Sunil Kumar Stories

˙\y˚DÏ
(Ç‘·s¡ ø£<∏ä\T)
|æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
Cover Illustration: Kalaprapurna Sri Bapu
Phone: 9440717171
email: sunil999@gmail.com
website: http://thesunilonline.blogspot.in
ii
n+øÏ‘·+
n+<ä]ø° Áπ>düeTà...
e÷ neTà Áπ>dt &˚J <äj÷· eTDÏ øÏ...
Áù|eT‘√
düT˙˝Ÿ u≤ãT
iii
ˇø£ Á|üe÷<äø£s¡ s¡#·sTT‘·
- &Üˆˆ bÕ|æH˚ì •eX¯+ø£sY
ne⁄qT. Ä e÷≥ø=ùdÔ Á|üe÷<äø£s¡yÓTÆq bÕÁ‘·*ï

Á|üy˚X¯ô|≥º≥+‘√H˚ sT÷ ø£<∏ë dü+|ü⁄{Ï yÓTT<ä\e⁄‘·T+~. o]¸ø£ì ã{Ïº
˙\y˚DÏ ø√dü+ m<äTs¡T #·÷ùd bÕsƒ¡≈£î&çøÏ ª<Ój·T´+μ m<äT¬s’ ~yÓTàs¡b˛‘ê&ÉT.
nsTT‘˚ n~ eTqdüT #·ø£ÿì <Ój·T´+ >∑qTø£ eTT#·Ã≥|ü&É‘ê&ÉT. ˇø£
ne÷qTwü bÕÁ‘· ne÷+‘·+ eTq eTT+<äT≈£î e∫Ã, ˙&É\T>± e÷]q
e÷qedü+ã+<Ûë\ &=\¢‘q· + ãj·T≥ô|&ÉT‘·T+~. mH√ï Ä≥Tb˛≥¢ q&ÉTeT
ª˙\y˚DÏμ eTìwæ>± ì\ã&É≥+ m{≤¢>√ ‘Ó*j·TCÒdüTÔ+~. Çø£ ªn+<ä+μ,
ªHêqï ôV’≤<äsêu≤<=#êÃ&ÉTμ ø£<∏ä˝À¢ e÷qe‘ê kÂ+<äs¡´+
Ä$wüÿ]+#·ã&ç+~.
nsTT‘˚ ª˙\y˚DÏ, Ç‘·s¡ ø£<∏ä\μ s¡#·sTT‘·ì e÷qe‘êyê~>± ø£Hêï
<ä[‘· #Ó’‘·qýê~>± ÁbÕ<∏ä$Tø£+>± $\Te>∑≥º≥+ nedüs¡+, nìyês¡´+
≈£L&Ü. m+<äTø£+fÒ dü+|ü⁄{Ï˝À ø£˙dü+ ◊<äT ø£<∏ä\T dü÷{Ï>± <ä[‘· J$‘·
H˚|ü<∏ä´+˝À kÕ>±sTT. yêdüÔyêìøÏ Ç|üŒ{Ï<ëø± <ä[‘· ø£$‘·«+ e∫Ãq+‘· ñ
<Ûäè‘·+>±, ñs¡e&ç>± <ä[‘· ø£<∏ä sê˝Ò<äT. e∫Ãq kÕVæ≤‘·´+ dü÷ú\+>±
<ä[‘·T\ Ä‘·à>ös¡yêìøÏ dü+ã+~Û+∫+~. d”«j·T #Ó’‘·q´+, Á|üX¯ï, Ä~Û|ü‘·´
<Û√s¡DT\ô|’ ~Ûø±ÿs¡+, Ä‘·à>ös¡e Á|üø£≥q Ç≥Te+{Ï @ø£eTTK
u≤Vü‰´+XÊ*ï πø+Á<ä+>± #˚düT≈£î+~. dü]>±Z Çø£ÿ&˚ |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
v
Á|ü‘˚´ø£‘· >∑T]Ô+#·e#·TÃ. n‘·ì~ ~«eTTK #Ó’‘·q´+.
ªNø£{Ïμ, ª<∏ä÷...μ ø£<∏ä\T <ä[‘· J$‘ê\ MT<ä u≤Vü≤´Á|üuÛ≤yê\ø°,
|ü]D≤e÷\ø° dü+ã+~Û+∫q$. n+<äT˝À ªNø£{μÏ ø£<ë∏ $wüjT· +
kÕe÷q´+(general). n~ #·+{Ï nH˚ e´øÏÔ |ü]~Û <ë{Ï, <ä[‘· kÕe÷õø£
es¡Z+ yÓTT‘·Ô+ J$‘·+ MT<ä yê´|ædüTÔqï Nø£{Ïì, ˇø£ decadence ì |ü{Ïº
#·÷|æ+~. Nø£{ÏøÏ |üsê´j·T|ü<ä+ Nø£fÒ. n~ kÕe÷qýÓTÆ+~ ø±<äT.
Á>±MTD Áø°&Ü HÓ’|ü⁄D≤´ìï ø√s¡Tº ãj·T≥øÏ ‘·]$T, eT÷&ÉT |ü⁄\¢\T ì\Te⁄>±
bÕ‹, ã+‹ù≤´≥T $˝≤kÕìï HÓ\ø=*Œq Nø£{.Ï u…\TºcÕ|ü⁄\ MT<äT>±
e÷\|ü*,¢ e÷~>∑ >∑÷&˚\ MT<äøÏ C≤s¡T‘·Tqï Nø£{.Ï }]qT+∫ yÓ*y˚d,æ
<ä[‘· >√$+<ë\ |üsê∫ø±˝≤&ÉT‘·Tqï Nø£{Ï˝À n+uÒ<äÿsY yÓ\T>∑T qT+∫
|ü˝≤e⁄ bı{≤¢\, ø±«s¡ºs¡T u≤{Ïfi¢̄ düuÛÑ\yÓ’|ü⁄ ¬>+≥T‘·Tqï Nø£{Ï. ]»πs«wüq¢
wüs¡‘·T˝ÀÔ ô|[fl |ü<ä∆‘·T*ï ≈£L&Ü e÷j·T #˚dæq Nø£{Ï. Ä]úø£+>± }]dü÷Ô
|ü˝…¢\ ø±|ü⁄sê*ï ≈£L&Ü ø±fÒdüTÔqï Nø£{Ï. ªeTqTwüß*ï, qeTàø±*ï
$\Te*ïμ, #·+{Ï˝≤+{Ï n|ü⁄s¡÷|ü e´≈£î*Ô ï ã* rdüT≈£î+≥T+~ Nø£{.Ï á
Nø£{Ïì ‹s¡T>∑T˝Òì yÓT≥|òüsY #˚XÊ&ÉT düT˙˝Ÿ.
Ä Nø£{Ï ‘Ós¡ì yÓT\¢>± $düÔ]dü÷Ô <ëìMT<ä <ä[‘· J$‘· |ü]D≤e÷*ï
>∑T+&Ó*ï |æ+&˚d÷ü ¢ ∫Á‹+#ê&ÉT. n~ s¡+>∑Ts¡+>∑T\ ÄsTT˝Ÿ ô|sTT+{Ÿ
ø±<äT. πøe\+ q\T|ü⁄ $cÕ<ä ∫Á‘·+. yÓTT‘·Ô+(<ä[‘·) kÕVæ≤‘·´+˝ÀH˚
mqï<ä–q ø£<∏ä.
Çø£ ª<∏ä÷μ ø£<∏ë $wüj·T+ ì]›wüº+ (particular). #·T+&É÷s¡T <ä[‘·T\
e÷s¡Dø±+&É edüTÔe⁄>± yÓ\Te&ç+~. Ä ø£<∏ä˝À ãdæ$¬s&ç¶ Hêj·TT&ç~
u≤<Ûä>±ì u≤<Ûä. ≈£î+{Ï CÀôd|ü~ u≤<ÛÓ’q u≤<Ûä. nqTuÛÑ$+∫qyê&çπø
‘Ó\TdüTÔ+~. nqTuÛÑ$+#ê&ÉT CÀôd|ü. ‘·s¡‘·sê\ y˚<äq n‘·ì~. Ä y˚<äq
eTTeTàs¡yÓTÆq|ü&ÉT, nDÏ∫y˚‘·, nHê´j·T+ uÛÑ]+∫˝Òì dæú‹øÏ #˚]q|ü&ÉT
n‘·ìøÏ ªªñj·÷´\qT+~... <˚e⁄fi¯flMT<ë... eTeTà*ï eTqTwüß\T ø±<äqï
yêfi¯flMT<ë... ø£&ÉC≤‹ yêfi¯flì nqïyêfi¯fl MT<ë... Hê _&É¶ì bı≥ºq
vi
ô|≥Tº≈£îqï n+<ä] MT<ë...μμ á ndüVü‰´ìøÏ, á u≤<ÛäøÏ, á ~Ûø±ÿsêìø°
y˚\ dü+e‘·‡sê\ #·]Á‘· H˚|ü<∏ä´+ ñ+~. n+<ä]ø° Ä CÀôd|ü ˝Òø£
b˛e#·TÃ. ªªìHÓï|ü&ÉHêï me&Ó’Hê ‘·]e÷&Ü? ˙ neTàì e÷q+ MT<ä
‘·Hêï&Ü? bı\+˝À MT Ç+{Ï Ä&É_&É¶ì #Ój·T´≥Tº≈£î ˝≤¬øÿfi≤¢&Ü... nsTT
»]–q|ü&ÉT m˝≤ ñ+≥<√ ‘Ó\TkÕ?μμ Ç≥Te+{Ï nqTuÛyÑ ê\Tqï yê&çøπ Ä
dü\T|ü⁄ ‘Ó\TdüTÔ+~. #·T+&É÷s¡T Vü≤‘·´\ πødüT H˚|ü<∏ä´+˝À Ä y˚<Hä ê düŒs¡Ù
˝Ò≈£î+&Ü yÓTT<äT›u≤]b˛sTTq Hê´j·T eédüúqT, <ëì rs¡TŒqT ª<∏ä÷...μ
nHêï&ÉT ≈£î+{Ï CÀôd|ü. ø±<äT, s¡#·sTT‘˚. Ç~ ˇø£ s¡ø£+>± Hê´j·TeédüúøÏ
Á|üe÷<äø£s¡ ôV≤#·Ã]πø. ªNø£{Ïμ ˝À s¡#·sTT‘· y˚<äq n+‘·Ø¢q+>± e´ø£ÔyÓTÆ‘˚,
ª<∏ä÷μ ø£<∏ä˝À s¡#·sTT‘· Áø√<Ûä+ ãVæ≤s¡+>∑+>± e´ø£ÔyÓTÆ+~.
øπ e\+ u≤Vü≤´ |ü]D≤e÷\ ∫Á‘·D‘√ Ä>∑≈î£ +&Ü á s¡#s· TT‘· <ä[‘·
J$‘·+ n+‘·s¡Z‘· |ü]D≤e÷*ï ≈£L&Ü |ü≥Tº≈£îHêï&ÉT. n<˚ n‘·ì #Ó’‘·q´+˝À
s¬ +&√ eTTK+. Ä düqïJyê\ ˝À˝À|ü* ø£˝À¢˝≤˝Ò$T{Ï? ø£q|ü&ìÉ
ã&Éu≤>∑Tï˝Ò$T{Ï? ø±\+ e÷]Hê Væ≤+<ä÷eT‘·, nÁ>∑es¡í Ä~Û|ü‘·´+
Ç|üŒ{Ïø° Á|ü#·Ã¤qï s¡÷bÕ˝À¢ Ä esêZ\ MT<ä m{≤¢ kÕ>∑T‘·Tqï~? á dü]ø=‘·Ô
e÷s¡TŒ*ï ∫Á‹+∫q <ä[‘· s¡#·sTT‘·\T ‘·≈£îÿe˝À eTØ ‘·≈£îÿe. ª<˚e<ëdüT
2015μ, ª|ü]X¯ó<ä∆ $yêVü≤eTT ` eT÷&Ée Á|üø£≥qμ ø£<∏ä˝À¢ á |ü]D≤eT
∫Á‘·D |ü{wÏ +ºü >± ñ+~.
<˚e<ëdüT Á|üe÷<äø£s¡ bÕÁ‘·. yêdüÔyê\T #Ó|üŒ{≤ìøÏ ‘ê>∑T&ÉT ˇø£
#√<äø£ X¯øÏÔ n‘·ìøÏ. Áu≤Vü≤àDT\ ø±fi¯fløÏ n+<äs¡÷ yÓTTπøÿ ø±\+ e÷]
ø£q«¬sº&é ≈£î˝≤\T bÕdüºs¡T sêC≤s¡‘·ï+ ø±fi¯fløÏ yÓTTø£ÿ≥+ >∑eTì+#ê&ÉT.
n+‘˚ø±<äT, Áu≤Væ≤àHé ø£q«s¡Tº ø=‘·Ô kÕeTT˝À]ì |ü≥Tºø=ì, ªMTs¡T eT‘·+˝ÀøÏ
e∫ÃHê MT ù|s¡˝¢ Àì Væ≤+<ä÷ yêdüq b˛<äT. MT ù|s¡T ∫es¡ ≈£î\+ b˛<äT.
e÷ »q+ |ü]dæ‹ú @f…\ø¢ ±\+ MT mqø£e÷\ ‹s¡>≥ ∑ y˚THê?μ nì
<äT\|ü]+#ê&ÉT. ø£‹Ô‘√H√ (s¡#·sTT‘· #·eT‘êÿs¡+˝À) ø=y=«‹Ô‘√H√
u…~]+∫, n~]+#ê&ÉT.
vii
ªÄ~˝À yêø£éTT+&ÓqTμ nì ø=+‘·eT+~øÏ ‘Ó\TùdyÓ÷. #·]Ã˝À
@eTT+&ÉTqT #ê˝≤eT+~øÏ ‘Ó\j·T<äT. Ä~yês¡+ #·]Ã yê‘êes¡D+,
nø£ÿ&çøÏ e#˚Ã eTqTwüß\ u≤Vü‰´+‘·s¡ yê‘êes¡D+ ª|ü]X¯ó<ä∆ $yêVü≤eTT `
eT÷&Ée Á|üø£≥qμ ˝À bÕsƒ¡≈£î\øÏ ‘Ó\TdüTÔ+~. ÁX¯eT~Hê\T, |ü⁄≥TºÅø¬ ’düÔe⁄\T,
<Ó’e»qT\T, eT÷&Ée Á|üø£≥q, ÁbÕs¡úq˝À ô|≥º≥+ ` Ç≥Te+{Ï
dü+>∑‘·T\˙ï ‘Ó\TkÕÔsTT. n+‘·≈£î$T+∫ ` ªÅ¬ø’düÔe⁄\T n+<äs¡+ ˇø£fÒ...
ˇø£fÒ u…’_\T... ˇø£fÒ <˚e⁄&ÉT... ø±˙ ô|[fl <ä>∑Zs¡ ø±<äT >∑<ë.μ n+{≤&ÉT
>√e⁄˝≤+{Ï nu…<äï>√. <˚e⁄ì eTT+<äT n+<äs¡÷ düe÷qT˝Ò nì
‘Ó*dæqyê&ÉT. ø±ì ≈£L‘·Ts¡T ô|[fl dü+ã+<Ûä+ $wüj·T+ e#˚Ã bÕ{ÏøÏ ø£eTà
ø£q«¬sº&é ÁøÏwæºj·THé >± ‘êqT m≈£îÿe düe÷qT&çqì, e÷\e÷~>∑\T ‘·≈£îÿe
düe÷qT\ì ‘˚*Ã #ÓbÕŒ&ÉT. á |ü⁄≥Tº Å¬ø’düÔe⁄\ eT<Ûä´ ô|≥Tº Å¬ø’dÔeü ⁄\
˝À>∑T≥Tº ãj·T≥ô|{Ïº yêfi¯fløÏ ªkÕVæ≤‘·´ Á|üe÷<ä+μ ‘Ó∫Ãô|{≤º&ÉT.
e´øÏÔ>∑‘· düeTdü´\ |ü]~Û <ë{Ï @ø£+>± eédüú\ MT<ä <ë&ç #Ój·T´≥+
<ë«sê sT÷ s¡#·sTT‘· Á|üe÷<äø±] nj·÷´&ÉT. b˛©düT eédüú, Hê´j·Teédüú
Á|üC≤kÕ«e÷´ìøÏ eT÷\düÔ+uÛ≤\ì eTq≈£î ‘Ó\TdüT. ÇH˚ïfi¯fl kÕ«‘·+Á‘·´+
‘·sê«‘· n$ n$˙‹ |ü+øÏ\+‘√ á @ dæ‹ú øÏ #˚sêjÓ÷ ≈£L&Ü
Ä˝À#·Hê|üs¡T\øÏ ‘Ó\TdüT. Á|üC≤ s¡ø£åDì »yêãT <ëØ ø±yê*‡q, b˛©düT
j·T+Á‘ê+>∑+˝À n~Ûø±s¡T\ ã÷≥T¢ Hêπø ª&çdæ|æ¢μ e+{Ï$ bÕ\ø£|üøå±\
bÕ<äùde #˚ùd ª>∑ã“s¡T\Tμ ‘·j·÷¬s’‘˚ Ä eédüú≈£î y˚s¡T|ü⁄s¡T>∑T k˛øÏqfÒº.
yêfi‚¢ ‘√ø£ <Ój·÷´\T, Á>±eT dæ+Vü‰\T. ª&çdæ|æ¢ øÏ n_ÛÁbÕj·÷\T @MT ñ
+&Ée⁄. ô|’ Ä|ò”düs¡T¢ @+ #Ó|æ‘˚ ‘·\÷|ü&Éy˚T <ëìøÏ ‘Ó\TdüTμ nH˚ yêø±´\T
nø£ÿ&ç ªJ VüQpsYμ eTqdü‘Ô ê«ìøÏ ñ<ëVü≤s¡D\T. Ä eTqdü‘Ô «· + e÷],
Á|ü»\ πøåeT+ ø√dü+ ‘·|æùdÔ »q+ >∑T+&Ó˝À¢ ∫s¡ø±\+ ì*Ãb˛‘ês¡T. ª‘√ø£
<Ój·T´+ #Ó|æŒq &çdæ|æ¢ ø£<∏äμ n<˚. ªd”´j·T˝À|üeTTà ˝…s¡T>∑T ô|<ä› $<ä´μ nì
>±*uŸ nqï≥Tº d”«j·T eédüú˝À Nø£{Ï bÕsêÙ«ìï #·÷|æq ‘Ó>∑Te á
s¡#·sTT‘·~.
viii
C≤q|ü<äø£<∏ä˝À¢ }Vü‰˝Àø±\T+{≤sTT. Á|üe÷<äø£s¡ Á|ü<˚XÊ\T+{≤sTT.
ø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉT dü|üÔdüeTTÁ<ë\ ø£e‘·\ ;Ûø£sê≥e⁄˝À¢ n&ÉT>∑&ÉT>∑THê
ÄbÕj·÷ ˝…<Tä s=ÿ+≥÷ n+‹eT+>± $»j·T+ kÕ~ÛkÕÔ&TÉ . á Áø£eT+˝À
bÕsƒ¡≈£î&çøÏ ÄX¯Ãsê´<äT“¤‘ê\T, nq÷Vü≤‘·´‘·, ñ‘·ÿ+sƒ¡ nqTuÛÑe+˝ÀøÏ
ekÕÔsTT. Ç+#·T$T+#·T>± n≥Te+{Ï nqTuÛÑ÷‘˚ ªuÛÑj·÷q+<ä+μ ø£<∏ä
ø£*ZdüTÔ+~. n+<äT˝À ªH˚H˚μ ø±<äT bÕsƒ¡≈£î&ÉT ≈£L&Ü Á|üe÷<äø£s¡
yê‘êes¡D+˝À ‹s¡T>±&É‘ê&ÉT. ªÁ|üe÷<ä+‘√ ùdïVü≤+μ #˚ùd eTqTwüß*ï
#·÷kÕÔ&TÉ . ªm+‘√ ìs¡à\+>±, kÕ<Ûës¡D+>± ñ+&˚ –]»qT&ç n&É$
J$‘·+˝À m+‘√ ]düTÿ+~μ nì ns¡eú Te⁄‘·T+~. eTè‘·Té⁄‘√ #Ó*$T #˚ùd
Ä kÕVü≤dü+ eTT+<äT Hê>∑]≈£î\ ª]düTÿ\Tμ ]düTÿ\T ø±eì n+‹eT+>±
bÕsƒ¡≈£î&ç ms¡Tø£ düeTÁ>∑eTe⁄‘·T+~. Ç{≤¢ ˇø£ n|ü]∫‘·, Á|üe÷<ä uÛÑ]‘·
yê‘êes¡D+˝ÀøÏ q&ç|æ+#·T≈£îb˛sTT, J$‘· eTsêà\T ‘Ó*ù| ø£<∏äHêìï
ªmonomythμ nqe#·TÃ.
á ø£<∏ä˝À¢ Hê≈£î u≤>± q∫Ãq ¬s+&ÉT bÕÁ‘·\T ˙\y˚DÏ, #·+{Ï. ÄyÓT
~≥e⁄ >∑T+&Ó, ˙\y˚DÏ. n‘·&ÉT ~≥e⁄˝Òì >∑T+&Ó, #·+{Ï. ÄyÓT düeTdü´\øÏ
m<äTØ~+~. ˇø£ ej·TdüT, Ç+–‘·+ e∫ÃHêø£ Åd”Ô me¬s’ïHê <˚HÓ’ïHê
m~]+∫ ‘·qì ‘êqT ø±bÕ&ÉTø√yê\H˚ ms¡Tø£ ø£*ZdüTÔ+~. düVü≤»
Á|ü‹uÛ≤e+‘·T&Ó’q #·+{Ï˝À Ä ôdúÌs¡´+ ø=s¡e&ç+~. Nø£{Ï e\˝À ∫≈£îÿe&ç
~≈£îÿ˝Òø£ Ä‘·àVü≤qHêìøÏ bÕ\Œ&Ü¶&ÉT. ñ‘ê‡Vü≤+\‘√ yÓTT<ä˝…’ ìdüŒèVü≤˝À
n+‘·yÓTÆq $cÕ<ä >±<∏ä n~.
bÕÁ‘·*ï düT\Te⁄>± s¡÷|ü⁄ ø£{Ïº+#·≥+, ‘Ó]|æ˝Òì ø£<ä*ø£˝À yê{Ïì
rs¡Ã≥+ ø£<∏ës¡#·q˝À >=|üŒ ø£fi¯ nsTT‘˚ n+<äT˝À Ä] ‘˚sê&ÉT düT˙\T&ÉT.
ˇø£ ˙\y˚DÏ >±ì, Ç+ø√ #·+{Ï >±ì, eTs√ <˚e<ëdüT&ÉT >±ì eTqeTT+<äT
n{≤¢ n{≤¢ yÓ\T>∑T‘·÷ kÕ–b˛‘ês¡T. n#·Ã+ eTqTwüß˝≤¢π>. eTqTwüß˝≤¢π>
@$T{Ï, ì»+>± eTqTwüß˝Ò yêfi¯ófl. yêfi¯fl eP|æ], X¯Øs¡yêdüq eTqøÏ
‘·>T∑ \÷ÔH˚ e⁄+{≤sTT. ‘·q bÕÁ‘·*ï eTT]ô|+>± eTT≥Tºø√e≥+ ‘Ó\TdüT á
ix
s¡#·sTT‘·øÏ. eTqTwüß˝Òïø±<äT. <Ój·÷´*ï ≈£L&Ü n+‘˚ ÄbÕ´j·T+>±
eTT≥Tºø√>∑\&ÉT, e÷{≤¢&ç+#·>∑\&ÉT. (eTqTwüß\ø£+fÒ <Ój·÷´\T #ê˝≤
$wüj÷· ˝À¢ eT+∫eì ‘˚\Ã>∑\&ÉT ≈£L&Ü) m+<äTø£+fÒ yê{Ïq‘·&TÉ
düV≤ü »+>± Áù|$T+#ê&ÉT >∑qø£. eTqeT÷ Áù|$T+#·≈î£ +&Ü ñ+&É˝qÒ ≥Tº
yê{Ïì rsêÃ&ÉT.
yÓ≥ø±s¡+, $düTs¡T, e´+>∑´+ ` Ç$ düT˙˝Ÿ ø£<∏ä\øÏ
düVü≤C≤\+ø±sê\T. Äj·Tq >√<ëe] ÁbÕ+‘·+ ø±e≥+ e\¢ ø£s¡Tí&ç
ø£e#·≈î£ +&É˝≤\ e÷~]>± n$ ìdüs+Z¡ >± n$TsêsTT. <ëìøÏ ‘√&ÉT
sê$XÊÅdæÔ Á|üuÛ≤e+. Çø£ Ä <Ûë{ÏøÏ n&˚¶ eTT+≥T+~? <Ój·T´+ MT<Ó’Hê n<˚
yÓ≥ø±s¡+. ªnu…<äï>√e⁄μ MT<Ó’Hê n<˚ $düTs¡T.
ª<˚e⁄&ç e\¢ uÛÑ≈£îÔ&çøÏ ˝≤uÛÑ+ ñ+&=#·TÃ. ˝Òø£b˛e#·TÃ. ø±˙ |üPC≤]øÏ
e÷Á‘·+ n~ dü‘·´+, ì‘·´+, U≤j·T+. m\¢y˚fi¯˝≤ <˚e⁄&ÉT n‘·DÏí
˝≤uÛÑô|&ÉT‘·÷H˚ e⁄+{≤&ÉTμ n+{≤&ÉT <Ój·T´+ ø£<∏ä˝À.
ªj·÷dæ&é b˛j·÷\H˚ b˛j˚T ø±\+ Ä˝À#·q\T n|üŒ{ÏøÏ Ç+ø± {°M
d”]j·Tfi¯ófl H˚]Œ+#·˝Ò<äTμ nì $düTs¡T‘ê&ÉT ªn+<ä+μ ø£<∏ä˝À.
ª|ü]X¯ó<ä∆ $yêVü≤eTT ` eT÷&Ée Á|üø£≥qμ˝À ô|’øÏ kÕ<ÛäT»+‘·Te⁄˝≤
ø£q|ü&˚ bÕÁ‘· nu…<äï>√. Ä kÕeTT´&çì ªnu…<äï>√e⁄μ>± |ü]#·j·T+ #˚kÕÔ&ÉT
s¡#·sTT‘·. n+‘· kÂeTT´&ÉT ≈£L‘·Ts¡T ô|[fldü+ã+<Ûä+ $wüj·T+˝À
n–ZsêeTT&Ó’q|ü&ÉT ªnu…<äï>√ nu…<äï>√e⁄ ˝≤π> ñHêï&ÉT. ø±ø£b˛‘˚
ø=eTTà\‘√ ≈£îeTTà‘·Tqï >√e⁄˝≤>± ñHêï&ÉTμ nì e]íkÕÔ&ÉT s¡#·sTT‘·.
ª<∏ä÷...μ ø£<∏ä˝À ãdæ$¬s&ç¶ Hêj·TT&ÉT protoganist ˝≤>± ø£q|ü&˚
antogonist bÕÁ‘·. n+fÒ nqT≈£L\+>± ø£q|ü&˚ Á|ü‹≈£L\ bÕÁ‘·. eT+∫>±
ø£q|ü&ÉT‘·÷ eT+∫øÏ Vü‰ì #˚ùd~ <ëìï n{≤¢ >√eTTK yê´Á|òüT+˝≤>±
r]Ã~<ä›{≤ìøÏ e´+>∑´+ u≤>± ñ|üø£]+∫+~ s¡#·sTT‘·øÏ. ‘·<ë«sê Ä bÕÁ‘·
|ü*πø <ëìøÏ e´‹πsø£ yÓTÆ+<˚ dü‘·éTì eTq≈£î uÀ<Ûä|ü&ÉT‘·T+~. Ä Nø£{Ï
bÕÁ‘· e\¢H˚ ≈£î+{Ï CÀôd|ü yÓ\T>=+<ä{≤ìøÏ dü¬s’q H˚|ü<∏ä´+ @s¡Œ&ç+~. Ä
x
¬s+&ÉT bÕÁ‘·\÷ ¬s+&ÉT $s¡T<ä∆ kÕe÷õø£ esêZ\øÏ Á|ü‹ì<ÛäT\T. Ä yÓ’s¡T<Ûä´+
ø£∫Ã‘·+>± Ä$wüÿ]+#·ã&ç+~.
e´+>∑´+ ˇs¡˝À |ü<äTqT ø£‹Ô düT˙˝Ÿ s¡#·q.
düTìï‘·yÓTÆq Vü‰düéT÷ nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü ‘=+– #·÷düTÔ+~ sT÷ ø£<∏ä˝À¢.
ª<˚e<ëdüT 2015μ ø£<∏ä˝À s¡#·sTT‘· sTT{≤¢ <äu≤sTTkÕÔ&ÉT. ª‘ê>∑T&ÉT≈£î &ÉãT“
nedüs¡yÓTÆq|ü&ÉT nã<ä∆+ #Ó|üŒe#·Ãì X¯óø£ |ü⁄sêD+˝À e⁄+~. ˇø£ y˚fi¯
n+<äT˝À ˝Òø£b˛‘˚ dü÷‘· |ü⁄sêD+˝ÀH√, eTs√ <ëH√¢H√ ñ+~μ nã<ë∆ìï
Vü‰sTT>± düeT]∆+#·≥y˚T >±ø£ |ü⁄sêD≤\øÏ ≈£L&Ü mdüs¡Tô|&ÉT‘·THêï&ÉT. ˇø£
s¡ø£+>± ì»y˚T >∑<ë! ªyê]C≤≈£åî\+<äT yÓ’yêVæ≤ø£eTT\+<äT...μ nã<ä∆+
Ä&Ée#·Ãì uÛ≤>∑e‘· |ü⁄sêD+ #Ó|ü⁄‘·÷H˚ e⁄+<ëj˚T. ªø£Hê´X¯ó\ÿ+μ˝À
–ØXÊìB Ç{≤¢+{Ï <äu≤sTT+|ü⁄ ôdø£åH˚. ªbı>∑ ‘ê>∑ìyê&ÉT <äTqïb˛‘Ó’
|ü⁄≥TºHé ` sTT~ ãèVü≤Hêïs¡Bj·T+ Hê\T>∑e ÄXÊ«dü+˝À e⁄qï~μ nHêï&ÉT
>∑<ë! Ç≥Te+{Ï #·eT‘êÿsê\T bÕsƒ¡≈£î\øÏ ÄVü‰¢<ä<ëj·Tø£+>± ñ+{≤j·Tì
yπ̊s #Ó|üŒqø£ÿπs¢<äT. ª<Ój·T´+μ ø£<∏ä˝À j·TTesêEøÏ, <Ój·÷´ìøÏ eT<Ûä´
dü+uÛ≤wüD ≈£L&Ü düs¡<ë>± kÕ>∑T‘·T+~. s¡#·sTT‘· dü«‘·Vü‰>±
Vü‰dü´#·‘·Ts¡T&ÉT ø±ø£b˛‘˚ sTT{≤¢+{Ï düìïy˚XÊ\T C≤s¡ã&Ée⁄.
‘·q uÛ≤wü‘√, uÛ≤wüD‘√ H˚{Ï j·TTe bÕsƒ¡ø£ ‘·sêìï ‘˚*>±Z ªø£HÓøμº̆
#Ój·T´>∑*–q düT˙˝Ÿ n<˚ uÛ≤wü $wüj·T+˝À ø±düÔ C≤Á>∑‘·Ô|ü&Ü\ì|ædTü Ô+~.
ì‘·´ eéVü‰s¡+˝ÀH√, MT&çj·÷˝ÀH√ $q|ü&˚ casual and informal
uÛ≤wüDøÏ, kÕVæ≤‘·´ uÛ≤wüDøÏ ‘˚&Ü ñ+≥T+~, ñ+&Ü* ≈£L&Ü. yπ̊s e÷≥˝À¢
#Ó|æ‘˚ e÷{≤¢&˚ uÛ≤wü kÕúsTTøÏ, s¡#·Hê uÛ≤wü kÕúsTTøÏ uÛÒ<ä+ e⁄+≥T+~.
¬s+&ÉT eT÷&ÉT ø£<∏ä˝À¢ Ä uÒ<Ûä+ $düà]+∫q düT˙˝Ÿ eTT+<äT ≈£L&Ü
>∑Ts¡TÔ+#·T≈£î+{≤&ÉT.
@yÓTÆHê ø±≈£îqï |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY e÷eT÷\T s¡#·sTT‘·
ø±&Éì|ædüTÔ+~. n‘·qT <Ój·÷´\ #˚‘· e÷qe dü+ã+<Ûë*ï yêÚ≤´ì+|üCÒdæ
ñ|ü]‘·\ uÛÑøÏÔ |üs¡T*ï neùV≤fi¯q #˚kÕÔ&ÉT. yê´bÕs¡ s¡#·sTT‘·*ï, yê´bÕs¡
xi
dæìe÷*ï, MT&çj·÷ Á|ü#êsê*ï ‘·|ü |ü&É‘ê&ÉT. ≈£î˝≤~Û|ü‘ê´\,
eT‘ê~Û|ü‘ê´\ ndü\T s¡+>∑T ãj·T≥ô|&É‘ê&ÉT. ˝À˝À|ü* ˝§düT>∑T\T yÓ\¢&ç
#˚ùd b˛©düT eédüúì, Hê´j·T eédüúì ôd’‘·+ ‘·÷sêŒs¡u&É‘ê&ÉT. yÓTT‘·Ô+
MT<ä ñìøÏ˝Àì dæúØø£è‘· kÕe÷õø£ Á|üe÷<äø£s¡ uÛ≤eC≤˝≤ìøÏ
Á|üe÷<äø±]>± ‘·j·÷s¡j·÷´&ÉT!
ìC≤ìøÏ Ç≥Te+{Ï ªÁ|üe÷<äø£s¡μ s¡#·sTT‘·˝Ò H˚{Ï kÕVæ≤‘ê´ìøÏ
ÁbÕD≤edüs¡+.
>∑T+≥÷s¡T,
11.11.2015
xii
J$‘êìï m]–..,
ø£<∏äqT eT]–..!
- dürwt #·+<äsY
ø√]ø£ y˚sT¡ — eTT#·Ã≥ y˚sT¡ .

ø±o yÓfi≤fl\qTø√e≥+ ø√]ø£. ø±o yÓ[fl, ø±|ò” ‘ê– sêyê\qTø√e≥+
eTT#·Ã≥. ø±|ò” ‘ê>∑{≤ìøÏ ø±o es¡≈£L yÓfi≤fl˝≤? eTT#·Ã≥˝À |ædüs¡+‘·
yÓÁ] e⁄+≥T+~. n<˚ eTT]ô|+ eT].
|üøÏÿ+{Ï ne÷àsTTì |ü≥Tº≈£îì ªô|fiËfl|ü⁄Œ&É÷, ô|fiËfl|ü⁄Œ&É÷μ nì ÁbÕD+
rdüTÔ+≥T+<√ >∑èVæ≤DÏ. Ä ne÷àsTT MT<√ Áù|yÓ÷, <√yÓ÷ e⁄+&ç ø±<äT.
∫qï eTT#·Ã≥: ‘êqT |ü≥TºNs¡ ø£≥Tºø√e{≤ìøÏ z dü+<äs¡“¤+ e⁄+≥T+<äì.
ªeTq+ Áù|$T+#·T≈£îH˚ s√E˝À¢ á ø=‘·Ô f…Æ|ü⁄ u…’≈£î\T ˝Òe⁄ ø£<ä+&û!μ
n+≥T+~ uÛ≤s¡´... ≈£îÁs¡~ yÓqTø£ yê* e⁄+fÒ, ≈£îÁsê&ÉT u…’≈£î ‘·TÁs¡Tq
yÓfi¯fl≥+ #·÷dæ. ÇB eTT#·ÃfÒ: uÛÑs¡Ô ø±düÔ #=s¡e #˚ùdÔ, ‘êqT ≈£L&Ü n˝≤
≈£Ls√Ãyê\ì.
ª@sê? qTe⁄« ≈£L&Ü Hê$TH˚wüHé y˚ùdkÕyê? ¬>*#˚<ë›eTH˚? ndü\T ˙
y√≥sTTHê ˙≈£î |ü&ÉT‘·T+<ë?μ nì $TÁ‘·T&ÉT n&ç–‘˚, ªne⁄qT. &ÍfÒ!μ nì
øÏdüT≈£îÿq qe⁄«‘ê&ÉT ø±˙, ø√|ü–+#·Tø√&ÉT Ä dü«‘·+Á‘· nuÛÑ´]ú. ø±s¡D+
n‘·ì ≈£îqï~ ø√]ø£ ø±<äT, eTT#·Ã≥: áMm+ u≤´˝…{À¢ ‘·q ù|s¡T
#·÷düTø√e≥+.
xiii
ø√]ø£ rπsÃ ø=B› |ü⁄≥Tºø=düTÔ+~. n<˚ ø√]ø£ eT∞fl eT∞fl edüTÔ+~.
eTT#·Ã≥ n˝≤ ø±<äT. ˇø£ÿ kÕ] r]ùdÔ eT∞fl sê<äT. eùdÔ Ç+πø<äsTTHê yπ̊s
eTT#·Ã≥ edüT+Ô ~.
---
ø£<∏ä sêj·T≥+ ø±o yÓfi¯fl≥+ ˝≤+{Ï<˚. ø√]πø. ø±<äqqT. sêdüTÔqïø=B›
sêj·÷\ì |ædüTÔ+~. ˇø£ |ü{≤ºq sêùd ø√]ø£ rs¡<äT. ô|’>± ô|]– b˛‘·÷
e⁄+≥T+~. Ç˝≤π> $|ü¢e ø£<∏ä\T sêdæ, sêdæ, ø√]ø£qT Hê≥T ‘·TbÕ≈£î\
<ä>∑Zs¡ qT+∫ eT+<äT bÕ‘·s¡\ es¡≈£L ô|+#·T≈£îqï s¡#·sTT‘·≈£î eT<Ûä´˝À ˇø£
∫qï eTT#·Ã≥: ªHê≈£L ˇø£ Áù|eT ø£<∏ä sêj·÷\ì e⁄+~μ. n|òt ø√sY‡. sêùdÔ
n~ kÕ<ë d”<ë Áù|eT ø£<∏ä ˝≤ ø±≈£î+&Ü $|ü¢e Áù|eT ø£<∏ä ˝≤>±
e⁄+&=#·TÃ. ª@πø bòÕØº ôdyÓHé` m \yé k˛ºØμ nì ù|s¡T ô|{ÏºHê ô|≥ºe#·TÃ.
eTT#·Ã≥ |ü&Éì<˚ Á|üjÓ÷>∑eT÷ e⁄+&É<äT— ø=‘·Ô Ä$wüÿs¡D≤ e⁄+&É<äT.
Ä e÷≥ ø=ùdÔ, eTT#·ÃfÒ Á|üjÓ÷>∑+. eTT#·Ã≥ |ü&Éì s¡#·sTT‘· eT÷dü
s¡#s· TT‘·>± H˚ $T–*b˛‘ê&ÉT. sêj·÷\qï ø√]ø£ qT e÷Á‘·yT˚ rs¡TÃø√e≥+
ø√dü+ sêdü÷Ô b˛‘·÷ e⁄+{≤&ÉT.
ø√]ø£≈£î eTT#·Ã≥ ‘√&ÉsTT‘˚, Ä düs¡<ëj˚T y˚s¡T. sêdü÷Ô b˛‘·T+fÒ,
|ü⁄≥Tº ø=#˚Ã Á|ür yêø£éT÷, eTT+<äT s¡#·sTT‘·πø ‘·{Ï\¢‘· ìdüTÔ+~. ‘Ó*dæq
<ë]H˚ |üì>∑≥Tº≈£îì ‘·|æŒq≥Tº+≥T+~— |ü<˚fi¯fl qT+∫ m]–q Áù|j·Tdæì
ù|s¡&–ç q≥T¢+≥T+~— n+<äs÷¡ #·÷ùd ‘êCŸeTVü≤˝ŸH˚ <=+>∑#ê≥T>±
#·÷dæq≥Tº+≥T+~. á nqTuÛeÑ + Á|üj÷Ó >∑+ #˚ùd Á|ür s¡#s· TT‘ê
bı+<äT‘ê&ÉT. n~ eTT#·Ã≥ e˝Ò¢ kÕ<Û´ä +. ‘êC≤‘·Hêìï ‹]– ‘Ó#T· Ãø√e≥+
#˚ùd ‘·|üùd‡ eTT#·Ã≥. n|ü⁄Œ&˚ s¡#·q ì+&ÉT j·Te«q+˝À ¬>+‘·T\T y˚dü÷Ô
ø£ì|ædüTÔ+~.
|æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sYøÏ sêj·÷\H˚ ø√]ø£ m+‘· e⁄+<√, Á|üjÓ÷>∑+
#Ój÷· ´\H˚ eTT#·Ã≥ n+‘·≈î£ $T+∫ e⁄+≥T+~. Äj·Tq s¡#q· ˝Àì Ä
eTT#·ÃfÒ ªeTT#·ÃfÒμdüTÔ+~.
xiv
#Ó’Hé k˛àø£sY>± e÷]q ‘·q Áô|ò+&ÉT MT<ä $düT>=∫Ã, ª|ü<˚fi¯ófl ø±˝≤Ãyé.
dæ>∑¬s≥Tº e÷HÓjÓTTÃ#·TÃ>±μ nHêï&√ ne÷j·T≈£î&ÉT.
ªˇø£ HÓ\ Ä>∑Tμ
ªm+<äTø√?μ
ªÁbÕø°ºdüT #˚düTÔHêïqT. s¡»˙ ø±+‘Y ˝≤ dæ>∑¬s≥TºqT |ü©º\T ø={Ïº+∫
H√{À¢ |ü&˚˝≤ ÁbÕø°ºdüT #˚düTÔHêïqT. nB ø±kÕÔ kÕ~ÛùdÔ e÷H˚kÕÔqT.μ
e´düHêìï e÷ìŒ+∫q+‘· düT\uÛÑ+ ø±<äT, eTT#·Ã≥qT ø±<äq≥+.
düT˙˝Ÿ ≈£îqï Á|üjÓ÷>∑ ≈£î‘·÷Vü≤\+ e\¢ mìï s¡#·q\T #˚dæHê ˇø£
<ëìì ˇø£{Ï b˛* e⁄+&Ée⁄. qe\\÷ n+‘˚ — ø£<\ä∏ ÷ n+‘˚. mìï
Á|üj÷Ó >±\sTTHê H˚\qT $&ÉTe&ÉT.
---
J$‘êìï m]–, s¡#·qqT eT]–q s¡#·sTT‘· bı+<˚ ‘·qàj·T‘·«+ y˚s¡T.
‘êqT dü+‘·Twæº H=+<äì s¡#·sTT‘·, bÕsƒ¡≈£î&çøÏ ‘·è|æÔ ìe«˝Ò&ÉT
Á|üjÓ÷>∑+ ˇø£ÿ XË’* es¡πø Ä–b˛‘˚, $X‚wü+ ø±<äT, n~ $wüj·T+
es¡≈L£ yÓ[flb˛‘·T+~.
ø=‘·Ô>± }s¡T yÓfi≤Ô+. nø£ÿ&√ #Ós¡Te⁄. ªm+‘· ˝À‘·T+≥T+<√..?μ nì
nqT≈£î+{≤yÓ÷ ˝Ò<√... #·÷ùdÔ düT˙˝Ÿ |üø£ÿq e⁄+&É&ÉT.
ø=~› ùd|ü{øÏ Ï eTTì–q ‘êqT, eTTK+ MT~ ˙fi¯ófl ‘·T&ÉT#·T≈£î+≥÷
ô|’øÏ ˝Ò∫, ª˝À‘˚μ n+{≤&ÉT.
ªBì MT<ä ø£<∏ä sêjÓTT#√Ã.. ˝Ò<√?μ nì s¡#·sTT‘·\T MTe÷+dü #Ó+<˚
˝À|ü⁄>± ª<∏ä÷!μ ÇB ˇø£ J$‘·y˚THê? n+≥÷ ø£<∏ä e#˚ÃdüTÔ+~.
nq>∑q>± #·T+&É÷s¡T. #·T+&É÷s¡T ø±ø£b˛‘˚ ø±s¡+#˚&ÉT..! eTØ
<äTsêàsêZ\T n+‘· <ä>∑Zs¡>± »]–b˛‘˚ m˝≤.. nqT≈£î+fÒ ªU…’s¡¢+Jμ.
@eTT+≥T+B ø£<Ûä! <ä[‘·T\ >√&˚ ø£<ë! @&ÉT|ü⁄\÷, ô|&Éu§ã“\÷..! Çy˚
ø£<ë! #·~$q yêfi¯ófl C≤*|ü&≥ ˚ ≥T¢>±, ø£sT¡ D #·÷ù|≥≥T¢>±
sêôdjÓTT´#·TÃ. y˚{≤&ç #·+|æq yêfi¯ó¢ |ü<äT\ dü+K´˝À e⁄Hêï, ≈£î\+
xv
ø±s¡D+>± ø£fi¯ófl HÓ‹Ô MT<ä ø=∫Ãq \ø£å\ eT+~ ñ*øÏÿ |ü&˚˝≤
sêj·÷\+fÒ... @+ #Ój÷· ´\+{≤&ÉT á s¡#s· TT‘·.
ø£<∏äqT V”≤s√H√ ˝Òø£ V”≤s√ ‘·s¡|ü⁄H√ #Ó_‘˚ @eTT+≥T+B? $\Hé ‘√
#Ó|æŒùdÔ..! V”≤s√qT ã+&É ã÷‘·T\T ‹&ÉT‘·÷ #ÓãT‘ê&ÉT.
ªn\T>∑T≥j˚T jÓTs¡T>∑ì nC≤‘· X¯Á‘·Ty˚ n*–q Hê&ÉT..μ @eTe⁄‘·T+<√
qì lø£èwüßí&ÉT ≈£îs¡TπøåÁ‘·+ sêj·Tu≤s¡+ d”qT˝À bÕ&çq ªeHé‡yÓ÷sYμ |ü<äý˚T
eTq+<ä]ø° ‘Ó\TdüT
ø±˙, ªñeTTà≥j˚T jÓTs¡T>∑ì nHê<Ûä <ä[‘·T&˚ ñ$Tàq Hê&ÉT...μ n~
mø£ÿ&É |ü&ÉT‘·T+<√ ªVü≤‘·´\T ì»+, Vü≤+‘·≈£î\T nã<Ûä∆+μ nì πødüT ø=fÒºdæq
Hê´j·TeT÷]Ô øÏ ‘Ó\TdüT.
á s¡V≤ü dü´+ n+<ä]ø° ‘Ó*j·÷\+fÒ düT˙˝Ÿ ˝≤+{Ï yês¡T ì<ëq+>±
ø±≈£î+&Ü, ªø±düÔ+‘· n&É¶>√\Tμ>± ø£<∏ä sêj·÷*‡+<˚.
---
düT˙˝Ÿ <äj·÷´ìï qeTà&ÉT. ø±˙ <äj·TéT+fÒ yÓ÷E. ¬s+&É÷
|üs¡düŒs¡ $s¡T<Ûä∆ yêø±´˝≤¢ nì|ækÕÔsTT. ø±˙ ø±e⁄.
ªyêDÏí H˚qT qeTàqT. ø±˙ yê&É+fÒ Hê≈£î |æ∫Ã.μ nì z ø±˝ÒJ
ne÷àsTT, ‘·q Áô|+ò &ÉT ‘√ #ÓãT‘·T+~. ÇM n˝≤+{Ï »+≥ yêø±´˝Ò. ø±˙
$s¡T<Ûä∆+>± nì|æ+#·≥+ ˝Ò<äT.
C≤Á>∑‘·Ô>± #·÷ùdÔ, yÓ’s¡T<Ûä∆´+ mø£ÿ&Ü ˝Ò<äT.
<äj·÷´ìï qeTàqedüs¡+ ˝Ò<äT, uÛÑj·T|ü&ç‘˚ #ê\T. m|ü⁄Œ&É÷ <ëì
>∑T]+#˚ Ä˝À∫+#·e#·TÃ.
Á|æj·TTDÏí qeTàqedüs¡+ ˝Ò<äT, nqTe÷q|ü&ç‘˚ #ê\T. ªm|ü⁄Œ&ÉT
me]‘√ e⁄Hêï&√μ n+≥÷ n‘·&ç <Ûë´dü˝ÀH˚ e⁄+&É e#·TÃ.
ø£ì|æ+#·ø£ b˛e≥y˚T uÛÑj·T+. ¬s’‘·T\T #·∫Ãb˛‘·T+{≤s¡T. ø±<äT mes√
#·+ù|düTÔ+{≤s¡T. #·+ù|ùdyê&Óe&√ ø£q|ü&É&ÉT. <äèX¯´+ ø±<äT, n<äèX¯ý˚T
uÛÑj·T+. uÛÑj·÷qø£ <äèXÊ´\+≥÷ @MT e⁄+&Ée⁄. uÛÑj·÷qø£ ªn<äèXÊ´˝Òμ
xvi
e⁄+{≤sTT.
<Ój·TéT+fÒ z ‘Ó\¢{Ï eTTK+, ¬s+&ÉT ø√s¡\÷, $s¡uÀdæq E‘·÷Ô, ‘Ó\¢
Ns¡ (bÕ|ü+ #·#êÃø£ ≈£L&Ü s¡+>∑T Ns¡ ø£≥Tºø√e{≤ìøÏ ˝Ò<äT) Ç$
(dæìe÷˝À) #·÷ùdÔ, u≤>∑T+&É<äì uÛÑj·T|ü&É‘ê+ ø±˙, e÷eT÷\T>± uÛÑj·T+
ø£\>∑<äT. Ç~ ≈£L&Ü z e÷+∫ ø±dü÷ºýéT. Áu≤+&é n+u≤dæ&És¡T¢ düs¡sTTq
yêfi¯ófl <=s¡ø£ÿ ø±˙, ˝Ò≈£î+fÒ bòÕwüH√¢ Ç<√ Áf…+&é q&ç#˚~.
áj·Tq ø£<∏ä˝À¢ mø£ÿ&É #·÷dæHê ªø£$μ (ø£q|ü&É≈£î+&Ü $ì|æ+#˚)
<äj·Tý˚T |ü]#·j·TeTe⁄‘·T+~.
ª<˚e⁄DÏïμ m˝≤ã&ç‘˚ n˝≤ yê&ÉT ø√e≥+ eTq≈£î ‘Ó*dæ+<˚. <ëì e\¢
ø√≥T¢ >∑&çdüTÔ+{≤s¡T. e÷+∫ ôd+≥s√¢ düú˝≤ìï <äTsêÁø£$T+#ê\+fÒ,
ø£u≤®ø√s¡TøÏ ª<˚e⁄&˚μ ~≈£îÿ. ∫qï >∑T&ç ø£{Ïº+#˚ùdÔ, $T–*q düú\+ n+‘ê
yê&ç<˚.
NÛ.N.. Ç˝≤+{Ï ñ<ë‘·ÔyÓTÆq #·s¡´\≈£î m|ü⁄Œ&É÷ ª<˚e⁄DÒíμ Hê? <Ój÷· ´ìï
yê&ç‘˚ m˝≤ e⁄+≥T+<√..? n˝≤ yê&çq yê&ÉT düT˙˝Ÿ≈î£
m<äTs¡sTT‘˚...Ä&ÉTø√&É÷..? n˝≤+{Ï Ä˝À#·q˝À qT+#˚ ª<Ój·T´+μ
~–e∫Ã+~.
---
ô|‘·qÔ + #˚ùd yê&ÉHêï s¡#·sTT‘·≈£î ø√|üy˚T ø±˙, b˛Eø=fÒº yê&É+fÒ
eT]+‘· ø√|ü+. n+<äTπø áj·Tq ø£<∏ä˝À¢ ô|‘·Ô+<ës¡¢ ø£Hêï ªb˛E\ sêj·Tfi‚flμ
ô|<ä› $\qT¢>± ø£ì|ækÕÔs¡T. ø=+<ä]ì #·÷ùdÔ ˝À|ü\ nø£ås¡eTTàø£ÿ ˝Ò<äì
‘Ó*dæ b˛‘·T+~. n+<äTø√dü+ bı≥º ∫+#·{≤\÷, ø=j·T´{≤\÷, nÁ˝≤º
kÂ+&é kÕÿì+>¥ #Ój·T´{≤\T nqedüs¡+. ªnø£ås¡+ ˝Òø£ b˛‘˚ @eTsTT´+~?
n<äq+>± yÓTT*∫q nej·Te+ e⁄+~ ø£<ë!μ nì $Ás¡M>∑T‘ê&ÉT.
@$T≥j·÷´ n+fÒ, ª≈£î\+μ n+{≤&ÉT.
eTq <˚X¯+˝À @<äsTTHê e÷s¡TÃø√e#·TÃ. C…+&ÉsY e÷s¡TÃø√e#·TÃ,
eT‘·+ e÷s¡TÃø√e#·TÃ. ø±˙ ≈£î\+ ≈£L&Ü e#˚ÃdüTÔ+~. (n<äq|ü⁄ nej·Te+
xvii
ø£<ë! m˝≤ ‘=\–+#·T≈£î+{≤&ÉT.) m+<äTø£H√ ‘Ó\T>∑T Hê≥, eTØ eTTK´+>±
Á¬ø’düÔe⁄\+fÒ n~Ûø£ XÊ‘·+ <ä[‘·T˝Ò. ø±˙ dü+|ü<ä ø√düyÓ÷, kÂø£s´¡ + ø√düyÓ÷
Ç‘·s¡ esêí\ yês¡T ≈£L&Ü á eT‘·+ rdüT≈£î+{≤s¡T. ø±˙ ‘·eT*ï mø£ÿ&É
‘·eTì <ä[‘·T\ì |ü]#·eTsTTq ø=ìï ø£D å ≤\ bÕ≥T nqT≈£î+{≤πsyÓ÷ qì, ª
Hê ù|s¡T CÀdü|òt. ø±˙ ø£q«¬sº&é ÁøÏdæºj·THéì. n j·÷yéT m Áu≤Væ≤àHéμ. nì
#·ø± #·ø± #Óù|ŒkÕÔ&ÉT. ªndüèX¯´‘· uÛ≤s¡+μ ¬s+&ÉT ø£åD≤˝Ò yÓ÷j·T{≤ìπø n+‘·
∫ø±>±Z e⁄+fÒ... eTq˝À eTqe÷≥... eT÷&ÉT y˚\ j˚Tfi¯ófl yÓ÷kÕs¡+{≤yé
` nì n&É>±\ì|ædüTÔ+~. ª<˚e<ëdüTμ >±&ÉsTT‘˚ >±´s¡+{°>± n&ÉT>∑T‘ê&ÉT.
ø±˙ yêø±´ìøÏ Hê\T>∑T ã÷‘·T\T+{≤sTT. m˝≤? n+fÒ düT˙˝Ÿ H˚ n&É>±*.
---
Ád”Ô! ø±düÔ mÁs¡>± ãTÁs¡>± ø£qã&ç‘˚ #ê\T. yêýÓ÷Vü≤|ü&˚ yê&É÷
e<ä\&ÉT— ñ<Ûä∆]+#˚ yê&ÉT e<ä\&ÉT. ˇø=ÿø£ÿ kÕ] ñ<Ûä∆]+#˚ yê&˚
y˚~Û+#·T≈£îì ‹H˚kÕÔ&ÉT. n˝≤+{Ï ne÷àsTT z yÓTdt q&çù|düTÔ+fÒ, Ä yÓTdtøÏ
n+<ä]‘√ bÕ≥T z ≈£îÁs¡ bÕÁ‹πøj·TT&ÉT uÛÀ+#˚ùddüTÔ+fÒ... n‘·&çøÏ
nì|æ+#Ój·T´<ä÷.. nì|æ+#˚düTÔ+~. ø£*ôdj·÷´\˙, Ç+≥s¡÷«´
#˚ôdj·÷´\˙, nì|æ+#·<ä÷! n+<äyÓTÆq |”&ç‘·Tsêfi¯fl+fÒ MT&çj·÷ yê]øÏ
Á|ü‘˚´ø£ Äø£s¡¸D. kÕ<Ûës¡D Ád”Ô yÓ÷düb˛sTT+<ä+fÒ e#˚Ã ø√|ü+ ø£Hêï,
n+<äyÓTÆq Ád”Ô yÓ÷düb˛‘˚ m≈£îÿe ‘Ó#·TÃø√yê\ì `s¡÷\T me&ÉT ô|{≤º&√
@e÷ ø±˙` MT&çj÷· ‘·T.#· ‘·|Œü ≈£î+&Ü bÕ{Ï+#˚dTü +Ô ~. á ªyÓTdü‡eTàμ
($Tdü‡eTà ø±<äT, ô|fi¯flsTT+~) ‘·q ø£<∏ä #Ó|ü⁄‘·T+~. ù|s¡T ª˙\y˚DÏμ ˝…+&ç.
nB ≈£L&Ü ‹qï>± ø±≈£î+&Ü ªn≥Tº ‹s¡π>dæq≥Tºμ.
ˇø√ÿ ø£<∏ä˝À Äj·Tq ˇø√ÿ˝≤ ‘·q eTT#·Ã≥ rs¡TÃ≈£îHêïs¡T.
Ç+ø√ eTT#·Ã≥. Äj·Tq @ eTT#·Ã≥ rs¡TÃ≈£îHêï eTT#·Ã≥ #Ó|Œæ qfÒº
e⁄+≥T+~.
@ yêø£éT÷ ‹qï>± e⁄+&É<Tä . bÕ|ü+! n˝≤ sêj·T≥+ m|ü⁄Œ&√ eT]∫
b˛sTT e⁄+{≤s¡T.
xviii
nqTe÷q+ e⁄+fÒ, MT ù|sπ $T{Ï? nì n&É>+∑ &ç. ‹qï>± #Ó_‘˚
Äj·Tq düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY ø±<äT.
ªù|s¡T ‘√ |üì ô|≥Tº≈£îqï yê&çøÏ ø±<äT, |æ*#˚ yê&çøÏ. >∑Ts¡TÔ
ô|≥Tºø√yê*‡+~ MTs¡T ø£<ë! ÄjÓ÷´ m˝≤ eTs¡∫ b˛j·÷s¡Tμ nì C≤*
|ü&É>∑\s¡T.
Ç˝≤π> sêj·÷\ì ø±˙, m˝≤>√ ˝≤>± sêj·÷\ì ø±˙ nqTø√≈£î+&Ü,
m˝≤>∑sTTHê sêj·T>∑\qqï BÛe÷‘√ sêdüT≈£îb˛‘·THêï&Üj·Tq.
∫ø=ÿ∫Ã+<Ó˝≤¢ bÕsƒ¡≈£î&çπø. #·<äe≈£î+&Ü e⁄+&É˝Òø£ b˛‘·THêï&ÉT.
17 nø√ºãs¡T 2015
xix
Hê e÷≥
me&Óï’ Hê m+<äT≈£î sêXÊe⁄ nì n&É>∑+&ç. @ Ç<ä›s¡÷ ˇø£
düe÷<Ûëq+ #Ó|üŒs¡T. me&ç yÓs¡¸Hé yê&ç~. me&ç qeTàø£+ yê&ç~.
#·~y˚ #Óe˝≤sTT\THêïs¡qï qeTàø£+‘√ sêXÊqT nqT≈£îH˚yê&ÉT ≈£L&Ü
$qj·÷ìï n_ÛqsTT+∫ düe÷»Væ≤‘·+ ø√dü+ sêXÊqT nH=#·TÃ.
eTqTyê<ëH√ï, e÷y√yê<ëH√ï q$Tàqyê&ÉT H˚qT qe÷àH√jYT...
qTeP« qeTTà nq&É+ ø√dü+ sêj·Te#·TÃ.
ø=+<äs¡T ù|s¡Tø√dü+, >∑T]Ô+|ü⁄ø√dü+ sêkÕÔs¡T. ø±˙ &ÉãT“ø√dü+ me&É÷
‘Ó\T>∑T˝À ø£<∏ä\T sêj·T&ÉT. j˚T˝≤ nq>±... Çø£ÿ&É ø£<∏ä\øÏ dü]>±Z
&ÉãT“*#˚Ãyê&Óe&É÷ ˝Ò&TÉ .
|üÁ‹ø£\ m&ç≥s¡¢sTT‘˚ ø£<∏ä\T y˚j·T≥+ e\¢ s¡#·sTT‘·\øÏ ‘êy˚T<√
>=|üŒ y˚T\T #˚XÊeTqï ÁuÛÑeT˝À ñ+{≤s¡T.
Ç˝≤ s¡ø£s¡ø±\ ø±s¡D≤\ e\¢ s¡#·q\T ekÕÔsTT.
Ç+‘·ø° H˚HÓ+<äT≈£î sêXÊqì MTs¡T n&É>∑e#·TÃ. H˚qT sêdæq nìï
ø£<∏ä\ø° ˇø£fÒ ø±s¡D+ ˝Ò<äT. s¡ø£s¡ø±\T.
ª<∏ä÷μ nH˚~ <ä[‘·T\ eTH√>∑‘·+, düe÷C≤ìøÏ <ä[‘·T\ M\THêe÷.
eédüú nH˚~ &ÉãT“qïyêfi¯flø√dü+ @sêŒ≥T nsTT+~. $T>∑‘ê »q+ n+‘ê
&ÉãT“qï yê] ø√dü+ kÂø£sê´\T ø£*Œ+#·&ÜìøÏ, yê]øÏ eT]+‘· &ÉãT“
#π̊s˝≤ ñ|üø]£ +#·&ÜìøÏ e÷Á‘·yT˚ ã‹πø˝≤ eédü˝ú À @sêŒ≥T¢ ñHêïsTT.
#·+{Ï |æ˝≤¢&ÉT #·+<äe÷eT ‘·qø√düy˚T e∫Ã+<äqT≈£îqï≥Tº>± kÕe÷qT´&ÉT
xx
á eédüú ‘·qø√düy˚T ñ+<äqT≈£î+{≤&ÉT. Hê´j·TkÕúHê˝À¢ Hê´j·T+
»s¡T>∑T‘·T+<äTqT≈£î+{≤&ÉT, |üÁ‹ø£\÷, #êqfi¯Sfl á ÁuÛÑeT\T ô|+#·&ÜìøÏ
kÕ<ÛäHê\T.
ñ<ëVü≤s¡DøÏ n&É$˝À Vü‰sTT>± ã‘·T≈£î‘·Tqï –]»qT\ uÛ÷Ñ $T˝À
@<√ $\TyÓq’ ~ <=s¡T≈£î‘·T+~. Kì»yÓ÷, ˝ÀVü≤yÓ÷ yê&ç ø=+|ü
eTT+#·&ÜìøÏ @<√{Ï. Çø£ ‘·e÷cÕ yÓTT<ä\T. MT n&É$, MT ã‘·T≈£î\T ‘·$«
ã+>±s¡+ #˚kÕÔeT+{≤s¡T. e<ä›+fÒ $qs¡T. Hê´j·TkÕúq+ ‘·e⁄«ø√+&ç
n+≥T+~. b˛©düT, $T\Á{°, s¬ yÓq÷´ n˙ï Ä Ä<˚XÊ\T
bÕ{ÏkÕúsTT.MT&çj÷· á HêX¯q+ –]»qT\øÏ m+‘· Væ≤‘·y÷Ó #ÓãT‘·T+~.
Ç+‘· »]–Hê ∫qï|æ˝≤¢&TÉ #·+<äe÷eT ‘·qø√dü+ nqï #·+<ëq
kÕe÷qT´&ÉT á eédüú ‘·qø√dü+ ñ+<äqï ne÷j·Tø£‘·«+˝À
ã‹πøj·÷\qT≈£î+{≤&ÉT. ∫e]øÏ –]»qT\T düs«¡ HêX¯q+ ø±e&ÉeT÷ sê»l
|æøÃ£ sY‡˝À ñ+&˚ ùd{ŸJ \ ≈£î≥T+u≤\T e+<ä\ s¬ ≥T¢ u≤>∑T|ü&≥ É eT÷
»s¡T>∑T‘·T+~. Hê˝≤+{Ï s¡#·sTT‘·øÏ Ç~wüº+ e⁄+&É<äT. yê&ç
ne÷j·Tø£‘ê«ìøÏ yê&çì e~˝Òj·TqT. Hêj·THê... πs|ü⁄ ˙ uÛÑ÷$T˝À qTe⁄«
≈£L© ne⁄‘êe⁄... ˙ Ä&É_&É¶\ <˚Vü‰\T neTàø£+ düs¡T≈£î\e⁄‘êsTT... n<˚
˝≤uÛÑ<ëj·Tø£+ nì H˚]ŒkÕÔs¡T... ˙≈£î ‘ê>∑T&ÉT eT|æŒ ˙≈£î eTT{Ïºq ≈£L*
ô|’dü\T ≈£L&Ü eTfi≤fl yê´bÕπs ˝≤≈£îÿ+{≤&ÉT... eTTwæº>± ˙ø√ {°#·sT¡ ¢˝Òì
ã&ç, &Üø£ºs¡T¢ sêì, eT+<äT\T ˝Òì ÄdüŒÁ‹ ÇkÕÔs¡T... Ç<˚ n_Ûeè~∆ ndü\T
dü«s¡÷|ü+ nì #ÓbÕŒ*. m+<äT≈£L? m+<äTø£+fÒ s¡#·sTT‘· |üì n<˚ ø±ã{Ïº.
<äøÏåD≤Á|òæø±˝À ã+>±s¡+ |ü&ç‘˚ q\¢yêfi¯ófl u≤>∑T|ü&Ü¶sê? ‘Ó\¢yêfi¯ófl
ã*XÊsê? C≤s¡+â &é˝À u§>∑TZ ‘·$«‘˚ –]»qT\T dü+|üqTï\T nj·÷´sê?
MTπs Ä˝À∫+#·+&ç. kÕVæ≤‘·´+ ˝Òì <ëìï #·÷|æ+#·<äT. ñqï $wüj·T+ yÓ’|ü⁄
rø£åD <äèwæº (bò˛ø£dt) ô|&ÉT‘·T+~ n+‘˚.
s¡#s· TT‘· >√N>±fi¯fl |üø±å qï ì*∫, Ä˝À∫+∫, <ëH˚ï sêj·÷*. Ç~
Hê qeTàø£+. ø±<äT. ã\V”≤q‘· nqTø√e#·TÃ. <√|æ&ûì ø°]Ôdü÷Ô,
xxi
<√|æ&û<ës¡T&çì yÓT#·TÃ≈£î+≥÷ H˚qT sêj·T˝ÒqT. n+<äTπø Ç˝≤ sêXÊqT.
ªNø£{μÏ eTq#·T≥÷º »s¡T>∑T‘·Tqï |ü]D≤e÷\qT m‹Ô#÷· |ü&ÜìøÏ.
<Ój·T´+ ø£<∏ä\T e÷qe dü+ã+<Ûë\>∑T]+∫q Ä˝À#·q\T. ª|ü]X¯ó<ä∆
$yêVü≤eTTμ, ª<˚e<ëdüTμ\T dæ\Te ˙&Éq ˇ~– ≈£Ls¡TÃqï ≈£î\+ ôd’‘êqT
C≤&É |ü{Ïº+#·&ÜìøÏ.
H˚qT eT÷&ÉT qe\\T sêXÊqT. qe\\T sêùd≥|ü⁄&ÉT m+C≤jYT
#˚kÕÔqT. qe\\T m|ü&Ó’Hê sêj·T>∑\qT. ø£<∏ä e÷Á‘·+ eTqdüT ø£~*q|ü⁄&ÉT
e÷Á‘·y˚T sêj·T>∑\qT. <∏ä÷ ø£<∏ä m|ü&ÉT #·~$Hê ø£fi¯ófl ‘·&ç ne⁄‘êsTT.
lbÕ<ädüTÁãVü≤àD´XÊÁdæÔ >±]ì >∑Ts¡Te⁄>± uÛ≤$kÕÔqT. Ç˝≤+{Ï
‘·Tyê«sTT eùdÔ ø£<∏ä˝À Äj·Tq ÄHê&˚ <ä[‘·T\ |ü≥¢ Væ≤+<ä÷ eT‘·+
<äTsêàs¡Z+>± e⁄+&ç yÓfi¯fl>=≥Tº‘√+<äì sêXÊs¡T. n+‘·{Ï dü+kÕÿ]. Äj·Tq
XË’* n<äT“¤‘·+. n˝≤H˚ sê$XÊÅdæÔ, eTTfi¯fl|üP&ç, eT÷sYÿf…Æ«Hé, yÓTTbÕkÕ,
#ÓôVAyé\T Hêø√düy˚T sêXÊsê nH˚ $ÁuÛÑeT≈£î >∑Ts¡e⁄‘êqT. yêfi¯fl+fÒ #ê˝≤
Çwüº+. |ü‘·+»*, dürwt #·+<äsY \T ≈£L&Ü.
s¡#·q≈£î $H√<ä+, kÕe÷õø£ u≤<Ûä´‘· ¬s+&É+#·T\T. $H√~+|ü #˚dü÷ÔH˚
$wüjT· + #Ó|Œü &É+ eT+∫<äì H˚qT nqT≈£î+{≤qT. ˇø£ÿ e÷≥˝À
#ÓbÕŒ\+fÒ Hê≈£î ˇfi¯ófleT+&ç ø£<∏ä\T sêXÊqT. Á|üC≤ùdeø√düy˚T
y˚TeTTHêïeTì ìdæ‡>∑TZ>± H˚‘·\÷, n~Ûø±s¡T\÷ ≈£îfi¯óflCÀ≈£î\T y˚k˛Ô+fÒ
qe⁄«‘√bÕ≥T Ç˝≤+{Ï ø£<∏ä\T ekÕÔsTT.
MT≈£î ø£<∏ä\T q∫Ã‘˚ dü+‘√wü+... ø£<∏ä yÓqTø£ ì»+ ns¡ú+ nsTT‘˚
eTVü‰ dü+‘√wü+.
á ø£<∏ë dü+ø£\q+ Ç˝≤ MT eTT+<äT≈£î e∫Ã+<ä+fÒ <ëìøÏ Á|ü<Ûëq
ø±s¡D+ $TÁ‘·T&ÉT ô|qT>=+&É \ø°åàHêsêj·TD. Äj·Tq≈£î, m+‘√
yê‘·‡\´+‘√ ø£<∏ä\≈£î |ü]#·j·T+ sêdæq $TÁ‘·T\T dürwt#·+<äsY >±]øÏ,
bÕ|æH˚ì •eX¯+ø£sY >±]øÏ ø£è‘·»„‘·\T. düVü≤#·s¡T&ÉT |üeTTà (øÏwHü é #·+<äsY)
m+‘√ ÁX¯eT|ü&ç Bìï z <ë]øÏ ‘Ó#êÃ&ÉT Äj·Tqø°, ø£esY ù|J y˚dædü÷Ô ªªMT
22 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY xxii

ø£<∏ä\T $_Ûqï+>± ñHêïsTTμμ nì n_Ûq+~+∫q ø°]ÔX‚wüß\T u≤|ü⁄>±]ø° Hê
ø£è‘·»„‘·\T.
<∏ä÷, |ü]X¯ó<ä∆ $yêVü≤+, <˚e<ëdt ø£<∏ä\qT Á|ü#·T]+∫q eTT‘ê´\
Á|ükÕ<äT, $XÊ˝≤+Á<Ûä dü+bÕ<ä≈£î\T, &Üø£ºsY sê#·bÕfiË+ #·+Á<ä X‚KsY ¬s&ç¶,
ns¡dü+ n<Ûä´≈£åî\T, qe #˚‘·q |ü_¢wæ+>¥ Vü≤Ödt dü+bÕ<ä≈£î\T &Üø£ºsY
@≥T≈£L] Á|ükÕ<é, m–®≈£L´{Ïyé m&ç≥sY l eT<ÛäTø£sY, Ç+ø± l |ü⁄{≤º
Vü≤s¡Hê<Ûä ¬s&ç¶, Ç‘·s¡ ns¡dü+ $TÁ‘·T\øÏ ø£è‘·»„‘·T\T.
MT
|æ.$ düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
ø£<∏ä\T 23
ø£<∏ë Áø£eT+...
e÷qe dü+ã+<Ûë\T
1) <äjT· ´+...................................................................25
2) <ÓjT· ´+ 2................................................................31
3) Hêqï ôV≤’ <äsêu≤<=#êÃ&ÉT...............................................45
4) uÛj Ñ ÷· q+<ä+.............................................................57
Åd”Ô <Ûäèø£Œ<∏ä+
5) ˙\y˚D.Ï ..................................................................72
6) n+<ä+...................................................................82
eédüú $X‚¢wüD
7) ‘√ø£ <ÓjT· ´+ #Ó|Œæ q &çd|æ ¢æ ø£<.ä∏ ......................................101
8) #êsTTdt áCŸ j·TTesY‡................................................113
9) düãT“qTs¡>.∑ ...........................................................123
<ä[‘· Åø¬ d’ eÔü J$‘·+
10) <∏÷ä ...................................................................136
11) Nø£{.Ï ................................................................152
12) eTVü‰e÷j·T........................................................169
13) |ü]X¯ó<ä∆ $yêVü≤eTT: eT÷&Ée Á|üø≥£ q............................174
14) <˚e<ëdt 2015 ....................................................187
15) Åø¬ d’ eÔü ⁄\T ˝Òì #·]Ã .................................................196
n~ÛyêdüÔ$ø£‘·
16) ~ f…]àH˚≥sY: <Ó«’ ‘·eTT .............................................208
nqTã+<Û+ä :ª<∏÷ä ...μ ø£<≈ä∏ î£ düŒ+<äq.....................................222
xxiii
e÷qe dü+ã+<Ûë\T
e÷qe dü+ã+<Ûë˝À¢ì nqTã+<Ûë©ï, &=\¢‘·Hê˙ï, ã‘·ø£H˚]Ãq
‘·Hê˙ï düTìï‘·+>±, düTì•‘·+>± e´+>±´˙ï, Vü‰kÕ´˙ï düeTbÕfi¯fl˝À
s¡+>∑]+∫ #Ó|Œæ q ø£<\ä∏ T. ns¡“Hé H√kÕº*j
® ÷· H˚|<ü ´ä∏ +˝À ‘Ó\T>∑T˝À
e∫Ãq ns¡T<Ó’q ø£<∏ä Hêqï ôV’≤<äsêu≤<=#êÃ&ÉT ≈£L&Ü Ç+<äT˝À
e⁄+~.
<äj·T´+
<äuÛÒ˝ŸeTì m–]|ü&Ü¶&ÉT s¡+>∑. n|üŒ{ÏøÏ düeTj·T+ eT<Ûä´sêÁ‹ ˇø£
>∑+≥ <ë{Ï |ü<√ Çs¡ejÓ÷´ ì$TcÕ\e⁄‘·T+~.
}] ∫es¡ ñqï Çfi‚flyÓ÷ mø£ÿ&Ü »qdü+#ês¡+ ø±˙, yêVü≤q dü+#ês¡+
ø±˙ ˝Òe⁄.
Nø£{Ï ∫qT>∑T\ <äT|üŒ{Ï˝≤ ∫ø£ÿ>± ñ+~. <äT|üŒ{À¢ ∫s¡T>∑T˝≤¢ ô|’q
qø£åÁ‘ê\T, <Ój·T´+ ø£fi¯fl˝≤ $TqT≈£L $TqT≈£L eT+≥THêïsTT.
#·*>±* õe⁄«eTì ø=&ÉT‘·÷ ñ+~. Ä ø±\˙ ø=+|ü\øÏ <ä>∑Zs√¢ ñqï
e÷$T&ç ‘√≥ ø=eTà\, s¬ eTà\ dü+<äT˝À¢+∫ <ä÷] ªÇdüT‡μeT+≥÷ |æXÊ#·+
ãTdüø={Ïqº ≥Tº $q|ü&TÉ ‘·÷ ñ+~.
H˚\MT+∫ ˝Ò∫ <äTeTTà <äT\T|ü⁄≈£îHêï&ÉT s¡+>∑. Çø£ á sêÁ‹øÏ •esêÁ‘˚
nqT≈£îHêï&ÉT.
n|üŒ{ÏøÏ HÓ\s√E\ô|’H˚ ne⁄‘·T+~ s¡+>∑øÏ nqï es¡dü nj˚T´ <ä÷s¡|ü⁄
26 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
ã+<ÛTä e⁄ MÁsêE uÛ≤s¡´ Ä ø=+|ü˝À ñπsdüT≈£îì #·ìb˛sTT.
ø£&TÉ |ü⁄H=|æŒ uÛ]Ñ +#·˝øÒ £ ñπsdüT≈£î+<äì ø=+<äsT¡ , MÁsêE>±&ÉT ô|fÒº u≤<Û\ä T
|ü&É˝Òø£ b˛sTT+<äì ø=+<äs¡÷, ∫+‘·\|üP&ç q÷HÓ$T\T¢˝À Ä|üπs≥sY>± #˚ùd
MÁsêE>±&˚ ‘êπ>dæ @MT ‘√#·ø£ ô|fi≤flìï ñπskÕ&Éì ø=+<äs¡÷, Ç˝≤
düyÓTÆø±´+Á<Ûë, y˚s¡T y˚s¡T sêÁcÕº˝≤ nqï düeTdü´øÏ mìï yê<äq\T ñHêïjÓ÷,
nìï s¡ø±\ yê<äq\T $ì|æ+#ês¡T. ø±˙ Ä $wüj·T+ ‘·«s¡>±H˚ eTs¡T>∑Tq
|ü&ç+~... MÁsêE uÛ≤s¡´ eT+>∑ <äj·T´+>± e÷s¡&É+‘√.
#·ìb˛sTTq |ü~ s√E\ ‘·sê«‘· ‘Ó\¢Ns¡ ø£≥Tº≈£îì, E≥Tº $s¡uÀdüT≈£îì
bÕ‘·, ø=‘·Ô dæìe÷˝À¢ Á&Édt ø√&é bÕ{Ïdü÷Ô, &É÷´{° møÏÿq ø=‘·Ô ≈£îÁs¡ b˛©k˛&ç˝≤
‘·q <Ój·T´+ j·T÷ìbòÕ+ yÓTsTT+f…Hé #˚dü÷Ô, ø±\˙ |üø£ÿ jÓT¬>ZHêïsêj·TD
e÷$T&ç‘√≥˝À &É÷´{° MT<ä $s¡>∑ ‹s¡T>∑T‘·÷ ñ+~.
nø£ÿ&ÉTqï ø±\˙ ns¡yÓ’ ø=+|ü\THêï |üPs¡ÔsTTq$ düTe÷s¡T eTT|òüŒ¤j˚T´.
>∑es¡ïyÓT+{Àfi¯ófl Ç∫Ãq kıeTTà b˛q÷ kı+‘· &ÉãT“ Çs¡yÓ’ y˚\T ô|’q y˚düT≈£îì
|üP]Ô #˚dæ ø±|ü⁄s¡+ ô|≥º>∑*–H√fi‚fl nø£ÿ&ÉTHêïs¡T.
n+<äT˝À z nHêïã‘·TÔ\ dü÷Ásêe⁄ sêÁ‘˚fi¯ eT÷Á‘·+ b˛düT≈£îH˚+<äT≈£î
‘·q Ç+{ÏøÏ, ‘√≥øÏ eT<Ûä´ ñqï ø£+|ü <ä>∑Z]øÏ b˛j˚Tdü]øÏ, eTdüø£ eTdüø£
yÓHÓï˝À¢ eTãT“˝≤ q&ÉT#·T≈£î+≥÷ b˛‘ê ñ+~ eT+>∑. eT+>∑ ˙&É |ü&ç ‘·˝…‹Ô
#·÷dæq dü÷Ásêe⁄ øπ dæ ‹]– sêyéTùd Áã<äs‡Y dæìe÷ <äjT· ´+ &ç{mÏ dt˝À q$«q≥Tº
|ü\ø£]+|ü⁄>± q$«+~.
Ä <Óã“øÏ \T+^ ‘·&ùç |düT≈£îqï nHêïã‘·T\Ô dü÷Ásêe⁄ m˝≤ ‘·q ø=+|ü˝ÀøÏ
#˚sê&√, m˝≤ Ä+»H˚jT· kÕ«$T |ü{≤ìï |ü≥Tº≈î£ ì $s¡T#·T≈£î|ü&bç ˛j·÷&√ »q+
$+‘·>± #Ó|ü≈£îHêïs¡T.
eTsêï&ÉT sêÁ‹ ø=+‘·eT+~ Çfi¯fl ‘·\T|ü⁄\T <äã<äu≤ ø={Ïº+~ eT+>∑
<äj·T´+.
<ëVü≤+‘√ eT÷\T>∑T‘·Tqï≥÷¢, ˙fi¯ófl Çe«eTì n&ÉT>∑T‘·Tqï≥÷º ñ+<äì
ø£<∏ä\T 27
ø=+<äs¡Hêïs¡T.
eT÷*–+~ <ëVü≤+‘√ ø±<äì, yÓT&É≈î£ qï ñ]‘ê&ÉT ‹j·TéTì n&ç–+<äì
ø=+<äs¡Hêïs¡T. »q+ @<√ ˇø£<ëìï n+‘· ‘=+<äs¡>± ˇ|üø√s¡T ø£<ë. |æ\¢\T
dü+<˚˝…’‘˚ #ê\T >∑Te÷à\T <ë{Ï sêefÒ¢<äT.
n+<äs¡÷ Çfi¯flMT<ä ªªz Ád”Ô πs|ü⁄ sêμμ nì sêdæ, ≈£î+ø£+ ˙fi¯fl‘√ #˚‹>∑Ts¡TÔ
#·]#ês¡T.
eT+>∑ <äj·T´+ ¬s+&√ ø±¢ùd #·~$Hê ‘Ó\T>∑T u≤>±H˚ e∫Ãq≥T¢+~. πs|ü⁄
sê nq>±H˚ ns¡ú+ #˚düT≈£îì eTsê´<ä>± yêfi¯fl ‘·\T|ü⁄ ø=≥º&É+ e÷H˚dæ+~.
á u≤<Ûä |ü&É˝Òø£ MÁsêE>±&ÉT q÷HÓ$T\T¢ cÕe⁄ø±s¡T >±]<˚ dü‘·TÔ|ü*¢˝À
ñqï ◊dt bòÕ´ø£ºØ ñ<√´>±ìøÏ Äπsfi¯fl ≈£L‘·Ts¡T‘√bÕ≥T eTø±+ e÷sêÃ&ÉT.
◊‘˚ n+‘· &ÉuÀ“dæ ø=qï ø=+|üì e<ä˝Ò¢ø£ ‘·q ã+<ÛäTe⁄˝À¢ <ÛÓ’s¡´düTú&ÉH˚
ù|s¡T+&û, U≤∞>± ‹s¡T>∑T‘·Tqï s¡+>∑&çì s√EøÏ ø±«s¡ºsY sêj·T˝Ÿ kÕº>¥ Ç#˚Ã
ˇ|üŒ+<ä+ MT<ä ø±|ü˝≤ ô|{≤º&ÉT.
s¡+>∑&ÉT sêj·T˝Ÿ kÕº>¥ düyêØ MT<äT+fÒ ˇkÕe÷ _Hé ˝≤&ÓHé¬ø’Hê
uÛÑj·T|ü&É&ÉT. ø±˙ Ç~ <Ój·T´+.
Ä sêÁ‹ eT+#·+MT+∫ |ü&d˚ qæ <äjT· ´+ ‘√|ü⁄øÏ yÓ[fl •yê\j·T+ yÓT≥¢
<ä>∑Zs¡ |ü&Éπødæq s¡+>∑&ÉT bı<äT›fÒ ø=+|üøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
Ç+‘· nqï+ ˇ+&ÉT≈£îì |ü|ü bısTT´ ø¬ øÏÿ+∫, ndüT+{≤ ñqï ∫+‘·
∫>∑Ts¡T ‘Ó#·TÃ≈£îì ≈£Ls¡˝À @dæ, nqï+ –HÓï eT÷‘· rdæ _–dæ b˛j·÷&ÉT.
nqï+ ≈£î+&É ì+&Ü... mÁs¡>±... s¡ø£Ô+...
Ä <Óã“‘√ ã‹≈£î+fÒ sêj·T˝ŸkÕº>¥ d”kÕ˝ÒsT¡ ≈£î HÓH’ ê ã‘·ø=#·ÃH˚ C≤„H√<äjT· +
ø±e&É+‘√ yÓqøÏÿ ‹]– #·÷&É≈£î+&Ü ø=‘·Ô ãkÕº+&ÉT ¬ø[fl >∑Ts¡TuÛÑ≥¢ >∑÷&Ó+
ãôd‡πøÿXÊ&ÉT.
MÁsêE |ü≥Tºe<ä\ì $Áø£e÷s¡Tÿ&ÉT˝≤ Áu≤+BcÕ|ü⁄\ yÓeTà≥ ‹s¡>±Z, ‹s¡>±Z
z˝Ÿ¶ e÷+ø˘ eT+>±sêe⁄ <=]ø±&ÉT. eT+>±sêe⁄ ≈£L&Ü z˝Ÿ¶e÷+ø˘ ìãT“
|ü⁄#·TÃ≈£îHêï&É+fÒ bÕøÏkÕúHé ôd’Hê´<Ûä´≈£åî&ÉT m<äTs¡T>± ñHêïdüπs ìã“s¡+>±
e⁄+&É>∑\&ÉT. ª@sê Ç˝≤ e#˚Ãyéμ nì ‘Ó\T>∑T˝À |ü\ø£]+#·>∑\&ÉT.
Ç+{À¢ |ü&ÉT≈£î+fÒ ìãT“ ñ∫‘·+ d”ÿeTT |üì#˚dæ+~. ¬s+&ÉT s√E\T
eT+>∑ <Ój·T´+ ø£qã&É˝Ò<äT. Ä Ç+{ÏøÏ <Ój·T´+ ø=+|ü nH˚ Áu≤+&ÉT b˛‘˚
Áu≤+B cÕ|ü⁄ m<äTs¡T>± e+<ä ø=ã“]ø±j·T\T ø={Ïº eT+∫ πs≥T≈£î
neTTàø√e#·Ãqï ÄX¯ MÁsêE˝À ìã“+‘Ó’, Vü‰|òü+‘Ó’, |òü⁄\¢+‘Ó’+~.
z˝Ÿ¶e÷+ø˘ eT+>±sêe⁄ ≈£L&Ü ªª<Ój·÷´˝Ò¢e⁄, –j·÷´˝Ò¢e⁄... eTq <Óã“øÏ
eT+>∑ <Ój·T´+ mø£ÿ&çø√ \¬>‘Ô̊dæ+~...μμ nì rsêàì+#ê&ÉT.
ø±˙ eT+>∑ <äj·T´+ $.ÄsY.mdt. rdüT≈£îH˚ u≤|ü‘·T ø±<ä˙, πøe\+ ¬s+&ÉT
s√E\ ø±Ee˝Ÿ ©e⁄ MT<ä yÓ[fl+<äì Ä sêÁ‘˚ ns¡yú TÓ +Æ ~.
Ä sêÁ‘·+‘ê MÁsêE>±&ç ø=+|ü#·T≥÷º ◊f…+ kÕ+>∑T˝À eTTyÓTÆ‘YU≤Hé˝≤
¬s∫Ãb˛sTT &Üì‡+>±&˚dæ+~. eT+>±sêe⁄˝Àì z˝Ÿ¶ e÷+ø˘ Ä$¬s’b˛>±H˚
uÛÑj·T+‘√ _ø£ÿ #·∫Ãb˛j·÷&ÉT. Ç+{À¢+∫ »+ô|’b˛sTT >∑T&çyÓT≥¢ MT<ä
|ü&ÉT≈£îHêï&ÉT.
n+‘· uÛÑj·T|ü&Éø£ÿπs¢<ä˙, eTTK+ ø£q|ü&É≈£î+&Ü eTTdüTπ>düT≈£îqï yêfi¯flì
<Ój·÷´\T @MT #Ój·Téì, Áu≤+B cÕ|ü⁄ u…’≥ m>¥ãJ®\T ny˚Tà yÓ+ø£{≤Á~
Ç∫Ãq dü\Vü‰ì d”\T u≤{Ï˝Ÿ˝À düs¡T≈£îì q$Tàq≥Tº qy˚Tàdæ Ä sêÁ‹ ≈£L&Ü
MÁsêõ+{À¢H˚ |ü&ÉT≈£îH˚ kÕVü≤dü+ #˚XÊ&ÉT z˝Ÿ¶e÷+ø˘ eT+>±sêe⁄.
◊≥yéT kÕ+>¥ kÕºs¡ºe«>±H˚ ªªÁo Ä+»H˚j·T+... Á|üdüHêï+»H˚j·T+μμ
nqT≈£î+≥÷ <äT|üŒ{Ï eTTdüT>∑T ô|≥Tº≈£îHêï&ÉT.
‘·\T|ü⁄ ‘Ós¡T#·T≈£î+≥Tqï X¯ã›+ $q|ü&ÉT‘√+~ eT+>±sêe⁄øÏ. eT+>∑
<Ój·T´+ y˚düT≈£îqï ø±*|ü{≤º\ X¯ã›+, #˚‘·T\øÏ y˚düT≈£îqï >±E\ X¯ã›+
$qã&Ü¶sTT.
ø£<∏ä\T 29
nø£kÕà‘·T>Ô ± eT+>∑ <ÓjT· ´+ ã&ç‘Ó rdüT≈£îì eT+>±sêe⁄ì $s¡>‹∑ j·T´&É+
yÓTT<ä\T ô|{Ïº+~. Ä ã&ç‘Ó|üP» ne⁄‘·Tqï+‘·ùd|üP >±E\ X¯ã›+ eT]+‘·
düŒwü+º >± $q|ü&+ç ~ eT+>±sêe⁄øÏ. eT+>∑<j Ó T· ´+ ;Ûøs£ +¡ >± }|æ] m>±~>±
|”\Tk˛Ô+~.
B+‘√ z˝Ÿe¶ ÷+ø˘ eT+>±sêe⁄øÏ eT÷&ÉT $wüj÷· \T ns¡eú Tj·÷´sTT. ˇø£{Ï
Ä&É <Ój·÷´\øÏ #·∫ÃHêø£ ≈£L&Ü >±E\T, ø±* |ü{≤º\T e+{Ï c˛≈£î\ MT<ä
ø√]ø£ #êe<ä˙— ¬s+&ÉT, <Ój·÷´\øÏ Væ≤+dü n+fÒ ÇwüºeT˙— eT÷&√~,
n<äèwüºeXÊ‘·TÔ <Ój·÷´\T ≈£L&Ü n\dæb˛‘êj·Tì.
e÷{≤¢&ç‘˚, eTTdüT>∑T rùdÔ mø£ÿ&É MT<ÓøÏÿ |”ø£ ø=]πødüTÔ+<√ nì uÛÑj·T|ü&É¶
z˝Ÿ¶e÷+ø˘ eT+>±sêe⁄ z|æ>±Z, ÁX¯<ä∆>± ‘·qTï\T ‹ì eTsêï&ÉT ñ<äj·Ty˚T
j·T+>¥ e÷+ø˘ y˚>∑+‘√ Ä Ç+{À¢+∫, ∫+‘·\|üP&ç }fiÀfl+∫ e÷j·TyÓTÆ
b˛j·÷&ÉT.
n|ü&Ü Ç+{À¢øÏ #˚πs&ÉT qø±ÿ dü‘ê´q+<ä+! dü‘ê´q+<ëìøÏ ô|<ä›>±
qeTàø±\T ˝Òe⁄ <Ój·÷´\MT<ä, ø±˙ n<ä+‘ê Ä Ç+{À¢ #π̊ses¡≈£L.
#˚]q sêÁ‘˚ Ç+{À¢ |ü&ÉT≈£îqï dü‘ê´q+<ëìï m‘·TÔ¬ø[fl ‘√≥˝À |ü&˚dæ+~
eT+>∑<Ój·T´+. bı<äT›≥ #Ó+u…≥Tº≈£îì Ä <ës¡+{≤ b˛‘·Tqï Ä&Üfi¯ófl ˙fi¯ófl »*¢
˝Ò|æ‘˚ ˝Ò∫ Ç+{ÏøÏ b˛j·÷&ÉT.
ªH˚qT Çø£ÿ&çøÏ m|ü&=#êÃqTμ nì ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷&ÉT ≈£L&Ü.
Ä sêÁ‘˚ eT+>∑<j Ó T· ´+ eT∞fl ªªÇ+{À¢+∫ b˛sêμμ n+≥÷ n]∫ u§ã“\T
ô|≥º&+É Ä ø±\˙˝À yês¡+‘ê $Hêïs¡T. ◊‘˚ >∑T+&Ó ìã“s¡+ ñqï dü‘ê´q+<ä+
<ëìMT<ä ‹s¡>∑ã&ç ªªmsTT´ s¡÷bÕj·T\T b˛dæ ø=HêïH˚ eTT+&Éø±Hêμμ nì
‹s¡>∑ã&ç‘˚, ªs¡ø£Ô+ ø£≈£îÿ≈£îì #·kÕÔe⁄sê..μ nì $ø£≥+>± qy˚«dæ b˛sTT+~
eT+>∑<Ój·T´+.
Çø£ Ä ø=+|üø,° ‘·qø° s¡TD+ r]b˛sTT+<äì ìsêú]+#·T≈£îqï MÁsêE
s¬ +&ÉTy˚\ s¡÷bÕj·T\≈£î Ä Ç+{Ïì qø±ÿ dü‘ê´q+<ä+ ù|s¡ ø±sTT‘·+ sêùddæ
XÊX¯«‘·+>± yÓ[flb˛j·÷&ÉT.
Ä ‘·sê«‘· Áø£eT+>± eT+>∑ <ÓjT· ´+ ø£ì|æ+#·≥+ e÷qT≈£î+~.
eT+>∑ #·ìb˛sTTq ‘·sê«‘· ‘êqT ‘√≥˝À ø£≥Tº≈î£ ì ‹]–q Ns¡ì mes¡÷
#·÷&É≈£î+&Ü ‘·>∑˝…fÒº&ÉT dü‘ê´q+<ä+.
sêj·T˝Ÿ kÕº>¥ s¡+>∑&çì eT+#·+ MT+∫ ‘√ùddæ yê&ç ≈£L&ÉT˝À mÁs¡ dæsê
b˛ùddæ, »q+ ø=+|ü\ ‘·\T|ü⁄\T ø={Ïº, z˝Ÿ¶e÷+ø˘ eT+>±sêe⁄ì $s¡>∑Bdæ
ns¡yÓ’ y˚\T #˚ùd Ç+{Ïì ¬s+&ÉT y˚\πø ø=fÒºdæq dü‘ê´q+<ä+ ªªñ+{≤~...
q$Tà‘˚ <Ój·T´+ e\¢ ñ|üjÓ÷>∑+μμ nqT≈£îHêï&ÉT dü+‘√wü+>±.
ñ|üdü+Vü‰s¡+
<˚e⁄&ç e\¢ uÛÑ≈£îÔ&çøÏ ˝≤uÛÑ+ ñ+&=#·TÃ. ˝Òø£b˛e#·TÃ. n~ yê] qeTàø±ìï
ã{Ïº ñ+≥T+~.
ø±˙ |üPC≤]øÏ e÷Á‘·+ n~ dü‘·´+, ì‘·´+, U≤j·T+. m\¢y˚fi¯˝≤ <˚e⁄&ÉT
n‘·DÏí ˝≤uÛÑô|&ÉT‘·÷H˚ ñ+{≤&ÉT.
qeTTà≈£î+fÒ, yê&ÉT≈£î+fÒ qeTàø£+ @ s¡÷|ü+˝ÀHÓ’Hê ˝≤uÛÑy˚T. <ëì ù|s¡T
ø±e#·TÃ <˚e⁄&ÉT.... ˝Ò<ë... <Ój·T´+.
(qe´, Ä>∑dTü º 18, 2010)
ø£<∏ä\T 31
<Ój·T´+-2
‘Ó\T>∑T H˚s¡TÃ≈£îHêïø£ n+‘· n+<äyÓTÆq yêø±´\qT #·<äe&É+ n<˚
yÓTT<ä\T j·TTesêEøÏ. n+fÒ n‘·>±&˚<√ ô|<ä› #·<äe] nì ø±˙, ãyÓTàs¡
b˛‘· q , ‹ø£ ÿ q k˛eTj· ÷ õ, n\¢ k Õì ô|<ä › q \ s¡ # · H ê kÂs¡ u Û ≤ \qT
ÄÁ|ò÷ü DÏ+#˚XÊ&É˙, yê] sê‘·\ ‘·sT¡ yê‘· á sê‘·\T n+‘· n+<ä+>± ñ
Hêïj·T˙ ø±<äT. ndü˝≤ e÷≥ø=ùdÔ n‘·&çøÏ ø£˙dü+ y˚≥÷] düT+<äs¡sêeT÷à]Ô
ªÄπsdüTø√uÀsTT bÕπsdüT≈£îHêïμ nH˚ ø°s¡Ôq sêXÊ&Éì ≈£L&Ü ‘Ó©<äT. ªÄC≤πs
ÄØƒqT sêC≤πs ÇùdŒ≥TqT øÏdt ô|≥ºπsμ nH˚~ ‘˚≥ ‘Ó\T>∑T C≤e[ nì ≈£L&Ü
‘Ó©<äT.
nø£så êdü´‘· e÷Á‘·yT˚ ñ+&ç #·<eä &É+, sêj·T&É+ eT]∫b˛sTTq #ê˝≤eT+~
‘Ó\T>∑Tyêfi¯fl˝≤H˚ n‘·&øç Ï uÛ≤wü n+fÒ ãôd‡ø£ÿ&ÜìøÏ, ø±e*‡+~ ø£qTø√ÿe&ÜìøÏ
z kÕ<Ûqä +. m|ü⁄Œ&˚Hê |ü⁄düøÔ +£ #·~$‘˚ n+<äT˝À oÁ|òTü düÿ\q ìyês¡D #·<eä &ÉyT˚
kÕVæ≤‘·éTì nqT≈£î+{≤&ÉT. ø£˙dü+ ã÷‘·T u§eTà‘√ ≈£L&çq ã÷‘·T ø£<∏ä
#·~y˚bÕ{Ï kÕVæ≤‘·´ ùde ≈£L&Ü n‘·&ÉT #Ój·T´&ÉT.
Çø£ÿ&É n‘·&çøÏ ø£ì|æ+∫+~ ∫qïuÀs¡T¶. <ëìMT<ä ôd≈£L´]{° >±s¡T¶\T
ø±e˝…qT. ô|’øÏ <ä] (n#·TÃ ‘·|ü⁄Œø±<äT, nø£ÿ&É n˝≤H˚ sêdæ ñ+~) nqï ¬s+&ÉT
yêø±´\T j·TTesêEøÏ #ê˝≤ n+<ä+>± ø£Á‹Hê ø£sTT|òt ô|<äe⁄˝≤¢ yÓTs¡Tdü÷Ô,
}]dü÷Ô ø£q|ü&Ü¶sTT.
ô|’øÏ s¡eTàqï~ y˚T&É MT<äπø nsTTHê J$‘·+˝À ô|’øÏ s¡eTàqï+‘· >=|üŒ>±
nqTuÛÑ÷‹ #Ó+~ s¡|üŒs¡|üŒ ô|’øÏ b˛j·÷&ÉT. yê&ç~ ôV’≤<äsêu≤<äT <ä>∑Zs√¢ì
yÓT<äø˘ õ˝≤¢ »V”≤sêu≤<é >∑qTø£ s¡|üŒs¡|üŒ b˛j·÷&ÉT. n<˚ u…»yê&É yê&√,
>∑T+≥÷s¡T yê&√ nsTT‘˚ #·ø#£ ø· ± ô|ø’ Ï yÓfiy¢‚ ê&ÉT. @~ m˝≤ ñHêï j·TTesêE
ô|’øÏ yÓfi¯fl&É+ nø£ÿ&É ñqï ôd≈£L´]{° dü÷|üsY yÓ’»sYì ø£\e&É+ e÷Á‘·+ ì»+.
ôd≈£L´]{° düTesY (dü÷|üsYyÓ’»sYøÏ dü+øÏå|üÔ+) j·TTesêE <ä>∑Zs¡ ñqï &çÁ^
dü]|º ø¬æò ≥T rdüT≈£îì z ;s¡Tyê˝À ô|≥Tº≈î£ Hêï&ÉT. Ç+ø√ ;s¡Tyê rdæ j·TTesêEøÏ
dü]|ü&Ü Á&ÉdüT‡, {À|”, ˝≤Øƒ rdæ ã\¢MT<ä ô|{≤º&ÉT. z ø±sTT‘·+ MT<ä |ü]–
yÓfifl‚ <ë]˝À ñqï z ~≈£îÿe÷*q m{Ïm+ nÁ&ÉdTü sêdæ#êÃ&ÉT.
ªªÄ Á&ÉdüT‡ y˚düTø√, á nÁ&ÉdüT |ü≥Tºø√. yÓ+≥H˚ yÓ[fl &É÷{° m≈£îÿ. yês¡+
HÓ’≥T wæ|ü⁄º\T. ‘·s¡Tyê‘· &˚ wæ|ü⁄º\T. J‘·+ ◊<äTy˚\T. HÓ\øÏ z s√E Ä|ü⁄.
qTe⁄« ôd\yÓ&ç‘˚ ˙ J‘·+ ø£≥Tº. z{° #˚ùdÔ Ä s√E m>∑ÁkÕº J‘·+ ñ+≥~μμ
nHêï&ÉT düTesY.
ªªá J‘·+ yÓTT‘·Ô+ &É÷´{°øÏ b˛jÓTT#˚Ã≥+<äTπø dü]b˛j˚T≥Tº+~μμ nHêï&ÉT
j·TTesêE.
ªªne⁄qe÷à... qTe⁄« ã+C≤sêVæ≤˝Ÿ‡˝À ã+>∑fi≤˝À ~–, u…+CŸ˝À n|t
n+&é &ÍHé #˚ùdÔ á J‘·+ #ê\<äT. n+<äTπø Ä #·T≥TºeTT≥Tº @<Ó’Hê ∫qï
s¡÷+˝À ~– q&Éø£q &É÷{°øÏ yÓfi§flùdÔ @yÓTÆHê $T>∑T\T‘·T+~μμ nHêï&ÉT düTesY.
ªªdüπs kÕsY... m+‘√ø=+‘· |ü+|üø£b˛‘˚ nø£ÿ&É á ô|’dü\ ø√dü+ e÷
neTà, nø£ÿ, Ç+ø√&ÉT Ä|ü‘T· Ä|ü‘T· pdüT+Ô ≥s¡Tμμ nHêï&ÉT j·TTesêE.
ªªmes¡~... MT u≤|ü⁄Hê?μμ nHêï&ÉT düTesY.
ªª˝Ò<äT... e÷ u≤|ü⁄ ã‹≈£î+&É>± $T‹ÔøÏ ô|’dü*∫Ãq ùd≥T... ø=&ÉT≈£îμμ
ø£<∏ä\T 33
nHêï&ÉT j·TTesêE.
---
düTesY #Ó|æŒ+~ ì»y˚T nì ns¡úyÓTÆ+~ j·TTesêEøÏ. dæ{°øÏ ∫es¡>±
~≈£îÿyÓTT≈£îÿ˝Òì #√≥ H√≥¢ <Ój·T´+˝≤ ñ+~ Ä @{°j·T+. nø£ÿ&É @{°jT· +
ô|{≤º\ì Ä˝À#·q e∫Ãq yê&çì zkÕ] #·÷&Ü\ì|æ+∫+~ j·TTesêE≈£î.
n‘·&çøÏ ñqï ÄdæÔ n˝≤¢ z #·<ä›s¡T, eT÷&ÉT »‘·\ ã≥º\T e÷Á‘·y˚T.
j·TTesêE ‘·q j·÷e<ëdæ‘ú √ Ä @{°jT· +˝Àì @d”˝À düTK+ nqTuÛ$Ñ dü÷Ô Ä
sêÁ‹ n˝≤ >∑&çù|XÊ&ÉT. eTsêï&ÉT ñ<äj·T+ n‘·&çøÏ nø£ÿ&çøÏ düMT|ü+˝Àì ñ
qï ø=ìï Çfi¯ófl ø£q|ü&Ü¶sTT.
‘Ó\T>∑T uÛ≤wü˝À n+<äyTÓ qÆ yêø±´\T eTfi≤fl n‘·&øç Ï ø£q|ü&Ü¶sTT. ªÇ\T¢-
s¡÷eTT u≤&ÉT>∑≈î£ Çe«ã&ÉTqTμ nì uÀs¡T¶ ñ+~. ø±˙ Ä ø=+|üøÏ ‘êfi¯+ y˚dæ
ñ+~. ô|<ä› Ç˝Ò¢. ø±ø£b˛‘˚ @ yÓT≥¢øÏ+<ä >∑<√ <=s¡ø£ÿb˛‘·T+<ë nqT≈£îHêï&ÉT
j·TTesêE.
m<äTs¡T>± ñqï ÇÁd”Ô ã&û¶ <ä>∑Zs¡ Äsê rùdÔ Ä Ç+{À¢ #ê˝≤ø±\+>±
mes¡÷ ˝Òs˙¡ , ‘êfi¯+ e÷Á‘·+ s¬ +&ÉT M<ÛTä \ ne‘·\ Ä Ç+{Ï zqs¡T ‘ê\÷≈£î
ã+<ÛäTe⁄\ <ä>∑Zs¡ ñ+<ä˙ #ÓbÕŒ&ÉT ÇÁd”Ô ã&û¶yê&ÉT. ÇÁd”Ô ã&û¶ |üø£ÿH˚ ñqï
ã+&ÉMT<ä ≈£L#·Tì ;&û ‘ê>∑T‘·Tqïyê&ÉT ªªÄ ø=+|ü˝À ~>∑T‘êyê!μμ nHêï&ÉT
ÄX¯Ãs¡´+>± H√s¡T yÓfi¯flu…&ÉT‘·÷.
ªª@+?μμ nì j·TTesêE n&ç>±&ÉT.
n‘·&˚<√ #Óù|Œ˝À>± ÇÁd”Ô ã&û¶yê&ÉT n‘·&çì ñ]$T #·÷XÊ&ÉT. <ë+‘√
yê&ÉT H√{Ïì e÷{≤º&ÜìøÏ ø±≈£î+&Ü øπ e\+ ;&û ‘ê>∑&ÜìøÏ e÷Á‘·yT˚ yê&É≥+
yÓTT<ä˝…{≤ºs¡T.
j·TTesêEøÏ Ç<˚<√ ∫Á‘·eTì|æ+∫Hê Ç|ü⁄Œ&É‘·ì eTqdüT Ç˝≤+{Ï
$∫Á‘ê\qT |ü{Ïº+#·T≈£îH˚ dæú‹˝À ˝Ò<äT. ÇÁd”Ô yê&çì ø£qT≈£îÿì Ä Ç+{Ï ‘êfi¯+
ñqïyêfi¯fl <ä>∑Zs¡øÏ yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&√ q&çej·TkÕj·Tq ñHêï&ÉT. u≤&ÉT>∑ e÷Á‘·+
#ê˝≤ #·e⁄ø£. ˇø£ÿ s¡÷+ e÷Á‘·+ yê&ÉTø√eTì #ÓbÕŒ&Üj·Tq. ø£s¬ +≥T m+‘·sTT‘˚
n+‘· j·TTesêEH˚ ø£≥Tºø√eTHêï&ÉT.
Ç\T¢yÓTT‘·Ô+ mes¡Hêï rdüTø√e&ÜìøÏ e∫ÃHê ‘·qT s¡÷+ U≤∞
#Ój·T´ø£ÿπs¢<äqï wüs¡‘·T‘√ yÓ+≥H˚ Ä Ç+{À¢ n<Ó›≈£î ~>±&ÉT j·TTesêE.
Ç+{ÏeTT+<äT U≤∞ C≤>± #ê˝≤ ñ+~. s¬ +&ÉT dæyTÓ +≥T u…+N\T ≈£L&Ü
ñHêïsTT. ø±ø£b˛‘˚ n&É¶~&É¶+>± ô|]–q |æ∫ÃyÓTTø£ÿ\T. s¡÷+˝À ã÷E\T
nø£ÿ&çøÏ mes¡÷ sêe&É+ ˝Ò<äì #ÓãT‘·THêïsTT. s¡÷+ es¡≈£L X¯óÁuÛÑ+ #˚düT≈£îì,
#ê|ü MT<ä #·<ä›s¡T |üs¡T#·T≈£îì <äj·T´+ ø±<äT ø£<ë, @qT>∑T e∫Ã ‘=øÏÿHê
˝Òe˝Òq+‘·>± ìÁ<äb˛j·÷&ÉT j·TTesêE.
ìC≤ìøÏ ∫+‘·ì|ü⁄Œ˝≤¢ s¡>∑T\T‘·Tqï ¬s+&ÉT ø£fi¯ófl n‘·&çì Á≈£Ls¡+>±
#·÷düTHÔ êïsTT. #·\{¢ Ï >±* ‘ÓeTàs¡ ˇø£{Ï n‘·&Mç T+N M∫ >±˝À¢ ø£*dæb˛sTT+~.
---
yês¡+ nsTTb˛sTT+~ j·TTesêE ñ<√´>∑+˝À #˚]. Ä s√E qT+&û
|ü>∑\T &É÷´{°, sêÁ‹ ìÁ<ä. sêÁ‹ |üP≥ ìÁ<äb˛e&É+ ≈£L&Ü n<äèwüºy˚Tqì
ns¡úyÓTÆ+~ j·TTesêEøÏ. kÕj·T+Á‘·+ |üP≥ &É÷´{° qT+&ç edü÷Ô edü÷Ô ø£ÁØdt
ôd+≥sY˝À z ≈£Ls¡ ‘Ó#·TÃ≈£îHêï&ÉT. Ç+{À¢øÏ b˛‘√+fÒ ÇÁd”Ôyê&É÷, ;&ûyê&É÷
ÄX¯Ãs¡´+>± #·÷düTHÔ êïs¡T. yêfi¯flì #·÷dæ z ∫s¡Tqe⁄« $dæ] ˝À|ü*øÏ b˛j·÷&ÉT.
Ç+{ÏeTT+<äT ø£+|üø=fÒdº æ z eT÷\øÏ ˝≤>±&ÉT. dæyTÓ +≥T u…+N\T ˙fi¯fl‘√
ø£&ç>±&ÉT. áXÊq´+˝À ñqï ≈£îfi≤sTT <ä>∑Zπs X¯óÁuÛÑ+>± kÕïq+ #˚dæ s¡÷+˝ÀøÏ
b˛j·÷&ÉT. ø£¬s+≥T düºe⁄« MT<ä nqï+ e+&ÉT≈£îì ø£ÁØ ôd+≥s√&ç∫Ãq ≈£Ls¡
ø£\T|ü⁄≈£îì ø£&ÉT|ü⁄ì+&Ü ‹Hêï&ÉT.
|ü>∑\T &É÷´{°MT<ä ì\ã&ç ñ+&É≥+, Äô|’q ø£+|ü ø=≥º&É+˝À efi¯fl+‘ê
n\dæb˛sTT+~. Äqø£ kÕïq+ #˚dæ nqï+ ‹H˚dü]øÏ ø£fi¯ófl ≈£Ls¡T≈£îb˛j˚T˝≤
ek˛Ô+~ ìÁ<ä. m+–* ø£+#·+ ≈£L&Ü ø£&É≈£îÿ+&Ü #ÓsTT´ n+<äT˝À ø£&ÉT≈£îÿì
ø£<∏ä\T 35
eT÷\q ô|fÒdº æ #ê|üMT<ä yê*b˛j·÷&ÉT j·TTesêE.
Çø£ ìÁ<ä |üfkºÒ ˛Ô+<äqT≈£îH˚ dü]øÏ bòÕqT Ä]b˛sTT+~. ˝Ò∫ dæ«#Y\T y˚XÊ&ÉT.
˝…’≥T yÓ*–+~. bòÕqT bÕ&ÉsTT+<˚yÓ÷ nqT≈£îHêï&ÉT.
≥|t... ∫qï X¯ã›+‘√ ˝…’≥T Ä–b˛sTT+~. ø£¬s+≥T b˛sTT+<˚yÓ÷
nqT≈£îHêï&ÉT j·TTesêE. Ç+‘·˝À HÓeTà~>± bòÕHé ‹s¡>≥∑ +yÓTT<ä˝+’… ~. n‘·&TÉ
eTfi≤fl |ü&TÉ ø√uÀsTT Ä–b˛j·÷&ÉT. bòÕHé y˚>+∑ n+<äT≈£î+~. m+‘· y˚>+∑ >±
‹s¡T>∑T‘√+<ä+fÒ Ç+ø±ùd|ü{À¢ Ä bòÕHé y˚>±ìøÏ <ëì ¬sø£ÿ\T }&çb˛e&É+
U≤j·TeTì|æk˛Ô+~. ˇø£y˚fi¯ ¬sø£ÿ\T }&çb˛ø£b˛‘˚ yÓTT‘êÔìøÏ Ä bòÕH˚ d”*+>∑T
qT+&ç }&çb˛sTT H˚\≈£î >∑T<äT›ø√e&É+ ‘·|üŒ<äì|æ+#˚˝≤ ‹s¡T>∑T‘√+~. Ä
bòÕHé ø£¬s+≥T‘√ ‹s¡T>∑T‘·Tqï≥Tº ˝Ò<äT. @<√ ø£q|ü&Éì X¯øÏÔ ‹|ü⁄Œ‘√qï≥Tº
}Vü‰r‘·yTÓ qÆ y˚>+∑ ‘√ ‹s¡T>∑T‘√+~.
j·TTesêEøÏ @+ #Ój÷· ´˝À ns¡+ú ø±˝Ò<Tä . bòÕqT }&çb˛‘˚ Ä ã˝≤ìøÏ
‘·q ‘·\ ‘Ó–b˛e&É+ e÷Á‘·+ ‘·|üŒ<äT. n‘·&ÉT >∑TeTà+ yÓ’|ü⁄ q&ç#ê&ÉT. n|ü⁄Œ&ÉT
Vü≤sƒê‘·TÔ>± ‘·\T|ü⁄ ‘Ós¡T#·T≈£î+~. ‘Ós¡T#·Tø√e&É+ n+fÒ ‘·\T|ü⁄≈£îqï uÀ\Tº
‘·q+‘· ‘·H˚ }&çb˛sTT+~. ‘·\T|ü⁄ì mes√ ‘√dæq≥Tº uÛÑfi¯óflq ‘Ós¡T#·T≈£î+~.
j·TTesêE ¬s+&É&ÉT>∑T\T y˚XÊ&√ ˝Ò<√ n|ü⁄Œ&ÉT »]–+<ä~.
mes√ ø£q|ü&Éì e´øÏÔ $düTs¡T>± eT÷dæq≥Tº ‘·\T|ü⁄ ‘·q+‘· ‘·qT>±
eT÷düT≈£î+~. uÀ\Tº ≈£L&Ü mes√ ô|{Ïqº ≥Tº eT÷düT≈£î+~.
j·TTesêE uÀ\Tº ‹j·T´&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#ê&ÉT. ø±˙ n~ _>∑TdüT≈£î
b˛sTTq≥Tº sê˝Ò<äT. ‘·\T|ü⁄ ùV≤+&ç˝Ÿ |ü≥Tº≈£îì ˝≤>±&ÉT. ø£˙dü+ ø£<ä\qT
≈£L&Ü ø£<ä˝Ò¢<äT ‘·\T|ü⁄.
eT÷\qTqï m+–* ø£+#·+ >±˝À¢øÏ m–] øÏ+<ä |ü&+ç ~. ø£+#·+ s¬ |üs¬ |ü
˝≤&ÉT‘·÷ ø=≥Tº≈î£ +≥T+fÒ e#˚Ã Ä X¯ã+› uÛj Ñ T· +ø£s+¡ >± ñ+~. ø£+#·+˝À
˙fi¯ófl #Ó˝≤¢#Ó<äTs¡j·÷´sTT.
j·TTesêE HÓeTà~>± s¡÷+ eT<Ûä´˝ÀøÏ dü]>±Z bòÕqTøÏ+~øÏ e#êÃ&ÉT.
bòÕqT d”Œ&ÉT>± ‹s¡T>∑T‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT ˇø£y˚fi¯ }&çHê Ä $düTs¡TøÏ @<√ |üø£ÿøÏ
yÓfi¯óÔ+~. n+‘˚ø±˙ ì{≤s¡T>± |ü&É<äT. n+<äTπø n‘·&ÉT nø£ÿ&çøÏ #˚sê&ÉT.
n|ü⁄Œ&ÉT $ø£≥+>± $q|ü&ç+~ z qe⁄«. n~ z Ád”Ô dü«s¡eTì ‘Ó\Tk˛Ô+~.
ø±˙ #Óe⁄\T ∫\T¢\T |ü&˚˝≤ ñ+~. ø£s¡íø£sƒ√s¡+ nqïe÷≥ m+<äT≈£î yê&É‘ês√
n‘·&çøÏ n|ü⁄Œ&ÉT ‘Ó*dæ+~. á eT<Ûä´ edüTÔqï ‘Ó\T>∑T dæìe÷ bÕ≥\T ≈£L&Ü
Ä qe⁄« eTT+<äT eT<ÛTä s¡+>±H˚ ñ+{≤sTT.
n≥÷, Ç≥÷ #·÷düTqÔ ï j·TTesêE ñ*øÏÿ |ü&Ü¶&TÉ . >∑~˝À z eT÷\
Vü≤sƒê‘·TÔ>± Á|ü‘·´ø£åyÓTÆ+~ z Äø±s¡+. n+‘· Nø£{Ï˝À Ä Äø±s¡+ m˝≤
ø£q|ü&ÉT‘√+<√ n‘·&çøÏ ns¡ú+ ø±˝Ò<äT.
n~ z Ád”Ô Äø±s¡+. düTe÷s¡T>± m‘·TÔ ñ+~. ÄyÓT ‘Ó\¢{Ï Ns¡ >±*øÏ
}>∑T‘√+~. ÄyÓT E‘·+Ô ‘ê $s¡uÀdüT≈£îì ñ+~. y˚T|ò÷ü \T ø£<Tä \T‘·Tqï≥Tº
ÄyÓT E≥Tº ø£<äT\T‘√+~. ÄyÓT #˚‘·T\T ñqïjÓ÷ ˝Òy√ ‘Ó©&É+ ˝Ò<äT. ô|<ä›
ø£fi¯ófl ì|ü⁄Œ\T eT+&çq≥Tº eT+&ÉT‘·THêïsTT. H√{Ï qT+∫ ∫qï HÓ‘·TÔs¡T <Ûës¡.
#·\¢{Ï >±* n‘·&ç MT<ä qT+∫ bÕøÏ+~.
ªªπsjYTμμ n+<ëyÓT.
n‘·&ç yÓT&É#·T≥÷º ¬s+&ÉT #˚‘·T\T _>∑TdüT≈£îqï≥Tº, }|æ] Ä&Éq≥Tº
nì|æk˛Ô+~ j·TTesêEøÏ.
ªª#·+ù|kÕÔqTμμ n+~.
j·TTesêEøÏ ˇfi¯ó¢ eT+&ç+~. Ä ô|q’ ∫sê≈£î y˚d+æ ~.
ªªn~ ‘Ó\TdüTÔH˚ ñ+~ >±˙ #·+ù| uÛ≤>±´ìøÏ á n\¢s¡+‘ê m+<äT≈£î?μμ
nHêï&ÉT ∫sê>±Z.
eTìwæøÏ <Ój÷· ´ìï #·÷ùdÔ uÛj
Ñ T· +. ø±˙ <Ój÷· ´ìøÏ <˚ìï #·÷ùdÔ uÛj
Ñ T· |ü&Ü˝À
‘Ó©<äT. ø±˙ dü]>±Z Ç|ü⁄Œ&ÉT »]–+<ä<˚.
ªª@+Á{≤?μμ n‹ ø£wüº+ MT<ä n+~.
ø£<∏ä\T 37
ªª#·+|ü<ä\T#·T≈£î+fÒ H˚qT |ü&ÉT≈£îHêïø£ ìÁ<ä˝ÀH˚ #·+bı#·TÃ ø£<ë. á
˝…≥
’ T bÕ&ÉT #ÓjT· ´&Ü\T, Ä bòÕqT ‹|üŒ&Ü\T, ‘·\T|ü⁄\T u≤<ä&Ü\T m+<äT≈£î?
ô|>’ ± m+–* ø£+#·+ m‹Ô |ü&d˚ Hæ êe⁄. Ä m+–\+‘ê me&ÉT m‘·T‘Ô ê&ÉT ˙
u≤ãTμμ nHêï&ÉT j·TTesêE ∫sê>±Z.
n|üŒ{Ïes¡≈L£ ÄyÓT >∑{>ºÏ ± ns¡e>±H˚ yê+‘·T\T, $πs#·Hê\T #˚dTü ≈£î+≥÷
|ü]¬>‹Ôq yêfi¯flH˚ #·÷dæ+<ëyÓT. ndü˝≤yÓTøÏ Ç+‘·es¡≈£L me]ø° ø£q|ü&Ü*‡q
nedüs¡y˚T sê˝Ò<äT. ÄyÓT ø±fi¯fl >∑C…®\T #·|ü⁄Œ&ÉT #˚dü÷Ô ˇø£ÿ sö+&ÉT HÓ’{Ÿ yêø˘
#˚ùdÔ #ê\T eTs√ Ä¬sï\T¢ Ä Ç+{Ï yÓTsTTHéπ>≥TqT ≈£L&Ü me&É÷ eTT≥Tº≈î£ H˚
yê&ÉT ø±<äT.
n+‘· >=|üŒ>± ã‹øÏq <äj·T´+ á>√ MT<ä n‘·&ÉT ø={Ïºq <Óã“ e÷eT÷
\T~ ø±<äT.
‘·qT n+‘· ;uÛÑ‘·‡+ düèwæºùdÔ n‘·&˚MT eDÏøÏb˛e&É+ ˝Ò<äT. ô|’>± ‘·qT
ø£q|ü&ç‘˚ n‘·&˚MT >∑T+&Ó |ü≥Tº≈£îì ≈£L*b˛e&É+ ˝Ò<äT. @<√ m\¢eTàH√,
|ü⁄\¢eTàH√ #·÷dæq≥Tº #·÷düTÔHêï&ÉT. ÄyÓTøÏ Vü≤sƒê‘·TÔ>± &çÁô|wüHé e∫Ã+~.
Ç+‘· nee÷q+ ÄyÓT J$‘·+‘√ (?) m|ü⁄Œ&É÷ m<äTs√ÿ˝Ò<Tä .
ªªπsjYT... meÁ&Ü qTe⁄«? H˚H˚eTHêï |ü~ s¡÷bÕj·T\ {Ï¬øÿ≥Tº‘√ ¬s+&ÉT
>∑+≥\T ø£q|ü&˚ dæìe÷ <Ój÷· ´qïqT≈£îHêïyê? e÷eT÷\T >±*qqT≈£îHêïyê?
<äj·÷´ìïsê... ì»+ <äj·÷´ìï... ˙ ø±fi¯ófl eDø£&É+ ˝Ò<äTsê?μμ
ªªdæìe÷ nsTT‘˚ ô|d’ \ü T ô|{Ïº {Ïø¬ ≥Tº ø=+{≤+ ø±ã{Ïº uÛj
Ñ T· |ü&ç rsê*.
˝Òø£b˛‘˚ &ÉãT“ u§ø£ÿ. qTe⁄« Á|ò”>± ø£q|ü&ÉT‘·THêïe⁄. H˚HÓ+<äT≈£î uÛÑj·T|ü&Ü*?
qTe⁄« >±*y˚... Hê≈£î ø±fi¯ófl |”≈£î‘·THêïsTT ø±˙ eDTø£‘·˝Òe⁄μμ nHêï&ÉT
j·TTesêE ‘ê|”>±.
ªªÇ~ H˚qT >±ã{Ïº ‘·≥Tº≈£î+≥THêï... n<˚ Ç+ø√ <äj·TéTsTT‘˚
nee÷q+‘√ #·∫Ãb˛j˚T~.μμ
ªª˙≈£î ì»+>±H˚ yÓTÆ+&ÉT b˛sTT+~... qTe⁄« ÄÁ˝…&û #·∫Ãq+ø£H˚ <ÓjT· ´
eTsTTHêe⁄. eTfi≤fl #·#T· Ã&˚+~... m≥º #·deÔü ⁄? düsπ #·ùdÔ #êe⁄. Hêπø+ uÀsTT+~μμ
ªª#·+|ü⁄‘êsê ìqTïμμ
ªªnπs... #·+ù|<Ó’‘˚ »©› #·+|üsê<äT... á e÷≥, eTT#·ÃfÒ+~... |ü⁄s¡‡‘Y>±
#·+ù|<äT+fÒ πs|ü⁄sê. #·+ô|&ç~ ˝Ò≈£î+fÒ H˚qT ø±ùd|ü⁄ |ü+&ÉT‘·.μμ
ªª˙ e÷≥ Hê≈£î dü>∑+ ns¡úeTe⁄‘·T+~. dü>∑+ ø±e&É+ ˝Ò<äTμμ
ªªqTe⁄« <Ój·÷´ì$... ˙≈£î nìï j·÷dü\T, uÛ≤wü\T ‘Ó*j·÷˝…. y˚TeT+fÒ
eTqTwüß\+ ø±ã{Ïº b˛˝Ò+ >±˙ qTe⁄« >±*$. πs|ü⁄ @ »bÕH√, »s¡à˙H√
b˛sTTqeqTø√ nø£ÿ&ç uÛ≤wü ‘Ó*j·Tø£b˛‘˚ @+ CÒdüÔyé? _#·ÃyÓT‘·TÔ≈î£ +≥yê?μμ
ªª˙πø+{Ïsê Ç+‘· ã\T|ü⁄? #êe+fÒ uÛÑj·T+ ˝Ò<äTsê?μμ
ªªe÷ |ü+‘·T\T C…ô|Œ{À&ÉT... Äj·THÓes√ nqï&É+≥ ø£<ë... eTqB z
õ+<äπ>Hê? ≈£îø£ÿ˝…¢ø£ÿ, qø£ÿ˝…¢ø£ÿ, >∑©¢\ |ü+<äT˝…¢ø£ÿ nì... ndüT+{Ï ã‘·T≈£î
Hê~. ã‹øÏ s√p #·#T· Ã&˚HêjÓT. >∑+E+≥<ë, >∑+õ˝À ñ*¢>&∑ ¶É ñ+≥<ë
nì... #·∫Ãq+‘· e÷Á‘êq b˛j˚T&ç<˚eTTqï~.μμ
ªªìqTï πs|ü⁄ #·+|ü⁄‘·... á˝À>± @eTHêï ‘êME ø£{Ïº+#·T≈£î+{≤yê?μμ
ªªnj·T˙ï |üì CÒôd&ç<äT+fÒ á Ç\T¢ m+<äT≈£î Ç&çdæ ô|&É‘·s¡T? eTfi≤fl
<ëìøÏ &ÉãT“\T u§ø£ÿ. ÇVü≤ qTe⁄« uÀ‘˚ H˚qT |ü+&ÉT≈£î+≥μμ nHêï&ÉT j·TTesêE.
ìsêX¯>± yÓ[flb˛sTT+~ <äjT· ´+.
---
eTsêï&ÉT kÕj·T+Á‘·+ j·TTesêE sê&Éì ÄX¯|&ü +ç ~ <äjT· ´+. ì»+>±
ÄyÓT nqT≈£îqï≥Tº>±H˚ n‘·&ÉT #ê˝≤ bı<äT›b˛sTTHê sê˝Ò<äT. <ë+‘√ n‘·&ÉT
‘·qeTT+<äT >∑bÕŒ\T ø={ÏºHê ì»+>± ˝À|ü\ uÛÑj·T|ü&ç bÕ]b˛sTT ñ+{≤&Éì
ìsêú]+#·T≈£î+~.
ø£<∏ä\T 39
Ä Äq+<ä+˝À ªªìqT M&Éì ˙&ÉqT H˚H˚μμ nH˚ bÕ≥ì Ø$Tø˘‡ #˚düT≈£î
bÕ&ç eTØ Äq+~+∫+~.
ø±˙ ÄyÓT Äq+<ä+ m≈£îÿe ø±\+ ì\Te˝Ò<Tä . n‘·&TÉ e÷eT÷\T>±H˚
≈£Ls¡ |ü≥Tº≈î£ ì e#êÃ&ÉT. j·T<ÛëÁ|üø±s¡+ kÕïq+ #˚d,æ nqï+ e+&ÉT≈£î ‹Hêï&ÉT.
ÄyÓTøÏ u≤>± eT+&çq $wüjT· + @$T≥+fÒ n‘·&TÉ ìqï{Ï MT<ä VüQcÕs¡T>±
e⁄+&É≥+, Ä s√E ∫¬øHé eT+#·÷]j·÷ yÓ{Ÿ ‘Ó#T· Ã≈£îì eTØ uÛÀ»q+ #˚jT· &É+.
á s√E M&çï #·+bÕ*‡+<˚... b˛H¢̊ ø£<ë nì uÛj Ñ T· |ü&&É ÜìøÏ, bÕ]b˛e&ÜìøÏ
f…Æ+ ÇùdÔ yê&çøÏ <ëì $\Te ‘Ó©&É+ ˝Ò<äT nqT≈£î+~.
n‘·&ç eTT+<äT kÕ<Û´ä yÓTqÆ +‘· uÛj
Ñ T· +ø£s+¡ >± Á|ü‘´· ø£eå TsTT+~ ø±˙ n‘·&TÉ
eTØ <ä÷s¡<äs¡ÙHé #·÷dæq+‘·>± ≈£L&Ü u…<äs¡˝Ò<äT. <ë+‘√ ÄyÓT u≤>± ìsêX¯
|ü&ç+~.
ªª@sê... nø£˝ŸeT+<éø√ ÇcÕsê ø±|ò” ôV’≤... n~ ≈£L&Ü ‘Ó©<ë <˚&é
~e÷ø˘... Ç+{ÏøÏ ñ]øÏb˛ø£ yê|ükı∫Ãqyéμμ n+~.
n‘·&ÉT ÄX¯Ãs¡´+>± #·÷XÊ&ÉT.
ªª@<√ nqT≈£îqï>±˙... #ê˝≤ VüQcÕs¡Tqïyé qTe⁄«... »©› H˚s¡TÃ≈£îqïyé
uÛ≤wüμμ nHêï&ÉT yÓT#·TÃø√\T>±.
n‘·&ÉT bı>∑&É≥+‘√ ÄyÓT dæ>∑TZ|ü&ç+~.
ªªìqTï #·ø£ÿ>± #·÷&É˝Ò ø±˙... #ê˝≤ n+<ä+>± ñqïyéμμ nHêï&ÉT eTfi≤fl.
ÄyÓT eTfi≤fl dæ>∑TZ|ü&ç+~. ø±˙ ø£s¡Ôe´+ >∑Ts¡TÔø=∫Ã
ªªá s√E #êe&ÜìøÏ dæ<e∆ä ÷?μμ n+~.
ªªÄ... &ÉãT˝Ÿ s¡&û... ìqï #·+|æ‘˚ ø=+#Ó+ Çã“+<˚...μμ nHêï&ÉT n‘·qT.
ÄyÓT ÄX¯Ãs¡´+>± yÓTTVü≤+ ô|{Ïº+~.
ªª@+˝Ò... ìqï #·ùdÔ e÷ neTà #Ó*¢ @+ ~HÓ{Àfi¯ó.¢ .. H˚qT ô|d’ \ü T |ü+bÕ\
Äfi¯ófl ‹Hê\. Çj·÷\ Çq÷‡¬sHé‡ BdüT≈£îqï ;dt˝≤ø˘... Çs¡yÓ’ \ø£å\T ÇdüÔs¡T
e÷ neTàøÏ H˚qT »ùdÔ... #·+|ü⁄μμ
ªªnπs... bÕ>∑˝Ÿ... yês¡+ ‘·sê«‘· >±˙ bÕ\d” bò˛s¡T‡˝ÀøÏ sê<äTsêμμ
ªª|ü~ s√E\ øÏ+<ä ‘êØ≈£î‘√H˚ rdüT≈£îqï˝Ò... qTe⁄« |üì ø±˙... ne‘·\
neTàøÏ ô|’dü˝ÀÔ |üì ñqï~. ¬s+&ÉT \ø£å\T u≤ø° r]Ã #Ó*¢ ô|[fl #˚dæ eTdüTÔ>∑
e⁄+≥~... qTe⁄« #·+|ü⁄.μμ
ªªyÓ<Ûäyê... \‘·TÔø√sY... H˚H˚eTHêï <Ój·÷´qqT≈£îHêïyê ˝Òø£ eTìwæqqT
≈£îHêïyê? &ÉãT“\T ø√dü+ #·+|ü&É+, #êe&É+ eTqTwüß\T #˚ùd |üqT\T...
H˚qT #·+|üqT b˛μμ ÄyÓT #ê˝≤ ∫sê≈£î |ü&+ç ~.
ªªn˝≤ >∑TkÕ‡ #ÓjT· ´≈£î... eTìwüHêïø£ e÷≥MT<ä ñ+&Ü˝…... qTe⁄« ≈£L&Ü
ˇø£|ü⁄Œ&ÉT eTìwæy˚ ø£<ë... eTìwæ≈£îqï bÕ{Ï ˙‹ <äj·÷´ìøÏ ˝Òø£b˛‘˚ m˝≤?
ìqï #·+|ü⁄‘·qì, Çj·÷\ #·+|üqì e÷≥ e÷s¡TùdÔ <äj·÷´\ Ç»®‘Y eT÷d”˝À
ø£\e<ë?μμ nHêï&ÉT j·TTesêE.
ªªH˚qT #·+|üqTsê. qTy˚« #êe⁄μμ n+<ëyÓT.
ªªHê≈£î H˚qT #·ùdÔ ô|d’ \ü T sêe⁄. nsTTHê ˙ e÷≥ q$Tà uÀ˝…&TÉ ô|d’ ü\T
ô|{Ïº Çq÷‡¬sqT‡ ø=qï... #êeì ø±&çøÏ m+<äTø± Ks¡TÃ... nqedüs+¡ >± ô|d’ \ü T
ãs¡u≤<é CÒsTT+∫qe⁄μμ nHêï&ÉT j·TTesêE Ç+ø± ø√|ü+>±.
ªª@+ s√jYT... H√s¡T ˝Òk˛Ô+~. H˚qT <Ój·TéTqT≈£îHêïyê? ˝Òø£ ˙
ô|fi≤fleTqT≈£îHêïyê?μμ
ªªe÷ u≤|ü⁄ #Óù|Œ{À&ÉT... <Ój·T´+ ø£+f… ô|+&Ü¢+, ô|+&Ü¢+ ø£+f… düsêÿs¡T
uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆqeìμμ
ªªÇ|ü⁄Œ&Üj·Tq mø£ÿ&ÉTHêï&ÉT?μμ
ªª#·ìb˛j·÷&ÉT... eTfi≤fl ø£q|ü&Ó¢μμ
ªªm˝≤ #·ìb˛j·÷&ÉT?μμ
ø£<∏ä\T 41
ªª>∑T+&Ó Ä–b˛sTTμμ
ªªÄj·TqøÏ ‘ê>∑T&ÉT ˝≤+{Ï #Ó&É¶ n\yê≥T¢ ñ+&˚yê?μμ
ªªn+‘·ø£+fÒ #Ó&É› n\yê≥T+&˚~.... eékÕj·T+... <ë+‘√ n|ü\T,
>∑T+&Ó ô|òsTT˝Ÿ.μμ
---
yês¡+ s√E\T >∑&ç#˚dü]øÏ ÄyÓT ~>∑T\T Ç+ø± m≈£îÿe nsTT+~.
j·TTesêE uÛj Ñ T· |ü&øÉ b£ ˛e&É+ n≥T+∫ s√p ‘·qqT #·+ô|j·TéTì y˚|⁄ü ≈£î
‹q&É+‘√ n‘·&çì #·÷dæ ÄyÓT uÛÑj·T|ü&˚ |ü]dæú‹ e∫Ã+~. ø±˙ s√p n‘·&çì
ø£\e&É+, e÷{≤¢&≥ É + e÷Á‘·+ #ÓjT· ´≈£î+&Ü ñ+&É˝øÒ b£ ˛‘√+~.
Ä s√E ÄyÓT eT]+‘· ~>∑T\T>± ñ+&É≥+ #·÷dæ j·TTesêE C≤*|ü&Ü¶&TÉ .
ªªqTe⁄« #ê˝≤ eT+∫ <ëìe+≥>±... n+<äs¡÷ #Ó|ü⁄Œ≈£î+≥THêïs¡Tμμ
nHêï&ÉT.
ªªÄ&Éyêfi¯ófl ã‹≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT MT≈£î eTqTwüß˝≤¢ ø£q|ü&És¡T... s√p m˝≤
#·düTÔHêï mes¡÷ |ü{Ïº+#·Tø√s¡T... eTq <˚X¯+˝À nsTT‘˚ Ä&Üfi¯ófl <˚e‘·˝…’
e⁄+&Ü*.. |üPõkÕÔsT¡ . ˝Ò<ë <äj÷· ´˝…’ ñ+&Ü*... uÛj
Ñ T· |ü&‘É ês¡T... eTqTwüß\T>±
ñ+fÒ e÷Á‘·+ #·+ù|kÕÔsT¡ HêHê s¡ø±\T>±μμ n+~ ÄyÓT.
ªªqTe«+‘· ~>∑T\T>± ñ+fÒ #·÷&É˝Òø£b˛‘·THêï. @eTHêï ñ+fÒ Hê‘√
#ÓbıŒ#·TÃ>±.μμ
ªª˙ e˝Ò¢μμ
ªªHê e˝≤¢...μμ
ªªne⁄qT... uÛÑj·T+ ˝Òì #√≥ <Ój·T´+ ñ+&É˝Ò<äT. qTe⁄« ndü\T
uÛÑj·T|ü&É≥y˚T ˝Ò<äTμμ n+~ ÄyÓT.
j·TTesêE bÕ|ü+ ‘·q XÊj·TX¯≈£îÔ˝≤ uÛÑj·T|ü&É{≤ìøÏ Á|üj·T‹ï+#ê&ÉT.
ø±˙ J$‘·+ ô|fÒº ø£cÕº\‘√ ã+&Éu≤]q n‘·&ç >∑T+&Ó˝À Áù|eT Ç+øÏb˛˝Ò<äT
ø±˙ uÛÑj·T+ e÷Á‘·+ ˝Ò<äT.
ªªdüπs... H˚H=∫Ã... ìqTï Çã“+~ ô|{≤ºqT... Hê >∑T]+∫ qTe⁄« Çã“+~
|ü&=<äT›... H˚qT yÓ[flb˛‘êqT... nsTTHê qTe⁄« Çø£ÿ&É ñ+&É≥+ ˝Ò<äì ‘Ó*dæq
eTs¡Tø£Då + eTqTwüß\T á Ç+{Ï MT<ä |ü&bç ˛‘ês¡T. n+‘· n<Ó› ø£{ºÏ H˚qT+&É˝qÒ Tμμ
ªªø±˙ ìqTï #·÷&É≈î£ +&Ü H˚qT ñ+&É˝øÒ b£ ˛‘·THêï.... H˚qT ã‹≈£îqï s√E˝À¢
≈£L&Ü e÷ neTà ‘·|Œü Hê‘√ Áù|eT>± ñqïyêfiËfles¡÷ ˝ÒsT¡ μμ n+<ëyÓT ãs¡Te⁄>±.
ªªHê≈£î ≈£L&Ü z eTìwæì ô|[fl #˚düT≈£îì b˛wæ+#˚ k˛úeT‘· ˝Ò<äT... ø±˙...
˙˝≤+{Ï eT+∫ ne÷àsTT... ndü˝+… <äT≈£î qTe⁄« ã‹≈£î+fÒ ìH˚ï #˚dTü ≈£î+<äTqTμμ
ªªb˛˙ Ç|ü⁄Œ&Ó’Hê #˚düTø√... ô|fi¯flj·÷´ø£ m˝≤q÷ ô|fi≤fl+ <äj·T´+˝≤
ø£q|ü&ÉT‘·T+~>±... ˙ø£sTT‘˚ Ä u≤<Ûä ñ+&É<äT. m˝≤>∑÷ <Ój·÷´ìï #˚düT≈£î+≥T
Hêïe⁄ ø±ã{Ïºμμ n+<ëyÓT qe⁄«‘·÷.
ªªH˚qT s¡&ûμμ nHêï&ÉT n‘·qT ≈£L&Ü qe⁄«‘·÷.
ªªndü\T Ä eT<Ûä´ Ç<ä›s¡T eTqTwüß\T #˚düTÔqï ø±|ü⁄sê\ø£+fÒ eTq ø±|ü⁄s¡+
#ê˝≤ u≤e⁄+≥T+~ ‘Ó\TdüTHê? uÛ≤s¡´ Ç+&çj÷· ˝À ñ+fÒ uÛsÑ Ô¡ <äTu≤sTT˝ÀH√
nyÓT]ø±˝ÀH√ ñ+≥THêï&ÉT. Ç<ä›s¡÷ HÓ{Ÿ˝À #ê{Ï+>∑÷, M&çjÓ÷ ø±*+>∑T˝À¢
ø±|ü⁄s¡+ #˚düTÔHêïs¡T... n+fÒ Hê˝≤+{Ï <äj·÷´\T ¬s+&ÉT e÷{≤¢&ÉT≈£îqï≥T¢.
n~ ≈£L&Ü s√p ø±<äT. yÓTT>∑T&É÷ ô|+&Ü¢eT÷ Ä|òd” Tü \øÏ b˛sTT n\dæb˛sTT
e∫Ã ˇø£]‘√ ˇø£s¡T ø±≈£î+&Ü {°M˝Àì ˙&É˝À¢ ø±\πøå|ü+ #˚düTÔHêïs¡T. n~
ø±ø£b˛‘˚ ù|òdt ãTø£ÿì n<äì Ç<äì ÇM ˙&É˝Ò... ˙&É˝ÀÔ ø±|ü⁄s¡+ #˚düTÔHêïs¡T...
yêfi¯fl‘√ b˛*ùdÔ eTq+ ø£*dæ >∑&çù| düeTj·T+. <ëìøÏ eTq$T#˚Ã $\Tyê
#ê˝≤ m≈£îÿe n+~μμ ÄyÓT.
ªªn+fÒ eTqTwüß\T <äj÷· ´\T>± e÷sês¡+{≤yê?μμ nHêï&ÉT j·TTesêE.
ø£<∏ä\T 43
ªªn~ me]øÏ yêfi¯ófl Ä˝À∫+#·Tø√yê*... ‘êeTT eTqTwüß˝ÀÔ m+‘·ùd|ü⁄
>∑&ÉT|ü⁄‘·THêïeTT? ˙&É˝ÀÔ m+‘·ùd|ü⁄? n˝≤H˚ ‘·eT˝À s¡ø£Ôe÷+kÕ\÷, eTqdü÷
ñqï eTìwæ m+‘· ñHêï&ÉT? ˙&É>± ø£]–b˛sTTq eTìwæ m+‘· ñHêï&ÉT
nì... >∑‘·+‘√ b˛*ùdÔ <äj·÷´\ »HêuÛ≤ ô|]–+~μμ n+~ ÄyÓT.
---
Ä ‘·sê«‘· Ä <Ój·TéT÷ Ä Ç\T¢ e~*b˛˝Ò<äT...
n‘·&÷É Ä Ç\T¢ e~*b˛˝Ò<Tä .
(qe´, e÷]Ã 6, 2013)

(ø£<∏ä 2013, ÁbÕ‹ì<Ûä´ 2013 dü+ø£\Hê\˝À Á|ü#·T]‘·+)
Hêqï ôV≤’ <äsêu≤<=#êÃ&ÉT
q÷´j·÷sYÿ ˇu≤e÷ msTTsYb˛sYº 2066
ø±B∏ |üdæ|òæø˘ dü÷|üsY |òü¢sTT{Ÿ˝À møÏÿ ≈£Ls¡TÃHêïqT. q÷´j·÷sYÿ qT+&ç
ôV’≤<äsêu≤<éøÏ ¬s+&ÉT >∑+≥\ Á|üj·÷D+. ˇø£|ü&ÉT Ç+&çj·÷ qT+&ç nyÓT]ø±
sêyê\+fÒ Çs¡yÓ’ Hê\T>∑T >∑+≥\T ô|’>± |üfÒº<ä+fÒ $q&ÜìøÏ $+‘·>± ñ
+≥T+~ ø±˙ n~ ì»+. n+‘·≈£î |üPs¡«+ n+fÒ $e÷Hê\qT ≈£L&Ü
ø£qTø√ÿe&ÜìøÏ eTT+<äT z&É\ <ë«sê nyÓT]ø± qT+&ç Ç+&çj·÷, #Ó’Hê
yÓfi≤fl\+fÒ ø=ìï HÓ\\T |üfÒº~. n|üŒ{À¢ eTqTwüß\øÏ #ê˝≤ z|æø£ ñ+&˚~.
n+‘Ó+<äT≈£î ôV≤’ <äsêu≤<éqT+&ç $»j·Tyê&ÉøÏ ◊<äT >∑+≥\T |üf~ºÒ . ìC≤e÷u≤<é
qT+&ç ôV’≤<äsêu≤<é ¬s+&ÉT >∑+≥\T Á|üj·÷D+ e÷ ∫qï|ü&ÉT. Ç|ü&ÉT ¬s+&ÉT
>∑+≥\ Á|üj·÷DeT+fÒH˚ #ê˝≤ùd|ü⁄ nqï≥Tº ñ+~.
Ç+‘·≈î£ eTT+<äT d”≥T u…\Tº\ì ñ+&˚$. $e÷q+ mø£ÿ>±H˚ $e÷qe‹
u…\Tº\M ô|≥Tºø√eTì uÛ≤s¡´ ô|{Ïºq+‘· qdü ô|{Ïº, eTfi≤fl |üØø£å Vü‰˝À¢
Çì«õ˝Ò≥sY˝≤>± #Óø˘ #˚ùd~ ≈£L&Ü. Ç|ü&É+‘ê Ä{Ày˚Tf…&é. nedüs¡yÓTÆ‘˚
u…\Tº\T ny˚ ø£åD≤˝À¢ ekÕÔsTT. nedüs¡+ ˝Òø£b˛‘˚ b˛‘êsTT.
fÒø±|òt ne⁄‘·T+&É>± wüqü Tï‘√ e÷{≤¢&Ü\ì|æ+∫+~. ÄyÓT ù|s¡T HÓeTà~>±
ø£<∏ä\T 45
#Ó|üŒ>±H˚ Hê u≤π>CŸ˝À ñqï Hê |üs¡‡q˝Ÿ –CÀà j·÷øÏºy˚{Ÿ nsTT ‘·qøÏ ø£HÓøº̆
#˚dæ+~. m<äTs¡T>± ñqï |òü¢sTT{Ÿ Ád”ÿHé eTT≥Tºø√>±H˚ n+<äT˝À ÄyÓT Ár&û˝À
ø£ì|æ+∫+~. Ç+‘·≈î£ eTT+<äT bò˛Hé\˝À dæyTé ø±s¡T\¶ ì ñ+&˚$. mìï ø£HøÓ Hå£ \é T
ñ+fÒ nìï Vü‰+&éôd{Ÿ\T ø=qTø√ÿe\dæ e#˚Ã~. Ç|ü&É˝≤ ø±<äT. ˇø£ –CÀà
ñ+fÒ #ê\T mìï ø£+ô|˙\ düØ«ôddt nsTTHê yê&ÉTø√e#·TÃ. #ê˝≤ düØ«ôddt
ñ∫‘·+>± ≈£L&Ü <=s¡T≈£î‘·THêïsTT. ã÷¢≥÷‘Y nì yÓs’ T¡ ˝Ò≈î£ +&Ü ñ+&˚ ôV≤&é
bò˛Hé‡ ñ+&˚$. Ç|ü&ÉT Hê #·T≥÷º ñqï >±*H˚ ‘ê‘êÿ*ø£+>± |òüT˙uÛÑ$+|ü#˚dæ
|üø£ÿyêfi¯fløÏ Çã“+~ ˝Ò≈£î+&Ü mø£ÿ&√ ô|’q \π>CŸ sêø˘˝À ñqï Hê –CÀà Hê≈£î
bÕ≥\T $ì|ædTü +Ô ~. ø±˝Ÿ‡ e÷{≤¢&dç Tü +Ô ~. f…ø±ï\J #ê˝≤ n_Ûeè~∆ #Ó+~+~
á eT<Ûä´ø±\+˝À.
ªªH˚qT q÷´j·÷sYÿ˝À ãj·T\T<˚sêqT. ¬s+&ÉT >∑+≥˝À¢ ôV’≤<äsêu≤<é˝À ñ
+{≤qT. ne÷àsTT ≈£î˝≤kÕ ø£<ëμμ n&ç>±qT.
ªªÄ... Ä... ‘·qøπ MT Çã“+~ ˝Ò<Tä . MTs¡T ø£+>±s¡T |ü&øÉ +£ &ç. eT>∑|\æ y¢ ê&˚
|ü⁄&É‘ê&ÉT. m\T¢+&ç &Ó*eØμμ n+~ ‘·qT.
ªªH˚qT ôd’ÿ{≤ø°‡˝À ekÕÔqT.... sêVüQ˝Ÿì msTTsYb˛sYºøÏ sêe<ä›ì #Ó|üμμ
ªª#Ó_‘˚ $H˚s¡ø±˝ÒHê MTs¡÷ MT nu≤“sTTμμ
ªªdüπs˝Ò... H˚qT ‹qï>± Vü‰dæŒ≥˝ŸøÏ ekÕÔqTμμ
ªªø√&É*ï #·÷ùd<ëø± MTs¡T Äπ>˝≤ ˝Òs¡T. b˛˙ ‘·q‘√ es¡TÃe˝Ÿ ø±˝Ÿ
e÷{≤¢&É‘êsê?μμ
ªª‘·qøÏ Äs¡THÓ\\T ì+&çq <ä>∑Zs¡ qT+&ç bò˛Hé πs&çj˚TwüHé e<ä›qT≈£îHêï+
ø£<ë... Ç|ü&ÉT m+<äT≈£î?μμ
ªªHê &Ó*eØøÏ e÷ e÷eT>±s¡T, n‘·Ô>±s¡T ≈£L&Ü Ç+‘· πøsY rdüTø√˝Ò<Tä μμ
ªªdüπs˝Ò... ñ+{≤qTμμ
bò˛Hé ø£≥ºsTT+~. m<äTs¡T>± Ád”ÿHé˝À Ár&û˝À ø=‘·Ô dæìe÷ bÕ≥\T
yÓTT<ä\j·÷´sTT. pìj·TsY m˙ºÄsY ø=&ÉT≈£î pìj·TsY Vü≤]ø£èwüí, ø=‘·Ô
V”≤s√sTTHé p*j·÷Hê‘√ &É÷´j·T{Ÿ bÕ&ÉT‘·THêï&ÉT. Ç*j·÷Hê nì z
V”≤s√sTTHé ñ+&˚~. ÄyÓT eTqTesê\T. sêyéT#·sD ¡ ,Y eTùV≤wtu≤ãT, Á|üu≤Û wt
‘·+Á&ç y˚cÕ\øÏ e÷sêø£ ø=&ÉT≈£î\T pìj·TsY ∫s¡+J$, pìj·TsY ø£èwü,í
pìj·TsY ø£èwü+í sêE V”≤s√\T>± e÷sês¡T. Á‹wü eTqTeTsê\T Á{Ïwü ≈£L&Ü
dæìe÷˝À¢øÏ sêuÀ‘√+<äì yês¡Ô.
ø±\+ e÷s¡T‘√+~. ø±˙ ‘Ó\T>∑T dæìe÷\T e÷Á‘·+ ø±˝≤ìï »sTT+∫q≥T¢
Ç+ø± nø£ÿ&˚ ñ+&çb˛j·÷sTT.
Hê ∫qï|üŒ{Ï s√E\T >∑Ts=Ô#êÃsTT. e÷ Hêqï‘√ ø£*dæ õ$¬ø e÷˝Ÿ˝À,
dæ˙e÷ø˘‡˝À dæìe÷\T #·÷dæq s√E\T. Ä s√E\T m+‘· u≤e⁄+&˚$!!
Hêqï‘√ ø£*dæ, H˚qT @&√ ‘·s>¡ ‹∑ #·<Tä e⁄‘·Tqï|ü&ÉT $&ÉT<ä˝q’… Vü‰Øb˛≥sY
&Ór¢Vü‰˝Àdt #·÷XÊqT. Hêqï m+‘√ Çwüº+>± e÷ø√dü+ ∫qï |æ\¢\ dæìe÷\øÏ
≈£L&Ü e#˚Ãyê&ÉT. Vü‰Øb˛≥sY, Vü‰|òt ã ¢&é Á|æHé‡ nH˚ dæìe÷ eùdÔ e÷ Hêqï
<ëìï Vü‰|òte÷&é Á|æHé‡ nH˚yê&ÉT CÀøÏ+>¥>±. e÷ HêqïøÏ ªªô|’πs{Ÿ‡ Ä|òt <ä
ø£sπ _j·THéμμ dæìe÷\+fÒ #ê˝≤ Çwü+º . n+<äT˝À C≤˙&Ó|t y˚dqæ ø¬ |üHº é C≤ø˘kÕŒs√
n+fÒ eTØ Çwüº+. Hê≈£L ‘·eTTà&çø° C≤ø˘kÕŒs√ ã≥º\T, {À|” ˝…’|òtôd’º˝Ÿ˝À ø=ì,
y˚dæ bòı{À ≈£L&Ü rXÊ&ÉT. Hê Ád”ÿHé ùdesY n<˚.
n|üŒ{À¢ ne‘êsY dæìe÷ u≤>± ù|òeTdt. Ár&û n+fÒ Hê ∫qï|ü&ÉT
ø£fifl¯ CÀ&ÉT ô|≥Tº≈î£ ì #·÷&Ü*‡ e#˚Ã~. Ç|üŒ{Ï˝≤>± mø£ÿ&Éã&ç‘˚ nø£ÿ&É |üsT¡ Ãe˝Ÿ
]j·÷*{°˝À #·÷&Ü¶ìøÏ M\T+&˚~ ø±<äT.
ø£fi¯flCÀ&ÉTøÏ e+<ä s¡÷bÕj·T\T n&Ü«Hé‡ rdüT≈£îì dæìe÷ nsTTHêø£
‹]– Ç#˚Ãyêfi¯ófl. Ç|üŒ{Ï |æ\¢\øÏ Ç<ä+‘ê #Ó_‘˚ qeTàs¡T. Ár&ç ø£fi<¢̄ ë›\T
Ç|ü&ÉT eT÷´õj·T+\˝À e÷Á‘·y˚T #·÷kÕÔs¡T yêfi¯ófl.
∫qï|ü&ÉT H˚qT, ‘·eTTà&ÉT Hêqï‘√ ø£*dæ õ$¬ø eHé e÷˝Ÿ˝À ø±˙,
dæ˙e÷ø˘‡˝À ø±˙ eTT+<äT |òüdtº bò˛¢sY˝À ¬ø+≥ø° Áô|ò’&é ∫¬øHé˝À ∫¬øHé bÕ|t
ø£<∏ä\T 47
ø±sYï ‹ì, z Á|ò”»sY ‘ê– dæìe÷øÏ yÓfi‚flyêfi¯fl+. HêqïøÏ Vü‰{Ÿ$+>¥‡ Çwüº+.
ô|’qñqï dæìe÷ bò˛¢sY˝ÀøÏ yÓfi‚fl≥|ü&ÉT ‘·eTTà&ÉT mdüÿ˝Ò≥sY MT<ä yÓqøÏÿ
‹]– qT+#·TH˚yê&ÉT. Hêqïø±˙ H˚qT ø±˙ z &ç|üŒø±jYT ø={Ïº+‘·sê«‘· dü]>±Z
eTT+<äTøÏ ‹]– qT+#·TH˚yê&ÉT. mdüÿ˝Ò≥sY n|ü&˚ ø=‘·Ô>± sêe≥+˝À
#ê˝≤eT+~ Ä+{° \ T yê{Ï e TT+<ä T #ê˝≤ dü s ¡ ÿ dt #˚ ù dyêfi¯ ó fl. H˚ q T
>∑eTì+∫+<˚$T≥+fÒ Ä Ä+{°˝À¢ #ê˝≤ uÛ≤>∑+ Ns¡\T ø£≥Tº≈î£ qïyêfi‚fl.
yêfi¯ófl mdüÿ˝Ò≥sY mπøÿyêfi¯ófl ø±<äT eTT+<äT. ndü\~ πøåeTe÷ ø±<ë nì
ø±ùd|ü⁄ #·÷dü÷Ô ì\ã&˚yêfi¯ófl. eTj·Tdüu˝ÑÛ À <äTs√´<Ûqä T&ÉT C≤Á>∑‘>Ô· ± eTT+<äTqï~
‘·{≤ø£e÷ ˝Òø£ ‘·{≤ø£ÁuÛ≤+‘ê nì #·÷düT≈£î+≥÷ yÓ[flq≥Tº C≤Á>∑‘·Ô>±
#·÷ùdyêfi¯ófl. #ê˝≤eT+~, eTTK´+>± Hê˝≤+{Ï ∫qï|æ\\¢ T #ê˝≤ e÷eT÷\T>±
møÏÿ ô|’¬ø[fl b˛‘·T+&É&É+‘√ <ÛÓ’s¡´+ ‘Ó#·TÃ≈£îH˚yêfi¯ófl. Ä ‘·sê«‘· yêfi¯fl˝À
ˇø£fi¯ófl møÏÿ ªªsê |æ˙ïμμ nH√ ªªsê nø±ÿμμ nH√ |æ*∫+‘·sê«‘· ne÷+‘·+
n+>∑<äT&ÉT, yê*, Vü≤qTeT+‘·T&ÉT <ä÷øÏq≥Tº ˇø£ÿ <ä÷≈£î˝À \+|òæT+∫
mπøÿyêfi¯ófl. Çø£ ~π>≥|ü&ÉT ≈£L&Ü ≈£î|æŒ+∫ <ä÷πøyêfi¯ófl. á Á|üÁøÏj·T˝À
ø=+‘· eT+~ Ä+{°\T øÏ+<ä|ü&ç Áø±wt ˝≤+&ç+>¥ ≈£L&Ü #˚ùdyêfi¯ófl, ‘Ó*yÓ’q
yêfi¯ó¢ eTq¬ø+<äTø° >=&Ée nì |üø£ÿH˚ ñqï yÓT≥¢MT<˚ møÏÿ ~π>yêfi¯ófl.
eTfi≤fl ô|’øÏ yÓ[flq yÓ+≥H˚ H˚qT bÕ|tø±sYï ≥uŸ ø±yê\H˚ yê&çì. Hêqï
ø=H˚yê&ÉT ø±˙ eTT>∑TZs¡+ ø£*dæ ‹Hê\H˚ ø£+&çwüHé MT<ä. dæìe÷˝À ≥uŸ
eT<Ûä´˝À ô|≥Tº≈£îì dæìe÷ø£Hêï mes¡T m≈£îÿe ‹+≥THêïsê nH˚ <ëì MT<˚
<äèwæº ô|{Ïº n~ |üPs¡Ôj˚T´ es¡≈£L dæìe÷ì |ü{Ïº+#·T≈£îH˚yêfi¯fl+ ø±<äT. ˇø√kÕ]
HêqïøÏ nqTe÷q+ e#˚Ã~.
ªª@sê MTs¡T e#˚Ã~ dæìe÷ø± ˝Òø£ ‹+&ç b˛{°\ø±?μμ nH˚yê&ÉT.
<ëìøÏ düe÷<Ûëq+ #Ó|üŒ&É+ ø£wüº+.
e÷ neTàøÏ á Ç+^¢wßü dæìe÷\T, @ìy˚TwüHé dæìe÷\+fÒ #ê˝≤ ∫sê≈£î.
m|ü&Ó’Hê ‘Ó\T>∑T dæìe÷\øÏ e÷Á‘·+ n+<äs¡+ ø£*dæ yÓfi‚¢yêfi¯fl+. Hê ãsYÔ&˚
nsTTHê, ‘·eTTà&ç ãsY&Ô ˚ nsTTHê Ä yês¡+ e÷ Áô|+ò &é‡ n+<ä]‘√ ø£*dæ
dæìe÷ ø±s¡´Áø£eT+ ô|≥Tº≈î£ H˚yêfi¯fl+. Çø£ Ä s√E Hêqï ‹|üŒ\T #·÷&Ü*.
‘·q ø±s¡T #ê\<äì Áô|ò+&é <ä>∑Zs¡ kÕÿ]ŒjÓ÷ ‘Ó#˚Ãyê&ÉT. e÷ Áô|ò+&ÉT‡ Çfi¯ófl
mø£ÿ&ÉTHêïjÓ÷ z s¡÷{Ÿ e÷|t y˚XÊ&ÉT. e÷ Áô|ò+&é‡ e÷]q|ü&É˝≤¢ Ä
s¡÷{Ÿe÷|t e÷s¡T‘·T+&˚~. Çø£ Ä e÷|t Á|üø±s¡+ ˇø=ø£ÿfi¯fl˙ møÏÿ+#·T≈£î+≥÷
dæìe÷øÏ #˚s¡T≈£îH˚yêfi¯fl+. Hêqï n+<äØï ~+|æ+‘·sê«‘· øÏ+<ä ¬øj·T|òtd” <ä>∑Zs¡
s√˝Ÿ ø±˝Ÿ ìs¡«Væ≤+#˚yê&ÉT. j·TT<ë∆ìøÏ eTT+<äT ÄØà »qs¡˝Ÿ ‘·q ôd’Hê´ìøÏ
Ä<˚XÊ\T Ç∫Ã j·TT<ë∆ìøÏ düe÷j·T‘·Ô+ #˚dæq≥Tº e÷ n+<äØï ‘·j·÷s¡T
#˚ùdyê&ÉT.
ªªnu≤“sTT\÷... meπsHê ‘·|æŒb˛‘˚ ø£+>±s¡T |ü&É≈£î+&Ü á ¬øj·T|òtd”
<ä>∑Zs¡ø=∫Ã ì\ã&É+&ç. H˚qT düsêdü] Çø£ÿ&çøÏ e∫Ã $TeTà*ï |æø£|t
#˚düT≈£î+{≤qT. ‘Ó©ìyêfi¯ó¢ meπsHê @eTHêï Ç∫ÃHê ‹q≈£L&É<äT. ‘Ó©ì
yêfi¯flyÓ+≥ yÓfi¯fl≈£L&É<äT. Ç+ø± ø£+>±s¡T>± ñ+fÒ Ä ôd≈£L´]{° >±s¡T¶øÏ #Ó_‘˚
MT >∑T]+∫ mHÍHé‡yÓT+≥T ÇkÕÔs¡Tμμ nì #Ó|æŒ eTeTà*ï ˝…ø£ÿô|≥Tº≈£îì
rdüT≈£îyÓfi‚flyê&ÉT.
n+‘·eT+~$T ñHêï $düTø√ÿ≈£î+&Ü me]øÏ @+ ø±yê\+fÒ n~
Ç+≥¬s«˝À¢ ø=ì#˚Ãyê&ÉT. dæìe÷ eT<Ûä´˝À me&Ó’Hê {≤sTT˝…{ŸøÏ yÓfi≤fl+fÒ
‘·qT <ä>∑Zs¡T+&ç rdüT¬øfi‚flXÊ&ÉT. eTfi≤fl dæìe÷ nsTTb˛j·÷ø£ ˇø£kÕ], ã+&ç
mπøÿ≥|ü&ÉT Ç+ø√kÕ] ˝…ø£ÿ ô|≥Tº≈£îH˚yê&ÉT. ˇø=ÿø£ÿfi¯fl˙ Çfi¯fl <ä>∑Zs¡
~+|ü⁄≈£î+≥÷ ∫e]øÏ e÷ Ç+{Ïì #˚sT¡ ≈£îH˚yêfi¯fl+. e÷ Ç\T¢ mÁs¡eT+õ˝Ÿ˝À
ñ+&˚~. n|üŒ{ÏøÏ Äj·Tq #ê˝≤ n\dæb˛j˚Tyê&ÉT. nsTTHê e÷ dü+‘√wü+
#·÷dæ Äj·Tq yÓTTVü≤+ yÓ*–b˛j˚T~.
y˚T+ e÷Á‘·+ e÷ ˝Àø£+˝À y˚TeTT+&˚yêfi¯fl+. ã+&ç˝À møÏÿq <ä>]Z∑ ï+∫
e÷ dü÷ÿ\T >=&Ée\T, ôd’Œ&ÉsYe÷Hé bò˛sY edüTÔ+<ë? sê<ë? nqï #·s¡Ã˝À¢
eTTì–b˛j˚Tyêfi¯fl+. me&ç Ç˝…’¢‘˚ e∫Ã+<√ yê&çï ªªπsjYT... u…’... sêμμ n+≥÷
ø£<∏ä\T 49
‘·{qºÏ ≥Tº>± n+<äs+¡ ø£*dæ ø={Ïqº +‘· |üì#˚ùdyêfi¯fl+. yê&ÉT &√sY ‘ÓsT¡ #·Tø√>±H˚
ø√‹ <ä÷øÏq≥Tº <ä÷øÏ |üs¡T¬>‘Ô̊yê&ÉT á <Óã“\øÏ ‘·≥Tºø√˝Òø£. me&ç\T¢ eùdÔ
yê&çøÏ á dü‘êÿs¡+ »s¡>±*‡+<˚. me&çøÏ yê&çøÏ <Óã“\T ‘·|üŒeì ‘Ó*dæ
≈£L&Ü Ç+ø√&çï ø=fÒ≥ º |ü&ÉT #ê˝≤ m+C≤jYT #˚ùdyêfi¯fl+. ∫qï‘·q+ eTC≤
n~. nqT≈£î+{≤+ ø±˙ ô|<äs› TTHê ≈£L&Ü ô|<ä› ‘˚&Ü @eTT+≥T+~? me&˚Hê
#·ìb˛‘˚ ªªnjÓ÷´μμ n+{≤+. nø£ÿ&çøÏ eTq+ m\¢ø±\+ ñ+&ç b˛uÀ‘·Tqï≥Tº.
n+<äs¡+ yÓ[flb˛yê*‡+<˚ nì eT]Ãb˛sTT m+C≤jYT #˚ùd ô|<ä› u≤\´+
eTq+<ä]B.
e÷ Hêqï nH˚yê&ÉT ªªy˚T+ yÓfi¯flø£b˛‘˚ MT |æ\¢\øÏ á uÛÑ÷MTà<ä
#√f…øÿ£ &ÉT+≥T+~sê? n+<äTøπ y˚T+ U≤∞ #˚dæ yÓ[flb˛yê*. á uÛ÷Ñ $T˙ MT
J$‘ê*ï. Ä kÕúq+˝À ø=‘·Ô J$‘ê\T yÓTT<ä\yê«*μμ nì
m+‘· ì»+...
ãsYÔ&˚ n+fÒ >∑Ts=Ô∫Ã+~. ∫qï|ü&ÉT e÷ ãsYÔ&˚\T n˙ï yÓTT<ä{À¢
ã+C≤sêVæ≤˝Ÿ‡ s√&é HÓ+ãsY 3˝À ñqï |æC≤® ø±s¡ïsY˝À »]π>$. n+fÒ y˚T+
∫qï>± ñ+&ç, #ê˝≤ ã+‘·T\T sê•>± b˛dæ ñqï ∫qï>∑~ ˝≤+{Ï <ëH√¢øÏ
<ä÷s¡>∑*–q+‘· ø±\+. πøe\+ Ä ø=≥º+˝ÀøÏ <ä÷] Ä&ÉTø√e&É+ ø√düy˚T
nø£ÿ&çøÏ rdüT¬øfi¯fleTì e÷sê+ #˚ùdyêfi¯fl+. <ëH√¢|ü&ç ã+‘·T\‘√ ˇø£s=ïø£s¡T
ø=≥Tºø√e&É+, ˇø£]MT<ä ˇø£s¡T ã+‘·T\T $düTs¡Tø√e&É+ #˚ùdyêfi¯fl+. eT<Ûä´˝À
>=+‘·T m+&çb˛‘·Tqï|ü&ÉT ãj·T{ÏøÏ e∫Ã ø√˝≤ ‘ê– eTfi≤fl ø√‘·T\ ø={≤º+˝À
<ä÷πsyêfi¯fl+. Ä ø={≤º+˝ÀH˚ ∫qï ø={≤º\ <ës¡T\T+&˚$. yê{Ï˝À¢ <ä÷]
bÕ≈£îÿ+{≤ yÓfi‚Ô e\\‘√ ñqï ∫qï ns¡˝≤¢+{Ï yê{Ï˝À¢øÏ yÓfi‚flyêfi¯fl+. eTfi≤¢
nø£ÿ&É ø±ùd|ü⁄ }>∑≥+, y˚˝≤&É{≤ìøÏ ‘êfi¯ófl+&˚$. yê{ÏøÏ y˚˝≤&Éã&É≥+ eTs√
Ä≥. #·÷ùdyêfi¯fl≈£î $düT>∑ì|ædTü +Ô ~ ø±˙ Ä&˚yêfi¯fl≈£î #ê˝≤ u≤e⁄+≥T+~.
Ä&ç, Ä&ç #ÓeT≥\T ø±]b˛sTT, ã≥º\T q*–b˛sTT ãsY&Ô ˚ bÕØº |æ\\¢ + ø±kÕÔ
es¡<ä ÁbÕ+‘ê˝À¢ ìsê«dæ‘·T\ |æ\¢\ e÷~] ‘·j·÷s¡j˚Týêfi¯fl+. n|ü&ÉT
ã\e+‘·+>± ãj·T{ÏøÏ ˝≤– πøø˘ ø£{Ï+>¥ »]|æ+#˚yêfi¯ófl e÷ ne÷àHêHêï.
n<äe«>±H˚ |æC≤®ø±s¡ïsY yê&ÉT s√|t |ü⁄*¢+>¥ π>yéT @sêŒ≥T #˚ùdyê&ÉT.
‘ê&ÉT˝≤π> Ä≥qïe÷≥. |æ\¢\+<äs¡+ ¬s+&ÉT »≥T¢>± $&çb˛sTT #Ós√|üø±ÿ
˝≤π>yêfi¯fl+. Ä≥ nj˚T´dü]øÏ #˚‘·T\T mÁs¡>± ø£+~b˛j˚T$. »ã“\ HÓ|ü\T
¬s+&ÉT s√E\T+&˚$. yê{Ï˝À¢ ãsYÔ&˚ u≤jYT m≥T+fÒ Ä {°yéTì ¬>*|æ+#˚
kÕ+Á|ü<ëj·T+ ñ+&˚~.
á Ä≥\T nsTTb˛sTTq ‘·sê«‘· e÷≈£î ÇwüºyÓTÆq |æC≤®\T, Áô|ò+#Y Áô|d’ t
e#˚Ã$. n$ y˚&çy˚&ç>± ˝≤–+#˚dæ, eTfi≤fl z ≈£L˝Ÿ Á&ç+≈£î |ü{Ïº+∫ cÕ|ü⁄yê&ÉT
nπs+CŸ #˚dæq ]≥sYï –|òtº‡ n+<ä]ø° Ç∫Ã+‘·sê«‘· bÕØº eTT–ùd~. bÕØº
m|ü&Ée⁄‘·T+<√ ø£qT≈£îÿì ù|¬s+{Ÿ‡ (Mfi¯flì ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ì ≈£L&Ü n+{≤s¡T)
Ä f…ÆyéTøÏ e#˚Ãyêfi¯ófl |æø£|t #˚düTø√e&ÜìøÏ.
|æ\¢\ bÕØº˝À ãsYÔ&˚ #˚düT≈£îH˚ |æ\¢\ ‘ê\÷≈£î ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T, ˇø£]<ä›s¡T
ã+<ÛäTe⁄\T ‘·|üŒ $T>∑‘ê ô|<ä›\T ñ+&˚yêfi¯ófl ø±<äT. Ç|ü&É+fÒ |æ\¢\øÏ z
|üø£ÿ, ô|<ä›yêfi¯fløÏ z |üø£ÿ, Vü‰˝Ÿ‡, ø±s¡´Áø£e÷\T @sêŒ≥T #˚ùd |ü<ä∆‹ e∫Ã+~.
u≤>± |üPs¡«+ Ç˝≤+{Ï |ü<ä∆‘˚ ñ+&˚<ä≥. e÷ Hêqï¬ø’‘˚ ãsYÔ&˚ n+fÒ yêfi¯fl
neTà #˚dqæ bÕj·Tdü+ ‹q≥+, ø=‘·Ô ã≥º\T ø£≥Tºø√e≥+. eTVü‰ nsTT‘˚
ùdïVæ≤‘·T\‘√ dæìe÷øÏ yÓfi¯fl&Éy˚Tq≥.
Ç+ø√ $wüj·T+ H˚qT ∫qï|ü&˚ >∑eTì+∫+~ @$T≥+fÒ Ä&É|æ\¢\T
eT>∑|æ\¢\ bÕØº\øÏ e∫ÃHê eTq‘√ Ä&És¡T. yêfi¯ófl eTfi≤fl yπ̊s Ä&É|æ\\¢ ‘√H˚
Ä&É‘ês¡T. n~ ≈£L&Ü eTq˝≤>± m–] <äT+ø£&Ü\÷, y˚fi≤&É|&ü {É ≤\T #ÓjT· ´s¡T.
Ç<ä+‘ê dü÷ÿ\T ej·TdüT˝À nqTø√+&ç, n<˚ ô|<äs› TTHêø£ Mfi¯ófl $T>∑‘ê >±fiŸ‡‘√
ndü\T ø£\es¡T. n~ yπ̊s >=&Ée.
ne÷àsTT\+fÒ >∑Ts=Ô∫Ã+~. ndü\T wüq÷ïì H˚qT #˚düTø√e&É+ neTàøÏ
Çwüº+ ˝Ò<äT. ø±˙ HêH˚ï ˇ|æŒ+#ê&ÉT. ô|fi¯flj·÷´ø£ neTàø° Hêqïø° Hêø£+fÒ ‘·H˚
m≈£îÿe nsTTb˛sTT+~. z ≈£L‘·Ts¡T ø±yê\ì nqT≈£îH˚yês¡≥ ne÷àHêqï.
ø£<∏ä\T 51
ø±˙ yêfi¯flø± ø√]ø£ rs¡˝Ò<äT. Ç<ä›s¡T eT>∑|æ\¢\ n\¢]‘√ Ç\T¢ m|ü&É÷
s¡Ds¡+>∑+>± ñ+&˚~. Hêqï n&ç>π yê&ÉT.
ªªπsjYT... MTø√ #Ó*¢ ø±yê˝≤?μμ nì.
y˚T+ e<äT› nì #Óù|Œyêfi¯fl+. me¬s’ïHê Ä&É|æ\¢ì ô|+#·Tø√yê\ì ≈£L&Ü
nì Ä˝À#·q #˚XÊ&ÉT. Çø£ wüqTï e#êÃø£ ‘·qø√ ≈£L‘·Ts¡T e∫ÃqfÒº |ò\” j·÷´&ÉT.
neTà ≈£L&Ü n+‘˚ kı+‘· ≈£L‘·T]ï ≈£L&Ü n+‘· n‘êÔsã¡ ‘·+Ô >± #·÷düTø√<˚y÷Ó .
‘·qøÏ »\TãT #˚dHæ ê ne÷àHêHêï ‘·q ≈£L&Ü ñ+&˚yêfi¯ófl. Ä$] |ü≥&º +É ,
#·\¢{Ï$ ‹q≈£î+&Ü, ‘ê>∑≈£î+&Ü #·÷düTø√e&É+, ãj·T{ÏøÏ yÓfi‚Ô ôd«≥sY, eT|òü¢sY,
Hê≈£î >∑+≥ø√kÕ] bò˛qT¢. Ç˝≤ C≤Á>∑‘·Ô\T rdüT≈£îH˚yêfi¯ófl. Hê¬ø’‘˚ ˇø√kÕ]
$düT>=#˚Ã~. ªªqqTï ≈£L&Ü Ç+‘· C≤Á>∑‘·Ô>± #·÷düTø√˝Ò<äTμμ nì wüq÷ï‘√
n+fÒ ªªeT>∑|æ\¢*ï me¬s’Hê Hêp>±Z ô|+#·T‘êsê?μμ nH˚~.
ªªMT Ç+{À¢ ≈£L&Ü Ç+‘˚Hê?μμ nì n&ç>±qT.
ªªHêqïøÏ r]ø£ ñ+&˚~ ø±<äT. neTà e÷Á‘·+ Ç+‘˚. Hê≈£î eTì+{À¢
ne÷à HêHêï Ç<ä›s¡÷ <=]ø±s¡T nH˚~μμ.
‘·q˝À Hê≈£î q∫Ã+~ n<˚. eTqTwüß\ $\Te wüqTïøÏ ‘Ó*dæq+‘· Hê≈£î
‘Ó©<äH˚ nqT≈£î+{≤qT. ‘·qT Hê≈£î ø±¢dty˚T{Ÿ. uÛÑeHé‡˝À Ç<ä›s¡+ #·~yê+.
πs|ü⁄ dæ<ë∆s¡úì ø£\yê* nqT≈£îHêï. dæ<äT∆ ≈£L&Ü ‘·q˝≤H˚ Hê ø±¢dyt ˚T{Ÿ.
z s√E dü÷ÿ˝Ÿ {°#s· Y ø=fÒwHü ‡é H˚sT¡ Ã≈£îì s¡eTàHêïs¡T. dæ<Tä ∆ @MT H˚sT¡ Ãø√≈£î+&ÜH˚
e#êÃ&ÉT. nsTT‘˚ yê&çøÏ ù||üsY #·~y˚ n\yê≥T+~. bı<äT›≥ f…ÆyéT‡ Ä|òt
Ç+&çj·÷˝À s¡»˙ø±+‘Y |ü+#Y &Ó’˝≤>∑T\T #·~yê&ÉT. n<˚ ‘·sê«‘· |ü+#Y‘·+Á‘·
ù|s¡T‘√ |ü⁄düÔø£+>± e∫Ã+~. y˚T&ÉyéT s¡eTàq>± yÓ[fl.
"The quotation I like very much is only pigs come in herds but lion
comes single" nHêï&ÉT. ø±¢dt n+‘ê ˇø£fÒ qe⁄«\T. y˚T&ÉyTé øÏ ø√|ü+ e∫Ã+~.
ªª@+{Ï dæ<äT∆... |ü+<äT˝Ò >∑T+|ü⁄\T>± ekÕÔj·÷, dæ+Vü≤+ dæ+–˝Ÿ>±
edüTÔ+<ë? düπs dæ+Vü≤y˚T ø±<äT ˙ e÷s¡Tÿ\T ≈£L&Ü dæ+–˝Ÿ>± ekÕÔsTTμμ n+~.
dæ<ä÷∆ Ç|ü&ÉT ô|<ä› _õHÓdt y˚THé. bòÕs¡÷Ã´Hé 500˝À #ê˝≤ Ç+&çjT· Hé
ø£+ô|˙\T ñHêïsTT. n+<äT˝À ‘·q<=ø£{.Ï
dæ<ä÷∆ ø£õHé ˇø£&ÉT+&˚yê&ÉT. yê&É÷ e÷ ø±¢ùd. z s√E y˚T&ÉyéT {°
‘ê>∑{≤ìøÏ ø±+{°HéøÏ yÓ[flq|ü&ÉT yê&ÉT kÕº|òt s¡÷+˝À <ä÷] e÷ ø±«s¡ºØ¢
m>±®yéT eTs¡Tdü{Ï s√E ù||üsY m‘·TÔø=#êÃ&ÉT. nsTT‘˚ yê&çøÏ kÕ«s¡ú+ #ê˝≤
‘·≈î£ ÿe>± ñ+&É≥+, eTq≈£îqï~ q\T>∑T]‘√ |ü+#·Tø√yê\ì y˚T&ÉyTé >∑‘+· ˝À
#Ó|Œü &É+‘√ Ä ù||üsìY {≤sTT˝…{Ÿ˝À n‹øÏ+#ê&ÉT. #ê˝≤ eT+~ |æ\\¢ T á
#·s´¡ e\¢ ˝≤uÛ|Ñ &ü Ü¶sT¡ . Ä ‘·sê«‘· m>±®yTé ‡ ñqï|ü&É˝≤¢ {≤sTT˝…{Ÿ\˝À m>±®yTé
ù||üsY ø√dü+ yÓ‘ø· &£ +É #ê˝≤eT+~øÏ n\yê≥T>± e÷]+~.
e÷ dü÷ÿ\T s√E\+fÒ #Ó|ü ø√yê*‡+~ Ç+ø√≥T+~. n|üŒ{À¢ ‘Ó\+>±D≤
sêÁwü+º ø√dü+ #ê˝≤ ô|<ä› ñ<äéT+ »]–+~. dæ\ãdt #ê˝≤ ‘·«s¡>± |üP]Ô#X˚ Ês¡T.
n|ü&É|ü &É÷ Ä ñ<äéT+ |ü⁄Dé÷ nì e÷≈£î ôd\e⁄\T ≈£L&Ü e#˚Ã$.
<ë+‘√ y˚TeT+‘ê ‘Ó\+>±D≤ n_Ûe÷qT\T>± e÷sê+. ø±¢dTü \T nsTTb˛sTTq
‘·sê«‘· ªC…’ ‘Ó\+>±D≤μ nì n]#˚yêfi¯fl+. n˝≤ #˚ùdÔ eTsêï&ÉT ôd\e⁄ ÇkÕÔs¡ì
z qeTàø£+.
n|üŒ{À¢ øπ e\+ 28 sêÁcÕº\T, 7 j·T÷ìj·THé f…]≥Ø\T ñ+&˚$. Ç|ü&ÉT
Ç+&çj÷· j·÷uÛ’… ô|’ ∫\T\≈£î sêÁcÕº\ düe÷Vü‰s¡+. ø±˙ ˇø£ÿ sêÁwü+º @sêŒ≥T≈£î
n|üŒ{À¢ n+‘· düeTj·T+ m+<äT≈£î rdüT≈£î+<√ ns¡ú+ ø±<äT. uÛ≤s¡‘Y, #Ó’Hê\T
Ç|ü&ÉT nÁ>∑sêC≤´\T. Ç+&çj·÷˝À nìï sêÁcÕº\T u≤>±H˚ ñHêïsTT. e÷
∫qï|ü&ÉT nyÓT]ø± nÁ>∑sê»´+. Ç|ü&É~ eT÷&√ Á|ü|ü+#· <˚X¯+. ˇø£|ü&ÉT
j·TTj·Tdtj·TdtÄsY n+fÒ j·T÷ìj·THé Ä|òt k˛$j·T{Ÿ k˛wü*dtº ]|ü_¢ø˘ nqï
ù|s¡T‘√ s¡cÕ´ Ç+ø± $T>∑‘ê <˚XÊ\T 1921 qT+&ç 1991es¡≈L£ nÁ>∑sê»´+>±,
ˇπø <˚X¯+>± ñHêïj·T+fÒ Ç|ü⁄&Óes¡T qeTà>∑\s¡T!! n˝≤π> Ç+>∑¢+&é ≈£L&Ü.
18, 19 X¯‘êu≤›˝À¢ nÁ>∑sê»´+>± ñ+<äqï~ #·]Á‘˚. ‘·sê«‘· ø±\+˝À Áπ>{Ÿ
Á_≥Hé ø±kÕÔ ñ‘·Ô Á_≥Hé>± e÷]+~. Ç+&çj·÷, #Ó’Hê\T nÁ>∑sêC≤´\T>±
ø£<∏ä\T 53
ne‘·]+#êsTT. {≤|òü¢sY sêdæHê #ê˝≤eT+~ qeTà˝Ò<äT. #·]Á‘· >∑‹ n+‘˚...
eTq+ }Væ≤+#·ì $wüj÷· *ï ì»+ #˚dæ #·÷|ædTü +Ô ~.
dü÷|üsY |òs¢ü TT{Ÿ dü÷à‘Y>± ˝≤+&ÉsTT+~. H˚qT ãj·T{ÏøÏ e#˚Ãdü]øÏ ‘·eTTà&É÷,
ø=&ÉT≈£L Ç<äs› ÷¡ e#êÃs¡T ]d”yé #˚dTü ø√e&ÜìøÏ. ‘·eTTà&ÉT #ÓH’ ê˝À ñ+≥THêï&ÉT.
e÷ ø£+ô|˙ ô|H’ ê|æ˝Ÿ ÇHéø±s=ŒπswüHé eéVü‰sê\T #ÓH’ ê˝À ‘·eTTà&ÉT #·÷kÕÔ&TÉ .
∫qï|ü&ÉT yê&É÷ H˚q÷ d”yº Cé ≤uŸ‡ ø£+ô|˙ j·÷|æ˝Ÿ nì nyÓT]ø± ø£+ô|˙,
Ç+ø± ñ+~ n~. yêfi¯ófl #˚dqæ j·÷|æ˝Ÿ ◊bò˛Hé, ◊bÕ&é\ MT<ä ã÷¢≥÷‘Y‘√
dæ+ø˘ nsTT #ê˝≤ Ä≥\T eT©ºù|j ¢ T· sY yÓ÷&é˝À Ä&˚yêfi¯fl+. Ä ∫qï|üŒ{Ï
Çwüº+‘√H˚ e÷ kÕ|òtºy˚sY ø£+ô|˙øÏ ô|’Hê|æ˝Ÿ nì ù|s¡Tô|{≤º+.
Ç<äØ› ï Vü≤‘·T≈Ô î£ HêïqT. f…ø±ï\J m+‘ÓH’ ê ô|s¡>=#·TÃ, ø±˙ e´≈£î\Ô T ˇø£]ì
ˇø£s¡T Á|ü‘·´ø£å+>± #·÷düT≈£îH˚ <ëìøÏ n~ Á|ü‘êïe÷ïj·T+ ø±<äT.
ªªnHêï... ˙ø√ düsYÁô|’CŸ... πs|ü⁄μμ nHêï&ÉT ‘·eTTà&ÉT.
H˚qT q$« ãj·T≥≈£î q&ç#êqT. |üPs¡«+ yêVü≤Hê\˙ï H˚\MT<ä q&ç#$˚ .
Ç|ü&ÉT ≈£L&Ü #ê˝≤es¡≈£î n˝≤H˚ q&ÉTdüTÔHêïsTT. ‘·s¡Tyê‘· Äø±X¯+˝À q&ç#˚
ôdÿ’ ø±s¡T,¢ Ä{À\T e#êÃsTT.
ªªkÕsY... MT≥sY MT<ä |ü~s¡÷bÕj·T\T mø˘‡Á{≤.... H˚qT s¡÷bÕj·T˝Ò
rdüT≈£î+{≤qT. &Ü\sY‡ rdüTø√qTμμ n+≥THêï&ÉT >±*˝À m>∑Ts¡T‘·÷ yÓfi‚fl ôd’ÿ
Ä{Àyê˝≤ nyÓT]ø£Hé ≥÷]dtº‘√. f…ø±ï\J e÷s=#·TÃ. uÛ≤s¡‘Y nÁ>∑sê»´+>±
e÷s=#·TÃ. ø±˙ ôV≤’ <äsêu≤<é Ä{Àyê˝≤\T e÷Á‘·+ e÷s¡sT¡ . y˚T+ ‹qï>±
ø√&É\T ñqï Vü‰düŒ≥˝ŸøÏ yÓfi≤fl+. ‘·qT ≈£L&Ü e÷‘√bÕ≥T nyÓT]ø±˝ÀH˚ ñ
+~ yÓTTqï{Ï<ëø±. nu≤“sTT ôV’≤<äsêu≤<äT˝ÀH˚ ø£+ô|˙ |üqT\T #·÷düT
≈£î+≥THêï&ÉT. ‘·qøÏ ø√&É*ï #·÷düTø√e&É+ ≈£î<äs¡<äì eT÷&√ HÓ\˝ÀH˚ e÷
<ä>]Z∑ øÏ nyÓT]ø± ‘Ó#T· Ã≈£îHêï+. &Ó*eØ Ç+&çj÷· ˝À nsTT‘˚ ‘·|Œü |ü⁄fÒº |æ˝≤¢&øç Ï
Ç+&çj·THé dæ{Ï»Héwæ|t sê<äT. n+<äTπø HÓ\ÁøÏ‘·+ wüqTï ø√&É*ï rdüT≈£îì
Ç+&çj·÷ e∫Ã+~. e÷ ∫qï|ü⁄&ÉT eTq Ç+&çj·THé‡ nyÓT]ø±˝À &Ó*eØ
nj˚Týêfi¯fl≥. Ä <˚X+¯ dæ{»Ï Héw|æ t ø√dü+. Ç|ü&ÉT $+fÒ qy=«düT+Ô ~. Ç|ü&ÉT
nyÓT]ø£Hé‡ #ê˝≤eT+~ #Ó’Hê, Ç+&çj·÷\ ã÷¢ø±sY¶ n+fÒ dæ{Ï»Héwæ|t ø√dü+
‘·|üdüT‡ #˚düTÔHêïs¡T.
Ç|ü&ÉT &Ó*eØ eTq+ ô|≥Tº≈£îqï \>∑ï+ Á|üø±s¡+ #˚ùd ôdŒcÕ*{°
Vü‰dæŒ≥˝Ÿ‡ e#êÃsTT. p|æ≥sY n˝≤+{Ï z Vü‰dæŒ≥˝Ÿ. Hê≈£î qeTàø£+
˝Òø£b˛sTTHê wüqTïì &ç»bÕŒsTT+{Ÿ #Ój·T´≈£L&É<äì ø√&É*ï Çø£ÿ&É #˚]Œ+#ê+.
ø√&É\T #ê˝≤ dü+‘√wü+>± ñ+~. yÓTT‘·Ô+ ≈£î≥T+ã+ n+‘ê nø£ÿ&˚
#˚]+~.
eTsêï&ÉT mÁs¡eT+õ˝Ÿ yÓfi≤fl+ H˚q÷ e÷ ‘·eTTà&ÉT. e÷ Ç\T¢ ñ+&˚ #√≥
yÓTÁ{À ¬s’˝Ò« ùdºwüHé e∫Ã+~. j·÷uÛ…’ @fi¯ófl ô|’ã&çq |ü⁄sê‘·q ¬s˝’ Ò« n~. n|üŒ{À¢
Á{≤|òæø˘ düeTdü´ ‘·≥Tºø√e&ÜìøÏ ø£{Ïº+~. ø±˙ ø±\˙ n˝≤H˚ ñ+~. Á|üuÛÑT‘·«
ñ<√´>∑T\T b˛sê≥+ e\q yêfi¯fl ø±«s¡ºsY‡ n˝≤H˚ e~˝ÒXÊs¡T. |üø£ÿH˚ mÁs¡
eT+õ˝Ÿ ø√≥. ìC≤+ qyêãT ø£{+ºÏ ~. Ç|ü&É~ ôV≤]fÒCŸ _*¶+>¥.
∫qï|ü&ÉT H˚q÷ ‘·eTTà&ÉT á >∑©¢˝ÀH˚ ôd’øÏ˝Ÿ ‘=πøÿyêfi¯fl+. Ä ø√≥
#·T≥Tº|üø£ÿ\ e÷ Áô|ò+&é‡‘√ <ë>∑T&ÉT eT÷‘·\T Ä&˚yêfi¯fl+. Ä >∑©¢\T n˝≤H˚
ñHêïsTT. >∑DÒwt ◊&Ü˝Ÿ ≈£L&Ü m|ü&É÷ mø£ÿ&É ô|fÒºyêfiÀfl nø£ÿ&˚ ñ+~.
{≤+ø˘ã+&éøÏ düs<¡ ë>± ìeT»®q+ s√E $õ˝Ÿ‡ ø=≥Tº≈î£ +≥÷, &ÜHé‡ #˚dTü ≈£î+≥÷
yÓfifl‚ yêfi¯fl+. |”#T· $TsƒêsTT ø=qT≈£îÿ‹H˚yêfi¯fl+. mø£ÿ&çøÏ b˛sTT+~ Ä n+<äyTÓ qÆ
u≤\´+. n+‘˚... n+<äyTÓ qÆ Ä u≤\´+ eTq eTqdüT˝À ‘êC≤>± ñ+&çb˛‘·T+~.
u≤˝≤´ìøÏ m<äT>∑T<ä\ ñ+&É<äT. ‘·s¡T>∑T ñ+&É<äT.
Hêqï e÷≈£î ôd’øÏ˝Ÿ H˚]Œq Ä >∑©¢\T #·÷ùdÔ ø£fi¯ófl #ÓeTsêÃsTT. ôdø’ Ïfi¯ófl
@sêŒ≥T #˚XÊ&ÉT ‘·eTTà&ÉT. e÷ ∫qï|üŒ{Ï Áô|ò+&é‡ dæ<ä÷∆, sê|òüTe, ìœ˝Ÿ
≈£L&Ü e#êÃs¡T. n+<äs+¡ ø±s¡T¢ e~* eTfi≤fl e÷ u≤\´+˝ÀøÏ Á|üj÷· DeTj·÷´+.
Ä ôd’øÏfi¯flMT<ä düs¡<ë>± >∑©¢˝À ôw’s¡T ø=&ÉT‘·THêï+. ‘·eTTà&ÉT ˝≤©bÕ|t\T
CÒãT˝À+∫ rXÊ&ÉT. Hêø√{Ï#êÃ&ÉT. H√{À¢ ô|≥Tº≈£îì C≤+... C≤+ nì
ø£<∏ä\T 55
n*dæb˛j˚T<ëø± ‹]>±+. Hêqï nø£ÿ&˚ ñ+&ç #·÷düTÔqï≥T¢ nì|æ+∫+~.
eTqdüT≈£î Vü‰sTT>± ñ+~.
HêqïøÏ ˇø£fÒ ø√]ø£. me]‘√{Ï ùde\T #˚sTT+#·Tø√≈£î+&Ü, Çã“+~
ô|≥º≈£î+&Ü yÓ[flb˛yê\ì. n˝≤π> yÓ[flb˛j·÷s¡T. Äj·Tq ¬ø_ÄsY bÕs¡Tÿ˝À
yêøÏ+>¥ #˚dæ e∫Ã wüqTï Ç∫Ãq ø±|ò” ‘ê– yÓ[flb˛j·÷&ÉT. m+‘· Á|üXÊ+‘·+>±,
dü+‘√wü+>± yÓ[flb˛j·÷&ÉT!! eTqTeT*ï #·÷düT≈£îHêï&ÉT. e÷ø£+fÒ m≈£îÿe>±
e÷ |æ\¢*ï Áù|$T+#ê&ÉT. nVü≤s¡Vü≤+ ø£wüº|ü&Ü¶&ÉT.
Äj·Tq yÓ[flb˛‘ê&ÉH˚ }ùV≤ e÷≈£î m|ü&É÷ sê˝Ò<äT. Äj·Tq˝Òì
ôV’≤<äsêu≤<äT˝À ñ+&É≥+ Çwüº+ ˝Òø£ H˚qT nyÓT]ø± yÓ[flb˛j·÷qT. nø£ÿ&É
Á|ü|ü+#·+˝Àì nìï <˚XÊ\ yêfi¯ófl ñ+&É≥+‘√ Äj·÷ uÛ≤wü˝À¢ n|æ¢πøwüH‡é
#˚j·T&É+ düT\uÛÑ+ nH˚~ ˇø£{Ï. nyÓT]ø±˝À N|t ˝ÒãsY <=s¡ø£≥+ eTs=ø£{Ï.
á s¬ +&É÷ Hê≈£î ø£*kı#êÃsTT. ‘·eTTà&ÉT #ÓH’ êøÏ wæ|j ºüò ÷· ´&ÉT. n~ ôV≤’ yê\÷ýéT
ôV’≤ø±dtº mø±qMT.
ÇH˚ïfi¯fl ‘·sê«‘· ôV≤’ <äsêu≤<äTøÏ, u≤˝≤´ìøÏ ‹]– e#êÃqT. Hêqï C≤„|øü ±\T
yÓ‘T· ≈£îÿ+≥÷. eTsêï&ÉT nqT≈£îqï düeTj·÷ìøÏ &Ó*eØ »]–+~. eTqe&ÉT
|ü⁄{≤º&ÉT. ø±˙ ÄX¯Ãs¡´+... n+‘· ∫qï |æ˝≤¢&ÉT... yê&ÉT q$«‘˚... n#·TÃ...
e÷ Hêqï q$«qfÒº ñ+~... n<˚ Áù|eT... n<˚ ne÷j·Tø£‘·«+... ny˚ ø£fi¯ófl..
n<˚ eTT≈£îÿ... n<˚ Hêqï s¡+>∑T... y˚TeT+<äs¡+ neTà˝≤ ‘Ó\¢>± ñ+{≤+...
ø±˙ M&ÉT e÷ Hêqï˝≤ ñHêï&ÉT... ø±<äT... ø±<äT... e÷ HêH˚ï eTeTà*ï
ôV’≤<äsêu≤<äTì e<ä˝Ò¢ø£ eTfi≤fl e#êÃ&ÉT.
ªª‘·eTTà&É÷... H˚qT ôV’≤<äsêu≤<äT wæ|üºe⁄‘ê...μμ nHêïqT.
ªªH˚qT ≈£L&Ü nqïj·÷´μμ nHêï&ÉT yê&ÉT eTqe&çï nãT“s¡+>± #·÷dü÷Ô...
ne⁄qT eT] Hêqï ôV’≤<äsêu≤<=#êÃ&ÉT.
(qe´, e÷]Ã 16, 2011)

uÛÑj·÷q+<ä+
ø√j·T+ã‘·÷Ôs¡T »+ø£åHé˝À ¬s’\T ~π>dü]øÏ ñ<äj·T+ düTe÷s¡T>±
nsTT<äT >∑+≥\e⁄‘√+~. X¯ã] mø˘‡Áô|dt˝À ôV’≤<äsêu≤<é qT+&ç |ü~ùV≤&ÉT
>∑+≥\T Ár f…sTTsY mdæ˝À |ü&ç Á|üj·÷D+ #˚ùddü]øÏ e÷ q\T>∑T] ˇfi¯Sfl
VüAqyÓTÆb˛j·÷sTT.
H˚qT m&ÉT´πøwüHé &çbÕsYºyÓT+{À¢ møö+{Ÿ‡ Ä|ò”düsY>± |üì#˚düTÔHêïqT.
Hê‘√bÕ≥T ñkÕàìj·÷ j·T÷ìe]‡{°˝À düV≤ü À<√´–>±, Ç]π>wüH˝é À |üì #˚dTü qÔ ï
$TÁ‘·T&ÉT yÓ+>∑fiŸ¬s&ç¶, ]j·T˝Ÿ mùdº≥T #˚düT≈£îH˚ eTs√ ø±¢dty˚T{Ÿ düT<Ûëø£s¡÷,
kÕVæ≤r düuÛÑ˝À¢ |ü]#·j·TyÓTÆq $TÁ‘·T&Ó’q ≈£Lq|üsêE ñHêïs¡T.
n+<äs¡+ q\uÛ…’\T <ë{Ï Ç+&çj·÷˝À nsTT‘˚ $T&ç˝Òp, nyÓT]ø±˝À
nsTT‘˚ Vü‰©e⁄&é˝À V”≤s√\T nj˚T´ @E˝À ñHêï+.
ôV’≤<äsêu≤<é ø±+Áø°{Ÿ »+–˝Ÿ uÀs¡T ø={Ïº ]j·T˝Ÿ »+–˝Ÿ #·÷&Ü\ì
bÕ¢Hé #˚XÊ+. yÓ+>∑fiŸs¬ &çø¶ Ï ‘Ó*dæHêj·Tq, ‘·$Tfi¯Hê&ÉT |æ.&ÉãT¢´.&ç˝À #˚dTü HÔ êï&ÉT.
Äj·Tq #ÓbÕŒ&ÉT πøs¡fi¯ *$T{Ÿ‡˝À ñqï |üs¡+_≈£îfi¯+ ]»sê«j·Ts¡T, <ëì#·T≥÷º
ñqï <ä≥yº TÓ qÆ n&ÉM #ê˝≤ u≤e⁄+{≤j·Tì.
ø£<∏ä\T 57
|üs¡+_≈£îfi¯+ &ÜeTT πøs¡fi¯˝À ñHêï ‘·$Tfi¯Hê&ÉT |æ.&ÉãT¢´.&ûH˚ <ëì
|üs¡ý˚ø£åD #˚düTÔ+~. n˝≤ ñ<√´>∑<Ûäs¡à+>± Äj·Tq #·÷dæq <ëìï e÷ #Ó$q
y˚XÊ&ÉT. Ç~>√ Ç˝≤ y˚T+ ø√j·T+ã‘·÷Ôs√¢ |ü&Ü¶+. ø√j·T+ã‘·÷Ôs¡TøÏ ô|<ä›
#·]Á‘˚ ñ+~. ‘Ó\T>∑Tyêfi¯ófl m|üŒ≥Tï+#√ á ‘·$Tfi¯ >∑&¶É MT<ä ôd{Ï\j·÷´s¡T.
Hêj·TT&ÉT>± |æ\eã&˚ ‘Ó\T>∑T ø£eTà ≈£î\düTÔ\T m≈£îÿe.
Á|üeTTK ‘·$Tfi¯ sê»ø°jT· y˚‘Ô· yÓ>’ √ ‘Ó\T>∑T eT÷˝≤\T ø£*–qyêπs. ø√yÓ>’ ±
≈£L&Ü |æ\Teã&˚ á |ü≥ºD+ qT+#˚ ø√yÓ’ düs¡fi¯ nH˚ ø£˝…’e÷eTDÏ n+fÒ
q{°eTDÏ e∫Ã+~.
ˇø£|ü&ÉT @<Ó’Hê ø£¬s˙‡ H√≥T MT<ä nqTe÷q+ eùdÔ <=+>∑H√{≤ nì
n&çπ>+<äT≈£î ªˇ]õq˝≤... ø√j·T+ã‘·÷Ôsê?μ nH˚yês¡T.
ªªÇ|ü&˚+ #˚<ë›+μμ nHêïqT H˚qT.
ªªeTT+<äT @<Ó’Hê Vü≤À≥˝Ÿ˝À s¡÷+ rdüT≈£îì ø=+#Ó+ |ü&ÉTø√yê* eT÷ØÔ.
ˇfi¯ófl |ü⁄*dæ ∫+‘·ø±j·T ‘=ø£ÿsTT b˛sTT+~μμ nHêï&ÉT yÓ+>∑fi¯¬s&ç¶.
ªªzj·TeTà düT≈£îe÷s¡T&ÉT... ˇø£|ü &ÉT Áf…qÆ ˝¢ À ì\ã&çb˛j˚T yêfi¯fl+ >∑Ts¡TÔ
˝Ò<ë... d”|¢ sü Y ø±¢dTü ˝À ≈£Ls√Ã&ÜìøÏ d”≥T <=]øÏ‘˚ #ê\qT≈£îH˚yêfi¯fl+μμ nHêï&ÉT
düT<Ûëø£sY.
ªªÄ s√E\T b˛sTTHêsTT˝Ò nu≤“... Ç|ü&ÉT ÁbÕD+ düTKeTà]– ñfi‚fl...
@d” Ár f…sTTs¡T nsTTHê Çs¡T>±Z ñ+≥T+~. ø£˙dü+ ôdø£+&˚dæ <=s¡ø£ÿbÕjÓTμμ
nHêï&ÉT düe÷<Ûëq+>± yÓ+>∑fi¯¬s&ç¶.
ªªeTHê¢+{Ïyêfi¯ófl... @d”øÏ m≈£îÿe, $e÷HêìøÏ ‘·≈£îÿeμμ nHêï&ÉT
≈£Lq|üsêE.
ªªn+<äTπø>± ˇHéy˚ msTTsY »Øï ô|{Ïº+#ê+μμ nHêï H˚qT.
ªªdüπs eTT+<äT Vü≤À≥˝Ÿ s¡÷yéT yÓ‘·ø£+&çμμ nHêï&ÉT ≈£Lq|üsêE.
ø√j·T+ã‘·÷sÔ T¡ »+ø£Hå é s¬ ˝’ «Ò ùdwº Hü é m<äTs¡T>± ñHêï ◊u≤ Ç+≥πsïwüq˝Ÿ Vü≤À≥˝ŸøÏ
yÓfi≤fl+.
¬s’˝Ò« ùdºwüqT¢, ãkÕº+&É¢ m<äTs¡T>± ñ+&˚ Vü≤À≥fi¯fl~ z {Ï|æø£˝Ÿ ø£\ÃsY.
nyÓ|ü&É÷ U≤∞>±, ìX¯Ùã›+>± ñ+&Ée⁄. e#˚Ãyêfi¯ófl edüTÔ+{≤s¡T...
b˛j˚Tyêfi¯ófl b˛‘·T+{≤s¡T.
s¬ ˝’ «Ò bòÕ{¢ ŸbÕò +øÏ mø£‡f…q¸Hé e÷~] ñ+{≤sTT. sπ ≥÷¢ ,yê{Ï‘√bÕ≥T X¯ó
ÁuÛÑ‘ê, kÕe÷q¢øÏ uÛÑÁ<ä‘ê ≈£L&Ü ‘·≈£îÿy˚.
]ôd|ü¸H˝é À s¬ &ç¶ s¡÷+\T ãTø˘ #˚d÷ü +Ô fÒ H˚qT k˛bòÕ˝À ≈£Ls¡TÃqï ne÷àsTT
e+ø£ #·÷kÕqT. ˝Ò‘·|ü#·Ã s¡+>∑T #·T&û<ës√¢ n<äT“¤‘·yÓTÆq n+<ä+. Çs¡yÓ’øÏ
n≥÷ Ç≥÷ ñ+&=#·TÃ. |üø£ÿH˚ j·÷uÛ…’˝À ñqï ã≥º‘·˝≤&ÉT ne÷àsTT ‘·+Á&ç
ø±e#·TÃ.
Hê˝À H˚H˚ qe⁄«≈£î+≥T+fÒ ≈£Lq|üsêE n&ç>±&ÉT ªª@+{Ï $wüj·T+...
e÷≈£î #Ó|üμμ nì.
Ä ne÷àsTTì #·÷|æ+∫ ªªÄyÓT ˝Òø£b˛‘˚ ÄyÓT |üø£ÿqTqï eT>±&ç >∑T]+∫
Ä˝À∫+#˚ yêD≤íμμ nHêïqT.
ªªø±<äT nq&ÜìøÏ ¬s’˝Ò« ùdºwüqTï+∫ Çø£ÿ&çø=#˚Ã˝À|ü⁄ |ü~eT+~ì
<ë≥Tø=#˚Ã+, yêfi¯fl >∑T]+∫ eTq+ e÷{≤¢&TÉ ø√ø£b˛e≥y˚T ‘êsêÿD+μμ
ªªHê≈£î s¬ +&ÉT dü+<˚V‰ü \T... ˇø£{,Ï n+‘· n+<äyTÓ qÆ ne÷àsTT á f…yÆ Té ˝À
Çø£ÿ&Ó+<äT≈£î ñ+~?μμ
s¬ +&√~ Ä ne÷àsTT >∑T]+∫ Ä˝À∫+#˚ H˚qT eT+∫yêD≤í, #Ó&y¶É ê&çHê?μμ
<ëìøÏ ≈£Lq|üsêE düe÷<Ûëq+ #Óù|Œ˝À|ü⁄, u…˝Ÿu≤jYT \π>õ rdüT≈£îì
eTT+<äT q&Ée>± y˚TeTT s¡÷eTT˝À¢øÏ #˚s¡T≈£îHêï+.
---
¬s+&ÉT s¡÷eTT˝À¢ kÕe÷qT¢ düsê›ø£, {° ‘Ó|æŒ+#·T≈£îì ‘ê>∑T‘·T+&É>± Hê
Á|üX¯ï\øÏ düe÷<Ûëq+ #ÓbÕŒ&ÉT ≈£Lq|üsêE.
ø£<∏ä\T 59
ªªn+<äyÓTÆq ne÷àsTT nqï ˙ »&ç®yÓT+{Ÿ πøe\+ dæÿHé &û|t. n+<ä+
n+fÒ Ç˝≤ ñ+&Ü* nì eTq+ ô|≥Tº≈î£ qï Á|üe÷D≤\øÏ Ä ne÷àsTT n‹
<ä>sZ∑ >¡ ± ñ+~. #·÷&Ü¶ìøÏ u≤e⁄qï ne÷àsTT e÷{≤¢&‘ç ˚ eTq+ $q˝Òøb£ ˛e#·TÃ.
<ëìøÏ ¬s+&ÉT ø±s¡D≤\T ñ+&=#·TÃ. ˇø£{Ï Ä ne÷àsTT~ >±s¡›uÛÑdü«s¡+ ø±e≥+
ø±˙, e÷{≤¢&˚ ø£+f…+{Ÿ eTq kÕúsTT˝À ˝Òø£ H˚\u≤s¡T>± ñ+&É≥+ ø±˙.
n|ü&ÜyÓT n+<ä+ ˙≈£î |üìøÏe÷*q≥Tº ñ+≥T+~. yÓT<ä&ÉT ô|<ä›>± m<ä>∑ì
yê&çøÏ dü«s¡+ u≤e⁄+&ç, #·÷{≤ºìøÏ u≤e⁄+fÒ, #Ó|Œæ q e÷≥ $H˚<‘’Ó ˚ s¡+uÛ˝Ñ ≤+{Ï
ô|fi≤fl+, nqT≈£L\e‹ <=]øÏ+<äì n+{≤+...μμ nHêï&ÉT sêE.
ªªnsTTHê q\uÛ…’˝À¢ |ü&ç ô|fi≤fl+, |æ\¢\Tqï eTq≈£î nqT≈£L\e‹ >∑T]+∫
m+<äT≈£î sêpμμ nHêïH˚ïqT.
ªªÄ e÷≥ H˚H=|üø√qT >±ø£ ˇ|üø√qT. eTq$ e÷eT÷\T q\uÛ…’\T
ø±e⁄... >∑]®+#˚ q\uÛ…’\T... s√–+>¥ bòÕØºdtμμ nHêï&ÉT yÓ+>∑fiŸ¬s&ç¶.
ªªH˚qT }]πø #ÓbÕŒq+‘˚. nsTTHê z ne÷àsTT n+<ä+>± ñ+<ë ˝Ò<ë
nì eT>±&ÉT Ä˝À∫ùdÔ n~ ô|fi≤fl+ b˛düTøº √düy÷Ó , Á|æjT· Tsê\T b˛düTøº √düyÓ÷
nsTT ñ+≥T+~μμ nHêï&ÉT ≈£Lq|üsêE.
ªªdüπs... n~ ˇ~˝ÒjYT... ÇqŒ¤πsà{Ïyé>± #·÷ùdÔ Ä ne÷àsTT ‘ê\÷≈£î
Áf…sTTq÷‡, ãj·T˝Ò]› q #√≥÷, yÓfi≤fl*‡q #√≥÷ Ä ne÷àsTT á f…yÆ Té ˝À
Çø£ÿ&É ñ+&É{≤ìøÏ ø±s¡D≤\T. n+‘˚ø±<äT $TÁ‘·e÷.. ã&Ó®{Ÿ ≈£L&Üμμ nHêï&ÉT
düT<Ûëø£sY.
ªªÇ+ø± &û|t>± #·÷ùdÔ, Ä ne÷àsTT ‘ê\÷≈£î Jeq>∑eTq+˝À @<√
dü+|òüT≥q ø±s¡D+>± Ç|ü&ÉT Çø£ÿ&É ñ+&É≥+ ‘·≥dæú+∫+~ nHêï&ÉTμμ
≈£Lq|üsêE.
ªªˇø£{Ï Ä ne÷àsTTøÏ ø±˝Òõ d”≥T ø√j·T+ã‘·÷Ôs¡T˝À sêe≥+ ø±e#·TÃ,
¬s+&ÉT ‘·qì yÓ÷dü+ #˚dæqyê&√, ô|[fl #˚düTø√uÀj˚Tyê&√, k˛<äs¡T&√,
ã+<ÛTä e⁄˝À Çø£ÿ&É ñ+&É≥yÓ÷, ‘·qT yÓfifl¯ uÀj˚T #√≥T ñ+&É≥yÓ÷ ø±e#·TÃμμ
nHêïqT ≈£Lq|üsêEì Ç$TfÒ{Ÿ #˚dü÷Ô.
sêE qy˚«dæ ªªne⁄qT... ˇø√ÿfi¯flB ˇø√ÿ J$‘·+. @ ¬s+&ÉT J$‘ê\ø°
b˛*ø£ ñ+&É<äT. ‘·s¡∫ #·÷ùdÔ _*j·Tq¢ J$‘ê\T. n˙ï qe\\øÏ ø£<∏ë
edüTeÔ ⁄\e⁄‘êsTT. ø±˙ m≈£îÿeeT+~ J$‘ê*ï düŒè•+#˚y˚ bÕ|ü⁄\s¡e⁄‘êsTTμμ
nHêï&ÉT.
ªªdüsπ ˙ s¬ +&√ Á|üXï¯ øÏ düe÷<Ûëq+. eT>∑yê&ÉT Ä&É|\æ ì¢ #·÷&É+¶ düV≤ü »+...
ÄdüøÔÏ ñ+&É&+É düV≤ü »+... n~ eT>∑yêfi¯flMT<ä ñ+fÒH˚ ‘˚&Ü>±&√, e÷&Ü>±&√
nqïe÷≥μμ nHêï&ÉT düT<Ûëø£sY?
ªªn<=ø£ÿfÒ ø±<√jYT... #·÷ùd #·÷|ü⁄ ˇø£ÿfÒ nsTTHê n+<äT˝À y˚\
nsêú\T+{≤sTT... Ädüø‘ÔÏ √ #·÷ùd #·÷|ü⁄, Äsê<Ûqä ‘√ #·÷ùd~, ø±eT+‘√ ø√]ø£‘√
#·÷ùd~, øπ e\+ |ü]o\q ø√dü+ #·÷ùd~, n_Ûq+<äq‘√ #·÷ùd~, yê‘·‡\´+‘√
#·÷ùd~, n_Ûe÷q+‘√... Ç˝≤ #ê˝≤ ñ+{≤sTT. ˙ #·÷|ü⁄˝À ñqï uÛ≤eqì
ã{Ïº qTe⁄« eT+∫yê&çyê #Ó&É¶yê&çyê nqï~ ìs¡íj·TeTe⁄‘·T+~μμ nHêï&ÉT
≈£Lq|üsêE.
ªªnsTT‘˚ eTqyê&ÉT ø√]ø£‘√ #·÷dæ, Ä ne÷àsTT ≈£L&Ü ø√]ø£‘√ #·÷ùdÔ
‘·ù|ŒHê?μμ n&ç>±&ÉT yÓ+>∑fi¯¬s&ç¶.
ªªHê≈£î ‘Ó*dæ Ä~eT düe÷C≤˝À¢q÷, Ä<ÛäTìø£ düe÷C≤˝À¢q÷ |üs¡düŒs¡
n+^ø±s¡+‘√ yê+#Û· rs¡TÃø√e&É+ ‘·|ü >± mqï˝Ò<Tä . ø±˙ áeT<Û´ä Áø£eT+˝À,
|ü]D≤eT+ #Ó+<äT‘·Tqï düe÷C≤˝À¢H˚ ñ+~ >=&Ée+‘êμμ nHêïqT.
ªªn+‘˚ø±<√jYT eT÷ØÔ... #·÷|ü⁄˝À¢ì nsêú\÷, nbÕsêú\÷ $X‚w¢ +æ #˚ z|æø£
˝Òπø ndü\T Ä&Ü eT>± ‘˚]bÕs¡#·÷düTø√e<ä›Hêïs¡Tμμ nHêï&ÉT düT<Ûëø£sY.
ªªMT #·s¡Ã #ê*ùdÔ ø±ùd|ü⁄ |ü&ÉT≈£îì, ˝Ò∫ nqï|üPsêí˝À Ç&û¢, <√X¯ ‹ì,
Äqø£ n+u≤DHé _sê´˙ ‹ì, Áo ø£ècÕí d”«{Ÿ‡˝À Vü≤˝≤« ø£{Ïº+#·T≈£îb˛<ë+
n&É$˝ÀøÏμμ áHêï&ÉT yÓ+>∑fi¯¬s&ç¶.
ø£<∏ä\T 61
n+<äs¡+ \|òüTT ìÁ<ä˝ÀøÏ ñ|üÁø£$T+#ê+, e÷ e÷ >∑<äT˝À¢.
---
ø±s¡T bı˝≤¢∫ <ë{Ï |òü÷{Ÿs√&ÉT¶˝ÀøÏ møÏÿ+~. ªª|òü÷{ŸøÏ düTe÷s¡T Çs¡yÓ’
øÏ˝ÀMT≥s¡¢ eTT+<äTqT+&˚ bòÕ¬sdüTº ñ+&Ü*μμ nHêï&ÉT düT<Ûëø£sY ‘·q u≤¢ø˘u…ÁØ
bò˛Hé˝À >∑÷>∑T˝Ÿ e÷´|ü⁄˝À #·÷dü÷Ô.
ªªø±˙ n˙ï ø=ã“]‘√≥\T, }fi¯ófl ñHêïsTTμμ nHêïqT H˚qT.
ªªeTìwæ ≈£L&Ü »+‘·Ty˚ nqT≈£î+fÒ, $T>∑‘ê »+‘·Te⁄˝ÀÔ bÕ≥T n&É$ì
|ü+#·Tø√yê*. m+<äTø£+fÒ á uÛÑ÷$T eTH√ÔbÕ≥T>± $T>∑‘ê Jyê\~ ≈£L&Ü.
ø±˙ eTìwæ #˚]q #√≥ #Ó≥÷º |ü⁄{≤º‘√ bÕ≥T, »+‘·Te⁄\T ≈£L&Ü
e÷j·TyÓTÆb˛‘êjYT, Ç<˚ #·]Á‘·μμ nHêï&ÉT ≈£Lq|üsêE.
ªªn+fÒ eTìwæ <äTsêÁø£eTD<ës¡T&ÉT, <√|æ&<û ës¡T&ÉT, e\düyê~ n+{≤yê?μμ
n&ç>±H˚ïqT.
ªªK∫Ã‘·+>± n+‘˚... eTìwæ ø£+fÒ eTT+<äT Ä H˚\ì qeTTà≈£îqï Jyê\T
Ä H˚\ e~* m+<äT≈£î b˛yê*? ˙ }s¡T, Hê }s¡T, ˙ >∑&,¶É Hê >∑&¶É nH˚
eTìwæ, ˙ <˚X¯+, Hê <˚X¯+ nH˚ eTìwæ, »+‘·Te⁄\øÏ #Ó+~q H˚\ì, ˙fi¯flì,
n&É$ì ÄÁø£$T+#·T≈£î+≥÷ b˛‘·÷ ñHêï&ÉT. M&çøÏ H√s¡T+~, Ä Jyê\øÏ
˝Ò<Tä . ‘·qøÏ Á|üe÷<ä+ nqT≈£îqï J$q˝≤¢ #·+|ü⁄≈£îb˛‘ê&ÉT M&ÉT. M&çøÏ u≤ìdü˝≤¢
ñ+&˚ >±&ç<,ä ≈£îø£ÿ, >∑TÁs¡+, Äe⁄, y˚Tø£˝≤¢+{Ï Jyê˝Òï ‘·q‘√ bÕ≥T ñ+&ÉìkÕÔ&TÉ .
eTìwæ nH˚yê&çøÏ ì\TyÓ˝≤¢ kÕ«s¡ú+. eT∞fl eTqTwüß˝À¢ eTqTwüß\øÏ >=&Ée\T,
˙ }s¡T, ˙ sêÁwüº+, ˙ <˚X¯+ nì. ø±˙ eTìwæ ã‘·ø£&É+ yÓTT<ä\Tô|{Ïº+<˚
<äTsêÁø£eTD, e\dü, ã\V”≤qT*ï nD∫y˚j·T&É+ nH˚ |ü⁄Hê<äT\MT<äμμ nHêï&ÉT
≈£Lq|üsêE.
Ç+‘·˝À ‘·$Tfi¯Hê&ÉT bòÕ¬sdüTº #Óø˘b˛düTº e∫Ã+~. e÷ dü+uÛ≤wüD≈£î ÁuÒø˘
|ü&ç+~.
bòÕsêà*{°dt nj·÷´ø£, düTe÷s¡T q\uÛ’… ì$TcÕ\T ø=+&É˝À¢ Á|üj÷· DÏ+#êø£
πøs¡fi¯ #Óø˘b˛düTº e∫Ã+~. ã+&ç˝À ñqï ∫|ü⁄‡, bÕ¢dæºø˘ ø£es¡T¢, eT+<äT u≤{Ïfi¯Sfl
kÕ«BÛq+ #˚düT≈£îì nø£ÿ&É e⁄qï ô|<ä› &Éu≤“˝À¢ |ü&˚XÊs¡T.
Ä n&É$˝À n$ ìwæ<ä∆+. yêdüÔe+>±, e+&çq |ü<ësêú\T ≈£L&Ü ìwæ<ä∆+.
ø±˙ Áoø£ècÕí d”«≥T‡˝À Vü≤˝≤«\÷, yÓTÆdü÷s¡T bÕø˘ ø±–‘· bı{≤¢˝À¢ ø£{Ïº+∫,
cÕ|ü⁄˝Àì kÕ«$TøÏ HÓ’y˚<ä´+ ô|{Ïº Á|ükÕ<ä+ #˚XÊ&ÉT düT<Ûëø£sY, <ë+‘√ n$
Á|ükÕ<ä+ ù|s¡T‘√ ãj·T≥|ü&Ü¶sTT.
ªªqTe⁄« <˚e⁄DÏí N{Ÿ #˚XÊe⁄ düT<Ûëø£sYμμ nHêïqT H˚qT ã+&ç ãj·T\T<˚sêø£
qe⁄«‘·÷.
ªªyÓuŸôd’{À¢ #·÷XÊ >∑Ts¡÷ Ç$ rdüT¬øfi¯flìe«s¡ì... eT+<äT $wüj·T+˝À
#ÛêqT‡ rdüT≈£îHêï, ‹+&çHÓ˝≤ e<äT˝≤Ô. nsTTHê H˚qT XÊÁk˛Ôø£Ô+>± M{Ïì
Á|ükÕ<ä+>± e÷sêÃ>±μμ nHêï&ÉT düT<Ûëø£sY.
ªªuÛÑøÏÔ‘√ #˚ùdÔ Á|ükÕ<ä+. uÛÑTøÏÔø√dü+ #˚XÊe⁄ ø±ã{Ïº yÓ÷dü+μμ nHêïqT
H˚qT.
ªªeT÷ØÔ dü«s¡Z qs¡ø±˝À¢ f…øïÏ ø±*{°ùd es¡ÿe⁄≥e⁄‘êj˚TyÓ÷... n˝≤ düT<Ûëø£sY
‘·|æŒ+#·T≈£î+{≤&˚yÓ÷μμ nHêï&ÉT yÓ+>∑fi¯¬s&ç¶.
ªªeTqy˚TeTHêï dü«s¡Z qs¡ø±\ ÁuÀ#·s¡T¢ #·÷XÊe÷, yê{Ï yÓuŸôd’{Ÿ
#·÷XÊe÷... Ä >=&ÉyÓ+<äT>±Z˙ eTT+<ë uÀs¡T¶ #·÷&É+&çμμ nHêïqT.
"Once upon a time mother earth was like this. You are going to see
how it was before it was modified by human" nì ñ+~ bòÕs¬ dtº &çbÕsYyº TÓ +≥T
yêfi¯fl uÀs¡T˝¶ À.
ªªÇ+<ëø£ eTq+ eT{≤¢&qç eTìwæ <äTsêÁø£eTDøÏ >∑T]ø±ø£ eTT+<äT uÛ÷Ñ $T,
Á|üøè£ ‹ m˝≤ ñ+&˚<√ #·÷&ÉeTì n≥MXÊK yês¡T ≈£L&Ü n+≥THêïs¡Tμμ nHêïqT.
Á&Ó’esY nø£“sY Ä© kÕs¡<Ûä´+˝À ‘·Tqø£ÿ&Ée⁄ &ÜyéT <ä>∑Z]øÏ #˚sê+. s√&ÉT¶
ø£<∏ä\T 63
|üø£ÿ, $XÊ\yÓTÆq ‘·{≤ø±ìøÏ m<äTs¡T>± Hê\T>∑T #Ó≥¢ MT<ä yÓ<äTs¡T u§+>∑T˝ÀÔ
ø£{≤ºs¡T Á{°{≤|t Vü≤Ödt.
ˇø£ÿfÒ >∑~, z m{≤#Y&é {≤sTT˝…{Ÿ, #·T≥÷º‘ê u≤\ÿ˙. >∑~ eTT+<äTyÓ|’ ü⁄
u≤\ÿ˙˝À ≈£L#·T+fÒ <ë<ë|ü⁄>± ˙fi¯fl eT<Ûä´˝À ñqï≥Tº>± ñ+~.
n&É$ >±* |ü#Ã· {Ï #Ó≥¢ eT<Û´ä ˝À+∫, #·\{¢ Ï ˙fi¯flMT+∫ Vü‰sTT>± Mk˛Ô+~.
ªªÇ<äs› T¡ Çø£ÿ&Ü... Ç<äs› T¡ &ÜyéT ne‘·\ >¬ dtVº ≤ü Ödt˝À |ü&TÉ ≈£î+<ë+. |ü>\∑ T
m˝≤q÷ n≥÷, Ç≥÷ ‹s¡T>∑T‘ê+ ø£<ë, ¬sdtº rdüTø√&ÜìøÏ Á{° Vü≤Ödt
u≤e⁄+≥T+~, ø±˙ q\T>∑T]øÏ dü]b˛<äTμμ nHêïqT.
H˚q÷, ≈£Lq|üsêp Á{° {≤|t˝À ñ+&˚≥Tº, düT<Ûëø£sY, yÓ+>∑fiŸ¬s&ç¶ &ÜyéTøÏ
n<ä›] e⁄+&˚≥Tº ˇ|üŒ+<ä+ ≈£î~]+~.
---
|üs¡+_≈£îfi¯+ f…Æ>∑sY ]»s¡T« @]j·÷˝À ñqï ø=+<äs¡T Áf…Æã˝Ÿ‡ì Áf…sTTHé
#˚ùdyêfi¯flH˚ bòÕs¬ dtº yê#·sT¡ >¢ ± ≥÷]düTº >¬ &’ TÉ \T>±, u≤+ã÷ sê|ò+ºæ >∑÷, uÀ{Ï+>∑÷
#˚sTT+#˚ ôdsTT\s¡T¢>±, ¬>dtºVü≤Ödt˝À e+≥yêfi¯ófl>± ô|{Ïº+~ πøs¡fi¯ Á|üuÛÑT‘·«+.
Bìe\¢ ¬s+&ÉT ñ|üjÓ÷>±\T... ˇø£{Ï kÕúìø£, kÕúìπø‘·s¡ düeTdü´\T ñ
+&Ée⁄. ¬s+&ÉT, n+‘ê n&É$˝À |ü⁄{Ïº ô|]–qyêfi‚¢ ø±ã{Ïº >±*˝À yêdüqã{Ïº,
|ü≈£åî\ n*øÏ&çì ã{Ïº Á|üe÷<ä+ mø£ÿ&É bı+∫ ñ+<√ |üdæ>∑{Ïº ‘·|æŒkÕÔs¡T.
n~ e÷≈£î Ä s√E sêÁ‘˚ ns¡yú TÓ +Æ ~. uÛÀ»q+ ø√dü+ ø±s¡T˝À ãj·T˝Òs› ê+
H˚q÷, ≈£Lq|üsêE. ‹]– ø=~›<ä÷s¡+ yÓfi≤flyÓ÷ ˝Ò<√ m<äTs¡T>±Z ô|<ä› @qT>∑T\
>∑T+|ü⁄. s√&ÉT¶øÏ n&É¶+>± ñHêïsTT. |ü~ @qT>∑T\ ô|’e÷fÒ.
e÷‘√bÕ≥T e∫Ãq ¬>’&ÉT Á&Ó’esY n©ì ôV≤#·Ã]+#·&É+‘√ ã+&ç Äù|dæ,
ôV≤&é˝…’≥T¢ Ä|ü⁄#˚XÊ&ÉT. Ç+õHé Ä|ü≈£î+&Ü Ä˝≤H˚ ñ+#˚XÊ&ÉT.
n&É$˝À ‹]π> »+‘·Te⁄˝À¢ nø£ÿ&ç –]»qT\T m≈£îÿe uÛÑj·T|ü&˚~ eTT+<äT
@qT>∑TøÏ. ‘·sê«‘· m\T>∑Tã+{ÏøÏ. |ü⁄*ø°, ∫s¡T‘·ø° uÛÑj·T|ü&És¡T.
m+<äTø£+fÒ |ü⁄©, ∫s¡T‘ê ñ‹Ô |ü⁄D≤´ìπø e∫Ã <ë&ç#˚j·Te⁄. @qT>∑T
‘·qT ˇ+≥]>± ñ+fÒ K∫Ã‘·+>± m<äTs¬ q’ yÓV≤æ ø£˝Ÿì m{≤ø˘ #˚dTü +Ô ~. ø±s¡Tì
>±˙, J|ü⁄ì >±˙ yÓ\¢øÏ˝≤ |ü&˚dæ &Üy˚TCŸ #˚düTÔ+~. <ëH√¢ ñqïyêfi¯ófl ~–
bÕ]b˛‘˚ #ê˝≤kÕs¡T¢ ÁbÕD≤\T ø±bÕ&ÉTø√e#·TÃ. ø±˙ ˇø√ÿkÕ] eTqTwüß*ï
yÓ+≥ã&ç ‘·s¡TeTT‘·T+~. n|ü&ÉT ‘·|æŒ+#·Tø√e&É+ ø£wüº+. @qT>∑T >∑+≥øÏ
q\uÛ…’, @uÛ…’ øÏ˝ÀMT≥s¡¢ y˚>∑+‘√ |ü]¬>≥º>∑\<äT. n~ ≈£L&Ü m≈£îÿe <ä÷s¡+.
<=]øÏq eTìwæì ‘=+&É+‘√ |ü{Ïº $dæπsj·T&É+, ø±fi¯fl‘√ ‘=øÏÿ #·+ù|j·T&É+
#˚düTÔ+~.
s√p n&É$˝À ‹]π>yêfi¯ófl ≈£L&Ü n<ë≥Tq ∫øÏÿ‘˚ #·ìb˛e&É+ U≤j·T+.
>∑T+|ü⁄˝À ñqï @qT>∑T\T n+‘· Á|üe÷<ä+ ø±<äT. m+<äTø£+fÒ yê{ÏøÏ
eT+<äã\+‘√ uÛÑj·T+ ñ+&É<äT. ˇ+≥]>± ñqï<˚ q÷{ÏøÏ q÷s¡TbÕfi¯ófl
Á|üe÷<ä+. ˇø√ÿkÕ] eT+<ä˝À+∫ ≈£L&Ü ˇø£ @qT>∑T ãj·T{Ïø=∫Ã <ë&ç
#˚j·Te#·TÃ.
eTq+ ø±s¡T˝À ñ+fÒ m\T>∑Tu+{Ï Á|üe÷<ä+ ø±<äT, ø±˙ ãj·T≥ <=]øÏ‘˚
#·+ù|düTÔ+~.
ÇB >¬ &’ é ≈£î+EkÕ«$T eNÃsêì Ç+^¢wßü ˝À, n© eNÃsêì Væ≤+B˝À
#Ó|æŒ+~.
ªª#êe⁄, Á|üe÷<ä+ Á|ürs√p Mfi¯fl J$‘ê˝À¢øÏ e∫Ãb˛‘·÷ ñ+{≤sTT
#·÷&É+&çμμ nHêï&ÉT ≈£Lq|üsêE.
ªª#êe⁄‘√ düV≤ü yêdü+ nqïe÷≥... n+‘˚ø±<äT Á|üe÷<ä+‘√ ùdïVü≤+ ≈£L&Üμμ
nHêï&ÉT.
ªªÇ+‘· ]düTÿ‘√ Çø£ÿ&É ñ+&É≥+ nedüs¡e÷?μμ nHêï H˚qT.
ªª]düTÿ nH˚~ eTq uÛ≤eq, |ü¬s‡|ü¸Hé e÷Á‘·y˚T. Ä Á|üy˚Tj·T+ ˝Ò≈£î+&ÜH˚
#ê˝≤ »s¡T>∑T‘·T+{≤sTTμμ nHêï&ÉT ≈£Lq|üsêE.
ø£<∏ä\T 65
Hê≈£î ns¡ú+ ø±˝Ò<äT.
ø±ùd|ü{ÏøÏ @qT>∑T\ eT+<ä Nø£{À¢øÏ, ˇ‘Ó’Ôq #Ó≥¢˝ÀøÏ yÓ[flb˛sTT+~.
e÷ ø±s¡T ¬>dtºVü≤Ödtì #˚]+~. ]»sê«j·Ts¡T ˇ&ÉT¶q Vü‰\T˝À uÛÀ»q+ #ê˝≤
u≤e⁄+~.
»]–+~ ‘·\#·Tø=ì sπ |ü{Ï Áb˛Á>±+ >∑T]+N, yπ̊s $wüj÷· \ >∑T]+N
e÷{≤¢&ÉT≈£î+≥÷ >∑&ç|æq ‘·sê«‘· y˚T+ Á{° {≤|tøÏ ‹]– #˚s¡T≈£îHêï+.
---
ñ<äj·T+ Ä]+{Ïπø ≈£î+EkÕ«$T bòÕ¢düTÿ˝À {°‘√ ¬s&û. #·T≥÷º Á|üXÊ+‘·‘·.
X¯u≤›˝Ò¢ì ìX¯Ùã›+. eT<ÛäéT<Ûä´˝À z »+‘·Te⁄ ns¡T|ü⁄. kÕ+u≤sY nì #ÓbÕŒ&ÉT
≈£î+EkÕ«$T. ªª}|òt... }|òt...μμ nì ns¡Tk˛Ô+~.
øÏÁs¡TeTì ÁøÏ¬ø{Ÿ |ü⁄s¡T>∑÷, |ü≈£åî\ ≈£îe≈£îe\T, ˙fi¯fl˙ Ä≈£î©ï sêE≈£îì
>±*#˚ùd #·|ü&É÷, n|ü&É|ü&É÷ ‘·qøÏ uÀ≥T>± ñqï #Ó≥Tº ø£~*q|ü⁄&ÉT Á{°
Vü≤Ödt #˚ùd X¯u≤›\÷ ÄVü‰¢<ëìïdüTÔHêïsTT.
ªªÇ+‘· Á|üXÊ+‘· yê‘êes¡D+ m+<äTø√ÿ˝ÀŒ‘·THêï+? dü«#·Ã¤yÓTÆq á >±©,
˙s¡÷, X¯ã› ø±\TcÕ´ìøÏ <ä÷s¡+>± Çø£ÿ&˚ ñ+&çb˛‘˚ m+‘· u≤e⁄+≥T+<√μμ
nHêï H˚qT.
ªª˝Ò<äT eT÷ØÔ... ñ+&É˝Ò+. Ç<ä+‘ê e÷s¡TŒì m+C≤jYT #˚düTÔqï f…+|üs¡Ø
ø£+|òüsYº ‘·|üŒ eTπs+ ø±<äT. Á|üø£è‹øÏ <ä÷s¡+>± eTqyÓT|ü⁄&√ »]–b˛j·÷+.
Ä~eT J$‘·+ qT+∫ |ü]D≤eT+ #Ó+~ kÂø£sê´\T, $˝≤kÕ\T kÕ~Û+#·T≈£îHêï+.
Ä~eT J$‘·+˝Àì ø=ìï düT>∑TD≤\T, kÂø£sê´\ ø√dü+ Ä<ÛTä ìø£ J$‘·+˝Àì
düTU≤ìï, dü+‘√cÕìï e<äT\Tø√˝Ò+μμ nHêï&ÉT ≈£Lq|üsêE.
ªªnsTT‘˚ á n&É$ J$‘·+˝À+∫ H˚s¡TÃ≈£îH˚<˚+ ˝Ò<ë?μμ
ªªm+<äT≈£î+&É<äT... Çø£ÿ&çï+∫ yÓfi‚fl˝À>± ˙πø n~ ‘·≥düú|ü&=#·TÃμμnHêï&ÉT
sêE.
Ç&û¢\T ‹ì, ø±|ò”\T ‘ê– ø£HÓïyÓTT] fÒ≈£î #Ó≥Tº #·÷&Ü¶ìøÏ yÓfi≤fl+.
Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ n‹ |ü⁄sê‘·q #Ó≥Tº>± n~ >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~+~. Á{° Vü≤ÖdtøÏ
|üB, Çs¡yÓ’ ì$TcÕ\ Á|üj·÷D+.
ªªá #Ó≥Tº yÓTTø£ÿ>± ñqï|üŒ{Ïï+∫ Ç|üŒ{Ï<ëø± eTq eTT‘êÔ‘·\ qT+&ç
eTq es¡≈£î mH√ï ‘·sê\T #·÷dæ+~μμ nHêï&ÉT düT<Ûëø£sY.
ªªnXÀ≈£î&ç bÕ\q qT+&ç, yÓTT>∑˝≤sTT\T <˚X¯MTà~øÏ sêe&É+, yÓTT>∑˝Ÿ
kÕÁe÷»´ |ü‘·q+, Á_{°wüßyêfi¯ófl e∫Ã ¬s+&=+<ä\ @fi¯ófl bÕ*+#·&É+,
yÓ[flb˛e&É+, >±+BÛ |ü⁄≥Tºø±, ìsê´DeTT Ç˝≤ mH√ï á #Ó≥Tº ô|]π> Áø£eT+˝À
»]– ø±\>∑s¡“¤+˝ÀøÏ b˛j·÷sTTμμ nHêï&ÉT yÓ+>∑fiŸ¬s&ç¶.
ªªø±˙ Ä $wüj·T+... eTqøÏ e÷Á‘·y˚T ‘Ó\TdüT. á #Ó≥Tºø°, Á_{°wüsø¡¢ °
‘Ó©<äTμμ nì qy˚«&ÉT düT<Ûëø£sY.
<ë]˝À »+‘·Te⁄\T ø£qã&É˝≤. m+<äTø£ì n&ç–‘˚ yêVü≤Hê\T ‹]π>
<ës¡T˝À¢ á X¯u≤›\øÏ uÛÑj·T|ü&ç »+‘·Te⁄\T sêeì #ÓbÕŒ&ÉT ≈£î+EkÕ«$T.
nø£ÿ&çï+∫ ‹]– ‘·÷qø£ÿ&É|ü⁄ <ë{Ï |ü~ øÏ˝ÀMT≥s¡T¢ ø=+&É˝À¢ ô|’øÏb˛‘˚
e∫Ã+~ |üs¡+_≈£îfi¯+ &ÜeTT. <ëHêïqT≈£îì ñqï q\uÛ…’ >∑&É|ü\ eTVü‰|ü≥ºD+
|üs¡+_≈£îfi¯+.
Hê\T¬>’<äT {° ø=≥÷¢, øÏsêD+ ø=≥÷º, ãJ®, e&É\÷, ≈£L˝ŸÁ&ç+≈£î\÷,
bòÕs¬ dtº Ä|òd” Tü \÷, ÇqŒ¤sπ àwüHé ôd+≥s¡÷, yÓs¬’ d¢ t ôd+≥s¡÷ ñHêïj·Tø£ÿ&É. n~>±ø£
–]»qT\T ùdø£]+∫q ‘˚H,Ó eT÷*ø£\T yÓTT<ä˝q’… $ ny˚Tà mø√ cÕ|ü⁄\T ≈£L&Ü.
ôd+≥s¡TqT+&ç ns¡øÏ˝ÀMT≥sY es¡πø s√&ÉT¶. nø£ÿ&çï+∫ ∫qï Á>±eT+
<ë{Ï øÏ+~øÏ q&Éø£. Á>±eT+˝À ñqï Çfi¯fl #·T≥÷º |ü~ n&ÉT>∑T\ ˝À‘·T, Äs¡T
n&ÉT>∑T\ bı&Ée⁄Hê ø£+<äø±\T ‘·$« ñHêïsTT.
nø£ÿ&Éøÿ£ &Ü e+‘Óq˝≤¢+{Ï$ <äT+>∑˝ÀÔ @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. @qT>∑T\ u≤]qT+&ç
Çfi¯flì s¡ø+åÏ #·Tø√e&ÜìøÏ Ä @sêŒ≥ì #ÓbÕŒ&ÉT ≈£î+EkÕ«$T.
ø£<∏ä\T 67
yÓ<äTs¡T u§+>∑T˝ÀÔ ‘·j·÷s¡T#˚dæq ‘Ó|üŒMT<ä @sêŒ≥T #˚dæq u…+N˝≤¢+{Ï
yê{Ï˝À¢ ≈£L#·Tì ˙fi¯flMT<ä ns¡>∑+≥ ‹]>±+. øÏ+<äH˚ ˙fi¯fl˝À yÓTTdüfi¯ófl,
#·T≥Tº|øü ÿ£ \ Be⁄˝≤¢+{Ï H˚\MT<ä ‹]π> @qT>∑T\T, n&É$ <äTqï\T #·÷düT≈£î+≥÷
‹]– ˇ&ÉT≈¶ î£ #˚sê+.
~– >∑≥Tº dü>∑+ mø±ÿyÓ÷ ˝Ò<√ ªªwt...μμ nHêï&ÉT ≈£î+EkÕ«$T. n‘·&ç
yÓTTVü≤+˝À uÛÑj·T+ ø£qã&ÉT‘√+~. <ëìøÏ uÛ≤wü nø£ÿπs¢<äT. HÓeTà~>± #ÓsTT´
#·÷|æ+#ê&ÉT.
Ç+‘·≈£îeTT+<äT y˚TyÓTT∫Ãq <ë]˝À n&É¶+>± ñ+<√ @qT>∑T... ˇø£ÿfÒ
@qT>∑T, <ëì‘√ bÕ≥T <ëì ‘ê\÷≈£î ∫qï|æ\.¢
|æ\¢‘√ ñqï @qT>∑T eTìwæì m{≤ø˘ #˚j·Tø£b˛‘˚ ∫Á‘·+... n\¢+‘·
<ä÷s¡+˝À #êe⁄... yÓqøÏÿ yÓ[fl m≈£îÿ<ëeT+fÒ sê|òtº y˚πsyêfi¯fl‘√ ˙fi¯fl˝ÀøÏ
yÓ[flb˛sTT+~.
---
ø√j·T+ã‘·÷Ôs¡T msTTsYb˛s¡Tº˝À ôd’ŒdtC…{Ÿ $e÷q+ møÏÿ ≈£Ls¡TÃHêï+
q\T>∑Ts¡+. ñ<äj·T+ |ü~ q\uÛ…’ nsTT<äTøÏ ãj·T\T<˚s¡T‘·T+~ Ä $e÷q+.
Ç|üŒ{ÏøÏ s¬ +Á&√E\ eTT+<äT ø=~›˝À @qT>∑TqT+&ç ‘·|Œæ +#·T≈£îHêïø£ Hê≈£î
#ê˝≤ $wüj÷· \T ns¡+ú nj·÷´sTT.
≈£î+EkÕ«$T H˚s¡TŒ>± eTeTà*ï ˇ&ÉT¶yÓ+≥ ìX¯Ùã›+>± z øÏ˝ÀMT≥sY
q&ç|+æ ∫ y˚sπ <ës√¢ }fiÀfløÏ #˚sêÃ&ÉT. Ä <ë]˝À ≈£L&Ü @qT>∑T\<Ó\› T, ‘êC≤>±
ø£qã&Ü¶sTT. Ä <ë] ≈£L&Ü πøåeT+ ø±<äq&ÜìøÏ n<√ >∑Ts¡TÔ. @qT>∑T\T ndü˝Ò
eTdü˝Ò <ë] n~ ≈£L&Ü nì ‘Ó\Tk˛Ô+~. ø±˙ y˚πs <ë]˝Ò<äT, ]düTÿ
rdüTø√yê*‡+<˚.
n&É$ Hê≈£î H˚sêŒ\ì #·÷düTÔqï bÕsƒ¡+ n|ü&ÉT Hê≈£î ns¡úyÓTÆ+~.
m+‘√ ìs¡à\+>±, kÕ<Ûës¡D+>± ñ+&˚ –]»qT&ç n&É$ J$‘·+˝À m+‘√
]düTÿ+~. eTq¬øe]ø° ˝Òì ]düÿ~. @ ø£Då +˝ÀHÓH’ ê @ <ë]˝ÀHÓH’ ê #êe⁄ sê>∑\<äT.
n&É$ ô|ø’ Ï Á|üXÊ+‘·+>± ñ+≥T+~. ø±˙ Á|üe÷<ä+ ø£qã&É≈î£ +&Ü ñ+≥T+~.
@ kÂø£sê´\÷ ˝Òøb£ ˛sTTHê, Á|üe÷<ë\‘√ düV≤ü yêdü+ #˚d÷ü Ô ã‹πødüTHÔ êïs¡T
yêfi¯ófl. yêfi¯fl J$‘·eT+‘ê ‘·eT #·T≥÷º ñqï ø£+<äø£+, |ü~, Çs¡yÓ’ Çfi¯ófl,
n+fÒ {°.$ ˝Ò<äT, m/dæ ˝Ò<äT, u…’≈£L, ◊e÷≈£L‡, ø£ècÕí d”«≥T‡, n+u≤Dyé,
bÕs¡&Ó’E, n+»bÕŒsY _sê´˙\T, øÏ+>¥|òæwüsY ø±˝…+&És¡T¢, Ç+≥¬sï≥Tº @MT˝Òe⁄.
nsTTHê ]düTÿ e÷Á‘·+ ñ+~, Á|üe÷<ä+ ñ+~. düeTdü´ ñ+~.
eTqøÏ n˙ï ñHêïsTT, ]dü÷ÿ ñ+~. ]düTÿ m|ü&É÷ ñ+≥T+~. $e÷q+
m–]+~. ~π>˝À|ü⁄ ñqï ]düTÿ, ¬s’\T |ü{≤º\T ‘·|üŒ&É+ ]düTÿ, s√&ÉT¶ Á|üe÷<ä+
]düTÿ. Ä|òd” Tü ˝À yÓTyÓ÷ Hê≈£î ]düTÿ, Á|üe÷<ä+, ôV≤’ <äsêu≤<äT˝À n\¢sT¡ ¢ düT<Ûëø£sY
yê´bÕsêìøÏ ]düTÿ\T.
ø±˙ eTq≈£îqï ]düTÿ˝ÀÔ, kÂø£sê´\‘√ b˛*ùdÔ n&É$˝À J$‘·+ Ç#˚Ã~
‘·≈£îÿe, rdüT≈£îH˚~ e÷Á‘·+ J$‘êìï, ÁbÕD≤*ï.
<˚ìøÏ uÛÑj·T|ü&Ü*? Á|üe÷<ä+˝À |ü&˚ Á|ür s√Eø±? e#˚Ãb˛j˚T
ø±sTT‘·eTTàø£ÿ\ø±? nedüsê*ï rs¡Ã&É+ ‘·|Œü @ $\Tyê ˝Òì &ÉãT“ sêø£
b˛ø£\ø±? ndü\T düeTdü´\T n+fÒ @+{À ‘Ó©ìyê&çø,Ï #·÷&Éì yê&çøÏ bı<äT≥ ›
≈£îfi≤sTT˝À ˙fi¯ófl sêø£b˛e&É+ qT+N n˙ï düeTdü´˝Ò.
ªªHêø√{Ï ‘Ó*‡+~ >∑Ts¡÷... $»j·Te÷˝≤´˝≤ ¬s+&Óï\T¢ >∑&ç|æ‘˚ J$‘·+˝À
]|æfÒwüHé ‘·|üŒ Á~∏\T¢+&É<äT. n|ü⁄&É|ü⁄&É÷ Ç˝≤ Á|üe÷<ë˝ÀÔ ‘·\|ü≥Tº |ü{≤º*μμ
nHêï&ÉT düT<Ûëø£sY.
ªª˙πø+ ‘Ó*‡+~ ≈£Lq|üsêC≤?μμ n&çπ>&ÉT yÓ+>∑fi¯¬s&ç¶.
ªªã*¢|ü&É¶ XÊÁdüÔeT÷, yêdü÷Ô, Äe⁄ y˚Tùd XÊÁdüÔeT÷, ‘·s¡ÿeT÷, MTe÷+XÊ,
|ü⁄≥TºeT#·Ã\ XÊÁdüeÔ T÷ n˝≤+{ÏyM˚ T n&É$˝À |üì#˚jT· eì. Çø£ÿ&É ã‘·ø±\+fÒ
yπ̊s $<ä´\T ‘Ó*j·÷\ìμμ nHêï&ÉT sêE.
ø£<∏ä\T 69
ªªqTy˚«+ H˚s¡TÃ≈£îHêïyé?μμ n&çπ>&ÉT ¬s&ç¶ qqTï.
ªªn+<ëìï <ä÷s¡+ qT+#˚ #·÷&Ü\ì, <ä>∑Zs¡>± yÓfi¯fl≈£L&É<äìμμ nHêïqT
qe⁄«‘·÷.
ªªm+<äTø√?μμ n&ç>±&ÉT.
ªªÇ+<ëø£ Ä msTTsYVü≤Àôdºdt <ä>∑Z]ø=∫Ã d”≥T u…\Tº ô|&É‘ê qy˚«dü]øÏ
|üfi¯flì+&Ü >±s¡|ü{Ïº ø£ìŒ+#êsTT. ˙fi¯ófl ≈£L&Ü düsTT+#·fÒ¢μμ nHêïqT.
n+<ä] qe⁄«\ eT<Ûë´ $e÷q+ ôV≤’ <äsêu≤<éy|’Ó ⁄ü m–]+~.
(kÕ«‹, p˝…’ 16, 2010)
Åd”Ô <Ûäèø£Œ<∏ä+
Åd”Ô <Ûäèø£Œ<∏ä+˝À düe÷C≤ìï #·÷|æ+#˚ ø£<∏ä\T. düe÷»+ Åd”Ô \qT
m˝≤ ø£+&çwHü é #˚dTü +Ô ~, Åd\Ô” ≈£î düe÷»+ m˝≤ø£q|ü&TÉ ‘·T+~ nH˚~
á ø£<∏ä˝À¢ #·÷&Ée#·TÃ. s¡#·sTT‘· e÷s¡Tÿ Vü‰dü´ #·‘·Ts¡‘· e÷Á‘·+
mø£ÿ&Ü ‘·>∑Z<äT.
ø£<∏ä\T 71
˙\y˚DÏ
s¡eTD yÓ÷{≤sYôd’øÏ˝Ÿ no\T yÓT≥º<ë{Ï mø£Hê$T≈£î‡ _*¶+>¥ |üø£ÿ
yÓTsTTHé s√&ÉT¶˝À+∫ eTTe«\yêìbÕ˝…+ ø±\˙yÓ’|ü⁄ <ä÷düT≈£îb˛‘√+~.
sêÁ‹ |ü~ >∑+≥\T <ë{Ï+~. #·\ì¢ >±* ]e⁄«q ø=&ÉT‘√+~. ;#Y bı&ÉT>∑÷
düeTTÁ<ä+ m–]|ü&ÉT‘·Tqï n\\ #·|ü&ÉT $q|ü&ÉT‘√+~.
Ç+‘· sêÁ‹|üP≥ s¡eTà+<˚+{° ˙\y˚DÏ? nqT≈£îHêï&ÉT s¡eTD. n‘·&√
»s¡ï*düTº. Ä&Üfi¯fl ù|J˝À Ç+≥¬sdæº+>¥ k˛ºØ sêyê\ì m&ç≥sY #·+|ü⁄≈£î
‹+≥T+fÒ |ü&É˝Òø£ Ä&Üfi¯flMT<ä <äèwæºô|{≤º&ÉT.
ªª@<ÓH’ ê ø=‘·>Ô ± #ÓjT· é#·TÃ ø£<ëμμ n+≥÷ #Ó‘>Ô· ± m&ç≥sêdüTs¡T&ÉT Ç∫Ãq
ôV≤#·Ã]ø£‘√ ÁøÏ¬ø{Ÿ Ä&˚ Ä&Éyêfi¯ófl, @+ø£s¡T¢, ã÷´{°bÕs¡¢s¡¢ yêfi¯ófl |ü]~Û˝À
˝Ò≈î£ +&Ü b˛j·÷s¡T. nìï{Ï˙ s={°Hé n+{≤&ÉT m&ç≥sY.
∫e]øÏ ø√fi¯flbòÕs¡+ q&ÉT|ü⁄‘·Tqï ne÷àsTT ø£<∏äHÓ’Hê s={°H˚ n+{≤&ÉT.
uÛ≤s¡´ ø±qTŒ≈£î yÓfifl¯ &É+‘√ uÛÀ»q+ ø√dü+ yÓTdtMT<ä Ä<Ûës¡|&ü øÉ £ ‘·|Œü ˝Ò<Tä
s¡eTDøÏ.
mMT«|æ ø±˝˙˝À ˙\y˚DÏ yÓTdt #ê˝≤ ù|òeTdt. ˙\y˚DÏ yÓTdt Çø£ÿ&É
uÛÀ»q+ #ê˝≤ Vü‰{Ÿ>∑Ts¡÷ nqT≈£î+{≤s¡T. uÛÀ»qy˚T ø±<äT Ä yÓTdt q&çù|
˙\y˚DÏ ≈£L&Ü #ê˝≤ n+<ä>∑‘ÓÔ. ˙\y˚DÏ uÛÀ»Hêìï ‹ì Äø£* rs¡TÃ≈£îqï
yêfi¯ófl ‘·≈£îÿyê, ÄyÓTì #·÷dæ ˝§≥º˝Òùdyêfi¯ófl m≈£îÿyê dæ{°˝À.
q\uÛ’… <ë{ÏHê ej·TdüTì »sTT+∫+~ ÄyÓT X¯Øs¡+. eT+∫ bı&ÉeP,
˝≤eP, düqïeT÷ ø±˙ X¯Øs¡+. eTTU´+>± ÄyÓT yÓTTVü≤+˝À ø£ìŒ+#˚ <äsŒ¡ +,
ø£e÷+&é ÄyÓTì #ê˝≤ Äø£s¸¡ Dj ° T· +>± #˚XÊsTT.
ÄyÓT yÓTdtø√ Á|ü‘˚´ø£‘· ñ+~. ‘Ó\¢{Ï nqï+, n~]b˛j˚T |ü|ü, z
y˚|ü⁄&ÉT≈£Ls¡, kÕ+u≤s¡T, y˚&çs¡dü+, n|üŒ&É+, >∑&É¶ ô|s¡T>∑T <ë+{À¢øÏ Äeø±j·T
˝Ò<ë >√+>∑÷s¡ |ü#·Ã&ç‘√ neTè‘· düe÷qyÓTÆq uÛÀ»q+ πøe\+ eTqTwüß˝≤¢
‹H˚ yêfi¯flπø ô|&ÉT‘·T+~.
ãø±düTs¡T˝≤¢ $T+π>yêfi¯fløÏ sπ |ü{ïÏ +∫ sêe<äì› #Ó|⁄ü +Ô ~. s¬ {’ Ÿ Ä|òt m&çàwüHé
]»sY«&é.
---
@+{À á eTìwæ ns¡yú T˚ ø±<äT nqT≈£îHêï&ÉT s¡eTD.
ªªMT yÓTdtøÏ |ü_¢dæ{° edüTÔ+~. Ç+≥s¡÷«´ Çe«+&çμμ nì m+‘· n&ç–Hê
Çe«ì eTìwæ, ªªMT J$‘·+˝À á ‘·s+¡ ne÷àsTT\øÏ |üìøÏ e#˚Ã~ @<ÓH’ ê
ñ+≥T+<˚y÷Ó #·÷&É+&çμμ n+fÒ ªªdüsπ +¢ &ç, qqTï Ä˝À∫+#·Tø√ìe«+&çμμ nì
z s√E ‘·sê«‘·
ªªHê ø£<∏ä #ÓbÕÔμμ nqï~.
˙\y˚DÏ Ç+≥s¡÷«´øÏ |æ*∫+~. n~ ≈£L&Ü sêÁ‹|üP≥ nH˚dü]øÏ Ä
$wüj·T+ s¡eTD Ä|ò”düT˝À ÁuÒøÏ+>¥ q÷´dt nsTT+~.
ªªÇ{Ÿ ø±˝Ÿ‡ |òüsY ôd\ÁuÒwüHéμμ n+~ Ç+^¢wt m&çwüHé˝À |üì#˚ùd |æ\¢.
ªªñ+&É÷... s¡eTDøÏ {°≥«+{° »≥Tº˝À ù|k¢ ı∫Ã+~ ø±˙ eTHê&çøÏ u≤{Ï+>¥
#ÛêqT‡ edüTÔ+<√ ˝Òø£ &É>ö{Ÿ πø |ü]$T‘·eTe⁄‘ê&√μμ nHêï&ÉT k˛ŒsY‡º &ÉdüTÿ
]b˛s¡ºsY.
ø£<∏ä\T 73
ªªdæ>T∑ ˝Z <Ò Tä sê #·∫ÃHêfi≤flsê... y˚T˝Ÿ #êeìdüTº ÁøÏ$Tì˝Ÿ‡ n+‘ê ø£≥øº ≥
£ Tº≈î£
|üÁ‹ø±|ò”düT˝À #˚]q≥Tº+~. Ä ˙\y˚DÏ #ê˝≤ cÕsYº f…+|üs¡T, eTHê&çï >∑]≥‘√
Hê\T>∑T u≤~ kÕ+u≤s¡T &˚–cÕ˝À eTT+∫ sπ |ü⁄ e&çd¶ Tü +Ô ~μμ n+≥÷ XÊ|üHêsêú\T
ô|{Ïº+~ ô|ò$TìdüTº XÊéT\.
á ˝Ò{Ÿ á$ì+>¥ Ç+≥s¡÷«´ s¡eTDøÏ es¡ÿe⁄≥e⁄‘·T+<ä˙, ø±<ä˙
n|üŒ{Ïø£|ü&ÉT kÕŒ{Ÿ u…{Ïº+>¥\T yÓTT<ä\j·÷´sTT.
---
ªªHê >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£îH˚ eTT+<äT dü+|ü‘Y >∑T]+∫ ‘Ó\TdüTø√yê* MTs¡Tμμ
n+~ ˙\y˚D.Ï
ªªn‘·HÓes¡T?μμ nì n&ç>±&ÉT s¡eTD.
ªn‘·ì >∑T]+#˚ #Ó|üŒuÀ‘√+fÒ n‘·HÓes¡T nì n&É>∑&É+ ns¡ú+ ˝Òì |üìμ
nì ˙\y˚DÏ nH¢̊<Tä , ÄyÓT ∫s¡Tqe⁄« n+~.
ªªdü+|ü‘Y >∑T]+∫ Ä }fiÀfl ‘Ó©ì yêfi¯ófl ˝Òs¡T. &Üø£ºsY C…øÏ˝Ÿ n+&é
$TdüºsY ôV’≤&é ˝≤+{Ï ø±´¬sø£ºsY n‘·ì~. ‘ê>∑ø£b˛‘˚ n‘·q+‘· eT+∫yê&ÉT ˝Ò&ÉT.
#ê˝≤ kÕ<ÛäT dü«uÛ≤$. kÕj·T+Á‘·+ @&ÉT >∑+≥\T <ë{Ï+<ä+fÒ bÕ‘· ãkÕº+&ÉT
<ä>∑Zs¡ ñqï yÓ’Hé cÕ|ü⁄˝À ‘ê>∑&É+ yÓTT<ä\T ô|&É‘ê&ÉT.
dü+|ü‘Y Ç\T¢ }]øÏ á ∫es¡ ñ+&˚ ‘ê\÷ø± Ä|ò”düT <ä>∑Zs¡. eT] Ä
∫e]ï+∫ ‘ê>∑≥+ m+<äT≈£î yÓTT<ä˝…&É‘ê&√ Ç+‘·es¡≈£L me]ø° ‘Ó©<äT. HÓ’˙º
myÓTà˝Ÿ‘√ yÓTT<ä˝…{Ïº, ‹s¡TeT˝≤ {≤ø°dt s√&ÉT¶ ¬øfi‚fl eT÷\MT<ä ñqï m>¥ãJ®
<äTø±D+˝À ãJ®‘√ yÓTT<ä˝…{Ïº, }fiÀfl ñqï u…˝Ÿº cÕ|ü⁄\ yÓ+≥ q&ÉT#·T≈£î+≥÷,
HÓ’˙º #=|üq |ü⁄#·TÃ≈£î+≥÷ sêÁ‹ ˇ+{Ï>∑+≥ es¡≈£L ‘ê>∑T‘·÷H˚ ñ+{≤&ÉT.
Ä øÏ≈£îÿ˝À s√&Éï b˛j˚Tyêfi¯fl‘√ >=&Ée\T, dü+|ü‘Y >∑T]+∫ ‘Ó*dæq
yêfi¯flsTT‘˚ ªNÛμ nqT≈£îì b˛e&ÉyÓ÷, ‘Ó©ì yêfi¯flsTT‘˚ |ü≥Tº≈£î ‘·qï&ÉeT÷
»s¡T>∑T‘êsTT.
‹Hê*‡q$ (‘·qTï˝ÀÔ düV‰ü ) ‹ì, ‘ê>±*‡q+‘· ‘ê– Ç+{ÏøÏ #˚] z
ns¡>∑+≥ ‘·*¢˙ ‘·+Á&ç˙ HêHê ‹≥T¢ ‹{Ïº, ˇø√ÿkÕ] ø={Ïº |ü&ÉT≈£î+{≤&ÉT.
ôV’≤dü÷ÿ˝À¢ #·~y˚ s√E˝À¢ dü+|ü‘Y f…HéÔ ø±¢düT˝À õ˝≤¢ |òüdüTº e#êÃ&ÉT.
eTq÷]ï+∫ ◊@j·Tdt nj˚Týê&ÉT M&=ø£ÿ&˚ nqT≈£îHêïs¡T }fiÀflyêfi¯ófl. ø±˙
yê&ÉT ø±kÕÔ &çÁ^ ø=#˚Ãdü]øÏ |üs¡eT ‘ê>∑TuÀ‘·T>± m˝≤ e÷πs&√, m+<äT≈£î
e÷πs&√ me]ø° ‘Ó©<äT. ø±˙ dü+|ü‘Y &çÁ^ ≈£L&Ü |üP]Ô #˚j·T˝Ò<äH˚~ yêdüÔe+.
dü+|ü‘Y ‘·+Á&ç Hêsêj·TDsêe⁄ }fiÀfl eT+∫ ù|s¡Tqï ms¡Te⁄\ yê´bÕ].
ø=&ÉT≈£î #˚ùd |üqT\øÏ ‘·\ ~+#·T≈£îì u≤<Ûä |ü&É≥+ ‘·|üŒ @MT #ÓjT· ´˝Òø£
b˛‘·THêï&ÉT. dü+|ü‘øY Ï z #Ó˝\¢… T+~. Ä ne÷àsTT n+fÒ #ê˝≤ Áù|eT dü+|ü‘øY .Ï
ªªm+<äT≈£îsê ‘ê>∑T‘êe⁄... Äs√>∑´+ #·÷&ÉT m˝≤ bÕ&ÉsTT+<√... e÷HÓjT· ´
sê<ä÷μμ n+≥T+<ë |æ\¢.
ã<äT\T>± @&ÉTkÕÔ&ÉT ‘·|üŒ, @MT #Ó|üŒ&ÉT dü+|ü‘Y.
dü+|ü‘Y >∑T]+∫q yês¡Ô ∫+‘·\|üP&ç Á>±e÷ìï düÔ+_Û+|ü#˚dæ+~.
ªªÇ~ eH˚¶ Ç+≥πsïwüq˝Ÿμμ nHêï&ÉT Äq+<äu≤ãT nqã&˚ ãTõ® ‘·q
V”≤s√Vü≤À+&Ü kÕsê\øÏåà u…\TºcÕ|ü⁄˝À Ä|æ ¬s+&ÉT ô|>∑TZ\T ‘ê>±ø£.
ªªø±<äHêï Ç~ {° ≥«+{°μμ nHêï&ÉT sêCÒ+Á<ä.
ªªô|<ä›yê&çì ø£<ë... Ä˝À∫+#˚ e÷{≤¢&ÉT‘·THêïμμ nHêï&ÉT ãTõ®.
ªªÇ+‘·ø° dü+|ü‘Y düèwæº+#·uÀ‘·Tqï Ä dü+#·\q+..?μμ
ªªÁuÒø˘ ‘·sê«‘·μμ nì Hê≥ø°j·T+>± n+~ ˙\y˚DÏ.
---
ªªs¡eTD>±s¡÷... {° #·˝≤¢]b˛‘·T+~... ‘ê>∑+&çμμ n+~ ˙\y˚DÏ.
ÄyÓT qπswüHé u≤e⁄+&É&É+‘√ Ä˝À#·q˝À¢ ø=≥Tº≈£îb˛‘·Tqï s¡eTD ‘Ó|üŒ]*¢
{° n+<äT≈£îHêï&ÉT.
ø£<∏ä\T 75
ªªÇø£ e÷ >=&Éeø=ùdÔ e÷ neTà kÕ$Á‹. ù|s¡T≈£î ‘·>∑ZfÒº dæHêà kÕ$Á‹˝≤
kÂeTT´sê\T. e÷ø√ Hêqï n‘·&ÉT ñHêï&√ ˝Ò&√ ‘Ó©ì u≤|ü‘·T.
‘·+Á&ç nH˚yê&ÉT |üP]Ô>± ñ+fÒ ˇø£s¡ø£+, ˝Òø£b˛‘˚ ˇø£s¡ø£+... ñ+&ç
˝Òø£b˛‘˚ qs¡ø£+. n<˚ e÷ neTàø£sTT‘˚ uÛÑs¡Ô nH˚yê&ÉT ñ+&û ˝Òì qs¡ø£+.
Hêqïe\¢ e∫Ãq HêHê qs¡ø£+. e÷ Hêqï @d”{°y√>± #˚ùdyê&ÉT. J‘·+ ø£Hêï
^‘·+ m≈£îÿe. Hêø√ #Ó˝\¢… T, ‘·eTTà&ÉT. y˚TeTT |ü⁄{≤ºø£ e÷ HêqïøÏ ‘·q ej·TdüT˝À
dü>+∑ ej·TdüT+&˚ z ne÷àsTT‘√ dü+ã+<Û+ä @s¡Œ&ç+~. e÷ neTàì e~˝Òdæ
m≈£îÿe>± Ä ne÷àsTT‘√H˚ ñ+&˚yê&ÉT.
dü+e‘·‡sêìøÏ ¬s+&ÉT eT÷&ÉTkÕs¡T¢ e#˚Ãyê&ÉT. kÕsTTãT\øÏ |ü+&É>∑˝§∫Ã
q+‘· ‘·s¡#·T>± Äj·Tq e∫Ãq|ü&ÉT e÷ neTà uÛÑj·T+, n+‘·ø£+fÒ m≈£îÿe
uÛÑøÏÔ‘√ n‘·&çøÏ ùde\T #˚ùd~.
eTeTà*ï m+‘√ Áù|eT>± #·÷ùd neTà, Ä eT÷&Üï\T>∑T s√E\T eTeTà*ï
eT]Ãb˛sTT n‘·&çøÏ ùde #˚ùd~. Äj·Tq ≈£L&Ü e÷‘√ @eT+‘· Áù|eT>±
ñ+&˚yê&ÉT ø±<äT. n~Ûø±s¡+ #Ó˝≤sTT+#˚yê&ÉT. >∑+;Ûs+¡ >± ñ+&˚yê&ÉT.
‘êqT #˚düTÔqï |üì |ü≥¢ dæ>∑TZ‘√ n‘·&ÉT n˝≤ ñHêï&Éì e÷¬ø|ü&É÷
nì|æ+#·˝Ò<äT.
‘·TbòÕqT yÓ*dæq≥T¢ n‘·qT yÓ[flb˛j˚Tyê&ÉT. Nø£≥T¢, eTãT“\T ‘=\–
Äø±X¯+ yÓ*–q≥T¢ e÷ eTqdüT\T yÓT*π>$. n˝≤ nì e÷≈£î ø£cÕº\T ˝Òeì
ø±<äT.
Ä]úø+£ >± m+‘√ Çã“+~ |ü&Ü¶+. neTàøÏ bı\+ qT+&ç sêyê*‡q &ÉãT“
øö\T<ës¡T¢, dü]>±Z Ç#˚Ãyêfi¯ófl ø±<äT. ‘êqT Áô|’y˚≥T dü÷ÿfi¯fl˝À {°#·s¡T>±
|üì#˚ùd~.
ø=ìï#√≥¢ |üπs¢<äT ø±˙, ˇø√ÿ dü÷ÿ˝À¢ ˇø√ÿ ø±eT|æXÊ∫ ‘·–˝Ò~. n+‘˚!
nsTT‘˚ yê&ÉT dü÷ÿ\T e~*ô|{≤º* ˝Ò<ë e÷ neTà dü÷ÿ\T e÷H˚j·÷*.
n+‘·˝≤ yÓ+{≤&ç y˚~+Û #˚yêfi¯ófl.
n~ ãj·T≥≈£î #Ó|ü ≈£îì, ‹s¡>ã∑ &˚ kÕVü≤dü+ e÷ neTàøÏ ˝Ò<Tä . ìX¯Ùã›+>±
nø£ÿ&çqT+∫ e÷H˚dæ eTs√#√≥ #π̊s~.
Áø£eT+>± e÷≈£î ns¡ú+ ø±e≥+ yÓTT<ä˝…’+~. neTà dü÷ÿ˝Ÿ e÷]+<ä+fÒ
m+<äTø√. s¡ø£Ô+ eT]–b˛j˚T~. ø±˙ @MT #˚j·T˝Òì nX¯ø£Ô‘·. Hê¬ø’‘˚ @yÓTÆHê
ø±˙ Ä eTè>±fi¯flì bı&ç∫ bÕπs<ë›+ nì|æ+#˚~.
m|ü&˚Hê z<ës¡ÃuÀ‘˚... ªª@+ ø±˝Ò<Tä sê Ç+{ÏøÏ <ä÷s¡eTì e÷]b˛j·÷μμ
nH˚~. ˝Òø£b˛‘˚ ªªJ‘·+ ô|+#·s¡ì e÷sêqì #Óù|Œ~μμ.
|üøÏÿ+{À¢ ñ+&˚ ªnqïj·T´>±s¡Tμ zkÕ] #ÓsTT´ |ü≥Tº≈£îqï|ü&ÉT
ìÁ>∑Væ≤+#·Tø√˝Òø£ @&˚Ãdæ+~.
e÷ ‘·eTTà&ÉT n|ü&ÉT |ü<ëï\T>√ @≥ ñHêï&ÉT. Hê≈£î |ü<Ó›ì$T~...
yê&ÉT eTT+<äT q&ç#ê&ÉT |ü<äø±ÿ yê&ç dü+>∑‹ #·÷<ë›+ nì.
Ç<ä›s¡+ yÓ[fl neTà ªnqïj·T´>±]ïμ yêfi¯fl Ä$&É eTT+<˚ ∫‘·ø=ÿ{≤º+.
#ê˝≤ dü+‘√wü+ y˚d+æ ~.
nqïj·T´>±s¡T Ç\T¢ e÷]b˛j·÷&ÉT. ø±˙ neTà uÛÑj·T|ü&ç+~. Ç+ø±
Ç˝≤+{Ï >=&Ée\T mìï #·÷&Ü˝À nì, n+<äs÷¡ @eTqT≈£î+{≤s√ n˙...
Ç˝≤ |ü&ÉT‘·÷ ˝ÒdüTÔqï e÷ J$‘ê˝À¢øÏ Hêqï eT∞fl e#êÃ&ÉT.
ákÕ] XÊX¯«‘·+>±... m<äTø£+fÒ Hêqïì ñ+#·T≈£îHêï$&É áj·Tìï
e~˝Òd+æ ~, Äj·Tq @d”; øπ düT˝À ñ<√´>∑+ b˛>=≥Tºø√e&É+‘√.
ªªe÷ Hêqï m|ü&√ zkÕ] e∫Ã b˛‘·T+&É&+É e\¢ düe÷»+ eTeTà*ï
∫qï#·÷|ü⁄ #·÷dæ+~. Áô|ò+&é‡ Çfi¯fl˝À ãsYÔ&˚ bÕØº\ø°, |òü+ø£åHé\ø° n+<äs¡÷
|æ*#˚yêfi¯ófl ø±<äT. ø=+‘·eT+~ eT+∫yêfi¯ófl nqedüs¡yÓTÆq &çdüÿwüqT¢, ôd’ø√
bòÕ˙‡ ˝Ò≈£î+&Ü ñ+&˚yêfi¯ófl. ø=+<äs¡T e÷Á‘·+ eTeTà*ï yêfi¯fl‘√ ø£\eìe«&É+
e\¢ yêfi¯ófl >∑Ts¡C≤&É nbÕŒsêe⁄, sêC≤sêeTyÓ÷Vü≤qsêjYT\ kÕúsTT˝À
ñ<ä∆]düTÔHêïeTì |ò”\j˚Týêfi¯ófl...
ø£<∏ä\T 77
ˇø√ÿkÕ] nìŒ+#˚~ bı\+ øö\T sêø£b˛e&É+, neTà y˚|ü⁄ @yÓTÆHê
neø±X¯+ ñ+≥T+<ë nqï≥Tº #·÷&É+¶ Çe˙ï z eT>∑J$ Ç+{À¢ ˝Òøb£ ˛e≥+
e˝Ò¢ ø£<ë nì.
ø±˙, Ä yÓ*Ô e˝Ò¢ nqT≈£î+≥÷ e÷ #Ó˝…¢\÷, ‘·eTTà&ÉT, H˚q÷ neTà
m+‘√ Áù|eT>± ñ+&˚yêfi¯ófl. ˇø£]ø√dü+ ˇø£s¡T @+ #˚j·T&Üì¬ø’Hê dæ<∆|ä ü&˚
Áù|eT n~.
ªªe÷ Hêqï ‹]– e#êÃ&˚ ø±˙ Ç+{À¢ mes√ bòÕ]qsY n+fÒ nyÓT]ø±
qT+&ç ‘Ó\y¢ ê&√, HÓJ’ ]j·÷ qT+&ç q\¢yê&√ eTq C≤‹øÏ dü+ã+<Û+ä ˝Òìyê&ÉT
e∫Ã ñ+≥Tqï≥Tº ñ+&˚~.
dü+‘√wü+>± ñ+&˚ ≈£î≥T+u≤\˙ï ˇø£ÿ˝≤H˚ dü+‘√wü+>± ñ+{≤sTT.
<äT'K+‘√ ñqï ≈£î≥T+u≤\T e÷Á‘·+ <˚ì |ü<ä∆‹˝À n$ <äT'K+>±
ñ+{≤sTT n+{≤&ÉT {≤˝ŸkÕºjTY nHêï ø±]ïø√yê˝À. e÷ ≈£î≥T+ã+ $wüjT· +˝À
n‘·&ÉT ‘·|ü. m+‘· u≤<Ûä ñHêï e÷ <ë]q y˚T+ dü+‘√wü+>±H˚ ñHêï+.
áj·Tq e\¢ Ä dü+‘√wü+ b˛sTT+~.
{≤˝ŸkÕºjYT nqï≥Tº>±H˚ z Vü≤À≥˝Ÿ˝ÀH√, ¬s’˝Ò« bÕ¢{ŸbòÕ+ MT<√
j·÷<äè∫Ã¤ø+£ >± ø£*dæq yêfi¯fl≈£î ø±eTHé>± ñ+&˚ $wüj÷· \T m≈£îÿe ñ+{≤sTT.
e÷ Hêqïø° e÷≈£L ñqï ]˝ÒwüHé‘√ b˛*ùdÔ.
#ê˝≤ Çã“+~>± e÷ eT<Ûä´ >√&É ø£{Ïºq≥Tº>± Ç+{À¢ ø£\sê »ãT“
‹s¡T>∑T‘·Tqï+‘·>± Çã“+~>± ñ+&˚~.
m|ü&É÷ qe⁄«‘·÷ ‘·Tfi¯ófl‘·÷ Áù|eT>± e÷{≤¢&ÉT≈£îH˚ y˚T+ bòÕs¡à˝Ÿ>±
e÷{≤¢&TÉ ø√e≥+ yÓTT<ä˝+’… ~μμ
#Ó|üŒ≥+ Ä|æ ˙fi¯ófl ‘ê– z >±¢düT s¡eTDÏøÏ Ç∫Ã+~ ˙\y˚DÏ.
ªªn\yê≥T ˝Òì Äb˛düq|ü&ç‘˚ eT÷‹ MTkÕ\T ø±˝≤j·Tì m|ü⁄&Ó’Hê
$Hêïsêμμ n+~.
_‘·Ôs¡b˛sTTq s¡eTD ªª$HêïqT ø±˙ MT ø£<∏äø° zb˛düqø° dü+ã+<Ûä+
@$T{À ns¡ú+ ø±e≥+ ˝Ò<äTμμ nHêï&ÉT.
ªªe÷ HêqïøÏ eTeTà*ï ø£ì bÕπsj·T≥y˚T ‘Ó\TdüT ‘·|üŒ. e÷ Ä\Hê,
bÕ\Hê #·÷&É+¶ m|ü&É÷ ‘Ó©<äT. Äj·TqøÏ ‘·q düTKy˚T eTTK´+. z y˚T˝Ÿ
cÕeìdüTº |æ>¥. nsTT‘˚ n˝≤+{Ïyê&ÉT nø£kÕà‘·TÔ>± z eT+∫ ‘·+Á&ç
nsTTb˛yê\qT≈£îHêï&ÉT. _Hé˝≤&ÓHé H√ãT˝Ÿ XÊ+‹ ãVüQeT‹ Ä•+∫q≥Tº.
Äj·TqøÏ ∫qï‘·q+ qT+&û z Áô|ò+&ÉT yêfi¯fl }fiÀfl ñHêï&ÉT. Ç<ä›s¡÷
kÕyêdü>±fi¯ófl dæìe÷˝À dü‘·´Hêsêj·TD, >∑TeTà&ç nqT≈£îqï≥T¢ ˙≈£î ø=&ÉT≈£L,
Hê≈£î ≈£L‘·Ts¡T |ü⁄&ç‘˚ yêfi¯fløÏ ô|[¢ #˚<ë›+ nqT≈£îHêïs¡≥. n~ áj·TìøÏ
>∑Ts=Ô∫Ã+~.
Ä Áô|ò+&ÉTì yÓ‘·T≈£îÿ+≥÷ yÓfi≤fl&ÉT. Äj·Tq Ä]úø£+>± u≤>± ñHêï&ÉT.
yêfi¯flu≤“sTT ≈£L&Ü yê´bÕs¡+˝À Äj·TqøÏ ‘√&ÉT>± ñ+≥÷ Á|üj÷Ó »≈£î&Éj÷· ´&ÉT.
yêfi¯fl Ç\÷¢, >=&É÷¶ >√<ë #·÷dæ eTT#·Ã≥|ü&ç dü+ã+<Û+ä U≤j·T+ #˚dTü ≈£îHêï&ÉT.
uÛÑfi¯óflq ô|fi¯flsTT´+~. e÷ Hêqï z eT+∫ ‘·+Á&û, eT+∫ ùdïVæ≤‘·T&É÷
nj·÷´&ÉT. Hê J$‘·yT˚ HêX¯q+ nsTT+~.
mH√ï ÄX¯˝ÀÔ yÓTT<ä{Ï sêÁ‹ >∑~˝ÀøÏ yÓfi≤flqT. yê&ç qT+&ç >∑T|üeTì
eT+<ä÷, Ç+ø± >∑T{≤ÿ ø£*|æq ø£+|ü⁄. ø£&ÉT|ü⁄ ‹|æŒ, ø£&ÉT|ü⁄ sê≈£î+&ÜH˚ yê+‹
nsTT+~.
yê&çù|s¡T dü+|ü‘Y. Äq+<äu≤ãT nqï≥Tº e÷ ô|[fl eH˚¶ Ç+≥πsïwüq˝Ÿ>±
ˇø£ÿs√E˝À eTT–dæ+~.
ùdïVæ≤‘·T&ÉT yÓ÷dü+ #˚XÊ&Éqï u…+>∑‘√, ≈£L‘·T] J$‘·+ ã*#˚XÊqqï
u≤<Ûä‘√ e÷ Hêqï #·ìb˛j·÷&ÉT.
ø±˙ Äj·Tq n+{Ï+∫q dü+|ü‘ìY Hê J$‘·+ qT+∫ yÓfifl¯ >=≥º&ÜìøÏ
<ë<ë|ü⁄ ôd’«Hé|üP¢ qT+&ç ãj·T≥|ü&çq+‘· |üqsTT+~.
ø£<∏ä\T 79
e÷ nu≤“sTT ã+>±s¡+... yê&çï C≤Á>∑‘·Ô>± #·÷düT≈£î+fÒ yê&É+‘·
eT+∫yê&ÉT ˝Ò&TÉ nHêïs¡T e÷eT>±s¡T, n‘·>Ô ±s¡T.
e÷ nqïj·T´øÏ á ô|[fl Çwüº+˝Ò<äT. ø±˙ H˚qT m+‘√ #Ó|æŒ ˇ|æŒ+#êqT.
e÷ nqï ø=+#Ó+ bÕ&ÉsTTq e÷≥ yêdüeÔ y˚T. ø±˙ ô|[fl‘√ nqï u≤>∑T|ü&‘É ê&ÉT
nqT≈£îHêï n+~ n‘·ì #Ó*.¢
Hê J$‘·+ z |üØø£å Hê[ø£ nsTTb˛sTT+~ s¡eTD>±s¡T.
e÷ neTà eT+∫ uÛ≤s¡´>± uÛÑs¡Ô #Ó|æŒq dü+ã+<ÛëìøÏ ˇ|ü≈£î+<˚ ø±˙,
‘·q J$‘·+˝≤ ≈£L‘·T] J$‘·+ ≈£L&Ü HêX¯q+ ø±≈£î+&Ü @ C≤Á>∑‘êÔ rdüTø√˝Ò<Tä .
Hêqï düπsdü] eT+∫ ùdïVæ≤‘·T&É÷, ‘·+Á&û nsTTb˛yê\ì Hê J$‘·+‘√
Ä&ÉT≈£îHêï&ÉT.
kÕ{Ï Ád”Ô\sTT ≈£L&Ü |üP]Ô>± #Ó&çb˛sTT Ç+ø√ ¬s+&˚fi¯flø£+fÒ ã‘·ø£ì
dü+|ü‘Yì Hêô|’ Á|üjÓ÷–+∫ #·÷XÊs¡T e÷ n‘·Ô>±s¡T, Ä&É|ü&ÉT#·÷. yêfi¯ófl z
eT+∫ ‘·©,¢ #Ó˝\¢… ÷ nsTTb˛j·÷s¡T.
eTq J$‘·+ MT<ä eTqøÏ ø£+Á{À˝Ÿ ˝Òø£b˛‘˚ Ç˝≤ Á|ü‹ ≈£îø±ÿ eTq
J$‘·+‘√ Á|üj÷Ó >±\T #˚kÕÔsTT. n+<äTøπ z ej·Tdü÷, Ç+–‘·eT÷ e#êÃø£
eTq eT+N, #Ó&÷É @<√ eTqy˚T #·÷düTø√yê*. <ëìø√dü+ ‘·*<¢ +ä Á&ÉT\ì
m~]+#ê*‡ e∫ÃHê düsπ .
Ç~ #Ó|üŒ&Üìπø Hê ø£<∏ä MT≈£î #ÓbÕŒ*‡ e∫Ã+~. Hê˝≤+{Ï yêfiËfle¬s’Hê
á ø£<∏ä #·~$ yêfi¯fl ìs¡íj·T+ yêfi¯ófl rdüTø√>∑*–‘˚ #ê\T s¡eTD>±s¡÷μμ n+~
˙\y˚DÏ.
ªªá yÓTdt Ä]úø£+>± qqTï ì\u…{Ïº+~. Hê ‘·eTTà&ÉT, #Ó*¢ ô|[flfi¯ófl
#˚düT≈£îHêïs¡T. Ä]úø£+>± ì\ã&Ü¶qT. e÷ neTà Vü‰sTT>± ñ+~μμ n+≥÷
eTT–+∫+~ ˙\y˚D.Ï
ªªn~ düπs MT ø£<∏ä ÁôdºsTT{Ÿ>± #Ó|üŒ≈£î+&Ü dü+|ü‘Y ø£<∏ä eTT+<äT m+<äT≈£î
#ÓbÕŒs¡T?μμ n&ç>±&ÉT s¡eTD.
ªªMT m&ç≥sY eT+∫ k˛ºØ ÇeTàHêï&ÉT s¡eTD>±s¡T. Ø&É_*{° ñ+&Ü\+fÒ
m*yÓT+{Ÿ Ä|òt düôdŒHé‡ ñ+&Ü*. ‘ê>∑TuÀ‘·T\÷, <Ój·÷´\÷, bÕsƒ¡≈£î&çï
Äø£]¸kÕÔsTT. yê{Ïì ñ|üjÓ÷–+∫ ø£<∏ä #Óù|Ô Hê˝≤+{Ï Á&Ó’ J$‘·+ ≈£L&Ü
u≤e⁄+≥T+~μμ n+~ ˙\y˚D.Ï
ªªnj·Tú≤uÀjYT, MTs¡T eT+∫ s¡#·sTTÁ‹ nsTTb˛j˚Tyêfi¯ófl Á|üj·T‹ïùdÔμμ
nHêï&ÉT s¡eTD.
ªªHê ø£<ä∏ #ÓbÕŒ\+fÒ... @&˚fifl¯ ∫qïbÕ|ü H˚q÷ ãsY&Ô ø˚ Ï yÓfi≤Ôqì @&ÉTdüT+Ô ~
ø±˙ Ä bÕ|üì düeTT<ësTT+#·˝Òø£, Ä bÕØºøÏ ‘êyÓT+<äT≈£L yÓfi¯fl˝ÒyÓ÷ #Ó|üŒ˝Òø£
Ä ‘·*¢ Vü≤è<äjT· + ‘·\&¢ *ç b¢ ˛sTT+~ nì ≈£L&Ü yÓTT<ä˝≥… eº #·TÃμμ n+~ ˙\y˚D.Ï
ªªeT] n˝≤ m+<äT≈£î yÓTT<ä\e˝Ò<äT?μμ nHêï&ÉT s¡eTD.
ªªm+<äTø£+fÒ á s¡#·sTT‘·øÏ Á¬ø’eT÷, Á~∏\¢s¡÷, VüAéTs¡T sêj·T≥+
n\yê≥sTTb˛sTT Hê J$‘êìï ≈£L&Ü n˝≤H˚ Áô|C…+{Ÿ #˚jT· &É+ e\¢μμ nì
q$«+~ ˙\y˚D.Ï
(qe´, nø√ºãsY 13, 2010)
ø£<∏ä\T 81
n+<ä+
ÄyÓT n+‘· n+<ä>‘∑ ÔÓ eTs=ø£sT¡ ˝Òsì¡ #Ó|⁄ü Œ≈£î+{≤s¡T. ÄyÓT ù|s¡T X¯ó
uÛ≤+–. ùV≤e÷+– nì ≈£L&Ü |æ\TkÕÔs¡T. ù|s¡T≈£î ‘·>∑Z≥Tº ÄyÓT X¯Øs¡+˝Àì
nej·Tyê\˙ï ã+>±s¡+‘√ #˚dqæ ≥Tº ñ+{≤sTT. øπ e\+ ã+>±s¡+‘√ #˚dqæ ≥Tº
ñ+fÒ |òüsê«˝Ò<äT... Äô|’ q–w” ô|{Ïºq≥Tº yÓTs¡TdüTÔ+{≤sTT.
ã+>±s¡yÓTÆHê ‘·j·÷s¡T #˚dæq|ü⁄Œ&ÉT düT‹Ô <Óã“\T ‘·–* mø£ÿ&√ nø£ÿ&É
∫qï ˇ‘·TÔ |ü&ÉT‘·T+~. ø±˙ X¯óuÛ≤+–~ eT#·Ã˝Òì n+<ä+.
eT#·Ã˝Òì n+<äyT˚ ø±<äT, eT#·Ã|ü&ìÉ n+<ä+. eT#·Ã |ü&ìÉ e«ø£ ô|+∫q
n+<ä+. eT#˚Ã ø±<äT... m+&É ≈£L&Ü ÄyÓT MT<ä |ü&É˝Ò<äT... m+&É |ü&É˝Ò<äT
nH˚ø£+fÒ... |ü&Éìe«˝Ò<äì n+fÒ düããT.
X¯óuÛ≤+– ‘·*¢ Hê>∑\øÏåà. ÄyÓT≈£î ˇø£ÿ>±H=ø£ÿ ≈£L‘·Ts¡T X¯óuÛ≤+–. Hê>∑\øÏåà
#ê˝≤ n+<äyTÓ +Æ ~. eT+∫ s¡+>∑T, m‘·]Ô eTìwæ, eTØ düqïeT÷, eTØ ˝≤eP
ø±ì ì+&Óq’ $Á>∑V≤ü +. ÄyÓT ù|<ä ≈£î≥T+ã+ qT+∫ e∫Ã+~. ÄyÓT ∫qï‘·q+˝À
HÓ‹ÔøÏ Ø{≤ q÷HÓ <=s¡ø£≥y˚T ø£wüº+. ô|qT>=+&É ãT<Ûäyês¡|ü⁄ dü+‘·˝À m|ü⁄Œ&Ó’Hê
yêfi¯fl Hêqï ø±w”àsY k˛ï ø=qTø=ÿùdÔ #ê\T $Tdt Ç+&çj·÷ øÏØ≥+ <=]øÏq≥Tº
m>∑] >∑+‘·T˝Òùd~ yêfi¯fl }s¡T eTTqeTÁs¡T˝À.
#·*ø±\+ efi¯ófl |ü>T∑ ˝ÒÔ <ëìøÏ H√yê Áø°eTT sêdüTø√yê\ì ñ+&˚~. |ü#Ã· {Ï
s¡+>∑T˝À >∑Tu≤[+∫b˛‘ê ñ+≥~ H√yê Áø°eTT. #·*ø±\+ ˇ+{ÏøÏ n~
sêdüT≈£î+fÒ |ü>∑Tfi¯ófl |ü&É≈£î+&Ü qTqï>± $T\$T˝≤ yÓT]dæb˛‘·~ ˇfi¯ófl.
bı˝≤ì¬øfi‚fl Á|ü‘√&É÷ s¬ ‘’ T· ø±<äT. s¬ ‘’ T· ≈£L© ñ+{≤&ÉT, düqïø±s¡T, ∫qïø±s¡T
¬s’‘·T+{≤&ÉT, øö\T<ës¡T&ÉT ñ+{≤&ÉT. uÛÑ÷kÕ«eTT\ |æ\¢\T ‘·DT≈£î qT+&ç,
bÕ\ø=\T¢ qT+&û bÕ+&ÉT‡ Áø°eTT\T ‘Ó#·TÃ≈£îH˚y√fi¯ófl. ‘·\øÏ yêdüq q÷HÓ
sêùdy√fi¯ófl.
øö\T<ës¡T\ |æ\¢\T ô|qT>=+&É dü+‘· qT+&ç H√yê Áø°eTT\T ‘Ó#·TÃø√H˚
yêfi¯ófl. düqïø±s¡T, ∫qïø±s¡T ¬s’‘·T\øÏ bı˝≤ìøÏ ô|≥Tºã&ç <=]πø<˚ >∑>∑q+.
yê[fl+ø£ |æ\¢\øÏ Áø°eTT˝Ò+ ‘ÓkÕÔs¡T. n+<äTπø Äfi¯fl |æ\¢\T ø=ã“] q÷HÓ‘√
düs¡T›≈£îH˚y√fi¯ófl.
Çø£ ¬s’‘·T ≈£L©\ |æ\¢\øÏ Ä ø=ã“] q÷HÓ <=]øÏHê m≈£îÿy˚.
#·*ø±\+ bı<äT›fÒ >∑&É¶ ø£{Ïºq ø=ã“] q÷HÓ d”kÕ m+&É˝À ô|{Ïº n~
ø£s¡T>∑T‘·T+fÒ #·÷kÕÔ ø£düTe⁄ ô|{Ïº |üfi¯ófl s¡T<äT›≈£îH˚ y√fi¯ófl. yÓTTVü≤+ ø£&ÉT≈£îÿì,
kÕïq+ #˚dæ #·~›≈£L&ÉT˝À ñ*¢bÕj·÷, |ü∫Ã$Ts¡|üø±jÓ÷ q+E≈£îì ‹H˚d]ü øÏ
q÷HÓ ø£]π>~. n~ ˇ+{ÏøÏ sêdüT≈£îì ã&çø√, bı˝≤ìø√ |ü]¬>‘Ô̊yêfi¯ófl.
yÓTTVü‰ìøÏ s¡+uÛÑ ù|òdüTbÂ&És¡T <=]øÏ‘˚ >=|üŒ ô|[flfi¯fløÏ ≈£îH˚>± ôd+≥T
ô|[fl≈£L‘·T]øÏ <=]πø~. ô|fi¯fl|ü⁄Œ&ÉT yÓ*–b˛sTT Ä]b˛j˚T$ Ä Ä&É|æ\¢\
ã‘·T≈£î\T. n$ eT‘êãT˝≤¢+{Ï$. ‘·j·÷s¡j˚T´|ü⁄Œ&ÉT yÓ\>∑e⁄. ø±*b˛j·÷ø±
yÓ\>∑e⁄. eT<Ûä´˝ÀH˚ á $T<ÛëýÓ\T>∑T.
m+&Ü, <äTeT÷à Hê>∑\øÏåà n+<ëìï dü>∑+ ÄπsŒXÊsTT. yêdüÔyêìøÏ ÄyÓT
n+<ëìï ÄπsŒdæq$ m+&É ø±<äT, <äTeT÷à ø±<äT... ù|<ä]ø£+. ù|<ä‘·q+
m+&Éø£+fÒ |ü~+‘·\T eT+&ÉT‘·T+~. ˝Òì‘·q+ <äTeTTàøÏ e+<ä¬s≥T¢ eTT]øÏ>±
ñ+≥~.
ø£<∏ä\T 83
m+&É yÓTTVü‰ìï, ã≥º˝À¢+∫ ãj·T{ÏøÏ ø£qã&˚ »ã“*ï, #˚‘T· *ï, q&ÉTeTTì,
yÓT&Éø+Ï <ä uÛ≤>±ìï, M|ü⁄ì e÷&˚ÃdüT+Ô ~. ‘Ó\>¢ ± ñqï ˇ+{Ïì >√<ÛTä eT s¡+>∑TøÏ,
Äqø£ q\T|ü⁄øÏ e÷s¡TÃ‘·T+~. ø±˙ ù|<ä‘·q+ Ç#˚Ã Ä+<√fi¯q\T, ˝Ò$T, Hê≈£î
Ç~ ˝Ò<äT, Çø£ sê<äT nH˚ Ä˝À#·q yÓTTVü‰ìï ø=&ÉT‘·T+~. Ä u…+>∑ ø£+{ÏøÏ+<ä
q\¢{Ï e\j·T+>± e÷s¡T‘·T+~. Ä e\j·T+ n+<ëìï ø=&ÉT‘·T+~.
m+&É ø±<äT n+<ëìï ø=fÒº~. Ä m+&É˝ÀøÏ yÓfi¯flø£b˛‘˚ ã‘·ø£˝Òì ‘·q+...
n~ n+<ëìï <Óã“ø=fÒº~.
<äTeTTàø±<äT n+<ëìï ø£yT˚ àùd~. Ä <äTeTTà k˛ø£≈î£ +&Ü ñ+&É˝ìÒ ‘·q+...
nB n+<ëìï e÷ù|ùd~.
Hê>∑\øÏåà n+<ëìï bı>∑&Éìy√fi¯ófl eTTqeTÁs¡T, <˚e Á>±e÷˝À¢H˚ ø±<äT,
n≥T dæ<ë∆+‘·+, Ç≥T ô|qT>=+&É e÷πssº T¡ es¡≈L£ mes¡÷ ˝ÒsT¡ .
ø±˙ n+<ä+ ≈£L&Ó≥º<äT nH˚ $wüj·T+ Hê>∑\øÏåàøÏ ‘·«s¡>±H˚ ns¡úyÓT+Æ ~. Ä
n+<ä+ e\¢ bı>∑&\ÔÉ T ‘·|Œü @+ sêe⁄.
b˛øÏ] Hêj·÷fi¯ófl H˚s¡T>±, eTsê´<ädüTÔ\T #ê≥T>± n&çπ>~ ˇø£fÒ Á|üX¯ï
ªªekÕÔyê?μμ
n~ ˇø£s¡ø£+>± bı>∑&ÉÔ, eTs√ s¡ø£+>± n>∑&ÉÔ.
ªªsêqT...μμ n+fÒ j·÷dæ&é b˛j·÷\H˚ b˛j˚Tø±\+ Ä˝À#·q\T n|üŒ{ÏøÏ
Ç+ø± {°M d”]j·Tfi¯ófl H˚]Œ+#·˝Ò<äT. {°M˝À¢ Ç+ø± u≤¢ø˘ n+&é yÓ’≥T e÷Á‘·y˚T
ñ+~. ø±˙ eTqTwüß˝À¢øÏ eTT]øÏ Ä˝À#·q\T u≤¢≈î£ ˝À Ç+ø± mø£ÿ˝Ò<Tä . n+<äTøπ
J$‘ê˝À¢ Ç+ø± yÓ≥ ’ T ñ+~.
s¡+>∑T˝À¢ sêeD≤düT]&ç Ä˝À#·q\T ∫y˚Tàø±\+ Ç+ø± sê˝Ò<äT.
n+<äTπø Hê>∑\øÏåà m+‘·eT+~øÏ sêqT nì #Ó|æŒHê <ëì yÓTTVü‰q n+‘·
j·÷dæ&é b˛dæqyê&ÉT ˝Ò&ÉT.
düπs˝Ò Hê>∑\øÏåà ø±ø£b˛‘˚ m+ø£≥\øÏåà nB sêø£b˛‘˚ CÀ´‹\øÏåà nqT≈£îì
yÓTT>±fi¯ófl düs¡T›≈£îb˛j˚Tyês¡T.
ªªqTe⁄« dæìe÷˝À¢ dü]b˛‘êe⁄... ô|<ä› @πøºs¡TyÓ’b˛‘êe⁄μμ nì #ê˝≤eT+~
Hê>∑\øÏåà n+<äyÓTÆq yÓTTVü‰H˚ nHêïs¡T. n~ >∑_øÏÿq qy˚Tàdæ, f…+|üºsTTb˛sTT
ns¡®+≥T>± eTÁ<ëdüT ¬s’˝…πøÿj·T˝Ò<äT. <ëìø±ÿs¡D+ Ä #·T≥Tº|üø£ÿ\ ¬s’˝Ò« ùdºwüHé
˝Òøb£ ˛e≥+ ø±<äT. dæìe÷˝À¢øÏ m[flHê ô|qT>=+&É d”‘êsê+ù|≥øÏ m[flHê
ˇø£fÒ nì <ëìøÏ mes√ #ÓbÕŒs¡T. Hê>∑\øÏåàøÏ ô|<ë›|ü⁄s¡+ _õH˚düT #˚j·÷\ì
@s√p ˝Ò<Tä . n+<äTøπ Ä–b˛sTT+~.
@‘êyê‘ê Hê>∑\øÏàå Ç+‘· n+<ëìï @+ #˚dTü ø√yê˝À <ëìøÏ ‘Ó*j·T˝Ò<Tä .
Ä n+<ä+, n+‘· n+<ä+, n<äT“¤‘·yÓTÆq n+<ä+... Ä eTTqeTÁs¡T bı\+
>∑≥M¢ T<ë, ø±\e >∑≥M¢ T<ë Ä–b˛sTT+~. ø=ã“] Ä≈£î\ yÓqø£ <ë–b˛sTT+~.
me&√ sê»X‚KsY nH˚ ù|s¡Tqï sê»≈£îe÷s¡T&ÉT |ü&Ée˝≤+{Ï ø±s¡T˝À
j·T<äq› |üP&ç düT˝À#·HêsêDÏ>±] $T˝Ÿ‡ n+&é ã÷Hé ‘Ó\T>∑T qe\˝À¢+∫ ù|{ò ŸeTì
e∫Ã, eTTqeTÁs¡T eTTqdüãT n&É¶+ |ü&çHê, ø±øÏ˝Òs¡T ø£s¡D+ n&É¶+ |ü&çHê
Hê>∑\øÏåà Hê~... n&É¶ r>∑\MT<ä ˇ≥Tº... n&=¶ùdÔ n&É¶+>± q]πøkÕÔ... nH˚dæ
(yêdüÔe+>± Hê>∑\øÏåàì me&Ó’Hê #˚düTø√yê\+fÒ n+‘· d”qT nedüs¡+ ˝Ò<äT.
E≥TºøÏ Ç+‘· #·eTTs¡T sêdüTø√>∑*H√&ÉT me&ÓH’ ê Hê>∑\øÏàå ì #˚dTü ≈£îì, rdüT≈£îì
b˛e#·TÃ). ‘·qì rdüT≈£îb˛‘ê&Éì s√&ÉT¶ |üø£ÿH˚ m<äTs¡T #·÷kÕÔ ñ+&˚~ ‘·eT
Ç+{Ï |üø£ÿq s√&ÉT¶ MT<ä ñqï c˛&ÜcÕ|ü⁄ <ä>∑Zs¡.
n+u≤dæ&ÉsY ø±s¡T Hê>∑\øÏåà |üø£ÿH˚ Äπ>~. ø±˙ Hê>∑\øÏåà ø√dü+ ø±<äT.
sê»X‚KsY ø±s¡T ~– ìeTàc˛&Ü ‘ê– yÓ[flb˛j˚Tyê&ÉT.
yêfi¯fl >=+‘·TøÏ <ëVü≤y˚Tø±˙ eTqdüTøÏ kÂ+<äs¡´ <ëVü≤+ ˝Ò<äT. Hê>∑\øÏåà
n+<ä+ ø£Hêï ìeTàc˛&Ü m≈£îÿe yêfi¯fløÏ.
Ç˝≤ j·T<ä∆q|üP&ç yê] qe\\T mìï #·~$Hê |ü⁄düÔø±\ cÕ|ü⁄yê&çøÏ
n<Ó›&ÉãT“\T $T–˝≤sTT ø±˙, Hê>∑\øÏåàøÏ sê»X‚Ks¡+ ‘·>∑˝Ò¢<äT.
∫e]øÏ Hê>∑\øÏåà n+<ä+ øÏ¢j·T¬sqT‡ ùd˝Ÿ˝À øÏ¢j·T¬s’q n+<äyÓTÆq
ø£<∏ä\T 85
ô|sTT+{Ï+>¥˝≤ nsTT+~.
‘·DT≈£î˝À dæsú |¡ &ü ¶É Hê>∑u÷ÑÛ wüD+øÏ yÓTT<ä{Ï uÛ≤s¡´ b˛sTT+~. Hê>∑u÷ÑÛ wüD+
yê´bÕs¡+ #˚ùdyê&ÉT. |æ˝≤¢ C…˝≤¢ ˝Òs¡T. ø=+bÕ >√&É÷ ñHêïsTT. dæ‹ú eT+‘·T&ÉH˚
#ÓbÕŒ*. bı\+ |ü⁄Á{≤ ñHêïsTT. u≤+øÏ˝À mø£e⁄+≥T+~. Ä mø£e⁄+{À¢
\ø£å\THêïsTT.
ø±˙ ø=+|ü˝À dæ«#˚Ãdæ B|ü+ yÓ*–+#˚ Ç˝≤¢\T ˝Òøb£ ˛sTT+~.
ø=+|ü˝À |üì eTqTwüß\T dæ«#˚ÃdæHê BbÕ\T yÓ\T>∑T‘êsTT. ø±˙ Ä
yÓ\T>∑T˝À yêfi¯fl yÓTTVü‰˝Ò ø£q|ü&É‘êsTT. B|ü+ yÓ\>±ZH˚ ‘·q ô|fi≤fl+ yÓTTVü≤+
#·÷&Ü\ì Hê>∑uÛÑ÷wüD≤ìøÏ ‘√∫+~. Ä yÓTTVü≤+ >∑\ Ç˝≤¢\T n+<ä+>±
e⁄+&Ü\ì ‘√∫+~.
yÓTT<ä{Ï ô|fi≤fl+ n+‘· n+<ä>‘∑ ÔÓ ø±<äT. s√&ÉTM¶ T<ä Hê>∑\øÏàå ˝≤+{Ï n+<ëìï
#·÷dæ eTqdüT á˝ÒdHæ ê, ô|[fl|”≥\T mπøÿ~ e÷Á‘·+ Ä Äe÷àsTT mq≈£îqï
mø£sê\T, eTT+<äTqï e÷>±D°\T. ˇ+{ÏMT<ä y˚düTø=#˚Ã q>±qÁ{≤\T. Çe˙ï
ñ+&ç, ne÷àsTT ≈£L&Ü n+<ä+>± ñ+&Ü© n+fÒ #·+<äe÷e÷ ø±yê*, <ëìøÏ
eT#·Ã ñ+&É≈L£ &É<Tä nqï≥Tº+≥~.
n+<äTπø n+<äs¡T yÓTT>±fi¯fl˝≤π> uÛÑ÷wüD+ ≈£L&Ü yÓTT<ä{Ï uÛ≤s¡´>± u≤>±
ñqïe÷àsTTH˚ #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. ÄyÓT yÓTT>∑T&çï ‘·≈î£ ÿyê ÄdæìÔ m≈£îÿyê #·÷düT≈£îH˚~.
‘·sê«‘· ø±\+˝À }wü̃+ e∫Ã b˛sTT+~.
ÄyÓT ‘ê\÷≈£î ã+<ÛäTe⁄\T ÄyÓT edüTÔe⁄\T, ÄdæÔ sêã≥Tºø√e&É+ ø√dü+
uÛ÷Ñ wüD+ MT<ä K÷˙ øπ düT ãHêsTT+#·uÀj·÷s¡T. Hê>∑u÷ÑÛ wüD+ ù|s¡T $\Hé
ù|sπ ø±˙ |üse¡ T kÕ<ÛTä »+‘·Te⁄. ‘·q ã‘·T≈£î n|üsê<Ûä |ü]XÀ<Ûqä ˝À f…+b˛sêe⁄
ø£<˝ä∏ ≤ nsTTb˛j˚Tdü]øÏ n‘·&øç Ï uÛ≤s¡´ n+fÒ m˝≤ ñ+&Ü˝À, m˝≤+{Ï ≈£î≥T+ã+
qT+∫ sêyê˝À ns¡+ú nsTT+~.
n+<äTπø ù|~+{Ï ne÷àsTT nsTTHê, n+<ä+>± ñqï Hê>∑\øÏåàì
#˚düT≈£îHêï&ÉT.
¬s+&√ ô|[flyê&ÉT. n+<äT˝Àq÷ sê»X‚Ks¡+ ø±s¡T Á&Ó’es¡T |üs¡‡Hê*{°,
#êeTq#Ûêj·T s¡+>∑T, bı{Ïº>±, ì\ã&É¶ bÕeTT˝≤ düqï>± ñqï Hê>∑uÛÑ÷wüD+
Hê>∑\øÏåàøÏ q#·Ã˝Ò<äT. ø±˙ Ç+&çj·÷˝À ô|[fløÏ ø±e*‡+~ ne÷àsTTøÏ q#·Ã&É+
ø±<äT, nu≤“sTT <=s¡ø&£ +É .
düsπ bÕ\T $]–Hê EqTï $T–*q≥Tº, #˚dTü ≈£îqï yê&ÉT düHêïdæ nsTTHê,
yê&ç &ÉãT“ düHêïdæ~ ø±<äT. Ä &ÉãT“ ‘·q n+<ëìøÏ |üfÒº >=&ÉT>∑T düHêïdæ~
ø±<äT.
n+<äTπø Hê>∑\øÏåà dü>∑+ u≤<Ûä, dü>∑+ }s¡&ç+|ü⁄‘√ ô|[fl #˚düT≈£î+~.
Ä ‘·sê«‘· ÄyÓT n+<ä+ s¬ {Ï+º |ü⁄ nsTT+~.
ªªe÷ neTà>±] eTT+<äT dæHêàkÕºs¡T¢ |üìøÏ sês¡Tμμ nH˚y√fi¯ófl |üH√fi¯ófl.
Hê>∑uÛÑ÷wüD+ ‘·q |ü&ÉT#·T ô|fi≤fl+‘√ Ms¡Hêsêj·TDøÏ ø±˙, sêj·T˝Ÿ
{≤ø°dtøÏ ø±˙, |ü<äàl ~∏j˚T≥sYøÏ ø±˙ dæìe÷øÏ yÓfi≤fl&É+fÒ n+<äs¡÷ ÄyÓTì
»j·TdüT<Ûìä #·÷dæq{Àº, »Áj·T|ü<ìä #·÷dæq{Àº #·÷ùdy√fi¯ófl. |üøÿ£ H˚ uÛ÷Ñ wüD≤ìï
me&û >=≥º+ ø±C≤ nqï≥Tº #·÷ùdy√fi¯ófl .B+‘√ uÛ÷Ñ wüD+ dæìe÷\T #·÷≥º+
‘·–Z+#˚&ÉT.
‘·H˚ Ç+‘· n+<ä+>± ñ+fÒ ‘·q, ≈£L‘·Ts¡T Áo<˚$ø£Hêï n+<ä+>± e⁄+≥<äì
nqT≈£îH˚~ Hê>∑\øÏåà.
˙&É n+<ëìïdüÔ<ä˙, m+&É n+<ëìï nsêsTTdüÔ<ä˙ Hê>∑\øÏåàøÏ Ç|ü⁄&ç|ü &˚
‘Ó\TkÕÔ+~. ˙&É|≥ ü TºqT+fÒ ì>∑ì>∑˝≤&É≥+ yÓTT<ä˝{… +ºÏ ~ ÄyÓT. ≈£L‘·T]ï m+&É
ms¡>≈∑ î£ +&Ü ô|+#ê\ì rsêàq+ #˚dTü ≈£î+~.
∫e]øÏ ÄyÓT ìØø£D å |ò*ü +∫, ÄyÓT≈£î |ü⁄\¢ e÷$T&ç ø±j·T ‹Hê\ì
|æ+∫+~. ‘·qøÏ |ü⁄fÒº~ ≈£L‘·Ts√, ø=&ÉTø√ ‘Ó©<äT>±˙ me¬s’Hê düπs n+<ä+>±
ô|+#ê*. Ä&É|\æ ¢ nsTT‘˚ n‘êÔsã¡ ‘·+Ô >± ô|+#ê*. á #·T≥Tº|øü ÿ£ ˝Ò ø±<äT á
ùdº{Ÿ˝À, á <˚X¯+˝À Ç+‘· n+<ä>∑‘ÓÔì #·÷&É˝Ò<äì|æ+#˚˝≤ ô|+#ê*.
ø£<∏ä\T 87
‘·q n+<ä+ yês¡dü‘·«+>± ‘·q ≈£L‘·T]øÏ ø±ø£ Ç+¬øe]øÏ edüTÔ+~?
Áo<˚$ n~]b˛yê*, »j·TÁ|ü<ä u…~]b˛yê*.
ìC≤ìøÏ Áo<˚$, »j·TdüT<Ûä, »j·TÁ|ü<ä\ ‘·sê«‘· ‘Ó\T>∑T yÓ+&ç‘Ós¡MT<ä
ø°åDj·TT>∑+ yÓTT<ä˝…’+~. eTfi≤fl n+‘· n+<äyÓTÆq V”≤s√sTTqT¢ sê˝Ò<äT.
n+‘· n+<äyÓTÆq yêfi¯ófl m+<äT≈£î? ndü\T e÷eT÷\T n+<ä>∑‘ÓÔ\T ≈£L&Ü
‘Ó\T>∑T ‘Ós¡øÏ <=s¡ø£˝Ò<äT. ‘·qøÏ ≈£L‘·Ts¡T ˝Òø£b˛ã{Ïº ø£<ë ‘Ó\T>∑T‘Ós¡ Ç˝≤
ø£fi≤$V”≤qyÓTÆ+~ nì Hê>∑\øÏåàøÏ nì|æ+#·ø£b˛˝Ò<äT.
Ä ~>∑T\T rs¡Ã{≤ìø± nqï≥Tº ÄyÓT HÓ\ ‘·|æŒ+~. ÄyÓT C≤‘·ø±ìï ã{Ïº
‘=* #·÷\T Ä&É|æ\¢ nì #ÓbÕŒ&ÉT |ü+‘·T\T.
≈£L‘·Ts¡T ø£fi>¯ ± ñ+&É{≤ìøÏ ÄyÓT #ÓjT· ´ì |üì ˝Ò<Tä . bÕ\˝À¢ ≈£î+≈£îeT
|ü⁄e⁄« y˚dTü ≈£îì ‘êπ>~. ∫qï|ü⁄Œ&ÉT >±¢dTü &ÉT ∫ø£ÿì bÕ\T ‘ê>∑{≤ìøÏ <=s¡ø&£ yÉ T˚
>=|üŒ.
Ä#ê]>±]ì n&ç– ˝ÒVü‰´\T Hêπø~. n˝≤ Ç˝≤ ø±\+ >∑&ç∫ Hê>∑\øÏåà
|ü⁄s¡T&ÉT b˛düT≈£î+~.
ÄyÓTøÏ ≈£L‘·Ts¡T |ü⁄{Ï+º ~. ø±˙ Ä ≈£L‘·Ts¡T q\¢>± ñ+~. Hê>∑u÷ÑÛ wüD+˝≤
ñ+~. Hê>∑\øÏåà˝≤ ˝Ò<äT.
---
≈£L‘·Ts¡T e+ø£ #·÷&Ü¶ìøÏ ≈£L&Ü Çwü|º &ü ˝É <Ò Tä Hê>∑\øÏàå . ≈£î[fl ≈£î[fl @&çÃ+~.
ÄyÓT ø£fi¯flyÓ+≥ ˙fi¯ófl n˝≤ bÕs¡T‘·÷H˚ ñHêïsTT.
≈£L‘·T]ï |ü⁄]{À¢H˚ b˛>=≥Tº≈£îqï ‘·*¢ ≈£L&Ü n+‘·˝≤ @&Ée<äT. ø±˙ Ä
|æ\¢ |æ&ÉT>∑T˝≤ ñ+~. #·÷&Ü¶ìøÏ ø±øÏ|æ\¢˝≤ ñHêï <ëì >=+‘·T e÷Á‘·+
rj·T>± ñ+&˚~.
‹j·T´{Ï ø£‹Ô Hê>∑\øÏåà >∑T+&ÓqT ø√ùddæq q\¢{Ïø£‹Ô.
Hê>∑\øÏåà Ä q\¢|æ\¢ì >∑T+&Ó\øÏ Vü≤‘·TÔø√˝Ò<äT. >∑T+&Ó˝À¢ ô|≥Tº≈£îì
bÕ*e«˝Ò<äT. eTTÁs¡TbÕ\T >∑T+&Ó\øÏ ãs¡TyÓ’‘˚ |æ+&ÉT≈£î+~. n+‘˚ ‘·|üŒ |æ\¢ì
eTT≥º˙j·T˝Ò<äT. Äj·÷øÏ C≤˝Òdæ Ä bÕ\ì >±¢düT‘√ |ü≥Tº≈£îì _&É¶øÏ d”kÕ‘√
|ü{Ïº+∫+~.
Ä |æ\¢øÏ eì‘· nì <ëì HêH˚ï ù|s¡T ô|≥Tº≈£îHêï&ÉT. Hê>∑uÛÑ÷wüD+ ‘·*¢
ù|s¡T eq»eTà. Ä ù|s¡T ø£*dæ e#˚Ã˝≤, ø±düÔ ø=‘·>Ô ± ñ+&˚˝≤ n˝≤ ô|≥Tº≈î£ Hêï&ÉT.
eì‘· #ê˝≤ #·Ts¡T≈£î. q\¢>± ñHêï #·ø£ÿ{Ï es¡ÃdüT‡ <ëì~. yÓTTVü≤+˝À
ø£fi¯ófl $T\$T˝≤ qø£åÁ‘ê˝≤¢ yÓT]ùd$. <ëì qe⁄« ‘=\ø£] »\T¢˝≤ Vü‰sTT>±
#·\¢>± ñ+&˚~.
ñqï#√≥ ñ+&É≈£î+&Ü z... nì |üs¡T>∑T\T ô|fÒº~. n\¢], ñs¡T≈£î\T,
|üs¡T>∑T\T <ëì HÓ’»+. >=|ü⁄Œ\T ‘·–*+#·T≈£îì |ü&çb˛j˚T~. yÓ÷ø±* ∫|üŒ\T
<√≈£îÿb˛j˚T$. s¡ø£Ô+, <äTeTTà ø£*dæb˛sTT ∫ø£ÿ>± n+≥T≈£îH˚$. n~ e÷Á‘·+
Ç+‘· eTqTï rdüT≈£îì <Óã“øÏ n+{Ï+#·T≈£îì eTfi≤fl >∑+‘·T˝Òùd~.
Ä≥\T nsTTb˛j·÷ø£, Ç+{Ï¬ø[‘˚ ª@+ |æ˝≤¢ <Óã“\T ‘·–*+#·T≈£îHêïμeì
n&çπ>yêfi¯ófl ˝Òs¡T. <ëìwüº+. <ëì sê»´+.
Äj·TeTà e÷Á‘·+ n~ Ç+{Ïø=#êÃø£ #·÷düT≈£îì <Óã“\T ø£&ç–, {Ï+#·s√,
|üdüTb˛ ô|fÒº~. eì‘·øÏ Äj·TeTà <ä>∑Zs¡ #ê˝≤ eTT<äT›. n~ Äj·TeTà |æ\¢.
Hêqï ≈£L∫.
neTà+fÒ uÛÑj·T+. neTà <ëìï |ü\ø£]+#·<äT. eTT<äT› #˚j·T<äT. n˝≤ nì
‹≥º<äT. ø=≥º<äT. n+<äTπø <ëìøÏ neTà+fÒ uÛÑj·T+. ø={ÏºHê ‘·*¢ #ÓsTT´ <ëìøÏ
‘·–* ‘·*¢ Áù|eTì Ç#˚Ã<˚yÓ÷, ≈£L‘·T] >±sêã+ ‘·*¢øÏ Ä düŒs¡Ù <ë«sê
n+<˚<˚yÓ÷! ø±˙ Ä ‘·*¢ Ä |æ\¢ì eTT≥Tº≈£îH˚~ ø±<äT.
m<äT¬s’Hê #·÷|ü⁄ ‹|ü⁄Œ≈£îH˚~. á <ä]Á<ä+ Hê¬ø+<äT≈£î <ë|ü⁄]+∫+<ë
nqï≥Tº+&˚~ Hê>∑\øÏåà.
nsTT‘˚ yÓTT<ä{Ï |æ\¢ ‘·+Á&ç b˛*ø£ nsTTq|ü⁄&ÉT ∫qï |æ\¢øÏ ‘·*¢ b˛*ø£
ø£<∏ä\T 89
edüTÔ+<äì mes√ #ÓbÕŒs¡T Hê>∑\øÏåàøÏ.
Hê>∑u÷ÑÛ wüD+ ≈£L&Ü ÄyÓTì ã‹e÷˝≤&ÉT.
ˇø£ÿ wüs¡‘·T MT<ä ˇ|ü⁄Œ≈£î+~ Hê>∑\øÏåà. ¬s+&√ ≈£L‘·Ts¡T ≈£L&Ü Ç˝≤
nHêø±] ÁuÛÑcÕº#ês¡ eTT+&É nsTT‘˚ e÷Á‘·+ Ä <ä]Á<ëìï Ç+{ÏøÏ ‘˚≈£L&É<äT.
nHê<∏ä X¯s¡D≤\j·T+˝À e~˝Òj·÷*. Ç|üŒ{Ïπø z <ä]Á<ä+ Ç+{À¢ #Ó+>∑T
#Ó+>∑TeTì >∑+‘·T\T y˚d÷ü Ô ‹s¡T>∑T‘√+~. Ç~ #ê\T.
Hê>∑uÛÑ÷wüD+ #ê˝≤ u≤<Ûä|ü&Ü¶&ÉT. |ü⁄≥ºø£eTT+<˚ ‘·q _&É¶MT<ä K÷˙πødüT
ô|&ÉT‘√+~ ‘·*¢ nqT≈£îHêï&ÉT. >∑‹˝Òø£ ˇ|ü⁄Œ≈£îHêï&ÉT.
eTfi≤fl Hê>∑\øÏåà HÓ\ ‘·|æŒ+~. ákÕ] ≈£î+≈£îeTbÕ\T, >±&ç<ä>∑T&ÉT¶ bÕ\T
@+ ˝Òe⁄. ne˙ï ‘ê–‘˚ eì‘·˝≤+{Ï ne‘ês¡+ ~–+~. |ü⁄fÒº<ëìøÏ düT&ç
e⁄+fÒ dü]>± |ü⁄&ÉT‘·T+~ nqT≈£î+~ Hê>∑\øÏåà.
HÓ\\T ì+&ç Á|üdü$+∫+~. ákÕ] _&É¶ì #·÷düTø√yê\+fÒ uÛÑj·T|ü&ç+~
Hê>∑\øÏåà. eì‘·øÏ #Ó˝…¢\T ø£<ë |ü⁄{Ïº+~... BìøÏ ≈£L&Ü ‘·+Á&ç b˛*ø£\T
‘·>∑\&ç‘˚...
ø±˙ |æ\¢ bÕ\ø£+fÒ ‘Ó\T|ü⁄. ˇ+{ÏMT<ä ˇø£ÿ |ü⁄≥TºeT#·Ã ≈£L&Ü ˝Ò<Tä .
q\¢{Ï |ü≥Tº≈£î#·TÃ˝≤¢+{Ï E‘·TÔ ô|<ä› ô|<ä› ø£fi¯ófl. ø√fÒs¡T eTT≈£îÿ. Hê>∑\øÏåà˝≤>±
r]Ã~~›q≥Tº+&˚ ô|<ë\T. bı&Ée⁄ |æ\¢. ø±fi¯Sfl #˚‘·T\÷ n˙ï r]Ã~~›q≥T¢
HêïsTT. Hê>∑\øÏåà ≈£L‘·Ts¡T˝≤ ñ+~ ø±˙ eì‘· #Ó˝…¢\T˝≤ ˝Ò<äT.
dü+‘√wü+‘√ @&çÃ+~ Hê>∑\øÏåà. Ä |æ\¢øÏ nì‘· nì ù|s¡T ô|&É‘êqHêï&ÉT
uÛÑ÷wüD+. ø±˙ eì‘· #Ó˝…¢\T nì‘·˝≤ ñ+≥T+<äì e<ä›+~ Hê>∑\øÏåà.
X¯óuÛ≤ìï ø£*–+#˚ n+>∑eTT\‘√ |ü⁄{Ïºq~ ø±ã{Ïº X¯óuÛ≤+– nì ù|s¡T
ô|{≤º\ì |ü+‘·T\T>±s¡T #Ó|æŒ, Hê>∑\øÏåàì dü+‘√wüô|{Ïº |ü≥Tºã≥º\÷, eT+∫
dü+uÛ≤eHê |ü≥Tº≈£îb˛j·÷&ÉT.
X¯óuÛ≤+– ô|+|üø£+ |æ\¢\ ô|+|üø£+ #·Á]‘·˝ÀH˚ z n<Ûë´j·T+.
Ä |æ\¢øÏ ˇ+{ÏMT<ä |ü⁄≥TºeT#·Ã˝Ò<äT. &Ü>∑T|ü&Éì ã+–q|ü*¢ e÷$T&ç
|ü+&ÉT˝≤H˚ ô|+#ê\ì Hê>∑\øÏåà |ü≥Tº<ä\.
|üs¡T>∑T\T ô|{Ïº |ü&çb˛‘˚ <Óã“ ‘·>∑T\T‘·T+~. <Óã“ ‘·–*‘˚ #·s¡à+ #Ó≈£îÿ\T
˝Ò∫b˛‘·T+~. nø£ÿ&É eTfi≤¢ ø=‘·Ô #·s¡à+ edüTÔ+~. ø±˙ ø=‘·Ô #·s¡à+, bÕ‘·
#·sêà\ eT<Ûä´ ‘˚&Ü ˇø£{Ï ø£q|ü&ÉT‘·T+~. <ëH˚ï eT#·Ã n+{≤s¡T. eT#·Ã b˛<äT.
eT#·Ã˝Òì kÂ+<äs´¡ + n+fÒ <ëìøÏ ìs¡«#·q+˝≤ ñ+&Ü* ùV≤e÷+X¯ó.
n+<äTøπ <ëìøÏ Ä≥ bÕ≥\T ˝Òe⁄. m+&É˝À m>∑s{¡ ≤\T ˝Òe⁄. n+‘Ó+<äT≈£î
<ëìøÏ {°ø±\T ≈£L&Ü y˚sTT+#·˝Ò<äT Hê>∑\øÏåà. eT#·Ã\T »ã“MT<ä ñ+{≤sTT
ndüVü≤´+>± nì.
&Üø£ºs¡T ã‹eT˝≤&ç n]ø±*˝À y˚kÕÔqHêï&ÉT. <ëìøÏ ≈£L&Ü ˇ|ü⁄Œø√˝Ò<Tä
Hê>∑\øÏåà.
@<=∫ÃHê eT+<äT˝ÀÔ #·÷düT≈£î+<ë+ n+~. n+‘˚.
X¯óuÛ≤+–øÏ m+&É ‘·>∑\ø£ #·s¡à+ bÕ*b˛‘ê ñ+fÒ sê»eT+Á&ç &Üø£ºs¡T
|æ\ì¢ kÕj·T+ø±\+ ˙¬s+&É˝À ‹bÕŒ\Hêï&ÉT. $≥$TqT-&ç ‘·–bZ ˛sTT+<ä+≥
X¯óuÛ≤+– ˇ+{À¢... kÕj·T+Á‘·+ |üP≥ ø±\e >∑≥TºøÏ ˙¬s+&É ø√dü yÓ[fl e#˚Ã~
X¯óuÛ≤+–. ø±s¡T˝À <äTeTTà |ü&É≈£î+&Ü n<ë›\T m‹Ô rdüT≈£îb˛j˚Tyêfi¯ófl. ø±\e
>∑≥Tºq nsTT‘˚ <äTeTTà ‘·≈£îÿe, >±* #·\¢q.
m+&Üø±\+ e∫Ã ø±\yê, uÀ<Ó\T m+&çb˛‘˚ eT>∑sêj·TT&ÉT˝≤>± yÓ[fl
#˚|ü|æ\¢˝≤ á‘·\T ø={Ïº e#˚Ã~ eì‘·. X¯óuÛ≤+– m+&Éø√dü+ ø±\e >∑≥Tºq
q&Éø£ #˚kÕÔ ñ+fÒ nø£ÿ eì‘· eT>±fi¯fl≈£î b˛{°>± m<äTØ‘·˝À, eTTqT^‘·˝À
ø=&É‘ê ñ+&˚~.
mes¡Hêï n~>√ MT #Ó˝\¢… T n+fÒ ˇø£ÿkÕ] n≥T #·÷ùd~ n+‘˚. n~
‘·q #Ó˝…¢\T nqï k˛sTT <ëìøÏ ˝Ò<äT. Ç~ Hê nø£ÿ nqï <Ûë´dü Bìø° ˝Ò<äT.
‘·*¢ ‘·qì |ü{Ïº+#·Tø√ø£b˛e&É+ eì‘·øÏ es¡+ nsTT+~. <ëìøÏ
ø£<∏ä\T 91
ø±e*‡q+‘· ùd«#·Ã¤ <=]øÏ+~. <ëìï eì‘· |üP]Ô>± yê&ÉT≈£î+~. $T>∑‘ê
‘·\T¢˝≤¢ ‘·q ‘·*¢ m+<äT≈£î ñ+&É<√ nì ns¡+ú #˚dTü ø√e&ÜìøÏ n~ e÷øÏ‡+>√]ÿ
neTà #·~$+~. <ëH√Ô ‘·q ‘·*¢ >∑T]+∫ @+ ˝Ò<äT ø±˙ ø=ìï >=|üŒ $wüj·÷\T
ns¡+ú nj·÷´sTT. <ëìøÏ #·<Tä eP, Ä≥\÷ s¬ +&ÉT ø£fió¯ fl. nìï{À¢ |òùü d.º õ˝≤¢kÕúsTT
Ä≥\ b˛{°˝À¢ ns¡<>ä =fÒ~º . ø√ø√, yê©u≤˝Ÿ, ø£u≤&ç... @<ÓH’ ê düsπ ... C≤e*qT,
&çdüTÿ @<Ó’Hê $dæ] bÕπsùd~.
X¯óuÛ≤+–øÏ Hê>∑\øÏåà ô|+|üø£+ es¡yÓ÷, XÊ|üyÓ÷ ‘Ó©<äT. <ëìøÏ n+‘·
Ä˝À∫+#˚ X¯øÏÔ>±˙, n+‘· yÓT<ä&ÉT ø±˙ ˝Òe⁄.
>∑T˝≤_πs≈£î\T y˚dæ Hêqô|{Ïºq bÕ\T kÕïq+ ‘={Ïº˝À |ü{Ïº+∫ ñ+#˚~
Hê>∑\øÏåà. <ëH√¢H˚ kÕïq+ #˚j·÷*. |üdüT|ü⁄, #·+<äHê\T Ç+ø± ≈£î+≈£îeT|ü⁄e⁄«
Ç˝≤+{Ï eT÷*ø£\T <ä+∫q Á$TX¯eT+ yê&Ü* ˇfi¯ófl s¡T<äTø› √e&ÜìøÏ. n+‘˚ø±˙
n+<äs¡÷ yê&˚ düãT“\T yê&É≈£L&É<äT. düãT“e\¢ eTT]øÏb˛‘·T+~. ø±˙ #·s¡à+
>∑s¡T≈£î ‘˚\T‘·T+~.
X¯óuÛ≤+– kÕïHêìøÏ eTT+<äT >±qT>∑q÷HÓ‘√ ˇ+{ÏøÏ eTs¡›Hê #˚sTT+#˚~
Hê>∑\øÏåà. >√s¡T yÓ#·Ã{Ï >±qT>∑ q÷HÓ˝À eT+<ës¡ |üP\T eT]–+∫ Ä ‘Ó’\+‘√
kÕïq+ #˚ùdÔ ˇ+{ÏøÏ ì>±]+|ü⁄, #·sà¡ yê´<ÛTä \T sêeì Äj·TTπs«<ä _Ûw≈ü î£ ÿ #ÓbÕŒ&ÉT
ÄyÓT≈£î. n+<äT˝À ø±dæ+‘· |ü#Ã· ø£s÷¡ Œs¡|⁄ü uÛdÑ àü + ≈£L&Ü ø£\T|ü⁄‘·T+~ Hê>∑\øÏàå .
X¯óuÛ≤+– E‘·TÔ≈£î sêùd q÷HÓ Á|ü‘˚´øÏ+∫ >±qT>∑˝À Ä&çdüTÔ+~ Hê>∑\øÏåà.
m+&ÉT ø=ã“]ø±j·T\T, m+&çq Ä*yé ø±j·T\T, e{Ïºy˚fi¯ófl Ç+ø± m+|æø£
#˚dæq Á<äyê´\‘√ HÓ\ø√kÕ] ‘êC≤>± Ä&çdüTÔ+~ q÷HÓqT. X¯óuÛ≤+– q&ç∫
ek˛Ô+fÒ ÄyÓT E‘·TÔqT+&ç e#˚Ã ø£eTàì yêdüq ns¡øÏ˝ÀMT≥s¡T yê´|ædTü Ô+~.
kÕïq+ nj·÷´ø£ ÄyÓT ˇ+{ÏøÏ ø=ã“]bÕ\T, MT>∑&É, yÓqï ø£*|æ ‘·j·÷s¡T
#˚dæq ˝Ò|üq+ |üPdüT≈£î+≥T+~. X¯óuÛ≤+– ˇfi¯ófl #Ó’Hê dæ\Tÿ>∑T&É¶ m+&É˝À
yÓT]dæq≥Tº qTqï>± yÓTs¡TdüTÔ~.
X¯óuÛ≤+– yê&˚ Á|ü‹ düT>∑+<Ûä Á<äe´+ Ç+{À¢ ‘·j·÷¬s’qy˚. n+<äs¡÷ yê&˚
Áø°eTT\T, düãT“\T yê&Éìe«<äT Hê>∑\øÏåà.
n<=ø£ÿfÒ ø±<äT, X¯óuÛ≤+– yê&˚ ‘·Tyê«\T, #˚‹>∑T&É¶\T n˙ï sê»eT+Á&ç
q\¢eT+<äT dü+<äT˝À+∫ sêe*‡+<˚. bòÕ]Hé düs¡T≈£î.
ã&çøÏ ø=+‘·ø±\+ yÓ[flHê ø±˝Òõ ej·Tkı#êÃø£ e÷ì|æ+∫ Áô|’y˚≥T>±
&çÁ^ #˚sTT+∫+~ Hê>∑\øÏåà. X¯óuÛ≤+– #·<äTe⁄˝À n+‘·+‘· e÷Á‘·+.
m+<äT≈£î Ç+‘· n‘êÔs¡ã‘·Ô+>± ô|+#·&É+ n+fÒ Hê>∑\øÏåà n+≥T+~.
ªªn+<ä+>± n+<äs¡÷ |ü⁄≥º˝Òs¡T... n+<ä+>± |ü⁄{Ïºqyêfi¯fl+‘ê n+<ëìï
ø±bÕ&ÉTø√˝Òs¡T... ¬s+{Ïø° n<äèwüº+ ñ+&Ü*μμ nì.
ªªsê» ≈£îe÷s¡T&ç˝≤+{Ïyê&çì ô|fi≤fl&ÉT‘·T+~ Hê ≈£L‘·Ts¡T... eTVü≤˝À¢
ñ+≥T+~μμ nH˚~.
‘·qø√ ô|<ä› ≈£L‘·Ts¡T ñ+<äì ø±˙ n~ ≈£L&Ü ô|<ä›<äsTT+<äì ø±˙ >∑Ts¡TÔ
#˚düTø√e&ÜìøÏ ≈£L&Ü Çwüº|ü&˚~ ø±<äT. ÄyÓT <äèwæº˝À ‘·q≈£î ˇø£‘˚ ≈£L‘·Ts¡T.
eì‘· uÛÑ÷wüD+ ≈£L‘·Ts¡T.
ø£˙dü+ düe‹ ‘·*¢ nsTTHê Ç+ø± u≤>± #·÷düT≈£îH˚<˚yÓ÷ eì‘·ì. ˝Àø£+
ì+<ä\T y˚dTü +Ô <äqï uÛj
Ñ T· + düe‹ ‘·*ø¬¢ ‘’ ˚ ñ+&˚~, Hê>∑\øÏàå øÏ ˝ÒH˝˚ <Ò Tä . n+<äTøπ
πøπsC≤{Ÿ nqï≥Tº+&˚~.
---
ø±\+ eì‘·øÏ, X¯óuÛ≤+–øÏ j·Te«Hêìï n~›+~.
eì‘· |ü⁄{Ïºq|ü⁄Œ&ÉTqï≥Tº q\¢>± ˝Ò<äT. ˝Ò‘· >√<ÛäTeT es¡í+ ÄyÓT~. bı\+
>∑≥+¢ {≤, yÓT<Æ ëHê\ yÓ+{≤, ø±\e\ yÓ+{≤ |ü]>¬ ‹Ô |ü#Ã· >±* |”*Ã |ü]|ü⁄wü+º >±
‘·j·÷¬s’+~ eì‘·. ÄyÓT Ç+ø± ñ]πø »\bÕ‘·y˚T.
Çø£ X¯óuÛ≤+– >∑T]+∫ #Ó|ü⁄Œø√yê\+fÒ ÄyÓTì ˇø£ÿkÕ] #·÷ùdÔ #ê\T
nqTø√≈£î+&Ü ñ+&˚ ≈£îÁsê&ÉT Ä ÁbÕ+‘·+˝À ˇø£ÿ&ÉT ≈£L&Ü ˝Ò&TÉ .
ø£<∏ä\T 93
X¯óuÛ≤+– ø£q|ü&ç‘˚H˚ n<äèwüº+. ÄyÓT #·÷|ü⁄ ‘êøÏ‘˚ »qà <Ûäq´+. ÄyÓT
n+<ä+ ø√dü+ j·TT<ë∆\T #˚jÓTT#·TÃ. øÏ¢jÓ÷bÕÁ‘ê m+‘· n+<ä>∑‘√Ô me&ÉT
#·÷&=#êÃ&ÉT? s¡+uÛ,Ñ }s¡«•, y˚Tqø£, ‹˝À‘·eÔ T\ n+<ë\T #·÷dæqyê&Óe«&ÉT?
n≥»q >±+#Ó uÛÑ÷düTs¡T&ÉT Ä es¡÷~Ûìì... Mfi¯fl+‘ê ñ+fÒ –+fÒ X¯óuÛ≤+–
n+<ä+˝À dü>+∑ n+<ä+>± ñ+{≤πsyÓ÷.
ø√{Ï+>¥ y˚düT≈£îì ≈£L&Ü dæìe÷ V”≤s√sTTqT¢ n|ü⁄Œ&˚ ìÁ<ä˝Ò∫ yÓTTVü≤+
≈£L&Ü ø£&TÉ ø√ÿì X¯óuÛ≤+– |üøÿ£ q ì\ã&ç‘.˚ .. ÄyÓT y˚Tø£|⁄ü Œ ˝Òì sê»≈£îe÷]˝≤,
yêfi¯ófl y˚Tø£|ü⁄Œ y˚düT≈£îqï |ü]#ê]ø£˝≤¢ ñ+{≤s¡T... n+‘· n+<ä>∑‘ÓÔ ÄyÓT.
eT#·Ã˝Òì n+<ä+... eT#·Ã |ü&Éì n+<ä+.
&Ü>∑T˝Òì ã+–q|ü*¢ e÷$T&çø±j·T.
Væ≤e÷\j·÷\ eT+#·T... |ü+&çq ã+–q|ü*¢ n+#·T... kÕqu…{qºÏ ø¬ +|ü⁄...
˝Ò‘· >∑T˝≤_ ¬sø£ÿ ‘·T+|ü⁄... n˙ï ø£*|æ‘˚ X¯óuÛ≤+–.
<ëìï ô|fi≤fl&É‘·–q sê»≈£îe÷s¡T&ÉT Hê>∑uÛÑ÷wüD+ ã+<ÛäT>∑D+˝ÀH˚
ˇø£&ÉTHêï&Éì ‘Ó*dæ+~.
Væ≤y˚Twt X‚KsY n≥ yê&ç ù|s¡T. yê&ç ∫qï|ü⁄Œ&˚ yê&ç neTà u≤ãT Ç+>∑+¢ &ÉT
<˚X+¯ ˝Àì \+&ÉqT≈£î yÓ[flb˛j·÷s¡T. yê[fl<äs› ÷¡ &Üø£sº T¡ ¢ Ç‘·>±&ÉT ≈£L&Ü &Üø£sπº .
\+&ÉHé˝À yêfi¯ófl+&˚ Ç˝Ò¢ qπs+Á<ä {≤ø°dt ¬s+&ç+‘·\T ñ+≥T+<ä≥. yêfi¯fl
Ç+{Ï yÓqø£ ‘√≥ ∫≥÷º] Ç+Á<äjT· ´ ø±˝ÒJ Á>ö+&É+‘· ñ+≥T+<ä≥.
ø±s¡T¢, HÍø£s¡T¢, #êø£s¡T¢ Çø£ #Ó|üŒqø£ÿπs¢<äT. Çe˙ï $qï ‘·sê«‘· Hê>∑\øÏåàøÏ
ø±fi¯Sfl #˚‘·T\÷ Ä&É˝Ò<äT. mø£ÿ&É eTTqeTÁs¡T? mø£ÿ&É \+&ÉqT?
Hê>∑uÛÑ÷wüD≤ìï b˛s¡>±... b˛s¡>±... \+&ÉqTøÏ ◊j·Tdt&û ø±\T #˚XÊ&ÉT.
ákÕ] Ç+&çj·÷øÏ e∫Ãq|ü⁄&ÉT Ä ≈£î≥T+ã+ yÓTT‘·Ô+ e∫Ã ‘·eT Ç+{À¢
$&ç~ #˚j·÷\ì.
yêfi¯ófl ≈£L&Ü dü+ã+<Ûë\T yÓ‘·T≈£îÿ+≥THêïs¡T. X¯óuÛ≤+– n+<ä+ >∑T]+∫
yêfi¯fl #Ó$q ≈£L&Ü |ü&+ç ~.
Væ≤y˚Twt ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ‘·eT |æ˝≤¢&ç‘√ düVü‰ ‘·DT≈£î˝À ~>∑ã&Ü¶sT¡ .
yêfi¯flø√dü+ düø\£ kÂø£sê´\T @sêŒ≥T #˚d+æ ~ Hê>∑\øÏàå . $&ç~, yêVü≤q+,
uÛÀ»q+ Ç˝≤ nìï+{≤ ‘·q eTTÁ<ä, C≤Á>∑‘·Ô ø£ì|æ+#ê*‡+<˚.
---
Væ≤y˚Twt n+<ä>±&ÉT. X¯óuÛ≤+– n+<ä+‘√ dü]‘·÷π> eT>±&ÉT ñ+&É≥+
ø£wüº+. ø±˙ Væ≤y˚Twt ÄyÓTøÏ á&˚ ø±˙ CÀ&ÉT ø±ø£b˛sTTHê ÄyÓT n+<ëìï
‘·≥Tº≈£îì |üø£ÿq qT+#·T+fÒ eTØ ‘˚*b˛&ÉT.
Ç<ä›s¡÷ |üø£ÿ|üø£ÿH˚ q&ÉTdüTÔ+fÒ Hê>∑\øÏåà Äq+<ä+ mø£ÿ&√ ñ+~. @yÓTÆHê
Hê ≈£L‘·Ts¡T ô|{Ïº |ü⁄{Ïº+~ nqT≈£î+~.
Væ≤y˚Twt ≈£î≥T+ã+ yês¡+ s√E\øÏ ô|>’ ± ñHêïs¡T nø£ÿ&É.
X¯óuÛ≤+– X¯óÁuÛÑ+>± ‘·j·÷s¡e&É+ n‘·&ç‘√ n≥÷, Ç≥÷ ‹s¡>∑≥+ ‘·|üŒ
yπ̊s @+ #˚j·T˝Ò<äT.
eì‘· e÷Á‘·+ e∫Ãq yêfi¯fl ø√dü+ ã+&˚düT≈£îì ‹s¡T>∑T‘·÷ ‘êù|X¯«s¡+
eT&É‘· ø±C≤, n$&ç qT+&ç bÕ\ø√yê, ÄÁ‘˚j·T|ü⁄s¡+ qT+∫ |üP‘·πs≈£î\T
|ü⁄s¡e÷sTT+∫ dü+<ä&ç #˚d+æ ~.
eì‘·øÏ ‘·q n+<ä+MT<ä <Ûë´dü ˝Ò<äT.
X¯óuÛ≤+–øÏ ‘·˝À¢ |æqTï qT+∫ ø±*øÏ y˚ùd CÀ&ÉT es¡≈L£ e÷∫+>¥ e⁄+&Ü*.
ãj·T≥øÏ ø£q|ü&ìÉ y˚ nsTTHê, C≤¬ø{Ÿ s¡+>∑T˝ÀH˚ ˝À|ü* Áu≤ ≈£L&Ü e⁄+&Ü*.
n+‘· K∫Ã‘·+ ÄyÓT. >√fi¯fls¡+>∑T, *|tdøºæ ˘ ≈£L&Ü ã≥ºøÏ y˚T∫+>¥>± e⁄+&Ü*.
Ä ùw&é‡ ≈£L&Ü s√p e÷s¡TdüTÔ+~. πs|ü⁄ y˚düT≈£îH˚ ã{º*ï ã{Ïº sêÁ‘˚ HÓsTT˝Ÿ
bÕ*wt ]eT÷esY‘√ bÕ‘· s¡+>∑T rùddæ ø=‘·Ô~ y˚düT≈£î+≥T+~. ◊ ˝≤wüHé‘√
düVü‰ n˙ï sêÁ‘˚ dæ<ä∆+ nsTTb˛‘êsTT. eTsêï&ÉT f…Æ+ ≥T f…Æ+ Ä Á&ÉdüT‡\T
e÷s¡‘êsTT. n+‘˚. bı<äT›qï ˇø£s¡ø£+... eT<Ûë´Vü≤ï+ ˇø£ s¡ø£+. kÕj·T+Á‘·+
ø£<∏ä\T 95
ˇø£ s¡ø£+. sêÁ‹øÏ ˇø£s¡ø£+.
Ns¡\T ø±e#·TÃ, #·T&û<ës¡T¢ ø±e#·TÃ, ˝…V≤ü +>± ø±e#·TÃ, ø£\sYdÿ” + e÷Á‘·+
dæ+ø˘ ne⁄‘·T+~ HÓsTT˝Ÿ bÕ*wtøÏ. ˝Ò<ä+fÒ ø±+Á{≤dtº. n+‘˚ ø±˙ ne⁄{≤|òt
d”ÿ+ e÷Á‘·+ ñ+&É{≤ìøÏ M˝Ò¢<äT.
yêdüÔyêìøÏ ˇø£ yêsêìøÏ dü]|ü&Ü ø£\sY d”ÿ+, y˚T∫+>¥ d”ÿ+ dæ<ä∆+
#˚dTü ≈£î+≥T+~ ÄyÓT. yê{ÏøÏ dü]|ü&Ü ˝À|ü* ã≥º*ï+∫, #Ó|⁄ü Œ*ï+∫, #Ó+|ü
|æqTï\ es¡≈L£ n˙ï ;s¡Tyê˝À¢ neTs¡TÃ≈£î+≥T+~. @ s¡+>∑T ã≥º\T y˚ùdÔ
m˝≤+{Ï ô|sY|Püò ´+ yê&Ü˝À ‘Ó\TdüTø√e&É+ z ôdq’ T‡. ÄyÓT n+<äT˝À Jìj·Tdt.
‘·j÷· s¡e&Üìπø ns¡>+∑ ≥ qT+∫ >∑+≥ es¡≈L£ rdüT≈£î+≥T+~ ÄyÓT.
‘·q ã≥º˝À¢ mø£ÿ&Ó’Hê ∫qï b˛>∑T πs– ñHêï n$ y˚düTø√<äT.
ÄyÓT e÷{≤¢&‘ç ˚ MD MT{Ïq≥T¢ ñ+≥T+~. ÄyÓT H√{ÏqT+&ç |ü]eTfi¯+
edü÷Ô ñ+≥T+~. m|ü⁄Œ&É÷ ‘·&ç Äs¡ì ô|<ë\T, bı&çu≤s¡ì H√s¡T.
Çø£ eì‘·øÏ ‘·j÷· s¡yê«\+fÒ |ü~ ìeTTcÕ\T m≈£îÿe. eTØ ô|[fl ù|s¡+≥+
n+fÒ Çs¡y’Ó ìeTTcÕ\T n+‘˚.
E‘·TÔ <äTy˚«düT≈£îì, bÂ&ÉsY sêùddüT≈£îì m<äTs¡T>± ñqï ã≥º˝À¢ q∫Ãq$
y˚ùddüT≈£îì ‘·j·÷s¡sTTb˛‘·T+~.
ø±˙ n<˚+ ∫Á‘·y÷Ó ÄyÓT @+ y˚dTü ≈£îHêï u≤e⁄+{≤sTT.
#·ø£#·ø± ø£<ä\≥+, >∑\>∑˝≤ e÷{≤¢&É≥+... Ä ø£fi¯fl yÓqTø£ ø£ì|æ+#˚
ÄyÓT #·<äTe⁄, kÕVæ≤‘·´+ ‘ê\÷≈£î C≤„q+...
yês¡+˝À s¬ +&ÉT s√E\T X¯óuÛ≤+– n+<ëìï ÄkÕ«~dü÷Ô ÄyÓT‘√ ‹]π>XÊ&ÉT
Væ≤y˚Twt, eT÷&√s√E ÄyÓTøÏ q*–b˛sTTq≥ºsTT ø±dæ+‘· $ÁXÊ+‹ rdüT≈£î+~.
∫e] nsTT<äT s√E\÷ Ç+{À¢ ñ+fÒ X¯óuÛ≤+–‘√ >∑&ùç |yê&ÉT. Ä nsTT<äT
s√E\÷ ãj·T{ÏøÏ ø£~˝ÒÔ eì‘· ñ+&Ü*‡+<˚. ø£+Á{° ôd’&é n+fÒ |ü˝…¢ ‘ê\÷≈£î
‘√≥\÷, ø±\e\T, ‘√|ü⁄\÷, bı˝≤\T n˙ï #·÷|æ+#˚ u≤<Ûä´‘· eì‘·MT<ä
|ü&ç+~.
---
∫e]øÏ yêfi¯ófl yÓ[flb˛yê*‡q s√E <ä>sZ∑ ¡ |ü&+ç ~.
˝≤+#Û·qy˚T nsTTHê n&É>±* ø±ã{Ïº n&ç–+~ Hê>∑\øÏåà.
ªªeTTVüAsêÔ\T m|ü⁄Œ&ÉT ô|≥Tº≈î£ +<ë+?μμ nì.
ªªô|[fl #˚düT≈£îH˚ \+&ÉHé yÓfi¯<ë+ nqT≈£î+≥THêï+.... ø±ã{Ïº ‘·«s¡>±
ô|≥Tº≈£î+<ë+μμ nHêï&ÉT Væ≤y˚Twt ‘·+Á&ç.
ªªeT] X¯óuÛ≤+– C≤‘·ø£+ ‘Ó|æŒ+#·Hê?μμ n+~ Hê>∑\øÏåà.
ªªC≤‘·ø£+ ‘Ó|æŒ+#·+&ç. ø±˙... eì‘· C≤‘·ø£+... ˇø£y˚fi¯ n$ ø£\eø£
b˛sTTHê Hêπø+ |ü{Ïº+|ü⁄ ˝Ò<äT. eì‘·øÏ ÇwüºyÓTÆ‘˚ H˚qT ‘·qì #˚dTü ≈£î+{≤qTμμ
nHêï&ÉT Væ≤y˚Twt.
ø±ùd|ü⁄ ‘êH˚+ $+≥THêïH√ ns¡ú+ ø±˝Ò<äT Hê>∑\øÏåàøÏ. ô|[fl ≈£L‘·T]ï
#·÷&Ü¶ìøÏ e∫Ã Ä Ç+{Ï |üìeTìwæì ˝Ò|ü⁄≈£îb˛sTTq ‹+>∑sê&çï #·÷dæq≥T¢
#·÷dæ+~.
ªªø±s¡D+ @+{À Hê≈£î ‘Ó*j·÷*μμ n+~ <Óã“‹qï≥T¢.
ªª@+ ˝Ò<äT n‘·Ôe÷à... MT X¯óuÛ≤+– n+<ä>∑‘ÓÔ. n+<äT˝À ‹s¡T>∑T˝Ò<äT.
ø±˙ ÄyÓT˝À n+<ä+ ‘·|Œü eTπsMT ˝Ò<Tä . ÄyÓT~ u§eTà˝≤+{Ï n+<ä+. ø±˙
Hê≈£î ø±e*‡+~ ne÷àsTT. u§e÷àsTT ø±<äT. X¯óuÛ≤+– s¬ +&ÉT s√E\T ãj·T≥
‹]–‘˚ eT÷&√ s√E ‹s¡>˝∑ <Ò Tä . ÄyÓT e÷eT÷\T eTìwæ˝≤H˚ nì|æ+#·<Tä ...
ˇ+{ÏMT<ä z ∫qï <Óã“ø±˙ ˝Òì eTìwæ. Hê≈£î ø±e*‡+~ u≤\´+ ‘ê\÷≈£î
C≤„|üø±\T, ˇ+{ÏMT<ä, eTqdüT˝Àq÷ yÓ÷düTø=#˚Ã ne÷àsTT...
y˚T+ sπ |ü⁄ e÷{≤¢&TÉ ø√yê\+fÒ e÷≈£î @<ÓH’ ê ñ+&Ü*>±. eTq ˇ+{ÏMT<ä
ñ+&˚ Á|ü‹ eT#êÃ z C≤„|øü +£ , Á|ü‹ ^‘ê z ø£<ä∏ #ÓãT‘êsTT. J$‘·+ n+fÒ
e÷ìb˛sTTq <Óã“\T, $T–*b˛sTTq C≤„|øü ±\T... ndü\T |ü⁄≥Tº eT#˚Ã ˝Òì
ø£<∏ä\T 97
eTìwæø,Ï z ^‘ê, eT#êÃ ˝Òì eTìwæøÏ @eTT+{≤sTT ‘·\T#·Tø√e&ÜìøÏ...
Hê‘√ |ü+#·Tø√e&ÜìøÏ.
n‘·Ôj·÷´... n+<ä+ n+fÒ πøe\+ ãj·T{ÏøÏ ø£ì|æ+#˚<˚ ø±<äT. ˝À|ü\
≈£L&Ü ñ+&Ü*. |ü⁄e⁄«øÏ |ü⁄bıŒ&ç, düTyêdüq m˝≤+{Ïy√ #·<äTe⁄, kÕVæ≤‘·´+
eTìwæøÏ n˝≤+{Ï$. bÕ¢dæºø˘ |ü⁄e⁄« #·÷&Ü¶ìøÏ u≤e⁄+≥T+~. ø±˙ eTq+ <ëìï
Á&ÜsTT+>¥ s¡÷+˝À ô|&É‘ê+. ‘·˝À¢ ô|≥Tºø√+. #˚‘T· ˝À¢øÏ rdüT≈£îì eTT]dæb˛eTT...
eTìwæ ≈£L&Ü n+‘˚.
eì‘· e÷eT÷\T ne÷àsTT. ø±˙ düVü≤»yÓTÆq ne÷àsTT. ì»yÓTÆq
ne÷àsTT... ‘·qøÏ ø£wüº+ ‘Ó\TdüT. <ëìï <ë≥&É+ ‘Ó\TdüT. Ä ø£wüº+ ø£*–+∫q
yêfi¯flMT<ä ø√|ü+ ô|≥Tºø√e&É+ ‘Ó©<äT. n+<äTπø ÄyÓT Hê≈£î ø±yê\qT
≈£î+≥THêïqT.
X¯óuÛ≤+–‘√ s¬ +&ÉT s√E\T ≈£L&Ü @+ e÷{≤¢&Ü˝À ‘Ó©˝Ò<Tä . eì‘·‘√
m+‘· e÷{≤¢&Hç ê n~ eTT–+#ê\ì ˝Ò<Tä .... nB ‘˚&Ü...
X¯óuÛ≤+–ì #˚düT≈£î+fÒ ÄyÓT n+<ä+ #·÷&É¶+ ‘·|üŒ eTπs+ ñ+&É<äT
J$‘·+˝À... eì‘·‘√ nsTT‘˚ n+‘ê J$‘·yT˚ .
@+ nqTø√≈£î n‘·Ôj·÷´... bòÕs¡+ ø√&çì ô|+∫q≥Tº |ü+»s¡+˝À ô|fÒº
ô|+#êe⁄ Ä ne÷àsTTì. ÄyÓTøÏ n\+ø£sD ¡ ‘·|Œü @+ ‘Ó©<äT...
Hê≈£î e÷eT÷\T ne÷àsTT ø±yê*. ø±˙ eT+∫ ne÷àsTT <=]øÏ+~μμ
nHêï&ÉT Væ≤y˚Twt.
eì‘·øÏ ô|fi¯flsTT \+&ÉHé yÓ[flb˛sTT+~. ø±˙ n‘·&˚+ e÷{≤¢&Ü&√,
m+<äTø£˝≤ #˚XÊ&√ Hê>∑\øÏåàø°, X¯óuÛ≤+–øÏ Ç+ø± ns¡ú+ ø±˝Ò<äT.
(∫qT≈£î e÷dü |üÁ‹ø£ ` »qà~q Á|ü‘´˚ ø£ dü+∫ø£, 2015)
eédüú $X‚w
¢ D
ü
eédü ú q T m˝≤+{Ï sê>∑ < ˚ « cÕ\÷ ˝Ò ≈ £ î +&Ü, s¡ + >∑ T ≥<ë› \ T
ô|≥Tºø√≈£î+&Ü $X‚w¢ +æ ∫q ø£<\ä∏ T Ç$. e´+>∑´+, Vü‰dü´+ |üP‘·yd˚ qæ
#˚<Tä ìC≤\ >∑T[ø£\T.
ø£<∏ä\T 99
‘√ø£ <ÓjT· ´+
#Ó|æŒq &çdæ|æ¢ ø£<∏ä
uÛÑ÷$Tø£
n~ dæ+>∑|Pü sY. dæ+>∑|Pü sY nq>±H˚ n~ eT<Û´ä Á|ü<X˚ Ÿ˝À<ë ˝Òø£ Ä+Á<Ûë˝À
dæ+>∑|üPsê, ‘Ó\+>±D≤˝À dæ+>∑|üPsê nì nqTe÷q+ nø£ÿπs¢<äT. n~ ndü\T
dædü\T dæ+>∑|üPπs.
á eT<Û´ä eTq }]ì dæ+>∑|Pü sY #˚ùdkÕÔ+ nì n+≥THêïs¡T. <ë+‘√
»Hê\øÏ nqTe÷q+ e#˚Ãdæ+~. dæ+>∑|Pü sY eTq }fi¯fl kÕúsTTøÏ ~>∑C≤s¡T‘·T+<ë
˝Òø£ eTq }fi‚fl mø±møÏq n˝≤ e÷]b˛‘êj·÷ nì. dæ+>∑|Pü sY yÓfi≤›eTqT≈£îqï
yêfi¯ófl ≈£L&Ü sπ b˛e÷b˛ eTq÷s¡T ≈£L&Ü dæ+>∑|Pü s¡sTTb˛‘√+fÒ eTfi≤fl nø£ÿ&çøÏ
yÓ[fl #·÷ùd<˚eTT+~... &ÉãT“\T <ä+&É>∑ nì Çø£ÿ&˚ ñ+&çb˛‘·THêïs¡T. n+<äTe\¢
á {°ø± ‘ê‘·Œsê´\T nedüs¡+ nj·÷´sTT. ˝Òø£b˛‘˚ n~ dæ+>∑|üPsY ˇø£ÿe÷≥
n+fÒ dü]b˛qT. Ç|ü⁄Œ&û ‹|üŒ\˙ï e∫Ã|ü&Ü¶sTT.
n~ dæ+>∑|üPsY (ndü\T) ˝Àì Vü≤À≥˝Ÿ yÓTs¡Tÿ] s¡÷|òt{≤|t. nø£ÿ&É ø=ìï
<Ój÷· ´\T düeT÷Vü≤+>± ñHêïsTT. n~ yê{Ï ìyêdü+. yê{Ï˝À Ä&É<j Ó ÷· ´\T,
eT>∑<Ój·÷´\T, |æ\¢ |æXÊ#ê\T Ç˝≤ s¡ø±\T ñHêïsTT. M{Ï˝À¢ z ‘√ø£ <Ój·T´+
≈£L&Ü ñ+~. $T>∑‘ê <Ój·÷´\T Ä ‘√ø£ <Ój·÷´ìï $+‘·>± #·÷ùd$. ‘√ø£
<ÓjT· ´+ yÓTT<ä{À¢ ø=+‘· dæ>T∑ |Z &ü Hç ê ‘·sT¡ yê‘· _&çjT· + $&ç∫ ã+>±fi≤U≤‘·+˝À
100 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

|ü&Éy˚dæ <äsê®>± ‘√ø£ }|ü⁄≈£î+≥÷ ‹]π>~.
yê{ÏøÏ MkÕ, bÕdtb˛s¡÷º dæ+>∑|üPsY <ë{Ï b˛e&ÜìøÏ ˝Ò<äT. me]˙ |ü{Ïº
|”&ç+#·&ÜìøÏ X¯øÏÔ˝Ò<äT. me¬s’Hê ô|<ä› eTqTwüß\T dæ+>∑|üPsY eùdÔ yê]ì
ø£\e&ÜìøÏ e÷Á‘·+ nqTeT‹ ñ+~. Á|üdüTÔ‘êìøÏ yê{ÏøÏ n<=ø£ÿfÒ $H√<ä
ø±\πøå|ü+.
yê{ÏøÏ <˚e⁄&ÉT ø±˙ kÕ‘êqT ø±˙ ø±qsê˝Ò<äT. ø£˙dü+ <Ó’e<ä÷‘· ø±˙,
qs¡ø£ uÛ≥
Ñ ≈£î&ÉT ø±˙ ‘·>˝∑ <¢Ò Tä . |ü⁄qs¡q® à ñ+<√ ˝Ò<√ yê{ÏøÏ ‘Ó©<äT. ÄÁùd*º j·÷,
#Ó’Hê ˝≤+{Ï <˚XÊ\Tï+&ç j·T÷s¡|t, nyÓT]ø± <˚XÊ\≈£î b˛j˚T $e÷Hê\T,
HÍø£\T Ç+<Ûäq+ ì+|ü⁄ø√&ÜìøÏ dæ+>∑|üPsY˝À ì*∫q≥Tº n$, ≈£L&Ü ‘Ó*dæq
>∑‘+· qT+&ç ‘Ó©ì >∑eT´+ yÓ|’ ⁄ü b˛j˚T Áø£eT+˝À dæ+>∑|Pü sY˝À ì*∫b˛j·÷sTT.
z s√E ô|<ä› eTqTwüß\T mes¡÷ dæ+>∑|üPsY sêq+<äTq Ä kÕj·T+Á‘·+
ˇø£s=ïø£s¡T ‘Ó\TdüT≈£îH˚ ø±s¡´Áø£eT+ yÓTT<ä˝…’+~.
me] ø£<∏ä yêfi¯ófl #Ó|ü⁄Œø√yê\qT≈£îHêïs¡T.
eTT+<äT>± ‘√ø£<Ój·T´+ ‘·q ø£<∏ä #Ó|æŒ+~.
‘√ø£ <Ój·T´+ #Ó|æŒq &çdæ|æ¢ ø£<∏ä ÁbÕs¡+uÛÑ+

‘·q eTT+<äTø=∫Ãq eTÁ<ëdüT _˝≤˝Ÿ ôdŒwü˝Ÿ >√+>∑÷s¡ _sê´˙ yêdüq
#·÷dæ >∑TÁs¡TeT+~ &çdæ|æ¢. n~ eT≥Hé _sê´ì.... Ä s√E H˚‹‘√ #˚dæ &çdæ|æ¢
ø√dü+ <ëìøÏwüºyÓTÆq ô|<ä› e÷+dü+ eTTø£ÿ\T ≈£L&Ü ‘·–*+#ês¡T. >∑T+≥÷s¡T
>√+>∑÷s¡, HÓsTT´, ô|<ä› e÷+dü+.... Hê*ø£ ˇø£kÕ] eT÷‹#·T≥÷º ‹|æŒ ‘·&ç
#˚düT≈£îì... dü+‘·è|æÔ>± ‘·˝≤&ç+∫ n≥÷ Ç≥÷ #·÷dæ+~ &çdæ|æ¢.
#·T≥Tº|üø£ÿ\ me¬s’Hê ñ+fÒ <ëìøÏ #Ó&ÉT ∫sê≈£î. qs¡<äèwæº ‘·>∑\≈£L&É<äT.
@<Ó’Hê ‘·>∑˝§#·TÃø±˙.
&ÉãT“*e«≈£î+&Ü ‘Ó>y∑ T˚ düHÔ êïs¡ì ≈£îfiË≥¢ Tº≈î£ +{≤s¡T ô|+≥eTT+&Üø=&ÉT≈£î\T.
ø£<∏ä\T 101
‹qï~ ns¡><∑ Tä . <ëìøÏ uÛÀ»q+ e&ç+¶ ∫q nãT“\T nø£ÿ&çqT+&ç ‘·|⁄ü Œ≈£îHêï&ÉT.
Çø£ ‹q&ÜìøÏ ñ|üÁø£$T+∫+~. ìqï{Ï<ëø± ø£&É|ü˝À bÕj·÷, C§qïs={Ïº
$+<äT Äs¡–+#˚~ &çdæ|æ¢. ãT&É¶\T nì sêj·T\d”eT yêfi¯ófl |æ*#˚ y˚s#¡ Óq>∑
s√{Ï |ü#·Ã&ç, sê– dü+>∑{Ï, ô|<ä› e÷+dü+ eTTø£ÿ\T <ëìøÏ Çwüº+. >∑T+≥÷s¡T
ø=#êÃø£ >√+>∑÷s¡ _sê´˙ s¡T∫ eT]–+~.
&çdæ|æ¢ #ê˝≤ ∫Á‘·yÓTÆq ≈£îø£ÿ. Áø±dtÁ;&é nqT≈£î+{≤. n~ ¬s+&ÉT s¡ø±\T>±
ñ+&˚~. ¬s+&ÉT s¡ø±\T>± Á|üe]Ô+#˚~. n|ü]∫‘·T&ÉT dæìe÷˝À $Áø£yéT˝≤>±
<ëì s¬ +&ÉT ne‘êsê\ø° dü+ã+<Û+ä ñ+&˚~ ø±<äT.
<ëì ÇcÕºsTTcÕº\T #ê˝≤ ∫Á‘·+>± ñ+&˚$. <ëìøÏ #ÓeT≥ yêdüq+fÒ
|ü&<É Tä . e÷dæq ã≥º\+fÒ m\Ø®. <ëìøÏ e÷+dü+ n+fÒ ãVüQ Á|”‹. n~
ˇ+{ÏMT<ä ˝Òì yÓ<Ûäeì #·÷ùdÔ #Ó&É¶ ∫sê≈£î. n˝≤ nì <ëìøÏ Hêp≈£î
‘Ó©<äqT≈£îH˚s¡T düTMT. düqï>±, qTqï>± ñqï Ád”Ô\+fÒ <ëìøÏ øÏsê≈£î.
yÓTTVü‰q c˛≈£î bÂ&És¡T sêdæ, yêdüq q÷HÓ E‘·TÔ≈£î |ü{Ïº+∫, #·+ø£˝À¢
&çj÷Ó &És¬ +≥T #·*q¢ Ä&Üfi¯ó¢ ø£q|ü&‘ç ˚ H√{Ïy+Ó ≥ #=+>∑ ø±πsÃ~. n<˚ ne÷àsTT
ô|’≥ ø±düÔ ‘=\–+<ë Çø£ #=+>∑ düTe÷s¡T>± ø±] bÕj·T\T ø£fÒº~. nsTT‘˚
n~ »qà‘·' ≈£îø£ÿ ø±ã{Ïº me&çø° n~ ndüVü≤»+ nì nì|æ+#·ø£b˛sTT+~.
<ëì s¡dæø£‘· n˝≤ sêj·T\d”eT˝À ≈£î]dæq es¡¸+˝≤ @ >∑T]Ô+|üP bı+<äø£
b˛sTT+~.
eT>∑ |ü⁄≥ø£ |ü⁄{≤ºø£ ≈£îπøÿ$T{Ï, eTìùw$T{Ï... Ä C≤„q+ eTqTwüß\øÏ
@&çùdÔ>±.
‘Ó’\ dü+kÕÿs¡+ ˝Òì E‘·TÔ‘√, e÷dæq >∑&É¶eTT, ã≥º\÷ ¬s+{À¢ @<√
ˇø£{Ï ˝Ò<ë ¬s+&É÷ ñ+&ç me&Ó’Hê &çdæ|æ¢ ø£+≥ |ü&Ü¶&É+fÒ Ä s√E yê&ç
n+‘·T #·÷dæ+<˚. |üfi¯ófl ãj·T{ÏøÏ bı&ÉT#·Tø=#˚Ã$. ø£fi¯ófl mÁs¡>± ñã“]+#˚$.
ndü\T &çdæ|æ¢ sêj·T\d”eT ˇ~* >∑T+≥÷s¡T d”eT≈£î m+<äT≈£î sêyê*‡
e∫Ã+~?
102 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
---
Äj·Tq ù|s¡T @+<√ ñ+~ >±˙ n|üŒ{Ïπø Äj·Tìï n+<äs¡÷ >∑ã“sYdæ+>¥
nì |æ\e&É+ yÓTT<ä˝…≥º&É+‘√ Äj·Tq ndü\T ù|s¡TøÏ mdüs=∫Ã~. >∑ã“sY
dæ+>∑T>±H˚ Äj·Tq ∫s¡|]ü ∫‘·T&ÉT. >∑ã“sYd+æ >∑T nH˚~ ndü\T |ü+<=$Tà<=+<ä\
&Éã“sTT @&ÉT˝À e∫Ãq c˛˝Ò nH˚ dæìe÷˝À $\Hé. &Ü≈£L >∑ã“sYdæ+>¥,
ne÷®<é U≤Hé nH˚ ø=‘·Ô ≈£îÁsê&ÉT y˚XÊ&ÉT Ä y˚wü+. Ä y˚wü+ ø±kÕÔ n‘·&ç
ù|s¡TH˚ $T+π>dæ+~. n+‘· X¯øÏÔe+‘·yÓTÆq ù|s¡~.
n<˚+ ∫Á‘·y÷Ó ø±˙ »Hê*ï &Ü≈£L*ï+∫ ø±bÕ&Ü*‡q yêfi¯fløÏ Ä ù|s¡T
_s¡T<Ó’b˛sTT+~. n+‘˚ø±<äT #·ø£ÿ>± n$T]+~. ø±\ Áø£y˚TD≤ $\qT¢ e÷]
V”≤s√\j·÷´sê? ˝Òø£ áfi¯ófl, áfi¯fl &çbÕs¡TºyÓT+≥T m|ü⁄Œ&É÷ $\H¢̊ ø±ã{Ïº
yêfi¯fløÏ Ä ù|πs dü÷≥e⁄‘·T+<äì nqT≈£îHêïs√ ø±˙ »q+ n˝≤ >∑ã“sYdæ+>∑T
ù|s¡Tì &çbÕsYyº TÓ +≥TøÏ ‘·–*kÕÔH˚ ñHêïs¡T. <ëìï Ms¡‘ê&ÉT˝≤>± yÓT&É˝À y˚dTü ≈£îì
Mfi¯ófl ‹s¡T>∑T‘·÷H˚ ñHêïs¡T.
>∑ã“sYdæ+>∑T sêj·T\d”eT õ˝≤¢˝À¢ f…Ás¡sY>± ù|s¡T yÓ÷XÊ&ÉT.
ªªeT+∫ es¡ÿs¡T... m˝≤ |üì #Ój·÷´˝À n‘·ìøÏ u≤>± ‘Ó\TdüTμμ
ªª>√ ¬>≥sY... j·TT f…˝Ÿ Væ≤y˚Tà~∏+>¥ n+&é Ç{Ÿ‡ &ÉHéμμ
ªª˝≤ n+&Üs¡¶s¡T˝À >∑{Ïº |æ+&É+μμ
ñqï‘ê~Ûø±s¡T\ qT+&ç Ç˝≤+{Ï >∑+&Éô|+&˚sê\T mìï+{ÏH√ <Û]ä +∫q
yê&ÉT >∑ã“s¡T&ÉT.
>∑ã“s¡T&çøÏ ndü\T ã\+ n‘·&ç ≈£îø£ÿ &çdæ|æ¢. <ëìøÏ ˝≤ ‘Ó\TdüT. ˝≤Øƒ
‘Ó\TdüT. ˝≤, ˝≤Øƒ m|ü⁄Œ&ÉT yê&Ü˝À, m|ü⁄Œ&ÉT eT÷\q ô|{≤º\˝À <ëìøÏ
‘Ó\TdüT. n~ Ç#˚Ã dü+»„*ï neT\T #˚j·T&Éy˚T >∑ã“s¡T&ç |üì. n‘·&ÉT
&çbÕs¡TºyÓT+≥TøÏ mìï¬ø’q|ü⁄&ÉT <=]øÏ+~ n~. n+<äTπø <ëì ù|s¡T &çdæ|æ¢.
n˝≤+{≤&ÉT Á|üyÓ÷wüHéMT<ä >∑T+≥÷s¡TøÏ ô|<ä› Vü≤À<ë˝À edüTÔHêï&Éq>±H˚
ø£<∏ä\T 103
|üÁ‹ø£\T #ê˝≤ Vü≤&Üe⁄&ç #˚dæHÓ’. sê»ø°j·TT\T |ü⁄Ásê≈£î\T |ü&Ü¶s¡T. eTØ
Ádæº≈£îº>± ñ+&˚yê&=ùdÔ }fiÀfl ÄøÏ‡»Hé ø£s¡Ty=∫ÃqfÒº.
>∑ã“s¡T&ÉT ~>∑>±H˚ #ê˝≤ |üqT\T #˚ùd&ÉT. eTT&É\ ø£+ô|˙\ì
Vü≤&É˝…‹Ô+#ê&ÉT. ù|ø±{Àfi¯flì |æÁs¡\T |ü–˝Ò˝≤ ø=fÒº&ÉT. s√&ÉT¶MT<ä n&É¶<ä&É¶+>±
ãfi¯ófl ô|fÒºzfi¯flì z ˝…’H√¢ ô|fÒº&ÉT.
>∑ã“s¡T&ÉT &çdæ|æ¢ ˝Ò+<˚ ãj·T≥≈£î ø£<ä\&ÉT. &çdæ|æ¢ n‘·&ç ÁbÕD+.
&çbÕs¡TºyÓT+{À¢ &çdæ|æ¢ ‘Ó©H√fi¯ófl ˝Òs¡T. ô|’ n~Ûø±s¡T\øÏ &çdæ|¢æ n+fÒ Çwüº+.
øÏ+<ëfi¯fløÏ n<ä+fÒ n<äTs¡T. me¬sH’ ê Áø±|æ+>∑T dü]>± #˚dTü ø√ø£b˛sTTHê, ùw$+>∑T
#˚düTø√ø£b˛sTTHê n~ n‘·&ç #Ûêr MT<ä ø±˝Òdæ yê]ï+–#˚Ã~.
&çdæ|æ¢ ø£q|ü&É>±H˚ <ëìøÏ ôd\÷´{Ÿ ø=fÒºyêfi¯ófl düu≤]¶H˚{Ÿ‡. n~ ≈£L&Ü
VüQ+<ë>± ôd\÷´≥T d”«ø£]+#˚~. ‹]– ôd\÷´≥T ô|fÒ~º .
ô|<ä› n~Ûø±s¡T˝§∫Ãq|ü⁄&ÉT #·÷&Ü* &çd|æ ¢æ eTT+&Éì. yêfi¯fl ã÷≥T¢ Hêπøùd~.
ã÷≥T¢ bÕ*ùwdæq≥Tº ‘·fi¯‘·fi¯˝≤&çb˛j˚T$.
ˇø£y˚fi¯ ã÷≥T¢ |üø£ÿq ô|&ç‘˚ ø±fi¯ófl Hêπøùd~. j·TeT düeTà>± ñ+≥<ä≥
&çdæ|æ¢ Hê≈£î‘·T+fÒ. n~ nqTuÛÑ$+∫H√&çπø ‘Ó*j·÷*.
d”ìj·Ts¡T Ä|ò”düs¡T nsTT‘˚ dü]b˛<äT. <ëìøÏ q#êÃ*. ‘ê&ç ~yêø£s¡ ¬s&ç¶
>±s¡ì ∫qï <=s¡yês¡THêïs¡T. Äj·Tq+fÒ <ëìøÏ #ê˝≤ eT≈£îÿe. n˝≤H˚ eT*H˚ì
>√|üj·T´ #Í<ä]>±s¡THêïs¡T. Äj·Tq ô|<ä› <=s¡yês¡T. Äj·TqHêï &çdæ|æ¢øÏ
ãVüQÁ|”‹. yê]øÏ ø±fi¯ófl Hêπø ≈£îø£ÿ\Hêï <=&É¶ Á|”‹. Ä |üì˝À &çd|æ ì¢æ $T+∫q~
Ä Ç˝≤ø±˝À ˝Ò<Tä .
ªªBìj·Te÷à... Ç~ ì»+>± &çbÕs¡Tº yÓT+≥T ≈£îøπ ÿsê... Ä Ç<äs› T¡ Ä|òd” sü T¡ ¢
K∫Ã‘·+>± &çbÕs¡TºyÓT+≥TøÏ ô|<ä› ‘·\ø±j·T\e⁄‘ês¡T.... ø£s¡à+ #ê\ø£ Ç<ä›s√¢
ˇø£s¡T neø£b˛sTTHê eTs=ø£s¡sTTHê ne⁄‘ês¡ì.... Ç~ eTT+<˚ |üdæ>∑{Ïº+~μμ
nHêï&ÉT bÕqø±\ kÕ«$T.
104 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

bÕqø±\ kÕ«$T &çbÕs¡TºyÓT+{À¢ d”ìj·TsY ôV≤&ÉT¶. ø=+‘·ø±\+ ≈£îø£ÿ*ï
y˚Tù| |üì ≈£L&Ü #·÷ùd&ÉT. ø±˙ n‘·&ÉT &çdæ|æ¢ ˝≤+{Ï ≈£îø£ÿì #·÷ôds¡>∑&ÉT.
$T>∑‘êj·T˙ï ≈£îø£ÿ |ü⁄≥ø£ |ü⁄{Ïº ‘·s¡Tyê‘· &çbÕs¡TºyÓT+≥T |ü⁄≥ø£. ø£s¡Tí&ÉT
ø£e#·≈î£ +&É˝≤˝ÀÔ |ü⁄{Ïqº ≥Tº Ç~ ˇ+{ÏMT<ä j·T÷ìbòÕeTT, #ÓdTü qº +ãs¡T‘√ |ü⁄{Ï+º ~
n+{≤&ÉT bÕqø±\T.
~yêø£Á¬s&ç¶>√Øï, >√|üj·T´ #Í<ä]>±Øï n_Ûe÷ì+∫+~ ø£<ëì $T>∑‘ê
Ä|ò”düs¡¢ì rdæ bÕ¬sj·T´<äT &çdæ|æ¢. Äfi¢̄ ã÷≥÷¢, ø±fi¯Sfl ≈£L&Ü eTT&É‘·~. ø±˙
Hêø£<äT. eTsê´<ä #·÷|ædüÔ~ eTqïq eTs¡e<äT. ø±˙ me]ï mø£ÿ&É ñ+#ê\H˚~
<ëìøÏ ‘Ó*dæq≥Tº me]ø° ‘Ó©<äT.
&çdæ|æ¢øÏ n_ÛÁbÕj·÷\T @MT ñ+&Ée⁄. ˇø£y˚fi¯ ñHêï ≈£L&Ü yê{Ïì @
ø£s¬ +≥T dü+ú uÛ+Ñ MT<√ b˛ùddü~Ô ø±uÀ\T. n˝≤+{Ï$ ñqï≥Tº m|ü⁄&É÷ ãj·T≥
|ü&É<äT.
ô|’ Ä|ò”düs¡T¢ @+ #Ó_‘˚ yê{ÏøÏ ‘·\÷|ü&Éy˚T <ëìøÏ ‘Ó\TdüT. n~ ≈£L&Ü
@<√ yÓTT≈£îÿã&çøÏ ‘·\÷|æq≥Tº+&É<äT... ô|’ <=s¡\T Ä˝À∫+∫ #Ó|æŒ+<ëìï
kÕ+‘·+ Ä\øÏ+∫, ns¡ú+ #˚düT≈£îì ‘·˝≤&ç+∫q≥Tº+≥T+~. ‘·\‘√ bÕ≥T
‘√ø£ ≈£L&Ü Ä&ç+∫+<ä+fÒ <ëìøÏ #ê˝≤ Äq+<ä+>± ñ+<äì ns¡+ú .
bÕ|ü+ ô|<ä› <=s¡\T... yêfi¯fløÏ @+ ø±yê˝À #ê˝≤kÕs¡T¢ yêfi¯flπø ‘Ó©<äT.
ø±˙ yêfi¯fløÏ ø±e*‡+<ëìï yêdüq |ü{Ïº n˝≤ #˚j·T&ÉeTH˚~ &çdæ|æ¢øÏ e÷+dü+
eTTø£ÿ‘√ ô|{Ïºq $<ä´.... &çbÕs¡TºyÓT+{À¢ <=s¡\ u≤<Ûä\T <=s¡\$. yêfi¯fløÏ
q∫Ã+~ #˚jT· e#·TÃ. ø±˙ q∫Ã+~ #Ó|Œü &ÜìøÏ M\T+&É<Tä . Á|üC≤kÕ«eTéTì
ˇø£fÒ&ç∫+~ ø£<ë... <ëìøÏ nqT>∑TD+>± Á|ü»˝Ò bÕ\≈£î\T... Á|ü»\ #·+ø£
Hêø£&Üìπø y˚TeTTHêïeTì #Ó|Œü ø£ ‘·|Œü <äT. #·÷&É+&ç $H˚ MTπø n+‘· ndüjT· ´+>±
ñ+fÒ ndü˝≤ u≤<Ûä nqTuÛÑ$+#˚yê&çøÏ ‘Ó\TdüTÔ+~.
&çdæ|æ¢øÏ m˝≤ n_“+<√... Ä $<ä´ n_“+~... n~ <=s¡\ eTqdüT˝À¢øÏ
#·÷&É>∑\<äT. yê]øÏ ø±e*‡q $<Ûä+>± ‘√ø±&ç+#·>∑\<äT.
ø£<∏ä\T 105
<ëì ‘√ø£ Ä&ç+|ü⁄qT ã{Ïº >∑ã“s¡T&ÉT $wüj·T+ |üdæ>∑{Ïº n˝≤ #˚ùdyê&ÉT.
∫Á‘·+>± nìïkÕs¡÷¢ n~ #Ó|æŒ+<˚ ø£¬sø£ºj˚T´~. >∑ã“s¡T&ç kı+‘· ãTÁs¡
yê&çq|ü⁄&É˝≤¢ yê&ç ‘√ø£ ø√dæ düTqï+ ô|fÒºyêfi¯ófl ô|’ Ä|ò”düs¡T¢.
ªªeTqøÏ s¡÷*+>∑T bÕØº... nb˛õwüHé nqï ‘˚&Ü ˝Ò<äT... me&ç kıeTàHêï
|üfÒºj·T+&ç... me&çqHêï ≈£îy˚Tàj·T+&çμμ nHêïs¡T ô|<ä› <=s¡>±s¡T z kÕ]
m\ø£åH=¢∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT.
>∑ã“s¡T&ÉT &çdæ|æ¢ yÓ’|ü⁄ #·÷ùd&ÉT. &çdæ|æ¢ ‘=+<äs¡|ü&É˝Ò<äT. ‘√ø£ >±˙ ‘·\
ø±˙ Ä&ç+#·˝Ò<äT. ø£fi¯ófl ns¡yÓ÷&çÃ Ä\øÏk˛Ô+~.
ª◊ MTHé... yê≥jYTùdμμ nHêï&ÉT <=s¡yês¡T.
>∑ã“s¡T&ÉT >±uÛÑsê |ü&Ü¶&ÉT. |ü⁄s¡#ÓsTT´... ≈£î&ç #ÓsTT´ nqï n+‘·s¡+
e⁄+&É≈£L&É<äH˚ <=s¡yê] e÷≥\T $‘·+&É+˝≤ ‘√#êsTT. &çdæ|æ¢ Ç+ø± n˝≤H˚
ñ+~.
<=s¡yês¡T MT{Ï+>∑T eTT–+∫ ∫s¡Tqe⁄«‘√ &çd|æ ¢æ #˚‘· ã÷≥T¢ HêøÏ+#·T≈£îì
yÓ[flb˛j·÷s¡T. nsTTHê &çdæ|æ¢ @ dæ>∑ï\÷ Çe«˝Ò<äT.
>∑ã“s¡T&ÉT ø£+>±s¡T |ü&Ü¶&TÉ . &çd|æ ¢æ |üì˝À n+‘· ÁX¯<∆ä #·÷|æ+#·&+É ˝Ò<y˚ ÷Ó
nqï &Í{§∫Ã+~. ø±ì n~ {°M #êqfi¯fl˝À m\ø£Hå é düsπ «\T #·÷&É≥+ #·÷dæ
Ä˝À#·q˝À |ü&Ü¶&ÉT. ãVüQXÊ n~ f…Æ+ rdüT≈£î+≥T+<˚yÓ÷... nqT≈£îHêï&ÉT.
n‘·ì n+#·Hê ø£¬sπøº.
n~ ˇ{Ïº düπs«\H˚ qeTà˝Ò<äT. »q+ ≈£L#·TH˚ {° ã+≈£î\ <ä>∑Z]øÏ |æ*¢˝≤>±
qøÏÿ yÓfi‚fl~. dæìe÷ b˛düºs¡¢˝À V”≤s√sTTHé n+<ë\T #·÷düTÔqï≥T¢ q{Ïdü÷ÔH˚
»q+ e÷{≤&ÉT≈£îH˚ e÷≥\ MT<ä s¬ +&ÉT #Óe⁄\÷ bÕπsùd~.
>∑es¡ïyÓT+≥T e÷s¡uÀ<ä˙... s¡÷*+>∑T bÕØºj˚T eTfi≤fl n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ
edüTÔ+<ä˙ <ëìøÏ ‘√∫+~. z ìs¡íj·T+ rdüT≈£îHêïø£ ã+>∑fi≤øÏ q&ç∫+~.
ªª@sê... &çdæ|æ¢... Ç+¬øHêïfi¯óflsê #Ó|ü⁄Œ... <=s¡yês¡T #Ó|æŒq≥Tº $Hê˝≤
106 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

e<ë›?μμ ø£˙ïfi¯fl‘√ n&ç>±&ÉT >∑ã“s¡T.
e<äT› nqï≥Tº ‘·\ n&É¶+>±, ‘√ø£ ì\Te⁄>± Ä&ç+∫+~ &çdæ|æ¢.
ªªÇ|ü⁄Œ&˚ >∑T+≥ Á>ö+&ÉT <ä>∑Zs¡ s¡÷*+>√fi¯ófl Çs¡yÓ’ \ø£å\T ÇH√ïyê˝À
ô|≥Tº≈î£ <=]πøs¡T... <=s¡yê]øÏ #ÓbÕŒ*... Ç|ü⁄Œ&˚+ #ÓjT· éT+{≤e⁄?μμ nHêï&ÉT
>∑ã“s¡T.
e~˝…jYT... nqï≥Tº>± #·÷dæ+~ &çdæ|æ¢.
ªª˙πø+... ≈£îø£ÿ dü\Vü‰\T mqïHêï ÇkÕÔe⁄.... πs|” ñ<√´>∑+ @eTHêï
n≥T Ç≥T nsTT‘˚ Hê ã‘·T≈£î ≈£îø£ÿ ã‘·Tπøμμ nHêï&ÉT >∑ã“s¡T.
ªÇ|ü⁄Œ&ÉT ˙ ã‘·T≈£î Hêø£Hêï <äsê®>± yÓ*–b˛‘√+<ë? ˙ ã‘·Tø=ø£{Ï...
Hê ã‘·Tø=ø£{≤? s¬ +&É÷ ˇø£{Ï ø±<ë?... <=+>∑ Hêj·÷˝≤...μ nqï≥Tº #·÷dæ+~
&çdæ|æ¢.
yÓ[fl bò˛HÓ‘·TÔ≈£îHêï&ÉT >∑ã“s¡T. <=s¡yê]øÏ bò˛qT ø={≤º&ÉT.
ªªs¡÷*+>√fi¯flì Çs¡yÓ’ \ø£å\T, ÇH√ïyê‘√ |üfÒºXÊqT kÕsY...μμ nHêï&ÉT
>∑ã“s¡T.
ªªX¯uÛ≤düTμμ nHêï&ÉT u≤düT >∑{Ïº>±.
ªªÇ|ü⁄Œ&˚eT+{≤e⁄?μμ nqï≥Tº #·÷XÊ&ÉT >∑ã“s¡T.
&çdæ|æ¢ eT÷‹ e+ø£s¡>± ô|{Ïº ‘√ø£ì ¬s+&ÉT ø±fi¯fl eT<Ûä´øÏ ˝≤≈£îÿ+~.
n+fÒ <ëqs¡ú+... mÁ] |übÕŒ... ˙≈£î ‘√ø£ ‘Ó–b˛~›s¡πsjYT nì.
ne⁄ìï»y˚T... <=s¡yê] Á|üX¯+dü˝À |ò”˝Ÿ ˝Ò<äT... πs&çjÓ÷ C≤ø° ◊\yéj·TT
#Ó|æŒq≥Tº Ábıô|òwüq˝Ÿ>± ñ+~ ø±˙ |ò”˝Ÿ ˝Ò<äT.
&çdæ|æ¢ m[fl nø£ÿ&É |ü+»s¡+˝À ñqï ∫\ø£ì e~˝Òdæ+~.
n+fÒ Ç|ü⁄Œ&ÉT qqTï Ä s¡÷*+>√fi¯flì e~˝…jTY eTì #ÓãT‘√+<ë? >∑ã“s¡TøÏ
Vü≤ì‡ø£˝≤+{Ï ◊&çj÷· e∫Ã+~. n+fÒ Áu…{’ Ÿ ◊&çj÷· nqïe÷≥.
ø£<∏ä\T 107
<=s¡>±]øÏ bò˛qT ø={≤º&ÉT. <=s¡>±s¡T $düT≈£îÿ+≥Tqï≥Tº bò˛qT rXÊ&ÉT.
ªªkÕsY... Ä s¡÷*+>∑T Hêj·÷fi¯ófl <ë]˝À eTq mkÕÿs¡TºøÏ C…\¢ø={Ïº
C≤s¡T≈£îHêïs¡T. kÕsY... X¯+ø£s¡$˝≤dt <ä>∑Zs¡ »q+ m≈£îÿe⁄Hêïs¡T... Ä π>|t˝À
»+|üj·÷´s¡T kÕsYμμ nHêï&ÉT >∑ã“s¡T.
ªªÇ&çj·T{Ÿ... |òüP˝Ÿ... düTº|æ&éμμ <=s¡yês¡T ‹&ÉT‘·THêïs¡T.
n<˚+{À ∫Á‘·+... Ç|ü⁄Œ&ÉT <=s¡yês¡T bı>∑T&ÉT‘·Tqï≥Tº+~. Ç+<ëø£ XËu≤düT
∫sê≈£î |ü&qç ≥Tº+~. KØ<Óq’ ◊ bò˛Hé Äs¡T ô|<ä~› ‘Ó∫Ãq Á|æjT· T&çì Á|æjT· Tsê\T
‹{Ïºq≥Tº+~... Ç&çj·T{Ÿ... |òüP˝Ÿ... düTº|æ&é...
m+<äTø¬ H’ ê eT+∫<äì ªª‘·eTs¡T z neø±X¯+ ÇùdÔ |ü~ ìeTTcÕ˝À¢ |üfkºÒ ÕÔqT
kÕsYμμ nHêï&ÉT >∑ã“s¡T.
ªªÄfi¯ófl eTfi≤fl mùdÿ|üe⁄‘ês¡T... m+<äTø=∫Ãq ∫ø±≈£î... &çbÕs¡TºyÓT+≥T
Á|æùdºõ b˛‘·~... á »]–+~ ãj·T{ÏøÏ sê≈£î+&Ü y˚TH˚CŸ #˚jYTμμ nHêï&ÉT
<=s¡.
|ü~ ì$TcÕ\ ‘·sê«‘· s¡÷*+>√fi¯ófl >∑ã“s¡T #Ó|Œæ q $<Û+ä >± mùdÿ|üj÷· ´s¡T.
‘·sê«‘· ‘Ó*dæ+~... m\ø£åHé ø√&ÉT sêø£eTT+<˚ >∑ã“s¡Tì ã~© #˚j·÷\ì
Äs¡¶s¡T‡ s¡&û nj·÷´j·T≥... s¡÷*+>√fi¯ófl mùdÿ|üj·÷´ø£ n$ s¡<ä›j·÷´j·T≥.
Ç˝≤ #ÓãT‘·÷ b˛‘˚ \ø£å ñ+≥sTT´... &çd|æ ¢æ >∑ã“s¡Tì s¡ø+åÏ ∫q dü+<äsê“¤\T.
---
&ÉãT“\Tqï e÷sêE\T+&˚ XÊéT˝≤|ü⁄s¡+ ˝≤+{Ï #√≥ y˚T&É\øÏ ø±|ü˝≤
ø±ùd~ &çdæ|æ¢. ø£+{ÏMT<ä ≈£îqT≈£î ˝Ò≈£î+&Ü <=+>∑\‘√ ˙s¡T&ÉT b˛sTT+#˚ùd~.
n<=#êÃø£ <=+>∑‘H· ê\T ø£≥&º bç ˛sTTHêsTT.
Ç<ä+‘ê >∑ã“s¡T>±&ç Á|ü‹uÛÑ nì |üÁ‹ø£\T ≥eTTπødæHêsTT. düπs... Ä&√{°
H˚H√{° ø±<äT >∑<ë nì &çdæ|æ¢ Ä $wüj·÷\T |ü{Ïº+#·Tø√˝Ò<äT. MT&çj·÷ π>¢sY
<ëìøÏ Çwüº+ ñ+&É<äT.
108 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
ù|<√fi¯fl >∑T&çôd\yÓ’b˛... ndü\T b˛j˚T<˚ ø±<äT. >∑T&çùd{Ï >∑T&Óôd
Hêj·÷fi¯ófl... Äfi¯fl <ä>∑ZπseTT+{≤sTT >√∫>∑T&É¶\T... b˛e&ÜìøÏ nqT≈£îH˚~.
y˚T&É˝Àfi¯ófl &ÉãT“ Ks¡TÃ #˚kÕÔs¡T. Ä Ks¡TÃ˝À¢+∫ |üqTï\T yÓfi≤ÔsTT. Ä
|üqTï\ e˝Ò¢ Á|üuÛÑT‘·«+ q&ÉTk˛Ô+~. n+<äTe\¢ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ |üì #˚j·T&ÉeT+fÒ
y˚T&ÉøÏ ø±|ü⁄ ø±j·T&Éy˚T nH˚ >=|üŒ ne>±Vü≤q &çdæ|æ¢øÏ ñ+~. eédüú MT<ä
>ös¡e+... eédüú |ü≥¢ ne>±Vü≤q ñqï<˚ &çdæ|æ¢.
Çø£ >∑T&çôd sêj·TTfi¯fl+{≤sê? Mfi¯ófl H˚s¡ Á|üeè‹Ô e\¢ düe÷»+˝À H˚sê\
XÊ‘·+ ô|s¡T>∑T‘√+~. Mfi¯ófl eédüúøÏ uÛ≤s¡+ ‘·|üŒ eTs√{Ï ø±<äT nqT≈£îH˚~
&çdæ|æ¢. Ç~ ≈£L&Ü ãVüQXÊ <ëì kı+‘· Ä˝À#·q ø±<äT. <=s¡\ ã÷≥¢ <ë«sê
<ëìøÏ ã{≤«&Ü nsTTq C≤„q+.
ø±\+ m|ü⁄Œ&É÷ ˇVü≤˝≤ ñ+&É<Tä ø£<ë... n˝≤ ñ+fÒ n~ ø±\+ m˝≤
ne⁄‘·T+~. z ô|qT $|üØ‘·eTT dü+uÛ$Ñ +∫+~. n~ düTHêMTjÓ÷ _HêMTjÓ÷
nsTT‘˚ ø=~›s√E˝À¢ bÕ‘·ã&çb˛j˚T~. ø±˙ Ç~ \ø£å düTHêMT\ ô|≥Tº.
---
>∑ã“s¡T>±&˚<√ ô|<ä› |”≈£î&ÉT >±&Éì uÛ≤$+∫q <=s¡\T yê&çøÏ <=s¡\<˚X¯+
#·÷ùd neø±X¯+ Ç#˚Ãs¡T. &ÓeTÁø£d”... n+&é |ü_¢ø˘ dü¬s«+≥T‡... k˛wü˝Ÿ
¬skÕŒì‡_*{° Ä|òt dæ$˝Ÿ dü¬s«+≥T‡ nì z Áf…sTTì+>∑T |ü&ç+~. \+&ÉqT˝À
n~ ≈£L&Ü.
>∑ã“s¡T>±&ÉT &çd|æ ‘¢æ √ bÕ≥T \+&ÉqT˝À ~π>&ÉT. <=s¡\ uÛ≤wü, ô|>’ ± j·÷dü...
n‘·&çøÏ ns¡ú+ ø±˝Ò<äT. n+<äTπø yê&ÉT Áf…sTTì+>∑T m>∑<=_“ b˛s¡+uÀ≈£î
‹s¡T>∑Tfi¯fløÏ b˛j˚T&ÉT. &çd|æ ¢æ e÷Á‘·+ s√p ø±¢dTü \øÏ yÓfifl‚ ~. <ëìøÏ yÓTT<ä{kÏ Õ]
kÕ{Ï eTqTwüß*ï eTqTwüß˝≤¢ #·÷ùd ndü\T eTqTwüß\T ‘·–˝ÒsT¡ . yêØïj·Te÷à...
Ç+‘·ø±\+ eTq <˚X¯+˝À <=s¡*ï eTqTwüß\qT≈£îHêïH˚... nì n~ dæ>∑TZ‘√
∫‹øÏb˛sTT+~.
nø£ÿ&ç bÕsƒê\˙ï eTTf…ºqT+∫ ‘√ø£es¡≈£L |ü{Ïº+#·T≈£î+~.
ø£<∏ä\T 109
n<˚ düTHêMT ne÷à yÓTT>∑T&ÉT ˝≤+{Ï Á|üe÷<ä+.
---
‹]>=#êÃø£ &çdæ|æ¢øÏ @<√ ‘˚&Ü #˚j·T&É+ >∑ã“s¡T Á>∑Væ≤+#ê&ÉT. @<√ ˙fi¯fl
‘˚&Ü nì dü]ô|≥Tº≈£îHêï&ÉT.
#ÓeT≥ yêdüq>±fi¯flqT #·÷ùdÔ n~ u§sTTéTì yÓTTs¡>∑≥+ ˝Ò<äT Ç|ü⁄Œ&ÉT.
C≤*>± ø±<äT Áù|eT>± #·÷k˛Ô+~. b˛sTT yêfi¯fl ø±fi¯ófl Hê≈£î‘√+~. e÷dæq
ã≥º*ï, e÷dæq >¬ &Ü¶©ï n~|ü⁄Œ&ÉT ≈£îwüßyº ê&ç |ü⁄fi¯flì neTà‘Ós¬ kÕ˝≤ ø£&TÉ >∑T‘√+~.
Á|üuÛÑTe⁄ Áù|eT˝≤ <ëì ø£fi¯fl+≥ ˙fi¯ófl bÕs¡T‘·THêïsTT.
y˚T&É\øÏ ø±|ü˝≤ ø±j·T&É+ e÷qø£b˛sTTHê... yê&É˝…+≥, >∑T&çôd\yÓ+≥
‹s¡T>∑T‘√+~. me&Ó’Hê kÕsê d”kÕ\T øÏsêD+ cÕ|ü⁄˝À, k˛&Ü\ cÕ|ü⁄˝À
<ëùdÔ yÓ[fl yê&ç |æø£ÿ ˝≤π>k˛Ô+~. kÕsê cÕ|ü⁄\T f…Æ+ <ë{Ï rùdÔ yÓ[fl yê&ç
|”ø£≥Tº≈£î+~. cÕ|ü⁄ yÓqø£qT+&ç neTTà<ëeTì me&√ #ÓsTT´ ãj·Tf…&ç‘˚ n~
yÓTT<ä\+‘ê ø£]#˚d+æ ~.
y˚T&É˝À¢ Ç~ #˚ùd |üqT\ |ü≥¢ Vü‰Vü‰ø±sê\T $TqTïeTT{≤ºsTT.
‘ê– ô|fi≤fl*ï ñ‹πøùd eT>±[fl|ü⁄Œ&ÉT »&ÉTdüTHÔ êïs¡T. ‘ê≈£îÿ+&ÜH˚ ø=+|ü\øÏ
#˚s‘¡ H· êïs¡T. Ä&Üfi¯fl+<ä]ø° &çd|æ ¢æ |æ∫Ã |ü{+ºÏ ~. <ëqe÷à... n~ <ë] H=dü+Ô fÒ
dü÷|üskY ÕºsY eTùV≤wtu≤ãTì #·÷dæq≥Tº #·÷düHÔ êïs¡T. ‘·eT≈£îqï <ë+{À¢H˚ ø=+‘·
ø£¬sÃ{Ïº eTÁ<ëdüT _˝≤\T H˚‹ _sê´ì <ëìøÏ ‹qu…&ÉT‘·THêïs¡T. yÓTT>∑Tfi¯fløÏ
>√+>∑÷s¡... <ëìøÏ _sê´ì... nì eT>±fi¯ófl ã÷‘·T\T ‹≥Tº≈î£ Hêï &çd|æ ¢æ ù|<√fi¯fl
|üøå±q ì\ã&˚<äì ‘Ó\TdüT ø£qTø£ ˝À|ü˝À¢|ü\ <ëìï yÓT#·TÃ≈£îHêïs¡T.
n~|ü⁄Œ&ÉT <=s¡˝§ùdÔ ã÷≥T¢ Hêø£&É+ ˝Ò<äT. e÷eT÷\T>± ˝Ò∫ ì\ã&ÉT
‘·T+~. eTT+<äT ø±fi¯ófl ¬s+&É÷ #ê|æ yÓTTVü≤+ øÏ+~øÏ ~+|æ e+<äq+ #˚k˛Ô+~.
ø±˙ ø£fi¯ófl ~+|ü<äT.
ªªBìøÏ ø£fió¯ fl HÓ‹ø¬Ô øÏÿqsTTμμ nì ‘ê&ç ~yêø£s¡ s¬ &ç>¶ ±s¡÷, eT*H˚ì >√|üjT· ´
110 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

#Í<ä]>±s¡÷ $düT≈£îÿHêïs¡T.
düsπ .¢ .. BHÓe÷à.. Ç~ ø±ø£b˛‘˚ Bì neTà˝≤+{Ï eTs√ ≈£îø£ÿ... &çbÕs¡Tyº TÓ ≥T
ì+&Ü nj˚T´.. ˇø£ >∑ã“s¡T b˛‘˚ Ç+ø√ s¡ã“s¡T nqT≈£îHêïs¡T <=s¡\T.
Ä ‘·sê«‘· &çdæ|æ¢ |üP]Ô>± >∑ã“s¡Tì, <=s¡\˙ e~˝Òdæ ù|<√fi¯fl <ä>s∑Z ê,
eT<Û´ä ‘·s>¡ ‹∑ yêfi¯fl eT<Ûë´ ñ+&É≥+ yÓTT<ä˝{… +ºÏ ~. &çd|æ ¢æ <ä÷s¡eTj·÷´ø£ >∑ã“s¡T
|üìøÏsêì yê&Éj·÷´&ÉT. yê&çï rdæ ]ø±s¡T¶\T #·÷ùd ñ<√´>∑+˝À ô|{≤ºs¡T.
}|ü⁄<ëeT+fÒ ‘·qøÏ ‘√ø£˝Ò<äT. dü\Vü‰ #Ó|üŒ&ÜìøÏ &çdæ|æ¢ ˝Ò<äT. eTfi≤fl
m\ø£åH=¢#êÃsTT. &çdæ|æ¢ ákÕ] düπs«*ï |ü{Ïº+#·Tø√˝Ò<äT... @ Hê ø=&ÉTø=ùdÔ
Hêπø+... »Hêìπø+... nqï≥TºHêï~.
ø±\Áø£y˚TD≤ z s√E ù|≥˝À &É÷´{° #˚dæ |ü&ÉTø√&ÜìøÏ yÓfi¯óÔ+fÒ Á&É+¬øHé
Á&Ó’$+>¥ #˚düTÔqï Ä&ç ø±s=∫Ã <ëìï >∑T<˚›dæ+~.
>±j·÷˝ÀÔ n~ s√&ÉT¶ |üø£ÿq |ü&ÉT+fÒ <ëìï ÄdüT|üÁ‹øÏ rdüT≈£îb˛j·÷s¡T
»q+.
nuÀ“... ÄdüT|üÁ‹ #·T≥÷º... @+ »q+... @+ »q+... ø√≥|üŒø=+&É
‹s¡Hêfi¯ófl |ü~ ˇø£ÿkÕπs ˇ∫Ãq≥Tº... neTsêe‹ rsê∆\T ns¡yÓ’ ˇø£ÿkÕπs
ˇ∫Ãq≥Tº... eT+>∑fi–¯ ] ‹s¡THêfi¯ófl q÷s=∫Ãq≥Tº... »q+... »q+...
ˇø£ÿ ≈£îø£ÿ ø√dü+... &çd|æ ¢æ ø√dü+... _sê´ì, ◊<äTe+<ä\T, ø±«s¡sº T¡ u≤{Ï\T,
sêqT b˛qT ˝≤Ø ô|≥º˝Òì &çdæ|æ¢ø√dü+... n+‘· »q+.
Çj·T˙ï ÇùdÔ ø±˙ »Hêìï ‘√\Tø√˝Òì uÒyês¡T‡Hêj·÷fi¯fl yÓTTVü‰\MT<ä
&çdæ|æ¢ ˙s¡T&ÉT b˛dæq≥Tº... »q+
&çdæ|æ¢ #·∫Ãb˛sTT+~....
<ëìøÏ ô|<ä› dæ+Vü≤+ n+‘· u§eTà ô|fÒºs¡T >∑T+≥÷s¡T˝À... »q+.
H˚qT b˛‘˚ n+‘· u§eTà ø±ø£b˛sTTHê ∫qï u§eTàsTTHê ô|&É‘êsê?
nqT≈£îHêï&ÉT >∑ã“s¡T. m+<äT≈£î ô|&É‘ês¡T? õ$Tà≈£îÿ\T #·÷dæ á˝ÒkÕÔs¡T ø±˙
ø£<∏ä\T 111
u§yÓTà&É‘êsê? ‘êHÓ|ü⁄Œ&É÷ Ä #ÓeT≥sêj·TTfi¯fl ø√dü+ |üì#˚j·T˝Ò<äT... ‘·qT
qeTTà≈£îqï <=s¡\T ‘·qT ]f…Æs¡sTTqs√CÒ ‘·q ô|<ä› ø£s¡à #˚kÕÔs¡T... nqT≈£î+{≤
>∑ã“s¡T eTH√y˚<äq‘√ b˛j˚T&ÉT.
---
#·÷&Ü¶ìøÏ eTìwæ˝≤ e⁄Hêïe⁄... ˙ø° ‘√πø+{Ï? qT$«+‘·ø° >∑ã“s¡Tyê ˝Òø£
&çdæ|æ¢yê? nì n&ç–+~ ô|<ä› <Ój·T´+....
ªªÄ ‘√ø£ ñ+fÒ u≤>∑T+&ÉTqqï ~>∑T\T‘√ #·#êÃqT ø£qTø£ Hêø° ‘√ø£
e∫Ã+~μμ nHêï&ÉT >∑ã“s¡T&ÉT.
ªªyÓTT‘êÔìøÏ qTe⁄« b˛©k˛&çeqïe÷≥μμ n+~ ‘·Ts¡ø£ <Ój·T´+.
ªªn˝≤ nì mø£ÿ&ÉT+~? Hê ø£<∏ä yÓTT‘·Ô+˝À mø£ÿ&ÉHêï b˛©düT nqï |ü<ä+
ñ+<ë?μμ nì n&ç>±&ÉT >∑ã“s¡T&ÉT.
ªªì»y˚T... &çbÕs¡TºyÓT+≥T n+fÒ b˛düº\T ≈£L&Ü ø±e#·TÃ... Äfi¯flø° j·T÷ì
bòÕeTT+≥~...μμ n+<√ <Ój·T´+.
ªªm<äTfi¯fl|ü˝…¢ ôd{Ï˝…à+{À&ÉT ˇ+{ÏøÏ q÷HÓ sêdüT≈£îqï≥Tº C≤]b˛‘·Hêïe⁄μμ
n+~ eTs√ <ÓjT· ´+.
ªªm<äTfi¯fl bÕ˝…e÷? n<Óø£ÿ&É?μμ n+~ eTs√ <Ój·T´+.
ªªdüTºes¡Tº|ü⁄s¡+ b˛©dt ùdºwüHé nH˚<˚ ˝Ò<äT á Á|ü|ü+#·+˝À... m<äTfi¯fl
bÕ˝…+ b˛©dt ùdºwüHé˝ÀH˚ ôd{Ï˝…à+≥T+~... Ç|ü⁄Œ&Üfi¯ófl q÷HÓ sêdüT≈£îì #˚ùd
<=+>∑‘·Hê\T e÷H˚dæ sê|t πødüT\T n+fÒ yÓ÷kÕ\T #˚düTÔHêïs¡Tμμ nHêï&ÉT
>∑ã“s¡T.
Ä s√EøÏ ø£<∏ë ø±\πøå|ü+ eTT–dæ+~.
(Ä~yês¡+ Ä+Á<ÛCä À´‹, @Á|æ˝Ÿ 19, 2015)
112 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

#ÛêsTTdt áCŸ j·TTesY‡
ªªk˛ yê{Ÿ‡ j·TTesY >∑T&é H˚yéT &çj·TsY?μμ nHêï&ÉT _.õ.{Ï #·\kÕì
‘·q m<äTs¡T>± ñqï eTTô|’Œ¤ @fi¯fl j·TTe≈£î&ç‘√.
n‘·&ç >=+‘·T˝À e÷s¡e› + ñ+~, ø£e÷+&é ñ+~, ≈£L˝ŸHdÓ t ñ+~. _.õ.{Ï
ej·TdüT q\uÛ’… Äs¡T ñ+&=#·TÃ. ø±˙ #·÷&Ü¶ìøÏ eTTô|Œ’ nsTT<˚fifl¯ j·TTe≈£î&ç˝≤
ñ+{≤&ÉT.
Äs¡&É>∑T\ m‘·TÔ, m‘·TÔ≈£î ‘·>∑Z $Á>∑Vü≤+, Á|ü|ü+#·+˝À <˚˙ï ˝…øÿ£ #˚j·Tì
n‘·&ç #·÷|ü⁄... n‘·&ç ÄdæÔ düTe÷s¡T Hê\T>∑T y˚\ ø√≥¢ì z n+#·Hê, kÂ+&é
Á|üP|òt ã+u≤s¡¶sY $e÷q+ nì˝Ÿ n+u≤˙ ø£+fÒ eTT+<˚ ø=Hêï&ÉT.
_.õ.{Ï m<äTs¡T>± ñqï j·TTe≈£î&ç ù|s¡T n_ÛqjYT. n‘·&ç ej·TdüT Çs¡yÓ’
nsTT<äT ø±˙ z |ü<˚fi¯ófl m≈£îÿe ø£qã&ÉT‘√+~.
ø=~› ùd|ü{Ï ÁøÏ‘·y˚T n‘·&ÉT _.õ.{Ïì #·+|üuÀj·÷&ÉT. n_ÛqjYT #˚‹˝Àì
HÓ’Hé m+.m+. |ædüº˝Ÿ ø±ø˘ #˚ùd˝À|ü⁄ _.õ.{Ï ø±\T y˚>∑+>± n_ÛqjYT #˚‹ì
‘êø£≥+, |æd˝ºü Ÿ m–]|ü&≥ É + »]–b˛j·÷sTT.
_.õ.{Ï |ü s ¡ ‡ q˝Ÿ >±sY ¶ ‡ n_Û q j· T Hé ì |ü ≥ Tº ≈ £ î Hêïs¡ T . _.õ.{Ï .
ø£<∏ä\T 113
yê]+#·ø£b˛sTT ñ+fÒ yêfi¯fl #˚‹˝Àì yê\ÔsY |ædüº˝Ÿ‡ n_ÛqjYT X¯Øs¡+˝ÀøÏ
|ü~ ãT˝…¢≥T¢ |ü+|t #˚dæ ñ+&˚$.
ªªÁ|òædtÿ Væ≤yéT... n+&é... ôd+&é Væ≤yéT ≥T yÓTÆ u≤sY s¡÷yéT. ◊ yêq÷º
{≤ø˘ ≥÷ Væ≤yéTμμ nì _.õ.{Ï #·\kÕì ‘·q u≤sY s¡÷yéTøÏ yÓ[flb˛j·÷&ÉT.
n‘·&ç u≤sY˝À ñqï kÕÿ#Y KØ<äT ø=ìï \ø£å\T ñ+≥T+~. ¬>¢Hé bòÕ$T©
πssY ø£˝…ø£åHé dæ+–˝Ÿ e÷˝Ÿºì ‘·q >±¢düT˝ÀøÏ e+|ü⁄≈£îHêï&ÉT. Ä u≤{Ï˝Ÿ KØ<äT
mì$T~ \ø£å\T. ¬>¢Hé ÁãTeØdt Á|”$Tj·T+ ø£düºeTsY‡øÏ ny˚Tà kÕÿ#Y n~. <ëì
MT<ä Á|æ+f…&é ˝ÒãT˝Ÿ ñ+&É<äT. #˚˚‹‘√ sêdæq ˝ÒãT˝Ÿ ñ+≥T+~. >±¢dTü ˝Àì
kÕÿ#Y˝À ¬s+&ÉT ◊dt ≈£LúŸ‡ y˚düT≈£îì n$ ø£s¡>∑≥+ ø√dü+ #·÷dü÷Ô
ªª$˝Ÿ j·T÷ πøsY |òüπs Á&ç+ø˘?μμ nì
‘·qì #·+|ü&ÜìøÏ e∫Ãqyê&ç‘√ {°M ø±s¡´Áø£eT+˝À Ç+≥s¡÷«´
rdüT≈£î+≥Tqï≥≥Tº ‘ê|”>± n&ç>±&ÉT _.õ.{Ï.
ªªHê≈£î eT+∫˙fi¯ó¢ ø±yê*μμ nHêï&ÉT n_ÛqjYT.
eTs¡Tø£åD+ n‘·&ç eTT+<äT Á^Hé˝≤+&é qT+&ç Ç+b˛s¡º&ÉsTTq ◊dtyÓT˝…º&é
yê≥sY u≤{Ï˝Ÿ KØ<äsTTq u…*j ® T· + >±¢dTü ˝À ñ+~.
n‘·&ç <ëVü≤+ rπsø£, ‘·q $d”ÿ ˇø£ÿ dæ|t #˚dæ ‘ê>∑T‘·÷ n&ç>±&ÉT _.õ.{Ï.
ªª#Ó|ü... qHÓï+<äT≈£î #·+bÕ\qT≈£îHêïyé?μμ nì
---
n~ |ü•ÃeT>√<ëe] õ˝≤¢˝Àì z |ü#·Ãì |ü˝…¢≥÷s¡T. ù|s¡T Çs¡>∑es¡+.
Ä }fiÀfl kÕ$Á‹ nH˚ ne÷àsTT ‘·q uÛÑs¡Ô‘√, z ø=&ÉT≈£î, ≈£L‘·Ts¡T‘√,
n]úø£ Çã“+<äT\THêï dü+‘√wü+>±H˚ ø±|ü⁄s¡+ #˚düT≈£î+{À+~.
kÕ$Á‹ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T eékÕj·T ≈£L©\T. yêfi¯ófl z ¬s+&ÉTy˚\
s¡÷bÕj·T\T, z ôdø’ \Ï ÷ ø£≥ï+>± Ç∫Ã, Ç+≥sY #·~$q kÕ$Á‹øÏ ô|[fl #˚XÊs¡T.
114 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

kÕ$Á‹ yÓTT>∑T&ÉT ô|qT>=+&É s¬ d’ Tü $T\T¢˝À |üì #˚ùdyê&ÉT. _j·T´+ ãkÕÔ
˝≤Ø˝ÀøÏ ˝À&ç+>¥ #˚ùd≥|ü&ÉT Ä }|ü⁄˝À @<√ ‘˚&Ü e∫Ã q&ÉT+ |üfdºÒ +æ ~.
ø±\y=&ÉT¶q &Üø£ºsY sêeT#·+Á<äsêE mMT¶ >±]øÏ #·÷|æ+#ês¡T. Äj·Tq
H=|æŒøÏ eT+<äT*∫Ã ø=ìï HÓ\\T ø£<ä\≈£î+&Ü |ü&ÉT≈£î+fÒ >±˙ yÓHÓïeTTø£
düs¡T›ø√<äì #ÓbÕŒs¡T.
yÓTT>∑T&ÉT eT÷\q |ü&≥É +‘√ kÕ$Á‹ ≈£L©j˚T Ä Ç+{ÏøÏ Ä<Ûës¡eTsTT+~.
|æ\¢*<ä›s¡÷ #·<äTe⁄≈£î+≥THêïs¡T. Ç≥T ‘·–Zq sêã&ç, n≥T ô|]–q Ks¡TÃ\T.
n|ü&ÉT Çs¡>∑esêìøÏ e#êÃs¡T yÓTÆÁø√ ô|ò’HêHé‡ yêfi¯ófl.
kÕ$Á‹ ñqï ù|≥˝À q\T>∑Ts¡T #=|üq ˇø√ÿ Á>∑÷|ü⁄ @sêŒ≥T #˚XÊs¡T.
á q\T>∑Ts¡÷ ˇø£]øÏ, ˇø£s¡T >±s¡+{°. bı\+, ã+>±s¡+ @MT ‘·qU≤
ô|≥ºqø£ÿπs¢<äT. πøe\+ ˇø£]øÏ ˇø£s¡T >±s¡+{° MT<ä ‘·˝≤ eTTô|’Œ¤ y˚\T ˝ÀqT
XÊ+ø£åHé ø±e≥+, dü+‘·ø±\T, y˚*eTTÁ<ä\÷ |ü&çb˛e≥+, Mfi¯fl #˚‹˝À ‘·˝≤
bÕ‹ø£y\˚ T yê*b˛e≥+ yÓTs¡T|ü⁄ y˚>+∑ ‘√ »]–b˛j·÷sTT. nsTT<äTy˚\T ø£+ô|˙
yê&ÉT eTT+<˚ $TqVü‰sTT+#·T≈£îHêï&ÉT. n|ü e÷Á‘·+ eTTô|’Œ¤y˚˝Ò ˝…ø£ÿ.
}fiÀfl ‘·eT ≈£î˝≤ìøÏ >±˙, eTqTwüß\T>± ‘·eTøÏ >±˙ ˝Òì $\Te
yÓTÆÁø√ô|ò’HêHé‡ yêfi¯fl <ä>∑Zs¡ #·÷dæ &É+¬>’b˛j·÷s¡T ù|≥˝Àì »q+.
kÕ$Á‹ ≈£L&Ü ôd˝ŸŒ¤ôV≤˝ŸŒ Á>∑÷|ü⁄˝À #˚] bÕ‹ø£ y˚\T rdüT≈£î+~.
z ◊<äTy˚\T düTe÷s¡T uÛÑs¡Ô yÓ’<ë´ìøÏ b˛sTT+~. |ü~ùV≤qT y˚\T ô|{Ïº
ô|qT>=+&É |üX¯óe⁄\ dü+‘·˝À z π><ÓqT ø=+~.
$T–*q ◊<äTy˚\‘√ |æ\¢\T >=&Ée #˚ùdÔ z ø£\sY {°M ø=qï~ ô|qT>=+&É
Ä~ dü÷sê´ m˝Áø±ºìø˘‡˝À.
≈£L©¬øfi¯fl&É+ e÷ì π><Óì y˚T|ü≥+, n~#˚Ã bÕ\T }fiÀfl yê&Éø±\øÏ
b˛j·T≥+ yÓTT<ä\T ô|{≤ºø£ kÕ$Á‹ |üì u≤e⁄+~.
nsTT‘˚ Ç~ ø=+‘·ø±\y˚T.
ø£<∏ä\T 115
eT÷&ÉT HÓ\\T >∑&ç#˚dü]øÏ π><Óπø<√ »ãT“#˚dæ bÕ\T ø=+#Ó+ |üdüT|ü⁄
s¡+>∑T˝À sêe≥eT÷, ø=+#Ó+ yêdüq y˚jT· ≥eT÷ yÓTT<ä˝+’… ~.
<ë+‘√ yê&Éø±\T b˛j·÷sTT. ‘·sê«‘· π><Ó bÕ*e«≥+ e÷qT≈£î+~.
|üX¯óe⁄\ &Üø£ºs¡TøÏ #·÷|æùdÔ eT+<äT\T sêXÊ&ÉT. yê´~Û e÷q&ÜìøÏ ø=ìï HÓ\\T
|ü&ÉT‘·T+<äHêï&ÉT.
n≥T #·÷ùdÔ eT÷\q |ü&É¶ uÛÑs¡Ô. Ç≥T #·÷ùdÔ >=&ÉT¶uÀsTTq π><Ó.
bı\+ |üìøÏ yÓfi≤›eT+fÒ $|üØ‘·yÓTÆq yêq˝§∫Ã bı˝≤\ ì+&Ü
yÓ÷ø±fi¯fl˝À‘·T ˙fi¯ófl.
Ä ˙fi¯ófl n&ÉT>∑Tq mø£ÿ&√ e].
yêsêìøÏ Äs¡Te+<ä\ #=|üq ns¡yÓ’ yêsTT<ë˝À¢ yÓTÆÁø√ ô|ò’HêqT‡ yê&ç
s¡TD+ rsêÃ*. n$ø±ø£ n<äì, Ç<ä˙ ô|’q Ç+ø√ j·÷uÛ…’, ns¡yÓ’ >∑T+E‘êH˚
ñ+{≤&ÉT.
ãø±sTT ø£≥º˝Òø£b˛sTT+~ kÕ$Á‹. <ë+‘√ yÓTÆÁø√ô|ò’HêHé‡ yê&ÉT, kÕ$Á‹
Á>∑÷|ü⁄ yÓT+ãs¡÷¢ kÕ$Á‹ì sê∫ s¡+bÕq ô|≥º&É+ yÓTT<ä\T ô|{≤ºs¡T.
ªªqTe⁄« ø£≥º˝Òø£b˛‘˚ y˚T+ ø£{≤º*. qTy˚«+ #˚kÕÔy√ e÷≈£î ‘Ó©<äT, ø£≥º+‘˚μμ
nHêïs¡T.
ªªn<˚+≥ø±ÿ... ñ+fÒ ø£≥ºHê? neTTà<ëeT+fÒ π><Ó‘√ düVü‰ Hê Ç+{À¢
neTTà&Éj˚T düs¡Tπø ˝Ò<äTμμ n+~ kÕ$Á‹.
ªªnsTT‘˚ {°M neTTàμμ nHêïs¡T.
ªª|æ\¢\T ñdü÷s¡TeT+{≤s¡ø±ÿμμ n+~ kÕ$Á‹.
nsTT‘˚ n|ü rsêÃ\+fÒ @+ #Ój·÷´˝À yÓTÆÁø√ô|ò’HêqT‡ yê&˚ #ÓbÕŒ&ÉT.
ªªBìøÏ ¬s+&ÉT e÷sêZ\THÓ’ï. ˇø£{Ï qTe⁄« ej·TdüT˝À ñHêïe⁄. Ä&É<ëì$
ø£qTø£ ô|qT>=+&É˝ÀH√, ‘·DT≈£î˝ÀH√ ñqï ÁuÀø£s¡TøÏ #ÓbÕÔqT. ø±ùd|ü⁄ ø£fi¯ófl
116 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

eT÷düT≈£î+fÒ e÷ yÓTÆÁø√ô|ò’HêqT‡ u≤ø° rs¡Ãe#·TÃ, ˙ Ç\T¢ »s¡T|ü⁄ø√e#·TÃμμ
nHêï&ÉT.
Ç<˚ e÷≥ kÕ$Á‹ neTà‘√ n+fÒ #·+ù|ùd<˚, Ä ‘·s¡+˝À {°M ˝Ò<äT.
ø±˙ kÕ$Á‹ &Ó’© d”]j·T˝Ÿ‡˝À nÁø£eT dü+ã+<Ûë\T s√p #·÷dæ #·÷dæ
Hês¡à˝…’CÒwüHé kÕúsTTøÏ e∫Ã+~.
ªª∫Û... NÛ... <ëìø£+fÒ #êe≥+ y˚T\Tμμ n+~. ø±˙ n+<äT˝À ø√|ü+
#ê˝≤ ‘·≈£îÿe kÕúsTT˝À ñ+~.
ªªn~ ≈£L&Ü eT+∫<˚. |ü&ÉT|ü⁄ eè‹Ô ‘·|ü nqT≈£î+fÒ #·∫Ãb˛... qTe⁄«
#·ìb˛‘˚ MT ≈£î≥T+u≤ìøÏ ø=+‘· &ÉãT“ ≈£L&Ü ÇkÕÔ+. ô|’>± ˙ yÓTT>∑T&ÉT ø±˙,
|æ\¢\T ø±˙ u≤ø° rs¡Ãqedüs¡+ ˝Ò<äTμμ nHêï&ÉT yÓTÆÁø√ô|ò’HêHé‡ @C…+{Ÿ.
n‘·&ÉT e÷{≤¢&˚~ ns¡ú+ ø±e{≤ìøÏ #ê˝≤ f…Æ+ |ü{Ïº+~ kÕ$Á‹øÏ.
Ç~ »]–q yês¡+˝Àù| kÕ$Á‹ X¯e+ e÷πsºs¡T ˝≤≈£î\ <ä>∑Zs¡ ‘˚*+~.
ô|qT>=+&É d”‘êsêeTù|≥˝À e´_Û#ês¡+ #˚düTÔqï ÄyÓT <ä>∑Z]øÏ e∫Ãq z
$≥T&ÉT ÄyÓTqT >∑Ts¡TÔ|ü{Ïº ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷&ÉT. ÄyÓT uÛÑs¡Ô‘√ bÕ≥T $T\T¢˝À
|üì#˚ùdyê&ÉT n‘·&ÉT. n|ü&É|ü&É÷ uÛÑs¡Ô‘√ bÕ≥T Ç+{ÏøÏ uÛÀ»HêìøÏ ≈£L&Ü
e#˚Ãyê&ÉT.
ªªìqTï Çø£ÿ&É #·÷&Ü˝§‡∫Ã+<ë ne÷à... @<ÓH’ ê Ä|ü<=ùdÔ #Ó|ü ≈£î+<äT≈£î,
#˚j·T>∑*–+~ #˚ùd+<äT≈£î y˚T+ ã‹≈£îHêï+>± ‘·©¢μμ nHêï&ÉT.
nø£ÿ&çï+∫ rdüTø=∫Ã uÛÑÁ<ä+>± ùwsY Ä{À˝À møÏÿ+#ê&ÉT.
‘·≥Tºø√˝Òø£ b˛sTT+~ kÕ$Á‹.
Ä{À ô|<ä› e+‘Óq <ë{≤ø£ ~–b˛sTT yÓqøÏÿ e∫Ã+~. e+‘ÓqMT+∫
<ä÷πødæ+~.
---
ø£<∏ä\T 117
ªª˙ e\¢ z dü+kÕs¡ Ád”Ô, |æ\¢\ yÓTTVü≤+˝À dü+‘√wü+ #·÷ùd+<äT≈£î ‘·|æ+#˚
z ‘·*¢, uÛÑs¡Ôì ‘·*¢˝≤ #·÷düT≈£îqï z uÛ≤s¡´... eTT+<äT e´_Û#ê]>± e÷]+~.
‘·sê«‘· #·∫Ãb˛sTT+~. Ä |æ\¢\T ‘·*¢˝Òì yêfi¯flj·÷´s¡T. #ê˝≤eT+~ Ád”Ô\T ˙
yÓTÆÁø√ô|ò’HêHé‡ ñ#·TÃ˝À, s=#·TÃ˝À |ü&ç MTs¡T #·÷|æ+∫q <ë]˝À |ü‘·qyÓTÆb˛sTT
y˚X¯´\e⁄‘·THêïs¡T. ˝Ò<ë ñdüTs¡T rdüT≈£î+≥THêïs¡T.
.....n+<äTπø ìqTï #·+|ü⁄<ëeTì e#êÃÁHê \+C≤ ø=&Éø±μμ nHêï&ÉT
n_ÛqjYT.
_.õ.{Ï. ø=+‘· &çdüºsY“ nsTTHê ‘·e÷sTT+#·T≈£îHêï&ÉT.
ªª#·÷ùdyê... ˙˝≤+{Ï yê&ÉT ≈£L&Ü qqTï ‹{≤º\+fÒ eTT+<äT z Ád”Ôì
nee÷ì+∫ >±˙ Ä |üì #˚j·T˝Òø£b˛‘·THêï&ÉTμμ nHêï&ÉT.
ªªn\÷¢] d”‘êsêeTsêE |ü⁄{Ïºq õ˝≤¢ ø£<ë... n+<äTπø MT≈£î Äy˚X¯+
m≈£îÿe. ø±˙ düeTdü´øÏ |ü]cÕÿs¡+ qqTï #·+|ü≥+ e÷Á‘·+ ø±<äT. ˇø£ÿ
d”‘êsêeTsêE #·ìb˛‘˚ Ä HÓ‘T· ]Ô ï+∫ e+<ä\ sêeTsêE\T Á|üu$ÑÛ kÕÔsH¡ êï&ÉT
Äj·Tq s¡÷<äsY|òüsY¶‘√.
ø±˙ d”‘êsêeTsêE ˇø£ÿ&˚ #·]Á‘·˝À. ø±˙ qqTï #·+|æ‘˚ eTs=ø£&=kÕÔ&TÉ .
ndü\T yÓTÆÁø√ ô|ò’HêqT‡ ø±HÓ‡|ü⁄º ø£ìô|{Ïºq j·T÷ìdtøÏ H√ãT˝Ÿ Áô|’E e∫Ã+~
‘Ó\TkÕμμ nHêï&ÉT _.õ.{Ï.
ªª‘Ó\TdüT n~ ≈£L&Ü XÊ+‹ ãVüQeT‹. ø√≥¢ ø±|ü⁄sê˝À¢ ∫#·TÃ ô|{Ïqº +<äT≈£î
XÊ+‹ ãVüQeT‹. eTs=ø£ ˝À|òsü øY Ï f…yÆ Té e÷–»Hé nyês¡T¶ ≈£L&Ü e∫Ã+~.
ô|≥Tºã&ç<ëØ <˚XÊ\ Á|ü»\ s¡ø£Ô+ ‘êπ> yê&ç kÕeTsêú´ìøÏ >∑Ts¡TÔ>±, yÓT|ü>±
Ç∫Ãq nyês¡T¶\$μμ nHêï&ÉT n_ÛqjYT.
ªªqTe⁄« kÕ$Á‹ ø£<∏ä˝À me]$? Hê }Vü≤ ø£¬sø£ºsTT‘˚ ˙≈£î ÄyÓT‘√ @
dü+ã+<ÛäeT÷ ˝Ò<äT. πøe\+ »]–+~ #·÷dæ düŒ+~+∫ qqTï #·+|üuÀsTT
e⁄+{≤e⁄.
118 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

˙˝≤+{Ï eTìwæì #·÷dæq+<äT≈£î >∑s¡«+>±q÷, eédüú |ü⁄{Ïº+∫q qqTï
#·+|æ‘˚ Ç~ Ä>∑T‘·T+<äqï ˙ nC≤„q+ #·÷ùdÔ u≤<Ûä>±q÷ ñ+~.
y˚T+ ]»sY« u≤´+ø˘ Ä|òt Ç+&çj·÷ j·÷ø˘º øÏ+<ä HêHé u≤´+øÏ+>¥
ô|ò’Hêì‡j·T˝Ÿ ÇHédæº≥÷´wüHé>± ]õdüºs¡j·÷´+. #·≥º$s¡T<ä∆+>±H√, #·≥º+ ø£fi¯ó¢
ø£b˛Œ @MT |üì #Ój·T´≥+ ˝Ò<˚.
¬s+&√~ bÕe˝≤ e&û¶, n+fÒ q÷{ÏøÏ eT÷&ÉT XÊ‘·+ e&û¶øÏ Á|üuÛÑT‘·«+
˝ÀqT¢ ÇdüTÔ+fÒ H˚qT Çs¡yÓ’ mì$T~ qT+&ç j·÷uÛ…’ XÊ‘·+ es¡≈£L e&û¶ edü÷\T
#˚düTÔHêïqT. Á¬ø&ç{Ÿ ø±s¡T¶ πs{≤|òt Ç+Á≥düTº ø£Hêï Ç~ |ü~XÊ‘·+ ø£˙dü+ m≈£îÿe.
nsTTHê ≈£L&Ü Á|ü»\T HêyÓ+fÒ m+<äT≈£î |ü&ÉT‘·THêïs¡T?
ˇø£ÿkÕ] yÓ[fl u≤´+≈£î\ eTT+<äT |ü&ç>±|ü⁄\T |ü&ÉT‘·Tqïyêfi¯flì n&ÉT>∑T
mes¡T Á|ü»\øÏ <ä>∑Zs√.
˝ÀqT Çe«&É+ es¡πø Hê u≤<Ûä´‘·. n~ m˝≤ yê&ÉTø√yê*, m˝≤ eè~∆˝ÀøÏ
sêyê* nH˚~ Ä |üs¡‡Hé ø±|ü_*{° MT<ä, _õHÓdt ôdHé‡ MT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç
e⁄+≥T+~.
n~ $<ë´ eédüú u≤<Ûä´‘·. Hê u≤<Ûä´‘· ø±<äT. qTe⁄« #Ó|æŒq kÕ$Á‹
J$‘·+˝ÀH˚ #·÷&ÉT, {°M nH˚~ nHé Ábı&ÉøÏºyé, f…ÆyéT øÏ*¢+>¥ y˚dtº Ä|òt eT˙.
Ç+≥Øà&çj·T{Ÿ es¡≈£L #·<äTe⁄≈£îqï yê&çøÏ ≈£L&Ü Ábı&ÉøÏºyé, nHé Ábı&ÉøÏºyé
mø˘‡|æ+&˚#·sY @$T{À #Ó|üŒì #·<äTe⁄ eTq~.
kÕ$Á‹ {°Mì, >π <Óì e~*+#·T≈£î+fÒ m+‘√ ø=+‘· qcÕºìøÏ eTs√ s¬ +&ÉT
HÓ\\ f…Æ+ <=]πø~.
á˝À>± bı\+ |üqT\T yÓTT<ä\j˚T´$. Ä&Éyêfi¯fløÏ ø√kÕÔ Ä+Á<Ûë˝À s√E
≈£L© s¬ +&=+<ä\T. eT÷&ÉT s√E\ ≈£L©‘√ Hê u≤ø° r]Ã $T>∑‘êyê{Ï‘√ ‘·q
≈£î≥T+u≤ìï b˛wæ+#·Tø√e#·TÃ. ø±<ä+{≤yê?μμ
nyêø£ÿsTT #·÷düTÔHêï&ÉT n_ÛqjYT.
ø£<∏ä\T 119
ªªH˚q÷ ˙˝≤π>... ˙ ø£+f… ô|<ä› ø£eT÷´ìdüTìº ˇø£|ü &ÉT. Hê ù|s¡T #·\kÕì
u≤\ >∑+>±<Ûäs¡ ‹\ø˘. e÷ Hêqï ù|s¡Tqï ]bòÕ]àdüTº. z j·THé.õ.z‘√ Hê
J$‘·+ yÓTT<ä˝+’… ~. eédüú MT<ä ‹s¡>ã∑ &É¶ yêDÏí á eédüú m˝≤ ø±\sêdüT+Ô <√,
nDÏ#˚düTÔ+<√ #·÷XÊø£ b˛sê≥+ e~* yÓTÆÁø√ ô|ò’HêHé‡ <ë] ‘=ø±ÿqT. dü+|ü<ä
ô|s¡>±*. Á|ü»\T düTK|ü&Ü* nH˚~ Hê |òæ˝≤dü|ò”. ø±ì Ç+|æ¢yÓT+fÒwüH√¢
Çã“+<äT\T+&=#·TÃμμ nHêï&ÉT ‹\ø˘ $d”ÿ ‘ê>∑T‘·÷.
ªªzVü≤À... ˙ dü+|ü<ä ô|]–+~. n~ ì»+... <ëH√¢ Çã“+<äT\T ˝Òe⁄.
˙≈£î J$‘·+ ˝À‘·T, b˛sê≥+˝À Çã“+<äT\÷ ‘Ó*dæq ø£eT÷´ìdüTº ø±kÕÔ,
<√|æ&û<ës¡T>± e÷sê&Éqïe÷≥μμ e´+>∑´+>± nHêï&ÉT n_ÛqjYT.
ø=+#Ó+ Ä–
ªªø±*≈£î´˝ÒwüqT¢ ø±≈£î+&Ü ˙¬ø+‘· ø£eT÷´ì»+ ‘Ó\Tk˛ ø=+#Ó+
$Hê\qT+~μμ nHêï&ÉT n_ÛqjYT. n<˚ yÓ≥ø±sêìï ø£+{Ïq÷´ #˚dü÷Ô.
ªªn–Z|ü⁄˝≤¢, düãT“_fi≤fl, ≈£îø£ÿ|æ˝≤¢ ø±<˚B ø£$‘·ø£qs¡Ω+ nHêï&ÉT ÁoÁo...
<ëì ˝À‘·T ‘Ó©ìyê&ÉT Ä X¯u≤›ìøÏ Äq+~+#·e#·TÃ. $T&ç$T&ç C≤„q+ ñ
qïyê&ÉT <ëìï ø√{Ÿ #˚dæ #·|Œü ≥T¢ ø={Ï+º #·Tø√e#·TÃ. ø±˙ Hêπø+ ‘Ó*k˛ #ÓbÕÔqT.
n–Z|ü⁄\¢ nHêï&ÉT ø£$. n+fÒ <ëì ‘·j·÷Ø yÓqTø£ ñqï ø£<∏ä, e´<Ûä
‘Ó\TdüTø√eTì. ˇø£ÿ ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝Àì •eø±•˝ÀH˚ |ü~y˚\eT+~ u≤\ ø±]à≈£î\
J$‘ê\T n–Z|ü⁄\¢\ ‘·j·÷Ø˝À ø±*b˛‘·THêïsTT. Çs¡yÓ’ $T*j·Tq¢ qT+&ç
j·÷uÛ…’ $T*j·Tq¢ u≤\ ø±]à≈£î\T eTq<˚X¯+˝À ñHêïs¡T. yêfi¯fl J$‘ê˝À¢
Ä≥bÕ≥\T ˝Òe⁄. u≤\´+ <äV≤ü qeTe⁄‘√+~.
düãT“_fi¯fl... Áb˛ø£ºsY n+&é >±´+ãT˝Ÿ ø£+ô|˙ ‘·q 23 Áu≤+&É¢‘√
dü+e‘·‡sêìøÏ #˚ùd yê´bÕs¡+ q\uÛ…’ Hê\T>∑T y˚\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T... eTq
ˇ+{Ï MT<ä >∑ãT“ yê&çøÏ dæs¡T\T ≈£î]|æk˛Ô+~. Ç+‘· kıeTTà Á|ü»\T πøe\+
‘·eTì ‘êeTT X¯óÁuÛÑ+>± ñ+#·Tø√e&ÜìøÏ ô|{≤º˝≤?
≈£îø£ÿ|æ\.¢ .. á düe÷»+˝À ≈£îø£ÿ*ï Çfi¯fl˝À¢øÏ sêìkÕÔsT¡ . m‘·T≈Ô î£ +{≤s¡T....
120 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
ø±˙ kÕ{Ï eTqTwüß˝…’q <ä[‘·T*ï ‘êø£s¡T... Ç+‘·ø£+fÒ ne÷qTwü+ ñ+<ë?...
n+<äTπø Áo Áo >=|üŒ ø£$ nj·÷´&ÉT. Hê≈£î ˝À‘·T ‘Ó\TdüT... düe÷»+
|ü≥¢ u≤<Ûä´‘· ‘Ó\T‡... ø±˙ uÛÑj·T|ü&Ü¶qT. eédüúø°, düe÷C≤ìø° uÛÑj·T|ü&Ü¶qT.
Ç+<ëø£ #Ó|æŒq≥Tº Hêø£+fÒ eTT+<äT eédüú MT<ä ‹s¡>∑ã&É¶ yêfi¯fløÏ |ü{Ïºq >∑‹
#·÷dæ uÛÑj·T|ü&Ü¶qT.
H˚qT bÕ|ü⁄\sY ‘Ó\T>∑T ¬s’≥sYì ø±qT. n&É¶yÓTÆq |üqT\÷ #˚dæ, n&Éy¶ ÓTÆq
sê‘·\÷ sêdæ n&É¶>√\T ˝≤õø˘‘√ düeT]ú+#·Tø√e&ÜìøÏ. #·≥º+, Hê´j·T+
ø±≈£î+&Ü <Ûäs¡à+ nH˚~ ˇø£≥T+~. ‘·|ü, ˇ|ü nH˚$ ñHêïsTT.
Hê≈£î ‘Ó*‡ »]–Hê, H˚qT #Ó|üŒø£ »]–Hê yÓTÆÁø√ ô|ò’HêHé‡ sêø£ådü #·Áø±\
øÏ+<ä ã‘·T≈£î\T q*–b˛‘·Tqï~ ì»+. <ëìøÏ Hê u≤<Ûä´‘· ì»+. Hê≈£î Á¬ø&ç{Ÿ
Çq÷‡¬sHé‡ ñ+~. yêfi¯fl #êe⁄øÏ yêfi¯fl‘√H˚ Á|”$TsTT+ ø£{+ºÏ ∫ yêfi¯fl #êe⁄qT+&ç
≈£L&Ü ˝≤uÛ+Ñ |æ+&ÉT≈£î+≥THêïqT.
düπs.. z |üì #˚<ë›+...
yÓsTT´ ø√≥¢‘√ z bòÂ+&˚wüHé ô|&É‘êqT. qTe⁄« <ëìøÏ N|òt>± ñ+&ÉT.
Á|ü»*ï m&ÉT´πø{Ÿ #ÓsTT´. <√|æ&û >∑T]+∫ #Ó|ü. yêfi¯flø£~ nedüs¡+. n˝≤π>
&ÉãT“ dü+bÕ~+#·&+É , dü+bÕ~+∫q <ë+‘√ dü+‘·è|æ>Ô ± ñ+&É≥+ H˚sT¡ Œ....
Hêe\¢ »]–q ‘·|ü\øÏ n<√ |ü]Vü‰s¡+ nqT≈£î+{≤qT.
ìH˚ï m+<äT≈£î n&ÉT>∑T‘·THêïq+fÒ e÷¬sÿ{À¢ &ÉãT“øÏ kÕeTs¡ú´+
<=s¡T≈£î‘·T+~, ìC≤sTTr ø±<äT.
J$‘·+ #ê˝≤ ∫qï~. &ÉãT“øÏ $\Te <ëìï ≈£L&Éu…{Ïºq|ü&ÉT ø±<äT...
düe÷C≤ìøÏ ñ|üjÓ÷>∑|ü&çq|ü&˚, &ÉãT“ ms¡Te⁄˝≤+{Ï~. b˛>∑TùdùdÔ ø£+|ü⁄
ø=&ÉT‘·T+~. »*¢‘˚ »q+˝À ô|s¡T>∑T‘·T+~ nHêï&ÉT C….ÄsY.&ç {≤{≤. Hê
<ä>∑Zs¡ ø£+|ü⁄ ø=fÒº+‘· &ÉãT“+~. ô|fi≤fl\øÏ $e÷Hê\T ø=q&É+ ø£Hêï Ç~
eT+∫ Ks¡Ãì nqT≈£î+≥THêï...μμ qyê«&ÉT ‹\ø˘.
ø£<∏ä\T 121
n_ÛqjYT n‘·&çy˚|ü⁄ n˝≤ #·÷dü÷Ô ñHêï&ÉT.
ªªá |üì eTT+<˚... n+fÒ á <√|æ&û yÓTÆÁø√ô|ò’HêHé‡ ô|≥º&ÜìøÏ eTT+<˚
#˚düT+fÒ u≤e⁄+&˚~ ø£<ë?μμ nHêï&ÉT n_ÛqjYT.
ªªn|ü&ÉT H˚qT y˚Tø£ì... eédüú qqTï ã* rdüT≈£îH˚~. ìqTï ≈£L&Ü
rdüT≈£î+≥T+~. ˙ yÓqø£ H˚qT ˝Òø£b˛‘˚. H˚ì|ü&ÉT |ü⁄*ì. &ÉãT“ #ês¡\Tqï
|ü⁄*ì. y˚Tø£˝ïÒ ã*e«>∑\s¡T ø±˙ |ü⁄*˝≤+{Ï ã\yÓTqÆ »+‘·Te⁄ì ø±<äT. n+<äTøπ
eTT+<äT |ü⁄*>± e÷s¡eTHêï&ÉT u≤u≤ kÕôV≤uŸ n+uÒ<äÿsY. #Ó|ü, |ü⁄*>± y˚≥≈£î
yÓfi≤Ôyê... z #ÛêHÓ˝Ÿ ô|≥Tº... m&ÉT´πø{Ÿ #ÓsTT´... me]ø° sêì #ÛêHé‡ ˙ø=∫Ã+~.
düe÷C≤ìøÏ ñ|üjÓ÷>∑|ü&É‘êyê ˝Òø£ Ç˝≤ Hê˝≤+{Ï ˇø£]<ä›]ï #·+|æ... qTeP«
~≈£îÿe÷*q #êe⁄ #·kÕÔyê?
dürwt #·+<äsY nqï≥T¢ s¡+&ç C≤ø°\T ‘Ó+&ç
m>∑s¡˝Òì yêfi¯flqT ô|’¬øøÏÿ<ë›+
eè<äT∆*ï ôd’‘·+ ãT<äT∆*ï #˚<ë›+
@<äsTTHê n+‘˚
ã‘·ø£&É+ ã<ä›øÏùdÔ
ej·TdüT‡ MT<ä |ü&ÉT‘·T+~.
#ÛêsTTdt áCŸ j·TTesY‡.
(qe´, BbÕe[ Á|ü‘´˚ ø£ dü+∫ø£ ` 2010)
122 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

düãT“ qTs¡>∑
Á|üj·÷D≤ìøÏ ã≥º\T düs¡T›≈£î+≥Tqï es¡∆qsêe⁄ {°M˝À edüTÔqï
yês¡Ô\yÓ’|ü⁄ j·T<Ûë˝≤|ü+>± #·÷XÊ&ÉT. n‘·&ç ø£fi¯ó¢ ô|<ä›ej·÷´sTT. @<√ Á¬ø’+
ø±s¡´Áø£eT+ #·÷düTÔqï≥Tº yÓTTVü≤+ yÓ>∑≥T>± ô|{≤º&ÉT. ìC≤ìøÏ {°M˝À e#˚Ã
Á¬ø’+ ø±s¡´Áø£e÷˝À¢ Á¬ø’+ ø£Hêï j·÷+ø£s¡¢ ns¡T|ü⁄˝Ò E>∑TbÕ‡ø£s+¡ >± ñ+{≤sTT.
|üPqø£+ e∫Ãq b˛‘·TsêE˝≤¢>± }–b˛‘·÷ ñ+{≤s¡T. nsTT‘˚ es¡qú sêe⁄øÏ
E>∑T|ü‡ ø£*–+∫+~ H˚s>¡ ±fiÀfl, yêfi¯flì $T+∫q yê>∑T&ÉT>±fiÀfl ø±<äT. n$˙‹øÏ
e´‹πsø£+>± e÷{≤¢&≥ É + ˇø£ bòÕ´wüH>é ± e]ú\T¢‘√+~ á s√E. n~ m+‘·
bòÕ´wüH>é ± e÷]+<ä+fÒ dü˝≤àHéU≤Hé u≤&û>±s¡T¶ dæìe÷øÏ z *|tdøºæ ˘ u≤#Y e#êÃs¡T.
ìqïH˚ Ä dæìe÷ eT*ºô|¢ø˘‡˝À #·÷XÊ&ÉT es¡∆qsêe⁄. düTe÷s¡T z eTTô|’Œ¤
eT+~ ñ+{≤s¡T |æ˝≤¢ y˚Tø± ø£*|æ. Á>∑÷|t ãTøÏ+>¥ #˚düT≈£î e#êÃs¡T˝≤ ñ+~.
yÓ+≥ z bòı{ÀÁ>±|òüsYì ≈£L&Ü ‘Ó#êÃs¡T.
dæìe÷ Vü‰˝À¢øÏ yÓfifl‚ eTT+<äs¡ ãj·T≥ >π ≥T <ä>sπZ∑ U≤B {À|”\T |ü+#·T≈£îì
n+<äs÷¡ n$ ô|≥Tº≈î£ ì bò˛{À\T ~>±s¡T. n|üŒ{Ïøπ ªª$jYT ÄsY n¬>HÓdºt ø£s|¡ ¸ü Hμé μ
nì sêdæ ñqï {° wüs¡Tº\T y˚düT≈£îì ñHêïs¡T.
Ä Á|üø±s¡+>± ‘·eT <˚X¯uÛÑøÏÔ #ê≥T≈£îì, {À|”\‘√ düVü‰ dæìe÷ #·÷XÊs¡T.
Ä bòı{À\T eTsêï&ÉT ù|CŸ-3˝À e#êÃj·TqTø√+&ç.
ø£<∏ä\T 123
Ä bòÕwüHé... ‘·|ü ‘·|ü... <˚X¯uÛÑøÏÔ c˛ì Äs¡ZHÓ’CŸ #˚dæ+~ z e÷sê«&ç
uÛ≤s¡´. Ä e÷sê«&ç es¡∆qsêe⁄øÏ ‘Ó\TdüT. n‘·&çøÏ ôV’≤<äsêu≤<äT q&çu§&ÉT¶˝À
z cÕ|æ+>¥ e÷˝Ÿ ñ+~. <ëìøÏ ‘·–q bÕ]ÿ+>¥ ˝Ò<äT. n–ïÁ|üe÷<ä+ »]–‘˚
˝À|ü\Tqïyêfi¯ófl ÁbÕD≤\‘√ ãj·T≥|ü&˚ neø±X¯+ @ e÷Á‘·eT÷ ˝Ò<äT, ñqï
dü˝ú ≤qï+‘ê Ç]øÏ+∫ ø£≥&º Ü\‘√ ì+ù|j·T&É+‘√.
n‘·&ÉT rdüT≈£îï bÕ¢Hé nÁ|üPe˝ŸøÏ, ø£{Ïºq <ëìøÏ @e÷Á‘·+ dü+ã+<Û+ä
˝Ò<äT. n+‘· ô|<ä› uÛÑeq+, q>∑s¡+ q&çu§&ÉT¶˝À ø£&ÉT‘·÷+fÒ nìï XÊK\÷
>±+<Ûë] |ü‹ <˚e⁄&ç ne‘ês¡+ m‹Ô >∑T&ç¶ >∑qïj·T´˝≤¢ }s¡T≈£îHêïs¡+fÒ }s¡øH£ ˚
ø±<äT. e÷sê«&û me] yê{≤ yê]øÏ Çe«&É+˝À @e÷Á‘·+ ‘˚&Ü sêìe«&ÉT.
‘·q<ä>∑Zs¡ |üì#˚ùd yêfi¯fløÏ J‘ê\T Çe«&É+ eT]∫b˛‘ê&ÉT ‘·|üŒ n~Ûø±s¡T\
Äø£* e÷Á‘·+ eTs¡Te&ÉT. n+<äTπø n‘·&ç <ä>∑Zs¡ |üì#˚ùdyêfi¯ófl e÷sê«&ûì
n&Éy¶ TÓ qÆ ã÷‘·T\T ‹&ÉT‘·T+fÒ n~Ûø±s¡T\T e÷Á‘·+ yÓT#·TÃ≈£î+≥÷ ñ+{≤s¡T.
Ä _*¶+>¥øÏ bıôdwüHé øÏ¢j·T¬sHé‡ Ç#˚Ã düeTj·÷ìøÏ es¡∆qsêe⁄ ‘·ìF #˚dæ
]b˛s¡Tº Çyê«*‡ e∫Ã+~. es¡∆qsêe⁄ ø=‘·Ô>± ø±s=ŒπswüHéøÏ &ç|ü⁄´fÒwüHé MT<ä
e#êÃ&ÉT.
es¡∆qsêe⁄ |üP]Ô>± ‘·ìF #˚dæ e÷sê«&û ìã+<Ûäq\ ñ\¢+|òüTq≈£î
bÕ\Œ&É˝Ò<äì ‘˚˝≤Ã&ÉT. ˇø£{Ï, ¬s+&ÉT ìã+<Ûäq\T bÕ{Ï+#·ø£b˛‘˚ ñ\¢+|òüTq.
n˙ï m‘˚ùÔ dÔ @<√ø=‘·Ô |ü<+ä ø£ìô|{≤º*. n+<äTe\¢ e÷sê«&û |üP]Ô>± >∑+|ü>T∑ ‘·qÔ
ˇø£ÿ ìã+<ÛäqHÓ’Hê |ü{Ïº+#·Tø√˝Ò<äì, Á|üC≤uÛÑÁ<ä‘·≈£î eTT|ü ñqï+<äTq Ä
uÛÑeHêìï H˚\eT≥º+ #˚j·÷\˙ ìy˚~ø£˝À $qï$+#ê&ÉT es¡∆qsêe⁄.
ªªn˝≤ ìy˚~ø£ sêùdÔ m˝≤ kÕuŸ... |æ\¢\ yê&çï. eT{Ïº ø=≥Tº≈£îb˛‘êqTμμ
nHêï&ÉT e÷sê«&û.
ªªqTe⁄« düπs... πs|ü⁄ ˙ cÕ|æ+>¥ e÷˝Ÿ˝À @yÓTÆHê »]– e+<ä eT+<√,
s¬ +&=+<ä\eT+<√ #·ìb˛‘˚ yêfi¯fl ≈£î≥T+u≤\T ≈£L&Ü eT{Ïº ø=≥Tº≈î£ b˛‘êsTT
ø£<ëμμ nHêï&ÉT es¡›qsêe⁄.
124 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

ªª<ë<ë|ü⁄ eTq dæ{°˝À ñqï @ cÕ|ü⁄ ≈£L&Ü ìã+<Ûäq\ Á|üø±s¡+ ˝Ò<äT
kÕuŸ. @ cÕ|tø° bÕ]ÿ+>¥ ˝Ò<äT. n|tôd{Ÿ @]j·÷ e~* ø£{Ïºq <ëK˝≤\T
˝Òe⁄. yêfi¯fløÏ ˝Òì s¡÷˝Ÿ‡ Hê¬ø+<äT≈£î kÕuŸμμ
ªªyêfi¯fl dü+>∑‹ Hê≈£î ‘Ó©<äT ùd{Ÿ. H˚qT Hê ñ<√´>∑+ e÷Á‘·yT˚ #ÓjT· ´>∑\qT.
$T>∑‘ê yêfi¯fl ñ<√´>±\T m˝≤ #Ój·÷´˝À, #˚XÊs√ rs¡TŒ #Ó|üŒ˝ÒqT. ˙ cÕ|æ+>¥
e÷˝Ÿ e\¢ Á|ü»\ ÁbÕD≤\øÏ Á|üe÷<ä+. ìã+<Ûäq\T bÕ{Ï+#·˝Ò<äT. n+‘·es¡πø
H˚qT e÷{≤¢&É>∑\qTμμ nHêï&ÉT es¡›qsêe⁄.
ªª#êe⁄ sêdæô|{Ïº ñ+fÒ mø£ÿ&É ñHêï edüTÔ+~ kÕuŸ. H˚qT ìã+<Ûäq\
Á|üø±s¡+ ø£&ç‘˚ mes¡÷ #êes¡ì >±´s¡+{° ñ+<ë? nsTTHê »q+ s√p
@<√s¡ø£+>± #·dü÷ÔH˚ ñ+{≤s¡T ø£<ë kÕuŸμμ nHêï&ÉT e÷sê«&û.
n‘·&ç ìã+<Ûäq\ ñ\¢+|òüTqø£+fÒ <ëìï düeT]ú+#·T≈£îqï rπs øÏsê‘·ø+£ >±
ñ+<äì|æ+∫+~ es¡qú sêe⁄øÏ.
es¡∆qsêe⁄ ‘·q ìy˚~ø£ e÷s¡Ã˝Ò<äT. n‘·&çøÏ &ÉãT“ ÄX¯ #·÷|ü&É+
nqedüs¡eTì e÷sê«&ûøÏ ‘Ó\TdüT. n+<äTπø n‘·&ÉT ô|’ ˝…yÓ˝À¢ Ä|üπs{Ÿ #˚XÊ&ÉT.
|òü*‘·+>± es¡›qsêe⁄ &ç|ü⁄´fÒwüHé s¡<ä›sTT´+~. n‘·&ÉT ‘·q e÷‘·èdü+düú≈£î
yÓ[flb˛e&É+, e÷sê«&û eTs√ HÓ\˝À n‘·&ç ]b˛s¡Tìº e÷j·T+ #˚sTT+∫ ø=‘·Ô
n~Ûø±] düVü‰j·T+‘√ ‘·q cÕ|æ+>∑Te÷˝ŸøÏ øÏ¢j·T¬sHé‡ ‘Ó#·TÃø√e&É+ »]–
b˛j·÷sTT.
n+‘· |òüTq‘· eVæ≤+∫q e÷sê«&û, n‘·&ç uÛ≤s¡´, ≈£î≥T+ã+ ‘·\ô|{Ïºq
ãèVü≤‘êÿs¡´Áø£eT+ #·÷ùddü]øÏ es¡úqsêe⁄øÏ qe⁄« Ä>∑˝Ò<äT. es¡úqsêe⁄ì nø£ÿ&É
#·÷dæq e÷sê«&û ø=+#Ó+ Çã“+~ |ü&Ü¶&TÉ .
ªª@+ ùd{Ÿ... n$˙‹ e´‹πsø£ ø±s¡´Áø£eTeT+fÒ ãVüQXÊ Çø£MT<ä≥ MT
yê´bÕs¡T\+‘ê Çwüyº TÓ T∫Ãq≥Tº s¡÷\T‡ |ü{+ºÏ #·Tø√ø£b˛sTTHê, |üqTï\T m>=Z{HºÏ ê
Ç<˚+{° nì me&É÷ n&É≈£îÿ+&Ü, MT \÷{°øÏ |ü]àwüHé Ç#˚Ã sêeTsê»´+
nqT≈£î+{≤. MT <ä>∑Zs¡ &ÉãT“ rdüTø√≈£î+&Ü }]øÏH˚ MT <√|æ&ûì, \|òü+–
ø£<∏ä\T 125
|üqT©ï düVæ≤+#˚ n~Ûø±s¡ eédüú düèwæºø√dü+ MTs¡T #˚düTÔqï Á|üjT· ‘·ï+ #ê˝≤
u≤e⁄+~μμ nHêï&ÉT es¡úqsêe⁄ qe⁄«‘·÷H˚.
ªª˝Ò<Tä kÕuŸ... n~Ûø±s¡T\ &ÉãT“ rdüTø√ø£b˛‘˚ y˚T+ s¡÷˝Ÿ‡ bÕ{Ï+#ê*‡+<˚
ø£<ë kÕuŸ... Ç|ü&ÉT neø±X¯+ ñ+~ ø£<ë nì yê&ÉT≈£î+≥THêï+. ˝Òø£b˛‘˚
m+<äT≈£î s¡÷˝Ÿ‡ bÕ{Ï+#·+ kÕuŸ?μμ nHêï&ÉT.
ªª@ n~Ûø±] nsTTHê ìqTï ã\e+‘· ô|{≤º&É{ÀjYT... qTe⁄« s¡÷\T‡
n‹Áø£$T+#·T. n˝≤ #˚dqæ +<äT≈£î Hê≈£î &ÉãT“ Çe⁄«, ˝Òøb£ ˛‘˚ ìqTï #·+|ü⁄‘êqT
nì? qTe⁄« ø√≥¢˝À¢ ˝≤uÛÑ+ ø=≥Tº≈£îì, »Hê\ ÁbÕD≤\T ]düTÿ˝À ô|{Ïº Ä
MT<ä≥ Ä HÓ|+ü n~Ûø±s¡T\ MT<ä m+<äT≈£î ô|≥º&+É . Ä n$˙‹ ìs√<Û+ä @<√
˙ <ä>∑Zπs m+<äT≈£î yÓTT<ä\T ô|≥º≈£L&É<äT? á s√E qT+∫ qTe⁄« ˇø£ÿ s¡÷\T
≈£L&Ü MTs¡≈£î. n˙ï bÕ{Ï+#·T düπsHê?μμ nHêï&ÉT es¡∆qsêe⁄.
ªª‘·|Œü ≈£î+&Ü kÕsYμμ nHêï&ÉT e÷sê«&û. ø±˙ n‘·&ç yê\ø£+ #·÷ùdÔ n‘·&øπç
qeTàø£+ ˝Òq≥Tº+~.
dæìe÷øÏ f…ÆeTe⁄‘·T+~ |ü<ä+&ç nì uÛ≤s¡´ ôV≤#·Ã]+#·≥+‘√ e÷sê«&ûì
e~* dæìe÷ Vü‰˝À¢øÏ q&ç#ê&ÉT es¡∆qsêe⁄.
e÷sê«&û uÛ≤s¡´≈£î $wüjT· + |üP]Ô>± ns¡øú ±ø£+ b˛sTTHê yÓTT>∑T&çï n‘·HeÓ &√
ñ‹πøkÕ&Éì ns¡úyÓTÆ+~.
ªªn~Ûø±] ø£<ë. n$˙‹øÏ eTq+ e´‹πsø£+ nH˚d]ü øÏ »&ÉTdüT≈£îqï≥TºHêï&ÉTμμ
n+~ yÓTT>∑T&çì düeTT<ësTT+#˚<ëìøÏ.
ªªyê&ÉT &ÉãT“\T ‹q&ÉT. e{Ïº #·e≥ ô|j·TéTà. ô|’>± eTq*ï {≤≈£î‡\T
ø£≥ºeTì, n˙ï s¡÷\T‡ Á|üø±s¡y˚T b˛yê\ì yê>∑T‘·THêï&ÉTμμ nHêï&ÉT e÷sê«&û.
ªªeTq+ m˝≤ #Ój·÷´˝À n<˚ #˚kÕÔ+. eTq≈£î Hê´j·T+ nì|æùdÔ {≤≈£î‡
ø£&‘É ê+. eTq+ ø£w|ºü &ü ç dü+bÕ~+∫+~ n&É>{∑ ≤ìøÏ Á|üuTÑÛ ‘ê«ìøÏ mø£ÿ&É Vü≤≈£îÿ
ñ+~? eTq+ {≤≈£î‡ ø£≥øº b£ ˛‘˚ n~ |ü≥Tº≈î£ ì eTq <ä>sZ∑ ¡ \+#ê\T >∑T+»≥y˚T
126 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

‘·|ü eTq+ {≤≈£î‡ m>=Z≥º&É+ ø±<äTμμ nì s¡÷*+>¥ Ç∫Ã+~ e÷sê«&ÉeTà.
Ç|ü&ÉT {°M˝À e÷{≤¢&TÉ ‘·Tqïyê&ÉT Ä s√E ‘·qì eTTìdæ|˝üò Ÿ XÊKqT+&ç
‘·q XÊKøÏ |ü+ù|dæq ø£MTwüqsY, Äj·Tq sêJHêe÷ #˚dæ n$˙‹ e´‹πsø£ ñ
<äé÷ìï q&ÉT|ü⁄‘·THêï&ÉT.
---
uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT n+<ä]ø° n˙ï Çe«&ÉT. Ç∫Ãq<ëì‘√ ‘·è|æÔ |ü&≥É y˚T eT+∫~
nqT≈£îHêï&ÉT es¡q∆ sêe⁄. ‘·qøÏ $T–*q$ @$T{≤ nì #·÷düT≈£î+fÒ Hê≈£î
n$ ø±yê*, Ç$ ø±yê* nì düD>∑ì uÛ≤s¡´. #·ø£ÿ>± #·<äTe⁄≈£î+≥Tqï |æ\¢\T
ø£qã&Ü¶s¡T.
es¡qú sêe⁄ ìC≤sTTr‘√ $dæ–b˛sTTq n~Ûø±s¡T\T, Hêj·T≈£î\T n‘·&ìç
m|ü&É÷ \÷|t˝H’… >é ± |æ\eã&˚ HêHé bò˛ø£˝Ÿ b˛dæ+º >∑T˝À¢H˚ ñ+#·&+É ‘√ n‘·&øç Ï
ø±e\dæq+‘· düeTj·T+ ‘·q ≈£î≥T+ã+‘√ >∑&É|ü&ÜìøÏ <=]øÏ+~. ‘·©¢, ‘·+Á&û
Ç<äs› ÷¡ |ü{+ºÏ #·Tø√e&É+‘√ |æ\\¢ T u≤>± #·<Tä e⁄≈£î+≥THêïs¡T. yêfi¯fløÏ Áø£eT•ø£Då
n_“+~.
Ç+‘·es¡≈£L u≤>±H˚ ñHêï ˇø√kÕ] n‘·&çøÏ u≤<Ûä>± nì|æ+#˚~.
m+<äTø£+fÒ n‘·&ç‘√ bÕ≥T nÁbÕ<Ûëq´ b˛düTº˝À¢ ñ+&˚yêfi¯ó¢ ≈£L&Ü es¡úqsêe⁄
˝≤>± ã&ÉT>∑T ã\V”≤qesêZ\øÏ #Ó+~qyêfi¯flsTT ñ+&˚yêfi¯ófl.
es¡qú sêe⁄ ìC≤sTTrøÏ |ü≥+º ø£≥&º ÜìøÏ n‘·&ç ≈£î˝≤ìøÏ #Ó+~q yêfiËfles¡÷
|üÁ‹ø± j·T»e÷qT\T>± ø±˙... #ÛêHÓ˝Ÿ j·T»e÷qT\T>± ø±˙ ˝Òs¡T. n‘·&ç
≈£î˝≤ìøÏ eT˝Ò¢ Ä ≈£î\+˝Àì sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T ≈£L&Ü ã\V”≤q+>±H˚ ñ
+{≤s¡T. yêfi¯fle÷≥ #Ó\T¢u≤≥T ø±<äT Á|üuÛÑT‘·«+˝À.
n+<äTe˝Ò¢ Á|üuÛÑT‘√«<√´– mø£ÿ&É b˛düTº #˚ùdÔ nø£ÿ&çøÏ yÓfi≤fl* nqï dü÷Á‘·+
n‘·&ç $wüjT· +˝À e÷Á‘·+ neT\T #˚dæ es¡qú sêe⁄ì $dæ], $dæ] ø=&ÉT‘·THêïs¡T.
Çø£ $T–*q ã&ÉT>∑T\T @<√ ∫qï ‘·|ü #˚dæ <=]øÏ‘˚ yêfi¯flMT<ä z eTTÁ<äyd˚ æ
|üø£ÿøÏ HÓfÒºXÊs¡T. |üÁ‹ø£\÷, #ÛêHÓ\÷fl, n~Ûø±s¡T\÷, Hêj·T≈£î\÷ n+‘ê
ø£<∏ä\T 127
≈£L&Éã\T≈£îÿì ãø√ÿ&ÉT ‘·|ü #˚ùdÔ yê&çï ‘·|ü&√&É+{≤s¡T. n+‘·≈î£ \ø£å ¬s≥T¢
‘·|ü\T düØ«düT yÓTT‘·Ô+ #˚düTÔHêï yêfi¯flì ø±j·T&ÜìøÏ ô|<ä› ≈£î˝≤\ ô|<ä›\T ñ
+fÒ ñqï‘ê~Ûø±s¡T\÷, #ÛêHÓfi¯Sfl, |üÁ‹ø£\÷, Hêj·T≈£î\÷ Ç˝≤ Ä ≈£î˝≤ìøÏ
#Ó+~qyêfi¯fl+‘ê @ø£eTe⁄‘ês¡T.
ô|<ä≈› î£ \+ yê&ÉT m+‘· ‘·|ü &ÉT Hê ø=&ÉTø£sTTHê düsπ yê&çøÏ @<√ düT>∑TD+
n+≥>∑{Ïº yê&çì ø±bÕ&ÉT≈£î+{≤s¡T. Ç+‘·#˚ùdÔ n+‘·+{≤s¡T... ˇø£<ëì
‘·sT¡ yê‘· ˇø£{Ï eT+∫b˛düT\º T edü÷Ô ñ+{≤sTT. yê&ç Ä<ëj·T+ ô|s¡T>∑T‘·÷
ñ+≥T+~.
zkÕ] á $wüj·Ty˚T es¡úqsêe⁄ ‘·q ùdïVæ≤‘·T&ç‘√ n+fÒ n‘·&ÉHêï&ÉT
ªªe÷ ≈£î˝≤\øÏ ø=<√›>=b˛Œ ÄdüTÔ\T eTT+<äTqT+&û ñ+{≤sTT. y˚T+
dü+bÕ~+∫+~ Ä ÄdüT\Ô e\¢ e#˚Ã Ä<ëj·T+˝À ø£*dæb˛‘·T+~. n+<äTøπ
y˚T+ <=s¡ø+£ . MT≈£î bÕ|ü+ eTT+<äTqT+N @MT ñ+&Éøb£ ˛e&É+‘√ MT <ä>sZ∑ ¡
s¡÷bÕsTT ≈£L&Ü ø√{Ï s¡÷bÕj·T˝≤¢>± ø£q|ü&ÉT‘·T+~. y˚T+ ø√{Ï H=πøÿdæHê
s¡÷bÕsTT ≈£L&Ü ø£q|ü&É<äTμμ nì.
ªªÇ+‘˚ø±<äT. πs|ü⁄ ˝Àø˘bÕ˝Ÿ e∫ÃHê »s¡>∑uÀj˚T~ Ç<˚. yÓT‘·Ôìyêfi¯flì,
H√s¡T˝Òì yêfi¯flì ‘·qï&Éy˚T eTq <˚X¯+˝À ˙‹. Ç|üŒ{Ïπø dæ_◊ mdæ_ yêfi¯ófl
ô|fÒº πødüT˝À¢ q÷{ÏøÏ ‘=+uÛ…’ MTMT<˚. πs|ü⁄ ˝Àø˘bÕ˝Ÿ ≈£L&Ü Ç+¬øe&Ó’Hê ã&ÉT>∑T
$T–* ñ+fÒ yêfi¯flì ≈£L&É @πsdüT+Ô ~μμ nì eTTø±ÔsTT+#ê&ÉT ≈£L&Ü.
Ç|ü&ÉT ‘·qT ≈£L&Ü Ç˝≤ |üøÿ£ q ñ+&É≥+ e\¢ ‘·qì ≈£L&Ü n$˙‹
|üs¡T&Éì nqT≈£î+{≤sê nqï nqTe÷q+ n|ü&É|ü&É÷ es¡úqsêe⁄ì |”&çd÷ü Ô
ñ+≥T+~.
---
¬>dttºVü≤Ödt˝À ~>±&ÉT es¡úqsêe⁄. ¬s’\T ~π> dü]øÏ kÕúìø£ Ä|ò”düT yêfi¯ófl
J|ü⁄ rdüT≈£îe#êÃs¡T. <ëH√¢ n‹~∏>∑èVü≤+ #π̊sdü]øÏ y˚&ç y˚&ç {° dæ<ä∆+ #˚dæ
‘Ó#êÃ&ÉT yê#YeTHé >ös¡j·T´.
128 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

Ä ∫qï|ü≥ï+˝À ñqï~ Ä ˇø£ÿ{Ï n‹~∏ >∑èVü≤+ ø±e≥+‘√ @ XÊK
n~Ûø±s¡T\T nø£ÿ&çøÏ e∫ÃHê nø£ÿ&˚ ~>∑T‘ês¡T. yêfi¯fløÏ ø±yê*‡q e+{≤
yês¡÷Œ n˙ï #·÷düT≈£î+{≤&ÉT >ös¡jT· ´.
nø£ÿ&É ù|s¡TøÏ ¬s+&ÉT Vü≤À≥fi¯ófl ñHêï Ä Vü≤À≥fi¯fl˝À ‹+&ç ‹Hê\+fÒ
<ëìï nsêsTT+#·T≈£îH˚ X¯øÏÔ ñ+&Ü*. e÷eT÷\T yêfi¯fløÏ ¬s+&√ |üP≥øÏ
$s√#·Hê\T >∑+&ç ø=fÒj º T· &É+ U≤j·T+.
n+<äTπø >ös¡j·T´øÏ ø±e*‡q düs¡T≈£î˝À, &ÉãT“˝À ÇùdÔ n‘·&˚ Ç+‘· e+&ç
ô|&ÉT‘·T+{≤&ÉT.
e÷sê«&û e\¢ ø£*–q ø£˝À¢\+ qT+&ç ãj·T≥|ü&Ü¶&ÉT es¡∆qsêe⁄ Ä
e÷s¡TeT÷\ Á|üXÊ+‘·+>± ñ+&˚ #√{ÏøÏ sêe&É+ e\¢.
u≤‘Ys¡÷+øÏ yÓ[fl ‘·qT ‘Ó#·TÃ≈£îqï øÏ≥Tº˝À+∫ Áãwt, ù|düTº rdüT≈£îì <ä+‘·
<Ûëeq+ ø±ì#êÃ&ÉT. ‘·qT ‘Ó#·TÃ≈£îqï ùw$+>¥ kÕe÷Á–‘√ >∑&É¶+ ^düT≈£îHêï&ÉT.
‘·q yÓ+≥ ‘Ó#·TÃ≈£îqï yÓTÆdü÷s¡T XÊ+&ç˝Ÿ düãT“ _fi¯fl‘√ kÕïq+ eTT–+#ê&ÉT.
u≤‘Ys¡÷+˝À ø=‘·Ô yÓTÆdü÷sY XÊ+&ç˝Ÿ düãT“ ñ+~. ‘·eT &çbÕs¡TºyÓT+≥T
yêfi¯ófl ô|{Ïºq~. nsTTHê ‘·qT eTT≥Tºø√˝Ò<äT. n‘·&ÉT #ê˝≤kÕs¡T¢ ≥÷s¡TMT<ä
Ä e÷s¡TeT÷\ n‹~∏ >∑èVü‰ìøÏ sêe&É+, e∫Ãq|ü&É˝≤¢ ø=‘·Ô düãT“ _fi¯flqT
#·÷&É&+É . ‘·q düãT“‘√H˚ kÕïq+ #˚jT· &É+ e÷eT÷\sTTb˛sTT+~.
n‘·&TÉ øπ e\+ ìC≤sTTr>± ñ+fÒ dü]b˛<äT. ñqï≥Tº ø£q|ü&Ü* ≈£L&Ü.
˝Òø£b˛‘˚ mø£ÿ&É á es¡úqsêe⁄>±&ÉT düãT“øÏ ≈£L&Ü ø£≈£îÿ]Ô |ü&É‘ê&ÉT nì
nqT≈£î+{≤s√ nì uÛÑj·T+ n‘·>±&çøÏ.
#ê˝≤eT+~ n~Ûø±s¡T\T ‘êeTT yÓ[flq#√≥ ø=‘·Ô Áãwt, ù|düTº, ùw$+>¥
øÏ≥Tº, düãT“‘√ bÕ≥T ø=‘·Ô ≥e˝Ÿ ≈£L&Ü ˝Òø£b˛‘˚ }s¡Tø√s¡T. n~ ‘·eTøÏ
nee÷q+>± uÛ≤$kÕÔs¡T. n+‘·>± nsTT‘˚ øÏ+<ä yêfi¯ófl Áãwt ‘Ó#˚Ã es¡≈£L
|üfió¯ fl ‘√eTTø√≈£î+&Ü |æ∫Ã yÓTTVü≤+‘√ nsTTHê ñ+{≤s¡T ø±˙ kı+‘· Áãwt,
Hê*ø£ ã<ä›\T e÷Á‘·+ yê&És¡T.
ø£<∏ä\T 129
Çø£ uÛÀ»q+˝À ¬s+&ÉT ˙#·T ≈£Ls¡\T nsTTHê ˝Òø£b˛‘˚ øÏ+<äyê&çøÏ u≤>±
ˇfi¯ófl ã*dæ+<ä˙, ‘·eTì ˝…ø£ÿ#˚j·Tì‘·q+ ô|#·TÃMT] Áø£eT•ø£åD nH˚~
Ä$¬sb’ ˛sTT+<ä˙ Ksês¡T #˚dTü ≈£î+{≤s¡T.
ˇø£y˚fi¯ kÕj·T+Á‘·+ ø±˙ eT+<äT, eTTø£ÿ @sêŒ≥T ø±˝Ò<√ n<˚<√
ø£*j·TT>∑+ n+‘·+ düMT|æ+∫q+‘·{Ï $|ü‘T· >Ô ± m+#·T‘ês¡T.
es¡∆qsêe⁄ yêfi¯ófl @+ ô|&ç‘˚ n~ ‹+{≤&ÉT. ø±ø£b˛‘˚ ‹qï<ëìøÏ &ÉãT“
Çe«&É+ yêfi¯flì nee÷ì+#·&Éy˚T ø±ã{Ïº Ä |üìøÏ |üPqTø√&ÉT. ø±ø£b˛‘˚
Á|üj·÷D+˝À z uÛÀ»q+ #˚ùd neø±X¯+ ñ+fÒ Ä y˚Ts¡πø øÏ+<äyêfi¯fløÏ Ä
ÁX¯eT Çe«≈£î+&Ü ñ+{≤&ÉT.
nsTT‘˚ ‘·qT |ü&TÉ ‘·Tqï~ m+‘· eè<ÛëÁX¯y÷Ó n‘·&øç Ï Ä s√E ‘Ó*dæ+~.
---
n‘·&ç n˝≤ŒVü‰sêìøÏ Ç+ø± #ê˝≤ düeTj·T+ ñ+&É≥+‘√ eTs√ {°
|ü≥Tºø=#êÃ&ÉT >ös¡j·T´. es¡∆qsêe⁄ {° ‘ê>∑T‘·T+&É>± u≤‘Ys¡÷+øÏ yÓ[fl n‘·&ÉT
ø=‘·Ô düãT“ d”\T ≈£L&Ü ‹j·T´ø£b˛e&É+ #·÷dæ ì≥÷ºs¡Tdü÷Ô e#êÃ&ÉT.
ªª@+ >ös¡j·÷´... ˙ eTqTeTsê\T u≤>± #·<äTe⁄‘·T+<ë?μμ nì ≈£îX¯\+
n&ç>±&ÉT es¡úqsêe⁄.
>ös¡j·T´ø√ eTqTeTsê\T ñ+~. Äy˚T dü÷ÿ˝À¢ m|ü&É÷ |òüdüTº edüTÔ+<äì
m|ü&√ e÷≥˝À¢ #ÓbÕŒ&ÉT >ös¡j·T´.
ªªu≤>±H˚ #·<äTe⁄‘√+~ u≤ã÷μμ nì ø=+#Ó+ Ä– ªª‘·eTs¡T @MT
nqTø√q+fÒ ˇø£ e÷≥ n&ÉT>∑T‘êqT u≤ãTμμ nHêï&ÉT >ös¡ej·T´.
ªªHê <ä>∑Zs¡ <ë#·Tø√yê*‡q $wüj·÷˝ÒMT ñ+&Ée⁄... n&ÉT>∑Tμμ nHêï&ÉT
es¡∆qsêe⁄.
ªª‘·eTs¡T dü‘ÓÔø±\+ eTìwæ n˙... #ê˝≤ ìC≤sTTr >∑\ Ä|ò”düs¡ì ô|<ä›
ù|s¡T+~ u≤ãT>±s¡÷... ‘·eT] >∑T]+∫ ‘Ó©+<Óe]øÏ?μμ nHêï&ÉT >ös¡jT· ´.
130 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

b˛H¢̊sê u≤ã÷... me&çø° |ü≥ìº Hê ìC≤sTTr >∑T]+∫ ø£˙dü+ ˙ø£sTTHê
|ü{Ïº+~ nqT≈£îHêï&ÉT es¡∆qsêe⁄. ã&ÉT>∑T˝À¢ ìC≤sTTr>± ñqï yÓ<Ûäe >∑T]+∫
mes¡÷ e÷{≤¢&sÉ T¡ . n+‘˚ø±<äT, n‘·&TÉ kÕ~Û+∫q $»j·÷\T, Á|ü‹uÛÑ >∑T]+∫
≈£L&Ü me&É÷ e÷{≤¢&És¡T. ndü\T n<√ $wüj·T+ ø±<äqï≥Tº. n<˚$T ô|<ä›>±
#Ó|ü ø√<ä>Z∑ $wüjT· + ø±<äqï≥T¢ ñ+{≤s¡T. BH˚ï ªø±ì‡Œs¡d” Ä|òt ôd˝’ H… ‡é μ n+{≤&ÉT
n+uÒ<äÿsY. n+fÒ ìX¯Ùã›|ü⁄ ≈£îÁ≥ nqïe÷≥.
BìøÏ |üsêø±wü̃ @$T≥+fÒ m|ü&É÷ Ä+>∑¢ s¡#·sTT‘·\ yÓ÷#˚‹ ˙fi¯ófl
‘ê>∑T‘·÷, kı+‘·+>± ˇø£ÿ qe˝…’Hê sêXÊ&√ ˝Ò<√ nH˚ nqTe÷q+ ñqï z
ù|–¢ j·÷]düTº ˙#·|⁄ü s¡#s· TT‘· ≈£L&Ü eTq sêC≤´+>∑+ ô|H’ ê n~ sêdæq y˚T<Ûë$
ô|’Hê ø±yÓT+≥T¢ #˚ùd <ÛÓ’s¡´+ #˚j·T&É+.
ªª#Ó|ü >ös¡j·÷´μμ nHêï&ÉT es¡∆qsêe⁄.
ªªu≤ã÷.... ‘·eTs¡T m|ü&É÷ ¬>dtº ne⁄düT düãT“ yê&És¡T m+<äTø√
‘Ó\TdüTø√e#êÃ?μμ
ªªBH√¢ @eTT+~ >ös¡j·÷´. Hê øÏ≥Tº H˚qT ‘Ó#·TÃ≈£î+{≤qT. øÏ+<äyêfi¯fl‘√
&ÉãT“ m+<äT≈£î Ks¡TÃ ô|{Ïº+#·&É+ nì. Hê >∑T]+∫ mes¡÷ ‘·|ü>±
e÷{≤¢&É≈£L&É<äH˚ Ä˝À#·q Hê~μμ nHêï&ÉT es¡úqsêe⁄.
ªªÇ+<äT˝À yêfi¯ófl Ks¡TÃ ô|fÒº~ @eTT+~ u≤ã÷. ‘·eTs¡T ø£fÒº s¡÷+
øÏsêsTT˝ÀH˚ düãT“ |üfi¯flbı&ç ˝≤+{Ï yê{ÏøÏ Á|ü‹kÕ] bÕ‹ø£ s¡÷bÕj·T\T
$TqVü‰sTT+#·T≈£î+{≤eTT. nB ø±ø£ Çø£ÿ&çøÏ @ &çbÕs¡Tyº TÓ +≥T Ä|òd” Tü s=∫ÃHê
øÏ+<√fi¯fløÏ |ü+&É>π . Äj·Tq ø£sT¡ düT\ø£ì #Ó|Œæ }]MT<ä |ü&ç Ä &çbÕs¡Tyº TÓ +≥T‘√
|üì ñqï yêfi¯fl+<ä] <ä>∑Zsê z* >∑T+õq≥Tº >∑T+E‘ês¡T ô|’dü\T. ‘·eT] e\¢
Äfi¯fløÏ Hêãy˚T ø±ì q≥º+ ˝Ò<äTμμ nHêï&ÉT >ös¡j·T´. n+‘·es¡≈£L es¡úqsêe⁄øÏ
‘Ó©ì |ü]bÕ\Hê s¡Vü≤kÕ´\T #ÓãT‘·÷.
ªªdüsπ .¢ .. Hê <äèwæøº Ï @yÓTHÆ ê eùdÔ j·÷ø£Hå é rdüT≈£î+{≤qT. nsTTHê $T>∑‘êe˙ï
e~*ô|{Ïº düãT“ MT<ä |ü&Ü¶e⁄. @+ $X‚wü+μμ n&ç>±&ÉT es¡úqsêe⁄.
ø£<∏ä\T 131
ªª@+ ˝Ò<Tä u≤ã÷, Hê eTqesê*øÏ á yêdüq düã“+fÒ XÊHê Ç≥º+.
n~ u≤>± #·<Tä e⁄≈£îì eT+∫ e÷s¡Tÿ\T ‘Ó#T· Ã≈£î+<ä+fÒ <ëìøÏ á düãT“
≈£L&Ü dü>∑+ ø±s¡Dy˚T. ˙≈£î e÷s¡Tÿ\T ‘··>∑Zq+‘· es¡≈£L á düãT“ ˙<˚ nì
ôdbÕŒqT. n~ u≤>± dü<Tä e⁄‘·T+≥T+~. e÷ Ç+{À¢ mes¡÷ Ç+‘· KØ<Óq’
düãT“ yê&És¡Tμμ #ÓbÕŒ&ÉT >ös¡j·T´.
ªªn+‘· KØ<äT ô|{Ïº düãT“ ø=+{≤yê?μμ
ªªH˚<Tä u≤ã÷, MT˝≤+{Ï e÷sêE\T z bÕ* yê&ç e~˝…[flq düãT“H˚
eTfi≤fl ø±–‘·+˝À ô|{Ïº n≥Tº¬øfi¯‘êqT. ‘·eTs¡T ndü\T düuÒ“ rj·Ts¡T. Hê ô|q’
dü÷|üsY yÓ’»sY>±&ÉT Ä ø=‘·Ô düã“sTT‘˚ |ü≥Tº≈£îb˛‘ê&ÉT. H˚<ä+fÒ á düãT“ ‘·eT
ù|s¡ ø£s¡TdüT sêdüT≈£îì Ç+ø√ Ä|ò”düs¡T u≤ãTøÏ yê&É‘ê&ÉT. n+<äTøπ u≤u≤“ãT
‘·eTs¡T yê&É≈£îHêï |üπs¢<äT. ø±–‘·+ dæ+|æ e<ä\+&ç. ‘·eTs¡T ø£{ºqÏ &ÉãT“˝Ò
ø£<ëμμ nHêï&ÉT >ös¡ej·T´.
ªªn˝≤π>μμ nHêï&ÉT es¡úqsêe⁄.
ás¡ø+£ >± nsTTHê >ös¡jT· ´øÏ kÕj·T+ #˚dqæ ≥Tº+≥T+~. n$˙‹ì ø£˙dü+
düãT“ kÕúsTT˝À nsTTHê ‘·–+Z ∫q≥Tº+≥T+~ nqT≈£îHêï&ÉT.
{° ‘ê– u≤‘Ys¡÷+øÏ yÓ[flq|ü&ÉT düãT“ ø£esY zô|Hé #˚dæ {≤|tøÏ+<ä ô|{Ïº
˙fi¯ófl ‹bÕŒ&ÉT. >∑\>∑˝≤ e∫Ã+~ qTs¡>∑.
πøe\+ düãT“ es¡≈£L n$˙‹ì Äù|ùdÔ dü]b˛‘·T+<ë? }fiÀflyêfi¯fl <ä>∑Zs¡
Mfi¯ófl #˚ùd edü÷fi¯ófl m|ü&Ü>∑T‘êsTT?
ndü\T n~Ûø±s¡T\øÏ, Hêj·T≈£î\øÏ &ÉãT“\T Çyê«*‡q+‘· ‘·|ü
#ÓjT· ´≈£L&É<Tä nqï düŒèVü≤ n+<ä]ø° e∫Ãq|ü&ÉT ø£<ë. ndü\T yÓTT‘·+Ô düe÷»+
Ä˝À#·Hê, Ä#·s¡D≤ ‘·|ü<√e˝À ñqï|ü&ÉT <ëìï dü]#˚düTø√≈£î+&Ü ô|ô’ |’
yÓTs¡T>∑T\T, ô|’|üP‘· e÷s¡TŒ\T, n˝≤¢≥bÕŒ _\T¢\T yê{Ïø√dü+ Äsê“¤≥|ü⁄ ñ
<äé÷\T me]ø√dü+. ne˙ï düãT“ qTs¡>∑˝Ò.
132 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

ªªm+<äs√ eTVü‰‘·Tà\T |ü⁄{≤ºs¡T... –{≤ºs¡T ø±˙ n+≥sêì yês¡T n˝≤H˚
ñ+&çb˛j·÷s¡Tμμ nHêï&ÉT n+uÒ<äÿsY.
ndü\T düe÷C≤ìï e÷s¡Ã˝Òì eTVü‰‘·Tà\T |ü⁄≥ºH˚\, –≥ºH˚\, yês¡T
|ü⁄&É‘ês¡T... yÓfi¯‘ês¡T ø±˙ düe÷»+ n˝≤H˚ ñ+&çb˛‘·T+~... düãT“ qTs¡>∑
eTVü‰‘·Tà\T.
(qe´, BbÕe[ Á|ü‘´˚ ø£ dü+∫ø£, nø√ºãsY, 2011)
ø£<∏ä\T 133
134 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
<ä[‘· ø¬Å d
’ e
Ôü J$‘·+
<ä[‘· Å¬ø’düÔe ø£<∏ä\T nH˚ ø=‘·Ô kÕVæ≤‘·´|ü⁄ Á|üyêVü‰ìï bÕsƒ¡≈£î\≈£î
|ü]#·jT· + #˚dqæ ø£<\ä∏ T Ç$. <ä[‘· Åø¬ d’ eÔü J$‘ê˙ï, yê{Ï ˝À‘·T*ï
, yÓ‘*· ï |ü{ºÏ #·÷ù| ø£<\ä∏ T ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘·´+˝À ˝Òì ˝À≥T rs¡Tdü÷Ô
‘=*kÕ] yê] J$‘ê˝À¢øÏ ‘=+– #·÷dæq ø£<\ä∏ T.
ø£<∏ä\T 135
<∏ä÷...
eTTdü* \+»ø=&ÉT≈£î m+‘· |üì #˚ùd&ÉT? ô|<ë›jT· q nì ≈£L&Ü
#·÷&É≈£î+&Ü <∏ä÷... nì yÓTTVü≤+ MT<ä ñy˚Tà&ÉT. ndü\T eTTdü˝≤&çøÏ >∑‘·
Çs¡y’Ó @fi¯ófl>± @<√ »ãT“ #˚dæ ñeTTà sêe&É+ ˝Ò<Tä . ˝≤˝≤»\+ sêø£b˛e&É+‘√
yê&ç H√s¡T m+&çb˛sTT HÓs¡fi¯ófl $#·TÃ≈£îqï ;&ÉT bı\+˝≤ ñ+&˚~. Çs¡yÓ’ @fi¯fl
ÁøÏ‘+· yê&çøÏ ‘·\MT<ä ‘·–*q <Óã“‘√ ø=+‘· eT‹ #·*+∫q e÷≥ yêdüeÔ +.
m|ü⁄Œ&É÷ @<√ >=DT≈£îÿ+≥÷, düDT≈£îÿ+≥÷ ñ+{≤&ÉT. Ä <Óã“e˝Ò¢ yê&çøÏ ñ
$Tà sêe&É+ ≈£L&Ü Ä–b˛sTT+~. &Üø£ºs¡T¢ <ëìøÏ C…s√k˛º$Tj·÷ nì Ç+^¢wüß
ù|¬s{≤ºs¡T. ø±˙ eTTdæ˝≤&ç <ä>∑Zs¡ Ç+&çj·÷ ø£¬s˙‡ <ä$Tà&û ˝Òø£b˛e&É+‘√,
yê&çøÏ yÓ’<ä´+ #Ój·T´˝ÒeTì ‘Ó\T>∑T˝À #Ó|æŒ ‘√˝ÒXÊs¡T.
n|ü⁄Œ&ÉT yê&çøÏ &Üø£sº T¡ MT<ä }<ë›eTì|æ+∫+~. ø±˙ ñeTTàsê˝Ò<Tä . ndü\T
yê&ç »uÒ“ n~ ø£<ë.
Çs¡y’Ó @fi¯ófl>± yê&çøÏ #ê˝≤eT+~ MT<ä }<ë›eTì|æ+∫+~. ø±˙ ñeTTà
sê˝Ò<äT. yê&ç ù|s¡T CÀdü|ü⁄Œ. yê&ç ø£<∏ä yê&˚ #Ó|ü⁄Œ≈£î+fÒ @+ u≤e⁄+≥T+~.
yê&ç ø£<∏ë, yê&ç }] ø£<∏ë, yê&É ø£<∏ë ãdæ$ ¬s&ç¶ Hêj·TT&ÉT >±s¡T #Ó_‘˚
u≤e⁄+≥T+~. ãdæ$ ¬s&ç¶Hêj·TT&ÉT >±s¡T #ÓbÕŒø£, ≈£î+{Ï CÀdü|ü⁄ŒøÏ ≈£L&Ü z
#êì‡<ë›+.
Ç+‘·ø° á <=+>∑ Hê ø=&ÉT≈£î me] MT<ä ePùd&ÉT? m+<äT≈£î ePùd&ÉT?
eTT+<äT ¬s&ç¶ Hêj·TT&ÉT>±]ì #Ó|üŒì<ë›+...
136 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
ãdæ$ ¬s&ç¶Hêj·TT&ÉT >±s¡T #Ó|æŒq ø£<∏ä
H˚qT #Óù|Œ~ ∫qï ø£<∏ä+&ç. @<√ á s¡#·sTT‘·>±] e÷≥ rôdj·T´˝Òø£
#Ó|üŒ≥y˚Tq+&ç. m+<äTø£+fÒ eTq+ eTsê´<ädüTú\+ ø£<ä+&ç. >∑ãT≈£îÿq me]
e÷{≤ rùdj·T´˝ÒeT+&ç. n˝≤ nì nã<ä∆eT÷ #Ó|üŒ˝Ò+. ãdæ$¬s&ç¶ Hêj·TT&ÉT
>±s¡T nã<ä∆e÷&Ü&É+fÒ ø£èwüíeTà bı+– u…»yê&É ø£qø£<äTs¡ZeTà eTT≈£îÿ|ü⁄&Éø£
n+≥T≈£îqïfÒº n+{≤s¡+&û e÷ }] »q+.
Hê ù|s¡T˝À ∫qï >∑eTà‘·T+Ô <ä+&ç. e÷ ‘·+Á&ç>±s¡T s¬ &ç¶ ≈£î\düT&Ô TÉ . neTà>±s¡T
ø£eTàyê] Ä&É|&ü TÉ #·T. Ç+ø± á ø±\+˝À ≈£î˝≤˝Ò+≥+&ç. n+<äs+¡ ø£*dæb˛sTT
ñ+≥T+fÒ. e÷ ‘ê‘·\ ù|s¡T,¢ ≈£î˝≤\T n˝≤ Hê ù|s¡T˝À #˚sêsTT. ∫‘·÷sÔ T¡
õ˝≤¢˝À ø£eTàyê]ì Hêj·TT&ÉT nì n+{≤s¡T. ø√kÕÔ˝À Hêj·TT&ÉT n+fÒ
ø±|ü⁄yês¡T. düπs Ä >=&Ée n˝≤ e~˝Ò<ë›+.
ø±\+ m+‘· e÷]b˛sTT+~. e÷]b˛e&ÉyT˚ ø±<äT. |üse¡ T <äTsêàs¡+Z >±
e÷]b˛sTT+~. |üse¡ T˙#·+>± e÷]b˛sTT+~. Hê´j·T+, <Ûsä à¡ + nH˚ yê{ÏøÏ
kÕúq+ ø£q|ü&É≥y˚T ˝Ò<äT.
<Ûäs¡à+ Hê\T>∑T bÕ<ë˝≤ q&çùdÔ n~ sêeTsê»´+. n˝≤+{Ï~ ‘Ó<ë›eTH˚
nìï sê»ø°j·T bÕØº\T Á|üj·T‘·ï+ #˚düTÔ+≥sTT´. ø±˙ ≈£î~] #êe<ä÷›?
<Ûsä à¡ + Hê\T>∑T bÕ<ë˝≤ q&Ée≥+ n+fÒ @$T{Ï? ∫e]øÏ Ç~ ≈£L&Ü
#Ó|⁄ü Œø√e*‡ sêe&ÉeT+fÒ eTq+ |æ<|ä øü ±\+˝À e⁄HêïeTq&ÜìøÏ Äqe÷\T
Ç+‘·øH£ êï eTπs+ ø±yê*?
<ÛäsêàìøÏ Hê\T>∑T bÕ<ë\T, esêí\≈£L Hê\T>∑T bÕ<ë\T. Hê\T>∑T esêí\T
n+fÒ Áu≤Vü≤àD, ø£åÁ‹j·T, yÓ’X¯´, X¯SÁ<äT\T. á Hê\T>∑T esêí\≈£L #Ó+~q
»Hê\øÏ yêfi¯fl yêfi¯fl |üqT\T ìs¡íj·TyÓTÆ b˛sTT ñHêïsTT. n+fÒ Ç|ü⁄Œ&ÉT
kÕ|òyºt s˚ ˝Y À |üì #˚dTü qÔ ï e÷ eTqefi¯fl uÛ≤wü˝À #ÓbÕŒ\+fÒ C≤uŸ #êsYº nqïe÷≥.
Ç|ü⁄Œ&ÉT qTe⁄« Áu≤Vü≤àD es¡í+˝À |ü⁄{≤ºe⁄ nqT≈£î+<ë+... }]πø...
nqT≈£î+<ë+. Áu≤Vü≤àDT&ç>± |ü⁄{≤º\+fÒ m+‘√ |ü⁄D´+ #˚dTü ≈£îì ñ+&Ü*.
ø£<∏ä\T 137
n~ ≈£L&Ü Ç|ü⁄Œ&ÉT ø±<äT. |üPs¡« »qà˝À. düπs Áu≤Vü≤à&ç>± |ü⁄{Ïºq ‘·sê«‘·
H˚qT #Ó|ü⁄Œ\T ≈£î&É‘ê, ô|+≥\T m‘·TÔ‘ê n+fÒ ≈£î<äs¡<äT.
eTπs+ #Ój÷· ´*?
|üP»\T #Ój÷· ´*. j·TC≤„\T, j·÷>±\T #Ój÷· ´*. #·<Tä e⁄ #ÓbÕŒ*. ì»+...
ì»+... #·<äTe⁄ <ë«sê bÕ|ü|ü⁄D≤´\T, qs¡ø£, dü«sêZ\T Á|ü#ês¡+ #˚dæ
uÛÑj·Tô|≥ºø£b˛‘˚ @Hê Hêj·÷\÷ eTq e÷≥ $q&ÉT. |üÁ‹ø£˝À¢, {°M˝À¢ #˚]
ªÇ+ø± ≈£î\yÓTø£ÿ&É ñ+~sê ≈£î+ø£˝≤¢sêμ nì <äu≤sTT+#·e#·TÃ.
düπs á |üP»\÷, #·<äTe⁄\÷ –≥Tºu≤≥T ø±ø£b˛‘˚ yÓdüT\Tu≤≥TqT ã{Ïº
sê»ø°j·÷\T #Ój·Té#·TÃ. ø£s¡D+, eTTqdüãT–Ø\T #Ój·Té#·TÃ. m+j·T˝Ÿ@,
eT+Á‹ ø±e#·TÃ. <˚XÊìï bÕ*+#·e#·TÃ. yê´bÕs¡+ #Ój·Té#·TÃ. dæyÓT+≥T
neTàe#·TÃ. ÁøÏ¬ø≥Tº nk˛dæj˚TwüHé Áô|dæ&Ó+≥sTT <˚XÊìøÏ Ä&˚ |ü<äø=+&ÉT
eT+~˝À Äs¡T>∑Ts¡TøÏ ‘·>∑Z≈£î+&Ü Áu≤Vü≤à\T+&˚˝≤ kÕj·T+ #Ój·Té#·TÃ. eTq
n\T¢&ÉT y˚T#Y|òæøÏ‡+>¥ #˚j·Te#·TÃ. e#·TÃ.. e#·TÃ.
n˝≤ <Ûäs¡à+ ˇø£ bÕ<ä+ ø±|ü⁄ ø±j·÷*.
düπs Çø£ ø£åÁ‹j·T|ü⁄Á‘·T&çyê... sê»éT÷, Ms¡|üP»éT÷ ˙y˚. ˙ Çwüº+
e∫Ã+~ #˚j·Te#·TÃ. yÓ’X¯ó´&çyê... eékÕj·T+, yê´bÕs¡+ ˙y˚. yê´bÕs¡+
˙<Ó‘’ ˚ \ø°àå <˚$ ˙ Ç+≥ ñ+≥T+~. ˙ Ç+≥ \ø°àå <˚$ ñ+fÒ Ä$&É Ç+≥s¡÷«´
ø√dü+ &Ûç©¢ düT˝≤ÔqT ‘·\e+∫, M|ü⁄ e+∫ Ç+ø± @y˚T+ M˝…’‘˚ n$ e+∫ ˙
eTT+<äT n&ÉT≈£îÿ+{≤&ÉT. nqTe÷q+ ñ+fÒ u§+u≤sTT˝À n+u≤˙ u≤u≤sTT
nì ñ+{≤&ÉT. Äj·Tìï n&ÉT>∑T m+‘·eT+~ düT˝≤ÔqT\T, »q+ zfÒd¢ æ >¬ *|æ+∫q
düHêïdæ ekÕÔ<äT\T Äj·TqeTT+<äT kÕ–\|ü&Ü¶s√ bòı{À\‘√ düVü‰ #·÷|ækÕÔ&ÉT.
Çø£ $T–*+~ X¯SÁ<äT\T. n+fÒ e÷˝≤+{Ï ¬s&ÉT¢, ø£eTàyês¡T e÷Á‘·y˚T
ø±≈£î+&Ü ≈£îeTà], <=eTà], #êø£*, eT+>∑* yê]ì ≈£L&Ü X¯SÁ<äT˝Ò nH˚yês¡T
|üPs¡«+. á X¯SÁ<äT\+‘ê ô|’ eT÷&ÉT esêí\≈£L ùde\T #Ój÷· ´*. n~ ø±≈£î+&Ü
eékÕj·T+, yê] yê] ≈£î\eè‘·TÔ\T #˚düT≈£î+{≤ n+<ä]ø° ã{≤º, ≈£L&É÷
138 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

Çyê«*.
X¯SÁ<äT\T ø£wüº|ü&ç düe÷C≤ìøÏ |üìø=#˚Ã |üqT\T #˚ùdÔ ô|’ eT÷&ÉT esêí\÷
<=_“‹ì ô|‘·Ôq+ #˚kÕÔs¡T nì –≥ºì yêfi¯ófl n+≥÷ ñ+{≤s¡T.
düsπ m˝≤ me&ç|ìü yê&ÉT #˚ùdÔ Ç~ sêeTsê»´+. n+<äTøπ sêeTT&ÉT @+
#˚ùd&√ ‘Ó\TkÕ? y˚<+ä #·~yê&Éì z e÷\e÷~>√&ç ‘·\ rùdXÊ&ÉT. Ç+ø√&ç
|üì˝À @˝…&‘ç ˚ @\÷, ø±˝…&‘ç ˚ ø±\÷ ˝Ò∫b˛‘·sTT´. nB sêeTu≤D+ n+fÒ.
nB sêeTT˝Às¡+fÒ. nB sêeTsê»´+ n+fÒ.
á es¡í+˝À |ü⁄{ÏºH√&ÉT á |üH˚ m+<äT≈£î #Ój·÷´© n+fÒ... ˇø£ÿfÒ
düe÷<Ûëq+. qTe⁄« &Üø£ºØ #·~$ e+‘Óq ø£&É‘êyê |æ∫Ã Hê>∑Hêï? qTe⁄«
Ç+»˙]+>∑T #·~$ me&ç ø£&TÉ |üHêï ø√kÕÔq+fÒ ˇ|ü⁄Œ≈£î+{≤sê? ˇ|ü⁄Œø√s¡T.
˙ø£+‘· »Hêìï #·+bÕ\qT+fÒ &=H˚wüHé ø£{Ïº Ç+»˙s¡T nsTT´ Äqø£ Á_&ç®
ø£≥Tº. <ëìMT<ä b˛sTTH√&ÉT b˛‘ê&ÉT. ã‹øÏH√&ÉT ã‘·T≈£î‘ê&ÉT. n˝≤ ˙ $<ä«‘·TìÔ
ã{Ïº, $<ä´ì ã{Ïº, jÓ÷>∑´‘·ì ã{Ïº, ns¡Ω‘·ì ã{Ïº ˙ |üì qTe⁄« #Ój÷· ´*. nB
sêeTsê»´+.
eTq |üP»´ u≤|üPJ, C≤‹|æ‘· >±+BÛJ ø£\\T ø£qï~ á sêeTsê»´+
>∑T]+#˚q+&ç. Á|ü‹ eTìwæø° es¡+í ñ+~. á esêíìøÏ z <Ûsä à¡ + ñ+~. n+fÒ
@ eè‹Ô #˚j÷· *, m+‘· m‘·TÔ m>∑sê* nì n+&ç. n\yê≥T ˝Òì Äb˛düq
|ü&‘ç ˚ eT÷‹MTkÕ\T ø±˝≤j·Tì, n+≥sêì yê&ÉT n+<ä˝≤˝…ø±ÿ\ì ˇπøkÕ]
m–]‘˚ q&ÉTeTT\T C≤]b˛yê n+&ç. eTq+ ô|<ä› eTqTwüß\+ ø±ã{Ïº kÕj·T+
|ü&É‘ê+. eTq kÕj·T+‘√ HÓeTà~>± yêfi¯ófl ≈£L&Ü ô|’øÏ sêyê\+&ç. <ëìøÏ
|ü&ç‘˚ eTVü‰ nsTT‘˚ eTs√ Hê\T¬>’<äT y˚\ @fi¯ófl |ü≥º#·TÃ. ø±<ä+fÒ Ç+ø√
eT÷&ÉT Hê\T>∑T y˚\ @fi¯ófl. n+‘˚ ø£<ä+&û... HÓeTà~ eTTK´+.
nsTT‘˚ nj·÷´ z ∫ø=ÿ∫Ã|ü&ç+~. Hê\T>∑T esêí\qï|ü⁄Œ&ÉT á
e÷\e÷~>√fi¯ófl mø£ÿ&çqT+&ç }&ç |ü&Ü¶s¡T? e<ë›+ nø£ÿ&çø° e<ë›+.
nsTT‘˚ <ëìø£+fÒ eTT+<äT Ç+ø√ ∫ø=ÿ∫Ã|ü&ç+~. ≈£îeTà], ø£eTà],
ø£<∏ä\T 139
#êø£*, kÕ*, ø±|ü⁄ ˝≤+{Ï yêfi¯Sfl e÷˝≤+{Ï ¬s&ç¶>±s¡÷¢, ø£eTàyês¡÷ ≈£L&Ü
X¯SÁ<äT\y˚THê? n+‘ê ˇø£fÒHê?
≈£îeTà]øÏ kÕ¬s, ø£eTà]øÏ ø=*$T, kÕ˝À&çøÏ eT>∑Z+, #êø£*øÏ #êøÏπseP,
ø±|ü⁄≈£î |üqT\T ñHêïsTT. e÷≈£î bı˝≤\THêïsTT. n+fÒ ¬s&ç¶, ø£eTàyê]øÏ
bı˝≤\THêïsTT. y˚T+ uÛ÷Ñ kÕ«eTT\+. ‘Ó\T>∑T˝À #ÓbÕŒ\+fÒ uÛ÷Ñ $TøÏ ne÷à
yÓTT>∑Tfi¯fl+. Ç˝≤+{Ï y˚TeT÷... eTT&ç¶øÏ+<ä C≤>± ‘·|üŒ eTT&Ó¶qø£e÷\ n¬sø£s¡+
≈£L&Ü ˝Òì |òøü s° T¡ ≈£î˝≤\÷ düe÷q+ nq&É+˝À @<√ <Óã“‹+~.
sêeTsê»´+ nqï e÷≥˝À @<√ u…&dç +æ ~. nsTT‘˚ Ç~ ô|<ä› $wüjT· +
ø±<äT. Áu≤Vü≤à*ï #Ó$ yÓT˝Òdæ dü]øÏ nj·÷´... ø±eT+<äT\yês¡T n+<ä]ø£+fÒ
>=|üŒyês¡T nì ø±e÷ |ü⁄\TkÕº|üP ˝Ò≈£î+&Ü ˇ|ü⁄Œ≈£îì øå±Á‘·eTTqï yês¡+‘ê
ø£Áå ‹j·TT˝Ò.... ø±˙ sê»éTTqïyêπs sêE\T. sêC≤´ìï m&Üô|&Ü ‘·eTπs møÏÿ
‘=πøÿdüTÔHêïs¡T ø£qTø£ MTπs sêE\T nq>± ø£åÁ‹j·TT\T nì ˇ|æŒ+#˚ dü]øÏ
#ê˝≤ ø£w+ºü nsTT+~.
düπs... qj·÷H√ uÛÑj·÷H√ á >=&Ée+‘ê z <ë]øÏ ‘Ó#˚Ã+.
kÕ«‘·+Á‘·´+ e∫Ã+ ‘·sê«‘· e÷ ¬s&É¢+‘ê C≤rj·T bÕØº˝À #˚] j·T<∏ëX¯øÏÔ
<˚X¯ùde #˚dü÷Ô e#êÃ+. øÏ+<ä ≈£î˝≤\+<ä]ø° nsTT‘˚ n∫Ã¬s&ç¶˙, n‘·&ÉT
q#·Ã≈£î+fÒ |æ∫Ã¬s&ç˙¶ mqTï≈£îH˚ ùd«#·Ãì¤ #êÃ+. ø£w|ºü &ü ç zfÒs¢ TT+#·T≈£îqï+<äT≈£î,
ø±s¡T˝À¢ ‹s¡T>∑T‘ê ø£w|ºü &ü qç +<äT≈£î, @d” s¡÷eTT˝À¢ sêÁ‘·qø± |ü>\∑ qø± <˚Xù¯ de
#˚dqæ +<äT≈£î e÷ s¬ &ÉT¢ eTTKéT+Á‘·T\sTT, eT+Á‘·T\sTT <˚Xe¯ ÷‘· ãTTD+
rs¡TÃ≈£î+≥THêïs¡T.
düπs... ø£wüºyÓ÷, qwüºyÓ÷ Á|üC≤ bÕ\Hê uÛ≤s¡+ me&√ ˇø£&ÉT yÓ÷j·÷*>±.
n+<äTøπ e÷ s¬ &É+¢ ‘ê ø£w|ºü &ü ç eT+Á‘·T\T>±, eTTKéT+Á‘·T\T>± HêHê u≤<Û\ä ÷
|ü&É‘ê ˇdüÔHêï+.
Çø£ e÷≈£î kÕj·T+>± ñ+&˚+<äT≈£î ø=+<äs¡T ¬s&ÉT¢ ø±+Á{≤ø£ºs¡T¢>±,
yê´bÕs¡düTÔ\T>± ñ+≥÷ Á|üuÛÑT‘·« ø±+Á{≤≈£îº\T n+fÒ s√&ÉT¢ y˚j·T&Ü\÷,
140 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

ÁbÕC…≈£îº\T ø£≥º&Ü\÷ #˚dü÷Ô n&É¶yÓTÆq ø£cÕº\÷ |ü&É‘ê e⁄Hêïs¡T. nsTT‘˚ @+...
Á|ü»\≈£î ùde #˚XÊ+ nqï ‘·è|æÔ yêfi¯fløÏ $T–*+~. \ø£å˝À, ø√{À¢, ø±düÔ &ÉãT“
#˚]+~. ø£ùwº|òü© nHêïs¡T.
eTC…®˝À ø£eTàyê]øÏ ≈£L&Ü Á|üC≤ùde #˚j·÷\qï j·÷e |ü⁄{Ïº+~.
yês¡T ‘Ó\T>∑T yê&ç Ä‘·à>ös¡e+ ù|s¡T‘√ ø£eTà bÕØº ô|{Ïº yês¡T ≈£L&Ü
j·T<ÛëX¯øÏÔ <˚X¯ùde yÓTT<ä˝…{≤ºs¡T.
Ç|ü⁄Œ&ÉT »HêìøÏ eT+∫ neø±X¯yÓTT∫Ã~. nsTT‘˚ ¬s&ç¶ bÕØºì ø±≈£î+fÒ
ø£eTà bÕØºì mqTïø√e#·TÃ. #·÷ùdyê Á|üuÛÑT‘ê«ìï e÷πsÃXÊ+... e÷ z≥T≈£îqï
<äeTTà #·÷&É+&ç nqTø√e#·TÃ.
ˇø£ÿ $wüj·T+ n+&û. MTs¡T ∫¬øHé _sê´˙ nq+&ç, ∫¬øHé ≈£Ls¡ nq+&ç,
∫¬øHé eT+#·÷]j·÷ nq+&ç n+<äT˝À ∫e]øÏ ñ+&˚~ ∫¬øH˚ ø£<ë. n˝≤H˚
bÕØº\ì ‘·s¡∫ #·÷ùdÔ Ä bÕØºøÏ ôV≤&ÉT¶ K∫Ã‘·+>± ø£eTà ø±˙ ¬s&ç¶ ø±˙
nsTTe⁄+{≤&ÉT. ù|s¡TøÏ e+<ä dæ<ë∆+‘ê\T #Ó|üŒ#·TÃ ø±˙ e+<ä ≈£î˝≤\yêfi¯flfiÀfl
@ ˇø£ÿfi¯fl˙ Ä bÕØº\T HÓ‹Ô¬øøÏÿ+#·Tø√˝Òe⁄.
MTs¡T ø±+Á¬>düT nq+&ç, _C…|æ nq+&ç, ‘Ó\T>∑T<˚X¯+ nq+&ç @<Ó’Hê
nq+&ç ∫e]øÏ <ëì n~Û|‹ü á s¬ +&ÉT ≈£î˝≤\yêfi‚fl nsTTe⁄+{≤s¡T. ˇø£
y˚fi¯ @ ;d”H√, j·Td”‡H√ ‘ê‘êÿ*ø£+>± bÕØº n<Û´ä ≈£îå &å >ç ± #ÓjTÓ T´#·TÃ>±˙ d”jT· +ì
#˚ùddü]øÏ á ¬s+&ÉT ≈£î˝≤˝Ò sêyê* ‘·|üŒ Ç+ø√ ≈£î\b˛&çï d”j·T+ #˚ùd <äeTTà
@ bÕØºøÏ ˝Ò<ä+&ç.
nsTT‘˚ bÕØº\ì qeTTà≈£îqï e÷\e÷~>∑ Hêø=&ÉT≈£î\øÏ eTq+ @ s√p
nHê´j·T+ #Ój·T´˝Ò<äT. eTqøÏ n+‘· nHê´j·T+ nø£ÿπs¢<äT. eTq*ï qeTTà
≈£îqï+<äT≈£î Äfi¯fløÏ π><Ó\T, |ü+<äT\T, Ä{À\T Ç#êÃ+. n+fÒ ˝ÀqTMT<ä.
n˝≤π> yêfi¯fløÏ $XÊ\yÓTÆq Çfi¯ófl ≈£L&Ü ø£{Ïº#êÃ+. eTq ¬s’‘·T\ Çfi¯fl˝À¢ ñ
#·Ã\<=&ÉT¢+{≤j˚T... n+‘·ø£+fÒ $XÊ\+>± e⁄+{≤sTT sTT|ü⁄Œ&Üfi¯fl Çfi¯ófl.
n<=ø£fÒHê... m\ø£åqT e∫Ãq|ü⁄Œ&É˝≤¢ Hê ø=&ÉT≈£î\øÏ eTqT>∑T&ÉT|ü⁄
ø£<∏ä\T 141
ô|[flø=&ÉT≈£î˝≤¢>± s√p eT+<ä÷, _sê´˙ bı≥¢+, e+<√ s¬ +&=+<ä˝À ø£≥ï+.
b˛ìe«+&ç eTT+&Üø=&ÉT≈£î*ï. Äfi¯Sfl ã‘·ø±*>±, eTqø° <äj·÷ C≤© ñ
+&Ü*>±.
eTq s¬ &ÉT,¢ ø£eTàyês¡÷ HêHê >∑&¶û ø£]∫, Ä yê´bÕs¡eT˙, á yê´bÕs¡eT˙
ø±+Á{≤ø£º˙, _\T¢\˙, n|ü⁄Œ\˙ C…\¢ø±j·T\T ‹H˚dæ n˝≤¢&çb˛‘·THêïs¡T.
–≥ºH√fi¯ófl n+{≤s¡T. >∑es¡ïyÓT+≥T á s¬ +&ÉT ≈£î˝≤\ #˚‹˝À e⁄+~ ø£qTø£
ø±+Á{≤≈£î\º T MTπs y˚TkÕÔsT¡ . Ä ø±+Á{≤≈£îº #˚‹˝À e⁄+fÒ uÒ+ø√&ÉT ˝ÀìkÕÔ&ÉT.
n+fÒ »q+ kıeTTà. n˝≤ »q+ @dæq z≥¢‘√ #˚‹˝À ñ+&˚ n~Ûø±s¡+,
n~Ûø±s¡+ e\¢ ø±+Á{≤≈£îº\T, ø±+Á{≤≈£îº e\¢ &Éã÷“ #˚s¡T‘·T+~. yÓTT‘êÔìøÏ
kıeTTà »Hêì~. n+fÒ e+<ä˝≤~ ≈£î˝≤\~, k˛≈£î e÷Á‘·+ á s¬ +&ÉT ≈£î˝≤\~
nì –≥ºì m<äe\T yê>∑T‘·T+{≤s¡T.
y˚T&Ü, ø±s¡÷, @d” e⁄+fÒ düTKe÷— mìï |ü⁄Ásê≈£î\T? mìï >=&Ée\T?
á e÷\e÷~>∑\T ô|{Ïº |ü⁄{≤ºs¡T. ø£wüº|ü&É≈£î+&Ü, ø±\T ø£<ä|ü≈£î+&Ü
eTqT>∑T&ÉT|ü⁄\T. b˛˙+&ç. n+<äs+¡ eTqTwüß\y˚T. ˇø£&ç düTK+ #·÷dæ eTq+
@&Ée≈£L&É<äT. eTq ø£wüº+ yê&çøÏ |ü+#·≈£L&É<äT. á sêC≤´~Ûø±sê\÷,
sê»ø°j·÷\÷, yê´bÕsê\÷ |üs¡eT s=#·TÃ. eTTfi¯fl ø£+|ü. @düTÁ|üuÛÑTe⁄ HÓ‹Ôq
eTTfi¯fl øÏØ≥+. eTq+ yêfi¯flì ø£wüºô|≥º≈£L&É<äT. bÕ|ü+ e÷\ e÷~>∑\T.
mH√ï ø£cÕº\T |ü&Ü¶s¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT düTK|ü&É˙+&ç.
n+<äTπø Äfi¯fl|æ\¢\øÏ ]»πs«wüHé nì ô|{Ïº e÷s¡Tÿ\T ‘·≈£îÿe e∫ÃHê
#·<äTeP, ñ<√´>±\T ÇdüÔHêï+. j·T+j·T˝Ÿ@\T>± eT+Á‘·T\T>± ≈£L&Ü yêfi¯flì
#˚düTÔHêï+. n+fÒ Vü≤ÀeT÷, Ç]π>wüHé ˝≤+{Ï$ yêfi¯ófl u≤<Ûä|ü&É˝Òs¡ì C≤Á>∑‘·Ô>±
ãÁ¬s\ XÊU≤, >=Á¬s\ XÊU≤... n#˚Ãùd XÊU≤ nì Äfi¯fløÏ ø£wüº+ ˝Òì$... ø±düÔ
#·T˝≤>±Z ñ+&˚$ Ç∫Ã C≤Á>∑‘·Ô>± #·÷düT≈£î+≥THêï+.
Äsê´... ≈£î\+ n+fÒ @+≥+&û? ≈£î≥T+ã+ nH˚ <ëìï ø=+#Ó+ kÕ>∑BùdÔ
n<˚ ≈£î\+. n+fÒ eTq ≈£î\b˛fi¯fl+‘ê eTq ≈£î≥T+ã düuTÑÛ ´\T. n{≤º+≥|ü⁄Œ&ÉT
142 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

eTq Ç+{À¢ yêfi¯fløÏ ô|≥Tº≈£îHêïø£ $T–*+<˚ ø£<ä+&û ãj·T{Àfi¯fløÏ ô|&É‘ê+.
Ç+<äT˝À nHê´j·T+ @eTT+<ä+&û? me&ÓH’ ê kı+‘· ø=&ÉT≈£îì |üdTü ôÔ |{Ïº |üøÿÏ +{Ï
|æ˝≤¢&çøÏ |üs¡e÷Dí+ ô|&É‘ê&Ü?
n˝≤π> eTq ¬s&ÉT¢, ø£eTàyês¡T eTT+<äT ‘·eT |æ\¢\øÏ ô|≥Tº≈£îì $T–*+~
‘·|Œü ≈£î+&Ü Ç‘·s¡ ≈£î˝≤\øÏ ô|&É‘ê+... |ü+#·T‘ê+... n+‘ê eTqπø m+<äT≈£î?
nj·÷´... Ç+‘Ó+<äT≈£î #Óù|Œq+fÒ... m+‘· ñ|üø±s¡+ #ÓsTT´, eTqTwüß\øÏ
$XÊ«dü+ ñ+&É<äT. n~ #Ó|üŒ&Üìπø Ç<ä+‘ê.
ˇø£|ü⁄Œ&ÉT #·<ä÷ø√&ÜìøÏ |üìøÏsêeqï e÷\ e÷~>∑*ï #·<ä÷ø√+Á&Ü nì
ø±˝Òõ ãfi¢̄øÏ sêìùdÔ á Hê ø=&ÉT≈£î\T #·<äTe⁄ e÷H˚dæ eTq ô|<ä› ≈£î˝≤\
Ä&É|æ\¢*ï #·÷&É¶+ yÓTT<ä˝…{≤ºs¡T.
ã≥º\T ø£≥Tºø√≈£î+&Ü >√N ô|≥Tº≈£îqï áfi¯flì bÕ+≥T #=ø±ÿ\T
‘=&ÉTø√ÿì#˚Ãdü]øÏ u≤>± ã*dæ $T&çdæ |ü&É‘·Hêïs¡T. ø±eT+<äT\ Ä&É|æ\¢\ì
≈£L&Ü #·÷&É≈£î+&Ü Äfi¯flì ‘˚]bÕs¡#·÷&É¶+....
ø£*ø±\+ n+fÒ... Ç<˚
ø=+<ä¬s’‘˚ ø±eT+<äT\ |æ\¢*ï #·÷dæ á˝Òj·T&É+... \yé ˝…≥s¡T‡ nì
Çe«&É+... Ç˝≤+{Ï #Û+· &Ü\eT+‘ê yÓTT<ä˝+’… ~.
Ç+‘·≈£î eTT+<Ó|ü⁄Œ&Ó’Hê #·~›≈£L&ÉT ‘·|üŒ eTs√{Ï ms¡T>∑T<äTsê áfi¯Sfl?
Ç|ü⁄Œ&ÉT Vü≤À≥˝À¢ {Ï|òæqT¢ eT]>±s¡T. m+‘· <äsê®... ≈£îø£ÿ <äsê®! ¬s&ç¶>±s¡T,
#Í<ä]>±s¡T <ë]ì b˛‘·Hêïs¡qï Ç+–‘·+ ≈£L&Ü ˝Ò≈î£ +&Ü ø±\TMT<ä ø±˝ÒdTü ≈£î˙,
ø±fi¯ófl C≤|ü⁄≈£î˙ {Ï|òæqT¢ ‹+{≤ ñ+{≤s¡T... ø±|ò” {°\T }<äT≈£î ‘ê>∑T‘ê
e⁄+{≤s¡T. b˛˙˝Ò Vü≤À≥˝À¢ ‹qìdüÔHêï+ nì ≈£L&Ü ˝Ò≈£î+&Ü Çø£ÿ&É ¬s+&ÉT
>±¢düT˝Ò+{Ï? e÷ >±¢düT y˚Ty˚T m+<äT≈£î ‘Ó#·TÃø√yê© nì m<äe >=&Ée. ¬s&ÉT¢,
ø£eTàyês¡T ‘êπ> ø£|ü⁄Œ˝À¢H˚ á Hê ø=&ÉT≈£î\T ≈£L&Ü ‘ê>∑T‘ês¡+≥+&û. Ä
m+–* ø£|⁄ü Œ˝À eTfi≤fl ø±eT+<äT\T ø±|” {°\T ‘ê>±\≥+&ç. m+‘· Ç‘·+&É+.
ø£<∏ä\T 143
á CÀdü|ü⁄Œ >±&ç ø=&ÉT≈£î eTØì. sêE Ä&ç ù|s¡T. @ <˚XÊìøÏ sêCÀ.
Çs¡yÓ’ @fi¯fl ÁøÏ‘·+ >=&Ée n~. HêøÏ+ø± u≤>± >∑Ts¡TÔ.
á sêE>±&ÉT mÁs¡>±, ãTÁs¡>±, q<äs¡T>± ã*dæq >=&É¶˝Ò¢ e⁄+{≤&ÉT.
á&√ uÛ÷Ñ kÕ«$T>±s¡T ne÷àsTT yÓ+≥ |ü&Ü¶&TÉ . Ä |æ\¢ á&ç‘√fÒ #·~y˚~.
@<√ á&ç e÷j·T˝À |ü&çq≥Tº+~. ˝Òø£ uÛÑj·T|ü&ç ˇ|ü⁄Œ≈£î+<√, á&ç‘√ ø±düÔ
#·qTe⁄>± e⁄qïe÷≥ yêdüÔe+. #Óù|ŒqT ø£<ë ãdæ$¬s&ç¶ nã<ä∆e÷&ç‘˚
@eTe⁄‘·T+<√!
nsTT‘˚ eTq |üø£ÿqTqï ‘·DT≈£î {ÖqT˝À ø±˝Òõ #·<äTe⁄≈£îì ãdüT‡˝À
eTq÷s=#˚Ãyêfi¯fl+&ç á ≈£îÁs¡yT˚ fi¯eT+‘êì.
Ä ãdüT‡˝À á sêE>±&ÉT á |æ\ì¢ >√≈£î‘ê ñ+fÒ bÕ|ü+ Ä&É_&É¶
#Ó|ü⁄Œø√˝Òø£ n\¢˝≤¢&ç+<ä+&û. n~ #·÷dæ eTq ø±eT+<äT\ ≈£îÁsêfi¯fløÏ eT+&ç
sêE>±&çï ªª@sê qTe⁄« #˚‘·Ôqï~ bıs¡bÕ≥T |üì ø±<ëμμ nì n&ç>±s¡+&ç.
nsTT‘˚ Ä ø√|ü+˝À ªª@sê e÷\Hêø=&Éø±μμ nqï e÷≥ yê&˚s+¡ &û. nã<ä+∆
ø±<äT. e÷\ Hê ø=&ÉT≈£îì e÷\ Hê ø=&ÉTø£ì, e÷~>∑ Hêj·÷*ï e÷~>∑
Hêj·÷\ì nqø£ eTπseT+{≤s¡+&û... Hê≈£î ‘Ó©ø£ n&ÉT>∑T‘êqT.
˙ ≈£î\+ ˙≈£î ‹≥Tº˝≤>± ñ+<ë? nHê´j·T+ ø£<+ä &û. qqTï s¬ &û¶ n+{≤s¡T
n~ H˚qT ‹≥ºqT≈£î+{≤Hê? ø£e÷àj·Tìï #Í<ä]>±s¡ì, ø=ìï #√≥¢ Hêj·TT&ÉT
>±s¡ì n+{≤s¡T n~ ‹{≤º?
düπs e~˝Òj·T+&ç. e÷{≤ e÷{≤ ô|]–+~. nø£ÿ&ç‘√ Ä>±˝≤? Ä
sêE>±&ÉT Ä&çøÏ ‘√&ÉT $T–*q e÷\e÷~>∑ ≈£îÁs¡Hêj·÷fi¯ófl ø£*dæ ø±eT+<äT\
|æ\*¢ ï ø£˙dü+ ô|<ä› Çfi¯fl |æ\˝¢ Ò nqï Ç+–‘·+ ˝Ò≈î£ +&Ü, ô|<ä+› ‘·s+¡ , ∫qï+‘·s+¡
˝Ò≈£î+&Ü #ÓsTT´ #˚düT≈£îHêïs¡+&û... m+‘· <ës¡TD+.
sêeTsê»´+ ø√dü+ ø£\\T ø£qï >±+BÛ>±s¡T, á dü+>∑‘ÓÔ*ùdÔ m+‘·
≈£î$T*b˛‘ês¡T?
uÛÑ÷kÕ«eTT\ |æ\¢*ï ≈£L*Hêø=&ÉT≈£î\ |æ\¢\T ø=≥º&É+ ø£+fÒ |òüTÀs¡+ á
144 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
uÛÑ÷Á|ü|ü|ü+#·+ MT<ä sTT+πøeTT+≥~ #Ó|üŒ+&ç. <ë+‘√ b˛\TÃ≈£î+fÒ ‘·s¡Tyê‘·
»]–+<˚MT ô|<ä› $wüj·T+ ø±<äT˝…+&ç. ø±˙ #Ó|üŒø£ ‘·|üŒ<äT.
<Ûäs¡à+ Ç|üŒ{Ïπø ˇ+{Ïø±*MT<ä ≈£î+≥T‘·T+~. Ç˝≤ e~˝ÒùdÔ Ç+πøMT
$T>∑\<äT ø±ã{Ïº, á ø±düÔ <ÛäsêàqïHêï ì\u…&Ü¶ìøÏ á ø£&ÉC≤‹ ≈£îø£¡ÿ\øÏ
u…‘+Ô· <Óã“ #·÷|æ<ë›+ nì ô|<ä\› +‘ê nqT≈£îì z rsêàq+ #˚dTü ≈£îHêïeT+&ç...
n~ ø±düÔ yÓ÷‘ê<äT m≈£îÿyÓ’+~.
ø=&É<ëeTì yÓfi≤fleT+&ç. yêfi¯ófl <=]øÏ‘˚Hê, ‹s¡>∑ã&Ü¶s¡T. eTq ã\+
m≈£îÿej˚T´dü]øÏ πsdüT≈£îø£ÿ˝≤¢>± |ü]¬>‘êÔs¡T. ‘·|ü⁄Œ ‘Ó\TdüT≈£îì <ë]øÏ eùdÔ,
<=]øÏ‘˚ <Óã“\‘√ e~˝Ò<Tä +› . ø±˙ ‹s¡>ã∑ &ç... bÕ]b˛j˚Tdü]øÏ ∫Á¬s‘·TøÔ =∫Ã+~.
Ä ∫sê≈£î˝À ø£‘·TÔ\T rdæ z |ü~eT+~ì q]πøXÊ+. düπs yê&ç Äj·TTe⁄
eT÷&ç+~ ø±ã{Ïº #·#êÃ&ÉT. MTs¡T q]ø±s¡T ø±ã{Ïº #·#êÃ&Ü nHêï&É+&û e÷
}] |üPC≤] nj·T´>±s¡T. Áu≤eTà\THêïπs uÛÑ˝Ò ‘Ó*yÓ’qyêfi¯ófl. Äj·TTe⁄
eT÷&Éø£b˛‘˚ |æ&ÉT>∑T MT<ä |ü&çHê ã‘·T≈£î‘ê&ÉT, Ä j·TeT<Ûäs¡àsêE bÕX¯+
$dæsê&ÉT ø±ã{Ïº ø£‹Ô MT #˚‹øÏ e∫Ã+~, yê&ç |”ø£ <ëìøÏ n+~+~. MTs¡T
ì$T‘·Ô e÷Á‘·T\T nì #Óù|Œ&É+&û |ü+‘·T\T>±s¡T.
yêfi¯ófl #·ìb˛j·÷ø£ Ä X¯yê*ï #·÷ùdÔ yêfi¯fl ≈£î≥T+u≤\T m+‘·
u≤<Ûä|ü&É‘·sTT´. eTfi≤fl Äfi¯fl¬ø+<äTø° >√\, b˛sTTHê&ÉT m˝≤>∑÷ b˛j·÷&ÉT.
Ä&ç X¯yêìï áfi‚¢+ #˚düT≈£î+{≤s¡ì y˚T+ uÛÑÁ<ä+>± eT÷≥\T ø£{Ïº ø±\e˝À
|ü&X˚ ÊeT+&û. nsTT´ nsTT‘·+|üP&ç ˝≤≈£î\øÏ n&É+¶ |ü&ç Ä–b˛sTTqsTT´. e÷
eT+∫‘·q+ ns¡+ú ø±ì m<äe\T Ä{Ïì ãj·T{ÏøÏ rdæ @<√ Ms¡‘ê&ÉT yÓTfiÀfl
@düT≈£î ‹]–q≥Tº }πs–+|ü⁄ rXÊs¡T.
|ü+‘·T\T>±] bÕ{Ï C≤„q+ u§‹Ô>± ˝Òì b˛©düT\T e÷MT<ä πødüT ô|≥º&É+,
ø√s¡Tº e÷≈£î •ø£å\T y˚ôdj·T´&É+ »]–b˛sTT+<ä+&û. düπs, |ü+&É>∑\˙, |üu≤“\˙
ô|s√\T MT<ä e#˚Ã‘·HÔ êï+ nqTø√+&ç. m+‘ÓH’ ê C…\’ T˝À ø=+‘·ø±\+ e⁄+&Ü*‡
edü+Ô ~ ø£<+ä &û. Çã“+<˚. eTTKéT+Á‹>± nsTTq e÷ ã+<ÛTä e⁄ s¬ &ç>¶ ±s¡T z
ø£<∏ä\T 145
¬s&ç¶ ˝≤j·Ts¡T>±]ì »&û®ì #˚ùd&ÉT. Ç~ e÷eT÷˝Òq+&ç. ø£eTà eTTKéT+Á‹
e⁄+fÒ ø£eTàyê]ì »&û\® T>± @kÕÔs+¡ &ç. s¬ &ÉT+¢ fÒ s¬ &Éì¢ »&û\® T>± @düT≈£î+≥s¡+&ç.
Äfi¯ó¢ eT+#√fi¯ó¢ ø±ã{Ïº, mø£ÿ&çqT+&ç e#êÃs√ >∑T¬sÔ≥Tº≈£îì Ç˝≤+{Ï
Çã“+<äT˝§∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT z ø±|ü⁄ ø±kÕÔs¡+&ç.
e÷\ e÷~>∑ z≥¢‘√ eTTKéT+Á‘Ó’q+‘· e÷Á‘êq Äfi¯fl ≈£î\b˛fi¯flì
»&û®\T>± mj·÷´\ì mø£ÿ&Ü ˝Ò<ä+&ç. ]»πs«wüqT ‘·ø£sês¡T Çø£ÿ&É ô|<ä› ø√s¡Tº˝À¢
˝Ò<ä+&ç. nsTTHê e÷\e÷~>∑\øÏ, zfÒ¢dæq+<äT≈£î >=Á¬s\T, ãÁ¬s\T, Ä{À\T,
Çfi¯ófl, &ÉãT“\T, eT+<äT sTTdüÔHêï+ ø£<ä+&û. Çø£ Hê´j·T+ ≈£L&Ü m+<äTø£+&û?
Çø£ >=&Ée yÓTT‘·Ô+ H˚H˚ #Óù|Œ‘Ô̊ nHê´j·T+ ø£<ä+&û. CÀdü|ü⁄Œ>±&ç >=&Ée
≈£L&Ü Çq+&ç. ôd\e+&ç.
≈£î+{Ï CÀdü|⁄ü Œ>±&ç m<äe >=&Ée
ì»y˚Tq+&Éj·÷´... s¡#Ó’‘·>±s¡T e÷MT<ä ÇdüTø√ÿ&É+˝À ‘·ù|ŒMT˝Ò<äT.
n+<äyTÓ qÆ Áù|eTø£‘\· T #·<yä ê\qT≈£î+fÒ Ç≥T sêe÷ø£+&Éj÷· ´. ne÷j·Tø£‘«· +
≈£L˙ ne⁄‘·T+fÒ ne÷j·Tø£yÓTÆq Áù|eTø£‘·\T m+<äT≈£î sêefÒ¢<äH˚ <Ísê“¤>∑´|ü⁄
eTT+&Üø=&ÉT≈£î\Tqï #·+&Ü\yÓTqÆ Á|ü|+ü #·eTj·÷´ sTT~. nsTTHê e÷˝≤+{Àfi¯fl
ø£‘·\T qqïj·T, ‹ø£ÿq sêXÊs¡T>∑qø± Ç|ü⁄Œ&ÉT MTs¡T sêj·T&ÜìøÏ. sêE>±]
#·+ø£˝À eT{Ïº q*|æ‘˚ nÁ>∑Vü‰sê\T e‘·ÔsTT. Ä |üH˚>± yÓTTqï{Ï<ëø± ø£e⁄\T
#˚dæ+~. Ç|ü⁄Œ&ÉT dæìe÷˝À V”≤s√\ #·+ø£˝À eT{Ïº q\T|ü⁄‘ês¡T. ˝Ò≈î£ +fÒ
<˚e⁄fi¯flì bı–&ç‘˚ Ä <˚e⁄&ç ù|s¡Tqï+‘· es¡≈£L MT ù|s¡T ≈£L&Ü e⁄+≥~.
e÷uÀ{Àfi¯fl >∑T]+∫ sêùdÔ nø£så ê\T ≈£L&Ü eT*q+ nsTTb˛‘·jT· ´≥j·÷´.
e÷ ø£‘·˝À¢ m|ü⁄Œ&É÷ @&ÉT|ü⁄\÷ ô|&Éu§ã“˝ÒMT ñ+&Éej·÷´. ˇ+{À¢
ø±q‡¬s≥Tº≈î£ ì ≈£L&Ü ø£+{À¢ ˙fiËfl≥º≈î£ +&Ü qe⁄«‘êH˚ >∑&TÉ |ü⁄‘êeTj·÷´. e÷≈£L
u≤yê eTs¡<äfi¯fl düs¡kÕ\T, n‘êÔø√&Éfi¯fl |üsê∫ø±\T, u≤yê u≤eTàs¡T›\ m≥
ø±sê\T... Ç˝≤ u≤H˚ e⁄+{≤eTj·÷´ y˚T+ ≈£L&Ü.
H˚qT yÓTT<ä{À¢ e÷eT÷\T CÀdü|ü⁄ŒH˚qj·÷´... ‘·sê«‘· z ≈£î+{≤&ÉT qqTï
146 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

≈£î+{≤&çï #˚XÊ&ÉT.
e÷ ‘ê‘· eT÷‹øÏ eTT+‘· ø£≥Tº≈î£ H˚yê&ÉT. ñyÓTTàùdÔ H˚\MT<ä e⁄j·T´≈£î+&Ü
eTT+‘·˝À ñj·÷´\. ˝Òøb£ ˛‘˚ H˚\ yÓT\Æ |ü&TÉ ~›. eTT&çø¶ Ï ‘ê&ÉT @˝≤&É‘ê e⁄+&˚~.
Ä ‘ê&ÉT ∫es¡ ‘ê{≤≈£î ñ+&˚~. á&ÉT q&ç∫+#√≥ Ä ‘ê{≤≈£î ‘·T&ç#ù˚ d~.
#˚‹˝À >∑+≥ ñ+&˚~. n+≥sêìyê&=‘·HÔ êï&ÉT ‘=\>∑+&Éì uÒ|qü yê]øÏ ôV≤#·Ã]ø£
n~.
Ç+‘· >=|üŒ düHêàq+ e÷ C≤‹øÏ m+‘·ø±\+>± »s¡T>∑T‘·T+<√ ‘Ó©<äT.
Ç+‘· |òTü q∑ +>±, >=|üŒ >ös¡e eTsê´<ä\‘√ ã‹πø neø±X¯+ e÷≈£î á Væ≤+<ä÷
eT‘·+ Ç∫Ã+<äj÷· ´.
nsTT‘˚ Ç+‘· eTsê´<ä ‘·≥Tºø√˝Òø£ á eTT&ç¶|ü>∑\>=fÒºyê&ÉT sêeTT&Ó’Hê,
;ÛeTT&Ó’Hê Ä&ÉT e÷ <˚e⁄&ÉTø±<äì e÷ ‘ê‘˚ rsêàì+#˚&ÉT.
Äj·THÓes√ @düTÁ|üuTÑÛ e+≥. eÁ&É+– ≈£î\+˝À |ü⁄{≤º&+É ≥. Äj·Tq e÷≈£î
Ç{≤º+{Ï eTsê´<ä˝ÒMT ˝Òì eT‘·yÓTTø£{Ï Ç∫Ã Äj·TH˚ <˚eTT&ÉHêï&ÉT. n|ü⁄Œ&ÉT
e÷ ‘ê‘· m+ø£≥T CÀdü|⁄ü Œ>± e÷πs&ÉT. Ä&ç ù|sπ Hê¬øfÒsº T¡ . e÷ Hêqï yÓ÷CÒdTü .
neTà düTyês¡ÔeTà.
e÷ ‘ê‘· nH˚z&ÉT á ‘Ó\¢<=s¡\T sêø£b˛‘˚ eTq*ï m|üŒ{Ïø° Ç{≤ºH˚
>=&Éø¢ +£ fÒ V”≤q+>± pùdz∞fl Hêø=&ÉT≈£î\T nì.
‘Ó\¢<=s¡\T eT‘·$T#êÃs¡T. ã≥º*#êÃs¡T, #·<äT$#êÃs¡T. nìï{Ïø£Hêï
eTT¬øÿ+>± y˚TeT÷ eTqTwüß\y˚T nHêïs¡T. qeTà˝Òø£b˛sTTHê+.
eTeTà*ï eTqTwüß\qï+<äT≈£î y˚T+ eT‘·eTT#·TÃ≈£î+fÒ eT<äyÓTøÏÿq Hê
ø=&ÉT≈£î\T y˚T+ ã≥º\øÏ, <äT|üŒ≥¢ø° eT‘·+ e÷s¡TÃ≈£îHêïeTì ù|\ÔHêïs¡T.
MT Væ≤+<ä÷ <˚e⁄fi¯ófl e÷ >∑T&É¶\÷&ÉBXÊs¡T. <äj·÷eTj·TT&ÉT @düTu≤ãT
e÷≈£î ã≥º\T ø£bÕŒ&ÉT. eTT&ç¶MT<ä >∑T&É¶ ø£|æŒH√&ÉT ø±<äT, ˙ eTT&ç¶øÏ+‘·
eTT+‘·bı¬>≥ºH√&ÉT <˚e⁄&Éqï MT yê<äq >=|üŒ>± ñ+~ ø±˙ e÷ ø£s+ú¡ ø±efÒ<¢ Tä .
ø£<∏ä\T 147
bıfÒº\T eTq<˚ ø£<ëì eTT&ç¶˝À ≈£î$Tà#·TÃø√˝Ò+ ø£<ë. n{≤ºπ> Væ≤+<ä÷
<˚e⁄fi¯ófl Çø£ÿ&√fi¯flì yÓTTj·T´˝Ò+. <ä[‘· >√sTT+<ä+ nì @&ÉTø=+&É\ m+ø£qïì
e÷ yê&É˝À¢ ‹|æŒ yÓTÆ\|ü&Ü¶&Éì eT÷\H˚XÊπs... MTsê e÷πs~?
Hêø√ ø=&ÉTø£j÷· ´. Ä&ç ù|s¡T sêE. kÕ\àHé sêE. kÕ˝ÀyÓ÷qT eTVü‰sêE
C≤„q+ Ä _&É¶ yÓTTVü≤+˝À ø£q|ü&˚~. n+<äTπø Ä&çø± ù|¬s{≤º. Ä&ÉT #·<äTe⁄˝À
|òüdüTº. n+<ä>±&ÉT. eT+∫ Ä≥>±&ÉT. ø£ã&û¶ ã]˝À Ä&ÉT ~π>&É+fÒ ne‘·\
{°eT+‘·{Ï˙ eTT{Ïº ø±˙ e#˚Ãyê&ÉT ø±<äT. ãVüQXÊ eTeTà*ï ‘·s¡‘·sê\T>±
meØï eTT≥Tºø√˙≈£î+&Ü ñ+∫q+<äTøπ yÓ÷ Ä&çøÏ eTT≥Tºø√e&É+ n+fÒ n+‹wü+º .
eT+∫ bÕ≥>±&ÉT. Ä&ÉT bÕ&É‘+· fÒ eT>∑d+æ Vü≤+ >=+‘·T düyê«s¡T #˚dTü
≈£îqï≥Tº+&˚~. e+ø°\ E≥Tº Hê _&É¶~.
Ä&ç n+<ä+ #·÷dæ ø±˝Òõø=#˚Ã ø±eT+<äT\ Ä&É|æ\¢\T yÓ÷E|ü&˚yêfi¯ófl.
z |æ\ì¢ á&É÷ sTTwü|º &ü Ü¶&TÉ .
Ä&ÉT e÷˝≤>± #·<q›ä ï+ ‹H˚y√&ÉT ø±<äT. @&˚&ç Ç&û\¢ T ø±yê˝≤&çøÏ bı<äTf› .Ò
ø£eTà{Ï ø±|” ‘êπ>z&ÉT. e÷ ‘ê‘· CÀdü|ü⁄Œ ¬s’˝Ò«˝À >±+>∑Ty˚TqT. Ä&ÉT b˛j·÷ø£
n<˚ ñCÀ´>∑+ e÷ u≤ãTø°, Ä&ÉT ã‹≈£î+&É>±H˚ Hê≈£Lÿ&Ü >π +>∑Ty˚TqT ñ
CÀ®>+∑ e#êÃsTT. y˚T+ eT÷&ÉT ‘·sê\qT+∫ ≈£L©øÏ b˛sTT+<˚ ˝Ò<Tä .
nsTTHê á s¬ &ç>¶ ±s¡÷,¢ ø£eTà <=s¡\÷ eTeTà*ï yêfi¯fl ≈£L©˝≤¢>π #·÷ùdyêfi¯ó
fl. nπsjYT... ‘·Tsπ jYT nì |æ*#˚yêfi¯ófl. |ü&Ü¶+, uÛ]Ñ +#ê+. uÛ]Ñ +#·ø£ #˚ùd<˚+{Ï?
≈£L©¬ø[flq e÷\ e÷~>∑ Ä&É|\æ *¢ ï ø±eT+<äT\T bı\+˝À+∫ »ã“≥Tº≈î£ ˝≤¬øÿ[fl
bÕ&ÉT #˚dæq|ü⁄&˚ e÷{≤º&É˝Ò<äT. nπsjYT... ‘·TπsjYT n+fÒ e÷{≤º&É‘êe÷?
nsTT‘˚ nj·÷´... e÷ kÕ\àHé sêE>±&ÉT z ø±eT+<äT\ Ä&É|æ\¢ì
sTTwüº|ü&Ü¶&ÉT. Ä |æ˝≤¢ Ä&çï Çwüº|ü&ç+~. Ç<ä›s¡÷ ø±˝ÒJøÏ m˝Ò¢|⁄ü Œ&ÉT, e#˚Ã|ü⁄Œ&ÉT
∫\ø± >√]+ø£˝≤¢ ø£ãTs¡T¢ #Ó|ü⁄Œ≈£î+{≤ ñ+&˚yêfi¯ófl.
ø±eT+<äT\≈£î Ç~ –≥º˝Ò<äT. e÷\ Hêø=&ÉTøÏÿ ø£eTàyês¡e÷àsTT, ¬s&ç¶>±]
bÕbÕ ø±e*‡ e#êÃsê nì nqT≈£îH˚zfi¯ófl. Äfi¯flì ã‘·ø£ì‘Ô̊, eTqTyê&ÉTø√ì‘Ô̊
148 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
ø£eTà{Ï, ne÷j·Tø£yÓTÆq Áù|eTø£<∏ä |ü⁄fÒº<äj·÷´.
ø±˙ yêfi¯ófl eTeTà*ï ‘Ó>∑qs¡ø±\ì ø£‘·TÔ\øÏ |ü<äTHÓ≥Tº≈£îHêïs¡T. yêfi¯ófl
e÷ Ä&É_&É¶*ï bÕ&ÉT #Ój·T´#·TÃ.... Äfi¯flø± Vü≤≈£îÿ+~... ø±˙ e÷ ≈£îÁsê&ÉT
Äfi¯fl Ä&É|æ\¢ì ô|[fl ≈£L&Ü #˚düTø√≈£L&É<äT. nB Hê´j·T+ BH˚ï sêeTsê»´+
n+{≤s¡+≥.
z s√Eq ø±˝ÒõqT+&ç e‘·TÔqï|ü⁄Œ&ÉT ãdüT‡˝À Ä&ÉT Ä |æ\¢‘√.... n<˚...
Hê ø√&É\T |æ\¢‘√ e÷{≤¢&É‘·Hêï&ÉT. ø±eT+<äT\ ≈£îÁsê&ÉT á&çï ã÷‘·T\T
‹{≤º&ÉT. ªªe÷\ Hê ø=&Éø±... Ä ø£eTàyê] |æ\¢‘√ @+Á{≤ |üsê∫ø±\Tμμ nì.
á&çøÏ ø√|üyÓTT∫Ã ªªÇ<ä›]ø° Ç≥ºyÓTÆ e÷{≤&ÉT≈£î+fÒ ˙<˚+ uÀsTT+~sê Hê
ø=&Éø±μμ nHêï&ÉT.
Ä&ÉT #ÓjÓT´‘Ô̊&ÉT. á&ÉT Ä&ç #ÓsTT´ rùdùd&ÉT.
Çø£ Ä s√E sêÁ‹ #·÷&Ü* u≤ã÷. sêeTT˝À] s¡<j ä∏ ÷· Á‘· »]–q≥÷º
e÷ MT<ä <ä+&Ó‘Ô̊s¡T. ø£‘·TÔ\T, ø£{≤s¡T¢, áf…\T, ãfi‚¢\T |ü≥Tº≈£îì e#˚Ãs¡T.
yêfi¯ófl <ä+&Ó‹Ô edüÔ+fÒ <Ûä÷[ n+‘Ó‘·TÔ m–]+~.
e÷ >∑T&çôd\øÏ ìô|ŒfÒºs¡T. e÷ neTà*ï e÷Hê\MT<ä ‘·H˚ïs¡T. Ä&É_&É*¶ ï
eTfi≤fl bÕ&ÉT #˚ùds¡T. <=]øÏH√&çï <=]øÏq≥Tº q]πøs¡T.
bı˝≤\øÏ n&É+¶ |ü&ç bÕ]b˛j·÷+, e÷ Ä&√fi¯fl˙, eTTdü˝Àfi¯fl˙, ∫qï
|æ\¢©ï yêfi¯fl ø£sêàìøÏ ˇ~˝Òdæ.
m+≥ |ü&Ü¶s¡T. m>∑ã&Ü¶s¡T. q]πøXÊs¡T. øÏ+<˚dæ ‘=πøÿXÊs¡T. >√HÓ dü+#·T˝À¢
≈£îπøÿXÊs¡T. |ü+≥ø±\e˝À |ü&˚XÊs¡T.
Hê _&É¶ì, #·+<äe÷eT˝≤+{Ï yÓTTVü≤+ MT<ä ø±fi¯fl‘√ ‘·H˚ïs¡T. u≤≈£î˝ÀÔ
yê&ç eTT≈£îÿ ø√XÊs¡T. –s¡C≤\ E‘·TÔì+&Ü Ä&ç HÓ‘·TÔs¡T. ‘·&çdæ n≥º\T ø£{Ïº+~.
yê&ç n+>∑+ ø√ùds¡T. #Ûêr MT<ä ø√dæ ªª@sê á >∑T+&Óø±j·T‘√H˚Hê e÷
Ä&É|æ\¢ì Áù|$T+∫+~?μμ nì Ä&ç >∑T+&Óø±j·T ãj·T{ÏøÏ rùds¡T.
ø£<∏ä\T 149
Ä _&É¶ì #˚‘·T˝À¢ ô|≥Tº≈£îì @&˚ÃqT H˚qT. @&ÉT|ü⁄ e÷≈£î n\yêfÒ.
‘·s‘¡ s· ê\T>± e÷ C≤‹øÏ »]–qsTT´ Ç˝≤+{Ï sê#·eTsê´<ä˝.Ò
∫qï _&É¶... Hê #˚‘·T˝À¢ ô|]–q _&É¶. Hêns¡#ÓsTT´ qT+&ç yÓ÷#˚‘·T˝≤›ø±
ñ+&˚ |üdæ_&É¶... >±sêu≤\T b˛sTTq _&É¶... Hê #˚‹‘√ ô|s¡T>∑T ãTe« ‹qï
∫qï |æ˝≤¢&ÉT... HêHêï... HêHêï... nì H√sêsê qqTï |æ*∫H√&ÉT. Ä&ÉT
qqTï HêHêï nì |æ*∫q|ü⁄Œ&É˝≤¢ <˚eTT&ÉT Hê‘√ e÷{≤º&‘É q· ≥Tº+&˚&.ç .. yê&ÉT...
|ü⁄{Ïºq ‘·sê«‘· Hê≈£î m+‘√ dü+‘√cÕìï∫Ãqyê&ÉT... yê&ç #·ø£ÿHê\ eTT≈£îÿ
s¡ø£ÿã&ç, >∑T+&Ó N\Ãã&ç Hê #˚‘·T˝À¢ ñHêï&ÉT. ø±<äT #˚‘·T˝À¢ ô|fÒºs¡T. Çs¡yÓ’
@fi¯ófl n‘êÔs¡ã‘·Ô+>± ô|+#·T≈£îqï _&É¶ì nHê´j·T+>± #·+ù|XÊs¡T.
z ne÷àsTTì Çwüº|ü&ç‘˚ Ç+‘· •øå± nì n&ÉT>∑T‘·Tqï≥Tº Ä&ç ø£fi¯ófl
‘Ós¡#·T≈£îH˚ ñHêïsTT. ø£ì|æ+#·ì <˚e⁄&çï n&ÉT>∑T‘·THêïsTT. ô|<ä› ø£fi¯ófl...
n+<äyÓTÆq ø£fi¯ófl... ‘Ó\¢{Ï ìs¡à\yÓTÆq ø£fi¯ófl...
n|ü⁄Œ&˚ z ≈£î+{≤&ÉT qqTï ‘·]e÷&Éj·÷´.... ≈£î+{≤&Ó˝≤ ‘·s¡TeTT‘ê&Éì
<Ûsä à¡ ô|ãTe⁄\T... MT≈£î nqTe÷q+ sêe#·TÃ... m+≥ |ü~eT+~ ñ+fÒ ≈£î+{≤&ÉT
≈£L&Ü @{≤&É‘ê&É+&Éj·÷´... n~ nqTuÛÑeyÓTÆ‘˚ u≤>± ‘Ó\T‘·Ô<ä+&Éj·÷´...
á eT<Ó›q &Ûç©¢˝À z Ä&É_&É¶ì yÓTÆqs¡Tu≤ãT bÕ&ÉT #˚dæ e÷q+˝À
ÇqT|üsê&ÉT¶ >∑T∫Ã #·+|æ‘˚ ãT&√¶&ÉT Ç+‘· |üHÓ˝≤ #˚XÊ&ÉT? #˚düT+&É&ÉT...
m+<äTø£+fÒ Ä&ÉT ãT&√¶&TÉ nì nqTø√>∑*–q ÇXÊ\yÓTqÆ eTqdüTqï e÷sêE\πø
Ç˝≤ ≈£î+{≤&Ó˝≤ ‘·sT¡ +‘ê&√sTT nì nqTe÷Hê\T sê>∑\ej·÷´...
Ä ≈£î+{À&ÉT |ü>∑{Ïºq≥Tº Hê ø±*MT<˚ ø=fÒ¶&ÉT... Hê ø±*]– ≈£î+{Ï
CÀdü|⁄ü Œqj·÷´qT... Hê ã‘·T≈£î Ç]– X¯yêqïj·÷´qT... n|ü⁄Œ&ÉT Ç–]b˛sTT+~
Hê H√{À¢ ‘·&ç... ñj·÷´\Hêï ñj·T´˝ÒqT.
ñj·÷´\qT+~... <˚e⁄fi¯flMT<ë... eTeTà*ï eTqTwüß\T ø±<äqï yêfi¯flMT<ä...
ø£&CÉ ≤‹ yêfi¯flì nqïyêfi¯flMT<ë... Hê _&Éì¶ bı≥ºq ô|≥Tº≈î£ qï n+<ä]MT<ë...
---
150 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
øÏ+<ä ø√s¡Tº˝À •ø£å |ü&ç+<äì dü+ãs¡ |ü&Ü¶+ ø±˙ ô|<ä› ø√s¡Tº˝À Äfi¯fl
≈£î\b˛&ç <ä>∑Zs¡πø eTfi≤fl m[fl+~ πødüT. ù|<ä› ø√s¡Tº, ù|<ä› »&ç®>±s¡T... nHê´j·T+
»s¡>∑<äqT≈£îHêï+.
ªªÇ+ø± ≈£î˝≤˝…ø£ÿ&ÉTHêïsTT?μμ nHêï&ÉT »&û®>±s¡T.
ªªáj·Tq ù|πs{Ï?μμ n&ç>±qT |üø£ÿHêj·Tìï.
ªªm+>∑fi¯ ¬s&ç¶μμ nHêï&ÉT |üø£ÿHêj·Tq.
ªª>∑T]Ç+<ä–+» eTT&ç¶øÏ+<ä q\T|ü⁄ eT]‡b˛sTT+<ä+≥μμ nHêï.
n|ü⁄Œ&ÉT }s¡≥+ yÓTT<ä˝…{Ïº+~ Hê H√{À¢ ñeTTà.... #ê˝≤ dü+e‘·‡sê\
‘·sê«‘· e÷ ‘ê‘· eT{Ï≈º î£ +&É˝À }dæ+~ á ñy˚Tà nqT≈£î+{≤.
ªªn+‘·eT+~ì q]øÏ‘˚ me&É÷ m+<äT≈£î ø£+ù|+¢ {Ÿ Çj·T´˝≤? <=+>∑øπ düTμμ
nHêï&Üj·Tq.
ìHÓï|ü⁄Œ&Ó’Hê me⁄&Ó’Hê ‘·]e÷&Ü? ˙ neTàì e÷q+ MT<ä ‘·Hêï&Ü?
bı\+˝À MT Ç+{Ï Ä&É_&É¶ì #Ój·T´≥Tº≈£î ˝≤¬øÿfi≤fl&Ü... nsTT »]–q|ü⁄&ÉT
m˝≤ ñ+≥<√ ˙≈£î ‘Ó\TkÕ nì n&ÉT>∑T<ëeTì H√s¡T ‘Ó]#ê....
H√{À¢+∫ e÷≥ sê˝Ò... e÷≥ ã<äT\T ñyÓTTà∫Ã+~.... }XÊ... n<ëj·Tq
yÓTTVü≤+ MT<ä |ü&+ç <äj÷· ´... eTT+‘·˝À |ü&Ü*‡+~ bıs¡bÕ≥ï Äj·Tq yÓTT>±q
|ü&ç+~...
<∏ä÷....
($XÊ˝≤+Á<Û,ä 15 pHé, 2014)

(ø£<∏ä 2014, ÁbÕ‹ì<Ûä´ 2014 dü+ø£\Hê\˝À Á|ü#·T]‘·+)
ø£<∏ä\T 151
Nø£{Ï
|òü⁄{Ÿu≤˝Ÿ ôd+≥sY˝…’Hé ¬s’{ŸqT+&ç <ä÷düT≈£îb˛sTT+~. >√˝Ÿ ø°|üsY
Hêsêj·TT&ÉT ã+‹yÓ’|ü⁄≈£î m–] <ä÷ø±&ÉT. ø±˙ n~ #·+{Ï>±&ÉT ø={Ïºq øÏø˘.
s¡sTT´q ø±«Ø ˝≤Ø ôdyÓHé d”≥sY Ä{Àì <ëfÒdæq≥Tº Hêsêj·TT&çì <ëfÒdæ
>√˝Ÿ b˛düTº >∑T+»\ eT<Ûä´˝À+∫ <ä÷düT≈£îb˛sTT+~.
ªªX¯u≤“¤dt sê #·+{°μμ nHêï&ÉT e÷~>√fi¯fl ≈£îÁsê&ÉT ÇkÕ‡≈£î.
ªªeTq #·+{Ï>±&ç˝≤ >√˝Ÿ ø=fÒº eT>±&ÉT Vü≤À˝Ÿ ùdº{Ÿ˝ÀH˚ ˝Ò&ÓùV≤μμ nHêï&ÉT
e÷˝Àfi¯fl ≈£îÁs√&ÉT Hêsêj·TT&ÉT.
n~ ì»y˚T. ndü\T ôd+≥sY˝…’Hé qT+&ç >√˝Ÿ ø=≥º>∑\yê&ÉT. eTs¡&=Hê,
yÓTd”‡, s=Hê˝À¶ u…ø±yéT\ ‘·\ ‘·ìïH√&ÉT... n~ @ kÕúsTT |òü⁄{Ÿu≤˝Ÿ˝À nsTTHê
düπs. ø±s¡ïsY qT+&ç #·+{Ï>±&ÉT øÏø˘ y˚XÊ&É+fÒ <ëìï nù| >√˝Ÿø°|sü Y Ç+ø±
|ü⁄≥º˝Ò<äT. ‘·\‘√ ø=fÒº ôV≤&ÉsY nsTT‘˚ #·+{Ï>±&ÉT ø={Ïºq ã+‹ >±˝À¢ m˝≤
düT&ÉT\T ‹s¡T>∑T‘·÷ @ m‘·TÔ˝À >√˝Ÿ b˛dtº˝À <ä÷s¡T‘·T+<√ n+<äs¡÷ n˝≤
u§eTà˝≤¢ #·÷dü÷Ô ñ+&Ü*‡+<˚.
#·+{Ï>±&çøÏ u≤˝Ÿ n+~j·T´≥y˚T $T>∑‘êyêfi¯ófl #Ój·÷´*‡q |üì. n+‘·
152 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

yÓTTq>±&ÉT yê&ÉT.
#·\¢{Ï >±* #Ó≥¢MT+∫ s¡sTT´q Mdü÷Ô ñ+~. n|üŒ{Ïπø Ä #Ó≥¢ yêdüq
yÓ÷düTø=düTÔqï >±* Ä yÓTÆ<ëq+˝À >∑&ç¶˙, eT{Ïº˙ ‘êøÏ z ∫Á‘·yÓTÆq yêdüq
y˚k˛Ô+~. Ä≥>±&çøÏ yÓTÆ<ëq+˝À e#˚Ã Ä yêdüq z eT‘·TÔ ÇdüTÔ+~. Á|ür
yÓTÆ<ëHêìøÏ <ëì<Ó’q düTyêdüq ñ+≥T+~. ‘·*¢bÕ\T |æ˝≤¢&ÉT b˛\TÃ≈£îqï≥Tº
Ä≥>±&ÉT yÓT<Æ ëHêìï b˛\TÃ≈£î+{≤&ÉT.
kÕj·T+Á‘·+ nsTT‘˚ #ê\T #·+{Ï>±&çø° yê&ç H˚kÕÔ\ø° |òü⁄{Ÿu≤˝Ÿ ø√πsº
˝Àø£+. ndü\T yêfi¯ófl bı<äT› bı&ç#˚<˚ Ä kÕj·T+Á‘·+ ø√dü+ nqT≈£î+{≤s¡T.
n~ ø±˝ÒJ Á>ö+&é. |ü>∑\T Ä≥\T Ä&Éìe«s¡T. ôd\e⁄˝À¢ nsTT‘˚ |òüsê«˝Ò<äT.
dü+<ä\&É>±H˚ Á>ö+&É+‘ê $s¡>∑ |ü]¬>&ÉT‘·÷, #ÓeT≥\T ø£≈£îÿ‘·÷, s=|ü‘·÷
øπ ]+‘·\T ø=&ÉT‘·÷H˚ ñ+{≤s¡T. eT<Û´ä eT<Û´ä ˝À ã+‹ø√dü+ |ü]>¬ &ÉT‘·÷ |ü&bç ˛sTT
ã+‹˝≤ <=s¡T‘¢ ês¡T. ã≥º\ì+&Ü q\¢{Ï ˇ+Á&ÉTeT{Ïº n+≥T≈£îb˛‘·T+~. ˇ+{ÏøÏ
≈£L&Ü bÂ&ÉsY sêdüT≈£îqï≥Tº n<äT›≈£îb˛‘·T+~. Ä eT{Ïº yêdüq yêfi¯fløÏ Çwüº+.
Ä eT{Ïº‘√ bÕ≥T |ü#·Ã>∑&ç¶ ≈£L&Ü q*– b˛sTT |üdüs¡T n‘·Ôs¡T |üPdæq≥Tº
|òüTTeT|òüTTeT˝≤&ÉT‘·÷ |òüTe÷sTT+∫b˛‘·T+~. n~ ≈£L&Ü yêfi¯fløÏ Çwüº+.
Ä≥ eT<Û´ä ˝À Ädæø±\T Ä&ÉTø√≥+˝À ñ+&˚ eTC≤H˚ y˚sT¡ . Ä #ÓeT≥ø°
á eT{Ïøº ° @<√ *+≈£î+~. ˇø£<ëìøÏ ˇø£{Ï ‘·–*‘˚ #ê\T |òTü Te÷sTT+∫
b˛‘êsTT.
#·+{Ï>±&ç Ä≥+fÒ |ü&ç#·#˚Ã Ä&É|æ\¢\T ≈£L&Ü ñHêïs¡T. #·+{Ï>±&çøÏ
yê&ÉT+&˚ e÷\|ü*˝¢ ÀH˚ ø±<äT, s¬ ‘’ T· \T, cÕe⁄ø±s¡T+¢ &˚ }s¡T˝À ≈£L&Ü eT+∫
bòÕ˝ÀsTT+>∑T+~.
düTe÷s¡T Äs¡T n&ÉT>∑T\<ëø± m‘·TÔ+{≤&ÉT. #ÛêeTq#Ûêj·T ˇfi¯ó¢
ì>∑ì>∑˝≤&ÉT‘·÷ ñ+≥T+~. eT+∫ ø£qTeTT≈£îÿrs¡T. ñ+>∑sê\ E‘·T.Ô Ä≥\T
Ä&û Ä&û ø£+&É e÷Á‘·y˚T ñqï eT+∫ u≤&û. ø=e⁄« yê&ç u≤&ûyÓ’|ü⁄ #·÷&É>±H˚
ø£]–b˛~›.
ø£<∏ä\T 153
n˝≤ kÕj·T+Á‘·+ ø±˝ÒJ Á>ö+&é˝À Ä&˚düT≈£îì #ÓeT≥øÏ ‘·&çdæb˛sTTq
ˇ+{ÏøÏ n+≥T≈£îb˛sTTq ã≥º\T dü+<ä>±*øÏ Äs¡T‘·÷ ñ+&É>± eT{Ïsº √&ÉT˝¶ À
q&ÉT#·T≈£î+≥÷ ø±\eMT<äTqï e+‘Óq mø£ÿ&É+, e+‘Óq MT<ä ø±ùd|ü⁄ ì\ã&ç
øÏ+<äb˛j˚T ø±\Te >±*ì ˇ+{ÏøÏ |ü{Ïº+∫ HÓeTà~>± e+‘Óq ~>±ZH˚ e#˚Ã
|üHêdüyê] øÏ∞fl ø=≥Tº <ä>∑Zs¡ y˚dæq Hê|üsêsTT u…+NMT<ä ≈£Ls¡TÃì ˇø√ÿ&É÷
¬s+&˚dæ ìeTàk˛&Ü\T ‘ê>∑&É+, Ä k˛&Ü˝À ìeTà |ü⁄\bÕ, ñ|üPŒ π>dt‘√ ø£*dæ
ø£&ÉT|ü⁄˝ÀøÏ ~>∑T‘·T+fÒ >=+‘·TqT+&ç bı≥º˝Àì –*–+‘· ô|&ÉT‘·÷ C≤s¡T‘·÷
ñ+fÒ ñ+&˚ eTC≤ nqTuÛ$Ñ +#·&+É yêfi¯fløÏ s√EyêØ düs<¡ ë.
#·+{Ï>±&ç u≤ãT ø£èbÕsêe⁄ ôdø£+&ÉTÁπ>&ÉT {°#s· .Y Äj·Tìï Äj·Tq eTT+<äT
e÷wüºs¡T>±s¡÷ n˙ yÓqTø£ e÷\ e÷wüºs¡T n˙ |æ\T#·T≈£îH˚yêfi¯ófl Ä }]
¬s’‘·T\ |æ\¢\T. #·+{Ï>±&ç ‘·*¢ ø£èbÕe‹. ≈£î|üeTà>± n+<ä]ø° ‘Ó\TdüT. eT+∫
ÁbÕs¡úHê |üs¡Tsê\T. me¬s’Hê bÕdüºs¡T>±s¡T Ç+{Ïø=∫Ã ÁbÕs¡úq #˚ùdÔ #ê\T
_j·TýÓ÷, &ÉãT“˝À Ç∫Ãø±˙ |ü+ù|~ø±<äT. >±qT>±&ç+∫q ø=ã“] q÷HÓøÏ
ÁbÕs¡úq #˚sTT+∫ |æ\¢\ø°, uÛÑs¡Ôø° qT<äT{ÏMT<ä dæ\Te y˚dæø±˙ ãj·T{ÏøÏ |ü+ù|~
ø±<äT.
#·+{Ï>±&ÉT #ê˝≤ ‘Ó*yÓ’H√&ÉT. ‘·eT yê&É˝À m+≥s¡e«>±H˚ |òü⁄˝Ÿ
dü÷fÒdüT≈£îì #˚‘√Ô ô|<ä› |ü⁄düÔø£+ |ü≥Tº≈£îì, #ÓjÓT´‹Ô @ >±&ç<ä ø=&ÉT≈£îsê Hê
_&É ¶ \ MT<ä ø =#˚ Ã ~ nqï≥Tº ø±|ü ⁄ ø±dü T Ô q ï n+uÒ < ∏ ä ÿ sY ˝ ≤ ‘· q ÷ #ê˝≤
#·~yÓj·÷´\qT≈£îHêï&ÉT. ø±ì @eTyê«˝À yê&çøÏ ms¡Tø£˝Ò<äT. yê&ç#·T≥÷º
≈£L©Hê© #˚dTü ≈£îH˚yêfi¯ófl, ∫Hêï ∫‘·ø± ñ<√´>±\T #˚d÷ü Ô n<˚ sêC≤´~Ûø±s¡+
nqT≈£îH˚ ‘Ó\¢#=ø±ÿ ≈£L©\T. Çø£ Mfi¯ófl ø±ø£ <äTu≤sTT¬ø[fl nø£ÿ&É ˝…Á{°qT¢
ø£&ç– Çø£ÿ&É f…Ø¢qT #=ø±ÿ\T y˚düT≈£î ‹]π> u≤∫ Ç+ø√{Ï.
ªªqTe⁄« _j˚T _sTT&ç #˚dæ {°#s· T¡ yÓ‘’ ˚ #ê\T... J$‘·+ ì\ã&çb˛sTTqfÒ.º ..
H˚q÷ q\T>∑Ts√¢ ‘·˝…‘·TÔ≈£î ‹s¡T>∑T‘ê... Ä XÊeT÷´\T e÷cÕºs¡T #·÷&ÉT...
yêfi¯fle÷àsTT {°#·s¡sTT+<äì s=eTTà $s¡T#·T≈£î ‹s¡T>∑T‘·THêï&ÉTμμ n+≥÷
154 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

~XÊìπs›X¯+ #˚XÊ&ÉT Hêqï. n|ü&˚ ÇÁd”Ô ã≥º˝ÒdüT≈£îì Nø£{À¢ yêfi¯fl
#·÷s¡TeTT+<äTqT+∫ πs© ôd’ø£˝Ÿ MT<ä yÓfi¯óÔHêï&ÉT XÊeT÷´\T.
n+‘˚... yêfi¯fl #·T≥÷º s√˝Ÿ yÓ÷&É˝Ÿ‡>± n+u≤˙\÷, ÇH√Œ¤dædt
Hêsêj·TDeT÷s¡T\Ô ÷, yê¬sHé ãô|{ò Ÿ\÷ ñ+&ÉsT¡ . <˚X+¯ ˝À dü«sê»´+ e∫Ã
#ê˝≤ ø±\yÓTHÆ ê yêfi¯ófl ñ<√´>±\ì <ë{Ï dü«‘·+Á‘·+>± Ä˝À∫+#·&ÜìøÏ Ç+ø±
uÛÑj·T|ü&ÉT‘·÷H˚ ñHêïs¡T.
#·+{Ï>±&çøÏ Nø£≥+fÒ uÛÑj·T+. uÛÑj·TeT+fÒ uÛÑj·T+ ø±<äT... ∫ø±≈£î...
N<äs¡.... ø£+|üs¡+...
---
ªªˇπsjYT nu≤“sTT\÷... MT |ò⁄ü {Ÿu≤˝Ÿ ø√s¡Tìº Ä s√&ÉTø¶ Ï ne‘·\, ‘ê{Ï#≥Ó ¢
|üø£ÿøÏ e÷s¡TdüTÔHêï+μμ nHêï&ÉT |”&û.
ªªn<˚+≥+&û... eTq }fiÀfl... eTq ø±˝ÒJ˝À yÓTT<ä{ÏqT+&û Çø£ÿ&˚
|òü⁄{Ÿu≤˝Ÿ ø√sYº ñ+~... m+<äT≈£î e÷s¡Ã≥+?μμ ¬s{Ïº+#ê&ÉT Hêsêj·TT&ÉT.
ªªn<˚eT] MTs¡T ‘Ó\TdüTø√e*‡+~... eTq <˚X¯+ qT+&ç me¬s’Hê >=|üŒ
|òü⁄{Ÿu≤˝Ÿ ù|¢j·TsY ñHêï&Ü?μμ n&ç>±&ÉT |”&û
ªª‘·eTs¡T Ä&ÉìùdÔ>± ñ+&˚~μμ nHêï&ÉT Hêsêj·TT&ÉT.
ªªeT] n<˚ ÁøÏø¬ {Ÿ rdüTø√... düT˙˝Ÿ >∑yêdüÿsY ñHêï&ÉT... |ü~y˚\ |üsT¡ >∑T\T
kÕ~Û+∫q yÓTT<ä{Ï ÁøÏ¬ø≥sYμμ
ªªÄ&˚<√... õ&ÉT¶>±&ÉT n+{≤s¡T ø£<ä+&û... Ä n‘·&˚Hê? Ä&ÉT ‘·qø√dü+
‘·|üŒ <˚X¯+ø√dü+ Ä&˚yê&˚ ø±<ä+≥ ø£<ë?μμ nHêï&ÉT Hêsêj·TT&ÉT.
ªªs¡$XÊÁdæÔì rdüTø√μμ
ªªM&ÉT |üs¡eTõ&ÉT¶ XÊÁdæÔ n+≥ ø£<ëμμ
ªªdüπs... dü∫Héì rdüTø√μμ
ø£<∏ä\T 155
ªª<˚X+¯ áJ>± >¬ *#˚s√E ø=fÒyº ê&É+≥ ôd+#·Ø... ndü\T áeT<Û´ä á&ÉT
ôd+#·Ø ø=&ç‘˚ #ê\T Ä {°+ z&çb˛‘·T+<ä≥ ì»y˚THê? yê&˚Hê?μμ
ªªne˙ï ˇ<äT›sê... eTq ø±˝ÒJ {°+ Ä+Á<Ûë ÁøÏ¬ø{Ÿ nk˛dæj˚TwüHé˝À
#˚]+~... n+<äTe\¢... eTq <˚X¯ Á|ü»\T ÁøÏø¬ {Ÿì Çwü|º &ü ≥ É + e˝≤¢ á yÓTsTTHé
Á>ö+&é ÁøÏ¬ø{ŸøÏ ÇdüTÔHêï+... MTs¡T ≈£L&Ü ÇwüºyÓTÆ‘˚ ÁøÏ¬ø{Ÿ Ä&É+&çμμ
n|üŒ{Ïes¡≈£L eTÚq+>± $+≥Tqï #·+{Ï HÓeTà~>± e÷{≤¢&Ü&ÉT. yê&ÉT
eTè<äTuÛ≤wæ. yÓTTVü≤e÷≥düTÔ&ÉT.
ªªMTs¡T #Ó|Œæ qy˚MT y˚T+ ø±<äq≥+ ˝Ò<Tä kÕsY... ø±˙ ej·TdüT nsTTb˛sTTq
yêfiÀfl... n+>∑yÓ’ø£\´+ ñqïyêfiÀ¢ Ä&Ü*‡q Ä≥˝≤ ñ+≥T+~ Ä ÁøÏ¬ø{Ÿ.
m+‘·ùd|üP ì\ã&ç ñ+&É≥y˚T. |ò⁄ü {Ÿu≤˝Ÿ n˝≤ ø±<äT kÕsY... #·e≥\T |ò⁄ü {Ÿu≤˝Ÿ
Ä&É˝sÒ T¡ ... <äeTTàqï Ä≥ n~... s√EøÏ eT÷&ÉT >∑+≥\T |üsT¡ >¬ ‘·≥Ô + n\yêf…qÆ
e÷≈£î n+‘·ùd|ü⁄ qT+#√≥+... nj˚T´|üìø±<äT... düπs... MTs¡T Á>ö+&é
#·÷|æ+#·+&ç...μμ
|”&û Á>ö+&é #·÷|æ+#ê&ÉT.
ÁøÏ¬ø{Ÿ Á>ö+&é>± e÷s¡T‘·Tqï ‘·eT Á>ö+&é ø° ø=‘·Ô yÓTÆ<ëHêìøÏ eT<Ûä´ ñqï
‘ê&ç#Ó≥¢MT+∫ Nø£{Ï |òü⁄{Ÿu≤˝Ÿ Á>ö+&éMT~øÏ bÕ≈£î‘√+~...
∫ø±≈£î ‘Ó|æŒ+#˚ Nø£{Ï... |ü&ÉeT{Ï bı<äT› ‘·q ˙&É\T #ê#·&É+‘√ ‘·«s¡>±
Nø£{Ï ø£ã[+#˚düTÔqï Á>ö+&é...
Nø£{Ï... Nø£{Ï...
---
ÁøÏ¬ø{Ÿ Ä&˚ ≈£îÁsêfi¯fl˝À ¬s&É¢u≤“sTT ˇø£&ÉT+&˚yê&ÉT. yê&ÉT e÷+∫ düs¡<ë
eTìwæ. n+<ä]‘√ n˝À bı˝ÀeTì ø£*dæb˛sTT e÷{≤¢&ù˚ dyê&ÉT. yê&ç HêqïøÏ
&Óe’ T+&é yÓH’ ‡é nH˚ ô|<ä› Áu≤+B cÕ|ü⁄ ñ+~. yê&ÉT ÁøÏø¬ {Ÿ Ä&ÉT≈£îHêïø£ |ò⁄ü {Ÿu≤˝Ÿ
Ä&˚yêfi¯fl‘√ ø£*dæ |üHêdü yê] ø=≥Tº <ä>∑Zs¡ ìeTàk˛&Ü ‘êπ>yê&ÉT. ‘·s¡Tyê‘·
156 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

X¯øÏÔ eø£ÿbı&ç _–+∫ <ëìMT<ä >√˝Ÿ¶ù|¢ø˘ <äeTTà _–+#˚yê&ÉT. yê&çï >√˝Ÿ¶ ¬s&ç¶
nì |æ*#˚yêfi¯ófl.
>√˝Ÿ¶ ¬s&ç¶ì #·÷ùdÔ #ê\T Hêsêj·TT&çøÏ –fÒº~ ø±<äT. m+<äTø√ ‘Ó©<äT.
<ä÷s¡+>± b˛j˚Tyê&ÉT. #·+{Ï>±&çøÏ yê&ÉT u≤>± q#êÃ&ÉT. düs¡<ë>± yê&ÉT
dæHêà kÕºs¡¢MT<ä y˚ùd CÀ≈£î\T, #·eT‘êÿs¡+>± yê&ÉT e÷{≤¢&˚ yÓ’q+ #ê˝≤
u≤>± q#êÃsTT. yê&ÉT ns¡>+∑ ≥ø√kÕ] Hê≈£î á ≈£î˝≤\MT<ä qeTàø£+ ˝Ò<Tä
nH˚yê&ÉT. eTqeT+<äs¡eT÷ uÛ≤sT÷... uÛ≤sTT nH˚yê&ÉT.
n+‘· eT+∫ eTìwæ m+<äT≈£î Hêsêj·TT&çøÏ q#·Ã˝Ò<√ #·+{ÏøÏ ns¡ú+
ø±˝Ò<äT.
ªªm+<äTø√ Ä&ÉT e÷{≤º&˚<ä+‘ê Hê≈£î ì»eTì nì|æ+#·{≤¢μμ n+‘˚
#Óù|Œyê&ÉT Hêsêj·TT&ÉT.
#·+{ÏøÏ ˇø£ ∫qï Äs√>∑´ düeTdü´ ñ+&˚~. n~ eT÷Á‘·|æ+&Ü˝À¢ sêfi¯ófl
#˚s¡&É+. <ë+‘√ ñ≈£îÿ˝≤+{Ï eTìwæ ≈£L&Ü eT÷Á‘·+ b˛düT≈£îH˚|ü&ÉT Ä
sêfi¯ófl n&É¶+ |ü&ç‘˚ –\–˝≤¢&çb˛j˚Tyê&ÉT. &Üø£ºsY>±s¡T #·÷dæ... ˙fi¯ófl u≤>±
m≈£îÿe ‘ê>∑T... n+<äT˝À ø=≥Tº≈£îb˛‘êsTT. ø±ø£b˛‘˚ #·÷<ë›+ nHêï&ÉT.
<ë+‘√ #·+{Ï ˙fi¯ófl m≈£îÿe ‘êπ>yê&ÉT. >√˝Ÿ¶ ¬s&ç¶ Ç~ |üfÒºXÊ&ÉT.
Ä s√E >√˝Ÿ¶ ¬s&ç¶ |ü⁄{Ïºqs√E. ákÕ] kÕ{Ï Ä≥>±fi¯fl‘√ ôd\ÁuÒ{Ÿ
#˚düTø√yê\qT≈£îHêï&ÉT. e÷\|ü*¢øÏ, e÷~>∑ >∑÷&˚ìøÏ eT<Ûä´˝À ñqï ˝≤≈£î\
<ä>∑Zs¡ bÕØº @sêŒ≥T #˚XÊ&ÉT.
Hêsêj·TT&ÉT ‘·|üŒ n+<äs¡÷ Vü‰»s¡j·÷´s¡T. e÷~>∑ ÇkÕ‡≈£î ≈£L&Ü
e#êÃ&ÉT. Hêsêj·TT&ÉT, ÇkÕ‡≈£î Ç<ä›s¡÷ eT+∫ H˚düTÔ\T #·+{ÏøÏ. ø±s¡|üPŒdü,
$Hêj·Tø± d”«≥T yêfi¯ófl #˚dæq ãsƒê˙, ãJ®\÷, d”«≥÷ ô|fÒº&ÉT.
ªªÇ+‘˚... &Ó’eT+&é yÓ’Hé‡ ¬s&ç¶>±s¡+fÒ @<√ ∫+ù|kÕÔs¡qT≈£îHêï+μμ
nHêï&=ø£&ÉT.
ø£<∏ä\T 157
‘·ø£åD+ ;s¡T¢ nø£ÿ&É yÓ÷Vü≤]+#ê&ÉT. #·\¢>± eT+#·T˝≤>± ñHêïsTT n$.
ªªnuÀ“... MT u≤s¡T #ê˝≤ <ä÷s¡yÓTÆHê Ç+‘· #·\¢>± m˝≤ ñHêïsTT á
;s¡T¢ nì n&ç>±&=ø£&ÉT.
ªªnjÓ÷´... MT≈£î ‘Ó©<ë... á eT<Ûä´ u…\Tº cÕ|ü⁄\ì ø=‘·Ô>± ô|{≤º+...
Ç|ü&ÉT MT e÷\|ü*,¢ e÷~>∑ >∑÷&Ó+ yêfi¯ófl }fiÀfløÏ ‘ê>∑T&ÉTø√dü+ sêyê*‡q
nedüs¡+ ˝Ò≈£î+&Ü Çø£ÿ&˚ MT j·÷ø√ãT>±&ç øÏ∞fl ø=≥Tº˝À... MT Ä<ë+>±&ç
#·eø£ <äTø±D+˝À ≈£L&Ü eTq eT+<äT <=s¡T≈£î‘ê~μμ nHêï&ÉT ¬s&ç¶.
#·+{Ï>±&ÉT ‘ê>∑ø£b˛‘√+fÒ ªª˙ øÏ&ûï˝À sêfi¯flì ø£]–+∫ ˙ eT÷Á‘êìï
|ü]¬>{ÏºkÕÔ~ á ;s¡T... Ç~ #ê˝≤ Äs√>∑´+. Bì ù|s¡T ø£p®s¡+μμ nHêï&ÉT
¬s&ç¶.
#·+{Ï>±&ÉT d”kÕ m‘êÔ&ÉT. øÏ&ûï˝À sêsTT ø£]–b˛sTT+~. eT÷Á‘·+˝À
ø=≥Tº≈£îb˛sTT+~.
ªª˙≈£î ‘Ó\TkÕ... ¬s&ç¶>±] yÓ’qTcÕ|ü⁄˝À s¡÷\T Á|üø±s¡+ ‘ê>∑≈£L&É<ä+≥.
ø±˙ Ä] &Üu≤MT<ä ≈£îØÃ ã\¢˝Òdæ, øÏ+<ä N≈£î\ ã+&ç ô|{Ïº+∫ ‘Ó>∑
n$Tà+#˚‘·Hêï&ÉT. |üãT‘·«+ yêfi¯fl~μμ nHêï&ÉT ÇkÕ‡≈£î ø±s¡|üPŒdü qeTT\÷Ô.
ªª#·d.t .. }s¡Tø√dt... eTs√ s¬ &ç¶ j·Ty˚Tà˝ÒH¢ √, eT+Á‘√ nsTT ôV≤’ Á<ëu≤<äT˝À
‘=+>∑T+fÒ Çø£ÿ&É á ¬s&ç¶πø+ e#˚ÃkÕÔ~. á&ÉT #·˝≤ø° >±ã{Ïº j·÷bÕs¡+
#˚düT≈£î+≥THêï&ÉTμμ nHêï&ÉT #·+{Ï.
ªªÄ&ÉT nø£ÿ&É Äs¡¶πsj·TãfÒº Çø£ÿ&û&ÉT s¡÷\T‡ ˝Ò≈£î+&Ü ¬s+&ÉT #˚‘·T˝≤
dü+bÕ~düHÔ êï&ÉT. n<˚ eTH√fi¯ófl ø±|ü⁄kÕsê ø±ùdÔ ≈£î$Tà+#˚kÕÔ&TÉ qTe«qï mø£ÿ&√
≈£L#·Tqï ¬s&ç¶. nB eT‘·\ãT. eTH√&ÉT j·TyÓTà˝Ò¢ neø£b˛‘ê&Ü... H˚qT ≈£L&Ü
<=+>∑kÕsê ã{°º m≥ºø£b˛‘êHêμμ nHêï&ÉT ÇkÕ‡≈£î.
ªªá Á|ü|ü+#·+˝À eTqTwüß\T ¬s+&ÉT s¡ø±\T. ‘ê–+#˚yê&ÉT. ‘êπ>yê&ÉT.
‘ê–+#˚yê&ÉT y˚T&É\T, $T<Ó›\T ø£&É‘ê&ÉT. ‘êπ>yê&ÉT ˇ+{ÏMT<ä >∑T&É¶\T ≈£L&Ü
158 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

neTTà≈£îì ~>∑+ãs√&ÉsTTb˛‘ê&ÉTμμ n+≥÷ <Ûsä à¡ dü÷ø£àå + ≈£L&Ü #Óù|Œ&ÉT ÇkÕ≈£î.
u…\TºcÕ|ü⁄\ MT<äT>± ∫ø£ÿ{Ï Nø£{Ï e÷\|ü*,¢ e÷~>∑ >∑÷&˚\MT<äøÏ C≤s¡≥+
#·+{ÏøÏ ø£ì|ædü÷ÔH˚ ñ+~.
---
#·+{Ï>±&çøÏ ;á&û d”≥T e∫Ã+~. Hêqï #ê˝≤ Vü≤&Üe⁄&ç #˚XÊ&ÉT.
#·÷&É+&ç Hê ø=&ÉT≈£î m+‘· Á|üjÓ÷»≈£î&Éj·÷´&√ nì s=eTTà $]#ê&ÉT.
ø±ø£b˛‘˚ πødüTº dü]º|òæπø≥T ø=‘·Ô bòÕsêà{Ÿ˝À ø±yê\qï ù|N e∫Ã+~.
ø√kÕÔ õ˝≤¢˝À¢ <ä[‘·T\øÏ Ç<√ >∑+&É+. qTe⁄« #·ØÃ¬øfi¯‘êyê? ˙ u≤ãT ù|s¡T
ø£èbÕq+<ä+ ø£<ë. qTe⁄« ÁøÏdj ºæ T· Hé. n+<äTe\¢ ;d” d”˝ÀøÏ ekÕÔe⁄ nì #·+|ü⁄≈£î
‹+{≤s¡T s¬ $q÷´ yêfi¯ó.¢ ø=‘·>Ô ± e∫Ãq j·T+ÄsYy√ nsTT‘˚ á $wüjT· +˝À
|üs¡eT <äTsêàs¡TZ&ç>± ù|s¡T |ü&Ü¶&ÉT. nø£ÿ&çø° ¬s$q÷´ Çq‡ô|ø£ºs¡T s¡$sêE
≈£L&Ü j·Td”‡H˚ ø±ã{Ïº ø=+‘· y˚T\T. j·Te÷às√« #·+{Ï>±&ç Ç+{ÏøÏ yÓ[fl
nø£ÿ&É Áø°dTü Ô ˝Ò&ìÉ , Væ≤+<ä÷ <˚e⁄fi¯fl |ü{≤\THêïj·T˙ s¡TEe⁄ #˚dTü ≈£î s¡eTàHêï&ÉT
s¡$sêEì. ø±˙ Ä j·T+Äs√«ì qeTà&ÜìøÏ ˝Ò<Tä . Ç+‘·≈î£ eTT+<äT ≈£L&Ü
Ç˝≤H˚ s¡$sêEì eTT+<äT |ü+|æ yÓqø£ ‘êH˚ e#êÃ&ÉT. Ä¬s’ dü¬s’q ]b˛s¡Tº
ÇdüTÔHêï&√ ˝Ò<√ dü«j·T+>± ‘˚\TÃø√&ÜìøÏ.
ªªkÕj·T+Á‘·+ ekÕÔq‘êÔ... Á|üuTÑÛ e⁄ bòı{À\T nsT÷´ ø=+#Ó+ <ë∫ e⁄+#·T...
H˚qT ]b˛s¡Tº sêdüT≈£îb˛‘êqTμμ nHêï&ÉT s¡$sêE ≈£î|üeTà‘√.
ªªeTq <˚e⁄&çï eTqyÓT+<äT≈£î <ë#·Tø√yê* ne÷à...μμ nHêï&ÉT #·+{Ï.
ªªñ<√´>∑+ ø±yê\+fÒ Ç˝≤ <=+>∑ ã‘·T≈£î ã‹πø˝≤ |æ{Ï+>∑T ô|{≤ºÁsê á
>∑es¬ à+{Àfi¯ófl... eTq+ eTsê´<ä>± ã‹øÏ‘˚ #·÷&É˝sÒ T¡ . mø£ÿ&√ nø£ÿ&É eTq*ï
<=+>∑*ï #˚j·T+<˚ ì<ä›s¡≥º<äT.. m<äe\øÏμμ n+~ ≈£î|üeTà.
ªªÄ \+»ø=&ÉT≈£î\T >∑Tfi¯fl˝ÀøÏ sêìj·T´ø£b˛‘˚H˚ ø£<ë eTq ‘ê‘·\T <=s¡\
eT‘·+˝ÀøÏ b˛j·÷s¡T... eT‘·+ e÷sê+ ø±˙ yê&Éø≥ £ Tº e÷s¡˝øÒ b£ ˛‘·Hêï+....
ø£<∏ä\T 159
≈£î\+ ≈£î\+˝≤H˚ ñ+~μμ ‘·T|ü⁄≈£îÿq ñe÷à&ÉT ø£èbÕes¡+.
e÷eT÷\T>± ã÷‘·T\T e÷{≤¢&TÉ ¶ ø£èbÕes¡+. HêqïøÏ ã÷‘·T˝§#·Ãì #·+{ÏøÏ
‘Ó*j·÷\+fÒ Ç˝≤ @<√{Ï ‘·>∑˝≤*.
kÕj·T+Á‘·+ s¡$sêE e#êÃ&ÉT.
ªªeTqøÏ øπ düTº dü]|º ø¬æò ≥Tº Çe«&ÉeT+fÒ bÕøÏkÕÔHé |ü+∫ Ç∫Ãq≥Tº ˙\T>∑T‘ê&ÉT
Ä|ò”düs¡T Hêø=&ÉT≈£î... H˚qT ø±düT≈£î+{≤H¢̊μμ nHêï&ÉT s¡$sêE.
ªªø±<äTsê... y˚T+ Væ≤+<äTe⁄\+ ø±<äT... Hê ø=&ÉT≈£î eT‘·+ ù|s¡T
jÓTVü≤Àwüßyê. }fiÀfl ñHêïπs C≤]®¬s&ç¶ >±s¡T.. Äj·THê ÁøÏdæºj·TH˚ ø£<ë. Äfi¯fl
ne÷àsTTì dü+ã+<Ûä+ e÷{≤¶&ÉeTì e÷‘√ #Ósê¢&˚‘·ÔHêï&˚ Ä Ä|ò”düs¡T
\+»ø=&ÉTøÏÿ #Ó|Œü sê... e÷˝À&ÉT e÷˝À&˚, e÷~>± e÷~π> nì ø±sTT‘·+
Çe«&ÜìøÏ Çìï |ü⁄Ásê≈£î˝≤? eT‘·+ e\¢ Hê≈£î ≈£î\+b˛‘˚ yêfi¯flø° b˛yê*>±μμ
nHêï&ÉT ø£èbÕes¡+.
ªªÄ ne÷àsTTø£ H êï kÕ\àHé b˛s¡ T c˛‘· Ô e T #Í<ä ] >±] ne÷àsTT
u≤e⁄+≥T+~. e÷ #·+{Ï>±&çøÏ ÇkÕÔπsyÓ÷ ø£qTø√ÿμμ nHêï&ÉT Hêsêj·TT&ÉT.
ªªHê ñ<√´>∑+ qqTï #˚düTø√ìe«+&çsê... ¬s&ç¶>±s¡÷, #Í<ä]>±s¡÷
ÁøÏdæºj·Tq¢sTT‘˚ H˚qT bÕøÏkÕÔHé ‘·Ts¡ø£yê&çì... ìC≤+ qyêãTì. nBø±<äT
ÇBø±<äT ¬s&ç¶ ¬s&˚¶, #Í<ä] #Í<äπs, Hêj·TT&ÉT Hêj·TT&˚, e÷\ e÷~>∑\T
e÷\e÷~>∑˝.Ò á ‹|üŒ\T ‘·|Œü e⁄. n‘êÔ Ç+{À¢ Væ≤+<ä÷ <˚e‘·\ u§eTà˝ÒyTÓ HÆ ê
ñHêïj·÷?μμ nHêï&ÉT s¡$sêE.
ªªe÷ <˚e‘· @>∑T\eTà... @&ÉTø=+&É˝À&çøÏ u§eTà^dæq <=+>∑Hêj·÷fi¯ófl
e÷ @>∑T\eTàøÏ ^j·T˝Ò<äT. n+<äTπø |ü{≤˝Ò¢e⁄μμ nHêï&ÉT ø£èbÕes¡+... ø=+#Ó+
Ä–.
ªªe÷ ˙&É |ü&ç‘˚H˚ Äfi¯fl <˚e⁄fi¯ófl yÓTÆ\ |ü&É‘ês¡ì eTeTà*ï >∑T&ç ñqï
M<ÛäT˝À¢ ≈£L&Ü ‹s¡>∑ìe«˝Ò<äT ø£<ë... e÷ ø=+|ü˝À¢øÏ m+<äT≈£îsê Ä <˚e⁄fi¯fl
160 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

u§eTà\T.. yÓTÆ\&çb˛s¡÷... Äfi¯ófl yÓTÆ\&çHê n&Éø£b˛sTTHê Væ≤+<ä÷ <˚e⁄fi¯ófl
e÷ ø=+|ü˝À¢ø=ùdÔ y˚T+ yÓTÆ\|ü&çb˛‘ê+μμ nHêï&ÉT.
ªªÇ|ü&ÉT Äfi¯fl >∑Tfi¯fl˝À¢øÏ s¡eTà+≥THêïs¡T>± e÷j·÷´... <ä[‘· >√$+<ä+
nì kÕøå±‘·÷Ô m+ø£fÒX¯ó&˚ ù|≥˝…eTà{≤, e÷\e÷~>∑ ø=+|ü˝…eTà{≤ ‹]π>&ÉTμμ
nHêï&ÉT s¡$sêE.
ªªÇk˛ÿ n+fÒ b˛sTT... ñk˛ÿ n+fÒ sê&ÜìøÏ y˚Ty˚T+ ≈£îø£ÿ\eT+Á{≤?
¬s+&ÉTy˚\ @fi¯ófl n+fÒ j·÷uÛ…’ ns¡yÓ’ ‘·sê\T Væ≤+<ä÷ <˚e⁄fi¯ófl ‘=+– #·÷&Éì
eTeTà*ï @ <˚e⁄&ÉT ø±bÕ&˚&√, e÷ |æ˝≤¢ bÕ|ü*ï s√>±*ï+∫, #êe⁄qT+∫
s¡øÏå+#˚&√ Ä <˚e⁄&˚ Çø£eTT+<äT ≈£L&Ü ø±bÕ&É‘ê&ÉT. eTq ø=+|ü\ø=#˚Ã&Éì
Ä m+ø£fÒX¯«s¡T&çì ≈£L&Ü e+{Ï+{À¢ø√, ø={≤º+˝Àø√ |ü+|æ#ês¡+≥ ø£<ëμμ
nHêï&ÉT ø£èbÕes¡+.
ªªMT ù|s¡T ø£èbÕes¡+ ø±ã{Ïº πødüTº dü]º|òæ¬ø≥Tº Çe«≈£L&É<ä+{≤&É+≥ Ä
Ä|ò”düs¡T Hê ø=&ÉT≈£îμμ }kÕ&ÉT ÇkÕ≈£î.
ªª@sê... n+fÒ MT Væ≤+<ä÷ <˚e⁄fi¯fløÏ ø£è|ü... ø£ìø£sê\T.. esê\T Çe«&Ü\T
ñ+&É e ì ˇ|ü  ≈£ î qïfÒ º H ê? ø£ è |ü ø£ * –qyê&É T ... esê\T Ç#˚ Ã yê&É T
@düTÁ|üuÛÑTy˚Hê?μμ nHêï&ÉT ø£èbÕes¡+.
ªª˙ Ç‘·+&É+ düπs¢ e÷j·÷´μμ nì s¡$sêE áfi¯ófl #Ó]ÃøÏ yÓfi¯fls¡˙,
Væ≤+<äTe⁄\˙ yê&Éø£≥Tº yêfi¯fl <ä>∑Zs¡ dü+‘·ø±\T |ü⁄#·TÃ≈£îHêï&ÉT.
dü]>±Z yêfi¯ófl dü+‘·ø±\T ô|&ÉT‘·Tqï|ü&˚ Nø£{Ï Ä yê&Éø£≥Tº MT~øÏ
e∫Ã+~.
---
;sT÷&û ø±øÏHê&É˝À C≤sTTqj·÷´&ÉT #·+{Ï. nø£ÿ&˚ |ü]#·j·TeTsTT+~
düTXÊ+‹. Ç<ä›s¡÷ Áù|eT˝À |ü&É{≤ìøÏ nfÒº düeTj·T+ |ü≥º˝Ò<äT. n<˚+{À Ä
ne÷àsTT‘√ ñ+fÒ Nø£{Ï ≈£L&Ü yÓ\TÔsT¡ ˝≤H˚ ñ+&˚~ #·+{Ïø.Ï düTXÊ+‹ ≈£L&Ü
ø£<∏ä\T 161
#êeTq#Ûêj·T. nsTTHê @<√ yÓ\T‘·Ts¡T ÄyÓTì n+{Ïô|≥Tº≈î£ ì ñ+&˚~. ÄyÓT
edüT+Ô fÒ Nø£{Ï ≈£L&Ü ø£]–b˛sTT ‘Ó\>¢ ± nsTTb˛j˚T~. Ç<äs› ÷¡ ;∫˝À ≈£L#·Tì
◊dtÁø°eT+\T ‹+≥÷, ãsƒê˙\T qeTT\÷Ô e÷{≤¢&TÉ ‘·T+fÒ düeTTÁ<ä+ ≈£L&Ü
dü<äT› #˚j·T≈£î+&Ü Ç+{≤ ñ+&˚~. f…ÆeTT Ä–b˛sTT Äfi¯flì <˚_]kÕÔ ñ+&˚~.
Nø£{Ï düeTTÁ<ä+ MT<ä Ä–b˛j˚T~. ;∫ yÓ\T>±ZH˚ ñ+&˚~.
˝…’|òü⁄˝À #ê˝≤ $Tdü‡j·÷´qT.. áeTìwæì Ç+‘· Ä\dü´+>± ø£*dæ
nqT≈£îHêï&ÉT #·+{Ï. <ä÷s¡+>± düeTTÁ<ä+ MT+∫ yê&˚ï #·÷düTÔ+~ Nø£{Ï.
---
Áf…sTTì+>∑T eT<Ûä´˝À n+uÒ<∏äÿsY »j·T+‹øÏ Ç+{ÏøÏ e#êÃ&ÉT #·+{Ï. n~
yêfi¯fløÏ ô|<ä› |ü+&É>∑. kÕj·T+Á‘·+ ô|<ë›j·Tq u§eTàøÏ <ä+&É˝Òdæ, |üø£ÿH˚ ùdºõ
ø£{Ïº <ëìMT<ä bÕ≥\÷, &ÜqT‡\÷, Hê≥ø±\T, |ü<ë´\÷... ˇø£fÒ dü+<ä&.ç
dü+<ä\&ç+~. ô|<ë›j·Tq <ä+&É˝ÀÔ ì+&çb˛j·÷&ÉT. ø=‘·Ô>± ø={Ïºq
ô|sTT+≥T‘√ Äj·Tq dü÷≥÷, #˚‹˝À |ü⁄düøÔ e£ T÷ yÓT]dæb˛‘·THêïsTT. ô|<ë›jT· q
u§eTà <ä>∑Zs¡ dü+<ä&ç ñ+~ ø±˙ Ç~es¡ø£+‘· ø±<äT. ∫qï|æ\¢\÷, eTTdü˝≤fi¯Sfl
m≈£îÿe ñHêïs¡T. düπs ì+bÕ~>± ekÕÔπs¢ nqT≈£îHêï&ÉT #·+{Ï. eTT+<äT d”ŒN\T
nsTTHêsTT. ‘·sT¡ yê‘· |ü<ë´\T n+<äT≈£îHêïs¡T. ø£s¬ +≥T dü+ú ã+ MT+∫ ø=¬øÿ+
y˚dæ ˝≤–q ≥÷´ãT˝…’≥÷¢, d”]j·T˝Ÿ ã\T“\÷ m≈£îÿy˚ ø£{≤ºs¡T. ø±˙ Nø£{Ï
b˛˝Ò<äì|ædüTÔ+~ #·+{ÏøÏ.
ùdºJ eTT+<äT ãs¡ø£+ MT<ä |æ\¢\T ≈£L#·THêïs¡T. ø±˙ U≤∞ ñ+~. yÓqTø£
y˚dæq bÕ¢dæºø˘ ≈£îØÃ˝À¢ ø=ìï U≤∞>± ñHêïsTT. Ç+‘·≈£îeTT+<äT #√≥T #ê\ø£
‘√düT≈£îH˚yêfi¯ófl. ≈£îØÃ\ mqø£ ì\ã&É¶ yêfi¯ófl m≈£îÿe ñ+&˚yêfi¯ófl.
ªªÇø£ sês¡T˝Òsê...μμ nHêï&ÉT Hêsêj·TT&ÉT #·+{Ï>±&ÉT »q+ø√dü+
yÓ‘·T≈£î‘·T+fÒ.
Á|üX¯ï>± #·÷XÊ&ÉT #·+{Ï.
162 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

ªª|üøÿ£ {ÖH√¢øÏ me&√ ©&És=‘·HÔ êï&ÉT. eTq ≈£îÁs¡ø±s¡TøÏ sêqTb˛qT Á{≤ø£sº T¡
ô|{Ïº, |ü˝≤e⁄ bı≥¢+, ø√≥s¡T u≤{Ï\T, ‘·\øÏ e+<ä s¡÷bÕj·T\T ≈£L© Ç∫Ã
|ü≥Tº≈£îb˛j·÷s¡T. ˇø£y˚fi¯ Ä ©&És¡T ˝Ò≥sTT‘˚ Ç+ø√ e+<äμμ nHêï&ÉT ÇkÕ≈£î.
ªªeTq$Tyêfi¯ Ç+‘· eTT<ä› ‹+≥THêï+ n+fÒ n~ ô|<ë›j·Tq e\¢...
eTqTwüß˝≤¢ ø±ø£b˛sTTHê dü>∑+ eTqTwüß˝≤¢ nHêï ã‘·T≈£î‘·THêïeT+fÒ Äj·Tq
#˚‹˝À ñqï |ü⁄düÔø£y˚T ø±s¡D+... Ç+‘· ô|<ä› |ü+&É>∑˙, ô|<ë›j·T˙ï e~˝Òdæ
eT+<äT ø√dü+ b˛‘êsê?μμ nHêï&ÉT #·+{Ï.
ªªeTØ n+‘· m<äe\ì|æ+#·Tø√≈£L&É<äH˚ bı<äT›fÒ ‘·˝≤ z <ä+&Ü y˚dæ,
<ä+&É+ ô|{Ïº b˛j·÷s¡T eTq m<äe\Tμμ nHêï&ÉT Hêsêj·TT&ÉT.
ªªÇ<˚ ø±<äHêï... n<äT>√ nø£ÿ&É e÷ e÷~>∑>∑÷&Ó+˝À s¡ø£åD düuÛÑ
ne⁄‘√+~. nø£ÿ&É |ü]dæúr Ç+‘˚... ãT&√¶fi¯Sfl, eTTdü˝≤fi¯ófl ‘·|üŒ n+<äs¡÷
|ü˝≤e⁄, ø√≥ºs¡T eT‘·+ |ü⁄#·TÃ≈£îHêïs¡Tμμ nHêï&ÉT ÇkÕ≈£î.
ªª≈£L&Ó{ÏºH√fi¯flì eT]Ãb˛‘˚ eTq >∑‹ ≈£îø£ÿ\øÏ ≈£L&Ü |ü≥º<äTsêμμ u≤<Ûä>±
nHêï&ÉT #·+{Ï.
Nø£{Ï ∫ø£ÿã&çq≥Tº nì|æ+∫+~ #·+{ÏøÏ. Ä Nø£{À¢ Á{≤ø£ºs¡T eTfi≤fl
e∫Ã+~. $T–*q ø=+‘·eT+~ q&çej·Tk˛fi¯ófl ≈£L&Ü |ü˝≤e⁄ bı{≤¢+, ø√≥s¡T
u≤{Ï\T n+<äT≈£îì Á{≤ø£ºs¡T ‘={Ïº˝À >∑&ç¶MT<ä ≈£Ls¡TÃHêïs¡T. Á{≤ø£ºs¡T yêfi¯flì
n+uÒ<∏äÿsY <ä>∑Zs¡ ≥÷´ãT˝…’≥T yÓ\T>∑T*ï+∫ <ä÷s¡+>± Nø£{À¢øÏ á&ÉTÃ≈£î
b˛sTT+~.
---
Áf…sTTì+>∑T |üPs¡Ôj·÷´ø£ #·+{Ïø° düTXÊ+‹øÏ ô|fi¯flsTT´+~. n~ ≈£L&Ü
bı<äT›≥ |üP≥. #·+{Ï>±&ÉT dü÷≥T y˚düT≈£îHêï&ÉT. düTXÊ+‹ ‘Ó\¢{Ï Ns¡ ø£≥Tº≈£îì
yÓsTT˝Ÿ y˚düT≈£îì ÁøÏdæºj·THé ô|[fl≈£L‘·T]˝≤ ‘·j·÷s¡sTT+~. ô|[¢ #·ØÃ ãj·T≥
»]–+~. #·]Ã yêøÏ{À¢ {Ï|t{≤|ü⁄ |ü+~] y˚dæ Ä |ü+~]˝À ô|[fl #˚XÊs¡T.
<˚e⁄&ÉT #·ØÃ˝À ñ+&çb˛j·÷&ÉT. #·+{Ï>±&É÷ Ä&ç uÛ≤s¡´ ãj·T{Ï ñ+&çb˛j·÷s¡T.
ø£<∏ä\T 163
Ç+‘·≈£îeTT+<äT z uÒ+≈£î ñ<√´>∑düTÔ&ç ô|[fl #ÓØÃ˝À|ü\ »]–+~. me&√
–≥ºHê&ÉT Ä uÒ+≈£î yê&çMT<ä |æ‘·÷Ø ô|{≤º&ÉT. á&ÉT ÁøÏdæºj·TqT. ø±˙ Væ≤+<ä÷
nì dü]|º øπæò ≥T rdüT≈£îì <˚XÊìï <√#˚XÊ&ÉT nì. yê&ÉT e÷~>∑ |ü⁄≥Tºø£ |ü⁄{ÏHº ê,
e÷~>∑ yê&É˝À ô|]–Hê e÷~>√&Éïì ìs¡÷|æ+#·T≈£îH˚ dü]øÏ yê&çøÏ @düTÁ|üuTÑÛ e⁄
ø£qã&Ü¶&ÉT. á |ü⁄Ásê≈£î\T me&ÉT |ü&É‘ê&Éì á |ü<ä∆‹ ø£ìô|{≤ºs¡T ô|<ä›\T.
<˚e⁄&ç ø±fi¯fl <ä>∑Zs¡, ãj·TfÒ ô|[fl ne⁄‘·T+~. bÕdüºs¡T >±πs ô|[fl #˚sTTkÕÔ&ÉT.
ø±ø£b˛‘˚ Äj·Tq e÷s¡Ty˚w+ü ˝À ñ+{≤&ÉT. n+fÒ n+^ ã<äT\T>± dü÷≥T
y˚dTü ≈£îì ñ+{≤&ÉT. $T>∑‘êe˙ï e÷eT÷˝Ò.
n+‘ê u≤H˚ nsTT+~ ø±˙ @<√ yÓ*‹. J$‘·+˝À ˇø£ÿkÕ] »]π> ô|[fl
(kÕ<Ûës¡D+>±) ≈£L&Ü @<√ <=+>∑‘·q+ #˚dæq≥Tº, \+»‘·q+ #˚dæq≥÷º
#˚düTø√&É+... @<√ yÓ*‹... u≤>± ø±s¡TeTãT“ |ü{Ïº+~. es¡¸+ edüTÔ+<˚yÓ÷
nì ø£+>±s¡T |ü&Ü¶s¡T n+<äs¡÷... ø±˙ es¡¸+ ≈£îs¡e˝Ò<äT. ø±˙ <ä≥+º >±
eTãT“ |ü≥&º +É ‘√ n+‘ê Nø£{.Ï .. #·+{Ï>±&çøÏ ∫ø±¬øøÏÿ+#˚ Nø£{.Ï .. ô|[fls√EHê
yê&çï e<ä˝Ò¢<äT... |ü>∑\T ≈£L&Ü Nø£{Ï.
---
ô|fi¯flsTTHê m≈£îÿes√E\T ø£*dæ ø±|ü⁄s¡+ #Ój·T´˝Òø£b˛j·÷s¡T #·+{Ï,
düTXÊ+‹. ÄyÓTøÏ ø√qd”eT˝À nB kı+‘· }fiÀfl b˛dæ+º >∑T nsTT+~. s√p
b˛e&É+ sêe&É+ ø£weºü Tì ÄyÓT nø£ÿ&Ü #·+{Ï>±&ÉT Çø£ÿ&Ü ñ+&çb˛j·÷s¡T.
#·+{ÏøÏ ≈£L&Ü ‘·q }fiÀflH˚ b˛dæ+º >∑T <=]øÏ+~. yêsêìøÏ s¬ +&ÉTkÕs¡T¢ #·+{Ï>±&˚
yÓ÷{≤sY ôd’øÏ˝Ÿ MT<ä ô|fi≤fl+ <ä>∑Z]øÏ b˛sTT edüTÔ+{≤&ÉT.
‘·q Áô|ò+&ÉT ¬s&ç¶ yêfi¯fl Hêqï, yÓ’qTcÕ|ü⁄ ¬s&ç¶ Ç|ü&ÉT j·T+j·T˝Ÿ@
nj·÷´&ÉT. ‘·eT j·T+j·T˝Ÿ@ <ä>∑Zs¡ dæbòÕs¡T‡ ñ‘·Ôs¡+ rdüT≈£î+fÒ ô|fi≤fl+ ñqï
}]øÏ yÓ’|òt n+&é Vü≤»“+&é Jy√ øÏ+<ä Á{≤Hé‡|òüsY ne⁄‘·T+<äì ‘√{Ï {°#·s¡T¢
dü\Vü‰ #Ó|üŒ&É+‘√ Ä |üì˝À |ü&Ü¶&ÉT #·+{Ï.
kÕj·T+Á‘·+ >¬ dtVº ≤ü Ödt˝À ñ+{≤&É+≥ j·TyÓTà˝Ò´. ø±s¡´ø£s\Ô¡ ‘√ MT{Ï+>∑T\T
164 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

ô|&É‘ê&É+≥. ‘·q yÓ÷{≤sY ôd’øÏ˝Ÿ ¬>dtºVü≤Ödt ãj·T{ Ä|æ ˝À|ü*øÏ yÓfi≤fl&ÉT
#·+{Ï. n|üŒ{Ïπø u≤>± ˝Ò≥sTT+~. Vü‰˝À¢ ≈£L#·THêï&ÉT. >∑Héy˚Tq÷, yê#Yy˚Tq÷
ãj·T≥ ø£ãTsê¢&TÉ ≈£î+≥THêïs¡T. ‘·eT ù|≥ ≈£îÁsê&˚ MÁsêE #·+{Ïì #·÷dæ
‘·‘·Ôs¡|ü&Ü¶&ÉT.
ªªqeTùdÔ nHêïμμ nHêï&ÉT MÁsêE. yê&ÉT bÕØº˝À ∫Hêïfi¯fl˝À ø=+#Ó+
ô|<ä› ©&És¡T.
‘·\T|ü⁄ ‘ÓsT¡ #·T≈£î+~. z ne÷àsTT ãj·T{ÏøÏ e∫Ã+~. Ä ne÷àsTTì
#·÷dæ ñ*øÏÿ |ü&Ü¶&TÉ #·+{Ï. n~ MÁsêE>±&ç eTs¡<\ä T. ÄyÓT Ns¡ q*–
e⁄+~. ndü\T Äy˚T q*– ñ+~. ÄyÓT ‘·*¢ bı\+˝À |üì#˚ùd s√E˝À¢ Ç<˚
¬s&ç¶ #ÓsTT´ |ü≥Tº≈£î+fÒ #ê∫ø={Ïº+~. Ä eTT#·Ã≥ Ç|üŒ{Ïø° á ù|≥˝À >=|üŒ>±
#Ó|ü≈£î+{≤s¡T. n˝≤+{Ï ‘·*¢≈£L‘·Ts¡T...? n<˚ ¬s&ç¶‘√?... Ç˝≤π>Hê MÁsêE
©&ÉsT¡ >± m~–+~.
Ç+‘·˝À yÓTT<ä{Ï Ä≥ nj·÷´ø£ s¬ +&√ Ä≥øÏ e∫Ãq≥T¢ z es¡eú ÷q
Hêj·T≈£îsê\T.... ¬s&É¢e÷àsTT ãj·T≥ Nø£{Ï˝À+∫ >∑~˝À|ü* Nø£{Ï˝ÀøÏ
q&ç∫+~. Ç+{Ï<>ä sZ∑ ¡ e+≥|üì #˚dTü ≈£îì e∫Ã+<äqT≈£î+{≤, e+{Ï+{Ï Nø£{˝Ï À
m+–* ÄyÓT Ns¡≈î£ n+≥T≈£î+~. ì»y˚T M&çøÏ nìï ≈£î˝≤\÷ düe÷qy˚T˝≤
ñ+~s√ nqT≈£îHêï&ÉT #·+{Ï.
Ç<ä›s¡T Ä&Üfi¯Sfl Nø£{À¢ ø£*dæb˛j·÷s¡T..... Nø£{Ï... Nø£{Ï... ¬s+&ÉT
Nø£≥T¢ ø£*ùdÔ... ˇø£ ô|qT Nø£{Ï.
---
ô|fi≤fl+ <ä÷s¡+>± ñ+&É≥+‘√ eT+<äT n\yê≥T u≤>±H˚ nsTT+~ #·+{Ïø.Ï
s√p Nø£{Ï |ü&É>±H˚ ‘ê>∑T‘·÷ ñHêï&ÉT. ‘·sê«‘· #·+{Ï ô|fi≤flìøÏ #·+{Ï }s¡T
Á{≤Hé‡|òüsY nsTT+~. ô|fi≤fl+ <ä>∑Zs¡ nsTTHê eT+<äT n\yê≥T e÷Á‘·+ <ä÷s¡+
ø±≈£î+&Ü n˝≤H˚ ñ+&çb˛sTT+~ #·+{Ïø.Ï
n‘·Ô>±] }fiÀfl |ü]#·j·T+ nj·÷´&ÉT Hêj·TT&ÉT. n‘·&çøÏ ¬s’düT$T\T¢+~.
ø£<∏ä\T 165
sê»ø°jT· + ñ+~. #·+{Ï n‘êÔ]+{Ï MT<äT>± n<˚ <ë]˝À yÓfiÔ‚ e#˚Ã bı\eTT+~.
n˝≤ bı˝≤ìøÏ yÓfi‚fl dü+<äs¡“¤+˝À m<äTs¡e≥+, ø=Hêïfi¯fløÏ e÷≥ ø£\e≥+
»]>±sTT. Hêj·TT&ÉT eT+∫ düs¡<ë eTìwæ. ø£\T|ü⁄>√\T eTìwæ. Hêj·TT&ç
yÓT&Éì+&Ü, #˚‹ì+&Ü ã+>±s¡yT˚ . nsTTHê Ä bı>∑sT¡ ñ+&É<Tä . n˝≤ nsTTq
|ü]#·j·T+‘√ s√p kÕj·T+Á‘·+ #·+{Ï Hêj·TT&ç ¬s’düT$T\T¢øÏ yÓfi¯fl&É+ nø£ÿ&˚
Ç<äs› ÷¡ eT+<äT ‘ê>∑T‘·÷ düs<¡ ë>± e÷≥\T #Ó|ü ø√e&É+, ˇø√ÿkÕ] Hêj·TT&ÉT
‘·q ã+&çMT<ä #·+{Ïì Ç+{ÏøÏ ~¬>≥º≥+ n+‘ê e÷eT÷\T>± »]–b˛‘·÷
e⁄+~. Hêj·TT&çøÏ ≈£L&Ü >√˝Ÿ¶ ¬s&ç¶ ˝≤π> ≈£î˝≤\MT<ä qeTàø£+ ˝Ò<Tä . n+<äs¡÷
ˇø£fÒ n+{≤&ÉT.
‘·qT ø±øÏHê&É˝À eTqdüT bÕπsdüT≈£îqï s√E˝À¢ z ‘Ó\¢{Ï yÓ\T>∑T
düTXÊ+‹˝À, ÄyÓT Áù|eT˝À ø£ì|æ+#˚~ #·+{ÏøÏ. Ç+‘·≈£îeTT+<äT q>∑\T
˝Òøb£ ˛sTTHê ÄyÓT yÓ*>π ~. ñ<√´>∑+ e#êÃø£ q>∑\T u≤>±H˚ #˚sTT+∫+~.
ø±˙ Nø£{À¢ ÄyÓT yÓ\>∑&É+ ˝Ò<äT. ÄyÓT ‘ê\÷≈£î q>∑\T e÷Á‘·y˚T
yÓ\T>∑T‘·THêïsTT.
Áù|$T+#˚≥|ü&ÉT ñ+&˚ Ä Ç~, ô|fi¯flj·÷´ø£ m˝≤ ñ+≥~ nqT≈£îHêï&ÉT
#·+{Ï.
z s√E kÕj·T+Á‘·+... >∑~˝À, Nø£{Ï˝À bòÕqTøÏ y˚˝≤&ÉT‘·THêï&ÉT #·+{Ï.
ñπsdüT≈£îì #·ìb˛j·÷&ÉT. m+<äT≈£î #·ìb˛j·÷&√... me]ø° ‘Ó©<äT. @MT ñ
‘·Ôs¡+ ≈£L&Ü sêj·T˝Ò<äT.
düe÷~Û #˚ùdXÊs¡T. |ü<√s√E ~q+ »s¡T>∑T‘√+~. düTXÊ+‹, ÄyÓT ‘·©¢
ø±ùd|ü⁄ @&çÃ }s¡T≈£îHêïs¡T. ø£èbÕes¡+, ≈£î|üeTà >∑T+&Ó\T |ü–˝Ò˝≤ @&ÜÃs¡T.
~HêìøÏ ≈£L&Ü sê˝Ò<äT. Hêsêj·T&ÉT, ÇkÕ≈£î e#êÃs¡T. yêfi¯fløÏ ñ+>∑sê\
E‘·TÔyê&˚ ø£fi¯fl≈£î ø£&ÉT‘·THêï&ÉT. s=Hê˝À¶, eTs¡&√Hê, u…ø±eTT\ì ø=fÒº >=|üŒ
Ä≥>±&ÉT, eT÷&ÉT>∑+≥\T Á>ö+&É+‘ê ≈£îy˚Tàùd –‘·Ô˝≤ |ü]¬>‘˚Ôyê&ÉT...
#·+{Ï>±&ÉT... n+‘· yÓTT>√&ÉT m˝≤ #êe⁄ Nø£{À¢ ø£*dæb˛j·÷&ÉT?
166 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

»q+ >∑Tdü>∑Tdü\T b˛‘·÷ ñHêïs¡T. ¬s’düT $T\T¢ Hêj·TT&ÉT #·+{Ïø£+fÒ
eTT+<äT Ä <ë¬seTà≥ b˛‘·÷ b˛‘·÷ düTXÊ+‹øÏ |ü]#·jT· eTj·÷´&ÉT. ÄyÓT
yÓTfiÀfl q>∑\T Hêj·TT&ÉT ~π>dæqy˚. #·+{Ï>±&ç J‘·+, ‘·q J‘·+ J$‘·eT+‘ê
<ë∫Hê nìï q>∑\T ø=q˝ÒeTqï Ä]úø£C≤„q+ ÄyÓTøÏ dü+bÕ<äq yÓTT<ä˝…{≤ºø£
‘Ó*dæ+~. Áù|eT ñqï#√≥ Ä]úø£ C≤„q+ ñ+&É<äT. Ä]úø£ ‘Ó*$ yêøÏ{À¢øÏ
sê>±H˚ Áù|eT øÏ{Ïø°˝À+∫ <ä÷πødüTÔ+~.
#·+{Ï>±&ÉT b˛\TÃ≈£îqï~ ì»y˚T.
düeTTÁ<ä+ MT<ä qøÏÿq Nø£{Ï q~ MT<ä>±, ø±\e MT<ä>± <ë]#˚düT≈£îì
ÄyÓTì ø£y˚Tàdæ+~.
z s√E ¬s’düT$T\T¢˝À eT+<Ó≈£îÿyÓ’ |ü&ÉT≈£î+&çb˛sTTq #·+{ÏøÏ eT<Ûä´˝À
<ëVü‰ìøÏ yÓT\≈£îe e∫Ã+~. ã+&ç ‘êfi¯+ ø£qã&É˝<Ò Tä . mø£ÿ&É |ü&bç ˛sTT+<√!
˙fi¯ófl ‘ê– Ç+{ÏøÏ ãj·T\T<˚sê&ÉT ø±*q&Éøq£ . n˝≤ ø±\e >∑feº… Tà≥ q&ÉTk˛Ô+fÒ
bı˝≤\ MT+∫ e#˚Ã >±*, ø±\e ˙fi¯fl Hê#·T yêdüq‘√ ì+&çb˛sTT ˇ+{ÏMT<ä
|ü&ÉT‘√+fÒ Vü‰sTT>± ñ+~. ‘·qT |òü⁄{Ÿu≤˝Ÿ Ä&˚ s√E˝À¢ ñ+&˚ Vü‰sTT
>∑Ts=Ô∫Ã+~. eTT+<äT≈£î ‘√düT≈£î e∫Ã y˚˝≤&ÉT‘·Tqï bı≥º yÓøÏÿ]+∫+~. ‘·q
‘ê‘·øÏ, ‘·+Á&çøÏ ˝Ò<äT bı≥º. ‘·qø=∫Ã+~. nsTTHê n|üŒ{Ï #·+{Ï Ç|ü&ÉT
mø£ÿ&ÉTHêï&ÉT?
Nø£{À¢ ‘·q Ç+{ÏeTT+<äT Ä– ñqï Hêj·TT&ç ã+&û, ‘·q |ü&Éø£ >∑~
‘·\T|ü⁄ ‘Ós¡T#·T≈£îì ãj·T≥ Nø£{Ï˝ÀøÏ q&ÉTdüTÔqï ùdïVü≤+, ˝À|ü\ |ü&Éø£>∑~
˝…’≥T Ä]Œ |ü&Éø£MT<ä Nø£{Ï˝À ø£*dæb˛sTTq Áù|e÷... Nø£{Ï... Nø£{Ï
$T+π>k˛Ô+~.... eTqTwüß*ï, qeTàø±*ï, $\Te*ï... Nø£{Ï... n<˚ Nø£{Ï
#·+{Ïì $T+π>dæ+~.
---
¬s’düT$T\T¢˝À eT+<äT ‘ê– yÓ÷{≤sY ôd’øÏ˝Ÿ #·+{Ï>±&ç n‘·Ô>±]yÓ’|ü⁄
b˛ì#êÃ&ÉT Hêj·TT&ÉT. #·+{Ï>±&ÉT Nø£{À¢ ø£*dæb˛sTT Ç+ø± HÓ\ ì+&É˝Ò<äT.
ø£<∏ä\T 167
Hêj·TT&ÉT Nø£{Ï˝À ã+&ç ~>±&ÉT. ‘·÷* |ü&ÉuÀ‘√+fÒ mes√ |ü≥Tº≈£îHêïs¡T.
<∏ë+≈£î‡ nquÀ‘√+fÒ... yÓ#Ã· >± @<√ >∑T+&Ó˝À¢ ~–+~. ns¡euÀ‘√+fÒ >=+‘·T
‘Ó–+~... HÓ‘T· sÔ T¡ ... mÁs¡>±... yÓ\T>∑T‘·÷ Nø£{ìÏ N˝ÒÃdæ+~. Nø£{Ï qT*yÓ#Ã· >±
e÷]+~.
˝À|ü\ #·+{Ï>±&ÉT qe⁄«‘·÷... düs¡<ë>± ñ]øÏ ñj·÷´\ \÷>∑T‘·THêï&ÉT.
Hêsêj·TT&É÷, ÇkÕ≈£L Nø£{À¢ ø£*dæb˛j·÷s¡T.
Nø£{Ï yÓ\T>∑T‘·÷ ñ+~. ùdïVü≤+ #êe˝Ò<äT, eTìwæ #êe˝Ò<äT. qeTàø£+
#êe˝Ò<äT... Nø£{Ï... #·∫Ãb˛sTT+~.
(qe´, pHé 6, 2012)
168 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

eTVü‰e÷j·T
ô|[flyê]\T¢˝≤... ø£fiø¯ fi£ ˝¯ ≤&çb˛‘√+~ dæø+Ï Á<ëu≤<é s¬ ˝’ «Ò ùdwº Hü .é
ø£˝≤>±|ü⁄\>∑+>± bı˝ÀeT+≥÷ ˇø£fifl¯ H=ø£fió¯ fl ‘√ùddüT≈£î+≥÷ ãj·T{ÏøÏ ˝À|ü*øÏ
ekÕÔb˛‘ê ñHêïs¡T »q+.
kÕj·T+Á‘·+ |üP≥ ø±e&É+‘√ n|ü&˚ yê‘êes¡D+ #·\ã¢ &ÉT‘√+~.
ªª>√<ëe] mø˘‡Áô|dt ˇø£≥e q+ãsY bòÕ¢{ŸbòÕs¡+ô|’øÏ e∫Ã ñqï~μμ nì
Ä |æ˝…¢es√ Hêp>±Z yÓTÆ≈£î˝À #ÓbÕÔ ñ+~.
ªª‘·«s¡>± |ü<äsê n;“μμ nHêï&ÉT k˛eTj·÷E\T.
ªª∫‘·+Ô nj·T´>±s¡÷μμ n+≥÷ sêeTT\T q&Éø£ y˚>+∑ ô|+#ê&ÉT.
k˛eTj·÷E\T Äj·Tq uÛ≤sê´ d”¢|üsY ø√#Y˝ÀøÏ mø£ÿ&ÜìøÏ M˝Ò¢≈£î+&Ü
n&ÉT¶|ü&ÉT‘·Tqï »Hêìï sêeTT\T ‘·q uÛÑT»ã˝≤˙ï, #˚‹˝À ñqï Vü≤À˝≤¶\T
dü÷{ŸπødüT˙ ñ|üjÓ÷–+∫ uÛÑj·Tô|{Ïº eTØ <ë]#˚ùd&ÉT.
˝À|ü*øÏ mπøÿø£ Äj·Tq #·÷|æ+∫q u…s¡TÔ\øÏ+<ä kÕe÷qT dü]›, ‘·\øÏ
#·T≥Tº≈£îqï ‘·Tyê«\T rdæ u…s¡TÔ\M X¯óÁuÛÑ+>± ‘·T&ç#˚&ÉT.
k˛eTj·÷E\>±s¡÷... Äj·Tq uÛ≤s¡´ düTã“\øÏåà>±s¡÷ ÄoqT\j·÷´ø£,
uÛÑøÏÔ>± n˝≤π> ì\ã&Ü¶&ÉT.
ªª≈£L#√sêμμ nì k˛eTj·÷E\÷, düTã“\øÏåà Áù|eT>± >∑<äe÷sTTùdÔH˚
yê¬s<äTs¡T u…sMÔY T<ä eT÷\>±, nB Çã“+~>± ≈£L\ã&Ü¶&TÉ .
ø£<∏ä\T 169
j·÷E\T>±]~ ‘ê&˚|ü*¢>∑÷&Ó+. Äj·Tq ndü\T }s¡T |ü+&ç‘· $\÷¢s¡T
nÁ>∑Vü‰s¡+. Äj·Tq |üPØ«≈£î\T Ä }] nÁ>∑Vü‰Ø≈£î\T. n+fÒ |üPs¡«ø±\+˝À
Ä }]#·T≥÷º ñqï bı\+|ü⁄Á{≤ n˙ï yêfi¯fly˚. Ä }fiÀfl ñ+&˚~ ≈£L&Ü yê]
bı˝≤˝À¢, Çfi¯fl˝À¢ |üì#˚ùd ø±|ü⁄\÷, #êø£fi¯Sfl, eT+>∑fi¯Sflq÷.
Mfi¯óflø±ø£ e÷\e÷~>∑\T ≈£L&Ü yêfi¯fl ≈£î\eè‘·TÔ\‘√ nÁ>∑Vü‰]≈£î©ï,
Ç‘·s¡ ≈£î≥T+u≤©ï ùd$+#·T≈£î+≥÷ }] ∫es¡ bÕø£˝À¢ ˇ_“&ç>± |ü&ç
e⁄+&˚yêfi¯ófl.
ã+>±s¡+ ˝≤+{Ï sê»]ø±\T b˛sTT, Á|üC≤kÕ«eTéTH˚ <ä]Á<ä+ <˚XÊìï
|ü≥Tº≈£îqïfÒº nÁ>∑Vü‰]≈£î˝À¢ ˇø£&çøÏ CÒcÕ˜<˚$ #·\e‘√ πsdüT\÷, eTT+&É\÷,
ù|ø£|∫æ Ã |ü≥Tº≈î£ +~.
<ä]$T˝≤ nÁ>∑V‰ü s¡+ ÄdüT\Ô T, yÓTÁ&ÜdüT sπ düT ø£ã¢ T“ø°, ô|<ë›|⁄ü s¡+ m‘·sÔ T¡ >∑T\
Çfi¯flø°, ‘·DT≈£î ø±k˛àbÕ*≥Hé ø£¢ãT“ø° <äK\T nj·÷´sTT.
X¯SÁ<√fi¯ófl... ¬s’‘·T\÷ yÓ÷‘·Tãs¡÷¢ nj·÷´s¡T. Äqø£ |ü+#êsTTr uÀs¡T¶
Áô|dæ&Ó+≥÷¢ dü$T‹ Áô|dæ&Ó+≥÷¢ ≈£L&Ü nj·÷´s¡T.
e÷\ e÷~>∑yêfi¯ófl e÷Á‘·+ n˝≤π> |ü&ÉTHêï, yêfi¯fl˝À ø=+‘·eT+~
Vü‰düºfi¯fl˝À #˚] #·<äTe⁄≈£îì $|üØ‘· ãT<äT∆\T Á|ü<ä]Ù+#·≥+ yÓTT<ä˝…fÒºs¡T.
j·÷E\>±] nqï>±] |ü⁄Á‹ø£ bÕ\ø=\T¢ ø±˝ÒJ˝À #·<äTe⁄‘·÷ e÷~>√fi¯fl
≈£îÁs√&=ø£&ç‘√ ˝Ò∫b˛sTT ô|[fl #˚düT≈£î+~. n+‘˚>±ø£ {Ï+>∑Ts¡+>±eT+{≤
yêDÒdí Tü ≈£îì }]≈£Lÿ&Ü e∫Ã+~.
yÓTTVü≤+ #Ó\ì¢ nÁ>∑V‰ü s¡ ≈£î≥T+;≈£î\+‘ê $T–*q #Óø±ÿ, <˚$&û neTTà≈£îì
y˚s¡T y˚s¡T }fi¯fløÏb˛sTT dæús¡|ü&Ü¶s¡T.
ø=+<äsT¡ yêdüTÔ ì|ü⁄DT\T>± e÷] u≤>± dü+bÕ~+#ês¡T.
j·÷E\T eT≥TºøÏ ‘ê&˚|ü*¢>∑÷&Ó+˝À Äj·Tq ‘√&É\T¢&ç kÕj·T+‘√ ø=+‘·
bÂs√Væ≤‘·éT÷, C≤‘·ø±\T #·÷&É≥eT÷ ô|≥Tº≈£îì dæús¡|ü&Ü¶&ÉT. Ä ‘√&É\T¢&ç~
170 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

u≤+≈£î HÍKØ. @ yê´bÕsêìøÏ ˝ÀqT Ç∫ÃHê j·÷E\T>±πs eTTVüAs¡+Ô ô|{≤º*.
Ç‘·s¡ ø±s¡´Áø£e÷\T #˚j·÷* nH˚˝≤ U≤‘ê<ës¡T*ï Áb˛‘·‡Væ≤+#·&É+‘√
j·÷E\T>±] |üì u≤H˚ ñ+~.
Ç<äs› T¡ ø=&ÉT≈£î\ø° ô|[flfi¯ófl #˚XÊ&ÉT. yê]<äs› ÷¡ kÕ|òyºt s˚ Y ø£+ô|˙ ñ<√´>±˝À¢
≈£î<äTs¡T≈£îHêïs¡T.
e÷\ e÷~>∑\øÏ Á|üuÛÑT‘·«+˝ÀH˚ ]»πs«wüHé. eTqøÏ eTq yêfiËflø£ÿ&ÉT+fÒ
nø£ÿ&É˝≤¢ ]»πs«wüHé nqT≈£îHêï&ÉT j·÷E\Tyêfi¯ófl ñ<√´>±˝À¢ ≈£î<äTs¡T
≈£îqï|ü&ÉT.
sêeTT\T ‘ê‘·eTT‘êÔ‘·*› ≈£L&Ü |ü+&ç‘· $\÷¢s¡T nÁ>∑Vü‰s¡y˚T. yêfi¯ófl
j·÷E\T>±] |üPØ«≈£î\ ùde˝À¢ ‘·]+∫qyêπs.
Ä yês¡ d ü ‘ · « + b˛˙≈£ î +&Ü sêeTT\T, yê&ç ≈£ î ≥T+ã+ ≈£ L &Ü
j·÷E\T>±]‘√H˚ ‘ê&˚|ü*¢>∑÷&Ó+ ‘·s¡*e#êÃs¡T.
ùde\T #˚sTT+#·Tø√>∑*π> z|æø£ ñHêï b˛wæ+#˚ |ü]dæú‹ ˝Òø£b˛e&É+‘√
yê&çï z $T\T¢˝À |üìøÏ ô|{Ïº+∫ Ä<äT≈£îHêïs¡T j·÷E\T.
n|ü&É|ü &É÷ á]+{ÏøÏ e∫Ã ã+&É |üqT˝ÒeTHêï ñ+fÒ #˚dæ b˛‘ê
e⁄+{≤&ÉT sêeTT\T.
Ç~>√ Ç|ü&ÉT ôV’≤<äsêu≤<é˝À |üì#˚düTÔqï ø=&ÉT≈£î <ä>∑Z]øÏ e∫Ãq|ü&ÉT
kÕe÷qT yÓ÷‘·ø°, ø±|ü˝≤ø° ñ+{≤&Éì e#˚Ã|ü&ÉT ≈£L&Ü ‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T.
}]πø ø±≈£î+&Ü yê&çøÏ ≈£L©øÏ+<ä C≤„quÀ<Ûä ÇHékÕº˝ŸyÓT+≥¢˝À #˚kÕÔ
e⁄Hêï&ÉT j·÷E\T>±s¡T.
s¬ \’ T ãj·T\T<˚]+~. ‘Ó\+>±D≤ bı&ç>±* #·\>¢ ± yÓTTU≤\øÏ ø=&ÜÔ e⁄+~.
ªªeTq<˚X¯+˝À m+‘· Áø£eT•ø£åD ñ+<√ ¬s’\T mø£ÿ&É+, ~>∑&É+˝ÀH˚
‘Ó*dæb˛‘·T+~ sê n;“μμ nHêïs¡T j·÷E\T.
ªª∫‘·Ô+μμ nHêï&ÉT sêeTT\T.
ø£<∏ä\T 171
ªªm+‘·ùd|üP »+‘·Te⁄˝≤¢ ˇø£s=ïø£s¡T HÓ≥Tº≈£î #êeø£b˛‘˚ ˇø£ es¡Tdü˝À
≈£L´ ø£{Ïº #êe˝Òs¡÷μμ
ªª∫‘·Ô+μμ
ªªm˝≤ møÏÿHê ∫e]øÏ mø±ÿ*‡q+‘· eT+<˚ m≈£îÿ‘ês¡T. ‘Ó\TdüTø√s¡Tμμ
ªªndü\T J$‘·y˚T $T<∏ä´. á ¬s’\T $T<∏ä´. eTq+ $T<∏ä´. eTq+ #·÷ùd$
ì»+ø±<äT. eTìwæ ø£qTï #·÷&É˝Òì~ ñ+~ n<˚ dü‘·´+. eTìwæ #Ó$ $q˝Òì~
ñ+~ n<˚ dü‘·´+. uÛÑ÷>∑s¡“¤+˝À ñqï z+ø±s¡+ n~. eTìwæ u≤Vü≤´
Ç+Á~j·÷\‘√ ‘·&ÉeT˝Òì, düŒ]Ù+#·˝Òì~ ˇø£{Ï ñ+~. n<˚ ÁãVü≤à|ü<ës¡+ú .
n~ dü‘·´+. <ëìï ‘Ó\TdüT≈£îqï yê&çøÏ yÓ÷ø£å+ - n+fÒ »qq eTs¡D
e\j·T+˝À+∫ ãj·T{ÏøÏ |ü&≥ É +μμ nHêïs¡T j·÷E\T.
ªªnj·÷´... n+fÒ eTq+ ø£≥Tº≈£îH˚ ã≥º\÷, neTà>±s¡T y˚düT≈£îH˚ q>∑\÷
n˙ï ì»+ ø±<ä+{≤sê nj·T´>±s¡÷μμ n&ç>±&ÉT sêeTT\T.
ªªne⁄ÁHê. BH˚ï e÷j·T n+{≤s¡T. ìC≤ìï, dü‘ê´ìï n~ ø£ù|ŒdüTÔ+~.
qTe⁄« ˙ ≈£î\+˝À m+<äT≈£î |ü⁄fÒºe⁄? H˚qT Hê ≈£î\+˝À m+<äT≈£î |ü⁄fÒºqT?
|üPs¡«»qà bÕ|ü|⁄ü D≤´\ e\¢. n~ ‘Ó\TdüTø√≈£î+&Ü, ≈£î\<Ûsä à¡ + bÕ{Ï+#·≈· î£ +&Ü
‘·˝…>∑πsj·T≥y˚T bÕ|ü+μμ
ªª..........μμ
ªªÄ bÕ|ü+ qTe⁄« #˚dæHê, H˚qT #˚dæHê ˇø£fÒsê. πs|ü⁄ qTe⁄« Áu≤Vü≤à˝À¢...
H˚qT ˙ ≈£î\+˝À |ü⁄{§º#·TÃ. á »qà˝À eTq+ dü]>± ˝Ò≈£î+fÒ ndü\T »H˚à
e<ä›+fÒ á e÷j·Tì |üP]Ô>± ‘Ó\T‡ø√yê*μμ n+≥÷ #˚s¡–\|ü&Ü¶&ÉT.
ø±Jù|≥ e#˚Ãdü]øÏ uÛÀ»Hê\ f…+Æ ø±e≥+‘√, ø√&É\T Ç∫Ãq uÛÀ»Hê\T
{Ï|òæHé ø±πsJ˝À+∫ rdæ ‹ì, ìÁ<äøÏ ñ|üÁø£$T+#ês¡T.
sêeTT\TøÏ ¬s’˝Ò« yê[¢∫Ãq bÕ]Ù\T uÛÀ»q+ ô|{Ïº+#ês¡T.
Äqø£ sêeTT\T ô|’ u…sYÔ møÏÿ yÓ+≥H˚ ìÁ<äb˛j·÷&ÉT.
172 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

¬s’\T ‘Ó\¢yês¡Ts¡a≤eTTq ‘ê&˚|ü*¢ >∑÷&Ó+ #˚πsdü]øÏ »]–q |òüTÀs¡+
ãj·T≥|ü&ç+~.
k˛eTj·÷E\T >±] \π>J yÓTT‘·+Ô n+fÒ Vü≤À˝≤¶\T, dü÷{Ÿøπ dü÷, uÛTÑ C≤ìøÏ
‘·–*+#·T≈£îH˚ u≤>∑÷ yê{Ï˝À ñqï edüTÔe⁄˝ÀÔ düVü‰, q>∑<äT, q>∑\ düy˚T‘·+>±,
‘·eT≈£î ø£fÒºdæq >=\TdüT ã+<ÛäHê*ï ‘Ó+#·T≈£îì $eTTøÏÔ bı+<ësTT.
n≥÷ Ç≥÷ yÓ‹øÏ ˝≤uÛ+Ñ , ˝Ò<qä T≈£îì bòÕ{¢ ŸbÕò s¡+ ~–, dæyTÓ +{Ÿ u…+NMT<ä
≈£L\ã&Ü¶s¡T j·÷E\÷, düTã“\øÏåà.
düTã“\øÏåà >±¬s’‘˚ >=\T¢eTì XÀø£+&Ü˝…&É‘ê @&˚ÃkÕÔ e⁄+~.
j·÷E\T>±s¡T ≈£L\ã&çb˛sTT ‘·qøÏ Ç+ø√ Çs¡yÓ’ @fi¯fl ej·TdüT MT<ä
|ü&É¶≥Tº ø£q|ü&Ü¶&ÉT.
ªªø±düÔ ø£fi¯ófl ô|≥Tº≈£î ø±düT≈£îì ñ+&=<äT›sê >±&ç<ëμμ nHêï&ÉT sêeTT*ï
ñ<˚›•+∫.
n+‘ê e÷j·T, @B eTq~ ø±<äT, @MT |ü≥Tºø¬ fi¯fl˝Ò+, n+‘ê $T<∏´ä nì
#Óù|Œ j·÷E\÷, Äj·Tq uÛ≤sê´ Ä e÷j·T >∑T]+#Ó+<äTø£+‘· u…+>∑|&ü bç ˛‘ê
ñHêïs√ ns¡+ú ø±˝Ò<Tä sêeTT*øÏ.
ªe÷j·Tμ >∑T]+∫ $es¡+>± #Óù|Œ j·÷E\T>±]πø ‘·‘·«+ uÀ<Ûä|ü&˚˝≤
#˚dqæ Ä eTVü‰e÷j·T>±&çï #·÷&Ü\ì|æ+∫+~ sêeTT\TøÏ.
b˛©k˛fi¯ófl ô|{Ïºq ªM]|ü≥¢ C≤Á>∑‘·Ô uÀs¡T¶μ #·÷düTÔqï sêeTT\T ø£fi¯fløÏ
bòı{À˝À¢ yêfi¯fl+‘ê j·÷E\T˝≤π> ø£q|ü&Ü¶s¡T.
ªn+‘· e÷j·T... eTVü‰ e÷j·Tμ nqT≈£îì ì≥÷ºsêÃ&ÉT sêeTT\T.
($|ü⁄\, pHé, 2010)
ø£<∏ä\T 173
|ü]X¯ó<ä∆ $yêVü≤eTT:
eT÷&Ée Á|üø≥£ q
ªªôV’≤<äsêu≤<äT ≈£îø£{Ÿ|ü*¢ yêdüÔe⁄´\T lj·T\eT+∫* nu…<äï>√,
u…’¬s&ç¶ XÊsê neTà >±s¡¢ @¬ø’ø£ |ü⁄Á‹ø£ ≈£îe÷] j·T\eT+∫* ôV≤|æ‡u≤ qT
nyÓT]ø±˝Àì $T∫>±Hé yêdüeÔ ⁄´\T >∑qïeTH˚ì \÷<∏sä ,Y >∑qïeTH˚ì sê»≈£îe÷]
>±s¡¢ Á|ü<eäÛ T ≈£îe÷s¡T&ÉT ∫s¡+J$ XÊeT‡Hé \÷<∏sä Y ≈£î Ç∫Ã |ü]X¯ó<ä∆ $yêVü≤eTT
»]|æ+#·T≥≈£î ô|<ä\› T ìs¡sí TT+∫Hês¡T. Ç{Ïº $yêVü≤eTT »s¡T>∑T≥ düeTà‘·eTT
ø±<äì me]¬ø’Hê ùV≤‘·Tã<ä∆yÓTÆq ø±s¡DeTT ñqïjÓT&É\ ‘·eT nuÛÑ´+‘·s¡eTT
‘Ó*j·T#˚j·Te#·TÃqT. ˇø£y˚fi¯ ‘·eT nuÛÑ´+‘·s¡eTT\qT Ç|ü&ÉT ‘Ó*j·T|üs¡#·ì
m&É\ eT] m|üŒ{ÏøÏ˙ e÷{≤¢&Ésê<äT. Ç~ á $yêVü≤ì$T‘·ÔyÓTÆ #˚j·TT#·Tqï
‘=* Á|üø£≥q.μμ
```
Ä~yês¡+ ø±e≥+ e\¢ #·]Ã ø£fiø¯ fi£ ˝¯ ≤&çb˛‘√+~. ˝…+≥T &˚dTü eTT–+|ü⁄
<ä>∑Zs¡≈£î sêe&É+‘√ m+&É‘√ bÕ≥T ô|[flfi¯fl d”»qT ≈£L&Ü ¬s’õ+>∑T˝À e⁄+~.
sTTdüÿ]jÓ÷‘·T j·T÷&Ü nH˚ ø√es¡Tº @düTÁ|üuTÑÛ e⁄qT |ü{+ºÏ #ê&ÉT. Ä ‘·sT¡ yê‘·
Äj·TqTï dæ\TeyÓ’ y˚T≈£î\T ø={Ïº #·+bÕs¡T. á dæ\Te ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ
q\uÛs’… √E\T eTT+<äT qT+N á ÁX¯eT~Hê\T yÓTT<ä\e⁄‘êsTT. á düeTj·T+˝À
174 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
ô|[flfi¯ófl, Ç‘·s¡ y˚&ÉTø£\T #˚düTø√s¡T. #ê˝≤eT+~ ñ|üyêkÕ\T ñ+&ç. ˇø£|üP≥
e÷Á‘·y˚T ‹ì ÁbÕs¡∆q˝À >∑&ÉT|ü⁄‘ês¡T.
n≥Te+{Ï ÁbÕs¡úHê jÓ÷<ÛäT\ ≈£î≥T+ãy˚T nu…<äï>√ >±]~. ÁX¯eT ~Hê˝À¢
Äj·Tq>±˙ Äj·Tq uÛ≤s¡´ XÊsê>±ì yê] ≈£îe÷¬sÔ ôV≤|æ‡u≤ ø±˙ yÓT‘·T≈£î
eTT≥ºs¡T. ø£˙ï{Ï ÁbÕs¡∆q˝À >∑&ÉT|ü⁄‘ês¡T. Á|üuÛÑTe⁄ |ü&É¶ ÁX¯eT\T yê] ÁbÕs¡úq˝À
$+fÒ me]¬øH’ ê <äT'K+ eTT+#·T≈£î e∫Ã ø£˙ïs¡T ‘Ó©≈£î+&ÜH˚ edüT+Ô ~.
ªªÇ~>√ düeTdüÔ »qT\ bÕ|ü uÛ≤s¡eTT yÓ÷düTø=ì b˛j˚T <˚e⁄ì >=Á¬s|æ\¢μμ
nì Á|ü|ü+#· Á|ü»\ bÕ|ü uÛ≤sêìï yÓ÷dæq Áø°düTÔ >∑T]+∫ jÓ÷Vü‰qT Á|üeø£Ô
sêdæq e÷≥\T yÓTT<ä{Ï n<Ûë´j·TeTT Çs¡yÓ’ ‘=$Tà<√ e#·q+ nu…<äï>√ >±s¡T
ø±˙, XÊsê neTà>±s¡T ø±˙ ôV≤|æ‡u≤ bÕ|ü >±˙ #·~yês¡+fÒ n+<äT˝À e⁄+&˚
ÄÅs¡›‘·øÏ me¬s’Hê ø£]– ø£˙ïs¡e«e\dæ+<˚.
nu…<äï>√ >±]ì ‘Ó*dæq yês¡T nu…<äï>√e⁄ n+{≤s¡T. >√e⁄ ˝≤+{Ï
kÂeTT´&ÉT, ñ‘·ÔeTT&ÉT Äj·Tq. |üs¡Twü+>± e÷{≤¢&ç ms¡T>∑&ÉT. ã÷‘·T\T ø±e⁄
ø£<ë ø£˙dü+ ã÷‘·T nH˚ |ü<+ä ≈£L&Ü Äj·Tq H√{Ï yÓ+≥ sê˝Ò<Tä Ç+‘·es¡≈L£ .
me]ø° n|üø±s¡+ #˚j·T&ÉT, #˚j·T˝Ò&ÉT. ìqTï e˝… ˙ bıs¡T>∑Tyêìì Áù|$T+#·
eTqï e÷s¡Tÿ düTyês¡Ô |üHÓï+&√ n<Ûë´j·T+, |ü<äeT÷&√ e#·q+˝Àì <˚e⁄&ç
Ä»„ì nø£åsê˝≤ bÕ{Ï+#˚yê&ÉT nu…<äï>√.
ndü\T Á|üryê&ÉT |üø£ÿyê&çì Áù|$TùdÔ Çìï >=&Ée\T, ø£\Vü‰\T m+<äT≈£î
á Á|ü|+ü #·+˝À? bÕøÏkÕÔqT yê&ÉT Ç+&çj÷· yê&ç˙, Ç+&çj÷· yê&ÉT #ÓH’ ê
yê&ç˙ Áù|$TùdÔ Á|ü|+ü #·+ m+‘· >=|üŒ>± e⁄+≥T+~?
nu…<äï>√ >±]qT+&ç me¬s’Hê á $wüj·T+ H˚s¡TÃø√e\dæ+<˚. nyÓT]ø±
ˇu≤e÷ ø±˙ #Ó’Hê J õHé|æ+>¥ ø±˙. nqï≥Tº #Ó’Hê˝À ≈£L&Ü u…’_\T
<=s¡T≈£î‘·T+~ ø£<ë. #Ó’˙dt u…’_\T nsTTHê <˚e⁄&ç yêø£´+ Ç˝≤H˚ e⁄+≥T+~
ø£<ë.
nu…<äï>√ ø=+‘· ø±\+ Ç+&çj·THé H˚M˝À ø£fi≤dæ>± |üì#˚XÊs¡T. n+fÒ
ø£<∏ä\T 175
H˚M˝À n<˚ øÏ+~ yÓT≥Tº. ]≥sTTs¡TyÓT+≥T rdüT≈£îHêïø£ $TsƒêsTT <äTø±D+
ô|{≤ºs¡T. <ë+{À¢H˚ |ü#·Ãfi¯ófl, ø±s¡+ bı&ÉT\T ≈£L&Ü neTTà‘ês¡T. nu…<äï>√
n+fÒ ìC≤sTTr ø£qTø£ Ä <äTø±D+˝À m|ü&É÷ ì\e düsT¡ ≈£î neTà&É+ ø±˙,
ø±«*{° ˝Òì düsT¡ ≈£î neTà&É+ ø±˙ ñ+&É<Tä . n+<äTøπ Ä <äTø±D+˝À neTàø±\T
u≤e⁄+{≤sTT.
Ä]∆ø+£ >± nu…<ïä >√ >±] ≈£î≥T+ã+ |òsü ê«˝Ò<Hä ˚ #ÓbÕŒ*. ø±ø£b˛‘˚ ôV≤|æ‡u≤
bÕ|ü ô|[fl ˇø£{Ï ñ+&çb˛sTT+~. ôV≤|æ‡u≤ ‘·sT¡ yê‹ yê&ÉT $\‡Hé #·<Tä e⁄
nã“ø£ <äTø±D+˝ÀH˚ ñ+≥THêï&ÉT. Ç+»˙]+>∑T ˇø£{Ï @<√ nsTT+~
nì|æ+#ê&ÉT $\‡Hé.
nsTT‘˚ nu…<äï>√ >±s¡T ø±˙, XÊsê neTà>±s¡T ø±˙ #ê˝≤ n+<ä+>±
e⁄+{≤s¡T. Ä n+<äyT˚ |æ\\¢ øÏ ≈£L&Ü e∫Ã+~.
$\‡qT $<ë´>∑+<Û+ä n+≥ì X¯ó+sƒ¡ ø±˙ #·÷&Ü¶ìøÏ ø£˝ø… sº£ T¡ ˝≤ e⁄+{≤&ÉT.
ôV≤|æ‡u≤ nsTT‘˚ Çø£ #Ó|üŒqø£ÿπs¢<äT. Ä |æ\¢ n+<äy˚T n+<ä+. ndü\T
ôV≤|æ‡u≤ n+fÒ Væ≤Áã÷ uÛ≤wü˝À dü+‘√cÕìï Ç#˚Ã~ nì. ÄyÓT n+<äy˚T
ÄyÓTqT+∫ dü+‘√cÕìï »ì+|ü#˚ùd $X‚wü+. ÄyÓT e<äq+ Á|üdüqï+. n<Ûäs¡+
mÁs¡{Ï ¬ø+|ü⁄. #·÷|ü⁄\≈£î Ç+|ü⁄, H√s¡÷]+|ü⁄.
$\T¢˝≤¢ ø£qTu§eT\÷, ø£~˝Ò Á<ëø£>å T∑ ‘·T\Ô eT<Û´ä ˝À |üP∫q bÕ\ eT&ÉT>∑T˝≤¢
ø£fi¯ófl... ‘Ó\¢{Ï ˇfi¯ófl, q$«‘˚ yÓT]ùd n+<ë\ |üfi¯ófl... >±˝À¢ ‘˚˝Ò q\¢{Ï
y˚T|òTü +˝≤ ÄyÓT E‘·T.Ô .. ÄyÓT ì»+>± |üP∫q, ø±∫q n+<ë\ e÷$T&ç
#Ó≥Tº...
#·]Ã˝À dü>+∑ eT+~ bÕdüsº T¡ >±]ì #·÷ùdÔ $T>∑‘ê dü>+∑ eT+~ ôV≤|æ‡u≤qT
#·÷dü÷Ô e⁄+{≤s¡T. bÕdüºs¡T>±] yÓ’|ü⁄ #·÷dü÷Ô e⁄+&˚~ Ä&Éyêfi¯ófl. $T–*q
dü>∑+ eT>∑yêfi¯flqï e÷≥.
#·]Ã˝À Ä&Éyêfi¯ófl Ä Ä~yês¡+ |üP≥ >∑+õô|{Ïqº ø±≥qT Ns¡\T ø£≥Tº≈î£ ì
‘·\ô|’ eTTdüT>∑T y˚düT≈£îì, #˚‹˝À u…’_\T |ü≥Tº≈£îì ≈£Ls¡TÃHêïs¡T. ø=+‘·eT+~
176 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
Ä&Éyêfi¯ófl |ü≥Tº Ns¡\T ø£≥Tº≈î£ e#êÃs¡T. Ns¡\T ø£f~ºÒ ô|fi¯flsTTqyêfi¯ófl, ej·TdüT
nsTTqyêfi¯ófl.
ej·TdüT |æ\¢\T #·ø£ÿ>± JqT‡ bÕ+≥T¢, yê{Ï MT<ä {≤|t‡, wüsYº‡ ˝Ò<ë {°
wüsYº‡ y˚düT≈£îHêïs¡T. ø=+‘·eT+~ $T&û\T y˚düTø=#êÃs¡T. ‘·≈£îÿe Ä<ëj·T esêZ\
yêfi¯ófl #·T&û<ësY y˚düT≈£îHêïs¡T.
*|ædæºø˘ e÷Á‘·+ düTe÷s¡T>± n+<äs¡÷ y˚düT≈£îHêïs¡T.
bÕ~] >±s¡T u…_’ \T |ü≥Tº≈î£ ì yêø£´+ #Ó|⁄ü ‘·THêï&ÉT. Äj·Tq dü>+∑ yêø£´+
#·~$ Ä|ü⁄‘ê&ÉT... ˇø£ |ü<ëìï ¬s{Ïº+∫ #Ó_‘˚ $T>∑‘ê yêø£´+ dü+|òTü düTÔ\qT
n+<äTø√eTì dü÷#·q nqe÷≥.
Ä yêø£´+ |üP]+#·&ÜìøÏ ø£y˚T+&√˝≤¢ nÁ|üeT‘·Ô+>± ñ+{≤s¡T ø=+<äs¡T
Ä&Éyêfi¯ófl.
ªª\÷ø± dü T yês¡ Ô 22e n<Û ë ´j· T eTT 33 Ç+ø± 34 e#· H ê\T
#·<äTe⁄≈£î+<ë+... nsTT‘˚ n‘·&ÉT ` Á|üuÛÑTyê, ˙‘√≈£L&Ü #Ós¡˝ÀìøÏ
eTs¡DeTTq≈£î yÓfi¯ófl≥≈£î dæ<ä∆eTT>± e⁄Hêïqì...μμ bÕdüºs¡T>±s¡T ÄbÕ&√ ˝Ò<√
XÊsê neTà>±s¡T n+<äT≈£î+~... ªªÄj·Tq‘√ nq>±, Äj·Tq ù|‘·Ts¡÷, ˙e⁄
qHÓïs¡T>∑eì eTTe÷às¡T #Ó|ües¡≈£î H˚&ÉT ø√&ç ≈£Lj·T<äì ˙‘√ #Ó|ü #·THêïqT
nHÓqT...μμ nì |üP]Ô #˚dæ+~ XÊsê neTà>±s¡T.
bÕdüºsY >±s¡T #Ó|ü≈£î b˛‘·÷ ñHêï&ÉT... ªªeTqjÓTTø£ÿ qeTàø£eTT m+‘·
ã\V”≤qyÓTqÆ ~ n+fÒ ù|‘·Ts¡T n+‘·{Ï eTVü‰ uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ , Á|üuTÑÛ e⁄ •wüß´&ÉT Ä|ü<ä
sê>±H˚ eT÷&ÉT kÕs¡T¢ j˚TdüT mes√ ‘·q≈£î ‘Ó*j·T<äì ãTø±sTT+∫Hê&Ü...
eTqeTT ≈£L&Ü n˝≤H˚ Á|üuTÑÛ e⁄qT $&ç∫ô|≥Tº#T· Hêïe÷? eTq ‘·\+|ü⁄\˝À,
Ä#·s¡D˝À mìïe÷s¡T¢ Á|üuÛÑTe⁄ eTq≈£î ‘Ó*j·Tq≥T¢ eTqeTT ñ+≥THêïeTT...μμ
»Áø£jT· ´ bÕdüsº T¡ >±s¡T #·øÿ£ {Ï yêø£´+ #Ó|⁄ü ‘ê&ÉT. Äj·Tq yêø£´+ eTT–+∫
ByÓq\T bı+~qyês¡T Á|ü‘´˚ ø£ ø±qTø£\T düeT]Œ+∫ Äosê«<ä+ bı+<äeTì
Á|üø£≥q #˚XÊ&ÉT.
ø£<∏ä\T 177
»ãT“|ü&ç ø√\T≈£îqï yêfi¯ófl, $<˚XÊ\≈£î yÓfi‚flyêfi¯ófl, á eT<Ûä´ ñ<√´>∑+
e∫Ãq yêfi¯ófl, |üØø£å˝À¢ u≤>± sêj·÷\q≈£îH˚ yêfi¯ófl Ç˝≤ #ê˝≤eT+~ ø£es¡¢˝À
&ÉãT“\T ô|≥Tº≈£îì bÕdüºs¡T>±] <ä>∑Zs¡ ñqï |üfiËfl+˝À Ä ø±qTø£\T ô|{≤ºs¡T.
yê] ì$T‘·Ô+ ÁbÕs¡úq »]–+~.
Ä ‘·s¡Tyê‘· |ü⁄*bÕø£ »>∑Hêï<∏ä+ >±s¡T sêdæq ªªHêe˙ï n+^ø£]+#·TMT
<˚yê... qHÓï|ü⁄&É÷ ˙e⁄ ø£s¡TDÏ+#·TMT...μμ nqï Ä+Á<Ûä Å¬ø’düÔe ø°s¡Ôq‘√ yÓTT<ä˝…’q
dü+|òüTø±qTø£\ ùdø£s¡D |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔeT #Í<ä] >±s¡T sêdæq ªªqqTï >∑qïj·T´
sêyÓ Hê j˚TdüT... qqTï >∑qïj·T´ sêy˚ Hê Á|üuÛÑTyêμμ nqï ø°s¡Ôq‘√ eTT–dæ+~.
dü+|òTü ø±qTø£\ ÁbÕs¡qú nsTTb˛sTTq ‘·sT¡ yê‘· Äsê<ÛHä ê Áø£eT+˝À $yêVü≤
Á|üø≥
£ q\T #·~y˚ ø±s¡´Áø£eT+ e∫Ã+~.
Å¬ø’düÔe $yêVü≤+˝À yÓTT<ä{Ï n+X¯+ á $yêVü≤ Á|üø£≥q\T #·~y˚
ø±s¡´Áø£eT+. me¬s’Hê Å¬ø’düÔe⁄\T #·]Ã˝À ô|[fl #˚düTø√<ä\∫q|ü⁄&ÉT yê] ù|s¡T¢
ÇùdÔ bÕdüºs¡T>±s¡T eT÷&ÉT yêsê\ bÕ≥T Á|ür Ä~yês¡+ #·]Ã˝À Á|üø£≥q
#˚kÕÔsT¡ . |ò˝ü ≤Hê yês¡T $yêVü≤+ #˚dTü ø√<ä\T#·T≈£îHêïs¡T, me]¬øH’ ê nuÛ´Ñ +‘·s+¡
ñ+fÒ #Ó|Œü eTì. Ä eT÷&ÉTyêsê\ ‘·sê«‘· m|ü&ÓH’ ê Ä ô|[fl #˚dTü ø√e#·TÃ.
ªªôV’≤<äsêu≤<äT ≈£îø£{Ÿ|ü*¢ yêdüÔe⁄´\T lj·T\eT+∫* nu…<äï>√, u…¬s’ &ç¶
XÊsê neTà >±s¡¢ @¬øø’ £ |ü⁄Á‹ø£ ≈£îe÷] j·T\eT+∫* ôV≤|æ‡u≤ qT nyÓT]ø±˝Àì
$T∫>±Hé yêdüÔe⁄´\T >∑qïeTH˚ì \÷<ÛäsY, >∑qïeTH˚ì sê»≈£îe÷] >±s¡¢ Á|ü<ÛäeT
≈£îe÷s¡T&ÉT ∫s¡+J$ XÊeT‡Hé \÷<ÛäsY ≈£î Ç∫Ã |ü]X¯ó<ä∆ $yêVü≤eTT
»]|æ+#·T≥≈£î ô|<ä› \T ìs¡ísTT+∫Hês¡T. Ç{Ïº $yêVü≤eTT »s¡T>∑T≥ düeTà‘·eTT
ø±<äì me¬s’Hê ùV≤‘·Tã<ä∆yÓTÆq ø±s¡DeTT ñqïjÓT&É\ ‘·eT nuÛÑ´+‘·s¡eTT
m&É\ eT] m|üŒ{ÏøÏ˙ e÷{≤º&Ésê<äT. Ç~ á $yêVü≤ì$T‘·ÔyÓTÆ #˚j·TT#·Tqï
‘=* Á|üø£≥q.μμ
```
178 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

ìC≤ìøÏ Ä ô|[fl ≈£î~]Ãq ô|<ä›˝À¢ eTTKT´&ÉT »Áø£j·T´ bÕdüºs¡T >±s¡T.
»Áø£jT· ´ >±] uÛ≤s¡´>±] nø£ÿ >±s¡T n+fÒ e~q>±s¡T nyÓT]ø±˝Àì $T∫>±Hé˝Àì
‘·eT bÕ|ü <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[flq|ü⁄&ÉT nø£ÿ&É |ü]#·j·TeTj·÷´s¡T \÷<ÛäsY >±]
≈£î≥T+ã+.
nyÓT]ø±˝À dæsú |¡ &ü ¶É ‘Ó\T>∑T ≈£î≥T+u≤˝À¢ u≤>± ñqï yêfi‚fl Mfi¯ófl. \÷<Ûsä ,Y
sê»≈£îe÷] Ç<ä›s¡÷ &Üø£ºπs¢. \÷<ÛäsY ø±]¶j·÷\J düs¡®Hé. sê»≈£îe÷] ≈£L&Ü
&Üø£ºπs. XÊeT‡Hé ø±ø£ Ç+ø√ nu≤“sTT ≈£L&Ü ñHêï&ÉT. XÊ+düqT, n‘·&ç
‘·eTTà&ç‘√ ø£*dæ z kÕ|òüºy˚sY kı\÷´wüHé‡ ø£+ô|˙ q&ÉT|ü⁄‘·THêï&ÉT. Á^Hé ø±sY¶
bòÕ´$T© n~.
‘·eT |æ\¢\øÏ ‘Ó\T>∑T dü+ã+<Ûë\T @yÓTÆHê e⁄+fÒ #Ó|üŒeTì n&ç>±s¡T
\÷<ÛäsY. ‘êeTT Hê\T>∑T ‘·sê\T>± Å¬ø’düÔe⁄\eT˙, |ü⁄≥Tº Å¬ø’düÔe⁄sê˝…’q ne÷àsTT
e⁄+fÒ #·÷&ÉeTì #ÓbÕŒs¡T sê»≈£îe÷].
ªªne÷àsTT n+<ä+>± e⁄+&ç, Áù|j·TsY|⁄üò ˝Ÿ nsTTe⁄+fÒ #ê\Tq+&û y˚Ty˚TMT
Ä•+#·+. ô|[fl yêfi¯ófl #˚jT· ˝Òøb£ ˛sTTHê y˚Ty˚T #˚dTü ≈£îì Çø£ÿ&çøÏ ‘Ó#T· Ã≈£î+{≤+μμ
n+~ Ä$&É.
|ü⁄{Ïºq|ü⁄&ÉT Væ≤+<ä÷ eT‘·+ ø±˙ eTπs<Ó’Hê eT‘·+˝À ñ+&ç ‘·s¡Tyê‘·
Å¬ø’düÔe+˝ÀøÏ e÷]qyê]ì ø£q«¬sº&é n˙, ‘·©¢‘·+Á&û n|üŒ{Ïπø Å¬ø’dÔeü eT‘·+˝À
ñ+&É>± |ü⁄{Ïºqyêfi¯flì |ü⁄≥Tº Å¬ø’düÔe⁄\˙ yê&ÉTø£˝À n+≥÷ e⁄+{≤s¡T. á
|ü⁄≥Tº Å¬ø’düÔe⁄\ <˚Vü≤;“ #·÷&Ée\dæ+<˚ ø±˙ e]í+#·&ÜìøÏ eX¯+ ø±<äT. #Ó’HêqT
|ü]bÕ*+∫q $T+>¥ #·Áø£es¡TÔ\ e+X¯+ ‘·eT<Ó’q≥÷º &Éu≤“ #Ó’Hêbò˛qT yê&˚
e+X¯+ $T>∑‘êyê]~ nsTTq≥÷º e⁄+{≤s¡T.
ªª‘·|üŒ≈£î+&Ü neTà>±s¡÷... e÷ eT]~>±s¡T <Ó’e|ü]#·s¡´˝ÀH˚ ñHêï&ÉT.
»Áø£j·T´>±s¡ì >=|üŒ <Ó’e»qT&ÉT. Äj·TqøÏ #ÓãT‘êqT. eT+∫ dü+ã+<Ûë\T
MT≈£î á`yÓTsTT˝À¢ |ü+|ækÕÔeTT. MTs¡T Ç+&çj÷· e∫Ãq|ü⁄&ÉT MT≈£î q∫Ãq
dü+ã+<Ûä+ U≤j·T+ #˚düT≈£î+<äTs¡Tø±ìμμ nqï~ »Áø£j·T´ e~q>±s¡T.
ø£<∏ä\T 179
Ä ‘·s¡Tyê‘· »Áø£j·T´ e~q>±s¡T Ä eTTø£ÿ nø£ÿ&çqT+&˚ ôd’ÿ|ü⁄˝À
»Áø£j·T´>±]øÏ $ì|æ+#·&ÉeT÷, Äj·Tq yÓ+≥H˚ e÷]ºHé >±] yÓTsTT\TøÏ
<Ûäq<ÛäHêeTì z Çs¡yÓ’eT+~ ø£‘·TÔ˝≤¢+{Ï ne÷àsTT\ bòı{À\T |ü+|æ+#·&ÉeT÷,
(n+fÒ Çs¡y’Ó dü+ã+<Ûë\ì ns¡+ú ) yÓqTyÓ+≥H˚ »]–b˛j·÷sTT.
Ä Çs¡yÓ’eT+~ HÓ’|òü⁄˝À¢+∫ XÊeT‡qT≈£î yÓ’|òü⁄ø±>∑\ &ç˝…’˝≤ ø√dü+ #ê˝≤
e&Éb˛‘· »]–+~. ∫e]øÏ Ä n<äèwü+º ôV≤|æ‡u≤qT e]+∫+~.
Væ≤+<äTe⁄˝À¢ nsTT‘˚ ne÷àsTTø±˙, nu≤“sTTø±˙ q∫Ã‘˚ C≤‘·ø£+
#·÷kÕÔs¡T. Å¬ø’düÔe⁄˝À¢ nsTT‘˚ Ä $wüj·T+ ÁbÕs¡úq˝À ô|&É‘ês¡T.
ªªôV≤|æ‡u≤ nH˚ ø£q´qT y˚T+ XÊéT‡qT≈£î uÛ≤s¡´>± #˚düTø√yê\ì
ÄX¯|ü&ÉT#·T+&É>± e÷≈£î @~ y˚T˝…’q<√, MT#˚ @sêŒ≥T #˚j·Tã&çq e<ÛTä e⁄
ÄyÓTj˚T nsTT‘˚ e÷≈£î Ä $wüjT· + ‘Ó*j·TTq≥Tº #˚jT· TeTì ÁbÕ]∆+#·T#·THêïeTTμμ
nì ÁbÕs¡úq #˚kÕÔs¡T.
Ä ÁbÕs¡úqøÏ ne⁄qì ø±˙ ø±<äì ø±˙ düe÷<Ûëq+ edüTÔ+~. n~ m˝≤
nH˚~ #Ó|üŒ˝Ò+. ÁbÕs¡∆q˝À ñ+&É>± me]ø√ <˚e⁄&ÉT ne⁄qT nì #Ó|æŒq≥Tº
‘√düTÔ+~. ˝Ò<ë @<Ó’Hê ø£\ edüTÔ+~. Ä ø£\ X¯óuÛÑ dü÷∫ø£+>± ñ+fÒ <˚e⁄&ÉT
#Ó|æŒq≥Tº>± uÛ≤$+∫ Ä ô|[fl »]|ækÕÔs¡T.
BH˚ï ÁbÕs¡úq˝À ô|≥º&É+ n+{≤s¡T.
sê»≈£îe÷] >±]øÏ ø£\ e∫Ã+~. Ä ø£\˝À z ÅdÔ” @<˚qT eqeTT ˝≤+{Ï
eq+˝À z #Ó≥TºøÏ+<ä ñqï≥Tº>± ø£q|ü&ç+~.
Ä~ø±+&ÉeTT Á|üø±s¡+ <˚e⁄&ÉT eTT+<äT>± ‘·q s¡÷|ü+˝À eTqTwüß&çì
düèwæº+#ê&ÉT. n‘·&ç ù|s¡T Ä&ÉyéT. ‘Ó\T>∑T˝À Ä<ëeTT. ‘·s¡Tyê‘· s¡ø£s¡ø±\
»+‘·Te⁄\T, |ü≈£åî\T düèwæº+#ê&ÉT. yê{ÏøÏ ù|s¡T¢ Ä eTìwæH˚ ô|≥ºeTHêï&ÉT.
yê{Ï˝À eTìwæøÏ düVü≤#·]jÓÆT ñ+&É>∑\ J$ <˚e⁄&çøÏ ø£q|ü&É˝Ò<äT. eTìwæ
ˇ+≥]>± ñ+&É≥+ eT+∫~ ø±<äì <˚e⁄&çøÏ nì|æ+∫+~. n+<äTøπ Äj·Tq
Ä<ëeTTì ìÁ<ä˝ÀøÏ |ü+|æ n‘·&ç |üø£ÿf…eTTø£qT ˇø£ <ëìì rdæ <ëì‘√ áyé
180 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
nH˚ Åd”Ôì ‘·j·÷s¡T#˚XÊ&ÉT. y˚THé qT+&ç ‘·j·÷s¡sTTq~ ø±ã{Ïº ñyÓTHé nHêï&ÉT.
Å¬ø’düÔe+˝À uÛ≤s¡´ uÛÑs¡Ô˝À n+‘·sê“¤>∑+. n+<äTπø $&Ü≈£î\øÏ Å¬ød’ üÔe+˝À
kÕúq+ ˝Ò<äT. uÛÑs¡ÔqT+&ç Åd”Ô $&çb˛e&É+ e´_Û#ês¡+ nì #ÓbÕŒs¡T.
ô|[fl nH˚~ nìï $wüj·÷\˝À >=|üŒ~ nì #ÓbÕŒs¡T ø=]+B∏j·TT\≈£î
sêdæq |üÁ‹ø£˝À.
sê»≈£îe÷]>±] ø£\qTã{Ïº <˚e⁄&ÉT Ä<ëeTT≈£î ne«qT @sêŒ≥T #˚dqæ ≥Tº>±
Ç+^¢wüß˝À XÊ+düqT, ‘Ó\T>∑T˝À dü+k˛qT≈£î ôV≤|æ‡u≤qT @sêŒ≥T #˚dæq≥Tº
uÛ≤$+#ês¡T.
```
ªªôV’≤<äsêu≤<äT ≈£îø£{Ÿ|ü*¢ yêdüÔe⁄´\T l j·T\eT+∫* nu…<äï>√, u…’¬s&ç¶
XÊsê neTà >±s¡¢ @¬øø’ £ |ü⁄Á‹ø£ ≈£îe÷] j·T\eT+∫* ôV≤|æ‡u≤ qT nyÓT]ø±˝Àì
$T∫>±Hé yêdüÔe⁄´\T >∑qïeTH˚ì \÷<ÛäsY, >∑qïeTH˚ì sê»≈£îe÷] >±s¡¢ Á|ü<ÛäeT
≈£îe÷s¡T&ÉT ∫s¡+J$ XÊeT‡Hé \÷<ÛäsY ≈£î Ç∫Ã |ü]X¯ó<ä∆ $yêVü≤eTT
»]|æ+#·T≥≈£î ô|<ä\› T ìs¡sí TT+∫Hês¡T. Ç{Ïº $yêVü≤eTT »s¡T>∑T≥ düeTà‘·eTT
ø±<äì me¬s’Hê ùV≤‘·Tã<ä∆yÓTÆq ø±s¡DeTT ñqïjÓT&É\ ‘·eT nuÛÑ´+‘·s¡eTT
m&É\ eT] m|üŒ{ÏøÏì e÷{≤¢&Ésê<äT. Ç~ á $yêVü≤ì$T‘·ÔyÓTÆ #˚j·TT#·Tqï
¬s+&Ée Á|üø£≥q.μμ
Äsê<Ûäq eTT–dæq ‘·sê«‘· ôV≤|æ‡u≤ <ä>∑Zs¡≈£î e∫Ã n_Ûq+~düTÔHêïs¡T
dü+&˚ dü÷ÿ\T {°#·s¡T‡. ôV≤|æ‡u≤ dü+&˚ dü÷ÿ\T ne÷àsTT ∫qï‘·q+ qT+&û.
Væ≤+<äTe⁄\≈£î y˚<ä bÕsƒ¡XÊ\˝≤>±, eTTdæ¢eTT\øÏ eT<äs¡kÕ ˝≤>± Å¬ø’düÔe⁄\øÏ
dü+&˚ dü÷ÿ\T.
n~yês¡+ |üP≥ #·]Ã yÓTT<ä\e&ÜìøÏ eTT+<äTø±˙ ‘·sT¡ yê‘·>±˙ Ç~
»s¡T>∑T‘·T+~. u…’_\T bÕsƒê\T, ø°s¡Ôq\T H˚]ŒkÕÔs¡T. u≤+&ÉT ÁbÕø°ºdüT ≈£L&Ü
e⁄+≥T+~.
ø£<∏ä\T 181
ªªe÷≈£î ‘Ó\TdüT... ôV≤|æ‡u≤ ˝≤+{Ï n+<äyÓTÆq, eT+∫ <˚e⁄&ç_&É¶ì mes√
>=|üŒ nu≤“sTT e∫Ã #˚düT≈£î+{≤&Éìμμ nHêïs¡T dü+&˚ dü÷ÿ\T {°#·s¡T.
ªªne⁄q+&û yê] Ä]úø£ k˛ÔeT‘·‘√ b˛\TÃ#·T+fÒ y˚T+ yê]˝À e+<√
e+‘·T ø±<äT, yÓjÓ÷é+‘·T ≈£L&Ü #Ój·TéTT... #·<äTe⁄, $T>∑‘ê $wüj·÷˝À¢
yês¡T #ê˝≤ n~Û≈£î\Tμμ nHêïs¡T nu…<äï>√.
ªªÇ~ ôV≤|æ‡u≤ n<äèwüº+... Ä Á|üuÛÑTe⁄ ø£è|ü... e÷ ‘êVü≤‘·T≈£î n≥Te+{Ï
dü+ã+<Ûä+ ‘˚e&É+ nH˚~ m{Ïº|ü]dæú‘·T˝À¢ »s¡T>∑T<äT. Ç~ <˚e⁄ìjÓTTø£ÿ
ÄX¯Ãs¡´ø±s¡´+μμ n+~ XÊsê neTà>±s¡T ø£fi¯fl ˙fi¯fl‘√.
ªªn˙ï Ä Á|üuÛÑTy˚ #·÷düT≈£î+{≤&ÉT... MT nu≤“sTTøÏ ≈£L&Ü yêfiÀfl <ë]
#·÷|æ+#·>\∑ s¡Tμμ n+~ »Áø£jT· ´ bÕ~]>±] e~q.
yÓTT‘êÔìøÏ e#˚Ãyês¡+ Ç+&çj·÷øÏ sêuÀ‘·Tqï >∑qïeTH˚ì \÷<ÛäsY>±]
≈£î≥T+ã+ >∑T]+N yê] eT+∫‘·q+ >∑T]+N #ê˝≤ #·sÃ¡ »s¡T>∑T‘√+~.
ô|[fl m˝≤>∑÷ #·]Ã˝ÀH˚ »s¡T>∑T‘·T+~. $+<äT nyÓT]ø± yê] ‘êVü≤‘·T≈£î
‘·>∑Z≥Tº @<Ó’Hê ô|<ä›Á>ö+&ÉT˝À ø±˙ ùdº&çj·T+˝À ø±˙ »s¡bÕ\ì \÷<ÛäsY>±]
≈£î≥T+ã+ ‘·\+∫+~. Ä u≤<Ûä´‘· ≈£L&Ü \÷<ÛäsY>±s¡T ‘·eT ø±uÀj˚T
$j·T´+≈£î&ÉT nu…<äï>√ >±]MT<ä ô|{≤ºs¡T.
y˚~ø£ #·÷&É≥+, @sêŒ≥T¢ #˚jT· &ÉyT˚ nu…<ïä >√ >±] u≤<Û´ä ‘·. Ks¡TÃ j·÷e‘·TÔ
\÷<ÛäsY>±s¡T uÛÑ]kÕÔs¡T. nu…<äï>√ >±s¡T @yÓTÆHê ô|≥Tºø√yê\+fÒ ‘·eT |æ\¢øÏ
ô|≥Tºø√e#·TÃ.
\÷<Ûsä >Y ±] ≈£î≥T+ã+ ˇø£ÿ s¬ +&ÉTs√E\øÏ e÷Á‘·+ e∫Ã ô|[fl #·÷|ü⁄\T,
‘ê+ã÷˝≤\T #ê˝≤ dæ+|ü⁄˝Ÿ>± ø±ì∫Ã nyÓT]ø± yÓ[flb˛j·÷s¡T. nø£ÿ&ç
nbÕsTT+{ŸyÓT+≥T¢ |üP]Ô #˚düT≈£îì ô|[fløÏ yês¡+ eTT+<äT ~>∑T‘ês¡T.
Ç~ nqTø√ì$<Û ä + >± ≈£ î ~]q ô|[fl ø±e&É + ‘√ yê]øÏ ‘· e T
nbÕsTT+≥TyÓT+≥T¢ |üP]Ô#d˚ Tü ≈£îì sêe&ÜìøÏ ø±düÔ düeTj·T+ |ü&TÉ ‘√+~.
182 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

\÷<ÛäsY >±] ã+<äTe⁄ ˇø±sTTq ø±øÏHê&É˝À ÄØ¶y√>± #˚düTÔHêï&ÉT. ô|[fl
@sêŒ≥T¢ #·÷&Ü¶ìøÏ Äj·Tìï |ü+|ædTü HÔ êïs¡T \÷<Ûsä >Y ±s¡T ‘·eT ø±uÀj˚T u≤e>±s¡T
nu…<äï>√ >±] Ç+{ÏøÏ.
```
Ç+‘·ø° Ä ÄØ¶y√ >±πsMT ø=‘·ÔeTìwæ ø±<äT. Äj·Tq Ç+‘·≈£î eTTqT|ü⁄
yÓTHÆ ê]{° ô|H’ò êqT‡ ø±s√ŒπswüH˝é À |üì#˚dqæ |ü⁄&ÉT nu…<ïä >√ >±s¡T ‘·eT $TsƒêsTT
<äTø±D+ yê´bÕs¡+ ô|+#·Tø√e&ÜìøÏ n|ü Ç|æŒ+∫q eTVü‰qTuÛ≤e⁄&ÉT. n‘·&TÉ
nu…<äï>√ >±]øÏ #ê˝≤ kÕj·T+ #˚XÊ&ÉT.
ªªMT≈£î #ê˝≤ s¡TD|ü&ç e⁄HêïqT... m˝≤ rs¡TÃø√yê˝Àμμ nHêï&ÉT
nu…<äï>√>±s¡T ˝ÀqT n+<äT≈£îqï|ü&ÉT.
ªªnj·÷´... ø±s√ŒπswüqT s¡TD+ &ÉãT“ ø£{Ïº rs¡TÃø√+&ç... Hê≈£î s¡TD|ü&ç
e⁄+fÒ Ä Á|üuÛÑTy˚ r]Œ+#·T‘ê&ÉTμμ nHêï&ÉT ÄØ¶y√ >±s¡T.
ÄØ¶y√ >±s¡T ÄÁ‘˚j·T|ü⁄s¡+ |üP‘·πs≈£î, |ü+&É÷s√&ç e÷eT&ç |üfi¯ófl, n$&ç
bÕ\ø√yê\‘√ ~>±&ÉT.
Äj·Tìï #·÷dæ Äq+<ä|ü&çb˛j·÷&ÉT nu…<äï>√ >±s¡T. nu…<äï>√ n+‘·{Ï
ñ‘·eÔ TT&ç‘√ ‘·eT ã+<ÛTä e⁄ $j·T´+ n+<äuÀe&É+ ÄØ¶y√ >±]øÏ ≈£L&Ü #ê˝≤
dü+‘√wü+ ø£*–+∫+~.
nj·÷´... ‘·e÷sê n+fÒ ‘·eTsê nì nqT≈£îHêïs¡T Ç<ä›s¡÷.
ø±|ò” |òü\Vü‰sê\T nj·÷´ø£ e÷≥˝À¢ ÄØ¶y√ >±s¡T nHêïs¡T. ªªn|ü&ÉT
‘·eTs¡T nHêïs¡T Hê s¡TD+ m˝≤ rs¡TÃø√yê˝≤ nì... Ç|ü&ÉT Hê ‘·eTTà&ÉT
\÷<ÛäsY ø=&ÉTøÏÿ MT ne÷àsTTì ÇdüTÔHêïs¡T... á ã+>±s¡T ‘·*¢ì Çe«&É+
<ë«sê Hê s¡TD+ rs¡TÃ≈£î+≥THêïs¡Tμμ nì.
ªªnj·÷´... ‘·eT]øÏ \÷<ÛäsY>±s¡T m˝≤ ã+<ÛäTe⁄? @<Ó’Hê $yêVü≤+
e\¢Hê?μμ nì n&ç>±s¡T nu…<äï>√ #ê˝≤ yÓT‘·Ô>±.
ø£<∏ä\T 183
ªª˝Ò<+ä &û s¡øãÔ£ +<ÛTä e⁄... e÷ ‘·+Á&ç>±s¡÷... \÷<Ûsä Y ‘·+Á&ç >±s¡÷ nø£ÿ#Ó˝fi¢… fl¯
_&É\¶ T... Ä Ç<äs› ÷¡ ˇπø Ç+{ÏøÏ ø√&Éfió¯ fl... yÓTT‘êÔìøÏ ôV≤|æ‡u≤ e÷ >∑qïeTH˚ì
yê] ø√&É\T ne⁄‘√+~μμ nHêï&Üj·Tq.
nu…<ïä >√ >±] yÓTTVü≤+ m+<äTø√ bÕ*b˛sTT+~.
eT+∫ #Ó&÷É e÷{≤¢&Üø£ ÄØ¶y√ >±s¡T yÓ[flb˛j·÷&ÉT.
```
‘êqT #˚dqæ ‘·ù|Œ$T{À ‘Ó©ø£ »Áø£jT· ´ _ø£ÿ#·∫Ãb˛sTT ñHêï&ÉT. nu…<ïä >√
>±s¡T nu…<äï>√e⁄˝≤π> ñHêï&ÉT. ø±ø£b˛‘˚ ø=eTTà\‘√ ≈£îeTTà‘·Tqï >√e⁄˝≤>±
ñHêï&ÉT.
ªªô|[fl n+fÒ @&ÉT ‘·sê\ #·]Á‘· #·÷&Ü\+{≤s¡T. @&ÉT ‘·sê\T n≥T,
@&ÉT ‘·sê\T Ç≥T #·÷&Ü\ì #ÓãT‘ês¡T... m˝≤ ‘Ó#êÃM uÀ&ç dü+ã+<Û+ä μμ
nHêï&ÜsTTq.
ªª@+ bıs¡bÕ≥T »]–+~ eTVü‰Á|üuÛÀ?μμ n&ç>±&ÉT »Áø£j·T´.
ªªqTe⁄« ≈£L&Ü e÷\ bÕdüºs¡Te⁄ ø±<äT ø£<ë »Áø£j·÷´... e÷ ≈£î\+, XÊsê
neTà>±] ≈£î\+ ˙≈£î ‘Ó\TdüT... eT] á e÷\ dü+ã+<Û+ä m˝≤ ‘Ó#êÃe⁄?μμ
n&ç>±&ÉT nu…<äï>√.
ªªnj·÷´... eTq+ Å¬ø’düÔe⁄\+... n+<äs¡T Å¬ø’düÔe⁄\÷ ˇø£fÒ ø£<ë nì...μμ
n+‘·≈£î$T+∫ >=|üŒ &çô|òqT‡ @MT <=s¡ø£˝Ò<äT »Áø£j·T´øÏ.
ªªn¬s... ø±<äì mes¡Hêïs¡+&ç... Å¬ø’düÔe⁄\T n+<äs¡+ ˇø£fÒ... ˇø£fÒ
u…’_\T... ˇø£&˚ <˚e⁄&ÉT.. ø±˙ ô|[fl <ä>∑Zs¡ ø±<äT ø£<ë... Ç<˚eTHêï ˇø£|üP≥
ø£*dæ uÛÀ»q+ #˚j·T&Ée÷... Á|ürs√p J$‘ê+‘·+ ø±|ü⁄s¡+ #˚j·T&É+...
≈£î\+ >√Á‘·+ #·÷düTø√e<ä÷›μμ nHêï&ÉT nu…<äï>√.
ªª‘·eTB neTà>±]B ≈£L&Ü Ç+≥s¡T ø±´düTº ô|[flø£<ë n˙...μμ »Áø£j·T´...
πødüT z&çb˛‘·Tqï ˝≤j·Ts¡T Bq+>± »&ç®>±]ì #·÷dæq≥Tº #·÷dæ nHêï&ÉT.
184 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

ªªne⁄q+&û H˚qT j·T\eT+∫* yê] ø£eTà nu≤“sTTì... XÊsê neTà>±s¡T
u…’¬s&ç¶ yê] ¬s&ç¶ Ä&É|ü&ÉT#·T... Ç~ Ç+≥s¡Tø±´düTº Å¬ø’düÔe $yêVü≤y˚T ø±˙
$<Û+ä #Ó&~¶É ø±<äT... y˚Ty˚TMT e÷\e÷~>∑\qT #˚dTü ø√˝Ò<.˚ .. Væ≤+<äTeT‘·+˝À
X¯SÁ<äT\+<ä]B ˇø£fÒ kÕúsTT esêíìï ã{Ïº. ø±˙ n+<äs¡÷ X¯SÁ<äT\y˚T nì ñ
qï e+<ä ≈£î˝≤˝À¢ #êø£*, eT+>∑*, y˚T<ä], ≈£îeTà] yê]ì ø£eTàyês¡T, ¬s&ç¶
≈£î\düTÔ\T #˚düTø√s¡T ø£<ë... n˝≤H˚ Å¬ø’düÔe+˝À ≈£L&Ü n+<äs¡÷ ˇø£fÒ nsTTHê
ø=ìï eTq+ bÕ{Ï+#ê*... ‘·|üŒ<äT... ‘ê[ ø£≥º&É+ Å¬ø’düÔee÷? |üdüT|ü⁄‘ê&ÉT
ø£≥º&É+ Å¬ø’düÔee÷? nøÏå+‘·\T Å¬ø’düÔee÷? ø£≥ï+ Å¬ø’düÔee÷? Ä&É|ü&ÉT#·T
˝≤+#Û·Hê\T Å¬ø’düÔee÷? eT] Çìï Ä#êsê\T Çø£ÿ&çy˚ rdüT≈£îqï|ü⁄&ÉT á
eTTKýÓTqÆ $wüjT· + m˝≤ eT]Ãb˛‘ês¡T? n<˚ qTe⁄« e÷\ bÕ~]y√ e÷~>∑
bÕ~]y√ nsTT‘˚ ìqTï qeTàø£b˛<äTqT. n˙ï ‘Ó*d” qTe⁄« Ç˝≤ #˚kÕÔyê? á
$wüj·T+ H˚qT ãj·T≥ e÷{≤¢&É˝ÒqT. ÇB ø±s¡D+ nì #Ó|üŒ˝ÒqT. ø±˙ πs|ü⁄
˝Àø£+ eTeTà*ï #·÷dæ qe«<ë...? XÊsê neTà>±] ≈£î\düTÔ\Tø±˙,
eTqyêfi¯ófl ø±˙ <ä>∑Zs¡øÏ #˚s¡ìkÕÔsê? yêfi¯ófl #·<äTe⁄˝À, n+‘·düTú˝À, &ÉãT“˝À
m+‘· m≈£îÿe yêfi¯flsTTHê ø±˙, á $wüjT· +˝À eTqø£+fÒ m+‘· ∫qïyêfi¯ófl?
yê] &ÉãT“, n+‘·düTú e÷≈£î @<√ ˇø£s√E sêe#·TÃ. ø±˙ e÷ ≈£î\+ yêfi¯fløÏ
m|üŒ{Ïø° sê<äT. n+‘Ó+<äT≈£î »Áø£j·÷´... e÷\ e÷~>∑˝Ò ˇø£]H=ø£s¡T
#˚düTø√s¡T... m≈£îÿe ‘·≈£îÿe nì. eTqyÓT+<äT≈£î #˚düTø√yê*?μμ nHêï&ÉT
nu…<äï>√e⁄ >±s¡T.
ªªnj·÷´... >∑qïeTH˚ì Ç+{Ï ù|s¡T eTqyêfi¯fl˝ÀH˚ ø±ø£ yêfi¯fl˝À ≈£L&Ü
ñ+<äì e÷≈£î ‘Ó©ø£ á bıs¡bÕ≥T »]–+~... ø£$å T+#·+&çμμ nHêï&ÉT »Áø£jT· ´.
```
... ªªÄj·Tq‘√ nq>±, Äj·Tq ù|‘·Ts¡÷, ˙e⁄ qHÓïs¡T>∑eì eTTe÷às¡T
#Ó|ües¡≈£î H˚&ÉT ø√&ç ≈£Lj·T<äì ˙‘√ #Ó|ü#·THêïqT nHÓqT...μμ nì XÊsê
neTà>±s¡T yêø£´+ #·<äTe⁄‘·÷H˚ e⁄+{≤s¡T.
ø£<∏ä\T 185
Å¬ø’düÔe+˝À ≈£î\+ ˝Ò<äì ¬s+&ÉT eTTe÷às¡T\T nq>± Äs¡T~qeTT\T
nã<ä∆eTT Ä&çq ‘·sê«‘· ø±˙ Ä~yês¡eTT sê<äì @ Á|üuÛÑTeP #Ó|üŒ˝Ò<Tä .
nuÛÑ´+‘·sê\T n˙ï Ä\j·T+˝ÀH˚ #Ó|üŒø£ÿπs¢<äT. #Ó$øÏ $q|ü&Éì$, ø£+{ÏøÏ
ø£q|ü&ìÉ $ n˝≤ e⁄+{≤sTT. ndü\T ≈£îÁ≥ n+fÒH˚ ø£q|ü&ìÉ ~, #Ó$øÏ $q|ü&ìÉ ~.
$yêVü≤eTT nìï $wüj·÷˝À¢ >=|üŒ~ nì Á|üuÛÑTe⁄ #ÓbÕŒ&ÉT. ≈£î\+ <ëìø£+fÒ
>=|üŒ<äì #Óù|Œ Á|üuÛÑTe⁄\T eTq eT<Û̊´ ñHêïs¡T.
>∑qïeTH˚ì XÊ+düqT, j·T\eT+∫* ôV≤|æ‡u≤\ |ü]X¯ó<ä∆ $yêVü‰ìøÏ
dü+ã+~Û+∫q eT÷&Ée Á|üø£≥q »Áø£j·T´ #·<äeH˚˝Ò<äT.
Ç+<äT≈£î MT≈£î nuÛÑ´+‘·s¡eTT ñqïjÓT&É\ m|üŒ{Ïø° e÷{≤¢&ÉT#·TH˚
ñ+&ÉT&ç... ÄyÓTHé...
($XÊ˝≤+Á<Û,ä Ä~yês¡+, pHé 21, 2015)
186 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

<˚e<ëdüT 2015
<˚e<ëdüT>±&ÉT e÷ #Ó&É¶Hêj·÷\T. ‘êπ>&É+fÒ ã÷‘·T\T
e÷{≤º&É‘ê&ÉT. n+fÒ ‘ê>∑ø£b˛‘˚ yê&ç uÛ≤ùwMT >=|üŒ>± ñ+≥T+<äì ø±<äT.
‘ê>∑q|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü yê&ç uÛ≤wü˝À ã÷‘·T\T <=s¡T¢‘êsTT. nsTT‘˚ n$
ø£<+ä ãe÷\˝À ø£qø±+ãsê˝≤¢ ø£*dæb˛sTT ñ+{≤sTT. $d”ÿ˝À Ä˝≤ÿVü‰\T˝≤
q\uÛ…’ nsTT<äT XÊ‘·+ Á|üP|òü⁄ ã÷‘·T\T ≈£LkÕÔ&ÉT. ø±˙ ‘êπ>&É+fÒ e÷Á‘·+
>ös¡edüuÛÑT´\T düuÛÑ˝À e÷{≤¢&çq≥Tº n#·Ã+>± ã÷‘·T˝Ò ekÕÔsTT. ˇø£ ã÷‘·Tì
eTs√ ã÷‘·T ≈£L‘·‘√ ø£\|ü&ÜìøÏ e÷Á‘·y˚T $T>∑‘ê uÛ≤wüqT yê&É‘ê&ÉT.
ndü\T uÛ≤wü˝À Çìï ã÷‘·T\THêïj·÷ nì X¯+ø£s¡Hêsêj·TD &çø£¸qØ
yê&ÉT ≈£L&Ü nyêø£ÿj˚T´˝≤ ≈£LkÕÔ&ÉT. ø±˙ <˚e<ëdüT ‘ê–‘˚ e÷Á‘·+ ìC≤˝Ò
#ÓãT‘ê&ÉT. ‘ê>∑q|ü⁄Œ&ÉT nã<ë∆\T n&ÉbÕ<ä&ÉbÕ #Ó|üŒe#·TÃ. ‘ê>∑T&ÉT≈£î &ÉãT“
nedüs¡yÓTÆq|ü⁄&ÉT nã<ä∆+ #Ó|üŒe#·Ãì X¯óø£|ü⁄sêD+˝À ñ+~. ˇø£y˚fi¯ n+<äT˝À
˝Òø£b˛‘˚ X¯S‘· |ü⁄sêD+˝ÀH√, eTs√ <ëH√¢H√ ñ+~.
bÕ|ü+ <˚e<ëdüT>±&ç<√ $cÕ<ä>±<∏ä. e÷eT÷\T>± <˚e<ëdüT\+<äs¡÷
mùdÿ|ædüTº˝Ò ø±ì M&ÉT e÷Á‘·+ ø±<äT. M&ÉT ô|qT>=+&É˝À |ü⁄{Ïºq Ms¡<ëdüT.
u…b’ ˛yê] ù|≥˝À Ä&ç ‘ê‘·\ø±\+qT+&û ñ+≥THêïs¡T. ô|qT>=+&É bÕ´\dt
ø£<∏ä\T 187
{≤ø°dt qT+&ç qø£ÿ\ ø±\eøÏ yÓfi‚¢ <ë]˝À m&ÉeTyÓ’|ü⁄ bı˝≤\T, ≈£î&çyÓ’|ü⁄
ø±|ü⁄\ Çfi¯S¢ ñ+{≤sTT. n$ <ë{≤ø£ ÄsYdj æ T· + #·ØÃ ñ+~. n~ <ëfÒø£
n+uÒ‘ÿ· sY u≤ãT Ç≥T+~sê Hê _&É\¶ T+&˚ #√≥T nì #·÷|ædTü +Ô {≤&ÉT. s√&ÉT¶
m&É+ |üøÿ£ q ñ+~ u…b’ ˛yê] ù|≥.
ø=ìï }fi¯fl˝À e÷\ù|≥, e÷~>∑ >∑÷&Ó+ $&ç>± ñ+{≤sTT. ø±˙
ô|qT>=+&É˝À ø£*ùd ñ+{≤sTT. e÷¬seTà>∑÷&Ó+, sêE>±] ÄdüŒÁ‹, u…b’ ˛bÕ˝…+
nì eT÷&ÉT #√≥¢ Mfi¯óflHêï eT÷&ÉT#√{≤¢ e÷\e÷~>∑\T ø£*ùd ñ+{≤s¡T.
<˚e<ëdüT>±&ÉT ôd’qT‡ dü÷º&Ó+≥T. u≤H˚ #·<äTe⁄≈£îHêï&ÉT. ∫qï ‹s¡T|ü‹
<ä>∑Zs¡ &çdæº\Ø˝À |üì#˚ùdy√&ÉT. Áô|’y˚≥T ñ<√´>∑+. e÷\ e÷~>∑\øÏ @eTTHêï
˝Òø£b˛sTTHê eT÷&ÉT ñ+{≤sTT. ˇø£{Ï #·<äTe⁄, ¬s+&ÉT ø£fi¯, eT÷&ÉT H√{Ï
‘·T‘·Ôs¡.
<˚e<ëdüTøÏ Ä eT÷&√~ ø=+#Ó+ C≤dæÔ.
Ä&çøÏ ñ<√´>∑+ e#êÃø£ ô|fi¯flsTT+~. #ê˝≤eT+~ ≈£îÁsêfi¯ó¢ ~>∑T\T |ü&TÉ ‘·÷
ñ+{≤s¡T. ô|[fl ne⁄‘·T+<ë ˝Ò<ë nì. |üìøÏsêì yÓ<eäÛ ñHêï&ÉT ø±˙ ô|[flø±ì
yÓ<Ûäe me&É÷ ñ+&É&ÉT. nsTT‘˚ Ç~ ô|[fløÏ dü+ã+~Û+∫q ø£<∏ä ø±<äT ø±ã{Ïº
Bìï Çø£ÿ&ç‘√ e~˝Ò<ë›+.
Ä&çøÏ z |æ˝≤¢&ÉT ≈£L&Ü |ü⁄fÒº&ÉT. |ü⁄fÒºø£ ô|<√›&ÉT ø±≈£î+&Ü ñ+{≤&Ü?
ô|<√›&j É ÷· ´&ÉT. Ä&çøÏ ≈£L&Ü #·<Tä e_“+~. eT+∫ ñ<√´>∑+ ≈£L&Ü e∫Ã+~.
Äqø£ &ÉãT“\Tqï ne÷àsTT‘√ ñ+Á&Ü»es¡+ dü+ã+<Û+ä ≈£î<äTs¡TÃ≈£îì ô|[fl
≈£L&Ü #˚ùds¡T. ô|[fl sê»s¡‘·ï+ bÕdüºs¡T #˚sTT+#ê&ÉT. sê»s¡‘·ï+ bÕdüºs¡T
<˚e<ëdüTøÏ ø±¢düTy˚T≥T. eT+∫ Áô|ò+&ÉT ≈£L&Üì.
nsTT‘˚ Ä |æ\¢ n‘·Ôe÷eT*ï #·÷dæ ndüsTT´+#·T≈£îH˚~. &ÉãT“\TH√ïfi¯fløÏ
dü+kÕÿs¡+ ñ+&Ü\ì ˝Ò<Tä . dü+kÕÿs¡+ ˝Òøb£ ˛‘˚ eTqTwüß*ï eTqTwüß˝≤¢ #·÷&ÉsT¡ .
n+<äTøπ ø=&ÉT≈£î‘√ sêø£b˛ø£\T ˝Ò≈î£ +&Ü b˛j·÷sTT.
n‘êÔs¡ã‘·Ô+>± ô|+#·T≈£îqï ˇø£ÿ ø=&ÉT≈£î˙ #·÷düTø√˝Òø£b˛e&É+ ø£+fÒ
188 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
ô|<ä› $cÕ<ä+ @eTT+≥T+~. <ë+‘√ <˚e<ëdüT>±&çøÏ ‘ê>∑T&ÉT m≈£îÿyÓ’+~.
<ë+‘√ yê>∑T&ÉT ≈£L&Ü düe÷q e÷Á‘·˝À ô|]–+~.
Ä&ç ø=&ÉT≈£î ø±˝ÒJ˝À ñ+&É>± ù|≥ ne÷àsTTH˚ Áù|$T+#ê&ÉT. Áù|eT\˙ï
ô|[flfi¯flsTT $cÕ<ä+‘√ eTT–j·Te⁄. ø=ìï ô|[fles¡≈L£ e∫Ã ø£+|üsTTb˛≈£î+&Ü
ñ<ë‘·Ô+>± eTT>∑TkÕÔsTT. n˝≤ Ä |æ\¢ø°, <˚e<ëdüT ø=&ÉTø°ÿ ô|[fl ø±˝Ò<äT.
Ä ‘·sê«‘· Ä |æ\¢ ã+<Ó\ kÕy˚T´\T>±] nu≤“sTT‘√ »≥Tº ø£{Ïº+~.
m+<äTø£H√ ã+<Ó\ kÕy˚T´\T >±] nu≤“sTTì ≈£L&Ü #˚dTü ø√˝Ò<Tä .
Ä ‘·sê«‘· me&√ï #˚düT≈£î+~. nsTT‘˚ »]–q bıs¡bÕfÒ+≥+fÒ...
<˚e<ëdüT >±&ç ø=&ÉT≈£î Ä |æ\¢øÏ e÷J u≤jYTÁô|ò+&ÉT ø£<ë... á&˚eTHêï
|ò\” e⁄‘ê&˚y÷Ó nì á&çï ô|[fløÏ |æ\e˝Ò<Tä . eT] Ä ø£øå£ ø£&TÉ |ü⁄˝À ô|≥Tº≈î£ Hêï&√,
˝Òø£ eTs=ø£{À ‘Ó©<äT.
ˇø£s√E Ä |æ\¢ ‘·q ø=‘·Ô yÓTT>∑T&ç‘√ (nq>± ø=‘·Ô>± ô|[fl ø±e≥+ e\¢
ø=‘·Ô yÓTT>∑T&Éì nq≥+ »]–+~ ‘·|üŒ, bÕ‘· yÓTT>∑T&=ø£&ÉTHêï&Éì ns¡ú+ ø±<äT)
yÓTT<ä{≤≥ $Tqsê« {≤ø°düT¬ø[fl ek˛Ô+~. Nø£{Ï e\¢ ø±e#·TÃ. ø£&ÉT|ü⁄˝À
ì+&ÉT>± ñqï düs¡T≈£îe\¢ ø±e#·TÃ, ˝Òø£b˛‘˚ ô|[fløÏ |æ\e˝Ò<äqï ø£ø£å e\¢
ø±e#·TÃ.. á <˚e<ëdüT>±&ÉT @+ #˚ùd&√ ‘Ó\TkÕ?
á&ÉT ekÕsê˝À |ü&É≈£îÿØÃ˝À |üø£&É“+B>± ≈£L#·THêï&ÉT. Ä |æ\¢ á&ç
Ç\T¢ <ë≥T‘·÷ ñ+~.
ªª@+{Ï ãT˝Ò¢ meØ nãT“\T?μμ nHêï&ÉT.
ªªe÷ Äj·Tq e÷j·÷´μμ n+~ Ä |æ\¢.
ª@{Ï eTq ã+<Ó\ kÕy˚T´\T >±] ø=&ÉTπøHê á&ÉT... bı&ÉT>∑j·÷´
&É≥Tº+<˚... ‹]–‘˚ ‹]>±s¡T ø±˙ yÓTT‘êÔìøÏ ô|[fl #˚dTü ≈£îHêïs¡T... dü+‘√wü+...
Hêø√ ã÷¬s eTTø£ÿ ô|≥º˝Ò<˚ ø√&É˝≤ ˙ ô|[fløÏ...μμ nHêï&ÉT.
Ä <Óã“øÏ Ä |æ\¢ ø±|üs+¡ ≈£L*b˛sTTq+‘· |üqsTT´ m˝≤>√ ì\ã&ç+~.
ø£<∏ä\T 189
kÕy˚T\T>±] nu≤“sTT uÛÑ÷$TøÏ C≤q&ÉT+{≤&ÉT. Ä |æ\¢ì #˚düT≈£îH√ï&ÉT
b˛‘·T ‘ê&ç˝≤>± n+‘·T+{≤&ÉT. m+‘· ‘ê–Hê, m+‘· dü+<˚fi¯ nsTTHê <˚e<ëdüTøÏ
#·÷|ü⁄ Äq˝Ò<äì nqTø√˝Ò+. n+‘· H√{Ï ‘·T‘·Ôs¡ <˚e<ëdüT>±&çøÏ.
ø=&ÉT≈£î <ä÷s¡eTj·÷´ø£ Ä&çì <Ój·T´+ |üPìq≥Tº+~. <˚e⁄&ç >∑T]+∫
n|ü⁄&É|ü⁄&É÷ nyê≈£î\÷ #·yê≈£î\÷ ù|˝Òy√&ÉT.
ªªÇÁXÊj˚T\T <˚X¯eTTq+<äT @düTÁ|üuÛÑTe⁄ »ìà+#·&É+ e\¢ eTqøÏ |üs¡˝Àø£+
˝ÀH˚ ˝≤uÛÑ+sê n_“>±... eTsêsƒê <˚X¯eTTq n+uÒ<äÿs¡T |ü⁄≥º&É+ e\¢ á
˝Àø£+˝À eTq+ m≈£îÿe>± ˝≤uÛ|Ñ &ü Ü¶+sê... n+uÒ<ÿä s¡T |ü⁄≥ºøb£ ˛j·TT+fÒ Ç|ü⁄Œ&ÉT
≈£L&Ü eTq*ï eTìfi¯fl˝À¢H˚ ‘·>∑˝Òùdy√fi¯ófl.. eTq Ä&É_&É¶*ï s√&É¢MT<˚
#Ós¡ãfÒºy√fi¯ófl ... Äj·Tq ô|{Ïºq ]»πs«wüqT ñqï#√≥¢ ‘·|üŒ eT¬sø£ÿ&Ü eTq+
˝ÒeTTsêμμ nH˚y√&ÉT
ªªn<˚+{Ï u≤u≤jYT?μμ nì n&ç–‘˚
ªªnôd+;¢˝À ]»πs«wüqT+~... bÕs¡¢yÓT+≥T˝À ]»πs«wüqT+~... nø£ÿ&çøÏ
eTH√fi¯flì sêìkÕÔs¡T... ø±˙ n~ ≈£L&Ü eTq˝À H√s¡T ˝ÒH√&çì... ñHêï <ëìï
¬s&ç¶ >±s√, #Í<ä]>±s√ ñk˛ÿ n+fÒH˚ yÓTT]π>y√&çï e÷Á‘·y˚T sêìkÕÔs¡T...
<äeTTàH√ï&çï bıs¡bÕ≥ï ≈£L&Ü sêìj·T´s¡T... Äfi¯fløÏ ø±e*‡+~ ÇÁd”Ô bÕ+≥T
#=ø±ÿ @düT≈£îqï @ ø±¢düT ≈£L©μμ nH˚y√&ÉT.
ªªdüsπ ¢ ˙ Ç‘·+&É+... b˛˙ nyÓT]ø±y√&çøH£ êï eTqMT<ä @yÓTHÆ ê Ç<äT+≥
<ä+{≤yê? Ä&É÷ ÁøÏdæºj·TH˚>±μμ nì n&Éπ>y√fi¯ófl ≈£îÁs¡Hêj·÷fi¯ófl.
ªªÄ&çøÏ ø√ø£ø√˝≤ neTTàø√&É+ ‘·|üŒ eTq>∑T]+∫ m+<äT≈£îsê? ø√ø£ø√˝≤øÏ
@ ≈£î\b˛&ÉT |ü]à{ÏºùdÔ Ä&Óqø±\ b˛‘ê&ÉT... nyÓT]ø√&Ó’Hê.... Á_{Ïc˛&Ó’Hê
Ä&çøÏ Ä&ç düsT¡ ≈£î neTTàø√&ÉyT˚ eTTK´+... eTq >=&Ée Ä&çø¬ +<äT≈£î? |üøÿÏ +{À&ç
ô|fi≤fl+ yÓTTø£+ eTT≈£îÿ|ü⁄&Éø£ ˝Òø£ ∫qïuÀsTT+<äì qTe⁄« nqT≈£î+{≤yê?...
n{≤ºπ> Ä&É÷...μμ nH˚y√&ÉT <˚e<ëdüT.
á m≥ø±s¡+ e÷≥\πø ≈£îÁs¡ø±s¡TøÏ Ä&É+fÒ |æ∫Ã. n|ü⁄&É|ü⁄&É÷ z Ä|ò⁄ü
190 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
Ç∫Ã eTØ ø£ãTs¡T¢ #Ó|æŒ+#·T≈£îH˚y√fi¯ófl.
yês¡+ yÓTT‘·+Ô @+ #˚dHæ ê Ä~yês¡+ e÷Á‘·+ X¯óÁuÛ+Ñ >± >∑&+¶É ^düT≈£îì,
kÕïq+ #˚dæ, ÇÁd”Ô #˚dæq ã≥º\T @düT≈£îì, yÓTTø±ìøÏ bÕ+&ÉT‡ k˛ï sêdæ, Äô|’q
bÂ&ÉsT¡ |üPdüT≈£îì, ø±fi¯fløÏ bÕ*wt ô|{Ïqº ã÷≥T¢ ‘=&ç– ôd\º’ T>± #·ØÃøÏ e#˚Ãy√&ÉT.
nø£ÿ&É sê»s¡‘·ï+ bÕdüºs¡T>±s¡T eT+∫ yêø£´+ #Óù|Œy√&ÉT. sê»s¡‘·ï+
≈£L&Ü u…’b˛bÕ˝…+ qT+&ç e∫ÃH√&˚... ø=+‘·ø±\+ {°#·s¡T>± ñ<√´>∑+ #˚XÊø£
<˚e⁄&ÉT |æ*#ê&Éì #Ó|æŒ bÕdüºs¡T Áf…Æì+>¥ #˚dæ kÕeTT˝Às¡T nsTTb˛j˚T&ÉT.
sê»s¡‘·ï+ ô|[fl #˚ùdÔ n~ ø±+Áø°≥T >√&É˝≤>± ì\ã&çb˛j˚T~. sê»s¡‘·ï+øÏ
dü«düú‘· es¡+ ñ+<äì z qeTàø£+.
ø±|ü⁄\ Çfi¯fl˝À ø±˙, ¬s&É¢ Çfi¢̄˝À ø±˙ me]¬ø’Hê »ãT“ #˚ùdÔ ÁbÕs¡úq #˚dæ
ø=ã“] q÷HÓ‘√ yêfi¯fl qT<äT{ÏMT<ä dæ\Te y˚ùdy√&ÉT sê»s¡‘·ï+. n˝≤
#ê˝≤eT+~øÏ yÓTT+&ç »ãT“\T ≈£L&Ü ‘·>±ZsTT nì #Ó|ü⁄Œ≈£î+{≤s¡T. M<ÛeÓ Tà≥
sê»s¡‘·ï+ yÓfiÀÔ+fÒ Äfi¯ó¢ #˚‘·T˝…‹Ô <äDí+ ô|fÒºy√fi¯ófl.
<˚e<ëdüT>±&ÉT ≈£îXÊ\T>± qy˚«y√&ÉT... ªªsêC≤ s¡‘·ïe÷... |æ<ä|üø±\+
ø±ø£b˛‘˚... e÷˝À&ç$ ˙≈£î Äfi¯ó¢ <äD≤í\T ô|≥º&É+ @+Á{≤μμ nH˚y√&ÉT
@fi≤ø√fi¯+>±.
ªªÄ <äD≤í\T Hê≈£î ø±<äTsê... Á|üuTÑÛ e⁄øÏ #Ó+<äT‘êsTT.... Äj·TqøÏ eTqyÓTHÆ ê
ˇø£fÒ... ÄfiË’flHê ˇø£fÒμμ nH˚y√&ÉT sê»s¡‘·ï+.
ªª@yÓTHÆ ê Hê≈£î dü+‘√wü+>± ñ+~sê n~ #·÷‘·+Ô fÒ... ÇHêïfi¯Sfl uÒ|Hü √fi¯fl
ø±fi¯fløÏ n+<äs¡÷ yÓTTø£ÿ≥y˚T H˚qT ms¡T>∑T<äTqT. ø±˙ yÓTT<ä{ÏkÕ] eTH√&çøÏ
yÓTTø£ÿ≥+ #·÷düTÔHêïμμ nHêï&ÉT <˚e<ëdüT.
ªªÁ¬ø’düÔe eT‘·+ >=|üŒ<äq+ n<˚ ø£<ë <ëdü÷... eTq*ï ≈£L&Ü |ü⁄s√Væ≤‘·T&ç
kÕúsTTøÏ rdüT¬ø[¢+~. Væ≤+<ä÷ eT‘·+ eTq*ï >∑TfiÀfløÏ sêìe«&Éy˚T >=|üŒ
nqT≈£î+≥T+~.... n~ ≈£L&Ü eTq*ï ñ<ä]∆ +#êeTì #·+ø£\T ø=≥Tºø√&Üìπøμμ
nHêï&ÉT sêC≤s¡‘ï· +.
ø£<∏ä\T 191
ªª˙j·TeTà... >∑{Ïº>± e÷{≤&ç‘˚ ndü\T eTìwæ ã‘·ø£&ÜìøÏ <˚e⁄&Ó+<äT
≈£îsê... @ <˚e⁄&É÷ ˝Òøb£ ˛sTTHê eTìwæ ã‘·T≈£î‘ê&ÉT... eTìwæì ã‹øÏ+#·&ÜìøÏ
ø±<äT <˚e⁄&ÉT ø±e*‡+~... qTe⁄« ‘·≈£îÿe C≤‘√&ç$, Ä&ÉT m≈£îÿe C≤‘√&ÉT...˙
»qà+‘ê Ä&çøÏ }&ç>+∑ #ÓjT· éTì #Ó|Œü &Üìπø Væ≤+<ä÷ eT‘·+ ñ+~... á
eTTø£ÿ kıj·÷Hê Ä <˚e⁄&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT... n<˚ ˙ ø£s¡à n+fÒ qeTTà‘ê+...
qe÷à+... á u≤&ÉTø√e⁄ e÷≥ ø£qTø£ kÕ{Ï eTìwæ n+fÒ Ä&çï ì\Te⁄Hê
Nπsdæ ≈£îø£ÿ\øÏ @ùdy√fi¯fl+μμ nHêï&ÉT <˚e<ëdüT.
ªªeTqMT<ä Áù|eT ñ+<√ ˝Ò<√ |üø£ÿHÓ≥Tºø±˙ nyÓT]ø± z&çø°, á eT‘·+
‘Ó∫Ãq Á_{Ïc˛¸&çø° eTqMT<ä <=ãT“ ‘Ó>∑T\T eT{ÏºøÏ ˝Ò<äT... <ä[‘·T\ MT<ä |ü&ç
@&˚Ãy√&ÉT m|ü⁄Œ&É÷ eTq<˚X¯b˛&˚... <ä[‘·T&ÉT Äj·TeTqï >∑T&É¶˝ÒdTü ≈£îHêï...
#·<ä÷≈£îHêï @&˚Ã Hê ø=&ÉT≈£î\T eTfi≤fl Äfi¯fl Væ≤+<ä÷ eT‘·+˝À eTq*ï
|üPC≤s¡¢qe«ìkÕÔsê?μμ nHêï&ÉT sê»s¡‘·ï+.
ªª˙≈£Lÿ&Ü eT+Á‘ê˝§#˚ÃdüqÔ ïsTT sê»s¡‘ï· e÷μμ nHêï&ÉT <˚e<ëdüT sê»s¡‘ï· +
ã÷‘·T*ï $ì qe⁄«‘·÷.
ªªsê≈£L&É<˚+{Ï... ˙˝≤+{À&ÉT eT+Á‘·+ @ùdÔH˚ ø£≥º&É‘ê&ÉTμμ nHêï&ÉT
sê»s¡‘ï· + qe⁄«‘·÷.
sê»s¡‘ï· + Á|üd+ü >∑+ m|ü⁄Œ&É÷ yêø£´+ #·T≥÷º ñ+&˚~. #ê˝≤eT+~ bÕdüsº T¡ ¢
H˚qT nyÓT]ø± <˚X¯+ m[flq|ü⁄&ÉT nì m<äek˛~ #Ó|æŒ ndü\T @düT }düT
ø=+#Ó+ #Ó|æŒ ÇdüT>∑T ‘Ó|æŒkÕÔs¡T.
n˝≤+{Ï bÕdüºs¡T¢ á #·]ÃøÏ edüÔ+fÒ eTT+<˚ #Óù|Œy√fi¯ófl $T>∑‘ê bÕdüºs¡T¢
ªªnø£ÿ&É <˚e<ëdüT>±&Éì z sö&û ñHêï&ÉT, yê&ç‘√ C≤Á>∑‘·Ô. eTq kÕø£å´+ #Ó_‘˚
yê&çøÏ q#·Ã<äT... >=&Ée #˚kÕÔ&ÉTμμ nì.
ªªÄ... u§+>∑T... <˚e<ëdüT>±&Ü... >±&ç<ä >∑T&Ü¶μμ nqT≈£îì e∫Ã me’&ÉHê
bÕdüºs¡T kı+‘· &Éu≤“ yÓTT<ä˝…≥º>±H˚
ªªÄ nyÓT]ø± >=&Ée e÷¬ø+<äT≈£î>±Z˙... MTs¡T #·ØÃ &ÉãT“‘√ ø±s¡T
192 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
ø=qT≈£îÿHêïs¡+≥ ø£<ë... Á|üuTÑÛ e⁄ <äjT· e\¢ n~ u≤>± q&ÉTk˛Ô+<ë?μμ nH˚y√&ÉT
<˚e<ëdüT>±&ÉT.
<Óã“øÏ n‹~∏>± e∫Ãq bÕdüºs¡T>±s¡T ˝…’H√¢ |ü&˚y√&ÉT.
|ü+&É>∑\øÏ $T>∑‘ê #·ØÃ\qT+&ç bÕdüºs¡T¢ e#˚Ãy√fi¯ó¢... <˚e<ëdüT dü+|òüT
ô|<ä›... dü+|òüT ô|<ä›\øÏ #·ØÃ˝À uÛÀ»Hê\T+&˚$.
|ükÕÿ |ü+&ÉT>∑ dü+<äs¡“¤+>± uÛÀ»Hê\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT.
n+<ä]ø° y˚≥e÷+dü+ e+&Üs¡T. X¯q>∑||ü ⁄ü Œ, e+ø±j·T, ã+>±fi≤<äT+|ü
y˚dæ y˚≥e÷+dü+ e+&ç‘˚ <ëì s¡T#˚ y˚s¡T.
n+<äs¡÷ uÛÀ»Hê\T #˚düTÔ+fÒ á bÕdüºs¡¢˝À ˇø±j·Tq ªªH˚qT ø±|üP ø£q«sYº
n+&û... ÁøÏdæºj·THé nq>±H˚ #ê˝≤eT+~ j·Td”‡ nqT≈£î+{≤s¡Tμμ nHêï&ÉT.
ªªH˚qT ≈£L&Ü eTìw” ø£q«¬s&º é j·÷CŸ ÁøÏdj
ºæ T· Hé n+&û...μμ nHêï&ÉT <˚e<ëdüT
yÓ≥ø±s¡+>±.
Ä bÕdüsº >Y ±]øÏ bı\e÷]+~.
z X¯ìyês¡+ kÕj·T+Á‘·+ πs|ü{Ï Äsê<Ûäq ‘ê\÷≈£î @sêŒ≥T¢ #·÷<ë›eTì
#·ØÃøÏ mfi‚¢dü]øÏ sê»s¡‘·ï+‘√ bÕ≥T ‘Ó\¢>± ñqï bÕdüºs¡T ˇø±j·Tq m<äT
s¡j·÷´&ÉT.
ªªHê≈£î Á{≤Hé‡|òüsY nsTT+~ <˚e<ëkÕ... áj·Tq ø=‘·Ô>± edüTÔqï kÕeTT
˝Às¡T.. j·T+j·Tdtj·THé eT÷]Ô>±s¡Tμμ nHêï&ÉT sê»s¡‘·ï+.
ªªu≤>± ‘Ó\¢>± ñHêïs¡T ø=‘·Ô kÕeTT˝Às¡Tμμ nHêï&ÉT <˚e<ëdüT nqT
e÷q+>±.
ªªu≤>± b˛\TÃ≈£îHêïs¡T... H˚qT MT yê&çì ø±<äT. Áu≤Væ≤àHé ø£q«s¡Tº... Hê
ù|s¡T eT\¢+|ü*¢ dü‘·´Hêsêj·TD eT÷]Ôμμ nHêï&ÉT ø=‘·Ô kÕeTT˝Às¡T.
ªª‘·eTs¡T #Ó|Œü ø£b˛sTTHê ‘·eTs¡T e÷y√fi¯ófl ø±<äì ‘Ó\TkÕÔ+<ä+&˚μμ nHêï&ÉT
ø£<∏ä\T 193
<˚e<ëdüT n‹ $qj·T+>±.
á <˚e<ëdüT>±&ÉT Ç+‘· $qj·T+ #·÷|æ+#ê&É+fÒ @<√ ‘˚&Ü ñ+<äì
sê»s¡‘ï· +øÏ nqTe÷q+ e∫Ãq e÷≥ ì»+.
eTsêï&ÉT #·]Ã˝À nqTø√ì dü+|òüT≥q »]–+~. s√p kÕj·T+Á‘·+
‘êπ> <˚e<ëdüT #·]ÃøÏ e÷Á‘·+ ‘ê–sê˝Ò<äT m|ü⁄Œ&É÷.
yÓTT≥ºyÓTT<ä{ÏkÕ] Ä~yês¡+ Äsê<ÛäqøÏ ‘ê>=∫Ãq≥TºHêï&ÉT <˚e<ëdüT.
ø=‘·Ô kÕeTT˝Às¡T dæ\Te≥Tº≈£îì sê>±H˚ <˚e<ëdüT ˝Ò∫ ªªe÷≈£î á
eT‘êìï ≈£L&Ü $T>∑\ìj·T´sê MTs¡Tμμ nì n]#˚&ÉT.
ªªn+<äs¡+ <˚e⁄&ç _&É¶\y˚T>± <˚e<ëdüT>±s¡÷μμ nHêï&ÉT ø=‘·Ô kÕeTT˝Às¡T.
ªªø±<äT u≤uÀjYT ø±<äT.. Væ≤+<ä÷ |üPC≤s¡T¢>± ñqï MTs¡T eTeTà*ï }s¡T
∫e]øÏ ‘√ùds¡T... Çø£ Á¬ø’düÔe bÕdüºs¡T\T>± ≈£L&Ü MTπs eùdÔ @düj·T´ ≈£L&Ü
ne‘ês¡+ nsTTb˛sTT e÷≈£î ø±≈£î+&Ü b˛‘ê&ÉT... MTs¡T e∫ÃH√fi¯ófl ‹qï>±
ñ+&És¡T. »>∑Hêï<∏ä s¡<∏ä+ MT<ä MTs¡T ≈£L#·Tì e÷‘√ s¡<∏ä+ ˝≤–+#·T≈£îqïfÒº...
y˚TÁ‘êdüHê\ MT<ä MTs¡T+&ç eTeTà*ï eT÷Á‘êX¯j·÷˝À¢øÏ ‘√kÕÔs¡T. Á¬ø’düÔe+˝ÀøÏ
e∫Ã ãT~∆>± u…’_\T #·<äTe⁄≈£îì ÁbÕs¡úq #˚düT≈£î+{≤sê? ˝Ò<äT. sê»ø°j·T+˝À
Hêj·T≈£î\T MT ≈£î\bÕfi‚fl... ù||üs¡¢ì+&Ü MT zfi‚¢... Äfi¯flì ø£\T|ü⁄≈£îì e÷
ô|’¬øøÏÿ q*ù|kÕÔs¡T. MTs¡T eT‘·+˝ÀøÏ e∫ÃHê MT ù|s¡¢˝Àì Væ≤+<ä÷ yêdüq
b˛<äT... MT ù|s¡T ∫es¡ ≈£î\+ b˛<äT.
bÕ‘· ≈£îÁ≥\T Çø£ÿ&çøÏ ‘˚e<äT.› .. >∑T&çø¬ [flHê B$+#˚~ MTπs... Çø£ #·ØÃ˝À¢
≈£L&Ü MTπs B$+#˚ùdÔ ndü\T <˚e⁄&Óes¡T? MTsê? MTs¡T ø±ø£ <˚e⁄&ÉT Ç+¬øes¡Hêï
ñHêïsê? e÷ »q+ |ü]dæ‹ú @f…\ø¢ ±\+ MT mqe÷\ ‹s¡>≥ ∑ y˚THê?μμ nì
n]∫ CÒãT˝À+∫ @<√ rùd&ÉT <˚e<ëdüT.
n~ ø±+&ç\T nì ø=+‘·eT+~ nHêïs¡T... ø£‹Ô nì ø=+‘·eT+~
nHêïs¡T... eT+<äTãT&ç¶ nHêïs¡T ø=+‘·eT+~.
194 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

ø±˙ eT÷]Ô>±]øÏ n~ nbÕj·T+˝≤ ‘√∫+~...
»q+ ≈£L&Ü ‘·≈î£ ÿe Hêj·÷fi¯ófl ø±<äT... >∑T+&ÉeTà ø£<ä∏ dæHêàø=ùdÔ j·Tsêï\T¶
kÕÿ«sY®q>∑sY >±&ç f…]àH˚≥s¡T m<äT¬s’q≥Tº ns¡T|ü⁄\T πøø£\‘√ ôV≤¬s‹Ô+#ês¡T. Ä
>√\ <˚e<ëdüT>±&çï mπ>düTqÔ ï≥Tº+~ ø±˙ n+<√fi¯q‘√ #˚dqæ ≥Tº nsTT‘˚ e÷Á‘·+
˝Ò<Tä . ˇø£ÿ&É+fÒ ˇø£ÿ&É÷ ≈£L&Ü eT÷]Ô bÕdüsº T¡ >±]ï ø±bÕ&˚ Á|üjT· ‘·ï+ #˚jT· ˝Ò<Tä .
dü‘·´Hêsêj·TD eT÷]ÔbÕdüºs¡T ¬s+&ÉT ø£åD≤˝À¢ nø£ÿ&çqT+&ç n+‘·sêúq+
#Ó+<ë&ÉT... eTfi≤fl Ä #·]ÃøÏ sê˝Ò<äT.
($XÊ˝≤+Á<Ûä Ä~yês¡+ nqTã+<Û+ä , @Á|æ˝Ÿ 2015)
ø£<∏ä\T 195
Å¬ø’düÔe⁄\T ˝Òì #·]Ã
áXÊq´+ eT÷\ ∫qï >=sTT´ ‘·$« |üì ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT
Ä+»H˚j·TT\T. ø=ã“]ø±j·T ≈£L&Ü ø={≤º&ÉT ø±˙ ‘Ó˝≤¢s¡T>∑fÒ¢ mes¡÷
#·÷&Éø£eTT+<äT ø=fÒºXÊ&ÉT.
@<ÓH’ ê ø£≥&º +É yÓTT<ä\T ô|{Ïqº |ü⁄&ÉT áXÊq´+ eT÷\ ‘·$« qe<ÛëHê´\T...
ã*dæq yêfiË’fl‘˚ eTT‘ê´\T, ã+>±s¡+ ≈£L&Ü nø£ÿ&É y˚dæ |üP» #˚dæ
ÁbÕs¡+_Û+#·&É+ ÄqyêsTTr. ãø√ÿfiËÌfl‘˚ á Ç˝…¢˝≤ |üPs¡Ôe⁄‘·T+<ë nì ¬s+&ÉT
#·Tø£ÿ\ ø£˙ïfi¯ófl ≈£L&Ü Ä >√‹˝À ø±s¡TkÕÔs¡T. Ç˝…Ì¢‘˚ ìÁ{≤&ÉT bÕ‹ <ëìøÏ
|üP» ≈£L&Ü #˚kÕÔ&ÉT Ä+»H˚j·TT\T. n‘·&ç ‘ê‘·, eTT‘êÔ‘· ≈£L&Ü n˝≤H˚
#˚ùdyês¡T. ndü\T Ä+»H˚j·TT≥T e+X¯+˝À eT>∑|æ\¢\T ‘ê|” #˚‘√Ô |ü≥Tº≈£îì
|ü⁄&É‘ês¡T nì nqT≈£î+{≤s¡T Ä #·T≥Tº |üø£ÿ\. n‘·&ç ô|<äHêqï\T, ∫Hêïqï\T
ã+<ÛäTe⁄\T n+<äs¡÷ ‘ê|”>± ã‘·ø£ÿb˛sTTHê ‘ê|” |üì#˚ùd ã‘·T≈£î‘·÷+{≤s¡T.
n+<äs÷¡ á ÄqyêsTTr ‘·|Œü ø£ bÕ{ÏkÕÔsT¡ .
ø±˙ Çø£ÿ&É Ä M˝Ò¢<äT. n+fÒ Ä+»H˚j·TT\T @<√ ne÷+‘·+ ù|<ä›
ø±+Á{≤ø£sº T¡ nsTTb˛sTT HÓ\÷¢sT¡ s¬ &Éø¢ Ï eT˝Ò¢ Ä|òìÈü kÕÔqT˝À ø±+Á{≤≈£îº |üfXºÒ Ê&Éì
ø±<äT. Ä e÷≥ø=ùdÔ Ä+»H˚j·TT≥T |üì‘·HêìøÏ nyÓT]ø± yê&ÉT ≈£L&Ü ‘Ó\¢
Ç\T¢ ø£fÒº|üH√, ]ù|ØH√ Çyê«*‡+<˚.
n+<äTπø n‘·&çøÏ yÓ’{ŸVü≤Ödt ø±ø£b˛sTTHê #·ØÃ ø£fÒº ø±+Á{≤≈£îº e∫Ã+~.
Ä #·T≥Tº|üø£ÿ\ ndü\T n<˚ ô|<ä› #·]Ã. #·]Ã Ä|òt kÂ‘Y Ç+&çj·÷ n+fÒ
dæj·Tdt◊ $TwüqT yêfi¯fl~. >∑‘·+˝À sêsTT, düTqï+ ø£≥Tºã&ç‘√, ô|’q mÁs¡ì
196 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
ô|+≈£î\ ø£|ü ‘√ Ä ø£|ü MT<ä dæyTÓ +≥T dæ\Te‘√ #ê˝≤ >=|üŒ>± ñ+&˚~. z
|üø£ÿq >∑T&ç >∑+≥... m|üŒ{Ï<√. #·]Ã #·T≥÷º mÁs¡ì |üP\T |üPùd #Ó≥T¢, uÀ>∑Hé
$*j·÷\T... ndü\T #·]Ã ø±+bÂ+&ÉT˝ÀøÏ eùdHÔ ˚ >=|üŒ XÊ+‹>± ñ+&˚~.
#·ØÃ _*¶+>∑TøÏ ≈£L&Ü ej·Tôd’ ≈£L*b˛uÀ‘√+~. m+‘· <˚e⁄&çì
qeTTà≈£îHêï eTìwæøÏ Ä <˚e⁄&ÉT C≤„q+ Ç∫Ã+~ yê&ÉTø√e&Üìπø nqï $wüjT· +
#ê˝≤ >∑{Ïº>± >∑Ts¡TÔ≈£î e#˚Ãj·T&É+ yÓTT<ä˝…’+~ Ä >∑T&çøÏ e#˚Ãyês¡+<ä]ø°.
ÁbÕs¡∆q\ eT<Ûä´˝À ≥|t eTì ô|’qT+&ç z ô|+ø√, u…&√¶ |ü&É≥+... #·]Ã˝À ñqï
yêfi¯fl+‘ê bı˝ÀeTì @düTÁ|üuÛÑTe⁄ ¬s+&√ sêø£&É e#˚Ãdæq≥Tº eDÏøÏ b˛‘·÷ ô|’øÏ
#·÷&É+¶ Á|ür Ä~yês¡+ e÷eT÷˝…b’ ˛sTT+~.
#·]ÃøÏ yÓ[fl e∫Ãq|ü⁄&É˝≤¢ <˚e⁄&ç sêC≤´ìøÏ yÓ[fl e∫Ãq+‘· |üì ø±e&É+‘√
ø=‘·Ô #·]Ã ø£{≤º\H˚ &çe÷+&ÉT }|ü+<äT≈£î+~.
ªª@<Ó ’ H ê Á|ü j · ÷ D+ #˚ d æ e∫Ãq|ü ⁄ &É T π ø å e T+>± yÓ [ flsêe&ÜìøÏ
ø£è|ü#÷· |æ+∫q Ä <˚e⁄&çøÏ k˛ÔÁ‘ê\T #Ó|ü ≈£î+{≤+... ø±˙ #·]ÃøÏ yÓ[fl øπ eå T+>±
‹]– sê>∑*q+<äT≈£î Ç+{ÏøÏ sê>±H˚ ÁbÕs¡∆q #˚düT≈£î+≥THêï+μμ nHêïs¡T
eTqùw¸>±s¡T. Äj·Tq dü+|òüTô|<ä›.
ªªÄ e÷≥ ì»y˚Tq+&˚... @düT Á|üuÛÑTe⁄ø√dü+ ≈£L&Ü nìïkÕs¡T¢ ô|’øÏ
#·÷düT+&É+... Bqe÷à... m|ü&ÉT |ü&çb˛<ë› nì n‘·Ôe÷\÷ Ä ø£ô|Œ+ø£
#·÷&É¶y˚Tμμ nHêï&ÉT ÇÁkÕj˚T\T.
<˚e⁄&É+fÒ n+<ä]ø° Çwüºy˚T... |üs¡˝Àø£ sê»´ Á|üy˚X¯+ ø√dü+ nqT~q+
ÁbÕ]∆kÕÔs¡T. ø±˙ |üs¡˝Àø£ Á|üj·÷D≤H˚ï m|ü&É÷ yêsTT<ë y˚<ë›eTì
Á|üj·T‹ïkÕÔs¡T. #·ØÃ ø£|ü˝À+∫ |üs¡˝Àø±ìøÏ H˚s¡T>± b˛e#·TÃ nì m<äTs¡T>±
ø£q|ü&ÉT‘√+fÒ uÛÑj·T|ü&É‘ês¡T. e÷qe⁄ì $XÊ«düeTT m+‘· ã\V”≤qyÓ÷ ø£<ë.
eTìwæøÏ ñqï C≤„q+ MT<ä ø£+fÒ <˚e⁄&ç jÓTTø£ÿ X¯øÏÔ MT<ä $XÊ«dü+ ñ+#·eTì
ø=]+B∏j·TT\≈£î sêdæq |üÁ‹ø£˝À <˚e⁄&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT.
#·ØÃ ì<ÛäT\ô|’ #·]ÃøÏ ô|‘·Ôq+ ñ+&É<äT. <ëìøÏ &Éj·÷dædt nì ˇø£{Ï
ø£<∏ä\T 197
e⁄+≥T+~. y˚TÁ‘êdüq+ n+{≤s¡T ‘Ó\T>∑T˝À. y˚TÁ‘êdüq+ dü+|òü÷\T
nìï+{Ïì+∫ e∫Ãq &ÉãT“ì ‘·q ÄBÛq+˝ÀøÏ rdüT≈£îì ‹]– yê] nedüsê\≈£î
ÇdüTÔ+~. bÕdüºs¡¢≈£î J‘ê\T, #·]Ã\ ø£¬s+≥T _\T¢\T, ]ù|s¡T e+{Ï kÕ<Ûës¡D
|ü<Tä \› ≈£î, Ks¡TÃ\πø ø±≈£î+&Ü #·ØÃ\ ìsêàD+ e+{Ï yê{ÏøÏ ≈£L&Ü y˚TÁ‘êdüqy˚T
ø=+‘· &ÉãT“ ÇdüT+Ô ~. ∫qï dü+|ò÷ü \T... n+fÒ ∫qï |ü˝˝¢… À¢ e⁄+&˚ #·]Ã\qT+&ç
e#˚Ã sêã&ç ‘·≈£îÿe>± e⁄+≥+~. ô|<ä› |ü≥ºD≤˝À¢ e⁄+&˚ dü+|òü÷\ <ë«sê e#˚Ã
Ä<ëj·T+ düV≤ü »+>±H˚ mø£ÿe e⁄+≥T+~.
eTTK´+>± ñ<√´>∑dTü \Ô T e⁄+&˚ #√≥qT+&ç m≈£îÿe sêã&ç edüT+Ô ~.
Ç˝≤ e#˚Ã m≈£îÿe ‘·≈£îÿe*ï düeT+ #˚dæ nìï dü+|òü÷\ nedüsê\÷
#·÷düTø√e&É+ y˚TÁ‘êdüq+ |üì.
nsTT‘˚.. Ç˝≤ #·]Ã ø£≥º&É+ ˝≤+{Ï ô|<ä› |üì ô|≥Tº≈£îqï|ü⁄&ÉT dü+|òüT+
qT+&ç ô|<ä›yÓTT‘·Ô+˝À $sêfi≤\T, &ÉãT“s¡÷|ü+˝À ø±˙ edüTÔs¡÷|ü+˝À ø±˙
rdüTø√e&É+ ]yêE.
ˇø£ Ä~yês¡+ ÁbÕs¡úq düe÷y˚X¯+˝À bÕdüºs¡T @düTsêE >±s¡T, dü+|òüTô|<ä›
eTqùw¸>±s¡T, dü+|òüT ø±|ü] ø=]+~∏ >±s¡T y˚TÁ‘êdüq+ qT+&ç e∫Ãq s¬ e¬s+&ÉT
bÕdüºs¡T >±s¡T <˚e⁄ì ∫‘·ÔyÓTÆq+<äTe\¢ bÕ‘· #·]Ã kÕúq+˝À ø=‘·Ô #·]Ã
ø£≥uº À‘·THêïeTì Á|üø{£ +Ï #ês¡T. dü+|òTü + $]$>± $sêfi≤\T Çe«&É+‘√ bÕ≥T
Ä ÁbÕ+‘·+ qT+&ç yÓ[fl ô|<ä› ñ<√´>±\T #˚düT≈£î+≥Tqï yê]ì, nqéT‘·düTÔ\T
nsTTHê $sêfi≤\T Ç#˚Ã ø±eT+<äT©ï #·]Ã ìsêàD≤ìøÏ düVü≤ø±s¡+ ø√dü+
ø√sê\ì ≈£L&Ü Á|üø£{Ï+#ês¡T.
ìs¡T&ÉT ‘·Tì <ä>∑Zs¡ ãdüT‡ Á|üe÷<ä+ »]–q|ü⁄&ÉT eTT>∑TZs¡T #·ìb˛sTTHê
<˚e⁄&ÉT ÄX¯Ãs¡´ø£s¡yÓTÆq Ø‹˝À s¡øÏå+∫q düs√õqeTà >±] ¬s+&√ ø=&ÉT≈£î,
ø√&É\T, eTqeT&ç ì$T‘·Ô+ ‘·qe+‘·T>± e+<ä ø£≥º\T dæyÓT+≥T ÇkÕÔqì ˝Ò∫
#Ó|üŒ>±H˚ n+<äs¡÷ #·|üŒ≥T¢ ø={≤ºs¡T.
q‘êH˚\T >±] ô|<ä› ø=&ÉT≈£î u…+>∑fiS¯ s¡T ÇH√Œ¤ddæ ˝t À |üì #˚d÷ü Ô Á|üy÷Ó wüHé
198 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

MT<ä nyÓT]ø± yÓfi≤fl&ÉT. <˚e⁄&ÉT ‘·qqT B$+∫q <ëìì ã{Ïº q‘êH˚\T >±s¡T
ø=&ÉT≈£î ‘·s¡|ü⁄q j·÷uÛ…’ y˚\ s¡÷bÕj·T\T ‘·q e+‘·T>± Á|üø£{Ï+#ê&ÉT.
_&É¶ >∑s¡“¤dü+N˝À n&É¶+ ‹]–Hê dæCÒ]j·THé ˝Ò≈£î+&Ü Á|üdü$+∫q
s¡÷uÒ\eTà ø√&É\T bÕ‹ø£y\˚ T, s¬ +&√kÕ] >∑T+&Ób˛≥T e∫ÃHê ìπø|å +ü ˝≤ ñ
qï j·÷ø√ãT>±s¡T |ü~y˚\÷ Ç˝≤ <˚e⁄&ç e\¢ nH˚ø£ áe⁄\qT bı+~q yês¡+‘ê
‘·eT ø£è‘·»„‘ê ns¡ŒD\qT ø=‘·Ô Ä\j·T+ ø£≥ºuÀ‘·Tqï dü+<äs¡“¤+>± <˚e⁄&çøÏ
‹]– #Ó*+¢ #·&ÜìøÏ eTT+<äTø=#êÃs¡T.
Ç˝≤ dü+|òTü + ‘·sT¡ |ü⁄q e∫Ãq ø±qTø£\T, nqT´\T Ç∫Ãq $sêfi≤\T,
y˚TÁ‘êdüq+ Ç∫Ãq ø=+‘· yÓTT‘·Ô+ n+‘ê ø£*|æ ø=‘·Ô <˚yê\j·T+ ø£≥Tºø√e&É+
yÓTT<ä˝…’+~.
dü+|òTü düT\Ô +‘ê ø£*dæ ÁX¯eT<ëq+ ≈£L&Ü #˚dæ >∑T&çì ø£{≤º\ì ìs¡sí TT+#ês¡T.
---
#·]Ã ø£≥º&ÜìøÏ yÓTTq>±&Óe&Ü nì #·÷ùdÔ Ä+»H˚j·TT\T ø£ì|æ+#ê&ÉT
yêfi¯fløÏ. ‘ê|” |üì #ÓjT· ´&ÉyT˚ ø±≈£î+&Ü, e&Ü¢ã‘·T\Ô ‘√ øÏ{øÏ \° T, <ë«s¡ã+<Ûë\T
≈£L&Ü #˚sTT+#·T≈£î+{≤&ÉT. m\Åø°ºwæj·THé |üì #˚ùd yêfi¯fl ã+<ÛäTe⁄\ ≈£îÁsê&çï
|ü⁄s¡e÷sTT+#·T≈£îì yÓ’]+>∑T y˚sTT+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü ˝…’≥T¢, bòÕqT¢ ≈£L&Ü ‘êH˚
_–+#˚düT≈£î+{≤&ÉT.
>∑+≥ e÷Á‘·+ bÕ‘·<˚ yê&Ü\ì ìs¡ísTT+∫Hê, ø£|ü ô|’q ô|fÒº dæ\Te
eT{ÏºøÏ ìjÓ÷Hé ˝…’≥T¢ ô|{Ïºq yÓT≥˝Ÿ dæ\Te nyÓT]ø± qT+&ç q‘êH˚\T>±]
ø=&ÉT≈£î |ü+ù|~ _–+#·&ÜìøÏ ìs¡ísTT+#ês¡T. n~ ‘·H˚ _–+#·Tø√>∑\&ÉT.
Çìï #˚jT· >∑*–H√&çøπ ø±+Á{≤≈£îº Çyê«\ì dü+|òTü ø±|üsT¡ \T ìs¡sí TT+#ês¡T.
Ä+»H˚j·TT\T Væ≤+<äTe⁄. &ÉãT“*ùdÔ eTd”<Ó’Hê ø£{Ïºô|&É‘ê&ÉT. n‘·&çøÏ
eT‘· ndüVü≤q+ ˝Ò<äT. q$Tàq eT‘êìï |üP]Ô>± qeTTà‘ê&ÉT.
ø±+Á{≤≈£îº e∫Ãq|ü⁄&ÉT n‘·&TÉ $qj·T+>± ªªme⁄¬s‘’ H˚ +˚ nj·÷´... <˚e⁄&ÉT
ø£<∏ä\T 199
<˚e⁄&˚... n+<äTøπ #ê˝≤ Hê´j·T+>± b˛‘êqT á ø±+Á{≤≈£î˝º À. e÷eT÷\T>±
rdüT≈£îH˚ <ëìø£+fÒ |ü~s¡÷bÕj·T\T ‘·≈î£ ÿy˚ rdüT≈£î+{≤μμ nHêï&ÉT dü+‘√wü+>±.
n‘·&ÉT nqïe÷≥ Á|üø±s¡y˚T #ê˝≤ Hê´j·T+>± ‘·q |üìyêfi¯fl πs≥÷¢, ‘·q
ø£MTwüq÷, e&Ü¢ã‘·TÔ\T, ø£¬s+≥T |ü˙ n˙ï #ê˝≤ ‘·≈£îÿeøÏ e÷{≤¢&ç ô|{≤º&ÉT.
---
Ä+»H˚j·TT\TøÏ ô|fi¯flsTT düTe÷s¡T @&ÉT dü+e‘·‡sê\T ø±ek˛Ô+~. uÛ≤s¡´
≈£L&Ü <ä>∑Z] ã+<ÛäTe⁄\ ne÷àj˚T. ‘ê>∑T&ÉT ø±˙ yê>∑T&ÉT ø±˙ n\yê≥T ˝Òì
Ä+»H˚jT· T\T ‘·q uÛ≤s¡´ es¡\øÏàå ‘√ #ê˝≤ ˇ~›ø>£ ±H˚ ñ+{≤&ÉT. Ä ne÷àsTTøÏ
≈£L&Ü Ä+»H˚jT· T\T n+fÒ ÁbÕD+.
ø±˙ ∫qï ˝ÀfÒ+≥+fÒ... Ä+»H˚jT· T\TøÏ |æ\˝¢ s¢Ò T¡ . yêfi¯ófl #·÷&Éì &Üø£sº T¡
˝Ò&ÉT, yÓTTø£ÿì <˚e⁄&ÉT ˝Ò&ÉT. &Üø£ºs¡T¢ @ ˝À|üeT÷ ˝Ò<ä+≥T+fÒ Ä+»H˚j·TT\Tø°,
es¡\øÏàå ø° <äT'K+ ô|]–b˛‘√+~. @<ÓH’ ê ˝À|ü+ ñ+fÒ eT+<√ e÷ø√ yê&ç
|æ\¢H√, C…\¢H√ ø£H=#·TÃ. ø±˙ @ ˝À|ü+ ˝Ò<ä+fÒ m˝≤?
Ç+ø√ |üø£ÿ Ä+»H˚j·TT\T ‘·*¢øÏ ø£&ÉT|ü⁄˝À ø±q‡sY ñ+<äì ‘˚*+~.
ÄyÓT m≈£îÿe ø±\+ ã‘·ø£<äì &Üø£ºs¡T¢ ‘˚*Ã #ÓbÕŒs¡T.
ÄyÓT #·ìb˛j˚T ˝À>± eTqe&çH√ eTqTeTsê*H√ m‘·TÔø√yê\ì ÄX¯
|ü&ÉT‘√+~.
_&É¶ |ü⁄{≤º\Hêï, _*¶+>¥ ø£{≤º\Hêï ø=+‘· f…yÆ Té rdüTø√ø£ ‘·|Œü <äT. ‘=$Tà~
eT+~ Ä&Üfi¯flì @ø£ ø±\+˝À >∑s¡“¤e‘·T*ï #˚j·T&É+ <ë«sê HÓ\s√E˝À¢ _&É¶ì
|ü⁄{Ïº+#·˝Òe⁄ nì yê¬sHé ãô|ò{Ÿ Ä+»H˚j·TT\T‘√ nq˝Ò<äT. ndü\T nyÓT]ø±
yê¬sHé ãô|ò{Ÿø° n+>∑\≈£î<äTs¡T Ä+»H˚j·TT\Tø° ô|<ä› |ü]#·j·T+ ˝Ò<äT.
ø±˙ |ü~eT+~ ã<äT\T>± e+<äeT+~ ≈£L©*ï ô|{Ïqº +‘· e÷Á‘êq eT÷&ÉT
HÓ\˝À¢ _*¶+>¥ ø£≥º˝ÒeTì Ä+»H˚j·TT\TøÏ me&É÷ #Ó|üŒø£ÿπs¢<äT.
‘·*ø¢ Ï ‘·q |æ\H¢ √ |æ˝≤¢&Hç √ #·÷|æ+#ê\+fÒ Ä$&É ø£˙dü+ ˇø£ dü+e‘·‡s¡+
200 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

ã‘·ø±*. n~ ˇø£ n<äT“¤‘· ø±s¡ý˚T. &Üø£ºs¡T¢ #Ó|æŒq Á|üø±s¡+ Ä+»H˚j·TT\T
‘·*¢ Ä¬sï\T¢ ã‹øÏ‘˚ >=|üŒ. ÄÁ˝…&û Ä+»H˚j·TT\TøÏ mø£ÿ&Ó’Hê ˇø£ |æ\¢ e⁄+fÒ
‘·|üŒ Ä$&É ø=&ÉT≈£î dü+‘·Tì #·÷ùd neø±X¯+ ˝Ò<äT. ø±˙ Ä+»H˚j·TT\T
ù|s¡T≈£î ‘·>∑Zyê&ÉT. nq>± ÁãVü≤à#ê] nì ø±<äT düTe÷. πøe\+ uÛ≤s¡´≈£î
e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·yÓTÆq yê&ÉT. ÇdüTø± dæyÓT+≥T ˝≤>± Ç<ä›s¡÷ ø£*dæ b˛j·÷s¡T.
bÕ‘· #·]Ã ≈£L˝ÒÃdæ Ä sêsTT s¡|üŒ m‘˚ÔXÊs¡T. ø£\|ü e÷Á‘·+ y˚\+
y˚jT· >± ø=+‘· kıeTTà »eT nsTT+~.
#·ØÃ |üì <ä÷+ <ë+ >± ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. cÕ$Tj·÷Hê\T, yê{Ï øÏ+<ä
≈£îØÃ\T y˚dæ n+<äs¡÷ ≈£Ls¡TÃHêïs¡T. ô|<ä› bÕ~] >±s¡T ùdºJ møÏÿ yêø£´+
#·~yês¡T. Á|üdü+>±\T #˚XÊs¡T. ô|<ä› bÕ~]>±s¡T, bÕdüºs¡T >±s¡T ø=‘·Ô n+^\T
y˚düT≈£îe∫Ã ÁbÕs¡∆q\T #˚XÊs¡T. |òü˝≤Hê ô|<ä› bÕ~]>±s¡T e∫Ã á #·]ÃøÏ
|ü⁄Hê~ y˚XÊs¡ì |òü\ø£+ ~π>XÊs¡T. cÕ$Tj·÷Hê øÏ+<ä #˚]q Å¬ø’düÔe⁄\+‘ê
Vü≤˝Ò¢\÷j·÷ nì yÓ÷‘ÓøÏÿ+#˚XÊs¡T.
Ä Å¬ø’düÔe⁄˝À¢ ø±|ü⁄\THêïs¡T, ø£eTàyês¡THêïs¡T. ¬s&ÉT¢Hêïs¡T. ø=+‘· eT+~
e&Ü¢ã‘·T\Ô T, ø£+kÕ* ≈£î≥T+ã+ ˇø£{,Ï #êø£fió¯ fl q\T>∑Ts¡T... Ç˝≤ HêHêC≤‹
dü$T‹ ñ+<äø£ÿ&É.
yÓTT‘êÔìøÏ Ç~ ã˝Ò eT‘·+ ˝≤>∑T+~ nqT≈£îHêï&ÉT Ä+»H˚j·TT\T. nìï
≈£î˝≤\˝Àfi¯Sfl nqï<äeTTà\ e÷~]>± ˇø£ÿ#√≥ #˚sês¡T. n+<äØï @ø£+ #˚dæq
eT‘·+ ˝≤>∑T+~ Ç~ nqT≈£îHêï&ÉT.
|üì ÁbÕs¡+uÛÑj·÷´ø£ #·÷&Ü* Çø£ nqï<äeTTà\ ◊ø£eT‘·´+. C≤ø£ãT\T
eTT>∑TZs¡THêïs¡T Ä >∑T+|ü⁄˝À. ¬s&√¶fi¯fl C≤ø£ãT, ø£eTàyê] C≤ø£ãT, e÷\ C≤ø£ãT.
C≤ø£ãT\+‘ê ˇø£ÿf…Æ dæyTÓ +≥T ‘·≥\º T n+~düTHÔ êïs¡T Ä+»H˚jT· T\T <ä>sZ∑ ¡
|üì#˚ùd |üH√fi¯fløÏ. Çq|ü sê&ÉT¢ bòÂ+&˚wüHé˝ÀøÏ ~+|ü⁄‘·T+fÒ eTT>∑TZs¡÷ ‘·˝À
#ÓsTT´ y˚düTÔHêïs¡T.
dæ{°˝À¢ nsTT‘˚ s¡&û$T≈£î‡ ø±+Áø°≥T nì <=s¡T≈£î‘√+~ á eT<Ûä´. n+fÒ
ø£<∏ä\T 201
dæyTÓ +≥÷, ÇdüTø±, ˙fi¯Sfl yê&˚ bÕfi¯ófl Á|üø±s¡+ ø£*ù|dæ ˇø£ Á≥≈£îÿ&ÉT Á&ÉeTTà‘√
‘Ó∫Ã uÀ]¢+#˚kÕÔ&ÉT. ≈£L˝Àfi¯fl ø£&ÉT|ü⁄ø=≥º&ÜìøÏ e+<ä e÷sêZ\T. n+<äTπø
j·T+Á‘ê\T mø£ÿ&É yê&Ü˝À nø£ÿ&É yê&É+&ç, nedüs¡+ ˝Òì #√≥¢ e<ä›ì >±+BÛ
>±s¡T nHêïs¡T. {≤sTT˝…≥T¢ X¯óÁuÛ+Ñ #˚jT· &ÜìøÏ j·T+Á‘ê\T ø±yê*, ø±+Áø°≥T
ø£\|ü&ÜìøÏ ø±<äT. ø±˙ eTq+ eTT+<äT ø±+Áø°≥T ø£\|ü&Üìπø j·T+Á‘·+ ø=+{≤+.
nsTT‘˚ Ä+»H˚j·TT\T <ä>∑Zs¡ ∫qï $TøÏ‡+>∑T j·T÷ì≥T¢ ñHêïsTT. yê{Ïì
eTqTwüß˝Ò ‹bÕŒ*. yê\T>± ô|{Ïºq >∑y˚Tfi≤ ˝≤+{Ï <ë+{À¢ dæyÓT+≥T, ∫|ü⁄‡
(n+fÒ ˝Òdt ∫|ü⁄‡ ø±<äT sê‹ eTTø£ÿ\T), ÇdüTø£ y˚dæ Äqø£ ˙fi¯ófl düeT+>±
b˛dæ <ëìøÏ ñqï Vü‰+&ç˝Ÿ |ü≥Tº≈£îì Ç<ä›s¡T eTqTwüß\T ‹|æŒ‘˚ n˙ï düeT+>±
ø£*dæb˛‘êsTT. Äqø£ >∑y˚Tfi≤ e+ù|düT≈£îì ‘·≥º\¬ø‘·TÔ≈£îì ;eTT‡, ø±\eTT‡
˝Ò<ä+fÒ kÕ¢ãTøÏ y˚ùddüTø√e&Éy˚T.
$TøÏ‡+>∑TøÏ ≈£L©\*ï ô|≥Tº≈£îHêï yêfi¯fløÏ ÇdüTø±, dæyÓT+≥T, ∫|ü⁄‡,
˙fi¯ófl n+~+#·&ÜìøÏ dü+|òüTdüTÔ\T eTT+<äT≈£î e#êÃs¡T.
eT÷&ÉT ≈£î˝≤\ C≤ø£ãT\T eTT#·Ã≥>± ø£*dæ |üì#˚düTÔHêïs¡T. ø£eTàyê]
Ä&É|&ü TÉ #·T\T |üì#˚ùdyê] ø√dü+ |ü⁄*ôVAs¡ n˙, |üse¡ ÷qï+ n˙ï, ô|s¡T>∑T
ãTe« n˙ Çfi¯flqT+∫ e+&ç |ü≥Tºø=düTÔHêïs¡T. ¬s&É¢ Ä&É+>∑T\T {Ï|æ˙\T nì
#Ó|æŒ Ç&û¢\T, |üPØ\T, #·bÕr\T yê{Ï˝À¢øÏ X¯q>∑|ü|ü |ü#·Ã&ç, ø=ã“] #·{°ï,
ã+>±fi≤ <äT+|ü ≈£Ls¡ n+~düTÔHêïs¡T.
nìï ≈£î˝≤˝Àfi¯Sfl Ä e+≥\T Äs¡–kÕÔ, #·eT{À&çÃ |üì#˚kÕÔ ñHêïs¡T.
Ä+»H˚j·TT\TøÏ ∫qï|ü&ÉT #·<äTe⁄≈£îqï bÕsƒê˝À¢ì _Ûqï‘·«+˝À @ø£‘«· +
nH˚~ >∑Ts¡TÔø=∫Ã+~. n+<äs¡÷ m+‘· u≤>± ø£*dæ b˛j˚Ts¡T? ˇø£|ü&ÉT
e÷\e÷~>∑*ï |üø£ÿ≈£î sêì#˚Ã yêfi¯ófl≈£L&Ü ø±<äT. n˝≤+{Ï~ Ç|ü&ÉT n+‘ê
uÛÑT»+, uÛÑT»+ ø£*|æ m+#·ø±ÿ |üì #˚düTÔHêïs¡T.
---
s√p bı<äTf› Ò ‘·q Çwü<º e’Ó + Ä+»H˚jT· kÕ«$TøÏ |üP» #˚dTü ≈£îì, qT<äT≥
202 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
Hê]+» s¡+>∑T u§≥Tº ô|≥Tº≈£îì #·]Ã |üìøÏ ãj·T\T <˚s¡T‘·T+fÒ es¡\øÏåà
n+~ ªªá #·]Ã |üì |üPs¡Ôj˚T´ ˝À|ü\ H˚qT ˙fiÀfldüT≈£î+fÒ Á|üuÛÑTe⁄ì
qeTTà≈£î+{≤qj·÷´μμ nì.
ªª#·÷<ë›+˝Ò... Á|üuÛÑTe⁄ <äj·Te\¢ n<˚ »]–‘˚ n˝≤π> #˚<ë›+μμ nHêï&ÉT
Ä+»H˚j·TT\T.
Ä ‘·sê«‘· n‘·&çøÏ >∑TãT\T |ü≥Tº≈£î+~. ˇø£y˚fi¯ ì»+>± ô|fi≤fl+
˙fiÀfldüT≈£î+fÒ eT‘·+ e÷sê˝≤? es¡\øÏåà ˇø£rÔ e÷]b˛‘˚ dü]b˛‘·T+<ë?
‘·q≈£L&Ü e÷sê˝≤?
Ç˝≤ nqT≈£îHêïø£ m+<äTø£Hêï eT+∫<äì nø£ÿ&ç |üì #˚ùd Å¬ø’düÔe⁄\‘√{°,
bÕ~]>±]‘√{° e÷{≤ eT+r ø£\|ü&É+ yÓTT<ä˝…{≤º&ÉT.
ªªbÕ~] >±s¡÷... e÷ Væ≤+<äTe⁄˝À¢ #ê˝≤ eT+~ <˚e⁄fi¯ófl+{≤s¡T... eTTø√ÿ{Ï
<˚e‘·\T n+{≤s¡T. ÇwüºyÓTÆq ≈£Ls¡ ñqï≥Tº, ÇwüºyÓTÆq <˚e⁄&çì mqTïø√e#·TÃ...
yês¡+˝À s√Eø√ <˚e⁄&çøÏ |üP» #˚düTø√e#·TÃ. ˇø£fi¯fl <ä>∑Zs¡ |üì ø±ø£b˛‘˚
ˇ+ø√ <˚e⁄&ç <ä>∑Z]øÏ b˛e#·TÃ... eT] MT eT‘·+ |ü⁄#·TÃ≈£îHêïø£ n˝≤
≈£î<äTs¡T‘·T+<ë+&û?μμ nì n&ç>±&ÉT Ä+»H˚jT· T\T #·]Ã |üqT\T #·÷dü÷Ô ì\ã&É¶
bÕ~] môV≤CÒÿ\T >±]ì.
ªªH˚qT ‘·|üŒ yπ̊s <˚e⁄&ÉT ˝Ò&ÉT nì jÓ÷wüj·÷ Á>∑+<Ûä+ q\uÛ…’ eT÷&Ée
n<Ûë´j·T+ |ü<äeT÷&√ e#·q+˝À @düT Á|üuÛÑTe⁄ #ê˝≤ düŒwüº+>± #ÓbÕŒs¡T
Ä+»H˚j·TT\T >±s¡÷μμ nHêï&ÉT môV≤CÒÿ\T.
ªªnsTT‘˚ @düTÁ|üuÛÑTe⁄ u§eTàøÏ ‘·|üŒ @ ÇÁ>∑Vü‰ìøÏ yÓTTø£ÿ≈£L&É<äqï e÷≥μμ
nHêï&ÉT Ä+»H˚jT· T\T.
ªªìs¡ZeTø±+&ÉeTT Á>∑+<Ûä+ Çs¡ej·Té n<Ûë´j·T+ Hê\T>∑e e#·q+˝À
#ê˝≤ düŒwü+º >± ñ+~. á ˝Àø±ìøÏ ø±˙ |üs˝¡ Àø±ìøÏ ø±˙ #Ó+~q m˝≤+{Ï
u§eTà\T, $Á>∑Vü‰\÷ |üP»ø√dü+ ‘·j·÷s¡T #˚j·T≈£L&É<äT nì... Á|üuÑTÛ e⁄ì
eTqdüT˝À nqTø√yê* ‘·|Œü m<äTs¡T>± $Á>∑V≤ü + ô|≥Tºø√≈£L&É<Tä μμ z|æ>±Z #ÓbÕŒ&ÉT
ø£<∏ä\T 203
môV≤CÒÿ\T.
ªªeT] e÷˝À uÒeTà\T, ø√$≥T¢, sêE˝≤¢ s¬ +&ÉT kÕs¡T¢ |ü⁄{ÏHº √fi¯ófl, ˇø£ÿkÕπs
|ü⁄fÒº ¬s&ÉT¢, ø£eTà\T n+fÒ e÷˝≤+{Ï X¯SÁ<äT\T Ç+‘· eT+~ #·#êÃs¡T e÷
Væ≤+<ä÷ eT‘·+˝À... eT] øÏwæºj·Tq¢˝Àq+&˚?μμ n&ç>±&ÉT Ä+»H˚j·TT\T.
ªªÁ¬ø’düÔe+˝À n+<äs¡÷ Áø°düTÔ _&É¶˝Ò... s¡+>∑Tì ã{Ïº, C≤‹ì ã{Ïº y˚s¡T
#˚j·T&É+ ñ+&É<äT. ≈£î\+ Á|üdüπøÔ ˝Ò<äT. n+<äs¡÷ ˇø£fÒ ≈£î\+, Á¬ø’düÔe ≈£î\+.
ˇø£fÒ eT‘·+ Á¬ø’düÔe eT‘·+. ˇø£&˚ <˚e⁄&ÉT. @düTÁø°düTÔ. ˇø£fÒ |ü$Á‘· Á>∑+<Ûä+.
u…’_\T. n+‘ê Ä<ëeTT ne« dü+‘êqy˚T... Ä&É, eT>∑ uÒ<Ûä+ e÷Á‘·y˚T <˚e⁄ì
düèwæº˝À Ç+ø± Á¬ø’düÔe+˝À ñ+~μμ z|æ>±Z $e]+#ê&ÉT môV≤CÒÿ\T.
ªªnj·Tú≤uÀjYT... øÏs¡kÕÔ˙ eT‘·+ n+fÒ ÄcÕe÷w” ø±<äqïe÷≥+&ç...
ÇÁ>∑Vü≤+ ˝Ò<äT... |üP» ˝Ò<äT... ≈£î\+ ≈£L&Ü ˝Ò<äTμμ nHêï&ÉT Ä+»H˚j·TT\T.
n‘·ìøÏ Ä eT‘·+ MT<ä >ös¡e+ ô|]–+~.
Ç˝≤ #·]Ã|üì yÓTT<ä˝…’+<√ ˝Ò<√... @ eTTVüAsêÔq es¡\øÏåà yÓTT≈£îÿ≈£î+<√
ø±˙ (@düTÁ|üuÛÑTe⁄ eTTVüAsêÔ\T #·÷kÕÔsê?) Ä Á|üuÛÑTe⁄ Ä+»H˚j·TT\T
<ä+|ü‘T· *ï B$+#ê&ÉT.
es¡\øÏåà ˙fiÀfldüT≈£î+~.
nø£ÿ&çπø ~eTà ‹]–q Ä+»H˚j·TT*øÏ Ç+ø√ ~eTà‹]π> $wüj·T+
m<äT¬s’+~.
<˚e⁄&ÉT n|ü&É|ü&É÷ e÷´õø˘\T #˚j·T&É+ eT]∫b˛e#·TÃ ø±˙ &Üø£ºs¡T¢
e÷Á‘·+ eT]∫b˛s¡T. Ä+»H˚j·TT\T ‘·*¢ì u…»yê&É˝À ô|<ä› &Üø£ºs¡T <ä>∑Z]øÏ
rdüTø¬ [‘˚ Äj·Tq Ä$&ÉøÏ øπ q‡s¡T ø±<äì, n˝≤ ø£q|æ+∫q n\‡s¡T nì ‘˚˝≤Ãs¡T.
n+‘˚... Ä+»H˚j·TT\T ≈£î≥T+ã+ @ø£yÓTT‘·Ô+>± Áø°düTÔì qeTTà≈£îHêïs¡T.
Ä+»H˚j·TT\T ‘·*¢ eTqeT&ÉT eT‘·Ôj·TqT m‘·TÔ≈£î+~.
Ä+»H˚j·TT\T Äosê«<ä+>± e÷]b˛j·÷&ÉT. es¡\øÏåà e÷s¡ÔeTà>±
204 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

e÷]+~.
---
eTT+<˚ nqTø£qï≥Tº... Ä+»H˚jT· T\T... ø£$å T+#ê* Äosê«<ä+ @ eT‘·+˝À
ñHêï ìC≤sTTr>± ñ+{≤&ÉT. Ç|ü&Ü >=&Ée m+<äTø=∫Ã+<√ #Ó|ü ≈£î+<ë+.
#·]Ã |üì |üPs¡sÔ TT+~. Äosê«<ä+˝À, n‘·&ç ≈£î≥T+ã+˝À uÛøÑ ÔÏ ô|]–+~.
_\_\eT+≥÷ ø=‘·Ô #·]Ã˝ÀøÏ Á|üy˚•+#ês¡T dü+|òüTdüTÔ\T. @<√ eT+<˚
nqT≈£îqï≥Tº>± ¬s&ÉT¢, ø£eTàyês¡T e÷Á‘·+ ≈£î&çyÓ’|ü⁄ ã\¢\ MT<ä ≈£Ls¡TÃHêïs¡T.
e÷\e÷~>∑\T m&ÉeTyÓ’|ü⁄ ≈£Ls¡TÃHêïs¡T. ¬s+&ÉT es¡dü\ø° eT<Ûä´ ¬s+&É&ÉT>∑T\
m&É+... m|üŒ{ÏøÏ ‘·s¡>∑ì ¬s+&ÉT j·TT>±\ m&É+.
Äosê«<ëìøÏ e÷≥ |ü&çb˛sTT+~. ‘·HÓø£ÿ&É ≈£L#√yê˝À ns¡ú+ ø±ø£
CÒãT˝À+∫ ‘·q yÓTTu…’˝Ÿ bò˛Hé rdüT≈£îì ô|<ä› y˚TÁd”Ô, e÷j·÷ eT+~s¡+ ø£{Ïºq
eTj·TT&ÉT bò˛Hé #˚dæq≥Tº <ëHÓ+ø£ #·÷düT≈£î+≥÷ ãj·T≥ø=∫Ã #Ó≥TºøÏ+<ä
ì\ã&Ü¶&ÉT.
#·ØÃ nj·÷´ø£ ãj·T≥øÏ e∫Ãq C≤ø£ãT s¬ &çì¶ n&ç>±&ÉT. >±s¡bÕ{Ï C≤ø£ãT
#Í<ä]ì n&ç>±&ÉT. MTs¡T ÁøÏdæºj·TqT¢ nsTT‘˚ MT ù|s¡¢˝À á ≈£î˝≤˝…+<äTø£ì.
MTs¡÷ e÷\ »ø£ã÷ m&ÉyTÓ &É+>± m+<äT≈£î ≈£L#·T+≥THêïs¡ì.
ªªÇ+{Ï ù|s¡T nH˚~ eTq+ m+‘·>=|üŒ ≈£î≥T+ã+ qT+∫ e#êÃeTH˚~
#Ó|üŒ&ÜìøÏ ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+~. n~ <˚e⁄ì ∫‘·Ô+... Äosê«<ä+. n˝≤π>
ù|s¡T ∫es¡ ¬s&ç¶, ø£eTà nH˚~ ˝Òø£b˛‘˚ C≤ø£ãT >±&ÉT e÷˝Àfi¯fl ≈£îÁsê&√, ¬s&É¢
≈£îÁsê&√, ø£eTàyê] nu≤“jÓ÷ m˝≤ ‘Ó\TdüTÔ+~? ‘Ó*ùdÔ ø£<ë m+‘· >ös¡e+
me]øÏ Çyê«˝À ne‘·*yê]øÏ ‘Ó*ùd~μμ nHêïs¡T.
n<˚ Á|üXï¯ e÷˝Àfi¯fl C≤ø£ãTì n&ç–‘˚... ªª@+{À Ä+»H˚jT· T˝≤... kÕØ...
Äosê«<äe÷... @+{À e÷ ‘ê‘·‘√{Ï #·ØÃøÏ e∫Ãq|ü⁄&ÉT Ä&ÉT m&É+ @|ü⁄
≈£L#·TH˚y√&ÉT... Hê≈£L n<˚ n\yêf…Æ+~... C≤ø£ãT ¬s&ç¶ ‘ê‘·, C≤ø£ãT #Í<ä]
ø£<∏ä\T 205
‘ê‘ê ≈£î&Ó+|ü⁄q ≈£L#·TH˚y√fi¯ófl... Äfi¯fl ‘ê‘·˝ÀÔ eNÃ eNÃ Äfi¯fløÏ n≥T ≈£L#√&É+
n\yêf…Æ+~... n˝≤ e÷\e÷~>∑\T m&É+ yÓ’|ü⁄q, ø£eTà, ¬s&ÉT¢, Áu≤eTà\T
≈£î&Ó+|ü⁄q ]yêC…’+~μμ nHêï&ÉT.
ªªeT] n+<äs¡÷ øÏwæºj·TH˚¢ ø£<ë... ¬s&ÉT¢, ø£yÓ÷às¡T, u≤eTà\T MT‘√
dü+ã+<Ûë\T ø£\T|ü⁄ø√sê?μμ n&ç>±&ÉT Äosê«<ä+.
e÷˝Àfi¯fl C≤ø£ãT z qe⁄« q$« ù|≥yÓ’|ü⁄ yÓ[flb˛j·÷&ÉT.
ø£*dæ ≈£L#√&Üìπø Çwüº+ ˝ÒH√fi¯ófl Çø£ dü+ã+<Ûë˝Ò+ ø£\T|ü⁄≈£î+{≤Ásê
mÁs√&Ü nì Ä qe⁄«øÏ ns¡+∆ nì Äosê«<ëìøÏ ‘√∫+~.
Äosê«<ä+ Ä #·ØÃ˝ÀøÏ yÓfifl¯ ≥+ ˝Ò<Tä ... Ç+{À¢H˚ ÁbÕs¡q∆ #˚dTü ≈£î+≥THêï&ÉT.
ãT&√¶&TÉ eT‘·j
Ô T· ´qT Ä&ç+#·T≈£î+≥Tqï Äosê«<ëìï n&ç>±&ÉT Äfi¯fl u≤eTà]›
es¡düj˚T´ sêEu≤ãT ªªu≤j·÷´... qTe⁄« eT‘·+ |ü⁄#·TÃ≈£îHêïe⁄ ø±˙ #·ØÃøÏ
mfi¯fl&É+ ˝Ò<äT... @+{Ïu≤j·÷´ m+<äT≈£Lμμ nì.
ªª>∑T+≥÷s√¢ ≈£î˝≤ìø√ yÓ+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$T ñHêï&ÉT... Ä >∑Tfi¯flì ≈£L&Ü
ø£eTà yÓ+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$T >∑T&ç nì... ø√eT≥¢ yÓ+ø£fÒX¯«s¡ kÕ«$T >∑T&ç nì
n+{≤s¡T... n<˚ Çø£ÿ&çøÏ e∫Ãq≥Tº+~... Hê≈£î q»πsj·TT&Ó’q @düT Á|üuÛÑTe⁄
ˇø£ÿ&˚ Á|üuÛÑTe⁄... áfi¯fløÏ Ä @düT Á|üuÛÑTe⁄ m<äT¬s’‘˚ qTe⁄« ¬s&É¢ @düTyê?
ø£eTàyê] @düTyê? e÷˝Àfi¯fl @düTyê nì n&ç>π s¡ø±\T. nø£ÿ&É ˝À|ü\ Åø¬ d’ eÔü ⁄\T
mes¡THêïs¡ì? nø£ÿ&É ñqï<ä+‘ê ¬s&ÉT¢, ø£eTà\T, e÷\\T e÷~>∑\Tμμ nHêï&ÉT
Äosê«<ä+.
Äqø£ ªª@düT... ˙ Hêe÷eTè‘·eTT e÷... πø+‘· s¡T∫ nj·÷´...μμ nì
ø±+uÛÀõ sê>∑+˝À jÓ÷ùd|ü⁄ <ëìj˚T\T >±s¡T sêdæq ø°s¡Ôq bÕ&ÉT≈£î+≥÷
≈£L#·THêï&ÉT.
206 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

n~Ûyêdü$
Ô ø£‘· ` Ä<ÛTä ìø£‘·
n~ÛyêdüÔ$ø£‘· <Û√s¡DÏ, Ä<ÛäTìø£ ø£<∏ë esêZìøÏ (düÁ]j·T*»+`b˛dtº
e÷&É]ï»+) #Ó+~q ns¡T<Óq’ ø£<.ä∏ ø±bòÕÿ ‘·~‘·sT¡ \T Á|ü‹bÕ~+∫q
düÁ]j·T*»+ Á|üÁøÏjT· ˝À á eT<Û´ä ø±\+˝À e∫Ãq @¬øø’ £ ‘Ó\T>∑T
ø£<∏ä. düÁ]j·T*»+ nH˚~ yêdüÔe Á|ü|ü+#·|ü⁄ Vü≤<äT›\qT #Ó]ù|dæ,
bÕsƒ¡≈£î&ç Ä˝À#·q\qT, eTH√kÕúsTTì z ñ<˚«>∑|ü⁄ #Ûêj·T\≈£î
rdüT≈£îb˛j˚T Á|üÁøÏjT· . Ç~ kÕ˝…«&ÜsY &Ü© e+{Ïyê] ∫Á‘·˝KÒ q+
qT+&ç kÕVæ≤‘ê´ìøÏ e∫Ãq Á|üÁøÏj·T. n~ÛyêdüÔ$ø£‘·ì yê&ÉTø√e&É+
≈£L&Ü ˇø£ Ä<ÛäTìø£ ø£<∏ë \ø£åD+>± |ü]>∑DÏkÕÔs¡T.
ø£<∏ä\T 207
~ f…]àH˚≥sY: <Ó’«‘·eTT
ns¡∆sêÁ‹... q\¢{Ï Nø£{Ï. Äø±X¯+˝À eTãT“\T ≈£L&Ü q\¢>±H˚
e⁄HêïsTT. q\¢>± ñqï Äø±X¯+˝À q\¢>± ñqï eTãT“\T m˝≤ ø£ì|ædTü HÔ êïsTT?
mø£ÿ&çqT+#√ ã‘·ø£˝Òì yÓ\T‘·Ts¡T q\¢{Ï Äø±X¯+ qT+&ç ‘·|æŒ+#·T≈£îì
eTãT“˝À¢+∫ á uÛ÷Ñ $Tì #·÷<ë›eTì Á|üjT· ‹ïk˛Ô+~... <ë+‘√ q\¢{Ï eTãT“\T
ñqï≥Tº ‘Ó\Tk˛Ô+~.
uÛÑ÷$T MT<ä #Ó≥T¢ >∑TãTs¡T>± ñHêïsTT. >±*øÏ }>∑T‘·THêïsTT... ø±˙
#·÷&Ü¶ìøÏ >∑TãT\T>± ñHêïsTT.
Ä #Ó≥¢ eT<Ûä´ qT+∫ ‘Ó\¢{Ï ã≥º\T y˚düT≈£îì |üs¡T¬>‘·TÔ‘·÷ e∫Ã+~
Äπsfi¯fl ne÷àsTT. $X¯« ÄyÓTqT >∑Ts¡TÔ |ü{≤º&ÉT. n‘·&ç #Ó˝…¢˝Ò ÄyÓT.
ªªsê nqïj·÷´ Ä&ÉT≈£î+<ëe÷...μμ
ÄyÓT |üsT¡ >¬ ‘·T‘Ô √+~. <ë>∑T&ÉT eT÷‘·\T. ø±ùd|ü⁄ ø£ì|æk˛Ô+~. eT] ø±ùd|ü⁄
<ëø=ÿ+{À+~.
ªªnqïj·÷´...μμ n+≥÷ >±sê\T b˛‘√+~.
ÄyÓT ã≥º\T ‘Ó\¢>± ñHêïsTT... ø±+‹ ˝≤>±. ‘Ó\¢ì ø±+‹ì mÁs¡ì
Nø£{Ï ø£y˚Tàdæq≥T¢ ÄyÓT ã≥º\ì+&Ü ≈£eTTà≈£î+≥T+~ s¡ø£Ô+... ÄyÓT
Ä&ÉT≈£î+≥÷H˚ ñ+~... s¡ø+Ô£ ÄyÓTì ø£$Tà+~... ÄyÓT –˝≤–˝≤ ø=≥Tº≈î£ +{À+~.
ªªne÷à...μμ πøø£ ô|&ÉT‘·÷ ˝Ò#ê&ÉT $X¯«.
ªª@+≥qïj·÷´μμ eT+#·+ |üø£ÿH˚ |üs¡T>∑T\T ô|&ÉT‘·÷ n&ç–+~ ÄyÓT...
208 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

$X¯«øÏ|ü &ÉT eTTô|Œ’ ¤ <ë{≤sTT... ‘·qT e÷Á‘·+ Ç+ø± nsTT<ëπsfi¯fl ej·TdüT˝ÀH˚
ñ+~...
---
ªªù||üsYμμ nqïπøø£ $q|ü&É>±H˚ ∫eTàNø£{Ï $&çb˛sTT+~. ‘Ó\¢{Ï yÓ\T>∑T
e∫Ã+~. n~ ns¡∆sêÁ‘·sTTHê düπs ù||üsY e∫Ã+<ä+fÒ #·∫Ãq≥Tº ‘Ó˝≤¢sê*‡+<˚
nqT≈£îHêï&ÉT $X¯«.
nsTTHê ‘êqT Ç|ü&˚>± |ü&ÉT≈£îHêï&ÉT. |ü&ÉT≈£îì ¬s+&ÉT >∑+≥\Hêï
nsTT+<√ ˝Ò<√... n|ü&˚ ‘Ó˝≤¢s¡&É≥y˚T+{Ï? u§+>∑T˝Ò... ‘·qT m|ü&ÉT
|ü&TÉ ≈£î+fÒ @$T{Ï? <ëìï ã{Ïº ‘Ó˝≤¢sT¡ ‘·T+<ë? nsTTHê ‘·qT |ü&TÉ ø√ø£b˛sTTHê
‘Ó˝≤¢s¡T‘·T+~. eTTdü\eTà ø√&ç ≈£Lj·T≈£î+fÒ ‘Ó˝≤¢s¡˝Ò<ä÷? ‘·q÷ eTTdü\e÷à
ˇø£{≤? eTTdü\eTàøÏ |æ+#·qT edüT+Ô ~. ‘·q≈£î ø£{≤º*‡q u≤ø°\T #ê˝≤ e⁄HêïsTT.
ÄdæÔ n|ü\ |ü{Ïºø£˝À ‘êqT n|ü\|ü{Ïºø£˝À ñHêï&ÉT. eTTdü\eTàøÏ ej·TdüT
es¡+. ‘·qøÏ ej·TdüT XÊ|ü+.
ù||üs¡T e#êÃø£ ‘Ó˝≤¢sê*‡+<˚. m+<äTø√ ‘·qøÏ ‘Ó©<äT. ø±˙ ù||üs¡T
yêfi¯ófl ‘Ó˝≤¢]+~ nHêïø£ ø±<äì mes¡÷ nqs¡T. #ê˝≤ eT+~ yÓT<ä&TÉ ù||üsêfi¯fløÏ
n|üŒ–+#˚kÕÔs¡T, ◊≥yéT kÕ+>¥øÏ ø£fi¯fl|üŒ–+∫q≥Tº. Ç+ø£ Ä˝À#·q\T CÀØ>∑˝≤¢
Çã“+~ ô|≥ºe⁄. ù|&É|ü⁄s¡T>∑T˝≤¢ |ü&ç e⁄+{≤sTT. $T>∑‘ê yêfi¯fløÏ yÓT<äfi¯óflHêï
yê{ÏøÏ nedüsê\T+{≤sTT. n+<äTπø yêfi¯ófl n+≥T≈£îqï eT+≥MT<ä
n˝≤Œ#·e÷q+ #˚düT≈£îì ÄπsŒdüT≈£î+{≤s¡T.
HÓeTà~>± ˝Ò∫ ù||üs¡T rdüT≈£îHêï&ÉT. ù||üs¡Tì+&Ü V”≤s√sTTqT u§eTà˝Ò.
Ä ne÷àsTT #ê˝≤ u≤e⁄+~. ù||üs+¡ ‘ê n+<ä+‘√ ì+&çb˛sTT+~. Ä ne÷àsTT
yÓTTVü≤eT+‘ê qy˚«. ~>∑T\T mø£ÿ&Ü ø£q|ü&<É Tä . yÓTs¡T|ü⁄. ÄyÓT qe⁄«˝À, ø£fifl¯ ˝À,
ÄyÓT y˚düT≈£îqï ã≥º˝À¢. Ä ã≥º\T ø£|üŒì #√≥ ø£q|ü&˚ düTes¡íuÛ≤+&É|ü⁄
n+#·T˝À¢... n+‘ê yÓTs¡Tù|.
$X¯«øÏ eT‹b˛sTT+~. ø±˙ eTqdüTøÏ Vü‰sTT>± ñ+~. ù||üs¡Tì+&Ü
ø£<∏ä\T 209
V”≤s√sTTH˚. ˝À|ü\ yês¡\Ô THêïsTT ø±˙ n$ n+<ä+>± ñHêïsTT. bò˛{À\˙ï
V”≤s√sTTqTy˚. n+>∑qTyê&û {°#·s¡¢ô|’ ˝≤Øƒ #ê]® »]–q≥Tº <ës¡eTà≥ edü÷Ô
#·÷XÊ&ÉT. yês¡Ô e⁄+~. ø±˙ b˛\TÃø√˝Òø£b˛j·÷&ÉT. n+>∑qTyê&û {°#·s¡T¢
Äq+<ä+>± qe⁄«‘·THêïs¡T. m+<äTø£+fÒ nø£ÿ&É {°#s· T¡ y˚w+ü ø£{qºÏ Ä V”≤s√sTTqT
u§eTà y˚XÊs¡T.
Ä_≥÷´Ø ø±\yéT #·÷XÊ&ÉT. nø£ÿ&É #Ó˝…¢\T ñ+&Ü*‡q #√≥ ≈£L&Ü
V”≤s√sTTH˚ e⁄+~. #Ó˝…¢\T y˚wü+ ø£{Ïº+~.
kÕ|òtºy˚sY ø£+ô|˙˝À Á|üe÷<ä+ »]–+~... ø±˙ Á|üe÷<äeXÊ‘·÷Ô Ä yês¡Ô
˝Ò<äT.
yês¡Ô e⁄+&Ü*‡q #√≥ Á|üø£≥q‘√ dü]ô|{≤º&ÉT ù||üs¡T yê&ÉT.
Ä ù||üs¡T yê&ÉT ∫qï #˚|ü. kÕ|òtºy˚sY ø£+ô|˙ yê&ÉT ô|<ä›#˚|ü. Á|üø£≥q
$\Te mø£ÿyê? yês¡Ô $\Te m≈£îÿyê? @~ m≈£îÿe ˝≤uÛ<Ñ ëj·Tø£+? Hê≈£î
#√≥T ì+&Ü*... qTe⁄« Á|üø≥ £ q‘√ ì+|æ‘˚ #ê\T... H˚qT ìC≤ìï ˙ MT<ä
‘=Dø£qT...
V”≤s√sTTHé n+<ä+ Ä yês¡Ô ‘ê\÷≈£î $cÕ<ëìï $T+π>k˛Ô+~. eT+∫<˚>±...
Äq+<ä+ ÁãVü≤àdü«s¡÷|üeTT.
ø±˙ Ç<Ó˝≤ kÕ<ä´+... Ç~ ø£˝Ò... ‘·qT ø£\˝À ñHêï&ÉT. nqT≈£îHêï&ÉT
$X¯«. m+<äT¬ø’Hê eT+∫<äì eTs√ ù||üs¡T rXÊ&ÉT. <ëìï+&Ü X¯yê˝Ò... n+‘ê
X¯yê˝Ò ñHêïsTT. X¯yê\T ô|[fl #˚dTü ≈£î+≥THêïsTT. düyêfi¯ófl $düTs¡T≈£î+≥THêïsTT.
$düT>±Z e⁄+~. ñHêà<ä+˝≤ e⁄+~. Ç˝≤ n˙ï ‘·\øÏ+<äT\T>± ø£q|ü&ç‘˚
‘·q ñ<√´>∑+ b˛‘·T+~. ‘·q~ ñ<√´>∑+ ø±<äT... ÄX¯j·T+... ‘·qT $˝≤¢
ø=qTø√ÿyê*. n+<äTπø ‘·q÷ uÛ≤sê´... Çs¡yÓ’ Hê\T>∑Z+≥\÷ ø£wüº|ü&TÉ ‘·THêïs¡T.
Ç|ü&ÉT á eT‹ b˛‘˚?
düsπ ... ø±˙. ˝Ò∫b˛yê*... eTT+<äT á ø£\˝À+∫ ˝Ò∫b˛yê*. nqT≈£îì
210 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

_>∑sZ >¡ ± n]∫ ˝Ò∫b˛j·÷&ÉT $X¯«. #·T≥÷º Nø£{.Ï @+{À Nø£fÒ Vü‰sTT>±
e⁄+~. yÓ\T>∑T $düT>±Z e⁄+~.
---
&Üø£ºs¡T <ä>∑Zs¡øÏ yÓfi≤fl* nqT≈£îHêï&ÉT $X¯«. n‘·&ÉT n˝≤ nqTø√&ÜìøÏ
ø±s¡D+ e⁄+~. bı<äT›≥ ˝Ò∫ ¬s+&ÉT ù||üs¡T¢ n+<äT≈£îHêï&ÉT. n‘·&çøÏ
eT‹b˛sTT+~. sêÁ‹ ø£\˝À #·÷dæqfÒº ñHêïsTT Ä ù||üsT¡ .¢ ˇø£<ëìï+&Ü
n+<äyTÓ qÆ bÕ|ü bò˛{À\T, Ç+ø√ <ëìï+&Ü yê+‹ e#˚Ã˝≤ X¯yê\ bò˛{À\T.
‘Ó\T>∑T˝À Ç+ø£ e÷eT÷\T ù||üs¡T¢ <=s¡ø£yê? Ç˝≤ ø±≈£î+&Ü?
e÷eT÷\T>±... m˝≤ e⁄+{≤sTT? ‘·qø±ÿe*‡q≥Tº e⁄+&Ü˝+fÒ ‘·H˚
y˚düTø√yê*.
uÛ≤s¡´ Ç∫Ãq ø±|ò” ‘ê>±&ÉT. eT>∑‘· ~–+~. sêÁ‹ ‘ê\÷≈£î C≤„|üø±\T
ø£]–b˛j·÷sTT. ø±˙ ù||üs¡T¢ Ç+#·T$T+#·T>± n˝≤H˚ nì|ædüTÔHêïsTT...
eTVü‰‘êà... eTVü≤Ø¸... @~ dü‘·´+... @~ $T<Ûä´?
b˛˙ uÛ≤s¡´ Ç∫Ãq ø±|ò”˝À @<Ó’Hê <√wü+ e⁄+B n+fÒ... n~ s√p
e⁄qïfÒº e⁄+~. s¡+>∑T, s¡T∫, yêdüq, ∫ø£ÿ<äq+... uÛ≤s¡´ Vü≤&Üe⁄&ç˝À e⁄+&˚
ìs¡¢ø£å´+...
ªªNÛ... BìøÏ Hê MT<ä Áù|y˚T ˝Ò<äTμμ nqT≈£îHêï&ÉT $X¯«.
yÓTTqï ˇø£s√E nqTø√≈£î+&Ü #Ó’s¡àHé >±]‘√ kÕºsY ôVA≥˝Ÿ˝À e⁄Hêï&ÉT.
ñ<äjT· y˚T ôVA≥˝Ÿ ne÷àsTT ‘Ó∫Ã Ç∫Ã+~ ø±|ò.” .. m+‘· u≤e⁄+~.... ø±|ò”
ø±<äT... Ç∫Ãq ne÷àsTT... ‘êC≤>±... ÄyÓT Ç∫Ãq ø±|ò” ‘ê–‘˚ <∏äeT‡|t
‘·TbÕqT Áù|eT>± e∫Ãq≥Tº+~.
n<äèwüºeT+fÒ #Ó’s¡àHé<˚. Äj·Tq s√Eø√ ôVA≥˝Ÿ˝À ‘ê>∑T‘ê&ÉT ø±|ò”...
‘·qπøyÓ÷ Ç+{Ï ø±|ò”... j·÷eJ®e ø±|ò”>±s¡•ø£å... ◊|”d”... d”ÄsY|”dæ... ø±<äT
Ç~ Ç+&çj·THé e÷´πsõ j·÷≈£îº.
ø£<∏ä\T 211
ù||üs¡T #·÷XÊ&ÉT... V”≤s√sTTqT n+<ä+>± qe⁄«‘√+~. ÄyÓT ø£fi¯fl <ä>∑Zs¡
^‘·\T |ü&É≥+ ˝Ò<äT. q$«q|ü⁄&ÉT ø£fi¯fl<ä>∑Zs¡ |ü&˚ ^‘·*ï Áø√dt |ò”{Ÿ n+{≤s¡T.
ø±øÏ ø±\T‘√ ^øÏ‘˚ m˝≤ ñ+≥T+<√ n˝≤ ñ+{≤sTT Ä ^‘·\T ø±ã{Ïº yê{ÏøÏ
Äù|s¡T e∫Ã+~. á ne÷àsTT q$«‘˚ Ä ^‘·\T |ü&É≥+ ˝Ò<ä+fÒ áyÓT
ø£˝≤... ì»e÷?
&Üø£ºs¡T <ä>∑Zs¡øÏ yÓfi≤fl*. yÓfi≤fl\+fÒ m˝≤? &ÉãT“˝Òø£ ø±<äT. düeTj·T+
˝Òø.£ ◊◊{Ï |üØø£˝å À düeTj·T+ m˝≤ ñ|üj÷Ó –+#·Tø√yê˝À ‘·qT #ÓãT‘ê&ÉT.
ø±˙ J$‘· + ˝À dü e Tj· T + m˝≤ ñ|ü j Ó ÷ –+#ê˝À ‘Ó * dæ H ê n˝≤
ñ|üjÓ÷–+#·˝Ò&ÉT.
‘êeTT &ÉãT“ #·Áø£e]ÔøÏ u≤ìdü\T. HÓ\øÏ Çìï \ø£å\T Ç#˚Ãyê&ÉT nìï
ôdø£q¢˙ yê&ÉT≈£î+{≤&ÉT. >∑T+&Ó ø£yê{≤˝À¢øÏ &ÉãT“ Á|üeVæ≤ùdÔ #ê\T... ø±˙
&ÉãT“øÏ u…’ ÁbÕ&É≈£îº ø=e⁄«. n~ #˚]‘˚ ◊dæj·T÷ es¡≈£L düeTj·T+ <=s¡ø£<äT.
ñ<ë: nyÓT]ø± yê&ç e´+>∑´ ∫Á‘·eTT. q>∑<äT‘√ yê´bÕs¡eTT #˚j·TT
yê´bÕ]. ˝≤e⁄>± bı≥º. ns¡Te⁄ uÒse¡ TT‘√ yê´bÕs¡eTT #˚jT· T yê´bÕ]. düqï>±
s¡eTD≤¬s&ç¶˝≤... ø£+ø±fi¯+˝≤.
ø±˙ yÓfi≤fl*... ˝Òø£b˛‘˚ <˚yê\j·÷\ MT<ä ã÷‘·Tu§eTà˝≤¢ ù||üs¡¢ì+&Ü
á ne÷àsTT bò˛{À˝Ò+{Ï. nã‡dæyé ø£+|ü*‡yé... dü+‹+>¥?
düsπ ... eTT+<äT #·<Tä e⁄\ ø£sêà>±sêìøÏ yÓfi≤fl*. nø£ÿ&É n+‘ê j·T+Á‘ê˝Ò.
‘·qT, |æ\\¢ T, q>∑<Tä ‘√ yê´bÕs¡eTT #˚jT· T yê´bÕ]... #Ós’ à¡ Hé... ‘·*‘¢ +· Á&ÉT\T...
J$‘êìï ns¡Te⁄>± Ç#˚Ã |æ\¢j·T+Á‘ê\T.
---
@+ »s¡T>∑T‘·T+~? Ç+<ëπø |ü&ÉT≈£îHêï&ÉT. uÛÑfi¯óflq ‘Ó˝≤¢]+~. uÛÑfi¯ófl
eTqï X¯ã+› ‘êqT $q˝Ò<Tä . ndü\T ‘Ó˝≤¢]q|ü&ÉT X¯u≤›˝§kÕÔj÷· ? z Ä&É≈L£ ‘·T]
J$‘·+ ÄeT¢+‘√, ˝Ò<ë sê‹‘Ó’\+‘√ ‘Ó˝≤¢]q|ü&ÉT ekÕÔsTT X¯u≤›\T.
ãdüT‡˝ÀH√, ∫qïø±s¡T˝ÀH√ ‘Ó˝≤¢]Hê ekÕÔsTT X¯u≤›\T. <äXÊu≤›\T>± ny˚
212 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
X¯u≤›\T... >∑_“˝≤\ ¬sø£ÿ\ #·|ü&ÉT. u≤{ŸeTHé <ä j·÷ìeT˝Ÿ ¬s’»dt... z
Jdüdt... ùdyé j·TTesY ∫Å\¶Hé...
‘·q uÛ≤s¡´... ì»+>± ‘·q uÛ≤πs´... q$«‘˚ Áø√dt|ò”{Ÿ edüTÔHêïsTT.
˝≤|ò˝t q’… T‡≈£L&Ü edüTHÔ êïsTT. Bìï m˝≤ nq«sTT+#ê*? n~ dü+kÕÿsêìï
ã{Ïº ñ+≥T+<ë? eTìwæ˝≤ ñ+~ ø±ã{Ïº Ç~ yêdüeÔ +... ø£\˝À ≈£L&Ü ‘·qøÏ
n+<ä+>± ñ+&É≥+ sê<äT...
eTVü‰‘êà... eTVü≤Ø¸...
>∑T˝≤; n+‘· ‘êC≤>±... ‘·q uÛ≤πs´... qe⁄«‘·÷ ø±|ò” ø£\T|ü⁄‘√+~.
‘·qøÏ Çk˛Ô+~. ‘·qT ù||üs¡T #·<äTe⁄‘√+fÒ ‘·qT≈£L&Ü ‘·q yÓqø£ #˚] ‘·q
yÓT&É #·T≥÷º #˚‘·T\T y˚dæ, ‘·\ |üø£ÿq ‘·\ ô|{Ïº, \‘· |üø£ÿq \‘·˝≤... ˝≤eD´
\‘·˝≤...
ø±|ò” ‘ê>∑T‘·÷ ù||üs¡T #·<äe&ÜìøÏ >∑+{≤? >∑+≥qïsê? n~≈£L&Ü
ù||üs¡Tì+&Ü n<˚ q{Ï... eTs√ ù||üs¡T˝À ny˚ X¯yê\T... @yÓ÷... n<√
yÓTÆø£+... n<√ uÛÀ>∑+.
ø±|ò” nã<ä∆+... |üÁ‹ø£...??? zôVA Á|üXÊïs¡∆ø£+ Ç+<äT≈£î ø£ìô|{≤ºsê?
ÄyÓT Áù|eT... ø±øÏ ø±\T...
Vü≤‘·$BÛ... uÛ≤s¡´\T ≈£L&Ü Áù|$TkÕÔsê? Áù|$T+#·>∑\sê? ndü\T ÄyÓT
á bÕ{ÏøÏ ñ<√´>±ìøÏ |üsT¡ >∑T\T ô|&ÉT‘·÷ ñ+&Ü*>±? Çø£ÿ&˚+ #˚k˛Ô+~?
|ü˙ bÕ{≤ ˝Òq≥Tº Áù|$Tk˛Ô+<ë? Áù|$T+#ê\+fÒ |ü˙ bÕ{≤ ñ+&É≈L£ &É<ë?
‘Ó©<äT... ø±˙ düeTj·T+ ñ+&Ü*.
NÛ... Ç~ ø£˝Ò... ˝Òø£b˛‘˚ eT‹b˛j˚T˝≤ e⁄+~... eT‹ b˛‘˚ ñ<√´>∑+...
<ä]$T˝≤ Ä<ëj·T+... >√$+<ë... >√$+<ë.
---
ªªqTe⁄« ñ<√´>∑+ e÷H˚j·Ty√jYT... ì»+>± ˙øÏwüºyÓTÆ #˚düTÔ+fÒ H˚qT
ø£<∏ä\T 213
e÷qeTqqT... ø±˙ πøe\+ Ä<ëj·T+ ø√düy˚T nsTT‘˚... nedüs¡+ ˝Ò<äT...
Hê≈£î ‘Ó*d” H˚qT ìqTï ã\e+‘· ô|&ç‘˚ ñ<√´>∑+˝À #˚sêe⁄... Áù|$T+#·&É+,
Áù|eTqT |ü+#·&É+ Åd”Ô düVü≤»+... nMT¢ø£]+#·&É+ |ü⁄s¡Twü Á|üeè‹Ôμμ n‘·&ç+ø±
|üP]Ô#˚j·T˝Ò<äT.
$X¯« uÛ≤s¡´ q&ÉT+ MT<ä #˚sTT ô|≥Tº≈£îì, eTs√ #˚sTT yÓT&ÉMT<ä ô|≥Tº≈£îì
•\Œ+˝≤ #·÷dæ+~. z ø£åD+ ÄyÓT yÓTTVü≤+ yÓ*–+~... ø±˙ Ä yÓ\T>∑T
yÓ+≥H˚ sêJHêe÷ #˚d+æ ~.
ªªMTs¡T &Üø£ºs¡TøÏ #·÷|æ+#·Tø√+&ç... {°H˚õ |æ˝≤¢&ç˝≤ |æ∫Ãe÷≥\T
e÷{≤¢&ÉT‘·THêïs¡Tμμ nH˚dæ ÄyÓT n‘·&ÉT U≤∞ #˚dæq ø±|ò” ø£|ü˝ÀøÏ <ä÷øÏ
n≥TqT+∫ ‘·q U≤∞ ˝Òì J$‘·+˝ÀøÏ á<äT≈£î+≥÷ b˛sTT+~.
ì»y˚T ‘·qT &Üø£sº T¡ <ä>]Z∑ øÏ yÓfi≤fl*... ˝Òøb£ ˛‘˚ ø£\ì ø£\˝≤ eT]Ãb˛≈£î+&Ü
ø£\ì ì»+˝≤ nqT≈£î+≥THêï&ÉT. Ç~ K∫Ã‘·+>± @<√ CuÒ“...
ø±˙ yÓ[‘˚ b˛j˚T~ &ÉuÒ“... yÓfi¯flø£b˛sTTHê b˛j˚T˝≤ e⁄+~. ˇø£{Ï
ì»+. uÛÑs¡Ô ô|<ä› #˚|ü. uÛ≤s¡´ ∫qï #˚|ü. |ü⁄s¡Twüß&ÉT ô|<ä› #˚|ü. Åd”Ô ∫qï #˚|ü.
eT‘·‡´ Hê´j·T+ n+fÒ ô|<ä›#˚|ü ∫qï #˚|üqT ø£ã[+#·&É+. ø£ã[+#·&ÉeT+fÒ
s¡ø£Ô+, e÷+dü+, eT÷\T>∑ nH˚ø±<äT... Ä s¡ø±ÔìøÏ, e÷+kÕìøÏ ñqï ùd«#·Ã¤ì,
ÇcÕºìï ø£ã[+#·&+É ≈£L&Ü.
---
Ç|ü&˚>± |ü&ÉT≈£îHêïqT, @+{° yÓ\T‘·Ts¡T? nqT≈£îHêï&ÉT $X¯«. ø±˙
n~ |ü>{∑ Ï yÓ\T>∑T ø±<äT... sêÁ‹ yÓ\T>∑T. sêÁ‹ ≈£L&Ü yÓ\T>∑T‘·T+<ë? ne⁄qT...
ø£fi≤eT‘·*¢ ÄsYÿ ˝≤´+|ü⁄˝À¢ yÓ\T>∑T‘·T+~. ì»y˚T... @+{°... á yÓ\T>∑T˝À
Ä Äø±s¡+? q&ç∫edüTHÔ êï ã‹øÏ ñqï≥Tº ˝Ò&TÉ . áõ|ü⁄º eTMTà Ç+{À¢øÏ q&ç∫
e∫Ãq≥Tº ñHêï&ÉT... meØ nãT“\T?
‘·eT Çfi¯fløÏ <ä>∑Zs¡˝À, <ä>∑Zs¡˝À ñHêï <ä÷s¡+>± nì|æ+#˚ bÕø£˝À¢ ñ+&˚
‘·q ∫qï|üŒ{Ï H˚düTÔ ø£<ë... ne⁄qT... M&çøÏ ù|πs<√ ñ+&Ü˝Ò... ne⁄qT Ä
214 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
ù|s¡Tø£Hêï yê&çï q˝À¢&Ü nì |æ*#˚ yêfi¯fl+ ∫qï|üŒ{Ïï+N... yê&ÉT q˝À¢&˚
ø±˙ yê&ç bÕ≥ ‘Ó\T|ü⁄... ‹j·T´{Ï >∑+;Ûs¡ dü«s¡+... yê&ÉT bÕ&É≈î£ Hêï ‹j·T´>±
ñ+&˚~ yê&ç ø£+sƒ¡<Ûä«ì... n~ Ä >=+‘·T >=|üŒ<äqe÷?
ø√øÏ\ bÕ&ÉT‘·T+~... ø±˙ n˝≤H˚ yê&É÷ |üs¡e•+∫ bÕ&˚yê&ÉT... Ç˝≤
bÕ&É≥+ ˇø£ÿfÒ #ê\<äT ø£fiËfl<äTs¡T>± ø±sTT‘ê\T #·÷dæ bÕ&Ü\Hêïs¡T... ø±˙
q˝À¢&çøÏ $<Óés¡T H˚s¡TŒ‘ês¡T? ô|’>± yê&ÉT bÕø√&ÉT.
nsTTHê mes√ <äj·÷eTj·TT&ÉT yê&ç sê>±\øÏ >∑eTø±\T n<ë›&ÉT...
XÊÅd”Ôj·T+>±...
ªªqTe⁄« dæìe÷˝À¢ bÕ&Ü˝ÀjYT... nHêï&ÉTμμ $X¯« yêfi¯fl Hêqï q˝À¢&‘ç √.
q$Tàq≥TºHêï&ÉT q˝À¢&ÉT. ‘·s¡Tyê‘· z s√E {°M˝À ø£q|ü&Ü¶&ÉT.
‘Ó\>¢ ± ñqï |æ\\¢ eT<Û´ä M&ÉT ãè+<ëeq+˝À øÏwßü fií ≤fl ñHêï&ÉT. ‘Ó\|¢ \æ \¢
bÕ≥\T M&ç bÕ≥eTT+<äT ‘˚*b˛j·÷sTT...
ø£+<äT\ ãkÕÔøÏ #=ø±ÿ ‘=&ç–q≥Tºqï »&û® ≈£L&Ü eT<ÛäTs¡ >±j·T≈£î&˚...
Äj·TqøÏ q˝À¢&ç bÕ≥ q∫Ã+~ ø±˙ q˝À¢&ÉT q#·Ã˝Ò<äT... ÄVü≤... q˝À¢&ÉT
n+‘· u≤>± bÕ&É≥+ q∫Ãq≥Tº ˝Ò<Tä ... bÕ&˚yê&ç ˇ+{Ïs+¡ >∑T bÕ*b˛sTTq
‘Ó\T|ü⁄˝À ñ+fÒH˚ XÊÅkÕÔ\T ˇ|ü‘êsTT... Á<√Vü‰#ês¡T´\Tq&ÉT>∑T... –]»qTDÏï
yÓ÷dü–+∫q düHêïdæ ù|s¡TMT<ä nyês¡T¶*#˚Ã Á|üuÛÑT‘ê«\ì n&ÉT>∑T...
Á|üX¯ï\T... Á|üX¯ï\T.. ˙ |üP]Ô ù|s¡T @+{Ï?
MT >∑Ts¡Te⁄>±s¡T mes¡T? me] |üs+¡ |üs¡ qTe⁄«?
mø£ÿ&√ >∑T&Óôd >∑Ts¡TÔ ãj·T≥ |ü&ç+~... q˝À¢&ÉT ≈£L&Ü ãj·T≥ |ü&Ü¶&ÉT...
Ä ø±s¡´Áø£eT+˝À+∫... ãVüQeT‘·T\T ‘Ó\¢|æ\¢\øÏ e#êÃsTT...
ªªø£+<äT\ãkÕÔ Hê |”ø£MT<äøÏ møÏÿ ‘=øÏÿ+~μμ nHêï&ÉT q˝À¢&ÉT...
Ä ‘·sê«‘· Ç<˚ ø£q|ü&É¶+...
ªª@+{Ï q˝À¢&Ü... ø£+sƒ+¡ ø£$T*b˛sTT+<˚?μμ
ø£<∏ä\T 215
ªªbÕ≥ nø£ÿDÏí+#˚ ø£<ë e#˚ÃB... n+<äTπø nø£ÿ&É ø±˝Òdæ ‘=ø±ÿs¡Tμμ
ªªmes¡T?μμ
ªª‘Ó©<äT... n+<äs¡÷... n<√ düTº&çjÓ÷... dæìe÷˝À bÕ&É‘ê n+fÒ...
q˝À¢&ç$, qTe⁄« bÕ&ç V”≤s√\ì eTøÏ* #˚<ë›eTqT≈£î+≥THêïyê? nì |”øM£ T<ä
ø±˝Òdæ ‘=ø±ÿs¡Tμμ.
q˝À¢&ÉT Ä>∑˝Ò<äT. bÕ&ÉT≈£î+≥÷ eTT+<äT≈£îb˛‘·THêï&ÉT... yê&ÉT
bÕ&É≥+˝Ò<Tä ... bÕ≥ n˝≤ ek˛Ô+~ yê&ç >=+‘·T˝À+#√, >∑T+&Ó˝À+#√... Ä
bÕ≥ |ü+#·eTdü«s¡+˝À $ì|æk˛Ô+~... nπs... ‘·qøÏ dü«sê\T ‘Ó©y˚?
X¯e+ q&ç∫ b˛‘·Tqï≥Tº... q˝À¢&ÉT q&ÉT#·T≈£î+≥÷ b˛‘·THêï&ÉT... yê&ç
bÕ≥qT Á|ü|ü+#·+ qT+&ç y˚s¡T#Ój·T´#·TÃ.... yê&ç ÁbÕD≤ìï yê&çqT+&ç y˚s¡T
#˚j·T#·TÃ... ø±˙ yê&çqT+&ç bÕ≥qT y˚s¡T#˚j·T˝Òs¡T....
˝Òyê*... yê&ç bÕ≥ì+&Ü $cÕ<ä+...‘Ós¡\T ‘Ós¡\T>±... bıs¡\T
bıs¡\T>±... n\\T n\\T>±... n~ $cÕ<äe÷... ñHêà<äe÷?
uÛÑ]+#·˝Òø£ b˛‘·THêï&ÉT $X¯«... ˝Òyê*... ‘·|üŒ<äT.
Ç+ø± ø=+#Ó+ ùd|ü⁄ $+fÒ Ä y˚<äqøÏ ‘·q >∑T+&Ó ã<ä›\T nsTTb˛‘·T+~.
ªªÄÄÄÄjYTjYTjYT...μμ πøø£ô|{Ïº ˝Ò#ê&ÉT $X¯«.
#·T≥÷º Nø£{Ï.
n~ q˝À¢&ç ìX¯Ùã›e÷, eTÚqe÷?
@<Ó’‘˚H˚+... Vü‰sTT>± ñ+~...
---
ñ<äj·T+ ˝Ò#˚dü]øÏ q˝À¢&ÉT X¯e+˝≤ q&ÉTdü÷Ô ‘·q eT+#·+ #·T≥÷º
‹s¡T>∑T‘·THêï&ÉT... bÕ≥ ≈£L&Ü ‘·qì ∫Á‘·e<Ûä #˚düTÔqï≥Tº $ì|æk˛Ô+~.
ø±|ò” uÛ≤s¡´‘√ e∫Ã+~. ÄyÓTøÏ q˝À¢&ç düŒèVü≤ ˝Ò<äT.
216 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

ªª˙≈£î q˝À¢&ÉT ø£ì|æ+#·{≤¢?μμ ø±|ò”H√, uÛ≤s¡´H√ n&ç>±&ÉT.
ªªeTqøÏ Ç<ä›s¡T |æ\¢\T... ˇø£ bÕ|ü... ˇø£ u≤ãT... yê&ÉT ø=+#Ó+ s¡+>∑T
‘·≈£îÿe ø±˙ eTØ q˝À¢&ÉT, ø£Ás√&ÉT nì |æ\T#·T≈£îH˚ kÕúsTTøÏ ø±<äT...Ç+{À¢
Ç+¬øes¡÷ ˝Òs¡T... MTs¡T &Üø£ºs¡T <ä>∑Zs¡øÏ yÓ[flq≥Tº ˝Òs¡T... bı<äT›fÒ |æ∫Ã
e÷≥\T yÓTT<ä˝{… ≤ºsT¡ μμ n+~ ÄyÓT $düT≈£îÿ+≥÷.
ø±|ò” |üPs¡Ôj·÷´ø£ #·÷ùdÔ q˝À¢&ÉT q&ÉT#·T≈£î+≥÷ mø£ÿ&çø√ yÓ[flb˛sTT
q≥TºHêï&ÉT.
ø±˝ÒJøÏ ˝Ò≥T>± ekÕÔqì bò˛qT #˚dæ düTº&çjÓ÷øÏ yÓfi≤fl&ÉT $X¯«. n~
ø£\˝À ø£ì|æ+∫q düTº&çjÓ÷H˚.
n‘·&çøÏ eT‹b˛j˚T $wüj·T+ ˇø£{Ï nø£ÿ&É ‘·≥dæú+∫+~...
nø£ÿ&É ì»+>±H˚ q˝À¢&ÉT ñHêï&ÉT... ø±˙ yê&ÉT bÕ&É≥+ ˝Ò<äT... nø£ÿ&É
˝…’≥T¢ yÓ÷düTÔHêï&ÉT... $X¯«ì #·÷dæ qyê«&ÉT... ø±˙ yê&ÉT Ä]b˛sTTq≥Tº...
˝…’≥T yÓ\T>∑T‘·Tqï≥Tº e⁄+~... bÕ≥ $ì|ædüTÔqï≥Tº e⁄+~... ø£˙ïs¡T
ô|&ÉT‘·T+<√... ø£ì|æ+#·ì ≈£îÁ≥˝≤...
ne⁄qT q˝À¢&çøÏ ‘·qT nHê´j·T+ #˚XÊ&ÉT... q˝À¢&ÉT bÕ&çq #êq˝Ÿ˝À
‘·q ã+<ÛäTe⁄ ñHêï&ÉT. ‘êqT ‘·\T#·T≈£î+fÒ yê&çøÏ Hê´j·T+ #˚j·T>∑*π> yê&ÉT.
yê&ÉT n&ç>±&ÉT ≈£L&Ü... nsTTHê ‘·qT #Ój·T´˝Ò<äT... q˝À¢&ÉT ‘·q ã+<ÛäTe⁄
ø±<äT>±... Ç+‘˚Hê... Hê´j·T+ #˚j·Tø£b˛‘˚ nHê´j·Ty˚THê? nHê´j·T+
bÕ|üe÷? Ä bÕ|üy˚T ‘·qqT ø={Ïº+<ë? qTe⁄« #˚dæq bÕ|ü|ü⁄D≤´˝Ò ˙≈£î ‹]–
ekÕÔsTT nì nq«j·T+ #˚düT≈£î+≥THêï&Ü? ˝Òø£ ì»+>± bÕ|ü|ü⁄D≤´\T
e⁄Hêïj·÷?
$X¯«øÏ ‘·\ ‹s¡T>∑T‘√+~...
eTVü‰‘êà... eTVü≤Ø¸
---
ø£<∏ä\T 217
ªªBìï dæÿCÀÁ|òæìj·÷ n+{≤s¡T... n+fÒ ø£\qT ì»+>± nqTø√e&É+...
ø£˝Ò ì»+ nqTø√e&É+... Çe˙ï dæÿCÀÁ|òæìj·÷ \ø£åD≤\T... eTπsMT ø£+>±s¡T
|ü&Éø£ÿπs¢<äT... MT≈£î sêÁ‹ ø£\˝ÀH˚ á Çã“+~ ñ+~. ñ<äj·T+ |üP≥ ø=+#Ó+
Çã“+~ e⁄+~. |üP]Ô>± ÁuÛÑeTH˚ ì»+ nqTø√e&É+ ˝Ò<äT. á yê´~Û eTT~]‘˚
ÁuÛÑeTqT ì»eTì, ìC≤ìï ÁuÛÑeT nì nqø√>∑\s¡Tμμ nHêï&ÉT &Üø£ºs¡T.
ªªHê~ ø£\ ø£<ë... ÁuÛÑeT ø±<äT ø£<ë?μμ
ªªÁuÛÑy˚T MT≈£î ø£\ s¡÷|ü+˝À ek˛Ô+~. n~ ìÁ<ä‘√ Ä–b˛‘˚ ø£\>±
$T–*b˛j˚T~. ø±˙ ø=+‘·ùd|üsTTHê ø£+{Ïq÷´ ne⁄‘·T+~ ø±ã{Ïº ÁuÛeÑ T nì
nqTø√yê*‡edüTÔ+~.μμ nHêï&ÉT &Üø£ºs¡T.
ªªˇø£ y˚fi¯ ø£˝Ò ì»yÓTÆ, H˚qT ì»+ nqT≈£î+≥Tqï~ ÁuÛÑeT nsTT‘˚?μμ
Ä+<√fi¯q>± n&ç>±&ÉT $X¯«.
&Üø£ºs¡T qyê«&ÉT... ªªf…]àH˚≥s¡T ≥T nì z dæìe÷ e∫Ã+~... n+<äT˝À
XÊsê ø±qsY nH˚ Ä$&É ø=&ÉT≈£î C≤Hé ø±qsY. yê&çøÏ |ü<˚fi¯ófl... nsTT‘˚ yê&ÉT
ô|]– ô|<ä›j·÷´ø£, yê&˚ eTqTwüß\ ‘·s¡T|ü⁄q ‘Ó*yÓ’q j·T+Á‘ê\‘√ b˛sê&Ü*.
á C≤Hé ø±qsY nH˚ |æ\¢yê&ÉT j·TT<ä∆+ #˚ùd~ 2030 ‘·s¡Tyê‘·. ø±˙ n|üŒ{Ï
es¡≈L£ yê&ÉT ã‹øÏ e⁄+&É≥+ Çwü+º ˝Òø£ uÛ$Ñ wü´‘·TqÔ T+&ç z j·T+Á‘êìï n‘·&ìç
#·+|ü&ÜìøÏ |ü+|ü⁄‘ês¡T. <ëìï Ä|ü&ÜìøÏ Ä |æ\¢yê&ÉT uÛÑ$wü´‘·TÔqT+&ç ‘·q≈£î
s¡ø£åD>± z f…]àH˚≥sYì |æ\T#·T≈£î+{≤&ÉT. n‘·&˚ Äsêï˝Ÿ¶. nsTT‘˚ á $wüj·T+
XÊsê ø±qsY #Ó_‘˚ ÄyÓTì Áø±ìø˘ dæÿCÀÁô|òìø˘ nì |æ#êÃdüT|üÁ‹˝À e⁄+∫
&Üø£ºsY dæ\“sYe÷´Hé nH˚ n‘·&ÉT ∫øÏ‘·‡ #˚dü÷Ô e⁄+{≤&ÉT... ÄyÓTøÏ e∫Ãq
nqTe÷q+˝≤ ñ+~ MT nqTe÷q+μμ.
|üP]Ô #˚XÊø£ eTfi≤¢ qyê«&ÉT &Üø£ºs¡T... <Ó’«‘·+...
---
#·T≥÷º ˙fi¯ófl... ˙fi¯fl˝À q˝≤¢&ç ‘·+Á&ç... ø=≥Tº≈£î b˛‘·THêï&ÉT... ne⁄qT
}]ø=eTTàq ñqï yê>∑TøÏ es¡<ä e∫Ã+~... es¡<˝ä À q˝≤¢&ç ‘·+Á&ç... >π <ÓqT
218 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
s¡øÏå+#·&ÜìøÏ b˛sTT M&ÉT ø=≥Tº≈£î b˛‘·THêï&ÉT... mø£ÿ&ÉqT+#√ e#êÃ&ÉT $X¯«
‘·+Á&ç...
q&ÉTeTT≈£î #ê+‘ê&ÉT ø£≥Tº≈£îHêï&ÉT... #ê+‘ê&ÉT #Ó≥Tº≈£î y˚XÊ&ÉT...
b˛f…‹qÔ yê>∑T˝À <ä÷ø±&ÉT... q˝À¢&ç u≤ãT ø£Ás√&ÉT ø=+#Ó+ ñ+fÒ ø=≥Tº≈î£ b˛j˚T
yê&˚... yê&ç ÁbÕD+ ø±bÕ&Ü&ÉT...
ªª<=sê... qTe⁄« <˚e⁄&ç$...μμ ø£Ás√&ÉT <äDí+ ô|&ÉT‘·THêï&ÉT.
#Û·... @+{° ˙fi¯ófl... es¡<ä mø£ÿ&çï+∫ e∫Ã+~... ‘·q eTT≈£îÿ˝À¢øÏ
˙fi¯ófl... #·∫Ãb˛‘ê&Ü?
ªª<=sê... }fiÀfl Hê ã+<ÛäTe⁄\T m≈£îÿe... qqTï ≈£îØÃ˝À ≈£L#√
eT+≥THêïs¡T...μ ø£Ás√&ÉT π><Ó˝≤ ns¡TdüTÔHêï&ÉT.
ªª˝Ò<äT... ≈£îØÃ Hê<˚... ˙≈£î Çe«qTμμ Hêqï n+≥THêï&ÉT.
ªª‘·eTs¡T eT+#√sê, #Ó&√¶sê?... yê>∑T˝ÀøÏ <ä÷øÏ Hê ÁbÕD+ ø±bÕ&Üs¡T...
≈£îØÃøÏ n&É¶+ ‘·>∑T\T‘·THêïs¡Tμμ ø£Ás√&ÉT ˙\T>∑T‘·THêï&ÉT.
ªªn˝≤ ns¡ú+ nsTTb˛‘˚ Ç+¬ø+<äT≈£î ø£Ás√&Ü... ˇø£kÕ] ns¡ú+ ø±ì~...
m|üŒ{Ïø° ø±<äTμμ
ø£ì|æ+#·ì ˙fi¯ófl ø£Ás√&çì ø£eTTà‘·THêïsTT. ø±˙ ∫Á‘·+. yê&ç ÁbÕD+
b˛e&É+˝Ò<äT. yê&ç |üì π><Ó*ï y˚T|ü&É+... Ç+ø± y˚T|ü⁄‘·THêï&ÉT... π><Ó\T
ô|]– @qT>∑T\+‘· nj·÷´sTT... n$ yê&çì #·T≥TºeTT{≤ºsTT... qTe⁄« eTeTà*ï
e~* ≈£îØÃ˝À ≈£L#·T+fÒ eTeTà˝…ïe&ÉT y˚T|ü⁄‘ê&ÉTsê... nqï≥Tº yê&çì
n&É¶–düTÔHêïsTT... ‘·q ‘·+Á&ç yê{Ï yÓqTø£ #˚] qe⁄«‘·THêï&ÉT.
b˛˙... ‘·+Á&ç #˚dæq nHê´j·T+ ‘·q #Ó˝…¢*øÏ XÊ|ü+ nsTT+<ë? Çø£ÿ&É
‘·+Á&ç ô|<ä› #˚|ü... ø£Ás√&ÉT ∫qï #˚|ü...
ªªne÷à...μμ n]∫ ˝Ò∫b˛j·÷&ÉT $X¯«.
n‘·&ç eT+#·+ #·T≥÷º @qT>∑T˝≤¢ ã*dæq ãÁ¬s\T ‹s¡T>∑THêïsTT... ø=+#Ó+
ø£<∏ä\T 219
e⁄+fÒ ‘=πøÿùdy˚...
>∑ãT≈£îÿq &Üø£ºs¡T Ç∫Ãq _fi¯fl y˚düT≈£îì ˙fi¯ófl ‘ê>±&ÉT $X¯«.
#·T≥÷º ñqï es¡<ä ˙fi¯ófl... @qT>∑T ãÁ¬s\T e÷j·T+ nsTTb˛j·÷sTT.
Ç<˚+{Ï... yÓ\Tπ>... ø±˙ eTdü>±Z e⁄+<˚... ◊{° ø£+ô|˙... ‘Ó\Tk˛Ô+~...
mes¡~... ‘·q #Ó˝˝¢… .Ò .. m|ü&√ #·ìb˛sTT+~>±... Ç+ø± ã‹πø e⁄qï≥Tº
ñ+<˚+{°?
ø±<äT ã‹πø e⁄+~... q&ÉTk˛Ô+~... qe⁄«‘√+~... |üì #˚k˛Ô+~...
yê&Óe&ÉT... ÄyÓT {°j·T˝Ÿ? ne⁄qT |üø£ÿq yê&Óe&ÉT? j·T˝Ÿ 4 ˝…e˝Ÿ
©&És¡qT≈£î+{≤... Ç<ä›s¡÷ ˇπø |üì #˚düTÔHêïs¡T...
ÄyÓTqT #Ós√|üø£ÿqT+&û eTT<äT› ô|≥Tº≈£î+≥THêïs¡T... #Ó˝…¢\T Ç<ä›Øï
ø=&ÉT‘√+~...
ªª@jYT... zesYd”dt yÓfi≤fl\ì ˝Ò<ë?μμ j·T˝Ÿ 4 n+≥THêï&ÉT.
ªª{°+ ˝À ñ+&Ü\ì ˝Ò<ë?μμ {°jT· ˝Ÿ ø±+‘êsêe⁄ n+≥THêï&ÉT. nq≥+
ø±<äT>± u…~]düTÔHêïs¡T.
ªª@+ ø±yê*?μμ #Ó˝…¢\T n&ÉT>∑T‘√+~.
ªª|üìμμ j·T˝Ÿ 4 n+≥THêï&ÉT.
ªªeTT<äT›MT<ä eTT<äT› ô|≥Tº... n<˚ ª|üìμ>± ô|≥Tºμμ n+≥THêï&ÉT {Ïj·T˝Ÿ
ø±+‘êsêe⁄.
#Ó˝…¢\T ‘√ùddæ+~. |ü]¬>&ÉT‘√+~. #·T≥÷º ñqï ø=©>¥‡ dædüºyéT‡ MT<ä
_J... &Ó&é˝…’qT¢... ø±˝Ÿ‡...
#Ó˝…¢\T ns¡Tdü÷Ô |ü]¬>&ÉT‘√+~. mes¡÷ |ü{Ïº+#·Tø√πs+...
ÄyÓT u≤\ÿ˙˝ÀøÏ e∫Ã+~...
ªª|ü≥sº ê |ü≥Tº... ôV≤’ ˝…kÕ‡... Ç~>√ |ü≥÷º... ôV≤’ ˝…kÕ‡...μμ j·T˝Ÿ4, {°jT· ˝Ÿ
220 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY
ø±+‘êsêe⁄ ÄyÓTqT #·+ø£˝À¢ ˇø£&ÉT, ø±fi¯fl <ä>∑Zs¡ ˇø£&É÷ |ü≥Tº≈£îì ô|’ì+∫
‘√ùdXÊs¡T.
ÄyÓT &ÉãT“q øÏ+<ä |ü&ç+~.
ªª#Ó©¢...μμ >±e⁄πøø£ ô|{Ïº ˝Ò#ê&ÉT $X¯«.
|üø£ÿH˚ #Ó*¢... s¡ø£Ô+ eT&ÉT>∑T >∑~ì+&Ü...
ªªnqïj·÷´... Ç~ Á|üe÷<äe÷?μμ n+{À+~ #Ó˝…¢\T.
ÄyÓT ø£fi¯ófl ‘Ós¡T#·T≈£îH˚ ñHêïsTT... n$ #·÷düTÔHêïsTT...
fÒãT˝Ÿ MT<ä &Üø£ºs¡T Ç∫Ãq f…]àH˚≥sY _fi¯fl\T #·÷dü÷Ô ñHêïsTT...
---
<Ó’«‘·+ n+fÒ eT<Ûë«#ês¡T´\yês¡T #Ó|æŒq <Ó’«‘·eTT ø±<äT. Vü≤] y˚s¡T
Je⁄&ÉT y˚s¡T. Je⁄&ÉT ‘·q ñìøÏ¬ø’ Vü≤] MT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç ñHêï&ÉT nHêïs¡T
yês¡T. ny˚ y˚<ë\T #·~$ X¯+ø£s¡T\ yês¡T Jyê‘·à |üs¡e÷‘·à ˇø£ÿfÒ nHêïs¡T.
eTVü‰‘êà... eTVü≤Ø¸... @~ dü‘·´+... @~ $T<Ûä´?
dü‘·´+... $T<Ûä´... ˇø£<ëH=ïø£{Ï f…]àH˚{Ÿ #˚düT≈£î+{≤sTT... ø±˙ <Ó’«‘·+
ì»+... $T<Ûä´, ì»+ ˇø£{Ï˝Òø£ eTs=ø£{Ï ˝Òe⁄...
‘·q ø£\˝À <ä]Ù+#˚<ë... Ç\˝À #·÷ùd<ë? @~ dü‘´· +?
XÊsê ø±qsY ì»+ nqT≈£îqï~ &Üø£ºs¡TøÏ $T<Ûä´...
uÛÑ$wü´‘·TÔqT+&ç f…]àH˚≥s¡T sêe&É+ n‘·&çøÏ |æ∫Ã‘·q+... $T<Ûä´...
|æ#ÓÃe]ø√ ‘Ó©<äTø±˙... f…]àH˚≥sY ì»+...
(yêøÏ* ` yÓuŸ e÷´>∑CH’… ,é nø√ºãsY 2015)
ø£<∏ä\T 221
nqTã+<Ûä+
ª<∏ä÷...μ ø£<∏ä≈£î düŒ+<äq

@ø£ ø£<∏ë |ü⁄düÔø£+ >± Á|ü#·T]‘·yÓTÆ, eT÷&ÉT |ü⁄qs¡TàÁ<äD\T bı+~q @¬ø’ø£
ø£<.ä∏ õsê≈£î‡\ <ë«sê 50,000 eT+~ |ü+#·T≈£îHêïs¡T. ª<∏÷ä μ ø£<≈ä∏ î£ e∫Ãq Á|üX+¯ X¯\˝À
ø=ìï.
yêdü$Ô ø£+>± düŒ+~+#·&+É kÕVü≤k˛ù|‘·yTÓ qÆ |üì...

düe÷»+˝À »s¡T>∑T‘·Tqï j·T<Ûës¡∆ |òüT≥q\qT yê´kÕ\T>±q÷, yêsêÔø£<∏äHê\T
>±q÷ sêj·T&É+ ‘˚*ø£. nsTT‘˚ yê{Ïì ø£<∏ä\T>±H√, eTπs Ç‘·s¡ ø±\Œìø£ kÕVæ≤‘·´
Á|üÁøÏj·T\T>±H√ eT\#·&É+ #ê˝≤ H˚s¡TŒ‘√ ≈£L&çq ø£wüºkÕ<ÛäýÓTÆq |üì, Bìì
Á|ü‹uÛ≤e+‘·+>± ø£<∏ë s¡#·sTT‘·, |æ.$. düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY ìs¡«Væ≤+#ês¡T. ˇø£
ñqï‘ê~Ûø±]>± düe÷» |òTü ≥q\ô|’ Ç+‘· yêdü$Ô ø£+>± düŒ+~+#·&+É kÕVü≤k˛ù|‘·yTÓ qÆ
|üì. ]dtÿ‘√ ≈£L&Ü ≈£L&ÉT≈£îqï |üì. »s¡>∑uÀj˚T |ü]D≤e÷\|ü≥¢ Ä˝À∫+#·≈£î+&Ü
‘Ó\T>∑THê≥ »]–q ˇø£ ne÷qTwü ø±+&É≈£î düVü≤»+>± düŒ+~+∫q s¡#·sTT‘·≈£î
n_Ûq+<äq\T. πøe\+ ø£\Œq nsTT‘˚ me]ø° nuÛÑ´+‘·sê\T+&Ée⁄. n<˚ j·T<Ûës¡ú‘·
ñqï|ü&ÉT nìyês¡´+>±H˚ ≈£î˝≤\ Á|ükÕúeq, <äTs¡V≤ü +ø±sê\ Á|ükÕúeq, nVü≤+uÛ≤yê\
Á|ükÕúeq e∫Ã rs¡T‘·T+~. Ç~ nH˚ø£eT+~øÏ dü÷Œ¤]Ô<ëj·Tø£+>± ñqï|üŒ{Ïø°,
ø=+‘·eT+~ì ø£\es¡ô|&ÉT‘·T+~. Ç~ ‘·|Œü <äT. uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ e+{Ï dü+øÏw¢ ºü kÕe÷õø£
eédüú˝À »]–q ˇø£ <äTsêàs¡Z+ |ü≥¢ s¡#·sTT‘·\T düŒ+~kÕÔs¡T. <äTsêàs¡Z+ #·T≥÷º
n\T¢≈î£ qï e÷qe eTqdü‘Ô ê«\T _Ûqï+>± ñ+{≤sTT. Ä _Ûqï eTqdü‘Ô ê«\ Ä+‘·s+¡ –ø£
dü«>∑‘ê\qT s¡#·sTT‘· ˇ&ÉT|ü⁄>± |ü≥Tº≈£îHêïs¡T. yê{Ïì #·ø£ÿì ø£<∏ë ø£<∏äq •\Œ+‘√
∫Á‹+#ês¡T. Ç˝≤+{Ï ø£<∏ä\qT düs¡Tÿ´˝ÒwüHé n~Ûø£+>± e⁄qï |üÁ‹ø£\T Ä~yês¡+
nqTã+<Ûë\T Á|ü#·T]+#˚ kÕVü≤dü+ #˚j·Te⁄. $eTs¡Ù\qT m<äTs√ÿe&ÜìøÏ dæ<ä∆+>±
e⁄qï $XÊ˝≤+Á<Ûä e+{Ï ~q|üÁ‹ø£\T e÷Á‘·y˚T j·T<ës¡∆ J$‘· e´<Ûës¡∆ <äèXÊ´\qT
∫Á‹+∫ ìs¡÷|æ+∫q $XÊ˝≤+Á<Ûä dü+bÕ<äø£ esêZìøÏ n_Ûq+<äq\T Ç˝≤+{Ï eT¬sH√ï
yêdüÔ$ø£ ø£<∏äHê\≈£î ø£<∏ës¡÷|ü+ Ç#˚Ã s¡#·q\qT eTT+<äT eTT+<äT $XÊ˝≤+Á<Ûä
222 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

Ä~yês¡+ nqTã+<Ûä+˝À #·<äyê\qï ø√]ø£qT á ø£<∏ä ø£*Œ+∫+~. ˇø£ ø£<∏ä
#·~$q|ü&ÉT Ä s√»+‘ê n~ eTq*ï y˚~Û+#ê*, yÓ+{≤&Ü* n‘·˝≤≈£î‘·\+
#˚j÷· *. Ä+<√fi¯q≈£î >∑T]#˚j÷· *. eTq ndüV‰ü j·T‘·|≥ü ¢ eTq*ï dæ>T∑ |Z &ü ˝˚ ≤ #˚j÷· *.
á |üì #˚dqæ ø£<ë∏ s¡#s· TT‘·≈î£ , Á|ü#T· ]+∫q |üÁ‹ø£≈î£ Vü≤è<äjT· |üPs¡«ø£ qeTkÕÿsê\T.
` Ábıô|dò sü Y mdt.$.dü‘´· Hêsêj·TD

nuÛÑT´<äj·T s¡#·sTT‘·\ dü+|òüT+ C≤rj·T Hêj·T≈£î\T
<ä[‘· ‘ê‹«ø£‘q· T düŒwü+º #˚d+æ ~

Ä~yês¡+ $XÊ˝≤+Á<Ûä˝À Á|ü#·T]‘·yÓTÆq ø£<∏ä ª<∏ä÷...μ düeTø±©q ≈£î\ düeTdü´
ô|qTuÛ÷Ñ ‘êìï #·øÿ£ >± Ä$wüÿ]+∫+~. <ä[‘· ‘ê‹«ø£‘q· T düŒwü+º #˚d+æ ~. Hê´j·Teédüú
˝ÀbÕìï m‹Ô#·÷|æ+~. s¡#·sTT‘·≈£î n_Ûq+<äq\T.
` y˚\TŒ\ Hêsêj·TD
ns¡dü+ ‘Ó\+>±D≤ sêh XÊK Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù
e´+>∑´ #·eT‘êÿs¡ XË*’

Ä~yês¡+ nqTã+<Ûä+˝À Á|ü#·T]+∫q ø£<∏ä ª<∏ä÷...μ #ê˝≤ n<äT“¤‘·+>±,
$C≤„q<ëj·Tø£+>±, $X‚¢wüD≤‘·àø£+>± ñ+~. eTqTyê<ä dæ<ë∆+‘êìï. ≈£î\eédüú
<ëw”ºø±ìï, nÁ>∑es¡í <äTs¡Vü≤+ø±s¡ Ä~Û|ü‘·´ <Û√s¡DÏì Á|ü>∑‹o\ <äèø√ÿD+ qT+∫
#ê˝≤ #·ø£ÿ>± s¡#·sTT‘· Ä$wüÿ]+#ês¡T.
ø£<∏ä˝À e´+>∑´ #·eT‘êÿs¡ XË’* $Hê´dü+ >∑T+&Ó˝À‘·T*ï ‘ê≈£î‘√+~. b˛©düT
Ä|ò”düs¡T>± ñqï e´øÏÔ Hê´j·T eédüú ñqïyê&çøÏ, nsTTqyê&çøÏ Ä≈£î˝À¢ e&ç¶+#˚
HÓ’C≤ìï ø£fi¯fl≈£î ø£{Ïºq≥T¢ #Ó|üŒ&É+ >=|üŒ $wüj·T+. Ä~Û|ü‘·´ sê»ø°j·T eédüú
rs¡T‘ÓqTï\qT Á|ü•ïdü÷Ô ì\Bdæq |ü<‹∆ä u≤>∑T+~. Ç˝≤+{Ï ø£<\ä∏ T eT]ìï sêyê*‡q
nedüs+¡ , $düèÔ ‘·+>± <ä>±≈£î >∑Ts¡e⁄‘·Tqï »Hê\≈£î |ü]#·jT· + #˚j÷· *‡q ÄeX¯´ø£‘·
m+‘ÓH’ ê e⁄+~.
`õ.zãT˝ÒdüT
dæ|æ◊ @|æ sêh ø±s¡´<ä]Ù es¡Z düuÛÑT´\T
ø£<∏ä\T 223
á ø£<ä∏ kÕVæ≤‘·´ Á|üj÷Ó »Hêìï kÕ~Û+∫+~
|æ.$. düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY ≈£î\yêdüÔ$ø£‘·qT Á|ü‹_+_dü÷Ô sêdæq ª<∏ä÷...μ ø£<∏äqT,
<ëì Vü≤è<äj·÷ìï Ä$wüÿ]+#˚ dü+bÕ<äø°j·T yê´K´‘√ |üÁ#·T]+∫q $XÊ˝≤+Á<Ûä≈£î
n_Ûq+<äq\T. s¡#·sTT‘· düT˙˝Ÿ≈£îe÷sYqT n_Ûq+~dü÷Ô á ø£<∏äqT nuÛÑT´<äj·T
s¡#s· TT‘·\ dü+|òTü + (ns¡d+ü ) kÕ«>∑‹k˛Ô+~. uÛ≤s¡rj·T düe÷»+˝À Á|ü‹ dü+<äs“¡ +¤ ˝À
eTØ eTTK´+>± mìïø£\ ‘·s¡TD+˝À $ø£è‘·s¡÷|ü+ <ë\Tdü÷Ô e⁄+~ ≈£î\eédüú .
nìï eédüú\ô|’ Bì Á|üuÛ≤e+ Á|ü‘·´ø£å+>±H√, |üs√ø£å+>±H√ Á|ü‹_+_dü÷ÔH˚ e⁄+~.
ÄKs¡T≈£î |ü$Á‘·yTÓ qÆ <äì uÛ≤$düTqÔ ï Hê´j·Teédüôú |’ ≈£L&Ü. á n+XÊH˚ï Ç‹eè‘·+Ô >±
rdüT≈£îì Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq ø£<∏äq $<Ûëq+‘√ ≈£î\+ y˚sTT |ü&É>∑\ sêø£ådüs¡÷bÕìï
ø£fi≤‘·àø£+>± $eT]Ùdü÷Ô düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY sêdæq á ø£<∏ä kÕVæ≤‘·´ Á|üjÓ÷»Hêìï
kÕ~Û+∫+~. ‘Ó\T>∑T ø£<∏ä kÕVæ≤‘·´+˝À $\ø£åDyÓTÆq á ø£<∏ä~ ˇø£ Á|ü‘˚´ø£ kÕúq+.
≈£î˝≤ìï $düà]+#·≥+ <ë«sê ≈£î\ ìs¡÷à\q »s¡><∑ Tä . ≈£î\+>±&ç n+‘·´ÁøÏjT· \T
»]|æq|ü&˚ es¡Z <äèø£Œ<∏ëìï >∑T]+∫q Ä˝À#·q\≈£î ns¡+ú #˚≈L£ s¡T‘·T+~. n+<ëø±
es¡í, es¡Z <äèø£Œ<∏ë\T düeTq«j·T+‘√ kÕ>±*. ãVüQXÊ á ø£<∏ä˝Àì ‘ê‹«ø£‘· Ç<˚
nqT≈£î+{≤qT.
` ô|qT>=+&É \ø°àå Hêsêj·TD
n<Ûä´≈£åî&ÉT, Ä+.Á|ü. ns¡dü+
düT˙˝Ÿ yÓTT+&ç <ÛÓ’s¡´+>∑\ s¡#·sTT‘·

eTq <˚X¯+˝À nìï s¡+>±\˝À e÷~]>±H˚ Hê´j·Teédüú ≈£L&Ü $eTs¡Ù≈£î
nr‘·+>± @MT ˝Ò<äT. n+<äT≈£î }<ëVü≤s¡D\T mH√ï... ø£+∫ø£#·s¡¢ πødüT, #·T+&É÷s¡T
Vü≤‘ê´ø±+&É. Çe˙ï >∑T+&Ó\T ø£*∫y˚ùd ñ<ä+‘ê˝Ò. düT˙˝Ÿ yÓTT+&ç <ÛÓ’s¡´+>∑\
s¡#·sTT‘·. s¡#·sTT‘·\˝À, ø£e⁄\˝À Ç+‘· ‘Ó>∑Te ñ+fÒ eT] ø±e*‡+~ @eTT+~?
` ô|~›uÛ§≥¢ düTã“sêeTj·T´
Á|üeTTK s¡#s· TT‘·
á ø£<∏ä ñ<äéT dü÷Œ¤]ÔìdüTÔ+~

ª<∏÷ä ...μ ø£<∏ä... <äTsêàs¡ZyÓTÆq ≈£î\eédüú MT<ä }dæq ñ$Tàe÷Á‘·y˚T ø±<äT,
224 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

n–ï|üs«¡ ‘· $k˛Œ¤≥q+. nìyês¡ýÓTqÆ ÄÁ>∑V≤ü C≤«\. #·T+&É÷s¡T øπ düT rs¡TŒ H˚|<ü ´ä∏ +˝À
á Hê´j·Teédüú MT<ä, ≈£î\ eédüú MT<ä Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ ñe÷à*‡+<˚. kÕe÷õø£
Hê´j·T+, #·≥ºã<ä›bÕ\q ø√s¡T≈£îH˚ Á|üC≤kÕ«eT´ bÂs¡T\T kÕ–+#˚ b˛sê{≤ìøÏ á
ø£<∏ä ñ<äéTdü÷Œ¤]ÔìdüTÔ+~. ≈£î\e´‹πsø£ b˛sê{≤ìøÏ>∑\ ‘ê‹«ø£‘·qT n‘·´+‘·
düeTs¡úe+‘·+>± s¡#·sTT‘· á ø£<∏ä˝À Á|ü‹_+_+#ês¡T. ‘êq+≥÷ kı+‘·+>± @MT
#Ó|üŒ≈£î+&Ü ¬s+&ÉT bÕÁ‘·\‘√ á ≈£î\ yÓ’s¡T<Ûë´\˝Àì, dü+|òüTs¡¸D˝Àì bÕsêÙ«\qT
#Ó|æŒ+#·&É+ ø£<∏ë ø£<∏äq+˝Àì HÓ’|ü⁄D≤´ìï yÓ\¢&çdüTÔ+~. ˇø£ n‘·T´qï‘· b˛©düT
n~Ûø±] ôVA<ë˝À ñ+&ç≈£L&Ü düT˙˝Ÿ≈£îe÷sY ùd«#·Ã¤>± ‘·q n_ÛÁbÕj·÷\qT
yÓ \ ¢ & ç + #· > ∑ \ >∑ & É + dü + ‘√wæ + #· < ä > ∑ Z $wü j · T +. s¡ # · s TT‘· q T eTqdü ÷ Œ¤] Ô > ±
n_Ûq+~düTÔHêïqT. ø£<∏äqT $düÔè‘·+>± ÁbÕ#·Tsê´ìøÏ ‘Ó∫Ã <ëìô|’ #·s¡Ã »s¡>±*‡q
nedüs+¡ ñ+~.
` &ç.k˛eTdüT+<äsY
n<Ûä´≈£åî\T, @|”j·T÷&Éã÷¢Ć…
ø£<∏ä\T 225

Sunil Kumar Stories

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sunil Kumar Stories

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

˙\y˚DÏ

ne⁄qT. Ä e÷≥ø=ùdÔ Á|üe÷<äø£s¡yÓTÆq bÕÁ‘·*ï

ø√]ø£ y˚sT¡ — eTT#·Ã≥ y˚sT¡ .

22 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY xxii

nqTã+<Û+ä :ª<∏÷ä ...μ ø£<≈ä∏ î£ düŒ+<äq.....................................222

(qe´, Ä>∑dTü º 18, 2010)

(qe´, e÷]Ã 6, 2013)

(qe´, e÷]Ã 16, 2011)

(kÕ«‹, p˝…’ 16, 2010)

(qe´, nø√ºãsY 13, 2010)

(∫qT≈£î e÷dü |üÁ‹ø£ ` »qà~q Á|ü‘´˚ ø£ dü+∫ø£, 2015)

100 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

‘√ø£ <Ój·T´+ #Ó|æŒq &çdæ|æ¢ ø£<∏ä ÁbÕs¡+uÛÑ+

104 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

106 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

110 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

(Ä~yês¡+ Ä+Á<ÛCä À´‹, @Á|æ˝Ÿ 19, 2015)

112 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

114 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

116 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

118 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

(qe´, BbÕe[ Á|ü‘´˚ ø£ dü+∫ø£ ` 2010)

122 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

124 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

126 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

128 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

130 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

132 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

(qe´, BbÕe[ Á|ü‘´˚ ø£ dü+∫ø£, nø√ºãsY, 2011)

138 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

140 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

142 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

146 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

($XÊ˝≤+Á<Û,ä 15 pHé, 2014)

152 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

154 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

156 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

158 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

160 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

162 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

164 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

166 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

(qe´, pHé 6, 2012)

168 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

170 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

172 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

($|ü⁄\, pHé, 2010)

178 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

182 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

184 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

($XÊ˝≤+Á<Û,ä Ä~yês¡+, pHé 21, 2015)

186 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

194 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

($XÊ˝≤+Á<Ûä Ä~yês¡+ nqTã+<Û+ä , @Á|æ˝Ÿ 2015)

198 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

200 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

204 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

206 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

208 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

210 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

216 |æ.$.düT˙˝Ÿ ≈£îe÷sY

(yêøÏ* ` yÓuŸ e÷´>∑CH’… ,é nø√ºãsY 2015)

ª<∏ä÷...μ ø£<∏ä≈£î düŒ+<äq

yêdü$Ô ø£+>± düŒ+~+#·&+É kÕVü≤k˛ù|‘·yTÓ qÆ |üì...