‫وﺛﻮق راوي‬ ‫وﺛﻮق ﺑﻪ رواﯾﺖ از وﺛﺎﻗﺖ راوي‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‬
‫ﻣﻼك ﺣﺠﯿﺖ ﺧﺒﺮ واﺣﺪ‬
‫ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم واﻟﻤﺴﻠﻤﯿﻦ‬ ‫ﻗﺮاﺋﻦ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﺨﺶ ﺑﻪ‬
‫ﮔﺮاﻣﯽ ﭘﻮر ‪ :‬ﻣﺒﺎﻧﯽ و آراي‬
‫رﺟﺎﻟﯽ در ﻣﮑﺘﺐ ﻓﻘﻬﯽ آﯾﺖ‬
‫اﷲ اﻟﻌﻈﻤﯽ ﺧﺎﻣﻨﻪ اي‬
‫وﺛﺎﻗﺖ راوﯾﺎن‬
‫آﯾﺖ اﷲ ﺧﻮﺋﯽ اﯾﻦ ﻣﻼك را‬
‫ﻗﺒﻮل دارﻧﺪ‬
‫اﻋﺘﺒﺎر رواﯾﺖ‬
‫وﺛﻮق ﺑﻪ رواﯾﺖ از وﺛﺎﻗﺖ راوي‬
‫ﯾﺎ از ﻗﺮاﺋﻦ دﯾﮕﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮي اﯾﻦ‬
‫وﺛﻮق ﺧﺒﺮي‬
‫آﯾﺪ‬ ‫ﻣﺒﻨﺎ را ﻗﺒﻮل دارﻧﺪ‬
‫ﻋﺪم اﻋﺘﺒﺎر رواﯾﺖ ﻣﻮﺛﻖ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻮﺛﯿﻖ ﻋﺎم در ﺻﻮرت ﺗﻨﺎﻓﯽ‬
‫ﺑﺎ ﻗﻮاﻋﺪ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ‬
‫رواﯾﺘﯽ ﺑﺎ ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﻌﺎرض ﺑﺎﺷﺪ‬
‫وﺛﺎﻗﺖ آن ﺑﺎ ﺗﻮﺛﯿﻖ ﻋﺎم‬
‫اﺛﺒﺎت ﻧﻤﯿﺸﻮد‬
‫ﻣﺒﺎﻧﯽ‬
‫اﯾﺸﺎن ﺗﻮﺛﯿﻖ رﺟﺎﻟﯿﻮن‬
‫ﻣﺘﺎﺧﺮ را ﺣﺪﺳﯽ اﺟﺘﻬﺎدي ﻣﯽ‬
‫داﻧﻨﺪ؛ ﻟﺬ ا ﺣﺠﺖ ﻧﻤﯽ داﻧﻨﺪ‬
‫‪،‬ﺑﺮﺧﻼف ﺗﻮﺛﯿﻖ ﻣﺘﻘﺪﻣﯿﻦ‬
‫ﮐﻪ ﺗﻮﺛﯿﻖ ﺣﺴﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫اﺑﻦ ﻏﻀﺎﺋﺮي اﮔﺮﭼﻪ از‬
‫ﻣﺘﻘﺪﻣﯿﻦ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺗﻮﺛﯿﻘﺎت او‬
‫را ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻧﻤﯽ داﻧﻨﺪ‬
‫ﻣﺜﻼ رواﯾﺎت ذﯾﻞ آﯾﻪ ‪ 30‬از‬
‫ِﻦ‬
‫اﻟﺮﺟﺲ ﻣ َ‬ ‫ﺳﻮره ﺣﺞ َﻓﺎﺟﺘ ِﻨ ُﺒﻮا ﱢ‬
‫اﻷوﺛﺎنِ َواﺟﺘ ِﻨ ُﺒﻮا َﻗﻮل اﻟ ﱡﺰو ِر‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﮔﺮ ‪ 5‬رواﯾﺖ‪10 ،‬‬
‫رواﯾﺖ ﺑﺎ ﺑﯿﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ رواﯾﺖ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺎر‬
‫اﺳﺘﻔﺎﺿﻪ‬ ‫ﻣﻄﻠﺒﯽ را ﺑﻔﺮﻣﺎﯾﺪ و ﻫﯿﭻ‬
‫ﺗﮑﺮار ﺷﻮد ﺟﺎﺑﺮ ﺳﻨﺪ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﮐﺪام ﺻﺤﯿﺢ اﻟﺴﻨﺪ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‬
‫ﺑﻮد‬
‫ﺑﺪﻟﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎﺿﻪ اﺻﻞ ﻣﻄﻠﺐ‬
‫را ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮﯾﻢ وﻟﯽ در ﺟﺰﺋﯿﺎت‬
‫ﻧﻤﯿﺸﻮد ﺑﻪ اﯾﻦ رواﯾﺎت‬
‫اﺳﺘﻨﺎد ﮐﺮد‬
‫اﻗﺎي ﺧﻮﺋﯽ رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ‬
‫ﺑﯿﻦ ﺣﺠﺖ و ﻋﺪم ﺣﺠﯿﺖ ﭼﯿﺰي‬
‫ﻗﺎﺋﻞ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ ﻣﮑﺘﺐ‬
‫ﻗﻢ ﻣﯿﮕﻮﯾﺪ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﭼﯿﺰي‬
‫ﺣﻀﺮت آﻗﺎ ﻫﻢ ﺷﻬﺮت رواﯾﯽ و ﻫﻢ‬
‫ﺷﻬﺮت‬ ‫ﺧﻮدش ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺻﺪور رواﯾﺖ‬ ‫ﺷﻬﺮت ﻋﻤﻠﯽ را ﺟﺎﺑﺮ ﺳﻨﺪ ﻣﯽ‬
‫ﺗﺮاﮐﻢ ﻇﻨﻮن ﺑﺮاي ﻣﺎ اﻋﺘﺒﺎر‬
‫داﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﺨﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻗﺎي ﺧﻮﺋﯽ‬
‫ﻣﯿﮕﻮﯾﺪ ﺷﻬﺮت ﻋﻤﻠﯽ ﺻﻔﺮ‬
‫اﺳﺖ و ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﭼﯿﺰي را‬
‫اﺛﺒﺎت ﮐﻨﺪ‬
‫ﻣﺜﻞ ﺳﻬﻞ ﮐﻪ ﺑﺎ ‪ 2500‬رواﯾﺖ‬
‫ﻧﺠﺎﺷﯽ او را ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺗﻬﺎم‬
‫ﻏﻠﻮ و ﮐﺬب ﺗﻀﻌﯿﻒ ﮐﺮده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻧﻘﻞ رواﯾﺖ‬
‫ﮐﻠﯿﻨﯽ ﮐﻪ او ﻫﻢ ﺣﺪﯾﺚ ﺷﻨﺎس‬
‫ذﮐﺮ رواﯾﺖ در ﻣﺼﺪر اﺻﻠﯽ‬
‫ﻗﻮي اﺳﺖ‪ ،‬رواﯾﺎت ﺳﻬﻞ را‬
‫ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮﭼﻪ‬
‫اﯾﺸﺎن ﻏﺎﻟﺒﺎ ﮐﻼم ﻧﺠﺎﺷﯽ را‬
‫در ﺗﻌﺎرض ﺑﺎ ﺑﻘﯿﻪ رﺟﺎﻟﯿﻮن‬
‫ﻣﻘﺪم ﻣﯽ دارﻧﺪ‬
‫زﻣﺎﻧﯽ وﺛﺎﻗﺖ راوي اﺛﺒﺎت ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد ﮐﻪ راوي ﺧﻮدش را ﺗﻮﺛﯿﻖ‬
‫ﻧﮑﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺷﺨﺺ دﯾﮕﺮي او‬
‫ﺗﻮﺛﯿﻖ ﻣﻌﺼﻮم‬
‫را ﺛﻘﻪ ﺑﺪاﻧﺪ و ﺗﻮﺛﯿﻖ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻫﻢ اﻋﺘﺒﺎرش ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺨﺺ‬
‫دﯾﮕﺮي اﺛﺒﺎت ﺷﻮد‬
‫ﺗﻮﺛﯿﻘﺎت ﺧﺎص‬
‫ﺗﻀﻌﯿﻔﺎت ﻏﻀﺎﺋﺮي را آﻗﺎ‬
‫ﺗﻮﺛﯿﻖ رﺳﯿﺪه از ﻣﺘﻘﺪﻣﯿﻦ‬
‫ﻗﺒﻮل ﻧﺪارﻧﺪ‬
‫ﺗﻮﺛﯿﻖ ﻣﺘﻘﺪﻣﯿﻦ و ﻣﺘﺎﺧﺮﯾﻦ‬
‫آﻗﺎ ﻗﺒﻮل ﻧﺪارﻧﺪ ﭼﻮن ﺣﺪﺳﯽ‬
‫ﺗﻮﺛﯿﻖ رﺳﯿﺪه از ﻣﺘﺎﺧﺮﯾﻦ‬
‫اﺳﺖ‬
‫ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺎ وﺛﺎﻗﺖ ﻣﺸﺎﯾﺦ‬
‫ﺑﻼواﺳﻄﻪ ﮐﺘﺎب اﻋﺘﺒﺎر‬
‫ﻧﻈﺮ ﺣﻀﺮت آﻗﺎ در ﻣﻮرد اﺳﻨﺎد‬
‫راوﯾﺎن ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ‬ ‫ﭘﯿﺪاﻧﻤﯿﮑﻨﺪ و ﻫﺪف اﯾﺸﺎن از‬
‫ﮐﺘﺎب ﮐﺎﻣﻞ اﻟﺰﯾﺎرات‬
‫ﻋﺒﺎرت ﻣﺬﮐﻮر اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺨﺸﯽ‬
‫در دو ﺑﺨﺶ ﺗﻮﺛﯿﻖ ﺧﺎص و‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺑﺶ اﺳﺖ‬
‫ﺗﻮﺛﯿﻖ ﻋﺎم ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ اﻓﺮاد در ﺳﻨﺪ‬
‫ﻃﺒﻘﺎت ﺑﻌﺪ از او ﺗﺎ ﻣﻌﺼﻮم‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‬
‫اﺻﺤﺎب اﺟﻤﺎع اﺟﻤﻌﺖ اﻟﻌﺼﺎﺑﻪ‬ ‫وﺟﻮد اﯾﻨﻬﺎ در رواﯾﺖ ﻓﻘﻂ‬
‫ﺣﻀﺮت آﻗﺎ اﯾﻦ ﻧﻈﺮ را ﻗﺒﻮل‬
‫ﻋﻠﯽ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﻣﺎ ﯾﺼﺢ در ﻣﻮرد‬ ‫رواﯾﺖ را ﺗﻮﺛﯿﻖ ﻣﯿﮑﻨﺪ‬
‫دارﻧﺪ‬
‫اﺻﺤﺎب اﺟﻤﺎع ﺳﻪ ﻧﻈﺮ وﺟﻮد دارد‬
‫ﻓﻘﻂ ﺧﻮد ﺷﺨﺺ وﺛﺎﻗﺖ دارد‬
‫آﯾﺖ اﷲ ﺧﻮﺋﯽ اﯾﻦ ﻧﻈﺮ را‬
‫ﺗﻮﺛﯿﻘﺎت ﻋﺎم‬ ‫اﺧﺘﯿﺎر ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﻣﺸﺎﯾﺦ راوﯾﺎن‬
‫ﻓﺮق ﻣﺸﺎﯾﺦ ﺛﻼث ﺑﺎ اﺻﺤﺎب‬
‫اﺟﻤﺎع اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد‬
‫ﻧﮑﺘﻪ‬ ‫ﯾﮑﯽ از ﻣﺸﺎﯾﺦ ﺛﻼث‪ ،‬ﺳﻨﺪ ﺗﺎ‬
‫ﻣﻌﺼﻮم ﺗﻮﺛﯿﻖ ﻣﯿﺸﻮد‬
‫ﻻﯾﺮون و ﻻﯾﺮﺳﻠﻮن اﻻ ﻋﻦ ﺛﻘﻪ‬
‫ﺷﯿﺦ اﺟﺎزه ﺑﻮدن دﻟﯿﻞ ﺛﻘﻪ‬
‫ﺷﯿﺦ اﺟﺎزه‬
‫ﺑﻮدن اﺳﺖ‬
‫اﮔﺮ ﯾﮏ ﺷﯿﺨﯽ از ﯾﮏ راوي‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺒﺎﻧﯽ ﺧﺎص ﺣﻀﺮت‬ ‫ﮐﺜﺮت رواﯾﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﮐﺜﺮت رواﯾﺖ‬
‫آﻗﺎ ﻗﺒﻮل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬ ‫دﻻﻟﺖ ﺑﺮ وﺛﺎﻗﺖ او ﭘﯿﺶ آن‬
‫ﺷﯿﺦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﺻﺮف ﻣﺼﺎﺣﺒﺖ ﻣﻮﺟﺐ وﺛﻮق ﺑﻪ‬
‫ﻣﺼﺎﺣﺒﺖ ﺑﺎ اﻣﺎم ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم‬
‫او ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‬