Door klimaatverandering zijn er vaker periodes van meer regen en smeltwater, waardoor het water

in onze rivieren stijgt. Sinds de ramp in de jaren 90 wordt hier anders mee omgegaan. We geven
rivieren de ruimte in plaats van alleen maar dijken te versterken en te verhogen. Dit werd toegepast
in verschillende programma‘s.
Waarom is zijn de programma’s zo belangrijk voor Nederland?

In 1993 en vooral 1995 stond het water in de rivier heel hoog. Op veel plaatsen waren de dijken niet
sterk genoeg, waardoor ze misschien zouden doorbreken. In 1993 stond een deel van de provincie
Limburg onder water en overstroomden de onbedijkte dorpen Borgharen en Itteren. Ongeveer
12.000 mensen werden geëvacueerd. Ook in 1995 werden deze dorpen getroffen. In het Gelderse
rivierengebied werden ook 250.000 mensen en 1 miljoen dieren geëvacueerd. In de jaren daarna
werden de dijken in het rivierengebied versterkt en langs de Maas zijn nieuwe dijken aangelegd: het
Deltaplan Grote Rivieren. Maar de rampen in 1993 en 1995 zorgde vooral voor een nieuwe aanpak:
meer ruimte voor de rivier.
Welke doelen hebben deze programma‘s?

Het doel is meer rivierwater bergen en afvoeren(waterveiligheid). Meer ruimte voor rivieren
betekent alleen ook een andere inrichting van het rivierengebied. Ze willen nieuwe natuur en
recreatiegebieden. En ze willen een aantrekkelijke leefomgeving voor mens en dier.
Welke maatregelen worden genomen om overstromingen te voorkomen?

Het nieuwe plan werd toegepast in de programma’s Ruimte voor de Rivier en Maaswerken. Ze willen
dit in de toekomst meer toepassen, naast dijkverbetering. De drietrapsstrategie wordt toegepast:
vasthouden, bergen en lozen. Deze maatregelen werden gebruikt in de programma’s Ruimte voor de
Rivier en Maaswerken:

Dijkverlegging

Dijken worden landinwaarts verplaatst, waardoor de uiterwaarden breder worden. Zo krijgt de rivier
meer ruimte en is er meer ruimte om hoogwater op te vangen.

Hoogwatergeul

Er kan ook voor worden gekozen om overtollig water af te voeren via een hoogwatergeul. De geul is
een vertakking van de rivier, die we maken door 2 extra dijken in het landschap te leggen. Een deel
van het water wordt bij hoogwater dan via een andere route afgevoerd.
Kribverlaging en langsdammen

Soms wordt er een krib (een korte stenen dam die haaks op de rivier staat) verlaagd of leggen we
langsdammen (parallel aan de rivier) aan. Hierdoor wordt het water gemakkelijker afgevoerd.

Obstakelverwijdering

Soms liggen er obstakels in de rivier, bijvoorbeeld steigers of brughoofden, die de afvoer van water
belemmeren. Deze passen we aan of halen we weg.

Obstakelverwijdering

Soms liggen er obstakels in de rivier, bijvoorbeeld steigers of brughoofden, die de afvoer van water
belemmeren. Deze worden aangepast of weggehaald.

Uiterwaardvergraving

De afgelopen eeuwen zijn uiterwaarden hoger komen te liggen door het aanslibben van zand en klei.
Door uiterwaarden te verlagen, geven we de rivier bij hoogwater meer ruimte.

Zomerbedverlaging
Door de bodem af te graven, wordt de rivierbedding verlaagd. De rivierbodem komt daardoor dieper
te liggen. Zo is er ook meer ruimte voor het water.

Dijkverbetering

Waar door ruimtegebrek verruimen geen optie is, kan de dijk worden versterkt en eventueel
verhoogd.