Zastarevanje počinje od trenutka dospelosti
të arritjes së seciles kërkesë për pagesë. the moment of the receipt of each request for svakog potraživanja na naplatu.
payment.
3. Parashkrimi rrjedh edhe nëse furnizimi dhe 3. The statute-barring period shall run even if 3. Zastarevanje teče iako su isporuke ili
shërbimet vazhdojnë. the supply and services continue. usluge produžene.
Član 392
Neni 392 Article 392
Kërkesat e vërtetuara nga gjykata ose Claims determined before court or other Potraživanja utvrđena pred sudom ili
organet tjera kompetente relevant authority drugim nadležnim organima
1. Të gjitha kërkesat që janë vërtetuar me 1. All claims determined by a final court 1. Sva potraživanja koja su utvrđena
vendim të formës së prerë të gjykatës ose me ruling or by a ruling by another relevant pravnosnažnom sudskom odlukom ili
vendim të organit tjetër kompetent, ose me authority or through settlement before the odlukom drugog nadležnog organa, ili
ujdinë e palëve para gjykatës apo organit court or another relevant authority shall poravnanjem pred sudom ili drugim
tjetër kompetent, parashkruhen për dhjetë become statute-barred after ten (10) years, nadležnim organom, zastarevaju za deset (10)
(10) vjet, madje edhe ato për të cilat ligji including those for which a shorter period is godina, pa i ona za koja zakon inače predviđa
edhe ashtu parashikon afat më të shkurtër për stipulated by the statute of limitations. kraći rok zastarelosti.
parashkrim.
2. Megjithatë, të gjitha kërkesat periodike që 2. All periodic claims originating from such 2. Međutim, sva povremena potraživanja koja
rrjedhin nga vendimet ose ujditë e tilla dhe rulings or settlement and falling due in the proističu iz takvih odluka ili poravnanja i
arrijnë për pagesë në të ardhmen, future shall become statute-barred after the dospevaju na naplatu budućnosti, zastarevaju
parashkruhen në afatin e paraparë për period stipulated for the statute-barring of u roku predviđenom za zastarelost
parashkrimin e kërkesave periodike. periodic claims povremenih potraživanja.
251 /997
Nënkapitulli II – Ndalja e Parashkrimit Sub-chapter II - Suspension of statute- Potpoglavlje II - Zastoj zastarevanja
barring

Kërkesat ndërmjet personave të caktuar Claims between specific persons Potraživanja između određenih lica
1. Parashkrimi nuk rrjedh: 1. The statute-barring period shall not run: 1. Zastarevanje ne teče:
1.1. ndërmjet bashkëshortëve; 1.1. between spouses; 1.1. između supružnika;
1.2. ndërmjet prindërve dhe fëmijëve 1.2. between parents and children, as long 1.2. između roditelja i dece za vreme
derisa zgjat e drejta prindërore; as the parental right lasts; trajanja roditeljskog prava;
1.3. ndërmjet personit nën kujdestari dhe 1.3. between a ward and the custodian 1.3. između lica pod starateljstvom i
kujdestarit të tij si dhe të organit të thereof or between a ward and the care njegovog staratelja i organa starateljstva,
kujdestarisë, gjatë kohës së kujdestarisë authority, as long as the custodianship za vreme starateljstva dok se ne
dhe derisa të mos paraqiten llogaritë; lasts and as long as bills are not issued; predstavljaju računi;
1.4. ndërmjet dy personave që jetojnë në 1.4. between persons cohabiting in an 1.4. između dva lica koja žive u
bashkëjetesë, derisa ekziston ajo extra-marital union. zajedničkom životu, sve dok postoji taj
bashkëjetesë. zajednički život.

Kërkesat e personave të caktuar Claims by specific persons Potraživanja određenih lica
1. Parashkrimi nuk rrjedh: 1. The statute-barring period shall not run: 1. Zastarevanje ne teče:
1.1. gjatë kohës së mobilizimit në rastin 1.1. during mobilization, immediate 1.1. tokom mobilizacije, u slučaju
e rrezikut të drejtpërdrejt të luftës ose risk of war, a state of emergency, or a neposredne ratne opasnosti ili za vreme
gjatë luftës lidhur me kërkesat e state of war, and for claims by rata za potraživanja lica u vojnoj
personave në detyrë ushtarake; persons on military service obavezi;
252 /997
1.2. në pikëpamje të kërkesave që kanë 1.2. for claims held by persons
personat e punësuar në ekonomi të huaj employed in the household of another 2. u pogledu potraživanja koja imaju lica
shtëpiake ndaj punëdhënësve ose against the employer or the family zaposlena u tuđem domaćinstvu prema
anëtarëve të familjes së tij që members thereof as long as such poslodavcu ili članovima njegove
bashkëjetojnë me te, derisa zgjat ajo employment lasts porodice koji zajedno sa njima žive, sve
marrëdhënie. dok traje taj radni odnos.

Pengesat e papërballueshme Insurmountable obstacles Nesavladive prepreke
Parashkrimi nuk rrjedh për gjithë kohën për The statute-barring period shall not run while Zastarevanje ne teče za sve vreme za koje
të cilën kreditori nuk ka pasur mundësi që për for reason of insurmountable obstacles the poveriocu nije bilo moguće zbog
shkak të pengesave të papërballueshme të creditor is unable to demand the performance nesavladivih prepreka da sudskim putem
kërkojë përmes gjykatës përmbushjen e of the obligation through the court zahteva ispunjenje obaveze.
detyrimit.

Ndikimi i shkaqeve të ndaljes në rrjedhën Influence of grounds for suspension on Uticaj uzroka zastoja na tok zastarevanja
e parashkrimit statute-barring period
1. Në qoftë se parashkrimi nuk ka mundur të 1. If a statute-barring period cannot run 1. Ako zastarevanje nije moglo početi da teče
fillojë të rrjedhë për arsye të ndonjë shkaku because of any lawful grounds, it shall begin zbog nekog zakonskog uzroka, ono počinje
ligjor, ai fillon të rrjedhë posa ai shkak të ketë to run when such grounds cease. teći kad taj uzrok prestane postojati.
pushuar së ekzistuari.
2. Në qoftë se parashkrimi ka filluar të 2. If the statute-barring period began to run 2. Ako je zastarevanje počelo teći pre nego
rrjedhë përpara se të ketë ndodhur shkaku i before the grounds for which it was što je nastao uzrok koji je zaustavio njegov
cili e ka ndalur rrjedhën e tij të mëtejshëm, ai suspended arose, it shall resume when such dalji tok, ono nastavlja da teče kad taj uzrok
vazhdon të rrjedhë kur të pushojë së grounds cease; the time that passed before the prestane postojati, a vreme koje je isteklo pre
253 /997
ekzistuari ai shkak, ndërsa koha që ka kaluar suspension shall be counted towards the zaustavljanja računa se u zakonom određeni
para ndaljes llogaritet në afatin e caktuar period stipulated by the statute of limitations. rok za zastarelost.
ligjor për parashkrim.

Kërkesat ndaj personave të paaftë për të Claims by persons with incapacity to Potraživanja prema poslovno nesposobnim
vepruar dhe kërkesat e tyre contract licima i njihova potraživanja
1. Parashkrimi rrjedh edhe ndaj të miturit dhe 1. The statute-barring period shall run against 1. Zastarevanje teče i prema maloletniku i
personit tjetër të paaftë për të vepruar, minors and other persons with incapacity to drugom poslovno nesposobnom licu, bez
pavarësisht nëse kanë ose jo përfaqësuesin contract, irrespective of whether they have a obzira na to da li imaju zakonskog zastupnika
ligjor të tyre. lawful representative. ili ne.
2. Megjithatë, parashkrimi i kërkesës së të 2. However the statute-barring of a claim by a 2. Međutim, zastarelost potraživanja
miturit i cili nuk ka përfaqësues, dhe i minor without a representative or by any maloletnika koji nema zastupnika i drugog
personit tjetër të paaftë për të vepruar pa other person with incapacity to contract poslovno nesposobnog lica bez zastupnika,
përfaqësues, nuk mund të fillojë të rrjedhë without a representative may not occur until ne može nastupiti dok ne protekne dve (2)
derisa të mos kenë kaluar dy (2) vjet nga data two (2) years have passed since such person godine od kad su postala potpuno poslovno
kur janë bërë plotësisht të aftë për të vepruar gained full capacity to contract or obtained a sposobna, ili kad mu je određen zastupnik.
ose kur iu është caktuar përfaqësuesi. representative.
3. Në qoftë se për parashkrimin e një kërkese 3. If a period of less than two (2) years is 3. Ako je za zastarelost nekog potraživanja
është caktuar një kohë më e shkurtër se dy (2) stipulated for the statute-barring of any claim određeno vreme kraće od dve (2) godine, a
vjet, ndërsa kreditori është i mitur dhe nuk ka and the creditor is a minor without a poverilac je maloletnik koji nema zastupnika
përfaqësues ose ndonjë person tjetër i paaftë representative or any other person with ili neko drugo poslovno nesposobno lice bez
për të vepruar pa përfaqësues, parashkrimi i incapacity to contract without a zastupnika, zastarevanje tog potraživanja
asaj kërkese fillon të rrjedhë kur kreditori representative the statute-barring period for počinje teći od kad je poverilac postao
është bërë i aftë për të vepruar ose kur atij i the claim shall begin to run when the creditor poslovno sposoban, ili od kad je dobio
është caktuar përfaqësuesi. gains capacity to contract or obtains a zastupnika.
representative.
Nënkapitulli III – Ndërprerja e Sub-chapter III - Discontinuance of Potpoglavlje III - Prekid zastarevanja
254 /997
Parashkrimit statute-barring

Pranimi i borxhit Acknowledgement of debt Priznanje duga
1. Parashkrimi ndërpritet kur debitori e 1. Statute-barring shall discontinue when the 1. Zastarevanje se prekida kada dužnik prizna
pranon borxhin. debtor acknowledges the debt. dug.
2. Pranimi i borxhit mund të bëhet jo vetëm 2. A debt may be acknowledged by the debtor 2. Priznanje duga može se učiniti ne samo
me deklaratën e kreditorit, veçse edhe në not only through a declaration made to the izjavom poveriocu, nego i na posredan način,
mënyrë të tërthortë, sikurse janë pagesa e creditor but also indirectly, for example by kao što su davanje otplate, plaćanje kamate,
këstit, pagesa e kamatës, dhënia e sigurimit. paying something into an account, by paying davanje obezbeđenja.
interest or by providing security.

Paraqitja e padisë Filing of suit Podnošenje tužbe
Parashkrimi ndërprehet me paraqitjen e Statute-barring shall discontinue with the Zastarevanje se prekida podnošenjem tužbe i
padisë dhe me çdo veprim tjetër të kreditorit filing of a suit or any other act by the creditor svakom drugom poveriočevom radnjom
të ndërmarur kundër debitorit para gjykatës against the debtor before the court or other preduzetom protiv dužnika pred sudom ili
ose autoriteti tjetër kompetent me qëllim relevant authority to determine, secure or drugim nadležnim organom, u cilju
vërtetimi, sigurimi ose realizimi të kërkesës. collect a claim. utvrđivanja, obezbeđenja ili ostvarenja
potraživanja.

Heqja dorë, hedhja poshtë ose refuzimi i Withdrawn, dismissed or refused claim Odricanje, odbacivanje ili odbijanje tužbe
padisë
1. Ndërprerja e parashkrimit e bërë me 1. Statute-barring shall be deemed not to have 1. Prekid zastarevanja izvršen podnošenjem
paraqitjen e padisë ose me ndonjë veprim discontinued with the filing of a suit or any tužbe ili bilo kojom drugom poveriočevom
tjetër të kreditorit të ndërmarur kundër other act by the creditor against the debtor radnjom preduzetom protiv dužnika pred
debitorit para gjykatës ose autoritetit tjetër before the court or other relevant authority sudom ili drugim nadležnim organom u cilju
255 /997
kompetent me qëllim vërtetimi, sigurimi ose done with the intent of determining, securing utvrđivanja, obezbeđenja ili ostvarenja
realizimi të kërkesës, konsiderohet se nuk ka or collecting a claim if the creditor withdraws potraživanja, smatra se da nije nastupio ako
filluar po qe se kreditori heq dorë nga padia the suit or abandons such an act. poverilac odustane od tužbe ili radnje koju je
ose veprimi të cilin e ka ndërmarrë. preduzeo.
2. Konsiderohet se nuk ka pasur ndërprerje, 2. Statute-barring shall also be deemed not to 2. Smatra se da nije bilo prekida ako
në qoftë se padia e kreditorit ose kërkesa e tij have discontinued if the creditor’s suit is poveriočeva tužba ili zahtev bude odbačen ili
është hedhur poshtë apo refuzuar ose në qoftë dismissed or refused or if a measure procured odbijen, ili ako izdejstvovana ili preduzeta
se masa e kërkuar ose e ndërmarur e or performed for execution or security is mera izvršenja ili obezbeđenja bude oglašena
përmbarimit apo e sigurimit është shpallur e annulled. nevažećom.
pavlefshme.

Hedhja poshtë e padisë për shkak të Suit dismissed owing to lack of jurisdiction Odbacivanje tužbe zbog nenadležnosti
jokompetencës
1. Në qoftë se padia kundër debitorit është 1. If a suit against the debtor is dismissed 1. Ako je tužba protiv dužnika odbačena zbog
hedhur poshtë për shkak të jo kompetencës së owing to the court’s lack of jurisdiction or for nenadležnosti suda ili kog drugog uzroka koji
gjykatës ose për ndonjë arsye tjetër i cili nuk i any other grounds not affecting merits of the se ne tiče suštine stvari, pa poverilac podnese
përket esencës së çështjes, kështu që kreditori case and the creditor files a new suit within ponovo tužbu u roku od tri (3) meseca od
përsëri paraqet padi brenda afatit prej tre (3) three (3) months of the ruling by which the dana pravnosnažnosti odluke o odbacivanju
muajsh nga data kur vendimi mbi hedhjen suit was dismissed becoming final, statute- tužbe, smatra se da je zastarevanje prekinuto
poshtë të padisë të ketë marrë formën e prerë barring shall be deemed to have discontinued prvom tužbom.
do të konsiderohet se parashkrimi është with the first suit.
ndërprerë me padinë e parë.
2. E njëjta gjë vlen edhe për thirrjen në 2. The same shall apply in the case of the 2. Isto vredi i za pozivanje u zaštitu, i za
mbrojtje si dhe për paraqitjen e kompensimit naming of a predecessor and the exercise of isticanje nadoknade potraživanja u sporu, kao
të kërkesës në kontest si dhe në rastin kur an offset of a claim in a civil suit, even if the i u slučaju kad je sud ili drugi organ uputio
gjykata ose ndonjë organ tjetër e ka drejtuar court or other authority directs the creditor to dužniku da svoje prijavljeno potraživanje
debitorin që kërkesën e tij të deklaruar ta exercise the creditor’s registered claim in a ostvaruje u parničnom postupku.
256 /997
realizojë në procedurë civile. civil procedure.

Thirrja e kreditorit Creditor’s demand Pozivanje dužnika
Për ndërprerjen e parashkrimit nuk mjafton The creditor demanding verbally or in writing Za prekid zastarevanja nije dovoljno da
që kreditori ta ftojë debitorin me shkrim ose that the debtor perform the obligation shall poverilac pozove dužnika pismeno ili usmeno
me gojë që ta përmbushë detyrimin. not suffice for the discontinuance of statute- da ispuni obavezu.
barring.

Afati i parashkrimit në rastin e Statute-barring period in the event of Rok zastarelosti u slučaju prekida
ndërprerjes discontinuance
1. Pas ndërprerjes parashkrimi fillon të 1. After discontinuance the statute-barring 1. Posle prekida zastarevanje počinje teći
rrjedhë përsëri, kurse koha që ka kaluar para period shall begin to run anew, and the time iznova, a vreme koje je proteklo pre prekida
ndërprerjes nuk llogaritet në afatin e caktuar that passed prior to the discontinuance shall ne računa se u određenom zakonskom roku
ligjor për parashkrim. not count towards the period stipulated by the za zastarelost.
statute of limitations.
2. Parashkrimi i ndërprerë me anë të pranimit 2. A statute-barring period discontinued by 2. Zastarevanje prekinuto priznanjem
(pohimit) nga ana e debitorit fillon të rrjedhë the debtor’s acknowledgement shall begin to (tvrdnjom) od strane dužnika počinje teći
përsëri nga pranimi (pohimi). run a new from the acknowledgement. iznova od priznanja (tvrdnje).
3. Kur ndërprerja e parashkrimit ka filluar me 3. If the statute-barring period discontinued 3. Kad je prekid zastarevanja nastao
paraqitjen e padisë ose me thirrjen në with the filing of a suit or any other act by the podnošenjem tužbe ili pozivanjem u zaštitu,
mbrojtje, ose duke paraqitur kompensimin e creditor against the debtor before the court or ili isticanjem nadoknade potraživanja u
kërkesave në kontest, respektivisht me any other relevant authority to determine, sporu, odnosno prezentacijom potraživanja u
paraqitjen e kërkesave në ndonjë proces secure or collect a claim, by the exercise of nekom drugom postupku, zastarevanje
tjetër, parashkrimi fillon të rrjedhë përsëri që an offset of the claim in a dispute or by the počinje teći iznova od dana kad je spor
257 /997
nga dita kur kontesti të ketë marrë fund registration of the claim in any other okončan ili završen na neki drugi način.
definitivisht ose të ketë përfunduar në ndonjë procedure it shall begin to run anew on the
mënyrë tjetër. day the dispute is completed or is otherwise
settled.
4. Kur ndërprerja e parashkrimit të jetë 4. If the statute-barring period discontinued 4. Kad je prekid zastarevanja nastao prijavom
shkaktuar me paraqitjen e kërkesës në with the registration of the claim in potraživanja u stečajnom postupku,
procedurën e falimentimit, parashkrimi fillon bankruptcy proceedings it shall begin to run zastarevanje počinje teći iznova od dana
të rrjedhë përsëri që nga dita e përfundimit të anew on the day such proceedings are okončanja ovog postupka.
asaj procedure. completed.
5. E njëjta gjë vlen edhe kur ndërprerja e 5. This shall also apply if the statute-barring 5. Isto važi i kad je prekid zastarevanja nastao
parashkrimit të jetë shkaktuar me kërkesën e period discontinued with a petition for zahtevom prinudnog izvršenja ili
përmbarimit të dhunshëm ose të sigurimit. compulsory execution or security. obezbeđenja.
6. Parashkrimi që fillon të rrjedhë përsëri pas 6. A statute-barring period that begins to run 6. Zastarevanje koje počinje teći iznova posle
ndërprerjes, mbaron kur të ketë kaluar aq new after discontinuance shall end when the prekida, navršava se kad protekne onoliko
kohë sa është caktuar me ligj për time stipulated by the statute of limitations vremena koliko je zakonom određeno za
parashkrimin që është ndërprerë. for the discontinued statute-barring period zastarevanje koje je prekinuto.
passes.

Parashkrimi në rastin e përtrirjes së Statute-barring in the event of novation Zastarelost u slučaju prenova obaveze
detyrimit
Në qoftë se ndërprerja ka filluar me pranimin If the statute-barring period discontinued with Ako je prekid nastao priznanjem duga od
e borxhit nga ana e debitorit, ndërsa kreditori the debtor’s acknowledgement of the debt strane dužnika, a poverilac i dužnik su se
dhe debitori janë marrë vesh që ta ndryshojnë and the creditor and debtor undertook to sporazumeli da izmene osnov ili predmet
bazën ose objektin e detyrimit, kërkesa e re change the basis or the subject of the obaveze, novo potraživanje zastareva za
parashkruhet për kohën që është caktuar për obligation the new claim shall become vreme koje je određeno za njegovu
parashkrimin e saj. statute-barred after the period stipulated for zastarelost.
258 /997
the statute-barring thereof.
KAPITULLI XXV – LLOJET E CHAPTER XXV – VARIOUS POGLAVLJE XXV - RAZNE

NDRYSHME TË DETYRIMEVE TYPES OF OBLIGATIONS VRSTE OBAVEZA
Nënkapitulli I – Detyrimet Monetare Sub-chapter I – Monetary Obligations Potpoglavlje I - Novčane obaveze

Parimi i nominalizmit monetar Principle of monetary nominal value Načelo monetarnog nominalizma
Kur detyrimi ka si objekt një shumë të If the object of an obligation is a sum of Kad obaveza ima za predmet svotu novca,
hollash, debitori ka për detyrë të paguajë money, the debtor must pay the amount of dužnik je dužan isplatiti isti iznos novca,
shumën e njëjtë të të hollave, përveç nëse currency in which the obligation is izuzev kada se poverilac i dužnik drugačije u
kreditori dhe debitori merren vesh ndryshe në undertaken, unless the creditor and the debtor skladu sa zakonom.
pajtim me ligjin. agree otherwise in accordance with the law.

Rivlerësimi i detyrimeve monetare Revaluation of pecuniary obligations Revalorizacija novčanih obaveza
1. Palët kontraktuese mund të pajtohen që 1. The contracting parties may agree that the 1. Stranke se mogu dogovoriti da se iznos
shuma e detyrimeve monetare të debitorit të amount of the debtor’s pecuniary obligation novčane obaveze dužnika utvrdi u odnosu na
përcaktohet në raport me ndryshimet në be stipulated in respect of changes in the promene cena roba i usluga izraženih u
çmim të mallrave dhe shërbimeve të price of goods and services expressed by the prodajnom indeksu cena i definisanih od
shprehura në indeksin e çmimeve të shitjeve retail price index determined by the strane ovlašćene organizacije, u vezi promena
dhe të përcaktuara nga një organizatë e authorized organization (index-linking u kursu razmene strane valute, ili u vezi sa
autorizuar, në lidhje me ndryshimet në kursin clause), in respect of fluctuation in a foreign promenama u drugim cenama, osim ako taj
valutor të huaj, ose në lidhje me ndryshimet exchange rate (foreign currency clause), or in sporazum nije u suprotnosti sa zakonom.
në çmimet e tjera, përveç nëse një respect of changes in other prices, unless
marrëveshje e këtillë është në kundërshtim such an agreement is in contravention of the
me ligjin. law.
2. Në rast se palët kontraktuese pajtohen me 2. If the contracting parties agree on the 2. Ako se stranke dogovore o revalorizaciji
259 /997
rivlerësimin e detyrimeve monetare, revaluation of pecuniary obligations the novčane obaveze, revalorizacija se vrši za
rivlerësimi bëhet për periudhën nga fillimi i revaluation shall be performed for the period period od početka obaveze do njenog
detyrimit e deri në përmbushjen e detyrimit, from the origin of the obligation to the ispunjenja, osim ako se stranke dogovore
përveç nëse palët pajtohen ndryshe. performance of the obligation, unless the drugačije.
parties agree otherwise.

Përmbushja e parakohshme Early payment Ispunjenje pre roka
1. Debitori mund t’i përmbushë detyrimet në 1. The debtor may perform a pecuniary 1. Dužnik može ispuniti novčanu obavezu i
para edhe para kohe. obligation early. pre roka.
2. Është nule dispozita e kontratës me të 2. A contractual provision by which the 2. Ništava je odredba ugovora kojom se
cilën debitori heq dorë nga kjo e drejtë. debtor waives this right shall be null. dužnik odriče ovog prava.
3. Në rast të përmbushjes së detyrimit në të 3. A debtor that performs a pecuniary 3. U slučaju ispunjenja novčane obaveze pre
holla para kohe, debitori ka të drejtë të zbresë obligation early shall only have the right to roka, dužnik ima pravo da od iznosa duga
kamatën nga shuma e borxhit për kohën prej deduct from the debt the interest for the odbije iznos kamate za vreme od dana isplate
datës së pagesës deri në ditën kur detyrimi të period between the day of payment to the day do dospelosti obaveze, samo ako je na to
ketë arritur për pagesë, vetëm kur për këtë payment falls due if so end Chaptered by the ovlašćen ugovorom ili to proizlazi iz običaja.
është i autorizuar me kontratë apo nëse kjo contract or if such is in accordance with
rrjedh nga doket. custom.
Nënkapitulli II - Kamata Sub-chapter II – Interest Potpoglavlje II - Kamata

Kamata mbi kamatë Default interest Kamata na kamatu
1. Debitori që është në vonesë në pagesën e 1. A debtor who is in delay in the payment of 1. Dužnik koji je u docnji u plaćanju
një shume parash apo ndonjë pjesë të saj ka a sum of money or any part thereof shall owe novčanog iznosa ili bilo kojeg njenog dela
për borxh edhe kamatën e borxhit për default interest to the creditor on the unpaid ima za dug i kamatu duga prema poveriocu
kreditorin mbi pjesën e papaguar të asaj part of that sum from the time when payment za neplaćeni deo te sume iz vremena kada je
260 /997
shume nga koha kur pagesa është dashur të is due to the time of payment, unless isplata trebala da se ispuni pa sve do trenutka
kryhet deri në kohën e pagesës, përveç nëse otherwise agreed or provided by law. isplate, osim ako su se stranke dogovorile
palët janë marrë vesh ndryshe apo ligji drugačije ili zakonom nije drugačije
përcakton ndryshe. određeno.
2. Norma e kamatës mbi borxhin 2. The rate of the default interest payable on a 2. Kamatna stopa na dug je utvrđena
përcaktohet me ligj. debt shall be determined by law. zakonom.
3. Kreditori dhe debitori mund të pajtohen 3. The creditor and the debtor may agree a 3. Poverilac i dužnik se mogu dogovoriti o
mbi një normë kamate mbi borxhin ndryshe default interest rate other than that kamatnoj stopi na dug drugačije nego što je
nga ajo e përcaktuar me ligj. determined by law. propisano zakonom.

Shpërblimi i dëmit Compensation of damage Nadoknada štete
Kreditori ka të drejtë në kamatëvonesën pa The creditor shall be entitled to default Poverilac ima pravo na zateznu kamatu bez
marrë parasysh nëse ka pësuar ndonjë dëm interest irrespective of any damage incurred obzira na to da li je pretrpeo bilo kakvu štetu
për shkak të vonesës së debitorit. as a result of the debtor’s delay. zbog docnje dužnika.

Ndalimi i kamatës në kamatë Prohibition of interest on interest Zabrana kamate na kamatu
1. Në kamatën e kontraktuar e cila ka arritur 1. No default interest shall run on interest 1. Na ugovorenu kamatu koja je dospela za
për pagesë, por nuk është paguar nuk rrjedh that has fallen due for payment but has not isplatu, ali nije isplaćena, ne teče zatezna
kamatëvonesa, përveç nëse është paraparë been paid, unless stipulated otherwise by law. kamata, izuzev kad je to zakonom određeno.
ndryshe me ligj.
2. Dispozita e kontratës se kamata do të 2. A contractual provision that interest shall 2. Ništava je odredba ugovora kojom će teči
rrjedhë mbi kamatëvonesë do të jetë nule. run on interest that has fallen due shall be kamata na zateznu kamatu.
261 /997
null.
3. Në shumën e papaguar mund të kërkohet 3. Na iznos neisplaćene kamate može se
kamatëvonesa vetëm nga dita kur gjykatës i 3. Default interest may be requested on the zahtevati zatezna kamata samo od dana kad je
është paraqitur kërkesa për pagimin e saj. unpaid amount only from the date when the sudu podnet zahtev za njenu isplatu.
request for its payment has been submitted to
court.
Supozimi i kontratës me fajde Usurious interest Pretpostavka zelenaškog ugovora
1. Në rast se niveli i kamatës për të cilin janë 1. If the interest rate agreed by the parties is 1. Ako je nivo kamate za koju su se
pajtuar palët është për pesëdhjetë përqind fifty percent (50%) higher than the default stranke dogovorile za pedeset procenata
(50%) më i lartë sesa niveli i kamatëvonesës, interest rate calculated according to the (50%) veći od nivoa zatezne kamate,
i përllogaritur sipas nenit në vijim, një following article, such an agreement is obračunato na osnovu člana ispod, takav
marrëveshje e tillë konsiderohet kontratë me considered as usurious, unless the creditor ugovor se smatra zelenaškim ugovorom, osim
fajde, përveç nëse kreditori provon se nuk ka proves he has not exploited the debtor's ukoliko poverilac dokaže da nije koristio
shfrytëzuar gjendjen e pavolitshme të unfavorable state of affairs, the difficulty of nepovoljnu situaciju dužnika, njegovu tešku
debitorit, vështirësinë e situatës së tij his financial situation, his reluctance or his finansijsku situaciju, ili indiskreciju ili
financiare, pamaturinë ose varësinë e krijuar dependence, or that the benefits reserved to zavisnost stvorenu od nje, ili da pogodnosti
prej saj, ose që përfitimet e rezervuara për the creditor or third person are not in rezervisane za poverioca ili treće lice nisu u
kreditorin ose personin e tretë nuk janë në infringement of what the creditor has offered nesrazmeri sa onim što je poverilac dao ili je
shpërpjesëtim me atë që kreditori ka ofruar or has undertaken to offer or to do. preduzeo da se obezbedi ili da učini.
ose ka ndërmarrë të ofrojë ose të bëjë.
2. Supozimi i saktësuar në paragrafin 2. The above mentioned paragraph 1 do not 2. Pretpostavka iz prethodnog stava ne
paraprak nuk zbatohet në kontratat apply to commercial contracts. sprovodi se na privredne ugovore.
komerciale.
Neni 412
Kamatëvonesa Article 412 Član 412
Interest delay Zatezne kamate
1. Debitori që vonon në përmbushjen e
detyrimit në të holla ka borxh, përpos borxhit 1. The debtor who is late in fulfilling the 1. Dužnik koji zadocni u ispunjavanju
262 /997
kryesor, edhe kamatën. monetary obligation, except the principal novčanih obaveza duguje, osim glavnice, i
debt owes interest as well. zateznu kamatu.
2. Lartësia e kamatëvonesës është tetë
përqind (8%) në vit, përveç nëse parashihet 2. The interest rate delay is eight per cent 2. Visina zatezne kamate je osam procenta
ndryshe me ligj të veçantë. (8%) per annum, unless otherwise provided (8%) godišnje, osim ako nije drugačije
by a specific law. određeno posebnim zakonom.
Neni 413
Kamata kontraktuale Article 413 Član 413
Contractual interest Ugovorna kamate
1. Palët kontraktuese mund të pajtohen që,
përveç shumës kryesore (kryegjësë), debitori 1. The contracting parties may agree that in 1. Ugovorne stranke se mogu dogovoriti da
të paguajë kamatën kontraktore me normën e addition to the principal debt the debtor shall dužnik, osim glavnog iznosa (glavnica), plati
përcaktuar në kontratë. owe interest to the creditor at the rate ugovornu kamatu u stopi koja je navedena u
specified in the contract. ugovoru.
2. Nëse kontrata nuk përcakton ndryshe, 2. If the contract does not stipulate otherwise,
kamata paguhet me normën e përcaktuar me the interest shall be payable at the rate 2. Ako ugovor ne određuje drugačije,
ligj. determined by law. kamata se plaća po stopi koja je propisana
zakonom.
Nënkapitulli III – Detyrimet Alternative Sub-chapter III– Alternative Obligations Potpoglavlje III - Alternativne obaveze

E drejta e zgjedhjes Right to choose Pravo izbora
Në qoftë se ndonjë detyrim ka dy ose më If an obligation has two or more objects of Ako neka obaveza ima dva ili više predmeta,
263 /997
tepër objekte, por debitori ka për detyrë të jep which the debtor must provide only one to be ali je dužnik dužan dati samo jedan da bi se
vetëm një për t’u liruar nga detyrimi, atëherë, released from the obligation, unless agreed oslobodio obaveze, onda, ako nije što drugo
po qe se nuk është kontraktuar ndryshe, e otherwise the debtor shall have the right to ugovoreno, pravo izbora pripada dužniku i
drejta e zgjedhjes i takon debitorit dhe choose and the obligation shall terminate obaveza prestaje kad on bude predao predmet
detyrimi shuhet kur ky ta ketë dorëzuar when the debtor delivers the chosen object. koji je izabrao.
objektin të cilin e ka zgjedhur vet.

Parevokueshmëria dhe efekti i zgjedhjes së Irrevocability and effect of choice Neopozivost i dejstvo izvršenog izbora
bërë
1. Zgjedhja quhet e bërë kur pala të cilës i 1. The choice is made and may no longer be 1. Izbor je izvršen kad stranka kojoj pripada
takon e drejta e zgjedhjes e njofton palën altered when the party that has such right pravo izbora obavesti drugu stranku o tome
tjetër për atë që e ka zgjedhur dhe nga ky notifies the other party regarding the choice šta je izabrala i od tog trenutka izbor se više
moment zgjedhja nuk mund të ndryshohet. made. ne može menjati.
2. Me zgjedhjen e bërë konsiderohet se 2. Once the choice is made the obligation 2. Izvršenjem izbora smatra se da je obaveza
detyrimi ka qenë që në fillim i thjeshtë dhe se shall be deemed to have been simple from the od početka bila jednostavna i da je njen
që në fillim ka pasur si objekt sendin e beginning and the object chosen shall be predmet od početka bila izabrana stvar.
zgjedhur. deemed to have been the object of the
obligation from the beginning.

Kohëzgjatja e të drejtës së zgjedhjes Duration of right Trajanje prava izbora
1. Debitori ka të drejtë të zgjedhë gjithnjë 1. The debtor shall have the right to choose 1. Dužnik ima pravo izbora sve dok u
derisa në procedurën e përmbarimit të at any time until one of the owed objects is postupku prinudnog izvršenja jedna od
dhunshëm një prej sendeve që është borxh të fully or partly delivered to the creditor in dugovanih stvari ne bude potpuno ili
mos i dorëzohet plotësisht ose pjesërisht compulsory execution at the latter’s choice. delimično predata poveriocu po njegovom
kreditorit sipas zgjedhjes së tij. izboru.
2. Në qoftë se e drejta e zgjedhjes i takon 2. If the creditor has the right to choose but 2. Ako pravo izbora pripada poveriocu, a on
264 /997
kreditorit dhe ky nuk deklarohet rreth fails to pronounce thereon by the deadline se ne izjasni o izboru u roku određenom za
zgjedhjes brenda afatit të caktuar për stipulated for performance the debtor may ispunjenje, dužnik ga može pozvati da izvrši
përmbushje, debitori mund ta ftojë që të bëjë request that the creditor choose, stipulating an izbor i za to mu odrediti primeren rok, posle
zgjedhjen dhe për këtë t’i caktojë një afat të appropriate deadline for such; after such čijeg isteka pravo izbora prelazi na dužnika.
ri, pas skadimit të të cilit e drejta e zgjedhjes deadline passes the right to choose shall pass
kalon në debitorin. to the debtor.

Zgjedhja që i besohet personit të tretë Choice entrusted to a third person Izbor poveren trećem licu
Në qoftë se zgjedhjen duhet ta bëjë ndonjë If the choice should be made by a third Ako izbor treba da izvrši neko treće lice, a
person i tretë dhe këtë gjë ai nuk e bën, secila person but the third person fails to do so ono to ne učini, svaka stranka može zahtevati
palë mund të kërkojë që zgjedhjen ta bëjë either party may request that the court do so. da izbor izvrši sud.
gjykata.

Kufizimi në objektin e mbetur Limitation to remaining object Ograničenje na preostali predmet
Në qoftë se një objekt i detyrimit është bërë i If any object of an obligation becomes Ako je predmet obaveze postao nemoguć
pamundshëm për shkak të ndonjë ngjarje për impossible because of a development for zbog događaja za koji nije odgovorna nijedna
të cilën nuk mbajnë përgjegjësi asnjëra palë, which neither party is responsible, the stranka, obaveza je ograničena na preostali
detyrimi kufizohet në objektin e mbetur. obligation shall be limited to the remaining predmet.
object.

Kufizimi në rast të përgjegjësisë së njërës Limitation in the event of unilateral Ograničenje u slučaju odgovornosti jedne
palë responsibility stranke
1. Kur një objekt i detyrimit është i 1. If any object of an obligation becomes 1. Kad je jedan predmet obaveze postao
pamundur për shkak të ngjarjes për të cilën impossible because of a development for nemoguć usled događaja za koji je odgovoran
265 /997
përgjegjësinë e mban debitori, detyrimi which the debtor is responsible and the debtor dužnik, obaveza se ograničava na preostali
kufizohet në objektin e mbetur në qoftë se e has the right to choose the obligation shall be predmet u slučaju da pravo izbora pripada
drejta e zgjedhjes i takon këtij, e nëse e drejta limited to the remaining object; if the creditor njemu, a ako pravo izbora pripada poveriocu,
e zgjedhjes i takon kreditorit, ky mundet pas has the right to choose the creditor may on može po svom izboru tražiti preostali
zgjedhjes së vet të kërkojë objektin e mbetur choose to request the remaining object or predmet ili nadoknadu štete.
ose shpërblimin e dëmit. compensation.
2. Kur një objekt i detyrimit është bërë i 2. If any object of an obligation becomes 2. Kad je jedan predmet obaveze postao
pamundur për shkak të ngjarjeve për të cilat impossible because of a development for nemoguć usled događaja za koji je odgovoran
është përgjegjës kreditori, detyrimi i debitorit which the creditor is responsible the debtor’s poverilac, dužnikova obaveza prestaje, ali u
shuhet, por në qoftë se këtij i takon e drejta e obligation shall terminate; however, if the slučaju da njemu pripada pravo izbora, on
zgjedhjes ky mund të kërkojë shpërblimin e debtor has the right to choose the debtor may može tražiti naknadu štete i izvršiti svoju
dëmit dhe ta kryejë detyrimin e vet nga request compensation and perform the obavezu preostalim predmetom, a ako pravo
objekti i mbetur, e në qoftë se e drejta e obligation with the remaining object, and if izbora ima poverilac - on može dati naknadu
zgjedhjes i takon kreditorit – ky mund të japë the creditor has the right to choose the štete i tražiti preostali predmet.
shpërblimin e dëmit dhe të kërkojë objektin e creditor may provide compensation and
mbetur. request the remaining object.
Nënkapitulli IV – Detyrimet Fakultative Sub-chapter IV – Facultative Obligations Potpoglavlje IV– Fakultativne obaveze

Autorizimi i debitorit në detyrimin Debtor’s right in facultative obligation Ovlašćenje dužnika u fakultativnoj
fakultativ obavezi
Debitori, detyrimi i të cilit ka një objekt, por A debtor whose obligation has a single object Dužnik čija obaveza ima jedan predmet, ali
të cilit i lejohet që të lirohet nga detyrimi i vet and that is allowed to discharge the obligation kome je dopušteno da se oslobodi svoje
266 /997
duke dhënë ndonjë objekt tjetër të caktuar, by delivering any other specific object may obaveze dajući neki drugi određeni predmet,
mund ta shfrytëzojë këtë mundësi gjithnjë exploit this possibility at any time until the može se koristiti tom mogućnošću sve dok
derisa kreditori në procedurën e përmbarimit creditor fully or partly obtains the object of poverilac u postupku prinudnog izvršenja ne
të detyrueshëm të mos ta ketë marrë tërësisht the obligation in compulsory execution. uzme potpuno ili delimično predmet obaveze.
ose pjesërisht objektin e detyrimit.

Autorizimi i kreditorit në detyrimin Creditor’s right in facultative obligation Ovlašćenja poverioca u fakultativnoj
fakultativ obavezi
1. Kreditori në detyrimin fakultativ mund të 1. In a facultative obligation the creditor 1. Poverilac u fakultativnoj obavezi može
kërkojë nga debitori vetëm objektin e may only request the object of the obligation zahtevati od dužnika samo predmet obaveze,
detyrimit, por jo edhe objektin tjetër me të from the debtor, not any other object by ali ne i drugi predmet, kojim dužnik, ako
cilin debitori, në qoftë se dëshiron mundet which the debtor could perform the hoće, može takođe ispuniti svoju obavezu.
gjithashtu ta përmbushë detyrimin e vet. obligation should the latter so desire.
2. Kur objekti i detyrimit bëhet i pamundur 2. If the object of the obligation becomes 2. Kad predmet obaveze postane nemoguć
për shkak të ngjarje vepër të cilat debitori nuk impossible because of a development for usled događaja za koji dužnik ne odgovara,
përgjigjet, kreditori mund të kërkojë vetëm which the debtor is responsible the creditor poverilac može tražiti samo naknadu štete, ali
shpërblimin e dëmit, por debitori mund të may only request compensation; however, the se dužnik može osloboditi obaveze dajući
lirohet nga detyrimi duke dhënë objektin të debtor may discharge the obligation by predmet koji je ovlašćen dati umesto
cilin është i autorizuar ta japë në vend të delivering an object that the debtor was dugovanog predmeta.
objektit që është borxh. entitled to deliver instead of the owed object.
Nënkapitulli V – Kërkesat Fakultative Sub-chapter V – Facultative Claims Potpoglavlje V - Fakultativna potraživanja

Rregulli i përgjithshëm General rule Opšte pravilo
1. Kur me kontratë ose ligj është parashikuar 1. If the contract or the law stipulates that 1. Kad je ugovorom ili zakonom predviđeno
që kreditori mundet në vend të objektit që the creditor may instead of the owed object da poverilac može umesto dugovanog
është borxh të kërkojë nga debitori ndonjë request any other specific subject from the predmeta zahtevati od dužnika neki drugi
267 /997
objekt tjetër të caktuar, debitori ka për detyrë debtor, the debtor shall obliged to deliver određeni predmet, dužnik je dužan predati mu
t’ia dorëzojë atë objekt, po qe se atë e kërkon such object to the creditor if requested taj predmet ako poverilac to zahteva.
kreditori. thereby.
2. Përndryshe, për kërkesa të këtilla 2. The appropriate rules on facultative and 2. U suprotnosti, za ovakva fakultativna
fakultative vlejnë sipas qëllimit të alternative obligations shall otherwise apply potraživanja važe prema nameri ugovarača i
kontraktuesve dhe sipas rrethanave të punës, to such facultative claims with regard to the prema prilikama posla odgovarajuća pravila o
rregullat përkatëse mbi detyrimet fakultative contracting parties’ intent and the fakultativnim i o alternativnim obavezama.
dhe ato alternative. circumstances of the transaction.
Nënkapitulli VI – Detyrimet e Sub-chapter VI – Divisible Obligations Potpoglavlje VI - Deljive obaveze

Pjesëtueshme

Pjesëtimi i detyrimeve dhe i kërkesave Division of obligations and claims Deljenje obaveze i potraživanja
1. Detyrimi është i pjesëtueshëm në qoftë se 1. An obligation shall be deemed divisible if 1. Obaveza je deljiva ako se ono što se
ajo që debitohet mund të pjesëtohet dhe të that which is owed can be divided into and duguje može podeliti i ispuniti u delovima
përmbushet në pjesët që kanë cilësi të njëjta performed in parts that have the same koji imaju ista svojstva kao i ceo predmet, i
siç ka i tërë objekti dhe në qoftë se me këtë attributes as the entire object, and if none of ako ono tom podelom ne gubi ništa od svoje
pjesëtim nuk humbë asgjë nga vlera e vet, its value is lost through such a division; vrednosti, inače obaveza je nedeljiva.
ndërsa në të kundërtën detyrimi është i otherwise it shall be deemed indivisible.
papjesëtueshëm.
2. Kur në ndonjë detyrim të pjesëtueshëm ka 2. If there are several debtors for a divisible 2. Kad u nekoj deljivoj obavezi ima više
disa kreditorë, detyrimi pjesëtohet midis tyre obligation and division is not otherwise dužnika, obaveza se deli među njima na
në pjesë të barabarta, në qoftë se nuk është stipulated the obligation shall be divided jednake delove, ako nije određena drukčija
caktuar pjesëtimi tjetër dhe secili prej tyre among them into equal parts, and they shall podela, i svaki od njih odgovara za svoj deo
përgjigjet për pjesën e vet të detyrimit. each be responsible for their own part of the obaveze.
obligation.
268 /997
3. Kur në ndonjë detyrim të pjesëtueshëm ka 3. If there are several creditors for a 3. Kad u nekoj deljivoj obavezi ima više
disa kreditorë, kërkesa pjesëtohet midis tyre divisible obligation, unless stipulated poverilaca, potraživanje se deli među njima
në pjesë të barabarta, në qoftë se nuk është otherwise, the claim shall be divided among na jednake delove, ako nije što drugo
caktuar diçka tjetër dhe secili kreditor mund them into equal parts, and each creditor may određeno, i svaki poverilac može zahtevati
të kërkojë vetëm pjesën e vet të kërkesës. only request such creditor’s own part of the samo svoj deo potraživanja.
claim.

Prezumimi i solidaritetit Presumption of solidarity Član 424
Pretpostavka solidarnosti
Kur ka disa debitorë në ndonjë detyrim të If there are several debtors for a divisible
pjesëtueshëm të krijuar me kontratë, në obligation originating through a commercial Kad ima više dužnika u nekoj deljivoj
ekonomi ata i përgjigjen kreditorit solidarisht, contract they shall be jointly and severally obavezi nastaloj ugovorom u privredi, oni
përveç në qoftë se kontraktuesit e kanë liable to the creditor, unless the contracting odgovaraju
eliminuar shprehimisht përgjegjësinë parties expressly reject solidary liability. poveriocu solidarno, osim ako su ugovarači
solidare. izričito otklonili solidarnu odgovornost.
Nënkapitulli VII – Përgjegjësia Solidare Sub-chapter VII – Solidary liability Potpoglavlje VII – Solidarna odgovornost

Përmbajtja e solidaritetit të debitorëve Content of debtors’ solidarity Sadržina solidarnosti dužnika
1. Secili debitor i detyrimit solidar është 1. Each debtor of a solidary obligation shall 1. Svaki dužnik solidarne obaveze odgovara
përgjegjës ndaj kreditorit për tërë detyrimin be liable to the creditor for the entire poveriocu za celu obavezu i poverilac može
dhe kreditori mund ta kërkojë përmbushjen e obligation and the creditor may request its zahtevati njeno ispunjenje od bilo koga
tij nga çdo bashkë-debitor në çdo kohë deri sa performance from any co-debtor at any time sudužnika u bilo koje vreme sve dok ne bude
të përmbushet plotësisht. Megjithatë, until it is fully performed. However, the potpuno ispunjena. Međutim, obaveza
detyrimi do të shuhet dhe të gjithë bashkë- obligation shall terminate and all the co- prestaje i svi se su dužnici oslobađaju od
debitorët do të lirohen prej tij, nëse ndonjëri debtors shall be released from it if any of njega, ukoliko neki od njih ispuni obavezu.
prej tyre e përmbushë detyrimin. them performs such obligation.
269 /997
2. Nga disa debitorë solidarë, secili mund të 2.Among solidary debtors each may owe 2. Od više solidarnih dužnika, svaki može
ketë borxh me afat tjetër të përmbushjes, në with a different deadline for performance, dugovati sa drugim rokom ispunjenja, pod
kushte të tjera dhe në përgjithësi me under different conditions and with various drugim uslovima i uopšte sa različitim
alternativa të ndryshme. deviations in general. odstupanjima.

Shpërblimi Compensation Nagrada
1. Secili debitor solidar mund t’i referohet 1. Each solidary debtor may make reference 1. Svaki solidarni dužnik može se pozvati na
shpërblimit që e ka bërë bashkë-debitori. to the compensation of a co- debtor. nagradu koju je izvršio njegov sudužnik.
2. Debitori solidar mund të bëjë shpërblimin 2. Each solidary debtor may compensation a 2. Solidarni dužnik može učiniti potraživanje
e kërkesës së bashkëdebitorit të vet ndaj co-debtor’s claim on the creditor against a svog sudužnika prema poveriocu nagrade sa
kreditorit me atë, që kreditori i detyrohet por claim by the creditor, but only in the amount poveriočevim potraživanjem, ali samo za
vetëm për aq sa është pjesa e borxhit e këtij of that part of the co-debtor’s debt in the joint onoliko koliko iznosi deo duga tog sudužnika
bashkë-debitori në detyrimin solidar. and several obligation. u solidarnoj obavezi.

Falja e borxheve Release from debt Otpuštanje dugova
1. Falja e borxhit që bëhet në marrëveshje 1. Upon any of the solidary debtors being 1. Otpuštanje duga koje se vrši sporazumno
me një debitor solidar i liron nga detyrimi released from the debt under an agreement all sa jednim solidarnim dužnikom oslobađa
edhe debitorët e tjerë. the other debtors shall be released from the obaveze i ostale dužnike.
obligation.
2. Megjithatë, në qoftë se falja ka pasur për 2. If the purpose of the release was solely to 2. Međutim, ako je otpuštanje imalo za svrhu
qëllim ta lirojë nga detyrimi vetëm debitorin release the debtor that was released from the da oslobodi obaveze samo dužnika kome je
ndaj të cilit është falë borxhi, detyrimi solidar debt from the obligation, solidary obligation dug
zvogëlohet për pjesën e cila sipas shall be reduced by the part that with regard oprošten, solidarna obaveza smanjuje se za
marrëdhënieve reciproke të debitorëve i takon to the mutual relations among the debtors fell deo koji prema međusobnim odnosima
atij, kurse debitorët e tjerë përgjigjen thereto, and the other debtors shall be jointly dužnika pada na njega, a ostali dužnici
270 /997
solidarisht për pjesën e mbetur të detyrimit. and severally liable for the remainder of the odgovaraju solidarno za ostatak obaveze.
obligation.

Përtërirja Novation Prenov
1. Me përtrirjen të cilin kreditori e ka bërë 1. Through a novation concluded by the 1. Prenovom koju je poverilac izvršio sa
me një debitor solidar, lirohen edhe debitorët creditor with any of the solidary debtors the jednim solidarnim dužnikom oslobađaju se i
e tjerë. other debtors shall be released. ostali dužnici.
2. Megjithatë, në qoftë se kreditori dhe 2. If the creditor and the debtor restricted the 2. Ipak, ako su poverilac i dužnik ograničili
debitori e kanë kufizuar përtrirjen vetëm në novation to the part of the obligation falling prenov samo na deo obaveze koji dolazi na
pjesën e detyrimit që i takon këtij, detyrimi i to the debtor the obligation of the others shall tog dužnika, obaveza ostalih ne prestaje, nego
të tjerëve nuk shuhet, por vetëm zvogëlohet not terminate but shall be reduced by such se samo smanjuje za taj deo.
për atë pjesë. part.

Ujdia Settlement Poravnanje
Ujdia të cilën e ka kontraktuar një nga A settlement concluded by one solidary Poravnanje koje je zaključio jedan od
debitorët solidarë me kreditorin, nuk ka efekt debtors with the creditor shall not have any solidarnih dužnika sa poveriocem nema
ndaj debitorëve të tjerë, por këta kanë të effect against the other debtors; however, dejstva prema ostalim dužnicima, ali ovi
drejtë ta pranojnë këtë ujdi në qoftë se ai nuk they shall have the right to accept it if it is not imaju pravo da prihvate to poravnanje, ako
është i kufizuar vetëm në debitorin me të cilin restricted to the debtor with whom it was ono nije ograničeno samo na dužnika sa
është kontraktuar. concluded. kojim je zaključeno.
Konfondimi Confounding Sjedinjenje
Kur në një person bashkohen cilësia e If the attributes of creditor and debtor for the Kad se u jednom licu sjedini svojstvo
kreditorit dhe cilësia e debitorit të detyrimeve same solidary obligations are combined in a poverioca i svojstvo dužnika iste solidarne
të njëjta solidare, atëherë detyrimi i single person, the obligation of the other obaveze, obaveza ostalih dužnika smanjuje se
debitorëve të tjerë zvogëlohet për shumën e debtors shall be reduced by the part falling to za iznos dela koji na njega pada.
271 /997
pjesës që i bie atij. such person.

Vonesa e kreditorit Creditor’s delay Docnja poverioca
Kur kreditori bie në vonesë ndaj një debitori A creditor that is in delay against one joint Kad poverilac dođe u docnju prema jednom
solidar, atëherë ky është në vonesë edhe ndaj and several debtor shall be in delay against solidarnom dužniku, on je u docnji i prema
debitorëve të tjerë solidarë. the other solidary debtors. ostalim solidarnim dužnicima.

Vonesa e një debitori dhe pranimi i One debtor’s delay and acknowledgement Docnja jednog dužnika i priznanje duga
borxhit of debt
1. Vonesa e një debitori solidar nuk ka efekt 1. A delay on the part of one solidary debtor 1. Kašnjenje jednog solidarnog dužnika
ndaj debitorëve të tjerë. shall have no effect against the other debtors. nema dejstvo prema ostalim dužnicima.
2. E njëjta vlen edhe për pranimin e borxhit 2. The same shall apply to a debt 2. Isto se odnosi i na priznanje duga koje bi
që do ta bënte një prej debitorëve solidarë. acknowledged by one of the solidary debtors. učinio jedan od solidarnih dužnika.

Ndalja dhe ndërprerja e parashkrimit dhe Suspension and discontinuance of Zastoj i prekid zastarevanja i odricanje od
heqja dorë nga parashkrimi prescription and waiver of prescription zastarelosti
1. Në qoftë se parashkrimi nuk rrjedh ose 1. If the prescription period is not running or 1. Ako zastarevanje ne teče ili je prekinuto
është ndërprerë ndaj njërit debitor, ai vazhdon is discontinued against one debtor it shall prema jednom dužniku, ono teče za ostale
të rrjedhë për debitorët e tjerë solidarë dhe continue to run for the other solidary debtors solidarne dužnike i može se završiti, ali
mund të përfundoj, por debitori ndaj të cilit and may reach completion; however, a debtor dužnik prema kome obaveza nije zastarela i
272 /997
detyrimi nuk është parashkruar dhe i cili against whom the obligation has not become koji je trebao da je ispuni ima pravo zahtevati
është dashur ta përmbushë ka të drejtë të statute-barred and that must perform the od ostalih dužnika prema kojima je obaveza
kërkojë nga debitorët e tjerë ndaj të cilëve obligation shall have the right to request that zastarela da mu naknade svaki svoj deo
detyrimi është parashkruar që t’ia shpërblejëthe other debtors against whom the obligation obaveze.
secili pjesën e vet të detyrimit. has become statute-barred each reimburse
their part of the obligation to such debtor.
2. The waiver of completed prescription 2. Odricanje od navršene zastarelosti nema
2. Heqja dorë nga parashkrimi i kryer nuk ka shall have no effect against the other debtors. dejstva prema ostalim dužnicima.
efekt ndaj debitorëve të tjerë.

E drejta e përmbushësit në shpërblim Performer’s right to compensation Pravo ispunioca na nagradu
1. Debitori i cili e ka përmbushur detyrimin 1. The debtor that performs the obligation 1. Dužnik koji je ispunio obavezu ima pravo
ka të drejtë të kërkojë prej secilit bashkë- shall have the right to request that each of the zahtevati od svakog sudužnika da mu naknadi
debitorë që t'i kompensojë pjesën e detyrimit co-debtors reimburse the part of the deo obaveza koji pada na njega.
që bie në të. obligation falling thereto to such debtor.
2. Ndërkaq, nuk ka ndikim rrethana së 2. The circumstance whereby the creditor 2. Pri tome nije od uticaja okolnost što je
kreditori e ka liruar ndonjë nga bashkë- has released any of the co-debtors from the poverilac nekog od sudužnika oslobodio duga
debitorët nga borxhi ose ia ka pakësuar debt or has reduced their debt shall have no ili mu je smanjio dug.
borxhin. influence on this process.
3. Pjesa që bie në bashkë-debitorin nga e 3. The part falling to a co-debtor from whom 3. Deo koji pada na sudužnika od koga ne
cila nuk mund të merret shpërblimi, reimbursement cannot be obtained shall be može da se dobije naknada deli se srazmerno
pjesëtohet përpjesëtimisht në të gjithë distributed proportionately among the na sve dužnike.
debitorët. remaining co-debtors.
273 /997
Pjesëtimi në pjesë të barabarta dhe Division into equal parts and exception Podela na jednake delove i izuzetak
përjashtimi
1. Në qoftë se nuk është kontraktuar diçka 1. Unless agreed otherwise or unless it 1. Ako nije što drugo ugovoreno ili inače ne
tjetër, ose nuk rezulton nga marrëdhëniet follows otherwise from the legal relationships proizlazi iz pravnih odnosa učesnika u poslu,
juridike të pjesëmarrësve në punë, mbi secilin among the participants in a transaction, an na svakog dužnika pripada jednak deo.
debitor bie pjesa e barabartë. equal part shall fall to each debtor.
2. Në qoftë se detyrimi solidar është 2. If solidary liability was concluded in the 2. Ako je solidarna obaveza zaključena u
kontraktuar në interes ekskluziv të një exclusive interest of a particular joint and isključivom interesu jednog solidarnog
debitori solidar, atëherë ky ka për detyrë t’ia several debtor, such debtor shall be obliged to dužnika, on je dužan naknaditi ceo iznos
shpërblejë krejt shumën e detyrimit reimburse the entire sum of the obligation to obaveze sudužniku koji je namirio poverioca.
bashkëdebitorit, i cili e ka paguar kreditorin. the co-debtor that repaid the creditor.
Nënkapitulli VIII - Solidariteti i Sub-chapter VIII – Solidarity of Creditors Potpoglavlje VIII - Solidarnost poverilaca
Kreditorëve

Solidariteti nuk prezumohet Solidarity is non-presumable Solidarnost se ne pretpostavlja
Kur në anën e kreditorit ka disa persona, këta If there are several persons on the creditor Kad na poverilačkoj strani ima više lica, ona
janë solidarë vetëm kur solidariteti është i side they shall only be solidary liable if su solidarna samo kad je solidarnost
kontraktuar ose i caktuar me ligj. solidary liability is agreed or provided by ugovorena ili zakonom određena.
law.

Përmbajtja e solidaritetit Content of solidarity Sadržaj solidarnosti
1. Secili kreditor solidar ka të drejtë të 1. Each solidary creditor shall have the right 1. Svaki solidarni poverilac ima pravo
274 /997
kërkojë nga debitori përmbushjen e tërë to request from the debtor the performance of zahtevati od dužnika ispunjenje cele obaveze,
detyrimit, por kur njëri prej tyre paguhet, the entire obligation; however, the obligation ali kad jedan od njih bude namiren, obaveza
detyrimi shuhet edhe ndaj kreditorëve të tjerë. shall also terminate against the other creditors prestaje i prema ostalim poveriocima.
when one of them is repaid.
2. Debitori mund t’ia përmbushë detyrimin 2. The debtor may perform the obligation 2. Dužnik može ispuniti obavezu poveriocu
kreditorit të cilin e zgjedh vet, gjithnjë derisa for a creditor of the debtor’s own choosing at koga sam izabere, sve dok neki poverilac ne
një kreditor të mos kërkojë përmbushjen. any time until a particular creditor requests zatraži ispunjenje.
performance.

Kompensimi Compensation Naknada
1. Debitori mund të bëjë kompensimin e 1. The debtor may compensation his 1. Dužnik može izvršiti naknadu svoje
detyrimit të vet me kompensimin që ka ndaj obligation against a claim of the creditor that obaveze sa potraživanjem koje ima prema
kreditorit i cili ia kërkon përmbushjen. requests performance therefrom. poveriocu koji mu zahteva ispunjenje.
2. Kompensimi me kërkesën që ka ndaj 2. The debtor may only compensation the 2. Naknadu sa potraživanjem koje ima prema
ndonjë kreditori tjetër debitori mund ta bëjë debtor’s obligation against another creditor’s nekom drugom poveriocu, dužnik može
vetëm deri në masën e pjesës së kërkesës clam up to the amount of that part of the joint izvršiti samo do visine dela solidarnog
solidare që i takon këtij kreditori. and several claim pertaining to such creditor. potraživanja koje pripada tom poveriocu.

Falja e borxhit dhe përtrirja Release from debt and novation Otpuštanje dugova i prenov
Me faljen e borxhit dhe me përtrirjen Through a release from debt and a novation Otpuštanjem duga i prenovom između
ndërmjet debitorit dhe një kreditori, between the debtor and one creditor the dužnika i jednog poverioca smanjuje se
zvogëlohet detyrimi solidar për aq sa është solidary obligation shall be reduced by the solidarna obaveza za onoliko koliko iznosi
shuma e pjesës së kësaj kërkese të kreditorit. amount of the creditor’s share in the claim. deo tog potraživanja poverioca.
275 /997
Ujdia Settlement Poravnanje
Ujdia të cilën e ka lidhur një nga kreditorët A settlement concluded by one of the solidary Poravnanje koje je zaključio jedan od
solidarë me debitorin nuk ka efekt ndaj creditors with the debtor shall have no effect solidarnih poverilaca sa dužnikom nema
kreditorëve të tjerë, por këta kanë të drejtë që against the other creditors; however, they dejstva prema ostalim poveriocima, ali ovi
ta pranojnë këtë ujdi, me përjashtim kur ai ka shall have the right to accept it, unless it only imaju pravo da prihvate to poravnanje, izuzev
të bëjë vetëm me pjesën e kreditorit me të relates the share of the creditor with whom it kad se ono odnosi samo na deo poverioca sa
cilin është lidhur. was concluded. kojim je zaključeno.

Konfondimi Confounding Sjedinjenje
Kur në një person të një kreditori solidar If the person of one solidary creditor also Kad se u licu jednog solidarnog poverioca
bashkohet edhe cilësia e debitorit, secili prej combines the attributes of the debtor, each of sjedini i svojstvo dužnika, svaki od ostalih
kreditorëve të tjerë solidarë mund të kërkojë the other solidary creditors can only ask for solidarnih poverilaca može od njega zahtevati
prej tij vetëm pjesën e vet të kërkesës. his share of the claim. samo svoj deo potraživanja.

Vonesa Delay Docnja
1. Kur debitori bie në vonesë ndaj një 1. A debtor that is in delay against one 1. Kad dužnik dođe u docnju prema jednom
kreditori solidar, atëherë ai është në vonesë solidary creditor shall be in delay against the solidarnom poveriocu, on je u docnji i prema
edhe ndaj kreditorëve të tjerë. other creditors. ostalim poveriocima.
2. Vonesa e një kreditori solidar ka efekt 2. A delay on the part of one solidary 2. Docnja jednog solidarnog poverioca
edhe ndaj kreditorëve të tjerë. creditor shall have an effect against the other dejstvuje i prema ostalim poveriocima.
creditors.
276 /997
Pranimi i borxhit Acknowledgement of debt Priznanje duga
Pranimi i borxhit që i është bërë një kreditori The acknowledgement of a debt to one Priznanje duga učinjeno jednom poveriocu
është në favor për të gjithë kreditorët. creditor shall be in favor of all the creditors. koristi svim poveriocima.

Parashkrimi Limitation Zastarelost
1. Në qoftë se një kreditor e ndërprenë 1. If one creditor discontinues prescription 1. Ako jedan poverilac prekine zastarevanje,
parashkrimin ose në qoftë se ndaj tij nuk or the prescription period is not running there ili ako prema njemu ne teče zastarevanje, to
rrjedh parashkrimi, kjo nuk u shkon në favor against, this shall not benefit the other ne koristi ostalim poveriocima i prema njima
kreditorëve të tjerë dhe ndaj tyre parashkrimi creditors and the prescription period shall zastarevanje teče i dalje.
rrjedh edhe më tutje. continue to run against them.
2. Heqja dorë nga parashkrimi që bëhet ndaj 2. The waiver of prescription against one 2. Odricanje od zastarelosti izvršeno prema
njërit kreditor u shkon në favor edhe creditor shall be in favor of all the creditors. jednom poveriocu koristi i ostalim
kreditorëve tjerë. poveriocima.

Marrëdhëniet ndërmjet kreditorëve pas Relationship among creditors after Odnosi između poverilaca posle ispunjenja
përmbushjes performance
1. Secili kreditor solidar ka të drejtë të 1. Each joint and several creditor shall have 1. Svaki solidarni poverilac ima pravo
kërkojë nga kreditori që e ka marrë the right to request that the creditor that zahtevati od poverioca koji je primio
përmbushjen nga debitori, që t’ia japë pjesën received performance from the debtor deliver ispunjenje od dužnika da mu preda deo koji
e cila i takon. thereto the share pertaining thereto. mu pripada.
2. Në qoftë se nga marrëdhënia ndërmjet 2. Unless it follows otherwise from the 2. Ako iz odnosa među poveriocima ne
kreditorëve nuk rrjedh diçka tjetër, secilit relationship among the creditors an equal proističe što drugo, svakom solidarnom
kreditor solidar u takon pjesa e barabartë. share shall go to each solidary creditor. poveriocu pripada jednak deo.
277 /997
Nënkapitulli IX - Detyrimet e Sub-chapter IX – Indivisible Obligations Potpoglavlje IX - Nedeljive obaveze
Papjesëtueshme

Detyrimet e papjesëtueshme Indivisible Obligations Nedeljive obaveze
1. Për detyrimet e papjesëtueshme ku ka disa 1. The provisions on solidary obligations 1. Za nedeljive obaveze u kojima ima više
debitorë përshtatshmërisht zbatohen shall apply to indivisible obligations with dužnika shodno se primenjuju odredbe o
dispozitat mbi detyrimet solidare. multiple debtors. solidarnim obavezama.
2. Kur në detyrimin e papjesëtueshëm ka 2. If in the case of an indivisible obligation 2. Kad u nedeljivoj obavezi ima više
disa kreditorë ndërmjet të cilëve nuk është there are several creditors among whom poverilaca među kojima nije ni ugovorena ni
kontraktuar solidariteti dhe as që është solidary liability is neither agreed by contract zakonom određena solidarnost, jedan
caktuar me ligj, një kreditor mund të kërkojë nor provided by law, an individual creditor poverilac može zahtevati da dužnik ispuni
që debitori t’i përmbushë atij vetëm në qoftë may only request performance from the njemu samo ako je ovlašćen od ostalih
se është i autorizuarngakreditorët e tjerë që të debtor if the other creditors have authorized poverilaca da primi ispunjenje, a inače svaki
pranojë përmbushjen, ndërsa secili kreditor acceptance by such creditor; otherwise each poverilac može zahtevati od dužnika da
mund të kërkojë nga debitori përmbushjen e creditor may request that the debtor perform obavezu ispuni svim poveriocima zajedno, ili
gjithë detyrimit ose atë ta depozitojë në the obligation for all of them together or da je položi sudu.
gjykatë. deposit it with the court..
278 /997
KAPITULLI XXVI – NDRYSHIMI CHAPTER XXVI – CHANGE OF POGLAVLJE XXVI – PROMENA
I KREDITORIT APO DEBITORIT CREDITOR OR DEBTOR POVERIOCA ILI DUŽNIKA
Nënkapitulli I – Cedimi i Kërkesës më Sub-chapter I – Assignment of Claim by Potpoglavlje I – Ustupanje potraživanja
Kontratë Contract ugovorom

Cilat kërkesa mund të kalohen me Which claims may be transferred by Koja se potraživanja mogu preneti
kontratë contract ugovorom
1. Kreditori mundet që me kontratën e 1. Through a contract concluded with a third 1. Poverilac može ugovorom zaključenim sa
lidhur me personin e tretë t’i kalojë këtij person the creditor may transfer the creditor’s trećim licem preneti na ovoga svoje
kërkesat e veta, me përjashtim të atyre claim thereto, with the exception of claims potraživanje, izuzev onog čiji je prenos
kërkesave kalimi i të cilave është i ndaluar whose transfer is prohibited by law and those zabranjen zakonom ili koje je vezano za
me ligj, si dhe i atyre që lidhen me that are connected to the creditor’s ličnost poverioca, ili koje se po svojoj prirodi
personalitetin e kreditorit, ose të cilat nga personality or whose nature opposes transfer ne mogu se prenositi na drugoga.
vetë natyra e tyre nuk mund t’i barten tjetrit. toanother.
2. Në rast se debitori dhe kreditori janë 2. If the debtor and the creditor agreed that 2. U slučaju da su dužnik i poverilac pristali
pajtuar që kreditori nuk mund të bartë the creditor could not transfer the claim to da poverilac ne može preneti potraživanje
kërkesën te tjetri, bartja nuk ka efekt ligjor. another the transfer shall have no legaleffect. kod drugog, prenos nema zakonsko dejstvo.
3. Nëse me bartjen është dorëzuar 3. If upon transfer a document was 3. Ako je prenosom predat dokumenat kojim
dokumenti që vërteton ekzistencën e kërkesës submitted demonstrating the existence of a se potvrđuje postojanje potraživanja od koga
nga e cila nuk rrjedh asnjë ndalesë e bartjes, claim from which no prohibition of transfer ne potiče nijedna zabrana prenosa, prenos
bartja ke efekt në rast se pranuesi nuk e ka derives the transfer shall have effect if the ima dejstvo ako primalac ne zna i nije bio
ditur dhe nuk ka qenë i detyruar të dijë për recipient did not know and was not obliged to dužan da zna o zaustavljanju prenosa.
ndalesën e bartjes. know of a prohibition oftransfer.
4. Në rast se debitori dhe kreditori në një 4. If the debtor and the creditor from a 4. Ako su se dužnik i poverilac u
kontratë komerciale janë pajtuar që kreditori commercial contract agreed that the creditor komercijalnom ugovoru složili da poverilac
nuk mund të bartë kërkesën monetare te tjetri, could not transfer a pecuniary claim to ne može da prebaci novčanu obavezu
279 /997
bartja megjithatë ka efekt. Në këtë rast, another the transfer shall nevertheless have drugom, prenos ipak ima dejstvo. U ovom
debitori po ashtu lirohet nga detyrimi në rast effect. In this case the debtor shall also be slučaju, dužnik je takođe oslobođen obaveze
se ajo është përmbushur për personin që ka released from the obligation if it is performed ako je ispunjena za lice koje je potraživalo.
bërë kërkesën. for the assignor of theclaim.

Të drejtat e akcesore Accessory rights Dodatna prava
1. Me kërkesën kalojnë në pranuesin të 1. The accessory rights, such as the right to 1. Sa potraživanjem prelaze na prijemnika
drejtat akcesore, siç janë e drejta e para priority repayment, a mortgage, pledge, the dodatna prava, kao što su pravo prvenstvene
arkëtimit, hipoteka, pengu, të drejtat nga right from the surety contract, the right to naplate, hipoteka, zaloga, prava iz ugovora sa
kontrata me dorëzaninë, e drejta në kamatë, interest, the right to penalty and other jemcem, prava na kamatu, ugovornu kaznu i
dënimi kontraktues dhe të drejtat tjera accessory rights, shall be transferred to the druga dodatna prava.
akcesore. . recipient with the claim.
2. Ceduesi mund t'ia dorëzojë sendin peng 2. The assignor may only deliver a lien 2. Ustupilac može predati založenu stvar
pranuesit vetëm në qoftë se pengdhënësi e ka object to the recipient if the lien consents prijemniku samo ako zalogodavac pristane na
dhënë pëlqimin për këtë, përndryshe ajo thereto; otherwise the object shall remain to, inače ona ostaje kod ustupioca da je čuva
mbetet pranë ceduesit për ta ruajtur për with the assignor, in safekeeping for za račun prijemnika.
llogari të pritësit. therecipient.
3. Pretpostavlja se da su dospele za uplatu a
3. Presupozohet se kanë arritur për pagesë 3. It shall be presumed that interest that has nisu isplaćene ustupljene kamate sa glavnim
dhe se nuk janë paguar kamatat e ceduara me fallen due but has not been paid is assigned potraživanjem.
kërkesën kryesore. with the principalclaim.

Njoftimi i debitorit Notification of debtor Obaveštavanje dužnika
1. Për bartjen e kërkesës nuk nevojitet 1. The debtor’s consent shall not be required 1. Za prenos potraživanja nije potreban
pëlqimi i debitorit, por ceduesi ka për detyrë for the transfer of a claim, but the assignor pristanak dužnika, ali je ustupilac dužan
280 /997
ta njoftojë debitorin mbi cedimin e bërë. must notify the debtor regarding obavestiti dužnika o izvršenom ustupanju.
theassignment.
2. Përmbushja e kryer ndaj cedusit para 2. Performance for the assignor prior to the 2. Ispunjenje izvršeno ustupiocu pre
njoftimit mbi cedimin është i plotfuqishëm notification of assignment shall be valid, and obaveštenja o ustupanju punovažno je i
dhe e shkarkon debitorin nga detyrimi, por the debtor shall thereby be released from the oslobađa dužnika obaveze, ali samo ako nije
vetëm në qoftë se nuk ka ditur për cedimin, obligation, but only if the debtor did not znao za ustupanje, inače obaveza ostaje i on
përndryshe detyrimi mbetet dhe ai ka për know of the assignment; otherwise the je dužan da je ispuni prijemniku.
detyrë t’ia përmbushë detyrimin cesionarit. obligation shall remain and the debtor must
perform it for therecipient.

Cedimi i shumëfishtë Multiple assignment Višestruko ustupanje
Në qoftë se kreditori iu ka ceduar të njëjtën If the creditor assigned the same claim to Ako je poverilac ustupio isto potraživanje
kërkesë personave të ndryshëm, kërkesa i various persons the claim shall pertain to the raznim licima, potraživanje pripada
takon cesionarit për të cilin kreditori e ka recipient regarding whom the creditor first prijemniku o kome je ustupilac prvo
njoftuar së pari debitorin përkatësisht i pari i notified the debtor or that first made obavestio dužnika, odnosno koji se prvi javio
cili i është lajmëruar debitorit. himself/herself/itself known to the debtor. dužniku.
Nënkapitulli II – Raporti Ndërmjet Sub-chapter II – Relationship between Potpoglavlje II - Odnos između prijemnika
Pranuesit dhe Debitorit Recipient and Debtor i dužnika
Neni 451 Article451 Član 451

Raporti midis pranuesit dhe debitorit Relationship between recipient anddebtor Odnos između prijemnika i dužnika
1. Pranuesi ka ndaj debitorit të njëjtat të 1. The recipient shall have the same rights 1. Prijemnik ima prema dužniku ista prava
drejta të cilat ceduesi i ka pasur ndaj debitorit against the debtor as those held there against koja je ustupilac imao prema dužniku do
përpara cedimit. until the assignment by theassignor. ustupanja.
281 /997
2. Debitori mund t’i theksojë pranuesit 2. In addition to the objections held against 2. Dužnik može istaći prijemniku pored
përpos prapësimeve që ka ndaj tij edhe ato the recipient the debtor may also exercise prigovora koje ima prema njemu i one
prapësime të cilat ka mundur t’ia theksojë there against those objections that could have prigovore koje je mogao istaći ustupiocu do
ceduesit deri në momentin kur ka mësuar për been exercised against the assignor until the trenutka kad je saznao za ustupanje.
cedim. debtor learnt of theassignment.
Nënkapitulli III – Raporti i Ceduesit dhe i Sub-chapter III – Relationship between Potpoglavlje III – Odnos ustupioca i
Pranuesit Assignor and Recipient prijemnika

Dorëzimi i dokumenteve mbi borxhin Delivery of the documents on debt Predaja isprava o dugu
1. Ceduesi ka për detyrë t’i dorëzojë 1. The assignor must deliver documents on 1. Ustupilac je dužan predati prijemniku
pranuesit obligacionin apo dokumentin tjetër debt to the recipient if the assignor holds obveznicu ili drugu ispravu o dugu, ako ih
mbi borxhin, në qoftë se ka një gjë të tillë si such, and other evidence on the assigned ima, kao i druge dokaze o ustupljenom
dhe provat e tjera mbi kërkesën e ceduar dhe claim and accessoryrights. potraživanju i sporednim pravima.
mbi të drejtat akcesore.
2. Në qoftë se ceduesi ka kaluar në 2. If the assignor only transfers part of the 2. Ako je ustupilac preneo na prijemnika
pranuesin vetëm një pjesë të kërkesës ai ka claim to the recipient the assignor must samo jedan deo potraživanja, on je dužan
për detyrë t’i dorëzojë kopjen e legalizuar të deliver thereto a certified transcription of the predati mu overen prepis obveznice ili koje
obligacionit ose të ndonjë dokumenti tjetër documents on debt proving the existence of druge isprave kojom se dokazuje postojanje
me të cilin provohet ekzistimi i kërkesës së the assignedclaim. ustupljenog potraživanja.
ceduar.
At the request of the recipient the 3. On je dužan izdati mu, na njegov zahtev,
3.
3. Ai ka për detyrë që me kërkesën e tij t’i assignor must issue certified confirmation of overenu potvrdu o ustupanju.
lëshojë vërtetimin e legalizuar mbi cedimin. the assignmentthereto.
282 /997
Përgjegjësia për ekzistimin e kërkesës Liability for existence of claim Odgovornost za postojanje potraživanja
Kur cedimi është bërë me anë të kontratës me If the claim is assigned by a lucrative contract Kada je ustupanje izvršeno na osnovu
shpërblim, ceduesi përgjigjet për ekzistimin e the assignor shall be liable for the existence ugovora sa naknadom, ustupilac je odgovoran
kërkesës në çastin kur është bërë cedimi. of the claim when it wasassigned. za postojanje potraživanja u trenutku kada je
obavljeno ustupanje.

Përgjegjësia për arkëtueshmëri Liability for collectability Odgovornost za naplativost
1. Ceduesi përgjigjet për arkëtueshmërinë e 1. The assignor shall be liable for the 1. Ustupilac odgovara za naplativost
kërkesës së ceduar në qoftë se kjo gjë ka qenë collectability of the assigned claim if such ustupljenog potraživanja ako je to bilo
kontraktuar, por vetëm deri në shumën e asaj was agreed, but only up to the amount ugovoreno, ali samo do visine onoga što je
që ka marrë nga cesionari, si dhe për received from the recipient, and for the primio od prijemnika, kao i za naplativost
arkëtueshmërinë e kamatave, të shpenzimeve collectability of interest, costs in connection kamata, troškova oko ustupanja i troškova
rreth cedimit dhe të shpenzimeve të with assignment and costs in proceedings postupka protiv dužnika.
procedurës kundër debitorit. against thedebtor.
2. Përgjegjësi më e madhe e ceduesit me 2. It shall not be possible to agree on greater 2. Veća odgovornost savesnog ustupioca ne
mirëbesim nuk mund të kontraktohet. liability for an assignor acting in goodfaith. može se ugovoriti.
Nënkapitulli IV – Rastet e Veçanta të

Cedimit të Kërkesave Sub-chapter IV – Special Cases of Potpoglavlje IV - Posebni slučajevi
Assignment of Claim ustupanja potraživanja

Cedimi në vend të përmbushjes ose me Assignment in lieu of performance or Ustupanje umesto ispunjenja ili radi
qëllim arkëtimi forcollection purposes naplaćivanja
1. Kur debitori në vend të përmbushjes së 1. If the debtor assigns a claim or a part 1. Kad dužnik umesto ispunjenja svoje
283 /997
detyrimit të vet ia cedon kreditorit kërkesën e thereof to the creditor instead of performing obaveze ustupi poveriocu svoje potraživanje,
vet ose një pjesë të saj, në momentin e lidhjes the debtor’s obligation, the obligation for the ili jedan njegov deo, u trenutku zaključenja
e kontratës mbi cedimin shuhet detyrimi i amount of the claim assigned shall expire ugovora o ustupanju dužnikova obaveza
debitorit deri në shumën e kërkesës së when the assignment contract isconcluded. prestaje do iznosa ustupljenog potraživanja.
ceduar.
2. If the debtor assigns a claim to the 2. Kad dužnik ustupi svome poveriocu svoje
2. Kur debitori ia cedon kreditorit të vet creditor for collection purposes only, the potraživanje samo radi naplaćivanja, njegova
kërkesën e vet vetëm me qëllim arkëtimi, obligation shall only expire or be reduced obaveza prestaje, odnosno smanjuje tek kad
detyrimi i tij shuhet, respektivisht zvogëlohet when the creditor collects the assignedclaim. poverilac naplati ustupljeno potraživanje.
vetëm kur kreditori e arkëton kërkesën e
ceduar.
3. Në të dy rastetcesionari ka për detyrë t’ia 3. In the first and second cases the recipient 3. U oba slučaja prijemnik je dužan predati
dorëzojë ceduesit të gjitha ato që ka arkëtuar must deliver to the assignor that which was ustupiocu sve što je naplatio preko iznosa
përtej shumës së kërkesës së vet ndaj collected in excess of the claim thereagainst. svog potraživanja prema ustupiocu.
ceduesit.
4. Në rastin e cedimit me qëllim arkëtimi, 4. In assignment for collection the debtor of 4. U slučaju ustupanja radi naplaćivanja
debitori i kërkesës së ceduar mund ta the assigned claim may also perform the dužnik ustupljenog potraživanja može
përmbushë detyrimin e vet edhe ndaj obligation for the assignor, even if notified ispuniti svoju obavezu i prema ustupiocu, čak
ceduesit, madje edhe kur është i njoftuar për regarding theassignment. i kad je obavešten o ustupanju.
cedimin.

Cedimi me qëllim sigurimi Assignment as security Ustupanje radi obezbeđenja
Kur cedimi është bërë me qëllim të sigurimit If a claim is assigned as security for the Kada je ustupanje izvršeno radi obezbeđenja
të kërkesës së cesionarit kundër ceduesit, recipient’s claim against the assignor the prijemnikovog potraživanja prema ustupiocu,
cesionari ka për detyrë të sillet me kujdesin e recipient shall be obliged to act with due care prijemnik je dužan da se stara sa pažnjom
duhur në arkëtimin e kërkesës së ceduar dhe in collecting the assigned claim, and after dobrog privrednika, odnosno dobrog
pas arkëtimit të kryer, pasi të ndalë aq sa collection to deliver the surplus to the domaćina o naplati ustupljenog potraživanja i
nevojitet përtë përmbushur kërkesën e vet assignor once the amount required for da po izvršenoj naplati, pošto zadrži koliko je
ndaj ceduesit, t’ia dorëzojë këtij tepricën. repayment of the recipient’s claim there potrebno za namirenje sopstvenog
284 /997
against has been kept. potraživanja prema ustupiocu, ovome preda
višak.
Nënkapitulli V – Ndërrimi i Debitorit Sub-chapter V – Change of Debtor Potpoglavlje V - Promena dužnika

Kontrata për marrjen përsipër të borxhit Definition Ugovor o preuzimanju duga
1. Kontrata për marrjen përsipër të borxhit 1. A debt assumption contract is a contract 1. Preuzimanje duga vrši se ugovorom
është kontratë në mes të debitorit dhe një between the debtor and a third person, to između dužnika i trećeg lica, za koji je
personi të tretë, për të cilin pajtohet kreditori, which the creditor consents, whereby the poverilac dao pristanak, gde treće lice
ku personi i tretë merr përsipër ta përmbushë third person undertakes to fulfil the debtor’s preuzima odgovornost da ispuni obavezu
detyrimin e debitorit ndaj kreditorit. obligation towards the creditor. dužnika prema poveriocu.
2. Për kontratën e lidhur kreditorin mund ta 2. Either party may notify the creditor of the 2. O zaključenom ugovoru poverioca može
njoftojë secilin palë, dhe secilit prej tyre conclusion of the contract, or the creditor izvestiti svaku stranku, i svakome od njih
kreditori mund t’ia komunikojë pëlqimin e may consent to the assumption of the debt poverilac može saopštiti svoj pristanak o
vet për marrjen përsipër të borxhit. toeither party. preuzimanju duga.
3. Supozohet se kreditori e ka dhënë 3. A creditor that without restrictions 3. Pretpostavlja se da je poverilac dao svoj
pëlqimin, në qoftë se pa kufizim ka pranuar accepts any performance from the recipient pristanak ako je bez ograničenja primio neko
ndonjë përmbushje nga marrësi përsipër të performed in the recipient’s own name shall ispunjenje od preuzimaoca, koje je učinio u
borxhit, të cilën ky i fundit e ka bërë në emër be presumed to have given consent. svoje ime.
të vet.
4. Kontraktuesit, por edhe secili prej tyre 4. The contracting parties may together or 4. Ugovarači, kao i svaki od njih posebno,
veç e veç, mund ta ftojnë kreditorin që në afat separately request that the creditor pronounce mogu pozvati poverioca da se u određenom
të caktuar të deklarohet se a pajtohet ose jo by a stipulated deadline whether the takeover roku izjasni da li pristaje na preuzimanje
me marrjen përsipër të borxhit, dhe në qoftë of the debt is consented to; if the creditor fails duga, pa ako se poverilac u određenom roku
se kreditori nuk deklarohet brenda afatit të to pronounce by the stipulated deadline ne izjasni smatra se da nije dao svoj
caktuar, konsiderohet se nuk e ka dhënë consent shall be deemed not to have pristanak.
285 /997
pëlqimin e vet. beengiven.
5. Kontrata mbi marrjen përsipër të borxhit 5. A contract on takeover of debt shall have 5. Ugovor o preuzimanju duga ima dejstva
ka efektin e kontratës mbi marrjen përsipër të the effect of a contract on takeover of ugovora o preuzimanju ispunjenja za vreme
përmbushjes, përderisa kreditori nuk e jep performance until the creditor consents dok poverilac ne bude dao svoj pristanak na
pëlqimin e vet për kontratën mbi marrjen thereto or if the creditor deniesconsent. ugovor o preuzimanju duga, kao i ako on
përsipër të borxhit si dhe nëse ai refuzon ta odbije da daje pristanak.
jep pëlqimin.

Borxhi i siguruar me hipotekë Debt secured by mortgage Dug obezbeđen hipotekom
1. Kur me rastin e tjetërsimit të ndonjë sendi 1. If during the alienation of any real estate 1. Kad je prilikom otuđenja neke
të palujtshëm mbi të cilin ekziston hipoteka e under mortgage it is agreed between the nepokretnosti nad kojom postoji hipoteka
kontraktuar ndërmjet fituesit dhe tjetërsuesit, acquirer and the alienator that the acquirer ugovorena između pribavioca i otuđioca da
se fituesi do ta marrë përsipër borxhin ndaj will take over the debt against the mortgage će pribavioc preuzeti dug prema
kreditorit hipotekar, konsiderohet se kreditori creditor, the mortgage creditor shall be hipotekarnom poveriocu, smatra se da je
hipotekar e ka dhënë pëlqimin për kontratën deemed to have consented to the contract on hipotekarni poverilac dao pristanak na ugovor
për marrjen përsipër të borxhit, takeover of debt if no denial of consent is o preuzimanju duga ako ga na pismeni poziv
nëqoftëseftesën me shkrim të tjetërsuesit nuk issued thereby within three (3) months of a otuđioca nije odbio unutar roka od tri (3)
e ka refuzuar brenda tre (3) muajve written request by thealienator. meseca od prijema poziva.
ngamarrja e ftesës.
2. Në ftesën me shkrim duhet tërhequr 2. In the written request it shall be necessary 2. U pismenom pozivu poveriocu se treba
vërejtja kreditorit për këtë pasojë, përndryshe to draw the creditor’s attention to such skrenuti pažnja na ovu posledicu, inače će se
ftesa do të konsiderohet sikur të mos jetë consequence, otherwise the request shall be smatrati kao da poziv nije upućen.
dërguar. deemed not have beenmade.
Nënkapitulli VI – Efektet e Kontrates për Sub-chapter VI – Effects of Contract on Potpoglavlje VI – Dejstva ugovora o
Marrjen Përsipër të Borxhit Takeover of Debt preuzimanju duga
286 /997
Ndërrimi i debitorit Change of debtor Promena dužnika
1. Me marrjen përsipër të borxhit, marrësi 1. Through the takeover of a debt the 1. Preuzimanjem duga preuzimaoca stupa na
vëhet në vendin e debitorit të mëparshëm, recipient shall take the place of the previous mesto pređašnjeg dužnika, dok ovaj se
ndërsa ky lirohet nga detyrimi. debtor, and the latter shall be released from oslobađa od obaveze.
theobligation.
2. Në qoftë se në kohën e dhënies së 2. If when the creditor consented to the 2. Ako je u vreme poveriočevog pristanka na
pëlqimit të kreditorit për kontratën mbi contract on takeover of debt the recipient was ugovor o preuzimanju duga preuzimaoca bio
marrjen përsipër të borxhit marrësi ka qenë i over indebted and the creditor did not know prezadužen, a poverilac za to nije znao niti je
zhytur në borxhe, ndërsa kreditori për këtë and was not obliged to know of such, the trebao znati, pređašnji dužnik ne oslobađa se
nuk ishte në dijeni dhe as nuk duhej të ishte previous debtor shall not be released from the obaveze, dok ugovor o preuzimanju duga ima
në dijeni, debitori i më parashëm nuk lirohet obligation, and the contract on takeover of dejstvo ugovora o pristupanju dugu.
nga detyrimi, kurse kontrata mbi marrjen debt shall have the effect of a contract on Pretpostavlja se da u vreme davanja pristanka
përsipër të borxhit e ka efektin e kontratës për accession to debt. It is presumed that at the o preuzimanju duga, poverilac nije znao da je
hyrje borxh. Presupozohet se në kohën e time of consent on takeover of debt the preuzimalac bio prezadužen.
dhënies së pëlqimit për marrjen e borxhit creditor was not aware that the recipient was
përsipër, kreditori nuk e ka ditur se marrësi heavilyindebted.
përsipër të borxhit ka qenë i zhytur në borxhe.
3. Ndërmjet marrësit përsipër të borxhit dhe 3. The same obligation that existed until 3. Između preuzimaoca duga i poverioca
kreditorit mbetet i njëjti detyrim, i cili ka then between the previous debtor and the ostaje ista obaveza koja je dotle postojala
ekzistuar deri atëherë ndërmjet debitorit creditor shall exist between the recipient and između pređašnjeg dužnika i poverioca.
paraprak dhe kreditorit. thecreditor.

Të drejtat akcesore Accessory rights Dodatna prava
1. Të drejtat akcesore të cilat kanë ekzistuar 1. The accessory rights that existed until 1. Dodatna prava koja su dotle postojala uz
deri atëherë bashkë me kërkesën mbeten edhe then in addition to the claim shall remain; potraživanje ostaju i dalje, ali jemstva, kao i
287 /997
më tutje, por dorëzanitë dhe pengjet që kanë however, sureties and liens provided by third zaloge, koje su dala treća lica prestaju ako
dhënë personat e tretë pushojnë së ekzistuari persons shall terminate unless the sureties jemci i zalogodavci ne pristaju da odgovaraju
në qoftë se dorëzanët e pengdhënësit nuk and lien consented to their being liable for the i za novog dužnika. Pristanak se daje u formi
pajtohen të përgjigjen edhe për debitorin e ri. new debtor. The consent is provided in the koja vredi za pravni posao kojim se stvara
Pëlqimi jepet në formën e cila vlen për punën form applicable for the legal transaction by dodatno pravo.
juridike me të cilën krijohet ajo e drejtë which the accessory right iscreated
akcesore.
2. Në qoftë se nuk është kontraktuar diçka 2. Unless agreed otherwise, the recipient 2. Ako nije što drugo ugovoreno, preuzimalac
tjetër, marrësi përsipër i borxhit nuk shall not be liable for uncollected interest that duga ne odgovara za nenaplaćene kamate
përgjigjet për kamatat e papaguara, të cilat fell due prior to the takeover. The same is koje su dospele za plaćanje do trenutka
kanë arritur për pagesë deri ditën e marrjes applied for the contracted penalty that fell preuzimanja. Isto važi i za ugovornu kaznu
përsipër të borxhit. E njëjta gjë vlen edhe për before the takeover of debt wasfinal. koja je dospela za plaćanje, pre punovažnosti
dënimin e kontraktuar që ka arritur për preuzimanja duga.
pagesë para se të bëhet e plotfuqishme marrja
përsipër e borxhit.

Prapësimet Objections Prigovori
1. Marrësi përsipër i borxhit mund të 1. Against the creditor the recipient may 1. Preuzimalac duga može istaći prema
paraqes ndaj kreditorit të gjitha exercise all the objections deriving from the poveriocu sve prigovore koji proističu iz
kundërshtimet të cilat rrjedhin nga relationship between the previous debtor and pravnog odnosa između pređašnjeg dužnika i
marrëdhënia juridike ndërmjet debitorit të the creditor from which the debt taken over poverioca, iz koga potiče preuzeti dug, kao i
mëparshëm dhe kreditorit, nga e cila del originates and the objections that the prigovore koje preuzimalac ima prema
borxhi i marrë përsipër, si dhe kundërshtimet recipient himself /herself/ itself holds against poveriocu.
që i ka marrësi përsipër i borxhit ndaj thecreditor.
kreditorit.
2. Marrësi përsipër i borxhit nuk mund të 2. Against the creditor the recipient may not 2. Preuzimalac duga ne može istaći poveriocu
paraqes ndaj kreditorit kundërshtime të cilat exercise any objections deriving from the prigovore koji potiču iz njegovog pravnog
rrjedhin nga marrëdhënia e tij juridike me relationship between the recipient and the odnosa sa pređašnjim dužnikom, a koji odnos
288 /997
debitorin e mëparshëm, dhe e cila previous debtor that was the basis for the je bio osnov preuzimanja duga.
marrëdhënie ka qenë bazë e marrjes përsipër takeover of thedebt.
të borxhit.
Nënkapitulli VII – Marrja e Borxhit Sub-chapter VII – Accession to Debt Potpoglavlje VII – Pristupanje dugu

Kontrata për marrje përsipër të borxhit Debt accession contract Ugovor o preuzimanju duga
1. Kontrata për marrjen përsipër të borxhit 1. A debt accession contract is a contract 1. Ugovor o preuzimanju duga je ugovor
është kontratë në mes të kreditorit dhe një between the creditor and a third person by između poverioca i trećeg lica u kojem treće
personi të tretë, ku personi i tretë merr which the third person undertakes to fulfil the lice preuzima odgovornost da ispuni obavezu
përsipër ta përmbushë detyrimin e debitorit debtor’s obligation towards the creditor. dužnika prema poveriocu.
ndaj kreditorit.
2. Përveç nëse kreditori pranon shprehimisht 2. Unless the creditor accepts expressly to 2. Osim ako poverilac izričito prihvaća da
që ta lirojë debitorin e parë nga detyrimi, ky i release the original debtor from his oslobodi prvog dužnika obaveze, ovaj
fundit do të jetë bashkërisht dhe obligation, the latter shall be jointly and poslednji će biti solidarno i pojedinačno
individualisht përgjegjës me personin e tretë. severally liable with the third person. odgovoran sa trećim licem.
Nënkapitulli VIII – Marrja përsipër e e Sub-chapter VIII – Takeover of Potpoglavlje VIII – Preuzimanje
përmbushjes Performance ispunjenja

Marrja përsipër e përmbushjes Takeover of performance Preuzimanju ispunjenja
1. Marrja përsipër e përmbushjes mund të 1. Performance may be taken over through a 1. Preuzimanje ispunjenja se vrši ugovorom
bëhet me kontratë ndërmjet debitorit dhe contract between the debtor and a third između dužnika i nekog trećeg lica kojim se
ndonjë personi të tretë, me të cilën personi i person by which the third person undertakes ovaj obavezuje prema dužniku da će ispuniti
tretë detyrohet ndaj debitorit se do ta to perform the debtor’s obligation towards njegovu obavezu prema njegovom poveriocu.
përmbushë detyrimin e tij ndaj kreditorit të thecreditor.
289 /997
tij.
2. Personi i tretë i përgjigjet debitorit, në The third person shall be liable to the 2. Treće lice odgovara dužniku ako
2.
qoftë se nuk e përmbush me kohë detyrimin e debtor if he fails to perform the obligation in blagovremeno ne ispuni obavezu poveriocu,
favour of the creditor on time and the creditor tako da ovaj zatraži ispunjenje od dužnika.
vet ndaj kreditorit, kështu që kreditori kërkon
përmbushjen nga debitori. requests performance from thedebtor.
3. Ukoliko treće lice ne preuzima taj dug, niti
3. Personi i tretë nëse nuk e merr përsipër 3. If the third person shall neither take over pristupa dugu i poverilac nema nikakvo pravo
atë borxh dhe as që hyn në borxh, kreditori nor accede to the debt, the creditor shall hold prema njemu.
nuk ka kurrfarë të drejte ndaj tij. no right against it.
PJESA II PART II DEO II

KONTRATAT E VEÇANTA SPECIFIC CONTRACTS POSEBNI UGOVORI
KAPITULLI I – KONTRATA PËR CHAPTER I – SALES CONTRACT POGLAVLJE I - UGOVOR O

SHITJEN PRODAJI
Nënkapitulli I – Dispozitat e Përgjithshme Sub-chapter I – General Provisions on Potpoglavlje I - Opšte odredbe u vezi sa
Lidhur me Kontratën për Shitjen Sales Contract ugovorom o prodaji

1. Me kontratën e shitjes detyrohet shitësi që 1. Though a sales contract the seller 1. Ugovorom o prodaji obavezuje se
sendin të cilin e shet t’ia dorëzojë blerësit dhe undertakes to deliver the object being sold to prodavac da stvar koju prodaje preda kupcu i
t’ia kalojë të drejtën e pronësisë, ndërsa the buyer such that the latter acquires the da mu prenese pravo svojine, dok kupac se
blerësi detyrohet që shitësit t’ia paguajë right of ownership; the buyer undertakes to obavezuje da prodavcu plati cenu i preuzme
çmimin dhe ta pranojë sendin. pay price to the seller. stvar.
290 /997
2. Shitësi i ndonjë të drejte tjetër detyrohet 2. The seller of any right shall undertake to 2. Prodavac nekog drugog prava obavezuje se
se blerësit do t’ia kalojë të drejtën e shitur, supply the sold right to the buyer; if the da kupcu pribavi prodato pravo, a kad
ndërsa kur ushtrimi i asaj të drejte kërkon exercise of this right requires possession of obavljanja tog prava zahteva držanje stvari,
posedimin e sendit, t’ia dorëzojë edhe sendin. an object the seller shall deliver such to da mu preda i stvar.
thebuyer.
3. Në kuptim të këtij Kodi dhe në pajtim me 3. Within the meaning of this Code and in 3. U smislu ovog Zakonika i u skladu sa
nenin 145 të Kushtetutës, ligj i aplikueshëm accordance with Article 145 of the članom 145. Ustava, zakon koji se primenjuje
për kontratat për shitjen ndërkombëtare të Constitution, the law applicable to contracts na ugovore o međunarodnoj prodaji robe je
mallrave është Konventa e Kombeve të for the international sale of goods is the Konvencija Ujedinjenih nacija o ugovorima
Bashkuara për Kontratat për Shitjen United Nations Convention on Contracts for za međunarodnu prodaju robe (CISG).
Ndërkombëtare të Mallrave (CISG) the International Sale of Goods (CISG).

Rreziku Risk Rizik
1. Deri në dorëzimin e sendit blerësit, 1. Until the delivery of the object to the 1. Do predaje stvari kupcu rizik slučajne
rrezikun nga shkatërrimi ose dëmtimi i buyer the risk of accidental destruction of or propasti ili oštećenja stvari snosi prodavac, a
rastësishëm të sendit e bartë shitësi, ndërsa damage to the object shall be borne by the sa predajom stvari rizik prelazi na kupca.
me dorëzimin e sendit rreziku kalon në seller; upon the delivery of the object the risk
blerësin. shall be transferred to thebuyer.
2. Rreziku nuk kalon në blerësin, në qoftë se 2. The risk shall not be transferred to the 2. Rizik ne prelazi na kupca ako je on zbog
për shkak të të metave të sendit të dorëzuar, buyer if for reason of any defect in the nekog nedostatka predate stvari raskinuo
ai e ka zgjidhur kontratën ose ka kërkuar delivered object the buyer has withdrawn ugovor ili tražio zamenu stvari.
zëvendësimin e sendit. from the contract or requested the
replacement of theobject.
291 /997
Kalimi i rrezikut në rast të vonesës së Transfer of risk when buyer is in delay Prelaz rizika u slučaju docnje kupca
blerësit
1. Në qoftë se dorëzimi i sendit nuk është 1. If an object was not delivered because the 1. Ako predaja stvari nije izvršena zbog
bërë për shkak të vonesës së blerësit, rreziku buyer was in delay the risk shall be docnje kupca, rizik prelazi na kupca od
kalon në blerësin nga çasti kur ai bie në transferred to the buyer when the buyer trenutka kad je došao u docnju.
vonesë. becamedelayed.
2. Kad su predmet ugovora stvari određene
2. Kur objekt i kontratës janë sendet e 2. When the object of the contract is objects po rodu, rizik prelazi na kupca u docnji ako je
caktuara sipas lloji, rreziku kalon në blerësin of a specific type the risk shall be transferred prodavac izdvojio stvari očigledno
që gjendet në vonesë, në qoftë se shitësi i ka to a buyer in delay if the seller separated namenjene za izvršenje predaje i o tome
veçuar sendet e destinuara haptazi për të bërë objects that were clearly intended for delivery poslao obaveštenje kupcu.
dorëzimin dhe për këtë gjë i ka dërguar and sent the buyer notificationof such.
njoftimin blerësit.
3. Kada su stvari određene po rodu takve
3. Kur sendet e caktuara sipas llojit janë të 3. When the nature of the objects of a prirode da prodavac ne može da izdvoji jedan
një natyre të tillë që shitësi nuk mund ta specific type is such that the seller cannot njihov deo, dovoljno je da je prodavac izvršio
veçojë një pjesë të tyre, mjafton që shitësi t’i separate a part thereof it shall suffice if the sve radnje koje su potrebne da bi kupac
ketë kryer të gjitha veprimet e nevojshme që seller does everything necessary for the buyer mogao preuzeti stvari i da je o tome poslao
blerësi të mund t’i merr sendet dhe për këtë to be able to take them and sends the buyer obaveštenje kupcu.
t’ia ketë dërguar njoftimin blerësit. notification of such.
Nënkapitulli II – Sendi Sub-chapter II – Object Potpoglavlje II - Stvar

Rregullat e përgjithshme General rule Opšta pravila
1. Sendi që është objekt i kontratës duhet të 1. An object involved in a contract must be 1. Stvar koji je predmet ugovora treba biti u
jetë në qarkullim. Është nule kontrata për marketable. A sales contract for an object that prometu. Ništav je ugovor o prodaji stvari
292 /997
shitjen e sendit i cili është jashtë qarkullimit. is not marketable shall be null. koja je van prometa.
2. Për shitjen e sendeve, qarkullimi i të 2. For the sale of items, whose transaction is 2. Za prodaju stvari čiji je promet ograničen
cilave është i kufizuar vlejnë dispozita të limited, special provisions shallapply. važe posebne odredbe.
veçanta. 3. A sale may also relate to a futureobject.
3. Prodaja se može odnositi i na buduću
3. Shitja mund të ketë të bëjë edhe me stvar.
sendin e ardhshëm.

Kur sendi është shkatërruar para If object is destroyed before contract Kada je stvar propala pre ugovora
kontraktimit
1. Kontrata e shitjes nuk ka efekt juridik, në 1. A sales contract shall be null if the object 1. Ugovor o prodaji nema pravno dejstvo, ako
qoftë se në momentin e lidhjes së saj sendi që involved in the contract had already been je u trenutku njegovog zaključenja stvar o
është objekt i kontratës ka qenë i shkatërruar. destroyed when the contract wasconcluded. kojoj je ugovor bila propala.
2. Në qoftë se në çastin e lidhjes së kontratës 2. If the object was only partly destroyed 2. Ako je u trenutku zaključenja ugovora
sendi pjesërisht ka qenë i shkatërruar, blerësi when the contract was concluded the buyer stvar bila delimično uništena, kupac može
mund ta zgjidhë kontratën ose të mbetet may withdraw from the contract or remain in raskinuti ugovor ili ostati pri njemu uz
pranë saj me zbritjen proporcionale të çmimit. the contract with a proportionate reduction in srazmerno sniženje cene.
the price.
3. Kontrata do të mbetet në fuqi dhe blerësi 3. The contract shall remain valid and the 3. Ugovor ostaje na snazi i kupac će imati
do të ketë vetëm të drejtën e zbritjes së buyer shall only have the right to a reduction samo pravo na sniženje cene ako delimična
çmimit në qoftë se shkatërrimi i pjesshëm of the price if the partial destruction of the propast ne smeta postizanju svrhe ugovora, ili
nuk e pengon realizimin e qëllimit të object does not disrupt the contract in ako za određenu stvar postoji takav običaj u
kontratës, ose në qoftë se për sendin e caktuar achieving its purpose or if such is customary pravnom prometu.
ekziston një zakon i këtillë në qarkullimin in legal transactions for the object inquestion.
juridik.
293 /997
Shitja e sendit të huaj Sale of another’s object Prodaja tuđe stvari
Shitja e sendit të huaj i detyron palët The sale of another’s object shall be binding Prodaja tuđe stvari obavezuje ugovorne
kontraktuese, mirëpo blerësi që nuk ishte në for the contracting parties; however, a buyer stranke, ali kupac koji nije znao ili nije trebao
dijeni ose nuk ka qenë i detyruar të jetë në that did not know and was not obliged to znati da je stvar tuđa, može, ako se usled toga
dijeni se sendi është i huaj, mundet, po qe se know that the object was another’s may ne može ostvariti cilj ugovora, raskinuti
për këtë shkak nuk mund të realizohet qëllimi withdraw from the contract if for this reason ugovor i tražiti naknadu štete.
i kontratës, ta zgjidhë kontratën dhe të the purpose thereof cannot be achieved, and
kërkojë shpërblimin e demit. may request compensation.

Shitja e së drejtës së kontestuar Sale of disputed right Prodaja spornog prava
1. E drejta e kontestuar mund të jetë objekt i 1. A disputed right may be the object of a 1. Sporno pravo može biti predmet ugovora o
kontratës së shitjes. sales contract. prodaji.
2. Kontrata me të cilën gjyqtari, avokati, 2. The contract by which a judge, lawyer, 2. Ugovor kojim bi sudija, advokat, privatni
përmbaruesi, referenti gjyqësor apo ndonjë bailiff, judicial clerk or other court officer izvršilac, sudski referent, ili neki drugi
zyrtar tjetër gjyqësor blen, edhe përmes purchases, even through intermediaries, a službenik suda kupio, i preko posrednika,
ndërmjetësve, të drejtën e kontestuar është disputed right shall be null where such right sporno pravo je ništavo u slučajevima kada
nule në rastet kur e drejta e tillë është subjekt is the subject of litigation in the court where takvo pravo je predmet suđenja u sudu u
i gjykimit në gjykatën në të cilën punon, ose they are employed or within the jurisdiction kojem radi, ili unutar nadležnosti koje vrše
brenda kompetencës të së cilës ushtrojnë of which they exercise their profession or svoje funkcije.
funksionet e tyre. functions.
Nënkapitulli III - Çmimi Sub-chapter III – Price Potpoglavlje III - Cena

Kur çmimi nuk është caktuar If price is notstipulated Kada cena nije određena
1. Në qoftë se me kontratën e shitjes çmimi 1. If the price is not stipulated in a contract 1. Ako ugovorom o prodaji cena nije
294 /997
nuk është caktuar, ndërsa as kontrata nuk and there is not sufficient information therein određena, a ni ugovor ne sadrži dovoljno
përmban të dhëna të mjaftueshme me të cilat based on which it would be possible to podataka kojom bi se mogla odrediti cena,
do të mund të caktohej çmimi, kontrata nuk stipulate it the contract shall be deemed not to ugovor nema pravno dejstvo.
ka efekt juridik. haveoriginated.
2. Kur me kontratën e lidhur ndërmjet 2. If the price is not stipulated in a 2. Kad zaključenim ugovorom između
ndërmarrësve nuk është caktuar çmimi dhe as commercial sales contract and there is not posrednika nije određena cena i niti u njemu
që ka të dhëna të mjaftueshme me të cilat do sufficient information therein based on which ima dovoljno podataka pomoću kojih bi se
të mund të caktohej çmimi, blerësi ka për it would be possible to stipulate it the buyer mogla odrediti cena, kupac je dužan platiti
detyrë të paguajë çmimin të cilin e ka must pay the price customarily charged by cenu koju je prodavac redovno naplaćivao u
arkëtuar rregullisht shitësi në kohën e lidhjes the seller upon the conclusion of the contract, vreme zaključenja ugovora, a u nedostatku
së kontratës, e në mungesë të kësaj çmimin e or appropriate price if there is no ove razumnu cenu.
arsyeshëm. customarycharge.
3. Çmim i arsyeshëm konsiderohet çmimi i 3. A price shall be considered reasonable if 3. Pod razumnom cenom smatra se dnevna
ditës (vijues) në kohën e lidhjes së kontratës it is a current price at the time of entering into (tekuća) cena u vreme zaključenja ugovora, a
dhe nëse çmimi nuk mund të përcaktohet, contract, and should it be impossible to ako se ona ne može utvrditi onda to utvrđuje
atëherë atë e cakton gjykata sipas rrethanave determine, the court shall determine the price sud prema okolnostima slučaja.
të rastit. in conformity to the circumstances of thecase.

Çmimi i caktuar Prescribed price Određivanje cene
Kur është kontraktuar çmimi më i lartë se që If the agreed price is greater than the price Kad je ugovorena veća cena od one koju je za
është ai për llojin e caktuar të sendeve që e ka prescribed for the particular type of object by određenu vrstu stvari propisao nadležni
caktuar organi kompetent, blerësi ka borxh the relevant authority the buyer shall only organ, kupac duguje samo iznos propisane
vetëm shumën e çmimit të caktuar; në qoftë owe the prescribed price; if the agreed price cene, a ako je već isplatio ugovorenu cenu,
se çmimi i kontraktuar është paguar blerësi ka has already been paid the buyer shall have the ima pravo zahtevati da mu se vrati razlika.
të drejtë të kërkojë që t’i kthehet diferenca. right to request the return of thedifference.
295 /997
Kur është kontraktuar çmimi i ditës If daily price is agreed Kada je ugovorena dnevna cena
1. Kur është kontraktuar çmimi i ditës, 1. If a daily price is agreed the buyer shall 1. Kad je ugovorena dnevna cena, kupac
blerësi paguan çmimin e përcaktuar me owe the price determined using the official plaća cenu utvrđenu zvaničnom evidencijom
evidencë zyrtare në tregun e vendit të shitësit, record on the market in the seller’s area when na tržištu mesta prodavca u vreme kad je
në kohën kur është dashur të bëhej the obligation should beperformed. trebalo da usledi ispunjenje.
përmbushja.
2. If there is no such record the daily price 2. Ako takva evidencija ne postoji onda
2. Në qoftë se evidencë e tillë nuk ekziston, shall be stipulated on the basis of the dnevna cena se određuje na osnovu
atëherë çmimi i ditës caktohet në bazë të elements customarily used to stipulate prices elemenata pomoću kojih se prema običajima
elementeve me të cilat sipas dokeve të tregut on themarket. tržišta utvrđuje cena.
përcaktohet çmimi.

Kur caktimi i çmimit i është besuar If stipulation of price is entrusted to a Kada je određivanje cene povereno trećem
personit të tretë third person licu
Në qoftë se personi i tretë, të cilit i është If the stipulation of the price was entrusted to Ako treće lice kome je povereno određivanje
besuar caktimi i çmimit nuk dëshiron ose nuk a third person that cannot or does not wish to cene neće ili ne može da je odredi, a
mundet ta caktojë çmimin, ndërsa stipulate the price, and the contracting parties ugovarači se ne slože naknadno o
kontraktuesit nuk dakordohen më vonë mbi do not subsequently reach agreement thereon određivanju cene niti raskinu ugovor,
caktimin e çmimit dhe as që e zgjidhin but do not annul the contract, appropriate smatraće se da je ugovorena razumna cena.
kontratën, do të konsiderohet se është price shall be deemed to have beenagreed.
kontraktuar çmimi i arsyeshëm.
296 /997
Kur caktimi i çmimit i është lënë njërës If stipulation of price is left to a Kada je određivanje cene ostavljeno jednoj
palë kontraktuese contracting party ugovornoj stranci
Dispozita e kontratës me të cilën caktimi i If there is a contractual provision by which Odredba ugovora kojim se određivanje cene
çmimit i lihet në vullnetin e njërës palë the stipulation of the price is left to one of the ostavlja na volju jednoj ugovornoj stranci
kontraktuese konsiderohet sikur të mos ishte contracting parties the price shall be deemed smatra se kao da nije ni ugovorena. U ovom
kontraktuar fare. Në këtë rast, blerësi ka not to have been agreed. The buyer in such a slučaju, kupac duguje cenu kao u slučaju kad
borxh çmimin sikur në rastin kur çmimi nuk case shall owe a price as if no price has cena nije određena.
është caktuar. beendetermined.
Nënkapitulli IV – Detyrimi i Shitësit për Sub-chapter IV – Seller’s Obligations for Potpoglavlje IV - Obaveza prodavca za
Dorëzimin e Sendit Delivery of the Object predaju stvari

Koha dhe vendi i dorëzimit Time and place ofdelivery Vreme i mesto predaje
1. Shitësi ka për detyrë t’ia dorëzojë sendin 1. The seller shall be obliged to deliver the 1. Prodavac je dužan predati stvar kupcu u
blerësit në kohën dhe në vendin e parashikuar object to the buyer at the time and place vreme i na mestu predviđeno ugovorom.
me kontratë. stipulated in the contract.
2. Shitësi e ka kryer parimisht detyrimin e 2. The seller shall as a rule be deemed to 2. Prodavac je načelno izvršio obavezu
dorëzimit ndaj blerësit, kur ai (shitësi) ia have performed the obligation of delivery to predaje prema kupcu, kada on (prodavac)
dorëzon blerësit sendin apo ia dorëzon the buyer when he (seller) delivers to the uruči kupcu stvar ili preda ispravu kojom se
dokumentin me të cilin mund të merret sendi. buyer the object or the document by which stvar može preuzeti.
the object can be taken over.
297 /997
Objekti i dorëzimit Object of delivery Predmet predaje
1. Në qoftë se nuk është kontraktuar diçka 1. Unless agreed otherwise or it follows 1. Ako nije što drugo ugovoreno ili ne
tjetër, apo nuk rrjedh diçka tjetër nga vetë otherwise from the nature of the transaction, proizlazi iz prirode posla, prodavac je dužan
natyra e punës, shitësi ka për detyrë t’ia the seller shall be obliged to deliver the predati stvar kupcu u ispravnom stanju,
dorëzojë sendin blerësit në gjendje të rregullt object to the buyer in working order, together zajedno sa njenim dodatnim delovima.
bashkë me pjesët aksesore të tij. with all theaccessories.
2. Frutat dhe dobitë e tjera nga sendi i 2. The fruits and other benefits from the 2. Plodovi i druge koristi od stvari pripadaju
takojnë blerësit prej momentit kur shitësi e ka object shall pertain to the buyer from the day kupcu od trenutka kad je prodavac bio dužan
pasur për detyrë t’ia dorëzojë. when the seller was obliged to deliver the da mu ih preda.
objectthereto.

Kur është kontraktuar dorëzimi brenda If delivery within specific period is agreed Kada je ugovorena predaja u toku
një periudhe të caktuar izvesnog perioda vremena
If it is agreed that the object will be delivered
Kur është kontraktuar që dorëzimi i sendit të within a specific period but it is not stipulated Kada je ugovoreno da predaja stvari bude
bëhet brenda një periudhe të caktuar, ndërsa which party will have the right to stipulate izvršena u toku izvesnog perioda vremena, a
nuk është caktuar se cila palë do të ketë të the day of delivery within the limits of this nije određeno koja će stranka imati pravo da
drejtë ta caktojë datën e dorëzimit brenda asaj period, the seller shall have this right, unless odredi datum predaje tokom tog perioda, to
periudhe, kjo e drejtë i takon shitësit, përveç it follows from the circumstances of the case pravo pripada prodavcu, osim kad iz
kur nga rrethanat e rastit rrjedh se caktimi i that stipulation of the day was left to okolnosti slučaja proizlazi da je određivanje
datës së dorëzimit i është lënë blerësit. thebuyer. datuma predaje ostavljeno kupcu.
298 /997
Kur data e dorëzimit nuk është caktuar If day of delivery is not stipulated Kada datum predaje nije određen
Kur data e dorëzimit të sendit te blerësi nuk If the day of delivery to the buyer is not Kada datum predaje stvari kupcu nije
është caktuar, shitësi ka për detyrë ta bëjë stipulated the seller must deliver the object određen, prodavac je dužan izvršiti predaju u
dorëzimin brenda afatit të arsyeshëm pas within a suitable period of the contract being razumnom roku posle zaključenja ugovora,
lidhjes së kontratës duke marrë parasysh concluded, with regard to the nature of the uzeći u obzir prirodu stvari i ostale okolnosti.
natyrën e sendit dhe rrethanat e tjera. object and othercircumstances.

Kur vendi i dorëzimit nuk është caktuar If place of delivery is not stipulated in the Kada mesto predaje nije određeno
me kontratë contract ugovorom
1. Kur vendi i dorëzimit nuk është caktuar 1. If the place of delivery is not determined 1. Kada mesto predaje nije određeno
me kontratë, dorëzimi i sendit bëhet në by the contract, the delivery of the object ugovorom, predaja stvari vrši se na mestu u
vendin ku shitësi në momentin e lidhjes së shall be done at the place of the seller's kome je prodavac u trenutku zaključenja
kontratës e ka pasur vendbanimin e vet apo domicile or residence at the moment of ugovora imao svoje mesto boravka ili
vendqëndrimin, nëse mungon vendbanimi, e entering into contract or, should there be no prebivalište, u nedostatku mesta boravka, a
në qoftë se shitësi e ka lidhur kontratën në such domicile, and the seller has entered into ako je prodavac zaključio ugovor u okviru
kuadër të veprimtarisë së vet ekonomike të contract while performing his regular svoje redovne privredne delatnosti, onda
rregullt, atëherë vendi i dorëzimit është selia business activity, the delivery place shall be mesto predaje je njegovo sedište.
e tij. his businessaddress.
2. Ako je u trenutku zaključenja ugovora,
2. Në qoftë se në çastin e lidhjes së 2. If when the contract was concluded it was ugovorenim strankama bilo poznato gde se
kontratës palët kontraktuese e kanë ditur se known to the contracting parties where the stvar nalazi, odnosno gde treba da bude
ku ndodhet sendi, respektivisht se ku duhet të object was or where it was to be made it shall proizvedena, predaja se vrši u tom mestu.
prodhohet, dorëzimi bëhet në atë vend. be necessary to deliver the object at
suchplace.
299 /997
Dorëzimi transportuesit Delivery to carrier Predaja prevoziocu
Në rastin kur sipas kontratës nevojitet që të If under the contract an object must be U slučaju kad je prema ugovoru potrebno da
bëhet transportimi i sendeve, ndërsa në transported and the place of performance is se izvrši prevoz stvari, a ugovorom nije
kontratë nuk është caktuar vendi i not stipulated in the contract, delivery shall određeno mesto ispunjenja, predaja se naziva
përmbushjes, dorëzimi quhet i kryer me be deemed to have been performed upon izvršenom uručenjem stvari prevoziocu ili
dorëzimin e sendit transportuesit ose personit delivery of the object to the transporter or to licu koje organizuje prevoz.
i cili e organizon transportin. the person organizingdispatch.

Organizimi i transportit Organization of transport Organizovanje prevoza
Në qoftë se shitësi e ka pasur për detyrë t’ia A seller that is obliged to send the object to Ako je prodavac bio dužan poslati stvar
dërgojë sendin blerësit, ai duhet që në mënyrë the buyer must conclude the contracts kupcu, on treba na uobičajen način i pod
të zakonshme dhe në kushte të rëndomta të required for transportation to the specific uobičajenim uslovima da zaključi potreban
lidhë kontratën e nevojshme për realizimin e place in the customary manner and under the ugovor za izvršenje prevoza do određenog
transportit deri në vendin e caktuar. customaryconditions. mesta.

Shpenzimet Costs Troškovi
Shpenzimet e dorëzimit si dhe ato që i The costs during and prior to delivery shall Troškove predaje, kao i one koji joj prethode,
paraprijnë dorëzimit i bartë shitësi, ndërsa be borne by the seller, and the costs of snosi prodavac, a troškove dostavljanja stvari
shpenzimet e dërgimit të sendit dhe të gjitha removing the object and all other costs after i sve ostale troškove posle predaje snosi
shpenzimet e tjera pas dorëzimit i bartë delivery shall be borne by the buyer, unless kupac, ako nije što drugo ugovoreno.
blerësi, në qoftë se nuk është kontraktuar agreedotherwise.
ndryshe.
300 /997
Shtyrja e dorëzimit deri sa të paguhet Deferral of delivery until payment of price Odlaganje predaje do isplate cene
çmimi
Në qoftë se nuk është kontraktuar diçka tjetër Unless agreed otherwise or it customarily Ako nije što drugo ugovoreno ili ako nešto
ose diçka tjetër nuk rrjedh nga zakoni, shitësi follows otherwise, the seller shall not be drugo ne proizilazi iz običaja, prodavac nije
nuk e ka për detyrë ta dorëzojë sendin në obliged to deliver the object if the buyer fails dužan predati stvar ako mu kupac
qoftë se blerësi njëkohësisht nuk e paguan to or is not ready to pay the price at the same istovremeno ne isplati cenu, ili nije spreman
çmimin e tij ose nuk është i gatshëm ta bëjë time; however, the buyer shall not be obliged da to istovremeno učini, ali ni kupac nije
këtë njëkohësisht, por as blerësi nuk e ka për to pay the price before having the opportunity dužan isplatiti cenu pre nego što je imao
detyrë të paguajë çmimin para se të ketë to inspect theobject. mogućnost da pregleda stvar.
pasur mundësinë ta kontrollon sendin.

Shtyrja e dorëzimit në rastin e transportit Deferral of delivery during transport of Odlaganje predaje u slučaju prevoza stvari
të sendit the object
1. Kur dorëzimi i sendit realizohet duke ia 1. When an object is being delivered by 1. Kada se predaja stvari ostvaruje uručenjem
dorëzuar transportuesit, shitësi mund ta shtyjë delivery to a transporter the seller may defer prevoziocu, prodavac može odložiti prevoz
dërgimin e sendit deri sa të paguhet çmimi the dispatch of the object until the payment of stvari do isplate cene, ili poslati stvar tako da
ose ta dërgojë sendin ashtu që të rezervojë të the price or may send the object while zadrži pravo da raspolaže njom za vreme
drejtën e disponimit të tij gjatë kohës së reserving the right to dispose of it prevoza.
transportit. duringtransport.
2. Në qoftë se e ka rezervuar të drejtën e 2. If the right to dispose of the object during 2. Ako je zadržao pravo da raspolaže stvarju
disponimit të sendit gjatë kohës së transportit, transport is reserved the seller may request za vreme prevoza, prodavac može zahtevati
shitësi mund të kërkojë që sendi të mos i that the object not be delivered to the buyer at da stvar ne bude predata kupcu u mestu
dorëzohet blerësit në vendin e destinimit deri the intended place until the price is paid; the destinacije dok ne isplati cenu, a kupac nije
sa të mos e paguajë çmimin, ndërsa blerësi buyer shall not be obliged to pay the price dužan isplatiti cenu pre nego što je imao
nuk e ka për detyrë ta paguajë çmimin para se before having the opportunity toinspect mogućnost da pregleda stvar.
të ketë pasur mundësinë ta kontrollojë sendin. theobject.
301 /997
3. Kur kontrata parashikon pagimin kundrejt 3. If payment upon the delivery of an 3. Kada ugovor predviđa plaćanje naspram
dorëzimit të dokumentit përkatës, blerësi nuk appropriate document is envisaged in the predaji odgovarajućih isprava, kupac nema
ka të drejtë të refuzojë pagimin e çmimit për contract the buyer shall not have the right to pravo da odbije isplatu cene zbog toga što
shkak se nuk ka pasur mundësinë ta shikojë refuse to pay the price because the buyer had nije imao mogućnosti da pregleda stvar.
sendin. no opportunity to inspect theobject.

Pengimi i dorëzimit të sendit të dërguar Prevention of delivery of dispatched object Sprečavanje izručenja poslate stvari
1. Në qoftë se pas dërgimit të sendit 1. If after the dispatch of an object it is 1. Ako se posle slanja stvari dokaže da je
vërtetohet se gjendja materiale e blerësit shown that the buyer’s pecuniary materijalno stanje kupca takvo da se
është e tillë sa që mund të dyshohet në circumstances have changed sufficiently for osnovano može posumnjati da će on moći
mënyrë të bazuar se ai do të mund të paguajë there to be a justifiable doubt as to whether isplatiti cenu, prodavac može sprečiti
çmimin, shitësi mund ta pengojë dorëzimin e the buyer will be able to pay the price, the izručenje stvari kupcu čak i kad ovaj već ima
sendit blerësit edhe atëherë kur blerësi ta ketë seller may prevent the delivery of the object u rukama ispravu koja ga ovlašćuje da
në dorë dokumentin që e autorizon të kërkojë to the buyer even when the document by zahteva izručenje stvari.
dorëzimin e sendit. which the buyer is entitled to request the
delivery of the object is already in the
buyer’shands.
2. Shitësi nuk mund ta pengojë dorëzimin në 2. The seller may not prevent delivery if 2. Prodavac ne može sprečiti predaju ako to
qoftë se këtë e kërkon ndonjë person i tretë i requested by a third person with the correct zahteva neko treće lice koje je uredan imalac
cili është posedues i rregullt i dokumentit që document that gives such person the right to isprave koje ga ovlašćuje da zahteva
e autorizon të kërkojë dorëzimin e sendit, request delivery of the object, unless the izručenje stvari, osim ako isprava sadrži
përveç nëse dokumenti përmban kushte document contains reservations regarding the uslove (rezerve) u pogledu dejstva prenosa,
(rezerva) lidhur me efektin e bartjes së tij apo effect of the transfer or if the seller shows ili ako prodavac dokaže da je imalac isprave
në qoftë se shitësi dëshmon se poseduesi i that the holder of the document knowingly postupio svesno na štetu prodavca.
dokumentit ka vepruar qëllimisht në dëm të acted to the detriment of the seller when
shitësit. acquiring thedocument.
302 /997
Nënkapitulli V – Përgjegjësia për të Metat Sub-chapter V – Liability for Material Potpoglavlje V - Odgovornost za
Materiale Defects materijalne nedostatke

Të metat për të cilat është përgjegjës Defects for which the seller is liable Nedostaci za koje je prodavac odgovoran
shitësi
1. Shitësi është përgjegjës për të metat 1. The seller shall be liable for material 1. Prodavac je odgovoran za materijalne
materiale të sendit të shitur, pa marrë defects of the object sold, regardless of nedostatke prodate stvari, bez obzira da li je
parasysh nëse ka qenë i vetëdijshëm për whether he was aware of such defects, in on bio svestan tih nedostataka, u skladu sa
mangësitë e tilla, në përputhje me dispozitat e accordance with the provisions of this sub- odredbama ovog potpoglavlja.
këtij nënkapitulli chapter.
2. E metë materiale është çdo defekt që 2. A material defect is any defect that would 2. Materijalni nedostatak je svaki kvar koji
substancialisht zvogëlon vlerën e sendit apo e substantially reduce the value of the object or značajno smanjuje vrednost stvari ili ga čini
bën të papërshtatshëm për qëllimin e atij make it unfit for its designated purpose. In nepodobnim za potrebe te stvari. Konkretno,
sendi. Në veçanti, e metë materiale particular, a defect shall be deemed material materijalnim nedostatkom se smatra, ukoliko:
konsiderohet nëse: if:
2.1. sendi nuk ka cilësinë e pajtuar; 2.1. the object does not have the agreed 2.1. stvar nema dogovoreni kvalitet;
quality;
2.2. nuk është e përshtatshme për 2.2. it is not is suitable for its customary 2.2. nije pogodan za svakodnevnu
përdorimin e zakonshëm apo për use or for the special use intended under upotrebu ili za posebnu
përdorimin e posaçëm tëpërcaktuar the contract; upotrebu koja je određena u ugovoru;
me kontratë;
2.3. nuk posedon atributet dhe 2.3. it does not possess the attributes and 2.3. ne poseduje atribute i karakteristike
karakteristikat që janë pajtuar features that were specifically agreed koje su posebno dogovorene.
posaçërisht. upon.
303 /997
Të metat për të cilat shitësi nuk përgjigjet Defects for which seller is not liable Nedostaci za koje prodavac ne odgovara
1. Shitësi nuk përgjigjet për të metat e 1. The seller shall not be liable for any 1. Prodavac ne odgovara za nedostatke koji
specifikuara në nenin 487, paragrafët 1 dhe 2 defects mentioned in Article 487, paragraphs su navedeni u članu 487, stavovi 1 i 2 ako je
në qoftë se blerësi në momentin e lidhjes së 1 and 2 if they were known or could be easily kupac u vreme sklapanja ugovora bio svestan
kontratës ishte në dijeni për këto të meta, ose known to the buyer when the contract was tih nedostataka, ili oni ne mogu biti nepoznati
ato nuk kanë mund të jenë të panjohura për concluded. za njega.
atë.
2. E meta mund të jetë lehtësisht e njohur 2. A defect could be easily known to the 2. Nedostatak može biti lako poznata kupcu
për blerësin nëse personi që vepron me buyer if a person acting with due care would ako bi lice koje postupa sa dužnom pažnjom
kujdesin e duhur do ta vërente gjatë have noticed it during the inspection, unless primetio tokom inspekcije, osim ako je
inspektimit, përveç nëse shitësi ka siguruar the seller reassured the buyer that the object prodavac uverio kupca da stvar nije imala
blerësin që sendi nuk ka pasur të meta. was without any defects. nedostatke.

Shikimi dhe të metat e dukshme Inspection and visible defects Pregled i vidljivi nedostaci
1. Blerësi inspekton sendin e pranuar sa më 1. The buyer shall inspect the object received 1. Kupac pregleda primljenu stvar što je
herët që është e arritshme si dhe njofton as soon as feasible and shall notify the seller ranije izvodljivo i obaveštava prodavca o
shitësin për çdo mangësi të vërejtur gjatë atij of any defects noticed during the inspection. svim nedostacima koji su primećeni tokom
inspektimi. pregleda.
2. Nëse blerësi e dërgon sendin tutje pa e 2. If the buyer dispatches the object onward 2. Ako kupac šalje stvar bez daljnjeg
ripaketuar, si dhe kur kontrata është lidhur without repacking it and when the contract prepakovanja, i kada je prilikom zaključenja
shitësi ka ditur apo është dashur të ketë ditur was concluded the seller knew or should have ugovora, prodavac je znao ili je trebalo da
mundësinë e një dërgimi të tillë tutje, known of the possibility of such onward zna mogućnost takve dalje predaje, pregled se
inspektimi shtyhet deri në arritjen e sendit në dispatch the inspection is deferred until the odlaže do svog krajnjeg odredišta stvari.
destinimin e tij përfundimtar. object reaches its final destination.
304 /997
3. Njoftimi i mangësive të dukshme bëhet 3. The notification of any patent defects shall 3. Obaveštenje o očiglednim nedostacima
menjëherë kur inspektimi bëhet në praninë e be made immediately where inspection is čini se odmah kada se pregled obavlja u
të dyja palëve. Në të gjitha rastet tjera, conducted in the presence of both parties. In prisustvu obeju stranaka. U svim drugim
njoftimi duhet të bëhet brenda tetë (8) ditësh all other cases notification must occur within slučajevima, obaveštenje se treba obaviti u
nga inspektimi. eight (8) days from the inspection. roku od osam (8) dana od pregleda.
4. Kur blerësi nuk e njofton shitësin e për të 4. Where the buyer fails to notify the seller of 4. Kad kupac ne obavesti prodavca o
metat e vërejtura gjatë inspektimit, sendi any defects noticed during the inspection, the nedostacima koji su uočeni tokom pregleda,
konsiderohet i pranuar. object shall be deemed accepted. smatra se da je stvar prihvaćena.
Neni 490
Të metat e fshehura Article 490 Član 490
Latent defects Skriveni nedostaci
1. Nëse të metat që nuk kanë mundur të
vërehen gjatë inspektimit zbulohen më vonë, 1. If any defects that could not be noticed 1. Ako se nedostaci koji nisu uočeni tokom
blerësi i jep njoftimin shitësit brenda tetë (8) during inspection are discovered at a later pregleda otkriju kasnije, kupac obaveštava
ditësh nga dita kur janë zbuluar mangësitë. moment, the buyer shall give notice to the prodavca u roku od osam (8) dana od dana
Në rast dështimi të njoftimit, sendi seller within eight (8) days from the day the kad su otkriveni nedostaci. U slučaju
konsiderohet i pranuar. defects were discovered. Failing such neuspeha obaveštavanja, smatra se da je stvar
notification the object shall be deemed prihvaćena.
accepted.
2. Shitësi nuk përgjigjet për të metat të cilat
shfaqen pasi të kalojnë gjashtë (6) muajve 2. The seller shall not be liable for defects 2. Prodavac ne odgovara za nedostatke koji
nga dorëzimi i sendit, përveç nëse me that appear more than six (6) months after the se pojavljuju nakon isteka šest (6) meseci od
kontratë është caktuar ndonjë afat më i gjatë. object was delivered, unless the law or the predaje stvari, izuzev kad je ugovorom
contract provide otherwise. određen duži rok.
305 /997
Njoftimi për të meten Notification on defect Obaveštenje o nedostatku
1. Në rastin kur inspektimi nuk bëhet në 1. Where inspection is not conducted in the 1. U slučaju kada se pregled ne vrši u
praninë e të dyja palëve, njoftimi për të metat presence of both parties, the notification of a prisustvu obeju stranaka, obaveštenje
bëhet me shkrim për shitësin dhe duhet të defect shall be made in writing to the seller prodavca o nedostacima se vrši u pisanoj
përshkruajnë saktë të metat dhe të ftojnë and must accurately describe the defect and formi, i treba tačno da opiše nedostatke i da
shitësin të inspektojnë sendin. invite the seller to inspect the object. pozovu prodavca da pregledaju stvar.
2. Njoftimi konsiderohet i bërë me kohë nëse 2. Notification is deemed effected on time if 2. Obaveštenje se smatra učinjeno ako je
dërgohet brenda afateve të përcaktuara me dispatched within the set deadlines by poslato u rokovima preporučenim pismom,
letër rekomande, telegram apo faks apo registered letter, telegram or fax or any other telegramom ili faksom ili bilo kojim drugim
çfarëdo mjeti tjetër të besueshëm të reliable means of communication. pouzdanim sredstvom komunikacije
komunikimit.
3. Në qoftë se njoftimi për ekzistimin e të 3. If a notification on a defect sent on time to 3. Ako obaveštenje o postojanju nedostatka
metës, të cilin blerësi ia ka dërguar me kohë the seller by the buyer by registered post, koje je kupac na vreme poslao prodavcu,
shitësit me letër rekomande, me telegram ose telegram or any other reliable manner arrives preporučenim pismom, telegramom ili bilo
në ndonjë mënyrë tjetër të sigurt vonohet, ose with a delay or the seller fails to receive it the kojim drugim sigurnim načinom docni ili pak
nuk arrin fare deri te shitësi, do të buyer shall nevertheless be deemed to have uopšte ne stigne do prodavca, smatraće se da
konsiderohet se blerësi e ka kryer detyrimin e performed the obligation and to have notified je kupac izvršio svoju obavezu da obavesti
vet për ta njoftuar shitësin. the seller. prodavca.

Rëndësia e faktit se shitësi ka qenë në Importance of the fact that the seller was Značaj činjenice da je prodavac znao za
dijeni për të metën aware of the defect nedostatak
Blerësi nuk e humb të drejtën që të thirret në The buyer does not lose the right to invoke to Kupac ne gubi pravo da se pozove na neki
ndonjë të metë edhe kur nuk e kryen any defect even when he does not perform his nedostatak i kad nije izvršio svoju obavezu da
detyrimin e vet që sendin ta shikojë pa shtyrje obligation to see the object without delay or stvar pregleda bez odlaganja, ili obaveze da u
ose detyrimin që brenda afatit të caktuar ta the obligation to notify the seller on the određenom roku obavesti prodavca o
njoftojë shitësin mbi ekzistimin e të metës, si existence of the defect within the deadline postojanju nedostatka, kao i kad se
306 /997
dhe kur e meta të jetë shfaqur vetëm pasi të and when the defect is displayed only after nedostatak pokazao tek po isteku šest (6)
kenë kaluar gjashtë (6) muaj nga dorëzimi i six (6) months from the delivery of the object meseci od predaje stvari, ako je taj nedostatak
sendit, po që se për këtë të metë shitësi ka if the seller was aware or could have been bio poznat prodavcu ili mu nije mogao ostati
qenë në dijeni apo nuk ka mundur të mos jetë aware of this. nepoznat.
ne dijeni.

Kufizimi ose përjashtimi i përgjegjësisë së Exclusion or limitation of the seller’s Ograničenje ili isključenje odgovornosti
shitësit për të metat materiale liability for material defects prodavca za materijalne nedostatke
1. Kontraktuesit mund ta kufizojnë ose ta 1. Contractors may limit or completely 1. Ugovarači mogu ograničiti ili sasvim
përjashtojnë krejtësisht përgjegjësinë e exclude seller's liability for material defects isključiti prodavčevu odgovornost za
shitësit për të metat materiale të sendit. in the item. materijalne nedostatke stvari.
2. Dispozita e kontratës mbi kufizimin ose 2. The provision of the contract on the 2. Odredba ugovora o ograničenju ili
përjashtimin e përgjegjësisë për të metat e limitation or exclusion of liability for the isključenju odgovornosti za nedostatke stvari
sendit është nule në qoftë se e meta ka qenë e defects of the object is null and void if the je ništavna ako je nedostatak bio poznat
njohur për shitësin, ndërsa ai për këtë gjë nuk defect has been known to the seller, whereas prodavcu, a on o njemu nije obavestio kupca,
e ka njoftuar blerësin, si dhe kur shitësi e ka he has not notified the buyer about it and kao i kad je prodavac nametnuo tu odredbu
imponuar këtë dispozitë duke e shfrytëzuar when the seller has imposed this provision koristeći dominanti položaj.
pozitën dominuese. using the dominant position.
3. Blerësi i cili ka hequr dorë nga e drejta për 3. The buyer who has waived the right to 3. Kupac koji se odrekao prava da raskine
ta zgjidhur kontratën për shkak të të metave terminate the contract due to the defects of ugovor zbog nedostatka stvari zadržava ostala
të sendit, mban të drejtat e tjera nga ato të the object holds the rights other than the prava zbog tih nedostataka.
meta. defective.
307 /997
Përmbarimi i dhunshëm Exemption of liability in case of auction Prinudno izvršenje
Poseduesi, sendi i të cilit shitet në një ankand Owner, whose object is sold at a forced Imalac čija stvar je prodata na prinudnoj
publik të dhunshëm nuk përgjigjet për të public auction, is not responsible for the javnoj prodaji ne odgovara za nedostatke
metat e sendit. defects of the object. stvari.
Nënkapitulli VI – Të Drejtat e Blerësit Sub-chapter VI – Buyer’s Rights Potpoglavlje VI - Prava kupca

Të drejtat e blerësit Buyer’s rights Prava kupca
1. Blerësi që njofton shitësin në kohën e 1.The buyer that notifies the seller in due 1. Kupac koji blagovremeno obaveštava
duhur për të metat materiale ka të drejtë që: time of a material defect shall have the right prodavca o materijalnim nedostacima ima
to: pravo da:
1.1. të kërkojë që shitësi të heqë apo të 1.1.request that the seller remove or 1.1. zahteva od prodavca da ukloni ili
riparojë të metat, ose të dorëzojë një send repair the defect, or deliver an popravi nedostatke, ili da dostaviti drugu
tjetër ekuivalent pa të meta; equivalent object without the defect; ekvivalentnu stvar bez nedostataka;
1.2. të kërkojë zbritjen e çmimit blerës; 1.2.request that the purchase price be 1.2. zahteva smanjenje kupovne cene; ili
ose reduced; or
1.3. të deklarojë zgjidhjen e kontratës. 1.3. proglasi raskid ugovora.

1.3 withdraw from the contract.
2. Blerësi humb të drejtën e tërheqjes nga 2. The buyer shall lose the right to withdraw 2. Kupac gubi pravo da se povuče iz
308 /997
kontrata nëse sendi është shkatërruar apo from the contract if the object was destroyed ugovora ako je stvar oštećena ili propala zbog
dëmtuar për shkak të fajit të tij apo si pasojë e or damaged owing to his fault or as a result of njegove greške ili zbog više sile, ili ako je
forcës madhore, ose nëse blerësi ka force majeure, or if the buyer transformed the kupac transformisao stvar ili preneo kod
transformuar sendin apo e ka bartur tek një object or transferred it to a third party. In trećeg lica. U takvim slučajevima, kupac ima
palë e tretë. Në raste të tilla, blerësi ka të such cases, the buyer shall only be entitled to pravo samo da smanji kupovnu cenu.
drejtë vetëm për zvogëlimin e çmimit të a reduction of the purchase price.
blerjes.
3. Në çdo rast, blerësi ka të drejtë të 3. In any event, the buyer shall have the right 3. U svakom slučaju, kupac ima pravo da
shpërblimit të dëmeve të pësuara si pasojë e to compensation of damages suffered as a traži naknadu štete koja je nastala kao rezultat
të metave materiale të sendit. result of the material defects of the object. materijalnih nedostataka stvari.

Mos përmbushja e kontratës brenda afatit Failure to meet the contract’s performance Neispunjenje ugovora u razumnom roku
të arsyeshëm within a reasonable time
Në qoftë se blerësi nuk e fiton përmbushjen e If the buyer fails to meet the contract's Ako kupac ne dobije potrebno izvršenje
kërkuar të kontratës brenda afatit të performance within a reasonable time, shall ugovora u razumnom roku, zadržava pravo da
arsyeshëm, mban të drejtën e zgjidhjes së be entitled to contract termination or price raspusti ugovor ili da smanji cenu.
kontratës ose të zbritjes së çmimit. reduction.

Kur blerësi mund ta zgjidhë kontratën When the buyer can terminate the Kada kupac može raskinuti ugovor
contract
1. Blerësi mund të zgjidhë kontratën vetëm 1. The buyer may only terminate the contract 1. Kupac može raskinuti ugovor samo ako je
në qoftë se paraprakisht ia ka lënë shitësit if he has previously left the seller a prethodno ostavio prodavcu naknadni
afatin plotësues të arsyeshëm për reasonable deadline for the performance of primereni rok za ispunjenje ugovora.
përmbushjen e kontratës. the contract.
309 /997
2. Blerësi mund ta zgjidhë kontratën edhe pa 2. The buyer may terminate the contract 2. Kupac može raskinuti ugovor i bez
e lënë afatin e ri plotësues në qoftë se shitësi, without leaving the additional deadline if the ostavljanja naknadnog roka ako mu je
pas njoftimit mbi të metat, i ka komunikuar seller, after notification of the defect, has prodavac posle obaveštenja o nedostacima
se nuk do ta përmbushë kontratën apo në communicated that he will not complete the saopštio da neće ispuniti ugovor ili ako iz
qoftë se nga rrethanat e rastit konkret rezulton contract or if it is clear from the okolnosti konkretnog slučaja očigledno
qartas se shitësi nuk do të mund të circumstances of the case that the seller could proizlazi da prodavac neće moći ispuniti
përmbushte kontratën as në afatin plotësues. not fulfil the contract either in the ugovor ni u naknadnom roku.
supplementary term.

Mos përmbushja e kontratës në afatin Failure to fulfil the contract in the Neispunjenje ugovora u naknadnom roku
plotësues supplementary term
Në qoftë se shitësi në afatin plotësues nuk e If the seller fails to complete the contract in Ako prodavac u naknadnom roku ne ispuni
përmbush kontratën, ajo zgjidhet sipas ligjit, the supplementary term, the contract is ugovor, to se rešava prema zakonu, ali ga
por blerësi mund ta mbajë në qoftë se pa terminated in accordance with the law, but kupac može održati ako bez odlaganja izjavi
vonesë i deklaron shitësit se kontratën e mban the buyer may hold the contract in force if he prodavcu da ugovor održava na snazi.
në fuqi. promptly declares to the seller that the
contract is in force.

Të metat e pjesshme Partial Defects Delimični nedostaci
1. Kur vetëm një pjesë e sendit të dorëzuar 1. Where only part of the item submitted is 1. Kad samo jedan deo predate stvari ima
ka të meta ose kur është dorëzuar vetëm një defective or when only part of the item is nedostatke ili kad je predat samo jedan deo
pjesë e sendit ose një sasi më e vogël se sa delivered or less than the contracted amount, stvari, ili manja količina od ugovorene, kupac
është kontraktuar, blerësi mund ta zgjidhë the buyer may terminate the contract in the može raskinuti ugovor u smislu gore
kontratën në kuptim të neneve të mësipërme sense of the foregoing articles only in respect navedenih članova samo u pogledu dela koji
vetëm në lidhje me pjesën e cila ka të meta of the part which is defected or only in ima nedostatke, ili samo u pogledu dela ili
ose vetëm në lidhje me pjesët ose sasitë që relation to the missing parts or quantities. količine koji nedostaju.
310 /997
mungojnë.
2. Blerësi mund ta zgjidhë kontratën në 2. The buyer may terminate the contract in its 2. Kupac može raskinuti ceo ugovor samo
tërësi vetëm në qoftë se sasia e kontraktuar entirety only if the quantity contracted or the ako ugovorena količina ili predata stvar čini
ose sendi i dorëzuar përbën një tërësi, apo në delivered item constitutes a whole, or if the celinu, ili ako kupac inače ima opravdan
qoftë se blerësi ka edhe ashtu interes të buyer has a reasonable interest to receive the interes da primi ugovorenu stvar ili količinu u
arsyeshëm që ta merr sendin e kontraktuar contracted item or the quantity as a whole. celini.
ose sasinë në tërësi.

Kur shitësi i ka dhënë blerësit sasi më të If seller gave a larger quantity tobuyer Kada je prodavac dao kupcu veću količinu
madhe
1. Me kontratën e shitjes midis 1. In commercial contracts, when the seller 1. Ugovorom o prodaji između preduzetnika,
ndërmarrësve, kur shitësi i sendeve të of objects of a specific type gives the buyer a kada je prodavac stvari određenih prema
caktuara sipas llojit ia ka dhënë blerësit larger quantity than that agreed and the buyer njihovoj vrsti dao kupcu veću količinu nego
sasinë më të madhe nga sa është kontraktuar, fails to declare within an appropriate period što je ugovoreno, a kupac u razumnom roku
ndërsa blerësi brenda afatit të arsyeshëm nuk that the surplus is being refused the buyer ne izjavi da odbija višak, smatra se da je
deklaron se e refuzon tepricën, do të shall be deemed to have also accepted the primio i taj višak, te je dužan platiti ga po
konsiderohet se e ka marrë edhe këtë tepricë, surplus and must pay therefore at the same istoj ceni.
kështu që ka për detyrë ta paguajë me të price.
njëjtin çmim.
2. Në qoftë se blerësi refuzon të merr 2. The seller must reimburse the damage to a 2. Ako kupac odbije da primi višak, prodavac
tepricën, shitësi ka për detyrë t’ia shpërblejë buyer that does not wish to accept thesurplus. je dužan naknaditi štetu kupcu
blerësit dëmin e shkaktuar. prouzrokovanu štetu.
311 /997
Caktimi i çmimit për disa sende Stipulated price for severalobjects Određivanje cene za više stvari
1. Kur me një kontratë dhe për një çmim 1. If several objects or a group of objects are 1. Kad je jednim ugovorom i za jednu cenu
janë shitur disa sende ose një grumbull sold through a single contract and for a single prodato više stvari ili jedna skupina stvari, pa
sendesh, ndërsa vetëm disa prej tyre kanë të sum of price and only some of the objects samo neke od njih imaju nedostatke, kupac
meta, blerësi mund ta zgjidhë kontratën have defects the buyer may only withdraw može raskinuti ugovor samo u pogledu stvari
vetëm për sa u përket sendeve me te meta, from the contract in respect of the objects sa nedostatkom, a ne i ostalih.
por jo edhe për të tjerat. with a defect; not for theother.
2. Në qoftë se këto përbëjnë një tërësi kështu 2. If the objects constitute a whole such that 2. Ako one čine jednu celinu tako da bi
që ndarja e tyre do të ishte e dëmshme, it would be damaging to separate them the njihovo razdvajanje bilo štetno, kupac može
blerësi mund ta zgjidhë kontratën në tërësi, buyer may withdraw from the entire contract; raskinuti ceo ugovor, ili ako on ipak izjavi da
apo në qoftë se ai megjithatë deklaron se e if the buyer nevertheless only withdraws raskida ugovor samo u pogledu stvari sa
zgjidhë kontratën vetëm për sa upërket from the contract in respect of the objects nedostatkom, prodavac sa svoje strane može
sendeve me të meta, shitësi nga ana e tij with a defect the seller may also withdraw raskinuti ugovor i u pogledu ostalih stvari.
mund ta zgjidhë kontratën edhe për sa u from the seller’s side of the contract in
përket sendeve të tjera. respect of the otherobjects.

Humbja e të drejtës për zgjidhjen e Deprivation of the right to terminate the Gubljenje prava da se raskine ugovor zbog
kontratës për shkak të të metave contract due to defects nedostatka
1. Blerësi humb të drejtën e zgjidhjes së 1. The buyer is deprived of the right to 1. Kupac gubi pravo da raskine ugovor zbog
kontratës për shkak të të metave të sendeve terminate the contract due to defective items nedostatka stvari kad mu je nemoguće da
kur është në pamundësi ta kthejë sendin ose when it is impossible to return the item or vrati stvar ili da je vrati u stanju u kome ju je
ta kthejë në gjendjen në të cilën e ka marrë. return it to the condition it has received. primio.
2. Megjithatë, blerësi mund ta zgjidhë 2. The buyer can terminate the contract due 2. Ako, kupac može raskinuti ugovor zbog
kontratën për shkak të ndonjë të mete të to the defects of the item. If the object is nekog nedostatka stvari ako je stvar potpuno
sendit, në qoftë se sendi është zhdukur completely or partially erased, or it has been ili delimično propala ili oštećena usled
312 /997
tërësisht ose pjesërisht ose është dëmtuar për damaged due to the defects justifying the nedostatka koji opravdava raskidanje
shkak të të metave që justifikon zgjidhjen e termination of the contract, or due to any ugovora, ili usled nekog događaja koji ne
kontratës apo për shkak të ndonjë ngjarje e event that does not result from him or any potiče od njega ni od nekog lica za koje on
cila nuk rezulton prej tij dhe as prej ndonjë other person for whom he is responsible. odgovara.
personi për të cilin përgjigjet ai.
3. The same applies if the item has 3. Isto vredi ako je stvar potpuno ili
3. E njëjta gjë vlen në qoftë se sendi është disappeared or is completely or partially delimično propala ili oštećena usled obaveze
zhdukur ose dëmtuar tërësisht ose pjesërisht damaged, having in mind that it is the buyer's kupca da pregleda stvar, ili ako je kupac pre
për shkak të detyrimit të blerësit që ta obligation to control the item, or if the buyer nego što je otkriven nedostatak potrošio ili
kontrollojë sendin, apo në qoftë se blerësi prior to the defective defect has consumed or izmenio jedan deo stvari u toku njene
para se të jetë zbuluar e meta e ka konsumuar changed a part of the item during its normal redovne upotrebe, kao i ako je oštećenje ili
ose e ka ndryshuar një pjesë të sendit gjatë use, as well as if damage or change is izmena bez značaja.
përdorimit të tij normal si dhe në qoftë se irrelevant.
dëmtimi ose ndryshimi janë të
parëndësishme.

Ruajtja e të drejtave të tjera Preserving other rights Očuvanje ostalih prava
Blerësi i cili për shkak të pamundësisë që ta The buyer who, due to the inability to return Kupac koji je zbog nemogućnosti da vrati
kthejë sendin ose ta kthejë në gjendjen në të the object or return it to the condition in stvar ili da je vrati u stanju u kome je primio
cilën e ka marrë e ka humbur të drejtën e which he has obtained and he has lost the izgubio pravo da raskine ugovor, zadržava
zgjidhjes së kontratës, ka të drejta të tjera që right to terminate the contract, he has other ostala prava koja mu daje zakon zbog
ia jep ligji për shkak të ekzistimit të ndonjë të rights that the law gives to him because of the postojanja nekog nedostatka.
mete. existence of any defects.

Efektet e zgjidhjes për shkak të të metave Effects of contract termination due to Dejstva raskida zbog nedostatka
defects
1. Zgjidhja e kontratës për shkak të të 1. The termination of the contract due to the 1. Raskid ugovora zbog nedostatka stvari ima
metave të sendit ka efekte të njëjta sikurse defects of the object has the same effects as ista dejstva kao i raskid dvostranih ugovora
313 /997
edhe zgjidhja e kontratave të dyanshme për the settlement of the bilateral contracts due to zbog neispunjenja.
shkak të mos përmbushjes. non-performance.
2. Blerësi i debiton shitësit shpërblimin për 2. The buyer debits the seller compensation 2. Kupac duguje prodavcu naknadu za korist
dobinë nga sendi edhe kur është në for the usefulness of the object even when it od stvari i kad mu je nemoguće da je vrati
pamundësi që ta kthejë krejtësisht ose një is impossible to return completely or part of celu ili njen jedan deo, a ugovor je ipak
pjesë të tij, ndërsa kontrata megjithatë është it, whereas the contract is however raskinut.
zgjidhur. terminated.

Zbritja e çmimit Reduced price Sniženje cene
Zbritja e çmimit bëhet sipas raportit midis The price shall be reduced in relation to the Sniženje cene se vrši prema odnosu između
vlerës së sendit pa të meta dhe vlerës së value of the object without defects and the vrednosti stvari bez nedostatka i vrednosti
sendit me të meta në kohën e lidhjes së value of the object with the defect when the stvari sa nedostatkom, u vreme zaključenja
kontratës. contract wasconcluded. ugovora.

Zbulimi gradual i të metave Gradual discovery of defects Postupno otkrivanje nedostataka
Blerësi i cili ka realizuar zbritjen e çmimit A buyer who has made a deduction of the Kupac koji je postigao sniženje cene zbog
për shkak të ekzistimit të ndonjë të mete, price due to the existence of any defects may postojanja nekog nedostatka može raskinuti
mund ta zgjidhë kontratën ose të kërkojë terminate the contract or request a new rebate ugovor ili zahtevati novo sniženje cene ako se
zbritjen e re të çmimit në qoftë se më vonë if another defect is subsequently discovered. naknadno otkrije neki drugi nedostatak.
zbulohet ndonjë e metë tjetër.
314 /997
Humbja e të drejtave Loss of rights Gubitak prava
1. Të drejtat e blerësit, i cili e ka njoftuar me 1. The rights of a buyer that notified the 1. Prava kupca koji je blagovremeno
kohë shitësin mbi ekzistimin e të metave, seller regarding a defect on time shall expire obavestio prodavca o postojanju nedostatka
shuhen pasi të ketë kaluar një (1) vit duke one (1) year from the day the notification was prestaju po isteku jedne (1) godine,
llogaritur nga dita e dërgimit të njoftimit sent, unless the buyer was unable to exercise računajući od dana slanja obaveštenja
shitësit, përveç nëse blerësi për shkak të them due to the seller’s deception. prodavcu, izuzev ako je prodavčevom
mashtrimit nga ana e shitësit ka qenë i prevarom kupac bio sprečen da upotrebi ta
penguar t’i realizojë ato të drejta. prava.
2. Blerësi i cili e ka njoftuar me kohë 2. After this deadline passes a buyer that 2. Kupac koji je blagovremeno obavestio
shitësin mbi ekzistimin e të metave mund notified the seller regarding a defect on time prodavca o postojanju nedostatka može posle
pasi të ketë kaluar ky afat, në qoftë se ende and has not yet paid the price may, as an isteka ovog roka, ako još nije isplatio cenu,
nuk e ka paguar çmimin të realizojë kërkesën objection to the seller’s claim to be paid the istaći svoj zahtev da se cena snizi ili da mu se
e vet për zbritjen e çmimit ose t’ i shpërblehet price, exercise a claim for the price to be naknadi šteta kao prigovor protiv
dëmi, si kundërshtim kundër kërkesës së reduced or the damage to bereimbursed. prodavčevog zahteva da mu se isplati cena.
shitësit që t’i paguhet çmimi.
Nënkapitulli VII – Garancioni për Sub-chapter VII – Warranty for Potpoglavlje VII – Garancija za ispravno
Funksionimin e Rregullt të Sendit të Unimpaired Functioning of Sold Object funkcionisanje prodate stvari
Shitur

Përgjegjësia e shitësit dhe e prodhuesit Liability of seller andmanufacturer Odgovornost prodavca i proizvođača
1. Kur shitësi i ndonjë makine, motori, te 1. If the seller of any machine, engine, item 1. Kad je prodavac neke mašine, motora,
ndonjë aparati, ose te sendeve tjera si këto që of apparatus or similar object classed as nekog aparata, ili drugih sličnih stvari koje
i përkasin te ashtuquajtura “malliteknik”, ia technical goods delivers a warranty document spadaju u takozvanu „tehničku robu“ predao
ka dorëzuar blerësit fletëgarancionin me të to the buyer by which the manufacturer kupcu garantni list kojim proizvođač
315 /997
cilën prodhuesi garanton funksionim të guarantees the unimpaired functioning of the garantuje ispravno funkcionisanje stvari u
rregullt të sendit gjatë një kohe të caktuar object during a specific period counted from toku određenog vremena, računajući od njene
duke llogaritur nga dorëzimi i tij, blerësi delivery to the buyer and the object does not predaje kupcu, kupac može, ako stvar ne
mundet në qoftë se sendi nuk funksionon në function unimpaired the buyer may request funkcioniše ispravno, zahtevati kako od
rregull, të kërkojë si nga shitësi ashtu from either the seller or the manufacturer that prodavca tako i od proizvođača da stvar
edhenga prodhuesi që sendi të riparohet në the object be repaired within an appropriate popravi u razumnom roku ili ako to ne učini
afatin e arsyeshëm ose, nëse nuk e bën këtë, period or, should the seller or manufacturer da mu umesto njega preda stvar koja
në vend të tij t’ia dorëzojë sendin i cili fail to do so, that an object that functions funkcioniše ispravno.
funksionon në rregull. unimpaired be delivered in itsplace.
2. Me këto rregulla nuk preket në rregullat 2. These rules shall not encroach upon the 2. Ovim pravilima ne dira se u pravila o
mbi përgjegjësinë e shitësit për të metat e rules on the seller’s liability for odgovornosti prodavca za nedostatke stvari.
sendit. materialdefects.

Kërkesa për riparim ose zëvendësim Request for repair or replacement Zahtev za popravku ili zamenu
1. Blerësi mundet për shkak të funksionimit 1. If the object does not function correctly 1. Kupac može zbog neispravnog
jo në rregull të kërkojë nga shitësi, the buyer may within the warranty period funkcionisanja zahtevati od prodavca,
respektivisht nga prodhuesi riparimin ose request from the seller or the manufacturer odnosno od proizvođača popravku ili zamenu
zëvendësimin e sendit gjatë afatit të that that object be repaired or replaced, stvari u toku garantnog roka, bez obzira na to
garancionit, pavarësisht se kur është shfaqur e irrespective of when the defect in functioning kad se nedostatak u funkcionisanju pojavio.
meta në funksionimin e sendit. showeditself.
2. Ai ka të drejtë në shpërblimin e dëmit që 2. On ima pravo na naknadu štete koju je

ka pësuar për shkak se ka qenë i privuar nga 2. The buyer shall also have the right to the pretrpeo usled toga što je bio lišen upotrebe
përdorimi i sendit që nga momenti i kërkesës compensation of damage incurred thereby stvari od trenutka zahtevanja popravke ili
për riparimin ose zëvendësimin deri në because of being unable to use the object, zamene do njihovog izvršenja.
kryerjen e tyre. from the moment the request for repair or
replacement was made until fulfilment of
316 /997
therequest.

Zgjatja e afatit të garancionit Extension of warranty period Produženje garantnog roka
1. Në rast të ndonjë riparimi tëvogël, afati i 1. During a minor repair the warranty period 1. U slučaju manje popravke, garantni rok se
garancionit zgjatet aq sa blerësi ka qenë i shall be extended by the amount of time the produžava onoliko koliko je kupac bio lišen
privuar nga përdorimi i sendit. buyer was unable to use theobject. upotrebe stvari.
2. Kur për shkak të funksionimit jo në 2. If an object is replaced or undergoes 2. Kad je zbog neispravnog funkcionisanja
rregull është bërë zëvendësimi i sendit, ose significant repairs because of incorrect izvršena zamena stvari ili njena bitna
ndonjë riparim thelbësor të tij, afati i functioning the warranty period shall popravka, garantni rok počinje teći ponovo
garancionit fillon të rrjedhë përsëri që nga recommence from the replacement or return od zamene, odnosno od vraćanja popravljene
zëvendësimi respektivisht që nga kthimi i of the repairedobject. stvari.
sendit të riparuar.
3. Në qoftë se është zëvendësuar apo 3. If only a part of an object is replaced or 3. Ako je zamenjen ili bitno popravljen samo
riparuar thelbësisht vetëm ndonjë pjesë e essentially repaired the warranty period shall neki deo stvari, garantni rok počinje teći
sendit, afati i garancionit fillon të rrjedhë recommence again only for thatpart. ponovo samo za taj deo.
përsëri vetëm për atë pjesë.

Zgjidhja e kontratës dhe zbritja e çmimit Withdrawal from contract and reduction Raskid ugovora i sniženje cene
of price
Në qoftë se shitësi nuk e kryen brenda afatit If the seller fails to repair or replace the Ako prodavac ne izvrši popravku ili zamenu
të arsyeshëm riparimin ose zëvendësimin e object within an appropriate period the buyer stvari u razumnom roku, kupac može
sendit, blerësi mund ta zgjidhë kontratën ose may withdraw from the contract or reduce the raskinuti
të bëjë zbritjen e çmimit dhe të kërkojë price and request compensation. ugovor ili sniziti cenu i zahtevati naknadu
317 /997
shpërblimin e dëmit. štete.

Shpenzimet dhe rreziku Costs and risk Troškovi i rizik
1. Shitësi respektivisht prodhuesi ka për 1. The seller or the manufacturer shall be 1. Prodavac, odnosno proizvođač je dužan da
detyrë që me shpenzime të veta ta obliged at such person’s own expense to o svom trošku prenese stvar do mesta gde
transportojë sendin deri në vendin ku duhet të move the object to the place where it is to be treba da se popravi, odnosno zameni, kao i da
riparohet ose të zëvendësohet, si dhe sendin e repaired or replaced, and to return the popravljenu, odnosno zamenjenu stvar vrati
riparuar osetë zëvendësuar t’ia kthejë blerësit. repaired or replaced object to thebuyer. kupcu.
2. Gjatë asaj kohe shitësi respektivisht 2. During this time the seller or 2. Za to vreme prodavac, odnosno proizvođač
prodhuesi bartë rrezikun për shkatërrimin ose manufacturer shall bear the risk of the snosi rizik za propast ili oštećenje stvari.
dëmtimin e sendit. destruction of or damage to the object.

Përgjegjësia e kooperuesve Liability of cooperating parties Odgovornost kooperanata
Kur në prodhimin e pjesëve të veçanta të If several independent manufactures are Kad je u izradi pojedinih delova stvari ili u
sendit ose në zbatimin e veprimeve të veçanta involved in the making of individual parts of izvršenju pojedinih radnji učestvovalo više
kanë marrë pjesë disa prodhues të pavarur, an object or in individual actions their samostalnih proizvođača, njihova
përgjegjësia e tyre ndaj prodhuesit final për liability deriving from such parts or such odgovornost prema finalnom proizvođaču za
funksionimin jo të rregullt të senditqërezulton actions towards the final manufacturer for the neispravno funkcionisanje stvari koje potiče
prej këtyre pjesëve ose prej këtyre veprimeve incorrect functioning of the object shall od tih delova ili od tih radnji prestaje kad
shuhet, kur shuhet përgjegjësia e prodhuesit terminate when the liability of the final prestane odgovornost finalnog proizvođača
final ndaj blerësit të sendit. manufacturer towards the buyer or the prema kupcu stvari.
objectterminates.
318 /997
Humbja e të drejtave Loss of rights Gubitak prava
Të drejtat e blerësit ndaj prodhuesit në bazë Thebuyer’srightstowardsthemanufacturerderi Prava kupca prema proizvođaču po osnovu
të fletëgarancionit shuhen pasi të ketë kaluar vingfromthewarrantydocumentationshallexpir garantnog lista prestaju po isteku (1) jedne
(1) një vit, duke llogaritur nga dita kur ka eone (1) year after the day the buyer godine računajući od dana kad je tražio od
kërkuar prej tij riparimin ose zëvendësimin e requested the repair or replacement of the njega popravku ili zamenu stvari.
sendit. objecttherefrom.
Nënkapitulli VIII – Përgjegjësia për të Sub-chapter VIII – Liability for Legal Potpoglavlje VIII - Odgovornost za pravne
Metat Juridike Defects nedostatke

Të metat juridike Legal defects Pravni nedostaci
1. Shitësi përgjigjet në qoftë se në sendin e 1. The seller shall be liable if any right is 1. Prodavac odgovara ako na prodatoj stvari
shitur ekziston ndonjë e drejtë e të tretit e cila held on the sold object by a third person that postoji neko pravo trećeg koje isključuje,
e përjashton, zvogëlon ose kufizon të drejtën excludes, reduces or restricts a right of the umanjuje ili ograničava kupčevo pravo, a o
e blerësit, e për ekzistimin e saj blerësi nuk buyer, and the buyer was not informed of čijem postojanju kupac nije obavešten, niti je
është njoftuar, e as që ka dhënë pëlqimin që such and did not consent to taking the object pristao da uzme stvar opterećenu tim pravom.
ta marrë sendin e ngarkuar me këtë të drejtë. encumbered with theright.
2. Shitësi i ndonjë të drejte tjetër garanton se 2. The seller of any other right guarantees 2. Prodavac nekog drugog prava garantuje da
ajo ekziston dhe se nuk ka pengesa juridike for the existence thereof and for there being ono postoji i da nema pravnih smetnji za
për realizimin e saj. no legal obstacle to the exercisethereof. njegovo ostvarenje.
3. Në qoftë se në regjistrat publik është 3. If in the public records the right of the 3. Ako je u javnim knjigama registrovano
regjistruar ndonjë e drejtë e personave të third person has been recorded, which in pravo trećih lica, koje u stvari ne postoji,
tretë, e cila në realitet nuk ekziston, shitësi reality does not exist, the seller is obliged, on prodavac je dužan da o svom trošku izvrši
është i detyruar që me shpenzime te veta të its own expense, to perform the deletion of ispis toga prava.
319 /997
bëjë çregjistrimin e asaj të drejte. theright.

Njoftimi i shitësit Notification of seller Obaveštavanje prodavca
Në qoftë se konstatohet se personi i tretë If it is shown that a third person lays a claim Ukoliko se utvrdi da treće lice polaže neko
paraqet një të drejtë mbi sendin, atëherë to any right on an object, the buyer must pravo na stvar, onda kupac je dužan
blerësi është i detyruar ta njoftojë shitësin për notify the seller of such, unless the seller obavestiti prodavca o tome, izuzev kad je to
këtë, përveç nëse shitësi për këtë është në already knows of such, and shall request that prodavcu već poznato, i zatražiti od njega da
dijeni, dhe të kërkojë prej tij që brenda afatit the object be released from the right or claim u razumnom roku oslobodi stvar od prava ili
të arsyeshëm ta lirojë sendin nga e drejta ose within an appropriate period; if the object of pretenzije trećeg lica ili, kad su predmet
pretendimi i personit të tretë, ose kur objekt i the contract are objects of a specific type the ugovora stvari određene po vrsti, da mu
kontratës janë sendet e caktuara sipas llojit, seller must deliver another without isporuči drugu stvar bez pravnog nedostatka.
t’ia dërgojë sendin tjetër pa të metë juridike. legaldefects.

Sanksionet për të metat juridike Sanctions for legal defects Sankcije za pravne nedostatke
1. Në qoftë se shitësi nuk vepron sipas 1. If the seller fails to act according to the 1. Ako prodavac ne postupi po zahtevu
kërkesës së blerësit në rastin kur merret buyer’s request and someone takes the kupca, u slučaju dobijanja stvari od kupca
sendin nga blerësi kontrata zgjidhet sipas object from the buyer the contract shall be ugovor se raskida prema zakonu, a u slučaju
ligjit, e në rastin e zvogëlimit ose të kufizimit rescinded by law alone; if the buyer’s right is umanjenja ili ograničenja kupčevog prava,
të së drejtës së blerësit, sipas dëshirës së vet reduced or restricted the buyer may choose to kupac može po svom izboru raskinuti ugovor
blerësi mundet ta zgjidhë kontratën ose të withdraw from the contract or request a ili zahtevati srazmerno sniženje cene.
kërkojë zbritjen proporcionale të çmimit. proportionate reduction in the price.
2. Në qoftë se shitësi nuk e përmbush 2. If the seller fails to accede to the buyer’s 2. Ako prodavac ne udovolji kupčevom
detyrën ndaj blerësit që në afatin e arsyeshëm request to release the object from the third zahtevu da u razumnom roku oslobodi stvar
320 /997
ta lirojë sendin nga e drejta ose nga person’s right or claim within an appropriate od prava ili pretenzija trećeg lica, kupac
pretendimi i personit të tretë, blerësi mund ta period, the buyer may withdraw from the može raskinuti ugovor ako se zbog toga ne
zgjidhë kontratën në qoftë se për atë shkak contract if for this reason the buyer’s purpose može ostvariti njegova svrha.
qëllimi i saj nuk mund të realizohet. cannot befulfilled.
3. Në çdo rast blerësi ka të drejtë për 3. The buyer shall in any case be entitled to 3. U svakom slučaju kupac ima pravo na
shpërblimin e dëmit. compensation of damage. naknadu pretrpljene štete.
4. If when the contract was concluded the
4. Në qoftë se blerësi nëçastin e lidhjes së buyer knew of the possibility of the object 4. Ako je kupac u trenutku zaključenja
kontratës ka qenë në dijeni për mundësinë që being taken or the buyer’s rights being ugovora znao za mogućnost da mu stvar bude
sendi t’i merret, ose që e drejta e tij t’i reduced or restricted, the buyer shall not have oduzeta, ili da njegovo pravo bude smanjeno
zvogëlohet ose t’i kufizohet, nuk ka të drejtë the right to compensation if this possibility is ili ograničeno, nema pravo na naknadu štete
në shpërblimin e dëmit në qoftë se ajo realised, but shall have the right to request the ako se ta mogućnost ostvari, ali ima pravo
mundësi realizohet, por ka të drejtë të kërkojë return of or a reduction in the price. zahtevati vraćanje, odnosno sniženje cene.
kthimin, respektivisht zbritjen e çmimit.

Kur blerësi nuk e njofton shitësin If buyer fails to notify seller Kada kupac ne obavesti prodavca
Blerësi, i cili duke mos njoftuar shitësin është A buyer that enters into a dispute with a third Kupac koji se, ne obaveštavajući prodavca,
lëshuar në kontest me personin e tretë dhe e person without notifying the seller and loses upustio u spor sa trećim licem i izgubio spor,
ka humbur kontestin, megjithatë mund të the dispute may nevertheless make a može se ipak pozvati na prodavčevu
thirret në përgjegjësinë e shitësit për të metat reference to the seller’s liability for legal odgovornost za pravne nedostatke, izuzev
juridike, përveç nëse shitësi provon se ka defects, unless the seller shows that the seller ako prodavac dokaže da je on raspolagao
disponuar mjete që të refuzohet kërkesa e had the means available to refute the third sredstvima da se odbije zahtev trećeg lica.
personave të tretë. person’sclaim.
321 /997
Kur e drejta e personit të tretë është If third person’s right is patently well- Kada je pravo trećeg očigledno osnovano
haptazi e bazuar founded
1. Blerësi ka të drejtë të thirret në 1. The buyer shall also have the right to 1. Kupac ima pravo pozvati se na prodavčevu
përgjegjësinë e shitësit për të metat juridike make a reference to the seller’s liability for odgovornost za pravne nedostatke i kada je
edhe kur pa e njoftuar shitësin dhe pa kontest legal defects when the buyer recognizes the bez obaveštenja prodavca i bez spora priznao
ka pranuar të drejtën e të tretit haptazi të patently well-founded right of the third očigledno osnovano i bez sumnje pravo
bazuar dhe padyshim. person without the seller’s notification and trećeg.
without adispute.
2. Në qoftë se blerësi ia ka paguar të tretit 2. Ako je kupac isplatio trećem izvesnu svotu
një shumë të hollash për të hequr dorë nga e 2. If the buyer pays out a specific sum of novca da bi odustao od svog očiglednog
drejta e vet e padyshimtë, shitësi mund të cash to the third person so that the latter prava, prodavac se može osloboditi svoje
lirohet nga përgjegjësia e vet në qoftë se ia waives the well- founded right the seller may odgovornosti ako naknadi kupcu isplaćenu
shpërblen blerësit shumën e paguar dhe be released from the liability by reimbursing svotu i pretrpljenu štetu.
dëmin e pësuar. the buyer for the sum paid out and the
damageincurred.

Kufizimi kontraktues ose përjashtimi i Contractual limitation or exclusion of Ugovorno ograničenje ili isključenje
përgjegjësisë së shitësit seller’s liability prodavčeve odgovornosti
1. Përgjegjësia e shitësit për të metat 1. The seller’s liability for legal defects may 1. Odgovornost prodavca za pravne
juridike mund të kufizohet me kontratë ose të be limited by contract or entirelyexcluded. nedostatke može se ograničiti ugovorom ili se
përjashtohet krejtësisht. sasvim isključiti.
2. Në qoftë se në kohën e lidhjes së 2. If when the contract was concluded any 2. Ako je u vreme zaključenja ugovora
kontratës shitësi ka qenë në dijeni ose nuk ka defect in the seller’s rights was known or prodavcu bilo poznat ili nije moglo biti
mundur të mos ketë qenë në dijeni për ndonjë could not have remained unknown to the nepoznat neki nedostatak u njegovom pravu,
322 /997
të metë në të drejtën e tij, dispozita e seller a contractual provision on the odredba ugovora o ograničenju ili o
kontratës mbi kufizimin ose mbi përjashtimin limitation or exclusion of liability for legal isključenju odgovornosti za pravne
e përgjegjësisë për të metat juridike është defects shall be null. nedostatke je ništavna.
nule.

Kufizimet e natyrës juridiko-publike Limitations of public-law nature Ograničenja javno-pravne prirode
Shitësi përgjigjet edhe për kufizime të The seller shall also be liable for special Prodavac odgovara i za posebna ograničenja
veçanta të natyrës juridiko-publike të cilat limitations of a public law nature that were javno-pravne prirode koja kupcu nisu bila
nuk kanë qenë të njohura për blerësin, në not known to the buyer if the seller knew of poznata, ako je on znao za ograničenja ili je
qoftë se ai i ka ditur kufizimet ose ka ditur se such or knew that such could be expected and znao da se mogu očekivati, a nije ih saopštio
ato mund të priten e nuk ia ka komunikuar failed to inform the buyer of such. kupcu.
blerësit.

Humbja e të drejtës Loss of right Gubitak prava
1. E drejta e blerësit në bazë të të metave 1. The buyer’s right deriving from legal 1. Pravo kupca po osnovu pravnih
juridike shuhet me skadimin e një (1) viti nga defects shall expire one (1) year after the day nedostataka prestaje istekom jedne (1) godine
dita kur ka mësuar për ekzistimin e të drejtës the buyer learnt of the third person’sright. od dana saznanja za postojanje prava trećeg
së personit të tretë. lica.
2. Në qoftë se personi i tretë, para skadimit 2. If the third person initiates a dispute 2. Ako je treće lice pre isteka toga roka
të këtij afati ka iniciuar procesin, ndërsa before this deadline passes and the buyer pokrenulo spor, a kupac pozvao prodavca da
blerësi e ka ftuar shitësin që të ndërhyjë në requests that the seller intervene therein the se umeša u spor, pravo kupca prestaje tek
proces, e drejta e blerësit shuhet vetëm pasi të buyer’s right shall only expire six (6) months nakon isteka šest (6) meseci nakon
kenë kaluar gjashtë (6) muaj pas përfundimit after the final outcome of thedispute. pravnosnažnog okončanog spora.
të plotfuqishëm të kontestit.
323 /997
Nënkapitulli IX – Të Drejtat e Blerësit Sub-chapter IX – Buyer’s Obligations Potpoglavlje IX - Prava kupca

Koha dhe vendi i pagimit të çmimit Time and place ofpayment Vreme i mesto isplate cene
1. Blerësi ka për detyrë të paguajë çmimin 1. The buyer must pay the price at the time 1.Kupac je dužan platiti cenu u vreme i na
në kohën dhe në vendin e caktuar me and place stipulated in thecontract. mestu koje je navedeno u ugovoru.
kontratë.
2. Unless agreed otherwise or it is customary 2. U nedostatku ugovorne odredbe ili drugih
2. Në mungesë të dispozitës kontraktuese otherwise, it shall be necessary to pay the običaja, plaćanje se vrši u trenutku i na mestu
ose dokeve tjera, pagesa bëhet në momentin price upon delivery in the place the object gde se isporučuje stvar.
dhe në vendin ku kryhet dorëzimi i sendit. isdelivered.
Ako cena ne bi trebalo da se plaća u

3.
3. Në qoftë se çmimi nuk duhet të paguhet 3. If it is not necessary to pay the price upon trenutku isporuke, plaćanje se vrši u
në momentin e dorëzimit, pagesa bëhet në delivery it must be paid at the seller’s place prebivalište odnosno u sedištu prodavca.
vendbanimin respektivisht në selinë e shitësit. of residence or headoffice.

Kamata në rast të shitjes me kredi Interest by credit sale Kamata u slučaju prodaje kreditom
Në qoftë se sendi i shitur me kredi jep If an object sold on credit yields fruits or Ako stvar prodata na kredit daje plodove ili
uzurfrukt ose dobi tjera, blerësi debiton other benefits the buyer shall owe interest kakve druge koristi, kupac duguje kamatu od
kamatë prej momentit kur i është dorëzuar from when the object was delivered, trenutka kad mu je stvar predata bez obzira
sendi pavarësisht nëse detyrimi i pagimit të irrespective of whether the price had fallen na to da li je dospela obaveza za isplatu cene
çmimit ka rrjedhur ose jo. due forpayment. proizilazi ili ne.
324 /997
Pagimi i çmimit në rastin e dërgesave të Payment of price during serial supply Isplata cene u slučaju uzastopnih isporuka
njëpasnjëshme
1. Në rastin e dërgesave të njëpasnjëshme, 1. During serial supply the buyer must pay 1. U slučaju uzastopnih isporuka kupac je
blerësi ka për detyrë të paguajë çmimin për the price for each supply when delivery is dužan isplatiti cenu za svaku isporuku u
çdo dërgesë në momentin e marrjes në taken, unless agreed otherwise or it follows trenutku njenog preuzimanja, izuzev ako je
dorëzim, përveç nëse është kontraktuar diçka otherwise from the circumstances of što drugo ugovoreno ili proizlazi iz okolnosti
tjetër ose rjedhë nga rrethanat e punës. thetransaction. posla.
2. Në qoftë se në kontratën me dërgesat e 2. If the buyer provided an advance payment 2. Ako je u ugovoru sa uzastopnim
njëpasnjëshme blerësi ia ka dhënë shitësit in a contract with serial supply the first isporukama kupac dao prodavcu predujam,
paradhënien, dërgimet e para arkëtohen nga supplies shall be charged from the advance prve isporuke naplaćuju se iz predujama, ako
paradhënia, po qe se nuk është kontraktuar payment, unless agreedotherwise. nije što drugo ugovoreno.
diçka tjetër.

Marrja e sendit Takeover of Object Preuzimanje stvari
1. Marrja e sendit konsiston nga ndërmarrja 1. The takeover of the object shall comprise 1. Preuzimanje stvari se sastoji u
e veprimeve të nevojshme për t’u bërë i the actions necessary to facilitate delivery preduzimanju potrebnih radnji da bi predaja
mundur dorëzimi dhe mundësimi i pranimit and out of which the buyer can remove bila moguća, kao i mogućnost prijema i
dhe marrjes së sendit. theobject. preuzimanja stvari.
2. Në qoftë se blerësi pa ndonjë shkak të 2. If without justifiable grounds the buyer 2. Ako kupac bez opravdanog razloga odbije
arsyeshëm refuzon marrjen e sendit, dorëzimi refuses to take an object whose delivery was da preuzme stvar čija mu je predaja ponuđena
i të cilit i është ofruar në mënyrë të offered on time in the agreed or customary na ugovoren ili uobičajen način i na vreme,
kontraktuar ose të zakonshme dhe me kohë, manner, the seller may withdraw from the prodavac može izjaviti da raskida ugovor,
shitësi mundet të deklarojë se e zgjidhë contract if there is a reasonable doubt as to ako ima osnovanog razloga da posumnja da
kontratën, në qoftë se ka shkak të arsyeshme whether the buyer will pay the price. kupac neće isplatiti cenu.
325 /997
të dyshojë se blerësi nuk do ta paguajë
çmimin.
Nënkapitulli X – Detyrimi i Ruajtjes së Sub-chapter X – Obligation for Object Potpoglavlje X - Obaveza čuvanja stvari za
Sendit për Llogari të Palës Kontraktuese Safekeeping for Contracting Party račun ugovorene stranke

Rastet e detyrimit të ruajtjes Cases of obligatorysafekeeping Slučajevi obaveze čuvanja
1. Kur për shkak të vonesës së blerësit 1. If because the buyer is in delay the risk is 1. Kad je zbog docnje kupca rizik prešao na
rreziku ka kaluar në blerësin para dorëzimit të transferred thereto before the object is kupca pre predaje stvari, prodavac je dužan
sendit, shitësi ka për detyrë të veprojë me delivered thereto, the seller must act with due postupiti sa dužnom pažnjom za čuvanje
kujdes të duhur në ruajtjen e sendit dhe për care to keep the object safe and take stvari, i da u tom cilju preduzme potrebne
këtë qëllim të ndërmerr masa të nevojshme. appropriate measures to thisend. mere.
2. E njëjta gjë vlen edhe për blerësin kur i 2. This shall also apply to the buyer if the 2. Isto važi i za kupca kad mu je stvar
është dorëzuar sendi, ndërsa ai dëshiron t’ia object was delivered thereto and the buyer uručena, a on hoće da je vrati prodavcu, bilo
kthejë shitësit, qoftë për shkak se e ka wishes to return it to the seller either because što je raskinuo ugovor, bilo što je zahtevao
zgjidhur kontratën, qoftë se ka kërkuar sendin the buyer has withdrawn from the contract or drugu stvar umesto nje.
tjetër në vend të tij. because another object has been requested in
itsplace.
3. Në njërin dhe rastin tjetër kontraktuesi i 3. In both the first and second cases the 3. I u jednom i u drugom slučaju ugovarač
cili është i detyruar të ndërmarrë masa për contracting party that must take the necessary koji je dužan preduzeti mere za očuvanje
ruajtjen e sendit ka të drejtë në shpërblimin e measures for storing the object shall have the stvari ima pravo na naknadu troškova
shpenzimeve të nevojshme për ruajtjen e right to the return of the necessary costs potrebnih radi očuvanja stvari.
sendit. ofstorage.
326 /997
Kur blerësi nuk dëshiron ta marrë sendin If buyer refuses to accept sent object Kada kupac ne želi da preuzme stvar koja
që i është dërguar mu je poslata
Blerësi që nuk dëshiron ta pranojë sendin që i A buyer that refuses to accept an object sent Kupac koji neće da primi stvar koja mu je
është dërguar në vendin e destinimit dhe që i thereto at the intended destination and made poslata u mesto destinacije i tamo ostavljena
është lënë atje në diskonim, ka për detyrë ta available there must take it on behalf of the na raspolaganje, dužan je da je preuzme za
merr përsipër për llogari të shitësit, në qoftë seller if the latter is not at the intended račun prodavca, ako ovaj nije prisutan u
se ky nuk është i pranishëm në vendin e destination and there is no other there that mestu opredeljenja a niti se tamo nalazi neko
destinimit, dhe as që ndodhet atje ndokush i could take it on the seller’s behalf, but under koji bi za njega preuzeo stvar, a pod uslovom
cili kishte për ta marrë përsipër sendin për te, the condition that this is possible without da je to moguće bez isplate cene i bez većih
me kusht që kjo të jetë e mundur pa paguar paying the price and without any major nezgoda ili preteranih troškova.
çmimin dhe pa ndërlikime të mëdha ose inconveniences or excessivecosts.
shpenzime të tepruara.

E drejta e palës së detyruar për ta ruajtur Right of party obliged to keep object safe Prava stranke dužne da čuva stvar
sendin
A contracting party that under the previous Ugovorna stranka koja je prema prethodnim
Pala kontraktuese e cila sipas dispozitave provisions is obliged to take measures to odredbama dužna preduzeti mere za čuvanje
paraprake ka për detyrë të marrë masa për keep an object safe may, under the conditions stvari može pod uslovima i sa posledicama
ruajtjen e sendit, mundet nën kushte dhe and with the consequences stipulated in the navedenim u odredbama ovog zakona o
pasoja të caktuara në dispozitat për provisions on deposit with the court and on polaganju u sudu i prodaji dugovane stvari,
depozitimin në gjykatë dhe shitjen e sendit që the sale of an owed object, deposit the object položiti u sudu, predati na čuvanje nekom
është borxh, ta depozitojë në gjykatë, t’ia with the court, deliver it to another for drugom ili prodati je za račun druge stranke.
dorëzojë për ruajtje ndonjë tjetri ose ta shesë safekeeping or sell it for the account of the
për llogari të palës tjetër. otherparty.
327 /997
Nënkapitulli XI – Shpërblimi i Dëmit në Sub-chapter XI – Compensation of Potpoglavlje XI - Naknada štete u slučaju
Rast të Zgjidhjes së Kontrates Damage if the Sales Contract is terminated raskida ugovora

Rregulla të përgjithshme General rule Opšta pravila
Kur kontrata e shitjes shuhet për shkak të If a sales contract was terminated because Kad ugovor o prodaji prestane zbog kršenja
shkeljes së kontratës nga ana e njërës palë one of the contracting parties breached the ugovora od strane jedne ugovorne stranke,
kontraktuese, pala tjetër ka të drejtë në contract the other party shall have the right to druga stranka ima pravo na naknadu štete
shpërblim të dëmit të cilin atë e pëson sipas the compensation of damage incurred for this koju snosi pod opštim pravilima za naknadu
rregullave të përgjithshme për shpërblim të reason under the general rules on the štete uzrokovane kršenjem.
dëmit të shkaktuar nga shkelja e kontratës. compensation of damage caused by a breach
ofcontract.
Kur sendi ka çmimin vijues If object has daily price Kada stvar ima tekuću cenu
1. Kur shitja është zgjidhur për shkak të 1. If the contract was rescinded because one 1. Kada je prodaja raskinuta zbog povrede
shkeljes së kontratës nga ana e njërës palë of the contracting parties breached the ugovora od strane jedne ugovorne stranke, a
kontraktuese, ndërsa sendi e ka çmimin contract and the object has a daily price the stvar ima tekuću cenu, druga stranka može
rrjedhës, pala tjetër mund të kërkojë other party may request the difference zahtevati razliku između cene određene
diferencën midis çmimit të caktuar në between the price stipulated in the contract ugovorom i tekuće cene na dan raskida
kontratë dhe çmimit rrjedhës në ditën e and the daily price as at the day when the ugovora na tržištu mesta u kome je posao
zgjidhjes së kontratës në tregun e vendit ku contract was rescinded on the market in the obavljen.
është kryer puna. place in which the transaction wasconducted.
2. Në qoftë se në tregun e vendit ku është 2. If on the market in which the transaction 2. Ako na tržištu mesta u kome je posao
kryer puna nuk ka çmim rrjedhës, për was conducted there is no daily price, the obavljen nema tekuće cene, za izračunavanje
llogaritjen e kthimit të pagesës merret në daily price on the market that in the case in visine naknade uzima se u račun tekuća cena
konsiderim çmimi rrjedhës i tregut i cili do të question can stand in shall be taken for tržišta koje bi ga moglo zameniti u datom
mund ta zëvendësonte në rastin konkret, të calculating the refund; the difference in slučaju, kojoj treba dodati razliku u
cilit i duhet shtuar diferenca e shpenzimeve të transport costs must be added to thisprice. troškovima prevoza.
transportit.
328 /997
Kur shitja ose blerja është bërë për If objects are sold or bought for coverage Kada je prodaja ili kupovina izvršena bez
mbulesë pokrića
1. Kur objekt i shitjes është një sasi sendesh 1. If the object of the sale is a certain 1. Kad je predmet prodaje izvesna količina
të caktuara sipas llojit dhe kur njëra palë nuk quantity of objects of a specific type and one stvari određenih po rodu, i kada jedna stranka
e kryen me kohë detyrimin e vet, pala tjetër party fails to perform the obligation on time ne izvrši svoju obavezu na vreme, druga
mund të bëjë shitjen respektivisht blerjen për the other party may sell or buy them for stranka može izvršiti prodaju odnosno
mbulesë dhe të kërkojë diferencën midis coverage and may request the difference kupovinu bez pokrića i zahtevati razliku
çmimit të caktuar me kontratë dhe çmimit të between the price stipulated in the contract između cene određene ugovorom i cene
shitjes apo të blerjes për mbulesë. and the price in the covering sale or covering prodaje, odnosno kupovine radi pokrića.
purchase.
2. Shitja dhe blerja për mbulesë duhet të 2. Sale and purchase for coverage must be 2. Prodaja, i kupovina bez pokrića treba biti
bëhet në afatin e arsyeshëm dhe në mënyrën e performed within an appropriate period and izvršena u razumnom roku i na razuman
arsyeshme. in an appropriate manner. način.
3. Për qëllimin e shitjes përkatësisht blerjes, 3. The creditor must notify the debtor 3. O nameravanoj prodaji, odnosno kupovini
kreditori është i detyruar ta njoftojë debitorin. regarding the intended sale orpurchase. poverilac je dužan obavestiti dužnika.
Neni 533
Shpërblimi i dëmit tjetër Article 533 Član 533
Compensation of other damage Naknada ostale štete
Krahas të drejtës për shpërblimin e dëmit In addition to the right to the compensation of Pored prava na naknadu štete prema
sipas rregullave nga nenet paraprake, pala e damage under the rules specified in the pravilima iz prethodnih članova, ugovoru
cila i mbetet besnike kontratës ka të drejtë previous articles a party that remains faithful verna stranka ima pravo i na naknadu veće
edhe në shpërblimin e dëmit më të madh, në to the contract shall have the right to the štete, ukoliko ju je pretrpela.
qoftë se e ka pësuar. compensation of any majordamage.
329 /997
Nënkapitulli XII – Shitja me të Drejtën e Sub-chapter XII – Right of Pre-emption Potpoglavlje XII - Prodaja sa pravom
Parablerjes preče kupovine

Me dispozitën kontraktuese mbi të drejtën e Through a contractual clause on the right of Ugovornom odredbom o pravu preče
parablerjes obligohet blerësi që ta njoftoj pre-emption, a buyer shall be bound to notify kupovine obavezuje se kupac da izvesti
shitësin mbi shitjen e sendit që ka ndërmend a seller of his intention to sell the object to a prodavca o nameravanoj prodaji stvari
t’ia bëjë personit të caktuar, si dhe mbi specific person, as well as on the terms of određenom licu, kao i o uslovima te prodaje, i
kushtet e kësaj shitjeje dhe t’ia ofroj që ky ta such sale, and to offer him to purchase the da mu ponudi da on stvar kupi za istu cenu.
blej sendin me të njëjtin çmim. object at the sameprice

Afatet për ushtrimin e të drejtës dhe për Deadline for right and for payment of Rokovi za vršenje prava i za isplatu cene
pagimin e çmimit price
1. Shitësi ka për detyrë ta njoftojë blerësin 1. The seller shall be bound to notify the 1. Prodavac je dužan obavestiti kupca na
në mënyrë të sigurt mbi vendimin e vet për ta buyer in a reliable way on his decision to use pouzdan način o svojoj odluci da se koristi
shfrytëzuar të drejtën e parablerjes brenda the right of pre- emption within thirty (30) pravom preče kupovine u roku od trideset
afatit prej tridhjetë (30) ditësh duke llogaritur days, counting from the day of buyer's (30) dana, računajući od dana kad ga je kupac
që nga dita kur shitësi, e ka njoftuar mbi këtë notification of intended sale to a third party. obavestio o nameravanoj prodaji trećem licu.
shitjen që ka ndërmend ti bëjë personit të
tretë.
2. Njëkohësisht me deklaratën se ai e blen 2. At the same time as declaring the 2. Istovremeno sa izjavom da on kupuje stvar,
sendin shitësi ka për detyrë ta paguajë purchase of the object the pre-emption prodavac je dužan isplatiti cenu dogovorenu
çmimin e njoftuar personit të tretë ose ta beneficiary must pay the price stipulated in sa trećim licem, ili je položiti pri sudu.
depozitojë pranë gjykatës. the owner’s notification of the intended sale
or deposit it with thecourt.
3. Në rast se në kontratën me të tretin është 3. If the owner stipulated a specific deadline 3. Ako je u ugovoru sa trećim licem
330 /997
parashikuar afati për pagimin e çmimit – for payment of the price in the conditions of predviđen rok za isplatu cene - prodavac
shitësi mund ta shfrytëzoj këtë afat vetëm në sale the pre-emption beneficiary may only može koristiti taj rok samo ako pruži
qoftë se ofron siguri të mjaftueshme. exploit this deadline by providing dovoljno obezbeđenje.
sufficientsecurity.

Mundësia e trashëgimit dhe e tjetërsimit Possibility of inheritance and alienation Mogućnost nasleđivanja i otuđenja
E drejta e parablerjes së sendeve të luajtshme The right of pre-emption in movables may Pravo preče kupovine pokretnih stvari ne
nuk mund të tjetërsohet dhe as të trashëgohet, not be inherited or alienated, unless stipulated može se ni otuđiti ni naslediti, ukoliko
në qoftë se me ligj nuk është caktuar ndryshe. otherwise by law. zakonom nije drugačije određeno.

Në rastin e shitjes publike të detyrueshme During compulsory public auction U slučaju prinudne javne prodaje
1. Gjatë ankandit publik të detyrueshëm 1. During a compulsory public auction the 1. U toku prinudne javne prodaje korisnik
përfituesi i të drejtës së parablerjes (blerësi) pre-emption beneficiary may not make a prava preče kupovine (kupac) ne može
nuk mund të përdori të drejtën e vet të reference to the right ofpre-emption. koristiti svoje pravo preče kupovine.
parablerjes.
2. Përfituesi i të drejtës së parablerjes e 2. A pre-emption beneficiary whose right of 2. Korisnik prava preče kupovine (kupac) čije
drejta e parablerjes e të cilit është shkruar në pre-emption is recorded in a public register je pravo preče kupovine bilo upisano u javnoj
regjistrin zyrtar mund të kërkojë anulimin e may request the invalidation of an auction if knjizi može zahtevati poništenje javne
shitjes publike, në qoftë se nuk është ftuar not specially invitedthereto. prodaje, ako nije bio posebno pozvan da joj
posaçërisht. prisustvuje.
331 /997
Kohëzgjatja e të drejtës së parablerje Duration of pre-emption right Trajanje prava preče kupovine
1. E drejta e parablerjes shuhet në kohën e 1. The right of pre-emption shall expire at 1. Pravo preče kupovine prestaje u roku
përcaktuar me kontratë. the time stipulated bycontract. određenom u ugovoru.
2. Nëse koha nuk është përcaktuar me 2. If the duration is not stipulated the right of 2. Ako rok nije određen ugovorom, pravo
kontratë, e drejta e parablerjes shuhet pesë (5) pre-emption shall expire five (5) years after preče kupovine prestaje pet (5) godina posle
vite pas lidhjes së kontratës. the contract was concluded. zaključenja ugovora.

Nëse është bërë bartja e pasurisë pa e If transfer of property was performed Ako je izvršen prenos svojine bez
njoftuar shitësin without pre-emption beneficiary being obaveštavanja prodavca
notified
1. Në qoftë se shitësi e ka shitur sendin dhe 1. If the seller sells an object and transfers 1. Ako je prodavac prodao stvar i preneo
pronësinë e tij e ka bartur në personin e tretë, the ownership to a third person without svojinu na trećeg ne obaveštavajući korisnika
duke mos e njoftuar përfituesin e të drejtës së notifying the pre-emption beneficiary and the prava preče kupovine (kupca), iako je treći
parablerjes (blerësin), megjithëse i treti e ka beneficiary’s right of pre-emption was known znao ili je trebao znati da prodavac ima pravo
ditur ose është dashur ta dinte se përfituesi i or could not have remained unknown to the preče kupovine, korisnik prava preče
të drejtës së parablerjes ka të drejtën e third person, the pre-emption beneficiary may kupovine može, u roku od šest (6) meseci
parablerjes, përfituesi i të drejtës së within six (6) months of learning of the sales računajući od dana kada je obavešten o
parablerjes mundet brenda gjashtë (6) contract request that the contract be annulled ugovoru o prodaji, zahtevati da se prenos
muajsh, nga koha kur është njoftuar për and the object be sold thereto under the poništi i da se stvar njemu ustupi pod istim
kontratën e shitjes, të kërkojë që bartja të sameconditions. uslovima.
anulohet dhe sendi t'i cedohet këtij nën të
njëjta kushte.
2. Në qoftë se shitësi e ka njoftuar në 2. If the seller erroneously notifies the pre- 2. Ako je prodavac netačno obavestio kupca
mënyrë jo të saktë blerësin mbi kushtet e emption beneficiary regarding the conditions o uslovima prodaje trećem licu, i ako je treći
shitjes së bërë personit të tretë, dhe nëse i of the sale to the third person and this was to znao ili je trebao znati, ovaj rok od šest (6)
treti e ka ditur këtë ose është dashur ta dinte, known or could not have remained unknown meseci počinje teći od dana kada je korisnik
332 /997
ky afat prej gjashtë (6) muajsh fillon të to the third person the six (6) month deadline prava preče kupovine saznao za tačne uslove
rrjedhë nga dita kur përfituesi i të drejtës së shall run from the day the pre-emption ugovora.
parablerjes ka mësuar për kushtet e vërteta të beneficiary learnt of the true contractual
kontratës. conditions.
3. E drejta e parablerjes në çdo rast shuhet 3. The entitlement shall in any case 3. Pravo preče kupovine prestaje u svakom
pasi të kenë kaluar pesë (5) vjet nga bartja e terminate five (5) years after the transfer of slučaju po isteku pet (5) godina od prenosa
pronësisë në personin e tretë. the property to the third person. svojine stvari na treće lice.

E drejta ligjore e parablerjes Statutory right of pre-emption Zakonsko pravo preče kupovine
Nëse personi mban të drejtën e parablerjes në If a person holds the right of pre-emption Ako lice ima pravo preče kupovine u skladu
pajtim me ligjin, dispozita për të drejtën pursuant to the law, the provisions on the sa zakonom, odredba za ugovorna prava
kontraktuale të parablerjes në këtë contractual right of pre-emption of this Sub- preče kupovine u ovom poglavlju odnosi se
Nënkapitull vlen vetëm për të drejtën ligjore Charter shall apply to the statutory right of samo na zakonsko pravo preče kupovine u
të parablerjes për aq sa është e mundshme, pre-emption as far as practicable, unless the meri u kojoj je to moguće, ako zakonom nije
përveç nëse ligji përcakton ndryshe. law provides otherwise. drugačije određeno.
Nënkapitulli XIII – Blerja me Provë Sub-chapter XIII – Purchase for Testing Potpoglavlje XIII - Kupovina na probu

1. Kur është kontraktuar që blerësi ta merr 1. If it is agreed that the buyer takes the 1. Kad je ugovoreno da kupac uzima stvar
sendin me kusht që ta provojë për të vërtetuar object under the condition that the buyer tests pod uslovom da je isproba da bi utvrdio da li
nëse i përgjigjet dëshirës së tij, blerësi ka për it to determine whether it complies with the odgovara njegovim željama, kupac je dužan
detyrë ta njoftojë shitësin brenda afatit të buyer’s requirements, the buyer must notify o tome da obavesti prodavca u roku
caktuar në kontratë ose sipas dokeve se a the seller whether the contract is being utvrđenom ugovorom ili običajem da li ostaje
mbetet pranë kontratës, e në qoftë se nuk ka adhered to by the deadline stipulated in the pri ugovoru, a ako takvog nema, onda u
333 /997
një të tillë, atëherë në afatin e arsyeshëm të contract or by the customary deadline, but by primerenom roku koji mu bude odredio
cilin do t’ia caktonte shitësi, përndryshe an appropriate deadline stipulated by the prodavac, inače se smatra da je odustao od
konsiderohet se ka hequr dorë nga kontrata. seller; otherwise the buyer shall be deemed to ugovora.
have withdrawn from the contract.
2. Në qoftë se sendi i është dorëzuar blerësit 2. If the object was delivered to the buyer on 2. Ako je stvar predata kupcu da bi je
për ta provuar deri në afatin e caktuar ndërsa testing until a specific deadline and the buyer isprobao do određenog roka, a on je ne vrati
ky nuk e kthen deri në skadimin e afatit ose fails to return it without delay after the bez odlaganja po isteku roka ili ne izjavi
nuk i deklaron shitësit se heq dorë nga deadline passes or fails to declare to the seller prodavcu da odustaje od ugovora, smatra se
kontrata, konsiderohet se ka mbetur pranë that the buyer is withdrawing from the da je ostao pri ugovoru.
kontratës. contract the buyer shall be deemed to be
adhering to thecontract.

Prova objektive Objective testing Objektivna proba
Kur prova është kontraktuar për të vërtetuar If the testing was agreed in order to Kad je proba ugovorena da bi se utvrdilo da li
nëse sendi ka cilësi të caktuar ose nëse është i determine whether the object has a specific stvar ima određeno svojstvo ili da li je
përshtatshëm për përdorim të caktuar, mbetja attribute or is suited to a specific use the podobna za određenu upotrebu, opstanak
në fuqi e kontratës nuk varet nga vlerësimi i existence of the contract shall not depend on ugovora ne zavisi od ocene kupca, već od
blerësit, por nga fakti nëse ai ka me të vërtetë the buyer’s discretion but on whether the toga da li ova zaista ima ta svojstva, odnosno
këto cilësi përkatësisht nëse është i object in fact has the attribute or is suited to da li je podobna za određenu upotrebu.
përshtatshëm për përdorim të caktuar. the specificuse.

Rreziku Risk Rizik
Rrezikun e shkatërrimit ose të dëmtimit të The risk of the accidental destruction of or Rizik slučajne propasti ili oštećenja stvari
rastësishëm të sendit që i është dorëzuar damage to an object that was delivered to the predate kupcu radi probe snosi prodavac do
blerësit për provë e bartë shitësi derisa blerësi buyer on testing shall be borne by the seller izjave kupca da ostaje pri ugovoru, odnosno
të deklarojë se mbetet pranë kontratës, until the buyer declares that the contract is do isteka roka kada je kupac bio dužan vratiti
përkatësisht deri në skadimin e afatit kur being adhered to, or until the deadline by stvar prodavcu.
334 /997
blerësi ka qenë i detyruar t’ia kthejë sendin which the buyer was obliged to return the
shitësit. objectpasses.

Blerje pas kontrollimit dhe blerje duke Purchase after checking and purchase by Kupovina po pregledu i kupovinu sa
rezervuar të drejtën për të provuar reserving the right to test zadržavanjem prava probanja
Dispozitat për blerjen në provë do të The provisions on purchase on testing shall Odredbe o kupovini na probu shodno se
zbatohen, për aq sa është e mundur, për apply, as far as practicable, to purchase after primenjuju na kupovinu po pregledu i na
blerjen pas kontrollimit të sendit dhe për checking and to purchase by reserving the kupovinu sa zadržavanjem prava probanja.
blerjen duke e rezervuar të drejtën për testim. right totest.
Nënkapitulli XIV – Shitja sipas Mostres Sub-chapter XIV – Sale by Sample or Potpoglavlje XIV - Prodaja po uzorku ili
ose Modelit Model modelu

Shitja sipas mostrës ose modelit Sale by sample ormodel Prodaja po uzorku ili modelu
1. Në rastin e shitjes sipas mostrës ose 1. In a sale by sample or by model the seller 1. U slučaju prodaje po uzorku ili modelu,
modelit, te kontratat ndërmjet ndërmarrësve shall be liable if the object delivered to the kod ugovora između privrednika ako stvar
në qoftë se sendi të cilin shitësi ia ka dorëzuar buyer does not conform to the sample or koju je prodavac predao kupcu nije ista kao
blerësit nuk është i njëjtë si mostra ose model, under the regulations on the seller’s uzorak ili model, prodavac odgovara prema
modeli, shitësi përgjigjet sipas dispozitave liability for material defects in the object if it odredbama o odgovornosti prodavca za
për përgjegjësinë e shitësit për të metat is a matter of a commercial contract or under materijalne nedostatke stvari, a u drugim
materiale të sendit, ndërsa në raste të tjera the regulations on liability for non- slučajevima prodavac odgovara prema
shitësi përgjigjet sipas dispozitave për performance of obligations in othercases. odredbama o odgovornosti za neispunjenje
përgjegjësinë për mos përmbushjen e obaveze.
detyrimit.
2. Shitësi nuk përgjigjet për të metat e 2. The seller shall not be liable for non- 2. Prodavac ne odgovara za nedostatak
njëtrajtësisë në qoftë se mostrën, përkatësisht conformity if the sample or model was only saobraznosti ako je uzorak, odnosno model
modelin ia ka paraqitur blerësit vetëm për shown to the buyer to provide information podneo kupcu samo radi obaveštenja i
335 /997
qëllim njoftimi dhe për caktim të përafërt të and so that the buyer could approximately približnog određivanja osobine stvari, bez
karakteristikave të sendit pa premtim të determine the attributes of the object without obećanja sa obratnosti.
njëtrajtësisë. any promise of conformity beingmade.
Nënkapitulli XV – Shitja me Specifikim Sub-chapter XV – Sale by Specification Potpoglavlje XV - Prodaja sa

specifikacijom

Shitja me specifikim Sale byspecification Prodaja sa specifikacijom
1. Në qoftë se me kontratë është rezervuar e 1. If in the contract the buyer reserves the 1. Ako je ugovorom zadržano pravo za kupca
drejta për blerësin që të caktojë më vonë right to subsequently stipulate the form, size da docnije odredi formu, meru ili koje druge
formën, masën ose ndonjë karakteristikë or any other detail of the object and the buyer pojedinosti stvari, a kupac ne izvrši ovu
tjetër të sendit, ndërsa blerësi nuk e kryen fails to do so by the agreed date or by an specifikaciju do ugovorenog datuma, ili do
këtë specifikim deri në datën e kontraktuar, appropriate deadline counted from the seller’s isteka razumnog roka računajući od
ose derisa të kalojë një afat i arsyeshëm, duke request to do so, the seller may withdraw prodavčevog traženja da to učini, prodavac
llogaritur nga kërkesa e shitësit për ta bërë from the contract or perform the specification može izjaviti da raskida ugovor ili obaviti
këtë, shitësi mund të deklarojë se e zgjidhë in respect of that which was known about the specifikaciju prema onome što mu je poznato
kontratën ose të bëjë specifikimin sipas asaj buyer’srequirements. o kupčevim potrebama.
që është në dijeni për nevojat e blerësit.
2. Në qoftë se vet shitësi kryen specifikimin, 2. A seller that performs the specification 2. Ako sam prodavac obavi specifikaciju,
ai ka për detyrë ta njoftojë blerësin mbi alone must inform the buyer of the details dužan je obavestiti kupca o njenim
hollësitë e tij dhe t’ia caktojë një afat të thereof and stipulate an appropriate period for pojedinostima i odrediti mu razuman rok da
arsyeshëm që të bëjë një specifikim tjetër. the buyer to stipulateotherwise. sam izvrši drukčiju specifikaciju.
3. Në qoftë se blerësi nuk e shfrytëzon këtë 3. If the buyer fails to make use of this 3. Ako kupac ne iskoristi ovu mogućnost,
mundësi, mbetet i detyruar specifikimi të opportunity the specification made by the ostaje obavezna specifikacija koju je izvršio
cilin e ka bërë shitësi. seller shall be binding. prodavac.
336 /997
Nënkapitulli XVI – Shitja me Kushte Sub-chapter XVI – Conditional Sale Potpoglavlje XVI - Prodaja sa uslovima

Kushtet Conditions Uslovi
1. Shitësi i një sendi të caktuar të luajtshëm 1. The seller of a specific item of movable 1. Prodavac određene pokretne stvari može
mundet që nëpërmjet një dispozite të veçantë property may via a special contractual posebnom odredbom ugovora zadržati pravo
në kontratë të ruaj të drejtën e pronësisë mbi provision reserve Chapter to the object once svojine nad stvari predatom kupcu, sve dok
sendin që i është dhënë blerësit derisa blerësi delivered to the buyer until the buyer pays the kupac ne isplati cenu prodaje.
të paguaj çmimin e shitjes. price.
2. Ruajtja e të drejtës së pronësisë ka efekt 2. The reservation of Chapter shall have 2. Zadržavanje prava svojine ima dejstva
për kreditorin e blerësit vetëm nëse effect against a buyer’s creditor only if the prema kupčevom poveriocu samo ako je
nënshkrimi mbi kontratën që përmban buyer’s signature on the contract containing potpis na ugovor koji sadrži odredbu
dispozitën e ruajtjes së të drejtës së pronësisë the provision on the reservation of Chapter zadržavanja prava svojine javno overen pre
është noterizuar para falimentimit të blerësit was notarized prior to the buyer’s bankruptcy stečaja kupca ili priložene pokretne svojine.
apo bashkëngjitjes së pronës së luajtshme. or the attachment of the movableproperty.
3. Tek sendet të cilat mbahen regjistra të 3. Chapter to objects on which special public 3. Kod stvari o kojima se vode posebni javni
posaçëm publik, pronësia mund të rezervohet registers are administered may only be registri može se zadržati pravo svojine samo
vetëm nëse një gjë e tillë është përcaktuar me reserved if so stipulated by the regulations on ako je to predviđeno odredbama o
dispozitat mbi organizimin dhe administrimin the organization and administration of such organizaciji i vođenju takvih registra.
e regjistrave të tillë. registers.

Rreziku Risk Rizik
Rreziku për shkatërrimin apo dëmtimin e The risk of the accidental destruction of or Rizik slučajne propasti ili slučajnog oštećenja
rastësishëm të sendit merret përsipër nga ana damage to the object shall be borne by the stvari uzima se u obzir od strane kupca od
e blerësit prej momentit të dorëzimit të buyer from when the object isdelivered. trenutka predaje stvari.
sendit.
337 /997
Nënkapitulli XVII – Shitja me Këste Sub-chapter XVII – Sale by Instalments Potpoglavlje XVII – Prodaja u ratama

Me anë të kontratës së shitjes me këste, Through a contract on sale by instalments the Ugovorom o prodaji na rate obavezuje se
shitësi obligohet tia dorëzojë blerësit një send seller undertakes to deliver to the buyer a prodavac da preda kupcu određenu pokretnu
të posaçëm të luajtshëm para se çmimi i specific item of movable property before the stvar pre nego što mu cena bude potpuno
blerjes të paguhet në tërësi, dhe blerësi price is fully paid, and the buyer undertakes isplaćena, i kupac se obavezuje da isplati
obligohet të paguaj me këste në periudha të to repay in instalments at specificintervals. njenu cenu u ratama, u određenim
caktuara kohore. vremenskim razmacima.

Forma e kontratës Form of contract Forma ugovora
Kontrata e shitjes me pagimin e çmimit në A contract on sale by instalments must be Ugovor o prodaji uplatom cene na rate treba
këste duhet të përpilohet në formë të shkruar. compiled in writtenform. biti sastavljen u pismenoj formi.

Pjesët esenciale të kontratës Essence of contract Bitni sastojci ugovora
Tek shitja me para të gatshme, përveç sendit In addition to the object and its price the Kod prodaje u gotovom novcu, osim stvari i
dhe çmimit të tij, dokumenti i kontratës duhet contractual documentation must for a cash njene cene, isprava o ugovoru treba navesti
të përcaktojnë edhe shumën totale të të gjitha sale cite the total amount of all repayments, ukupan iznos svih rata, računajući i onu koja
kësteve, duke përfshirë edhe ato të paguara including those paid when the contract is je izvršena u trenutku zaključenja ugovora,
në momentin e lidhjes së kontratës, shumën e concluded, the amount of individual iznos pojedinih otplata, njihov broj kao i
secilës pagesë së veçantë dhe numrin e tyre si instalments, the number thereof and the njihove rokove za svaku od njih.
dhe afatet kohore për secilën. paymentstherefore.
338 /997
Zgjidhja e kontratës dhe kërkesa për Withdrawal from contract and request for Raskidanje ugovora i zahtev potpune
pagimin e plotë të çmimit full payment of purchase price isplate cene
1. Në rast se blerësi vonohet në kryerjen e 1. The seller may withdraw from the 1. Prodavac može raskinuti ugovor ako kupac
pagesës së këstit fillestarë, shitësi mund ta contract if the buyer is in delay with the dođe u docnju sa početnom otplatom.
zgjidhë kontratën. initialinstalment.
2. Pas pagesës së këstit fillestar, shitësi 2. After payment of the initial instalment the 2. Posle isplate početne otplate, prodavac
mund ta zgjidhë kontratën në qoftë se blerësi seller may withdraw from the contract if the može raskinuti ugovor ako kupac dođe u
vonohet me të paktën dy këste të buyer is in delay with at least two successive docnju s najmanje dve uzastopne otplate, koje
njëpasnjëshme, që përbëjnë të paktën një të instalments that entail at least one-eighth of predstavljaju najmanje osminu cene.
tetën e çmimit. the price.
3. Përjashtimisht, shitësi mund ta zgjidh 3. In exceptional cases the seller may 3. Izuzetno, prodavac može raskinuti ugovor
kontratën kur blerësi vonohet me pagesën e withdraw from the contract if the buyer is kad kupac dođe u docnju sa isplatom samo
një kësti të vetëm, në qoftë se për pagesën e only in delay with a single instalment when jedne otplate, ako za isplatu cene nije
çmimit nuk janë parashikuar më tepër se no more than four instalments were predviđeno više od četiri otplate.
katër këste. envisaged for paying the price.
4. Në rastet e parashikuara në paragrafët 2 4. In the cases specified in the paragraphs 2 4. U slučajevima predviđenim u stavovima 2
dhe 3 të këtij neni shitësi mundet që në vend and 3 of this article the seller may instead of i 3 ovog člana prodavac može, umesto da
që ta zgjidhë kontratën, të kërkojë nga blerësi withdrawing from the contract request that raskine ugovor, zahtevati od kupca isplatu
pagimin e krejt shumës së mbetur të çmimit, the buyer pay the entire remainder of the celog ostatka cene, ali u ovom slučaju dužan
por në këtë rast ka për detyrë t'i mundësoj price, but must allow the buyer an additional je ostaviti kupcu naknadni rok od petnaest
blerësit një afat të ri prej pesëmbëdhjetë (15) fifteen-day (15) period before doingso. (15) dana.
ditësh.
339 /997
Pasojat e kontratës së anuluar Consequences of annulled contract Posledice poništenog ugovora
1. Nëse kontrata anulohet shitësi duhet t’i 1. If a contract is annulled the seller must 1. Ako se ugovor poništi, prodavac je dužan
kthej të gjitha këstet e pranuara së bashku me return the received instalments to the buyer vratiti kupcu sve primljene otplate sa
interesin që nga dita kur i ka pranuar si dhe t’i together with interest from the day they were zakonskom kamatom od dana kada ih je
kthejë të gjitha shpenzimet e nevojshme që received and return the necessary costs the primio i naknaditi mu nužne troškove koje je
blerësi ka pasur për sendin. buyer had for the object. učinio za stvar.
2. Blerësi duhet t’ia kthej sendin shitësit në 2. The buyer must return the object to the 2. Kupac je dužan vratiti prodavcu stvar u
gjendjen në të cilën e ka pranuar si dhe të seller in the state in which it was when stanju u kome je primio kao i da plati
paguaj shpërblimin për përdorimin e bërë të delivered andmust provide recompense for naknadu za upotrebu stvari do trenutka
sendit gjerë në momentin e anulimit të the use thereof until the annulment of poništaja ugovora.
kontratës. thecontract.
Nënkapitulli XVIII – Shitja me Dekret Sub-chapter XVIII – Sales Order Potpoglavlje XVIII - Prodaja nalogom

1. Me kontratën e urdhrit për shitje detyrohet 1. Through a sales order contract the 1. Ugovorom o prodajnom nalogu obavezuje
urdhër marrësi që sendin e caktuar të recipient of the order undertakes to sell a se nalogoprimac da određenu pokretnu stvar
luajtshëm, të cilin ia ka dorëzuar specific object delivered by the mandator for koju mu je predao nalogodavac proda za
urdhërdhënësi, ta shesë me një çmim të specific price by a specific deadline or to određenu cenu u određenom roku ili da je u
caktuar në afatin e caktuar ose që në atë afat return the object by the deadline. tom roku vrati nalogodavcu.
t’ia kthejë urdhërdhënësit.
2. Urdhri i shitjes nuk mund të revokohet. 2. It shall not be possible to cancel a 2. Prodajni nalog ne može se opozvati.
salesorder.
340 /997
Rreziku i shkatërrimit dhe i dëmtimit të Risk of destruction and damage of object Rizik od propasti i oštećenja stvari
sendit
Sendi i dorëzuar urdhër marrësit mbetet në The object delivered to the recipient of the Stvar predata nalogoprimcu ostaje svojina
pronësinë e urdhërdhënësit dhe ai e bartë order shall remain the mandators and the nalogodavca i on snosi rizik njene slučajne
rrezikun e shkatërrimit ose të dëmtimit të tij mandator shallbear the risk of it being propasti ili oštećenja, ali ne može raspolagati
të rastësishëm, por ai nuk mund ta disponojë accidentally destroyed or damaged; however, njom dok mu ne bude vraćena.
deri sa të mos i kthehet. it shall not be at the disposal of the mandator
until returnedthereto.

Kur konsiderohet se urdhër marrësi e ka When recipient of order is deemed to have Kada se smatra da je nalogoprimac kupio
blerë sendin purchased object stvar
1. Në qoftë se urdhër marrësi nuk e shet 1. If the recipient of the order fails to sell the 1. Ako nalogoprimac ne proda stvar i ne
sendin dhe nuk ia dorëzon çmimin e caktuar object or to deliver the stipulated price to the preda određenu cenu nalogodavcu do
urdhërdhënësit deri në afatin e caktuar, e as mandator by the stipulated deadline and fails određenog roka niti je vrati u tom roku,
që e kthen në atë afat, konsiderohet se ai e ka to return it by this deadline the recipient shall smatra se da je on kupio tu stvar.
blerë sendin. be deemed to have purchased theobject.
2. Kreditorët e tij nuk mund të bëjnë 2. The recipient’s creditors may not 2. Međutim, njegovi poverioci ne mogu
sekuestrimin e sendit derisa ai të mos ia sequestrate the object until the price is paid to zapleniti stvar dok on ne isplati cenu
paguajë çmimin urdhër dhënësit. the mandator. nalogodavcu.
341 /997
KAPITULLI II – KONTRATA PËR CHAPTER II – CONTRACT OF POGLAVLJE II - UGOVOR O
KËMBIMIN EXCHANGE RAZMENI
1. Me kontratën për këmbimin secila palë Through a contract of exchange each

1. 1. Ugovorom o razmeni svaki ugovarač se
kontraktuese detyrohet ndaj palës tjetër
contracting party undertakes in respect of the obavezuje prema svom saugovaraču da
kontraktuese ta dorëzojë sendin që këmbehet,
other contracting party to deliver an prenese na njega stvar koja se zamenjuje,
kështu që ai të fitojë të drejtën e pronësisë.
exchanged object thereto such that the latter tako da on stiče pravo svojine.
acquires theChapter.
2. Other transferable rights may also be the
2. Objekt këmbimi mund të jenë edhe të subject of anexchange. 2. Predmet razmene mogu biti i prenosiva
drejtat e bartshme. prava.

Efektet e kontratës për këmbimin Effects of contract of exchange Dejstva ugovora o zameni
Me kontratën për këmbimin krijohen për The obligations and rights originating for the Iz ugovora o razmeni za svakog ugovarača
secilin kontraktues detyrime dhe të drejta të seller via a sales contract shall originate for nastaju obaveze i prava koja nastaju za
cilat me kontratën e shitjes krijohen për each contracting party via a contract prodavca iz ugovora o prodaji.
shitësin. ofexchange.
342 /997
KAPITULLI III – KONTRATAT CHAPTER III – GIFT POGLAVLJE III – UGOVORI O
PËR DHURATËN CONTRACTS POKLONU
Nënkapitulli I – Rregullat e Përgjithshme Sub-chapter I – General Provisions Potpoglavlje I - Opšta pravila

1. Me kontratën për dhuratën një person 1. Through a deed of gift one person (the 1. Ugovorom o poklonu jedno lice
(dhuratëdhënësi) merr përsipër që pa donor) undertakes to transfer Chapter or any (poklonodavac) preuzima da bez naknade
shpërblim të bartë të drejtën e pronësisë apo other right free of charge to the donee or in prenese svojinu ili druga prava na
ndonjë të drejtë tjetër tek dhuratëmarrësi apo any other manner enrich the donee at the poklonoprimca ili na drugi način obogati
në ndonjë mënyrë tjetër të pasurojë expense of the donor’s assets, and the donee poklonoprimca na račun poklonodavca, kao i
dhuratëmarrësin nga llogaria e declares to consent tosuch. da poklonoprimac da saglasnost za to.
dhuratëdhënësit, si dhe dhuratëmarrësi të jep
pëlqimin për një gjë të tillë.
2. Heqja dorë nga një e drejtë konsideroet si 2. The waiver of a right shall also be 2. Odricanje od nekog prava smatra se
dhuratë, nëse personi i detyruar jep pëlqimin deemed a deed of gift if the obliged person poklonom, ako obavezano lice daje pristanak
për këtë. consents tosuch. na to.
3. Heqja dorë nga një e drejtë në lidhje me të 3. The waiver of a right regarding which 3. Odricanje od prava u pogledu kojih nema
cilën nuk ka ndonjë person të detyruar dhe e there is no obliged person and that is not nijedno obavezano lice i koja se ne prenose
cila nuk është kaluar tek ndonjë person i tretë, ceded to another shall not be deemed a deed na bilo koje treće lice, ne smatra se
nuk konsiderohet dhuratë. ofgift. poklonom.
343 /997
Article 560 Član 560.
Neni 560 Gratuity Nagrada
Shpërblimi
A contract concluded by a donor out of Ugovorom o poklonu smatra se i nagrada ili
Konsiderohet kontratë e dhuratës shpërblimi gratitude or any other moral obligation shall moralna obaveza poklonodavca ako
ose detyrimi moral i dhuratëdhënësit nëse be deemed a deed of gift if the done did not poklonoprimac nije imao pravo da tužbom
dhuratëmarrësi nuk ka pasur të drejtë të have the right to request the gift through zahteva predmet te obaveze.
kërkoj lëndën e këtij detyrimi me anë të alawsuit.
padisë.

Dhurata e përzier Mixed gift Mešoviti poklon
Nëse me të njëjtën kontratë apo me kontratë If under the same contract or another contract Ako se istim ugovorom ili drugim ugovorom
tjetër, dhuratëmarrësi detyrohet të pasurojë the donee is obliged to enrich the donor it poklonoprimac obavezuje da daruje
dhuratëdhënësin do të konsiderohet si shall be a matter of a deed of gift only in poklonodavca, smatraće se kao ugovor o
kontratë e dhurimit vetëm në lidhje me vlerën respect of the surplusvalue. poklonu samo vezano sa dodatnom
shtesë. vrednošću.

Përmbushja periodike Periodic performance Periodična ispunjenost
Nëse detyrimet e dhuratëdhënësit përbëjnë If the donor’s obligation comprises periodic Ako obaveze poklonodavca sačinjavaju
përmbushje të kohëpaskohshme, ky detyrim performance it shall expire upon the povremena ispunjenja, ova obaveza prestaje
shuhet me vdekjen e dhuratëdhënësit. donor’sdeath. nakon smrti poklonodavca.
344 /997
Përgjegjësia e dhuratëdhënësit për dëmin Donor’s liability for damage Odgovornost poklonodavca za štetu
1. Secili që me dijeni jep sendin e tjetrit si 1. Any person that knowingly gives 1. Svako ko svesno poklanja stvar drugog i
dhe ia fsheh këtë rrethanë dhuratëmarrësit another’s object and conceals this krije tu okolnost od poklonoprimca,
është përgjegjës për dëmin. circumstance from the donee shall be liable odgovoran je za štetu.
for thedamage.
2. Nëse sendi i dhuruar ka një të metë apo
ndonjë veçori të rrezikshme si pasojë e së 2. If the gifted object has a defect or a 2. Ako poklonjena stvar ima neki nedostatak
cilës i është shkaktuar dëmi dhuratëmarrësit, dangerous attribute owing to which damage ili neku opasnu karakteristiku kao rezultat
apo të tretit të dëmtuar, përgjegjës për këtë is incurred to the donee, or to a third party koje je poklonoprimcu ili trećem oštećenom
dëm është dhuratëdhënësi nëse injured, the donor shall be liable for the licu načinjena šteta, poklonodavac je
dhuratëdhënësi ka qenë në dijeni apo është damage if the donor knew or should have odgovoran za štetu ako je znao ili je trebalo
dashur të jetë në dijeni për të metën apo known of the defect or dangerous attribute da zna za nedostatak ili opasnu karakteristiku
veçorinë e rrezikshme dhe për këtë nuk e ka and failed to warn thedonee. i o tome nije obavestio poklonoprimca.
lajmëruar dhuratëmarrësin.
Nënkapitulli II - Forma Sub-chapter II – Form Potpoglavlje II - Forma

Forma Form Forma
1. Nëse dhuratëdhënësi nuk e bartë 1. If the donor does not immediately transfer 1. Ako poklonodavac odmah ne prenese stvar
menjëherë sendin apo të drejtën tek the object or right to the done such that the ili pravo poklonoprimca kako bi
dhuratëmarrësi në mënyrë që dhuratëmarrësi latter is able to freely dispose of it the deed of poklonoprimac raspolagao poklonom bez
të disponojë me të pa pengesa, atëherë gift must be concluded in written form. prepreka, onda ugovor o poklonu treba biti
kontrata e dhuratës duhet të jetë në formë të zaključen u pisanoj formi.
shkruar.
2. Nëse kontrata e dhuratës nuk është lidhur 2. If the deed of gift is not concluded in the 2. Ako se ugovor o poklonu ne zaključi u
në formën e përcaktuar në paragrafin form specified in the previous paragraph the propisanoj formi iz prethodnog stava,
345 /997
paraprak, dhuratëmarrësi nuk mund të donee may not request the performance poklonoprimac ne može tužbom zahtevati
kërkojë me anë të padisë përmbushjen e saj. thereof via a claim. njegovo ispunjenje.
Nënkapitulli III – Revokimi Sub-chapter III – Revocation Potpoglavlje III - Opoziv

Revokimi për shkak të varfërimit Revocation because of constraint Opoziv zbog osiromašenja
1. Dhuratëdhënësi i cili pas realizimit të 1. A donor that after the conclusion of the 1. Poklonodavac koji nakon zaključenja
kontratës së dhuratës, bie në pozitë të tillë ku deed comes to a position whereby the donor’s ugovora o poklonu, spadne u takav položaj
i rrezikohet mbijetesa mund ta revokojë existence is endangered may revoke the deed gde mu je ugrožen opstanak, može da
kontratën e dhuratës. ofgift. opozove ugovor o poklonu.
2. Revokimi i përcaktuar në paragrafin 2. The revocation specified in the previous 2. Opoziv određen iz prethodnog stava nije
paraprak nuk është i mundshëm nëse si paragraph shall not be possible if the donee moguć ako se kao posledica opoziva,
pasojë e kësaj dhuratëmarrësi do të jetë në would thereby come to a position in which poklonoprimac dovodi u stanje u kojem mu
pozitë ku i rrezikohet mbijetesa. the donee existence would bethreatened. se ugrožava opstanak.
3. Dhuratëmarrësi mund ta mbaj dhuratën 3. The donee may keep a gift if the donee 3. Poklonoprimac može zadržati poklon, ako
nëse dhuratëmarrësi i siguron dhuratëdhënësit ensures the donor’sexistence. poklonoprimac osigura poklonodavcu
mjetet e jetesës. sredstva za život.

Revokimi për shkak të mosmirënjohjes së Revocation because of gross ingratitude Opoziv zbog duboke nezahvalnosti
thellë
1. Dhuratëdhënësi po ashtu mund të 1. The donor may also revoke the deed of 1. Poklonodavac može da opozove ugovor
revokojë kontratën për shkak të gift because of gross ingratitude if after the zbog duboke nezahvalnosti ako se nakon
mosmirënjohjes së thellë nëse pas lidhjes së conclusion thereof the donee behaves towards zaključenja ugovora poklonoprimac prema
346 /997
sajë dhuratëmarrësi sillet me dhuratëdhënësin the donor or a person close thereto such that poklonodavcu, ili nekoj osobi bliskoj njemu,
apo me ndonjë person të afërt të tij në atë according to fundamental moral principles it odnosi na način tako da bi prema osnovnim
mënyrë që sipas parimeve themelore të would be unjust for the donee to keep that moralnim načelima, bilo nepravično za
moralit do të ishte e padrejtë për which wasreceived. poklonoprimca da zadrži ono što je dobio na
dhuratëmarrësin të mbante atë që ka marrë poklon.
me dhuratë.
2. Dhurata po ashtu mund të revokohet nga 2. The deed may also be revoked by the 2. Poklon se isto tako može opozvati od
trashëgimtari për arsye të mënyrës së sjelljes donor’s heir for reason of the behavior strane naslednika iz razloga odnosa prema
ndaj dhuratëdhënësit towards thedonor. poklonodavcu.
3. Revokimi për shkak të mënyrës së sjelljes 3. Revocation because of the donee behavior 3. Opoziv zbog načina ponašanja
së dhuratëmarrësit është i mundshëm edhe shall also be possible against the donee’sheir. poklonoprimca je moguć i zbog ponašanja
për shkak të sjelljes së trashëgimtarit të naslednika poklonoprimca.
dhuratëmarrësit.
4. Revokimi nuk është i mundur nëse 4. Revocation shall not be possible if the 4. Opoziv nije moguć ako se duboka
mosmirënjohja e thellë e dhuratëmarrësit ndaj donee’s behavior towards the donorceases. nezahvalnost poklonoprimca prema
dhuratëdhënësit ndërpritet. poklonodavcu prekine.

Revokimi për shkak të lindjes së Revocation because of subsequent births Opoziv zbog naknadnog rođenja
pastajshme
Dhuratëdhënësi i cili bëhet me fëmijë pasi që A donor who has a child after the deed was Poklonodavac kojem se rodi dete posle
është lidhur kontrata e dhuratës dhe i cili më concluded and had none before may revoke zaključenja ugovora o poklonu i koji
parë nuk ka pasur asnjë fëmijë, mund ta the gift ofdeed. prethodno nije imao dece, može da opozove
revokojë dhuratën. poklon.
347 /997
Pasojat e revokimit Consequences of revocation Posledice opoziva
1. Me anë të deklaratës së revokimit 1. Through the declaration of revocation the 1. Izjavom o opozivu poklonodavac bi trebalo
dhuratëdhënësi duhet të kërkojë kthimin e donor shall request the return of the gifted da traži povratak stvari ili prava ili plaćanje
sendit apo të drejtës apo të pagesës së vlerës object or right or the payment of the value by iznosa kojim se poklonoprimac obogatio na
me të cilën dhuratëmarrësi është pasuruar në which the donee was enriched on the basis of osnovu dejstva poklona.
bazë të veprimit të dhuratës. the deed ofgift.
2. Nëse dhurata ende nuk është përmbushur, 2. If the deed of gift has not yet been 2. Ako poklon i dalje nije ispunjen, opoziv
revokimi ka për pasojë ndërprerjen e performed revocation shall have the ima dejstvo prestanka obaveze poklonodavca.
detyrimit të dhuratëdhënësit. consequence of the termination of the
donor’sobligation.

Afatet për revokim Deadline s for revocation Rokovi za opoziv
Kontrata e dhuratës mund të revokohet A deed of gift may be revoked within one (1) Ugovor o poklonu može se opozvati u roku
brenda një (1) viti nga dita kur year of the day the donor learnt of the reason od jedne (1) godine od dana kada je
dhuratëdhënësi ka mësuar për arsyet e forrevocation. poklonodavac postao upoznat o razlozima za
revokimit. opoziv.

Heqja dorë nga revokimi Waiver of revocation Odricanje od opoziva
Është e pavlefshme heqja dorë nga revokimi. A waiver of revocation shall be null. Odricanje opoziva je nevažeće.
348 /997
Nënkapitulli IV – Dhurata në Rast të Sub-chapter IV – Gift in Case of Death Potpoglavlje IV - Poklon u slučaju smrti
Vdekjes

Dhurata në rast të vdekjes Gift in case of death Poklon u slučaju smrti
Kontrata e dhuratës e cila është për tu The gift contract that should be completed Ugovor o poklonu koji se ispunjava posle
përmbushur pas vdekjes së dhuratëdhënësit after the death of the donor is valid only if it smrti poklonodavca važi samo ako je
është e vlefshme vetëm nëse është bërë në is done in the form of a notarial act and if the zaključen u vidu javno beležničkog akta i ako
formë të aktit noterial dhe nëse dokumenti document for the contract of the gift is je isprava za zaključeni ugovor o poklonu
për kontratën e lidhur të dhuratës është delivered to the donor. predata poklonoprimcu.
dorëzuar tek dhuratëmarrësi.
KAPITULLI IV – KONTRATA CHAPTER IV – CONTRACT OF POGLAVLJE IV - UGOVOR O

PËR MBAJTJEN E PËRJETSHME LIFELONG MAINTENANCE DOŽIVOTNOM IZDRŽAVANJU

1. Me anë të kontratës për mbajtjen e 1. Through a contract of lifelong 1. Ugovorom o doživotnom izdržavanju,
përjetshme, një palë kontraktuese (dhënësi i maintenance a contracting party (the ugovorna stranka (izdržavatelj) se obavezuje
mbajtjes) merr përsipër të ndihmojë palën maintaining party) undertakes to support the da pomogne drugoj ugovornoj stranci, ili bilo
tjetër kontraktuese apo ndonjë person tjetër other contracting party or any other person kojem drugom licu (primaoc izdržavanja) i
(marrësin e mbajtjes) dhe pala tjetër (the maintained party), and the other druga ugovorna stranka izjavljuje da će on ili
kontraktuese deklaron se ai apo ajo do ti contracting party declares that he/she will ona ustupiti prvoj stranci (izdržavatelju)
dorëzojë të parit (dhënësit të mbajtjes) të leave the former all or part of his/her property celokupne imovine njegove ili njene ili deo
gjithë pasurinë apo një pjesë të pasurisë së tij comprising real estate and the movable imovine, koja se sastoji od opšte imovine i
apo sajë, e përbërë nga pasuria e property intended for the use and enjoyment uživanje pokretne imovine, gde se kojom
përgjithshme dhe pasuria e luajtshme e of the real estate, whereby the transfer of prilikom takav prenos svojine odlaže do
dedikuar për ta përdorur dhe gëzuar pasurinë ownership is deferred until the deliverer’s vremena smrti ustupioca.
e përgjithshme, me ç’rast kalimi i pronësisë
349 /997
shtyhet deri në kohën e vdekjes. death.
2. Kjo kontratë gjithashtu mund të përfshijë 2. Such a contract may also cover other 2. Ovaj ugovor takođe može da sadrži i drugu
edhe pasuri tjetër të luajtshme të marrësit të movable property of the maintained party, pokretnu imovinu primaoca izdržavanja, koja
mbajtjes, e cila duhet të theksohet në which must be cited in the contract. bi trebalo da bude navedena u ugovoru.
kontratë.
3. Kontratat me të cilat arrihet marrëveshja 3. Contracts by which against a promise of 3. Ugovori kojima se postižu sporazumi o
për premtimin e trashëgimit të një bashkimi inheritance a union for life or a union of obećanju nasledstva doživotnog sjedinjenja
të përjetshëm apo një bashkim i pasurisë ose property is agreed or one contracting party ili sjedinjenja imovine ili se jedna ugovorna
një palë kontraktuese pajtohet që të kujdeset agrees to take care of and protect the other, stranka složi da se brine i štiti drugu stranku,
dhe të mbrojë palën tjetër, të punoj pronën e work his/her estate and attend to a funeral obrađuje njegovu ili njenu imovinu i da obavi
tij apo sajë të kryejë të gjitha ceremonitë e after his/her death or anything else for the sve ceremonije sahrane posle njegove ili
funeralit pas vdekjes së tij apo saj, apo çdo same purpose shall also be deemed contracts njene smrti, ili bilo šta drugo za istu svrhu
gjë tjetër për të njëjtin qëllim duhet të of lifelong maintenance. trebaju se smatrati ugovorima o doživotnom
konsiderohen kontrata për mbajtjen e izdržavanju.
përjetshme.

Forma Form Forma
Kontrata për mbajtjen e përjetshme duhet të A contract of lifelong maintenance must be Ugovor za doživotno izdržavanje se treba
bëhet në formë të aktit noterial. composed in the form of a notarial protocol. sastaviti u formi javno beležničkog akta.

Ndalimi i përdorimit në favor të palës Prohibition of disposal in favor of Zabrana korišćenja u korist strane
mbajtëse maintaining party izdržavatelja
Marrësi i mbajtjes mund të heq dorë nga The maintained party may waive the disposal Primalac izdržavanja se može odreći
përdorimi i pasurisë që është objekt i of the property that is the subject of the korišćenja imovine koja je predmet ugovora o
kontratës për mbajtjen e përjetshme në favor contract of lifelong maintenance in favor of doživotnom izdržavanju u korist davaoca
350 /997
të dhënësit të mbajtjes. the maintaining party. izdržavanja.

Përgjegjësia për borxhet Liability for debts Odgovornost za dugove
Pas vdekjes së marrësit të mbajtjes, dhënësi i After the maintained party’s death the Posle smrti primaoca izdržavanja, davalac
mbajtjes nuk është përgjegjëse për borxhet e maintaining party shall not be liable for the izdržavanja ne odgovara za dugove u vezi sa
lidhura me të, por në kontratë mund të debts thereof, but it may be stipulated in the njim, ali ugovorom se može odrediti da će
përcaktohet që dhënësi i mbajtjes do të jetë contract that the maintaining party will be davalac izdržavanja biti odgovoran za
përgjegjëse për borxhet ekzistuese të marrësit liable for the maintained party’s existing postojeće dugove primaoca izdržavanja
të mbajtjes ndaj kreditorëve të caktuar. debts to specific creditors. prema određenim poveriocima.

Anulimi i kontratës Annulment of contract Poništenje ugovora
1. Palët kontraktuese kanë mundësi që 1. The contracting parties may by agreement 1. Ugovorene stranke imaju mogućnost da
kontratën për mbajtjen e përjetshme ta annul a contract of lifelong maintenance, ugovor za doživotno izdržavanje raskinu
shkëpusin me marrëveshje, madje edhe pasi even after they have begun to perform it. sporazumom, čak i nakon što su počeli da ga
të kenë filluar me përmbushjen e saj. ispunjavaju.
2. Nëse sipas kontratës për mbajtjen e 2. If under a contract of lifelong maintenance 2. Ako prema ugovoru o doživotnom
përjetshme, palët kontraktuese jetojnë së the contracting parties cohabit and their izdržavanju, ugovorene stranke žive zajedno i
bashku dhe marrëdhënia e tyre përkeqësohet relationship deteriorates such that communal njihov odnos se pogoršava u meri u kojoj
deri në atë masë saqë jeta e përbashkët bëhet life becomes intolerable each party may zajednički život postane nepodnošljiv, bilo
e patolerueshme, secila palë mund të kërkojë request that the court annul the contract. koja stranka može zahtevati da sud poništi
që gjykata ta anulojë kontratën. ugovor.
3. Secila palë mund të kërkojë shkëputjen e 3. Each party may request that the contract be 3. Svaka stranka može zahtevati raskid
kontratës nëse pala tjetër nuk përmbushë annulled if the other party fails to perform ugovora ako druga stranka ne ispunjava svoje
detyrimet e saj. such party’s obligations. obaveze.
351 /997
Ndryshimi i rrethanave Change of circumstances Promena okolnosti
1. Nëse pas lidhjes së kontratës, rrethanat 1. If after the contract is concluded the 1. Ako se posle zaključenja ugovora
ndryshojnë deri në atë masë sa përmbushja e circumstances change such that the okolnosti promene do te mere da
kontratës bëhet shumë më e vështirë, atëherë performance of the contract becomes ispunjavanje ugovora postane veoma teže,
gjykata, me kërkesën e ndonjërës prej palëve, significantly more difficult the court shall at onda sud, na zahtev jedne od stranaka,
duke i marrë parasysh të gjitha rrethanat, the request of one of the parties renew their uzimajući u obzir sve okolnosti, može da
mund të ndryshojë marrëdhëniet e tyre në relationship or annul it, having taken all the promeni njihov odnos u ugovoru ili da ga
kontratë ose ta anulojë atë. circumstances into consideration. poništiti.
2. Gjykata mund të ndryshojë të drejtat e 2. The court may alter the maintained party’s 2. Sud može izmeniti prava primaoca
marrësit të mbajtjes në rentë jetësore, nëse right into an annuity for life, if this suits the izdržavanja u životnu rentu, ako je to u
kjo gjë është në interes të dyja palëve. two parties. interesu za obe stranke.

Shkëputja e kontratës Termination of contract Raskid ugovora
1. Nëse dhënësi i mbajtjes vdes, detyrimet 1. If the maintaining party dies the 1. Ako davalac izdržavanja umre, obaveze iz
nga kjo marrëdhënie transferohen tek obligations thereof shall be transferred to ovog odnosa se prenose na suprugu ili na
bashkëshortja e tij apo bashkëshorti i saj dhe his/her spouse and to those descendants, supruga i potomke, usvojenu decu i potomke
tek pasardhësit, fëmijët e adoptuar dhe adopted children and adopted children’s usvojene dece, ako oni daju saglasnost za to.
pasardhësit e fëmijëve të adoptuar, nëse ata descendants if they consent thereto.
japin pëlqimin për një gjë të tillë.
2. Në kuptim të paragrafit paraprak, nëse të 2. If they do not consent to the continuation 2. U smislu prethodnog stava, ako isti nisu
njëjtit nuk e japin pëlqimin për vazhdimin e of the contract of lifelong maintenance the dali saglasnost za produženje ugovora o
kontratës për mbajtjen e përjetshme, kontrata contract shall be annulled and they shall have doživotnom izdržavanju, ugovor se raskida i
zgjidhet dhe ata nuk kanë të drejtë të no right to request compensation for previous oni nemaju pravo da traže naknadu za
kërkojnë shpërblim për mbajtjen e maintenance. prethodno izdržavanje.
mëparshme.
352 /997
3. Nëse bashkëshorti apo bashkëshortja, 3. If the spouse, descendants, adopted 3. Ako jedan od supružnika, potomci,
pasardhësit, fëmijët e adoptuar apo children or adopted children’s descendants usvojena deca ili potomci usvojene dece, nisu
pasardhësit e fëmijëve të adoptuar nuk kanë cannot take over the contractual obligations u stanju da ispune ugovorne obaveze, imaju
mundësi të përmbushin detyrimet kontraktore they shall have the right to request pravo da traže naknadu od primaoca
ata kanë të drejtë të kërkojnë shpërblim nga compensation from the maintained party. izdržavanja.
marrësi i mbajtjes.
4. Gjykata përcakton shpërblimin e tillë në 4. The court shall set such compensation at 4. Sud određuje takvu naknadu prema
bazë të diskrecionit të saj, duke marrë its own discretion, having taken the financial sopstvenoj diskreciji, uzimajući u obzir
parasysh gjendjen financiare të palës së circumstances of the maintained party and finansijsku situaciju stranke primaoca
mbajtur si dhe gjendjen financiare të atyre që those entitled to continue izdržavanja i finansijsko stanje onih koji su
janë të thirrur që ta vazhdojnë kontratën për pozvani da nastave ugovor o doživotnom
mbajtjen e përjetshme. izdržavanju.
KAPITULLI V – KONTRATA PËR CHAPTER V – CONTRACT FOR POGLAVLJE V - UGOVOR O

NDARJEN DHE DORËZIMIN E ALLOCATION AND HANDOVER USTUPANJU I PODELI IMOVINE
PASURISË OF PROPERTY

Me kontratë për ndarjen dhe dorëzimin, Under the contract for division and Ugovorom o ustupanju i podeli, sopstvenik se
pronari merr përsipër të ndajë dhe dorëzojë submission, the owner takes upon himself to obavezuje da predaje i podeli svojinu
pasurinë tek pasardhësit e tij, tek fëmijët e allocate and hand over the property to his/her njegovim/njenim potomcima, usvojenoj deci i
adoptuar dhe pasardhësve të fëmijëve të offspring, adopted children, and offspring of potomcima usvojene dece.
adoptuar. adopted children.
353 /997
Kushtet për vlefshmërinë Conditions for validity Uslovi za punovažnost
1. Kontrata është e vlefshme vetëm nëse për 1. The contract is valid only if consent is 1. Ugovor je važeći samo ako za je njega data
të jepet pëlqimi nga pasardhësit, fëmijët e given for it from the descendants, adopted saglasnost od strane potomaka, usvojene dece
adoptuar dhe pasardhësve të fëmijëve të children, and descendants of adopted children i potomaka usvojene dece, koja bi po zakonu
adoptuar të cilët sipas ligjit do të thirreshin who under the law would be called to inherit. bila pozvana na nasleđivanje.
për të trashëguar.
2. Kontrata duhet të lidhet në formë të aktit 2. The contract must be concluded in the 2. Ugovor se treba zaključiti u formi javno
noterial. form of a notarial act. beležničkog akta.
3. Secili pasardhës që nuk e jep pëlqimin, 3. Any successor who does not consent can 3. Svaki potomak koji ne da pristanak, može
mund ta bëjë atë më vonë në të njëjtën formë. do so later in the same form. to učiniti kasnije u istom obliku.
4. Dorëzimi dhe ndarja mbetet e vlefshme 4. Delivery and separation remains valid even 4. Ustupanje i podela ostaje na snazi čak i
edhe nëse një pasardhës i cili nuk ka dhënë if a successor who has not consented dies ako jedan potomak koji nije dao pristanak
pëlqimin vdes para dorëzimit duke mos lënë before delivery without leaving any successor umre pre ustupanja ne ostavljajući nijednog
ndonjë pasardhës, nëse heq dorë nga if he renounces the inheritance, whether he is potomka, ako se odrekne nasledstva, ako je
trashëgimia, nëse është përjashtuar nga exempt from inheritance or is not worthy to isključen iz nasledstva ili ako nije dostojan da
trashëgimia, apo nëse nuk është i denjë të inherit. nasledi.
trashëgojë.

Objekti i dorëzimit dhe ndarjes së pasurisë Object of submission and division of Predmet ustupanja i podele imovine
property
1. Vetëm pasuria ekzistuese e dorëzuesit,
pjesërisht ose në tërësi, mund të përfshihet në 1. Only the existing property of the handler, 1. Samo postojeća imovina ustupioca,
dorëzim dhe ndarje. in whole or in part, may be included in delimično ili u celini, može biti uključena u
delivery and division. ustupanje i podelu.
354 /997
2. Është e pavlefshme dispozita për mënyrën 2. The provision on the manner of the 2. Nevažeća je odredba o načinu podele
e ndarjes së pasurisë që është pjesë e pronës division of property that is part of the general imovine koja je deo opšte svojine
së përgjithshme të dorëzuesit. possessor's property is void. podnosioca.

Pozita e pasurisë së dorëzuar The position of the asset delivered Položaj ustupljene imovine
1. Nëse vdes paraardhësi i cili ka dorëzuar 1. If the ancestor who has handed over and 1. Ako umre predak koji je ustupio i podelio
dhe ndarë pasurinë e tij apo saj gjatë kohës sa divided his or her property during the time he svoju imovinu u vreme kada je bio živ,
ka qenë gjallë, pasuria e përgjithshme e tij or she has been alive dies, his or her general njegova celokupna imovina se sastoji samo
apo saj përbëhet vetëm nga pasuria e cila nuk wealth consists only of property which is not od imovine koja nije bila uključena u predaju
është përfshirë në dorëzim dhe ndarje si dhe included in the delivery and division and the i podelu kao i od kasnije stečene imovine.
nga prona e fituar më pas. property acquired on after.
2. Pasuria e fituar nga pasardhësit e tij apo 2. Property acquired by his or her 2. Imovina stečena od njegovih ili njenih
saj me anë të dorëzimit dhe ndarjes nuk descendants by handover and division is not potomaka predajom ili podelom ne spada u
klasifikohet si pjesë e pasurisë së classified as part of his or her general assets njegovu ili njenu celokupnu imovinu kao i ne
përgjithshme të tij apo saj si dhe nuk nor is it taken into account when determining računa se tokom određivanja vrednosti ove
llogaritet gjatë përcaktimit të vlerës së kësaj the value of such property. imovine.
pasurie të përgjithshme.
Pajtimi i pasardhësve Consent of Heirs Saglasnost potomaka
1. Nëse ndonjëri nga pasardhësit nuk ka 1. If any of the offspring has not consented to 1. Ako neko od potomaka nije dao saglasnost
dhënë pëlqimin në dorëzimin dhe ndarjen, ato surrender and partition, those portions of za ustupanje i podelu, oni delovi imovine koji
pjesë të pasurisë të dorëzuara tek pasardhësit property surrendered to other offspring will su predati drugim potomcima smatraju se
tjerë do të konsiderohen dhurata dhe pas be considered gifts and after the death of the poklonom i nakon smrti pretka tretiraju se
vdekjes së paraardhësit trajtohen si dhurata ancestor are treated as gifts made to the heirs kao poklon koji je predak ostavio
që u janë bërë trashëgimtarëve nga by the forerunner. naslednicima.
paraardhësi.
355 /997
2. The provision of the preceding paragraph 2. Odredba prethodnog stava se shodno
2. Dispozita e paragrafit paraprak do të shall apply mutatis mutandis even if after primenjuje i ukoliko kad je i nakon ustupanja
zbatohet përshtatshmërisht edhe nëse pas delivery and separation, for which consent i podele, za koje su dali saglasnost svi
dorëzimit dhe ndarjes, për të cilin është dhënë has been given by all descendants, a child is potomci, rođeno jedno dete kod ustupioca ili
pëlqimi nga të gjithë pasardhësit, është lindur born to the consignor or a successor who was je jedan potomak koji je nađen nakon sto je
një fëmijë te dorëzuesi ose një pasardhës i cili found after the declaration of death. proglašen mrtvim.
është gjetur pas shpalljes për të vdekur.

Ruajtja e të drejtave gjatë dorëzimit Preservation of rights in delivery Očuvanje prava tokom ustupanja
1. Gjatë dorëzimit dhe ndarjes së pasurisë 1. When submitting and disposing of the 1. U toku ustupanja i podele imovine
dorëzuesi mund të ruaj për veten e tij apo saj, property, the consignor may retain for ustupioc može da zadrži za sebe ili nju, svoju
bashkëshorten apo bashkëshortin e tij apo saj himself or her, his or her spouse or spouse or suprugu ili supruga, ili svako drugo lice
apo për çdo person tjetër të drejtën e any other person the right of usufruct over all pravo plodouživanja nad celokupnom ili
uzufruktit mbi të gjithë pasurinë apo një pjesë the property or part of the property submitted delom ustupljene imovine ili da zahteva rentu
të pasurisë së dorëzuar ose të kërkojë një or request a life rent in cash or in work, life za života u gotovom novcu ili u delu,
rentë jetësore me para në dorë apo në vepër, imprisonment or any other compensation. doživotno izdržavanje ili bilo koju drugu
mbajtje të përjetshme ose ndonjë shpërblim naknadu.
tjetër.
2. Nëse është arritur marrëveshja mbi 2. If the agreement on the usufruct or the 2. Ako je postignut dogovor o plodouživanju
uzufruktin ose rentën jetësore për dorëzuesin living allowance has been reached for the ili životnoj renti za ustupioca i njegovu
dhe bashkëshorten apo bashkëshortin e tij apo consignor and his or her spouse or spouse suprugu ili supruga, onda u slučaju smrti
saj së bashku, atëherë në rast të vdekjes së together, then in the event of the death of one jednog od njih plodouživanje ili životna renta
njërit prej tyre uzufrukti apo renta jetësore i of them usufruct or life rent belongs to the pripada drugom u celini do smrti ovog
takon tjetrit në tërësinë e plotë të saj deri në other in its entirety until the death of unless drugog, osim ako nije drugačije dogovoreno,
vdekjen e këtij tjetrit, përveç nëse është otherwise provided by agreement or unless ili osim ako drugačije ne proističe iz
përcaktuar ndryshe me marrëveshje ose otherwise provided by the circumstances of okolnosti slučaja.
përveç nëse rrjedh ndryshe nga rrethanat e the case.
rastit.
356 /997
E drejta e bashkëshortit të dorëzuesit The right of the spouse of the consignor Pravo supruga ustupioca
1. Gjatë dorëzimit dhe ndarjes, dorëzuesi 1. During delivery and separation, the handler 1. Tokom ustupanja i podele, ustupioc može
gjithashtu mund të marrë parasysh edhe may also consider the spouse or spouse. To takođe da uzme u obzir supruga ili suprugu.
bashkëshorten apo bashkëshortin. Për ta bërë do so, it is necessary to give consent to the Da bi to uradio potrebna je saglasnost
këtë është e nevojshme dhënia e pëlqimit të spouse or spouse. supruga ili supruge.
bashkëshortes apo bashkëshortit.
2. Nëse bashkëshortja apo bashkëshorti nuk 2. If the spouse or spouse is not taken into 2. Ako suprug ili supruga nisu uzeti u obzir,
janë marrë parasysh, të drejtat e saj apo tij për account, her or her rights to the compulsory njihova prava na nužni deo ostaju
pjesën e detyrueshme mbeten të pacenuara. part remain inviolable. nepromenjena.
3. Në rastin e tillë, dorëzimi dhe ndarja 3. In such case, surrender and severance 3. U tom slučaju, ustupanje i podela ostaju
mbeten të vlefshme, por në përcaktimin e remain valid but in determining the value of važeća, ali u određivanju vrednosti ukupne
vlerës së pasurisë së përgjithshme në bazë të the general property on the basis of which the imovine na osnovu koje je određen nužni deo
së cilës është përcaktuar pjesa e detyrueshme compulsory part of the spouse or spouse who preživelog supruga ili supruge, oni delovi
e bashkëshortes apo bashkëshortit të pas has been living has been determined, those imovine ostavioca ustupljeni kod njegovih ili
jetuar, ato pjesë të pasurisë së parts of the inheritance property submitted to njenih potomaka smatraće se kao pokloni.
trashëgimlënësit të dorëzuara tek pasardhësit his or her offspring will be considered gifts.
e tij apo saj do të konsiderohen si dhurata.

Borxhet e dorëzuesit Debts of the guarantor Dugovi ustupaoca
1. Pasardhësi të cilit dorëzuesi i ka dorëzuar 1. The successor to whom the Sender has 1. Potomak kome je ustupaoc ustupio svoju
pasurinë e tij apo saj, nuk është përgjegjës për submitted his or her property is not imovinu nije odgovoran za dugove
borxhet e dorëzuesit, përveç nëse përcaktohet responsible for the debts of the Sender, unless ustupaoca, osim ako nije drugačije navedeno
ndryshe me marrëveshjen e dorëzimit dhe otherwise provided in the Delivery and u sporazumu o ustupanju i podeli.
ndarjes. Allocation Agreement.
357 /997
2. Kreditorët e dorëzuesit mund ta ndalojnë 2. Sender's creditors may prohibit the 2. Poverioci ustupaoca mogu zaustaviti
dorëzimin dhe ndarjen sipas kushteve që surrender and assignment under the terms and ustupanje i podelu prema uslovima koji se
zbatohen tek ndalimi i disponimit me conditions applicable to the prohibition of odnose kod zabrane raspolaganja sa
mirënjohje. misinformation. zahvalnošću.

Garancia Guarantee Član 587
Garancija
Detyrimi për garancinë që rrjedh pas ndarjes The guarantee obligation arising after the
ndërmjet bashkë trashëgimtarëve duhet të separation between the heirs should also flow Obaveza o garanciji koja proističe posle
rrjedhë gjithashtu ndërmjet pasardhësve pas between successors after the delivery and podele između sunaslednika trebalo bi da
dorëzimit dhe ndarjes së pasurisë të dorëzuar division of the property submitted and protiče između potomaka posle ustupanja i
dhe ndarë nga paraardhësi apo prindi separated by the ancestor or adoptive parent. podele imovine, od pretka ili roditelja
adoptues. usvojioca.

Revokimi i dorëzimit Revocation of Delivery Opoziv ustupanja
1. Dorëzuesi mund të revokojë kontratën për 1. The Recipient may revoke the Contract for 1. Ustupaoc može opozvati ugovor zbog
arsye të mosmirënjohjes së thellë nëse pas reasons of profound ingratitude if, following duboke nezahvalnosti ako, posle njegovog
lidhjes së sajë një pasardhës sillet ndaj the affiliation of a successor, he or she moves zaključenja, neki se potomak prema
dorëzuesit apo ndaj personit të afërt me të në towards the Provider or to a person close to ustupaocu ili njemu bliskom licu, odnosi na
atë mënyrë që sipas parimeve themelore të him in such a way that according to the način gde prema osnovnim moralnim
moralit do të ishte e padrejtë që të mbante atë fundamental principles of morality it would načelima bilo bi nepravično da zadrži ono sto
që është marrë. be unfair to carry what he or she is get. je primio.
2. Dorëzuesi ka të drejtën e njëjtë nëse 2. The Provider has the same right if the 2. Ustupaoc ima ista prava ako mu potomak
pasardhësi nuk arrin ti ofrojë atij apo asaj apo successor fails to offer to him or her or ne obezbedi njemu, ili drugom licu,
personit tjetër, mbajtjen për të cilën janë another person the holding for which they izdržavanje o kojem su se složili preko
pajtuar me kontratën e dorëzimit dhe ndarjes have agreed with the delivery and separation ugovora o ustupanju i podeli ili ako on ne
ose nuk arrin të paguaj borxhet e dorëzuesit contract or fails to pay the debtor's debts plati dugove ustupaoca kada je potomak
kur kontrata e ka ngarkuar pasardhësin me when the contract has charged the successor ugovorom obavezan za isplatu takvih dugova.
358 /997
pagimin e borxheve të tilla. with the payment of such debts.
3. Në rastet e tjera të mos përmbushjes së 3. In other cases of non-fulfilment of the 3. U ostalim slučajevima ne ispunjavanja
detyrimeve të marra përsipër me anë të obligations assumed by the contract of obaveza preuzetih ugovorom o ustupanju i
kontratës së dorëzimit dhe ndarjes, gjykata delivery and division, the court shall decide podeli, sud odlučuje da li ustupaoc ima pravo
vendosë nëse dorëzuesi ka të drejtë të kërkojë whether the handler has the right to request da traži povraćaj imovine, ili samo pravo da
kthimin e pasurisë së dhënë apo vetëm të the return of the given property or just the zahteva ispunjenje obaveze, imajući u vidu
drejtën që të kërkojë përmbushjen e right to request the fulfilment of the visinu dugova ustupaoca i druge okolnosti
detyrimeve, duke marrë parasysh lartësinë e obligations, considering the amount of the slučaja.
borxheve të dorëzuesit si dhe rrethanat tjera debtor's debts as well as the other
të rastit. circumstances of the case.

Të drejtat e pasardhësve, fëmijëve të The rights of successors, adopted children, Prava potomaka, usvojene dece i
adoptuar dhe pasardhësve të fëmijëve të and offspring of adopted children after potomaka usvojene dece posle opoziva
adoptuar pas revokimit revocation
1. Pasardhësi i cili është dashur të kthej tek 1. A successor who has had to return to the 1. Potomak, koji je trebao da vrati ustupaocu
dorëzuesi atë që është marrë gjatë dorëzimit deliverer what has been received during the ono koje je uzeo u toku ustupanja i podele,
dhe ndarjes mund të kërkojë pjesën e tij apo delivery and division may request his or her može zahtevati podelu svojeg obaveznog dela
saj të detyrueshme pas vdekjes së dorëzuesit, compulsory part after the death of the posle smrti ustupaoca, osim ako je izuzet iz
përveç nëse është përjashtuar nga trashëgimia handler, unless he is excluded from the nasleđa ili nije dostojan da nasledi od
apo nuk është i denjë të trashëgojë nga inheritance or is not worthy to inherit from ustupaoca ili osim ako se odrekao nasleđa.
dorëzuesi, ose përveç nëse ka hequr dorë nga the handler, or unless it has renounced the
trashëgimia. inheritance.
2. Gjatë llogaritjes së pjesës së detyrueshme, 2. When calculating the compulsory part, 2. Tokom obračunavanju nužnog dela, oni
ato pjesë të pasurisë të dorëzuara dhe those portions of property submitted and delovi ustupljene i raspodeljene imovine od
shpërndara nga trashëgimlënësi gjatë jetës tek distributed by the decedent during his/her life ostavioca kod potomaka tokom života,
pasardhësit tjerë, konsiderohen si dhurata. to other offspring are considered gifts. smatraju se kao poklon.
359 /997
KAPITULLI VI – KONTRATA CHAPTER VI – LOAN POGLAVLJE VI - UGOVOR O
PËR HUANË CONTRACT ZAJMU
Nënkapitulli I – Dispozita të Përgjithshme Sub-chapter I – General Provisions Potpoglavlje I - Opšte odredbe

1. Me kontratën e huasë huadhënësi 1. Through a loan contract the lender 1. Ugovorom o zajmu obavezuje se
obligohet t'ia dorëzojë huamarrësit një shumë undertakes to deliver to the borrower a zajmodavac da preda u svojinu zajmoprimcu
të caktuar të hollash ose sasinë e caktuar të specific sum of money or a specific quantity određenu količinu novca ili određenu
sendeve të tjera të zëvendësueshme, ndërsa of other replaceable objects, and the borrower količinu drugih zamenljivih stvari, a
huamarrësi obligohet ta kthejë pas një kohe të undertakes to return the same sum of money zajmoprimac se obavezuje da mu vrati posle
caktuar të njëjtën shumë të hollash, or an equal quantity of objects of the same izvesnog vremena istu količinu novca,
përkatësisht të njëjtën sasi sendesh të llojit type and quality thereto. odnosno istu količinu stvari iste vrste i istog
dhe të cilësisë së njëjtë. kvaliteta.
2. Mbi sendet e marra huamarrësi fiton të 2. The borrower shall acquire Chapter to the 2. Nad stvarima predatim u zajam,
drejtën e pronësisë. objects received. zajmoprimac dobija pravo svojine.

Kamata Interest Kamata
1. Huamarrësi mund të obligohet që përveç 1. The borrower may undertake to owe 1. Zajmoprimac se može obavezati da uz
kryegjësë të debitojë edhe kamatën. interest in addition to theprincipal. glavnicu duguje i kamatu.
2. Në kontratat ekonomike huamarrësi 2. In commercial contracts the borrower 2. U privrednim ugovorima zajmoprimac je
detyrohet të paguaj edhe kamatën, përveç shall owe interest unless agreedotherwise. duažn da plaća i kamatu, osim ako se
nëse merren vesh ndryshe. drugačije dogovore.
360 /997
Nënkapitulli II – Detyrimet e Huadhënësit Sub-chapter II – Lender’s Obligations Potpoglavlje II - Obaveze zajmodavca

Dorëzimi i sendeve të premtuara Delivery of promised objects Predaja obećanih stvari
1. Huadhënësi ka për detyrë t'i dorëzojë 1. The lender must deliver the stipulated 1. Zajmodavac je dužan predati obećane
sendet e premtuara në kohën e kontraktuar, e objects at the agreed time, or when the stvari u ugovoreno vreme, a ako rok za
në qoftë se afati i dorëzimit nuk është borrower requests if the deadline for delivery predaju nije određen, onda treba to uraditi
caktuar, atëherë duhet ta bëjë këtë kur ta is notstipulated. kad zajmoprimac zatraži.
kërkojë huamarrësi.
2. E drejta e huamarrësit për të kërkuar 2. The borrower’s right to request the 2. Pravo zajmoprimca da traži predaju
dorëzimin e sendeve të caktuara parashkruhet delivery of the stipulated objects shall expire određenih stvari zastareva za tri (3) meseca
në tre (3) muaj nga vonesa e huadhënësit, e three (3) months after the lender becomes od dolaska zajmodavca u docnju, a u svakom
në çdo rast për një (1) vit nga lidhja e delayed, and in any case one (1) year after the slučaju za jednu (1) godinu od zaključenja
kontratës. conclusion of thecontract. ugovora.

Gjendja e keqe materiale e huamarrësit Borrower’s diminished pecuniary Loše materijalne prilike zajmoprimca
circumstances
1. Në qoftë se vërtetohet se gjendja 1. If it is shown that the borrower’s 1. Ako se utvrdi da su materijalne prilike
materiale e huamarrësit është e atillë që pecuniary circumstances are such that it is zajmoprimca takve da je neizvesno da li će
tregon se është e pasigurt a do të jetë në uncertain as to whether the borrower will on biti u stanju da vrati zajam, zajmodavac
gjendje ta kthejë huan, huadhënësimund të return the loan the lender may refuse to može odbiti da izvrši svoju obavezu predaje
refuzojë ta kryejë detyrimin e vet të dorëzimit deliver the promised objects if the lender did obećanih stvari, ako u vreme zaključenja
të sendeve të premtuara, në qoftë se në kohën not know of such when the contract was ugovora nije to znao, kao i ako se pogoršanje
e lidhjes së kontratës nuk ka ditur, si dhe në concluded or if the borrower’s pecuniary zajmoprimčevih materijalnih prilika dogodilo
qoftë se keqësimi i gjendjes materiale të circumstances diminished after the posle zaključenja ugovora.
huamarrësit ka ndodhur pas lidhjes së conclusion of thecontract.
361 /997
kontratës.
2. Huadhënësi do të ketë për detyrë ta kryejë 2. However the lender must perform the 2. Zajmodavac je dužan da izvrši svoju
detyrimin e vet në qoftë se huamarrësi ose obligation if the borrower or another provides obavezu ako mu zajmoprimac ili neko drugi
ndokush tjetër për të ofron sigurim të adequate security thereof. za njega pruži dovoljno obezbeđenje.
mjaftueshëm.

Dëmi për shkak të të metave të sendeve të Damage because of defects in loaned Šteta zbog nedostataka pozajmljenih stvari
dhëna hua objects
1. Huadhënësi ka për detyrë t'ia kompensojë 1. The lender must reimburse the borrower 1. Zajmodavac je dužan naknaditi
huamarrësit dëmin që do t'i shkaktohej për for any damage caused because of material zajmoprimcu štetu koja bi mu bila
shkak të metave materiale të sendeve të defects in the loanedobjects. prouzrokovana zbog materijalnih
dhëna hua. nedostataka pozajmljenih stvari.
2. Në qoftë se huaja është pa shpërblim, ai 2. In the case of a gratuitous loan the lender 2. Međutim, ako je zajam bez naknade, dužan
ka për detyrë ta shpërblejë dëmin vetëm në need only to reimburse the damage when the je naknaditi štetu samo ako su mu nedostaci
qoftë se ka qenë në dijeni për të metat e defects were known or could not have stvari bili poznati ili mu nisu mogli ostati
sendit, ose nuk ka mundur të mos dinte për remained unknown to the lender and the nepoznati, a on o njima nije obavestio
to, ndërsa ai për to nuk e ka njoftuar lender failed to inform the borrower. zajmoprimca.
huamarrësin.
Nënkapitulli III – Detyrimet e Sub-chapter III – Borrower’s Obligations Potpoglavlje III - Obaveze Zajmoprimca
Huamarrësit

Afati për kthimin e huasë Deadline for return of loan Rok za vraćanje zajma
1. Huamarrësi ka për detyrë që në afatin e 1. The borrower must return the same 1. Zajmoprimac je dužan vratiti u
362 /997
kontraktuar t'i kthejë sendet e marra hua në quantity of objects of the same type and ugovorenom roku istu količinu stvari i
sasi e në cilësi të njëjtë. quality by the deadline stipulated. kvaliteta.
2. Në qoftë se kontraktuesit nuk kanë 2. If the contracting parties did not stipulate a 2. Ako ugovarači nisu odredili rok za
caktuar afatin për kthimin e huas dhe as që ky deadline for the return of the loan and it vraćanje zajma, niti se on može odrediti iz
mund të caktohet nga rrethanat e huas, cannot be determined from the okolnosti zajma, zajmoprimac je dužan vratiti
huamarrësi ka për detyrë ta kthejë huan pasi circumstances, the borrower must return the zajam po isteku primerenog roka koji ne
të ketë kaluar afati i arsyeshëm, duke filluar loan after the passing of an appropriate može biti kraći od dva (2) meseca računajući
që nga kërkesa e huadhënësit që huaja t'i deadline, which may not be shorter than (2) od zajmodavčevog traženja da mu se zajam
kthehet e që nuk mund të jetë më i shkurtër se two months counted from the lender’s request vrati.
dy (2) muaj. for the return of the loan.

Zgjedhja me rastin e kthimit të huasë Choice in return of loan Izbor prilikom vraćanja zajma
1. Në qoftë se nuk janë dhënë hua të hollat, 1. If cash was not loaned and it was agreed 1. Ako u zajam nije dat novac, a ugovoreno je
ndërsa është kontraktuar që huamarrësi do ta that the borrower would return the loan in da će zajmoprimac vratiti zajam u novcu,
kthejë huan në të holla, huamarrësi cash the borrower shall nevertheless be zajmoprimac je ipak ovlašćen da po svom
megjithatë është i autorizuar që sipas dëshirës entitled to choose to return the loaned objects izboru vrati pozajmljene stvari ili iznos novca
së vetë ti kthejë sendet e marra hua ose or a cash sum that accords to the value koji odgovara vrednosti tih stvari u vreme i u
shumën e të hollave që i përgjigjet vlerës së thereof at the time and place stipulated in the mestu koji su ugovorom određeni za
këtyre sendeve në kohën dhe në vendin e contract for thereturn. vraćanje.
caktuar në kontratë për ti kthyer.
2. E njëjta gjë vlen edhe në rastin kur nuk ka 2. This shall also apply if it is impossible to 2. Isto važi i u slučaju kad nije moguće vratiti
mundësi të kthehet e njëjta sasi e sendeve dhe return the same quantity of objects of the istu količinu stvari i istog kvaliteta.
të cilësisë e të llojit të njëjtë. same type and quality.

Heqja dorë nga kontrata Withdrawal from contract Odricanje od ugovora
Huamarrësi mund të heqë dorë nga kontrata The borrower may withdraw from the Zajmoprimac može se odreći od ugovora pre
363 /997
para se huadhënësi t'i dorëzojë sendet e contract before the lender delivers the nego što zajmodavac preda određene stvari,
caktuara por në qoftë se për këtë shkak do të promised object thereto; if the lender incurs ali ako će zbog toga nastati bilo kakva šteta
ndodhte ndonjë dëm për huadhënësin, ka për any damage for this reason the borrower must za zajmodavca, dužan je da to nadoknadi.
detyrë ta kompensojë atë. reimburseit.

Kthimi i huasë para afatit Early return of loan Vraćanje zajma pre roka
Huamarrësi mund ta kthejë huan edhe para The borrower may return the loan before the Zajmoprimac može vratiti zajam i pre
afatit të caktuar për kthim, por kapër detyrë ta deadline stipulated for the return, but must određenog roka za vraćanje, ali je dužan da
njoftojë huadhënësin që përpara mbi qëllimin notify the lender regarding this intention and unapred obavesti zajmodavca o svojoj svrsi, i
e vet, dhe t'ia shpërblejë dëmin e shkaktuar. reimburse anydamage. naknaditi mu pričinjenu štetu.
Nënkapitulli IV – Huaja me Destinim të Sub-chapter IV – Loan for Specific Potpoglavlje IV – Namenski zajam
Caktuar Purpose

Huaja me destinim të caktuar Loan for Specific Purpose Namenski zajam
Në qoftë se me kontratë është caktuar qëllimi If the contract stipulated the purpose for Ako je ugovorom određena svrha u koju
për të cilin huamarrësi mund t'i përdorë të which the borrower may use the loaned cash zajmoprimac može upotrebiti pozajmljeni
hollat e marra hua ndërsa ai i përdorë për and the borrower uses it for any other novac, pa ga on upotrebi u neku drugu svrhu,
ndonjë qëllim tjetër, huadhënësi mund të purpose the lender may withdraw from zajmodavac može izjaviti da raskida ugovor.
deklarojë se e zgjidhë kontratën. thecontract.
364 /997
KAPITULLI VII – KONTRATA CHAPTER VII – LOAN FOR USE POGLAVLJE VII - UGOVOR O
PËR HUAPËRDORJEN CONTRACT POSLUZI

Me kontratën për huapërdorjen, huadhënësi Through a loan for use contract the lender Ugovorom o posluzi, davalac posluge se
detyrohet të dorëzojë një send huamarrësit në undertakes to deliver an object to the obavezuje da preda jednu stvar primaocu
përdorim pa shpërblim dhe huamarrësi borrower for gratuitous use, and the borrower posluge na korišćenje u dobroj savesti, a
detyrohet të kthej sendin. undertakes to return theobject. primaoc posluge se obavezuje da vrati stvar.
Nënkapitulli II – Detyrimet e Sub-chapter II – Borrower’s Obligations Potpoglavlje II - Obaveze poslugoprimca

Huapërdorëmarrësit

Përdorimi i sendit Use of object Korišćenje stvari
1. Huapërdorëmarrësi mund të përdorë 1. The borrower may use the object solely 1. Poslugoprimac može koristiti stvar samo u
sendin vetëm për qëllimin e përcaktuar me for the purpose stipulated by thecontract. svrhu propisanu u ugovoru.
kontratë.
2. Nëse qëllimi i përdorimit nuk është 2. If the purpose of use is not stipulated by 2. Ako svrha korišćenja nije određena
përcaktuar me kontratë, huapërdorëmarrësi the contract the borrower may use the object ugovorom, poslugoprimac može koristiti
mund të përdorë sendin në përputhje me with due care in accordance with its nature stvar u skladu sa prirodom i svrhom stvari i
natyrën dhe qëllimin e sendit dhe me kujdesin andpurpose. sa pažnjom dobrog korisnika.
e një përdoruesi të mirë.
3. Huapërdorëmarrësi që e përdorë sendin 3. A borrower that uses the object in a 3. Poslugoprimac koju stvar koristi na
në mënyrë jo të lejueshme është përgjegjës manner not permitted shall be liable for any nedozvoljen način, odgovara za svaku
për çdo prishje apo shkatërrim të rastësishëm. accidental destruction ordamage. slučajnu štetu ili uništenje.
365 /997
Mbajtja e sendit Maintenance of object Držanje stvari
1. Huapërdorëmarrësi ngarkohet me 1. The borrower shall bear the costs of 1. Poslugoprimac se obavezuje pokrivanjem
shpenzimet e rregullta të mbajtjes së sendit. regularly maintaining theobject. troškova redovnog održavanja stvari.
2. Huapërdorëmarrësi mund të kërkojë 2. The borrower may request the refund of 2. Poslugoprimac može tražiti vraćanje
kthimin e shpenzimeve jo të rregullta të extraordinary maintenance costs according to neredovnih troškova održavanja stvari u
mbajtjes së sendit në përputhje me rregullat e the rules of management of another’s affairs. skladu sa pravilima održavanja. Prestankom
mbajtjes. Me shuarjen e huapërdorjes, Upon the termination of the loan the posluge, poslugoprimac može odvojiti
huamarrësi mund t’i ndajë pajisjet që ndahen borrower may remove the equipment used to opremu koja se odvaja od predmeta posluge.
nga lënda e huapërdorjes. supply the object that can beseparated.

Transferimi i përdorimit Transfer of use Prenos korišćenja
Huapërdorëmarrësi nuk mund të transferojë The borrower may not cede the use of the Poslugoprimac ne može preneti korišćenje
përdorimin e sendit tek personi i tretë pa object to a third person without the stvari na treće lice bez pristanka
pëlqimin e huadhënësit. lender’spermission. poslugodavca.

Kthimi i sendit Return of object Vraćanje stvari
1. Huapërdorëmarrësi duhet të kthej sendin 1. The lender must return the object at the 1. Poslugoprimac treba vratiti stvar u vreme
në kohën për të cilën janë marrë vesh. timeagreed. koje je ugovoreno.
2. Nëse koha nuk është përcaktuar, kontrata 2. If the duration is not stipulated the 2. Ako vreme nije određeno, ugovor prestaje
shuhet në momentin kur huamarrësi ka contract shall terminate as soon as the u trenutku kada je poslugoprimac ispunio cilj
366 /997
realizuar qëllimin e përcaktuar në kontratë borrower uses the object for the purpose predviđen ugovorom ili na kraju perioda u
apo në fund të periudhës në të cilën mund të stipulated by the contract or at the end of the kojem je takvo korišćenje moguće.
bëhet përdorimi i tillë. period in which such use can be carriedout.
3. Nëse as koha e as qëllimi nuk janë 3. If the duration and purpose are not 3. Ako ni vreme ni cilj nisu određeni
përcaktuar me kontratë, huapërdorëdhënësi stipulated the lender may request the object ugovorom, poslugoprimac može u svako
mund të kërkojë sendin në secilën kohë që whenever the lender so wishes. vreme tražiti povraćaj stvari.
dëshiron.

Zgjidhja e kontratës Termination of contract Raskid ugovora
1. Huapërdorëdhënësi mund të zgjidh 1. The lender may terminate the contract 1. Poslugodavac može da raskine ugovor bez
kontratën pa njoftim paraprak dhe të kërkojë without notice and request the immediate prethodne najave i da zahteva istovremeno
kthimin e menjëhershëm të sendit nëse: return of the objectif: vraćanje stvari, ako:
1.1. huapërdorëmarrësi vdes; 1.1. The borrowerdies; 1.1. Poslugoprimaoc umre;
1.2. huapërdorëmarrësi përdorë sendin në 1.2. The borrower uses the object in 1.2. Poslugoprimaoc koristi stvar
kundërshtim me kontratën ose e contravention of the contract or cedes suprotno ugovoru ili ga bespravno
transferon tek personi i tretë pa pasur të use to a third person withoutentitlement; prenosi trećim licima;
drejtë;
1.3. Sendi i huapërdorjes i duhet 1.3. The lender requires the object owing 1.3. Stvar posluge potreban je
huapërdorëdhënësit për shkak të to unforeseen circumstances. poslugodavcu zbog nepredviđenih
rrethanave të paparashikuara. okolnosti.

Përgjegjësia Liability Odgovornost
Huapërdorëmarrësi nuk është përgjegjës për The lender shall not be liable for any Poslugoprimaoc nije odgovoran za bilo kakvo
367 /997
asnjë përkeqësim apo ndryshim të sendit si deterioration or alteration of the object that is oštećenje ili promenu stvari kao rezultat
rezultat i pasojave të zakonshme të a customary consequence of use in uobičajenih posledica upotrebe u skladu sa
përdorimit të bërë në përputhje me kontratën. accordance with thecontract. ugovorom.
Nënkapitulli III – Detyrimet e Sub-chapter III – Lender’s Obligations Potpoglavlje III - Obaveze poslugodavca
Huapërdorëdhënësit

Dëmi nga të metat Damage owing to defects Šteta od nedostataka
Nëse sendi i cili është objekt i huapërdorjes If the loaned object has a defect or a Ako stvar koja je predmet posluge ima neki
ka një të metë apo një veçori të rrezikshme si dangerous attribute owing to which damage nedostatak ili neku opasnu osobenost čijom
pasojë e së cilës dëmi është shkaktuar tek was caused to the borrower, or to a third posledicom je prouzrokovana šteta kod
huapërdorëmarrësi ose te i treti si i dëmtuar, party as injured, and the lender knew or poslugoprimca ili kod trećeg kao oštećenog,
ndërsa huapërdorëdhënësi, ka qenë në dijeni should have known of the defect or dok poslugodavac, je bio u znanju ili je
apo është dashur të ishte në dijeni për metat dangerous attribute but failed to warn the trebao znati za nedostatke ili opasnije
apo veçorinë e rrezikshme por nuk e ka borrower the lender shall be liable for osobine, ali o tome nije obavestio
njoftuar huapërdormarrësin, atëherë thedamage. poslugoprimca, onda je poslugodavac
huapërdorëdhënësi është përgjegjës për odgovoran za štetu.
dëmin.
KAPITULLI VIII – KONTRATA CHAPTER VIII – RENT POGLAVLJE VIII - UGOVOR O

PËR QIRANË CONTRACT ZAKUPU
Nënkapitulli I – Dispozitat e Përgjithshme Sub-chapter I – General provisions Potpoglavlje I - Opšte odredbe
1. Me kontratën për qiranë, qiradhënësi 1. Through a lease (rental) contract the 1. Ugovorom o zakupu obavezuje se
detyrohet që t’ia dorëzojë sendin e caktuar lessor undertakes to deliver a specific object
368 /997
qiramarrësit në përdorim, ndërsa qiramarrësi to the lessee for use, and the lessee zakupodavac da preda određenu stvar
detyrohet t’i paguajë qiranë e kontraktuar. undertakes to pay a specific rent forthis. zakupcu na upotrebu, a dok zakupac se
obavezuje da mu plaća ugovorenu zakupninu.
2. Përdorimi përfshinë edhe frutgëzimin e 2. The use shall comprise usufruct of the 2. Upotreba obuhvata i plodouživanje stvari
sendit (vjelja e frutave), në qoftë se nuk object (collection of fruits), unless otherwise (pribiranje plodova), ako drugo što ne
rrjedhë diçka ndryshe nga kontrata, ose nga agreed or unless the custom isotherwise. proizilazi iz ugovora ili od običaja.
zakoni.
Nënkapitulli II – Detyrimet e Qiradhënësit Sub-chapter II – Lessor’s Obligations Potpoglavlje II - Obaveze zakupodavca

Dorëzimi i Sendit Delivery of object Predaja stvari
Qiradhënësi ka për detyrë t'i dorëzojë The lessor must deliver the leased object to Zakupodavac je dužan predati zakupcu
qiramarrësit sendin e marrë me qira së bashku the lessee together with its accessories zakupljenu stvar zajedno sa njenim
me akcesorët dhe pjesët përbërëse të tij. andfittings. dodacima.

Mirëmbajtja e sendeve Maintenance of object Održavanje stvari
1. Qiradhënësi ka për detyrë t'i mirëmbajë 1. During the lease the lessor must maintain 1. Zakupodavac je dužan održavati stvar u
sendet në gjendje të rregullt gjatë kohës së the object and repair it as required. ispravnom stanju za vreme trajanja zakupa i
qirasë dhe për këtë arsye të bëjë riparime të radi toga vršiti potrebne popravke na njoj.
nevojshme në të.
2. Ai ka për detyrë t'i kompensojë 2. The lessor must reimburse the lessee for 2. On je dužan naknaditi zakupcu troškove
qiramarrësit shpenzimet që i ka bërë ky për the costs of maintaining the object paid koje je ovaj učinio za održavanje stvari, a
mirëmbajtjen e sendit, e që do t'i kishte për thereby in place of the lessor. koje bi on sam bio dužan učiniti.
detyrë ky t'i bënte.
3. Shpenzimet e meremetimeve të vogla të 3. Costs for minor repairs caused by the 3. Troškovi sitnih popravki izazvanih
369 /997
shkaktuara nga përdorimi i zakonshëm i customary use of the object and the costs of redovnom upotrebom stvari, kao i troškovi
sendit, si dhe shpenzimet e vetë përdorimit use itself shall be charged to the lessee. same upotrebe, padaju na teret zakupca.
bien në ngarkim të qiramarrësit.
4. The lessee must notify the lessor regarding 4. O potrebi popravke zakupac je dužan
4. Mbi nevojën e riparimit qiramarrësi ka për necessary repairs. obavestiti zakupodavca.
detyrë ta njoftojë qiradhënësin.

Zgjidhja e kontratës dhe zbritja e qirasë Withdrawal from contract and reduction Raskid ugovora i sniženje zakupnine zbog
për shkak të riparimeve of rent due torepairs popravki
1. Në qoftë se meremetimet e nevojshme të 1. If necessary repairs to the leased object 1. Ako potrebne popravke zakupljene stvari
sendit të marrë me qira pengojnë përdorimin hinder its use to a considerable degree and for ometaju njenu upotrebu u znatnoj meri i za
e tij në një masë të konsideruar dhe për një a lengthy period the lessee may withdraw duže vreme, zakupac može raskinuti ugovor.
kohë të gjatë, qiramarrësi mund ta zgjidhë from thecontract.
kontratën.
2. Ai ka të drejtë në zbritjen e qirasë 2. The lessee shall have the right to a 2. On ima pravo na sniženje zakupnine
proporcionalisht me kufizimin e përdorimit të reduction in rent in proportion to how much srazmerno ograničenju upotrebe stvari zbog
sendit për shkak të këtyre riparimeve. the use of the object was limited because of tih popravki.
suchrepairs.

Ndryshimet në sendin e marrë me qira Changes in leased object Promene na zakupljenoj stvari
1. Qiradhënësi nuk mundet pa pëlqimin e 1. During the lease the lessor may not make 1. Zakupodavac ne može bez pristanka
qiramarrësit të bëjë ndryshime në sendin e any changes to the leased object without the zakupca činiti izmene na zakupljenoj stvari
marrë me qira gjatë kohës së qirasë, në qoftë lessee’s consent if the changes would hinder za vreme trajanja zakupa, ukoliko bi to
kjo do të pengonte përdorimin e sendit. the usethereof. ometalo upotrebu stvari.
2. Në qoftë se me ndryshimet e sendit do të 2. If the changes in the object reduce the 2. Ako bi izmenama stvari bila smanjena u
370 /997
zvogëlohej në një farë mase përdorimi i lessee’s use to a certain degree the rent shall izvesnoj meri zakupčeva upotreba stvari,
sendit nga ana e qiramarrësit, do të be reduced by an appropriateproportion. smanjiće se i zakupnina u odgovarajućoj
zvogëlohet edhe qiraja në përpjesëtimin srazmeri.
përkatës.

Përgjegjësia për të metat materiale Liability for material defects Odgovornost za materijalne nedostatke
1. Qiradhënësi i përgjigjet qiramarrësit për 1. The lessor shall be liable to the lessee for 1. Zakupodavac odgovara zakupcu za sve
të gjitha të metat e sendit të marrë me qira që all defects in the leased object that hinder its nedostatke zakupljene stvari koji smetaju
pengojnë në përdorimin e kontraktuar ose të agreed or customary use, irrespective of njenoj ugovorenoj ili redovnoj upotrebi, bez
zakonshëm të tij, pavarësisht nëse ka ditur whether the lessor knew of them, and for obzira na to da li je znao za njih ili ne, kao i
ose jo për to, si dhe për të metat e veçorive deficient attributes or features that were za nedostatke svojstava ili karakteristika
apo të karakteristikave të parashikuara expressly or tacitly agreed upon. predviđenih izrično ili prećutno ugovorom.
shprehimisht ose heshtazi me kontratë.
2. Nuk merren në konsiderim të metat e një 2. Insignificant defects shall not be taken 2. Ne uzimaju se u obzir nedostaci koji su
rëndësisë të vogël. into consideration. manjeg značaja.

Të metat për të cilat qiradhënësi nuk Defects for which lessor is not liable Nedostaci za koje zakupodavac ne
përgjigjet odgovara
1. Qiradhënësi nuk përgjigjet për të metat e 1. The lessor shall not be liable for defects 1. Zakupodavac ne odgovara za nedostatke
sendit të marrë me qira të cilat në momentin e in the leased object that were known or could zakupljene stvari koji su u trenutku
lidhjes së kontratës kanë qenë të njohura për not have remained unknown to the lessee zaključenja ugovora bili poznati zakupcu ili
qiramarrësin, ose nuk kanë mundur t'i mbeten when the contract was concluded. nisu mogli ostati nepoznati.
të panjohura.
2. Qiradhënësi përgjigjet dhe për te metën e 2. The lessor shall also be liable for a defect 2. Zakupodavac odgovara i za nedostatak
371 /997
sendit të marrë me qira e cila i ka mbetur e in the leased object that remained unknown to zakupljene stvari koji je zakupcu usled
panjohur qiramarrësit për shkak të the lessee out of gross negligence, if the krajnje nepažnje ostao nepoznat, ako je on
pakujdesisë së rëndë, në qoftë se ky ka qenë lessor knew of the defect and intentionally znao za taj nedostatak i namerno propustio da
në dijeni për këtë të metë dhe me dashje ka kept silent towards the lessee. o njemu obavesti zakupca.
ometuar që për këtë ta njoftojë qiramarrësin.

Zgjerimi i përgjegjësisë për të metat Extension of liability for material defects Proširenje odgovornosti za materijalne
materiale nedostatke
Qiradhënësi përgjigjet për të gjitha të metat e A lessor that stated the object has no defects Zakupodavac odgovara za sve nedostatke
sendit të marrë me qira, ne qoftë se ka pohuar of any kind shall be liable for all defects in zakupljene stvari, ako je tvrdio da ona nema
se ai nuk ka kurrfarë të metash. the leased object. nikakvih nedostataka.

Përjashtimi kontraktues ose kufizimi i Contractual exclusion or limitation of Ugovorno isključenje ili ograničenje
përgjegjësisë liability odgovornosti
1. Përgjegjësia për të metat materiale të 1. Liability for material defects in the leased 1. Odgovornost za materijalne nedostatke
sendit të marrë me qira mund të përjashtohet object may be excluded or limited by zakupljene stvari može biti ugovorom
ose të kufizohet me kontratë. contract. isključena ili ograničena.
2. Dispozita e kontratës me të cilën kjo 2. A contractual provision by which such 2. Odredba ugovora kojom se ova
përgjegjësi përjashtohet ose kufizohet është e liability is excluded or limited shall be null if odgovornost isključuje ili ograničava ništava
pavlefshme në qoftë se qiradhënësi ka qenë the lessor knew of the defects and failed to je ako je zakupodavac znao za nedostatke i
në dijeni për të metat dhe nuk e ka njoftuar inform the lessee, if the defect is such that it namerno propustio da o njima obavesti
qiramarrësin, ose nëse e meta është e atillë që prevents the use of the leased object, or if the zakupca ili ako je nedostatak takav da
bën të pamundur përdorimin e sendit të marrë lessor imposed this provision by exploiting onemogućuje upotrebu zakupljene stvari, kao
me qira, ose kur qiradhënësi ka imponuar its dominant position. i kad je zakupodavac nametnuo tu odredbu
këtë dispozitë duke shfrytëzuar pozitën e vet koristeći svoj monopolski položaj.
372 /997
dominuese.

Njoftimi i qiradhënësit mbi të metat dhe Notification of lessor regarding defects and Obaveštavanje zakupodavca o
rreziqet dangers nedostacima i rizicima
1. Qiramarrësi ka për detyrë ta njoftojë 1. The lessee shall be obliged to notify the 1. Zakupac je dužan obavestiti zakupodavca
qiradhënësin pa shtyrje të panevojshme për lessor regarding any defect in the leased bez nepotrebnog odlaganja o svakom
secilën të metë të sendit të marrë me qira që object that shows itself during the lease nedostatku zakupljene stvari koji bi se
do të tregohej gjatë kohës së qirasë, përveç në without unnecessary delay, unless the lessor pokazao u toku zakupa, osim ako
qoftë se qiradhënësi ka ditur për të metën. already knows of it. zakupodavac zna za nedostatak.
2. Ai ka për detyrë gjithashtu ta njoftojë 2. The lessee shall also be obliged to notify 2. On je isto tako dužan obavestiti
qiradhënësin për çdo rrezik të paparashikuar the lessor regarding any unforeseen danger zakupodavca o svakoj nepredviđenoj
që do të kanosej gjate kohës së qirasë, sendit that threatens the leased object during the opasnosti koja bi u toku zakupa zapretila
të marrë me qira për të mundur të marrë masa lease so that the latter may take appropriate zakupljenoj stvari, da bi mogao preduzeti
të nevojshme. measures. potrebne mere.
3. Qiramarrësi i cili nuk e njofton 3. A lessee that fails to notify the lessor 3. Zakupac koji ne obavesti zakupodavca o
qiradhënësin mbi shfaqjen e të metës, ose regarding a defect or occurring danger of nastalom nedostatku ili o nastaloj opasnosti,
mbi rrezikun e lindur për të cilën ky nuk ka which the lessor did not know shall lose the za koje ovaj nije znao, gubi pravo na naknadu
ditur humb të drejtën e shpërblimit të dëmit right to the compensation of damage incurred štete koju bi pretrpeo zbog postojanja
që do të pësonte për shkak të ekzistimit të të because of the defect or danger, and must nedostatka ili nastale opasnosti za zakupljenu
metës ose rrezikut të paraqitur për sendin e reimburse the damage incurred for this reason stvar, a dužan je naknaditi štetu koju bi
marrë me qira dhe ka për detyrë ta shpërblejë by the lessor. zakupodavac pretrpeo zbog toga.
dëmin që do ta pësonte qiradhënësi për këtë
arsye.
373 /997
Të drejtat e qiramarrësit kur sendi ka Lessee’s rights if object has defect Prava zakupca kad stvar ima neki
ndonjë të metë nedostatak
1. Në qoftë se sendi i marrë me qira në 1. If upon delivery the leased object has any 1. Ako u trenutku predaje zakupljena stvar
momentin e dorëzimit ka ndonjë të metëqë defect that cannot be rectified the lessee may ima neki nedostatak koji se ne može otkloniti,
nuk mund të evitohet, qiramarrësi mundet choose to withdraw from the contract or zakupac može, po svom izboru, raskinuti
sipas dëshirës së vet, ta zgjidhë kontratën ose request a reduction in the rent. ugovor ili zahtevati sniženje cene zakupnine.
të kërkojë zbritjen e çmimit të qirasë.
2. Kur sendi ka ndonjë të metë që nuk mund 2. If the object has any defect that can be 2. Kad stvar ima neki nedostatak koji se može
të evitohet pa ndërlikime të mëdha për rectified without major inconvenience for the otkloniti bez većih komplikacija za zakupca,
qiramarrësin,ndërsa dorëzimi i sendit në lessee and the delivery of the object by a a predaja stvari u određenom roku nije bila
afatin e caktuar nuk ka qenë pjese esenciale e specific deadline was not an essential bitni elemenat ugovora, zakupac može
kontratës, qiramarrësi mund të kërkojë nga component of the contract the lessee may zahtevati od zakupodavca ili otklanjanje
qiradhënësi ose evitimin e te metës në afatin request that the lessor rectify the defect by an nedostatka u primerenom roku ili sniženje
plotësues, ose zbritjen e çmimit të qirasë. appropriate deadline or reduce the rent. cene zakupnine.
3. Në qoftë se qiradhënësi nuk e eviton te 3. If the lessor fails to rectify the defect by 3. Ako zakupodavac ne otkloni nedostatak u
metën në afatin e ri plotësues qe ia ka caktuar the appropriate additional deadline stipulated naknadnom primerenom roku koji mu je
qiramarrësi, qiramarrësi mund ta zgjidhë by the lessee the lessee may withdraw from zakupac odredio, zakupac može raskinuti
kontratën ose të kërkojë zbritjen e çmimit të the contract or request a reduction in the rent. ugovor ili zahtevati sniženje cene zakupnine.
qirasë.
4. Sidoqoftë, qiramarrësi ka të drejtë në 4. In each case the lessee has the right to the 4. U svakom slučaju zakupac ima pravo na
shpërblimin e dëmit. compensation of damage. nadoknadu štete.
374 /997
Kur e meta paraqitet gjatë qirasë dhe kur If defect occurs during lease and if object Kad nedostatak nastane u toku zakupa i
sendi nuk ka veçori të kontraktuar ose të does not have agreed or customary kad stvar nema ugovoreno ili uobičajeno
zakonshme attributes svojstvo
1. Dispozitat e nenit paraprak aplikohen 1. The provisions of the previous article 1. Odredbe prethodnog člana primenjuju se i
edhe në rastin kur gjatë qirasë paraqitet shall also apply if during the lease a defect u slučaju kad u toku zakupa nastane neki
ndonjëe mete në sendin e marre me qira. occurs in the leased object. nedostatak na zakupljenoj stvari.
2. Ato aplikohen edhe në rastet kur sendi i 2. They shall also apply if the leased object 2. One se primenjuju i u slučajevima kad
marrë me qira nuk ka ndonjë veçori që sipas does not have an attribute that it should have zakupljena stvar nema neko svojstvo koje po
kontratës ose sipas praktikës duhet të kishte, under the contract or that is customary, or if it ugovoru ili običaju treba da ima ili kad se to
apo kur kjo veçori humbë gjatë qirasë. loses such an attribute during the lease. svojstvo izgubi u toku zakupa.

Përgjegjësia e qiradhënësit për të metat Lessor’s liability for legal defects Odgovornost zakupodavca za pravne
juridike nedostatke
1. Kur dikush i treti pretendon që në sendin 1. When a third person owns any right on 1. Kad neko treći pretenduje da na
e marre me qira, ose në ndonjë pjesë të tij të the leased object or a part thereof and turns to zakupljenoj stvari ili na nekom njenom delu
ushtrojë ndonjë të drejtë dhe i drejtohet me the lessee with the claim or arbitrarily takes vrši neko pravo i obrati se svojim zahtevom
kërkesë të vet qiramarrësit, si dhe në qoftë se the object from the lessee the third person zakupcu, kao i ako arbitrarno oduzme stvar
arbitrarisht e merr sendin nga qiramarrësi, ky must inform the lessee of such, unless the od zakupca, ovaj je dužan obavestiti o tome
ka për detyrë ta njoftojë për këtë lessee already knows of such; otherwise the zakupodavca, izuzev kad to ovaj već zna,
qiradhënësin, përveç nëse ky është tanimë në third person shall be liable for damage. inače će odgovarati za štetu.
dijeni për këtë, përndryshe do të përgjigjet
për demin.
2. Në qoftë se vërtetohet se personit të tretë i 2. If it is found that a third person has any 2. Ako se utvrdi da trećem licu pripada neko
takon ndonjë e drejte e cila përjashton fare të right that totally excludes the lessee’s right to pravo koje sasvim isključuje pravo zakupca
drejtën e qiramarrësit në përdorimin e sendit, use the object the lease contract shall be na upotrebu stvari, ugovor o zakupu se
375 /997
kontrata e qirasë zgjidhet vetvetiu ne bazë të rescinded by law alone and the lessor must raskida po samom zakonu, a zakupodavac je
ligjit, ndërsa qiradhënësi ka për detyrë që reimburse the damage to the lessee. dužan naknaditi zakupcu štetu nastalu iz ovog
qiramarrësit t'i shpërblejë dëmin e pësuar për razloga.
këtë arsye.
3. Ne rastin kur me të drejtën e personit të 3. If the third person’s right merely limits 3. U slučaju kad se pravom trećeg lica samo
tretë vetëm kufizohet e drejta e qiramarrësit, the lessee’s right the lessee may choose to ograničava zakupčevo pravo, ovaj može, po
ky mundet sipas dëshirës së vet ta zgjidhë withdraw from the contract or request a svom izboru, raskinuti ugovor ili zahtevati
kontratën ose të kërkojë zbritjen e qirasë, e në reduction in the rent; in any case the lessee sniženje zakupnine, i u svakom slučaju
çdo rast shpërblimin e dëmit. may request the compensation of damage. naknadu štete.
Nënkapitulli III – Detyrimet e Sub-chapter III – Lessee’s Obligations Potpoglavlje III - Obaveze zakupca
Qiramarrësit

Përdorimi i sendeve sipas kontratës Use of object pursuant to contract Upotreba stvari prema ugovoru
1.Qiramarrësi detyrohet ta përdorë sendin 1. The lessee shall be obliged to use the 1. Zakupac je dužan upotrebljavati stvar uz
me kujdesin e duhur. object with due care. dužnu pažnju.
2. Ai mund ta përdorë vetëm ashtu sikundër 2. The lessee may only use it as stipulated 2. On može upotrebljavati samo onako kako
është caktuar me kontratë ose me destinimin by the contract or in line with the purpose of je određeno ugovorom ili namenom stvari.
e sendit. the object.
3. Ai përgjigjët për dëmin e paraqitur nga 3. The lessee shall be liable for damage 3. On odgovara za štetu koja nastane
përdorimi i sendit të marrë me qira në incurred because the leased object was used upotrebom zakupljene stvari protivno
kundërshtim me kontratënose me destinimin in breach of the contract or contrary to its ugovoru ili njenoj nameni, bez obzira na to da
e tij, pavarësisht nëse a e ka përdorur sendin purpose, irrespective of whether it was used li je stvar upotrebljavao on, ili neko lice koje
ai ose ndonjë person që punon me urdhër të by the lessee, a person working under the radi po njegovom nalogu, ili neko drugo lice
tij, ose ndonjë person tjetër të cilit ai ia ka lessee’s mandate, a sub-lessee or any other kome je on omogućio da upotrebljava stvar.
bërë të mundur përdorimin e sendit. person allowed to use the object by the lessee.
376 /997
Denoncimi i kontratës për shkak të Termination because of use contrary to Otkazivanje ugovora zbog upotrebe
përdorimit në kundërshtim me kontratën contract protivno ugovoru
Ne qoftë se qiramarrësi edhe pas If after a notice by the lessor the lessee Ako zakupac i posle opomene upućene od
paralajmërimit të drejtuar nga qiradhënësi, e continues to use the object contrary to the zakupodavca upotrebljava stvar protivno
përdorë sendin në kundërshtim me kontratën contract or its purpose or if the lessee ugovoru ili njenoj nameni ili zapušta njeno
ose me destinimin e tij, ose e lë pas dore neglects the maintenance of the object and održavanje, te postoji opasnost znatne štete za
mirëmbajtjen e tij, kështu që ekziston rreziku there is a danger of considerable damage zakupodavca, ovaj može otkazati ugovor bez
i dëmit të konsideruar për qiradhënësin, ky being incurred by the lessor, the lessor may davanja otkaznog roka.
mund ta shkëpus kontratën pa e dhënë afatin terminate the contract without notice.
e denoncimit.

Pagimi i qirasë Payment of rent Plaćanje zakupnine
1. Qiramarrësi ka për detyrë ta paguajë 1. The lessee shall be obliged to pay the rent 1. Zakupac je dužan plaćati zakupninu u
qiranë në afatet e caktuara me kontratë ose by the deadline s stipulated by the contract or rokovima određenim ugovorom ili zakonom,
me ligj e në mungesë të kontratës dhe të by law that is by the deadlines customary in a u nedostatku ugovora i zakona, kako je
ligjit, ashtu siç praktikohet në vendin ku the place where the object was delivered to uobičajeno u mestu gde je stvar predata
sendi i është dorëzuar qiramarrësit. the lessee. zakupcu.
2. Në qoftë se nuk është kontraktuar ndryshe 2. Unless agreed otherwise or is customary 2. Ako nije drukčije ugovoreno ili se u mestu
ose në vendin e dorëzimit të sendit nuk otherwise in the place of delivery, rent shall predaje ne praktikuje drugačije, zakupnina se
praktikohet ndryshe, qiraja paguhet për çdo be paid every six (6) months for an object plaća svakih šest meseci kad je stvar data u
gjashtëmujor kur sendi është dhënë me qira leased for one or more years; if the object is zakup za jednu ili više godina, a ako je data
për një ose për disa vjet e në qoftë se është leased for a shorter period it shall be paid za kraće vreme, onda po isteku tog vremena.
dhënë për një kohë më të shkurtër, atëherë after such period.
pasi të ketë kaluar kjo kohë.
377 /997
Denoncimi i kontratës për shkak të Termination because of unpaid rent Otkazivanje ugovora zbog neplaćanja
mospagimit të qirasë zakupnine
1. Qiradhënësi mund ta shkëpus kontratën e 1. The lessor may terminate the lease 1. Zakupodavac može otkazati ugovor o
qirasë, në qoftë se qiramarrësi nuk paguan contract if the lessee fails to pay the rent, zakupu ako zakupac ne plati zakupninu ni u
qiranë dhe këtë gjë nuk e bën as në afatin prej even in the fifteen (15) day deadline after roku od petnaest (15) dana pošto ga je
pesëmbëdhjetë (15) ditësh pasi qiradhënësi ta lessor requests the payment from him. zakupodavac pozvao na plaćanje.
ketë ftuar që të kryejë pagesën.
2. Kontrata do të mbetet ne fuqi në qoftë se 2. The contract shall remain valid if the 2. Ugovor će ostati na snazi ako zakupac
qiramarrësi e paguan shumën e debituar të lessee pays the rent owed before receiving isplati iznos dužne zakupnine pre nego što
qirasë para se t'i komunikohet shkëputja e notice of the termination. mu otkaz bude saopšten.
kontratës.

Kthimi i sendit të marrë me qira Return of leased object Vraćanje zakupljene stvari
1. Qiramarrësi ka për detyrë ta ruajë sendin 1. The lessee shall be obliged to keep the 1. Zakupac je dužan čuvati zakupljenu stvar i
e marrë me qira dhe pas mbarimit të qirasë ta leased object safe and to return it undamaged po prestanku zakupa vratiti je neoštećenu.
kthejë të padëmtuar. after the lease ends.
2. Sendi kthehet në vendin ku është 2. The object shall be returned at the place it 2. Stvar se vraća u mestu u kome je bila
dorëzuar. was delivered to the lessee. predata.
3. Qiramarrësi nuk përgjigjet për harxhimin 3. The lessee shall not be liable for wear and 3. Zakupac ne odgovara za istrošenost stvari
e sendit që krijohet nga përdorimi i tij i tear to the object owing to customary use, or koja nastaje njenom redovnom upotrebom,
zakonshëm, si dhe për dëmtimet që rrjedhin for damage incurred because the object has kao ni za oštećenja koja potiču od njene
nga vjetrimi i tij. reached the end of its useful life. dotrajalosti.
4. Në qoftë se gjatë kohës së qirasë ka bërë 4. If during the lease the lessee made any 4. Ako je za vreme zakupa izvršio kakve
ndonjë ndryshim në send, ka për detyrë ta changes to the object the lessee shall be promene na stvari, dužan je vratiti je u stanje
378 /997
kthejë në gjendjen në të cilën ndodhej kur i obliged to return it to the state it was in when u kome je bila kad mu je predata u zakup.
është dhënë me qira. received for leasing.
5. Qiramarrësi mund t’i marrë me vete 5. The lessee may take any additions added 5. On može odneti dodatke koje je učinio na
shtesat që ka bërë në send, në qoftë se mund to the object if such can be separated without stvari ako se mogu odvojiti bez njenog
të veçohen pa ndonjë dëmtim të tij, por damaging the object; however, the lessor may oštećenja, ali ih zakupodavac može zadržati
qiradhënësi mund t'i mbajë po që se ia keep them by compensating the lessee for ako mu naknadi njihovu vrednost u vreme
shpërblen vlerën e tyre në kohën e kthimit. their value upon return. vraćanja.

Denoncimi i kontratës për shkak të Termination because of non-permitted Otkazivanje ugovora zbog nedozvoljenog
nënqirasë së palejueshme sublease podzakupa
Qiradhënësi mund ta denoncojë kontratën e The lessor may terminate the lease contract if Zakupodavac može otkazati ugovor o zakupu
qirasë në qoftë se sendi i marrë me qira është the lessee subleases the leased object without ako je zakupljena stvar data u podzakup bez
dhënë në nënqira pa lejen e tij kur kjo sipas the lessor’s permission when such is required njegove dozvole, kad je ova prema zakonu ili
ligjit, ose sipas kontratës është e nevojshme. by law or by the contract. prema ugovoru potrebna.

Kërkesa e drejtpërdrejtë e qiradhënësit Lessor’s direct request Neposredni zahtev zakupodavca
Qiradhënësi mund t’i arkëtojë kërkesat e veta In order for the lessor’s claims arising from Zakupodavac može, radi naplate svojih
nga qiramarrësi të krijuara nga qiraja, mund the lease to be repaid the lessor may directly potraživanja od zakupca nastalih iz zakupa,
të kërkojë drejtpërdrejtë nga nënqiramarrësi request from the sub-lessee the payment of zahtevati neposredno od podzakupca isplatu
pagesën e shumës që ky i debiton the amount the latter owes the lessee from the iznosa koje ovaj duguje zakupcu po osnovu
qiramarrësit në bazë të nënqirasë. sublease. podzakupa.
379 /997
Shuarja e nënqirasë në bazë të vetë ligjit Termination of sublease by law alone Prestanak podzakupa na osnovu samog
zakona
Nënqiraja shuhet në çdo rast kur shuhet A sublease shall terminate in any case when Podzakup prestaje u svakom slučaju kada
qiraja. the lease terminates. prestane zakup.
Nënkapitulli IV – Tjetërësimi i Sendit të Sub-chapter IV – Alienation of Leased Potpoglavlje IV - Otuđenje zakupljene

Marrë me Qira Object stvari

Tjetërsimi pas dorëzimit me qira Alienation after delivery for leasing Otuđenje posle predaje u zakup
1. Në rast të tjetërsimit të sendit i cili para 1. In the alienation of an object that prior to 1. U slučaju otuđenja stvari koja je pre toga
kësaj i është dorëzuar ndonjë tjetrit me qira this was delivered to another for leasing the predata nekom drugom u zakup pribavioc
fituesi i sendit zënë vendin e qiradhënësit, acquirer of the object shall assume the place stvari stupa na mesto zakupodavca te posle
kështu që pas kësaj, të drejtat dhe detyrimet of the lessor; thenceforth the rights and toga prava i obaveze iz zakupa nastaju
nga qiraja lindin midis tij dhe për obligations deriving from the lease shall exist između njega i zakupca.
qiramarrësit. between the acquirer and the lessee.
2. Fituesi nuk mund të kërkojë nga 2. The acquirer may not request and that the 2. Pribavioc ne može zahtevati od zakupca
qiramarrësi që t’ia dorëzojë sendin para se të lessee deliver the object prior to the end of da mu preda stvar pre isteka vremena za koje
ketë kaluar koha për të cilën është the period for which the lease was agreed, or je zakup ugovoren, a ako trajanje zakupa nije
kontraktuar qiraja e në qoftë se kohëzgjatja e the end of the period of notice if the duration određeno ni ugovorom ni zakonom, onda pre
qirasë nuk është caktuar as me kontratë dhe of the lease is not stipulated by the contract or isteka otkaznog roka.
as me ligj, atëherë para skadimit të afatit të by law.
denoncimit.
3. Për detyrimet e fituesit nga qiraja ndaj 3. For the obligations of the acquirer from 3. Za pribaviočeve obaveze iz zakupa prema
380 /997
qiramarrësit përgjigjet bartësi si dorzan the lease, the transferor is liable as solidary zakupcu odgovara prenosilac kao solidarni
solidar. surety. jemac.

E drejta e qirasë Right to rent Pravo na zakupninu
1. Në qoftë se nuk është kontraktuar diçka 1. The acquirer of a leased object shall have 1. Ako nije nešto drugo ugovoreno,
tjetër, fituesi i sendit të dorëzuar me qira ka të the right to the rent from the first period after pribavilac stvari predate u zakup ima pravo
drejtë në çmimin e qirasë, duke filluar që nga acquiring the object, unless agreed otherwise; na zakupninu počev od prvog narednog roka
afati i parë i ardhshëm pas fitimit të sendit, if the lessor received this rent in advance the posle pribavljanja stvari, a ako je prenosilac
nëse bartësi ka pranuar qiranë që më parë, lessor must deliver it to the acquirer. primio tu zakupninu unapred, dužan je da mu
bartësi duhet të njëjtën t’ia kthejë fituesit. je ustupi pribaviocu.
2. Që nga momenti kur është njoftuar mbi 2. The lessee must pay the rent solely to the 2. Od trenutka kad je obavešten o otuđenju
tjetërsimin e sendit të marrë me qira, acquirer from the moment of being notified zakupljene stvari zakupac može isplatiti
qiramarrësi mund t'ia paguajë çmimin a of the alienation of the leased object. zakupninu samo pribaviocu.
qirasë vetëm fituesit.

Tjetërsimi i sendit te marrë me qira para Alienation of leased object prior to Otuđenje zakupljene stvari pre predaje
se t'i dorëzohet qiramarrësit delivery to lessee zakupcu
1. Në qoftë se sendi për të cilin është lidhur 1. If the object about which a lease contract 1. Ako je stvar o kojoj je zaključen ugovor o
kontrata e qirasë i është dorëzuar fituesit, e jo was concluded is delivered to the acquirer zakupu predata pribaviocu, a ne zakupcu,
qiramarrësit, fituesi zëne vendin e and not the lessee the acquirer shall assume pribavilac stupa na mesto zakupodavca i
qiradhënësit dhe merr përsipër detyrimet e tij the place of the lessor and take over the preuzima njegove obaveze prema zakupcu
ndaj qiramarrësit në qoftë se në momentin e lessor’s obligations towards the lessee if ako je u momentu zaključenja ugovora o
lidhjes së kontratës mbi tjetërsimin ka qenë when the contract on alienation was otuđenju znao za postojanje ugovora o
në dijeni për ekzistimin e kontratës së qirasë. concluded the acquirer knew of the lease zakupu.
contract.
381 /997
2. Fituesi i cili në momentin e lidhjes se 2. An acquirer that did not know of the lease 2. Pribavilac koji u momentu zaključenja
kontratës mbi tjetërsimin nuk ka qenë në contract when the contract on alienation was ugovora o otuđenju nije znao za postojanje
dijeni për ekzistimin e kontratës së qirasë, concluded shall not be obliged to deliver the ugovora o zakupu, nije dužan predati stvar
nuk ka për detyrë t'ia dorëzojëqiramarrësit object to the lessee; the lessee may only zakupcu, a zakupac može samo tražiti
sendin, ndërsa qiramarrësi mund të kërkojë request the compensation of damage from the naknadu štete od zakupodavca.
vetëm shpërblimin e dëmit nga qiradhënësi. lessor.
3. Për detyrimet e fituesit nga dhënia me qira 3. For the obligations of the acquirer from 3. Za pribaviočeve obaveze iz zakupa prema
ndaj qiramarrësit përgjigjet bartësi si dorëzan the lease towards the lessee, the transferor is zakupcu odgovara prenosilac kao solidarni
solidar. liable as solidary surety. jemac.

Denoncimi i kontratës për shkak të Termination of contract because of Otkazivanje ugovora zbog otuđenja stvari
tjetërsimit të sendit alienation of object
Kur për shkak të tjetërsimit të sendit të marrë If because of the alienation of a leased object Kad usled otuđenja zakupljene stvari prava i
me qira të drejtat dhe detyrimet e qiradhënësit the lessor’s rights and obligations were obaveze zakupodavca pređu na pribavioca,
kalojnë në fituesin, qiramarrësi mund ta transferred to the acquirer the lessee may in zakupac može otkazati ugovor u svakom
shkëpusë kontratën në çdo rast, duke any case terminate the contract, but in so slučaju, poštujući zakonske otkazne rokove.
respektuar afatet ligjore të shkëputjes. doing must observe the legal periods of
notice of termination.
Nënkapitulli V – Shuarja e Qirasë Sub-chapter V – Termination of Lease Potpoglavlje V - Prestanak zakupa

Kalimi i kohës së caktuar End of stipulated period Istek određenog vremena
1. Kontrata e qirasë e lidhur për një kohe të 1. A lease contract concluded for a 1. Ugovor o zakupu zaključen na određeni
caktuar shuhet me vetë kalimin e kohës për të stipulated period shall terminate at the end of period gasi se samo od sebe istekom tokom
cilën është lidhur. the period for which it was concluded. vremena za koji je zaključen.
382 /997
2. E njëjta gjë vlen edhe në rastet kur në 2. This shall also apply in cases when the 2. Isto se odnosi i na slučajeve u kojima je
mungesë të vullnetit të kontraktuesve contracting parties did not declare their usled nedostatka volje ugovarača, trajanje
kohëzgjatja e qirasë është caktuar me ligj. intentions and the duration of the lease was zakupa određuje se zakonom.
provided by law.

Përtëritja heshtazi e qirasë Tacitly renewed lease Prećutno obnavljanje zakupa
1. Kur pasi të ketë kaluar koha për të cilën 1. If following the end of the period for 1. Kad po isteku vremena za koje je ugovor o
është lidhur kontrata e qirasë, qiramarrësi which the lease contract was concluded the zakupu bio zaključen, zakupac nastavlja da
vazhdon ta përdorë sendin, ndërsa lessee continues to use the object and the upotrebljava stvar, a zakupodavac se tome ne
qiradhënësi nuk e kundërshton këtë, lessor does not oppose such, a new lease protivi, smatra se da je zaključen novi ugovor
konsiderohet se është lidhur kontratë e re e contract for an indefinite period shall be o zakupu neodređenog trajanja, pod istim
qirasë me kohëzgjatje të pacaktuar, në të deemed to have been concluded with the uslovima kao i u prethodnim.
njëjtat kushte sikurse edhe në ato paraprake. same terms and conditions as the previous
contract.
2. Sigurimet të cilat personat e tretë kanë 2. Security provided by third persons for the 2. Garancije koja su treća lica dala za prvi
dhënë për qiranë e parë, shuhen me të kaluar first lease shall expire at the end of the period zakup prestaju istekom vremena za koje je
koha për të cilat është lidhur kontrata e pare. for which the lease was concluded. bio zaključen prvi ugovor.

Denoncimi Termination Otkazivanje
1. Kontrata e qirasë kohëzgjatja e së cilës 1. A lease contract whose duration is not 1. Ugovor o zakupu čije trajanje nije
nuk është caktuar dhe as që mund të caktohet stipulated and cannot be determined from the određeno niti se može odrediti iz okolnosti ili
nga rrethanat apo nga zakonet e vendit shuhet circumstances or local customs shall mesnih običaja prestaje otkazom koji svaka
me denoncim të cilin secila palë mund t'ia terminate through notice of termination, stranka može dati drugoj, poštujući određeni
japë tjetrës duke respektuar afatin a caktuar të which each party may give to the other, otkazni rok.
denoncimit. observing the stipulated period of notice of
termination.
383 /997
2. Në qoftë se afati të denoncimit nuk është 2. If the period of notice of termination is 2. Ako dužina otkaznog roka nije određena
caktuar me kontratë ose me ligj apo me not stipulated by the contract, by law or ugovorom ili zakonom ili mesnim običajima,
zakonet e vendit, ai afat është 8 (tetë) ditë por according to local customs, it shall amount to taj rok je osam (8) dana, s tim da otkaz ne
që denoncimi nuk mund të jepet në kohë jo të eight (8) days; provided the notice shall not može biti dato u neodgovarajuće vreme.
duhur. be given at an inappropriate time.
3. Në qoftë se sendet e marra me qira janë të 3. If the leased objects are a health hazard 3. Ako su zakupljene stvari opasne po
rrezikshme për shëndetin, qiramarrësi mund the lessee may terminate the contract without zdravlje, zakupac može otkazati ugovor bez
të denoncojë kontratën pa e dhënë afatin e notice, even if this was known when the davanja otkaznog roka, čak i ako je u
denoncimit edhe në qoftë se në momentin e contract was concluded. trenutku zaključenja ugovora to znao.
lidhjes së kontratës e ka ditur këtë.
4. Qiramarrësi nuk mund të heqë dorë nga e 4. The lessee may not waive the right 4. Zakupac se ne može odreći prava
drejta e paraparë në paragrafin 3 të këtij neni. specified in paragraph 3 of this Article. predviđenih u stavu 3 ovog člana.

Shkatërrimi i sendeve për shkak të forcës Destruction of object by force majeure Propast stvari usled više sile
madhore
1. Marrja me qira pushon në qoftë se sendi i 1. The lease shall terminate if the leased 1. Zakup prestaje ako zakupljena stvar bude
marrë me qira shkatërrohet nga ndonjë rast i object is destroyed by force majeure. uništena nekim slučajem više sile.
forcës madhore.
2. Në qoftë se sendi i marrë me qira 2. If the leased object is partly destroyed or 2. Ako zakupljena stvar bude delimično
shkatërrohet pjesërisht ose vetëm dëmtohet, merely damaged the lessee may withdraw uništena ili samo oštećena, zakupac može
qiramarrësi mund ta zgjidhë kontratën, ose të from the contract or may remain with the raskinuti ugovor ili ostati i dalje u zakupu i
mbetet edhe më tej në qiramarrje dhe të lease and request an appropriate reduction in zahtevati odgovarajuće sniženje cene
kërkojë zbritjen përkatëse të çmimit të qirasë. the rent. zakupnine.
384 /997
Vdekja Death Smrt
Në rast te vdekjes të qiramarrësit ose të If the lessor or the lessee die and it is not U slučaju smrti zakupca ili zakupodavca,
qiradhënësit qiraja, vazhdon me agreed otherwise the lease shall continue with zakup se nastavlja sa njegovim naslednicima
trashëgimtarë të tij po që se nuk është their heirs. ako nije drukčije ugovoreno.
kontraktuar ndryshe.
KAPITULLI IX – KONTRATA CHAPTER IX – CONTRACT FOR POGLAVLJE IX - UGOVOR O

PËR VEPRËN WORK DELU

Me kontratën për veprën kryerësi i punëve Through a contract for work the contractor Ugovorom o delu izvođač radova se
detyrohet të kryejë një punë të caktuar, undertakes to perform a specific work or obavezuje da obavi određeni posao, kao što je
sikurse është prodhimi ose riparimi i ndonjë service such as the manufacture or repair of izrada ili popravka neke stvari ili izvršenje
sendi ose kryerja e ndonjë pune fizike ose an object, or physical or intellectual work, nekog fizičkog ili intelektualnog rada i slično,
intelektuale e të ngjashme kurse porositësi and the ordering party undertakes to pay the a naručilac se obavezuje da mu za to plati
është i detyruar për atë të paguajë contractor for this. naknadu.
shpërblimin.
385 /997
Raporti me kontratën për shitjen Relationship to sales contract Odnos sa ugovorom o prodaji
1. Kontrata me të cilën njëra palë detyrohet 1. A contract by which one party undertakes 1. Ugovor kojim se jedna stranka obavezuje
të prodhojë një send të caktuar të luajtshëm to make a specific movable object from the da izradi određenu pokretnu stvar od svog
prej materialit të vet konsiderohet në rast party’s own material shall in case of doubt be materijala smatra se u slučaju sumnje kao
dyshimi kontratë për shitje. deemed a sales contract. ugovor o prodaji.
2. Kontrata mbetet kontratë për veprën në 2. A contract shall remain a contract for 2. Ugovor ostaje ugovor o delu ako se
qoftë se porositësi është detyruar të japë work if the ordering party undertook to naručilac obavezao dati bitan deo materijala
pjesën thelbësore të materialit të nevojshëm supply the essential part of the material potrebnog za izradu stvari.
për prodhimin e sendit. required to make the object.
3. Në çdo rast kontrata konsiderohet kontratë 3. In any case a contract shall be deemed a 3. U svakom slučaju ugovor se smatra
për vepër, në qoftë se kontraktuesit kanë pas contract for work if the contracting parties ugovorom o delu ako su ugovarači imali u
për qëllim veçanërisht punën e kryerësit. primarily had contracted work in mind. vidu naročito rad izvođača.

Cilësia e materialit të kryerësit Quality of contractor’s material Kvalitet materijala izvođača
1. Në qoftë se është kontraktuar që kryerësi 1. If it is agreed that the contractor will 1. Ako je ugovoreno da izvođač izradi stvar
të prodhojë një send prej materialit të vet, make the object using the contractor’s own od svog materijala, a nije određen kvalitet,
ndërsa nuk është caktuar cilësia, sipërmarrësi material and the quality thereof is not preduzetnik je dužan pružiti materijal
ka për detyrë të japë material të cilësisë së stipulated, the contractor shall be obliged to srednjeg kvaliteta.
mesme. provide material of medium quality.
2.Ai i përgjigjet porositësit për cilësinë e 2. He is liable to the ordering party for the 2. On odgovara naručiocu za kvalitet
materialit njësoj si shitësi. quality of the material in the same way as the upotrebljenog materijala isto kao prodavac.
seller.
386 /997
Nënkapitulli II - Mbikqyrja Sub-chapter II – Supervision Potpoglavlje II - Nadzor

Mbikëqyrja Supervision Nadzor
Porositësi ka të drejtë të bëjë mbikëqyrjen e The ordering party shall have the right to Naručilac ima pravo da vrši nadzor nad
kryerjes së punës e të japë udhëzime kur kjo i supervise the transaction and to provide obavljanjem posla i daje uputstva kad to
përgjigjet natyrës së kontratës, ndërsa instructions if this suits the nature of the odgovara prirodi posla, a izvođač je dužan da
kryerësi ka për detyrë t‘ia bëjë të mundur transaction; the contractor must facilitate this. mu to omogući.
këtë.
Nënkapitulli III – Lidhja e Kontrates me Sub-chapter III – Conclusion of Contract Potpoglavlje III - Zaključivanje ugovora
anë të Ankandit after Bidding nadmetanjem

Ftesa për ankand mbi çmimin e punimeve Invitation to bid for cost of work Poziv na nadmetanje o ceni radova
1. Ftesa e drejtuar numrit të caktuar ose të 1. An invitation to bid for the execution of 1. Poziv upućen određenom ili neodređenom
pacaktuar personash, në kushtet e caktuara specific works according to specific broju lica na nadmetanje za izvršenje
dhe me garancione të caktuara, detyron conditions and with specific guarantees određenih radova, pod određenim uslovima i
ftuesin të lidhë kontratën për ato punime me addressed to a specific or indefinite number uz određene garancije, obavezuje pozivaoca
atë që ofron çmimin më të ulët, përveç nëse of persons shall bind the inviting party to da zaključi ugovor o tim radovima sa onim
këtë detyrim e ka përjashtuar me ftesën për conclude a contract for such works with the koji nudi najnižu cenu, izuzev ako je tu
ofertim. person that offers the lowest price, unless obavezu isključio u pozivu na nadmetanje.
such obligation was excluded in the invitation
to bid.
2. Në rastin e përjashtimit të detyrimit për të 2. If the obligation to conclude a contract was 2. U slučaju isključenja obaveze da se
lidhë kontratën, ftesa për ofertim excluded, the invitation to bid shall be zaključi ugovor, poziv na nadmetanje smatra
387 /997
konsiderohet si ftesë të interesuarve që ata të deemed an invitation to interested parties to se kao poziv zainteresovanima da oni naprave
bëjnë oferta të kontratës sipas kushteve të prepare offers for the contract according to ponude ugovora pod objavljenim uslovima.
shpallura. the published conditions.

Ftesa për ankand për zgjidhjen artistike Invitation to bid for artistic or technical Poziv na nadmetanje za umetničko ili
ose teknike të punëve të synuara solutions for intended works tehničko rešenje nameravanih radova
Ftesa e drejtuar numrit të caktuar ose të An invitation to bid for artistic or technical Poziv upućen određenom ili neodređenom
pacaktuar personash për ofertim për zgjidhjen solutions for intended works addressed to a broju lica na nadmetanje za umetničko ili
artistike ose teknike të punimeve të synuara, specific or indefinite number of persons shall tehničko rešenje nameravanih radova
detyrojnë ftuesin që sipas kushteve të bind the inviting party to conclude a contract obavezuje pozivaoca da pod uslovima
përmbajtura në ftesë për ofertim të lidhë under the conditions contained in the sadržanim u pozivu na nadmetanje zaključi
kontratën me pjesëmarrësin e ofertimit, invitation with the bidding participant whose ugovor sa učesnikom u nadmetanju čije
zgjedhja e të cilit është pranuar nga komisioni solution is approved by a commission whose rešenje prihvati komisija čiji je sastav
me përbërjen e shpallur që përpara, përveç composition is published in advance, unless unapred objavljen, izuzev ako je tu obavezu
nëse këtë detyrim e ka përjashtuar në ftesën e such obligation was excluded in the invitation isključio u pozivu na nadmetanje.
ofertimit. to bid.
Nënkapitulli IV – Detyrimet e Kryerësit Sub-chapter IV – Contractor’s Obligations Potpoglavlje IV - Obaveze izvođača

Te metat e materialit Defects in material Nedostaci materijala
1. Kryerësi ka për detyrë ta paralajmërojë 1. The contractor shall be obliged to draw 1. Izvođač je dužan skrenuti pažnju naručiocu
porositësin për të metat e materialit që e ka the ordering party’s attention to any defects na nedostatke materijala koji mu je naručilac
dorëzuar porositësi, që i ka vënë re ose është in the material that the ordering party predao, a koje je primetio ili je trebao
dashur t i vërejë, përndryshe do të përgjigjet delivered and that the contractor noticed or primetiti, inače će odgovarati za štetu.
për dëmin. should have noticed; otherwise the contractor
shall be liable for any damage.
388 /997
2. Në qoftë se porositësi i ka kërkuar që 2. If the ordering party requested that the 2. Ako je naručilac zahtevao da se stvar izradi
sendi të prodhohet prej materialit për të metat object be made from material with defects to od materijala na čije mu je nedostatke
e të cilit kryerësi i’a ka treguar, kryerësi ka which the contractor had drawn attention the izvođač ukazao, izvođač je dužan postupiti po
për detyrë të veprojë sipas kërkesës së tij, contractor must act in accordance with this njegovom zahtevu, izuzev ako je očigledno
përveç nëse është e qartë se materiali nuk request, unless it is clear that the material is da materijal nije podoban za naručeno delo ili
është i përshtatshëm për veprën e porositur not suitable for the work ordered or if making ako bi izrada od zahtevanog materijala mogla
ose në qoftë se prodhimi prej materiali të the object from the requested material could naneti štetu ugledu izvođača, u kom slučaju
kërkuar do të mund t’i bëjë dëm prestigjit të damage the contractor’s reputation; in this izvođač može raskinuti ugovor.
kryerësit, në të cilin rast i kontraktuari mund case the contractor may withdraw from the
ta zgjidhë kontratën. contract.
3. Kryerësi ka për detyrë ta paralajmërojë 3. The contractor shall be obliged to draw 3. Izvođač je dužan upozoriti naručioca na
porositësin për të metat në urdhrin e tij dhe the ordering party’s attention to any nedostatke u njegovom nalogu, kao i na
për rrethana të tjera që ishte në dijeni ose deficiencies in the order and to other druge okolnosti za koje je znao ili je trebao
duhej të ishte në dijeni të cilat mund të jenë të circumstances of which the contractor knew znati, koje mogu biti od značaja za naručeno
rëndësishme për veprën e porositur ose për or should have known and that could be delo ili za njegovo izvršenje na vreme, inače
kryerjen në kohë, përndryshe do të përgjigjet significant to the ordered work or the će odgovarati za štetu.
për dëmin. execution of the work on time; otherwise the
contractor shall be liable for any damage.

Detyrimi për ta kryer punën Obligation to execute work Obaveza za izvođenje radova
1. Kryerësi ka për detyrë ta kryejë veprën si 1. The contractor shall be obliged to execute 1. Izvođač je dužan izvršiti delo kako je
është kontraktuar dhe sipas rregullave të the work according to the agreement and ugovoreno i po pravilima posla.
punës. according to the rules of the transaction.
2. Kryerësi ka për detyrë ta kryejë veprën 2. The contractor must execute the work by 2. Izvođač je dužan izvršiti delo za određeno
për kohën e caktuar, e në qoftë se kjo nuk the deadline stipulated, or in the time vreme, a ako ono nije određeno, onda za
është caktuar, atëherë për një kohë të reasonably required for such transactions if vreme koje je razumno potrebno za takve
arsyeshme që nevojitet për punë të tilla. no deadline is stipulated. poslove.
389 /997
3. Kryerësi nuk përgjigjet për vonesë, të 3. The contractor shall not be liable for any 3. Izvođač ne odgovara za zadocnjenje
shkaktuar për shkak se porositësi nuk i’a ka delay occurring because the ordering party nastalo zbog toga što mu naručilac nije
dorëzuar materialin në kohë, apo për shkak se failed to deliver the material thereto on time, predao materijal na vreme, ili zbog toga što je
ka kërkuar ndryshime, apo sepse nuk i’a ka because the ordering party requested changes tražio izmene, ili što mu nije isplatio dužan
paguar paradhënien e kontraktuar dhe në or because the ordering party failed to settle predujam i uopšte za zadocnjenje nastalo
përgjithësi për vonesë të shkaktuar nga sjellja an owed advance payment, or in general for ponašanjem naručioca.
e porositësit. any delay occurring because of the ordering
party’s action.

Zgjidhja e kontratës për shkak te Withdrawal from contract because of Raskidanje ugovora zbog odstupanja od
shmangies nga kushtet e kontraktuara deviation from agreed conditions ugovorenih uslova
1. Në qoftë se gjatë kryerjes së veprës 1. If during the execution of the work it is 1. Ako se u toku izvršenja dela pokaže da se
tregohet se kryerësi nuk u përmbahet shown that the contractor is not keeping to izvođač ne pridržava uslova ugovora i uopšte
kushteve të kontratës dhe në përgjithësi nuk the contractual conditions and is not in da ne radi kako treba, te da će izvršeno delo
punon si duhet, kështu që vepra e kryer do të general working as the contractor should and imati nedostatke, naručilac može upozoriti
ketë të meta, porositësi mund ta that the work executed will have defects, the izvođača na to i odrediti mu primeren rok da
paralajmërojë kryerësin për këtë dhe t’i ordering party may warn the contractor of svoj rad uskladi sa svojim obavezama.
caktojë afat plotësues që punën e vet t’ua this and stipulate a deadline by which the
përshtatë detyrimeve të veta. work should be adapted to the obligations.
2. Në qoftë se deri në skadimin e këtij afati 2. If the contractor fails to fulfil the ordering 2. Ako do isteka tog roka izvođač ne postupi
kryerësi i punës nuk vepron sipas kërkesës së party’s requirements by this deadline the po zahtevu naručioca, ovaj može raskinuti
porositësit, ky mund ta zgjidhë kontratën dhe ordering party may withdraw from the ugovor i zahtevati naknadu štete.
të kërkojë shpërblimin e dëmit. contract and request the reimbursement of
damage.
390 /997
Zgjidhja e kontratës para kalimit të afatit Withdrawal from contract prior to Raskidanje ugovora pre isteka roka
deadline
1. Në qoftë se afati është element thelbësor i 1. If the deadline is an essential component 1. Ako je rok bitan element ugovora, a
kontratës, ndërsa kryerësi është aq në vonesë of the contract and the contractor is so izvođač je u tolikom zakašnjenju sa
me fillimin ose me kryerjen e punës, sa që delayed in starting or finishing off the započinjanjem ili završavanjem posla da je
është e qartë se nuk do ta kryejë brenda afatit, transaction that it is clear that it will not be očigledno da ga neće završiti u roku,
porositësi mund ta zgjidhë kontratën dhe të completed on time the ordering party may naručilac može raskinuti ugovor i zahtevati
kërkojë shpërblimin e dëmit. withdraw from the contract and request the naknadu štete.
compensation of damage.
2. Porositësi ka të drejtën edhe atëherë kur 2. The ordering party shall also have this 2. Naručilac ima to pravo i kad rok nije bitan
afati nuk është element thelbësor i kontratës right when the deadline is not an essential element ugovora, ako zbog takvog
në qoftë se për shkak të vonesës së tillë component of the contract if for reason of the zakašnjenja naručilac očigledno ne bi imao
porositësi qartazi nuk do të kishte interes për delay the ordering party no longer has an interesa za ispunjenje ugovora.
përmbushjen e kontratës. interest in the contract being performed.

Besimi i kryerjes së punës personit të tretë Entrustment of execution of transaction to Poveravanje izvršenja posla trećem licu
third person
1. Në qoftë se nga kontrata ose nga vetë 1. Unless it follows otherwise from the 1. Ukoliko iz ugovora ili prirode posla ne
natyra e kontratës nuk rrjedh diçka tjetër, contract or the nature of the contract, the proizlazi što drugo, izvođač nije dužan da
kryerësi nuk e ka për detyrë që punën ta contractor shall not be obliged to perform the posao obavi lično.
kryejë personalisht. transaction in person.
2. Kryerësi edhe me tej i përgjigjet personit 2. The contractor shall remain liable to the 2. Izvođač i dalje odgovara naručiocu za
për kryerjen e punës edhe kur punën nuk e principal even if the transaction is not izvršenje posla i kad posao ne obavi lično.
kryen personalisht. performed in person.
391 /997
Përgjegjësia për bashkëpunëtorët Liability for associates Odgovornost za saradnike
Kryerësi përgjigjet për personat të cilët sipas The contractor shall be liable for persons that Izvođač odgovara za lica koja su po
urdhrit të tij kanë punuar në punën që e ka worked on the accepted transaction under the njegovom nalogu radila na poslu koji je
marrë përsipër ta kryejë, sikur ta ketë kryer contractor’s orders as if the contractor had preuzeo da izvrši, kao da ga je sam izvršio.
vet. done the work in person.

Kërkesa e drejtpërdrejtë e Direct claim on ordering party by Neposredan zahtev saradnika izvođača od
bashkëpunëtorëve të kryerësit ndaj contractor’s associates naručioca
porositësit
Për arkëtimin e kërkesave të veta nga The associates may turn directly to the Za naplatu svojih potraživanja od izvođača,
kryerësi, bashkëpunëtorët e tij mund t’i ordering party for their claims towards the njegovi saradnici se mogu obratiti
drejtohen drejtpërdrejt porositësit dhe të contractor and request that the ordering party neposredno naručiocu i zahtevati od njega da
kërkojnë prej tij që t’u paguajë këto kërkesa settle their claims from the sum owed at that im isplati ta potraživanja na teret svote koju u
në ngarkim të shumës të cilën ai në këtë çast i moment to the contractor if they are tom trenutku duguje izvođaču, ako su ta
ka borxh kryerësit, në qoftë se këto kërkesa acknowledged. potraživanja priznata.
janë pranuar.

Dorëzimi i sendit të prodhuar porositësit Delivery of manufactured object to the Predaja izrađene stvari naručiocu
ordering party
1. Kryerësi ka për detyrë që sendin e 1. The contractor shall be obliged to deliver 1. Izvođač je dužan predati naručiocu
prodhuar ose të riparuar t’ia dorëzojë the manufactured or repaired object to the izrađenu ili popravljenu stvar.
porositësit. ordering party.
2. Kryerësi lirohet nga ky detyrim, në qoftë 2. The contractor shall be released from this 2. Izvođač se oslobađa ove obaveze ako stvar
392 /997
se sendi që e ka prodhuar ose riparuar obligation if the object that was manufactured koju je izradio ili popravio propadne iz
shkatërrohet nga një shkak, për të cilin ai nuk or repaired was destroyed for a reason for uzroka za koji on ne odgovara.
përgjigjet. which the contractor is not liable.
Nënkapitulli V – Përgjegjësia për të Metat Sub-chapter V – Liability for Defects Potpoglavlje V - Odgovornost za
nedostatke

Kontrollimi i veprës së kryer dhe njoftimi i Inspection of executed work and Pregledanje izvršenog dela i obaveštavanje
kryesit notification of contractor izvođača
1. Porositësi ka për detyrë ta kontrollojë 1. The ordering party shall be obliged to 1. Naručilac je dužan pregledati izvršeno
veprën e kryer, nëse sipas rrjedhës së rregullt inspect the executed work as soon as this is delo, ako je prema redovnom toku stvari
të të punës ky kontrollim është i mundur dhe possible following the ordinary course of takav pregled moguć i o nađenim
për të metat e konstatuara pa shtyrje ta events and to notify the contractor without nedostacima bez odlaganja obavestiti
njoftojë kryerësin. delay regarding any defects identified. izvođača.
2. Në qoftë se porositësi nuk i përgjigjet 2. If upon the contractor’s request to inspect 2. Ako naručilac, bez opravdanog razloga, ne
ftesës së kryerësit që ta kontrollojë dhe and accept the executed work the ordering odgovori na poziv izvođača da pregleda i
pranojë veprën e kryer pa ndonjë shkak të party fails to do so without justifiable primi izvršeni rad bez kakvog opravdanog
arsyeshëm, konsiderohet se vepra është grounds the work shall be deemed to have razloga, smatra se da je rad prihvaćen.
pranuar. been accepted.
3. Pas kontrollit dhe pranimit të punës së 3. After the inspection and acceptance of the 3. Posle pregleda i prihvatanja izvršenog
kryer, kryerësi nuk përgjigjet më për të metat performed work the contractor shall no rada, izvođača više ne odgovara za
që kanë mund të vërehen me kontroll të longer be liable for defects that could have nedostatke koji su se mogli opaziti običnim
zakonshme, përveç se ai ishte në dijeni për been noticed during a customary inspection, pregledom, izuzev ako je znao za takve
393 /997
ato të meta dhe nuk e ka njoftuar porositësin. unless the contractor knew of them and failed nedostatke i nije obavestio naručioca.
to show them to the ordering party.

Të metat e fshehta Latent defects Skriveni nedostaci
1. Në qoftë se më vonë konstatohet ndonjë e 1. If any defect that could not have been 1. Ako se kasnije pokaže neki nedostatak koji
metë e cila nuk ka mund të zbulohet me noticed during a customary inspection later se nije mogao otkriti običnim pregledom,
kontroll të zakonshëm, porositësi megjithatë shows itself the ordering party may make naručilac se ipak može pozvati na njega, pod
mund të thirret në atë me kusht që për këtë ta reference thereto under the condition that the uslovom da o njemu obavesti izvođača što
njoftojë porositësin sa më parë, por jo më contractor is notified thereof as soon as pre, ali ne kasnije nego u roku od jednog (1)
vonë se në afatin prej një (1) muaji nga possible, that is within a (1) month of the meseca od njegovog otkrivanja.
zbulimi i saj. defect being discovered.
2. Me kalimin e dy (2) viteve nga pranimi i 2. The ordering party may no longer make 2. Istekom dve (2) godine od prijema
punës së kryer, porositësi nuk mundet më të any reference to defects once two (2) years obavljenog posla, naručilac se više ne može
thirret në të meta. have passed from the transaction being pozvati na nedostatke.
performed.

Shuarja e së drejtës Expiry of right Prestanak prava
1. Porositësi i cili e ka njoftuar kryerësin me 1. An ordering party that notified the 1. Naručilac koji je izvođača na vreme
kohë për të metat e veprës së kryer nuk mund contractor on time regarding defects in an obavestio o nedostacima izvršenog posla ne
të realizojë të drejtën e vet në rrugë gjyqësore executed transaction may no longer exercise može svoje pravo ostvariti sudskim putem po
pas kalimit të një (1) viti nga njoftimi i bërë. rights in court proceedings one (1) year after isteku jedne (1) godine od obaveštenja.
such notification.
2. Në qoftë se porositësi njoftuar kryerësin 2. If the ordering party notified the 2. Po isteku tog roka naručilac može, ako je o
me kohë në lidhje me të metat, pas skadimit contractor on time regarding defects, after nedostacima blagovremeno obavestio
394 /997
të afatit, porositësi mund ta ushtrojë të drejtën such deadline passes the ordering party may izvođača, prigovorom protiv izvođačevog
për ulje të pagesës dhe shpërblimin e dëmit exercise the right to a reduction in the zahteva za isplatu naknade istaći svoje pravo
nëpërmjet prapësimit të kërkesës së kryerësit payment and a compensation of damage via na sniženje naknada i na naknadu štete.
për pagesë. an objection to the contractor’s claim for
payment.

Rastet kur kryerësi humb të drejtën të When contractor does not have right to Slučajevi u kojima izvođač gubi pravo da
thirret në nenet paraprake make reference to previous articles se poziva na prethodne članove
Kryerësi nuk mund të thirret në ndonjë The contractor may not make any reference Izvođač se ne može pozvati na neku odredbu
dispozitë të neneve paraprake kur e meta ka to any provision of the previous articles if the prethodnih članova kad se nedostatak odnosi
të bëjë me faktet për të cilat ishte në dijeni defect relates to facts that were known or na činjenice koje su mu bile poznate, ili mu
ose nuk kanë mund t’i mbeten të panjohura, could not have remained unknown thereto nisu mogle ostati nepoznate, a nije ih saopštio
ndërsa për këto nuk e ka njoftuar porositësin. and the contractor failed to report them to the naručiocu.
ordering party.

E drejta e kërkesës për mënjanimin e të Right to request rectification of defects Pravo na zahtev za uklanjanje nedostataka
metave
1. Porositësi i cili e ka njoftuar me rregull 1. An ordering party that notified the 1. Naručilac koji je uredno obavestio
kryerësin se puna e kryer ka ndonjë të metë, contractor on time that the executed work had izvođača da izvršeni rad ima neki nedostatak,
mund të kërkojë prej tij që të metën ta a defect may request that the contractor može zahtevati od njega da nedostatak ukloni
mënjanojë dhe për të t’ia caktojë afatin e rectify the defect and may stipulate an i za to mu odrediti primeren rok.
arsyeshëm. appropriate deadline thereof.
2. Ai ka të drejtë edhe për shpërblimin e 2. The ordering party shall also have the 2. On ima pravo i na naknadu štete koju trpi
dëmit që pëson për këtë arsye. right to the compensation of damage incurred zbog toga.
for this reason.
3. Në qoftë se mënjanimi i të metës kërkon 3. If the rectification of the defect would 3. Ako uklanjanje nedostatka zahteva
395 /997
shpenzime të tepruara, kryerësi mund të require excessive costs the contractor may preterane troškove, izvođač može odbiti da ga
refuzojë ta kryejë, por me këtë rast porositësit refuse to do the work, but in this case the izvrši, ali u tom slučaju naručiocu pripada, po
i takon, sipas zgjedhjes së tij, e drejta e ordering party may choose to reduce the njegovom izboru, pravo na sniženje naknade
zbritjes së shpërblimit ose zgjidhjes së payment or withdraw from the contract, and ili raskid ugovora, kao i pravo na naknadu
kontratës si edhe e drejta e shpërblimit të shall have the right to the compensation of štete.
dëmit. damage.

Zgjidhja e kontratës në rastin e veçantë Special case of withdrawal from contract Raskidanje ugovora u posebnim
slučajevima
Kur puna e kryer ka të metë të tillë sa që If the performed transaction has such a defect Kada obavljeni posao ima takav nedostatak
veprën e bën të papërdorshme ose është kryer that the work is useless or if it was performed koji ga čini neupotrebljivim ili je obavljen u
në kundërshtimme kushtet shprehimore të in breach of express contractual conditions suprotnosti sa izričitim uslovima ugovora,
kontratës,porositësimundet, duke mos the ordering party may withdraw from the naručilac može, ne tražeći prethodno
kërkuar mënjanimin paraprak të të metave, ta contract and request the compensation of otklanjanje nedostatka, raskinuti ugovor i
zgjidhë kontratën dhe të kërkojë shpërblimin damage without previously requesting the zahtevati naknadu štete.
e dëmit. rectification of the defect.

E drejta e porositësit në rastin e të metave Principal`s right regarding other defects in Pravo naručioca u slučaju drugih
të tjera të veprës së kryer executed transaction nedostataka izvršenog posla
1. Kur puna e kryer ka të metë, por vepra 1. If the executed transaction has such a 1. Kad izvršeni posao ima nedostatak zbog
është megjithatë e përdorshme, respektivisht defect that the work would not be useless or koga delo nije neupotrebljivo, odnosno kad
kur puna nuk është kryer në kundërshtim me if the transaction was not executed in breach posao nije izvršen u suprotnosti sa izričitim
kushtet e parapara shprehimisht të kontratës, of express contractual conditions the ordering uslovima ugovora, naručilac je dužan
porositësi ka për detyrë ta lejojë kryerësin që party shall be obliged to allow the contractor dopustiti izvođaču da otkloni nedostatak.
ta mënjanoj të metën. to rectify the defect.
396 /997
2. Porositësi mund t’i caktojë kryerësit një 2. The ordering party may stipulate an 2. Naručilac može odrediti izvođaču primeren
afat të arsyeshëm për mënjanimin e të appropriate deadline for the contractor for the rok za otklanjanje nedostatka.
metave. rectification of the defect.
3. Në qoftë se kryerësi nuk e mënjanon të 3. If the contractor fails to rectify the defect 3. Ako izvođač ne otkloni nedostatak do
metën deri te kalimi i këtij afati, porositësi by this deadline the ordering party may isteka tog roka, naručilac može, po svom
mundet sipas zgjedhjes se tij ta kryejë choose to rectify the defect at the contractor’s izboru, izvršiti otklanjanje nedostatka na
mënjanimin në llogari të kryerësit ose ta expense, to reduce the payment or to račun izvođača, ili sniziti naknadu, ili
zbres shpërblimin ose ta zgjidhë kontratën. withdraw from the contract. raskinuti ugovor.
4. Kur është fjala për të metë të 4. The ordering party may not withdraw 4. Kad se radi o neznatnom nedostatku,
parëndësishme, porositësi nuk mund të from the contract over the matter of an naručilac se ne može koristiti pravom na
shërbehet me të drejtën e zgjidhjes së insignificant defect. raskid ugovora.
kontratës.
5. Në çdo rast ai ka të drejtë edhe për 5. In any case the ordering party shall have 5. U svakom slučaju on ima pravo i na
shpërblimin e dëmit. the right to the compensation of damage. naknadu štete.

Zbritja e shpërblimit Reduction of payment Sniženje naknade
Shpërblimi zbritet në përpjesëtim ndërmjet The payment shall be reduced in proportion Sniženje naknade vrši se u razmeru između
vlerës së punës së kryer pa të meta në kohën to the value of the executed work without vrednosti izvršenog rada bez nedostatka u
e lidhjes së kontratës dhe vlerës që do të defects when the contract was concluded and vreme zaključenja ugovora i vrednosti koju bi
kishte puna e kryer me të meta në atë kohë. the value that the executed work with the imao u to vreme izvršeni rad sa nedostatkom.
defect would then have had.
397 /997
Nënkapitulli VI – Detyrimet e Porositësit Sub-chapter VI – Principal`s Obligations Potpoglavlje VI - Obaveze naručioca

Detyrimi pranimit të punës Obligation to accept the work Obaveza prihvatanja rada
Porositësi ka për detyrë ta pranojë punën e The ordering party shall be obliged to accept Naručilac je dužan primiti rad izvršen prema
kryer sipas dispozitave të kontratës dhe work executed according to the provisions of odredbama ugovora i pravilima posla.
rregullave të punës. the contract and the rules of the transaction.

Caktimi dhe pagimi i shpërblimit Stipulation and execution of payment Određivanje i isplata naknade
1. Shpërblimi caktohet me kontratë, në qoftë 1. The payment shall be stipulated by 1. Naknada se određuje ugovorom, ako nije
se nuk është caktuar me ndonjë tarifë të contract unless stipulated by a mandatory određena obaveznom tarifom ili kojim
detyrueshme ose me ndonjë akt tjetër të tariff or any other binding legal act. drugim obaveznim aktom.
detyrueshëm.
2. Në qoftë se shpërblimi nuk është caktuar, 2. If the payment is not stipulated the court 2. Ako naknada nije određena, utvrdiće je sud
gjykata cakton shpërblimin sipas vlerës së shall stipulate it such that it accords with the prema vrednosti rada, prema normalno
punës, sipas kohës së nevojshme normalisht value of the work, the time customarily potrebnom vremenu za takav posao, kao i
për punë të tillë dhe sipas pagesës të required for such a transaction and the prema uobičajenoj naknadi za tu vrstu rada.
rëndomtë për këtë lloj të punës. customary payment for the type of work.
3. Porositësi nuk ka për detyrë ta paguajë 3. The ordering party shall not be obliged to 3. Naručilac nije dužan isplatiti pre nego što
para se ta ketë kontrolluar dhe lejuar, përveç make the payment before inspecting and je pregledao izvršeni rad i odobrio ga, izuzev
nëse është kontraktuar ndryshe. approving the executed work, unless agreed ako je drukčije ugovoreno.
otherwise.
4. E njëjta gjë vlen në qoftë se është 4. This shall also apply if the execution and 4. Isto važi ako je ugovoreno izvršenje i
kontraktuar kryerja dhe dorëzimi i punëve delivery of the work in parts was agreed. predaja rada u delovima.
pjesë-pjesë.
398 /997
Llogaritja me garanci shprehimore Estimate with express guarantee Proračun sa izričitim jemstvom
1. Në qoftë se shpërblimi është kontraktuar 1. If the payment was agreed on the basis of 1. Ako je naknada ugovorena na osnovu
në bazë të llogaritjes me garanci shprehimore an estimate with the contractor’s express proračuna sa izričitim jemstvom izvođača za
të kryerësit për saktësinë e tij, ai nuk mund të guarantee as to its accuracy, the contractor njegovu tačnost, on ne može da zahteva
kërkojë shtimin e pagesës as edhe në qoftë se may not request a higher payment even if povećanje naknade čak i ako je u posao
në punim ka dhënë më tepër punë dhe në more work was invested in the transaction uložio više rada i ako je izvršenje posla
qoftë se kryerja e punës ka kërkuar më tepër and execution required higher expenditure zahtevalo veće troškove nego što je bilo
shpenzime se sa është parashikuar. than was anticipated. predviđeno.
2. Me këtë nuk përjashtohet zbatimi i 2. This shall not exclude the application of 2. Ovim se ne isključuje primena pravila o
rregullave për zgjidhjen dhe ndryshimin e the rules on the rescission and amendment of raskidanju i izmeni ugovora zbog
kontratës për shkak të ndryshimit të the contract for reason of changed promenjenih okolnosti.
rrethanave circumstances.
3. Në qoftë se shpërblimi është kontraktuar 3. If the payment was agreed on the basis of 3. Ako je naknada ugovorena na osnovu
në bazë të llogaritjes pa garanci shprehimore an estimate without the contractor’s express proračuna bez izričitog jemstva izvođača za
të kryerësit për saktësinë e tij dhe gjatë punës guarantee as to its accuracy and during the njegovu tačnost, pa se u toku rada
tejkalimi i llogarisë tregohet i work it is shown that overspending is prekoračenje proračuna pokaže neizbežnim,
pashmangshëm, kryerësi duhet për këtë pa unavoidable, the contractor must notify the izvođač treba o tome bez odlaganja obavestiti
shtyrje ta njoftojë porositësin, përndryshe ordering party of such without delay; naručioca, inače gubi svako potraživanje
humb çdo kërkesë për shkak të shpenzimeve otherwise the contractor shall lose any claim zbog povećanih troškova.
të shtuara. for higher costs.
399 /997
Nënkapitulli VII - Rreziku Sub-chapter VII – Risk Potpoglavlje VII - Rizik

Kur kryerësi e ka dhënë materialin If material was provided by contractor Kada je izvođač dao materijal
1. Në rast se kryerësi e ka dhënë materialin 1. If the material for making an object was 1. U slučaju kad je izvođač dao materijal za
për prodhimin e sendit, kurse sendi dëmtohet provided by the contractor and the object was izradu stvari a stvar bude oštećena ili
ose shkatërrohet për arsye të ndryshme para damaged or destroyed for any reason prior to propadne iz bilo kog uzroka pre predaje
se t’i dorëzohet porositësit, rrezikun e mban delivery to the ordering party this shall be a naručiocu, rizik snosi izvođač, te nema pravo
kryerësi dhe nuk ka të drejtë për kthimin e matter of the contractor’s risk, and the na naknadu za dati materijal, kao ni na
pagesës për materialin e dhënë e as për punën contractor shall not have the right to a refund naknadu za svoj rad.
e tij. for the material provided or to payment for
the work.
2. Në qoftë se porositësi e ka kontrolluar 2. If the ordering party has inspected and 2. Ako je naručilac pregledao izvršeni rad i
punimin e kryer dhe e ka lejuar, konsiderohet approved the executed work the object shall odobrio ga, smatra se da mu je stvar predata,
se sendi i është dorëzuar, ndërsa te kryerësi be deemed to have been delivered thereto and a da je kod izvođača ostala na čuvanju.
ka mbetur në ruajtje. to have remained in safekeeping with the
contractor.
3. Në qoftë se porositësi është vonuar për 3. If the ordering party is in delay because of 3. Ako je naručilac pao u docnju zbog ne
shkak të mospranimit të sendit të ofruar, failure to accept the offered object the risk of prihvatanja ponuđene stvari, rizik slučajne
rreziku i shkatërrimit ose i dëmtimit të accidental destruction or damage shall be propasti ili oštećenja stvari prelazi na njega.
rastësishëm të sendit kalon në atë. transferred to the ordering party.

Kur porositësi e ka dhënë materialin If material was provided by ordering party Kada je naručilac dao materijal
1. Rrezikun e shkatërrimit ose dëmtimit të 1. If the material for making an object was 1. Rizik slučajne propasti ili oštećenja stvari
rastësishëm e bartë kryerësi, në qoftë se ai e provided by the ordering party the ordering snosi naručilac ako je on dao materijal za
400 /997
ka dhënë materialin për prodhimin e sendit. party shall assume the risk of its accidental izradu te stvari.
destruction or damage.
2. Në këtë rast, kryerësi ka të drejtë të 2. The contractor shall have the right to 2. U tom slučaju, izvođač ima pravo na
pagesës vetëm në qoftë se sendi është payment only if the object was accidentally naknadu samo ako je stvar propala ili bila
shkatërruar ose dëmtuar pas rënies së destroyed or damaged after the ordering party oštećena posle dolaska naručioca u docnju, ili
porositësit në vonesë ose në qoftë se became delayed, or if the ordering party ako se naručilac nije odazvao njegovom
porositësi nuk i është përgjigjur ftesës të bërë failed to respond to a correct invitation to urednom pozivu da stvar pregleda.
me rregull për ta kontrolluar sendin. inspect the object.

Neni 665 Risk during delivery in parts Opasnost u slučaju isporuke u delovima
Rreziku në rast të dorëzimit pjesë-pjesë
If it is agreed that the ordering party will Ako je ugovoreno da će naručilac vršiti
Në qoftë se është kontraktuar se porositësi do inspect and accept individual parts as they are pregled i prijem pojedinih delova kako budu
ta bëjë kontrollin dhe pranimin e pjesëve të made the contractor shall have the right to izrađeni, izvođač ima pravo na naknadu za
veçanta ashtu si do të prodhohen, kryerësi ka payment for making the parts the ordering izradu delova koje je naručilac pregledao i
të drejtë pagese për prodhimin e pjesëve që i party has inspected and approved, even if odobrio, čak i ako bi oni posle toga propali
ka kontrolluar dhe lejuar edhe në qoftë se ato they were destroyed in the contractor’s kod njega bez njegove krivice.
pas tij do të shkatërroheshin tek ai pa fajin e possession through no fault of the contractor.
tij.
Nënkapitulli VIII - Pengu Sub-chapter VIII – Pledge Potpoglavlje VIII - Zalog

E drejta e pengut Contractor’s pledge Pravo zaloge
Për sigurimin e arkëtimit të kërkesave të In order to secure payment for the work, Radi obezbeđenja naplate potraživanja
shpërblimit për punën dhe pagimin e compensation for the material used and other naknade za rad i naknade za utrošeni
materialit të shpenzuar dhe kërkesave të tjera claims deriving from a contract for work, the materijal, kao i ostalih potraživanja po
në bazë të kontratës për vepër, kryerësi ka të contractor shall have a pledge on the objects osnovu ugovora o delu, izvođač ima pravo
drejtë pengu në sendet që i ka prodhuar ose made or repaired and on other objects zaloge na stvarima koje je napravio ili
401 /997
riparuar, si dhe në sende të tjera që i’a ka delivered thereto by the ordering party in opravio, kao i na ostalim predmetima koje
dorëzuar porositësi lidhur me punën e tij, connection with the work, as long as they are mu je predao naručilac u vezi sa njegovim
gjithnjë gjersa ato i mban dhe nuk pushon me in the contractor’s possession and the radom, sve dok ih drži i ne prestane
vullnet t’i mbajë. contractor does not relinquish them svojevoljno da ih drži.
voluntarily.
Nënkapitulli IX – Shuarja e Kontratës Sub-chapter IX – Termination of Contract Potpoglavlje IX - Prestanak ugovora

Zgjidhja e kontratës me vullnetin e Termination of contract by ordering Raskid ugovora voljom naručioca
porositësit party’s wish
Derisa vepra e porositësit nuk është kryer, Until the ordered transaction is completed the Sve dok naručeni posao nije dovršen,
porositësi mund ta zgjidhë kontratën kur të ordering party may withdraw from the naručilac može raskinuti ugovor kad god
dojë, por në atë rast ka për detyrë t’i paguajë contract whenever such party wishes; hoće, ali je u tom slučaju dužan isplatiti
kryerësit pagesën e kontraktuar, të zvogëluar however in this event the ordering party must izvođaču ugovorenu naknadu, umanjenu za
për shumën e shpenzimeve që ky nuk i ka pay the agreed payment to the contractor, iznos troškova koje ovaj nije učinio, a koje bi
bërë e që do të kishte për detyrë t’i bënte po minus the costs not incurred by the contractor bio dužan učiniti da ugovor nije raskinut, kao
të mos zgjidhej kontrata si edhe për shumën e that would have been incurred had the i za iznos zarade koju je ostvario na drugoj
fitimit që e ka realizuar në anën tjetër ose që contract not been rescinded, and also that strani ili koju je namerno propustio da
me qëllim e ka lëshuar ta realizojë. which was earned elsewhere and that which ostvari.
the contractor had no intention of earning.
402 /997
KAPITULLI X – KONTRATA PËR CHAPTER X – BUILDING POGLAVLJE X - UGOVOR O
NDËRTIMIN CONTRACT GRADNJI
Nënkapitulli I – Dispozita e Përgjithshme Sub-chapter I – General Provisions Potpoglavlje I - Opšte odredbe

1. Kontrata për ndërtim është kontratë me të 1. A building contract is a contract for work 1. Ugovor o gradnji je ugovor kojim se
cilën kryerësi detyrohet sipas projektit të through which the contractor undertakes to izvođač obavezuje da prema određenom
caktuar të ndërtojë në afatin e caktuar build a specific structure on specific land projektu sagradi u ugovorenom roku
ndërtesën e caktuar në tokën e caktuar, apo në according to a specific plan by a specific određenu građevinu na određenom zemljištu,
një tokë të tillë respektivisht në objektin deadline or to carry out any other ili da na takvom zemljištu, odnosno na već
tashmë ekzistues të kryejë punë të tjera construction work on such land or on an postojećem objektu, izvrši kakve druge
ndërtimi, ndërsa porositësi detyrohet që për existing structure, and the ordering party građevinske radove, a naručilac se obavezuje
këtë t’i paguajë çmimin e caktuar. undertakes to pay the contractor a specific fee da mu za to isplati određenu cenu.
for the work.
2. Kontrata për ndërtimin duhet të jetë e 2. Ugovor o gradnji treba biti zaključen u
lidhur me shkrim. 2. A building contract must be concluded in pismenoj formi.
written form.

Objektet ndërtimore Structure Građevinski objekti
Me fjalën "Objektet ndërtimore" në kuptim të The term “structure” in this Chapter means Pod pojmom „Građevinski objekti“, u smislu
kësaj pjese konsiderohen ndërtesat, digat, buildings, dams, bridges, tunnels, water ovog dela, podrazumevaju se zgrade, brane,
urat, ujësjellësi, kanalizimi, rrugët, vijat pipes, sewage ducts, roads, railways, wells mostovi, tuneli, vodovodi, kanalizacije,
hekurudhore, tunelet, puset dhe objekte të and other built structures that require major, putevi, železničke pruge, bunari i ostali
tjera ndërtimore, ndërtimi i të cilave kërkon requesting work to make. građevinski objekti čija izrada zahteva veće i
punë më të mëdha dhe më të ndërlikuara. složenije radove.
403 /997
Mbikëqyrja e punimeve dhe kontrolli i Supervision of works and quality control Nadzor nad radovima i kontrola kvaliteta
cilësisë së materialit of material materijala
Kryerësi i punës ka për detyrë t’ia bëjë të The contractor shall be obliged to facilitate Izvođač radova je dužan omogućiti naručiocu
mundur porositësit mbikëqyrjen e for the ordering party constant supervision of stalan nadzor nad radovima i kontrolu
vazhdueshme të punimeve dhe kontrollin e the works and control over the quality and količine i kvaliteta upotrebljenog materijala.
sasisë dhe cilësisë së materialit të përdorur. quantity of the material used.

Shmangie nga projekti Deviation from plan Odstupanja od projekta
1. Për çdo shmangie nga projekti i ndërtimit 1. The contractor must have written approval 1. Za svako odstupanje od projekta građenja,
respektivisht nga punimet e kontraktuara, from the ordering party for any deviation odnosno ugovorenih radova, izvođač treba
kryerësi duhet të ketë pëlqimin me shkrim të from the construction plan or the contracted imati pismenu saglasnost naručioca.
porositësit. works.
2. Ai nuk mund të kërkojë ngritje të çmimit 2. The contractor may not request an increase 2. On ne može zahtevati povećanje
të kontraktuar për punimet që i ka kryer pa to the agreed fee for works performed ugovorene cene za radove koje je izvršio bez
pëlqimin e këtillë. without such approval. takve saglasnosti.

Punimet urgjente të paparashikueshme Urgent unforeseen works Nužni nepredviđeni radovi
1. Kryerësi mund t’i kryejë punimet e 1. The contractor may also carry out urgent 1. Izvođač može izvesti nepredviđene radove
paparashikuara edhe pa pëlqimin paraprak të unforeseen works without the ordering i bez prethodne saglasnosti naručioca ako
porositësit, në qoftë se për shkak të urgjencës party’s prior approval if this cannot be zbog njihove hitnosti nije bio u mogućnosti
së tyre nuk ka pasur mundësi ta marrë këtë supplied because of the urgency of the works. da pribavi tu saglasnost.
pëlqim.
2. Punime të paparashikuara janë ato, 2. Unforeseen works are those that had to be 2. Nepredviđeni radovi su oni čije je
ndërmarrja e të cilave ka qenë e performed urgently to ensure the stability of preduzimanje bilo nužno zbog osiguranja
404 /997
domosdoshme për shkak të stabilitetit të the structure or to prevent the occurrence of stabilnosti objekta ili radi sprečavanja
objektit apo për parandalimin e shkaktimit të damage, and that were caused by the nastanka štete, a izazvani su neočekivanom
dëmit e që janë shkaktuar nga natyra e unexpectedly heavy nature of the land, težom prirodom zemljišta, neočekivanom
papritur më e rëndë e tokës me paraqitjen e unexpected water or any other extraordinary, pojavom vode ili drugim vanrednim i
papritur të ujit ose nga ndonjë ngjarje tjetër e unexpected development. neočekivanim događajima.
jashtëzakonshme dhe e papritur.
3. Kryerësi ka për detyrë që pa vonesë të 3. The contractor must notify the ordering 3. Izvođač je dužan bez odlaganja izvestiti
njoftojë porositësin për këto fenomene dhe party without delay regarding such naručioca o ovim pojavama i preduzetim
për masat e marra. phenomena and the measures taken. merama.
4. Kryerësi ka të drejtë për shpërblim të 4. The contractor shall have the right to fair 4. Izvođač ima pravo na pravičnu naknadu za
drejtë për punimet e paparashikueshme që payment for the unforeseen works it was nepredviđene radove koji su trebali biti
është dashur të kryhen. necessary to perform. obavljeni.
5. Porositësi mund ta zgjidhë kontratën në 5. The ordering party may withdraw from the 5. Naručilac može raskinuti ugovor ako bi
qoftë se për shkak të këtyre punimeve, çmimi contract if the agreed fee would be usled ovih radova ugovorena cena trebala biti
kontraktues do të duhej të shtohej considerably higher owing to such works; the znatno povećana, o čemu je dužan bez
konsiderueshëm për të cilën gjë ka për detyrë ordering party must notify the contractor of odlaganja obavestiti izvođača radova.
që pa shtyrje ta njoftojë kryerësin e such without delay.
punimeve.
6. Në rastin e zgjidhjes së kontratës, 6. In the event of withdrawal from the 6. U slučaju raskida ugovora, naručilac je
porositësi ka për detyrë t’i paguajë kryerësit contract the ordering party must pay the dužan isplatiti izvođaču radova odgovarajući
të punimeve pjesën përkatëse të çmimit për contractor an appropriate part of the fee for deo cene za već izvršene radove, kao i
punimet e kryera, si edhe një shpërblim të the work already performed, and a fair pravičnu naknadu za učinjene neophodne
drejtë për shpenzimet e domosdoshme të reimbursement of the necessary costs. troškove.
bëra.
405 /997
Çmimi i punimeve Fee for works Cena radova
Çmimi i punimeve mund të caktohet sipas The fee for works may be stipulated for a unit Cena radova se može odrediti po jedinici
njësisë së matjes së punimeve të kontraktura of measurement of agreed works (unit fee) or mere ugovorenih radova (jedinična cena) ili u
(çmimi i njësisë) ose në shumë të tërësishme in a total sum for the entire structure (total ukupnom iznosu za ceo objekat (ukupno
për tërë objektin (çmimi total i kontraktuar). agreed fee). ugovorena cena).

Ndryshimi i çmimit Change in fee Izmena cene
1. Në qoftë së me kontratë lidhur me 1. Unless stipulated otherwise in the contract 1. Ako ugovorom u pogledu izmene cene nije
ndryshimin e çmimit nuk është parashikuar regarding a change in the fee, a contractor predviđeno što drugo, izvođač koji je svoju
diçka tjetër, kryerësi që e ka kryer detyrimin that performs the obligation by the obavezu ispunio u predviđenom roku može
e vet në afatin e parashikuar mund të kërkojë contractual deadline may request a higher fee zahtevati povećanje cene radova ako su se u
rritjen e çmimit të punimeve në qoftë se në for the works if between the conclusion and vremenu između zaključenja ugovora i
kohën midis lidhjes së kontratës e të the performance of the contract the price of njegovog ispunjenja povećale cene elemenata
përmbushjes së saj kanë ndryshuar çmimet e elements on which the fee was based rises na osnovu kojih je određena cena radova,
elementeve në bazë të cilave është caktuar such that the fee should be more than (2%) tako da bi trebalo da ta cena bude veća za
çmimi i punimeve, kështu që do të duhej që two per cent higher. više od dva (2%) procenta.
ky çmim të ishte më i madh për më shumë se
dy përqind (2%).
2. Në rastin kur kryerësi i punimeve me faj 2. If the contractor fails to carry out the 2. U slučaju da izvođač radova svojom
të vet nuk i ka kryer punimet në afatin e works by the contractual deadline for reasons krivicom nije izveo radove u roku
parashikuar me kontratë, ai mund të kërkojë for which the contractor is liable, the predviđenom ugovorom, on može zahtevati
rritjen e çmimit të punimeve në qoftë se në contractor may request a higher fee for the povećanje cene radova ako su se u vremenu
kohën midis lidhjes së 139 kontratës dhe works if between the conclusion of the između zaključenja ugovora i dana kad je
ditës kur sipas kontratës është dashur të contract and the day the works under contract prema ugovoru trebalo da radovi budu
përfundoheshin punimet e elementeve në were due to be completed the price of završeni povećale cene elemenata na osnovu
406 /997
bazë të të cilave është caktuar, kështu që ky elements on which the fee was based rises kojih je određena cena radova, tako da bi
do të duhej sipas çmimeve të reja të këtyre such that under the new prices for such trebalo da ona, prema novim cenama tih
elementeve të ishte më i madh për më se pesë elements the fee should be more than five per elemenata, bude veća za više od pet
për qind. cent higher. procenata.
3. Në rastet nga paragrafët e mësipërm, 3. In the cases specified in the previous two 3. U slučajevima iz prethodnih stavova,
kryerësi mund të kërkojë vetëm diferencën në paragraphs the contractor may only request izvođač može zahtevati samo razliku u ceni
çmimin e punimeve që tejkalon dy (2%) the shortfall in the fee for the works that radova koja prelazi dva (2%), odnosno pet
përkatësisht pesë përqind (5%). exceeds two or five per cent respectively. procenata (5%).
4. Kryerësi nuk mund të thirret në rritjen e 4. The contractor may not make reference to 4. Izvođač se ne može pozivati na povećanje
çmimit të elementeve në bazë të të cilave a higher price for elements on which the fee cena elemenata na osnovu kojih je određena
është caktuar çmimi i punimeve, në qoftë se for the works was based if the prices rose cena radova, ako je do povećanja cene došlo
deri te rritja e çmimit ka ardhur pas ardhjes së after the contractor became delayed. nakon njegovog dolaska u docnju.
tij në vonesë.

Dispozitat për pandryshueshmërinë e Provision on invariability of fee Odredbe o nepromenljivosti cena
çmimeve
1. Në qoftë se është kontraktuar së çmimi i 1. If it was agreed that the fee for the works 1. Ako je ugovoreno da se cena radova neće
punimeve nuk do të ndryshojë, në rastin kur would not be changed when the prices for menjati u slučaju da se posle zaključenja
pas lidhjes së kontratës rriten çmimet e elements on which the fee was based rise ugovora povećaju cene elemenata na osnovu
elementeve, në bazë të të cilave është caktuar after the contract was concluded, the kojih je ona određena, izvođač može, i pored
çmimi i punimeve, kryerësi mund të kërkojë contractor may request such a change despite ovakve odredbe ugovora, zahtevati izmenu
megjithëse ekziston një dispozitë e tillë e such a contractual provision if the prices for cene radova ako su se cene elemenata
kontratës, ndryshimin e çmimit të punimeve, elements rise such that the fee for the works povećale u tolikoj meri da bi trebalo da cena
në qoftë se çmimet e elementeve janë rritur should be more than ten per cent (10%) radova bude veća za više od deset procenata
në atë masë që çmimi i punimeve do të duhej higher. (10%).
të ishte më i madh se dhjetë përlind (10%).
407 /997
2. Mirëpo, edhe në këtë rast kryesi mund të 2. However in this case the contractor may 2. Međutim, i u ovom slučaju izvođač može
kërkojë vetëm diferencën në çmimin që only request the shortfall in the fee for the zahtevati samo razliku u ceni koja prelazi
tejkalon dhjetë për qind, përveç nëse shtimi i works that exceeds ten per cent, unless the deset procenata, osim ako je do povećanja
çmimit të elementeve ka ardhur si pasojë e prices for such elements rose after the cene elemenata došlo posle njegovog dolaska
vonesës së tij. contractor became delayed. u docnju.

Zgjidhja e kontratës për shkak të rritjes së Withdrawal from contract because of Raskid ugovora zbog povećane cene
çmimit higher fee
1. Në qoftë se në rastet nga nenet paraprake 1. If in the cases specified in the previous 1. Ako bi u slučajevima iz prethodnih
çmimi kontraktues do të duhej të rritej articles the agreed fee would rise članova ugovorena cena trebala biti znatno
konsiderueshëm, porositësi mund ta zgjidhë significantly the ordering party may withdraw povećana, naručilac može raskinuti ugovor.
kontratën. from the contract.
2. Në rastin e zgjidhjes së kontratës, 2. In the event of withdrawal from the 2. U slučaju raskida ugovora naručilac je
porositësi ka për detyrë t’i paguajë kryerësit contract the ordering party must pay the dužan isplatiti izvođaču odgovarajući deo
pjesën përkatëse të çmimit të kontraktuar për contractor an appropriate part of the agreed ugovorene cene za dotle izvršene radove, kao
punimet e kryera gjer atëherë, si edhe fee for the work performed to date, and a fair i pravičnu naknadu za učinjene neophodne
shpërblimin e drejtë për shpenzimet e reimbursement for necessary costs. troškove.
domosdoshme të bëra.

E drejta e porositësit për të kërkuar Ordering party’s right to request Pravo naručioca da traži sniženje
zbritjen e çmimit të kontraktuar reduction in agreed fee ugovorene cene
1. Në qoftë se në kohën midis lidhjes së 1. If in the time between the conclusion of the 1. Ako su se u vreme između zaključenja
kontratës dhe përmbushjes së detyrimit të contract and the performance of the ugovora i ispunjenja obaveze izvođača cene
kryerësit janë zbritur çmimet e elementeve në contractor’s obligation the prices for elements elemenata na osnovu kojih je određena cena
bazë të cilave është caktuar çmimi i on which the fee was based fell by more than radova snizile za više od dva procenta (2%), a
408 /997
punimeve për më tepër se dy për qind (2%), two per cent (2%) and the work was radovi su izvršeni u ugovorenom roku,
kurse punimet janë kryer brenda afatit të performed by the agreed deadline the naručilac ima pravo da traži odgovarajuće
kontraktuar, porositësi ka të drejtë të kërkojë ordering party shall have the right to request sniženje ugovorene cene radova iznad tog
zbritjen përkatëse të çmimit të kontraktuar të an appropriate reduction in the agreed fee for procenta.
punimeve mbi këtë përqindje. the works above such a percentage.
2. Në qoftë se është kontraktuar 2. If it was agreed that the fee for the works 2. Ako je ugovorena nepromenljivost cene
pandryshueshmëria e çmimit të punimeve, would not be changed and the work was radova, a oni su izvršeni u ugovorenom roku,
ndërsa këto janë kryer në afat të kontraktuar, performed by the agreed deadline the naručilac ima pravo na sniženje ugovorene
porositësi ka të drejtë për zbritje të ordering party shall have the right to a cene, u slučaju da su se cene elemenata na
kontraktuar në rastin kur çmimet e reduction in the agreed fee when the prices osnovu kojih je određena cena smanjila za
elementeve, në bazë të të cilave është caktuar for elements on which the fee was based fell toliko da bi cena bila niža za više od deset
çmimi i punimeve, janë zbritur aq sa çmimi such that the fee would be more than ten per procenata, i to za razliku u ceni preko deset
do të ishte më i vogël për më tepër se dhjetë cent lower, the reduction being for the procenata (10%).
për qind e pikërisht për diferencën në çmim difference above (10%) ten per cent.
prej më se dhjetë për qind (10%).
3. Në rastin e vonesës së kryesit të punimeve, 3. If the works contractor is in delay the 3. U slučaju docnje izvođača radova,
porositësi ka të drejtë për zbritjen ordering party shall have the right to a naručilac ima pravo na srazmerno sniženje
proporcionale te çmimit të punimeve për çdo proportionate reduction in the fee for the cene radova za svako sniženje cene
zbritje të çmimit të elementeve, në bazë të works for each fall in the price of elements on elemenata na osnovu kojih je cena radova
cilave është caktuar çmimi i punimeve. which the fee was based. određena.
409 /997
Nënkapitulli II – Kontrata për Ndërtimin Sub-chapter II – Building Contract with Potpoglavlje II – Ugovor o gradnji sa
me Dispozitë të Vecantë Special Provisions posebnom odredbom

Kontrata për ndërtimin me dispozitë të Building contract with special provision Ugovor o gradnji sa posebnom odredbom
veçantë
1. Në qoftë se kontrata për ndërtimin 1. If a building contract contains a ‘turnkey’ 1. Ako ugovor o građenju sadrži odredbu
përmban dispozitën "çelësi në dorë" ose provision or any similar provision the "ključ u ruke" ili neku drugu sličnu odredbu,
ndonjë dispozitë tjetër të ngjashme, kryerësi contractor independently undertakes to carry izvođač se samostalno obavezuje da izvrši
detyrohet në mënyrë të pavarur që të kryejë out all the works required for the construction skupa sve radove potrebne za izgradnju i
së bashku të gjitha punimet e nevojshme për and use of a specific structure. upotrebu određenog celovitog objekta.
ndërtimin dhe përdorimin e objektit të
caktuar të tërësishëm.
2. Në këtë rast çmimi i kontraktuar përfshin 2. In this case the agreed fee shall also cover 2. U tom slučaju ugovorena cena obuhvata i
edhe vlerën e të gjitha punimeve të the value of unforeseen and excess works, vrednost svih nepredviđenih radova i viškova
paparashikuara e të tepricës së punimeve, and shall exclude the influence of missing radova, a isključuje uticaj nedostataka radova
ndërsa përjashton ndikimin e mungesave të works thereon. na ugovorenu cenu.
punimeve në çmimin e kontraktuar.
3. Në qoftë se në kontratën "çelësi në dorë" 3. If several contractors participate as 3. Ako u ugovoru "ključ u ruke" učestvuje
marrin pjesë disa kryerës si palë contracting parties in a turnkey contract their kao ugovorna stranka više izvođača, njihova
kontraktuese, përgjegjësia e tyre ndaj liability towards the ordering party shall be odgovornost prema naručiocu je solidarna.
porositësit është solidare. joint and several.
410 /997
Nënkapitulli III – Përgjegjësia për të Sub-chapter III - Responsibility on defects Potpoglavlje III - Odgovornost za
Metat nedostatke

Zbatimi i rregullave të kontratës për Application of rules on contract for work Primena pravila ugovora o delu
veprën
Në qoftë se në këtë pjesë nuk është caktuar Unless otherwise specified in this section, for Ukoliko u ovom delu nije drukčije određeno,
ndryshe, për përgjegjësinë për të metat e the responsibility on defects of the building za odgovornost nedostataka zgrade
godinës zbatohen dispozitat përkatëse të are applied relevant provisions of the primenjuju se odgovarajuće odredbe ugovora
kontratës për veprën. contract. o delu.

Kalimi i të drejtave nga përgjegjësia për të Transfer of rights from liability for defects Prenos prava iz odgovornosti za
metat nedostatke
Të drejtat e porositësit ndaj kryerësit për The ordering party’s rights against the Prava naručioca prema izvođaču zbog
shkak të të metave të godinës kalojnë edhe në contractor for reason of defects in a structure nedostatka zgrade prelaze i na sve docnije
të gjithë fituesit e mëvonshëm të godinës ose shall also be transferred to all subsequent dobitnike zgrade ili njenog dela ali s tim da
të pjesës së saj, por fitueseve të mëvonshëm acquirers of the structure or parts thereof, docnijim dobitnicima ne teče novi rok za
nuk u rrjedh afati i ri për njoftim dhe padi, although such that a new period for obaveštenje i tužbu, već im se uračunava rok
por u llogaritet afati i paraardhësve. notification and suit shall not run for prethodnika.
subsequent acquirers; the predecessors’
period shall count towards theirs.
411 /997
Nënkapitulli IV – Përgjegjësia e Kryerësit Sub-chapter IV – Liability of Contractor Potpoglavlje IV - Odgovornost izvođača i
dhe të Projektuesit për Soliditetin e and Designer for Solidity of Structure projektanta za solidnost zgrade
Godines

Nga çka përbëhet Where liability lies Od čega se sastoji
1. Kryerësi përgjigjet për të metat e 1. The contractor shall be liable for any 1. Izvođač odgovara za nedostatke u izradi
ndërtimit të godinës që i përkasin soliditetit të defects in the execution of the structure zgrade koji se tiču njene solidnosti, ukoliko
saj, në qoftë se këto të meta do të concerning its solidity if such defects show bi se ti nedostaci pokazali za vreme od deset
paraqiteshin për një kohë prej dhjetë (10) themselves within ten (10) years of the (10) godina od predaje i prijema radova.
vitesh nga dorëzimi dhe pranimi i punimeve. delivery and takeover of works.
2. Kryerësi përgjigjet edhe për të metat e 2. The contractor shall also be liable for any 2. Izvođač odgovara i za nedostatke zemljišta
tokës në të cilën është ngritur godina, të cilat deficiencies in the land on which the structure na kome je podignuta zgrada, koji bi se
do të tregoheshin për një kohë prej dhjetë is built that show themselves within ten years pokazali za vreme od deset godina od predaje
vjetësh nga dorëzimi dhe pranimi i punimeve, of the delivery and takeover of works, unless i prijema radova, osim ako je specijalizovana
përveç nëse organizata e specializuar e ka a specialist organization gave an expert organizacija dala stručno mišljenje da je
dhënë mendimin profesional se toka është e opinion that the land was suitable for zemljište podobno za građenje, a u toku
përshtatshme për ndërtim, kurse gjatë construction and during construction no građenja se nisu pojavile okolnosti koje
ndërtimit nuk janë paraqitur rrethana që e circumstances arose to awaken any doubt dovode u sumnju osnovanost stručnog
vijnë në dyshim bazueshmërinë e mendimit over the justification of the expert opinion. mišljenja.
profesional.
3. E njëjta gjë vlen edhe për projektuesin në 3. This shall also apply to the designer, if the 3. Isto važi i za projektanta ako nedostatak
qoftë se e meta e godinës rrjedh nga ndonjë e defect in the structure originates from any zgrade potiče od nekog nedostatka u planu.
metë në plan. defect in the plan.
4. Ata janë përgjegjës sipas paragrafëve të 4. Under the provisions of the previous 4. Oni su odgovorni prema odredbama
mësipërm jo vetëm ndaj porositësit por edhe paragraphs the two shall be liable not only to prethodnih stavova ne samo naručiocu, nego i
çdo fituesi tjetër të godinës. the ordering party, but also to any other svakom drugom kasnijem sticaocu zgrade.
acquirer of the structure.
412 /997
5. Kjo përgjegjësi e tyre nuk mund të 5. It shall not be possible to exclude or limit 5. Ova njihova odgovornost ne može se
përjashtohet e as të kufizohet me kontratë. their liabilities by contract. ugovorom ni isključiti ni ograničiti.

Detyra e njoftimit dhe humbja e të Obligation to notify and loss of rights Dužnost obaveštavanja i gubitak prava
drejtave
1. Porositësi ose fituesi tjetër ka për detyrë 1. The ordering party or other acquirer shall 1. Naručilac ili drugi dobitnik dužan je o
që për të metat ta njoftojë kryerësin dhe be obliged to notify the contractor and nedostacima obavestiti izvođača i projektanta
projektuesin e punimeve në afat prej gjashtë designer regarding defects within six (6) u roku od šest (6) meseci od kad je
(6) muajsh, prej kur e ka konstatuar të metën, months of discovering the defect; otherwise nedostatak ustanovio, inače gubi pravo da se
përndryshe humb të drejtën që të thirret në të. the ordering party or acquirer shall lose the pozove na njega.
right to make reference thereto.
2. E drejta e porositësit ose e fituesit tjetër 2. The right of the ordering party or other 2. Pravo naručioca ili drugog dobitnika prema
ndaj kryerësit respektivisht ndaj projektuesit acquirer against the contractor or designer izvođaču, odnosno projektantu po osnovu
sipas bazës së përgjegjësisë së tyre për të deriving from their liability for defects shall njihove odgovornosti za nedostatke prestaje
metat shuhet brenda një (1) viti duke expire one (1) year after the day the za jednu (1) godinu računajući od dana kad je
llogaritur nga dita kur porositësi respektivisht contractor or designer was notified regarding naručilac, odnosno dobitnik obavestio
fituesi e ka njoftuar projektuesin, përkatësisht the defect. projektanta, odnosno izvođača o nedostatku.
kryerësin e punimeve për të metën.
3. Kryerësi i punimeve apo projektuesi nuk 3. The contractor or designer may not make 3. Izvođač radova ili projektant se ne može
mund të referohet në dispozitat e paragrafëve reference to the provisions of the previous pozivati na odredbe prethodnih stavova ako
të mësipërm nëse defekti ka të bëjë me faktet paragraphs if the defect relates to facts that se nedostatak odnosi na činjenice koje su bile
që kanë qenë të njohura apo nuk kanë were known or could not have remained poznate ili nisu mogle ostati nepoznate i o
mundur të ngelin të panjohura dhe se kanë unknown thereto and that they failed report to tome nisu obavestili naručioca, odnosno
dështuar të njoftojnë porositësin, the ordering party or other acquirer, or if kasnijeg dobitnika, ili su svojom radnjom
respektivisht fituesin tjetër, ose përmes through their action they misled the ordering pogrešno informisali naručioca, odnosno
veprimit të tyre ata e kanë keqinformuar party or other acquirer into failing to exercise kasnijeg dobitnika, na način da oni nisu imali
porositësin, respektivisht fituesin, në atë the rights on time. mogućnosti na vreme iskoristiti to pravo na
mënyrë që ta bëjnë atë të mos ketë mundësi ta vreme.
413 /997
shfrytëzojnë këtë të drejtë me kohë.

Zvogëlimi dhe përjashtimi i përgjegjësisë Reduction and exclusion of liability Smanjenje i isključenje odgovornosti
1. Kryerësi nuk lirohet nga përgjegjësia në 1. The contractor shall not be released from 1. Izvođač se ne oslobađa odgovornosti ako
qoftë se dëmi është shkaktuar për shkak se liability if the defect occurred because during je šteta nastala zbog toga što je pri izvođenju
gjatë kryerjes së punimeve të caktuara ka the execution of individual works the određenih radova postupao po zahtevima
vepruar sipas kërkesave të porositësit. contractor acted according to the ordering naručioca.
party’s requirements.
2. Në qoftë se para kryerjes së punës së 2. However if prior to the execution of 2. Ako je pre izvršenja određenog rada po
caktuar sipas kërkesës së porositësit ia ka individual work according to the ordering zahtevu naručioca upozorio na opasnost od
tërhequr vërejtjen për rrezikun nga dëmi, party’s requirements the contractor warned štete, njegova odgovornost se smanjuje, a
përgjegjësia e tij zvogëlohet dhe sipas the former regarding the risk of defects prema okolnostima konkretnog slučaja može
rrethanave të rastit konkret, mundet edhe të occurring the contractor’s liability shall be se i isključiti.
përjashtohet. reduced, and may also be excluded under the
circumstances of the case in question.

Regresi Recourse Regres
1. Kur për dëmin janë përgjegjës kryerësi 1. If in the relationship with the ordering 1. Kad su za štetu odgovorni izvođač i
dhe projektuesi, përgjegjësia e secilit prej tyre party the contractor and designer are liable projektant, odgovornost svakog od njih
caktohet sipas madhësisë së fajit të tij. for a defect their liability shall be joint and određuje se prema veličini njegove krivice.
several.
2. Projektuesi që e ka hartuar projektin e 2. A designer that formulated the plan for the 2. Projektant koji je izradio projekat zgrade i
godinës dhe të cilit i është besuar mbikëqyrja structure and that was entrusted with kome je poveren nadzor nad izvršenjem
e kryerjes së punimeve të planifikuara supervising the execution of the works shall planiranih radova odgovara i za nedostatke u
përgjigjet edhe për të metat në punimet e bëra also be liable for defects in the executed izvršenim radovima nastale krivicom
414 /997
të shkaktuara me faj të kryerësit të punimeve, works that occurred because of reasons for izvođača, ako ih je mogao opaziti normalnim
në qoftë se ka mundur t’i vinte re me which the contractor is liable if they could be i razumnim nadgledanjem radova, ali ima
mbikëqyrjen normale dhe të arsyeshme të noticed during customary and appropriate pravo zahtevati od izvođača odgovarajuću
punimeve, por ka të drejtë të kërkojë nga supervision of the works, but shall have the naknadu.
kryerësi i punimeve shpërblimin përkatës. right to request appropriate reimbursement
from the contractor.
3. Kryerësi i punimeve që e ka shpërblyer 3. A contractor that reimbursed damage 3. Izvođač koji je naknadio štetu nastalu
dëmin e shkaktuar për shkak të të metave në inflicted because of a defect in the executed usled nedostataka u izvršenim radovima ima
punimet e kryera ka të drejtë të kërkojë works shall have the right to request pravo zahtevati naknadu od projektanta u
shpërblimin nga projektuesi në masën në të reimbursement from the designer in the meri u kojoj nedostaci u izvršenim radovima
cilën të metat në punimet e kryera rrjedhin extent to which the defects in the executed potiču od nedostataka u projektu.
prej të metave në projekt. works originate from defects in the plan.
4. Nëse për të metën është përgjegjës një 4. If a person entrusted with part of the 4. Kad je za nedostatak odgovorno lice kome
person, të cilit kryerësi i’a ka besuar kryerjen transaction by the contractor is liable for a je izvođač poverio obavljanje jednog dela
e një pjese të punës, atëherë kryerësi duhet – defect the contractor must, if intending to posla, izvođač - ako hoće da od njega zahteva
nëse dëshiron shpërblim prej atij personi - të request reimbursement therefrom, notify such naknadu - treba da ga obavesti o postojanju
njoftojë për ekzistimin e të metës në afat prej person regarding the defect within two (2) nedostatka u roku od (2) meseca, računajući
dy (2) muajsh, duke e llogaritur nga dita kur months of being notified by the ordering od dana kad je on sam obavešten od
ai vet ka qenë i njoftuar nga porositësi për të party. naručioca o istom nedostatku.
njëjtën të metë.
415 /997
KAPITULLI XI – KONTRATA CHAPTER XI – CONTRACT OF POGLAVLJE XI - UGOVOR O
PËR TRANSPORTIN CARRIAGE PREVOZU
Nënkapitulli I – Dispozitat e Përgjithshme Sub-chapter I – General provisions Potpoglavlje I - Opšte odredbe

1. Me kontratën për transportin detyrohet 1. Through a contract of carriage a carrier 1. Ugovorom o prevozu obavezuje se
transportuesi që të transportojë në vendin e undertakes to transport a person or an object prevoznik da preveze na određeno mesto
caktuar ndonjë person ose send, ndërsa to a specific place, and the passenger or neko lice ili neku stvar, a putnik, odnosno
udhëtari, respektivisht dërguesi detyrohet që sender undertakes to make a specific payment pošiljalac se obavezuje da mu za to isplati
për këtë t’i paguajë shpërblimin e caktuar. thereto for this. određenu naknadu.
2. Transportuesi është personi i cili merret 2. Carrier shall mean both a person dealing 2. Prevoznik je lice koje se bavi prevozom
me transport si punë të rregullt të tij, ashtu with carriage as his regular business activity, kao svojim redovnim poslovanjem, kao i
edhe çdo person tjetër i cili detyrohet me and any other person assuming an obligation svako drugo lice koje se ugovorom obaveže
kontratë të kryejë transportin me pagesë. by contract to perform carriage for da izvrši prevoz uz naknadu.
remuneration.

Detyrimet e transportuesit në transportin Carrier’s obligations in route transport Obaveze prevoznika u linijskom prevozu
liniar
1. Transportuesi i cili kryen transportin në 1. A carrier that performs transport on a 1. Prevoznik koji obavlja prevoz na
një linjë të caktuar (transporti liniar) ka specific route (route transport) shall be određenoj liniji (linijski prevoz) dužan je da
përdetyrë që rregullisht dhe në gjendje të obliged to regularly and correctly maintain redovno i uredno održava objavljenu liniju.
rregullt të mbajë linjën e shpallur. the published route.
2. Ai ka për detyrë të pranojë për transport 2. A carrier shall be obliged to accept for 2. On je dužan da primi na prevoz svako lice i
çdo person dhe çdo send që përmbushin transport any person and anything that fulfils svaku stvar koji ispunjavaju uslove određene
kushtet e caktuara me kushtet e përgjithshme the conditions stipulated in the published u objavljenim opštim uslovima.
416 /997
të shpallura. general terms and conditions.
3. Në qoftë se mjetet e rregullta të 3. If the carrier’s ordinary means of 3. Ako redovna prevozna sredstva prevoznika
transportit të transportuesit nuk mjaftojnë për transport do not suffice for all the required nisu dovoljna za izvršenje svih zahtevanih
kryerjen e të gjitha transporteve të kërkuara, transport priority shall be given to persons prevoza, prvenstvo imaju lica ili stvari za
përparësi kanë personat ose sendet për të cilat and objects for which priority is stipulated in koje je to posebnim odredbama predviđeno, a
kjo është parashikuar me dispozita të veçanta, special regulations, and further priority shall dalje prvenstvo se određuje prema redu
ndërsa përparësia e mëtejshme caktohet sipas be stipulated in the order of the requests; in zahteva, s tim da se između istovremenih
radhës së kërkesave, por midis kërkesave të so doing the longer transport shall be decisive zahteva prvenstvo određuje prema većoj
njëkohshme përparësia caktohet sipas in ascribing priority to requests made dužini prevoza.
gjatësisë më të madhe të transportit. simultaneously.

Denoncimi i kontratës Withdrawal from contract Otkazivanje od ugovora
1. Dërguesi, respektivisht udhëtari mund të 1. The sender or passenger may withdraw 1. Pošiljalac, odnosno putnik može otkazati
denoncojë kontratën para se të fillojë from the contract before it begins to be ugovor pre nego što počne njegovo izvršenje,
përmbushja e saj, por ka për detyrë ta performed, and must reimburse the damage ali je dužan naknaditi štetu koju bi prevoznik
shpërblejë dëmin të cilin transportuesi do ta incurred for this reason by the carrier. pretrpeo usled toga.
pësonte për këtë shkak.
2. Kur transportuesi vonon me fillimin e 2. If at the beginning of transport the carrier 2. Kad prevoznik kasni sa započinjanjem
transportit aq sa pala tjetër nuk ka më interes is so delayed that the agreed transport no prevoza, toliko da druga stranka više nema
për transportin e kontraktuar, ose kur longer has any meaning for the other party or interesa za ugovoreni prevoz, ili kad
transportuesi nuk mund ose nuk donë të if the carrier cannot or does not wish to prevoznik neće ili ne može da izvrši
kryejë transportin e kontraktuar, pala tjetër perform the agreed transport the other party ugovoreni prevoz, druga stranka može
mund të denoncoj nga kontrata dhe të kërkojë may withdraw from the contract and request otkazati od ugovora i tražiti da se vrati
kthimin e shpërblimit të paguar për the return of that which was paid for the plaćena naknada za prevoz.
transportin. transport.
417 /997
Shuma e `shperblimit së paguar për Amount of payment for transport Visina naknade za prevoz
transport
1. Në qoftë se shuma e pagesës për transport 1. If the amount of the payment for transport 1. Ako je visina naknade za prevoz određena
është caktuar me tarifë ose me ndonjë akt is stipulated by a tariff or any other published tarifom ili kojim drugim objavljenim
tjetër detyrues të shpallur, nuk mund të binding legal act, a higher payment may not obaveznim aktom ne može se ugovoriti veća
kontraktohet pagesa më e lartë. be pronounced by the contract. naknada.
2. Në qoftë se shuma e pagesës për transport 2. If the amount of the payment for transport 2. Ako iznos naknade za prevoz nije određen
nuk është caktuar me tarifë ose me ndonjë akt is not stipulated by a tariff, any other tarifom ili kojim drugim objavljenim
detyrues tjetër të shpallur e as me kontratë, published binding legal act or by the contract obaveznim aktom, a ni ugovorom, prevoznik
transportuesi ka të drejtë për pagesë të the carrier shall have the right to the ima pravo na uobičajenu naknadu za tu vrstu
zakonshme për këtë lloj transporti. customary payment for the type of transport. prevoza.
3. Dispozitat për pagesën në kontratë për 3. The provisions on payment on the 3. Odredbe o naknadi sadržane u ugovoru o
punë zbatohen për çështjet tjera aq sa është e contract for work shall apply to other matters delu, primenjuju se koliko je moguće i za
mundur. as far as practicable. ostala pitanja.

Kufizimi i zbatimit të dispozitave të kësaj Limitation of application of provisions of Ograničenje primene odredbi ovog dela
pjese this chapter
Dispozitat e këtij Kapitulli zbatohen në të The provisions of this Chapter shall apply to Odredbe ove glave primenjuju se na sve vrste
gjitha llojet e transportit, përveç nëse me ligj all types of transport, unless stipulated prevoza, izuzev ako zakonom nije drukčije
parashihet ndryshe. otherwise by law. određeno.
418 /997
Nënkapitulli II – Kontrata për Sub-chapter II – Contract on Carriage of Potpoglavlje II - Ugovor o prevozu stvari
Transportin e Sendeve Freight

Dorëzimi i sendeve Delivery of object Predaja stvari
Transportuesi ka për detyrë që sendin të cilin The carrier shall be obliged to deliver the Prevoznik je dužan da stvar koju je primio u
e ka pranuar për transport t’ia dorëzojë në object accepted for transport to the sender or cilju prevoza preda na određenom mestu
vendin e caktuar dërguesit ose personit të a specific person (the recipient) in a specific pošiljaocu ili određenom licu (primaocu).
caktuar (marrësit). place.

Detyrat e dërguesit për ta njoftuar Regarding what sender must notify the Obaveze pošiljaoca da obavesti prevozioca
transportuesin carrier
1. Dërguesi ka për detyrë ta njoftojë 1. The sender must notify the carrier 1. Pošiljalac je dužan obavestiti prevozioca o
transportuesin për llojin e dërgesës dhe për regarding the type of consignment and the vrsti pošiljke i o njenoj sadržini i količini, i
përmbajtjen dhe sasinë e saj dhe t'i contents and quantity thereof, and must report saopštiti mu kuda pošiljka treba da bude
komunikojë se ku duhet të transportohet where the consignment is to be transported, prevezena, ime i adresu primaoca pošiljke,
dërgesa, emrin dhe adresën e marrësit të the name and address of the recipient, the svoje ime i svoju adresu, kao i sve drugo što
dërgesës, emrin dhe adresën e vet, si dhe çdo name and address of the sender and je potrebno da bi prevoznik mogao ispuniti
gjë të nevojshme që transportuesi të mund t'i everything else necessary for the carrier to be svoje obaveze bez odlaganja i smetnji.
përmbushë detyrimet e veta pa shtyrje dhe able to perform the obligation without delay
pengesa. or obstacles.
2. Kur në dërgesë ndodhen sende te 2. If the consignment contains valuables, 2. Kad se u pošiljci nalaze dragocenosti,
çmueshme, letra me vlerë ose sende tjera të securities or other expensive objects the hartije od vrednosti ili druge skupocene
shtrenjta, dërguesi ka për detyrë që për këtë ta sender must notify the carrier of such when stvari, pošiljalac je dužan obavestiti o tome
njoftojë transportuesin në momentin e handing it over for transport and must report prevozioca u trenutku njihove predaje za
dorëzimit të tyre për transport dhe t’ia the value thereto. prevoz i saopštiti mu njihovu vrednost.
komunikojë vlerën e tyre.
419 /997
3. Kur është fjala për transportin e sendeve 3. If it is a matter of the transport of a 3. Kad se radi o prevozu opasne stvari ili
të rrezikshme ose të sendeve për të cilat dangerous object or an object that requires stvari za koju su potrebni posebni uslovi
nevojiten kushte të veçanta të transportit, special conditions of transport the sender prevoza, pošiljalac je dužan da o tome
dërguesi ka për detyrë që për këtë ta njoftojë must notify the carrier of such on time so that obavesti prevozioca na vreme tako da bi on
transportuesin me kohë, kështu që ai do të the carrier is able to take appropriate mogao preduzeti odgovarajuće posebne mere.
mund të ndërmerr masa përkatëse të veçanta. measures.
4. Në qoftë se dërguesi nuk i jep 4. A sender that fails to provide the carrier 4. Ako pošiljalac prevoziocu ne dostavi
transportuesit të dhënat nga paragrafi 1dhe 3 with the information specified in paragraph 1 podatke iz stava 1. i 3. ovog člana ili mu ih da
të këtij neni, ose i jep gabimisht përgjigjet për and 3 of this Article or provides erroneous pogrešno, odgovara za štetu koja bi usled
dëmin që do të shkaktohej për shkak të kësaj. information shall be liable for damage toga nastala.
incurred for this reason.

Fletëngarkesa Bill of freight Otpremnica
1. Kontraktuesit mund të merren vesh që 1. The contracting parties may agree to 1. Ugovarači se mogu sporazumeti da se o
për dërgesën e dorëzuar për transport të compile a bill of freight on a consignment pošiljci predatoj na prevoz sačini otpremnica.
përpilohet fletëngarkesa. handed over for transport.
2. Fletëngarkesa duhet të përmbajë emrin 2. The bill of freight must contain the name 2. Otpremnica treba da sadrži: ime i adresu
dhe adresën e dërguesit e të transportuesit, and address of the sender and the carrier, the pošiljaoca i prevozioca, vrstu, sadržaj i
llojin, përmbajtjen dhe sasinë e dërgesës, si type, contents and quantity of the količinu pošiljke, kao i vrednost dragocenosti
dhe vlerën e sendeve të çmueshme dhe consignment, the value of any valuables and i drugih skupocenih stvari, mesto odredišta,
sendeve të tjera të shtrenjta, vendin e other expensive objects, the place of iznos naknade za prevoz, odnosno belešku da
destinimit, shumën e shpërblimit për destination, the sum of payment for the je naknada plaćena unapred, odredbu o svoti
transport, respektivisht shënimin se transport or a note that payment was made in kojom je pošiljka natovarena, mesto i dan
shpërblimi është parapaguar, dispozitën për advance, a provision on the amount by which izdavanja otpremnice.
shumën me të cilën është ngarkuar dërgesa, the consignment was encumbered, and the
vendi dhe dita e lëshimit të fletëngarkesës. place and day of issue of the bill of freight
420 /997
3. Në fletëngarkesë mund të futen edhe 3. Other provisions of the contract of 3. U otpremnici mogu biti unesene i druge
dispozita të tjera të kontratës për transportin. carriage may be recorded in the bill of freight. odredbe ugovora o prevozu.
4. Fletëngarkesa duhet të jetë e nënshkruar 4. Both contracting parties must sign the bill 4. Otpremnica treba biti potpisana od oba
nga të dy kontraktuesit. of freight. ugovarača.
5. Fletëngarkesa mund të përmbajë 5. The bill of freight may contain a “by 5. Otpremnica može sadržati odredbu "po
dispozitën "sipas urdhrit" ose të jetë e order” provision or may be made out to the nalogu" ili glasiti na donosioca.
shënuar në prurësin. bearer.

Kontrata për transportin dhe Contract of carriage and bill of freight Ugovor o prevozu i otpremnica
fletëngarkesa
Ekzistimi dhe vlefshmëria juridike e The existence and validity of the contract of Postojanje i pravna punovažnost ugovora o
kontratës për transportin janë të pavarura nga carriage shall be independent of the existence prevozu nezavisni su od postojanja tovarnog
ekzistimi i fletëngarkesës dhe nga saktësia e and correctness of the bill of freight. lista i njegove tačnosti.
saj.

Vërtetimi për marrjen në dorëzim për Confirmation of acceptance for transport Potvrda o prijemu za prevoz
transport
Në qoftë se nuk është dhënë fletëngarkesa, If a bill of freight is not issued the sender Ako nije izdata otpremnica, pošiljalac može
dërguesi mund të kërkojë nga transportuesi may request that the carrier issue a zahtevati od prevozioca da mu izda potvrdu o
që t’i lëshojë vërtetimin për marrjen e confirmation of the acceptance of the prijemu pošiljke za prevoz sa podacima koje
dërgesës për transport me të dhënat që duhet consignment for transport with the treba da sadrži otpremnica.
t’i përmbajë fletëngarkesa. information that must be contained in the bill
of freight.
421 /997
Nënkapitulli III – Marrëdhënia e Sub-chapter III – Relationship between Potpoglavlje III - Odnos pošiljaoca i
Dërguesit dhe Transportuesit Sender and Carrier prevoznika

Paketimi Packing Pakovanje
1. Dërguesi ka për detyrë t’i paketojë sendet 1. The sender shall be obliged to pack the 1. Pošiljalac je dužan upakovati stvari na
sipas mënyrës së parashikuar ose të object in the prescribed or customary manner propisani ili uobičajeni način kako ne bi
praktikuar, kështu që të mos shkaktohet such that no damage will occur and the safety došlo do nastanka kakve štete ili ugrožavanja
ndonjë dëm ose të rrezikohet siguria e of people and property will not be threatened. sigurnosti ljudi ili dobara.
njerëzve ose e të mirave.
2. Transportuesi ka për detyrë të 2. The carrier shall be obliged to draw the 2. Prevoznik je dužan skrenuti pažnju
paralajmërojë dërguesin për të metat e sender’s attention to any deficiencies in pošiljaocu na nedostatke pakovanja koji se
paketimit që mund të vihen re, përndryshe packing that can be noticed; otherwise the mogu opaziti, inače odgovara za oštećenje
përgjigjet për dëmtimin e dërgesës që do të carrier shall be liable for damage to the pošiljke koje bi se desilo zbog tih
shkaktohej për shkak të këtyre të metave. consignment caused for this reason. nedostataka.
3. Transportuesi nuk përgjigjet për dëmtimin 3. The carrier shall not be liable for damage 3. Prevoznik ne odgovara za oštećenje
e dërgesës në qoftë se dërguesi, megjithëse iu to the consignment if despite being warned pošiljke ako je pošiljalac, iako mu je skrenuta
ka tërhequr vërejtja për të metat e paketimit, regarding deficient packing the sender pažnja na nedostatke pakovanja, zahtevao da
ka kërkuar që transportuesi ta pranojë requests that the carrier accept the prevoznik primi pošiljku na prevoz sa tim
dërgesën për transport me këto të meta. consignment for transport with the nedostacima.
deficiencies.
4. Transportuesi ka për detyrë që të refuzojë 4. The carrier shall be obliged to refuse the 4. Prevoznik je dužan odbiti pošiljku ako su
dërgesën në qoftë se të metat në paketimin e consignment if the deficiencies in the packing nedostaci u njenom pakovanju takvi da može
saj janë të tilla sa që mund të rrezikohet there of are such that they could endanger biti ugrožena sigurnost lica ili dobara ili
siguria e personave ose e të mirave, ose të people or property or cause any damage. prouzrokovana kakva šteta.
shkaktohet ndonjë dëm.
422 /997
5. Për dëmin që për shkak të metës në 5. The carrier shall be liable for damage 5. Za štetu koju zbog nedostatka u pakovanju
paketim e pësojnë personat e tretë deri sa inflicted on third persons for reason of pretrpe treća lica za vreme dok se stvar nalazi
sendi ndodhet te transportuesi, përgjigjet deficiencies in packing while the object is kod prevozioca, odgovara prevoznik, a on
transportuesi, ndërsa ky ka të drejtë të with the carrier, but shall have the right to ima pravo zahtevati naknadu od pošiljaoca.
kërkojë shpërblimin nga dërguesi. request compensation from the sender.

Pagesa për transport dhe shpenzimet në Payment for transport and costs in Naknada za prevoz i troškovi u vezi sa
lidhje me transportin connection with transport prevozom
1. Dërguesi ka për detyrë t’i paguajë 1. The sender shall be obliged to pay the 1. Pošiljalac je dužan isplatiti prevoziocu
transportuesit pagesën për transport dhe carrier for transport and costs in connection naknadu za prevoz i troškove u vezi sa
shpenzimet në lidhje me transportin. with transport. prevozom.
2. Në qoftë se në fletëngarkesë nuk është 2. If the bill of freight does not cite that the 2. Ako u tovarnom listu nije navedeno da
theksuar se dërguesi paguan pagesën për sender is paying for transport and the other pošiljalac plaća naknadu za prevoz i ostale
transport dhe shpenzimet e tjera lidhur me costs in connection with transport the sender troškove u vezi sa prevozom, pretpostavlja se
transportin, supozohet se dërguesi ka shall be presumed to have instructed the da je pošiljalac uputio prevozioca da ih
udhëzuar transportuesin që pagesën ta carrier to charge such costs to the recipient. naplati od primaoca.
arkëtojë nga marrësi.

Disponimi me dërgesën Disposal of consignment Raspolaganje pošiljkom
1. Dërguesi mund të disponojë me dërgesën 1. The sender may dispose of the 1. Pošiljalac može raspolagati pošiljkom i
edhe t’i ndryshojë urdhrat e përmbajtura në consignment and alter the order specified in menjati naloge sadržane u ugovoru, te može
kontratë dhe mund t’i urdhërojë transportuesit the contract, and may instruct the carrier to naložiti prevozniku da obustavi dalji prevoz
ta ndalë transportin e mëtejshëm të dërgesës, cease further transport of the consignment, pošiljke, da mu pošiljku vrati, da je preda
t’ia kthejë dërgesën, t’ia dorëzojë marrësit return it thereto, deliver it to another recipient drugom primaocu ili da je uputi u neko drugo
tjetër ose ta udhëzojë në një vend tjetër. or send it to any other place. mesto.
2. E drejta e dërguesit për t’i ndryshuar 2. The sender’s right to alter the order shall 2. Pravo pošiljaoca da menja naloge prestaje
423 /997
urdhrat shuhet pas arritjes së dërgesës në expire when the consignment reaches the posle prispeća pošiljke u mesto opredeljenja
vendin e destinacionit, kur transportuesi i’a place of destination, when the carrier delivers kad prevoznik preda primaocu tovarni list ili
dorëzon marrësit fletëngarkesën ose kur the bill of freight to the recipient, when the kad prevoznik pozove primaoca da preuzme
transportuesie fton marrësin që të marrë carrier requests that the recipient accept the pošiljku, ili kad primalac sam zatraži njenu
dërgesën, ose kur marrësi e kërkon vet consignment, or when the recipient requests predaju.
dorëzimin e saj. the delivery thereof.
3. Në qoftë se është lëshuar fletëngarkesa 3. If the bill of freight was issued by order or 3. Ako je izdat tovarni list po naredbi,
sipas urdhrit, respektivisht në prurësin, të to the bearer the holder of the bill of freight odnosno na donosioca, prava pošiljaoca iz
dhënat e dërguesit nga paragrafi paraprak i shall exclusively hold the sender’s rights prethodnog stava pripadaju isključivo imaocu
takojnë ekskluzivisht zotëruesit të specified in the previous paragraph. otpremnice.
fletëngarkesës.
4. Personi i autorizuar që shfrytëzon të 4. An entitled person that exploits the right 4. Ovlašćeno lice koje se posluži pravom da
drejtën e dhënies së urdhëresave të reja and gives the carrier a new order must daje nove naloge prevozniku, dužno je da mu
transportuesit ka për detyrë t’ia shpërblejë reimburse the costs and damage incurred by naknadi troškove i štetu koje je imao zbog
shpenzimet dhe dëmin që i ka pasur për the carrier because of this, and at the carrier’s toga, kao i da mu na njegov zahtev pruži
shkak të kësaj dhe që me kërkesën e tij t’i request shall give a guarantee that the costs jemstvo da će mu troškovi i šteta biti
japë dorëzani se shpenzimet dhe dëmi do t’i and damage will be reimbursed thereto. naknađeni.
shpërblehen.

Drejtimi i transportit Direction of transport Upravljanje prevozom
1. Transportuesi ka për detyrë ta kryejë 1. The carrier must perform the transport 1. Prevoznik je dužan izvršiti prevoz na
transportin në mënyrën e kontraktuar. according to the agreed route. ugovorenom načinu.
2. Në qoftë se nuk është kontraktuar se në 2. If it was not agreed along which route the 2. Ako nije ugovoreno kojim putem treba da
cilën rrugë duhet të bëhet transporti, transport must be performed the carrier must se izvrši prevoz, prevoznik je dužan izvršiti
transportuesi ka për detyrë që ta bëjë në atë perform the transport along the route that best ga onim putem koji najviše odgovara
rrugë që i përgjigjet më tepër interesave të suits the interests of the sender. interesima pošiljaoca.
dërguesit.
424 /997
Pengesat gjatë kryerjes së transportit Obstacles to transport Smetnje pri izvršenju prevoza
1. Transportuesi ka për detyrë ta njoftojë 1. The carrier must notify the sender 1. Prevoznik je dužan obaveštavati pošiljaoca
dërguesin për të gjitha rrethanat që do të regarding all circumstances that could o svim okolnostima koje bi bile od uticaja na
kishin ndikim në kryerjen e transportit dhe të influence the transport, and act according to izvršenje prevoza i postupiti po uputstvima
veprojë sipas udhëzimeve që i merr nga ai. the sender’s instructions. koje od njega dobije.
2. Transportuesi nuk është i detyruar të 2. The carrier shall not be obliged to act 2. Prevoznik nije dužan postupiti po
veprojë sipas udhëzimeve të dërguesit, according to the sender’s instructions if the uputstvima pošiljaoca čije bi izvršenje moglo
zbatimi i të cilave do të mund të rrezikonte fulfilment of such instructions could ugroziti sigurnost lica ili imovine.
sigurinë e personave ose të pronës. endanger people or property.
3. Nëse nuk është e mundur të pritet për 3. If it is not possible to wait for the sender’s 3. Ako bi slučaj bio takav da se ne bi mogla
udhëzimet e dërguesit, transportuesi duhet ta instructions, the carrier shall notify the čekati uputstva pošiljaoca, prevoznik o tome
njoftojë dërguesin dhe të kërkojë udhëzime të sender and request the sender’s further treba da obavesti pošiljaoca i tražiti njegova
mëtejshme nga dërguesi. Në pritje të instructions. While awaiting the sender’s dalja uputstva. Tokom čekanja uputstava
udhëzimeve të dërguesit, transportuesi duhet instructions, the carrier must act with due pošiljaoca, prevoznik treba da postupa uz
të veprojë me kujdesin e duhur. care. dužnu pažnju.
4. Transportuesi ka të drejtë për shpërblimin 4. The carrier shall have the right to 4. Prevoznik ima pravo na naknadu troškova
e shpenzimeve që kanë ndodhur për shkak të reimbursement of the costs incurred because koje je imao zbog smetnji nastalih bez
pengesave të dala pa fajin e tij. of obstacles arising through no fault of the njegove krivice.
carrier.
425 /997
Pagesa në rastin e ndërprerjes së Payment during interruption in transport Isplata u slučaju prekida prevoza
transportit
1. Në qoftë se për ndonjë shkak për të cilin 1. If for any reason for which the carrier is 1. Ako je prevoz prekinut, iz nekog uzroka za
përgjigjet transportuesi është ndërprerë liable the transport is interrupted, the carrier koji odgovara prevoznik, on ima pravo na
transporti ai ka të drejtë në pjesën shall have the right to a proportion of the srazmeran deo isplate za izvršeni prevoz, ali
proporcionale të pagesës për transportin e payment for the transport performed, but je dužan naknaditi štetu koja bi nastala za
kryer, por ka për detyrë që ta mbujlojë dëmin must reimburse any damage incurred by drugu stranku usled prekida prevoza.
që do të krijohej për palën tjetër për shkak të another party because of the interruption.
ndërprerjes së transportit.
2. Në qoftë se transporti është ndërprerë për 2. If the transport was interrupted for a 2. Ako je prevoz prekinut iz nekog uzroka za
ndonjë shkak për të cilin nuk përgjigjet reason for which none of the parties koji ne odgovara niko od zainteresovanih
askush nga personat e interesuar, concerned was liable the carrier shall have lica, prevoznik ima pravo na razliku između
transportuesi ka të drejtë në diferencën midis the right to the difference between the agreed ugovorene isplate za prevoz i troškova
pagesës së kontraktuar për transport dhe payment for the transport and the transport prevoza od mesta gde je prevoz prekinut do
shpenzimeve tëtransportit nga vendi ku është costs from the place where the transport was mesta opredeljenja.
ndërprerë transporti deri në vendin e interrupted to the place of destination.
destinimit.
3. Transportuesi nuk ka të drejtë as në një 3. The carrier shall not have the right to a 3. Prevoznik nema pravo ni na jedan deo
pjesë të pagesës, në qoftë se gjatë transportit part of the payment if during transport the isplate ako u toku prevoza pošiljka propadne
dërgesa shkatërrohet për shkak të fuqisë consignment was destroyed because of force usled više sile.
madhore. majeure.

Kur dërgesa nuk mund të dorëzohet If consignment cannot be delivered Kada se pošiljka ne može isporučiti
1. Në qoftë se marrësi nuk mund të njoftohet 1. If it is not possible to notify the 1. Ako primaoc ne može da bude obavešten o
për arritjen e dërgesës ose refuzon ta pranojë recipient regarding the arrival of the prispeću pošiljke, ili odbije da je primi, i
dhe në përgjithësi në qoftë se dërgesa nuk consignment, if the recipient does not wish to uopšte ako pošiljka ne može da bude predata,
426 /997
mund të dorëzohet ose në qoftë se marrësi accept it, if it is not possible to deliver the ili ako primaoc ne isplati prevoziocu dužnu
nuk i’a paguan transportuesit shpërblimin qe consignment or if the recipient fails to pay naknadu i ostale svote koje terete pošiljku,
e ka për detyrë dhe shumat e tjera që e the carrier the payment owed and other sums prevoznik je dužan obavestiti o tome
ngarkojnë dërgesën, transportuesi ka për charged on the consignment, the carrier must pošiljaoca, tražiti od njega uputstva i
detyrë ta njoftojë për këtë dërguesin, të notify the sender of such, request the sender’s preduzeti za njegov račun potrebne mere za
kërkojë prej tij udhëzime dhe të ndërmerr instructions and take all measures necessary čuvanje stvari.
masa të duhura për llogari të tij për ruajtjen e to ensure the safekeeping of the object at the
sendit. sender’s expense.
2. Në qoftë se brenda afatit të arsyeshëm 2. If an entitled person fails to take any 2. Ako u primerenom roku ovlašćeno lice ne
personi i autorizuar nuk pranon dërgesën, measures in respect of the consignment by an prima pošiljku, prevoznik ima pravo da je
transportuesi ka të drejtë ta shesë dërgesën appropriate deadline the carrier shall have proda prema pravilima o prodaji dugovane
sipas rregullave për shitjen e sendit në rastin the right to sell the object under the rules on stvari u slučaju docnje poverioca, i da naplati
e vonesës së kreditorit dhe të arkëtojë the sale of an indebted object in the event of svoja potraživanja iz postignute cene, a
kërkesat e veta nga çmimi i realizuar, ndërsa the creditor’s delay and to pay off the claims ostatak je dužan položiti u sudu za ovlašćeno
mbetjen ka për detyrë ta depozitojë në from the revenue acquired; the remainder lice.
gjykatë për personin e autorizuar. must be deposited with the court for the
entitled person.

Përgjegjësia e transportuesit ndaj Carrier’s liability towards sender Odgovornost prevoznika prema pošiljaocu
dërguesit
Në qoftë se transportuesi i’a ka dorëzuar A carrier that delivered the consignment to Ako je prevoznik predao pošiljku primaocu, a
dërgesën marrësit, ndërsa nuk e ka arkëtuar the recipient but failed to charge the sum that nije naplatio od njega svotu kojom je bila
prej tij shumën me të cilën ka qenë e was charged on the consignment must pay the opterećena, dužan je isplatiti tu svotu
ngarkuar, ka për detyrë t’ia paguajë këtë sum to the sender, but shall have the right to pošiljaocu, ali ima pravo da traži naknadu od
shumë dërguesit, por ka të drejtë të kërkojë request reimbursement from the recipient. primaoca.
rimbursimin nga marrësi.
427 /997
Nënkapitulli IV – Marrëdhënia e Sub-chapter IV – Relationship between Potpoglavlje IV - Odnos prevozioca i
Transportuesit dhe Marrësit Carrier and Recipient primaoca

Njoftimi i marrësit për arritjen e dërgesës Recipient’s notification of consignment’s Obaveštenje primaoca o prispeću pošiljke
arrival
1. Transportuesi ka për detyrë ta njoftojë 1. The carrier must notify the recipient 1. Prevoznik je dužan obavestiti primaoca bez
marrësin pa vonesë se dërgesa ka arritur, t’ia without delay that the consignment has odlaganja da je pošiljka prispela, staviti mu je
vejë në dispozicion si është kontraktuar dhe arrived, place it at the latter’s disposal as na raspolaganje kako je ugovoreno i podneti
t’i paraqesë fletëngarkesën, nëse një agreed and submit the bill of freight, if mu otpremnicu, ako je takva otpremnica
fletëngarkesë e tillë është lëshuar. issued, to the latter. izdata.
2. Në rastin kur është lëshuar fletëngarkesa 2. If the bill of freight was issued by order or 2. U slučaju kad je izdata otpremnica po
sipas urdhrit ose në prurësin, ai ka për detyrë to the bearer the carrier shall only be obliged naredbi ili na donosioca, on je dužan
të veprojë sipas paragrafit 1. të këtij neni to act according to the previous paragraph if postupati po stavu 1. ovog člana samo ako je
vetëm në qoftë se në fletëngarkesë është the bill of freight cites the person at the place u otpremnici označeno lice u mestu
shënuar personi në vendin e destinimit se of destination that must be notified regarding opredeljenja koje treba obavestiti da je
dërgesa ka arritur. the consignment’s arrival. pošiljka prispela.

Dorëzimi i dërgesës kur është lëshuar Delivery of consignment if duplicate bill of Isporuka pošiljke kada je izdat duplikat
duplikati i fletdërgesës freight issued otpremnice
Transportuesi mund të refuzojë ta dorëzojë The carrier may refuse to deliver the Prevoznik može odbiti da preda pošiljku ako
dërgesën, në qoftë se njëkohësisht nuk i jepet consignment unless a duplicate of the bill of mu se istovremeno ne preda duplikat
duplikati i fletëngarkesës në të cilën e ka freight, on which the recipient confirmed otpremnice na kome je potvrđeno da mu je
vërtetuar se dërgesa i është dorëzuar. delivery of the consignment thereto, is pošiljka predata.
delivered to the former at the same time.
428 /997
E drejta e marrësit për të kërkuar Recipient’s right to request delivery of Pravo primaoca da zahteva predaju
dorëzimin e dërgesës consignment pošiljki
1. Marrësi mund të ushtrojë të drejtat nga 1. The recipient may exercise against the 1. Primaoc može vršiti prava iz ugovora o
kontrata për transportin ndaj transportuesit carrier the rights specified in the contract of prevozu prema prevozniku i od njega
dhe të kërkojëprej tij t’ia dorëzojë carriage and request that the carrier deliver zahtevati da mu preda otpremnicu i pošiljku
fletëngarkesën dhe dërgesën vetëm pasi që the bill of freight and consignment thereto as tek pošto ona prispe u mesto destinacije.
ajo të arrijë në vendin e destinimit. soon as the consignment arrives at the place
of destination.
2. Transportuesi ka për detyrë që me 2. Before the consignment arrives at the 2. Prevoznik je dužan na zahtev primaoca
kërkesën e marrësit t’ia dorëzojë dërgesën place of destination the carrier shall only be predati mu pošiljku pre nego što ona prispe u
para se ajo të arrijë në vendin e destinimit, obliged to deliver it to the recipient at the mesto destinacije, samo ako je na to ovlašćen
vetëm në qoftë se për këtë e ka autorizuar latter’s request if so authorized by the sender. od pošiljaoca.
dërguesi.
3. Marrësi mund të ushtrojë të drejtat nga 3. The recipient may only exercise the rights 3. Primaoc može vršiti prava iz ugovora o
kontrata për transportin dhe të kërkojë nga specified in the contract of carriage and prevozu i zahtevati od prevozioca predaju
transportuesi t’ia dorëzojë dërgesën vetëm në request that the carrier deliver the pošiljke samo ako ispuni uslove predviđene u
qoftë se i plotëson kushtet e parashikuara në consignment if the recipient fulfils the ugovoru o prevozu.
kontratën për transportin. conditions stipulated in the contract of
carriage.

Vërtetimi i identitetit dhe i gjendjes së Identification and determination of state of Utvrđivanje istovetnosti i stanja pošiljke
dërgesës consignment
1. Personi i autorizuar ka të drejtë të kërkojë 1. The entitled person shall have the right to 1. Ovlašćeno lice ima pravo zahtevati da se
që me procesverbal të vërtetohet identiteti i request that using an official record the zapisnikom utvrdi istovetnost pošiljke i ako
dërgesës dhe në qoftë se dërgesa është consignment be identified and, if the je pošiljka oštećena, u čemu se sastoji
dëmtuar, në çka qëndron ky dëmtim. consignment is damaged, the nature of the oštećenje.
429 /997
damage be stated.
2. Në qoftë se vërtetohet se dërgesa nuk 2. If it is determined that the consignment is 2. Ako se utvrdi da pošiljka nije ona koja je
është ajo që i është dorëzuar transportuesit not that which was delivered to the carrier or bila predata prevoziocu, ili da je oštećenje
ose dëmtimi është më i madh se sa ka pohuar that the damage is greater than is stated by veće nego što je prevoznik tvrdio, troškove
transportuesi, atëherë shpenzimet e vërtetimit the carrier, the costs of determination shall be utvrđivanja snosi prevoznik.
i paguan transportuesi. borne by the carrier.

Detyrimi i marrësit për ta paguar Recipient’s obligation to pay for transport Obaveza primaoca da isplati naknadu za
transportin prevoz
1. Me marrjen në dorëzim të dërgesës dhe të 1. Unless stipulated otherwise in the contract 1. Preuzimanjem pošiljke i otpremnice, ako je
fletëngarkesës, në qoftë se është lëshuar, of carriage or the bill of freight, the recipient izdata, primaoc se obavezuje da isplati
marrësi detyrohet t’i paguajë transportuesit shall upon accepting the consignment and prevozniku naknadu za prevoz, ako nije što
pagesën për transport, në qoftë se nuk është any bill of freight undertake to pay the carrier drugo određeno u ugovoru o prevozu ili u
caktuar diçka tjetër në kontratën për for transport and the sums charged on the otpremnici, kao i da mu isplati svote kojima
transportin ose në fletëngarkesën, si dhe t’i consignment. je pošiljka opterećena.
paguajë shumat me të cilat është ngarkuar
dërgesa.
2. Në qoftë se marrësi konsideron se nuk e 2. If the recipient does not feel obliged to pay 2. Ako primaoc smatra da nije dužan isplatiti
ka për detyrë t’i paguajë transportuesit aq sa the carrier as much as requested the recipient prevozniku onoliko koliko ovaj zahteva, on
kërkon ky, ai mund të ushtrojë të drejtat nga may only exercise the rights in the contract može vršiti prava iz ugovora samo ako u sudu
kontrata vetëm në qoftë se në gjykatë e by depositing the disputed sum with the položi sporni iznos.
deponon shumën kontestuese. court.
430 /997
Nënkapitulli V – Përgjegjësia e Sub-chapter V – Carrier’s Obligation for Potpoglavlje V - Odgovornost prevoznika
Transportuest për Humbje, Dëmtim dhe Loss, Damage, or Delay of Consignment za gubitak, oštećenje i zadocnjenje
Vonesën e Dërgesës pošiljke

Humbja ose dëmtimi i dërgesës Loss or damage of consignment Gubitak ili oštećenje pošiljke
1. Transportuesi përgjigjet për humbjen ose 1. The carrier shall be liable for any loss of 1. Prevoznik odgovara za gubitak ili
për dëmtimin e dërgesës që do të or damage to the consignment during the time oštećenje pošiljke koji bi se dogodili od
shkaktoheshin prej çastit të marrjes në between accepting it and delivering it, unless trenutka preuzimanja do njene predaje, osim
dorëzim deri në dorëzimin e saj, përveç nëse i it is a consequence of the action of the ako su prouzrokovani radnjom ovlašćenog
janë shkaktuar me veprimin e personit të entitled person, an attribute of the lica, svojstvima pošiljke, ili stranim uzrocima
autorizuar, nga cilësia e dërgesës ose nga consignment, or external causes that could koji se nisu mogli predvideti, ni izbeći ili
shkaqet e jashtme që nuk kanë mund të not be anticipated and could not be avoided otkloniti.
parashikohen si edhe të shmangen ose or averted.
mënjanohen.
2. Janë nule dispozitat e kontratës për 2. Provisions of the contract of carriage, the 2. Ništave su odredbe ugovora o prevozu,
transport, të kushteve të përgjithshme të general terms and conditions of transport, opštih uslova prevoza, tarifa ili kog drugog
transportit të tarifave ose të ndonjë akti tjetër tariffs or any other legal act that limit such opšteg akta, kojima se ova odgovornost
të përgjithshëm sipas të cilave kjo përgjegjësi liability shall be null and void. smanjuje.
zvogëlohet.
3. Është e plotfuqishme dispozita që cakton 3. However a provision by which the 3. Punovažna je odredba kojom se određuje
shumën më të lartë të shpërblimit, me kusht maximum sum of compensation is stipulated najviši iznos naknade, pod uslovom da nije u
që mos të jetë në disproporcion të dukshëm in advance under the condition that it is not in očiglednoj nesrazmeri sa štetom.
me dëmin. clear disproportion to the damage shall be
valid.
4. Ky kufizim i shumës së shpërblimit nuk 4. This limitation of compensation shall not 4. Ovo ograničenje iznosa naknade ne važi
vlen në qoftë se dëmin e ka shkaktuar be valid if the carrier inflicted the damage ako je štetu prevoznik prouzrokovao namerno
transportuesi me dashje ose nga pakujdesia e intentionally or out of gross negligence. ili krajnjom nepažnjom.
431 /997
rëndë.
5. Në qoftë se nuk është kontraktuar 5. Unless agreed otherwise, the 5. Ako drukčije nije ugovoreno, visina
ndryshe, shuma e shpërblimit caktohet sipas compensation shall be levied using the naknade određuje se prema tržišnoj ceni
çmimit të tregut të dërgesës në kohën dhe market price of the consignment at the time pošiljke u vreme i mestu predaje za prevoz.
vendin e dorëzimit për transport. and place of handover for transport.

Humbja ose dëmtimi i dërgesës së sendeve Loss of or damage to consignment of Gubitak ili oštećenje pošiljke skupocenih
të shtrenjta expensive objects stvari
1. Në rastin e humbjes ose të dëmtimit të 1. If a consignment containing valuables, 1. U slučaju gubitka ili oštećenja pošiljke u
dërgesës në të cilën gjendeshin sende të securities or other expensive objects is lost or kojoj su se nalazile dragocenosti, hartije od
çmueshme, letra me vlerë ose sende të tjera të damaged the carrier shall only be obliged to vrednosti ili druge skupocene stvari,
shtrenjta, transportuesi ka për detyrë të reimburse the damage incurred if when the prevoznik je dužan naknaditi tako nastalu
shpërblejë dëmin e shkaktuar, vetëm në qoftë objects were handed over for transport the štetu samo ako je prilikom predaje stvari na
se me rastin e dorëzimit të sendit për carrier was informed of the nature and value prevoz bio obavešten o prirodi tih stvari i
transport ka qenë i njoftuar për natyrën e of the objects or if the carrier caused the njihovoj vrednosti, ili ako je štetu
këtyre sendeve dhe për vlerën e tyre, ose në damage intentionally or out of gross prouzrokovao namerno ili krajnjom
qoftë se dëmin e ka shkaktuar me dashje ose negligence. nepažnjom.
nga pakujdesia e rëndë.
2. Në qoftë se me sendet e përmendura në 2. If other objects were present in the 2. Ako su se sa navedenim stvarima u pošiljci
dërgesë kanë qenë edhe sende të tjera, për consignment with the stated objects the nalazile i druge stvari, za njihov gubitak ili
humbjen ose dëmtimin e tyre transportuesi carrier shall be liable for the loss thereof or oštećenje prevoznik odgovara po opštim
përgjigjet sipas rregullave të përgjithshme damage thereto under the general rules on the pravilima o odgovornosti prevoznika.
përpërgjegjësinëe trasnportuesit. carrier’s liability.
432 /997
Kthimi i shperblimit të bërë për transport Refund of payment for transport Vraćanje isplaćene naknade za prevoz
Në rastin e humbjes së plotë të dërgesës, If the consignment is totally lost the carrier U slučaju potpunog gubitka pošiljke
transportuesi ka për detyrë që përveç shall in addition to the damage be obliged to prevoznik je, pored naknade štete, dužan da
kompesnimit të dëmit, dërguesit t’i kthejë refund to the sender that which was paid for pošiljaocu vrati naknadu za prevoz ako je ista
pagesën për transport në qoftë se ai është transport. plaćena.
paguar.
Kur marrësi e merr dërgesën pa If recipient accepts consignment without Kada primaoc preuzme pošiljku bez
kundërshtim objection prigovora
1. Kur marrësi e merr dërgesën pa 1. If the recipient accepts the consignment 1. Kad primaoc preuzme pošiljku bez
kundërshtim dhe i paguan transportuesit without objection and pays the carrier’s claim prigovora i isplati prevozniku njegova
kërkesat e tij, shuhet përgjegjësia e to the carrier, the carrier’s liability shall potraživanja, prestaje odgovornost
transportuesit, përveç nëse dëmtimi është terminate, unless damage to the consignment prevoznika, izuzev ako je oštećenje
konstatuar me procesverbal para marrjes së was stated by official record prior to the zapisnikom utvrđeno pre preuzimanja
dërgesës. acceptance of the consignment. pošiljke.
2. Transportuesi mbetet përgjegjës për 2. The carrier shall remain liable for damage 2. Prevoznik ostaje odgovoran za oštećenja
dëmtimet e dërgesës që mund të viheshin re to the consignment that could not be noticed pošiljke koja se nisu mogla opaziti u trenutku
në momentin e dorëzimit, në qoftë se marrësi during delivery if the recipient notifies the predaje, ako ga je primaoc obavestio o tim
e ka njoftuar për këto dëmtime menjëherë pas carrier of such immediately upon discovering oštećenjima odmah po njihovom otkrivanju,
zbulimit të tyre, por jo më vonë se tetë (8) the damage; however this must be within ali ne docnije od osam (8) dana od
ditë nga dorëzimi. eight (8) days of delivery. dostavljanja.

Përgjegjësia e transportuesit për vonesë Carrier’s liability for delay Odgovornost prevoznika za zadocnjenje
Transportuesi përgjigjet për dëmin e The carrier shall be liable for the damage Prevoznik odgovara za štetu nastalu zbog
shkaktuar për shkak të vonesës, përveç incurred because of a delay, unless the reason zadocnjenja, izuzev ako je zadocnjenje
433 /997
nësevonesa është shkaktuar nga ndonjë fakt for the delay is any fact that excludes the prouzrokovano nekom činjenicom koja
që përjashton përgjegjësinë e tij për humbjen carrier’s liability for the loss of or damage to isključuje njegovu odgovornost za gubitak ili
ose dëmtimin e sendit. the object. oštećenje stvari.

Përgjegjësia për ndihmësit Liability for assistants Odgovornost za pomoćnike
Transportuesi përgjigjet për personat që kanë The carrier shall be liable for persons Prevoznik odgovara za lica koja su po
punuar në kryerjen e transportit sipas urdhrit working during the transport at the carrier’s njegovom nalogu radila na izvršenju prevoza.
të tij. orders.
Nënkapitulli VI – Pjesëmarrja e Disa Sub-chapter VI – Involvement of Several Potpoglavlje VI - Učešće više prevoznika u
Transportuesve në Transportin e Dërgesës Carriers in Transport of Consignment prevozu pošiljke

Përgjegjësia solidare Solidary liability Solidarna odgovornost
1. Transportuesi, i cili ia beson ndonjë 1. A carrier that entrusts the complete or 1. Prevoznik koji poveri nekom drugom
transportuesi tjetër kryerjen e transportit të partial transport of a consignment accepted prevozniku potpuno ili delimično izvršenje
dërgesës tërësisht ose pjesërisht që e ka for transport to any other carrier shall prevoza pošiljke koju je primio na prevoz,
pranuar për transport mbetet edhe më tej continue to be liable for the transport thereof ostaje i dalje odgovoran za njen prevoz od
përgjegjës për transportin e saj që nga marrja from acceptance to delivery, but shall have njenog prijema do predaje, ali ima pravo na
deri te dorëzimi, por ka të drejtë në shpërblim the right to reimbursement from the carrier naknadu od prevozioca kome je poverio
nga transportuesi të cilit i’a ka besuar entrusted with the consignment. pošiljku.
dërgesën.
2. Në qoftë se transportuesi tjetër e merr nga 2. However, if the other carrier accepts the 2. Ako drugi prevoznik od prvog prevoznika
transportuesi i parë bashkë me dërgesën edhe consignment from the first with a bill of zajedno sa pošiljkom preuzme i otpremnicu,
fletëngarkesën, ai bëhet palë kontraktuese në freight, the former shall become a party to the on postaje ugovorna stranka u prevozu, sa
transportin me të drejtat dhe detyrat e contract of carriage with the rights and pravima i dužnostima solidarnog dužnika i
434 /997
debitorit solidar dhe të kreditorit solidar, obligations of a joint and several debtor and a solidarnog poverioca, čiji su udeli srazmerni
kontributet e të cilit janë në përpjesëtim me joint and several creditor; their shares shall be njegovom učešću u prevozu.
pjesëmarrjen e tij në transport. proportional to their involvement in the
transport.
3. E njëjta vlen edhe kur për kryerjen e 3. This shall also apply when for the 3. Isto važi i kad se za izvršenje prevoza neke
transportit të ndonjë dërgese detyrohen me të transport of a certain consignment the same pošiljke obaveže jednim istim ugovorom više
njëjtën kontratë disa transportues, të cilët do contract binds several carriers that will be prevoznika koji će učestvovati u prevozu
të marrin pjesë në transport njëri pas tjetrit. sequentially involved in the transport. jedan za drugim.
4. Secili prej disa transportueseve ka të 4. Each of the several carriers shall have the 4. Svaki od više prevoznika ima pravo
drejtë të kërkojë që të vërtetohet gjendja e right to request the determination of the state zahtevati da se utvrdi stanje pošiljke u
dërgesës në momentin kur i dorëzohet për of the consignment when it is delivered trenutku kad mu se predaje radi izvršenja
kryerjen e pjesës së tij të transportit. thereto for performing the carrier’s part of the njegovog dela prevoza.
transport.
5. Transportuesit solidarë marrin pjesë në 5. Joint and severally liable carriers shall 5. Solidarni prevozioci učestvuju u snošenju
bartjen e dëmit përpjesëtimisht me bear the damage in proportion to their share štete srazmerno njihovim udelima u prevozu,
kontributet e tyre në transport, përveç atij që in the transport, with the exception of any izuzev onog koji dokaže da šteta nije nastala
provon se dëmi nuk është shkaktuar derisa ai carrier that shows that the damage did not dok je on prevozio pošiljku.
ka transportuar dërgesën. occur when the consignment was being
transported thereby.
6. Kundërshtimet e bëra transportuesit të 6. Objections against a subsequent carrier 6. Prigovori učinjeni kasnijem prevozniku
mëvonshëm kanë efekt edhe ndaj shall also take effect against all the previous dejstvuju i prema svim ranijim prevoznicima.
transportuesve të mëparshëm. carriers.
435 /997
Përgjegjësia e pjesëtuar e transportuesve Carriers’ shared liability Podeljena odgovornost prevoznika
Kur në kryerjen e transportit të një dërgese When several carriers stipulated by the Kad u izvršenju prevoza iste pošiljke
marrin pjesë njëri pas tjetrit disa transportues sender are sequentially involved in the učestvuju jedan za drugim nekoliko
që i ka caktuar dërguesi, secili prej tyre transport of the same consignment they shall prevoznika koje je odredio pošiljalac, svaki
përgjigjet vetëm për pjesën e vet të each be liable solely for their part of the od njih odgovara samo za svoj deo prevoza.
transportit. transport.
Nënkapitulli VII - Pengu Sub-chapter VII – Pledge Potpoglavlje VII – Zalog

Kur transportuesi ka të drejtë pengu When carrier has right on pledge Kada prevoznik ima pravo zaloge
1. Për sigurimin e arkëtimit të pagesës për 1. In order to secure payment for the 1. Radi obezbeđenja naplate naknade za
transport e të shpenzimeve të domosdoshme transport and the refund of the necessary prevoz i nužnih troškova koje je učinio u vezi
që i ka bërë lidhur me transportin, costs incurred by the transport the carrier sa prevozom, prevoznik ima pravo zaloge na
transportuesi ka të drejtën e pengut në sendet shall have a pledge on the objects handed stvarima koje su mu predate radi prevoza i u
që i janë dorëzuar për transport dhe lidhur me over thereto for transport and in connection vezi sa prevozom, dok ih drži ili dok ima u
transportin deri sa i mban dhe deri sa ka në with the transport as long as they are in the rukama ispravu pomoću koje može
dorë dokumentin me ndihmën e të cilit mund carrier’s possession or as long as the carrier raspolagati njima.
të disponojë me to. holds documentation that allows the disposal
thereof.
2. Kur në kryerjen e transportit kanë marrë 2. If several carriers were involved 2. Kad je u izvršenju prevoza učestvovalo
pjesë disa transportues njëri pas tjetrit, sequentially in the transport their claims in više prevoznika jedan za drugim, njihova
kërkesat e tyre lidhur me transportin janë të connection with the performed transport shall potraživanja u vezi sa izvršenjem prevoza
siguruara gjithashtu me këtë peng dhe be secured with such a pledge, and the final obezbeđena su takođe ovim zalogom, i
transportuesi i fundit ka për detyrë, në qoftë carrier shall be obliged to charge all claims poslednji prevoznik je dužan, ako tovarni list
se fletëngarkesa nuk përmban diçka tjetër, t’i according to the bill of freight, unless the bill ne sadrži što drugo, naplatiti sva potraživanja
arkëtojë të gjitha kërkesat sipas of freight states otherwise. po otpremnici.
fletëngarkesës.
436 /997
3. Kërkesat e transportuesit të mëparshëm 3. The claims of the previous carrier and the 3. Potraživanja ranijeg prevozioca, kao i
dhe e drejta e tij e pengut kalojnë në pledge thereof shall be transferred by law njegovo pravo zaloge, prelaze po samom
transportuesin e mëvonshëm i cili i’a ka alone to the subsequent carrier that pays such zakonu na docnijeg prevozioca koji mu je
paguar këto kërkesa. claims thereto. isplatio ta potraživanja.
4. Kjo njësoj vlen në qoftë se transportuesi 4. This shall also apply if the carrier pays a 4. To isto važi i ako prevoznik isplati
paguan kërkesat e shpediterit. freight forwarding agent’s claim. otpremnikova potraživanja.

Konflikti i të drejtave të pengut Conflict of pledges Sukob založnih prava
1. Kur përveç të drejtës së pengut të 1. When in addition to a carrier’s pledge there 1. Kad pored založnog prava prevoznika nad
transportuesit ekzistojnë në të njëjtin send are at the same time pledges held by the istom stvari istovremeno postoje založna
njëkohësisht të drejtat e pengut të commission agent, the freight forwarding prava komisionara, otpremnika i skladištara,
komisionarit, të shpediterit dhe të agent and the warehouseman on the same prvenstvo naplate imaju potraživanja ma kog
magazionerit, përparësi arkëtimi kanë object, the priority of claim shall go to any of od ovih poverilaca nastala otpremom ili
kërkesat e atyre kreditoreve të krijuara me these creditors originating through dispatch prevozom, i to obratno redu kojim su nastala.
shpeditimin ose transportimin dhe atë me and transport in the reverse order to that in
rend të kundërt sipas të cilit janë krijuar. which they originated.
2. Kërkesat e tjera të komisionarëve, të 2. Other claims by the commission agent and 2. Ostala potraživanja komisionara i
magazionerëve, të shpeditorëve dhe të the warehouseman and claims by the freight skladištara, kao i potraživanja otpremnika i
transportuesit te krijuara nga dhënia e forwarding agent and the carrier originating prevoznika nastala davanjem pred ujmova,
paradhënieve arkëtohen vetëm pas pagimit të because of advance payments shall only be naplaćuju se tek po isplati potraživanja
kërkesave të përmendura në paragrafin 1. të settled after the claims cited in the previous navedenih u stavu 1. ovog člana po redu
këtij neni sipas radhës që janë krijuar. paragraph, and in the order they originated. kojim su nastala.
437 /997
Nënkapitulli VIII – Kontrata për Sub-chapter VIII– Passenger Transport Potpoglavlje VIII - Ugovor o prevozu lica
Transportin e Personave Contract

Dispozita e përgjithshme General provision Opšte odredbe
Transportuesi ka për detyrë që transportin e The carrier shall be obliged to perform Prevoznik je dužan da prevoz lica izvrši
personave ta kryej në mënyrë të sigurt me atë passenger transport with the means of bezbedno onim prevoznim sredstvom koje je
mjet të transportit që është caktuar me transport stipulated in the passage contract određeno ugovorom o prevozu i uz one
kontratë për transportin dhe me ato kushte and under the conditions of comfort and uslove udobnosti i higijene koji se prema
komoditeti dhe higjienike të cilat sipas llojit hygiene deemed necessary with regard to the vrsti odgovarajućeg prevoznog sredstva i
të mjetit transportues përkatës dhe largësisë means of transport and the length of journey. udaljenosti puta smatraju neophodnim.
së rrugës, konsiderohen të domosdoshme.

E drejta e udhëtarit për vendin e caktuar Passenger’s right to designated place Pravo putnik na određeno mesto
Transportuesi ka për detyrë t’i japë udhëtarit The carrier shall be obliged to give the Prevoznik je dužan dati putniku ono mesto i u
atë vend dhe në atë mjet transporti si është passenger the place on the means of transport onom prevoznom sredstvu, kako je
kontraktuar. as agreed. ugovoreno.

Përgjegjësia e transportuesit për vonesë Carrier’s liability for delay Odgovornost prevoznika za zakašnjenje
1. Transportuesi ka për detyrë t’i 1. The carrier shall be obliged to bring the 1. Prevoznik je dužan prevesti putnika do
transportojë udhëtarët në vendin e caktuar me passenger to the specified place on time. određenog mesta na vreme.
kohë.
2. Ai përgjigjet për dëmin të cilin udhëtari 2. The carrier shall be liable for any damage 2. On odgovara za štetu koju bi putnik
do ta pësonte për shkak të vonesës, përveç incurred by the passenger owing to a delay, pretrpeo zbog zadocnjenja, izuzev ako je do
438 /997
nëse vonesa ka ardhur nga shkaku i cili nuk unless the delay arose on grounds that the zadocnjenja došlo iz uzroka koji nije mogao
ka mundur të mënjanohet as me kujdesin e carrier could not have averted acting with due otkloniti ni dužnom pažnjom.
duhur. care.

Përgjegjësia e transportuesit për sigurinë e Carrier’s liability for passenger safety Odgovornost prevoznika za bezbednost
udhëtarëve putnika
1. Transportuesi përgjigjet për sigurinë e 1. The carrier shall be liable for the safety of 1. Prevoznik odgovara za bezbednost putnika
udhëtarëve nga fillimi i transportit deri në the passengers from the beginning to the end od početka do završetka prevoza, kako u
mbarim të tij, si në rastin e transportit me of transport, in the case of both lucrative and slučaju prevoza uz naknadu, tako i u slučaju
pagesë, ashtu edhe në transport falas dhe ka free-of-charge transport, and must reimburse besplatnog prevoza, te je dužan naknaditi
për detyrë që të shpërblejë dëmin që the damage arising because of damage to the štetu koja nastane narušenjem zdravlja,
shkaktohet me dëmtimin e shëndetit, health of, injury to or the death of a povredom ili smrću putnika, izuzev ako je
lëndimin ose vdekjen e udhëtarit, përveç nëse passenger, unless it arose because of the prouzrokovana radnjom putnika ili stranim
është shkaktuar me veprimin e udhëtarit ose passenger’s action or for an external reason uzrokom koji se nije mogao predvideti ni
shkakun e jashtëm i cili nuk ka mundur të that could not be anticipated, avoided or izbeći ili otkloniti.
parashihet, të shmanget ose të mënjanohet. averted.
2. Nule janë dispozitat e kontratës dhe të 2. Provisions of a contract, the general 2. Ništave su odredbe ugovora, kao i opštih
kushteve të përgjithshme të transportit, të conditions of carriage, the tariff or any other uslova prevoza, tarifa ili kog drugog opšteg
tarifës ose të ndonjë akti tjetër të legal act by which this liability is reduced akta, kojima se smanjuje ova odgovornost.
përgjithshëm me të cilat zvogëlohet kjo shall be null and void.
përgjegjësi.

Përgjegjësia për bagazhin e dorëzuar për Liability for luggage handed over for Odgovornost za prtljag predat na prevoz i
transport dhe sende të tjera transport and other objects za ostale stvari
1. Bagazhin të cilin i’a ka dorëzuar udhëtari, 1. The luggage handed over to the carrier by 1. Prtljag koji mu je putnik predao, prevoznik
439 /997
transportuesi ka për detyrë ta transportojë në the passenger must be taken together with the je dužan prevesti u isto vreme kad i putnika i
të njëjtën kohë kur edhe udhëtarin dhe t’ia passenger and delivered to the passenger after predati mu ga po završetku prevoza.
dorëzojë atë pas përfundimit të transportit. transport is completed.
2. Për humbjen dhe dëmtimin e bagazhit që 2. The carrier shall be liable for the loss of 2. Za gubitak i oštećenje prtljaga koji mu je
i’a ka dorëzuar udhëtari, transportuesi or damage to luggage handed over thereto by putnik predao, prevoznik odgovara prema
përgjigjet sipas dispozitave për transportin e the passenger according to the provisions on odredbama za prevoz stvari.
sendeve. the transport of freight.
3. Për dëmtimin e sendeve që i mban me 3. The carrier shall be liable for damage to 3. Za oštećenje stvari koje putnik drži sa
vete udhëtari përgjigjet transportuesi sipas the objects a passenger has on his/her person sobom, prevoznik odgovara prema opštim
rregullave të përgjithshme për përgjegjësinë. according to the general rules on liability. pravilima o odgovornosti.
KAPITULLI XII - KONTRATA CHAPTER XII – CONTRACT OF POGLAVLJE XII – UGOVOR O

PËR DEPOZITËN DEPOSIT OSTAVI

Noconi Definition Pojam
1. Me kontratën për depozitën detyrohet 1. Through a contract of deposit the 1. Ugovorom o ostavi obavezuje se
depozitmarrësi që të pranojë sendin nga depositary undertakes to accept an object ostavoprimac da primi stvar od ostavodavca,
depozituesi për ta ruajtur dhe për ta kthyer, from the depositor, to keep it safe and to da je čuva i da je vrati kad je ovaj bude
kur ky ta kërkojë. return it thereto when requested thereby. zatražio.
2. Objekt i depozitës mund të jenë vetëm 2. Only movable property may be the object 2. Predmet ostave mogu biti samo pokretne
sendet e luajtshme. of a contract of deposit. stvari.
440 /997
Depozita e sendit të huaj Safekeeping of another’s object Ostava tuđe stvari
1. Kontratën për depozitën mund ta lidhë 1. A valid contract of deposit may also be 1. Ugovor o ostavi može punovažno
plotfuqishëm personi që nuk është pronar i concluded in such person’s own name by a zaključiti u svoje ime i lice koje nije
sendit dhe depozitmarrësi ka për detyrë t’ia person that is not entitled to dispose of an sopstvenik stvari, i ostavoprimac je dužan
kthejë sendin e këtij, përveç nëse vihet në object or is not the owner of the object, and vratiti stvar njemu, izuzev ako bi doznao da
dijeni se sendi është i vjedhur. the depositary must return the object thereto je stvar ukradena.
unless the depositary learns that the object
was stolen.
2. Në qoftë se personi i tretë me padi kërkon 2. If a third person files a suit requesting the 2. Ako treće lice tužbom zahteva stvar od
sendin nga depozitmarrësi si pronar, object from the depositary and states that ostavoprimca kao sopstvenik, ostavoprimac
depozitmarrësi ka për detyrë ta informojë such person is entitled to dispose thereof or is je dužan saopštiti sudu od koga lica je stvar
gjykatën nga cili person e ka marrë dhe the owner thereof, the depositary must report primio, a istovremeno obavestiti ostavodavca
njëkohësisht ta informojë depozitmarrësin për to the court the identity of the person from o podignutoj tužbi.
padinë e paraqitur. whom the object was received and must
inform the depositor of the suit filed.
Nënkapitulli II – Detyrimet e Sub-chapter II – Depositary’s Obligation Potpoglavlje II – Obaveze ostavoprimca

Depozitmarrësit

Detyrimet e ruajtjes dhe të njoftimeve Obligation of safekeeping and notification Obaveze čuvanja i obaveštavanja
1.Depozitmarrësi detyrohet ta mbajë sendin 1. The depositary shall be obliged to keep 1. Ostavoprimac je dužan čuvati stvar sa
me kujdesin e duhur. the object safe and act with the due care. dužnom pažnjom.
2. Në qoftë se është kontraktuar vendi ose 2. If the place and manner of safekeeping 2. Ako je ugovoreno mesto ili način čuvanja
mënyra e ruajtjes së sendit, depozitmarrësi are stipulated in the contract the depositary stvari, ostavoprimac ih može promeniti samo
mund t’i ndryshojë vetëm në qoftë se këtë e may only change them if so requested by ako to zahtevaju promenjene okolnosti, inače
kërkojnë rrethanat e ndryshuara, përndryshe altered circumstances; otherwise the odgovara i za slučajnu propast ili slučajno
441 /997
përgjigjet edhe për shkatërrimin e rastësishëm depositary shall also be liable for the oštećenje stvari.
ose dëmtimin e rastësishëm. accidental destruction of or damage to the
object.
3. Për të gjitha ndryshimet që do t'i vinte re 3. The depositary must inform the depositor 3. O svim promenama koje bi primetio na
në sendin dhe për rreziqet që sendet të of any change noticed in the objects and of stvari i o opasnostima da budu stvari oštećene
prishen në cilëndo mënyrë qoftë any danger that could lead the object to be na bilo koji način, ostavoprimac je dužan
depozitëmarrësi ka për detyrë të njoftojë damaged in any way. obavestiti ostavodavca.
depozitëdhënësin.

Dorëzimi i sendit tjetrit për ruajtje Delivery of object to another for Predaja stvari drugom na čuvanje
safekeeping
Depozitëmarrësi nuk mundet pa pëlqimin e The depositary may not deliver the entrusted Ostavoprimac ne može bez pristanka
depozitëdhënësit, ose pa nevojë object to another for safekeeping without the ostavodavca, ili bez neophodne potrebe,
tëdomosdoshme t'ia dorëzojë dikujt sendin që depositor’s consent or without being forced predati poverenu mu stvar drugome da je
i është besuar për ta ruajtur përndryshe to do so; otherwise the depositary shall also čuva, inače odgovara i za njenu slučajnu
përgjigjet edhe për shkatërrimin ose be liable for the accidental destruction of or propast ili oštećenje.
dëmtimin e tij pa dashje. damage to the object.

Përdorimi i sendit Use of object Upotrebljavanje stvari
1. Depozitëmarrësi nuk ka të drejtë ta 1. The depositary shall not have the right to 1. Ostavoprimac nema pravo da upotrebljava
përdorë sendin e besuar për ruajtje. use the object entrusted thereto for stvar poverenu mu na čuvanje.
safekeeping.
2. Në rast të përdorimit të palejuar të sendit, 2. A depositary that uses the object without 2. U slučaju nedozvoljene upotrebe stvari,
depozitmarrësi i ka borxh depozituesit permission shall owe the depositor ostavoprimac duguje ostavodavcu
shpërblimin gjegjës dhe i përgjigjet për appropriate compensation and in so doing odgovarajuću naknadu i odgovara za slučajnu
shkatërrimin ose dëmtimin e rastësishëm të shall be liable for the accidental destruction propast ili oštećenje stvari koji bi se dogodili
442 /997
sendit i cili do të ndodhte me atë rast. of or damage to the object. tom prilikom.
3. Kur në depozitë është dhënë ndonjë send i 3. If any kind of non-consumable object was 3. Kad je u ostavu data neka nepotrošena
pakonsumueshëm dhe depozitmarrësit i është placed in safekeeping and the depositary was stvar i ostavoprimcu je dozvoljeno da je
lejuar që ta përdorë, në marrëdhëniet e permitted to use it, the rules of a loan contract upotrebljava, onda se na odnose ugovornih
kontraktueseve zbatohen rregullat e kontratës shall apply to the relationship between the strana primenjuju pravila o ugovoru o
për huapërdorjen, ndërsa për çështjet për contracting parties, and the contract shall be posluzi, a samo o pitanjima vremena i mesta
kohën dhe vendin e kthimit të sendit rregullat judged solely with regard to the time and vraćanja stvari po pravilima o ugovoru o
e kontratës për depozitën, në qoftë se place of the return of the object according to ostavi, ako ugovarači nisu što drugo odredili.
kontraktuesit diçka tjetër nuk kanë caktuar. the rules of a contract of deposit, unless the
contracting parties stipulated otherwise in this
respect.

Përdorimi dhe dorëzimi i sendit personit Use of object and delivery thereof to Upotrebljavanje i predaja stvari drugoj
tjetër another osobi
Kur depozitmarrësi, pa pëlqimin e If the depositary uses the object without the Kad ostavoprimac bez pristanka ostavodavca
depozituesit dhe pa nevojë të domosdoshme, depositor’s consent and without being forced i bez neophodne potrebe u suprotnošću sa
në kundërshtim me kontratën, e përdorë to so in contravention of the contract, ugovorom upotrebljava stvar, menja mesto ili
sendin, e ndryshon vendin ose mënyrën e changes the place or manner of the način njenog čuvanja ili kad stvar preda na
ruajtjes së tij, ose kur sendi i është dorëzuar safekeeping or delivers the object to another, čuvanje drugom licu, on ne odgovara za
për ruajtje personit tjetër, ai nuk përgjigjet the depositary shall not be liable for the slučajnu propast ili oštećenje stvari do kojih
për shkatërrimin ose dëmtimin pa dashje të accidental destruction of or damage to the bi došlo i da je postupao u skladu sa
sendit që mund të ndodhnin edhe sikur te ketë object that would have occurred even if the ugovorom.
vepruar në pajtim me kontratën. depositary had acted in accordance with the
contract.
443 /997
Kthimi i sendit Return of object Vraćanje stvari
1. Depozitmarrësi ka për detyrë ta kthejë 1. The depositary shall be obliged to return 1. Ostavoprimac je dužan vratiti stvar čim je
sendin posa ta kërkojë depozituesi me të the object as soon as the depositor requests, ostavodavac zatraži i to sa svim plodovima i
gjitha frutat dhe fitimet e tjera që ka pasur including all the fruits and other benefits drugim koristima od stvari.
nga sendi. therefrom.
2. Në qoftë se është caktuar afati për kthimin 2. If a deadline is stipulated for the return of 2. Ako je određen rok za vraćanje stvari,
e sendit, depozitdhënësi mund të kërkojë që the object the depositor may request the ostavodavac može tražiti da mu se stvar vrati
sendi t’i kthehet edhe para kalimit të afatit, return of the object before the deadline, i pre isteka roka, izuzev kad rok nije
përveç nëse afati nuk është kontraktuar unless the deadline was not agreed ugovoren isključivo u interesu ostavodavca.
ekskluzivisht në interesin e depozitdhënësit. exclusively in the interest of the depositor.
3. Kthimi bëhet në vendin e dorëzimit të 3. It shall be necessary to return the object at 3. Vraćanje se vrši u mestu predaje stvari
sendit depozitmarrësit, në qoftë se me the place it was delivered to the depositary, ostavoprimcu, ako ugovorom nije određeno
kontratë nuk është caktuar ndonjë vend tjetër, unless another place is stipulated in the neko drugo mesto, u kom slučaju
në të cilin rast depozitmarrësi ka të drejtë në contract; in such a case the depositary shall ostavoprimac ima pravo na naknadu troškova
shpërblimin e shpenzimeve të bartjes së have the right to the reimbursement of the prenosa stvari.
sendit. costs of transporting the object.
Nënkapitulli III – Të Drejtat e Sub-chapter III – Depositary’s Rights Potpoglavlje III - Prava ostavoprimca
Depozitmarrësit

Shpërblimi i dëmit dhe rimbursimi i Compensation of damage and Naknada štete i dopuna troškova
shpenzimeve reimbursement of costs
Depozitmarrësi ka të drejtë të kërkojë nga The depositary shall have the right to request Ostavoprimac ima pravo zahtevati od
depozituesi qe t‘ia rimbursojë shpenzimet e that the depositor reimburse the justifiable ostavodavca da mu naknadi opravdano
domosdoshme për ruajtjen e sendit dhe dëmin costs incurred by the depositary in keeping učinjene troškove radi očuvanja stvari, kao i
444 /997
që ka pasur për shkak të depozitës. the object and the damage incurred because štetu koju je imao zbog ostave.
of safekeeping.

Shpërblimi Payment Naknada
Depozitmarrësi nuk ka të drejtë në pagesë, The depositary shall not have the right to Ostavoprimac nema pravo na naknadu,
përveç nëse pagesa është kontraktuar, në payment for the depositary’s endeavors, izuzev ako je naknada ugovorena, ako se
qoftë se depozitmarrësi merret me pranimin e unless payment was agreed, the depositary’s ostavoprimac bavi primanjem stvari na
sendeve për ruajtje ose në qoftë se pagesa ka activities comprise the acceptance of objects čuvanje, ili ako se naknada mogla očekivati s
mundur të pritet duke marrë parasysh for safekeeping, or payment could be obzirom na okolnosti posla.
rrethanat e punës. expected given the circumstances of the
transaction.

Kthimi i sendit në rastin e depozitës falas Return of object during gratuitous Vraćanje stvari u slučaju besplatne ostave
safekeeping
1. Depozitmarrësi i cili është detyruar falas 1. A depositary that undertook to keep an 1. Ostavoprimac koji se obavezao da
ta ruajë sendin për një kohë të caktuar mund object free of charge for a specific period besplatno čuva stvar na određeno vreme
t’ia kthejë depozituesit para kalimit të afatit të may return it to the depositor before the može je vratiti ostavodavcu pre isteka
kontraktuar, në qoftë se vet sendit do t’i agreed deadline if the object itself is ugovorenog roka ako bi samoj stvari pretila
kanosej rreziku i shkatërrimit ose i dëmtimit threatened with destruction or damage or if opasnost propasti ili oštećenja ili ako bi mu
ose në qoftë se ruajtja e tij e mëtejshme do të damage could be incurred by the depositary njeno dalje čuvanje moglo prouzrokovati
mund të shkaktonte dëmin. because of further safekeeping. štetu.
2. Në qoftë se afati nuk është kontraktuar, 2. If a deadline was not agreed the 2. Ako rok nije ugovoren, ostavoprimac iz
depozitmarrësi nga paragrafi 1 i këtij neni depositary specified in the previous stava 1. ovog člana može u svako doba
mundet në çdo kohë të denoncojë kontratën, paragraph may withdraw from the contract at odustati od ugovora, ali je dužan ostavodavcu
por ka për detyrë që depozituesit t’i caktojë any time, but must stipulate an appropriate odrediti primeren rok za preuzimanje stvari.
afatin e arsyeshëm për marrjen e sendit. deadline for the depositor to take the object.
445 /997
Nënkapitulli IV - Rastet e Veçanta të Sub-chapter IV – Special Cases of Potpoglavlje IV - Posebni slučajevi ostave
Depozitës Safekeeping

Depozita e parregullt False safekeeping Nepravilna ostava
Kur në depozitë janë dhënë sende të If replaceable objects were placed in Kad su u ostavu date zamenljive stvari s
zëvendësueshme me të drejtë që safekeeping with the depositary having the pravom za ostavoprimca da ih potroši i
depozitmarrësi t’i konsumojë dhe me detyrim right to consume them and the obligation to obavezom da vrati istu količinu stvari iste
që t’i kthejë të njëjtën sasi sendesh të të njëjtit return the same quantity of objects of the vrste, onda se na njegove odnose sa
lloj, atëherë në marrëdhëniet e tij me same type, the rules of a loan contract shall ostavodavcem primenjuju pravila ugovora o
depozituesin zbatohen rregullat e kontratës apply to the depositary’s relationship with the zajmu, samo će u pogledu vremena i mesta
për huan, vetëm lidhur me kohën dhe vendin depositor; the rules of a contract of deposit vraćanja važiti pravila ugovora o ostavi, ako
e kthimit do të zbatohen rregullat e kontratës shall only apply with regard to the time and ugovarači nisu što drugo odredili.
për depozitën, në qoftë se kontraktuesit nuk place of the return of the object, unless the
kanë caktuar diçka tjetër. contracting parties stipulated otherwise in this
respect.

Depozita e domosdoshme Emergency safekeeping Neophodna ostava
Kujt i është besuar sendi në rast të ndonjë A person to whom an object was entrusted in Kome je stvar poverena u slučaju kakve
fatkeqësie, psh. në rast zjarri, tërmeti, an emergency, such as in the event of a fire, nevolje, na primer u slučaju požara,
vërshimi ka për detyrë t'a ruajë me kujdesin e an earthquake or a flood, must keep it safe zemljotresa, poplave, dužan je čuvati je sa
shtuar. with high diligence. povećanom pažnjom.
446 /997
KAPITULLI XIII – KONTRATA CHAPTER XIII – CONTRACT OF POGLAVLJE XIII - UGOVOR O
PËR MAGAZINIMIN STORAGE SKLADIŠTENJU

1. Me kontratën për magazinimin detyrohet 1. Through a contract of storage the 1. Ugovorom o uskladištenju obavezuje se
magazinieri që të pranojë dhe ta ruajë mallin warehouseman undertakes to accept and store skladištar da primi i čuva određenu robu i da
e caktuar dhe të marrë masa të nevojshme ose specific goods, do all that is necessary or preduzima potrebne ili ugovorene mere radi
të kontraktuara për ruajtjen e tij në gjendje të agreed upon to preserve them in the specific njenog očuvanja u određenom stanju, te da je
caktuar dhe ta dorëzojë me kërkesën e state and to deliver them at the request of the preda na zahtev ostavodavca (skladištene
dhënësit (të sendit për magazinim) ose të depositor or any other entitled person, and the stvari) ili drugog ovlašćenog lica, a
personit tjetër të autorizuar, ndërsa dhënësi depositor undertakes to make a specific ostavodavac se obavezuje da mu za to plati
obligohet t’i paguajë shpërblimin e caktuar. payment thereto for such. određenu naknadu.
2. Me rastin e dorëzimit të mallit 2. When handing over the goods the 2. Prilikom predaje robe ostavodavac je
depozitdhënësi ka për detyrë të japë të gjitha depositor must provide all the necessary dužan dati sva potrebna obaveštenja o njoj i
njoftimet e nevojshme për të dhe të deklarojë information thereon and state the value izjaviti kolika je njena vrednost.
sa është vlera e tij. thereof.

Përjashtimi i përgjegjësisë dhe disa Exclusion of liability and certain Isključenje odgovornosti i neke obaveze
detyrime të magazinierit warehouseman`s obligations skladištara
1. Magazinieri përgjigjet për dëmin në 1. The warehouseman shall be liable for 1. Skladištar odgovara za štetu na robi osim
mallin, përveç nëse provon se dëmi është damage to the goods, unless it is shown that ako dokaže da je šteta prouzrokovana usled
shkaktuar për shkak të rrethanave që nuk the damage occurred owing to circumstances okolnosti koje se nisu mogle izbeći ili
kanë mund të shmangen ose të evitohen, ose that could not be avoided or averted, or otkloniti ili je prouzrokovana krivicom
447 /997
është shkaktuar me fajin e dhënësit, të metave occurred through the depositor’s fault, ostavodavca, nedostacima ili prirodnim
ose të vetive natyrore të mallit dhe because of faults in the goods or the svojstvom robe, kao i neispravnom
ambalazhit jo të rregullt. dangerous properties of the goods, or because ambalažom.
of poor packaging.
2. Magazinieri ka për detyrë t’ia tërheq 2. The warehouseman shall be obliged to 2. Skladištar je dužan da upozori ostavodavca
vërejtjen depozitdhënësit për të metat ose draw the depositor’s attention to faults in the na mane ili prirodna svojstva robe, odnosno
cilësitë natyrore të mallit, përkatësisht për goods or the dangerous properties of the na neispravnu ambalažu usled kojih može
ambalazhin e parregullt, për shkak të të cilave goods or to poor packaging because of which doći do štete na robi, čim je navedene
mund të vijë deri te dëmtimi i mallit, posa t’i damage to the goods could occur as soon as nedostatke opazio ili trebao opaziti.
ketë vënë re të metat e përmendura ose është the warehouseman notices or should have
dashur t’i vinte re. noticed such.
3. Në qoftë se në mall do të ndodheshin 3. If unpreventable changes begin to occur 3. Ako bi se na robi dešavale takve
ndryshime të tilla të paevitueshme për shkak to the goods that threaten to spoil or destroy neotklonjive promene zbog kojih postoji
të të cilave ekziston rreziku që malli të the goods the warehouseman must sell the opasnost da se roba pokvari ili propadne,
prishet ose të shkatërrohet, magazinieri ka për goods without delay in the most appropriate skladištar je dužan, ako to po njegovom
detyrë, në qoftë se kjo sipas thirrjes së këtij manner when the depositor would be unable pozivu ne bi mogao na vreme da učini
nuk do të mund ta bënte me kohë to do such on time at the warehouseman`s ostavodavac, prodati robu bez odlaganja na
depozitdhënësi, ta shesë mallin pa shtyrje në request. najpogodniji način.
mënyrë më të përshtatshme.
4. Magazinieri ka për detyrë të ndërmarrë 4. The warehouseman shall be obliged to do 4. Skladištar je obavezan da preduzima radnje
veprime për t’i ruajtur të drejtat e everything necessary to uphold the radi očuvanja prava ostavodavca prema
depozitdhënësit ndaj transportuesit që i’a ka depositor’s right against a carrier that prevozniku koji mu je predao robu za račun
dorëzuar mallin për llogari të depozitdhënësit delivered the goods for the depositor in a ostavodavca u oštećenom ili manjkavom
në gjendje të dëmtuar ose të mangët. damaged or deficient state. stanju.
448 /997
Kur ekziston detyra e sigurimit When goods must be insured Kada postoji dužnost osiguranja
1. Magazinieri ka për detyrë ta sigurojë 1. The warehouseman shall only be obliged 1. Skladištar je dužan da osigura robu
mallin e marrë për ruajtje vetëm në qoftë se to insure the goods accepted for safekeeping primljenu na čuvanje samo ako je to
kjo është kontraktuar. if such is agreed. ugovoreno.
2. Në qoftë se me kontratë nuk është caktuar 2. Unless it is stipulated in the contract 2. Ako ugovorom nije određeno koje rizike
se cilat rreziqe duhet t’i përfshijë sigurimi, which risks must be covered by the treba da obuhvati osiguranje, skladištar je
magazinieri ka për detyrë ta sigurojë mallin insurance, the warehouseman shall be obliged dužan da osigura robu od uobičajenih rizika.
kundër rreziqeve të zakonshme. to insure against the customary risks.

Kufizimi i shperblimit te demit Limitation of compensation Ograničenje naknade štete
Shpërblimi i dëmit, të cilin magazinieri e ka The compensation that must be paid by the Naknada štete koju je skladištar dužan platiti
për detyrë ta paguajë për shkak të warehouseman because of the destruction or zbog propasti, umanjenja ili oštećenja robe od
shkatërrimit, zvogëlimit ose dëmtimit të diminution of the goods or damage thereto njenog prijema do predaje, ne može preći
mallit, prej pranimit të tij deri te dorëzimi nuk during the period between acceptance and stvarnu vrednost robe, osim ako je štetu
mund të kalojë vlerën e vërtetë të mallit, delivery may not exceed the actual value of prouzrokovao namerno ili krajnjom
përveç nëse dëmin e ka shkaktuar me dashje the goods, unless the damage was caused nepažnjom.
ose nga pakujdesia e rëndë. intentionally or out of gross negligence.

Përzierja e sendeve të zëvendësueshme Mixing of replaceable objects Mešanje zamenjivih stvari
1. Magazinieri nuk mund t'i përziejë sendet 1. The warehouseman may not mix accepted 1. Skladištar ne može pomešati primljene
e zëvendësueshme të pranuara me sendet e replaceable objects with objects of the same zamenljive stvari sa stvarima iste vrste i iste
llojit të njëjtë dhe të cilësisë së njëjtë, përveç type and same quality unless the depositor količine, osim ako je ostavodavac na to
nëse depozitdhënësi ka dhënë pëlqimin për consented thereto or it is clear that it is a pristao, ili ako je očigledno da se radi o
këtë ose në qoftë se është e qartë se është matter of objects that can be mixed without stvarima koje se mogu mešati bez opasnosti
449 /997
fjala për sendet që mund të përzihen pa rrezik the risk of any damage being inflicted on the od nastanka štete za ostavodavca.
nga shkaktimi i dëmit për depozitdhënësin. depositor.
2. Në qoftë se sendet janë përzier, 2. If the objects are mixed the 2. Ako su stvari pomešane, skladištar može
magazinieri mund me kërkesën e personit të warehouseman may at the request of an na zahtev ovlašćenog lica, bez sudelovanja
autorizuar, pa pjesëmarrjen e personave të entitled person deliver the part thereto ostalih ovlašćenih lica, iz mešavine
tjerë të autorizuar nga përzierja e sendeve të pertaining from the mix of replaceable zamenljivih stvari izdvojiti deo koji mu
zëvendësueshme, ta ndajë pjesën që i takon. objects without the involvement of other pripada.
entitled persons.

Kontrollimi i mallit dhe marrja e mostrave Inspection of goods and collection of Pregledanje robe i uzimanje uzoraka
samples
Magazinieri ka për detyrë t’i lejojë personit të The warehouseman shall be obliged to allow Skladištar je dužan dozvoliti ovlašćenom licu
autorizuar ta kontrollojë mallin dhe t’i marrë an entitled person to inspect the goods and da pregleda robu i da uzima uzorke od nje.
mostrat prej tij. collect samples thereof.

Kërkesa e magazinierit dhe e drejta e Warehouseman`s claim and pledge Potraživanje skladištara i pravo zaloge
pengut
1. Përveç pagesës për ruajtje, magazinieri ka 1. In addition to the right to payment for 1. Pored naknade za čuvanje, skladištar ima
të drejtë në rimbursimin e shpenzimeve që safekeeping the warehouseman shall also pravo na naknadu troškova koji su bili
kanë qenë të nevojshme për ruajtjen e mallit. have the right to the reimbursement of the potrebni za očuvanje robe.
necessary costs for preserving the goods.
2. Për kërkesat e veta nga kontrata për 2. The warehouseman shall have a pledge on 2. Za svoja potraživanja iz ugovora o
magazinimin dhe për kërkesat e tjera që the goods for the claims deriving from the uskladištenju i ostala potraživanja nastala u
rrjedhin në lidhje me ruajtjen e mallit ai ka të contract of storage and other claims vezi sa čuvanjem robe on ima založno pravo
drejtën e pengut në këtë mall. originating in connection with the na toj robi.
450 /997
safekeeping of the goods.

Tërheqja e mallit dhe shitja e mallit të Collection of goods and sale of uncollected Podizanje robe i prodaja ne podignute
patërhequr goods robe
1. Dhënësi mund ta tërheqë mallin edhe para 1. The depositor may collect the goods 1. Ostavodavac može robu podići i pre
afatit të kontraktuar. before the agreed deadline. ugovorenog roka.
2. Në qoftë se depozitdhënësi nuk e tërheq 2. If the depositor fails to collect the goods 2. Ako ostavodavac ne podigne robu po
mallin pas kalimit të afatit të kontraktuar ose after the agreed deadline or if a year passes isteku ugovorenog roka ili po isteku godinu
pas kalimit të vitit, në qoftë se nuk është and no deadline for the safekeeping was dana ako nije ugovoren rok za čuvanje,
kontraktuar afati për ruajtje, magazinieri stipulated in the contract the warehouseman skladištar može za njegov račun prodati robu
mund në llogarinë e tij ta shesë mallin në may sell the goods at a public auction for the na javnoj prodaji, ali je dužan obavestiti ga
shitje publike, por ka për detyrë ta njoftojë depositor’s account; however, the prethodno o svojoj nameri i ostaviti mu
më parë për qëllimin e tij dhe t’i lë afat të ri, warehouseman shall first notify the depositor naknadni rok najmanje od osam (8) dana da
jo më pak se prej tetë (8) ditësh që mallin ta of this intention and allow an additional robu podigne.
tërheqë. period of at least eight (8) days for the
depositor to collect the goods.

Të metat me rastin e pranimit të mallit Defects during reception of goods Nedostaci pri prijemu robe
1. Marrësi i mallit ka për detyrë ta 1. The recipient of the goods must inspect 1. Primaoc robe dužan je robu pregledati u
kontrollojë mallin në çastin e pranimit të tij. the goods at the moment they are received. trenutku njenog preuzimanja.
2. Në qoftë se me rastin e pranimit të mallit 2. If during the reception of the goods the 2. Ako prilikom preuzimanja robe primeti
vë re të metat, pranuesi ka për detyrë ta recipient notices any defects the recipient nedostatke, primaoc je dužan da o tome
paralajmërojë menjëherë për këtë must immediately inform the warehouseman odmah upozori skladištara, inače se smatra da
magazinierin, përndryshe konsiderohet se of such; otherwise the goods shall be deemed je roba uredno primljena.
451 /997
malli është pranuar në rregull. to have been received in order.
3. Për të metat e mallit që nuk kanë mund të 3. The recipient must notify the 3. O nedostacima robe koji se nisu mogli
konstatohen në çastin e pranimit, marrësi ka warehouseman in a reliable manner regarding utvrditi u trenutku preuzimanja, primaoc je
për detyrë në mënyrë të sigurt ta lajmërojë defects that could not be noticed when the dužan da na pouzdan način obavesti
magazinierin brenda shtatë (7) ditësh, duke goods were received within seven (7) days of skladištara u roku od sedam (7) dana,
llogaritur nga dita e pranimit të mallit, the goods being received; otherwise the računajući od dana preuzimanja robe, inače
përndryshe konsiderohet se malli është goods shall be deemed to have been received se smatra da je roba uredno primljena.
pranuar në rregull. in order.

Zbatimi i rregullave për depozitën Application of rules on safekeeping Primena pravila o skladištenju
Në kontratat për magazinimin The sense of the rules on safekeeping shall Na ugovore o uskladištenju shodno se
përshtatshmërisht zbatohen dispozitat apply to contracts of storage, unless regulated primenjuju odredbe o ostavi, ukoliko
përdepozitën, në qoftë se me rregullat e otherwise by the rules on warehousing. pravilima o uskladištenju nije drukčije
magazinimit nuk është rregulluar ndryshe. regulisano.
Nënkapitulli II - Fletëmagazinimi Sub-chapter II – Warehouse Receipt Potpoglavlje II - Skladišnica

Detyra e dhënies së fletëmagazinimit Obligation to issue warehouse receipt Dužnost izdavanja skladišnice
Magazinieri i cili në bazë të ligjit është i A warehouseman that performs warehousing Skladištar koji je na osnovu zakona ovlašćen
autorizuar që për mallin e pranuar për activities as a registered activity shall be da za robu primljenu na uskladištenje izda
magazinim të lëshojë fletëmagazinimin ka obliged to issue a warehouse receipt to the skladišnicu, dužan ju je izdati ostavodavcu na
për detyrë t’ia japë depozitëdhënësit me depositor at the request thereof for the goods njegov zahtev.
kërkesën e tij. accepted into the warehouse.
452 /997
Pjesët përbërëse dhe përmbajtja e Composition and content of warehouse Sastojci i sadržina skladišnice
fletëmagazinimit receipt
1. Fletëmagazinimi përbëhet nga certifikata 1. The warehouse receipt shall be composed 1. Skladišnica se sastoji iz priznanice i
dhe fletëpengu. of a receipt and a pledge document. založnice.
2. Dëftesa dhe fletëpengu përmbajnë këto të 2. The following information must be cited 2. Priznanica i založnica sadrže ove podatke:
dhëna: emërtimin, përkatësisht emrin dhe in the receipt and the pledge document: the naziv, odnosno ime i zanimanje ostavodavca,
profesionin e depozitëdhënësit, selinë business name or name of the depositor, the njegovo sedište, odnosno stalno prebivalište,
përkatësisht vendbanimin e përhershëm të tij, head office address of place of residence naziv i sedište skladištara, datum i broj
emërtimin dhe selinë e magazinierit, datën thereof, the warehouseman`s business name skladišnice, mesto gde se skladište nalazi,
dhe numrin e fletëmagazinimit, vendin ku and head office address, the warehouse vrstu, prirodu i količinu robe, navod o tome
ndodhet magazina, llojin, natyrën dhe sasinë receipt’s date and number, the location of the do koga iznosa je roba osigurana, kao i ostale
e mallit, të dhënën se deri në cilën shumë warehouse, the type, state and quantity of podatke potrebne za raspoznavanje robe i
është siguruar malli dhe të dhëna tjera të goods, indication of the amount for which the određivanje njene vrednosti.
nevojshme për njohjen e mallit dhe caktimin goods are insured, and other information
e vlerës së tij. required for identifying the goods and for
determining the value thereof.
3. Dëftesa dhe fletëpengu duhet t’i 3. The receipt and pledge document must 3. Priznanica i založnica trebaju se pozivati
referohen njëra-tjetrës. make reference to each other. jedna na drugu.

Fletëmagazinimi për pjesët e mallrave Warehouse receipt for parts of goods Skladišnica za delove robe
1. Depozitdhënësi mund të kërkojë që 1. The depositor may request that the 1. Ostavodavac može zahtevati da skladištar
magazinieri t’i ndajë mallrat në pjesë të warehouseman divide the goods into specific podeli robu na određene delove i da mu za
caktuara dhe që për secilën pjesë t’i lëshojë parts and issue a separate warehouse receipt svaki deo izda zasebnu skladišnicu.
fletëmagazinim të veçantë. for each part.
2. Në qoftë se ka marrë fletëmagazinimin 2. A depositor that has already obtained a 2. Ako je već dobio skladišnicu za celu
453 /997
për krejt sasinë e mallit, ai mund të kërkojë warehouse receipt for the whole quantity of količinu robe, on može zahtevati da skladištar
që magazinieri t’i ndajë mallrat në pjesë të goods may request that the warehouseman podeli robu na određene delove i da mu, u
caktuara dhe në ndërrim të fletëmagazinimit divide the goods into specific parts and issue zamenu za skladišnicu koju je dobio, izda
që e ka marrë, t’i lëshojë fletëmagazinimin a separate warehouse receipt for each part in posebne skladišnice za svaki pojedini deo.
për secilën pjesë të veçantë. place of the warehouse receipt already
received.
3. Depozitëdhënësi mund të kërkojë që 3. The depositor may request that the 3. Ostavodavac može zahtevati da mu
magazinieri t’i lëshojë fletëmagazinimin warehouseman issue a warehouse receipt skladištar izda skladišnicu samo za jedan deo
vetëm për një pjesë të mallit të solely for a part of the replacement goods zamenljive robe koji je ostavio kod njega.
zëvendësueshëm që e ka lënë te ai. stored therewith.

Të drejtat e poseduesit të fletëmagazinimit Rights of holder of warehouse receipt Prava imaoca skladišnice
1. Poseduesi i fletëmagazinimit ka të drejtë 1. The holder of the warehouse receipt shall 1. Imalac skladišnice ima pravo zahtevati da
të kërkojë që t’i dorëzohet malli i shënuar në have the right to request the delivery of the mu se preda roba označena u njoj.
të. goods cited to therein.
2. Poseduesi i fletëmagazinimit mund të 2. The holder of the warehouse receipt may 2. Imalac skladišnice može raspolagati robom
disponojë mallrat e shënuara në only dispose of the goods cited in the označenom u skladišnici prenošenjem
fletëmagazinimin me bartjen e warehouse receipt by producing the skladišnice.
fletëmagazinimit. warehouse receipt.

Bartja e dëftesës dhe e fletëpengut Transfer of receipt and pledge document Prenošenje priznanice i založnice
1. Dëftesa dhe fletëpengu mund të barten me 1. The receipt and lien document may only 1. Priznanica i založnica mogu se prenositi
indosament, bashkë ose ndaras. be transferred by endorsement, either indosamentom, zajedno ili odvojeno.
together or separately.
454 /997
2. Me rastin e çdo bartjeje, në to duhet të 2. It shall be necessary to 2. Prilikom svakog prenosa na njima treba
shënohet data. inscribe the date thereon upon each transfer. biti ubeležen datum.
3. Me kërkesën e pranuesit të dëftesës ose 3. At the request of the recipient of the 3. Na zahtev prijemnika priznanice ili
të fletëpengut, bartja në të do të regjistrohet receipt or pledge document the transfer založnice, prenos na njega prepisaće se u
në regjistrin e magazinës, ku do të shkruhet thereto shall be inscribed in the warehouse registar skladišta, gde će se ubeležiti i
edhe selia përkatësisht vendbanimi i register, whereby the recipient’s head office njegovo sedište odnosno prebivalište.
përhershëm i tij. address or place of residence shall also be
recorded therein.

E drejta e poseduesit të dëftesës Rights of holder of receipt Pravo imaoca priznanice
1. Bartja e dëftesës pa fletëpengun i jep 1. The transfer of the receipt without the 1. Prenos priznanice bez založnice daje
marrësit të drejtën të kërkojë që t’i dorëzohet pledge document shall give the recipient the prijemniku pravo da zahteva da mu se preda
malli vetëm në qoftë se i paguan poseduesit right to request the delivery of the goods only roba samo ako isplati imaocu založnice, ili
të fletëpengut, ose i depoziton magazinierit if such person pays the holder of the pledge položi skladištaru za imaoca založnice, iznos
për poseduesin e fletëpengut shumën që document the sum that should be paid on the koji treba da mu bude isplaćen na dan
duhet t’i paguhet në ditën e rrjedhjes për day the claim falls due or deposits such with dospelosti potraživanja.
pagesë të kërkesës. the warehouseman.
2. Poseduesi i dëftesës pa fletëpeng mund të 2. If the sum to which the holder of the 2. Imalac priznanice bez založnice može
kërkojë që malli të shitet, në qoftë se me pledge document has the right can be paid zahtevati da se roba proda, ako se
çmimin e realizuar mund të paguhet shuma të using the price obtained, the holder of the postignutom cenom može isplatiti iznos na
cilën ka të drejtë poseduesi i fletëpengut, me receipt may request that the goods be sold, koji ima pravo imalac založnice, s tim da se
kusht që teprica e realizuar t’I dorëzohet atij. and the surplus be delivered thereto. ostvareni višak preda njemu.
3. Kur është fjala për sendet e 3. If it is a matter of replaceable objects the 3. Kad se radi o zamenljivim stvarima, imalac
zëvendësueshme, poseduesi i dëftesës pa holder of the receipt without the pledge priznanice bez založnice može zahtevati da
fletëpengun mund të kërkojë që magazinieri document may request that the mu skladištar preda jedan deo robe pod
t’i dorëzojë një pjesë të mallrave me kusht që warehouseman deliver part of the goods uslovom da položi skladištaru za račun
455 /997
t’i depozitojë magazinierit për llogari të thereto, under the condition that the former imaoca založnice odgovarajući iznos u
poseduesit të fletëpengut shumën përkatëse deposit with the warehouseman the novcu.
në të holla. appropriate sum of cash for the holder of the
pledge document.

E drejta e poseduesit të fletëpengut Rights of holder of pledge document Prava imaoca založnice
1.Bartja e fletëpengut pa dëftesë i jep 1. The transfer of the pledge document 1. Prenos založnice bez priznanice daje
marrësit të drejtën e pengut të mallit. without the receipt shall give the recipient a prijemniku pravo zaloge na robi.
pledge on the goods.
2. Me rastin e bartjes se parë në fletëpeng 2. Upon the first transfer the business name 2. Prilikom prvog prenosa, na založnici
duhet të jenë të shkruara emërtimi, or name and head office address or place of trebaju biti ubeleženi naziv odnosno ime i
respektivisht emri dhe profesioni i kreditorit, residence of the creditor, the amount of the zanimanje poverioca, njegovo poslovno
selia e punës së tij afariste, respektivisht creditor’s claim including interest and the day sedište, odnosno prebivalište, iznos njegovog
vendbanimi, shuma e kërkesës së tij, duke payment falls due must be inscribed on the potraživanja računajući i kamate i datum
llogaritur edhe kamatën dhe datën e arritjes. lien document. dospevanja.
3. Marrësi i parë i fletëpengut ka për detyrë 3. The first recipient of the pledge document 3. Prvi prijemnik založnice dužan je bez
që pa shtyrje t’i paraqes magazinierit se në të must notify the warehouseman without delay odlaganja prijaviti skladištaru da je na njega
është bërë bartja e fletëpengut, ndërsa of the pledge document’s transfer thereto, and izvršen prenos založnice, a skladište je dužno
magazina ka për detyrë ta regjistrojë këtë the warehouse must inscribe this transfer in prepisati taj prenos u svoj registar i na samoj
bartje në regjistrin e vet dhe në vetë its register and mark the inscription on the založnici zabeležiti da je ovaj prepis izvršen.
fletëpengun të shënojë se ky regjistrim është pledge document itself.
bërë.
4. Pa kryerjen e veprimeve nga paragrafi 4. Unless that which is stipulated in the 4. Bez obavljanja radnji iz prethodnog stava,
paraprak, fletëpengu nuk mund të bartet më previous paragraph is done the pledge založnica se ne može dalje prenositi
tej me indosament. document may not be transferred onwards by indosamentom.
endorsement.
456 /997
5. Fletëpengu që nuk përmban shumën e 5. A pledge document on which the 5. Založnica koja ne sadrži iznos potraživanja
kërkesës së kreditorit të pengut, detyron në creditor’s claim is not cited shall tie the entire založnog poverioca, obavezuje u korist
dobi të kreditorit të pengut tërë vlerën e value of the object cited therein in favor of založnog poverioca celokupnu vrednost stvari
sendit të shënuar në të. the creditor. navedenu u njoj.

Protesta për shkak të mospagimit dhe Protest over non-payment and sale of Protest zbog neisplate i prodaje robe
shitjes se mallit goods
1. Poseduesi i fletëpengut pa dëftesë, të cilit 1. A holder of a pledge document without a 1. Imalac založnice bez priznanice, kome ne
nuk i paguhet brenda afatit kërkesa e siguruar receipt that at the deadline has not been paid bude isplaćeno u roku potraživanje
me fletëpeng, ka për detyrë që nën kanosjen e the claim secured by the lien document must obezbeđeno založnicom, dužan je, pod
humbjes së të drejtave të kërkojë pagimin nga lodge a protest according to the bill of pretnjom gubitka prava da zahteva isplatu od
bartësi, të paraqes protestën sipas ligjit mbi exchange act; otherwise the holder shall lose prenosilaca, podići protest prema zakonu o
kambialin. the right to request payment from the menici.
recipients.
2. Poseduesi i fletëpengut që e ka ngritur 2. A holder of a pledge document that has 2. Imalac založnice koji je podigao protest
protestën mundet pas kalimit të tetë (8) ditëve filed a protest may request the sale of the može po isteku osam (8) dana od dana
nga dita e arritjes se kërkesës, të kërkojë goods under the pledge eight (8) days after dospelosti potraživanja zahtevati prodaju
shitjen e mallit të lënë peng dhe e njëjta e the claim fell due; a recipient that paid the založene robe, a isto pravo pripada i
drejtë i takon edhe bartësit që i ka paguar claim secured by the pledge to the holder of prenosiocu koji je isplatio imaocu založnice
poseduesit të fletëpengut kërkesën e siguruar the pledge document shall have the same potraživanje obezbeđeno založnicom.
me fletëpeng. right.
3. Nga shuma e realizuar nga shitja ndahet 3. An amount required for the coverage of 3. Od iznosa postignutog prodajom izdvaja se
shuma e nevojshme për mbulimin e the sales costs, the warehouseman`s claim potrebna svota za podmirenje troškova
shpenzimeve të shitjes, të kërkesës së deriving from the contract of storage and prodaje, potraživanja skladištara iz ugovora o
magazinierit ngakontratapërmagazinimin dhe other claims by the warehouseman shall be uskladištenju i ostalih njegovih potraživanja
e kërkesave të tjera të tij të krijuara lidhur me removed from the sum obtained from the nastalih u vezi sa ostavljenom robom, zatim
457 /997
lënien e mallit, e pastaj paguhet kërkesa e sale; the secured claim of the holder of the se isplaćuje obezbeđeno potraživanje imaoca
siguruar e poseduesit të fletëpengut, kurse pledge document shall then be paid založnice, a ostatak pripada imaocu
mbetja i takon poseduesit të dëftesës. therefrom, while the remainder shall go to the priznanice.
holder of the receipt.

Kërkesa e pagimit nga bartësi i fletëpengut Request for payment from recipients of Zahtev isplate od prenosioca založnice
pledge document
1. Poseduesi i fletëpengut mund të kërkojë 1. The holder of the pledge document may 1. Imalac založnice može zahtevati isplatu od
pagimin nga bartësi vetëm në qoftë se nuk ka only request payment from the recipient if prenosioca tek ako nije mogao postići
mundë të realizojë pagimin e plotë nga shitja unable to gain full payment through the sale potpuno namirenje prodajom založene robe.
e mallit peng. of the goods under the pledge.
2. Kjo kërkesë duhet të paraqitet në afatin e 2. This must be requested within the period 2. Ovaj zahtev treba biti podignut u roku
caktuar në ligjin e veçantë për kambialin për stipulated in the bill of exchange for a claim određenom u Zakonu o menici za zahtev
kërkesën kundër indosentëve dhe ky afat against an endorser, which shall begin to run prema indosantima, i taj rok počinje teći od
fillon të rrjedhë nga dita kur është bërë shitja on the day the goods were sold. dana kad je izvršena prodaja robe.
e mallit.
3. Poseduesi i fletëpengut humb të drejtën 3. The holder of the pledge document shall 3. Imalac založnice gubi pravo da zahteva
për të kërkuar pagimin nga bartësi në qoftë se lose the right to request payment from the isplatu od prenosilaca ako ne bude zahtevao
nuk do të kërkojë shitjen e mallit jo me vonë recipients unless the former requests the sale prodaju robe najdalje u roku od jednog (1)
se brenda një (1) muaji nga data e protestës. of the goods within one (1) month of the meseca od protesta.
protest.
458 /997
KAPITULLI XIV – KONTRATA CHAPTER XIV – CONTRACT OF POGLAVLJE XIV – UGOVOR O
PËR DEKRETIN MANDATE NALOGU

1. Me kontratën për urdhrin detyrohet 1. Through a contract of mandate the 1. Ugovorom o nalogu obavezuje se
dekretmarrësi ndaj dekretdhënësit që për mandatary undertakes to the mandator to nalogoprimac prema nalogodavcu da za
llogari të tij të ndërmerr punë juridike të perform specific transactions therefor. njegov račun preduzme određene pravne
caktuara. poslove.
2. Njëkohësisht autorizohet dekretmarrësi 2. At the same time the mandate recipient 2. Istovremeno se nalogoprimac ovlašćuje na
për marrjen e këtyre punëve. shall acquire the right to perform the preduzimanje tih poslova.
transactions.
3. Dekretmarrësi ka të drejtë në pagesë për 3. The mandate recipient shall have the right 3. Nalogoprimac ima pravo na naknadu za
mundin e tij, përveç nëse diçka tjetër është to payment for such person’s endeavors, svoj trud, osim ako je drukčije ugovoreno ili
kontraktuar ose rrjedh nga natyra e unless agreed otherwise or it follows proizlazi iz prirode međusobnog odnosa.
marrëdhënieve të ndërsjellta. otherwise from the nature of the mutual
relationship.

Personat që kanë për detyrë të përgjigjen Persons obliged to respond to offered Lica dužna da odgovore na ponudu naloga
në ofertën e urdhrit mandate
Kush merret me kryerjen e punëve të huaja si Any person that performs another’s Ko se bavi vršenjem tuđih poslova kao
profesion ose ofrohet publikisht për kryerjen transactions as a profession or any person that zanimanjem ili se javno nudi za vršenje tih
e këtyre punëve ka për detyrë, në qoftë se nuk publicly offers to do so must notify the other poslova, dužan je, ako neće da prihvati
do të pranojë dekretin e ofruar që ka të bëjë party without delay should the former refuse ponuđeni nalog koji se odnosi na te poslove,
459 /997
me këto punë, për këtë shtyrje ta njoftojë to accept a mandate relating to such da o tome obavesti drugu stranku, inače
palën tjetër, përndryshe përgjigjet për dëmin transactions; otherwise the former shall be odgovara za štetu koju bi ova pretrpela zbog
që do ta pësonte pala për shkak të kësaj. liable for the damage incurred by the latter toga.
for this reason.
Nënkapitulli II – Detyrimet e Sub-chapter II – Mandate mandatary’s Potpoglavlje II - Obaveze nalogoprimca

Dekretmarrësit Obligation

Zbatimi i urdhrit siç është dekretuar Execution of mandate as declared Izvršenje naloga kao što je naloženo
1. Dekretmarrësi ka për detyrë ta kryejë 1. The mandate recipient must execute with 1. Nalogoprimac je dužan izvršiti nalog
dekretin sipas udhëzimeve të marra me due care the mandate according to the prema primljenim uputstvima, sa pažnjom
kujdesin e ndërmarrësit të mirë. Ai mbetet në instructions received. He shall remain within dobrog preduzetnika. On ostaje u granicama
kufijtë e dekretmarrësit dhe të kujdeset the mandate recipient’s boundaries and at all nalogoprimca i da se u svemu postara na
krejtësisht për interesat e dekretdhënësit. times attend to the mandator’s interests. interese nalogodavca.
2. Kur dekretmarrësi konsideron se kryerja e 2. If the recipient is of the opinion that the 2. Kad nalogoprimac smatra da bi izvršenje
dekretit sipas udhëzimeve të marra do të ishte execution of the mandate according to the naloga po dobijenim uputstvima bilo od štete
e dëmshme për dekretdhënësin, ky ka për instructions obtained would harm the za nalogodavca, on je dužan skrenuti na to
detyrë t’ia tërheqë vëmendjen e tij dhe të mandator the former must warn the latter of njegovu pažnju i tražiti nova uputstva.
kërkojë udhëzime të reja. such and request new instructions.
3. Në qoftë se dekretdhënësi nuk ka dhënë 3. If the mandator did not provide specific 3. Ako nalogodavac nije dao određena
udhëzime të caktuara për punën që duhet t’a instructions on a transaction that must be uputstva o poslu koji treba obaviti,
kryejë, dekretmarrësi ka për detyrë të veprojë performed the recipient shall be obliged to act nalogoprimac je dužan, rukovodeći se
me kujdes të duhur duke u udhëhequr nga with due care, taking the mandator’s interests interesima nalogodavca, postupiti kao dobar
interesat e dekretdhënësit, dhe sikurse into consideration, and as the recipient would privrednik, odnosno dobar nalogodavac, a
dekretmarrësit do të kishte vepruar në act in the recipient’s own affairs if it is a ako je nalog bez naknade, kako bi u istim
rrethana të njëjta në çështjen e urdhrit pa matter of a gratuitous mandate. okolnostima postupio u sopstvenoj stvari.
shpërblim.
460 /997
Shmangia nga dekreti dhe udhëzimi Deviation from mandate and instructions Odstupanje od naloga i uputstava
1. Nga dekreti dhe udhëzimet e marra 1. The mandate recipient may only deviate 1. Od dobijenog naloga i uputstava
dekretrmarrësi mund të shmanget vetëm me from the mandate and instructions obtained nalogoprimac može odstupati samo sa
pëlqimin e dekretdhënësit, e kur për shkak të with the mandator’s consent; if because of a saglasnošću nalogodavca, a kada mu zbog
kohës së shkurtër ose të ndonjë shkaku tjetër shortage of time or for any other reason the kratkoće vremena ili iz kog drugog uzroka
nuk ka mundësi të kërkojë pëlqimin e recipient cannot ask for consent the recipient nije moguće tražiti saglasnost nalogodavca,
dekretdhënësit, ai mund të shmanget nga may only deviate from the mandate and on može odstupiti od naloga i uputstava samo
dekreti dhe udhëzimet vetëm në qoftë se sipas instructions if, all the circumstances having ako je po proceni svih okolnosti, mogao
vlerësimit të të gjitha rrethanave ka mundësi been assessed, there is justification in osnovano smatrati da to zahtevaju interesi
të konsiderojë me bazë se këtë e kërkojnë thinking that such is requested by the nalogodavca.
interesat e dekretdhënësit. mandator’s interests.
2. Në qoftë se dekretmarrësi tejkalon kufijtë 2. A recipient that transgresses the 2. Ako nalogoprimac prekorači granice
e dekretit ose të largohet nga udhëzimet e boundaries of the mandate or deviates from naloga ili odstupi od dobijenih uputstava van
marra, jashtë rastit të parashikuar në the instructions obtained without it being a slučaja predviđenog u prethodnom stavu,
paragrafin paraprak, nuk do të konsiderohet si case specified in the previous paragraph shall neće se smatrati za nalogoprimca, već za
dekretmarrës, porsi gjerues, përveç nëse not be deemed a recipient but a person poslovođu bez naloga, izuzev ako
dekretdhënësi më vonë jep pëlqimin për atë without mandate, unless the mandator later nalogodavac naknado odobri ono što je
që ka bërë ky. approved what was done. uradio.

Zëvendësimi Substitution Zamena
1. Dekretmarrësi ka për detyrë ta kryejë 1. The recipient must execute the mandate in 1. Nalogoprimac je dužan izvršiti nalog lično.
dekretin personalisht. person.
2. Ai mund t’ia besojë kryerjen e dekretit 2. The recipient may only entrust execution 2. On može poveriti izvršenje naloga
tjetrit vetëm në qoftë se dekretdhënësi ia ka of the mandate to another if the mandator drugome samo ako mu je nalogodavac to
lejuar këtë, dhe në qoftë se në këtë ka qenë i allows such or if circumstances compel such. dozvolio, kao i ako je na to prinuđen
shtrënguar nga rrethanat. okolnostima.
461 /997
3. Në këto raste ai përgjigjet vetëm për 3. In such cases the recipient shall only be 3. U tim slučajevima on odgovara samo za
zgjedhjen e përfaqësuesit dhe për udhëzimet liable for the choice of substitute and for the izbor zamenika i za uputstva koja mu je dao.
që ia ka dhënë. instructions provided thereto.
4. Në raste e tjera ai përgjigjet vetëm për 4. In other cases the recipient shall be liable 4. U ostalim slučajevima on odgovara samo
punën e zëvendësuesit, si dhe për for the substitute’s work and for the za rad zamenika, kao i za slučajnu propast ili
shkatërrimin e rastësishëm ose të dëmtimit të accidental destruction of or damage to the oštećenje stvari koji bi se dogodili kod
sendit që do të shkaktoheshin te object therewith. zamenika.
zëvendësuesi.
5. Dekretdhënësi mundet në çdo rast të 5. In any case the mandator may request 5. Nalogodavac može u svakom slučaju
kërkojë drejtpërdrejt nga zëvendësuesi directly of the substitute that the latter zahtevati neposredno od zamenika izvršenje
kryerjen e detyrimit nga dekreti. perform the obligation deriving from the obaveze iz naloga.
mandate.

Dhënia e llogarive Issuance of invoice Polaganje računa
Për punën e kryer dekretmarrësi ka për detyrë The mandate recipient must provide an O izvršenom poslu nalogoprimac je dužan
të japë llogari dhe t’ dorëzojë pa shtyrje invoice on the transaction performed and položiti račun i predati bez odugovlačenja
dekretdhënësit gjithçka ka marrë në bazë të deliver everything received from performing nalogodavcu sve što je primio na osnovu
kryerjes së punëve të besuara, pavarësisht the entrusted transactions to the mandator obavljanja poverenih poslova, bez obzira na
nëse këto që ka marrë nga dekretdhënësi i ka without delay, irrespective of whether any to da li je ono što je primio za nalogodavca
borxh këtij ose jo. person owed that which was received for the bilo dugovano ovome ili ne.
mandator.

Paraqitja e raportit Reporting Podnošenje izveštaja
Dekretmarrësi ka për detyrë që me kërkesën e At the mandator’s request the mandate Nalogoprimac je dužan na zahtev
dekretdhënësit, të paraqes raport për gjendjen recipient must report thereto on the state of nalogodavca podneti izveštaj o stanju poslova
e punëve dhe të japë llogari edhe para kohës the transactions and provide an invoice i položiti račun i pre određenog vremena.
462 /997
së caktuar. thereto before the stipulated time.

Përgjegjësia për përdorimin e të hollave të Liability for use of mandator’s money Odgovornost za upotrebu nalogodavčevog
dekretdhënësit novca
Në qoftë se dekretmarrësi është shërbyer për A mandate recipient that uses money Ako se nalogoprimac služio za svoje potrebe
nevojat e veta me të hollat që i ka marrë për received for the mandator for the former’s novcem koji je primio za nalogodavca, dužan
dekretdhënësin, ka për detyrë të paguajë own purposes must pay interest thereto at the je platiti kamatu po najvišoj dozvoljenoj
kamatën sipas përqindjes më të lartë të highest permitted contractual interest rate, ugovornoj stopi, računajući od dana upotrebe,
lejueshme të kontraktuar, duke llogaritur nga charged from the day use began, and must a na ostali dugovani novac koji nije predao na
dita e përdorimit, e për të hollat e tjera që pay default interest on other owed money that vreme, zateznu kamatu, računajući od dana
janë borxh, që nuk i ka dorëzuar në kohë, could not be delivered thereto on time, kad ga je bio dužan predati.
kamatëvonesën, duke llogaritur nga dita kur charged from the day it should have been
ka pasur për detyrë ta dorëzojë. delivered.

Përgjegjësia solidare e dekretmarrësve Joint and several liability of mandate Solidarna odgovornost nalogoprimaca
recipients
Në qoftë se kryerja e ndonjë pune u është If through the same mandate a transaction Ako je vršenje nekog posla povereno
besuar disave me dekret të njëjtë për ta kryer was entrusted to several people to be nekolicini istim nalogom da ga zajednički
bashkërisht, ata përgjigjen solidarisht për performed together they shall be jointly and vrše, oni odgovaraju solidarno za obaveze iz
detyrimet nga ky dekret, në qoftë se nuk është severally liable for the obligations deriving tog naloga, ako što drugo nije ugovoreno.
kontraktuar diçka tjetër. from such a mandate, unless agreed
otherwise.
463 /997
Nënkapitulli III – Detyrimet e Sub-chapter III – Mandatary’s Potpoglavlje III - Obaveze nalogodavca
Dekretdhënësit Obligations

Paradhënia në të holla Monetary advance Predujam u novcu
Dekretdhënësi ka për detyrë që me kërkesën e The mandator must at the mandate recipient’s Nalogodavac je dužan na zahtev
dekretmarrësit t’i japë një shumë të caktuar të request provide a specific sum of money nalogoprimca dati mu izvesnu svotu novca za
hollave për shpenzime të parashikuara. thereto for the anticipated expenses. predviđene izdatke.

Shpërblimi i shpenzimeve dhe marrja e Reimbursement of expenses and takeover Naknada troškova i preuzimanje obaveza
detyrimeve of obligations
1. Dekretdhënësi ka për detyrë t’i shpërblejë 1. The mandator must reimburse the 1. Nalogodavac je dužan naknaditi
dekretmarrësit, edhe atëherë kur mundi i tij mandate recipient for all the necessary costs nalogoprimcu, čak i ako njegov trud bez
pa fajin e tij nuk ka pasur sukses, të gjitha the latter had in performing the mandate, njegove krivice nije imao uspeha, sve
shpenzimet e nevojshme qe i ka bërë për together with interest charged from the day potrebne troškove koje je učinio za izvršenje
kryerjen e dekretit, me kamatë nga dita kur they were paid, even if through no fault of the naloga, sa kamatom od dana kad su učinjeni.
janë bërë. latter the latter’s endeavors were in vain.
2. Ai ka për detyrë të marrë përsipër 2. The mandator must take over the 2. On je dužan preuzeti obaveze koje je
detyrimet që dekretmarrësi i ka marrë mbi obligations taken on by the mandate recipient nalogoprimac uzeo na sebe vršeći u svoje ime
vete, duke i kryer në emër të vet punët e in the latter’s name when performing the poverene mu poslove ili ga na koji drugi
besuara ose në ndonjë mënyrë tjetër ta lirojë transactions entrusted thereto, or must release način osloboditi njih.
prej tyre. the latter from such obligations in any other
manner.
464 /997
Shpërblimi i dëmit Reimbursement of damage Naknada štete
Dekretdhënësi ka për detyrë t’ia shpërblejë The mandator shall be obliged to reimburse Nalogodavac je dužan naknaditi
dekretmarrësit dëmin, të cilin ky e ka pësuar the mandate recipient for any damage nalogoprimcu štetu koju je ovaj pretrpeo bez
pa fajin e vet në kryerjen e dekretit. incurred during performance of the mandate svoje krivice u vršenju naloga.
through no fault of the latter.

Lartësia e shpërblimit Size of payment Visina naknade
Në qoftë se nuk është kontraktuar ndryshe, Unless agreed otherwise, the mandator shall Ako nije drugačije ugovoreno, nalogodavac
dekretdhënësi ka borxh pagesën në lartësinë e owe the customary payment or a fair payment duguje naknadu u uobičajenoj visini, a ako o
zakonshme, e në qoftë se mungojnë doket e if there is no such custom. tome nema običaja, onda pravičnu naknadu.
tilla, atëherë pagesën e drejtë.

Pagimi i shpërblimit Payment Isplata naknade
1. Në qoftë se nuk është kontraktuar 1. Unless agreed otherwise, the mandator 1. Ukoliko nije drukčije ugovoreno,
ndryshe, dekretdhënësi ka për detyrë t’i must pay the mandate recipient after the nalogodavac je dužan isplatiti nalogoprimcu
paguajë dekretmarrësit shpërblimin pas transaction is performed. naknadu po obavljenom poslu.
kryerjes së punës.
2. Në qoftë se dekretmarrësi pa fajin e vet e 2. A mandate recipient that through no fault 2. Ako je nalogoprimac bez svoje krivice
ka kryer urdhrin vetëm pjesërisht, atëherë ai of such person only performs the mandate in samo delimično obavio nalog, ima pravo na
ka të drejtë në pjesën e shpërblimit part shall have the right to a proportionate srazmerni deo naknade.
proporcional amount of the payment.
3. Në qoftë se dekretmarrësi pa fajin e vet e 3. If the payment agreed in advance would 3. Ako je nalogoprimac bez svoje krivice
ka kryer urdhrin vetëm pjesërisht, atëherë ai be in clear disproportion to the services samo delimično obavio nalog, ima pravo na
ka të drejtë në pjesën e shpërblimit performed the mandator may request a srazmerni deo naknade.
465 /997
proporcional. reduction therein.

E drejta e pengut Pledge Pravo zaloge
Për sigurimin e pagesës dhe të shpenzimeve For securing the payment and costs the Radi obezbeđenja naknade i troškova
dekretmarrësi ka të drejta të pengut në sendet mandate recipient shall hold a pledge on the nalogoprimac ima pravo zaloge na pokretnim
e luajtshme të dekretdhënësit që i ka marrë mandator’s movable property acquired stvarima nalogodavca koje je dobio po
në bazë të dekretit, si dhe në shumat në të thereby on the basis of the mandate, and also osnovu naloga, kao i na novčanim iznosima
holla që i ka arkëtuar për llogari të on monetary sums received for the mandator. koje je naplatio za račun nalogodavca.
dekretdhënësit.

Përgjegjësia solidare e dekretdhënësve Joint and several liability of mandator’s Solidarna odgovornost nalogodavaca
Në qoftë se disa prej tyre i kanë besuar If several persons entrust the execution of a Ako je više njih poverilo nalogoprimcu
dekretrmarrësit kryerjen e dekretit, ata i mandate to a recipient they shall be jointly izvršenje naloga, oni mu odgovaraju
përgjigjen atij solidarisht. and severally liable thereto. solidarno.
Nënkapitulli IV – Shuarja e Dekretit Sub-chapter IV – Termination of Mandate Potpoglavlje IV - Prestanak naloga

Heqja dorë e drektedhënësit nga kontrata Withdrawal from contract Odustanak nalogodavca od ugovora
1. Dekretdhënësi mund të heq dorë nga 1. The mandator may withdraw from the 1. Nalogodavac može odustati od ugovora.
kontrata. contract.
2. Në rastin e heqjes dorë nga kontrata në të 2. In the event of withdrawal from a contract 2. U slučaju odustanka od ugovora u kome
cilin dekretdhënësit i takon pagesa për punën under which a payment pertains to the nalogoprimcu pripada naknada za njegov
466 /997
e tij, dekretdhënësi ka për detyrë t’i paguajë mandate recipient for the latter’s endeavours trud, nalogodavac je dužan isplatiti
dekretmarrësit pjesën përkatëse të pagesës the mandator must pay an appropriate part of nalogoprimcu odgovarajući deo naknade, i
dhe t’ia rimbursojë dëmin që e ka pësuar me the payment and reimburse the damage naknaditi mu štetu koju je pretrpeo
heqjen dorë nga kontrata, në qoftë se për incurred by the latter because of the odustankom od ugovora, ako za odustanak
heqje dorë nuk ka pasur arsye të bazuara. withdrawal from the contract, unless there nije bilo osnovanih razloga.
were justifiable grounds for withdrawal.

Denoncimi i kontratës nga dekretmarrësi Notice of termination Otkazivanje ugovora od strane
nalogoprimca
1. Dekretmarrësi mund të shkëpusë dekretin 1. The mandate recipient may terminate the 1. Nalogoprimac može otkazati nalog kad
kur të dojë, por jo në kohë të papërshtatshme. mandate whenever such person so desires, hoće, samo ne u neodgovarajuće vreme.
but not at an inappropriate time.
2. Ai ka për detyrë t’i rimbursojë 2. The recipient must reimburse the 2. On je dužan naknaditi nalogodavcu štetu
dekretdhënësit dëmin qe ky e ka pësuar për mandator for damage incurred thereby koju je ovaj pretrpeo zbog otkaza naloga u
shkak të shkëputjes së dekretit në kohë të because of the termination of the mandate at neodgovarajuće vreme, izuzev kad su za
papërshtatshme, përveç nëse për denoncim an inappropriate time, unless justifiable otkaz postojali osnovani razlozi.
kanë ekzistuar shkaqe të bazuara. grounds were given for the termination.
3. Dekretdhënësi ka për detyrë të vazhdojë 3. Even after the termination the recipient 3. Nalogodavac je dužan produžiti posle
me kryerjen e punëve, të cilat nuk durojnë must continue those transactions that cannot otkaza poslove koji ne trpe odlaganje, dok
shtyrje edhe pas denoncimit të kontratës be deferred, until the mandator has the nalogodavac ne bude u mogućnosti da
derisa dekretdhënësi do të mund të merrte opportunity to take over concern therefor. preuzme brigu o njima.
kujdesin për to.

Vdekja, shuarja e personit juridik Death, winding-up of legal person Smrt, prestanak pravnog lica
1. Dekreti shuhet me vdekjen e 1. The mandate shall terminate upon the 1. Nalog prestaje smrću nalogoprimca.
dekretmarrësit. death of the recipient.
467 /997
2. Trashëgimtarët e dekretmarrësit kanë për 2. The recipient’s heirs shall be obliged to 2. Naslednici nalogoprimca dužni su da o
detyrë që për vdekjen e tij ta njoftojnë inform the mandator of the recipient’s death njegovoj smrti što pre obaveste nalogodavca i
dekretdhënësin dhe të ndërmarrin çka është e at the earliest opportunity and to do preduzmu što je potrebno za zaštitu njegovih
nevojshme për mbrojtjen e interesave të tij, everything necessary to protect the interesa, dok ne bude u stanju da sam
gjersa nuk është në gjendje vetë të merrë mandator’s interests until the mandator is preuzme brigu o njima.
kujdesin për to. capable of taking over concern therefor.
3. Dekreti shuhet me vdekjen e 3. The mandate shall only terminate upon 3. Nalog prestaje smrću nalogodavca samo
dekretdhënësit vetëm në qoftë se është the death of the mandator if so agreed or if ako je tako ugovoreno ili ako je nalogoprimac
kontraktuar kështu ose në qoftë se the recipient received the mandate in respect primio nalog s obzirom na svoje lične odnose
dekretmarrësi ka marrë urdhër duke marrë of the recipient’s personal relationship with sa nalogodavcem.
parasysh marrëdhëniet e veta personale me the mandator.
dekretdhënësin.
4. Në këtë rast dekretmarrësi ka për detyrë 4. The mandate recipient must in this case 4. U tom slučaju nalogoprimac je dužan
t’i zgjasë punët e besuara, në qoftë se do të continue with the transactions entrusted produžiti poverene poslove, ako bi inače
shkaktohej dëmi për trashëgimtarët gjersa thereto if damage would otherwise be nastupila šteta za naslednike, dok ovi ne budu
këta janë në pamundësi që të kujdesen vetë inflicted on the heirs, for as long as they are u mogućnosti da sami preuzmu brigu o njima.
për to. incapable of taking over concern therefor.
5. Në qoftë se dekretdhënësi ose 5. If the mandator or the recipient is a legal 5. Ako je nalogodavac ili nalogoprimac neko
dekretmarrësi është ndonjë person person the mandate shall terminate when pravno lice, nalog prestaje kad to lice
juridik,dekreti shuhet kur ai person pushon së such person is wound up. prestane postojati.
ekzistuari.

Falimentimi, heqja e aftësisë për të Bankruptcy, loss of capacity to contract Stečaj, lišenje poslovne sposobnosti
vepruar
Dekreti shuhet kur dekretdhënësi ose The mandate shall terminate if the mandator Nalog prestaje kad nalogodavac ili
dekretmarrësi falimenton ose kur i hiqet or mandate recipient goes into bankruptcy or nalogoprimac padne pod stečaj ili bude
plotësisht ose pjesërisht aftësia për të vepruar. partly or wholly loses the capacity to potpuno ili delimično lišen poslovne
468 /997
contract. sposobnosti.

Çasti i shuarjes së dekretit When mandate terminates Trenutak prestanka naloga
1. Kur dekretdhënësi ka hequr dorë nga 1. If the mandator withdraws from the 1. Kad je nalogodavac odustao od ugovora,
kontrata si dhe kur ka vdekur ose ka contract, dies, goes into bankruptcy or partly kao i kad je umro ili pao pod stečaj, ili
falimentuar, ose i është hequr plotësisht ose or wholly loses the capacity to contract the potpuno ili delimično lišen poslovne
pjesërisht zotësia për të vepruar, dekreti mandate shall terminate when the mandate sposobnosti, nalog prestaje u trenutku kad je
shuhet në çastin kur dekretmarrësi ka mësuar recipient learns of the development owing to nalogoprimac saznao za događaj zbog koga
për ngjarjen për shkak të cilës dekreti shuhet. which the mandate is to terminate. nalog prestaje.
2. Kur dekretmarrësit i lëshohet një prokurë 2. If the recipient obtained a written 2. Kad je nalogoprimcu izdato pismena
me shkrim, ka për detyrë ta kthejë atë pas authorization it must be returned after the prokura, dužan ga je vratiti po prestanku
shuarjes së dekretit. termination of the mandate. naloga.

Përjashtimet Exceptions Izuzeci
Kur dekreti është dhënë që dekretmarrësi të If the mandate was issued so that the Kad je nalog dat da bi nalogoprimac mogao
mund të arrijë përmbushjen e ndonjë kërkese recipient could achieve the fulfilment of postići ispunjenje nekog svog potraživanja od
të vet nga dekretdhënësi, dekretdhënësi nuk certain of the latter’s claims against the nalogodavca, nalogodavac ne može odustati
mund të heqë dorë nga kontrata dhe dekreti mandator, the latter may not withdraw from od ugovora i nalog ne prestaje ni smrću, ni
nuk shuhet as me vdekjen, as me the contract and the mandate shall not stečajem nalogodavca ili nalogoprimca, ni
falimentimin e dekretdhënësit ose terminate upon either the death or bankruptcy kad jedan od njih bude potpuno ili delimično
dekretmarrësit, as kur njëri prej tyre është of the mandator or recipient or if one of the lišen poslovne sposobnosti.
privuar plotësisht ose pjesërisht nga aftësia two partly or wholly loses the capacity to
për të vepruar. contract.
469 /997
KAPITULLI XV – KONTRATA CHAPTER XV – CONTRACT OF POGLAVLJE XV - UGOVOR O
PËR ORTAKRINË PARTNERSHIP ORTAKLUKU
Ortakëria është bashkim me kontratë i dy ose Through a contract of partnership two or Ortakluk je ugovorno udruživanje dvoje ili
më shumë personave (ortakëve) për arritjen e more persons undertake to endeavour to više lica (ortaka) za postizanje zajedničkog
ndonjë qëllimi të përbashkët të lejuar nga e achieve a common purpose permitted by law cilja dozvoljenog zakonom, putem
drejta, me punë ose mjete të përbashkëta të using their contributions as stipulated in the zajedničkog rada ili sredstava određenih
caktuara me kontratë. contract. ugovorom.

Kontributet Contributions Doprinosi
1. Në ortakëri, secili ortak është i detyruar të 1. Each partner shall be obliged to contribute 1. U ortakluku, svaki ortak je obavezan da
kontribuojë për atë që është përcaktuar në that which is stipulated by the contract (the doprinese onome što je navedeno u ugovoru
kontratë (kontributi). contribution) to the partnership. (doprinos).
2. Kontributi mund të jetë në para, send, e 2. A contribution may be money, an object, a 2. Doprinos može biti na novac, stvari,
drejtë, kërkesë, ose shërbim, e ardhur apo right, a claim, or a service, allowance or prava, potraživanja, ili usluga, prihod ili
lejimi i vlerës së pajisjeve. omission with assets value. vrednost opreme.
3. Ortakët përveç kur parashihet ndryshe me 3. Unless stipulated otherwise by the 3. Ortaci, osim ako je ugovorom drukčije
kontratë, kanë për detyrë të japin kontribut të contract, the partner’s contributions shall be određeno, imaju obavezu da jednako
barabartë. equal. doprinesu.
4. Në formë të kontributit në ortakëri, mund 4. Property may also be given solely for use 4. U formi priloga od ortakluka, imovina
të jepet edhe prona për përdorim dhe or enjoyment as a contribution to the može da bude dostupna za upotrebu i
shfrytëzim. partnership. korišćenje.
470 /997
5. Nëse ndonjërit prej ortakëve i sigurohen 5. If any of the partners is ensured benefit 5. Ako se nekom od ortaka obezbedi samo
vetëm përfitime pa detyrimin që të ofrojë alone without an obligation to supply a prednost bez obaveze da obezbedi doprinos,
kontribut, atëherë kjo kontratë nuk contribution, the contract shall not be deemed onda se ovaj ugovor ne smatra ortaklukom.
konsiderohet ortakëri. to be a contract of partnership.
6. Nëse është e nevojshme ruajtja e mjeteve 6. If such is required to preserve assets within 6. Ako je potrebno da se održe sredstva
të ortakërisë apo për të shmangur dëmin, the partnership or to avert damage, each partnerstva ili da se izbegne šteta, svaki
secili ortak është i detyruar të kontribuojë në partner shall be obliged, in addition to the partner je obavezan da doprinese srazmeran
pjesë proporcionale të asaj që është e contribution stipulated in the contract, to deo onoga što je potrebno da se održi ili
nevojshme për ruajtjen e mjeteve apo contribute a proportionate part of that spreči oštećenje, pored doprinosa određenim
parandalimin e dëmit, përveç kontributit të required for preserving the assets or ugovorom.
përcaktuar në kontratë. preventing the damage.
7. Secili ortak është përgjegjës si shitësi për 7. Each partner shall be liable as a seller or 7. Svaki ortak je odgovoran kao prodavac za
të metat juridike dhe materiale të kontributit lessor for legal and material defects in the pravne i materijalne nedostatke svoga
të tij. contribution. doprinosa.

Vendimet e ortakëve dhe udhëheqja Decision-making and management Odluke ortaka i upravljanje
1. Secili ortak ka një votë. Me anë të 1. Each partner shall have one vote. The 1. Svaki ortak ima jedan glas. Ugovorom se
kontratës mund të përcaktohet që ortakët të contract may stipulate a different number of može odrediti da ortaci imaju različit broj
kenë numër të ndryshëm votash. votes for the partners. glasova.
2. Për punët e ortakërisë, ortakët marrin 2. The partners shall decide on partnership 2. O poslovima ortakluka, ortaci donose
vendimet në mënyrë unanime. Sipas kësaj matters unanimously; the partners shall in odluke jednoglasno. Prema ovom pristupu,
mënyre, ortakët vendosin sidomos për particular decide in such a manner on the use ortaci odlučuju posebno o korišćenju dobiti i
përdorimin e fitimit dhe përfitimeve tjera, për of the profit and other benefits, the manner in drugih pogodnosti, pokriću gubitaka, kako da
mënyrën se si të mbulohet humbja, për which loss is covered, the entry of a new prihvate novog ortaka ili isključuju nekog
pranimin e një ortaku të ri apo përjashtimin e partner or exclusion of a current partner, postojećeg ortaka, o zahtevima svakog od
471 /997
ndonjë ortaku ekzistues, për kërkesat e secilit claims against any partner for settlement of ortaka u vezi štete protiv ortakluka,
ortak në lidhje me dëmet ndaj ortakërisë, damage to the partnership, revocation of razrešenju rukovodstva, prestanku radnog
shkarkimin e udhëheqjes, shkëputjen e management, termination of the contract and odnosa i druga pitanja vezana za upravljanje.
kontratës dhe për çështjet e tjera në lidhje me other issues encroaching on management.
udhëheqjen.
3. Me anë të kontratës mund të përcaktohet 3. The contract may stipulate that the partners 3. Ugovorom se može odrediti da o pitanjima
se për çështjet e përcaktuara në paragrafin e are to decide on the matters specified in the navedenim u prethodnom stavu, ortaci
mëparshëm, ortakët vendosin me shumicë previous paragraph by a majority of votes. In odlučuju većinom glasova. U tom slučaju, za
votash. Në rastin e tillë, për marrjen e such a case a majority or at least two-thirds of uzimanje odluke potrebna je većina glasova
vendimit kërkohen shumica e votave apo të the votes of all the partners shall be required ili najmanje dve trećine glasova.
paktën dy të tretat e votave. for a decision.
4. Ortakët duhet të organizojnë udhëheqjen 4. The partners shall conduct the management 4. Ortaci treba da organizuju upravljanje
së bashku dhe në mënyrë të barabartë. jointly and equally. zajedno i ravnopravno.
5. Me anë të kontratës mund të përcaktohet 5. It may be stipulated by the contract that 5. Ugovorom se može utvrditi da svaki ortak
që secili prej ortakëve kryen udhëheqje në each of the partners conduct management obavlja nezavisno upravljanje, ili upravljanje
mënyrë të pavarur, ose që udhëheqja të independently, or that management be se obavlja od samo nekih od ortaka, ili od
kryhet vetëm nga disa prej ortakëve, ose nga conducted by only some of the partners strane jednog ili više lica koje ortaci
një apo më shumë persona të emëruar nga jointly or independently, just one of the jednoglasno imenuju.
ortakët me unanimitet. partners, or one or more other persons
appointed unanimously by the partners.
6. Mbi baza të justifikueshme, ortakët mund 6. The partners may on justifiable grounds 6. Prema zasnovanoj osnovi, ortaci mogu
të përjashtojnë udhëheqjen nga ndonjëri prej revoke management by any of the partners. isključiti iz upravljanja bilo kog ortaka.
ortakëve.
7. Natyra e dispozitave të këtij ligji mbi 7. The sense of the provisions of the present 7. Priroda odredaba ovog zakona o ugovoru o
kontratën për urdhrin zbatohen në lidhje me code on a contract of mandate shall apply to nalogu se shodno primenjuju na upravljanje.
udhëheqjen. managers.
472 /997
8. Nëse parashihet me kontratë, udhëheqësi 8. The manager shall have the right to 8. Ako je predviđeno ugovorom, rukovodilac
ka të drejtë në pagesë për punën e tij. payment for such person’s efforts, if the ima pravo na isplatu za svoj rad.
contract so stipulates.
9. Secili ortak ka të drejtë që të jetë i 9. Each partner shall have the right to be 9. Svaki ortak ima pravo da bude informisan
informuar për të gjitha punët dhe çështjet e informed of the partnership’s transactions and o svim poslovima i pitanjima ortakluka.
ortakërisë. matters.

Ushtrimi i të drejtave dhe detyrimeve në Exercise of rights and obligations in Obavljanje prava i obaveza u ortakluku
ortakëri partnership
1. Secili partner duhet t’i kryej punët e 1. Each partner must perform the 1. Svaki ortak treba da obavlja poslove
ortakërisë dhe detyrimet tjera në lidhje me to partnership’s transactions and be concerned ortakluka i druge obaveze u vezi sa njima sa
me kujdesin dhe sipas mënyrës që i kryen therewith with the diligence and in the pažnjom i način na koji obavlja svoje
punët e veta. manner applied to the partner’s own poslove.
transactions.
2. Nëse qëllimi i ortakërisë është i lidhur me 2. If the purpose of the partnership is 2. Ako je cilj ortakluka povezan sa
aktivitetet e ortakëve apo profesionin e tyre, connected to the partners’ activities or aktivnostima ortaka ili njihove profesije, oni
ata janë të detyruar të veprojnë me kujdesin e profession, they shall be obliged to act with su dužni da postupaju sa pažnjom dobrog
ekonomistit të mirë apo me kujdesin e the diligence of a good businessperson or the privrednika ili dobrog stručnjaka.
ekspertit të mirë. diligence of a good expert.
3. Ortaku nuk mund të ndërmarrë asnjë 3. A partner may not do anything that would 3. Ortak ne može preduzimati nikakvu radnju
veprim që do të rrezikonte arritjen e qëllimit diminish the possibility of achieving the koja bi mogla ugroziti postizanje zajedničkog
të përbashkët. common purpose. cilja.
473 /997
Fitimi dhe humbja Benefits and loss Dobici i gubitak
1. Përveç kur përcaktohet ndryshe me 1. Each partner shall be entitled to part of the 1. Osim ako je drugačije predviđeno
kontratë, secili ortak ka të drejtë në pjesën e benefit achieved in the partnership, unless ugovorom, svaki ortak ima pravo na deo
fitimit të arritur në ortakëri. stipulated otherwise by the contract. dobiti ostvarene u ortakluku.
2. Secili partner është i detyruar të marr 2. Each partner shall be obliged to bear part 2. Svaki ortak je dužan da preuzme gubitak
përsipër pjesën e humbur që ka ndodhur nga of the loss incurred by the partnership’s do kojeg je došlo od funkcionisanja
funksionimi i ortakërisë. functioning. ortakluka.
3. Ortakët marrin pjesë në fitim në fitim dhe 3. Unless stipulated otherwise by the 3. Ortaci učestvuju u dobiti ili gubitku
humbje në mënyrë të barabartë në contract, the partners shall participate in the jednako srazmerno njihovom učešću
përpjesëtim me pjesët e tyre të kontributit, benefits and loss with shares equal to their doprinosa, osim ako nije drugačije određeno
përveç kur përcaktohet ndryshe me kontratë. shares in the contributions. ugovorom.

Paraqitja tek personat e tretë Appearance against third persons Predstavljanje pred trećim licima
1. Ortaku apo udhëheqësi që paraqitet në 1. A partner or manager that appears against 1. Ortak ili rukovodilac koji se pojavljuje u
emër të vetë dhe për llogari të ortakërisë third persons in such person’s own name and svoje ime i u ime ortakluka prema trećim
kundrejtë personave të tretë, të gjitha të for the account of the partnership shall alone licima, snosi sva prava i obaveze u vezi sa
drejtat dhe detyrimet në lidhje me personin e acquire the rights and obligations in relation trećim licem.
tretë i bartin vet. to the third person.
2. Në qoftë se ortaku lidh punët me ndonjë 2. If a partner or manager appears in the 2. Ako ortak sklopi posao sa bilo kojim
person të tretë në emër të ortakërisë ose të të name of the partnership or the partners the trećim licem u ime ortakluka ili svih ortaka,
gjithë ortakëve, do të zbatohen dispozitat e provisions of the present code on primenjivaće se odredbe ovog zakona o
këtij ligji mbi përfaqësimin. representation in general shall apply. zastupljenosti.
3. Për rastet e përcaktuara në paragrafin e 3. In the case specified in the second 3. U slučajevima utvrđenim u stavu dva ovog
dytë të këtij neni të gjithë ortakët bëhen paragraph of this article all the partners shall člana svi ortaci postaju zajednički i odvojeni
474 /997
kreditor apo debitor të përbashkët dhe të become joint and several creditors or debtors poverioci ili dužnici i primenjuju se odredbe
ndarë dhe dispozitat e këtij ligji për and the provisions of the present code on ovog zakona o zajedničkoj i podeljenoj
përgjegjësinë e përbashkët dhe të ndarë do të joint and several liability shall apply; an odgovornosti. Sporazum između ortaka koji
zbatohen. Marrëveshja ndërmjet ortakëve që agreement among the partners stipulating određuje nešto drugo od gore navedenog
përcakton diçka tjetër nga mësipër nuk ka otherwise shall have no legal effect in respect nema pravno dejstvo prema trećim licima.
efekt ligjor ndaj personave të tretë. of third persons.
4. Me shpërndarjen e ortakërisë, detyrimet e 4. The partners’ obligations pursuant to this 4. Prestankom ortakluka, obaveza ortaka
ortakëve ndaj personave të tretë, sipas këtij article towards third persons shall not prema trećim licima na osnovu ovog člana ne
neni, nuk shuhen. terminate with the winding-up of the prestaju.
partnership.

Pasuria e ortakërisë Assets in partnership Imovina ortakluka
Përveç nëse parashihet ndryshe me kontratë, The partners shall hold equal co-ownership Osim ako je drugačije predviđeno ugovorom,
ortakët kanë të drejta të barabarta mbi and other co-holding shares in the assets of ortaci imaju ista prava nad suvlasništvom i
bashkëpronësinë dhe pjesët tjera të the partnership originating through the drugim zajedničkim delovima koji su došli iz
përbashkëta që kanë ardhur nga kontributet e partners’ contributions or the partnership’s doprinosa ortaka ili aktivnosti ortakluka.
ortakëve apo veprimtaria e ortakërisë. operations, unless stipulated otherwise by the
contract.

Marrëdhënia ndërmjet ortakëve Relationship among partners Odnos između ortaka
1. Ortakët janë të detyruar që në pjesë të 1. If the costs and obligations towards third 1. Ortaci su dužni da na jednake delove,
barabarta, t’i mbulojnë shpenzimet për persons are not settled from the assets of the pokriju troškove za obaveze prema trećim
detyrimet ndaj personave të tretë, nëse nuk partnership, the partners shall be obliged to licima, ako se ne mogu pokriti imovinom
mund të mbulohen nga pasuria e ortakërisë, do so in equal parts; the contract may also ortakluka, osim ako je ugovorom drukčije
përveçse ndryshe parashihet me kontratë. stipulate different parts. određeno.
475 /997
2. Ortaku i cili ndaj personave të tretë, për 2. A partner that for the implementation of a 2. Ortak koji prema trećem licu, po ugovoru,
zbatimin e kontratës ka mbuluar ndonjë contract settled any cost or any obligation of pokriva bilo koji trošak ili obavezu ortakluka,
shpenzim apo ndonjë detyrim të ortakërisë, the partnership or other partners towards third koji prelazi iznos koji je ugovorom bio
që tejkalon shumën për të cilën sipas persons in excess of the amount the partner prinuđen da pokrije, ima pravo da traži
kontratës ka qenë i detyruar ta mbulojë, ka të was obliged to settle by contract shall have povraćaj u proporcionalna dela od drugih
drejtë të kërkojë kthimin në pjesë the right to request the reimbursement of a ortaka.
proporcionale nga ortakët e tjerë. proportionate part from the other partners.

Ndërrimi i ortakëve Change in partner Promena ortaka
1. Ortakërisë mund ti shtohet ortaku i ri nëse 1. If the contract so allows, a new partner 1. Ortakluku se može dodati novi ortak ako to
kontrata e lejon një gjë të tillë. may enter the partnership. ugovor dopušta.
2. Përveç nëse përcaktohet ndryshe me 2. Unless stipulated otherwise by the 2. Osim ako je ugovorom drukčije određeno,
kontratë, ortaku i ri që hyn në ortakëri është i contract, a partner that enters the partnership novi ortak koji ulazi u ortakluk obavezan je
detyruar që të japë kontributin e njëjtë sikur anew shall be obliged to provide the same da doprinese isto kao i drugi ortaci i ima
partnerët tjerë si dhe ka të drejtë në përfitimin contribution as the other partners and shall be pravo na korist koja se realizuje nakon
që është realizuar pas hyrjes së tij në ortakëri. entitled to the benefit originating after such njegovog stupanja na ortakluk.
partner’s entry into the partnership.
3. Ortaku i ri është përgjegjës ndaj 3. The new partner shall only be liable 3. Novi ortak je odgovoran samo prema
personave të tretë vetëm për detyrimet që towards third persons for obligations incurred trećim licima samo za obaveze koje
rrjedhin pas hyrjes së tij si ortak. after such became a partner. proizilaze nakon njegovog stupanja kao
ortak.
4. Ortaku nuk mund t’ia kalojë pozitën e tij 4. A partner may not transfer such partner’s 4. Ortak ne može da prenese svoj položaj
personit të tretë, por mund ta kalojë atë tek position to a third person, but may transfer it trećem licu, ali može da ga prenese drugom
një ortak tjetër dhe vetëm nëse kontrata e to another partner if the contract so allows ortaku i to samo ako to ugovor dopušta i pod
lejon një gjë të tillë dhe sipas kushteve të and under the conditions stipulated by the uslovima utvrđenim u ugovoru.
përcaktuara në kontratë. contract.
476 /997
Përjashtimi i ortakut Exclusion of partner Isključenje ortaka
1. Me anë të padisë ortakët mund të 1. On justifiable grounds partners may 1. Ortaci mogu tužbom zahtevati isključenje
kërkojnë përjashtimin e ndonjë partneri nëse request the exclusion of a partner via a suit. jednog ortaka ukoliko za to postoji dovoljno
për këtë ekzistojnë arsye të mjaftueshme. The contract may also stipulate that the razloga. Ugovor može odrediti da ortaci
Kontrata mund të përcaktojë se ortakët mund partners themselves decide on exclusion. In mogu sami odlučiti o isključivanju nekog
të vendosin vet për përjashtimin e një ortaku. such a case the partner so affected may via a ortaka. U tom slučaju, isključeni ortak može
Në një rast të tillë përmes padisë ortaku i suit request the annulment of the resolution if preko tužbe, tražiti poništenje ovakve odluke
larguar mund të kërkojë anulimin e një such partner feels it to be unjustified. ako smatra da je doneta na nepravedan način.
vendimi të tillë nëse mendon se është marrë
në mënyrë të padrejtë.
2. Ortaku i përjashtuar ka të drejtë për pjesët 2. The excluded partner shall have the right to 2. Isključeni ortak ima pravo na delove
e kontributit të tij në shumën e vlerës së reimbursement of the market value of such njegovog doprinosa u iznosu od tržišne
tregut që këto pjesë kanë në momentin e partner’s share at the time of exclusion. vrednosti tih delova u trenutku isključenja.
përjashtimit.
3. Ortakët e tjerë duhet të paguajnë këtë 3. The other partners must pay out this value 3. Ostali ortaci trebaju da plate ovaj iznos u
shumë brenda tre (3) viteve nga momenti i within three (3) years of the exclusion. roku od tri (3) godine od trenutka isključenja.
përjashtimit.
4. Nëse ortakët tjerë kërkojnë shpërblim nga 4. If the other partners request compensation 4. Ako drugi ortaci traže naknadu od
ortaku i përjashtuar, ata mund të ndalin from the excluded partner, they may retain isključenog ortaka, oni mogu da zadrže
vlerën e pjesës së partnerit të përjashtuar the value of the excluded partner’s share until vrednost dela isključenog ortaka, dok odluka
derisa vendimi gjyqësor të marrë formën e the judgement becomes final or an agreement suda ne postane pravosnažna ili dok se ne
prerë apo derisa të arrihet një marrëveshje me is reached with the excluded partner. postigne dogovor sa isključenim ortakom.
ortakun e përjashtuar.
477 /997
Shuarja e Ortakërisë Winding-up of partnership Prestanak ortakluka
1. Ortakëria shuhet: 1. A partnership shall be wound up: 1. Ortakluk prestaje:
1.1. me kalimin e kohës për të cilin është 1.1. when the period for which it was 1.1. istekom vremena za koje je osnovan;
themeluar; founded ends;
1.2. me përmbushjen e qëllimit të 1.2. when it achieves the purpose for 1.2. ispunjavanjem ugovorene svrhe ili
kontraktuar ose kur arritja e këtij qëllimi which it was founded or when achieving kada postizanje ove svrhe postaje
bëhet e pamundshme; this purpose becomes impossible’ nemoguće;
1.3. me vendim të ortakëve; 1.3. if the partners so conclude; 1.3. odlukom ortaka;
1.4. me vdekjen e një ortaku apo me 1.4. if a partner dies or loses the capacity 1.4. smrću ortaka ili gubitkom njegove
humbjen e kapacitetit të tij kontraktorë, to contract, or if bankruptcy, liquidation sposobnosti ugovaranja, ili ako je prema
ose nëse ndaj ortakut si tregtarë i vetëm or composition proceedings are ortaku kao jedinstvenom trgovcu već
kanë filluar procedurat për falimentim, introduced against a partner as a sole počeo postupak za stečaj, likvidaciju ili
likuidim apo shpërbërje; trader; raspad;
1.5. nëse një ortak pushon së ekzistuari si 1.5 if a partner ceases to exist as a legal 1.5. ukoliko jedan ortak prestane
person juridik për shkak të ndryshimit të person owing to changes in status, or if postojati kao pravno lice zbog promene
statusit apo nëse ndaj tij ka filluar bankruptcy, liquidation or composition statusa ili ako je prema njemu pokrenut
procedura për falimentim likuidim apo proceedings are introduced there against; postupak stečaja, likvidacije ili raspada;
shpërbërje;
1.6. nëse pas zbatimit të tyre,pjesët e 1.6. if after execution a partner’s share is 1.6. ako su nakon njihovog ostvarenja,
kontributit janë marrë nga një person i acquired by a third person; delovi njihovog doprinosa uzeti od strane
tretë; trećeg lica;
1.7. nëse me vendim të autoritetit publik 1.7. if through an act by a national 1.7. ako je odlukom javnih vlasti ortaku
ortakut i është ndaluar ushtrimi i authority a partner is prevented from zabranjeno bavljenje aktivnostima koje
478 /997
aktiviteteve të cilat janë qenësore për performing activities that are vital to su bitne za postizanje zajedničkog cilja;
arritjen e qëllimit të përbashkët; achieving the common purpose;
1.8. nëse ortaku e denoncon kontratën. 1.8. if a partner terminates the contract. 1.8. ako partner otkaže ugovor.
2. Kontrata konsiderohet e lidhur për një 2. If after the period specified in point 1.1. of 2. Ugovor se smatra zaključenim na
periudhë të pakufizuar nëse ortakët vazhdojnë the paragraph 1 of this Article, the partners neodređeno ako ortaci i dalje ispunjavaju
të përmbushin kontratën e ortakërisë edhe pas continue to implement the contract of ugovor o ortakluku i nakon isteka roka
kalimit të periudhës së përcaktuar në nën- partnership, the contract shall be deemed to navedenog u tački 1.1 stava 1. ovog člana.
paragrafin 1.1 të paragrafit 1 të këtij neni. have been concluded for an indefinite period.
3. Kontrata e ortakërisë vazhdon të jetë në 3. If the contract so stipulates, a contract of 3. Ugovor o ortakluku ostaje na snazi za
fuqi për ortakët e mbetur edhe pasi që një partnership shall apply to the remaining preostale ortake čak i kada jedan ortak više
ortak nuk merr pjesë më në ortakëri për partners even after an individual partner no ne učestvuje u ortakluku zbog razloga
arsyet e përcaktuara në nën-paragrafët 1.4 longer participates in the partnership for any navedenih u tački 1.4 do1.8 zajedno sa
deri 1.8 së bashku të paragrafit 1 të këtij neni, of the reasons specified in points 1.4. to 1.8. stavom 1. ovog člana, ako je takva stvar
nëse një gjë e tillë është e përcaktuar me of the first (1) paragraph of this Article. navedena u ugovoru.
kontratë.

Shkëputja e kontratës Termination of contract Raskid ugovora
1. Ortaku mund të shkëpus kontratën, nëse 1. A partner may terminate the contract if 1. Ortak može da raskine ugovor ako je to
kjo është e përcaktuar në kontratë. such is stipulated in the contract. navedeno u ugovoru.
2. Ortaku mund të shkëpus kontratën e 2. Irrespective of the previous paragraph a 2. Ortak može da raskine ugovor na
lidhur për një kohë të pakufizuar, pa marrë partner may terminate a contract concluded neodređeno vreme, bez obzira na prethodni
parasysh paragrafin e mësipërm. Në rastin e for an indefinite period; a three-month (3) stav. U tom slučaju, obaveštenje o raskidu se
tillë njoftimi për shkëputje duhet të bëhet tre period of notice shall apply to termination in treba dati tri (3) meseca unapred.
(3) muaj përpara. this case.
479 /997
3. Ortaku për arsye të rëndësishme, mund të 3. On justifiable grounds a partner may via a 3. Ortak, iz važnih razloga, može da zatraži
kërkojë shkëputjen e kontratës së lidhur për suit request the termination of a contract raskid zaključenog ugovora na određeno
periudhë të caktuar edhe para përfundimit të concluded for a definite period before the end vreme i pre kraja tog vremena i bez
kësaj periudhe si dhe pa njoftim paraprak, of this period and with no period of notice. prethodne najave, preko sudske tužbe.
përmes padisë gjyqësore.

Likuidimi Liquidation Likvidacija
1. Nëse ortakëria shuhet, ortakët detyrohen 1. If the partnership is wound up the partners 1. Ako se ortakluk raskine, ortaci su u
të kryejnë likuidimin sidomos në atë mënyrë shall be obliged to perform liquidation, in obavezi da sprovedu likvidaciju tako da se
që të kryhen detyrimet ndaj personave të particular such that obligations towards third izvrše obaveze prema trećim licima, da se
tretë, që ortakët të kompensohen për persons are settled, the partners are ortaci nadoknade za troškove i naknade veće
shpenzimet dhe pagesat që i kalojnë shumën compensated for the costs and payments that od iznosa obaveze koje imaju prema ugovoru,
e detyrimit që ata kanë sipas kontratës, dhe që exceed the amount they are obliged to pay a ostatak imovine treba biti podeljena između
pjesa tjetër e pasurisë të ndahet ndërmjet under the contract, and the remainder of the ortaka u jednakim delovima datih doprinosa.
ortakëve në pjesë të barabarta të kontributeve assets is divided among the partners in parts Ugovor može definisati druge delove,
të dhëna. Kontrata mund të përcaktojë pjesë equal to those applying to the contributions; različite od doprinosa.
tjera, të ndryshme nga kontributet. the contract may stipulate different parts.
2. Nëse pasuria e ortakërisë nuk mjafton për 2. If the partnership’s assets are not sufficient 2. Ako imovina ortakluka nije dovoljna da
të mbuluar shpenzimet dhe detyrimet, pjesa e to cover the costs and obligations the missing pokrije troškove i obaveze, preostali deo bi
mbetur mangët duhet të mbulohet nga ortakët amount must be covered by the partners in trebalo da bude pokriven od strane ortaka u
në përpjesëtimin që zbatohet tek kontributet. the ratio applying to their contributions. srazmeri koja se sprovodi na doprinose.
480 /997
KAPITULLI XVI – KONTRATA E CHAPTER XVI – CONTRACT POGLAVLJE XVI - UGOVOR O
BASHKËSISË ON UNION ZAJEDNICI
Nëse një e drejtë u takon disa personave së If any right pertains to several persons Ako jedno pravo pripada više licima zajedno,
bashku, dispozitat e këtij kreu zbatohen, together the provisions of this Chapter shall primenjuju se odredbe ove glave, osim ako
përveç nëse parashihet ndryshe me ligj. apply, unless stipulated otherwise by law. nije drugačije propisano zakonom.

Pjesët Shares Delovi
1. Në rast të paqartësive, secili anëtar i 1. In case of doubt, each participant shall 1. U slučaju nejasnoća, svaki član zajednice
bashkësisë ka pjesë të barabartë për të drejtën have an equal share in the right that is the ima jednak udeo na pravo koje je predmet
që është objekt i bashkësisë. subject of the union. zajednice.
2. Secili anëtar i bashkësisë mund të 2. Each participant may freely dispose of 2. Svaki član zajednice može slobodno
disponoj lirshëm me pjesën e tij të such person’s own share. raspolagati svojim udelom u zajednici.
bashkësisë.
3. Nëse një anëtar i bashkësisë i’a transferon 3. If a participant transfers the share to 3. Ako član zajednice prenosi svoj deo
pjesën e tij personit tjetër, të drejtat dhe another person the resolutions and drugom licu, prava i obaveze bivšeg člana
detyrimet e anëtarit të bashkësisë të obligations that applied to the first participant zajednice odnose se na drugog člana
mëparshëm i zbatohen për anëtarin e before transfer shall apply to the latter. zajednice.
bashkësisë tjetër.
4. Të gjithë anëtaret e bashkësisë së bashku 4. All the participants shall unanimously 4. Svi članovi zajednice zajedno raspolažu
disponojnë me objektin e bashkësisë si tërësi. dispose of the subject of the union as a predmetom zajednice u celini.
481 /997
whole.

Detyrimet e anëtarëve të bashkësisë Participants’ obligation Obaveze članova zajednice
1. Anëtaret e bashkësisë e përdorin dhe e 1. Participants shall use and enjoy the subject 1. Članovi zajednice koriste predmet
shfrytëzojnë objektin e bashkësisë dhe of the union and shall decide on common zajednice i odlučuju o zajedničkim pitanjima
vendosin mbi çështjet e përbashkëta në matters in a manner that suits the nature and na prikladan način koji odgovara prirodi i
mënyrë të përshtatshme me natyrën dhe purpose of the subject of the union and cilju predmeta zajednice i redovnom
qëllimin e objektit të bashkësisë dhe me ordinary management. upravljanju.
menaxhimin e zakonshëm.
2. Secili anëtar I bashkësisë mund t’i 2. If the participants fail to act in accordance 2. Svaki član zajednice može tražiti od suda
kërkojë gjykatës që me aktvendim të emërojë with the first paragraph or cannot reach da rešenjem postavi upravnika koji bi
një administrator i cili do të merrte vendimet agreement on common matters, each donosio odluke o zajedničkim pitanjima,
mbi çështjet e përbashkëta, kur anëtaret e participant may request that the court appoint kada članovi zajednice ne postupaju u skladu
bashkësisë nuk veprojnë në përputhje me an administrator in non- litigious proceedings sa stavom 1. ili ne postignu sporazum o
paragrafin e parë ose nuk arrijnë marrëveshje to decide on common matters. zajedničkim pitanjima.
për çështjet e përbashkëta

Përdorimi dhe shfrytëzimi Use and enjoyment Upotreba i iskorišćavanje
1. Nëse objekti i bashkësisë mund të ndahet 1. If the subject of the union is divided in 1. Ako se predmet zajednice može podeliti u
në natyrë, secili anëtar përdorë dhe kind, each participant shall use and enjoy prirodi, svaki član koristi i iskorištava njen
shfrytëzon pjesën e tij si anëtar, por vetëm such participant’s part, but such that the other deo kao član, ali samo u meri u kojoj to ne
deri në atë masë sa nuk i pengon anëtaret participants and the subject as a whole are not ometa druge članove ili ne šteti samom
tjerë apo nuk dëmton vet objektin e affected. predmetu zajednice.
bashkësisë.
2. Secili anëtar mund ta përdorë dhe gëzojë 2. The subject of a union that is not divided 2. Svaki član može da koristi i uživa u
objektin e bashkësisë që nuk mund të ndahet in kind and is intended for all the participants predmetu zajednice koji se ne može podeliti u
482 /997
në natyrë, dhe i cili është i përcaktuar për të shall be used and enjoyed by each participant prirodi, i koji je određen za sve članove, u
gjithë anëtarët , sipas qëllimit të përcaktuar të in accordance with the purpose of the subject skladu sa utvrđenim ciljem predmeta
objektit të bashkësisëdhe në atë mënyrë që and such that there is no detriment to zajednice i na način koji ne izaziva štetu u
nuk shkakton dëm në përdorimin në të njëjtën simultaneous use by the other participants korišćenju u isto vreme od strane drugih
kohë nga anëtarët tjerë apo që nuk shkakton and to the subject as a whole. članova ili ako ne prouzrokuje štetu na
dëm në vet objektin e bashkësisë si të tillë. samom predmetu zajednice kao takvom.
3. Nuk është e mundur kufizimi i të drejtës 3. It shall not be possible to limit 3. Nije moguće ograničavanje prava članova
së anëtarëve sipas paragrafëve 1. dhe 2. të participant’s rights pursuant to the first (1) iz stava 1. i 2. ovog člana, bez davanje
këtij neni, padhënien e pëlqimit për një gjë të and second (2) paragraphs without the njihove saglasnosti za to.
tillë. consent thereof.

Marrja e vendimeve për çështjet e Decision-making on common matters Odlučivanje o zajedničkim pitanjima
përbashkëta
1. Secili anëtar ka numrin e votave në 1. The number of votes appropriate to the 1. Svaki član ima broj glasova u skladu sa
përputhje me pjesën e tij në bashkësi. share thereof shall pertain to each participant. svojim delom u zajednici.
2. Për administrimin e zakonshëm dhe për 2. The participants in a union shall decide by 2. Za obično upravljanje i korišćenje
përdorimin dhe shfrytëzimin e objektit të a majority of votes on the ordinary objekata, članovi zajednice donose odluke
bashkësisë, vendimet i marrin anëtarët e management, use and enjoyment of the većinom glasova.
bashkësisë me shumicë votash. subject of the union.
3. Anëtarët me dy të tretat (2/3) e votave 3. The participants may decide with a two- 3. Članovi sa dve trećine (2/3) glasova mogu
mund të vendosin për përmirësimin e objektit thirds (2/3) majority votes on the odlučiti da nadograde predmet zajednice, o
të bashkësisë, për përdorimin e saj më të mirë improvement of the subject of the union, on njegovom boljem iskorištavanju ili o važnim
apo për masat e rëndësishme për rritjen e better use thereof or on measures important to merama za povećanje vrednosti objekta. Ako
vlerës së objektit. Nëse njëvendim i tillë increasing the value of the subject. If such a takva odluka ograničava prava bilo kog člana,
kufizon të drejtat e ndonjë anëtari apo nëse ka decision would limit the rights of any ili ako postoje visoki troškovi za članove
shpenzime të larta për anëtarët e bashkësisë, participant or would entail very high costs for zajednice, ta odluka treba da se donese
483 /997
ai vendim duhet të merret me unanimitet. the participants, the decision may only be jednoglasno.
adopted unanimously.
4. Anëtarët e bashkësisë mund të pajtohen 4. The participants in a union may agree that 4. Članovi zajednice mogu da se dogovore da
që për çështjet e përcaktuara në paragrafin 2. the matters specified in the second (2) o pitanjima navedenim u stavu 2. ovog člana
të këtij nenimund të vendosë një anëtar i paragraph will be decided upon by one odluči jedan član samostalno, nekoliko
vetëm, vetëm disa nga anëtarët apo një participant alone, certain participants alone or članova ili treće lice. Ti članovi ili treća lica
person i tretë. Anëtarët e tillë apopersonat e third persons. Such participants or third se biraju većinom glasova.
tretë zgjedhën me shumicën e votave. persons shall be elected with a majority of
votes.
5. Pa marrë parasysh paragrafin e dytë, 5. Irrespective of the second paragraph each 5. Bez obzira na stav 2, svaki član može da
secili anëtar mund të bëjë çfarëdo që është e participant may do whatever is required to uradi sve što je potrebno da se izbegne bilo
nevojshme përshmangien e ndonjë kërcënimi avert the direct threat of major damage to the kakva direktna pretnja za povredu predmeta
direkt për dëmtimin e objektit të bashkësisë, subject of the union, if such measures are not zajednice, ako takve mere nisu preduzete od
nëse masat e tilla nuk janë marrë nga anëtarët taken by participants or third persons strane članova ili trećih lica prema stavu 2. i
apo personat e tretë sipas paragrafit 2. dhe 4. pursuant to the second (2) and fourth (4) 4. ovog člana.
të këtij neni. paragraphs.
6. Anëtarët nuk mund të kërkojnë apo të 6. The participants may not request any 6. Članovi ne mogu da zahtevaju ili odluče o
vendosin për ndryshime shumë të mëdha të significant changes to the subject of the union velikim promenama predmeta zajednice.
objektit të bashkësisë. Një kërkesë apo or decide on such. Such a request or decision Takav zahtev ili takva odluka smatra se
vendim i tillë konsiderohet të jetë kërkesë apo shall be deemed to be a request or decision to zahtevom ili odlukom o raskidu zajednice.
vendim për të shkëputur bashkësinë. terminate the union.

Shpenzimet e bashkësisë Union’s costs Troškovi zajednice
1. Shpenzimet e objektit të bashkësisë, 1. Each participant shall be obliged to bear 1. Troškovi objekta zajednice, posebno oni
sidomos ato që kanë të bëjnë me the costs of the subject of the union in koji se tiču održavanja, upravljanja i
mirëmbajtjen, administrimin dhe përdorimin proportion to such participant’s share, zajedničke upotrebe snose se od strane
484 /997
e përbashkët, barten nga secili anëtar në particularly the costs of maintenance, svakog člana u odnosu na svoj deo zajednice.
përpjesëtim me pjesën e tij të bashkësisë. management and joint use.
2. Secili anëtar është i detyruar të bartë 2. Each participant shall be obliged to bear a 2. Svaki član je dužan da snosi deo raspodele
pjesën e përpjesëtuar të shpenzimeve që proportionate part of the costs arising because troškova koji proističu iz odluke o
rrjedhin nga vendimipër përmirësimin e of a decision to improve the subject of the nadogradnji predmeta zajednice, o njegovom
objektit të bashkësisë, për përdorimin më të union, to use it better or to take measures boljem iskorištavanju, ili o važnim merama
mirë të tij, apo për marrje tërëndësishme për important to increasing the value of the za povećanje vrednosti zajednice.
rritjen e vlerës së bashkësisë. subject.

Kërkesa për mbarim Request for termination Zahtev za prestanak
1. Secili anëtar mund të kërkojë mbarimin e 1. Each participant may at any time request 1. Svaki član može zahtevati završetak
bashkësisë në çdo kohë. the termination of the union. zajednice u bilo koje vreme.
2. Anëtarët kanë mundësi që me 2. By agreement the participants may 2. Članovi imaju mogućnosti da sporazumno,
marrëveshje, për një periudhë të caktuar apo permanently or for a definite period exclude za određeni period ili zauvek, isključe pravo
për gjithmonë, ta përjashtojnë të drejtën e the right to request the termination of the da zahtevaju prestanak zajednice ili da se
kërkesës për mbarimin e bashkësisë apo të union or stipulate a period of notice. odredi vreme za upozorenje o tome.
përcaktojnë një kohë për paralajmërim për
një gjë të tillë.
3. Për rastet e përcaktuara në paragrafin 2 të 3. In cases specified in the second (2) 3. O slučajevima utvrđenim u stavu 2. ovog
këtij neni, është gjithashtu e mundshme që të paragraph of this article it shall also be člana, takođe je verovatno zahtevati završetak
kërkohet mbarimi i bashkësisë, nëse possible to request the termination of the zajednice, ako postoje dovoljni razlozi za to.
ekzistojnë arsye të mjaftueshme për një gjë të union if there are justifiable grounds for such.
tillë.
4. Administratori i emëruar nga gjykata po 4. The termination of the union pursuant to 4. Upravnik imenovan od strane suda takođe
ashtu mund të kërkojë mbarimin e bashkësisë the first and third paragraphs may also be može zahtevati prestanak zajednice iz prvog i
sipas paragrafëve të parë dhe të tretë. requested by a court-appointed administrator. trećeg stava.
485 /997
5. Pa marrë parasysh paragrafin 2 të këtij 5. Irrespective of the second (2) paragraph 5. Bez obzira na stav 2. ovog člana, članovi u
neni, anëtarët në çdo moment mund të the participants may at any time unanimously svakom trenutku mogu jednoglasno odlučiti
vendosin me unanimitet për mbarimin e decide to terminate the union. da prekinu zajednicu.
bashkësisë
6. Bashkësia mbaron gjithashtu kur anëtarët 6. A union shall also be terminated if the 6. Zajednica isto tako prestaje kada članovi
e tjetërsojnë objektin e bashkësisë si tërësi participants alienate the subject of the union otuđe predmet zajednice kao celine, ili ako
apo nëse objekti i bashkësisë nuk ekziston as a whole or if the subject of the union no predmet zajednice više ne postoji.
më. longer exists.
7. Kufizimi i të drejtave të anëtarëve apo të 7. It shall not be possible by agreement to 7. Ograničavanje prava pripadnika ili
administratorit të përcaktuara në paragrafin 1, limit the rights of a participant or upravnika iz stava 1, 3. i 4. ovog člana nije
3 dhe 4 të këtij neni nuk është e mundur të administrator pursuant to the first (1), third moguće ugovoriti.
bëhet me kontratë. (3) and fourth (4) paragraphs.

Pasojat e mbarimit Consequences of termination Posledice prestanka
1. Pas mbarimit të bashkësisë bëhet ndarja 1. If such is possible without harming the 1. Nakon prestanka zajednice vrši se podela
në natyrë e objektit të bashkësisë, nëse një gjë value of the subject of the union, upon predmeta zajednice u naturi, ako je to
e tillë është e mundshme pa dëmtuar vlerën e termination division in kind shall be carried moguće bez oštećenja njegove vrednosti.
tij. out.
2. Kur objekti i bashkësisë nuk mund të 2. If division in kind is not possible the 2. Ako se predmet zajednice ne može podeliti
ndahet në natyrë, ai shitet. Nga shitja së pari subject of the union shall be sold. From the u naturi, on se prodaje. Od prodaje treba prvo
duhet të shlyhen detyrimet e përbashkëta ndaj proceeds the joint obligations towards third da se reše zajedničke obaveze prema trećim
personave të tretë dhe të anëtarëve që kanë persons and participants that settled such licima i članovima koji su platili obaveze u
shlyer detyrimet për llogari të anëtarëve tjerë. obligations for the account of other ime drugih članova. Ostatak se deli među
Pjesa e mbetur ndahet ndërmjet anëtarëve në participants shall be settled first. The članovima u skladu sa njihovim delovima.
përputhje me pjesët përkatëse të tyre. remaining proceeds shall be divided among
the participants in the union with regard to
486 /997
their shares.
3. Nëse objekti i bashkësisë është pasuri e 3. If the subject of the union is real estate it 3. Ako je objekat zajednice nekretnina, ona se
paluajtshme, ai shitet në ankand publik, shall be sold at a public auction, unless the prodaje na javnoj aukciji, osim ako se stranke
përveç nese palët nuk pajtohen ndryshe. parties agree otherwise. slože drugačije
4. Një apo disa anëtarë, kanë të drejtën e 4. In the purchase pursuant to the second and 4. Jedan ili više članova imaju pravo preče
parablerjes në blerjen e bashkësisë sipas third paragraphs one or more of the current kupovine prema stavu dva i tri ovog člana,
paragrafit të dytë dhe të tretë, nën kushtet e participants shall have priority under the pod istim uslovima sa trećim kupcem.
njëjta me blerësit e tretë. same conditions as third persons.
5. Po ashtu, paragrafi i dytë apo i tretë 5. The sense of the second paragraph shall 5. Isto tako, stav dva ili tri primenjuju se čak i
zbatohet edhe nëse mbarimi i bashkësisë also apply if the termination occurs because ako do prestanka zajednice dođe iz razloga
ndodhë për shkak se anëtarët e kanë tjetërsuar the participants alienated the subject of the otuđivanja objekta od strane članova kao
objektin e bashkësisë në tërësi apo nëse union as a whole or if the subject of the union celine ili ako predmet zajednice više ne
objekti i bashkësisë nuk ekziston më. no longer exists. postoji.
6. Nëse shitja nuk ka sukses atëherë 6. If the sale does not succeed the union shall 6. Ako prodaja ne uspe onda zajednica ne
bashkësia nuk mund të mbarojë. not be terminated. može prestati.

Themelimi i ortakërisë Establishment of partnership Osnivanje ortakluka
1. Bashkësia mund të mbarojë edhe nëse 1. If such is not contrary to law, the union 1. Zajednica može prestati čak i kada članovi
anëtarët themelojnë ortakëri sipas dispozitave may also be terminated by the participants osnivaju ortakluk u skladu sa odredbama
të këtij ligji apo sipas dispozitave të ligjit concluding a contract of partnership pursuant ovog zakona ili odredbama drugog važećeg
tjetër në fuqi. to the provisions of the present code or zakona.
pursuant to the provisions of the act
regulating companies.
2. Kur bashkësia mbaron sipas paragrafit 1. 2. When the union is terminated pursuant to 2. Kad zajednica prestane prema stavu 1.
487 /997
të këtij neni, nëse objekti i bashkësisë si tërësi the first paragraph of this article, the division ovog člana, bez obzira da li se objekat
investohet në ortakëri, atëherë nuk kryhet shall not be carried out if the entire subject of zajednice kao celina ulaže u ortakluk, onda se
ndarja e bashkësisë. the union is invested in the partnership. ne vrši podela zajednice.
3. Anëtarët e bashkësisë janë përgjegjës ndaj 3. Even after the founding of a partnership 3. Članovi zajednice su odgovorni prema
personave të tretë edhe pas themelimit të the participants in the union shall be liable to trećim licima i nakon osnivanja ortakluka,
ortakërisë ashtu siç kanë qenë para third persons as before the founding. Through kao i pre njegovog osnivanja. Uzajamne
themelimit të saj. Detyrimet e përbashkëta të the contract on partnership the mutual obaveze nastale tokom postojanja zajednice
ndodhura gjatë ekzistimit të bashkësisë mund obligations incurred while the union existed mogu biti drugačije regulisane ugovorom o
të rregullohen ndryshe me anë të kontratës së may be regulated differently. ortakluku.
ortakërisë.
KAPITULLI XVII – KONTRATA CHAPTER XVII – SURETY POGLAVLJE XVII - UGOVOR O

PËR DORËZANINË CONTRACT JEMSTVU
Nënkapitulli I – Dispozita të Përgjithshme Sub-chapter I – General Provisions Potpoglavlje I - Opšte odredbe

Me kontratën mbi dorëzaninë obligohet Through a contract of surety the surety Ugovorom o jemstvu, jemac se obavezuje
dorëzani ndaj kreditorit se do ta përmbushë undertakes to a creditor to perform a valid prema poveriocu da će ispuniti pravosnažnu
detyrimin e plotfuqishëm të debitorit të and due obligation of the debtor if the debtor obavezu dužnika koja je dospela za isplatu,
rrjedhur për pagesë, në qoftë se ky nuk e bën has failed to do so. ako on to ne uradi.
këtë.

Forma Form Forma
Me kontratën mbi dorëzaninë obligohet A contract of surety shall only be binding for Ugovor o jemstvu obavezuje jemca samo ako
dorëzani vetëm në qoftë se deklaratën mbi the surety if such makes the declaration of je izjavu o jamčenju učinio pismeno.
488 /997
dorëzaninëe ka bërë me shkrim. surety in writing.

Zotësia për të vepruar e dorëzanit Capacity to stand surety Poslovna sposobnost jemca
Vetëm personi me zotësi të plotë për të Only a person with full capacity to contract Ugovorom o jemstvu može se obavezati
vepruar mund të detyrohet me kontratën për may be bound by a contract of surety. samo osoba koja ima potpunu poslovnu
dorëzani. sposobnost.

Dorëzania për personin e paaftë për të Surety for person with incapacity to act Jemčenje za poslovno nesposobnu osobu
vepruar
Kush obligohet si dorëzanë për detyrimin e Any person that as surety undertakes to Ko se obaveže kao jemac za obavezu nekog
ndonjë personi të paaftë për të vepruar, i perform the obligation of any person with poslovno nesposobnog lica, odgovara
përgjigjet kreditorit njësoj sikur dorëzani i incapacity to contract shall be liable to the poveriocu isto kao jemac poslovno
personit të aftë për të vepruar. creditor in the same manner as the surety of a sposobnog lica.
person with capacity to contract.

Objekti i dorëzanisë Subject of surety Predmet jemčenja
1. Dorëzania mund të jepet për çdo detyrim 1. Surety may be stood for any valid 1. Jemstvo se može dati za svaku punovažnu
të vlefshëm pavarësisht nga përmbajtja e tij. obligation, irrespective of its content. obavezu, bez obzira na njenu sadržinu.
2. Mund të hyhet dorëzanë edhe për 2. It shall also be possible to accept surety 2. Jemčiti se može i za uslovnu obavezu, kao
detyrimin e kushtëzuar, si dhe për detyrimin e for a conditional obligation and for a specific i za određenu buduću obavezu.
caktuar të ardhshëm. future obligation.
489 /997
3. Dorëzania për detyrimin e ardhshëm 3. Surety for a specific future obligation may 3. Jemstvo za buduću obavezu može se
mund të revokohet para se të lind detyrimi, be revoked before the obligation originates, if opozvati pre nego što obaveza nastane, ako
në qoftë se nuk është parashikuar afati në të no deadline by which it should originate is nije predviđen rok u kome ona treba da
cilin ai duhet të lind. stipulated. nastane.
4. Dorëzania mund të jepet edhe për 4. Surety may also be stood for the 4. Jemstvo se može dati i za obavezu nekog
detyrimin e ndonjë dorëzanësi tjetër (dorëzani obligation of another surety (surety’s surety). drugog jemca (jemčev jemac).
i dorëzanit).

Volumi i përgjegjësisë së dorëzanit Extent of surety’s obligation Obim jemčeve odgovornosti
1. Detyrimi i dorëzanit nuk mund të jetë më i 1. The surety’s obligation may not be larger 1. Jemčeva obaveza ne može biti veća od
madh nga sa është detyrimi i debitorit than the obligation of the principal debtor; if obaveze glavnog dužnika, a ako je ugovoreno
kryesor, e në qoftë se është kontraktuar që të it was agreed to be larger it shall be reduced da bude veća, ona se svodi na meru
jetë më i madh, ai reduktohet në masën e to the size of the debtor’s obligation. dužnikove obaveze.
detyrimit të debitorit.
2. Dorëzani përgjigjet për përmbushjen e 2. The surety shall be liable for the 2. Jemac odgovara za ispunjenje cele obaveze
krejt detyrimit për të cilin ka qenë dorëzan, performance of the entire obligation for za koju je jemčio, ako njegova odgovornost
në qoftë se përgjegjësia e tij nuk është e which surety was accepted, unless the nije ograničena na neki njen deo ili na drugi
kufizuar në ndonjë pjesë të tij, ose në ndonjë surety’s obligation is limited to any part način podvrgnuta lakšim uslovima.
mënyrë tjetër i është nënshtruar kushteve më thereof or is otherwise tied to easier
të lehta. conditions.
3. Ai ka për detyrë t'i kompensojë 3. The surety must reimburse the necessary 3. On je dužan da naknadi potrebne troškove
shpenzimet e nevojshme që i ka bërë kreditori costs incurred by the creditor in collecting the koje je poverilac učinio u cilju naplate duga
për arkëtimin e borxhit nga debitori kryesor. debt from the principal debtor. od glavnog dužnika.
4. Dorëzani përgjigjet edhe për çdo shtim të 4. Jemac odgovara i za svako povećanje
4. The surety shall also be liable for any
490 /997
detyrimit i cili do të krijohej nga vonesa e increase in the obligation incurred by the obaveze koje bi nastalo dužnikovom docnjom
debitorit ose për faj të debitorit, në qoftë se debtor’s delay or through the fault of the ili dužnikovom krivicom, ukoliko nije
nuk është kontraktuar ndryshe. debtor, unless agreed otherwise. drukčije ugovoreno.
5. Ai përgjigjet vetëm për atë kamatë të 5. The surety shall only be liable for the 5. On odgovara samo za onu ugovorenu
kontraktuar e cila ka rrjedhur për pagesëpas contractual interest falling due after the kamatu koja je dospela posle zaključenja
lidhjes së kontratës mbi dorëzaninë. contract of surety is concluded. ugovora o jemstvu.

Kalimi i të drejtave të kreditorit në Transfer of creditor’s rights to surety Prelaz poveriočevih prava na jemca
dorëzanin
Në dorëzanësin i cili e ka plotësuar kërkesën A creditor’s claim settled by the surety shall Na jemca koji je namirio poveriočevo
e kreditorit kalon kjo kërkesë me të gjitha të be transferred to the latter with all the potraživanje prelazi to potraživanje sa svim
drejtat akcesore dhe me garancitë e accessory rights and guarantees for the dodatnim pravima i garancijama njegovog
përmbushjes së saj. fulfilment thereof. ispunjenja.
Nënkapitulli II – Raportet e Kreditorit dhe Sub-chapter II – Relationship between Potpoglavlje II - Odnos poverioca i jemca
të Dorëzanësit Creditor and Surety

Format e dorëzanisë Forms of surety Forma jemstva
1. Prej dorëzanit mund të kërkohet 1. The performance of the obligation may 1. Od jemca se može zahtevati ispunjenje
përmbushja e detyrimit vetëm pasi debitori only be requested of the surety when the obaveze tek nakon što glavni dužnik ne
kryesor të mos e përmbush brenda afatit të principal debtor fails to perform it by the ispuni u roku određenom u pismenom pozivu
caktuar në thirrjen e drejtuar me shkrim deadline stipulated in a written request (supsidarno jemstvo).
491 /997
(dorëzania subsidiare). (subsidiary surety).
2. Kreditori mund të kërkojë përmbushjen 2. The creditor may request that the surety 2. Poverilac može tražiti ispunjenje od jemca
nga dorëzani megjithëse nuk e ka thirrur më perform the obligation, even if the creditor iako nije pre toga pozvao glavnog dužnika na
përpara debitorin kryesor në përmbushjen e has not previously requested performance ispunjenje obaveze, ako je očigledno da se iz
detyrimit, në qoftë se s'ka dyshim se prej from the principal debtor, if it is clear that sredstava glavnog dužnika ne može ostvariti
mjeteve të debitorit kryesor nuk mund të performance cannot be achieved from the njeno ispunjenje ili ako je glavni dužnik pao
realizohet përmbushja e detyrimit apo në assets of the principal debtor or if the pod stečaj.
qoftë se debitori kryesor ka rënë në principal debtor goes bankrupt.
falimentim.
3. Në qoftë se dorëzanisë është obliguar si 3. A surety that is bound as surety and payer 3. Ako se jemac obavezao kao jemac platiša,
dorëzanë pagues, i përgjigjet kreditorit si shall be liable to the creditor as the principal odgovara poveriocu kao glavni dužnik za
debitori kryesor për krejt detyrimin dhe debtor for the entire obligation, and the celu obavezu i poverilac može zahtevati
kreditori mund të kërkojë përmbushjen e tij si creditor may request performance thereof njeno ispunjenje bilo od glavnog dužnika bilo
nga debitori kryesor ashtu edhe nga from either the principal debtor or the surety, od jemca ili od obojice u isto vreme
dorëzanësi apo nga të dy njëkohësisht or from both at once (joint and several (solidarno jemstvo).
(dorëzania solidare). surety).
4. Dorëzani për detyrimin e lindur nga 4. The surety shall be liable as surety and 4. Jemac za obavezu nastalu iz ugovora u
kontrata në ekonomi përgjigjet si dorëzanë payer for an obligation originating from a privredi odgovara kao jemac platiša, ako nije
pagues, në qoftë se nuk është kontraktuar commercial contract, unless agreed što drugo ugovoreno.
diçka tjetër. otherwise.

Solidariteti i dorëzanësve Joint and several liability of sureties Solidarnost jemaca
Disa dorëzanë të një borxhi përgjigjen Several sureties for a specific debt shall be Više jemaca nekog duga odgovaraju
solidarisht, pavarësisht a kanë hyrë dorëzanë jointly and severally liable, irrespective of solidarno, bez obzira na to da li su jemčili
bashkërisht ose secili prej tyre ka marrë whether they undertook to stand surety zajedno, ili se svaki od njih obavezao prema
përsipër detyriminndajkreditorit veç e veç, together or each of them made an undertaking poveriocu odvojeno, izuzev kada je
492 /997
me përjashtim kur në kontratë përgjegjësia e to the creditor separately, unless their liability ugovorom njihova odgovornost uređena
tyre është rregulluar ndryshe. is regulated differently by the contract. drukčije.

Humbja e të drejtës në afat Loss of right to deadline Gubitak prava na rok
Në qoftë se debitori e ka humbur të drejtën në If the debtor has lost the right to the deadline Ako je dužnik izgubio pravo na rok određen
afat të caktuar për përmbushjen e detyrimit të stipulated for the performance of the debtor’s za ispunjenje njegove obaveze, poverilac ipak
tij, kreditori megjithatë nuk mund të kërkojë obligation the creditor nevertheless may not ne može zahtevati ispunjenje od jemca pre
përmbushjen nga dorëzani para skadimit të request performance from the surety before isteka tog roka, ukoliko nije drukčije
këtij afati, në qoftë se nuk është kontraktuar the deadline passes, unless agreed otherwise. ugovoreno.
ndryshe.

Falimentimi i debitorit kryesor Bankruptcy of principal debtor Stečaj glavnog dužnika
1. Në rastin e falimentimit të debitorit 1. In the bankruptcy of the principal debtor 1. U slučaju stečaja glavnog dužnika,
kryesor, kreditori ka për detyrë t'i lajmërojë the creditor shall be obliged to register the poverilac je dužan prijaviti svoje potraživanje
kërkesat e veta në falimentim dhe për këtë gjë claim and notify the surety of such; otherwise u stečaj i o tome obavestiti jemca, inače
ta njoftojë dorëzanin, ndryshe i përgjigjet the creditor shall be liable to the surety for odgovara jemcu za štetu koju bi ovaj imao
dorëzanit për dëmin të cilin do ta pësonte ky the damage incurred thereby for this reason. zbog toga.
për këtë gjë.
2. Pakësimi i detyrimit të debitorit kryesor 2. The reduction of the principal debtor’s 2. Smanjenje obaveze glavnog dužnika u
në procedurën e falimentimit ose në obligation in bankruptcy or composition stečajnom postupku ili u postupku prinudnog
procedurën e kompensimit nuk pas sjell edhe proceedings shall not entail a corresponding nadoknade ne povlači sa sobom i
pakësimin përkatës të detyrimit të reduction in the surety’s obligation, and the odgovarajuće smanjenje jemčeve obaveze, te
dorëzanësit, kështu që dorëzani i përgjigjet surety shall therefore be liable to the creditor jemac odgovara poveriocu za ceo iznos svoje
kreditorit për krejt shumën e detyrimit të vet. for the whole amount of the surety’s obaveze.
obligation.
493 /997
Rasti i përgjegjësisë së zvogëluar të Case of reduced liability for debtor’s heir Slučaj smanjene odgovornosti dužnikovog
trashëgimtarit të debitorit naslednika
Dorëzani përgjigjet për krejt shumën e The surety shall be liable for the whole Jemac odgovara za ceo iznos obaveze za koji
detyrimit për të cilën ka hyrë dorëzanë edhe amount of the obligation for which the surety je jemčio i u slučaju kad bi se od dužnikovog
në rastin kur nga trashëgimtari i debitorit do was accepted, even if the payment of only naslednika mogla zahtevati isplata samo onog
të mund të kërkohej pagimi vetëm i asaj pjese that part thereof that corresponds to the value njenog dela koji odgovara vrednosti
të tij që i përgjigjet vlerës së pasurisë të of the inherited property could be requested nasleđene imovine.
trashëguar. from the debtor’s heir.

Kundërshtimet e dorëzanit Surety’s objections Jemčevi prigovori
1. Dorëzani mund të ushtroj kundër kërkesës 1. The surety may exercise all the 1. Jemac može istaći protiv poveriočevog
së kreditorit të gjitha kundërshtimet e principal debtor’s objections against the zahteva sve prigovore glavnog dužnika,
debitorit kryesor, duke përfshirë edhe creditor’s claim, including an objection to uključujući i prigovor prebijanja, a ne i čisto
prapësimin e kompensimit, por jo edhe compensation, but may not exercise the lične dužnikove prigovore.
kundërshtime të tjera thjesht personale të debtor’s personal objections.
debitorit
2. Heqje dorë e debitorit nga kundërshtimet, 2. The debtor’s waiver of objections and 2. Dužnikovo odricanje od prigovora, kao i
si dhe njohja e tij e kërkesave të kreditorit, the debtor’s acknowledgement of the njegovo priznanje poveriočevog potraživanja,
nuk ka efekt ndaj dorëzanit. creditor’s claim shall have no effect in nema dejstva prema jemcu.
respect of the surety.
3. Dorëzani mund të ushtroj kundër kreditorit 3. The surety may also exercise the 3. Jemac može istaći protiv poverioca i svoje
edhe kundërshtimet e veta personale, surety’s personal objections against the lične prigovore, na primer, ništavost ugovora
përshembull, nulitetin e kontratës mbi creditor, for example nullity of the contract of o jemstvu, zastarelost poveriočevog
dorëzaninë, parashkrimin e kërkesave të surety, statute-barring of the creditor’s claim potraživanja prema njemu, prigovor
kreditorit ndaj tij, prapësimin e kompensimit there against, and an objection to the nadoknađivanja uzajamnih potraživanja.
494 /997
të kërkesave reciproke. offsetting of mutual claims.

Detyrimi i njoftimit të dorëzanit mbi Obligation to inform surety of debtor’s Dužnost obaveštavanja jemca o
ometimin e debitorit failure dužnikovom propuštanju
Në qoftë se debitori nuk përmbush detyrimin If the debtor fails to perform his obligation on Ako dužnik ne ispuni svoju obavezu na
e vet në kohë, kreditori ka për detyrë që për time, the creditor must inform the surety of vreme, poverilac je dužan obavestiti o tome
këtë gjë ta njoftojë dorëzanin, përndryshe do such; otherwise the creditor shall be liable for jemca, inače će mu odgovarati za štetu koju
t'i përgjigjet për dëmin të cilin dorëzani do ta the damage incurred by the surety for this bi jemac pretrpeo zbog toga.
pësonte për këtë. reason.

Shkarkimi i dorëzanit për shkak të vonesës Release of surety because of creditor’s Rasterećenje jemca zbog poveriočeve
së kreditorit delay docnje
1. Dorëzani shkarkohet nga përgjegjësia në 1. The surety shall be free of the obligation 1. Jemac se oslobađa odgovornosti ako
qoftë se kreditori, me thirrjen e tij pas if at the request thereof after the claim falls poverilac na njegov poziv posle dospelosti
rrjedhjes për pagesë të kërkesës, nuk kërkon due the creditor fails to claim performance potraživanja, ne zahteva ispunjenje od
përmbushjen nga debitori kryesor brenda një from the principal debtor within one (1) glavnog dužnika u roku od jednog (1) meseca
(1) muaji nga data e kësaj thirjeje. month of the request. od tog poziva.
2. Kur afati i përmbushjes nuk është caktuar, 2. When the deadline for performance is not 2. Kad rok za ispunjenje nije određen, jemac
dorëzani shkarkohet nga përgjegjësia në qoftë stipulated the surety shall be free of the se oslobađa odgovornosti ako poverilac, na
se kreditori, me thirrjen e tij pas skadimit të obligation if at the request thereof after the njegov poziv po isteku jedne (1) godine od
një (1) viti nga lidhja e kontratës mbi passing of one (1) year from the conclusion zaključenja ugovora o jemstvu, ne učini u
dorëzaninë, nuk bën brenda një (1) muaji nga of the contract of surety the creditor fails to roku od jednog (1) meseca od tog poziva
data e kësaj thirjeje deklaratë të nevojshme provide the necessary declaration for potrebnu izjavu za određivanje datuma
për caktimin e datës së përmbushjes. stipulating the day of performance within one ispunjenja.
(1) month of the request.
495 /997
Lirimi i dorëzanit për shkak të heqjes dorë Release of surety because of abandonment Oslobađanje jemca zbog povlačenja od
nga mjetet e sigurimit of guarantees sigurnosnih sredstava
1. Në qoftë se kreditori heq dorë nga pengu 1. If the creditor abandons a pledge or any 1. Ako poverilac napusti zalogu ili koje drugo
ose cilëndo e drejtë tjetër me të cilën ka qenë other right by which the performance of the pravo kojim je bilo obezbeđeno ispunjenje
siguruar përmbushja e kërkesës së tij, ose e claim was secured, or loses such because of njegovog potraživanja, ili ga izgubi svojom
humb nga pakujdesia dhe në ketë mënyrë bën the creditor’s own gross negligence, and thus nepažnjom i tako onemogući prelaz tog prava
të pamundur kalimin e kësaj të drejte në prevents the transfer of the right to the surety, na jemca, ovaj se oslobađa svoje obaveze
dorëzanin, ky shkarkohet nga detyrimi i vet the surety shall be free of the obligation prema poveriocu za onoliko koliko bi mogao
ndaj kreditorit për aq sa do të mund të fitonte towards the creditor in the amount that would dobiti vršenjem tog prava.
nga ushtrimi i kësaj të drejte. have been gained through the exercise of the
right.
2. Rregulla e paragrafit paraprak vlen si në 2. The rule specified in the previous 2. Pravilo prethodnog stava važi kako u
rastin kur është fjala për të drejtën e lindur paragraph shall apply both if the right slučaju kad je pravo nastalo pre zaključenja
para lidhjes së kontratës mbi dorëzaninë, originated before the contract of surety was ugovora o jemstvu, tako i u slučaju kad je
ashtu edhe në rastin kur ka lindur pas kësaj. concluded and if it originated after the nastalo posle toga.
contract of surety was concluded.
Nënkapitulli III – Raportet e Dorëzanësit Sub-chapter III – Relationship between Potpoglavlje III – Odnosi jemca i dužnika
dhe të Debitorit Surety and Debtor

E drejta për të kërkuar rimbursim nga Right to request reimbursement from Pravo zahtevanje naknade od dužnika
debitori debtor
1. Dorëzani që ka përmbush detyrimin ndaj 1. A surety that pays the creditor’s claim 1. Jemac koji je isplatio poveriocu njegovo
kreditorit, mund të kërkojë nga debitori t'i thereto may request that the debtor reimburse potraživanje može zahtevati od dužnika da
kompensojë të gjitha ato që i ka paguar në all that was paid for the debtor, and interest mu naknadi sve što je isplatio za njegov
496 /997
llogari të tij si dhe kamatën nga data e charged from the day of payment. račun, kao i kamatu od dana isplate.
pagesës.
2. Ai ka të drejtë në kompensimin e 2. The surety shall have the right to the 2. On ima pravo na naknadu troškova nastalih
shpenzimeve të krijuara në konteste me reimbursement of the costs incurred in any u sporovima sa poveriocem od trenutka kad
kreditorin që nga momenti kur e ka njoftuar dispute with the creditor from when the je obavestio dužnika o tim sporovima, kao i
debitorin mbi këtë konteste, si dhe në debtor was informed of the dispute, and also na naknadu štete ako je postojala.
shpërblimin e dëmit në qoftë se ka ekzistuar. to the compensation of any damage.

E drejta e dorëzanit të një debitori solidar Right of surety to joint and several debtors Pravo jemca jednog solidarnog dužnika
Dorëzani i një prej disa debitorëve solidarë A surety to one among several joint and Jemac jednog od više solidarnih dužnika
mund të kërkojë prej cilido prej tyre që t'i several debtors may request that any of them može zahtevati od bilo koga od njih da mu
kompensojë aq sa i ka paguar kreditorit, si reimburse the surety for that which was paid naknadi ono što je isplatio poveriocu, kao i
dhe shpenzimet. to the creditor and the costs. troškove.

E drejta e dorëzanit në sigurimin Surety’s right to security in advance Pravo jemca na prethodno osiguranje
paraprak
Edhe para se ta përmbushë kërkesën e Before repaying the creditor a surety that I pre nego što namiri poverioca, jemac koji se
kreditorit, dorëzani që është obliguar me stood with the knowledge or approval of the obavezao sa znanjem ili odobrenjem dužnika
dijen ose me pëlqimin e debitorit, ka të drejtë debtor shall have the right to request the ima pravo zahtevati od dužnika da mu pruži
të kërkojë nga debitori t'i japë sigurim të necessary security from the debtor for the potrebno obezbeđenje za njegove eventualne
nevojshëm për kërkesat e tij eventuale në surety’s potential claims in the following zahteve u sledećim slučajevima: ako dužnik
rastet që vijojnë: në qoftë se debitori nuk e ka cases: if the debtor failed to perform the nije ispunio svoju obavezu o njenoj
përmbushur detyrimin e vet në afatin e debtor’s obligation when it fell due, if the dospelosti, ako je poverilac zatražio sudskim
rrjedhjes për pagesë, po që se kreditori ka creditor requested payment from the surety putem naplatu od jemca i ako se dužnikovo
kërkuar në rrugë gjyqësore arkëtimin nga through court proceedings, or if the debtor’s imovinsko stanje znatno pogoršalo posle
dorëzani dhe në qoftë se gjendja pasurore e pecuniary situation after concluding the zaključenja ugovora o jemstvu.
debitorit është keqësuar mjaft pas lidhjes së contract of surety deteriorates significantly.
497 /997
kontratës mbi dorëzaninë.

Humbja e të drejtës së kompensimit Loss of right to reimbursement Gubitak prava na naknadu
1. Debitori mund të përdorë kundër 1. Against a surety that paid the creditor’s 1. Dužnik može upotrebiti protiv jemca koji
dorëzanit, i cili pa dijen e tij ka bërë pagimin claim without the debtor’s knowledge the je bez njegovog znanja izvršio isplatu
e kërkesës së kreditorit, të gjitha mjetet debtor may exercise all legal means by which poveriočevog potraživanja sva pravna
juridike me të cilat në momentin e kësaj at the time of payment the debtor could have sredstva kojima je u trenutku te isplate mogao
pagese ka mundur të refuzojë kërkesën e refused the creditor’s claim. odbiti poveriočev zahtev.
kreditorit.
2. Dorëzani që ka paguar kërkesën e 2. A surety that paid the creditor’s claim and 2. Jemac koji je isplatio poveriočevo
kreditorit, ndërsa për këtë gjë nuk e ka failed to inform the debtor of such, whereby potraživanje, a o tome nije obavestio dužnika,
njoftuar debitorin, kështu që edhe ky në the debtor did not know of the payment and te je i ovaj u neznanju za tu isplatu ponovo
padijeni për këtë pagesë e ka paguar përsëri paid the same claim again, may not request isplatio isto potraživanje, ne može zahtevati
të njëjtën kërkesë, nuk mund të kërkoje reimbursement from the debtor, but shall naknadu od dužnika, ali ima pravo zahtevati
kompensim nga debitori, por ka të drejtë të have the right to request that the creditor od poverioca da mu vrati ono što mu je
kërkojë nga kreditori që t'ia kthejë atë që ia return that which was paid thereto. isplatio.
ka paguar.

E drejta për kthimin e pjesës së paguar Right to return of amount paid Pravo na vraćanje isplaćenog dela
Dorëzani i cili pa dijen e debitorit e ka paguar A surety that without the debtor’s knowledge Jemac koji je bez dužnikovog znanja isplatio
kërkesën e kreditorit, e cila më pas me paid a creditor’s claim that was subsequently poveriočevo potraživanje koje je docnije na
kërkesën e debitorit është anuluar ose shuar annulled at the debtor’s request or expired dužnikov zahtev poništeno, ili prestalo
me anë të kompensimit, mund vetëm të through compensation may request the return naknadom, može samo zahtevati od
kërkojë nga kreditori kthimin e pjesës së of that paid from the creditor alone. poverioca vraćanje isplaćenog dela.
paguar.
498 /997
Nënkapitulli IV – Regresi i Paguesit ndaj Sub-chapter IV – Payer’s Recourse against Potpoglavlje IV - Regres isplatioca prema
Dorëzanve Tjerë Sureties ostalim jemcima

E drejta e kompensimit nga dorëzanët The right of reimbursement from other Prava naknade od ostalih jemaca
tjerë sureties
Kur ekzistojnë disa dorëzanë, ndërsa njëri If there are several sureties and one of them Kad ima više jemaca, pa jedan od njih isplati
prej tyre paguan kërkesën e rrjedhur për pays a due claim, such person shall have the dospelo potraživanje, on ima pravo zahtevati
pagesë, ai ka të drejtë të kërkojë prej right to request from the other sureties that od ostalih jemaca da mu svaki naknadi deo
dorëzanëve të tjerë që secili prej tyre t'ia they reimburse the part pertaining to them. koji pada na njega.
kompensojë pjesën që i takon atij.
Nënkapitulli V - Parashkrimi Sub-chapter V – STATUTE-BARRING Potpoglavlje V - Zastarelost

Parashkrimi Prescription Zastarelost
1. Me parashkrimin e detyrimit të debitorit 1. Upon the statute-barring of the principal 1. Zastarelošću obaveze glavnog dužnika
kryesor shuhet edhe detyrimi i dorëzanit. debtor’s obligation the surety’s obligation zastareva i obaveza jemca.
shall also become statute-barred.
2. Kur afati për parashkrimin e detyrimit të 2. If the statute-barring period of the 2. Kad je rok za zastarevanje obaveze
debitorit kryesor është më i gjatë se dy (2) principal debtor’s obligation is longer than glavnog dužnika duži od dve (2) godine,
vjet, detyrimi i dorëzanit parashkruhet pasi të two years the surety’s obligation shall obaveza jemca zastareva po isteku dve (2)
kenë kaluar dy (2) vjet nga afati i rrjedhjes become statute-barred two (2) years after the godine od roka dospelosti obaveze glavnog
për pagesë të detyrimit të debitorit kryesor, principal debtor’s obligation falls due, unless dužnika, izuzev kad jemac odgovara
përveç nëse dorëzani përgjigjet solidarisht me the surety is jointly and severally liable with solidarno sa dužnikom.
debitorin. the debtor.
3. Ndërprerje e parashkrimit të kërkesave 3. A discontinuance of the statute-barring of 3. Prekid zastarevanja potraživanja prema
ndaj debitorit kryesor ka efekt edhe ndaj a claim against the principal debtor shall only glavnom dužniku dejstvuje i prema jemcu
499 /997
dorëzanit vetëm në qoftë se ndërprerja është take effect against the surety if the statute- samo ako je do prekida došlo nekim
shkaktuar nga ndonjë veprim i kreditorit para barring was discontinued by any action taken postupkom poverioca pred sudom protiv
gjykatës kundër debitorit kryesor. by the creditor before the court or any other glavnog dužnika.
administrative authority to determine, secure
or collect the claim against the principal
debtor.
4. Ndërprerja e parashkrimit të detyrimit të 4. The suspension of the statute-barring of 4. Prekid zastarevanja obaveze glavnog
debitorit kryesor nuk ka efekt ndaj dorëzanit. the principal debtor’s obligation shall have no dužnika nema dejstva prema jemcu.
effect against the surety.
KAPITULLI XVIII – KONTRATA CHAPTER XVIII – CONTRACT POGLAVLJE XVIII – UGOVOR O

PËR UJDINË ON SETTLEMENT PORAVNANJU
1. Me me kontratën për ujdinë arrihet 1. With settlement contract we achieve an 1. Ugovorom o poravnjanju postiže se
marrëveshja në mes të personave në kontest agreement between persons between whom sporazum između lica kod kojih postoji spor
apo të cilët kanë paqartësi lidhur me ndonjë there is a dispute or uncertainty in respect of ili neizvesnost o nekom pravnom odnosu,
marrëdhënie juridike, kontestet ndërpriten me any legal relationship end the dispute or pomoću uzajamnih popuštanja prekidaju
ndihmën e lëshimeve reciproke, respektivisht remove the uncertainty by making mutual spor, odnosno uklanjaju neizvesnost i
eliminohen pasiguritë dhe përcaktohen të concessions, and stipulate their mutual rights određuju svoja uzajamna prava i obaveze.
drejtat dhe detyrimet e tyre reciproke. and obligations.
2. Konsiderohet se ekziston një paqartësi 2. An uncertainty shall be deemed to be in 2. Smatra se da postoji neizvesnost i kad je
edhe atëherë, nëse ushtrimi i një të drejte effect whenever the exercise of a specific ostvarenje određenog prava nesigurno.
specifike është e pasigurt. right is uncertain.
500 /997
Shtrirja e lëshimeve reciproke Where mutual concessions lie Rasprostranjenost uzajamnih ustupaka
1. Lëshimet mund të ekzistojnë, midis 1. A concession may inter alia lie in the 1. Popuštanje se može sastojati, između
tjerash, në njohjen e pjesshme ose të plotë të partial or total acknowledgement of any ostalog, u delimičnom ili potpunom
ndonjë kërkese të palës tjetër ose në heqjen claim by the other party or in the waiver of priznavanju nekog zahteva druge stranke ili u
dorë nga ndonjë kërkesë e vet, në marrjen the party’s own claim, in the takeover of any odricanju od nekog svog zahteva, u uzimanju
mbi vete të ndonjë detyrimi të ri, në new obligation, in the reduction of an interest na sebe neke nove obaveze, u smanjenju
zvogëlimin e shkallës së kamatës, në zgjatjen rate, in the extension of a deadline, in consent kamatne stope, u produženju roka; u
e afatit, në dhënien e pëlqimit për pagimin e to repayment in part or in a given right to pristajanju na delimične otplate, u davanju
kësteve të pjesshme; në dhënien e të drejtës withdrawal money. prava na odustanicu.
së pendimit.
2. A concession may be conditional. 2. Popuštanje može biti uslovno.
2. Lëshimi mund të jetë me kusht.
3. If only one party is making concessions to 3. Kad samo jedna stranka popusti drugoji
3. Kur vetëm njëra palë i bën lëshim palës the other, for example acknowledging its prizna njeno pravo, to nije poravnanje, te ne
tjetër dhe njeh pkërkesën e saj, atëherë kjo request, this shall not be deemed settlement podleže pravilima o poravnanju.
nuk është ujdi dhe nuk i nënshtrohet and the rules on settlement shall not apply.
rregullave për ujdinë .
Neni 823 Capacity Sposobnost
Aftësia
In order to conclude a contract of settlement Za zaključenje ugovora o poravnanju
Për lidhjen e kontratës për pajtimin është e the capacity to dispose of the right that is the potrebna je sposobnost za raspolaganje
nevojshme aftësia për disponim me të drejtën, object of the settlement shall be required. pravom koje je predmet poravnanja.
e cila është objekt i ujdisë.
Neni 824 Subject Predmet
Objekti
1. Any right that a person can dispose of 1. Predmet poravnanja može biti svako pravo
1. Objekt i ujdisë mund të jetë çdo e drejtë may be the subject of settlement. kojim se može raspolagati.
me të cilën mund të disponohet.
501 /997
2. E vlefshme është ujdia për pasojat 2. Settlement on the pecuniary consequences 2. Punovažno je poravnanje o imovinskim
pasurore të një çështje penale. of a criminal act shall be valid. posledicama jedne krivične stvari.
3. Objekt i ujdisë nuk mund të jenë kontestet 3. Disputes concerning status relationships 3. Ne mogu biti predmet poravnanja sporovi
që u përkasin marrëdhënieve statusore. may not be the subject of settlement. koji se tiču statusnih odnosa.

Zbatimi i dispozitës për kontratat e Application of provisions on bilateral Primena odredbe o dvostranim ugovorima
dyanshme contracts
1. Për kontratën për ujdinë vlejnë dispozitat 1. The general provisions on bilateral 1. Za ugovor o poravnanju važe opšte
e përgjithshme mbi kontratat e dyanshme, në contracts shall apply to a contract of odredbe o dvostranim ugovorima, ako za
qoftë se për atë nuk është paraparë diçka settlement, unless stipulated otherwise by njega nije što drugo predviđeno zakonom.
ndryshe me ligj. law.
2. Në rastet kur në emër të ujdisë 2. If under the name of settlement the 2. U slučajevima kad pod nazivom
kontraktuesit kryejnë ndonjë punë tjetër, në contracting parties perform any other poravnanja ugovarači obave neki drugi
ato marrëdhënie të tyre nuk zbatohen transaction the provisions of law applying to posao, na njihove odnose ne primenjuju se
dispozitat e ligjit të cilat vlejnë për ujdinë, settlement shall not apply to their odredbe zakona koje važe za poravnanje, već
por ato të cilat vlejnë për punën e kryer. relationship, but rather those applying to the one koje važe za stvarno obavljeni posao.
transaction actually performed.

Dëmtimi i pamasë Excessive deprivation Prekomerno oštećenje
Për shkak të dëmtimit të pamasë nuk mund të The annulment of settlement may not be Zbog prekomernog oštećenja ne može se
kërkohet anulimi i ujdisë. requested for reason of excessive deprivation. tražiti poništenje poravnanja.
502 /997
Efekti i ujdisë ndaj dorëzanit dhe Effect of settlement against surety and Dejstvo poravnanja prema jemcima i
pengdhënësit pledger zalogodavcima
1. Në qoftë se me ujdi është bërë përtërirja e 1. If through settlement a novation of an 1. Ako je poravnanjem izvršena novacija
detyrimit, dorëzani lirohet nga përgjegjësia obligation is carried out the surety shall be obaveze, jemac se oslobađa odgovornosti za
për përmbushjen e tij dhe njëherit shuhet free of the obligation for the performance njeno ispunjenje, a ujedno prestaje i zaloga
edhe pengu të cilën e ka dhënë ndonjë person thereof, and any pledge provided by a third koju je dalo neko treće lice.
i tretë. person shall expire.
2. Dorëzani dhe i treti që kanë dhënë sendin e 2. Otherwise the surety and third person that 2. Jemac i treći koji je dao svoju stvar u
tyre në peng mbeten edhe më tutje në pledged an object shall remain bound; their zalogu ostaju i dalje u obavezi, a njihova
detyrim, ndërkaq përgjegjësia e tyre mund të liability may be reduced through settlement, odgovornost može biti smanjena
zvogëlohet me anë të pajtimit, por jo edhe të but may not be increased unless they consent poravnanjem, ali ne i povećana, izuzev ako su
rritet, përjashtimisht nëse ata janë dakorduar to the settlement. se saglasili sa poravnanjem.
me pajtimin.
3. Kur debitori me anë të ujdisë pranon 3. If through settlement a debtor 3. Kad dužnik poravnanjem prizna sporno
kërkesën e kontestueshme, dorëzani dhe acknowledges a disputed claim the surety and potraživanje, jemac i zalogodavac zadržavaju
pengdhënësi rezervojnë të drejtën që the pledger shall retain the right to exercise pravo da istaknu poveriocu prigovore kojih se
kreditorit t’i paraqesin kundërshtimet nga të against the creditor any objections waived by dužnik poravnanjem odrekao.
cilat debitori me anë të ujdisë ka hequr dorë. the debtor through the settlement.

Ujdia për punën e cila mund të Settlement on transaction that can be Poravnanje o poslu kome se može
kundërshtohet annulled prigovoriti
1. E vlefshme është ujdia për punën juridike, 1. Settlement on a legal transaction whose 1. Punovažno je poravnanje o pravnom poslu
kundërshtimin e së cilës njëra palë mund ta annulment could be requested by one party protiv koje jedna stranka može učiniti
kërkojë, nëse pala në çastin e ujdisë ishte në shall be valid if the party knew of the prigovor, ako je ona u momentu zaključenja
dijeni për mundësinë e kundërshtimit. possibility when the settlement was poravnanja znala za mogućnost prigovora.
503 /997
concluded.
2. Është e pavlefshme ujdia për punën 2. However, settlement on a null legal 2. Nevažeće je poravnanje o ništavom
juridikisht të pavlefshme kur transaction shall be null, even if the pravnom poslu i kad su ugovarači znali za
kontraktuesitkanë ditur për pavlefshmërinë, contracting parties knew of the nullity and ništavost i hteli poravnanjem da je otklone.
por kanë dashur që këtë ta shmangin me ujdi. wished to eliminate it through settlement.

Pavlefshmëria e ujdisë Nullity of settlement Ništavost poravnanja
1. Ujdia është e pavlefshme, në qoftë se është 1. Settlement shall be null if it is based on an 1. Poravnanje je nevažeće, ako je zasnovano
bazuar në lajthitje të të dy kontraktuesve dhe erroneous belief by the two contracting na pogrešnom verovanju oba ugovarača da
në qoftë se përmban marrëdhënie juridike e parties that there is a legal relationship that in postoji pravni odnos koji u stvari ne postoji, i
cila në të vërtetë nuk ekziston, si dhe në qoftë reality does not exist, and without such an ako bez tog pogrešnog verovanja ne bi među
se pa lajthitjen e tyre nuk do të kishte asnjë erroneous belief there would be no dispute or njima bilo ni spora ni neizvesnosti.
kontest dhe pasiguri midis tyre. uncertainty between them.
2. E njëjta gjë vlen edhe kur lajthitja e 2. This shall also apply if the contracting 2. Isto važi i kad se pogrešno verovanje
kontraktuesve ka të bëjë me fakte të parties’ erroneous belief relates to ordinary ugovarača odnosi na obične činjenice.
zakonshme. facts.
3. Heqja dorë nga ky nulitet nuk ka efekt 3. The waiver of the right to exercise nullity 3. Odricanje od ove ništavosti nema pravnog
juridik dhe se ajo që është dhënë në emër të shall have no legal effect, and that which was dejstva i ono što je dato na ime izvršenja
ekzekutimit të detyrimeve nga ajo provided for the account of performance of obaveza iz takvog poravnanja može se tražiti
marrëveshje mund të kërkohet që të kthehet. an obligation deriving from such settlement natrag.
may be requested back.

Nuliteti i një dispozite të ujdisë Nullity of a settlement provision Ništavost jedne odredbe poravnanja
Dispozitat e ujdisë interpretohen si tërësi Settlement provisions are interpreted as a Odredbe poravnanja se tumače kao celina, te
prandaj nëse një dispozitë e vetme është e whole so if a single provision is invalid then ako je jedna odredba ništava, celo poravnanje
504 /997
pavlefshme, atëherë e tërë ujdia është e the entire settlement is invalid unless it is je ništavo, izuzev kad se iz samog poravnanja
pavlefshme, përveç nëse nga vetë ujdia shihet obvious from the settlement itself that it vidi da se ono sastoji iz nezavisnih delova.
qartë se ajo përbëhet nga pjesë të pavarura. consists of an independent part.
LIBRI I TRETË - BOOK THREE – KNJIGA TREĆA –

PRONËSIA DHE TË OWNERSHIP AND SVOJINA I DRUGA
DREJTAT E TJERA OTHER REAL RIGHTS STVARNA PRAVA
SENDORE
PJESA E PARË – PART ONE – GENERAL DEO PRVI - OPŠTE
DISPOZITAT E PROVISIONS ODREDBE
PËRGJITHSHME

Të drejtat sendore Real rights Stvarna prava
1. Të drejtat sendore mund të krijohen vetëm 1. Real rights can only be created by law. The 1. Stvarna prava mogu se stvoriti samo
përmes ligjit. Dispozitat e përgjithshme dhe general provisions and fundamental zakonom. Opšte odredbe i osnovna načela
parimet themelore të këtij libri vlejnë edhe principles of this Book shall also apply to real ove knjige važe i za stvarna prava koja nisu
për të drejtat sendore të cilat nuk parashihen rights not referred to in the civil code, unless predviđena u građanskom zakoniku, osim ako
në kodin civil, përveç nëse ligjet e veçanta separate legislation provides otherwise. posebnim zakonima nije drugačije određeno.
parashohin ndryshe.
505 /997
2. Të drejtat sendore në kuptimin e këtij Kodi 2. Real rights in the sense of this Code are 2. Stvarna prava u smislu ovog Zakonika su
janë: pronësia, pengu, hipoteka, servitutet, ownership, pledge, servitudes, mortgage, svojina, zalog, hipoteka, servituti, stvarna
barrët sendore, e drejta e ndërtimit dhe qiraja property burdens/charges, construction right opterećenja, pravo na gradnju i dugoročni
aftagjate në tokë. Me këtë Kod rregullohen and long term lease on land. This Code also zakup zemljišta. Ovim Zakonikom se uređuju
edhe të drejtat e kufizuara në sende. regulates limited rights on things. i ograničena stvarna prava.

Kufizimet në pronësi dhe të drejtat tjera Limitation to ownership and other real Ograničenja u svojini i drugim stvarnim
sendore në interes publik rights in the public interest pravima u javnom interesu
1. Pronësia dhe të drejtat e tjera sendore 1. Ownership and other real rights can only 1. Svojina i druga stvarna prava se mogu
mund të kufizohen ose të merren kundër be limited or taken away against the lawful ograničiti ili oduzeti protiv volje titulara
vullnetit të titullarit vetëm sipas kushteve dhe holders’ will in accordance with conditions samo pod uslovima i procedurama
procedurave të përcaktuara me ligj. and procedures as defined by the applicable propisanim zakonom.
laws.
2. Të drejtat sendore në pronë publike, ose në 2. Real rights in public or common assets are 2. Stvarna prava u javnoj svojini, ili u
vlera pasurore të përbashkëta, rregullohen me subject to specific legislation, unless zajedničkoj svojinskoj vrednosti uređuju se
ligje të veçanta, përveç nëse në mënyrë specifically provided otherwise herein with posebnim zakonima, osim ako se to izričito
specifike parashihet ndryshe në dispozita të this Code. drugačije predviđa u drugim odredbama
tjera të Kodit. zakonika.

Titullarët e të drejtave sendore Holders of real rights Titulari stvarnih prava
1. Çdo person fizik dhe juridik mund të fitojë 1. Any physical and legal person can acquire 1. Svako fizičko ili pravno lice može steći
të drejta sendore, përveç nëse është paraparë real rights, unless otherwise provided by law. stvarna prava, osim ako nije drugačije
ndryshe me ligj. propisano zakonom.
2. Titullari i një të drejte sendore mund të 2. The holder of a real right can assert this 2. Titular stvarnog prava može predstaviti
506 /997
paraqesë këtë të drejtë kundrejt cilitdo right against any other person, unless ovo pravo protiv bilo kojeg lica, osim ako
person, përveç nëse me ligj parashihet otherwise provided by law. nije drugačije propisano zakonom.
ndryshe.
3. Personat e huaj mund të fitojnë të drejta 3. Foreign persons may acquire real rights 3. Stranci mogu steći stvarna prava, osim
sendore, përveç kur parashikohet ndryshe me under a condition of reciprocity unless ako nije drukčije predviđeno posebnim
ligj të veçantë. otherwise provided by law. Acquisition of zakonom.
real rights by foreigners is regulated by
special law.

Përparësia e të drejtave sendore Priority of real rights Prednost stvarnih prava
Në qoftë se në një send të vetëm ekzistojnë If several real rights exist in a single asset, Ukoliko za jednu određenu stvar postoje
disa të drejta sendore, atëherë përparësia e their priority is determined in accordance nekoliko stvarnih prava, njihova prednost se
tyre përcaktohet sipas kohës së krijimit të with the time of their creation, unless utvrđuje shodno vremenom nastanka, ukoliko
tyre, përveç nëse me këtë kod ose ligj të otherwise provided by law. ovim zakonikom ili posebnim zakonom nije
veçantë parashihet ndryshe. drugačije propisano.

Mirëbesimi Good faith Savesnost
1. Mirëbesimi ekziston kur personi mban një 1. Good faith exists when a person is holding 1. Savesnost postoji kada lice drži stvar ili
send apo të drejtë, dhe nuk është në dijeni an item or a right, while he is not aware and pravo, a ne zna i ne može znati da stvar ili
dhe nuk mund ta dijë se sendi ose e drejta i he cannot know that the asset or the rights pravo pripada drugoj osobi.
takon një personi tjetër. belongs to other person.
2. Nuk ka mirëbesim nëse personi e di ose 2. There is no good faith if one knows or 2. Nema savesnosti ako lice zna ili bi trebao
duhet ta dijë se sendi ose e drejta i takon should have known the asset or the rights znati da stvar ili pravo pripada drugima.
507 /997
personave të tjerë. belongs to other persons.

Prezumimi i mirëbesimit Presumption of good faith Pretpostavka savesnosti
Në qoftë se fitimi i një të drejte sendore varet If the acquisition of a real right depends on Ako sticanje stvarnog prava zavisi od
nga mirëbesimi i fituesit, do të prezumohet the good faith of the acquirer, good faith shall savesnosti sticaoca, savesnost će se
mirëbesimi, përveç nëse vërtetohet ndryshe. be presumed unless proven otherwise pretpostaviti, dok se ne dokaže suprotno.

Kufizimi i të drejtave sendore Limitation of real rights Ograničenje stvarnih prava
1. Të drejtat sendore mund të kufizohen me të 1. Real rights can be limited by real rights in 1. Stvarna prava se mogu ograničiti sa
drejtat sendore në sende tjera ashtu siç është other assets as determined by the Civil Code. stvarnim pravima na druge stvari kao što
paraparë me dispozitat e këtij Kodi. je predviđeno odredbama ovog zakonika.
2. Të drejtat sendore duhet të ushtrohen sipas 2. Real rights must be exercised in 2. Stvarna prava se moraju vršiti prema
natyrës së sendeve dhe sipas parimeve të accordance with the nature of the asset and prirodi stvari i prema načelima propisanim
rregulluara me dispozitat e këtij Kod the principles laid down in the provisions of odredbama ovog zakonika.
the Civil Code.

Ndalimi i keqpërdorimit Prohibition of abuse Zabrana zloupotrebe
1. Keqpërdorimi i të drejtave sendore është i 1. The abuse of a real right is prohibited. 1. Zloupotreba stvarnih prava je zabranjena.
ndaluar.
2. E drejta sendore keqpërdoret, nëse përdoret 2. A real right is abused if it is exclusively or 2. Stvarno pravo se zloupotrebljava, ukoliko
ekskluzivisht ose qartas për t’i shkaktuar dëm patently used to damage other persons or se koristi isključivo ili jasno da izazove štetu
personave të tjerë ose pasurisë së tyre. their assets. drugim licima ili njihovoj svojini.
508 /997
Parashkrimi i të drejtave sendore Prescription of real rights Zastarelost stvarnih prava
Të drejtat sendore nuk parashkruhen, përveç Real rights are not subject to prescription Stvarna prava ne zastarevaju, osim ako nije
nëse përcaktohet ndryshe me ligj. except if something else is foreseen by law. drugačije propisano zakonom.
PJESA E DYTË - PRONËSIA PART TWO – OWNERSHIP DEO DRUGI - SVOJINA

Pronësia Ownership Svojina
1. Pronësia është e drejta e tërësishme mbi 1. Ownership is the comprehensive right over 1. Svojina je sveobuhvatno pravo na nekoj
një send. Pronari mund të disponojë me an asset. The owner of a property may, deal stvari. Sopstvenik može raspolagati sa
sendin sipas vullnetit të tij, veçanërisht atë ta with the property as he wills, in particular stvarima po svojoj volji, posebno držati i
posedojë dhe ta shfrytëzoj, ta tjetërsojë dhe të possess and use it, to dispose it off and koristiti, otuđiti je i isključiti druge iz bilo
përjashtojë të tjerët nga çfarëdolloj ndikimi, exclude others from any interference, as long kakvog uticaja, sve dok to nije u suprotnošću
përderisa nuk është në kundërshtim me ligjin as this is not in contrary to the law or with the sa zakonom ili pravima drugog lica.
ose me të drejtat e një personi tjetër. rights of the other person.
2. Pronari i një kafshe, gjatë ushtrimit të të 2. The owner of an animal must, when 2. Sopstvenik životinje, tokom ostvarivanja
drejtave të tij, duhet t’i marrë në konsideratë exercising his powers, take in to account the svojih prava, treba uzeti u obzir odredbe ovog
dispozitat e këtij kodi dhe ligjeve të veçanta special provisions of this Code and special zakonika i posebnih zakona o zaštiti
për mbrojtjen e kafshëve. laws for the protection of animals. životinja.
509 /997
Llojet e pronësisë Types of ownership Vrste svojine
1. Në kuptimin e këtij kodi dhe ligjeve tjera 1. In the sense of this Code and other 1. Za potrebe ovog Zakonika i drugih zakona
në fuqi, në Republikën e Kosovës njihen applicable laws, in the Republic of Kosovo koji su na snazi, u Republici Kosovo priznata
pronësia në pronë private dhe pronësia në are recognized ownership of private property je svojina na privatnu imovinu i na javnu
pronë publike. and ownership of public property. imovinu.
2. Prona publike, duke përfshirë llojet e saj 2. Public property, including its types are 2. Javna imovina, uključujući i njene vrste
rregullohen me ligj të veçantë. regulated by a special law. uređuje se posebnim zakonom.

Kufizimi i pronësisë Restriction of ownership Ograničavanje svojine
1. E drejta e pronarit mbi një paluajtshmëri 1. The right of the owner of an immovable 1. Pravo sopstvenika nad nepokretnošću
shtrihet në hapësirën mbi sipërfaqen dhe nën extends to the space above the surface and to prostire se na površini i ispod površine
sipërfaqen e tokës, për aq sa është e the subsoil under the surface, for as much as zemlje, u meri u kojoj je potrebno za pravilno
nevojshme për shfrytëzimin e rregullt të asaj it is necessary for regular use of that korišćenje te nepokretnosti. Međutim,
paluajtshmërie. Megjithatë, pronari nuk mund immovable. However, the owner may not sopstvenik ne može sprečiti uticaje koji se
t’i ndalojë ndikimet që ushtrohen në lartësinë prohibit influences that are exercised at such ostvaruju u visini ili dubini zemlje, pod
apo thellësinë e tokës, sipas kushteve të a height or depth of the soil according to the uslovima utvrđenim posebnim zakonom.
përcaktuara me ligj të veçantë. conditions that are set by special law.
2. Kjo dispozitë nuk zbatohet për resurset 2. This provision does not apply to natural 2. Ova odredba se ne odnosi na prirodne
natyrore, objektet kulturore, ujërat, instalimet resources, cultural objects, waters, utilities resurse, kulturne objekte, vode, komunalne
e shërbimeve komunale ose resurset ose installations or other resources or objects instalacije i usluge ili druge resurse ili objekte
objekte tjera të përcaktuara me legjislacion të foreseen by special legislation. definisane posebnim zakonodavstvom.
veçantë.
510 /997
Të drejta të ngjashme Similar rights Srodna prava
Dispozitat e këtij kapitulli zbatohen edhe për The provisions of this chapter also apply to Odredbe ovog poglavlja se primenjuju i na
të drejtat jotrupore në atë masë sa janë të intangible rights to the extent they are netelesna prava u meri u kojoj se odnose na
zbatueshme për atë kategori të të drejtave. applicable to such category of rights. tu kategoriju prava.
Nënkapitulli I – Të Drejtat Fqinjësore Sub-chapter II – Neighboring Rights Potpoglavlje I –Susedska Prava

Detyrimi për përkujdesje Duty of care Dužnost brige
1. Pronarët e pronave të paluajtshme fqinje 1. Owners of adjoining immovable property 1. Sopstvenici susednih nepokretnosti imaju
janë të detyruar që t’i marrin parasysh të are obligated to take the rights and interests obavezu da uzimaju u obzir prava i interese
drejtat dhe interesat e fqinjëve të tyre dhe të of their neighbors into consideration and to svojih suseda, te da svoja prava ostvaruju na
drejtat e tyre t’i ushtrojnë ashtu që të mos exercise their right in a manner which does način koji ne ugrožava ili oštećuje prava
cenohen apo dëmtohen të drejtat e fqinjëve të not impede the rights of their neighbors. njihovih suseda.
tyre.
2. Detyrimet për përkujdesjes dhe parimet e 2. The duty of care and principles laid down 2. Dužnost brige i načela koja su određena u
përcaktuara në këtë kapitull do të zbatohen by this chapter apply to the relations between ovoj glavi, se takođe primenjuju i na odnose
edhe për raportin ndërmjet pronarit të një the owner of an immovable and the owner of između sopstvenika nepokretnosti i
prone të paluajtshme dhe pronarit të a building erected thereupon if, by their sopstvenika zgrade koja je na toj
ndërtesës, e cila gjendet mbi këtë pronë të nature, they are applicable to this relationship nepokretnosti, ako se po svojoj prirodi one
paluajtshme, nëse sipas natyrës së tyre janë të mogu primeniti na taj odnos.
zbatueshme edhe në këtë raport.

Paqartësitë e kufirit Boundary uncertainties Nejasnoće međe
1. Në rast të paqartësive të kufirit, kur nuk 1. In case of boundary uncertainties, when the 1. U slučaju nejasnoća međe, kada se ne
511 /997
mund të caktohet kufiri i vërtetë, atëherë actual boundary cannot be established, the može utvrditi prava međa, primenjuju se
zbatohen dispozitat përkatëse të Ligjit për relevant provisions of the Law on Cadaster odgovarajuće odredbe Zakona o katastru.
Kadastër. shall be applied.
2. Nëse nuk mund të caktohet kufiri i vërtetë 2. If the true boundary cannot be established 2. Ako se ne može utvrditi prava međa zbog
për shkak të mungesës së të dhënave të due to the lack of proper data in the cadaster, nedostatka odgovarajućih podataka u
duhura në kadastër, ndarja përcaktohet nga the delimitation is determined by peaceful katastru, podela se utvrđuje na osnovu mirne
posedimi i qetë. Në qoftë se nuk mund të possession. If the peaceful possession cannot državine. Ako se ne može utvrditi mirna
përcaktohet posedimi i qetë, secilës ngastër të be established, a piece of equal size of the državina, svakoj parceli se treba izdvojiti po
tokës duhet t’i ndahet nga një pjesë e area in dispute must be allocated to each of jedan deo jednake veličine spornog zemljišta.
madhësisë së barabartë të tokës së kontestuar. the plots of land.
3. Në qoftë se përcaktimi i kufijve në bazë të 3. If a determination of the boundary under 3. Ako razgraničenje na osnovu ovih
këtyre dispozitave çon në një rezultat që nuk i these provisions leads to a result that does not odredbi dovodi do toga da ne odgovara
përgjigjet rrethanave të përcaktuara, në correspond to the circumstances determined, utvrđenim okolnostima, posebno parcelama
mënyrë të veçantë me madhësi fikse të in particular with the fixed size of the plots of fiksne veličine zemljišta, međa će biti
ngastrave të tokës, kufiri do të vendoset në land, the boundary shall be drawn in a way utvrđena na taj način da je jednak ovim
aso mënyre që është e barabartë në lidhje me that is equitable with regard to these okolnostima.
këto rrethana. circumstances.

Shënimi i kufirit dhe strukturat e kufirit Boundary markings and boundary Označavanje međe i strukture međe
structures
1. Pronarët e pronave të paluajtshme fqinje 1. Owners of neighboring immovable 1. Sopstvenici susednih nepokretnosti su
janë të detyruar që të bashkëveprojnë gjatë properties are required to cooperate in dužni da sarađuju prilikom utvrđivanja trajnih
caktimit e shenjave të përhershëm të kufirit, erecting fixed boundary marks and, if a međaških znakova, ili njihovog ponovnog
apo rivendosjen e tyre kur ato janë larguar boundary mark has moved or become postavljanja, kada su oni pomereni ili postali
ose janë bërë të panjohura. unrecognizable, in the restoration of such nepoznati.
marks.
512 /997
2. Shpenzimet për caktimin apo rivendosjen e 2. The costs of boundary markings are to be 2. Svako od sopstvenika susednih
shenjave të përhershme të kufirit barten borne by the parties in equal parts, unless an nepokretnosti mora snositi polovinu troškova
përgjysmë nga pronarët e pronave të existing legal relationship between the utvrđivanja ili obnove međaških znakova,
paluajtshme fqinje, përveç nëse marrëdhëniet neighbors leads to another result. osim ako postojeći zakonski odnosi između
ekzistuese ligjore midis fqinjëve parashohin suseda ne propisuju druga rešenja.
zgjidhje tjetër.
3. Nëse ndërmjet dy pronave të paluajtshme 3. If a boundary structure, in particular a wall, 3. Ukoliko između dveju susednih nekretnina
fqinje qëndron një strukturë kufizuese fence, hedge, ditch, earth wall or stone sign, stoji jedna ograničavajuća struktura (naročito
veçanërisht mur, gardh, gardhishte, hendek, is situated on the boundary between two zid, ograda, živa ograda, jarak, zemljani
ledh, mezhdë, prezumohet se ai është pronësi adjoining immovable properties, it is deemed nasip), pretpostavlja se da je ona zajednička
e përbashkët e të dy pronarëve, nëse ai that the structure is co-owned. svojina oba vlasnika ukoliko se nalazi na
gjendet në kufi. međi.
4. Nëse struktura kufizuese qëndron në njërin 4. If a boundary structure is on one of the 4. Ukoliko se struktura koja graniči među
prej pronave të paluajtshme, prezumohet se ai immovable properties, it is deemed to be nalazi na jednoj od nepokretnosti,
gjendet në pronësi të pronarit, të cilit i takon owned by the person who owns the pretpostavlja se da je ista u svojini vlasnika
prona e paluajtshme. immovable property upon which it is built. koji ima pravo svojine nad toj nepokretnosti.
5. Lloji dhe procedura e mbajtjes së shenjave 5. The type of markings and the procedure for 5. Način i postupak održavanja međaških
të kufirit duhet të mbahen sipas dokeve të maintaining such markings are determined in znakova trebaju se održavati na način
zakonshme të rrethit. accordance with the common practice in the uobičajen u tom području.
location of the properties concerned.
6. Në qoftë se personit të tretë i shkaktohet 6. If a third party suffers damage due to the 6. Ukoliko treća strana pretrpi štetu zbog
dëm për shkak të mungesës së mirëmbajtjes lack of maintenance of boundary marks, the manjkavog održavanja međaškog znaka,
së shenjave të kufirit, pronari i shenjës së owners of boundary marks are obliged to sopstvenik međaškog znaka je obavezan da
kufirit është i detyruar për shpërblimin e compensate for the damage caused. nadoknadi pričinjenu štetu.
dëmit të shkaktuar.
513 /997
Pema në kufi Tree on the boundary Stablo na međi
1. Në qoftë se një pemë gjendet në kufi midis 1. If a tree is standing on a boundary between 1. Ako se stablo nalazi na međi između
pronave të paluajtshme, atëherë frutat e immovable properties, the fruits from the tree nepokretnosti, onda njeni plodovi i samo
pemës dhe vetë pema u takon fqinjëve në and the tree itself belong to the neighbors in stablo pripadaju susedima u jednakoj meri.
pjesë të barabarta. equal shares.
2. Secili fqinj mund të kërkojë largimin e 2. Each of the neighbors may require the tree 2. Svaki od suseda može zahtevati uklanjanje
pemës. Shpenzimet për largimin e pemës u to be removed. The cost of the removal shall stabla. Troškovi uklanjanja stabla dele se
bien barrë fqinjëve në pjesë të barabarta. be borne by the neighbors in equal shares. podjednako između suseda. Sused koji
Fqinji i cili kërkon largimin, ka për t’i bartur The neighbor who demands the removal, zahteva uklanjanje sam snosi troškove ako se
vetë shpenzimet, në qoftë se pronari tjetër however, must bear the cost alone if the other drugi sopstvenik odrekne svog prava na
heq dorë nga e drejta e tij për pemën. Kërkesa neighbor waives his right to the tree. The stablo. Zahtev za otklanjanje stabla se
për largimin e pemës përjashtohet në rast se claim to removal is excluded if the tree serves isključuje u slučaju kada stablo služi za
pema shërben si shënim i kufirit dhe, në bazë as a boundary mark and, in view of the označavanje međe i, zavisno od okolnosti, ne
të rrethanave, nuk mund të zëvendësohet me circumstances, cannot be replaced by another može biti zamenjeno nekom drugom
ndonjë shenjë tjetër kufiri. appropriate boundary mark. oznakom međe.
3. Kjo dispozitë gjen zbatim edhe për bimë të 3. These provisions also apply to a bush and 3. Ova odredba se takođe primenjuje i na
tjera, në qoftë se ato qëndrojnë në kufirin other plants standing on the boundary ostale rastinje, ukoliko se nalaze na međi te
midis pronave të paluajtshme. between immovable properties. nepokretnosti.

Emetimet Emissions Emisije
1. Pronari i një prone të paluajtshme nuk 1. The owner of an immovable property may 1. Sopstvenik nepokretnosti ne može
mund të ndalojë daljen e gazrave, avujve, not prohibit the introduction of gases, steam, zabraniti emisiju gasova, pare, dima, čađi,
tymit, blozës, nxehtësisë, zhurmës, dridhjeve smells, smoke, soot, heat, noise, vibrations toplote, buke, vibracija i sličnih uticaja koji
dhe ndikimeve të ngjashme që dalin nga një and similar interference emanating from se ispuštaju sa druge nepokretnosti ako ti
pronë e paluajtshme, përderisa ndikimet nuk another immovable property to the extent that uticaji ne ugrožavaju ili ne suštinski
514 /997
cenojnë ose cenojnë jo qenësisht përdorimin the interference does not materially or ugrožavaju korišćenje nepokretnosti. Ne
e pronës së paluajtshme. Një cenim i jo completely impede the use of his immovable suštinsko ugrožavanje postoji, ukoliko nisu
qenësishëm ekziston, nëse nuk janë tejkaluar property. Interference is generally not prekoračene ograničavajuće vrednosti,
vlerat kufizuese të parashikuara në ligje dhe considered material if the limits or targets propisane primenjivim zakonima i
në akte nënligjore. laid down in applicable law and regulations podzakonskim aktima.
are not exceeded.
2. E njëjta vlen edhe në rastet kur cenimi 2. The same applies in cases where the 2. Isto važi i za slučajeve kada se suštinski
qenësor shkaktohet përmes një përdorimi të material infringement is caused through a uticaj prouzrokuje uobičajenim korišćenjem
zakonshëm të pronës së paluajtshme tjetër normal use of other immovable property and druge nepokretnosti i ukoliko se ne može
dhe nuk mund të pengohet përmes masave, cannot be prevented through measures that sprečiti merama, koje su za korisnike, iz
që për përdoruesit në aspektin ekonomik are economically acceptable to users. ekonomskog aspekta prihvatljive.
është e pranueshme.

Frutat Fruit Plodovi
Frutat që bien nga pema ose një shkurre në Fruit that fall from a tree or a bush onto a Plodovi koji padnu sa stabla ili grma u
pronën e paluajtshme fqinje konsiderohen të neighboring immovable property are deemed susednoj nepokretnosti smatraju se plodom
jenë fruta të pronarit të pronës së paluajtshme to be the fruit of the owner of the neighboring sopstvenika susedne nepokretnosti od
fqinje prej momentit kur frutat ndahen nga immovable property at the time the fruits trenutka kada se plod odvoji od stabla.
pema. separate from the tree.

Degët dhe rrënjët Branches and roots Grane i korenje
1. Pronari i një prone të paluajtshme ka të 1. The owner of an immovable property is 1. Sopstvenik nepokretnosti ima pravo da
drejtën që të prejë ose në ndonjë mënyrë entitled to cut off branches of a tree or a bush poseče ili na bilo koji drugi način ukloni
tjetër t’i mënjanojë degët që rriten përtej intruding over the boundary from a grane koje se nadvijaju preko međe susedne
kufirit të pronës së paluajtshme fqinje, nëse neighboring immovable property if the owner nepokretnosti, ukoliko one smetaju i ako ih
ato pengojnë dhe nëse pronari i pemës këtë has set a reasonable period for the possessor sopstvenik stabla nije uklonio u razumnom
nuk e bënë në afatin e arsyeshëm përkundër of the neighboring immovable property to roku nakon što je to sused zatražio od njega.
515 /997
kërkesës së fqinjit. Një e drejtë e tillë nuk i remove such branches and the removal is not Takvo pravo ne pripada sopstveniku, ukoliko
takon pronarit, nëse kufiri mes pronave të effected within the period set. The owner is se međa među nepokretnostima nalazi u
paluajtshme gjendet në një pyll. not entitled to such right if the boundary is in šumi.
a forest.
2. Rrënjët që rriten nga një pronë e 2. The owner of an immovable property may 2. Sopstvenik nepokretnosti može poseći
paluajtshme fqinje, pronari i pronës së only cut roots growing from a neighboring korenje koje raste iz susedne nepokretnosti
paluajtshme tjetër mund t’i shkurtojë vetëm property if the roots threaten to destroy or samo kada nanose štetu ili ugrožavaju
atëherë, kur rrënjët shkatërrojnë apo endanger a structure, a building or a culture strukturu neke zgrade ili biljnih kultura
rrezikojnë strukturën e një ndërtese ose të një of plants on his own property. zasađenih na njegovoj nepokretnosti.
kulture të bimëve të mbjella në pronën e
paluajtshme të tij.

Hyrja e domosdoshme për marrjen e Necessary access for retrieving animals Neophodan ulaz za uzimanje životinja
kafshëve
1. Kafshët apo luzmë e bletësh, që i takojnë 1. Farm animals or swarm of bees that belong 1. Životinje ili roj pčela koje pripadaju
një ekonomie shtëpiake, mund të merren nga to a household may be pursued by their domaćinstvu mogu se uzeti od njihovih
pronarët e tyre në pronat e paluajtshme fqinje owners onto neighboring immovable sopstvenika u susednim nepokretnostima
të pronarëve të tjerë. properties of the other owners. drugih sopstvenika.
2. Pronari i pronës së paluajtshme në të cilën 2. The owner of the immovable property on 2. Vlasnik nepokretnosti u kojem se nalaze
ndodhen kafshët mund të refuzoj hyrjen, nëse which the animals are loitering may deny životinje može odbiti ulazak, ukoliko on
ai menjëherë ia dorëzon kafshët pronarit të access if he immediately turns over the odmah dostavi životinje njihovom
tyre. animals to their owner. sopstveniku.
3. Në qoftë se kafshët shtëpiake, kanë shkaktuar 3. If the farm animals have caused damage, 3. Ukoliko su domaće životinje
dëmë, pronari i paluajtshmërisë fqinjë mund the owner of the neighboring immovable prouzrokovale štetu, vlasnih susedne
ti mbajë kafshët derisa të kompensohet dëmi. property can keep the animals until the nepokretnosti može da zadrži životinje dok
damage gets compensated. mu se ne naknadi šteta.
516 /997
Kalimi i domosdoshëm Necessary passage Nužni prolaz
1. Një kalim i domosdoshëm i përkohshëm 1. A necessary temporary passage through 1. Privremeni nužni prolaz preko
nëpër pronat e paluajtshme fqinje duhet të immovable properties must be allowed if the susednih nepokretnosti treba dopustiti,
lejohet, nëse prona e paluajtshme fqinje nuk neighboring immovable property has no other ukoliko susedna nepokretnost nema nikakav
ka asnjë qasje tjetër në një rrugë ose nëse kjo access way to a public road, or the connection drugi pristup javnom putu, ili ako je taj
është e lidhur me një rrugë më të gjatë dhe to a public road involves a significant detour, pristup vezan samo uz preterano
nëse dobia për pronën e paluajtshme, në favor provided that the benefit to the neighboring zaobilaženje, te ukoliko je korist za
të së cilës lejohet kalimi, është më e madhe se property exceeds the disadvantage caused to nepokretnost, za čiju korist se dozvoljava
sa dëmi për pronën e paluajtshme, nëpër të the immovable property on which the passage prolaz, veća od nanošenja štete za
cilin duhet kaluar. occurs. nepokretnost preko koje se treba prolaziti.
2. Drejtimi i kalimit të domosdoshëm duhet 2. The direction of the necessary passage and 2. Staza nužnog prolaza treba se odrediti tako
të caktohet në një mënyrë që i siguron the scope of its use are determined by the što će se utvrditi najpogodniji način prelaska
kalimin më të përshtatshëm personit që e manner in which the greatest convenience is lica i koji najmanje smeta susedu koji
kërkon kalimin dhe më së paku e pengon given to the person requesting it, and the dozvoljava prolaz preko svoje nepokretnosti.
fqinji, i cili e lejon kalimin. manner in which the least obstruction is
imposed on the neighbor granting the
passage.
3. Fqinji mbi pronën e paluajtshme të të cilit
bëhet kalimi i domosdoshëm duhet të 3. The neighbor over whose immovable 3. Sused preko čije se nepokretnosti vrši
kompensohet me shpërblim periodik për property the necessary passage occurs must nužni prolaz, treba se nadoknaditi
përdorimin e pronës si dhe për çdo dëm të be compensated with periodic payments for periodičnom nagradom za korišćenje imovine
shkaktuar gjatë kalimit. the use of the property and for any damage i za bilo kakvu štetu koja je naneta tokom
that may be caused by the passage. prolaza.
4. Dispozitat e këtij neni zbatohen edhe për 4. Provisions of this Article are applied also 4. Odredbe ovog člana primenjuju se i za
vendosjen e instalimeve për furnizim. for supplying installations. postavljanje vodova za snabdevanje.
5. Kalimi i domosdoshëm ndërpritet kur 5. Necessary passage is ceased when the 5. Nužni prolaz se prekida kada prestane
përfundon nevoja e kalimit. needs for passage is no more. potreba za prolazak.
517 /997
E drejta e kalimit për ndërtesa Right of passage for buildings Nužni prolaz za zgrade
Dispozita e nenit 852 zbatohen gjithashtu për The provisions of Article 852 also apply to an Odredbe člana 852. primenjuju se takodje za
pronarin e ndërtesës i cili ka nevojë për kalim owner of a building who requires the sopstvenika zgrade kojem je potreban nužan
të domosdoshëm nëpër pronën e paluajtshme necessary passage over the immovable prolaz po nepokretnosti koja ga okružuje.
që e rrethon. property surrounding it.

Shfrytëzimi i përkohshëm i një prone të Temporary use of a neighboring Privremeno korišćenje susedne
paluajtshme fqinje immovable property nepokretnosti
1. Pronari i një prone të paluajtshme mund të 1. The owner of an immovable property can 1. Sopstvenik nepokretnosti može tražiti
kërkojë nga pronari i një prone të paluajtshme demand from the owner of a neighboring od sopstvenika susedne nepokretnosti da mu
fqinje që përkohësisht t’i mundësohet hyrja property that temporary access is granted to dozvoli privremeni pristup kako bi obavljao
në pronën e paluajtshme fqinje me qëllim të the neighboring property in order to carry out radove na vlastitoj nepokretnosti ukoliko se ti
kryerjes së punëve në pronën e paluajtshme të work provided that the work cannot be radovi ne mogu izvesti na neki drugi način ili
tij personale nëse punët nuk mund të kryhen carried out in any other manner or only at a samo uz proporcionalno preterane troškove.
në ndonjë mënyrë tjetër ose vetëm me disproportionately high cost. The work must Radovi moraju biti unapred najavljeni u
shpenzime proporcionalisht shumë të larta. be announced with a proper notice period odgovarajućem roku pre njihovog početka.
Punët duhet të lajmërohen me njoftim të prior to its commencement.
duhur kohor para fillimit të tyre.
2. Pas shfrytëzimit, prona e paluajtshme 2. After using the neighboring immovable 2. Nakon korišćenja, susedna
fqinje duhet të kthehet përsëri në gjendjen e property, it must be restored back to its nepokretnost se mora vratiti u njeno
mëparshme ose të kompensohet dëmi . former condition or the damage must be prvobitno stanje ili se mora nadoknaditi šteta.
compensated.
3. Pronari i pronës së paluajtshme e cila është 3. The owner who allows the use of his 3. Sopstvenik nepokretnosti koja je
shfrytëzuar mund të kërkoj pagesën e immovable property may require payment of korišćena može da zatraži razumnu isplatu
518 /997
kompenzimit të arsyeshëm për shfrytëzimin e a reasonable fee as compensation for the use. nadoknade za korišćenje njegove
pronës së paluajtshme të tij. Kërkesa për The claim for such compensation expires six nepokretnosti. Potraživanje naknade
kompenzim skadon gjashtë (6) muaj pas (6) months after the work is completed. zastareva nakon šest (6) meseci nakon
përfundimit të punës. završetka posla.
Neni 855
Shembja e ndërtesës
Në qoftë se ekziston një rrezik serioz, që një Collapse of a building Rušenje zgrade
ndërtesë apo një pjesë e saj të shembet dhe e
rrezikon pronën e paluajtshme fqinje ose If there is a serious risk that a building or a Ukoliko postoji ozbiljna opasnost da se
pronën e paluajtshme që e rrethon, pronari i part thereof could collapse and endanger a zgrada ili deo nje poruši i ugrozi susednu
pronës së paluajtshme që rrezikohet mund të neighboring or surrounding immovable nepokretnost ili nepokretnost koja je
kërkojë nga pronari i ndërtesës që t’i marrë të property, the owner of the immovable okružuje, sopstvenik nepokretnosti koja se
gjitha masat e nevojshme për shmangien e property that is at risk may require the owner dovodi u rizik može zahtevati od sopstvenika
rrezikut. of the building to take all action necessary to zgrade da preduzme sve potrebne mere
ward off such danger. opreza kako bi se izbegao rizik.

Ndërtimi përtej vijës së kufirit Building over boundary lines Građenje preko međe
1. Nëse pronari i një prone të paluajtshme, 1. If the owner of an immovable property 1. Ukoliko je sopstvenik nepokretnosti u
gjatë ndërtimit të një ndërtese, ka ndërtuar during the construction of a building toku izgradnje zgrade gradio preko međe, ali
përtej kufirit, por ky ndërtim nuk ishte as i constructs a building beyond a boundary line ta gradnja nije bila namerna niti od krajnje
qëllimshëm dhe as nga neglizhenca e rëndë, without an intention or he did this due to the nemarnosti, sused mora tolerisati takvu
fqinji duhet të tolerojë një ndërtim të tillë, negligence, the owner of the neighboring gradnju, osim ako je sused uložio pisani
përveç nëse fqinji ka paraqitur një property does not have to endure such prigovor pre ili posle gradnje preko međe.
kundërshtim me shkrim para ose pas construction over the boundary line.
ndërtimit përtej kufirit.
2. Kundërshtimi nga paragrafi 1 i këtij neni 2. The objection from paragraph 1 of this 2. Prigovor iz stava 1. ovog člana može
519 /997
mund të parashtrohet vetëm brenda afatit prej article must be made no later than one year se uložiti samo u roku od godinu dana od
një viti që nga çasti kur fqinji ka marrë dijeni after the neighbor learns of the infringement trenutka kada je sused postao svestan gradnje,
për ndërtimin, por jo më vonë se pesë vite pas and no later than five years after the ali ne kasnije od pet godina nakon gradnje
ndërtimit përtej kufirit. infringement. The rent shall be paid after the preko međe.
objection is made.
3. Fqinji i pronës së paluajtshme, ku është 3. The neighbor of the immovable property, 3. Sused nepokretne imovine, gde je
ndërtuar ndërtesa, në kundërshtimin e where the building is built, in the objection izgrađena zgrada, na prigovoru koji je uložen
parashtruar sipas këtij neni, nga pronari i submitted according to this article, may u skladu sa ovim članom, od vlasnika zgrade
ndërtesës mund të kërkojë: request from the owner of the building: može zahtevati:
3.1. që pronësia në ndërtesë të ndahet në 3.1. that the ownership of the building be 3.1. da pravo svojine nad zgradom
vijën e kufirit; divided taking into account the boundary bude podeljeno preko međe;
line;
3.2. që ndërtuesi të largojë pjesën e 3.2. that the owner of the building 3.2. da gradilac ukloni deo zgrade
ndërtesës, e cila gjendet në pronën e remove such part of the building which koja se nalazi na nepokretnost suseda
paluajtshme të fqinjit që kundërshton; is located on the neighbor’s immovable koji ulaže prigovor; ili
ose property; or
3.3. që ndërtuesi të blejë pjesën e pronës 3.3. that the owner purchase the 3.3. da gradilac otkupi deo
së paluajtshme e cila është mbuluar me immovable property that has been nepokretnosti koja je pokrivena
ndërtim. covered by the infringing part of the gradnjom.
building.
4. Fqinji duhet ta shfrytëzoj njërën nga të 4. The neighbor shall exercise any one of the 4. Sused može koristiti jedno od prava
drejtat e parapara më lartë në nën-paragrafin rights provided under sub-paragraph 3.1 and predviđenih u pod stavovima 3.1. i 3.2 u roku
3.1 dhe 3.2 brenda një viti nga kundërshtimi. 3.2 above within one year of the objection. od jedne godine od dana podnošenja
Deri në ushtrimin e zgjedhjes dhe Until the right is exercised and the respective prigovora. Sve dok se ne ostvari rešenje i
përfundimin e veprimit përkatës nga pronari i action under sub-paragraphs 3.1 to 3.3 is završetak relevantne radnje od strane
ndërtesës së ndërtuar jashtë kufirit sipas nën completed by the owner of the infringing sopstvenika zgrade preko međe u skladu sa
520 /997
paragrafëve 3.1 deri 3.3, duhet të paguhet building, the rent under paragraph 857 of this tačkama 3.1. do 3.3, treba se plaćati
renta periodike e paraparë në nenin 857 në article must be paid. periodična renta predviđena u članu 857. u
vijim. nastavku.
5. E drejta e pronarit të paluajtshmërisë në 5. The right of the owner of the immovable 5. Pravo sopstvenika nepokretnosti da
për të kërkuar nga ndërtuesi që të blej pjesën property to request from the builder to buy zatraži od gradioca da otkupi deo
e pronës së paluajtshme të mbuluar me the part of the immovable property covered nepokretnosti koja je pokrivena gradnjom,
ndërtim, sipas paragrafit 3.3 të këtij neni nuk with construction, according to paragraph 3.3 prema stavu 3.3 ovog člana ne zastareva.
parashkruhet. of this article is not prescribed.

Pagesa e rentës periodike, kohëzgjatja, Payment of periodic rent, duration, Plaćanje periodične rente, trajanje,
heqja dorë, regjistrimi relinquishment, registration odricanje, upis
1. Fqinji në tokën e të cilit është ndërtuar 1. The neighbor on whose land is built 1. Sused na čijem je zemljištu građeno preko
përtej kufirit duhet të shpërblehet përmes një beyond the boundary has to be compensated međe treba se nagraditi periodičnom rentom
rente periodike në para. Shuma e pagesave through payment of a periodic rent. The novčano. Iznos periodičnog plaćanja zavisi
periodike varet nga periudha e ndërhyrjes amount of periodic payments depends on the od perioda intervencije uzduž međe.
përgjatë kufirit. Pagesat periodike duhet të period of intervention along the boundary. Periodična plaćanja se trebaju izvršiti
paguhen çdo vit paraprakisht. Ajo shuhet kur Periodic payments must be paid annually in godišnje unapred. Ono prestaje kada se
ndërhyrja evitohet. advance. It ceases when the intervention is intervencija ukloni.
eliminated.
2. E drejta për pagesën e rentës periodike ka 2. The right to the payment of periodic rent 2. Pravo na isplatu periodične rente ima
përparësi mbi të gjitha të drejtat në has the priority over all rights in the prednost nad svim pravima terećene
paluajtshmërinë e ngarkuar. immovable property. nepokretnosti.
3. E drejta në rentë periodike nuk është e 3. The right to a periodic rent is not registered 3. Pravo na periodičnu rentu nije upisano u
regjistruar në Regjistrin e të drejtave në in the Register of immovable property rights. Registar prava na nepokretnostima. Međutim,
521 /997
paluajtshmëri. Megjithatë, për heqjen dorë However, to relinquish the right to periodic za odricanje od periodične rente i utvrđivanje
nga renta periodike dhe për përcaktimin e rent and to determine the amount of periodic visine periodične isplate po ugovoru,
shumës së pagesave periodike me kontratë payments by a contract, is needed in the potrebno je da se upišu u Registar prava na
është i nevojshëm regjistrimi në regjistrin e të Register of immovable property rights. nepokretnostima.
drejtave në paluajtshmëri.
4. Përveç kësaj, dispozitat që zbatohen për 4.In addition, provisions that are applied for 4. Između ostalog, odredbe koje se
një ngarkesë (barrë) mbi paluajtshmërinë a charge (burden) on existing immovable primenjuju na opterećenje (teret) na postojeću
ekzistuese në dobi të pronarit të property for the benefit of the owner of the nepokretnosti u korist vlasnika nepokretnosti
paluajtshmërisë do të zbatohen në këtë rast. immovable property, shall be applied in this će se primeniti u ovom slučaju.
case.

Përdorimi i përbashkët i instalimeve Joint use of boundary installations Zajedničko korišćenje međaških
kufizuese instalacija
Në qoftë se dy ngastrat e tokës janë të ndara If two plots of land are separated by a space, Ako se dve parcele zemljišta odvojene
nga një hapësirë, kufi, qoshe, një hendek, një border, corner, a ditch, a wall, hedge, fence or prostorom, granicom, uglom, jarkom, zidom,
mur, mezhdë, gardh ose në strukturë tjetër që another structure that benefits both plots of međom, ogradom ili drugim strukturama koje
i shërben të dy ngastrave të tokës, land, it is presumed that the owners of the služe dveju parcelama zemljišta, pretpostavlja
prezumohet se pronarët e ngastrave të tokës plots of land are jointly entitled to use the se da sopstvenici zemljišta imaju pravo da
kanë të drejtën e përbashkët për ta përdorur structure, unless outward features indicate zajednički koriste strukture, osim ukoliko
strukturën, përveç nëse karakteristikat e that the structure belongs to one of the spoljne karakteristike pokazuju da struktura
jashtme tregojnë se struktura i takon vetëm neighbors alone. pripada jednom od suseda.
njërit nga fqinjët.

Mënyra e përdorimit dhe e mirëmbajtjes Manner of use and maintenance Način korišćenja i održavanja
Nëse fqinjët kanë të drejtën e përbashkët për If the neighbors are jointly entitled to use one Ako susedi imaju zajedničko pravo koristiti
522 /997
ta përdorur një nga instalimet e përcaktuara of the installations set out at Article 858, each jednu od instalacija navedenih u članu 858.
në nenin 858 secili prej tyre mund t'i përdorë of them may use them for the purpose svaki od njih ih može koristiti iste navedenoj
ato për qëllimin e treguar nga natyra e tyre indicated by their nature to the extent that the svrsi po svojoj prirodi u meri u kojoj
deri në atë masë se përdorimi i përbashkët i joint use of the other neighbor is not zajedničko korišćenje od strane drugog
fqinjit tjetër nuk preket negativisht. adversely affected. The costs of maintenance suseda ne utiče negativno. Troškove
Shpenzimet për mirëmbajtje u bien barrë are to be borne by the neighbors in equal održavanja snose susedi u jednakim
fqinjëve në pjesë të barabarta. Për aq kohë sa shares. As long as one of the neighbors has delovima. Sve dok jedan od suseda ima
njëri prej fqinjëve ka interes në vazhdimin e an interest in the continuance of the interes za nastavak korišćenja instalacija, ne
mbajtjes së instalimit, ai nuk mund të installation, it may not be removed or altered može se ukloniti ili menjati bez njegovog
largohet apo të ndryshohet pa pëlqimin e tij. without his approval. Apart from this, the pristanka. Osim toga, pravni odnosi između
Përveç kësaj, marrëdhëniet juridike ndërmjet legal relationship between the neighbors is suseda regulišu se odredbama o susvojini.
fqinjëve rregullohen nga dispozitat në governed by the provisions on co-ownership.
bashkëpronësi.

Mihja Excavation Iskopavanje
Një pronë e paluajtshme nuk guxon të mihet There may not be any excavation on an Nepokretnost se ne može iskopavati na takav
në atë mënyrë që sipërfaqja e pronës së immovable property which may cause the način da površina susedne nepokretnosti gubi
paluajtshme fqinje të humbë mbështetjen e ground of a neighboring immovable property potrebnu podršku, osim ako se njen
nevojshme, përveçse kur pronari i saj to lose its necessary support, unless care has sopstvenik prethodno postarao za dodatno
paraprakisht është përkujdesur për një been taken to provide sufficient potrebno pojačanje.
përforcim tjetër të nevojshëm. reinforcement of another kind.

Rrjedha e ujit Watercourse Vodotok
Pronari i një prone të paluajtshme nuk guxon The owner of an immovable property may Sopstvenik nepokretnosti ne sme, na štetu
ta ndryshojë në dëm të fqinjët rrjedhën e ujit not change the watercourse or the amount or suseda, menjati vodotok ili količinu i kvalitet
ose sasinë dhe cilësinë e ujit të rrjedhshëm, e quality of a body of water flowing through tekuće vode koja teče u blizini ili preko
cila rrjedh pranë apo nëpër pronën e his immovable property if this would be njegove nepokretnosti.
paluajtshme të tij. detrimental to a neighboring property.
523 /997
Kërkesat nga e drejta fqinjësore që nuk i Neighboring rights claims not subject to Potraživanja iz susedskog prava koja ne
nënshtrohen parashkrimit. the statute of limitations. podležu zastarelošću
Kërkesat që burojnë nga nenet 845, 846, 847, The claims arising from Articles 845, 846, Potraživanja koja proizilaze iz čl. 845. 846.
852 (1), 855 dhe 860 të këtij libri nuk i 847, 852 (1), 855 and 860 of this Book, are 847. 852. (1.), 855. i 860. u ovoj knjizi ne
nënshtrohen parashkrimit. not subject to the statute of limitations. podležu zastarelošću.
Nënkapitulli II - Fitimi dhe Humbja e Sub-chapter II – Acquisition and Potpoglavlje II – Sticanje i gubitak svojine
Pronësisë Termination of Ownership

Mënyrat e fitimit të pronësisë Ways of acquiring ownership Načini sticanja svojine
1. E dreja e pronësisë mund të fitohet në bazë 1. Right on ownership may be acquired by a 1. Pravo svojine može se steći na osnovu
të punës juridike, trashëgimisë, vendimit legal transaction, inheritance, court decision, pravnog posla, nasledstva, sudske odluke,
gjyqësor, vendimit të organit administrative decision of another administrative body, and odluke upravnog tela i po zakonu.
dhe në bazë të ligjit. based on a law.
2. E drejta e pronësisë sipas paragrafit 1 të 2. The right of ownership is acquired 2. Pravo svojine u skladu sa stavom 1. ovog
këtij neni, fitohet nëse janë plotësuar të gjitha pursuant to paragraph 1 of this article if there člana, stiče se ukoliko su ispunjeni svi uslovi
kushtet e parashikuara me këtë kod lidhur me are fulfilled all conditions provided by this predviđeni ovim zakonom u vezi sa sticanjem
fitimin e pronësisë në sendet e luajtshme dhe Code in relation to acquisition of the svojine na pokretnim i nepokretnim stvarima.
të paluajtshme. ownership on movable assets and immovable
properties.
524 /997
Fitimi i pronësisë me punë juridike Acquisition by legal transaction Sticanje vlasništva pravnim poslom
1. Pronësia kalon nga ish-pronari tek fituesi 1. Ownership passes from the former owner 1. Svojina prelazi sa bivšeg sopstvenika na
përmes një pune të vlefshme juridike, sipas to the acquirer by a valid legal transaction, sticaoca preko važećeg pravnog posla na
mënyrës të përcaktuar me ligj. according to the method laid down by law. način propisan zakonom.
2. Çdo punë juridike e vlefshme, qëllimi i së 2. Any valid legal transaction the aim of 2. Svaki važeći pravni posao, čiji je cilj
cilës është fitimi i pronësisë së një prone të which is to acquire ownership of an sticanje svojine na nepokretnost mora biti u
paluajtshme, duhet të bëhet me shkrim dhe në immovable property should be in writing in a pisanom obliku i u obliku javno beležničkog
formë të aktit noterial. form of a notarial act. akta.
3. Puna juridike e vlefshme i referohet punës 3. Valid legal transaction is referring to legal 3. Važeći pravni posao odnosi se na pravni
juridike të paraparë në Librin (2) dy të këtij transactions set in the Book (2) two of this posao predviđen u knjizi (2) dva ovog
kodi, dhe rregullave mbi testamentin të Code, as well as the rules about the will as set zakonika, kao i pravilima o testamentu
paraparë në Librin 5 të këtij kodi. in the Book 5 of this Code. predviđeni u knjizi pet ovog zakonika.
4. Fitimi i pronësisë përmes një pune juridike 4. The acquisition of ownership by a legal 4. Sticanje svojine preko pravnog posla nema
nuk ka ndikim mbi të drejtat e palëve të treta transaction has no impact on the rights of uticaja na prava trećih strana o svojini, osim
në pronë, përveçse kur parashikohet ndryshe third parties on the property, unless provided ako nije drugačije određeno zakonom radi
me ligj për ta mbrojtur personin, i cili në otherwise by law in order to protect the zaštite lica koje se savesno zasniva na
mirëbesim mbështetet në informacionin nga person who in good faith relied on the informacije iz Registra prava na
regjistri i të drejtave të pronës së paluajtshme information in the Immovable Property nepokretnostima ili iz drugih javnih registara,
ose nga regjistra të tjerë publik, qëllimi i të Rights Register or other public records the čiji je cilj stavljanje relevantnih podataka na
cilëve është vënia në dispozicion e të dhënave purpose of which is to make any relevant data raspolaganju.
përkatëse. available.
525 /997
Nënkapitulli III - Fitimi dhe Humbja e Sub-chapter III – Acquisition and Potpoglavlje III – Sticanje i gubitak
Pronësisë me Punë Juridike mbi Sendet e Termination of Ownership of Movables svojine nad pokretnim stvarima preko
Luajtshme pravnog posla

Fitimi i pronësisë në sendin e luajtshëm Acquisition of ownership on movable Sticanje svojine na pokretnim stvarima
assets
1. Për fitimin e pronësisë në një send të 1. For the transfer of ownership in movable 1. Za sticanje prava svojine na pokretnu stvar,
luajtshëm është e nevojshme një punë property, a valid legal transaction agreement neophodan je važeći pravni posao između
juridike e vlefshme ndërmjet tjetërsuesit dhe between the owner and the transferee passing otuđioca i sticaoca svojine, kao i dostavom te
fituesit të pronësisë si dhe dorëzimi i sendit ownership and the delivery of the movable stvari licu koje stiče svojinu.
tek fituesi i pronësisë. property to the transferee are required.
2. Nëse fituesi e ka në posedim sendin e 2. If the transferee is in possession of the 2. Ako sticalac ima u državini pokretnu stvar,
luajtshëm, atëherë puna juridike e vlefshme movable asset, a valid legal transaction onda je važeći pravni posao dovoljan za
është e mjaftueshme për kalimin e pronësisë. passing ownership is sufficient for the prenos svojine.
transfer of ownership.
3. Në qoftë se tjetërsuesi është në posedim të 3. If the owner is in possession of the 3. Ako je otuđilac u državini pokretne stvari i
sendit të luajtshëm dhe dorëzimi mund të movable property, the delivery may be ako se dostava može zameniti važećim
zëvendësohet me punë juridike të vlefshme substituted by an agreement between the pravnim poslom između otuđioca i sticaoca,
ndërmjet tjetërsuesit dhe fituesit atëherë owner and the transferee by which the onda sticalac stiče posrednu (indirektnu)
fituesi e fiton posedimin e tërthortë (indirekt) transferee obtains indirect possession of the svojinu nad pokretnoj stvari.
mbi sendin e luajtshëm. movable property.
4. Në qoftë se një person i tretë ka në 4. If a third party is in possession of the 4. Ako treće lice ima u državini pokretnu
posedim sendin e luajtshëm, atëherë dorëzimi movable property, delivery may be stvar, onda se dostava stvari može zameniti
i sendit mund të zëvendësohet në atë mënyrë substituted by the owner assigning to the na takav način da otuđilac ustupi sticaocu
që tjetërsuesi ia cedon fituesit të drejtën e transferee the claim against the third party for pravo potraživanja prema trećem licu za
kërkesës kundër personit të tretë për kthimin the delivery of the movable property. vraćanje pokretne stvari.
e sendit të luajtshëm.
526 /997
5. Me ligje të vaçanta mund të përcaktohet 5. By special laws can be determined 5. Posebnim zakonima se može odrediti upis
regjistrimi në regjistra përkatës publik i registration in respective public registers of u registre pokretnih stvari koje se prema
sendeve të luajtshme të cilat për nga natyra e movable items, which by their nature are njihovoj prirodi trebaju upisati po
tyre është e nevojshme të regjistrohen. necessary to be registered. odgovarajućim registrima.

Fitimi më mirëbesim Good faith acquisition Sticanje savesnošću
1. Nëse sendi i luajtshëm i bartur nuk i përket 1. If transferred movable asset does not 1. Ako pokretna stvar ne pripada otuđiocu,
tjetërsuesit, fituesi megjithatë fiton pronësinë, belong to the transferor, the transferee sticalac ipak dobija državinu, osim ako
përveç nëse fituesi në kohën e bartjes së nevertheless acquires ownership, unless he is sticalac u trenutku otuđivanja državine nije
posedimit nuk është me mirëbesim. not acting in good faith at the time of the savestan.
delivery.
2. Nëse një send i luajtshëm gjatë fitimit të 2. If movable asset transferred pursuant to 2. Ako pokretna stvar tokom sticanja
pronësisë sipas nenit 865, paragrafi 2 nuk i Article 865, paragraph 2 does not belong to državine, u skladu sa odredbama člana 865.
takon tjetërsuesit, fituesi fiton pronësinë, the transferor, the transferee nevertheless stav 2. ne pripada otuđiocu, sticalac stiče
përveç nëse në kohën kur ai fiton posedimin acquires ownership, unless he is not in good državinu, ako u vreme kada je stekao
nuk është me mirëbesim. faith at the time he obtains possession. državinu nije bio savestan.
3. Nëse një send i luajtshëm gjatë fitimit 3. If a movable asset transferred pursuant to 3. Ako pokretna stvar tokom sticanja, u
sipas nenit 865, paragrafi 3 nuk i takon Article 865, paragraph 3 does not belong to skladu sa odredbama člana 865. stav 3. ne
tjetërsuesit, fituesi bëhet pronar, nëse the transferor, the transferee nevertheless pripada otuđiocu, sticalac postaje sopstvenik,
tjetërsuesi ia dorëzon atij (fituesit) sendin, acquires ownership at the time when the ako otuđilac prenese stvar (sticaocu), sem
përveç nëse në kohën kur ai merr sendin në transferor delivers the property, unless the ukoliko za vreme kada je stekao posrednu
posedimin indirekt nuk është me mirëbesim. transferee was not in good faith at the time he državinu nije bio savestan.
obtained indirect possession.
4. Nëse një send i luajtshëm gjatë fitimit 4. If a movable asset transferred pursuant to 4. Ako pokretna stvar tokom sticanja, u
sipas nenit 865, paragrafi 4 nuk i takon Article 865, paragraph 4 does not belong to skladu sa odredbama člana 865. stav 4. ne
tjetërsuesit, fituesi fiton pronësinë, kur the transferor, the transferee nevertheless pripada otuđiocu, sticalac postaje sopstvenik,
527 /997
tjetërsuesi cedon kërkesën ose kur ai (fituesi) acquires ownership at the time when the kada otuđilac iscrpi potraživanje ili kada on
fiton posedimin nga një i tretë, përveç nëse ai transferor assigns the claim, or when the (sticalac) stekne državinu od trećeg lica, osim
(fituesi) në momentin e cedimit ose të fitimit transferee obtains possession from the third ako on (sticalac) u trenutku crpljenja ili
të posedimit nuk është me mirëbesim. party, unless he is not in good faith at this sticanja državine nije savestan.
time.
5. Fituesi nuk është me mirëbesim, kur ai ka 5. The transferee is not in good faith if he 5. Sticalac nije savestan, kada je imao znanja
qenë në dijeni apo nga pakujdesia e madhe knows, or as a result of gross negligence does ili zbog nemarljivosti nije imao znanja da
nuk ka qenë në dijeni se sendi nuk i takon not know, that the movable property does not stvar ne pripada otuđiocu.
tjetërsuesit. belong to the transferor.

Pamundësia e fitimit me mirëbesim për No Good Faith Acquisition of Lost Nemogućnost savesnog sticanja ukradenih
sendet e vjedhura apo të humbura pa Property on Involuntarily Lost Things ili izgubljenih stvari bez volje sopstvenika
vullnetin e pronarit
1. Nuk ka fitim të pronësisë me mirëbesim 1. No good faith acquisition of ownership 1. Nema savesnog sticanja svojine prema
sipas nenit 866, në qoftë se sendi i është pursuant to Article 866 is possible, if the članu 866. ukoliko je sopstveniku ta stvar
vjedhur pronarit, i mungon ose i ka humbur property was stolen from the owner or has ukradena, nedostaje mu ili je izgubljena na
në çfarëdo mënyre, përveç siç është paraparë been lost in any other way, unless as foreseen bilo koji način, osim kako je predviđeno
në nenin 897 të këtij kodi. in Article 897 of this law. članom 897. ovog zakonika.
2. Dispozitat e paragrafit 1 të këtij neni, nuk 2. Rule according to paragraph 1 of this law 2. Odredbe stava 1. ovog člana ne primenjuju
zbatohen për të holla, letra me vlerë të does not apply to money or bearer se za novac, hartije od vrednosti donosioca
prurësit , si dhe për rastet e tjetërsimit të instruments or movable property that is ,kao i za slučajeve otuđivanja stvari putem
sendit përmes ankandit publik. transferred by way of public auction. javne aukcije.

Kthimi i vlerës pasurore të kulturës Return of national cultural assets Vraćanje imovinske vrednosti nacionalne
kombëtare kulture
1. Pasuria kulturore kombëtare janë sendet 1. National cultural property are deemed to 1. Nacionalna kulturna dobra podrazumevaju
528 /997
me vlerë artistike, historike ose arkeologjike, be property of artistic, historic or stvari koje imaju umetničku, istorijsku ili
të cilat gjenden sidomos në institucione archaeological value which are found arheološku vrednost koje se naročito mogu
publike si në muze, arkiva ose biblioteka. especially in public institutions such as naći u javnim ustanovama kao što su muzeji,
museums, archives, or libraries. arhive ili biblioteke.
2. Vlera pasurore e kulturës kombëtare, e cila 2. National cultural assets, which have been 2. Imovinska vrednost nacionalnih kulturnih
është hequr kundërligjshëm nga territori i illegally removed from Kosovo or according dobara koje su nezakonito iznete sa teritorije
Kosovës, ose sipas kontratës së huas nuk to the loan contract have not been returned Kosova, ili koje u skladu sa ugovorom o
është kthyer në afatin e paraparë, atëherë ajo within the given term, are to be delivered by zajmu nisu vraćene u datom roku, onda se
duhet të kthehet nga poseduesi ose mbajtësi the possessor to the competent authorities. iste moraju vratiti od imaoca ili držaoca kod
te autoriteti kompetent. nadležnih organa.
3. Dispozitat e këtij neni zbatohet me kushtin 3. This article is also applicable on the 3. Odredbe ovog člana primenjuju se pod
e reciprocitetit faktik edhe për vlera pasurore removal of cultural assets from the territories uslovima činjeničnog reciprociteta i za
kulturore, të cilat janë larguar nga territori of other countries on condition that factual imovinske vrednosti kulturnih dobara, koja su
sovran i vendeve të tjera. reciprocity exists. uklonjena sa suverene teritorije drugih
zemalja.

Prezumimi i pronësisë për poseduesin e Presumption of ownership in favor of the Pretpostavka državine za držaoca stvari
sendit possessor
1. Prezumohet se poseduesi i sendit të 1. It is presumed that the possessor of a 1. Pretpostavlja se da je držalac pokretne
luajtshëm është edhe pronar, përveç nëse e movable asset is the owner of it, unless his is stvari takođe i njen sopstvenik, osim ako drži
mban sendin sipas donjë baze tjetër juridike. not holding it by any other legal basis. stvar na osnovu nekog drugog pravnog
Kjo nuk vlen kur poseduesit të mëparshëm Notwithstanding the foregoing, this is not osnova. To se međutim ne odnosi na bivšeg
sendi i është vjedhur, i ka humbur, apo në applicable against a former possessor if the držaoca ako je stvar od njega ukradena,
ndonjë mënyrë tjetër jo të vullnetshme e ka property was stolen from him, he lost it or izgubljena ili je na neki drugi način
humbur posedimin, me përjashtim për të otherwise involuntarily lost possession over nenamerno izgubio državinu te stvari, izuzev
holla ose për letrat me vlerë të prurësit. the property, except where the property is novca ili hartija od vrednosti donosioca.
either money or bearer instruments.
529 /997
2. Prezumohet se poseduesi i mëparshëm ka 2. It is presumed that the former possessor 2. Pretpostavlja se da je bivši držalac bio
qenë pronar i sendit të luajtshëm gjatë kohes was the owner of the movable asset during sopstvenik date stvari u vreme državine.
së posedimit. his possession.

Shuarja e të drejtave të palës së tretë Extinction of third parties’ rights Prestanak prava trećih lica
1. If a transferred movable property is 1. Ako je jedna otuđena pokretna stvar
1. Nëse një send i luajtshëm i tjetërsuar është encumbered with a third party’s right, this opterećena pravom trećeg lica, onda to pravo
i ngarkuar me të drejtën e një personi të tretë, right is extinguished at the moment of prestaje u trenutku sticanja svojine u odnosu
atëherë kjo e drejtë shuhet me momentin e acquisition of ownership toward that na stvar, osim ako ovim zakonikom ili
fitimit të pronësisë mbi atë send, përveç nese property, unless otherwise provided by this posebnim zakonima nije drugačije propisano.
me këtë Kod ose me ligj të veçantë nuk Code or by a special law.
parashihet ndryshe.
2. E drejta e personit të tretë nuk shuhet, nëse 2. The right of the third person is not extinct 2. Pravo trećeg lica ne prestaje, ako lice koje
fituesi nuk është me mirëbesim në kohën kur if the acquiring party was not in good faith at je steklo pravo svojine nije bilo savesno u
është kryer bartja e pronësisë. the time the ownership is transferred. vreme prenosa svojine.

Fitimi i pronësisë në fruta Acquisition of fruits Sticanje svojine nad plodovima
1. Frutat e një sendi të luajtshëm i takojnë 1. The fruits of movable asset belong to the 1. Plodovi pokretne stvari pripadaju
pronarit të sendit, nëse me ligj ose punë owner of the property, unless otherwise sopstveniku te stvari, osim ako drugačije nije
juridike nuk rrjedh diçka tjetër. provided by law legal relation. određeno zakonom ili pravnim odnosom.
2. Personi i cili e posedon sendin e luajtshëm 2. A person who possesses a property as 2. Lice koje ima u državini pokretnu stvar
si pronar, e fiton pronësinë mbi frutat e sendit owner acquires ownership of the fruits of the kao sopstvenik, stiče pravo svojine nad
me ndarjen frutave nga sendi. Fitimi i property upon separation of the fruit from plodovima stvari nakon razdvajanja plodova
pronësisë mbi frutat nuk është i mundur nëse that property. Acquisition of ownership to the od te stvari. Sticanje svojine nad plodovima
poseduesi i sendit nuk është me mirëbesim në fruits is not possible if the proprietary nije moguće ukoliko držalac stvari nije
kohën kur e fiton posedimin pronësor ose possessor is not in good faith at the time savestan u vreme kada stiče svojinsku
530 /997
merr në dijeni për mungesën e të drejtës së tij when he acquires proprietary possession or državinu, ili ako je pre razdvajanja plodova
para ndarjes së frutave nga sendi. learns of the defect of his right before the shvatio nedostatka tog prava.
separation of the fruits from the property.

Heqja dorë nga pronësia në sendin e Renouncement over the ownership of the Odricanje od svojine na pokretnim
luajtshëm movable asset stvarima
Sendi i luajtshëm konsiderohet i braktisur kur Movable asset is deemed abandoned if the Pokretna stvar se smatra napuštenom kada se
pronari në mënyrë të qartë shprehet se owner unambiguously expresses his intention sopstvenik jasno izjasni da se zauvek odriče
përfundimisht heq dorë nga pronësia e tij mbi to irrevocably renounce his ownership over svoje svojine nad toj stvari.
atë send. the property.
Nënkapitulli IV - Fitimi dhe Humbja e Sub-chapter IV – Acquisition and Potpoglavlje IV – Sticanje i gubitak
Pronësisë me Punë Juridike në Termination of Ownership with legal svojine nad nepokretnostima preko
Paluajtshmëri transactions in immovables pravnih poslova

Fitimi i pronësisë në paluajtshmëri Acquisition of the ownership on Sticanje svojine nad nepokretnostima
immovables
1. Për bartjen e pronësisë në paluajtshmëri 1. The transfer of ownership on immovables 1. Za prenošenje svojine nad nepokretnostima
është e nevojshme një punë juridike e requires a valid legal transaction between the neophodan je važeći pravni posao otuđivaoca
vlefshme ndërmjet tjetërsuesit dhe fituesit si transferor and the transferee as a legal ground i sticaoca kao pravni osnov, i upisivanje
bazë juridike dhe regjistrimi i ndryshimit të and the registration of the change of promene svojine u Registru prava na
pronësisë në Regjistrin e të drejtave të pronës ownership in the immovable property rights nepokretnostima. Svojina nad
së paluajtshme. Pronësia në palujathshmeri, Register. Ownership over the immovables is nepokretnostima se stiče upisivanjem.
531 /997
fitohet me regjistrim. acquired by registration.
2. Puna juridike për bartjen e pronësisë në 2. Legal transaction for the transfer of 2. Pravni posao o prenosu svojine na
paluajtshmeri duhet të lidhet me shkrim në ownership of an immovable property shall be nepokretnost treba da se zaključi u pismenoj
prezencë të dy palëve, respektivisht concluded in written in the presence of both formi u prisustvu obeju stranaka, odnosno
përfaqësuesve të tyre, pranë noterit, parties, respectively their representatives njenih zastupnika pred javnim beležnikom,
respektivisht organit kompetent. before a notary respectively competent body. odnosno nadležnim organima.
3. Pronësia në një paluajtshmëri shtrihet edhe 3. Ownership on immovable also extends to 3. Svojina nad nepokretnošću prostire se i na
në sendin e luajtshëm, i cili është bërë pjesë movable asset, which has become an integral pokretnu stvar, koja je postala sastavni deo
përbërëse e paluajtshmërisë. Në qoftë se part of the immovable property. If ownership nepokretnosti. Ukoliko se stiče svojina nad
fitohet pronësia në një paluajtshmëri, in an immovable is acquired, it is presumed jednom nepokretnošću, pretpostavlja se da su
prezumohet se edhe pjesët përbërëse janë that the constituent parts are also acquired ostali sastavni delovu stečeni istovremeno.
fituar njëkohësisht. simultaneously

Pronësia në njësi të veçantë të ndërtesës Ownership in particular building units Svojina nad određenom jedinicom zgrade
1. Pronësia në një pjesë të një ndërtese (njësi 1. Ownership of part of a building (separate 1. Svojina nad jednim delom zgrade
të veçantë ndërtese) është pronësi e veçantë building unit) is a sole proprietorship, a flat, a (određena jedinica zgrade) je posebna svojina
në një banesë, një hapësirë (lokal) afariste ose Commercial space (local) or a garage parking nad stanom, poslovnim prostorom (lokal) ili
një vend parkim garazhi së bashku me pjesën space along with part ownership in garažnim mestom, zajedno sa delom
e bashkëpronësisë në paluajtshmëri në të immovable property in which is part of the susvojine na nepokretnost na kojoj se nalazi
cilën ndodhet pjesa e ndërtesës. Pronësia e building. Separate ownership of the building deo zgrade. Posebna svojina na jedinice
veçantë në njësi të ndërtesës mund të krijohet unit can only be created if the units are zgrade može se stvoriti samo ako su jedinice
vetëm nëse njësitë janë të kufizuara. limited. ograničene.
2. Bashkëpronësia ekziston në paluajtshmëri 2. Co-ownership exists in real estate (land) on 2. Susvojina postoji na nepokretnostima
(toka) mbi të cilën qëndron ndërtesa si dhe which the building stands and parts, (zemljištu) na kojim se nalazi zgrada kao i
532 /997
pjesët, instalimet dhe pajisjet, të cilat nuk machinery and equipment, which do not lie in njeni delovi, instalacije i opreme, koje se ne
qëndrojnë në pronësi të veçantë ose në particular owned or owned by a third person. nalaze u posebnoj svojini ili u svojini trećeg
pronësi të një personi të tretë. Pjesa e Part of partnerships in real estate cannot be lica. Deo susvojine na nepokretnost se ne
bashkëpronësisë në paluajtshmëri nuk mund separated from the separate ownership of može odvojiti od posebne svojine na jedinici
të ndahet nga pronësia e veçantë në njësi të units building. An owner of a building unit zgrade. Sopstvenik jedinice zgrade može
ndërtesës. Një pronar i një njësie të ndërtesës may require joint resolution only if the zahtevati rešavanje susvojine samo ako je
mund të kërkojë zgjidhjen e bashkëpronësisë building is completely or partially destroyed, zgrada potpuno ili delomično uništena, i ne
vetëm atëherë, nëse ndërtesa është e and there is no obligation to rebuild. postoji obaveza za obnovu.
shkatërruar krejtësisht apo pjesërisht, dhe nuk
ekziston ndonjë detyrim për rindërtim.
3. Pronësia në një njësi të veçantë ndërtese 3. Ownership in a particular building units 3. Svojina nad određenim delom stvara se
krijohet përmes një pune juridike të vlefshme created through a valid legal work or division važećim pravnim poslom ili podelom jednog
ose përmes ndarjes në pjesë bashkëpronesie in part through the Joint declaration and dela susvojine preko deklaracije i upisa u
përmes deklarimit dhe regjistrimit në registration in the immovable property rights. Registru prava na nepokretnostima. Upis se
regjistrin e të drejtave në paluajtshmëritë. Registration is done in such a way that obavlja na takav način, da zajedno u svakom
Regjistrimi bëhet në atë mënyrë, që së bashku together each part of the joint, special piece delu susvojine, poseban deo svojine je
në secilën pjesë të bashkëpronësisë, pjesa e of property is founded upon a certain flat or osnovan nad određenim stanom ili na
veçantë e pronësisë është themeluar mbi një space of a building that has been built or will prostoru određene zgrade koja je izgrađena ili
banesë të caktuar ose një hapësirë të një be built on a real asset. će biti izgrađena na nepokretnosti.
ndërtese që është ndërtuar ose do të ndërtohet
në një paluajtshmëri.
4. Rregullat për bartjen e pronësisë në 4. Rules for the transfer of ownership of the 4. Pravila za prenos svojine na
paluajtshmëri të përcaktuara me Nenin 873 immovable property specified in Article 873 nepokretnostima iz člana 873. stav 1. i 2.
Paragrafi 1 dhe 2 të këtij Kodi janë të Paragraph 1 and 2 of this Code are also ovog zakona primenjuju se i na sticanje
aplikueshme edhe te fitimi i pronësisë në applicable to the acquisition of ownership in svojine u posebnoj jedinici zgrade.
njësi të veçantë të ndërtesës. a special unit of the building.
5. Të drejtat, detyrimet dhe përgjegjësitë e 5. The rights and obligations of the owners of 5. Prava, obaveze i odgovornosti sopstvenika
pronarëve të njësive të ndërtesës në lidhje me the building units regarding the use, jedinica zgrade u pogledu korišćenja,
shfrytëzimin, administrimin dhe management and maintenance of the parts, upravljanja i održavanja delova, zajedničkih
533 /997
mirëmbajtjen e pjesëve, hapësirave dhe facilities and equipment Common building - prostorija i oprema zgrade – susvojina nad
pajisjeve të joint ownership, regulated by relevant law zgradom, uređuju se odgovarajućim zakonom
përbashkëta të ndërtesës - bashkëpronësinë në residential buildings in co-ownership. o stambenim zgradama u susvojini.
ndërtesë, rregullohen me ligjin përkatës për
ndërtesat e banimit nё bashkëpronësi.

Heqja dorë nga pronësia në paluajtshmëri Relinquishment of ownership on Odricanje od svojine na nepokretnostima
immovables
1. Heqja dorë nga pronësia në një 1. Relinquishment from the ownership of an 1. Odricanje od svojine na nepokretnostima
paluajtshmëri mund të bëhet kur pronari immovable property may done if the owner može biti kada sopstvenik lično ili preko
personalisht, ose përmes autorizimit të personally or via authorization that is overenog ovlašćenja izjavljuje u nadležnoj
vërtetuar deklaron në zyrën kompetente se ai certified by competent body declares to the kancelariji da želi da se odrekne od
dëshiron të heqë dorë nga prona e competent authorities that he wishes to nepokretne imovine. Kako bi ova izjava
paluajtshme. Për të prodhuar efekte juridike renounce from the immovable property and proizvela pravno dejstvo ona se treba upisati
kjo deklaratë duhet regjistrohet në Regjistrin such statement shall be registered in the u Registru prava na nepokretnostima.
e të drejtave në pronën e paluajtshme. immovable property rights Register.
2. Në qoftë se hiqet dorë nga pronësia në një 2. If there is renouncement from the 2. Ukoliko se odrekne od svojine na neku
paluajtshmeri, atëherë pronësinë në atë immovable property, then the ownership over nepokretnost, onda svojinu na tu
paluajtshmëri e fiton subjekti publik that immovable property belongs to the nepokretnost stiče nadležni javni subjekat na
kompetent në territorin e të cilës ndodhët competent public body in the territory of čijoj se teritoriji nalazi nepokretnost.
prona e paluajtshme. Autoriteti publik which the immovable property is located. The Nadležni javni autoritet stiče pravo svojine na
kompetent e fiton të drejtën e pronësisë në competent public body acquires ownership tu stvar upisivanjem prava svojine u Registru
këtë send me regjistrimin e të drejtës së over that asset by registering the ownership prava na nepokretnostima.
pronësisë në Regjistrin e të drejtave të pronës rights at the Register of the immovable
së paluajtshme. properties rights.
534 /997
Nënkapitulli V - Fitimi i Pronësisë me Sub-chapter IV – Acquisition of Potpoglavlje V - Sticanje svojine održajem
Parashkrim Fitues Ownership by Acquisitive Prescription

Posedimi i ligjshëm Lawful possession Zakonita državina
Në mënyrë që të lejohet parashkrimi, një In order to be allowed to prescribe, one must Kako bi se omogućilo zastarelost, lice mora
person duhet ta ketë sendin në posedim të have a continuous and uninterrupted, imati stvar u stalnoj neprekidnoj, mirnoj,
vazhdueshëm dhe të pandërprerë, të qetë, peaceful, public and unequivocal possession. javnoj i jasnoj državini.
publikisht dhe të qartë.

Fitimi me parashkrim Acquisition by prescription Sticanje održajem
1. Personi i cili me mirëbesim e ka njëzet 1. A person who in good faith has twenty 1. Lice koje savesno ima u neprekidnoj
(20) vjet në posedim të pandërprerë një pronë (20) years in uninterrupted possession of an državini dvadeset (20) godina jednu
të paluajtshme ose një pjesë të saj, e fiton immovable property or part of it, acquires nepokretnost ili deo iste, stiče svojinu nad
pronësinë në të. ownership in it. njom.
2. Afati i parashkrimit nga paragrafi 1 i këtij 2. The period of limitation from Paragraph 1 2. Rok zastarelosti iz stava 1, ovog člana je
është dhjetë (10) vjet në rast se poseduesi of this Article is (10) ten years if the deset (10) godina, ukoliko držalac uporedo sa
krahas kushteve të parapara në paragrafin 1 të possessor, in addition to the conditions set uslovima iz stava 1. ovog člana drži i važeću
këtij neni, ka edhe një titull të vlefshëm out in paragraph 1 of this Article, has a valid pravnu titulu na kojoj zasniva imovinsku
juridik mbi të cilin e bazon posedimin legal title on which he or she is based. državinu.
pronësor.
3. Njohja e pronësisë sipas paragrafit 1 dhe 2 3. Recognition of ownership under 3. Priznavanje svojine iz stava 1. i 2. ovog
të këtij neni, bëhet me vendim të gjykatës. E paragraphs 1 and 2 of this article shall be člana, vrši se sudskom odlukom. Pravo
drejta e pronësisë e njohur me vendim done by court decision. The right of svojine koje je priznato sudskom odlukom
gjyqësor duhet të regjistrohet në regjistrin e të ownership recognized by a court decision treba se upisati u Registar prava na
drejtave në pronën e paluajtshme. must be registered in the immovable property nepokretnostima.
535 /997
rights Register.

Fitimi me parashkrim përmes regjistrimit Acquisition by prescription of an Sticanje održajem putem upisa u Registru
në regjistrin e drejtave në pronën e immovable property prava na nepokretnostima
paluajtshme
1. Personi i cili pa e fituar të drejtën e 1. A person, who without having acquired 1. Lice koje je bez sticanja prava svojine
pronësisë është i regjistruar në Regjistrin e të ownership is registered as the owner of an upisana u Registru prava na nepokretnostima
drejtave të pronës së paluajtshme si pronar i immovable property in the Immovable kao sopstvenik jedne nepokretnosti, postaće
një prone të paluajtshme, do të bëhet pronar, Property Rights Register, acquires ownership sopstvenik, ukoliko je upis trajao trideset (30)
në qoftë se regjistrimi ka qëndruar tridhjetë of that property if the registration has existed godina i za to vreme je nepokretnost imalo u
(30) vjet dhe ai përgjatë kësaj kohe pronën e for thirty (30) years and the person has the neprekidnoj državini. Istek roka je isključen,
paluajtshme e ka pasur në posedim pronësor immovable property in proprietary possession ukoliko je uložen prigovor za upis u Registar
të pa ndërprerë. Kalimi i afatit është i during this period. The expiry of the term is prava na nepokretnostima.
përjashtuar, në qoftë se është i regjistruar një suspended for as long as an objection to the
ankesë për regjistrimin në Regjistrin e të accuracy of the registration is entered in the
drejtave në pronën e paluajtshme. Immovable Property Rights Register.
2. Dispozitat e paragrafit 1 të këtij neni 2. These provisions apply with the necessary 2. Odredbe stava 1. ovog člana primenjuju se
aplikohen me ndryshimet e nevojshme në modifications if there is a registration in the shodno sa neophodnim izmenama, ukoliko je
qoftë se në regjistrin e të drejtave të pronës së Immovable Property Rights Register for a u Registru prava na nepokretnostima upisano
paluajtshme është regjistruar një e drejtë person of another real right to which that jedno stvarno pravo na ime lica, ali to lice ne
sendore tjetër në emër të një personi, por ai person is not entitled and this right is uživa to pravo, i to pravo je zaštićeno na
nuk e gëzon atë të drejtë, dhe kjo e drejtë i protected under the provisions governing osnovu odredaba koja regulišu državinu.
mbrohet në bazë të dispozitave që rregullojnë possession. Registration is conclusive for the Registar je odlučujući za prednost prava.
posedimin. Regjistrimi është përcaktues për priority of the right.
përparësinë e së drejtës.
536 /997
Kthimi i objekteve kulturore Return of the cultural objects Vraćanje kulturnih objekata
Kthimi i objekteve kulturore të larguara në The return of the cultural objects removed Vraćanje kulturnih objekata koji su
mënyrë të paligjshme si dhe çështjet tjera të unlawfully as well as other related matters nezakonito uzeta kao i sva ostala pitanja
ndërlidhura me to, rregullohen me ligj të with the cultural objects shall be regulated by vezana za njih, uređuju se posebni zakonom.
veçantë. a special law.

Prezumimi i posedimit pronësor Presumption of proprietary possession Pretpostavka imovinske državine
Nëse një person ka pasur një send në posedim If a person had a property in his proprietary Ako je lice imalo jednu stvar u državini na
pronësor në fillim dhe në fund të një periudhe possession at the beginning and at the end of početku i na kraju određenog vremenskog
kohore, prezumohet se posedimi i tij pronësor a period of time, it is presumed that his perioda, pretpostavlja se da je njegova
ka ekzistuar edhe në periudhën e ndërmjetme. proprietary possession also existed in the državina postojala i u međuvremenu.
intermediate period.

Fitimi me parashkrim në sendet e Acquisition of movable property by Sticanje održajem nad pokretnim stvarima
luajtshme prescription
1. Një person i cili ka në posedim pronësor 1. A person who has a movable property in 1. Lice koje ima pokretnu stvar u državini za
një send të luajtshëm për dhjetë (10) vite pa proprietary possession for a period of ten (10) deset (10) godina neprekidno, stiče svojinu
ndërprerje të posedimit e fiton pronësinë mbi uninterrupted years acquires ownership of the nad tu stvar završetkom perioda od deset (10)
këtë send me përfundimin e kohës prej dhjetë property at the end of the ten (10) year period godina (sticanje održajem), ako početkom i
(10) viteve (fitimi me parashkrim), në qoftë if, at the beginning of the ten (10) year period tokom perioda od deset (10) godina nije bio
se në fillimin dhe gjatë kohës prej dhjetë (10) he was not aware that he was not entitled to svestan da mu nije pripadalo pravo svojine.
viteve ai nuk ishte në dijeni se nuk i takonte ownership.
atij e drejta e pronësisë.
2. Parashkrimi përjashtohet nëse personi gjatë 2. Prescription is excluded if the person, on 2. Zastarevanje se isključuje ako lice tokom
537 /997
fitimit dhe kohëzgjatjes së posedimit acquiring the proprietary possession, was not sticanja i trajanja imovinske državine nije
pronësor nuk ka qenë me mirëbesim ose nëse in good faith or if he discovers during the ten- bilo savesno, ili ako tokom desetogodišnjeg
ai gjatë periudhës dhjetë-vjeçare e kupton se year period that he is not entitled to the perioda shvati da nema svojinskih prava na
ai nuk ka të drejtë pronësie në sendin e ownership of the movable property. pokretnu stvar.
luajtshëm.
3. Nëse pronësia fitohet përmes parashkrimit, 3. Upon the acquisition of ownership by 3. Ako se državina stekne održajem, prestaju
shuhen të drejtat e personave të tretë, të cilat prescription, all third-party rights in the prava trećih lica, koja su stvorena pre sticanja
të drejta janë krijuar para fitimit të pronësisë, movable property which arose prior to the državine, osim ako sopstvenik državine nije
përveç nëse pronari posedues nuk është me acquisition by proprietary possession are savestan u pogledu tih prava prilikom sticanja
mirëbesim lidhur me këto të drejta gjatë extinguished, unless the proprietary possessor sopstveničke državine.
fitimit të posedimit pronësor. is not in good faith with regard to these rights
while acquiring proprietary possession.

Ndërprerja e parashkrimit Termination of the Prescription Prekid održaja
Parashkrimi ndërpritet në qoftë se padia Prescription is terminated if the claim against Održaj se prekida ako tužba protiv držaoca
kundër poseduesit pronësor, ose në rast të the proprietary possessor, or in the case of svojine, ili u slučaju indirektne državine
posedimit indirekt pronësor kundër indirect proprietary possession against the protiv držaoca svojine koji ima pravo na
poseduesit i cili e ka të drejtën për posedim possessor who derives his right to possession državinu od strane držaoca, se podnosi na
nga poseduesi pronësor, paraqitet në mënyrë from the proprietary possessor, shall be odgovarajući način u skladu saodredbama za
të përshatshme sipas dispozitave për presented accordingly according to prekid održaja, koja se uređuje u opštem delu.
ndërprerjen e parashkrimitqë rregullohet në provisions on termination of prescription Ipak, prekid ima dejstvo samo u odnosu na
pjesën e përgjithshme. Megjithatë, ndërprerja provided by the General Part. However, the lice koje je podnelo tužbu.
ka efekt vetëm në raport me personin që ka termination occurs only for the benefit of the
paraqur padinë. person who causes it.
538 /997
Ndërprerja e parashkrimit me humbjen e Interruption of the prescription through Prekid održaja gubitkom državine
posedimit loss of possession
1. Parashkrimi ndërpritet me humbjen e 1. Prescription is terminated through loss of 1. Održaj se prekida gubitkom poseda.
posedimit pronësor. possession.
2. Ndërprerja e parashkrimit konsiderohet të 2. Termination of prescription shall be 2. Održaj neće biti prekinut onda kada
mos ketë ndodhur, nëse pronari posedues e considered as inexistent, if the possesor loses posednik izgubi posed bez svoje volje i isti
humb posedimin pronësor pa dashur dhe the possession without the intention to do so, vrati tokom perioda od godinu dana, ili putem
rikthen atë brenda periudhës prej një viti ose and gains it back within the time frame of one pravnog posla u okviru istog perioda.
nga veprimi juridik i krijuar brenda kësaj year or through the legal action occurred
periudhe. during this period.

Ndërprerja e parashkrimit me aktin e Termination by act of execution Prekid održaja činom izvršenja
ekzekutimit
Parashkrimi ndërpritet duke ndërmarrë apo Prescription is terminated by undertaking or Održaj se prekida preduzimanjem ili
duke kërkuar një akt gjyqësor ose zyrtar të applying for a judicial or official act of zahtevanjem sudskog ili službenog čina za
ekzekutimit. execution. izvršenje.

Efekti i ndërprerjes së parashkrimit The effect of the interruption of the Dejstvo prekida održaja
prescription
Në qoftë se afati i parashkrimit ndërpritet, If the prescription period is interrupted, the Ukoliko je rok za održaj prekinut, vreme koje
koha që ka kaluar para ndërprerjes nuk time passed before the interruption does not je proteklo pre prekida neće biti
llogaritet; dhe mund të fillojë periudha e re e count towards the overall limitation period; uračunato; nakon prekida počinje teći novi
parashkrimit pas përfundimit të ndërprerjes. after the interruption the new period starts rok za održaj.
running.
539 /997
Fitimi me parashkrim dhe suksesion në Acquisition by prescription and succession Održaj i sukcesija na titulu svojine
titull të pronësisë in title of ownership
Nëse, si rezultat i vazhdimësisë në titull të If, as a result of succession in title of Ukoliko, kao rezultat kontinuiteta na titulu
pronësisë, trashëgimtari hyn në posedim ownership, the heir enters the proprietary svojine naslednik uđe u državinu trećeg lica,
pronësor të një pale të tretë, periudha e possession of a third party, the prescription period održaja za prelazak u državinu
parashkrimit që ka kaluar në posedim të period that has passed in the possession of the prethodnika titule je u korist trećeg lica.
paraardhësit të titullit është në dobi të palës predecessor in Chapter benefits the third
së tretë. party.

Poseduesi i trashëgimisë Possessor of an inheritance Držalac nasledstva
Periudha e parashkrimit që ka kaluar në dobi The prescription period that has passed for Period održaja koji je prešao u korist
të trashëgimlënësit rrjedhë në dobi të the benefit of a possessor of an inheritance ostavioca teče u korist naslednika.
trashëgimtarit. counts in favor of the heir.
Nënkapitulli VI - Fitimi me Vendim të Sub-chapter VI – Acquisition by decision Potpoglavlje VI - Sticanje Sudskom

Gjykatës ose të një Organi tjetër Shteteror of the Court or another State Body odlukom ili nekog drugog Državnog
organa

Efekti i vendimit Effect of the decision Dejstvo odluke
1. Pronësia fitohet me vendim të gjykatës ose 1. Ownership is acquired by a decision of the 1. Državina se stiče sudskom odlukom ili
të një organi tjetër shteteror në rrethanat e court or another state body in the events odlukom nekog drugog Državnog organa u
parashikuara me ligj dhe në mënyrën dhe provided by law and in the manner and okolnostima propisanim zakonom i na način i
sipas kushteve të parapara me këtë kod ose according to the conditions provided by Code pod uslovima predviđenim ovim zakonikom
me ligj të veçantë. or Special law. ili posebnim zakonom.
540 /997
2. E drejta e pronësisë fitohet në momentin 2. The right of ownership is acquired at the 2. Svojinsko pravo se stiče u trenutku kad
kur vendimi i gjykatës hyn në fuqi, apo kur moment the court decision becomes legally sudska odluka stupi na snagu, odnosno kada
vendimi i një autoriteti tjetër të fitojë formën effective, that is, the decision by another odluka drugog autoriteta dostiže
e prerë, përveç nëse përcaktohet ndryshe me authority becomes final, unless provided pravosnažnost, ukoliko nije drugačije
ligj ose nëse del ndryshe nga objektivi për të otherwise by law or unless arising otherwise određeno zakonom ili ako se pojavi drugačije
cilin është miratuar vendimi. from the objective because of which the od cilja zbog kojeg je doneta odluka.
decision was adopted.
3. Të drejtat sendore mbi pronën që i 3. Real rights on property that belonged to 3. Stvarna prava nad imovinom koja su
përkisnin personave të tjerë nuk humben pas other persons do not terminate following the pripadala drugim licima se ne gube nakon
fitimit të së drejtës së pronësisë me vendim të acquisition of the right of ownership by a sticanja prava svojine sudskom odlukom ili
gjykatës ose të një autoriteti tjetër, përveç decision of the court or another authority, odlukom drugog autoriteta, osim onih koji su
atyre të specifikuara në vendim ose në ligj, save for those specified in the decision or a navedeni u odluci ili u zakonu, ili koji ne
apo të cilat nuk mund të vazhdojnë të particular piece of legislation, or which mogu nastaviti da postoje zbog prirode
ekzistojnë për shkak të natyrës së pronës. cannot continue to exist because of the nature imovine.
of the property.

Fitimi i të drejtës sendore me vendim të Acquiring property rights through court Sticanje prava svojine sudskom odlukom
gjykatës apo të një organi tjetër shtetëror decision or other state body ili odlukom drugog državnog organa
1. Çdo person i cili e fiton të drejtën e 1. Every person that acquires property rights 1. Svako ko stekne pravo nad nepokretnom
pronësisë së një send të paluajtshëm me on the immovable property through court imovinom putem sudske odluke ili odluke
vendim të gjykatës ose të një organi tjetër, decision or other state body, is authorized to nekog drugog državnog organa, ovlašćen je
është i autorizuar që ta regjistrojë të drejtën e register that exact right within the Registry of da istu registruje unutar Registra o pravu nad
fituar të pronësisë në Regjistrin e të drejtave the rights on immovable property. nepokretnostima.
në pronën e paluajtshme.
2. Pronësia në sendin e paluajtshëm të fituar 2. Ownership acquired on the immovable 2. Vlasništvo stečeno nad nepokretnosti
me vendim të gjykatës ose të një organi tjetër property through court decision or other state putem sudske odluke ili odluke nekog drugog
nuk mund ta kundërshtojë të drejtën e body does not object the right of the person državnog organa nije prepreka onome ko, na
personit i cili, duke u mbështetur në të dhënat who, based on the data of the Registry of the osnovu informacija koje proizilaze iz
541 /997
në Regjistrin e të drejtave të pronës së rights on the immovable property, did Registra prava nad nepokretnosti registruje
paluajtshme, e kishte regjistruar të drejtën e register his/her right on the immovable svoju imovinu savesno, pre registracije tog
tij mbi pronën e paluajtshme në mirëbesim property in good faith before the registry of istog prava stečenog sudskom odlukom ili na
para regjistrimit të së drejtës së fituar me that same right through its acquiring osnovu nekog drugog organa.
vendim të gjykatës ose të një autoriteti tjetër. based on the court decision or some other
authority.
Nënkapitulli VII - Fitimi përmes Sub-chapter VII – Acquisition by Potpoglavlje VII – Sticanje putem nasleđa
Trashëgimisë Inheritance
Član 890
Neni 890 Article 890 Sticanje putem nasleđa
Fitimi përmes trashëgimisë Acquisition by inheritance
1. Trashëgimtari e fiton pronësinë në pronën 1. The heir acquires ownership of the 1. Naslednik stiče svojinu nad svojinom koju
të cilën e ka trashëguar në momentin e hapjes property he inherited at the moment of je nasledio u trenutku otvaranja nasleđa, osim
së trashëgimisë, përveç kur parashikohet opening the inheritance, unless provided ako nije drugačije propisano zakonom.
ndryshe me ligj. otherwise by law.
2. Trashëgimtari autorizohet që ta regjistrojë 2. The heir is authorized to obtain entry of his 2. Naslednik se ovlašćuje da upiše svoje
të drejtën e tij të pronës së paluajtshme në right of immovable property in the pravo na nepokretnu imovinu u Registar
Regjistrin e të drejtave të pronës së Immovable Property Rights Register. prava na nepokretnostima.
paluajtshme.
3. Të drejtat sendore mbi pronën në fjalë që i 3. Real rights on the property concerned that 3. Stvarna prava nad tom imovinom koje
përkisnin personave të tjerë nuk humben pas belonged to other persons do not terminate pripadaju drugim licima ne prestaju nakon
fitimit të së drejtës së pronësisë përmes following the acquisition of the right of sticanja prava svojine putem nasleđa, osim
trashëgimisë, përveç atyre të specifikuara me ownership by inheritance, save for those onih koje su navedene zakonom, ili koja ne
ligj, apo të cilat nuk mund të vazhdojnë të provided by law or which cannot continue to mogu dalje postojati zbog prirode svojine.
ekzistojnë për shkak të natyrës së pronës. exist because of the nature of the property.
4. Padia për të kërkuar të drejtën e 4. Lawsuit to claim right of inheritance is not 4. Tužba za potraživanje prava nasleđivanja
trashëgimisë nuk parashkruhet, përveç nëse statute-barred, unless a person acquires ne zastareva, osim ako jedno lice stiče
542 /997
një person e fiton pronësinë mbi të njëjtin ownership of the same thing on the basis of a svojinu nad istoj stvari na osnovu zastarelosti
send mbi bazën e parashkrimit fitues siç winning statute of limitations as provided by kao što je predviđeno ovim zakonikom.
parashihet me këtë kod. this code
Sub-chapter VIII – Acquisition of Potpoglavlje VIII - Sticanje svojine preko

Nënkapitulli VIII – Fitimi i pronësisë me Ownership with other titles, according to drugih titula po zakonu
tituj tjerë sipas ligjit the law

Neni 891 Joining of movable asset Sjedinjenje pokretnih stvari
Bashkimi i sendeve të luajtshme
1. If movable property that belongs to 1. Ako se pokretne stvari različitih
1. Nëse sendet e luajtshme të pronarëve të different owners is combined in such a way sopstvenika sjedine međusobno, tako da
ndryshëm bashkohen ashtu ndërmjet veti që that they become component parts of a single postaju suštinski sastavni delovi jedne
bëhen përbërës qenësor të një sendi të vetëm movable property, the previous owners pokretne imovine, dosadašnji sopstvenici
të luajtshëm, atëherë pronarët e become co-owners of that property. Their postaju suvlasnici nove stvari. Delovi se
deritanishëm bëhen bashkëpronarë të sendit shares are determined in relation to the value određuju u odnosu na vrednost koje su imale
të ri. Pjesët përcaktohen sipas proporcioneve of the original movables at the time when pokretne stvari u vreme sjedinjenja.
të vlerave të cilat i kanë pasur sendet e these were joined.
luajtshme në momentin e bashkimit.
2. Në qoftë se në mesin e sendeve të 2. If one of the movables can be determined 2. Ako se među pokretnim stvarima jedna
luajtshme njëri mund të caktohet si send to be the main movable property, its owner stvar može označiti kao glavna stvar, onda
kryesor, atëherë pronari i tij bëhet pronar i acquires sole ownership of the new single njen sopstvenik postaje sopstvenik sjedinjene
sendit të njësuar. Pronarët e deritanishëm të property. The previous owners whose imovine. Dosadašnji sopstvenici sjedinjenih
sendeve të bashkuara të cilët përmes ownership ceases to exist are entitled to stvari koji preko sjedinjenja gube imovinu,
bashkimit humbin pronësinë, fitojnë të compensation from the new owner in an stiču pravo na naknadu za vrednost svoje
drejtën për kompensim të vlerës së sendeve të amount equal to the value of their movables. stvari od strane sopstvenika glavne stvari.
tyre nga pronari i sendit kryesor.
543 /997
3. Nëse shuhet pronësia në një send të 3. Cessation of ownership rights in a movable 3. Ukoliko prestane svojina nad pokretnoj
luajtshëm , atëherë shuhen edhe të drejtat e property causes the cessation of all other stvari, onda prestaju i druga prava koja
tjera që ekzistojnë në atë send. Kjo nuk vlen, rights in that property. This does not apply if postoje u toj stvari. To ne važi ako sopstvenik
kur pronari i sendit të ngarkuar bëhet the owner of an encumbered property opterećene imovine postane sopstvenik ili
bashkëpronar ose pronar i sendeve të becomes the owner or a co-owner of the new suvlasnik sjedinjenih stvari.
bashkuara. single property.

Përzierja e sendeve të luajtshme Mixing of properties Smeša pokretnih stvari
Nëse sendet e luajtshme të pronarëve të If movables of different owners are mixed or Ako se pokretne stvari različitih sopstvenika
ndryshëm përzihen ashtu që nuk mund të mingled in a way that they cannot be mešaju tako da se ne mogu rastaviti, ili se
ndahen ose mund të ndahen vetëm me separated or such separation would entail mogu rastaviti samo neproporcionalnim
shpenzime jo proporcionale, zbatohen disproportionately high cost, the provisions troškovima, primenjuju se prikladno odredbe
përshtatshmërisht dispozitat e nenit 891 të of Article 891 of this Book apply člana 891. ove knjige.
këtij libri. accordingly.

Përpunimi Processing Prerada
1. Personi i cili e krijon një send të ri të 1. A person who creates new movable 1. Lice koje stvori novu pokretnu stvar putem
luajtshëm përmes përpunimit apo ndryshimit property through processing or prerade ili preinačenja svojim materijalom,
me materialin e vet, fiton pronësinë në sendin transformation his own materials acquires stiče pravo svojine nad tim prerađenim ili
e ri të përpunuar ose të ndryshuar. ownership of the processed or transformed preinačenim stvarima.
property.
2. Personi i cili e krijon një send të ri të 2. A person who creates new movables 2. Lice koje stvori novu pokretnu stvar preko
luajtshëm përmes përpunimit apo ndryshimit property through processing or prerade ili preinačenja korišćenjem materijala
me materialin e personave të tjerë e fiton transformation materials of other persons drugih lica, stiče pravo svojine nad toj novoj
pronësinë në sendin e ri të krijuar, përveç në acquires ownership of the new movable stvari, ako je vrednost prerade znatno manja
rast se vlera e përpunimit është qenësisht më property created, unless the value of the od vrednosti korišćenih materijala, kojim je
544 /997
e vogël se vlera e materialit me të cilin është processing or transformation activity is stvorena nova pokretna stvar.
krijuar sendi i ri i luajtshëm. substantially less than the value of the
materials used to create the new movable
property.
3. Nëse vlera e përpunimit apo ndryshimit 3. If the value of the processing or 3. Ako je vrednost prerade ili preinačenja
është saktësisht e barabartë me vlerën e transformation activity is exactly equal to the potpuno jednaka sa vrednošću materijala
materialeve të tjetrit, palët e fitojnë materials used, the parties involved shall drugih lica, strane jednako stiču suvlasništvo
bashkëpronësinë mbi sendin e ri të luajtshëm acquire co-ownership over the newly created nad toj stvari.
në pjesë të barabarta. movable property in equal proportions.
4. Si përpunim konsiderohet edhe shkrimi, 4. The activity of processing includes writing, 4. Preradom se smatra pisanje, crtanje,
vizatimi, pikturimi, shtypja, gravimi apo një drawing, painting, printing, engraving or any slikanje, štampanje, graviranje ili slične
përpunim i ngjashëm i sipërfaqes. similar processing of the surface. prerade površina.
5. Në rastin e fitimit të pronësisë në sendin e 5. On the acquisition of ownership of the new 5. U slučaju sticanja svojine nad novoj
ri të luajtshëm të gjitha të drejtat ekzistuese movable property, all existing rights in the pokretnoj stvari sva postojeća prava nad
në material shuhen. Pronari i sendit të ri është materials cease. The owner of the new materijalom prestaju. Sopstvenik nove stvari
i detyruar t’i kompensoj personat e tretë për property is obliged to compensate any third je dužan da nadoknadi treća lica za gubitak
humbjen e të drejtave të tyre. parties for the loss of their rights. njihovih prava.

Fitimi i pronësisë në sendet e luajtshme pa Acquisition of ownership of ownerless Sticanje svojine na pokretne stvari bez
pronar movables sopstvenika
1. Personi i cili e merr në posedim pronësor 1. A person who takes proprietary possession 1. Lice koje preuzima u državinu pokretnu
një send të luajtshëm pa pronar, e fiton of ownerless movable property acquires stvar bez sopstvenika, stiče svojinu nad toj
pronësinë në atë send, nëse përvetësimi nuk ownership of that property unless the stvari, ako prisvajanje nije zabranjeno
është i ndaluar me ligj. acquisition is prohibited by law. zakonom.
545 /997
2. Një send i luajtshëm bëhet pa pronar nëse 2. Movable property becomes ownerless if 2. Pokretna stvar postaje bez sopstvenika ako
pronari me qëllim të heqjes dorë nga pronësia the owner, with the intention of abandoning sopstvenik sa ciljem da se odrekne svojine
e braktisë posedimin e sendit. his ownership rights, gives up the possession napusti državinu stvari.
of the property.

Kafshët e egra Wild animals Divlje životinje
1. 1. Kafshët e egra janë pasuri publike the 1. Wild animals are public property and are 1. Divlje životinje su javna imovina i
mbrohen me ligj të veçantë. protected by specific law. zaštićene su posebnim zakonom.
2. Me ligje të veçanta përcaktohet mënyra e 2. By specific laws is determined the manner 2. U posebnim zakonima se propisuje način
menaxhimit dhe e pronësisë mbi kafshët e of management and ownership of wild upravljanja i svojine nad divljim životinjama,
egra, duke përfshirë edhe rastet kur ato mund animals, including the cases when they can uključujući i slučajeve kada one mogu biti ili
të jenë ose kalojnë në pronësi private. be or may be transferred to private mogu preći u privatnu svojinu.
ownership.

Humbja e pronësisë së luzmave të bletëve Loss of ownership of bee swarms Gubitak svojine roja pčela
1. Kur një luzmë bletësh ikë, ajo bëhet pa 1. Where a swarm of bees takes flight, it 1. Kada roj pčela pobegne, on postaje bez
pronar nëse pronari nuk e ndjekë brenda 48 becomes ownerless if the owner fails to sopstvenika ako je sopstvenik ne potraži u
orëve ose nëse ai heq dorë nga ndjekja. pursue it within 48 hours or if he gives up the roku od 48 sati ili ako odustane od potrage.
pursuit.
2. Pronari i luzmës së bletëve gjatë ndjekjes 2. The owner of the swarm of bees may, in 2. Sopstvenik roja pčela tokom potrage može
mundet të futet në ngastrat e tokës që i pursuit, enter on plots of land belonging to da ulazi po parcelama koje pripadaju
përkasin të tjerëve. Nëse luzma ka hyrë në një others. If the swarm has entered an drugima. Ako je roj ušao u napuštenoj
koshere të pabanuar që i përket një personi unoccupied beehive belonging to another, the košnici koja pripada drugom licu, sopstvenik
tjetër, pronari i luzmës, me qëllim kapjes së owner of the swarm, for the purpose of roja u cilju njegovog uzimanja može otvoriti
saj, mund ta hapë kosheren dhe t’i heq apo capturing it, may open the hive and remove košnicu i skinuti ili polomiti češalj. On mora
thyej krehërit. Ai duhet të bëjë njoftimin për or break out the combs. He must notify the da o tome obavesti sopstvenika košnice i da
546 /997
pronarin e kosheres dhe kompensimin e owner of the beehive and make compensation naknadi štetu.
dëmit të shkaktuar. for the damage caused.

Gjetja e sendit Finding of an asset Nalaženje stvari
1. Personi i cili e gjen një sendi të luajtshëm 1. A person who finds movable asset or an 1. Lice koje nađe pokretnu stvar ili životinju i
ose kafshë dhe e merr atë në posedim duhet animal and takes possession of it must notify uzima je u državini mora odmah obavestiti
sa më parë ta lajmërojë personin të cilit i ka the person who lost the property or the owner lice koje je izgubilo stvar ili sopstvenika
humbur sendi ose pronarin e sendit së gjetur. of that property without undue delay. pronađene stvari.
2. Nëse gjetësi nuk e di identitetin apo 2. If the finder does not know the identity or 2. Ukoliko nalazač ne zna identitet ili
vendndodhjen e personit që i ka humbur whereabouts of the owner or the person who prebivalište lica koje je izgubilo pokretnu
sendi i luajtshëm ose të pronarit të sendit, lost the movable property, the finder must stvar ili sopstvenika stvari, nalazač treba bez
gjetësi duhet pa ndonjë vonesë të notify the competent authority without undue nepotrebnog kašnjenja da obavesti nadležne
panevojshme ta lajmërojë autoritetin delay together with the related circumstances. organe o nalaženju stvari i okolnostima
kompetent për gjetjen e sendit dhe rrethanat e If the movable property is not valued more nalaženja. Ukoliko predmet nema veću
gjetjes. Nëse nëse sendi i luajtshëm nuk ka than ten (10) Euros, no notification is vrednost od deset (10) evra, obaveštenje nije
vlerë më të madhe se dhjetë (10) Euro, necessary. potrebno.
njoftimi nuk është i nevojshëm.
3. Gjetësi është i detyruar për ruajtjen e sendit 3. The finder has a duty to keep the movable 3. Nalazač je obavezan za čuvanje pokretne
të luajtshëm. Nëse sendit të luajtshme i asset in safe custody. If it is feared that the stvari. Ukoliko pokretnoj stvari preti raspad
kanoset prishja ose ruajtja e tij është e lidhur movable asset will decay, or if keeping the ili se njegovo čuvanje nadovezuje sa velikim
me shpenzime të mëdha në proporcion me property in safe custody entails troškovima srazmerno vrednosti stvari, onda
vlerën e sendit, atëherë gjetësi është i disproportionately great costs, the finder is je nalazač dužan da preda stvar nadležnom
detyruar t’ia dorëzojë sendin autoritetit obliged to deliver the property to the organu radi iznošenja istog na javnoj aukciji.
kompetent për ta nxjerr atë në ankand publik. competent authorities for public auction.
547 /997
4. Me kalimin e afatit prej një viti nga 4. Upon the expiration of one year after 4. Istekom roka od jedne godine od
njoftimi i autoriteteve kompetente, gjetësi e notifying the competent authorities of the obaveštavanja nadležnih organa, nalazač stiče
fiton pronësinë në sendin e gjetur, përveç find, the finder acquires ownership of the svojinu nad pronađenom stvar, osim ukoliko
nëse gjetësi më parë merr dijeni për personin property, unless the person entitled to receive nalazač ranije sazna o legitimisanom licu za
e legjitimuar për pranim e sendit ose ky e ka the property has before this time become prihvatanje stvari ili je on obavestio njegovo
lajmëruar të drejtën e tij pranë autoritetit known to the finder or notified the competent pravo pri nadležnom organu. Prilikom
kompetent. Me rastin e fitimit të pronësisë, të authorities of his right. On the acquisition of sticanja svojine, ostala prava na stvar će
drejtat e tjera në send do të shuhen. ownership, all other rights over the asset are prestati.
going to cease to exist.
5. Gjetësi mund të kërkojë një shpërblim për 5. The finder may demand a finder's reward 5. Nalazač može tražiti određenu nagradu za
gjetjen nga personi që mbanë të drejtën për from the person entitled to receive the nalaženje od lica koje zadržava pravo prema
pranimin e sendit të gjetur. Shpërblimi i property. The finder's reward is five per cent pronađenoj stvari. Nagrada nalazača iznosi
gjetësit është pesë për qind e vlerës së sendit of the value of the property up to five pet odsto vrednosti stvari do petsto (500)
deri në pesëqind (500) Euro. hundred (500) Euros. evra.

Thesari pa pronar Ownerless Treasure Blago bez sopstvenika
1. Në qoftë se gjendet një send i luajtshëm 1. If a movable property of exceptional value, 1. Ako se nađe pokretna stvar od izuzetne
me vlerë të jashtëzakonshme, që ishte fshehur that was hidden for such a long time that its vrednosti, koja je dugo vremena bila
për një kohë të gjatë sa që pronari i saj nuk owner can no longer be ascertained, is found, sakrivena tako da njen sopstvenik ne može da
mund të konstatohet, atëherë pronësia mbi atë then the ownership over that property is se nađe, onda se svojina nad toj stvari stiče
send fitohet në bazë të ndarjes në vijim: 1/3 acquired according to the following division: sledećom podelom: 1/3 za nalazača, 1/3 za
për zbuluesin, 1/3 për pronarin e 1/3 by the discoverer, 1/3 by the owner of the sopstvenika nepokretnosti gde je bilo
paluajtshmërisë ku ishte fshehur dhe 1/3 i immovable property where the treasure was sakriveno i 1/3 pripada državi.
takon shtetit. hidden and 1/3 belongs to the state.
2. Në qoftë se sendi i luajtshëm është me 2. If the movable property is of exceptional 2. Ako je pokretna imovina od istorijske,
vlerë historike, arkeologjike ose të artit, historic, cultural, archaeological or artistic arheološke ili umetničke vrednosti, sticanje
548 /997
atëherë fitimi i pronësisë parashihet me value, the acquisition of ownership shall be svojine se utvrđuje posebnim zakonima.
dispozita të ligjeve të veçanta. determined by a separate law.
KAPITULLI IV - E DREJTA E CHAPTER IV – RIGHT OF PRE- POGLAVLJE IV - PRAVO PREČE

PARABLERJES EMPTION KUPOVINE
Kuptimi i së drejtës së parablerjes Concept of the right of pre-emption Značaj prava preče kupovine
1. Prona e paluajtshme ose bashkëpronësia në 1. An immovable property or co-ownership 1. Nepokretna imovina ili suvlasništvo nad
një send të paluajtshëm mund të ngarkohet në over an immovable asset may be encumbered nepokretnoj stvari može se opteretiti na takav
atë mënyrë, që një person të ketë të drejtën e in such a manner that a person has a right of način da jedno lice ima pravo preče
parablerjes. pre-emption. kupovine.
2. E drejta e parablerjes mund të krijohet 2. The right of pre-emption can be 2. Pravo preče kupovine se može stvoriti
përmes ligjit ose përmes kontratës. E drejta established by law or by contract. The zakonom ili ugovorom. Ugovorno pravo
kontraktuese e parablerjes krijohet përmes contractual right of pre-emption is established preče kupovine se utvrđuje sporazumom
marrëveshjes ndërmjet pronarit të pronës së by agreement between the owner of the između sopstvenika nepokretne imovine i lica
paluajtshme dhe personit që e ka të drejtën e immovable property and the person entitled koje ima pravo preče kupovine. Ugovoreno
parablerjes. E drejta e parablerjes e to the pre-emption. The right of pre-emption pravo preče kupovine postaje pravosnažno
kontraktuar bëhet e vlefshme ndaj personave contracted becomes effective against third prema trećim licima ako je upisano u Registar
të tretë, nëse regjistrohet në Regjistrin e të parties once it is entered into the immovable prava na nepokretnostima.
drejtave të pronës së paluajtshme. property rights Register.
3. E drejta e parablerjes mund të caktohet për 3. The right of pre-emption may be granted 3. Pravo preče kupovine se može odrediti za
një apo më shumë raste të blerjes, mirëpo for one or more instances of purchase, but it jedan ili više slučajeva kupovine, ali je
kufizohet në rastin e shitjes nga pronari i cili is restricted to the sale by the owner who ograničeno na slučaj prodaje od strane
e ka pronën e paluajtshme në kohën e dhënies owned the immovable property at the time of sopstvenika koji ima nepokretnu imovinu u
së të drejtës së parablerjes ose nga the granting of the right of pre-emption, or by vreme davanja prava preče kupovine ili od
trashëgimtaret e tij. his heirs. njegovih naslednika.
549 /997
E drejta e ngarkesës mbi një pjesë të Encumbrance of a fraction Pravo opterećenja na jedan deo
paluajtshmërisë nepokretnosti
Një pjesë e një prone të paluajtshme mund të A fraction of an immovable property may be Jedan deo nepokretne imovine se može
ngarkohet me të drejtën e parablerjes vetëm encumbered with a right of pre-emption only opteretiti pravom preče kupovine samo ako je
nëse ajo është pjesë e një bashkëpronari. if it consists of the share of a co-owner. to deo suvlasnika.

Njoftimi dhe ushtrimi i të drejtës së Notification and exercise of right of pre- Obaveštenje o ostvarivanju prava preče
parablerjes emption kupovine
1. E drejta e parablerjes ushtrohet duke e 1. The right of pre-emption is exercised by 1. Pravo preče kupovine se ostvaruje
njoftuar personin e detyruar me të drejtën e notifying the person obliged by the pre- obaveštenjem obveznika o pravu preče
parablerjes. emption right. kupovine.
2. Ushtrimi i të drejtës së parablerjes pason 2. The exercise of this pre-emption right has 2. Ostvarivanje prava preče kupovine sledi
përmes deklarimit ndaj të detyruarit për to comply with the formal requirement of a preko deklaracije prema obvezniku za preču
parablerje si dhe është e nevojshme forma e contract for the transfer of immovable kupovinu i potreban je obrazac koji je
parashikuar për kontratën e shitjes. property. predviđen za kupoprodajne ugovore.

Efektet e të drejtës së parablerjes Effect of a right of pre-emption Dejstvo preče kupovine
1. Me ushtrimin e të drejtës së parablerjes 1. With the exercise of the right of pre- 1. U ostvarivanju prava preče kupovine
bëhet lidhja e kontratës ndërmjet të titullarit emption, a contract is concluded between the zaključuje se ugovor između titulara prava
të drejtës së parablerjes dhe të detyruarit për right holder pre-emptive and pre-emptive preče kupovine i obveznika preče kupovine
parablerje nën ato kushte, për të cilat është debts under those conditions for which the pod uslovima koje su dogovorili obveznik
marrë vesh i detyruari i parablerjes me obligatory pre-emption was agreed with the preče kupovine s kupcem.
blerësin. acquirer.
2. Ndaj personave të tretë e drejta e 2. To third parties, the right of pre-emption 2. Pravo preče kupovine pred trećim licima
550 /997
parablerjes ka efektin e një shënimi për shall have the effect of a note on the ima dejstvo beleške za obezbeđivanje
sigurimin e kërkesës për bartjen e pronësisë. provision of a claim for the transfer of potraživanja za prenos svojine.
ownership.
Neni 903
Pagesa e çmimit blerës Article 903 Član 903
Payment of the purchase price Plaćanje kupovne cene
1. Titullari i të drejtës së parablerjes duhet
t’ia paguajë shitësit çmimin e shitjes. 1. The person entitled to the right of pre- 1. Titular prava preče kupovine mora da plati
emption must pay the purchase price to the prodajnu cenu prodavcu.
seller.
2. Në qoftë se blerësi ose pasardhësi juridik i
tij është regjistruar si pronar, atëherë i titullari 2. If the buyer or his legal successor is 2. Ako je kupac ili njegov pravni naslednik
për parablerje duhet të paguajë çmimin e registered as the owner, the holder of the upisan kao sopstvenik, onda titular preče
shitjes së paguar nga blerësi te shitësi. right of pre-emption must reimburse the kupovine mora da plati prodajnu cenu koja je
buyer for the purchase price he paid to the plaćena od kupca za prodavca.
seller.

Lirimi i titullarit të parablerjes dhe i Release of pre-emption right holder Oslobađanje titulara preče kupovine i
blerësit kupca
1. Përderisa titullari për parablerje ka për t’ia 1. To the extent that the holder of the right of 1. Sve dok titular preče kupovine mora da
paguar çmimin e shitjes blerësit apo pre-emption is required to pay the purchase plati prodajnu cenu kupcu ili njegovom
pasardhësit juridik të tij, atëherë ai lirohet nga price to the buyer or the buyer’s legal pravnom nasledniku, on se oslobađa obaveze
detyrimi për pagesën e çmimit të blerjes ndaj successor, the holder of the right of pre- plaćanja kupovne cene prema prodavcu.
shitësit. emption is released from his obligation to pay
the purchase price owed under the pre-
emption.
2. Në qoftë se blerësi apo pasardhësi juridik i 2. If the buyer or his legal successor loses 2. Ako kupac ili njegov pravni naslednik
551 /997
tij humb pronësinë si pasojë e ushtrimit të së ownership as a result of the exercise of the izgubi svojinu kao rezultat ostvarivanja prava
drejtës së parablerjes, atëherë blerësi lirohet right of pre-emption, the buyer shall be preče kupovine, onda se kupac oslobađa od
nga detyrimi për pagesën e çmimit të shitjes, released from his obligation to pay the obaveze plaćanja prodajne cene, dok kupovna
përderisa çmimi i blerjes që ka mbetur borxh purchase price owed by him. The buyer cena koja je od njega ostala dužna ne bude
prej tij nuk është paguar. Ai nuk mund të cannot demand restitution or the repayment isplaćena. On ne može tražiti povratak
kërkojë kthimin e çmimit të paguar të shitjes. of a purchase price already paid by him. plaćene prodajne cene.

Përjashtimi i titullarit të panjohur të të Preclusion of unknown holder of a right of Isključenje nepoznatog titulara prava
drejtës së parablerjes pre-emption preče kupovine
Nëse një titullar i të drejtës së parablerjes If a holder of a right of pre-emption is Ako je titular prava preče kupovine nepoznat,
është i panjohur, ai mund të përjashtohet nga unknown, he may be precluded from isti može biti isključen od ostvarenja svog
ushtrimi i të drejtës së tij në të njëjtën mënyrë exercising his right, in the same manner as an prava, na isti način kao nepoznati titular koji
sikur një titullar i panjohur që ka përparësi të unknown holder of a priority notice can be ima prednost obaveštenja, koji može biti
njoftimit i cili mund të përjashtohet nga precluded from exercising his right pursuant isključen iz ostvarenja svojih prava pod
ushtrimi i të drejtës së tij sipas nenit 951 të to Article 951 of this Book. članom 951. ove knjige.
këtij libri.

Neni 906 Applicability of provisions of the book on Primenjivost odredbe knjige o
Zbatueshmëria e dispozitës së Librit për obligation obligacionim odnosima
Detyrimet
Any relevant matter that is not provided Sva relevantna pitanja koje nisu uređena u
Çdo çështje relevante që nuk është rregulluar herein by the present Chapter shall be ovoj glavi urediće se knjigom o obligacionim
në këtë kapitull rregullohet nga e Librit për governed by the Book on Obligations. odnosima.
Detyrimet.
552 /997
KAPITULLI V - CHAPTER V – CO-OWNERSHIP POGLAVLJE V - SUSVOJINA
BASHKËPRONËSIA
Nënkapitulli I - Bashkëpronësia me Pjesë Sub-chapter I – Co-ownership by Defined Potpoglavlje I – Susvojina sa određenim
të Caktuara Shares delovima

Bashkë-pronësia me pjesë të caktuara Co-ownership by defined share Susvojina sa određenim delovima
1. Kur më shumë se një person ka të drejtë të 1. Where more than one person is jointly 1. Kada više od jednog lica imaju pravo na
përbashkët të pronësisë ose të drejta të tjera entitled to ownership or other real right, then, zajedničku svojinu ili na druga svojinska
sendore, atëherë, përveç kur ligji çon në një unless the law leads to a different conclusion, prava, u tom slučaju, osim ako zakon dovodi
përfundim ndryshe, zbatohen dispozitat e the provisions of Articles 908 to 915 of this do drukčijeg zaključka, primenjuju se
neneve 908 deri 915 të këtij libri. Book apply. odredbe članova 908-915. ove knjige.
2. Në qoftë se pjesët e bashkëpronarëve janë 2. If the shares of the co-owners are not 2. Ako su susvojinski delovi neodređeni,
të pacaktuara, atëherë prezumohet se ato janë specified, it is presumed that they are equal. pretpostavlja se da su jednaki.
të barabarta.

Të drejtat e bashkëpronarëve me pjesë të Rights of co-owners by defined share Prava suvlasnika sa određenim delovima
caktuara
1. Një bashkëpronar me pjesë të caktuara ka 1. A co-owner by defined shares is entitled to 1. Suvlasnik sa određenim delovima ima
të drejtë të posedimit dhe përdorimit të sendit possess and use movable or immovable pravo državine i korišćenja pokretne i
të luajtshëm dhe të paluajtshëm në property in proportion to his share to the nepokretne stvari u odnosu na svoj deo u
proporcion me pjesën e tij në atë masë sa nuk extent that the right by other co-owners is not meri u kojoj se ne ometaju prava drugih
pengohet e drejta e bashkëpronarëve tjerë impaired. suvlasnika.
2. Frutat e sendit të luajtshëm dhe të 2. The fruits of immovable property and 2. Plodovi pokretne i nepokretne stvari dele
paluajtshëm ndahen në mes të movable property are divided between the co- se između suvlasnika prema njihovim
553 /997
bashkëpronarëve sipas pjesëve të tyre. Në owners according to their shares. If the fruits delovima. Ukoliko podela plodova nije
qoftë se ndarja e frutave nuk është e are not divisible, the co-owners acquire co- moguća, onda suvlasnici susvojinu dobijaju
mundshme, atëherë bashkëpronarët e fitojnë ownership over the fruits. nad plodovima.
bashkëpronësinë mbi fruta.
3. Bashkëpronarët me pjesë të caktuara mund 3. The co-owners by defined shares may 3. Suvlasnici sa određenim delovima mogu
të disponojnë me objektin në bashkëpronësi dispose the object of co-ownership by define raspolagati svojim predmetom susvojine sa
me pjesë të caktuara në tërësinë e tij vetëm shares in its entirety only jointly određenim delovima njene celosti samo
bashkërisht. zajednički.
4. Bashkëpronari me pjesë të caktuara mund 4. A co-owner by defined shares may dispose 4. Suvlasnik sa određenim delom može
të disponojë me pjesën e tij në send edhe pa of his share without the consent of the other raspolagati svojim delom stvari, i bez
pëlqimin e bashkëpronarëve të tjerë. co-owners. saglasnosti drugih suvlasnika.
5. Në qoftë se objekt i bashkëpronësisë është 5. If immovable property is the object of co- 5. Ako je predmet susvojine nepokretna
një pronë e paluajtshme, atëherë secilit ownership each co-owner is entitled to a right imovina, onda svakom suvlasniku pripada
bashkëpronar i takon e drejtë e parablerjes. of pre-emption. If more than one co-owner pravo preče kupovine. Ako nekoliko
Në qoftë se disa bashkëpronarë parashtrojnë chooses to exercise the right of pre-emption, suvlasnika podnesu zahtev za pravo preče
kërkesën për të drejtën e parablerjes, secilit i each co-owner exercising this right shall be kupovine, svakome pripada pravo preče
takon e drejta e parablerjes sipas pjesës së tij. entitled to a portion of the property which is kupovine prema njihovom delu. Pravo preče
E drejta e parablerjes ekziston edhe atëherë, determined by the size of his share in the kupovine postoji čak i kada je sud naložio
kur një gjykatë ka urdhëruar shitjen e pjesës immovable property. The right of pre- prodaju dela na javnoj aukciji. Pravo preče
në ankand publik. E drejta e parablerjes nuk emption persists even if a court orders the kupovine ne postoji, ako neki od suvlasnika
ekziston, nëse një bashkëpronar pjesën e tij sale of the shares at a public auction. There is proda svoj deo njegovim naslednicima.
ua shet trashëgimtarëve të tij. no right of pre-emption if a co-owner sells his
shares to his heirs.
6. E drejta e parablerjes nuk zatohet në rast të 6. Pre-emption rights shall not be applied in 6. Pravo preče kupovine se ne primenjuje u
shitjes së njesive të veçanta të ndërtesës sipas cases when particular units of the building are slučaju prodaje pojedinih jedinica u zgradi u
nenit 874 të këtij Kodi, përveç, nëse sold, according to the article 874 of this skladu sa članom 874. ovog zakonika, osim
bashkëpronësia ekziston në njësinë e veçantë Code, unless the co-ownership in that ako postoji suvlasništvo u posebnim
të ndërtesës. particular unit of the building exists. jedinicama u toj zgradi.
554 /997
Mbulimi i detyrimeve dhe i shpenzimeve Bearing of charges and costs Pokrivanje obaveza i troškova
Çdo bashkëpronar me pjesë të caktuara i Each co-owner by defined shares is obliged Svaki suvlasnik sa određenim delovima
detyrohet bashkëpronarëve tjerë që t’i to the other co-owners to bear the charges of duguje ostalim suvlasnicima da pokrije
mbulojë detyrimet e pronës, e cila është the property which is object of co-ownership obaveze svojine, koja je predmet susvojine,
objekt i bashkëpronësisë, si dhe shpenzimet e as well as costs of maintenance, kao i troškove održavanja, zajedničkog
mirëmbajtjes, administrimit dhe përdorimit të administration and common use according to upravljanja i korišćenja, prema proporciji
përbashkët, në bazë të proporcionit të pjesës the proportion of his share svog dela.
së tij.

Shlyerja e borxhit të përbashkët Discharge of a joint debt Namirenje zajedničkog duga
1. Nëse bashkëpronarët me pjesë të caktuara 1. If the co-owners by defined shares are 1. Ako su suvlasnici sa određenim delovima
janë bashkërisht dhe individualisht përgjegjës jointly and severally liable for an obligation solidarno i pojedinačno odgovorni za obaveze
për një detyrim që duhet shlyer në proporcion that they will have to discharge in the koje se trebaju namiriti u odnosu na svoje
të pjesëve të tyre në pajtim me nenin 909 të proportion of their shares in accordance with delove u skladu sa članom 909. ove knjige ili
këtij libri apo kanë hyrë në aso detyrimi me Article 909 of this Book or that they have su ušli u takve obaveze radi namirenja
qëllim të shlyerjes së detyrimit, atëherë secili entered into for the purpose of discharging obaveze, onda svaki sopstvenik dela može, uz
pronar i pjesës mund të kërkojë, me anulimin such an obligation, then each part owner may otkazivanje suvlasništva, zahtevati da se dug
e bashkëpronësisë, që borxhi të shlyhet nga demand upon cancellation of the co- namiri iz zajedničkog objekta.
objekti i përbashkët. ownership that the debt is discharged out of
the joint object.
2. Kërkesa mund të bëhet edhe kundër 2. The claim may also be asserted against 2. Zahtev se može podneti i prema
pasuesve të pronës. successors in interest. sledbenicima imovine.
3. Sa i përket shitjes së objektit të përbashkët, 3. To the extent that sale of the joint object is 3. Što se tiče prodaje zajedničkog objekta,
kërkohet fshirja e borxhit, shitja duhet të required for discharge of the debt, sale must zahteva se namirivanje duga, prodaja se treba
bëhet në pajtim me rregullat për shitjen e occur in accordance with rules on sale of a izvršiti u skladu s pravilima za prodaju
pengut, ose në rastin e një parcele toke me pledge, or in the case of a plot of land by zaloga, ili u slučaju parcele preko obavezne
555 /997
ankand të detyrueshëm, dhe të ardhurat compulsory auction, and by division of the aukcije, a prihodi se dele.
ndahen. proceeds.

Administrimi i bashkëpronësisë Administration of co-ownership Upravljanje susvojine
1. Bashkëpronarët me pjesë të caktuara e 1. Co-owners by defined shares shall jointly 1. Suvlasnici sa određenim delovima zajedno
administrojnë së bashku një send të luajtshëm administer the movable or immovable upravljaju pokretnu i nepokretnu stvar, u
apo të paluajtshëm, në të cilin ekziston property that is the object of their co- kojem se nalazi susvojina.
bashkëpronësia. ownership.
2. Punët e administrimit të rregullt të 2. Ordinary acts taken in the course of 2. Poslovi redovnog upravljanja susvojine su
bashkëpronësisë janë të pavlefshme pa administration of co-ownership are void nevažeći i bez saglasnosti suvlasnika, čiji
pëlqimin e bashkëpronarëve, pjesët e të cilëve without the consent of co-owners whose delovi zajedno čine više od pedeset (50%)
së bashku përbëjnë më shumë se pesëdhjetë shares jointly amount to more than fifty odsto.
(50) % përqind. percent (50%).
3. Për punët e administrimit të 3. Extraordinary acts of administration, in 3. Za poslove izvanrednog upravljanja,

jashtëzakonshëm, veçanërisht ngarkimi i particular the encumbrance of the co- posebno opterećenje susvojine i imenovanje
bashkëpronësisë dhe emërimi i ownership and the appointment of an upravnika, potreban je pristanak svih
administratorit, nevojitet pëlqimi i të gjithë administrator, require the consent of all co- suvlasnika.
bashkëpronarëve. owners.
4. Çdo bashkëpronar me të pjesë të caktuara 4. Each co-owner by defined shares is 4. Svaki suvlasnik sa određenim delom ima
ka të drejtë që t’i ndërmarrë masat e entitled to take the urgent measures required pravo da preduzme potrebne mere u cilju
nevojshme për ta mirëmbajtur objektin pa to maintain the object without approval by održavanja objekta bez saglasnosti drugog
miratimin e bashkëpronarëve tjerë. Ai mund the other co-owners; he may demand that the suvlasnika. On može unapred zahtevati
ta kërkojë paraprakisht pëlqimin e tyre për atë latter grant their consent to such a measure in pristanak za tu meru.
masë. advance.
5. Vendimet e miratuara nga bashkëpronarët 5. Decisions taken by co-owners are binding 5. Odluke koje su usvojene od strane
veprojnë edhe ndaj pasardhësve juridikë të upon a legal successor of a co-owner. suvlasnika deluju i prema pravnim
556 /997
një bashkëpronari. naslednicima suvlasnika.

Pasardhësi i veçantë i një bashkëpronari Sole successor of co-owner by defined Posebni naslednik jednog suvlasnika sa
me pjesë të caktuara shares određenim delom
Në qoftë se bashkëpronarët me pjesë të If co-owners by defined shares of immovable Ukoliko su suvlasnici nepokretne imovine u
caktuara të një prone të paluajtshme kanë property have permanently or for a limited određenim delovima, uredili upravljanje i
rregulluar administrimin dhe përdorimin për period of time settled the administration and korišćenje nepokretne imovine na
kohë të pacaktuar apo të kufizuar të pronës së the use of their immovable property or neodređeno i ograničeno vreme ili su
paluajtshme apo e kanë përjashtuar shuarjen e excluded the termination of their co- isključili prekid susvojine sa određenim
bashkëpronësisë me pjesë të caktuara për ownership by defined shares for a period of delovima za vremenski period koji ne
periudhë kohore që nuk tejkalon dhjetë vjet, time not exceeding ten year, then this premašuje deset godina, onda je taj sporazum
atëherë kjo marrëveshje është obliguese ndaj agreement is binding against a sole successor obavezujući prema posebnom nasledniku
pasardhësit të veçantë të një bashkëpronari of a co-owner by defined shares only if it is suvlasnika sa određenim delovima samo
me pjesë të caktuara, vetëm nëse është e registered in the Immovable Property Rights ukoliko je to upisano u Registar prava na
regjistruar në Regjistrin e të drejtave të Register. nepokretnostima.
pronës së paluajtshme.

Kërkesat e bashkëpronarëve me pjesë të Claims of co-owners by defined shares Potraživanja suvlasnika sa određenim
caktuara delovima
1. Secili bashkëpronar me pjesë të caktuara 1. Each co-owner by defined shares may file 1. Svaki suvlasnik sa određenim delovima
mund të parashtrojë kërkesat kundrejt claims against third persons regarding the može podneti potraživanja prema trećim
personave të tretë lidhur me tërë pronën. whole property. licima u vezi sa celokupnom imovinom.
2. Kërkesa për kthim dhe për prestimet që 2. Claim for refund and for performances 2. Zahtevi za vraćanje i za ispunjenje koja su
sipas natyrës së tyre janë të pandashme mund which by their nature are inseparable can be po svojoj prirodi nedeljivi mogu se uložiti od
të parashtrohen nga bashkëpronari me pjesë filed by the co-owner by defined shares only strane suvlasnika sa određenim delovima
të caktuara vetëm në rast kur prestimi është in the case when performance is made samo u slučaju kada je napravljeno ispunjenje
bërë ndaj të gjithë bashkëpronarëve. towards all co-owners. prema svim suvlasnicima.
557 /997
E drejta për shuarje Right to terminate Pravo na prestanak
1. Bashkëpronarët me pjesë të caktuara mund 1. Co-owners by defined shares may require 1. Suvlasnici sa određenim delovima mogu
të kërkojnë shuarjen në çdo kohë, përveç kur termination at any time, except when such zahtevati prestanak u bilo koje vreme, osim
shuarja do të ishte e dëmshme për interesat e termination would be detrimental to the ako bi prestanak bio štetan za interese drugih
bashkëpronarëve tjerë. Megjithatë, një interests of other co-owners; however, such a suvlasnika. Međutim, takav zahtev može biti
kërkesë e tillë mund të bëhet edhe në kohën requirement may be made even at such time, i za vreme kada, uzimajući u obzir okolnosti,
kur, duke marrë parasysh rrethanat, nuk if in view of the circumstances it cannot be ne može se razumno očekivati da će se
mund të pritet në mënyrë të arsyeshme se reasonably expected that the circumstances okolnosti uskoro promeniti u toj meri da
rrethanat do të ndryshojnë së shpejti dhe në are to change soon to the extent that the prestanak ne bude štetan po interese drugih
atë masë sa që shuarja nuk do ishte e termination would not be detrimental to the suvlasnika. Nadležni sud za obavljanje
dëmshme për interest e bashkëpronarëve interests of other co-owners. The court procedura prestanka odlučuje i o prigovorima
tjerë. Gjykata kompetente për t’i kryer competent to conduct the termination na prestanak.
procedurat e shuarjes vendos edhe për proceedings decides on objections against
kundërshtimet ndaj shuarjes. termination.
2. Bashkëpronarët me pjesë të caktuara nuk 2. Co-owners by defined shares may not 2. Suvlasnici sa određenim delovima se ne
mund të heqin dorë paraprakisht nga e drejta waive their right to terminate in advance; mogu unapred odreći njihovog prava na
e tyre për shuarje; megjithatë, ata mund të however, they may agree to impose prestanak, ipak, oni mogu dogovoriti da
bien dakord për të vendosur kufizime mbi të limitations on the right to terminate. postave ograničenja na pravo na prestanak.
drejtën për shuarje.
3. E drejta për të kërkuar shuarje mund të 3. The right to demand termination may be 3. Pravo da se traži prestanak se može
përjashtohet me marrëveshje për n jë excluded by agreement for a period of time isključiti sporazumom za period ne duži od
periudhë kohore jo më të gjatë se dhjetë vjet. not exceeding ten years. deset godina.
4. Nëse e drejta për ta kërkuar shuarjen 4. If the right to demand termination is 4. Ako se pravo traženja prestanka isključuje
përjashtohet me marrëveshje, atëherë ende excluded by agreement, then cancellation sporazumno, onda se još uvek može zatražiti
mund të kërkohet anulimi në qoftë se ka may still be demanded if there is a poništenje ako postoje ubedljivi razlozi za to.
arsye bindëse për këtë. compelling reason to do so.
558 /997
5. Marrëveshja, me të cilën përjashtohet e 5. An agreement by which the right to 5. Sporazum, koji isključuje pravo zahtevanja
drejta për ta kërkuar ndërprerjen ose është e demand termination is excluded or limited prestanka ili je ograničen tako da je suprotno
kufizuar ashtu që bie ndesh me këto contrary to these provisions is void. ovim odredbama, je nevažeći.
dispozita, është e pavlefshme.

Mënyrat e shuarjes së bashkëpronësisë me Ways to terminate co-ownership by Načini prestanka suvlasništva sa
pjesë të caktuara defined shares određenim delovima
1. Bashkëpronësia me pjesë të caktuara mund 1. Co-ownership by defined shares may be 1. Prestanak suvlasništva sa određenim
të shuhet përmes njërës nga këto mënyra: terminated in one of the following ways: delovima se vrši na jedan od sledećih oblika:
ndarjes, një apo më shumë pronarë me pjesë severance, one or more of the co-owners by podele, jedan ili više suvlasnika sa određenim
të caktuara e fitojnë tërë pronën, tjetërsimit të defined shares acquiring the entire property, delovima dobijaju celu imovinu, otuđivanje
pronës së luajtshme, ose vendosjes në ankand disposal of the movable property, or an pokretne imovine ili stavljanja pokretne
të pronës së paluajtshme. auction of the immovable property. imovine na javnu aukciju.
2. Në qoftë se të gjithë bashkëpronarët me 2. If all of the co-owners by defined shares 2. Ukoliko svi suvlasnici sa određenim
pjesë të caktuara vlerësojnë se tjetërsimi tek deem the transfer to a third party delovima procene da je otuđivanje na treće
personi i tretë është i papranueshëm për të inappropriate, the property may be sold at a lice neprihvatljivo za sve suvlasnike, onda se
gjithë bashkëpronarët, atëherë prona mund të public auction and the proceeds shall be svojina može prodati javnom aukcijom i
shitet në ankand publik dhe të ardhurat do të allocated to the co-owners according to their prihod će se podeliti suvlasnicima prema delu
ndahen bashkëpronarëve sipas pjesëve të shares. svakoga.
secilit.
3. Në qoftë se shuarja e bashkëpronësisë me 3. If the termination of co-ownership by 3. Ukoliko se prestanak suvlasništva sa

pjesë të caktuara bëhet përmes ndarjes apo defined shares takes place through severance određenim delovima vrši putem podele ili
kur një apo më shumë bashkëpronarë e or by one or more of the co-owners acquiring kada jedan ili više suvlasnika stiču državinu
fitojnë pronësinë në tërë pronën, atëherë vlera the entire property, the value is determined nad celom svojinom, onda se vrednost
duhet të përcaktohet përmes vlerësuesit të by an officially appointed appraiser, unless svojine treba utvrditi prema ekspertizi
559 /997
emëruar zyrtarisht, përveç nëse nuk heqin all co-owners wave their right to the official zvaničnog eksperta, sem ako ne odustaju svi
dorë të gjithë bashkëpronarët nga vlerësimi appraisal. suvlasnici od zvanične ekspertize vrednosti.
zyrtar.
4. Në qoftë bashkëpronarët me pjesë të 4. If co-owners by defined shares cannot 4. Ukoliko se među suvlasnicima ne može
caktuara nuk mund ta arrijnë pajtimin rreth agree on how to proceed with the termination postići saglasnost oko načina postupka za
mënyrës së procedurës për zgjidhjen e of their co-ownership, a movable property rešenje suvlasništva, onda se zajednička
bashkëpronësisë, atëherë sendi i përbashkët, shall be disposed of in accordance with the stvar, ukoliko je pokretna, treba otuđivati
nëse është i luajtshëm, duhet të tjetërsohet rules on the disposal of pledged property, and putem pravila za prodaju imovine koja je
përmes rregullave të shitjes së pasurisë që immovable property shall be disposed of zalog, a kada se radi o nekretnini - putem
është peng, ndërsa kur është një pronë e through a compulsory auction with the prodaje preko obavezne javne aukcije, dok će
paluajtshme përmes shitjes në ankand proceeds allocated to the co-owners in se stvoreni prihodi podeliti suvlasnicima u
detyrues, ndërsa të ardhurat e krijuara duhet accordance with their shares. If an attempt to skladu sa njihovim delovima. Ukoliko
tu ndahen bashkëpronarëve në pajtim me transfer ownership is unsuccessful, a co- pokušaj za otuđivanje državine nije uspešan,
pjesët e tyre. Në qoftë se tentativa për owner may request that an additional attempt onda jedan suvlasnik može tražiti
tjetërsimin e pronësisë nuk është e to be made, provided that he covers the ponavljanje, ukoliko isti preuzme na sebe
suksesshme, atëherë një bashkëpronarë mund expenses if this attempt is unsuccessful. troškove.
të kërkojë përsëritjen, nëse ai i merr përsipër
shpenzimet.
Nënkapitulli II - Bashkëpronësia në Pjesë Potpoglavlje II - Suvlasništvo na

të Ndara Sub-chapter II – Co-ownership by odvojenim delovima
Separate Shares
Neni 916 Član 916
Bashkëpronësia në pjesë të ndara Article 916 Suvlasništvo na odvojenim delovima
Co-ownership by separate shares
1. Kur më shumë se një person ka të drejtë të 1. Kada više od jednog lica imaju zajedničko
përbashkët të pronësisë ose të drejta të tjera 1. When more than one person is entitled to pravo na svojinu ili druga stvarna prava, na
sendore në aso mënyre që pjesët janë të joint ownership or other real right in such takav način da su delovi utvrđeni, primenjuju
560 /997
caktuara, atëherë zbatohen dispozitat e këtij manner that no shares are determined then the se odredbe ove knjige.
libri. provisions of this article apply.
2. Bashkëpronësia me pjesë të ndara mund të 2. Co-ownership by divided shares can be 2. Suvlasništvo sa podeljenim delovima se
krijohet përmes ligjit ose përmes kontratës. established by law or contract. An agreement može stvoriti zakonom ili ugovorom.
Marrëveshja me të cilën krijohet creating co-ownership may only be Sporazum o stvaranju suvlasništva se može
bashkëpronësia mund të lidhet vetëm nëse concluded if expressly permitted by law. zaključiti samo ako je to izričito dopušteno
shprehimisht është e lejuar me ligj. zakonom.
3. Bashkëpronarët me pjesë të ndara duhet të 3. Co-owners by divided shares must dispose 3. Suvlasnici sa podeljenim delovima trebaju
disponojnë së bashku me pronësinë dhe of their property collectively and are zajedno raspolagati svojinom i zajedno
përgjigjen së bashku për detyrimet në lidhje collectively accountable for its liabilities. odgovaraju za svoje obaveze u odnosu na ovu
me këtë pronësi. svojinu.
4. Në rastet kur bashkëpronarët e një prone të 4. When co-owners of an immovable 4. U slučajevima kada su suvlasnici
paluajtshme kanë rregulluar menaxhimin dhe property have arranged management and use nepokretne imovine uredili upravljanje i
shfrytëzimin apo kanë përjashtuar or have excluded, permanently or for a period korišćenje, ili su trajno ili delimično isključili
përgjithmonë apo për një periudhë kohore të of time, the right to require the co-ownership za određeni period pravo na zahtevanje
drejtën e kërkimit të shpërbërjes së to be dissolved, or have laid down a notice raspada suvlasništva, ili su odredili rok
bashkëpronësisë, apo kanë caktuar period, the provision agreed on has effect obaveštenja, takva određivanja imaju dejstvo
periudhën e njoftimit, përcaktimi i tillë ka against the successor in interest of a co-owner na naslednike u interesu suvlasnika samo ako
efekt mbi pasardhësin në interes të only if it is registered in the Immovable je kao takvo upisano u Registar prava na
bashkëpronarit vetëm nëse është regjistruar si Property Rights Register as an encumbrance nepokretnostima kao zaloga na deo.
i tillë në Regjistrin e të drejtave të pronës së of the share.
paluajtshme si peng mbi hisen.
5. Dispozitat për bashkëpronësinë me pjesë të 5. The provisions on co-ownership by 5. Odredbe o suvlasništvu određenih delova
caktuara do të zbatohet për pronësinë e defined shares apply to common ownership će se odnositi na suvlasništvo, osim ako nije
përbashkët përveç nëse me ligj parashihet unless otherwise provided by law. drugačije određeno zakonom.
ndryshe.
561 /997
KAPITULLI VI - MBROJTJA E CHAPTER VI – PROTECTION OF POGLAVLJE VI - ZAŠTITA
PRONËSISË OWNERSHIP SVOJINE
Padia për kthimin e sendit (actio rei Lawsuit for requesting return of a thing Tužba za vraćanje stvari (action rei
vindicatio) (actio rei vindicatio) vindication)
1. Pronari mund ta kërkojë me padi 1. The owner may, with a lawsuit, request the 1. Sopstvenik može zahtevati tužbom
kthimin e sendit të tij nga poseduesi return of his property from the non-owner vraćenje njegove stvari od držaoca koji nije
jopronar që nuk ka të drejtë posedimi. possessor who has no right of possession. sopstvenik i koji nema pravo državine.
2. Pronari duhet të provoj të drejtën e 2. Owner must prove his right of ownership 2. Sopstvenik mora dokazati pravo svojine
pronësisë mbi sendin që kërkon dhe over the thing he requests and that the thing nad stvarom koji potražuje i da se stvar nalazi
se sendi ndodhet në zotërim faktik të is in the de facto possession of the respondent u činjeničnom posedu tuženog.
të paditurit. 3. The right to file a lawsuit under this Article 3. Pravo na podnošenje tužbe iz ovog člana
3. E drejta për paraqitjen e padisë nga ky shall not be statute barred ne zastareva.
nen nuk parashkruhet.

Kundërshtimet e poseduesit Objections of the possessor Prigovori držaoca
1. Poseduesi mund të refuzojë kthimin e 1. The possessor may refuse delivery of 1. Držalac može da odbije polaganje stvari,
sendit, nëse ai ose poseduesi indirekt, prej të property, if he or the indirect possessor from ukoliko on ili posredni držalac od kojeg
cilit ai e derivon (nxjerr) kërkesën e tij për whom his right of possession derives, is proističe (iznosi) njegov zahtev za državinu
posedim, ka të drejtë posedimi. entitled to the possession. ima pravo na državinu.
2. Në qoftë se një posedues indirekt i 2. If an unauthorized indirect possessor is not 2. Ukoliko neovlašćeni posredni držalac
paautorizuar nuk ka lejen e të drejtës së entitled to possession from the owner, the nema dozvolu prava državine od strane
posedimit nga pronari, atëherë pronari mund owner may request from the authorized direct sopstvenika, onda sopstvenik može zahtevati
të kërkojë nga poseduesi direkt i autorizuar possessor to deliver the property to the od ovlašćenog neposrednog držaoca da položi
dorëzimin e sendit poseduesit indirekt ose kur indirect possessor, or, when the indirect stvar posrednom držaocu ili kada posredni
poseduesi indirekt nuk mundet apo nuk possessor does not or cannot take possession držalac ne može ili neće da drži stvar onda da
dëshiron të posedojë sendin, atëherë t’ia of the property, return it to the owner. je vrati njemu (sopstveniku).
562 /997
kthejë vetë atij (pronarit).

Frutat pas parashtrimit të padisë Fruits after litigation is pending Plodovi nakon podnošenja tužbe
1. Poseduesi duhet t'i kthejë pronarit frutat që 1. The possessor must return to the owner the 1. Držalac treba da vrati sopstveniku plodove
ai merr gjatë pritjes së përfundimit të fruits that he receives while litigation is koje on dobija tokom čekanja na okončanje
procedurës gjyqësore. pending. sudskog postupka.
2. Nëse për shkak të padisë, poseduesi 2. If due to pending litigation the possessor 2. Ako držalac zbog tužbe ne uspe da dobije
dështon të marrë frutat që do të merrte me fails to take fruits that he could take under the plodove koje bi on dobio pravilima dobrog
rregullat e menaxhimit të mirë, ai është i rules of proper management, he is obliged to upravljanja, on je dužan da nadoknadi
obliguar të rimbursojë pronarin deri në masën reimburse the owner to the extent that he is sopstveniku u meri u kojoj je odgovoran.
për të cilën është përgjegjës. liable.

Kërkesat kundër poseduesit me mirëbesim Claims against the possessor in good faith Potraživanja prema savesnom držaocu
1. Poseduesi mund të kërkojë dorëzimin e 1. The possessor may request delivery of the 1. Sopstvenik može zahtevati dostavljanje
frutave si dhe të dobive të sjella nga fruits and other benefits brought about plodova i koristi koje donosi korišćenje stvari
përdorimi i sendit nga poseduesi me property from the bona fide possessor. od savesnog držaoca.
mirëbesim.
2. Personi i cili është i detyruar që pronarit 2. A person who is obliged to deliver the 2. Lice koje je dužno dostaviti plodove
t’ia dorëzojë frutat, mund të kërkojë fruits to the owner may request compensation sopstveniku, može zahtevati naknadu za
shpërblim për shpenzimet e arsyeshme, të for his reasonable expenses incurred in the razumne troškove nastale u proizvodnji ili
cilat janë krijuar për prodhimin apo për production or collection of the fruits, prikupljanju plodova, pod uslovom da je
mbledhjen e frutave, me kusht që shuma që provided that the sum claimed is lower that traženi iznos za kompenzaciju manji od
kërkohet për shpërblim të jetë më e ultë se the value of fruits delivered. vrednosti plodova koji se trebaju dostaviti.
563 /997
vlera e frutave që duhet të dorëzohen.
3. Kërkesa për kthimin e frutave dhe 3. The claim for return of fruits and 3. Potraživanje za vraćanje plodova i naknadu
shpërblimin e shpenzimeve parashkruhet në compensation of expenses are prescribed troškova zastareva u roku od tri godine nakon
afat prej tri vjetësh nga kthimi i pronës tek three years after return of the property to the povratka imovine sopstveniku.
pronari. owner.

Kërkesat e poseduesit me mirëbesim Claims of bona fide possessor Potraživanja savesnog držaoca
1. Poseduesi me mirëbesim mund të kërkojë 1. The bona fide possessor is entitled to 1. Savesni držalac može potraživati od
nga pronari kompensimin e shpenzimeve të request from the owner compensation for sopstvenika naknadu nužnih troškova i
nevojshme si dhe të shpenzimeve të necessary and useful expenditure related to korisnih troškova vezanih za održavanje
dobishme të lidhura me mbajtjen e sendit. the possession of the object. stvari.
2. Një shpenzim i nevojshëm është harxhimi i 2. A necessary expenditure is an expense 2. Nužni trošak je potrošnja imovine, koje je
pasurisë, i cili në kohën që u krye, ishte i which, at the moment of its incurrence, was u vreme nastajanja bio potreban za
nevojshëm për mbajtjen ose mbarëvajtjen e necessary to run or maintain the property održavanje ili funkcionisanje te stvari u
sendit sipas rregullit dhe standardit objektiv. pursuant to objective rules and standards. skladu sa objektivnim pravilom i
standardima.
3. Shpenzim i dobishëm është çdo harxhim i 3. A useful expenditure is any expense that, 3. Koristan trošak je svaka potrošnja imovine,
pasurisë, i cili sipas standardit objektiv shpie according to objective standards, leads to the koja u skladu sa objektivnim standardima,
tek rritja e vlerës së sendit. increase in the value of the property. dovodi do povećanja vrednosti stvari.
4. Poseduesit me mirëbesim i takon e drejta e 4. The bona fide possessor is entitled to retain 4. Savesnom držaocu pripada pravo da zadrži
retencionit në send derisa pronari t’ia the property until the owner has compensated stvar dok sopstvenik ne nadoknadi držaocu
kompensojë poseduesit të gjitha shpenzimet e him for the necessary and useful sve nužne i korisne troškove.
nevojshme dhe të dobishme. expenditures.
5. Kërkesa për kompensimin e shpenzimeve 5. The claim for compensation of expenditure 5. Zahtev za naknadu troškova zastareva u
564 /997
parashkruhet në afat prej tri vjetësh nga prescribes three (3) years after delivery of the roku od tri godine od dana dostavljanja te
dorëzimi i sendit. property. stvari.

Posedimi më keqbesim Mala fide possessor Nesavesna državina
1. Poseduesi është me keqbesim nëse ai ose 1. A possessor is in badfaith if he or his 1. Državina je nesavesna ukoliko je ona ili
detentori (mbajtësi) i tij ishte në dijeni, ose si possessory were aware, or due to gross njen detentor (držalac) bio svestan, ili zbog
rezultat i neglizhencës nuk e ka ditur, se nuk negligence, did not know that he was not nepažnje nije znao, da nije imao pravo na
e ka pasur të drejtën e posedimit. entitled to possession državinu.
2. Një posedues me mirëbesim trajtohet si 2. A bona fide possessor is to be treated as a 2. Jedan savesni držalac smatra će se
posedues me keqbesim nga çasti kur pronari possessor in bad faith from the moment the nesavesnim držaocem od trenutka kada
kërkon kthimin e sendit ose kur paraqitet owner request the return of the property or vlasnik traži vraćanje stvari ili kada se
kërkesa për dorëzim të pronës sipas nenit 917 when a claim for delivery of property is podnese zahtev za predaju imovine u skladu
të këtij libri. submitted under Article 917 of this book. sa članom 917. ove knjige.

Kërkesat kundër poseduesit me keqbesim Claims against mala fide possessor Potraživanja prema nesavesnom držaocu
1. Poseduesi me keqbesim duhet t’ia dorëzojë 1. The mala fide possessor must deliver the 1. Nesavesni držalac treba da preda
pronarit dobitë e sendit si dhe të shpërblej proceeds of the property to its owner and sopstveniku sve koristi od stvari kao i da
vlerën, nëse i ka harxhuar dobitë ose nëse ato compensate the value, if the proceeds have nadoknadi iznos ako je potrošio te koristi ili
dobi nuk i ka vjel. been spend or have not been obtained. ako ih nije prikupio.
2. Poseduesi me keqbesim është përgjegjës 2. The mala fide possessor is responsible 2. Nesavesni držalac je odgovoran prema
para pronarit për dëmin që shkaktohet, kur si before the owner about the damage caused sopstveniku za štetu koja je nastala njegovom
pasojë e fajit të tij sendi përkeqësohet, which due to his fault led to the deterioration krivicom a koja je dovela do pogoršavanja
shkatërrohet apo për ndonjë arsye tjetër është or destruction of the property, or another ili uništenja ili do drugog razloga zbog čega
565 /997
e pamundur kthimi i sendit. reason for which he is unable to deliver the je nemoguć povratak stvari.
property.

Kërkesat e poseduesit me keqbesim Claims of the mala fide possessor Potraživanja nesavesnog držaoca
1. Poseduesi me keqbesim ka të drejtë kundër 1. The badfaith (mala fide) possessor is 1. Nesavesni držalac ima pravo na naknadu
pronarit për shpërblimin e shpenzimeve të entitled to demand compensation for nužnih troškova od sopstvenika.
nevojshme. necessary expenditure.
2. Lidhur me këtë kërkesë poseduesi me 2. With regard to this claim, the bad faith 2. U odnosu na ovo potraživanje nesavesni
keqbesim nuk ka të drejtën e retencionit possessor does not have the right of retention držalac nema pravo zadržavanja (zadržavanja
(mbajtjen e sendit). (retention of thing). stvari).

E drejta e mbajtjes nga poseduesi Right of retention of the possessor Pravo zadržavanja od strane držaoca
Poseduesi mund të refuzojë të kthejë sendin The possessor may refuse to return the Držalac može da odbije da povrati stvar sve
deri në pagesën e shpenzimeve që i detyrohen property until he is compensated for dok mu se ne nadoknade dužni troškovi. On
atij. Ai nuk ka të drejtë të mbajtjes nëse ka expenditures due to him. He is not entitled to nema pravo zadržavanja ako je stekao
përfituar sendin me veprime të qëllimshëme the retention of the thing if he has obtained it imovinu preko namerno počinjenih
kundërligjore. by an intentionally committed unlawful act. protivzakonitih radnji.

Përgjegjësia e poseduesit të padrejtë Liability of the wrongful possessor Odgovornost nepravilnog držaoca
Nëse poseduesi e ka krijuar posedimin If the possessor has taken possession by an Ako je držalac uzeo državinu zabranjenim
përmes veprimeve të ndaluara ose përmes një unlawful interference or by a criminal radnjama ili krivičnim delom, isti odgovara
vepre penale, atëherë ai i përgjigjet pronarit offense, he is liable to the owner pursuant to sopstveniku shodno odredbama za naknadu
566 /997
sipas dispozitave për shpërblimin e dëmit për the provisions concerning damages for štete zbog nedozvoljenih radnji.
shkak të veprimeve të palejuara. delicts.

Përjashtimi Exclusion Isključenje
Kërkesat e pronarit dhe të poseduesit kundër The claims of the owner and possessor Potraživanja sopstvenika ili držaoca jednog
njëri-tjetrit të parapara me nenet 917 deri 926 against each other as provided for in Articles protiv drugog, kao što je predviđeno u
e përjashtojnë ndonjë kërkesë tjetër. 917 to 926 exclude any other claims. članovima od 917. do 926. isključuju sva
ostala potraživanja.

Padia për ndalimin e shqetësimeve dhe Suit to prevent harassment and repetition Tužba za prestanak uznemiravanja i
mos-përsëritjen e cenimit të pronësisë of ownership violation (action negatoria) neponavljanje ometanja svojine (actio
(actio negatoria) negatoria)
Nëse pronari pengohet në posedimin dhe 1. If the owner is obstructed in possession 1. Ako se sopstvenik ometa u državini i
shfrytëzimin e sendit në mënyrë tjetër pa e and otherwise use of the thing without taking korišćenju stvari na drugi način, a ne
marr sendin, pronari mund të kërkoj the item, the owner may request further oduzimanjem stvari, sopstvenik može
ndërprerjen e mëtejme të këtyre shqetësimeve termination of such concerns against a person zahtevati dalji prestanak ovih uznemiravanja
ndaj çdo personi që nuk ka bazë juridike. who has no legal basis. If further violations prema svakom licu koji nema pravnu osnovu.
Nëse priten cenime të mëtejme, pronari mund are expected, the owner can sue for such Ako se očekuju dalja ometanja, sopstvenik
të ngritë padi për cenimet e tilla në çdo kohë. violations at any time može podneti tužbu za takva ometanja u bilo
kom trenutku.
2. Kërkesa kundër ndërhyrjeve në të drejtën e 2. A claim against interference with an 2. Zahtev protiv ometanja na prava
pronarit nuk mund të paraqitet, nëse pronari owner’s rights cannot be brought if the owner sopstvenika se ne može podneti ako je
është i detyruar për durimin e ndërhyrjeve të is obliged to tolerate such interference. vlasnik dužan da toleriše takvo ometanje.
tilla.
567 /997
PJESA E TRETË – POSEDIMI PART THREE - POSSESSION DEO TREĆI - DRŽAVINA
CHAPTER I – POSSESSION
KAPITULLI I - POSEDIMI POGLAVLJE I - DRŽAVINA
Article 929
Neni 929 Possession Član 929
Posedimi Državina
Personi i cili e ushtron pushtetin faktik mbi A person exercising material control over an Lice koje vrši činjeničnu kontrolu nad
një send është posedues i drejtpërdrejtë. asset is a direct possessor. imovinom je direktni držalac.

Fitimi i posedimit Acquisition of possession Sticanje državine
Posedimi në një send fitohet me krijimin e Possession of a property is acquired by Državina na stvari se stiče stvaranjem
pushteti faktik mbi sendin. Marrëveshja e creating material control over such property. činjenične kontrole nad stvari. Ugovor
poseduesit të mëparshëm dhe e fituesit të An agreement between a previous possessor između prethodnog držaoca i sticaoca
posedimit është e mjaftueshme për fitimin e and a transferee is sufficient for acquiring državine je dovoljan za sticanje državine ako
posedimit, nëse fituesi është në gjendje që të possession, if the transferee is in a position to je sticalac u stanju da vrši kontrolu nad
ushtrojë pushtetin mbi sendin në momentin e exercise control over the property at the time stvarima u trenutku postizanja sporazuma.
marrëveshjes. of the agreement.

Mbajtësi i sendit për tjetrin Agent in possession Držalac stvari za drugoga
Në qoftë se një person e ushtron pushtet If a person exercises factual control over a Lice koje vrši činjeničnu kontrolu nad jednu
faktik mbi një send për ndonjë person tjetër property on behalf of another person or for stvar u ime drugog lica, ili za poslovanje
ose për biznesin e ndonjë personi tjetër apo the business of another person or similar drugog lica ili za neki sličan odnos, koji
në ndonjë raport të ngjashëm, në kuadër të relationship that requires the person to follow zahteva da lice prati uputstva drugog lica oko
cilave personi duhet t’i përgjigjet udhëzimeve instructions from another person relating to te stvari, onda se on ne smatra držaocem.
të tjetrit rreth sendit, atëherë ai nuk the property, is not deemed a possessor.
konsiderohet posedues.
568 /997
Trashëgueshmëria Heritability Nasleđivanje
Me vdekjen e poseduesit, posedimi kalon tek Upon the death of a possessor, possession Nakon smrti držaoca, državina prelazi na
trashëgimtari. passes to the heirs. naslednike.

Shuarja e posedimit Cease of possession Prestanak državine
1. Posedimi shuhet kur poseduesi heq dorë 1. Possession ceases when the possessor 1. Državina prestaje kao rezultat odustajanja
nga pushteti faktik mbi sendin ose në ndonjë renounces factual control over the property or držaoca od činjenične kontrole na stvar ili
mënyrë e humb pushtetin faktik. loses factual control in any other way. gubitkom činjenične kontrole na bilo koji
drugi način.
2. Posedimi nuk shuhet si rezultat i 2. Possession does not cease as a result of the 2. Državina ne prestaje kao rezultat ne
moslejimit të poseduesit për ushtrimi e possessor being prevented from exercising dozvoljavanja držaoca u vršenju privremene
kontrollit në një kohë të përkohshme. control in a way that is temporary in nature. kontrole.

Bashkëposedimi Co-possession Sudržavina
Nëse disa persona e kanë bashkëposedimin e If several persons have co-possession of a Ako nekoliko lica imaju u sudržavini jednu
një send, e drejta e një personi për përdorimin property, one person’s right to use the object stvar, pravo jednog lica na korišćenje stvari u
e sendit në raport me të tjerët dhe mbrojtja in relation to the others, and the individual odnosu na druge i zaštita pojedinačnih
individuale e poseduesit për posedimin e tij possessor’s protection of his possession, is držaoca svoje državine je ograničena pravom
është e kufizuar me të drejtën e personave të limited by the right of other persons to use drugih lica da koriste stvar kao što je
tjerë për përdorimin e sendit ashtu siç është the object as it was intended to be used. predviđeno da se koriste.
paraparë përdorimi.
569 /997
Posedimi i tërthortë Indirect possession Indirektna državina
1. Posedues i tërthortë është personi i cili e 1. A person granting possession of a property 1. Indirektan držalac je lice kome se daje
jep posedimin e një sendi bazuar në një peng, based on a pledge, a lease, a depository or državina na određenu stvar na osnovu zaloga,
qira, depozitë, marrëveshje ose raport juridik similar agreement or legal relationship that zakupa, depozita, sličnog ugovora ili pravnog
të ngjashëm që i japin personit tjetër të entitles another person to the possession of odnosa koji daje pravo na državinu takve
drejtën e posedimit të sendit për një kohë të such property for a period of time is an stvari, drugom licu, za određeni period.
caktuar. indirect possessor.
2. Nëse poseduesi i tërthortë e merr 2. If the indirect possessor acquires indirect 2. Ako indirektni držalac dobije indirektnu
posedimin e tërthortë nga personi i tretë possession from a third person based on legal državinu od trećeg lica, na osnovu pravnog
bazuar ne marrëdhëniet juridike të parapara relationship set out in paragraph 1, the third odnosa utvrđenog u stavu 1. treće lice je
në paragrafin 1, atëherë personi i tretë është party is an indirect possessor. indirektni držalac.
posedues i tërthortë.

Poseduesi pronësor Proprietary possessor Svojinski držalac
Poseduesi pronësor është personi që ushtron A proprietary possessor is a person who Svojinski držalac je lice koje vrši direktnu ili
kontroll të drejtpërdrejtë apo të tërthortë mbi exercises direct or indirect physical control indirektnu kontrolu nad stvarima u cilju
sendet me qëllim të veprimit me të si pronar, over an asset with the intention of doing so as postupanja sa istima kao sopstvenik, ili u
apo sikur të ishte pronar. an owner, or as if he was an owner. svojstvu sopstvenika.

Ndërhyrja e paligjshme në posedim Unlawful interference with possession Nezakonito ometanje u državini
1. Personi i cili e privon nga posedimi 1. A person depriving the possessor of 1. Lice koje lišava držaoca u državini ili
poseduesin ose e pengon në posedim kundër possession or interfering with possession ometa u državini držaoca protiv njegove volje
vullnetit të poseduesit vepron against the will of the possessor acts deluje nezakonito, osim ako je lišavanje ili
570 /997
kundërligjshëm, përveç nëse privimi ose unlawfully, except where the deprivation or ometanje izričito dozvoljeno zakonom.
pengimi lejohen shprehimisht me ligj. the interference is expressly permitted by
law.
2. Posedimi i fituar si rezultat i pengimit të 2. Possession acquired as a result of unlawful 2. Državina stečena kao rezultat nezakonitog
kundërligjshëm është me të metë. Pasardhësi interference is flawed. The successor of such ometanja je manjkava. Naslednik takve
i posedimit tillë duhet të pranojë të metën e possession must acknowledge the flawed državine treba da prihvati manjkavost
posedimit, nëse poseduesi ishte në dijeni për possession, if the possessor was aware of the državine, ako je držalac imao znanja o
të metën e pararendësit të tij në kohën kur flaw of its predecessor at the time when the manjkavosti državine svog prethodnika za
poseduesi kishte fituar posedimin apo nëse possessor acquired possession or when the vreme kada je držalac stekao državinu ili ako
posedimi me të meta i ishte kaluar poseduesit flawed possession was transferred to the je manjkava državina preneta na držaoca
me trashëgimi. possessor through inheritance. nasleđem.

Vetëndihma e poseduesit Self-help by the possessor Samopomoć držaoca
1. Poseduesi mund të përdorë forcën e 1. The possessor may use reasonable force to 1. Držalac može da koristi razumnu silu kao
arsyeshme për mbrojtje nga veprimet e defend against unlawful actions hindering his odbrana protiv nezakonitog mešanja u
paligjshme në pengimin e posedimit të tij, në possession, provided that the interference is njegovoj državini, pod uslovom da je
qoftë se ndërhyrja është konkrete dhe janë concrete and adequate measures of defence ometanje konkretno i da su adekvatne mere
ndërmarrë masat adekuate për mbrojtje, are taken immediately upon occurrence of the preduzete odmah nakon pojavljivanja
menjëherë me paraqitjen e ndërhyrjes. interference. ometanja.
2. Nëse një send i merret poseduesit me 2. If a property is taken away from the 2. Ako je stvar oduzeta od držaoca radnjom
pengim të kundërligjshëm, poseduesi mundet possessor by acts of unlawful interference, nezakonitog ometanja, držalac može koristiti
të përdorë forcë të arsyeshme që ta heq the possessor may use reasonable force to razumnu silu da povrati imovinu ako je
sendin nga penguesi i cili është zënë në vepër remove the property from the interferer who ometač uhvaćen na delu ili koji se goni.
ose ndiqet. was caught in the act or is prosecuted.
3. Nëse poseduesi i pronës së paluajtshme 3. If the possessor of immovable property is 3. Ako je držalac nepokretne imovine lišen
571 /997
privohet nga posedimi me anë të ndërhyrjes deprived of possession by unlawful državine nezakonitim ometanjem, držalac
së paligjshme, ai posedues mund të rikthejë interference, the possessor may recover može ponovo da stekne državinu odmah
posedimin, menjëherë pas privimit të possession immediately following nakon lišavanja državine uklanjanjem
posedimit, duke larguar ndërhyrësin. deprivation of possession, by removing the ometača.
interferer.
4. Të drejtat e poseduesit nga paragrafët e 4. The rights of a possessor from the 4. Pravo držaoca prema prethodnim
sipërm për vetëndihmën e poseduesit mund të paragraphs above may also be exercised by a stavovima može se takođe ostvariti i od
ushtrohen edhe nga mbajtësi në posedim holder pursuant to Article 931 of this Book. držaoca državine, u skladu sa članom 931.
sipas nenit 931 të këtij libri. ove knjige.

Kërkesa në bazë të privimit të posedimit Claim based on deprivation of possession Potraživanje na osnovu lišavanja državine
1. Nëse poseduesi privohet nga posedimi me 1. If the possessor is deprived of possession 1. Ako je držalac lišen državine nezakonitim
ndërhyrje të paligjshme, poseduesi mund të by unlawful interference, the possessor may ometanjem, držalac može tražiti ponovno
kërkojë rivendosjen e posedimit nga personi i require possession to be restored by the vraćanje državine od lica koje je u odnosu na
cili në raport me poseduesin është në posedim person who is in unlawful possession in držaoca u nezakonitoj državini. Potraživanje
të pa ligjshëm. Kërkesa mund të parashtrohet relation to him. The claim can be filed only se može podneti samo u roku od trideset (30)
vetëm në afatin prej tridhjetë (30) ditësh, pasi within thirty (30) days, after the possessor dana nakon što držalac bude upoznat u vezi
që poseduesi merr në dijeni lidhur me becomes aware of deprivation of his lišenja njegove državine. Potraživanje
privimin e posedimit të tij. Kërkesa shuhet possession. The request is extinguished after prestaje nakon isteka roka od jedne (1)
pas kalimit të atatit prej një vit (1) nga the expiration of the one (1) year deadline of godine od lišavanja od državine.
privimi i posedimit. deprivation of possession.
2. Kërkesa përjashtohet nëse posedimi që 2. The request shall be excluded if the 2. Potraživanje se isključuje ako je isključena
është hequr ka qenë me të meta në lidhje me possession removed was flawed with regard državina bila manjkava u vezi sa trenutnim
poseduesin aktual apo me paraardhësin e tij to the current possessor or his predecessor držaocem ili njegovim titularnim
titullar si dhe është fituar në vitin e fundit and was acquired in the last year prior to prethodnikom i ako je stečena u poslednjoj
para privimit të posedimit. deprivation of possession. godini pre lišavanja od državine.
572 /997
Kërkesa në bazë të ndërhyrjes në posedim Claim based on interference with Potraživanje na osnovu smetnji u državini
possession
1. Nëse poseduesi pengohet në posedim në 1. If the possessor is disturbed in his 1. Ako je držalac nezakonito ometen u
mënyrë të kundërligjshme, atëherë ai mund të possession by unlawful interference, he may državini, on može zahtevati od ometača
kërkojë nga penguesi mënjanimin e request from the disturber to remove the uklanjanje prepreka. Potraživanje se može
pengesave. Kërkesa mund të parashtrohet disturbance. The claim can be filed only podneti u roku od trideset (30) dana nakon
vetëm në afatin prej tridhjetë (30) ditësh, pasi within thirty (30) days, after the possessor što držalac sazna za ometanje njegove
që poseduesi e merr dijeni lidhur me becomes awaren regarding the deprivation of državine. Potraživanje ističe nakon jedne (1)
pengimin e posedimit të tij. Kërkesa shuhet his possession. The claim ceases after the godine od ometanja državine. Ukoliko se
pas kalimit të një (1) viti nga pengimi i expiration of the one (1) year deadline of ubuduće očekuju ometanja, držalac može
posedimit. Nëse priten pengime në të deprivation of possession. If further tražiti sudsku zaštitu za ove slučajeve.
ardhmen, poseduesi mund të kërkoj mbrojtje disturbances are to be expected, the possessor
gjyqësore edhe për këto raste.. may seek a judicial protection, even for these
cases.
2. Kërkesa përjashtohet nëse poseduesi 2. The claim is excluded if the possessor 2. Potraživanje se isključuje ukoliko držalac
posedon sendin me të meta në lidhje me possesses the defective property in relation to ima u državini stvar sa manjkavostima u vezi
penguesin apo paraardhësin titullar të the disturber or the title predecessor and if sa ometačem ili titularnim prethodnikom
penguesit si dhe nëse posedimi është fituar në possession was obtained in the last year ometača ili ako je državina stečena u
vitin e fundit para pengimit. before the disturbance. poslednjoj godini pre ometanja.

Shuarja e kërkesës për pengim posedim Extinguishment of claims to possession Prestanak potraživanja za ometanje u
državini
1. Kërkesa e bazuar tek nenet 939 dhe/ose 1. A claim based on Articles 939 and/or 940 1. Potraživanje koje je zasnovano na
940 shuhet në përfundim të një viti pas aktit is extinguished at the end of one year after članovima 939. i / ili 940. prestaje po isteku
573 /997
të ndërhyrjes së paligjshme, përveç nëse the act of unlawful interference, unless the jedne godine nakon čina nezakonitog
kërkesa parashtrohet me padi para kësaj date. claim is filed with a lawsuit before this date. ometanja, osim ako se potraživanje podnosi
tužbom pre tog datuma.
2. Shuarja gjithashtu ndodh nëse vendoset 2. Extinguishment also occurs if it is 2. Prestanak takođe nastaje ukoliko se
me aktgjykim të prerë dhe të plotfuqishëm, determined by a final and valid judgment, odlučuje pravosnažnom i konačnom
pasi të ndodhë akti i ndërhyrjes së after the act of unlawful interference takes presudom, nakon nastanka čina nezakonitog
paligjshme, që ndërhyrësi ka të drejtë mbi place, that the interferer has a right to the ometanja, da ometač ima pravo na imovinu,
pronën, me anë të të cilës ai mund të kërkojë property by virtue of which he may require a kojom on može tražiti status državine koji
status posedimi që i përgjigjet mënyrës së tij possessory status corresponding to his odgovara njegovom načinu delovanja.
të veprimit. manner of acting to be established.
PJESA E KATËRTË - PART FOUR – MATERIAL DEO ČETVRTI -

DISPOZITAT MATERIALE PROVISIONS FOR MATERIJALNE ODREDBE
PËR REGJISTRIMIN E TË REGISTRATION OF RIGHTS ZA UPIS PRAVA NA
DREJTAVE NË ON IMMOVABLE NEPOKRETNOSTIMA
PALUAJTSHMËRI PROPERTY

Të drejtat që i nënshtrohen regjistrimit të Rights that are subject to compulsory Prava koja podležu obaveznom upisu
detyrueshëm registration
1. Për fitimin, ndryshimin e përmbajtjes,

bartjen, shuarjen e pronësisë, të drejtës së 1. For acquisition, change of content, transfer 1. Za sticanje, promenu sadržaja, prenos,
parablerjes, dhe të drejtave sendore të and termination of ownership, the right of prekid državine, pravo preče kupovine ili bilo
kufizuara në një pronë të paluajtshme është e pre-emption or any real right relating to ograničenih stvarnih prava na nepokretnu
nevojshme një punë juridike e vlefshme si immovable property require a legally valid imovinu, neophodan je važeći pravni posao
bazë juridike ndërmjet titullarit dhe të një contract as legal grounds between the title kao pravni osnov između titulara i druge
strane kao i upis pravne promene u Registru
574 /997
pale tjetër si dhe regjistrimi i ndryshimit holder and another party, and registration of prava na nepokretnostima.
juridik në Regjistrin e të drejtave të pronës së legal changes to the immovable property
paluajtshme. rights Register.
2. Masat e përkohshme dhe masat e sigurisë 2. Temporary measures and security 2. Privremene mere i mere osiguranja
me vendim të gjykatës që kanë për objekt të measures with a court decision that real rights sudskom odlukom čiji su predmeti stvarno
drejtën sendore mbi pronën e paluajtshme on immovable property as their object are pravo nad nepokretnoj imovini takođe
gjithashtu i nënshtrohen regjistrimit. also subjected to registration. podležu upisu.
3. Regjistrimi i shënimeve, kufizimeve, 3. Registration of data, limitations, burdens 3. Upis beleški, ograničenja, opterećenja i
ngarkesave dhe vërejtjeve në regjistrin e të and remarks in the immovable property rights napomena u Registru prava na
drejtave mbi pronën e paluajtshme i Register remains subject to the requirements nepokretnostima podleže kriterijumima
nënshtrohet kritereve në ligjet e zbatueshme in the applicable laws on the registration of važećih zakona o Registar prava na
për regjistrimin e të drejtave mbi pronën e immovable property rights. nepokretnostima.
paluajtshme

Kufizimi i mëvonshëm i disponimit Subsequent limitation of disposal Docnije ograničenje raspolaganja
Në qoftë se një titullar i një të drejte në pronë If a holder of a right to immovable property Ako titular prava na nepokretnu imovinu
të paluajtshme ka parashtruar kërkesën për submits an application for registration of podnese zahtev za upisivanje sticanja,
regjistrimin e fitimit, ndryshimin ose shuarjen acquisition, modification, or termination of promene ili prekida prava na registar
e një të drejte ne regjistrin e paluajtshmerive, the right in the immovable property register, nepokretnosti, njegov zahtev ostaje važeći
kërkesa e tij mbetet e vlefshme edhe atëherë, the application remains valid even if the čak i ako je njegovo pravo ograničeno nakon
nëse e drejta e tij është kufizuar pas entitlement to the right becomes restricted podnošenja zahteva u kancelariji za upis
parashtrimit të kërkesës në zyrën e regjistrit e after submission of the application. prava na nepokretnostima.
të drejtave në pronat e paluajtshme.
575 /997
Të drejtat e palës së tretë Third party rights Prava trećih lica
Në qoftë se një pronë e paluajtshme është e If a right over the immovable property is Ako je nepokretna imovina opterećena
ngarkuar me të drejtën e një personi të tretë, encumbered with the right of a third party, pravom trećeg lica, onda je za prestanak
atëherë për shuarjen e së drejtës ngarkuese termination of the encumbrance requires the opterećujućeg prava potrebna saglasnost
është i nevojshëm pëlqimi i personit të tretë. consent of the third party. If the owner of the trećeg lica. Ako je sopstvenik nepokretne
Në qoftë se pronari i pronës së paluajtshme immovable property is the holder of the right imovine titular prava koje će prestati i ova
është titullar i të drejtës që do të shuhet dhe to be extinguished and the immovable nepokretna imovina je opterećena i pravom
kjo pronë e paluajtshme është e ngarkuar property is encumbered with that of a third trećeg lica, onda je potrebna i saglasnost
edhe me të drejtën e personit të tretë, atëherë person, the consent of the third party is trećeg lica, ako prestanak prava ima dejstvo
është i nevojshëm pëlqimi i personit të tretë, necessary, if the extinguishment is to effect na njegovo pravo.
nëse shuarja ka efekt në të drejtën e tij. his right.

Përparësia e të drejtave Priority of rights Prednost prava
1. Përparësia ndërmjet disa të drejtave me të 1. The ranking of priority for several rights 1. Prednost između nekoliko prava kojima je
cilat është e ngarkuar një pronë e encumbering the immovable property shall be opterećena nepokretna imovina, utvrđuje se
paluajtshme, përcaktohet sipas datës së determined according to their date of entry na osnovu datuma njenog upisa. Prava koja
regjistrimit të tyre. Të drejtat të cilat janë into the register. Rights that were registered su upisana istog dana i istog trenutka, imaju
regjistruar në të njëjtën ditë dhe të njëjtin on the same day and at the same time have jednaku prednost.
çast, kanë të njëjtën përparësi. equal ranking.
2. Regjistrimi i të drejtës gjithashtu përcakton 2. Registration of a right also determines it’s 2. Upis prava takođe određuje prednost i
përparësinë edhe atëherë kur puna juridike e priority even when legal work required for onda kada je pravni posao, neophodan za
nevojshme për fitimin e të drejtës kryhet pas acquisition of the right is completed after sticanje prava, završen nakon upisa.
regjistrimit. registration.
576 /997
Ndryshimi i radhës së përparësisë Changing the order of priority Promena redosleda prednosti
1. Për një ndryshim të radhës së përparësisë 1. A change in the order of ranking of rights 1. Za promenu u redosledu prednosti
është e nevojshme një marrëveshje në mes të requires an agreement between the holder of potreban je sporazum između titulara prava
titullarëve të drejtave të cilët preken nga the rights that are affected by the priority koji podležu promenama prednosti i upisu u
ndryshimi i përparësisë dhe regjistrimi i change and registration of change in the Registru prava na nepokretnostima.
ndryshimit në Regjistrin e të drejtave të Register of immovable property rights.
2. Nëse një hipotekë duhet të radhitet më 2. If mortgage is to be ranked lower in the list 2. Ako hipoteka treba biti stavljena niže u
poshtë në renditjen e të drejtave, atëherë of rights, then the consent of the owner of the redosledu prava, onda, pored upisa, potrebna
përveç regjistrimit, është i nevojshëm edhe immovable property is required in addition to je saglasnost i sopstvenika nepokretne
pëlqimi i pronarit të pronës së paluajtshme. the registration. This consent is irrevocable. imovine. Njegova saglasnost je neopoziva.
Pëlqimi i tij është i parevokueshëm.
3. Në qoftë se e drejta e radhitur më poshtë në 3. If a right that is to be ranked lower was 3. Ako je pravo koje je stavljeno niže u
renditjen e të drejtave është e ngarkuar me të encumbered with the right of a third party, redosledu opterećeno pravom trećeg lica,
drejtën e një personi të tretë, atëherë është i the consent of the third party is also required. saglasnost trećeg lica je takođe potrebna.
nevojshëm edhe pëlqimi i tij.
4. Të drejtat tjera të cilat janë renditur në mes 4. Other rights ranked between rights whose 4. Ostala prava koja se navode među
të të drejtave të ndryshuara në renditje, ranking is changed, remain unaffected by the izmenjenim pravima u redosledu, ostaju
mbesin të pacenuara nga ndryshimi i change of priority. neugrožene od izmene prednosti.
përparësisë.

Rezervimi i përparësisë së renditjes Reservation of priority ranking Rezervacija prednosti redosleda
1. Pronari i një paluajtshmërie, në rast të 1. The owner of an immovable property, 1. Sopstvenik jedne nepokretne imovine
ngarkimit të paluajtshmërisë me një të drejtë when charging an immovable property with a prilikom terećenja nepokretnosti stvarnim
sendore, mund të rezervojë autorizimin që një real right, may reserve the authority to have a pravom, može da rezerviše ovlašćenje da
577 /997
e drejtë tjetër sendore vëllimi i të cilës është real right whose volume is defined in a jedno drugo stvarno pravo, čiji je obim
definuar në regjistër të regjistrohet me register to be registered with priority before definisan u registru, bude registrovana sa
përparësi para asaj të drejte. that right. prednošću pre tog prava.
2. Për rezervimin e përparësisë së renditjes, 2. To reserve the ranking priority, it is 2. Za rezervaciju prednosti redosleda,
është i nevojshëm regjistrimi në Regjistrin e necessary to register in the Registry of potreban je upis u Registru prava na
të drejtave të pronës së paluajtshme, krahas immovable property rights, along with nepokretnostima, pored registracije prava
regjistrimit të drejtave të cilat duhet të registration of rights that must be koja se trebaju staviti niže.
zbriten. downgraded.
3. Në qoftë se një e drejtë me rezervim të 3. If a right with a reservation of priority 3. Ako je pravo sa rezervisanom prednošću
përparësisë është regjistruar për një ranking is registered for an immovable upisano za nepokretnost koje je opterećeno
paluajtshmëri e cila është e ngarkuar me një property that is already encumbered with drugim pravom bez rezervisanja prednosti,
të drejtë tjetër pa ndonjë rezervim të another right free of any ranking reservation, onda će rezervisanje prednosti biti važeće
përparësisë, atëherë rezervimi i përparësisë the reservation of priority ranking is only samo za ranije registrovano pravo, ako to
do të jetë i vlefshëm vetëm për të drejtën e effective on the pre-registered right to the pravo nije rangirano niže, kao rezultat nove
regjistruar më parë, në qoftë se kjo e drejtë extent that this right is not encumbered rezervacije prednosti.
nuk është e ranguar me një renditje më poshtë beyond the lower ranking it will take as a
si rezultat i rezervimit të ri të përparësisë. result of the new priority ranking reservation.

Regjistrimi i rezervimit të përparësisë së Registration of priority ranking Upis rezervacije prednosti redosleda
renditjes reservation
1. Për sigurimin e kërkesës për lejimin apo 1. To secure the claim for granting or 1. Za osiguranje potraživanja za dozvolu ili
shuarjen e një të drejte sendore në një extinguishing a real right over the immovable ukidanje stvarnog prava na nepokretnu
paluajtshmëri ose në një të drejte që ngarkon property or a right encumbering the imovinu ili prava koje tereti nepokretnost ili
paluajtshmërinë ose për ndryshimin e immovable property or to modify the content za izmenu sadržaja ili prednosti jednog
përmbajtjes apo përparësisë të një të drejte të or the priority of such right, the same may takvog prava, može se upisati rezervacija u
tillë mund të regjistrohet një rezervim në Register the reservation in the immovable Registar prava na nepokretnostima. Upis je
Regjistrin e të drejtave në paluajtshmëritë. property right register. The registration is also dozvoljen i za osiguranje budućeg ili
578 /997
Regjistrimi është i lejueshëm edhe për admissible for securing a future or uslovljenog potraživanja.
sigurimin e një kërkese të ardhshme apo të conditional right.
kushtëzuar.
2. Regjistrimi i një rezervimi mund të bëhet 2. The registration of a reservation can also 2. Upis rezervacije takođe može da se učini
edhe në bazë të një mase të përkohshme be effected on the basis of a preliminary na osnovu privremene sudske mere za
gjyqësore për përmbarimin e një vendimi injunction for enforcement of a judgment or izvršenje sudske odluke ili tokom stečajnog
gjyqësor ose gjatë një procedure të in the course of insolvency procedures. postupka.
falimentimit.
3. Një disponim, i cili ndërmerret pas 3. A transaction made after the registration of 3. Raspolaganje koje se preduzima nakon
regjistrimit të rezervimit mbi pronën e a reservation with regard to the immovable upisa rezervacije nepokretne imovine ili
paluajtshme apo mbi një të drejtë në pronë të property or a right to the property, is without prava na imovinu, je nevažeći, ako se tom
paluajtshme është i pavlefshëm, nëse me këtë effect to the extent that the transaction would radnjom teško ugrožava osigurano
veprim cenohet rëndë kërkesa e siguruar me adversely affect the claim secured by the potraživanje rezervacijom. To takođe važi i
rezervim. Kjo vlen edhe atëherë, kur vendimi reservation. This also applies if the decision ako se prema odluci ide na putu ka
pason në rrugën e përmbarimit të is effected as enforcement of a judgment, by obaveznom izvršenju, preko privremene
detyrueshëm, përmes një mase të way of preliminary injunction or in the course mere, ili tokom stečajnog postupka.
përkohshme, ose gjatë procedurës së of insolvency procedures.
falimentimit.

Efekti i rezervimit Effect of reservations Dejstvo rezervacije
1. Kreditori i siguruar përmes rezervimit ka të 1. A creditor secured through reservation is 1. Poverilac koji je osiguran preko
drejtën që nga ndonjë palë e tretë, e cila entitled to demand from any third party, rezervisanja, ima pravo da potraži od nekog
kundrejt tij në mënyrë të pavlefshme ka fituar which has acquired ownership or another trećeg lica koje je protiv njega na nevažeći
pronësinë ose ndonjë të drejtë tjetër në pronë right to the immovable property without način stekao državinu ili neko drugo pravo na
të paluajtshme, të kërkojë pëlqimin për çdo validity against the secured claimant, the nepokretnu imovinu, da za svaku izmenu u
ndryshim në regjistër i cili është i nevojshëm consent for any modification to the register registru, koja je potrebna za realizaciju
për realizimin e kërkesës së tij të siguruar that is necessary for the realization of the potraživanja zatraži saglasnost, koja je
përmes rezervimit. right secured by the reservation. osigurana preko rezervisanja.
579 /997
2. Përparësia e të drejtës sendore në 2. The priority of real rights to immovable 2. Prednost stvarnog prava na nepokretnu
paluajtshmëri e cila është siguruar përmes properties secured though reservations imovinu koja je osigurana upisom registracije
regjistrimit të rezervimit në Regjistrin e të registered in the immovable property rights u Registru prava na nepokretnostima,
drejtave në paluajtshmëri, përcaktohet në Register is determined by the entry of the određuje se vremenom upisa rezervacije u
bazë të momentit të regjistrimit të rezervimit respective reservations in the register. Registru.
në regjistër.
3. Në qoftë se rezervimi është i regjistruar për 3. If a reservation is registered to secure a 3. Ako je rezervacija upisana radi osiguranja
sigurimin e kërkesës për rast të vdekjes, claim arising in the event of death, the heirs potraživanja u slučaju smrti, naslednici su
trashëgimtarët janë përgjegjës kundrejt të are liable to the person whose claim is odgovorni naspram titularu koji ima
titullarit i cili e ka kërkesën e siguruar me secured by the reservation obezbeđeno potraživanje rezervacijom.
rezervim

Shlyerja e rezervimit për kërkesat e Removal of reservation for barred claims Ispisivanje rezervacije za isključena
përjashtuara potraživanja
1. Nëse parashtrimi i kërkesës, të cilën 1. If the submission of the claim, which is 1. Ako podnošenje potraživanja, koju beleška
shënimi duhet ta sigurojë është e përjashtuar secured by the priority notice, is permanently treba da osigura, je isključeno na dugo vreme,
për kohë të gjatë, pala e detyruar mund të precluded, the obliged party may request for obavezna strana može potražiti od poverioca
kërkojë nga kreditori pëlqimin për the creditor’s consent to remove the priority saglasnost za uklanjanje beleške.
mënjanimin e shënimit. notice.
2. Në qoftë se kreditori, kërkesa e të cilit 2. If the creditor, whose claim is secured by 2. Ako poverilac, čije je potraživanje
është siguruar përmes shënimit është i the priority notice, is unknown, then through obezbeđeno preko beleške nepoznato, onda,
panjohur, atëherë përmes një procedure të a notice procedure the same may be excluded preko postupka proglašenja on može da bude
shpalljes ai mund të përjashtohet nga e drejta from his right, if ten (10) years have passed isključen od svog prava, ako je od zadnjeg
e tij, nëse që nga regjistrimi i fundit në since the last registration of the notice into upisa u Registru prava na nepokretnostima, u
Regjistrin e të drejtave në paluajtshmëri i cili the Immovable Right Register, and there was vezi sa beleškom, isteklo (10) deset godina i
ka të bëjë me shënimin kanë kaluar (10) no recognition of the right by the debtor u tom vremenskom periodu nije imalo
dhjetë vjet dhe në këtë periudhë kohore nuk during this period. nikakvog priznanja prava od obavezanog.
580 /997
ka pasuar asnjë njohje të së drejtës nga i
detyruari.

Prezumimi ligjor Legal presumption Pravna pretpostavka
1. Në qoftë se një e drejtë është regjistruar në 1. If a right has been registered in the 1. Ako je pravo upisano u Registar prava na
Regjistrin e të drejtave në paluajtshmëri, Immovable Property Rights Register for the nepokretnostima, pretpostavlja se da to pravo
prezumohet se ajo e drejtë i takon atij për të benefit of a person, it is presumed that such pripada onom na koga je upisano.
cilin është regjistruar. person is entitled to the right so registered.
2. Në qoftë se një e drejtë është shlyer nga 2. If a registered right is deleted from the 2. Ako je pravo ispisano iz Registra prava na
Regjistri i të drejtave në paluajtshmëri, Immovable Property Rights Register, it is nepokretnostima, pretpostavlja se da takvo
prezumohet se ajo e drejtë nuk ekziston më. presumed that such right does not exist pravo više ne postoji.
anymore.

Korrigjimi i Regjistrit të të Drejtave në Correction of the Immovable Property Ispravka u Registru prava na
Paluajtshmëri Rights Register nepokretnostima
1. Nëse përmbajtja e Regjistrit të të Drejtave 1. If the content of the Immovable Property 1. Ako sadržaj Registra prava na
në paluajtshmëri nuk është e përputhshme me Rights Register is not consistent with the nepokretnostima nije u skladu sa stvarnim
statusin e vërtetë juridik në lidhje me të actual legal status regarding the right to an pravnim stanjem u pogledu prava na
drejtën në paluajtshmëri, personi, e drejta e të immovable property, the person whose right nepokretnostima, lice, čije pravo nije upisano
cilit nuk është regjistruar apo është regjistruar is not registered or was registered incorrectly ili je pogrešno upisano, ili je oštećen od upisa
gabimisht, apo është dëmtuar nga regjistrimi i or is damaged by the registration of a lien that zaloge ili ograničenja koje ne postoji, može
pengut apo kufizimit që nuk ekziston, mund does not exist may request approval of the potražiti odobrenje ispravke Registra prava
të kërkojë miratimin e korrigjimit të Regjistrit correction of the Immovable Property Rights na nepokretnostima, od lica čije se pravo trpi
të të Drejtave në paluajtshmëri nga personi, e Register from the person whose right is od ove ispravke.
drejta e të cilit preket nga ky korrigjim. affected by the correction.
581 /997
2. Kërkesat për korrigjim të regjistrit të 2. The claims for correction of the 2. Zahtevi za ispravku Registra prava na
paluajtshmërive nuk i nënshtrohen Immovable Property Rights Register are not nepokretnostima nisu predmet zastarelosti.
parashkrimit. subject to the prescription.
PJESA E PESTË - TË PART FIVE - PROPRIETARY DEO PETI – PRAVO

DREJTAT E SIGURIMIT SECURITY RIGHTS STVARNOG OSIGURANJA
SENDOR
KAPITULLI I - DISPOZITAT E CHAPTER I – GENERAL POGLAVLJE I - OPŠTE

Të drejtat e sigurimit sendor Proprietary security rights Prava stvarnog osiguranja
1. Një e drejtë e sigurimit sendor e legjitimon 1. The proprietary security right legitimises 1. Pravo stvarnog osiguranja legitimiše
kreditorin e siguruar (sigurimarrësin), që në the secured creditor (“Secured Party”), in the osiguranog poverioca (osiguranik), da u
rast të shfaqjes së kushteve të caktuara me event of emergence of specific conditions in slučaju pojave određenih uslova ugovorom ili
kontratë ose të caktuara me ligj, në veçanti the contract or defined by law, particularly in zakonom, posebno kod dospeća osiguranog
tek arritshmëria e kërkesës së siguruar me the accessibility of the secured claim with potraživanja sa prednošću pred ostalim
përparësi para kreditorëve të tjerë të priority before other secured creditors, to poveriocima, osiguravača da od osiguranog
siguridhënësit të kërkojë përmbushjen e request fulfilment of the secured claim and potraži ispunjavanje osigurane potražnje kao i
kërkesës së siguruar si edhe të kamatës dhe the interest and costs from the secured kamate i troškova od osiguranog dobra.
kostove nga e mira e siguruar. property.
2. Siguridhënësi mund ta krijojë të drejtën 2. The Security Grantor can create a security 2. Osiguravač može stvoriti osiguravajuće
siguruese për sigurimin e një borxhi të vet right in order to secure a personal debt or as a pravo kako bi osigurao lični dug ili kao
ose si një dorëzanë për sigurimin e borxhit të surety to secure the debt of another person. jemstvo za osiguranje duga nekog drugog
një personi tjetër. lica.
582 /997
Baza ligjore Legal basis Pravni osnov
Të drejtat e sigurimit sendor mund të krijohen Proprietary security rights can be created Prava stvarnog osiguranja se mogu stvoriti
vetëm në përputhje me dispozitat e këtij Kodi only pursuant to the provisions of this Code samo u skladu sa odredbama ovog zakonika I
dhe ligjeve të veçanta. and special laws. posebnim zakonima.

Fusha e aplikimit Scope of application Delokrug primene
1. Dispozitat e këtij kapitulli zbatohen në të 1. The provisions of this Chapter apply to all 1. Odredbe ovog poglavlja odnose se na
gjitha punët juridike dhe disponimet pa marrë legal transactions and dispositions, regardless sve pravne poslove I raspolaganja bez
parasysh formën e tyre, të cilat pas of their form, which have the purpose of obzira na njihov oblik, koje nakon
rregullimit të tyre ndjekin qëllimin që të creating a proprietary security right. The njihovog regulisanja imaju za cilj
krijojnë një siguri sendore. Dispozitat e këtij provisions of this Chapter also apply in stvaranje stvarnog osiguranja.
titulli zbatohen sidomos në: particular to: Odredbe ovog poglavlja, konkretno se
primenjuju na:
1.1. një kontratë, përmes së cilës shitësi 1.1. a contract through which the seller
ia lë për shfrytëzim blerësit vlerat transfers the sold assets for use to the 1.2. ugovor kojim prodavac daje
pasurore të blera, por kalimin e pronësisë buyer but subject to the transfer of kupljene imovinske vrednosti kupcu
mbi blerësin e bënë të varur nga kushti, ownership to the buyer on the condition na korišćenje, ali prenos državine na
që blerësi të paguajë çmimin e blerjes that the buyer pays the purchase price for kupca čini zavisnim od uslova da
për vlerën pasurore të blerë (pengu i the assets acquired (“pledge for the price kupac plati kupovnu cenu za
çmimit të blerjes); si dhe of purchase”); and kupljenu imovinu (zaloga za
kupovnu cenu); i
1.2. një kontratë të qirasë, respektivisht 1.2. a lease contract, respectively a leasing 1.2. ugovor o zakupu, odnosno ugovor o
një kontratë të lizingut (qirasë contract (financial lease), by which the lizingu (finansijski zakup), kojim
financiare), në të cilën qiradhënësi si lessor as owner of the property leased, zakupodavac kao sopstvenik svojine koju
pronar i vlerave pasurore të dhëna me respectively given for leasing, transfers daje pod zakup, odnosno lizing, prenese
qira respektivisht me lizing ia dorëzon these properties to the lessee, respectively zakupcu ili primaocu lizinga ovu svojinu,
583 /997
qiramarrësit ose lizingnmarrësit për financial lessee, for use and subsequent radi korišćenja i docnijeg sticanja.
shfrytëzim dhe për një fitim të acquisition.
mëvonshëm.
Article 956 Član 956.

Neni 956 Exclusions Izuzeci
Përjashtimet
1. The provisions of this Chapter shall not 1. Odredbe ovog dela se ne primenjuju na:
1. Dispozitat e kësaj pjese nuk zbatohen në: apply to:
1.1. the creation of a security right in the 1.1. stvaranje osiguravajućeg prava na
1.1. krijimin e një të drejte siguruese mbi salary claims of an employee; and potraživanje plate zaposlenog; i
kërkesën për pagën të një punëtori; dhe
1.2. sale of pecuniary claims in the context 1.2. prodaju potraživanja u novcu u
1.2. shitjen e kërkesave në të holla në of the sale of a business organization. okviru prodaje preduzeća.
kuadër të shitjes së një ndërmarrje.

Marrëveshja siguruese Security agreement Osiguravajući sporazum
1. Përmes marrëveshjes siguruese, 1. By means of a security agreement, the 1. Kroz osiguravajući sporazum, osiguravač
siguridhënësi detyrohet që sigurimarrësit t’ia Security Grantor is obliged to grant a se obavezuje da osiguraniku izda osiguranje
vë një siguri sendore. proprietary security right to the secured stvari.
creditor.
2. Marrëveshja siguruese mund të jetë një 2. The security agreement can be an 2. Osiguravajući sporazum može biti
kontratë e pavarur apo të jetë e përmbajtur në independent contract or can be included in nezavistan ili sadržajni ugovor u drugom
një kontratë tjetër, në veçanti në një kontratë another contract, in particular in a credit ugovoru, posebno u ugovoru o kreditu.
kredie. agreement.
3. Siguridhënësi mund të jetë debitori i 3. The Security Grantor may be the debtor of 3. Osiguravač može biti dužnik osiguranog
kërkesës së siguruar apo një i tretë. the secured claim or a third party. potraživanja ili treća strana.
584 /997
Marrëveshjet nule Void agreements Ništavi sporazumi
1. Marrëveshja, e cila është lidhur para 1. An agreement, entered into before the 1. Sporazum koji je sklopljen pre dospevanja
arritshmërisë të kërkesës së siguruar është secured claim has matured, is void if it osiguranog potraživanja je ništav, ako se u
nule, nëse ajo përcakton që në rast të mos provides that upon non-payment after istom predviđa da u slučaju neplaćanja nakon
pagesës pas arritjes të kërkesës së siguruar maturity of the secured claim the encumbered dospevanja osiguranog potraživanja
vlera pasurore e siguruar të kalojë në pronësi assets are to become or to be transferred into opterećena svojina se prenosi u državini
të sigurimarrësit ose vlera pasurore e siguruar the ownership of the secured creditor or the osiguranika; ili osigurana svojina bude
të shitet me një çmim të caktuar, përveç nëse encumbered assets are to be sold at a fixed prodata fiksnom cenom, osim ako posebnim
me ligj të veçantë nuk parashihet ndryshe. price, unless otherwise stipulated by special zakonom nije drugačije određeno.
law.
2. Pas arritshmërisë të kërkesës së siguruar 2. After the maturity of the secured claim, the 2. Nakon dospevanja osiguranog
janë të lejuara marrëveshjet e përmendura në agreements mentioned in the preceding potraživanja, navedeni sporazumi iz
paragrafin e mëparshëm. paragraph can validly be concluded. prethodnog stava su dozvoljeni.

Kërkesa e siguruar Secured claim Osigurano potraživanje
Një e drejtë sendore e sigurimit mund të A security of a real right can be granted for Stvarno pravo osiguranja se može odrediti za
caktohet për sigurimin e kërkesave aktuale, të securing present, future and conditional osiguranje sadašnjih, budućih ili uslovnih
ardhshme ose të kushtëzuara. claims. potraživanja.
585 /997
Parashkrimi i kërkesës së siguruar Prescription of a secured claim Zastarelost osiguranog potraživanja
E drejta e sigurimit sendor mund të ushtrohet A security of a real right can be exercised Pravo stvarnog osiguranja može se ostvariti
edhe atëherë, kur kërkesa e siguruar është even if the period of prescription for the čak i kada je osigurano potraživanje
parashkruar. secured claim has expired. zastarelo.
KAPITULLI II – PENGU CHAPTER II – PLEDGE POGLAVLJE II - ZALOG

Nënkapitulli I - Dispozitat e Përgjithshme Sub-chapter I – General Provisions Potpoglavlje I - Opšte odredbe

Pengu Pledge Zalog
1. E drejta e pengut do të thotë krijimi i 1. The right of pledge means the creation by 1. Založno pravo podrazumeva stvaranje
ndonjë interesi mbi sendin e luajtshëm ose agreement or by law of an interest in movable nekog interesa nad pokretnoj stvari ili na
mbi ndonjë të drejte me anë të marrëveshjes asset or over a right, which gives the pledgee neko pravo na osnovu sporazuma ili na
ose me anë të ligjit, i cili i jep pengmarrësit të the right to take possession of such property osnovu zakona, koji daje pravo zalogoprimcu
drejtën për ta marrë në posedim atë send ose or exploit such right for the purpose of da raspolaže tom svojinom ili da iskoristi to
për ta shfrytëzuar atë të drejtë me qëllim të satisfying an existing and sufficiently pravo u cilju ispunjavanja neke postojeće i
përmbushjes së ndonjë detyrimi ekzistues dhe identifiable obligation that is secured by the prepoznatljive obaveze koja je osigurana
të identifikueshëm që është siguruar me anë pledge. zalogom.
të pengut.
2. Kontrata e pengut mund t’i shmanget 2. The pledge contract may deviate from the 2. Ugovor o zalozi može odstupiti od
dispozitave të këtij kapitulli. Në raste të provisions of this Chapter. In special cases, it odredaba ove glave. U posebnim slučajevima
veçanta ajo mund të parasheh që pengu të could provide for a pledge to secure an može da predviđa da zaloga osigura neku
sigurojë ndonjë detyrim i cili ka efekt vetëm obligation that will only come into effect obavezu koja ima dejstvo samo nakon
pas lidhjes së kontratës së pengut. only after the conclusion of the pledge zaključivanja ugovora o zalogu.
agreement.
586 /997
Llojet e pengut Types of pledge Vrste zaloga
1. Nëse pengdhënësi dhe pengmarrësi nuk 1. Unless the pledger and the pledgee agree in 1. Ako se zalogodavac i zalogoprimac nisu
janë marrë vesh në kontratën për pengun që the pledge agreement that the pledge is dogovorili u ugovoru o zalogu da zalog bude
pengu të jetë posedimor, pengdhënësi e ruan possessory, the pledger retains the right to posedni, zalogodavac zadržava pravo na
të drejtën për ta poseduar, përdorur dhe për t’i possess, use and otherwise enjoy all rights in raspolaganje, korišćenje i da uživa sva prava
gëzuar të gjitha të drejtat në sendin e lënë the pledged property in a manner consistent o stvari koja je pod zalogom na način koji je
peng, në aso mënyre siç ai send përdoret with the ordinary use of such property. u skladu sa uobičajenom upotrebom takve
zakonisht. stvari.
2. Pengu posedimor ka efekt ndaj personave 2. A possessory pledge applies against third 2. Posedni zalog ima dejstvo prema trećim
të tretë vetëm atëherë kur të nënshkruhet parties only when the pledge agreement is licima onda kada u vreme zaključivanja
kontrata për pengun dhe kur sendi i lënë peng signed and the pledged property has come ugovora o zalogu i kada založena imovina
të ketë kaluar në posedim të pengmarrësit ose into the possession of the pledge holder or the pređe u svojinu zalogoprimca ili agenta
të agjentit të caktuar nga pengmarrësi. pledge holder`s designated agent. određenom od strane zalogoprimca.
3. Dhënia e bashkëposedimit mjafton në vend 3. Granting co-possession suffices instead of 3. Odobravanje sudržavine je dovoljno
të dorëzimit të sendit të lënë peng nëse sendi delivery of the pledged property if the umesto dostavljanja založene stvari ako je
është nën kontrollin e përbashkët të property is under the joint control of the stvar pod zajedničkom kontrolom
pengmarrësit, ose, nëse është në posedim të pledge holder or, if it is in the possession of a zalogoprimca ili, ako je na raspolaganju
një pale të tretë, mund të dorëzohet vetëm third party, it may be delivered only to the trećeg lica, može se dostaviti samo
bashkërisht tek pengdhënësi dhe pengmarrësi. pledger and the pledge holder jointly. zalogodavcu i zalogoprimcu zajedno.
4. Pengu pa posedim ka efekt ndaj palëve të 4. A non-possessory pledge is applicable 4. Zalog bez poseda ima dejstvo prema
treta vetëm atëherë kur të parashtrohet against third parties only when a notification trećim licima samo onda kada se dostavi
deklarata për njoftim sipas kritereve të statement is filed in accordance with the izjava o obaveštenju u skladu sa zakonom.
vendosura me ligj. criteria of the law.
5. Krijimi i të drejtë së pengut mbi ndonjë të 5. The creation of pledge over a right requires 5. Stvaranje prava zaloge nad nekim pravom
drejtë kërkon regjistrimin e pengut në the registration of the pledge in the pledge zahteva upis zaloge u registru zaloga.
regjistrin e pengut. register.
587 /997
Pengu ligjor Statutory pledge Zakonska zaloga
1. Dispozitat vijuese vlejnë edhe për të 1. The following provisions also apply to a 1. Sledeće odredbe važe i za pravo zaloge
drejtën e pengut e cila krijohet në bazë të pledge which is created by operation of the koja se stvara na osnovu zakona (pravo na
ligjit (e drejta pengut ligjor). law (statutory pledge). zakonsku zalogu).
2. E drejta e pengut ligjor ka efekt ndaj 2. The statutory pledge is effective against 2. Pravo na zakonsku zalogu ima dejstvo
palëve të treta vetëm atëherë kur të third parties at the time a notification prema trećim licima samo kada se podnosi
parashtrohet deklarata për njoftim sipas statement is filed in accordance with the law. obaveštenje o zalogu u skladu sa zakonom.
kritereve të vendosura me ligj.
3. Pravo zakonske zaloge se može stvoriti
3. E drejta e pengut ligjor mund të krijohet 3. Right of a legal pledge is created by ovim zakonikom i posebnim zakonima.
me këtë Kod dhe ligje të veçanta. special laws.

Kontrata e pengut Pledge contract Ugovor o zalogu
1. Që një kontratë e pengut të jetë e vlefshme, 1. The validity of a pledge contract requires a 1. Kako bi ugovor o zalogu bio punovažan
nevojitet një dokument me shkrim i cili written document and shall contain at least potreban je dokument u pisanom obliku koji
përmban të paktën këto të dhëna: the following: najmanje treba da sadrži sledeće podatke:
1.1. emrin dhe adresën e pengdhënësit 1.1. the name and address of the pledger 1.1. ime i adresa zalogodavaca i dužnika,
dhe debitorit, në rast se pengdhënësi and debtor, if the pledger is a person ukoliko je zalogodavac drugo lice od
është një person tjetër nga debitori; other than the debtor; dužnika;
1.2. përshkrimin e detyrimit që duhet të 1.2. a description of the obligation to be 1.2. opis obaveze koja se treba osigurati;
sigurohet; secured;
1.3. përshkrimin e sendit të lënë peng; 1.3. a description of the pledged property; 1.3. opis stvari koja se stavlja u zalog;
588 /997
1.4. e dhëna se qëllimi i kontratës është 1.4. data that the purpose of the contract is 1.4. podatak da je cilj ugovora
caktimi i një pengu për pengmarrësin; to determine a pledge for the pledgee; određivanje zaloge u korist
zalogoprimaca;
1.5. nënshkrimet e palëve të kontratës; 1.5. signatures of the parties to the
dhe agreement; and 1.5. potpisi ugovornih strana; i
1.6. data, në të cilën pengdhënësi e 1.6. date on which the pledger signs the 1.6. datum kada zalogodavac potpisuje
nënshkruan kontratën e pengut. pledge agreement. ugovor o zalogu.
2. Nëse kontrata e pengut është nënshkruar 2. If the pledge agreement is signed by a 2. Ukoliko je ugovor o zalogu potpisan od
nga ndonjë person në emër të pengdhënësit, person who acts on behalf of the pledger, the strane lica u ime zalogodavca, zalog je
pengu është i vlefshëm vetëm nëse personi i pledge is only valid if the person signing the punovažan jedino ako lice koje je potpisalo
cili e nënshkruan kontratën e pengut është i pledge agreement is independent from the ugovor o zalogu je nezavisno od
pavarur nga pengmarrësi. pledge holder. zalogoprimca.

Specifikimi i marrëveshjes Specification of the agreement Specifikacija ugovora
Një kontratë pengu mundet, përveç të A pledge agreement may, in addition to the Ugovor o zalogu, pored traženih podataka
dhënave të kërkuara sipas dispozitave të nenit data required under the preceding Article and prema gorepomenutom članu ili ostalim
të mësipërm apo sipas dispozitave të tjera të other mandatory provisions, also contains the obavezujućim odredbama, takođe može
detyrueshme, të përmbajë edhe marrëveshjen agreements between the parties with respect sadržati i sporazum stranaka u vezi njihovih
e palëve rreth të drejtave dhe detyrimeve të to their reciprocal rights and obligations. The uzajamnih prava i obaveza. Ugovor može u
tyre të ndërsjella. Kontrata mund të agreement may be supplemented, modified or svako vreme da se dopuni, menja ili poništi u
plotësohet, ndryshohet apo shkëputet në çdo terminated at any time in writing and signed pisanom obliku i potpisom ugovornih strana.
kohë, me shkrim dhe me nënshkrimin e saj by the parties
nga palët.
589 /997
Sendi i lënë peng Pledged asset Založena stvar
1. Peng mund të lihet çfarëdo vlere pasurore e 1. Any movable property or right that is 1. Bilo koja vrednost pokretne svojine ili
luajtshme ose ndonjë e drejtë e cila mund të lawfully transferable can be pledged. drugo pravo koje se može preneti na zakoniti
bartet në mënyrë të ligjshme. način, može biti založeno.
2. Pengu shtrihet edhe produktet që janë 2. The pledge extends to the products that are 2. Zalog se odnosi i na proizvode koji su
ndarë nga sendi i lënë peng. separated from the pledged property. odvojeni od stvari koja se stavlja u zalog.
3. Nëse pengu përfshin më shumë se një 3. If the pledge extends to more than one 3. Ako se zalog obuhvata više od jedne stvari,
send, secili send mbulon të gjithë kërkesën. property, each property covers the entire svaka stvar obuhvata celokupno potraživanje.
claim.
4. Licencat dhe lejet mbi minerale mund të 4. Licenses and permits on minerals can be 4. Licence i dozvole za minerale se mogu
lihen peng në përputhje me dispozitat për pledged in accordance with the provisions for staviti u zalog u skladu sa odredbama za
bartjen dhe barrën në minerale që the transfer and encumbrance of minerals prenos i mineralno terećenje koje se određuju
përcaktohen me ligje të veçanta. contained in special laws. u posebnim zakonima.

Autorizimi për shitjen e sendit të lënë peng Authority to sell pledged asset Ovlašćenje za prodaju založene stvari
1. Pengdhënësi duhet të jetë pronar i sendit të 1. The pledger must be the owner of the 1. Zalogodavac treba da bude sopstvenik
lënë peng në kohën e pengdhënies. Nëse pledged property at the time the pledge stvari koja se stavlja u zalog u vremenu
pengdhënësi nuk është pronar i sendit të lënë becomes effective. It the pledger is not the založenja. Ukoliko zalogodavac nije
peng, ai duhet të ketë autorizimin ligjor për owner of the pledged property, he must have sopstvenik stvari koja se stavlja u zalog, on
pengdhënie. the legal authority to pledge the property. mora da ima zakonsko ovlašćenje o
založenju.
2. Sendi që është në bashkëpronësi mund të 2. Property that is co-owned may be pledged 2. Stvar koja je u suvlasništvu može se
lihet peng vetëm me pëlqimin për pengdhënie only if all co-owners consent to the pledge. založiti samo ukoliko svi suvlasnici daju
590 /997
nga të gjithë bashkëpronarët. saglasnost za zalog.

Fitimi me mirëbesim i të drejtës së pengut Acquisition of pledge right in good faith Sticanje založnog prava u dobroj veri
1. Në qoftë se pengdhënësi nuk është pronar i 1. If the pledger is not the owner of the 1. Ukoliko zalogodavac nije sopstvenik
sendit të lënë peng apo nuk e ka autorizimin pledged asset or does not have legal authority založene stvari ili nema zakonsko ovlašćenje
ligjor për ta lënë pengun, pengmarrësi e fiton to pledge the property, the pledge holder za založenje, zalogoprimac stiče pravo zaloga
të drejtën e pengut vetëm nëse në kohën kur acquires the pledge only if at the time the jedino ako je u vremenu kada zalog proizvodi
pengu prodhon efekt, pengdhënësi e ka ne pledge becomes effective the pledger is in dejstvo, zalogodavac poseduje založenu stvar
posedim sendin e lënë peng dhe pengmarrësi possession of the pledged property and the i zalogoprimac može savesno pretpostaviti da
mund të supozojë me mirëbesim se pledge holder could assume in good faith that je zalogodavac sopstvenik stvari ili ima
pengdhënësi është pronar ose e ka the pledger is the owner or has legal authority zakonsko ovlašćenje da založi stvar.
autorizimin ligjor për të lënë sendin peng. to pledge the property.
2. Nëse ndaj një sendi të lënë peng ekziston 2. If the pledged property is encumbered with 2. Ukoliko nad založenom stvari postoji
një e drejtë e ndonjë pale të tretë, the right of a third party, the pledge holder pravo treće strane, zalogoprimac stiče pravo
pengmarrësi e fiton të drejtën e pengut pa acquires the pledge unencumbered only if the neopterećenog zaloga, samo ako zalogodavac
ngarkesa, vetëm atëherë kur pengdhënësi e ka pledger is in possession of the pledged ima u posedu založenu stvar u vreme kada
në posedim sendin e lënë peng në kohën kur property at the time the pledge becomes zaloga stvara dejstvo i zalogoprimac može da
pengu prodhon efekt dhe pengmarrësi mund effective and the pledge holder could assume savesno pretpostavi da nad zalogom ne
të supozojë me mirëbesim se ndaj pengut nuk in good faith that the pledge is postoji nečije drugo pravo.
ekziston ndonjë e drejtë tjetër. unencumbered.

E drejta e pengut në sendet e përziera të Right of pledge over the mixed assets Pravo zaloga na mešane stvari iste vrste
një lloji
1. Në rastin e pengut pa posedim të sendeve 1. In the case of a non-possessory pledge over 1. U slučaju zaloge bez državine zamenjivih
të zëvendësueshme, nëse pengdhënësi i the assets, if the pledger mixes them stvari, zalogodavac pomeša neodvojivo sa
përzien ato pandashëm me sendet e inseparably with replaceable assets of the zamenjivim stvarima iste vrste i istog
591 /997
zëvendësueshme të një lloji dhe të cilësisë së same kind and quality, the pledger shall kvaliteta, onda zalogodavac treba da na
njëjtë, atëherë pengdhënësi në mënyrë të safely assess the entire quantity at the time of siguran način utvrdi količinu celokupnog
sigurtë e konstaton sasinë e gjendjes së the agreement and communicate this without stanja u vremenu dogovora o zalogu i da bez
tërësishme në kohën e marrëveshjes së undue delay to the pledge holder. odlaganja saopšti zalogoprimcu.
pengut dhe ia kumton pengmarrësit pa
vonesë.
2. E drejta e pengut përbëhet nga një kuotë 2. The right of pledge shall consist of a 2. Pravo zaloge se sastoji od odgovarajuće
përkatëse e gjendjes së tërësishme, e cila me respective quota in the entire quantity, which kvote celokupnog stanja koja se prilikom bilo
çfarëdo ndryshimi të sasisë së tërësishme changes respectively with every variation of kakve izmene celokupne količine menja na
ndryshon në mënyrë përkatëse. the entire quantity. odgovarajući način.
3. Pengdhënësi duhet të përkujdeset që të 3. The pledger must keep account in written 3. Zalogodavac je dužan da u pisanom obliku
mbajë evidencë me shkrim mbi hyrjet dhe of the additions to and reductions of the vodi evidenciju o prihodima i rashodima
daljet për gjendjen e tërësishme dhe të ruajë entire quantity and keep the evidence for their celokupnog stanja i da sačuva podatke radi
dëshmitë për verifikimin e tyre. verification. potvrđivanja istih.
4. Rregullat e sipërshënuara vlejnë në mënyrë 4. The above rules apply accordingly to a 4. Gore navedena pravila se primenjuju na
përkatëse tek një peng posedimor. possessory pledge. odgovarajući način na posedovni zalog.

E drejta e pengut në vlera pasurore të Pledge of future property and warehouse Pravo zaloga na budućim svojinskim
ardhshme dhe në depo mallrash store vrednostima i u skladištima robe
1. Një e drejtë pengu mund të krijohet edhe 1. The right of pledge can extend to such 1. Pravo zaloge se može stvoriti i na
në vlerat pasurore apo sendet e përcaktuara assets and property as identified in the pledge svojinske vrednosti ili stvari koje su utvrđene
në kontratën e pengut në të cilat pengdhënësi contract where the pledge grantor acquires u ugovoru o zalozi nad kojima zalogodavac
e fiton pronësinë ose autorizimin ligjor pas ownership or legal authorization after stiče svojinu ili pravnu nadležnost nakon
lidhjes së kontratës së pengut. entering the pledging contract. sklapanja ugovora o zalogu.
2. Një e drejtë e pengut mund të krijohet në 2. The right of pledge can be created over a 2. Zalog se može stvoriti nad skladištem robe
592 /997
një depo mallrash me përmbajtje të warehouse store with a different content if the sa promenljivim sadržajem ukoliko su mesto
ndryshueshme nëse vendndodhja dhe location and content of the warehouse store i sadržaj skladišta opisani dovoljno jasno u
përmbajtja e depos janë të përshkruara mjaft are sufficiently clear described in the pledge ugovoru o zalozi. Svaka roba koja se dodaje u
qartë në kontratën e pengut. Çdo mall që agreement. Each asset added to the skladištu nad kojim se steklo pravo zaloge
shtohet në depo në të cilën është krijuar e warehouse store, over which a pledge is podleže pravu o zalozi od trenutka kada se ta
drejta e pengut i nënshtrohet të drejtës së created, becomes subject to the pledge from roba doda u skladištu.
pengut prej momentit kur ai mall i shtohet the time it is added to the warehouse store.
depos.

Neni 971 Secured claim Osigurano potraživanje
Kërkesa e siguruar
The right of pledge is only valid and Pravo zaloge je važeće i sprovodljivo samo
Një e drejtë e pengut është e vlefshme dhe e enforceable if the claim, which shall be ako je potraživanje, koje se treba osigurati
zbatueshme nëse kërkesa, e cila duhet të secured by the pledge right, is valid and pravom zaloge, važeće i sprovodljivo.
sigurohet përmes të drejtës së pengut, është e enforceable.
vlefshëm dhe e zbatueshëme.

Fushëveprimi i kërkesës të siguruar Scope of the secured obligation Delokrug osiguranog potraživanja
1. Një e drejtë e pengut e siguron tërë shumën 1. The right of pledge secures the entire 1. Založno pravo osigurava celokupan iznos
e kërkesës përfshirë kapitalin dhe kamatën e amount of an obligation, including any potraživanja, uključujući neplaćeni kapital i
papaguar, dënimet kontraktuese, shpenzimet unpaid capital and interest, contracting kamatu, ugovorene kazne, troškove
e zbatimit, të mirëmbajtjes dhe shitjes së penalties, the costs of enforcement, sprovođenja, održavanja i prodaje založene
sendit të lënë peng. maintenance and sale of the pledged item. stvari.
2. Nëse debitori personal nuk është pronari i 2. If a personal debtor is not the owner of the 2. Ako lični dužnik nije sopstvenik založene
sendit të lënë peng, përgjegjësia nuk pledged property, the liability is not extended imovine, obaveza se ne proširuje pravnom
zgjerohet me transaksion ligjor që kryhet nga by a legal transaction entered into by the transakcijom koje se vrši od strane ličnog
debitori personal pas lënies peng. personal debtor after the pledging. dužnika nakon založenja.
593 /997
3. Kthimi i sendit të lënë peng me të cilin 3. The return of the pledged property with 3. Povraćaj založene stvari kojom je plaćanje
është siguruar kryerja e detyrimit nuk do të which the performance of an obligation was obaveze osigurano ne znači da se poverilac
thotë që kreditori ka hequr dorë nga e drejta e secured shall not mean that the creditor has odrekao prava potraživanja namirivanja te
kërkimit të shlyerjes së atij detyrimi. waived the right to demand performance of obaveze.
such obligation.

Mbrojtja e pengdhënësit Protection of the pledger Zaštita zalogodavca
1. Pengdhënësi mund të parashtrojë kundër 1. The pledger may file against the pledgee 1. Zalogodavac može podneti protiv
pengmarrësit mbrojtjen në dispozicion të një protection that is available to a personal zalogoprimca odbranu koja je na
debitori personal ndaj një kërkese. Nëse debtor against the claim. If the personal raspolaganju ličnom dužniku nad
debitori personal vdes, atëherë pengmarrësi debtor dies, then the pledger may not invoke potraživanjem. Ako lični dužnik umre, onda
nuk mund të bazohet tek fakti që the fact that his or her heir has only limited se zalogoprimac ne može pozivati na
trashëgimtari i tij apo saj ka përgjegjësi të liability for that obligation. činjenicu da njegovi ili njeni naslednici imaju
kufizuar për atë detyrim. ograničenu odgovornost za obavezu.
2. Nëse pengmarrësi nuk është debitor 2. If the pledger is not a personal debtor, he 2. Ako zalogodavac nije lični dužnik on ne
personal, ai nuk humb të drejtën e mbrojtjes or she does not lose the right of protection gubi pravo na odbranu zbog odricanja ličnog
për shkak të heqjes dorë nga debitori because of the waiver from the personal dužnika.
personal. debtor.

Ndryshimet e objektit të pengut ose rritja Change of pledged property or increase of Promene predmeta zaloga ili povećanje
e kërkesës të siguruar secured obligation osiguranog potraživanja
Pas krijimit të së drejtës së pengut, Subsequent to the creation of a pledge, the Nakon stvaranja prava zaloge, zalogodavac i
pengdhënësi dhe pengmarrësi mund të pledger and the pledgee may agree to zalogoprimac mogu se složiti da povećaju
pajtohen që ta rrisin kërkesën e siguruar ose increase the secured claim, or to add to the osiguranu obavezu ili da povećaju predmet
ta rrisin objektin e pengut. Për çdo rritje e cila pledged property. Any addition that is not zaloge. Za svako povećanje koje nije
nuk është e bashkëngjitur apo e lidhur me permanently attached or connected to the priloženo ili povezano sa predmetom zaloge,
objektin e pengut, duhet të trajtohet si krijim i pledged property is to be treated as the treba se tretirati kao stvaranje novog prava
594 /997
një të drejte të re të pengut. creation of a new pledge. zaloge.

Siguria plotësuese Additional security Dopunsko osiguranje
1. Pengmarrësi mund të kërkojë siguri 1. The pledger may demand additional or 1. Zalogoprimac može tražiti dopunsko ili
plotësuese apo adekuate, nëse sendi i lënë adequate security, if the pledged property adekvatno osiguranje ukoliko založena stvar
peng nuk ofron siguri përkatëse për kërkesën does not offer a corresponding security for ne pruža odgovarajuće osiguranje za
e siguruar dhe nëse pengmarrësi nuk ka the related obligation and a pledge holder osigurano potraživanje i ukoliko
mundur ta dijë këtë në kohën kur është lidhur could not be aware of this at the time the zalogoprimac nije mogao to da zna za vreme
kontrata e pengut. pledge agreement was concluded. kada je sklopljen ugovor o zalogu.
2. Nëse pengdhënësi nuk jep siguri 2. If the pledger does not grant additional or 2. Ukoliko zalogodavac ne daje dodatno ili
plotësuese apo adekuate, pengmarrësi mund adequate security, the pledgee may demand adekvatno osiguranje, zalogoprimac može
të kërkojë përmbushjen e menjëhershme të immediate fulfilment of the secured potražiti neposredno ispunjenje osiguranog
kërkesës së siguruar. obligation. potraživanja.
Nënkapitulli II - Të Drejtat dhe Detyrimet Sub-chapter II – Rights and Obligations of Potpoglavlje II - Prava i obaveze
e Pengdhënësit dhe Pengmarrësit a Pledger and a Pledgee Zalogodavca i Zalogoprimca

E drejta e kontrollimit Right to inspection Pravo na kontrolu
Në rastin e pengut pa posedim, pengmarrësi In the case of a non-possessory pledge the U slučaju zaloge bez poseda, zalogoprimac
ka të drejtë që, pas njoftimit të dhënë me pledgee has the right, upon reasonable notice ima pravo da, nakon blagovremenog
kohë pengdhënësit, ta kontrollojë sendin e to the pledger, to inspect the pledged obaveštenja zalogodavca, izvrši kontrolu
lënë peng. Në rastin e pengut posedimor, property. In the case of a possessory pledge založene stvari. U slučaju posednog zaloga,
pengdhënësi ka të drejtë që, pas njoftimit të the pledger has the right upon reasonable zalogodavac ima pravo da, nakon
dhënë me kohë pengmarrësi , ta kontrollojë notice to the pledger to inspect the pledged blagovremenog obaveštenja zalogoprimca,
sendin e lënë peng. property. prekontroliše založenu stvar.
595 /997
Të drejtat dhe detyrimet e pengmarrësit Rights and duties of a pledge holder Prava i obaveze zalogoprimca
1. Në rastin e pengut posedimor, pengmarrësi 1. In the case of a possessory pledge, the 1. Ukoliko u slučaju zaloge u posedu,
nuk e përdorë dhe e ruan me kujdesin më të pledgee shall not use and prudently maintains zalogoprimac ne upotrebljava i ne čuva
madh sendin e lënë peng. Prezumohet që the pledged property. It is presumed that the oprezno založenu stvar, pretpostavlja se da
pengmarrësi ka të drejtë në përfitime nga pledge holder is entitled to the fruit of the zalogoprimac ima pravo na plodove založene
sendi i lënë peng, nëse palët nuk pajtohen pledged property if not agreed differently by stvari, ukoliko se strane ne usaglase
ndryshe. the parties. drugačije.
2. Përveç në rastet kur palët pajtohen 2. Unless otherwise agreed between the 2. Osim u slučajevima kada se strane
ndryshe, pengmarrësi mund ta lë peng sërish parties, the pledgee may re-pledge the drugačije usaglase, zalogoprimac može
sendin e lënë peng nëse ai mund të sigurojë pledged property if he can ensure that the ponovo staviti u zalog založenu stvar ukoliko
që sendi i lënë peng do t’i kthehet pledged property will be returned to the on može da osigura da će se založena stvar
pengdhënësit, në përputhje me kushtet e pledger in accordance with the terms of the vratiti zalogodavcu u skladu sa uslovima
kontratës së pengut. Pengmarrësi i përgjigjet pledge contract. The pledgee is liable to the ugovora o zalogu. Zalogoprimac odgovara
pengdhënësit për ndonjë dëmtim, për pledger for any damage, the loss or a delay in zalogodavcu za svako oštećenje, gubitak ili
humbjen ose për ndonjë vonesë në kthimin e the return of the pledged property. zakašnjenje u povraćaju stvari stavljene u
sendit të lënë peng. zalog.

Të drejtat dhe detyrimet e pengdhënësit Rights and obligations of the pledger Prava i obaveze zalogodavca
1. Për pengun pa posedim, pengdhënësi ka 1. For non-possessory pledges, the pledger 1. Za zalog bez poseda, zalogodavac ima
për detyrë ta përdorë sendin e lënë peng në has the duty to use the pledged property in a obavezu da koristi založenu stvar na način
mënyrën e përputhshme me përdorimin e manner consistent with the ordinary use of koji je u skladu sa uobičajenom upotrebom
zakonshëm të atij sendi. such thing. takve stvari.
596 /997
2. Për pengun pa posedim që kanë efekt ndaj 2. For non-possessory pledges that are 2. Za zaloge bez državine, koje imaju dejstvo
palëve të treta, pengdhënësi ruan të drejtën effective against third parties, the pledger protiv trećih lica, zalogodavac zadržava
për: shall retain the right to: pravo da:
2.1. përdorur objektin e pengut në 2.1. use the object of pledge in 2.1. koristi predmet zaloge u skladu sa
përputhje me qëllimin e tij. Nëse accordance with its intended purpose. njegovom namenom. Ukoliko
pengdhënësi dështon të shlyejë detyrimet Should the pledger fail to settle his zalogodavac ne izmiri svoje obaveze
e tij ndaj pengmarrësit t, ai humb atë të obligations to the pledger, he shall loose prema zalogoprimcu, on gubi pravo
drejtë posedimi; such a right of possession. državine.
2.2. qiradhënien e objektit të pengut dhe 2.2. lease the object of pledge and enter 2.2. izdaje u zakup predmet zaloge i
të hyjë në marrëveshje të tjera me të cilat into other agreements whereby the object sklapa druge ugovore kojim bi se
objekti i pengut i bartet palës së tretë për of pledge is transferred to third parties predmet zaloge preneo na treće lice radi
përdorim dhe gëzim të përfitimeve, for use and reaping of benefits, unless korišćenja i uživanje koristi, osim ako
përveç nëse përcaktohet ndryshe me otherwise stipulated by the agreement; nije drugačije određeno ugovorom;
marrëveshje;
2.3. të vënë sërish peng objektin e 2.3. re-pledge the object of pledge, 2.3. ponovo založi predmet zaloge osim
pengut, përveç nëse përcaktohet ndryshe unless otherwise stipulated by the ako nije drugačije određeno ugovorom,
me marrëveshje; ose agreement; or ili
2.4. të disponuar me objektin e pengut 2.4. dispose of the object of pledge and
dhe bartur të drejtën e pronësisë tek një transfer the right of ownership to a third 2.4. raspolaže predmetom zaloge i
palë e tretë. party. prenosi pravo državine na treće lice.
3. Marrëveshja e pengut mund të tërheqë të 3. The pledge agreement may withdraw the 3. Ugovor o zalogu može da povuče pravo
drejtën e pengdhënësit për disponimin me right of the pledger to dispose of the object of zalogodavca da raspolaže predmetom zaloge.
objektin e pengut. pledge.
4. Marrëveshja e pengut mund të kufizojë 4. The pledge agreement may limit the use of 4. Ugovor o zalogu može da ograniči
597 /997
përdorimin e objektit të pengut dhe të the object of pledge and stipulate the way in korišćenje predmeta zaloge i da odredi način
përcaktojë mënyrën në të cilën pengdhënësi which the pledger may use it thereafter. The na koji zalogodavac može da je koristi
mund ta përdorë atë më tutje. Marrëveshja e pledge agreement may prohibit particular nadalje. Ugovor o zalogu može da zabrani
pengut mund të ndalojë mënyra të caktuara të ways of using the object of pledge. određene načine korišćenja predmeta zaloge.
përdorimit të objektit të pengut.

Disponimi me objektin e pengut pa Disposal of the object of non-possessory Raspolaganje predmetom zaloga bez
posedim pledge poseda
1. Pengdhënësi mund të disponojë me 1. The pledger may dispose of the object of 1. Zalogodavac može da raspolaže
objektin e pengut dhe të bartë të drejtën e pledge and transfer the right of ownership to predmetom zaloga i da prenese pravo
pronësisë tek pala e tretë. a third party. državine na treće lice.
2. Pengdhënësi dhe pronari i ri i dërgojnë një 2. The pledger and the new owner shall file a 2. Zalogodavac i novi sopstvenik podnose
pasqyrë njoftuese të bartjes tek regjistri i notification statement of the transfer at the obaveštajni izveštaj o prenosu u registar
pengut, me shpenzime të pronarit të ri, si dhe Pledge Register at the new owner’s expense zaloga, na trošak novog sopstvenika i bez
pa vonesa të paarsyeshme. and without unjustified delay. neopravdanih kašnjenja.
3. Pengdhënësi dhe pronari i ri i objektit të 3. The pledger and the new owner of the 3. Zalogodavac i novi sopstvenik založenog
pengut janë bashkërisht përgjegjës ndaj object of pledge shall be jointly liable to the predmeta, zajednički su odgovorni prema
pengmarrësit për dëmet që mund të pledge holder for any damages that may arise zalogoprimcu za bilo kakva oštećenja koja
shkaktohen si pasojë e dështimit për të as a result of their failure to register the right mogu nastati kao posledica neuspeha da
regjistruar të drejtën e pengut, me shpenzimet of pledge at the new owner’s expense in the upišu imovinu na trošak novog sopstvenika, u
e pronarit të ri, në regjistrin e pengut. Pledge Register. registru zaloga.
4. Blerësi fiton të drejtën e pronësisë me 4. The purchaser shall acquire the right of 4. Kupac stiče pravo državine uz opterećenje
barrën e të drejtës së regjistruar të pengut. ownership encumbered with the registered registrovanog prava zaloge.
right of pledge.
598 /997
Pengu mbi përfitimet Pledge on benefits Zalog nad koristima
1. Pengu mund të krijohet ashtu që 1. The pledge may be created in such a way 1. Zalog se može stvoriti na takav način da
pengmarrësi të ketë të drejtë të përfitimeve that the pledge holder is entitled to take the zalogoprimac ima pravo na koristi od
nga sendi i lënë peng. benefits of the pledged property. založene stvari.
2. Nëse pengmarrësi ka të drejtë të marrë 2. If the pledge holder has the right to take 2. Ukoliko zalogoprimac ima pravo da pribira
frutat, ai është i detyruar të kujdeset për the fruits, he is obliged to take care of the plodove, on je dužan da se stara o proizvodnji
prodhimin e atyre frutave dhe të japë llogari production of the fruits and to render account tih plodova i da bude odgovoran za iste.
për to. for them.
3. Të ardhurat neto të frutave zbatohen ndaj 3. The net yield of the fruits is set off against 3. Neto prihodi plodova se primenjuju nad
pagesave që duhen bërë, si dhe nëse ka the payment owed and, if there are costs and plaćanjima koja se trebaju izvršiti, i ako ima
shpenzime dhe interes të pagueshëm, më së interest payable, against these first. plativih troškova i kamata, prvenstveno se
pari zbatohen në këto. primenjuje na njih.
4. Mundësitë e degëzimit janë të pranueshme. 4. Diverging provisions are admissible. 4. Mogućnosti granjivanja su prihvatljive.

Rimbursimi i shpenzimeve Reimbursement of expenditures Naknada troškova
1. Nëse pengmarrësi bën shpenzime në 1. If the pledge holder makes expenditures on 1. Ako zalogoprimac stvara troškove na
sendin e lënë peng, detyrimi i rimbursimit të the pledged property, the duty of založenu stvar, dužnost za naknadu
pengdhënësit përcaktohet me dispozitat e reimbursement of the pledger is determined zalogodavca se utvrđuje u skladu sa
gjerimit pa autorizim. under the provisions on mandate without odredbama o nalogu bez ovlašćenja.
authorization.
2. Pengmbajtësi ka të drejtë të heqë 2. The pledge holder is entitled to remove an 2. Zalogoprimac ima pravo da ukloni
instalimin me të cilin ka furnizuar sendin e installation with which he furnished the instalaciju kojom je snabdevao založenu
599 /997
lënë peng. pledged property. stvar.

Shkelja e të drejtave nga pengmarrësi Violation of the rights by the pledgee Kršenje prava od strane zalogoprimca
1. Në rastin kur pengmarrësi shkel të drejtën 1. In cases when the pledgee violates the 1. Kada zalogoprimac krši prava zalogodavca
e pengdhënësit në masë të konsiderueshme, si rights of the pledger to a substantial degree u značajnoj meri i kada nastavlja sa
dhe kur ai vazhdon me këtë sjellje and where he continues this injurious conduct prekršajnim ponašanjem, bez obzira na dato
kundërvajtëse pa marrë parasysh vërejtjen e notwithstanding a warning given by the upozorenje od strane zalogodavca,
dhënë nga pengdhënësi, pengdhënësi mund të pledger, the pledger may demand that the zalogodavac može da potraži da se založena
kërkojë që sendi i lënë peng të depozitohet pledged thing is deposited at the cost of the stvar deponuje sa troškovima zalogoprimca
me shpenzimet e pengmarrësit, ose, nëse nuk pledge holder or, if it is not suitable for ili, ako nije pogodno za deponovanje, da bude
është e përshtatshme për depozitim, që t'i deposit, that it is delivered to a custodian to dostavljena jednom staratelju koji se utvrđuje
dorëzohet një kujdestari që përcaktohet nga be appointed by the court. od strane suda.
gjykata.
2. Në vend të depozitimit apo dorëzimit të 2. Instead of the deposit or the delivery of the 2. Umesto deponovanja ili dostavljanja
sendit tek kujdestari, pengdhënësi mund të property to a custodian, the pledger may imovine staratelju, zalogodavac može da
kërkojë kthimin e sendit të lënë peng në demand the return of the pledged property in potraži vraćanje založene imovine u zamenu
kthim të përmbushjes së kreditorit. Nëse return for the satisfaction of the creditor. If za namirivanje potraživanja prema poveriocu.
detyrimi është pa interes dhe nuk është bërë the claim is interest-free and is not yet due, Ako je potraživanje oslobođeno od kamate i
ende i pagueshëm, atëherë pengmarrësi ka të then the pledger is entitled only to the amount još uvek nije postao plativ, onda
drejtë vetëm për shumën e cila, me shtimin e which, with the addition of the statutory zalogoprimac ima pravo samo na iznos koji,
interesit ligjor për periudhën nga pagesa e interest for the period from the payment until uz dodatak zakonske kamate za period od
deri në datën e të paguarit, është ekuivalent the due date, is equivalent to the amount of plaćanja do datuma naplate, je ekvivalentan
me shumën e detyrim the claim. sa iznosom potraživanja.

Të drejtat e pengdhënësit në rast të Rights of the pledger in the case of Prava zalogodavca u slučaju neizbežnog
dëmtimit të pashmangshëm inevitable damage oštećenja
1. Nëse prishja e sendit të lënë peng apo 1. If the damage of the pledged item or a 1. Ukoliko se može očekivati uništenje
600 /997
humbja e konsiderueshme e vlerës së tij substantial decrease in its value is to be založene stvari ili znatan gubitak njene
mund të pritet, pengdhënësi mund të kërkojë expected, the pledger may demand the return vrednosti, zalogodavac može da potraži
kthimin e sendit të lënë peng në këmbim të of the pledged thing in return for the povraćaj založene stvari u zamenu za
dhënies së ndonjë sigurimi tjetër; dhënia e provision of some other security; the pružanje nekog drugog osiguranja. Davanje
sigurimit me dorëzani është e përjashtuar. provision of security by sureties is excluded. osiguranja jemstvom je isključeno.
2. Pengmbajtësi duhet të njoftojë 2. The pledge holder must notify the pledger 2. Zalogoprimac mora da obavesti
pengdhënësin për dëmtimin e pashmangshëm of the inevitable damage without undue zalogodavca o neposrednom oštećenju bez
pa kurrfarë vonese, përveç nëse njoftimi i delay, unless such notification is practically ikakvog odlaganja, osim ako je obaveštenje
tillë është praktikisht i pamundshëm. impossible. praktično nemoguće.

Të drejtat e pengmarrësit në rast të Rights of the pledger in the case of Prava zalogoprimca u slučaju neizbežnog
dëmtimit të pashmangshëm inevitable damage oštećenja
1. Nëse prishja e sednit të dhënë peng apo 1. If the damage of the pledged item or a 1. Ukoliko oštećenje založene stvari ili njen
humbja e konsiderueshme e vlerës së tij e substantial decrease of its value that is to be očekivani znatan gubitak vrednosti ugrožava
pritur rrezikon sigurinë e pengmbajtësit, expected jeopardizes the security of the osiguranje zalogoprimca, zalogoprimac može
pengmbajtësi mund të vërë sendin e lënë pledge holder, the pledge holder may have da postavi založenu stvar na prodaju putem
peng për shitje me ankand publik. the pledged thing sold by public auction. javne aukcije.
2. Të ardhurat e tilla zënë vendin e sendit të 2. Such proceeds take the place of the 2. Ti prihodi zauzimaju mesto založene
lënë peng. Me kërkesën e pengdhënësit, të pledged thing. Upon demand by the pledger, stvari. Na zahtev zalogodavca, prihodi od
ardhurat nga shitja duhen depozituar. the proceeds are to be deposited. prodaje se trebaju deponovati.

Detyrimi për kthimin e sendit të lënë peng Duty to return the pledged thing and the Dužnost vraćanja založene stvari i pravo
dhe e drejta e rikthimit të sendit të lënë right to redeem the pledged thing vraćanja založene stvari
peng
1. Pengmbajtësi është i detyruar të kthejë 1. The pledge holder is obliged to return the 1. Zalogoprimac je dužan da vrati založenu
601 /997
sendin e lënë peng tek pengdhënësi pas pledged thing property to the pledger after the stvar zalogodavcu nakon prestanka zaloge.
shuarjes së pengut. pledge is extinguished.
2. Pengdhënësi mund të kërkojë kthimin e 2. The pledger may demand the return of the 2. Zalogodavac može da potraži povraćaj
sendit të lënë peng në këmbim të pledged thing in return for the compliance of založene stvari u zamenu na izmirivanje
përmbushjes së pengmbajtësit sapo që the pledge holder as soon as the debtor is zalogoprimca čim dužnik bude imao pravo da
debitori të ketë të drejtë të përmbushë entitled to fulfil the obligation. ispuni dužnost.
detyrimin.

Kufizimi në lidhje me kërkesat për Limitation regarding compensation claims Ograničenje u vezi sa potraživanjima za
kompensim naknadu
1. Pretendimet për shpërblim të penglënësit 1. The pledger’s compensation claims due to 1. Navodi zalogodavca za naknadu zbog
për shkak të ndryshimit ose përkeqësimit të alternations or deteriorations of the pledged izmene ili pogoršanja založene stvari i navodi
sendit të lënë peng dhe pretendimet e items and claims of the pledge holder for the zalogoprimca za naknadu troškova u vezi
pengmbajtësit për shpërblim të shpenzimeve reimbursement of expenditures regarding the stvari ili uzimanja neke opreme, zastarevaju
lidhur me sendin dhe marrjen e ndonjë item and acquisition of any equipment, are nakon šest meseci.
pajisje, parashkruhen pas gjashtë muajve. prescribed after six months.
2. Periudha e parashkrimit fillon, për 2. The prescription period commences, for 2. Period zastarelosti za potraživanja
pretendimin e pengdhënësit, në kohën kur the pledger’s claim, at the time when the zalogodavca počinje kad se založena stvar
sendi i lënë peng i kthehet pengdhënësit, ose, pledged item is returned to the pledger or, for vrati zalogodavcu ili, za zalogoprimca, nakon
për pengmbajtësin, pas shkëputjes së the pledge holder, after the termination of the prekida ugovora o zalozi.
marrëveshjes së pengut. pledge agreement.
Nënkapitulli III - Pengu dhe të Drejtat e Sub-chapter III – Pledge and Third Party Potpoglavlje III - Zalog i prava trećih lica
Palës së Tretë Rights

E drejta e pengut për detyrimet në të holla Right of pledge over the claim for money Pravo zaloge nad novčanim obavezama
602 /997
1. Nëse një detyrim për pagesë në të holla 1. If an obligation for payment in money is 1. Ako je obaveza za isplatu u novcu
është lënë peng, atëherë debitori i këtij pledged, the debtor of such claim (“third stavljena u zalog, onda dužnik ove obaveze
detyrimi (“debitori i tretë”) mund ta party debtor”) can satisfy the obligation („treća strana kao dužnik“) može ispuniti
përmbushë detyrimin në përputhje me according to the agreement with the pledger. obavezu u skladu sa ugovorom sa
kontratën me pengdhënësin. Nëse If the pledger or the pledge holder has zalogodavcem. Ukoliko je zalogodavac ili
pengdhënësi ose pengmbajtësi e ka njoftuar notified the third party debtor of the pledge, zalogoprimac obavestio treće lice kao
debitorin e tretë lidhur me lënien peng, the third party debtor has to effect payment to dužnika, u vezi sa založenjem, treći dužnik
debitori i tretë duhet t’ia bëjë pagesën the pledge holder once the pledged claim falls treba da izvrši isplatu zalogoprimcu dospeća
pengmbajtësit pasi të ketë ardhur koha për due. založene obaveze.
pagesën e detyrimit të lënë peng.
2. Njoftimi për debitorin e tretë duhet të bëhet 2. The notification to the third party debtor 2. Obaveštenje za trećeg dužnika treba biti u
me shkrim, të përfshijë emrat e pengdhënësit must be in writing, contain the names of the pisanom obliku, treba sadržati imena
dhe pengmbajtësin, të identifikojë kërkesën e pledger and the pledge holder, identify the zalogodavca i zalogoprimca, identifikovati
siguruar me anë të pengut dhe të përmbajë claim secured by the pledge and give precise osigurano potraživanje zalogom i treba
udhëzime të sakta rreth mënyrës së pagesës instructions on the manner of payment to the sadržati precizna uputstva o načinu plaćanja
për pengmbajtësin. pledge holder. zalogoprimcu.

Kundërshtimet e debitorit të tretë Objections of the third party debtor Prigovori trećeg dužnika
Debitori i tretë ka të drejtë të bëjë The third debtor is entitled to the same Treće lice kao dužnik ima pravo da podnese
kundërshtimet e njëjta lidhur me kërkesën për objections against a payment demand from iste prigovore na zahtev za isplatu od strane
pagesë nga pengmbajtësi, të cilat ai i ka the pledge holder which he would have zalogoprimca koje ima protiv zalogodavca
kundër pengdhënësit si kreditori paraprak i against the pledger as the initial creditor of kao prethodnog poverioca založene obaveze.
detyrimit të lënë peng. the pledged claim.
603 /997
Përmbushja me përllogaritje Satisfaction by set-off Namirivanje obračunom
1. Pas marrjes së pagesës nga debitori i tretë, 1. After receiving payment from the third 1. Nakon primanja isplate od trećeg dužnika,
pengmbajtësi ka të drejtë që ta përllogarisë party debtor, the pledge holder is entitled to zalogoprimac ima pravo da iz ove isplate
nga kjo pagesë shumën e cila i takon atij në set off from this payment any amount due to obračuna iznos koji njemu pripada na osnovu
bazë të kërkesës së siguruar me kërkesën e him under the obligation secured by the založenog osiguranog potraživanja. Do dana
lënë peng. Deri atëherë kur kërkesa e siguruar pledged claim. Until the secured obligation kada osigurano potraživanje postane dospelo
të bëhet e arritshme për pagesë, pengmbajtësi falls due, the pledge holder has to hold za isplatu, zalogoprimac treba da zadrži
duhet ta mbajë pagesën e marrë nga debitori i payment received from the third party debtor dobijenu isplatu od trećeg dužnika
tretë, duke e përfshirë kamatën e cila rrjedh including any interest accruing thereon as uključujući kamatu koja teče od tog trenutka,
aty e tutje si një agjent në emër të agent on behalf of the pledger. kao agent u ime zalogodavca.
pengdhënësit.
2. Nëse shuma të cilën debitori i tretë ia ka 2. If the amount paid by the third party debtor 2. Ukoliko je iznos koji je treći dužnik
paguar pengmbajtësit është më e madhe se to the pledge holder exceeds the amount due isplatio zalogoprimcu veći od iznosa koji
shuma që duhet paguar në bazë të kërkesës së under the secured obligation, the pledge treba da se isplati na osnovu osiguranog
siguruar, pengmbajtësi duhet t’ia paguajë pa holder has to pay the surplus amount to the potraživanja, zalogoprimac treba da isplati
vonesë të paarsyeshme pengdhënësit, shumën pledger without undue delay. zalogodavcu bez odlaganja iznos koji je iznad
që është mbi vlerën e kërkesës. vrednosti potraživanja.
3. Debitori i tretë, i cili duhet t’ia bëjë 3. Third party debtor who is required to make 3. Treći dužnik koji treba da izvrši isplatu
pagesën pengmbajtësit, duhet të njoftohet nga payment to the pledge holder shall be notified zalogoprimcu, treba da se obavesti od strane
pengmbajtësi nëse kërkesa e siguruar është by the pledge holder if the secured obligation zalogoprimca o tome da li je osigurano
shuar përpara se të vijë koha e pagesës për has been discharged before the payment to potraživanje prekinuto pre dospeća vremena
pengmbajtësin. the pledge holder falls due. isplate za zalogoprimca.

Zbatimi i dispozitave për të drejtën e Application of the provisions for the right Primena odredbi za založno pravo za
pengut për kërkesat në të holla of pledge over claim for money novčane zahteve
Dispozitat për të drejtën e pengut për kërkesat The provisions relating to the right of pledge Odredbe o založnom pravu za novčane
604 /997
në të holla, do të zbatohen edhe për të drejtën over a claim for money do also apply for zahteve, primenjivaće se i na založno pravo
e pengut në detyrimet tjera. pledge over other rights. na ostale obaveze.

E drejta e pengut mbi letrat me vlerë The right of pledge over securities Založno pravo nad hartijama od vrednosti
1. E drejta e pengut në një letër me vlerë, e 1. A right of pledge over securities, which 1. Založno pravo nad hartijama od vrednosti
cila është e lëshuar në emër të mbajtësit, vihet have been issued to a holder, is deemed to be koje su izdate na ime sopstvenika, smatra se
si një e drejtë e pengut mbi një send të a right of pledge over movable asset. založnim pravom nad pokretnoj stvari.
luajtshëm.
2. E drejta e pengut në një letër me vlerë 2. The right of pledge over securities 2. Založno pravo nad hartijama od vrednosti
sipas urdhrit ose në një letër indorsable me according to an order or endorsable securities na osnovu naloga ili nad prenosivim
vlerë me emër krijohet përmes indosamentit to a named beneficiary is created by hartijama od vrednosti na imenovanog
dhe dorëzimit tek pengmbajtësi. Indosamenti endorsing and delivering to the pledge holder. korisnika je stvoreno prenosom i dostavom
duhet të ketë të shënuar, se është një The endorsement must explicitly state that it hartijama od vrednosti zalogodavcu. U
indosament për pengvënie (indosament is an endorsement for a pledge (pledge prenosu mora izričito da se napomene da je
pengu). endorsement). prenos za zalog (založni indosament).
3. Nëse letra me vlerë e lënë peng është në 3. If the pledged security is in the name of the 3. Ako je založena hartija od vrednosti na ime
emër të kreditorit, krijohet e drejta e pengut, creditor, the right of pledge is created if the dužnika, stvara se založno pravo ako
po qe se pengdhënësi e njofton borxhliun se pledger notifies the debtor that the claim zalogodavac obavesti dužnika da je
detyrimi nga letra me vlerë i është lënë peng deriving from the security has been pledged potraživanje koje proizilazi iz hartija od
pengmbajtësit. to the pledge holder. vrednosti založeno zalogoprimcu.
4. E drejta e pengut në letra të pacertifikuara 4. The right of pledge over an un-certificated 4. Založno pravo nad ne sertifikovanim
me vlerë krijohet përmes regjistrimit të së security is created by registration of the right hartijama od vrednosti stiče se upisom prava
drejtës së pengut në regjistrat e atij of pledge in the register of the institution in zaloga u registrima te institucije u kojoj se
institucioni, në regjistrat e të cilit mbahet whose register the account for pledged održava registar o hartijama od vrednosti koje
llogaria për letrat me vlerë të lëna peng. securities is kept. su založene.
605 /997
Dispozitat e zbatueshme për të drejtat e Applicable provisions for the right of Član 992
pengut në letrat me vlerë pledge over securities Primenjive odredbe za založno pravo nad
hartijama od vrednosti
Në të drejtën e pengut mbi letrat me vlerë The provisions on the right of pledge are
zbatohen përshtatshmërisht dispozitat rreth të applied accordingly with regard to the rights Na založno pravo nad hartijama od vrednosti
drejtës së pengut. of pledge over securities. primenjuju se prilagodljivo odredbe o
založnom pravu.
Neni 993
Pengjet e shumëfishta dhe përparësia e Article 993 Član 993
tyre Multiple pledges and their priority Višestruki zalozi i njihova prednost
1. Në qoftë se nuk është arritur marrëveshje

tjetër, një pengdhënës mund të lë peng disa 1. Unless otherwise agreed, a pledger can 1. Ukoliko nije drugačije dogovoreno,
sende ose të drejtën e njëjtë. grant more than one pledge over the same zalogodavac može založiti više svari ili isto
asset or a same right. pravo.
2. Rangu i përparësisë së disa të drejtave të
pengut të krijuara ndaj të së njëjtëjtit send të 2. Priority of the rights of pledge created over 2. Redosled prednosti nekoliko založnih
pengut apo të drejtës, renditet sipas kohës kur the same item of the pledge or same right is prava stvorenih nad istoj stvari zaloga ili
këto kanë arritur efekte ndaj personave të ranked according to the time when they came prava, rangira se shodno vremenu kada su
tretë, përveç se kur parashihet ndryshe me into effect against third persons, unless one dospele dejstvo nad trećim licima, sem
ligj. otherwise provided by law. kada je drukčije utvrđeno zakonom.
3. Të drejtat e pengut me efekte për personat

e tretë kanë përparësi para të drejtave të 3. A pledge that is effective against a third 3. Založna prava sa dejstvima na treća lica
pengut në mes të pengdhënësit dhe party always has priority over a pledge that is imaju prednost nad založnim pravima između
pengmbajtësit. Rangu i të drejtave të pengut effective only between the pledger and the zalogodavca i zalogoprimca. Rang založnih
pa efekte për persona të tretë renditet sipas pledgee. The priority of pledges that are not prava bez dejstava za treća lica, rangira se na
kohës, kur këto të drejta janë bërë të vlefshme effective against third parties are ranked osnovu vremena kada su ta prava postala
ndaj pengdhënësit. according to the time at which the pledges važeća nad zalogodavcem.
606 /997
become effective against the pledger.

Rregullat e posaçme për renditjen e të Special rules regarding the priority of Posebna pravila o redosledu založnih
drejtave të pengut pledges prava
1. Një peng posedues në të holla si dhe në 1. A possessory pledge over money, 1. Novčani zalog u posedu kao i prenosivim
letrat me vlerë të bartshme për pjesëmarrjet transferable securities, shares of companies, hartijama od vrednosti za učešće u društvu, o
në shoqëri, rreth të drejtave në mallrat ose të rights to goods or rights to monetary pravima na robu ili pravima na isplatu novca,
drejtave në pagesë të të hollave ka përparësi payment, has priority over every other right ima prednost pre svih ostalih založnih prava u
para secilës të drejtë tjetër të pengut në këto of pledge over these assets. ovim svojinskim vrednostima.
vlera pasurore.
2. Një e drejtë e pengut për sigurimin e një 2. A right of pledge to secure a claim for the 2. Založno pravo za osiguranje potraživanja
kërkese për pagesën e çmimit të blerjes purchase price (purchase money pledge) has za isplatu kupovne cene (zalog kupovne
(pengu i çmimit të blerjes) ka përparësi para priority over every other right of pledge the cene) ima prednost nad svakim drugim
çdo të drejte tjetër të pengut, të cilën pledger has granted over the same property, založnim pravom koju je zalogodavac ostavio
pengdhënësi e kishte lënë peng mbi të njëjtin if: kao zalog nad istoj stvari, ako:
send, nëse:
1.1. ka fituar efekt ndaj personave të 1.1. it is effective against third persons; 1.1. stekne dejstvo nad trećem licu, i
tretë; dhe and
1.2. pengmbajtësi i njofton pengmbajtësit 1.2. the pledge holder notifies previous 1.2. zalogoprimac obavesti prethodnog
e mëparshëm për fitimin e një të drejte pledge holders of his or her acquisition zalogoprimca o sticanju prava o kupovnoj
mbi çmimin e blerjes dhe atë më së voni, over the price at the latest when the ceni, nakon što zalogodavac preuzme
sapo pengdhënësi merr posedimin mbi pledger takes possession of the pledged državinu nad založenoj stvari. U obaveštenju
vlerën pasurore të lënë peng. Në njoftim asset. In the notification of purchase o kupovnoj ceni, zalogoprimac treba da
për çmimin e blerjes, pengmbajtësi duhet price, the pledge holder must state that navede da on ima isto takvo založno pravo ili
të shënojë se ai e ka një të drejtë të tillë he has such a right of pledge or that he da će je ubrzo steći. Takođe, obaveštenje
pengu apo së shpejti do ta fitojë. shall acquire it in the near future. In treba da sadrži tačan opis vrednosti založenih
607 /997
Gjithashtu j njoftimi duhet të përmbajë addition, the notification must contain a stvari nad kojima postoji ili će postojati zalog
përshkrimin e saktë të vlerës pasurore të precise description of the pledged asset kupovne cene.
lënë peng, mbi të cilin ekziston apo over which exists or should exist a
duhet të ekzistojë pengu i çmimit të purchase money pledge.
blerjes.
3. Nëse vihet një e drejte e re e pengut sipas4. 3. If a new right of pledge is granted 3. Ako se postavi novo založno pravo shodno
paragrafit (2) të dytë, kjo nuk e vazhdon according to the paragraph (2) two, this does stavu (2) dva, to ne nastavljanja redosled
rangun e të drejtës së pengut fillestar. not continue the priority of the previous right početnog založnog prava.
of pledge.

Ruajtja e renditjes gjatë ndërrimit të Preserving priority after a change in the Očuvanje redosleda tokom promene
formës së pengut form of pledge založnog oblika
1. Në qoftë se tek një peng posedues i kthehet 1. If in the case of a possessory pledge, the 1. Ukoliko su, u slučaju posedovnog zaloga,
vlera pasurore pengdhënësit, e drejta e pengut pledged asset is returned to the pledger, the založena sredstva vraćena zalogodavcu,
ruan rangun e saj të arritur deri tani vetëm right of pledge only preserves its priority if, pravo zaloge čuva svoj prednost samo ako,
atëherë, nëse më së voni gjatë kthimit të at the latest when the pledged asset is najkasnije kada je posedovna vrednost
vlerës pasurore të lënë peng, përmbushen returned, the conditions for the effectiveness založenog sredstva vraćena, ispunjavaju se
kushtet për vlefshmërinë e të drejtës së of the non-possessory pledge as against third uslovi o važnosti prava zaloga bez poseda
pengut pa posedim ndaj personave të tretë. persons are fulfilled. prema trećim licima.
2. Nëse vlera pasurore e lënë peng, në të cilën 2. If the value of the pledged asset over 2. Ako posedovna vrednost založene stvari
ekziston një e drejtë e vlefshme e pengut pa which an effective non-possessory right of nad kojom postoji važeće pravo zaloge bez
posedim i dorëzohet pengmbajtësit, atëherë pledge exists, is handed over to the pledgee, poseda dostavlja se zalogoprimcu, onda
pengu posedues ruan të njëjtin rang sikurse e the possessory pledge preserves the same posedovni zalog čuva isti redosled kao već
drejta e pengut pa posedim që ekzistonte deri priority as the already existing non- postojeće pravo zaloga bez poseda.
tani. possessory pledge.
608 /997
Ndryshimi i renditjes së pengut Change in the order of priority Promena u redosledu zaloga
1. Për ndryshimin e renditjes së drejtave të 1. For a change in the order of priority, the 1. Za promenu redosleda prava zaloga,
pengut, vlejnë përshtatshmërisht dispozitat e provisions of Article 946 of this Book apply primenjuju se odredbe shodno članu 946. o
nenit 946 të për regjistrin e pengut. mutatis mutandis to the Pledge Register. registru zaloga.
2. Nënshkrimet e personave pjesëmarrës nuk 2. The signatures of the participating parties 2. Potpisi lica koji učestvuju ne trebaju da se
kanë nevojë për vërtetim por kërkohet vetëm do not require certification but rather only potvrde, ali je samo potreban upis u Registru
regjistrimi në regjistrin e pengut. registration in the Pledge Register. zaloga.
Article 997
Neni 997 Acquisition of ownership over the pledged Član 997
Fitimi i pronësisë në sendin e lënë peng item by third party Sticanje založene stvari od strane trećeg
nga pala e tretë lica
1. Në bazë të dispozitave të këtij kodi, sendi i 1. Subject to the provisions of this Code, a 1. Na osnovu odredaba ovog zakonika,
lënë peng mund të ngarkohet apo të fitohet pledged asset can only be encumbered or založena stvar se može teretiti ili se može
nga pala e tretë vetëm në bazë të ndonjë të acquired by a third party subject to an steći od trećeg lica samo na osnovu
drejte ekzistuese të pengut. Sendi i lënë peng existing pledge. A pledged thing is acquired postojećeg prava na zalog. Založena stvar se
fitohet i pangarkuar, nëse: free of any pledge, if: stiče bez opterećenja ukoliko je:
1.1. sendi i lënë peng është shitur në 1.1. the pledged thing is sold in the 1.1. založena stvar prodata u
qarkullimin afarist të zakonshëm të ordinary course of the pledger’s business; običnom poslovnom prometu
pengdhënësit; zalogodavca;
1.2. sendi i lënë peng është shitur me 1.2. the pledged item is sold with the 1.2. založena stvar prodata uz
pëlqimin e dhënë me shkrim nga të gjithë written consent of all pledge holder that pismenu saglasnost svih zalogoprimaca
609 /997
pengmbajtësit të cilët kanë ndonjë të have a pledge right over the item; koji imaju neko založno pravo nad
drejtë të pengut në atë send; imovinom;
1.3. sendi i lënë peng është ndonjë 1.3. the pledged item is a share, debt, or 1.3. založena stvar je neka akcija,
aksion, borxh ose ndonjë instrument security instrument provided on a dug ili sredstvo osiguranja koje je
sigurie i ofruar në ndonjë treg të pranuar, recognized market, a negotiable pruženo na nekom priznatom tržištu,
ndonjë instrument negocimi apo instrument or ownership document, or instrumentu pregovaranja ili dokumentu
dokument pronësie, ose para të gatshme; cash, državine, ili gotovini, ili
ose
1.4. kupac može da pretpostavi u
1.4. blerësi mund të supozojë me 1.4. the buyer could assume in good faith dobroj veri u vreme kupovine da nad
mirëbesim në kohën e blerjes se ndaj at the time of the purchase that the pledged založenoj stvari ne postoji neko drugo
sendit të lënë peng nuk ekziston ndonjë e thing is not encumbered with another pravo.
drejtë tjetër. right.
2. Sendi nga ndonjë depo, e shitur në 2. Property from the warehouse, sold in the 2. Imovina od nekog depoa, prodata u
qarkullimin afarist të zakonshëm të pledger’s ordinary course of business, can be običnom poslovnom prometu, može se steći
pengdhënësit, mund të fitohet e pangarkuar acquired free of any pledge, even if the buyer neopterećena čak iako je kupac imao znanja o
edhe nëse blerësi ka pasur njohuri për të had knowledge of the pledge. založnom pravu.
drejtën e pengut.

Bartja e kërkesës së siguruar Transfer of the secured claim Prenos osiguranog potraživanja
1. Bartja e kërkesës të siguruar nga 1. The transfer of a secured obligation by the 1. Prenos osiguranog potraživanja od strane
pengmbajtësi konsiderohet bartje e të drejtës pledge holder is deemed a transfer of the zalogoprimca se smatra prenosom zaloga koji
së pengut që e siguron këtë kërkesë. pledge securing this obligation. The pledge osigurava ovo potraživanje. Zalogoprimac
Pengmbajtësi e njofton pengdhënësin lidhur holder shall notify the pledger of the transfer. obaveštava zalogodavca o ovom prenosu.
me bartjen.
610 /997
2. Nëse pengmbajtësi e bart vetëm një pjesë 2. If the pledge holder transfers only a part of 2. Ako zalogoprimac prenese samo deo
të kërkesës të siguruar, pengmbajtësi i ri a secured obligation, the pledge holder osiguranog potraživanja, novi zalogoprimac
bëhet pengmbajtës i përbashkët me becomes entitled to the pledge jointly with postaje zajednički zalogoprimac sa starim
pengmbajtësin e vjetër deri në lartësinë e previous pledge holder up to the amount of zalogoprimcem do visine iznosa potraživanja
shumës së kërkesës që është bartur. the secured obligation that was transferred. koje je preneto.
3. Pengdhënësit i takojnë të njëjtat të drejta 3. The pledger is entitled to the same rights 3. Zalogodavcu pripadaju ista prava naspram
kundrejt pengmbajtësit të ri me ato të cilat ai i against the new pledge holder which he had novog zalogoprimca koja je on imao i prema
ka pasur kundrejt pengmbajtësit paraprak. against the initial pledge holder. prvobitnom zalogoprimcu.

Kalimi i kërkesës tek pengdhënësi Transfer of the claim to the pledger Prenos potraživanja na zalogodavca
1. Nëse pengdhënësi nuk është debitor 1. If the pledger is not the personal debtor, 1. Ukoliko zalogodavac nije lični dužnik,
personal, atëherë, për aq sa ai përmbush then, insofar as he satisfies the pledge holder, onda, dok god on ispunjava potraživanje
kërkesën e pengmbajtësit, kërkesa i kalohet the claim passes is transferred to him or her. prema zalogoprimcu, potraživanje prelazi na
atij apo asaj. njega ili nju.
2. Kalimi i kërkesës nuk mund të 2. The passing of the claim may not be 2. Prelaženje potraživanja se ne može podneti
parashtrohet në dëm të kreditorit. Prapësimet asserted to the disadvantage of the creditor. na štetu poverioca. Prigovori od strane ličnog
nga debitori personal nën marrëdhënie Objections by the personal debtor under a dužnika pod pravnim odnosom koji postoji
juridike që ekziston mes tij apo saj dhe legal relationship existing between him or između njega ili nje i poverioca su van
kreditorit nuk ndikohen. herself and the creditor are unaffected. uticaja.
Article 1000
Neni 1000 Pledge of the share of a co-owner Član 1000
Pengu i hises së bashkëpronarit Zalog udela suvlasnika
1. Nëse ka peng në lidhje me hisen e një 1. If there is a pledge relating to the share of a 1. Ako postoji zalog koji se odnosi na udeo
bashkëpronari, pengmarrësi ushtron të drejtat co-owner, the pledge holder exercises the suvlasnika, zalogoprimac ostvaruje pravo
611 /997
që lindin nga bashkëpronësia sa i përket rights that arise from the co-ownership with koje proizilazi iz suvlasništva u pogledu
menaxhimit të objektit nën peng dhe natyrës regard to the management of the pledged upravljanja založnim predmetom i prirodom
së përdorimit të tij. object and the nature of its use. njegove upotrebe.
2. Ndërprerja e bashkëpronësisë mundet, para 2. The termination of co-ownership may, 2. Prekid suvlasništva može, pre nego što se
se e drejta e pengmbajtësit për shitje të lindë, before the pledge holder’s right of sale comes pojavi pravo zalogoprimca na prodaju, da se
të kërkohet vetëm nga pengdhënësi into existence, be demanded only by the co- potraži samo od strane zalogodavca
bashkëpronar dhe pengmbajtësi bashkërisht. owner pledger and the pledge holder jointly. suvlasnika i zalogoprimca zajednički. Nakon
Pasi të ketë lindur e drejta e shitjes, After the right of sale has come into što se pojavi pravo prodaje, zalogoprimac
pengmbajtësi mund të kërkojë që existence, the pledge holder may demand that može da potraži da se suvlasništvo prekine
bashkëpronësia të shuhet pa pasur nevojë për the co-ownership be dissolved without a need bez saglasnosti suvlasnika zalogodavca.
pëlqim nga pengdhënësi bashkëpronar; for the approval of the co-owner pledger; the Zalogodavac se ne obavezuje nikakvim
pengmbajtësi nuk obligohet nga marrëveshja pledge holder is not obliged by an agreement ugovorom kojim se suvlasniku trajno ili
me të cilën bashkëpronarët kanë përjashtuar, by which the co-owners have permanently or privremeno isključuje pravo potraživanja
përjetësisht apo përkohësisht, të drejtën e temporarily excluded the right to demand the prekida suvlasništva ili kojim se utvrđuje rok
kërkimit të shuarjes së bashkëpronësisë apo dissolution of the co-ownership or have za obaveštenje o prekidu.
kanë përcaktuar periudhën për njoftimin e determined a period for notice of termination.
shuarjes së tillë.
3. Nëse bashkëpronësia shuhet, pengmbajtësi 3. If the co-ownership is terminated, the 3. Ako se suvlasništvo prekine, zalogodavac
ka të drejtë të pengut mbi objektet pronësore pledge holder is entitled to a pledge over the ima založno pravo nad imovinom predmeta
që zënë vendin e hises së tij. property objects that take the place of his koji preuzima mesto njegovog udela.
share.
4. E drejta e pengmbajtësit për të shitur hisen 4. The right of the pledge holder to sell his 4. Pravo zalogoprimca za prodaju svog dela
e tij nuk cenohet. share shall not be violated. je nepovredljivo.
612 /997
Ndërprerja e pengut Termination of a pledge Prestanak zaloga
1. E drejta e pengut shuhet nëse: 1. A pledge terminates when: 1. Pravo zaloga prestaje kada:
1.1. pengdhënësi dhe pengmarrësi 1.1. the pledger and the pledge holder so 1.1. se zalogodavac i zalogoprimac
merren vesh për këtë; agree; dogovore o tome;
1.2. kërkesa e siguruar përmbushet ose 1.2. the secured obligation is satisfied or 1.2. je osigurano potraživanje ispunjeno
shuhet për ndonjë arsye tjetër; otherwise ceases to exist; ili prekinuto zbog nekog drugog razloga;
1.3. sendi ose e drejta e pengut apo 1.3. the pledged thing or right or any 1.3. stvar ili založeno pravo ili neka
ndonjë zëvendësim i tyre shuhet; replacement ceases to exist; njihova zamena se prekida;
1.4. sendi ose e drejta e pengut 1.4. the pledged thing or right is changed 1.4. stvar ili založeno pravo se menja ili
ndryshohet ose inkorporohet me ndonjë or incorporated with another thing or inkorporiše sa drugom imovinom ili
send ose të drejtë tjetër e cila nuk right such that it ceases to exist in an stvarju, koja ne postoji u
ekziston në një formë të identifikueshme identifiable or separable form; prepoznatljivom ili odvojenom obliku;
apo të ndashme;
1.5. pengmbajtësi bëhet pronar i sendit 1.5. when the pledge holder becomes 1.5. zalogoprimac postane sopstvenik
ose i të drejtës të pengut; owner of the pledged property or right; založene stvari ili prava;
1.6. në rastin e pengut posedimor, 1.6. in the case of a possessory pledge, 1.6. u slučaju posedovnog zaloga,
përfundon pronësia e pengmbajtësit mbi the pledge holder's possession of the prestane državina zalogoprimca nad
sendin e lënë peng; pledged thing ceases; založenom stvari;
1.7. bartet kërkesa e siguruar me anë të 1.7. the claim secured by the pledge is 1.7. osigurano potraživanje se prenosi
613 /997
së drejtës së pengut, por kjo bartje nuk e transferred, but the transfer does not založenim pravom, ali prenos ne
përfshin të drejtën e pengut; ose extend to the pledge; obuhvata založeno pravo; ili
1.8. një palë e tretë në mënyrë të 1.8. a third party validly acquires the 1.8. treće lice na propisan način stekne
vlefshme e fiton sendin ose të drejtën e pledged property or right pursuant to the založenu stvar ili pravo u skladu sa
pengut në pajtim me dispozitat e kodit provisions of the Civil Code. odredbama građanskog zakonika.
civil.
2. Pas përfundimit të një pengu posedimor, 2. The pledge holder shall return the pledged 2. Zalogoprimac vraća založenu stvar
pengmbajtësi ia kthen pengdhënësit sendin e thing to the pledger upon termination of a zalogodavcu nakon prestanka sopstveničkog
lënë peng. possessory pledge. zaloga.
Nënkapitulli IV - Regjistrimi i të Drejtave Sub-chapter IV – Registration of a Non- Potpoglavlje IV – Upis prava zaloga bez
të Pengut pa Posedim possessory Pledge državine

Regjistrimi i njoftimit të pengut Filing of a notification statement Upis obaveštenja o zalogu
1. Regjistrimi i të drejtës së pengut pa 1. The registration of a non-possessory 1. Upis prava zaloga bez državine u registru
posedim në regjistrin e pengut prodhon efekt pledge in the Pledge Register is effective by zaloga proizvodi dejstvo upisom obaveštenja
me regjistrimin e njoftimit të pengut në zyrën filing a notification statement with the office zaloga u kancelariji za registraciju zaloga.
për regjistrimin e pengut. Njoftimi i pengut of the Pledge Register. A notification Obaveštenje o zalogu obuhvata:
përfshinë: statement shall include:
1.1. identitetin e qartë të pengdhënësit, 1.1. a clear identification of the pledger, 1.1. jasni identitet zalogodavca, lica koji
personit i cili duhet ta paguajë kërkesën e the person owing the secured obligation treba da plati osigurano potraživanje
siguruar nëse nuk është pengdhënësi) (if not a pledger) and the pledge holder; (ako nije zalogodavac) i zalogoprimca;
dhe të pengmbajtësit;
1.2. përcaktimin e veçantë apo të 1.2. a specific or general identification of 1.2. specifično ili opšte određivanje
614 /997
përgjithshëm të natyrës së detyrimit të the nature of the secured obligation; prirode osigurane obaveze;
siguruar;
1.3. vlerën maksimale të detyrimit të 1.3. the maximum value of the secured 1.3. maksimalnu vrednost osigurane
siguruar të shprehur në para; obligation expressed in monetary terms; obaveze izraženu u novcu;
1.4. përcaktimin e veçantë apo të 1.4. a specific or general identification of 1.4. specifično ili opšte određivanje
përgjithshëm të sendit të lënë peng; the pledged thing; založene stvari;
1.5. nënshkrimin nga pengdhënësi ose në 1.5. a signature by or on behalf of the 1.5. potpis od zalogodavca ili u njegovo
emër të tij; dhe pledger; and ime; i
1.6. datën e kontratës së pengut. 1.6. the date of the pledge agreement. 1.6. datum ugovora o zalogu.
2. Një peng konsiderohet të jetë i regjistruar 2. A pledge shall be deemed to be filed in the 2. Zalog se smatra upisanim u registar zaloga
në regjistrin e pengut, atëherë kur njoftimi i Pledge Register when the notification kada je obaveštenje o zalogu dostigao u
pengut të ketë arritur në zyrën për statement is presented to the office of the kancelariji za upis zaloga u propisanom
regjistrimin e pengut në formën e parashikuar Pledge Register in the foreseen form and obliku i uz plaćanje predviđene takse.
dhe duke e paguar taksën e parashikuar. accompanied by payment of the foreseen fee.

Kohëzgjatja e regjistrimit dhe vazhdimi Duration of registration and extension Trajanje upisa i produženje
1. Regjistrimi në regjistrin e pengut është i 1. A registration in the Pledge Register is 1. Upis u registru zaloga je punovažan tri (3)
vlefshëm për tri (3) vjet nga koha e valid for three (3) years from the time of godine od vremena upisa.
regjistrimit. registration.
2. Me kalimin e afatit tri (3) vjeçar, e drejta e 2. Upon expiry of the three (3) years term, the 2. Nakon isteka roka od tri (3) godine založno
pengut pa posedim e humb efektin e saj ndaj right of non-possessory pledge becomes pravo bez državine gubi svoje dejstvo nad
personave të tretë, përveç kur vazhdohet ineffective against third parties, unless the trećim licima, sem kada se produžava upis ili
615 /997
regjistrimi ose kur pengu pa posedim registration is extended or non-possessory kada zalog bez državine postane založna
shndërrohet në peng posedimor pledge is transformed into a possessory državina.
pledge

Shlyerja e regjistrimit Termination of registration Brisanje upisa
1. Nëse e drejta e pengut pa posedim shuhet, 1. If a non-possessory pledge terminates, the 1. Ako se zalog bez državine prekine,
pengmbajtësi duhet që brenda një muaji ta pledge holder shall within a month register zalogodavac treba u roku od mesec dana da
regjistrojë këtë shuarje në regjistrin e pengut the termination in the Pledge Register by upiše prekid u registar zaloga dostavljanjem
duke e paraqitur njoftimin për shlyerje në submitting a termination statement to the obaveštenja o prekidu u kancelariji za upis
zyrën për regjistrimin e pengut. office of the Pledge Register. zaloga.
2. Njoftimi për shlyerje përfshin nënshkrimin 2. A termination statement shall contain the 2. Obaveštenje o prekidu sadrži potpis
e pengmbajtësit dhe njoftimin se pledge holder`s signature and a notice that the zalogoprimca i obaveštenje da zalogoprimac
pengmbajtësi nuk kërkon më ndonjë të drejtë pledge holder no longer claims a pledge over više ne potražuje neko založno pravo nad
pengu mbi një pronë apo të drejtë siç është a property or right as indicated in the svojinom ili pravom kao što je navedeno u
theksuar në njoftimin e pengut, i cili duhet të notification statement, which shall be obaveštenju o zalogu, koji treba da bude
identifikohet me anë të numrit të identified by its document number. Prior to identifikovan svojim brojem dokumenta. Pre
dokumentimit të tij. Para se të regjistrohet the registration of the termination statement, upisa obaveštenja o prekidu, koji je potpisan
njoftimi për shlyerje, i cili është nënshkruar which is signed by a person other than the od lica koji nije zalogoprimac, treba priložiti
nga ndonjë person që nuk është pengmbajtës pledge holder shall be accompanied by a dato pismeno ovlašćenje od zalogoprimca.
atij duhet bashkëngjitur autorizimin me written authorization of the pledge holder.
shkrim të dhënë nga pengmbajtësi.
3. Pengmbajtësi, i cili nuk e regjistron ose 3. A pledge holder who does not register or 3. Zalogoprimac koji ne upiše ili koji ne upiše
nuk e regjistron brenda kohës së parashikuar does not register within the prescribed time u propisanom vremenskom roku obaveštenje
njoftimin për shlyerje, i përgjigjet file a termination statement is liable to the o prekidu, odgovara zalogodavcu za nanetu
pengdhënësit për dëmet e shkaktuara nga pledger for the damages caused by delayed or štetu zbog kašnjenja ili ne upisivanja
vonesa ose mosregjistrimi i njoftimit për failure to register the termination of the obaveštenja o prekidu.
shlyerje. pledge.
616 /997
Themelimi i zyrës për regjistrimin e Establishment of the Pledge Register Osnivanje kancelarije za upis zaloga
pengut Office
Zyra për regjistrimin e pengut themelohet me The Pledge Register is established by Kancelarija za upis zaloga se osniva
anë të një ligji të veçantë. separate law posebnim zakonom.
Nënkapitulli V - Procedurat
Përmbarimore të Pengut Sub-chapter V – Enforcement procedure Potpoglavlje V - Izvršni postupak zaloga
for the Pledge
Neni 1006
Dorëzimi i sendit të lënë peng tek Article 1006 Član 1006
pengmarrësi Delivery of the pledged item to the pledger Ustupanje založene stvari zalogoprimcu
1. Nëse pengdhënësi ose debitori i detyrimit 1. If the pledger or the debtor of the secured 1. Ako zalogodavac ili dužnik osigurane
të siguruar, nëse ky nuk është njëkohësisht obligation, should he not be identical with the obaveze, ukoliko on nije istovremeno i
pengdhënës, nuk e përmbush detyrimin e pledger, defaults on the secured obligation or zalogodavac, ne ispuni osiguranu obavezu ili
siguruar ose kontratën e pengut, pengmbajtësi the pledge agreement, the pledge holder of a ugovor o zalogu, zalogoprimac zaloga bez
i pengut pa posedim mund të kërkojë non-possessory pledge can demand delivery državine može tražiti od zalogodavca da
dorëzimin e sendit të lënë peng. of the pledged item. ustupi stvar koja je založena.
2. Nëse pengdhënësi i pengut pa posedim nuk 2. If the pledger of a non-possessory pledge 2. Ukoliko zalogodavac zaloga bez državine
e dorëzon sendin e lënë peng, pengmbajtësi fails to deliver the pledged thing, the pledge ne ustupi založenu stvar, zalogoprimac može
mund ta marrë në posedim sendin e lënë peng holder can take possession of the pledged da uzme u državini stvar uz pomoć nadležnog
me ndihmën e organit kompetent. item with the help of a competent body. organa.
617 /997
Përmbarimi i kërkesës pa posedim Enforcement of the claim without Sudsko izvršenje potraživanja bez
possession državine
1. Pengmbajtësi i pengut pa posedim mund të 1. The pledge holder of a non-possessory 1. Zalogoprimac zaloga bez državine može da
paraqesë një kërkesë në gjykatën apo organi pledge may file a petition to the court or other podnese potraživanje nadležnom sudu ili
përmbarues tjetër kompetent, që pa enforcement body, so that without the drugom telu za izvršenje da bez učestvovanja
pjesëmarrjen dhe dëgjimin e pengdhënësit participation or hearing of the pledger or i saslušanja zalogodavca ili drugih lica izda
apo personave të tjerë atë ta autorizojë që other persons, to authorize the sequestration ovlašćenje za založenu star, da istu zapleni i
sendin e lënë peng ta sekuestrojë dhe t’ia of pledged item and delivery to the pledge dostavi zalogoprimcu. O takvom
dorëzojë pengmbajtësit. Rreth kësaj kërkese holder. Such application shall be adjudicated potraživanju, sud ili drugo nadležno telo za
gjykata apo organi tjetër përmbarues by the competent court or other enforcement izvršenje treba da donese odluku najkasnije
kompetent duhet të vendosë më së voni pesë body not later than five (5) business days pet (5) radnih dana nakon datuma podnošenja
(5) ditë pune pas datës së paraqitjes së after the date of filing the petition. potraživanja.
kërkesës.
2. Procedura e sekuestrimit të objektit të 2. The procedure of seizure of the object of 2. Postupak zaplene založenog predmeta
pengut ekzekutohet brenda tri (3) ditësh nga pledge shall be enforced within three (3) days treba da bude sproveden u roku od tri (3)
data e lëshimit të urdhrit me të cilin from the date of issuing the order whereby dana od datuma izdavanja naloga kojim se
aprovohet kërkesa e përmendur në paragrafin the petition referred to in paragraph 1 of this odobrava potraživanje iz stava 1. ovog člana.
1 të këtij neni. Article is granted.
3. Nëse objekti i pengut, për shkak të natyrës 3. If the object of pledge is, by its nature, not 3. Ukoliko predmet zaloge, po svojoj prirodi,
së tij, nuk është i përshtatshëm për bartje apo suitable for transfer or possession, or if it is in nije pogodan za prenos ili posed državine, ili
posedim, ose nëse është në interesin e the pledge holder’s interest, the court shall, at je u interesu zalogoprimca, sud na zahtev
pengmbajtësit, gjykata, me propozimin e the pledge holder’s proposal, appoint an zalogoprimca određuje upravnika koji će biti
pengmbajtësit, emëron një administrator që administrator who shall be in charge of the zadužen za predmet zaloge sve do trenutka
merr përsipër objektin e pengut deri në object of the pledge until the moment of izmirenja osiguranog potraživanja.
momentin e përmbushjes së kërkesës së settlement of a secured claim.
siguruar.
4. Pengdhënësi, ose debitori i detyrimit të 4. The pledger, or the debtor of the secured 4. Zalogodavac ili dužnik osigurane obaveze,
618 /997
siguruar, mund të parashtrojë ankesë kundër obligation, may file a complaint against the može da podnese žalbu na nalog za zaplenu
urdhrit për sekuestrimin e objektit të pengut order for seizure of the object of pledge from predmeta zaloge od zalogodavca ili lica koji
nga pengdhënësi apo personi në posedimin e the pledger or person in possession thereof, je poseduje, u roku od tri (3) dana od
tij, brenda tri (3) ditësh nga pranimi i urdhrit, within three days (3) of the date of receiving dobijanja naloga, navodeći da potraživanje
duke theksuar që pretendimi i pengmbajtësit the order, stating that the pledgee claim or zalogoprimca ili pravo zaloge ne postoji ili da
apo e drejta e pengut nuk ekziston, apo që right of pledge is non-existent, or that the je dug izmiren, a ako je zalogoprimcu
borxhi është shlyer, si dhe nëse pengmbajtësi debt has been settled, and if the pledge holder učinjena šteta, i treba da dostavi pismeni
ka shkaktuar dëme, si dhe i bashkangjet has incurred damages, and shall enclose dokaz za te tvrdnje.
dëshmi të këtyre pretendimeve. written evidence of these claims.
5. Ankesa nga paragrafi katër (4) i këtij neni 5. The complaint referred to in paragraph 5. Žalba iz stava (4) četiri ovog člana ne
nuk e vonon ekzekutimin. Ankesa të tilla do four (4) of this Article shall not delay odlaže izvršenje. Takva žalba treba da bude
të zgjidhet nga gjykata, në përputhje me ligjin execution. Such complaints shall be resolved rešena od strane suda, u skladu sa zakonom
që rregullon procedurën përmbarimore. by the court, in line with the law governing koji uređuje izvršni postupak.
the enforcement procedure.
6. Ligji që rregullon procedurën e 6. The law governing the enforcement 6. Zakon koji uređuje postupak izvršenja
përmbarimit gjithashtu rregullon procedurën procedure shall also govern the procedure of takođe uređuje i postupak prenosa državine
e bartjes së posedimit të vlerës pasurore të transfer of possession of the pledged asset, založene svojine, osim ako je drugačije
lënë peng, përveç nëse përcaktohet ndryshe unless otherwise stipulated by law. predviđeno zakonom.
me ligj.

Disponimi i sendit të lënë peng Disposal of the pledged items Raspolaganje založene stvari
1. Në rast të vonesës, pengmbajtësi mund ta 1. Upon default, a pledge holder may sell, 1. U slučaju neizvršenja svojih obaveza,
shesë, ta huazojë apo të disponojë në ndonjë lend or otherwise dispose the pledged item. A zalogoprimac može da proda, izda ili da na
mënyrë tjetër me sendin e lënë peng. Shtija e sale of a pledged item can be effected by drugi način raspolaže založenom stvari.
sendit të lënë peng mund të bëhet përmes public auction or in any other suitable Prodaja založene stvari može se izvršiti
ankandit publik apo në ndonjë mënyrë tjetër manner. The pledge holder shall endeavour to javnom aukcijom ili na bilo koji drugi
të përshtatshme. Pengmbajtësi duhet të achieve a fair market value while disposing odgovarajući način. Zalogoprimac treba da
619 /997
përpiqet që ta arrijë vlerën e duhur të tregut the pledged item. nastoji da postigne objektivnu tržišnu cenu
gjatë shitjes së sendit të lënë peng. prilikom prodaje založene stvari.
2. Pengmbajtësi duhet ta njoftojë 2. The pledge holder must notify the pledger 2. Zalogoprimac treba da obavesti
pengdhënësin së paku katërmbëdhjetë (14) at least fourteen (14) days prior to the sale of zalogodavca najmanje četrnaest (14) dana pre
ditë para shitjes së sendit të lënë peng për the pledged property of the time and place of prodaje založene svari o vremenu i mestu te
kohën dhe vendin e shitjes. Ky njoftim duhet such sale. This notification shall also be sent prodaje. Obaveštenje se takođe treba dostaviti
t’i dërgohet edhe debitorit të detyrimit të to the debtor of the secured obligation, if he dužniku osigurane obaveze, ako isti nije
siguruar, nëse ky nuk është njëkohësisht is not identical with the pledger, and to all istovremeno i zalogodavac, i svim ostalim
pengdhënës, si edhe titullarëve të tjerë të së other pledge holders over the same pledged titularima založnog prava nad istom
drejtës së pengut për të njëjtin send të lënë item. založenom stvari.
peng.
3. Pengmbajtësi mundet, përveç nëse nuk 3. The pledge holder may, unless otherwise 3. Zalogoprimac može, ukoliko nije drugačije
përcaktohet ndryshe, të zgjedhë nga më provided, select from more than one pledged predviđeno, da izabere od više založenih
shumë sende të lëna peng ato që janë të item that are to be disposed. He may only stvari koje su na raspolaganju. Može da
disponueshme. Ai mund të disponojë vetëm dispose as many pledged item as are required raspolaže samo sa založenim stvarima koja se
ato sende të lëna peng që kërkohen për for fulfilling his or her claim. traže za izmirivanje njegovog potraživanja.
përmbushjen e kërkesës së tij.
4. Të ardhurat nga shitja e sendit të lënë peng 4. The proceeds of any disposition of the 4. Prihodi od bilo kakvog raspolaganja
llogariten sipas kësaj renditje: pledged item shall be applied in the following založenom stvari računaju se na sledeći
order: način:
4.1. me shpenzimet e arsyeshme, të cilat 4.1. to the reasonable expenses incurred 4.1. obrazloženim troškovima, koji su
i janë shkaktuar pengmbajtësit në lidhje by the pledge holder in connection with prouzrokovani zalogoprimcu, u vezi
me ekzekutimin e të drejtës së tij për any enforcement of his right of ostvarivanja njegovog prava državine i
posedimin dhe shitjen e pronës së lënë possession to end disposing of the prodaju založene imovine;
peng; pledged property;
4.2. me përmbushjen e detyrimit të 4.2. to the discharge of the secured 4.2. izvršenjem osigurane obaveze;
siguruar; obligation;
620 /997
4.3. me përmbushjen e ndonjë 4.3. to the discharge of any lower 4.3. namirivanjem potraživanja prema
pengmbajtësi të rangut më të ulët për të ranking pledgee for the same pledged niže rangiranom zalogoprimcu iste
njëjtin send të lënë peng, nëse para property, if written demand is made by založene stvari, ukoliko je podneseno
shitjes ky pengmbajtës ka bërë kërkesë the holder of such pledge prior to the pismeno potraživanje od zalogoprimca
me shkrim; dhe disposition; and pre prodaje; i
4.4. mbetja e të ardhurave i kthehet 4.4. the remains of the proceeds shall be 4.4. ostatak prihoda se vraća
pengdhënësit. returned to the pledger. zalogodavcu.
4. Kur shitet sendi i lënë peng, pengdhënësi 5. When the pledged property is sold, the 5. Kada se založena imovina proda,
konsiderohet, për dobinë e pengmbajtësit, të pledger is deemed, to the benefit of the zalogodavac se smatra sopstvenikom, u korist
jetë pronar, përveç nëse pengmbajtësi e di që pledge holder, to be the owner, unless the zalogoprimca, osim ukoliko zalogoprimac
pengdhënësi nuk është pronar. pledge holder knows that the pledger is not zna da zalogodavac nije sopstvenik.
owner.
6. Pengdhënësi mbetet përgjegjës në rast se 6. Zalogodavac ostaje odgovoran u slučaju
shuma e fituar me anë të shitjes së sendit të 6. The pledger remains liable for any ako je zarađeni novac prodajom založene
lënë peng është më e vogël se detyrimi i deficiency in the amount obtained through stvari manji od osigurane obaveze.
siguruar. the disposal of the pledged property.

Kufizimet për fitimin e sendit të lënë peng Restriction to acquiring a pledged item Ograničenja za sticanje založene stvari
1. Pengmbajtësi mund ta blejë sendin e lënë 1. The pledge holder may purchase the 1. Zalogodavac može da kupi založenu stvar
peng vetëm në ankand publik ose shitje pledged item only at a public or a private sale samo na javnoj aukciji ili privatnom
private po që se sendi i lënë peng shitet në një if the pledge property is sold in a recognized prodajom ako se založena stvar prodaje na
treg të njohur apo në rastet ku për sendin e market, or in cases where commonly known poznatom tržištu ili u slučajevima kada
lënë peng ekzistojnë çmime standarde standard prices exist for the pledged item. postoje poznate standardne cene za založenu
gjerësisht të njohura. stvar.
2. Ankandi i pengdhënësit mund të refuzohet 2. The bid of the pledger may be rejected 2. Aukcija zalogodavca može se odbiti izuzev
përveç nëse shuma paguhet në para të unless the amount is paid in cash. The same ako se iznos plati gotovinom. Isto važi i za
621 /997
gatshme. E njëjta vlen për ofertën e debitorit, applies to the bid of the debtor if the pledged ponudu dužnika ukoliko založena stvar
nëse sendi i lënë peng është pjesë e item is liable for the debt of another. predstavlja obavezu za dug drugog lica.
përgjegjësisë për borxhin e një tjetri.

Pranimi i sendit të lënë peng Acceptance of pledged item Prihvatanje založene stvari
1. Pengmbajtësi mund t’i ofrojë pengdhënësit 1. A pledge holder may offer to accept the 1. Zalogoprimac može da ponudi
që ta pranojë sendin e lënë peng në pledged item in full or partial discharge of the zalogodavcu da prihvati založenu stvar kao
përmbushje të plotë ose të pjesshme të secured obligation. The offer becomes potpuno ili delimično izmirenje osigurane
detyrimit të siguruar. Oferta bëhet e binding, if the pledger agrees in writing and obaveze. Ponuda postaje obavezujuća ako
detyrueshme nëse pengdhënësi shpreh the debtor of the secured obligation, if he is zalogodavac da svoju saglasnost u pisanom
pëlqimin me shkrim dhe debitori i detyrimit not also the pledger, or any other party of obliku i dužnik osigurane obaveze, ako nije
të siguruar, nëse ky nuk është njëkohësisht legal interest to fulfil the secured obligation, istovremeno zalogodavac, ili neko drugo lice
pengdhënës, apo ndonjë palë tjetër me interes does not object in writing within fourteen sa pravnim interesom za ispunjavanje
ligjor për ta përmbushur detyrimin e siguruar, (14) days after the offer is received. osigurane obaveze ne uloži pismenu žalbu u
nuk kundërshton me shkrim brenda roku od četrnaest (14) dana nakon dobijanja
katërmbëdhjetë (14) ditëve pas marrjes së ponude.
ofertës.
2. Pengdhënësi ose debitori i detyrimit të 2. The pledger, or the debtor of the secured 2. Zalogodavac ili dužnik osigurane obaveze,
siguruar, nëse ky nuk është njëkohësisht claim, if he is not identical with the pledger ako isti nije istovremeno i zalogodavac, ili
pengdhënës, apo ndonjë palë tjetër me interes or any other party with a legal interest to neka druga strana sa pravnim interesom, kako
ligjor për ta përmbushur detyrimin e siguruar, fulfil the secured obligation, can recover the bi ispunio osiguranu obavezu, može da otkupi
mund ta shpengojë sendin e pengut pasi ta pledged item after having discharged the založenu stvar nakon što u potpunosti ispuni
ketë përmbushur plotësisht kërkesën e secured obligation entirely. osigurano potraživanje.
siguruar.
3. Shpengimi mund të bëhet në çdo kohë, 3. The redemption may be made at any time 3. Otkup može da se izvrši u svako vreme,
para se pengmbajtësi ta shesë apo ta pranojë before the pledge holder disposes off or pre nego što zalogoprimac proda ili prihvati
622 /997
sendin e lënë peng në përmbushjen e accepts the pledged item as partial or total založenu stvar kao delimično ili potpuno
pjesshme apo të plotë të detyrimit të siguruar. discharge of the secured obligation. namirivanje osigurane obaveze.
Nënkapitulli VI - Njohja e të Drejtave të Sub-chapter VI – Recognition of Security Potpoglavlje VI - Priznanje prava

Sigurimit të Krijuara në Vendin e Huaj Rights Created in a foreign Country osiguranja stvorenih u stranoj zemlji

Barazia e të drejtave të sigurimit të Equality of security rights created in a Jednakost prava osiguranja stvorenih u
krijuara në vendin e huaj foreign country stranoj zemlji
1. Një e drejtë sigurimi e çfarëdolloj emërtimi 1. A foreign security right of any form or 1. Pravo osiguranja u bilo kom obliku ili
dhe forme, e krijuar dhe ende e vlefshme denomination, created and still valid nazivu, koja je stvorena i još uvek je važeća
sipas të drejtës së vendit të huaj, e ka efektin according to right of a foreign country, has prema pravu strane zemlje, ima dejstvo
e një të drejte të vlefshme të pengut, nëse the effect of a valid and effective right of važećeg založnog prava, ukoliko je osigurana
sendi i siguruar është sjellë në Kosovë. pledge, if the secured property is brought to stvar doneta na Kosovu.
Kosovo.
2. Që nga koha kur vlera pasurore e lënë peng 2. From the time when the pledged asset is 2. Od trenutka kada je svojinska založena
ka hyrë brenda kufijve të Kosovës, efektet e located on the territory of Kosovo, the effect vrednost ušla na teritoriji Kosova, dejstvo tog
kësaj të drejte të pengut vlerësohen sipas of this security right is determined by the založenog prava važe prema primenjivim
ligjeve të zbatueshme në Kosovë. applicable laws of Kosovo. zakonima na Kosovu.
3. Një e drejtë e pengut pa posedim duhet të 3. The Pledge Register Office must be 3. Založno pravo bez državine se treba upisati
lajmërohet për regjistrim në Zyrën e notified of a non-possessory right of pledge u Kancelariji za Registar Zaloge u roku od tri
Regjistrit të Pengut brenda (3) tre muajve që within three (3) months of the entry of the (3) meseca od trenutka kada je založena
kur vlera pasurore e lënë peng është sjell në encumbered asset into the territory of svojina doneta na Kosovu. Potrebni podaci
Kosovë. Të dhënat e nevojshme sipas nenit Kosovo. The necessary information provided predviđeni u članu 1002 trebaju da se dostave
623 /997
1002 i duhet të paraqiten në përkthim të for in Article 1002 must be submitted in u overenom prevodu na jednom od službenih
vërtetuar në njërën nga gjuhët zyrtare në certified translations in one of the official jezika na Kosovu.
Kosovë. languages of Kosovo.
KAPITULLI III - HIPOTEKA POGLAVLJE III - HIPOTEKA

CHAPTER III – MORTGAGE
Nënkapitulli I - Dispozitat e Përgjithshme Potpoglavlje I - Opšte odredbe
Sub-chapter I – General Provisions
Neni 1012 Član 1012
Hipoteka Article 1012
Mortgage Hipoteka
Hipoteka do të thotë krijimi i interesit në Hipoteka podrazumeva stvaranje interesa na
paluajtshmeri me anë të marrëveshjes apo “Mortgage” means the creation of an interest
over the immovable property, by agreement nepokretnost na osnovu sporazuma ili
ligjit, që kreditorit të hipotekës i jep të drejtën zakona, koja daje pravo hipotekarnom
të iniciojë procedurën për heqjen e të drejtës or by law, which gives the mortgage creditor
the right to initiate foreclosure proceedings poveriocu da pokrene postupak za ukidanje
mbi pronën e vënë në hipotekë për pasurinë e prava nad imovinom stavljenom pod hipoteku
tillë të paluajtshme, me qëllim të përmbushjes for such immovable property for the purpose
of satisfying a identifiable obligation that is za takvu nepokretnu imovinu, u cilju
së një detyrimi që është siguruar me hipotekë ispunjenja obaveze koja je osigurana kao
dhe që duhet të paguhet. secured by the mortgage and has fallen due.
hipoteka i koja se treba platiti.
Sub-chapter II – Creation of the Mortgage Potpoglavlje II - Stvaranje hipoteke

Nënkapitulli II - Krijimi i Hipotekës
Neni 1013 Stvaranje hipoteke preko ugovora
Krijimi i hipotekës me kontratë Creation of mortgage with contract
A mortgage is created through a contract Hipoteka se stvara na osnovu ugovora

Hipoteka krijohet përmes një kontrate između sopstvenika nepokretne imovine i
ndërmjet pronarit të pronës së paluajtshme between the owner of the immovable
property and the mortgage creditor, and hipotekarnog poverioca, kao i upisom
dhe kreditorit hipotekues si dhe përmes hipoteke u Registar prava ne
regjistrimit të hipotekës në Regjistrin e të through registration of the mortgage in the
immovable property rights Register. nepokretnostima.
drejtave të pronave të paluajtshme.
624 /997
Kontrata e hipotekës Mortgage contract Ugovor o hipoteci
1. Kontrata e hipotekës lidhet me shkrim. 1. The mortgage contract shall be in writing. 1. Ugovor o hipoteci veže se u pisanom
Nënshkrimet e pronarit të pronës së The signature of the owner of the immovable obliku. Potpis vlasnika nepokretne imovine i
paluajtshme dhe kreditorit hipotekues duhet property and the mortgage creditor need to be hipotekarnog poverioca trebaju se overiti u
të vërtetohen sipas të njëjtave rregulla sikurse verified in accordance with the rules skladu sa istim pravilima koja se primenjuju
punët e tjera juridike rreth pronës së applicable to other legal agreements over na ostale pravne poslove za nepokretnu
paluajtshme. immovable property. imovinu.
2. Kontrata e hipotekës duhet të përmbajë së 2. The mortgage agreement shall contain at 2. Ugovor o hipoteci treba sadržati najmanje
paku këto të dhëna: least the following: sledeće podatke:
2.1. emrat dhe adresat e pronarit të 2.1. names and addresses of the owner of 2.1. imena i adrese sopstvenika
pronës së paluajtshme dhe të kreditorit the immovable property and the mortgage nepokretne imovine i hipotekarnog
hipotekues si dhe të debitorit të kërkesës creditor as well as of the debtor of the poverioca kao i dužnika osiguranog
së siguruar, në rast se ky nuk është secured claim, unless he is the same potraživanja osim ako on nije
njëkohësisht pronar i pronës së person as the owner of the mortgaged istovremeno i sopstvenik nepokretne
paluajtshme të ngarkuar; immovable property; imovine koja je predmet hipoteke;
2.2. përshkrimin e saktë të pronës së 2.2. the exact description of the 2.2. tačan opis opterećene
paluajtshme të ngarkuar sipas vendit, immovable property which is to be nepokretne imovine prema mestu, ulici i
rrugës dhe numrit të shtëpisë; ose encumbered, containing its location, full kućnom broju; ili
address; or
2.3. të dhëna të tjera të sakta rreth pozitës 2.3. other exact particulars regarding the 2.3. ostale tačne podatke oko
si dhe numrin kadastral; location and cadastral number; položaja i katastarski broj;
2.4. një certifikatë të pronësisë dhe 2.4. a certificate of ownership and, if 2.4. jedno uverenje o vlasništvu i,
vërtetimet rreth përdorimit të pronës së necessary, a certificate regarding the use ako je potrebno, potvrde o korišćenju
625 /997
paluajtshme, nëse është e nevojshme; of the immovable property; nepokretne imovine;
2.5. shumën e kërkesës së siguruar 2.5. the amount of the claim secured by 2.5. iznos osiguranog potraživanja
përmes hipotekës, duke përfshirë edhe the mortgage, including the rate of preko hipoteke, uključujući kamatnu
kamatën; eventualisht jepet shuma interest; if applicable, the maximum stopu, eventualno se daje i maksimalni
maksimale e kontraktuar; amount agreed upon; dogovoreni iznos;
2.6. paralajmërim me shkrim që në rast 2.6. a warning in written which in the case 2.6. pismeno upozorenje da u
të vonesës së pagesës apo mospagesës, of delayed or failed payment, or other slučaju kašnjenja, neisplate ili drugih
apo veprimeve tjera që konsiderohen si occurrences considered as default pursuant radnji koje se smatraju neispunjavanje
mospërmbushje në bazë të kontratës së the parties’ agreement, the mortgage obaveze plaćanja na osnovu ugovora
palëve, kreditori i hipotekës mund të creditor may initiate an enforcement strana, hipotekarni poverilac može
iniciojë procedurë të përmbarimit që procedure which might result in the loss of pokrenuti postupak izvršenja koja može
mund të rezultojë në humbje të pronësisë ownership and eviction from the rezultirati gubitkom državine i
dhe dëbim nga prona e hipotekuar e mortgaged immovable property; iseljavanjem iz nepokretne imovine koja
paluajtshme; je predmet hipoteke;
2.7. çfarëdo dispozite tjetër në pajtim me 2.7. any further provisions in accordance 2.7. sve druge odredbe u skladu sa
vullnetin e palëve apo kriteret e with the parties’ will or mandatory voljom strana ili obavezujući uslovi, koji
detyrueshme, që nuk janë në requirements, which are not in nisu u suprotnošću sa važećim zakonima.
kundërshtim më ligjet e aplikueshme. contradiction to applicable laws.
3. Ligji mund të përcaktojë kërkesa të 3. The law may establish different 3. Zakon može da predviđa različite zahteve
ndryshme për lloje të veçanta të hipotekave. requirements for specific kinds of mortgages. za određene vrste hipoteka.
626 /997
Marrëveshja nule Void agreement Ništavi sporazum
1. Krahas marrëveshjeve të përmendura në 1. Apart from those agreements mentioned in 1. Pored sporazuma navedenih u članu 958,
nenin 958 i, nule është edhe një marrëveshje, Article 958, an agreement is also void if it is sporazum je takođe ništav ako je zaključen
e cila arrihet para skadimit të afatit të concluded before the maturity of the secured pre dospeća ispunjenja osiguranog
përmbushjes së kërkesës së siguruar dhe claim and allows the mortgage creditor to use potraživanja i hipotekarnom poveriocu se
kreditorit ia lejon të drejtën e shfrytëzimit të the immovable property. dozvoljava da koristi nepokretnu imovinu.
2. Nule është edhe një marrëveshje, përmes 2. An agreement committing the owner of the 2. Sporazum je ništav, na osnovu kojeg se
së cilës pronari i pronës së immovable property that obliges the sopstvenik nepokretne imovine obavezuje
paluajtshmedetyrohet kundrejt kreditorit mortgaging owner to neither sell nor further naspram hipotekarnom poveriocu da
hipotekues që pronën e paluajtshme mos ta encumber the immovable property is also nepokretnu imovinu ne proda ili da je
shesë apo të mos e ngarkojë më tej. void. dodatno ne tereti.

Prona e paluajtshme e ngarkuar Encumbered immovable property Terećena nepokretna imovina
Hipoteka shtrihet mbi të gjitha pjesët e pronës The mortgage encumbers all parts of the Hipoteka tereti sve delove nepokretne
së paluajtshme të ngarkuar, duke përfshirë immovable property, including the buildings imovine, uključujući zgrade koje su tu i koje
edhe ndërtesat që aty qëndrojnë apo janë të thereupon that are firmly attached to the su neraskidivo povezane sa zemljom. U
lidhura në mënyrë të pandashme me tokën. ground. According to the provisions of this skladu sa odredbama ovog zakonika,
Hipoteka mund të konstituohet edhe mbi një Code, the mortgage may also be constituted hipoteka se može postaviti i na jedan
njësi të veçantë të ndërtesës sipas dispzoitave on a particular unit of the building. određeni deo zgrade.
të këtij kodi.

Shtrirja e hipotekes Extent of mortgage Obim hipoteke
1. Hipoteka përfshinë edhe të gjitha pjesët 1. The mortgage covers all component parts 1. Hipoteka obuhvata sve sastavne delove i
tjera dhe frutat e pronës së paluajtshme, and fruits of the immovable property as long plodove nepokretne imovine koji nisu
627 /997
përderisa këto nuk janë të ndara nga njësia as they are not separated from the principal odvojeni od glavne stvari.
kryesore. unit.
2. Hipoteka përfshinë edhe të gjitha mjetet 2. The mortgage also covers all accessories of 2. Hipoteka takođe obuhvata sva pomoćna
ndihmëse të pronës së paluajtshme të cilat i the immovable property belonging to the sredstva nepokretne imovine koja pripada
përkasin pronarit të pronës së paluajtshme. owner of the immovable property. sopstveniku nepokretne imovine.
3. Përgjegjësia për hipotekën përfundon, nëse 3. Liability for the mortgage terminates if 3. Odgovornost o hipoteci prestaje ako
pjesët përbërëse, frutat ose mjetet ndihmëse component parts, fruits or accessories are sastavni delovi, plodovi i pomoćna sredstva
shiten dhe largohen nga prona e paluajtshme, sold and removed from the immovable budu prodata i uklonjena sa nepokretne
para se ato të jenë shënuar se ato property before having been sequestrated in imovine pre nego što se zabeleže za zaplenu
sekuestrohen në dobi të kreditorit hipotekues. favour of the mortgage creditor. If a party u korist hipotekarnog poverioca. Ako lice
Në qoftë se një fitues i objekteve i largon ato acquiring such objects, removes these from koje stiče predmete ukloni iste sa nepokretne
nga prona e paluajtshme, pasi që kreditori the immovable property after the mortgage imovine nakon što ih hipotekarni poverilac
hipotekues t’i ketë shënuar se ato creditor has notified that they shall be zabeleži za zaplenjivanje, zaplena nad
sekuestrohen, atëherë sekuestrimi ndaj sequestrated, the sequestration is only valid if sticaocem važi samo ako je isti tokom
fituesit është i vlefshëm vetëm nëse ky gjatë he was aware or should have been aware of uklanjanja predmeta sa nepokretne imovine
largimit të objekteve nga prona e paluajtshme the sequestration when removing the objects imao znanja ili je trebao imati znanja.
për këtë ishte në dijeni ose duhej të ishte në from the immovable property.
dijeni.

Lirimi nga përgjegjësia pa shitje Release from liability without sale Oslobađanje od odgovornosti bez prodaje
1. Kur frutat, mjetet ndihmëse dhe pjesët 1. When the fruits, accessories and 1. Kada su plodovi, dodatna sredstva i
përbërëse janë ndarë, brenda kufijve të components have been separated, within the sastavni delovi odvojeni, unutar ograničenja
menaxhimit të duhur, nga njësia e pronës së limits of proper management, from the pravilnog upravljanja, sa dela nepokretne
paluajtshme, atëherë përgjegjësia e tyre immovable property, then their liability is imovine, onda njihova odgovornost prestaje i
shuhet edhe pa shitjen e tyre nëse ato extinguished even without selling them if bez njihove prodaje ako se one uklone sa
largohen nga prona e paluajtshme para they are removed from the immovable nepokretne imovine pre nego što su
sekuestrimit të tyre, përveç nëse heqja ndodh property before they are seized, unless the zaplenjeni, osim ako se uklanjanje desi bez
për qëllime të përkohshme removal takes place for a temporary purpose. privremene svrhe.
628 /997
2. Mjetet ndihmëse dhe frutat lirohen nga 2. Accessories and fruits are released from 2. Pomoćna sredstva i plodovi se oslobađaju
përgjegjësia pa shitjen e tyre nëse ato e liability without disposal if they lose the odgovornosti bez njihove prodaje ako su
humbin cilësinë e të qenit, respektivisht mjete quality of being, respectively, accessories and izgubili kvalitet, odnosno, dodatna oprema i
ndihmëse dhe frute, brenda kufirit të fruits, within the limits of proper plodovi u okviru ograničenja pravilnog
menaxhimit të duhur, para sekuestrimit të management, before their seizure upravljanja pre njihovog zaplenjivanja.
tyre.

Zgjatja e kërkesës së qirasë Extension to claim for rent Produženje na potraživanja za zakupninu
1. Nëse prona e paluajtshme lëshohet më qira, 1. If the immovable property is leased, the 1. Ako je nepokretna imovina data u zakup,
hipoteka zgjatet për kohën e kërkesës. mortgage extends to the claim. hipoteka se proširuje na potraživanje za isto.
2. Deri në masën që kërkesa ka arritur, lirohet 2. To the extent that the claim is due, it is 2. U meri u kojoj je potraživanje dospelo,
nga përgjegjësia pas kalimit të një viti nga released from liability upon the expiry of one oslobođena je odgovornosti nakon isteka
data e arritur, përveç nëse sekuestrohet në year from the due date, unless it is jedne godine od datuma dospeća, osim ako je
favor të kreditorit hipotekues para kësaj date. sequestrated in favour of the mortgage zaplenjeno u korist hipotekarnog poverioca
Nëse qiraja është paguar me avans, lirimi nuk creditor prior to this date. If rent is payed in pre ovog datuma. Ako se zakupnina plaća
zgjatet për kohën e qirasë për periudhë më të advance, the release does not extend to the unapred, oslobađanje se ne odnosi na period
gjatë se muaji kalendarik aktual në kohën e rent for a period later than the calendar month posle kalendarskog meseca u kojem je
sekuestrimit; nëse kjo e fundit hyn në fuqi at the time of sequestration; if the latter is izvršena zaplena; ako ovo poslednje stupi na
pas ditës së pesëmbëdhjetë të muajit, lirimi effected after the fifteenth day of the month, snagu nakon petnaestog dana u mesecu,
gjithashtu zgjatet për qiranë për muajin the release also extends to the rent for the oslobađanje se takođe proširuje na zakupninu
kalendarik të radhës. following calendar month. za sledeći kalendarski mesec.

Pagesa e qirasë me parapagim Advance disposition of the rent Plaćanje zakupnine avansom
1. Nëse qiraja është marrë para se prona e 1. If rent is collected before the property is 1. Ako je zakupnina prikupljena pre nego što
629 /997
paluajtshme të sekuestrohet në favor të sequestrated in favour of the mortgage je nepokretna imovina zaplenjena u korist
kreditorit hipotekues, apo nëse është dhënë në creditor, or if it is disposed of in another way hipotekarnog poverioca, ili ukoliko je dato na
ndonjë mënyrë tjetër para sekuestrimit, kjo prior to sequestration, the disposition is neki drugi način pre zaplene, to važenje važi
dhënie vlen në lidhje me kreditorin effective in relation to the mortgage creditor. u odnosu na hipotekarnog poverioca. Ako se
hipotekues. Nëse pagesa përbëhet nga bartja e If the payment includes the transfer of the isplata sastoji od prenosa obaveze na treće
detyrimit tek pala e tretë, përgjegjësia për claim to a third party, the liability for the lice, obaveza potraživanja prestaje; ako treće
detyrimin shuhet; nëse një palë e tretë e fiton claim is extinguished; if a third party acquires lice stekne pravo na obavezu, isto ima
një të drejtë mbi detyrimin, ajo palë ka a right to the claim, it has priority over the prednost nad hipotekom.
përparësi mbi hipotekën. mortgage.
2. Pagesa nuk vlen për kreditorin hipotekues 2. The payment is ineffective in relation to 2. Plaćanje ne važi za hipotekarnog poverioca
deri në masën që ndërlidhet me qiranë për the mortgage creditor to the extent that it u onoj meri u kojoj se veže sa zakupninom za
periudhë më të vonshme se sa muaji relates to the rent for a period later than the period kasniji od kalendarskog meseca kada
kalendarik aktual në kohën e sekuestrimit; calendar month current at the time of the je izvršena zaplena, međutim, ako se to desilo
mirëpo, nëse ajo është bëra pas ditës së sequestration; however, if the latter is made nakon petnaestog dana u mesecu, isplata važi
pesëmbëdhjetë të muajit, pagesa vlen për aq after the fifteenth day of the month, the u meri u kojoj se odnosi na zakupninu za
sa ndërlidhet me qiranë për muajin kalendarik payment is effective insofar as it relates to the sledeći kalendarski mesec.
vijues. rent for the following calendar month.
3. Nëse prona e paluajtshme tjetërsohet pa 3. If the immovable property is alienated 3.Ako je nepokretna imovina otuđena bez
barrë, kjo është e barasvlershme me bartjen e without the burden, this is equivalent to the opterećenja, to je jednako sa prenosom
detyrimit palës së tretë. transfer of the liability to a third party. obaveze na treće lice.

Barazimi në kuadër të qirasë Set-off against rent Izmirenje u okviru zakupnine
Deri në masën që pagesa e qirasë nuk vlen në To the extent that the payment of the rent is U meri u kojoj naplata zakupnine ne važi u
lidhje me kreditorin hipotekues, qiramarrësi ineffective in relation to the mortgage odnosu na hipotekarnog poverioca, zakupac
nuk mund ta barazojë ndaj kreditorit creditor, the lessee may not set-off the claim ne može da pomiri nad hipotekarnim
hipotekues kërkesën e qiramarrësit për against the creditor. poveriocem potraživanje zakupca za
qiradhënësin. zakupodavca.
630 /997
Vlefshmëria ndaj akteve të përsëritura të Validity against recurring acts of Važnost prema ponovljenim aktima
përmbushjes compliance ispunjenja
Nëse e drejta për aktet e përsëritura të If a right to recurring acts of compliance is Ako je pravo na akte ispunjenja povezano sa
përmbushjes ndërlidhet me pronësinë e connected with the ownership of the vlasništvom nepokretne imovine, hipoteka
pronës së paluajtshme, hipoteka i përfshinë immovable property, the mortgage extends to obuhvata potraživanja za akte izvršenja.
kërkesat për ato akte të përmbushjes. claims for these acts of compliance. The Odredbe člana 1019. stav 2, prva rečenica,
Dispozitat e nenit 1019, paragrafit 2, fjalia e provisions of Article 1019, paragraph 2 first člana 1020. stavovi 1. i 3. i člana 1021.
parë, nenit 1020 paragrafët 1 dhe 3 dhe nenit sentence, Article 1020, paragraphs 1 and 3, primenjuju se sa potrebnim izmenama.
1021, vlejnë me modifikimet e nevojshme. and Article 1021 apply with the necessary Prodaja koja je izvršena pre zaplene u vezi
Shitja që është bërë para sekuestrimit në modifications. A purchase made before the potraživanja za akt ispunjenja, koji
lidhje me kërkesën për aktin e përmbushjes sequestration in respect of a claim for an act prvenstveno vredi tri meseca posle zaplene ne
që së pari vlen tre muaj pas sekuestrimit, nuk of compliance that first becomes due three važi za hipotekarnog poverioca.
vlen në lidhje me kreditorin hipotekues. months after the sequestration is ineffective
in relation to the mortgage creditor.

Përfshirja e detyrimit të sigurimit Inclusion of insurance claim Obuhvatanje obaveze osiguranja
1. Nëse objektet që i nënshtrohen hipotekës 1. If objects that are subject to the mortgage 1. Ako su objekti koji su predmet hipoteke
mbulohen me sigurim për pronarin apo are covered by insurance for the owner or the osigurani za sopstvenika ili sopstvenika –
pronarin-shfrytëzues të pronës së owner-user of the immovable property, the korisnika nepokretne imovine, hipoteka
paluajtshme, hipoteka e përfshin detyrimin mortgage includes a claim against the insurer. obuhvata obavezu nad osiguravačem.
kundrejt siguruesit.
2. Përgjegjësia për detyrimin kundrejt 2. Liability for the obligation against the 2. Odgovornost za obavezu nad
siguruesit shuhet, nëse objekti i siguruar insurer is extinguished, if the insured object osiguravačem se prekida, ukoliko se
kthehet në gjendjen e mëparshme apo ofrohet is restored to its original condition or a osigurani objekat vrati u prvobitnom stanju ili
zëvendësim për të. replacement is provided for it. se pruža zamena za nju.
631 /997
Sigurimi i ndërtesave Insurance on buildings Osiguranje zgrada
1. Nëse një ndërtesë është e siguruar, 1. If a building is insured, the insurer can not 1. Ako je zgrada osigurana, osiguravač ne
siguruesi nuk mund t’ia paguaj shumën e pay the insured sum to the insured with može da plati osigurani iznos osiguraniku u
siguruar të siguruarit në lidhje me kreditorin regard to the mortgage creditor until the vezi sa hipotekarnim poveriocem sve dok
hipotekues derisa siguruesi apo i siguruari ta insurer or the insured has notified the osiguravač ili osigurani ne obavesti
ketë njoftuar kreditorin hipotekues që dëmi mortgage creditor that the damage has hipotekarnog poverioca da se šteta desila, i to
ka ndodhur, dhe këtë mund ta bëj pas kalimit occurred, and can do so once one month može učiniti mesec dana nakon prijema
të një muaji nga pranimi i njoftimit. Para passed since the receipt of the notification. obaveštenja. Pre isteka ovog roka,
skadimit të kësaj periudhe, kreditori The mortgage creditor may, before the expiry hipotekarni poverilac može podneti prigovor
hipotekues mund të bëjë kundërshtim tek of this period, make an objection to the osiguravaču u pogledu isplate. Obaveštenje
siguruesi për sa i përket pagesës. Njoftimi insurer with regard to the payment. The može da se izostavi ako to nije izvodljivo; u
mund të hiqet nëse kjo është e notification may be omitted if it is tom slučaju, rok od mesec dana se računa od
parealizueshme; në këtë rast afati prej një impracticable; in this case the time limit of trenutka kada osigurana suma dospe za
muaji llogaritet nga momenti në të cilin one month is calculated from the moment the isplatu.
shuma e siguruar arrin për pagesë. insured sum becomes due.
2. Kur kreditori hipotekues e ka njoftuar 2. When the mortgage creditor has notified 2. Kada je hipotekarni poverilac obavestio
siguruesin për hipotekën e tij, siguruesi mund the insurer of his mortgage, the insurer may osiguravača o njegovoj hipoteci, osiguravač
ta paguaj të siguruarin, që ndërlidhet me only pay to the insured in relation to the može da isplati osiguranog, koji se
kreditorin hipotekues, vetëm nëse kreditori mortgage creditor, if the mortgage creditor nadovezuje sa hipotekarnim poveriocem,
hipotekues e ka dhënë miratimin e tij me has given his approval to the payment in jedino ukoliko je hipotekarni poverilac dao
shkrim për pagesën. writing. svoju pismenu saglasnost za isplatu.
3. Përveç kësaj dispozitat që e rregullojnë 3. Apart from this, provisions governing a 3. Osim toga, u ovom slučaju se primenjuju i
pengun vlejnë edhe në këtë rast; mirëpo, pledged claim also apply in this case; the odredbe koje uređuju zalog; međutim,
siguruesi nuk mund të pohojë se nuk e ka insurer may not, however, claim that he did osiguranik ne može da tvrdi da nije znao o
ditur për hipotekën e paraqitur në Regjistrin e not know of the mortgage shown in the predstavljenoj hipoteci u Registru prava na
të Drejtave të Pronës së Paluajtshme. Immovable Property Rights Register. nepokretnostima.
632 /997
Sigurimet tjera kundër dëmtimit Other insurance against damage Ostala osiguranja šteta
Nëse prona e paluajtshme që nuk është If an immovable property object other than a Ako nepokretna imovina koja nije zgrada je
ndërtesë është e siguruar, përgjegjësia për building is insured, the liability for the claim osigurana, odgovornost za potraživanje protiv
kërkesën kundër siguruesit përcaktohet në against the insurer is determined in osiguravača određuje se u skladu sa
pajtim me dispozitat e nenit 1019 paragrafit 2 accordance with the provisions of Article odredbama člana 1019. stav 2. prva rečenica i
fjalisë 1 dhe nenit 1020 paragrafët 1 dhe 3 të 1019, paragraph 2, first sentence and Article člana 1020. stavovi 1. i 3. ove knjige.
këtij libri. 1020, paragraphs 1 and 3 of this Book.

Dispozita e zëvendësimit Replacement clause Odredba zamene
Nëse në bazë të dispozitave të sigurimit, If based on the insurance provisions, the Ukoliko prema odredbama o osiguranju, je
siguruesi është i obliguar që ta paguaj vetëm insurer is obliged to pay only the insured sum osiguravač obavezan da plati samo osiguranu
shumën e siguruar për zëvendësimin e to replace the insured object, the payment to sumu za zamenu osiguranog predmeta,
objektit të siguruar, pagesa për të siguruarin the insured in accordance with these plaćanje za osiguravača važi i u odnosu na
në pajtim me ato dispozita vlenë edhe në provisions applies with regard to the hipotekarnog poverioca, u skladu sa ovim
lidhje me kreditorin hipotekues. mortgage creditor. odredbama.

Prona e paluajtshme me shumë pronarë Immovable property belonging to several Nepokretna imovina sa nekoliko
persons sopstvenika
Një pjesë e bashkëpronësisë mund të A share of co-ownership can be encumbered Udeo u suvlasništvu može da bude opterećen
ngarkohet me hipotekë pa pëlqimin e with a mortgage without the consent of the hipotekom bez saglasnosti ostalih suvlasnika
bashkëpronarëve të tjerë ose të pronarëve të other co-owners of the immovable property. ili zajedničkih sopstvenika.
përbashkët.
633 /997
Hipoteka e pëbashkët në disa Joint mortgage in several immovable Zajednička hipoteka na nekoliko
paluajtshmëri properties nepokretnostima
1. Një hipotekë mund të vihet për të njëjtën 1. A mortgage can be created for the same 1. Hipoteka može da nastane za isto
kërkesë në disa prona të paluajtshme të të claim over several immovable property potraživanje na nekoliko nepokretnih
njëjtit pronar ose të pronarëve të ndryshëm belonging to the same owner or to different imovina istog sopstvenika ili različitim
(hipoteka e përbashkët), pa marrë parasysh ku owners (blanket mortgage). Each immovable sopstvenicima (zajednička hipoteka),
ndodhen ato. Secila pronë e paluajtshme property is liable for the entire secured claim. nezavisno od mesta gde se nalaze. Svaka
përgjigjet për tërë kërkesën e siguruar. nepokretna imovina odgovara celokupnom
potraživanju.
2. Kreditori, në diskrecionin e tij, mund të 2. The creditor may, at his or her discretion, 2. Poverilac može, na svoju diskreciju, tražiti
kërkoj përmbushje nga secila pronë e seek satisfaction from each immovable namirivanje potraživanja od svake
paluajtshme në tërësi apo pjesërisht. property in whole or in part. nepokretne imovine u celini ili delimično.

Hipoteka e shumës maksimale Maximum amount mortgage Hipoteka maksimalnog iznosa
1. Një hipotekë mund të vihet edhe për 1. A mortgage may be created to secure a 1. Hipoteka može da nastane i za osiguranje
sigurimin e një shume maksimale të caktuar. specific maximum amount. maksimalnog određenog iznosa.
2. Hipoteka e shumës maksimale mund të 2. The maximum amount mortgage can 2. Hipoteka maksimalnog iznosa može da
sigurojë një kërkesë të veçantë apo të gjitha secure an individual claim or all claims osigura posebno potraživanje ili sva
kërkesat që rrjedhin nga një marrëdhënie e deriving from a particular contractual potraživanja koja proizilaze iz jednog
veçantë kontraktuese. relationship. posebnog ugovorenog odnosa.
3. Kamatat dhe shpenzimet e kërkesës së 3. Interest and expenses of the secured claim 3. Kamata i troškovi osiguranog potraživanja
siguruar ose kërkesat mund të parashtrohen or claims are only covered within the ili potraživanja mogu da se podnesu u okviru
vetëm brenda shumës maksimale. maximum amount. maksimalnog iznosa.
634 /997
Kërkesa e siguruar Secured claim Osigurano potraživanje
Nenet 971 dhe 972 të këtij libri vlejnë Articles 971 and 972 of this Book are Članovi 971. i 972. u ovoj knjizi se shodno
përshtatshmërisht për hipotekën. applicable mutatis mutandis to the mortgage. primenjuju na hipoteku.
Nënkapitulli III - Efektet e Hipotekës Sub-chapter III – Effects of Mortgage Potpoglavlje III - Dejstva hipoteke

Detyrimet e pronarit të pronës së Duties of the owner of an encumbered Dužnosti sopstvenika opterećene
paluajtshme të ngarkuar immovable property nepokretne imovine
1. Pronari e administron, përdor dhe kujdeset 1. The owner shall manage, use and take care 1. Sopstvenik upravlja, koristi i stara se o
për pronën e paluajtshme të ngarkuar, of the encumbered immovable property opterećenoj nepokretnoj imovini kao i o
përfshirë edhe ndërtesat e ndërtuara në të, including also buildings erected upon it, zgradama izgrađenim na njoj, sastavne
pjesët përbërëse, mjetet ndihmëse dhe frutat component parts, accessories and fruits in a delove, pomoćnim sredstvima i plodovima,
në atë mënyrë që është në pajtim me manner consistent with the ordinary use of na način koji je u skladu sa uobičajenom
përdorimin e rregullt të asaj prone, dhe bënë such property, and provide necessary upotrebom takve imovine i obezbeđuje
mirëmbajtjen e nevojshme për ta siguruar maintenance to ensure its conservation of neophodno održavanje kako bi sačuvao njenu
ruajtjen e vlerës së saj. value. vrednost.
2. Me kërkesë të kreditorit hipotekues apo 2. At the request of the mortgage creditor or 2. Na zahtev hipotekarnog poverioca ili ako
nëse kërkohet nga marrëveshja e hipotekës, if required by the mortgage agreement, the se traži sporazumom o hipoteci, osigurava
siguron pronën e paluajtshme të ngarkuar me owner of the immovable property shall insure nepokretnu imovinu o njegovom ili njenom
shpenzime të veta. the encumbered property at his or her own trošku.
expense.
3. Pronari i pronës së paluajtshme i lejon 3. The owner of the immovable property shall 3. Sopstvenik nepokretne imovine
kreditorit hipotekues apo një të treti të allow the mortgage creditor, or a third party omogućava hipotekarnom poveriocu ili
autorizuar nga ky, këqyrjen e pronës së authorized by the latter, to inspect the trećem licu ovlašćenom od strane poverioca,
635 /997
paluajtshme të ngarkuar, nëse për këtë encumbered immovable property, if due proveru opterećene nepokretne imovine ako
paralajmërohet me kohë. notice is given. je o tome obavešteno na vreme.

Prishja dhe zvogëlimi i vlerës së pronës së Defect and depreciation of the encumbered Oštećenje i smanjenje vrednosti
paluajtshme të ngarkuar immovable property opterećene nepokretne imovine
1. Në qoftë se prona e paluajtshme ka një të 1. If the immovable property has a defect 1. Ukoliko nepokretna imovina ima manu,
metë, të cilën kreditori hipotekues nuk e which the mortgage creditor did not notice koju hipotekarni poverilac nije primetio
kishte vërejtur gjatë lidhjes së kontratës së when concluding the mortgage contract and prilikom sklapanja ugovora o hipoteci i zbog
hipotekës dhe për këtë arsye prona e the immovable property therefore does not toga nepokretna imovina ne pruža dovoljnu
paluajtshme nuk ofron sigurinë e offer sufficient security for the secured claim, sigurnost za osigurano potraživanje,
mjaftueshme për kërkesën e siguruar, the mortgage creditor may request an hipotekarni poverilac može da potraži
kreditori hipotekues mund të kërkojë një additional security or grant reasonable time razumno dopunsko osiguranje ili da
siguri plotësuese të arsyeshme ose pronarit for the owner to repair the defects. sopstveniku odredi razuman rok za
t’ia caktojë një afat të arsyeshëm për t’i otklanjanje mana.
mënjanuar të metat.
2. Në qoftë se prona e paluajtshme e ngarkuar 2. If the encumbered immovable property, 2. Ukoliko je opterećena nepokretna imovina
ka humbur në vlerë pas krijimit të hipotekës due to unforeseeable reasons, loses its value zbog nepredviđenih razloga izgubila vrednost
për arsye të paparashikueshme, vlen after having been encumbered, paragraph 1 nakon opterećivanja, shodno se primenjuje
përshtatshmërisht paragrafi 1 i këtij neni. applies mutatis mutandis. stav 1. ovog člana.
3. Në qoftë se pas skadimit të afatit të caktuar 3. If after the time granted by the mortgage 3. Ukoliko nakon isteka određenog roka od
nga kreditori hipotekues nuk mënjanohet e creditor the defect or depreciation still exists, strane hipotekarnog poverioca šteta i
meta ose zvogëlimi i vlerës dhe nëse pronari i and if the owner of the immovable property smanjenje vrednosti nije uklonjena i
pronës së paluajtshme nuk ka ofruar siguri has not provided additional sufficient sopstvenik nepokretne imovine još uvek nije
plotësuese të arsyeshme, kreditori hipotekues security, the mortgage creditor may demand obezbedio razumno dodatno osiguranje,
mund të kërkojë pagesën e menjëhershme të immediate payment of the secured claim. hipotekarni poverilac može odmah da zatraži
kërkesës së siguruar. isplatu osiguranog potraživanja.
636 /997
Kërkesa për masë të përkohshme Application for a preliminary injunction Zahtev za privremene mere
1. Në qoftë se pronari apo pala e tretë ndikon 1. If the owner or a third party influences the 1. Ukoliko sopstvenik ili treće lice utiče na
në pronën e paluajtshme të ngarkuar në atë encumbered immovable property in such a opterećenu nepokretnu imovinu, na taj način
mënyrë që paraqet frikë për dëmtimin e way that a deterioration that endangers the koji stvara strah za oštećenje jedinice koja
njësisë që e rrezikon sigurinë e hipotekës, security of the mortgage is to be feared, the ugrožava osiguranje hipoteke, hipotekarni
kreditori hipotekues mund të kërkoj masë të mortgage creditor may seek a prohibitory poverilac može da zatraži izdavanje
përkohshme ndaluese injunction. privremene mere zabrane.
2. Në qoftë se ndikimi vjen nga pronari, 2. If the influence originates from the owner, 2. Ukoliko uticaj potiče od sopstvenika, Sud
gjykata, pas kërkesës nga kreditori the court shall, upon application by the na zahtev hipotekarnog poverioca nalaže da
hipotekues, i urdhëron që të ndërmerren mortgage creditor, order the measures that are se preduzmu mere koje su potrebne za
masat që kërkohen për ta mënjanuar rrezikun. required to avert the danger to be taken. The otklanjanje opasnosti. Isto važi i ako postoji
E njëjta vlen nëse paraqitet frikë për shkak se same applies if the deterioration is to be strah da sopstvenik ne preuzme mere
pronari nuk i ndërmerr masat e nevojshme të feared because the owner fails to take the predostrožnosti protiv uticaja trećih strana ili
përkujdesjes kundër ndikimit të palëve të necessary precautions against the influence of protiv štete.
treta apo kundër dëmtimit. third parties or against other damages.

Zvogëlimi i vlerës të mjetit ndihmës, Depreciation in the value of accessories, Smanjenje vrednosti pomoćnog sredstva,
pjesëve përbërëse dhe frutave component parts and fruits sastavnih delova i plodova
Dispozitat e nenit 1032 dhe 1033 vlejnë Provisions of Articles 1032 and 1033 shall Odredbe članova 1032. i 1033. se primenjuju
përshtatshmërish nëse vlera e pjesëve apply mutatis mutandis if the value of the shodno time ako je vrednost sastavnih delova,
përbërëse, mjeteve ndihmëse dhe frutave për component parts, accessories and fruits for pomoćnih sredstva i plodova na koje se
të cilat vlen hipoteka, zvogëlohet apo hiqen which mortgage is reduced or is removed hipoteka proširuje, smanjena ili ako su
nga prona e paluajtshme e ngarkuar në from the encumbered immovable property uklonjeni sa opterećene nepokretne imovine u
kundërshtim me parimet e mirëmbajtjes së against the principles of due and regular suprotnošću sa načelima dužnog i redovnog
rregullt dhe të duhur. maintenance. održavanja.
637 /997
Kundërshtimet në lidhje me kërkesën e Objections against the secured claim Prigovori na osigurano potraživanje
siguruar
1. Pronarit të pronës së paluajtshme i takojnë 1. The owner of the immovable property is 1. Sopstveniku nepokretne imovine pripadaju
të gjitha kundërshtimet kundër kreditorit entitled to raise all objections against the sva prava prigovora protiv hipotekarnog
hipotekues të cilat i takojnë debitorit për mortgage creditor which belong to a debtor as poverioca koje pripadaju dužniku zbog
shkak të kërkesës së siguruar ndaj kreditorit. far as they concern the secured claim. osiguranog potraživanja nad poveriocem.
2. Pronarit të pronës së paluajtshme i takojnë 2. The owner of the encumbered immovable 2. Sopstveniku nepokretne imovine, sem
përveç kësaj edhe kundërshtimet të cilat property also is entitled to all objections toga, takođe pripadaju i prava prigovora koje
mund t’i bëjë të vlefshme një garantues ndaj which a guarantor may raise against a može učiniti važećim jemac nad poveriocem
kreditorit të detyrimit të siguruar. creditor of a secured claim. osiguranog potraživanja.
3. Në qoftë se pronari i pronës së paluajtshme 3. If the owner of the encumbered immovable 3. Ako sopstvenik opterećene nepokretne
nuk është debitori i kërkesës së siguruar, ai property is not the debtor of the secured imovine nije dužnik osiguranog potraživanja,
mund të referohet në një kundërshtim të claim, he may raise an objection that the on ima pravo da se referiše na prigovor
debitorit edhe atëherë, kur debitori ka hequr debtor would have been entitled to, even if dužnika i ako se dužnik odrekne tog prava.
dorë nga ato. the debtor renounced his right to do so.
4. Nëse debitori personal vdes, atëherë 4. If the personal debtor passes away, then 4. Ako lični dužnik umre, onda se sopstvenik
pronari nuk mund të bazohet tek fakti që the owner may not invoke the fact that his or ne može oslanjati na činjenici da njegov ili
trashëgimtari i tij apo saj ka përgjegjësi të her heir has limited liability for the njen naslednik ima ograničenu odgovornost
kufizuar për atë detyrim. obligation. za tu obavezu.

Pandashmëria e hipotekës Indivisibility of the mortgage Nedeljivost hipoteke
1. Hipoteka siguron kërkesën deri në 1. The mortgage secures the claim until it is 1. Hipoteka osigurava potraživanje sve dok se
shlyerjen saj të plotë. Një pagesë e pjesshme completely paid off. A partial payment does potpuno ne isplati. Delimično plaćanje ne
638 /997
nuk cenon përmbajtjen e tërësishme të not affect the overall mortgage. ugrožava celokupni sadržaj hipoteke.
hipotekës.
2. Në rast të ndarjes së pronës së paluajtshme 2. If the immovable property is divided, a 2. Ako se nepokretna imovina podeli, stvara
të ngarkuar, krijohet një hipotekë e blanket mortgage is created which encumbers se zajednička hipoteka koja opterećuje
përbashkët e cila ngarkon pronën e the immovable property created by the nepokretnu imovinu nastalu podelom, u
paluajtshme të krijuar nga ndarja, sipas nenit division according to Article 1028. skladu sa članom 1028.
1028.
3. Nëse prona e paluajtshme i shtohet një 3. If an immovable property is added to 3. Ako je nepokretna imovina dodata nekoj
prone tjetër të paluajtshme në regjistrin e të another unit in the immovable property rights drugoj nepokretnoj imovini u Registru prava
drejtave të pronave të paluajtshme, hipoteka Register, the existing mortgages on this na nepokretnostima, postojeća hipoteka nad
ekzistuese mbi pronën e paluajtshme vlen immovable property unit extend to the added ovom nepokretnom imovinom proširuje se na
edhe për pronën e paluajtshme të shtuar. unit. dodatu nepokretnu imovinu.

Mbarimi i hipotekës me njoftim Termination of the mortgage by Prestanak hipoteke slanjem obaveštenja
notification
1. Në qoftë se arritshmëria e kërkesës së 1. If the maturity of the secured claim is 1. Ukoliko dospeće osiguranog potraživanja
siguruar varet nga një denoncim i kontratës së dependent on a notice of termination, the zavisi od prijave ugovora o hipoteci, ukoliko
hipotekës, në rast se pronari i pronës së notice of termination is, if the owner of the sopstvenik opterećene nepokretne imovine
paluajtshme të ngarkuar nuk është edhe encumbered immovable property is not the nije dužnik osiguranog potraživanja, prijava
debitor i kërkesës së siguruar, është i same person as the debtor of the secured hipoteke je važeća, jedino ako je ista uložena
vlefshëm denoncimi i hipotekës, vetëm nëse claim, only effective if it is declared by the od poverioca nad sopstvenikom nepokretne
denoncimi është deklaruar nga kreditori ndaj creditor to the owner of the encumbered imovine ili od sopstvenika prema poveriocu.
pronarit të pronës së paluajtshme të ngarkuar property unit or by the owner to the creditor.
ose nga pronari ndaj kreditorit.
2. Nëse pronari i pronës së paluajtshme të 2. If the owner of the immovable property 2. Ukoliko sopstvenik opterećene nepokretne
639 /997
ngarkuar nuk ka vendqëndrim në Kosovë ose encumbered does not reside in Kosovo, or if imovine nema boravišta na Kosovu, ili ako
nëse personi që bën njoftim për hipotekën the person making the notice of the mortgage lice koje daje obaveštenje o prestanku nema
është në paqartësi rreth personit, ndaj të cilit has ambiguities about the notice, or if his or znanja o licu, koje se obaveštava, ili je
bëhet njoftimi, ose adresa e tij i është e her address is unknown, upon the request of njegova adresa nepoznata, onda, na zahtev
panjohur, atëherë me kërkesë të kreditorit të the secured claims creditor the court with osigurane obaveze dužnika, Sud u okviru
detyrimit të siguruar, gjykata në rrethin e së jurisdiction in the territory where the kojeg se nalazi nepokretna imovina, određuje
cilës shtrihet prona e paluajtshme e ngarkuar, encumbered immovable property is located, vlasniku jednog zastupnika, kojem poverilac
ia cakton pronarit një përfaqësues, ndaj të shall assign a representative on behalf of the može da uputi obaveštenje o hipoteci.
cilit kreditori mund ta shprehë njoftimin e owner to whom the creditor may sent the
hipotekës. notice of mortgage.

E drejta e pronarit për përmbushje të Owner's right to satisfy the secured claim Pravo sopstvenika za ispunjenje osigurane
detyrimit të siguruar obaveze
Pronari i pronës së paluajtshme të ngarkuar The owner of an encumbered immovable Sopstvenik opterećene nepokretne imovine
ka të drejtë që ta përmbushë detyrimin ndaj property is entitled to satisfy the liability to ima pravo da ispuni obavezu prema
kreditorit, nëse është plotësuar afati për the creditor, if the secured claim has matured. poveriocu, ako je dospeo rok za ispunjenje
përmbushje të detyrimit. obaveze.

Bartja e kërkesës Transfer of claim Prenos potraživanja
1. Në qoftë se pronari nuk është debitori 1. If the owner is not a personal debtor and he 1. Ako sopstvenik nije lični dužnik i on
personal dhe ai përmbush detyrimin ndaj or she fulfils the mortgage creditor, the ispunjuje obavezu prema hipotekarnom
kreditorit hipotekues, atëherë bartët kërkesa e secured claim is transferred to him or her poveriocu, onda se osigurano potraživanje
siguruar mbi atë, nëse ai përmbush detyrimin insofar as he satisfied the creditor. prenosi na njega, ako on ispuni obavezu
ndaj kreditorit. prema poveriocu.
2. Bartja nuk mund të realizohet në dëm të 2. The transfer shall not be realized to the 2. Prenos ne može da se realizuje na štetu
kreditorit hipotekues. Kundërshtimet e disadvantage of the mortgage creditor. hipotekarnog poverioca. Prigovori dužnika iz
debitorit nga një punë juridike ndërmjet tij Debtor’s objections based on a contractual pravnog posla između njega i sopstvenika
640 /997
dhe pronarit të pronës së paluajtshme mbesin relationship between him or her and the nepokretne imovine ostaju neugroženi.
të pacenuara. owner of the immovable property unit remain
unaffected.
3. Në qoftë se për detyrimin ekziston një 3. If there is a blanket mortgage over the 3. Ako za obavezu postoji zajednička
hipotekë e përbashkët, atëherë vlejnë obligation, then provisions of Article 1042, hipoteka, onda važe odredbe člana 1042. stav
dispozitat e nenit 1042 paragrafit 2 të këtij paragraph 2 of this Book shall apply. 2. ove knjige.
Libri.

Bartja e hipotekës tek debitori Transfer of mortgage to the debtor Prenos hipoteke na dužnika
Nëse debitori personal ia përmbush detyrimin If the personal debtor satisfies the creditor, Ukoliko lični dužnik ispuni obavezu prema
kreditorit, hipoteka i bartet atij apo asaj deri the mortgage is transferred to him or her to poveriocu, hipoteka prelazi na njega ili nju, u
në masën në të cilën ai mund të kërkoj the extent to which he may demand meri u kojoj može zahtevati nadoknadu od
kompensim nga pronari apo paraardhësi me compensation from the owner or from a sopstvenika ili od prethodnika sa titulom
titull të pronarit. Nëse debitori personal predecessor with the title of the owner. If the sopstvenika. Ukoliko se lični dužnik
kompensohet pjesërisht, pronari nuk mund ta personal debtor is to be compensated only in nadoknadi delimično, sopstvenik ne može da
përmbarojë hipotekën, në masën që iu është part, the owner may not enforce the izvrši hipoteku, u meri u kojoj je preneto na
bartur atij/asaj, në dëm të hipotekës së mortgage, to the extent that it has passed to njega ili nju, na štetu hipoteke dužnika.
debitorit. him or her, to the disadvantage of the
mortgage of the debtor

Zëvendësimi i detyrimit Substitution of the claim Zamena obaveze
1. Detyrimi për të cilën ekziston hipoteka 1. The obligation for which the mortgage 1. Obaveza za koju postoji hipoteka može se
mund të zëvendësohet me një detyrim tjetër. exists may be replaced by another obligation. zameniti drugom obavezom. Izmena zahteva
Ndryshimi kërkon marrëveshje të kreditorit The replacement requires the agreement of sporazum između poverioca i sopstvenika
dhe pronarit të pronës së paluajtshme, dhe the creditor and the owner of the immovable nepokretne imovine i upis u Registar prava na
regjistrim në Regjistrin e të drejtave të pronës property and registration in the Immovable nepokretnostima.
641 /997
së paluajtshme. Property Rights Register
2. Nëse detyrimi që e merr vendin e detyrimit 2. If the obligation that is to take the place of 2. Ako obaveza koja zauzima mesto druge
tjetër nuk i përket kreditorit hipotekues të the previous one does not belong to the obaveze ne pripada prethodnom
mëparshëm, miratimi i saj/tij kërkohet me previous mortgage creditor, his or her hipotekarnom poveriocu, njegovo/njeno
shkrim dhe me nënshkrim të vërtetuar. approval is required in writing and with odobrenje se traži u pisanom obliku i
certified signature. overenim potpisima.

Realizimi përmes një pronari të vetëm nga Satisfaction through one owner in case of Realizacija putem jednog sopstvenika iz
hipoteka e përbashkët blanket mortgage zajedničke hipoteke
1. Pronari i një prone të paluajtshme që së 1. The owner of an immovable property unit 1. Sopstvenik jedne nepokretne imovine koja
bashku me pronat tjera të paluajtshme është e that together other immovable property units je zajedno sa ostalim nepokretnim imovinama
ngarkuar përmes një hipoteke të përbashkët is encumbered through a blanket mortgage in opterećena zajedničkom hipotekom u skladu
sipas nenit 1028, mund ta përmbushë accordance with Article 1028, may satisfy the sa odredbama člana 1028. može da ispuni
detyrimin ndaj kreditorit hipotekues në afatin mortgage creditor once the secured claim has obavezu prema hipotekarnom poveriocu u
e përmbushjes së detyrimit të siguruar. matured. roku dospeća osiguranog potraživanja.
2. Në qoftë se pronari i përmendur në 2. If the owner mentioned in paragraph 1 can 2. Ukoliko navedeni sopstvenik u stavu 1.
paragrafin 1 mund të kërkojë shpërblim nga claim compensation from the owner of one of može da traži nagradu od vlasnika jedne od
pronari i një prone tjetër të paluajtshme, the other immovable properties, then the ostalih nepokretnih imovina, onda se u visini
atëherë në lartësinë e këtij detyrimi, atij i mortgage on the immovable property, to the te obaveze prenosi na njega i hipoteka koja
kalohet edhe hipoteka mbi pronën e amount of the obligation, is transferred to opterećuje nepokretnu imovinu.
paluajtshme. him or her.
3. Paragrafi 2 vlen në mënyrë përkatëse, nëse 3. Paragraph 2 is applicable mutatis mutandis 3. Stav 2. se primenjuje shodno tome ako
pronari i përmendur në paragrafin 1 ka if the owner mentioned in paragraph 1 is navedeni sopstvenik u stavu 1. ima
kërkesa kundër disa pronarëve të pronave të entitled to claims against several owners of potraživanja nad nekoliko sopstvenika ostalih
paluajtshme të tjera, të cilat më parë kanë other immovable property units, which were jedinica nepokretne imovine koje su bile
642 /997
qenë të ngarkuara me një hipotekë të encumbered with a blanket mortgage. opterećene zajedničkom hipotekom.
përbashkët.

Shuarja e hipotekës Extinguishment of the mortgage Prestanak hipoteke
1. Hipoteka shuhet përmes shlyerjes së 1. The mortgage becomes extinguished by 1. Hipoteka prestaje ispisom iz Registra prava
regjistrimit në Regjistrin e të drejtave të deleting the entry in the Immovable Property na nepokretnostima.
pronës së paluajtshme. Rights Register.
2. Shuarja e hipotekës mund të kërkohet, 2. Extinguishment of mortgage may be 2. Prestanak hipoteke se može tražiti, ako:
nëse: requested if:
2.1. debitori i kërkesës së siguruar ka 2.1. the debtor of a secured claim has 2.1. je dužnik obezbeđenog potraživanja
përmbushur kërkesën përmes pagesës satisfied this by payment or in any other istu namirio plaćanjem ili na drugi način;
ose në ndonjë mënyrë tjetër; way;
2.2. kërkesa e siguruar shuhet për arsye 2.2. the secured claim ceases to exist for 2.2. osigurano potraživanje prestaje iz
të tjera; other reasons; drugih razloga;
2.3. kreditori hipotekues heq dorë nga 2.3. the mortgage creditor renounces the 2.3. hipotekarni poverilac se odriče
hipoteka në formën me shkrim dhe duke mortgage in writing and with certified hipoteke u pisanom obliku i sa overenim
vërtetuar nënshkrimin e tij; signature; potpisom;
2.4. kreditori hipotekues dhe pronari i 2.4. the mortgage creditor and the owner 2.4. hipotekarni poverilac i sopstvenik
pronës së paluajtshme së ngarkuar janë of the encumbered immovable property opterećene nepokretne imovine su, ili
ose bëhen i njëjti person; ose are the same person or come to be the postaju isto lice; ili
same person; or
2.5. prona e paluajtshme e ngarkuar 2.5. the encumbered immovable property 2.5. opterećena nepokretna imovina je
shitet për të përmbushur detyrimin e is sold in order to satisfy the secured prodata da se namiri osigurano
siguruar. claim. potraživanje.
643 /997
Shuarja përmes përmbushjes nga prona e Extinguishment by satisfaction from the Prestanak preko ispunjenja od nepokretne
paluajtshme immovable property imovine
1. Nëse detyrimi ndaj kreditorit përmbushet 1. If the obligation towards the creditor is 1. Ako se obaveza prema poveriocu ispuni
nga prona e paluajtshme, hipoteka shuhet. satisfied from the immovable property, the nepokretnom imovinom, hipoteka prestaje.
mortgage is extinguished.
2. Nëse detyrimi ndaj kreditorit përmbushet 2. If the obligation toward the creditor is 2. Ako se obaveza prema poveriocu ispuni
nga njëra pronë e paluajtshme me hipotekë të satisfied by one of the immovable property jednom nepokretnom jedinicom koja je
përgjithshme, lirohen edhe njësitë tjera. encumbered with a blanket mortgage, the opterećena opštom hipotekom, ostale se
other units are also released. takođe oslobađaju.
3. Përmbushja nga të gjitha objektet për të 3. Satisfaction from all the objects to which 3. Ispunjenje iz svih objekata za koje važi
cilat vlen hipoteka është ekuivalente me the mortgage extends is equivalent to the hipoteka je ekvivalentno sa ispunjenjem od
përmbushjen nga vetë prona e paluajtshme. satisfaction from the immovable property same nepokretne imovine.
itself.
Nënkapitulli IV - Efekti i Hipotekës ndaj Sub-chapter IV – Effects of the Mortgage Potpoglavlje IV – Dejstvo hipoteke prema
Personave të Tretë towards Third Parties trećim licima

Vlefshmëria e hipotekës Effectiveness of the mortgage Validnost hipoteke
1. Për të qenë e vlefshme hipoteka, ajo duhet 1. A mortgage must be registered into the 1. Kako bi hipoteka bila validna, ona treba da
të regjistrohet në Regjistrin e të drejtave të Immovable Property Rights Register in order bude upisana u Registar prava na
pronës së paluajtshme. to be effective. nepokretnostima.
2. Procedura dhe efektet e regjistrimit 2. Procedures and effects of registration are 2. Postupci i dejstvo upisa uređuju se
644 /997
rregullohen me ligjet e aplikueshme për regulated by applicable laws on establishing primenjivim zakonima o uspostavljanju
themelimin e Regjistrit të të drejtave të an Immovable Property Rights Register. Registra prava na nepokretnostima.

Renditja e hipotekave Priority of mortgages Redosled hipoteka
1. Në qoftë se ky Kod nuk përcakton ndryshe, 1. If not otherwise provided for in the Code, 1. Ukoliko nije drugačije predviđeno u
renditja e disa hipotekave bazohet sipas the priority of several mortgages is based on zakoniku, redosled nekoliko hipoteka se
kohës së regjistrimit të tyre në Regjistrin e të the time of their registration in the zasniva na vreme njihovog upisa u Registar
drejtave të pronës së paluajtshme. immovable property rights Register. prava na nepokretnostima.
2. Për një ndryshim të renditjes vlejnë 2. For an amendment of the priorities, the 2. Za izmenu redosleda, primenjuju se
dispozitat e nenit 946 të këtij Kodi. provisions of Article 946 of this Code apply. odredbe člana 946. ovog zakonika.

Bartja e pronës së paluajtshme të Transfer of mortgaged immovable Prenos opterećene nepokretne imovine
ngarkuar property
Një hipotekë është e vlefshme edhe kundrejt A mortgage is also valid against a person Hipoteka je važeća i nad sticaocem
një fituesi të pronës së paluajtshme të who acquires the mortgaged immovable opterećene nepokretne imovine.
ngarkuar. property.

Bartja e kërkesës të siguruar Transfer of the secured claim Prenos osiguranog potraživanja
1. Me kalimin e detyrimit të siguruar bartet 1. With the transfer of the secured claim, the 1. Uz prenos osiguranog potraživanja, takođe
edhe hipoteka tek kreditori i ri, nëse ky efekt mortgage is also transferred to the new se prenosi hipoteka na novog poverioca, ako
nuk është përjashtuar nga palët. creditor, unless parties have agreed to the ovo dejstvo nije isključeno od stranaka.
contrary.
2. Bartja e hipotekës bëhet e vlefshme vetëm 2. The transfer of the mortgage is not 2. Prenos hipoteke postaje važeće jedino
645 /997
përmes regjistrimit përkatës në Regjistrin e të effective until entered into the Immovable preko upisa u Registar prava na
drejtave të pronës së paluajtshme. Property Rights Register. nepokretnostima.
3. Në qoftë se vdes pronari i pronës së 3. If the owner of the immovable property 3. Ako sopstvenik nepokretne imovine umre,
paluajtshme dhe prona e paluajtshme e dies and the encumbered immovable property a opterećena nepokretna imovina se prenese
ngarkuar bartet tek disa trashëgimtarë, is transferred to several heirs, a blanket na nekoliko naslednika, onda nastaje
atëherë krijohet një hipotekë e përbashkët mortgage is created according to Article 1028 zajednička hipoteka u skladu sa članom 1028.
sipas nenit 1028 të këtij kodi. of this Code. ovog zakonika.
4. Për mbrojtjen, të cilën pronari ka të drejta 4. With regard to the protection, which the 4. Za odbranu, na koju sopstvenik ima pravo
ta kërkojë kundër hipotekës në bazë të owner is entitled to request against the da potraži nad hipotekom na osnovu
marrëdhënies ekzistuese ndërmjet tij dhe mortgage on the basis of the legal postojećeg odnosa između njega ili nje i
kreditorit të mëparshëm ai mund të relationship existing between him or her and prethodnih poverioca, može se takođe
mbështetet edhe në lidhje me kreditorin e ri. the previous creditor, he may also be relied osloniti i u vezi sa novim poveriocem.
upon in relation to the new creditor.
5. Për bartjen e detyrimeve vlejnë dispozitat 5. With regard to transfer of obligations, the 5. Za prenos obaveza primenjuju se
përkatëse të Kodit Civil ose të ndonjë ligji provisions of this Civil Code or any other relevantne odredbe ovog Građanskog
tjetër të aplikueshëm. applicable law shall apply. zakonika ili nekog drugog primenjivog
zakona.
Nënkapitulli V - Procedurat Sub-chapter V – Enforcement of the Potpoglavlje V – Izvršni postupak

Përmbarimore të Hipotekës Mortgage hipoteke

Shkelja e kontratës si parakusht Breach of contract as a precondition Kršenje ugovora kao preduslov
Një shkelje e kontratës nga debitori i A breach of contract by the debtor of the Kršenje ugovora od strane dužnika
detyrimit të siguruar ekziston, nëse debitori secured obligation occurs if the debtor is in osiguranog potraživanja postoji, ako dužnik
gjendet në vonesë të pagesës së dakorduar. delay or has defaulted on the agreed payment. kasni sa dogovorenom isplatom. U takvim
Për këto raste, përshtatshmërisht zbatohen For such cases relevant provisions of the slučajevima, shodno se primenjuju relevantne
646 /997
dispozitat përkatëse të Librit për Detyrimet të Book on Obligations of this Code are applied odredbe knjige o obligacionim odnosima
këtij Kodi. mutatis mutandis. ovog zakonika.

Përmbushja e detyrimit ndaj kreditorit Satisfaction of the obligation towards Ispunjenje obaveze hipotekarnog
hipotekues përmes përmbarimit mortgage creditor's via enforcement poverioca putem izvršenja
1. Përmbushja e detyrimit ndaj kreditorit nga 1. The satisfaction of the obligation towards 1. Ispunjenje obaveze poverioca iz
prona e paluajtshme dhe nga objektet tek të creditor from the immovable property and nepokretne imovine i sa objekata na koje se
cilat shtrihet hipoteka rregullohet me objects to which the mortgage extends is hipoteka proširuje je uređeno odredbama o
dispozitat ligjore mbi procedurën e regulated by legal provisions on the izvršnom postupku prema nepokretnoj
përmbarimit të cilat përcaktojnë kushtet dhe enforcement procedures which determine imovini koje utvrđuju uslovi i postupci.
procedurat. conditions and procedures.
2. Në rast të vonesës ose të një shkelje tjetër 2. In case of delay or other breach of contract 2. U slučaju kašnjenja ili drugog kršenja
të kontratës nga debitori, kreditori hipotekues by the debtor, the mortgage creditor may sell ugovora od strane dužnika, hipotekarni
mund ta shesë pronën e paluajtshme të the mortgaged immovable property poverilac može prodati nepokretnu imovinu
ngarkuar përmes procedurës përmbarimore encumbered by civil action in order to satisfy koja je opterećena izvršnim postupkom i
dhe detyrimin e siguruar ta përmbushë me the secured claim with priority (from the može ispuniti osiguranu obavezu prednošću
përparësi (nga të ardhurat e shitjes). proceeds of the sale). (od prihoda prodaje).
3. Nëse kërkesa që debitori të jetë në 3. If the requirements for a debtor to be in 3. Ako je potraživanje ispunjeno da dužnik
mospërmbushje është plotësuar për sa i default are satisfied with regards to the bude u neispunjenju, što se tiče sopstvenika,
përket pronarit, kreditori ka të drejtë që ta owner, the creditor is entitled to request poverilac ima pravo da zatraži zateznu
kërkoj kamatën e mospërmbushjes nga prona interest on default from the immovable kamatu zbog neispunjenja nad nepokretnom
e paluajtshme. property. imovinom.
4. Debitori i përgjigjet edhe më tej kreditorit 4. The debtor still responds to the mortgagee 4. Dužnik i dalje odgovara hipotekarnom
hipotekues, përderisa kërkesa e siguruar nuk creditor, while the insured claim is not poveriocu, dok se osigurani zahtev ne pokrije
mbulohet me të ardhurat nga shitja e covered by the proceeds from the sale of prihodima od prodaje nepokretnosti pod
647 /997
paluajtshmërisë së ngarkuar me hipotekë. mortgaged immovable property. hipotekom.
5. Nëse kreditori hipotekues nuk kërkon 5. If the mortgagee creditor does not claim 5. Ako hipotekarni poverilac ne potražuje
përmes gjykatës kërkesën e tij të pa through court his unfulfilled claim against the svoju ne ispunjenu potražnju prema dužniku
përmbushur kundër debitorit brenda debtor within ninety (90) days from the sale preko suda u roku od devedeset (90) dana od
nëntëdhjetë (90) ditëve që nga shitja e of the immovable property, the proceeds from prodaje nepokretnosti, prihod od prodaje
paluajtshmërisë, të ardhurat nga shitja vlejnë the sale are valid as the full satisfaction of the vredi kao potpuno zadovoljenje od strane
si përmbushje e tërësishme e kreditorit mortgagee creditor. After this deadline, the hipotekarnog obveznika. Posle ovog roka,
hipotekues. Pas këtij afati, kreditori nuk creditor cannot file a claim for the unpaid poverilac ne može podneti zahtev za
mund të parashtoj kërkesë për pjesën e part of the obligation. neisplaćeni deo obaveze.
detyrimit të pa përmbushur.

E drejta e shpagimit nga palët e treta Right of recompensation of third parties Pravo trećih lica na otkup
1. Nëse kreditori kërkon përmbushje të 1. If the creditor demands satisfaction from 1. Ako poverilac potraži ispunjenje
detyrimit nga prona e paluajtshme, çdo the immovable property, anyone who risks potraživanja od nepokretne imovine, svako
person që rrezikon humbjen e të drejtës mbi losing a right in the object due to lice koje rizikuje da izgubi pravo na objekat
pronën për shkak të përmbarimit, ka të drejtë enforcement is entitled to satisfy the creditor. zbog izvršenja, ima pravo da ispuni obavezu
që ta përmbushë detyrimin ndaj kreditorit. prema poveriocu.
2. Përmbushja e detyrimit mund të bëhet me 2. The satisfaction may also take place by 2. Ispunjenje obaveze može da se izvrši
depozitë ose me zëvendësim. deposit or by replacement. depozitom ili zamenom.

Hipoteka e pronarit Owner mortgage Hipoteka sopstvenika
Nëse kërkesa për të cilën është krijuar If the claim for which the mortgage is created 1. Ako potraživanje za koje je nastala
hipoteka nuk ekziston më, pronari i pronës së no longer exists, the owner of the immovable hipoteka više ne postoji, sopstvenik
paluajtshme ka të drejtë në atë hipotekë. Nëse property is entitled to the mortgage. If the nepokretne imovine ima pravo na tu
648 /997
kërkesa shuhet, pronari e fiton hipotekën. claim is extinguished, the owner acquires the hipoteku. Ako potraživanje prestane,
mortgage. sopstvenik stiče hipoteku.

Mbrojtja me efekt negativ në të drejtën Protection with a negative effect on a right Zaštita negativnim dejstvom na pravo
Nëse pronari ka të drejtë në mbrojtje që e If the owner is entitled to a protection that Ako sopstvenik ima pravo na odbranu koja
përjashton në mënyrë të përhershme permanently excludes the enforcement of the trajno isključuje izvršenje hipoteke, onda on
përmbarimin e hipotekës, atëherë ai mund të mortgage, then he may demand that the može da zatraži da se poverilac odrekne
kërkoj që kreditori të heq dorë nga hipoteka. creditor waive the mortgage. hipoteke.

Njoftimi për palët tjera Notification of other parties Obaveštavanje drugih strana
Të gjithë personat, të cilët janë të regjistruar All other persons, which are registered as title Sva lica koji su upisana kao titulari stvarnog
si titullarë të një të drejte sendore në një holders of a real right over the encumbered prava nad opterećenom nepokretnom
pronë të paluajtshme të ngarkuar, duhet të immovable property, shall be notified of the imovinom, treba da budu obavešteni o
njoftohen për hapjen e një procedure të opening of enforcement procedure or an otvaranju izvršnog postupka ili o prodaji
përmbarimit ose një shitje jashtëgjyqësore të extra-judicial sale of the encumbered opterećene nepokretne imovine van sudskim
pronës së paluajtshme të ngarkuar në të immovable property at the same time as the postupkom, u isto vreme kao i sopstvenik
njëjtën kohë sikurse pronari i pronës së owner of the immovable property. nepokretne imovine.
paluajtshme.
649 /997
PJESA E GJASHTË - PART SIX - SERVITUDES DEO ŠESTI - SLUŽBENOSTI
SERVITUTET
KAPITULLI I - SERVITUTET CHAPTER I – PERSONAL POGLAVLJE I - LIČNE

PERSONALE SERVITUDES SLUŽBENOSTI
Nënkapitulli I - Frutgëzimi (Uzufrukti) Sub-chapter I – Usufruct over the Potpoglavlje I - Plodouživanje (uzufrukt)
mbi Pronë Property na imovinu

Frutgëzimi (uzufrukti) Usufruct Plodouživanje (uzufrukt)
1. Një pronë e paluajtshme apo e luajtshme 1. A movable and immovable property can be 1. Nepokretna ili pokretna imovina može se
mund të ngarkohen në mënyrë që personi në encumbered in such way that a person for opteretiti na takav način da lice na čiju korist
dobi të të cilit është bërë ngarkimi ka të drejtë whose benefit the encumbrance is made is se tereti ima pravo da koristi i prikupi sve
ta shfrytëzojë dhe t’i vjelë të gjitha dobitë e entitled to use and encumber the property imovinske koristi (plodouživanje) bez
pronës (uzukfruktit), pa e prishur substancën (usufruct), provided the substance of the uništavanja srži imovine.
e pronës. property remains unimpaired.
2. Frutgëzimi mund të kufizohet përmes 2. The usufruct may be restricted to exclude 2. Plodouživanje može biti ograničeno
përjashtimit të shfrytëzimit të veçantë. specific uses. isključivanjem posebnog korišćenja.

Bartja e frutgëzimit Transferability of usufruct Prenos prava plodouživanja
1. Frutgëzimi i mbajtur nga një person fizik, 1. A usufruct held by a natural person is not 1. Plodouživanje koje drži neko fizičko lice,
nuk mund të bartet. Prona e ngarkuar me transferable. The encumbered property ne može se preneti. Terećena stvar
frutgëzim mund t’i bartet një personi tjetër however may be relinquished to another plodouživanjem može se preneti na drugo
për ushtrimin e frutgëzimit. person in order for this person to exercise the lice za upotrebu plodouživanja.
usufruct.
650 /997
2. Në qoftë se frutgëzuesi është një person 2. If a usufruct is held by a legal person or a 2. U slučaju da je plodouživalac pravno lice
juridik apo një shoqëri e përbashkët, partnership with legal personality, the ili zajedničko udruženje, plodouživanje se
frutgëzimi bartet, nëse vlera pasurore e usufruct is transferred if the assets of the prenosi, ako se vrednost imovine pravnog lica
personit juridik dhe një shoqëri e përbashkët legal person or the partnership are assigned to ili zajedničkog udruženja prenosi na drugo
bartët në personin tjetër në rrugën e another person by way of universal lice putem univerzalne sukcesije.
suksesionit universal. succession.
3. Nëse një ndërmarrje ose pjesë e një 3. If a business organisation or part of a 3. Ako se preduzeće ili deo preduzeća koje
ndërmarrje e udhëhequr nga një person business operated by a legal person is vodi pravno lice prenese na drugo lice, onda
juridik bartet tek një person tjetër, atëherë transferred to another person, the usufruct se plodouživanje može preneti na sticaoca
frutgëzimi mund të bartet tek fituesi nëse kjo may be transferred to the acquirer if it is ako to služi cilju preduzeća ili dela
i shërben qëllimit të ndërmarrjes apo të një suitable to serve the purposes of the preduzeća.
pjese të ndërmarrjes. enterprise or of the part of the enterprise
4. Përmbushja e këtyre kritereve përcaktohet 4. The fulfilment of this requirements is 4. Ispunjavanje ovih kriterijuma utvrđuje se
nga deklarata e autoritetit kompetent determined by a declaration of the competent izjavom nadležnog opštinskog organa. Ova
komunal. Kjo deklaratë është e obligueshme municipal authority. The declaration binds izjava je obavezna za sudove i upravne
për gjykatat dhe autoritetet administrative. the courts and the administrative authorities. organe.

Bartja apo kalimi i frutgëzimit Passing or transfer of usufruct Prenos ili transfer plodouživanja
1. Në rast të kalimit apo bartjes së 1. In case of the passing or transfer of the 1. U slučaju prenosa ili transfera
frutgëzimit, pranuesi hyn në të drejta dhe usufruct, the acquirer enters into the rights plodouživanja, primalac ulazi u prava i
detyrime që ndërlidhen me frutgëzimin në and obligations associated with the usufruct obaveze koje se vežu plodouživanjem u
lidhje me pronarin. Nëse në lidhje me këto të in relation to the owner. If in view of these odnosu na sopstvenika. Ako je, u vezi sa
drejta dhe detyrime janë lidhur marrëveshje rights and duties, agreements have been made ovim pravima i obavezama, zaključen
ndërmjet pronarit dhe personit juridik që e ka between the owner and the legal person sporazum između sopstvenika i pravnog lica
këtë të drejtë, ato realizohen në të mirë apo entitled, these also take effect in favour and koje ima to pravo, one se sprovode u korist ili
në dëm të pranuesit. against the acquirer. na štetu primaoca.
651 /997
2. Bartja apo kalimi i frutgëzimit nuk e krijon 2. The passing or the transfer of the usufruct 2. Prenos ili transfer plodouživanja ne stvara
detyrimin për dëmshpërblim as për pronarin e does not create a claim to damages for the obavezu za naknadu ni za vlasnika ni licima
as për personat me të drejta sendore. owner or other persons with real rights. sa stvarnim pravima.

Krijimi i frutgëzimit Creation of usufructs Stvaranje plodouživanja
Një frutgëzim mund të krijohet me kontratë Usufructs may be created by contract or court Plodouživanje se može stvoriti ugovorom ili
ose me vendim gjyqësor. decision. sudskom odlukom.

Krijimi i frutgëzimit në pronë të luajtshme Creation of usufruct in movable property Stvaranje plodouživanja na pokretnoj
imovini
Frutgëzimi mbi një pronë të luajtshme For the creation of usufructs in movable Plodouživanje na pokretnu imovinu se stvara
krijohet ashtu që, pronari ia dorëzon pronën property, the owner has to deliver the na taj način da sopstvenik predaje imovinu
frutgëzuesit dhe të dytë janë pajtuar që property to the beneficiary (usufructuary) and plodouživaocu i oboje se slažu da se
frutgëzimi bartet tek frutgëzuesi. both have to agree that the usufruct passed to plodouživanje prenese na plodouživaoca.
the usufructuary.

Krijimi i frutgëzimit në paluajtshmeri Creation of usufruct in immovable Stvaranje plodouživanja nad
property nepokretnostima
Për krijimin e frutgëzimit mbi një For the creation of usufructs in immovable Za plodouživanje na pokretnost, potreban je
paluajtshmëri nevojitet një kontratë me property, a written contract stating that the pismeni ugovor koji pokazuje da sopstvenik i
shkrim që tregon se pronari dhe frutgëzuesi owner and the usufructuary intend to plodouživalac imaju za cilj stvaranje
kanë për qëllim krijimin e frutgëzimit dhe establish the usufruct and the registration of plodouživanja i upis plodouživanja u Registar
regjistrimin e frutgëzimit në Regjistrin e të the usufruct in the Immovable Property prava na nepokretnostima.
drejtave të pronës së paluajtshme. Rights Register are required.
652 /997
Shtrirja në mjetet ndihmëse Extension to accessories Proširenje na pomoćnim sredstvima
1. Frutgëzimi mbi një paaluajtshmeri shtrihet 1. A usufruct in immovable property extends 1. Plodouživanje se prostire i na pomoćnim
edhe mbi mjetin ndihmës të pronës, pa to the accessories of the property without the sredstvima imovine, bez obaveze da se
obligim për dorëzim të mjeteve ndihmëse tek requirement for the accessories to be pomoćna imovina preda plodouživaocu.
frutgëzuesi. delivered to the usufructuary.
2. Pronari dhe frutgëzuesi mund të merren 2. The owner and the usufructuary may agree 2. Sopstvenik i plodouživalac mogu da se
vesh edhe ndryshe. otherwise. dogovore i drugačije.

E drejta e posedimit e frutgëzuesit Right of possession of usufruct Pravo raspolaganja plodouživaoca
Frutgëzuesi ka të drejtë ta posedojë pronën që The usufructuary is entitled to possess the Plodouživalac ima pravo da raspolaže
është ngarkuar me frutgëzim. property encumbered by the usufruct. svojinom koja je opterećena plodouživanjem.

Ushtrimi i frutgëzimit Exercise of usufruct Korišćenje plodouživanja
1. Në ushtrimin e të drejtës së shfrytëzimit, 1. In exercising the right of use, the 1. U ostvarivanju prava korišćenja,
frutgëzuesi duhet ta ruajë qëllimin aktual usufructuary must maintain the current plodouživalac mora sačuvati trenutnu
ekonomik të pronës dhe duhet të veprojë në economic purpose of the property and must ekonomsku svrhu svojine i mora postupati u
pajtim me rregullat e menaxhimit të mirë. proceed in compliance with the rules of skladu sa pravilima dobrog upravljanja.
proper management.
2. Frutgëzuesi nuk mund të transformojë apo 2. The usufructuary may not transform the 2. Plodouživalac ne može preinačiti ili
ndryshojë në masë substanciale pronën. property or substantially change it. izmeniti suštinski imovinu.
653 /997
3. Në qoftë se në kohën e krijimit të 3. If at the time the usufruct is established, 3. Ako je, u vreme stvaranja plodouživanja,
frutgëzimit, paluajtshmeria veç është the immovable property is used for the nepokretna imovina već bila korišćena za
shfrytëzuar për nxjerrjen e lëndëve të para, si exploitation of raw materials such as stone, vađenje sirovina kao što su kamen, šljunak i
për shembull gurë, zhavorr dhe rërë, atëherë gravel, sand, the usufructuary may construct pesak, onda plodouživalac može izgraditi
frutgëzuesi mund të ndërtojë instalime të reja new installations to extract such raw nove instalacije za vađenje sirovina, osim
për nxjerrjen e lëndëve të para përveç kur materials except where the economic purpose kada je ekonomska svrha imovine materijalno
qëllimi ekonomik i pronës ndryshohet of the property is materially altered as a result izmenjena kao rezultat instalacije.
materialisht si rezultat i instalimit. of such installation.

Mirëmbajtja e pronës Maintenance of property Održavanje imovine
1. Frutgëzuesi është i detyruar që ta 1. The usufructuary must provide for the 1. Plodouživalac je dužan da održava
mirëmbajë pronën në atë mënyrë që të mos maintenance of the property in order for its imovinu na takav način da ne ošteti njenu
dëmtohet substanca e tij. substance to remain unimpaired. suštinu.
2. Frutgëzuesi është i detyruar për ndreqjet 2. The usufructuary is obliged to carry out 2. Plodouživalac je odgovoran za popravke i
dhe riparimet në atë masë që i përkasin repairs and renovations to the extent that renoviranja do nivoa koja pripadaju
mirëmbajtjes së zakonshme të pronës. these are part of the normal maintenance of normalnom održavanju stvari.
the property.
3. Frutgëzuesi nuk është përgjegjës për 3. The usufructuary is not responsible for 3. Plodouživalac nije odgovoran za promene
ndryshimet apo përkeqësimet e sendit që changes or deterioration of the property that ili oštećenja stvari izazvanih redovnim
shkaktohen nga ushtrimi i rregullt i are caused by the proper exercise of the korišćenjem plodouživanja.
frutgëzimit. usufruct.
4. Frutgëzuesi nuk është i detyruar që të 4. The usufructuary is not obliged to carry out 4. Plodouživalac nije obavezan da brine o
përkujdeset për ndreqje dhe riparime të extraordinary repairs and renovations, but is vanrednim popravkama i obnavljanjem, ali je
jashtëzakonshme por është i detyruar ta lejojë obliged to allow the owner to undertake such dužan da dozvoli sopstveniku da izvrši takve
pronarin që ti ndërmerr ato ndreqje ose repairs or renovations. popravke ili renoviranja.
654 /997
riparime.
Član 1065
Neni 1065 Article 1065 Naknada troškova
Kompensimi për shpenzimet Compensation for expenditures
Ako plodouživalac stvara troškove vezane za
Nëse frutgëzuesi bën shpenzime lidhur me If the usufructuary incurs expenses regarding imovinu iznad onoga što je neophodno za
pronën përtej asaj çka është e nevojshme për the property beyond what is necessary for očuvanje imovinske srži, sopstvenik je dužan
ruajtjen e substancës së pronës, pronari maintaining the substance of the property, the da nadoknadi plodouživaoca u skladu sa
detyrohet ta rimbursojë frutgëzuesin sipas owner is obliged to reimburse the odredbama o nastalim troškovima od
dispozitave për shpenzimet e shkaktuara nga usufructuary based on the provisions neovlašćenih držaoca.
detentorë të paautorizuar. applicable for expenditures incurred by
unauthorized agents.
Neni 1066
Detyrimi për njoftim nga frutgëzuesi Article 1066 Član 1066
Duty of notification by the usufructuary Obaveza za informisanje od plodouživaoca
Frutgëzuesi duhet ta njoftoi pronarin
menjëherë për dëmtim apo për shkatërrim të If the property is destroyed or damaged or if Plodouživalac mora odmah obavestiti
pronës ose nëse është e nevojshme për an extraordinary repair or renovation or a sopstvenika o bilo kakvoj šteti ili oštećenju
ndreqje apo riparim të jashtëzakonshëm të precautionary measure for protection of the imovine, ili, ako je potrebno, o vanrednoj
pronës për shkak të një rreziku të property against unforeseen hazards becomes popravci ili regulisanju imovine zbog
paparashikuar. Informimi duhet të bëhet në të necessary, the usufructuary must notify the nepredviđenog rizika. Informisanje se mora
njëjtën mënyrë edhe për kërkesat e ndonjë owner without undue delay. A third party učiniti na isti način i o zahtevima eventualnih
personi të tretë mbi sendin. claiming a right to the property has to be trećih lica na stvari.
informed in the same way.

Pagesa e shpenzimeve Payment of expenditures Plaćanje troškova
1. Përderisa zgjatë frutgëzimi, frutgëzuesi 1. For the duration of the usufruct, the 1. Sve dok traje plodouživanje, plodouživalac
është i detyruar t’i paguaj të gjitha pagesat e usufructuary is obliged to pay all ordinary je obavezan da plati sve redovne javne isplate
rregullta publike të lidhura me pronën siç public charges due for the property, such as vezane za imovinu kao što su porezi i takse.
janë tatimet dhe taksat. Frutgëzuesi, taxes and fees. The usufructuary is also Plodouživalac je takođe obavezan da plati
655 /997
gjithashtu është i detyruar t’i paguaj edhe obliged to pay private charges that were imovinske obveze koje su nastale u vreme
ngarkesat në pronë të cilat janë krijuar në levied on the property as of the date the nastanka plodouživanja, posebno kamate na
kohën e themelimit të frutgëzimit, usufruct was created, in particular the interest potraživanja od hipoteke i poreze na
posaçërisht, interesin në kërkesat nga on a mortgage and charge on lands. zemljište.
hipoteka dhe tatimet e tokës.
2. Ngarkesat e jashtëzakonshme publike, të 2. Extraordinary public charges aiming at the 2. Vanredne javne obveze, utvrđene na
përcaktuara mbi vlerën origjinale të pronës, original value of the property need not be prvobitnu vrednost imovine, sopstvenik ne
pronari nuk ka nevojë t’i bartë. paid for by the owner. mora da snosi.

Mbrojtja e të drejtave të pronarit Protection of owner’s rights Zaštita prava sopstvenika
1. Në qoftë se kanoset një shkelje e madhe e 1. If a major violation of the rights of the 1. Ako preti značajno kršenje prava
të drejtave të pronarit, veçanërisht e drejta e owner is to be feared, particularly the right of sopstvenika, posebno prava potraživanja za
kërkesës për mbajtje dhe kthim të pronës, claiming retention and return of property, the državinu i povraćaj stvari, sopstvenik može
atëherë pronari mund të kërkojë ofrimin e owner may request the provision of security. tražiti pružanje osiguranja. Ako
sigurimit. Në qoftë se frutgëzuesi nuk jep If the usufructuary does not ascertain such plodouživalac ne obezbedi osiguranje,
sigurinë, frutgëzimi vlen si i denoncuar. security, the usufruct is considered as plodouživanje se smatra otkazanim.
cancelled.
2. Sigurimi duhet të bëhet në atë mënyrë që 2. The insurance must be taken out in such a 2. Osiguranje mora biti izvršeno tako da
kërkesa kundër siguruesit t’i përkas pronarit. way that the claim against the insurer belongs zahtev prema osiguravaču pripada
to the owner. sopstveniku.
3. Nëse frutgëzimi vlen si i denoncuar, 3. If the usufruct is deemed to be cancelled, 3. Ako se plodouživanje smatra otkazanim,
atëherë frutgëzuesi ka të drejtën e shpërblimit the usufructuary is entitled to adequate onda plodouživalac ima pravo na adekvatnu
adekuat për dobitë e pa vjela. compensation for the uncollected benefits of nagradu za neprikupljene koristi.
the usufruct.
656 /997
Shfrytëzimi i sendit pa lejen e pronarit Use of item without the permit of the Korišćenje stvari bez dozvole sopstvenika
owner
Në qoftë se frutgëzuesi përdorë pronën për të
cilin nuk ka autorizim, pronari duhet t’ia If the usufructuary uses the property in an Ako plodouživalac koristi stvari bez
tërheq vërejtjen. Në qoftë se frutgëzuesi unauthorized manner, the owner may issue a ovlašćenja, sopstvenik ga treba upozoriti.
vazhdon përdorimin pa autorizim përkundër warning to the usufructuary. If the Ako se plodouživanje nastavi koristiti bez
vërejtjes së pronarit, pronari mund të paditë usufructuary continues the unauthorized use ovlašćenja uprkos upozorenja sopstvenika, on
për pushimin e cenimit. despite that a warning was issued, the owner može pokrenuti tužbu za prestanak
may file a lawsuit to cease violation. ugrožavanja.

Mbrojtja e frutgëzuesit Protection of the usufruct Zaštita prava plodouživaoca
Në qoftë se cenohet e drejta e frutgëzuesit, The usufructuary is entitled to the same rights Ako je pravo plodouživaoca ugroženo, onda
atëherë frutgëzuesi ka të njëjtat të drejta sikur as the owner against any interference with the plodouživalac ima ista prava kao da je
të ishte pronar. usufruct. sopstvenik.

Parashkrimi që shuan kërkesën për Extinctive prescription of claims for Zastarelost koje ništi zahtev za nadoknadu
kompensim compensation štete
Kërkesat për shpërblim të pronarit për shkak The compensation claim of the owner for Zahtevi za nadoknadu sopstvenika zbog
të ndryshimit ose përkeqësimit të pronës, dhe modifications or deterioration of the property, promene ili oštećenje imovine, kao i zahtevi
kërkesat për frutgëzuesin për rimbursim të and the claim of the usufructuary for za nadoknadu troškova ili dozvolu za
shpenzimeve ose lejen për largimin e ndonjë reimbursement of expenses or permission to uklanjanje bilo koje instalacije zastarevaju
instalimi parashkruhen pas një viti, nga remove an installation are subject to a one nakon godinu dana od nastanka.
paraqitja e cenimit.. year prescription, form the time of the breach.
657 /997
Detyrimi i frutgëzuesit për kthimin e Usufructuary obligation to return the Obaveze plodouživaoca za vraćanje
pronës property imovine
Frutgëzuesi është i detyruar që pronën t’ia The usufructuary is required to return the Plodouživalac je dužan da vrati imovinu
kthejë pronarit pas mbarimit të frutgëzimit. property after the usufruct has terminated. sopstveniku nakon završetka plodouživanja.

Vdekja e frutgëzuesit Death of the usufructuary Smrt plodouživaoca
1. Frutgëzimi shuhet: 1. The usufruct terminates: 1. Plodouživanje prestaje:
1.1. me vdekjen e frutgëzuesit, nëse 1.1. with the death of the usufructuary, if 1.1. smrću plodouživaoca, ako je
frutgëzuesi është një person fizik; the usufructuary is natural person. plodouživalac fizičko lice;
1.2. me shuarje, nëse frutgëzuesi është 1.2. if the usufructuary is a legal entity, 1.2. prestankom, ako je plodouživalac
një person juridik. with its termination. pravno lice.

Shuarja e frutgëzimit të braktisur nga Termination of usufruct abandoned by Prestanak napuštenog plodouživanja od
frutëgëzuesi usufructuary plodouživaoca
1. Frutgëzimi mbi një paluajtshmeri shuhet 1. A usufruct in immovable property 1. Plodouživanje na nepokretnosti prestaje
kur frutgëzuesi i jep pronarit njoftimin e terminates when the usufructuary gives the kada plodouživalac izjavi sopstveniku da
shuarjes dhe shuarja regjistrohet në Regjistrin owner a notice of termination and the odustaje od plodouživanja i prestanak se
e të drejtave të pronës së paluajtshme. termination is registered into the immovable upiše u Registar prava na nepokretnostima.
property rights Register.
2. Frutgëzimi mbi një pronë të luajtshme 2. A usufruct in movable property terminates 2. Plodouživanje na pokretnu imovinu
shuhet kur frutgëzuesi i deklaron pronarit se e when the usufructuary declares to the owner prestaje kada plodouživalac izjavi
658 /997
braktisë frutgëzimin. that the usufruct is abandoned. sopstveniku da odustaje od plodouživanja.

Frutgëzimi mbi pjesën e bashkëpronësisë Usufruct in share of co-ownership Plodouživanje na deo suvlasništva
1. Nëse frutgëzimi vendoset mbi një pjesë të 1. If a usufruct is established in the share of a 1. Ako se plodouživanje utvrdi na deo
bashkëpronësisë, atëherë frutgëzuesi pronën co-owner, the usufructuary may administer suvlasništva, onda plodouživalac može
mund ta administrojë dhe ta shfrytëzojë si and use the property in the same manner as upravljati imovinom i koristiti je kao
bashkëpronari. the co-owner. suvlasnik.
2. Kërkesën për zgjidhjen e bashkëpronësisë 2. The request to terminate co-ownership in 2. Zahtev za rešavanje suvlasništva na
në pronën në të cilën është krijuar frutgëzimi property for which a usufruct is established imovinu na kojoj je nastalo plodouživanje
duhet të bëhen së bashku nga bashkëpronari must be made jointly by the co-owner and the mora zajednički podneti suvlasnik i
dhe frutgëzuesi. usufructuary. plodouživalac.
3. Nëse anulohet bashkëpronësia, frutgëzuesi 3. If the co-ownership is cancelled, the 3. Ako je suvlasništvo poništeno,
e ka të drejtën e frutgëzimit në objektet që e usufructuary has a right to the usufruct in the plodouživalac ima pravo na plodouživanje u
marrin vendin e pjesës. objects that take the place of the share. objektima koji zauzimaju mesto tog dela.

Frutgëzimi në sendet e konsumueshme Usufruct in consumable assets Plodouživanje na potrošnim stvarima
Nëse sendi i konsumueshëm është objekt i If a consumable asset is subject to a usufruct, Ako je potrošna stvar predmet plodouživanja,
frutgëzimit, atëhere frutgëzuesi bëhet pronar i the usufructuary becomes the owner of the onda plodouživalac postaje sopstvenik stvari.
pronës. Pas përfundimit të frutgëzimit, property. After termination of the usufruct, Po prestanku plodouživanja, plodouživalac
frutgëzuesi duhet ta kompensojë pronarin e the usufructuary must reimburse the previous mora nadoknaditi prethodnom sopstveniku
mëparshëm në lidhje me vlerën që sendi ka owner for the value that the asset had at the vrednost koju je predmet imao u vreme kada
pasur në kohën kur është dhënë frutgëzimi. time the usufruct was granted. Both, the je dato plodouživanje. Oboje, i bivši
Të dy, pronari i mëparshëm dhe frutgëzuesi, previous owner and the usufructuary, at their sopstvenik i plodouživalac mogu o svom
me shpenzimet e veta, mund t’i paguajnë own expenses, may have the value of the trošku, platiti stručnjake da odrede vrednost
659 /997
ekspertët për t’ia përcaktuar vlerën e pronës. property established by experts. The previous imovine. Prethodni sopstvenik i
Pronari i mëhershëm dhe frutëgëzuesi me owner and the usufructuary may enter into an plodouživalac mogu sporazumom predvideti
marrëveshje mund të parashohin kushte tjera agreement setting out different conditions for druge uslove za plodouživanje.
për frutëgëzimin. the usufruct.
Nënkapitulli II - Frutgëzimi në të Drejta Sub-chapter II – Usufruct in Rights Potpoglavlje II - Plodouživanje na pravima

Frutgëzimi në të drejta Usufruct in Rights Plodouživanje na pravima
1. Edhe të drejtat mund të jenë objekt i 1. Rights may also be subject of the usufruct. 1. I prava mogu biti predmet plodouživanja.
frutgëzimit.
2. Frutgëzimi në të drejta rregullohet nga 2. Usufruct in rights is regulated by the 2. Plodouživanje na pravima je uređeno
dispozitat për frutgëzimin në sende me provisions on usufruct in assets with the odredbama o plodouživanju na stvarima sa
modifikimet e nevojshme, deri në masën që necessary modifications to the extent that neophodnim izmenama, u meri u kojoj
aspektet relevante shpijnë në përfundim të relevant aspects lead to a different relevantni aspekti vode do različitih
ndryshëm. conclusion. zaključaka.

Krijimi i frutgëzimit në të drejta Creation of a usufruct in a right Zasnivanje plodouživanja na pravima
1. Për krijimin e frutgëzimit në të drejta 1. The creation of a usufruct in a right is 1. Za zasnivanje plodouživanja na pravima
zbatohen përshtatshmërisht dispozitat e governed by the provision applicable for the primenjuju se odgovarajuće odredbe o
kalimit të së drejtës, me modifikimet e transfer of the right, with the necessary prenosu prava, sa potrebnim izmenama.
nevojshme. modifications.
2. Frutgëzimi nuk mund të krijohet në të 2. A usufruct may not be created in a right 2. Plodouživanje se ne može zasnivati na
drejtën e cila nuk mund të bartët. that is not transferable. prava koja nisu prenosiva.
660 /997
Frutgëzimi në një të drejtë prestimi Usufruct in right to a performance Plodouživanje na pravo zajma
Në qoftë se një e drejtë, e cila krijon një If a right, which creates the requirement of Ako se neko pravo koje stvara zahtev za
kërkesë për prestim, ngarkohet me frutgëzim, charges, is encumbered with a usufruct, the zajam tereti plodouživanjem, pravni odnos
marrëdhënia juridike ndërmjet frutgëzuesit the legal relationship between the između plodouživaoca i lica obaveznog za
dhe personit të detyruar për prestim usufructuary and the person obliged to carry zajam reguliše se odredbama koje se
rregullohet nga dispozitat të cilat vlejnë në out charges is governed by the provisions that primenjuju između lica koja ime pravo da
mes të personit me të drejtë për ta kërkuar apply between the person entitled to demand traži zajam i lica koje je obavezno da ga
prestimin dhe personit të detyruar për të kryer charges and the person obliged to perform izvrši sa potrebnim izmenama.
me modifikimet e nevojshme. necessary modifications.

Shuarja ose ndryshimi i të drejtës së Termination or modification of an Prestanak ili promena opterećenog prava
ngarkuar encumbered right
E drejta e ngarkuar me frutgëzim mund të A right encumbered by a usufruct may only Opterećeno pravo na plodouživanje može
shuhet ose ndryshohet përmes punës juridike be terminated or modified by a legal prestati ili izmeniti pravnim poslom samo uz
vetëm me pëlqimin e frutgëzuesit. transaction with the approval of the pristanak plodouživaoca.
usufructuary.

Frutgëzimi në detyrime dhe njoftimi e Usufruct in obligations, notice and Plodouživanje na obaveze i obaveštenje i
arkëtimi collection prikupljanje
1. Frutgëzuesi i një detyrimi mund ta arkëtojë 1. The usufructuary of a claim is entitled to 1. Plodouživalac obaveze može prikupiti
detyrimin, dhe në qoftë se përmbushja e collect the claim and, if the due date is obavezu, a ako ispunjenje obaveze zavisi od
detyrimit varet nga një njoftim i kreditorit, dependent on notice by the creditor, to give obaveštenja poverioca, onda on može
atëherë ai mund të njoftojë edhe në vend të notice of termination. He must ensure proper obavestiti umesto poverioca. On se stara za
kreditorit. Ai kujdeset për arkëtim të rregullt. collection. He is not entitled to make other redovnu prikupljanje. On nije titular za druge
Ai nuk është titullar për veprime të tjera në dispositions of the claim. radnje vezane za imovinske obaveze.
661 /997
lidhje me detyrimet mbi pronën.
2. Dispozitat e paragrafit 1 më sipër janë të 2. The provisions of paragraph 1 applies also 2. Odredbe stava 1. gore navedenog člana
zbatueshme edhe për frutgëzimin në një tokë to usufruct in a charge on land. primenjuju se i na plodouživanje na
të ngarkuar me barrë. opterećenom zemljištu.

Efekti i përmbushjes Effect of performance Dejstvo ispunjenja
1. Me prestimin e palës së detyruar të 1. Upon charging the obliged party of the 1. Zajmom obavezane strane plodouživaoca,
frutgëzuesi, kreditori i kërkesës për prestim usufructuary, the creditor of the claim for poverilac zahteva za zajam stiče državinu nad
fiton pronësinë e pronës dhe frutgëzuesi fiton charges acquires ownership of the property imovinom, a plodouživalac stiče
frutgëzimin në pronë. and the usufructuary acquires a usufruct in plodouživanje na imovinu.
the property.
2. Në qoftë se prestohen pronat e 2. If consumable property are charged, the 2. Ukoliko se pozajmljuje potrošna roba,
konsumueshme, atëherë frutgëzuesi fiton usufructuary acquires the ownership. onda plodouživalac stiče državinu.
pronësinë.

Neni 1083 Usufruct in interest bearing liabilities Plodouživanje na obavezama sa kamatom
Frutgëzimi në detyrimet me kamata
1. If an interest bearing liability is subjected 1. Ako je kamatna obaveza opterećena
1. Në qoftë se një detyrim me kamatë është to a usufruct, the following provisions apply: pravom plodouživanja, primenjuju se sledeće
e ngarkuar me një frutgëzim, do të vlejnë odredbe:
dispozitat si në vijim:
1.1. The debtor may pay the capital only 1.1. dužnik može samo zajednički
1.1. Debitori mund t’ia paguajë kapitalin to the usufructuary and the creditor isplatiti kapital plodouživaocu i
vetëm bashkërisht frutgëzuesit dhe jointly. Each creditor and usufructuary poveriocu zajedno. Svaki poverilac i
kreditorit së bashku. Secili kreditor dhe may require that payment be made to plodouživalac mogu zahtevati da im se
frytëgëzues mund të kërkojë që atyre t’u them jointly; each may require, instead plati zajedno; svako može zatražiti da se,
662 /997
paguhet së bashku; secili mund të of payment, deposit for both of them. umesto potpune isplate, deponuje za oba
kërkojë që, në vend të pagesës së plotë, zajedno.
të depozitohet për të dy së bashku.
1.2. frutgëzuesi dhe kreditori mund të 1.2. The usufructuary and the creditor 1.2. plodouživalac i poverilac mogu dati
japin njoftim vetëm bashkërisht. may give notice only jointly. The notice obaveštenje samo zajednički.
Njoftimi i debitorit është i vlefshëm, of the debtor is effective only if it is Obaveštenje dužnika je važeće samo ako
vetëm nëse ai i deklarohet frutgëzuesit declared to the usufructuary and the se daje plodouživaocu i poveriocu
dhe kreditorit së bashku. creditor. zajedno.
1.3. kur ka arritur kërkesa, frutgëzuesi 1.3. when the request is received, the 1.3. po dospelosti potraživanja,
dhe kreditori janë të detyruar për usufructuary and the creditor are obliged plodouživalac i poverilac obavezni su da
bashkëveprim tek arkëtimi i borxhit.. to cooperate in the collection of the debt. zajedno deluju radi naplate duga.
1.4. frutgëzuesi dhe kreditori janë të 1.4. The usufructuary and the creditor are 1.4. plodouživalac i poverilac su dužni
detyruar për bashkëpunim në investim obliged to each other to cooperate in sarađivati u ulaganju u zajednički kapital
për kapitalin e përbashkët dhe krijimin e order that the capital collected is invested i stvaranju plodouživanja u korist
frutgëzimit për në dobi të frutgëzuesit. for the benefit of the usufructuary. The plodouživaoca. Poverilac može odbiti
Kreditori mund të refuzojë investimin e nature of the investment is determined by takvo ulaganje ako ulaganje ne izgleda
tillë nëse investimi nuk duket mjaft i the usufructuary. dovoljno sigurnim.
sigurt.

Frutgëzimi në letrat me vlerë sipas Usufruct in bearer instruments or Plodouživanje na prenosivim hartijama od
prurësit ose në letrat me vlerë pa urdhër instruments made out to order vrednosti ili hartijama od vrednosti bez
naloga
1. Nëse një letër me vlerë sipas prurësit ose 1. If a bearer instrument or an instrument 1. Ako se jedna prenosiva hartija od vrednosti
një letër me vlerë pa urdhër, e cila është e made out to order, which is noted with a ili hartija od vrednosti bez naloga, koja je
shënuar me indosament blanko ngarkohet blank endorsement is subjected to usufruct, evidentirana blanko indosirana, opterećuje
përmes frutgëzimit, frutgëzuesi dhe pronari the usufructuary and the owner are jointly preko plodouživanja, plodouživalac i
663 /997
së bashku kanë të drejtën për posedimin e entitled to possession of the instrument and sopstvenik imaju zajedničko pravo državine
letrës me vlerë dhe të fletës së dividendës. the renewal certificate for the dividend. The na hartiji od vrednosti i dividentnog lista. Za
Për posedimin e fletës së kamatës dhe fletës usufructuary is exclusively legitimized for the državinu kamatnog lista i lista dela dobitka
së pjesës së fitimit që i takojnë letrës me vlerë possession of the interest sheet and the sheet koje pripadaju hartiji od vrednosti,
është i legjitimuar ekskluzivisht frutgëzuesi. on the proceeds from the instruments of ekskluzivno je legitiman plodouživalac
securities.
2. Si pronari ashtu edhe frutgëzuesi mund të 2. Both the owner or the usufructuary may 2.Vlasnik i plodouživalac mogu tražiti da se
kërkojnë, që letra me vlerë dhe fleta e request that securities and the renewal hartije od vrednosti i dividentni list deponuju
dividendës të depozitohen me përcaktimin që certificate be deposited with the stipulation uz oznaku da se povraćaj može tražiti samo
kthimi mund të kërkohet vetëm nga that return may be requested only by the od plodouživaoca i sopstvenika zajedno.
frutgëzuesi dhe pronari së bashku. usufructuary and the owner jointly.
3. Frutgëzuesi dhe pronari i letrës janë të 3. The usufructuary and the owner of the 3. Plodouživalac i sopstvenik hartije od
detyruar ndaj njëri-tjetrit, që të instrument are obligated to cooperate for the vrednosti su međusobno obavezni da sudeluju
bashkëveprojnë gjatë arkëtimit të kapitalit, purpose of collecting the capital, during the prilikom naplate kapitala, prilikom
gjatë furnizimit me fleta të reja të kamatës supply with new interest, annuity or dividend snabdevanja novim kamatnim listovima i
dhe të pjesëve të fitimit ose gjatë masave të coupons and undertaking other measures that delovima dobiti ili prilikom drugih mera za
tjera të administrimit të rregullt të vlerës are necessary for proper asset value redovno upravljanje imovinskom vrednošću.
pasurore. management.

Frutgëzimi në vlerat pasurore, në Usufruct in assets, inheritance and Plodouživanje nad imovinskim, naslednim
trashëgimi dhe në sipërmarrje biznesi enterprises i poslovno-preduzetnim vrednostima
Frutgëzimi në një vlerë pasurore të personit, A usufruct in the assets of a person, an Plodouživanje nad imovinskom vrednošću
në një trashëgimi apo në një sipërmarrje inheritance or an enterprise may be created lica, naslednim ili na poslovnom preduzeću,
biznesi, mund të krijohet ashtu që frutgëzuesi only in such a way that the usufructuary može se zasnovati tako što plodouživalac
e merr frutgëzimin në pronat individuale që e obtains the usufruct in the individual property preuzima plodouživanje na individualnim
përbëjnë atë vlerë pasurore, trashëgimi apo constituting such assets, inheritance, or imovinama koje čine tu imovinsku vrednost,
sipërmarrje. enterprise. nasleđe ili preduzeće.
664 /997
Të drejtat e kreditorit të frutgëzuesit Rights of creditors of the usufructuary Prava poverilaca plodouživaoca
1. Kreditorët e pronarit të vlerës pasurore të 1. Creditors of the owner of assets 1. Poverioci sopstvenika imovine zaduženi za
ngarkuar me frutgëzim mundet, në atë masë encumbered by a usufruct may, to the extent plodouživanje mogu, u meri u kojoj su
që kërkesat e tyre u paraqitën para dhënies së that their claims arose before the usufruct was njihovi zahtevi predstavljeni pre davanja
frutgëzimit, përmbushin kërkesat e tyre jashtë granted, satisfy their claims out of the plodouživanja, da ispune svoje zahteve izvan
pronës së ngarkuar me frutgëzim. property encumbered by the usufruct. imovine koja se tereti plodouživanjem.
2. Në qoftë se objekt i frutgëzimit është një 2. If the property encumbered with usufruct is 2. Ako je predmet koji je opterećen pravom
send i konsumueshëm, atëherë kreditori i consumable, the creditors of the owner may plodouživanja potrošna stvar, poverilac
dhënësit të frutgëzimit mund të kërkojë nga claim compensation for the value of the davaoca plodouživanja može da zatraži od
frutgëzuesi shpërblimin e vlerës së pronës. property from the usufructuary. Satisfaction plodouživaoca nagradu za njenu vrednost.
Përmbushja e kërkesës jashtë pasurisë së of claims out of the property encumbered by Ispunjavanje zahteva van opterećene imovine
ngarkuar me frytgëzim është e përjashtuar. the usufruct is excluded. plodouživanja je isključeno.

Marrëdhënia ndërmjet frutgëzuesit dhe Relationship between usufructuary and Odnos između plodouživaoca i davaoca
pronarit të vlerave pasurore owner of assets imovine na plodouživanje
1. Në qoftë se një kërkesë e krijuar bëhet e 1 The owner may, if a claim that arose before 1. Ako stvoreni zahtev bude dostignut pre
arritshme para vënies së frutgëzimit, pronari the grant is due, require the usufructuary to zasnivanja prava plodouživanja, sopstvenik
mund të kërkojë nga frutgëzuesi që t’i kthejë return the objects necessary to satisfy the može tražiti od plodouživaoca povraćaj stvari
sendet e nevojshme për përmbushjen e creditor. He has the right of selection; potrebne za namirivanje poveriočevog
kreditorit. Ai ka të drejtën e përzgjedhjes; however, he may select only the objects that potraživanja. On ima pravo izbora, međutim,
mirëpo, ai mund ta zgjedh vetëm sendet që are suitable. To the extent that the objects on može izabrati samo one stvari koje su
janë të përshtatshme. Pronari është i returned are sufficient, the owner is obliged prikladne. Sopstvenik je dužan da ispuni
obliguar që ta përmbushë kreditorin në lidhje in relation to the usufructuary to satisfy the zahteve poverioca u odnosu na plodouživaoca
665 /997
me frutgëzuesin deri në masën që sendet e creditor. u meri u kojoj su vraćene stvari dovoljne.
kthyera janë të mjaftueshme.
2. Frutgëzuesi mund ta përmbushë detyrimin 2 The usufructuary may satisfy the obligation 2. Plodouživalac može ispuniti svoju
duke e dorëzuar sendin që e ka borxh. Kur by providing the object owed. Where the obavezu tako što će predati stvar koju duguje.
sendi që është borxh nuk është në mesin e object owed is not among the assets that are Kada stvar koja se duguje nije među
vlerave pasurore që i nënshtrohet frutgëzimit, subject to the usufruct, the usufructuary is vrednostima imovine koje su predmet
frutgëzuesi ka të drejtë, me qëllim të entitled, for the purpose of satisfying the plodouživanja, plodouživalac ima pravo,
përmbushjes së kreditorit, ta tjetërsojë sendin creditor, to alienate an object among the kako bi ispunio poverioca, da preinači
në mesin e vlerave pasurore, nëse nuk është e assets, if it is not possible to await predmet među imovinskim vrednostima, ako
mundshme që pa rrezik ta presë përmbushjen satisfaction by the owner without risk. He nije moguće da bez rizika čeka ispunjenje od
nga pronari. Ai duhet ta zgjedhë një objekt që must select an object that is primarily sopstvenika. On treba da odabere predmet
është i përshtatshëm. Nëse ai është i obliguar suitable. If he is obliged to reimburse the koji je prikladan. Ako je dužan da nadoknadi
që ta kompensojë vlerën e sendeve të value of consumable property, he may not vrednost potrošnih stvari, on ih ne može
konsumueshme ai nuk mund t’i tjetërsojë ato. undertake a disposal. preinačiti.

Përgjegjësia e frutgëzuesit Liability of the usufructuary Odgovornost plodouživaoca
1. Kreditorët e pronarit detyrimet e të cilëve 1. The creditors of the owner whose claims 1. Poverioci davaoca, čije su obaveze bile
ishin të kamatizuara qysh në kohën e vënies, were already subject to interest at the time of opterećene kamatom u vreme kada je
mund t’i kërkojnë kamatat për kohëzgjatjen e the grant may for the duration of the usufruct uspostavljeno plodouživanje, mogu da
frutgëzimit edhe nga frutgëzuesi. also require the interest from the potraže kamatu za period plodouživanja i od
Përshtatshmërisht vlen e njëjta edhe për usufructuary. The same applies accordingly plodouživaoca. Isto važi i na druge otplatne
prestimet e tjera të përsëritshme, të cilat gjatë to other recurrent payments that in the case of kredite koji se, tokom redovnog upravljanja,
administrimit të rregullt kryhen nga të proper management are satisfied from the vrše putem prihoda od vrednosti imovine ako
ardhurat e vlerës pasurore, nëse kërkesa është income of the assets, if the claim arose before je potraživanje stvoreno pre plodouživanja.
krijuar para vënies së frutgëzimit. the usufruct was granted.
666 /997
2. Përgjegjësia e frutgëzuesit nuk mund të 2. The liability of the usufructuary may not 2. Odgovornost plodouživaoca ne može biti
përjashtohet ose të kufizohet me marrëveshje be excluded or restricted by agreement isključena ili ograničena sporazumom između
në mes tij dhe dhënësit të frutgëzimit. between him and the owner. njega i plodouživaoca.
3. Frutgëzuesi detyrohet në lidhje me 3. Usufructuary is obliged, in relation to the 3. Plodouživalac je obavezan u vezi
pronarin që t’i përmbushë kërkesat e owner, to fulfil claims of the creditor in sopstvenika da ispuni zahteve poverioca u
kreditorëve në lidhje me kërkesat e regard to the claims foreseen in paragraph 1 pogledu podnetih zahteva utvrđenih u stavu
parashtruara në paragrafin 1 të këtij neni. of this article. 1. ovlog clana.
4. Pronari mund të kërkojë kthimin e 4. The owner may require the return of 4. Vlasnik može tražiti vraćanje predmeta u
objekteve me qëllim të përmbushjes vetëm objects for the purpose of satisfaction only if cilju ispunjenja samo ako plodouživalac
nëse frutgëzuesi është në vonesë të the usufructuary is in default in fulfilling this kasni sa ispunjenjem ove obaveze.
përmbushjes së këtij detyrimi. obligation.

Frutgëzimi në ndërmarrje Usufructs in enterprises Plodouživanje u preduzeću
1. Krijimi i frutgëzimit në ndërmarrje duhet 1. The creation of a usufruct in an enterprise 1. Stvaranje plodouživanja u preduzeću mora
të regjistrohet në Regjistrin e Bizneseve. must also be entered into the Business biti upisano u Registru biznisa.
Register.
2. Frutgëzuesi ka të drejtë t’i shfrytëzojë dhe 2. The usufructuary is entitled to the use and 2. Plodouživalac ima pravo da koristi i
të operojë me të gjitha vlerat pasurore të operation of all assets of the enterprise and upravlja svim imovinskim vrednostima
ndërmarrjes dhe bëhet përfitues i të gjitha becomes the beneficiary of all claims the preduzeća i postane korisnik svih zahteva
kërkesave që ndërmarrja i ka ndaj personave enterprise has against third parties, unless koje preduzeće ima prema trećim licima,
të tretë, përveç nëse dhënësi i frutgëzimit dhe owner and usufructuary agree otherwise. osim ako su se davalac plodouživanja i
frutgëzuesi janë pajtuar ndryshe. plodouživalac drugačije dogovorili.
667 /997
3. Frutgëzuesi duhet ta udhëheq ndërmarrjen 3. The usufructuary must manage the 3. Plodouživalac treba upravljati pažljivo
me kujdes dhe me ndërgjegje të një enterprise with the due care and diligence of preduzećem i sa savešću običnog
ndërmarrësi të zakonshëm. an ordinary businessman. preduzetnika.
4. Frutgëzuesi është titullar i të gjitha 4. The usufructuary is entitled to all profits of 4. Plodouživalac je titular na sve dobiti
fitimeve të ndërmarrjes. Raporti financiar the enterprise. Annual financial statements of preduzeća. Godišnji finansijski izveštaj
vjetor i ndërmarrjes përcakton shumën e the enterprise determine the amount of profit preduzeća određuje iznos dobiti za
fitimit për frutgëzuesin. Raporti financiar available to the usufructuary. The financial plodouživaoca. Finansijski izveštaj treba da
duhet të përgatitet sipas të njëjtave rregulla, report must be prepared in accordance with se pripremi u skladu sa istim pravilima koja
të cilat vlejnë për një ndërmarrje të the same rules that apply to an enterprise that važe za preduzeće koje nije opterećeno
pangarkuar me frutgëzim. Të gjitha raportet is not encumbered with the usufruct. All plodouživanjem. Svi finansijski izveštaji
financiare duhet të determinojnë shumën e financial statements must determine the trebaju odrediti iznos amortizacije i potrebne
zhvlerësimit dhe rezervatet e nevojshme për amounts of depreciation and reserves rezerve za preduzeće.
ndërmarrje. appropriate for the enterprise.
5. Në rast të mbarimit të frutgëzimit, 5. At the time the usufruct terminates, the 5. U slučaju prestanka plodouživanja,
frutgëzuesi duhet të i’a kthen dhënësit usufructuary must return the enterprise and plodouživalac mora vratiti davaocu
ndërmarrjen me të gjitha vlerat pasurore të all its assets to the owner. If the value of all preduzeće sa svim njenim vrednostima
saj. Nëse vlera e pasurive rrjedhëse të kthyera current assets returned to the owner is lower imovine. Ako je vrednost vraćenih tekućih
është më e vogël sesa vlera e tyre para that their value at the time of the creation of sredstava manja od njihove vrednosti pre
krijimit të frutgëzimit, frutgëzuesi duhet t’a the usufruct, the usufructuary must stvaranja plodouživanja, plodouživalac treba
kompensoj pronarin. compensate the owner. da nadoknadi sopstvenika.
Nënkapitulli III - Servitutet Personale të Sub-chapter III – Limited Personal Potpoglavlje III – Ograničena lična
Kufizuara Servitudes službenost

E drejta e përdorimit (usus) Right of use (Usus) Pravo na korišćenje (usus)
1. E drejta e përdorimit jepet në favor të një 1. The right of use is conferred in favour of a 1. Pravo korišćenja daje se u korist jednog
personi për përdorim të caktuar të një prone person for a specified use of a property in lica za određeno korišćenje imovine u
668 /997
në përputhje me qëllimin e saj, duke ruajtur accordance with its purpose, while preserving skladu sa svojom svrhom, čuvajući njenu
thelbin e saj. its substance. suštinu.
2. E drejta e përdorimit mund të ekzistojë në 2. The right of use may exist on servient 2. Pravo korišćenja može postojati za
pronën e ngarkuar që është jo-harxhuese, pa property that is non-consumable, regardless opterećenu imovinu koja nije potrošljiva, bilo
marrë parasysh nëse ajo është e luajtshme ose whether it is movable or immovable, as well da je pokretna ili nepokretna, kao i na
e paluajtshme, si dhe në disa prona të as on several movables together. It may not nekoliko pokretnih imovina zajedno. Ona ne
luajtshme së bashku. Ajo nuk mund te exist on consumable property even in the može postojati na potrošnim dobrima čak ni u
ekzistoje mbi pronat e konsumueshme madje form of a quasi-right of use. obliku kvazi-prava korišćenja.
as në formën e një kuazi-të drejte të
shfrytëzimit.
3. E drejta e përdorimit mund të ekzistojë në 3. The right of use may exist on a right for 3. Pravo na korišćenje može postojati i na
të drejtën për rendimentin e frutave ose the yields of fruits or other benefits, in which pravima prinosa plodova ili na druge koristi,
përfitime të tjera, në të cilin rast e drejta case the right is taken to be a property, and u kom slučaju se pravo stiče od imovine, i
merret nga prona, dhe zbatohen the provisions on property under paragraph 2 odredbe o imovini iz stava 2. ovog člana
përshtatshmërisht dispozitat për pronën sipas of this article apply accordingly. primenjuju se na odgovarajući način.
paragrafit 2 të këtij neni.
4. Kuptimi i çfarëdo të drejte të shfrytëzimit 4. The meaning of any right of use over the 4. Značenje bilo kakvog prava na korišćenje
të pronës, merret në kuptimin e paragrafëve 2 property derives within the meaning of imovine shvata se u smislu stava 2. i 3. ovog
dhe 3 të këtij neni, së bashku me të gjitha paragraphs 2 and 3 of this article, together člana, zajedno sa svim njihovim sastavnim
pjesët e tyre përbërëse. with all their component parts. delovima.
5. E drejta e përdorimit nuk mund të gëzohet 5. The right of use may not be enjoyed by 5. Pravo na korišćenje se ne može uživati od
nga disa njerëz, përveç kur marrëdhënia e several people, except when their relationship nekoliko ljudi, osim kada je njihov odnos
tyre është e drejtë e tillë që e drejta e is such that the right of use belongs to them takav da im pravo korišćenja pripada zajedno.
shfrytëzimit i takon atyre së bashku. jointly.
6. E drejta e përdorimit rregullohet në 6. The right of use is governed in accordance 6. Pravo na korišćenje će biti regulisano u
përputhje me rregullat e frutgëzimit, përveç with the usufruct rules, unless otherwise skladu sa pravilima plodouživanja, osim ako
kur parashikohet ndryshe me ligj ose nga provided by law or by the nature of such right je drugačije određeno zakonom ili prirodom
669 /997
natyra e së drejtës së shfrytëzimit. of use. prava na korišćenje.

Fushëveprimi Scope Delokrug
1. Personi që ka të drejtën e përdorimit është i 1. The person having the right of use is 1. Lice koje ima pravo na korišćenje ovlašćen
autorizuar ta shfrytëzojë pronën e authorized to use the servient property for his je da koristi nepokretnu imovinu zaduženu za
paluajtshme të ngarkuar për nevojat e tij duke needs by holding it, to the determined extent, njegove potrebe, držeći je, u meri u kojoj je
e mbajtur atë, në masën e përcaktuar, në in possession, using it and gathering its to određeno, u posedovanju, korišćenjem i
posedim, duke e shfrytëzuar dhe mbledhur të revenues, while preserving its substance. prikupljanjem prihoda od nje, čuvajući njenu
ardhurat nga ajo, duke ruajtur thelbin e saj. suštinu.
2. Pronari i pronës së paluajtshme ushtron 2. The owner of of the immovable property 2. Vlasnik nepokretne imovine vrši vršenje
realizimin e kompetencave të personit që e ka exercises the performance of the powers of nadležnosti lica koje ima pravo na korišćenje
të drejtën e shfrytëzimit të pronës, dhe mund the person having the right of use on the imovine, i može ostvariti svoje imovinsko
ta zbatojë të drejtën e tij të pronësisë vetëm property, and may enforce his right of pravo samo ako to ne dovodi do kršenja
në qoftë se nuk rezulton në shkelje të së ownership only if that shall not result in a prava lica koje ima pravo korišćenja. Shodno
drejtës së personit që e ka të drejtën e violation of the right of the person having the tome, sve koristi koje proizilaze iz imovine,
shfrytëzimit. Përshtatshmërisht, të gjitha right of use. Accordingly, all benefits arising bez ometanja lica koje ima pravo na
përfitimet që rrjedhin nga prona, pa from the property, without disturbing the korišćenje, pripadaju vlasniku.
shqetësuar personin që ka të drejtën e person having the right of use, belong to the
shfrytëzimit, i përkasin pronarit. owner.

E drejta e banimit The right of residence Pravo stanovanja
1. E drejta e banimit i jep të drejtë titullarit të 1. The right of residence entitles its holder 1. Pravo stanovanja daje pravo titularu (licu
tij (personi që e ka të drejtën e banimit) ta (person having the right of residence) to use a koje ima pravo stanovanja) da koristi kuću ili
përdorë shtëpinë apo një pjesë të saj të house or a part thereof intended for habitation njen deo namenjen za stanovanje (opterećenu
destinuar për banim (prona e paluajtshme e (servient immovable property) in accordance nepokretnu imovinu) u skladu sa njenom
670 /997
ngarkuar) në përputhje me qëllimin e saj, with its purpose, while preserving its svrhom, čuvajući njenu suštinu.
duke ruajtur thelbin e saj. substance.
2. E drejta e banimit vlerësohet në bazë të 2. The right of residence is assessed on the 2. Pravo na stanovanje se ocenjuje na osnovu
rregullave mbi përdorimin, përveç nëse basis of the rules on use, unless provided pravila o korišćenju, osim ako nije drugačije
parashihet ndryshe. otherwise. predviđeno.
3. Në qoftë se e drejta e banimit e autorizon 3. If the right of habitation authorizes the 3. Ako pravo stanovanja ovlašćuje lice koje
personin që ka të drejtë banimi për t’i person having the right of habitation to use ima pravo na stanovanje, da koristi sve
përdorur të gjitha pjesët e një ndërtese të all parts of a building intended for habitation delove zgrade namenjene za stanovanje uz
destinuara për banim me dobi të plotë, duke by taking full advantage of it, while punu korist, čuvajući njenu suštinu, pravo je
ruajtur thelbin e saj, e drejta është në fakt e preserving its substance, the right is actually u stvari pravo plodouživanja stambene zgrade
drejtë e frutgëzimit të një ndërtese banimi dhe the right of usufruct of a residential building i ocenjuje se prema pravilima plodouživanja.
vlerësohet sipas rregullave të frutgëzimit. and is evaluated according to the usufruct
rules.
4. Pronari mban të drejtën për të disponuar 4. The owner retains the right to dispose of 4. Sopstvenik zadržava pravo raspolaganja na
me ato pjesë të pronës së paluajtshme që nuk those parts of the immovable property not delove nepokretne imovine koji nisu
janë të destinuara për banim, si dhe nga pjesët intended for habitation, as well as the predviđeni za stanovanje, kao i stambene
e rezidenciale të ndërtimit të cilat nuk janë residential parts of the building which are not delove objekta koji nisu predmet prava
subjekt i së drejtës së banimit së personit i the subject matter of the right of habitation of stanovanja lica koje ima pravo stanovanja, ali
cili e ka të drejtën e banimit, por jo në the person having the right of habitation, but ne u cilju sprečavanja ostvarivanja prava na
mënyrë që ta parandalojë realizimin e të not so as to prevent the enforcement of the stanovanje.
drejtës së banimit. right of habitation.
5. Në realizimin e të drejtës së banimit, 5. In the enforcement of the right of 5. U ostvarivanju prava na stanovanje,
pronarit nuk duhet t’i bëhet e pamundur ose e habitation, it must not be made impossible or vlasniku se ne treba onemogućiti ili otežati
vështirë që ta kontrollojë tërë pronën e burdensome for the owner to examine the da kontroliše svu nepokretnu imovinu koju
paluajtshme të cilën e ka në pronësi. entire immovable property that he owns. poseduje.
671 /997
Nevojat e personit i cili e ka të drejtën e Needs of the person that has the right of Potrebe lica koje ima pravo na korišćenje
shfrytëzimit use
1. Pavarësisht nga pasuria tjetër e tij, personi 1. Regardless of his other property, the 1. Bez obzira na drugu imovinu, lice koje ima
i cili e ka të drejtën e shfrytëzimit është i person having the right of use is authorized to pravo na korišćenje je ovlašćeno da koristi
autorizuar ta shfrytëzojë pronën e use servient immovable property in zaduženu nepokretnu imovinu u skladu sa
paluajtshme të ngarkuar në përputhje me accordance with his needs, considering his njegovim potrebama, uzimajući u obzir
nevojat e tij, marrë parasysh moshën e tij, age, occupation, profession and the size of his starost, zaposlenje, zanimanje i veličinu
punësimin, profesionin dhe madhësinë e household. njegovog domaćinstva.
amvisërisë së tij.
2. Nevojat e personit i cili e ka të drejtën e 2. Needs of the person having the right of use 2. Potrebe lica koje ima pravo na korišćenje
shfrytëzimit përcaktohet në përputhje me are determined in accordance to the existing određuju se u skladu sa postojećom
gjendjen ekzistuese në kohën e krijimit të së situation at the time of establishing the right situacijom u vreme stvaranja prava na
drejtës së përdorimit. Ndryshimet e of use. Subsequent changes of occupation and korišćenje. Naknadne promene u
mëvonshme të punësimit dhe të profesionit profession do not provide the right to the zapošljavanju i zanimanju ne daju prava licu
nuk ia japin të drejtën personit që ka të person having the right of use to extend the koje ima pravo na korišćenje da produži
drejtën e shfrytëzimit ta zgjerojë të drejtën e right of use, unless otherwise provided. pravo na korišćenje, osim ako nije drugačije
shfrytëzimit, përveç nëse parashihet ndryshe. predviđeno.
3. Nevojat e personit që e ka të drejtën e 3. Needs of the person having the right of use 3. Potrebe lica koje ima pravo na korišćenje
shfrytëzimit përfshijnë nevojat e amvisërisë include the needs of his household, including uključuju potrebe njegovog ili njenog
së tij, duke përfshirë çdo ndryshim në any changes in the household that could be domaćinstva, uključujući sve promene u
amvisëri që mund të pritet dhe të naturally expected and foreseeable (spouse domaćinstvu koje se mogu očekivati i
parashikohet (bashkëshortja dhe fëmijët e and underage children, as well as persons he predvideti (supružnik i maloletna deca, kao i
mitur, si dhe personat të cilët ai detyrohet t’i is bound to support in accordance with law) lica koje je on ili ona dužna podržati u skladu
mbështesë në pajtim me ligjin) ose të cilat or which are necessary for maintaining the sa zakonima) ili koje su neophodne za
janë të domosdoshme për ruajtjen e household. održavanje domaćinstva.
amvisërisë.
672 /997
Fitimi i frutave dhe i përfitimeve tjera Acquiring fruits and other benefits Sticanje plodova i drugih koristi
1. Personi që e ka të drejtën e shfrytëzimit i 1. The person having the right of use acquires 1. Lice koje ima pravo na korišćenje, stiče
fiton frutat e pronës së paluajtshme të the fruits of servient property when he plodove zadužene nepokretne imovine, kada
ngarkuar, kur i mbledh për nevojat e tij duke gathers them for his needs based on the ih skuplja za svoje potrebe na osnovu
u bazuar në kompetencat e mëposhtme nga e powers following from the right of use, and nadležnosti iz dole navedenih prava na
drejta e shfrytëzimit, dhe e njëjta vlen edhe the same applies to all other benefits of the korišćenje, a isto važi i za sve druge koristi
për të gjitha përfitimet e tjera të pronës. property. od imovine.
2. Dispozita e paragrafit 1 të këtij neni në 2. The provision of paragraph 1 of this article 2. Odredba stava 1. ovog člana koja se odnosi
lidhje me fruta vlen edhe për qiratë, interesin relating to fruits also applies to rentals, na plodove odnosi se i na zakupnine, kamate i
dhe të ardhurat tjera që rrjedhin nga prona, si interest and other revenues derived from the druge prihode koje proizilaze od imovine kao
rezultat i marrëdhënies ligjore (frutat civile). property as the result of a legal relationship rezultat pravnog odnosa (građanski plodovi).
Megjithatë, kur personi që e ka të drejtën e (civil fruits). However, the person having the Međutim, kada lice koje ima pravo na
shfrytëzimit nuk është i autorizuar që të right of use is not authorized to gather korišćenje nije ovlašćeno da prikuplja ništa
mbledhë asgjë që nuk ka të bëjë me anything not relating to the period of duration što se ne odnosi na period trajanja njegovog
periudhën e kohëzgjatjes së drejtës së tij të of his right of use; the rest belongs to the prava na korišćenje, ostatak pripada vlasniku
shfrytëzimit. Pjesa tjetër i takon pronarit të owner of servient property, who may claim it. nepokretne imovine koju on može tražiti.
pronës së paluajtshme të ngarkuar, i cili
mund t’i kërkojë.

Shpenzimet dhe barra Costs and charges Troškovi i teret
1. Të gjitha përfitimet që rrjedhin nga prona, 1. All benefits derived from the property 1. Sve koristi od imovine, bez ometanja lica
pa e shqetësuar personin i cili e ka të drejtën without having disturbed the person having koja ima pravo na korišćenje, pripadaju
e shfrytëzimit, i përkasin pronarit, dhe the right of use belong to the owner, and the vlasniku, a vlasnik je dužan da snosi sve
pronari detyrohet t’i bartë të gjitha owner is bound to bear all ordinary and uobičajene i vanredne troškove i teret
shpenzimet e zakonshme dhe të extraordinary costs and burdens on the opterećene nepokretne imovine, kao i da
jashtëzakonshme dhe barrën mbi pronën e servient property, as well as to bear the cost snosi troškove njenog održavanja u dobrom
paluajtshme të ngarkuar, si dhe të bartë of maintaining it in good condition. stanju.
673 /997
shpenzimet e mbajtjes së saj në gjendje të
mirë.
2. Nëse shpenzimet dhe barra tejkalojnë 2. If the costs and burdens are in excess of the 2. Ako troškovi i teret prelaze korist
dobinë e pronarit, personi i cili e ka të drejtën benefit to the owner, the person having the sopstvenika, lice koje ima pravo na
e shfrytëzimit duhet t’i bartë shpenzimet e right of use has to bear the cost of such korišćenje treba da snosi troškove ove
këtij dallimi, përveç nëse ai heq dorë nga e difference, unless he waives his right of use. razlike, osim ako se odriče svog prava na
drejta e tij e shfrytëzimit. korišćenje.

Pabartshmëria Non-transferability Neprenosivost
E drejta e banimit dhe e drejta e përdorimit A right of habitation and a right of use may Pravo stanovanja i pravo korišćenja se ne
nuk mund të bartet apo jepet me qira. not be transferred or leased može preneti ili dati u zakup.
KAPITULLI II - SERVITUTET CHAPTER II - REAL POGLAVLJE II – STVARNA

SENDORE SERVITUDES SLUŽBENOST

Servituti sendor Real servitude Stvarna službenost
1. Servituti sendor është e drejta e pronarit 1. A real servitude is the right of an 1. Stvarna službenost je pravo dotičnog
përkatës të një paluajtshmerie (prona e respective owner of immovable property vlasnika nepokretne imovine (dominantna
paluajtshme dominuese) që një pronë tjetër e (subservient dominant property) that grants nepokretnost) da drugu nepokretnu imovinu
paluajtshme (prona e paluajtshme e ngarkuar) the owner of another immovable property (zadužena nepokretna imovina) na određeni
në një mënyrë të caktuar ta shfrytëzojë apo të (servient dominant property) the right to use način koristi ili zabranjuje izvršenje određene
ndaloj kryerjen e veprimi të caktuar ose të the subservient plot in a specific manner, or radnje ili da isključi ostvarivanje određenog
674 /997
përjashtoj ushtrimin e së drejtës së caktuar, të to stop particular acts, or to exclude the prava, koja proizilaze iz svojinskog prava na
cila rrjedhin nga e drejta e pronësisë në exercise of a right arising from the right of zaduženoj nepokretnoj imovini.
pronën e paluajtshme të ngarkuar. ownership on the encumbered immovable
property.
2. Servituti sendor duhet t’i sigurojë ndonjë 2. A real servitude should provide benefits 2. Stvarna službenost treba da pruži određenu
dobi titullarit të servitutit, përndryshe for title holder, otherwise the servitude is korist titularu stvarne službenosti u
servituti është i palejuar. impermisible. suprotnom nije službenost dozvoljena.
3. Një servitut sendor nuk mund ta detyrojë 3. A real servitude cannot oblige the owner of 3. Stvarna službenost ne može da obavezuje
pronarin e pronës së paluajtshme të ngarkuar the servient immovable property to any vlasnika zadužene nepokretnosti na bilo koju
për ndonjë veprim. specific act. radnju.

Krijimi i një servituti sendor Establishment of a Real Servitude Stvaranje stvarne službenosti
1. Servituti sendor krijohet në bazë të një 1. A real servitude may be established by a 1. Stvarna službenost se stvara na osnovu
punë juridike, një vendimi të organit shtetëror legal transaction, a decision of a state body, pravnog posla, odluke državnog organa ili
ose një ligji. or by law. zakonom.
2. Për krijimin e një servituti sendor sipas 2. A contract establishing a real servitude 2. Za stvaranje stvarne službenosti prema
punës juridike është e nevojshme një kontratë requires the written agreement of the parties pravnom poslu, obavezan je ugovor i upis
dhe regjistrimi në Regjistrin e të drejtave të and the entry of the real servitude in the stvarne službenosti u Registar prava na
pronës së paluajtshme. Me kontratë palët immovable property rights Register. By nepokretnostima. Stranke se moraju
duhet të merren vesh, për krijimin dhe contract the parties must agree to the dogovoriti ugovorom za stvaranje i sadržaj
përmbajtjen e servitutit sendor. Servituti establishment and the content of the real stvarne službenosti. Službenost može biti
mund të jetë i përkohshëm ose i përhershëm. servitude. The servitude may be temporary stalna i privremena.
or permanent.
3. Dispozitat në paragrafin 1 dhe 2 të këtij 3. Provisions in paragraph 1 and 2 of this 3. Odredbe stavova 1. i 2. primenjivaće se u
675 /997
neni do të zbatohen në të gjitha rastet përveç article shall apply in all cases if by the svim slučajevima osim ako upravnom
nëse me vendim administrativ ose me ligj të administrative decisions or by separate law is odlukom ili posebnim zakonom nije
veçantë parashihet ndryshe. provided otherwise. predviđeno drugačije.
4. Serivtutet fitohen edhe me parashkrim 4. Servitudes are also acquired by acquisitive 4. Službenosti se takođe dobijaju održajem,
fitues, me të njëjtat kushte si pronësia në prescription, with the same conditions as pod istim uslovima kao i vlasništvo na
paluajtshmëri. ownership in immovable property. nepokretnoj imovini.

Ushtrimi i arsyeshëm i servitutit sendor Reasonable exercise of the real servitude Obzirno vršenje stvarne službenosti
1. Titullari i të drejtës së servitutit sendor 1. A person entitled to a real servitude must 1. Titular prava stvarne službenosti treba da
duhet ta ushtron servitutin në atë mënyrë, që exercise it in a manner that affects the vrši stvarnu službenost na način da se što je
pasurisë së paluajtshme shërbyese ti paraqes subservient immovable property as modestly moguće manji teret predstavi uslužnim
ngarkesën më të vogël të mundshme. as possible. nekretninama.
2. Gjatë ushtrimit të një servituti sendor, 2. When exercising a real servitude, the title 2. Tokom vršenja stvarne službenosti, titular
titullari i servitutit i ruan në mënyrë adekuate holder of the servitude adequately safeguards stvarne službenosti čuva na adekvatan način i
edhe interesat e pronarit të pronës së the interest of the owner of the subservient interese vlasnika zadužene nepokretnosti, dok
paluajtshme të ngarkuar, derisa nuk cenohet property, unless this would limit the exercise se ne ugrožava vršenje stvarne službenosti.
ushtrimi i servitutit sendor. of the servitude.

Detyrimi për mbajtjen e instalimeve Duty of Maintaining Installations Obaveza držanja instalacije
1. Nëse ushtrimi i një servituti sendor 1. If the exercise of a real servitude includes 1. Ako vršenje stvarne službenosti sadrži
përfshinë edhe shfrytëzimin e një instalimi në the use of an installation on a subservient korišćenje instalacije na opterećenoj
pronën e paluajtshme të ngarkuar, titullari i property, the holder of the servitude must nepokretnoj imovini, titular stvarne
servitutit sendor duhet t’i mbajë këto maintain such installation. If the installation službenosti treba da vrši držanje te instalacije.
instalime. Nëse instalimet mbahen në pronën is maintained on the subservient property for Ukoliko se instalacije drže u uslužnoj
e paluajtshme shërbyese vetëm për qëllim të the mere purpose of exercising the servitude, nepokretnosti samo radi vršenja stvarne
676 /997
ushtrimit të servitutit sendor, atëherë titullari i then the holder of the servitude must keep the službenosti, onda titular stvarne službenosti
servitutit sendor duhet t’i mbajë instalimet në installation in proper condition as the interest treba da održava instalacije u potrebnom
gjendjen e duhur, sikur kërkojnë interesat e of the owner of the subservient immovable stanju kako to zahtevaju interesi vlasnika
pronarit të pronës së paluajtshme shërbyese. property require. uslužne nepokretnosti.
2. Pavarësisht nga paragrafi 1, palët mund të 2. Notwithstanding paragraph 1, the parties 2. Izuzetno od stava 1, stranke se mogu
dakordohen që pronari i pronës së may agree that the owner of the subservient sporazumeti da sopstvenik zadužene
paluajtshme të ngarkuar t’i mbajë pajisjet, immovable property must maintain the nepokretne imovine drži opremu, ako je u
nëse është në interes të titullarit të servitutit installation if that is to the interest of the real interesu titulara stvarne službenosti.
sendor. servitude.
3. Nëse edhe pronari i pronës shërbyese 3. If the owner of the subservient property 3. Ukoliko i sopstvenik uslužne imovine
mund ta bashkëpërdorë pajisjen, mund të can also share the equipment, it can be agreed može zajedno da koristi opremu, onda može
pajtohen t që titullari i servitutit sendor ka për that the beneficiary of the servitude will keep da se složi da će titular stvarne službenosti
t’i mbajtur pajisjet, përderisa është e the equipment for as long as it is necessary zadržati opremu, sve dok je to potrebno za
nevojshme për ushtrimin e të drejtës së for the owner to exercise the right of use. vršenje prava upotrebe od vlasnika.
përdorimit nga pronari.
4. Për detyrimet për mbajtje, zbatohen 4. For the duties of maintenance, the 4. Za obaveze držanja, primenjuju se odredbe
përshtatshmërisht dispozitat për barrën provisions on land charges apply accordingly. o stvarnom teretu.
sendore.

Zhvendosja e ushtrimit të servitutit Transferring the exercise of the servitude Premeštanje vršenja stvarne službenosti
1. Nëse ushtrimi i servitutit sendor është i 1. If the exercise of the real servitude is 1. Ukoliko je vršenje stvarne službenosti
kufizuar në një pjesë të pronës së paluajtshme restricted to a part of the subservient ograničeno na jedan deo opterećene
të ngarkuar, pronari mund të kërkoj që property, the owner of the property may nepokretnosti, vlasnik može da zahteva da se
shfrytëzimi i servitutit të zhvendoset në një require that the utilization of the servitude be korišćenje službenosti premesti na neko
vend tjetër të paluajtshmerisë së ngarkuar që moved to another place of the subservient drugo mesto opterećene nepokretnosti koje je
677 /997
është më pak ngarkuese për të, duke u property that is less subservient to it, ensuring manje opterećenije za njega, obezbeđujući da
siguruar se kjo zhvendosje nuk i cenon that this does not affect the essential interests taj premeštaj suštinski ne ugrožava interese
interesat esenciale të titullarit të servitutit of the beneficiary of the real servitude. titulara stvarne službenosti.
sendor.
2. E drejta për zhvendosje nuk mund të 2. The right to request such move may not be 2. Pravo na premeštanje ne može da se
përjashtohet apo të kufizohet me punë excluded or restricted by legal transaction. zabrani ili ograničava pravnim poslovima.
juridike.

Ndarja e pronës së paluajtshme Division of immovable property Podela nepokretne imovine
1. Nëse prona e paluajtshme dominuese 1. If the dominant property is divided, the 1. Ako se dominantna nepokretna imovina
ndahet, servituti sendor vazhdon të mbetet real servitude continues to exist for the deli, stvarna službenost i dalje ostaje za
për pjesët e veçanta. Nëse servituti sendor separated parts. If the real servitude benefits posebne delove. Ako je stvarna službenost
është i dobishëm vetëm për njërën pjesë, ai only one part, it is extinguished for the other korisna samo za jedan deo, ona se prekida za
shuhet për pjesët tjera. Ushtrimi i servitutit parts. The use of the real servitude after such sve druge delove. Vršenje stvarne službenosti
sendor nuk mund të vështirësohet për pronën division may not place an additional burden se ne može otežati za opterećenu nepokretnu
e paluajtshme të ngarkuar në rast të ndarjes së on the subservient property. imovinu u slučaju podele dominantne
pronës së paluajtshme dominuese. nepokretne imovine.
2. Nëse ndahet prona e paluajtshme e 2. If the subservient property is divided, the 2. Ukoliko se podeli opterećena nepokretnost,
ngarkuar, servituti sendor vazhdon të mbetet real servitude continues to encumber the stvarna službenost nastavlja da preostaje u
për pjesët e veçanta. separated parts. posebnim delovima.
3. Nëse ushtrimi i servitutit sendor kufizohet 3. If the use of the real servitude is restricted 3. Ukoliko se vršenje stvarne službenosti
në një pjesë të caktuar të pronës së to a particular part of the subservient ograničava samo na jedan deo opterećene
paluajtshme të ngarkuar, pjesët e tjera të property, the other parts of the immovable nepokretnosti, drugi delovi nepokretne
pronës së paluajtshme lirohen nga servituti. property are released from the servitude. imovine se oslobađaju od stvarne službenosti.
678 /997
Mbrojtja e servitutit sendor Protection of the real servitude Zaštita stvarne službenosti
Nëse cenohet një servitut sendor, titullarit i If the exercise of servitude is interfered with, Ukoliko dođe do ugrožavanja stvarne
takojnë të drejtat për pushimin e cenimit sipas the beneficiary of the servitude has the rights službenosti titularu pripadaju prava za
nenit 928 të këtij kodi. set out in Article 928 of this Code. prestanak ugrožavanja prema članu 928 ovog
zakonika.

Mbrojtja e poseduesit të ligjshëm Protection of lawful possessor Zaštita zakonitog posednika
Në qoftë se poseduesi i një prone të If the possessor of a dominant immovable Ako je držalac dominantne nepokretne
paluajtshme dominuese, pengohet në property is prevented from exercising a real imovine ometan u vršenju stvarne
ushtrimin e një servituti sendor të regjistruar servitude registered in the Register of službenosti upisane u Registru prava na
në Regjistrin e të drejtave të pronës së Immovable Property Rights, then the nepokretnostima, onda posednik na
paluajtshme, atëherë poseduesi possessor enjoys the same protection of odgovarajući način uživa istu zaštitu državine
përshtatshmërisht e gëzon të njëjtën mbrojtje possession as the owner accordingly. kao i vlasnik.
të posedimit sikurse pronari.

Shuarja e servitutit sendor Extinguishment of real servitudes Prestanak stvarne službenosti
1. Për shuarjen e servitutit sendor janë të 1. The extinguishment of a real servitude 1. Za prestanak stvarne službenosti potrebno
nevojshme deklarata e pronarit të pronës së requires the statement of owner of the je obaveštenje vlasnika dominantne
paluajtshme dominuese për heqjen dorë nga dominant immovable property for his or her nepokretnosti o odricanju prava stvarne
servituti sendor dhe regjistrimi në Regjistrin e intent to extinguish the real servitude and an službenosti i upis u Registar prava na
të drejtave të pronës së paluajtshme. entry into the immovable property rights nepokretnostima.
Register.
2. Pronari i pronës së paluajtshme të ngarkuar 2. The owner of the subservient immovable 2. Vlasnik opterećene nepokretne imovine
mund të kërkojë shlyerjen e servitutit sendor, property may request extinguishment of real može zahtevati prestanak stvarne službenosti,
679 /997
nëse servituti sendor nuk është më i servitude, if the real servitude is no longer ako stvarna službenost više nije potrebna za
nevojshëm për shfrytëzimin e pronës së needed for usage of the dominating korišćenje dominantne nepokretne imovine ili
paluajtshme dominuese ose nëse në mënyrë immovable property or if the circumstances ako su se okolnosti znatno promenile.
substanciale kanë ndryshuar rrethanat. have changed substantially. The Prestanak stvarne službenosti mora biti
Shlyerja e servitutit duhet të regjistrohet në extinguishment of the servitude shall be upisano u Registru prava na nepokretnostima.
Regjistrin e të drejtave të pronës së registered within immovable property rights
paluajtshme. Register.
PJESA E SHTATË – BARRA PART SEVEN – REALTY SEDMI DEO – STVARNI

SENDORE CHARGES TERET
KAPITULLI I - CHAPTER I – REALTY POGLAVLJE I – STVARNI

BARRA SENDORE CHARGES TERET

Barra sendore në paluajtshmeri Realty Charges on immovable property Stvarni teret na nepokretnost
1. Një pronë e paluajtshme mund të 1. An immovable property may be charged in 1. Nepokretna imovina se može teretiti na
ngarkohet në atë mënyrë, që një përfituesi such way that the beneficiary of the takav način da se korisniku od zaduženja
nga ngarkimi t’i paguhen në mënyrë të encumbrment repeatedly receives payments plaća na ponavljajući način određena obaveza
përsëritshme detyrime të caktuara nga prona from the specific immobile property. od nepokretne imovine.
e paluajtshme.
2. Barra sendore mbi një paluatshmeri mund 2. A charge on immovable property may be 2. Stvarni teret na nepokretnost može se
të caktohet si në favor të një personi të created for the benefit of a specific person, or odrediti u korist određenog lica ili čak u
680 /997
caktuar ose edhe në favor të pronarit përkatës in favour of the current owner of another korist odgovarajućeg vlasnika druge
të një prone tjetër të paluajtshme. immovable property. nepokretne imovine.

Krijimi i barrës Creation of charges Stvaranje stvarnog tereta
1. Për krijimin e barrës mbi paluatshmeri 1. The creation of a charge on immovable 1. Za stvaranje stvarnog tereta potreban je
nevojitet një kontratë në formën e shkruar property requires a written agreement and ugovor u pisanoj formi i upis tereta u
dhe regjistrimi i barrës në Regjistrin e të registration of the charge in the immovable Registar prava na nepokretnostima.
drejtave të pronës së paluajtshme. property rights Register.
2. Barra mund të krijohet edhe me vendim të 2. A charge may also be created with the 2. Teret se može stvoriti i odlukom državnog
organit shtetëror dhe përmes ligjit. decision of the state body and through the organa i zakonom.
law.

Përgjegjësia personale e pronarit Personal liability of owner Lična odgovornost vlasnika
1. Detyrimet e veçanta nga barra mbi 1. Individual liabilities resulting from a 1. Posebne obaveze od stvarnog tereta na
paluajtshmeri duhet t’i përmbushë pronari charge on immovable property shall be nepokretnosti treba da ispunjava dotični
përkatës i pronës së paluajtshme, përveç nëse satisfied by the respective owner of the vlasnik nepokretnosti, osim ako zakonom nije
me ligj parashihet ndryshe. immovable property, unless otherwise drugačije predviđeno.
provided by law.
2. Pronari i pronës së paluajtshme të ngarkuar 2. The owner of an immovable property 2. Sopstvenik teretom zadužene nepokretnosti
me barrë mbi paluajtshmeri përgjigjet edhe encumbered by a charge on immovable lično odgovara za sve zahteve koji dospevaju
personalisht për të gjitha kërkesat që bëhen të property is personally liable for all u vreme trajanja njegovog prava svojine, sem
arritshme gjatë kohëzgjatjes së pronësisë së performances that fall due while his ako je drugačije predviđeno sporazumom
tij, përveç nëse ndryshe është paraparë me një ownership lasts, unless otherwise provided in između vlasnika i korisnika tereta.
marrëveshje ndërmjet pronarit dhe përfituesit a written agreement between the owner and
të barrës. the beneficiary.
681 /997
Detyrimet personale Individual liabilities Lične obaveze
Në prestimet individuale në barrët sendore, The provisions applicable to the payment of U pojedinačnim zajmovima na stvarni teret,
zbatohen përshtatshmërisht dispozitat lidhur interest on a claim secured by a mortgage primenjuju se odredbe koje se odnose na
me pagesën e kamatës për kërkesën e apply to individual charges on realty. plaćanje kamata na osigurano potraživanje
siguruar përmes hipotekës. putem hipoteke.

Ndarja e pronës së paluajtshme Division of immovable property Podela nepokretne imovine
1. Në qoftë se ndahet prona e paluajtshme 1. If an immovable property that benefits 1. Ukoliko se deli nepokretnost stečena
përfituese nga barra sendore, atëherë barra from a charge on another immovable stvarnim teretom, onda stvarni teret nastavlja
sendore vazhdon të mbetet për pjesët e ndara. property is divided, the realty charge remains da postoji na podeljenim delovima.
for the separated parts.
2. Nëse detyrimi është i pjesëtueshëm, pjesët 2. If the liability is divisible, the shares in the 2. Ukoliko je obaveza deljiva, delovi prava
e të drejtës përcaktohen në proporcion me entitlement are determined proportionally određuju se srazmerno veličini podeljenih
madhësinë e pjesës së ndarë. with the divided property. delova.
3. Nëse detyrimi nuk mund të ndahet, pronari 3. If the liability is not divisible, the owner of 3. Ukoliko obaveza ne može da se podeli,
i pronës së paluajtshme të ngarkuar duhet të the encumbered immovable property should vlasnik opterećene nepokretnosti treba da
kryej detyrimin ndaj të gjithëve së bashku. perform obligations to all beneficiaries ispuni obavezu nad svima zajedno. Svaki
Çdo përfitues mund të kërkojë nga pronari të jointly. Every beneficiary may demand from korisnik stvarnog tereta može da zahteva od
përmbushë detyrimin për të gjithë përfituesit. the owner to fulfil the obligation to all vlasnika da ispuni obavezu za sve korisnike.
Ushtrimi i të drejtës nga barra në rast të beneficiaries. The exercise of the right under Vršenje prava iz stvarnog tereta u slučaju
dyshimit, është e lejueshme vetëm në atë the charge is, in case of doubt, permissible sumnje, dozvoljeno je samo onda kada ne
mënyrë që nuk paraqet vështirësi për pronarin only in such a manner that it does not become predstavlja smetnju za vlasnika zadužene
e pronës së paluajtshme të ngarkuar. more onerous for the owner of the nepokretnosti.
encumbered immovable property.
682 /997
4. Përfituesi mund të përcaktojë që të gjitha të 4. The beneficiary may determine that all 4. Korisnik može da odredi da se sva prava iz
drejtat nga barra sendore do të lidhen vetëm rights out of the realty charge shall be linked stvarnog tereta povežu samo sa jednim
me njërën pjesë të pronës së paluajtshme të only to one part of a divided immovable delom podeljene nepokretnosti. Navedeno
ndarë. Ky përcaktim duhet të regjistrohet në property. Such determination must be određivanje treba da se upiše u Registar prava
Regjistrin e të drejtave në prona të registered in the immovable property rights na nepokretnostima.
paluajtshme. Register.

Pandashmëria e barrës mbi tokë Non-severability of charges on land Nedeljivost tereta na zemljište
Barra mbi tokë ekzistuese në favor të pronarit A charge on land existing in favour of the Teret na postojećem zemljištu u korist
aktual të një ngastre të tokës nuk mund të current owner of a land plot may not be sadašnjeg vlasnika parcele ne može se
ndahet nga pronësia e kësaj ngastre të tokës. severed from the ownership of this plot. odvojiti od vlasništva nad ovim zemljištem.

Barra personale mbi tokë Personal charge on land Lični teret na zemljište
1. Barra mbi tokën ekzistuese në favor të 1. A charge on land existing in favour of a 1. Teret na postojećem zemljištu u korist
personit specifik nuk mund të lidhet me specific person may not be connected with određenog lica ne može biti povezan sa
pronësinë e kësaj ngastre të tokës. the ownership of a plot of land. vlasništvom ove parcele zemljišta.
2. Nëse një kërkesë për një akt individual të 2. If a claim for an individual act of 2. Ako zahtev za pojedinačni akt učinka nije
performancës nuk është e transferueshme, e performance is not transferable, the right may prenosiv, pravo se ne može otuđiti ili teretiti.
drejta nuk mund të tjetërsohet apo të not be alienated or encumbered.
ngarkohet.
683 /997
Përjashtimi i personave të panjohur Exclusion of unknown entitled persons Isključivanje nepoznatih lica titulara
titullar të së drejtës prava
Në rastin e personave të panjohur titullar të së If the person entitled is unknown, the U slučaju nepoznatih lica titulara prava,
drejtës zbatohen dispozitat e nenit 928 me provisions of Article 928 apply with the primenjuju se odredbe člana 928. uz
ndryshimet e nevojshme në lidhje me necessary modifications regarding the neophodne izmene i dopune u vezi izuzeća
përjashtimin të drejtës së tij. exclusion of his right. njegovog prava.
PJESA E TETË – E DREJTA E PART EIGHT - OSMI DEO –

NDËRTIMIT CONSTRUCTION RIGHT PRAVO NA IZGRADNJU
KAPITULLI I - E DREJTA E CHAPTER I – CONSTRUCTION POGLAVLJE I – PRAVO NA

NDËRTIMIT RIGHT IZGRADNJU
Član 1114
Pravo na izgradnju
E drejta e ndërtimit Construction rights
1. E drejta e ndërtimit është e drejta për të 1. A building right is a right to ownership of 1. Pravo na izgradnju je pravo na vlasništvo
pasur pronësinë në një ndërtesë, mbi ose nën a building on or under the surface of an u zgradi, na ili ispod površine nepokretne
sipërfaqen e pronës së paluajtshme. immovable property. imovine.
2. E drejta e ndërtimit e ngarkon pronën e 2. A building right encumbers at the time of 2. Pravo na izgradnju opterećuje nepokretnu
paluajtshme në të cilën ekziston ndërtesa ose its creation the immovable property on which imovinu na kojoj se nalazi zgrada ili koja će
që do të ndërtohet the building exists or will be constructed. biti izgrađena.
3. Ndërtesa e ndërtuar në bazë të së drejtës së 3. A building constructed pursuant to a 3. Zgrada izgrađena na osnovu prava na
684 /997
ndërtimit konsiderohet si pjesë përbërëse e të building right is a component part of the izgradnju smatra se sastavnim delom
drejtës së ndërtimit. building right. građevinskog prava.
4. Kufizimi i të drejtës së ndërtimit në një 4. A building right may not be restricted to a 4. Ograničavanje prava na izgradnju u delu
pjesë të ndërtesës veçanërisht në një kat, nuk part of the building, particularly in one level zgrade, posebno na jednom spratu, nije
është i lejuar. or story. dozvoljeno.
5. E drejta e ndërtimit është e tjetërsueshme 5. A building right may be alienated or 5. Pravo na izgradnju je otuđivo i nasledno.
dhe e trashëgueshme. inherited.

Zbatimi i të drejtës sendore Application of real rights Primena stvarnog prava
Në të drejtën e ndërtimit zbatohen The provisions of the Civil Code on Za pravo na izgradnju primenjuju se shodno
përshtatshmërisht dispozitat e Kodit Civil për immovable property, particularly those odredbe Građanskog zakonika o nepokretnoj
pronën e paluajtshme, posaçërisht ato për concerning mortgages, apply to construction imovini, posebno one koje se odnose na
hipotekën. rights. hipoteku.

Krijimi i të drejtës së ndërtimit Establishing a construction right Uspostavljanje prava na izgradnju
1. Për krijimin e të drejtës së ndërtimit është e 1. The establishment of a construction right 1. Za uspostavljanje prava na izgradnju,
nevojshme një kontratë në mes pronarit të requires a valid contract between the owner potreban je ugovor između vlasnika
pronës së paluajtshme dhe përfituesit me të of the immovable property and the nepokretne imovine i korisnika, kojim se
cilën palët merren vesh për krijimin e të beneficiary by which the parties agree on strane sporazumevaju o uspostavljanju prava
drejtës së ndërtimit si dhe regjistrimi i të establishment of a construction right and the na izgradnju i upis prava u Registru prava na
drejtës në Regjistrin e të drejtave mbi pronën registration of the right in the Immovable nepokretnostima.
e paluajtshme. Property Rights Register.
685 /997
2. E drejta e ndërtimit mund të krijohet nga 2. The owner of an immovable property may 2. Pravo na gradnju može uspostaviti i
pronari i pronës së paluajtshme edhe për establish a construction right for his own vlasnik nepokretne imovine za sebe, preko
vetveten, përmes kërkesës me shkrim sipas benefit, through a written request according pismenog zahteva u skladu sa pravilima za
rregullave të matjeve dhe ndarjeve kadastrale, to rules of cadastral measurements and katastarska merenja i podele, kao i upisom
si dhe regjistrimin e të drejtës në regjistrin e divisions, and registration of the right in the prava u registar prava na nepokretnostima.
të drejtave mbi pronën e paluajtshme register of immovable property rights.
3. Kontrata për krijimin e të drejtës së 3. A contract to establish a construction right 3. Ugovor o nastanku prava na izgradnju
ndërtimit përmban emrin e pronarit të pronës must contain the name of the immovable sadrži ime vlasnika nepokretne imovine,
së paluajtshme, emërtimin e saktë të pronës property owner, the exact denomination of tačan naziv nepokretne imovine zadužene
së paluajtshme të ngarkuar me të drejtë the encumbered immovable property with the pravom na izgradnju, tačan opis nepokretne
ndërtimi, një përshkrim të saktë të pronës së construction right, precise description of the imovine i vreme trajanja prava na izgradnju.
paluajtshme dhe kohëzgjatjen e të drejtës së immovable property and the duration of the
ndërtimit. building right.
4. Kohëzgjatja e të drejtës së ndërtimit 4. The duration of the construction right shall 4. Trajanje prava na izgradnju uređuje se
rregullohet me marrëveshje të palëve, nëse be regulated with the agreement between sporazumom stranaka, ako nije drugačije
nuk është përcaktuar ndryshe me ligj të parties, if not otherwise provided by separate utvrđeno posebnim zakonom, ali trajanje ne
veçantë, por kohëzgjatja nuk mund të law, but the duration shall not exceed ninety može biti duže od devedeset i devet (99.)
tejkalojë nëntëdhjetenëntë (99) vjet. nine (99) years. godina.

Përmbajtja fakultative e të drejtës së Optional content of a construction right Fakultativni sadržaj prava na izgradnju
ndërtimit
1. Përmbajtja e të drejtës së ndërtimit mund të 1. The content of the construction right may 1. Sadržaj prava na izgradnju može se
përcaktohen me marrëveshje edhe rreth: determined by agreement on the following: odrediti sporazumno čak i oko:
1.1. ngritjes, mirëmbajtjes dhe 1.1. construction, maintenance and use 1.1. izgradnje, održavanja i korišćenja
përdorimit të ndërtesës; of a building; zgrade;
686 /997
1.2. kërkesave të pronarit të pronës së 1.2. claims of the owner of the 1.2. potraživanja vlasnika nepokretne
paluajtshme për shkak të shkeljes së immovable property due to violation of imovine zbog kršenja obaveza, naročito
detyrimeve, veçanërisht për shkak të liabilities, particularly in case of zbog kršenja obaveza za izgradnju,
shkeljes së detyrimeve për ngritjen, violation regarding construction, održavanje i korišćenje zgrade;
mirëmbajtjen dhe përdorimin e ndërtesës; maintenance and use of a building;
1.3. sigurimit të ndërtesës dhe rindërtimit 1.3. securing the building and re- 1.3. sigurnosti zgrade i njene
të saj në rast të shkatërrimit; erecting in the event of destruction; rekonstrukcije u slučaju uništenja;
1.4. bartjes së ngarkesave dhe taksave 1.4. transfer of public and private 1.4. prenošenja zaduženja i javnih i
publike dhe private; charges and taxes; privatnih taksi;
1.5. një detyrimi të titullarit për ndërtim, 1.5. the obligation of the title holder to 1.5. obaveze titulara za izgradnju, da
që të drejtën e ndërtimit t’ia kalojë transfer the construction right to the pravo na izgradnju prenese vlasniku
pronarit të pronës së paluajtshme në rast owner of the immovable property under nepokretne imovine u slučaju
të paraqitjes së kushteve të caktuara certain conditions (in the case of a pojavljivanja određenih uslova (slučaj
(rasti i shtëpisë); house); kuće);
1.6. autorizimit të pronarit të pronës së 1.6. the immovable property owner’s 1.6. ovlašćenja vlasnika nepokretne
paluajtshme që të jepet pëlqimi për authorization to consent the alienation imovine o davanju saglasnosti za
tjetërsim dhe ngarkim përmes hipotekës and encumbrances through mortgage and otuđivanje i zaduživanje putem hipoteke i
dhe barrës sendore; dhe realty charges; and stvarnog tereta; i
1.7. një detyrimi të titullarit për ndërtim 1.7. the obligation of the title holder to 1.7. obaveze titulara izgradnje za
për pagesën e shpërblimit për shfrytëzim pay compensation for use and penalties isplaćivanje odštete za korišćenje i
dhe dënimet kontraktuese. for the breach of the contract. ugovorne kazne.
687 /997
Kompensimi për shfrytëzim Compensation for use Nadoknada za korišćenje
1. Në qoftë se për kompensim për 1. If the compensation of the use of the 1. Ukoliko je nadoknada za korišćenje
shfrytëzimin e pronës së paluajtshme është immovable property is conditioned by the nepokretne imovine uslovljena nadoknadama
kushtëzuar një kompensim në pagesa të compensation in recurring payments, then the na obnovljive isplate, onda se za nadoknadu
përsëritshme, atëherë për kompensimin e provisions on realty charges shall apply korišćenja na odgovarajući način primenjuju
shfrytëzimit zbatohen përshtatshmërisht accordingly to the compensation on the use of odredbe za stvarni teret.
dispozitat për barrën sendore. immovable property.
2. Kompensimi i shfrytëzimit duhet 2. The compensation for use must be 2. Nadoknada upotrebe treba biti unapred
paraprakisht përcaktuar në lartësi të caktuar specified beforehand for the amounts due utvrđena na određenoj visini i za određeno
dhe për kohëzgjatjen e caktuar. Kompensimi i during specific periods of time. The vreme. Naknada za korišćenje može se
shfrytëzimit mund të llogaritet me ndonjë compensation for use may be calculated in a obračunati sa bilo kojom stranom valutom.
valutë të huaj. Sigurimi i vlerës së foreign currency. The security of the Obezbeđivanje vrednosti naknade korišćenja
kompensimit të shfrytëzimit mundet përveç compensation value may in addition be može, sem toga, da se poveže sa službenim
kësaj të lidhet me indekset zyrtare të cilat related to official indexes that show a factual indeksima koji pokazuju činjeničnu
tregojnë një lidhshmëri faktike me të drejtën connection to the construction right. povezanost sa pravom na izgradnju.
e ndërtimit.
3. Nëse nuk është e mundshme që 3. If impossible to relate the value of a 3. Ako nije moguće da se naknada za
kompensimi i shfrytëzimit të lidhet me compensation for use to such indexes, it is korišćenje poveže sa takvim indeksima,
indekse të tilla, është e lejuar që të bëhet allowed to make adjustment to the rate of dozvoljeno je prilagođavanje sa nivoom
përshtatja në lartësinë e shkallës së inflation, concluded in an official manner. zvanično utvrđene stope inflacije. Lične
inflacionit, të konstatuar në mënyrë zyrtare. The personal circumstances of the parties okolnosti stranaka ne mogu se uzeti u obzir
Rrethanat personale të palëve nuk mund të may not be taken into consideration when prilikom ovog utvrđivanja.
merren në konsideratë kur bëhet ky such determining is made.
përcaktim.
688 /997
Krijimi i pronësisë të veçantë mbi njësitë e Establishing separate ownership over Stvaranje posebnog vlasništva nad
ndërtimit building units delovima zgrade
1. Në të drejtën e ndërtimit mund të krijohet 1. The separate ownership over a building 1. U pravu na izgradnju može se stvoriti
pronësi në njësi të veçanta të ndërtesës. unit may also be established in a building vlasništvo u odvojenim jedinicama zgrade.
right.
2. Në qoftë se e drejta e ndërtimit u takon 2. If several persons are entitled to the 2. Ako pravo na izgradnju pripada nekoliko
disave bashkërisht, atëherë secilit prej construction right, each one of the joint title licima zajednički, onda bi svakom od
bashkëtitullarëve duhet t’u lejohet pronësia holders must be allowed ownership over one zajedničkih titulara trebalo dozvoliti
në një ose më shumë hapësira të caktuara. or several particular rooms. vlasništvo u jednom ili više određenih
prostora.
3. Në qoftë se ekziston vetëm një titullar për 3. If only one person is entitled, the 3. Ako postoji samo jedan titular izgradnje,
ndërtim, atëherë zbatohen në mënyrë provisions regarding the creation of singular onda se prikladno primenjuju odredbe o
përkatëse dispozitat për krijimin e pronësisë ownership over a building on the part of one stvaranju posebne vlasništva u jednom delu
së veçantë në një njësi të ndërtesës nga ana e owner are applicable accordingly. zgrade od strane vlasnika.
një pronari.

Procedura e përmbarimit Enforcement procedures Izvršni postupak
1. Në rastin e procedurave përmbarimore 1. In case enforcement procedures are taken 1. U slučaju izvršnih postupaka protiv
kundër një paluajtshmerie të ngarkuar me një against an immovable property encumbered nepokretne imovine koja je opterećena
të drejtë të ndërtimit, dispozitat për with a building right, the provisions pravom na gradnju, odredbe o izvršnom
procedurën përmbarore në një pronë të regarding enforcement procedures taken postupku na nepokretnoj imovini koja se
paluajtshme të ngarkuar me një servitut against an immovable property encumbered tereti za stvarnu službenost primenjuju se uz
sendor zbatohen me modifikime të with real servitudes are applicable with potrebne izmene.
nevojshme. necessary modifications.
689 /997
2. Në rast kur përmbarimi i të drejtës së 2. In case enforcement of a construction right 2. U slučaju da se izvršenje prava na
ndërtimit duhet të zbatohet kundër një prone must be enforced against an immovable izgradnju treba izvršiti protiv nepokretne
të paluajtshme, atëherë zbatohen dispozitat property, the provisions regarding imovine, onda se primenjuju odredbe o
për procedurën përmbarimore kundër një enforcement procedures taken against an izvršnom postupku protiv nepokretne
prone të paluajtshme me modifikime të immovable property are applicable with imovine sa neophodnim izmenama.
nevojshme. necessary modifications.

Shuarja e të drejtës së ndërtimit Termination of construction right Prestanak prava na izgradnju
1. E drejta e ndërtimit shuhet me kalimin e 1. A construction right terminates after the 1. Pravo na izgradnju prestaje istekom
kohës së caktuar. agreed period of time. određenog vremena.
2. E drejta e ndërtimit mund të shuhet para 2. A construction right can be terminated 2. Pravo na izgradnju može prestati pre
kohe, në qoftë se pronari i një paluajtshmerie early if the owner of the immovable property vremena ako se vlasnik nepokretnosti i titular
dhe titullari i të drejtës së ndërtimit merren and the beneficiary of the construction right prava na izgradnju saglase ugovorom za
vesh me kontratë për zgjidhjen e të drejtës së agree by contract that the construction right is rešavanje prava na izgradnju.
ndërtimit. terminated.
3. Për shuarjen e të drejtës së ndërtimit 3. The provisions regulating the creation of a 3. O prestanku prava na izgradnju
zbatohen përshtatshmërisht dispozitat të cilat construction right apply accordingly for the primenjuju se odgovarajuće odredbe koje
rregullojnë krijimin e të drejtës së ndërtimit. termination of the construction right. regulišu stvaranje prava na izgradnju.
4. Në qoftë se e drejta e ndërtimit është e 4. If a construction right is encumbered with 4. Ukoliko je pravo na izgradnju opterećeno
ngarkuar me të drejtën e një pale të tretë, the right of a third party, the termination of pravom treće stranke, onda je za prestanak
atëherë për zgjidhjen e të drejtës së ndërtimit the construction right requires the written prava izgradnje potrebna pismena saglasnost
nevojitet pëlqimi me shkrim i personit të consent of the third party. trećeg lica.
tretë.
690 /997
Shuarja e të drejtës së ndërtimit për Termination of a construction right for Prestanak prava na gradnju zbog
mospagesë non-payment neisplaćivanja
Nëse titullari i të drejtës së ndërtimit është If the title holder of a construction right is Ako titular prava na izgradnju kasni sa
vonuar në pagesën e kompensimit për late in the payment of the compensation for isplatom naknade za korišćenje u iznosu od
shfrytëzim në shumën prej dy pagesave use in the amounts of two annual payments, dve godišnje isplate, vlasnik nepokretne
vjetore, pronari i pronës së paluajtshme mund the owner of the immovable property may imovine može da raskine pravo izgradnje i
të përfundoj të drejtën e ndërtimin dhe të terminate the construction right and demand da zahteva od titulara povraćaj prava na
kërkoj nga titullari kthimin e të drejtës së from the title holder to reverse the izgradnju.
ndërtimit. construction right (reversion).

Pasoja e shuarjes Consequence of termination Posledica prestanka
1. Me shuarjen e të drejtës së ndërtimit, 1. Upon the termination of a construction 1. Prestankom prava na izgradnju, zgrada
ndërtesa bëhet pjesë përbërëse e right, the building becomes an integral part of postaje sastavni deo nepokretne imovine.
paluajtshmërisë. the immovable property.
2. Nëse pronari dhe titullari i të drejtës së 2. if the owner and the holder of the 2. Ukoliko se vlasnik i titular prava na
ndërtimit nuk janë marrë vesh ndryshe, construction right have not agreed otherwise, izgradnju nisu drugačije sporazumevali, u
atëherë pronari duhet të paguajë titullarit të the owner must compensate the holder of the tom slučaju vlasnik treba isplatiti titularu
drejtës së ndërtimit kompensimin në vlerë construction right with a sum equal to one- prava na gradnju nadoknadu u vrednosti
prej një të katërtën (1/4) e vlerës së tregut të fourth (1/4) of the market value of the jedne četvrtine (1/4) tržišne vrednosti zgrade.
ndërtesës. Lartësia e kompensimit duhet të building. The compensation shall be set Iznos nadoknade treba da se odredi prema
caktohet sipas vlerës së ndërtesës në ditën e based on the value of the building on the day vrednošću zgrade na dan prestanka prava na
mbarimit të së drejtës së ndërtimit. the building right is terminated. izgradnju.
3. Nese pronari i tokës nuk paguan, duhet të 3. If the owner of the land does not pay, then 3. Ako vlasnik zemljišta ne plati, vlasnik
paguaj tokën pronari i ndërtesës. Nese nuk this shall be paid by the owner of the zgrade treba platiti zemljište. Ukoliko se ni to
mund të bëhet as kjo, vendoset building. If even this cannot be done, then is može uraditi, uspostavlja se suvlasništvo, kao
691 /997
bashkëpronësia, njëjtë sikur në rastin e decided on collective ownership, just as in i u slučaju odredbi o smeši predmeta.
dispozitave te përzierja e sendeve. the case of provisions of mixing of
immovable property.

Hipotekat dhe servitutet sendore mbi të Mortgages and servitudes over the Hipoteke i stvarna službenost na pravo o
drejtën e ndërtimit construction right izgradnji
1. Pas shuarjes të së drejtës së ndërtimit, 1. After the termination of the construction 1. Nakon prestanka prava na izgradnju,
kreditori nga një barrë e të drejtës së rights the building’s right creditor (the poverilac iz založnog prava na izgradnju
ndërtimit (kreditori hipotekues ose i mortgage creditor or the realty charge’s (hipotekarni poverilac ili legitimisani od
legjitimuari nga barra sendore) fiton kërkesën beneficiary) obtains a claim for satisfaction stvarne službenosti) dobija zahtev za
për përmbushje nga kërkesa për shpërblim. out of the claim for compensation. ispunjenje iz zahteva za nagradu.
2. Pronari lirohet nga detyrimi i tij që të 2. The owner is released from his obligation 2. Vlasnik je oslobođen obaveze da plati
paguajë shpërblimin, nëse ai kryen detyrimin to compensate, if he performs the naknadu ako izvrši dodatnu obavezu prema
plotësues te kreditori hipotekues ose te të indemnification to the mortgage creditor or hipotekarnom poveriocu ili legitimisanom iz
legjitimuarit nga barra sendore. the easement’s beneficiary. stvarne službenosti.
3. Përndryshe kreditori hipotekues dhe 3. Furthermore, the mortgage creditor and the 3. U suprotnom, hipotekarni poverilac i
titullari nga barra sendore kanë të njëjtat të realty charge’s beneficiary are entitled to the titular iz stvarne službenosti imaju ista prava,
drejta, të cilat u takojnë atyre në të ardhurat same rights they would have in the case of koja im pripadaju na prihod, u slučaju
në rast të përmbarimit të detyrueshëm. termination due to mandatory enforcement. prisilnog izvršenja.
692 /997
LIBRI I KATËRT - BOOK FOUR - ČETVRTA KNJIGA–
FAMILJA FAMILY PORODICA
PJESA E PARË PART ONE PRVI DEO
KAPITULLI I – DISPOZITAT E CHAPTER I – GENERAL POGLAVLJE I – OPŠTE


Fushëveprimi Scope Delokrug
Ky libër rregullon fejesën, martesën, This Book regulates engagement, marriage, Ova knjiga uređuje veridbu, brak, vanbračni
bashkjetesen, marrëdhëniet ndërmjet cohabitation, relations between parents and život, odnose između roditelja i dece,
prindërve dhe fëmijëve, përgjegjësinë children, parental responsibility, contact roditeljsku odgovornost, pravo kontakta
prindërore, të drejtat e kontaktit në mes të rights between children, parents and other između dece, roditelja i drugih staratelja,
fëmijëve, prindërve dhe kujdestarëve tjerë, caregivers, adoption, custodianship, usvajanje, starateljstvo, zaštitu dece bez
adoptimin, kujdestarinë, mbrojtjen e fëmijëve protection of children without parental roditeljskog staranja ili odgovornosti,
pa përkujdesje ose përgjegjësi prindërore, responsibility or care, the marital property supružničke imovinske odnose, izdržavanje i
regjimin pasuror bashkëshortor, mbajtjen dhe regime, retention and adult protection, zaštitu odraslih, izdržavanje i podršku
mbrojtjen e të rriturve, mbajtja dhe maintenance and support of spouses, and supružnika i druga pitanja u vezi sa
mbështetja e bashkëshortëve dhe çështje tjera other issues related to family relations. porodičnim odnosima.
te lidhura me marrëdhëniet familjare.

Familja Family Porodica
1. Familja është bashkësi jetesore e 1. Family is a union of parents, children and 1. Porodica je zajednica života roditelja, dece
prindërve, fëmijëve dhe të afërmve të tjerë të other relatives who in terms of this Book i drugih srodnika koji u smislu ove knjige,
cilët në kuptim të këtij libri, kanë të drejta have reciprocal rights and obligations. imaju uzajamna prava i obaveze.
dhe detyrime të ndërsjella.
693 /997
2. Familja gëzon mbrojtje të veçantë të shtetit 2. Family enjoys the right to special 2. Porodica uživa posebnu zaštitu države na
në mënyrën e rregulluar me ligj. protection by the state at the way that is zakonski propisan način.
regulated by law.
3. Secili e ka të drejtën e respektimit të jetës 3. Everyone has the right on respect of their 3. Svako ima pravo na poštovanje privatnog i
private dhe familjare në pajtim me ligjin. private and family life in accordance to the porodičnog života u skladu sa zakonom.
law.

Rregullat parimore për marrëdhëniet Principle rules on family relations Glavna pravila o porodičnim odnosima
familjare
1. Burri dhe gruaja kanë të drejta të barabarta. 1. Husband and wife have equal rights. They 1. Muž i žena imaju jednaka prava. Oni se
Ata i detyrohen njëri-tjetrit respekt dhe owe each other respect and mutual assistance. jedno-drugome obavezuju poštovanjem i
ndihmë të ndërsjellë. Kjo vlen edhe për This also applies to cohabitation between a uzajamnom pomoću. To se odnosi i na
bashkëjetesën e një burri dhe një gruaje. man and a woman. Husband and wife have vanbračni život jednog muškarca i jedne
Burri dhe gruaja kanë të drejtat dhe detyrimet same mutual rights and obligations in all žene. Muž i žena imaju ista prava i obaveze
e njëjta ndërmjet vete në të gjitha legal-family relationships, especially related između sebe i na sve porodično-pravne
marrëdhëniet juridiko-familjare, e veçanërisht to parental care. odnose, i posebno vezano za roditeljsko
lidhur me kujdesin prindor. staranje.
2. Të drejtat e fëmijëve janë të mbrojtura. Të 2. Children’s rights are protected. Both 2. Prava dece su zaštićena. Oba roditelja su
dy prindërit janë përgjegjës për rritjen dhe parents are responsible for the growth and odgovorna za podizanje i obrazovanje svoje
edukimin e fëmijëve të tyre deri në moshën education of their children until the age of dece do osamnaeste (18.) godine starosti.
(18) vjeç. Prindërit, organet kompetente (18.) Parents, the competent state bodies and Roditelji, nadležni državni organi i sudovi
shtetërore dhe gjykatat duhet në radhë të parë courts shall primarily take into account the trebaju prvenstveno uzeti u obzir najbolji
të marrin në konsideratë interesin më të mirë best interest of the child. interes deteta.
të fëmijës.
3. Prindërit dhe fëmijët detyrohen në ndihmë 3. Parents and children owe to each other 3. Roditelji i deca obavezuju se na uzajamnu
694 /997
dhe konsideratë të ndërsjellë gjatë tërë jetës assistance and consideration for the entire pomoć i pažnju tokom celog svog života.
së tyre. span of their lives.
4. Jeta familjare mbështetet në parimin e 4. Family life relies on the principle of 4. Porodični život se zasniva na načelu
solidaritetit. Të gjithë anëtarët e familjes solidarity. All family members shall mutually solidarnosti. Svi članovi porodice treba da
duhet që në mënyrë reciproke të respektohen respect and assist each other. uzajamno poštuju i pomažu jedni-drugima.
dhe t’i ndihmojnë njëri-tjetrit.
5. Dhuna në familje është e ndaluar. Mbrojtja 5. Domestic violence is prohibited. Protection 5. Nasilje u porodici je zabranjeno. Zaštita od
nga dhuna në familje rregullohet me ligj të against domestic violence is regulated by nasilja u porodici je regulisana posebnim
veçantë. special law. zakonom.
6. Mbrojtja e të drejtave dhe interesave të 6. Protection of children's rights and interests 6. Zaštita prava i interesa dece se vrši po
fëmijëve bëhet edhe sipas detyrës zyrtare nga is also done ex officio by Courts and other službenoj dužnosti od strane sudova i drugih
Gjykatat dhe organet tjera shtetërore. state bodies državnih organa.

Trajtimi i barabartë Equal treatment Jednak tretman
Të gjithë personat gëzojnë trajtim të All persons enjoy equal treatment of rights Sva lica uživaju ravnomeran tretman prava i
barabartë të të drejtave dhe detyrimeve të and obligations set forth in this Book. There obaveza predviđenim ovom knjigom. Nema
parapara me këtë libër. Nuk ka diskriminim is no direct or indirect discrimination against posredne i neposredne diskriminacije prema
të drejtpërdrejtë apo të tërthortë ndaj asnjë any person or persons based on sex, age, nijednom licu ili licima na osnovu roda,
personi apo personave në bazë të gjinisë, marital status, language, incapacity to judge uzrasta, bračnog stanja, jezika, nesposobnosti
moshës, gjendjes martesore, gjuhës, or disability, sexual orientation, political rasuđivanja, seksualne orijentacije, političke
paaftësisë për të gjykuar apo fizike, orientimit affiliation or convictions, ethnic origin, pripadnosti ili ubeđenjima, etničkog porekla,
seksual, përkatësisë apo bindjeve politike, nationality, religion or belief, race, social nacionalnosti, religije ili vere, rase,
prejardhjes etnike, kombësisë, religjionit apo origin, property, birth or any other status. društvenog porekla, imovine, rođenja ili
besimit, racës, prejardhjes shoqërore, pronës, drugog stanja.
lindjes apo gjendjes tjetër.
695 /997
Mbrojtja sociale Social protection Socijalna zaštita
1. Fëmijët pa përkujdesje prindërore dhe ata 1. Children without parental care, and those 1. Deca bez roditeljskog staranja i oni sa
me aftësi të kufizuar, të diagnostifikuar, si with diagnosed disabilities, as well as parents invaliditetom koji su dijagnostikivani, kao i
dhe prindërit të cilët nuk janë të aftë të who are not capable to create necessary living roditelji koji nisu sposobni da stvore
krijojnë kushtet e domosdoshme jetësore për conditions for themselves and their children neophodne uslove za život za sebe i svoju
vete dhe për fëmijët e tyre, janë nën are under special financial and social support. decu, pod posebnoj su finansijskoj i
përkrahjen e veçantë financiare dhe društvenoj podršci.
shoqërore.
2. Shteti ofron mbrojtjen sociale për personat 2. The state provides social protection for 2. Država pruža socijalnu zaštitu za starija i
e moshuar dhe të rritur, të cilët nuk mund të elderly persons and adults who cannot take odrasla lica koja ne mogu brinuti o svojim
kujdesen për punët e tyre për shkak të care of their affairs by reason of a physical poslovima zbog svojih ograničenih,
aftësive të kufizura fizike ose paaftësisë për disability or incapacity to judge, in cases nesposobnosti razmišljanja, u slučajevima
të gjykuar, në rastet kur nuk janë të aftë të when they are not capable to ensure living kada nisu sposobni da obezbede životne
sigurojnë kushtet e jetesës dhe nuk kanë conditions and have no other persons in their uslove i nemaju druga lica srodnika koji su
persona të tjerë në gjini të cilët janë të kin who are obliged by Law to provide zakonski obavezni da im pruže pomoć.
detyruar me ligj për t’u ofruar asistencë. assistance.
3. Duhet të respektohet vullneti i çdo personi 3. The will of any person who cannot take 3. Mora se poštovati volja svakog lica koji ne
që nuk mund të kujdeset për punët e veta për care of their affairs by reason of old age, može da se brine o svojim poslovima zbog
shkak të moshës së vjetër apo sëmundjes ose illness, or physical disability must be starosti ili bolesti ili dijagnostikovane
aftësisë së kufizuar të diagnostifikuar. respected. invalidnosti.

Mbrojta institucionale e të drejtave Institutional protection of rights Institucionalna zaštita prava
1. Organi i Kujdestarisë është një organ 1. Custodian Body is an administrative 1. Organ starateljstva je administrativno i
komunal administrativ dhe profesional municipal professional competent body for stručno opštinsko telo nadležno za socijalna
kompetent për çështje sociale. Ai përbëhet social issues. It consists of a group of experts pitanja. Sastoji se od grupe stručnjaka sa
696 /997
nga një grup i ekspertëve me përvojë with professional work experience in the stručnim radnim iskustvom u posebnoj
profesionale në fushën e veçantë të specific field of responsibility. oblasti odgovornosti.
përgjegjësisë.
2. Organi i Kujdestarisë mundet gjithashtu të 2. Custodian Body may also be a body of a 2. Organ starateljstva može takođe biti neko
jetë organ i veçantë i institucionit social, i specific social institution that is established posebno telo socijalne institucije koje je
themeluar nga Kuvendi Komunal për të kryer by the Municipal Assembly to carry out such osnovano od strane Skupštine opštine za
detyrat e tilla. obligations. vršenje ovih dužnosti.
3. Organi i Kujdestarisë është kryesisht organ 3. Custodian Body is primarily competent 3. Organ starateljstva je uglavnom nadležni
kompetent për ofrimin e ndihmës body for providing professional assistance organ za pružanje stručne pomoći i zaštitu
profesionale dhe mbrojtjen e të drejtave dhe and protection of the rights and interests of a prava i interesa deteta i drugih članova
interesave të fëmijës dhe të anëtarëve të tjerë child and other family members. The court is porodice. Sud je nadležni organ za
të familjes. Gjykata është organi kompetent competent body for deciding disputes odlučivanje o sporovima između članova
për të vendosur për kontestet ndërmjet between family members, as well as for all porodice, kao i za sve mere zaštite dece, koje
anëtarëve të familjes, si dhe për të gjitha measures of child protection that take place se dešavaju protiv volje roditelja.
masat e mbrojtjes së fëmijëve që ndodhin against the will of the parents.
kundër vullnetit të prindërve.
4. Organet kompetente veprojnë me urgjencë 4. Competent authorities act urgently in all 4. Nadležni organi deluju hitno u svim
në të gjitha procedurat në lidhje me çështjet procedures concerning family legal issues postupcima koji se odnose na pitanja
ligjore familjare kur përfshihen fëmijët, dhe when children are involved and at the same porodičnog prava, kada su deca obuhvaćena,
në të njëjtën kohë mbrojnë mirëqenien e time protect the wellbeing of children. i istovremeno štite blagostanje dece.
fëmijëve.
5. Organi i Kujdestarisë pjesëmarrës në 5. The Custodian Body, participating in the 5. Organ starateljstva koji učestvuje u
procedurë është i autorizuar të bëjë procedures, is authorized to present motions postupku, ovlašćen je da daje predloge za
propozime për mbrojtjen e të drejtave dhe for protection of children’s rights and zaštitu prava i interesa dece, da dostavi
interesave të fëmijëve, të paraqes fakte, të interests, to present facts that are not činjenice koje nisu obuhvaćene, da predlaže
cilat nuk janë përfshirë, të propozojë included, to suggest administration of iznošenje neophodnih dokaza, da upotrebi
administrimin e provave të domosdoshme, të necessary evidence, to exercise legal pravne lekove i da preduzima druge parnične
ushtrojë mjetet juridike dhe të ndërmarr remedies, and undertake other judicial radnje. Sud je obavezan da pozove organ
697 /997
veprime tjera gjyqësore. Gjykata është e actions. Court is obliged to invite Custodian starateljstva koji učestvuje u postupku, na sva
obliguar të ftojë në gjyq Organin e Body participating in the procedures, to all sudska ročišta i da mu uruči sve odluke.
Kujdestarisë pjesëmarrës në procedurë në të court hearings, and to deliver all the
gjitha seancat gjyqësore dhe t’i dorëzojë atij decisions.
të gjitha vendimet.

Mirëqenia sociale dhe mbrojtja e veçantë Social welfare and special protection Socijalna zaštita i posebna zaštita
1. Për realizimin e të drejtave nga 1. For realization of rights from family 1. Za ostvarivanje prava iz porodičnih
marrëdhëniet familjare, prindërve dhe fëmijës relations, the parents and child are provided odnosa, roditeljima i detetu se pruža posebna
u sigurohet mbrojtje e posaçme me mjete të special protection by means of social welfare. zaštita sa sredstvima socijalne zaštite.
mirëqenies sociale.
2. Fëmijëve, prindërit e të cilëve nuk janë në 2. Children whose parents are unable to 2. Deci, čiji roditelji nisu u stanju da vrše
gjendje për të ushtruar përgjegjësinë exercise parental responsibility are given roditeljsku odgovornost, pruža se posebna
prindërore, u jepet mbrojtje e veçantë. special protection. zaštita.
3. Mbrojtja sociale e fëmijës pa kujdes 3. Social protection of a child without 3. Mora se obezbediti socijalna zaštita deteta
prindor, e personit me aftësi të kufizuar dhe parental care, a person with a disability and a bez roditeljskog staranja, lica sa invaliditetom
personit që për shkaqe tjera nuk është i aftë person that for other reasons is not capable of i lica koje iz drugih razloga nije u stanju da
që vetë të kujdeset për veten dhe të drejtat caring for himself and his rights and interests, se brine o sebi i svojim pravima i interesima,
dhe interesat e veta, përfshirë personat e including the elderly people, must be ensured uključujući i starija lica, poštujući načela
moshuar, duhet të sigurohet duke respektuar by respecting the principles of human rights ljudskih prava i prava deteta i blagostanja
parimet e të drejtave të njeriut dhe të drejtave and rights of child and wellbeing of the lica pod starateljstvom.
të fëmjës dhe mirëqenies së personit nën person under custodianship.
kujdestari.
4. Format e mbrojtjes, të drejtat në shërbime 4. Forms of protection, rights to services and 4. Oblici zaštite, prava na usluge i koristi za
dhe përfitime për kategoritë e përfshira në benefits for the categories covered by this kategorije koje su uključene u ovom članu,
këtë nen, rregullohen me akte të veçanta article shall be governed by special legal acts, regulišu se posebnim zakonskim aktima,
698 /997
ligjore, përveç nëse ndryshe është paraparë në unless otherwise provided in this Code. osim ako je drugačije predviđeno ovim
këtë Kod. Zakonikom

Mbështetja profesionale për kontestet Professional support on family disputes Stručna podrška za porodične sporove
familjare
Gjatë zbatimit të këtij Libri, personat juridikë When applying this book, legal and natural Prilikom primene ove Knjige, pravna i fizička
dhe fizikë të cilët ofrojnë ndihmë persons, providing professional assistance or lica koja pružaju stručnu pomoć ili rešavaju
profesionale ose zgjidhin kontestet ndërmjet solving disputes between family members, sporove između članova porodice dužna su
anëtarëve të familjes do të bashkëpunojnë shall mutually cooperate. da međusobno sarađuju.
reciprokisht.
PJESA E DYTË PART TWO DRUGI DEO
KAPITULLI I – FEJESA CHAPTER I – ENGAGEMENT POGLAVLJE I – VERIDBA

Fejesa Engagement Veridba
Fejesa është premtim i përbashkët i dy Engagement is the mutual promise of two Veridba je uzajamno obećanje dvoje lica
personave me sekseve të ndryshme, për t’u persons of different sexes to get married in različitih polova da će se u budućnosti
martuar në të ardhmen. the future. venčati.
699 /997
Pamundësia e padisë për lidhje të martesës Inability of lawsuit on concluding a Nemogućnost tužbe za sklapanje braka
për shkak të ekzistimit të fejesës contract due to the existence of zbog postojanja veridbe
engagement
1. Askush nuk mund të paraqes padi për 1. No one can file a lawsuit for marriage due 1. Niko ne može podneti tužbu za sklapanje
lidhjen e martesës nga fakti që ai ka qenë i to the fact that he was engaged. braka zbog činjenice da je bio/bila veren/a.
fejuar.
2. Është i pavlefshëm premtimi i gjobës nëse 2. The promise of a penalty is void if the 2. Obećanje novčane kazne je nevažeće ako
lidhja e martesës nuk do të realizohet. marriage will not take place. se ne vrši sklapanje braka.

Përgjegjësia për të kompenzuar dëmin në Liability to compensate damages in case Odgovornost za nadoknadu štete u slučaju
rastin e heqjes dorë nga fejesa of relinquishment from engagement odustajanja od veridbe
1. Nëse personi i fejuar heq dorë nga fejesa, 1. If an engaged person relinquishes the 1. Ako vereno lice odustane od veridbe, on ili
ai është i detyruar të kompenssojë çdo engagement, he is obliged to compensate for ona je obavezna da nadoknadi sve troškove ili
shpenzim ose obligim të investuar në pritje të any expenditures or obligation invested on obaveze uložene u očekivanju braka drugog
martesës të fejuarit tjetër ose prindërve të të expectation of marriage to the other fiancé, verenika ili roditelja drugog verenika ili
fejuarit tjetër apo personave tjerë të cilët the parents of the other fiancé or third drugih lica koja su postupala u njihovo ime.
kanë vepruar në emër të tyre. persons who acted on their behalf.
2. Përgjegjësia për dëmet është e kufizuar 2. Liability for damages is limited to the 2. Odgovornost za štete je ograničena do te
deri në shkallën që shpenzimet apo detyrimet extent that expenditures or obligations were mere u kojoj su troškovi ili obaveze razumni
janë të arsyeshme në bazë të rrethanave. reasonable according to the circumstances. na osnovu okolnosti.
3. Nuk ka përgjegjësi nëse ka pasur arsye të 3. There is no liability if there was an 3. Ne postoji odgovornost ako postoji jak
fortë për tërheqje nga fejesa. important reason for relinquishment form razlog za povlačenje od veridbe.
engagement.
700 /997
4. E drejta në padi për kërkesat që rrjedhin 4. The right to a lawsuit for claims that derive 4. Pravo na tužbu za zahteve koji proističu iz
nga fejesa parashkruhen me kalimin e afatit by the engagement is prescribed with the veridbe zastareva po isteku roka od dve
dy vjeçar, nga momenti kur është shkëputur expiration of the two-year term, from the godine od trenutka kada je došlo do raskida
fejesa. moment the engagement is broken. veridbe.

Neni 1136 Responsibility of the other fiancé for Odgovornost drugog verenika za opoziv
Përgjegjësia e të fejuarit tjetër për revocation
revokim
If a fiancé is responsible for the rescission by Ako je verenik odgovoran za opozivanje
Nëse i fejuari është përgjegjës për revokimin the other due to an important reason, he is drugog zbog nekog važnog razloga,
e tjetrit për shkak të arsyes së rëndësishme, ai liable for caused damages. odgovoran je za prouzrokovanu štetu.
është përgjegjës per demin e shkaktuar.

Kthimi i dhuratave Return of gifts Vraćanje poklona
Nëse fejesa nuk përfundon me martesë, secili If engagement doesn’t end with a marriage, Ako se veridba ne završi sklapanjem braka,
i fejuar mund të kërkojë nga tjetri kthimin e every fiancé may ask the other to return gifts svaki verenik može od drugog da zatraži
dhuratave të cilat i ka dhënë me rastin e he gave on the occasion of the engagement. vraćanje poklona datih povodom veridbe. U
fejesës. Në këtë rast do të zbatohen dispozitat In this case, provisions on unjust enrichment ovom slučaju primenjuju se odredbe o
për pasurim pa bazë juridike nga Libri III i in Book Three of this law shall apply. In case neosnovanom obogaćenju iz Knjige III ovog
këtij kodi. Në rast se njëri nga të fejuarit one of the fiancés dies, the right to ask for Zakonika. U slučaju smrti jednog od
vdes, e drejta për të kërkuar kthimin e return of gifts can’t be realized by other verenika, pravo na traženje vraćanje poklona
dhuratave nuk mund të realizohet nga persons. ne može se ostvariti od drugih lica.
persona të tjerë.
701 /997
KAPITULLI II - MARTESA CHAPTER II – MARRIAGE POGLAVLJE II – BRAK
Nënkapitulli I – Kuptimi i Martesës Sub-chapter I – Meaning of marriage Potpoglavlje I – Značenje braka

Martesa Marriage Brak
1. Martesa është bashkësi e regjistruar 1. Marriage is a legally registered union of 1. Brak je zakonsko registrovana zajednica
ligjërisht ndërmjet dy bashkëshortëve të two spouses of different sexes, through which između dva supružnika različitog pola, putem
sekseve të ndryshme, me anë të së cilës ata they freely decide to live together as husband kojeg oni slobodno odlučuju da žive zajedno
lirshëm vendosin që të jetojnë së bashku si and wife. Marriage is continuous legally kao muž i žena. Brak je zakonski regulisana
burrë e grua. Martesa është bashkësi jetësore regulated live union of husband and wife. neprekidna zajednica života muža i žene.
e vazhdueshme e burrit dhe gruas, ligjerisht e Marriage is concluded by given consent of Brak se sklapa davanjem pristanka muža i
rregulluar. Martesa lidhet me dhënien e husband and wife and their signature before žene i njihovog potpisa ispred službenika za
pëlqimit të burrit dhe gruas dhe nenshkrimin the civil status officer. civilni status.
e tyre para zyrtarit të gjendjes civile.
2. Bashkësitë e regjistruara civile ndërmjet 2. Registered civil unions between persons of 2. Dozvoljene su registrovane građanske
personave me sekse të njëjta janë të lejuara. the same sex are allowed. Conditions and zajednice između osoba istog pola. Uslovi i
Kushtet dhe procedura rregullohen me ligj të procedures are regulated by a special law. postupci uređuju se posebnim zakonom.
veçantë.
3. Bashkëshortët kanë të drejtë të lidhin 3. Spouses, have the right to marry and found 3. Supružnici imaju pravo da sklope brak i
martesë dhe të formojnë familje pa ndonjë a family without any limitation due to race, da stvore porodicu bez ikakvih ograničenja
kufizim në bazë të racës, kombësisë apo r nationality or religion and they are equal to na osnovu rase, nacionalnosti ili vere, i
eligjionit, si dhe janë të barabartë gjatë marriage, during marriage and at its takođe su ravnopravni tokom sklapanja
lidhjes së martesës, vazhdimit të martesës dhe dissolution. braka, trajanja braka i njegovog rešavanja.
zgjidhjes së saj.
4. Të martuarit dhe partnerët në bashkësi 4. Married people and partners in civil unions 4. Ljudi u braku i partneri u građanskoj
civile gëzojnë të drejta dhe detyra reciproke enjoy mutual rights and duties under this zajednici uživaju recipročna prava i dužnosti
në bazë të këtij Kodi. Code. prema ovom kodeksu.
702 /997
Aftësia për martesë Capacity for marriage Sposobnost za brak
Aftësia për të lidhur martesë fitohet në 1. The ability to enter into marriage is Sposobnost sklapanja braka stiče se u
moshen madhore dhe me fitimin e aftësisë së acquired in adulthood and by gaining full odrasloj dobi i sticanjem pune poslovne
plotë për të vepruar. ability to act. sposobnosti.
Nënkapitulli II - Kushtet për Lidhjen e Sub-chapter II – Terms for entry into Potpoglavlje II - Uslovi za Sklapanje braka
Martesës Marriage

Mosha për lidhjen e martesës Age for entry into marriage Doba za sklapanje braka
Personi i cili ka mbushur moshën 1. A person who has reached the age of 1. Lice koje je navršilo osamnaest (18)
tetëmbëdhjetë (18) vjeçare mund të lidhë eighteen (18) may enter into marriage. godina može da sklopi brak.
martesë.

Çertifikata per statusin martesor per Certificate of marital status for foreigners Potvrda o bračnom stanju za strane
shtetasit e huaj državljane
1. Personat me shtetësi të huaj duhet të sjellin 1. People of foreign nationality shall bring a 1. Lica sa stranim državljanstvom moraju
çertifikatën për statusin martesor të ofruar marital status certificate provided by the dostaviti potvrdu o bračnom stanju koja je
nga autoritetet e vendit të vet e që dëshmon të authorities of their home country proving izdata od strane vlasti svoje zemlje, koja
drejtën e tyre për martesë sipas rregullave të their eligibility for marriage according to this dokazuje njihovo pravo na brak, u skladu sa
këtij libri, se nuk ka pengesa dhe ndalesa për law, namely that no marriage prohibitions or pravilima ove Knjige, i da ne postoje
703 /997
martesë. bans exist. prepreke i zabrane za brak.
2. Çertifikata bëhet e pavlefshme nëse 2. The certificate becomes void, if marriage is 2. Potvrda postaje nevažeća ako se brak ne
martesa nuk lidhet gjashtë (6) muaj pas not bonded six (6) months after the certificate sklopi šest (6) meseci nakon izdavanja
lëshimit të çertifikatës. Nëse çertifikata was issued. If the certificate states a shorter potvrde. Ukoliko potvrda sadrži kraći
përmban afat më të shkurtë kohor, ky afat do time limit, this limit will apply. vremenski rok, primenjuje se ovaj rok.
të aplikohet.
Nënkapitulli III – Ndalesat dhe Pengesat Sub-chapter III – Marriage prohibitions Potpoglavlje III – Bračne zabrane i
Martesore and obstacles smetnje

Vullneti i lirë Free will Slobodna volja
Martesa nuk do të jetë e plotfuqishme, nëse Marriage shall not be valid when the will has Brak neće biti punovažan ukoliko je pristanak
pëlqimi është arritur përmes dhunes, been obtained under coercion, threat or by za sklapanje braka postignut nasiljem,
kërcënimit, mashtrimit ose lajthimit, apo të mistake or any other lack of free will of the pretnjom, prevarom ili zabludom, ili bilo
ndonjë mungese tjetër të vullnetit të lirë nga future spouses. kojim drugim nedostatkom volje budućih
ana e bashkëshortëve të ardhshëm. supružnika.

Martesa ekzistuese Existing marriage Postojeći brak
Askush nuk mund të lidhë martesë të re, No one shall enter into a new marriage unless Niko ne sme da sklopi novi brak, dok
përderisa martesa e parë nuk pushon the previous marriage has legally ceased to prethodni brak zakonito ne prestane.
juridikisht. exist.
704 /997
Aftësia për të vepruar Ability to act Poslovna sposobnost
1. Personi të cilit i është hequr, aftësia e 1. A person who has been deprived of his 1. Licu kojem je sudskom odlukom lišena
plotë për të vepruar me vendim të gjykatës ability to act by a court decision cannot potpuna poslovna sposobnost, ne može
nuk mund të lidhë martesë. conclude a marriage. sklopiti brak.
2. Pavarësisht nga paragrafi 1. i këtij neni, 2. Notwithstanding paragraph 1 of this 2. Izuzetno od stava 1. ovog člana, sud može
gjykata mund të lejojë personin të cilit i Article, the court may allow a person, whose dozvoliti licu kojem se priznaje ograničena
njihet aftësia e kufizuar për të vepruar që me limited ability to act is recognized, to marry poslovna sposobnost da putem njegovog
kërkesë të tij të lidhë martesë. Në raste të upon request. In such cases, the court may zahteva sklopi brak. U takvim slučajevima,
tilla, gjykata mund të kërkojë mendimin e seek the opinion of the parent, supervisor or sud može zatražiti mišljenje roditelja,
prindit, të mbikëqyrësit ose të kujdestarit të custodian of the person and custodian body. nadzornika ili staratelja tog lica i organa
personit dhe të organit të kujdestarisë. starateljstva.

Gjinia e gjakut Consanguinity Krvno srodstvo
1. Nuk mund të lidhin martesë personat në 1. A marriage cannot be concluded between 1. Brak ne mogu sklopiti, lica koja su u
gjini të gjakut në vijë të drejtë, ose në vijë të relatives in direct blood line or in indirect line pravoj liniji krvnog srodstva, ili u indirektnoj
tërthortë siç janë vëllau dhe motra prej një ati such as brothers and sisters on the father or liniji kao što su brat i sestra od istog oca i iste
dhe një nëne, motra dhe vëllau prej atit ose mother side, sisters and brothers from father majke, sestra i brat od oca ili majke, stric i
nënës, xhaxhai dhe mbesa, daja dhe mbesa, or mother, uncle and niece, aunt and nephew, sinovica, ujak i sestričina, tetka i sestrić
tezja dhe nipi, as fëmijët e e vëllezërve dhe neither between children of brothers and odnosno bratanac, niti deca majčinih i očevih
motrave të një ati dhe nëne dhe fëmijët e sisters of the same mother and father nor sestara ili braće, i deca braće i sestara od oca
vëllezërve dhe të motrave prej atit ose nënës; children of the brothers and sister form father ili majke;
or from mother.
2. Kjo do të zbatohet edhe për vëllezërit dhe 2. This will also apply to brothers and sisters 2. Ovo se takođe primenjuje za braću i sestre
motrat prej një ati ose nënës, edhe nëse from a father or mother, and if such od oca ili majke, i ako je takav odnos prestao
705 /997
marrëdhënia e tillë ka pushuar së ekzistuari relationship has ceased to exist because of da postoji zbog usvajanja.
për shkak të adoptimit. adoption.
3. Gjinia e gjakut nga bashkëjetesës është 3. Extra-marital consanguinity is the same 3. Krvno srodstvo u vanbračnom životu je
pengesë për martesë sikurse edhe ajo marriage ban as the marital one. takođe smetnja za brak kao i krvno srodstvo u
martesore. braku.

Adoptimi Adoption Usvajanje
1. Adoptimi është pengesë martesore. 1. Adoption is a marriage ban. 1. Usvajenje je smetnja za sklapanje braka.
2.Gjinia e themeluar me adoptim është 2. Consanguinity that is created by adoption 2. Srodstvo nastalo usvajanjem je smetnja za
pengesë për martesë sikurse edhe gjinia e is a ban to marriage similar to consanguinity. sklapanje braka isto kao i krvno srodstvo.
gjakut.

Krushqia Affinity Tazbinsko srodstvo
Nuk mund të lidhin martesë personat në gjini Persons that are in affinity cannot get into Brak ne mogu sklopiti lica u tazbinskom
krushqie, vjehrri dhe e reja, dhëndri dhe marriage; father in law and daughter in law, srodstvu, svekar i snaha, zet i tašta, maćeha i
vjehrra, njerka dhe thjeshtëri, njerku dhe son in law and mother in law, stepmother and pastorak, očuh i pastorka, i ako je prestao
thjeshtra, edhe nëse ka pushuar martesa, stepson, even if the marriage that has created brak čije sklapanje je dovelo do ovog odnosa.
lidhja e së cilës ka sjellë këtë marrëdhënie. such relationshas ceased to exist.

Kujdestaria Custodianship Starateljstvo
1. Martesa midis kujdestarit dhe personit nën 1. Marriage between the custodian and the 1. Brak između staratelja i lica pod
706 /997
kujdestari është e ndaluar gjatë kohës së person under custodianship is banned during starateljstvom zabranjen je tokom trajanja
kujdestarisë. the time of custodianship. starateljstva.
2. Për shkaqe të arsyeshme, gjykata 2. Due to justifiable reasons, the competent 2. Iz opravdanih razloga, nadležni sud može
kompetente mund të lejojë lidhjen e martesës court may allow marriage between persons as da dozvoli sklapanje braka između lica
midis personave nga paragrafi 1 i këtij neni, mentioned in paragraph 1 after seeking the navedenih u stavu 1. ovog člana, nakon što
pasi të ketë marrë mendimin e Organit të opinion from the Custodian Body. dobije mišljenje od Organa starateljstva.
Kujdestarisë.
3. Kujdestaria pushon pas martesës midis 3. Custodianship ceases upon marriage 3. Sklapanjem braka, prestaje starateljstvo
këtyre personave, ndërsa martesa vazhdon të between these persons whereas marriage između tih lice a brak ostaje punovažan.
mbetet në fuqi. remains valid.
Nënkapitulli IV – Kërkesa për Lidhjen e Sub-chapter IV – Marriage Application Potpoglavlje IV – Zahtev i postupak za
Martesës dhe Procedura and Procedure sklapanje braka

Kërkesa për lidhjen e martesës Marriage application Zahtev za sklapanje braka
1. Personat që dëshirojnë të lidhin martesë 1. Persons willing to marry shall file a 1. Lica koja žele da sklope brak moraju da
duhet të paraqesin kërkesë pranë zyrtarit të request with the Municipal civil status podnesu zahtev službeniku za civilni status.
gjendjes civile të komunës. officer.
2. Certifikata e lindjes duhet t’i bashkëngjitet 2. A certificate of birth has to be attached to 2. Izvod rođenih mora biti priložen uz zahtev
kërkesës dhe, kur është e nevojshme, duhet të the request and, when necessary to prove the i, kada je potrebno, treba se utvrditi zahtevi
provohen kërkesat për martesë të përcaktuara requirements for marriage set down in the za sklapanje braka predviđeni zakonom,
në ligj, dokumente tjera, siç është certifikata e law, other documents, like a certificate of druga dokumenta, kao što je potvrda o
divorcit, certifikata për martesë - divorce, a certificate for marriage-eligibility razvodu, izvod iz registra venčanih –
pranueshmëria e të huajve ose pasaporta. for foreigners or a passport. prihvatanje stranaca ili pasoš.
3. Për datën e lidhjes së martesës vendos 3. The civil status officer decides on the 3. Za datum sklapanja braka, odlučuje
707 /997
zyrtari i gjendjes civile në marrëveshje me marriage date in agreement with the persons službenik za civilni status u dogovoru sa
personat që dëshirojnë të lidhin martesën. willing to marry. licima koja nameravaju da sklope brak.

Informatë për regjimin pasuror Information on matrimonial property Informacije o supružničko imovinskim
bashkëshortor regime odnosima
1. Zyrtari i gjendjes civile duhet të njoftoj 1. The civil status officer informs the couple 1. Službenik za civilni status treba obavestiti
çiftin se me martesë, ata hyjnë në regjimin that by marriage, they enter the legal property par, da sa stupanjem u braku, oni stupaju u
pasuror-juridik martesor si pjesëmarrës të regime of equal participation in acquisitions supružničko-imovinskim odnosima kao
barabartë në fitimin e pronës. of the property. ravnopravni učesnici u sticanju imovine.

Informimi i ndërsjellë për çështjet Reciprocal information on health and Uzajamno obaveštavanje o zdravstvenim
shëndetësore dhe çështje tjera other issues pitanjima i drugim pitanjima
Pas parashtrimit të kërkesës për lidhjen e Upon request for marriage, the civil status Nakon podnošenja zahteva za sklapanje
martesës, zyrtari i gjendjes civile do t’u officer shall recommend persons willing to braka, službenik za civilni status će
rekomandojë personave që dëshirojnë të marry, until the marriage date, to reciprocally preporučiti licima koji nameravaju da sklope
lidhin martesë që deri në datën e lidhjes së be informed regarding their health conditions, brak da se do datuma sklapanja braka,
martesës, që në mënyrë të ndërsjellët të to visit a family counsel to ensure uzajamno informišu o svom zdravstvenom
informohen lidhur me gjendjen e tyre professional opinion regarding the stanju, da posete porodično savetovalište
shëndetësore, të vizitojnë konsulentin development of harmonious marital and kako bi dobili stručno mišljenje u vezi sa
familjar për të siguruar mendimin profesional family relations and to get acquainted with izgradnjom skladnih bračnih i porodičnih
përkitazi me zhvillimin e marrëdhënieve the opportunities and advantages of family odnosa, i kako bi se upoznali sa
harmonike martesore dhe familjare, të njihen planning and to agree on the future surname. mogućnostima i prednostima porodičnog
me mundësitë dhe përparësitë e planifikimit planiranja, i kako bi se složili o budućem
të familjes, si dhe të pajtohen lidhur me bračnom prezimenu.
mbiemrin e ardhshëm.
708 /997
Vendi për lidhjen e martesës Premises for marriage Mesto sklapanja braka
1. Martesa bëhet në mënyrë solemne në 1. Marriage is solemnly entered into in 1. Brak se sklapa na svečani način u
lokalet zyrtare posaçërisht të caktuara për official premises specifically designated for službenim prostorijama koje su posebno
këtë qëllim. this purpose. određene u tu svrhu.
2. Lidhja e martesës përjashtimisht, me 2. Marriage is entered into within official 2. Kao izuzetak sklapanje braka, na zahtev
kërkesën e bashkëshortëve të ardhshëm, premises, exceptionally in another convenient budućih supružnika se može izvršiti i na
mund të bëhet edhe në ndonjë vend tjetër të location based on the civil status officer nekom drugom odgovarajućem mestu, sa
përshtatshëm, me vendim të zyrtarit të decision, with a special payment for entering odlukom službenik za civilni status, uz
gjendjes civile, me pagesë të veçantë për into marriage outside official premises. posebno plaćanje za sklapanje braka van
lidhje të martesës jashtë lokaleve zyrtare. službenih prostorija.

Procedura para nëpunësit të gjendjes Procedure with the civil status officer Postupak pred službeniku za civilni status
civile
1. Për të lidhur martesë është e nevojshme që 1. To enter into marriage, it is necessary that 1. Za sklapanje braka, neophodno je da dva
dy persona të sekseve të ndryshme, në prani two persons of different sexes, in the lica različitih polova, u prisustvu ostalih,
të të tjerëve, të shprehin në mënyrë të lirë presence of other people, freely declare their slobodno izjave svoju volju i saglasnost za
vullnetin dhe pajtimin e tyre për martesë will and full consent for marriage in front of sklapanje braka pred službenikom za civilno
përpara zyrtarit të gjendjes civile. the civil status officer. stanje.
2. Deklarata duhet të jetë e pakushtëzuar dhe 2. The statement shall unconditioned and 2. Izjava mora biti bezuslovna i neposredna.
e menjëhershme. immediate.
3. Palët pjesëmarrëse gjatë lidhjes së martesës 3. Participating parties during the marriage 3. Stranke koje učestvuju u postupku
janë bashkëshortët, dy dëshmitarë dhe zyrtari are the future spouses, two witnesses and the sklapanja braka su budući supružnici, dva
i gjendjes civile. civil status officer. svedoka i službenik za civilni status.
709 /997
4. Secili person me aftësi për të vepruar mund 4. Any person with the capacity to act may 4. Bilo koje lice koje ima poslovnu
të jetë dëshmitar gjatë lidhjes së martesës. serve as witness during the marriage. sposobnost može da bude svedok prilikom
sklapanja braka.

Bashkëpunimi i zyrtarit të gjendjes civile Cooperation of civil status officer Saradnja službenik za civilni status
Zyrtari i gjendjes civile është i detyruar ta The civil status officer is obliged to allow the Službenik za civilni status je dužan da
lejojë procedurën për lidhjen e martesës nëse marriage procedure if there is no ban or dozvoli postupak sklapanja braka ako ne
nuk ekzistojnë pengesa dhe ndalesa. Zyrtari i prohibition. The civil status officer is obliged postoje bračne smetnje ili zabrane. Službenik
gjendjes civile është i detyruar ta refuzojë to refuse cooperation in the marriage za civilni status je dužan da odbije saradnju u
bashkëpunimin në procedurën e martesës procedure, if any prohibition or ban exists. postupku sklapanja braka, ako postoji bilo
nëse ekziston ndonjë pengesë apo ndalesë koja bračna smetnja ili zabrana.
martesore.

Hyrja në martesë Entering into marriage Stupanje u brak
Lidhja e martesës fillon me raportin e The marriage commences with the report Sklapanje braka počinje sa izveštajem koji
paraqitur nga zyrtari i gjendjes civile, duke presented by the civil status officer, stating dostavlja službeniku za civilni status, koji
treguar praninë e bashkëshortëve të ardhshëm the presence of the future spouses and the pokazuje prisustvo budućih supružnika i
dhe mosekzistimin e pengesave dhe non-existence of marital bans and
nepostojanje bračnih smetnji i bračnih
ndalesave martesore të parapara me këtë prohibitions provided for by this book. This
libër. Kjo konstatohet në bazë të is concluded, based on the documents and zabrana predviđenih u ovoj Knjizi. To se
dokumenteve të parashtruara dhe deklaratave statements of future spouses and witnesses. utvrđuje na osnovu dostavljenih dokumenata
të bashkëshortëve të ardhshëm, si dhe i izjava budućih supružnika, kao i izjava
deklaratave të dëshmitarëve. svedoka.
710 /997
Refuzimi i martesës Marriage refusal Odbijanje sklapanja braka
Në qoftë se zyrtari i gjendjes civile konstaton If the civil status officer concludes the Ako službenik za civilni status zaključi da
ekzistimin e çfarëdo pengese apo ndalese existence of any marriage ban or prohibition, postoji bilo koja bračna smetnja ili bračna
martesore, ai i komunikon gojarisht he verbally informs the applicants that they zabrana, on usmeno saopštava podnosiocima
parashtruesve të kërkesës se nuk mund të cannot marry and makes official record in the zahteva da ne mogu da sklope brak i u vezi
lidhin martesë dhe harton procesverbalin minutes therein. toga sastavlja zapisnik.
lidhur me këtë.

Lidhja e martesës Entering a marriage Sklapanja braka
1. Në rast se zyrtari i gjendjes civile 1. In case the civil status officer concludes 1. U slučaju kad službenik za civilni status
konstaton mosekzistimin e pengesave dhe the non-existence of prohibition and bans, he utvrdi da ne postoje smetnje i zabrane za
ndalesave për lidhjen e martesës, ai i njofton then shall inform the future spouses about the sklapanje braka, on ili ona obaveštava buduće
bashkëshortët e ardhshëm me dispozitat e provisions of this Book regarding their rights supružnike o odredbama ove Knjige, o
këtij libri përkitazi me të drejtat dhe and obligations, and shall read these njihovim pravima i obavezama i takođe im
detyrimet e tyre edhe gjithashtu ua lexon këto provisions to them. čita ove odredbe.
dispozita.
2. Zyrtari i Gjendjes Civile duhet t’i pyes 2. The civil status officer shall ask each 2. Službenik za civilni status bi trebao
bashkëshortët e ardhshëm veç e veç nëse future spouse separately, whether they agree odvojeno pitati buduće supružnike da li
pajtohen të martohen me njeri-tjetrin. to marry one another. pristaju da se venčaju.
3. Pasi t’i ketë siguruar deklaratat mbi 3. After ensuring statements consenting for 3. Nakon što je obezbedio izjave o
pajtimin për hyrje në martesë, zyrtari i the marriage, the civil status officer shall saglasnosti za stupanje u braku, službenik za
gjendjes civile e shpall martesën të lidhur. announce the marriage bonded. civilni status proglašava sklopljeni brak.
4. Martesa konsiderohet e lidhur pas 4. Marriage is considered to be bonded, after 4. Brak se smatra sklopljenim nakon
nënshkrimit në Regjister nga bashkëshortët, the spouses, witnesses and civil status officer potpisivanja u Registar od strane supružnika,
711 /997
dëshmitarët dhe zyrtari për gjendje civile. sign in into the Register. svedoka i službenik za civilni status.
Procedura administrative Administrative procedure Upravni postupak
1. Nëse personat që kanë paraqitur 1. If persons applying for marriage disagree 1. Ako lica koja su podnela pisani zahtev za
fletëparaqitjen për lidhjen e martesës nuk with the verbal communication as provided sklapanje braka ne prihvataju usmeno
pajtohen me komunikimin verbal siç është for in Article 1156 of this book, they may saopštenje kao što je propisano u članu 1156.
përcaktuar në nenin 1156 të këtij libri, ata request the civil status officer to bring a ove Knjige, oni mogu da zatraže od službenik
mund të kërkojnë nga zyrtari i gjendjes civile ruling on the refusal of the marriage request. za civilni status da donese rešenje o odbijanju
që të nxjerrë aktvendim për refuzimin e pisanog zahteva za sklapanje braka.
fletëparaqitjes për lidhjen e martesës.
2. Paraqitja e ankesës kundër aktvendimit nga 2. The submission of a complaint against a 2. Podnošenje žalbe protiv rešenja propisanog
paragrafi 1 i këtij neni mund të bëhet brenda ruling provided for in paragraph 1 of this u stavu 1. ovog člana, može da se vrši u roku
tetë (8) ditëve nga dita e njoftimit mbi Article may be appealed within eight (8) days od osam (8) dana, od dana kad nadležni organ
moslejimin për lidhjen e martesës nga upon notification by competent bodies obavesti stranke da nije odobreno sklapanje
organet kompetente. regarding the disallowance of marriage. braka.
3. Sipas kërkesës nga paragrafi 2 i këtij neni, 3. Based on the request provided for in 3. Na osnovu zahteva propisanog u stavu 2.
organi kompetent është i detyruar që në paragraph 2 of this article, the competent ovog člana, nadležni organ je dužan da
procedurën administrative të nxjerrë vendim body is obliged to issue a decision through donese odluku u upravnom postupku u roku
në afat prej pesëmbëdhjetë (15) ditësh nga administrative procedure within fifteen (15) od petnaest (15) dana, od dana prijema
dita e pranimit të kërkesës. days upon receipt of the request. zahteva.

Pjesëmarrja Attendance Prisustvo
Në rast se në datën e lidhjes së martesës In case that on the decided date of marriage U slučaju da na zakazani dan sklapanja braka,
bashkëshortët e ardhshëm apo që të dy nuk the one or both future spouses do not appear budući supružnici ili oboje se ne pojave i ne
paraqiten dhe mungesën e tyre nuk e and their absence is not justified, the request opravdaju svoje odsustvo, smatra se da je
arsyetojnë, kërkesa për lidhjen e martesës do for marriage shall be deemed to have been zahtev za sklapanje braka povučen.
712 /997
të konsiderohet se është tërhequr. withdrawn.

Libri i gjendjes civile Civil status register Knjiga civilnog stanja
1. Zyrtari i gjendjes civile e regjistron lidhjen 1. The civil status officer registers the 1. Službenik civilnog stanja upisuje
e martesës në Regjistrin e gjendjes civile marriage in the civil status Register and the sklopljeni brak u Registar civilnog stanja,
amzë të martesave dhe i njëjti libër same register is signed by the spouses, the zatim ista knjiga se potpisuju od supružnika,
nënshkruhet nga bashkëshortët, dy two witnesses and the civil status officer. dva svedoka i službenik za civilni status.
dëshmitarët dhe zyrtari i gjendjes civile.
2. Menjëherë pas lidhjes së martesës, 2. Immediately upon marriage, the spouses 2. Odmah po sklapanju braka, supružnicima
bashkëshortëve u lëshohet certifikata nga are provided with a certificate from the civil se izdaje izvod iz Registra civilnog stanja.
Regjistri e gjendjes civile. status Register.

Çështjet paraprake Preliminary issues Prethodna pitanja
Personat që dëshirojnë të lidhin martesë në Persons wishing to enter into marriage in Lica koja žele da sklope brak u skladu sa
pajtim me rregullat fetare duhet më parë të accordance with religious rules must first verskim propisima, treba prvo da dokažu
dëshmojnë lidhjen e martesës ligjore me prove the legal marriage entered into with a zakonski sklopljeni brak putem izvoda
certifikatë të lëshuar nga regjistri i gjendjes certificate issued by the civil status Register. izdatog iz registra civilnog stanja.
civile.
Article 1162
Neni 1162 Documentation Član 1162
Dokumentacioni Dokumentacija
1. The official from the religious union, in
1. Zyrtari nga bashkësia fetare, përpara të cilit front of whom marriage was entered into in a 1. Službeno lice verske zajednice, pred kojim
është lidhur martesa sipas rregullave fetare, i religious way, shall provide the civil status je bio sklopljen brak u skladu sa verskim
713 /997
dërgon zyrtarit të gjendjes civile dokumentin officer with a document signed by the propisima, dostavlja službeniku za civilni
e nënshkruar nga bashkëshortët, dëshmitarët spouses, the witnesses and the representative status dokument potpisan od strane
dhe nga përfaqësuesi i bashkësisë fetare, duke of the religious union, proving the religious supružnika, svedoka i predstavnika verske
e dokumentuar me këtë lidhjen e martesës entry into marriage and this will be recorded zajednice, kojim se dokazuje sklapanje braka
fetare, dhe kjo do të shënohet në rubrikën ku on the place where legal marriage was prema verskim propisima i to će se upisati u
është regjistruar paraprakisht martesa ligjore. previously recorded. rubrici gde je prethodno registrovan zakonski
sklopljeni brak.
2. Dokumenti i paraparë në paragrafin 1 të 2. The document foreseen in paragraph 1
këtij neni do t’i dërgohet zyrtarit të gjendjes shall be delivered to the civil status officer 2. Predviđeni dokument iz stava 1. ovog
civile brenda afatit prej pesë ditësh nga dita e within five days from the date of entry into člana će se dostaviti službeniku za civilni
lidhjes së martesës. marriage. status u roku od pet dana, od dana sklapanja
braka.

Dokumentacioni për regjistrimin e Documents for registration of religious Dokumentacija za upis verskog braka
marteses fetare , pas marteses civile marriage after civil marriage nakon građanskog braka
1. Zyrtari i Gjendjes Civile është i detyruar që 1. The civil status officer is obliged to record 1. Službenik za civilni status je dužan da
të evidentojë martesën e lidhur në mënyrë the marriage entered into in a religious way sklopljeni brak prema verskim propisima
fetare brenda tri ditësh pas pranimit të in the marriage register within three days upiše u matičnu knjigu venčanih u roku od tri
dokumentit të paraparë në këtë libër, nëse upon receipt of the document foreseen under dana, od dana prijema dokumenta propisanim
ekziston paraprakisht lidhja e martesës this book, if there is previous legal entry into u ovoj Knjizi, ako prethodno postoji zakonski
ligjore. marriage. sklopljeni brak.
2. Menjëherë pas evidentimit të martesës 2. Immediately upon recording religious 2. Odmah po upisu braka sklopljenog prema
religjioze në librin amë të martesave, zyrtari i marriage in the marriage register, the civil verskim propisima u matičnu knjigu
gjendjes civile do të lëshojë akt juridik me të status officer shall issue legal act informing venčanih, službenik za civilni status izdaje
cilin palët do të njoftohen se edhe martesa e the parties that their religious marriage is pravni akt sa kojim se stranke obaveštavaju
tyre religjioze është evidentuar krahas recorded along legal marriage. da je i njihov verski sklopljeni brak upisan
martesës ligjore. pokraj zakonskog sklopljenog braka.
714 /997
Nënkapitulli V – Bashkëjetesa Sub-chapter V – Cohabitation Potpoglavlje V – Suživot

Bashkëjetesa e një burri dhe një gruaje Cohabitation of man and woman Suživot muškarca i žene
1. Bashkëjetesa e një burri dhe një gruaje 1. Cohabitation of a man and a woman is the 1. Suživot muškarca i žene je faktički odnos
është marrëdhënie faktike ndërmjet një burri factual relationship between an unmarried između jednog neoženjenog odraslog
madhor të pamartuar dhe një gruaje madhore adult man and an adult woman who openly muškarca i jedne neudate odrasle žene, koji
të pamartuar, të cilët haptazi jetojnë bashkë, e live as a couple, characterized by a joint life otvoreno žive zajedno, koji se odlikuje
karakterizuar me jetën dhe punën e and work that represents a character of zajedničkim životom i radom koji predstavlja
përbashkët që paraqet një karakter stabiliteti stability and continuation. karakter stabilnosti i kontinuiteta.
dhe vazhdimësie.
2. Bashkëjetesa e një burri dhe një gruaje 2. Cohabitation of a man and a woman is 2. Suživot muškarca i žene je jednak
është e barabartë me statusin e equal with the status of marital spouses on statusom bračnih supružnika sa aspekta
bashkëshortëve martesorë nga aspekti i të the aspect of rights and obligations for prava i obaveza za staranje, uzajamnom
drejtave dhe detyrimeve për përkujdesje, caretaking, reciprocal financial support, and finansijskom podrškom i imovinskim
mbështetje financiare të ndërsjellë, dhe të property rights as specified in this Code. pravima kako je navedeno u ovom
drejtave pasurore ashtu siç është saktësuar në Zakoniku.
këtë Kod.
3. Bashkëjetesa e një burri dhe një gruaje nuk 3. Cohabitation of a man and a woman does 3. Suživot muškarca i žene ne proizvodi
e jep efektin nga paragrafi 2 i këtij neni nëse not produce effect of paragraph 2 if at the efekat iz stava 2. ovog člana ukoliko u vreme
në kohën e krijimit të saj kanë ekzistuar këto time of its creation the following marital njegovog formiranja su postojale ove bračne
pengesa martesore: martesa ekzistuese, gjinia obstacles existed: existing marriage, smetnje: postojeći brak, krvna veza na
e gjakut në shkallën e ndaluar nga ky libër, consanguinity at the level forbidden by law, zabranjenom stepenu po ovoj knjizi, veza
gjinia adoptuese, paaftësia për të gjykuar dhe the adopting gender, incapacity to act and usvojenja, nesposobnost rasuđivanja i
e veprimit, përveç nëse ndonjëra nga këto judge, unless any of the obstacles ceased poslovna nesposobnost, osim ukoliko je neka
pengesa ka pushuar gjatë ekzistimit të during the existence of cohabitation. od ovih smetnji prestala da postoji tokom
bashkëjetesës. postojanja suživota.
715 /997
Barra e provës Burden of proof Teret dokazivanja
Personi i cili dëshiron t’i realizojë të drejtat A person who wants to derive rights from Lice koja želi ostvariti prava iz suživota
nga bashkëjetesa e një burri dhe një gruaje cohabitation of a man and a woman must muškarca i žene mora dokazati njegovo
duhet ta provojë ekzistimin dhe kohëzgjatjen prove its existence and duration. postojanje i trajanje.
e saj.

Përfitimet Benefits Koristi
Bashkëjetuesit, deri sa bashkëjetojnë, kanë During their cohabitation, cohabitants have Lica u suživotu, dok žive zajedno, imaju
detyrim të ndërsjelltë për respekt të njëjtë, mutual obligation to each other for same uzajamnu obavezu za iskazivanje istog
mirëkuptim të dyanshëm, dhe ndihmë sikur respect, mutual understanding and support poštovanja, uzajamnog razumevanja, i
në bazë të martesës ligjore. like under the legal marriage. podrške kao i u zakonskom braku.
KAPITULLI III – TË DREJTAT CHAPTER III - RIGHTS AND POGLAVLJE III – PRAVA I
DHE DETYRIMET E OBLIGATIONS OF SPOUSES OBAVEZE SUPRUŽNIKA
BASHKËSHORTËVE
Bashkëshortët martesorë Matrimonial Spouses Bračni supružnici
1. Bashkëshortët në martesë janë të barabartë 1. Spouses in marriage are equal, in all 1. Supružnici u braku su ravnopravni u svim
në të gjitha marrëdhëniet personale dhe personal and property relations. ličnim i imovinskim odnosima.
pronësore.
716 /997
2. Martesa lidhet me qëllim të përhershëm. 2. The marriage is entered into for the 2. Brak se sklapa sa namerom da traje
permanent purpose. zauvek.
3. Bashkëshortët janë të detyruar të jenë 3. Spouses are obliged to be faithful to one 3. Supružnici su dužni da budu verni jedno
besnik ndaj njëri tjetrit dhe në mënyrë të another and reciprocally assist, respect and drugome i da se uzajamno pomažu, poštuju i
ndërsjellë ta ndihmojnë, respektojnë dhe financially support one another, especially in finansijski podržavaju jedan drugog, naročito
mbështesin financiarisht njeri tjetrin, case that the other is lacking a sufficient u slučaju kad jedan od supružnika nema
posaçërisht në rastet kur njëri prej tyre nuk ka material basis for living. dovoljnu materijalnu osnovu za život.
bazë të mjaftueshme materiale për jetesë.
4. Bashkëshortët do të zhvillojnë dhe 4. Spouses shall develop and express the 4. Supružnici su dužni da izgrade i izraze
shprehin ndjenjën e solidaritetit të ndërsjellë, feeling of reciprocal solidarity, as well as osećanje uzajamne solidarnosti kao i osećanje
si dhe solidaritetin ndaj fëmijëve të tyre. solidarity towards their children. solidarnosti prema svojoj deci.

Mbiemri martesor Matrimonial surname Bračno prezime
1. Bashkëshortët me marrëveshje duhet të 1. Spouses shall determine their common 1. Supružnici po dogovoru moraju da odrede
caktojnë mbiemrin e përbashkët të tyre, surname by agreement, respectively the svoje zajedničko prezime, odnosno prezime
respektivisht mbiemrin të cilin do ta përdorin surname that they are going to use after koje će koristiti nakon sklapanja braka.
pas martesës. marriage.
2. Me rastin e lidhjes së martesës, 2. When entering into marriage, the spouses 2. Prilikom sklapanja braka, supružnici
bashkëshortët me marrëveshje mund të through agreement may decide: dogovorom mogu da odluče:
vendosin:
2.1. që secili ta mbajë mbiemrin e vet; 2.1. that each of them retains his surname; 2.1. da svako od njih zadrži svoje
prezime;
2.2. që i përbashkët të jetë mbiemri i 2.2. that the common surname shall be the 2.2. da kao zajedničko prezime uzmu
njërit prej bashkëshortëve; one of either spouse; prezime jednog od njih;
717 /997
2.3. që t’ia bashkëngjesin mbiemrin e 2.3. to add the surname of the spouse to 2.3. da svom prezimenu dodaju prezime
vet mbiemrit të njërit prej one surname. drugog supružnika.
bashkëshortëve.
3. Kombinimi i mbiemrit nuk do të jetë i 3. A surname combination shall not be 3. Kombinacija dva prezimena nije moguća
mundur, nëse mbiemrat e bashkëshortëve possible, if the surnames of the spouses are ako su prezimena supružnika već sastavljena
tanimë përbëhen nga mbiemri i dyfishtë. Në already composed of a double surname. In od dvostrukih prezimena. U tom slučaju
rast të tillë, vetëm njëri nga mbiemrat mund this case only one of the surnames may be samo jedno od prezimena može da bude
të kombinohet me emrin e bashkëshortit tjetër combined with the name of the other spouse pridodato prezimenu drugog supružnika i da
dhe të bëhet mbiemër martesor. to become the matrimonial surname. postane bračno prezime.
4. Në rast se bashkëshortët nuk vendosin 4. In case spouses do not decide on a 4. U slučaju da se supružnici ne odluče o
lidhur me mbiemrin martesor, secili prej tyre matrimonial surname, each of them retains bračnom prezimenu, svaki od njih će
mban mbiemrin e vet. his own surname. zadržati svoje prezime.

Vendbanimi, ekonomia familjare, Residence, household and occupation Prebivalište, domaćinstvo, zanimanje
profesioni
1. Bashkëshortët martesorë, me marrëveshje, 1. Matrimonial spouses decide on the place of 1. Bračni supružnici, dogovorom, odlučuju o
vendosin për vendbanimin e tyre. residence through agreement. njihovom prebivalištu.
2. Bashkëshortët martesorë, me marrëveshje, 2. The spouses decide for maintaining 2. Bračni supružnici, dogovorom, odlučuju o
vendosin për udhëheqjen e ekonomisë së common household through agreement. upravljanju zajedničkim domaćinstvom.
përbashkët familjare.
3. Në rast se njëri nga bashkëshortët 3. In case one of the matrimonial spouses is 3. U slučaju da je jedan od bračnih
martesorë me marrëveshje midis tyre është exclusively in charge with the maintenance of supružnika, sa dogovorom između njih,
përgjegjës për mirëmbajtjen e shtëpisë, secili household, each spouse manages the odgovoran za održavanje poslova u kući,
udhëheq shtëpinë në përgjegjësinë vetanake. household on his own responsibility. svaki supružnik upravlja domaćinstvom na
718 /997
svoju sopstvenu odgovornost.
4. Bashkëshortët martesorë bashkërisht 4. Matrimonial spouses’ together contribute 4. Oba bračna supružnika su dužna da
kontribuojnë në mirëmbajtjen e familjes në to the family maintenance in proportion to doprinose na izdržavanju porodice u
përpjestim me aftësitë e tyre individuale. their individual capability. Mutual srazmeri sa svojim pojedinačnim
Kontribut i përbashkët i bashkëshortëve contribution of the spouses is considered to sposobnostima. Zajednički doprinos
konsiderohet si udhëheqja e ekonomisë be household maintenance as well as other supružnika smatra se upravljanjem
familjare ashtu edhe fitimet tjera të earnings that are necessary for family living domaćinstvom i drugim neophodnim
nevojshme për jetën e familjes dhe and it is presumed that they are equal with prihodima za porodični život i pretpostavlja
prezumohet se ata janë pjesmarrës të their contribution in family expenditures. se da su oni ravnopravni učesnici sa njihovim
barabartë me kontributet e tyre në shpenzimet doprinosima za porodične troškove.
familjare.
5. Secili bashkëshort është i pavarur në 5. Each spouse is independent in selecting a 5. Svaki od supružnika je samostalan u izboru
zgjedhjen e punës dhe profesionit. job and vocation. svog posla i zanimanja.
KAPITULLI IV – CHAPTER IV – PROPERTY POGLAVLJE IV – IMOVINSKI

MARRËDHËNIET PASURORE TË RELATIONS OF SPOUSES IN ODNOSI SUPRUŽNIKA U BRAKU
BASHKËSHORTËVE NË MARRIAGE AND I U SUŽIVOTU
MARTESË DHE BASHKËJETESË COHABITATION

Regjimi pasuror në martesë Property regime in marriage and Imovinski odnos u braku
cohabitation
1. Bashkëshortët martesorë gjatë jetës së tyre 1. Matrimonial spouses during their common 1. Bračni supružnici tokom njihovog
të përbashkët mund të kenë pasuri të veçantë, life may have special individual property zajedničkog života mogu imati posebnu
të fituar para lidhjes së martesës, dhe gained prior to the marriage, as well as the imovinu, stečenu pre sklapanje braka, i
pasurinë e përbashkët që krijohet me punën e joint property that is created through their zajedničku imovinu koja se stvara njihovim
719 /997
tyre të përbashkët gjatë jetës bashkëshortore. joint work during spousal life. zajedničkim radom tokom bračnog života.
2. Pasuria e veçantë e bashkëshortëve, përveç 2. The special (individual) property of 2. Posebna imovina supružnika, osim toga
asaj që ka qenë e fituar para lidhjes së spouses, other than the one made prior to the što je stečena pre sklapanja braka može se
martesës mund të krijohet edhe gjatë marriage bond, may also be created during stvoriti i za vreme trajanja braka, putem
kohëzgjatjes së martesës, me trashëgim, the duration of marriage, inheritance, nasleđivanja, poklona ili drugih oblika
dhurim apo formë tjetër të përcaktuar me këtë donation or other form determined by this predviđenim ovim Zakonikom ili posebnim
kod ose ligj të veçantë. particular code or law. zakonom.
3. Pasuria e përbashkët e bashkëshortëve 3. The joint property of married spouses is 3. Zajednička imovina bračnih supružnika je
martesorë është pasuria e fituar me punën dhe the property acquired through their joint or imovina stečena njihovim zajedničkim ili
kontributin e tyre të përbashkët ose të ndarë, separate work and contribution during the odvojenim radom i doprinosom, za vreme
gjatë vazhdimit të martesës, si dhe të hyrat që continuation of marriage and the income trajanja braka, kao i prihodi koji proizilaze od
rrjedhin nga pasuria e tillë derived from such property. te imovine.

Pasuria e veçantë e bashkëshortëve Separate Property of Spouses Posebna imovina supružnika
1. Pasuria e cila i ka takuar bashkëshortit në 1. Property ownership belonging to the 1. Imovina koja pripada jednom supružniku u
çastin e lidhjes së martesës do të mbetet spouse at the time of entering into marriage vreme sklapanja braka ostaje njegova
pasuri e veçantë e tij edhe gjatë kohës së remains his or her special ownership even posebna imovina i tokom trajanja braka.
martesës. during the marriage.
2. Pasuri e veçantë konsiderohet gjithashtu 2. Special property ownership is also 2. Posebna imovina takođe je i imovina
edhe pasuria e fituar gjatë kohëzgjatjes së property acquired during marriage through stečena tokom braka putem nasleđivanja,
martesës me trashëgim, dhurim apo në ndonjë inheritance, donation, or other legal form of poklona ili drugih zakonskih oblika sticanja
formë tjetër ligjore të fitimit të pronësisë. property acquisition. imovine.
3. Pasuria e veçantë e investuar për rritjen e 3. Special property ownership invested in the 3. Posebna imovina uložena za povećanje
720 /997
pronës së përbashkët mbetet pronësi e increase of joint property remains a special zajedničke imovine ostaje posebna imovina.
veçantë. Vlera e pasurisë së veçantë të property. The value of special property Vrednost posebne uložene imovine ostaje
investuar mbetet e pandryshuar pa marrë invested remains unchanged regardless of the nepromenjena, bez obzira na porast ili
parasysh shtimin ose zvogëlimin e pasurisë së addition or reduction of the joint property for smanjenje zajedničke imovine, za koju je
përbashkët, për të cilën është angazhuar which the special property of one or both angažovana posebna imovina jednog ili oba
pasuria e veçantë e njërit apo të dy spouses is engaged. supružnika.
bashkëshortëve.
4. Pasuria që do t’i takojë bashkëshortit, me 4. The property ownership that will belong to 4. Imovina koja će pripadati supružniku, u
rastin e ndarjes së pasurisë së përbashkët, the spouse, upon division of joint property, slučaju podele zajedničke imovine, postaje
bëhet pronësi e veçantë. becomes a special property. posebna imovina.
5. Një prodhim arti, punë intelektuale apo 5. The product of art, intellectual work or 5. Umetnički proizvod, intelektualni rad ili
pronë intelektuale konsiderohet pasuri e intellectual property is considered special intelektualna svojina smatra se posebnom
veçantë e bashkëshortit që e ka krijuar, property of the spouse who has created it, imovinom supružnika koji ju je stvorio, dok
ndërsa fitimet nga ai produkt intelektual janë while the gains from that intellectual product su dobici od tog intelektualnog proizvoda
pasuri e përbashkët e bashkëshortëve; are joint property of spouses; zajednička imovina supružnika;
6. Pronësia e veçantë, gjatë kohëzgjatjes së 6. Each spouse independently administers 6. Posebnom imovinom, za vreme trajanja
martesës, administrohet dhe disponohet në and possesses his/her separate property braka, upravlja i raspolaže na nezavisan način
mënyrë të pavarur nga bashkëshorti të cilit i during the course of the marriage supružnik kome pripada.
takon.

Pasuria e përbashkët Joint property Zajednička imovina
1. Pasuri e përbashkët e bashkëshortëve është 1. Joint property of spouses is the property 1. Zajednička imovina supružnika je stečena
pasuria e fituar me punë dhe kontribut të acquired by joint or separate work and imovina zajedničkim ili odvojenim radom i
përbashkët ose të ndarë, gjatë kohëzgjatjes së contribution during the course of the doprinosom za vreme trajanja braka, kao i
martesës, si edhe të hyrat që rrjedhin nga marriage as well as income deriving in any prihod koji proizilazi na bilo koji drugi način
çfarëdo mënyre tjetër nga pasuria e other manner from the joint property. od zajedničke imovine;
721 /997
përbashkët;
2.Puna dhe kontributet sipas paragrafit 1 të 2. Work and contributions according to 2. Rad i doprinosi u skladu sa stavom 1. ovog
këtij neni janë të barasvlefshme. Puna dhe paragraph 1 of this Article are equivalent. člana imaju istu vrednost. Zajednički rad i
kontributi i përbashkët i bashkëshortëve gjatë Work and joint contribution of the spouses doprinos supružnika tokom nastavka braka
vazhdimit të martesës konsiderohet: during the continuation of marriage shall be smatraju se:
considered:
2.1. të ardhurat personale dhe të hyrat 2.1. personal incomes and other revenues of 2.1. lični prihodi i drugi prihodi svakog
e tjera të secilit bashkëshort; each spouse; supružnika;
2.2. ndihma e bashkëshortit e afruar 2.2. assistance of the spouse provided to the 2.2. pomoć koju jedan od supružnika pruža
bashkëshortit tjetër, siç është kujdesi other spouse, i.e. children’s care, conduct of drugom supružniku, kao što je briga o deci,
për fëmijët, udhëheqja e punëve të housework, care, and maintenance of obavljanje kućnih poslova, staranje i
shtëpisë, përkujdesja dhe mirëmbajtja property, as well as any other form of work održavanje imovine, kao i bilo koji drugi
e pasurisë, si dhe çfarëdo forme tjetër and cooperation pertaining to the oblik rada i saradnje vezano za upravljanje,
e punës dhe e bashkëpunimit lidhur administration, maintenance, and increase of održavanje i povećanje zajedničke imovine.
me administrimin, mirëmbajtjen dhe joint property.
shtimin e pasurisë së përbashkët.
3. Joint property may also include real rights 3. Zajednička imovina može takođe
3. Pasuria e përbashkët mund të përfshijë and obligations rights (claims). obuhvatiti i imovinska prava i obligaciona
gjithashtu të drejtat sendore dhe të drejtat e prava (zahteva);
detyrimeve (kërkesave);
4. Pasuria e fituar me lojërat e fatit, nga 4. Property acquired jointly through gambling 4. Imovina stečena igrama na sreću, od
dhuratat e përbashkëta, nga pronësia games, from joint gifts, intellectual property zajedničkih poklona, intelektualnom
intelektuale, dhe format tjera të ngjashme , and other similar forms, during the duration svojinom, i drugim sličnim oblicima, tokom
gjatë kohëzgjatjes së martesës konsiderohet of marriage is considered as joint property. trajanja braka smatra se zajedničkom
pasuri e përbashkët. imovinom.
5. Bashkëshortët janë bashkëpronarë të 5. Spouses are co-owners of joint property in 5. Supružnici su zajednički suvlasnici u
722 /997
përbashkët në pjesë të barabarta të pasurisë së equal shares of joint property. jednakim delovima zajedničke imovine.
përbashkët .

Administrimi i pasurisë së përbashkët Administration of joint property Upravljanje zajedničkom imovinom
Pasurinë e përbashkët bashkëshortore, gjatë During the marriage, the spouses administrate Zajedničkom imovinom supružnika, tokom
kohëzgjatjes së martesës, bashkëshortët e and dispose of joint matrimonial property trajanja braka, supružnici upravljaju zajedno i
administrojnë dhe e posedojnë bashkërisht together and in agreement. u dogovoru.
dhe me marrëveshje.

Regjistrimi i të drejtave në Registration of rights on joint immovable Upisivanje prava na zajedničkoj
paluajtshmërinë e përbashkët property nepokretnosti
1. Të drejtat në paluajtshmërinë e përbashkët 1. Rights on joint immovable property of 1. Prava na zajedničkoj nekretnini supružnika
të bashkëshortëve regjistrohen në Regjistrin spouses, are recorded in the immovable upisuju se u Registar prava na
për regjistrimin e të drejtave në paluajtshmëri property rights Register on behalf of both nepokretnostima u ime oba supružnika, kao
në emër të të dy bashkëshortëve, si pronë e spouses as joint property in unspecified parts. zajednička imovina u neodređenim delovima.
përbashkët në pjesë të papërcaktuara.
2. Kur vetëm njëri prej bashkëshortëve është 2. When only one of the spouses is registered 2. Kada se samo jedan od supružnika upisuje
regjistruar si bartës i të drejtës së pronësisë as property right holder or any other right of kao nosilac imovinskog prava ili bilo kojeg
ose të ndonjë të drejte tjetër në pronën e the joint property in the immovable property drugog prava na zajedničku nekretninu u
përbashkët të paluajtshme në regjistrin për rights Register, shall be considered as if Registar prava na nekretninu, smatra se da je
regjistrimin e të drejtave në paluajtshmëri, do registration was carried out on behalf of both upis izvršen u ime oba supružnika.
të konsiderohet se regjistrimi është bërë në spouses. Immovable property that is Nekretnina registrovana na ime jednog od
emër të të dy bashkëshortëve. Paluajtshmëria registered on the name of one of the spouses supružnika se ne može otuđiti bez saglasnosti
e regjistruar në emrin e njërit nga cannot be alienated without the consent of oba supružnika.
bashkëshortët nuk mund të tjetërsohet pa both spouses.
pëlqimin e të dy bashkëshortëve.
723 /997
3. Bashkëshorti i cili nuk është i regjistruar si 3. A spouse who is not registered as a holder 3. Supružnik koji nije upisan kao nosilac
bartës i së drejtës së pronësisë, në of a right of ownership in an immovable prava svojine, u nepokretnosti koja je
paluajtshmërinë që është pasuri e përbashkët, property that is joint property, can at any time zajednička imovina, može u bilo koje vreme
në çdo kohë mund të aplikojë që krahas emrit apply to the name of his spouse other than his podneti zahtev da pored ime supružnika,
të bashkëshortit tjetër të shënohet edhe emri i name as a titular holder of joint immovable bude upisano i njegovo ime kao titular
tij si titullar i pronësisë në paluajtshmërinë që property. vlasništva nepokretnosti koje je zajednička
është pasuri e përbashkët. imovina.

Zbatimi i ligjeve në fuqi Enforcement of applicable laws Primena važećih zakona
Ligjet në fuqi me të cilët rregullohen të Applicable laws regulating rights and Važeći zakoni koji uređuju prava i obaveze
drejtat dhe detyrimet në paluajtshmëri do të obligations on immovable property shall also na nepokretnosti primenjuju se prikladno i na
zbatohen përshtatshmërisht edhe për pronën e apply accordingly to immovable property in nepokretnost u zajedničkoj imovini, osim
paluajtshmërinë në pasuri të përbashkët, joint property, unless otherwise provided by slučajeva kada se drugačije predviđa u ovoj
përveç rasteve kur me këtë Libër parashihet this Code. Knjizi.
ndryshe.

Detyrimet personale dhe të përbashkëta Personal and joint obligations from Lične i zajedničke obaveze iz obligacionih
nga marrëdhëniet detyrimore obligational relationships odnosa
1. Detyrimet e karakterit pasuror të 1. The property character obligations of the 1. Obaveze imovinskog karaktera supružnika
bashkëshortëve janë: spouses are: su:
1.1. detyrimet e krijuara bashkërisht 1.1. obligations incurred jointly by both 1.1. obaveze koje su zajednički stvorili
nga të dy bashkëshortët; spouses; oba supružnika;
724 /997
1.2. detyrimet e krijuara nga njëri 1.2. obligations incurred by one spouse 1.2. obaveze koje je stvorio jedan od
bashkëshort në mënyrë që të plotësojnë in order to meet the appropriate family supružnika u nameri da zadovolji
nevojat e duhura familjare; needs; porodične potrebe;
1.3. detyrimet e bëra për përdorimin 1.3. obligations incurred for the use or 1.3. obaveze za korišćenje ili upravljanje
apo administrimin e pasurisë së administration of joint property or in the zajedničkom imovinom ili u interesu
përbashkët, ose në interes të pasurisë së interest of the joint property; zajedničke imovine;
përbashkët;
1.4. detyrimet që lidhen me aktivitetet 1.4. obligations related to a spouse’s 1.4. obaveze koje se odnose na stručne
profesionale të bashkëshortit. professional activities. aktivnosti supružnika.
2. Detyrimet e përbashkëta mund të 2. Joint obligations can be recovered from the 2. Zajedničke obaveze mogu biti pokrivene
mbulohen nga pasuria e përbashkët dhe nga joint property and from the separate property zajedničkom imovinom i posebnom
pasuria e veçantë e bashkëshortëve. Nëse of the spouse. If the spouses are jointly liable, imovinom supružnika. Ako su supružnici
bashkëshortët janë bashkërisht përgjegjës, the obligations may also be recovered from zajednički odgovorni, obaveze mogu biti
detyrimet mund të mbulohen edhe nga the separate property of either spouse. pokrivene i posebnom imovinom bilo kojeg
pasuria e veçantë e cilitdo bashkëshort. od supružnika.
3. Detyrimet personale që lidhen me 3. Personal obligations related to obligational 3. Lične obaveze koje su vezane sa
marrëdhëniet detyrimore ose nga krimi relationship or crime can also be recovered obligacionim odnosima ili sa kriminalom
gjithashtu mund të mbulohen nga gjysma e from half of the net value of the joint mogu takođe biti pokrivene polovinom neto
vlerës neto të pasurisë së përbashkët, kur property where the special property of a vrednosti zajedničke imovine, kada privatna
pasuria private e bashkëshortit debitor, të debtor spouse, income and gains are imovina dužničkog supružnika, prihodi i
ardhurat dhe fitimet janë të pamjaftueshme insufficient for recovery. zarade nisu dovoljne za izmirenje.
për shlyerje.
4. Çdo detyrim që nuk është pjesë e 4. Any obligation not forming part of the 4. Svaka obaveza koja nije deo zajedničkih
detyrimeve të përbashkëta sipas këtij neni joint obligation under this Article shall be obaveza iz ovog člana smatra se posebnom
konsiderohet detyrim i veçantë. considered as separate obligation. obavezom.
5. Bashkëshorti, i cili nga pasuria e tij e 5. The spouse, who has fulfilled the solidarity 5. Supružnik, koji je ispunio solidarnu
725 /997
veçantë e ka përmbushur detyrimin solidar, obligation from his special property, has the obavezu iz svoje posebne imovine, ima pravo
ka të drejtë të kërkojë që bashkëshorti tjetër right to demand that the other spouse da zatraži od drugog supružnika da mu
t’ia shpërblejë pjesën e detyrimit që e ka reimburse the part of the obligation that he nadoknadi deo obaveze koju je ispunio.
përmbushur. has fulfilled.
6. Detyrimet e krijuara nga bashkëshortët, 6. Obligations created by spouses, if cannot 6. Obaveze koje stvaraju supružnici, ako se
nëse nuk mund të provohet se janë detyrime be proved to be separate obligations, are ne mogu dokazati kao posebne obaveze,
të veçanta, konsiderohen se janë detyrime të considered to be joint obligations. smatraju se zajedničkim obavezama.
përbashkëta.

Marrëveshjet kontraktuese për posedim Contractual arrangements on possession Ugovorni sporazumi za posedovanje i
dhe administrim të pasurisë së përbashkët and administration of joint property upravljanje zajedničkom imovinom
1. Bashkëshortët mund të kontraktojnë që 1. Spouses may contract that administration 1. Supružnici mogu da urede ugovorom da
administrimi dhe posedimi i pasurisë së and possession of joint property in a whole or upravljanje i posedovanje zajedničke
përbashkët, në tërësi ose pjesë të saj, të bëhet in parts shall be carried out by one of the imovine, u celosti ili u delovima, vrši jedan
nga njëri prej bashkëshortëve. spouses. od supružnika.
2. Kontrata mund të kufizohet edhe vetëm në 2. The contract may be limited only to the 2. Ugovor može da bude ograničen samo na
administrim ose vetëm posedim. Kur nuk administration or possession. Unless upravljanje ili samo posedovanje. Osim
është kontraktuar ndryshe, administrimi otherwise contracted, administration also ukoliko je drugačije ugovoreno, upravljanje
përfshin edhe posedimin në kuadër të includes possession within regular activity. obuhvata i posedovanje u okvirima redovnih
aktiviteteve të rregullta. aktivnosti.
3. Asnjëri nga bashkëshortët nuk mund të 3. Neither of the spouses can arbitrarily 3. Nijedan od supružnika ne može na
privojë në mënyrë arbitrare bashkëshortin deprive the other spouse of joint property. arbitraran način da liši drugog supružnika
tjetër nga pasuria e përbashkët. zajedničke imovine.
726 /997
Pjesëtimi i pasurisë së përbashkët me Apportioning (division of joint property) Podela zajedničke imovine po dogovoru
marrëveshje by agreement
1. Bashkëshortët, në çdo kohë, mund ta 1. Spouses, at any time may divide their joint 1. Supružnici mogu u bilo kom trenutku
pjesëtojnë pasurinë e tyre të përbashkët me property by written agreement, certified with podeliti svoju zajedničku imovinu
marrëveshje me shkrim dhe të vërtetuar te the notary. dogovorom sa pismenim i potvrđenim
noteri. sporazumom kod javnog beležnika.
2. Pjesëtimi i pasurisë së përbashkët mund të 2. Division of joint property may also be 2. Podela zajedničke imovine može se vršiti i
bëhet edhe në procedurë gjyqësore nga një made in court proceedings by a court of u sudskom postupku pred nadležnim sudom,
gjykatë kompetente kur bashkëshortët nuk competent jurisdiction where the spouses kad supružnici ne mogu da postignu dogovor
mund të arrijnë marrëveshje dhe kërkojnë që cannot reach an agreement and require that i zahtevaju da se njihovi delovi na
pjesët e tyre në pasurinë e përbashkët të their shares in the joint property be zajedničkoj imovini odrede kao posebni
caktohen si pjesë të veçanta për të regjistruar designated as separate to register the right of delovi za upisivanje prava vlasništva nad
të drejtën e pronësisë mbi pjesët e tyre. ownership over their shares. njihovim delovima.
3. Këto pjesë të veçanta janë bashkëpronësi 3. These separate parts are joint ownership 3. Ovi posebni delovi su zajedničko
dhe shprehen në përqindje ose me thysa deri and are expressed in percentages or fractions vlasništvo i izraženi su u procenat ili
sa të bëhet ndarja fizike, nëse pasuria mund të until physical separation occurs, if property razlomcima sve dok ne dođe do fizičke
ndahet fizikisht. can be physically divided. podele, ako se imovina može fizički podeliti.
4. Pjesëtimi i pasurisë së përbashkët nga ana 4. Division of the joint property by spouses 4. Deoba zajedničke imovine od strane
e bashkëshortëve nuk mund t’u shkaktojë cannot cause harm to third parties. supružnika, ne može naneti štetu trećim
dëme personave të tretë. licima.
727 /997
Član 1179
Vlerësimi i pasurisë së përbashkët në rast Evaluation of Joint Property in Case of Procena zajedničke imovine u slučaju
të mosmarrëveshjes Non Agreement spora
1. Nëse nuk arrihet marrëveshja në kohën kur (1) When the agreement is not reached while
pjesa e secilit prej bashkëshortëve i takon the share of each spouse belongs to the joint 1. Ukoliko nije postignut sporazum u
pasurisë së përbashkët, ajo duhet të vendoset property, it shall be decided upon by the trenutku kada udeo svakog od supružnika
nga gjykata. Vendimi duhet të bazohet në court. The decision shall be based on the pripada zajedničkoj imovini, o tome odluku
kontributin e bashkëshortëve, përmes spouses contribution, by evaluating all treba da donese sud. Odluka mora da bude
circumstances and considering not only zasnovana na doprinosu supružnika,
vlerësimit të të gjitha rrethanave dhe jo duke
personal income and other revenues of each ocenjujući sve okolnosti a ne uzimajući u
marrë parasysh vetëm të ardhurat personale
spouse, but assistance of one spouse provided obzir samo lični dohodak i druge prihode
dhe të hyrat e tjera të secilit bashkëshort, por svakog od supružnika, već i pomoć koju je
to the other spouse, i.e. children’s care,
edhe ndihmën e njërit prej bashkëshortëve të conduct of housework, care and maintenance jedan od supružnika dao drugom supružniku,
ofruar bashkëshortit tjetër, si kujdesin për of property and any other form of work and kao što je briga o deci, obavljanje kućnih
fëmijët, udhëheqjen e punëve të shtëpisë, co-operation pertaining to the administration, poslova, staranje i održavanje imovine, kao i
përkujdesjen dhe mirëmbajtjen e pasurisë si maintenance and increase of joint property. bilo koji drugi oblik rada i saradnje vezano za
dhe çfarëdo forme tjetër të punës dhe të upravljanje, održavanje i povećanje
bashkëpunimit lidhur me administrimin, zajedničke imovine.
mirëmbajtjen dhe shtimin e pasurisë së
përbashkët.
2. Gjykata kompetente vendos po ashtu në 2. The competent court shall also decide in
rast të mosmarrëveshjes lidhur me pjesët e case of disputes regarding the spouses’ share 2. Nadležni sud, takođe, odlučuje u slučaju
pasurisë së bashkëshortëve të paraparë sipas provided for in this Article. spora vezano za udeo imovine supružnika
këtij neni. predviđeno u skladu sa ovim članom.
728 /997
Përcaktimi i pjesëve Determination of shares Član 1180
Određivanje udela
1. Pjesa e pasurisë nga pronësia e përbashkët 1. The share of property of joint ownership of
e bashkëshortëve është e barabartë. spouses is equal. 1. Udeo imovine u zajedničkom vlasništvu
supružnika je jednak.
2. Pjesa më e madhe e pasurisë së 2. The largest share of the spouse in a
bashkëshortit në një send apo në të drejtën e determined object or determined right, may 2. Najveći udeo imovine jednog supružnika u
caktuar, mund të përcaktohet nga gjykata be determined by court only if that object or pojedinoj stvari, odnosno na određeno pravo,
vetëm nëse ai send ose e drejtë ekonomikisht right is economically independent compared može se odrediti od strane suda samo ako je
është e pavarur në krahasim me sendet dhe të to other objects and rights of the joint ta stvar, odnosno pravo, ekonomsko
drejtat e tjera në pasurinë e përbashkët, dhe property and the spouse, for obtaining such samostalno u odnosu na ostale stvari i prava u
bashkëshorti për fitimin e atij sendi apo të object or right, has largely participated with zajedničkoj imovini, i supružnik je u sticanju
drejte ka marrë pjesë me të hyrat nga pasuria income from his separate property. te stvari, odnosno prava učestvovao
e tij e veçantë. prihodima od svoje posebne imovine.
3. Bashkëshorti, i cili pas pushimit të 3. The spouse, who after the cease of the
bashkësisë martesore, përmes investimit, rrit marital union increases the value of objects 3. Supružnik koji ulaganjem izvršenim nakon
vlerën e sendeve të pasurisë së përbashkët, ka from the joint property by investment, has the prestanka bračne zajednice, uveća vrednost
të drejtën të kërkojë nga bashkëshorti tjetër right to claim remuneration from the other stvari iz zajedničke imovine, ima pravo da
kompensimin nëse investimet kanë qenë të spouse, if investments were necessary and zahteva naknadu od drugog supružnika, ako
domosdoshme dhe të dobishme. Kompensimi useful. Remuneration shall be in proportion je ulaganje bilo nužno i korisno. Naknada
do të jetë në proporcion me pjesën e tij në atë with his share in the object. mora da bude u srazmeri sa delom supružnika
send. u toj stvari.
4. Bashkëshorti tjetër mund të lirohet nga 4. The other spouse may be released from
detyrimi i tillë nëse pranon pjesën më të such obligation, if he accepts to receive the 4. Drugi supružnik može da bude oslobođen
madhe së pjesës të atij sendi në proporcion largest share of that object in proportion with te obaveze ako prima najveći udeo u toj stvari
me investimet e bëra. the investments made. srazmerno sa izvršenim ulaganjima.
729 /997
Kërkesa dhe subjektet që mund të Demand and Entities that may demand the Član 1181
kërkojnë ndarjen e pasurisë së përbashkët division of joint property Zahtev i subjekti koji mogu da zahtevaju
deobu zajedničke imovine
1. Ndarja e pasurisë së përbashkët të 1. Division of joint spousal property may be
bashkëshortëve mund të kërkohet gjatë requested during marriage, upon dissolution 1. Deoba zajedničke imovine supružnika
martesës, me rastin e zgjidhjes së martesës of marriage and at its dissolution. može da bude zatražena za vreme braka, u
dhe pas zgjidhjes së saj. toku raskida braka i nakon njegovog
prestanka.
2. Të drejtën që të kërkojnë ndarjen e 2. Persons eligible to demand division of
pasurisë së përbashkët e kanë: bashkëshortët, joint property are: spouses, heirs of a dead 2. Pravo da traže deobu zajedničke imovine
trashëgimtarët e bashkëshortit të vdekur ose spouse of a spouse that is announced dead, imaju: supružnici, naslednici umrlog
të bashkëshortit të shpallur të vdekur, si dhe creditors of one of the spouses, if the claims supružnika ili supružnika koji je proglašen za
kreditori i njërit prej bashkëshortëve, nëse of the creditor cannot be realized from the umrlog, kao i poverilac jednog od supružnika
kërkesa e kreditorit nuk mund të realizohet separate property of that spouse who is the ukoliko svoje potraživanje ne može da ostvari
nga prona e veçantë e atij bashkëshorti. debtor. iz posebne imovine tog supružnika.
3. Kreditorët nuk mund të kërkojnë 3. Creditors cannot demand division of joint

pjesëtimin e pasurisë së përbashkët të property of matrimonial spouse if their claim 3. Poverilac ne može zahtevati deobu
bashkëshortëve nëse kërkesa e tyre është e is prescript. zajedničke imovine supružnika ako je njihov
parashkruar. zahtev zastareo.

Përfundimi i pasurisë së përbashkët Termination of joint property Član 1182
Zaključenje zajedničke imovine
1. Përfundimi i regjimit ligjor të pasurisë së 1. Termination of the legal regime of
fituar gjatë bashkësisë martesore ndodh: spouse’s property acquired during the 1. Do zaključenja zakonskog režima imovine
marriage occurs: stečene tokom bračne zajednice dolazi:
1.1. në ditën e vdekjes së njërit
bashkëshort ose në datën e shpalljes së 1.1. on the day the death of a spouse or at 1.1. na dan smrti jednog od supružnika
njërit bashkëshort për të vdekur; the day of announcement of one spouse ili na dan objavljivanja supružnika koji je
dead; proglašen za umrlog;
730 /997
1.2. në rast të anulimit të martesës, nga 1.2. on the day of annulment of the
dita kur është bërë kërkesa për anulim të marriage, from the day when the request 1.2. u slučaju poništenja braka, od dana
martesës. for annulment of the marriage was podnošenja zahteva za poništenje braka.
submitted;
1.3. në rast të shkurorëzimit, nga data e 1.3. in case of divorce, from the date of
paraqitjes së kërkesës për shkurorëzim; application for divorce; 1.3. u slučaju razvoda, od dana
podnošenja zahteva za razvod braka;
1.4. me ndërprerjen e jetës së përbashkët 1.4. by termination of their joint
bashkëshortore, nga data e ndarjes së tyre; matrimonial live, form the day of their 1.4. prestankom zajedničkog bračnog
separation; života, od dana njihovog razvoda;
1.5. me marrëveshje për ndarje të pasurisë 1.5 with an agreement for division of
së përbashkët të bashkëshortëve. joint spousal property. 1.5. sporazumom supružnika o deobi
zajedničke imovine.

Pasuria e fituar në bashkëjetesë Property acquired during cohabitation Član 1183
Stečena imovina u suživotu
1. Pasuria e fituar me punën e përbashkët 1. Property acquired by joint work during
gjatë kohëzgjatjes së bashkëjetesës cohabitation is considered joint property of 1. Imovina stečena zajedničkim radom za
konsiderohet pasuri e përbashkët e cohabitants. vreme trajanja suživota, smatra se
bashkëjetuesve. zajedničkom imovinom partnera suživota.
2. Dispozitat e këtij Kodi, në lidhje me 2. Provisions of this Code relating to

pasurinë e përbashkët të bashkëshortëve evaluation and division of joint property of 2. Odredbe ovog Zakonika, koje se odnose
martesorë, vlejnë përshtatshmërisht, edhe për matrimonial spouses applied analogically for na zajedničku imovinu bračnih supružnika,
pasurinë e përbashkët të burrit dhe gruas në joint property of man and woman in se prikladno primenjuju i na zajedničku
bashkëjetesë. cohabitation. imovinu muškarca i žene u suživotu.
731 /997
Marrëveshjet midis personave në Agreements between persons in Član 1184
bashkëjetesë cohabitation Sporazumi između lica u suživotu
Personat që jetojnë në bashkëjetesë mund të 1. People living in cohabitation may conclude

lidhin një marrëveshje me shkrim dhe të a written agreement authenticated by a notary Lica koje žive u suživotu mogu zaključiti
vërtetuar te noteri lidhur me pasurinë që do ta regarding the property that they will acquire pismeni i overeni sporazum kod javnog
fitojnë gjatë bashkëjetesës, me punën e tyre të during cohabitation by their joint work. beležnika vezano za imovinu koju će steći
përbashkët. Bashkëjetuesit një marrëveshje të Cohabitants may conclude such agreement tokom suživota, sa zajedničkim radom. Lica
tillë mund ta lidhin edhe gjatë kohës së during cohabitation period. koja žive u suživotu mogu zaključiti takav
bashkëjetesës. sporazum i tokom vremena suživota.

Forma dhe vërtetimi noterial i Notarial form and certification of Član 1185
marrëveshjes në bashkëjetesë agreement in cohabitation Javnobeležnička potvrda i obrazac
sporazuma u suživotu
1. Marrëveshjet për çështjet pronësore gjatë 1. Agreements related to property issues
bashkëjetesës janë të vlefshme vetëm nëse during cohabitation are only valid if entered 1. Sporazumi o pitanjima imovine tokom
janë lidhur para noterit. into before the notary. suživota važe samo ako su zaključeni pred
javnim beležnikom.
2. Noteri e lexon marrëveshjen zë dhe u 2. The notary will read out the agreement and
shpjegon palëve pasojat e marrëveshjes . explain to the parties consequences of the 2. Javni beležnik glasno čita sporazum i
Noteri siguron se bashkëshorti që humb të agreement. Notary ensures that the spouse objašnjava strankama posledice sporazuma.
drejtat përmes marrëveshjes, e kupton këtë who loses rights through the agreement Javni beležnik osigurava da supružnik koji
fakt dhe vendos lirshëm për ta nënshkruar understands this fact and that he freely gubi prava preko sporazuma, shvata tu
marrëveshjen. decides to sign the agreement. činjenicu i slobodno odlučuje da potpiše
sporazum.
3. Kontrata përpilohet me shkrim dhe 3. The contract shall be made in writing,
nënshkruhet pranë noterit pas sqarimit të signed in front of the notary after the 3. Ugovor se sastavlja u pisanom obliku i
nevojshëm të dhënë palëve, dhe e njëjta enlightenment of the parties and will be potpisuje pred javnim beležnikom nakon što
vërtetohet nga noteri. certified by the notary. je strankama dato potrebno pojašnjene, a isti
732 /997
PJESA E TRETË PART THREE je overen od strane javnog beležnika.
TREĆI DEO
KAPITULLI I – PËRFUNDIMI I CHAPTER I – DISSOLUTION OF
MARTESËS MARRIAGE POGLAVLJE I – PRESTANAK
BRAKA
Nënkapitulli I - Rregullat e Përgjithshme Sub-chapter I – General rules
Potpoglavlje I – Opšta pravila
Zgjidhja e martesës Dissolution of marriage Član 1186
Rešavanje braka
1. Gjykata dhe çdo person i interesuar për 1. The court and any person concerned with a
zgjidhje të martesës do t’i ketë parasysh dissolution of marriage shall have regard to 1. Sud i bilo koje lice koje ima pravni interes
parimet e mëposhtme të përgjithshme: the following general principles: za rešavanje braka, dužni su da uzmu u obzir
dole navedena opšta načela:
1.1. institucioni i martesës duhet të ruhet; 1.1. Institution of marriage shall be
preserved; 1.1. institucija braka treba da se čuva.
1.2. para shkurorëzimit bashkëshortët , 1.2. before divorce spouses are to be

duhet të inkurajohen t’i marrin të gjitha encouraged to take all practicable steps, 1.2. pre razvoda, supružnike treba ohrabriti
hapat e zbatueshëm përmes këshillimit whether by marriage counselling, da preduzmu sve primenjive korake putem
për martesë, procedurave të pajtimit të reconciliation procedures foreseen by this bračnih savetovanja, postupka pomirenja
parashikuara në këtë kod, ndërmjetësimit code, mediation or other methods, to save predviđenim ovim Zakonikom,
ose mënyrave tjera për ta ruajtur the marriage; posredovanjem, ili na drugi način, kako bi
martesën; sačuvali svoj brak;
1.3 në rastin e dhunës ne familje dhe 1.3 in case of domestic violence and other
formave të tjera te dhunes ne baza forms of gender-based violence, no 1.3 u slučaju nasilja u porodici i drugih oblika
gjinore, nuk do te zhvillohet procedura e conciliation procedure will be conducted to rodno zasnovanog nasilja, neće se voditi
pajtimit për ruajtjen e martesës. preserve the marriage. postupak mirenja radi očuvanja braka;
733 /997
1.4. martesa e cila në mënyrë të 1.4. a marriage which has irretrievably
pakthyeshme është shkëputur duhet të broken down should be dissolved; 1.4. brak koji je nepovratno ukinut treba biti
zgjidhet: rešen:
1.4.1. me minimum të shqetësimit për 1.4.1. with minimum distress to the

palët dhe fëmijët e prekur; parties and to the children affected; 1.4.1. uz najmanje uznemirenje za
pogođene stranke i decu;
1.4.2. të zgjidhet në atë mënyrë që të 1.4.2. in a manner designed to promote,
promovojnë sa më mirë marrëdhënie as better as possible, a continuing 1.4.2. uz rešavanje svih pitanja na taj
të vazhdueshme mes palëve dhe relationship between the parties and način da promoviše na što bolji
fëmijëve të prekur sa është e mundur any children affected in the mogući način odnose između
në rrethanat; dhe circumstances; and pogođenih stranaka i dece shodno
okolnostima; i
1.4.3. pa shpenzime të paarsyeshme të 1.4.3. without costs being
përfshira në lidhje me procedurat që unreasonably incurred in connection 1.4.3. bez stvaranja nerazumnih
duhet ndjekur në sjelljen e martesës with the procedures to be followed in obuhvaćenih troškova u vezi
në një përfundim; bringing the marriage to an end. postupaka koje se trebaju pratiti na
okončanje jednog braka;
1.5 çdo rrezik për të keqe ose dhunë ndaj 1.5. any risk of harm or violence to
bashkëshortëve dhe fëmijëve duhet të spouses and to children should be 1.5. treba se izbegavati bilo kakva opasnost
shmanget dhe të mbrohen nga dhuna. avoided and the same should be od povrede ili nasilja prema supružnicima i
protected from violence. deci, i trebaju se zaštiti od nasilja

Mënyrat e përfundimit të martesës Ways of dissolution of marriage Član 1187
Načini prestanka braka
1. Martesa përfundon me vdekjen e 1. Marriage is dissolved upon death of the
bashkëshortit, shpalljen e bashkëshortit të spouse, announcement of missing or dead 1. Brak prestaje smrću jednog od supružnika,
zhdukur të vdekur, anulimit dhe spouse, annulment or divorce. proglašenjem nestalog supružnika umrlim,
shkurorëzimit. poništenjem ili razvodom.
2. Martesa zgjidhet vetëm pas parashtrimit të 2. Marriage is dissolved only upon
734 /997
padisë, respektivisht të propozimit për submission of claim or proposal for divorce, 2. Brak je rešen samo nakon podnošenja
shkurorëzim, dhe me vendim të gjykatës, and by court order through annulment or tužbe, odnosno predloga za razvod, i
përmes anulimit ose shkurorëzimit. divorce. sudskom odlukom, putem poništenja i
razvoda braka.
3. Anulimi ose shkurorëzimi prodhojnë 3. Annulment or divorce produce legal effects
efekte juridike kur aktgjykimi i gjykatës për when the judgments of the court annulling or 3. Poništavanje ili razvod braka proizvodi
anulimin ose shkurorëzimin e martesës divorcing marriage becomes final. pravne efekte kada sudska presuda o
marrin formën e prerë. poništenju ili razvodu braka postane
pravosnažna.
4. Kur bashkëshorti i zhdukur shpallet i 4. When a missing spouse is announced dead,
vdekur, martesa përfundon në ditën kur marriage is dissolved the day when the death 4. Kad je nestali supružnik proglašen mrtvim,
vdekja e bashkëshortit të zhdukur përcaktohet of the missing spouse is concluded by final brak prestaje danom kad nestali supružnik
me aktvendimin e formës së prerë. judgment. bude proglašen za umrlog, konačnom
presudom.

Zgjidhja e bashkëjetesës Dissolution of cohabitation Član 1188
Rešavanje suživota
Për ta zgjidhur një bashkëjetesë nuk kërkohet No legal action shall be required to dissolve
veprim ligjor zyrtar. cohabitation. Za rešavanje suživota nisu potrebne nikakve
formalne pravne radnje.
Nënkapitulli II – Anulimi i Martesës Sub-chapter II – Marriage Annulment

Potpoglavlje II – Poništenje braka
Kolizioni i martesës Collision of marriages Član 1189
Kolizija braka
1. Martesa e lidhur në kohën e ekzistimit të 1. Marriage entered into at the time of
martesës së mëparshme të njërit nga existence of previous marriage of one of the 1. Brak sklopljen u vreme postojanja
bashkëshortët është nule. spouses is void. prethodnog braka jednog od supružnika je
ništav.
2. Martesa e re e lidhur në kohën e ekzistimit 2. New marriage entered into at the time of
735 /997
të martesës së mëparshme të njërit nga the existence of the previous marriage of one 2. Novi brak sklopljen u vreme postojanja
bashkëshortët nuk do të anulohet, nëse of the spouses shall not be annulled, if prethodnog braka jednog od supružnika neće
martesa e mëparshme është zgjidhur previous marriage was dissolved in the se poništiti, ukoliko prethodni brak se u
ndërkohë. meantime. međuvremenu rešio.
3. Kur të dy martesat zgjidhen njëkohësisht 3. When both marriages are dissolved

për shkak të vdekjes së bashkëshortit i cili ka simultaneously due to the death of the spouse 3. Kad oba braka budu istovremeno rešena
hyrë në martesë të re duke qenë i martuar me who entered into a new marriage, while still usled smrti supružnika koji je sklopio novi
person tjetër, martesa e re do të anulohet, being legally married to another person, new brak u vreme postojanja ranijeg braka, novi
përveç në rastet kur martesa e re ka zgjatur së marriage shall be annulled, except when the sklopljeni brak će biti poništen, osim u
paku për tri vite, dhe kur bashkëshorti nga new marriage has lasted for several years and slučaju ako je novi brak trajao najmanje tri
martesa e mëparshme nuk ka ndërmarrë the spouse from the previous marriage has godine, i kad supružnik iz ranijeg braka nije
veprime për të rithemeluar bashkësi not undertaken actions to re-establish marital preduzimao nikakve radnje u cilju ponovnog
martesore dhe bashkëjetesë. relationship and cohabitation. osnivanja bračne zajednice ili suživota.

Dhuna dhe kërcënimi Violence and threat Član 1190
Nasilje i pretnja
Martesa do të anulohet nëse bashkëshorti e ka Marriage shall be annulled if the spouse has
dhënë pëlqimin për lidhjen e martesës me anë given consent to marry under violence or Biće poništen brak ako je supružnik dao svoj
të dhunës ose kërcënimit serioz. serious threat. pristanak za sklapanje braka nasiljem ili
ozbiljnom pretnjom.
Mangësitë formale që shkaktojnë anulimin Formal deficiencies that cause annulment Član 1191
e martesës of marriage Formalni nedostaci koji uzrokuju
poništenje braka
1. Martesa mund të anulohet edhe për shkak 1. Marriage may be annulled if the formal
të mosplotësimit të kërkesave formale për requirements for marriage foreseen in 1. Brak se takođe može poništiti ako nisu
martesë, të parapara në nenet 1138-1149 dhe Articles 1138-1149 and Article 1152 of this ispunjeni formalni zahtevi za brak,
1152 të këtij libri. Respektivisht nëse: Book are not met. Namely if: predviđeni u članovima 1138.-1149. i 1152. u
ovoj Knjizi. Odnosno, ako:
736 /997
1.1. bashkëshorti nuk ka aftësi të plotë për 1.1. the spouse does not have full
të vepruar për shkak të paaftësisë për të capacity to act because of incapacity 1.1. supružnik nema potpunu sposobnost
gjykuarke, ose to judge; or da postupa zbog nesposobnosti
rasuđivanja, ili
1.2. martesa është e lidhur në mes të 1.2. marriage was entered into between
personave në gjini gjaku, në gjini të persons in consanguinity or persons of 1.2. brak je sklopljen između lica u
adoptimit apo në gjini të krushqisë. the same kin based on adoption or krvnom srodstvu, u srodstvu na osnovu
affinity. usvojenja ili u srodstvu po tazbini.

Lajthimi dhe mashtrimi Deceit and fraud Član 1192
Zabluda i prevara
1. Martesa mund të anulohet nëse është lidhur 1. Marriage may be annulled if entered into
në lajthim për sa i përket identitetit të by deceit regarding the identity of the spouse. 1. Brak može da bude poništen ako je bio
bashkëshortit. sklopljen u zabludi u odnosu na ličnost
supružnika.
2. Martesa e lidhur me mashtrim të 2. Marriage entered into because of willful
paramenduar për faktet të cilat po të njiheshin deceit regarding facts, which, if known in 2. Brak koji je bio sklopljen sa unapred
me kohë do ta ndalonin bashkëshortin tjetër time would have stopped the spouse from smišljenom obmanom o činjenicama koje
ta lidhte këtë martesë dhe që tani e bëjnë entering into such marriage, and which now bi, da su na vreme bile poznate, zaustavile
jetën e përbashkët të padurueshme do të make common life unbearable shall be drugog supružnika od sklapanja tog braka, i
anulohet. annulled. koje sada čine nepodnošljivi zajednički život,
biće poništen.

Mungesa e qëllimit Lack of intent Član 1193
Nedostatak svrhe
1. Martesa e lidhur pa qëllim të jetës së 1. Marriage entered into without the aim of
përbashkët në mes bashkëshortëve është nule. co-existence of the spouses is null. 1. Brak sklopljen bez svrhe zajedničkog
života supružnika je ništavan.
737 /997
2. Martesa është e pavlefshme kur 2. Marriage is void when the spouses through
bashkëshortët me anë të martesës në të marriage were in fact not interested to 2. Brak je nevažeći kad supružnici nisu
vërtetë nuk kanë qenë të interesuar të krijojnë establish cohabitation (joint life) but want to stvarno želeli da brakom formiraju zajednicu
bashkëjetesë (jetë të përbashkët), por të hide some other legal action or primarily života (zajednički život) već da sklapanjem
fshehin disa veprime juridike ose fillimisht want to achieve another goal (i.e. legal braka prikriju neke druge pravne radnje ili
dëshirojnë të arrijnë qëllime tjera (siç janë succession, family pension, escape from prvenstveno žele da ostvare druge ciljeve
trashëgimi ligjor, pensioni familjar, ikja nga criminal liability or misuse of any other (kao što su zakonsko nasleđivanje, porodična
përgjegjësia penale, dhe keqpërdorimi i rights). penzija, izbegavanje krivične odgovornosti, i
çfarëdo të drejte tjetër). zloupotreba bilo kog drugog prava).
3. Martesa e tillë nuk do të anulohet nëse më 3. Such marriage shall not be annulled, if it is
vonë vendoset të krijohet bashkëjetesa. later decided to establish cohabitation. 3. Takav brak neće biti poništen ako
supružnici naknadno odluče da uspostave
suživot.
E drejta për të parashtruar padi Right to file claim Član 1194
Pravo na podnošenje tužbe
1. Personat që kanë të drejtë të parashtrojnë 1. Persons eligible in filing a claim for the
padi për anulimin e martesës për shkaqet e annulment of marriage due to reasons 1. Lica koja imaju pravo na podnošenje tužbe
parapara në këtë Libër janë bashkëshortët, provided for in this Book are the spouses, za poništenje braka iz razloga propisanih u
prokurori publik dhe të gjithë personat tjerë të public prosecutor and all other persons who ovoj Knjizi su supružnici, javni tužilac i sva
cilët kanë interes të drejtpërdrejtë juridik për have a direct legal interest in the annulment druga lica koja imaju neposredni pravni
anulimin e martesës. of marriage. interes da brak bude poništen.
2. Kur shkaqet e parapara në këtë Libër 2. When reasons provided for in this Book
shuhen, e drejta për të parashtruar padi për cease, the right to file a claim for the 2. Kada razlozi propisani u ovoj Knjizi
anulimin e martesës i takon vetëm annulment of marriage belongs only to the prestanu, pravo na tužbu za poništenje braka
bashkëshortit i cili ka pësuar nga lajthimi ose spouse who has suffered from the error or pripada samo supružniku koji je pretrpeo
paaftësia ligjore. Padia duhet të parashtrohet legal incapacity. The claim may be filed zabludu ili pravnu nesposobnost. Tužba može
brenda një viti nga data kur shkaqet e within one year from the date, the biti podneta u roku od jedne godine od dana
lartpërmendura shuhen. aforementioned reasons ceased to exist. prestanka navedenih razloga.
738 /997
Nënkapitulli III – Shkurorëzimi Sub-chapter III – Divorce
Potpoglavlje III – Razvod
Shkurorëzimi Divorce Član 1195
Razvod
1. Martesa mund të zgjidhet me shkurorëzim 1. Marriage may be dissolved by divorce only
vetëm në bazë të vendimit të gjykatës, me upon decision of a court upon claim or 1. Brak se može rešiti razvodom samo na
padi ose propozim, të njërit bashkëshort ose proposal of one spouse or both spouses. osnovu odluke suda, tužbom ili predlogom,
të të dy bashkëshortëve. jednog supružnika ili oba supružnika.
2. Bashkëshortët me marrëveshje mund të 2. One spouse or both may by mutual

kërkojnë shkurorëzim duke parashtruar propozim agreement request a divorce by filing a 2. Jedan ili oba supružnika mogu uz
të përbashkët, nga njëri ose të dy bashkëshortët, proposal with the competent court. zajednički sporazum da zatraže razvod braka
në gjykatën kompetente. podnošenjem predloga pred nadležnim
sudom.
3. Nëse njëri nga bashkëshortët paraqet padi 3. If one of the spouses files a claim for
për shkurorëzim, kurse bashkëshorti tjetër më divorce and the other spouse the latest until 3. Ako jedan od supružnika podnese tužbu za
së voni deri në përfundimin e seancës the conclusion of the main court session razvod, a drugi supružnik najkasnije do
kryesore gjyqësore, deklaron shprehimisht se expressly declares not to reject the soundness zaključenja glavne rasprave, izričito izjavi da
nuk e kundërshton bazueshmërinë e of the requests in the complaint, it shall be ne osporava osnovanost tužbenog zahteva,
kërkesëpadisë, do të konsiderohet se considered, that the spouses have submitted a smatraće se da su supružnici podneli
bashkëshortët kanë paraqitur propozimin për proposal for divorce by agreement. sporazumni predlog za razvod.
shkurorëzim me marrëveshje.

Shkaqet për shkurorëzim Causes for divorce Član 1196
Razlozi za razvod
Bashkëshorti mund të kërkojë shkurorëzim The spouse may request divorce when their
kur marrëdhëniet e tyre martesore janë marital relations have seriously and Supružnik može da zatraži razvod ako su
çrregulluar seriozisht ose në mënyrë të continuously become disordered and when bračni odnosi ozbiljno ili trajno poremećeni
vazhdueshme, si dhe kur për shkaqe të tjera due to other causes the marriage has ili kad se iz drugih razloga brak nepovratno
739 /997
martesa është shkëputur në mënyrë të pa irretrievably broken down. prekine.
kthyeshme.
Nënkapitulli IV – Mbrojtja e Fëmijëve dhe Sub-chapter IV – Protection of Children

Bashkëshortëve and Spouses Potpoglavlje IV – Zaštita dece i
supružnika
Parimet e mbrojtjes Principles of protection Član 1197
Načela zaštite
Së bashku me propozim për shkurorëzim me Together with the claim for divorce by
marrëveshje të dyanshme, bashkëshortët janë mutual agreement, spouses are obliged to Uz zahtev za obostrani sporazumni razvod
të detyruar të parashtrojnë marrëveshjen me submit a written agreement supružnici su dužni da podnesu pisani
shkrim për përkujdesje, edukim dhe ushqim of custody, education and feeding of their sporazum o staranju, vaspitavanju i
të fëmijëve të tyre të përbashkët si dhe joint children, as well as a written proposal izdržavanju svoje zajedničke dece, kao i
propozimin me shkrim mbi atë se si kontaktet on how personal contacts between the child pisani predlog o načinu na koji će ubuduće da
personale mes fëmijës dhe të dy prindërve do and both of the parents shall be guaranteed in garantuju održavanje ličnih kontakata između
të garantohen në të ardhmen. the future. deteta i oba roditelja.

Mbajtja e domosdoshme e bashkëshortit Necessary livelihood of spouse Član 1198
Neophodno izdržavanje supružnika
1. Gjatë procedurave të kontesteve martesore, 1. During court procedures of marriage
gjykata me vendim duke u bazuar në padi, disputes, based on claim, court may 1. Tokom postupka bračnih sporova,
mund të caktojë masa të përkohshme për determine by decision about temporary odlukom zasnovanom na tužbi, sud može
sigurimin e mbajtjes financiare për measures to provide financial livelihood for odrediti privremene mere za obezbeđivanje
bashkëshortin. the spouse. finansijskog izdržavanja supružnika.
2. Ankesa kundër vendimit nga paragrafi 1 i 2. Appeal against the ruling provided for in
këtij neni nuk e ndal ekzekutimin e vendimit. paragraph 1 of this Article does not stop the 2. Žalba protiv odluke iz stava 1. ovog člana
execution of the ruling. ne zaustavlja izvršenje odluke.
740 /997
3. Nëse rrethanat e bëjnë të nevojshme, një 3. If circumstances make it necessary, one
bashkëshort mund të kërkojë që tjetri t’ia spouse may demand that the other permit him 3. Ako okolnosti čine potrebnim, jedan
lejojë përdorimin e vetëm të shtëpisë the sole use of the matrimonial home or of supružnik može zahtevati od drugog da
bashkëshortore ose të një pjese të shtëpisë part of the matrimonial home for the time of dozvoli korišćenje samo kuće supružnika ili
bashkëshortore për aq sa zgjatë kontesti the marriage court disputes. Court will render jednog dela kuće supružnika dok traje sudski
martesor gjyqësor. Gjykata nxjerr vendimin the decision considering all the circumstances bračni spor. Sud donosi odluku uzimajući u
duke pasur parasysh të gjitha rrethanat e of the case, in particular the best interests of obzir sve okolnosti slučaja, posebno najbolje
rastit, veçanërisht interesat më të mira të children living in the household, any violence interese dece koja žive u porodici, korišćeno
fëmijëve që jetojnë në familje, dhunën e used by a spouse towards the other or the nasilje jednog supružnika nad drugim ili nad
përdorur nga njëri bashkëshort ndaj tjetrit, children, and financial rights and interests of decom, i financijska prava i interese oba
ose ndaj fëmijëve, dhe të drejtat financiare both spouses supružnika.
dhe interesat e të dy bashkëshortëve.
Nënkapitulli V – Procedura në Kontestet Sub-chapter V – Procedure on

Martesore Matrimonial Disputes Potpoglavlje V – Postupak u bračnim
sporovima
Kompetenca Competence Član 1199
Nadležnost
Në kontestet martesore kompetencën In marital disputes, apart from the court with
territoriale përveç gjykatës me kompetencë të overall territorial jurisdiction, the court in the Pored suda sa opštom teritorijalnom
përgjithshme territoriale e ka edhe gjykata në territory of which the spouses had their last nadležnošću, u bračnim sporovima nadležan
territorin e të cilës bashkëshortët kanë pasur joint residence, shall have jurisdiction je sud na čijoj su teritoriji supružnici imali
vendbanimin e fundit të përbashkët. svoje poslednje zajedničko prebivalište.

E drejta e kujdestarit Right of the Custodian Član 1200
Pravo staratelja
Kujdestari mund të parashtrojë padi për The custodian, may file a claim for divorce
shkurorëzim në emër të bashkëshortit i cili on behalf of the spouse suffering from Staratelj može da podnese tužbu za razvod
vuan nga sëmundjet psikike të diagnosed mental illness or the person braka, u ime supružnika koji boluje od
741 /997
diagnostifikuara, ose në emër të personit të suffering incapacity to act only with previous dijagnostikovane mentalne bolesti i ili u ime
paaftë për të vepruar vetëm me pëlqimin e consent of the Custodian Body. lica koje nema sposobnost da postupa samo
mëparshëm të Organit të Kujdestarisë. uz prethodno dobijenu saglasnost organa
starateljstva.
Përjashtimi i publikut Exclusion of Public Član 1201
Isključenje javnosti
Publiku përjashtohet nga procedurat e Public is excluded from the procedures of
kontestit martesor. marital disputes. Javnost je isključena iz postupka u bračnim
sporovima.

Parimet Principles Član 1202
Načela
1. Aktgjykimi për shkurorëzim duhet të 1. Court decision on divorce shall be taken
merret pas një periudhe të përpjekjeve për after a period of endeavours of reconciliation 1. Sudska presuda o razvodu braka se mora
pajtim të zhvilluara nga gjykata në seanca të guided by the court in special court sessions doneti nakon perioda napora pomirenja koje
veçanta përveç kur: except when: je sud proveo na odvojenim ročištima, osim
kada:
1.1. një nga bashkëshortët është i paaftë 1.1. One of the spouses has lost
për të vepruar; capacity to act; 1.1. jedan od supružnika nema
sposobnost postupanja;
1.2. kur një apo të dy bashkëshortët 1.2. When one or both spouses live
jetojnë jashtë vendit; abroad; 1.2. jedan ili oba supružnika žive u
inostranstvu;
1.3. kur nuk dihet vendbanimi i njërit 1.3. When the place of residence of
nga bashkëshortët. one of the spouses is not known. 1.3. prebivalište jednog od supružnika
nije poznato.
2. Periudha e pajtimit do t‘u mundësojë 2. The reconciliation period shall allow
bashkëshortëve një periudhë për të shqyrtuar spouses a period for reflection and 2. Period pomirenja omogućava supružnicima
742 /997
dhe vlerësuar vendimin e tyre duke marrë consideration of their decision and to period za razmatranje i preispitivanje njihove
parasysh të gjitha rrethanat dhe pasojat. consider all circumstances and consequences. odluke uzimajući u obzir sve okolnosti i
posledice.

Procedurat e pajtimit Reconciliation procedures Član 1203
Postupak pomirenja
1. Në kontestin e shkurorëzimit gjykata është 1. In divorce disputes, court is obliged to try
e detyruar të tentojë të arrijë pajtimin formal to achieve formal reconciliation between 1. U sporovima o razvodu braka, sud je dužan
mes bashkëshortëve, me përjashtim të rasteve spouses, except in cases under Article 1186, da pokuša da postigne formalno pomirenje
nga neni 1186, paragarfia 1.3 paragraph 1.3. među supružnicima, osim slučajeva iz člana
1186, stav 1.3.
2 Aktgjykimi për shkurorëzim do të merret dhe u 2. Decision on divorce is sent to parties only
dërgohet palëve vetëm nëse nuk ka pasur sukses after concluding procedures and only if 2. Presuda o razvodu braka šalje se strankama
pajtimi i bashkëshortëve. reconciliation was not successful. tek nakon okončanja postupka i samo ako
pomirenje nije bilo uspešno.

Seanca e pajtimit Reconciliation sessions Član 1204
Ročište pomirenja
Kur gjykata udhëheq procedurën e pajtimit të When court is conducting reconciliation
bashkëshortëve, ajo do të caktojë seanca të procedure of the spouses, it shall assign Kad sud sprovodi postupak pomirenja
veçanta në përpjekje për të arritur pajtimin special sessions in efforts to reach supružnika, zakazaće posebna ročišta u
përderisa konstaton se gjasat për arritjen e reconciliation, as far as it concludes that naporima da se postigne pomirenje, sve dok
pajtimit akoma ekzistojnë. chances to achieve reconciliation still exist. smatra da još uvek postoje šanse za
postizanje pomirenja.
Pjesmarrja në seancat e pajtimit Participation in reconciliation sessions Član 1205
Prisutnost na ročišta pomirenja
1. Në seancën për përpjekjen që të arrihet 1. Both spouses are summoned to personally
pajtimi ftohen të dy bashkëshortët për të participate in the session in efforts to achieve 1. Na ročištu u naporu da se postigne
marrë pjesë personalisht; reconciliation. pomirenje pozivaju se oba supružnika da
743 /997
lično prisustvuju.
2. Nëse njëri ose që të dy bashkëshortët edhe 2. When one or both spouses, despite being
pse janë ftuar në mënyrë të rregullt, duly summoned miss the session for 2. Ako jedan ili oba supružnika, iako su na
mungojnë nga seanca për përpjekjen që të attempting reconciliation, do not justify the redovan način pozvani, su odsutni na ročištu
arrihet pajtimi, dhe asnjëri prejt tyre nuk e absence at the session in efforts to reach u naporima da se postigne pomirenje, i ni
arsyetojnë mungesën gjykata, do të çmojë se reconciliation, the court shall assess whether jedan od njih ne opravda svoju odsutnost,
a do të caktojë seancën e re për përpjekjen e to assign a new session for attempting sud će proceniti da li da zakaže još jedno
arritjes së pajtimit ose do të konsiderojë se reconciliation or to conclude that ročište ili da zaključi da se pomirenje nije
pajtimi ka dështuar; reconciliation has failed. postiglo;
3. Kur njëri apo të dy bashkëshortët të cilët 3. When one or both spouses who through a
me propozimin e përbashkët kanë filluar joint proposal have initiated the procedures 3. Kad se jedan ili oba supružnika koji su sa
procedurën për shkurorëzim me marrëveshje for divorce by mutual agreement do not zajedničkim predlogom pokrenuli postupak
nuk paraqiten në seancën për përpjekje që të appear in the session in efforts to reach za sporazumni razvod, ne pojave na ročištu
arrihet pajtimi, dhe mungesa e tyre nuk reconciliation and their absence is not zakazanom u pokušaju ostvarenja pomirenja,
arsyetohet, do të konsiderohet se e kanë justified, it shall be considered, that they have i njihovo odsustvo nije opravdano, smatraće
tërhequr propozimin për shkurorëzim me waived the proposal for divorce by mutual se da su povukli predlog za sporazumni
marrëveshje. agreement. razvod braka.

Kompetenca lëndore e organit të Subject matter jurisdiction of Custodian Član 1206.
kujdestarisë në procedurën e pajtimit body in reconciliation procedure Predmetna nadležnost organa starateljstva
u postupku pomirenja
1. Nëse bashkëshortët kanë një apo më shumë 1. If the spouses have one or more joint
fëmijë të përbashkët të mitur, procedura e minor children, the reconciliation procedure 1. Ako supružnici imaju jedno ili više
pajtimit zhvillohet para Organit të is conducted in front of Custodian Body by zajedničke maloletne dece, postupak
Kujdestarisë duke zbatuar metodat e punës applying social work and other professional pomirenja supružnika vodi organ starateljstva
sociale, metodat tjera profesionale dhe duke methods, by utilizing services of marriage kroz primenu metoda socijalnog rada, i
shfrytëzuar shërbimet e këshillimores për and family councils as well as other drugih stručnih metoda, uz korišćenje usluge
martesë dhe familje si dhe institucioneve tjera professional institutions. bračnog i porodičnog savetovališta, kao i
744 /997
profesionale. drugih stručnih institucija.
2. Procedurat duhet të mbështeten nga 2. Procedures shall be supported by the

parimet e vullnetit të mirë dhe principle of free will and co-operation. 2. Postupci trebaju biti podržani načelima
bashkëveprimit. dobre volje i saradnje.
3. Në raste të tjera, procedurën e pajtimit të 3. In other cases, court conducts

bashkëshortëve e zbaton gjykata nëse kryetari reconciliation procedure of spouses, when the 3. U drugim slučajevima, sud vodi postupak
i trupi gjykues e çmon se nuk do të ishte e president of court panel doesn’t consider that pomirenja supružnika, ako predsedavajući
arsyeshme që procedura e pajtimit t’i kalojë the reconciliation procedure shall be sudskog veća smatra da nema razloga da
Organit të Kujdestarisë. transferred to the Custodian Body. postupak pomirenja bude prosleđen kod
organa starateljstva.
4. Në shkresën me të cilën procedura e 4. In the written record transferring
pajtimit i kalon organit të kujdestarisë do të reconciliation to the Custodian Body, names 4. U spisi kojim je postupak pomirenja
shënohen emrat dhe adresat e and addresses of spouses shall be included, as prosleđen organu starateljstva biće upisana
bashkëshortëve, data e fillimit të procedurës well as the date of divorce procedures and the imena i adrese supružnika, datum pokretanja
për shkurorëzim si dhe shkaqet kryesore për main reasons for requesting divorce. If the postupka za razvod kao i glavni razlozi zbog
të cilat kërkohet shkurorëzimi. Nëse në spouses have minor children, all data kojih se zahteva razvod. Ako u braku ima
martesë ka fëmijë të mitur do të shënohen referring to them shall also be provided. maloletne dece, podaci o deci će se takođe
edhe të dhënat për fëmijët. evidentirati.

Kompetenca territoriale ligjore Territorial legal jurisdiction Član 1207
Mesna nadležnost suda
1. Për procedurën e pajtimit, përveç Organit 1. Jurisdiction for reconciliation procedure,
të Kujdestarisë në territorin e të cilit ndodhet lies not only with the Custodian Body in the 1. O postupku pomirenja supružnika, osim
vendbanimi ose vendqëndrimi i të paditurit, territory of which is the transient or dwelling organa starateljstva, na čijoj se teritoriji
është kompetent edhe Organi i Kujdestarisë place of the defendant, but also with the nalazi prebivalište ili boravište optuženog,
në territorin e të cilit bashkëshortët kanë Custodian Body in the territory of which the nadležan je i organ starateljstva, na čijoj su
pasur vendbanimin e fundit të përbashkët; spouses had their last joint residence. teritoriji supružnici imali svoje poslednje
zajedničko prebivalište.
745 /997
2. Kur procedura fillon me propozimin për 2. When procedures commence with the
shkurorëzim me marrëveshje të dyanshme, claim for divorce by mutual agreement, the 2. Kad postupak počinje s obostranim
kompetent për procedurën e pajtimit të Custodian Body in the territory of which one predlogom za sporazumni razvod braka,
bashkëshortëve është Organi i Kujdestarisë of the spouses has his transient residence or organ starateljstva na čijoj teritoriji jedan od
në territorin e të cilit e ka vendbanimin ose dwelling place shall be competent for the supružnika ima svoje prebivalište ili
vendqëndrimin njëri prej bashkëshortëve si reconciliation procedure of spouses, as well boravište, nadležan je za postupak pomirenja
dhe Organi i Kujdestarisë në territorin e të as the Custodian Body in the territory of supružnika, kao i organ starateljstva na čijoj
cilit bashkëshortët e kanë pasur vendbanimin which the spouses lastly resided jointly. teritoriji supružnici su imali svoje poslednje
e fundit të përbashkët. zajedničko prebivalište.

Mbrojtja e fëmijëve në procedurën e Protection of children in reconciliation Član 1208
pajtimit procedure Zaštita dece u postupku pomirenja
Në procedurën e pajtimit, Organi i During reconciliation procedures, Custodian

Kujdestarisë konstaton se në çfarë kushte për Body concludes under what living and Tokom postupka pomirenja, organ
jetë dhe zhvillim ndodhen fëmijët e developing conditions joint children of the starateljstva utvrđuje pod kojim su se
përbashkët të bashkëshortëve dhe ndërmerr të spouses are found in and undertakes all uslovima za život i razvoj nalazila zajednička
gjitha masat e nevojshme që të sigurojë necessary measures to ensure education, deca supružnika i preduzima neophodne mere
edukimin, sigurinë dhe mbajtjen financiare, security and financial livelihood, by making da osigura njihovo obrazovanje, bezbednost i
duke u përpjekur që të arrijë marrëveshje efforts to achieve agreement between the finansijsko izdržavanje, na taj način što će se
ndërmjet bashkëshortëve në mënyrë që të spouses in order to protect children’s potruditi da postigne dogovor među
mbrojë interesat e fëmijëve. interests. supružnicima u cilju zaštite interesa dece.

Afati në procedurën e pajtimit pranë Deadline for reconciliation procedure by Član 1209
organit të kujdestarisë Custodian Body Rokovi u postupku pomirenja pred
organom starateljstva
1. Procedura e pajtimit pranë Organit të 1. Reconciliation procedure in front of the
Kujdestarisë nuk mund të zgjasë më shumë se Custodian Body may not last longer than 1. Postupak pomirenja supružnika koji se
tre muaj, por mund të vazhdohet, nëse three months but can be extended, if the vodi pred organom starateljstva ne može da
bashkëshortët pajtohen që të vazhdojnë një spouses agree to continue such procedure traje duže od tri meseca, ali se može nastaviti,
746 /997
procedurë të këtillë pas përfundimit të këtij after the expiry of the this deadline. ako se supružnici slažu da nastave ovaj
afati. postupak nakon isteka datog roka.
2. Organi i Kujdestarisë është i detyruar pa 2. Custodian Body is obliged that without any
vonesë të dërgojë në gjykatë raportin më delay submit to the court a written report on 2. Organ starateljstva dužan je da bez
shkrim lidhur me rezultatin e procedurës së the results of the reconciliation procedure. odlaganja sudu podnese pisani izveštaj o
pajtimit. ishodu postupka pomirenja supružnika.

Veprimet e gjykatës gjatë shkurorëzimit Actions of the court during divorce by Član 1210
me marrëveshje mutual agreement Sudske radnje tokom sporazumnog
razvoda
1. Kur procedura ka filluar me propozimin e 1. When procedure by the proposal of the
bashkëshortëve për shkurorëzim me anë të spouses for divorce by mutual agreement 1. Kad je postupak započet podnošenjem
marrëveshjes, faktet në të cilat është have commenced, facts supporting the predloga supružnika za sporazumni razvod
mbështetur propozimi nuk hetohen, sidoqoftë proposal are not investigated, however, the braka, činjenice koje podržavaju predlog neće
gjykata mund të vendosë që të zhvillohet court may decide to conduct evidentiary se istražiti, međutim, sud može odlučiti da se
procedura e provave, sikurse sipas padisë për proceedings, same as for the procedures in sprovede dokazni postupak, isto kao kod
shkurorëzim, nëse në procedurën e pajtimit divorce by claim, if during the reconciliation tužbe za razvod braka, ako tokom postupka
çmon se për arsye fundamentale fëmijët e proceedings considers that joint minor pomirenja supružnika proceni da iz osnovnih
përbashkët të mitur kërkojnë që të ruhet children due to justifiable reasons require razloga zajednička maloletna deca zahtevaju
martesa. preservation of marriage. očuvanje braka.
2. Nëse bashkëshortët kanë fëmijë të 2. When spouses have joint children, court
përbashkët gjykata mund t’i hetojë faktet dhe may investigate the facts and conduct 2. Ako supružnici imaju zajedničku decu, sud
ta zbatojë procedurën e provave rreth pjesës evidentiary proceedings relating to that part može da ispita činjenice i da sprovede
së propozimit të bashkëshortëve që ka të bëjë of the proposal of spouses dealing with dokazni postupak u vezi sa delom predloga
me ruajtjen, edukimin dhe mbajtjen keeping, education and provision of financial supružnika koji se odnosi na čuvanje,
financiare të fëmijëve, nëse bindet se livelihood for children, if convinced that the obrazovanje i pružanje finansijskog
propozimi i prindërve lidhur me këto çështje proposal of parents regarding these issues izdržavanja za decu, ako se ubedi da predlog
nuk ofron garanci të nevojshme se interesat e doesn’t provide necessary guarantee that the roditelja vezano za ova pitanja ne pruža
747 /997
fëmijëve të tyre të mitur ose të paaftë me këtë interests of their minor or disabled children neophodne garancije, da će interesi njihove
marrëveshje do të mbrohen në masë të duhur. shall be properly protected through such maloletne dece ili nesposobne dece biti
agreement. pravilno zaštićeni tim sporazumom.

Përcaktimi i fakteve në të cilat mbështetet Determination of facts on which the Član 1211
kërkesa request is based Utvrđivanje činjenica na koje se zasniva
zahtev
1. Faktet në të cilat pala e mbështet kërkesën 1. Facts based on which the party bases its
e vet në kontestet martesore gjykata mund t’i request in marital disputes, may be 1. Činjenice na kojima stranka zasniva svoj
konsiderojë si të kontestueshme edhe atëherë considered disputable by the court, even zahtev u bračnim sporovima sud može
kur ato fakte janë të pa kontestueshme when such facts are no longer disputable smatrati spornim čak i kada su te činjenice
ndërmjet palëve. between parties. nesporne između strana.
2. Në kontestet martesore nuk mund të nxirret 2. No judgment may be issued for marital
aktgjykim për shkak të mungesës ose disputes due to absence or judgment by 2. U bračnim sporovima ne može se doneti
aktgjykimit në bazë të pranimit. concession. presuda zbog odsustva ili presuda na osnovu
priznanja.

Tërheqja e padisë Withdrawal of a claim Član 1212
Povlačenje tužbe
1. Në kontestet për shkurorëzim paditësi 1. In divorce disputes, the plaintiff may
mund ta tërheqë padinë deri në përfundimin e withdraw the claim until the conclusion of the 1. U sporovima za razvod braka, tužilac može
seancës kryesore gjyqësore pa pajtimin e të main court session without the consent of the da povuče svoju tužbu do zaključka glavnog
paditurit, kurse me pajtimin e të paditurit respondent, whereas with the consent of the ročišta bez pristanka tuženog, i uz saglasnost
derisa procedura nuk ka përfunduar në formë respondent until the procedure becomes final. tuženog dok postupak nije okončan
të prerë. konačnom odlukom.
2. Propozimin e përbashkët për shkurorëzim 2. Spouses can withdraw joint proposal for
me marrëveshje bashkëshortët mund ta divorce by mutual agreement may be 2. Zajednički podneti predlog supružnika za
tërheqin derisa aktgjykimi mbi shkurorëzimin undertaken until the judgment for divorce sporazumni razvod braka može se povući dok
748 /997
të marrë formën e prerë. Do të konsiderohet becomes final. The proposal shall be presuda za razvod braka ne bude konačna.
se është tërhequr propozimi edhe kur nga considered to have been withdrawn even Smatraće se da je predlog povučen čak i u
propozimi heq dorë njëri bashkëshort. when one of the spouses withdraws from the slučaju kada samo jedan od supružnika
proposal. odustaje od predloga.

Kufizimi i ankesës Limitation of Appeal Član 1213
Ograničenje žalbe
1. Aktgjykimi me të cilin zgjidhet martesa 1. Judgment dissolving marriage according to
sipas propozimit të përbashkët të the joint proposal of the spouses for divorce 1. Presuda kojom je brak rešen na osnovu
bashkëshortëve për shkurorëzim me by mutual agreement may be appealed only zajedničkog predloga supružnika za
marrëveshje të përbashkët mund të goditet because of: sporazumni razvod braka, može da bude
vetëm për shkak: napadnuta samo zbog:
1.1 Të shkeljes thelbësore të dispozitave 1.1. Essential violations of provisions

të procedurës kontestimore ose of the contentious procedure, 1.1 Osnovnog kršenja odredaba
parničnog postupka, ili
1.2 Për arsye se propozimi është dhënë 1.2. Due to the fact that the proposal
në lajthim ose nën ndikimin e was submitted by mistake or under 1.2 Zbog činjenice da je predlog bio
shtrëngimit, ose të mashtrimit. coercion or deceit. podnet u zabludi, ili pod uticajem
prinude ili prevare.
Moslejimi i mjeteve të jashtëzakonshme Prohibition of extraordinary legal Član 1214
juridike remedies Neodobravanje vanrednih pravnih lekova
Nëse martesa është zgjidhur ose është anuluar If marriage has been dissolved or annulled by
me aktgjykimin e formës së prerë, vendimi final judgment, a decision for divorce, Ako je brak raskinut ili poništen konačnom
për shkurorëzimin, përkatësisht për anulimin respectively for annulment of the marriage sudskom presudom, protiv sudske odluka
e martesës nuk mund të goditet me mjete të may not be attacked with extraordinary legal kojom je brak razveden, odnosno o
jashtëzakonshme juridike. remedies. poništenju braka, ne može se osporiti
vanrednim pravnim sredstvima.
749 /997
Pjesëtimi i pronës së përbashkët Division of joint property Član 1215
Deoba zajedničke imovine
1. Në datën e zgjidhjes së martesës, prona e 1. At the date of the dissolution of the
fituar me punën e përbashkët gjatë marriage, property that is acquitted by joint 1. Na dan prestanka braka, imovina stečena
kohëzgjatjes së martesës duhet të work during marriage must be determined, zajedničkim radom tokom trajanja braka
përcaktohet, të vlerësohet dhe të pjesëtohet në evaluated and divided as provided for in mora se utvrditi, proceniti i podeliti u skladu
pajtim me dispozitat e këtij libri. provisions of this Book. sa odredbama ove Knjige.
2. Pjesëtimi i pronës së përbashkët të 2. Division of joint property of spouses can

bashkëshortëve mund të kërkohet gjatë be deemed during the marriage and at the 2. Deoba zajedničke imovine supružnika
martesës dhe me rastin e shkurorëzimit. time of divorce. može da bude zatražena za vreme trajanja
braka ili u slučaju razvoda.
3. E drejta për pjesëtimin e pronës së 3. Right for division of property is not
përbashkët nuk parashkruhet, por nuk ndikon prescriptive, but does not affect rules on 3. Pravo na deobu zajedničke imovine ne
në rregullat mbi parashkrimin fitues dhe statutory prescriptions and prescriptions of zastareva, ali ne utiče na pravila o
parashkrimin e kërkesave. claims. zastarevanju potraživanja i zastarelost
zahteva.
Udhëzime të pjesëtimit Division guidelines Član 1216
Smernice deobe
1. Me rastin e pjesëtimit të pronës së 1. When dividing joint property, the debt of
përbashkët, borxhi i pronës së përbashkët do the joint property shall be calculated in the 1. Prilikom deobe zajedničke imovine, dug
të llogaritet në pjesën e secilit bashkëshort. shares of each spouse. zajedničke imovine biće uračunat na udeo
svakog supružnika.
2. Nëse prona e përbashkët nuk është e 2. If joint property is not sufficient to cover
mjaftueshme për të mbuluar detyrimet the existing obligations to the joint property, 2. Ako zajednička imovina nije dovoljna da
ekzistuese ndaj pronës së përbashkët, të gjitha all joint liabilities remaining after the division pokrije postojeće obaveze prema zajedničkoj
detyrimet e përbashkëta të mbetura pas of property may be covered by separate imovini, sve zajedničke preostale obaveze
pjesëtimit mund të mbulohen nga pasuria e property of the spouses. A spouse who has nakon deobe mogu biti pokrivene iz posebne
750 /997
veçantë e bashkëshortëve. Bashkëshorti i cili paid joint obligations before or after imovine supružnika. Supružnik koji je platio
ka paguar detyrimet e përbashkëta para ose termination of marriage has the right to zajedničke obaveze pre ili posle raskida
pas zgjidhjes së martesës ka të drejtën e regress the other spouse for half of the braka ima pravo da zatraži polovinu uplate
regresit ndaj bashkëshortit tjetër për gjysmën payment. od drugog bračnog druga.
e pagesës.
3. Kur bëhet pjesëtimi i pronës me kërkesë të 3. When dividing the property takes place
njërit prej bashkëshortëve të një martese upon request of one of the spouses of a 3. Kada se vrši deoba imovine na zahtev
ligjërisht të regjistruar, duhet kushtuar legally registered marriage, consideration jednog od supružnika jednog zakonskog
vëmendje për të siguruar që pjesa e tij/saj should be given to ensure that his/her share registrovanog braka, treba se obratiti posebna
përfshin ato sende të pronës së përbashkët, të includes those objects of the joint property pažnja kako bi se obezbedilo da njegov/njen
cilët i shërbejnë zejes apo profesionit të which serve his/her craft or vocation. udeo obuhvati stvari zajedničke imovine koji
tij/saj. služe njegovom ili njenom zanatu ili
zanimanju.
4. Nëse vlera e sendeve nga paragrafi 3 i këtij 4. If value of objects provided for in
neni është jo proporcionalisht e madhe në paragraph 3 of this Article is disproportional 4. Ako vrednost stvari propisanih u stavu 3.
krahasim me vlerën e pronës së përgjithshme high, compared to the value of general joint ovog člana je nesrazmerno velika u odnosu
të përbashkët, do të bëhet pjesëtimi edhe i property, those objects shall also be divided, na vrednost celokupne zajedničke imovine,
atyre sendeve, përveç nëse bashkëshorti të except in cases when the spouse to whom biće izvršena deoba i tih stvari, osim u
cilit këto pjesë duhet t’i takojnë nuk ia such shares should belong to does not ensure slučaju da supružnik kome te stvari treba da
siguron bashkëshortit tjetër pagimin përkatës pecuniary compensation of the relevant or pripadaju, drugom supružniku obezbedi
në para apo vlerën përkatëse ose të përafërt approximate value to the other spouse, isplatu odgovarajuće vrednosti ili drugom
ose nuk ia cedon bashkëshortit tjetër sipas respectively does not transfer another object supružniku ustupi, uz njegov pristanak, druge
pëlqimit të tij sendet e tjera me vlerë or share with relevant or approximate value stvari odgovarajuće ili približne vrednosti. Za
përkatëse ose të përafërt. Për këto to the other spouse. For these compensation potrebe ovakve naknade potreban je pristanak
kompensime qëllimi kërkohet të miratohet purposes consent of both spouses is required. oba supružnika.
nga të dy bashkëshortët.
5. Kur pjesëtimi fillohet me kërkesën e njërit 5. When division is initiated upon request of
bashkëshort, atij do t’i dorëzohen ato sende të one spouse, he shall be provided with those 5. Kad je deoba pokrenuta na zahtev jednog
pronës së përbashkët që i shërbejnë objects of the joint property which od supružnika, tom supružniku biće dati oni
ekskluzivisht përdorimit të tij personal. exclusively serve for personal use. predmeti iz zajedničke imovine koji
751 /997
isključivo služe za njegovu ličnu upotrebu.

Pagimi në para Pecuniary Compensation Član 1217
Novčana naknada
Në rast se pjesa e njërit bashkëshort në When the share of one spouse from the joint
pasurinë e përbashkët është jo property is disproportional smaller than the U slučaju kad je udeo jednog supružnika u
proporcionalisht më e vogël se pjesa e share of the other spouse, the court, upon zajedničkoj imovini nesrazmerno manji od
bashkëshortit tjetër, gjykata, me kërkesën e request of one of the spouses, considering all udela drugog supružnika, sud može na
njërit nga bashkëshortët, duke pasur parasysh the circumstances and the values of his share zahtev jednog supružnika, uzimajući u obzir
të gjitha rrethanat dhe vlerën e pasurisë së tij, may determine pecuniary compensation for sve okolnosti i vrednost njegovog udela tom
atij bashkëshorti mund t’ia caktojë the spouse. supružniku da odredi naknadu u novcu prema
shpërblimin në të holla sipas vlerës së pjesës vrednosti njegovog udela.
së tij.

Sendet e luajtshme Movable items Član 1218
Pokretne stvari
1. Secili prej bashkëshortëve mund të kërkojë 1. Each of the spouses may request movable
që sendet e luajtshme në pronën e përbashkët items from the joint property to be divided to 1. Svaki od supružnika može da zahteva da se
t’i ndahen në emër të pjesës në pronën e the other spouse on behalf of the share in the pokretne stvari koje predstavljaju zajedničku
përbashkët bashkëshortit tjetër i cili ato sende joint property of the spouse who has kept imovinu dodele na ime udela u zajedničkoj
i ka ndalur pas ndërprerjes së bashkësisë së those items upon termination of their imovini onom supružniku koji je te stvari
jetës dhe ka qenë në posedim të tyre të qetë të coexistence and has silently possessed them zadržao posle prestanka zajednice života i
pandërprerë së paku (3) vjet, ose i ka blerë for at least (3) years or has only bought them bile su u neprekidnoj neometanoj državini
ato për përdorim vetanak pa miratimin e for his own use without approval of the other najmanje tri (3) godine, ili ih je kupio za
bashkëshortit tjetër. spouse. sopstvenu upotrebu bez saglasnosti drugog
supružnika.
2. Në zbatim të paragrafit 1 i këtij neni 2. On application of paragraph 1 of this
bashkëshorti tjetër mund të kërkojë t’i ofrohet article, other spouse may request to be 2. U primeni stava 1. ovog člana, drugi
752 /997
pjesa përkatëse nga sendet tjera të luajtshme provided with the relevant share from other supružnik može zahtevati da mu se u ostalim
dhe nëse vlera e këtyre sendeve nuk është e movable items and if the values of such items pokretnim stvarima odredi odgovarajući
mjaftueshme ka të drejtë që dallimi t’i are not sufficient, he is eligible to pecuniary udeo, i ako vrednost tih stvari nije dovoljna,
paguhet në të holla. compensation for the difference. ima pravo da mu razlika bude isplaćena u
novčanoj vrednosti.
Përcaktimi i pronës së përbashkët në rast Determination of joint property in case of Član 1219
të mosmarrëveshjes non-agreement Utvrđivanje zajedničke imovine u slučaju
nesporazuma
Nëse nuk arrihet marrëveshja në lidhje me atë When there is no agreement about which part
se cila pjesë e bashkëshortëve i takon pronës of the joint property belongs to which spouse, Ako se ne postigne sporazum o tome koji
së përbashkët, ajo duhet të vendoset nga this shall be decided by the court. deo imovine supružnika pripada zajedničkoj
gjykata. imovini, o tome mora odlučiti sud.

Sendet për përdorim të fëmijëve Items for children’s use Član 1220
Stvari za dečiju upotrebu
Bashkëshortit që i besohen fëmijët e The spouse to whom the joint children have
përbashkët për ruajtje dhe edukim përveç been entrusted to for protection and Supružniku kome je poverena zajednička
pjesës së tij, i jepen edhe sendet që i education, besides his share, is provided with deca na čuvanje i vaspitavanje, osim
shërbejnë vetëm fëmijëve ose që janë të items serving only the children or which are njegovog dela, biće mu dodeljene i stvari
destinuara vetëm për përdorimin e tyre të designated only for their direct use, except koje služe samo deci ili su namenjene za
drejtpërdrejtë, përveç nëse vlera e tyre është when the value of these items is un- njihovu neposrednu upotrebu, osim ako je
jo proporcionalisht e madhe në krahasim me proportionally high compared to the value of vrednost tih predmeta nesrazmerno velika u
vlerën e pronës së përgjithshme të the general joint property. In this case odnosu na vrednost celokupne zajedničke
përbashkët. Në këtë rast, ndryshimi do të difference shall be pecuniary compensated by imovine. U ovom slučaju, razlika će biti
kompensohet në para nga bashkëshorti të cilit spouse to whom children are entrusted. nadoknađena u novčanoj vrednosti od strane
i janë besuar fëmijët. supružnika kome su deca poverena.
753 /997
Vendimi i gjykatës për banesën martesore Court decision on matrimonial domicile Član 1221
Sudska odluka o bračnom mestu
1. Nëse bashkëshorti në procedurën e 1. If spouse in the divorce procedures does stanovanja
shkurorëzimit nuk pajtohet mbi atë se kujt not agree upon who shall be entitled to live in
duhet t’i jepet e drejta që të jetojë në të the matrimonial domicile in the future or 1. Ako se u postupku razvoda braka
ardhmen në banesën nga martesa ose për about the distribution of commonly used supružnici ne saglase o tome kome će biti
ndarjen e pajisjeve të shfrytëzuara furniture and other household belongings, dodeljeno pravo da ubuduće živi u bračnom
bashkërisht dhe gjërave të tjera që i takojnë decision shall be taken by the court, on mestu stanovanja ili za dodelu opreme
shtëpisë, vendimi duhet të nxjerrët nga request of one or both of the spouses. zajednički korišćene kao i ostalim stvarima
gjykata në kërkesë të njërit apo të dy koje pripadaju mestu stanovanja, odluka će
bashkëshortëve. biti doneta od strane suda na zahtev jednog ili
oba supružnika.
2. Gjykata do të vendosë duke pasur parasysh 2. Court shall decide with close regard to
çdo rast individual, e në veçanti rastet kur each individual case, especially when the 2. Sud će doneti odluku uzimajući u obzir
vendimi prek mirëqenien e fëmijëve dhe decision touches the welfare of children and svaki pojedinačni slučaj, naročito kada se
pozitën sociale të bashkëshortëve. the social position of the spouses. odluka odnosi na blagostanja dece i socijalni
položaj supružnika.

E drejta e parablerjes Right on pre-emption Član 1222
Pravo preče kupovine
Kur pjesa e bashkëshortit nga prona e When share of the spouse from the joint
përbashkët përcaktohet në formë të prerë, property is finally determined, other spouse Kad je udeo supružnika u zajedničkoj
bashkëshorti tjetër ka të drejtën e parablerjes has the right on pre-emption of that share. imovini konačno određen, drugi supružnik
së asaj pjese. ima pravo preče kupovine tog dela.
754 /997
Mbiemri i bashkëshortit të shkurorëzuar Surname of spouse after divorce Član 1223
Prezime razvedenog supružnika
1. Bashkëshorti i cili në rastin e lidhjes së 1. Spouse, who at the time of entering into
martesës e ka ndryshuar mbiemrin, pas marriage has changed surname, after 1. Supružnik koji je prilikom sklapanja braka
zgjidhjes së martesës mund të marrë dissolution of marriage, may acquire its promenio svoje prezime, nakon prestanka
mbiemrin e mëparshëm. previous surname. braka može da uzme prethodno prezime.
2. Deklarata për marrjen e mbiemrit të 2. Statement for acquiring previous surname

mëparshëm duhet të jepet brenda afatit prej shall be submitted within six months from the 2. Izjava o uzimanju prethodnog prezimena
gjashtë muajve pas zgjidhjes së martesës. dissolution of marriage. mora se dati u roku od šest meseci po
prestanku braka.
3. Deklarata i paraqitet zyrtarit të gjendjes 3. Statement shall be submitted to the civil
civile i cili mban regjistrin amë të të status officer who maintains register of 3. Izjava se dostavlja službeniku za civilni
martuarve për vendin në të cilin është lidhur marriages where marriage was entered into status zaduženom za vođenje matične knjige
martesa sipas vendbanimit të deklaratë based on the place of residence of the person venčanih za mesto u kojem je sklopljen brak
dhënësit. providing the statement. prema mestu prebivališta lica koje daje svoju
izjavu.

Kufizimet e përgjegjësisë Limitation of liability Član 1224
Ograničenje odgovornosti
Bashkëshorti tjetër nuk është përgjegjës për Other spouse is not responsible for the
detyrimet që njëri nga bashkëshortët i ka obligations that one of the spouses had before Drugi supružnik nije obavezan za obaveze
pasur para lidhjes së martesës, si dhe për entering into marriage, as well as for personal koje je jedan od supružnika imao pre
detyrimet personale që i pranon gjatë obligations, that he accepts during the sklapanja braka, kao i za lične obaveze koje
martesës. marriage. prihvata tokom braka.
755 /997
Trashëgimi Inheritance Član 1225
Zaostavština
Pushimi i të drejtës së trashëgimisë së The right of inheritance of the spouse in case
bashkëshortit në rast të shkurorëzimit ose of divorce or annulment ends under the Prestanak prava na zaostavštinu supružnika u
anulimit përfundon sipas kushteve të parapara conditions foreseen in the Book 5 of this slučaju razvoda ili poništenja braka se
në Librin 5 të këtij Kodi. Code. zaključuje pod uslovima predviđenim u
Knjizi 5. ovog Zakonika.
PJESA E KATËRT PART FOUR

ČETVRTI DEO
KAPITULLI I – MARRËDHËNIET CHAPTER I –RELATIONS
NDËRMJET PRINDËRVE DHE BETWEEN PARENTS AND POGLAVLJE I – ODNOSI
FËMIJËVE CHILDREN IZMEĐU RODITELJA I DECE
Nënkpaitulli I - Atësia Sub-chapter I – Paternity

Potpoglavlje I – Očinstvo
Prezumimi i atësisë Presumption of paternity Član 1226
Pretpostavka očinstva
1. At i fëmijës së lindur në martesë do të 1. If a child is born during the marriage or
konsiderohet burri i nënës së fëmijës nëse within 300 days after breach of marriage then 1. Otac rođenog deteta u braku smatraće se
fëmija është lindur gjatë martesës ose brenda husband of the child’s mother shall be muž majke deteta ako je dete rođeno tokom
afatit prej 300 ditësh pas mbarimit së considered as child`s father. braka ili u roku od trista (300) dana nakon
martesës. prestanka braka.
2. Nëse fëmija është lindur në martesën e 2. When the child was born during the later
mëvonshme të nënës së vet pas kalimit të marriage of his mother after the period of 2. Ako je dete rođeno u docnijem braku
afatit prej (270) ditësh e deri në afatin prej (270) days up to (300) days after dissolution svoje majke, nakon isteka roka od dvesta
sedamdeset (270) dana do roka od trista
756 /997
(300) ditësh pas zgjidhjes së martesës së saj of her previous marriage, the husband of the (300) dana od prestanka njenog prethodnog
të mëparshme, at do të konsiderohet burri i mother from previous marriage will be braka, smatraće se da je otac deteta muž
nënës nga martesa e mëparshme, përveç nëse considered as father of a child except when majke iz prethodnog braka, osim kad muž
burri i nënës nga martesa e mëvonshme me the husband of the mother from the later majke iz docnijeg braka, sa njenim
pëlqimin e saj e pranon fëmijën për të vetin. marriage with her consent accepts the child as pristankom, prizna dete za svoje.
his own.

Fëmijët e lindur në martesë Children born in marriage Deca rođena u braku
1. Konsiderohet se fëmija ka lindur në 1. A child shall be considered to have been

martesë nëse prindërit e tij janë të martuar në born in marriage when his parents are 1. Smatraće se da je dete rođeno u braku kad
kohën e lindjes së fëmijës. married at the time of the child birth. su njegovi roditelji bili u braku u vreme
njegovog rođenja.
2. Nëse prindërit e fëmijës të lindur jashtë 2. If the parents of extra marital child
martesës kanë pasur qëllimin që ta lidhin intended to enter into marriage but were 2. Ako su roditelji deteta rođenog van braka,
martesën dhe në këtë gjë kanë qenë të impeded due to death of one spouse or due to imali nameru da sklope brak, pa su u tome
penguar me vdekjen e njërit prej tyre ose me a marriage ban, which arose after conception, bili sprečeni smrću jednog od njih ili nekom
ndonjë pengesë martesore që ka lindur pas upon request of one parent or the child, the drugom bračnom smetnjom koja je nastala
zënies së fëmijës, në bazë të kërkesës së njërit court shall in an extra contentious procedure posle začeća deteta, sud će u vanparničnom
prind të fëmijës, gjykata në procedurë announce that the child was born in marriage. postupku, na zahtev jednog od roditelja
jashtëkontestimore do të shpallë se fëmija ka deteta, proglasiti da je dete rođeno u braku.
lindur në martesë.
3. Nëse asnjëri prej prindërve nuk është i 3. When none of the parents is alive, or the
gjallë ose prindit të gjallë i është hequr aftësia parent alive has been deprived from capacity 3. Ako nijedan od roditelja nije živ ili je živi
për të vepruar apo i është hequr e drejta to act or from parental custody, procedure to roditelj lišen poslovne sposobnosti ili je lišen
prindore, procedurën pranë gjykatës për announce minor child to have been born in roditeljskog prava, postupak kod suda radi
shpalljen se fëmija i mitur ka lindur në marriage, shall be initiated by the Custodian proglašenja da je maloletno dete rođeno u
757 /997
martesë mund ta inicojë Organi i Body. braku može da pokrene organ starateljstva.
Kujdestarisë.
4. Nën kushtet nga paragrafi (2) i këtij neni 4. Under the conditions of paragraph (2) of
kërkesa për shpalljen e fëmijës martesor this Article, request to announce the marital 4. Pod uslovima iz stava (2.) ovog člana,
mund të parashtrohet gjithashtu edhe në child may also be submitted in the dispute for zahtev za proglašenje da je dete rođeno u
kontestin për vërtetimin e atësisë, nëse atësia the verification of paternity, if paternity has braku može da bude podnet i u sporu za
nuk është vërtetuar më parë me pranimin ose not been previously verified by acceptance or utvrđivanje očinstva, ako očinstvo nije ranije
me vendimin e gjykatës. by court decision. utvrđeno priznanjem ili odlukom suda.

Fëmijët e lindur jashtë martesës Children born out of marriage Član 1228
Deca rođena van braka
I ati i fëmijës, i cili nuk ka lindur në martesë, Father of the child who was not born in
as brenda afatit prej (300) ditësh pas zgjidhjes marriage or during the period of (300) days Otac deteta, koje nije rođeno u braku, ni u
së martesës, konsiderohet burri i cili e pranon after the dissolution of marriage, shall be roku od trista (300) dana po prestanku braka,
për të vetin ose atësia e të cilit është vërtetuar considered the husband who accepts the child smatra se muškarac koji ga prizna za svoje, ili
me vendimin e gjykatës. as his own or the person, the paternity of čije očinstvo je utvrđeno odlukom suda.
whom has been verified by court decision.

E drejta për njohjen e atësisë Eligibility for recognition of Paternity Član 1229
Pravo za priznavanje očinstva
Atësinë mund ta’ njiho mashkulli i cili ka Paternity may be recognized to a male who
arritur moshën gjatëmbëdhjetë (16) vjeç , si has reached the age of sixteen (16), as well as Očinstvo se može priznati muškarcu koji je
dhe personi i cili pjesërisht ka qenë i to a person who has partially been deprived navršio šesnaest (16) godina starosti, kao i
zhveshur nga aftësia për të vepruar, nëse from his capacity to act but is capable to licu koji je delimično bio lišen poslovne
është në gjendje të kuptojë përmbajtjen e understand content of the statement for sposobnosti, ukoliko je u stanju da razume
deklaratës për njohjen e atësisë. recognition of paternity. sadržaj izjave za priznanje očinstva.
758 /997
Article 1230
Neni 1230 Principles on recognition of paternity Član 1230
Parimet mbi njohjen e atësisë Načela priznavanja očinstva
1. The person considering himself father of
1. Personi i cili e konsideron vetën at të the child may accept paternity in minutes in 1. Lice koje sebe smatra ocem deteta može da
fëmijë mund të pranojë atësinë në front of the civil status officer. prizna očinstvo i da upiše tu činjenicu u
procesverbal para zyrtarit të gjendjes civile. zapisnik u prisustvu službenik za civilni
status.
2. Atësia mund të njihet para Organit të 2. Paternity may also be recognized before
Kujdestarisë, gjykatës apo organit tjetër të the Custodian Body, before the court or 2. Očinstvo takođe se može priznati pred
autorizuar me ligj. Këto organe janë të another duly authorized body. These bodies organom starateljstva, pred sudom ili pred
detyruara që pa vonesë të dërgojnë are obliged, without delay to submit verified drugim zakonski ovlašćenim organom. Ti
procesverbalin e vërtetuar tek zyrtari i minutes to the competent civil status officer organi su obavezni da bez odlaganja dostave
gjendjes civile kompetent, i cili duhet të who shall then register child in the register of overeni zapisnik nadležnom službeniku za
regjistrojë fëmijën në regjistrin e të lindurve. births. civilni status koji će izvršiti upis deteta u
matičnu knjigu rođenih.
3. Atësia gjithashtu mund të njihet edhe me 3. Paternity may also be recognized by will.
testament. 3. Očinstvo takođe može da bude priznato
testamentom.
4. Deklarata për njohjen e atësisë nuk mund 4. The statement for recognition of paternity
të jepet përmes përfaqësuesit me prokurë. cannot be provided by a proxy representative. 4. Izjava o priznavanju očinstva ne može da
bude data preko punomoćnika.

Procedura për njohjen e atësisë para Procedure for recognition of paternity in Član 1231
zyrtarit të gjendjes civile front of civil status officer Postupak za priznavanje očinstva pred
službeniku za civilni status
1. Nëna e fëmijës së lindur jashtë martesës, 1. When mother of the extra marital child,
në paraqitjen e lindjes së fëmijës mund ta announces birth of her child she may present 1. Majka deteta rođenog van braka, u prijavi
shënojë personin të cilin e konsideron atë të the person she considers father of her child. rođenja svog deteta može da navede osobu
fëmijës së vet. Ajo mund të ofrojë deklaratë She may provide verbal statement to be koju ona smatra ocem njenog deteta. Ona
me gojë që do të shënohet në procesverbal te
759 /997
zyrtari i gjendjes civile ose te organi i recorded in the minutes of civil status officer može pružiti usmenu izjavu za zapisnik u
autorizuar për përpilimin e dokumenteve or before the body, authorized to prepare prisustvu službenik za civilni status ili pred
publike, në dokumentin e vërtetuar ose në public documents, in a verified document or a telom ovlašćenim za pripremu javnih isprava,
testament. will. u overenoj ispravi ili u testamentu.
2. Nëse nëna në paraqitjen e lindjes së 2. When the mother has not provided written
fëmijës nuk e ka shënuar personin që e record about the person she considers to be 2. Ako majka u prijavi rođenja deteta nije
konsideron at të fëmijës, zyrtari i gjendjes the father of her child, the civil status officer označila lice koje smatra ocem njenog deteta,
civile do ta udhëzojë për të drejtën e saj që ta shall give advice regarding her rights to do službenik za civilni status je dužan da je uputi
bëjë këtë gjë. so. o njenom pravu da to učini.
3. Kur e merr deklaratën e nënës për 3. After taking mother’s statement regarding
identitetin e atit të fëmijës së saj, zyrtari i identity of her child’s father, he shall ask the 3. Kada uzima izjavu majke o identitetu oca
gjendjes civile do ta ftojë personin e shënuar mentioned person to declare about his njenog deteta, službenik za civilni status će
të deklarohet për atësinë e vet drejtpërdrejt paternity directly before the civil status pozvati navedeno lice da se u roku od trideset
para zyrtarit të gjendjes civile ose të ofrojë officer or to provide a certified document (30) dana neposredno pred službeniku za
dokumentin e vërtetuar brenda afatit prej (30) within a time limit of (30) days. Invitation of civilni status ili u overenoj ispravi proglasi o
ditësh. Letërthirrja për një person të këtillë such individual must be submitted in person svom očinstvu. Pozivnica takvom licu se
medoemos i dorëzohet personalisht dhe sipas and based on the methods providing mora lično dostaviti i na način kojim se
mënyrës me të cilën sigurohet fshehtësia. confidentiality. obezbeđuje tajnost.
4. Për veprimet që i ndërmerr dhe për 4. The civil status officer shall draft minutes
deklaratat me gojë të nënës së fëmijës dhe të regarding undertaken actions and verbal 4. O radnjama koje preduzima i o usmenim
personit për të cilin nëna pohon se është atë i statements of the child’s mother and the izjavama majke deteta i lica za koje majka
fëmijës, zyrtari i gjendjes civile do të person whom the mother alleges to be the tvrdi da je otac deteta, službenik za civilni
përpilojë procesverbalin. father of the child. status sastavlja zapisnik.
5. Nëse personi i ftuar deklaron se nuk është 5. If the invited person declares not to be the
atë i fëmijës ose brenda afatit prej 30 ditësh father of the child or within 30 days does not 5. Ako pozvano lice izjavi da nije otac deteta
nuk deklarohet për atësinë e fëmijës, zyrtari i express himself regarding the paternity of the ili ako se u roku od trideset (30) dana ne
gjendjes civile lidhur me këtë gjë do ta child, the civil status officer shall inform izjasni o očinstvu deteta, službenik za civilni
informojë nënën e fëmijës. mother of the child thereupon. status će o tome da obavesti majku deteta.
760 /997
6. Nëse personi i ftuar deklaron në 6. When invited person declares before the
procesverbal para zyrtarit të gjendjes civile se civil status officer, to consider himself to be 6. Ako pozvano lice izjavi u zapisniku pred
konsideron veten atë të fëmijës, dhe kjo është the father of the child, and this is recorded in službeniku za civilni status da sebe smatra
e regjistruar në procesverbal ose në the minutes or in the verified document, the ocem deteta, i ovo je upisano u zapisniku ili
dokumentin e verifikuar, zyrtari i gjendjes civil status officer shall officially register him u overenoj ispravi, službenik za civilni status
civile zyrtarisht do ta regjistrojë si atë të as father of the child in the register of births će zvanično upisati istog kao oca deteta u
fëmijës, në regjistrin amë të të lindurve dhe and shall inform child`s mother regarding this matičnoj knjizi rođenih, i o tom upisu treba
për regjistrimin duhet të informojë nënën e registration. obavesti majku deteta.
fëmijës.
Article 1232
Neni 1232 Recognition of paternity before birth and Član 1232
Njohja e atësisë para lindjes dhe pas after death of a child Priznavanje očinstva pre rođenja i posle
vdekjes së fëmijës smrti deteta
1. Statement for recognition of paternity may
1. Deklarata për njohjen e atësisë mund të also be provided before the child’s birth. 1. Izjava o priznavanju očinstva može da
jepet edhe para lindjes së fëmijës. Deklarata e Such statement produces legal effect, bude data i pre rođenja deteta. Ta izjava
tillë prodhon efektin juridik me kusht që provided that the child is born alive. proizvodi pravno dejstvo pod uslovom da se
fëmija të lindet i gjallë. dete rodi živo.
2. After death of a child, paternity may be
2. Pas vdekjes së fëmijës atësia mund të verified only by court decision upon request 2. Posle smrti deteta očinstvo se može
vërtetohet vetëm me vendimin e gjykatës me of authorized persons and if they have a legal utvrditi samo na osnovu odluke suda, na
kërkesën e personave të autorizuar, nëse për interest for this. zahtev ovlašćenih lica, ako za to imaju pravni
këtë gjë kanë interes juridik. interes.

Pëlqimi i nënës Consent of the mother Član 1233
Saglasnost majke
1. Njohja e atësisë prodhon efekt juridik dhe 1. Recognition of paternity produces legal
regjistrohet në librin amë të të lindurve vetëm effect and is registered in the register of 1. Priznavanje očinstva proizvodi pravno
761 /997
nëse me njohjen pajtohet nëna e fëmijës. births only if mother of child agrees with dejstvo i biće upisano u matičnu knjigu
such recognition. rođenih samo ako se sa priznavanjem saglasi
majka deteta.
2. Deklaratën mbi pëlqimin për njohjen e 2. Statement on consent for recognition of
atësisë mund ta japë nëna sipas rregullave të paternity may be given by mother according 2. Izjavu o saglasnosti za priznavanje
përcaktuara me nenin 1230 të këtij Libri. to the regulations provided for in Article očinstva majka može dati prema pravilima
1230 of this Book. propisanim u članu 1230. ove Knjige.
3. Zyrtari i Gjendjes Civile ka për detyrë ta 3. If she has not presented the same person as
ftojë nënën e fëmijës që brenda afatit prej father of the child, civil status officer is 3. Službenik za civilni status je dužan da
(30) ditësh të deklarohet për njohjen e atësisë obliged to summon the child’s mother for her pozove majku deteta da se u roku od trideset
nëse ajo nuk e ka paraqitur më parë personin statement within thirty (30) days from the (30) dana izjasni o priznavanju očinstva, ako
e njëjtë si at të fëmijës. recognition of paternity. ona već ranije nije predstavila isto lice kao
oca deteta.
Pëlqimi i fëmijës Consent of the child Član 1234
Saglasnost deteta
1. Nëse fëmija është më i vjetër se (16) vjeç 1. If child is older than (16) years, the child’s
është i nevojshëm edhe pëlqimi i tij për consent for recognition of paternity shall also 1. Ako je dete starije od šesnaest (16) godina,
njohjen e atësisë. Ky pëlqim jepet sipas be required. Such consent shall be provided potrebna je i njegova saglasnost sa
mënyrës së rregulluar me nenin 1236 të këtij as foreseen in Article 1236 of this book. priznanjem očinstva. Ova saglasnost se daje
Libri. na način propisan u članu 1236. ove Knjige.
2. Nëse fëmija pavarësisht nga kjo moshë, 2. When the child regardless of his age is in
është i paaftë për të gjykuar në mënyrë të continuous incapacity to act or mother is no 2. Ako dete nezavisno od ovog uzrasta nije u
vazhdueshme, ose nëna nuk është më e gjallë, longer alive or with unknown residence or stanju da neprekidno rasuđuje, ili ukoliko
apo ka vendqëndrimin e panjohur ose është has been announced dead or has been majka nije više živa, ili je njeno boravište
shpallur e vdekur apo plotësisht i është hequr completely deprived from her capacity to act, nepoznato, ili je proglašena mrtvom, ili je
aftësia për të vepruar, deklaratën mbi the statement regarding consent for potpuno lišena pravne sposobnosti, izjavu o
pëlqimin për njohjen e atësisë e jep kujdestari recognition of paternity shall be provided by saglasnosti za priznavanje očinstva daje
i fëmijës me lejen e Organit të Kujdestarisë. custodian of the child with the permission of staratelj deteta, uz saglasnost organa
the Custodian Body. starateljstva.
762 /997
Procedura gjyqësore për mospajtimin Court procedure for disagreement Član 1235
Sudski postupak za nesaglasnost
1. Nëse nëna e fëmijës ose fëmija që është më 1. If mother of a child or child older than (16)
i vjetër se (16) vjeç, ose kujdestari i fëmijës years of age, or the custodian of a child does 1. Ako se majka deteta, ili dete koje je starije
kur nevojitet pëlqimi i tij, nuk pajtohen për not agree with the recognition of paternity, or od šesnaest (16) godina, ili staratelj deteta,
njohjen e atësisë, ose nuk deklarohen lidhur when they do not declare themselves kada je potrebna njegova saglasnost, nisu
me këtë gjë brenda afatit prej (30) ditësh, pasi concerning this issue within (30) days after saglasni za priznavanje očinstva, ili se ne
të marrin në dijeni njohjen, personi i cili e ka being informed of recognition, person who izjasne u vezi stim u roku od trideset (30)
njohur fëmijën për të vetin mund t’ia has recognized a child as his own may submit dana po prijemu obaveštenja o priznavanju
paraqesë padinë gjykatës për vërtetim se ai a claim to the court, in order to verify that he očinstva, lice koje je priznalo dete za svoje,
është at i fëmijës. is child`s father. može da podnese tužbu sudu radi potvrđenja
da je otac deteta.
2. Padia mund të paraqitet brenda afatit prej 2. Claim may be submitted within a period of
tri vjetësh pas marrjes së njoftimit për three years after being informed about 2. Tužba se može podneti u roku od tri
mospajtimin e nënës, përkatësisht të fëmijës. disagreement of the child`s mother. If in the godine po prijemu obaveštenja o
Nëse në ndërkohë është vërtetuar atësia e meantime paternity of another person has nesaglasnosti majke, odnosno deteta. Ako se
personit tjetër, padia nuk mund të paraqitet been verified, claim shall not be submitted u međuvremenu utvrdi očinstvo od strane
pas kalimit të afatit për kundërshtimin e after expired date for rejecting paternity of drugog lica, tužba se ne može podneti nakon
atësisë atij personi. such person. isteka roka za osporavanje očinstva tog lica.

Efekti juridik i deklaratës së njohjes Legal effect of the statement of Član 1236
recognition Pravno dejstvo izjave o priznavanju
1. Deklarata për njohjen e atësisë, si dhe 1. Statement for recognition of paternity,

deklaratat e nënës dhe të fëmijës, si dhe statements of the mother and child and 1. Izjava o priznavanju očinstva, kao i izjava
pëlqimi për njohjen e atësisë, nuk mund të consent for recognition of paternity shall not majke i deteta, kao i saglasnost o priznavanju
revokohen. be revoked. očinstva ne mogu se opozvati.
2. Personi i cili ka dhënë deklaratën për 2. Person giving a statement for recognition
763 /997
njohjen e atësisë, mund të kërkojë anulimin e of paternity may request annulment of such 2. Lice koje je dala izjavu o priznavanju
deklaratës nëse ajo është dhënë me statement, if it was given under coercion, očinstva, može zahtevati poništenje izjave
shtrëngim, për shkak të mashtrimit ose në deceit or mistake. ukoliko je ista data pod prinudom, usled
lajthim. prevare ili zablude.
3. Padia për anulimin e deklaratës mund të 3. Claim for annulment of a statement may be
paraqitet në gjykatë brenda afatit prej gjashtë submitted to the court within a period of six 3. Tužba za poništenje izjave može se podneti
muajsh nga data kur shtrëngimi është bërë i months from the date, coercion ceased to sudu u roku od šest meseci od dana kad je
ditur, apo gabimi është vërejtur. exist or the moment mistake is noticed. prinuda obelodanjena, ili od dana kad je
greška uočena.

Fëmijët jashtëmartesor Extra Marital Children Član 1237
Vanbračna deca
1. Padinë për vërtetimin e atësisë së fëmijës 1. Apart of a person considering himself
së lindur jashtë martesës, përveç personit i father of the child, the child and the child’s 1. Pored lica koje sebe smatra ocem deteta,
cili e konsideron vetën at të fëmijës mund ta mother may also submit a claim for paternity tužbu za utvrđivanje očinstva deteta rođenog
paraqesin fëmija dhe nëna e fëmijës. verification. van braka mogu podneti i dete i majka deteta.
2. Fëmija i lindur jashtë martesës mund të 2. Extra marital child may submit a claim for
paraqet padinë për vërtetimin e atësisë në çdo paternity verification at any time. 2. Dete rođeno van braka može uvek podneti
kohë. tužbu za utvrđivanje očinstva.
3. Nëse fëmija është i mitur ose nuk e ka 3. If child is minor or is legally incapable to
aftësinë për të vepruar, padinë në emër të tij act, mother may on his behalf submit a claim. 3. Ako je dete maloletno ili bez poslovne
mund të paraqet nëna. Nëse nëna nuk është e If mother is not alive, or has been deprived sposobnosti, tužbu u njegovo ime može da
gjallë ose i është hequr aftësia për të vepruar, from parental responsibility or mother`s place podnese majka. Ako majka nije živa, ili je
përkatësisht nga kujdesi prindëror dhe kur of residence is unknown, claim may be lišena poslovne sposobnosti, odnosno ako je
nëna ka vendqëndrimin e panjohur, padinë submitted by custodian with the permission lišena roditeljskog prava, kao i kad je njeno
mund të paraqet kujdestari me lejen e Organit of Custodian Body. boravište nepoznato, tužbu može da podnese
të Kujdestarisë. staratelj uz saglasnost Organa starateljstva.
764 /997
4. Nëna mund të paraqet padinë për 4. Mother may submit a claim for the
vërtetimin e atësisë derisa të ketë të drejtën të verification of paternity as long as she has 4. Majka može podneti tužbu za utvrđivanje
ushtrojë të drejtën prindërore. parental right for the child. očinstva sve dok ima pravo vršenja
roditeljskog prava.
Article 1238
Neni 1238 Ex officio action Član 1238
Veprimi sipas detyrës zyrtare Postupak po službenoj dužnosti
1. When the mother has recorded specific
1. Nëse nëna ka shënuar personin e caktuar si person to be father of her child and within a 1. Ako je majka označila određeno lice kao
at të fëmijës së vet, kurse brenda një viti nga period of one year from the child’s birth does oca svog deteta, a u roku od godinu dana od
dita e lindjes së fëmijës nuk e fillon not initiate paternity verification procedure, dana rođenja deteta ne pokrene postupak za
procedurën për vërtetimin e atësisë, organi i Custodian Body may ex officio initiate such utvrđivanje očinstva, organ starateljstva
kujdestarisë sipas detyrës zyrtare mund të procedure on behalf of a child. In this case može po službenoj dužnosti pokrenuti taj
fillojë procedurën në emër të fëmijës. Me atë the child is assigned a special custodian to postupak u ime deteta. U tom slučaju detetu
rast fëmijës i caktohet kujdestari i posaçëm conduct the procedures. će biti dodeljen poseban staratelj za vođenje
për zhvillimin e procedurës. postupka.
2. Organi i kujdestarisë nuk do të fillojë 2. Custodian Body shall not initiate the
procedurën për vërtetimin e atësisë sipas procedure of ex officio verification of 2. Organ starateljstva neće po službenoj
detyrës zyrtare nëse nëna për shkaqe të paternity, if mother objects to this action due dužnosti pokrenuti postupak za utvrđivanje
arsyeshme kundërshton këtë gjë. to justifiable reasons. očinstva, ako se majka iz opravdanih razloga
protivi tome.
Nënkapitulli II - Amësia Sub-chapter II – Maternity

Potpoglavlje II - Materinstvo
Vërtetimi i amësisë Verification of maternity Član 1239
Utvrđivanje materinstva
Dispozitat e këtij libri për vërtetimin e atësisë Provisions of this Law regarding verification
gjithashtu zbatohen edhe me rastin e of paternity shall also apply for verification Odredbe ove Knjige o utvrđivanju očinstva
vërtetimit të amësisë. of maternity biće jednako primenjene i na utvrđivanje
materinstva.
765 /997
Nënkapitulli III – Kundërshtimi i Atësisë Sub-chapter III – Rejection of Paternity
dhe Amësisë and Maternity Potpoglavlje III – Osporavanje očinstva i
materinstva
Kundërshtimi i atësisë nga burri Rejection of paternity by husband Član 1240
Osporavanje očinstva od strane muža
1. Burri mund të kundërshtojë atësinë e 1. Husband may reject paternity of the child
fëmijës të cilin e ka lindur gruaja e tij gjatë born by his wife during marriage, or before 1. Muž može da ospori očinstvo deteta koje je
martesës ose para kalimit të (300) ditëve nga expiry of (300) days from dissolution of rodila njegova žena za vreme trajanja braka
zgjidhja e martesës, nëse konsideron se nuk marriage, if he does not consider himself ili pre isteka perioda od trista (300) dana od
është at i fëmijës. being the father of the child. prestanka braka, ako smatra da on nije otac
deteta.
2. Padia për kundërshtimin e atësisë mund të 2. Claim on rejection of paternity may be
paraqitet brenda afatit prej gjashtë muajsh submitted within six months from the time of 2. Tužba u cilju osporavanja očinstva može
nga dita e marrjes në dijeni të faktit që vë në acknowledgement of the fact that gave reason da se podnese u roku od šest meseci od dana
dyshim atësinë e tij. Kërkesa nuk mund të for the assumption of paternity. Claim shall saznanja za činjenicu koja dovodi u sumnju
dërgohet më vonë se afati prej (10) vjetësh not be submitted later than a period of (10) pretpostavku njegovog očinstva. Tužba ne
nga lindja e fëmijës. years after the child’s birth. može biti podneta kasnije od deset (10)
godina od rođenja deteta.
3. Nëse burrit të nënës së fëmijës i është 3. If husband of the child’s mother has been
hequr plotësisht aftësia për të vepruar, padinë completely deprived from his capacity to act, 3. Ako je muž majke deteta bio potpuno lišen
për kundërshtimin e atësisë së tij mund ta claim rejecting his paternity may be poslovne sposobnosti, tužbu radi
ngritë kujdestari i tij me lejen e Organit të submitted by his custodian with the osporavanja njegovog očinstva može da
Kujdestarisë. permission of the Custodian Body. podnese njegov staratelj uz odobrenje organa
starateljstva.

Kundërshtimi i atësisë nga nëna Rejection of paternity by mother Član 1241
Osporavanje očinstva od strane majke
1. Nëna mund të kundërshtojë se është at i 1. Mother may reject a father of the child to
fëmijës së saj personi i cili, sipas paragrafit 1. be the person, who according to Paragraph 1 1. Majka može da ospori da je otac njenog
të nenit 1226 të këtij Libri, konsiderohet at i of the Article 1226 is considered to be father deteta lice koje se na osnovu stava 1. člana
766 /997
fëmijës. of a child. 1226. ove Knjige, smatra njegovim ocem.
2. Padia për kundërshtimin e atësisë nga nëna 2. Claim rejecting paternity by the mother
duhet të paraqitet brenda afatit prej gjashtë shall be submitted within six (6) months from 2. Tužbu radi osporavanja očinstva od strane
(6) muajsh nga lindja e fëmijës. the child’s birth. majke treba podneti u roku od šest (6) meseci
od dana rođenja deteta.

Kundërshtimi i atësisë me iniciativën e Rejection of paternity on child`s initiative Član 1242
fëmijës Osporavanje očinstva na inicijativu deteta
1. Fëmija mund të kundërshtojë atësinë e 1. Child may reject paternity of a person, who
personit i cili me këtë libër konsiderohet si at according to this Book is considered to be his 1. Dete može da ospori očinstvo osobe koja
i tij. father. se prema ovoj Knjizi smatra njegovim ocem.
2. Fëmija mund të paraqesë padinë për 2. Child may submit a claim rejecting
kundërshtimin e atësisë. Nëse fëmija është i paternity. When child is minor or legally 2. Dete može da podnese tužbu radi
mitur ose nuk ka aftësi për të vepruar, padinë incapable, claim on his behalf may be osporavanja očinstva. Kad je dete maloletno
në emër të tij mund ta paraqet nëna, e nëse submitted by mother and, if the mother is no ili bez poslovne sposobnosti, tužbu u njegovo
nëna nuk është e gjallë ose ka vendqëndrimin longer alive or her place of residence is ime može da podnese majka, a ako majka nije
e panjohur, apo i është hequr aftësia për të unknown or she has not legal capacity, or she živa, ili je njeno boravište nepoznato, ili je
vepruar ose i është hequr e drejta prindore, has been deprived from parental right, claim lišena poslovne sposobnosti, ili je lišena
padinë mund ta paraqet kujdestari me lejen e may be submitted by custodian with the roditeljskog prava, tužbu može da podnese
organit të kujdestarisë. permission of Custodian Body. staratelj uz odobrenje organa starateljstva.
3. E drejta e padisë së fëmijës për 3. Child’s right to claim rejection of paternity

kundërshtimin e atësisë nuk parashkruhet. is not prescriptive. 3. Pravo deteta na podnošenje tužbe za
osporavanja očinstva ne zastareva.
767 /997
Kundërshtimi i atësisë nga personi i tretë Rejection of paternity by third person for Član 1243
për fëmijën jashtëmartesor an extra marital child Osporavanje očinstva od strane trećeg lica
za vanbračno dete
1. Personi që e konsideron veten at i fëmijës 1. Person considering himself to be the father
së lindur jashtë martesës, mund të kërkojë of an extra-marital child may claim invalidity 1. Lice koje sebe smatra ocem deteta rođenog
pavlefshmërinë e atësisë së personit tjetër i of the paternity of the other person who van braka, može zahtevati ništavost očinstva
cili atë fëmijë e ka pranuar si të vetin, me accepted a child as his own, provided that drugog lica koje je to dete priznalo za svoje,
kusht që me po atë padi të kërkojë që të with the same claim he requests verification pod uslovom da istom tužbom traži da bude
vërtetohet atësia e tij. of his own paternity. utvrđeno njegovo očinstvo.
2. Padia mund të paraqitet brenda afatit prej 2. Claim may be submitted within a period of
një viti nga regjistrimi i atësisë së one year from the date of registration of the 2. Tužba može da bude podneta u roku od
kundërshtuar në regjistrin amë të të lindurve. rejected paternity in the register of births. jedne godine od dana upisa osporavanog
očinstva u matičnu knjigu rođenih.

Kundërshtimi i atësisë nga personi i tretë Rejection of Paternity of a third Person Član 1244
për fëmijën e lindur në martesë for a Marital Child Osporavanje očinstva od trećeg lica za dete
rođeno u braku
1. Personi që e konsideron vetën at i fëmijës 1. Person considering himself father of a
të lindur në martesë mund t’ia kundërshtojë marital child, may reject paternity of a third 1. Lice koje sebe smatra ocem deteta rođenog
atësinë personit i cili, sipas këtij libri, person who according to this Book is u braku, može da ospori očinstvo lica koje se
konsiderohet at i fëmijës. considered to be father of the child. prema ovoj Knjizi smatra ocem deteta.
2. Kjo vlen vetëm në rastet kur personi ka 2. This applies only in case that the person
jetuar në bashkësi me nënën e fëmijës në has lived in cohabitation with the mother of 2. Ovo važi samo u slučaju da je to lice živelo
kohën e zënies së fëmijës, me kusht që me po the child at the time of the conception, u zajednici sa majkom deteta u vreme začeća
atë padi të kërkojë që të vërtetohet atësia e tij. provided that he requests verification of his deteta, pod uslovom da istom tužbom
own paternity in the same claim. zahteva da se utvrdi njegovo očinstvo.
3. Padia për kundërshtimin e atësisë në rastin 3. Claim for rejecting paternity provided for
768 /997
nga paragrafi 1 i këtij neni duhet të paraqitet in paragraph (1) of this Article shall be 3. Tužba radi osporavanja očinstva u slučaju
brenda afatit prej një viti nga lindja e fëmijës. submitted within a period of one year from iz stava 1. ovog člana može da bude podneta
the child’s birth. u roku od jedne godine od dana rođenja
deteta.
Kundërshtimi i amësisë Rejection of Maternity Član 1245
Osporavanje materinstva
1. Gruaja, e cila është regjistruar në regjistrin 1. Woman registered in the register of births
amë të të lindurve si nënë e fëmijës, mund ta as mother of a child, may reject her 1. Žena koja je upisana u matičnu knjigu
kundërshtojë amësinë e vet nëse konsideron maternity, if she considers not to be child`s rođenih kao majka deteta može osporiti svoje
se nuk është nënë e fëmijës. mother. materinstvo ako smatra da nije majka deteta.
2. Padia për kundërshtimin e amësisë mund të 2. Claim rejecting maternity may be

paraqitet brenda afatit prej gjashtë muajsh submitted within a period of six months from 2. Tužbu radi osporavanja materinstva može
nga marrja në dijeni e faktit se nuk është nënë the date of learning not to be child`s mother da bude podneta u roku od šest meseci od
e fëmijës, e më së voni brenda afatit prej (7) and at the latest within the period of (7) years dana saznanja za činjenicu da nije majka
vjetësh nga lindja e fëmijës. from the child’s birth. deteta, a najkasnije u roku od sedam (7)
godina od rođenja deteta.

Kundërshtimi i amësisë nga personi i tretë Rejection of maternity of a third person Član 1246
Osporavanje materinstva od strane trećeg
1. Gruaja e cila e konsideron vetën nënë e 1. Woman that considers herself being lica
fëmijës mund t’ia kundërshtojë amësinë gruas mother of a child may reject maternity of the 1. Žena koja sebe smatra majkom deteta
tjetër e cila në regjistrin amë të të lindurve other woman, which has been registered as može da ospori materinstvo druge žene, koja
është regjistruar si nënë e atij fëmije, me mother of that child in the register of births, je upisana u matičnu knjigu rođenih kao
kusht që me po atë padi të kërkojë që të provided that with the same claim she majka deteta pod uslovom da istom tužbom
vërtetohet amësia e saj. requests verification of her own maternity. zahteva da se utvrdi njeno materinstvo.
2. Padia e këtillë do të paraqitet brenda afatit 2. Such claim shall be submitted within a
prej gjashtë muajsh nga marrja në dijeni se period of six months from the date of 2. Takva tužba može da bude podneta u roku
769 /997
ajo është nënë e atij fëmije, e më së voni learning that she is mother of that child and at od šest meseci od dana saznanja za činjenicu
brenda afatit prej (7) vjetësh nga lindja e the latest within the period of (7) years from da je majka deteta, a najkasnije u roku od
fëmijës. the child’s birth. sedam (7) godina od rođenja deteta.

Kundërshtimi i amësisë me iniciativën e Rejection of Maternity on child`s Član 1247
fëmijës initiative Osporavanje materinstva na inicijativu
deteta
1. Fëmija mund t’a kundërshtojë amësinë e 1. Child may reject maternity of the woman
gruas e cila është regjistruar në regjistrin amë registered in the register of births to be his 1. Dete može da ospori materinstvo žene koja
të të lindurve si nënë e tij. mother. je upisana u matičnu knjigu rođenih kao
njegova majka.
2. Deri në moshën madhore të fëmijës, si dhe 2. Until the age of adulthood of the child and
në rastin kur fëmijës i është hequr aftësia për in cases, when the child has been deprived 2. Do sticanja punoletstva deteta, i u
të vepruar, Organi i Kujdestarisë apo from his capacity to act, Custodian Body or slučajevima kad je dete lišeno poslovne
kujdestari në emër të Organit të Kujdestarisë custodian, with the permission of the sposobnosti, tužbu u ime deteta može da
mund të paraqet këtë padi në emër të tij. Custodian Body may submit such claim on podnese organ starateljstva ili staratelj u ime
the child’s behalf. organa starateljstva.
3. E drejta e padisë së fëmijës për 3. Child’s right to claim rejection of

kundërshtimin e amësisë nuk parashkruhet. maternity is not prescriptive. 3. Pravo deteta na podnošenje tužbe za
osporavanja materinstva ne zastareva.

Trashëgimi i të drejtave Succession of rights Član 1248
Nasleđivanje prava
1. E drejta për padi për kundërshtimin e 1. Right to claim rejection of paternity as well
atësisë, si dhe e drejta për padi për as the right to claim rejection of maternity is 1. Pravo na tužbu u cilju osporavanja
kundërshtimin e amësisë nuk kalon në not transferred to successors of authorized očinstva, kao i pravo na tužbu radi
trashëgimtarët e personave të autorizuar, persons; however, successors may continue osporavanja materinstva, ne prelazi na
sidoqoftë trashëgimtarët mund të vazhdojnë commenced procedure, if they have a legal naslednike ovlašćenih lica, međutim
procedurën e filluar nëse për këtë gjë kanë interest in this issue. naslednici mogu da nastave započeti
770 /997
interes juridik. postupak ako za to imaju pravni interes.
2. Përjashtimisht nga dispozitat e paragrafit 1 2. Exceptionally from provisions of

të këtij neni, trashëgimtarët e personit që, Paragraph 1 of this Article, successors of the 2. Izuzetno od odredbi stava 1. ovog člana,
sipas këtij libri, konsiderohet at i fëmijës person, who according to this Law is naslednici lica koji se, prema ovoj Knjizi
mund të paraqesin padinë për kundërshtimin considered being father of the child, may smatra ocem deteta, mogu podneti tužbu radi
e atësisë nëse ai person nuk ka qenë i njoftuar submit a claim rejecting paternity, if such osporavanja očinstva, ako to lice nije bilo
as për zënien e nënës as për lindjen e fëmijës, person was not informed, neither of the obavešteno ni za začeće majke, ni za rođenje
e as në kohën e zënies së fëmijës nuk ka conception of mother, nor of the birth of a deteta, niti je u vreme začeća deteta bio u
jetuar në bashkësi me nënën e fëmijës. child, nor has he lived together with the vanbračnom životu sa majkom deteta.
mother of the child.

Përjashtimi Exception Član 1249
Izuzetak
Pas vdekjes së fëmijës nuk lejohet Rejection of paternity or maternity is not
kundërshtimi i atësisë dhe i amësisë. permitted after child’s death. Nakon smrti deteta nije dozvoljeno
osporavanje očinstva ili materinstva.

Përcaktimi ose kundërshtimi i atësisë ose Determination or rejection of paternity or Član 1250
amësisë i fëmijës të zënë me asistencë maternity of children conceived by Utvrđivanje ili osporavanje očinstva ili
mjekësore medical assistance materinstva deteta koje je začeto uz
medicinsku pomoć
Nuk lejohet përcaktimi ose kundërshtimi i Determination or rejection of maternity or
atësisë ose amësisë i fëmijës i cili është zënë paternity of a child which is conceived by Nije dopušteno utvrditi niti osporavati
me asistencë mjekësore dhe me pëlqimin e medical assistance and the consent of the materinstvo ili očinstvo deteta koje je začeto
donatorit. donor it is not allowed. uz medicinsku pomoć i uz pristanak donatora.
771 /997
Përjashtimet në përcaktimin ose Exceptions in determination or rejection Član 1251
kundërshtimin e atësisë ose amësisë të of maternity or paternity of children Izuzeci u utvrđivanju ili osporavanju
fëmijëve të zënë me asistencë mjekësore conceived by medical assistance očinstva ili materinstva deteta koje je
začeto uz medicinsku pomoć
1. Përjashtimisht, burri i nënës mund të 1. Exceptionally, husband of the mother may
kundërshtojë atësinë e fëmijës së lindur në reject paternity of the child born at the time 1. Izuzetno, muž majke može da ospori
kohën e martesës ose pas (300) ditëve nga of marriage or after (300) days from očinstvo deteta rođenog za vreme trajanja
mbarimi i martesës, nëse fëmija është zënë termination of marriage, if the child was braka ili u roku od trista (300) dana nakon
me mbarsim artificial me farën e personit të conceived artificially with the sperm of a prestanka braka, ako je dete bilo začeto
tretë pa pëlqimin me shkrim të bashkeshortit. third person and without written consent of veštačkom oplodnjom uz korišćenje semena
the spouse. trećeg lica bez pisane saglasnosti muža.
2. Gruaja, e cila ka lindur fëmijën e zënë me 2. Woman, which gave birth to a child
qelizën vezore të një gruaje tjetër, ka të drejtë conceived by an ovule cell of another 2. Žena, koja je rodila dete začeto uz pomoć
të kundërshtojë amësinë nëse mbarsja është woman, has the right to reject maternity, if jajne ćelije neke druge žene, ima pravo da
bërë me asistencë mjekësore dhe pa pëlqim conception was carried out by medical ospori materinstvo, ako je začeće bilo
me shkrim të saj. assistance and with no written consent of izvršeno uz korišćenje medicinske pomoći ali
hers. bez njene pisane saglasnosti.
3. Gruaja, me qelizën vezë të të cilës është 3. Woman with the ovule cell of whom the
zënë fëmija pa pëlqimin me shkrim të saj, ka child has been conceived without written 3. Žena, pomoću čije jajne ćelije je bilo
të drejtë të kundërshtojë amësinë e gruas e consent of hers, has the right to reject začeto dete bez njene pisane saglasnosti, ima
cila e ka lindur fëmijën, nëse në të njëjtën maternity of the woman who gave birth of a pravo da ospori materinstvo ženi koja je
kohë kërkon verifikimin e amësisë së saj. child, if at the same time she claims rodila dete, ukoliko istovremeno tužbom
verification of her own maternity. zahteva utvrđivanje svog materinstva.
4. Padia për kundërshtimin e atësisë ose 4. Claim rejecting maternity or paternity may
amësisë mund të parashtrohet brenda gjashtë be submitted within six months from the date 4. Tužba kojom je osporeno materinstvo ili
muajve nga data kur është informuar lidhur of being informed about the conception as očinstvo može se podneti u roku od šest
me zënien nga Paragrafi 1, 2, dhe 3 të këtij provided for in Paragraphs 1, 2 and 3 of this meseci od dana saznanja za začeće propisano
neni. Kjo nuk do të bëhet pasi që fëmija ka Article. This shall not be submitted after the u stavovima 1, 2. i 3. ovog člana. Ovo se ne
772 /997
arritur moshën shtatë vjeç. child reached age of seven. može izvršiti nakon što dete napuni sedam
godina.
5. Nëse personat nga Paragrafi 1, 2, dhe 3 të 5. If persons mentioned in paragraph 1, 2 and
këtij neni, mësojnë për zënien para lindjes së 3 of this Article learn about conception 5. Ako lica navedena u stavovima 1, 2. i 3.
fëmijës, do të parashtrojnë padi për before time of birth of the child, they shall ovog člana, saznaju o tom začeću pre nego
kundërshtimin e atësisë ose amësisë brenda submit a claim rejecting maternity or što dete bude rođeno, oni mogu da podnesu
gjashtë muajve nga lindja e fëmijës. paternity within six months from the child’s tužbu kojom osporavaju materinstvo ili
birth. očinstvo u roku od šest meseci od dana
rođenja deteta.
KAPITULLI II – MBROJTJA E CHAPTER II – CHILD

FËMIJËVE DHE PËRGJEGJËSIA PROTECTION AND PARENTAL POGLAVLJE II – ZAŠTITA
PRINDËRORE RESPONSIBILITY DECE I RODITELJSKA
ODGOVORNOST
Nënkpaitulli I – Mbrojtja e Fëmijëve Sub-chapter I – Child Protection
Potpoglavlje I – Zaštita dece
Parimet për mbrojtjen e fëmijëve Principles of child protection Član 1252
Načela zaštite dece
1. Çdo fëmijë ka të drejtën e pamohueshme 1. Every child enjoys the undeniable right for
për të jetuar. life. 1. Svako dete uživa neosporno pravo na
život.
2. Të gjitha veprimet dhe vendimet, që kanë 2. All actions and decisions related to the
të bëjnë me fëmijën, të marra nga prindërit child, taken by the parents or custodian, as 2. Sve radnje i odluke u vezi sa detetom, koje
apo kujdestari, si dhe institucionet, duhet të well as institutions, should be taken based on preduzimaju roditelji ili staratelj, kao i
ndërmerren bazuar në mbrotjen e interesit më the protection of the best interests of the institucije, treba da se preduzmu na osnovu
mirë të fëmijës. child. zaštite najboljeg interesa deteta.
3. Fëmijët kanë të drejtë të rriten në familje 3. Children have the right to grow up in a
me prindër. Fëmijët që nuk jetojnë bashkë me family with parents. Children not living 3. Deca imaju pravo da odrastaju u porodici
773 /997
të dy prindërit kanë të drejtë t’i takojnë together with both parents, have the right to sa roditeljima. Deca koja ne žive zajedno sa
rregullisht prindërit me të cilët nuk jetojnë; regularly meet the parent they are not living oba svoja roditelja, imaju pravo da se
together with. redovno susreću sa njima.
4. Fëmijët me aftësi të kufizuar kanë të drejtë 4. Children with disabilities are eligible to
për kujdes të posaçëm, për një jetë të special care, suitable conditions of life which 4. Deca sa invaliditetom imaju pravo na
përshtatshme, në kushte të jetës që garantojnë guarantee their dignity and facilitate active posebnu negu, na prikladan život prema
dinjitetin e tyre dhe lehtësojnë pjesëmarrjen e participation in social life. okolnostima, na životne uslove koje
tij aktive në jetën shoqërore. garantuju njihovo dostojanstvo i olakšavaju
aktivno učešće u društvenom životu.
5. Fëmijët kanë të drejtën e shkollimit të 5. Children have the right to compulsory

detyruar të përcaktuar me ligj të veçantë, të education defined by a special law, and 5. Deca imaju pravo na obavezno školovanje
marrjes së informimit për profesione të access to information regarding different određeno posebnim zakonom, na pristup
ndryshme si dhe për shkollat që ekzistojnë. professions and existing schools. informacijama u vezi sa različitim
zanimanjima kao i za škole koje postoje.
6.Fëmijët gëzojnë të drejtën e mbrojtjes nga 6. Children enjoy the right to protection from
çdo formë e dhunës fizike, psikologjike, all forms of physical, psychological, sexual 6. Deca uživaju pravo na zaštitu od svih
seksuale, lënia pas dore, shfrytëzimi seksual, violence, neglect, sexual exploitation, hard oblika fizičkog, psihičkog, seksualnog
punët e renda dhe trafikimi” labor and trafficking.". nasilja, zanemarivanja, seksualne
eksploatacije, teškog rada i trgovine ljudima”
7. Fëmijët duhet mbrojtur nga përdorimi i 7. Children shall be protected from illegal
paligjshëm i drogave dhe substancave usage of narcotic drugs and psychotropic 7. Deca moraju biti zaštićena od nezakonitog
psikotrope dhe nuk duhet lejuar që fëmijët të substances and it shall not be permitted to use korišćenja droga i psihotropnih supstanci i ne
përdoren për prodhimin dhe trafikimin e children for illegal production and trafficking treba se dozvoliti iskorišćavanje dece u
paligjshëm të këtyre lëndëve. of such substances. nezakonitoj proizvodnji i trgovini ovih
supstanci.
8 . Mendimi i fëmijës, i cili ka mbushur 8. The opinion of the child who has reached
moshën (6) vjeçare duhet te merret parasysh the age of six (6) should be taken into 8. Mišljenje deteta, koje je navršilo (6)
nga gjykata ne çdo rast kur vendoset për account by the court in any case when godina treba da bude uzeto u obzir od strane
interesin e fëmijës. Për fëmijën nën moshën deciding on child’s interest. For the child suda u svakom slučaju kada se odlučuje o
(6) vjeçare gjykata e merr mendimin e tij me under the age of six (6), the court takes interesu deteta. Za dete mlađe od (6) godina
774 /997
metoda te përshtatshme në seancë ose jashtë child’s opinion with appropriate methods in sud uzima njegovo mišljenje sa prikladnim
seance sa herë që e konsideron të nevojshme. the session or outside the session, whenever it metodama na ročištu ili van ročišta koliko
deems it necessary. god puta smatra to potrebnim.

Banimi i përbashkët dhe i ndarë Cohabitation and separate living Član 1253
Zajedničko i odvojeno stanovanje
1. Fëmija ka të drejtë të jetojnë me prindërit 1. Child has the right to live with their
e tyre. parents. 1. Deca imaju pravo da žive sa svojim
roditeljima.
2. Fëmija mund të jetojnë ndaras nga 2. Child may live separately from his/her
prindërit e tyre vetëm kur këtë gjë e kërkojnë parents only if common interests of children 2. Deca mogu da žive odvojeno od svojih
interesat e përbashkëta të fëmijëve dhe të and parents require so. roditelja samo ako tako zahtevaju zajednički
prindërve. interesi dece i roditelja.

Kthimi i fëmijës në banim të përbashkët Return of a child in cohabitation with Član 1254
me prindërit parents Povratak deteta u zajedničkom
stanovanju sa roditeljima
Prindërit mund të kërkojnë kthimin e fëmijës Parents shall request return of their child,
së tyre, kur fëmija nuk jeton me ata ose when a child is not living with them or is Roditelji mogu zahtevati povratak njihovog
mbahet pa të drejtë nga persona tjerë. unjustly kept by other persons. deteta, kada dete ne živi sa njima ili kad se
nepravedno drži od drugih lica.
775 /997
Nënkapitulli II – Përgjegjësia Prindërore Sub-chapter II – Parental Responsibility
Potpoglavlje II – Roditeljska odgovornost
Përgjegjësia prindore Parental responsibility Član 1255
Roditeljska odgovornost
1. Përgjegjësia prindërore rezulton fillimisht 1. Parental responsibility primarily results

nga e drejta për kujdes prindëror. from the right for parental care. 1. Roditeljska odgovornost prvenstveno
proističe iz prava na roditeljsko staranje.
2. Fëmija është nën përgjegjësi prindërore 2. A child is under parental responsibility
deri në moshën madhore. until it reaches majority age. 2. Dete je pod roditeljskom odgovornošću do
svog punoletstva.
3. Prindërit janë të detyruar të sigurojnë në 3. Parents are obliged to ensure at any times
çdo kohë që parimet e përcaktuara në nenin that the principles laid out in Article 1252 of 3. Roditelji su obavezni da osiguraju da su
1252 të këtij Libri përdoren për mbrojtjen e this Book are utilized for protection of their načela propisana u članu 1252. ove Knjige u
fëmijëve të tyre të mitur. minor children. svakom trenutku upotrebljena za zaštitu
njihove maloletne dece.
4. Përgjegjësia prindërore përfshin të drejtat 4. Parental responsibility includes rights and
dhe detyrat që kanë për qëllim të sigurojnë obligations, aiming to ensure emotional, 4. Roditeljska odgovornost obuhvata prava i
mirëqenien emocionale, sociale dhe materiale social and material welfare of the child, by obaveze koje imaju za cilj da obezbede
të fëmijës, duke u kujdesur për të, duke looking after the child, preserving personal emocionalno, socijalno i materijalno
mbajtur raporte vetjake me të, duke i siguruar relations with a child, providing proper blagostanje deteta, na taj način što se staraju
atij mirërritjen, edukimin, arsimimin, growth, education, vocational training, legal o istom, uz održavanje ličnog odnosa sa
përfaqësimin ligjor dhe administrimin e representation and administration of property. njime, uz obezbeđivanje zdravog odgoja,
pasurisë. vaspitanja, obrazovanja, zakonskog
zastupanja i upravljanja imovinom deteta.
5. Duke i zbatuar këto parime, prindërit duhet 5. By applying these principles parents shall
t’i kenë në konsiderim aftësitë, prirjet dhe consider skills, expectations and desires of 5. Primenom ovih načela, roditelji trebaju
dëshirat e fëmijëve të tyre. their children. uzeti u obzir sposobnosti, sklonosti i želje
svoje dece.
776 /997
Kontributi personal dhe shfrytëzimi i Personal contribution and usage of public Član 1256
shërbimeve publike services Lični doprinos i korišćenje javnih usluga
Për të realizuar kujdesin prindëror dhe për të To ensure parental care and apply principles
zbatuar parimet e nenit 1255 të këtij Kodi of Article 1255 of this Code, parents are Za ostvarivanje roditeljskog prava i primene
prindërit janë të detyruar personalisht të japin obliged to personally give out their člana 1255. ovog Zakonika, roditelji su dužni
kontributin e tyre si dhe të shfrytëzojnë contributions and to make use of services of da daju svoj lični doprinos kao i da koriste
shërbimet e institucioneve shoqërore nëse social institutions when necessaary. usluge javnih institucija ako je potrebno.
është e nevojshme.

Përcaktimi i mbiemrit të fëmijës Determination of child’s surname Član 1257
Određivanje prezimena deteta
1. Fëmijës ia caktojnë mbiemrin prindërit me 1. Parents in agreement determine surname of
marrëveshje. a child. 1. Roditelji sa sporazumom određuju
prezime deteta.
2. Fëmija e merr mbiemrin sipas mbiemrit të 2. Child obtains the surname of one or of both
njërit ose të të dy prindërve. parents. 2. Dete dobija prezime jednog roditelja ili
prezimena oba roditelja.
3. Fëmijëve të përbashkët prindërit nuk mund 3. Parents shall not determine different
t’ua caktojnë mbiemra të ndryshëm. surnames to joint children. 3. Roditelji ne mogu dati različita prezimena
svojoj zajedničkoj deci.
4. Kur prindërit nuk mund të arrijnë 4. When parents cannot reach an agreement
marrëveshjen për mbiemrin e fëmijës, regarding the surname of a child, surname is 4. Kada roditelji ne mogu postići dogovor u
mbiemri përcaktohet nga Organi i determined by Custodian Body after hearing vezi sa prezimenom deteta, nakon saslušanja
Kujdestarisë, në pajtim me dispozitat e both parents, in accordance with provisions oba roditelja prezime određuje organ
paragrafit 2 të këtij neni, pasi t’i dëgjojë të dy of paragraph 2 of this Article. starateljstva u saglasnosti sa odredbama stava
prindërit. 2. ovog člana.
777 /997
Përjashtimet Exceptions Član 1258
Izuzeci
1. Nëse njëri prind nuk është i gjallë, ose nuk1. If one of the parents is not alive, or has no
ka mundësi që t’i ushtrojë të drejtat dhe possibly to exercise parental rights and 1. Ako jedan od roditelja nije živ, ili je
detyrat prindërore, ose është i panjohur, responsibilities, or he is unknown, other nesposoban da vrši roditeljska prava i
mbiemrin e fëmijës e cakton prindi tjetër. parent determines surname of the child. obaveze, ili je nepoznat, prezime deteta
određuje drugi roditelj.
2. Nëse prindërit e fëmijës nuk janë të gjallë 2. If both parents of the child are not alive, or
ose nuk janë të aftë që të ushtrojnë kujdesin have been deprived from parental 2. Ako roditelji deteta nisu živi ili su
prindëror ose janë të panjohur, mbiemrin e responsibility or they are unknown, nesposobni da vrše roditeljsko pravo ili su
fëmijës e cakton organi i kujdestarisë. Custodian Body determines surname of the nepoznati, prezime deteta određuje organ
child. starateljstva.

Mbiemri i fëmijës pas ndryshimit në Child’s surname after change in family Član 1259
statusin e familjes status Prezime deteta nakon promene porodičnog
statusa
1. Fëmijës së mitur të cilit i është caktuar 1. A minor child who has been given a
mbiemri pas ndërrimit të statusit familjar me surname after changes in his family status by 1. Maloletnom detetu kome je određeno
njohjen e atësisë, me lidhjen e martesës recognition of paternity, by marriage of the prezime nakon promene njegovog
ndërmjet prindërve, me vërtetimin e atësisë parents, by verification of paternity or by the porodičnog statusa, s priznavanjem očinstva,
ose të amësisë, përkatësisht me rejection of paternity, may be determined a zbog sklapanja braka njegovih roditelja, usled
kundërshtimin e atësisë ose të amësisë, mund new surname within a period of two months utvrđivanja ili očinstva materinstva, odnosno
t’i caktohet mbiemri i ri, brenda afatit prej dy after the change of family status. osporavanja materinstva ili očinstva, može da
muajsh pas ndërrimit të statusit të familjes. se odredi novo prezime u roku od dva
meseca nakon promene porodičnog statusa.
2. Nëse mbiemri i ri i caktohet fëmijës me të 2. When a new surname is determined for a
vjetër se dhjetë vjeç, është i nevojshëm edhe child who is older than ten years, child’s 2. Ako se novo prezime odredi detetu
pëlqimi i tij. consent is necessary. starijem od deset godina, potreban je i
pristanak deteta.
3. Deklarata për caktimin e mbiemrit i 3. Statement for determination of a new
778 /997
paraqitet zyrtarit të gjendjes civile i cili mban surname shall be submitted to the civil status 3. Izjava o određivanju prezimena, dostavlja
regjistrin amë të të lindurve për fëmijën, ose officer who keeps the register of births for the se službeniku za civilni status koji vodi
zyrtarit të gjendjes civile sipas vendbanimit të child, or to the civil status officer, based on matičnu knjigu rođenih za dete, ili
deklaratë dhënësit. the residence of the person providing službeniku za civilni status nadležnom
statement. prema mestu prebivališta lica koja daje tu
izjavu.
Përfaqësimi Representation Član 1260
Zastupanje
1. Prindërit kanë të drejtë dhe detyrë ligjore 1. Parents are obliged and have the right to
t’i përfaqësojnë fëmijët e tyre të mitur. legally represent their minor. 1. Roditelji su dužni i imaju pravo da
zakonski zastupaju svoju maloletnu decu.
2. Të gjitha dërgimet dhe deklaratat që duhet 2. All consignments and statements that need
t’i bëhen fëmijës, mund t’i dërgohen njërit to be send to the child, may be send to either 2. Sve pošiljke i izveštaje koji su namenjeni
ose tjetrit prind, e nëse prindërit nuk jetojnë one parent or the other and when parents are detetu mogu se slati jednom ili drugom
së bashku, prindit me të cilin jeton fëmija. not living together, to the parent whom the roditelju, a u slučaju da roditelji ne žive
child is living with. zajedno, mogu da se šalju onom roditelju sa
kojim dete živi.
Administrimi i pronës Administration of property Član 1261
Upravljanje imovinom
Pronën e fëmijës deri në moshën madhore të Parents to the benefit of the child administer
tij e administrojnë në dobi të fëmijës prindërit the property of the child until the age of Imovinom deteta upravljaju roditelji u
e tij. majority. detetovu korist, sve do sticanja njegovog
punoletstva.

Disponimi i të ardhurave të fëmijës Use of Child’s Incomes Član 1262
Principle Korišćenje prihoda deteta
1. Prindërit, të ardhurat nga pasuria e fëmijës 1. Parents may use incomes deriving from
së tyre mund t’i disponojnë, në radhë të parë: their child’s property first and foremost for 1. Roditelji na prvom mestu mogu da koriste
779 /997
për ushqimin, edukimin dhe arsimimin e tij, nutrition, education and for necessary needs prihod stečen iz imovine njihovog deteta za:
si dhe për nevojat e domosdoshme të of the family union, if the family has no ishranu, obrazovanje i za zadovoljenje
bashkësisë familjare, nëse nuk kanë mjete të sufficient means. osnovnih potreba porodične zajednice, ako
mjaftueshme. nemaju dovoljno sredstava.
2. Prindërit me lejen e Organit kompetent të 2. Parents may alienate or indebt the child’s
Kujdestarisë mund ta tjetërsojnë ose ta property only with the permission of the 2. Roditelji uz saglasnost nadležnog organa
ngarkojnë pasurinë e fëmijës vetëm për competent Custodian Body and only for the starateljstva mogu da otuđe ili da se zaduže
mbajtje, kujdes dhe edukim. purpose of providing livelihood, care and na teret imovine deteta samo radi izdržavanja,
education. staranja i obrazovanja.

Punët juridike dhe marrëdhënia e punës Legal Transactions, Labor Relations Član 1263
Pravni poslovi i radni odnos
1. Fëmija i cili ka mbushur (14) vjet mund të 1. Child who has reached age of (14) may
ndërmerr veprime juridike, por për undertake legal actions; however, for validity 1. Dete koje je navršilo četrnaest (14) godina
plotfuqishmërinë e këtyre veprimeve, me of these actions, with the exception of actions može da preduzme pravne radnje, međutim
përjashtim të veprimeve me rëndësi më të of lesser importance, the consent of his da bi te pravne radnje bile punovažne, izuzev
vogël, nevojitet leja e prindërve të tij, parents or permission of the Custodian Body radnji od manjeg značaja, potrebna je
përkatësisht leja e organit të kujdestarisë për is required, unless otherwise allowed by Law. saglasnost njegovih roditelja, odnosno
veprimet juridike nëse me ligj nuk është saglasnost organa starateljstva za pravne
caktuar ndryshe. radnje ako zakonom nije drugačije određeno.
2. Fëmija që ka mbushur (15) vjet, me pëlqim 2. Child who has reached age of (15) may,
të përfaqësuesit të tij ligjor në mënyrë të with consent of his legal representative, 2. Dete koje je navršilo petnaest (15) godina,
pavarur mund të themelojë marrëdhënien e independently establish labor relations and uz saglasnost svog pravnog zastupnika na
punës dhe të disponojë me të ardhurat e veta possess and dispose of his personal income nezavisan način, može zasnivati radni odnos i
personale dhe me pasurinë që e ka fituar me and property acquired through his work but raspolagati sa svojim ličnim prihodima i
punën e vet, por është i detyruar që nga këto shall contribute for his nutrition and imovinom koju je stekao svojim radom, ali je
të hyra të kontribuojë për ushqimin, edukimin education from such income. dužan da od ovih prihoda doprinosi za svoju
780 /997
dhe arsimimin e vet. ishranu, vaspitanje i obrazovanje.

Ushtrimi i kujdesit prindëror Exercise by the Parents Član 1264
Vršenje roditeljskog prava
1. Kujdesi prindëror përfshin të gjitha të 1. Parental custody includes all parental
drejtat dhe detyrat e kujdesit të përcaktuara rights and obligations, provided for in this 1. Roditeljsko pravo obuhvata sva roditeljska
më këtë libër. Book. prava i obaveze, propisane u ovој Knjizi.
2. Kujdesin prindëror e ushtrojnë prindërit 2. Parents jointly exercise and fulfil parental
bashkërisht dhe me marrëveshje. rights and obligations by agreement. 2. Roditeljsko pravo se zajednički i
sporazumno vrši od strane roditelja.
3. Nëse njëri nga prindërit ka vdekur ose 3. If one of the parents has died or has been
është shpallur i vdekur,ose nuk i është dhënë announced dead or has not been entrusted 3. Ako je jedan od roditelja umro ili ako je
kujdesi prindëror ose i është marrë ajo, with parental custody or deprived from it, proglašen za mrtvog, ili ako tom roditelju nije
kujdesi prindëror i takon prindit tjetër. E parental custody belongs to the other parent. bilo povereno ili mu je bilo oduzeto vršenje
njëjta do të aplikohet nëse për shkak të The same shall apply if due to other roditeljskog prava, roditeljsko pravo pripada
rrethanave tjera njëri prind nuk është i aftë circumstances one parent is not capable of drugom roditelju. Isto će da bude primenjeno
për ushtrimin e kujdesit prindëror. exercising parental care. ako, usled nekih drugih okolnosti, jedan
roditelj nije u stanju da vrši roditeljsko pravo.
Ushtrimi i kujdesit nga organi i Exercise of care by Custodian Body Član 1265
kujdestarisë Vršenje staranja od strane organa
starateljstva
Organi i Kujdestarisë vendos në emër të Custodian Body decides on behalf of the
interesave të fëmijës vetëm me kërkesën e child’s interests only on request of one or Organ starateljstva donosi odluku u ime
njërit ose të dy prindërve, me kërkesën e both of the parents, on request of a third interesa deteta samo na zahtev jednog ili oba
personit të tretë, në rastet kur kujdesi fëmijës person, in cases when custody of the child is roditelja, na zahtev trećeg lica, u slučaju kad
është nën mbikëqyrjen e tij ose me vendimin under its control or upon a court decision. je čuvanje deteta pod njegovim nadgledanjem
e gjykatës. ili na osnovu sudske odluke.
781 /997
Ushtrimi i kujdesit në rastin e ndarjes së Exercise of care in case of separation of Član 1266
prindërve parents Vršenje roditeljskih prava pri razvodu
roditelja
1. Nëse prindërit jetojnë ndaras, kujdesin 1. If parents live in separation, parent that the
prindëror e ushtron prindi me të cilin jeton child lives with exercises parental care, if 1. Ako roditelji žive odvojeno, roditeljsko
fëmija nëse me këtë pajtohet prindi tjetër. agreed on by the other parent. pravo vrši roditelj kod koga dete živi, ako se
o tome saglasi drugi roditelj.
2. Nëse në rastin e jetës së ndarë prindërit 2. In cases when parents live in separation
nuk merren vesh se me cilin prej tyre do të and they cannot agree whom the child shall 2. Ako u slučaju odvojenog života roditelji ne
jetojë fëmija, vendimin lidhur me këtë gjë e live with, decision is to be taken by mogu da se sporazumu kod koga će od njih
merr gjykata kompetente, nëse me këtë libër competent court, unless otherwise provided dete da živi, odluku o tome donosi nadležni
nuk është caktuar ndryshe. for by this Law. sud, osim ukoliko ovom knjigom je drugačije
prepisano.
3. Në rastet kur prindërit jetojnë të ndarë, 3. In cases when parents live separately, are
janë të shkurorëzuar ose martesa e tyre është divorced or their marriage has been annulled 3. U slučajevima kada roditelji žive
e anuluar me vendim të gjykatës ose të by a court decision or by decision of some odvojeno, kad su roditelji razvedeni ili u
organit tjetër kompetent, dhe fëmija i është other competent body and the child has been slučaju poništenja njihovog braka odlukom
besuar për ruajtje dhe edukim njërit prind, entrusted for care and education to one of the suda ili drugog nadležnog organa, i dete je
kujdesin prindëror e ushtron prindi të cilit i parents, parental care is exercised by the povereno na čuvanje i vaspitavanje jednom
është besuar fëmija. parent whom the child has been entrusted to. od roditelja, roditeljsko pravo vrši roditelj
kome je dete povereno.
4. Gjatë kohës së ekzekutimit të masës 4. During the time of execution of a court
gjyqësore, kujdesin prindëror e ushtron prindi measure, parental care is exercised by parent 4. Za vreme izvršenja sudske mere,
të cilit me aktvendim i është urdhëruar të whom by decision of the court, was ordered roditeljsko pravo vrši roditelj kome je tom
zbatojë masën. to apply the measure. odlukom naloženo da primeni tu meru.
782 /997
Vendimi i gjykatës për ushtrimin e të Court decision on exercise of parental Član 1267
drejtave dhe detyrave prindërore rights and obligations Sudska odluka o vršenju roditeljskih
prava i obaveza
1. Kur gjykata kompetente në kontestin 1. When competent court in a marital dispute
martesor e merr aktgjykimin me të cilin brings a judgment for the dissolution or 1. Kad nadležni sud u bračnom sporu donese
zgjidhet ose anulohet martesa me atë annulment of marriage, by this judgment the presudu sa kojom rešava ili poništava brak,
aktgjykim gjykata do të vendosë për ruajtjen court shall also decide on issues of custody istom presudom odlučiće o pitanjima čuvanja
dhe edukimin e fëmijëve të mitur. and education of minor children. i vaspitavanja maloletne dece.
2. Nëse prindërit nuk janë marrë vesh për 2. When parents have not reached an
rastin e cekur në paragrafin 1. ose nëse agreement regarding the issue mentioned in 2. Ako se roditelji nisu sporazumeli o
marrëveshja e tyre nuk u përgjigjet interesave paragraph 1 or if their agreement does not pitanjima navedenim u stavu 1. ili ako njihov
të fëmijëve, gjykata, pasi të marrë mendimin comply with the interests of the children, sporazum ne odgovara interesima dece, sud
dhe propozimin e Organit të Kujdestarisë dhe court, after hearing the opinion and proposal će, nakon što dobije mišljenje i predlog
të hetojë të gjitha rrethanat, do të vendosë: që of the Custodian Body and investigating all organa starateljstva i ispita sve okolnosti,
të gjithë fëmijët të mbeten për ruajtje dhe relevant circumstances of the case shall odlučiti: da svu decu poveri na čuvanje i
edukim te njëri prind, që disa të mbesin te decide: to entrust all children for care and vaspitavanje jednom roditelju, da neka od
nëna, kurse disa tek i ati, që të gjithë ose disa education to one parent, to entrust some to dece ostanu kod majke, a neka kod oca, ili da
fëmijë t’i besohen ndonjë personi të tretë. the mother and the others to the father or, to svu ili neku decu poveri na čuvanje i
entrust some or all children to a third person. vaspitavanje nekom trećem licu.
3. Nëse prindi i cili ushtron kujdesin 3. If the parent who exercises parental care
prindëror pengon kontaktet personale të hinders personal contacts of the child to the 3. Ako roditelj koji vrši roditeljsko staranje
fëmijës me prindin tjetër, gjykata me other parent, the court by judgment shall ometa lične kontakte deteta sa drugim
aktgjykim do të rregullojë edhe mënyrën e regulate the manner of maintaining personal roditeljem, sud će presudom urediti i način
mbajtjes së kontakteve personale të fëmijës contacts of the children with the parent who održavanja ličnih kontakata deteta sa
me prind, i cili nuk e ushtron kujdesin does not exercise parental care, if the roditeljem koji ne vrši roditeljsko staranje,
prindëror, nëse vlerësimi i të gjitha evaluation of all circumstances of the case ako procena svih okolnosti slučaja ukazuju da
rrethanave të rastit tregon se kjo është e show that this is necessary for protection of a je to neophodno radi zaštite deteta.
domosdoshme për mbrojtjen e fëmijës. child.
783 /997
4. Gjykata, me kërkesën e njërit prind ose të 4. The court shall change the decision
Organit të Kujdestarisë, do të ndryshojë regulating custody upon request of one parent 4. Sud će, na zahtev jednog od roditelja ili
vendimin mbi kujdestarinë, nëse këtë gjë e or the Custodian Body, if changed organa starateljstva, da izmeni odluku o
kërkojnë rrethanat e ndryshuara. circumstances require so. staranju, ako to zahtevaju promenjene
okolnosti.
5. Mendimi i fëmijës, i cili është i aftë të japë 5. In all cases of parental custody court shall
pikëpamjet e tij/saj, do të merret parasysh nga take into consideration opinion of the child 5. Mišljenje deteta koje je sposobno da iznese
gjykata në çdo procedurë që i përket atij. who is capable of forming his/her views. njegovo/njeno mišljenje, uzeće se u obzir od
Mendimit të tij do t’i jepet pesha e duhur në Such opinion shall be given due weight in strane suda u svakom postupku koji se odnosi
pajtim me moshën dhe aftësinë e tij për të accordance with the age and the ability of a na njega/nju. Njegovom mišljenju će se dati
kuptuar. child to understand. dužna težina u skladu sa njegovim uzrastom i
sposobnošću da razume.

Çështje të rëndësisë thelbësore për Issues of substantial importance for child’s Član 1268
zhvillimin e fëmijës development Pitanja od bitnog značaja za razvoj deteta
1. Të dy prindërit do të vendosin me 1. Both parents shall by and agreement

marrëveshje për çështjet e rëndësisë decide for issues of substantial importance 1. O pitanjima koja su od bitnog značaja za
thelbësore për zhvillimin e fëmijës, edhe në for the development of a child, even in cases razvoj deteta, odlučuju oba roditelja
rastet kur duke u bazuar në marrëveshjen e when on the bases on their agreement, sporazumno čak u slučaju kad, prema
tyre ose vendimin e Organit të Kujdestarisë decision of Custodian Body or court decision njihovom sporazumu, ili na osnovu odluke
ose vendimin e gjykatës vetëm njëri nga ata only one of them exercises parental custody. organa starateljstva ili na osnovu odluke
ushtron kujdesin prindëror. suda, samo jedan od njih vrši roditeljsko
pravo.
2. Ku prindi i cili nuk ushtron kujdesin 2. When parent who does not exercise
prindëror nuk pajtohet me ndonjë masë ose parental care does not agree with any 2. Kad se roditelj koji ne vrši roditeljsko
veprim të prindit tjetër në ushtrimin e measure or action of the other parent in pravo ne slaže sa nekom merom ili nekim
kujdesit prindëror në çështjet e rëndësishme exercising parental care related to matters of postupkom drugog roditelja u vršenju
ai mund të informojë gjykatën kompetente i substantial importance, he may inform roditeljskog prava u pitanjima od bitnog
cili është i obliguar të vendosë se a është competent court, which is obliged to decide značaja, taj roditelj može o tome da obavesti
784 /997
masa apo veprimi i tillë në favor të interesave whether the measure or such action is in nadležni sud koji je dužan da odluči da li je
të fëmijës. favour of the child’s interests. takva mera ili postupak u interesu deteta.

Besimi i përkohshëm nga prindërit palës së Temporary entrustment to a third party Član 1269
tretë by parents Privremeno poveravanje deteta trećem
licu od strane roditelja
1. Kur këtë e kërkojnë interesat e fëmijës, 1. When the interests of the child require so,
prindi ose prindërit munden përkohësisht t’ia parent or parents may temporarily entrust a 1. Kad to zahtevaju interesi deteta, jedan ili
besojnë fëmijën palës së tretë për kujdes dhe child to a third person for care and education, oba roditelja mogu privremeno da povere
edukim, nëse ky person i plotëson kushtet e if that person meets conditions of a custodian. dete na čuvanje i vaspitavanje trećem licu,
kujdestarit. ako to lice ispunjava uslove staratelja.
2. Nëse prindërit ose prindi i cili e ushtron 2. If parents or the parent who exercise
kujdesin prindëror shkojnë përkohësisht në parental care temporarily move to a different 2. Ako se roditelji, ili roditelj koji sam vrši
vend tjetër të banimit brenda apo jashtë transient residence within or outside Kosovo, roditeljsko staranje, privremeno preseli u
Kosovës, ata ose ai mund t’ia besojnë fëmijën they or he may entrust a child for care and drugo mesto stanovanja unutar ili van
për kujdes dhe edukim vetëm personit i cili i education only to a person who meets Kosova, oni ili on mogu da povere dete na
plotëson kushtet e kujdestarit. requirements of a custodian. čuvanje i vaspitavanje samo licu koje
ispunjava uslove staratelja.
Besimi i fëmijës njërit prind ose personit të Entrustment of the child to one parent or Član 1270
tretë a third person Poveravanje deteta jednom od roditelja ili
trećem licu
1. Në rast të vdekjes së prindit i cili e ka 1. In case of death of the parent exercising
ushtruar vetë kujdesin prindëror sipas parental care based on a court decision, a 1. U slučaju smrti roditelja koji je sam vršio
vendimit të gjykatës ose sipas vendimit të decision of the Custodian Body or based on a roditeljsko staranje i na osnovu odluke suda
Organit të Kujdestarisë ose sipas agreement with the other parent, as well as in ili na osnovu odluke organa starateljstva, ili
marrëveshjes me prind tjetër, si dhe në rast cases when such parent loses capacity to act na osnovu pisanog sporazuma sa drugim
kur ai prind e humb aftësinë për të vepruar or abandons child, other parent has the right roditeljem, kao i u slučaju kada taj roditelj
ose e braktisë fëmijën, prindi tjetër ka të to request handover of the child for care and izgubi poslovnu sposobnost ili napusti dete,
785 /997
drejtë të kërkojë që personi te i cili ndodhet education. drugi roditelj ima pravo da zatraži da mu lice
fëmija t’ia dorëzojë fëmijën për ruajtje dhe kod koga se dete nalazi preda dete na čuvanje
edukim. i vaspitavanje.
2. Në rast të kontestit ndërmjet prindërve dhe 2. In case of dispute between parents and the
personit të tretë, gjykata kompetente mund të third person, the competent court may decide 2. U slučaju spora između roditelja i trećeg
vendosë që fëmija t’i besohet për ruajtje dhe to entrust the child for care and education to lica, nadležni sud može da odluči da dete
edukim personit te i cili ndodhet fëmija, the person the child is cohabitating with, or to poveri na čuvanje i vaspitavanje licu kod
ndonjë personi ose institucioni tjetër, nëse në another person or institution, if after the koga se dete nalazi, nekom drugom licu ili
bazë të mendimit dhe propozimit të marrë opinion and proposal of the Custodian Body instituciji, ako nakon što pribavi mišljenje i
nga Organi i Kujdestarisë, pasi t’i hetojë të and investigating all the circumstances predlog Organa starateljstva i pošto ispita sve
gjitha rrethanat, konstaton se interesat e concludes, that the interests of a child require okolnosti, utvrdi da opravdani interesi deteta
fëmijës e kërkojnë një gjë të tillë. so. to zahtevaju.

Shqyrtimet e gjykatës Court considerations Član 1271
Sudski pretresi
1. Gjykata e cila e merr vendimin mbi 1. The Court that makes the decision for the
besimin e fëmijës për ruajtje dhe edukim, ka entrustment of a child for care and education, 1. Sud koji donosi odluku o poveravanju
për detyrë që në mënyrë të përshtatshme t’i , must properly investigate all circumstances, deteta na čuvanje i vaspitavanje, ima obavezu
hetojë të gjitha rrethanat që janë me rëndësi which are important for proper physical and da na odgovarajući način ispita sve okolnosti
për zhvillimin e drejtë psikik dhe fizik dhe mental development, and education of a koje su bitne za pravilan duhovni i fizički
për edukimin e fëmijës. child. razvoj i vaspitavanje deteta.
2. Gjykata në rast të besimit të fëmijëve, do të 2. In case the court entrust a child, shall in
marrë parasysh posaçërisht nevojat particular consider emotional needs of a 2. U slučaju poverenja deteta, sud će naročito
emocionale dhe dëshirat e fëmijës. Nëse e child. If deemed necessary, the court shall da uzme u obzir emotivne potrebe i želje
mendon të nevojshme, gjykata do të merr take into consideration expert’s opinion. deteta. Ukoliko to smatra potrebnim, sud će
parasysh mendimin e ekspertëve. da uzme u obzir mišljenja odgovarajućih
veštaka.
786 /997
Kontaktet personale Personal contacts Član 1272
Lični kontakti
1. Nëse fëmija jeton vetëm me njërin prind 1. If a child lives with only one parent or with
ose me personin e tretë ose në institucion, a third person or institution, parents shall 1. Ako dete živi kod jednog roditelja ili kod
prindërit do të merren vesh për mënyrën e agree on a manner of preserving personal trećeg lica, ili se nalazi u nekoj instituciji,
mbajtjes së kontakteve personale me fëmijën. contacts with the child. In cases of dispute, roditelji će se sporazumeti o načinu
Në rast të kontestit, vendimin lidhur me këtë competent court takes a decision regarding održavanja ličnih kontakta sa detetom. U
gjë e merr gjykata kompetente. this issue. slučaju spora, odluku o vezi ovog pitanja
donosi nadležni sud.
2. Gjykata kompetente përsëri mund të 2. If circumstances change, competent court
rregullojë mënyrën e mbajtjes së kontakteve may again regulate manner of preserving 2. Nadležni sud može ponovo da reguliše
personale të prindërve me fëmijët, nëse këtë personal contacts of parents with their način održavanja ličnih kontakta roditelja sa
gjë e kërkojnë rrethanat e ndryshuara. children. decom, ako promenjene okolnosti to
zahtevaju.
KAPITULLI III – MBIKQYRJA E CHAPTER III – SUPERVISION

KUJDESIT PRINDËROR OF PARENTAL CARE POGLAVLJE III – NADZOR NAD
VRŠENJEM RODITELJSKOG
PRAVA
Mbikëqyrja nga organi i kujdestarisë Supervision by Custodian Body Član 1273
Nadzor organa starateljstva
Organi i Kujdestarisë ushtron mbikëqyrjen e Custodian Body exercises general and
përgjithshme dhe të vazhdueshme ndaj continuous supervision of exercise of Organ starateljstva vrši opšti i trajni nadzor
ushtrimit të të drejtave dhe detyrave parental rights and obligations. nad vršenjem roditeljskih prava i obaveza.
prindërore.
787 /997
Masat urgjente të organit të kujdestarisë Urgent measures of Custodian Body Član 1274
Hitne mere organa starateljstva
1. Nëse Organi i Kujdestarisë mëson për 1. If the Custodian Body learns about the
rrezikun ekzistues për fëmijën për shkak të existing danger to the child because of an 1. Ako organ starateljstva sazna o postojećoj
abuzimit të të drejtës prindërore ose çfarëdo abuse of parental rights or any danger to the opasnosti po dete usled zloupotrebe
rreziku për fëmijën nga neglizhenca serioze e child by serious neglect of parental roditeljskih prava ili da postoji bilo koja
detyrave prindërore, është i detyruar që obligations, it is obliged to urgently opasnost po dete usled ozbiljnog
urgjentisht të ndërmerr masa për mbrojtjen e undertake measures for protection of child`s zanemarivanja roditeljskih obaveza, dužan je
personalitetit, të drejtave dhe interesave të personality, rights and interests. da preduzme hitne mere za zaštitu ličnosti,
fëmijës. prava i interesa deteta.
2. Zyrtari i Gjendjes Civile ka për detyrë që 2. The civil status officer is obliged to inform
të lajmërojë Organin e Kujdestarisë për the Custodian Body of the birth of a child 2. Službenik za civilni status je dužan da
lindjen e fëmijës, njëri ose të dy prindërit e të whose parent or parents are unknown and prijavi organu starateljstva rođenje deteta, čiji
cilit janë të panjohur, si dhe për marrjen e about all necessary measures to be jedan ili oba roditelja nisu poznati, kao i za
masave të domosdoshme për mbrojtjen e tij. undertaken for child’s protection. preduzimanje svih neophodnih mera za
njegovu zaštitu.
3. Çdo person dhe organ shtetëror ka për 3. Every person and state body is obligated to
detyrë të lajmëroj organin e kujdestarisë dhe notify the Custodian Body and other bodies, 3. Svako lice i državni organ dužni su da
organet tjera, çdo herë që rrezikohet jeta every time the life of the child is at risk. obaveste organ starateljstva i druge organe,
fëmijës. svaki put kada je život deteta ugrožen.

Marrja e fëmijës nga kujdesi i prindërve Taking a child away from parents care Član 1275
Oduzimanje deteta od roditeljskog
staranja
1. Fëmija nuk do të largohet nga kujdesi i 1. A child shall not be removed from the care
prindit/prindërve të tij/saj ose të kujdestarit të of her/his parent/s or legal custodian without 1. Dete se neće udaljavati od starateljstva
tij ligjor pa lejen e tyre apo pa urdhër të their permission or an order of the court. roditelja ili njegovog/njenog zakonskog
gjykatës. staratelja bez njihovog odobrenja ili bez
788 /997
sudskog naloga.
2. Përjashtimisht, kur organi i kujdestarisë ka 2. Exceptionally, where Custodian Body has
arsye të bazuar për të besuar se ekziston reasonable grounds to believe that there is an 2. Izuzev, kada organ starateljstva ima
rrezik serioz i drejtpërdrejtë për shëndetin, immediate serious risk to the health, safety or osnovani razlog da veruje za postojanje
sigurinë apo mirëqenien e fëmijës, organi i welfare of a child, Custodian Body may enter ozbiljnog i neposrednog rizika po zdravlje,
kujdestarisë mund të hyjë në cilin do vend any premises and remove the child to a safe bezbednost i dobrobit deteta, organ
dhe të largojë fëmijën në një vend të sigurt, place where he/she will be taken care of, for a starateljstva može da ulazi u svako mesto i da
ku ai/ajo do të ketë përkujdesje për një period not exceeding 72 hours. dete udalji i smesti na sigurno mesto gde će
periudhë që nuk kalon 72 orë. on/ona biti zbrinuti za vremenski period koji
nije duži od sedamdeset i dva (72) sata.
3. Para se të skadojë afati prej (72) orëve, 3. Before expiry of (72) hours, Custodian
organi i kujdestarisë rastin duhet ta paraqesë Body should bring the case to the attention of 3. Pre isteka roka od sedamdeset i dva (72)
në gjykatën kompetente, e cila vendos për competent court, which shall decide on sata, organ starateljstva, slučaj treba da
kujdestarinë e fëmijës. Nëse e kërkojnë child`s custody. If circumstances require, prijavi nadležnom sudu koji će odlučiti o
rrethanat, gjykata mund të jep urdhër për court may make an assessment order for a starateljstvu deteta. Ako okolnosti to
vlerësim për një periudhë (21) ditësh, për të period up to (21) days to allow further zahtevaju, sud može da izda nalog
mundësuar hetime të mëtutjeshme dhe investigations and assessments to be made, eventualno za dodatni vremenski period od
vlerësime, deri në të cilën kohë çështja duhet by which time matter has to be brought to the dvadeset i jednog (21) dana, u cilju
të paraqet në gjykatë për shqyrtim të court for further attention. omogućavanja dalje istrage i procene, do
mëtejmë. kojeg vremena slučaj mora biti dostavljen
sudu na dalje razmatranje.
4. Me këtë marrje të fëmijës nuk pushojnë të 4. By taking a child away, other rights
drejtat e tjera që u takojnë prindërve, as belonging to parents and their obligations 4. Ovim oduzimanjem deteta, ne prestaju
detyrat e tyre ndaj fëmijës. towards a child are not terminated. ostala prava koja pripadaju roditeljima, niti
njihove obaveze prema njihovom detetu.
789 /997
KAPITULLI IV – PRIVIMI NGA E CHAPTER IV – DEPRIVATION
DREJTA PRINDËROR FROM PARENTAL RIGHT POGLAVLJE IV – LIŠENJE OD
RODITELJSKOG PRAVA
Privimi nga e drejta prindrore Deprivation from parental right Član 1276
Lišenje od roditeljskog prava
1. Prindërit të cilët e keqpërdorin ushtrimin e 1. Parents that abuse exercise of parental
të drejtës prindërore ose në mënyrë serioze e rights or seriously neglect exercise of 1. Roditelji koji zloupotrebljavaju vršenje
neglizhojnë ushtrimin e të drejtës prindërore, parental obligations are deprived from roditeljskog prava ili ozbiljno zanemaruju
privohen nga e drejta prindrore. parental right. vršenje roditeljskog prava, biće lišeni
roditeljskog prava.
2. Prindi mund të privohet nga e drejta 2. Parent may be deprived from parental right
prindërore për të gjithë fëmijët, e nëse këtë for all their children or, if special 2. Roditelji mogu da budu lišeni roditeljskog
gjë e kërkojnë rrethanat e posaçme, ata circumstances require so, they are deprived prava u odnosu na svu svoju decu, ili ako to
privohen nga kujdesi vetëm ndaj njërit only from parental care of one child. posebne okolnosti zahtevaju, samo u odnosu
fëmijë. na jedno dete.
3. Vendimin mbi privimin e prindërve nga e 4. Decision to deprive parents from parental
drejta prindëror e merr gjykata kompetente në care is taken by competent court in a non- 3. Odluku o lišenju roditeljskog prava donosi
procedurë jokontestimore pasi të ketë marrë contentious procedure, after hearing the nadležni sud u vanparničnom postupku
mendimin nga Organi i Kujdestarisë dhe pasi opinion of the Custodian Body and nakon pribavljenog mišljenja organa
të ketë hetuar të gjitha rrethanat relevante investigating all relevant circumstances of the starateljstva i pošto ispita sve relevantne
lidhur me rastin individual. individual case. okolnosti vezane za pojedini slučaj.

Procedura Procedure Član 1277
Postupak
1. Vendimi për privimin e kujdesit prindëror 1. Decision on deprivation of parental care
mund të inicohet nga prindi tjetër, Organi i may be initiated by other parent, Custodian 1. Postupak za lišenje od roditeljskog prava
Kujdestarisë ose Gjykata. Body or Court. može da pokrene drugi roditelj, organ
starateljstva ili sud.
790 /997
2. Organi i Kujdestarisë është i detyruar të 2. Custodian Body is obliged to initiate
fillojë procedurën për privimin e kujdesit procedure for deprivation of parental care, if 2. Organ starateljstva je dužan da pokrene
prindëror nëse mëson për ekzistimin e it in any way learns about the existence of postupak za lišenje roditeljskog prava kad na
shkaqeve të ofruara në këtë Libër. reasons provided to in this Book. bilo koji način sazna da postoje razlozi za to
propisani u ovoj Knjizi.
Rikthimi i kujdesit prindëror Re-entrustment of parental care Član 1278
Vraćanje roditeljskog prava
1. Kur arsyet që kanë shkaktuar privimin e të 1. When reasons causing deprivation of
drejtës prindëror pushojnë të ekzistojnë, parental right cease to exist, parent or parents 1. Kad prestanu postojati razlozi zbog kojih
prindit ose prindërve me vendim të gjykatës u by court decision should be entrusted back je lišeno roditeljsko pravo, roditelju ili
kthehet kujdesi prindëror. parental responsibility. roditeljima odlukom suda se vraća
roditeljsko pravo.
2. Kërkesa për rikthimin të drejtës prindëror 2. Request for entrusting parental right may
mund të parashtrohet nga prindi dhe Organi i be submitted by the parent or Custodian 2. Predlog za vraćanje roditeljskog prava
Kujdestarisë. Body. mogu da podnesu roditelj i organ
starateljstva.
3. Në kontestet martesore dhe kontestet lidhur 3. In marital disputes and disputes regarding
me marrëdhëniet mes prindërve dhe fëmijëve, relations between parents and children, the 3. U bračnim sporovima i sporovima koji se
gjykata që merret me këto çështje mundet ex court dealing with these matters may (ex odnose na odnos između roditelja i dece, sud
officio (sipas detyrës zyrtare) të merr vendim officio) bring a decision to return parental koji se bavi ovim pitanjima može ex officio
për kthimin e kujdesit prindëror, nëse care, if it concludes that conditions for this (po službenoj dužnosti) doneti odluku o
konkludon se janë plotësuar kushtet për këtë. are met. vraćanju roditeljskog staranja, ako zaključi
da su za to ispunjeni uslovi.
791 /997
KAPITULLI V – ZGJATJA CHAPTER V – TIMELY
KOHORE E KUJDESIT EXTENSION OF PARENTAL POGLAVLJE V – VREMENSKO
PRINDËROR CARE PRODUŽENJE RODITELJSKOG
STARANJA
Parimi i zgjatjes kohore të kujdesit Principle of timely extension of parental Član 1279
prindëror care Načelo vremenskog produženja
roditeljskog prava
Kujdesi prindëror mund të zgjatet edhe pas Parental care may also be extended after the
moshës madhore të fëmijës nëse ai për shkak age of majority if a child, due to inability to Roditeljsko pravo može da bude produženo i
të paaftësisë për të gjykuara ose të metave judge or physical disabilities or other reasons, nakon što dete dostigne punoletstvo, ako ono
fizike apo për shkaqe tjera, nuk është i aftë që diagnosed with an illness and inability to zbog nesposobnosti rasuđivanja ili fizičkih
të kujdeset për vetë, të drejtat, detyrimet dhe judge, stunted mental development or mana ili zbog drugih razloga nije sposobno
interesat e tij.. physical disabilities, or for other medical da se samo stara o svojim pravima,
reasons is unable to take care of obavezama i interesima.
himself/herself for his/her personality, rights,
obligations and interests.

Procedura për zgjatjen kohore të kujdesit Procedure of timely extension of parental Član 1280
prindëror care Postupak za vremensko produženje
roditeljskog prava
1. Vendimin për zgjatjen e kujdesit prindëror 1. Decision for extending parental care is
e merr gjykata kompetente në procedurën taken by the competent court in a non 1. Odluku o produženju roditeljskog prava
jokontestimore me kërkesën e prindërve ose contentious procedure upon request of donosi nadležni sud u vanparničnom
të Organit të Kujdestarisë. parents or Custodian Body. postupku na predlog roditelja ili organa
starateljstva.
2. Propozimi për zgjatjen e kujdesit prindëror 2. Proposal for extending parental care shall
paraqitet para së të mbushë fëmija moshën be submitted before the child reaches the age 2. Predlog za produženje roditeljskog prava
madhore, sidoqoftë gjykata mund ta zgjasë of majority, however, the court may also podnosi se pre punoletstva deteta, međutim,
kujdesin prindëror edhe në rastin kur kërkesa extend parental care even when request has sud može da produži roditeljsko pravo i u
nuk është paraqitur me kohë, nëse në kohën e not been submitted in due time, if reasons for slučaju kad predlog nije blagovremeno
792 /997
arritjes së moshës madhore kanë ekzistuar extending parental care existed at the time the podnet, ako su u vreme dostizanja detetovog
shkaqet për zgjatjen e kujdesit prindëror. child reached the age of majority. punoletstva postojali razlozi za produženje
roditeljskog prava.
3. Në vendimin për zgjatjen e kujdesit 3. In the decision extending parental custody
prindëror gjykata do të specifikojë se personi the court shall specify whether the person 3. U odluci o produženju roditeljskog prava
ndaj të cilit është zgjatur kujdesi prindëror who has achieved extended parental custody, sud će navesti da lice, nad kojim je
është barazuar me të miturin nën 14 vjeç apo custody was categorized as of the rights produženo roditeljsko pravo, izjednačeno u
më të vjetër se (14) vjeç. towards a minor younger or older than (14) svojim pravima sa maloletnikom mlađim od
years. 14 godina, ili maloletnikom starijim od
četrnaest (14) godina.
Pushimi i zgjatjes kohore Cease of timely extension Član 1281
Prestanak vremenskog produženja
Kur pushojnë shkaqet për shkak të të cilave When reasons extending parental care for a
është zgjatur kujdesi prindëror ndaj personit mature person cease to exist, court upon Kada prestanu razlozi zbog kojih je
madhor, gjykata, me kërkesën e atij personi, request of such person, of the parents or of produženo roditeljsko pravo nad punoletnim
të prindërve ose të organit të kujdestarisë, do the Custodian Body, shall make a decision on licem, sud će na predlog toga lica, njegovih
të marrë vendimin mbi pushimin e kujdesit terminating extended parental care. roditelja ili organa starateljstva, doneti
prindëror. odluku o prestanku produženog roditeljskog
prava.

Shënimet Records Član 1282
Zapisi
Vendimi mbi zgjatjen ose përfundimin e Decisions extending or terminating timely
kujdesit të zgjatur prindëror do të shënohet në extended parental care shall be recorded in Odluka o produženju ili prestanku
regjistrin amë të të lindurve, e nëse ai person the register of births and if such person produženog roditeljskog prava biće upisana
ka pasuri të paluajtshme edhe në regjistrat possesses immovable property, it shall also u matičnu knjigu rođenih, ako dotično lice
publike për evidencën e pasurisë së be recorded in public records of immovable ima nepokretnu imovnu, te odluke biće unete
paluajtshme. property. i u zemljišne i druge javne knjige o evidenciji
nepokretne imovine.
793 /997
PJESA E PESTË PART FIVE PETI DEO
KAPITULLI I – FËMIJËT PA CHAPTER I – CHILDREN POGLAVLJE I – DECA BEZ

KUJDES PRINDOROR WITHOUT PARENTAL CARE RODITELJSKOG STARANJA
Fëmijët pa kujdes prindëror Children without parental care Deca bez roditeljskog staranja
1. Fëmijë pa kujdes prindëror konsiderohet 1. A child without parental care is deemed to 1. Detetom bez roditeljskog staranja smatra
fëmija prindërit e të cilit nuk janë gjallë, be a child whose parents are not alive, whose se dete čiji roditelji nisu živi, čiji roditelji su
prindërit e të cilit janë të panjohur ose janë parents are unknown or have disappeared. nepoznati ili su nestali.
zhdukur;
2. Fëmijë pa kujdesin prindëror është edhe 2. A child without parental responsibility is 2. Detetom bez roditeljskog staranja smatra
fëmija prindërit e të cilit për çfarëdo arsye, në deemed to be also s child whose parents, for se i dete čiji roditelji, iz bilo kojih razloga,
mënyrë të përkohshme ose të përhershme nuk any reason have both are permanently or privremeno ili trajno ne izvršavaju svoje
i kryejnë detyrat e tyre prindërore ose temporarily not fulfilling their parental roditeljske obaveze ili roditeljsko staranje.
kujdesin prindëror. obligations or parental care.

Format e mbrojtjes se femijeve pa Forms of protection of children without Oblici zaštite dece bez roditeljskog
perkujdesje prindrore parental care staranja
1. Fëmija pa kujdesin prindëror gëzon 1. A child without parental care enjoys 1. Deca bez roditeljskog staranja uživaju
mbrojtje të posaçme shoqërore. special social protection. posebnu društvenu zaštitu.
2. Format themelore të mbrojtjes juridike dhe 2. According to this Law, fundamental forms 2. Osnovni oblici pravne i porodične zaštite
familjare të fëmijëve pa kujdesin prindëror në of legal and family protection of children dece bez roditeljskog staranja u smislu ove
kuptim të këtij libri janë: kujdestaria, strehimi without parental are are: custodianship, foster knjige su: starateljstvo, porodični smeštaj,
familjar, strehimi rezidencial, adoptimi dhe care, residential shelter, adoption and boravišni smeštaj, usvojenje i nadzirani
794 /997
jetesa e pavarur e mbikqyrur për personat supervised independent living for adults. samostalni život za odrasle osobe.
madhor.

Zbatimi i mbrojtjes Enforcement of protection Primena zaštite
Vendimi mbi zbatimin e cilësdo formë të Decision on the enforcement of any of the Odluka o primeni bilo kog oblika zaštite dece
mbrojtjes së fëmijëve pa kujdes prindëror forms for protection of children without bez roditeljskog staranja donosi se nakon
merret pas shqyrtimit të hollësishëm të secilit parental care shall be taken only after a close detaljnog pregleda svakog slučaja ponaosob.
rast individualisht. Organi kompetent do të examination of each individual case. Nadležni organ će doneti zaključak o obliku
nxjerrë përfundim për formën e mbrojtjes për Competent body shall conclude the form of zaštite deteta koji ispunjava uslove za najbolji
fëmijën që i plotëson kërkesat për interesin protection for a child which meets interes deteta.
më të mirë të fëmijës. requirements for child’s best interest.

Kompensimi për humbjen e kujdesit Compensation for the loss of parental Naknada za gubitak roditeljskog staranja
prindëror responsibility
Mbrojtja e fëmijëve pa kujdes prindëror, në Protection of children without parental care, Zaštita dece bez roditeljskog staranja, u
pajtim me nevojat e këtyre fëmijëve in conformity with the needs of these children skladu sa potrebama te dece ostvaruje se
realizohet përmes sigurimit të kushteve për is achieved through securing conditions for obezbeđivanjem uslova za takav razvoj ove
zhvillim të tillë të fëmijëve, të cilat do të such a development of children, which shall dece, koji treba da na najbolji način
kompensojnë në mënyrën më të mirë in the best way compensate loss of parents or nadoknade gubitak roditelja ili roditeljskog
humbjen e prindërve ose kujdesit prindëror. parental care. staranja.
795 /997
KAPITULLI II - ADOPTIMI CHAPTER II – ADOPTION POGLAVLJE II – USVAJANJE
Ndërmjetësimi i adoptimit Mediation of adoption Posredovanje pri usvajanju
1. Qëllimi i ndërmjetësimit të adoptimit është 1. Purpose of mediation of adoption is to 1. Namera posredovanja pri usvajanju je da
të arrijë vendosjen e fëmijës pa përkujdesje achieve placement of a child without parental ostvari postavljanje deteta bez roditeljskog
prindërore, nën përkudesje prindërore të care under the custody of a person who staranja, pod roditeljsko staranje lica koji
personit i cili dëshiron të marrë fëmijën nën wishes to take a child under his custody and želi da preuzme dete pod svoje staranje i
përkujdesjen dhe përgjegjësinë e tij . responsibility. odgovornost.
2. Ndërmjetësimi i adoptimit gjithashtu 2. Mediation of adoption also means 2. Posredovanje pri usvajanju takođe znači
nënkupton realizimin dhe administrimin e të achievement and administration of data about ostvarenje i upravljanje podacima o detetu
dhënave lidhur me fëmijën i cili do të a child which shall be placed for adoption, as koje će da bude daje pod usvajanje, kao i
vendoset në adoptim, si dhe të dhënat për well as data about the prospective adopting podatke o budućim roditeljima usvojenicima,
prindërit e ardhshëm adoptues, të cilët parents who wish to adopt the child. koji žele da usvoje dete.
dëshirojnë të adoptojnë fëmijën.

Autoriteti kompetent për adoptim Competent Authority for Adoption Nadležni organ za usvajanje
1. Procedura e adoptimit është në kompetencë 1. Adoption procedure is in the competence 1. Postupak usvajanja je u nadležnosti suda.
të gjykatës. Gjykata duhet të kërkojë mendim of Court. During the process of deciding on Sud treba da zatraži stručno mišljenje od
profesional nga organi i kujdestarisë gjatë adoption the Court has to obtain a organa starateljstva pri donošenju odluke o
marrjes së vendimit mbi adoptim. Gjykata professional opinion from the Custodian usvajanju. Sud bi takođe trebalo da zatraži
duhet të kërkoj mendim profesional edhe nga Body. The Court has to obtain a professional stručno mišljenje od strane Centralnog organa
Autoriteti Qendror për Adoptim gjatë marrjes opinion also by the Central Authority for za usvajanje tokom donošenja odluke o
së vendimit për adoptim. Adoption upon deciding for adoption. usvajanju.
2. Organi i Kujdestarisë do të caktojë vetëm 2. Custodian Body shall dedicate only 2. Organ starateljstva za poslove vezane za
personel të trajnuar posaçërisht i cili do të specially trained personnel which shall be usvajanje određuje samo posebno obučeno
jetë i përshtatshëm për detyrën, kjo për shkak suitable for the task due to personal features osoblje, koje je pogodno za zadatak, s
796 /997
të veçorive personale si dhe i cili do të ketë and which shall have professional experience obzirom na lične osobine i koje ima stručno
përvojë profesionale të punës me fëmijë. in working with children. iskustvo rada sa decom.

Konfidencialiteti dhe mbrojtja e të Confidentiality and data protection Poverljivost i zaštita podataka
dhënave
1. Gjykata kompetente dhe organi i 1. Competent court and custodian body shall 1. Nadležni sud i organ starateljstva su
kujdestarisë janë përgjegjës për mbrojtjen e të be responsible for data and privacy protection odgovorni za zaštitu podataka i privatnost
dhënave dhe privatësinë e informacioneve, të of information’s collected during adoption informacija, prikupljenih u toku procesa
mbledhura gjatë procesit të adoptimit. process. usvajanja.
2. Vendimi mbi adoptimin u dorëzohet vetëm 2. Decision on adoption shall only be 2. Odluka o usvajanju dostavlja se samo
palëve të cilat marrin pjesë në procedurën e delivered to the parties which participate in strankama koje su obuhvaćene u postupku
adoptimit në pajtim me ligjin. adoption proceedings in accordance with the usvajanja u skladu sa zakonom.
law.

Lejueshmëria e adoptimit Permissibility of adoption Dozvoljenost usvajanja
1. Adoptimi i fëmijës është i lejuar nëse i 1. Adoption of a child is permissible only if it 1. Usvajanje deteta je dozvoljeno ako služi
shërben mirërritjes së fëmijës dhe nëse pritet serves the child’s well-being and it is to be zdravom odgoju deteta i ako se očekuje da
që mes prindit adoptues dhe fëmijës do të expected that a parent and child relationship će između roditelja koji usvajaju i deteta, biti
krijohet marrëdhënia prind-fëmijë. between prospective adoptive parent and a zasnovan odnos roditelj-dete.
child will be created.
797 /997
Personat që mund të adaptojnë Persons that are eligible to adopt Lica koja mogu usvojiti dete
1. Bashkëshortët mund ta adoptojnë fëmijën 1. Spouses shall only adopt a child jointly. 1. Supružnici mogu da usvoje dete jedino
vetëm bashkërisht. zajednički.
2. Personi i pamartuar mundet t’a adoptojë 2. An unmarried person may alone adopt a 2. Lice koje nije u braku može da usvoji dete
fëmijën i vetëm, nese është në interes të child, if in the interest of the child. samostalno, ako je to u interesu deteta.
fëmijës.

Përjashtimi nga kërkesat martesore Exception on matrimonial requirements Izuzetak od bračnih zahteva
1. Përjashtimisht vetëm njëri nga 1. Exceptionally only one of the spouses may 1. Izuzetno, samo jedan od supružnika može
bashkëshortët mund ta adoptojë fëmijën, por adopt a child, but this also requires consent of da usvoji dete, ali za to je neophodan
kjo kërkon edhe pëlqimin e bashkëshortit the other spouse. pristanak drugog supružnika.
tjetër.
2. Ai mundet gjithashtu të adoptojë fëmijën 2. One spouse may also adopt a child alone if 2. Jedan supružnik može da usvoji dete
vetëm, nëse bashkëshorti tjetër nuk mund të the other spouse cannot adopt the child samostalno, u slučaju da drugi supružnik ne
adoptojë fëmijën për shkak të paaftësisë për because incapacity to act or because he has može da usvoji dete zbog toga što nema
të vepruar apo për shkak se ai ende nuk ka not yet reached twenty-one (21) years of age. poslovnu sposobnost ili zato što još uvek nije
mbushur moshën (21) vjeç. navršio (21) godinu starosti.
3. Me kërkesën e palës adoptuese dhe me 3. At the request of the adopting party and 3. Na zahtev stranke koja vrši usvajanje, i uz
pëlqimin e personave të cilët kanë marrë with the consent of the persons who have pristanak lica koja su učestvovala u postupku
pjesë në procedurën e adoptimit, bashkëshorti participated in the adoption procedure, other usvajanja, drugi supružnik može naknadno da
tjetër mund të përfshihet më vonë në adoptim spouse may be later included in adoption if bude obuhvaćen u postupak usvajanja, ako
nëse i plotëson kushtet e parashikuara me he later fulfils the conditions provided by this kasnije ispuni uslove propisane ovom
këtë libër ose ligj të veçantë. Book or a specific law. Knjigom ili posebnim zakonom.
798 /997
Periudha provuese Probation period Probni period
1. Adoptimi, si rregull nuk do të themelohet 1. Adoption shall not be pronounced until the 1. Usvajanje, kao pravilo neće biti
derisa adoptuesi të kujdeset për fëmijën për adopter has been caring for the child for an uspostavljeno dok se usvojioci staraju o
një kohë të arsyeshme të përcaktuar nga appropriate period of time, specified by the detetu za razuman period određen od strane
gjykata por që nuk kalon periudhën tre (3) court, but not exceeding period of three (3) suda i koji ne prelazi period od tri (3) meseca.
mujore. months.
2. Periudha provuese do të inicohet, 2. Probation period shall be initiated and 2. Probni period se pokreće i trajno nadgleda
mbikëqyret dhe vlerësohet vazhdimisht nga continuously supervised and evaluated by i procenjuje od organa starateljstva koji sudu
Organi i Kujdestarisë që gjykatës i siguron Custodian Body, which provides a report to obezbeđuje izveštaj po potrebi.
raport sipas nevojës. the court as necessary.
3. Gjykata merr vendim në fund të gjykimit. 3. Court shall make a decision at the end of 3. Sud donosi odluku na kraju ročišta.
Mirëpo, gjykata mund të vazhdojë gjykimin the probation period. However court may Međutim, sud može da nastavi suđenje i u
për një periudhë shtesë deri në tre (3) muaj extend probation for an additional period of dopunskom periodu do tri (3) meseca ako
nëse në mes të palëve ka mospajtime ose për up to three (3) months if there is između stranka postoje nesuglasice ili zbog
shkak të rrethanave të tjera të arsyeshme, të disagreement between the parties or due to drugih opravdanih okolnosti, koje su date na
cilat i janë vënë në dijeni nga organi i other justifiable circumstances brought to its znanju od organa starateljstva ili od
kujdestarisë ose nga ekspertët për fëmijë të attention by Custodian Body or child expert stručnjaka za decu koja su obuhvaćena u
përfshirë në procedure. /s involved in the procedure. postupku.

Të drejtat dhe detyrimet Rights and obligations Prava i obaveze
Adoptimi, mes palës adoptuese dhe të Adoption establishes same rights and Usvajanje, između strane usvojioca i
adoptuarit themelon të njëjtat të drejta dhe obligations between the adopting party and usvojenika uspostavlja ista prava i obaveze
detyrime që ekzistojnë mes prindërve dhe the adoptee that exist between parents and koje postoje između roditelja i dece.
fëmijëve. children.
799 /997
Pëlqimi i fëmijës Child`s consent Saglasnost deteta
1. Për adoptim kërkohet pëlqimi i fëmijës. 1. Child`s consent is required for an adoption. 1. Za usvajanje je potrebna saglasnost deteta.
Pëlqimi për fëmijën me paaftësi për të Consent for a child who is legally incapable Za dete koje nema poslovnu sposobnost ili
vepruar ose që është më i ri se (10) vjet, or of less than fourteen (10) years of age may dete koje je mlađe od deset (10) godina,
mund të jepet vetëm nga përfaqësuesi i tij only be given by his legal representative, saglasnost se može dati samo preko
ligjor përkatësisht kujdestari i të adoptuarit. respectively custodian adoptee. detetovog zakonskog zastupnika, odnosno
staratelja usvojenika.
2. Në të kundërtën, fëmija mund ta jap vetë 2. Otherwise a child may give consent 2. U ostalim slučajevima, dete može svoju
pëlqimin. himself. saglasnost samo dati.
3. Në rast se shtetësia e prindit adoptues 3. In the event that the citizenship of the 3. U slučaju da roditelj-usvojilac i dete imaju
dallon nga ajo e fëmijës, Organi i adopting parent differs from that of the child, različito državljanstvo, organ starateljstva i
Kujdestarisë dhe Autoriteti Qendror duhet ta Custodian Body and the Central Authority Centralni autoritet trebaju dati saglasnost,
jep pelqimin, ndërsa vendimin e marr must give its consent, while the decision is dok odluku donosi sud.
gjykata. taken by the court.

Pëlqimi i prindërve Parents’ consent Saglasnost roditelja
1. Për adoptimin e fëmijës kërkohet pëlqimi i 1. Consent of the parents is required for the 1. Za usvajanje deteta potrebna je saglasnost
prindërve. adoption of a child. roditelja.
2. Pëlqimi nuk mund të jepet para se ti ketë 2. Consent may not be given before a child is 2. Saglasnost za usvajanje deteta ne može da
mbushur fëmija tetë javë. eight weeks old. bude data pre nego što dete navrši osam
nedelja života.
3. Nuk kërkohet pëlqim nga prindi ose 3. No consent is required from the parent, or 3. Za usvajanje nije potrebna saglasnost
800 /997
pridërit të cilëve me vendim të gjykatës i’u ka parents who under a court order lost the supružnika koji je sudskom odlukom bio
hequr e drejta prindrore ose e ka humbur parental right, or lost capacity to act or whose lišen roditeljskog prava, ili je bio lišen
aftësinë për të vepruar, ose vendbanimi i të residence is not known for six (6) months. poslovne sposobnosti, ili čije je boravište
cilit nuk dihet për gjashtë ( 6 ) muaj. nepoznato tokom šest (6) meseci.
4. Është valid edhe kur personi që e jep 4. It is valid also when a person giving 4. Saglasnost važi čak i kada lice koje daje
pëlqimin nuk i din personat e caktuar consent does not know already determined svoju saglasnost ne poznaje određena lica
adoptues. adopting persons. usvojioce.

Hetimet Inquiries Istraga
Në rast se i adoptuari e ka të gjallë vetëm In case the adoptee has only one living U slučaju da usvojenik ima samo jednog
njërin prind, gjykata i drejtohet anëtarëve të parent, the court shall address close family živog roditelja, sud se obraća članovima uže
afërt të familjes të prindit të vdekur të të members of minor child’s dead parent to porodice mrtvog roditelja maloletnika za
miturit për të dhënat e rëndësishme për acquire data that are important for the podatke koji su važni za donošenje odluke o
vendimin për adoptim. Në raste të tillai nuk decision on adoption. In such cases, a consent usvajanju. U takvim slučajevima, njihova
ju kërkohet pelëqimi. is not required. saglasnost nije potrebna.

Zëvendësimi i pëlqimit të njërit prind Substitution of consent of one of the Zamena saglasnosti jednog od roditelja
parents
1. Organi i Kujdestarisë me kërkesën e 1. Custodian Body shall, upon request of the 1. Na zahtev deteta, organ starateljstva
fëmijës, do të zëvendësojë pëlqimin e njërit child, substitute consent of one of the parents, zameniće saglasnost jednog od detetovih
prind, nëse ky i fundit vazhdimisht dhe në if this parent continuously and gravely roditelja, ako je taj roditelj trajno i u velikoj
masë të madhe i cenon detyrat e tij ndaj violates his obligations towards the child or meri kršio svoje obaveze prema detetu ili je
fëmijës ose me sjelljen e tij ka shfaqur by his conduct has shown that he is svojim ponašanjem pokazao ravnodušnost
indiferencë ndaj fëmijës, dhe nëse adoptimi indifferent towards a child and that in case prema detetu, i u slučaju da ne dođe do
nuk bëhet, kjo do të shkaktonte humbje të the adoption is not taking place, this would usvojenja, ovo bi prouzrokovalo znatnu štetu
801 /997
konsiderueshme për fëmijën. result in a considerable disadvantage for the po dete.
child.
2. Pëlqimi po ashtu mund të zëvendësohet me 2. Consent may also be substituted by the 2. Saglasnost može takođe da bude
vendim të gjykatës nëse cenimi i detyrave, court decision, if violation of obligations, zamenjena odlukom suda, ako je kršenje
edhe pse jo i vazhdueshëm, është po ashtu i whilst not continuous, is nevertheless obaveza, iako nije trajno, takođe bilo naročito
madh dhe parashihet që fëmija nuk mund ti especially grave and it is anticipated that a u velikoj meri i predviđa se da dete, ne može
besohet mëtutje prindit për kujdes në mënyrë child can no longer be entrusted to the biti dato roditelju trajno na staranje.
të përhershme. responsibility of this parent on a permanent
basis.
3. Pëlqimi do të zëvendësohet kur është e 3. Consent shall be substituted when it 3. Saglasnost se zamenjuje kad postane
qartë se njëri prind e ka braktisur fëmijën deri becomes evident, that one parent has očigledno da je jedan od roditelja napustio
në gjashtë (6) muajdhe nuk dihet abandoned a child for a period up to six (6) dete u trajanju do šest (6) meseci a da
vendqëndrimi i tij. months and his residence is not known. njegovo boravište nije poznato.
4. Pëlqimi i njërit nga prindërit mund të 4. Consent of one of the parents may further 4. Saglasnost jednog od roditelja može biti
zëvendësohet nëse ai është vazhdimisht i be substituted, if he is permanently incapable zamenjena i u slučaju kad taj roditelj trajno
paaftë për të siguruar kujdes të nevojshëm për to provide the necessary care and control of nije u stanju da obezbedi neophodnu negu za
mirërritjen e fëmijës për shkak të sëmundjes the child’s upbringing, because of a zdrav odgoj, zbog dijagnostikovane teške
së rëndë të diagnostifikuar me paaftësisë për diagnosed, severe illness along with bolesti ili nesposobnosti rasuđivanja i
të gjykuar, dhe nëse fëmija nuk mundet pa incapacity to judge, if the child could not ukoliko dete bez usvajanja ne bi moglo da
adoptim të rritet në familje nëse adoptimi nuk grow up within a family and the child’s odraste uz porodicu, ako se usvajanje ne
themelohet dhe si rezultat i kësaj zhvillimi i development would as a result be seriously uspostavi kao rezultat ovoga, razvoj deteta bi
tij do të dëmtohej seriozisht. jeopardized. ozbiljno bio ugrožen.

Deklarata e pëlqimit Consent Statement Izjava o saglasnosti
1. Pëlqimi duhet t’i deklarohet gjykatës dhe 1. Consent must be declared to the court and 1. Saglasnost se mora izjaviti sudu i postati
bëhet i plotfuqishëm në kohën e dorëzimit. becomes legally effective at the point in time konačan u vreme dostavljanja.
it is delivered.
802 /997
2. Pëlqimi nuk mund të bëhet me kusht dhe 2. Consent may not be made subject to a 2. Saglasnost ne može da bude data pod
me përcaktimin e kohës e as nuk mund të condition or to a stipulation as to time, nor uslovom ili vremenskim određenjem, niti
bëhet nga përfaqësuesi. Ai është i may it be made by a representative. It is može da bude izjavljena preko zastupnika.
parevokueshëm për aq sa pëlqimi nuk është irrevocable, as long as consent was not given Saglasnost je neopoziva, pod uslovom da nije
dhënë me lajthim apo me shtrëngim ose by fraud or under coercion or deceit. bila data u zabludi, pod prinudom ili usled
mashtrim. prevare.
3. Nëse personi që jep pëlqimin është me 3. If a person giving consent has limited 3. Ako lice koje daje svoju saglasnost ima
aftësi të kufizuar të veprimit, pëlqimi i tij nuk capacity to act, his consent does not require ograničenu poslovnu sposobnost, za njegovu
kërkon miratimin e përfaqësuesit të tij ligjor. assent of his legal representative. saglasnost nije potrebno odobrenje njegovog
pravnog zastupnika.
4. Pëlqimi do të bëhet i pavlefshëm nëse 4. Consent shall become invalid if the request 4. Saglasnost će postati nevažeća ako zahtev
kërkesa është tërhequr ose adoptimi është is withdrawn or the adoption is refused. bude povučen ili ako usvojenje bude
refuzuar. odbijeno.

Pavlefshmëria e adoptimit Invalidity of adoption Nevažnost usvajanja
Një adoptim është i pavlefshëm nëse gjatë An adoption is invalid if during the Usvajanje je nevažeće ako se tokom postupka
procedurës së dhënies së adoptimit të këtillë, procedures of granting of such adoption it za odobravanje takvog usvajanja jasno vidi
shihet qartë se kushtet nga nenet 1287-1289, becomes obvious that the conditions of da nisu ispunjeni uslovi iz članova 1287-
1293, 1296 dhe 1299 nuk janë plotësuar. Articles 1287-1289, 1293, 1296 and 1299 are 1289, 1293, 1296 i 1299.
not met.

Personi që mund të adoptohet Eligiblity of a person to be adopted Lice koje može da bude usvojeno
Mund të adoptohet vetëm fëmija deri në Only a child up to the age of eighteen (18) is Može da bude usvojeno jedino dete do
tetëmbëdhjetë (18) veç. eligible for adoption. osamnaest (18) godina.
803 /997
Përshtatshmëria e personit që mund të Eligiblity of a person to adopt Podobnost lica koje može da usvoji
adoptoj
1.Person adoptuese mund të jetë vetëm 1. Adopting person shall be only a person 1. Usvojilac može da bude lice koje ima
personi që e ka aftësinë për të vepruar dhe që who has capacity to act and has the necessary poslovnu sposobnost i poseduje neophodne
i ka cilësitë personale të nevojshme për personal qualities for successful exercising lične kvalitete za uspešno vršenje i
ushtrimin e suksesshëm të të drejtave dhe and fulfilment of parental rights and ispunjavanje roditeljskih prava i obaveza.
detyrimeve prindërore. obligations.
2. Nuk mund të adoptoj personi që është i 2. A person who has been convicted of a 2. Ne može da usvoji dete lice koje je
dënuar për vepër penale e që i përkasin criminal offense pertaining to criminal osuđeno za krivična dela koja pripadaju
veprave penale kundër familjes, martesës dhe offenses against family, marriage and sexual krivičnim delima protiv porodice, braka i
integritetit seksual, si dhe veprat tjera penale integrity, as well as other criminal offenses seksualnog integriteta, kao i druga krivična
të cilat mund të konsiderohen që rrezikojnë which may be considered to endanger the dela koja se mogu smatrati da ugrožavaju
jetën dhe interesin e femijës. life and interests of the child, shall not život i interes deteta.
eligible for adoption.

Mosha e prindit adoptues Minimum age of adopting parent Starost roditelja usvojioca
1. Prindi i ardhshëm adoptues duhet t’a ketë 1. Prospective adoptive parent must have 1. Budući roditelj usvojilac treba imati
arritur moshën njëzet e pesë (25) vjeçare. reached twenty-five (25) years of age. navršenu starost od dvadeset i pet (25)
godina.
2. Nëse bashkëshortët kanë ndërmend të 2. If spouses intend to adopt a child, one of 2. Ako supružnici nameravaju da usvoje dete,
adoptojnë fëmijë, njëri nga bashkëshortët the spouses must have reached twenty-five jedan od supružnika mora da ima navršenih
duhet ta ketë arritur moshën njëzet e pesë (25) years of age and the other spouse must dvadeset i pet (25) godina a drugi supružnik
(25) vjeçare dhe bashkëshorti tjetër duhet ta have reached twenty-one (21) years of age. mora da ima navršenu dvadeset i jednu (21)
ketë arritur moshën njëzet e një (21) vjeçare. godinu.
3. Dallimi ne moshë midis adoptuesit dhe të 3. The age difference between the adopter 3. Razlika u godinama između usvojioca i
804 /997
adoptuarit nuk mund të jetë më pak se (18) and adoptee cannot be less than (18) years usvojenika ne može biti manja od osamnaest
vite dhe jo më shumë se (46) vite. and not more than (46) years. (18) godina i ne više od četrdeset i šest (46)
godina.

Marrëdhëniet ndër personale Inter personal relationships Međusobni odnosi
1. Nuk mund të adoptohet personi në gjini në 1. There shall be no adoption of a person in 1. Ne može da bude usvojen srodnik u prvom
vijën e drejtë, as vëllai dhe motra. straight line consanguinity nor of a brother or naslednom redu, ni brat ni sestra.
a sister.
2. Kujdestari nuk mund ta adoptojë të 2. A legal custodian cannot adopt a person 2. Zakonski staratelj ne može da usvoji osobu
kujdesurin e vet përderisa organi kompetent under his care until competent body o kojoj se stara, sve dok nadležni organ ne
të mos e shkarkojë nga detyra e kujdestarit. discharges custodian from his legal status. oslobodi staratelja od njegove starateljske
obaveze.

Pengesat ligjore të adoptuesit Legal obstacles of the adopter Pravne prepreke usvojioca
1. Nuk mund të adoptojnë personat e poshtë 1. Below listed persons cannot adopt: 1. Sledeća lica ne mogu da budu usvojioci:
shënuar:
1.1. Personi të cilit me vendim gjyqësor i 1.1. A person who by court order is 1.1. Lice koje je sudskom odlukom
është hequr kujdesi prindëror; deprived of parental care. lišeno roditeljskog prava;
1.2. Personi për të cilin ekziston dyshimi 1.2. A person for whom there is 1.2. Lice za koje postoji osnovana
i bazuar se do t’i keqpërdorë të drejtat e founded suspicion that he will misuse sumnja da će prava usvojioca da
adoptuesit që rezultojnë në të keq të të the rights of an adopter resulting in zloupotrebi na štetu usvojenika, ili za
adoptuarit ose se e kërkon adoptimin për harm to the adoptee or that he requests kojeg postoji osnovana sumnja da je
përfitime materiale. adoption for his own pecuniary benefit. zatražilo usvojenje u cilju materijalne
koristi.
805 /997
1.3. Personi që vuan nga ndonjë paaftësi 1.3. A person who suffers from a 1.3. Lice koje pati od dijagnostikovane
për të gjykuar e diagnostifikuar ose ka diagnosed incapacity to judge or is nesposobnosti rasuđivanja ili je zaostalo
ngecur në pikëpamje të aftësisë për të retarded from a perspective of the u smislu sposobnosti rasuđivanja, kao i
gjykuar, si edhe personi që vuan nga incapacity to judge as well as a person lice koje boluje od bolesti koja bi mogla
sëmundja, e cila mund ta vërë në rrezik who suffers from an illness which may da dovede u opasnost život i zdravlje
shëndetin dhe jetën e të adoptuarit. endanger health and life of the adoptee. usvojenika.

Shtetësia e adoptuesit Citizenship of the adopter Državljanstvo usvojioca
1. Adoptues mund të jetë vetëm qytetari i 1. Adopter can be solely a citizen of the 1. Usvojilac može biti samo državljanin
Republikës së Kosovës. Republic of Kosovo. Republike Kosovo.
2. Përjashtimisht, shtetasi apo banori i huaj 2. By way of exception, a foreign citizen or 2. Izuzetno, strani državljanin ili stanovnik
mund të jetë palë adoptuese nëse fëmija nuk resident may be an adopting party, if the child može da bude stranka koja će usvojiti dete
mund të adoptohet në Republikën e Kosovës cannot be adopted in Republic of Kosovo or ako dete ne može da bude usvojeno u
ose ekzistojnë arsye të bazuara për veprimin e there are reasonable grounds for such action Republici Kosovo ili ako postoje osnovani
tillë nëse fëmija ka nevoja të veçanta dhe ka as the child has special needs and requires razlozi za takav postupak zbog posebnih
nevojë për trajtim të specializuar, që nuk specialized treatment not available in potreba deteta, odnosno zbog potrebe za
mund t’i ofrohet në Republikën e Kosovës. Republic of Kosovo. specijalnim tretmanom deteta, koji ne može
da mu se pruži u Republici Kosovo.
3. Për adoptimin e fëmijës nga shtetasi 3. For adoption of the child by a foreign 3. Da bi strani državljanin/stanovnik usvojio
/banori i huaj nevojitet pëlqimi paraprak nga resident is needed a preliminary consent of dete, potrebna je prethodna saglasnost
organi administrativ, përkatësisht autoriteti the administrative body, respectively the administrativnog organa, odnosno Centralnog
qëndror për adoptim. central authority for adoption. autoriteta za usvajanje.

Vendimi i gjykatës për adoptimin Court decision on adoption Odluka suda za usvajanje
1. Adoptimit themelohet para gjykatës 1. Adoption is established by competent 1. Usvajanje se uspostavlja pred nadležnim
kompetente pas kërkesës nga prindërit Court upon request of the adopting parents in sudom na zahtev roditelja usvojioca u
806 /997
adoptues, ne procedure jokontestimore. an non contested procedure.. vanparničnom postupku.
2. Kërkesa nuk mund ti nënshtrohet kushtit 2. Request may not be made subject to a 2. Zahtev ne podleže uslovom ili vremenskim
ose afatit kohor dhe nuk mund të bëhet nga condition or to a stipulation as to time, nor rokom niti se može podneti preko zastupnika.
përfaqësuesi. shall it be made by a representative.

Kompetenca territoriale dhe përjashtimi i Territorial jurisdiction and Exclusion of Zakonska mesna nadležnost i isključenje
publikut public javnosti
1. Adoptimi themelohet para gjykatës sipas 1. Adoption is established in front of a Court 1. Usvajanje se utvrđuje pred sudom prema
vendbanimit ku aplikuesit e kanë pasur according to the last joint residence of mestu prebivališta u kome su podnosioci
vendbanimin e fundit të përbashkët si dhe adopting parents as well as in front of a court zahteva imali poslednje zajedničko
para gjykatës sipas vendbanimit të të according to the residence of the adoptee. prebivalište, kao i pred sudom prema mestu
adoptuarit. prebivališta usvojenika.
2. Në procedurën e adoptimit përjashtohet 2. In adoption procedure, public is excluded. 2. U postupku usvajanja javnost je isključena.
publiku.

Procedura për inicimin e kërkesës për Procedure for initiation of request for Postupak za podnošenje zahteva za
adoptim adoption usvajanje
1. Personi i cili dëshiron të adoptojë, 1. Person who wishes to adopt, shall present a 1. Lice koji želi da izvrši usvajanje, podnosi
prezanton një kërkesë për adoptim pranë request for an adoption to the Court. sudu zahtev za usvajanje.
gjykatës.
2. Fëmija pa përkujdesje prindërore i 2. A child without parental care designated 2. Dete bez roditeljskog staranja, koje je
përcaktuar nga organi i kujdestarisë by the Custodian Body may be adopted by određeno od strane organa za starateljstvo,
mund të adoptohet nga persona të cilët persons who seek to adopt and who are može da bude usvojeno od strane lica koja
807 /997
kërkojnë të adoptojnë dhe të cilët janë registered to the relevant Central Adoption traže da izvrše usvajanje i koja su
regjistruar tek Autoriteti Qendror Authority. A competent Custodian Body for registrovana kod odgovarajućeg Centralnog
përkatës për Adoptim. Organi i the designated child without parental care is organa za usvajanje. Organ starateljstva
kujdestarisë kompetent per fëmijën e authorized to initiate the procedure.
nadležan za određeno dete bez roditeljskog
përcaktuar pa përkujdesje prindërore
është i autorizuar për të iniciuar staranja je ovlašćen za pokretanje postupka.
procedurën. 3. The Court requests from the Custodian
Body a written consent of the child’s 3. Sud zahteva od Organa za starateljstvo
3. Gjykata kërkon nga ana e Organit të biological parents, child’s birth certificate pisanu saglasnost bioloških roditelja deteta,
Kujdestarisë pëlqimin e shkruar të izvod iz matične knjige rođenih deteta i ostala
and other relevant documents as evidence for
prindërve biologjik të fëmijës, relevantna dokumenta, kako bi izneo dokaze
çertifikatën e lindjes së fëmijës dhe the future well-being of the child,
respectively the adequacy assessment for the o budućem odgajanju deteta, odnosno
dokumentet tjera relevante për të
prezantuar dëshmi për mirërritjen e adopter and adoptee, as well as on the ocenjivanje podobnosti za usvojioca i
ardhshme të fëmijës respektivisht conditions of adoption. usvojenika kao i o uslovima usvajanja.
vlerësimi i përshtatshmërisë për
adoptuesin dhe të adoptuarin si dhe për
kushtet e adoptimit.
4. Gjykata e merr pëlqimin e prindërve 4. The court shall, whenever possible, obtain 4. Kada je to moguće, sud dobija odvojenu
ndaras gjatë zhvillimit të procedurës, atëherë the consent of parents separately during the saglasnost roditelja tokom razvijanja
kur është e mundur. procedure. postupka.
5. Gjykata ka të drejtë të mbledhë të dhëna 5. The Court is entitled to collect further data 5. Sud ima pravo da prikuplja podatke i druge
dhe dëshmi të tjera nga organi i kujdestarisë, and proofs from Custodian Body, Social dokaze od organa starateljstva, društvenih
nga shërbimet shoqërore dhe nga ekspert të Services and other experts in the field of službi i od drugih stručnjaka iz oblasti dečjeg
tjerë në lëmin e përkujdesjes së fëmijës mbi child care related to adoption conditions. starateljstva o uslovima usvajanja.
kushtet e adoptimit.
808 /997
Këshilla ligjore dhe asistenca Legal Advice and Assistance Pravni saveti i pravna pomoć
1. Gjykata për ndërmjetësimin e adoptimit 1. Competent Court responsible for mediation 1. Sud koji je odgovoran za posredovanje pri
duhet të administrojë të gjitha kërkesat për of adoption shall administer all requests for usvajanju dužan je da obradi sve podnete
adoptim dhe t’u ndihmojë të gjitha palëve në adoption and assist the parties in all stages of prijave i zahteve za usvajanje i da pruži
të gjitha fazat e procedurës. procedure. pomoć svim stranama u usvajanju u svim
fazama postupka.
2. Gjykata ka për detyrë të njoftojë në mënyrë 2. Court is obliged to adequately inform 2. Sud je dužan da na odgovarajući način
adekuate të adoptuarin dhe adoptuesin për adoptee and adopters about the legal, obavesti usvojenika i usvojioca o pravnoj,
qëllimet ligjore, edukative dhe morale si dhe educational and moral purposes and obrazovnoj i moralnoj svrsi i posledicama
pasojat e adoptimit. consequences of adoption. usvajanja.
3. Gjykata do ta informojë të adoptuarin për 3. Court shall inform the adoptee of a legal 3. Sud je dužan da obavesti usvojenika o
natyrën juridike, të drejtat dhe detyrat e nature of future rights and obligations and pravnoj prirodi, budućim pravima i
ardhshme si dhe do të jap konsultime dhe shall give relevant consultation and help in obavezama i da mu obezbedi relevantne
ndihmë relevante në këtë drejtim. this regard. konsultacije i pomoć u tom smislu.

Hetimet dhe përgatitjet Inquiries and preparations Istraga i pripremne radnje
1. Për të marrë vendim për përshtatshmërinë 1. In order to reach a decision about 1. U cilju donošenja odluke o podobnosti
e adoptuesit dhe të adoptuarit, gjykata duhet adaptability of adopting party and adoptee, usvojioca i usvojenika, sud treba da uzme u
të marrë parasysh të gjitha mendimet e the Court shall take into account all obzir sva razumna mišljenja sociologa,
arsyetuara të sociologut psikologëve, mjekut, reasonable opinions of sociologists, psihologa, lekara i drugih stručnjaka koje
dhe të ekspertëve tjerë te siguruara nga organi psychologists, doctors, therapists and other obezbeđuje organ starateljstva.
i kujdestarise. experts, provided by the Custodian Body.
809 /997
2. Gjatë kohës së procedurës së mbledhjes së 2. During the procedure of data and evidence 2. Za vreme postupka prikupljanja podataka i
të dhënave dhe të provave për kushtet për collection on conditions for adoption, dokaza o uslovima za uspostavljanje
themelimin e adoptimit, organi i kujdestarisë Custodian Body directly or through a usvajanja, organ starateljstva neposredno ili
drejtpërdrejt ose përmes shërbimit përkatës professional social service assures adequacy preko odgovarajuće stručne socijalne službe,
profesional social, siguron vleresimin e assessment, necessary preparations of parents obezbeđuje procenu podobnosti, neophodnu
pershtatshmerisë, përgatitjen e domosdoshme of the adoptee and of the adoptive parties pripremu roditelja usvojenika, usvojilaca,
të prindërve të të adoptuarit, të adoptuesit, respectively of the legal custodians of the odnosno pravnog staratelja usvojenika.
përkatësisht të kujdestarit ligjor të të adoptee.
adoptuarit.
3. Autoriteti Qendror për Adoptim mbanë 3. The Central Adoption Authority maintains 3. Centralni autoritet za usvojenje vodi
regjistrin e personave të vlerësuar për the register of persons assessed for adoption registar ocenjenih lica za usvojenje od strane
adoptim nga Organi i kujdestarise dhe të by the Custodian Body, and of children Organa starateljstva i dece bez roditeljskog
fëmijëve pa kujdes prindëror të mundshëm staranja čije je usvojenje moguće.
without parental care available for adoption.
per adoptim.

Refuzimi i kërkesës për adoptim Refusal of Request for Adoption Odbijanje zahteva za usvajanje
1. Nëse gjykata në bazë të provave të 1. If the Court, on the basis of received and 1. Ako sud, na osnovu priloženih i
siguruara dhe të bashkangjitura dhe mendimit attached evidence and the opinion received ex pribavljenih dokaza i dobijenog mišljenja po
të marrë sipas detyrës zyrtare nga neni 1311 officio according to the Article 1311 as well službenoj dužnosti iz člana 1311., kao i na
dhe çmuarjes së të gjitha rrethanave të tjera të as on the basis of an evaluation of all other osnovu ocene svih ostalih okolnosti utvrđenih
konstatuara në procedurën e cila i paraprinë circumstances concludes in the procedures u postupku koji prethodi uspostavljanju
themelimit të adoptimit, kushtet e përcaktuara preceding granting of an adoption, that the usvajanja, da nisu ispunjeni uslovi propisani
me këtë libër për adoptim ose se adoptimi conditions defined for adoption by this Book ovom knjigom za usvajanje ili da usvajanje
nuk është i dobishëm për të adoptuarin, do të are not fulfilled or the adoption is not in the nije od koristi za usvojenika, donosi rešenje o
marrë aktvendimin për refuzimin e kërkesës interest of the adoptee, Court shall make a odbijanju predloga za usvajanje.
për adoptim. decision for refusing request for adoption.
2. Kundër vendimit për refuzimin e kërkesës 2. Appeal against decision which refuses 2. Protiv odluke o odbijanju predloga za
810 /997
për adoptim mund të ushtrohet ankesë brenda request for adoption may be filed within a usvajanje može se priložiti žalba u roku od 15
afatit prej (15) ditësh nga dita e marrjes së term of (15) days from the day decision was dana, od dana dobijanja odluke.
vendimit. taken.

Miratimi i kërkesës për adoptim Approval of Request for Adoption Odobrenje zahteva usvajanja
1. Nëse gjykata konstaton se janë plotësuar 1. If the Court concludes that the conditions 1. Ako sud zaključi da su ispunjeni uslovi za
kushtet për adoptim të parapara me këtë Libër for adoption set forth by this Law have been usvajanje propisani u ovoj Knjizi, usvajanje
do të themelojë adoptimin. met, the adoption shall be approved. će biti uspostavljeno.
2. Për themelimin e adoptimit nevojitet prania 2. In order to approve adoption, presence of 2. U cilju odobrenja usvajanja , potrebno je
e adoptuesit, e bashkëshortit të tij, e the adopting party is required together with prisustvo usvojioca, zajedno sa njegovim
kujdestarit të të adoptuarit, si dhe prania e të the presence of the spouse, the custodian of supružnikom, zatim staratelja usvojenika kao
adoptuarit nëse është më i vjetër se (6) vjet, the adoptee and presence of the adoptee i prisustvo samog usvojenika ako je stariji od
me përjashtim kur deri në këtë moshë ka qenë himself if he is over (6) years old, except (6) godina, osim ako je do ovog uzrasta bio
në kujdes juridik, ruajtje dhe edukim te when up to this age he was under the legal pod zakonskim starateljstvom, čuvanjem i
personi i cili dëshiron që ta adoptojë. custodianship of a person who wishes adopt vaspitavanjem kod lica koje želi da ga
him/her. usvoji.
3. Deklarata e pëlqimit e palëve pjesëmarrëse 3. Statement of consent of participating 3. Izjava o saglasnosti strana učesnica mora
duhet të shënohet në procesverbalin e parties shall be entered in the minutes of se zabeležiti u zapisniku o postupku.
procedurës. procedure.
4. Më përfundimin e procedurës së adoptimit 4. Upon conclusion of adoption procedure, 4. Sa završetkom postupka usvajanja ,
duhet të nënshkruhet procesverbali nga palët minutes shall be signed by the parties and zapisnik se treba potpisati od stranaka u
dhe duhet t’u lexohet personave prezentë. shall be read to present persons. postupku i treba se čitati prisutnim licima.
811 /997
Vendimi për adoptim Decision on adoption Odluka o usvajanju
1. Për themelimin e adoptimit mbahet 1. Special minutes are kept on the process of 1. O uspostavljanju usvajanja vodi se poseban
procesverbali i veçantë dhe gjykata vendos adoption and the court decides by special zapisnik i sud odlučuje posebnom odlukom.
me vendim të veçantë. decision.
2. Procesverbali i themelimit të adoptimit 2. Minutes on establishment of adoption 2. Zapisnik o uspostavljanju usvajanja sadrži
përmban të dhënat për të gjitha veprimet e contains data on all undertaken actions, on all podatke za sve preduzete radnje, za sve
marra, për të gjitha informatat e mbledhura information’s gathered by Court and on sakupljene informacije od suda i za date
nga gjykata dhe për deklaratat dhe statements and agreements of adoptee and izjave i sporazum usvojioca i roditelja, kao i
marrëveshjet e të adoptuarit dhe prindërve si parents as well as about final pronouncement konačno proglašavanje usvajanja.
dhe shpalljen përfundimtare të adoptimit. of adoption.
3. Procesverbali mbi themelimin e adoptimit 3. Minutes on establishment of adoption 3. Zapisnik o uspostavljanju usvajanja sadrži
përmban mbiemrin e të adoptuarit sipas contain surname of the adoptee as the prezime usvojenika, po prezimenu stranke
mbiemrit të palës adoptuese. Çdo ndryshim i surname of the adopting party. Any change of usvojioca. Svaka promena imena, odnosno
emrit të parë, respektivisht shtim i emrit të the first name of the adoptee, namely an dodavanja imena takođe se mora zabeležiti.
parë duhet gjithashtu të shënohet. additional first name shall be recorded as
well.
4. Procesverbali për themelimin e adoptimit 4. Minutes on establishment of adoption 4. Zapisnik o uspostavljanju usvajanja pruža
ofron të dhëna për prindërit e të adoptuarit si provide data about parents of the adoptee as podatke o roditeljima usvojenika kao i
dhe të dhëna për palën adoptuese. well as data about adopting party. podatke o usvojiocu.
5. Procesverbali duhet të nënshkruhet nga të 5. Minutes shall be signed by all persons who 5. Zapisnik se treba potpisati od svih lica koja
gjithë personat të cilët kanë qenë të involvuar were involved in adoption process as well as su bila uključena u postupak usvajanja, a
në procesin e adoptimit, si dhe nga by Court representative that conducted this potpisuje ga i predstavnik Suda koji je vodio
përfaqësuesi i gjykatës i cili e ka zhvilluar procedure. ovaj postupak.
procedurën.
6. Gjykata është e detyruar të mbajë të gjitha 6. Court is obliged to keep all evidence and 6. Sud je dužan da vodi svu evidenciju i čuva
812 /997
shënimet dhe t’i ruajë dokumentet për maintain documentation on the adopted dokumenta za usvojene osobe i proces
personat e adoptuar dhe procesin e adoptimit. persons and adoption process. usvajanja.

Regjistrimi i adoptimit Registration of adoption Upisivanje usvajanja
Gjykata kompetente ia dërgon menjëherë Competent court immediately sends decision Nadležni sud bez odlaganja dostavlja odluku
vendimin për themelimin e adoptimit organit on establishment of adoption to the institution o uspostavljanju usvajanja nadležnom organu
kompetent për regjistrim në librin amëz të të that is competent for registration in the radi upisa usvajanja u matičnu knjigu
lindurve, palës dhe Organit të Kujdestarisë. official birth book, to the party and to rođenih, stranke i organa starateljstva.
Pala adoptuese regjistrohet si prind i të Custodian Body. Adopting party is registered Stranka usvojilac upisuje se kao roditelj
adoptuarit. as parent of the adoptee. usvojenog deteta.

Themelim të adoptimit pas vdekjes së No establishment of adoption after the Uspostavljanje usvajanja nakon smrti
fëmijës child`s death deteta
Nuk mund të ketë themelim të adoptimit pas There is no establishment of adoption after Ne može se uspostaviti usvajanje posle smrti
vdekjes së fëmijës. child’s death. deteta.

Efekti ligjor Legal effect Pravno dejstvo
1. Nëse fëmija adoptohet nga bashkëshortët 1. If a child is adopted by spouses or if a 1. Ako se dete usvoji od supružnika, ili ako je
ose nëse bashkëshorti e adopton fëmijën e spouse adopts a child of other spouse, that supružnik je izvršio usvajanje deteta drugog
bashkëshortit tjetër, ai fëmijë e fiton statusin child then acquires legal status of a joint child supružnika, onda to dete stiče pravni status
ligjor të fëmijës së përbashkët të of the spouses. zajedničkog deteta tih supružnika.
bashkëshortëve.
2. Në raste tjera, fëmija e fiton statusin ligjor 2. In other cases child acquires legal status of 2. U ostalim slučajevima, dete stiče pravni
të fëmijës të prindit adoptues. a child of adopting parent. status deteta onog roditelja koji ga je usvojio.
813 /997
3. Në të gjitha rastet nga paragrafi 1. i këtij 3. In all cases referred to under paragraph 1 3. U svim slučajevima pomenutim u stavu 1.
neni, bashkëshortët kanë të drejtë në kujdes të of this Article, spouses are entitled to joint ovog člana, oba supružnika imaju pravo na
përbashkët prindëror, në rastet nga paragrafi parental care, in cases referred to under zajedničko roditeljsko staranje o detetu, u
2. i këtij neni prindi adoptues ka të drejtë në paragraph 2 of this Article, only adopting slučajevima pomenutim u stavu 2. ovog
kujdes prindëror. parent is entitled to parental care. člana, roditelj usvojilac ima pravo na
roditeljsko staranje.

Shuarja e marrëdhënieve të fëmijës me të Cessation of the child’s relationships to Prestanak odnosa deteta sa bližnjima i
afërmit dhe kërkesat relatives and claims zahtevi
1. Me themelimin e adoptimit, marrëdhënia 1. When adoption is established, legal 1. Uspostavljanjem usvajanja, zakonski
ligjore mes fëmijës dhe pasardhësve të tij dhe relationship between a child and his odnosi između deteta i njegovih potomaka i
të kushërinjve të tij shuhet së bashku me të descendants and relatives ceases together srodnika prestaju zajedno sa pravima i
drejtat dhe detyrimet që rrjedhin nga kjo. with the rights and obligations resulting there obavezama koje proističu iz toga.
from.
2. Kërkesat e fëmijës të cilat janë bërë para 2. Claims of the child which arose before 2. Na zahtevima deteta, koja su bila podneta
adoptimit veçanërisht ato që kanë të bëjnë me adoption, especially those relating to pre usvajanja, naročito ona koja se odnose na
anuitetet, pensionin për fëmijët pa përkujdes annuities, pension for children without isplate anuiteta, penziju za decu bez
prindëror dhe pagesat tjera periodike, nuk do parental care and other periodic payments, porodičnog staranja i druga periodska
të preken me adoptim, përveç të drejtës së shall not be affected by adoption, except for plaćanja, neće biti pod uticajem usvajanja,
mbajtjes e cila shuhet. the maintenance right which ceases. osim prava za izdržavanje koje prestaje.

Vazhdimi i marrëdhënies me të Continuance of relationship with relatives Nastavak odnosa sa srodnicima
kushërinjtë
1. Nëse prindërit adoptues janë kushërinj të 1. If adopting parents are second or third 1. Ako su roditelji usvojioci u stvari rođaci
shkallës së dytë ose të tretë të fëmijës në vijë degree relatives of the child by blood or deteta u drugom ili trećem stepenu krvnog
814 /997
të gjakut ose nga martesa, do të ndërprehet marriage, only relationship between the child srodstva ili iz braka, zakonski su prekinuti
vetëm marrëdhënia mes fëmijës dhe and his descendants on one hand and his samo odnosi između deteta i njegovih
pasardhësve të tij në njërën anë dhe prindërve parents on the other is legally ceased together potomaka, s jedne strane, i njegovih roditelja,
të tij në anën tjetër, juridikisht përfundojnë së with the rights and obligations resulting there s druge strane, zajedno sa pravima i
bashku me të drejtat dhe detyrimet që dalin from. obavezama koji proističu iz toga.
nga kjo.
2. Nëse bashkëshorti e adopton fëmijën e 2. If a spouse adopts child of the other 2. Ako supružnik usvoji dete drugog
bashkëshortit tjetër, marrëdhënia nuk shuhet spouse, relationship does not legally cease in supružnika, taj odnos zakonski nije prekinut u
juridikisht në raport me kushërinjtë e prindit respect to the relatives of initial parent, if this pogledu srodnika prvog roditelja, pod
fillestar nëse ky prind e ka pasur kujdesin parent had parental care and is deceased. uslovom da je taj roditelj imao roditeljsko
prindëror dhe ka vdekur. pravo i da je umro.

Mbiemri i fëmijës së adoptuar Surname of adopted child Prezime usvojenog deteta
1. Fëmija e merr mbiemrin e personit 1. Child acquires surname of adopting person 1. Usvojeno dete dobija prezime lica
adoptues sikur të ishte mbiemri i tij. as his surname. usvojioca kao svoje prezime.
2. Nëse çifti i martuar adopton fëmijë ose 2. If a married couple adopts a child or if one 2. Ako je dete usvojio par koji je u braku, ili
nëse njëri nga bashkëshortët e adopton of the spouses adopts a child of the other ako jedan od supružnika usvoji dete drugog
fëmijën e bashkëshortit tjetër dhe spouse and spouses do not have a joint supružnika, a ti supružnici nemaju zajedničko
bashkëshortët nuk kanë mbiemër të married name, they shall determine child’s porodično prezime, moraju odrediti rođeno
përbashkët të martesës, ata duhet të birth surname by making a statement to the prezime deteta davanjem izjave na sudu pre
përcaktojnë mbiemrin e lindjes së fëmijës court before adoption is pronounced. nego izricanja usvajanja.
duke bërë deklaratë në gjykatë para se të
shqiptohet adoptimi.
3. Gjykata gjatë vendosjes për adoptim 3. Court may, when deciding on adoption 3. Sud, prilikom odlučivanja o usvojenju
mundet: may: može da:
815 /997
3.1. Të ndryshojë emrin e parë të fëmijës 3.1. Change child’s first names or add one 3.1. Promeni lična imena deteta ili da
ose të shtojë një apo më shumë emra të or more new first names if this is in the doda jedno ili više novih ličnih imena,
parë nëse kjo është në interes të interest of child’s wellbeing; ako je to u interesu detetovog
mirërritjes së fëmijës; blagostanja;
3.2. Ti jap mbiemrin e ri para ose pas 3.2. Place a new surname before or after 3.2. Daje novo prezime pre ili posle
mbiemrit të mëparshëm, me kërkesë të previous surname, at the request of the prethodnog prezimena, na zahtev
familjes adoptuese dhe me pelqimin e adoptive family and with the consent of usvojiteljske porodice i uz saglasnost
fëmijës nëse kjo është në interes të the child , if this is in the interests of the deteta, ako je to u najboljem interesu
mirërritjes së fëmijës. child’s wellbeing. dobrog odgoja deteta.
4. Kur i adoptuari është më i vjetër së dhjetë 4. When adoptee is older than ten years old, 4. Kada je usvojenik stariji od deset godina,
vjet, pëlqimi i tij kërkohet për ndryshimin e his consent is required for the change of za promenu prezimena i svaku promenu
mbiemrit dhe çdo ndryshim të emrit. surname and any change in first name. imena potrebna je njegova saglasnost.

Parimet Principles Načela
1. Të dhënat për adoptimin dhe rrethanat e tij 1. Information about adoption and its 1. Podaci koji bi mogli da otkriju postojanje i
nuk duhet të zbulohen ose hetohen pa circumstances shall not be disclosed or okolnosti usvajanja, ne smeju da budu
pëlqimin e adoptuesit dhe fëmijës përveç investigated without consent of the adopter otkriveni niti istraženi bez saglasnosti
nëse këtë e kërkojnë arsye të veçanta të and the child, unless special reasons of public usvojioca i deteta, osim ukoliko to zahtevaju
interesit publik. interest require this. posebni razlozi interesa javnosti.
2. Në moshën madhore i adoptuari ka të 2. Adoptee in his majority age has the right of 2. Sticanjem punoletstva, usvojenik ima
drejtë në qasje në të gjitha informatat lidhur access all information’s concerning his pravo na pristup svim informacijama koje se
me adoptimin e tij dhe me kërkesë të tij do ti adoption and shall on his request be provided odnose na njegovo usvajanje i na njegov
ofrohen informata personale për prindërit e tij with personal information about his zahtev biće će mu pružene lične informacije
biologjik. biological parents. o njegovim biološkim roditeljima.
816 /997
Shuarja e adoptimit dhe pasojat Termination of adoption and Prestanak usvajanja i posledice
consequences
Marrëdhënia e adoptimit mundet të shuhet Adoptive relationship may only be terminated Usvojenički odnos može da bude prekinut
vetëm në bazë të rregullave të neneve të under the provisions of following Articles samo na osnovu odredaba narednih članova
mëposhtëm 1323 deri 1325. 1323 to 1325. 1323. do 1325.

Anulimi i adoptimit Annulment of adoption Poništenje usvajanja
1. Gjykata mundet të anulojë marrëdhënien e 1. Court may annul adoptive relationship on 1. Sud može da poništi usvojenički odnos na
adoptimit në bazë të kërkesës, nëse kjo ka request, if it was established without a osnovu podnetog zahteva, ako je takav odnos
qenë e themeluar pa kërkesë të adoptuesit, pa request of adopter or without consent of a bio zasnovan bez zahteva usvojioca ili bez
pëlqimin e fëmijës ose prindit. child or consent of a parent. saglasnosti deteta ili bez saglasnosti roditelja.
2. Kërkesa të cilës i mungon pëlqimi i 2. Request lacking necessary consent is 2. Zahtev kome nedostaje neophodna
nevojshëm është e pavlefshme vetëm nëse ineffective only when the declarer: saglasnost nevažeći je samo u slučajevima
deklaruesi: kad deklarant:
2.1. në kohën e deklarimit ka qenë në 2.1. at the time of making statement was 2.1. U vreme davanja izjave nije bio u
gjendje të pavetëdijshme ose të paftësisë in a state of unconsciousness or svesnom stanju ili je bio u stanju
së përkohshme për të gjykuar, nëse temporary inability to judge, if applicant privremene nesposobnosti rasuđivanja,
kërkuesi ka qenë juridikisht jo kompetent was legally incompetent to enter into a ako podnosilac zahteva nije imao pravnu
për të kryer punë juridike, ose nëse legal transaction or if the incompetent or sposobnost za zaključenje pravnih
fëmija më i ri se (14) vjet ose i paaftë për less than (14) year old child personally poslova, ili ako je dete mlađe od (14)
të vepruar e ka dhënë personalisht gave his consent and decision was made godina ili nesposobno za rad lično dalo
pëlqimin e tij dhe të vendimit të bërë për thereupon, svoju saglasnost i odluke koja je doneta
817 /997
këtë arsye; iz tog razloga;
2.2. ka dështuar të kuptojë procedurat e 2.2. failed to understand adoption 2.2. nije mogao da razume postupak
adoptimit ose edhe pse ai ka qenë në procedures or although he was aware usvajanja, ili čak i ako je bio svestan
dijeni për këtë, nuk ka pasur për qëllim thereof, he did not intend to request an toga, nije zaista nameravao da zatraži
të kërkojë adoptim ose të shpreh adoption or to express his consent for usvajanje niti da izjavi svoju saglasnost
pëlqimin e tij për procedurat e adoptimit; adoption procedures, u postupku usvajanja;
2.3. ka bërë gabim lidhur me identitetin e 2.3. made a mistake concerning identity 2.3. bio je u zabludi u vezi sa identitetom
fëmijës ose identitetin e tij; of a child or identity of the adopter, deteta ili njegovog identiteta;
2.4. është shtyrë të bëjë deklaratë në 2.4. was induced to make the statement 2.4. bio je prinuđen na davanje izjave
mashtrim lidhur me rrethanat materiale; by fraud, concerning material putem prevare, koja se odnosi na
circumstances or materijalne okolnosti;
2.5. padrejtësisht me kërcënim është 2.5. was unlawfully induced to make 2.5. nepravedno je bio prinuđen putem
shtyrë të bëjë deklaratë. statement under threats. pretnje da se izjavi.
3. Anulimi mund të mos bëhet nëse 3. Annulment may not be made, if the 3. Otkazivanje se ne može izvršiti ako je
deklaruesi e ka ratifikuar kërkesën ose declarer has ratified request or consent after deklarant ratifikovao zahtev ili saglasnost
pëlqimin pas shuarjes së metave të cessation of deficiencies mentioned under nakon otklanjanja nedostataka navedenih u
përmendura në paragrafin 2 të këtij neni. paragraph 2. stavu 2. ovog člana.
4. Padia për anulim mund të paraqitet brenda 4. Claim for annulment of adoption may be 4. Tužba za poništenje može se podneti u
afatit prej gjashtë muajsh nga dita kur është submitted within six months from the day roku od šest meseci od dana kada je
marrë në dijeni shkaku i anulimit e më së when it was learnt about the reason for obavešten o razlogu poništenja, a najkasnije u
voni brenda prej një viti nga data e annulment and no later than within one year roku od godinu dana od dana utvrđivanja
themelimit të adoptimit. from the day of establishment of adoption. usvajanja.
818 /997
Nuk ka shuarje për shkak të mungesës së No termination due to lack of consent Nema prestanka zbog nedostatka
pëlqimit saglasnosti
Marrëdhënia e adoptimit nuk mund të shuhet, Adoptive relationship may not be terminated, Usvojenički odnos ne može se prekinuti, ako
nëse mirëqenia e fëmijës do të dëmtohej if welfare of the child would be substantially bi time bilo suštinski ugroženo blagostanja
qenësisht, përveç nëse interesat predominante jeopardized thereby, unless the predominant deteta, osim ukoliko preovlađujući interesi
të adoptuesit e kërkojnë shuarjen e adoptimit. interests of adopter necessitate termination. usvojioca zahtevaju prestanak tog odnosa.

Shuarja sipas detyrës zyrtare Ex officio termination Prestanak po službenoj dužnosti
1. Gjatë moshës së miturisë së fëmijës, 1. During child`s minor age, the competent 1. Za vreme dok je dete maloletno, nadležni
Gjykata kompetente mund të shuajë Court may terminate adoptive relationship on sud može u sopstvenom postupku rešiti
marrëdhënien e adoptimit me procedurë të its own procedure, if for any reasons this usvojenički odnos, ako iz bilo kojeg razloga
vetën, nëse për çfarëdo arsye kjo bëhet e becomes necessary for the welfare of the to postane neophodno za blagostanje deteta.
nevojshme për mirëqenien e fëmijës. child.
2. Nëse fëmija është adoptuar nga qifti i 2. If a child was adopted by a married couple, 2. Ako je dete usvojio par koji je u braku,
martuar, marrëdhënia e adoptimit mes adoptive relationship between a child and može takođe da bude rešen usvojenički odnos
fëmijës dhe vetëm njërit nga bashkëshortët po only one of the spouses may also be ceased. između deteta i samo jednog od supružnika.
ashtu mund të shuhet.
3. Marrëdhënia e adoptimit mund të shuhet 3. Adoptive relationship may only be 3. Usvojenički odnos može da bude rešen
vetëm nëse: terminated: samo:
3.1. nëse në rastin nën paragrafin 2. 3.1. if in a case under paragraph 2 other 3.1. ako je u slučaju iz stave 2. ovog člana,
bashkëshorti tjetër ose prindi biologjik spouse or a biological parent is willing to drugi supružnik ili bioliški roditelj
është i pajtimit të marrë përsipër kujdesin take over care and upbringing of a child spreman da preuzme staranje deteta i
dhe rritjen e fëmijës dhe nëse ushtrimi i and if exercise of the parental care by him njegov odgoj i ako vršenje roditeljskog
kujdesit prindëror nga ai nuk do të ishte në would not be in contrary to the child`s prava od strane tog lica ne bi bilo suprotno
kundërshtim me mirëqenien e fëmijës ose welfare, or blagostanju deteta, ili
819 /997
3.2. nëse shuarja do të lejonte adoptim të 3.2. if termination would facilitate new 3.2. ako bi prestanak dozvolio da se dete
ri të fëmijës. adoption of a child. ponovo usvoji.

Pasojat e shuarjes Effects of termination Posledice prestanka
1. Shuarja ka efekt vetëm për të ardhmen. 1. Termination effects only future. If 1. Prestanak usvojeničkog odnosa ima
Nëse Gjykata e shuan marrëdhënien e competent Court terminates adoptive posledice samo za ubuduće. Ako Sud prekine
adoptimit me aplikimin e adoptuesit pas relationship on the application of adopter odnos usvajanja na zahtev usvojitelja nakon
vdekjes së tij ose me aplikimin e fëmijës pas after his death or on application of a child njegove smrti ili sa prijavom deteta nakon
vdekjes, kjo ka efekt të njëjtë si shuarje e after death, it has the same consequence as an smrti, to ima isti efekat kao i prestanak
marrëdhënies së adoptimit para vdekjes. adoptive relationship terminated before death. odnosa usvajanja pre smrti..
2. Me shuarjen e adoptimit, marrëdhënia e 2. Upon termination of adoption, child`s 2. Nakon prestanka usvajanja, odnos između
fëmijës dhe pasardhësve të tij me kushërinjtë relationship and his descendants and to the deteta i njegovih potomaka i njegovih rođaka
e mëparshëm bazuar në adoptim ndërprehet relatives based on the adoption is terminated, stečenih po osnovu usvajanja biva prekinuta,
së bashku me të drejtat dhe detyrat e krijuara. together with the rights and obligations zajedno sa pravima i obavezama stvorenim
created thereby. takvim odnosom.
3. Në të njëjtën kohë marrëdhënia mes 3. At the same time relationship between a 3. U isto vreme, odnos između deteta i
fëmijës dhe pasardhësve të tij dhe kushërinjtë child and his descendants and natural njegovih potomaka i njegovih bioloških
natyral së bashku me të drejtat dhe detyrat që relatives together with rights and obligations rođaka, zajedno sa pravima i obavezama
dalin nga kjo ripërtërihen me përjashtim të arising there from is revived, with the koja proističu iz takvog odnosa biva
autoritetit prindëror i cili varet vetëm nga e exception of parental care that depends only obnovljena, sa izuzetkom roditeljskog
drejta për kujdes; on the right for care. autoriteta koji u potpunosti zavisi samo od
prava na staranje deteta.
4. Gjykata do t’ia kthejë kujdesin prindëror 4. Court shall return parental care to natural 4. Sud će vratiti roditeljsko pravo biološkim
prindërve biologjik, nëse dhe përderisa kjo parents, if and as far as it is not in contrary to roditeljima, ukoliko i dok to nije u
820 /997
nuk është në kundërshtim me mirëqenien e the welfare of a child; otherwise it shall suprotnosti sa blagostanjem deteta; u
fëmijës; në të kundërtën do të emërojë një appoint a custodian. suprotno imenuje se jedan staratelj za dete.
kujdestar.
5. Nëse prindërit adoptues janë bashkëshortë 5. If adoptive parents are matrimonial 5. Ako su roditelji-usvojitelji bračni
martesorë dhe shuarja prek vetëm të drejtat e spouses and termination affects only rights of supružnici i prestanak braka utiče samo na
njërit bashkëshort, efektet e cekura në one spouse, effects mentioned in paragraph 2 prava jednog supružnika, efekti navedeni u
paragrafin 2. rezultojnë vetëm në mes fëmijës ensue only between child and his descendants stavu 2. rezultiraju samo između deteta i
dhe pasardhësve të tij në njërën anë dhe on the one hand and latter spouse and his njegovih potomaka s jedne strane i
bashkëshortit të këtij të fundit dhe relatives on the other; effects under paragraph poslednjeg bračnog druga i njegovih rođaka s
kushërinjve të tij në anën tjetër; efektet nën 3 do not ensure. druge stane; efekti iz stava 3. ne rezultiraju.
paragrafin 3. nuk rezultojnë.

Pasojat në mbiemër Effects on the surname Posledice na prezime
1. Me shuarjen e adoptimit, fëmija humb të 1. Upon termination of adoption, child loses 1. Nakon prestanka usvajanja, dete gubi
drejtën të bartë mbiemrin e adoptuesit si right to bear adopter`s surname as his pravo da nosi prezime usvojioca kao svoje
mbiemër të tij. surname. prezime.
2. Gjykata kompetente mundet me kërkesë të 2. Competent Court may upon request of a 2. Nadležni sud može na zahtev deteta, da
fëmijës, të vendosë që fëmija të mbajë child decide that the child retains the surname odluči da dete zadrži prezime koje je steklo
mbiemrin që e ka fituar përmes adoptimit, he acquired by means of adoption, if a child činom usvojenja, ako dete ima opravdani
nëse fëmija ka interes të arsyetuar që ta bartë has justifiable interest in bearing this interes da nosi to prezime.
këtë mbiemër. surname.

Krijimi dhe përfundimi i marrëdhënieve Creation and Termination of Family Stvaranje i prestanak porodičnih odnosa
familjare Relations
1. Me adoptim krijohen marrëdhënie 1. Upon adoption, family relations between 1. Samim usvojenjem, stvaraju se porodični
821 /997
familjare ndërmjet adoptuesit dhe personave adopting party and persons in his family on odnosi između usvojioca i rođaka iz njegove
në gjini në njërën anë, dhe ndërmjet të one hand, and adoptee and his descendants on porodice, s jedne strane, i usvojenika i
adoptuarit dhe pasardhësve të tij në anën the other are created, along with all rights and njegovih potomaka, s druge strane, sa svim
tjetër, me të gjitha të drejtat dhe detyrimet. obligations thereby. pravima i obavezama.
2. Me themelimin e adoptimit shuhen të 2. Upon on establishment of adoption rights 2. Uspostavljanjem usvajanja, prestaju prava
drejtat dhe detyrimet e të adoptuarit ndaj and obligations of adoptee towards his i obaveze usvojenika prema njegovim pravim
prindërve të tij dhe personave në gjini të tjerë parents and other persons in the family, as roditeljima i drugim rođacima u porodici, kao
në familje si dhe të drejtat dhe detyrimet e well as the rights and obligations of the i prava i obaveze pravih roditelja i porodice
prindërve dhe familjes ndaj tij. parents and family towards him are prema njemu.
terminated.

Moslejimi i vërtetimit të amësisë dhe të Prohibition of maternity and paternity Ne dozvoljavanje utvrđivanja materinstva
atësisë pas adoptimit confirmation after adoption i očinstva posle usvajanja
Pas adoptimit nuk lejohet vërtetimi i amësisë After adoption, it is not permissible to ask for Nakon zaključenja usvajanja, ne dozvoljava
ose atësisë së fëmijës së adoptuar. confirmation of maternity and paternity of an se utvrđivanje materinstva i očinstva
adopted child. usvojenog deteta.
KAPITULLI III – VENDOSJA NË CHAPTER III – PLACEMENT OF POGLAVLJE III – STAVLJANJE

STREHIM FAMILJAR A CHILD IN FOSTER CARE U PORODIČNI SMEŠTAJ
Parimet e vendosjes së fëmijës në familjen Principles of child placement in another Načela stavljanja deteta u drugoj porodici
tjetër family
1. Vendosja e fëmijës në familje është formë 1. The placement of a child in a family is an 1. Stavljanje dece u porodicu je društveno
e organizuar shoqërore e përkujdesjes së organized social form of children’s care organizovani oblik njihovog zbrinjavanja u
fëmijëve në familjen tjetër. within another family. drugoj porodici.
2. Fëmijët pa prindër ose pa kujdesin 2. Children without parents or without 2. Deca bez roditelja ili bez roditeljskog
822 /997
prindëror dhe fëmijët zhvillimi i të cilëve parental care and children whose staranja i deca čiji je razvoj bio ometen
është penguar nga rrethanat në familjen e development has been impeded by okolnostima u sopstvenoj porodici, biće
tyre, vendosen në familjen tjetër për t’ua circumstances in their family, are placed in smeštena u neku drugu porodicu radi
siguruar kushtet e domosdoshme për another family to ensure necessary conditions obezbeđivanja neophodnih uslova za njihov
zhvillimin, edukimin dhe aftësimin e tyre për for development, education and their razvoj, obrazovanje i osposobljavanje za
jetë dhe për punë të pavarur. preparation for an independent work and life. samostalan život i rad.
3. Në familjen tjetër mund të vendosën edhe 3. Educationally neglected children as well as 3. U drugu porodicu mogu da budu smeštena
fëmijët e lënë pasdore në edukimin, si dhe children, whose development has been takođe i vaspitno-obrazovna zapostavljena
fëmijët me zhvillim të penguar. impeded, may be placed in another family. deca, kao i deca čiji je razvoj bio ometen.
4. Gjendja materiale e prindërve nuk mund të 4. The financial situation of parents shall not 4. Materijalno stanje roditelja ne može da
jetë arsye për vendosje në familjen tjetër. be a reason for a placement in another family. bude jedan od razloga za smeštaj u neku
Familja, fillimisht do të përkrahet me të The family shall firstly be supported by all drugu porodicu. Pre svega, porodica treba da
gjitha mjetet e ndihmës sociale. means of social welfare. dobije podršku svih vidova socijalne pomoći.
5. Të drejtat dhe detyrat e prindërve dhe 5. Rights and obligations of parents and 5. Prava i dužnosti roditelja i staratelja prema
kujdestarit të fëmijës në përputhje të child’s custodian in accordance to the detetu, u saglasnosti s odredbama ovog dela
dispozitave të kësaj pjese të ligjit, kufizohen provisions of this part of the Law, are limited zakona, bivaju ograničeni za vreme trajanja
për kohëzgjatjen e vendosjes në familje. for the duration of placement in a family. smeštaja u porodici.

Vendosja Placement Smeštaj
1. Fëmijëve pa prindër dhe fëmijëve pa 1. Children without parents or without 1. Deci bez roditelja ili deci bez roditeljskog
kujdesin prindëror u garantohet vendosja në parental care are guaranteed placement in a staranja biće garantovan smeštaj u porodici
familje deri sa të aftësohen për jetë dhe punë family until they are considered as being able sve dok ne budu sposobna za samostalni život
të pavarur. for an independent life and work. i rad.
2. Vendosja e fëmijës është e mundshme në 2. Placement of a child is possible within a 2. Smeštaj dece je moguć u porodicu sa oba
familjen që i ka të dy prindërit ose njërin family with two parents or one parent. roditelja kao i sa jednim roditeljom.
prind.
823 /997
3. Vendosja është e përcaktuar me pëlqim 3. Placement is determined upon preliminary 3. Smeštaj je određen uz prethodnu
paraprak të prindërve biologjik të fëmijës dhe consent of biological parents of the child and, saglasnost bioloških roditelja deteta, i prema
si rregull vendosja do të zgjasë për aq sa do të as a rule, placement lasts for duration of pravilu, taj smeštaj traje sve dok traju
vazhdonin rrethanat të cilat e kanë shkaktuar circumstances which gave rise to the okolnosti koje su bile uzrok za dati smeštaj.
atë. placement.
4. Pas vendosjes së fëmijës në familjen tjetër, 4. After the placement of the child with 4. Nakon smeštaja deteta u drugu porodicu,
Organi i Kujdestarisë ndërmerr menjëherë të another family, the Custodian Body Organ starateljstva bez odlaganja preduzima
gjitha masat e domosdoshme që të adresojë undertakes immediately all necessary means sve potrebne mere u cilju rešavanja i ukloniti
dhe në të ardhmen të mënjanojë të gjitha to address and in future to avoid all ubuduće sve okolnosti koje su učinile
rrethanat të cilat e kanë bërë të domosdoshme circumstances which made placement with a neophodnim stavljanje dece u porodici
vendosjen në familje përkujdesëse. foster family necessary. staranja.

Përgjegjësitë për përkujdesje Responsibilities for care Odgovornosti za staranje
1. Vendosja e fëmijës në familje bëhet në 1. Placement of a child in a family, which can 1. Smeštaj deteta u porodici biva obezbeđen u
familjen e cila mund t’i përmbushë me sukses successfully fulfil parental obligations, in porodici koja uspešno može da ispuni
detyrimet prindërore, posaçërisht në particular with regard to care, education, roditeljske dužnosti, naročito u pogledu
pikëpamje të kujdesit, të edukimit, të teaching and provision of a child with skills pravilnog zbrinjavanja, vaspitanja,
arsimimit dhe të aftësimit të drejtë të fëmijës for an independent life. obrazovanja i osposobljavanja deteta za
për jetë të pavarur. samostalni život.
2. Vendosja e fëmijës në familje do të bëhet 2. Placement of a child in a family shall be 2. Smeštaj deteta u porodicu vrši se samo u
vetëm në familjen në të cilën prindi ose made only with a family in which parent or porodici u kojoj roditelj ili roditelji kome je
prindërit të cilit i besohet fëmija i plotëson të parents to whom child is entrusted to, fulfil povereno dete, ispunjavaju sve uslove
gjitha kushtet e parashikuara me këtë libër all the conditions provided for by law on predviđene ovom Knjigom za decu i
për fëmijë dhe përgjegjësinë prindore. behalf of children and parental responsibility. roditeljsku odgovornost
824 /997
Vendosja e fëmijëve me aftesi te kufizuara, Placement of children with disabilities Smeštaj dece sa ograničenim
të lënë pas dore dhe atyre me aftësi të and neglected children sposobnostima, zapuštene dece i dece sa
kufizuar invaliditetom
Zgjedhja e familjes në të cilën vendoset A family where a child with special needs, Izbor porodice u koju treba da bude
fëmija me nevoja të veçanta, të lënë pasdore, neglected child or a child with disabilities is smešteno dete sa posebnim potrebama,
apo fëmija me aftësi të kufizuar, bëhet me placed, is chosen upon the proposal of a zapušteno dete, odnosno dete sa
propozim të grupit profesional të caktuar nga group of professionals, assigned by invaliditetom, biće učinjen na predlog stručne
Organi i Kujdestarisë, i cili duhet të përbëhet Custodian Body, which shall be comprised of grupe, određene od strane organa
nga punëtorët social, pedagogët, psikologët social workers, teachers, psychologists and starateljstva, koji treba da se sastoji od
dhe mjekët si dhe nga ekspertët tjerë, të doctors as well as other experts, chosen with socijalnih radnika, pedagoga, psihologa,
zgjedhur varësisht nga shkaqet që kërkojnë regard to the reasons that deem placement of lekara kao i od drugih stručnjaka, koji su
vendosjen e fëmijës në familje. a child in the family. izabrani u zavisnosti od uzroka koji su
zahtevali smeštaj deteta u neku drugu
porodicu.

Kompetenca ligjore dhe dokumentimi Legal competence and documentation Zakonska nadležnost i dokumentacija
1. Organi i Kujdestarisë i komunës në 1. The Custodian Body of municipality, in 1. Organ starateljstva opštine na čijoj teritoriji
territorin e së cilës fëmija ka vendbanimin which territory child resides or is domiciled dete ima prebivalište ili boravište, donosi
apo vendqëndrimin, merr vendim për decides on placement of a child in a family. odluku o smeštaju deteta u porodici.
vendosjen e fëmijës në familje.
2. Para marrjes së vendimit për vendosjen në 2. Before making a decision upon a 2. Pre donošenja odluke o smeštaju deteta u
familje, organi i kujdestarisë nga paragrafi 1 i placement, Custodian Body mentioned in porodici, organ starateljstva iz stava 1. ovog
këtij neni siguron dokumentacionin e plotë paragraph 1 of this article provides full člana, pribavlja potpunu dokumentaciju o
mbi të gjitha të dhënat me rëndësi për documentation on all data which is important svim podacima koji su od značaja za
marrjen e vendimit për vendosjen e fëmijës for making a decision on the child’s odlučivanje o smeštaju deteta u porodicu, kao
në familje, si dhe për familjen në të cilën placement in a family, as well as on the i o porodici u kojoj će dete biti smešteno.
vendoset fëmija. family where the child will be placed.
825 /997
3. Përjashtimisht në rast se prindërit refuzojnë 3. Exceptionally if parents refuse to give their 3. Izuzetno, ako roditelji odbijaju da daju
të japin pëlqimin për këtë vendos gjykata. consent, regarding this shall decide the court. saglasnost, o tome odlučuje sud.
4. Përjashtimisht ne rast se prindërit refuzojnë 4. Exceptionally, if parents refuse to give 4. Izuzetno, ako roditelji odbijaju da daju
të japin pëlqimin për vendosje, vendos organi their consent for placement, the custodian svoju saglasnost za smeštaj, odlučuje organ
i kujdestarisë por që duhet ta njoftoj gjykatën body shall decide, but has to notify the court starateljstva, ali mora o tome odmah
menjëherë, e më së voni brenda (72) orëve. immediately, at the latest within (72) hours. obavestiti sud, najkasnije u roku od
Gjykata vendos mbi arsyeshmërinë e The court decides on the reasonableness of sedamdeset i dva (72.) sata. Sud odlučuje o
vendosjes me procedurë të shpejtuar. the decision with a speeded procedure. razumnosti odlučivanja po hitnom postupku.

Kontrata me shkrim, e drejta në vizitë dhe Written Contract, Right of Visitation, Pisani ugovor, pravo na posetu i naknada
shpërblimi Payment
1. Në bazë të vendimit për vendosjen e 1. On the basis of the decision for placement 1. Na osnovu odluke o smeštaju deteta u
fëmijës në familje, Organi i Kujdestarisë of a child in the family, the Custodian Body porodicu, Organ starateljstva zaključuje
lidhë kontratën me shkrim me njërin prej concludes written contract with one of the pisani ugovor sa jednim od roditelja iz
prindërve të familjes në të cilën do të parents of the family in which the child shall porodice u kojoj će dete biti smešteno.
vendoset fëmija. be placed.
2. Familja në të cilën është vendosur fëmija 2. The family where the child is placed is 2. Porodica u kojoj je dete smešteno, dužna je
ka për detyrë që t’i bëjë të mundur vizitat e obliged to facilitate visits of the child’s da omogući posete roditelja deteta, osim kad
prindërve të fëmijës, përveç kur Organi i parents, unless Custodian Body decides nadležni Organ starateljstva drugačije odredi
Kujdestarisë cakton ndryshe për interes dhe otherwise in interest of child`s welfare. u interesu i dobrobiti deteta.
mirëqenie të fëmijës.
3. Familja në të cilën fëmija është vendosur 3. Family where a child is placed has a right 3. Porodica u kojoj je dete smešteno ima
ka të drejtë në shpërblim. to payment. pravo na isplatu naknade za smeštaj.
826 /997
Përfundimi i vendosjes Termination of placement Prestanak smeštaja
1. Vendosja në familje pushon: 1. Placement within a family terminates: 1. Smeštaj u porodici prestaje:
1.1. Me marrëveshjen e palëve 1.1. By agreement of the contracting 1.1. sporazumom ugovornih stranaka,
kontraktuese; parties;
1.2. Me heqjen dore nga kontrata; 1.2. By withdrawal from the contract; 1.2. odricanjem od ugovora,
1.3. Me adoptimin e fëmijës; 1.3. By the adoption of a child; or 1.3. usvajanjem deteta,
1.4. Me vdekjen e fëmijës ose me 1.4. Upon death of the child or death of a 1.4. smrću deteta ili smrću onog člana
vdekjen e anëtarit të familjes i cili ka family member, who has concluded porodice koji je zaključio ugovor o
lidhur kontratën për vendosjen në contract for the placement in the family. smeštaju deteta u porodicu.
familje.
2. Në rast të vdekjes së njërit nga prindërit e 2. In case of death of one of the parents of 2. U slučaju smrti jednog od roditelja u
familjes nga paragrafi 1 i këtij neni, kontrata family from paragraph 1 of this Article, porodici iz stava 1. ovog člana, ugovor o
për vendosjen në familje mbetet në fuqi nëse contract for placement with a family remains smeštaju u porodicu ostaje na snazi ako drugi
prindi tjetër, brenda afatit prej një muaji e in force, if other parent, within one month, roditelj u roku od mesec dana obavesti
njofton Organin kompetent të Kujdestarisë informs competent Custodian Body of the nadležni organ starateljstva za nastavak
për vazhdimin e vendosjes së fëmijës në continuation of child’s placement in the smeštaja deteta u porodici i ako ima garanciju
familje dhe nëse disponon me garancionin se family and provided that he has guarantee da će porodica u budućnosti ispunjavati
familja në të ardhmen do t’i plotësojë kushtet that the family in future fulfils the conditions uslove navedene u ovoj Knjizi.
e përcaktuara me këtë libër. determined by this Book.

Ndërprerja dhe heqja dorë nga kontrata Termination and withdrawal from the Raskid i odricanje od ugovora
contract
1. Familja në të cilën është vendosur fëmija
mund të heqë dorë nga kontrata brenda afatit 1. Family where the child has been placed 1. Porodica u kojoj je smešteno dete, može se
827 /997
të parashikuar në kontratë, me paralajmërim may withdraw from the contract within the odreći ugovora u vremenskom roku
paraprak. terms provided for in the contract, with the predviđenom u ugovoru uz prethodno
preliminary notice. obaveštenje.
2. Organi i Kujdestarisë mund ta ndërpres
kontratën për vendosje në familje vetëm në 2. Custodian Body may terminate contract for 2. Organ starateljstva može da raskine ugovor
rastin kur rrethanat e ndryshuara në familjen placement in a family only if changed o porodičnom smeštaju samo u slučaju ako
e fëmijës tregojnë se nuk ka nevojë të circumstances in the child’s family indicate, usled izmenjenih okolnosti u porodici deteta
mëtutjeshme për të vazhduar vendosjen, ose that there is no further need to continue prestane potreba za njegovim daljim
fëmija vendoset në një formë tjetër placement, or the child is placed in another smeštajem, ili se dete smesti u neku drugi
alternative të mbrojtjes më të përshtatshme alternative form of protection that is more alternativni oblik zaštite koji je pristupačniji
për nevoja të tij. appropriate for his needs za njegove potrebe.
3. Nëse familja në të cilën është vendosur 3. If family where a child has been placed 3. Ako porodica u kojoj je dete smešteno
fëmija pushon të plotësojë ndonjërin prej ceases to fulfil any of the conditions of prestane da ispunjava bilo koji od uslova iz
kushteve nga neni 1332 i këtij Libri, Article 1332 of this Book, respectively if the člana 1332. ove Knjige, odnosno ako svrha
përkatësisht nëse nuk është realizuar qëllimi i purpose of the placement has not been smeštaja ne bude ostvarena, Organ
vendosjes, Organi i Kujdestarisë mund të achieved, Custodian Body may decide to starateljstva donosi odluku o odricanju od
vendosë për heqjen dorë nga kontrata për revoke contract for placement in a family. ugovora o porodičnom smeštaju deteta u
vendosjen në familje. datoj porodici.
4. Me vendimin nga paragrafi 1 i këtij neni 4. Decision of paragraph 1 of this Article 4. Odlukom iz stava 1. ovog člana, biće
caktohet dita e pushimit të vendosjes së determines the day of rescission of a child`s određen dan prestanka porodičnog smeštaja
fëmijës. placement. deteta.
5. Organi i Kujdestarisë i cili ka marrë 5. Custodian Body, which has decided on the 5. Organ starateljstva koji je doneo odluku o
vendimin për zgjidhjen e kontratës për rescission of the contract for placement, shall raskidu ugovora o smeštaju u porodicu
vendosjen në familje e siguron ruajtjen, ensure further protection, care and education obezbeđuje starateljstvo, negu i dalje
kujdesin dhe shkollimin e mëtejshëm të of the child. obrazovanje deteta.
fëmijës.
828 /997
1. Organi i Kujdestarisë mbikëqyr zhvillimin 1. Custodian Body supervises child’s 1. Organ starateljstva vrši nadzor detetovog
e fëmijës, siguron se mbrojtja, kujdesi dhe development, ensures that protection, care razvoja i obezbeđuje da se čuvanje deteta i
edukimi i fëmijës bëhet në përputhje me and education of a child is conducted in obrazovanje vrši u skladu sa odredbama ove
dispozitat e këtij libri si dhe me dispozitat e conformity with the provisions of this Book Knjige i u skladu sa odredbama ugovora o
kontratës për vendosjen e fëmijës. and with the provisions of the contract for smeštaju deteta.
placement of the child.
2. Organi kompetent i Kujdestarisë i kushton 2. Competent Custodian Body pays special 2. Nadležni organ starateljstva posebnu
vëmendje të posaçme zhvillimit të fëmijës attention to the development of a child pažnju posvećuje razvoju deteta u odnosu na
lidhur me qëllimet të cilat kanë shkaktuar regarding the purposes, which led to the ciljeve koji su izazvali smeštaj deteta u
vendosjen e fëmijës në familje. placement of a child. porodicu.
3. Organi i Kujdestarisë ka obligim qe ti 3. Custodian Body is obliged to provide a 3. Organ starateljstva je dužan je da porodici
ofron familjes strehuese informata thelbësore foster family where the child is placed with smeštenja dostavi značajne i obavezne
dhe të domosdoshme për shkaqet që kanë the substantial and necessary information’s informacije u vezi sa uzrocima koji su doveli
shkaktuar vendosjen e fëmijës ne strehim about the that caused child`s placement in do smeštanja deteta u porodični smeštaj.
familjar. Organi i Kujdestarisë duhet të foster care. Custodian body shall plan and Organ starateljstva treba da planira i da daje
planifikon dhe të jap propozime për make proposals on their future avoidance and predloge za izbegavanje uzroka u budućnosti,
mënjanimin e shkaqeve në të ardhmen, të timely undertake all necessary regular social da preduzme adekvatne i blagovremene mere
marrë masa adekuate dhe me kohë te cilat measures, foreseen under this Book. koje su propisane u ovoj Knjizi.
janë te parashikuar në këtë libër.

Detyrimet e familjes për informim dhe Obligations of the family to inform and Obaveze porodice za informisanje i
bashkëpunimi organeve kompetente cooperation with competent bodies saradnja sa nadležnim organima
1.Familja përkujdesëse ka për detyrë ta 1. Foster family is obliged to inform 1. Hraniteljska porodica ima dužnost da
njoftojë organin kompetent të mbikëqyrjes Custodian Body about issues related of obavesti nadležni nadzorni organ o pitanjima
për çështjet që kanë të bëjnë me gjendjen health, education and all other relevant vezanim za zdravstveni status, obrazovanje i
829 /997
shëndetësore, edukimin si dhe të gjitha conditions of child’s development. sve okolnosti koje su važne za razvoj deteta.
rrethanat që janë me rëndësi për zhvillimin e
fëmijës.
2. If placement in a family has been decided 2. Ako je odluku o porodičnom smeštaju
2. Nëse vendosjen në familje e ka caktuar një by one body, whereas supervision is doneo jedan organ, dok nadzor vrši drugi
organ, kurse mbikëqyrjen e ushtron organi exercised by another body, supervisory body organ, organ koji vrši nadzor dužan je da o
tjetër, organi i cili e ushtron mbikëqyrjen ka is obliged to inform body of placement of the razvoju deteta obaveštava organ koji je
për detyrë që për zhvillimin e fëmijës ta child’s development. doneo odluku o porodičnom smeštaju.
informojë organin që ka caktuar vendosjen në
familje.
3. Nëse organi mbikëqyrës nga paragrafi 1 i 3. If supervisory body from paragraph 1 of 3. Ako nadzorni organ iz stava 1. ovog člana,
këtij neni nxjerr përfundim se është paraqitur this Article concludes that one of the utvrdi da se pojavio bilo koji od uslova za
ndonjë nga kushtet e përcaktuara në nenet conditions mentioned in Articles 1336-1338 rešenje ugovora iz članova 1336.-1338.,
1336-1338 për zgjidhjen e kontratës, lidhur or dissolution of the contract have occurred, obavestiće bez odlaganja o tome organ koji je
me këtë gjë pa vonesë e njofton organin që ka body that is responsible for placement shall odredio smeštaj u porodici.
caktuar vendosjen në familje. without any delay be informed about this fact.

Strehimi rezidencial Residential housing Rezidencijalni smeštaj
1. 1.Strehimi rezidencial është formë e 1. Residential housing is a form of protection 1. Rezidencijalni smeštaj je oblik zaštite za
mbrojtjes për fëmijët pa përkujdes prindëror for children without parental care that decu bez roditeljskog staranja koji uključuje
që përfshin strehimin, shërbimet e includes housing, specialized services for smeštaj, specijalizovane službe za zaštitu,
specializuara për mbrojtjen, rehabilitimin, protection, rehabilitation, reintegration and rehabilitaciju, reintegraciju i vaspitanje za
reintegrimin dhe edukimin për fëmijët pa education for children without parental care. decu bez roditeljskog staranja.
kujdes prindëror.
2. 2. Strehimi rezidencial realizohet vetëm 2. Residential housing shall be executed only 2. Rezidencijalni smeštaj se ostvaruje samo
atëherë kur qëndrimi në familjen natyrore ose when staying in the natural family or foster onda kada smeštaj u prirodnoj porodici ili
family is not possible. porodici za smeštaj nije moguć.
830 /997
familje strehuese nuk është i mundur.
3. 3. Ambientet që ofrojnë strehim rezidencial 3. Premises of residential housing should be 3. Prostorije koje pružaju rezidencijalni
duhet të jenë të vogla dhe të organizuara rreth small and organized around the rights and smeštaj moraju da budu mala i organizovana
të drejtave dhe nevojave të fëmijës në needs of the child in environments that oko prava i potreba deteta, prostorije koja liče
ambiente qe i ngjasojnë sa më shumë resemble as much as possible family što je više moguće na porodična okruženja.
mjediseve familjare. environments.
4. 4. Vendosja e fëmijës në strehim rezidencial 4. Child should be placed in residential 4. Stavljanje deteta u rezidencijalni smeštaj
duhet të jetë për një periudhë sa më të shkurtë housing for the shortest period possible. treba da bude na što kraći mogući period.
të mundshme.
5. Organi i Kujdestarisë sipas kompetencës 5. The Custodian Body according to the 5. Organ starateljstva prema teritorijalnoj
territoriale, para vendimarrjes siguron territorial competence, before the decision- nadležnosti, pre odlučivanja osigurava
dokumentacionin e plotë me të dhënat me making, shall provide the complete kompletnu dokumentaciju sa važnim
rëndësi për fëmijën dhe është përgjegjëse për documentation with the data important for the podacima o detetu i odgovoran je za zaštitu
mbrojtjen e fëmijës pa përkujdesje child and shall be responsible for the deteta bez roditeljskog staranja.
prindërore. protection of the child without parental care.

Jetesa e pavarur e mbikëqyrur e Supervised independent living of adults Nadzirani samostalni život za odrasla lica
personave madhor
1. 1. Personat të cilët nuk janë në gjendje të 1. Persons who are unable to work due to 1. Licima koja nisu u stanju da rade zbog
punojë për shkak të sëmundjes, aftësisë së illness, disability and who do not have bolesti, ograničene sposobnosti i koja nemaju
kufizuar dhe i cili nuk ka sasi të mjaftueshme sufficient financial means for living, dovoljnu količinu finansijskih sredstava za
të mjeteve financiare për jetesë, përkrahja institutional and social support, shall continue
život, biće nastavljena institucionalna i
institucionale dhe shoqërore, vazhdon të to have everything provided until such a
situation ends. The Custodian Body will društvena podrška dok takva situacija ne
sigurohet deri sa një situatë e tillë të
përfundin. Organi i Kujdestarisë do të assess and determine the children and young prestane. Organ starateljstva će proceniti i
vlerësojë dhe përcaktoj fëmijët dhe të rinjtë people who shall benefit from this form of odrediti decu i mlade koji će koristiti ovaj
831 /997
që do të përfitojnë nga kjo formë e mbrojtjes. protection. oblik zaštite.
2. Fëmijët të cilët kanë qenë pjesë e formave 2. Children who have been part of the forms 2. Deci koja su bila deo zaštite za koje nije
të mbrojtjes për të cilët nuk është gjetur of protection for which no solution has been pronađeno rešenje, i nakon navršavanja
zgjidhje, edhe pas arritjes së moshës madhore found, even after reaching adulthood, shall punoletstva biće nastavljeno pružanje
do të vazhdoj përkrahja institucionale dhe have institutional and social support institucionalne i društvene podrške.
shoqërore. continued.
(3) Përkrahja mund të vazhdohet për një 3. The support can be extended for a certain (3). Podrška se može nastaviti za određeni
periudhë të caktuar, për rastet specifike, pas period, for specific cases, after an assessment period, za specifične slučajeve, nakon
një vlerësimi të nevojave të individit nga of the needs of the individual by the procene potrebe pojedinca od strane organa
organi i kujdestarisë, por jo më gjatë se deri Custodian Body, but not longer than the age starateljstva, ali ne duže od 26 godine života,
në moshën 26 vjeçare, përfshirë edhe rastet of 26, including the cases when they are in uključujući i slučajeve kada pohađaju
kur janë në shkollim. school. školovanje.
PJESA E GJASHTË PART SIX ŠESTI DEO
KAPITULLI I – CHAPTER I – POGLAVLJE I –

KUJDESTARIA CUSTODIANSHIP STARATELJSTVO
Nënkapitulli I – Vendosja dhe Qëllimi i Sub-chapter I – Placement and Purpose Potpoglavlje I – Stavljanje pod
Kujdestarisë of Custodianship starateljstvom i svrha

Parimet e kujdestarisë për të miturit dhe Principles of custodianship for minors Načela starateljstva za maloletnike i
të rriturit and adults odrasle
1. Fëmijët e mitur vendosen në kujdestari dhe 1. Minor children are placed under 1. Maloletna deca biće stavljena pod
gëzojnë mbrojtje të veçantë nga institucionet custodianship and enjoy special protection by starateljstvo i uživaće posebnu zaštitu javnih
832 /997
publike: public institutions: institucija:
1.1. kur prindërit e tyre janë në 1.1. when their parents are not able 1.1. kad njihovi roditelji su u
pamundësi për të ushtruar kujdesjen to exercise parental care; nemogućnosti da vrše roditeljsko staranje
prindërore;
1.2. because both parents are deceased or 1.2. zbog toga što su oba roditelja umrla
1.2. për shkak se të dy prindërit kanë not known, have been announced to be ili su nepoznati, kad su proglašeni
vdekur ose nuk njihen, janë shpallur të missing, or have been deprived of umrlim ili kad su lišeni roditeljskog
zhdukur, u është hequr kujdesi prindëror parental care or have lost capacity to act; staranja ili su lišeni poslovne
ose kanë humbur aftësinë për të vepruar; sposobnosti.
1.3. apo për çdo shkak tjetër i cili me 1.3. for any other reason that by 1.3. ili iz bilo kog drugo g razloga koji
vendim të gjykatës jep arsye për court decision provides reason for na osnovu sudske odluke pruža razlog za
vendosje në të mirë të mirëqenies së decision in interest fo a child`s smeštaj deteta radi njegovog blagostanja.
fëmijës. wellbeing.
2. Qëllimi i kujdestarisë ndaj personave të 2. Purpose of custodianship towards adults is 2. Svrha starateljstva nad odraslim osobama
moshës madhore është mbrojtja e to protect their personality and shall be je zaštita njihove ličnosti i manifestovaće se
personalitetit të tyre dhe do të manifestohet manifested firstly through personal care, prvenstveno u ličnoj nezi, osposobljavanju za
në radhë të parë me kujdesin personal, preparation for an independent life and samostalan život i lečenju.
aftësim për jetë të pavarur dhe me mjekim. medical care.
3. Kujdestaria ka për qëllim gjithashtu 3. Custodianship also aims to ensure property 3. Starateljstvo ima za svrhu i obezbeđivanje
sigurimin e të drejtave pasurore dhe të të rights and other rights and interests and of imovinskih i drugih prava i interesa lica pod
drejtave të tjera dhe interesave të personave person under custodianship. starateljstvom.
nën kujdesje.
833 /997
Nënkapitulli II – Kujdestaria ndaj të Sub-chapter II – Custodianship of minors Potpoglavlje II – Starateljstvo nad
Miturve maloletnim licima

Kompetencat dhe qëllimet e kujdestarisë Competences and aims of custodianship Nadležnost i svrhe starateljstva nad
për të miturit for minors maloletnim licima
1. Organi i kujdestarisë e vë nën kujdestari 1. Custodian Body places under 1. Organ starateljstva stavlja pod starateljstvo
personin e mitur i cili nuk është nën kujdesin custodianship a minor child who is without maloletno lice koje nije pod roditeljskim
prindëror. parental care. staranjem.
2. Kujdestari i personit të mitur ka për detyrë 2. Custodian of a minor child is obliged to 2. Staratelj maloletnog lica, dužan je da se
që të kujdeset me mirëbesim për take care in good faith for the child’s savesno stara o ličnosti maloletnika, naročito
personalitetin e të miturit, posaçërisht për personality, in particular for the child’s o zdravlju, obrazovanju i vaspitavanju
shëndetin e të miturit, edukimin e arsimimin health, education, upbringing and maloletnog lica i razvoju njegovih
e tij dhe për zhvillimin e aftësisë për të bërë development of the ability to undertake an sposobnosti za dalji samostalni život.
jetë të pavarur. independent life.

Aftësia për të vepruar dhe përdorimi i të Capacity to act and use of income Poslovna sposobnost i korišćenje prihoda
ardhurave
1. I mituri nën kujdestari që nuk ka mbushur 1. A minor child that is under custodianship 1. Maloletno lice koje se nalazi pod
(14) vjet, nuk mund të ushtrojë vetë punët and has not reached (14) years yet, cannot starateljstvom i još nije navršilo (14) godina
juridike, me përjashtim të veprimeve më exercise legal transactions by itself, except života ne može sam da obavlja pravne
rëndësi të vogël. Për veprimet të cilat nuk for some matters of low importance. For poslove, izuzev radnji od malog značaja. Za
mund t’i ushtroj vetë është e nevojshme leja e actions which cannot be exercised by svoje radnje koje ne može da obavlja sam,
kujdestarit të tij për ti bërë këto veprime të himself/herself it is necessary to have potrebna je dozvola njegovog staratelja da bi
vlefshme, kurse për veprimet të cilat permission of his custodian in order to make se obavili ti važni poslovi, dok o radnjama
kujdestari nuk mund t’i ndërmarr vet është e these actions valid, while for actions that koje staratelj sam ne može da preduzme,
834 /997
nevojshme leja e Organit të Kujdestarisë. cannot be carried by custodian it is necessary potrebna je dozvola Organa starateljstva.
to have permission of Custodian Body.
2. I mituri nën kujdestari që e themelon 2. Minor child under custodianship, who 2. Maloletnik pod starateljstvom koji zasniva
marrëdhënien e punës, mund t’i disponojë enters into an employment relation, may radni odnos može raspolagati svojim ličnim
vetë të ardhurat e tij personale dhe pasurinë dispose of his personal income and revenues prihodima i imovinom koju je stekao svojim
që e ka fituar me punën e tij. Përveç kësaj ai earned through his work. Besides this, he is radom. Osim toga, on je dužan da na
ka për detyrë që të kontribuojë për ushqimin obliged to contribute for his own food, razumnom nivou doprinosi za svoju hranu,
e tij, edukimin dhe arsimimin në nivel të education and upbringing to a reasonable vaspitanje i obrazovanje.
arsyeshëm. extent.

E drejta e ankesës Right for appeal Pravo na žalbu
I mituri që ka mbushur (14) vjet ka të drejtë Minor child who has reached fourteen (14) Maloletno lice koje je navršilo četrnaest (14)
të ushtrojë ankesë kundër vendimit të years of age has right to submit appeal godina života ima pravo da podnese žalbu
Kujdestarit, të Organit të Kujdestarisë dhe against the decision of Custodian, Custodian protiv odluka svog staratelja, Organa
kundër organeve të tjera të cilat mohojnë Body or against other bodies which deny starateljstva ili bilo kog drugog organa koji
lejen e nevojshme për plotfuqishmërinë e approval required for validly of any of his mu uskrati odobrenje potrebno za
cilitdo veprim juridik nga ana e tij. legal transactions. punovažnost bilo koje od njegovih pravnih
radnji.

Kompetenca e kujdestarit Competence of custodian Nadležnosti staratelja
1. Kujdestari mund të ndërmarrë veprimet e 1. Custodian can undertake following actions 1. Staratelj može da preduzima sledeće radnje
poshtëshënuara vetëm me lejen paraprake të only with prior approval of Custodian Body: samo uz prethodnu saglasnost Organa
Organit të Kujdestarisë: starateljstva:
1.1 t’ia besojë të miturin shtëpisë për 1.1. to entrust child to home care or 1.1 da maloletno lice poveri domu za
përkujdesje ose ndonjë organizate tjetër another organization of children and staranje ili nekoj drugoj za decu i
835 /997
për fëmijë dhe të mitur për ruajtje, adults for protection, education and maloletnike na njihovo čuvanje,
edukim dhe arsimim, t’ia besojë të upbringing, to entrust minor child to obrazovanje i vaspitavanje, da poveri
miturin ndonjë personi për edukim, another person for education, maloletno lice nekom drugom licu na
mirërritje dhe kujdes ose që ta vendosë të upbringing and care or to place a child obrazovanje, vaspitavanje i zbrinjavanje,
miturin për një kohë të gjatë për mjekim under medical treatment for a long ili da maloletno lice podvrgne
në institucionin shëndetësor; period at a health institution; medicinskom tretmanu na duži period u
nekoj od zdravstvenih ustanova;
1.2. të inicojë ndërrimin e shkollës; 1.2. to initiate change of school; 1.2. da pokrene promenu škole;
1.3. të vendosë për zgjedhjen e 1.3. to decide on the selection of a 1.3. da odlučuje o izboru zanimanja ili o
profesionit ose ushtrimin e profesionit të profession or exercise of the minor vršenju zanimanja maloletnog lica;
të miturit; child’s profession;
1.4. të marrë edhe masat e tjera të 1.4. to undertake other important 1.4. da preduzme druge važne mere u
rëndësishme, lidhur me personalitetin measures which could harm minor vezi sa ličnošću i interesima maloletnog
dhe interesat e të miturit. child’s personality and interest. lica.

Informacionet nga organi i kujdestarisë Information’s from Custodian Body Informacije od organa starateljstva
1. Ofruesi i shërbimeve së cilës i është besuar 1. Service provider to whom the child is 1. Pružaoc usluga kome je bilo povereno
i mituri ose institucioni në të cilin është entrusted to or the institution where he has maloletno lice, odnosno institucija u koju je
dërguar, si dhe personi të cilit i është besuar been sent as well as the person to whom is bio poslat, kao i lice kome je maloletnik bio
për ruajtje dhe edukim apo institucioni entrusted for protection and education or poveren na čuvanje i obrazovanje, ili
shëndetësor në të cilin është vendosur për medical institution where he is placed for zdravstvena institucija u koju je bio smešten
mjekim, kanë për detyrë ta informojnë medical care, are obliged to inform custodian radi pružanja medicinske nege, imaju
kujdestarin dhe Organin e Kujdestarisë për të and Custodian Body of all important issues obavezu da dostave informacije staratelju i
gjitha çështjet e rëndësishme për jetën, regarding life, health, education and Organu starateljstva o svim važnim pitanjima
shëndetin, edukimin dhe arsimimin të të upbringing of a person under custodianship, u vezi sa životom, zdravljem, obrazovanjem i
836 /997
kujdesurit, si dhe lëshimin e mundshëm nga as well as of a possible discharge from the vaspitavanjem lica stavljenog pod
institucionet dhe të vendqëndrimit të tij të ri. institution and his new place of residence. starateljstvo, kao i o mogućem otpuštanju
tog lica iz datih ustanova i njegovom novom
prebivalištu.
2. Personat dhe institucionet nga paragrafi 1 i 2. Persons and institutions mentioned in 2. Lica i ustanove iz stava 1. ovog člana
këtij neni kanë për detyrë që para lëshimit të paragraph 1 of this Article are obliged to dužni su da blagovremeno obaveste organ
të kujdesurit të mitur ta informojnë me kohë timely inform the Custodian Body before starateljstva pre puštanja maloletničkog
lidhur me këtë gjë Organin e Kujdestarisë, në discharging minor child under custodianship staratelja, kako bi mogli blagovremeno
mënyrë që të mund t’i ndërmarrë me kohë in order to ensure timely measures for taking preduzeti mere za izdržavanje i osiguranje
masat për mbajtjen dhe sigurimin e të miturit. care and security of minor child. deteta.

Përfundimi i kujdestarisë Termination of custodianship Prestanak starateljstva
1. Kujdestaria ndaj të miturit pushon: 1. Custodianship towards minor child 1. Starateljstvo nad maloletnim licem
terminates: prestaje:
1.1. Me arritjen e moshës madhore të tyre; 1.1. Upon reaching majority age; 1.1. Kad maloletnik postane punoletan;
1.2. Me adoptim; 1.2. Upon adoption; or 1.2. Usvajanjem maloletnika;
1.3. Me kthimin e kujdesit prindëror te 1.3. Upon return of parental rights to his 1.3. Vraćanjem roditeljskog staranja
prindërit e tij. own parents. roditeljima.

Pasuria e kujdestarit dhe raportet Property of custodian and reports Imovina staratelja i podnošenje izveštaji
1. Në rast të pushimit të kujdestarisë, Organi i 1. In case of termination of custodianship, 1. U slučaju prestanka starateljstva, Organ
Kujdestarisë kërkon nga kujdestari që brenda Custodian Body requests from custodian to starateljstva traži od staratelja da pripremi
afatit të caktuar të përgatisë raportin për prepare a work report within a given term, to izveštaj o svom radu u određenom roku i da
837 /997
punën e vet dhe të shpërndaj pasurinë e të hand over the assets of child under custody izvrši dostavljanje imovine štićenika i istu
kujdesurit dhe t’ia dorëzojë personit në and to deliver child to the administration dostavi licu staratelju na upravljanju,
kujdestari për administrim, respektivisht te respectively to the parents or the adopting odnosno roditeljima ili usvojiocima.
prindit ose adoptuesi. party.
2. Dorëzimi i pasurisë bëhet në praninë e 2. Delivery of properties is performed in the 2. Predaja imovine vrši se u prisustvu
kujdestarit, personit nën kujdestari, presence of the custodian, child under staratelja, lica pod starateljstvom, odnosno
përkatësisht të prindit ose adoptuesit dhe të custody, respectively parent or adopting party roditelja ili usvojioca kao i predstavnika
përfaqësuesit të Organit të Kujdestarisë. and representative of Custodian Body. Organa starateljstva.
Nënkapitulli III – Kujdestaria ndaj Sub-chapter III – Custodianship of Potpoglavlje III – Starateljstvo nad licima
Personave të Cilëve u është Hequr Aftësia Persons with Deprived Capacity to Act lišenim poslovne sposobnosti
për të Vepruar

Personat të cilëve me vendimin e gjykatës Persons who by a court decision have been Lica koja su odlukom suda delimično ili
pjesërisht ose plotësisht u është hequr aftësia partially or completely deprived of their potpuno lišena poslovne sposobnosti, staviće
e tyre për të vepruar, vendosen nën kujdestari ability to act, shall be placed under the se pod starateljstvo Organa starateljstva.
të Organit të Kujdestarisë. custody of the Custodian Body.

Procedurat Procedures Postupci
Gjykata brenda afatit dhjetë ditor duhet të Court has to forward decision within a ten- Sud je dužan da dostavi odluku u roku od
përcjellë vendimin tek Organi kompetent i day period to the competent Custodian Body deset dana nadležnom Organu starateljstva
kujdestarisë i cili brenda (30) ditësh nga dita which, within (30) days from the day of the koji će, u roku od trideset (30) dana od dana
e nxjerrjes së vendimit duhet të sigurojë decision, has to provide custodianship. donošenja odluke, treba obezbediti
kujdestarinë. starateljstvo.
838 /997
Detyrimet e Kujdestarit Obligations of Custodian Obaveze staratelja
1. Kujdestari i personit të cilit i është hequr 1. Custodian of the person who was deprived 1. Staratelj lica koje je lišeno poslovne
aftësia për të vepruar ka për detyrë të of his capacity to act is obliged to take care of sposobnosti dužan je naročito da se stara o
kujdeset për personalitetin e tij, dhe në the person’s the personality and in particular njegovoj ličnosti, posebno o uslovima
veçanti për kushtet e vendosjes së tij. the conditions of his placement. njegovog smeštaja.
2. Kujdestari posaçërisht do të kujdeset për 2. Custodian shall in particular take care of 2. Staratelj će posebno voditi računa o
gjendjen e veçantë të personit nën kujdesjen e the special situation of a person in his posebnom stanju osobe pod njegovim
tij me shqyrtim të veçantë të shkaqeve për të custodianship with close examination of the staranjem, posebno uzimajući u obzir razloge
cilat personit i janë hequr ose kufizuar të causes that brought to the deprivation or zbog kojih je to lice lišeno ili mu je
drejtat. Kujdestari do t’i mundësojë personit limitation of person’s rights. Custodian shall ograničeno pravo. Staratelj će omogućiti
nën kujdesin e tij të jetojë jetë të pavarur dhe enable person under his custodianship to live osobi pod njegovim staranjem da živi
me dinjitet për aq sa është e mundur. independent life in dignity for as far as nezavisan i dostojanstven život koliko god je
possible. to moguće.
3. Nëse kujdestari konkludon se rrethanat 3. If custodian concludes that circumstances 3. Ako staratelj zaključi da okolnosti
tregojnë nevojën për të rikthyer aftësinë për indicate the need to regain capacity to act, pokazuju potrebu povratka poslovne
të vepruar përkatësisht në rast të nevojës, respectively in case of a need of a revocation sposobnosti, u slučaju potrebe, izmenu ranije
ndryshimin e vendimit të mëparshëm, ai ka of previous decision, he is obliged to inform donete odluke, dužan je da bez odlaganja o
për detyrë të informojë Organin e Custodian Body without any delay. tome obavesti organ starateljstva.
Kujdestarisë pa vonesë.

Analogji me rregullat për kujdesin për të Analogy to Regulations for custodianship Analogija sa propisima o starateljstvu nad
miturit of minors maloletnim licima
1. Kujdestari i personit që i është hequr 1. Custodian of a person who is fully 1. Staratelj lica koje je potpuno lišeno
plotësisht aftësia për të vepruar ka detyrat dhe deprived of his capacity to act has the rights poslovne sposobnosti ima dužnosti i prava
të drejtat e kujdestarit të personit të mitur që and obligations of custodian of a minor staratelja maloletnog lica koje još nije
839 /997
nuk ka mbushur (14) vjet. person that has not reached (14) years of age. navršilo četrnaest (14) godina.
2. Kujdestari i personit të cilit pjesërisht i 2. Custodian of a person who is partially 2. Staratelj lica koje je delimično lišeno
është hequr aftësia për të vepruar (kufizime të deprived of his capacity to act (limitations of poslovne sposobnosti (ograničene su pravne
aftësisë juridike) ka detyrat e kujdestarit legal capacity) has obligations of a custodian sposobnosti) ima dužnosti i prava staratelja
personit të mitur që ka mbushur 14 vjet. Nën of minor person who has reached age of 14. maloletnog lica koje je navršilo četrnaest (14)
rrethana të caktuara Organi i Kujdestarisë do Under certain circumstances Custodian Body godina. Pod izvesnim uslovima, Organ
të lejojë të gjitha punët juridike të cilat mund shall allow all legal transactions, which can starateljstva može da dopusti vršenje svih
të ndërmerren nga personi me aftësi të plotë be undertaken of a person with full capacity pravnih radnji, koje može da preduzima lice
për të vepruar. to act sa punom poslovnom sposobnošću.

Masat e përkohshme Temporary measures Privremene mere
1. Gjykata pranë së cilës ka filluar procedura 1. The court where the procedure for 1. Sud kod kojeg je pokrenut postupak za
për heqjen e aftësisë për të vepruar ka për deprivation of the capacity to act has begun is lišenje poslovne sposobnosti, dužan je da o
detyrë që lidhur me këtë gjë ta informojë obliged to immediately inform Custodian tome odmah obavesti nadležni Organ
menjëherë Organin e Kujdestarisë, i cili, kur Body which, if required, shall assign a starateljstva, koji će, ako bude potrebno, tom
është e nevojshme, atij personi do t’ia caktojë temporary custodian to that person. licu odrediti privremenog staratelja.
kujdestarin e përkohshëm.
2. Ndaj të drejtave dhe detyrave të kujdestarit 2. Provisions on custodianship of minors who 2. U vezi prava i dužnosti privremenog
të përkohshëm nga paragrafi (1) i këtij neni have reached (14) years of age apply to the staratelja iz stava (1.) ovog člana, biće
zbatohen dispozitat për kujdestarinë ndaj të rights and obligations of temporary primenjene odredbe o starateljstvu nad
miturve që kanë mbushur (14) vjet, por custodian from Paragraph (1) of this Article, maloletnim licima koja su navršila četrnaest
organi i kujdestarisë, kur është e nevojshme but Custodian Body, when something like (14) godina, ali organ starateljstva može, ako
një gjë e tillë, ndaj tij mund ta zgjerojë that is deemed necessary, may apply to this je to potrebno, da proširi na njega primenu
zbatimin e dispozitave për kujdestarinë ndaj person the provisions of custody over minors odredbi o starateljstvu nad maloletnicima
të miturve që nuk kanë mbushur (14) vjet. who have not yet reached 14 years of age. koji još nisu navršili četrnaest (14) godina.
3. Detyrat e kujdestarit të përkohshëm 3. Obligations of a temporary custodian are 3. Dužnosti privremenog staratelja prestaju
840 /997
pushojnë kur caktohet kujdestari i terminated when either a permanent kada se imenuje stalni staratelj ili odlukom
përhershëm ose me vendimin e gjykatës me custodian is appointed or upon a court order suda kojom se negira lišenje poslovne
të cilin mohohet privimi i aftësisë për të denying custodianship in the specific case. sposobnosti..
vepruar.

1. Organi i Kujdestarisë ka për detyrë të bëjë 1. Custodian Body is obliged to conduct 1. Dužnost Organa starateljstva je da vrši
mbikëqyrje të përhershme të kushteve të jetës permanent supervision of living conditions of stalni nadzor nad životnim uslovima osobe
të personit të privuar nga aftësia për të a person deprived form his capacity to act, of lišene poslovne sposobnosti, njenim
vepruar, kushtet e tij mjekësore dhe në his medical condition and, if given, of the zdravstvenim stanjima, a posebno nad
veçanti kushtet që shkaktojnë humbjen ose conditions that caused a respective loss or uslovima koji uzrokuju gubitak ili
kufizimin e aftësisë së tij për të vepruar. limitation of his capacity to act. The ograničenje njegove sposobnosti da deluje.
Organi i Kujdestarisë merr raporte të rregullta Custodian Body shall receive regular reports Organ starateljstva redovno prima izveštaje
nga kujdestari ose nga institucioni ku është from custodian or from the institution where od staratelja ili od ustanove u kojoj je lice
vendosur personi, respektivisht institucioni the person has been placed, respectively smešteno, odnosno zdravstvene ustanove u
shëndetësor ku personi nën kujdestari health institution where a person under kojoj se lice pod starateljstvom leči ili
trajtohet ose është vendosur për trajtim. custodianship is treated or placed for smešteno na lečenje.
treatment.
2. Në përputhje me detyrën e tij zyrtare, 2. According to its official obligation, 2. U skladu sa svojom službenom dužnošću,
Organi i Kujdestarisë fillon të gjitha Custodian Body initiates all necessary court organ starateljstva pokreće sve neophodne
procedimet e nevojshme gjyqësore për t’ia proceedings for restitution of capacity act to sudske postupke za vraćanje sposobnosti lica
rikthyer aftësinë për të vepruar personit nën the person under custodianship, if it pod starateljstvom da deluje, ako zaključi da
kujdestari, nëse nxjerr përfundim se concludes that a change in conditions require promena uslova to zahteva.
ndryshimi i kushteve e kërkon këtë. so.
841 /997
Nënkapitulli IV – Kujdestarët për Raste të Sub-chapter IV – Custodians in Special Potpoglavlje IV – Staratelji u posebnim
Vecanta Cases slučajevima

Kujdestaria për shkak të pasurisë së Custodianship for unclear property Starateljstvo zbog nejasne imovine
paqartë
1. Custodian Body is entitled to appoint a 1. Organ starateljstva ima pravo da imenuje
1. Organi i Kujdestarisë ka të drejtë të custodian for special cases (special custodian) staratelja za posebne slučajeve (posebni
emërojë kujdestar për raste të veçanta on behalf of a person’s assumed property in staratelj) u ime pretpostavljenog sopstvenika
(kujdestari special) në emër të pasurisë së situations where the owner of the property is nekog lica u situacijama u kojima sopstvenik
supozuar të personit në rastet kur pronari i unknown and where such a person has no neke imovine nije poznat i kad takvo lice
pasurisë është i panjohur dhe kur personi i legal representative and custodianship is nema svog zakonskog zastupnika a
tillë nuk ka përfaqësues statutor dhe kur inevitable to protect legal interests of the starateljstvo je neophodno radi zaštite pravnih
kujdestaria është e paevitueshme për të owner. interesa sopstvenika.
mbrojtur interesat ligjore të pronarit.
2. Kujdestari mund të caktohet ndaj personit 2. A custodian may be appointed to the 2. Starateljstvo se može odrediti nad licima
të cekur në paragrafin 1 të këtij neni nga persons mentioned in Paragraph 1 of this navedenim u stavu 1. ovog člana, od strane
gjykata nën kushtet e cekura me ligj. Gjykata Article by the court under the conditions suda pod uslovima određenim zakonom. Sud
dhe kujdestari kanë për detyrë të njoftojnë provided by Law. Court and custodian are i staratelj dužni su da o tome bez odlaganja
Organin kompetent të Kujdestarisë për këtë obliged to inform competent Custodian Body izveste nadležni Organ starateljstva.
çështje pa vonesë. on this issue without delay.
3. Organi i Kujdestarisë mund t’i ushtrojë të 3. Custodian Body may directly exercise 3. Organ starateljstva može neposredno da
drejtat e cekura në paragrafin 1 dhe 2 të këtij rights mentioned in Paragraphs 1 and 2 of vrši prava navedena u stavovima 1. i 2. ovog
neni në mënyrë të drejtpërdrejtë. this Article. člana.
4. Kjo e drejtë pushon në çastin kur personi 4. This Right ceases at the moment a person 4. Ovo pravo prestaje u trenutku kad lice, u
në emër të të cilit është themeluar kujdestaria on whose behalf special custodianship was čije ime je uspostavljeno posebno
e veçantë, kërkon dhe dëshmon të drejtat dhe established claims and proofs his own rights starateljstvo u, traži i dokazuje svoja prava i
identitetin e tij pranë Organit të Kujdestarisë. and identity with the Custodian Body. identitet pred organom starateljstva.
842 /997
Kujdestaria e veçantë për vlerësimin e Special custodianship for dispute Posebno starateljstvo za procenu spora
kontesteve assessment
1. Kujdestari për raste të veçanta do të 1. Special cases custodian shall be appointed 1. Posebni staratelj biće imenovan za dete u
emërohet për fëmijën në rastet kur edhe pse for a child where even though the parents slučaju kad, čak i ako roditelji vrše
prindërit e ushtrojnë kujdesin prindëror, mes exercise parental care, there is a dispute roditeljsko staranje, između njih i deteta
tyre dhe fëmijës ekziston kontest, pra për between child and his parents, namely where postoji spor, to jest za očigledan pravni
punë juridike të dukshme që kanë të bëjnë me significant legal transactions involving the posao koji se odnosi na imovinu deteta.
pasurinë e fëmijës. child’s property are concerned.
2. Personit nën kujdestari mund t’i caktohet 2. Person under custodianship may be 2. Licu pod starateljstvom, može se odrediti
përkohësisht kujdestari special për kontestet e temporarily appointed a special custodian for privremeni posebni može se privremeno
rënda mes tij dhe kujdestarit. a severe and legally grave dispute between odrediti poseban staratelj za ozbiljne sporove
him and custodian. između nje i staratelja.
3. Prindërit, palët adoptuese, kujdestarët, 3. Parents, adopting parties, custodians, 3. Roditelji, stranke usvojioci, staratelji,
kushërinjtë dhe fqinjët janë të detyruar të relatives and neighbors are obliged to notify rođaci i susedi dužni su da obaveste Organ
njoftojnë Organin e Kujdestarisë kur të vihen Custodian Body when they become aware of starateljstva kad saznaju za pitanja i slučajeve
në dijeni për çështjet ose rastet e cekura në events or instances mentioned in paragraphs navedene u stavovima 1. i 2. ovog člana.
paragrafët 1 dhe 2 të këtij neni. 1 and 2 of this Article.

Dispozitat e përgjithshme General provisions Opšte odredbe
1. Me rastin e emërimit të kujdestarit për 1. On the occasion of appointing a custodian 1. Prilikom imenovanja staratelja za posebne
rastet e veçanta, Organi i Kujdestarisë do të for special cases, Custodian Body shall define slučajeve, Organ starateljstva odrediće obim,
caktojë vëllimin, detyrimet dhe të drejtat e scope, obligations and rights of special dužnosti i prava posebnog staratelja imajući u
kujdestarit të veçantë, duke pasur parasysh custodian, taking into consideration vidu okolnosti svakog pojedinačnog slučaja.
rrethanat e secilit rast individual. circumstances of each individual case.
843 /997
2. Dispozitat mbi të drejtat, detyrimet dhe 2. Provisions on rights, obligations and 2. Odredbe o pravima, dužnostima i
përgjegjësitë e kujdestarit të cekura në responsibilities of custodian mentioned in odgovornostima staratelja navedena u stavu i
paragrafin 2 dhe 3 të nenit 1342 zbatohen me paragraphs 2 and 3 of Article 1342 apply by
analogji edhe ndaj kujdestarit të veçantë. analogy to the special custodian.
3. Kujdestari i veçantë ka për detyrë t’i 3. The special custodian is obligated to 3. člana 1342. primenjuju se analogijom i na
paraqet raporte të rregullta për punën vet present regular reports on his work to the staratelja za poseban slučaj.
Organit të Kujdestarisë. Custodian Body.
Nënkapitulli V – Kompetenca Ligjore në Sub-chapter V – Legal Competence in Potpoglavlje V – Zakonska nadležnost u

Punët e Kujdestarisë Matters of Custodianship pitanjima starateljstva

Kompetenca Competence Nadležnost
Punët e kujdestarisë të përcaktuara me këtë 1. Custodianship matters provided for in this Pitanja u vezi starateljstva propisana ovom
Libër i kryen dhe i realizon Organi i Law are conducted and fulfilled by Custodian Knjigom sprovodi i ispunjava Organ
Kujdestarisë. Body. starateljstva.

Praktikat më të mira Best Practices Najbolja praksa
1. Për të mbrojtur të drejtat dhe interesat e 1. To protect rights and interests of a person 1. U cilju zaštite prava i interesa lica koje je
personit nën kujdestari, Organi i Kujdestarisë under custodianship, Custodian Body pod starateljstvom, Organ starateljstva
i ndërmerr të gjitha masat e nevojshme për të undertakes all necessary measures to achieve preduzima sve neophodne mere za
realizuar qëllimin e kujdestarisë në mënyrën purpose of custodianship in the best way. ostvarivanje svrhe starateljstva na najbolji
më të mirë. način.
2. Organi i Kujdestarisë gjatë përgatitjes, 2. Custodian Body during preparation, 2. Organ starateljstva tokom pripremanja,
realizimit dhe zbatimit të vendimeve dhe realization and enforcement of its decisions realizacije i sprovođenja svojih odluka i
masave të veta, do t’i shfrytëzojë të gjitha and measures, shall make use of all relevant mera, koristi sve relevantne oblike posebne
844 /997
format e përshtatshme të mbrojtjes speciale, forms of social protection, methods of social zaštite, metode socijalnog rada i drugog
metodat e punës sociale dhe punëve tjera work and other professional work, namely of stručnog rada, odnosno, koristi usluge
profesionale që do të thotë shërbimet e services of social organizations as well as of organizacija za socijalni rad kao i usluge
organizatave sociale si dhe institucioneve health and educational institutions. zdravstvenih i obrazovnih institucija.
shëndetësore dhe edukative.

Përgjegjësia e organit të kujdestarisë Responsibility of Custodian Body Odgovornosti organa starateljstva
1. Organi i Kujdestarisë siguron se të gjitha të 1. Custodian Body ensures, that all rights and 1. Organ starateljstva obezbeđuje da sva
drejtat dhe interesat e personit nën kujdestari interests of the person under custodianship prava i interesi lica pod starateljstvom budu
janë të garantuara në përputhje me dispozitat are guaranteed according to the provisions of garantovana u skladu sa odredbama ove
e këtij libri. this Law. Knjige.
2. Organi i Kujdestarisë siguron gjithashtu 2. Custodian Body ensures also other forms 2. Organ starateljstva takođe obezbeđuje i
format tjera të mbrojtjes të siguruara me ligj of protection provided by Law to help minors druge vidove zaštite koje propisuje zakon za
për të ndihmuar të miturit dhe personat e and adult persons. pružanje pomoći maloletnim i punoletnim
moshës madhore. licima.
3. Organi i Kujdestarisë zbaton masat 3. Custodian Body applies educational 3. Organ starateljstva primenjuje vaspitne i
edukative dhe masat tjera të përcaktuara nga measures and other measures defined by the druge mere koje su predviđene od suda. Ovaj
gjykata. Ky organ i ndërmerr dhe i mbikëqyr court. This body conducts and supervises all Organ preduzima i vrši nadzor svih aktivnosti
të gjitha aktivitetet nën kompetencën e tij. activities under its responsibility. koje su pod njegovu nadležnost.

Kujdestari Custodian Staratelj
Kujdestarit si një person i caktuar 1. Custodian as a specially appointed person, Staratelju, kao posebno imenovanom licu,
posaçërisht, i besohen të gjitha të drejtat dhe is entrusted with all necessary rights and poverena su sva neophodna prava i obaveze
detyrimet e domosdoshme për të realizuar obligations to achieve this aim. za ostvarivanje tog cilja.
këtë qëllim.
845 /997
Nënkapitulli VI – Kujdestari dhe Sub-chapter VI – Custodian and Potpoglavlje VI – Staratelj i starateljstvo
Kujdestaria Custodianship

Kujdestari Custodianship Staratelj
1. Personit nën kujdesje Organi i Kujdestarisë 1. Custodian Body appoints custodian to the 1. Organ starateljstva određuje staratelja licu
ia cakton kujdestarin. person under custodianship. pod starateljstvom.
2. Si kujdestar mund të jetë çdo person i cili i 2. As a custodian can be appointed any 2. Za staratelja može da bude postavljeno
ka cilësitë personale dhe aftësitë e nevojshme person who has personal capacity and svako lice koje ima lična svojstva i
për përmbushjen e detyrave të kujdestarit dhe necessary ability to fulfil obligations of a sposobnosti za vršenje dužnosti staratelja i
i cili më parë jep pëlqimin që të bëhet custodian and who prior to that gives his koje prethodno da pristanak da bude staratelj.
kujdestar. consent to become a custodian.
3. Kujdestari në radhë të parë caktohet nga 3. Custodian shall in the first place be 3. Za staratelja treba prvenstveno da bude
mesi i personave në familjen e personit nën appointed from among persons in the family postavljeno lice iz porodice lica koje treba da
kujdestari. Organi i Kujdestarisë do të of the person under custodianship. Custodian bude smešteno pod starateljstvo. Organ
vendosë nëse kjo gjë është në interes të të Body shall decide whether this is in the starateljstva odlučuje da li je takva odluka u
kujdesurit. interest of the person under custodianship. interesu lica pod starateljstvom.

Përjashtimet nga e drejta për kujdestari Exclusions from the right of custodianship Izuzeci od prava za starateljstvo
1. Nuk mund të jetë kujdestar: 1. Following persons cannot be custodian: 1. Staratelj ne može da bude:
1.1. Personi i cili paraprakisht ka humbur 1.1. Person that previously lost legal 1.1. Lice koje je prethodno odlukom suda
të drejtën ligjore ose prindore të parental care of custodianship due to a izgubilo zakonsko ili roditeljsko pravo na
kujdestarisë me vendim të gjykatës; court decision; starateljstvo;
1.2. Personi i cili pjesërisht apo plotësisht 1.2. Person that is fully or partially 1.2. Lice koje je delimično ili potpuno
846 /997
ka humbur aftësinë për të vepruar; deprived of his capacity to act; izgubilo sposobnost delovanja;
1.3. Interesat e të cilit janë në konflikt të 1.3. Person whose personal interests are in 1.3. Lice čiji su interesi u očiglednom
dukshëm me interesat e personit që do të obvious conflict with the interests of the sukobu sa interesima lica koje treba da
vendoset nën kujdestari; person to be placed under custodianship; bude stavljeno pod starateljstvo;
1.4. Personi, veçoritë personale ose 1.4. Person whose personal characteristics 1.4. Lice čije lične osobine ili materijalni
interesat materiale të të cilit mund të jenë and pecuniary interests may be in conflict interesi mogu da budu u sukobu sa
në konflikt me interesat e kujdestarit dhe with the interests of a custodian and where interesima staratelja kao i lice za koje
kur dyshohet se marrëdhënia me personin it is suspected that the relationship with postoji sumnja da bi veza sa licem koje je
nën kujdestari ose me prindërit natyral the person under custodianship or the pod starateljstvom ili sa pravim
mund të shkaktojë konflikt. parents of a child under custodianship may roditeljima tog lica mogla da dovede do
cause conflicts. sukoba.

Detyrimi për të pranuar kujdestarinë dhe Obligation to accept custodianship and Obaveza za prihvatanje starateljstva i
përjashtimet exceptions izuzeci
1. Personat në gjini të gjakut me personin që 1. Persons related by blood to the person to 1. Lica koja su u pravoj liniji krvnog srodstva
do të vendoset nën kujdestari në vijë të drejtë be placed under custodianship in direct linear sa licem koje treba da bude smešteno pod
dhe pasardhësit në vijë të drejtë, vëllezërit ascendancy and direct linear decadency and starateljstvo, ili potomci u pravnoj liniji,
dhe motrat e babait apo nënës të personit nën brothers and sisters of the father or mother of braća i sestre oca ili majke lica pod
kujdestari, janë të detyruar me ligj që të the person under custodianship, are under the starateljstvom, po zakonu su dužni da
pranojnë detyrën e kujdestarit nëse ata legal obligation to accept the task of a prihvate dužnost staratelja ako se slažu sa
pajtohen me nevojat për kujdestari në bazë të custodian if they comply with legal potrebama za starateljstvom na osnovu
dispozitave të këtij Libri. requirements for a custodianship under the odredbi ove Knjige.
provisions of this Law.
2. Lica koja su u krvnom srodstvu nisu dužna
2. Personat në gjini gjaku nuk janë të detyruar 2. Persons in blood relationship are not da prihvate dužnosti staratelja ukoliko:
të pranojnë detyrën e kujdestarit nëse: obliged to accept the task of a custodian if:
2.1. nuk kanë mbushur moshën 2.1. they are under eighteen (18) years 2.1. nisu navršila uzrast od osamnaest
847 /997
tetëmbëdhjetë (18) vjeçare; of age; (18) godina;
2.2 nëse për shkak të sëmundjes, të 2.2. due to illness, body disabilities or 2.2. ako zbog bolesti, telesnih
metave trupore ose për shkak të natyrës type of profession or service they are not nedostataka ili zbog prirode svog
së profesionit ose të shërbimit ata nuk adequately capable to fulfil this task; zanimanja ili zbog svoje službe nisu na
janë mjaft të aftë për të përmbushur këtë odgovarajući način u stanju da
detyrë; ispunjavaju ovu dužnost;
2.3. nëse ata tashmë kanë detyrën e 2.3 they already took on the task of a 2.3. ako su već preuzeli dužnost
kujdestarit ose nëse ata tashmë kujdesen custodian or if they already take care of staratelja ili ako se inače staraju o dvoje
për dy ose më shumë fëmijë të huaj; two or more other children; ili više druge dece;
2.4. nëna e cila konsiderohet për këtë 2.4 mother who is considered for this 2.4. majka koja se uzima u obzir za ovu
detyrë ka fëmijën më të ri se shtatë vjeç task has a child under the age of seven dužnost, ima dete mlađe od sedam
dhe për këtë arsye refuzon detyrën; and therefore rejects the task. godina te zbog toga odbija ovu dužnost;
2.5. personi i cili tashmë kujdeset për tre 2.5 a person already takes care of three 2.5. lice se već brine o troje ili više svoje
ose më shumë fëmijë të tij të mitur. or more minor children of his own. maloletne dece.

Shqyrtimi i kërkesës Request review Razmatranje zahteva
Me rastin e caktimit të kujdestarisë, Organi i On the occasion of appointing a Prilikom postavljenja staratelja, Organ
Kujdestarisë do të merr parasysh kërkesën e custodianship, Custodian Body shall take into starateljstva dužan je da uzme u obzir zahtev
personit nën kujdestari, nëse ai është në account request of the person who is placed lica koje se nalazi pod starateljstvom, ako je
gjendje të shpreh interesin e tij. Dëshirat e të under custodianship if he is able to express to lice u stanju da izrazi svoj interes. Želje
afërmve do të merren gjithashtu parasysh his interest. Wishes of the relatives shall be bliže rodbine takođe treba da budu uzete u
nëse kjo është në interes të personit i cili do also considered if this is in the interest of the obzir, ako je to u interesu lica koje treba da
të vendoset nën kujdestari. person to be placed under custodianship. bude stavljeno pod starateljstvom.
848 /997
Kujdesi i ushtruar drejtpërdrejt nga Custodianship directly exercised by Neposredno starateljstvo vršeno od organa
organi i kujdestarisë Custodian Body starateljstva
1. Nëse kjo është në interes të personit i cili 1. If this in the interest of the person to be 1. Ako je to u interesu lica koje treba da bude
do të vëhet nën kujdestari, Organi i placed under custody, the Custodian Body stavljeno pod starateljstvo, Organ
Kujdestarisë mund të vendosë që të mos may decide not to appoint a custodian, but to starateljstva može da odluči da ne imenuje
caktojë kujdestar, por që detyrat e kujdestarit fulfil the obligations of the custodian directly. staratelja, već da neposredno sam vrši
t’i përmbushë drejtpërdrejt. Me aktvendimin Upon a decision to directly exercise the poslove staratelja. Odlukom o neposrednom
mbi ushtrimin e drejtpërdrejtë të punëve të matters of custody a representative of the vršenju dužnosti staratelja, imenuje se
kujdestarit përfaqësuesi i Organit të Custodian Body is appointed to conduct the predstavnik organa starateljstva koji će u ime
Kujdestarisë është i caktuar që të drejtojë tasks of a custodian on its behalf. staratelja rukovoditi dužnostima.
detyrat në emër të kujdestarit.
2. Custodian`s tasks, which require the 2. Obaveze staratelja za koje se zahteva
2. Detyrat e kujdestarit të cilat kërkojnë permission of the Custodian Body or ovlašćenje od strane organa starateljstva ili
autorizimin nga Organi i Kujdestarisë apo participation of the body in any other way, in učešće organa na bilo koji drugi način, kako
pjesëmarrja e organit në cilëndo mënyrë order to validate a decision, can be conducted bi se utvrdila odluka, mogu se vršiti od strane
tjetër, në mënyrë që të vërtetohet vendimi, by a representative of the Custodian Body predstavnika organa starateljstva samo
mund të drejtohet nga përfaqësuesi i Organit only, if this person is holder of the ukoliko to lice ima upravno ovlašćenje
të Kujdestarisë vetëm nëse ky person e ka administrative authorization of the Custodian organa starateljstva. Isti će delovati u skladu
autorizimin administrativ të Organit të Body. He shall abide by any directions of the sa bilo kojim nalogom od strane organa
Kujdestarisë. Ai do të veprojë në përputhje Custodian Body and act in accordance with starateljstva i delovaće u skladu sa
me çfarëdo urdhërese nga ana e Organit të the provisions of this Book. odredbama ove Knjige.
Kujdestarisë dhe të veproj në përputhje me
dispozitat e këtij Libri.

Kujdesi i më shumë se një personi Custodianship of more than one person Starateljstvo nad više od jednog lica
Personi i njëjtë me anë të marrëveshjes mund The same person upon agreement may be Isto lice na osnovu sporazuma može se
të emërohet si kujdestar i më shumë se një appointed as a custodian for more than one imenovati kao staratelj više od jednog lica,
personi, nëse kjo nuk është në kundërshtim person, if this is not in contrary to the ukoliko to nije u suprotnosti s interesima lica
849 /997
me interesat e personave nën kujdestari. interests of a persons under custodianship. pod starateljstvom.

Delegimi i detyrimeve Delegation of obligations Delegiranje dužnosti
Nëse Organi i Kujdestarisë përgjithësisht e If Custodian Body generally takes the role of Ako organ starateljstva uopšteno preuzima
merr rolin e kujdestarit ose kryen detyrat a custodian or carries out special tasks of the ulogu staratelja ili direktno obavlja posebne
speciale të kujdestarit drejtpërdrejt, është i custodian directly, it is authorized to entrust poslove staratelja, ovlašćen je da poveri
autorizuar t’ia besojë detyrat e caktuara certain tasks to other professionals who can određene zadatke drugim stručnjacima koji
profesionistëve tjerë të cilët mund të veprojnë act on its behalf and under its supervision. mogu delovati u njegovo ime i pod njegovim
në emër të tij dhe nën mbikëqyrje të tij. nadzorom.

Besimi Entrustment Poverenje
1. Organi i Kujdestarisë i cili vendos për 1. Custodian Body who decides on 1. Organ starateljstva koji odlučuje o
emërimin e kujdestarit i definon detyrat e appointing the custodian defines custodian`s imenovanju staratelja, definiše obaveze
kujdestarit dhe fushën e veprimit. obligations and scope of authority. staratelja i obim delovanja.
2. Para marrjes së vendimit nga paragrafi (1) i 2. Before making a decision from Paragraph 2. Pre donošenja odluke iz stava (1.) ovog
këtij neni, Organi i Kujdestarisë e informon (1) of this Article, Custodian Body informs člana, Organ starateljstva informiše staratelja
kujdestarin për rëndësinë e kujdestarisë, të the custodian of the importance of o značaju starateljstva, o njegovim pravima i
drejtat dhe detyrimet dhe siguron të gjitha custodianship, about rights and obligations obavezama kao i obezbeđuje sve ostale bitne
informatat tjera të rëndësishme të nevojshme and provides all other important information informacije koje su neophodne za obavljanje
për kryerjen e detyrave të kujdestarit. required for carrying out the task of a poslova staratelja.
custodian.

Detyrat e kujdestarit Obligations of custodian Dužnosti staratelja
1. Kujdestari posaçërisht është i detyruar që 1. Custodian is especially obliged to take care 1. Staratelj je naročito dužan da se savesno
850 /997
të kujdeset me mirëbesim për personalitetin, in good faith of the personality and the rights stara i vodi računa o ličnosti, pravima i
dhe të drejtat dhe interesat e të kujdesurit, dhe and interests of the person under interesima staratelja i da upravlja imovinom
ta administrojë pasurinë e tij me kujdes si dhe custodianship and to administer his property tog lica uz dužnu pažnju, te da obaveštava
ta informojë Organin e Kujdestarisë për with care, as well as to inform Custodian organ starateljstva o vođenju starateljstva.
drejtimin e kujdestarisë. Body of the course of custodianship.
2. Kujdestari posaçërisht është i detyruar, me 2. Custodian is especially obliged, with the 2. Staratelj je posebno dužan da uz pomoć
ndihmën e Organit të Kujdestarisë, të assistance of Custodian Body, to make use of organa starateljstva, iskoristi sva potrebna
shfrytëzojë të gjitha mjetet e domosdoshme të all necessary means of social welfare in order sredstva socijalnog staranja kako bi
ndihmës sociale me qëllim që të sigurohen të to ensure material requirements needed for obezbedio sva materijalna sredstva koja su
gjitha kërkesat materiale të nevojshme për enforcement of custodianship measures. potrebna za sprovođenje određenih mera
zbatimin e masave të caktuara të kujdestarisë. starateljstva.

Inventari i pasurisë Inventory of property Spisak imovine
1. Nëse i kujdesuri ka pasuri bazë, Organi i 1. If a person under custodianship owns 1. Ako lice pod starateljstvom ima osnovnu
Kujdestarisë është i obliguar t’ia substantial property, Custodian Body is imovinu, Organ starateljstva je dužan da
bashkangjesë raportit të tij të punës një obliged to attach an inventory- and svom izveštaju o radu priloži popis i izveštaj
inventar dhe raportin e vlerësimit për këtë evaluation-report of this property to his work o proceni ove imovine. Isto se odnosi i na lice
pasuri. E njëjta vlen edhe për personin i cili i report. This also applies to the person who koje obavlja poslove staratelja u ime organa
kryen detyrat e kujdestarit në emër të Organit performs tasks of a custodian on behalf of starateljstva.
të Kujdestarisë. Custodian Body.
2. Inventari i pasurisë duhet të ofrojë të 2. The following data shall be provided with 2. Inventar imovine treba pružiti sledeće
dhënat e mëposhtme: the inventory or property: podatke:
2.1. Të dhënat për personin nën 2.1. Data of the person under 2.1. Podatke o licu koje je pod
kujdestari custodianship starateljstvom;
851 /997
2.2. Të dhënat për kujdestarin, 2.2. Data about the custodian respectively 2.2. Podatke o staratelju, odnosno o licu
respektivisht personin i cili vepron si a person who acts as a custodian on behalf koje deluje kao staratelj u ime Organa
kujdestar në emër të Organit të of Custodian Body to administer property starateljstva za upravljanje imovinom
Kujdestarisë për të administruar pasurinë of the person under custodianship lica pod starateljstvom
e personit nën kujdestari
2.3. Të dhënat për personin i cili i mban 2.3. Data on the person who holds 2.3. Podatke o licu držaocu stvari ili
sendet e pasurisë në emër të të property things on behalf of the person imovine, u ime lica pod starateljstvom.
kujdesurit. under custodianship.
3. Nëse Organi i Kujdestarisë kur kjo është 3. If Custodian Body, where it is legally 3. Ako je Organ starateljstva, kada je to
juridikisht e lejuar, ka filluar procedurën e permissible, has initiated custodianship zakonski dozvoljeno, pokrenuo postupak
kujdestarisë, mund të bëjë inventarin dhe procedure, it can conduct the inventory and
starateljstva, može izvršiti popis i procenu
vlerësimin e pasurisë së personit nën evaluation of property of a person under
kujdestari dhe të ndërmerr masat e nevojshme custodianship and undertake all necessary imovine lica pod starateljstvom i preduzeti
që të mbrohet pasuria edhe para marrjes së measures to protect this property, even before potrebne mere za zaštitu imovine čak i pre
vendimit përfundimtar mbi vënien nën making the final decision for placement donošenja konačne odluke o stavljanju pod
kujdesje. under custodianship. starateljstvo.

Përfaqësimi Representation Zastupanje
1. Kujdestari, sipas dispozitave, e përfaqëson 1. Custodian legally represents the person 1. Staratelj, u skladu sa odredbama, zastupa
personin nën kujdestari (përfaqësuesi ligjor). under custodianship (legal representative). lice koje je pod starateljstvom (pravni
zastupnik).
2. Nëse detyrimet e kujdestarit ushtrohen 2. If obligations of the custodian are 2. Ako dužnosti staratelja se neposredno vrše
drejtpërdrejtë nga Organi i Kujdestarisë apo exercised directly by Custodian Body or if od strane organa starateljstva ili u slučaju da
nëse kujdestari ka autorizim të kufizuar, custodian has only limited authority, staratelj ima samo ograničena ovlašćenja,
Organi i Kujdestarisë përfaqëson personin Custodian Body represents person under Organ starateljstva zastupa lice koje je pod
852 /997
nën kujdestari përmes njërit nga përfaqësuesit custodianship through one of its starateljstvom preko jednog od svojih
apo ndonjë personi profesional të autorizuar. representatives or other authorized predstavnika ili preko nekog drugog
professional person. ovlašćenog stručnog lica.
3. Personi i cili në emër të organit të 3. Person who represents a person under 3. Lice koje u ime Organa starateljstva
kujdestarisë përfaqëson të kujdesurin mund custodianship on behalf of Custodian Body zastupa lice pod starateljstvom, može samo
t’i ndërmarrë veprimet dhe masat e cekura can perform actions and measures as sa prethodno datim odobrenjem organa
nga neni 1375 i këtij Libri, vetëm me lejen mentioned in Article 253 of this Book only starateljstva da kao staratelj preduzme radnje
paraprake të Organit të Kujdestarisë. upon prior permission of Custodian Body. i mere iz člana 1375. ove Knjige.
Neni 1374 Article 1374 Člana 1374

Ndalimi i përfaqësimit Prohibition of representation Zabrana zastupanja
1. Kujdestari nuk mund të përfaqësojë 1. Custodian cannot represent the person 1. Staratelj ne može da zastupa lice koje je
personin nën kujdestari në punët e under custodianship in following legal pod starateljstvom u sledećim pravnim
mëposhtme juridike: transactions: radnjama:
1.1 Në punët juridike mes personit nën 1.1. In legal transactions between the 1.1. U pravnim radnjama između lica
kujdestari dhe bashkëshortit të tij, person under custodianship and his/her pod starateljstvom i njegovog / njenog
bashkëjetuesit në bashkëjetesë ose njërit spouse, cohabitant or one of the relatives supružnika, supružnika koji žive u
nga të afërmit e tij në vijë të drejtë, in direct line, unless the legal transaction is vanbračnoj zajednici ili jednog od
përveç nëse punët juridike janë të limited to the fulfilment of an obligation; njegovih / njenih pravolinijskih rođaka,
kufizuara në përmbushjen e ndonjë osim ako su pravna pitanja ograničena na
detyrimi. ispunjenje bilo koje obaveze.
1.2. Në punët juridike të cilat përfshijnë 1.2. In legal transactions which involve 1.2. U pravnim radnjama koje uključuju
transferin ose barrën nga e drejta e transfer or burden by lien, mortgage or prenos ili opterećenje založnog prava,
pengut, hipotekës ose dorëzani, nëse kjo surety bond, if this means a secured claim hipoteke ili jemstva, ako to podrazumeva
nënkupton një kërkesë të siguruar të të of the minor against custodian; obezbeđeno potraživanje maloletnika
miturit ndaj kujdestarit. prema staratelju.
853 /997
1.3. Në punët juridike të cilat përfshijnë 1.3. In legal transactions which involve an 1.3. U pravnim radnjama koja uključuju
heqjen apo zvogëlimin e të drejtave të abolition or reduction of aforementioned uklanjanje ili smanjenje gore navedenih
siguruara të cekura më lart apo të cilat secured claims or which cause obligation osiguranih prava ili koja prouzrokuju
shkaktojnë detyrimin e personit nën of the person under custodianship to such obavezu lica pod starateljstvom u takvoj
kujdestari në një dispozitë të këtillë. a disposition; odredbi.
1.4. Në kërkesat juridike në mes të 1.4. In legal proceedings between the 1.4. U pravnim potraživanjima između
personave të cekur në paragrafin 1 si dhe persons designated in paragraph 1 as well lica navedenih u stavu 1. kao i u pravnim
në kërkesat juridike të një çështjeje të as in court proceedings on an affair of the potraživanjima određenog pitanja u
caktuar në paragrafin 2 dhe 3 të këtij kind designated in paragraphs 2 and 3 of stavovima 2. i 3. ovog člana.
neni. this Article.

Kërkesa e lejes për punët juridike Requirement of permission for legal Zahtev za davanje dozvole za pravne
transactions radnje
1. Kujdestari kërkon lejen e Organit të 1. Custodian requires prior permission of the 1. Staratelj zahteva dozvolu od Organa
Kujdestarisë: Custodian Body: starateljstva:
1.1. për të hyrë në punë juridike, me të 1.1. To enter into a legal transaction by 1.1. Za stupanje u pravnoj radnji, kojom
cilat personi nën kujdestari është i which person under custodianship is je lice pod starateljstvom obavezano da u
detyruar në disponim të pasurisë në tërësi obliged to a disposal of assets in the celosti ili delimično raspolaže imovinom,
ose të trashëgimisë, ose trashëgimisë së whole or over an inheritance or over his ili budućim nasledstvom ili delom
ardhshme ose pjesës së një trashëgimie të future legal inheritance or his future part budućeg nasledstva;
tij të ardhshme; of an inheritance;
1.2. Për heqjen dorë të personit të nga 1.2. for a renunciation of the person’s 1.2. Za potpuno ili delimično odricanje
trashëgimia në tërësi apo pjesërisht; full or partial legacy; lica od nasleđa;
1.3. Për kontratën e cila përkrah shitjen e 1.3. for a contract which inclines the sale 1.3. Za ugovor koji podržava prodaju
854 /997
firmës si tërësi ose kontratën e cila of a company-business as a whole or a firme u celini ili ugovor koji podržava
përkrah themelimin e kompanisë së contract that inclines the foundation of a osnivanje kompanije zajedno sa drugim
bashku me personat e tjerë; company-business together with other licima;
persons;
1.4. Për kontratën e lizingut të 1.4. for leasing contract of real-estate or 1.4. Za ugovor o lizingu nepokretnosti ili
paluajtshmërive apo ndërmarrjeve commercial enterprises; komercijalnih preduzeća;
komerciale;
1.5. Për rentë apo leizing apo kontrata 1.5. for renting or leasing or other 1.5. Za rentu ili lizing ili ostale ugovore s
tjera me të cilat personi i bindet contracts by which the person would be kojima se lice obavezuje svojim
detyrimeve të tij të rregullta, nëse kësaj committed to regular obligations, if this redovnim obavezama, ako ovom
kontrate i kalon koha prej një viti pasi që contract exceeds the time of one year ugovoru istekne rok od godinu dana
personi e arrin moshën madhore; after the person reached majority. nakon što lice dostiže punoletstvo;
1.6. Të një kontrate të stazhit të punës, 1.6. for an apprenticeship contract, if this 1.6. Za ugovor o pripravničkom radu,
nëse kjo kontratë e obligon personin në contract binds the person for more than ako bi takav ugovor obavezivao lice u
më shumë se një vit; one year; trajanju dužem od jedne godine;
1.7. Për raporte kontraktuale të punës, 1.7. for contractual labor relations if they 1.7. Za ugovorni radni odnos ako bi to
nëse ato e detyrojnë personin në më oblige the person for more than one year; obavezivalo lice u trajanju dužem od
shumë se një vit; jedne godine;
1.8. Për pranimin e parave në kredinë e 1.8. for the admission of money on the 1.8. Za prijem novca kredita lica pod
personit nën kujdestari; credit of the person under custodianship; starateljstvom;
1.9. Për përvetësimin e dëftesës së 1.9. for acquisition of a debenture or 1.9. Za prisvajanje priznanice o dugu ili
borxhit ose dëftesës së borxhit nga debenture bond or for entering a priznanice o dugu neke obaveze, ili
detyrimi apo të hyrjes në angazhim të commitment of change or another paper, stupanja u angažovanju za promenu ili
ndërrimit apo të ndonjë letre tjetër e cila which can be transferred by neki drugi papir koji se može preneti
mund të bartët me nënshkrim; endorsement; potpisom;
855 /997
1.10. Për marrje nga obligimi financiar 1.10. for assumption of a financial 1.10. Za preuzimanje neke novčane
apo të një nënshkrimi; commitment or an endorsement; obaveze ili jednog potpisa;
1.11. Për garantim të dhënies së 1.11. for granting of the power of 1.11. Za garantovanje pružanja
kompetencës me prokurës; procuration; nadležnosti na osnovu prokure;
1.12. Për të hyrë në një marrëveshje 1.12. to enter in an amicable arrangement 1.12. Za sklapanje prijateljskog
miqësore apo një marrëveshje të or an arbitration agreement, unless if sporazuma ili sporazuma o arbitražu,
arbitrazhit, përveç nëse sendi diskutabil disputed item does not exceed two osim ako je predmet spora se može
mund të vlerësohet dhe nuk tejkalon 200 hundred 200 Euros or unless the proceniti i ne prelazi vrednost od dvesta
Euro. Ose përveç nëse marrëveshja agreement corresponds exactly to a court (200) evra, ili osim ako dati sporazum u
korrespondon saktësisht me propozim të proposal. potpunosti odgovara sudskom predlogu.
gjykatës.
2. Nëse kujdestari ka hyrë në punë juridike pa 2. If custodian entered into legal transactions 2. Ako se staratelj upustio u vršenje pravne
lejen e Organit të Kujdestarisë, validiteti i without prior permission of the Custodian radnje bez dozvole organa starateljstva,
punës juridike varet nga miratimi i Body, validity of the transaction depends on punovažnost date pravne radnje zavisi od
mëvonshëm nga Organi i Kujdestarisë. its later approval by Custodian Body. naknadne saglasnosti organa starateljstva.

Kërkesat për leje Requirements for permission Zahtev za dozvolu
Leja mund t’i jepet vetëm kujdestarit The permission shall only be granted to the Dozvola se može izdati jedino staratelju
personalisht. custodian in person. lično.

Kërkesa për veprimet që duhet të Request for actions to be taken Zahtev za radnje koje se trebaju preduzeti
ndërmerren
1. Kujdestari, prokurori publik, komuna në 1. The custodian, public prosecutor, 1. Staratelj, javni tužilac, opština na čijoj
856 /997
territorin e së cilës personi nën kujdestari ka commune in whose territory the person under teritoriji je prebivalište ili boravište lica pod
vendbanimin ose vendqëndrimin, personi i custodianship is residing or domiciled, a starateljstvom, bliski srodnik lica pod
afërt në gjini i të kujdesurit, organizatat relative to the person under custodianship, starateljstvom, humanitarne organizacije, ili
humanitare ose personat e tretë të pa humanitarian organizations or non-involved treće ne uključene stranke, mogu da podnesu
përfshirë, mund të bëjnë kërkesë apo third persons can make a request or proposal zahtev ili predlog za svako pitanje organu
propozim për çdo çështje para Organit të to the Custodian Body in any matter to starateljstva za preduzimanje starateljskih
Kujdestarisë për të ndërmarrë veprimet dhe undertake actions and measures of poslova i starateljskih mera potrebnih za
masat e nevojshme të kujdestarisë për të custodianship, required for the protection of zaštitu interesa lica pod starateljstvom.
mbrojtur interesat e personit nën kujdestari. interests of the person under custodianship.
2. Kundër aktvendimit të Organit të 2. The applicants mentioned in paragraph 1 2. Protiv odluke organa starateljstva kojim je
Kujdestarisë më të cilin refuzohet ndërmarrja of this Article may file a complaint to the odbijeno preduzimanje starateljskih poslova i
e veprimeve dhe masave të kujdestarisë, second instance against a decision of the mera, podnosioc zahteva iz stava 1. ovog
paraqitësi i kërkesës nga paragrafi 1 i këtij Custodian Body refusing custodianship člana može da uloži žalbu u roku od petnaest
neni mund t’i parashtron ankesë organit të measures and actions within a term of fifteen (15) dana od dana prijema odluke.
shkallës së dytë brenda afatit prej 15 ditësh (15) days from the day of the decision.
nga dita e marrjes së vendimit.

Punët juridike në mes të kujdestarit dhe Legal transactions between the custodian Pravne radnje između staratelja i lica koje
personit nën kujdestari and person under custodianship je pod starateljstvom
Kujdestari mund të kryej punë juridike me Custodian can enter into a legal transaction Staratelj može vršiti pravni radnje sa licem o
personin nën kujdestari vetëm nëse Organi i with the person under custodianship only if kome se stara, samo ako organ starateljstva
Kujdestarisë konstaton se ajo është në interes Custodian Body concludes that this is in the utvrdi da je to u interesu lica pod
të personit nën kujdestari. interest of the person under custodianship. starateljstvom.

Raporti i rregullt për punën Article 1379 Redovni izveštaj o radu
Regular Work Report
1. Në fillim të çdo viti, kujdestari duhet t’i 1. At the beginning of each year custodian 1. Na početku svake godine, staratelj je dužan
857 /997
paraqet raport Organit të Kujdestarisë dhe të shall present a report to the Custodian Body da organu starateljstva podnese izveštaj i
japë arsyetim për punën e tij gjatë vitit të and justify his work for the past year. obrazloženja o svom radu, za proteklu
kaluar. Raportet mujore duhet të jepen me Monthly reports shall be given on request of godinu. Mesečne izveštaje o radu treba
kërkesë të Organit të Kujdestarisë si dhe një Custodian Body and a final report when he dostaviti po zahtevu organa starateljstva, kao
raport final që e ndërprenë kujdestarinë e tij. terminates custodianship. i završni izveštaj povodom prekida svog
starateljstva.
2. Raporti i kujdestarit duhet të dëshmojë 2. The report of the custodian shall prove his 2. Izveštaj staratelja treba dokaže posao i
punën dhe kujdesin e tij për personalitetin e work and care for personality of the person njegovo staranje o ličnosti lica pod
personit nën kujdestari e në veçanti kushtet e under custody, especially about the starateljstvom, posebno uslove stavljanja lica
vendosjes dhe për aq sa është zbatuar për conditions of placement and as far as pod starateljstvom, njegovom zdravlju,
shëndetin, edukimin, arsimimin si dhe të applicable his health, education, upbringing vaspitavanju i obrazovanju, kao i o svim
gjitha çështjet tjera të rëndësishme për and all other important matters for the drugim pitanjima koja su značajna za ličnost
personalitetin e personit nën kujdestari. personality of the person under custody. lica pod starateljstvom.
3. Raporti duhet të përmbajë gjithashtu 3. Report shall also contain information’s on 3. Izveštaj treba da sadrži i podatke o svim
informacionet për të gjitha çështjet pronësore. all property matters. imovinskim pitanjima.

Shqyrtimi i raportit të punës Review of the Work Report Razmatranje izveštaja o radu
Organi i Kujdestarisë ka për detyrë të Custodian Body is obliged to conscientiously Organ starateljstva dužan je da savesno ispita
shqyrtojë me ndërgjegje të gjitha raportet për review all reports on the work of the sve izveštaje o radu staratelja, i prema
punën e kujdestarit, si dhe nëse është e custodian and, if required, to undertake all potrebi, da preduzme sve odgovarajuće mere
nevojshme, të ndërmarrë të gjitha masat për necessary means to protect interests of a da se zaštite interesi lica pod starateljstvom.
të mbrojtur interesat e personit nën kujdestari. person under custody.
858 /997
Vërejtjet mbi punën e kujdestarit Remarks on the Work of Custodian Primedbe na rad staratelja
1. Personi nën kujdestari mund të jap vërejtje 1. Person under custody may make remarks 1. Lice pod starateljstvom može da daje
për punën e kujdestarit, mirëpo vërejtjet on the work of the custodian, but remarks primedbe o radu staratelja, ali takve primedbe
gjithashtu mund të bëhen nga të afërmit e tij may also be made by his relatives and third mogu se takođe dati od strane njegovih
si dhe nga personat e tretë. persons. srodnika ili od strane trećih lica.
2. Vërejtjet për punën e kujdestarit do t’i 2. Remarks on the custodian’s work shall be 2. Primedbe na rad staratelja treba da budu
dërgohen Organit të Kujdestarisë për të delivered to the Custodian Body, to decide on dostavljene organu starateljstva koji donosi
vendosur lidhur me çështjet e kujdestarisë. matters of custodianship. odluke o pitanjima starateljstva.
3. Në rast se Organi i Kujdestarisë i 3. In case Custodian Body directly fulfils 3. U slučaju da organ starateljstva neposredno
përmbush detyrimet në mënyrë të obligations, remarks on Custodian Body are vrši poslove starateljstva, primedbe na rad
drejtpërdrejtë, vërejtjet mbi punën e Organit delivered to the second instance court, to Organa starateljstva dostavljaju se
të Kujdestarisë i dërgohen gjykatës së decide on matters of custodianship. drugostepenom sudu, koji odlučuje o
shkallës së dytë për të vendosur për çështjet e pitanjima starateljstva.
kujdestarisë.

Kontrollimi i vërejtjeve Examination of Remarks Kontrola primedbi
1. Organi i Kujdestarisë kontrollon vërejtjet 1. Custodian Body examines the remarks and 1. Organ starateljstva kontroliše primedbe, i u
dhe në rast se vërejtja gjen bazë për in case remark found grounds for slučaju da iste imaju osnovu za intervenciju,
ndërhyrje, ndërmerren hapat e nevojshëm. intervention, it undertakes all necessary steps. preduzeće se neophodni koraci.
2. Në rast se Organi i Kujdestarisë përmbush 2. In case Custodian Body directly fulfils its 2. U slučaju kad organ starateljstva
detyrimet në mënyrë të drejpërdrejt dhe obligations and responsible second instance neposredno vrši dužnost staranja a nadležni
gjykata e shkallës së dytë vjen në përfundim court concludes that the remarks are drugostepeni sud zaključuje da su primedbe
se vërejtjet janë të bazuara ai i jap udhëzime grounded, it gives instructions to Custodian osnovane, daće uputstva organu starateljstva
859 /997
Organit të Kujdestarisë për t’i ndërmarrë të Body to undertake all necessary steps. da preduzme sve neophodne korake. Organ
gjithë hapat e domosdoshëm. Organi i Custodian Body shall, pursuant to the starateljstva, nakon uputstva, donosi odluku
Kujdestarisë pas udhëzimeve do të vendosë instructions decide, which measures to koje će mere da preduzme i o tome
se cilat masa ti ndërmarrë dhe e informon undertake and shall inform second instance obaveštava nadležno drugostepeno telo.
organin e instancës së dytë për këtë gjë. body about this.

Shpërblimi Compensation Nagrada
1. Kujdestari i përmbush detyrat e tij pa 1. Custodian fulfils his obligations without 1. Staratelj ispunjava svoje dužnosti bez
shpërblim, mirëpo Organi i Kujdestarisë compensation, but the Custodian Body may nagrade, međutim organ starateljstva može
mund t’i jap shpërblim kujdestarit i cili award compensation to the custodian who da dodeli nagradu za staratelja koji se
përkushtohet në masë të madhe detyrës së devotes himself to a great extend to the given posebno zalaže u vršenju date dužnosti.
dhënë. task.
2. Kujdestari ka të drejtë për kompensimin e 2. Custodian has a right to reimbursement of 2. Staratelj ima pravo na naknadu opravdanih
shpenzimeve të arsyeshme të bëra gjatë reasonable expenses incurred during conduct troškova nastalih tokom obavljanja posla
kryerjes së punëve të kujdestarit. of a custodian’s tasks. staratelja.

Përgjegjësia për dëmet Liability for Damages Odgovornost za štetu
Kujdestari ka për detyrë t’ia shpërblejë dëmin Custodian is liable for compensation of any Staratelj je dužan da nadoknadi bilo koju
personit nën kujdestari, të cilin ia ka damages to the person under custody which štetu licu pod njegovim starateljstvom, koju
shkaktuar me refuzimin e pabazë që të have been caused by unfounded refusal to mu je naneo neosnovanim odbijanjem, kako
pranojë detyrën e kujdestarit, me lëshimin e accept obligations of a custodian, by bi prihvatio dužnosti staratelja, neopravdanim
paarsyeshëm që me kohë të përmbushë unreasonable omission to timely fulfil the propuštanjem da na vreme izvrši dužnosti
detyrën e kujdestarit, nga sjellja neglizhente, obligations of a custodian, by negligent staratelja, zanemarljivim ponašanjem,
nga shkelje rregullave të këtij libri apo me behavior, by violation of rules of this law or kršenjem pravila propisanih u ovu Knjigu ili
braktisje arbitrare të përgjegjësive të tija. upon arbitrary abandonment of his samovoljnim odustajanjem svojih
860 /997
responsibilities. odgovornosti.

Detyrimi për të mbajtur, kërkesa për Obligation for sustention, request for Obaveza za izdržavanje, zahtev za
shpërblim të shpenzimeve compensation of expenses naknadu troškova
1. Në rast të sjelljes së parregullt të 1. In case of irregular conduct of the 1. U slučaju nepravilnog ponašanja staratelja,
kujdestarit, Organi i Kujdestarisë ka për custodian, Custodian Body is under obliged organ starateljstva dužan je da preduzme sve
detyrë të ndërmarrë të gjitha masat e to undertake all necessary means to maintain potrebne mere za dalje zastupanje prava lica
nevojshme për të mbajtur përfaqësimin e të representation of rights of the person under pod starateljstvom.
drejtave të personit nën kujdestari. custody.
2. Sa i përket shpërblimit për dëmet, Organi 2. As far as compensation of damages is 2. Što se tiče naknade štete, organ
Kujdestarisë duhet të siguroj menjëherë concerned, Custodian Body shall provide starateljstva treba obezbediti bez odlaganja
shpërblimin për të gjitha dëmet ndaj personit immediate compensation for all damages naknadu za svu štetu nanetu licu pod
nën kujdestari dhe duhet t’i jap kujdestarit një towards the person under custody and shall starateljstvom i treba dati staratelju
afat të kufizuar kohor për kthimin e shumës. give the custodian a time limit to refund the ograničeni rok za vraćanje iznosa.
amount.
3. Në rast se shpërblimi i shpenzimeve nuk 3. In case the refund is not provided within 3. U slučaju da naknada troškova nije
është siguruar brenda afatit kohor Organi i the given time limit, Custodian Body shall obezbeđena u roku, organ starateljstva
Kujdestarisë drejtpërdrejt apo nëpërmjet directly or through a custodian appointed on direktno ili preko staratelja imenovanog u
kujdestarit të caktuar në këtë rast, parashtron this occasion, submit a claim to the ovom slučaju, podnosi tužbu nadležnom sudu
padi në gjykatën kompetente lidhur me competent court, to sue liability of the u vezi sa odgovornošću staratelja.
përgjegjësinë e kujdestarit. custodian.

Shkarkimi i kujdestarit Discharge of the Custodian Razrešenje staratelja
1. Organi i Kujdestarisë pa vonesë duhet të 1. Custodian Body shall without any delay 1. Organ starateljstva razrešiće bez odlaganja
shkarkoj kujdestarin nëse ai vjen në discharge a custodian, if it concludes that the dužnosti staratelja, ako utvrdi da je staratelj
përfundim se kujdestari ka keqpërdorur custodian has misused his authority or zloupotrebio svoja ovlašćenja ili da je svojim
861 /997
autorizimet e tij apo ka kërcënuar interesat e threatened the interests of the person under radom ugrozio interese lica pod
personit nën kujdestari. custody. starateljstvom.
2. E njëjta aplikohet në rastet të cilat 2. Same applies in case that custodian has for 2. Isto važi i u slučaju kad je staratelj bez
kujdestari për ndonjë arsye ka humbur të any reason lost the right to be a custodian. ikakvih razloga lišen prava da bude staratelj.
drejtën për të qenë kujdestar.
3. Organi i Kujdestarisë do të shkarkojë 3. Custodian Body shall discharge custodian 3. Organ starateljstva razrešiće staratelja od
kujdestarin më së voni brenda afatit (30) at latest within a (30) days’ time limit if it dužnosti najkasnije u roku od trideset (30)
ditësh nëse ai gjen se kujdestari ka qenë finds that the custodian has been negligent in dana, ako utvrdi da je staratelj zanemarivao
neglizhent në përmbushjen e obligimeve të the fulfilment of his obligations or it ispunjenje svojih obaveza ili ako smatra da bi
tija ose konsideron se do të jetë me dobi për considers, that it would be beneficiary for a za lice pod starateljstvom bilo korisno da mu
personin nën kujdestari që të caktohet një person under custody to be assigned to neko drugo lice bude postavljeno za
kujdestar tjetër. another custodian. staratelja.
4. Kur vepron Organi i Kujdestarisë nën 4. When Custodian Body acts under the 4. Kad Organ starateljstva postupa po
autorizimet e dala nga Paragrafi 1. dhe 2. të authority derived from Paragraphs 1 and 2 of ovlašćenjima koji proizlaze iz stavova 1. i 2.
këtij neni, ai është i detyruar t’i ndërmerr të this Article, he is obliged to undertake all ovog člana, onda je obavezan da preduzme
gjitha masat e nevojshme që të mbaj necessary measures to maintain sve neophodne mere za dalje zastupanje
përfaqësimin e të drejtave deri në caktimin e representation of rights until the appointment prava lica pod starateljstvom do postavljanja
kujdestarit të ri. of the new custodian. novog staratelja.

Lirimi i kujdestarit nga detyrimet Release of the Custodian from Obligations Oslobađanje staratelja od njegovih
dužnosti
1. Organi i Kujdestarisë duhet të lirojë 1. Custodian Body shall release custodian 1. Organ starateljstva oslobodiće staratelja od
kujdestarin nga detyrimet me kërkesën e tij jo from his obligation on his request no later dužnosti njegovim zahtevom ne kasnije do
më vonë se tre muaj nga dita kur kujdestari than three months from the day custodian tri meseca od dana kada je staratelj podneo
ka bërë kërkesë. filled request. zahtev.
862 /997
2. I afërmi i personit nën kujdestari i cili 2. A relative of the person under custody who 2. Srodnik lica pod starateljstvom, koji je
është në linjë të drejtë të gjakut, vëllau ose is in a direct blood line, brother or sister from pravoj liniji srodstva, brat ili sestra od oca ili
motra nga babai apo nëna të cilët shërbejnë si father or mother who is serving as a majke, koji služe kao staratelji, biće
kujdestar duhet të lirohet nga obligimet me custodian, shall be released of obligation on oslobođeni od dužnosti staratelja kad to
kërkesën e tij vetëm nëse për këtë nuk ka his request, only if there are no grounds under zatraže, samo ako za to ne postoje pravila na
rregulla në bazë të së cilave kërkesa mund të which the request should be refused. osnovu kojih se zahtev može odbiti.
refuzohet.
3. Kur veprimet e Organit të Kujdestarisë 3. When Custodian Body acts are compliant 3. Kada organ starateljstva postupa u skladu
janë në përputhje me nenin 1386 dhe to Articles 264 and paragraph 1 and 2 of this sa članom 1386. stav 1. i 2. ovog člana
paragrafin 1 dhe 2 të këtij neni, ai është i Article, it is obliged to undertake all dužan je da preduzme sve potrebne mere da
obliguar të ndërmarrë të gjitha masat e necessary measures to protect, ensure and zaštiti, obezbedi i dalje održava sva prava i
nevojshme për të mbrojtur, siguruar dhe maintain all rights and interests of the person interese lica pod starateljstvom. Isti treba da
ruajtur të gjitha të drejtat dhe interesat e under custody. It shall select and appoint a izabere i odredi novog staratelja što pre
personit nën kujdestari. Ai duhet të zgjedhë new custodian as soon as possible. moguće.
dhe të caktojë kujdestarin e ri sa më shpejt që
të jetë mundur.

Çështjet pronësore pas shkarkimit ose Property Issues after Discharge or Release Imovinska pitanja nakon razrešenja ili
lirimit nga detyrimet from obligations oslobađanja od dužnosti
1. Nëse personi nën kujdestari ka pasuri, 1. If the person under custody owns property, 1. Ako lice pod starateljstvom ima imovinu,
Organi i Kujdestarisë ndërmerr të gjitha Custodian Body undertakes all necessary organ starateljstva će preduzeti sve potrebne
masat e nevojshme për të vërtetuar pushtetin measures to verify current state of property mere da potvrdi neposrednu vlast nad
e menjëhershëm në pronën me qëllim të by means of an inventory and an evaluation imovinom u cilju procene inventara i
vlerësimit të inventarit dhe të pronës. of the property. imovine.
2. Tërë pasuria nën kujdestari sa më shpejt që 2. All property under custody shall as soon as 2. Sva imovina pod starateljstvom, što je pre
të jetë e mundur do t’i lihen në besim possible be entrusted to new custodian or to moguće, biće predata novom staratelju na
kujdestarit të ri apo të personit i cili në emër the person, who on behalf of the Custodian poverenje, odnosno licu koje u ime organa
të Organit të Kujdestarisë ushtron detyrat e Body exercises the task of a custodian. starateljstva neposredno vrši dužnosti
863 /997
kujdestarit. staratelja.
3. Inventari, vlerësimi dhe dorëzimi i pronës 3. The inventory, evaluation and delivery of 3. Inventar, procenu i isporuku imovine lica
së personit nën kujdestari do të bëhet nga një the property of the person under custody shall pod starateljstvom izvršiće komisija koju
komision i caktuar nga Organi i Kujdestarisë. be accomplished by a commission, appointed imenuje organ starateljstva. Postupak će se
Procedimet do të mbahen në prezencë dhe by Custodian Body. Proceedings are to be voditi u prisustvu i učešću razrešenog ili
pjesëmarrje të kujdestarit të shkarkuar ose të held under the presence and participation of oslobođenog staratelja, novog staratelja,
liruar, kujdestari i ri respektivisht personi i discharged or released custodian, new odnosno lica koje u ime organa starateljstva
cili në emër të Organit të Kujdestarisë custodian respectively the person who direktno vrši dužnosti staratelja i lica pod
drejtpërdrejt i ushtron detyrat e kujdestarit directly exercises the task of a custodian as starateljstvom u slučaju da je mentalno
dhe personi nën kujdestari në rastin kur ai well as the person under custody, in case that sposoban da razume pitanje.
psiqikisht është i aftë për ta kuptuar çështjen. the latter is mentally capable to understand
the matter.
Nënkapitulli VII – Pushtetet dhe Sub-chapter VII – Authorities and Potpoglavlje VII – Ovlašćenja i postupak
Procedura Procedure

Kompetenca Territoriale Territorial Competence Mesna nadležnost
1. Kompetenca territoriale e organit i cili në 1. Territorial competence of the body which 1. Mesna nadležnost organa, koji prema
përputhje me dispozitat e këtij Libri according to the provisions of this Book odredbama ove Knjige, vrši i ostvaruje
përkujdeset dhe kryen detyrat dhe punën e carries out and performs the tasks and work poslove i zadatke starateljstva, određuje se
kujdestarisë, caktohet sipas vendbanimit of custodianship, is decided according to the prema prebivalištu (registrovanom mestu
(vendi ku jeton i regjistruar) e nëse ai nuk domicile (registered place of living) and if boravka), a ako prebivalište ne postoji, prema
ekziston atëherë sipas vendqëndrimit (vendi this does not exist, according to the residence mestu boravišta (ne registrovano mesto
ku nuk jeton si i regjistruar) të personit nën (unregistered place of living) of the person boravka) lica pod starateljstvom.
kujdestari. under custodianship.
864 /997
2. Kompetenca territoriale nga Paragrafi 1 i 2. Territorial competence from Paragraph 1 2. Mesna nadležnost iz stava 1. ovog člana
këtij neni caktohet në momentin kur janë of this Article is determined at the time, the utvrđuje se u trenutku kada se steknu uslovi
arritur kushtet për vendosje nën kujdestari. conditions for placement under custodianship za stavljanje pod starateljstvo.
arose.
Ndërrimi i vendbanimit Change of Residence Promena prebivališta
1. Nëse ndërrohet vendbanimi, përkatësisht 1. If residence changes, respectively the 1. U slučaju promene prebivališta, odnosno
nëse ndërrohet vendqëndrimi i personit nën domicile of the person under custody boravišta lica pod starateljstvom, biće
kujdestari, kompetenca territoriale e Organit changes, territorial competence of the promenjena i teritorijalna nadležnost Organa
të Kujdestarisë ndryshon në përputhje me Custodian Body changes accordingly. starateljstva, u skladu sa promenama.
ndërrimet.
2. Organi i ri kompetent i Kujdestarisë duhet 2. New competent Custodian Body shall 2. Novi nadležni Organ starateljstva, treba da
të vendosë nëse kujdestari i ri do të caktohet decide whether a new custodian shall be odluči da li će se imenovati novi staratelj i da
dhe nëse masat e vendosura nga organi i assigned and whether any measures li će mere koje je odredio ranije nadležni
mëparshëm kompetent ndërrojnë ose mbesin. determined by the previous competent body organ biti promenjene ili će ostati na snazi.
shall remain or be changed.

Detyrimet zyrtare dhe rregulli për Official obligation and rule of short Formalne obaveze i pravilo za kratki
procedurën e shkurtër procedure postupak
1. Procedura për vënien nën kujdestari fillon 1. Procedure for placement under 1. Postupak za stavljanje lica pod
dhe do të zhvillohet sipas detyrës zyrtare. custodianship is initiated and conducted ex starateljstvo, biće pokrenut i sproveden
officio. prema službenoj dužnosti.
2. Procedura nga paragrafi 1 i këtij neni është 2. Procedure under Paragraph 1 of this 2. Postupak iz stava 1. ovog člana smatra se
urgjente. Article is urgent. hitnim postupkom.
865 /997
Organet që duhet informuar Bodies to be informed Organi koji treba da budu obavešteni
1. Organi i Kujdestarisë do të informohet si 1. Custodian Body shall be informed as a 1. Organ starateljstva dužni su da obaveste
çështje obligimi nga organet e cekura më matter of obligation by the below mentioned dole navdeni organi o potrebi da neko lice
poshtë për nevojën e personit që të jetë nën bodies regarding a need of a person to be bude stavljeno pod starateljstvo ili u drugi vid
kujdestari apo në formë tjetër të mbrojtjes së placed under custodianship or of another starateljske zaštite, odnosno o potrebi
nevojshme, respektivisht për mbarimin e form of necessary protection, respectively prestanka starateljstva:
kujdestarisë: about the termination of custodianship:
1.1. zyrtari i gjendjes civile; 1.1. the civil status officer, 1.1. službenik za civilni status;
1.2. organet e judikaturës dhe organet e 1.2. judicial bodies and administrative 1.2. pravosudni organi i organi uprave,
administratës, nëse gjatë kryerjes së bodies, if during the course of their kada u vršenju svojih dužnosti saznaju za
detyrës merr dijeni për rastin e këtillë; obligations are involved in the matter, takav slučaj;
1.3. personat në gjini, anëtarët e familjes 1.3. relatives, family members and if 1.3. srodnici, članovi porodice i, treća lica
dhe personat e tretë të papërfshirë. deemed necessary, third non-involved koja nisu neposredno umešana;
persons.

Procedura Procedure Postupak
1. Kur organi i kujdestarisë merr në dijeni se 1. When Custodian Body becomes aware that 1. Kada organ starateljstva sazna da neko lice
ndonjë person duhet vihet nën kujdestari, a person shall be placed under custodianship, treba da bude stavljeno pod starateljstvo, bez
menjëherë i merr masat e nevojshme për it immediately undertakes all necessary odlaganja preduzima sve potrebne mere za
mbrojtjen e personalitetit, të pasurisë, të të measures to protect personality, the property, zaštitu ličnosti, imovine, prava i drugih
drejtave dhe të interesave të personit të tillë rights and other interests of such a person and interesa takvog lica i pokreće postupak za
dhe fillon procedurën për vënien e tij nën starts the procedure for placement under njegovo stavljanje pod starateljstvo, odnosno
kujdestari, që do të thotë se cakton custodianship, namely appoints the custodian, određuje staratelja, određuje njegove dužnosti
kujdestarin, cakton detyrat e tij dhe vëllimin e determines his obligations and the scope of i obim njegovih ovlašćenja, odnosno donosi
866 /997
autorizimeve të tij, përkatësisht merr his authority, respectively makes the decision odluku da vrši neposredno dužnosti staratelja.
vendimin që të përmbushë detyrën e to fulfil the obligation of a custodian directly.
kujdestarit drejtpërdrejt.
2. Pas caktimit, Organi i Kujdestarisë do t’ia 2. After appointment, Custodian Body shall 2. Nakon određivanja, organ starateljstva bez
caktojë menjëherë detyrimet e veta immediately entrust its obligations to the odlaganja definiše obaveze staratelja.
kujdestarit. custodian.
3. Në procedurën e dorëzimit, duhet të marrin 3. Following persons shall participate in the 3. U postupku dostave, moraju učestvovati
pjesë personat e poshtëshënuar: procedure of entrustment: dole navedena lica:
3.1. kujdestari; 3.1. the custodian 3.1. staratelj;
3.2. personi nën kujdestari, në rast se 3.2. person under custodianship, in 3.2. lice pod starateljstvom, u slučaju da
është në gjendje që të kuptojë çështjen në case he is mentally capable to je u stanju da razume dotično pitanje;
fjalë; understand subject matter
3.3. anëtarët e familjes me të cilët jeton 3.3. family members, that cohabitate 3.3. članovi porodice sa kojima lice pod
personi nën kujdestari. with the person under custodianship. starateljstvom živi.
4. Përfaqësuesi i Organit të Kujdestarisë 4. The representative of the Custodian Body 4. Predstavnik organa starateljstva, usmeno
gojarisht informon të gjithë personat për verbally informs all present persons about obaveštava sva prisutna lica o obavezama i o
detyrimet dhe kompetencat e kujdestarit dhe obligations and competencies of a custodian nadležnostima koje pripadaju staratelju i licu
personin nën kujdestari si dhe për qëllimet and the person under custodianship, as well pod starateljstvo, a takođe i o ciljevima i
dhe aspiratat e kujdestarit. as about aims and purposes of custodian. težnjama staratelja.
5. Me dorëzimin dokumentacionit për 5. Upon delivery of documentation about the 5. Nakon dostavljanja dokumentacije imovine
pasurinë e cila duhet të administrohet nga property which has to be administered by sa kojom treba da upravlja, staratelj u skladu
kujdestari në përputhje me dispozitat e këtij custodian in accordance with the provisions sa odredbama ove Knjige, obaveze staratelja
Libri, detyrimet e kujdestarit në lidhje me of this Law, obligations of custodian in this u ovom pogledu postaju pravno važeće.
këtë bëhen juridikisht efektive. respect become legally effective.
867 /997
6. Organi i Kujdestarisë mund të caktojë 6. Custodian Body may assign a temporary 6. Organ starateljstva može da postavi
kujdestarin e përkohshëm deri sa vendimi custodian while the decision is pending. privremenog staratelja, dok se odluka ne
nuk merret. donese.

Çështjet përcaktuese për formën adekuate Defining issues about adequate form of Pitanja za utvrđivanje odgovarajućeg
të kujdestarisë custodianship oblika starateljstva
Me rastin e vendosjes për formën adekuate të On making the decision about the adequate Prilikom odlučivanja o odgovarajućem obliku
kujdestarisë, Organi i Kujdestarisë duhet të form of custody, Custodian Body shall starateljstva, organ starateljstva mora uzeti u
marrë parasysh të gjithë interesat e personit consider all interests of the person under obzir sve interese lica pod starateljstvom i
nën kujdestari dhe t’i përcaktojë të gjitha custody and determine all contemporary utvrditi sve savremene profesionalne metode
metodat bashkëkohore profesionale të punës professional methods of social work and rada i socijalne zaštite, kao i uzeti u obzir sve
dhe mbrojtjes shoqërore, si dhe t’i marrë social protection, as well as consider all materijalne i novčane mogućnosti.
parasysh të gjitha mundësitë materiale dhe në material and pecuniary possibilities.
para.

Regjistrimi Registration Upis
1. Akti për vënien e personit nën kujdestari, 1. Act for placing a person under 1. Akt o stavljanju lica pod starateljstvo, kao i
si dhe akti për pushimin e kujdestarisë, duhet custodianship and the act for termination of akt o prestanku starateljstva, moraju se
të dërgohet në regjistrin kompetent brenda custodianship shall be sent to the competent poslati u nadležni registar u roku od 15 dana
afatit 15 ditor pas së cilit ai bëhet juridikisht civil status officer within a time limit of 15 nakon čega postaje pravno efikasan. Pravni
efektiv. Efekti ligjor arrihet kur të nxirren days after which it becomes legally effective. efekat se postiže donošenjem odluka.
vendimet. Legal effect is achieved, when decisions are
taken.
2. Nëse personi ka pasuri të paluajtshme, akti 2. If the person owns immovable property, 2. Ako lice ima nepokretnost, akt iz stava 1.
nga paragrafi 1 i këtij neni i dërgohet edhe action under Paragraph 1 of this Article is ovog člana šalje se nadležnom organu u istom
organit kompetent brenda afatit të njëjtë për also sent to the competent body, for roku za upis ove činjenice u javne registre u
868 /997
regjistrimin e këtij fakti në regjistrat publik registration of this fact in public real-estate evidenciju nepokretnosti.
në evidencë të pasurive të paluajtshme. registers within the same term.

Prova e shkruar Written Evidence Pisani dokaz
Organi i Kujdestarisë ka për detyrë të Custodian Body is obliged to collect and Organ starateljstva je dužan da prikuplja i
mbledhë dhe të mbaj dëshmitë e shkruara keep written evidence about the procedures, čuva pisane dokaze u vezi sa postupcima,
lidhur me procedurat, e në veçanti për in particular for custodianship involving posebno o starateljstvu nad maloletnicima,
kujdestarinë ndaj të miturve, kujdestarisë minors, custodianship of adults and starateljstvu nad odraslim osobama i
ndaj personave të moshës madhore si dhe të custodianship for special cases. starateljstvu u posebnim slučajevima.
kujdestarisë për rastet e veçanta.

Shpenzimet Costs Troškovi
1. Shpenzimet për zbatimin e masave të 1. Costs related to application of certain 1. Troškovi za sprovođenje određenih mera
caktuara që merren me interes të personit të measures, taken in the interest of the person koje su preduzete u interesu lica kome je
cilit i sigurohet mbrojtja sipas dispozitave të who is being granted protection according to pružen određeni vid zaštite prema odredbama
këtij libri paguhen në pajtim me prioritetin the provisions of this Law, are paid in ove Knjige, biće isplaćeni prema redosledu
nga: accordance of priority, from: prvenstva iz:
1.1. Nga të hyrat e personit që i jepet 1.1. Incomes of a person who is being 1.1. Prihoda lica kome je pružena zaštita;
mbrojtja; protected
1.2. Nga mjetet e fituara prej prindërve 1.2. Pecuniary means acquired from 1.2. Novčanih sredstava dobijenih od
dhe personave të tjerë të cilët kanë për parents or other persons who are under roditelja ili od drugih lica koja su obavezna
detyrë të sigurojnë mbajtjen financiare the obligation to provide financial da obezbede novčano izdržavanje za lice
për personin i cili është i mbrojtur; sustention for a person that is being kome je pružena zaštita;
protected
869 /997
1.3. Nga mjetet e fituara në bazë të 1.3. Pecuniary means acquired because 1.3. Novčanih sredstava dobijenih od
mbrojtjes sociale dhe formave tjera të of social protection and other forms of socijalne zaštite i od drugih oblika socijalne
mbrojtjes sociale. social assistance. zaštite.
2. Mjetet e realizuara në bazë të mbrojtjes 2. Funds acquired due to social protection, 2. Sredstva ostvarena po osnovu socijalne
sociale do të shfrytëzohen nën udhëzimin e shall be used under the direction of the zaštite biće upotrebljena po uputstvima
kujdestarit për të ndërmarrë të gjitha masat e custodian to undertake all necessary measures staratelja za preduzimanje svih potrebnih
domosdoshme në interes të personit të cilit i in the interest of the person that shall be mera u interesu lica kome treba pružiti
jepet forma e caktuar e mbrojtjes në bazë të granted given form of protection according to određeni vid zaštite na osnovi odredba ove
dispozitave të këtij Libri. the provisions of this Book. Knjige.
3. Kjo gjithashtu do të aplikohet kur ky 3. This shall also apply when this person has 3. Ovo takođe važi i u slučaju da to lice ima
person ka sasi të mjaftueshme të mjeteve por sufficient funds, but the request made to dovoljno svojih sopstvenih sredstava, ali
kërkesa e bërë te ata të cilët kanë për detyrë those that are obliged to provide protection zahtev podnet onim licima koja su dužna da
të sigurojnë mbrojtjen shkakton vështirësitë causes difficulties in conditions of protection obezbede zaštitu izaziva poteškoće u
në kushtet e mbrojtjes në mënyrë që ato in such a way as to endanger his life, health uslovima zaštite na način koji dovodi u
rrezikojnë jetën e tij, shëndetin apo edukimin or regular education. opasnost život, zdravlje ili redovno
e rregullt. obrazovanje tog lica.
4. Organi i Kujdestarisë ka të drejtë të kërkoj 4. Custodian Body has the right to claim 4. Organ starateljstva ima pravo da zahteva
shpenzimet e bëra nga Paragrafi 2 dhe 3 të costs made under Paragraph 2 and 3 of this isplatu nastalih troškova na osnovu odredaba
këtij neni kundër personit nevojat e të cilit Article against the person whose needs are iz stavova 2. i 3. ovog člana, od lica čije su
janë plotësuar, respektivisht të vazhdojë met, respectively to pursue his claims potrebe bile zadovoljene, odnosno da svoje
kërkesën e tij në drejtim të atyre të cilët kanë towards those that are obliged to ensure potraživanje usmeri ka onim licima koja su
për detyrim të sigurojnë mbrojtjen. protection. dužna da pruže zaštitu.
870 /997
PJESA E SHTATË SECTION SEVEN SEDMI DEO
KAPITULLI I – MARRËDHËNIET CHAPTER I – PROPERTY POGLAVLJE I – SVOJINSKI

PASURORE TË ANËTARËVE TË RELATIONS OF THE MEMBERS ODNOSI ČLANOVA
BASHKËSISË FAMILJARE OF A HOUSEHOLD DOMAĆINSTVA
Bashkësia familjare Household Domaćinstvo
Bashkësia familjare përfshin bashkëshortët Household includes spouses and their Domaćinstvo obuhvata supružnike i njihovu
dhe familjen e tyre të ngushtë, që në këtë immediate family members, which in this užu porodicu, koja u ovoj Knjizi obuhvata
libër përfshijnë fëmijët dhe prindërit e Book include children and parents of decu i roditelje supružnika. Druga bliska lica
bashkëshortëve. Personat tjerë të afërm të spouses. Other close members of the family porodice kao i lica koja su uglavnom
familjes si dhe personat të cilët kryesisht janë and persons who are mainly financially ekonomski zavisna a koja žive u zajedničkoj
të varur ekonomikisht dhe të cilët jetojnë në dependent and who live in a joint house with kući sa supružnicima, mogu se u smislu ove
shtëpi të përbashkët me bashkëshortët, mund the spouses, are considered members of the Knjige smatrati članovima domaćinstva.
të konsiderohen anëtarë të bashkësisë household for the purposes of this Book.
familjare për qëllimet e këtij libri.

Fitimi i i pronësisë mbi pronën e luajtshme Acquisition of ownership of immovable Sticanje svojine nad pokretnostima i
dhe të paluajtshme and moveable property nepokretnostima
1. Prona e paluajtshme e fituar gjatë 1. Immovable Property acquired for the 1. Nepokretnosti stečena za vreme trajanja
kohëzgjatjes të bashkësisë familjare, duhet të duration of the household shall be registered domaćinstva, treba se upisati javno
regjistrohet me dokument noterial i cili e through a notarial document stipulating the beležničkim dokumentom, koji određuje
përcakton pronësinë dhe të drejtat e tjera ownership and other real rights of the svojinu i ostala stvarna prava nepokretnosti.
sendore të pronës së paluajtshme. immovable property.
2. Prona e luajtshme e fituar gjatë bashkësisë 2. Movable property acquired for de duration 2. Pokretnost koja je stečena tokom
871 /997
familjare nga cilido anëtar i bashkësisë of the household by any of the household domaćinstva od strane bilo kojeg člana
familjare, është në pronësi dhe përdoret nga members is owned or used by the household domaćinstva, je u svojini i koristiće se od
anëtari i bashkësisë familjare i cili e ka fituar member who acquired ownership of the strane člana domaćinstva koji je stekao
pronësinë e pronës së luajtshme. moveable property. svojinu nad pokretnosti.
3. Ndarja e pronësisë së përbashkët të pronës 3.The division of the household ownership of 3. Podela zajedničke pokretne i nepokretne
së lujatshme dhe paluajtshme familjare duhet moveable and immovable property or other svojine za domaćinstva treba sa zasnivati na
të bazohet në marrëveshjen e bashkësisë real rights shall be based on the agreement of sporazumu domaćinstva.
familjare. the household.

Administrimi i pronësisë së përbashkët të Administration of household ownership of Upravljanje zajedničkom pokretnom i
pronës së luajtshme dhe paluajtshme dhe immovable and moveable property and nepokretnom svojinom kao i ostala
të drejtat e tjera sendore other real rights stvarna prava
1. Anëtarët e bashkësisë familjare të cilët janë 1.The members of the household which are 1. Članovi domaćinstva koji su stariji od
më të vjetër se (14)vjeç, duhet të older than (14) years old shall administer and četrnaest (14) godina, treba da upravljaju i
administrojnë dhe disponojnë me bashkësinë possess the household and its ownership of raspolažu sa domaćinstvom i sa
familjare dhe me pronësinë e përbashkët të immovable other real rights and moveable zajedničkom pokretnom i nepokretnom
pronës së luajtshme dhe paluajtshme dhe të property through a mutual agreement. svojinom domaćinstva i sa ostalim stvarnim
drejtat e tjera sendore me marrëveshje të pravima s međusobnim dogovorom.
ndërsjellë.
2. Secili anëtar i bashkësisë familjare mund të 2. Each member of the household may seek 2. Svaki član domaćinstva može zahtevati da
kërkojë që vendimi mbi besimin e revocation of the decision on the entrustment se ukine odluka o poverenju u upravljanju
administrimit të bashkësisë familjare dhe of administration of the household and its domaćinstvom i zajedničkom vlasništvu
pronësinë e përbashkët të pronës së luajtshme ownership of immovable, real rights and pokretne i nepokretne imovine i druga
dhe paluajtshme dhe të drejtat e tjera sendore moveable property. If other members of the imovinska prava. Ako se ostali članovi
të revokohet. Nëse anëtarët e tjerë të household disagree, the decision shall be porodične zajednice ne slažu, odluka se
bashkësisë familjare nuk pajtohen, vendimi rendered ex-officio in a non-contested donosi po službenoj dužnosti (ex-officio) u
merret sipas detyrës zyrtare (ex-officio) në procedure. vanparničnom postupku..
872 /997
procedurë jashtëkontestimore.

Prona e paluajtshme Immovable property Nepokretnost
1.Të drejtat e anëtarëve të bashkësisë 1.The rights of the members of the household 1. Prava članova domaćinstva koja se odnose
familjare në lidhje me paluajtshmërinë dhe të concerning the immovable properties and real na nepokretnost i stvarna prava moraju da
drejtat sendore duhet të regjistrohen në rights shall be registered in the public register budu upisana u Registrima za upis prava na
regjistrin për regjistrimin e të drejtave në nepokretnostima.
paluajtshmëri.

Marrëveshjet kontraktuese dhe Contractual agreements and Ugovorni sporazumi i dokumentacija
dokumentimi documentation
1. Anëtarët e bashkësisë familjare me 1. The members of the household may 1. Članovi domaćinstva mogu putem ugovora
kontratë mund t’i rregullojnë marrëdhëniet arrange their relation concerning the da urede svoje uzajamne imovinske odnose.
reciproke në lidhje me pronësinë e pronës së ownership of the moveable property through
luajtshme. a contract.
2. Kontrata nga paragrafi 1 i këtij neni duhet 2. The contract from paragraph 1 of this 2. Ugovor naveden u stavu 1. ovog člana,
të bëhet me shkrim, të numërojë të gjithë article shall be concluded in writing, shall list mora da bude sačinjen u pisanoj formi, mora
anëtarët e bashkësisë familjare me mënyrën e all members of the household the mode of da navede sve članove domaćinstva i njihov
pjesëmarrjes së tyre. their participation. vid učešća.

Rregullat e përgjithshme mbi pronësinë e General rules on ownership of immovable Opšta pravila o pokretnoj i nepokretnoj
pronës së luajtshme dhe paluajtshme dhe and moveable property and other real imovini i ostalim stvarnim pravima
të drejtat e tjera sendore rights
Në marrëdhëniet e pronësisë së pronës së For ownership of immovable, real rights and U imovinskim odnosima pokretne i
873 /997
luajtshme dhe paluajtshme dhe të drejtat e moveable property relations among family nepokretne imovine kao i o ostalim stvarnim
tjera sendore ndërmjet anëtarëve të familjes, members, which are not governed by this pravima među članovima porodice, koji nisu
të cilat nuk janë rregulluar me këtë Libër, Book, the provisions of Book 3 shall apply. uređeni ovom Knjigom, primenjuju se
zbatohen dispozitat e librit 3. odredbe Knjige 3.
PJESA E TETË SECTION EIGHT OSMI DEO
KAPITULLI I – MBAJTJA CHAPTER I – FINANCIAL POGLAVLJE I - FINANSIJSKO

FINANCIARE SUSTENTION IZDRŽAVANJE

Mbajtja financiare Financial sustention Finansijsko izdržavanje
1. Mbajtja financiare në kuptimin e këtij libri 1. Financial sustention in the context of this 1. Finansijsko izdržavanje u smislu ove
nënkupton detyrimin financiar dhe material. Book shall mean financial support and Knjige podrazumeva finansijsku i materijalnu
material support. obavezu.
2. Të afërmit në vijë të drejtë janë të detyruar 2. Relatives related by blood in a direct 2. Srodnici u pravoj liniji su dužni da
të sigurojnë mbajtje financiare reciproke. bloodline (consanguinity) are obliged to obezbede recipročno finansijsko održavanje.
provide reciprocal financial sustention.

Gjendja e nevojshme Condition of neediness Potrebno stanje
Vetëm personat të cilët financiarisht nuk Only persons who cannot financially sustain Samo lica koja ne mogu da se sama
mund të mbajnë vetën janë të pranueshëm për themselves are eligible to financial izdržavaju, ispunjavaju uslove za dobijanje
mbajtje financiare. sustention. novčanog izdržavanja.
874 /997
Aftësia e shërbimit Service capability Sposobnost za izdržavanje
1. Personat të cilët duke marrë parasysh të 1. Persons who under consideration of all 1. Lica koja, uzimajući u obzir sve njihove
gjitha detyrimet personale nuk janë në personal obligations are not able to provide lične obaveze, nisu u stanju da obezbede
gjendje të sigurojnë mbajtje financiare pa financial sustention without endangering their finansijsko izdržavanje bez dovođenja u
rrezikuar mjetet e tyre financiare të own reasonable sustention, are not obliged to pitanje svoja finansijska sredstva u razumnoj
arsyeshme nuk janë të detyruar të sigurojnë provide financial sustention. meri, nisu dužna da obezbede finansijsko
mbajtje financiare. izdržavanje.
2. Prindërit të cilët biejnë në paragrafin 1 janë 2. Parents who fall under paragraph 1 are 2. Roditelji koji su deo stava 1. dužni su da
të detyruar të sigurojnë mbajtje financiare në obliged to, by all reasonable means provide obezbede finansijsko izdržavanje svojoj
mënyrë të arsyeshme për fëmijën e tyre të financial sustention to their minor and maloletnoj i nevenčanoj deci na sve razumne
mitur dhe të pa martuar. Kjo gjithashtu vlen unmarried children. This also applies to načine. Ovo se takođe odnosi na decu između
për fëmijët në moshën në mes 18 dhe 26 vjeç children between the age of 18 and 26 as long 18 i 26 godina starosti sve dok žive u domu
përderisa ata jetojnë në shtëpinë e prindërve as they live in the household of their parents svojih roditelja ili jednog roditelja i još uvek
të tyre apo njërit prind dhe janë ende në or one parent and are still in general pohađaju opšte obrazovanje.
shkollim të përgjithshëm. education.
3. Detyrimi i cekur në paragrafin 2 nuk është 3. Obligation mentioned in paragraph 2 is not 3. Dužnost navedena u stavu 2. ovog člana
i zbatueshëm nëse është ndonjë i afërm tjetër applicable if there is another relative who is nije primenjiva ukoliko postoji neki drugi
i cili është i detyruar të sigurojë mbajtje obliged to provide financial sustention. It srodnik koji je dužan da obezbedi finansijsko
financiare. Ai gjithashtu nuk do të zbatohet shall also not apply if the child’s support may izdržavanje. Ista dužnost nije primenjiva ako
nëse mbështetja e fëmijës mund të merret be taken from the child’s property. izdržavanje deteta može biti obezbeđeno iz
nga pasuria e fëmijës. imovine deteta.
875 /997
Detyrimet për njoftim të ndërsjellë për Obligation of reciprocal information on Dužnost uzajamnog obaveštavanja o
gjendjen financiare financial situation finansijskom stanju
1. Të afërmit në vijë të drejtë janë të detyruar, 1. Relatives in a direct line are obliged to 1. Srodnici u pravoj liniji dužni su da, na
në bazë të kërkesës t’i paraqesin njëri tjetrit të disclose to each other their income and zahtev, jedan drugom dostave podatke o
hyrat dhe gjendjen financiare. financial situation based on request. svojim prihodima i o finansijskoj situaciji.
2. Në bazë të kërkesës, personi i cili është i 2. Based on request the person who is obliged 2. Na osnovu zahteva, lice koje je dužno da
detyruar të jap mbajtje, do të paraqesë dëshmi to provide sustention shall present written obezbedi izdržavanje, dostaviće pisane
me shkrim dhe dokumente për të dëshmuar të evidence and documents to proof his incomes dokaze kao i dokumente kako bi dokazalo
ardhurat e tij dhe gjendjen financiare. and his financial situation. svoje prihode i finansijsko stanje.

Radha e personave të detyruar The order of obliged persons Red prinudnih lica
1. Bashkëshorti është fillimisht i detyruar t’i 1. The spouse is primarily obliged to provide 1. Supružnik je prvenstveno dužno da
jap mbajtje financiare bashkëshortit tjetër. financial sustention to the other spouse. obezbedi finansijsko izdržavanje drugom
supružniku.
2. In case the obligation of financial
2. Në rast se detyrimi për mbajtje financiare sustention lies with several relatives, the 2. U slučaju da dužnost pružanja finansijskog
ekziston ndërmjet disa të afërmve, së pari obligation lies firstly with the descendants izdržavanja postoji između nekoliko
kanë detyrim pasardhësit e pastaj të afërmit e and secondly with the relatives in the srodnika, prvenstvo dužnosti imaju potomci
vijës paraardhëse. ascending line. pa onda srodnici u liniji predaka.
3. Detyrimi për dhënien e mbajtjes financiare 3. Obligation for providing financial 3. Dužnost za pružanje finansijskog
për personat në gjini të gjakut caktohet sipas sustention for people in consanguinity is održavanja za lica u krvnom srodstvu definiše
radhës me të cilën mund të thirren në determined according to order by which se prema redosledu kojim se mogu pozvati
trashëgimi. applies for inheritance. na nasledstvo.
4. Ndërmjet disa të të afërmve të cilët janë në 4. Among several relatives who are of the 4. Između nekoliko srodnika koji su u istoj
marrëdhënie të natyrës së njëjtë, të gjithë këta same nature of relation, all of these are vrsti rodbinskih odnosa, svi imaju dužnost u
876 /997
kanë detyrime në proporcion me mundësitë e obliged in proportion to their financial srazmeri sa svojim finansijskim
tyre financiare. Personi i cili drejtpërdrejt capabilities. The person who directly takes mogućnostima. Lice koje se neposredno stara
përkujdeset për fëmijën në kujdesin e tij care for a child in his household fulfils his o detetu u svom domaćinstvu ispunjava svoj
shtëpiak e përmbushë pjesën e tij duke share by providing care and education. deo obaveze putem obezbeđenja staranja i
siguruar kujdesin dhe shkollimin. obrazovanja.

Ndryshimi i radhës së detyrimit Change in order of obligation Promena redosleda obavezivanja
1. Deri sa i afërmi nuk është i detyruar të jap 1. As far as a relative is not obliged to 1. Sve dok srodnik nije dužan da pruži
mbajtje financiare, detyrimi kalon në të provide financial sustention, the obligation finansijsko izdržavanje, ta obaveza prelazi na
afërmit e radhës në bazë të radhës së passes over to the relative based of the further srodnika na osnovu sledećeg reda
pastajme të detyrimit order of obligation. obavezivanja.
2. Përgjegjësia e bashkëshortit për t’i dhënë 2. The responsibility of a spouse to provide 2. Odgovornost jednog supružnika da pruži
mbajtje financiare bashkëshortit të tij kalon financial sustention to the other spouse passes finansijsko izdržavanje svom supružniku
në të afërmit e personit që ka nevojë vetëm në over to the relatives of the person in need prelazi na srodnike lica kome je pomoć
rastet e pamundësisë financiare siç është only in case of financial incapability as potrebna samo u slučaju finansijske
cekur ne nenin1406, paragrafin 1. mentioned in Article 1406 paragraph 1. nesposobnosti, kako je propisano u članu
1406., stav 1.

Rregulla e ndarjes së detyrimit të më Rule of sharing obligation of more Pravilo o podeli obaveze više lica za
shumë personave për dhënien e mbajtjes persons in providing financial sustention pružanje finansijskog izdržavanja
financiare
Në rast se më shumë se një person ka nevojë In case more than one person is in need and U slučaju da je pomoć potrebna više nego
dhe personi që ka detyrim të sigurojë mbajtje the person that is obliged to provide financial jednom licu i lice koje je dužno da pruži
financiare për të gjithë nuk është në gjendje sustention to all of them is not capable to finansijsko izdržavanje za sve nije u stanju da
të ofrojë mbajtje të plotë nën arsyet e cekura provide full sustention under the reasons pruži pun obim izdržavanja iz razloga
në nenin 1406. detyrimi ndahet mes të gjithë mentioned Article 1406, obligation is shared pomenutih u članu 1406. dužnost će biti
877 /997
të afërmve që janë të detyruar derisa mbajtja among all obliged relatives, until financial podeljena između svih dužnih srodnika, sve
financiare të jetë garantuar plotësisht sustention is fully guaranteed. do potpunog obezbeđenja finansijskog
izdržavanja.

Shtrirja e mbajtjes Extent of sustention Obim izdržavanja
1. Shtrirja e mbajtjes duhet të jetë adekuate 1. The extent of sustention shall be adequate 1. Obim izdržavanja mora da bude primeren
me kushtet nën të cilat ka jetuar personi që ka to the conditions under which person eligible uslovima pod kojima je živelo lice koje ima
të drejtë në mbajtje. Në rast se personi ka for sustention used to live. In case the pravo na izdržavanje. U slučaju da je lice
jetuar në kushte të rënda, mbajtja duhet të situation was desolate, the sustention should živelo pod teškim uslovima, izdržavanje treba
sigurojë së paku minimumin që nevojitet për provide at least the minimum, which is da obezbedi minimum uslova koji su
të mbajtur një jetë të rëndomtë dinjitoze. needed to maintain daily life in dignity. potrebni za izdržavanje svakodnevnog
dostojanstvenog života.
2. Mbajtja përfshin të gjitha kërkesat e 2. Sustention consists of all necessary 2. Izdržavanje obuhvata sve neophodne
domosdoshme për jetë, duke përfshirë të requirements of living, including all costs of zahteve za život, uključujući sve neophodne
gjitha shpenzimet e domosdoshme për necessary training or education to acquire a troškove za obuku i školovanje u cilju
trajnim dhe shkollim për të fituar profesion. profession. sticanja zanimanja.

Forma e mbajtjes Form of sustention Oblik izdržavanja
1. Mbajtja në radhë të parë duhet të jetë në 1. Sustention shall primarily be pecuniary. 1. Izdržavanje prvenstveno treba biti
para. novčano.
2. Personi i detyruar të ofrojë mbajtje në të 2. The person obliged to provide pecuniary 2. Lice koje je dužno da pruži novčano
holla mund të kërkojë leje nga Organi i sustention may ask for the permission of the izdržavanje može zatražiti dozvolu od organa
878 /997
Kujdestarisë që t’i lejohet të ofrojë mbajtje në Custodian Body to be allowed to provide starateljstva kako bi mu bilo dopušteno
ndonjë formë tjetër nëse situata e veçantë e sustention in another form if a special izdržavanje u nekom drugom obliku ako to
kërkon këtë. situation requires this. zahteva posebna situacija u kojoj se nalazi.
3. Mbajtja duhet të jepet në paradhënie për 3. Sustention has to be paid monthly in 3. Izdržavanje se daje u avans za svaki
çdo muaj. advance. mesec.

Mos heqja dorë nga mbajtja No renunciation of sustention Ne odustajanje od izdržavanja
Personi i cili ka të drejtë në mbajtje nuk The person eligible to sustention cannot Lice koje ima pravo na izdržavanje ne može
mund të heq dorë nga e drejta e tij për renounce his right to future sustention. odustati od svog prava na izdržavanje
mbajtje në të ardhmen. ubuduće.

Përfundimi i të drejtës për mbajtje Expiration of the right to financial Prestanak prava na finansijsko
financiare sustention izdržavanje
1. E drejta e mbajtjes ndërmjet dy personave 1. The right to sustention between two 1. Pravo na izdržavanje koje postoji između
përfundon nëse ndonjëri nga ata vdes. persons expires, if either one of them dies. dva lica prestaje smrću bilo kojeg od tih lica.
2. Kjo nuk do të zbatohet për detyrimet e 2. This does not apply to the obligation of a 2. Ovo se ne primenjuje za dužnost roditelja
prindit ndaj fëmijës . Në këtë rast detyrimet e parent towards his child. In this case his na svojem detetu. U ovom slučaju njegova
tij kalojnë tek trashëgimtari ligjor. obligation is passed to his legal successor. dužnost prelazi nad zakonskim naslednikom.
KAPITULLI II – MBAJTJA CHAPTER II – FINANCIAL POGLAVLJE II - FINANSIJSKO

FINANCIARE DHE SUSTENTION AND ALIMONY IZDRŽAVANJE I
879 /997
ALIMENTACIONI ALIMENTACIJA
Nënkapitulli I – Mbajtja Financiare e Sub-chapter I – Financial Sustention of Potpoglavlje I - Finansijsko izdržavanje
Fëmijëve Children dece

Zbatimi i parimeve Application of principles Primenjivanje načela
Parimet e përgjithshme të përgjegjësisë së General principles of the responsibility of Opšta načela odgovornosti roditelja koja su
prindërve të parashikuara me këtë Libër do të parents provided for in this Law shall apply, propisana u ovoj Knjizi primenjuju se osim
aplikohen në rast se nuk është rregulluar unless not otherwise foreseen in the ukoliko je drugačije propisano u sledećim
ndryshe në nenet vijuese. following Articles. članovima.

Mbajtja financiare Financial sustention Finansijsko izdržavanje
1. Prindërit janë të detyruar të ofrojnë mbajtje 1. Parents are under the obligation to provide 1. Roditelji su dužni da pruže finansijsko
financiare për fëmijët e tyre të mitur. financial sustention for their minor children. izdržavanje svojoj maloletnoj deci.
2. Nëse fëmijës nuk e ka përfunduar 2. If the child has not completed education 2. Ako dete do svog punoletstva nije završilo
shkollimin deri në moshën madhore, prindërit until adult age, parents are obliged to provide školovanje, roditelji su dužni da mu prema
kanë detyrim të ofrojnë mbështetjen e all necessary support to ensure education, svojim mogućnostima obezbede svu potrebnu
nevojshme për të siguruar shkollimin, respectively faculty education until the child podršku kako bi obezbedili njegovo
respektivisht edukimin në fakultet deri sa is (26) years of age školovanje, odnosno obrazovanje na fakultetu
fëmija të arrin moshën (26) vjeç. dok dete ne dostiže dvadeset i šest (26)
godina uzrasta.
880 /997
Mbajtja e fëmijës së mitur në rastet e Sustention of minor child in special cases Izdržavanje odrasle dece u posebnim
veçanta slučajevima
Nëse fëmija i moshës madhore nuk është në If a child in adult age is unable to work due to Ako punoletno dete nije u mogućnosti da radi
gjendje të punojë për shkak të sëmundjes, të illness, physical or mental defects, and does zbog bolesti, fizičkog i mentalnog invaliditeta
metave fizike dhe mentale, dhe i cili nuk ka not have sufficient means for his financial i koje nema dovoljno finansijskih sredstava
sasi të mjaftueshme të mjeteve financiare për outcomes, parents are obliged to provide za svoje finansijske troškove, roditelji su
shpenzimet e tij financiare, prindërit kanë për financial sustention until such a situation dužni pružiti finansijsku pomoć dok se takva
detyrim të sigurojnë ndihmën financiare deri ceases. situacija ne okonča.
sa një situatë e tillë të mbarojë.

Detyrimi i fëmijës Obligation of a child Obaveza deteta
Nga mosha (15) vjeçare e tutje, fëmija i cili From the age of (15) years and onwards, a Od 15. godine pa nadalje, dete koje ostvaruje
fiton të ardhura me punën e tij, është i child who earns income by his own work, is prihode svojim radom, dužno je da finansijski
detyruar që financiarisht të kontribuoj për obliged to financially contribute for his own doprinosi svom izdržavanju i ako se ukaže
mbajtjen e tij dhe nëse e kërkon nevoja edhe sustention and if required, also for a potreba da daje i razuman doprinos za
për kontribut të arsyeshëm për mbajtjen e reasonable contribution to the sustention of održavanje porodice u kojoj živi.
familjes me të cilën jeton. his parents and siblings of a family he lives
with.

Mos shuarja e detyrimeve me humbjen e No loss of obligation by loss of parental Ne prestanak dužnosti s lišenjem
kujdesit prindëror Care roditeljskog staranja
Prindit të cilit i është hequr kujdesi prindëror Parent who loses parental care is not released Roditelj koji je lišen roditeljskog staranja ne
nuk lirohet nga detyrat për t’i mbajtur fëmijët from the obligation of sustention of his oslobađa se dužnosti da izdržava svoje dete.
e tij. children.
881 /997
Detyrimet e femijëve ndaj prindërve të vet Obligation of children towards their Dužnosti dece prema svojim roditeljima
parents
1. Fëmijët kanë për detyrim të japin mbajtje 1. Children have an obligation to provide 1. Deca su dužna da finansijski izdržavaju
financiare për prindërit e tyre nëse ata nuk financial sustention to their parents if their svoje roditelje ako su oni nesposobni za rad,
nuk janë të aftë për punë dhe nuk kanë të parents are not able to work or do not have ili ako nemaju minimalne prihode za život.
ardhura minimale për të jetuar. sufficient minimum means to live.
2. Përjashtimit, gjykata mund të refuzojë 2. By way of exception, the court may refuse 2. U izuzetnim slučajevima, sud može odbiti
kërkesën për mbajtje financiare, nëse prindit a claim for financial sustention, if the parent zahtev za finansijsko izdržavanje ako je
iu ka hequr kujdesi prindëror ose nuk ka has lost parental care or has not provided roditelju ukinuto roditeljsko staranje ili ako
ofruar mbajtje financiare për fëmijën financial sustention for the child, despite his nije pružio finansijsko izdržavanje detetu
përkundër mundësive financiare. financial capability. uprkos financijskim mogućnostima.
3. Përjashtimi i cekur në paragrafin 2. të këtij 3. The exception mentioned in paragraph 2 of 3. Izuzetak iz stava 2. ovog člana takođe važi
neni do të zbatohet nëse gjykata pas this Article also applies if the court, after i u slučaju da sud oceni, nakon ispitivanja
vërtetimit të të gjitha rrethanave të rastit examining all the circumstances of the case svih okolnosti datog slučaja, da bi nametanje
konkludon se detyrimi i fëmijës do të concludes that the obligation of the child takve dužnosti detetu predstavljalo očiglednu
paraqiste një padrejtësi të hapur ndaj fëmijës. would presents an open injustice to the child. nepravdu nad detetom.

Detyrimet e njerkut ndaj thjeshtërit Obligation of stepfather/mother towards Dužnost očuha i maćehe prema svojim
their stepson/daughter pastorcima
1. Njerku dhe njerka kanë për detyrim të 1. Stepfather and stepmother are obliged to 1. Očuh i maćeha imaju dužnost da pruže
ofrojnë mbajtje financiare për thjeshtërit e provide financial sustention for their finansijsko izdržavanje za svoje maloletne
tyre nëse ata nuk kanë të afërm të tjerë të cilët stepchildren if they have no other relatives pastorke, ako oni nemaju drugih srodnika koji
në përputhje me këtë libër kanë për detyrim who in accordance with this Book are bi prema ovoj Knjizi bili dužni da ih
të sigurojnë mbajtje financiare apo kanë obligated to provide financial sustention or finansijski izdržavaju, ili imaju samo
vetëm të afërm të cilët janë financiarisht të have only relatives who are financially srodnike koji su finansijski nesposobni za
paaftë. incapable. izdržavanje.
882 /997
2. The obligation of stepmother or stepfather
2. Detyrimi i njerkës apo njerkut vazhdon continues even after the death of their partner 2. Obaveza maćehe ili očuha nastavlja se i
edhe pas vdekjes së partnerit të tyre i cili ka who has been a natural parent to the child, if nakon smrti njihovog partnera koji je bio
qenë prind natyror i fëmijës, nëse thjeshtri/ra the step child and the step mother or step prirodni roditelj deteta, ako su pastorak i
dhe njerku apo njerka bashkëjetojnë para father cohabitated prior to the death of a očuh ili maćeha živeli zajedno pre smrti
vdekjes së njërit bashkëshort. partner. jednog od supružnika.
3. This shall not apply, if marriage between 3. Ovo se ne primenjuje ako brak između
3. Kjo nuk do të aplikohet nëse martesa the parent and stepfather or stepmother of the roditelja i maćehe odnosno očuha deteta je
ndërmjet prindit dhe njerkës apo njerkut të child has been annulled. poništen.
fëmijës është anuluar.

Neni 1422 Obligation of stepson/daughter towards Dužnost pastoraka prema njihovom očuhu
Detyrimet e thjeshtërit ndaj njerkut their stepfather/mother odnosno maćehi
Thjeshtëri kanë për detyrim të ofrojnë Stepson/daughter are obliged to provide Pastorak je dužan da pruži finansijsko
mbajtje financiare për njerkun dhe njerkën në financial sustention for the stepfather and izdržavanje za svog očuha i svoju maćehu
përputhje me nenin 1420 nëse këta kanë stepmother according to Article 299 if they shodno članu 1420. ako su oni obezbedili
ofruar mbajtje financiare dhe kujdes për një have provided financial sustention and care finansijsko izdržavanje i starateljstvo za
kohë të arsyeshme. Nëse njerku apo njerka for them for a reasonable time. If stepfather razumno vreme. Ako očuh i maćeha imaju
kanë fëmijë të tyre, atëherë këto detyrime and stepmother have their own children, then svoju decu, onda se ova dužnost deli s
ndahen me fëmijët tjerë. this obligation is shared with them. njihovom decom.
883 /997
Nënkapitulli II – Mbajtja Martesore Sub-chapter II – Matrimonial Potpoglavlje II - Bračno izdržavanje
Maintenance
Alimentacioni Article 1423 Alimentacija
Alimony
Alimentacioni është mbajtje financiare e Alimentacija je finansijsko izdržavanje
bashkëshortëve apo ish-bashkëshortëve. Alimony is financial maintenance of spouses supružnika ili bivših supružnika.
or former spouses.
E drejta e bashkëshortëve në alimentacion Eligibility of spouses for alimony Pravo supružnika na alimentaciju
1. Bashkëshorti i cili nuk ka mjete të 1. The spouse who does not have sufficient 1. Supružnik koji nema dovoljno sredstava za
mjaftueshme për mbajtje financiare, i cili nuk means for financial sustention, who is unable svoje finansijsko izdržavanje, koji nije
është i aftë të punojë ose që për arsye tjera to work or for some other reasons cannot be sposoban za rad, ili koji iz drugih razloga ne
nuk mund të punësohet, ka të drejtë në employed, has the right to financial može da se zaposli, ima pravo na finansijsko
mbajtje financiare nga bashkëshorti tjetër në sustention from other spouse in proportion to izdržavanje od drugog supružnika u srazmeri
proporcion me mundësitë e tij financiare. his financial abilities. sa njegovim finansijskim mogućnostima.
2. Gjykata duke i marrë parasysh të gjitha 2. The court, considering all the 2. Sud može, uzimajući u obzir sve okolnosti
rrethanat e rastit mund të refuzojë kërkesën circumstances of the case, may refuse request slučaja, da odbije zahtev za alimentacijom
për ushqimi, nëse ushqimia është kërkuar nga for alimony, if alimony is demanded by a ako alimentaciju traži supružnik koji je
bashkëshorti me keqbesim ose nëse ai e ka spouse in bad faith or if he has abandoned the zlonamerno ili bez opravdanog razloga
braktisur bashkëshortin pa ndonjë arsye të spouse without any reasonable grounds. napustio drugog supružnika.
bazuar.

Alimentacioni për kujdesin e fëmijës Alimony for the care of a child Alimentacija za zbrinjavanje deteta
Bashkëshorti i ndarë mund të kërkojë A divorced spouse may claim alimony from Razvedeni supružnik može da zahteva
alimentacion nga bashkëshorti tjetër përderisa the other spouse as long as and to the extent plaćanje alimentacije od drugog supružnika
884 /997
ai do të kujdeset dhe e mban fëmijën e he cares for and sustains a joint child and for sve dok se stara i izdržava zajedničko dete, i
përbashkët dhe për këtë arsye i bëhet e this reason it becomes impossible to work. zbog toga mu se onemogućava zapošljene.
pamundur të punoj.

Alimentacioni për shkak të moshës Alimony due to age Alimentacija zbog starosti
1. Bashkëshorti i ndarë mund të bëjë kërkesë 1. A divorced spouse may claim alimony 1. Razvedeni supružnik može da zahteva
për alimentacion ndaj bashkëshortit tjetër që from the other spouse, from the moment plaćanje alimentacije od drugog supružnika
nga momenti i: počev od trenutka:
1.1. shkurorëzimit; 1.1. of divorce, 1.1. razvoda braka;
1.2. mbarimit të kujdesit dhe mbajtjes së 1.2 termination of care and sustention of a 1.2. prestanka staranja i izdržavanja
fëmijës së përbashkët; joint child or zajedničkog deteta;
1.3. përfundimit të kushteve të 1.3 conclusion of the conditions foreseen 1.3. prestanka uslova predviđenih u
parashikuara në nenin 1427 dhe 1428 të in Articles 1427 and 1428 of this Book he članovima 1427. i 1428. ove Knjige on
këtij Libri ai nuk mund të pranohet në cannot be expected to engage into se ne može primiti u radnim odnosima
marrëdhënie të punës për shkak të employment because of age. zbog svog uzrasta.
moshës së tij.

Alimentacioni për shkak të sëmundjes apo Alimony for Illness or disability Alimentacija zbog bolesti ili nesposobnosti
paaftësisë
Bashkëshorti i shkurorëzuar mund të bëjë A divorced spouse may claim alimony from Razvedeni supružnik može da zahteva
kërkesë për alimentacion nga bashkëshorti the other spouse if and as far as from the plaćanje alimentacije od drugog supružnika
tjetër nëse dhe që nga momenti i moment of divorce, the termination of care ako i počev od trenutka razvoda braka,
shkurorëzimit, mbarimit të kujdesit dhe and sustention of a joint child or the cease of prestanka staranja i izdržavanja zajedničkog
mbajtjes së fëmijës së përbashkët dhe the conditions foreseen in Articles 1428 of deteta ili prestanka uslova predviđenih u
885 /997
përfundimit të kushteve të parashikuara në this Book he cannot engage into employment članu 1428. ove Knjige, on se ne može
nenin 1428 të këtij Libri ai nuk mund të because of an illness and incapacity to judge. primiti u radnom odnosu zbog njegove
pranohet në marrëdhënie të punës për shkak bolesti i nemogućnosti suđenja.
të sëmundjes dhe paaftësisë për të gjykuar.

Alimentacioni për shkak të papunësisë, Alimony because of unemployment; Alimentacija zbog nezaposlenosti,
kërkesa për ndryshim Claim for difference potraživanje razlike
1. Për aq sa alimentaconi nuk mund të 1. As far as Alimony cannot be granted under 1. U meri u kojoj alimentacija ne može da
sigurohet nën dispozitat e parashikuara në Articles 1425-1427, a divorced spouse may bude data na osnovu odredaba prethodnih
nenet 1425-1427, bashkëshorti i shkurorëzuar claim alimony if and as far as he is not able to članova 1425-1427, razvedeni supružnik
mund të kërkojë alimentacion nëse dhe për aq find employment after the moment of može da zahteva plaćanje alimentacije ako
sa ai nuk është në gjendje të gjejë punësim divorce. nije mogao i u meri u kojoj nije mogao da se
pas momentit të shkurorëzimit. zaposli posle razvoda.
2. Në rast se të hyrat nga punësimi nuk i 2. In case earnings from employment do not 2. U slučaju da prihodi od zapošljena ne
plotësojnë nevojat dhe ai nuk ka të drejtë për meet the need and he is not eligible for ispunjavaju potrebe i on nema pravo na
alimentacion nga nenet 1424-1427, ai ka të alimony under Articles 1424-1427, he is alimentaciju iz članova 1424-1427, ima pravo
drejtë të kërkojë ndryshimin si ushqimi për të eligible to claim the difference as alimony in da zahteva razliku kao alimentaciju za
arritur mbajtje financiare. order to achieve reasonable financial postizanje financijskog izdržavanja.
sustention.

Punësimi i përshtatshëm Adequate employment Odgovarajuće zaposlenje
1. Nga bashkëshorti i shkurorëzuar mund të 1. The divorced spouse can only be requested 1. Od razvedenog supružnika može da se
kërkohet që të angazhohet në punë të to engage in adequate employment. zahteva da se zaposli samo na
përshtatshme. odgovarajućem poslu.
2. Punësimi është i përshtatshëm nëse ai është 2. Employment is adequate, if it is in 2. Zaposlenje je odgovarajuće, ako je
në përputhje me arsimimin, aftësitë dhe harmony to education, capabilities and health povezano sa obrazovanjem, sposobnostima i
886 /997
shëndetin e bashkëshortit të shkurorëzuar dhe of the divorced spouse and it is adequate to zdravstvenim stanjem razvedenog
ai përshtatet nivelit të jetesës. Kjo varet nga the state of living. The latter is dependent on supružnika i ako odgovara životnom
kohëzgjatja e martesës dhe koha që the time the marriage lasted and the time, the standardu. Ovo zavisi od dužine trajanja
bashkëshorti i shkurorëzuar ka qenë i divorced spouse engaged in care and braka i od dužine vremena za koje se
angazhuar në përkujdesje dhe arsimim të upbringing of a joint child. razvedeni supružnik starao o zajedničkom
fëmijës së përbashkët. detetu i njegovom vaspitavanju.
3. Bashkëshorti i shkurorëzuar duhet të 3. The divorced spouse shall engage in 3. Razvedeni supružnik je dužan da se
angazhohet për arsimimin e mëtejshëm apo further education or retraining, if it is posveti svom daljem obrazovanju ili
rikualifikimin, nëse kjo është e mundur dhe e possible and necessary for finding an ponovnoj kvalifikaciji, ako je to moguće i
domosdoshme për të gjetur punë. employment. neophodno kako bi našao zaposlenje.

Nevojshmëria Neediness Nužnost
Bashkëshorti i shkurorëzuar nuk mund të The divorced spouse may not ask for Razvedeni supružniku ne može da zahteva
kërkojë alimentacion për derisa ai është në alimony, as far and as long he is able to plaćanje alimentacije ukoliko je u stanju da se
gjendje të mbaj vetën nga të ardhurat apo nga sustain himself from his own earnings and samostalno izdržava sopstvenim prihodima ili
pasuria e tij. property. svojom imovinom.

Shtrirja e alimentacionit Extent of alimony Obim alimentacije
Vëllimi i alimentacionit varet nga standardi The extent of alimony is dependent on the Obim alimentacije zavisi od bračnog
jetësor në martesë. Mbajtja e gjendjes së matrimonial standard of living. Maintenance životnog standarda. Izdržavanje životnog
jetesës kërkon gjithashtu shpenzime për of the standard of living requires also the standarda zahteva još i troškove za
sigurim të përshtatshëm shëndetësor dhe costs for adequate health insurance and costs odgovarajuće zdravstveno osiguranje i
shpenzimet për arsimim të mëtejmë apo for education or further retraining according troškove za dalje obrazovanje, ili ponovnu
rikualifikim në përputhje me nenin 1432, to Article 1432 paragraph 3 of this book. kvalifikaciju u smislu člana 1432. stava 3.
887 /997
paragrafin 3, të këtij libri. ove Knjige.

Kufizimi apo shuarja e detyrimit për Limitation or cease of obligation for Ograničenje ili prestanak dužnosti
alimentacion alimony alimentacije
1. Kërkesëpadia për alimentacion duhet të 1. A claim for alimony may be rejected or 1. Tužbeni zahtev za alimentaciju treba
kufizohet apo të refuzohet. Kjo varet nga ajo limited. This shall be dependent on extent the ograničiti ili odbiti. To se zavisi u kojoj je
se deri në çfarë mase kërkesa është e claim is unreasonable. meri zahtev neopravdan.
paarsyeshme.
2. Kërkesëpadia do të jetë e paarsyeshme 2. The claim shall be unreasonable if: 2. Tužbeni zahtev će se smatrati
nëse: neopravdanim ako je:
2.1. Periudha e kohëzgjatjes së martesës 2.1. the period of time the marriage lasted 2.1. Period trajanja braka ili period za
apo periudha për të cilën është ofruar and period providing sustention for a joint koji se izdržavanje pruženo za
mbajtja për fëmijën e përbashkët ka qenë child was very short, and due to the fact zajedničko dete bio je veoma kratak i za
shumë e shkurtë dhe për faktin e of a marriage or sustention alimony is činjenicu braka ili izdržavanja za koje se
martesës ose mbajtjes për çka kërkohet claimed for; traži alimentacija;
ushqimia;
2.2. Paditësi është fajtor për krim apo 2.2. the claimant is guilty of a crime or a 2.2. tuženik je kriv za izvršeno teško
sulm të rëndë të paramenduar kundër deliberate aggravated assault against the krivično delo ili napad s predumišljajem
bashkëshortit tjetër; other spouse; or na drugog supružnika;
2.3. Paditësi me qëllim shkakton 2.3. the claimant intentionally caused his 2.3. tuženik je namerno prouzrokovao
nevojshmërinë e tij. neediness. potrebu za pomoći.
888 /997
Mundësia për të dhënë alimentacion Capability for providing alimony Mogućnost za plaćanje alimentacije
1. Personat të cilët duke marrë parasysh të 1. Persons who considering all other 1. Lica koja, uzimajući u obzir sve ostale
gjitha detyrimet tjera nuk janë në gjendje të obligations are not able to provide alimony dužnosti, nisu u stanju da plaćaju
japin alimentacion pa rrezikuar mbajtjen e without endangering their own reasonable alimentaciju a da pri tom ne dovedu u
tyre të arsyeshme, nuk janë të detyruar të sustention, are not obliged to provide opasnost svoje izdržavanje u razumnoj meri,
japin mbajtjen. sustention. nisu dužni da pružaju izdržavanje.
2. Detyrimi mbetet për aq sa ata janë në 2. As far as they are able to provide alimony 2. Dužnost ostaje takva sve do mere u kojoj
gjendje të sigurojnë alimentacion. the obligation remains. su u stanju da plaćaju alimentaciju.

Detyrimi për njoftim të ndërsjellët për Obligation of reciprocal information on Obaveza uzajamnog obaveštavanja o
gjendjen financiare financial situation financijskom stanju
1. Bashkëshortët e shkurorëzuar janë të 1. Divorced spouses are obliged to disclose to 1. Razvedeni supružnici dužni su da na
detyruar t’i paraqesin njëri tjetrit të hyrat dhe each other their income and financial zahtev jedno drugome otkriju svoje prihode i
gjendjen financiare sipas kërkesës. situation on request. svoje finansijsko stanje.
2. Në bazë të kërkesës do të ofrohen prova 2. Written evidence and further documents 2. Na osnovu zahteva dostaviće se pisani
me shkrim dhe dokumente tjera në mënyrë që shall be presented on request, in order to give dokazi i ostali dokumenti kako bi se dokazali
të provohen për të hyrat dhe gjendjen proof about income and financial situation. prihodi i finansijsko stanje.
financiare.
889 /997
Rregulla e radhës së detyrimit të Regulation of order on obligation of Pravilo reda obaveze za alimentaciju
alimentacionit alimony
1. Detyrimin për alimentacion së pari e mban 1. The obligation for alimony lies firstly with 1. Obveza alimentacije prvenstveno pripada
bashkëshorti i shkurorëzuar. the divorced spouse. razvedenom supružniku.
2. Nëse dhe deri sa bashkëshorti i 2. If or as far as the divorced spouse does not 2. Ukoliko i dok razvedeni supružnik ne
shkurorëzuar nuk ofron alimentacion të provide sufficient alimony, the obligation is obezbeđuje plaćanje dovoljnog iznosa
mjaftueshëm, detyrimi kalon njëjtë sikur passed on, as the right to financial sustention, alimentacije, obaveza biva preneta, kao
mbajtja financiare, në të afërmit e të paditurit to the relatives according to the succession pravo na finansijsko izdržavanje, na srodnike
sipas radhës së trashëgimisë. line of the defendant. tužene strane po redu nasleđivanja.

Forma e alimentacionit Form of alimony Oblik alimentacije
1. Alimentacioni së pari duhet të bëhet në të 1. Alimony shall be primarily pecuniary. 1. Alimentacija prvenstvo se vrši u novčanom
holla. iznosu.
2. Personi që ka detyrim të jap alimentacion 2. The person under who is obliged to 2. Lice koje je dužno da plaća alimentaciju
mund të kërkoj leje nga Organi i Kujdestarisë provide alimony may ask for the permission može tražiti dozvolu od organa starateljstva
ose Gjykata që të jetë i lejuar të jap mbajtje of the Custodian Body or court to be allowed ili suda da mu se dozvoli pružanje
në ndonjë formë tjetër nëse situata e veçantë to provide sustention in another form if a izdržavanja u nekom drugom vidu, ako to
e kërkon një gjë të tillë. special situation requires this. zahteva posebna situacija.
3. Të hollat duhet të ipen për çdo muaj në 3. Money has to be paid monthly and in 3. Novac se isplaćuje avansom jednom
paradhënie. advance. mesečno.
4. Në vend të pagesës mujore kërkuesi mund 4. Instead of a monthly payment the claimant 4. Umesto mesečnih plaćanja, tražilac može
të kërkojë për një shumë satisfaksioni nëse ka may ask for a lump sum satisfaction if there da zatraži ispunjenje paušalne sume ako
baza të arsyeshme dhe kjo pjesë e shumës are reasonable grounds and the lump sum postoji obrazloživ razlog i ovaj deo iznosa ne
890 /997
nuk do të rezultojë në një ngarkesë të pa would not result in an unfair burden to the bi dovelo do nepravičnog opterećivanja lica
ndershme te personi i cili është i detyruar të person under obligation to provide alimony. dužnog da plaća alimentaciju.
siguroj alimentacion.

Ujdia Deal Nagodba
Bashkëshortët mund të lidhin ujdi për Divorced spouses may enter in a deal about Supružnici mogu zaključiti ugovor o
alimentacion pranë Gjykatës në të cilën alimony within the court where the procedure alimentaciji sa Sudom u kojem se vodi
zhvillohet procedura për ushqimi. for alimony is conducted. postupak za alimentaciju.

Shuarja e të drejtës së alimentacionit Termination of rights for alimony Prestanak prava alimentacije
E drejta e bashkëshortit të shkurorëzuar për The right of the divorced spouse for alimony Pravo razvedenih supružnika na alimentaciju
alimentacion (ushqimi) pushon kur kushtet (maintenance) ceases, when the conditions of prestaje u trenutku kad više ne važe uslovi iz
nga nenet 1424-1428 të këtij Libri nuk Articles 1424-1428 of this Book no longer članova 1424-1428. ove Knjige, kad je
zbatohen më, kur koha për të cilën gjykata ka apply, when the time for which the court has isteklo vreme za koje je sud odredio za
përcaktuar alimentacionin kalon, kur determined alimony has expired, when the plaćanje alimentacije, kad razvedeni
bashkëshorti i shkurorëzuar i cili gëzon këtë divorced spouse that enjoys this right re- supružnik koji je uživao ovo pravo ponovo
të drejtë ri–martohet ose hyn në bashkëjetesë marries or enters into cohabitation or dies. sklopi brak ili stupi u vanbračni život ili
ose vdes. umre.

Vazhdimi i të drejtave Continuation of rights Nastavljanje prava
1. Detyrimi për ushqimi nuk shuhet me 1. Obligation to provide alimony does not 1. Dužnost za plaćanje alimentacije ne
vdekjen e personit të detyruar por kalon tek cease with the death of the obliged person but prestaje smrću lica obavezanog na plaćanje
trashëgimtarët ligjor. Në këtë rast të gjitha is passed on to his legal successor. In this već se prenosi na njegovog zakonskog
kufizimet në vlerën e alimentacionit pushojnë case all possible limitations on the amount of naslednika. U ovom slučaju prestaju sva
dhe shuma përcaktohet sërish, varësisht nga alimony cease and the amount is re- moguća ograničenja iznosa alimentacije a
891 /997
aftësitë financiare të trashëguesit. determined, dependent on the financial iznos biva ponovo razmotren, u zavisnosti od
capabilities of the successor. finansijskog stanja naslednika.
2. Kjo gjithashtu zbatohet për kërkesën për 2. This also applies for the claim for alimony 2. Ovo takođe se primenjuje za potraživanje
alimentacion për muajin kur pretenduesi lidhë for the month the claimant entered into a new isplate alimentacije za mesec u kojem je
një martesë të re ose vdes. marriage or dies. tražilac sklopio novi brak ili je umro.

Rishfaqja e të drejtës për të pranuar Resurgence of the right to receive alimony Ponovni nastanak prava na dobijanje
alimentacion alimentacije
Në rastin kur një person i cili ka të drejtë për In case where a person who is eligible to U slučaju kad jedno lice koje ima prava na
alimentacion lidhë martesë të re dhe kjo më alimony entered into a new marriage and this alimentaciju, sklopi novi brak koji se kasnije
vonë zgjidhet me shkurorëzim, dhe nëse ai is later dissolved by divorce, if he cares for a reši razvodom, i ako se isti stara o
kujdeset për fëmijën e përbashkët nga joint child from his first marriage, he has the zajedničkom detetu iz prvog braka, ima
martesa e parë ka të drejtë të paraqesë right to submit the claim for alimony against pravo da podnese zahtev za alimentaciju od
kërkesë për ushqimi ndaj bashkëshortit të his previous spouse. prethodnog supružnika.
mëparshëm.

Procedurat gjyqësore Court Procedures Sudski postupak
1. Bashkëshorti ka të drejtë të kërkojë që në 1. The spouse has the right to request that by 1. Supružnik ima pravo da u istom sudskom
të njëjtin proces gjyqësor në të cilin zgjidhet the same court procedure which dissolves the postupku kojim je brak rešen, traži da sud
martesa, gjykata të vendosë edhe lidhur me marriage the court to decide in regard to odluči i o alimentaciji.
alimentacionin (ushqiminë). alimony (maintenance).
2. Bashkëshorti i cili nuk ka kërkuar 2. The spouse who has not requested alimony 2. Supružnik koji nije zatražio alimentaciju
alimentacion nga bashkëshorti tjetër në from the other spouse in the divorce disputes, od drugog supružnika u sporu o razvodu,
kontestin e shkurorëzimit, për shkak të bazës due to any reasonable ground, may submit zbog obrazloženog razloga može podneti
së arsyeshme mund të paraqes një kërkesë të such a claim in a separate law suit within (2) jedan takav zahtev u odvojenom sudskom
892 /997
këtillë në një kontest të ndarë gjyqësor brenda years but only if the below mentioned sporu u roku od dve (2) godine i samo ako se
afatit prej (2) vitesh dhe vetëm nëse conditions are met: ispune dole navedeni uslovi:
plotësohen kushtet e mëposhtme:
2.1. Nëse kushtet për dhënien e 2.1. If conditions on granting alimony 2.1. ako uslovi za plaćanje alimentacije
alimentacionit kanë ekzistuar para have existed before divorce and have su postojali pre razvoda i nastavljeni su
shkurorëzimit dhe kanë vazhduar deri në continued until closure of the court do zaključenja sudskog postupka o sporu
mbylljen e seancës gjyqësore në session in alimony dispute or oalimentaciji, ili
kontestin për ushqim; ose
2.2. nëse brenda këtij afati është 2.2. If within this deadline the 2.2. ako je u tom roku nastupila
shkaktuar paaftësia për punë, si pasojë e incapability to work is caused as a nesposobnost za rad kao posledica
lëndimit trupor ose shëndetit të dëmtuar consequence of personal injury or health telesne povrede ili narušavanja zdravlja
nga koha para shkurorëzimit. injury from the time before the divorce. iz vremena pre razvoda.

Alimentacioni në rastet e anulimit të Alimony in cases of unexpected Alimentacija u slučaju neočekivanog
papritur të martesës annulment of marriage poništenja braka
Në rast se martesa është anuluar, bashkëshorti In case marriage is annulled, the spouse who U slučaju kada je brak poništen, supružnik
i cili në kohën e lidhjes së martesës nuk i ka at the time of entering into the marriage did koji u vreme sklapanja braka nije znao za
ditur arsyet e pavlefshmërisë së saj, mund t’i not know the cause of the invalidity of the razloge iz kojih je brak bio nevažeći, može da
kërkojë bashkëshortit tjetër që ta sigurojë marriage, can demand the other spouse to zatraži od drugog supružnika da plaća
alimentacionin nën kushtet në të cilat provide alimony under the conditions in alimentaciju pod uslovima pod kojima bi
bashkëshorti i shkurorëzuar duhet të plotësojë which a divorced spouse shall satisfy a claim razvedeni supružniku treba da zadovolji svoje
kërkesën për ushqimi. for alimony. potraživanje za alimentacijom.
893 /997
Nënkapitulli III – Dispozitat e Vecanta për Sub-chapter III – Special Provisions for Potpoglavlje III - Posebne odredbe o zaštiti
Mbrojtjen e Fëmijëve të Prindërve të the Protection of Children of Unmarried dece čiji roditelji nisu u braku
Pamartuar Parents

Detyrimet e babait të pamartuar Obligations of unmarried father Obaveza nevenčanog oca
1. Babai i fëmijës është i detyruar të jap 1. The father of a child is obliged to grant 1. Otac deteta dužan je da obezbedi
mbajtje financiare gjatë intervalit kohor prej financial sustention for the time span of six finansijsko izdržavanje za vremenski period u
gjashtë (6) javësh para lindjes së fëmijës dhe (6) weeks prior of birth and eight (8) weeks rasponu od šest (6) nedelja pre dana rođenja
tetë (8) javësh pas lindjes së fëmijës. after the birth of a child. deteta i osam (8) nedelja nakon rođenja
deteta.
2. Kjo është e lidhur gjithashtu me të gjitha 2. This relates also to all costs of pregnancy 2. Ovo se takođe odnosi na sve troškove
shpenzimet e shtatzënisë dhe lindjes së and delivery of the child. vezane za trudnoću i rađanje deteta.
fëmijës .
3. Për deri sa nëna nuk mund të siguroj 3. As far as the mother cannot engage into 3. Sve dok majka ne bude u stanju da
marrëdhënie të punës për shkak të sëmundjes employment because of an illness inflicted by obezbedi radni odnos, zbog bolesti
së shkaktuar nga shtatzënia apo nga lindja, pregnancy or delivery, the obligation to prouzrokovane trudnoćom ili od poroda,
detyrimi për të siguruar mbajtje financiare provide financial sustention for the child and dužnost za obezbeđivanje finansijskog
për fëmijës dhe ushqimi për gruan mund të alimony to the woman may be timely izdržavanja deteta i alimentacija za ženu se
zgjatet. extended. može produžiti.
4. E njëjta do të aplikohet nëse nëna nuk 4. The same shall also apply if the mother 4. Isto se primenjuje ako majka ne može da
mund të punojë për shkak të kujdesit dhe cannot engage into employment because of radi zbog zbrinjavanja i dobrog odgoja deteta.
mirërritjes së fëmijës. care and upbringing of the child.
5. Kjo do të aplikohet gjithashtu në rastet kur 5. This shall also apply in cases when the 5. Ovo se primenjuje takođe i u slučajevima
fëmija ka lindur i vdekur apo ka vdekur pas child was born dead or died after birth or kad je dete rođeno mrtvo ili kad umre nakon
lindjes apo gjatë paaftësisë së fëmijës të during the disability of the child caused by rođenja, ili za vreme nesposobnosti deteta
894 /997
shkaktuar me lindje. birth. ukoliko je ista prouzrokovana rođenjem.

Kufizimet Limitations Ograničenja
1. Detyrimet për të siguruar shpërblimin 1. The obligation to provide sustention begins 1. Dužnosti za pružanje nagrade počinju
fillojnë 4 javë para lindjes dhe përfundojnë 4 weeks before birth and ends three years najmanje 4 nedelje pre rođenja deteta i
tre vite pas lindjes së tij. after birth. završavaju se najkasnije tri godine posle
njegovog rođenja.
2. Kufizimi tre vjeçar mund të shtrihet nëse 2. The three year limitation may be extended, 2. Ograničenje od tri godine može da bude
pikërisht mendohet për nevojën që të if it is deemed strictly necessary to ensure produženo, ako se upravo uzme u obzir
sigurohen kushtet jetësore të gruas dhe living conditions of woman and child. potreba obezbeđivanja životnih uslova za
fëmijës. ženu i dete.

Rregullat e përgjithshme për detyrimet e General rules on obligations of Opšta pravila za obavezu izdržavanje
mbajtjes ndërmjet të afërmve maintenance among relatives među srodnicima
1. Të gjitha dispozitat nga detyrimi i mbajtjes 1. All provisions on obligations of sustention 1. Sve odredbe o obavezi izdržavanja među
ndërmjet të të afërmve do të zbatohen po between relatives shall also apply for children srodnicima biće primenjene kao i za decu
ashtu edhe për fëmijët nga prindërit e of unmarried parents. roditelja koji nisu u braku.
pamartuar.
2. Detyrimin për alimentacion (mbajtje) në 2. The obligation for alimony (maintenance) 2. Obaveza alimentacije (izdržavanja) prvo
radhë të parë e ka babai e pastaj të afërmit firstly lies with the father and then with other spada na oca onda na ostale srodnike.
tjerë. relatives.
895 /997
Detyrimet e nënës së pamartuar Obligation of the unmarried mother Obaveza nevenčane majke
Nëse babai është i detyruar për kujdesin dhe If the father engaged with care and Ako je otac deteta zadužen za staranje o
edukimin e fëmijë ai mund të kërkojë upbringing of the child, he may claim detetu i obrazovanje deteta, on ima pravo da
mbajtje financiare të cekur në nenin 1443, financial sustention mentioned under Article zatraži finansijsko izdržavanje navedeno u
paragrafin 4. 1443, paragraph 4. članu 1443. stav 4.

Refuzimi i kërkesës Refusal of claim Odbijanje zahteva
Gjykata mund të refuzojë kërkesën për The court may refuse the claim for alimony Sud može odbiti zahtev za alimentacijom
alimentacion (mbajtje) vetëm nëse kërkuesi (maintenance) only if the claimant is guilty of (izdržavanjem) samo ako je tražilac kriv za
është fajtor për fyerje të rëndë të a deliberate aggravated assault or similar tešku uvredu s predumišljajem nad svojim
paramenduar kundër partnerit. crime against his partner. partnerom.

Pavlefshmëria e refuzimit Invalidity of refusal Nevažnost odricanja
Nuk mund të hiqet dorë nga e drejta për Rights for alimony between unmarried Nevenčani partneri ne mogu da se odreknu
alimentacion në mes të partnerëve të partners cannot be renounced. prava na alimentaciju.
pamartuar.
KAPITULLI III - PROCEDURAT CHAPTER III – PROCEDURES POGLAVLJE III - POSTUPCI

Kompetenca territoriale Territorial jurisdiction Mesna nadležnost
Në kontestet për alimentacion, fëmija In disputes on alimony, the child respectively U sporu o alimentaciji, dete odnosno detetov
përkatësisht përfaqësuesi i tij ligjor mund të his legal representative may file a lawsuit pravni zastupnik, mogu da podnesu tužbu
paraqet padi në gjykatën me kompetencë të either at the court with general territorial bilo sudu opšte teritorijalne nadležnosti ili
896 /997
përgjithshme territoriale ose në gjykatën në jurisdiction or at the court in whose territory sudu na čijoj teritoriji tužilac ima svoje
territorin e të cilës paditësi e ka vendbanimin the plaintiff resides or is domiciled. prebivalište ili boravište.
ose vendqëndrimin.

Trup gjykues The Judicial Panel Sudsko veće
Procedura për kontestin e alimentacionit në The procedure for the alimony dispute at the Postupak o sporovima za alimentaciju pred
First Instance Court is conducted and decided prvostepenim sudom vodi se i odluke donosi
instancën e parë gjyqësore drejtohet dhe
by a panel consisting of one judge and two sudsko veće koje se sastoji od jednog sudije i
vendoset nga trup gjykues i përbërë nga një lay judges, whereas at the Second Instance dvojice sudija porotnika, dok pred
Court by a panel of three judges. drugostepenim sudom postupak vodi i odluke
gjyqtar dhe dy gjyqtarë porotë, kurse në
donosi sudsko veće sastavljeno od tri sudije.
instancën e dytë gjykata përbëhet nga një trup
prej tre gjyqtarëve.

Vendimi sipas detyrës zyrtare Ex Officio Decision Odluka po službenoj dužnosti
1. Në çdo rast që të jetë e mundshme, 1. Wherever possible, decisions on protection 1. Kad god je to moguće, odluke o zaštiti i
vendimet për mbrojtjen dhe mbajtjen e and sustention of children in marital disputes izdržavanju dece u bračnim sporovima biće
fëmijëve në kontestet martesore do të jenë shall be ex officio. donete po službenoj dužnosti.
sipas detyrës zyrtare.
2. Gjykata duhet të pranojë një marrëveshje 2. Court shall accept an agreement of parents 2. Sud treba da prihvati dogovor roditelja o
të prindërve për mbajtjen financiare on financial sustention (alimony) in finansijskom izdržavanju (alimentaciji) u
(alimentacion) në përputhje me këtë libër accordance with this Book only if the skladu sa ovom Knjigom samo ako je taj
vetëm nëse marrëveshja është në përputhje settlement is in conformity with the dogovor u skladu sa odredbama ove Knjige
me dispozitat e këtij libri mbi çështjet për provisions of this Book on issues of financial koje se odnose na pitanja finansijskog
mbajtjen financiare. sustention. izdržavanja.
897 /997
3. Gjykata vendos sipas detyrës zytrate për 3. Court decides ex officio, on the financial 3. Sud po službenoj dužnosti donosi odluku o
mbajtjen financiare (alimentacion) të fëmijëst sustention (alimony) of the child only if it is finansijskom izdržavanju (alimentaciji)
vetëm nëse është vërtetuar se i padituri është confirmed, that the defendant is the father of deteta, samo ako bude utvrđeno da je tužena
baba i fëmijës , respektivisht është e vërtetuar the child, respectively it is confirmed that the strana otac deteta, odnosno ukoliko bude
se e paditura është nëna e fëmijës. defendant is the mother of the child. utvrđeno da je tužena strana majka deteta.

Përfshirja e organit të kujdestarisë Involvement of Custodian Body Uključivanje Organa starateljstva
1. Organi i Kujdestarisë në emër të fëmijës 1. The Custodian Body may initiate and 1. Organ starateljstva može u ime maloletnog
së mitur mund të inicojë dhe të përfaqësojë conduct the lawsuit on behalf of the minor deteta da pokrene i da zastupa u parničnom
në procesin gjyqësor. child. postupku.
2. Ai gjithashtu mund të inicojë procesin 2. It may also initiate the lawsuit for the 2. Organ starateljstva može da pokrene
gjyqësor për rritjen e ushqimisë increase of alimony, if the parent who has parnicu radi povećanja iznosa alimentacije,
(alimentacionit) nëse prindi i cili ka custody of the child, does not exercise such ako roditelj koji se stara o detetu, ne vrši to
kujdestarinë për fëmijën nuk ushtron një të right due to unreasonable grounds. svoje pravo iz neopravdanih razloga.
drejtë të tillë për shkaqe të paarsyeshme.
3. Nëse prindi nuk kërkon zbatimin e 3. If the parent does not claim enforcement of 3. Ako roditelj ne zahteva sprovođenje
vendimit me të cilin gjykata ka vendosur për the decision, by which alimony has been odluke, kojom je alimentacija bila dodeljena
ushqimi (alimentacion), Organi i Kujdestarisë decided on by the court, Custodian Body may presudom suda, Organ starateljstva u ime
në emër të fëmijës të mitur mund të kërkojë on behalf of the minor child request a final maloletnog deteta može zahtevati izvršenje
përmbarimin e vendimit të formës së prerë në decision in the execution procedure in konačne odluke u izvršnom postupku.
Procedurën e Përmbarimit. accordance with provisions of the Law on
Enforcement Procedures.
898 /997
Masat e përkohshme ex-officio për Temporary ex officio measures for Privremene mere donete po službenoj
mbajtjen e fëmijës sustention of child dužnosti o izdržavanju dece
1. Në kontestet për mbajtje financiare të 1. In disputes of financial sustention of 1. U sporovima za finansijsko izdržavanje
fëmijëve, në kontestet për kujdestarinë dhe në children, in disputes about custody and in maloletne dece, u sporovima o starateljstvu
kontestet ku mbajtja financiare e fëmijës disputes where financial sustention for the nad decom i u sporovima u kojima se po
vendoset ex officio, gjykata përcakton ex child is decided ex officio, court ex officio službenoj dužnosti odlučuje o izdržavanju,
officio masa të përkohshme për mbajtje determines temporary measures for financial sud po službenoj dužnosti određuje
financiare nëse të dy prindërit nuk sustention if both parents do not effectively privremene mere za finansijsko izdržavanje,
kontribuojnë efektivisht ne mbajtjen contribute to the child’s financial sustention. ako u izdržavanju deteta ne učestvuju
financiare të fëmijës. delotvorno oba roditelja.
2. Nëse prindi i cili mbi bazë të vendimit të 2. If the parent who on the basis of the court 2. Ako roditelj koji je na osnovu odluke suda
gjykatës është i detyruar të ofrojë shumën e decision is obliged to provide determined bio dužan da obezbedi određeni iznos za
përcaktuar për mbajtje financiare, nuk i kryen amount for financial sustention does not carry finansijsko izdržavanje, ne izvršava redovno
detyrimet e tij rregullisht, Organi i out his obligation regularly, Custodian Body, svoju dužnost, organ starateljstva, na zahtev
Kujdestarisë në bazë të kërkesës së prindit upon request of the other parent or as part of drugog roditelja ili u okviru svojih službenih
tjetër apo si pjesë e detyrës së tij zyrtare its official obligations undertakes all ovlašćenja će preduzeti sve potrebne mere da
ndërmerr të gjitha masat e domosdoshme për necessary measures to provide the child with detetu obezbedi privremeno finansijsko
t’i ofruar fëmijës mbajtje financiare të temporary financial sustention according to izdržavanje shodno odredbama o socijalnoj
përkohshme në përputhje me dispozitat mbi the provisions on social protection of zaštiti dece.
mbrojtjen sociale të fëmijëve. children.
3. Masa duhet të zgjasë për aq sa prindi nuk i 3. Measure shall last for as long as the parent 3. Mera može da traje onoliko dugo sve dok
përmbush detyrimet e tij. does not fulfil his obligation. roditelj ne ispuni svoje obaveze.
4. Ndaj këtij prindi do të inicohet zbatimi i 4. If necessary, enforcement measures against 4. Nad ovim roditeljem biće pokrenute mere
masave nëse kjo është e domosdoshme. this parent shall be initiated. ukoliko se to ukaže neophodnim.
899 /997
Masat e përkohshme për mbajtjen e Temporary Measures for sustention of Privremene mere za izdržavanje dece
fëmijëve adults
1. Në kontestet për ushqimi (alimentacion) 1. In disputes about (alimony) or financial 1. U pravnim sporovima za (alimentaciju) ili
apo mbajtje financiare të fëmijëve të moshës sustention of adults, the court may determine za finansijsko izdržavanje punoletne dece,
madhore, gjykata mund të përcaktojë masa të temporary measures for their alimony or sud može da odredi privremene mere za
përkohshme për alimentacionin e tyre ose financial maintenance only upon the request njihovu alimentaciju ili za njihovo finansijsko
mbajtjen financiare vetëm me kërkesën e of the claimant. izdržavanje samo na zahtev tuženika.
paditësit.
2. Zbatimi i masave mund të inicohet sipas 2. Enforcement of measures may be initiated 2. Primena mera se može pokrenuti na zahtev
kërkesës së paditësit. on request of the claimant. tuženika.

Inkurajimi i marrëveshjes jashtë gjyqësore Encouragement of out of court settlements Podsticanje van sudskog poravnanja
Organi i Kujdestarisë është i detyruar që të Custodian Body is obliged to encourage Organ starateljstva obavezan je da podstakne
inkurajojë fëmijët dhe prindërit që të lidhin children and parents to enter into out of court decu i roditelje da postignu van sudsko
marrëveshje jashtë gjyqësore. settlements. poravnanje.

Parimet e përcaktimit të mbajtjes dhe Principles of determination of Načela za određivanje izdržavanja i
alimentacionit maintenance and alimony alimentacije
1. Detyrimi për të dhënë mbajtje financiare 1. Obligation to provide financial sustention 1. Dužnost za pružanje finansijskog
ose alimentacion përcaktohet në proporcion or alimony is determined in proportion to all izdržavanja ili alimentacije biće određena u
me të gjitha mjetet e të paditurit dhe brenda means of the defendant and within the limits srazmeri sa svim sredstvima koje ima tužena
kufijve të nevojave të paditësit. of the needs of the claimant. strana i u okviru granica potreba koje ima
900 /997
tuženik.
2. Gjykata duhet të ketë parasysh gjendjen 2. Court shall consider the defendants 2. Sud mora da uzme u obzir finansijsku
financiare të të paditurit, aftësinë për të financial situation, ability to work, factual situaciju tužene strane, njegovu sposobnost
punuar, mundësinë faktike për punësim, possibility of employment, health condition, za rad, njegovu stvarnu mogućnost za
kushtet shëndetësore, nevojat personale, personal needs, legal obligations and all other zaposlenje, zdravstveno stanje, lične potrebe,
detyrimet ligjore dhe të gjitha kushtet tjera relevant circumstances. pravne obaveze i sve ostale relevantne
relevante. okolnosti.
3. Kur ushqimia (alimentacioni) kërkohet për 3. When (alimony) is demanded for the child, 3. Kad je (alimentacija) tražena za dete, sud
fëmijën , gjykata merr parasysh moshën e the court considers the age of the child and all će da uzme u obzir uzrast deteta i sve potrebe
fëmijëst dhe të gjitha nevojat për edukim dhe needs for his education. za njegovim vaspitanjem i obrazovanjem.
arsimimin.

Përshtatja e vendimeve për mbajtje Adjustment of decisions for sustention Prilagođavanje odluke o izdržavanju
1. Gjykata me kërkesën e paditësve apo 1. Upon the request of the claimants or the 1. Sud na zahtev koji podnesu tuženici ili
personave të detyruar mund të ndryshoj obliged persons, Court may increase, dužna lica, može promeniti odluku tako da se
vendimin ashtu që të ndërprej të shtoj, të decrease, end or change financial sustention prekine, poveća, smanji financijsko
zvogëlojë mbajtjen financiare ose ushqiminë or alimony which has been determined by a finansiranje ili alimentaciju koja je već
(alimentacionin) i cili është përcaktuar me previous court decision, if circumstances on određena putem prethodne sudske odluke,
anë të vendimit të mëparshëm gjyqësor nëse which the decision was based have changed. ako su se okolnosti na kojima je bila
rrethanat mbi të cilat është bazuar vendimi zasnovana ta odluka sada promenile.
kanë ndryshuar.
2. Kushtet të cilat mund të ndryshojnë janë 2. Conditions which may change are namely 2. Uslovi koji se mogu promeniti su lične
nevoja personale dhe rritje e shpenzimeve të personal needs and a rise in costs of living on potrebe i povećanje troškova života na strani
jetesës në anë të kërkuesit si dhe statusit the claimant’s side and financial status of the tražioca kao i finansijsko stanje tuženog sa
financiar të të pandehurit në anën tjetër. defendant on the other side. druge strane.
901 /997
Zgjerimi i padisë Extension of the Lawsuit Proširenje tužbe
1. Kur gjykata vjen në përfundim se prindërit 1. When the court concludes that parents 1. Kad sud utvrdi da roditelji ni pojedinačno
vetëm apo së bashku nuk mund të alone or together cannot fulfil the alimony ni zajednički nisu u stanju da podmire
përmbushin nevojat e alimentacionit të needs of the minor child to the amount potrebe izdržavanja maloletnog deteta u
fëmijëssë mitur për shumën e cila deemed necessary by the court, Custodian iznosu koji sud oceni potrebnom, obaveštava
konsiderohet e nevojshme nga gjykata, Body shall be informed in this regard. o tome Organ starateljstva.
Organi i Kujdestarisë do të informohet për
këtë aspekt.
2. Në një rast të këtillë, Organi i Kujdestarisë 2. In such cases, Custodian Body may extend 2. Organ starateljstva može u tom slučaju u
mund të zgjerojë padinë në procesin gjyqësor the lawsuit for financial sustention and ime maloletnog deteta da proširi tužbu u
për mbajtjen financiare dhe përfshin persona include other persons who according to the sudskom postupku za finansijsko izdržavanje
të tjerë të cilët në përputhje me ligjin janë të Law are obliged to provide financial i uključuje druga lica koja su u skladu sa
detyruar të sigurojnë mbajtjen financiare. sustention. zakonom dužna da obezbede finansijsko
izdržavanje.
3. Vendimi për përfshirjen e këtyre personave 3. Decision on inclusion of these persons is 3. Odluka o uključivanju ovih lica se ne može
është i pakontestueshëm. incontestable. osporiti.
4. Përfaqësuesi ligjor i fëmijës së mitur ka të 4. Legal representative of the minor child is 4. Pravo na proširenje tužbe pod uslovima iz
drejtë të kërkojë një zgjerim të padisë nën entitled to request an extension of the lawsuit stava 2. ovog člana pripada i zakonskom
kushtet e përcaktuara në paragrafin 2 të këtij under the conditions set out in Paragraph 2 of zastupniku maloletnog deteta.
neni. this Article.
5. Nëse në procedurën e mëtejme, gjykata 5. If court, in a subsequent procedure 5. Ako u daljem postupku sud zaključuje da
vjen në përfundim se të afërmit të tjerë concludes that other relatives also have no ni drugi srodnici nemaju sredstva da
gjithashtu nuk kanë mjete për të plotësuar means to satisfy the needs of the child, zadovolje potrebe izdržavanja deteta, organ
nevojat e fëmijës, Organi i Kujdestarisë do t’i Custodian Body will take necessary measures starateljstva preduzima potrebne mere kako
merr të gjitha masat e domosdoshme për të to secure the alimony needs of the child bi obezbedio sredstva alimentacije za
siguruar nevojat e alimentacionit të fëmijës according to provisions on social protection izdržavanje deteta shodno odredbama o
902 /997
në përputhje me dispozitat mbi mbrojtjen especially those mentioned under Articles socijalnoj zaštiti, posebno onim navedenim u
sociale e posaçërisht ato të cekura në nenet 1442-1453. članovima 1442-1453.
1442-1453.

Zbatimi i vendimit gjyqësor Enforcement of Court Decisions Izvršenje sudske odluke
1. Vendimi për të shtuar mbajtjen financiare 1. The decision to increase financial 1. Odluku o povećanju iznosa za financijsko
ose ushqimi në kërkesën e personit që ka të sustention or alimony at the request of an izdržavanje ili alimentaciju na zahtev lica
drejtë apo në bazë të propozimit të Organit të eligible person or the proposal of Custodian koje ima pravo ili na osnovu predloga Organa
Kujdestarisë nxirret nga gjykata kompetente. Body is taken by the competent court. Based starateljstva doneće nadležni sud. Na osnovu
Bazuar në vendimin në procedurën e zbatimit on an executive decision the court may odluke u postupku sprovođenja u skladu sa
në përputhje me rregullat mbi lëshimin e initiate enforcement proceedings according to pravilima o izdavanju sprovođenja odluke
zbatimit të vendimit i bazuar në vendimin the rules on issuance of enforcement zasnovane na izvršnoj odluci suda i na
ekzekutiv të gjykatës dhe të informacionit të decisions. Custodian Body respectively the osnovu informacija nadležnog organa
organit kompetent të çështjeve statistikore. competent body for statistical matters shall be statističkih pitanja.
informed about this procedure.
2. Nëse i detyruari i ushqimisë kundërshton 2. If the obligor of alimony challenges the 2. Ako dužno lice za plaćanje alimentacije
vendimin në vijim të paragrafit 1 të këtij neni, decision pursuant to Paragraph 1 of this ospori odluku donetu na osnovu stava 1.
në shenjë të kundërshtimit se të hyrat e tija Article, indicating in his challenge that his ovog člana, navodeći u svojoj žalbi da
nuk kanë rritje në proporcion me rritjen e income has not been increased in proportion njegov prihod nije bio povećan u srazmeri sa
shpenzimeve të jetesës apo të kushteve tjera to the increase of the costs of living or other povećanjem troškova života, ili drugih
që kanë ndodhur të cilat nuk ndihmojnë circumstances have occurred which do not okolnosti koje su se desile, a koje ne idu u
rritjes e mbajtjes financiare apo ushqimi, support the increase of financial sustention or prilog povećanju iznosa za finansijsko
gjykata do të udhëzojë personin e tillë që të alimony, court will instruct such a person to izdržavanje ili alimentacije, sud će takvom
inicojë çështjen gjyqësore brenda afatit kohor initiate litigation within the prescribed time licu da naloži da pokrene parnični postupak u
të urdhëruar për të shfuqizuar zbatimin si të limit to proclaim enforcement as propisanom roku u cilju proglašenja izvršenja
papranueshëm. unacceptable. odluke neprihvatljivim.
3. Gjer sa zbatimi i çështjes gjyqësore të 3. Until enforcement litigation becomes final, 3. Dok izvršenje predmeta ne postane
903 /997
bëhet final, zbatimi i vendimit për të paguar the enforcement decision for the payment of pravosnažno, izvršenje odluke o plaćanju
shumën e vlerësuar për mbajtje financiare determined amount for financial sustention or procenjenog iznosa za finansijsko
apo ushqimi do të zgjasë por gjykata mund të alimony will be postponed, but the court may izdržavanje ili alimentaciju će potrajati, ali
vendosë që të mos vazhdojë zbatimin nëse decide not to postpone enforcement, if it sud može odlučiti da ne nastavi izvršenje ako
ajo mendon se debitori nuk do të dëmtohet deems that the debtor will not be harmed by smatra da dužnik neće biti oštećen takvim
nga një veprim i tillë. such action. aktom.

Bashkëpunimi në zbatim Cooperation in Enforcement Saradnja pri izvršenju
Punëdhënësi i personit ndaj të cilit vendimi The employer of a person against whom a Poslodavac lica nad kojim sudska odluka o
gjyqësor për alimentacion apo mbajtje court decision for alimony or financial finansijskom izdržavanju ili alimentaciji je
financiare është bërë i zbatueshëm, është i sustention is being enforced, is obliged to postala izvršna, dužan je da sarađuje sa
detyruar të bashkëpunojë me autoritetin për të cooperate with the authorities to provide a vlastima kako bi omogućio dužno smanjenje
ofruar zvogëlimin e detyrueshëm të compulsory deduction of the alimony prihoda alimentacije od plate lica ili zarade.
kontributit të alimentacionit nga paga e contribution from the persons salary or wage.
personit ose fitimi.

Përjashtimi i publikut Exclusion of the Public Isključenje javnosti
Në mënyrë që të garantohet mbrojtja e të In order to guarantee protection of personal Kako bi se garantovala zaštita ličnih prava
drejtave personale të prindërve dhe fëmijëve, rights of parents and children, the public is roditelja i dece, javnost je isključena u
publiku përjashtohet nga i tërë procesi excluded from all litigation for financial celokupnom sudskom postupku za davanje
gjyqësor për mbajtje financiare dhe sustention and alimony. finansijskog izdržavanja i alimentacije.
alimentacion.
904 /997
Revizioni Revision Revizija
Revizioni është i lejuar në të gjitha kontestet Revision is allowed in all disputes on Revizija je dopuštena u svim sporovima o
për mbajtje financiare dhe alimentacion. financial sustention and alimony. finansijskom izdržavanju i alimentaciji.

Kompetenca Territoriale Territorial jurisdiction Mesna nadležnost
Në konteste për vërtetim apo kundërshtim të In disputes for verification or refusal of a U sporovima za dokazivanje ili osporavanje
atësisë apo të amësisë, fëmija respektivisht paternity or maternity, child, respectively his očinstva ili materinstva, dete odnosno njegov
përfaqësuesi i tij ligjor mund të paraqesë legal representative may file a lawsuit, either pravni zastupnik mogu da podnesu tužbu
padinë edhe para gjykatës me kompetencë at the court with general territorial bilo pred sudom sa opštom mesnom
territoriale të përgjithshme apo në gjykatën jurisdiction or at the court in whose territory nadležnošću ili pred sudom na čijoj teritoriji
në territorin e së cilës personi ka person resides or is domiciled. to lice ima svoje prebivalište ili boravište.
vendbanimin apo vendqëndrimin.

Kolegji gjyqësor The Judicial Panel Sudsko veće
Procedura gjyqësore ndërmjet prindërve dhe The procedure of a lawsuit among parents Sudski postupak između roditelja i između
në mes të prindërve dhe fëmijëve në shkallën and between parents and children at the first roditelja i dece pred prvostepenim sudom
e parë do të drejtohet dhe vendoset nga instance level will be conducted and decided vodi i odluku donosi sudsko veće koje se
kolegji i përbërë nga një gjyqtar dhe dy by a panel, consisting of one judge and two sastoji od jednog sudije i dvojice sudija
porotë, ndërsa në gjykatën e shkallës së dytë lay judges, whereas at the court of second porotnika, dok pred drugostepenim sudom
kolegji do të përbëhet nga tre gjyqtarë. instance the panel comprises of three judges. postupak vodi i odluke donosi sudsko veće
sastavljeno od tri sudije.
905 /997
Palët pjesëmarrëse Participating Parties Strane koje učestvuju u postupku
1. Në kontestet për vërtetim të atësisë, janë 1. In disputes for the verification of paternity, 1. U sporovima za dokazivanje očinstva, su
personat atësia e të cilëve vërtetohet fëmija parties of the lawsuit are the person whose lica čije očinstvo se treba utvrditi, dete i
dhe nëna e fëmijës. paternity should be verified, child and the majka deteta.
mother of the child.
2. Në kontestet për kundërshtim të atësisë së 2. Participating parties in disputes refusing 2. U sporovima za osporavanje očinstva lica
personit i cili në përputhje me ligjin është paternity of the person, who according to the za koje se na osnovu zakona smatra da je
menduar të jetë ati i fëmijës, palë në Law is deemed to be father of the child, are: otac deteta, strane koje učestvuju na
procedurë gjyqësore: personi që kundërshton person refusing paternity, child and the sudskom postupku su: lice koje osporava
atësinë, fëmija dhe nëna e fëmijës. mother of the child. očinstvo, dete i majka deteta.
3. Në kontestet ku personi i cili ka menduar 3. Parties in the dispute where the person 3. U sporovima u kojim lice, koje sebe smatra
se është baba i fëmijës, kundërshtimi i atësisë who deems himself to be the father of the ocem deteta, osporava očinstvo lica koje je
së personit i cili e ka njohur fëmijën si të child, challenging paternity of the person who već priznalo dete za svoje, strane koje
tijin, palët në këtë kontest janë: personi i cili has recognized a child as his own, are: the učestvuju u postupku su sledeće: lice koje
refuzon të njohë dhe pranojë atësinë, personi person who refuses to recognize and accept odbija da prizna i prihvati očinstvo deteta,
atësia e të cilit është kundërshtuar, fëmija dhe paternity, the person whose paternity is being lice čije je očinstvo osporeno, dete i majka
nëna e fëmijës. objected, child and the mother of the child. deteta.

Procedurat e përgjithshme gjyqësore mbi General Court Procedures on Verification Opšti sudski postupci u dokazivanju
vërtetimin e atësisë dhe amësisë of Paternity or Maternity materinstva i očinstva
1. Në kontestet nga marrëdhëniet familjare 1. In disputes of family relations between 1. U sporovima u porodičnim odnosima
ndërmjet prindërve dhe fëmijës së mitur dhe parents and minor children and lawsuits for između roditelja i maloletne dece i postupak
procedura për verifikim të refuzimit të atësisë verification or refusal of paternity or za utvrđivanje osporavanja očinstva ili
apo amësisë, vetëm në rastin e fëmijës së maternity as well as in the case of adult materinstva, samo u slučajevima odrasle
mitur, gjykata mundë gjithashtu të merr children, the court may also consider facts dece, sud može takođe da uzme u obzir one
906 /997
parasysh faktet të cilat nuk janë marrë which are not contested by the parties. činjenice koje nisu stranke nisu uzele u obzir.
parasysh nga palët.
2. Në një kontest të tillë nuk mund të ketë 2. In such disputes, no judgment can be 2. U takvim sporovima, ne može da bude
vendim të shpallur për shkak të mungesës apo pronounced because of absence or no doneta presuda zbog odsustva ili
mos lejimit. admission. nedozvoljavanja.
3. Në kontestet nga vërtetimi apo refuzimi i 3. In a dispute about verification or refusal of 3. U sporu za dokazivanje ili osporavanje
atësisë ose amësisë, marrëveshja gjyqësore paternity or maternity, a judicial agreement očinstva ili materinstva, nije dopušteno
nuk është e lejuar. shall not be allowed. zaključenje sudskog poravnanja.
4. Nëse në procedurën gjyqësore për 4. If in the lawsuit for verification of 4. Ako u sudskom postupku za dokazivanje
vërtetimin e atësisë apo amësisë i padituri e paternity or maternity the defendant očinstva ili materinstva tužena strana prizna
njeh atësinë e tij respektivisht amësinë, recognizes his paternity respectively svoje očinstvo, odnosno materinstvo,
procedura do të ndërpritet dhe gjykata maternity, procedure shall be ceased and postupak će da bude prekinut i sud će bez
menjëherë do të dërgojë një kopje të vërtetuar court will immediately send a certified copy odlaganja da pošalje overenu kopiju
të procesverbalit së bashku me deklaratën për of the minutes, together with the declaration zapisnika, zajedno sa izjavom o priznavanju
njohjen e atësisë respektivisht amësisë te for recognition of paternity respectively očinstva odnosno materinstva nadležnom
zyrtari kompetent për regjistrimin e fëmijës maternity to the competent official for službeniku u cilju upisa deteta u matičnu
në librin amëz. registration of the child in the birth register. knjigu rođenih.

Sigurimi i pjesëmarrjes së domosdoshme Ensuring necessary participation, refusal Obezbeđivanje neophodnog učešća i
dhe refuzimi i kërkesës of claim odbijanje zahteva
1. Nëse me padinë për vërtetimin, 1. If in the verification dispute, respectively 1. Ako u sporu za dokazivanje odnosno
përkatësisht për kundërshtimin e atësisë si in the dispute for refusal of paternity all osporavanje očinstva, kao tuženik i tuženi
paditës dhe të paditur nuk janë përfshirë të persons mentioned in article 344 of this Book nisu bila obuhvaćena sva lica iz člana 1465.
gjithë personat nga neni 1465 të këtij Libri, have not been included as claimant and ove Knjige, sud će da pozove tuženika da
gjykata do ta ftojë paditësin që ta zgjerojë me defendant, court shall invite the claimant to proširi tužbu na više lica. Ta lica ne mogu
persona të tjerë. Ata persona nuk mund t’i extent the lawsuit to more persons. These osporiti proširenje tužbe.
907 /997
bëjnë kundërshtim zgjerimit të padisë. persons cannot refuse extension of the
lawsuit.
2. Nëse në kontestin për kundërshtimin e 2. If in the dispute for rejection of paternity, 2. Ako u sporu za osporavanje očinstva,
atësisë paditësi brenda afatit që e ka caktuar the plaintiff, within the term determined by tuženik u roku koji odredi sud ne proširi
gjykata nuk e zgjeron padinë me personat, të the court, does not extend the suit to other svoju tužbu na druga lica, koja nisu na
cilët nuk janë përfshirë në padi ose nëse këta persons, who are not initially included in the početku bila obuhvaćena tužbom, ili ako se u
persona brenda afatit të njëjtë nuk i suit or if these persons within the same term istom roku ta lica ne budu pridružila tužbi
bashkohen padisë si paditës të rinj, padia do do not join to the claim as new claimants, the kao novi tuženi, tužba biva odbačena.
të hudhet poshtë. claim shall be refused.
3. Nëse në kontestin për vërtetimin e atësisë 3. If in the dispute for verification of 3. Ako u sporu za dokazivanje očinstva
paditësi brenda afatit që e ka caktuar gjykata paternity, the plaintiff, within the term tuženik u roku koji odredi sud ne proširi
nuk e zgjeron padinë me personat të cilët nuk determined by the court, does not extend the svoju tužbu na druga lica, koja nisu na
janë përfshirë në padi, ose nëse ata persona suit to other persons, who are not initially početku bila obuhvaćena tužbom, ili ako se u
brenda afatit të njëjtë nuk i bashkohen padisë included in the suit, or if these persons within istom roku ta lica ne budu pridružila tužbi
si paditës të rinj, gjykata lidhur me këtë gjë the same term, have not joined in the suit as kao novi tuženici, sud o ovome obaveštava
do të njoftojë Organin e Kujdestarisë dhe do new plaintiffs, the court shall inform organ starateljstva i određuje novi rok u
të ia caktojë afatin brenda të cilit mund ta Custodian Body on this matter and shall kojem stranke mogu proširiti tužbu sa licima
zgjerojë padinë me personat që nuk janë determine a new term within which the koja nisu obuhvaćena u tužbi.
përfshirë në padi. parties shall join the suit.
4. Nëse nuk ka palë tjetër pjesëmarrëse në 4. If no further parties participate in the 4. Ako nema drugih stranaka učesnica u
procesin gjyqësor brenda afatit të dhënë, lawsuit in the given time limit, the claim shall sudskom postupku u datom roku, zahtev će
kërkesa do të refuzohet. be refused. se odbiti.

Përfshirja e organit të kujdestarisë Involvement of Custodian Body Uključivanje organa starateljstva
1. Për kontestet nga marrëdhëniet familjare 1. In case of family relations disputes 1. U slučaju sporova iz porodičnih odnosa
ndërmjet prindërve dhe fëmijëve të mitur between parents and minor children, the court između roditelja i maloletne dece, sud će da
gjykata do ta njoftojë Organin e Kujdestarisë, shall inform Custodian Body, if it concludes obavesti organ starateljstva, ako pri tom
908 /997
nëse konstaton se përfaqësuesi ligjorë nuk that the statutory representative does not utvrdi da pravni zastupnik ne posvećuje
tregon kujdes të duhur në përfaqësim qoftë exercise the appropriate care in his odgovarajuću pažnju u zastupanju, bilo zbog
për shkak të mosdijes ose të pakujdesisë. responsibility due to a lack of knowledge or neznanja ili nemara.
negligence.
2. Organi i Kujdestarisë ka të drejtë të marrë 2. Custodian Body at any time has right to 2. Organ starateljstva može u svakom
pjesë në kontestin e atillë gjithmonë kur participate in such a dispute if it concludes trenutku da učestvuje u takvom sporu, ako
çmon se këtë gjë e kërkojnë interesat e that this is in the interest of the child or if a zaključi da bi to bilo u interesu deteta, ili ako
arsyeshme të fëmijës që është palë në kontest. child is a party in the dispute. je dete učesnik u takvom sporu.
3. Si pjesëmarrës në procedurë, Organi i 3. Custodian Body as a participant in the 3. Kao učesnik u ovom postupku, Organ
Kujdestarisë është i autorizuar që të jep procedure is entitled to make proposals for starateljstva ima pravo da daje predloge za
propozime për mbrojtjen e të drejtave dhe të protection of rights and interests of children, zaštitu prava i interesa dece, da iznosi
interesave të fëmijëve, që t’i paraqet edhe to submit the facts which were not pointed činjenice koje strane u sporu nisu predočile
faktet të cilat nuk i kanë theksuar palët dhe të out by the parties and to propose collection of sudu kao i da predloži prikupljanje potrebnih
propozojë që të mblidhen provat e evidence, to provide legal measures and other dokaza, da primenjuje pravne lekove i da
nevojshme, të ushtrojë mjete juridike dhe të contested actions. preduzima druge sporne ranje.
ndërmerr veprime tjera kontestimore.
4. Gjykata është e detyruar të ftojë Organin e 4. Court is obliged to invite Custodian Body 4. Sud je obavezan da pozove organ
Kujdestarisë pjesëmarrës në procedurë në të participating in the procedure to all court starateljstva kao učesnika u postupku na
gjitha seancat dhe të dërgojë të gjitha sessions and to send all of its decisions to this svim ročištima i da dostavi sve svoje
vendimet e saja te ky organ. body. odluke tom organu.

Mbrojtja e fëmijëve me anë të kujdestarit Protection of children by special Zaštita dece putem postavljenja posebnog
të veçantë Custodians staratelja
1. Nëse fëmija dhe prindi i cili sipas Ligjit e 1. If a child and the parent, who is the legal 1. Ako dete i roditelj koji prema zakonu
përfaqëson fëmijën së bashku e paraqesin representative of the child, jointly file a zastupa dete zajedno podnose tužbu za
padinë për vërtetimin ose kundërshtimin e lawsuit for the verification or refusal of potvrđivanje ili protivljenje tužbe, odnosno
909 /997
padisë, përkatësisht nëse janë të paditur me paternity, respectively, if they are defendants ako su tuženi istom tužbom, taj roditelj će
padi të njëjtë ai prind do ta përfaqësojë in the same suit, that parent shall also zastupati dete u sporu, ali organ starateljstva
fëmijën edhe në kontest por Organi i represent the child in the lawsuit but može postaviti posebnog staratelja deteta ako
Kujdestarisë mund t’i caktojë fëmijës Custodian Body may appoint to the child a postoje sukobljeni interesi između roditelja i
kujdestarin e veçantë nëse ndërmjet prindit special custodian if there are conflicting deteta u tom sporu.
dhe fëmijës në atë kontest ekzistojnë interesa interests between the parent and child in the
të kundërta. same suit.
2. Nëse fëmija dhe prindi i cili është 2. If child and parent, who is the legal 2. Ako dete i roditelj koji je zakonski
përfaqësues ligjor i fëmijës, kanë interesa të representative of the child, have opposing zastupnik deteta imaju suprotne interese i
kundërta dhe janë palë të kundërta në interests in the suit as plaintiff and defendant, suprotne su strane u postupku kao tuženi i
procedurë si të paditur dhe paditës, Organi i Custodian Body shall assign a special tužioci, organ starateljstva će za ovo dete
Kujdestarisë do të emërojë kujdestarin e custodian to the child. postaviti posebnog staratelja.
veçantë për këtë fëmijë.

Masa të përkohshme sipas detyrës zyrtare Ex Officio temporary measures for the Privremene mere za zaštitu deteta, donete
për mbrojtjen e fëmijëve protection of children po službenoj dužnosti
1. Në procedurat për kujdestarinë, gjykata ex 1. In custodianship procedures, court may ex 1. U postupku o starateljstvu, sud može po
officio mund të caktojë masa të përkohshme officio determine temporary measures for službenoj dužnosti da odredi privremen mere
për mbrojtjen, edukimin dhe vendosjen e protection, education and placement of a u cilju zaštite, vaspitanja i smeštaja dece.
fëmijës. child.
2. Masat e përkohshme mund të zbatohen 2. Temporary measures may be applied, 2. Privremene mere se mogu primeniti bez
pavarësisht nga vendimi i marrë në kontestin irrespectively of the decision made in the obzira na odluku donetu u osnovnom sporu
themelor ose natyra e procesit themelor nëse underlying dispute or the nature of the ili prirodu osnovnog procesa ako se to
kjo konsiderohet e domosdoshme. underlying lawsuit if this is deemed smatra neophodnim.
necessary.
3. Kundërshtimi ndaj vendimit mbi masat e 3. Appeal against the decision on temporary 3. Žalba uložena na odluku o privremenim
910 /997
përkohshme nuk e ndal ekzekutimin e measures does not stop execution of the merama ne zadržava izvršenje odluke.
vendimit. decision.

Përjashtimi i publikut Exclusion of the Public Isključenje javnosti
Në kontestet për vërtetim apo kundërshtim të In the litigation for the verification or refusal U postupku parnice za dokazivanje ili
atësisë dhe në kontestin për kujdestari të of paternity and in disputes for custodianship odbacivanje očinstva i u sporovima za
personit të mitur, publiku është i përjashtuar of minor child, public is excluded from the starateljstvo roditelja nad maloletnim
nga procesi gjyqësor me qëllim të sigurimit të lawsuit in order to guarantee protection of detetom, javnost je isključena iz sudskog
mbrojtjes për fëmijën. children. procesa u cilju obezbeđivanja zaštite dece.

Procedura e kontestit të përbashkët Joint dispute procedures Postupak zajedničkog spora
Palët të cilat bashkërisht inicojnë kontestin Parties which jointly file a dispute for refusal Strane koje su zajednički pokrenule spor za
për refuzimin ose vërtetimin e atësisë apo or verification of paternity or maternity, odbijanje ili za potvrđivanje očinstva ili
amësisë, respektivisht të cilat janë paditës në respectively which are defendants in the same materinstva, odnosno strane koje su u toj istoj
procesin gjyqësor të njëjtë, konsiderohen lawsuit, are deemed to be one contesting tužbi tužena strana, smatraće se jednom
sikur të ishin një palë kontestuese, kështu që party, so that if the litigants make any parničnom s trankom, što znači da ako neki
nëse ndërgjyqësit pengojnë ndonjërin nga omissions in any of the contesting actions, od parničara ometa bilo koju parničnu
veprimet kontestuese, efektet e veprimit të the effect of the contesting action undertaken radnju, dejstvo date parnične radnje koju je
kontestueshëm të ndërmarra nga pala tjetër by contesting party lie on a party that didn`t izvršio drugi parničar biće prošireno i na
ndërgjyqëse shtrihen mbi palën e cila nuk ka undertake such action. onog parničara koji nije preduzeo takvu
ndërmarrë një veprim të tillë. radnju.
911 /997
Shpenzimet Costs Troškovi postupka
Gjykata vendos sipas diskrecionit të saj mbi Court decides on its discretion on the costs of Sud prema svom diskrecionom pravu
shpenzimet e procedurës. the procedure. odlučuje o troškovima postupka.

Masat sipas detyrës zyrtare në procedurën Ex Officio measures in court procedure Mere u sudskim postupcima po službenoj
gjyqësore dužnosti
1. Në procedurën ankimore për vërtetimin e 1. In the appeals proceedings of disputes for 1. U žalbenom postupku za dokazivanje
atësisë apo amësisë dhe në kontestin mbi verification of paternity or maternity and in očinstva ili materinstva i u sporovima za
mbrojtjen, edukimin apo mbajtjen financiare disputes for protection, education or zaštitu, obrazovanje ili finansijsko
të fëmijës të mitur, Gjykata e Shkallës së sustention of a minor child, Second instance izdržavanje maloletnog deteta, drugostepeni
Dytë do të ndërmarrë ex officio vendimin në court shall wherever possible take ex officio sud će po službenoj dužnosti da donese
interes të fëmijës së mitur kurdoherë që kjo të decisions in the interest of the minor child. odluku koja je u interesu maloletnog deteta
jetë e mundur. kad god je to moguće.
2. Në rast të kontestit nën paragrafin 1, 2. In case of disputes under Paragraph 1, 2. U slučaju sporova iz stava 1. ovog člana,
Gjykata e Shkallës së Dytë do të kontrollojë Second instance court of will examine even drugostepeni sud će da ispita čak i one delove
edhe pjesët e vendimit të cilat nuk janë parts of the decision which were not odluke koji nisu bili osporeni žalbom.
kundërshtuar me ankesë. challenged by the appeal.
KAPITULLI IV – DISPOZITAT E CHAPTER IV – PROVISIONS OF POGLAVLJE IV - ODREDBE

PROCEDURËS CIVILE CIVIL PROCEDURE GRAĐANSKOG POSTUPKA
Zbatimi i ligjit mbi kontestet gjyqësore Application of Law on Judicial Contests Primena Zakona o parničnom postupku
912 /997
Në kontestet martesore dhe ndërmjet In marital litigations or court disputes among Na bračne sporove i u sporove između
anëtarëve të familjes zbatohen dispozitat e family members Provisions of the Law on članova porodice biće primenjene odredbe
Ligjit të Procedurës Kontestimore, nëse ky Judicial Contests apply, unless this Law Zakona o parničnom postupku, osim ukoliko
Libër nuk parashikon ndryshe. provides otherwise. je drugačije propisano odredbama ove
Knjige.

Zbatimi i ligjit të procedurës Application of the Law on Extrajudicial Primena zakona o vanparničnom
jokontestimore Procedure postupku
Në çështjet juridike për të cilat me këtë Libër In legal issues which by this Law are Na pravne predmete koje su ovom Knjigom
është rregulluar se do të zgjidhen në regulated in extrajudicial procedure, uređene na taj način da će se rešiti
procedurën jo kontestimore, do të zbatohen provisions of the Law on extrajudicial vanparničnim postupkom biće primenjene
dispozitat e Ligjit të Procedurës jashtë procedure shall apply. odredbe Zakona o vanparničnom postupku.
kontestimore.
CHAPTER V – ENFORCEMENT POGLAVLJE V - IZVRŠNI

KAPITULLI V – PROCEDURA E POSTUPAK
PËRMBARIMIT PROCEDURE
Article 1477
Territorial jurisdiction
Kompetenca Territoriale Mesna nadležnost
1. With regard to the decision for
1. Lidhur me vendimin për përmbarimin e 1. Što se tiče rešenja o izvršenju sudske
enforcement of a court order to deliver the
vendimit të gjykatës me të cilin urdhërohet odluke kojom se nalaže predaja deteta
dorëzimi i fëmijës prindit ose personit tjetër, child to the parent or to any other person to
roditelju ili drugom licu kome je dete
whom child was entrusted for protection and
të cilit i është besuar fëmija në ruajtje dhe povereno na čuvanje i školovanje, nadležan
education, competence lies with the court
shkollim, kompetente është gjykata e cila e je sud koji ima opštu mesnu nadležnost za
which has general territorial jurisdiction for
ka kompetencën e përgjithshme territoriale stranku koja traži izvršenje, kao i sud na čijoj
the party which demands such enforcement,
913 /997
për palën që kërkon përmbarimin, si dhe as well as with the court in whose territory teritoriji se nalazi dete.
gjykata në territorin e të cilës gjendet fëmija. the child is located.
2. Gjykata në territorin e së cilës është fëmija 2. Court in whose territory child is located 2. Sud na čijoj teritoriji se dete nalazi ima
ka juridiksion territorial për tu kujdesur për has the territorial jurisdiction to carry out mesnu nadležnost da se stara o izvršenju.
zbatimin e përmbarimit. enforcement procedures.

Procedurat zbatuese Enforcement Procedures Postupak sprovođenja
1. Me rastin e zbatimit të përmbarimit të 1. On the occasion of compulsory execution, 1. Prilikom sprovođenja prinudnog izvršenja
dhunshëm gjykata kujdeset për karakterin e court will consider emergency nature of the sud će da vodi računa o hitnosti postupka i o
ngutshëm të procedurës dhe për nevojën që procedure and the need to protect personality potrebi da se u najvećoj mogućoj meri zaštiti
në masën maksimale të mbrohet personaliteti of a child to the maximum extent. ličnost deteta.
i fëmijës.
2. Gjykata pasi t’i çmojë të gjitha rrethanat e 2.After evaluating all circumstances of the 2. Pošto oceni sve okolnosti slučaja, sud će
rastit vendos a thua përmbarimi do të case, court will decide whether to apply da odluči da li će izvršenje da sprovede
zbatohet me caktimin e gjobave kundër execution by determining fines against the izricanjem novčanih kazni protiv lica kod
personit te i cili ndodhet fëmija ose me person, where the child is located or whether koga se dete nalazi ili ne, odnosno da li će da
marrjen e fëmijës prej atij personi. to remove the child from the person or not. izvršenje sprovede oduzimanjem deteta od
tog lica ili ne.
3. Nëse qëllimi i përmbarimit nuk mund të 3. If the purpose of execution cannot be 3. Ako svrha izvršenja ne može da bude
arrihet me caktimin e vendimit për gjobat, achieved by a decision of fines, execution postignuta izricanjem i izvršenjem odluka o
përmbarimi do të zbatohet me marrjen e shall be applied by taking the child from the novčanim kaznama, izvršenje će da bude
fëmijës prej personit te i cili ndodhet fëmija person where the child is located and handing sprovedeno oduzimanjem deteta od lica kod
dhe me dorëzimin e fëmijës prindit, over the child to the parent or another person koga se dete nalazi i predajom deteta
përkatësisht personit tjetër të cilit i është to whom the child has been entrusted to for roditelju, odnosno drugom licu kome je ono
besuar fëmija dhe me dorëzimin e fëmijës protection and education. povereno na čuvanje i vaspitavanje.
914 /997
prindit përkatësisht personit tjetër të cilit i
është besuar ai për ruajtje dhe edukim. 4. In execution procedures, court shall seek 4. U izvršnom postupku sud će zatražiti
for opinion of Custodian Body. pomoć organa starateljstva.
4. Në procedurën e përmbarimit gjykata do ta
kërkojë ndihmën e organit të kujdestarisë.
PETA KNJIGA -
LIBRI PESTË - BOOK FIVE –
NASLEĐIVANJE
TRASHËGIMIA INHERITANCE
CHAPTER I – GENERAL POGLAVLJE I - OPŠTE
KAPITULLI I - DISPOZITAT E ODREDBE
PËRGJITHSHME PROVISIONS
Član 1479
Neni 1479 Article 1479 Svrha knjige o nasleđivanju
Qëllimi i librit për trashëgiminë The object of the book on inheritance
1. Ova Knjiga uređuje pravo nasleđivanja.
1. Ky libër rregullon të drejtat e trashëgimisë. 1. This Book regulates the inheritance rights.
2. Nasleđivanje je prenos po zakonu ili na
2. Trashëgimia është kalimi me ligj ose në 2. Inheritance is a transfer of a person’s osnovu testamenta imovine (nasledstva)
bazë të testamentit i pasurisë (trashëgimit) së property based on the law or based on a will umrlog lica (zaveštaoca) na jedno ili više lica
personit të vdekur (trashëgimlënësit) tek një (inheritance) from a dead person (decedent) (naslednika ili legatara), prema pravilima
ose më shumë persona (trashëgimtarët ose to one person or several persons (heirs or utvrđenim ovim Zakonikom.
legatarët), sipas rregullave të caktuara në këtë legatees), according to the provisions set out
Kod. in the present Code.
Član 1480
Neni 1480 Article 1480 Predmet nasleđivanja
Objekti i trashëgimisë The object of inheritance
1. Predmet nasleđivanja su stvari i prava koja
1. Objekt i trashëgimisë janë sendet dhe të 1. The object of inheritance are things and the pripadaju ostaviocu.
rights belonging to the decedent.
915 /997
drejtat që i përkasin trashëgimlënësit.
2. Objekt i trashëgimisë mund të jenë edhe 2. The object of inheritance may also be the 2. Predmet nasleđivanja mogu biti i obaveza
detyrimet e një trashëgimlënësi. obligations of a decedent. ostavioca.

Barazia në trashëgimi Equality in inheritance Ravnopravnost u nasleđivanju
1. Të gjithë personat fizikë, në kushte të 1. All physical persons under the same 1. Sva fizička lica, pod istim uslovima su
njejta, janë të barabartë në trashëgimi. conditions are equal in inheritance. jednaki u nasledstvu.
2. Fëmijët e lindur jashtë martese, kur atësia 2. Children born out of wedlock, when 2. Deca rođena van braka, kada je očinstvo
është njohur ose verifikuar, si dhe fëmijët e paternity has been recognized or verified, as priznato ili potvrđeno, kao i usvojena deca su
adoptuar janë të barabartë me fëmijët e well as adopted children are as equal as ravnopravna deci rođenoj u braku.
lindur gjatë martesës. children born during marriage.
3. Fëmija i adoptuar nuk trashëgon familjen 3. The adopted child has no inheritance right 3. Usvojeno dete nema pravo nasledstva u
e origjinës së tij dhe as familja nuk e in his original family and neither the family porodici odakle potiče a ni porodica nema
trashëgon atë. inherits from the child. pravo na njegovo nasledstvo.
4. Shtetasit e huaj janë të barabartë me 4. Foreign nationals are equal to the citizens 4. Strani državljani su ravnopravni sa
qytetarët e Republikës së Kosovës në lidhje of the Republic of Kosovo in respect of državljanima Republike Kosovo u pogledu
me trashëgiminë, përveç nese me ligj të inheritance, unless otherwise foreseen by nasleđivanja, osim ako posebnim zakonom
veçantë parashihet ndryshe. special law. nije drugačije određeno.

Fitimi i trashëgimit Acquiring inheritance Sticanje nasledstva
1.Trashëgimi fitohet me vdekjen e 1. Inheritance is gained with the death of the 1. Nasleđivanje se stiče smrću ostavioca.
trashëgimlënësit. decedent.
916 /997
2. Trashëgimlënës mund të jetë vetëm personi 2. Every physical person can be inherited. 2. Ostavilac može biti samo fizičko lice.
fizik. Only physical person can be decedent.

Koha dhe vendi i hapjes së trashëgimisë Time and place of the opening of the Vreme i mesto otvaranja nasledstva
inheritance
1. Pasurinë e trashëgimlënësit e trashëgon 1. The deceased person (decedent) is 1. Imovinu ostavioca nasleđuje lice koje u
personi i cili në momentit të vdekjes së tij, ka inherited by the person who, from the trenutku njegove smrti stekao pravo
fituar të drejtën për të trashëguar. moment of his death, has acquired the right to nasledstva.
inherit.
2. Çdo person është i aftë për të trashëguar, 2. Every person is able to inherit, unless it is 2. Svako je sposoban da nasledi, osim ako
përveç nëse nuk është parashikuar ndryshe differently provided by this Code. nije drugačije određeno ovim Zakonikom.
me këtë Kod.
3. E drejta për të trasheguar fitohet në 3. The right to inheritance is acquired upon 3. Pravo nasledstva se stiče u trenutku smrti
momentin e vdekjes së trashëgimlënësit. the death moment of the decedent. Heir with ostavioca. Naslednik koji je pozvan da
Trashëgimtari i thirrur për të trashëguar mund the right to inheritance can give up his right nasledi može se odreći ovog prava prema
të heqë dorë nga kjo e drejtë sipas dispozitave based on the provisions of this Book, which odredbama ove Knjige. U tim slučajevima se
të këtij Libri. Në këto raste konsiderohet se ai will imply that this right has never been smatra da on nikada nije stekao ovo pravo.
nuk e ka fituar këtë të drejtë asnjëherë. acquired.

Marrëveshjet e pavlefshme për Null and void agreements on future Nevažeći sporazumi o budućem nasledstvu
trashëgiminë e ardhshme inheritances
Çdo marrëveshje mes trashëgimtarëve të Any agreement between future heirs, or Svaki dogovor između budućih naslednika ili
ardhshëm, ose mes trashëgimtarëve të between future heirs and third persons, over između budućih naslednika i trećih lica u vezi
ardhshëm dhe personave të tretë, lidhur me on an inheritance that has not been opened nekog nasledstva koje još nije otvoreno
një trashëgimi ende të pahapur është e shall be deemed null and void. smatraće se ništavim.
pavlefshme.
917 /997
Aftësia për të trashëguar Capacity to inherit Sposobnost za nasleđivanje
1. Personi që në kohën e hapjes së 1. Any person who is alive at the time the 1. Lice koje je živo u vreme otvaranja
trashëgimisë është gjallë, ose është zënë para inheritance is opened, or any person nasledstva, ili je začeto pre smrti ostavioca a
vdekjes së trashëgimlënësit dhe ka lindur i conceived before the death of the decedent, rođeno živo, ima sposobnost za nasleđivanje.
gjallë, ka aftësi për të trashëguar. and born alive, has the capacity to inherit.
2. Konsiderohet se ka qenë zënë në kohën e 2. A person will be considered to have been 2. Smatraće se da je začeto u vreme otvaranja
hapjes së trashëgimisë, ai person që ka lindur conceived at the time inheritance is opened if nasledstva, lice koje je rođeno živo u periodu
i gjallë brenda 300 ditëve nga vdekja e such person is born alive within 300 days od 300 dana od dana smrti ostavioca.
trashëgimlënësit. after the death of the decedent.

Bazat për trashëgimi Grounds for inheritance Osnov za nasleđivanje
E drejta për të trashëguar fitohet në bazë të Inheritance shall be based on legal, Pravo za nasleđivanje stiče se na osnovu
ligjit dhe testamentit. testamentary or contractual succession. zakona i testamenta.

Trashëgimia ligjore në përgjithësi Legal succession in general Zakonsko nasleđivanje uopšte
Trashëgimia me ligj zbatohet kur Inheritance shall be based on legal succession Nasleđivanje po zakonu se primenjuje kada je
trashëgimlënësi ka lënë një testament të when the decedent has left an invalid or ostavilac ostavio nevažeći testament ili
pavlefshëm ose pjesërisht të pavlefshëm, në rastet partially invalid will, or in cases when the delimično nevažeći, u slučajevima kada je
kur ka lënë testament vetëm për një pjesë të will includes only a part of inheritance, if the ostavio testament samo za jedan deo svoje
pasurisë së tij, nëse ai nuk ka lidhur një decedent has not made a valid contract inter imovine, ako sa života nije potpisao važeći
kontratë të vlefshme për së gjalli ose në rastet vivos or when the property of the decedent ugovor ili u slučajevima kada imovina
918 /997
kur prona e trashëgimlënësit nuk është which is not included in a valid contract inter ostavioca nije uključena u važeći ugovor
përfshirë në kontratën e vlefshme të lidhur vivos. zaključenim između živih.
ndërmjet të gjallëve.

Trashëgimi nga komuna Heritage by the Municipality Opština kao naslednik
Kur trashëgimlënësi nuk ka trashëgimtar, e If the decedent has no heirs, the right to Kada ostavilac nema naslednika, pravo na
drejta për të trashëguar i kalon komunës, e inheritance is passed on to the Municipality, nasleđivanje prelazi opštini, koja stiče isti
cila fiton të njejtën pozitë si me which acquires the same position as the legal položaj kao sa zakonskim naslednicima.
trashëgimtarët ligjore. Komuna nuk mund të heir of the decedent. Municipality cannot Opština se ne može odreći nasleđa.
heqë dorë nga trashëgimia. give up the right to inheritance.
KAPITULLI II - TRASHËGIMIA CHAPTER II – LEGAL POGLAVLJE II - ZAKONSKO

LIGJORE INHERITANCE NASLEĐIVANJE
Trashëgimtarët ligjorë Heirs at law Zakonski naslednici
1. Trashëgimtarë ligjorë janë: fëmijët e 1. Heirs at law are: the decedent’s children, 1. Zakonski naslednici su: ostaviočeva deca,
trashëgimlënësit, të adoptuarit e tij dhe his adoptees, and their descendants, spouse, njegova usvojena deca i njihovi potomci,
pasardhësit e tyre, bashkëshorti, prindërit, parents, siblings and their descendants, supružnik, roditelji, braća i sestre i njihovi
vëllëzërit e motrat dhe pasardhësit e tyre, grandfather and grandmother and their potomci, deda i baba i njihovi potomci.
gjyshi e gjyshja dhe pasardhësit e tyre. descendants.
2. Bazuar në ligj, bashkëshorti nga 2. By law, the cohabitant has the same rights 2. Prema zakonu, partner u vanbračnoj
bashkëjetesa gëzon të njëjtat të drejta si as a marital spouse, unless otherwise zajednici uživa ista prava kao i supružnik,
bashkëshorti martesor, përveç se kur provided by law. osim ako se ne predviđa drugačije
parashikohet ndryshe me kod. Zakonikom.
919 /997
3. Bashkëshorti nga bashkëjetesa sipas Librit 3. A spouse from cohabitation according to 3. Partner u vanbračnoj zajednici prema
të Katërt të këtij kodi, trashëgon nëse the Fourth Book of this Code inherits if the četvrtoj knjizi ovog Zakonika nasleđuje ako
bashkëjetesa ka zgjatur pesë (5) vite, ndërsa cohabitation lasted for five (5) years, while if je vanbračni život trajao pet (5) godina, a ako
në rast se kanë fëmijë nga bashkëjetesa tre (3) they have children from cohabitation for imaju decu od vanbračnog života tri (3)
vite. three (3) years. godine.
4. Këta persona thirren në trashëgim sipas 4. These persons shall inherit according to the 4. Ova lica se pozivaju na nasleđivanje
radhës së caktuar në këtë Kod. order of succession set forth in this Code. shodno naslednom redu utvrđenom u ovom
Zakoniku.
KAPITULLI III – RADHËT E CHAPTER III – ORDER OF POGLAVLJE III - NASLEDNI

TRASHËGIMISË HEIRS REDOVI
Nën-kapitulli I – Radha e Parë e Sub-chapter I – First line inheritance Potpoglavlje I - Prvi nasledni red
Trashëgimisë

Pasardhësit dhe bashkëshorti i Successors and the spouse of decedent Ostaviočevi potomci i supružnik
trashëgimlënësit
1. Trashëgimlënësin e trashëgojnë para të 1. The decedents shall be inherited, prior to 1. Ostavioca, pre svih drugih, nasleđuju deca
gjithëve fëmijët dhe bashkëshorti. all others, by his children and spouse. i supružnik.
2.Subjektet nga paragrafi 1 i këtij neni do të 2. Entities from paragraph 1 of this article 2. Navedena lica iz stava 1. ovog člana
trashëgojnë në pjesë të barabarta. shall inherit in equal shares. nasleđuju u jednakim delovima.
Član 1491
Neni 1491 Article 1491 Pravo zastupanje u nasleđivanju
E drejta e përfaqësimit në trashëgimi The right to representation
1. U slučajevima kada je jedno od dece umrlo
1. Në rastet kur njëri prej fëmijëve të 1. If one of the children of the decedent died pre ostavioca, umesto ovog deteta se pozivaju
trashëgimlënësit ka vdekur para tij, në vend before the decedent, the place of this child is na nasleđivanje njegovi potomci, a ako su i
920 /997
të këtij femije, thirren në trashëgim të taken by the children of this child, and if oni umrli onda se na nasleđivanje pozivaju
paslindurit e tij, si dhe nëse edhe këta të these children have also died, by the unuci od ovog deteta i njihovi potomci sve
fundit kanë vdekur thirren në trashëgim grandchildren of this child and their dok ima lica u ovoj liniji.
nipërit e këtij fëmije dhe pasardhësit e tyre successors as long as there are people in this
derisa ka persona në këtë vijë. line.
2. Personat nga paragrafit 1 i këtij neni 2. Persons from paragraph 1 of this article 2. Navedena lica iz stava 1. ovog člana
trashëgojnë në pjesë të barabarta. inherit in equal shares. nasleđuju u jednakim delovima.
Nënkapitulli II - Radha e Dytë e Sub-chapter II - Second line of inheritance Potpoglavlje II - Drugi nasledni red
Trashëgimisë

Prindërit dhe bashkëshorti i Decedent’s parents and spouse Roditelji i supružnik ostavioca
trashëgimlënësit
1. Pasurinë e trashigimlënësit që nuk ka lënë 1. The property of a decedent who has no 1. Imovinu ostavioca koji nije ostavio
pasardhës e trashëgojnë prindërit dhe descendants shall be inherited by his parents potomstvo nasleđuju roditelji i supružnik.
bashkëshorti i tij. and spouse.
2. Prindërit e trashëgimlënësit trashëgojnë 2. The decedent’s parents shall inherit half of 2. Roditelji ostavioca nasleđuju jednu
gjysmën e pasurisë trashëgimore në pjesë të the property in equal shares, and the other polovinu zaostavštine u jednakim delovima,
barabarta, kurse gjysmën tjetër të pasurisë e half of his property shall be inherited by his dok drugu polovinu imovine nasleđuje
trashëgon bashkëshorti i trashëgimlënësit. spouse. supružnik ostavioca.
3. Nëse trashëgimlënësi nuk ka lënë 3. If there is no surviving spouse, the parents 3. Ako ostavioc nije ostavio preživelog
bashkëshort pasjetues, prindërit e of the decedent shall inherit the entire bračnog druga, ostaviočevi roditelji nasleđuju
trashëgimlënësit e trashëgojnë tërë pasurinë property in equal shares. svu imovinu na jednake delove.
në pjesë të barabarta.
4. Nëse është pasjetues vetëm njëri prind i 4. If only one parent survives the decedent, 4. Ako je živ samo jedan roditelj ostavioca,
921 /997
trashëgimlënësit, ai do të trashëgojë gjysmën he shall inherit half of the property. on će naslediti polovinu zaostavštine, i drugu
e pasurisë trashëgimore, dhe gjysmen tjetër polovinu nadživeli supružnik.
bashkëshorti pasjetues.
5. Nëse të dy prindërit e trashëgimlënësit 5. If both parents of the decedent have died 5. Ako su oba roditelja ostavioca umrla pre
kanë vdekur para tij, dhe nuk kanë pasardhës, before him the entire property shall be njega, i nemaju potomstvo, celokupnu
gjithë pasuria trashëgimore trashëgohet nga inherited by the decedent’s spouse. zaostavštinu nasleđuje supružnik ostavioca.
bashkëshorti i trashëgimlënësit.

Vëllezërit dhe motrat e trashëgimlënësit Brothers and sisters of the testator and Braća i sestre ostavioca i njihovi potomci
dhe pasardhësit e tyre their descendants
1. Në rastet se njëri nga prindërit e 1. In case there is no surviving spouse and no 1. U slučaju da je jedan od roditelja ostavioca
trashëgimlënësit ka vdekur para tij, pjesën e surviving descendant and one of the preminuo pre njega, deo zaostavštine koju bi
pasurisë trashëgimore që do t’i takonte sikur decedent’s parents died before him, the part inače dobio preminuli roditelj da je nadživeo
të kishte jetuar pas trashëgimlënësit, e of the hereditary property that would have ostavioca, nasleđuju njegova deca (odnosno
trashëgojnë, fëmijët e tij (vëllezërit dhe belonged to him under Article 14 if he had braća i sestre ostavioca), njegovi unuci i
motrat e trashëgimlënësit), nipat e stërnipat e survived the decedent, shall be inherited by praunuci, i drugi potomci, u skladu sa
tij dhe pasardhësit e tjerë në përputhje me his children (the decedent’s brothers and odredbama o nasleđivanju dece i drugih
dispozitat mbi trashëgimin nga fëmijët e sisters), his grandchildren, his grand– potomaka ostavioca, u skladu sa ovim
pasardhësit e tjerë të trashëgimlënësit, sipas grandchildren and further descendants Zakonikom.
këtij Kodi. according to the provisions of this Code
regarding inheritance by the decedent’s
children and other descendants.
2. Nëse të dy prindët e trashëgimlënësit kanë 2. If both parents of the decedent have died 2. Ako su oba roditelja ostavioca preminula
vdekur para trashëgimlënësit, pjesën e before him, the part of hereditary property pre njega, deo zaostavštine koji bi inače
pasurisë trashëgimore që do t’i takonte secilit that would have belonged to each of them if svakome od njih pripao da su nadživeli
prej tyre sikur të kishin jetuar pas they had survived the decedent shall be ostavioca, nasleđuju njihovi potomci, na
trashëgimlënësit e trashëgojnë pasardhësit inherited by their respective descendants in način utvrđen u stavu 1. ovog člana.
922 /997
përkatës, siç është përcaktuar në paragrafin 1 the manner set out under paragraph 1 of this
të këtij neni. article.
3. Në të gjitha rastet, vëllezërit dhe motrat e 3. At all times, the decedent’s siblings related 3. U svim slučajevima, braća i sestre
trashëgimlënësit vetëm nga ana e atit to him through his father only, shall inherit ostavioca sa kojima je u srodstvu samo po
trashëgojnë në pjesë të barabarta pjesën e equal shares of the father’s hereditary share, njegovom ocu nasleđuju na jednake delove
pasurisë trashëgimore të atit, vëllezërit dhe and siblings related to him through his očev deo zaostavštine, braća i sestre sa
motrat vetëm nga ana e nënës trashëgojnë në mother only shall inherit equal parts of the kojima je u srodstvu samo po majci nasleđuju
pjesë të barabarta vetëm pjesën e nënës. mother’s hereditary share; and siblings na jednake delove samo majčin deo. Rođena
Vëllezërit dhe motrat, prej së njëjtës nënë related to the decedent through the same braća i sestre nasleđuju na jednake delove
dhe të njëjtit at, trashëgojnë në pjesë të mother and father shall inherit the father’s očev deo zaostavštine sa braćom i sestrama
barabarta me vëllëzërit dhe motrat nga ana e hereditary share in equal parts with the po ocu, odnosno nasleđuju na jednake delove
të atit pjesën e të atit, kurse me vëllezërit dhe siblings from the father’s side, and the majčin deo zaostavštine sa braćom i sestrama
motrat nga ana e nënës pjesën e nënës. mother’s hereditary share with the siblings po majci.
from the mother’s side.

Trashëgimi i një prindi që ka vdekur pa The inheritance from a parent who died Nasleđivanje jednog roditelja koji je umro
pasardhës without any descendants bez potomstva
Në rast se nuk ka bashkëshort apo pasardhës In case there is no surviving spouse and no U slučaju da nema nadživelog supružnika ili
të mbetur gjallë, si edhe ne rastet kur të dy surviving descendant and both of the potomstva, kao i kada su oba roditelja
prindërit e trashëgimlënësit kanë vdekur para decedent parents have died before the ostavioca preminula pre ostavioca i jedan od
trashëgimlënësit dhe njëri nga prindërit nuk decedent and one of the parents did not leave roditelja nije ostavio potomstvo, udeo
kanë lënë asnjë pasardhës, pjesa e pasurisë any descendants, the part of hereditary zaostavštine koja bi pripadala tim potomcima
trashëgimore që do t'i takonte këtyre property that would have belonged to those nasleđuje potomci drugog roditelja.
pasardhësve trashëgohet nga pasardhësit e descendants shall be inherited by the
prindit tjetër. descendants of the other parent.
923 /997
Nënkapitulli III - Radha e Tretë e Sub-chapter III – Third line of inheritance Potpoglavlje III - Treći nasledni red
Trashëgimisë

Gjyshërit dhe gjyshet e trashëgimlënësit Decedent’s grandfather or grandmother Dedovi i babe ostavioca
1. Pasurinë trashëgimore të trashëgimlënësit 1. The hereditary property of predecessors, 1. Zaostavštinu ostavioca koji nije ostavio
që nuk ka lënë pasardhës, bashkëshort, who has left neither descendants, nor a potomke, supružnika, roditelje ili potomke
prindër apo pasardhës të këtyre të fundit, e spouse, nor parents, and whose parents have potonjih, nasleđuju njegovi dedovi i babe.
trashëgojnë gjyshërit dhe gjyshet e tij. not left other descendants, shall be inherited
by his grandparents.
2. Gjysmën e pasurisë trashëgimore e 2. Half of the hereditary property shall be 2. Jednu polovinu zaostavštine nasleđuju
trashëgojnë gjyshi dhe gjyshja nga ana e atit, inherited by the grandparents on father’s side, deda i baba po ocu, a drugu polovinu
kurse gjysmën tjetër gjyshi dhe gjyshja nga and the other half by the grandparents on zaostavštine nasleđuju deda i baba po majci.
ana e nënës. mother’s side.

Të drejtat e gjyshërve të të njëjtit trung The rights of the grandparents of the same Prava dede i babe iste loze
lineage
1. Gjyshi dhe gjyshja të të njëjtit trung 1. The grandparents of the same lineage shall 1. Deda i baba iste loze nasleđuju
trashëgojnë në pjesë të barabarta. inherit in equal shares. zaostavštinu na jednake delove.
2. Nëse ndonjë nga parardhësit e të njëjtit 2 If any of the predecessors of the same 2. Ako je neki od ovih predaka iste loze umro
trung ka vdekur para trashëgimlënësit, pjesën lineage died before the decedent, the share of pre ostavioca, deo zaostavštine koji bi mu
e pasurisë trashëgimore që do t’i takonte the hereditary wealth that would belong to inače pripao da je nadživeo ostavioca
sikur të kishte jetuar pas tij trashëgimlënësit e him as if he had lived after the decedent. The nasleđuju njegova deca, u skladu sa
trashëgojnë fëmijët e tij në përputhje me decedent shall be inherited by his children pravilima o nasleđivanju njegovog
rregullat për trashëgimin nga pasardhësit e according to the provisions for inheritance by potomstva.
tij. the decedent’s children.
924 /997
3. Të drejtat trashëgimore të gjyshit dhe të 3. For all other issues regarding the 3. Nasledno pravo dede i babe iste loze i
gjyshes të të njëjtit trung dhe të pasardhësve hereditary rights of grandparents of the same njihovih potomaka reguliše se prema
të tyre rregullohent sipas dispozitave për lineage, and their descendants, the provisions odredbama o nasleđivanju od njihovih
trashëgimins prej prindërve dhe vëllezërit e for inheritance by the decedent’s parents and roditelja i braće i sestara.
motrat e tij. siblings shall apply.

Trashëgimi i gjysherve të të njëjtit trung Grandparents of one lineage who have Nasleđivanje dede i baba iste loze bez
pa pasaradhës died without leaving descendants potomaka
Në rastet kur, gjyshi dhe gjyshja e të njëjtit If the grandparents of the same lineage have U slučajevima kada deda i baba iste loze su
trung kanë vdekur para trashëgimlënësit dhe died before the decedent and have not left umrli pre ostavioca a iza sebe nisu ostavili
nuk kanë lënë pasardhës te tyre, pjesën e descendants, the part of the hereditary nijednog njihovog potomka, deo zaostavštine
pasurisë trashëgimore që do t’u takonte sikur property that would have belonged to them if koji bi im inače pripao da su nadživeli
të kishin jetuar pas trashëgimlënësit e they had survived the decedent shall be ostavioca nasleđuju deda i baba druge loze,
trashëgojnë gjyshi dhe gjyshja e trungut inherited by the grandparents of the other kako je propisano u članu 18. ove Knjige.
tjetër, sikurse është caktuar në nenin 18 të lineage, as per article 18 of this Book.
këtij Libri.
Nënkapitulli IV – Trashëgimia nga Ana e Sub-chapter IV – Inheritance by Public Potpoglavlje IV - Nasleđivanje od strane
Autoriteteve Publike Authorities javnih vlasti

Komuna si trashëgimtar ligjor i radhës së The municipality as legal heir of last resort Opština kao zakonski naslednik poslednjeg
fundit reda
1. Nëse trashëgimlënësi nuk ka lënë 1. If the decedent does not leave any legal 1. Ako ostavilac nije ostavio, pravnog ili
trashëgimtarë, ligjor dhe me testament, thirret heir or with testament, the succession shall be naslednika sa testamentom, opština u kojoj je
në trashëgim Komuna, ku trashëgimlënësi ka assumed by the municipality where the ostavilac imao svoje poslednje prebivalište ili
pasur vendbanimin ose vendqëndrimin e tij të decedent had his last residence or abode. boravište je pozvana da nasledi.
fundi.
925 /997
2. Për përpaluajtshmri, trashëgon komuna në 2. Regarding immovable property, 2. Nepokretnu imovinu, nasleđuje opština na
teritorin ku ndodhet paluajtshmeria. municipality inherits in the territory where teritoriji na kojoj se nalazi nepokretna
the immovable property is located. imovina.
3. Nëse vendbanimi ose vendqëndrim i tij ka 3. If his or her place of residence has been 3. Ako je njegovo prebivalište ili boravište
qënë jashtë territorit të Republikës së outside the territory of the Republic of bilo van teritorije Republike Kosovo, onda
Kosovës, atëherë pasuria trashëgimore i Kosovo then the hereditary wealth belongs to zaostavština pripada opštini u kojoj je
takon Komunës ku trashëgimlënësi ka pasur the municipality where the decedent has had ostavilac imao svoje poslednje prebivalište ili
vendbanim ose vendqëndrim e tij të fundit në his or her last residence or place of residence boravište u zemlji. U slučajevima kada
vend . Në rastet kur trashëgimlënësi nuk ka in the country. In cases where the decedent ostavilac nikada nije imao prebivalište ili
banuar apo qëndruar asnjëherë në Republikën has never resided or stayed in the Republic of boravište u Republici Kosovo, zaostavština
e Kosovës, pasuria trashëgimore i takon Kosovo, the hereditary wealth belongs to the pripada državi.
shtetit. state.
KAPITULLI IV - DISPOZITAT E CHAPTER IV – SPECIAL POGLAVLJE IV - POSEBNE

VEÇANTA PËR DISA PROVISIONS FOR SOME HEIRS ODREDBE ZA IZVESNE
TRASHËGIMTARË NASLEDNIKE
Nënkapitulli I - Fëmijët Sub-chapter I – Children Potpoglavlje I - Deca

Trajtimi i barabartë i fëmijëve të Equal treatment of the decedent’s children Ravnopravni tretman dece ostavioca
trashëgimtarit
Fëmijët e lindur në martesë dhe jashtë Children born in marriage and outside Deca rođena u braku i van braka kada je
martese kur atësia është njohur ose vërtetuar marriage when paternity has been recognized očinstvo priznato ili overeno prema Knjizi za
sipas Librit për familjen, si dhe të adoptuarit or certified according to the Book for the porodicu, kao i usvojena deca i njihovi
dhe pasardhësit e tyre kanë të drejta të Family, as well as those adopted, and their potomci imaju jednaka prava na nasleđivanje.
barabarta në trashëgimi descendants, shall have equal rights to
inheritance.
926 /997
Barazia e të adoptuarve në trashëgimi Equality in inheritance of adoptees Jednakost usvojenih u nasleđivanju
I adoptuari dhe pasardhësit e tij kanë të drejta The adoptee and his descendants shall have Usvojenik i njegovi potomci imaju ista
të njëjta trashëgimore ndaj adoptuesit, sikurse the same rights towards the adopter as to nasledna prava prema usvojeniku, kao i deca
fëmijët e adoptuesit dhe pasardhësit e tjerë të adopter’s children and their descendants. usvojenika i njegovi drugi potomci.
tij.

Pasojat e kërkesës për pushimin e Consequences of a request to nullify an Posledice zahteva za prestanak usvojenja
adoptimit adoption
I adoptuari dhe pasardhësit e tij nuk e An adoptee and his successors shall not Usvojenik i njegovi potomci ne mogu da
trashëgojnë adoptuesin, nëse adoptuesi ka inherit the adopter, if the adopter has naslede usvojenika, ako je usvojilac podneo
paraqitur kërkesë për pushimin e adoptimit, submitted a request for ceasing the adoption, zahtev za prestanak usvojenja, i ako je njegov
dhe nëse kërkesa e tij vërtetohet pas vdekjes and after his death it is verified that the zahtev potvrđen nakon smrti da je bio
se ka qenë e bazuar. request was justified. osnovan.
Nënkapitulli II – Të Drejtat mbi Sendet e Sub-chapter – Rights over Household Potpoglavlje II - Prava nad stvarima
Shtëpisë dhe të Drejtat e Bashkëshortit Items and Spouse’s Rights domaćinstva i prava supružnika

Trashëgimi i sendeve shtëpiake Inheritance of household items Nasleđivanje predmeta domaćinstva
1. Sendet shtëpiake që janë përdorur për 1. The household items that are used for 1. Predmeti domaćinstva koji su služili
plotësimin e nevojave të përditshme të fulfilling the daily needs of the surviving svakodnevnim potrebama nadživelog
bashkëshortit pasjetues apo trashëgimtarëve spouse or other heirs, who have lived in the supružnika ili drugih potomaka koji su živeli
të tjerë, të cilët kanë jetuar në të njëjtën same house, such as furniture, equipment and u istom domaćinstvu, kao što su nameštaj,
shtëpi, të tilla si mobiliet, pajisjet, dhe të similar, shall be inherited by the surviving oprema i slično, će biti nasleđena od strane
ngjashme, do të trashëgohen nga bashkëshorti spouse and decedent’s descendants, unless nadživelog supružnika i ostaviočevih
pasjetues dhe pasardhësit e trashëgimlënësit, these items are of substantial value. potomaka, osim kada ovi predmeti imaju
927 /997
me përjashtim të rasteve kur këto sende janë značajnu vrednost.
me vlerë të konsiderueshme.
2. Personat e përcaktuar në paragrafin 1 të 2. The persons listed in paragraph 1 of this 2. Lica određena u stavu 1. ovog člana stiču
këtij neni, fitojnë bashkëpronësinë në pjesë të article shall obtain the co-ownership in equal zajedničko vlasništvo u jednakim delovima
barabarta mbi sendet shtëpiake të veçuara. shares of the household items so deducted. nad zasebnim predmetima domaćinstva.

E drejta e banimit të bashkëshortit Residential right of the spouse Pravo stanovanja supružnika
1. Bashkëshorti pasjetues ka të drejtë për të 1. The surviving spouse is entitled to live in 1. Nadživeli supružnik ima pravo da živi u
jetuar në shtëpinë bashkëshortore të martesës the marital home until death or re-marry, bračnom domu dok ne umre ili ponovo stupi
derisa të vdes ose ri-martohet, pa cënuar të without jeopardizing the right to inherit. If u brak, ne dovodeći u pitanje njegovo pravo
drejtën e tij për të trashëguar. Nese objekti i the housing facility is sold or in some other na nasleđivanje. Ako se stambeni objekat
banimit shitet apo në ndonjë formë tjetër form is alienated, to the surviving spouse is prodaje ili na neki drugi način otuđuje,
tjetërsohet, bashkëshortit pasjetues i provided indispensable housing facility. nadživelom supružniku se obezbeđuje
sigurohet objekti i domosdoshëm i banimit. neophodan objekat za stanovanje.
2. Nëse shtëpia bashkëshortore është marrë 2. If the matrimonial home has been taken 2. Ako bračna kuća je uzeta od supružnika
nga bashkëshorti pa pajtimin e tij, ai mund ta away from the spouse without his consensus, bez njegovog pristanka, on može zatražiti
kërkojë kthimin nga personi, në posedim të he can reclaim it from the person who is in its povratak od lica u čijoj državini se nalazi
cilit ndodhet shtëpia. possession. kuća.

Statusi i pasurisë bashkëshortore Matrimonial property status Imovinski status supružnika
1. Bashkëshorti pasjetues i trashëgimlënësit 1. The surviving spouse of the decedent has 1. Nadživeli supružnik ostavioca ima pravo
ka të drejtë të kërkojë pjesën e tij në pasurinë the right to claim his share from the joint da traži svoj udeo u zajedničku bračnu
e përbashkët martesore. Kjo pjesë e pasurisë property. This share will not count towards imovinu. Ovaj deo imovine supružnika je
së bashkëshortit veçohet dhe nuk llogaritet në the share in the inheritance that the spouse is odvojen i ne ubraja se u zaostavštinu u kojoj
928 /997
pjesën e pasurise trashëgimore, në të cilën entitled to according to this Book or to the supružnik takođe ima pravo na zakonsko
bashkëshorti po ashtu e ka të drejtë e will of the decedent. nasleđe prema ovom Zakoniku ili prema
trashëgimisë ligjore sipas këtij Kodi ose sipas testamentu ostavioca.
testamentit të trashëgimlënësit.
2. Nëse trashëgimlënësi dhe bashkëshorti i tij 2. If the decedent and his spouse had joint 2. Ako su ostavilac i njegov supružnik imali
kanë pasur pasuri të përbashkët në përputhje property under their matrimonial property zajedničku imovinu u skladu sa režimom
me regjimin e pasurisë së përbashkët, vetëm regime, only the share that pertains to the zajedničke imovine, samo onaj deo koji se
pjesa që i takon trashëgimlënësit pas pjestimit decent after distribution of the joint property bude odnosio na ostavioca nakon podele
së pasurisë së përbashkët bëhet objekt i shall fall in the scope of the inheritance. zajedničke imovine postaje predmet
trashëgimisë. nasleđivanja.
3. Nuk mund të interpretohet në frymën e 3. Nothing in this Book shall be construed to 3. Nijedna odredba ove Knjige o pravima
kufizimit të së drejtës së bashkëshortit limit the surviving spouse’s right to whatever stečenim prema odredbama Porodične knjige
pasjetues asnje dispozite e ketij libri mbi të he is entitled to under the Family Law u vezi sa prestankom režima zajedničke
drejtat e fituara sipas dispozitave të Librit të provisions regarding the winding-up of a imovine ne može se tumačiti u duhu
Familjes, lidhur me mbarimin e regjimit të matrimonial property regime. ograničavanja prava preživelog supružnika.
pasurisë së përbashkët.

Kur bashkëshorti nuk ka të drejtë për të When a spouse is not eligible to Kada supružnik nema pravo nasleđivanja
trashëguar inheritance
1. E drejta e trashëgimit midis 1. The right to inheritance between spouses 1. Pravo na nasleđivanje između supružnika
bashkëshortëve pushon me shkurorizimin ose ceases to exist upon divorce or annulment of prestaje razvodom ili poništenjem braka.
me anulimin e martesës. the marriage.
2. Bashkëshorti nuk ka të drejtë të trashëgojë: 2. A spouse shall not be eligible to inherit in 2. Supružnik nema pravo nasleđivanja:
the following cases:
2.1. nëse në kohën e vdekjes së 2.1 if at the time of the death of the 2.1. ako su u vreme smrti ostavioca
trashëgimlënësit janë përmbushur decedent the requirements for the ispunjeni uslovi za prestanak braka sa
929 /997
kushtet për shuarjen e martesës me dissolution by divorce of the marriage razvodom braka, a ostavilac je podneo
shkurorëzim dhe trashëgimlënësi ka were satisfied and the decedent had filed zahtev ili je dao saglasnost za razvod;
paraqitur kërkesë ose ka dhënë pëlqimin for or consented to the divorce;
për shkurorëzim;
2.2. nëse trashëgimlënësi ka pasur 2.2. if the decedent was entitled to file 2.2. ako je ostavilac imao pravo da
të drejtë të paraqesë kërkesë për anulimin for the annulment of the marriage and podnese zahtev za poništenje braka i
e martesës dhe e ka paraqitur një të tillë. had filed for it. predao takav zahtev.
Nënkapitulli III – Personat që Përfitojnë Sub-chapter III – Persons benefiting from Potpoglavlje III -Lica koja dobijaju
nga Detyrimi për Ushqim ose Mbajtje the obligation for Alimony or Maintenance alimentaciju ili izdržavanje

Mbi të drejtat e personave ndaj të cilëve The rights of persons whom the decedent Prava lica kojima je ostavilac plaćao
trashëgimlënësi ka paguar detyrimin për paid alimonies or maintenance to obavezu alimentacije ili izdržavanja
ushqim ose mbajtjen
1. Çdo detyrim i trashëgimlënësit për të 1. Any obligations of the decedent to provide 1. Bilo kakve obaveze ostavioca da
siguruar ushqim dhe mbajtje trasferohet tek maintenance or alimonies shall be transferred obezbeđuje alimentaciju ili izdržavanje se
trashëgimia si detyrim, nëse personi që to the inheritance as a debt if the person who prenose nasledstvom kao obaveza, ako lice
përfiton nga detyrimi për ushqim ose mbajtja benefits from the alimony or maintenance koje dobija od alimentacije ili izdržavanja
nuk i ka mjetet e nevojshme për jetesë. would otherwise not have the necessary nema neophodna sredstva za život.
means for living.
2. Trashëgimtarët ose legatarët janë 2. The heirs and legatees are liable for the 2. Naslednici ili legati su odgovorni za
përgjegjës për përmbushjen e këtij detyrimi payment of this debt according to the ispunjenje ove obaveze u skladu sa
në përputhje me dispozitat mbi përgjegjësinë provisions on the liability vis-à-vis creditors odredbama o odgovornostima poverilaca
e kreditorëve të trashëgimlënësit. of the decedent in general. ostavioca.
930 /997
KAPITULLI V – CHAPTER V – COMPULSORY POGLAVLJE V - OBAVEZNI
TRASHËGIMTARËT E HEIRS NASLEDNICI
DOMOSDOSHËM
Nënkapitulli I – Parimet Sub-chapter I – Principles Potpoglavlje I - Načela

Mbi trashëgimtarët e domosdoshëm në Compulsory heirs in general O nužnim naslednicima uopšte
përgjithësi
1. Trashëgimtarë të domosdoshëm janë: 1. Compulsory heirs are: the decedent’s 1. Nužni naslednici su: potomci ostavioca,
pasardhësit e trashëgimlënësit, të adoptuarit e descendants, adoptees, their descendants, njegova usvojena deca i njihovi potomci,
tij dhe pasardhësit e tyre, prindërit dhe his/her parents, and spouse. njegovi roditelji i supružnik.
bashkëshorti/ja i tij.
2. Gjyshërit e trashëgimlënësit, motrat dhe 2. Decedent’s grandparents, and siblings, are 2. Dede i babe ostavioca, braća i sestre
vëllezërit e trashëgimlënësit janë compulsory heirs only if they suffer from ostavioca biće nužni naslednici samo ako su
trashëgimtarë të domosdoshëm vetëm nëse permanent and total disability to work and potpuno nesposobni za rad i nemaju sredstva
janë plotësisht të paaftë për punë dhe nuk lack the means for living. za život.
kanë mjete për jetesë.
3. Personat e cekur në paragrafin 1 dhe 2 të 3. The persons mentioned under paragraphs 1 3. Lica navedena u stavu 1. i 2. ovog člana su
këtij neni janë trashëgimtarë të domosdoshëm and 2 of this article are compulsory heirs nužni naslednici ako su pozvani na nasleđe
nëse janë thirrur për trashëgim sipas neneve when they are called for inheritance prema članovima 1489-1497 ove Knjige.
1489-1497 të këtij Libri. according to Articles 1489-1497 of this
Book.

Statusi i personave në bashkësjetesë The status of persons in cohabitation Status lica u vanbračnom životu
Personat në bashkëjetesë nuk janë Persons in extramarital cohabitation are not Lica u vanbračnom životu nisu obavezni
trashëgimtarë të domosdoshëm. compulsory heirs. Exceptionally, if naslednici. Izuzetno, ako su ispunjeni uslovi
931 /997
Përjashtimisht nëse plotësohen kushtet sipas conditions under Article 1489 of this Book prema članu 1489. ove Knjige, oni se
nenit 1489 të këtij libri, konsiderohen are met, they are considered as indispensable smatraju obaveznim naslednicima.
tashëgimitarë të domosdoshëm. inheritors.

Pjesa e domosdoshme dhe e The compulsory and the available part Nužni i raspoloživi deo zaostavštine
disponueshmee pasurisë trashëgimore (share) of the hereditary property
1. Trashëgimtarët e domosdoshëm kanë të 1. The compulsory heirs have the right to 1. Nužni naslednici imaju pravo na onaj deo
drejtë mbi pasurinë trashëgimore, të cilën such part hereditary property over which the zaostavštine kojim ostavilac ne može da
trashëgimlënësi nuk mund të disponojë, e cila decedent cannot dispose, and which is called raspolaže a koji se naziva obaveznim
quhet pjesë e domosdoshme. the compulsory share. naslednim delom.
2. Pjesa e domosdoshme e pasardhësve dhe 2. The compulsory share of the descendants 2. Nužni deo nasledstva potomaka i
bashkëshortit përbën një të dytën e pjesës që and of the spouse is half, and the compulsory supružnika čini jednu polovinu dela koji bi
do t’i takonte secilit si trashëgimtar ligjor në share of other compulsory heirs is one- pripadao svakome kao pravni naslednik u
pajtim me dispozitat mbi trashëgiminë sipas third, of the share the compulsory heir would skladu sa odredbama o nasleđivanju prema
neneve 1490-1497 të këtij libri, ndërsa pjesa have obtained as heir at law according to the članovima 1490-1497 ove Knjige, dok nužni
e domosdoshme e trashëgimtarëve të tjerë një provisions on inheritance under Articles deo drugih naslednika čini njenu trećinu.
të tretën e saj. 1490-1497 of this Book, while the
compulsory share of other heirs receives the
third of it.
Nënkapitulli II – Llogaritja e Pjesës së Sub-chapter II – Calculating the Potpoglavlje II - Izračunavanje nužnog

Domosdoshme Compulsory Share dela

Përcaktimi i vlerës së pasurisë Determining the value of the hereditary Utvrđivanje vrednosti zaostavštine
trashëgimore property
932 /997
1. Vlera e pasurisë trashëgimore në bazë të së 1. The value of the hereditary property, which 1. Vrednost nasleđene imovine na osnovu
cilës llogaritet pjesa e domosdoshme is used as the basis for calculating the koje se računa neophodni deo, biće izračunata
llogaritet në këtë mënyrë: compulsory share, shall be calculated as na sledeći način:
follows:
2. Së pari, inventarizohen dhe vlerësohen të 2. First, all the assets the decedent had at the 2. Kao prvo, sva imovina koju je ostavilac
gjitha të mirat që ka pasur trashëgimlënësi në moment of his death shall be inventoried and posedovao u trenutku njegove smrti biće
çastin e vdekjes, duke llogaritur këtu të gjitha evaluated, including all testamentary popisana i procenjena, uključujući sva prava
ato të drejta që ka disponuar me testament, si dispositions, and all debts owed to the koja je raspolagao testamentom, kao i sve
dhe të gjitha detyrimet e të tretëve borxhet që decedent, even those owed by one of the obaveze trećih lica, sve dugove koji su
ia kanë të tjerët, si edhe ato që i detyrohet a heirs, except those debts obviously dugovani umrlom licu, čak i onaj dug koji
ka ndonjë trashëgimtar, me përjashtim të irrecoverable. duguje neki od njegovih naslednika, sa
detyrimeve të cilat qartazi nuk mund të izuzetkom onih dugova koji su očigledno
përmbushen prej debitoreve të tij. nenaplativi.
3. Nga vlera e përcaktur e pasurisë që ka 3. The decedent’s liabilities, the cost of 3. Od utvrđene vrednosti imovine koju je
pasur trashëgimlënësi në momentin e inventorying and evaluating the inheritance, ostavilac imao u trenutku svoje smrti, biće
vdekjes, zbritet shuma e detyrimeve të tij, and the expenses for the decedent’s funeral, odbijen iznos njegovih obaveza, iznos
shuma e shpenzimeve të inventarizimit e shall then be subtracted from the value of the troškova za popis imovine i procenu
vlerësimit të pasurisë trashëgimore, si edhe e decedent’s assets so determined. vrednosti nasledstva, kao i troškovi sahrane
shpenzimeve të varrosjes së trashëgimlënësit. ostavioca.
4. Pjesës që mbetet i zbritet vlera e të gjitha 4. To the remainder so determined shall be 4. Preostalom delu se oduzima vrednost svih
dhurimeve që trashëgimlënësi ka bërë në added the value of all gifts made by the poklona koje je ostavilac na bilo koji način
çfarëdolloj mënyre ndaj ndonjë trashëgimtari decedent in any manner to an heir at law dao bilo kom zakonitom nasledniku u
ligjor brenda dhjetë viteve të fundit para within the last ten years before his death, poslednjih deset godina pre njegove smrti,
vdekjes, duke përfshirë edhe dhurimet e bëra including gifts made to heirs who have uključujući poklone naslednicima koji su se
trashëgimtarëve që kanë hequr dorë nga renounced to their inheritance, and those gifts odrekli nasledstva ili poklone za koje je
trashëgimia, ose dhurimeve, të cilat that the decedent ordered not to count ostavilac naredio da se ne računaju na
trashëgimlënësi ka urdhëruar të mos i towards the heir’s inheritance share. naslednika u njegovom naslednom delu.
llogariten trashëgimtarit në pjesën e tij
933 /997
trashëgimore.
5. Kësaj shume i zbritet edhe vlera e 5. To this sum shall be added the value of 5. Ovom iznosu se oduzima i vrednost
dhurimeve që trashëgimtari në vitin e fundit gifts that the decedent made to persons who poklona koje je ostavilac u poslednjoj godini
të jetës së tij u ka bërë personave të tjerë që are not heirs at law during the last year of his njegovog života dao drugim licima koja nisu
nuk janë trashëgimtarë ligjorë, me përjashtim life, with the exception of ordinary gifts. zakonski naslednici, osim manjih
të dhurimeve të rëndomta. uobičajenih poklona.

Çfarë konsiderohet dhurim What is considered a gift Šta se smatra poklonom
Për qëllime të këtij Libri, dhurim For the purposes of this Book, a gift is U smislu ove Knjige, poklonom se smatra
konsiderohet çdo heqje dorë nga një e drejtë, considered any renunciation of a right, bilo koje odricanje od prava, oproštaj bilo
falja e borxhit ose detyrimit tjetër, çdo forgiveness of debt or other obligation, any kog duga ili druge obaveze, bilo koji prenos
transferim i pasurisë në interes të një transfer of property in the interest of an heir imovine izvršen u korist naslednika u ime
trashëgimtari në emër të pjesës trashëgimore, on behalf of the hereditary part with the naslednog dela, u cilju osnivanja ili za
me qëllim themelimin apo zgjerimin e purpose of establishing or expanding the proširenje domaćinstva, za obavljanje
familjes, ushtrimin e një mjeshtërie, apo family, practicing a mastery, or any other zanimanja, kao i svako drugo raspolaganje
çdo disponim tjetër pa shpërblim. activity without reward. bez naknade.

Caktimi i vlerës së dhurimit Determination of the value of the gift Određivanje vrednosti poklona
Vlera e dhurimit përcaktohet në bazë të The value of a gift shall be evaluated based Vrednost poklona određuje se na osnovu
vlerës së saj në momentin e dhurimit. on its value at the moment of the donation. njene vrednosti u trenutku davanja poklona.

Dhurimi në formë të sigurimit Gifts consisting of insurance Poklon u obliku osiguranja
934 /997
Kur dhurimi përbëhet nga sigurimi në dobi të If the gift consists of an insurance contracted Kad se poklon sastoji od osiguranja u korist
dhuratëmarrësit, si vlerë e dhurimit merret for the benefit of the donee, its value shall be poklonoprimca, kao vrednost poklona uzeće
shuma e primeve që ka paguar equal to the amount of premium paid by the se iznos premije koje je uplatio ostavilac, ako
trashëgimlënësi, nëse kjo shumë është e decedent, if such amount is equal to or je taj iznos jednak ili manji od osiguranog
barabartë ose më e vogël se shuma e siguruar. smaller than the amount insured; and if such iznosa. U slučajevima kada je iznos premije
Në rastet kur shuma e primeve është më e amount exceeds the amount insured, the veći od osiguranog iznosa, kao vrednost
madhe se shuma e siguruar, si vlerë e value of the gift shall be equal to the amount poklona uzeće se osigurani iznos.
dhurimit merret shuma e siguruar. insured.

Veçimi i sendeve shtëpiake Deduction of household items Izdvajanje predmeta domaćinstva
Sendet shtëpiake që një trashëgimtar ose Household items that one heir or the spouse Predmeti domaćinstva koje naslednik ili
bashkëshorti trashëgon sipas dispozitave të inherits will not be calculated towards the supružnik nasledi prema odredbama ove
këtij Libri nuk llogariten në pjesën e compulsory share, nor shall they be counted Knjige ne računaju se u nužni deo ili nasledni
domosdoshme apo në pjesën trashëgimore të towards the hereditary share of an heir, unless deo jednog naslednika, osim ukoliko ovi
një trashëgimtari, përveç nëse këto sende the items have a significant value. predmeti imaju značajnu vrednost.
kanë vlerë të konsiderueshme.
Nënkapitulli III – Zvogëlimi i Disponimit Sub-chapter III – Decreasing Potpoglavlje III – Smanjenje raspolaganja
me Testament apo Dhurim dhe Kthimi për Testamentary Dispositions or Gifting and testamentom ili poklonom i vraćanje zbog
Shkak të Cenimit të Pjesës së Returning of Gifts due to Infringement of povrede nužnog dela
Domosdoshme the Compulsory Share

Cënimi i pjesës së domosdoshme Infringement of the compulsory share Povreda nužnog dela
1. Nëse pjesa e domosdoshme është cenuar, 1. If the compulsory share is infringed, 1. Ako je povređen nužni deo, raspolaganje
disponimi me testament do të zvogëlohet, testamentary dispositions shall be decreased, testamentom biće smanjeno, a pokloni će biti
kurse dhurimi do të kthehet në masën që and gifts shall be returned, to the extent vraćeni u meri koja bude potrebna da bi se
935 /997
nevojitet për plotësimin e pjesës së required to restore the compulsory share. namirio nužni deo.
domosdoshme.
2. Pjesa e domosdoshme cenohet kur vlera e 2. The compulsory share is infringed if the 2. Nužni deo je povređen kad ukupna
përgjithshme e disponimit me testament dhe e combined value of testamentary dispositions vrednost raspolaganja testamentom i poklona
dhurimit tejkalon pjesën që mund të and gifts exceeds the available share. This premašuje deo kojim se može raspolagati.
disponohet. Kjo vlerë përfshin dhurime dhe combined value shall comprise gifts and Ova vrednost uključuje poklone i
disponime me testament, të cilat testamentary dispositions that have been raspolaganja testamentom za koje je ostavilac
trashëgimlënësi ka urdhëruar që të mos i ordered by the decedent not to count towards naredio da se ne uračunavaju nužnom
llogariten trashëgimtarit të domosdoshëm në the share of a compulsory heir. It shall not nasledniku u nasledni deo. To neće
pjesën trashëgimore të tij. Kjo nuk do të comprise gifts that were been made more uključivati poklone koji su napravljeni više
përfshijë dhuratat, të cilat janë bërë më than ten years before the death of the od deset godina pre smrti ostavioca.
shumë se dhjetë vjet para vdekjës së decedent.
trashëgimlënësit.

Radha e zvogëlimit dhe e kthimit The rank of decrease and return Red smanjenja i vraćanja
1. Nëse pjesa e domosdoshme është cenuar, 1. If the compulsory share is infringed, the 1. Ako je povređen nužni deo, smanjuju se
zvogëlohen disponimet me testament dhe testamentary dispositions shall be decreased, raspolaganja testamentom, i ako se
nëse pjesa e domosdoshme nuk plotësohet në and if that is insufficient, the gifts shall be neophodni deo ne ispuni na ovaj način, onda
këtë mënyrë, atëherë dhurimet kthehen. returned. se vraćaju pokloni.
2. Nëse dhurata nuk mund të kthehet si 2. If the gift cannot be returned in rem, the 2. Ako poklon ne može da bude vraćen kao
send, dhuratëmarrësi duhet të kthejë vlerën e person who received the gift shall return its predmet, poklonoprimac vratiće vrednost
saj sipas dispozitave mbi kthimin e pasurimit value according to the provisions on the poklona u skladu sa odredbama o povraćaju
të pa bazë. return of an unjust enrichment neosnovanog obogaćenja.

Zvogëlimi proporcional i trashëgimisë Proportional decrease of testamentary Srazmerno smanjenje nasleđivanja prema
sipas testamentit inheritance testamentu
936 /997
Disponimet me testament zvogëlohen në të Testamentary dispositions are decreased Raspolaganja testamentom smanjuju se istom
njëjtën masë, pa marrë parasysh natyrën dhe proportionally, irrespective of their nature merom, bez obzira na njihovu prirodu i
vëllimin e tyre, apo pa marrë parasysh nëse and volume, and irrespective of whether they obim, i bez obzira na to da li su proistekli iz
gjenden në një ose më shumë testamente, me result from one or several wills, unless jednog ili iz više testamenta, osim ako je
përjashtim të rasteve kur parashihet ndryshe otherwise provided for in the will. drukčije određeno testamentom.
me testament.

Legu i privilegjuar Privileged legacy Privilegovan legat
Nëse trashëgimlënësi ka lënë disa legë dhe ka If the decedent has left a legacy and ordered Ako je ostavilac ostavio više legata i naredio
urdhëruar që ndonjë leg të paguhet para të for some legacies to be paid prior to others, da se neki legat isplati pre ostalih, taj će se
tjerëve, ky leg do të zvogëlohet vetëm nëse these legacies shall only be decreased if the legat smanjiti samo ukoliko vrednost ostalih
vlera e legëve të tjerë nuk mjafton për t’u value of the other legacies is not sufficient to legata ne bude dovoljna da se namiri nužni
plotësuar pjesa e domosdoshme. restore the compulsory share. deo.

Zvogëlimi proporcional i legëve Proportional decrease of legacies Srazmerno smanjenje legata
1. Trashëgimtari me testament, pjesa 1. A testamentary heir, whose share is 1. Testamentarni naslednik čiji nasledni deo
trashëgimore e të cilit duhet të zvogëlohet për reduced in order to restore the compulsory trebao da bude smanjen da bi se namirio
t’u plotësuar pjesa e domosdoshme, mund të share, may request a proportional reduction nužni deo, može da zatraži srazmerno
kërkojë zvogëlimin proporcional të legëve që of legacies to be paid by him/her, unless smanjenje legata koje on treba da isplati,
ai duhet t’i paguajë, nëse në testament nuk otherwise provided for in the will. osim ukoliko se testamentom ne predviđa
parashihet diçka tjetër. nešto drugo.
2. Dispozita nga paragrafi 1 i këtij neni vlen 2. Paragraph 1 of this article shall also apply 2. Odredba iz stava 1. ovog člana takođe važi
edhe për legatarin, të cilin trashëgimlënësi e to a legatee who was ordered by the decedent i za legatora kome je ostavilac naložio da iz
ka urdhëruar të paguajë diçka nga legu i vet. to make a payment from his/her own legacy. svog legata nešto isplati.
937 /997
Radha e kthimit të dhurimeve The rank of returning gifts Red vraćanja poklona
1. Kthimi i dhurimeve bëhet duke filluar nga 1. Returning of gifts shall start with the last 1. Vraćanje poklona vrši se počev od
dhurimi i fundit dhe vazhdone radhë deri tek gift made, and shall then continue in reverse poslednjeg datog poklona i nastavlja se
dhurimet më të hershme, mbrapa në kohë. temporal order. obrnutim redu kojim su pokloni bili dati,
nazad u vreme.
3. Dhurimet e bëra njëkohësisht kthehen në 2. Gifts made at the same time shall be Pokloni dati u isto vreme vraćaju se
mënyrë proporcionale nga vlera e dhurimit. returned in proportion to the value of the srazmerno vrednosti poklona.
gifts.

Pozita e dhuratëmarrësit që kthen The position of the person returning the Položaj poklonoprimca koji vraća poklon
dhurimin gift
Sa i përket sendit të dhuruar që është i As regards the obligations of a person who U pogledu poklonjenih stvari koje je
detyruar ta kthejë, dhuratëmarrësi has to return the gift, he is considered a bona obavezan da vrati poklon, poklonoprimac se
konsiderohet si posedues në mirëbesim (bona fide possessor up to the day he was informed smatra držaocem u dobroj veri (bona fide) do
fide) deri në ditën që ka marrë dijeni për about the request to return the gift. dana kada sazna za zahtev za vraćanje
kërkesën që të kthejë dhurimin. poklona.

E drejta e kërkesës për zvogëlimin e The right to request reduction of Pravo potraživanja za smanjenje
disponimeve me testament dhe kthimin e testamentary possession and returning raspolaganja testamentom i vraćanje
dhurimeve gifts poklona
1. Vetëm trashëgimtarët e domosdoshëm 1. Only compulsory heirs shall have the right 1. Samo neophodni naslednici mogu
mund ta kërkojnë zvogëlimin e disponimeve to request the reduction of testamentary zahtevati smanjenje raspolaganja
me testament dhe kthimin e dhurimeve, të dispositions and the return of gifts if the testamentom i vraćanje poklona, koje utiče
938 /997
cilat cënojnë pjesësn e domosdoshme. compulsory share is infringed. na neophodni deo.
2. Kjo e drejtë nuk mund të cënohet nga 2. Such right cannot be seized by the 2. Ovo pravo ne može biti narušeno od
kreditorët e trashëgimtarit të domosdoshëm. creditors of the compulsory heir. poverioca obaveznog naslednika.

Parashkrimi i kërkesës Prescription of the request Zastarelost zahteva
Zvogëlimi i disponimeve me testament mund The reduction of testamentary dispositions Smanjenje raspolaganja testamentom može
të kërkohet brenda tre viteve nga shpallja e may be requested within three years from the da se zatraži u roku od tri godine od
testamenti, ndërsa kthimi i dhurimeve brenda announcement of the testament, and the proglašenja testamenta, a vraćanje poklona u
tre viteve nga vdekja e trashëgimlënësit, returning of gifts within three years from the roku od tri godine od smrti ostavioca,
përkatësisht nga dita që ka marrë formën e decedent’s death, respectively from the day odnosno od dana kada je rešenje o njegovom
prerë vendimi për shpalljen e tij si të vdekur the decision on the declaration of death or the proglašenju za umrlog, odnosno rešenje
ose vendimi me të cilin konfirmohet vdekja e decision confirming his suspected death kojim se utvrđuje njegova smrt, postalo
tij. became final and absolute. pravosnažno i konačno.
KAPITULLI VI – LLOGARITJA E CHAPTER VI – TAKING INTO POGLAVLJE VI –

DHURIMEVE DHE E LEGËVE NË ACCOUNT OF GIFTS AND IZRAČUNAVANJE POKLONA I
PJESËN TRASHËGIMORE LEGACIES FOR THE LEGATA U NASLEDNI DEO
HEREDITARY SHARE
Llogaritja e dhurimeve të trashëgimtarit Taking into account of gifts to an heir Izračunavanje poklona zakonskog
ligjor naslednika
1. Çdo trashëgimtari ligjor i llogaritet në 1. Everything an heir has received as a gift 1. Svakom zakonskom nasledniku
pjesën trashëgimore çdo gjë që ka marrë from the decedent in whatsoever manner izračunava se u nasledni deo sve što je dobio
dhurim nga trashëgimlënësi në çfarëdo lloj shall be taken into account for the calculation na poklon od ostavioca na bilo koji način.
mënyre. of the hereditary share.
939 /997
2. Nëse dhurimi është bërë prej më shumë se 2. If the gift was made more than ten years 2. Ako je poklon predat više od deset godina
dhjetë vjet para vdekjes së trashëgimlënësit, before the death of the decedent, it is not pre smrti ostavioca, on se ne uzima u obzir.
ai nuk merret parasysh. taken into account.
3. Fitimet nga dhurimi të bëra deri në vdekjen 3. Profits or proceeds from made from the 3. Dobici od poklona do smrti ostavioca ne
e trashëgimlënësit nuk merren parasysh. gift until the decedent’s death shall not be uzimaju se u obzir.
taken into account.
4. Dhurimi nuk llogaritet, nëse 4. Gifts shall not be taken into account if the 4. Poklon se ne uračunava ako je ostavilac
trashëgimlënësi ka deklaruar në kohën e decedent has declared at the time of donation izjavio, u vreme davanja poklona ili docnije
dhurimit, më vonë ose në testament, se or later, or in a will, that the gift should not
ili u testamentu, da se poklon neće uračunati
dhurimi nuk do të llogaritet në pjesën be counted towards the hereditary share, or if
it results from the circumstances that this was u nasledni deo, ili se iz okolnosti može
trashëgimore ose nga rrethanat mund të
konkludohet se ky ka qenë vullneti i the decedent’s intention. zaključiti da je to bila volja ostavioca.
trashëgimlënësit.
5. Ky nen nuk cënon dispozitat për pjesën e 5. Nothing in this article shall affect the 5. Ovaj član ne dovodi u pitanje odredbe o
domosdoshme provisions on the compulsory share. nužnom delu.

Llogaritja e legut trashëgimtarëve ligjor Taking into account legacies for heirs at Izračunavanje legata zakonskim
law naslednicima
Legu që i është lënë trashëgimtarit ligjor A legacy that is left to an heir at law shall be Legat ostavljen zakonskom nasledniku
llogaritet në pjesën trashëgimore të tij, përveç counted towards his hereditary share, unless izračunava se u njegov nasledni deo, osim u
rasteve kur nga testamenti del se it results from the will that the decedent slučajevima kada iz testamenta proizilazi da
trashëgimlënësi ka dashur që trashëgimtari të wanted such heir to receive the legacy in je ostavilac hteo da naslednik dobije legat
marrë legun përpos pjesës së tij trashëgimore. addition to his hereditary share. pored njegovog dela nasledstva.
940 /997
Llogaritja e dhurimeve dhe e legëve Taking into account gifts and legacies Izračunavanje poklona i legata
1. Dhurimet dhe legët llogariten në atë 1. Donations and legacies shall be taken into 1. Izračunavanje poklona i legata vrši se na
mënyrë që trashëgimtarët e tjerë marrin nga account by distributing to the other heirs, taj način što ostali naslednici dobijaju iz
pasuria trashëgimore vlerën përkatëse dhe from the hereditary property, the respective zaostavštine odgovarajuću vrednost, pa se tek
pastaj ajo që mbetet nga pasuria value, and by dividing only the remainder posle toga ostatak zaostavštine deli među
trashëgimore ndahet midis të gjithë among all heirs. svim naslednicima.
trashëgimtarëve.
2. Nëse sendet dhe të drejtat që ka pasur 2. If things and rights that the decedent 2. Ako predmeti i prava koja je ostavilac
trashëgimlënësi në momentin e vdekjes nuk owned of his death are not sufficient for the imao u trenutku njegove smrti nisu dovoljna
mjaftojnë që trashëgimtarët e tjerë të marrin other heirs to receive the respective value, the da ostali naslednici dobiju odgovarajuću
vlerën përkatëse, trashëgimtari në dobi të të heir towards whose share the gifts or legacies vrednost, naslednik kome se vrši
cilit bëhet llogaritja nuk është i detyruar t’u are counted shall not be obliged to return izračunavanje nije dužan da vrati bilo šta od
kthejë diçka nga ajo që ka marrë. anything he had received. onog što je dobio.
3. Ky nen nuk cënon dispozitat për pjesën e 3. Nothing in this article shall affect the 3. Ovaj član ne dovodi u pitanje odredbe o
domosdoshme. provisions on the compulsory share. nužnom delu.

E drejta e trashëgimtarit të cilit nuk i The right of an heir who will not have gifts Pravo naslednika kojem se poklon ili legat
llogaritet dhurimi ose legu or legacies taken into account ne izračunava
1. Në rastet kur sipas vullnetit të 1. If according to the decedent’s will, the gift 1. U slučajevima kad na osnovu volje
trashëgimlënësit, dhurimi ose legu nuk duhet or legacy should not be counted towards the ostavioca poklon ili legat ne treba da se
t’i llogaritet trashëgimtarit në pjesën heir’s hereditary share, such heir shall retain izračunava nasledniku u njegov nasledni deo,
trashëgimore të tij, ky i fundit mban dhurimin the gift or legacy, and shall take part in the potonji zadržava poklon odnosno legat i
respektivisht legun dhe merr pjesë me division of the inheritance, with the other učestvuje sa ostalim naslednicima u podeli
trashëgimtarët e tjerë në ndarjen e pasurisë heirs, as if he had not received the gift or zaostavštine kao da on nije ni dobio poklon
trashëgimore sikur të mos kishte marrë fare legacy. odnosno legat.
941 /997
dhurim ose leg.
2. Kur ka trashëgimtarë të domosdoshëm dhe 2. If there are compulsory heirs, and 2. Kada postoje nužni naslednici, a na
sipas vullnetit të trashëgimlënësit dhurimi ose according to the decedent’s will the donation osnovu volje ostavioca poklon ili legat ne
legu nuk duhet t’i llogaritet ndonjë or legacy should not be counted towards the treba da se izračunava nekom nasledniku u
trashëgimtari në pjesën trashëgimore të tij, ky heir’s hereditary share. The heir may retain njegov nasledni deo, taj naslednik će moći da
trashëgimtar do të mund të mbajë dhurimin the gift or legacy only within the limits of the zadrži poklon odnosno legat u granicama
përkatësisht legun brenda kufijëve të pjesës available share. nužnog dela.
së domosdoshme.

E drejta e trashëgimtarit që ka hequr dorë The right of an heir who has renounced to Pravo naslednika koji se odrekao svog
nga trashëgimi the inheritance nasledstva
Trashëgimtari që ka hequr dorë nga An heir who has renounced to the inheritance Naslednik koji se odrekao nasleđa zadržava
trashëgimi e mban dhurimin brenda kufijëve shall retain the gift within the limits of the poklon u granicama nužnog dela.
të pjesës së domosdoshme. available share.

E drejta e kthimit të dhurimit The right to return gifts Pravo na vraćanje poklona
1. Trashëgimtari ka të drejtë të kthejë në 1. An heir has the right to return to the 1. Naslednik ima pravo da predmet koji mu je
pasurinë trashëgimore sendin që i është inheritance property what had been donated poklonjen vrati u zaostavštinu.
dhuruar. to him.
2. Në këtë rast vlera e tij nuk do t’i llogaritet 2. In this case, its value shall not be counted 2. U tom slučaju, vrednost tog predmeta neće
në pjesën trashëgimore dhe përsa i përket towards the hereditary share, and as regards biti izračunata u njegov nasledni deo, a u
shpenzimeve që ka bërë për sendin dhe the expenses and damages caused to the gift, pogledu troškova koje je napravio za predmet
dëmtimeve që ka pësuar sendi, ai do të he will be considered to have been a bona i u pogledu oštećenja koje je on pretrpeo on
942 /997
konsiderohet posedues me mirëbesim, derisa fide possessor, unless the contrary is proved. će se smatrati držaocem u dobroj veri, osim
të provohet e kundërta. ukoliko se ne dokaže suprotno.

Shpenzimet e mbajtjes së trashëgimtarit Expenses caused by maintaining the heirs Troškovi izdržavanja naslednika
1. Ajo që është shpenzuar për mbajtjen e 1. What is spent for the maintenance of an 1. Ono što je bilo potrošeno za izdržavanje
trashëgimtarit dhe për shkollimin e heir, or for his compulsory education, shall naslednika ili za njegovo obavezno
detyrueshëm të tij nuk do të llogaritet në not be counted towards his or her heredity školovanje neće se izračunati u njegov
pjesën trashëgimore të tij. share. nasledni deo.
2. Gjykata do të vendosë sipas rrethanave 2. The court shall decide whether expenses 2. Da li će se troškovi koje je ostavilac
nëse shpenzimet që ka bërë trashëgimlënësi incurred for further education of an heir are napravio za dalje školovanje naslednika
për shkollimin e mëtejshëm të counted towards such heir’s hereditary share, izračunati u njegov nasledni deo i u kojoj
trashëgimtarëve do të llogariten në pjesën taking into account the circumstances of the meri, odlučiće sud prema okolnostima,
trashëgimore të tyre dhe në ç’masë, duke case, and namely the value of the inheritance, uzimajući u obzir naročito vrednost
marrë parasysh sidomos vlerën e pasurisë the amount of expenses incurred for such zaostavštine i troškove školovanja, kao i
trashëgimore dhe shpenzimet e shkollimit si further education, and the ability of the other sposobnost ostalih naslednika da se sami
dhe aftësinë e trashëgimtarëve të tjerë për të heirs to maintain themselves. izdržavaju.
mbajtur veten.

Dhurimet e rëndomta Customary gifts Uobičajeni pokloni
Dhurimet e rëndomta nuk llogariten në pjesën Customary gifts shall not be counted towards Uobičajeni pokloni ne računaju se u nasledni
trashëgimore. the hereditary share. deo.

Dhurimet e bëra personit të zëvendësuar Gifts made to a person who is replaced by Pokloni dati licu koga zamenjuje drugo
nga një tjetër në trashëgimi another person in the inheritance lice u nasleđu
1. Nëse një person është zëvendësuar si 1. If a person has been replaced as an heir by 1. Bilo koji pokloni dati licu koga u nasleđu
943 /997
trashëgimtar nga një ose disa persona të tjerë one or several other persons because he/ was zameni jedno lice ili nekoliko drugih lica
sepse ka qënë i padenjë, sepse është unworthy, or has been excluded from zbog nedostojnosti tog lica, jer je isključen iz
përjashtuar nga trashëgimia me testament, inheritance by will, or has been deprived of nasleđa u testamentu, ili zbog lišenja nužnog
ose sepse është privuar nga pjesa e the compulsory part, any donations made to dela, ne uračunavaju se u nasledni deo
domosdoshme, çdo dhurim që i është bërë such replaced person will not be counted nasledniku ili naslednicima koji su njega
personit që zëvendësohet nuk llogaritet në towards the share of the heir or heirs zamenili u nasleđu.
pjesën e trashëgimtarit apo trashëgimtarëve replacing it in the inheritance.
që e zëvendësojnë atë në trashëgim.
2. Nëse një person zëvendësohet si 2. If a person has been replaced as an heir by 2. Bilo koji pokloni dati licu koga u nasleđu
trashëgimtar nga një ose disa persona të tjerë one or several other persons because he had zameni jedno lice ili nekoliko drugih lica
për shkak se ai ka vdekur para died before the decedent, or because he zbog smrti tog lica pre ostavioca, ili zbog
trashëgimlënësit, ose për shkak se ka hequr renounced the inheritance, any donations njegovog odricanja od nasleđa, izračunavaju
dorë nga trashëgimia, çdo dhurim që i është made to such person will be counted towards se u nasledni deo naslednika ili naslednicima
bërë këtij personi llogaritet në pjesën e the share of the heir or the heirs replacing it koji su njega zamenili u nasleđu.
trashëgimtarit apo të trashëgimtarëve që e in the inheritance.
zëvendësojnë atë në trashëgim.

Llogaritja e detyrimit të trashëgimtarit Taking into account of the heir’s debt Izračunavanje naslednikove obaveze
ndaj trashëgimlënësit towards the decedent prema ostaviocu
Çdo detyrim i trashëgimtarit ndaj Any debt owed to the decedent by an heir Bilo koja obaveza naslednika prema
trashëgimlënësit do të llogaritet në pjesën e will be counted towards that heir’s share, ostaviocu biće izračunata u njegov nasledni
atij trashëgimtari sipas rregullave të according to the provisions regarding setoff deo prema opštim odredbama o naknadi.
përgjithshme për kompensimin. for compensation.

Kush mund të kërkojë llogaritjen Who may request counting Ko može da zahteva uračunavanje
Secili trashëgimtar ka të drejtën të kërkojë që Each heir shall have the right to request that Svaki od naslednika ima pravo da zahteva da
944 /997
dhurimet dhe legët të llogariten në pjesën gifts and legacies be counted towards the se u nasledni deo jednog od naslednika
trashëgimore të një trashëgimtari tjetër. hereditary share of another heir. uračunaju pokloni i legati.
KAPITULLI VII - TRASHËGIMIA CHAPTER VII – POGLAVLJE VII -

SIPAS TESTAMENTIT TESTAMENTARY NASLEĐIVANJE NA OSNOVU
INHERITANCE TESTAMENTA
Përkufizimi i testamentit Definition of will Definicija testamenta
1. Testamenti është shprehje e vullnetit të 1. A will implies the expression of final 1. Testament je izjava poslednje volje
fundit e të trashigimlënësi, me të cilin ai willpower foreseen by law, by which the ostavioca, kojom on naređuje kako da se
urdhëron si të veprohet me pasurinë e tij pas decedent orders the distribution of his postupa sa njegovom imovinom nakon
vdekjes së tij, në formën e paraparë me ligj. property after his death. njegove smrti, u obliku propisanom zakonom.
2. Dy ose më shumë persona nuk mund të 2. Two or more persons cannot make a will in 2. Istim aktom ne mogu da sačine testament
bëjnë një testament me të njëjtin akt, as në the same act, neither for the benefit of a third dva ili više lica, niti to mogu da urade u korist
dobi të një të personi të tretë, as sa i përket person, nor under the Chapter of a reciprocal trećeg lica, niti u pogledu uzajamnog
disponimeve reciproke. and mutual disposition. raspolaganja.
Nënkapitulli I – Kushtet e Përgjithshme Sub-chapter I – General Rules on the Potpoglavlje I – Opšti uslovi o
për Vlefshmërinë e Testamentit Validity of Wills punovažnosti testamenta

Aftësia për të përpiluar testament Capacity to make a will Sposobnost sastavljanja testamenta
1. Testament mund të bëjë çdo person që ka 1. A will may be made by any person who is 1. Testament može sačiniti bilo koje lice
aftësi për të vepruar dhe i cili i ka mbushur able to act and who is aged 18 or more. sposobno za delovanje koje je navršilo 18
18 vjeç. godina života.
2. Vlefshmëria e testamentit nuk preket nëse 2. The validity of the will shall not be 2. Na valjanost testamenta se ne utiče ako
945 /997
trashëgimlënësi humb aftësinë për të vepruar affected if the decedent loses his ability to act ostavilac izgubi sposobnost delovanja nakon
pas përpilimit të tij. after the will has been made. njegovog sastavljanja.
3. Personit që është hequr aftësia e veprimit, 3. The person who has been deprived of the 3. Testament ne može da sačini lice koje je
dhe personi që në kohën e përpilimit të ability to act, and the person who at the time lišeno poslovne sposobnosti, kao i lice koje u
testamentit nuk është në gjendje të kuptojë of the making of the will is unable to vreme sastavljena testamenta nije u stanju da
pasojat e tij (mungesa e aftësisë për understand its consequences (the lack of razume njene posledice (nedostatak
testament), nuk mund të bëjë testament. ability for wills) cannot make a will. sposobnosti za testament).

Vlefshmëria e testamentit Validity of a will Valjanost testamenta
1. Nëse përmbajtja e testamentit lejon më 1. If the contents of a will permit more than 1. Ako sadržaj testamenta dopušta više od
shumë se një interpretim, atëherë i jepet one interpretation, then in case of doubt jednog tumačenja, onda mu se daje
interpretimit sipas të cilit dispozita mund të preference is be given to the interpretation tumačenje prema kojem odredba može biti
jetë efektive (e zbatueshme). under which the disposition may be effective. efikasna (primenjiva).
2. Mungesa e efektivitetit të një numri të 2. The ineffectiveness of one of a number of 2. Nedostatak efikasnosti brojnih odredbi
dispozitave të përmbajtura në një testament dispositions contained in a will results in the sadržanih u testamentu rezultiraće u
do të rezultojë në mos-efikasitetin e ineffectiveness of the other dispositions only neefikasnost drugih odredbi samo ako se
dispozitave tjera vetëm nëse supozohet se if it is to be assumed that the decedent would pretpostavi da ih ostavilac ne bi izradio bez
testatori nuk do ti kishte hartuar ato pa not have made them without the ineffective neefikasnih odredbi.
dispozitën joefektive. disposition.

Pavlefshmëria e testamentit për shkak të të Invalidity of a will caused by erroneous Ništavost testamenta zbog nedostatka u
metave në vullnetin e trashëgimlënësit expression of intention volji ostavioca
1. Testamenti është i pavlefshëm nëse është 1. A will shall be null and void if made as a 1. Testament je ništav ako je sačinjen pod
bërë me kanosje, shtrëngim ose mashtrim. result of threat, actual violence, or fraud. pretnjom, prinudom ili prevarom.
946 /997
2. Disponimet me testament janë të 2. Testamentary dispositions shall also be 2. Raspolaganja testamentom su ništave kada
pavlefshme kur janë bërë nga trashëgimlënësi invalid when they were made by the decedent su sačinjene od ostavioca kao rezultat
si rezultat i lajthimit. as a result of a substantial mistake. zablude.
3. Nëse vetëm disa dispozita të testamentit 3. If only some dispositions of the will were 3. Ako su samo neke odredbe testamenta bile
janë bërë me kanosje ose me shtrëngim, për made as a result of threat, or actual violence, sačinjene pod pretnjom ili prinudom, zbog
shkak të mashtrimit ose në lajthim, atëherë or fraud, or substantial mistake, then only prevare, ili u zabludi, onda se samo te
vetëm këto dispozita konsiderohen të these dispositions shall be considered invalid. odredbe smatraju ništavim.
pavlefshme

Anulimi i testamentit për shkak të Annulment of a will for testamentary Poništaj testamenta zbog ostaviočeve
paaftësisë së trashëgimlënësit dhe për incapacity or erroneous expression of nesposobnosti ili zbog nedostataka u
shkak të të metave në vullnetin e tij intention njegovoj volji
1. Anulimin e testamentit për shkak të 1. Only a person with a legal interest shall be 1. Poništaj testamenta zbog nesposobnosti
paaftësisë së testatorit për të vepruar ose për entitled to require the annulment of a will, or testatora za delovanje, ili zbog toga što
shkak se testatori nuk ka pasur moshë of some of its dispositions, because the testator nije bio punoletan, kao i poništaj
madhore, si dhe nulimin e testamentit ose të decedent was legally incapable to make a testamenta ili pojedinih njegovih odredaba
disa dispozitave të tij për shkak të kanosjes will, or was not of mature age, or because zbog pretnje ili prinude, prevare ili zablude,
ose shtrëngimit, mashtrimit ose lajthimit, dispositions were made as a result of threat, može da traži samo lice koje za to ima pravni
mund ta kërkojë vetëm personi që ka interes or actual violence, or fraud, or substantial interes i to u roku od jedne godine od kada je
juridik, brenda afatit prej një viti nga dita kur mistake, and may only do so within one year saznalo za postojanje uzroka ništavosti, a
ka marrë dijeni se ekzistojnë shkaqet e from the day when such person obtained najkasnije u roku od 10 godina od
pavlefshmërisë, e më së largu 10 vjet nga actual knowledge about the existence of a proglašenja testamenta.
shpallja e testamentit. grounds for invalidity, and in any event no
later than 10 years from the time the will was
announced.
947 /997
2. Afati prej një viti nuk mund të fillojë para 2. The one year deadline cannot begin before 2. Rok od jedne godine ne može da počne da
se të shpallet testamenti. the will is announced. teče pre proglašenja testamenta.
3. Anulimi i testamentit ndaj personit me 3. Vis-à-vis a person who is in bad faith, the 3. Poništaj testamenta prema nesavesnom
keqbesim mund të kërkohet 20 vjet pas annulment of a will can be requested for up to licu može da bude zatraženo 20 godina nakon
shpalljes së testamentit. 20 years starting with the announcement of objavljivanja testamenta.
the will.
Nënkapitulli II – Kërkesat Formale për Sub-chapter II – Formal Requirements for Potpoglavlje II- Formalni zahtevi za
Vlefshmërinë e Testamentit the Validity of Wills punovažnost testamenta

Testamenti holografik Holographic will Svojeručni (holografski) testament
1. Testamenti është i vlefshëm nëse testatori e 1. A will shall valid if it has been written, 1. Testament je punovažan ako ga je testator
ka shkruar atë, datuar dhe nënshkruar me dated and signed by the decedent with his napisao, datirao i ako ga je potpisao svojom
dorën e vet ose ka vënë gishtin e vet. own hand or has placed his fingerprint. rukom, ili je dao otisak prsta.
2. Data e testamentit duhet të tregojë ditën, 2. The date shall mention the day, the month, 2. Datum testamenta treba da sadrži dan,
muajin dhe vitin. and the year. mesec i godinu.
3. Nënshkrimi duhet të përmbajë emrin dhe 3. The signature shall contain the name and 3. Potpis treba da sadrži ime prezime
mbiemrin e testatorit dhe duhet vënë në fund last name of the decedent and shall be placed testatora i treba da bude stavljen na kraju
të testamentit. at the end of the will. testamenta.

Testamenti me shkrim në praninë e A written will in the presence of witnesses Pisani testament u prisustvu svedoka
dëshmitarëve
1. Testatori që di të shkruajë e të lexojë mund 1. A decedent who is literate may make a will 1. Testator koji zna da čita i piše može da
të bëjë testamentin duke nënshkruar me dorë by signing the document irrespective of the sačini testament svojeručnim potpisivanjem
dokumentin pa marrë parasysh kush e ka fact who has written it, in the presence of two dokumenta, bez obzira na činjenicu ko ju je
948 /997
përpiluar, në praninë e dy dëshmitarëve, duke witnesses, declaring before them that the will sastavio, u prisustvu dva svedoka, izjavljujući
deklaruar para tyre se testamenti është i tij. is his. pred njima da je to njegov testament.
2. Dëshmitarët nënshkruhen në vetë 2. The witnesses will sign the will 2. Svedoci se potpisuju na samom
testamentin dhe është e dobishme të themselves, and it is useful to note their testamentu, i korisno je napomenuti njihovo
shënohet cilësia e tyre si dëshmitarë. capacity of being witnesses. svojstvo kao svedok.

Testamenti gjyqësor ose notarial nëse A court will if the decedent is literate Sudski ili javno beležnički testament ako je
testatori është në gjendje ta lexojë testator u stanju da ga pročita
1. Testamentin mund t’ia përpilojë testatorit 1. At decedent’s request, a will may be 1. Na zahtev testatora, testament može
sipas kërkesës së tij, gjyqtari i gjykatës drafted by the competent judge, who shall sačiniti sudija u nadležnom sudu ili javni
kompetente apo noteri, i cili më parë duhet të verify decedent’s identity prior to do so. beležnik, koji će pre toga utvrditi ličnost
vërtetojë identitetin e testatorit. testatora.
2. Testamentin e përpiluar, gjyqtari apo noteri 2. The judge shall read the written will to the 2. Sastavljen testament, sudija ili javni
ia lexon testatorit dhe e njofton me pasojat decedent and then inform him about the legal beležnik će pročitati testatoru i obaveštavati
juridike të testamentit të përpiluar. consequences of the will. ga o pravnim posledicama sastavljenog
testamenta.
3. Pasi testatori të lexojë dhe të nënshkruajë 3. After the decedent has read and signed 3. Pošto testator pročita i potpiše ovakav
testamentin e këtillë, gjyqtari apo noteri such will, the judge shall note on the will testament, sudija ili javni beležnik naznačiće
shënon në vetë testamentin se testatori e ka itself that the decedent has read and signed it na samom testamentu da ga je testator u
lexuar dhe e ka nënshkruar atë në praninë e in his presence. njegovom prisustvu pročitao i potpisao.
tij.

Testamenti gjyqësor ose noterial nëse A court will if the decedent is illiterate Sudski ili javno beležnički testament kada
testatori nuk është në gjendje ta lexojë testator nije u stanju da ga pročita
949 /997
1. Në rast se testatori nuk është në gjendje të 1. If the decedent cannot read the will drafted 1. U slučaju da testator nije u stanju da
lexojë testamentin që ia ka përpiluar gjyqtari by a judge, the latter shall read it out to him in pročita testament koji mu je sačinio sudija ili
ose noteri, i’a lexon testatorit në praninë e dy the presence of two witnesses. The decedent javni beležnik, pročitaće se testatoru u
dëshmitarëve. Testatori pastaj në praninë e po then, at the presence of the same witnesses, prisustvu dva svedoka. Nakon toga, testator
këtyre dëshmitarëve e nënshkruan shall sign the will or put his fingerprint on it, će u prisustvu ta dva ista svedoka potpisati
testamentin ose e vë në të shenjën e gishtit të after having declared that it is his will. testament ili staviti na njega svoj otisak prsta,
vet, pasi të deklarojë se ky është testamenti i pošto bude izjavio da je to njegov testament.
tij.
2. Dëshmitarët duhet ta nënshkruajnë 2. The witnesses shall sign the will. 2. Svedoci trebaju potpisati testament.
testamentin.
3. Gjyqtari ose noteri duhet të konstatatojë në 3. The judge will confirm in the court records 3. Sudija ili javni beležnik će utvrditi u
procesverbal se të gjitha këto veprime janë (procès-verbal) that all these procedures have zapisniku da su sve te radnje sprovedene.
bërë. Ky procesverbal duhet nënshkruar nga been followed. These records should be Ovaj zapisnik treba da bude potpisan od
testatori, dëshmitarët dhe gjyqtari. signed by the decedent, the witnesses, and the testatora, svedoka i sudije.
judge.

Dorëzimi i testamentit për ruajtje në Submission of a will to the court for Predaja testamenta na čuvanje nadležnom
gjykatë ose te noteri safekeeping sudu ili javno beležniku
1. Testatori mund t’ia besojë për ruajtje 1. The testator may entrust the competent 1. Testator može da svoj svojeručni
gjykatës apo noterit kompetentë testamentin e court or the notary with the custody of a will testament, pisani u prisustvu svedoka, sudski
bërë me dorën e vet, testamentin me shkrim written by his hand, a written will made ili javno beležnički testament poveri na
në prani të dëshmitarëve ose testamentin before witnesses, or a will made in court, čuvanje nadležnom sudu ili javnom
gjyqësor apo notarial në zarf të hapur ose të notary in an open or a sealed envelope. beležniku u otvorenoj ili u zatvorenoj koverti.
mbyllur.
950 /997
2. Gjykata apo noteri bën një procesverbal 2. The court shall make a record of the 2. Sud ili javni beležnik sastavlja zapisnik o
për testamentin që ka marrë, kurse vetë reception of the will, and shall put it into a prijemu testamenta i testament stavi u
testamentin e vendos në një zarf të veçantë, të special envelope, which shall be stamped and poseban koverat koji će da zapečati i čuva u
cilin e vulos dhe e ruan në gjykatë apo te kept by the court. sudu ili kod javnog beležnika.
noteri.
3. Kur testamenti bëhet ne gjykatë apo te 3. When the will is done in the court or the 3. Kada se testament sačini u sudu ili kod
noteri, gjykata apo noteri mbanë regjister të notary, the court of the notary keep a special javnog beležnika, sud ili javni beležnik vode
veçantë për testamente. register of wills. poseban registar za testamente.

Kush mund të jetë dëshmitar kur Who may be a witness when drafting a Ko može biti svedok prilikom sastavljanja
përpilohet testamenti me shkrim në prani written will before the witnesses and at a testamenta u pisanoj formi u prisustvu
të dëshmitarëve dhe në testamentin court or notary will? svedoka ili u sudskom testamentu ili kod
gjyqësor apo te noteri javnog beležnika
1. Kur bëhet testamenti me shkrim në prani të 1. If a written will is made before witnesses 1. Pri sastavljenu pisanog testamenta u
dëshmitarëve dhe testamenti gjyqësor apo te (Article 80), and in case of a will made in prisustvu svedoka i sudskog testamenta ili
noteri, dëshmitarë duhet të jenë personat court or notary (Article 82), the witnesses kod javnog beležnika, svedoci treba da budu
madhorë, të cilëve nuk u është hequr aftësia shall be adults, who are not deprived of the punoletna lica koja nisu lišena poslovne
për të vepruar dhe që dinë të shkruajnë, të ability to act, who are literate, and who sposobnosti, koja su pismena i koja razumeju
lexojnë dhe të kuptojnë gjuhën e testamentit. understand the language the will is made in. jezik na kojem je napisan testament.
2. Nuk mund të jenë dëshmitarë kur 2. Testator’s descendants, his adoptees and 2. Pri sastavljenu pisanog testamenta u
përpilohet testamenti me shkrim në prani të their descendants, his ascendants, his prisustvu svedoka i sudskog testamenta, ne
dëshmitarëve dhe testamenti gjyqësor, as të adoptive parents, collateral relatives up to and mogu da budu svedoci niti mogu da testament
përpilojnë testamentin sipas tregimit të including the fourth degree of kinship, the sastavljaju prema kazivanju testatora
testatorit personat me cilësinë e gjyqtarit apo spouses of all these persons, and the testator’s testamenta u svojstvu sudije ili javnog
noterit, pasardhësit e testatorit, të adoptuarit e spouse, shall neither be witnesses when a beležnika potomci testatora, njegovi
951 /997
tij dhe pasardhësit e tyre, parardhësit e tij, written will is drafted before witnesses, nor to usvojenici i njihovi potomci, njegovi preci,
prindërit e tij adoptues, personat e tij në gjini a will made in court, or notary nor draft a will njegovi roditelji-usvojioci, njegovi srodnici u
ne vijë të tërthortë deri në shkallën e katërt, according to the statement of an testator as a pobočnoj liniji do četvrtog stepena srodstva
bashkëshortët e të gjithë këtyre personave judge. zaključno, supružnici svih ovih lica i
dhe bashkëshorti i testatorit. supružnik testatora.

Dispozitat e testamentit në dobi të The will provisions to the benefit of a Odredbe testamenta u korist sudije,
gjyqtarit, noterit, të dëshmitarëve dhe të judge, the witnesses, and their close javnog beležnika, svedoka i njihovih bližih
kushërinjve të afërt të tyre relatives srodnika
Janë të pavlefshme dispozitat e testamentit Dispositions in a will whereby something is Ništave su odredbe testamenta kojim se
me të cilat i lihet diçka gjyqtarit, noterit që ka left to the judge who has drafted the ostavlja nešto u nasleđe sudiji, javnom
përpiluar testamentin, dëshmitarëve me rastin testament, to the witnesses, and to beležniku koji su sačinili testament,
e përpilimit të tij, si dhe paraardhësve, ascendants, descendants, siblings, and svedocima pri sastavljanju testamenta, kao i
pasardhësve, vëllezërve e motrave dhe spouses, of these persons, are null and void. precima, potomcima, braći i sestrama i
bashkëshortëve të këtyre personave. supružnicima tih lica.

Testamenti me gojë An oral will Usmeni testament
Testatori mund të deklarojë vullnetin e tij të A testator may only declare his last will Testator može da izjavi njegovu poslednju
fundit me gojë para dy dëshmitarëve, vetëm orally before two witnesses, if due to volju usmeno pred dva svedoka samo ako
nëse për shkak të rrethanave të exceptional circumstances it is not possible to usled izuzetnih okolnosti nije u mogućnosti
jashtëzakonshme nuk është në gjendje të bëjë make a written testament. da sačini pismeni testament.
testamentin me shkrim.
952 /997
Dëshmitarët e testamentit me gojë Witnesses to an oral will Svedoci usmenog testamenta
Kur bëhet testamenti me gojë dëshmitarë When an oral will is made, only the persons Kada se sačini usmeni testament svedoci
mund të jenë vetëm ata personat që mund të who may be witnesses to a court testament mogu da budu samo lica koja mogu da budu
jenë dëshmitarë kur bëhet testamenti gjyqësor shall be witnesses, but they do not necessarily svedoci pri sačinjavanju sudskog testamenta
apo te noteri, por nuk janë domosdoshmërisht have to be literate. ili kod javnog beležnika, ali nije neophodno
të detyruar të dinë të shkruajnë e të lexojnë. da znaju da čitaju i pišu.

Detyrat e dëshmitarëve të testamentit me Duties of witnesses to an oral will Dužnost svedoka usmenog testamenta
gojë
1. Dëshmitarët para të cilëve testatori ka 1. The witnesses before whom the testator 1. Svedoci pred kojima je testator usmeno
deklaruar me gojë vullnetin e tij të fundit orally declares his will shall write down the izjavio svoju poslednju volju dužni su da bez
kanë për detyrë të përpilojnë deklaratën me declarations of the testator as soon as possible odlaganja napismeno zabeleže izjavu
shkrim të testatorit dhe ta dorëzojnë atë sa më and submit it to a court or notary, or repeat it testatora i da je što pre predaju sudu ili kod
parë në gjykatë apo te noteri, ose ta përsërisin orally before the court or notary indicating javnog beležnika, ili da je usmeno ponove
me gojë para gjykatës apo noterit, duke when, where and in what circumstances the pred istim iznoseći kad, gde i u kojim
treguar kur, ku dhe në çfarë rrethanash testator declared his will. okolnostima je testator izjavio njegovu
testatori ka deklaruar vullnetin e tij të fundit. poslednju volju.
2. Testamenti me gojë bëhet i pavlefshëm 2. An oral will shall become invalid if, thirty 2. Usmeni testament postaje nevažeći ako
nëse nuk deklarohet në gjykatë apo noteri nga (30) days after the exceptional circumstances nije izjavljen u sudu ili kod javnog beležnika
dëshmitarët 30 ditë pas pushimit të in which it was made have ceased, it has not od svedoka 30 dana nakon prestanka
rrethanave të jashtëzakonshme në të cilat ai been declared to the court or notary by the izuzetnih okolnosti pod kojima je sačinjen,
është bërë, në pajtim me paragrafin 1 të këtij witnesses in accordance with paragraph 1 of shodno stavu 1. ovog člana. Što se tiče ovog
neni. Në lidhje me këtë periudhë aplikohen this article. The provisions of the Book on perioda, primenjuju se odredbe Knjige o
dispozitat e Librit të Detyrimeve mbi Obligations regarding the interruption or the obavezama koje se odnose na prekid ili
ndërprerjen dhe pezullimin e afatit të stoppage of prescription periods shall apply. obustavu perioda zastarevanja.
parashkrimit.
953 /997
Dispozitat e testamentit me gojë në dobi të Dispositions in an oral will to the benefit of Odredbe usmenog testamenta u korist
dëshmitarëve dhe të personave të tyre të witnesses and their close relatives svedoka i njihovih bližih srodnika
afërt
Janë të pavlefshme dispozitat e testamentit Dispositions in an oral will, whereby Ništave su odredbe usmenog testamenta
me gojë me të cilat u lihet diçka dëshmitarëve something is left to the witnesses, to their kojima se pri njegovom sačinjavanju ostavlja
me rastin e përpilimit të tij, bashkëshortëve të spouses, their ancestors, their descendants, nešto svedocima, njihovim supružnicima,
tyre, të paraardhësve të tyre, pasardhësve të the collateral relatives up to and including the njihovim precima, njihovim potomcima,
tyre, personave në gjini gjaku të tyre në vijë fourth degree of kinship, or to the spouses of njihovim srodnicima u pobočnoj liniji do
të tërthortë gjer në shkallën e katërt dhe të all these persons, are null and void. četvrtog stepena srodstva zaključno i
bashkëshortëve të të gjithë këtyre personave. supružnicima svih ovih lica.

Kontestimi i testamentit për mungesë së Contesting a will for lack of the required Osporavanje testamenta zbog nedostatka
formës së kërkuar form potrebne forme
1. Testamenti mund të kontestohet vetëm për 1. A will may only be contested for lack of 1. Testament se može osporiti samo zbog
shkak të mungesës së formës së kërkuar, pas the required form, after the opening of the nedostatka potrebnog oblika nakon otvaranja
hapjes së trashëgimisë, nga personi që ka inheritance, by a person with legal interest, nasledstva, od strane lica koji ima pravni
interes juridik, brenda afatit prej 1 viti nga and only within one year from the day that interes u roku od godinu dana od dana kada je
dita që ka marrë dijeni për testamentin, e më person obtained actual knowledge about the saznao za testament, a najkasnije u roku od
së largu brenda 10 vjetësh pas shpalljes së will, and in any event no later than ten years 10 godina nakon proglašenja testamenta.
testamentit. from the announcement of the will.
2. Afati prej një viti fillon me shpalljen e 2. The one-year-period shall begin with the 2. Rok od godinu dana počinje da teče
testamentit. announcement of the will. proglašenjem testamenta.
954 /997
Të provuarit e testamentit të asgjësuar, të Evidence for a destroyed, lost, or forgotten Dokazivanje uništenog, izgubljenog ili
humbur, ose të harruar testament zaboravljenog testamenta
Testamenti i asgjësuar rastësisht ose me A will that has been destroyed accidentally or Testament koji je bio uništen slučajno ili
veprimin e ndonjë personi tjetër, i humbur, i by a third party, or lost, or mislaid, either radnjom nekog drugog lica, ili izgubljen, ili
harruar diku pas vdekjes së testatorit ose para after or before the testator’s death, but zaboravljen, negde bilo pre ili posle smrti
vdekjes së tij, por pa vullnetin e tij, do të unintentionally, shall have the effects of a testatora, ali bez njegove volje, imaće pravno
prodhojë efektet e testamentit të vlefshëm po valid will, in case the interested person dejstvo punovažnog testamenta ako
qe se personi i interesuar provon se provides evidence that the will existed, that it zainteresovano lice dokaže da je testament
testamenti ka ekzistuar, se është asgjësuar, was destroyed, lost, or mislaid, that it was postojao, te da je bio uništen, izgubljen, ili
është humbur, është harruar diku, dhe se ka made in accordance with legal requirements negde zaboravljen, da je bio sastavljen u
qenë i përpiluar në formën e përcaktuar me as to form, and if he proves the content of skladu sa zakonskim zahtevima u pogledu
ligj dhe nëse provon përmbajtjen e asaj pjese such part of the will that he is referring to. obaveznog oblika i ako dokaže sadržinu onog
të testamentit në të cilën mbështetet. dela testamenta na koji se oslanja.
Nënkapitulli III – Përmbajtja e Sub-chapter III – Content of a Will Potpoglavlje III - Sadržaj testamenta
Testamenetit

Caktimi i trashëgimtarit Appointing an heir Određivanje naslednika
1. Testatori mund të caktojë me testament një 1. A testator may appoint, by will, one or 1. Testator može testamentom da odredi
ose më shumë trashëgimtarë. several heirs. jednog ili više naslednika.
2. Trashëgimtarë në bazë të testamentit janë 2. Testamentary heirs are persons whom the 2. Naslednik na osnovu testamenta su lica
personat të cilët testatori i ka caktuar që të testator has appointed, in a will, as heirs of koje je testator odredio da naslede njegovu
trashëgojnë tërë pasurinë e tij, ose një pjesë të his entire property, or a fractional part of his celokupnu imovinu ili jedan deo imovine.
pasurisë. entire property.
955 /997
3. Trashëgimtar do të konsiderohet edhe 3. A person to whom the testator has left one 3. Naslednikom će se smatrati i lice kome su
personi të cilit i janë lënë me testament një or several specific things or rights shall be testamentom ostavljeni jedna ili više
ose më shumë sende ose të drejta të caktuara, considered an heir if it can be ascertained that određenih stvari ili prava, ako može da utvrdi
po qe se vërtetohet vullneti i testatorit që ky this was the intention of the testator, da je to bila volja testatora da mu to lice bude
person të jetë trashëgimtar i tij. naslednik.

Disponimi për qëllime të lejuara dhe Dispositions for lawful purposes or setting Raspolaganje u dozvoljene svrhe i
themelimi i fondacionit up a foundation osnivanje fondacije
1. Testatori mund të urdhërojë me testament 1. A testator may dispose by will that a thing, 1. Testator može narediti testamentom da se
që një send ose e drejtë ose një pjesë e a right, or a fraction of the hereditary neka stvar ili pravo ili deo zaostavštine, ili
pasurisë trashëgimore ose tërë pasuria property, or the entire hereditary property, cela zaostavština upotrebe za postizanje
trashëgimore të përdoret për të arritur një shall be used in order to achieve a lawful dozvoljene svrhe.
qëllim të lejuar. purpose.
2. Nëse testatori ka urdhëruar të themelohet 2. In case the testator has ordered to set up a 2. Ako je testator naredio osnivanje fondacije
fondacioni dhe ka caktuar mjetet për të arritur foundation, and has allocated funds to i odredio sredstva za postizanje njenog cilja,
qëllimin e tij, fondacioni ekziston nga accomplish its purpose, such foundation will fondacija postoji od trenutka dobijanja
momenti i marrjes së lejes nga organi come into existence when a license from the odobrenja od nadležnog organa.
kompetent. competent public body is obtained.
3. Kur testatori ia lë me testament pasurinë 3. When a testator leaves his property to 3. Kad testator njegovim testamentom ostavi
organeve publike, ose institucioneve të tjera, public bodies, or other institutions, in a will, svoju imovinu javnim organima, ili drugim
ai mund të caktojë në testament qëllimin për he may assign this property to a certain institucijama, on može odrediti u testamentu
të cilin duhet të përdoret pasuria. purpose. svrhu za koju bi se ta imovina trebala
koristiti.
956 /997
Detyrimet dhe kushtet Obligations and terms Obaveze i uslovi
1. Testatori mund të ngarkojë me ndonjë 1. A testator may impose obligations on a 1. Testator može da optereti nekom
detyrim personin të cilit i lë ndonjë përfitim person who is going to benefit from the dužnošću lice kojem ostavlja neku korist iz
nga pasuria trashëgimore. inheritance. zaostavštine.
2. Dispozitat testamentare mund të bëhen me 2. Testamentary dispositions may be made 2. Odredbe testamenta mogu postaviti uslove
kushte ose afate. under conditions, or may be limited in time. ili rokove.
3. Kushtet dhe barrët e pamundshme, të 3. Impossible, or illegal, or immoral 3. Nemogući, nedozvoljeni ili nemoralni
palejuara dhe jomorale, si dhe ato që janë të conditions or obligations, as well as those uslovi i tereti, kao i oni koji su nerazumni ili
pakuptueshme ose kontradiktore, that are unreasonable or contradictory, shall protivrečni smatraju se nepostojećim.
konsiderohen sikur nuk ekzistojnë. be considered non-existent.

Caktimi i trashëgimtarëve dhe i Appointment of heirs and other Određivanje naslednika i drugih korisnika
përfituesve të tjerë beneficiaries
Trashëgimtarët, legatarët dhe personat e tjerë, Heirs, legatees and other persons who benefit Naslednici, legatori i druga lica kojima je
të cilëve u janë lënë me testament disa from a will shall be considered appointed if testamentom ostavljena neka korist, smatraju
përfitime, konsiderohen të caktuar nëse the will contains information on the basis of se određeni ako testament sadrži podatke na
testamenti përmban shënime në bazë të të which it can be determined who they are. osnovu kojih se može utvrditi ko su oni.
cilave mund të vërtetohet se kush janë ata.

Interpretimi i testamentit Interpretation of a will Tumačenje testamenta
1. Dispozitat e testamentit interpretohen sipas 1. The provisions of a will shall be 1. Odredbe testamenta tumače se prema
qëllimit të vërtetë të testatorit. interpreted according to the real intentions of pravoj nameri testatora.
the testator.
957 /997
2. Në rast se qëllimi i testatorit nuk mund të 2. In case the intention of the testator cannot 2. Ako se ne može odrediti svrha testatora,
përcaktohet, interpretimi që është më i be ascertained, the interpretation that is more tumačenje koje je najpovoljnije za
favorshëm për trashëgimtarin ligjor, ose - favourable for heirs at law, or – if given – for zakonskog naslednika, ili - ako se daje -
nëse u jepet - personave të cilëve me persons whom an obligation has been licima kojima je testamentom naložena neka
testament i ngarkohet një detyrim, do të imposed on in the will, shall prevail. obaveza, će prevladati.
mbizotërojë.
CHAPTER VIII – LEGACY POGLAVLJE VIII - LEGAT

KAPITULLI VIII - LEGU
Neni 1558 Leaving a legacy Ostavljanje legata
Lënia e legut
A testator may leave one or more legacies by Testator može ostaviti testamentom jedan ili
Testatori mund të lërë me testament një ose a will. više legata.
më shumë lege.

Përmbajtja e legut The content of a legacy Sadržina legata
1. Testatori mund të lërë një ose më shumë 1. A testator may leave one or more things or 1. Testator može da ostavi jednu ili više
sende të caktuara ose ndonjë të drejtë personit rights to a certain person, or order the heir, or određenih stvari ili neko pravo određenom
të caktuar, të urdhërojë trashëgimtarin ose someone else whom he has left something to, licu, ili može da naloži nasledniku ili nekom
ndonjë person tjetër, të cilit i lë diçka që nga to give a thing to a certain person, or to pay drugom licu kome nešto ostavlja, iz onoga što
ajo që i është lënë të japë ndonjë send një him a sum of money, or to discharge that je tom nasledniku odnosno licu ostavljeno
personi të caktuar, t’i paguajë një shumë të person’s debt, or to maintain him, or in preda neku stvar određenom licu, ili da
hollash, ta lirojë nga ndonjë borxh e ta mbajë general to do, to refrain from doing, or to njemu isplati neku sumu novca, ili da isplati
ose në përgjithësi të bëjë diçka, të përmbahet acquiesce to, something for the benefit of dug tog lica, ili da njega izdržava, ili uopšte
nga ndonjë veprim ose të fitojë diçka në dobi such person. da u korist tog lica nešto učini ili da se uzdrži
të tij. od neke radnje ili da nešto dobije u njegovu
korist.
958 /997
2. Kjo mënyrë e të trashëguarit quhet leg, 2. This kind of bequest is called a legacy, and 2. Ovaj način nasleđivanja naziva se legat, a
kurse personi të cilit i është destinuar legu the person appointed is called a legatee. osobi kome je namenjen legat naziva se
quhet legatar. legator.

Kush ka detyrim të ekzekutojë legun Who is obliged to discharge a legacy Ko je dužan da izvrši legat
1. Në bazë të testamentit legatari ka të drejtë 1. On the basis of the will, the legatee shall 1. Na osnovu testamenta, legator ima pravo
të kërkojë ekzekutimin e legut nga personi që have the right to request discharge of the da traži izvršenje legata od lica kome je
është ngarkuar me testament që të ekzekutojë legacy from the person who has been testamentom bilo naloženo da izvrši legat.
legun. assigned such execution in the will.
2. Nëse për ekzekutimin e legut janë ngarkuar 2. If the discharge of a legacy has been 2. Ako je za izvršenje legata bilo naloženo
disa persona, secili përgjigjet në përpjestim assigned to several persons, every one of nekoliko lica, svako odgovara srazmerno delu
me pjesën e pasurisë trashëgimore që merr, them shall be liable proportionally to the zaostavštine koju dobija, osim ako se iz
përveç nëse nga testamenti mund të inheritance he receives, except where it testamenta može zaključiti da je namera
konkludohet se testatori ka dashur që ata të results from the will that it was the testator’s testatora bila da oni odgovaraju na drugi
përgjigjen në mënyrë tjetër. intention that they should otherwise be liable. način.

Legu i lënë organeve publike ose Legacies made to public bodies or Legati dati javnim organima ili
institucioneve institutions institucijama
Kur testatori ia lë me testament pasurinë When a testator makes a legacy inheritance to Kad testator testamentom ostavi imovinu
organeve publike ose institucioneve të public bodies or other institutions, he may javnim organima ili drugim institucijama,
ndryshme ka të drejtë të caktojë qëllimin për specify the purpose for which the property ima pravo da odredi svrhu za koju treba da se
të cilin duhet të përdoret pasuria. shall be used. koristi ta imovina.
959 /997
Ekzekutimi i legut Discharge of the legacy Izvršenje legata
1. Kur trashëgimtari i ngarkuar me legun ose 1. When an heir charged with a legacy, or an 1. Kada naslednik zadužen za legata ili tereta,
barrën ka vdekur para testatorit ose është bërë obligation, has died before the testator or has je umro pre testatora ili je postao nedostojan,
i padenjë, ka hequr dorë nga trashëgimi dhe become unworthy, or has renounced to the odrekao se nasledstva i testator nije odredio
testatori nuk ka caktuar një trashëgimtar tjetër inheritance, and the testator did not appoint drugog naslednika na njegovo mesto za
në vend të tij për përmbushjen e detyrimeve any other heir to fulfil the obligations related ispunjenje obaveze u vezi sa legatom ili
në lidhje me legun ose me barrën, to such legacy or charge instead of him, the teretom, naslednici ili zakonski naslednici,
trashëgimtarët ose trashëgimtarët ligjor, të heirs or heirs at law, to whose share of kojima se dodaje ili prelazi deo nasledstva,
cilëve u shtohet ose u kalon pjesa e inheritance his part is added or passed, shall neće biti u mogućnosti da odbiju izvršenje
trashëgimisë, nuk do të jenë në gjendje të not be able to refuse discharge of the legacy legata zbog ovih okolnosti.
refuzojnë ekzekutimin e legut për shkak të due to these circumstances.
këtyre rrethanave.
2. Nëse përmbushja e detyrimeve në lidhje 2. If the discharge of obligations related to 2. Ako izvršenje obaveza u vezi sa legatom
me legun ose barrën është lidhur ngushtë me the legacy or the obligation is closely linked ili teretom je blisko povezano sa tim licem,
personin që për shkaqet e mësipërme nuk to his person, who due to the abovementioned koja zbog gore navedenih razloga ne može ili
mund ose nuk do të jetë trashëgimtar, legu reasons cannot or does not inherit the neće biti naslednik, legat i teret postaju
dhe barra bëhet e pavlefshme. decedent, the legacy and obligation shall nevažeći.
become invalid.

Ekzekutimi proporcional Proportional execution Srazmerno izvršenje
Në rast se ndërmjet trashëgimtarëve asnjëri In case none of the heirs has been assigned by U slučaju da testator nije zadužio ni jednog
prej tyre nuk është ngarkuar nga testatori për the testator to discharge the legacy, each heir od svojih naslednika da izvrši legat, svaki
të përmbushur legun, secili trashëgimtar shall be obliged to contribute to its discharge naslednik biće obavezan da doprinese tom
detyrohet të kontribuojë për përmbushjen e tij in proportion to their inheritance share. izvršenju u srazmeru prema njihovom udelu
sipas pjesës së tyre të trashëgimit. u nasledstvo.
960 /997
Zvogëlimi i legeve dhe detyrimeve Reduction of legacy and obligations Smanjenje legata i obaveza
1. Trashëgimtari nuk është i detyruar të 1. An heir is not obliged to discharge a legacy 1. Naslednik nije dužan da izvrši u celini
ekzekutojë në tërësi leget, vlera e të cilave in its entirety, if its value exceeds the value of legate, čija vrednost premašuje vrednost tog
tejkalon vlerën e asaj pjese të trashëgimit të the decedent’s property he could dispose of dela nasleđa imovine koju je ostavilac mogao
pasurisë, të cilën trashëgimlënësi ka mundur without restriction. slobodno da raspolaže.
ta disponojë lirisht.
2. Kjo vlen edhe për legatarin, nëse vlera e 2. The same shall apply to a legatee, if the 2. To isto važi i za legatora, ako vrednost
legeve ose e barrëve që duhet t’i ekzekutojë value of a legacy or obligations that he is to legata ili tereta koja treba da se izvrši
tejkalon vlerën e legut të tij. discharge exceeds the value of his own premašuje vrednost njegovog legata.
legacy.
3. Në këto raste të gjitha leget dhe barrët 3. In such cases all legacies and obligations 3. U tim slučajevima, svi legati i tereti
zvogëlohen në përpjestim të njëjtë, po që se shall be reduced proportionally, unless the smanjuju se u istoj srazmeri, osim ukoliko
testatori nuk ka urdhëruar ndonjë gjë tjetër. testator has disposed otherwise. testator nije drukčije odredio.

Shuarja e legut në përgjithësi Lapse of legacy in general Prestanak legata uopšte
Legu shuhet nëse legatari vdes para testatorit, The legacy shall lapse if the legatee dies Legat prestaje da važi ako legator umre pre
heq dorë nga legu ose është i padenjë. Në before the testator, or renounces to the testatora, odrekne se legata ili je nedostojan.
këto raste objekti i legut i mbetet personit që legacy, or is unworthy. In these cases, the U tim slučajevima, predmet legata ostaje kod
ka qenë i detyruar ta ekzekutojë, po qe se nga object of legacy remains with the person who lica koje je bilo dužno da izvrši legat, osim
vetë testamenti nuk rezulton ndryshe. was obliged to execute the legacy, unless it ukoliko iz samog testamenta ne proizlazi
results otherwise from the will. nešto drugo.
961 /997
Shurja në lidhje me objektin e legut Lapse related to the object of the legacy Prestanak u vezi predmeta legata
Legu shuhet edhe kur testatori ka shpenzuar The legacy shall also lapse when the testator Legat prestaje da važi kad je testator potrošio
objektin e legut, ose ky objekt vetëvetiu ka has spent the object of legacy, or this object predmet legata, ili taj predmet sam po sebi
pushuar së ekzistuari derisa ka qenë gjallë is lost while the testator was still alive, or is prestaje da postoji dok je ostavilac testatora
trashëgimlënësitestatori, ose rastësisht është accidentally lost after his death. još bio živ, ili je slučajno uništen posle
asgjesuar pas vdekjes së tij. njegove smrti.

Parashkrimi i legut Prescription of legacy Zastarevanje legata
E drejta për të kërkuar ekzekutimin e legut The right to request discharge of the legacy Pravo da zahteva izvršenja legata zastareva u
parashkruhet brenda 1 viti nga dita kur shall be prescribed within one year from the roku od godinu dana od dana kad je legator
legatari ka marrë dijeni për të drejtën e vet day the legatee was notified about his right, bio obavešten o njegovom pravu i bio
dhe ka qenë i autorizuar të kërkojë and was authorized to request discharge of ovlašćen da traži izvršenje legata, a
ekzekutimin e legut, e më se voni prej 3 the legacy, and three years from the day when najkasnije tri godine od dana kada je imao
vjetëve nga dita kur ka pasur mundësi të it is possible to discharge the legacy. mogućnosti da traži izvršenje legata.
kërkojë ekzekutimin e legut.
KAPITULLI IX – CHAPTER IX – EXECUTORS POGLAVLJE IX - IZVRŠIOCI

EKZEKUTUESIT
Caktimi i ekzekutuesit Appointment of an executor Određivanje izvršioca
1. Testatori mund të caktojë me testament një 1. A testator can appoint with a will one or 1. Testator može testamentom da odredi
ose më shumë persona si ekzekutues. more persons as executor. jedno ili više lica za izvršioce.
962 /997
2. Ekzekutues i testamentit mund të jetë çdo 2. An executor of a will can be any person 2. Izvršilac testamenta može da bude svako
person që ka aftësi për të vepruar. that has the full legal capacity to act. lice koje ima sposobnost da deluje.
3. Personi që është caktuar të jetë ekzekutues 3. The person appointed to be a will executor 3. Lice određeno za izvršioca testamenta
i testamentit nuk është detyruar të marrë is not obliged to take over this duty. nije obavezno da preuzme ovu dužnost.
përsipër këtë detyrë.

Detyrat e ekzekutuesit The duties of an executor Dužnosti izvršioca
1. Pëveç rasteve kur testatori nuk ka caktuar 1. Unless otherwise determined by the 1. Osim slučajeva kada testator nije odredio
ndonjë gjë tjetër, ekzekutuesi i testamentit ka testator, the executor shall in particular nešto drugo, izvršilac testamenta ima
sidomos për detyrë të kujdeset për ruajtjen e protect the inheritance, administer it, to posebnu dužnost da se stara o čuvanju
pasurisë trashëgimore, ta drejtojë atë, të discharge debts and legacies, and in general zaostavštine, da njome upravlja, da se stara o
kujdeset për pagimin e borxheve dhe legeve, to see to an execution of the will according to isplati dugova i legata i uopšte da se stara da
dhe në përgjithësi të kujdeset që testamenti të the testator’s intentions. testament bude izvršen onako kako je to
ekzekutohet ashtu si ka dashur testatori. testator hteo.
2. Nëse ka disa ekzekutues të testamentit ata 2. If there are several executors, they shall 2. Ako ima više izvršilaca testamenta, oni
kryejnë detyrat që u janë besuar së bashku, carry out the duties they were given together, obavljaju dužnosti koje su im date zajedno,
përveç nëse testatori ka caktuar ndryshe. unless the testator disposed otherwise. osim ukoliko je testator drukčije odredio.
3. Ekzekutuesi duhet të dëgjojë trashigimarët 3. The executor must hear the heirs prior of 3. Izvršilac treba slušati naslednike pre nego
para se të ndajë trashëgiminë në mes tyre. partitioning the inheritance between the heirs. što podeli nasledstvo između njih.

Llogaridhënia dhe shpërblimi i Being accountable and executor’s reward Odgovornost i nagrada izvršioca
ekzekutuesit
1. Ekzekutuesi i testamentit është i detyruar 1. The executor shall be accountable for his 1. Izvršilac testamenta dužan je da položi
963 /997
t’i japë llogari gjykatës apo noterit për punën work before the court or notary. račun sudu ili javnom beležniku o svom radu.
e vet.
2. Ai ka të drejtë për shpërblimin e 2. He is entitled to be reimbursed for his 2. Izvršilac testamenta ima pravo na naknadu
shpenzimeve dhe shpërblimin për punën e vet expenses and the work performed, which troškova i na nagradu za njegov rad koji će da
që do të paguhen në ngarkim të pjesës shall be payable from the available bude isplaćen na teret raspoloživog dela
disponible të pasurisë trashëgimore e sipas inheritance share, by order of the court or zaostavštine, a na osnovu odluke suda ili
vendimit të gjykatës apo notrit. notary. javnog beležnika.

Shkarkimi i ekzekutuesit Dismissal of the executor Razrešenje izvršioca
1. Gjykata apo noteri në bazë të propozimit, 1. The court or notary, upon requisition or ex 1. Sud ili javni beležnik može na osnovu
ose sipas detyrës zyrtare, mund të shkarkojë officio, may dismiss the executor, if his work predloga ili po službenoj dužnosti, da razreši
ekzekutuesin e testamentit, po që se puna e tij is not in compliance with testator’s izvršioca testamenta, ako njegov rad nije u
nuk është në pajtim me vullnetin e testatorit intentions, or with the law. skladu sa voljom testatora ili sa zakonom.
ose me ligjin.
2. Ekzekutuesi i shkarkuar i testamentit 2. The dismissed executor shall be liable for 2. Razrešeni izvršilac testamenta biće
përgjigjet për dëmin që është shkaktuar nga the damage caused by his actions as executor. odgovoran za štetu prouzrokovanu njegovim
veprimet e tij si ekzekutues. postupcima kao izvršilac.

Ekzekutuesi i caktuar nga gjykata apo Court-appointed executor Izvršilac imenovan od strane suda ili
noteri javnog beležnika
Testatori mund t’i kërkojë gjykatës apo The testator may require the Inheritance Testator može tražiti od suda ili javnog
noterit të emërojë një ekzekutues, ose të Court or notary to appoint an executor, or to beležnika da imenuje izvršioca, ili da
emërojë një të tillë nëse ekzekutuesi i caktuar appoint one if the executor appointed by the imenuje takvog ako izvršilac imenovan od
nga testatori refuzon të marrë detyrën ose testator refuses to assume the office or is testatora odbije da prihvati dužnost ili je
është shkarkuar nga gjykata kompetente dismissed by the Inheritance Court. razrešen od strane nadležnog suda.
964 /997
KAPITULLI X – REVOKIMI I CHAPTER X – REVOCATION OF POGLAVLJE X - OPOZIV
TESTMANETIT THE WILL TESTAMENTA
Parimi Principle Načelo
1. Testatori mund të revokojë kurdoherë 1. A testator may revoke any time a will 1. Testator može uvek da opozove testament
testamentin në tërësi ose pjesërisht në njërën entirely or partially, in one of the forms u celini ili delimično u jednoj od predviđenih
nga format e parapara me dispozitat për foreseen by law for the preparation of the formi odredbama za sastavljanje testamenta.
përpilimin e testamentit. will.
2. Testatori mund të revokojë testamentin me 2. A testator may also revoke a written will 2. Testator može opozvati pisani testament i
shkrim dhe me asgjësimin e dokumentit. by destroying the document. uništavanjem dokumenta.

Raporti midis testamentit të mëparshëm Relationship between the previous and Odnos ranijeg i docnijeg testamenta
dhe të mëvonshëm subsequent will
1. Nëse me testamentin e mëvonshëm nuk 1. In case the subsequent will does not 1. Ako se docnijim testamentom izričito ne
revokohet shprehimisht testamenti i expressly revoke the previous will, the opoziva raniji testament, odredbe ranijeg
mëparshëm dispozitat e testamentit të provisions of the former will shall remain in testamenta ostaju na snazi ukoliko nisu u
mëparshëm mbeten në fuqi, po qe se nuk janë force if they are not in contradiction with the suprotnosti sa odredbama docnijeg
në kundërshtim me dispozitat e testamentit të provisions of the subsequent will. testamenta.
mëvonshëm.
2. Nëse testatori ka asgjësuar testamentin e 2. In case the testator has destroyed the 2. Ako je zaveštalac uništio docniji testament,
mëvonshëm, testamenti i mëparshëm mbetet subsequent will, the previous will shall re- raniji testament ostaje na snazi.
në fuqi. enter into force.
965 /997
Disponimi i sendit të lënë me testament Dispositions over the object of a legacy Raspolaganje zaveštanom stvari
Çdo disponim i mëvonshëm nga ana e Any subsequent disposition over a thing left Svako docnije raspolaganje od strane
testatorit të sendit të caktuar që ia ka lënë to someone by the testator in a will, shall testatora određenom stvari koju je bio nekom
dikujt me testament ka si pasojë revokimin e have as result the revocation of such bequest. zaveštao u svom testamentu ima za posledicu
lënies me testament të këtij sendi. opozivanje zaveštanja te stvari.
KAPITULLI XI – PADENJËSIA CHAPTER XI – UNWORTHINESS POGLAVLJE XI -

DHE PËRJASHTIMI I AND EXCLUSION OF NEDOSTOJNOST I
TRASHËGIMTARËVE TË COMPULSORY HEIRS ISKLJUČENJE OBAVEZNIH
DOMOSDOSHËM NASLEDNIKA
Nënkapitulli I – Padjenësia Sub-chapter I – Unworthiness Potpoglavlje I - Nedostojnost

Mbi padenjësinë në përgjithësi On unworthiness in general O nedostojnosti uopšte
1. Nuk mund të trashëgojë personi i padenjë 1. An unworthy person cannot inherit. 1. Nedostojno lice ne može da bude
për të trashëguar. naslednik.
2. Padenjësia nuk i pengon pasardhësit e 2. The unworthiness shall not prevent 2. Nedostojnost nekog lica ne sprečava
personit të padenjë të trashëgojnë njësoj sikur descendants of the unworthy person to potomke tog nedostojnog lica da nasleđuju,
personi i padenjë të kishte vdekur para inherit, as if the unworthy person had died kao da je nedostojno lice umrlo pre smrti
trashëgimlënësit. before the decedent. ostavioca.
966 /997
Padenjësia për trashëgim Unworthiness for inheritance Nedostojnost za nasleđivanje
1. I padenjë për të trashëguar është ai person 1. A person is unworthy if he: 1. Lice je nedostojno nasleđivanja ako je on:
që:
1.1. me dashje ka vrarë ose ka tentuar të 1.1. has intentionally killed, or has 1.1. ubio sa predumišljajem ili pokušao
vrasë trashëgimlënësin, bashkëshortin, attempted to kill, the decedent, his spouse, da ubije ostavioca, njegovog supružnika,
fëmijët dhe prindërit e tij; his children, or parents; njegovu decu i roditelje;
1.2. ka bërë ndaj trashëgimlënësit kallëzim 1.2. has falsely denounced the decedent 1.2. izneo protiv ostavioca krivičnu
ose dëshmi të rreme, për kryerjen e një of a crime which carries imprisonment, or prijavu ili lažno svedočenje, za izvršenje
vepre penale për të cilën parashikohet made a false testimony to that effect; krivičnog dela za koje se predviđa kazna
dënim me heqje lirie; zatvorom;
1.3. me mashtrim, kanosje e dhunë ka 1.3. with the use of fraud, threat, or 1.3. ako je prevarom, pretnjom nasiljem
shtyrë trashëgimlënësin të bëjë, të actual violence, has forced the decedent to naveo ostavioca da sačini, ili izmeni, ili
ndryshojë ose të shfuqizojë testamentin draft, or change, or abrogate, a will, or has opozove testament ili je samo sastavilo
ose ka përpiluar vetë një testament të drafted himself a false will, or has used lažni testament ili je to koristio za svoje
rremë ose e ka përdorur atë për interesa të such will for his own interests, or the sopstvene interese ili za interese drugih ;
tij apo të të tjerëve; interests of third parties;
1.4. është sjellë ndaj trashëgimlënësit në 1.4. behaved towards the decedent in a 1.4. ponašao se prema ostaviocu na
mënyrë poshtëruese dhe e ka keqtrajtuar humiliating manner and has mistreated ponižavajući način i maltretirao ga; ili
atë; ose him; or
1.5. nuk e ka përmbushur detyrimin për të 1.5. did not fulfil an obligation to 1.5. nije ispunio obavezu izdržavanja ili
mbajtuar apo ndihmuar trashëgimlënësin. maintain or assist the decedent. ukazivanja pomoći ostaviocu.
967 /997
Vlerësimi kryesisht i padenjësisë sipas On Consideration of unworthiness ex Ocenjivanje nedostojnosti prema službenoj
detyrës zyrtare officio dužnosti
Për padenjësinë gjykata apo noteri kujdeset Unworthiness shall be considered by the Na nedostojnost sud ili javni beležnik se stara
sipas detyrës zyrtare, përveç në rast court ex officio, except in the cases when the po službenoj dužnosti, osim u slučajevima
padenjësie për shkeljen e detyrimit të heir has not fulfilled his obligation to nedostojnosti kada naslednik nije ispunio
mbajtjes dhe për mosdhënien e ndihmës së maintain or assist the decedent. svoju obavezu izdržavanja ostavioca ili
domosdoshme trashëgimlënësit. ukazivanja pomoći ostaviocu.

Falja për padenjësi Exemption to ineligibility Opraštanje nedostojnosti
Trashëgimlënësi ka të drejtë të falë personin e A decedent shall have the right to authorize Ostavilac ima pravo da prašta nedostojno lice
padenjë për ta trashëguar, me kusht që falja e an unworthy person to inherit, provided that da bude naslednik, pod uslovom da je takvo
tillë të bëhet shprehimisht me testament, ose the authorization is granted by will, or, where ovlašćenje sadržano u samom testamentu ili,
kur faljen, ndonëse nuk është bërë such authorization is not given expressively, u slučaju da takvo praštanje nije bilo dato
shprehimisht, trashëgimlënësi e ka shënuar në the decedent notes in the will that he or she izričito, kad ostavilac označava napomenu na
testament se e ka njohur padenjësinë dhe has recognized the unworthiness and still testamentu da shvata nedostojnost lica za
megjithatë e cakton atë si trashëgimtar. assigns him or her as an heir. nasleđivanje ali da i pored toga to lice
određuje za naslednika.
Nënkapitulli II – Përjashtimi i Sub-chapter II – Exclusion of a

Trashëgimtarëve të Domosdoshëm nga Compulsory Heir from Inheritance and Potpoglavlje II - Isključenje nužnih
Trashëgimi dhe Privimi nga Pjesa e the Deprivation of the Compulsory Share naslednika iz nasleđa i lišenje nužnog dela
Domosdoshme në Dobi të Pasardhësve to the Benefit of his or her Descendants u korist potomaka

Shkaqet e përjashtimit The reasons of exclusion Razlozi za isključenje iz nasleđa
1. Trashëgimlënësi në testamentin e tij mund 1. The decedent can exclude from 1. Ostavilac može u njegovom testamentu,
të përjashtojë nga trashëgimi trashëgimtarin inheritance, in his will, an heir who has the da isključi iz nasleđa naslednika koji ima
968 /997
që ka të drejtë për pjesën e domosdoshme: right to the compulsory share: pravo na nužni deo:
1.1. nëse ai me shkeljen e ndonjë detyrimi 1.1. If he has committed a grave offence 1.1. ako je kršenjem bilo koje zakonske
ligjor ose moral ka bërë cenim të rëndë against the decedent by violating a legal ili moralne obaveze ozbiljno ugrozio
ndaj trashëgimlënësit; or moral obligation; ostavioca;
1.2. nëse ka bërë me dashje ndonjë vepër 1.2. If he has deliberately committed a 1.2. ako je umišljajem izvršio neko
të rëndë penale ndaj trashëgimlënësit, criminal act against the decedent, or his or krivično delo nad ostavioca, njegovog
bashkëshortit, fëmijës ose prindit të tij. her spouse, child, or parent. supružnika, deteta ili roditelja.

Përjashtimi i plotë ose i pjesshëm Partial or full exclusion Delimično ili potpuno isključenje iz
nasleđa
Përjashtim nga trashëgimi mund të jetë i Exclusion from inheritance may be Isključenje iz nasleđa može biti potpuno ili
plotë ose i pjesshëm. completely or partially delimično.

Kushtet për vlefshmërinë e përjashtimit Conditions for valid exclusion Uslovi za valjanost isključenja iz
nasledstva
1. Trashëgimlënësi që dëshiron të përjashtojë 1. A decedent who wishes to exclude an heir 1. Ostavilac koji želi da isključi nekog
ndonjë trashëgimtar duhet ta shprehë këtë në from inheritance should express it in a clear naslednika iz nasleđa treba to da izrazi u
mënyrë të qartë si dhe të tregojë shkakun e manner and also indicate the reason for such testamentu na jasan način i da pokaže razlog
këtij përjashtimi. exclusion. isključenja.
2. Shkaku i përjashtimit duhet të ekzistojë në 2. The cause of exclusion should exist at the 2. Razlog za isključenje treba da postoji u
kohën e përpilimit të testamentit. time when the will is made. vreme sastavljanja testamenta.
3. Në rast kontesti rreth bazueshmërisë së 3. In case of conflict regarding exclusion, the 3. U slučaju spora o osnovanosti isključenja,
përjashtimit, detyrën për të provuar se person supporting the exclusion shall have to dužnost dokazivanja da je isključenje bilo
969 /997
përjashtimi është i arsyeshëm e ka ai që prove that there are grounds for it. opravdano leži na onome koji se oslanja na
mbështetet në përjashtim. izuzetak.

Pasojat e përjashtimit Consequences of exclusion Posledice isključenja
Me përjashtimin trashëgimtari humb të drejtat With the exclusion the heir loses the part of Isključenjem iz nasledstva naslednik gubi
trashëgimore në vëllimin në të cilin është inheritance equal to the amount it is pravo nasledstva u meri u kojoj je isključen, a
përjashtuar, kurse të drejtat e personave të excluded, and the remaining heir’s rights prava ostalih lica koja mogu da naslede
tjerë që mund të trashëgojnë trashëgimlënësin shall be assessed as if the excluded person ostavioca biće određena kao da je isključeno
caktohen sikur i përjashtuari të kishte vdekur had predeceased the decedent. lice umrlo pre ostavioca.
para trashëgimlënësit.

Privimi nga pjesa e domosdoshme në dobi Deprivation of the compulsory share to the Lišenje nužnog dela u korist potomaka
të trashëgimtarëve heir’s benefit
1. Nëse trashëgimtari i domosdoshëm ka 1. If a compulsory heir is deeply indebted, or 1. Ako je potomak koji je imao pravo na
shumë borxhe ose është plangprishës, is a dissipative person, the decedent may nužni deo prezadužen ili je rasipnik, ostavilac
trashëgimlënësi mund ta privojë në tërësi ose deprive him, completely or partially, of the može njega da liši u celini ili delimično od
pjesërisht nga pjesa e domosdoshme e tij në compulsory share, to the benefit of his njegovog nužnog dela u korist njegovih
dobi të pasardhësve të tij. descendants. potomaka.
2. Ky privim mbetet i plotëfuqishëm vetëm 2. This deprivation remains in force only if at 2. Ovo lišenje ostaje punovažno samo ako u
nëse në momentin e hapjes së trashëgimisë i the moment of opening the inheritance, the trenutku otvaranja nasleđa lice lišeno
privuari ka fëmijën e mitur ose nipin e mitur deprived person has a child under 18 or a nasledstva ima maloletno dete ili maloletnog
nga fëmija i vdekur më parë ose ka fëmijën grandchild under 18 from a predeceased unuka, odnosno ako ima punoletno dete ili
madhor ose nipin madhor nga fëmija i vdekur child, or a mature child or mature grandchild punoletnog unuka od ranije umrlog deteta,
më parë që janë të paaftë për punë. from a predeceased child, who is unable to koji su nesposobni za rad.
work.
970 /997
KAPITULLI XII – KREDITORËT CHAPTER XII – CREDITORS OF POGLAVLJE XII - POVERIOCI
E PASURISË TRASHËGIMORE THE INHERITANCE PROPERTY NASLEDNE IMOVINE
Mbi borxhet e trashëgimisë në përgjithësi On the debts of the inheritance in general O dugovima nasledstva uopšte
1. Trashëgimtarët janë përgjegjës për borxhet 1. The heirs are liable for the debts 1. Naslednici odgovaraju za dugovanja koja
që ngarkojnë trashëgiminë në proporcion me encumbering the inheritance, in proportion to opterećuju nasledstvo srazmerno svom
pjesën e tyre dhe deri në vlerën e tyre të their share, and up to the amount of their naslednom delu i do iznosa svog naslednog
pjesës trashëgimore. hereditary share. dela.
2. Borxhet që ngarkojnë trashëgiminë janë: 2. Debts encumbering the inheritance are: 2. Dugovanja koja opterećuju nasledstvo su:
barrët mbi trashëgiminë, borxhet personale të those secured on inheritance property, the breme nasleđa, lična dugovanja ostavioca,
trashëgimlënësit, shpenzimet e varrimit, personal debts of the decedent, the cost of the troškovi sahrane, troškovi potrebni za
shpenzimet e nevojshme për ruajtjen dhe decedent’s funeral, and expenses required for čuvanje i upravljanje zaostavštinom do
administrimin e pasurisë deri në momentin e the safeguarding and administration of the trenutka podele nasleđa.
ndarjes së trashëgimisë. hereditary property up to the division of the
inheritance.

Përgjegjësia e legatarit për borxhet e Liability of a legatee for testator’s debts Odgovornost legatora za dugove ostavioca
trashëgimlënësit
A legatee shall not be liable for the Legator ne odgovara za dugove ostavioca,
Legatari nuk përgjigjet për borxhet e decedent’s debts, unless otherwise provided osim ukoliko u testamentu nije drugačije
trashëgimlënësit nëse trashëgimlënësi nuk ka in the will. određeno.
përcaktuar ndryshe në testament.

Legu i lënë kreditorit Legacy left to a creditor Legat ostavljen poveriocu
Kur testatori i ka lënë legun kreditorit të vet, When a testator has left the legacy to his Kad je testator ostavio legat njegovom
971 /997
ky ka të drejtë të kërkojë përmbushjen e creditor, such creditor has the right to request poveriocu, on ima pravo da zahteva
detyrimit ndaj tij, po qe se nga testamenti nuk the discharge of the obligation towards him, ispunjenje dužnosti prema njemu, osim ako iz
rezulton se qëllimi i testatorit ka qenë except when the context of the will shows testamenta ne proizilazi da je namera
ndryshe. that the testator’s aim was otherwise. testatora bila drugačija.

Prioriteti i kreditorëve mbi legatarët Priority of creditors over legatees Prvenstvo poverilaca u odnosu na legatore
1. Kreditorët e trashëgimlënësit kanë 1. The decedent’s creditors shall have the 1. Poverioci ostavioca imaju prednost u
përparësi në përmbushjen e kërkesave para right to have the obligations towards them be ispunjavanju zahteva pre legatora.
legatarëve. fulfilled before the legacies are discharged.
2. Nëse leget janë ekzekutuar para pagimit 2. If legacies have been discharged before the 2. Ako su legati izvršeni pre isplate
të kreditorëve, kreditorët duhet ta kërkojnë creditors had been paid, the creditors shall be poverioca, poverioci imaju pravo da traže
këtë leg sipas dispozitave të Librit 2 të këtij entitled to reclaim such legacy according to legat prema odredbama Knjige 2. ovog
kodi për pasurimin e pa bazë. the provisions of this Code on Obligations for Zakonika o neosnovanom bogaćenju.
unjust enrichment.

Veçimi i pasurisë trashëgimore Separation of inheritance property Odvajanje nasledne imovine
1. Kreditorët e trashëgimlënësit brenda afatit 1. The creditors of the decedent may request 1. Poverioci ostavioca mogu da zahtevaju, u
prej tre muajsh (3) nga hapja e trashëgimit separation of the inheritance from the heir’s roku od tri (3) meseca od otvaranja nasleđa,
mund të kërkojnë që pasuria trashëgimore të property within a three months (3)’ time da se zaostavština odvoji od imovine
veçohet nga pasuria e trashëgimtarit. Në këtë period following opening of inheritance. In naslednika. U tom slučaju naslednik ne može
rast trashëgimtari nuk mund të disponojë this case, the heir may not take possession of da preuzme stvari i prava iz zaostavštine, niti
sendet dhe të drejtat e pasurisë trashëgimore, heirlooms or Chapters things or rights that of da plati svoje poverioce iz takvog nasleđa,
as të paguajë kreditorët e tij prej inheritance, nor are the object of the sve dok se ne naplate poverioci koji su tražili
trashëgimisë, derisa nuk janë paguar inheritance, or pay his creditors from such odvajanje.
kreditorët që kanë kërkuar veçimin. inheritance, until the creditors who had
972 /997
requested claimed such separation have been
compensated.
2. Kreditorët e trashëgimlënësit që kanë 2. The creditors of the decedent, who 2. Poverioci ostavioca koji su tražili
kërkuar veçimin e pasurisë trashëgimore requested separation of inheritance, may odvajanje zaostavštine mogu da naplate svoja
borxhet e veta mund t’i nxjerrin vetëm nga recover their debts only from the inheritance potraživanja samo iz sredstava zaostavštine.
pasuria trashëgimore. property.
3. Për pasurinë trashëgimore të veçuar 3. The court or notary may appoint the 3. Za odvojenu zaostavštinu sud ili javni
gjykata apo noteri mund të caktojë kujdestar. custodian for the separated inheritance. beležnik mogu postaviti staratelja.
KAPITULLI XIII – KALIMI I CHAPTER XIII – TRANSFER OF POGLAVLJE XIII - PRENOS

PASURISË TRASHËGIMORE TE INHERITANCE PROPERTY TO ZAOSTAVŠTINE NA
TRASHËGIMTARËT HEIRS NASLEDNIKE
Nënkapitulli I – Hapja e Trashëgimit Sub-chapter I – Opening of Inheritance Potpoglavlje I - Otvaranje nasleđa

Vdekja dhe shpallja e personit i vdekur Death and announcement of a deceased Smrt i proglašenje lica za umrlo
person
1. Me vdekjen e personit hapet trashëgimi i 1. Upon the death of a person his inheritance 1. Smrću lica otvara se njegovo nasleđe.
tij. shall be opened.
2. Të njëjtin efekt e ka edhe shpallja e 2. The declaration of a person as dead shall 2. Isto dejstvo ima i proglašenje lica za
personit si të vdekur. have the same effect. umrlo.
973 /997
Hapja e trashëgimit të personit të shpallur Opening the inheritance of a person Otvaranje nasleđa lica proglašenog za
i vdekur dhe fillimi i afateve announced as deceased and starting umrlo i početak toka rokova
timelines
1. Si ditë e hapjes së trashëgimit të personit 1. The day on which the decision on the 1. Kao dan za otvaranje nasleđa lica koje je
që është shpallur i vdekur konsiderohet dita declaration of death of a person has become proglašeno za umrlo smatra se dan kad je
kur aktvendimi mbi shpalljen e personit i final shall be considered the day the rešenje o proglašenju tog lica umrlim postalo
vdekur ka marrë formën e prerë, po qe se në inheritance of such person is opened, unless pravosnažno, ako u samoj odluci kao dan
vetë vendimin si ditë e vdekjes nuk është the decision itself specifies another day of smrti nije određen neki drugi dan.
caktuar ndonjë ditë tjetër. death.
2. Në rast të shpalljes së personit i vdekur, 2. When a person is declared dead, the 2. U slučaju proglašenja lica za umrlo, rokovi
afatet fillojnë të llogaritën nga dita kur timeline starts from the day the decision to se računaju od dana kada je rešenje o
aktvendimi për shpalljen e tij person i vdekur declare this person dead has become final njegovom proglašenju mrtvim postalo
ka marrë formën e prerë. pravosnažno.

Vdekja në të njëjtën kohë Simultaneous death Smrt u isto vreme
Nëse dy ose më shumë persona vdesin në të If two or more persons die at the same time, Ako u isto vreme umiru dvoje ili više ljudi, ili
njëjtën kohë ose nëse nuk është e njohur cila or if it is not known in which chronological nije poznat hronološki red smrti, nijedan od
është radha kronologjike e vdekjes, asnjëri order they have died, neither of them shall be njih se neće smatrati živim u trenutku
prej tyre nuk do të konsiderohet i gjallë në considered alive at the moment the otvaranja nasledstva. Ako je poznat trenutak
çastin e hapjes së trashëgimisë. Nese dihet inheritance was opened. If the moment of smrti, lica koja su umrla kasnije, smatra se da
momenti i vdekjes, përsonat e vdekur më pas, death is known, the later deceased person is nasleđuju lica koja su umrla ranije.
konsiderohet se i trashëgojnë personat e considered to inherit the person who died
vdekur më parë. before him
974 /997
Trashëgimtarët e panjohur Unknown heirs Nepoznati naslednici
1. Nëse nuk dihet nëse ka trashëgimtarë, 1. When it is not known whether there are 1. Ako nije poznato da li ima naslednika, sud
gjykata apo noteri me anë të shpalljes do t’i heirs or not, the court or notary shall by an ili javni beležnik će oglasom pozvati lica koja
thërrasë personat që pretendojnë se kanë të announcement summon the persons claiming tvrde da imaju pravo na nasleđe da se jave na
drejtë për trashëgim që të paraqiten në the right of inheritance to appear before the sudu ili kod javnog beležnika.
gjykatë apo te noteri. court or notary.
2. Nëse me kalimin e një viti nga dita e 2. If one year has passed after the day of the 2. Ako se po isteku roka od jedne godine od
shpalljes nuk paraqitet asnjë trashëgimtar, announcement, and no heir has appeared, the dana objavljenog oglasa ne pojavi nijedan
pasuria trashëgimore i dorëzohet komunës inheritance shall entrusted to the competent naslednik, zaostavština biće predata
kompetente, por me këtë trashëgimtari që do municipality, but this does not deprive an nadležnoj opštini, ali time naslednik koji bi
të paraqitej më vonë nuk privohet nga e drejta heir, who may appear later, to such mogao da se pojavi kasnije nije lišen prava da
që t’i dorëzohet pasuria trashëgimore ose inheritance or the part he is entitled to . mu se preda zaostavština ili deo koji mu
pjesa që i takon pripada.

Kujdestaria për trashëgimtarët e panjohur Custody for unknown heirs Starateljstvo za nepoznate naslednike
1. Pasuria e paluajtshme i dorëzohet 1. Immovables shall be handed over to the 1. Nepokretna imovina biće predata opštini
komunës në territorin e së cilës ndodhet, municipality, in the territory of which the na čijoj teritoriji se ta imovina nalazi, dok će
kurse pasuria e luajtshme i dorëzohet immovable is located, while movables shall pokretna imovina da bude predata onoj
komunës në territorin e së cilës be handed over to the municipality in which opštini u kojoj je ostavilac imao svoje
trashëgimlënësi ka pasur vendbanimin në the testator had his residence in Kosovo. boravište na Kosovu.
Kosovë.
2. Nëse trashëgimlënësi në kohën e vdekjes 2. If the testator did not have any residence in 2. Ako ostavilac nije imao svoje prebivalište
nuk ka pasur vendbanim në Kosovë, pasuria e Kosovo at the time of his death, movables na Kosovu u vreme njegove smrti, njegova
luajtshme i dorëzohet komunës në territorin e shall be handed over to the municipality in pokretna imovina biće predata opštini na čijoj
së cilës ndodhet gjykata apo noteri the territory of which the court or notary of teritoriji se nalazi nadležni sud ili javni
kompetente. inheritance is located. beležnik.
975 /997
3. Nëse trashëgimtari nuk e ka kërkuar 3. If the inheritance has not been claimed by 3. Ako se niko od naslednika ne pojavi da
trashëgiminë brenda 20 viteve nga data e the heirs within 20 years from the date of the polaže pravo na nasleđe u roku od 20 godina
shpalljes së testamentit, ose kur nuk ka announcement of the will, or if there is no od dana proglašenja testamenta, ili ukoliko
testament që nga vdekja e trashëgimlënësit, will, from the death of the decedent, the nije bilo testamenta, od dana smrti ostavioca,
trashëgimlënësi do të konsiderohet pa decedent shall be considered without legal onda će se smatrati da ostavilac nije imao
trashëgimtarë ligjor ose testamentarë dhe do and testamentary heir and the provisions zakonske ni testamentarne naslednike i biće
të aplikohen dispozitat e këtij ligji në lidhje regarding inheritance rights of the primenjene odredbe ovog zakonika koje se
me të drejtat në trashëgimi të komunave, municipalities under Article 1488 shall apply. odnose na pravo opština na nasleđivanje
sipas nenit 1488. shodno članu 1488.

Kujdestari i pasurisë trashëgimore Inheritance custodian Staratelj nad zaostavštinom
1. Kur nuk dihen të gjithë ose disa prej 1. When all or some of the heirs are not 1. Kad su svi ili samo neki od naslednika
trashëgimtarëve, kur nuk dihet vendbanimi i known or their residence is unknown, and in nepoznati ili je nepoznato njihovo mesto
tyre, si edhe në rastet e tjera kur ka nevojë për other cases when required, the court or notary boravka, kao i u ostalim slučajevima kad je
këtë, gjykata apo noteri cakton kujdestarin e shall appoint a provisional inheritance to potrebno, sud ili javni beležnik odrediće
përkohshëm të pasurisë trashëgimore, i cili custodian, who shall be entitled to sue, or be privremenog staratelja zaostavštine koji je
është i autorizuar që në emër të trashëgimtarit sued, on behalf of the heir, to recover the ovlašćen da u ime naslednika tuži i bude
të padisë dhe të paditet, të realizojë kërkesat claims, and pay the debts, and to generally tužen, da naplaćuje potraživanja i isplaćuje
dhe të paguajë borxhet dhe të përfaqësojë represent in heirs. dugove, i uopšte da zastupa naslednike.
trashëgimtarët në përgjithësi.
2. Caktimi i kujdestarit të përkohshëm nga 2. The appointment of a provisional 2. Određivanje privremenog staratelja od
gjykata apo noteri për trashëgimtarin që është custodian by a court or notary for an heir who strane suda ili javnog beležnika za naslednika
i paaftë të mbrojë interesat e tij apo është i is unable to protect his interest or who is a koji nije sposoban da štiti sopstvene interese
mitur rregullohet me dispozitat e Librit të child under 18, shall be governed by the ili koji je maloletan, uređuje se na osnovu
Familjes. Family Book provisions. odredaba Knjige o porodici.
3. Gjyka apo noteri është i autorizuar të 3. The court or notary has authority to assign 3. Sud ili javni beležnik je ovlašćen da
976 /997
caktojë të drejta dhe detyra të veçanta të specific rights and duties to an inheritance staratelju nad zaostavštinom dodeli neka
kujdestarit të pasurisë trashëgimore. custodian. određena prava i obaveze.
4. Nëse vetëm një ose disa 4. If only one or several co-heirs are not 4. Ako samo jedan zajednički naslednik ili
bashkëtrashëgimtarë nuk janë të njohur, ose known, or if the residence of such co-heirs is više njih nisu poznati, ili ukoliko nije poznato
vendbanimi i këtyre bashkëtrashëgimtarëve unknown, the court or notary may appoint mesto boravka takvih zajedničkih naslednika,
nuk dihet, gjykata apo noteri mund të caktojë one of the remaining co-heirs as inheritance sud ili javni beležnik može da postavi jednog
njërin prej bashkëtrashëgimtarëve të mbetur custodian. od preostalih zajedničkih naslednika kao
si kujdestar të trashëgimisë. staratelja nad zaostavštinom.
Nënkapitulli II – Heqja Dorë nga Sub-chapter II – Renouncement to Potpoglavlje II - Odricanje od nasleđa

Trashëgimia Inheritance

Heqja dorë në përgjithësi Renouncement in general Odricanje uopšte
1. Trashëgimtari mund të heq dorë nga 1. The heir may renounce to the inheritance 1. Naslednik se može odreći nasleđa izjavom
trashëgimi me deklaratë të dhënë pranë by a statement made to the court or notary, datom pred sudom ili javnim beležnikom do
gjykates apo noterit deri në përfundimin e until the inheritance proceedings are okončanja procedure o zaostavštini.
procedurës së trashëgimisë. Heqja dorë vlenë completed. Renouncement applies also to the Odricanje važi i za potomke onog lica koje se
edhe për pasardhësit e atij që heq dorë, descendants of the one who renounces, unless odrekao, osim ako je to lice izričito izjavilo
përveç nese shprehimisht ka deklaruar se heq expressly stated that he renounces only on his da se odriče samo u svoje ime.
dorë vetëm në emër të vetë. own behalf.
2. Trashëgimtari, i cili ka hequr dorë 2. An heir who has renounced shall be 2. Naslednik, koji se odrekao nasleđa smatra
konsiderohet sikur të mos ketë qenë deemed never to have been an heir. se kao da nikada nije ni bio naslednik.
trashëgimtar.
3. Pasardhësit e trashëgimtarit që heq dorë 3. The descendants of the renouncing heir, 3. Potomci naslednika koji se odriče samo u
977 /997
vetëm për vete, të cilët do të trashëgojnë në who will inherit instead of him, may svoje ime, koji će naslediti na njegovom
vend të tij, mund të heqin dorë nga trashëgimi renounce to the inheritance under the same mestu, mogu se odreći nasledstva po istim
sipas të njëjtave rregulla si çdo trashëgimtar i rules as any immediate heir. pravilima kao i svaki neposredni naslednik.
menjëhershëm.

Shpjegimi dhe forma Enlightenment and form Objašnjenje i oblik
1. Gjykata apo noteri do të lexojë deklaratën 1. The court or the notary will read out the 1. Sud ili javni beležnik pročitaće izjavu i
dhe të shpjegojë pasojat e saj trashëgimtarit statement and explain its consequences to the objasniti njene posledice nasledniku koji se
që heq dorë. Gjykata apo noteri sigurohet që renouncing heir. The court or the notary odriče nasledstva. Sud ili javni beležnik se
trashëgimtari që heq dorë e kupton këtë dhe ensures that the renouncing heir understands osigurava da naslednik koji se odriče nasleđa
se ai me vullnet vendos për të dhënë this and he decides freely to make the razume to i da dobrovoljno odluči dati izjavu.
deklaratën. statement.
2. Deklarata do të bëhet në formën me 2. The statement shall be made in writing, 2. Izjava treba biti u pisanoj formi, potpisana
shkrim, nënshkruhet para gjyqtarit apo noterit signed in front of the judge or notary after the pred sudijom ili javnim beležnikom nakon
pas shpjegimit të dhënë dhe verifikohet nga enlightenment and then shall be certified by datog objašnjenja i utvrđuje se od strane
noteri. Nëse trashëgimtari që heq dorë është the judge. If the renouncing heir is a minor, javnog beležnika. Ako je naslednik koji se
një fëmijë i mitur, ai përfaqësohet nga he is represented by his parents, or, if parents odriče nasleđa maloletno dete, zastupaju ga
prindërit e tij, ose, nëse prindërit nuk mund të cannot exercise the parental right are njegovi roditelji, ili, ako roditelji ne mogu
ushtrojnë të drejtën prindërore, përfaqësohen represented by their custodian. Permission for ostvariti roditeljsko pravo, zastupa ga njegov
nga kujdestari i tij. Leja për heqjen dorë nga the renouncement from the Custodian Body staratelj. Za odricanje potrebna je dozvola od
Organi i Kujdestarisë është e nevojshme. is required. Organa starateljstva.

Kalimi i së drejtës së heqjes dorë nga The transfer of the right to renounce to Prenošenje prava odricanja od nasleđa
trashëgimi inheritance
1. Nëse trashëgimtari ka vdekur para se të 1. If an heir dies before the inheritance 1. Ako je naslednik umro pre okončanja
përfundojë shqyrtimi i pasurisë trashëgimore proceedings are completed, and has not postupka za raspravljanje o zaostavštini a nije
978 /997
dhe nuk ka hequr dorë nga trashëgimi, e renounced to his inheritance, the right of se odrekao njegovog nasleđa, pravo
drejta e heqjes dorë kalon tek trashëgimtarët e renouncement shall be transferred to his heirs. odricanja prelazi na njegove naslednike.
tij.
2. Nëse janë disa trashëgimtarë të 2. If there are several heirs to the deceased 2. Ako je nekoliko naslednika, umrlog
trashëgimtarit të vdekur, ata nuk janë të heir, they are not required to renounce to the naslednika, oni nisu dužni da se zajednički
detyruar të heqin dorë bashkarisht dhe secili inheritance jointly, and each of these heirs to odriču od nasleđa i svaki od tih naslednika
prej këtyre trashëgimtarëve të trashëgimtarit the deceased heir may renounce to such part umrlog naslednika može da se odrekne onog
të vdekur mund të heqin dorë për pjesën e of the decedent’s inheritance as corresponds dela nasleđa ostavioca koji odgovara
trashëgimisë së trashëgimlënësit që i takon to his part in the inheritance of the deceased njegovom delu nasleđa umrlog naslednika.
pjesës së tij në trashëgiminë e trashëgimtarit heir.
të vdekur.

Personi që nuk mund të heqë dorë nga Who is not entitled to renounce to Lice koja se ne može odreći nasleđa
trashëgimi inheritance
1. Nuk mund të heqë dorë nga trashëgimi 1. An heir, who made dispositions on the 1. Ne može se odreći od nasleđa naslednik
trashëgimtari që ka disponuar tërë pasurinë entire inheritance, or on parts thereof, shall koji je raspolagao celom zaostavštinom ili
trashëgimore ose një pjesë të saj. not be able to renounce to such inheritance. jednim njenim delom.
2. Masat që merr një trashëgimtar i vetëm për 2. Measures taken by an heir only to secure 2. Mere koje jedan naslednik preduzme samo
të ruajtur pasurinë trashëgimore, si dhe masat the inheritance, as well measures of ongoing radi očuvanja zaostavštine kao i mere tekućeg
e administrimit vijues, nuk e privojnë nga e administration shall do not deprive such heir upravljanja zaostavštinom, ne lišavaju prava
drejta që të heqë dorë nga trashëgimi. of the right to renounce to his inheritance. tog naslednika da se odrekne nasleđa.

Përmbajtja e deklaratës mbi heqjen dorë The content of a statement on the Sadržina izjave o odricanju od nasleđa
nga trashëgimi renouncement of inheritance
1. Heqja dorë nga trashëgimi nuk mund të 1. A renouncement to inheritance shall be 1. Odricanje od nasleđa ne može da bude dato
979 /997
jetë e pjesëshme apo me kusht. neither partial nor conditional. delimično ni pod uslovom.
2. Heqja dorë në dobi të trashëgimtarit të 2. A renouncement made for the benefit of a 2. Odricanje u korist određenog naslednika ne
caktuar nuk konsiderohet si heqje dorë nga specific heir shall not be considered as a smatra se kao odricanje od nasleđa, već kao
trashëgimi, por si deklaratë për cedimin e e renouncement, but as a declaration of transfer izjava o ustupanju svog naslednog dela
pjesës trashëgimore tek trashëgimtari i of the inheritance share to that heir. određenom nasledniku.
caktuar.
3. Cedimi e ka statusin ligjor të dhuratës. 3. The transfer has the legal status of the gift. 3. Ustupak ima pravni status poklona.

Heqja dorë nga trashëgimi që nuk është Renouncement to an inheritance that has Odricanje od nasleđa koje nije otvoreno
hapur not been opened
Heqja dorë nga trashëgimi që nuk është hapur Renouncement to an inheritance that has not Odricanje od nasleđa koje još nije otvoreno
nuk ka kurrfarë efekti juridik. been opened has no legal effect. nema nikakvog pravnog dejstva.

Parevokueshmëria e deklaratës për heqjen Irrevocable nature of the statement on Neopozivost izjave o odricanju od nasleđa
dorë ose për pranimin e trashëgimit dhe renouncement of inheritance or acceptance ili o primanju nasleđa i njeno poništenje
nulimi saj of inheritance and its annulment
1. Deklarata për heqjen dorë nga trashëgimi 1. The statement on the renouncement of 1. Izjava o odricanju od nasleđa ili o prijemu
ose për pranimin e trashëgimit nuk mund të inheritance or acceptance of inheritance may nasleđa ne može se opozvati.
revokohet. not be revoked.
2. Trashëgimtari që ka dhënë deklaratën 2. The heir who made the statement may 2. Naslednik koji je dao izjavu može da traži
mund të kërkojë anulimin e kësaj deklarate, require the annulment of his statement, if poništenje iste ako je data pod prinudom,
po qe se ajo është dhënë me kanosje, dhunë, such a statement was issued under a threat, or pretnjom, usled prevare ili zablude.
për shkak të mashtrimit ose lajthimit. actual violence, or due to fraudulence or
error.
980 /997
Si trashëgohet pjesa e personit që heq dorë How the inheritance share of the person Kako se nasleđuje deo koji pripada licu
nga trashëgimi renouncing is inherited koje se odreklo svog nasleđa
Pjesa e trashëgimisë së trashëgimtarit ligjor The inheritance share of an heir who has Deo zakonskog naslednika koji se odrekao
që ka hequr dorë nga trashëgimi trashëgohet renounced shall be inherited as if the heir nasleđa samo u svoje ime nasleđuje se kao da
sikur ky trashëgimtar të kishte vdekur para who renounces had predeceased the decedent, je taj naslednik umro pre ostavioca, osim ako
trashëgimlënësit, përveç nëse nuk rezulton unless it results otherwise from a will. se ne uspostavi drugačije testamentom.
ndryshe nga testamenti.
Nënkapitulli III – Ndarja e Trashëgimit Sub-chapter III – Division of Inheritance Potpoglavlje III - Deoba nasledstva

E drejta për ndarje Entitlement to division Pravo na deobu
1. Ndarjen e trashëgimisë mund ta kërkojë 1. Division of inheritance may be requested 1. Deobu nasledstva može zahtevati svaki
çdo trashëgimtar në çdo kohë.. by any heir at any time. naslednik u svako doba,
2. Kjo e drejtë nuk parashkruhet. 2. Such right shall not be prescribed. 2. To pravo ne može zastareti.
3. Kontrata me të cilën trashëgimtari heq dorë 3. Any contract whereby an heir renounces to 3. Ugovor kojim se naslednik odriče prava da
nga e drejta që të kërkojë ndarjen, si dhe his right to request division, as well as a zahteva deobu, kao i odredba u testamentu
dispozita e testamentit me të cilën ndalohet provision of the will which bans or restricts kojom se zabranjuje ili ograničava deoba
ose kufizohet ndarja është nul. such right, shall be considered null and void. ništav je.

Bashkësia e trashëgimisë The union of inheritance Naslednička zajednica
1. Trashëgimtarët e administrojnë dhe e 1. The inheritance shall be administered and 1. Naslednici zajedno upravljaju i raspolažu
disponojnë bashkarisht pasurinë disposed jointly by the heirs up to the zaostavštinom, sve do vremena njene deobe.
trashëgimore, deri në kohën e ndarjes së saj. moment of its division.
981 /997
2. Nëse nuk ka ekzekutues të testamentit e 2. If there is no executor, and the heirs do not 2. Ako nema izvršioca testamenta a
trashëgimtarët nuk pajtohen për agree on the administration of inheritance, the naslednici se ne slože o upravljanju
administrimin e pasurisë trashëgimore, court or the notary, upon the request of one of nasledstvom, sud ili javni beležnik će na
gjykata apo noteri me kërkesën e njërit prej the heirs, shall appoint an administrator, who zahtev jednog od njih da postavi upravnika
tyre do të caktojë administratorin, i cili për të shall administer the property on behalf of all koji će u ime svih njih da upravlja
gjithë ata do të administrojë pasurinë the heirs. The court or the notary may assign nasledstvom. Pored toga, sud ili javni
trashëgimore. Gjykata apo noteri mund t’i to each of heirs the share of inheritance to be beležnik može da odredi svakom nasledniku
caktojë secilit trashëgimtar pjesën e pasurisë administered. deo nasledstva kojim će on da upravlja.
trashëgimore që do të administrojë.
3. Gjykata apo noteri mund të caktojë 3. The court or the notary may also appoint 3. Za upravnika sud ili javni beležnik može
administrator edhe ndonjërin nga one of the heirs as administrator. da postavi i nekog od naslednika.
trashëgimtarët.
4. Administratori me lejen e gjykatës apo 4. The administrator may, with the 4. Upravnik može s odobrenjem suda ili
noterit mund të disponojë sende nga pasuria permission of the court or the notary, make javnog beležnika da raspolaže stvarima iz
trashëgimore, po qe se është i autorizuar për dispositions regarding things comprised in zaostavštine ako je za tu radnju ovlašćen
këtë me testament apo nëse kjo i nevojitet për the inheritance, if authorized to do so by the testamentom ili ako mu je to potrebno da
t’i paguar shpenzimet ose për të mënjanuar will, or if this is necessary to pay expenses, isplati troškove ili otklanja neku štetu.
ndonjë dëm. or to avoid damage.

Cedimi i pjesës trashëgimore para ndarjes Assignment of inherited share before the Ustupanje nasleđenog dela pre deobe
division
1. Para ndarjes, secili trashëgimtar mund të 1. Before the division, each heir may transfer 1. Pre deobe, svaki naslednik može ustupiti
cedojë pjesën e tij të trashëgimisë, në tërësi his inherited share, in whole or in part, to co- svoj deo nasledstva, u celosti ili delimično,
ose pjesërisht, bashkëtrashëgimtarëve. heirs. zajedničkim naslednicima.
2. Kontrata për cedimin e pjesës trashëgimore 2. The contract on the transfer of the inherited 2. Ugovor o ustupanju zaostavštine važi samo
do të jetë e vlefshme vetëm nëse është lidhur share shall only be valid, if entered into ako je zaključen pred sudijom.
982 /997
para gjyqtarit. before a judge.
3. Gjyqtari apo noteri do të lexojë kontratën 3. The judge or the notary will read out the 3. Sudija ili javni beležnik će pročitati ugovor
dhe të shpjegojë trashëgimtarëve pasojat e contract and explain its consequences to the i objasniti naslednicima njegove posledice.
saj. Gjyqtari apo noteri sigurohet që të gjithë heirs. The judge or the notary ensures that the Sudija ili javni beležnik osigurava se da svi
trashëgimtarët e kuptojnë këtë dhe se all heirs understand this and that the heir who naslednici razumeju ovo i da naslednik koji
trashëgimtari i cili cedon pasurinë e bën këtë transfers his share decides freely. ustupa imovinu to čini dobrovoljno.
me vullnet.
4. Kontrata do të lidhet në formën me shkrim, 4. The contract shall be made in writing, 4. Ugovor se zaključuje u pisanoj formi,
nënshkruhet para gjyqtarit pas shpjegimit të signed in front of the judge after the potpisan pred sudijom nakon objašnjenja
dhënë palëve dhe verifikohet nga gjyqtari apo enlightenment of the parties and certified by datog strankama, i proverava se od strane
noteri. the judge or notary. sudije ili javnog beležnika.
5. Kontrata e cedimit e lidhur nga 5. The assignment contract entered into by an 5. Ugovor o ustupanju zaključen između
trashëgimtari, dhe personi i cili nuk është heir, and person who is not an heir, shall only naslednika i lica koje nije naslednik
trashëgimtar, detyron vetëm trashëgimtarin oblige the heir to hand over his share to the obavezuje samo naslednika da posle deobe
që pas ndarjes t’ia dorëzojë pjesën e vet other party to the contract after the division; preda svoj deo su-ugovaraču, a druga
bashkëkontraktuesit, dhe pala tjetër and the other party to the contract shall not ugovorna stranka neće steći bilo koje drugo
kontraktuese nuk do të fitojë asnjë të drejtë receive any other right until division of pravo do deobe zaostavštine.
tjetër deri në ndarjen e pasurisë trashëgimore. inherited share.
6. Bashkëtrashëgimtarët kanë të drejtën e 6. The co-heirs have a right of pre-emption 6. Zajednički naslednici imaju pravo preče
parablerjes në pajtim me dispozitat e librit 3 according to the provisions of the Book 3 of kupovine u skladu sa odredbama Knjige 3.
të këtij kodi. Kjo e drejtë parashkruhet për this Code. Such right shall become time- ovog Zakonika. Takvo pravo zastareva po
secilin bashkëtrashëgimtar dy muaj pasi barred, for each co-heir, two months after isteku vremenskog perioda od dva (2) meseca
bashkëtrashëgimtari është njoftuar me shkrim such co-heir has been notified in writing od dana kad je svaki od zajedničkih
për bartjen. Nëse disa bashkëtrashëgimtarë e about the transfer. If several co-heirs exercise naslednika bio pismeno obavešten o prenosu.
ushtrojnë të drejtën e tyre të parablerjes, ata e their pre-emption rights, they shall jointly U slučaju da nekoliko zajedničkih naslednika
fitojnë bashkarisht pjesën e trashëgimisë, në acquire the inheritance share, in proportion to ostvaruje svoje pravo preče kupovine, oni
proporcion me pjesët e tyre respektive në their respective shares of the entire zajednički stiču nasledni deo, u srazmeru sa
raport me gjithë trashëgiminë. inheritance. svojim odnosnim delovima o celokupnoj
983 /997
zaostavštini.

Detyrimi i mbrojtjes midis Protection of third person against the heir Obaveza zaštite među naslednicima posle
trashëgimtarëve pas ndarjes së after the division deobe zaoštavštine
trashëgimisë
1. Nëse pas ndarjes së trashëgimisë, një 1. If, after the division a third person, in 1. Ako, posle deobe zaostavštine, treće lice, u
person i tretë, në zbatim të së drejtës të application of a right created prior to the sprovođenju nekog prava stvorenog pre te
krijuar para ndarjes në mënyrë të ligjshme division, lawfully takes away, or seizes a deobe, zasnovan na zakonski način uzme, ili
merr një send që trashëgimtari ka fituar me thing that an heir has received in the division, zapleni, neku stvar koju je naslednik dobio
ndarje, ose në mënyrë të ligjshme kufizon or lawfully limits the exercise of a right that a prilikom deobe nasledstva, ili ako treće lice
ushtrimin e një të drejte që trashëgimtari ka heir has received in the division, this heirs na zakonom zasnovan način ograniči vršenje
fituar me ndarje, këta trashëgimtarë janë shall be liable for the difference between the nekog prava koje je naslednik dobio prilikom
përgjegjës për vlerën aktuale të këtij sendi actual value of thing or right and the value at deobe.
ose të drejte, dhe vlerës kur pala e tretë e ka the time the third person received the thing or
pranuar sendin ose të drejtën. right.
2. E drejta e trashëgimtarit sipas paragrafit 1 2. The right of the third person under 2. Pravo naslednika iz stava 1. može se
mund të ushtrohet brenda tri (3) vitesh nga paragraph 1 shall become time-barred three podneti u roku od tri (3) godine od dana
data e ndarjes. Lidhur me parashkrimin e (3) years after the day of the division. The deobe. U vezi zastarelosti ovog zahteva
kësaj kërkese zbatohen dispozitat e Librit të provisions of the Book on Obligations on the primenjuju se odredbe Knjige o obavezama.
Detyrimeve. statute of limitation shall apply to such
prescription.
3. Sipas këtij neni, përgjegjësia e çdo 3. The liability of each heir, under this article, 3. Prema ovom članu, odgovornost svakog
trashëgimtari për çdo kërkesë kufizohet and for each claim, shall be limited to such naslednika za svako potraživanje ograničena
brenda kërkesës që i takon pjesës së tij në share of each claim as corresponds to his je u okviru potraživanja koje mu pripada u
raport me trashëgiminë në tërësi. share in the entire inheritance. odnosu na nasledstvo u celini..
984 /997
KAPITULLI XIV – DISPOZITAT CHAPTER XIV – TRANSITIONAL POGLAVLJE XIV - PRELAZNE I
KALIMTARE DHE AND FINAL PROVISIONS ZAVRŠNE ODREDBE
PËRFUNDIMTARE
Nënkapitulli I- Dispozitat kalimtare për Sub-chapter I - Transitional Provisions for Potpoglavlje I - Prelazne odredbe za Prvu
Librin e Parë the Book One Knjigu

Dispozitat materiale statusore dhe Statutory material and family provisions Suštinske statusne i porodične odredbe
familjare të rregulluara me Librin e Parë regulated by First Book propisane Prvom Knjigom
Dispozitat ligjore materiale për çështje The substantive legal provisions on statutory Suštinske zakonske odredbe o statusnim i
statusore dhe familjare të rregulluara me and family matters regulated by Book 1 (one) porodičnim pitanjima regulisane Knjigom 1
Librin 1 (një) të këtij kodi, kanë përparësi në of this Code have precedence in application (prvom) ovog Zakonika imaju prednost u
zbatatim në raport me ligjet në fuqi që in relation to applicable laws that regulate the primeni u odnosu na važeće zakone koji
rregullojnë të njëjtën çështje derisa të bëhet same matter until changes and harmonization regulišu istu stvar sve dok se ne izvrše
ndryshimi dhe harmonizimi i ligjeve, përveç of laws are made, unless otherwise expressly izmene i usklađivanje zakona, osim ako je
nese ndryshe shprehimisht është përcaktuar provided with this code drugačije izričito predviđeno sa ovim
me këtë kod. Zakonikom.
Nënkapitulli I – Dispozitat Kalimtare për Sub-chapter II - Transitional Provisions Potpoglavlje II - Prelazne odredbe za Prvu
Librin e Parë for the Book One Knjigu

Detyrimet e mëparshme Previous obligations Prethodne dužnosti
Dispozitat e Librit për Detyrimet nuk 1. The provisions of the Book on Obligations Odredbe Knjige o obavezama ne sprovode se
zbatohen për marrëdhëniet e detyrimeve që shall not apply to obligational relationships obligacionim odnosima koje su
janë krijuar para hyrjes në fuqi të këtij Kodi.. created before the entry into force of this uspostavljene pre stupanja na snagu ovog
Code. Zakonika.
985 /997
Zbatimi lidhur me dëmin Application regarding the damage Primena u vezi štete
Për dëmin e shkaktuar apo dëmin që është Regarding the damage caused or the damage Za prouzrokovanu štetu ili štetu koja je
bërë i njohur para hyrjes në fuqi të këtij Kodi that has become known before the entry into postala poznata pre stupanja na snagu ovog
zbatohen dispozitat e Ligjit Nr. 04/L-077 për force of this Code, the provisions of Law Zakonika, sprovode se odredbe Zakona br.
Marrëdhëniet e Detyrimeve No. 04/L-077 on Obligational Relationships 04/L-077 o obligacionim odnosima.
shall apply.

Ligji i aplikueshëm për mospërmbushje Applicable law for non-performance Važeći zakon za neispunjenje
Nëse debitori ka dështuar në përmbushjen e If a debtor has failed to perform the Ako dužnik nije ispunio obavezu nastalu pre
detyrimit të krijuar para se ky Kod të hyn në obligations created before this Code enters stupanja na snagu ovog Zakonika, posledice
fuqi, pasojat e dështimit të kryerjes nuk into force, the consequences of failure to učinka izvršenja ne uređuju se u skladu sa
rregullohen sipas dispozitave të Kodi,por perform are not regulated according to the odredbama Zakonika, već u skladu sa
sipas ligjit në fuqi në kohen e krijimit të provisions of the Code, but according to the važećim zakonom u vreme nastajanja
detyrimeve. law in force at the time of creation of obaveza.
obligations.

Shfuqizimi i ligjeve tjera Abrogation of other laws Opozivanje drugih zakona
1. Me hyrjen në fuqi të këtij Kodi, shfuqizohen 1. Upon entry into force of this Code, the 1. Stupanjem na snagu ovog Zakonika,
dispozitat e Ligji Nr. 04/L-077 Për provisions of Law No. 04/L-077 on ukidaju se odredbe Zakona br. 04/L-077 o
Marrëdhëniet e Detyrimeve, Gazeta Zyrtare Obligational Relationships, Official Gazette obligacionim odnosima, Službeni list br.
Nr.16/19 Qershor 2012, përveç nëse me këtë No. 16/19 June 2012, shall be repealed, 16/19 juna 2021. osim ako ovim Zakonikom
Kod dhe dispozitat e mëposhtme parashihet unless otherwise provided by this Code and i sledećim odredbama nije drugačije
t ndryshe. the following provisions. predviđeno.
986 /997
2. Neni 1058, paragrafi.3 i Ligjit Nr. 04/L- 2. Article 1058, paragraph 3 of Law No. 2. Član 1058, stav 3. Zakona br. 04 / L-077 o
077 për Marrëdhëniet e Detyrimeve vazhdon 04/L-077 on Obligational Relationships shall obligacionim odnosima ostaje i dalje
të jetë i zbatueshëm. continue to be applicable. primenjiv.
3. Nenet 217 deri 244 të Ligji Nr. 04/L-077 3. Articles 217 to 244 of Law No. 04/L-077 3. Članovi 217. do 244. Zakona br. 04/L-077
Për Marrëdhëniet e Detyrimeve vazhdojnë të on Obligational Relationships shall continue o obligacionim odnosima ostaju primenjivi
jenë të zbatueshme derisa letrat me vlerë të to be applicable until the securities are dok se hartije od vrednosti uređuju drugim
rregullohen me një ligj tjetër të veçantë. regulated by another special law. posebnim zakonom.
4. Nenet 381, 382 dhe 385 të Ligjit Nr. 04/L- 4. Article 381, Article 382 and Article 385 of 4. Članovi 381, 382. i 385. Zakona br. 04/L-
077 për Marrëdhëniet e Detyrimeve Law No. 04/L-077 on Obligational 077 o obligacionim odnosima ostaju
vazhdojnë të jenë të zbatueshme derisa norma Relationships shall continue to be applicable primenjivi dok statutarna norma zelenaštva,
statutore e fajdesë, vonesës dhe kamatës tjetër until the statutory rate of usurious, default zatezanja i druge kamate uredi posebnim
të rregullohen me ligj të veçantë. and remunerative interest is regulated by zakonom.
special law.
5. Nenet 700 deri 725, nenet 785 deri 789, 5. Articles 700 to 725, Articles 785 to 789, 5. Članovi 700. do 725, članovi 785. do 789,
nenet 804 deri 833, nenet 834 deri 847, nenet Articles 804 to 833, Articles 834 to 847, članovi 804. do 833, članovi 834. do 847,
848 deri 867, nenet 1032 deri 1046 të Ligjit Articles 848 to 867, Articles 1032 to 1046 of članovi 848. do 867, članovi 1032. do 1046.
Nr. 04/L-077 për Marrëdhëniet e Detyrimeve Law No. 04/L-077 on Obligational Zakona o br. 04/L-077 o obligacionim
vazhdojnë të jenë të zbatueshme derisa Relationships shall continue to be applicable odnosima ostaju primenjivi sve dok se
kontratë për licencën, kontrata për until the license contract, commission ugovor o licenci, ugovor o komisiji, ugovor o
komisionin, kontrata për përfaqësimin tregtar, contract, commercial representation contract, trgovinskom zastupanju, ugovor o
kontrata për ndërmjetësimin, kontrata për mediation contract, shipping contract and posredovanju, ugovor o špediciji (isporuci) i
shpeditimin (dërgimi) dhe kontrata për transfer order (assignment) is regulated by a ugovor o slanju (ustupanju) urede
dërgimin (asignacioni) të rregullohen me anë Commercial Code or other special law Komercijalnim zakonikom ili drugim
të një Kodi Komercial apo ligji tjetër të posebnim zakonom.
veçantë.
6. Nenet 880 deri 900 dhe nenet 901 deri 905 6. Articles 880 to 900 and Articles 901 to 905 6. Članovi 880. do 900. i članovi 901. do
të Ligjit Nr. 04/L-077 për Marrëdhëniet e of Law No. 04/L-077 on Obligational 905. Zakona br. 04/L-077 o obligacionim
Detyrimeve vazhdojnë të jenë të zbatueshme Relationships shall continue to be applicable odnosima ostaju primenjivi dok se ugovor za
987 /997
derisa kontrata për organizimin e udhëtimit until travel arrangements (touristic organizovanje putovanja (turističkih
(aranzhmanet turistike) dhe kontrata arrangements) and travel mediation contracts aranžmana) i ugovor o posredovanju za
ndërmjetësuse për udhëtimin të rregullohen are regulated by special law. putovanja ne urede posebnim zakonom.
me ligj të veçantë.
7. Nenet 918 deri 986 të Ligjit Nr. 04/L-0775. 7. Articles 918 to 986 of Law No. 04/L-077 7. Članovi 918. do 986. Zakona br. 04/L-077
për Marrëdhëniet e Detyrimeve, vazhdojnë të on Obligational Relationships shall continue o obligacionim odnosima ostaju primenljivi
jenë të zbatueshme derisa çështja e kontratës to be applicable until the insurance contract dok se pitanje ugovora osiguranja ne uredi
së sigurimit të rregullohet me ligj të veçantë. issue is regulated by a special law. posebnim zakonom.
Nënkapitulli II – Dispozitat Kalimtare për Subchapter II – Transitional Provisions Potpoglavlje II - Prelazne odredbe za
Librin e Dytë for the Book Two Drugu Knjigu

Zbatimi i dispozitave për bartjen e Applicability of provisions for transfer of Primena odredbi za prenos svojine
pronësisë the ownership
1. Dispozitat e këtij kodi zbatohen në të gjitha 1. The provisions of this Civil Code are 1. Odredbe ovog Zakonika se primenjuju na
bartjet e pronësisë për pronën e luajtshme dhe applicable to all transfers of ownership over sve prenose svojine nad pokretnom i
të paluajtshme pas hyrjes në fuqi të këtij movable property or immovable property nepokretnom imovinom nakon stupanja ovog
Kodi. units after its coming into force. Zakonika na snagu.
2. Në bartjet e pronës së paluajtshme, në të 2. In the transfer of immovable property, in 2. U prenosu nepokretne imovine, u kojoj je
cilat në çastin e hyrjes në fuqi të këtij Kodi ka which, at the moment of entry into force of u trenutku stupanja ovog Zakonika na snagu
ekzistuar puna juridike e marrëdhënieve this Code, there has been legal transaction of postojao pravni posao obligacionih odnosa,
detyrimore, por vlefshmëria sipas të drejtës së obligatory relations, but the validity ali je valjanost po starom zakonu zavisila od
vjetër është varur prej kushteve plotësuese në according to the old law is dependent on dodatnih uslova posebno za upis, primenjuju
veçanti regjistrimi, zbatohen dispozitat që additional conditions, in particular the se odredbe koje su bili na snazi u to vreme.
kanë qenë në fuqi në atë kohë. registration, provisions that were applicable
988 /997
at that time will still be applied.

Fitimi me mirëbesim Good Faith Acquisition Sticanje u dobroj volji
1. Fitimi me mirëbesim përcaktohet me 1. A bona fide acquisition has to comply with 1. Sticanje u dobroj volji je određeno
dispozitat së nenit 865, në qoftë se çasti i Article 865, if the acquisition of ownership in odredbama člana 865, ako u trenutku sticanja
fitimit të posedimit sipas nenit 866 paragrafi accordance with Article 866, paragraphs 1, 2 državine na osnovu člana 866, stav 1, 2. i 4.
1, 2 dhe 4 ose të fitimit të posedimit indirekt and 4 or of the indirect possession in ili sticanje indirektne državine u skladu sa
sipas nenit 866 paragrafit 3 ose të cedimit accordance with Article 866, paragraph 3 as članom 866. stav 3. ili ustupanja u skladu sa
sipas paragrafit 4 ndodhet pas çastit të hyrjes well as of a transfer in accordance with stavom 4. dogodi nakon stupanja na snagu
në fuqi të Ligjit për Pronësinë dhe të Drejtat Paragraph 4, after the entry into force of the Zakona o svojini i drugim stvarnim pravima
Tjera Sendore Nr. 03/L-154, Gazeta Zyrtare Law on Property and Other Real Property br. 03/L-154, Službeni list br. 57/4 avgusta
Nr.57/4 Gusht 2009. Rights no. 03 / L-154, Official Gazette No. 2009. godine.
57/4 August 2009.
2. Kjo vlen edhe për shuarjen e të drejtave të 2. This also applies to the extinction of the 2. To se odnosi i na prestanak prava trećih
personave të tretë sipas nenit 869 të këtij rights of third persons under the Article 869 lica prema članu 869. ovog Zakonika.
Kodi. of this Code.
Neni 1615
Përjashtimi i mirëbesimit Article 1615 Član 1615
Exclusion of good faith Isključenje dobre volje
Përjashtimi i fitimit me mirëbesim
përcaktohet me dispozitat e nenit 870, në The exclusion of a bona fide acquisition is Isključenje sticanja dobrom voljemo je
qoftë se çasti i fitimit të posedimit ose determined in accordance with article 870 of određeno odredbama člana 870, ako trenutak
posedimit indirekt si dhe cedimit ndodhet pas this law if the time when direct possession sticanja državine ili sticanje indirektne
momentit të hyrjes në fuqi të Ligjit për was acquired, or indirect possession as državine ili ustupanja, se dogodi nakon
Pronësinë dhe të Drejtat Tjera Sendore Nr. well as the transfer is after the coming into stupanja na snagu Zakona o svojini i drugim
03/L-154 Gazeta Zyrtare Nr.57/4 Gusht 2009. force of the Law on Property and Other Real stvarnim pravima br. 03/L-154, Službeni list
Kjo vlen nëse koha e humbjes së pronës Property Rights no. 03/L-154, Official br. 57/4 avgusta 2009. godine. Ovo se
kundër vullnetit ishte bërë para hyrjes në fuqi Gazette No. 57/4 August 2009. This also primenjuje ako je vreme gubitka imovine
të këtij Ligji. applies if the time of the involuntary loss of protiv volje nastalo pre stupanja ovog
989 /997
the thing was before the coming into force of Zakona na snagu.
this Law
Regjistrimi i detyrueshëm i të drejtave në Compulsory registration of immovable Obavezan upis prava na nepokretnu
pronën e paluajtshme property rights imovinu
1. Për fitimin e pronësisë në pronën e 1. The acquisition of ownership over an 1. Za sticanje vlasništva nad nepokretnom
paluajtshme, nevojitet regjistrimi në immovable property requires entry into the imovinom, potreban je upis u Registar prava
Regjistrin e të drejtave të pronës së Immovable Property Rights Register. The na nepokretnostima. Upisani dokumenti kod
paluajtshme. Dokumentet e regjistruara në documents registered with a competent court nadležnog suda pre stvaranja Registra prava
gjykatën kompetente para krijimit të prior to the establishment of the Immovable na nepokretnostima trebaju se upisati u
Regjistrit të të drejtave të pronës së Property Rights Register must be registered Registar prava na nepokretnostima, u
paluajtshme duhet të regjistrohen në in the Immovable Property Rights Register at nadležnoj katastarskoj kancelariji kako bi
Regjistrin e të drejtave të pronës së the competent Cadastral Office in order to stekli valjanost, stupanjem na snagu
paluajtshme në zyrën kompetente kadastrale gain validity, with the coming in force of the Zakonika.
në mënyrë që të fitojë vlefshmërinë, me Code.
hyrjen në fuqi të Kodit.
2. Ligjet e veçanta për regjistrat, do të 2. Special laws for registers will be applied 2. Posebni zakoni za registre, sprovodiće se i
zbatohen edhe pas hyrjes në fuqi të këtij even after the entry into force of this Code nakon stupanja na snagu ovog Zakonika.
Kodi.

Zbatimi i dispozitave ratione temporis për Application of ratione temporis provisions Primena odredbi ratione temporis za
fitimin e pronësisë në sendet e luajtshme on acquisition of ownership over sticanje vlasništva na pokretnim stvarima
me parashkrim immovable property through prescription zastarevanjem
Nuk mund të fitohet pronësia në sendet e A movable property cannot be acquired by Ne može se steći vlasništvo nad pokretnim
luajtshme përmes parashkrimit fitues nëse acquisitive prescription if the owner stvarima održajem, ako je vlasnik izgubio
pronari e ka humbur posedimin direkt dhe involuntarily lost his direct or indirect neposrednu ili posrednu državinu protiv
indirekt kundër vullnetit të tij në mes të 23 possession over it in the period between svoje volje, između 23. marta 1989. godine i
marsit 1989 dhe hyrjes në fuqi të Ligjit për March 23nd, 1989 and the coming into force stupanjem na snagu Zakona o svojini i
990 /997
Pronësinë dhe të Drejtat Tjera Sendore Nr. of law no Law no. 03/L-154 on Property and drugim stvarnim pravima br. 03/L-154,
03/L-154, Gazeta Zyrtare Nr.57/4 Gusht Other Real Property Rights, Official Gazette Službeni list br. 57/4 avgusta 2009. godine.
2009. No. 57/4 August 2009.

Zbatimi i dispozitave ratione temporis për Application of ratione temporis provisions Primena odredbi ratione temporis za
fitimin e pronës së paluajtshme me on acquisition of immovable property by sticanje nepokretne imovine
parashkrim prescription zastarevanjem
Pronësia sipas nenit 877 paragrafit 2 dhe 878 Ownership can be acquired according to Svojina u skladu sa članom 877. stav 2. i
të këtij Kod mund të fitohet vetëm atëherë në Article 877, paragraphs 2 and 878 of this 878. Ovog Zakonika može se steći samo
qoftë se afati sipas nenit 877 paragrafit 2 dhe Code only if the period according to Article onda ako je rok u skladu sa članom 877. stav
nenit 878 paragrafi 1 dhe paragrafi 2, fitimi i 877, paragraphs 2 and Article 878 paragraph 2. i članom 878. stav 1. i stav 2, sticanja
të drejtave tjera sendore, , ka filluar të rrjedhë 1 and paragraph 2, acquisition of other drugih stvarnih prava počeo da teče od
nga çasti i themelimit të Regjistrit i të property rights, has begun counting after the trenutka uspostavljanje Registra prava na
drejtave në pronën e paluajtshme dhe fillimit time in which the immovable property rights nepokretnostima i početkom upisivanja.
të veprimtarisë regjistruese. Register was established and commenced its
activities.

Kërkesat sipas neneve 917 deri në 928 Claims based on Articles 917 to 928 Potraživanja prema članovima 917 do 928
Potraživanja prema članovima 917. do 928.
Kërkesat sipas neneve 917 gjer 928 mund të Claims based on Articles 917 to 928 can also mogu se podneti i onda kada su nužni ili
parashtrohen edhe atëherë nëse shpenzimet e be made if necessary and useful expenditures odgovarajući troškovi nastali pre stupanja na
nevojshme dhe të dobishme janë bërë para were made before the coming into force of snagu ovog Zakonika.
hyrjes në fuqi të këtij. this.
Član 1620
Neni 1620 Article 1620 Državina nad jedinicom u zgradi
Pronësia e njësisë në ndërtesë Ownership over Building Units
1. Posebna državina nad određenom
1. Pronësia e veçantë në një njësi të ndërtesës 1. Independent ownership over a building jedinicom u zgradi treba biti upisana na
duhet të regjistrohet me kërkesën e të unit is to be registered on application of the zahtev legitimisanog kao teret nepokretne
991 /997
legjitimuarit si barrë e pronës së paluajtshme. entitled party as an encumbrance of the imovine. Za zgradu treba se staviti posebna
Për ndërtesën duhet të vihet një faqe (fletë) e immovable property unit. An independent stranica (list) Registra prava na
veçuar e Regjistrit të të drejtave në pronë të immovable property rights Register folio nepokretnostima u vezi sa zgradom.
paluajtshme lidhur me ndërtesën. needs to be created for the building.
2. Fitimi i pronësisë së veçantë në njësi të 2. The acquisition of independent 2. Sticanje posebne državine na određenu
ndërtesës është i mundshëm vetëm atëherë ownership over a building unit is only jedinicu zgrade je moguće samo ako je
nëse pronësia e ndërtesës është regjistruar si possible if the ownership over the building vlasništvo zgrade upisana kao teret na
barrë e një prone të paluajtshme. is registered as an encumbrance of the nepokretnosti.
immovable property unit.

Zbatimi i detyrueshëm i normave për Compulsory application of norms on Obavezna primena normi zaloga i hipoteke
pengun dhe hipoteken pledge and mortgage
1. Domosdoshmëria, kushtet dhe efektet e 1. The necessity, requirements and effects of 1. Neophodnost, uslovi i dejstva upisa prava
regjistrimit të një të drejte të pengut, duhet të Register of pledge right must comply with zaloga, trebaju biti u skladu sa odredbama
jenë në pajtim me dispozitat, të cilat janë të the provisions, which are applicable when koje su primenjive u vreme stupanja na
zbatueshme në kohën e hyrjes në fuqi të këtij this Code enters into force or which may snagu ovog Zakonika ili mogu stupiti na
Kodi ose që mund të hyjnë në fuqi në të come into force in the future. snagu u budućnosti.
ardhmen.
2. Hipotekat, të cilat janë krijuar para hyrjes 2. Mortgages created before the entry into 2. Hipoteke, koje su nastale pre stupanja ovog
në fuqi të këtij Kodi duhet të jenë në force this Code shall be in compliance with Zakonika na snagu, trebaju biti u skladu sa
përputhshmëri me kushtet ligjore të the applicable conditions for the registration važećim zakonskim uslovima za upis
aplikueshme të regjistrimit të hipotekave. of mortgages. hipoteka.
992 /997
Shfuqizimi i ligjeve tjera Abrogation of other laws Ukidanje drugih zakona
Me hyrjen në fuqi të këtij Kodi, shfuqizohen With the entry into force of this Code, the Stupanjem na snagu ovog Zakonika, ukidaju
dispozitat Ligjit Nr. 03/L-154 për Pronësinë provisions of Law No. 03/L-154 on Property se odredbe Zakona br. 03/L-154 o vlasništvu
dhe të Drejtat Tjera Sendore, Gazeta Zyrtare and Other Real Rights, Official Gazette No. i drugim stvarnim stvarima, Službeni list br.
Nr.57/4 Gusht 2009, përveç nëse parashihet 57/4 August 2009, shall be repealed, unless 57/4 avgusta 2009. godine, osim ako ovim
ndryshe me këtë Kod. otherwise provided by this Code. Zakonikom nije drugačije predviđeno.
Nënkapitulli III – Dispozitat Kalimtare Sub-chapter III - Transitional Provisions Potpoglavlje III - Prelazne odredbe za
për Librin e Tretë for the Book Three Treću Knjigu

Shfuqizimi i ligjeve tjera Abrogation of other laws Ukidanje drugih zakona
Me hyrjen në fuqi të këtj Kodi, shfuqizohen With the entry into force of Book Four on Stupanjem na ovog Zakonika, ukidaju se
dispozitat e Ligjit për Familjen të Kosovës, Family, the provisions of the Kosovo Family odredbe Zakona o porodici Kosova br.
Nr. 2004/32, Gazeta Zyrtare nr.4/01 Shtator Law, no. 2004/32 and the Law on Amending 2004/32. Službeni List br. 4/01 septembar
2006 dhe Ligji për ndryshimin dhe and Supplementing the Law on the Family of 2006. godine i Zakon o izmenama i
plotësimin e Ligjit për Familjen i Kosovës, Kosovo, adopted in the Assembly of the dopunama Zakona o porodici Kosova br.
nr.06/L-077, Gazeta Zyrtare nr.3/17 Janar Republic of Kosovo on 21.12.2018 shall be 06/L-077, Službeni List br. 3/17 januar 2019.
2019, përveç nese parashihet ndryshe me këtë repealed, unless otherwise provided by this godine, osim ako ovim Zakonikom nije
Kod. Code drugačije predviđeno.
993 /997
Në përgjithësi mbi zbatimin në kohë Timely implementation in general Uopšte o pravovremenom sprovođenju
1. Çështjet që janë në procedim e sipër për 1. Issues that are under proceedings for trial 1. Pitanja koja su u toku suđenja okončaće se
gjykim do të përfundojnë sipas ligjeve që shall be concluded in accordance with laws u skladu sa zakonima koji su bili na snazi, u
kanë qenë në fuqi, në kohen e fillimit të into force, at the time when procedure begun. vreme početka postupka.
procedurës.
2. Afatet e përcaktuara me këtë libër për 2. Deadlines set out in this Book for filing a 2. Rokovi koji su postavljeni u ovoj Knjizi
paraqitjen e padisë do të zbatohen në të gjitha lawsuit shall be applied in all those cases in za podnošenja tužbe primeniće se na sve
ato raste te të cilat nuk kanë kaluar afatet which deadlines have not been passed in slučajeve u kojima nisu istekli rokovi u
sipas dispozitave të këtij libri. accordance with the provisions of this book. skladu sa odredbama ove Knjige.

Zbatimi në kohë në lidhje me pronësinë e Timely implementation regarding the joint Pravovremena primena o zajedničkoj
përbashkët të bashkëshortëve dhe atyre në ownership of spouses and those in svojini supružnika i onih u suživotu
bashkëjetesë cohabitation
Pronësia e përbashkët e bashkëshortëve dhe The joint ownership of spouses and those in Zajednička svojina supružnika i onih u
atyre në bashkëjetesë e fituar para hyrjes në cohabitation acquired before the entry into suživotu stečena pre stupanja na snagu ove
fuqi të këtij libri do të zgjidhet sipas Ligjit force of this Book shall be resolved under the Knjige rešiće se Zakonom o porodici Kosova,
për Familjen të Kosovës, Ligjit për Familjen Law on the Family of Kosovo, no. 2004/32 br. 2004/32, Službeni list br. 4/01 septembar
të Kosovës, Nr. 2004/32, Gazeta Zyrtare and the Law on Amending and 2006. godine i Zakonom o izmenama i
nr.4/01 Shtator 2006 dhe Ligji për Supplementing the Law on the Family of dopunama Zakona o porodici Kosova br.
ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për Kosovo, Official Gazette No. 4/01 September 06/L-077, Službeni list br. 3/17 januar 2019.
Familjen i Kosovës nr.06/L-077, Gazeta 2006, and the Law on Amending and godine
Zyrtare nr.3/17 Janar 2019. Supplementing the Law on the Family of
Kosovo No.06/L-077, Official Gazette No.
3/17, January 2019.
994 /997
Nënkapitulli IV – Dispozitat Kalimtare për Sub-chapter IV - Transitional provisions Potpoglavlje IV - Prelazne odredbe
Librin e Katërt for the Book Four Četvrtu knjige

Shfuqizimi i ligjive tjera Abrogation of other laws Ukidanje drugih zakona
1. Me hyrjen në fuqi të këtij Kodi, 1. With the entry into force of this Code, the 1. Stupanjem na snagu ovog Zakonika,
shfuqizohen dispozitat ligjore të Ligjit për legal provisions of the Law No. 2004/26 on ukidaju se zakonske odredbe Zakona o
Trashëgiminë i Kosovës Nr.2004/26, Gazeta Inheritance of Kosovo, the Official Gazette nasledstvu Kosova br. 2004/26, Službeni list
Zyrtare Nr.03/01 Gusht 2006 dhe dispozitat e No. 03/01 August 2006 and the provisions of br. 03/01 avgusta 2006. godine i odredbe
Ligjit Nr. 06/L-008 për ndryshimin dhe Law No. 06/L-008 on amending and Zakona br. 06/L-008 o izmeni i dopuni
plotësimin e Ligjit nr.2004/26 për supplementing the Law No. 2004/26 on Zakona br. 2004/26 o nasledstvu na Kosovu,
trashëgiminë në Kosovë, Gazeta Zyrtare, Inheritance in Kosovo, Official Gazette, No. Službeni list, br. 22/18 decembar 2018.
nr.22/18 Dhjetor 2018, përveç nese 22/18 December 2018, shall be repealed, godine, osim ako ovim Zakonikom nije
parashihet ndryshe me këtë Kod. unless otherwise provided by this Code drugačije predviđeno.
2. Ky Libër zbatohet për trashëgimin e 2. This Book applies for the inheritance of 2. Ova Knjiga se primenjuje na nasledstvo
personave që vdesin pas datës së hyrjes së tij persons that pass away after the date of its lica koje umiru nakon datuma njegovog
në fuqi. Çdo disponim i bërë para hyrjes në entry into force. Any disposal that was made stupanja na snagu. Svako raspolaganje
fuqi të këtij Kodi trajtohet sipas ligjit që ka before this Code got into force it is to be izvršeno pre stupanja na snagu ovog
qenë në fuqi. treated according to the laws applicable at Zakonika, tretiraće se prema zakonu koji je
that time. bio na snazi.

Zbatimi në kohë në lidhje me Timely implementation regarding Pravovremena primena u vezi sa
bashkëjetesën cohabitation suživotom
1. Ku bashkëshortët në bashkëjetesë pa 1. Where childless spouses in cohabitation 1. Kada su supružnici u suživotu bez dece
fëmijë kanë jetuar së bashku për më pak se have lived together for less than ten years, in živeli zajedno manje od deset godina, u
dhjetë vjet në kuptim të nenit 28 të Ligjit the sense of Article 28 of the Law no. smislu člana 28. Zakona br. 2004/26 o
nr.2004/26 për trashëgimin në Kosovë, në 2004/26 on Inheritance in Kosovo, at the time nasleđivanju na Kosovu, u vreme kada ovaj
995 /997
kohën kur ky Kod hyn në fuqi, zbatohen this Code enters into force, shall be applied Zakonik stupi na snagu, primenjuju se
dispozitat e mëposhtme: the following provisions: sledeće odredbe:
1.1. Periudha pesë (5) vjeçare e cekur në 1.1. The five (5) year period mentioned in 1.1. Period od pet (5) godina iz člana
nenin e 1489 të këtij Libri, llogaritet sipas Article 1489 of this Book, shall be 1489. ove Knjige, računa se prema
Ligjit nr. 06/L-008 për ndryshimin dhe calculated according to Law no. 06/L-008 Zakonu br. 06/L-008 o izmenama i
plotësimin e Ligjit nr.2004/26 për on amending and supplementing the Law dopunama Zakona br. 2004/26 o
trashëgiminë në Kosovë, Gazeta Zyrtare e no. 2004/26 on Inheritance in Kosovo, nasleđivanju na Kosovu, Službeni list
Republikës së Kosovës, nr.22/18 Dhjetor Official Gazette of the Republic of Kosovo, Republike Kosovo, br. 22/18 decembar
2018. no. 22/18, December 2018. 2018. godine.
1.2. Nese janë mbushur dhjetë (10) vjet 1.2. If ten (10) years of cohabitation have
bashkëjetesë, të drejtat e plota të passed, full inheritance rights shall be 1.2. Ako je navršeno deset (10) godina
trashëgimisë zbatohen në çdo rast sipas ligjit applied in any case according to the suživota, puna prava nasleđivanja
të mëparshëm. previous law. primenjuju se u svakom slučaju prema
prethodnom zakonu.
1.3. Përiudha tri (3) vjeçare e cekur në nenin 1.3. The three (3) year period mentioned in 1.3. Period od tri (3) godine iz člana 1489.
1489 të këtij Libri, fillon të llogaritet sipas Article 1489 of this Book, shall be ove Knjige, počinje se računati prema
Ligjit nr.06/L-008 për ndryshimin dhe calculated according to Law No. 06/L-008 Zakonu br. 06/L-008 o izmenama i
plotësimin e Ligjit nr.2004/26 për on amending and supplementing the Law dopunama Zakona o br. 2004/26 o
trashëgiminë në Kosovë, Gazeta Zyrtare e no. 2004/26 on Inheritance in Kosovo, nasleđivanju na Kosovu, Službeni list
Republikës së Kosovës, nr.22/18 Dhjetor Official Gazette of Republic of Kosovo, No. Republike Kosovo, br. 22/18 decembar
2018. Nese janë mbushur 5 vite 22/18, December 2018. If five years of 2018. godine. Ako je navršeno pet (5)
bashkëjetesë, të drejtat e plota të cohabitation have passed, full inheritance godina suživota, puna prava nasleđivanja
trashëgimisë zbatohen në çdo rast sipas ligjit rights shall be applied in any case according u svakom slučaju se primenjuju prema
të mëparshëm. to the previous law. prethodnom zakonu.
996 /997
Dispozitat procedurale të mbetura në fuqi Procedural provisions remaining in force Proceduralne odredbe koje su ostale na
snazi
Për gjitha rregullat e natyrës procedurale, të For all rules of procedural nature, which are Za sva pravila proceduralne prirode, koja nisu
cilat nuk janë të përfshira në këtë libër, not incorporated in this Book, other uključena u ovoj Knjizi, sprovode se drugi
zbatohen ligjet tjera procedurale në fuqi. procedural laws in force shall apply. proceduralni zakoni na snazi.

Dispozitat e të drejtës ndërkombëtare Provisions of Private International Law Odredbe međunarodnog privatnog prava
private të mbetura në fuqi remaining in force koje su ostale na snazi
Të gjitha rregullat e të drejtës ndërkombëtare All rules of Private International Law, which Sva pravila međunarodnog privatnog prava,
private, të cilat nuk janë të përfshira në këtë are not incorporated into this Book, shall koja nisu uključena u ovoj Knjizi, ostaju na
libër, mbeten në fuqi. remain in force. snazi.

Hyrja në fuqi e këtij kodi Entry into force of this Code Stupanja na snagu ovog Zakonika
Ky Kod hyn në fuqi një (1) vit pas publikimit This Code enters into force one (1) year after Ovaj Zakonik stupa na snagu jednu (1)
në Gazetën Zyrtare të Republikës së Kosovës. its publication in the Official Gazette of the godinu nakon objavljivanja u Službenom
Republic of Kosovo. listu Republike Kosovo.
Glauk Konjufca Glauk Konjufca Glauk Konjufca
_____________________ _____________________ ______________________
Kryetar i Kuvendit të Republikës së The President of the Assembly of the Predsednik Skupštine Republike
Kosovës Republic of Kosovo Kosovo
997 /997

Draft Kodi Civil

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Draft Kodi Civil

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Republika e Kosovës

Republika Kosova - Republic of Kosovo

PROJEKTKODI CIVIL I REPUBLIKËS SË KOSOVËS

DRAFT CIVIL CODE OF THE REPUBLIC OF KOSOVO

NACRT GRAĐANSKOG ZAKONIKA REPUBLIKE KOSOVO

Miraton: Approves: Usvaja:

KODIN CIVIL TË REPUBLIKËS CIVIL CODE OF THE REPUBLIC GRAĐANSKI ZAKONIK

Neni 1 Article 1 Član 1

Neni 2 Article 2 Član 2

Neni 3 Article 3 Član 3

Neni 4 Article 4 Član 4

Neni 6 Article 6 Član 6

Neni 8 Article 8 Član 8

Neni 10 Article 10 Član 10

Neni 11 Article 11 Član 11

KAPITULLI II - SUBJEKTET E SË CHAPTER II – SUBJECTS OF POGLAVLJE II – SUBJEKTI

Neni 12 Article 12 Član 12

Neni 14 Article 14 Član 14

Neni 16 Article 16 Član 16

Neni 17 Article 17 Član 17

Neni 18 Article 18 Član 18

Neni 21 Article 21 Član 21

Neni 23 Article 23 Član 23

Neni 24 Article 24 Član 24

Neni 25 Article 25 Član 25

Nënkapitulli II - Personat Juridik Sub-chapter II – Legal persons Potpoglavlje II - Pravna lica

Neni 26 Article 26 Član 26

1. Personi juridik mund të jetë publik apo

Neni 29 Article 29 Član 29

Neni 30 Article 30 Član 30

Neni 31 Article 31 Član 31

Neni 33 Article 33 Član 33

Neni 35 Article 35 Član 35

Neni 37 Article 37 Član 37

Neni 38 Article 38 Član 38

Neni 39 Article 39 Član 39

Neni 40 Article 40 Član 40

Neni 42 Article 42 Član 42

Neni 44 Article 44 Član 44

Neni 46 Article 46 Član 46

Neni 47 Article 47 Član 47

Neni 48 Article 48 Član 48

Neni 50 Article 50 Član 50

Neni 51 Article 51 Član 51

Neni 52 Article 52 Član 52

Neni 53 Article 53 Član 53

Neni 54 Article 54 Član 54

Neni 55 Article 55 Član 55

Neni 56 Article 56 Član 56

Neni 57 Article 57 Član 57

Neni 58 Article 58 Član 58

Neni 59 Article 59 Član 59

Neni 60 Article 60 Član 60

Neni 61 Article 61 Član 61

Neni 63 Article 63 Član 63

Neni 65 Article 65 Član 65

Neni 66 Article 66 Član 66.

Neni 68 Article 68 Član 68

Neni 70 Article 70 Član 70

Neni 71 Article 71 Član 71

Neni 72 Article 72 Član 72

1. Përfaqësimi shuhet me: 1. The representation ceases with: 1. Zastupanje prestaje:

1.4. revokim; 1.4 revocation 1.4. opozivom;

1.5. denoncim. 1.5 denunciation 1.5. denunciranjem.