PERIDO.CHRITIAN M.

BP4DB

l. INTRODUKSYON
Gayo'y ako'y mag sisimula sa pag papakilala at ako nga po pala si Perido, Christian M. , at naka tira sa
brgy.conchu purok 4, TMC , ang aking kahiligan eh ang pag babasketball at at kumain. at
 I. TULA tapat sa ating bayan...
i. Tula para sa Bayan
Sana ating pagnilay nilayan...
Pilipinas, Pilipinas kong mahal...
Pilipinas, Pilipinas kong mahal
Baki hindi kana umuusad bayan kong
Ngayoy nasaan na...
mahal...
Naghihingalo sa kamay ng bayan...
Kahirapan ang daing ng karamihan...
Bayan ko kaya ay makaahon pa...
Bayang nakalimot na...
Bayang nagsilisan na...
Bayang walang pagmamahal sa sariling
Bayang sarili lang ang inuna...
pinaggalingan...
Bayang tinalikdan na ang perlas ng
puro daing ang binibitiwan...
sinilangan silangan...
Walang ginagawa kundi paunlarin ang mga
sarili kapakanan...
pero paano ang ating bayan...

Politikang sing sangsang pa ng malansang

isda
Korupsiyon ang gawi ng iba...
Oh Para magpabango laman tuwing araw
nang election
Tanging pakitang gilas, mga buwaya ng
lipunan

Bayan koy inaankin na nang mga dayuhan...

Animoy alipin sa sarili nating bayan...
Mga banyaga lumulustay ng ating likas
yaman...
para lang yumaman ang iilan...

Bakit nagkagayon aking tanong sa sarili

Rizal, nasaan na ang pinaglaban?
Animoy nalimot na ng karamihan...
Animoy binura nabura naba sa kasaysayan...

Mga sakripisyo nang ating mga bayani

Nag buwis ng buhay para sa ating bayan...
Nasayang lang ba ang buhay nilang naging
 Ikaw na ang diwa'y nagbibigay-buhay,
Sa marmol na batong tigas ay sukdulan,
At ang alaalang wagas at dalisay
Sa iyo'y nagiging walang-kamatayan.

At ikaw, O Diwang mahal kay Apeles,

Sinuyo sa wika ni Pebong marikit,
O sa isang putol na lonang makitid
Nagsalin ng kulay at ganda ng langit.

ii. Tula para sa Alay sa isang
Minamahal
Sa Kabataan Pilipino
Itaas ang iyong noong aliwalas,
Mutyang Kabataan, sa iyong paglakad;
Ang bigay ng Diyos sa tanging liwanag
Ay pagitawin mo, Pag-asa ng Bukas.
Ikaw ay bumaba, O katalinuhan,
Mga puso namin ay nangaghihintay;
Magsahangin ka nga't ang aming isipa'y
Ilipad mo roon sa kaitaasan.
Hayo na ngayon dito papag-alabin mo,
Ang apoy ng iyong isip at talino,
Ang magandang ngala'y ihasik sa mundo,
At ipagbansagan ang dangal ng tao.
O dakilang araw ng tuwa at galak,
Magdiwang na ngayon, sintang Pilipinas!
Magpuri sa Bayang sa iyo'y lumingap,
Umakay sa iyo sa magandang palad.

Taglayin mo lahat ang kagiliw-giliw

Na ang silahis ng dunong at sining;
Kilos, Kabataan, at iyong lagutin,
Ang gapos ng iyong diwa at damdamin.

Masdan mo ang putong na nakasisilaw,

Sa gitna ng dilim ay dakilang alay,
Ang putong na yaon ay dakilang alay,
Sa nalulugaming iyong Inang Bayan.

O, ikaw na iyang may pakpak ng nais

At handang lumipad sa rurok ng langit,
Upang kamtan yaong matamis na himig,
Doon sa Olimpo'y yamang nagsisikip.

Ikaw na ang tinig ay lubhang mairog,

Awit ni Pilomel na sa dusa'y gamot
Lunas na mabisa sa dusa't himutok
Ng kaluluwang luksa't alipin ng lungkot.
 iii. Tula patukol sa Pag-ibig
Pag-ibig na parang pagsikat ng araw
Damdaming tila umaapaw
Ito'y simoy ng hangin sa bukang liwayway
Pag-ibig na sadyang walang kapantay

Ito'y haplos sa dalampasigan ng mga alon

Kasing ganda ng paghuni ng ibon
Sadyang nakakabighani na parang
bahaghari
Ito'y walang sinumang pinipili

Ito'y sinang ng tala sa gabing madilim

Liwanag ng buwan sa kalangitang kulimlim
Pagmamahal na sadyang kay tamis
Damdaming hindi mo matitiis

Ito'y rosas na bumubukadkad

Wari mo'y ibon na lumilipad
Sadyang kay ganda magmahal
Pag-ibig na kailanmay magtatagal.

iv. Tula para sa Kasawian
Ang Paligsahan Ng Buhay
Ang paligsahan ay nagumpisang magbukas
Ng mga piling kalahok kung sino ang
pinakamalakas
Pinagtipon tipon sa labanang may mataas
na antas
Ang gantimpala sa mananalo ay ang
kapalaran ng bukas
Wari bang hamon ng buhay na tayong lahat
ay kalahok
Sa paligsahang paunahang makarating sa
tuktok
Kung sino ba ang makakalagpas sa mga
pagsubok
At kung sino ba ang matatag at tunay na di
marupok
Kaya wag hayaang tumiklop ang tuhod
Kahit sa panghihina ay dahandahang
mapaluhod
Dapat kalimutan ang nararamdamang
pagod
Dahil ang laban ay dumarating nang sunod
sunod
Ibigay ang lahat ng makakaya
Magtiwala sa sarili, may magagawa pa
Wag mawawalan ng pagasa
Manatiling nakamulat ang mga mata
Sabay ibukas ang munting palad
Ano mang oras darating ang hinahangad
Tulad ng manlalarong naghihintay ng pasa
Nakasalalay ang puntos, kapag nahawakan
ang bola
Ganun kahalaga ang bawat panahon
Di dapat pinalalagpas ang bawat
pagkakataon
Yan ang aral na ipinapaalala nitong
kompetisyon
At ang disiplinang nakapaloob sa isang
kampeon
Sumigaw kahit gaano kaliit ang tinig
Di maglalaon ay tuluyan ka nilang maririnig
Habang ang tao’y may taglay na pagibig
May lakas na di padadaig kahit pang buong
daigdig
Bumangon ilang beses man madapa….
Walang tagumpay sa pagsuko
Kaya laban lang ng buong puso
Ipakita mong ikaw ang nararapat
Sino man ang makatapat, bumalakid man
ang lahat
Ang mundo ay isang parang laro
May panalo at may pagkabigo
Ngunit may karamay na kupunang
sumasaiyo
Na magsasabing “Magkasama tayo, sila
ikaw at ako”.
● Tula ng Pag-asa
◆ Sana Ako Pa Rin
◆ Umaga na nasa isip pa din kita
Oras oras ikaw lang aking sinta

Ang sakit lang na makita

Na ang puso ay masaya
Sa piling ng iba
Sana ang pagmamahal
Ay iyong madama
Hindi yung puro sya

Ang dami ko nang tinalikuran

Para ikaw ay muling mapasakin
Tinabla ko aking mga kaibigan
Dahil sa mahal pa rin kita at
alam mo yan

Nakikiusap lang
Na sana ako na lang
Ako na lang ulit
Ako ay bigyang pagkakataon
Na mapadama na mahal pa rin
kita

Sana mayroon pang pagasa

Na may isang tutulong
Na maibalik ka sa akin
Sana mabawasan lang
Sana hindi mawala
Sana ako pa rin
II. EPIKO
Tinatawag na Hinilawod ang epikong-bayan ng mga Sulod na nakatira sa
bulubunduking bahagi ng Panay. May dalawa itong pangunahing tauhan, sina Labaw
Donggon at Humadapnon, at may mga sariling salaysay. Sa saliksik ni F. Landa Jocano,
kaniyang naitala ang Labaw Donggon noong 1956 mula kay Ulang Udig, isang Sulod sa
Iloilo. Buod ng Hinilawod. Ang salaysay na Labaw Donggon ay nagsimula sa kaniyang
pamilya. Isa siyá sa tatlong mala-bathalang anak nina Abyang Alunsina, isang diwata, at
ni Buyung Paubari, isang mortal. Mga kapatid niya sina Humadapnon at Dumalapdap.
Pagkapanganak sa kaniya ay naghanap si Labaw Donggon ng mapapangasawa. Una
niyang nakuha si Abyang Ginbitinan, ikalawa si Anggoy Doronoon. Ikatlo at
pinakamahirap ang pakikipagsapalaran niya ay si Malitong Yawa Sinagmaling na asawa
ni Saragnayan, tagapag-alaga ng araw. Dahil may agimat din si Saragnayan, natalo niya si
Labaw Donggon sa labanan na tumagal ng maraming taon. Ibinilanggo ni Saragnayan si
Labaw Donggon sa kulungan ng baboy sa silong ng bahay niya. Samantala, nanganak ng
dalawang lalaki ang dalawang asawa ni Labaw Donggon, sina Asu Mangga at Buyung
Baranugan. Hiananap ng magkapatid ang ama, nakaharap si Saragnayan, ngunit ngayo’y
natuklasan ni Baranugan ang lihim ng kapangyarihan ni Saragnayan kayâ napatay ang
asawa ni Malitong Yawa Sinagmaling. Pinawalan ng magkapatid si Donggon at
pinaliguan. Ngunit nagtago ito sa loob ng isang lambat. Sina Humadapnon at
Dumalapdap naman ang humanap kay Labaw Donggon at nakita nilá ito sa loob ng
lambat ngunit halos bingi at lubhang matatakutin. Gayunman, pinagtulungan siyáng
gamutin nina Abyang Ginbitinan at Anggoy Doronoon pagkatapos mangako na pantay-
pantay siláng ituturing na asawa kasama ni Malitung Yawa Sinagmaling. Sinundan pa ito
ng mga pakikipagsapalaran nina Humadapnon at Dumalapdap na nakuha din ng kani-
kanilang asawa.

III. PABULA

.
IV. MAIKLING KWENTO

IV. ALAMAT

Ang bola at Ang ring

Isang bola ang nakatuwaang maglaro sa ibabaw ng isang naka tambay na ring . Kanyang
inaakyat ang tinambayan ng ring at pagdating sa itaas ay nagpapadausdos ang bola sa
kanyang ring .

Sa katuwaan ay di niya napansin na naishoot nya na pala ang bola . at di inaakala ng bola
namakakashoot pala sya sa trip na tira lang.

“Ipagpaumanhin mo kaibigan. Hindi ko sinasadyang gambalain ko ang pag tambay mo Wala

akong masamang hangarin. Nakatuwaan ko lang na maglaro sa iyong likuran.

“Sige, bibigyan kita ng change na wag kang maging malikot at ako'y naka tambay dito.

“Salamat kaibigan. Balang araw ay makagaganti rin ako sa kabutihan mo,” at binigyan sya ng
oras ng ring na makakapag laro ka sa akin basta't ika'y hindi magiging makulit sa aken at
wala kang gagawin kundi mag laro lamang ng matiwasay.

at nag pagsalamat ang bola sa ring gawa't nabigyan sya ng time para makapag laro ng
matiwasay at nag ano pa sya ng utang na loob.

“Utang ko sa iyo ang aking buhay,” laking pasasalamat na sabi ng bola sa ring.

● PAKSA“ISANG MAKABAGONG HENERASYON”

Minsan nadin ba kayong napangaralan ng inyong magulang, tito o tita, lolo o lola
nang dahil sa pagiging iresponsable? Kung ganon narinig niyo naba ang mga kwento ng
kanilang karanasan noong mga panahong kasing eded pa lamang natin sila. “Noong
araw naglalakad pa kami ng ilang kilometro makapasok lamang sa paaralan, kayo
ngayon naka service na nga’t lahat lahat tinatamad parin pumasok!” Nakaririndi man sa
inyong pandinig, diba’t nakakabilib din. Tila nagbago na talaga ang ating henerasyon.
Sa paglipas ng panahon unti-unti na tayong tumatanda, sa bawat pag-ikot ng
mundong ating ginagalawan ay syang paglipas ng oras, araw, at panahon na ngayo’y
 nananatili na lamang alaala ng ating kahapon. Noong tayo’y mga bata pa lamang iilan sa
atin ay madalas naglalaro sa labas ng ating mga tahanan; piko, patintero, langit-lupa, at
marami pang ibang laro ang ating lubos na kinagigiliwan. Ngunit subukan ninyong
pagmasdan ang mga bata ngayon, diba’t parang mahabang panahon na ang lumipas, tila
unti-unti ng naglalaho ang mga bagay na ating kinalakihan, marami na ang mga bata
ngayon ang mulat sa mga gawaing iba na sa pandinig ng matatanda. Internet, isang
salita ngunit napakaraming nagagawa, isa lamang ito sa mga bagay na nagmulat sa atin
ng isang bagong henerasyon. Dota, League of Legends, at Clash of clans iilan lamang ito
sa mga larong ginagamitan ng internet at lubos na kinaaadikan ng kabataan. Imbis na
makapag-aral ng mga aralin o makatulong sa gawaing bahay, ay mauupo na lamang
buong maghapon sa harap ng computer at magiinternet, yung iba pa ngay gumagastos
pa ng malaking halaga makapaglaro lamang ng may mabilis na internet connection. Tila
tayo’y nasisiyahan sa mga bagay na ating nagagawa sa pamamagitan ng internet, ngunit
iba parin ang saya na ating nadarama sa tuwing tayo ay naglalaro ng marungis at
pawisan kasama ang ating mga kaibigan, ang mga bagay na naranasan natin noong
tayo’y mga bata pa lamang ay nagsisilbing isang napakagandang alaala ng ating buhay,
ipagkakait ba natin ito sa mga batang minsan ay naging tayo din.
Ang pagiging responsible, magalang, at pagpapahalaga sa isang bagay ay isang
halimbawa ng makataong gawa kaya naman hahayaan paba natin itong tuluyan ng
maglaho? Ang madalas nating daing sa tuwing tayo’y pinapangaralan tungkol sa mga
ganitong bagay ay ang “magkaiba na ang sa ngayon sa noon”, ang ngayon at noon ay iisa
lamang, ika nga kung walang noon wala ang mga bagay na meron tayo ngayon, ang
dapat lang nating gawin ay matumbasan pa ang ating nagawa kahapon. Kaya’t kung tayo
ay nabubuhay sa makabagong henerasyon diba’t dapat pa nga natin itong palawakin at
pagyamanin, dahil kabataan na nga ang may pinakamaimpluwensya sa ating lipunan
maging isa tayong mabuting halimbawa para sa nakararami, dahil naniniwala akong, ang
kabataan ang pag-asa ng ating bayan.

V. DULA

Kay bilis nagbabago ang panahoin ngayon kasabay nito ay ang mga makabagong
pamamaraan at kagamitan na ginagamit sa larangan ng komunikasyon. Bakit di natin
saliksikin ang mga pagbabago sa wikang Filipino ng kasalukuyan henerasyon. Ano-ano na ba
ang nagbago dito? Paano ito nakakaapekto sa pang araw-araw natin pamumuhay? At Paano
nito hinuhubog ang kaisipan ng mga susunod na pag-asa ng bayan?
Sa panahong ito na marami nang makabagong teknolohiya para sa komunikasyon at
paghanap nang impormasyon. Kailangan din nang wikang Filipino na makipagsabayan sa
ibang Lenguahe na pumapasok sa ating bansa. Nakakatulong ang pagbabagong ito para
makasabay ang bagong henerasyon na maging “Globally Competitive” sa larangan nang
komunikasyon at pagkalap ng impormasyon.Ngunit kaakibat ng mga pagbabagong ito,
dapat din natin isipin ang preserbasyon at paglilinang ng wikang Filipino sa makabagong
panahon.
VI. SANAYSAY
Ang wika ang may pinakamahalagang aspetong bawat kutura. Ito ay susi na
ginagamit ng lahat ng antas ng tao sa lipunang kinatatayuan. Samakatuwid, ang wika ay
nagbibigay diin sa kapaligiran at kultura ng isang bansa. "Dahil na sa mga makabagong
mga pananalita, may ibang Gen Z ang hindi agad makakasabayo maiintindihan agad ang
mga sinasabi ng mga milenyal. Sa kabilang banda naman, meron ding mga nausong salita
noon na maaaring hindi rin agad maintindihan ng mga milenyal.Maaaring maging ugat
ito ng kalimutan o hindi pagkakaintindihan sa pagitan ng mga Gen Z at milenyal. Upang
maresolba ito, dapat ay ipaliwanag ng bawat panig ang kahulugan ng mga salita." "Ang
wikang ito ang magiging sanhi ng pagbabago, pag-yabong, at sa pag-unlad ng bansang
Pilipinas. Sinasalamin ang kultura at kasaysayan ng isang bansa. Bilang mag-aaral na
pilipino, makakatulong tayo sa pag-angat ng kalagayan ng ating pambansang wika sa
pamamagitan ng pag-galang at pag-sasapuso nito. Kasabay ng paglipas ng panahon,
maraming mga pagbabago ang naganap hindi lamang sa ating kapaligiran kundi maging
sa ating wika. Malaki ang naging pag-unlad ng wika, simula noong panahon pa ng mga
katutubo na kung saan tao ay may alibata hanggang sa kasalukuyan na kung saan
nagkaroon ng bagong alpabeto." "Nakasalalay sa ating wika at sa kung paano natin ito
gagamitin ang kaunlaran at karunungang yaman ng ating bansa. Subalit, ano na nga ba
ang isa sa sanhi sa pagbabago ng ating wika sa kasalukuyang panahon. Noon, lubhang
matalinhaga at mayaman ang paggamit ng ating mga ninuno sa wika. Isa sa mga
karaniwang uri ng mga salita ng ginagamit ng kabataan ngayon ang conyospeak.Sa
paglipas ng panahon, isang makabagong kasangkapan ang nakilala ng mundo. Ang
teknolohiya. Mula rito, masasabi natin na nabago ang ating wika. Naging madali para sa
atin ang kumonekta sa ibang bansa na nagiging sanhi upang makilala at matutunan natin
ang kanilang wika."