Հաստատումեմ՝

_____________ / Ռ. Վարդանյան/
‹‹Քվանտ›› վարժարան, 2022-2023 ուստարի, ամառային քննաշրջան/
Մայրենի / կառուցվածք, հարցաշար, նմուշ/
5- րդ դասարան

Կառուցվածք
Քննական աշխատանքը կազմված է 13 առաջադրանքից, գնահատվում է 20 միավորով:
Թեմաներ՝
1. Ուղղագրություն՝ 4 հարց 7 միավոր
2. Վանկ՝ 1 հարց 1միավոր
3. Շեշտ՝ 1 հարց 1 միավոր
4. Տողադարձ՝ 1 հարց 1 միավոր
5. Հնչյունափոխություն՝ 1 հարց 1 միավոր
6. Հոմանիշներ՝ 1 հարց 1 միավոր
7. Հականիշներ՝ 1 հարց 2 միավոր
8. Կոչական՝ 1 հարց 1 միավոր
9. Պարզ և բարդ նախադասություններ 3 հարց 3 միավոր
10. Կապակցված խոսք. Առակի մեկնաբանություն՝ 1 հարց 2 միավոր

Քննական աշխատանքի նմուշ

1․Թեմա՝ Ուղղագրություն
1. Լրացրու՛ բաց թողած տառերը (2 միավոր).
ա) բա_բեր, ա_բարիշտ, փա_փուշտ, գ_բեթարդ, ճա_փա (մ - ն)
բ) պա_կել, կ_ծել, ա_համարհել, բա_բառ, կարկա_ուն, (ր - ռ)
գ) Վարդգե_, հու_մունք, բա_կաթոռ, երկնասույ_, վ_կապ (զ - ս)
դ) նա_իշտ, ճ_գրիտ, դ_խո, դ_խեմ, երա_տահավ (ժ - շ)

2. Դու՛րս գրիր այն բառերը, որտեղ բաց թողած տեղում գրվում է հ(ընդամենը 10 բառ)
(2 միավոր).
Աշխար_ակալ, հայթ_այթել, արհամար_անք, խոր_ին, հեղ_եղ, ապաշխար_ել, ապաշնոր_,
հով_ար/գլխարկիառաջամասը/, նիր_ել, հեղ_եղուկ, արհավիր_ք, նախագա_, խոր_րդավոր,
ընդ_արձակ, քաղ_ան, Հով_աննես, ընդ_ամենը, հեղ_եղատ, ընդ_ունակ, քար_ատ:

3. Լրացրու՛ բաց թողած տառերը՝ գրելով և կամ եվ (1 միավոր).

Ուն_որ, գեր_արել, կար_որ, ոսկ_արս, հ_ասպառ, օթ_ան, դափն_արդ, հոգ_որ, հոգ_արք,
պարգ_ատրել:

4. Դու՛րս գրիր այն բառերը, որոնք գրվում են կրկնակ բաղաձայնով (2 միավոր):

Բ_ային, կեղ_ամ, բնօ_ան, տա_ական, մի_իարդ, երե_րբիչ, տա_որոշել, տանջա_ուկ, ու_ել,
ու_ևորվել, այ_ենարան, մի_իոն, դո_ար, լուսա_իկ, բա_ադ, հինգե_որդ, ու_աձիգ, բեռնատա_:
 2.Թեմա՝ Վանկ
5. Վանկատի՛ր բառերը և յուրաքանչյուրի դիմաց նշի՛ր վանկերի քանակը (1 միավոր):
Սկսել, մարմնական, համեստորեն, հանգստյան, քաղցրացնել, որսկան, արևելք, կթվոր,
խնդրագիրք, ոգևորվել:

3. Թեմա՝ Շեշտ
6. Արտագրի՛ր բառերը՝ նշելով շեշտը (1 միավոր):
Իհարկե, գլուխ տալ, անտառային, կարդա, վեցերորդ, նույնքան, միգուցե, գալիս է, Հայաստան,
դառը:

4. Թեմա՝ Տողադարձ
7. Հետևյալ բառերը տողադարձի՛ր հնարավաոր բոլոր ձևերով(1 միավոր):
Արագընթաց, պատսպարել, կեսօր, ակնկալել, սևաթույր:

5. Թեմա՝ Հնչյունափոխություն

8. Վերականգնի՛ր հետևյալ բառերի առաջին բաղադրիչի անհնչյունափոխ ձևերը, նշի՛ր, թե

ինչ հնչյունափոխություն է կատարվել(2 միավոր):
Վրիժառու, դեղնավուն, որդյակ, ըմպանակ, մեղվաբույծ, ապշել, ստախոս, աշխուժորեն,
ալրաղաց, հավիտենական:

6. Թեմա ՝ Հոմանիշներ
9. Առանձնացրու՛ և կողք կողքի գրի՛ր հոմանիշների հինգ զույգ(1միավոր):
Դյուրին, նկուն, ցասում, հեշտ, կշտամբել, տկար, աճապարել, զայրույթ, շտապել, նախատել:

7. Թեմա՝ Հականիշներ
10. Առանձնացրու՛ և կողք կողքի գրի՛ր հականիշների հինգ զույգ(1 միավոր):
Լույս, թախծոտ, պղտոր, խորթ, բացահայտել, ուրախ, խավար, սքողել, հարազատ, հստակ:

8. Թեմա՝ Կոչական

11. Տրված նախադասության սկզբում և վերջում կոչական ավելացրու՛ և

համապատասխանաբար կետադրի՛ր (1 միավոր):
Բացիկի մեջ տղան գրեց. «Շնորհավորում եմ տարեդարձդ և ամենայն բարիք մաղթում»:

9.Թեմա՝ Պարզ և բարդ նախադասություն

12. Ամբողջացրո´ւ նախադասությունները.
1) Արամը գնաց գյուղ, որպեսզի …
2) Ընթերցելը հաճելի է, որովհետև …(1միավոր):

13. Բառերը ձևափոխի՛ր և դասավորի՛ր ճիշտ հերթականությամբ՝ կազմելով պարզ ընդարձակ

նախադասություններ(1 միավոր)
ա)գնացել ենք ,Օշական, ուխտ, մենք:
բ) Հացեկաց, Մեսրոպ Մաշտոց, սուրբ, ծնվել է, գյուղ:
 14. Ընդարձակի´ր պարզ համառոտ նախադասությունները՝ ավելացնելով և՛ ենթակայի, և՛
ստորոգյալի լրացումներ (1 միավոր).
ա)Գարունը եկավ:
բ) Արագիլը թռավ:

15. Թեմա՝ Կապակցված խոսք

Մեկնաբանի՛ր Ավ. Իսահակյանի «Կյանքից թանկ բանը» առակը՝ գործածելով 35 – 45 բառ
(2 միավոր):

Հարցաշար

1 Թեմա՝ Ուղղագրություն
Բաղաձայնների ուղղագրությունը /ուղղագրական բառացանկ/
1.1 Մ-Ն բաղաձայնների ուղղագրությունը
Բա-բակ, հա-բույր, Սա-վել, Մա-վել, գ-բեթ, զա-բյուղ, ը-բռնել, ճա-պրուկ, ա-փոփել, փա-
փուշտ, ճա-փա, անձա-բ, քնքշությա-բ, ա-բիծ, ա-բասիր, ա-պայման, ա-փույթ, ա-բողջ, ա-բոխ,
ա-բաստանել, ա-բար, ա-բարիշտ, ա-բարտակ, ա-բարտավան, բա-բեր, բա-բասանք, դր-բալ,
թա-բ, ս-բուկ, ը-բիշ:

Տրված արմատների միացումով կազմի՛ր նոր բառեր:

Բամբակ+շատ, խումբ+վար, մոխիր+աման, նամակ+գիր, գմբեթ+ձև, ամփոփ+գիր, ամբոխ+վար,
ըմբիշ+մարտ, ամպ+գույն, ամպրոպ+բեր:

1.2 Վ-Ֆ բաղաձայնների ուղղագրությունը

Աս-ալտ, նա-թամուղ, օ-կիանոս, նա-թ, նա-թատար, հո-տաշուշան, հարա-, հարա-ային,
Եթո-պիա, -շշոց(օձի), -շշալ (ջուրը), տա-ղահար, հազի-հազ, Խոսրո-, աս-ալտապատ, փլա-
քամիչ, գո-ք, թափ-ել, ա-տոմեքենա, թա-շյա, ա-ղան, Ա-ղանստան, հա-ք։

1.3 Ր-Ռ բաղաձայնների ուղղագրությունը

Դա-նալ, եղե-ն, խա-նիխու-ն, պա-կել, հու-թի, թ-չկոտել, գզվ-տոց, ճանկ-ել, ա-ժանի, ա-
ծիվ, ա-համա-հել, ա-ջ, կ-ծել, ա-տ, հ-ճվել, գա-շելի, բա-բառ, բա-բա-ախոս, գ-գի-, դյուրագրգիռ,
թ-թի-, թ-թ-ալ, թ-թ-ուն, կա-կա-ել, կա-կա-ուն, մ-մու- (ցավ, կսկիծ), մ-մ-ալ (ցավել), սա-սու-,
սա-ս-ազդու, գո-գո-ալ, գո-գո-ոց, ամպագո-գո-, հ-հ-ալ, հ-հ-ոց, կ-կ-ալ, ճ-ճ-ալ, վա-վ-ուն, թ-վ-
ալ, թ-թու-, մա-մա-, փ-փուր, ա-յուծ, ագռավ, ախո-ժակ, թ-ջել (խոնավացնել, թացացնել), թ-չել,
ա-աջին, խ-թին, կա-ք, կ-թել, հ-թիռ, կոկո-դ, մկ-ատ, ե-եսուն, քա-ասուն, ճա-ագայթ, մա-
ախուղ, աշխարհահ-չակ:

Բացատրի´ր հետևյալ բառերի իմաստները:

Մրմռալ, մռմռալ, թրջել, թռչել, գորշ, գրոշ, միաժամանակ, միառժամանակ, կրունկ, կռունկ:

1.4 Զ-Ս բաղաձայնների ուղղագրությունը

Ալեհույ-, երկնասույ-, բա-կաթոռ, բ-կտել, վ-կապ, վա-ք, պարտի-պան, մար-պետ,
 Ֆի-կուլտուրա, հետ-հետե, գույն-գույն, ավտոբու-, հիպնո-, իշիա-, Վարդգե-, Մանա-կերտ
(քաղաք):

Լրացրո´ւ բաց թողած տառերը.

Սու-ակ, բա-կերակ, ավա-ուտ, ֆի-ղեկ, բու-ական, հու-մունք, Վա-գեն, բու-աշխարհ, հու-ալի,
սու-անավ:

1.5 Ժ-Շ բաղաձայնների ուղղագրությունը

Խո-որ, խոժո-, նա-ի-տ, հրա-ե-տ, մժեղ, գ-տվել, պատ-գամբ, հու-կու, երա-շտություն,
ճ-գրիտ, չարագույ-, չարագու-ակ, դ-խուհի, դ-խեմ, ժու-կալ, ն-ար, ն-տար, ն-խար, գույ-, երա-տահավ,
հրա-եկ, հրու-ակագործ, ատամնաբույ-, մ-եղ, ձիավար-, դ-խո, խո-ոռվել(մռայլվել), վիրաբույ-։

Գտի´ր տրված արտահայտություններին համապատասխան բառերը:

Վատ լուր, թագուհուն սպասարկող կին, կշեռքի մաս, վիրաբույժի դանակ, եկեղեցում օրհնված
հաց:

1.6 Հ բաղաձայնի ուղղագրությունը

Անհրաժեշտության դեպքում լրացրո՛ւ հ տառը
Նիր-ել, արհավիր-ք, օր-նել, նախագա-, համաշխար-ային, հայթ-այթել, ապաշխար-ել, խոնար-աբար,
խոր-րդատու, խոր-ին, ճանապար-ային, շնոր-ալի, ընդ-ամենը, ապաշնոր-, ար-ամար-ել, ար-ամար-
անք, ար-ամար-ական, աշխար-այացք, ընդ-անուր, ընդ-արձակ, ընդ-ունակ, Հով-աննես, Բեթ-ովեն,
հեղ-եղ, քաղ-ան, խոր-րդածել, հազիվ-ազ, հով-ար (հով անելու հարմարանք),հով-ար (գլխարկի
առաջամասը) , հեղ-եղուկ(փոփոխական), աշխար-ազոր, ան-րաժեշտ, օր-նանք:
ա/ Տրված բառերով մեկական նախադասությո՛ւն կազմիր:
1. խորին, խորհել
2. հովար, հովհար
3. հեղեղ, հեղհեղուկ:
բ/ Սյունակներից ընտրի´ր և դեմ դիմաց գրի´ր հոմանիշ բառերը.
արհամարհել արհավիրք
նիրհել շավիղ
ճանապարհ մտածել
աղետ քամահրել
խորհել աստիճանաբար
հետզհետե քնել

1.7ԵՎ (և)- ի ուղղագրությունը

-րոպա, -րասիա, -ա, -գինե, -րոպացի, -րոպական, արևմտա-րոպական, ար-ավառ, Եր-
ան, սերկ-իլ, եր-ույթ, Լ-ոն, Ս-ան, բար-, անձր-, հար-ան, կար-որ, հոգ-որ, տեր-, հոգ-իճակ, գեր-արել,
գին-աճառ, հոգ-արք, ոսկ-ազ, ոսկ-արս, վազ-ազ, տար-երջ, նա, վաղը -եթ, ուղ-ճար, ար-աշող, օթ-ան,
ս-եռուն, ուն-որ, հ-ասպառ, ուղ-որվել, ալ-որ, ագ-ազ(կենգուրու), հ-ասպառ, երբ-է, բ-եռ, բար-ագիր,
դափն-արդ:

Յուրաքանչյուր բառակապակցության դիմաց մեկ բա´ռ գրիր.

ա) տարվա վերջը
 բ) ոսկի վաճառող
գ) մարդու հոգեկան վիճակ
դ) գինի վաճառող
ե) անցած ճանապարհի վարձը:

1.8Կրկնակ բաղաձայնների ուղղագրությունը

Լրացրու՛ բաց թողած բաղաձայնը կամ կրկնակ բաղաձայնը
Բ-ալ, ֆ-ալ, տա-ական, անդո-, ու-ևոր, ու-ություն, բե-ի, մ-իկ, մարդատա-, ու-ակի, ու-
ագրությունն, ի-ական, եր-ենցաղ, ըն-եմ, ա-ման, քի-աքրում, պ-ել, ք-ախույզ, մանրազ-ին, օ-ան,
թռչու-եր, Ա-ա, Է-ա, տո-ա, ֆի-, ֆի-ական, տանջա-ուկ, տանջա-ի, բա-ադ, բնօ-ան, ե-որդ, չո-որդ,
դդում, տասնե-որդ, խ-ոց, կե-ե, ու-ախոսություն, հե-են, լուսա-իկ, Ջե-ա, փ-ել(ծաղկել), փ-ել(փչանալ)
պ-ահողմ, ու-աձիգ, -մապուր, ու-եվճար, -վահամ, բ-ային, երե-րբիչ, Վիե-ա, Աքի-ես, այ-ենարան, ու-
անկյուն, խճու-ի:

ա/ Լրացրո´ւ մեկ կամ կրկնակ բաղաձայն:

Ու-եվճար, այ-ուբեն, այ-ենարան, խ-ալ, ե-որդ, տասնվեցե-որդ, ու-եպարկ, կե-ե,
ֆի-ական, մ-իկ (փոթորիկ), ու-ախոսություն, ու-ագրություն, տանջա-ուկ, մի-իոն,
լուսա-իկ, Ամանո-, անդո-, բա-ադ, մի-իարդ, Է-ա, Ջե-ա:

բ/ Հետևյալ արմատների միացումով բառե´ր կազմիր:

Այբ+բեն, ծաղիկ+փթիթ, պտույտ+հողմ, ուղի+գիծ, ուղիղ+ձիգ, ուղի+ցույց, փուտ+ախտ,
մի+տարր, կեղծ+ծամ, դդում+ապուր, թթու+համ, աբբա+հայր, մի+բջիջ, բջիջ+հյութ, երես+սրբիչ:
2. Թեմա՝ Վանկ

2.1. Վանկատի´ր բառերը և նշի´ր վանկերի քանակը:

Հայտնվել, Եղեգնաձոր, մարդկային, ուղղահայաց, ժայթքել, Վարդիթեր, որմնադիր,
հոյակապ,տևողություն, սրտանց, փնտրել, հնձվոր, թևավոր, գոյություն, հաղթանդամ, պղտոր,
արևելք, որսկան, խնդրագիրք, ուղղահայաց, հաղթանդամ, մշակ, որսկան, տևել, գրատախտակ,
հետաքրքիր, արկղ, էություն, պաշտպանություն պատրաստություն, հոգևոր, խմբագիր, գտնվել,
հետևություն, սրտակից, էություն, պարգևատրել, աստղաբույլ, գրականություն:
2.2. Վանկատի´ր բառերը և յուրաքանչյուրի դիմաց նշի´ր բաց և փակ վանկերի քանակը:
Հայրենիք, ոգևորվել, հայացք, նայվածք, պայուսակ, հանգստյան, վրնջյուն, երգչախումբ,
քաղցրացնել, վաճառողուհի, աղյուսակ, կթվոր, հեռուստացույց, գրապահարան, լողավազան, կաթսա,
վարսահարդար, հետաքրքիր, արկղ:

3.Թեմա՝Շեշտ

3.1. Արտագրի´ր բառերը՝ նշանակելով շեշտը:

Բնություն, վագր, անտառային, հինգերորդ, գալիս է, Հայաստան, ակացիա, խաղայի,
արև, արկղ, սիրտանել, միխոսեք, Գագիկ, Հռիփսիմե, մանրամասն, դառը, հայկական, իհարկե, այո,
զարկեցեք, չեքգնա, քայլումեն, միձայն, Մոսկվա, դաշտային, նկարում եմ, յոթերորդ, մի շրջվեք, գոնե,
մի մարդ, սիրտ անել, չես պատմել, մաթեմատիկա, մայրը, քաղաքային, գրում ես, որերորդ, մի հիշեք,
իհարկե, մի հույս, միտք անել, չես երգելու, ակացիա, գիրքը, մայրական, հանգստանում եմ, վեցերորդ,
մի վախեցեք, մանավանդ, մի մարդ, միտք անել, չեմ բարկանալու, ակացիա, երիտասարդը, Մոսկվա։
 4. Թեմա՝ Տողադարձ

4.1. Տրված բառերը տողադարձի´ր բոլոր հնարավոր ձևերով:

Անհյուրընկալ, ոսկեհյուս, խեղաթյուրել, կարծրանալ, կայարան, սահմանադրություն,
փռթկացնել, դրսևորել, դարագլուխ, ակնկալել, անձրևանոց, գերբնական, սևաթույր, թագավորություն,
աներևույթ, սկզբնական, դռնբաց, հագնվել, փախցնել, մկնդեղ:
4.2. Տողադարձի´ր տրված բառերը բառակազմական եղանակով:
Ալրաղաց, աղաման, սրարշավ, քաղաքաբնակ, յոթգլխանի, դարասկիզբ, կիսավեր,
հևիհև, մարտավկա, մրցասպարեզ:

5. Թեմա՝ Հնչյունափոխություն

5.1 Է (ե) ձայնավորի հնչյունափոխությունը

Վերականգնի´ր անհնչյունափոխ արմատը և նշի´ր, թե ինչ հնչյունափոխություն է
կատարվել:
Իջնել, նվիրական, պարտիզպան, իշամեղու, դիմակ, վրիժառու, կիսադեմ,
պատվիրատու, տիրակալ, դպրություն, վիմագիր:
5.2 Ի ձայնավորի հնչյունափոխությունը
Արտագրի´ր և նշի´ր, թե ինչ հնչյունափոխություն է կատարվել:
Ծաղկավետ, որդյակ, սրտահույզ, ուղեգորգ, գետնամած, մահճակալ, այգեպան,
բարություն, երաժշտություն, թշնամություն,:
5.3 Ու ձայնավորի հնչյունափոխությունը
Վերականգնի´ր անհնչյունափոխ բաղադրիչը:
Ժողովրդական, փշոտ, արթնանալ, ծնկներ, գարնանային, գլխաբաց, քնքշորեն, ձվաձև,
գանգրահեր, մանկություն:
5.4 Երկհնչյունների հնչյունափոխությունը
Վերականգնի´ր անհնչյունափոխ բաղադրիչը և նշի´ր, թե ինչ հնչյունափոխություն է
կատարվել:
Բուրումնավետ, լուսաբաց, հավիտենական, ալրաղաց, ձնագնդի, առօրեական,
վայրկենացույց, գունատ, սառցակալել, ընկուզաչափ, լուսաստղ, հուզվել:
5.5 Վերականգնի՛ր հետևյալ բառերի առաջին բաղադրիչի անհնչյունափոխ ձևերը, նշի՛ր, թե
ինչ հնչյունափոխություն է կատարվել:
Վրիժառու, կատվազգի, ընկուզենի, բարեգործ, ձնագնդի, մանրամասն, ընչազուրկ,
ռմբակոծություն, քրիստոնեություն, սառցակալել, իշամեղու, պատանյակ, լեզվանի, զգուշանալ,
տարեվերջ, ալրաղաց, տգիտություն, հանգստանալ, խորհրդավոր, բարձրություն, պատվիրատու
մեղվապահ, հուսահատ, բարեհոգի, արնաշաղախ, մանրուք, ընչաքաղց, սրտաբեկ, մատենագիր,
կապտել:

6. Թեմա՝ Հոմանիշներ
 ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐ

1. պատգամ- պատվիրան
2. մրմնջալ - շշնջալ
3. անաղարտ - անբիծ
4. պանդուխտ - տարագիր
5. ոսոխ - թշնամի
6. վճիտ - ջինջ
7. կարկաչյուն - խոխոջյուն
8. փլուզվել - քանդվել
9. անսպառ - անհատնում
10. փառաբանել - ներբողել
11. փայփայել - գուրգուրել
12. շիկնել - կարմրել
13. դրոշմ - կնիք
14. գգվել - փարվել
15. ճարտար - հմուտ
16. քանքար - տաղանդ
17. ահ - երկյուղ
18. քարայր - քարանձավ
19. մեծատուն - հարուստ
20. աղիողորմ - սրտաճմլիկ
21. խորտիկ - ուտեստ
22. ընձյուղ- շիվ, ոստ, ճյուղ
23. սփրթնել - գունատվել
24. ակնբախ - ակնհայտ
25. կորնթարդ - կորաձև
26. տարակույս - կասկած
27. թևածել – ճախրել, սավառնել, սուրալ, սլանալ
28. խարտյաշ - շեկ
29. մանյակ - վզնոց
30. լռելյայն - անխոս
31. խայտալ - ցնծալ
32. հյուլե – ատոմ, մասնիկ, տարր
33. քերծե - բարակ, որսաշուն
34. դյուրաթեք - ճկուն
35. զեփյուռ - հովիկ
36. ցասում - զայրույթ
37. վաղորդայն - արևածագ
38. կողով - զամբյուղ
39. ընչացք - բեղ
40. աշտե - նիզակ
41. վտարել - արտաքսել
42. նսեմացնել - նվաստացնել
43. ահյակ - ձախ
44. կոտոշ - եղջյուր
45. միանգամից - իսկույն
46. հոտ - բույր
47. երկնագույն - կապույտ, լուրթ
48. բարկ-թեժ, կիզիչ, վառ, տաք, բորբ
49. վարկաբեկել - հեղինակազրկել, պարսավել, չարախոսել, անարգել, անպատվել
50. ցանկություն- փափագ
51. շփանալ-հղփանալ, գոռոզանալ, մեծամտանալ
52. բոկոտն - բոբիկ
53. զարկ-տրոփյուն
54. կում-ումպ
55. արև-արփի
56. արագընթաց-ճեպընթաց
57. աղավաղել-խեղաթյուրել, աղճատել, կեղծել, նենգափոխել, փոփոխել, խաթարել, խախտել
58. խորդուբորդ-դարուփոս, անհարթ, անհավասար, անողորկ
59. ողորկ-կոկ, հարթ, հավասար
60. ցասում-զայրութ, ջղայնություն, բարկություն, սրտմտություն
61. կարծր-հոմ. պինդ, չոր, ամուր , հակ.թույլ, փափուկ, կակուղ, փուխր
62. դաժան - հոմ. չարսիրտ, բիրտ, ժանտ, դժխեմ, անողոք, անագորույն, վայրագ, դժնի
հակ. - բարեգութ, բարի, գթասիրտ
63. պանդուխտ-վտարանդի, նժդեհ, տարագիր, աստանդական, գաղթական, ղարիբ
64. քարայր-քարանձավ, այր, անձավ
65. հսկա-հոմ. 1.գոյ. աժդահա, դյուցազն, 2. ած. մեծ, վիթխարի, խոշոր, հակ. թզուկ, գաճաճ, փոքր
66. քանքար - ձիրք, տաղանդ, շնորհք, ընդունակություն, հանճար
67. դայլայլել - ծլվլալ, ճռվողել, գեղգեղել
68. տարակուսել - երկմտել, կասկածել, երկբայել
69. նսեմացնել - թուլացնել, աղոտացնել, նվազեցնել, նվաստացնել
70. թևածել - թռչել, ճախրել, սավառնել, սուրալ
71. որոգայթ - թակարդ
72. ծաղկել - փթթել
73. խիղճ - գութ
74. այծյամ - վիթ
75. խրճիթ – քողտիկ
76. սիգապանծ – 1. հպարտ, խրոխտ, 2. վեհապանծ, փառահեղ
77. պանծալ – 1.պարծենալ, հպարտանալ 2.գոռոզանալ, 3.խրոխտանալ
78. հեղձուցիչ – խեղդիչ, ճնշող, խեղդող
79. հոծ – խիտ
80. մարջան – բուստ – 1.ծովային կենդանի, 2.այդ կենդանիների կրացած մարմիններից գոյացած սպիտակ,
կարմիր կամ սև գույնի քար, որից հատուկ մշակությամբ զարդարանք են պատրաստում
81. թուխ – գորշաթույր, սև, մուգ, մոխրագույն, գորշավուն
82. ալ – բոսոր, կարմիր
83. գոռոզ – մեծամիտ, ամբարտավան, ինքնահավան, խրոխտ
84. դաժան – ժանտ, դժնի, բիրտ, անողոք, անգութ, անողորմ
85. եսամոլ – եսասեր, ինքնահավան, եսակենտրոն, եսապաշտ
86. ցնցոտի – հնոտի, քուրջ, լաթ, փալաս, ձորձ
87. սաղարթ – 1.տերև 2.ճյուղ, ընձյուղ, շիվ
88. կշտամբել – նախատել, հանդիմանել, պարսավել, անարգել, սաստել
89. շառագունել – կարմրել, շիկնել, ամաչել
90. մանյակ – վզնոց
91. դառնաղի – աղիողորմ, վշտալի, սրտաճմլիկ, աղեկեզ, դառնակսկիծ
92. անարգել1 - արհամարհել, քամահրել, ստորացնել, անպատվել, վիրավորել
93. անարգել2 – առանց արգելքի
94. ճիվաղ – 1. այլանդակ կերպարանքով մարդ, առասպելական հրեշ, դոդոշ, չարք, դև 2. գազան,
այլանդակ, վայրագ, արյունարբու
95. զնդան – բերդ, բանտ, արգելանոց, կալանատուն, ամրոց
96. մայրամուտ – արփամուտ, վերջալույս, արևամուտ, աղջամուղջ, մթնշաղ
97. աղի - հականիշներ՝ անալի, քաղցր
98. գարշելի – հականիշներ՝ հաճելի, դուրեկան, սիրելի, ախորժելի
99. հդառը – հականիշներ՝ քաղցր, համեղ
100. անարգել – հականիշներ՝ հաճոյանալ, դրվատել, գովել
101. տատասկ – փշոտ բույս, փշենի, փուշ
102. դաշույն – սուր, թուր
103. բորոտ – քոսոտ, պիսակոտ
104. խնդրել – աղաչել, պաղատել, հայցել, աղերսել, թախանձել
105. փոքր - հականիշներ՝ մեծ, վիթխարի, ահռելի, աժդահա, հսկայական, խոշոր
106. վիշտ - հականիշներ՝ բերկրանք, ուրախություն, երջանկություն
107. առավոտ – հականիշներ՝ գիշեր, արևամուտ
108. արտասվել – լալ, լացել, հեծկլտալ, հեկեկալ, մղկտալ, ողբալ
109. սաղավարտ – կորդակ, գլխանոց, գխխապան, գլխադիր
110. թախիծ – կսկիծ, մորմոք, վիշտ, տրտմություն, տխրություն, ցավ
111. գայիսոն – 1. արքայացուպ, արքայագավազան, ձեռնափայտ 2. աշտե, նիզակ, գեղարդ, տեգ
112. ուրանալ – դավաճանել, հրաժարվել, մերժել, դրժել, ժխտել
113. արդար – ազնիվ, մաքուր, ճիշտ, զուլալ, ջինջ
114. գթառատ – գթասիրտ, առատագութ, բազմողորմ, գորովագութ
115. ծանր – հականիշներ՝ 1.թեթև, 2. դյուրին, պարզ, հեշտ
116. թախիծ – հականիշներ՝ ուրախություն, զվարճություն, բերկրանք, ցնծություն
117. արդար – հականիշներ՝ անարդար, խարդախ, անազնիվ, խաբեբա
118. գթառատ – հականիշներ՝ դաժան, բիրտ, ժանտ, անգութ, անխիղճ
119. նույն – հականիշներ՝ ուրիշ, այլ, տարբեր
120. շքեղ – հականիշներ՝ անշուք, պարզ, հասարակ, անզարդ, աղքատիկ
121. վարսակ – հացազգի բույս
122. դիվահար լինել – սարսափահար լինել, ահաբեկվել, սարսափել, դիվահարվել, վախենալ
123. բնօրրան – հայրենիք, բնաշխարհ, ծննդավայր, օրրան
124. տեղատարափ – 1. հեղեղ, տարափ, շառափ, 2. Հորդ, հորդահոս
125. թախծոտ – տխուր, տրտում, վշտոտ, թախծալի
126. հականիշներ՝ ուրախ, զվարթ, կայտառ
127. դյուրին – 1. հեշտ, 2. անխոչընդոտ, թեթև
128. հականիշներ՝ դժվար, խրթին, մանվածապատ, ծանր
129. կամենալ – ցանկանալ, ուզենալ, տենչալ, բաղձալ, փափագել
130. տխրել – հականիշներ՝ ուրախանալ, զվարճանալ, ցնծալ, բերկրել
131. հուսահատվել – վհատվել, հույսը կորցնել
132. հականիշներ՝ ոգեշնչվել, ոգևորվել, հուսադրվել
133. զորավոր – զորեղ, ուժեղ, հզոր, տոկուն
134. զարհուրած – սարսափած, ահաբեկված, վախեցած, սոսկած, երկյուղած
135. բիր – մահակ, կոպալ, գավազան, ճիպոտ, դագանակ
136. զարկել – հարվածել, խփել, ծեծել
137. ճանապարհ – արահետ, ճամփա, կածան, շավիղ, ուղի, նրբուղի
138. հողագործ – երկրագործ, գյուղացի, ագրար, մշակ, ռանչպար, մաճկալ
139. ընդարմանալ – թմրել, անզգայանալ
140. փայլել – շողալ, շողշողալ
141. նախատել – անարգել, պարսավել, կշտամբել
142. ծլվլալ – դայլայլել, երգել, ճռվողել, գեղգեղալ
143. տրտմություն - տխրություն, վիշտ, թախիծ, կսկիծ, մորմոք, մելամաղձոտ
144. ծեծել - խփել, հարվածել, ձաղկել, գանահարել, գանակոծել, զարկել
145. գեղեցիկ - գեղանի, չքնաղ, չնաշխարհիկ, սիրուն, զմայլելի
146. ճարտար - հմուտ, վարժ, ճարպիկ, հնարագետ, վարպետ
147. ճկուն - դյուրաթեք, առաձգական
148. խաղաղություն - անդորրություն, հանդարտություն, հանգստություն, լռություն
149. հականիշ՝ պատերազմ, անհաշտություն, խռովություն, կռիվ
150. ուժեղանալ - հզորանալ, արիանալ, ուժգնանալ
151. հականիշ՝ թուլանալ, տկարանալ, անզորանալ
152. հարձակվել - գրոհել, խուժել, ներխուժել
153. հականիշ՝ նահանջել, պաշտպանվել
154. ապերախտ - երախտամոռ, անշնորհակալ, աներախտիք, բարեմոռաց
155. հականիշ՝ երախտապարտ, երախտագետ, շնորհակալ
156. անպտուղ - 1.ամուլ, ստերջ, անբերրի, անպտղաբեր, 2.անօգուտ, ապարդյուն
157. լավություն - հականիշ՝ վատություն
158. շոգ - տաք, տոթ
159. հականիշ՝ ցուրտ, քամոտ, հով, զով
160. բոսոր – ալ, կարմիր, արյունագույն, հրագույն, շառագույն
161. պարիկ – առասպելական հոգի, փերի, հրեշտակ, հավերժահարս
162. դալկահար – դժգույն, գունատ, դալկադեմ, գունաթափ, դալուկ
163. խորհել – մտորել, մտմտալ, մտածել, խորհրդածել, դատել, կշռադատել, խոկալ
164. ծաղրել – ծիծաղել, հեգնել, ծանակել, խայտառակել, կատակել
165. խնդագին – ցնծագին, հրճվագին, ուրախ, զվարթ, խնդուն
166. սրտաբեկ – վշտահար, հուսահատ, հուսաբեկ, նկուն, հուսալքված, վհատ
167. զեփյուռ – հովիկ, քամի, հով, զով, սյուք, քամի
168. սույլ, սոսափ – սուլոց, շվոց, սվսվոց, շրշյուն, շնկշնկոց, խշխշոց
169. գանգրահեր – գանգրածամ, գանգրավարս, գանգրագես, խոպոպավոր
170. սաղարթ – տերև, ճյուղ
171. ալեծածան – ալեծուփ, ալեկոծ, ալիքվող, ալեհույզ, ալեխռով
172. վրդով – վրդովված, հուզված, գրգռված
173. անուշ – հականիշ՝ զզվելի, տհաճ, ատելի, լեղի, դառը
174. բարձր - հականիշ՝ ցածր, ներքև, ստորին
175. լույս - հականիշ՝ խավար, մութ
176. ջահել - հականիշ՝ ծեր, ահել, ալևոր, ալեզարդ, մեծահասակ
177. երկնել - 1.ծննդաբերության ցավ ապրել, ծնել, 2. ստեղծել, արարել
178. խարտյաշ - շիկահեր, դեղին, դեղնահեր, դեղձան
179. հուր - 1.կրակ, բոց, 2. տաք, շոգ, բոցավառ
180. արեգակ - արև, արփի, արեգ
181. ամբարիշտ - 1.անիրավ, անաստված, անհավատ, անհաշտ 2. ժանտ, դաժան
182. նշույլ - 1.ճառագայթ, շող, ճաճանչ, 2.նշան, հետք
183. բյուրեղ - 1.թանկարժեք քար, 2.մաքուր, հստակ, վճիտ
184. անուշ - ախորժելի, դուրեկան, հաճելի, քաղցր, համեղ, հականիշ՝ տհաճ, լեղի, անհամ
185. հստակ - մաքուր, պարզ, վճիտ, ականակաիտ, անբասիր, հականիշ՝ կեղտոտ, պղտոր
186. տխուր-թախծոտ, տրտում, վշտահար, մելամաղձոտ, անզվարթ, անխինդ, հականիշ՝ ուրախ,
զվարթ, կայտառ, երջանիկ
187. հարազատ - բարեկամ, մտերիմ, արյունակից, մերձավոր, ազգակից, հականիշ՝ օտար, անծանոթ
188. թրծված - 1.այրված, 2.կոփված
189. հառնել-1.ելնել, կանգնել, բարձրանալ, վեր խոյանալ, կենդանանալ, 2.զարգանալ
190. հառել-նայել, սևեռել, աչքեչը չռել, աչքերը գամել
191. կարկտահար - կարկտածեծ
192. նշխար- 1.օրհնված հաց, 2.մասունք, 3.պատառիկ, 4.հիշատակ
193. ուրախ - զվարթ, երջանիկ, ժպտադեմ, ցնծալի, բերկրալի, կենսալից, պայծառ
194. թեքվել - ծռվել, շեղվել, կորանալ, խոնարհվել, ճկվել
հականիշ՝ ուղղվել
195. տխրանք - տխրություն, տրտմություն, վիշտ, թախիծ
196. քնքշություն - քնքշանք, գուրգուրանք, գգվանք, փայփայանք, փափկություն
197. թուփ - մացառ
198. գետնահար - գետնին կպած, շատ ցածր՝ կարճ
199. թախծալի - տխուր, տխրալի, տրտմալի, կսկծալի, ցավալի, վշտոտ
200. սիրտ - 1.զգացմունք, զգացում, 2. գութ, խիղճ, 3.տրամադրություն, 4.ոգևորություն, խրախուսանք
201. հեզ-խոնարհ, մեղմ, հեզահոգի, հլու, հնազանդ
 202. հողմավար-1.հողմից քշվող՝ տարվող, 2.բախտի քմահաճույքին մատնված
203. վհատություն - հուսահատություն, անհուսություն,նկունություն, ընկճվածություն, ճնշվածություն
204. մշուշ - մառախուղ, մեգ, շամանդաղ, բալ, մալախլապատություն
205. քաղցր -ախորժահամ, անուշահամ, արևահամ, մեղրածոր
206. բաղձալի-ցանկալի, տենչալի, ըղձալի, երազելի, փափագելի
207. խայտալ-թռչկոտել, խաղալ, ցնծալ, թռվռալ, ուրախանալ, հրճվել, բերկրել
208. ձյունաթույր-ճերմակ, սպիտակ, ձյունաճերմակ, ճերմակաթույր
209. հոգեթով-հոգեզմայլ, հոգեխոս, հոգեհմա, զմայլելի
210. պատանի-ջահել, պարմանի, երիտասարդ, պատանյակ
լուսաբաց-այգաբաց, առավոտ, ծագ, ծեգ, արևածագ հականիշ՝ գիշեր, իրիկուն, երեկո, աղջամուղջ,
մթնշաղ
211. նկուն – անճար, թշվառական, թույլ, նվազ, թուլամորթ, վշտահար, ընկճված, հաղթահարված
212. շվաք-1.ստվեր, շուք, շողք,2.հովանի, 3.ոգի, ուրվական
213. իրար-միմյանց, մեկմեկու, մեկմեկի
214. տառապել-տանջվել, չարճարվել, կեղեքվել, տվայտել, նեղություն կրել
215. շտապել-աճապարել, փութալ, ճեպել
216. հավատալ-վստահել, հավաստիանալ, համոզվել, ընդունել, դավանել
217. քամի-հով, զով, զեփյուռ, սյուք, հովիկ, փոթորիկ, մրրիկ, պտտահողմ, հողմ, խորշակ, սամույր
218. պատուհան-լուսամուտ
219. կարմիր-բոսոր, ալ, արնագույն, հրագույն
220. մշուշ-մեգ, մառախուղ, շամանդաղ, բալ
221. քնել-ննջել, նիրհել, մրափել հականիշ՝արթնանալ, զարթնել
222. նոր – հականիշ՝ հին, անտիկ, հնամենի, հնագույն
223. գնալ- հականիշ՝ գալ, վերադառնալ, մնալ, ժամանել, հասնել
224. գտնել – հականիշ՝ կորցնել, կորստյան մաստնել, կորուսանել, անհետացնել
225. ելք - հականիշ՝ մուտք
226. մղոն – 1600 մետր, ասպարեզ
227. բերանքսիվայր-երեսնիվայր
228. քարանձավ-անձավ, այր, քարայր
229. դուստր-աղջիկ

6.1. Առանձնացրո´ւ հոմանիշների հինգ զույգ:

Խարտյաշ, ձյունաթույր, վհատ, ղեկ, հոգեհմա, դյութանք, ճերմակ, հուսահատ, հրապուրիչ,
թովչանք:
6.2. Սյունակներից ընտրի´ր և դեմ դիմաց գրի´ր հոմանիշ բառերը:
կշտամբել գովաբանել
գգվանք վաղորդայն
ունեցվածք նախատել
դրվատել ինչք
արշալույս փաղաքշանք

7. Թեմա՝ Հականիշներ
ծանր-թեթև թախծոտ-ուրախ
 դյուրին-խրթի հուսահատվել-ոգեշնչվել
նախատել-գովել պատվել-անարգել
ճարտար-անվարժ խաղաղություն-պատերազմ
հարձակվել-նահանջել ապերախտ-երախտագետ
լույս-խավար անուշ-դառը
հստակ-պղտոր տխուր-կայտառ
հարազատ-խորթ քնել-անթնանալ
նոր-հին գտնել-կորցնել
սքողել-բացահայտել շոգ-ցուրտ

*Նայի՛ր նաև հոմանիշների բաժնի հականիշները:

Առանձնացրո՛ւ հականիշների 5 զույգ (2 բառավելորդ է):

Երախտագետ, անարգել, դառը, կորցնել, հուսահատվել, պատվել, աղի, անուշ, գտնել,
երախտիք, ոգեշնչվել, ապերախտ:

8. Թեմա՝ Կոչական

8.1. Տրոհի´ր կոչականները:

Փայտփորիկ մոտեցիր սրտիս,
Փայտփորիկ մի´ հասիր նրան…

Դու Արագած ալմաստ վահան

Կայծակեղեն թրերի …

Դու այսօր այնքան մաքուր ես Մասիս:

Իջե´ք հովեր մեր սարերի,

Ինձ այս ցավից պոկե՜ք, տարե՜ք:

Քեզ եմ ասում, ով քաջ Արտաշես,

Որ հաղթեցիր ալանների քաջ ազգին:
8.4. Տրված նախադասության տարբեր դիրքերում կոչակա՛ն ավելացրու:
-Լռություն կա, որ հազար խոսք արժի,-ասաց մայրը
-Մի՛ տխրիր, չեմ կորչի, աշխարհում լավ մարդիկ շատ կան:
Ով չի սիրում իր ծնողներին, նա ուրիշին սիրել չի կարող
-Կա՛նգ առեք, մի՛ կտրեք ծառերը:

9. Թեմա՝ Պարզ և բարդ նախադասություններ

9.1. Բառերի զույգերից կազմի´ր պարզ համառոտ նախադասություններ.

 Առվակ-կարկաչել, կապույտ-երկինք, վարարել-գետ, խաղաղ-երեխա, մեքենա-սլանալ,
զվարճալի-ծաղրածու:
9.2 Տրված բառակապակցությունները գործածելով՝ կազմի´ր պարզ ընդարձակ
նախադասություններ.
Սաղարթախիտ անտառ, հայ նկարիչ, մայրենի լեզու, առաջին ուսուցիչ:

9.3 Բառերը ձևափոխի՛ր և դասավորի՛ր ճիշտ հերթականությամբ՝ կազմելով պարզ ընդարձակ

նախադասություններ:
ա)գնացել ենք ,Օշական, ուխտ, մենք:
բ) Հացեկաց, Մեսրոպ Մաշտոց, սուրբ, ծնվել է, գյուղ:
գ) «Գելը», Հովհաննես Թումանյան, գրել է, պատմվածք:
դ) Թռչուններ, վայրի, պատսպարել, անտառ, գազան:
ե)Նա, դեպի, քամի, սլանալ, արագություն, թուփ
զ)Ճիշտ, ներողամիտ, պետք է, բարիք, օգտվել, բնություն:
է)Նա, սև, ուզել, միայն, նիզակ, հայրիկ, կոթ:
ը)Քաղաք, նստել, դարպաս, ծերունի, մի, մոտ:
թ)Փայտահատ, սոճի, մեջ, վերադառնալ, խիտ, երկու, տուն, անտառ:
9.4. Ընդարձակի´ր պարզ համառոտ նախադասությունները.
ա)Գարունը եկավ:
բ) Արագիլը թռավ:
գ) Ծաղիկը բացվեց:
դ) Արևը ժպտաց:

9.5. Ամբողջացրո´ւ նախադասությունները.

ա)Ես սիրում եմ, երբ …
բ) Մենք հավատում ենք, որ …
գ) Արամը գնաց գյուղ, որպեսզի …
դ) Ընկերս հարցրեց, թե …
ե) Ընթերցելը հաճելի է, որովհետև …

10. Թեմա՝ Կապակցված խոսք

Գրի´ր քո կարծիքը տրված առակների վերաբերյալ՝ գործածելով 35-45 բառ:
ա) Ա. Խնկոյան «Խխունջն ու սունկը»
բ) Վ․ Այգեկցի «Առյուծ և մարդ»
գ) Եզոպոս «Աղվեսն ու հովազը», «Գայլերն ու ոչխարները», «Ուղևորներն ու սոսին»
դ) Ի. Կռիլով «Տերևներն ու արմատները»