Professional Documents
Culture Documents
5 จีนประเด็นไต้หวัน
5 จีนประเด็นไต้หวัน
ประวัติศาสตรรวมสมัย
หัวขอ
“The Dragon and Porcupine:
จีนประเด็นไตหวัน”
พ.ต.หญิง ทิพยพาพร อินคุม
7 มิถุนายน 2566
วัตถุประสงค
• เพื่อศึกษาที่มาของความสัมพันธและสถานการณระหวางจีนและ
ไตหวันในปจจุบัน
• เพื่อเขาใจความเปนไปของสถานการณและเชื่อมโยงเหตุและปจจัย
ที่สงผลกระทบตอบริบทของโลกและตอไทย
• เพื่อวิเคราะหแนวโนมของสถานการณระหวางจีนกับไตหวันที่มีผล
ตอทาทีและจุดยืนของประเทศตางๆ ในอนาคต
หัวขอการบรรยาย
• สถานการณปจจุบันระหวางจีนกับไตหวัน (และสหรัฐอเมริกา)
• บริบททางประวัติศาสตรตอกรณีจีนกับไตหวัน
• นโยบายจีนเดียว (One China Policy)
VS หลักการจีนเดียว (One China Principal)
• ทาทีของสหรัฐอเมริกาตอประเด็นไตหวัน
• ผลกระทบของสถานการณตอ ไทย
“Porcupine Strategy”
• ยุทธศาสตรเมน หมายถึง กลยุทธการปองกัน “แบบอสมมาตร” (Asymmetric Defence
Strategy) โดยมาตรการปองกันตนเองนั้นจะทําใหผูบุกรุกตองมีตนทุนสูงมากจนไมคุมกับการ
จะรุกราน
• สําหรับผูปองกันตนเอง กลยุทธนี้ตองใชวิธีการลงทุนจํานวนมากดานความสามารถในการ
ปองกัน เชน อาวุธตอตานอากาศยาน ตอตานเรือรบ และตอตานรถถัง เพื่อสรางความเสียหาย
สูงสุดแกกองกําลังของฝายโจมตี
• จุดมุงหมายที่สําคัญที่สุดของกลยุทธนี้ คือ การใหการปองปรามเบื้องตนตอการบุกรุก และ
ทําใหการเขายึดจากฝายตรงกันขามตองลมเหลว ตามมาดวยการตอบโตที่มีประสิทธิภาพ
สูงสุด
บริบททางประวัติศาสตรตอกรณีจีนกับไตหวัน
สมัยราชวงศชิง
• ปราบปรามขุนศึกของราชวงศหมิงที่หนีการรุกรานมาที่ไตหวัน
ตั้งอาณาจักร “ตงหนิง”
• ไตหวันกลายมาเปนสวนหนึ่งในการปกครองของจีน
สงครามจีน-ญี่ปุน ครั้งที่ 1 ค.ศ. 1894 - 1895
• “สนธิสัญญาชิโมโนเซกิ” หรือ “สนธิสัญญาหมากวน”
• จีนตองยกอํานาจการครอบครองดินแดน ไตหวัน คาบสมุทรเหลียวตง
หมูเกาะเผิงหู คาบสมุทรเกาหลี ใหญี่ปุน
บริบททางประวัติศาสตรตอกรณีจีนกับไตหวัน (ตอ)
• ความสัมพันธระหวางจีนกับไตหวันชวงทศวรรษ 1980
• หลักการ “หนึ่งประเทศ สองระบบ” ของจีน
• มีการผอนคลายกฎเกณฑการเดินทางและการลงทุนระหวางกัน
• มีการเจรจาในวงจํากัดระหวางผูแทนอยางไมเปนทางการของสองฝายหลายครั้ง
• แต จีนยืนกรานวา “รัฐบาลสาธารณรัฐจีน (Republic of China) ของไตหวัน
ไมมีความชอบธรรม”
• การเมืองไตหวันเขาสู “จุดปฏิรูปประชาธิปไตย” ใน ค.ศ. 1996 ดวยระบบการ
เลือกตั้งประธานาธิบดีโดยตรง
บริบททางประวัติศาสตรตอกรณีจีนกับไตหวัน (ตอ)
• ประโยชนที่อาจเกิดขึ้น:
• ความขัดแยงระหวางจีนและไตหวัน สงผลใหจีนงดการสั่งซื้อสินคาจากไตหวันหลาย
ประเภทสินคา เชน ปลาและอาหารทะเล น้ํามันปรุงอาหาร บิสกิตและเคก ผลไมรส
เปรี้ยว และผลิตภัณฑจากปลา อาจสงผลใหจีนมีการนําเขารายสินคาดังกลาวจาก
ประเทศคูคาอื่นรวมทั้งไทยเพิ่มขึ้นได
• ไทยอาจมีการผลิตและสงออกในรายสินคาดังกลาวเพิม่ ขึ้น และสงผลตอการขยายตัวทาง
เศรษฐกิจอุตสาหกรรมของไทย โดยกลุมอุตสาหกรรมที่คาดวาจะไดรับอานิสงส ไดแก
อุตสาหกรรมเกษตร และอาหาร
ผลที่คาดวาจะเกิดขึ้นกับอุตสาหกรรมของไทย (ตอ)
• ผลกระทบ:
• การที่จีนระงับสงออกทรายธรรมชาติไปไตหวัน จะสงผลกระทบตอการผลิตชิปของไตหวัน เนื่องจาก
เปนอุตสาหกรรมตนน้ําของการผลิตแผงวงจรรวม (Integrated Circuit: IC) ของไทย
• ป 2564 ไทยนําเขาชิปเปนมูลคา 1.5 หมื่นลานดอลลารสหรัฐฯ (รอยละ 5.6 ของการนําเขาทั้งหมด)
โดยนําเขาจากไตหวันมากที่สุดที่รอยละ 30.5 รองลงมา คือ ญี่ปุนรอยละ 13.8 จีนรอยละ 11.6 เกาหลี
ใตรอยละ 8.6 และสหรัฐฯ รอยละ 8.4 ตามลําดับ ซึ่งนําเขามาเพื่อประกอบแผงวงจรรวม
(IC packaging) แลวสงออกหรือนําไปประกอบเปนแผงวงจรพิมพ (Printed Circuit Board
Assembly: PCBA) จากนั้นจึงสงออกตอไปประกอบเปนผลิตภัณฑปลายทาง
• หากไตหวันไมสามารถผลิตชิปได จะสงผลตอการขาดแคลนวัตถุดิบในภาคการผลิตของไทย ใน
อุตสาหกรรมที่ใชชิปเปนหลัก โดยเฉพาะอุตสาหกรรมยานยนต และอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส
ภาพรวมของผลกระทบตอไทย
• 1. การคาระหวางประเทศ
การขนสง โลจิสติกส ทําไดยากขึ้น คาใชจายแพงขึ้น แตในบางกลุมสินคาอาจจะไดประโยชนจากการนําเขา
และสงออกสินคาทดแทน
• 2. การลงทุนระหวางประเทศ
บริษัทตางชาติอาจจะหันมาลงทุนในภูมภิ าคใกลเคียง ยายฐานการผลิต เพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงดาน
ภูมิรัฐศาสตรโลกที่สูงขึ้น
• 3. อัตราเงินเฟอเรงตัว
หวงโซอุปทานสําคัญของสหรัฐฯ และจีนไดรับผลกระทบ จึงตองหันมาพึ่งพาการผลิตในประเทศหรือภูมภิ าค
เดียวกันมากขึ้น สงผลใหตนทุนการผลิตสูงขึ้นกวาเดิม อัตราเงินเฟอเรงตัวขึ้น
• 4. ความผันผวนทางดานตลาดการเงินสูงขึ้น
หวงโซอุปทานสําคัญของสหรัฐฯ และจีนไดรับผลกระทบ จึงตองหันมาพึ่งพาการผลิตในประเทศหรือภูมภิ าค
เดียวกันมากขึ้น สงผลใหตนทุนการผลิตสูงขึ้นกวาเดิม อัตราเงินเฟอเรงตัวขึ้น
สรุป
• กรณีที่ 1 • กรณีที่ 2 • กรณีที่ 3
• คว่ําบาตรเชิงสัญลักษณ ไมรายแรงมาก • มีความตึงเครียด ปดน้ํานาน กระทบตอ
• เลวรายสุด คือสงครามของจีนและ
(มีความเปนไปไดมากที่สุด) หวงโซอุปทานโลกและเศรษฐกิจภูมิภาค
แตไมถึงขั้นสงครามหรือใชอาวุธและ ไตหวัน เศรษฐกิจโลกแบงขาง
• จีนกับไตหวัน อาจจะมีการคว่ําบาตรเชิง
กําลังทหารเขาปะทะ ชัดเจน
สัญลักษณ เพิ่มการซอมรบชั่วคราว
• สิ่งที่นาเปนหวงมากที่สุด คือ เซมิคอนดัก
• สหรัฐฯ ไมคว่ําบาตรจีน สถานการณยังไมมี
เตอร จะขาดแคลนเพราะไตหวันเปน
• จีนและสหรัฐฯ เขาสูสภาวะ
ความรุนแรง มีความคลุมเครือทาง
ผูผลิตที่สําคัญที่สุดของโลก ถดถอย
ยุทธศาสตร ไมมีการเผชิญหนากันโดยตรง
• กรณีนี้ เปนแคความตึงเครียดระหวาง • ทางฝงสหรัฐฯ อาจคว่ําบาตรเศรษฐกิจ • การคาระหวางประเทศหยุดชะงัก
ประเทศ ไมมีการปะทะหรือใชกําลังทหาร จีน ซึ่งจะทําใหเศรษฐกิจโลกขยายตัวได
เพียงราวๆ 2% เพราะมูลคาทางการคา ในหลายพื้นที่ และเศรษฐกิจโลก
แตผลกระทบที่จะเกิดขึ้น คือ มีการแบงขั้ว
ทางเศรษฐกิจชัดเจน กระทบตอเศรษฐกิจ ของจีน สูงกวาของรัสเซียอยูมาก อาจขยายตัวเพียง 1% เทานั้น
โลกไมมาก
ตัวอยางขอมูลอางอิง
• Taiwan is not Chinese! A History of Taiwanese Nationality, 2007 (ไตหวันไมใชสวนหนึ่งของจีน :
ประวัติศาสตรชาติไตหวัน) เขียนโดย Hsueh Hua-yuan, Tai Pao-tsun และ Chow Mei-li
• กองวิจัยเศรษฐกิจอุตสาหกรรม. สถานการณความขัดแยงจีน-ไตหวัน และผลกระทบตออุตสาหกรรมไทย.
(สิงหาคม 2565)
• https://www.csis.org/analysis/first-battle-next-war-wargaming-chinese-invasion-taiwan
• Karoonp, Chetpayark. จีนเดียวเปนไปไดไหม ? สรุปความขัดแยงแบงแยกดินแดนของจีนกับพื้นที่ตางๆ
Posted On 8 September 2020 (https://thematter.co/quick-bite/chinese-authorities-
conflict/122968)
• กาแฟดํา. ‘ยุทธศาสตรเมน’ ของไตหวัน จะสูมังกรยักษพนไฟไดหรือ? 20 กันยายน 2565
(https://www.thaipost.net/columnist-people/212630/)
• ฯลฯ