7 Dạng bài tập cực trị số phức thường gặp trong kì thi THPT quốc gia có đáp án chi tiết Tự Học 365

10/8/2021 7 Dạng bài tập cực trị số phức thường gặp trong kì thi THPT quốc gia có đáp
kì thi THPT quốc gia có đáp án chi tiết - Tự Học 365
(https://tuhoc365.vn/)
XIN CHÀO: Phạm Trường Giang
7 DẠNG BÀI TẬP CỰC TRỊ SỐ PHỨC THƯỜNG GẶP TRONG KÌ THI THPT QUỐC GIA CÓ ĐÁP ÁN CHI TIẾT
Thích Chia sẻ Bài tập vận dụng! (https://tuhoc365.vn/exercise_level/lop-12/?mon-hoc=toan)
7 Dạng bài tập cực trị số phức thường gặp trong kì thi THPT quốc gia có đáp án
| | | |
@ DẠNG 1: CHO SỐ PHỨC Z THỎA MÃN Z − Z1 = Z − Z2 . TÌM SỐ PHỨC THỎA MÃN Z − Z0 NHỎ NHẤT. | |
| | | |
Phương pháp: Đặt M(z); A(z 1); B(z 2)là các điểm biểu diễn số phức z; z 1 và z 2. Khi đó từ giả thiết z − z 1 = z − z 2 suy ra MA = MB,
tập hợp điểm biểu diễn số phức z là đường trung trực Δ của AB.
Gọi N(z 0)là điểm biểu diễn số phức z 0
| |
Ta có MN = z − z 0 nhỏ nhất khi MN min khi M là hình chiếu vuông góc của N trên d và MN min = d(N; Δ)
Bài tập 1: Cho số phức z thỏa mãn |z − 4 − i| = |z + i|. Gọi z = a + bi (a; b ∈ R) là số phức thỏa mãn |z − 1 + 3i| nhỏ nhất. Giá
trị của biểu thức T = 2a + 3blà:
A. − 4 B. 4 C. 0 D. 1
Lời giải chi tiết
https://tuhoc365.vn/learn/7-dang-bai-tap-cuc-tri-so-phuc-thuong-gap-trong-ki-thi-thpt-quoc-gia-co-dap-an-chi-tiet/ 1/18
10/8/2021 7 Dạng bài tập cực trị số phức thường gặp trong kì thi THPT quốc gia có đáp án chi tiết - Tự Học 365
Đặt M(z); A(4; 1), B(0; − 1) là các điểm biểu diễn số phức z; 4 + i và − i. Khi đó từ giả thiết suy ra MA = MB, tập hợp điểm biểu diễn
→
→
số phức z là đường trung trực của AB đi qua I(2; 0) và có VTPT là n = AB( − 4; − 2) ⇒ Δ : 2x + y − 4 = 0
Gọi N(1; − 3)là điểm biểu diễn số phức 1 − 3i
Ta có |z − 1 + 3i| nhỏ nhất khi MN min khi M là hình chiếu vuông góc của N trên Δ, suy ra MN : x − 2y + 1 = 0
Giải hệ
{ 2x + y − 4 = 0
x − 2y − 7 = 0
⇒
{ x=3
y= −2
⇒ M(3; − 2) ⇒ z = 3 − 2i ⇒ 2a + 3b = 0. Chọn C.
Bài tập 2: Cho các số phức z thỏa mãn |z − 2i| = |z + 2|. Gọi z là số phức thỏa mãn |(2 − i)z + 5|nhỏ nhất. Khi đó :
A. 0 < |z| < 1 B. 1 < |z| < 2 C. 2 < |z| < 3 D. |z| > 3
Gọi M(x; y); A(0; 2), B( − 2; 0)là các điểm biểu diễn số phức z; 2i và − 2.
Từ giả thiết ⇒ MA = MB ⇒ M ∈ trung trực của AB có phương trình Δ : x + y = 0
|
Lại có: P = |(2 − i)z + 5| = |2 − i| z + 2 − i =
5
| √5|z + 2 + i|, gọi N( − 2; − 1)là điểm biểu diễn số phức − 2 − i suy ra P = √5MN
Ta có P nhỏ nhất khi MN min khi M là hình chiếu vuông góc của N trên Δ, suy ra phương trình MN : x − y + 1 = 0
{
−1
{
x= 2
Giải hệ
x+y=0
x−y+1=0
⇒
y=
1
2
⇒M ( )
−1 1
;
2 2
−1 1 √2
⇒ z = 2 + 2 i ⇒ |z| = 2 . Chọn A.
| |
@ DẠNG 2: CHO SỐ PHỨC Z THỎA MÃN Z − Z0 = R. TÌM SỐ PHỨC THỎA MÃN P = Z − Z1 ĐẠT GIÁ TRỊ LỚN NHẤT, | |
NHỎ NHẤT.
| |
Phương pháp: Đặt M(z); I(z 0); E(z 1) là các điểm biểu diễn số phức z; z 0 và z 1. Khi đó từ giả thiết z − z 0 = R ⇔ MI = R ⇒ M thuộc
đường tròn tâm I bán kính R. Ta có: P = ME lớn nhất ⇔ ME maxvà P nhỏ nhất ⇔ ME min . Khi đó:
P max = IE + R ⇔ M ≡ M 2và P min = |IE − R| ⇔ M ≡ M 1
(Điểm E có thể nằm trong hoặc ngoài đường tròn).

Bài tập 1: Cho số phức zthỏa mãn |iz − 3 + 2i| = 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức: P = |z − 1 − i|
A. P min = 3 B.P min = √13 − 3 C. P min = 2 D. P min = √10
| 3
|
Ta có: |iz − 3 + 2i| = 3 ⇔ |i| z − i + 2 = 3 ⇔ |z + 2 + 3i| = 3 ⇒ tập hợp điểm M biểu diễn số phức zlà đường tròn tâm I( − 2; − 3)
bán kính R = 3
Gọi E(1; 1) là điểm biểu diễn số phức 1 + i ⇒ P = ME ⇒ P min = |EI − R| = 2
Bài tập 2: Cho số phức z thỏa mãn |z + 2 − i| = √5. Gọi z 1 và z 2 lần lượt là 2 số phức làm cho biểu thức P = |z − 2 − 3i| đạt
giá trị nhỏ nhất và lớn nhất. Tính T = 3 z 1 + 2 z 2| | | |
A. T = 20 B. T = 6 C. T = 14 D. T = 24
Ta có: |z + 2 − i| = √5 ⇒ tập hợp điểm M biểu diễn số phức z là đường tròn tâm I( − 2; 1) bán kính R = √5. Gọi E(2; 3) ⇒ P = ME
Phương trình đường thẳng IE : x − 2y + 4 = 0
Dựa vào hình vẽ ta có P max = IE + R ⇔ M ≡ M 2
Giải hệ
{ x − 2y + 4 = 0
(x + 2) 2 + (y − 1) 2 = 5
⇒
[ M 2( − 4; 0) ⇒ P min = 3√5
M 1(0; 2) ⇒ P min = √5
.
| | | |
Do đó T = 3 z 1 + 2 z 2 = 3.2 + 2.4 = 14. Chọn C.
| | | |
@ DẠNG 3: CHO SỐ PHỨC Z THỎA MÃN Z − Z1 = Z − Z2 . TÌM SỐ PHỨC THỎA MÃN P = Z − Z3 + Z − Z4 ĐẠT | | | |
GIÁ TRỊ NHỎ NHẤT.
| | |
Phương pháp: Đặt M(z); A(z 1); B(z 2); H(z 3); K(z 4) là các điểm biểu diễn số phức z; z 1; z 2; z 3và z 4. Khi đó từ giả thiết z − z 1 = z − z 2 |
|
suy ra MA = MB, tập hợp điểm biểu diễn số phức z là đường trung trực Δ của AB; P = z − z 3 + z − z 4 = MH + MK | | |
TH1: H, K nằm khác phía so với đường thẳng Δ
Ta có: P = MH + MK ≥ HK
Dấu bằng xảy ra ⇔ M ≡ M o = HK ∩ (Δ)
Khi đó P min = HK
TH2: H, K nằm cùng phía so với đường thẳng Δ
Gọi H’ là điểm đối xứng của Δ
Khi đó: P = MH + MK = MH ′ + MK ≥ H ′ K
Dấu bằng xảy ra ⇔ M ≡ M o = H ′ K ∩ (Δ)
Khi đó P min = H ′ K
Bài tập 1: Cho số phức z thỏa mãn |z − 1 + 2i| = |z + 3 − 2i|. Gọi z = a + bi(a; b ∈ R) sao cho
P = |z − 2 − 4i| + |z + 1 − i| đạt giá trị nhỏ nhất. Khi đó a + b là:
A. 3 B. 5 C. 8 D. 4
Đặt M(z); A(1; − 2), B( − 3; 2) tử giả thiết suy ra MA = MB nên M thuộc đường thẳng trung trực của AB
có phương trình Δ : x − y + 1 = 0, gọi H(2; 4)và K( − 1; 1) là các điểm biểu diễn số phức 2 + 4i và − 1 + i
Ta có P = MH + MKvà 2 điểm H, K cùng phía so với đường thẳng Δ
Gọi H’ là điểm đối xứng của Δ : x − y + 1 = 0
Ta có: HH ′ : x + y − 6 = 0tọa độ trung điểm của HH’ là nghiệm hệ phương trình

{ x−y+1=0
x+y−6=0 ( )
5 7
⇒ I 2; 2
Suy ra H ′ (3; 3)
Lại có: P = MH + MK = MH ′ + MK ≥ H ′ K
Dấu bằng xảy ra ⇔ M = H ′ K ∩ d. Phương trình đường thẳng H’K là: H ′ K : x − 2y + 3 = 0
Suy ra M 0 = H ′ K ∩ Δ ⇒ M o(1; 2) ⇒ z = 1 + 2i. Khi đó P min = H ′ K = 2√5. Chọn A.
Bài tập 2: Cho số phức z thỏa mãn |z − 2 + 4i| = |iz − 2|. Gọi z = a + bi(a; b ∈ R) sao cho
P = |z − i| + |z + 1 + 3i| đạt giá trị nhỏ nhất. Giá trị nhỏ nhất đấy bằng
A. √53 B. √37 C. 4 D. √41
| |
Ta có:|z − 2 + 4i| = |iz − 2| ⇔ |z − 2 + 4i| = |i| z − i = |z + 2i|
2
Gọi M(z); A(2; − 4), B(0; − 2)từ giả thiết suy ra MA = MB nên M thuộc đường thẳng trung trực
của AB có phương trình Δ : x − y − 4 = 0, gọi H(0; 1)và K( − 1; − 3)là các điểm biểu diễn số phức ivà − 1 − 3i
Ta có: P = MH + MKvà 2 điểm H, K cùng phía so với đường thẳng Δ
Gọi H’ là điểm đối xứng của Δ : x − y − 5 = 0
Ta có: HH ′ : x + y − 1 = 0 tọa độ trung điểm của HH’ là nghiệm hệ phương trình

{ x−y−4=0
x+y−1=0 (
⇒ I 2; − 2
5 3
)
Suy ra H ′ (5; − 4)
Lại có: P = MH + MK = MH ′ + MK ≥ H ′ K = √37. Chọn B.
| | |
@ DẠNG 4: CHO SỐ PHỨC Z THỎA MÃN Z − Z1 = Z − Z2 . TÌM SỐ PHỨC THỎA MÃN P = Z − Z3 | | |2 + |Z − Z4 |2 ĐẠT
GIÁ TRỊ NHỎ NHẤT.
Phương pháp: Đặt xM(z); A(z 1); B(z 2); H(z 3); K(z 4) là các điểm biểu diễn số phức z; z 1; z 2; z 3 và z 4. Khi đó từ giả thiết
|z − z1 | ≡ |z − z2 | suy ra MA = MB, tập hợp điểm biểu diễn số phức z là đường trung trực Δ của AB;
P = |z − z 3 | 2 + |z − z 4 | 2 = MH 2 + MK 2
MH 2 + MK 2 HK 2 HK 2
Gọi I là trung điểm củaHK ⇒ MI 2 = 2
− 4 ⇒ P = MH 2 + MK 2 = 2MI 2 + 2
nhỏ nhất khi MI min ⇔ M là hình chiếu vuông góc của I xuốngΔ.
Bài tập 1: Cho số phức z thỏa mãn |z + 2 − 4i| = |z − 2i|. Gọi z là số phức thoả mãn biểu thức P = |z − i| 2 + |z − 4 + i| 2đạt giá
trị nhỏ nhất. Tính|z| 2.
A. |z| 2 = 12 B. |z| 2 = 10 C. |z| 2 = 2 D. |z| 2 = 5
Gọi M(z); A( − 2; 4), B(0; 2) là các điểm biểu diễn số phứcz; − 2 + 4i và 2i
Khi đó |z + 2 − 4i| = |z − 2i| ⇔ MA = MB ⇒ Mthuộc trung trực của AB có phương trìnhΔ : x − y + 4 = 0
HK 2
GọiH(0; 1), K(4; − 1) ⇒ P = MH 2 + MK 2 = 2MI 2 + 2
(với I(2; 0) là trung điểm của HK)
Do đóP min ⇔ ME min hay M là hình chiếu vuông góc của I xuốngΔ, khi đó
IM : x + y − 2 = 0 ⇒ M = IM ∩ Δ ⇒ M(− 1; 3) ⇒ |z| 2 = OM 2 = 10. Chọn B.
Bài tập 2: Cho số phức z thỏa mãn |z − 1 + 3i| = |z + 2 + i|. Giá trị nhỏ nhất của biểu thức
P = |z − 2 + 4i| 2 + |z + 2i| 2 là:
A. P min = 8 B. P min = 9 C. P min = 16 D. P min = 25
Gọi M(z); A(1; − 3), B( − 1; − 1) là các điểm biểu diễn số phứcz; 1 + 3i và − 1 − i
Khi đó|z − 1 + 3i| = |z + 1 + i| ⇔ MA = MB ⇒ Mthuộc trung trực của AB có phương trìnhΔ : x − y − 2 = 0
HK 2
GọiH(2; − 4), K(0; − 2) ⇒ P = MH 2 + MK 2 = 2MI 2 + 2
(vớiI(1; − 3)là trung điểm của HK)
HK 2
Do đó P min ⇔ ME min hay M là hình chiếu vuông góc của I xuốngΔ, khi đó P min = 2[d(I; Δ)] 2 + 2 = 8. Chọn A.
| |
@ DẠNG 5: CHO SỐ PHỨC Z THỎA MÃN Z − Z0 = R. TÌM SỐ PHỨC THỎA MÃN P = Z − Z1 | |2 + |Z − Z2 |2ĐẠT GIÁ TRỊ
LỚN NHẤT, NHỎ NHẤT.
( )
Phương pháp: ĐặtM(z); A(z 1); B(z 2); I z 0 là các điểm biểu diễn số phức z; z 1; z 2 và z 0.
| |
Khi đó từ giả thiết z − z 0 = R ⇔ MI = R ⇒ Mthuộc đường tròn tâm I bán kính R.
AB 2
Gọi E là trung điểm của AB ta có: P = 2ME 2 + 2 lớn nhất ⇔ ME maxvà P nhỏ nhất ⇔ ME min.
Khi đóP max ⇔ M ≡ M 2 và P min ⇔ M ≡ M 1.
Bài tập 1: Cho số phức z thỏa mãn |z − 1 + 2i| = 2. Gọiz = a + bi(a; b ∈ R) là số thức thỏa mãn biểu thức
P = |z − 2 − 3i| 2 + |z − 5i| 2 đạt giá trị lớn nhất. Tính T = a + b
A. T = 1 B. T = 3 C. T = − 1 D. T = − 3
Gọi M(z); I(1; − 2) khi đóMI = 2 ⇔ Mthuộc đường tròn tâm
I(1; − 2) bán kính R = 2
Đặt A(2; 3); B(0; 5) ⇒ P = MA 2 + MB 2
Gọi H(1; 4)là trung điểm của AB ta có :
AB 2
P = 2MH 2 + 2 lớn nhất ⇔ MH max
Do MH ≤ MI + IH ⇔ MH max ⇔ M ≡ M 2
Ta có:IH : x = 1
{ {
x=1 M 1(1; 0)
Giải hệ ⇒ . Do đóa + b = − 3. Chọn D.
(x − 1) 2 + (y + 2) 2 = 4 M 2(1; − 4)
√13
Bài tập 2: Cho số phức z thỏa mãn |z − 3 + i| = 2 . Gọi z = a + bi(a; b ∈ R) là số thức thỏa mãn biểu thức
P = |z − 2 − i| 2 + |z − 3i| 2 đạt giá trị nhỏ nhất. Tính T = a + b
5 3 13 9
A. T = 2 B. T = 2 C. T = 2 D. T = 2
√13 √13
Gọi M(z); I(3; − 1)khi đóMI = 2 ⇔ M thuộc đường tròn tâm I(3; − 1) bán kính R = 2
Đặt A(2; 1); B(0; 3) ⇒ P = MA 2 + MB 2
Gọi E(1; 2)là trung điểm của AB ta có :
AB 2
P = 2ME 2 + 2 nhỏ nhất ⇔ ME min
Do ME ≥ |MI − IE| ⇔ ME min ⇔ M ≡ M 1
{ ( )
1
{ 3x − 2y − 7 = 0 M 1 2; 2
5
Ta có: IE : 3x + 2y − 7 = 0. Giải hệ 13 ⇒ . Do đóa + b = 2 . Chọn A.
(x − 3) 2 + (y + 1) 2 = 4
( )
−5
M 2 4; 2
|
DẠNG 6: CHO HAI SỐ PHỨC Z1; Z2 THỎA MÃN Z1 − Z0 = RVÀ Z2 − W1 = Z2 − W2 ; | | | | |
trong đó z 0 ; w 1; w 2 là các số phức đã biết. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thứcP = z 1 − z 2 | |
( )
Phương pháp: Đặt M(z 1); N z 2 lần lượt là các điểm biểu diễn số phức z 1và z 2.
( )
Điểm M thuộc đường tròn tâmI z 0 bán kínhR,N thuộc trung trực Δ của AB vớiA w 1 ; B w 2 ( ) ( )
|
Lại có: P = MN ⇒ P min = d ( t ; Δ ) − R |

Ví dụ 1: Cho số phức z 1 thỏa mãn |z − 2| 2 − |z + i| 2 = 1 và số phức z 2 thỏa mãn |z − 4 − i| = √5. Tìm giá trị nhỏ nhất của
|z1 − z2 |
2√ 5 3√ 5
A. 5 B. √5 C. 2√5 D. 5
Lời giải
Gọi M(z; y)là điểm biểu diễn số phức z 1. Khi đó |z − 2| 2 − |z + i| 2 = 1
⇔ (x − 2) 2 + y 2 − x 2 − (y + 1) 2 = 1 ⇔ − 4x − 2y = − 2 ⇔ (Δ) : 2x + y − 1 = 0
Gọi N(a; b)là điểm biểu diễn số phức z 2. Khi đó |z − 4 − i| = √5 ⇔ (a − 4) 2 + (b − 1) 2 = 5

Hay tập hợp điểm N trong mặt phẳng Oxy là đường tròn (C) : (x − 4) 2 + (y − 1) 2 = 5
( )
8
Ta có d I ( c ) ; (Δ) = > √5 = R ( C )
√5
⇒ (Δ) không cắt đường tròn(C).
| |
Lại cóMN = z 1 − z 2 ⇒ dựa vào hình vẽ ta thấy
(
MN min ⇔ MN = d I ( C ) ; (Δ) − R ( C ) )
8√ 5 3√ 5
|
Hay z 1 − z 2 | min = 5
− √5 = 5 . Chọn D.
Bài toán có thể hỏi thêm là tìm số phức z 1 hoặc z 2 để z 1 − z 2 | | min thì ta chỉ cần viết phương trình đường thẳngMN⊥(Δ) sau đó tìm
giao điểm
{ M = (Δ) ∩ MN
N = (C) ∩ MN
.
| | | | | |
Ví dụ 2: Cho hai số phức z 1; z 2 thỏa mãn z 1 + 5 = 5 và z 2 + 1 − 3i = z 2 − 3 − 6i . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
|
P = z1 − z2 |
5 15
A. P min = 2 B. P min = 2 C. P min = 3 D. P min = 10
Lời giải
Advertisement
( ) ( )
Gọi M z 1 ; N z 2 lần lượt là các điểm biểu diễn các số phứcz 1vàz 2.
Điểm M thuộc đường thẳng tròn tâm I(− 5; 0) bán kính R = 5.

35
Điểm N thuộc đường thẳng trung trực Δ của AB với A(− 1; 3); B(3; 6) ⇒ Δ : 4x + 3y − 2 = 0
5
| |
Lại có: P = MN ⇒ P min = d ( I ; Δ ) − R = 2 . Chọn A.
| | |
DẠNG 7: CHO HAI SỐ PHỨC Z1; Z2 THỎA MÃN Z1 − W1 = R1 VÀ Z2 − W1 = R2 TRONG ĐÓW1; W2 LÀ CÁC SỐ |
PHỨC ĐÃ BIẾT. TÌM GIÁ TRỊ LỚN NHẤT, NHỎ NHẤT CỦA BIỂU THỨCP = Z1 − Z2 . | |
( )
Phương pháp: Đặt M(z 1); N z 2 lần lượt là các điểm biểu diễn số phức z 1và z 2.
( ) ( ) ( ) ( )
Điểm M thuộc đường tròn tâm C 1 tâm I w 1 bán kính R 1 và N thuộc đường tròn C 2 tâm K w 2 bán kính R 2 ⇒ P = MN. Dựa
vào các vị trí tương đối của 2 đường tròn để tìm MN max; MN min
¯
Ví dụ 1: Cho hai số phức z; w thỏa mãn z. z = 1 và |w− 3 + 4i| = 2. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P = |z − w|
A. P max = 5 B. P max = 8 C. P max = 10 D. P max = 5 + √2
Lời giải
¯
Ta có:z. z = 1 ⇔ |z| = 1
Gọi M(z); N(w) lần lượt là các điểm biểu diễn các số phức z và w.
( )
Điểm M thuộc đường tròn tâm C 1 tâm O(0; 0) bán kính R 1 = 1 và N thuộc đường tròn C 2 tâm K(3; − 4) bán kính ( )
R 2 = 2 ⇒ P = MN.
( ) ( )
Dễ thấy OK = 5 > R 1 + R 2 nên C 1 và C 2 nằm ngoài nhau suy ra MN max = OK + R 1 + R 2 = 8. Chọn B.
Ví dụ 2: [Đề tham khảo Bộ GD {} ĐT 2018] Xét các số phứcz = a + bi(a, b ∈ R) thỏa mãn điều kiện |z − 4 − 3i| = √5. Tính
P = a + bkhi giá trị biểu thức |z + 1 − 3i| + |z − 1 + i| đạt giá trị lớn nhất
A. P = 10 B. P = 4 C. P = 6 D. P = 8
Lời giải
GọiM(x; y)là điểm biểu diễn số phứcz
Từ giả thiết, ta có |z − 4 − 3i| = √5 ⇔ (x − 4) 2 + (y − 3) 2 = 5 ⇒ M thuộc đường tròn(C)tâmI(4; 3), bán kính R = √5. Khi đó
P = MA + MB, vớiA(− 1; 3), B(1; − 1).
(
Ta có P 2 = MA 2 + MB 2 + 2MA. MB ≤ 2 MA 2 + MB 2 . )
MA 2 + MB 2 AB 2
Gọi E(0; 1)là trung điểmAB ⇒ ME 2 = 2
− 4 .
Do đó P 2 ≤ 4.ME 2 + AB 2 mà ME ≤ CE = 3√5 suy ra P 2 ≤ 4. 3√5 ( )2 + (2√5 ) 2 = 200.

Với C là giao điểm của đường thẳng EI với đường tròn(C).
VậyP ≤ 10√2. Dấu ″ = ″ xảy ra { MA = MB

M≡C
⇒ M(6; 4) ⇒ a + b = 10. Chọn A.
Ví dụ 3: [Đề tham khảo Bộ GD {} ĐT 2017] Xét các số phức z thỏa mãn điều kiện:
|z + 2 − i| + |z − 4 − 7i| = 6√2. Gọi M, m lần lượt là giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của|z − 1 + i|. Tính P = M + m
5√2 + 2√73 5√2 + √73
A. P = √13 + √73 B. P = 2
C. P = 5√2 + √73 D. P = 2
Lời giải
Đặt z = x + yi(x, y ∈ R) và gọi
M(x; y), A(− 2; 1), B(4; 7) suy ra AB = 6√2.
Ta có = (6; 6) ⇒= (1; − 1) ⇒ phương trình đường thẳng
AB là x − y + 3 = 0.
Từ giả thiết, ta có MA + MB = 6√2 → MA + MB = AB
suy ra M thuộc đoạn thẳng AB.
{
|z − 1 + i| min = MN min
Gọi N(1; − 1) ⇒ |z − 1 + i| = √ (x − 1) 2 + (y + 1) 2 = MN ⇒ .
|z − 1 + i| max = MN max
Độ dài đoạn thẳng MN nhỏ nhất khi và chỉ khi M là hình chiếu của N trên AB.
|1− ( −1) +3| 5√ 2 5√ 2

Hay MN min = d(N; (AB)) = = 2 →m= 2
√ 12 + ( −1) 2
Độ dài đoạn thẳng MN lớn nhất khi và chỉ khiM ≡ AhoặcM ≡ B.
{ √13
M ≡ A → MN = AN =
Ta có ⇒ MN max = √73 → M = √73.
M ≡ B → MN = BN = √73
5√2 + 2√73
Vậy giá trị biểu thức P = M + m = 2
. Chọn B.
Ví dụ 4: Xét các số phức z thỏa mãn điều kiện: |z − 1 − i| + |z − 7 − 4i| = 3√5. Gọi M, m lần lượt là giá trị lớn nhất và giá trị
nhỏ nhất của |z − 5 + 2i|. Tính P = M + m
2√5 + √10 5√2 + √10
A. P = √5 + √10 B. P = 2
C. P = 2 (√5 + √10 ) D. P = 2
Lời giải
Đặt z = x + yi(x, y ∈ R) và gọi M(x; y), A(1; 1), B(7; 4)
suy ra AB = 3√5.
Ta có = (6; 3) ⇒ ( AB )
= (1; − 2) ⇒ phương trình đường
thẳng AB là x − 2y + 1 = 0.
Từ giả thiết, ta có MA + MB = 3√5 → MA + MB = AB
suy ra M thuộc đoạn thẳng AB.
{
|z − 5 + 2i| min = MN min
GọiN(5; − 2) ⇒ |z − 5 + 2i| = MN ⇒ .
|z − 5 + 2i| max = MN max
Độ dài đoạn thẳng MN nhỏ nhất khi và chỉ khi M là hình chiếu của N trên AB.
|5−2( −2) +1|
Hay MN min = d(N; (AB)) = = 2√5 → m = 2√5
√1 2 + ( − 2 ) 2
Độ dài đoạn thẳng MN lớn nhất khi và chỉ khiM ≡ AhoặcM ≡ B.
{
M ≡ A → MN = AN = 5
Ta có ⇒ MN max = 2√10 → M = 2√10.
M ≡ B → MN = BN = 2√10
Vậy giá trị biểu thức P = M + m = 2 (√5 + √10 ). Chọn C.
Ví dụ 5: Biết số phức z thỏa mãn đồng thời hai điều kiện |z − 3 − 4i| = √5và biểu thức M = |z + 2| 2 − |z − i| 2 đạt giá trị lớn
nhất. Tính môđun của số phức z + i.
A. |z + i| = 2√41 B. |z + i| = 3√5 C. |z + i| = 5√2 D. |z + i| = √41
Lời giải
Gọi z = x + yi(x, y ∈ R)
Ta có: |z − 3 − 4i| = √5 ⇔ (x − 3) 2 + (y − 4) 2 = 5 ⇒ tập hợp điểm biểu diễn số phức z là dường tròn (C) tâm I(3; 4) và R = √5.
Mặt khác: M = |z + 2| 2 − |z − i| 2 = (x + 2) 2 + y 2 − [(x ) + (y − 1) ] = 4x + 2y + 3 ⇔ d : 4x + 2y + 3 − M = 0

2 2
Do số phức z thỏa mãn đồng thời hai điều kiện nên d và (C) có điểm chung
| 23 − M |
⇔ d(I; d) ≤ R ⇔
2√ 5
≤ √5 ⇔ |23 − M| ≤ 10 ⇔ 13 ≤ M ≤ 33
⇒ M max = 33 ⇔
{ 4x + 2y − 30 = 0
(x − 3) 2 + (y − 4) 2 = 5
⇔
{ x=5
y= −5
⇒ z + i = 5 − 4i ⇒ |z + i| = √41. Chọn D.
| |
Ví dụ 6: Cho hai số phức z 1 và z 2 thỏa mãn z 1 + z 2 = 8 + 6i và z 1 − z 2 = 2. Tìm giá trị lớn nhất của P = z 1 + z 2 ? | | | |
A. P = 4√6 B. P = 5 + 3√5 C. P = 2√26 D. P = 34 + 3√2
Lời giải
→ →
( ) ( )
Đặt A z 1 ; B z 2 theo giả thiết ta có: OA + OB = (8; 6); | − | = 2; P = OA + OB
( )
104 = ( + ) 2 + ( − ) 2 = 2 OA 2 + OB 2 ≥ (OA + OB) 2 = P 2 ⇒ P ≤ √104 = 2√26. Chọn C.
Ví dụ 7: [Đề thi thử chuyên Đại học Vinh 2018] Giả sử z 1, z 2 là hai trong các số phức z thỏa mãn iz + √2 − i = 1 và | |
|z1 − z2 | = 2. Giá trị lớn nhất của |z1 | + |z2 |bằng
A. 3 B. 2√3 C. 3√2 D. 4
Lời giải
| | | |
Ta có: iz + √2 − i = 1 ⇔ i(x + yi) + √2 − i = 1 (vớiz = x + yi(x; y ∈ R))
(
⇔ (x − 1) 2 + y − √2 ) 2 = 1 ⇒ M(x; y) biểu diễn zthuộc đường tròn tâmI (1; √2 ) bán kính R = 1.
( ) ( ) | |
Giả sử A z 1 ; B z 2 do z 1 − z 2 = 2 ⇒ AB = 2 = 2R nên AB là đường kính của đường tròn(I; R)
Lại có: |z 1 | + |z 2 | = OA + OB
OA 2 + OB 2 AB 2
Mặt khác theo công thức trung tuyến ta có:OI 2 = 2
− 4 ⇒ OA 2 + OB 2 = 8
( )
Theo BĐT Bunhiascopky ta có: 2 OA 2 + OB 2 ≥ (OA + OB) 2 ⇒ OA + OB ≤ 4. Chọn D.
| |
Ví dụ 8: Cho z 1, z 2 là hai trong các số phức z thỏa mãn điều kiện |z − 5 − 3i| = 5và z 1 − z 2 = 8. Giá trị nhỏ nhất của biểu
| |
thức z 1 + z 2 là:
A. 6 − √34 B. 2√34 − 6 C. 2√34 + 6 D. √34 + 6
Lời giải
Giả sử w = z 1 + z 2
{
w 1 = z 1 − 5 − 3i
Đặt
w 2 = z 2 − 5 − 3i | |
suy ra w 1 + w 2 = z 1 + z 2 − 10 − 6i = w − 10 − 6i ⇔ w 1 + w 2 = |w− 10 − 6i|
|w1 | = |w2 | = 5
Mà
{|
w 1 − w 2 | = |z 1 − z 2 | = 8
mà |w 1 + w 2 | 2 + |w 1 − w 2 | 2 = 2 ( |w 1 | 2 + |w 2 |2 ) ⇒ |w 1 + w 2 | 2 = 36.
Vậy |w− 10 − 6i| = |w 1 + w 2 | = √36 = 6 ⇒ wthuộc đường tròn tâm I(10; 6), bán kính R = 6.
Cách 2: Gọi A (z 1 ); B (z 2 ) biểu diễn số phứcz 1; z 2
Ta có: tập hợp z là đường tròn tâm I(5; 3) bán kính R = 5, AB = 8
Gọi H là trung điểm của AB ⇒ w = z 1 + z 2 = + = 2(1)
Mặt khácIH = √IA 2 − HA 2 = 3 ⇒ tập hợp điểm H là đường tròn(x − 5) 2 + (y − 3) 2 = 9(C).
Giả sử w(a; b), (1) ⇒ H 2 ; 2 ( )

a b
∈ (C) ⇒ ( ) ( )
a
2
−5
2
+
b
2
−3
2
= 9 ⇔ (a − 10) 2 + (b − 6) 2 = 36.
Do đó tập hợp điểm biểu diễn w thuộc đường tròn tâm I(10; 6), bán kính R = 6.
Ta có:|w| min = |OI − R| = 2√34 − 6. Chọn B.
8
Ví dụ 9: Cho z 1, z 2 là hai nghiệm của phương trình |6 − 3i + iz| = |2z − 6 − 9i|, thỏa mãn điều kiện z 1 − z 2 = 5 . Giá trị lớn | |
|
nhất của z 1 + z 2 |
31 56
A. 5 B. 5 C. 4√2 D. 5
Lời giải
Đặt z = x + yi(x; y ∈ R) suy ra { 6 − 3i + iz = 6 − 3i + i(x + yi) = 6 − y + (x − 3)i

2z − 6 − 9i = 2x + 2yi − 6 − 9i = 2x − 6 + (2y − 9)i
Khi đó, giả thiết ⇔ (x − 3) 2 + (y − 6) 2 = (2x − 6) 2 + (2y − 9) 2 ⇔ (x − 3) 2 + (y − 4) 2 = 1 (C).

8
Tập hợp zlà đường tròn tâmI(3; 4)bán kính R = 1, AB = 5
Đặt w = z 1 + z 2 gọi H là trung điểm củaAB ⇒ w = z 1 + z 2 = + = 2(1)

3 9
Mặt khácIH = √IA 2 − HA 2 = 5 ⇒ tập hợp điểm H là đường tròn (x − 3) 2 + (y − 4) 2 = 25 (C).
Giả sử w(a; b), (1) ⇒ H 2 ; 2

( )
a b
∈ (C) ⇒
( ) ( )
a
2
−3
2
+
b
2
−4
2 9 36
= 25 ⇔ (a − 6) 2 + (b − 8) 2 = 25 .
6
Do đó tập hợp điểm biểu diễn w thuộc đường tròn tâm I(6; 8), bán kính R = 5 .
6 56
Ta có: |w| max = OI + R = 10 + 5 = 5 .
Chọn B.
z
Ví dụ 10: [Đề thi thử chuyên Đại học Vinh 2018] Cho số phức z thỏa mãn z không phải là số thực và w = là số thực.
2 + z2
Giá trị lớn nhất của biểu thứcM = |z + 1 − i|là
A. 2 B. 2√2 C. √2 D. 8
Lời giải
¯ ¯
¯ ¯
z z z
Ta có w = ⇒w= = (1). Vì w là số thực nênw = w(2).
2 + z2 2 + z2 ¯2
2+z
( ) ( ) ( )
¯
¯2 ¯ ¯ ¯ ¯
( )
z z
Từ (1), (2) suy ra w = = ⇔ z 2+z = z 2 + z 2 ⇔ 2 z − z = z. z z − z
2 + z2 ¯2
2+z
( )
¯ ¯
⇔ z−z (|z| − 2 ) = 0 ⇔ |z|
2 2 = 2 ⇔ |z| = √2 (vì zkhông là số thực nênz − z ≠ 0).
Đặt w = z + 1 − i ⇔ z = w − 1 + i nên |w− 1 + i| = √2 ⇒ |w| max = √2 + √1 2 + 1 2 = 2√2. Chọn B.

1 2
Cách 2: Ta có w là số thực nên w = z + z là số thực.
[
1 2 ( a − bi ) 2b b = 0(kot / mycbt)
Đặt z = a + bi ⇒ w = a + bi + 2 2 là số thực khi b − 2 2 = 0 ⇔
a +b a +b a2 + b 2 = 2 ⇒ |z| = √2
Tập hợp điểm biểu diễn z là đường tròn O(0; 0); R = √2
Đặt M(z); A(− 1; 1) ⇒ MA max = AO + R = 2√2. Chọn B.
Ví dụ 11: Cho số phức z thỏa mãn |z| = 1. Gọi M và m lần lượt là giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của biểu thức
| |
P = |z + 1| + z 2 − z + 1 . Tính giá trị của M.m
13√3 39 13
A. 4 B. 4 C. 3√3 D. 4
Lời giải
¯
Gọi z = x + yi; (x ∈ R; y ∈ R). Ta có:|z| = 1 ⇔ z. z = 1.
Đặt t = |z + 1|, ta có 0 = |z| − 1 ≤ |z + 1| ≤ |z| + 1 = 2 ⇒ t ∈ [0; 2].
( )
¯ ¯ ¯ t2 − 2
Ta có t 2 = (1 + z) 1 + z = 1 + z. z + z + z = 2 + 2x ⇒ x = 2
| | | | |
¯ ¯
|
Suy ra z 2 − z + 1 = z 2 − z + z. z = |z| z − 1 + z = √(2x − 1) 2 = |2x − 1| = |t 2 − 3 |
| |
Xét hàm sốf(t) = t + t 2 − 3 , t ∈ [0; 2]. Bằng cách dùng đạo hàm, suy ra
13 13√3
max f(t) = 4 ; min f(t) = √3 ⇒ M. n = 4
.
Chọn A.
Ví dụ 12: Cho số phức z thỏa mãn |z| = 1. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức T = |z + 1| + 2|z − 1|
A. MaxT=2√5 B. MaxT=2√10 C. MaxT=3√5 D. MaxT=3√2
Lời giải
T = |z + 1| + 2|z − 1| ≤ √ (1 + 2 2 )(|z + 1| 2 + |z − 1| 2 ) = √5.2 (|z| 2 + 1 ) = 2√5(BĐT Cauchy-Swart)
(
Chú ý: |z + 1| 2 + |z − 1| 2 = 2x 2 + 2y 2 + 2 = 2 |z| 2 + 1 với z = x + yi )
Cách 2: Đặt z = x + yi. Ta có : T = |x + yi + 1| + 2|x − yi − 1| = √(x + 1) 2 + y 2 + 2√(x − 1) 2 + y 2
Lại có x 2 + y 2 = 1 ⇒ T = √2x + 2 + 2√− 2x + 2 = f(x)
1 2 −6
Ta có:f ′ (x) = − = 0 ⇔ x = 10 ⇒ T max = 2√5. Chọn A.
√2x + 2 √2 − 2x
Ví dụ 13: Cho số phức z thỏa mãn |z − 4| + |z + 4| = 10. Giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của |z| lần lượt là :
A. 10 và 4 B. 5 và 4 C. 4 và 3 D. 5 và 3
Lời giải
Đặt z = x + yi; (x; y ∈ R) ⇒ M(x; y)biểu diễn z
Ta có: |z − 4| + |z + 4| = 10 ⇔ |z + yi − 4| + |x + yi + 4| = 10
Gọi F 1( − 4; 0); F 2(4; 0) ⇒ MF 1 + MF 2 = 10
Khi đó điểm biểu diễn z là Elip có trục lớn
2a = 10 ⇒ a = 5; F 1F 2 = 2c = 8
⇒c=4⇒b= √a 2 − c 2 = 3. Do đó 3 ≤ OM ≤ 5 ⇒ 3 ≤ |z| ≤ 5. Chọn D.
Luyện bài tập vận dụng tại đây!  (https://tuhoc365.vn/exercise_level/lop-12/?mon-hoc=toan)
Thích Chia sẻ
 Báo lỗi
TOÁN LỚP 12
CHUYÊN ĐỀ 1: HÀM SỐ 
CHUYÊN ĐỀ 2: LOGARIT 
CHUYÊN ĐỀ 3: TÍCH PHÂN 
CHUYÊN ĐỀ 4: SỐ PHỨC 
D.1. CÁCH TÍNH TOÁN CƠ BẢN VỚI SỐ PHỨC (https://tuhoc365.vn/learns/cach-tinh-toan-co-ban-voi-so-phuc/) 
D.2. PHƯƠNG TRÌNH PHỨC (https://tuhoc365.vn/learns/phuong-trinh-phuc/) 
D.3. QUỸ TÍCH PHỨC (https://tuhoc365.vn/learns/quy-tich-phuc/) 
D.4. CỰC TRỊ SỐ PHỨC (NÂNG CAO) (https://tuhoc365.vn/learns/cuc-tri-so-phuc-nang-cao/) 
7 Dạng bài tập cực trị số phức thường gặp trong kì thi THPT quốc gia có đáp án chi tiết (https://tuhoc365.vn/learn/7-dang-bai-tap-cuc-tri-so-
phuc-thuong-gap-trong-ki-thi-thpt-quoc-gia-co-dap-an-chi-tiet/)
CHUYÊN ĐỀ 5: HÌNH HỌC KHÔNG GIAN 
CHUYÊN ĐỀ 6: HÌNH HỌC TỌA ĐỘ 
MENU
Blog (https://tuhoc365.vn/blog)
Free Training (https://tuhoc365.vn/qua-tang)
KHÁM PHÁ THÊM
Tài Liệu Pro (https://tuhoc365.vn/tai-lieu-pro-member/)
Sách Tôi Lái Máy Bay Đến Đại Học (https://tuhoc365.vn/toi-lai-may-bay-den-dai-hoc)
HÃY ĐỂ CHÚNG TÔI GIÚP BẠN TRỞ THÀNH PHIÊN BẢN TỐT NHẤT CỦA
CHÍNH MÌNH
(https://tuhoc365.vn/)
243a Nguyễn Thượng Hiền, P.6, Q.Phú Nhuận, TP.Hồ Chí Minh, Việt Nam
@Copyright 2018 Tu Hoc 365 - All rights reserved

7 Dạng bài tập cực trị số phức thường gặp trong kì thi THPT quốc gia có đáp án chi tiết Tự Học 365

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

7 Dạng bài tập cực trị số phức thường gặp trong kì thi THPT quốc gia có đáp án chi tiết Tự Học 365

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

10/8/2021 7 Dạng bài tập cực trị số phức thường gặp trong kì thi THPT quốc gia có đáp

kì thi THPT quốc gia có đáp án chi tiết - Tự Học 365

XIN CHÀO: Phạm Trường Giang

Thích Chia sẻ Bài tập vận dụng! (https://tuhoc365.vn/exercise_level/lop-12/?mon-hoc=toan)

Gọi N(z 0)là điểm biểu diễn số phức z 0

Lời giải chi tiết

Gọi N(1; − 3)là điểm biểu diễn số phức 1 − 3i

Lời giải chi tiết

Từ giả thiết ⇒ MA = MB ⇒ M ∈ trung trực của AB có phương trình Δ : x + y = 0

P max = IE + R ⇔ M ≡ M 2và P min = |IE − R| ⇔ M ≡ M 1

(Điểm E có thể nằm trong hoặc ngoài đường tròn).

Lời giải chi tiết

Gọi E(1; 1) là điểm biểu diễn số phức 1 + i ⇒ P = ME ⇒ P min = |EI − R| = 2

Lời giải chi tiết

Dựa vào hình vẽ ta có P max = IE + R ⇔ M ≡ M 2

TH1: H, K nằm khác phía so với đường thẳng Δ

Dấu bằng xảy ra ⇔ M ≡ M o = HK ∩ (Δ)

TH2: H, K nằm cùng phía so với đường thẳng Δ

Gọi H’ là điểm đối xứng của Δ

Dấu bằng xảy ra ⇔ M ≡ M o = H ′ K ∩ (Δ)

P = |z − 2 − 4i| + |z + 1 − i| đạt giá trị nhỏ nhất. Khi đó a + b là:

Lời giải chi tiết

Ta có P = MH + MKvà 2 điểm H, K cùng phía so với đường thẳng Δ

Gọi H’ là điểm đối xứng của Δ : x − y + 1 = 0

Ta có: HH ′ : x + y − 6 = 0tọa độ trung điểm của HH’ là nghiệm hệ phương trình

Dấu bằng xảy ra ⇔ M = H ′ K ∩ d. Phương trình đường thẳng H’K là: H ′ K : x − 2y + 3 = 0

Suy ra M 0 = H ′ K ∩ Δ ⇒ M o(1; 2) ⇒ z = 1 + 2i. Khi đó P min = H ′ K = 2√5. Chọn A.

Lời giải chi tiết

Ta có: P = MH + MKvà 2 điểm H, K cùng phía so với đường thẳng Δ

Gọi H’ là điểm đối xứng của Δ : x − y − 5 = 0

Ta có: HH ′ : x + y − 1 = 0 tọa độ trung điểm của HH’ là nghiệm hệ phương trình

Lại có: P = MH + MK = MH ′ + MK ≥ H ′ K = √37. Chọn B.

A. |z| 2 = 12 B. |z| 2 = 10 C. |z| 2 = 2 D. |z| 2 = 5

Lời giải chi tiết

Gọi M(z); A( − 2; 4), B(0; 2) là các điểm biểu diễn số phứcz; − 2 + 4i và 2i

Khi đó |z + 2 − 4i| = |z − 2i| ⇔ MA = MB ⇒ Mthuộc trung trực của AB có phương trìnhΔ : x − y + 4 = 0

(với I(2; 0) là trung điểm của HK)

IM : x + y − 2 = 0 ⇒ M = IM ∩ Δ ⇒ M(− 1; 3) ⇒ |z| 2 = OM 2 = 10. Chọn B.

P = |z − 2 + 4i| 2 + |z + 2i| 2 là:

A. P min = 8 B. P min = 9 C. P min = 16 D. P min = 25

Lời giải chi tiết

Gọi M(z); A(1; − 3), B( − 1; − 1) là các điểm biểu diễn số phứcz; 1 + 3i và − 1 − i

Khi đó|z − 1 + 3i| = |z + 1 + i| ⇔ MA = MB ⇒ Mthuộc trung trực của AB có phương trìnhΔ : x − y − 2 = 0

(vớiI(1; − 3)là trung điểm của HK)

Khi đóP max ⇔ M ≡ M 2 và P min ⇔ M ≡ M 1.

A. T = 1 B. T = 3 C. T = − 1 D. T = − 3

Lời giải chi tiết

Gọi M(z); I(1; − 2) khi đóMI = 2 ⇔ Mthuộc đường tròn tâm

I(1; − 2) bán kính R = 2

Đặt A(2; 3); B(0; 5) ⇒ P = MA 2 + MB 2

Gọi H(1; 4)là trung điểm của AB ta có :

Lời giải chi tiết

Đặt A(2; 1); B(0; 3) ⇒ P = MA 2 + MB 2

Gọi E(1; 2)là trung điểm của AB ta có :

Do ME ≥ |MI − IE| ⇔ ME min ⇔ M ≡ M 1

Gọi M(z; y)là điểm biểu diễn số phức z 1. Khi đó |z − 2| 2 − |z + i| 2 = 1

Gọi N(a; b)là điểm biểu diễn số phức z 2. Khi đó |z − 4 − i| = √5 ⇔ (a − 4) 2 + (b − 1) 2 = 5

Điểm M thuộc đường thẳng tròn tâm I(− 5; 0) bán kính R = 5.

A. P max = 5 B. P max = 8 C. P max = 10 D. P max = 5 + √2

A. P = 10 B. P = 4 C. P = 6 D. P = 8

GọiM(x; y)là điểm biểu diễn số phứcz

Do đó P 2 ≤ 4.ME 2 + AB 2 mà ME ≤ CE = 3√5 suy ra P 2 ≤ 4. 3√5 ( )2 + (2√5 ) 2 = 200.

VậyP ≤ 10√2. Dấu ″ = ″ xảy ra { MA = MB