You are on page 1of 34

10

Araling Panlipunan
Ikaapat na Markahan

LEARNING ACTIVITY SHEET


Talaan ng mga Nilalaman

Kasanayang Pampagkatuto at Koda Pahina


Naipapaliwanag ang kahalagahan ng aktibong
pagmamamayan o kaya ay Civic Engagement .............................. 1–6
(AP10ICC-IVa-1)
Nasusuri ang kahalagahan ng pagsusulong ng
pangangalaga sa karapatang pantao sa pagtugon sa
.............................. 7 - 14
mga isyu at hamong panlipunan. AP10IKP-IIIb-4
(MELC, Quarter 4, Week 3-4)
Natatalakay ang mga epekto ng aktibong
pakikilahok ng mamamayan sa mga gawaing .............................. 15 – 21
pansibiko sa kabuhayan, politika, at lipunan.
Napahahalagahan ang papel ng mamamayan sa
pagkakaroon ng mabuting pamahalaan (AP10ICC- .............................. 22 - 35
Ivi-10)

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. iii


Araling Panlipunan 10
Pangalan: _____________________________ Baitang : 10
Seksyon: _____________________________ Petsa :______________________

GAWAING PAGKATUTO
Aktibong Pagmamamayan

Panimula (Susing Konsepto)


Sa nakaraang talakayan ng Kontemporaryong Isyu ay natutunan natin ang dapat
paggalang at pagtanggap ng anumang kasarian ng tao para sa ganoon ay manatili ang
pagkakaisa at kaayusan ng sambayanan.
Sa susunod na aralin ay may layuning mabigyan ka ng mga kaalaman sa kahalagahan
ng pakikiisa o pakikilahok sa mga gawaing pang-komunidad upang mapanatili ang
pagtutulungan at pagdadamayan. Inaasahan din na pagkatapos mong matutunan ang pagiging
aktibong mamamayan, ay maisasabuhay mo ang mga ito upang makatulong sa kapwa.
Sa kasalukuyang panahon ay kailangan na maging responsableng mamamayan upang
mapanatili ang pagiging ligtas sa pandemyang ating kinakaharap.

Kasanayang Pampagkatuto at Koda

Naipapaliwanag ang kahalagahan ng aktibong pagmamamayan o kaya ay Civic Engagement


(AP10ICC-IVa-1)

Panuto:
Lagyan ng ( ) kung may mataas na kaalaman, ( ) kung may kaunting kaalaman at
( ) naman kung walang kaalam-alam batay sa iyong kaalaman. llagay ang sagot bago ang
patlang.

Gawain 1. Alamin mo! Gawin mo!

_______1. Ang mabuting pamamahala at mapanagutang mamamayan ay daan tungo sa


pangangalaga sa kapakanan ng mamamayan at pagsulong ng pambansang kita.
______2. Tungkulin ng mga Frontliners at ordinaryong mamamayan na sundin ang protocol
ng IATF.
______3. Sa lipunang demokratiko kailangang balansehin ang karapatan at tungkulin ng bawat
mamamayan para sa kabutihang panlahat.
______4. Ang pagbabawal sa may edad 0 hanggang 20 at 60 pataas na lumabas ay
makakatulong sa madaliang pagsugpo ng sakit na COVID-19.
______5. Ang pamahalaan ay instrumento sa pagsasakatuparan ng mga layunin at adhikain ng
demokrasya.
______6. Naiimpluwensiyahan ng publiko at interest groups ang pagpapatupad ng mga batas
at polisiya.
______7. Ang mga kriminal ay may karapatang alagaan ng batas sa demokrasyang bansa.
______8. Ayon sa ibang eksperto ang COVID-19 pandemya ay unang natuklasan sa Wuhan,
China.

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 1


_____9. Hinihikayat ng Saligang Batas ang partisipasyon ng higit na nakakaraming
mamamayan sa paghubog at pagbuo ng mga polisiya at programa ng pamahalaan at
estado.
_____10. Ang mandatong pagsuot ng face mask sa buong Pilipinas ay makatutulong sa
pagsugpo ng COVID-19.

Panuto:

Gamit ang mga larawan sa ibaba, sumulat ng mga nararapat gawin ng isang
mamamayan na naaayon sa polisiya ng IATF para sa pagsugpo sa COVID-19 pandemic.

Gawain 2. Hula-rawan

1._______________________________ 2._____________________________

3._______________________________________ 4.______________________________________
__ _____

5. ______________________________________
Panuto: _____

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 2


Basahin ang mga sumusunod na pangungusap at tukuyin kung ito ay Maabilidad,
Makabansa, Maalam, at Mapanagutan. Piliin ang tamang sagot sa kahon at isulat ang titik
lamang sa patlang.

Gawain 3: 4M’s Ko!

a. Maabilidad b. Makabansa c. Maalam d. Mapanagutan

______1. Tamang pagbayad ng buwis.


______2. Pagnenegosyo
______3. Pakikilahok sa pamamahala ng bansa.
______4. Pagtangkilik sa mga produktong Pilipino.
______5. Tamang pagboto.
______6. Pakikilahok sa mga proyektong pangkaunlaran ng komunidad.
______7. Pagbuo o pagsali sa kooperatiba.
______8. Pagsunod sa mahigit isang metrong agwat sa ibang tao.
______9. Pagsunod sa liquor ban.
______10. Pag-awit ng Lupang Hinirang.

Panuto:

Ang mga sumusunod na tanong ay tungkol sa pagiging aktibong


pagkamamamayan. Basahin at unawain ang bawat tanong. Sagutin ang mga ito na naaayon sa
iyong ginagawa bilang isang mag-aaral at mamamayan.

Gawain 4: Sanaysay na Aking Isasabuhay

1. Ano-ano ang kaya mong gawin para sa ikauunlad ng ating bayan?


___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________.

2. Paano mo maihahanda ang iyong sarili para maging isang mapanagutan, makabansa,
maabilidad, at maalam na mag-aaral at mamamayan sa Pilipinas ngayon at sa hinaharap?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________.

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 3


3. Datapwat seryoso ang pamahalaan na labanan ang COVID-19, patuloy pa rin ang paglobo
nito sa Pilipinas. Bilang isang mapanagutang mag-aaral, paano ka makakatulong upang
masugpo ito?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________.

4. Maraming tao na ang nagpatunay na hindi hadlang ang kahirapan upang magtagumpay sa
buhay. Ilan lamang sa mga ito ay sina Lucio Tan, Henry Sy, Manny Villar at Senator Emmanuel
Dapidran Pacquiao o kilalang pambansang kamao. Bilang isang maabilidad na mag-aaral,
paano ka makapag-aambag sa ekonomiya ng bansa?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________.

5. Ang pagboto (Right of Suffrage) ay isang obligasyon ng mga mamamayan sa bansa. Hindi
natatapos dito ang obligasyon ng bawat isa. Kinakailangang makilahok ang bawat isa sa mga
proyektong pangkaunlaran. Bilang isang mag-aaral at mamamayan, paano mo gagamitin ang
iyong pagiging maalam sa pagpili ng mga pinuno at pakikilahok sa mga gawaing pampaaralan
at pampamayanan?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
____________.

Gawain 5 (Paggawa ng Sulat)

Ayon sa ating pinag-ralan. Pamilya ang pinakamaliit na uri ng society, pamilya ang
pinagmulan ng isang lahi hanggang sa ito ay naging nasyon na ngayon ay sila ang naninirahan
sa mundo. Bilang isang bahagi ng lipunan, ano-ano ang mga naiaambag ng isang tao sa
pagunlad ng isang bansa?

Panuto:
Gumawa ng isang sulat para sa iyong magiging anak sa hinaharap sa kung paano
niya gampanan ang pagiging responsableng mamamayan sa paggawa ng mga mabubuti sa
komunidad. Sundan ang pamantayan sa ibaba sa paggawa ng iyong sulat.

Pamantayan Puntos Nakuhang puntos


Nilalaman (content) 15
Organisasyon ng ideya 10
Kalinisan 5
Kabuuan 25

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 4


Pangwakas

Bago tuluyang matapos ang gawaing ito, maglahad ng mga bagay na yong natutunan
sa araling ito.

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
____________________________________________________________________.

Mga sanggunian:

A. Aklat
1. Mactal, Ronaldo B., et al. Mga Kontemporaneong Isyu. Pasig City: Phoenix, 2017.

B. Internet
1. https;//www.who.ints. Health-topics
2. https://www.rappler,com.

Inihanda ni:

EMILIO C. BINIAHAN
May Akda

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 5


Araling Panlipunan 10
Pangalan: ________________________________ Baitang: 10
Seksiyon: ________________________________ Petsa: _______________

GAWAING PAGKATUTO
Mga Isyu sa Karapatang Pantao

Panimula

Ang mga sumusunod na gawain ay maaari mong gawin upang ganap na maunawaan
ang kahalagahan ng pagsulong at pangangalaga sa iyong karapatan bilang isang tao. Ito ay
kailangang mapagtuunan ng pansin sa pamamagitan ng pagpapakilala ng iyong guro. Ang mga
gawain na naihanda ay sasagutin sa inyong bahay sa tulong ng inyong mga magulang, kapatid
o sinumang maaari mong hingan ng gabay. Intindihing mabuti upang matugunan ang hinihingi
ng competency. May ilang babasahing kalakip upang lalo pang maging madali ang pag intindi
sa nilalaman ng paksa. Ang ilang bagay na mahirap maintindihan ay maaaring itanong sa iyong
guro. Mangyaring ibalik ang activity sheets sa pagbabalik mo sa paaralan.

Ang aralin ay patungkol sa karapatang pantao, kung paano mo ito isulong at


pangalagaan sa kabila ng mga kasalukuyang hamon sa lipunan. Mula pagkasilang hanggang sa
libingan ay kailangang matamasa na natin nang buo, tiyak at di-maihihiwalay na karapatan
natin. Kaakibat ng “pagiging buhay” ang karapatang matugunan ang lahat ng mga
pangangailangan upang “manatiling buhay” at mabuhay nang may dignidad at puno ng
pagpapahalaga sa sariling kapakanan bilang tao

Kasanayang Pampagkatuto at Koda

Nasusuri ang kahalagahan ng pagsusulong ng pangangalaga sa karapatang pantao sa


pagtugon sa mga isyu at hamong panlipunan. AP10IKP-IIIb-4 (MELC, Quarter 4, Week 3-4)

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 7


Gawain I: Alam at Hindi Alam na Karapatan

Panuto: Itala ang mga sagot na hinihingi ng graphic organizer. Isulat ang mga karapatan mo
na alam mo at mga karapatang hindi mo alam.

Aking mga Karapatan

Alam Hindi Alam

Gawain II: Pagbasa (Pagkakaiba ng Karapatan at Pribelihiyo)

Panuto: Basahin at intindihin ng mabuti ang teksto at sagutin ang tanong batay sa
pagkakaunawa sa binasa.

May iba’t iba tayong mga karapatan. Ang Karapatan ay angking laya na
kaloob sa atin ng Diyos at iba’t ibang batas upang maging maligaya ang ating
pamumuhay. Ang Pribelihiyo ay espesyal na konsiderasyon o advantage na
kaloob sa isang tao o grupo. Halimbawa, karapatan nating makapag-aral habang
ang mabigyan ng scholarship ay isang pribelihiyo

Pinagkunan: Kayamanan by Eleanor D Antonio,et al, page 215

1 Ayon sa talata, paano naiiba ang Karapatan sa Pribelihiyo?


___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Bilang isang mag-aaral, ano sa tingin mo ang iyong mga Karapatan? Pribelihiyo?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 8


Gawain III: Karapatan o Pribeliyiho?

Panuto: Iguhit ang sa bawat patlang kung ang pahayag ay maituturing na karapatan
at kung hindi.

__________1. Magbayad ng buwis ayon sa kinikita.


__________2. Makipagtulungan sa may kapangyarihan.
__________3. Makipagkasundo sa anumang kontrata.
__________4. Iligtas ang buhay at sarili sa umiiral na Pandemic.
__________5. Makatanggap ng anumang ayuda mula sa pamahalaan sa panahon ng
Pandemic.
__________6. Mabigyan ng lunas kung may sakit.
__________7. Makapasok sa paaralan.
__________8. Masabi o maisulat ang mga ideya
__________9. Sundin ang mga batas ng Pilipinas
__________10. Tumulong para mapanatiling malinis ang iyong barangay

Gawain IV: Paglabag sa Karapatang Pantao

Panuto: Suriin ang bawat sitwasyon na ipinapakita ng bawat larawan. Bilugan ang salitang
TAMA kung naaayon ito sa karapatan at MALI kung hindi ito naaayon sa karapatan ng tao at
ibigay ang suhestiyon sa mga sumusunod na sitwasyon.

1. Magulang na nananakit at nagpaparusa sa mga anak kapag hindi sumusunod bilang bahagi
ng pagdididsiplina

Art by: Fredritz Andrei R. Balut

A) Tama B) Mali

Suhestiyon:_________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
2. Ang pambubully o pag - aalipusta na nagdudulot ng trauma sa mga miyembro ng LGBT
_________

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 9


Art by: Fredritz Andrei R. Balut

A) Tama B) Mali

Suhestiyon:_________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_____

3. Pagmamaliit sa mga IP’s dahil sa kanilang hitsura at sa kanilang pagkatao.

Art by: Fredritz Andrei R. Balut

A) Tama B) Mali

Suhestiyon:__________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
____

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 10


4. Ang preferencial treatment na binibigay sa mga ordinaryong mamamayan na
nangangailangan ng paggabay at tulong.

Arts by: Fredritz Andrei R Balut

A ) Tama B) Mali

Suhestiyon:__________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

5. Pagbibigay ng iba pang anyo ng insentibo sa mga COVID 19 frontlines.

Art by: Fredritz Andrei R. Balut

A) Tama B) Mali

Suhestiyon:_______________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
________________________________________________
Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 11
Gawain V: Pagbasa (Karapatan ng Iba’t ibang pangkat)

Kababaihan:
Ang mga kababaihan ay may mahalagang tungkulin sa pagbuo ng estado,
kaya marapat lamang na sila ay bigyang pagpapahalaga sa pamamagitan ng
pagsasaalang-alang sa kanilang karapatan tulad ng mga sumusunod: karapatang
makaboto, karapatang makapagtrabaho, karapatang makapag-aral, karapatang
magplano ng pamilya at pangalagaan ang mga anak.
Katutubo:
Bilang pagkilala sa iba’t ibang pangkasaysayan at pangkulturang karanasan
at pagkakaiba-iba ng mga katutubo sa bawat rehiyon at bansa , pormal na ipinahahayag
ang deklarasyon ng United Nations tungkol sa mga karapatan ng mga katutubo o
Indigenous People. Ito ay inilalahad bilang pamantayan ng tagumpay na kailangang
matamo upang maisulong ang tunay na pakikipagtulungan at pantay na paggalang sa
kanila. Narito ang ilan: Karapatang matamasa bilang kolektibo o indibidwal ang lahat
ng karapatang pantao, Karapatang maging malaya at pantay sa lahat ng iba pang tao
at indibidwal, at Karapatang maging Malaya sa anumang uri ng diskriminasyon sa
paggawa ng kanilang karapatan, lalo na yaong mga nakabatay sa kanilang katutubong
pinagmulan at pagkakakilanlan.
Bata:
Dahil sa pagkilala sa kahalagahan ng mga kabataan sa pagbuo ng bansa, ang
kanilang kagalingan ay itinataguyod ng ating pamahalaan. Ang ilan sa kanilang
karapatan ay ang mga sumusunod: maisilang at magkaroon ng pangalan, magkaroon
ng tahanan at pamilyang mag-aaruga; manirahan sa payapa at tahimik na lugar;
magkaroon ng sapat na pagkain, malusog at aktibong katawan; mabigyan ng sapat na
edukasyon; mabigyan ng pagkakataong makapaglaro at makapaglibang; mabigyan ng
proteksyon laban sa pang-aabuso, panganib at karahasan; maipagtanggol at
matulungan ng pamahalaan at makapagpahayag ng sariling pananaw.
Mga pinagkunan: Slide.share.net/rajnulada/10karapatan-ng-bawat-batang-pilipno

Kayamanan by Eleanor D Antonio, et al, page 212- 214

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong batay sa pagkakaunawa sa binasa.

1. Bakit kailangang maunawaan ng mga mamamayan ang kanilang karapatan?


___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 12


2. Bakit kailangang maprotektahan ang mga karapatan ng mamamayan?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
______________________________________________________ .

3. Paano epektibong maipaunawa sa atin ang ating mga karapatan?


________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________

Repleksyon

Panuto: Kumpletuhin ang pangungusap batay sa sariling natutunan at opinyon

• Iginagalang ko ang ____________________________________________________


• Ipinagmamalaki ko ang _________________________________________________
• Nalulungkot ako kapag _________________________________________________
• Pangarap ko ang ______________________________________________________
• Mapapakinabangan ako ng aking barangay sa pamamagitan ng ________________
___________________________________________________________________

Pangwakas na Gawain

Panuto: Sagutin nang buong husay ang tanong batay sa natutunan mo sa mga gawaing iyong
isinagawa.

Bago tuluyang matapos ang gawaing ito, magbigay ng isang konsepto na iyong natutuhan mula
sa aralin. Isulat ang iyong sagot sa nakalaang espasyo

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 13


Mga Sanggunian

Aklat:

Antonio, Eleanor D. et al. Kayamanan: Mga Kontemporaryong Isyu, Manila: Rex Book Store
Inc., 2017. pp. 212-215

Website:

Retrieved from
https://patriciaperol.files.wordpress.com/2016/10/wp-1476476428816.jpg?w=625
Slide.share.net/rajnulada/10karapatan-ng-bawat-batang-pilipno

Inihanda ni:

BERNADETTE O. BALASSU, T-III


Solano High School
May Akda

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 14


Araling Panlipunan 10
Pangalan : _______________________________________ Lebel: 10
Seksyon: ________________________________________ Petsa: ____________

GAWAING PAGKATUTO
PAKIKILAHOK NA PAMPOLITIKA
(Ikaapat na Markahan – Linggo 5-6)

Paunang Kaalaman Para sa Mag-aaral

Tinatalakay sa pag-aaral ng kontemporaryong isyu ang kinahaharap ng mundo sa


kasalukuyan. Bilang pinakamahalagang elemento ng Estado, nasa kamay natin bilang
mamamayan ang pagtugon sa mga isyu at hamong panlipunan na ating kinahaharap. Dahil nasa
ating mga kamay ang susi para sa pagbabago ng ating lipunan.
Ang pakikilahok sa mga gawaing politikal ay tumutukoy sa anyo ng pakikisalamuha ng
isang indibidwal sa mga gawaing politikal sa lipunang kanyang kinabibilangan. Ito ay isang
proseso kung saan ang isang indibidwal ay nakatatamo ng kaalaman, saloobin, paniniwala, at
pagpapahalaga kaugnay sa sistemang politikal kung saan siya nabibilang at sa kanyang mga
gampanin bilang mamamayan o aktibong kasapi sa umiiral na sistemang politikal. Ang
kulturang politikal ay tumutukoy sa saloobin, paniniwala, at pagpapahalaga na sumusuporta sa
proseso ng isang particular na sistemang politikal ito ay kinabibilangan ng mga kaalaman at
kasanayan, positibo o negatibong saloobin tungkol sa politikal na pakikilahok. Bilang resulta
sa pakikilahok sa gawaing politikal ang mga indibidwal ay nagkakaroon ng kamalayan tungkol
sa gampanin ng mga aktibong mamamayan at gawaing pampolitikal.
Sa mga gawaing naihanda ay inyong lubos na mauunawaan ang paraan ng politikal na
pakikilahok at ang epekto ng aktibong pakikilahok ng mamamayan sa politika at lipunan.

Pamantayan sa Pagkatuto para sa Ikaapat na Markahan

*Natatalakay ang mga epekto ng aktibong pakikilahok ng mamamayan sa mga gawaing


pansibiko sa kabuhayan, politika, at lipunan. (MELC 3)

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 16


Mga Gawain:
Gawain 1: “Decoding”
Panuto: Bawat letra ay mayroong katumbas na numero. Buuin ang salita gamit
ang mga katapat na letra ng bawat numero hanapin ang katumbas ng
letra ng mga numero sa ibaba at isulat ang sagot sa patlang na nailaan.
Pagkatapos magawa ang mabuo ang mga salita ay iyong sagutan ang
pamprosesong tanong sa ibaba upang tuklasin ang iyong paunang
kaalaman.

D B I A E F J H C G W Y U
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
R Q P S O N M L T K Z X V
14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

16,4,10,2,18,22,18 ___________________
14,4,21,3 ___________________
2,13,11,3,17 ___________________
16,4,20,16,18,21,3,22,3,23,4 ___________________
5,16,5,23,22,18 ___________________
16,4,14,22,3,1,18 ___________________
21,3,16,13,19,4,19 ___________________

Pamprosesong tanong:
Mula sa mga salitang iyong nabuo, ano sa tingin mo ang nais ipakahulugan ng mga ito?
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
___________________________________________________________________.

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 17


Gawain 2: “Alin ang TAMA”
Panuto: Isulat ang PP kung ang pahayag ay paraan ng pakikilahok sa pamahalaan o politika at
sa lipunan at H kung hindi.
_____1. Pagtatayo ng mga samahang sibiko.
_____2. Pagboto sa halalan.
_____3. Pagbibigay ng mga donasyon sa mga mahihirap.
_____4. Pagsali sa partidong politikal.
_____5. Pagreregalo sa mga kawani ng pamahalaan.
_____6. Pagtatayo ng lihim na samahan.
_____7. Paghalal ng mga kinatawan ng party-list.
_____8. Pagbabayad ng buwis.
_____9. Pagpigil sa mga hindi magagandang ginagawa ng mga politico.
_____10. Paglalahad ng saloobin sa mga katiwalaan ng pamahalan.

Gawain 3: “Negatibo o Positibo”


Panuto: Suriin ang mga epekto ng sumusunod na paraan ng pakikilahok sa pamahalaan o
politika. Bilugan ang (-) kung ang pahayag ay mga masamang epekto, (0) kung
walang kaugnayan, at (+) kung may magandang epekto ito sa mamamayan.
1. Pagboto sa halalan. - 0 +
2. Pagdaos ng mga rali. - 0 +
3. Pag-ipon ng maraming pirma para sa isang petisyon. - 0 +
4. Pagsuporta sa mga partidong politikal. - 0 +
5. Pagpuna sa maling gawain ng mga pinuno sa pamahalaan. - 0 +
6. Pagkakaroon ng mga samahang politikal. - 0 +
7. Malayang pagpupulong at pagpapahayag. - 0 +
8. Pagboto sa party-list. - 0 +
9. Pagsali sa mga samahang politiko. - 0 +
10. Paggalang sa karapatang pantao. - 0 +
11. Pagbibigay ng regalo upang mapadali ang proseso. - 0 +
12. Pagsali sa mga nagrarali. - 0 +
13. Pagbibigay ng donasyon sa mga opisyal ng pamahalaan. - 0 +
14. Pagbabayad ng buwis. - 0 +
15. Pagtatakip sa mga kamalian ng mga pinuno. - 0 +

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 18


Gawain 4: “Gawain ko, Anong Epekto nito?”
Panuto: Gumawa ng talaan ng mga paraan ng pakikilahok na iyong magagawa bilang isang
mamamayan sa ating politika sa unang kahon at ilahad ang maaaring maging epekto
nito sa ating bansa sa kaliwang kahon.
Politikal na Pakikilahok Epekto

Gawain 5: “Sang-ayon o Hindi”


Panuto: Lagyan ng tsek (√) ang hanay batay sa iyong sagot. At sagutan ang mga
pamprosesong tanong.
Mga Pahayag Sang-ayon Hindi Sang-ayon
1. Magkaroon ng malayang pamamahayag ang
mga mamamayan.
2. Makapili ng mga ibobotong kandidato para
sa komunidad at bansa.
3. Hindi pagboto at di-pagpansin sa araw ng
eleksiyon.
4. Makasali at sumuporta sa mga non-
government organization.
5. Sumapi sa mga asosasyon, samahan, o union.
6. Pagbayad ng buwis.

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 19


Pamprosesong tanong:
1. Ipaliwanag kung ano ang epekto ng pakikilahok ng mamamayan sa mga gawain at
usaping pampolitika.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
______________________________,
2. Ipahayag ang iyong saloobin sa mahahalagang isyung pampolitika na kinahaharap ng
iyong pamayanan.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
______________________________,

Karagdagang Gawain
Panuto: Pumili ng gawaing iyong naiibigan sa ibaba at ilahad ang sagot sa pangunahing tanong.
Gawain 1 Gawain 2 Gawain 3
Sumulat ng isang talumpati. Lumikha ng commix strip na Umisip ng mga praktikal na
Himukin ang taong bayan na may tatlong tauhan. Ilahad paraan kung paano tayo
makilahok sa gawaing dito kung paano makakalahok sa gawaing
pampolitika at ilahad ang makakalahok sa gawaing pampolitika upang makamit
mga epekto nito sa pampolitika upang makamit ang mabuting pamamahala
pagpapabuti ng ating bansa, ang maayos na lipunan. sa bansa. Ilahad ito sa
pamamagitan ng pagsulat ng
isang bukas na liham.

Suriin ang iyong gawain ayon sa sumusunod na pamantayan sa rubrics bilang pagtataya.
Rubrics sa Gawain
Pamantayan Lubos na Mahusay Mahusay Hindi Gaanong Hindi Mahusay
(5) (4) Mahusay (3) (1)
Nilalaman Wasto o My ilang mali o Karamihan sa Mali at hindi
makatotohanan ang hindi mga datos na makatotohanan
lahat ng mga datos makatotohanang nailahad ay mali ang mga datos
datos o hindi na nailahad.
makatotohanan.
Paglalahad Lubhang maayos at Maayos ang Kulang sa Magulo ang
organisado ang paglalahad. kaayusan ang paglalahad ng
paglalahad. paglalahad. mga detalye.
Kalinawan Lubhang malinaw at Malinaw at Maraming mga Malabo ang
nauunawaan ang nauunawaan bahagi ang mga pahayag.
mga pahayag. ang mga hindi
pahayag. nauunawaan sa
mga pahayag.

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 20


Pagninilay:

Napag-aralan ko na…
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________.

Naniniwala akong…
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
____________.
Mula ngayon…
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
________________.

Sanggunian Para sa Mag-aaral


Mga Aklat
Antonio, Eleanor D. et. al. Kayamanan: Mga Kontemporaryong Isyu. Batayan at Sanayang
Aklat sa Araling Panlipunan. Quexon City: Rex Printing Company, Inc. 2017
Department of Education. Modyul sa Mag-aaral ng Araling panlipunan. Unpublished
Module, 2017

Inihanda ni:

KENNETH TORRES SANDAGA


Dupax del Norte National High School
May Akda

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 21


Araling Panlipunan 10
Pangalan: _________________________________________ Lebel: 10
Seksiyon: _________________________________________ Petsa: ____________

GAWAING PAGKATUTO

Papel ng Mamamayan sa Pagkakaroon ng Isang Mabuting Pamahalaan

Panimula

Napakahalaga ang papel ng mamamayan sa pagkakaroon ng isang mabuting


pamahalaan. Ito ang ideya ang paniniwala na ang demokrasya ay nagbibigay ng kapangyarihan
sa mga mamamayan na magkaroon ng boses.

Ito ang tinatawag na participatory governance. Ang governance na ito ay hindi lamang
nakatutok sa desisyon ng mamamayan, kasama rin dito ang paninigurado na ang bawat polisiya
na ipatutupad ay maayos at hindi lumalabag sa bansa. Ito rin ay isang paraan ng mamamayan
para maisakatuparan ang ating iginigiit na pagbabago sa pamahalaan.

May mga naihandang kasanayan sa modyul na ito na tatapusin sa ikapito at ikawalong


linggo ng ikaapat na kwarter.

Kasanayang Pampagkatuto at Koda

Napahahalagahan ang papel ng mamamayan sa pagkakaroon ng mabuting pamahalaan


(AP10ICC-Ivi-10)

Alamin

Bakit mahalaga para sa atin ang paglahok sa mga nagaganap sa ating pamahalaan o
lipunan sa kabuuan? Ano ba ang kalagayan ng ating demokrasya sa kasalukuyan?

Maaaring sagutin ang mga katanungang iyan ng mga pag-aaral tungkol sa ating bansa.
Ang Democracy Index at Corruption Perceptions Index ay dalawa lamang sa mahahalagang
pag-aaral tungkol sa estado ng demokrasya ng ating bansa. Ang una ay binubuo ng Economist
Intelligence Unit. Pinag-aaralan nito ang kalagayan ng demokrasiya sa 167 bansa sa buong
mundo. Limang kategorya ang pinagbabatayan ng index na ito: electoral process, civil liberties,
functioning of government, political participation, at political culture.

Ano nga ba ang layunin ng Participatory Governance?


1. Nagbibigay ng kapangyarihan o boses sa mga mamamayan
2. Nagbibigay ito ng pagkakataon na makapagdesisyon ng maayos ang pamahalaan.
3. Madaling natutugunan ang mga pangangailangan ng mamamayan.
4. Nabibigyan ng pagkakataon ang mga mamamayan, katuwang ang pamahalaan sa
pagbalangkas at pagpapatupad ng mga solusyon sa suliranin ng bayan.

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 23


Gawain 1 – Suriin ang Larawan

Panuto: Suriin ang larawan at sagutin ang mga tanong sa ibaba.

Pinagkuhanan ng larawan: https://tinyurl.com/ybapb43w

Pamprosesong Tanong:

1.Ano ang ipinapakita ng larawan?


________________________________________________________________________

2. Ano ang nakikita mong magandang dulot nito sa bayan o sa bansa?


________________________________________________________________________

3. Sa nakikita mo sa bandang itaas ng larawan, ano kaya ang tinutukoy na pagbabago?

Dagdag Kaalaman
Ayon sa Democracy Index 2016, ang Pilipinas ay pang limampu sa kabuuang 167 na
bansa. Sa kabila ng deklarasyon na tayo ay isang demokratikong bansa, ang Pilipinas ay
itinuturing na isang flawed democracy. Ibig sabihin, may malayang halalang nagaganap at
nirerespeto ang mga mamamayan nito. Ngunit, may mga ibang aspekto ng demokrasya ang
nakararanas ng suliranin tulad ng pamamahala at mahinang pakikilahok ng mamamayan. Ayon
sa index, hindi tayo maituturing na ganap na demokrasya. Sa katunayan, labingsiyam na bansa
lamang ang maituturing na may ganap na demokrasya.

Alamin natin kung anong mga bansa ang tinutukoy na maituturing na ganap na malaya?
Halika sama-sama nating kilalanin ang mga bansa na yan sa pamamagitan ng isang gawain.

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 24


Gawain 2- Pangarap kitang Marating!

Panuto: May mga kilalang pasyalan sa ibaba. Tukuyin kung saang bansa ito matatagpuan.
Piliin sa loob ng kahon ang tamang sagot. Isulat ito sa kanang bahagi ng larawan.

Norway Iceland New Zealand


Canada Australia Netherlands
Spain United Kingdom France
South Korea

Larawan ng Pasyalan Bansa

1.

2.

3 .

4.

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 25


5.

6.

7.

8.

9.

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 26


10.
Pinagkuhanan ng mga larawan: https://tinyurl.com/y8odjj94,https://tinyurl.com/y9rukpvz,
https://tinyurl.com/ycch2cu,https://tinyurl.com/ya8fsxgj,https://tinyurl.com/y7w8ut5h,
https://tinyurl.com/ybd4zuum,https://tinyurl.com/y79xmh9w,https://tinyurl.com/ya5sdsxc
https://tinyurl.com/y8jmq9sg,https://tinyurl.com/y6wbczc5

Gawain 3 - Suriin ang Datos

Panuto: Suriin ang datos sa ibaba. Sagutin ang mga tanong pagkatapos.

Pinagkuhanan ng larawan: https://tinyurl.com/y7hvfndm

Pamprosesong Tanong:
1.Ano ang ipinapakita ng datos?
_______________________________________________________________________

2. Ano ang pagbabago ng ranggo ng Pilipinas mula 2012 hanggang 2019?


________________________________________________________________________

3. Sa anong taon nakamit ng Pilipinas ang pinakamataas na ranggo?


______________________________________________________________________

4.Sa anong taon naman ito nasa mababang ranggo? Ano kaya ang maaaring dahilan nito?

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 27


Maituturing na isa sa pinakamalaking hamong kinakaharap ng mga Pilipino sa
kasalukuyan ang katiwalian. Ayon sa Transparency International, isang pangkat na lumalaban
sa katiwalian, “corruption ruins lives.” Tumutukoy ang korapsyon o katiwalian sa paggamit sa
posisyon sa pamahalaan upang palaganapin ang pansariling interes. Ayon kay Co at mga
kasama (2007), ang katiwalian ay ang pagpapalawig ng interes ng pamilya, mga kasamahan,
mga kaibigan, at sarili ng mga nanunungkulan sa pamahalaan. Ayon naman kay Robert
Klitgaard (1998), batay kay Co at mga kasama (2007), nagkakaroon ng katiwalian bilang bunga
ng pagkasakim sa kapangyarihan, malawak na pagbibigay ng desisyon, at kawalan ng
kapanagutan. Kaya naman laganap ang mga katiwalian sa mga bansang dating kolonya, dahil
ginamit ito bilang instrumento ng pananakop (Scott, 2000, ayon kay Co at mga kasama, 2007).

Gawain 4 – Sukatin Mo!

Panuto: Pag-aralan ang Corruption Barometer Index sa ibaba. Suriin kung ano ang nais nitong
ipakita sa mga mamamayan. At pagkatapos sagutin ang mga tanong sa ibaba.

Pinagkuhanan ng larawan: https://tinyurl.com/y939std5

Pamprosesong Tanong:

1. Sa datos na ipinapakita sa barometer index, ilang bahagdan ang nagsasabi na hindi


maganda and ginagawa ng pamahalaan? ___________________________
2. Ilan naman and nagsasabi na Mabuti ang ginagawa ng pamahalaan? ____________
3. Bakit may nawawalang tatlong (3) porsyento sa datos? Ano ang opinion mo dito?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
________________________________ .
4. Magbigay ng reaksyon sa kabuuang ipinapakita ng datos na ito.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
____________________________________________________________________.

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 28


Gawain 5 - Buoin Mo!

Panuto: Gumawa ng sanaysay ayon sa iyong pagkaunawa sa larawan na nasa ibaba.

Pinagkuhanan ng larawan: https://tinyurl.com/y939std5


_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________.

Pamantayan sa Gawain
Pamantayan Puntos Iskor
Nilalaman 5 puntos
Kaugnayan sa Tema 3 puntos
Organisastyon ng Ideya 2 puntos
Kabuuan 10 puntos

Gawain 6 – HALO LETRA

Panuto: Ayusin ang mga nagulong letra upang mabuo ang mga salita.

1. ARPAIPTCIORTY VRGECEONAN
2. ITSELIT CCODERAMY
3. LIOSCA ATCPALI
4. ULIPBC EAHNGRI
5. CPBULI ONLCATTUSNOI
6. AIIPTRCTOPAYR GUDEBTNGI
7. EAMTHCTI SMBESASELI
8. IALSCO LMODEEPVTNE
9. NVSITEENTMT NLPA
10. OPPELSE NGAIZORANITO

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 29


Gawain 7- APRUB O DIS-APRUB

Panuto: Sumulat ng reaksiyon tungkol sa dalawang larawan. Sabihin dito kung bakit Aprub
ka at kung bakit Dis-Aprub ka. Alin dito ang sa tingin mo ay aprub at alin naman
ang dis-aprub.

Pinagkuhanan: https://tinyurl.com/yaj35nw4, https://tinyurl.com/y8txzqon

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________.

Pamantayan sa Gawain
Pamantayan Puntos Iskor
Nilalaman 5 puntos
Kaugnayan sa Tema 3 puntos
Organisastyon ng Ideya 2 puntos
Kabuuan 10 puntos

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 30


Gawain 8 - Halaga Ko, Hanapin Mo!
Panuto: Gamit ang mga simbolo sa ibaba, tukuyin ninyo ang iba’t ibang samahan sa
Civil Society.

A- -1 J- -10 S- - 19
B- -2 K- -11 T- - 20
C- -3 L- -12 U- -21
D- -4 M- -13 V- - 22
E- -5 N- -14 W- - 23
F- -6 O- - 15 X- - 24
G- -7 P- - 16 Y- - 25
H- -8 Q- - 17 Z- - 26
I- -9 R- - 18

1. T 18 D 20 N L Sagot:
G s
2. F 14 D N G N 25 Sagot:
G s
3. D V 5 L P 13 N 20 Sagot:
J S 20 I C N4
D 22 O A 3 G s

4. P R 15 F SS N1 L Sagot:
1C1D5 M 3 N4
C V C 15 R G N9Z1T N 19

5. G V 18 N E 14 T – R N N4 Sagot:
9N9T9 T5 O

6. G 5 N 21 I E 1U O O 13 O 21 S Sagot:
O

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 31


Gawain 9 – Istorya Ko, Ikukuwento Ko!

Panuto: Gamit ang mga larawan sa ibaba ay bumuo ng kwento tungkol sa gusto mong
mangyari sa buhay mo. Ikonek ito sa katatapos na aralin tungkol sa pakikilahok.
Ilagay ang sagot sa ibaba.

1 2 3 4

5 6 7 8

9 10 11 12

Pinagkuhanan ng larawan: https://tinyurl.com/y8up87jv,https://tinyurl.com/y9unbq6n,


https://tinyurl.com/yb86fn7q,https://tinyurl.com/yc8ynefn,https://tinyurl.com/y8evez47,
https://tinyurl.com/ycsv8p9f,https://tinyurl.com/ycn2kokr,https://tinyurl.com/ycrhru3c,
https://tinyurl.com/y9l5svek,https://tinyurl.com/yckq8a4g,https://tinyurl.com/ydykpbvr
https://tinyurl.com/y8zv2x8t

KWENTO NG BUHAY KO
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________.
(Gumamit ng karagdagang papel kung kulang ang nakalaan)

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 32


Pamantayan sa Gawain
Pamantayan Puntos Iskor
Nilalaman 5 puntos
Kaugnayan sa Tema 3 puntos
Organisastyon ng Ideya 2 puntos
Kabuuan 10 puntos

Gawain 10 – Bakit o Bakit?

Pinangarap mo bang maging isang politiko? Kung hindi naman, anong pangarap mo
na may kaugnayan sa pakikilahok sa pamayanan? Ibahagi sa klase ang pangarap mong ito.

Panuto: Gumawa ng talumpati tungkol dito.

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________.

Pamantayan sa Gawain
Pamantayan Puntos Iskor
Nilalaman 5 puntos
Kaugnayan sa Tema 3 puntos
Organisastyon ng Ideya 2 puntos
Kabuuan 10 puntos

Rubric for scoring

10 points – Kung wasto at napunan lahat ng gawain


9 points - Kung wasto ngunit kalahati lamang ang napunan na gawain
8 points – Kung wasto ngunit sangkapat lamang ang napunan na gawain
7 points - Kung kalahati ang mali at napunan na gawain
6 points – Kung mali lahat ang gawain

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 33


Repleksyon:
1. Ang aking natutunan ay
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

2. Ang gustong gusto kong gawain ay


___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

3. Ang gusto ko pang gawin ay


__________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Sanggunian para sa Mag-aaral


AKLAT

Department of Education. Araling Panlipunan 10: Mga Kontemporaryong Isyu. Pasig:


DepEd, 2016.

WEBSITE

https://tinyurl.com/ybrre5qz

MGA LARAWAN

https://tinyurl.com/ybapb43w
https://tinyurl.com/y8odjj94
https://tinyurl.com/y9rukpvz
https://tinyurl.com/ycch2cub
https://tinyurl.com/ya8fsxgj
https://tinyurl.com/y7w8ut5h
https://tinyurl.com/ybd4zuum
https://tinyurl.com/y79xmh9w
https://tinyurl.com/ya5sdsxc
https://tinyurl.com/y8jmq9sg
https://tinyurl.com/y6wbczc5
https://tinyurl.com/y7hvfndm
https://tinyurl.com/y939std5
https://tinyurl.com/yaj35nw4
https://tinyurl.com/y8txzqon
https://tinyurl.com/y8up87jv
https://tinyurl.com/y9unbq6n
https://tinyurl.com/yb86fn7q

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 34


https://tinyurl.com/yc8ynefn
https://tinyurl.com/y8evez47
https://tinyurl.com/ycsv8p9f
https://tinyurl.com/ycn2kokr
https://tinyurl.com/ycrhru3c
https://tinyurl.com/y9l5svek
https://tinyurl.com/yckq8a4g
https://tinyurl.com/ydykpbvr
https://tinyurl.com/y8zv2x8t

Inihanda ni:

ANA JANE A. FERRER


Bonfal national High School
May-akda

Note: Please Practice Personal Hygiene at all times. 35

You might also like