Professional Documents
Culture Documents
net/publication/349924427
CITATIONS READS
0 31
2 authors:
Some of the authors of this publication are also working on these related projects:
Evaluation of Temperature of Colored Asphalt Pavements Using Field Experiment View project
Predictive Models for Mechanical and Rheological Behavior of Crumb Rubber Modified Asphalt Binder Using Response Surface Methodology (RSM) View project
All content following this page was uploaded by Mohammad Sedighian-Fard on 04 May 2022.
نادر صولتیفر* ،استادیار ،گروه مهندسی عمران ،دانشگاه ارومیه ،ارومیه ،ایران
محمد صدیقیان فرد ،دانشجوی کارشناسی ارشد ،گروه مهندسی عمران ،دانشگاه ارومیه ،ارومیه ،ایران
*پست الکترونیکی نویسنده مسئولn.solatifar@urmia.ac.ir :
چکیده
هدف آزمایش بارگذاری تسررعیی یاه ر رازررازی )APTمطالعر ا تحلیل اثعات محیطی ا تعاهیکی بع اضررعیس زرراز ای ا عملکعدی
رازررازی میباشررد .تحلیل این اثعات میتواند زررا ها تحس شررعایو اایعی در محل بر لو بیانجامد .نیاز بر انجام آزمایش APTبر
دلیل عدم یابل المینان بودن مد های لعاحی ا راشهای تحلیل میباشرد کر صرحس ن ایج این مد ها تحس شرعایو تعاهیکی اایعی
یابل تایید ازرس .در این مقالر پس از بعرزی اهمیس را اندازی ا از فاد از APTدر پژاهشهای مهندزی رازازی ،بر مععهی انواع
توزرعر یاه ر این آزمایش پعداخ ر ا زرسس کاربعد آن در ارزیابی شاخصهای مخ لف زاز ای ا عملکعدی رازازی مانند ناهمواری،
شیارشدگی ا ...مورد تحلیل ا بعرزی یعار گعه ر ازس .بعخی زاز ا کارهای شکسس ا پارام عهای مهم ا ضعاری پازخ رازازی کر
باید در بعنامر آزمایش در نظع گعه ر شرروند ،ارا ر شررد ازررس .در ادامر کاربعد APTدر ارزیابی تاثیع هعالیسهای مخ لف تعمیع ا
نگهداری بع رای رازرازی بر همعا ن ایج عملکعد آنها مورد بعرزی یعار گعه ر ا بعخی مزایا ا معایب از فاد از آن در این ارزیابی
ارا ر شرد ازرس .ن ایج ننران میدهد ،نعخ زاا رازرازی تحس آزمایش APTبر خوبی شرییرزازی نمیشود؛ چعا کر زاا رازازی
هعآیندی بلندمدت ازرس .بنابعاین مقایسرر ا اع یارزنجی بین نعخ زاا پیشبینی ا انداز گیعی شد در محل ،نیازمند اعما ضعایب
عملکعدی نسررریی برر نعخهای زاا ازرررس .در نهایس میتوان گفس آزمایش APTابزاری منازرررب بعای ارزیابی گزینرهای تعمیع ا
نگهداری رازرازی ازرس؛ بر شرعلی کر ایدامات با درک جامی ا درزر ی از مهندزی ،عملکعد ا ره ار رازازی بر خوبی بعنامرریزی
شوند.
واژههای کلیدی :آزمایش بارگذاری تسریع یافته روسازی ( ،)APTنرخ زوال ،شیارشدگی ،ناهمواری ،فعالیتهای تعمیر و نگهداری.
تاریخچه اارای آزمایش APTبه آزمایش راه آشرررو 8در اوایل تعمیر و نگهداری روسررازی اسررت .این امر گزینههای مختل
دهره 1۱3۹بر میگردد کره هنوز بره عنوان یکی از اررامعترین نیازمند آن اسرررت که متهیرها غیر از این فعالیتها باید در تمام
تحقیقات عملکرد سریسرتمهای روسازی در نظر گرفته میشود. شرایط از امله ظرفیت سازهای ،شرایط محیطی و ترافیکی اابت
این آزمرایش تجهیزات مختلفی برا تواره بره هدف از انجام آن نگه داشرررته شررروند .هدف دوم ،ارائه دادههای عملکردی تحت
دارد .برخی از این تجهیزات دسرتگاههای قابل حملی هستند که محیطی و بارگذاری کنترل شده برای کالیهراسیون شرایط مختل
میتوان دمای محیط را به وسریله اتا هایی کنترل کرد و دستگاه مردلهرای پیشبینی عمکرد ،طراحی و ...اسرررت .این مردلهررا
آزمایش را به محل واقعی منتقل نمود .پژوهشگران مختلفی اقدام میتوانند برای برونیابی نتایم APTبه عملکرد در محل ،نه تنها
به سرراخت روسررازی در شرررایط خاط آزمایشررگاهی با مقیاس در سرط پروژه بلکه در سرط شرهکه مدیریت روسازی 6نیز به
کامل و تحت شرررایط کنترل شررده ،کردهاند .همچنین برخی از کار گرفته شرروند .حصررول اولین هدف برای ارائه مزایای APT
پژوهشگران تجهیزات دوار با سرعت حرکت باال توسعه دادهاند. ضروری است؛ دومین هدف نیز مزایای APTرا افزایش میدهد.
در حال حاضررر آزمایشهای APTبه سرره دسررته کلی تقسرریم با این حال استفاده از آزمایش APTدارای مزایایی از امله
میشرررونرد :واحردهای کامل-مقیاس ،واحدهای قابل حمل و ارزیابی و به دسرت آمدن سرریع پاس روسازی تحت آزمایش،
واحدهای اابت (.)Weinmann, Lewis and Tayabji, 2004 توانایی شرررهیهسرررازی اارات محیطی و ...در ارزیابی انهههای
بارهای خطی ترافیکی هستند (شکل Weinmann, Lewis ( )6 .1.2واحدهای کامل-مقیاس
.)and Tayabji, 2004 واحدهای کامل-مقیاس یکی از انواع APTمیباشررند که در آن
به منظور رفع کمهودهای فناوری مواود ،موسررسرره ملی از ترافیز واقعی وسررایل نقلیه برای بارگذاری ترافیکی اسررتفاده
14
تحقیقات راه ( )NIRRدستگاه قابل حمل APTیعنی شهیهساز میشرررود .نمونههای معمول این واحدها در مرکز ملی فناوری
آسفالت )NCAT( ۱در دانشگاه آبورن 1۹آمریکا ،مسیری به طول
1/7مایل به شرکل بیضی با قطعات آزمایشی 2۹۹فوت (مطابق
شرکل )1و نیز پروژه MnRoadبا قطعه آزمایشری به طول سه
مایل در بزرگراه بین ایالتی ۱4و حلقهای بسته با طول 2/3مایل
است (شکل .)Weinmann, Lewis and Tayabji, 2004( )2
همچنین تجهیزات بررارگررذاری تسرررریع یررافترره روسررررازی
11IFSTTARدر نانس فرانسه برای مطالعه آسیت روسازیهای
واقعی تحت بار ترافیز سنگین راهاندازی شده است (شکل .)3
این مسریر دایرهایشکل دارای 12۹متر طول (برای دایره با قطر
شکل .1مسیر آزمایشی Weinmann, Lewis and ( NCAT 38متر) ،حداکثر سرعت 1۹۹کیلومتر بر ساعت و برای حداکثر
)Tayabji, 2004 بار چرخ 63کیلونیوتن طراحی شرررده اسرررت ( Jacob and
.)Cottineau, 2016همچنین نوع دیگری از واحد شرهیهسازی
بارگذاری وسرایل نقلیه در شرکل 4ارائه شده است .این نوع از
APTبا سررعت پنم تا 3۹کیلومتر بر سراعت قادر به اعمال بار
استاتیکی 21تا 6۹کیلونیوتن و بار دینامیکی با نرخ 18۹۹۹دور
در 24سررراعت در مدت زمان شرررش تا نه ماهه اسرررت که بار
ترافیکی 13تا 2۹سراله را شهیهسازی میکند ( Henderson et
.)al, 2008
شکل .8قاب بارگذاری تسریع یافته واقع در TFHRC شکل .5دستگاه HVSواقع در پایگاه مهندسین ارتش آمریکا
()Weinmann, Lewis and Tayabji, 2004 ()Weinmann, Lewis and Tayabji, 2004
شکل .9تجهیزات آزمایش روسازی ملی سازمان هوایی فدرال شکل .6دستگاه HVSواقع در مرکز تحقیقات روسازی برکلی
()Weinmann, Lewis and Tayabji, 2004 ()Weinmann, Lewis and Tayabji, 2004
اولین )Mk II( HVSقابل حمل در اُکتهر 1۱7۹راهاندازی وسرریله نقلیه سررنگین ( )HVSرا برای این منظور توسررعه داده
شد .این دستگاه 3۹تنی میتواند تا حدود 8۹۹تکرار بارگذاری اسررت .انگیزه اصررلی برای توسررعه HVSعمدتاً به دلیل قابلیت
را در هر سرراعت در قطعه روسررازی آزمایشرری به طول 6/2متر اسرتفاده از نتایم آن برای تحلیل ارزیابیهای انجام شده بر روی
اعمال کند .حداکثر بار اعمال شده روی روسازی 33 ،کیلونیوتن روسازیهای آفریقای انوبی بوده است (.)Plessis et al, 2017
.3کاربرد APTدر ارزیابی وضعیت روسازی بوده ،که بعدها به 73کیلونیوتن افزایش یافته اسررت .به عنوان
در این بخش مهمترین کراربردهرای آزمرایش APTدر ارزیابی نمونه در ادول 1برخی تالشهای صورت گرفته در خصوط
روسررازی مانند ناهمواری ،شرریارشررردگی، ویژگیهای مختل آزمایش APTبا HVSارائه شده است.
13
مکانیسمهای شکست و ...ارائه شده است. عالوه بر این ،در شرررکرل 7شرررهیهسررراز بار قابل حمل
( )MLS10نشان داده شده است .در این دستگاه امکان تنظیم بار
بین 4۹تا 73کیلونیوتن واود دارد .بار اسررتاندارد موسررسرره
.1.3ناهمواری
تحقیقات بزرگراه فدرال آلمان 3۹کیلونیوتن با فشررار تایر 8/3
پژوهشرری توسررط مارتین و گلیسرران ( Martin and Gleeson,
بار 16میباشررد .با اسررتفاده از این فشررار ،راهاندازی MLS10با
)1999بر روی قسمتی از روسازی آسفالتی بزرگراه هیوم 1۱واقع
حداکثر سرررعت 22کیلومتر بر سرراعت و حدود 6۹۹۹تکرار
در ویکتوریای اسرترالیا (بزرگراه اصرلی بین ملهورن و سیدنی) با
بارگذاری در هر ساعت امکانپذیر است (.)Liu et al, 2016
اسررتفاده از تجهیزات 2۹ALFبرای تعیین تاایر فعالیتهای تعمیر
و نگهداری بر ناهمواری روسازی انجام شده است.
.3.2واحدهای ثابت
ALFبار نیم-محور ،افت یا تز چرخ را در اهتی از
قطعه روسازی آزمایشی به طول 12متر با سرعت 2۹کیلومتر بر این نوع از APTاز قا هایی برای بارگذاری استفاده میکند که
سرراعت اعمال میکند که در شررررایط معمولی برابر با حدود مکران اابتی دارد و نمیتواند به راحتی به محلهای مختل
3۹۹۹۹تکرار بارگذاری در هر هفته است .اندازه بار اعمال شده آزمایش حمل شود .در واحدهای اابت ،APTقطعات روسازی
میتواند بین 4۹تا 8۹کیلونیوتن باشد و تا حدود 1۹کیلونیوتن خاصری طراحی شردهاند که ممکن اسرت برای روسازیهای در
وسررریعی از افزایش یرابرد .بارگذاری میتواند بر روی طی حال بهرهبرداری عمومیت و کاربرد نداشرته باشند ( Plessis et
توزیعهای عرضی برای انعکاس بهتر شرایط میدانی اعمال شود. .)al, 2017نمونرههرای معمول عهرارتند از تجهیزات آزمایش
در حالی که این دسررتگاه قابل حمل اسررت ALF ،از سررال بارگذاری تسررریع روسررازی ملی سررازمان هوایی فدرال و قا
2۹۹۹در ملهورن نگهداری شررده و اغلت آزمایشها در داخل یافته )ALF( 17واقع در مرکز تحقیقات 18TFHRCکه به ترتیت
سولهای به طول 34متر و عرض 18متر انجام میشود تا کنترل در شکل 8و شکل ۱نشان داده شدهاند.
شکل .14پروفیلسنج الکترونیکی از نوع تماسی با قرارگیری بر نیلسِن ( )Nielsen, 1999با استفاده از دستگاه اندازهگیری شیار
روی سطح روسازی توسط دو میله شاخص ()Tang, 2010 دانمارکی )DART( 23انجام شرررده اسرررت .الیههای روسرررازی
بزرگراه Danish HRAدر شکل 13ارائه شده است .بارگذاری
برابر 24۹۹۹و 12۹۹۹تکرار در روز به ترتیت برای حالت دو
طرفه و یز طرفه بوده اسرت .سررعت شرهیهسرازی وسیله نقلیه
سنگین با حرکت خطی نیم کیلومتر بر ساعت میباشد .بارگذاری
چرخها 63کیلونیوتن (بر اساس 13۹کیلونیوتن بار محور) بوده
و اندازهگیری شریارشدگی با پروفیلسنم دقیق لیزری انجام شده
اسررت .نتایم نشرران میدهد تقویت و بهسررازی روسررازی ،نرخ
شیارشدگی را حداقل چهار برابر در دمای 4۹دراه سلسیوس و
پنم تا شرش برابر در دمای 3۹دراه سلسیوس کاهش میدهد.
شکل .15الیههای روسازی بزرگراه Nielsen, ( Danish HRA
در طول تابستان ،متوسط سط شیارشدگی 1/6میلیمتر در محل
)1999
افزایش یافته اسرت .این سرط شیارشدگی تقریهاً معادل با 3۹۹
تکرار بارگذاری در DARTاست .همچنین بر اساس نتایم یز
.3.3ساز و کارهای شکست
سرراله آزمایش ،میتوان مشرراهده کرد که پس از 13سررال عمر
پایش برخی پارامترهای پاسرر روسررازی در حین ارزیابی تاایر
روسازی ،هیچ خطر بالقوهای از شیارشدگی در روسازی روکش
فعالیتهای تعمیر و نگهداری ضررروری اسررت .این پارامترها به
شده واود ندارد (.)Nielsen, 1999
سرراز و کار (مکانیس رم) شررکسررت بسررتگی دارند .در ادول 2
خالصهای از ساز و کارهای اصلی معمول شکست با فهرستی از
.1.4اندود سطحی مهمترین پارامترهای ضروری برای پایش هر کدام از این ساز و
نتایم این آزمایش نشان میدهد تا زمانی که سازه روسازی دارای کارها ارائه شررده اسررت .این امر در طول برنامهریزی آزمایش
شررایط تکیهگاهی مناسرت است ،اندود سطحی میتواند به طور APTبرای اطمینان از این که برنامه ابزارگذاری و پایش برای
موار در حفاظت از روسررازی مورد اسررتفاده قرار گیرد .همچنین ارزیابی تمام سراز و کارهای شرکستی که انتظار میرود در طول
اسررتفاده موفق از سررنگدانههای تیزگوشرره در آ بندی سررطحی آزمایش رخ دهد ،مهم و قابل تواه است (.)Steyn, 2009
تحت شرررایط بارگذاری خاط نیز تایید شررده اسررت ( Steyn,
2009; Steyn, De Beer and Visser, 1997; Paige-Green, جدول .2ساز و کارهای شکست معمول و پارامترهای مهم پاسخ
.)2004 روسازی برای پایش در طول آزمایش )Steyn, 2009( APT
پارامترهای مهم پاسخ روسازی مکانیسم شکست
.2.4پوششهای نازک آسفالتی فعالیت ترز ،طول ترز ،ترز انعکاسی،
ترزخوردگی
در این آزمایش عملکرد پوشررش نازز آسررفالتی بر روی انواع تهییر مکان روسازی
مختلفی از الیههای اسرراس ارزیابی شررده اسررت .نتایم آزمایش مکان ،عمق و وسعت شیار ،پشتیهانی از
شرایط الیه (چگالی ،ظرفیت باربری، شیارشدگی
نشرران میدهد که این روکشها دارای عملکرد خوبی با الیههای
مقاومت) ،تهییر مکان روسازی
اساس تثهیت شده با سیمان هستند .عالوه بر این محدودیتهای
خیز (در سط و عمق) ،عمق و وسعت
رَواداری فعالیتهای ترزها (ناشی از روسازی بتنی ترز خورده شکست الیه اساس
شیار ،چگالی ،ظرفیت باربری
پوشرش داده شده با الیه نازز آسفالتی) توسعه داده شده است.
از دست دادن
نتایم نشرران میدهد که قیر السررتیکی الیه آسررفالتی میتواند
بافت الیه سط روسازی ،روزدگی قیر ویژگیهای عملکردی
مقراومرت در برابر ارابجایی ترز را حداقل دو برابر اندازه (مقاومت لهزشی و )...
روکشهای معمول آسررفالتی افزایش دهد .اسررتفاده از الیههای
نازز روکشهای اصررال شررده پلیمری ،از طریق آزمایش با
.4کاربرد APTدر تحلیل پیامد سییاستهای تعمیر
تجهیزات HVSدارای عملکرد مشرررابه با روکشهای ضرررخیم
و نگهداری
میباشرد ( Steyn, De Beer and Visser, 1997; Strauss et
al., 1998; Van der Merwe et al., 1992; Kong Kam Wa به منظور تحلیل پیامد سرریاسررتهای تعمیر و نگهداری توسررط
.)et al., 1997 آزمرایش برارگذاری تسرررریع یافته روسرررازی ،در این بخش به
کراربرد آزمرایش APTبرای ارزیرابی الیره روکش نازز صررورت موردی آزمایشهایی که با تجهیزات HVSدر آفریقای
روسازی آسفالتی توسط اون و هارِوی ( Jones and Harvey, انوبی انجام شده مورد بررسی قرار گرفته است (شکل .)16در
)2009صررورت گرفته اسررت .هدف اصررلی پژوهش مقایسرره تعمیر و این آزمرایشهرا پیرامرد اارای فعرالیرتهای مختل
عملکرد سرره روکش نگهداری با اسررتفاده از مخلوطهای الیه نگهداری روسازی به شر زیر مورد ارزیابی قرار گرفته است.
بیندر-اصال شده در مقابل دو مخلوط روکش نگهداری کنترلی
(الیه آسررفالتی با دانهبندی متراکم 26و الیه آسررفالتی با دانهبندی
منقطع )27میباشد .این پروژه به سه بخش کلی تقسیم میشود:
در مرحله اول ،روسازی مورد آزمایش متشکل از شش قطعه
میباشررد که برای ایجاد ترز خسررتگی در الیه آسررفالتی تحت
برارگذاری ترافیکی توسرررط تجهیزات HVSقرار گرفتهاند .در
مرحله دوم ،برای ارزیابی مواردی از امله عملکرد شریارشدگی
تحت بارگذاری در دمای باال و ترز خوردگی انعکاسی (حالت
شرکست مورد انتظار) تحت بارگذاری در دماهای متوسط مورد
استفاده قرار گرفتهاند .در مرحله سوم ،همزمان با آزمایش ،APT شکل .16دستگاه HVSواقع در محل آزمایش ()Steyn, 2009
بسررریار نازز بتنی مسرررل پیوسرررته بررسررری شرررده اسرررت بررسی آزمایشگاهی اامعی برای ارتهاط شیارشدگی رُخ داده در
(.)Kannemeyer et al., 2006 آزمایشگاه و عملکرد خستگی تحت بارگذاری با HVSصورت
گرفته اسررت ( .)Jones and Harvey, 2009روسررازی طراحی
.5.4پُر کردن چاله با مخلوط آسفالتی سرد شده برای آزمایش در شکل 17ارائه شده است.
این فعرالیرت نگهرداری برای ارزیابی عملکرد پُرکننده مخلوط
آسرفالتی سرد برای چاله تحت شرایط آزمایش APTانجام شده
و نیز اسرت .تاایر ابعاد و شرکل چاله ،شرایط خشز و مرطو
بارگذاری مورد ارزیابی قرار گرفته است ( Rust سطو مختل
.)and CMacCarron, 1989
اعمال شررود؛ به شرررطی که هیچ تهییری در شرررایط بارگذاری و در این آزمایش الیه اسرراس دانهای ادید با اندود سررطحی به
شرررایط محیطی ایجاد نشررده باشررد .اسررتفاده از این ضرررایت در عنوان گزینهای برای بهسازی بر روی الیه اساس سیمانی مواود
در تحلیل هزینههای ارزیابی عملکرد نسررهی فعالیتهای مختل اسرتفاده شرده اسرت .نتایم نشان میدهد که این گزینه بهسازی
چرخه عمر نیز کمز شررایانی مینماید ( Martin and Sharp, برای روسررازیهایی با بارهای بین 1۹تا 3۹میلیون تز-محور
با این حال استفاده از APTدر ارزیابی فعالیتهای تعمیر و شرده بر روی الیه اساس ،اقتصادیتر است ( Steyn, De Beer
نگهداری روسازی مزایای زیر را در پی دارد (:)Steyn, 2009 .)and Visser, 1997
Nader Solatifar*, Assistant Professor, Department of Civil Engineering, Urmia University, Urmia, Iran
Mohammad Sedighian-Fard, M.Sc. Student, Department of Civil Engineering, Urmia University, Urmia, Iran
*
Corresponding Author Email: n.solatifar@urmia.ac.ir
Abstract
The purpose of Accelerated Pavement Testing (APT) is to study and analyze the environmental and
traffic conditions on the structural and functional behaviors of pavements. Under real conditions,
analysis of these effects can take up to several years. The need for APT is due to the lack of reliability
of the design models and the analysis techniques, which could be verified under ordinary traffic
conditions. In this paper, after investigation of the importance of using of APT in pavement engineering
researches, various types of this test are introduced. Its application in evaluation of different structural
and functional parameters of pavements such as roughness, rutting and etc. has been analyzed. Some
failure mechanisms and essential parameters of the pavement responses that should be considered in
the test program, are presented. Also, the application of APT in evaluation of the effects of various types
of pavement maintenance and repair activities with their performance results are discussed. In addition,
some of advantages and disadvantages of the APT in this evaluation are presented. The results show
that the rate of pavement deterioration under accelerated loading is not well simulated, because
pavement deterioration is a long-term process. Hence, comparison and validation between measured
and predicted deterioration rates requires the application of relative performance coefficients to these
rates. Finally, it can be said that the APT can be a useful tool for evaluation of pavement maintenance
and repair activities, provided that actions are well planned with a comprehensive understanding of
engineering, performance and behavior of pavements.