Deniz 619

MAYI
S2014
Deni
zKuvv
etl
eri
Dergi
si
’neGönder
il
en
Makal
e/Yazı
l
arİçi
nUygula
nanEsa
sla
r;
1-Deni zKuv vetleriDer gisiyıl
da3def aOc ak,May ısveEy l
ülay l
arı
nday ayımlanmak t
adır.
2-Der giyegönder il
ecekmak ale/y azıl
ar;bi l
gisayarortamı ndawor ddök ümanıol ar ak ,yaz ıi
çerisi
ndef otoğraf
kull
anı l
ıyorsaf otoğraflaray rıbirdos yay ak aydedi l
mel iveCD’ yey ükl
ener eki kinüs habi l
gisayarç ı
k t
ısıil
e
bir
li
kteüc r
ettalepedi lip edilmediğinibelir
tenbi rdilekçev eferagatnamey eek l
iolar akmak ale/yaz ısahibini
n
bağlıol duğu mak am v eya doğr udan y azarıt arafı
ndan Deni z Kuv vet
leriKomut anlığıMer k ez Dai r
e
Baş kanlığı
nagönder i
lmel idi
r.
3-Mak al
e/y az ı
lar16( A4)s ayfayıgeç memel i
dir.
4-Fot oğrafCDi le(Mi n.300dpi taranmı ş)gönder il
mel i
dir
.
5-Baş kabi rbaş l
ıkl
adaol sa,her hangibi ryerdeev velcey ayımlanmı şmak al
e/y az ı
larDeni zKuv vetl
eri
Dergisi’
ndey ay ı
ml anmaküz eregönder il
memel i
dir
.
6-İnti
hal olduğut espitedi l
enmak ale/y az ıl
arDeni zKuv v
etleriDergisi
’ndey ayıml anmaz .
7-Deni zKuv vetleriDer gisi’
ndey ayımlanmas ıuy gungör ülenmak al
e/y azıl
ardaİ nc elemeKur uluv eyaDer gi
Yönet i
m Kur ulut arafından ger ek l
igör üldüğü t akdir
de mak ale /y azının özünü deği ştir
mey ecekş ekil
de
değişikli
ky apılabili
r.
8-Der gidey ay ımlananv ey ayay ı
ml anmay anmak ale/y azıl
aryaz araiadeedi lmez .Yay ı
ml anmay an
mak ale/y azılaral t
ıays ak l
andıktans onrai mhaedi l
ir
.
Deniz Kuvvetleri Dergisi • MAYIS 2014 • Sayı 619 • ISSN 1300-2015
Genel Yayın Yönetmeni ve

Yönetim Kurulu Başkanı
Tüma. Macit ARSLAN
Genel Yayın Koordinatörü

İk.Kur.Kd.Alb. Engin BİLENLER
Genel Yayın Koordinatörü Yrd.

Dz.Bnb. Serhan ARAS
Dz.Bnb. Ercan BİCAN
İnceleme Kurulu
Doç.Dr.Müh.Alb. Orhan KARASAKAL
Dz.Alb. Özay ÖYMEZ
Dz.Alb. Levent TAŞ
Y.Müh.Alb. Yaşar Vehbi IŞIKLAR
Dz.Bnb. Gürcan TAŞDELEN
İsth.Bnb. Bayram YAŞAR
Dz.Kur.Bnb. Şakir ORUÇ
Yayına Hazırlık
Dz.Bnb. Serhan ARAS
Dz.Yzb. Mehmet YÜKSEL
Uzm.Me. Aynur GÜNER
Grafik / Tasarım Uygulama

Gv.Atğm. Mustafa AĞIRTAŞ
Yayımlayan
Dz.K.K.lığı Per.Bşk.lığı
Bakanlıklar - ANKARA
Tel: (0312) 403 22 72
Baskı, Cilt ve Dağıtım

Deniz Basımevi Müdürlüğü
Pendik - İSTANBUL
Dergideki makaleler Deniz Kuvvetleri

Komutanlığının resmi görüşünü yansıt-
maz, yazarlarının şahsi fikirlerini kapsar.
Dergideki makaleler kaynak göstermek

kaydıyla başka bir yayında kullanılabilir.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 1 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

Deniz Kuvvetleri Dergisi • MAYIS 2014 • Sayı 619 • ISSN 1300-2015 İÇİNDEKİLER
04
DENİZ KUVVETLERİ
17
BARBAROS TÜRK DENİZ
KOMUTANI ORAMİRAL GÖREV GRUBU
BÜLENT BOSTANOĞLU’NUN (TDGG) 2014
KABUL VE ZİYARETLERİ AKTİVASYONU
22
İSTİKLÂL MARŞI’NIN
24
KABULÜ HİZMET DIŞINA
VE MEHMET AKİF AYRILAN GEMİLER
ERSOY’U ANMA GÜNÜ
27
(E)DZ.KUR.ALB. ERDİNÇ
30
TÜRK SİLAHLI
ESKİYERLİ’NİN KUVVETLERİ
AZİZ HATIRASINA SAYGI İLE KIDEMLİ ASTSUBAYLAR
ARZ OLUNUR… SEMİNERİ
35 37
DENİZ HARP OKULU’NDA
DENİZ HARP OKULU DÖNÜŞÜM
KARİYER GÜNLERİ BİLEP İLE BAŞLADI
44
ÇOK ULUSLU DENİZ
49
TCG GÖKSU (F-497)
GÜVENLİĞİ BİRLEŞİK DENİZ KUVVETİ
MÜKEMMELİYET MERKEZİ (CTF) - 151 GÖREVİ

İÇİNDEKİLER
62
SNMG-2 (NATO DENİZ DAİMİ
80
TCG TUZLA (P-1200)
GÖREV GRUBU-2) TARAFINDAN İCRA EDİLEN
2012-2013 YILI KUH KIRLANGIÇ GÖREVİ (04-
AKTİVASYONU 19 MART 2014/KARADENİZ
83 93
BAHRİYENİN TÜRK
BAHRİYELİ HÜSEYİN RAUF TOPLUMUNDA
ORBAY (1881-1964) ÖNCÜLÜK YAPTIĞI
ALANLAR
101 107
RODOS
ADASI’NIN FETHİ LİDERLİK
111 114
HAREKET HASTALIĞI DONDURULMUŞ
(TAŞIT TUTMASI) GIDA MADDELERİ
119
ULUSAL GEMİCİ DİLİMİZDE
123 TÜRK SİLAHLI
YER ALAN “AYI BACAĞI” ve KUVVETLERİ
“AYBOCİ” DEYİMLERİNDEKİ DAYANIŞMA VAKFI
ORTAK GİZ

Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU’nun Kabul ve Ziyaretleri
CEZAYİR DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANININ,

DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANI
ORAMİRAL BÜLENT BOSTANOĞLU’NU ZİYARETLERİ
M illi Savunma Bakanlığının daveti ile 19-23 Ocak 2014 tarihleri arasında Türkiye’de bulunan Cezayir Deniz Kuvvetleri
Komutanı Tümg. Malek NECIB ve beraberindeki heyet 20 Ocak 2014 tarihinde Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent
BOSTANOĞLU’na ziyarette bulunmuş, müteakiben 22 Ocak 2014 tarihinde Donanma Komutanlığı/Gölcük ve İstanbul Tersanesi
Komutanlığında tetkik ve incelemelerde bulunmuştur.

İSPANYA DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANININ

DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANI
D eniz Kuvvetleri Komutanlığının resmi davetlisi olarak 03-06 Şubat 2014 tarihleri arasında Türkiye’de bulunan İspanya
Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Jaime Munoz DELGADO ve beraberindeki heyet, 04 Şubat 2014 tarihinde Deniz Kuvvetleri
Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU’nu makamında ziyaret etmiştir. Konuk Komutan ve heyeti, 05 ve 06 Şubat 2014 tarihle-
rinde Gölcük/Kocaeli ve İstanbul’da konuşlu çeşitli askeri birliklerde tetkik ve incelemelerde bulunmuştur.

PAKİSTAN’IN ANKARA BÜYÜKELÇİSİ VE DENİZ

ATAŞESİ’NİN DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANI
P akistan’ın Ankara Büyükelçisi H.E. Muhammad Haroon SHAUKAT ve Deniz Ataşesi Albay Zaka ur Rehman 06 Mart 2014
tarihinde Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU’na nezaket ziyareti gerçekleştirmiştir.

DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANI ORAMİRAL BÜLENT

BOSTANOĞLU’NUN ÇANAKKALE BÖLGESİ
TETKİK VE İNCELEMELERİ
D eniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU, 11 Mart 2014 tarihinde Çanakkale Bölgesinde tetkik ve
incelemelerde bulunmuştur. Oramiral BOSTANOĞLU, halkla ilişkiler faaliyeti kapsamında Kumkale kahvehanesinde köy
halkı ile bir araya gelmiştir.

SOMALİ DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANININ DENİZ

KUVVETLERİ KOMUTANI
D eniz Kuvvetleri Komutanlığının resmi davetlisi olarak 23-28 Mart 2014 tarihleri arasında Türkiye’de bulunan Somali Deniz
Kuvvetleri Komutanı Tuğamiral Madey Nurey SHEIKH ve beraberindeki heyet, 24 Mart 2014 tarihinde Deniz Kuvvetleri
Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU’nu makamında ziyaret etmiştir. Konuk Komutan ve heyeti, 25-28 Mart 2014 tarihleri arasın-
da Gölcük/Kocaeli, Altınova/Yalova ve İstanbul’da konuşlu çeşitli askeri birliklerde tetkik ve incelemelerde bulunmuştur.

DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANI ORAMİRAL BÜLENT

BOSTANOĞLU’NUN UMMAN RESMİ ZİYARETİ
D eniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU, 31 Mart–04 Nisan 2014 tarihleri arasında Umman’a resmi ziyarette bu-
lunmuştur. Oramiral Bülent BOSTANOĞLU tarafından ziyaret kapsamında;
• 31 Mart 2014 tarihinde, Türkiye Cumhuriyeti Umman Büyükelçisi Sayın Kerem KIRATLI’ya makam ziyareti icra edilmiş,
• 01 Nisan 2014 tarihinde, Umman Dz.K.K. Tümamiral Abdullah Bin Khamis Bin Abdullah AL RAISI, Hava Kuvvetleri Kurmay
Başkanı Tuğgeneral Salim AL RAHBİ, Genelkurmay Başkanı Korgeneral Ahmet Bin Harith AL-NABHANI ve Savunma Genel
Sekreteri Sayın Mohammed Nasser AL-RASBI’ye makam ziyaretleri icra edilmiş,
• Silahlı Kuvvetler Müzesi gezilmiş,
• 02 Nisan 2014 tarihinde Said Bin Sultan Deniz Üssü’ne intikal edilerek RNOV AL SHAMIK korveti, Onarım Destek Tesisleri, Umman
Deniz Akademisi ve bir Türk firması tarafından Umman Dz.Kuvvetlerine yapılan Yara Savunma Simülatöründe incelemelerde bulu-
nulmuştur.


DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANI ORAMİRAL

BÜLENT BOSTANOĞLU’NUN
HİNT OKYANUSUNDA TCG GELİBOLU (F-493) İLE SEYRİ
D eniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU, 31 Mart–04 Nisan 2014 tarihleri arasında Umman’a
gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında Muskat/Umman’da bulunan TCG GELİBOLU fırkateyni ile 03 Nisan 2014
tarihinde seyir icra etmiştir. Anavatandan 3100 deniz mili uzakta bulunan vatan toprağı TCG GELİBOLU’da personel ile buluşan
Oramiral Bülent BOSTANOĞLU, gemide tetkik ve incelemelerde bulunmuş ve yaklaşık 5 aylık görev esnasında “baba” olan perso-
neli, ailelerini anımsatan hediyelerle tebrik etmiştir.

ARNAVUTLUK DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANININ,

BÜLENT BOSTANOĞLU’NU ZİYARETLERİ
T ürkiye’de 14-17 Nisan 2014 tarihleri arasında resmi ziyarette bulunan Arnavutluk Deniz Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral.
Qemal SHKURTI ve beraberindeki heyet, 15 Nisan 2014 tarihinde Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU’nu
makamında ziyaret etmiştir.


BÜLENT BOSTANOĞLU’NUN
İSTANBUL BÖLGESİ ZİYARET, TETKİK VE İNCELEMELERİ
D eniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU, 19-22 Nisan 2014 tarihleri arasında İstanbul Bölgesinde ziyaret,
tetkik ve incelemelerde bulunmuştur. Bu kapsamda, Oramiral BOSTANOĞLU tarafından;
• 19 Nisan 2014 tarihinde Kurtarma Sualtı Komutanlığı ve Sualtı Taarruz (SAT) Komutanlığı personeli tarafından düzenlenen
sosyal faaliyete iştirak edilmiş,
• 19 Nisan akşamı, Deniz Kuvvetleri Komutanı ev sahipliğinde Emekli Deniz Kuvvetleri Komutanları ve eşleri onuruna düzenlenen
akşam yemeğine iştirak edilmiş,
• 21 Nisan 2014 tarihinde Harp Akademileri Komutanı Orgeneral Yalçın ATAMAN, Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanı Tümamiral
Hasan Şükrü KORLU ve Deniz Harp Akademisi Komutanı Tuğamiral Tayyar ERTEM makamlarında ziyaret edilmiş,
• “Bahriye Liderliği” ve “Deniz Kuvvetlerimizle İlgili Önemli Proje ve Faaliyetler” konularında Deniz Harp Akademisinde öğrenim
gören müdavim ve öğrenci subaylara konferans verilmiştir.


DENİZ MÜZESİ KOMUTANLIĞINDA İCRA EDİLEN

“SULTANHİSAR TORPİDO BOTU VE AE-2 DENİZALTISI
PLAKET AÇILIŞ TÖRENİ
D eniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU tarafından 21 Nisan 2014 tarihinde Avustralya Genelkurmay Başkanı
Orgeneral David HURLEY’nin katılımıyla, 22 Nisan 2014 tarihinde Deniz Müzesi Komutanlığında icra edilen “Sultanhisar Tor-
pido Botu ve AE-2 Denizaltısı Plaket Açılış Töreni”ne iştirak edilmiştir.

ŞEHİT AİLESİNİN DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANI

ORAMİRAL BÜLENT BOSTANOĞLU’NU MAKAMINDA
ZİYARETİ
T CG DEĞİRMENDERE’nin 23 Aralık 2013 tarihinde havuzdan indirilişi esnasında meydana gelen elim kaza nedeniyle Şehit olan
Elk.Er Yavuz ARSLAN’ın ailesi 04 Şubat 2014 tarihinde Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU’nu maka-
mında ziyaret etmiştir.

Barbaros Türk Deniz Görev Grubu (TDGG) 2014 Aktivasyonu
BARBAROS TÜRK DENİZ GÖREV GRUBU

(TDGG) 2014 AKTİVASYONU
Gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomiler için enerji ve mal transferinin büyük çoğunluğunun gerçekleştirildiği deniz
ulaştırma yollarının önemi her geçen gün artmaktadır.
Hazırlayan •• BARBAROS Türk Deniz Görev Grup Komutanlığı
D enizlerin, Türkiye’nin hak ve menfaatleri açısından öne-

mi, küresel güvenlik ortamında meydana gelen gelişmele-
miştir. Bu çerçevede ilk olarak Türk Deniz Görev Grubu 2010
yılında aktive edilmiştir. Aktivasyon süresince Akdeniz ve
re bağlı olarak güvenlik, istikrar, ekonomi ve uluslararası hukuk Adriyatik Denizi’nde sancak / varlık gösterilmiş, Tunus, Cezayir,
çerçevesinde daha da artmıştır. İspanya, İtalya, Karadağ, Bosna Hersek, Hırvatistan, Arnavutluk
ve Mısır’da liman ziyaretleri, dost ve müttefik ülke deniz kuvvet-
Türkiye’nin denizlerdeki hak ve menfaatlerinin daha etkin ta- leri ile ortak eğitimler icra edilmiş ve NATO’nun yürüttüğü Etkin
kibine ve korunmasına katkı sağlamak maksadıyla Deniz Gö- Çaba Harekâtı’na destek sağlanmıştır.
rev Grupları halinde sancak / varlık gösterilmesine karar veril-

İkinci olarak Mayıs-Ağustos 2011 döneminde aktive edilen Türk ğine katkı sağlanmış, bölge ülkeleriyle eğitimler ve liman ziya-
Deniz Görev Grubu öncelikle Aden Körfezi, Somali açıkları, Arap retleri ile Akdeniz’de NATO’nun yürüttüğü Etkin Çaba Harekâtına
Denizi ve Hint Okyanusu’nda faaliyet icra etmiş, müteakiben bir destek faaliyetleri icra edilmiştir.
fırkateyn tarafından Japonya liman ziyareti yapılmıştır. İkinci ak-
tivasyon süresince Arap Denizi ve mücavir bölgelerde deniz hay- TDGG’nin üçüncü aktivasyonunun icrası Afrika Kıtasına yönelik
dutluğu ile mücadele harekâtı icra eden gemilerle konvoy ve ka- planlanmıştır.
rakol faaliyetleri planlanarak deniz ulaştırma yollarının güvenli-

Tarihi geçmişi itibariyle bir AFRO-AVRASYA ülkesi özelliğine sa- delenin yanı sıra bahse konu ülke/bölgelerde askeri işbirliğinin
hip Türkiye’nin izlediği çok boyutlu dış politika çerçevesinde, geliştirilmesi, bölgedeki deniz güvenliğine yönelik çok uluslu fa-
Afrika ülkeleriyle siyasi, askeri, kültürel ve ekonomik ilişkilerimi- aliyetlere destek sağlanması ve Afrika bölgesinde varlık gösteril-
ze bir ivme kazandırmak amacıyla 1998 yılında “Afrika’ya Açı- mesi önemli bir ihtiyaç olarak ortaya çıkmıştır.
lım Eylem Planı” başlatılmış, müteakiben süreç “Afrika Ortaklık
Politikası”na dönüşmüştür.
Türk Deniz Kuvvetlerinin Afrika’ya yönelik faaliyetleri oldukça kı-

sıtlıdır. Özellikle Batı Afrika’ya yönelik faaliyetleri yakın dönem
Afrika Ortaklık Politikası’nın amaçları, Afrika Kıtası’nda barış ve içerisinde gerçekleşmemiştir. Tarihsel süreç içerisinde Ümit
istikrarın tesisine katkıda bulunmak, Afrika ülkelerinin siyasi, Burnu’ndan geçişi içeren faaliyetler son olarak 19.yy’da ger-
ekonomik ve sosyal kalkındırmalarına yardımcı olmak, bu amaç- çekleşmiştir. İngiliz sömürgesi altındaki Güney Afrika’da dini
la ticari, insani yardım, yeniden yapılanma, güvenlik, kamu dip- azınlıklar arasındaki sorunların çözümüne katkı için Osmanlı
lomasisi ve arabuluculuk alanlarında karşılıksız yardımda bulun- Devleti tarafından 1862 yılında bölgede icra edilen faaliyet-
mak, Afrika’nın kaynaklarının Afrikalılar’a yarar sağlayacak şe- ler İngiltere’de rahatsızlık oluşturmuş, bu durum Osmanlı
kilde geliştirilmesine katkı sunmak, ikili ilişkilerimizi eşit ortaklık Devleti için İngiliz baskılarına karşılık sancak/varlık gösterme ih-
ve karşılıklı fayda temelinde geliştirmek şeklinde belirlenmiştir. tiyacını doğurmuştur.
Süveyş Kanalı ve Aden Körfezi, dünya ticaretinin önemli ana ar-

terleri durumundadır. Bölgeden yıllık ortalama 33.000 adet ti-
cari gemi geçiş yapmaktadır. Söz konusu geçişler dünya tica-
retinin yüzde 14’üne (yıllık yaklaşık 1.8 trilyon ABD doları) ve
dünya petrol ihracatının yüzde 26’sına (yıllık yaklaşık 315 milyar
ABD doları) karşılık gelmektedir. Avrupa’ya taşınan petrolün yüz-
de 30’u, ABD ve Avrupa’ya taşınan toplam petrol ve petrol ürün-
lerinin yüzde 18’i bu bölgeden geçmektedir. Anılan bölgeden yıl-
lık ortalama 900-950 adet Türk bayraklı/bağlantılı ticaret gemi-
si geçiş yapmakta ve toplam 33 ülke ile ithalat/ihracat bu deniz
ticaret yolu üzerinden sağlanmaktadır. Söz konusu bölgeden ge-
çiş yapan Türk deniz ticaretinin ekonomik büyüklüğü Türk dış ti-
caretinin yaklaşık yüzde 22’sine karşılık gelen 78 milyar ABD do-
larını bulmaktadır.
Batı Afrika’da Gine Körfezi’nden geçen Türk deniz ticaret hac- Bu maksatla İstanbul’da inşası tamamlanan İzmir ve Bur-
mi ise yaklaşık 3 milyar ABD doları seviyesindedir. Ancak, son sa Korvetleri’nin ana üsleri olan Basra’ya intikal planlama-
dönemde özellikle ekonomik alanda Türkiye’nin Afrika açılımıyla sından istifade edilmesi kararlaştırılmıştır. Temmuz 1866’da
paralel olarak ticaret hacminin artması da beklenmektedir. İstanbul’dan harekete geçen ve fırtına nedeniyle Rio De
Janerio Limanı’na sapmak durumunda kalan gemiler Ekim
Dünya denizlerinde faaliyet gösteren ticaret filosuna sahip 1866’da Cape Town’a ulaşabilmiş, yaklaşık 2 aylık bir süre
Türkiye açısından, özellikle Aden Körfezi, Somali açıkları ve ile bölgede varlık gösterdikten sonra Basra’ya intikal etmiştir.
Batı Afrika’da artan deniz haydutluğu ve silahlı soygun olay- Bu bağlamda, Türk Deniz Görev Grubu’nun Afrika’ya yöne-
ları, Afrika’ya yönelik denizde durumsal farkındalık ve deniz lik planlı faaliyeti aynı zamanda tarihi bir öneme de sahiptir.
güvenliği faaliyetlerinin önemini daha da artırmıştır. Üçüncü aktivasyon kapsamında Ümit Burnu dolaşılarak Afrika’ya
kıyısı olan 24 ülkeye liman ziyareti gerçekleştirilecektir.
Afrika’ya yönelik artan ticaret hacmimiz ve son dönemdeki ge-
lişmeler göz önünde bulundurularak deniz haydutluğu ile müca-

Faaliyet süresince yapılacak liman ziyaretleri, ikili/çok uluslu eği-

tim ve tatbikat faaliyetleri ile limanda icra edilecek insani yar-
dım faaliyetlerinin ülkemizin görünürlüğüne önemli katkı sağla-
ması beklenmektedir.
Barbaros TDGG 2014 aktivasyonu gemilerin 17 Mart 2014 ta-

Barbaros Türk Deniz Görev Grubu;
rihinde Gölcük’ten hareketi sonrasında 18 Mart Çanakkale De-
niz Zaferi Töreni’ne iştiraki ile başlamış, müteakiben batıdan in-
-Dünya denizlerinde sancak/varlık göstererek Türk dış politika-
tikalle Cebelitarık Boğazı’ndan geçilerek Batı Afrika’da liman zi-
sını desteklemek,
yaretleri gerçekleştirilmiştir. 19-21 Nisan 2014 tarihleri arasın-
da Amerika Birleşik Devletleri Afrika Komutanlığı tarafından da-
-Afrika ülkeleri ile tesis edilen ilişkilerin geliştirilmesine ve yeni
vet tatbikatı şeklinde planlanan “Obangame Express” tatbikatına
ilişkilerin tesis edilmesine katkı sağlamak,
bir gemi ile iştirak edilmiştir.
-Uluslararası platformlarda söz sahibi olunarak deniz harekatı-
na yön vermek,
-Deniz haydutluğu ile mücadele etmek,
-Akdeniz’de NATO’nun Etkin Çaba Harekatı’nı desteklemek,
maksadıyla oluşturulmuştur.
Barbaros Türk Deniz Görev Grubu Tuğamiral Ali Murat DEDE

taktik komutasında, 5’inci Muhrip Filotillası Komodoru tak-
tik kontrolünde, TCG GEDİZ, TCG ORUÇREİS Fırkateynleri ve
TCG HEYBELİADA Korvetinden oluşan görev birliği ile ge-
12-14 Mayıs 2014 tarihleri arasında Güney Afrika’nın Denel
milerin lojistik ihtiyacını karşılayan lojistik destek gemisi
Overberg atış sahasında G/M ve Top atışları başarılı olarak icra
TCG YB. KUDRET GÜNGÖR’den teşkil edilmiş-
edilmiş ve müteakiben Doğu Afrika liman ziyaretleri gerçekleş-
tir. Ayrıca görev süresince 3 adet Sea Hawk Helikop-
tirilmiştir.
teri de gemilerde konuşlandırılmıştır. Aktivasyon kap-
samında yaklaşık 15000 deniz mil yol kat edilmesi ve
Afrika Kıtası’nda toplam 24 ülkeye liman ziyareti yapılma-
sı öngörülmektedir. Barbaros Türk Deniz Görev Grubu ile
Afrika Kıtası’nda 18 ülke ilk defa Türk Deniz Kuvvetleri tara-
fından ziyaret edilecektir. Ayrıca, Türk mühendisleri tarafın-
dan dizayn/inşa edilen ve MİLGEM Projesi’nin ilk gemisi olan
TCG HEYBELİADA, Barbaros Türk Deniz Görev Grubu ile ilk defa
2 okyanus geçerek Doğu, Güney ve Batı Afrika’da seyir yapacak
ve bölge ülkelerine ziyarette bulunacaktır.

Barbaros TDGG 2014 Aktivasyonu’nun en önemli kısımlarından Savunma atışları ile süratli S/Ü ve Asimetrik Savunma Harbi atış-
birini de Güney Afrika Cumhuriyeti’nde icra edilecek atış faali- ları başarılı şekilde icra edilmiştir.
yetleri oluşturmaktadır. Atışların icra edildiği Denel Overberg Atış
Alanı Tesisleri 1987 yılında Güney Afrika Cumhuriyetinin uydu Aden Körfezi’nde deniz haydutluğu ile mücadele harekâtına iş-
programı kapsamında inşa edilmiş, ancak programın 1993 yı- tirak edilmesi ve 27 Haziran 2014 tarihinde Gölcük’e avdet edi-
lında iptal edilmesi sonrasında tesis G/M Test İstasyonu’na dö- lerek TDGG 2014 Aktivasyonu’nun sonlandırılması planlanmak-
nüştürülmüştür. Tesiste günümüze kadar 900’ün üzerinde atış tadır. Bu kapsamda, Barbaros TDGG 2014 toplam 102 gün sü-
icra edilmiştir. reyle görev yapacaktır.
Denel Overberg Atış Alanı, Güney Afrika Cumhuriyeti liman zi- Barbaros Türk Deniz Görev Grubu’nun Afrika ülkelerine yöne-
yaretlerinin icra edildiği Cape Town’a yaklaşık 150 deniz mili, lik faaliyetlerinin Genelkurmay Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı,
Güney Afrika Deniz Üssü’nün bulunduğu Simon’s Town’a ise Sağlık Bakanlığı, Savunma Sanayi Müsteşarlığı (SSM), Türk
120 deniz mili mesafede yer almaktadır. Elektro optik, radar, te- İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Başbakanlık
lemetri ve meteorolojik destek imkânlarına sahip atış alanı tara- Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü ve Afet ve Acil
fından dronlar ile G/M’lerin hassas takip, iz ve video kaydı ya- Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD)’nın desteği ile icra edilmiştir.
pılabilmektedir.
Barbaros TDGG 2014 faaliyetlerine yerinde gözlem yapmak,
Atışlarda kullanılması planlanan hava dronları yüksek subsonik mesleki kültür, bilgi ve Afrika’ya yönelik farkındalık artışına kat-
süratli dron kategorisindedir. Hava dronları özellikleri G/M atan kı sağlamak maksadıyla Kuvvet Komutanlıkları’ndan personelin
uçak benzetimi dahil gerçeğe uygun hedef simülasyonu yapıl- gemilere iştiraki de sağlanmıştır.
masına imkân tanımaktadır. Suüstü dronları ise yüksek sürati ve
mukavim tekne yapısı ile özellikle asimetrik savunma harbi eği- Sağlık Bakanlığı, TİKA ve SSM tarafından sağlanacak destekle li-
timlerinde etkinlikle kullanılabilmektedir. 18 knot sürat ile hedef man ziyaretleri süresince gıda yardımı, sağlık taraması/eğitimi
yedekleyebilen suüstü dronu üzerine gözlem maksatlı kamera (acil sağlık hizmetleri ve yeni doğan eğitimi), eğitim malzemesi
yerleştirilebilmektedir. yardımı gibi insani yardım faaliyetleri ile okul ve huzurevleri ziya-
reti gibi sosyal faaliyetler icra edilmektedir.
Barbaros TDGG 2014 kapsamında icra edilmesi planlanan atış-
lar için unsurlarımızın tüm sistem imkan ve kabiliyetlerinin ger- BARBOROS Türk Deniz Görev Grubunun yurda sağlıkla avdet et-
çekci koşullarda etkinlikle denenebileceği stres senaryoları oluş- mesi temennisiyle...
turulması esas alınmıştır. Atış faaliyetleri kapsamında SM-1,
ESSM, NSSM, RAM G/M atışları, Hava Savunma ve Yakın Hava

İstiklâl Marşı’nın Kabulü ve Mehmet Akif ERSOY’u Anma Günü
İSTİKLÂL MARŞI’NIN KABULÜ

VE MEHMET AKİF ERSOY’U ANMA GÜNÜ
“Türk’ün şeref, onur ve kabiliyeti çok yüksek ve büyüktür. Böyle bir millet esir yaşamaktansa mahvolsun evladır.” Türkiye
Cumhuriyeti’nin Kurucusu Ebedi Başkomutanımız Ulu Önder Mustafa Kemal ATATÜRK’ün bu veciz sözüyle ifade ettiği gibi;
“İstiklali için ölümü göze alan millet, insanlık haysiyet ve şerefinin icabı olan bütün fedakarlıkları yapmakla yükümlüdür.”
Hazırlayan •• Dz. Eğt. ve Ögt. K.lığı
DZ. LİSESİ KOMUTANLIĞI’NDA 12 MART 2014 TARİHİNDE İCRA EDİLEN TÖRENDE BİRİNCİ OLAN ESERLER
KIRMIZI HALI
A sya Hunları’ndan beri hiçbir milletin boyunduruğu altı-

na girmemiş olan Türk milleti, tarih boyunca esaret altına
ulusu için ne denli kutsal ve vazgeçilmez olduğunun gösterge-
sidir. Bu tarihi atmosfer içinde Mehmet Akif ERSOY, Türk’ün ba-
alınmak istenmiş, benliğinde esir yaşamak özelliği bulunmayan ğımsız yaşama azmini anlatan İstiklal Marşı’mızı kaleme almıştır.
Türk milleti, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün rehberliğinde,
“Ya istiklal ya ölüm !” parolasıyla son bağımsızlık savaşımızda “ Ben ezelden beridir hür yaşadım hür yaşarım.
varoluş mücadelesi vermiştir. “Vatanın her karış toprağı şehit ka-
nıyla ıslanmadıkça vatan terk olunmaz.” sözü, özgürlüğün Türk Hangi çılgın bana zincir vuracakmış şaşarım ? “

İstiklâl Marşı’nın Kabulü ve Mehmet Akif ERSOY’u Anma Günü
dizeleriyle Türk ulusunun bağımsız yaşama arzusunu en iyi şe- EGEMENLİK MİLLETİNDİR !
kilde anlatmıştır.
Kanla kazanıldı bu bağımsızlık savaşı,
Şu anda üzerinde yaşadığımız vatan topraklarını aslında kır- Kiminin kolu kesildi kimin başı,
mızı bir halıya benzetebiliriz. Kırmızı halı, protokol kuralları ge- Çoğunun on beş bile değildi yaşı,
reği önemli kişilerin bastığı yerlere serilir. Kırmızı halıya rengi- Unutma ki egemenlik milletindir.
ni veren basit bir boyadır; vatan topraklarına rengini veren ise
şehitlerimizin bu toprakların bağımsızlığı için akıttığı kandır. Hepsi birden saldırdı; İngiliz, Rus, Fransız,
Tek ortak yanı vardı düşmanın, hepsi de acımasız,
Yıllar boyunca ülkenin huzuru ve istiklali için yemeyen yediren, Hasta adam kaybetmeliydi harbi apansız,
içmeyen içiren bir toplumun torunlarıyız biz. Savaşta mermi gö- Unutma ki egemenlik milletindir.
türürken mermi ıslanmasın diye çocuğunun üzerindeki battani-
yeyi alacak kadar hassas bir milletin çocuklarıyız. Dünya tarihin- Mehmetçik canı kanı uğruna savaştı,
de çok değil, sadece küçük bir araştırma yapsak acaba hangi Düşmanın kalbi yoktu sanki, tamamen taştı,
devletin insanları bu fedakarlığı yapmıştır ? Nedir bizi onlardan Türk milleti bağımsızlık ateşiyle dolup taştı,
ayıran ? İkimizinki de toprak değil miydi ? Evet, ikimizinki de top- Unutma ki egemenlik milletindir.
raktı, tek fark toprağa verilen değerdi. Bizler borçluyuz. Peki ama
hiç düşündünüz mü, kime, kimlere karşı ödenmesi gereken bir Ulu önderin elinde vardı ışıktan bir fener,
borçtan bahsediyoruz? Bizler bağımsız bir ülkede, bu kırmızı ha- Sadece inanç her zorluğu yener,
lıda, yaşayabilmemizi şehitlerimize borçluyuz. Bu vatan borcunu Türk milleti uygarlaşmak için her yolu dener,
ödeyebilmeye günler, aylar, yıllar yetmez. Unutma ki egemenlik milletindir.
Cümlelerimi İstiklal Marşı şairimiz Mehmet Akif’in dizeleriyle Emrullah ÇELENK

sonlandırmak istiyorum:
10 / A 7149
“Bastığın yerleri “toprak!” diyerek geçme, tanı,
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı,
Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı,
Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı.”
Enes ODABAŞ
10 / F 7145

Hizmet Dışına Ayrılan Gemiler
M/G ŞİMŞEK (P-328), M/G AB-21 (P-121),

M/G AB-27 (P-127) ve M/G AB-29 (P-129)
Hazırlayan •• Deniz Kuvvetleri Genel Sekreterliği
M/G ŞİMŞEK Hücumbotu, M/G AB - 27 (P-127) ve M/G AB 29 (P-129)’un 45 yıllık, M/G AB 21 (P-121)’in 46 yıllık
görev süreleri sona ermiştir.

M/G ŞİMŞEK (P-328)
1969 yılında Almanya’da inşa edilen M/G ŞİMŞEK (P-328), 06 Kasım 1969 tarihinde hizmete girmiştir. 45 sene fiili görev yapan
M/G ŞİMŞEK (P-328) Donanma Komutanı Koramiral Veysel KÖSELE’nin katılımıyla 24 Mart 2014 tarihinde düzenlenen törenle
hizmetten ayrılmıştır.
M/G AB-21 (P-121)
1967 yılında Amerika’da inşasına başlanan M/G AB 21 (P-121), 06 Şubat 1968 tarihinde hizmete girmiş. 46 sene fiili görev
yapan M/G AB-21 (P-121), 07 Mart 2014 tarhinde düzenlenen törenle hizmetten ayrılmıştır.

M/G AB-27 (P-127)
19 Ocak 1965 tarihinde Haliç Tersanesi’nde inşasına başlanan M/G AB-27 (P-127), 27 Haziran 1969 tarihinde hizmete girmiştir. 45
sene fiili görev yapan M/G AB 27 (P-127), 07 Mart 2014 tarihinde düzenlenen törenle hizmetten ayrılmıştır.
M/G AB-29 (P-129)
1967 yılında Haliç Tersanesinde inşasına başlanan M/G AB-29 (P-129), 21 Şubat 1969 tarihinde hizmete girmiştir. 45 sene fiili
görev yapan M/G AB 29 (P-129), 07 Mart 2014 tarihinde düzenlenen törenle hizmetten ayrılmıştır.

( E ) Albay Erdinç ESKİYERLİ
(E)DZ.KUR.ALB. ERDİNÇ ESKİYERLİ’NİN

AZİZ HATIRASINA SAYGI İLE ARZ OLUNUR…
EVLAT...
DENİZ HARP AKADEMİSİNİN DUAYEN ÖĞRETİM ELEMANI
“Er” kişinin sözü derin, hükmü kesindir,

Kadim şahitliğine rağmen Ahval-i Bahri’nin,
Her daim “Dinç’tir”,
Mekteb-i Şahane’nin Fikr-i Membası’nın
2 nci Güvertesinin 208 no.lu kamarasının
Eskimeyen Yerlisi’dir.
Hocamız; Erdinç Eskiyerli bizim Şahs-ı Abidemizdir…1
Hazırlayan •• Dz. Harp Ak. K.lığı
D eniz Harp Akademisi öğrenci su-

bayları olarak, 2013 yazı sonların-
rirken bir yandan da buradaki eğitimimi-
zi nasıl daha iyi hale getirir, bu zamanı en
nı Deniz Harp Akademisine adamış bu
fedakârlık abidesi, yoğun kitap kokusu al-
da okulumuza katıldığımızda, bu şerefli iyi nasıl değerlendirebiliriz diye arkadaş- tında ve çalışkanlık kokan bir ortamda, te-
üniformayı giydiğimizden beri görüp duy- larımızla kendi aramızda değerlendirme- miz havanın eşlik ettiği güneş ışığının dol-
duğumuz ve bir gün okumayı hayal etti- lerde bulunuyorduk. Bu tatlı telaşların ya- duğu kütüphane benzeri odada sorula-
ğimiz, en önemli eğitim yuvalarından bi- şandığı sıcak bir yaz gününde, öğretim ra cevap veriyor, kendimizi bir tarih bel-
risi olan Deniz Harp Akademisine başla- üyelerimiz ile tanışma kapsamında Er- geselinde hissediyorduk. Kaç yılında De-
dık. Girilen bu yeni ortamda, öğretim üye- dinç Albayımız ile tanışma fırsatı bulduk. niz Harp Okulundan mezun olduğunu sor-
lerimize karşı görevlerimize özen göste- Kendi ifadesi ile hayatının son 23 yılı- duğumuzda ise “1964. O zaman asteğ-

men olarak çıkıyor, iki yıl da öğrenci su- bir baba şefkati ile “evlat” diyerek aktarır- Komutanım; sizi asla unutmayacak ve
bay olarak görev yapıyorduk bahriyede.” ken hiç oturmadı. hep hayırla yâd edecek bir değil yüzler-
dedikten sonra “Ne o tanıdık mı var ev- ce fidanı geleceğe bıraktınız. Omuzlarımı-
lat!” şeklinde yaptığı espri ile ne kadar Oturmayacaktı da hiçbir zaman derslerde. za dokunduğunuzda hissettiğimiz yarım
neşeli olduğunun ipuçlarını vermişti biz- Yorulduğu belli oluyordu ara zamanı yak- asırlık tecrübenin bir kısmının da olsa biz-
lere. Biz, sorduğu kısa soruları yanıtlarken laştıkça ama elindeki sopaya yaslanarak ler vasıtasıyla geleceğe yansıyacağından
o da yılların verdiği tecrübeyle, önüne ko- dinleniyordu besbelli. Nasıl olmasın, zira emin olabilirsiniz.
nan malzemeden nasıl bir yemek çıkara- o yaşta, emekliliğinde evinde dinlenerek
bileceğini düşünüyor gibi bizleri de süz- değil geleceğin kurmay bahriye subayla- Ruhunuz şad olsun Sayın Komutanım.
müyor değildi ara sıra. Görüşmenin so- rına vizyon çizmek ve büyük resmi gör-
nunda müteakip görev yerlerimiz hak- melerini sağlamakla meşgul olmayı yeğ- ÖZGEÇMİŞİ
kında tavsiyeler verdikten sonra söyledi- lemişti. Donanmada hizmet ettikten sonra
ği son söz “Evlat! Biz burada suüstü harbi Deniz Harp Akademisinde devraldığı eği- Subay Çıkışı : 1962
subayı yetiştiriyoruz unutmayın. Gerisi hi- tim nöbetini tam 23 yıl tutmuştu da, ha-
kaye...” oldu. yatının son anına kadar doktorunun ısrarı- DHA Mezuniyet : 1975
na rağmen belki de bırakmak istememiş-
Kesin ve kendinden emin, karşısındaki- ti. Nöbet kutsaldı çünkü. Değil bırakmayı Yaptığı Görevler :
ni delen bakışların altındaki öğretme ar- birkaç günlük bir istirahati bile kendisine
zusunu ve şefkati keşfetmemiz için on çok görmüştü. Vefât etmeden sadece iki - TCG AB-4 II.K.
dakika yeterli olmayacaktı elbette. Di- gün önce vermişti son dersini. Bir hoca-
ğer kuvvet akademilerinin hatta belki de nın, en iyi öğretim metodunun temsil ol- - TCG SÜRMENE II.K.
Türkiye’de herhangi bir üniversitenin bir duğu kaidesine uygun şekilde, öğrencile-
süre daha böyle bir ders verme imkânının re nasıl görev bilinci aşılanır sorusuna en - TCG SÜRMENE K.
olamayabileceği bilinci ile komutanımızın net cevabı vermişti Komutanımız.
strateji konusundaki birikimlerini dinle- - Gnkur.Gn.P.P.Bşk.And.Ş.Ks.A.
memiz gerekecekti bunun için. Onun der- Hayatının son günlerine kadar geleceğin
sine girmeden önce deselerdi ki, strate- komutanlarını harbe hazırlamak, Clause- - TCG TINAZTEPE II.K.
ji dersini saate bakmadan ve hiç sıkılma- witz, Liddle Hart, Sun Tzu, Milan Vego,
dan 1964 mezunu bir deniz subayından Corbet demek kolay değildi elbet. Kolay - Dz.Harp Ok.Öğc.Tb.K.
dinleyeceksiniz, inanmakta güçlük çe- değildi elbet herkesin tamam dediği yer-
kerdik kesinlikle. Güçlük çekerdik, çünkü de devam etmek. Bir ucunda daktilo di- - TCG BERK K.
onun hafta sonları spor salonunda nasıl ğer ucunda tablet olan değişen teknolo-
spor yaptığını görmemiştik halâ. ji ile inatlaşmak, harp prensiplerini na- - Gnkur.Gn.P.P.Bşk.Kuvvet Pl.Ş.Ks.A.
kış nakış işlemek, 23 yıl boyunca kendi
Eğitim öğretim dönemi başladığında, ön- tabiriyle “Argümanlar değişse bile stra- - Gnkur.Hrk.Bşk.Kom.Kont.D.OBİ Ş.Md.
celikle yönetim ve liderliğe ilişkin, öğretim teji değişmez diyebilmek”. Kolay değil-
üyelerimiz ve üniversitelerden gelen kıy- di elbet kitabı olmayan konulara kaynak - Güney Dz.Saha K.Hrk.Bşk.
metli hocalarımızdan bir takım dersler al- olmak, müfredatı olmayan derslere isim
dıktan sonra, programda sıra Erdinç Alba- koymak, herkesin bitti dediği yerde yüz- - Mayın Filosu K.Kur.Bşk.
yımızın Klasik Stratejiler dersine gelmiş- lerce ‘evlat’ın kalbinde ebedi bir hayata
ti. İlk defa böyle bir ders alacaktık eğitim başlamak. - 1’inci Ar.Tar.Flt.Kmd.
hayatımızda ve ne kadar önemli ve do-
yurucu bilgiler içerdiğini, kendisinin ko- Bizler, bir taraftan hayatımız süresince - Dz.Eğt.ve Öğt.K.lığı Kur.Bşk.
nuya ne kadar hâkim olduğunu ve der- hiçbir zaman unutamayacağımız böyle
si çok iyi dinlememiz gerektiğini, bize ha- değerli bir bahriyelinin, (E) Dz.Kur.Alb. Er- - SKA Öğretim Elemanı
yatımızın her safhasında kullanılacak bil- dinç ESKİYERLİ’nin öğrencileri olduğumuz
giler vereceğini geçen sene bu dersi alan için kendimizi çok şanslı hissederken, di- - DHA Öğretim Elemanı
arkadaşlarımızdan öğrenmiştik. İlk ders- ğer taraftan onun aramızdan fiziki ola-
te anlamıştık onun biraz farklı olduğunu. rak ayrılması ile bu şarkının soğuk bir kış
Bir ders saati boyunca, yılların tecrübe günü yarım kalmasından dolayı da bir o
ve akademik çalışma imbiğinden geçe- kadar mahzunuz. Sanki hayatlarımızın ke-
rek o hale geldiği anlaşılan, kendi ifade- siştiği güne nispet yaparcasına, soğuk kış
si ile Türkiye’de onun öğrencileri haricin- günleri arasına sıkıştırılmış günlük güneş-
de hiç kimseden o şekilde formüle edil- li bir günde son yolculuğuna uğurlarken
miş, karşılaştırmalı hale getirilmiş ve to- kendisini, yarım kalan şarkının gelecekte
parlanmış bir şekilde başka bir hocadan nasıl tamamlanması gerekiyorsa öyle ta-
alamayacağımız bilgileri bizlere, ara sıra mamlanacağına dair söz verdik ona.

DİPNOT
1. 10 Ocak 2014 günü zamansız aramızdan ayrılan Merhum Hocamız, Deniz Harp Akademisi’nin ikinci katındaki 208 nu-
maralı odayı uzun yıllar kullanmıştır. Birçok kurmay subay adayının bu oda da kendisi ile yaptığı mülakatların anısı arka-
da kalanların hafızalarında sürekli yaşayacaktır. Söz konusu odayı Merhum Erdinç ESKİYERLİ Albayımızdan önce Merhum
Albay Mert BAYAT kullanırlardı. Bu yukarıdaki dizeleri Erdinç ESKİYERLİ Albayım henüz hayatta iken ve öğrencisi olduğum
zaman kendisine ödevlerimizi sunduğumuz 208 numaralı odada bu kez Deniz Harp Akademisi’nde Öğretim Elemanı ola-
rak atandığım ve öğrencisi olmak şerefinden mesai arkadaşı olma şerefine ulaştığım Ekim 2013 tarihinde Merhum Albay
Coşkun GÜNGEN’in hatırasını andığımız bir anda sunmuş idim. Hepsinin mekanları cennet olsun.
TCG BERK (D358) denize indiriliş (12 TEMMUZ 1972)

Türk Silahlı Kuvvetleri Kıdemli Astsubaylar Semineri
TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ

KIDEMLİ ASTSUBAYLAR SEMİNERİ
Birliklere atanan genç personelin önünde kendisine liderlik yaparak yol gösteren ve tecrübelerinden faydalanılarak hataların
asgariye indirilmesinde etkili bir yeri olan Kıdemli Astsubaylık olgusunun önemi günümüzde daha çok hissedilmektedir.
Hazırlayan •• Eln.Kd.Bçvş.Kadir BÜKÜLMEZ, Dz.K.K.lığı Kuvvet Astsubayı
D eniz Kuvvetlerimizin yüzer birliklerinde ihdas edilen “Gemi

Kıdemli Astsubaylığı” kadroları, “Kıdemli Astsubaylık” kav-
ratle çözüme kavuşturulmasında önemli bir rol üstlenmektedir.
Türk Silahlı Kuvvetlerinde bu kapsamda bir ilke imza atılarak, Sa-
ramının Türk Silahlı Kuvvetlerinin diğer unsurlarında da yayılma- yın Genelkurmay Başkanımız Orgeneral Necdet ÖZEL’in onayı ile
sına öncülük etmiştir. Kıdemli Astsubay; bilgi ve tecrübe payla- Genelkurmay Başkanlığı Astsubayı ve Kuvvet Astsubaylarının ko-
şımı ile astlarına liderlik ve rehberlik etmekte, disiplin, eğitim ve ordinesinde, Genelkurmay Karargâhında 10-12 Şubat 2014 ta-
kurumsal aidiyet ile takım çalışması konularında, komutan ve rihleri arasında “Türk Silahlı Kuvvetleri Kıdemli Astsubaylar Se-
üstlerine verdiği destek ile doğru karar alma süreçlerine kat- mineri” düzenlenmiştir.
kı sağlamakta, aynı zamanda farklı konulardaki sorunların sü-
DENİZ
DENİZ KUVVETLERİ
KUVVETLERİ DERGİSİ
DERGİSİ 30
30 SAYI:
SAYI:619
619 II MAYIS
MAYIS II 2014
2014
Seminere sayıları 96000’i bulan astsubayları temsilen; Kara Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Astsubaylarının katılı-
Kuvvetleri Komutanlığından 96, Deniz Kuvvetleri Komutanlı- mı ile Anıtkabir Şeref Defteri imzalanmıştır.
ğından 101, Hava Kuvvetleri Komutanlığından 29, Jandarma
Genel Komutanlığından 19 ve Sahil Güvenlik Komutanlığından
14 Astsubay olmak üzere toplam 259 Kıdemli Astsubay katılmış-
tır. Dz.K.K.lığı olarak seminerde Gemi Kıdemli Astsubayı kadrola-
rında görevli 78, kıyı birliklerinden temsilci olarak seçilen 23 ast-
subay olmak üzere, en çok katılımcı ile temsil edilmemiz mem-
nuniyetle karşılanmış, bu durum kuvvetimizde “Kıdemli Astsu-
baylık” kavramına verilen önemin bir göstergesi olmuştur.
İlk defa düzenlenen bu seminer ile;
• Bilgi ve tecrübe aktarımında bulunulması,
• Kuvvetler arasındaki müştereklik kültürünün yaygınlaştırıl- Seminer açılış konuşması, Genelkurmay Başkanlığı Personel
ması, Başkanı Korgeneral Metin İYİDİL tarafından yapılmıştır. 3 gün
süren seminer kapsamında aşağıda belirtilen konularda sunum,
• Kurum içi iletişimin güçlendirilmesi, bilgilendirme ve görüş alışverişinde bulunulmuştur;
• Personelin hem görevde hem de görev haricinde oluşan • Kanun ve yönetmeliklerin yasalaşma süreci,
sorunlarının ele alınması,
• Yan Ödeme Kararnamesi hazırlık süreci,
• Türk Silahlı Kuvvetlerinde yapılan ve devam eden çalışmalar
hakkında bilgilendirmelerde bulunulması, • Yeni Disiplin Kanunu,
• Türk Silahlı Kuvvetleri içerisinde birlik, beraberlik, aidiyet ve • Yapılan iyileştirmeler hakkında personelin bilgilendirilmesi,
dayanışma duygularının gelişmesine katkı sağlanması,
• Sosyal tesisler, orduevleri, lojmanlarla ilgili yapılan değişik-
• Personelden gelecek görüş ve önerilerin değerlendirilmesi, likler,
hedeflenmiştir.
• Geçmişten günümüze astsubaylar konusunda takdim,
Seminer başlangıcında seminere iştirak eden tüm personel ile
birlikte Anıtkabir’de Ulu Önder Mustafa Kemal ATATÜRK’ün ma- • Astsubayların mesleki gelişim yol haritası ile bu kapsamda
nevi huzurunda bir araya gelinerek çelenk konulmuştur. Toplu sunulan fırsat ve seçenekler,
fotoğraf çekimini müteakip Genelkurmay Başkanlığı Astsubayı
ile Kara, Deniz, Hava Kuvvetleri Komutanlıkları, Jandarma Genel • Astsubayların misyon ve vizyonunun ne olması gerektiği,

• Astsubayların TSK’da etkinliğinin artırılması, • TSK’da yaşanan intiharlar ve sebepleri,
• Astsubayların branşlaşma ve uzmanlaşma konusunun de- • Yabancı dil öğreniminde yöntem değişikliği.
ğerlendirilmesi,
• OYAK konusunda bilgilendirme, Katılımcılar tarafından yapılan görüşmelerde, seminerin oldukça

başarılı geçtiği, birlik, beraberlik, dayanışma ve aidiyet duygusu-
• TSK Dayanışma Vakfı ile TSK Eğitim Vakfı hakkında bilgi- nun pekiştirilmesi açısından büyük mesafeler kat edildiği ifade
lendirme, edilerek, bu tür organizasyonların kurum içerisinde çeşitli kade-
melerde de icra edilmesinin faydalı olacağı değerlendirilmiştir.
• TSK’da yeniden yapılanma ile kışlaların birleştirilmesi,
Seminerin kapanış konuşması Genelkurmay II. Başkanı
• TSK’da modernizasyon faaliyetleri, Orgeneral Yaşar GÜLER tarafından yapılmış, seminer hatıra-
sı olarak Gnkur.Bşk.lığı Ana Karargah girişinde bulunan Aslanlı
• Sosyal medyanın kullanımı ve yapılan işlemler, Kapı önünde toplu fotoğraf çekimi icra edilmiştir.
Seminer kapsamında 11 Şubat 2014 tarihinde Dz.K.K.lığını

temsilen seminere iştirak eden Kıdemli Astsubaylar, Dz.K.K.lığı
Karargâhında, Komutan Oramiral tarafından ağırlanmıştır. Ko-
mutan Oramiral personele hitaben yaptığı konuşmasında, bah-
riyemizde takım çalışması, kader birliği ve dayanışmanın vazge-
çilmez değerler olmasının yanında ‘‘Kıdemli Astsubaylık’’ görevi-
nin özellikle genç personel için rol model oluşturarak astsubay-
larımıza yol göstermesi ve tecrübe aktarımını sağlaması açısın-
dan büyük bir öneme sahip olduğunu vurgulamıştır. Dz.K.K.lığı
Karargâhında bir ilk olan bu faaliyet, katılımcı personelin şahıs-
larında ve temsil ettikleri birlik personeli tarafından büyük bir
memnuniyet ile karşılanmıştır.

Seminer sonrası Sayın Genelkurmay Başkanımız Orgeneral Nec- cağını değerlendiriyorum. Öncelikle Kuvvet çapında, daha sonra
det ÖZEL, Genelkurmay Başkanlığı Astsubayı ve Kuvvet Astsu- da TSK çapında yapılmasının kurum içi iletişimin daha etkin hale
bayları tarafından ziyaret edilerek seminer hakkında bilgilendi- getirilmesine, aidiyet duygusunun gelişmesine ve dile getirilen
rilmiş, seminerin planlaması, icra ve kapanışına kadar her aşa- sorunların çözümüne katkı sağlayacağına inanıyorum.
mada sağlamış oldukları destekten dolayı tüm katılımcılar adına
şükran arz edilmiştir.
Türk Silahlı Kuvvetleri tarihinde bir ilk olan bu seminer ile Silah- Rad.Kd.Bçvş. Mustafa SERBES (Deniz Hava Komutanlı-
lı Kuvvetlerimizde önemli bir yer tutan astsubayların birlik, bera- ğı Temsilcisi) : TSK Kıdemli Astsubaylar seminerinin tarafım-
berlik ve aidiyet duygularının pekiştirilmesi açısından mükem- dan son derece olumlu geçtiğini ifade edebilirim. Türkiye’nin
meli yakalama yolunda önemli bir adım atılmıştır. farklı bölgelerinden toplantıya iştirak eden kıdemli astsubay-
lar ile çeşitli konuları istişare ederek ortak bir paydada buluş-
TSK Kıdemli Astsubaylar Semineri Katılımcı Yorumları maya çalıştık. Ayrıca Kuvvet Komutanlarımız ile bir araya ge-
lerek iletişim kurma imkânı bulduk. TSK tarihinde bir ilk olan
İda.Kd.Bçvş. Mehmet SÖYLEMEZ (Deniz Eğitim ve Öğre- bu seminerin önümüzdeki yıllarda da tekrarlanması, bir önce-
tim Komutanlığı Temsilcisi) : Türk Silahlı Kuvvetlerinin en ki yıldaki konuların değerlendirilerek kaydedilen aşamaların pay-
yüksek kademesi olan Genelkurmay Başkanlığı nezdinde Kı- laşılmasının faydalı olacağı kanaatindeyim. Seminer süresince
demli Astsubaylar olarak ilk kez bir araya gelerek ortak paydada Genelkurmay Karargâhı’nda bizleri misafir eden ve her konuda
problemlerimizi, sorunlarımızı ve mesleki beklentilerimizi anlat- yardımlarını esirgemeyen başta Sayın Genelkurmay Başkanımız,
ma ve paylaşma fırsatı bulduk. Bizlere bu iletişim kanalını açan, Genelkurmay çalışanları, Genelkurmay Başkanlığı Astsubayı ve
başta Sayın Genelkurmay Başkanımız Orgeneral Necdet ÖZEL Kuvvet Astsubaylarımız’a da sonsuz şükranlarımızı sunarız.
olmak üzere, tüm Kuvvet Komutanlarına, bu toplantıya katkı sağ-
layan her kademedeki silahlı kuvvetler mensuplarına ve özellik- Mot.Kd.Bçvş. Erol ÇOKAL (Gölcük Tersanesi Komutanlı-
le Genelkurmay Başkanlığı Astsubayı ve Kuvvet Astsubaylarına ğı Temsilcisi) : Genelkurmay Başkanlığı koordinesinde TSK Kı-
sonsuz şükranlarımı sunuyorum. demli Astsubaylar Seminerinin yapılmasını olumlu bir gelişme
olarak değerlendirmekteyim. Bu seminerin planlı olarak her yıl
Eln.Kd.Bçvş. Osman AKSU (Araştırma Merkezi Komutan- yapılması ile birçok sorunun çözümüne olumlu katkı sağlayacağı
lığı Temsilcisi) : 10-12 Şubat 2014 tarihleri arasında Genel- düşüncesindeyim. Planlanan iyileştirme ve düzenlemeler yapılır-
kurmay Başkanlığı Karargâhında yapılan TSK Kıdemli Astsubay- ken, seminere katılan personelin görüş, düşünce ve tecrübele-
lar Seminerinin sorunlarımızın ilk elden iletilmesine, yapılan ça- rinden faydalanılarak yapılması, TSK personelinin birlik ve bera-
lışmaların öğrenilmesine ve kuvvetler arası iletişimin sağlanma- berliğini olumlu yönde etkileyeceği kanaatindeyim.
sına yönelik etkili bir faaliyet olduğu, tekrarının daha faydalı ola-

Mot.Kd.Bçvş. Murat KAYMAK (TCG GÖKSU Komutanlığı muştur. Seminerin organizasyon kalitesi, güncel ve ileriye dö-
Gemi Kıdemli Astsubayı) : TSK tarihinde ilk kez düzenlenen nük konuları kapsaması ve karşılıklı mülakat imkânları sayesin-
bu seminere katılmaktan büyük onur duyduğumu belirtmek iste- de verimli bir çalışma geçirdiğimizi düşünüyorum. Ayrıca sayıları
rim. Bizler Kıdemli Astsubaylar Semineri’ni bir milat olarak gör- 96.000’i bulan astsubayları temsil etmek üzere seminere iştirak
mekteyiz. Genelkurmay Başkanlığı Astsubayı ve Kuvvet Astsu- eden personel tarafından, birlik ve beraberlik ruhu daha da güç-
bayları silsilesiyle oluşturulan hiyerarşik yapının teşkil edilme- lendirilmiş oldu. Bizlere bu imkânı tanıyan başta Sayın Genelkur-
si, kendi içerisinde koordinasyonunun sağlanması ile iletişim ka- may Başkanımız olmak üzere emeği geçen herkese şükranları-
nallarının güçlendirilmesi bizler açısından önemli bir gelişme ol- mızı sunuyor, devamını bekliyoruz.

Deniz Harp Okulu Kariyer Günleri
DENİZ HARP OKULU KARİYER GÜNLERİ
Deniz Kuvvetlerimizin geleceğe yönelik vizyonu ve sahip olacağı yeni platformlar hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca subayların
kariyer gelişimleri ve atanabilecekleri görevler konusunda bilgilendirilerek tercihlerini daha bilinçli yapabilmeleri için
2011-2013 yılları arasında geliştirilerek 2013 yılında kullanıma sunulan Subay Kariyer Planlama Sistemi tanıtılmıştır.
Hazırlayan •• Dz.Kur.Yb.Uğur YILDIZ
D eniz Harp Okulu öğrencilerinin bö-

lüm seçimi ve mezuniyet öncesin-
nın ikincisi 03-04 Mart 2014 tarihlerin-
de Deniz Harp Okulu Komutanlığında icra
ceği ve sınıf bazında mesleki gelişim pa-
ternleri ayrıntılı olarak anlatılmış, lisans
de tercihlerini daha bilinçli yapmalarını edilmiştir. üstü eğitimlere yönelik mevzuat ve şartlar
ve mesleki kariyerleri konusunda kurum- ile 2014 yılından itibaren uygulamaya ge-
sal olarak bilgilendirilmelerini sağlamak Konferans kapsamında; öğrencilerin ter- çilecek yeni kura sistemi konusunda bil-
maksadıyla düzenlenen “Kariyer Günle- cih ettikleri/edecekleri bölümlere göre gilendirme yapılmıştır.
ri” adlı kariyer bilgilendirme konferansı- mesleki gelişimlerinin ne şekilde olabile-

Deniz Harp Okulu Kariyer Günleri
Kariyer brifingini müteakip Fırkateyn, Kor-

vet (Burak/Ada sınıfı), Hücumbot, Mayın
Tarama/Avlama Gemisi, Amfibi Gemi, Lo-
jistik Destek Gemisi ve Denizaltı platform-
larında görevli subaylar tarafından öğren-
cilerin merak ettiği, gemi tiplerine ilişkin
sorulara cevap verilmiştir.
Öğrencilerin merak ettikleri konulardaki öğrencilere dağıtımı sağlanmıştır. Öğren-

sorulara birebir cevap verebilmek maksa- cilerin zamana bağımlı olmaksızın, ihti-
dıyla kariyer masaları kurulmuş, alanın- yaç duyulan diğer konularla birlikte kari-
da uzman subaylar tarafından öğrencile- yer konularında da görsel olarak bilgilen-
rin her türlü sorusu cevaplandırılmış, tav- dirilmesi maksadıyla her sınıfın tabur ko-
siyelerde bulunulmuştur. ridoruna monte edilmek üzere bilgisayara
bağlı toplam 10 adet LED TV tahsis edil-
Faaliyetin ikinci gününde, Kurmay, İkmal, miş ve faaliyete geçirilmiştir.
Mühendis, Makine, SAT, SAS, Dalgıç, Pi-
lot, Sahil Güvenlik, Dz. Piyade ve Dz. İstih-
kam sınıfı/ihtisas alanlarına yönelik tak-
Ayrıca, Deniz Kuvvetleri K.lığı personeli

için özel olarak hazırlanan ve meslek ya- Konferansın her yıl icra edilmesine devam
şamlarında gelişimlerine büyük katkı sağ- edilecektir.
dimler yapılmış, her bir sınıf/ihtisas alanı layacak önemli tavsiyeleri içeren “Başarı
için subayların ne gibi eğitimlere tabi tu- İçin Anahtar Tavsiyeler” çalışmasının tüm
tulduğu, hangi niteliklerin arandığı, görev
yerleri vb. hususlarda bilgi verilmiş, tecrü-
beler paylaşılmıştır.
Konferansa, her sınıfın “Kariyer Koordi-

natörü” Bölük Komutanları da iştirak et-
miştir.

Deniz Harp Okulunda Dönüşüm
DENİZ HARP OKULUNDA DÖNÜŞÜM BİLEP İLE BAŞLADI
“ Bir klişenin sonu: Lider olunur!”
Mesleğe yönelik temel komutanlık ve liderlik yönelişi ile subay nosyonunun temellerinin atıldığı Barbaros dokusunun
performansı, nitelikli deniz subayı yetiştirilmesinde önem arz eder.
Hazırlayan •• D.H.O. Öğrenci Alay Komutanlığı
H er deniz subayını “bir meslekten

daha fazlası” subaylığa hazırlayan
beleri büyüdükçe “Biz teğmenken şimdi-
kilerden daha iyiydik” benzeri serzeniş-
ları gerekçe olarak gösterilebilir. 2013-
2014 eğitim öğretim dönemiyle, Deniz
şanlı Deniz Harp Okulu, yaşadığımız zor- leri dost sohbetlerinde duyduklarını ha- Harp Okulu “her zaman daha iyiye” anla-
lukların dimağlarımızda zaman içinde tat- tırlayacaktır. Bunda insanların kendi teğ- yışı ile Komutanlarımızın sağladığı destek
lı hatıralara dönüştüğü kutsal yuvamızdır. menliğinde yaptığı hataları hatırlamama- ve katkılar sayesinde son 5-6 yıldır uygu-
Genç subay adaylarının bir gününün yak- sı, geçmişe oranla daha hızlı değişen ku- lamaya konan yenilikleri de dikkate ala-
laşık ¾’ünü geçirdiği Alay’ın (Barbaros şak farkının dikkate alınmaması, belki bi- rak her komutan veya amirin hayalindeki
dokusu), ilk rol modellerimizi, yani bölük raz da özeleştiri yapılırsa sistemin kendini nitelikli deniz subayını mezun etme paro-
komutanlarımızı tanıdığımız yer olması iti- geliştirmesinde yaşanan hantallık ve her lası ile “İYİ İNSAN, İYİ VATANDAŞ, İYİ AS-
barı ile hepimizin anılarında yeri farklıdır. yıl okula başvuran bahriyelilerin değişen KER, İYİ DENİZCİ” hedefine “İYİ LİDER”i de
Deniz Harp Okulu mezunu subaylar, rüt- sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel koşul- ekleyerek rotasını tadil etti.

Yeni rotanın detaylarını belirtmeden yıllar rübeyi işlevselleştiren bütüncül bir prog- 3’üncü sınıftan itibaren liderliğini kendisi
önce Deniz Harp Okulundan mezun olmuş ram olarak Dz.H.O.’na özgü Barbaros İş- dışında tatbik imkânı bularak takım lider-
büyüklerimize son yıllarda yapılan bazı levsel Liderlik Eğitim Programı, kısaca Bİ- liği yapması, 4’üncü sınıfta ise organizas-
değişiklikleri açıklamak faydalı olacaktır. LEP, özgün bir çalışma olarak geliştiril- yonel liderlik ile vazife ve sorumluluk bi-
2012-2013 eğitim öğretim döneminden miştir. linci kazanarak temel “Komutan ve Lider-
itibaren dekanlıkta mühendislik program- lik” eğitimini tamamlaması hedeflenmek-
larına yönelik dersler saat 08.00’da baş- BİLEP’in bahriyelilere kazandırmayı he- tedir (Şekil 1).
layıp 12.50’de bitmektedir. Öğleden son- deflediği liderlik, personelin aidiyeti ve va-
raki zaman, bahriyelileri mesleğe daha zifeye bağlılığı ile takım sinerjisini ateşle- Liderliğin ayrılmaz parçası olan itaat kav-
iyi hazırlamak için ağırlıklı Alay sorumlu- yebilmek için ihtiyaç duyulan bilişsel, du- ramının bahriyelilerde geliştirilmesi de
luğundaki faaliyetlere ayrılmıştır. Mühen- yuşsal ve fiziki kabiliyetlerin yanı sıra ge- BİLEP’in hedefleri arasındadır. Zira her li-
dislik demişken artık mühendislik dalları lecek odaklı subay karakteri ile bütünle- der aynı zamanda bir asttır. Bu kapsamda
harici bir bölümün yani uluslararası ilişki- şen bahriye ruhu olarak tanımlanmıştır. 1’inci sınıfta sorgusuz itaat kapsamında
ler bölümünün Deniz Harp Okulunda tek- itaatin özümsenmesi, 2’nci sınıfta dina-
rar başlatıldığını ve bu yıl ilk mezunlarını BİLEP’i betimleyen liderlik piramidi, teori mik itaat kapsamında öz disiplin ve katı-
vereceğini ifade etmekte fayda var. Bun- ve uygulamaya dayalı olarak sınıf bazın- lımcılık kavramları üzerinden lider-ast et-
lara ilave olarak yat, yelken ve kürekli tek- da liderlik basamaklarını, hedefte daima kileşiminin anlaşılması amaçlanmaktadır.
nelerin sayısının neredeyse iki sınıfı aynı bahriye olacak şekilde bahriyelilere birer 3’üncü sınıfa gelindiğinde eleştirel dü-
anda denize çıkarabilecek miktarda oldu- birer çıkarmayı yöntem olarak belirlemiş- şüncenin kazanılmasıyla etkili itaat kap-
ğunu ve bu teknelerin son derece modern tir. Liderlik basamaklarında, 1’inci sınıf- samında liderin gözünden olaylara bak-
tekneler olduğunu gururla belirtmeli. ta farkındalık ve itaat, 2’nci sınıfta kendi- ma kabiliyetinin kazanılması beklenmek-
si ve çevresinin farkına varan bahriyelinin tedir (Şekil 2).
Alay olarak bize Devletimizin ve Komu- kişisel liderlik ile öz disiplinini sağlaması,
tanlarımızın sağladığı bu güzide imkânları
genç subay adaylarının “Komutanlık ve
Liderlik” niteliklerini artırmada nasıl kulla-
nabiliriz sorusuyla yola çıktık. Bu konuda
2009 yılına kadar geriye giderek yapılan
tüm çalışmaları inceledik, Kara ve Hava
Harp Okullarına heyetler gönderdik, ABD,
İngiltere ve İspanya uygulamalarına bak-
tık, liderlik konusunda öne çıkmış akade-
mik camiadan öğretim üyelerinin görüş-
lerine başvurduk. Sonuç olarak mevcut
sistemi dönüştürecek şekilde teori, eği-
tim, uygulama ve tecrübeyi işlevselleşti-
ren; geliştirilebilir, pratik, tutarlı ve bütün-
cül bir komutanlık ve liderlik programına
ihtiyaç duyulduğunu tespit ettik. Söz ko-
nusu programın; Şekil 1 : Liderlik Piramidi
• “Ölçemediğini yönetemezsin” prensi-

binden hareketle ayırt edici ve objektif
bir ölçme/değerlendirme işlevine sa-
hip olması,
• Subay diploması ile doğrudan ilişkilen-

dirilmesi,
• Azami verimlilik ve eşgüdüm için tek

elden yönetilmesi ve değişime açık ol-
ması gerektiği fikirlerine vardık.
Bu ihtiyaca binaen yaklaşık dört ay süren

hummalı bir çalışma sonucunda bahriye-
lilerin ihtiyaç duyduğu psikoloji ve sosyo- Şekil 2 : İtaat Matrisi
loji tabanlı; teori, eğitim, uygulama ve tec-

Dz.K.K.lığında subayların aklında ve gön- dığında bir subayın karşılaştığı durumlar- cak hiyerarşi olarak da belirtilebilmekte-
lünde inşa edeceği kurumsal aidiyetin, da etik karar verirken kendine referans dir. Bu nedenle BİLEP piramidinin teme-
kaynaktan itibaren kurum kültürünü de alacağı prensipler bulunmalıdır. İç Hiz- linde hukuk yani askerlik ve onur andı-
oluşturan küçük çapta ve daha alt se- met Kanunu’nda yer alan Askerlik Andı nın yattığı görülecektir. Yine temel de-
viyede farklı alanlarda geliştireceği ai- bu maksatla esas alınmaktadır. ğer ve duyuşsal alan nitelikleri sınıf ba-
diyetlerle oluşacağı kıymetlendirilmek- zında piramit basamaklarına dağıtılmış ve
tedir. Geliştirilecek her küçük sahiplen- Buna göre; vatan, millet, cumhuriyet, ka- BİLEP kapsamında her sınıfın içeriğini
menin birer tuğla gibi örülerek uzun bir nunlar ve nizamlar (anayasa), Türk San- özetleyen konsept sloganları tespit edil-
süreç sonunda kurumsal aidiyeti mey- cağının şanı, askerlik namusu ve vazi- miştir. Buna göre basitten karmaşığa,
dana getireceği değerlendirilmektedir. fe her subayın ve askeri öğrencinin ca- I. sınıf; “Zorluk Yoksa Kazanım Yok”,
Bu tuğlaları birbirine yapıştıran çimen- nından aziz bileceği değerlerdir. Bu de- II. sınıf; “Bahriyeyi Kucaklamak”, III. sınıf;
tonun ise mesleki etik değerleri ve te- ğerler “Sadakat Önceliğini” de vurgula- “Bahriye Ruhunu Kazanmak” ve nihayet
mel değerler olduğuna inanılmaktadır. maktadır. Bu öncelik, karşılaşılan olaylar- IV. ’üncü sınıf; “Lider Olmak” olarak belir-
Kurumsal aidiyetin özünde bulunan teda karar verilirken sadakatin gösterilece- lenmiştir (Şekil 3).
mel niteliğin sadakat olduğu dikkate alın- ği değerin belirlenmesinde dikkate alına-
Şekil 3 : BİLEP Liderlik Piramidi

“Komutanlık ve Liderlik Analitik Yönetim ci (EKVES), BİLEP’in bir diğer hayati eği- bı için bir müfredat programı hazırlanmış-
(KOLAY) Modeli” BİLEP’in işlevsel boyutu- tim aracını oluşturmaktadır. EKVES bahri- tır. BİLEP’in müfredatı, akademik ve teorik
nu oluşturmaktadır. KOLAY Modeli, bah- yelinin temel değer ve niteliklerin söz ko- kısmı oluşturan öğretim programı ve uy-
riyelilere gerek okulda gerekse meslekte nusu olduğu olay ve durumlara nasıl tep- gulamalı kısmı oluşturan bireysel gelişim
karşılaşacakları sorunları çözmek üzere ki vereceğine karar vermek için kullana- programı şeklinde iki ana başlık altında
altı adımlı analitik bir çözüm anahtarı sun- cağı davranış standartları veya prensiple- planlanmış ve bunlar tecrübe ve mentör-
maktadır. Komuta işlevi yukarıdan aşağı- re ilişkin önce farkındalık sonrasında bi- lük ile desteklenmiştir. Müfredatın hazır-
ya yetki ve hukuki boyutu ile hiyerarşik bi- linç kazanmasında temel rol oynamakta- lanmasında, halihazırda dekanlık bünye-
çimde otorite kurmaktadır. Buna mukabil dır. EKVES’in temelinde BİLEP temel de- sinde uygulanmakta olan akademik ders
liderlik işlevi aşağıdan yukarıya temel de- ğer ve nitelikler piramidi bulunmaktadır. programı da dikkate alınmıştır.
ğer ve nitelikler boyutu ile etki etmekte- Bahriyelinin bahse konu piramit temelin-
dir. KOLAY’ın merkezinde yer alan ve ko- de farkındalık, sorgulama, niyet ve eylem Öğretim programı kapsamında, I. sınıfta
muta ile liderlik işlevleriyle etkileşim içe- adımlarını kullanarak etik kararlara imza öğretim farkındalık ve itaat üzerine odak-
risinde bulunan yönetim işlevi ise iş yap- atması amaçlanmaktadır (Şekil 5). lanılmaktadır. Farkındalık bağlamında, te-
ma kabiliyetini ortaya koymaktadır. Bahse mel psikoloji konularının kapsanması,
konu etkileşim dört boyutta incelenebilir. Bahse konu bu hususlar teoriden uygula- etik, ahlak, hukuk, mantık, barış/savaş ve
Bunlar liderlik yelpazesi, hâkim kültür, gü- maya nasıl aktarılacak sorusunun ceva- iyi vatandaşlık kavramlarınının, itaat ko-
dülenme ve takip/kontrol ihtiyacıdır. Etki-
leşim boyutunun üst skalası komuta yani
otorite, altı ise liderlik yani etki işlevi ile
ilişkilidir (Şekil 4).
Etkileşim tablosunun KOLAY Modelini

açıklama potansiyeline geçmiş tecrübe-
lerimizden örnek verecek olursak, çev-
remizde hakim komutanlık ve liderlik an-
layışının genellikle etkileşim tablosunun
üst skalasına yakın olduğunu söylemek
mümkündür. BİLEP’in hedefi ise progra-
mı başarı ile bitiren mezunların karşılaş-
tıkları sorun çerçevesinde durumsal ola-
rak liderlik yelpazesinde dinamik şekilde
konumlanırken diğer boyutlarda mümkün
olduğunca alt skalada kalarak ideal bir li-
derlik sergilemeleridir (Şekil 4).
KOLAY Modelinin planlama basamağının Şekil 5 : KOLAY Etik Karar Verme Süreci (EKVES)
bir parçası olan Etik Karar Verme Süre-
nusunun anlamı ve gerekliliğinin öğrenil-

mesi hedeflenmektedir.
II. sınıfta öğretim, kişisel liderlik üzerine

odaklanmaktadır. Bu bağlamda, öğren-
cinin kendisini ve karşısındakini hareke-
te geçirmesine ve kişisel liderliği sayesin-
de karşısındakilerle etkileşimini şekillen-
dirmesine yardımcı olacak kavramlarının
öğretilmesi hedeflenmektedir.
III. sınıfta artık kişisel kapasitesinin far-

kına varmış, iletişimin doğru yönetilme-
si konusunda bilgilenmiş ve liderliğin uy-
gulama alanına doğru geçiş aşamasında
olan bahriyelilere takım yönetimi konula-
rının verilmesi planlanmaktadır.
Şekil 4 : KOLAY Modeli

Tüm bu konularda bilgi sahibi olmuş kili iletişim, hedef belirleme, sorgulama konusunda teoriyi, mesleki bilimler müf-
IV. sınıf öğrencilerine ise organizasyonel ve eleştirel düşünce, grup dinamikleri ve redatı, uygulamayı ise Öğrenci Alay Ko-
liderlik bağlamında, liderliğin bahriyede bunları tamamlayıcı görgü kuralları konu- mutanlığı ve Eğitim Filotillası Komodorlu-
ve askeri anlamda nasıl hayata geçtiği- larının kapsanması hedeflenmektedir. ğu bünyesinde icra ettiği eğitimler kapsa-
nin ve komutanlık sorumluluklarının bilin- mında elde etmesi öngörülmektedir. Bah-
cine varmasını sağlamak üzere, askeri li- 3’üncü sınıfta duygusal zeka kavramı ve se konu kazanımların BİLEP’e uygun ola-
derlik, komutanlık, deniz hukuku ve stra- süreci, beden dilinin kullanımı, hazırlıklı- rak harmanlanmasıyla hedefteki “Donan-
teji/taktik konularının verilmesi hedeflen- hazırlıksız konuşma, ödül-ceza sistemle- ma” bacağına ilişkin eğitimlerin daha an-
mektedir. rinin neleri kapsadığı ve nasıl kullanılaca- lamlı hale gelebileceği değerlendirilmek-
ğı, ikna etme yöntemleri ile yemek kül- tedir.
Bireysel gelişim programı kapsamın- türü konularında eğitimler verilmesi plan-
da akademik öğretimle paralel olacak şe- lanmaktadır. BİLEP’e uygun olarak eğitim botlarının
kilde I. sınıfta öğrencilerin askerlik haya- uygulamalı liderliğin laboratuvarı olarak
tına ve okula uyum, stresle baş etme, za- Son sınıfta ise kriz durumlarıyla baş etme, kullanılması öngörülmektedir. Sınıflarına
man yönetimi ve diksiyon eğitimlerinin organizasyonel liderlik, etkili sunum, hita- uygun görevleri icra ederek yetişen bah-
verilmesi planlanmaktadır. bet ve bunları tamamlayacak olan proto- riyeliler, son kertede “Lider Olmak” he-
kol konularında uygulamalı eğitimler ve- defi doğrultusunda 4’üncü sınıf başında
2’nci sınıfta kişisel liderlik ve çevresin- rilmesi hedeflenmektedir. yeterliliklerinin onaylanması durumunda
dekilerle etkileşimin geliştirilmesi bağla- Öğrenci Komutan sorumluluğu almaları
mında, giyim konusundan başlayarak, et- Bahriyelilerin liderlik ve mesleki gelişim planlanmaktadır.
Liderlik Semineri
Vardiya subay adaylığı için gerekli yeterli-

liği bulunan bahriyelilerin başarı işareti ile
taltif edilmesi ve mezuniyete esas not or-
talamasına etki etmesi hedeflenmektedir.
Bu kapsamda Eğitim Filotillası Komodor-
luğu ile Alay’ın koordineli çalışması neti-
cesinde daha önce salı ve perşembe gün-
Diksiyon Eğitimi leri iki ayrı grup ile tek gün olarak icra edi-
len TEDE Eğitimi’nin, BİLEP kapsamında

çarşamba hariç haftanın dört günü aynı

grup ile icra edilmesine başlanmıştır. Böy-
lece bir öğrencinin Eğitim Botu ile icra et-
tiği seyir süresi 5 kat artırılmıştır.
Bu yıl itibarıyla yat/yelken eğitimlerinde

role planına göre her öğrenci kendi sını-
fına uygun görevler icra etmekte, yatlar-
da bulunan reisler (skipper) ise faaliyetle-
ri izlemekte ve emniyet mülahazaları hari-
cinde müdahale etmemektedir. Önümüz-
deki yıldan itibaren TEDE-4 kapsamında
yelken ve yat eğitimlerinin ölçme değer-
lendirmesi yapılarak dört yıl sonunda bir
bahriyelinin asgari 182 saat yelken ve yat
eğitiminin yanı sıra mezuniyette D3 Serti-
fika Belgesi alması hedeflenmektedir.
Alay Koşusu
Fiziki gelişim kapsamında bahriyelilere
zihni ve fiziki dayanıklılığın yanı sıra as-
• Fiziki güç ve kondisyon kazanma, yon ile bunlara savaş beden eğitimi (SBE)
kerlik, liderlik ve denizcilik niteliklerini ka-
olarak yeni eklenecek savunma sporla-
zandırmak maksadıyla eğitimlerin:
• Sporu bir yaşam biçimi ola- rı ve deniz pentatlonu istasyonları ile top-
rak benimseme, hedeflerine matuf lam altı istasyondan oluşması planlan-
• İyi derecede yüzme öğrenme*,
olarak verilmesi planlanmıştır. maktadır.
• Ferdi mücadele azmine sahip olma,
BİLEP’in fiziki gelişim bacağı kapsamın- BİLEP’in uygulamaya konulmasına para-
da önümüzdeki yıl Şekil 6’da belirtilen za- lel olarak Öğrenci Alay Komutanlığı teşki-
• Aidiyet, takım ruhu ve disiplini ile spor
man çizelgesine uygun olarak temel be- latı yapılan çalışmalar neticesinde yeni-
kültürü edinme,
den eğitimlerinin (TBE) mevcut dört istas- den düzenlenmiştir.
18 Mart Yelken Yarışları
*Yüzme standardı 100 metreden, 7 dakika içerisinde eğitim elbiseli olarak 400 metre yüzmeye çıkarılmıştır.

lük yapmak maksadıyla Takım Komutanlı-

ğı, Şekil-7’de sunulan yeni teşkilata da-
hil edilmiştir.
BİLEP kapsamında alayın üç temel iş-

lev sahasında önümüzdeki yıldan itiba-
ren daha önce 4 olan katsayılı ders sa-
yısı 14’e çıkarılmıştır. Böylece Alay’ın so-
rumluluğunda icra edilecek uygulamalı
eğitimlerin mezuniyet sıralamasına esas
toplam not ortalamasına etkisi %24’ten
%34’e çıkmış olacaktır. Bu durum saye-
sinde BİLEP ile subay diploması arasın-
daki bağın net olarak ortaya konmuş ola-
cağı değerlendirilmiştir (Tablo 1).
BİLEP anlaşılacağı üzere kapsamlı bir de-

Şekil 6 : BİLEP Haftalık Fiziki Gelişim Eğitim Planı
ğişikliği içermektedir ve ulaşılmak iste-
nen hedeflere kabul edilmesi gerekir ki
bugünden yarına varmak mümkün de-
ğildir. BİLEP’in tam anlamıyla yerleşmesi
için Deniz Harp Okulundan en az iki tur
bu sistemle bahriyeli mezun edilmelidir
ki bu da sekiz seneye tekabül etmekte-
dir. Ancak 2014 mezunlarından itibaren
BİLEP’in olumlu etkilerinin görüleceği ve
bunun tedricen artacağı öngörülmekte-
dir. Bu süreçte mezunu olduğumuz De-
niz Harp Okulu ve mensubu olduğumuz
Deniz Kuvvetlerimizde halihazırda görev
yapan tüm subaylarımızın desteğine ihti-
Şekil 7 : Alay Komutanlığı Yeni Teşkilat Yapısı* yaç duyulmaktadır. Yapılmakta olan işle-
rin doğruluğu hakkında bahriyelilerin kar-
şılaştıkları her ortamda teyit almaları sis-
teme inanmaları için en önemli gereklilik-
tir. Bu kapsamda BİLEP hakkında görüş-
lerini ifade etmek isteyen veya teklifi olan
personelin gerektiğinde Öğrenci Alay Ko-
mutanı veya her durumda Öğrenci Tabur
Komutanlarını araması bizlere güç vere-
cektir.
Deniz Harp Okulu Öğrenci Alay Komutan-

lığının hedefi kısa vadede Deniz Kuvvetleri
Komutanlığının, uzun vadede Türkiye’nin
liderlik mükemmelliyet merkezine dönüş-
mektir. Bu yolda parolamız, Liderliğe Açı-
Tablo 1 : BİLEP Kapsamında Katsayılı Dersler lan Lumbarağzı, Barbarosların Yuvası, De-
niz Harp Okulu Öğrenci Alayı, temel ara-
cımız ise Barbaros İşlevsel Liderlik Eğitim
Bu kapsamda; sıra Alay Teşkilatına hizmet içi eğitimleri- Programı (BİLEP) olacaktır.
ni vermek maksadıyla Subay Gelişim (SU-
I. Eğitim planlama, ölçme ve değerlendir- GEM) Başkanlığı, * Yeni TMK’da ilave edilen kısımlar sarı
me maksadıyla Harekât Kısım Amirliği, renk ile belirtilmiştir.
III. Savaş beden eğitimi, denizcilik, as-
II. Öğrenciye komutanlık, liderlik ve birey- kerlik ve liderlik eğitimlerinde bizzat sa-
sel gelişim eğitimlerinin verilmesinin yanı hada bahriyelilere eğitmenlik ve mentör-

Çok Uluslu Deniz Güvenliği Mükemmeliyet Merkezi
ÇOK ULUSLU DENİZ GÜVENLİĞİ

MÜKEMMELİYET MERKEZİ
Deniz güvenliği, çok yönlülüğü, yasal mevzuatı, askeri ve sivil katılımcıları ile çok uluslu ve kapsamlı doğası göz önüne
alındığında karmaşık bir kavramdır. Sürekli artan önemine binaen, deniz güvenliğinin gelecekte de Deniz Kuvvetleri
gündeminde önemli bir görev olarak kalmaya devam etmesi beklenmektedir.
Hazırlayan •• Dz. Bnb. Alper FERUDUN
D eniz Kuvvetleri Komutanlığınca bir deniz güvenliği mükem-

meliyet merkezi kurma fikri, bölgede daha güvenli bir de-
plâna çıkarmakta ve Deniz Kuvvetleri görevlerini dört başlık al-
tında kategorize etmektedir.
niz ortamı sağlayabilmek için yapılan çalışmalarda kamu, özel
sektör, endüstri ve akademik kuruluşların kesişim noktasında or- Bunlar ;
tak bir payda olma düşüncesiyle ortaya çıkmıştır. Son dönemde
icra edilen uluslararası ve bölgesel deniz güvenliği konferansla- - Caydırıcılık ve müşterek savunma,
rı sayesinde, bu konuda çok sayıda doküman üretilmiştir. Bun-
lar arasında, NATO çapında yakın zamanda tamamlanan deniz - Kriz yönetimi,
alanına ilişkin konsept çalışmaları ile buna bağlı olarak oluştu-
rulan Müttefik Deniz Stratejisi’nin özel bir önemi bulunmaktadır. - Güvenlik iş birliği; ve
Söz konusu Deniz Stratejisi 2010 NATO Stratejik Konsepti kap-
samında gelecek yıllarda NATO görevlerinin desteklenmesinde - Deniz güvenliğidir.
Deniz Kuvvetlerinin katkısının yeniden değerlendirilmesini ön

Bu görevleri etkin bir şekilde icra edebilmek maksadıyla, bu Deniz güvenliğinin sağlanmasına yönelik olarak, birçok mütte-
strateji ile NATO deniz organizasyonu, işleyişi ve imkân kabiliyet- fik ve ortaklık ülkesinin çeşitli deneyimlerden elde ettikleri tec-
lerinde değişim ön görülmekte olup; rübeleri ile çok büyük bir işbirliği potansiyeli bulunmaktadır. Bu
sebeple, akıllı savunma yaklaşımından ilham alan deniz güvenli-
- Daha geniş çok uluslu iş birliği ve kaynak toplama, ği mükemmeliyet merkezinin temel felsefesi, müttefik ve ortak-
lık ülkelerinin tecrübelerini bir araya getirmek ve bu birikimi çok
- Organizasyon yapısı, operasyonel konsept, doktrin, tatbikat ve uluslu ve fonksiyonel koordinasyona yönelik olarak ilgili askeri ve
eğitim geliştirme, sivil kuruluşlar arasındaki diyaloğu güçlendirmek amacıyla kul-
lanmaktır. Bu amaçla, ÇUDGMM’nin;
- İşletim usullerinin standardizasyonu,
- Geniş katılımlı ve sürekli bir deniz güvenlik platformu 1 oluş-
- Yüksek seviyeli koordinasyon, etkileşim, karşılıklı çalışabilirlik, turması,
tamamlayıcılık,
- Deniz güvenliğinin çeşitli alanlarında konsept ve doktrin gelişi-
- Müşterek tatbikatların ve eğitim değişiminin geliştirilmesi, mine katkı sağlaması,
- Kapsamlı yaklaşım icra planı uzun süreli ilişkilerin güçlendiril- - Tatbikat, eğitim, konferans, seminer ve akademik yayınlarla uz-
mesi maksadıyla diğer deniz unsurları ile sürekli etkileşim ihti- man bilgi birikimini paylaşması,
yacının altı çizilmektedir. Deniz stratejisinde belirtilen bir önemli
nokta da stratejinin, efektif kapasite artırımını içeren yürürlükte- - Lider/ uzman personel yetiştirmesi ve deniz güvenliğini ilgilen-
ki bütçeye paralel bir çizgide uygulanma ihtiyacıdır. diren konularda yardımcı olması,
Aynı açıdan bakıldığında NATO Mayıs 2012 Şikago Zirvesin- - Danışmanlık dahil olmak üzere deniz güvenlik yeteneklerine
de açıklanan “Akıllı Savunma” adı altında yeni bir girişim baş- katkı sağlaması,
latmıştır. Akıllı Savunma amaçlarına ulaşmak maksadıyla müt-
tefik ülkeler, NATO’nun öncelikle ihtiyaç duyduğu imkân kabi- - Karşılıklı çalışabilirlik, standardizasyon ve alınan dersler kapsa-
liyetlerine önem vermeleri, en iyi yaptıkları iş alanında uzman- mında deniz güvenliğine katkıda bulunması,
laşmaları ve ortak sorunlara çok uluslu çözümler aramaları için
teşvik edilmektedir. Müttefik Deniz Stratejisi ve Akıllı Savunma - Değerlendirmeler yapmak ve uygulamaları geliştirmek maksa-
Girişimi Türk Deniz Kuvvetlerine, dokümantasyon ve uygulama- dıyla deniz güvenliği faaliyetlerini analiz etmesi,
ya yönelik olarak deniz güvenliğinde iş birliği sağlamak maksa-
dıyla müttefik ve ortaklık ülkelerin katılımı ile Çok Uluslu Deniz - Deneme yoluyla konseptleri test etmesi ve değerlendirmesi ön-
Güvenliği Mükemmeliyet Merkezi (ÇUDGMM) kurma fikrini mey- görülmüştür.
dana getirmiştir.
ÇUDGMM K.lığı’nın açılışı 12 Kasım 2012 tarihinde resmi törenle yapılmıştır.

Bu faaliyet alanlarına gerekli önem ve önceliği verebilmek, muh- liği alt konuları;
temel katılımcı ve ulaşılabilir kaynak gereksinimlerine bağlıdır.
Türk Deniz Kuvvetleri, tesis ve personel sağlayarak böyle bir de- - Deniz terörizmi,
niz güvenliği mükemmeliyet merkezi oluşturma fikrinin sahibi ol-
masına rağmen, bu hususun nasıl gelişeceği BM, AB, IMO gibi - Deniz haydutluğu ve denizde silahlı soygun,
uluslararası organizasyonlar yanında, müttefik ve ortaklık ülkele-
rinin katılımına bağlı bulunmaktadır. - Kitle imha silahlarının denizden yayılması,
Yukarıda özet olarak belirtilen hususlar paralelinde Çok Ulus- - Organize suç ve deniz yolu ile düzensiz göç,
lu Deniz Güvenliği Mükemmeliyet Merkezi (ÇUDGMM)
(Multinational Maritime Security Centre of Excellence– - El yapımı patlayıcıların deniz yolu ile yayılması,
MARSEC COE), 2012 yılının Temmuz ayında Aksaz Deniz Üs
Komutanlığı/Marmaris’te çekirdek kadro ile faaliyete geçirilmiş - Deniz yolu ile kaçakçılık (insan, uyuşturucu, silah vb.),
ve 12 Kasım 2012 tarihinde merkezin resmi açılışı yapılmıştır.
- Büyük ölçekli deniz kirliliğidir.
ÇUDGMM; başta deniz güvenlik yeteneklerinin geliştirilmesi ol-
mak üzere deniz güvenliği ve iş birliğine dayalı güvenliğe önem ÇUDGMM K.lığı görevlerini yerine getirebilmek maksadıyla or-
vererek, diğer çok uluslu makamlar ile yakın iş birliği içinde, ganizasyonu, NATO ve ortaklık ülkeleri tarafından sağlanacak
kendi operasyonel alanlarındaki uzmanlıklarından faydalanarak personel kapsamında 51 kişilik kadrodan oluşan iki daire ve altı
ve hâlihazırda mevcut gayretlerin, kaynakların ve imkân kabi- şubeden oluşmaktadır. NATO ve ortaklık ülkelerinin sağlayabile-
liyetlerin tekrarlanmasını önleyecek şekilde faaliyet icra etmek- ceği uluslararası 18 kadro bulunmaktadır. Bugüne kadar İtalya,
tedir. Kazakistan ve Gürcistan ÇUDGMM K.lığına uzman personel des-
teği sağlamaya yönelik resmi taahhütte bulunmuş, ancak he-
Vizyonumuz, deniz güvenliğine ilişkin olarak proaktif strateji- nüz katılım gerçekleşmemiştir. Diğer yandan Müttefik ve Ortaklık
ler üreten uluslararası yeterlilikte ve etkin akademik bir mer- Deniz Kuvvetlerinin, ÇUDGMM’ni en efektif şekilde desteklemek
kez olmaktır. Misyonumuz ise kapsamlı deniz güvenliği yaklaşı- amacıyla çalışma içinde bulunduklarını da biliyoruz. Halen Güney
mı çerçevesinde NATO, BİO ülkelerini ve deniz güvenliği paydaş- Görev Grup Komutanlığı Karargah binası’nın en üst katında yer
larını her seviyede ve konuda alan uzmanları ile desteklemek- alan merkezimiz 10 subay, 6 astsubay ve 1 devlet memuru. ol-
tir. Konseptimiz kapsamında üzerinde çalıştığımız deniz güven- mak üzere toplam 17 personel ile çalışmalarını sürdürmektedir.
18-29 Kasım 2013 tarihleri arasında icra edilen Deniz Güvenliği ve Deniz Haydutluğu ile mücadele kursuna 14 ülkeden 27 kursiyer iştirak etmiştir.

Ana Faaliyet Alanları: daşların katkısına açıktır. ÇUDGMM tarafından önceki dönem-
lerde icra edilen çalıştaylarda yer alan NATO, AB, IMO, Regi-
ÇUDGMM tarafından kuruluşundan bugüne icra edilen ana faa- onal Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed
liyetler özet olarak aşağıda belirtilmiştir; Robbery against Ships in Asia (ReCAAP), çeşitli üniversite tem-
silcileri vb.nin sağladığı katkılar neticesinde doktrinin kapsamı
Deniz Güvenliği Çalıştayları: belirlenmiştir. Taslak dokümanın Ekim 2014 ayında Marmaris’te
yapılacak 3’ncü Deniz Güvenliği Çalıştayı’nda sunulması plan-
ÇUDGMM tarafından her yıl düzenli olarak icra edilen bir faa- lanmaktadır. Doktrinin ayrıca NATO dokümanı olması için gerek-
liyettir. Bu kapsamda I. Deniz Güvenliği Çalıştayı 14-16 Ka- li çalışmalara devam edilmektedir.
sım 2012 tarihleri arasında Marmaris’te, 2’nci Deniz Güvenliği
Çalıştayı ise 07-09 Ekim 2013 tarihleri arasında İstanbul’da Tatbikatlar:
icra edilmiştir. Yurt içi ve yurt dışından konu uzmanı akade-
mik personel, silahlı kuvvetler personeli, kamu kurum ve ku- ÇUDGMM tarafından verilen kurslar kapsamında icra edilen
ruluşları ile denizcilik endüstrisinin katkı sağladığı çalıştaylarda masa başı tatbikatlarına ilaveten iki önemli tatbikata iştirak edil-
“Deniz Güvenliğine Çok Uluslu Yaklaşım’’ teması işlen- miştir. Bunlardan birincisi son iki yıldır ÇUDGMM’nin Türkiye adı-
miş ve katılımcılar ÇUDGMM tarafından hazırlanmakta olan na iştirak ettiği, NATO Deniz Komutanlığı tarafından planlanan
“Çok Uluslu Deniz Güvenlik Doktrini-Multinational Maritime Komuta Yeri Tatbikatı Dynamic Master’dır. ÇUDGMM tarafın-
Security Interagency Doctrine” doktrin geliştirme çalışmalarına dan 2015 yılı sonbaharında icra edilmesi planlanan diğer önem-
katkı sağlamışlardır. 3’üncü Deniz Güvenlik Çalıştayı ise 21-23 li tatbikat ise “Çok Uluslu Deniz Güvenlik Tatbikatı-Multinational
Ekim 2014 tarihleri arasında Marmaris’te icra edilecektir. Maritime Security Exercise”dır. Çok uluslu ve kurumlu bu tat-
bikatın amacı paydaşlarca kararlaştırılan bir senaryo dahilinde
Kurslar: açık denizde meydana gelen bir olaya karşı icra edilen kriz mu-
kabele harekatında ülkeler ve kurumlar arasındaki operasyonel
Kuruluşundan bugüne ÇUDGMM tarafından; Deniz Güvenliği ve taktik işbirliği seviyesinin denenmesidir.
ve Deniz Haydutluğu İle Mücadele (2 kez), Gemi Güvenlik Timi,
Denizde El Yapımı Patlayıcılar İle Mücadele, Uluslararası Gemi Akademik Yayınlar:
ve Liman Güvenliği (ISPS) Kodu ve Deniz Güvenlik Harekâtı ve
Karargâh Subayı Kursları olmak üzere toplam 6 adet kurs dü- ÇUDGMM tarafından deniz güvenliği ile ilgili konularda ulus-
zenlenmiştir. Bu kurslarda 29 ülkeden 131 kursiyerin katılımı lararası alan da dâhil olmak üzere icra edilen tüm faaliyet-
ile 182 saat nazari, 14 saat fiili ve 25 saat masa başı tatbika- leri duyurmak amacıyla Ocak 2014 ayı itibarı ile aylık olarak
tı şeklinde ders icra edilmiş, 28’i yabancı olmak üzere toplam “MARSEC COE Newsletter” yayımlanmaktadır. Ayrıca merkez ta-
66 öğretim elemanı eğitim vermiştir. 2014 yılı süresince kurs rafından düzenlenen 1’inci Deniz Güvenliği Çalıştayı sonuçla-
faaliyetleri planlı 5 kurs ile devam edecektir. Bu kurslara ilave- rının yer aldığı “Global Maritime Security; New Horizon” isim-
ten, Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) bünyesinde geliştirilen li kitap basım aşamasındadır. ÇUDGMM tarafından 6 aylık pe-
Djibuti Code of Conduct (DCoC) inisiyatifi kapsamında faaliyet riyodlarla, hakemli olarak “MARSEC COE Journal Of Maritime
gösteren Cibuti Bölgesel Eğitim Merkezinde, icra edilen kurs- Security” dergisi yayımlanmaktadır. Ayrıca ÇUDGMM’de görev-
lara Mobil Eğitim Timi ile iştirak edilmesi ve bölge ülkelerinden li personel tarafından hazırlanan çeşitli makaleler yurt içi ve yurt
kursiyerlerin ÇUDGMM kurslarına iştirak ettirilmesi hakkındaki dışı dergilerde yayımlanmaktadır.
koordinasyon süreci devam etmektedir. Diğer taraftan, 25 Ekim
2013 tarihinde Etkin Çaba Harekatı’na, 06 Kasım 2013 tarihin- Uluslararası Kurum ve Kuruluşlar İle İlişkiler:
de Doğu Akdeniz Tatbikatı’na iştirak edecek gemi personeline
ve 27 Şubat 2014 tarihinde NATO Daimi Deniz Görev Grubu-2 ÇUDGMM tarafından kurulduğu günden bu yana deniz güvenli-
(SNMG-2)’ye iştirak edecek TCG GÖKÇEADA personeline 1 gün ği çerçevesinde aralarında Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Bir-
süreli “Deniz Güvenliği Komuta Timi Eğitimi” verilmiştir. liği (AB), Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), NATO, ReCAAP ve
INTERPOL’ün de bulunduğu 37 uluslararası kurum ve kuruluşla
Ayrıca, BARBAROS Türk Deniz Görev Grubu tarafından harekât ilişkiye geçilmiştir. Bu ilişkiler; tanıtım faaliyetleri, karşılıklı resmi
icra edilecek bölgeler ve ziyaret gerçekleştirilmesi planlanan ziyaretler, eğitim öğretim faaliyetleri kapsamında kurulan ortak-
Afrika’daki limanlardan bazılarında Mobil Eğitim Timi ile eğitim lıklar, toplantılara katılım, ortak yürütülen projeler gibi çok deği-
verilmesi planlanmıştır. şik saha ve boyutlarda sürdürülmektedir. ÇUDGMM ayrıca ken-
disine benzer yapıdaki NATO’ya akredite mükemmeliyet mer-
Doktrin Geliştirme: kezlerinden Almanya’da bulunan Sığ Sularda Harekât Mükem-
meliyet Merkezi (COE CSW), ABD’de bulunan Denizden Birleşik
ÇUDGMM tarafından 2015 yılı içerisinde yayımlanmak üzere, Müşterek Harekât Mükemmeliyet Merkezi (CJOS COE) ve
merkezce icra edilecek tüm faaliyetlere rehberlik edecek içerik- Türkiye’de bulunan Terörizmle Mücadele Mükemmeliyet Merke-
te bir “Çok Uluslu Deniz Güvenlik Doktrini-Multinational Maritime zi (COE DAT) ile yakın iş birliği içerisinde ortak faaliyetler yürüt-
Security Interagency Doctrine” hazırlanmasına başlanmıştır. Bu mektedir.
doktrin çalışması, ulusal ve uluslararası düzeyde ilgili tüm pay-

Milli Kurum ve Kuruluşlar İle İlişkiler: mek ve bunlardan nasıl faydalanılacağına dair projeler üretmek-
tir. Bu anlamda özellikle milli kurumlarla yakın işbirliği içerisin-
ÇUDGMM, ülkemizdeki milli kurum ve kuruluşlar ile yakın iş- de olmaya özen gösterilmektedir. Teknolojik alanda milli olarak
birliği içerisinde çalışmaktadır. Bu kurumlara ilaveten özellikle en yetkin kurumlar arasında bulunan ASELSAN ve HAVELSAN ile
akademik kurumlarla temas halinde bulunularak icra edilen her kurumsal teknoloji işbirliği sağlanması yönünde çalışmalar de-
faaliyetin akademik açıdan geçerliliği değerlendirilmektedir. vam etmektedir. ÇUDGMM bünyesinde bulunan dershanelere
Bu maksatla 2013 yılı içerisinde “ÇUDGMM–Üniversite/Enstitü HAVELSAN tarafından eğitim yardımcı yazılım/sistemle-
İşbirliği” çerçevesinde Ankara, İstanbul ve İzmir’de bulunan üni- rin geliştirilmesi ve bunların 2015 yılında icra edilecek olan
versite temsilcileri ile toplantılar düzenlenmiş ve görüş alışve- Uluslararası Deniz Güvenlik Tatbikatı esnasında fiilen kullanılma-
rişinde bulunulmuştur. Bu toplantılarda sağlanan koordinasyon sı için çalışmalar devam etmektedir. ASELSAN tarafından proto-
neticesinde hâlihazırda 3 üniversite ve 8 öğretim görevlisi ile tip olarak geliştirilen milli insansız deniz aracı Levent’in kullanım
iş birliği faaliyetleri sürmektedir. 2014 yılı içerisinde oluşturula- konseptine ilişkin ÇUDGMM tarafından bir çalışma yapılmıştır.
cak olan ÇUDGMM Akademik Kurulu ile ÇUDGMM yayınlarının
akademik olarak yetkinliği incelenecek, icra edilen eğitim/öğre- ÇUDGMM tarafından yürütülmekte olan bir diğer güncel proje
tim faaliyetlerine planlama ve uygulama safhasında Akademik de çevre denizlerimizin “Deniz Güvenliğinin Modellenmesi ve Si-
Kurul tarafından katkı sağlanacaktır. mülasyonu” projesidir. Bu projenin amacı deniz güvenliğine katkı
sağlayan paydaşların (sivil, asker, kolluk gücü) ihtiyaçlarını karşı-
Teknoloji Tabanlı Projeler: layacak nitelikte, deniz güvenliğinin alt alanları olan denizde du-
rumsal farkındalık, kurumlar arası ve kurum içi iş birliği ve de-
Teknolojinin sürekli gelişmekte olduğu günümüzde, her alan- niz güvenlik harekâtı planlama faktörleri ile ilgili olarak, milli ve
da olduğu gibi deniz güvenliği alanında da yeni teknolojilerden bölgesel reaksiyon sürelerinin ölçülmesine yönelik bir deniz gü-
faydalanılmaya devam edilmektedir. ÇUDGMM’nin görevlerin- venlik modelinin geliştirilmesi ve simüle edilmesidir. Bu maksat-
den birisi de deniz güvenliği alanındaki yeni gelişmeleri takip et- la proje tanımlama dokümanı hazırlanarak süreç başlatılmıştır.
DİPNOT
1. Devlet (deniz kuvvetleri, sahil güvenlik, gümrük, liman yetkilileri ve ilgili devlet temsilcilikleri), özel sektör (savunma sa-
nayi şirketleri, özel deniz güvenlik şirketleri, özel sözleşmeli güvenlik personeli, tanınmış güvenlik organizasyonları), de-
niz nakliyat endüstrisi ve akademisyenlerden oluşacaktır.

TCG GÖKSU (F-497) Birleşik Deniz Kuvveti (CTF) - 151 Görevi
TCG GÖKSU (F-497)’NUN BİRLEŞİK DENİZ KUVVETİ

(CTF) - 151 GÖREVİ
7 aydan uzun sürecek olan bu görevin ilk yarısında, üç aylık periyotta Birleşik Deniz Görev Kuvveti (CTF)-151 Karargahı’na ev
sahipliği yapacak olmamız ise bizi ayrıca heyecanlandırmış ve göreve karşı olan
sorumluluk duygumuzu daha da artırmıştır.
Hazırlayan •• TCG GÖKSU Komutanlığı
G örev Öncesi Hazırlıklar

TCG GÖKSU (F-497) olarak, deniz haydutluğu ile mücade-
le görevine iştirak edeceğimizi öğrendiğimizde, bu şerefli göre-
ve seçildiğimiz için çok gururlandık. Görev öncesinde tüm hare-
kat ve lojistik bütünlemelerimiz yapıldıktan sonra görev için ay-
rılacağımız gün gelmişti. Ailelerimizin, silah arkadaşlarımızın ve
Donanma Bandosunun katılımıyla gemimiz için hazırlanan tören
eşliğinde yuvamız Gölcük’e veda ediyorduk.
Personel çimariva mevkilerinde ailelerine veda ederken sadece

kendimizi değil ailelerimizi de yüreklerimiz de götürdüğümüzü
biliyorduk. Bununla birlikte görevi bir an önce TCG GÖKOVA’dan

devralarak onları ailelerine kavuşturmak ve bayrağımızı vatanı- Cibuti Limanı’nın deniz haydutluğu ile mücadele görevi ve bölge-
mızdan binlerce mil uzakta uluslararası sularda dalgalandıracak de görev yapan diğer deniz kuvvetleri unsurları için lojistik açı-
olmanın heyecanı içerisindeydik. dan ne kadar önemli bir liman olduğunu limandaki yoğun gemi
faaliyetlerinden anlamış olduk.
Göreve Başlanması
Sancak Gemisi Görevinin Devralınması ve Bahreyn
13 Mayıs 2013 tarihinde Gölcük Limanı’ndan avara edildi ve Liman Ziyareti
görev süresince bizimle birlikte görev icra edecek helikop-
ter gemiye konuşlandırılarak intikale geçildi.15 Mayıs 2013 3 ay süre ile Sancak Gemisi görevi yapacağımız Birleşik De-
sabahı Aksaz’a intikal edildi ve Sualtı Taaruz (SAT), Sualtı niz Görev Kuvveti (CTF)-151 Karargahı devir teslim töreni ve ka-
Savunma (SAS), Dalgıç ile Amfibi Hücum Timlerimiz rargahın gemiye alınması maksadıyla 24 Mayıs sabahı Cibuti
(AHT)’in de gemiye katılmasıyla tüm hazırlıklarımız tamam- Limanı’ndan avara edilerek intikale geçildi. 9 günlük intikal es-
lanmış oldu. 16 Mayıs 2013 tarihinde Aksaz’dan avara edile- nasında uzun süre görev yapacağımız Aden Körfezi ve Arap De-
rek Dz.K.K.lığı harekat kontrolüne girildi ve Süveyş Kanalı’na nizi geçilerek 01 Haziran’da Manama/Bahreyn’e intikal edildi ve
intikale geçildi. 18 Mayıs günü Süveyş Kanalı’ndan geçilerek Mina Salman Limanı’na aborda olundu. 02 Haziran günü Bah-
Kızıldeniz’e ulaşıldı. Piri Reis, Seydi Ali Reis gibi Türk denizcileri- reyn Deniz Kuvvetleri Karargahı’nda gemi adına verilen öğle ye-
nin yüzyıllar önce Türk Bayrağı’nı dalgalandırdığı bu coğrafyaya meğine iştirak edildi.
giriş yapmak bizler için ayrı bir heyecan sebebi olmuştu.
03 Haziran günü, Bahreyn Deniz Kuvvetleri Komutanı Tuğamiral

Cibuti Liman Ziyareti Khalife Abdullah EL KHALİFE’ye, TCG GÖKSU’da HAVELSAN per-
sonelinin de iştiraki ile GENESİS Savaş Yönetim Sistemi’ni tanıtı-
21 Mayıs günü “Çile Kapısı” anlamına gelen Bab El Mendeb cı brifing verildi. Ayrıca Hava Savunma Harbi Senaryosu oynana-
Boğazı geçildi. Bu boğaza neden bu ismin verildiğini Haziran- rak GENESİS Savaş Yönetim Sistemi’nin imkan ve kabiliyetleri fi-
Ağustos döneminde maruz kalacağımız muson fırtınaları ile ili olarak gösterildi. Bahreyn Deniz Kuvvetleri karargah personeli
daha iyi anlayacaktık. 22 Mayıs’ta Cibuti Limanına intikal edildi. ve RBNS SABHA isimli Perry Sınıfı fırkateynde görev yapan per-
Bu limanda TCG GÖKOVA ile göreve yönelik malzemelerin devir sonel de bu ziyarete iştirak ettiler. Bu faaliyet Türk Deniz Kuvvet-
teslimini icra ettik ve yurda dönmeden önceki son karakol faali- leri tarafından üretilen milli GENESİS Savaş Yönetim Sistemi’nin
yeti için TCG GÖKOVA’yı limandan uğurladık. Liman ziyareti es- tanıtımı açısından güzel bir fırsat oldu.
nasında, T.C. Cibuti Büyükelçisi Sayın Dr. Hasan YAVUZ, Cibuti’de
bulunan Türk işadamları ile birlikte gemiyi ziyaret etti. Ziyaret es-
nasında büyükelçiliğin henüz üç ay önce kurulduğunu, büyükel-
çilik binasının yapım aşamasında olduğunu öğrendik.

Liman ziyaretimizin üçüncü günününde T.C. Bahreyn Büyükel-

çisi Sayın Ahmet ÜLKER ve Müsteşar Sayın S. Tolga ŞİMŞİR 13 Haziran günü Birleşik Deniz Görev Kuvveti (CTF)-151 Ka-
gemiyi ziyaret etti ve öğle yemeğine iştirak etti. 04 Haziran’da rargahı ile NATO bağlısı Birleşik Görev Deniz Kuvveti-508
Aden Körfezi, Somali açıkları, Hint Okyanusu ve mücavir böl- (CTF-508) Karargâhı’nın toplantısı maksadıyla Norveç
gelerde faaliyet icra eden Türk ticaret gemilerinin takibi göre- Deniz Kuvvetleri gemisi HNOMS FRIDTJOF NANSEN ile Aden
vi TCG GÖKOVA’dan devralındı. 06 Haziran’da ise Birleşik Deniz Körfezi’nde randevu tesis edildi ve gemimize konuşlu Seahawk
Kuvveti (CMF) Karargahında, diğer görev kuvvetlerinin ve ana helikopteri ile personel transferi yapılarak toplantı icra edildi.
karargahın da iştirakiyle Birleşik Deniz Görev Kuvveti (CTF)-151
Komuta Devir Teslim Töreni icra edildi. Birleşik Deniz Görev Kuvve-
ti (CTF)-151’in Komutası Singapurlu Tuğamiral Giam Hock KOON
tarafından Pakistanlı Tuğamiral İhsan QADIR’e devredildi. TCG
GÖKSU da bu törenle beraber Birleşik Deniz Görev
Kuvveti (CTF)-151 Taktik Kontrolüne girerek sancak gemisi gö-
revine başlamış oldu.
16 Haziran sabahı lojistik bütünleme ve liman ziyareti maksadıy-

la Salalah/Umman Limanı’na intikal edildi.
18 Haziran’da, Salalah’ta yaşayan Pakistanlılar’ın oluşturduğu

komite tarafından Birleşik Deniz Görev Kuvveti (CTF)-151 Ko-
mutanı ve Türk Subayları onuruna verilen akşam yemeğine iş-
Deniz haydutluğu ile mücadele görevi süresince kullanacağımız tirak edildi.
muhabere sistemlerinin gemiye kurulumu ve Birleşik Deniz Gö-
rev Kuvveti (CTF)-151 karargâhı personelinin gemiye intikalini 19 Haziran sabahı Keşif Karakol maksadıyla Salalah/Umman
müteakip ilk keşif karakol görevimiz maksadıyla 08 Haziran sa- Limanı’ndan avara edildi. 9 günlük karakol periyodunun ardın-
bahı Bahreyn Limanı’ndan avara edildi. Yabancı bir karargah ta- dan Cidde Limanı’na intikale geçildi.
şıyor olmanın heyecanı ve gemimize verilen görevi en iyi şekil-
de yerine getirmenin sorumluluğu içerisindeydik. Bununla bera- Cidde Liman Ziyareti ve Suudi Arabistan
ber karargah personelinin çoğunun Pakistanlı olması, karargâh Deniz Kuvvetleri Unsurları İle Denizde
personelinden Yarbay Ehsan Ahmed KHAN’ın, II.Komutanımız Geçiş Eğitimleri (Passex)
Dz.Kur.Bnb. Mustafa ALTUN ile aynı dönemde Türkiye’de Deniz
Harp Akademisi’nde okumuş olması ve Türkçe’yi gayet iyi kul- 28 Haziran sabahı Cidde/Suudi Arabistan Limanı’na aborda
lanması çok kısa sürede kaynaşmamıza büyük katkı sağladı. olundu. Liman ziyareti esnasında, T.C. Cidde Başkonsolosu Sa-
yın Fikret ÖZER tarafından gemimiz ziyaret edildi.
Görev süresince bir çok kez icra edeceğimiz denizde akarya-
kıt ikmalinin ilkini 11 Haziran günü İngiliz akaryakıt gemisi RFA Suudi Arabistan Batı Filo Komutanı ve Sınır Güvenlik Komutanı,
FORT VICTORIA ile zorlu deniz şartlarında gerçekleştirdik. Gemi Komutanı Dz.Kur.Yb. Ahmet GÜL tarafından makamların-

da ziyaret edildi. Suudi Arabistan Savaş Gemisi HMS RIYADH ile 14 Temmuz’da Japon Deniz Kuvvetleri 6’ncı Refakat Filosu per-
icra edilecek Denizde Geçiş Eğitimleri (PASSEX)’nin koordinasyon soneli ile Birleşik Deniz Görev Kuvveti (CTF)-151 Karargahı ara-
toplantısı Suudi Arabistan Batı Filo Komutanlığı Karargahı’nda sında bilgi alışverişi maksadıyla TCG GÖKSU subay salonunda
HMS RIYADH ve karargâh personelinin katılımı ile yapıldı. toplantı icra edildi.
Liman ziyareti esnasında Birleşik Deniz Görev Kuvveti (CTF)-151
Karargahında vardiya subayı olarak görev yapan Suudi Arabistan
Deniz Kuvvetleri mensubu Yüzbaşı Majed AL SHAMRANI tarafın-
dan Karargah ve TCG GÖKSU personeline yöresel bir akşam ye-
meği verildi. Bu davet, karargâh personeli ile ilişkilerimizin gel-
diği seviyeyi göstermesi açısından da bizleri ayrıca mutlu etti.
02 Temmuz sabahı Cidde Limanı’ndan avara edilerek Suu-

di Arabistan Deniz Kuvvetleri gemisi HMS RIYADH (F-812) ile
Denizde Geçiş (PASSEX) Eğitimleri sonunda da Selamlama
Geçişi (SAIL PASS) icra edilerek 10 gün sürecek olan keşif ka-
rakol faaliyetine başlandı. 04 Temmuz günü Birleşik Deniz Görev
Kuvveti (CTF)-150 Karargahı ile Birleşik Deniz Görev
Kuvveti (CTF)-151 Karargahı’nın toplantısı maksadıy-
la Fransız akaryakıt ve karargâh gemisi FS SOMME ile Aden
Körfezi’nde randevu tesis edildi ve FS SOMME’ye konuşlu
helikopter ile personel transferleri yapılarak toplantı icra edildi. Gemi Komutanı tarafından Cibuti Deniz Kuvvetleri Komutanı ve
Sahil Güvenlik Komutanı, Japon Savaş Gemileri JS HAMAGIRI ve
Cibuti Liman Ziyareti ve Çin Hastane Gemisinin Ziyaret JS AKEBONO ziyaret edildi. Aynı günün akşamı Fransız akaryakıt
Edilmesi gemisi FS SOMME’de Fransa Ulusal Günü maksadıyla düzenle-
nen resepsiyona iştirak edildi.
Keşif karakol faaliyetinin ardından Cibuti Limanına intikal edi-
lerek 13 Temmuz’da FS SOMME Gemisi üzerine aborda olun-
du. Liman ziyareti esnasında, T.C. Cibuti Büyükelçisi Sayın Dr.
Hasan YAVUZ, Cibuti Savunma Bakanlığı Temsilcisi Albay Yonis
Hoch DENBIL, Cibuti’de bulunan Türk işadamları, Japon Deniz
Kuvvetleri 6’ncı Refakat Filosu Komutanı ve Japon Savaş Gemileri
JS HAMAGIRI ile JS AKEBONO Komutanları ve personeli tarafın-
dan gemimiz ziyaret edildi.
Ayrıca Cibuti Cumhurbaşkanı’nın eşi himayesinde işletilen

DARYEL isimli yetimhane T.C. Cibuti Büyükelçisi, Cibuti’de bulu-
nan Türk işadamları ve TCG GÖKSU II’nci Komutanı ile Tabip Su-
bayı tarafından ziyaret edildi.

15 Temmuz’da Cibuti Limanı’ndan ayrılmayı müteakip dan Birleşik Deniz Görev Kuvveti (CTF)-151 Komutanı ve TCG
16 Temmuz’da Aden Körfezi’nde Çin Halk Cumhuriyeti Deniz GÖKSU ziyaret edildi. 29 Temmuz sabahı Salalah Limanı’ndan
Kuvvetlerine ait hastane gemisi CNS PEACE ARK ile randevu te- avara edilerek keşif karakol faaliyetlerine başlandı. Yoğun ba-
sis edildi. lıkçılık faaliyetlerinin bulunduğu Hürmüz Boğazı’ndan geçilerek
Dubai/Birleşik Arap Emirlikleri Limanı’na intikale devam edildi.
Dubai Liman Ziyareti ve Şeker Bayramının Kutlanması
07 Ağustos sabahı Dubai Limanı’na intikal edildi. Liman ziyare-

ti esnasında, T.C. Abu Dabi Askeri Ataşesi Hv.Plt.Kur.Alb. Olgun
DEVECİ ve Askeri Ataşe Yardımcısı Piyade Yarbay Kerim ÇAM ta-
rafından gemimiz ziyaret edildi. Şeker Bayramı’nda vatandan
ayrı olmanın verdiği hüzünü de yaşayarak, Birleşik Deniz Gö-
rev Kuvveti (CTF)-151 Karargahı, T.C. Dubai Askeri Ataşesi, As-
keri Ataşe Yardımcısı ve gemi personelinin iştirakiyle bayramlaş-
ma icra edildi.
Birleşik Deniz Görev Kuvveti (CTF)-151 Karargahı ile TCG GÖKSU

personeli tarafından hastane gemisi ziyaret edildi. 12 dalda sağ-
lık hizmeti verebilen, 44’ü doktor olmak üzere 102 sağlık perso-
neli bulunan, 14.300 ton ağırlığında, 8 ameliyat odası, 300 ya-
tak kapasitesi bulunan, stabilize (sallantıları absorbe eden) ame-
liyathaneleri bulunan, Akupunktur ve Acupotomy (bardak) gibi
geleneksel Çin tedavi yöntemlerini de uygulayan, 3 yılda 10’dan
fazla ülke dolaşarak 300’den fazla ameliyat, 1000’den fazla in-
sana tıbbi yardımda bulunmuş olan ve Çin Halk Cumhuriyeti ter-
sanelerinde inşa edilmiş bu büyük hastane gemisi bizzat Komu-
tanı Tuğamiral Shen HAO tarafından gezdirildi, gemiyi ve faali-
yetlerini tanıtıcı brifing verildi.
Aynı gün içinde deniz haydutluğu ile mücadele görevi kapsamın-
Müteakiben Savaş Harekat Subayımız Dz.Kur.Bnb. Erkan YENİL da Birleşik Deniz Görev Kuvveti (CTF)-151 Karargahı ve Avustral-
tarafından gemi anı objesi Tuğamiral Shen HAO’ya takdim edile- ya Deniz Kuvvetleri gemisi HMAS NEWCASTLE personelinin işti-
rek teşekkürlerimiz iletildi. rakiyle TCG GÖKSU’da koordinasyon toplantısı icra edildi.
13 Ağustos sabahı Dubai Limanı’ndan avara edilerek Aden

Körfezi’ne karakol maksadıyla intikale geçildi.
Aden Körfezi’nde keşif karakol faaliyetlerine devam edilerek

23 Temmuz’da ikinci kez Salalah/Umman liman ziyareti için Mina
Raysut Limanı’na aborda olundu. Liman ziyaretinin ikinci günün-
de Güney Kore Deniz Kuvvetlerine ait savaş gemisi ROKS WANG
GEON Komutanı Albay Young Hee HAN ve 12 personeli tarafın-

Pakistan Bağımsızlık Gününün Kutlanması 29 Ağustos günü Gemi Komutanı tarafından Umman Deniz Kuv-
vetleri Komutanı Tuğamiral Rasheed Bin Taj Bin Muhammed AL-
14 Ağustos’ta Pakistan Bağımsızlık Günü Birleşik Deniz RAISI müteakiben de Muskat Valisi Sayın Sayyid Saud Bin Hilal
Görev Kuvveti (CTF)-151 Karargahı ve gemi personelinin iştira- Bin Hamad AL-BUSAIDI makamında ziyaret edildi.
kiyle TCG GÖKSU Subay Salonu’nda düzenlenen resepsiyon ile
Pakistan’a özgü hazırlanmış yiyeceklerle seyirde kutlandı.
Liman ziyareti kapsamında 29 Ağustos akşamı T.C. Mus-

kat Büyükelçiliği ev sahipliğinde TCG GÖKSU’da 30 Ağustos
Zafer Bayramı ve Türk Silahı Kuvvetleri Günü Resepsiyonu
icra edildi. Resepsiyona Moritanya, Güney Afrika, Irak, Güney
Kore, İspanya, Çin, Brezilya, Sri Lanka, Kazakistan, Endonezya,
Tayland, Suudi Arabistan, Filistin, Brunei, Tunus, Birleşik
Krallık, Filipinler, Rusya, Fransa, BAE, Almanya, Sudan,
İtalya, Amerika Birleşik Devletleri ve KKTC Büyükelçileri ile dip-
lomatik misyon temsilcileri ve Suudi Arabistan, İran, Pakistan,
Hindistan, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri ataşeleri
ile The Week, Muscat Daily ve Times of Oman basın temsilcileri
iştirak etti. Bu organizasyon Türk yemekleri ve
misafirperverliğini tanıtmak için güzel bir fırsat oldu.
18 Ağustos günü ABD yakıt gemisi USNS PATUXENT ile,
23 Ağustos günü ise İngiliz yakıt gemisi RFA FORT VICTORIA ile
denizde akaryakıt ikmali icra edilerek 15 gün olarak planlanan
keşif karakol periyodumuz tamamlandı.
Muskat Liman Ziyareti
28 Ağustos sabahı harekat alanımızın önemli lojistik limanların- Liman ziyaretimizin başka bir anlamlı tarafı ise Muskat De-
dan olan Muskat/Umman Limanı’na intikal edildi. Aynı gün için- niz Ataşeliği’nin 02 Ağustos 2013 tarihinde teşkil edilmesin-
de T.C. Muskat Büyükelçisi Sayın Kerem KIRATLI ve T.C. Muskat den sonra ilk Türk Savaş Gemisi’nin ziyaretinin gerçekleşti-
Askeri Ataşesi Dz.Kur.Yb. Bora ÖZTEKİN tarafından gemimiz zi- rilmesi oldu. Liman ziyaretinin ardından 30 Ağustos sabahı
yaret edildi. Muskat/Umman Limanından avara edildi.

Rütbe Terfi Töreni Komutanı Tuğamiral Asıf KHALIQ, CTF-151’in yeni Komutanı
Tuğamiral Jeremy BLUNDEN, T.C. Bahreyn Büyükelçiliği, CMF,
Karakol görevimiz esnasında Rütbe Terfi Töreni icra edildi. Baş- CTF-150 ve CTF-151 personeli ile Bahreyn’de bulunan Türk ve
çarkçımız, Uçuş Bölüm Amirimiz ve Savaş Harekat Subayımı- Pakistanlı işadamları katıldı.
zın Binbaşı rütbesine terfi etmeleriyle gemideki binbaşı sayısı
4’e yükseldi. Gemimiz’den 5 Subay, 22 Astsubay bir üst rütbeye
terfi etmenin heyecanını yaşadı.
05 Eylül’de ise CMF Karargahı’nda Birleşik Deniz Görev Kuvveti

(CTF)-151 Komuta Devir Teslim Töreni’ne iştirak edildi.
Bahreyn’de Birleşik Deniz Görev Kuvveti-151 Sancak

Gemisi Görevinin Devredilmesi
3 ay süre ile Sancak Gemisi görevi yaptığımız Birleşik

Deniz Görev Kuvveti (CTF)-151 Karargahı Devir Teslimi
Töreni ve karargahın gemiden ayrılması maksadıyla 2 Eylül günü
Manama/Bahreyn’e intikal edildi.
Aynı günün akşamı Birleşik Deniz Görev Kuvveti

(CTF)-151 karargahı tarafından TCG GÖKSU personeline ayrı-
lış kapsamında düzenlenen teşekkür yemeğine iştirak edildi.
04 Eylül akşamı TCG GÖKSU’da Birleşik Deniz Görev
Kuvveti (CTF)-151 Komuta Kontrol Değişimi Resepsiyonu icra
edildi.
Üç ay süre ile TCG GÖKSU’da bulunan Pakistanlı Birleşik

Deniz Görev Kuvveti (CTF)-151 karargâh personelinden Bçvş.
Azad Hussain SHAH görev süresince pekiştirilen dostluğun sim-
gesi olarak TCG GÖKSU’ya ithafen bir şiir yazdı (İngilizce olarak
yazılan şiir, Türkçe anlamı ile birlikte aşağıda sunulmuştur. Bahse
konu şiirin, Azad Hussain SHAH’ın yayınlanacak üçüncü şiir kita-
bında yer alacağı kendisi tarafından ifade edilmiştir).
Resepsiyona T.C. Bahreyn Büyükelçisi Vekili Sayın Canan ÜNAL,

Pakistan Büyükelçisi Sayın Johar SALEEM, Birleşik Deniz
Kuvveti (CMF) Komutanı Koramiral John MILLER, CTF 150

In The Love Of “GÖKSU”
In the waves of your love I love travel a lot.
You care me well in my cold, hot.
Your care us like family you read our thought.
The sorrows of homesick, we really forgot.
The love which give us it had very cost.
How can I pay this, this is what I thought.
When I sleep on my bed, think of the day.
A ray of your come in the way, every say. Bçvş. Azad Hussain SHAH CTF 151 Karargahı Vardiya Astsubayı
“We always with you brother never forgot.”
“We always with you brother never forgot.”
And I’ve only say that how can I forgot.
“How Can I Forgot?”
Göksu Sevgisi
Aşkının dalgalarında çok gezdim, dolaştım.
İyi günde kötü günde bana baktın.
Bize ailemiz gibi baktın, düşüncelerimizi okudun.
Sıla hasretinin acılarını bize gerçekten unutturdun.
Bize verdiğin sevgi, paha biçilmez. Hem gemi personeli hem de karargah personeli olarak gözle-
rimiz hüzün sergilerken, yüreklerimiz ise edinmiş olduğumuz
Bunu nasıl ödeyebilirim, düşüncem budur. dostlukların hoşnutluğu içinde ve bir kez daha görüşebilecek ol-
manın umuduyla vedalaştık.
Yatağımda uyurken ve günü düşünürken,
Senden gelen bir hüzme sürekli şöyle söyler.
“Biz hep seninleyiz kardeşim asla unutma!”
“Biz hep seninleyiz kardeşim asla unutma!”
Ve ben sadece nasıl unutabileceğimi söylerim.
“Nasıl Unutabilirim?”
Karargah personeliyle 3 ay süren güzel birlikteliğimizin sonuna

gelmiştik. Uyum içerisinde bir görev periyodu geçirdik.
Amiral ve Karargâhı; “En az kendi gemilerinde olduğu kadar ra-

hat ettiklerini ve Türkiye-Pakistan ilişkilerinin dostluk değil kar-
deşlik olduğunu” ifade ederlerken samimiyetleri gözlerinden
okunuyordu.

Salalah Liman Ziyareti Türkiye’den Somali’ye insani yardım malzemesi taşıyan gemiye
refakat görevi öncesinde lojistik bütünleme maksadıyla 13 Ekim
Aden Körfezi’nde 9 günlük karakol periyodunun ardından sabahı Cidde Limanı’na intikal edildi.
15 Eylül’de lojistik bütünleme ve liman ziyareti maksadıyla
Salalah/Umman Limanı’na intikal edildi. Salalah Liman ziyare- Kurban Bayramının Kutlanması ve Gemimizin Sayın
ti üçüncü kez yapıyorduk. Ama sanki başka bir şehre gelmiştik. Cumhurbaşkanı Tarafından Ziyaret Edilmesi
Önceki ziyaretlerimizde çöl ve kurak olan bazı bölgeler adeta ye-
şile bürünmüştü. Bu esnada bölgede bulunan Sayın Cumhurbaşkanımız
tarafından 17 Ekim’de gemimiz ziyaret edildi.
16 Eylül günü Gemi Komutanı, II’nci Komutanı ve Savaş Harekat

Subayı tarafından Salalah liman ziyareti icra etmekte olan
Japon gemileri JS ARIAKE ve JS SETOGIRI ziyaret edildi, aynı
gün içinde JS ARIAKE Komutanı Yarbay Yoshihiro KAI ve JS SE-
TOGIRI Komutanı Yarbay Toshiyuki IWANAMI tarafından toplam
16 personel ile birlikte TCG GÖKSU’ya iade-i ziyaret yapıldı. Sayın Cumhurbaşkanına Subay Salonu’nda Gemi Komutanı ta-
rafından gemiyi tanıtıcı ve göreve ilişkin bilgilendirme brifingi ve-
rildi, şeref defteri imzalatıldı ve TCG GÖKSU plaketi takdim edildi.
Ayrıca Salalah liman ziyaretinden istifade ile Helikopter persone-

li, Sualtı Taaruz (SAT), Sualtı Görev Timi (SGT) ve Amfibi Hücum
Timi (AHT) personeli görev değişimi icra edildi.
Cidde Liman Ziyareti Geminin gezilmesi esnasında Savaş Harekat Merkezi’nde

GENESİS Komuta Kontrol Sistemi tanıtıldı, Hava Savunma Harbi
19 Eylül sabahı Salalah/Umman limanından avara edilerek Aden Eğitimi icra edildi ve Köprüüstü tanıtıldı.
Körfezi’nde keşif karakol faaliyetine başlandı. 13 günlük karakol
periyodunun ardından 29 Ekim 2013 tarihleri arasında Cibuti li-
man ziyareti icra edildi. Cibuti Liman ziyaretinin ardından Aden
Körfezi ve Kızıldeniz’de keşif karakol faaliyetlerine devam edildi.

Türk denizcileri asırlardır kendilerini dünyanın neredeyse bütün

denizlerinde ispatlamışlardır, göstermişlerdir ve şanlı tarihimiz
boyunca Türk Bayrağı’nı bütün denizlerde, en dalgalı denizlerde,
en coşkun sularda hep dalgalandırmışlardır.
Bugün sizler Türkiye olarak çok önem verdiğimiz bir görevi yapı-
yorsunuz. Hint Okyanusu’nda suların güven içinde olması için, ti-
caretin güven içinde yapılabilmesi için, özellikle Somali’deki Türk
yardımlarının güvenli bir şekilde hedefine ulaşabilmesi için çok
değerli bir görev içindesiniz.
Bildiğim kadarıyla 5 aydır memleketten uzaksınız. 6 ay süre içe-

risinde bu değerli görevi yaparken tabii ki memleketten uzakta-
Müteakiben Sayın Cumhurbaşkanı tarafından tüm personele sınız ama Türk Bayrağı’nı bütün denizlerde dalgalandırmanın da
helikopter platformunda hitap edilerek bayramlaşma icra edil- şerefini ve onurunu taşıyorsunuz. Burada bulunduğum süre içe-
di.Cumhurbaşkanımızın aşağıda metni sunulan konuşması- risinde sizleri ziyaret etmek, sizlerle aynı zamanda bayramlaş-
nı icra etti. Bu ziyaret ve konuşma 5 aydır vatandan uzak olan mak, böyle bir güzel günde başarılarınızı komutanlarınızdan din-
personelin hasretlerini unutturdu ve göreve olan şevkimizi bir lemekten ayrıca büyük bir gurur duydum.
kat daha arttırdı.
Bir kez daha hepinizi tebrik ediyor, hepinize başarılar diliyorum
“Bugün, dost ve kardeş ülke olan Suudi Arabistan sularında ve bu görev süresince denizlerin sizler için sakin olmasını te-
Cidde Limanı’nda sizleri ve gemimizi ziyaret etmekten büyük bir menni ediyorum. Bu vesileyle Türk milletinin sizlere duyduğu gü-
mutluluk ve gurur duyuyorum ve bu vesileyle hepinizin bayramı- veni bir kez daha tekrarlıyorum ve sizin disiplininiz, sizin başarı-
nı tebrik ediyorum. Sizler Barbaros Hayrettin’in çocuklarısınız. larınız ve sizin büyük bir görev şuuru içerisinde aldığınız vazifeyi
başarıyla yerine getirmeniz muhakkak ki devletimizin en büyük

gurur kaynağı olacaktır. Bir kez daha hepinize sevgilerimi, mu- 03 Kasım gecesi M/V STAR PRINCE Gemisi ile randevu tesis
habbetlerimi sunuyorum. Bayramınızı tekrar tebrik ediyorum ve edildi. Gün ağarıp gemi üzerindeki yardım malzemeleri göründü-
hepinizin sağlıcakla görevinizi bitirmenizi ve yurda dönmenizi te- ğünde kendimizi şaşırmaktan alamadık. Çimento aracı, ambu-
menni ediyorum. Sağolun, varolun.” lans, minivan gibi motorlu araçların arasında bir de yeni tip İETT
otobüsü bulunuyordu. Bunların haricinde geminin ambarları da
gıda malzemeleri ile doluydu. Türkiye’den gönderilen bu yardım
malzemeleri Türk milletinin yardımseverliğini bir kez daha göz-
ler önüne seriyordu.
06 Kasım’da yakıt ikmali maksadıyla Cibuti Limanı’na intikal

edildi. Üç saat içerisinde yakıt ikmali tamamlanarak Mogadişu/
Somali Limanı’na intikale geçildi.
Afrika boynuzunu döndükten sonra fırtınalı bir hava bizi karşıladı

ve iki gün boyunca hava ve deniz şartları bu şekilde devam etti.
12 Kasım günü Mogadişu/Somali Limanı’na intikal edildi ve er-

tesi gün vatandan gönderilen emanet emniyetli bir şekilde lima-
Cumhurbaşkanımız müteakiben personelin tümüyle el sıkışa- na intikal ettirilerek Türk Kızılayı yetkililerine teslim edildi.
rak bayramlarını tebrik etti ve tören takımıyla uğurlanarak ge-
miden ayrıldı. Yardım gemisinin limana intikal ettirilmesinden sonra karakol fa-
aliyetine devam edilerek Darüsselam/Tanzanya Limanı’na inti-
kale geçildi.
Star Prince Gemisine Refakat Görevi

Tanzanya Liman Ziyareti
Somali’de meydana gelen kuraklık üzerine Türkiye’den Somali’ye
“İnsani Yardım Malzemesi” taşıyan M/V STAR PRINCE isimli ge- 15 Kasım günü lojistik bütünleme ve liman ziyareti maksadıyla
miye deniz haydutluğu açısından riskli olan bölgelerde refakat Darüsselam/Tanzanya Limanı’na aborda olundu.
ve koruma sağlayarak Mogadişu/Somali’ye emniyetle intikal et-
tirmek maksadıyla 26 Ekim’de Cidde Limanı’ndan avara edildi.

Aynı gün içinde T.C. Darüsselam Büyükelçisi Sayın Ali Seyşeller Liman Ziyareti
DAVUTOĞLU ve Hanımefendi tarafından gemimiz ziyaret edildi.
Sayın Büyükelçi tarafından konutunda verilen akşam yemeğine 24 Kasım’da lojistik bütünleme ve liman ziyareti maksadıy-
Gemi Komutanı, II. Komutan, Başçarkçı, Svş.Hrk.Sb. ve Seyir Su- la Seyşeller limanı’na intikal edildi. Bu ülke doğal güzellikleriy-
bayı tarafından iştirak edildi. le adeta cennetten bir parça gibiydi. 7 ayı aşan uzun görev pe-
riyodumuzun son zamanlarında yaptığımız bu liman ziyareti bizi
oldukça mutlu etti.
16 Kasım’da T.C. Darüsselam Büyükelçisi Sayın Ali 28 Kasım günü Seyşeller limanından avara ederek keşif karakol
DAVUTOĞLU ve Gemi Komutanı tarafından Tanzanya Deniz Kuv- faaliyetine başlandı. 6 gün devam eden seyrin ardından Cibuti
vetleri Komutanı General Said Shaaban OMAR makamında zi- Limanı’na intikal edildi. Lojistik bütünleme ve iki günlük liman zi-
yaret edildi. yaretinin ardından Birleşik Deniz Görev Kuvveti (CTF)-151 tak-
tik kontrolünden çıkılarak deniz haydutluğu ile mücadele görevi-
miz tamamlanmış oldu.
Deniz Haydutluğu İstatislikleri
Yıl KAÇIRMA SALDIRI TEŞEBBÜS
2009 50 124 19
2010 52 121 41
2011 23 121 58
2012 7 16 9
17 Kasım’da T.C. Darüsselam Büyükelçisi, hanımefendi ve be-

2013 - 7 12
raberindeki Türk işadamlarının katılımıyla TCG GÖKSU’da proto-
kol yemeği icra edildi. Aynı gün içinde Avrupa Birliği Somali De- TCG GÖKSU’nun görev periyodu süresince bölgede gemi kaçır-
niz Gücü (EUNAVFOR OPERATION ATALANTA) Kenya ve Tanzan- ma olayı meydana gelmemiştir.
ya irtibat subayı Fransız Yb. Benjamin SERPE tarafından gemi-
miz ziyaret edildi.
18 Kasım sabahı limandan avara edilerek keşif karakol faaliye-

tine başlandı.
20 Kasım’dan itibaren Somali açıklarında deniz haydutlarının

bulunduğu kamplara yönelik olarak keşif karakol faaliyetlerine
başlandı.
21 Kasım’da gemimiz tarafından Hint Okyanusunda denize bı-

rakılan hedefe eğitim ihtiyacımızı tamamlamak maksadıyla Ana
Batarya Top ve Phalanx ile Suüstü atışları icra edildi.

Deniz haydutluğu ile mücadele görevinin yanı sıra Sancak

Gemisi görevini de başarı ile bitirmiş olmanın verdiği huzuru ya-
şadık.
4 günlük seyrin ardından Süveyş Kanalına ulaşıldı. Mayıs ayın-

da ayrıldığımız zamandan itibaren hep sıcak günler geçirdiği-
miz coğrafya ve beyaz üniformalarımız yerini kışa ve siyah üni-
formalarımıza devretti. Akdeniz’de süren fırtına nedeniyle 2 gün-
lük gecikmenin ardından 13 Aralık’da Süveyş kanalı geçilerek
Akdeniz’e ulaşıldı.
14 Aralık’da Aksaz’ın güneyinde TCG AKAR ile randevu te-

sis edildi. Ülkemize dönüşte icra ettiğimiz ilk faaliyette Güney
Görev Grup Komutanımız Tuğamiral Ömer Bayram ÇETİN’in biz-
lere “Hoşgeldiniz” dileklerini iletmesi bizleri onurlandırdı. TCG
AKAR ile denizde akaryakıt ikmali icra edilerek intikale devam
edildi. Görevimiz 218 gün sürdü. Görev süresince 6 kez Bab El Mendeb
Boğazı, 6 kez Hürmüz Boğazı, 2 kez Süveş Kanalı geçildi, ayrı-
ca Güney Yarım Küre’ye geçildi. 32.000 deniz mili (yaklaşık ola-
rak ekvator üzerinde dünya çevresini bir buçuk kez kat edecek
kadar) seyir yapıldı, 3500 saatlik seyir süresine ulaşıldı. Görev
yaptığımız periyotta 5500 ticari geminin bölgeden emniyetle ge-
çişine katkı sağlandı, bunlardan 628 adedi Türkiye bağlantılı idi.
16 Aralık sabahı erken saatlerde Karamürsel önlerinde gümrük

muayenesine tabi tutulduk. Artık ailelerimize kavuşmak için çok
az zamanımız kalmıştı. Saat 11.00’de Gölcük’e avdet ederek bi-
zim için hazırlanmış Karşılama Törenine iştirak ettik.
Gemi Komutanımız Dz.Kur.Yb. Ahmet GÜL “TCG GÖKSU’nun

Görevi Tamamladığı” raporunu Donanma Komutanımız
Koramiral Veysel KÖSELE’ye verdiğinde ailelerimizle birlikte çok
gururlandık.

SNMG-2 (Nato Deniz Daimi Görev Grubu-2) 2012-2013 Yılı Aktivasyonu
SNMG-2 (NATO DENİZ DAİMİ GÖREV GRUBU-2)

2012-2013 YILI AKTİVASYONU
(15 Haziran-27 Kasım 2013)
Aynı gün devir teslim törenine iştirak için bölgede bulunan Donanma Komutanımız Oramiral Bülent BOSTANOĞLU’nun
gemimize teşrifleri ve bizlere başarı dilekleri ile moral ve motivasyonumuz en üst seviyeye çıktı.
Hazırlayan •• TCG SALİHREİS Komutanlığı
S NMG-2’nin temelleri ilk kez 1972 yılında teşkil edi-

len “NATO Akdeniz Çağrı Kuvveti” (Naval On-Call Force
ding NATO Maritime Group-2 (SNMG-2)” adıyla faaliyetlerini sür-
dürdü.
Mediterranean-NAVOCFORMED)’nin oluşturulmasıyla atılmış-
tı. Bahse konu kuvvet kuruluşundan bu güne 1992 yılına ka- Soğuk Savaş sonrasında meydana gelen gelişmeler kapsamın-
dar geçen süre içerisinde yılda iki kez periyodik şekilde aktive da kriz veya gerginlik zamanlarında ani reaksiyon için hazır ol-
edildi. 1992 yılından bu yana ise NATO “Akdeniz Daimi Deniz mak üzere daimi hale getirilen SNMG-2, halihazırda gerektiğin-
Kuvveti (STANAVFORMED)” adını alan kuvvet sırasıyla 01 Ocak de teşkil edilecek daha kapsamlı deniz görev gruplarının çekir-
2005 tarihinden itibaren NATO Mukabele Kuvveti Deniz Unsur değini oluşturmakta ve NATO deniz varlığının sürekliliği ile ittifa-
Komutanlığının bir su üstü görev grubu olarak “Standing NRF kın dayanışma ve bütünlüğünün daimi şekilde görünür olması-
Maritime Group-2 (SNMG-2)”, 2007 yılından itibaren ise “Stan- nı sağlamaktadır.

TCG SALİHREİS’İN SNMG-2 GÖREVİNE İŞTİRAKİ Yaklaşık altı ayı bulacak bu onurlu göreve ve bu görevin ilk kıs-
mında liman yapmaksızın denizde 18 gün süre ile icra edece-
SNMG-2 görevine tefrik edildiğimizi öğrendiğimizde ilk olarak, ğimiz ilk seyir periyoduna Gölcük’teki ailelerimizden uzak olma-
hangi harekat/tatbikatlara katılacağımız, hangi denizlerde seyre- mız nedeniyle biraz buruk ancak aldığımız sorumluluk ve veri-
deceğimiz, hangi gemiler ve hangi karargah personeliyle birlikte len görevin azizliği çerçevesinde gururlu ve vakur bir şekilde yel-
çalışacağımız, yapmamız gereken hazırlıkların neler olduğu gibi ken açtık. Genel anons devresinden yayınlanan Mehmet Akif
pek çok sorunun yanı sıra, iki periyot halinde yaklaşık altı ay sü- Ersoy’un “Cenk Marşı (Uğurlar Ola)”na ait aşağıdaki mısralar li-
recek olan bu göreve ailelerimizi nasıl hazırlayacağımızı düşün- man çıkışımıza eşlik ediyordu. Gözler buğuluydu. Ama yürekler
dük ve süratle hazırlıklarımıza başladık. şendi. Büyük bir duygu yoğunluğu içerisindeydik.
O günlerde bir yanda bahriyemize sınıfının ilk gemisi olarak TCG

SALİHREİS ile merhaba diyecek olan SMART-S Üç Boyutlu Ara-
ma Radarının Entegrasyonu, bir yanda DENİZKURDU-2013 Tat-
bikatı (20 Mayıs-03 Haziran 2013) hazırlıkları olanca hızıyla sü-
rüyordu ve gün gelip çatmıştı. Takvimin yaprakları 19 Mayıs’ı
gösteriyordu, gecenin o en sessiz anında sevdiklerimizden, Ana
Üssümüz Gölcük’ten DENİZKURDU Tatbikatına iştirak maksadıy-
la vakur bir şekilde ayrıldık.
DENİZKURDU-2013 Tatbikatı başarıyla icra edildi ve 02 Ha-

ziran günü Komuta Devir Teslim Töreni’nin yapılacağı Aksaz’a
bağladık. Yeni ve seçkin bir göreve başlayacak olmanın he-
yecanıyla seyir öncesi tüm hazırlıklar zamanında tamamlan-
dı ve 15 Haziran’da SNMG-2’nin komutası İtalyan Tuğamiral
ANTONIO NATALE’den İspanyol Tuğamiral EUGENIO DIAZ DEL
RIO JAUDENES‘e devredildi.
SNMG-2 Devir Teslim Töreni sonrasında İspanyol Sancak Gemi-

si ESPS BLAS DE LEZO’da konuşlu SNMG-2 Komutanı Tuğami-
ral EUGENIO DIAZ DEL RIO JAUDENES ve 11 karargah personeli
imkan kabiliyetler brifingimizi almak üzere gemimizi ziyaret etti.
Gemi imkân kabiliyetlerinin anlatıldığı brifingi müteakiben katı-
lımcılara “Gemi Savaş Klibi”mizi izlettik. Tüm katılımcıların alkış-
ları ile sona eren klip sonunda İspanyol Amiralin gemimizle ilgi-
li ilk yorumu; “Bu gemi harbe hazır. Karargahı buraya taşıyoruz.”
oldu. Bu ilk dakikalarda kurulan pozitif iletişim, karşılıklı sevgi
ve saygı bağı güzel ve başarılı bir görev periyodunun kapıları-
nı açan ilk emareydi.
18 Haziran sabahı avara saatimiz yaklaşırken, Güney Görev

Grup Komutanımız Tuğamiral Ömer Faruk HARMANCIK’ın bizi ve
SNMG-2 Komutanı’nı uğurlamak üzere gemilere gelişi ve hediye
olarak getirdiği tepsi tepsi baklavalar bu meşakkatli göreve tatlı
bir başlangıç yapmamıza vesile oldu.

rın bilgilendirilmesi gibi durumsal farkındalığın artırılmasına yö-

nelik faaliyetler icra edildi. Bu faaliyetler esnasında denizcilere
faydalı olabilecek ilk yardım kiti, alet çantası, eldiven, şapka vb.
malzemeler hediye edildi ve ihtiyaç duyulduğunda NATO gemi-
leri ile nasıl irtibat kurulabileceği konusunda ayrıntılı bilgi verildi.
Kuvvet Entegrasyon Eğitimleri ve Etkin Çaba Harekatı
Artık denizdeydik. Geminin o en güzel halindeydik. Seyrin bu ilk

periyodunda 18-22 Haziran tarihleri arasında, her an her türlü
göreve tek bir vücut gibi hazır olabilmek maksadıyla başta asi- Faaliyetler kapsamında 22, 23 ve 26 Haziran tarihlerinde Yunan,
metrik ve temel harp nevileri olmak üzere, denizde denetim ha- İtalyan ve Türk bayraklı 3 balıkçı teknesine ziyaret (bilgi destek
rekatı ve gemicilik eğitimlerini havi kuvvet entegrasyon eğitim- harekâtı) icra ettik. Ayrıca Türk balıkçı teknesi kaptanının talebi
leri icra ettik. üzerine gemimiz tabip subayı tarafından tekneye çıkılarak rahat-
sızlığı olan bir balıkçı vatandaşımız sağlık muayenesinden ge-
çirildi.
Bu arada akaryakıt yüzdemizi yüksek tutmak üzere 24 Haziran’da

Karargâh ve her iki gemi personeli bahse konu eğitimler ile bir- TCG AKAR ile 28 Haziran’da ise USNS LARRY GRUMMAN ile
birini yakından tanıma fırsatı buldu ve birlikte çalışabilirliğin te- denizde akaryakıt ikmali icra ettik.
melleri atıldı.
İcra ettiğimiz Etkin Çaba Harekâtının en hareketli günleri 28
Haziran’da MV SALAH ALDEEN-2 isimli ticari gemiye yakın takip
icra etmemize yönelik verilen emir ile başladı. Öncelikli olarak
sadece adı ve Girit Adası güneylerinde gibi çok kaba bir mevki
bilgisine sahip olduğumuz gemiyi yüksek süratle bölgeye intikal
ederek, tespit edilmeden teşhis etmemiz gerekiyordu.
Dört gün yoğun bir tempoda süren Kuvvet entegrasyonu eğitim-

leri hitamında 22 Haziran-02 Temmuz tarihleri arasında Etkin
Çaba Harekâtı (OPERATION ACTIVE ENDEAVOUR) çerçevesinde
Doğu Akdeniz’de ticari gemilerin sorgulanması, gemi kaptanla-
rının rızasıyla gemilere yaklaşılarak sivil denizcilerin ve balıkçıla-

Göstermiş olduğumuz hızlı reaksiyon ve kısa sürede gemiyi bu- 02 Temmuz’günü Etkin Çaba Harekâtı sona erdi ve Varna’ya in-
larak takibe başlamamız SNMG-2 Komutanı tarafından takdirle tikale geçildi. Aynı gün Aksaz önlerinde gemimize konuşlu AB-
karşılanmıştı. 17 saatlik bir takibin ardından yakın takip görevini 212 Helikopteri ile 2013 yılı subay atama emri ile gemimize ta-
ESPS BLAS DE LEZO ve ITS ALISEO’ya devrederek uzak takibe yin olan Dz.Kur.Yzb. Ceyhun AYDOĞDU planlı denizde akaryakıt
başladık. Bu hareketli saatler, 30 Haziran sabahı ESPS BLAS DE ikmalinden istifade ile TCG AKAR’dan gemimize transfer edildi.
LEZO boarding timi tarafından ticari gemiye bilgi destek harekâtı Müteakiben, akaryakıt transferinin tamamlanması ile Ege’yi ku-
icra edilmesi ve şüpheli bir bulgu edinilmemesi ile sona erecekti. zey yönlü katetmeye başladık.
Türk Boğazları’nı gündüz gözüyle geçmek üzere verilen emir ile

04 Temmuz’da Erikli/Edirne önlerine demirlendi. Demirlemeyi
takiben Komutanımız tarafından SNMG-2 Komutanı ziyaret edil-
di. Yine aynı gün ESPS BLAS DE LEZO tamirci parti timinin iş-
Bu arada, harekat esnasındaki intikal rotalarımızda seyrederken tiraki ile zor durumda kalan bir gemiye yardım senaryosu çer-
Mavi Vatanımız’ın en güney sınırı üzerinde bulunduğumuzu fark çevesinde gemimize istinaden hasar kontrol eğitimi icra edildi.
ettik. Bunun üzerine Komutanımız genel anons devresinden biz-
leri bilgilendirdi. Tüylerimiz diken diken olmuştu. “Cephe”, “ön Demir yerinde akşam yemeğinin helikopter platformunda “man-
saf” ve “görev” bu demekti anlaşılan. Anonsun ardından çalı- gal partisi” şeklinde yapılması iki haftadır denizde olan her biri-
nan Mehter Marşı ve Savaş Klibimiz “Dombıra” ile hem ecdadı- miz için büyük bir rahatlama ve moral kaynağı oldu. Yemek so-
mızı andık hem de yaptığımız işin ne kadar kutsal olduğunun bir nunda yetenekli personelimizin iştiraki ile canlı müzik dinletisi
kez daha farkına vardık. yaptık ve ardından barkovizyon sinema faaliyetinde “Battleship”
filmi izlendi.
Harekâtın tamamlanmasına müteakip SNMG-2 Komutanı Tuğa-
miral Eugenio Diaz DEL RIO JAUDENES ile SNMG-2 Kurmay Baş- Halen dahi samimiyet ve sıcaklığını iliklerimize kadar hissetti-
kanı Yb. JORG LOEPKER 30 Haziran günü gemimizi ziyaret etti. ğimiz, devamını da getirdiğimiz bu tip faaliyetler ile denizde ne
SNMG-2 Komutanı’nın bu ziyaret sırasında 2000-2001 yılların- kadar küçük şeyler ile nasıl mutlu olunabileceğine bizatihi şa-
da STANAVFORMED’in komutası Türk Deniz Kuvvetlerinde iken hit olma fırsatını yakaladık. Bu, Komutanımız için de böyleydi.
STANAVFORMED Harekat subayı olarak Türk Sancak gemilerin- Berber erimiz Mehmet için de…Seviyorduk mesleğimizi. Aşıktık
de yaşadığı güzel anılarını bizlerle paylaşması ve kendini “Yarı ona. Denizin kendisi miydi? Bayrağımızın kıç gönderdeki güzelli-
Türk “ olarak ifade etmesi ile Kuvvet Entegrasyon Safhası’nın te- ği mi? Genlerimizdeki o samimi hisler mi? Bilmiyoruz, ama sev-
melleri daha da sağlam atılmış oldu. gilinin gülü gördüğünde ayaklarının yerden kesilmesi gibi sapın-
daki dikenlerine rağmen meftunduk ona.
Breeze - 13 Davet Tatbikat ve Varna Liman Ziyareti
05 Temmuz sabahı, 06-16 Temmuz tarihleri arasında, Bulgaris-

tan ev sahipliğinde icra edilecek BREEZE Davet Tatbikatına işti-
rak maksadıyla Saros Körfezi’ndeki tahsisli demir mevkiimizden
vira demir edilerek Varna/Bulgaristan’a intikale geçildi.
ESPS BLAS DE LEZO ile birlikte aynı gün 07:00-10:00C saatle-

ri arasında Çanakkale Boğazı, 19:00-20:30C saatleri arasında
ise İstanbul Boğazı geçildi. Her iki gemi personeli olarak açık gü-
vertelerde özellikle İstanbul Boğazı’nın eşsiz güzelliğini çok fark-
lı hislerle ama tabikii hayranlıkla izleyerek intikalimizi gerçek-
leştirdik.

Ayrıca yine ilk gün, Sofya Askeri Ataşesi, TCG SALİH REİS Komu-
tanı, TCG I.İNÖNÜ, TCG BORA ve TCG SIĞACIK Komutanları ve
beraberlerinde 25 personelin iştiraki ile DOBRIC Türk Şehitliği zi-
yaret edilerek çelenk koyma töreni icra edildi.
07 Temmuz günü halkın ziyaretine açılan gemimiz Bulgar hal-

Deniz Kuvvetlerimize ait 1 denizaltı, 1 hücumbot ve 1 mayın ge- kı tarafından yoğun ilgi görerek toplam 775 kişi tarafından zi-
misinin tatbikata iştirak etmek üzere geldiği Varna/Bulgaristan li- yaret edildi.
manına 06 Temmuz günü saat 12:00C’de aborda olduk. BREE-
ZE Tatbikatı; Liman Safhası, Deniz Eğitimleri Safhası ve Değer- 08 Temmuz günü T.C. Sofya Büyükelçisi Sayın İsmail ARAMAZ
lendirme olmak üzere üç safha halinde icra edildi. ve SOFYA Silahlı Kuvvetler Ataşesi Top.Kur.Alb. Ali YAZICI tarafın-
dan gemimiz ziyaret edildi. Aynı gün SNMG-2 Komutanı ev sa-
hipliğinde ESPS BLAS DE LEZO’DA icra edilen öğle yemeğine
T.C. Sofya Büyükelçisi ve Silahlı Kuvvetler Ataşesi ile birlikte Ko-
mutanımız tarafından iştirak edildi.
09 Temmuz’da ESPS BLAS DE LEZO’DA icra edilen Kuvvet

Resepsiyonu’na Komutan ve 10 gemi personeli iştirak etti. Re-
sepsiyon süresince gerek SNMG-2 karargâh ve İspanyol gemi
personeli gerekse Bulgaristan Deniz Kuvvetleri personeli ile iliş-
kilerimizi geliştirme fırsatı bulduk. Böylece, görevimizin diploma-
tik ve temsil yönünün de ne kadar önemli olduğuna yakından
şahit olduk.
Liman safhası kapsamında, gemi personel arası ilişkilerin geliş-

tirilmesi çerçevesinde yüzme, voleybol ve halat çekme müsaba-
kaları düzenlendi.
İlk gün Komutanımız’ın katıldığı makam ziyaretleri ile II’inci Ko-

mutan, savaş harekat subayı, başçarkçı ve ilgili diğer subayların
katılımıyla koordinasyon ve değerlendirme toplantıları icra edildi.

10 Temmuz günü T.C. Burgaz/Bulgaristan Muavin Konsolosu Sa- Ertesi gün Komutan, II.Komutan ve Savaş Harekat Subayı tara-
yın Reşit SAĞKOL tarafından gemimiz ziyaret edildi. fından tatbikat sonu değerlendirme brifingine ve Komutanımız
tarafından Bulgaristan Dz.K.K. ev sahipliğindeki öğle yemeğine
iştirak edildi.
18 günlük seyrin hitamında icra ettiğimiz Varna Liman Ziyareti

personelimize dinlenme imkânı sunarken, tarihi ve kültürel bağ-
larımızın ve hatta bir kısım personelimizin aile bağlarının oldu-
ğu Bulgaristan’da bulunmak ve Karadeniz’deki bu ülke denizci-
leri ile BLACKSEAFOR faaliyetleri ile rutin haline gelen ilişkileri-
mizi ve dostluğumuzu pekiştirme fırsatı bulduk. SNMG-2 ve TCG Salihreis Odessa / Ukrayna’da
Yaklaşık 5 günlük bir liman ziyaretinin ardından 11 Temmuz sa- BREEZE Davet Tatbikatının tamamlanmasını müteakip, kurduğu-
bahı tatbikatın seyir safhasına iştirak etmek üzere Varna lima- muz güzel dostluklar ve hatıraları geride bırakarak deniz eğitim-
nından avara ettik. 12 Temmuzda ESPS BLAS DE LEZO gemileri ile Odessa/Ukrayna’ya intikal seyri için son hazırlıklarımızı ta-
si ile personel mübadelesi icra edildi. Bu kapsamda 4 personel mamladık ve 16 Temmuz günü Varna’dan avara ettik.
karşılıklı olarak transfer edildi. Bu ziyaretlere iştirak eden perso-
nelimiz İspanyol HSH Fırkateyninin imkan kabiliyetlerini seyirde
de gözlemleme imkanı bulurken karşılıklı icra edilen bu faaliyet
ile iki gemi arasındaki ilişkiler güçlendirildi.
İntikal rotaları üzerinde 17 Temmuz günü Romanya Deniz

Kuvvetleri unsurları ile Hava Savunma Harbi, Denizaltı Savunma
Harbi, Suüstü Harbi ve manevra talimlerini içeren Geçiş Eğitim-
leri (PASSEX) icra ettik, ardından planlı harekât eğitim faaliyetle-
13 Temmuz akşamına kadar devam eden BREEZE-13 Davet ri ile Odessa/Ukrayna’ya intikale devam ettik
Tatbikatı seyir safhası sonunda tekrar Varna limanında tahsis-
li bağlama yerinde İspanyol sancak gemisinin üzerine aborda ol- Liman girişi öncesinde, Birinci Dünya Savaşı kapsamında 03 Ni-
duk. O günün akşamı bizler için biraz hüzünlü oldu. Genel atama- san 1915 tarihinde Odessa açıklarında mayına çarpması sonu-
larla gemimizden Deniz Kuvvetleri Karargahı’na tayin olan Seyir cu hasar alarak batan MECİDİYE Kruvazöründe görevli 26 şehi-
Subayımız Dz.Kur.Yzb. Barış KAMIŞ’ı yeni görevine biraz buruk, dimizin aziz hatıraları anısına genel anons devresinden bilgilen-
biraz üzgün ancak SALİHREİS personeline yakışır şekilde yüre- dirme yapıldı, ardından 1 dakikalık saygı duruşunda bulunduk.
ği coşkulu ve görevini layıkıyla yapmış olmanın huzuru ile uğur-
ladık. Bu arada, Odessa Liman girişi sırasında artan yağmur yağışı ve
rüzgar, oldukça dar olan girişte manevrayı zorlaştırıyordu.

İşte bu anda Komutanımızın emriyle Amiral “Salih Reis”in

anısına “Barbaros Hayreddin Paşa”nın ve Kırım Fatihi
Efsane Gemi “Mahmudiye Kalyonu”nun sancaklarından
esinlenerek hazırlattığımız korsan sancağımızı sancak salvoya
çekmemizi takiben yağmurun dinmesi ve rüzgarın kesilmesi sa-
dece manevramızı kolaylaştırmadı, bizlere bir kez daha Preveze
Savaşında yaşananları hatırlatırken, gemilerimize isimlerini ve
anladığımız kadar ruhlarını da veren büyük denizcilerimizi hayır-
la anmamıza imkan sağladı.
Korsan sancağımız ile ilgili yaşadıklarımızın bir rastlantı olma-

dığını, asırlar ötesinden gelen bizlere güç veren özel bir durum
olduğunu görevin ikinci periyodunda ağır hava koşulları altın-
da girdiğimiz Suda Limanı ve Aksaz Limanında da bayrağı toka Karadeniz’de bulunduğumuz süre içerisinde 05-24 Temmuz
etmemizle beraber güneşin kısa süreli açması, yağmurun din- 2013 tarihleri arasında icra ettiğimiz liman ve seyir faaliyetleri ile
mesi, rüzgarın şiddetini dindirmesi gibi etkileri görünce bir kez gerek şanlı bayrağımızı dalgalandırarak Deniz Kuvvetlerimiz’in
daha anladık. gerekse NATO’nun görünürlüğene katkı sağlamış olmanın ver-
diği gurur ve heyecan ile 23 Temmuz 2013 tarihinde İstanbul’a
Limana varışı takiben T.C. Odessa Başkonsolosu Sayın Hüseyin intikale geçtik.
ERGANİ ve Kiev/Ukrayna Ataşemiz SG Kur.Alb. Cengiz FİTÖZ ta-
rafından gemimiz ziyaret edildi. 22 Temmuz günü SNMG-2 Ko- TCG SALİHREİS SNMG-2 Özel Görevi Birinci Periyodunu
mutanı Tuğamiral, Kurmay Başkanı ve ESPS BLAS DE LEZO Ko- İstanbul’da Tamamladı…
mutanı ile birlikte Komutanımız tarafından Odessa Vali Yardım-
cısı, Belediye Başkanı Yardımcısı ve Odessa Deniz Üs Komutanı- 24-28 Temmuz 2013 tarihleri arasında ESPS BLAS DE LEZO
na makam ziyaretlerinde bulunuldu. Liman faaliyetleri aynı gün ile birlikte Sarayburnu Rıhtımı’na aborda olarak İstanbul liman
akşam saatlerinde düzenlenen Kuvvet Resepsiyonu ile tamam- ziyareti icra ettik.
landı.

Sarayburnu’nda tarihi yarımadaya aborda olmadan

önce, Dolmabahçe önlerinde gümrük faaliyetleri için demirleme-
miz, liman ziyareti süresince boğazın eşsiz güzelliğine yakından
şahit olmamız mesleğimizin bize sunduğu güzel bir ayrıcalık ve
armağan oldu.
Ziyaret kapsamında, 25 Temmuz günü, SNMG-2 Komutanı ile

gemi komutanları tarafından İstanbul Valisi, İstanbul Beledi-
ye Başkanı Yardımcısı ve Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanı
vekili ziyaret edildi.
Ziyaretlerin tamamlanmasını müteakip SNMG-2 Komutanı ev

sahipliğinde ESPS BLAS DE LEZO’da öğle yemeği icra edildi.
Öğleden sonra SNMG-2 faaliyetleri ve İstanbul Liman ziyareti
hakkında basını bilgilendirmek maksadıyla basın mensuplarının
yoğun ilgisiyle basın toplantısı icra edildi.
Aynı gün SNMG-2 Komutanı ev sahipliğinde TCG SALİHREİS’te

büyüleyici İstanbul manzarası karşısında Türk misafirperverliği-
ne yakışır bir şekilde resepsiyon icra edildi.
Resepsiyona İspanya’nın Ankara Büyükelçisi Sayın Cristo’bal

Gonzalez ALLER JURADO ve Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanı
Vekili Tümamiral Adnan ÖZBAL katıldı.
Ertesi günün akşamı Sarıyer Subay Gazinosu’nda Deniz Eğitim

ve Öğretim Komutanı Vekili ev sahipliğinde SNMG-2 Komutanı
İspanyol Amiral onuruna verilen resepsiyona iştirak edildi.

Her iki resepsiyon faaliyeti SNMG-2 Komutanı ve karargahı ile İntikalimiz esnasında ayrıca İyon Denizi’nin mavi sularında 30
İspanyol gemisi personelinin İstanbul’da bulunmaktan ve De- Ağustos Zafer Bayramı kutlanarak bir üst rütbeye terfi eden per-
niz Kuvvetlerimizin sergilediği ev sahipliğinden dolayı duydukları sonelimiz için denizde rütbe terfi töreni yapıldı.
memnuniyeti defaten dile getirmelerine vesile oldu, mevcut dos-
tane ilişkileri daha da pekiştirme ve geliştirme fırsatını sundu.
28 Temmuz sabahı 43 gün süreyle SNMG-2 görevini beraber

icra ettiğimiz ESPS BLAS DE LEZO ile 01 Eylül 2013 tarihin-
de Malaga/İspanya’da tekrar buluşmak üzere ayrılarak sevdik-
lerimize ve ailelerimize kavuşmak üzere Gölcük’e intikale geçtik.
TCG SALİHREİS Malaga/İspanya Liman Ziyareti İle

SNMG-2 Özel Görevi 2’nci Periyoduna Başladı
28 Temmuz-27 Ağustos 2013 tarihleri arasında Gölcük’te ge-

çirdiğimiz Yaz Bakım Periyodunu takiben, Kuvvet Toplanma- Beş gün süren seyir periyodunun ardından 01 Eylül günü
sı maksadıyla Malaga/İspanya’ya intikale geçtik. Geçen bir ay- Malaga’da, şehir merkezine oldukça yakın tahsisli bağlama ye-
lık süre ile yaklaşık iki buçuk aylık bir aradan sonra tekrar sev- rine aborda olduk ve İspanyol Sancak Gemisi ESPS BLAS DE
diklerimize kavuşmanın heyecanını bir yanda yaşarken, bir LEZO Fırkateyni ve Almanya Deniz Kuvvetlerine ait FGS SACH-
yanda da ikinci periyoda yönelik hazırlıklarımızı tamamladık. SEN fırkateyni ile 4 gün sürecek liman ziyaretine başladık.
Ve ayrılık günü gelip çattı. Tarih Ağustos’un 27’siydi. Saatler
10:00’u gösterirken bizi uğurlamaya gelenleri 3 aylık bir süre
için son kez öptük,onlara sarıldık. Yine artık bir rituel haline ge-
tirdiğimiz “Uğurlar Ola” eşliğinde sevdiklerimize el sallayarak li-
man çıkışı icra ettik.
Beş günlük intikalimiz süresince Akdeniz coğrafyasında Türk De-

nizcilik Tarihi’nin unutulmaz olay ve kişileri (Preveze açıklarında
Preveze Savaşı, Cerbe kuzeyinde Cerbe Savaşı, Kuzey Afrika’da
Garp Ocakları, Barbaros, Turgut Reis, Salih Reis vb.) hakkında
genel anons devresinden yaptığımız bilgilendirmelerle intikal et-
tiğimiz coğrafyanın bizler açısından ne kadar önemli ve bizlere
ne kadar yakın olduğunu vurgulamış, ayrıca isimlerini denizcilik
tarihimize altın harflerle yazan büyüklerimizi anmış olduk. Liman ziyareti süresince, icra edilecek kuvvet entegrasyon eği-
timleri ile Doğu Akdeniz’de icrası planlı Etkin Çaba Harekatına
yönelik koordinasyon toplantıları yapıldı ve Malaga mülki ma-
kamlarına nezaket ziyaretleri gerçekleştirildi.
İntikal sırasında Tunus kuzeyinde seyrederken bir anda bir oraj

etrafımızı sardı, görüş 100 yardalara indi her tarafı koyu gri bir
renk kaplarken, rüzgar şiddeti de 60 kts. a çıktı. Bu hava şartları Bunun yanı sıra, gemimiz 4 gün süresince halkın ziyaretine açıl-
10-15 dakika sürecek, şiddetli rüzgâr GPS antenimizin ve rüzgar dı; bu çerçevede oldukça yoğun ilgi görerek toplam 3.570 kişi
güllerimizden birinin hasar görmesine neden olacaktı. Bize hey- tarafından ziyaret edildi. Ayrıca Malaga, Sevilla ve Granada şe-
betli yüzünü gösteren deniz ve hava tekrar dostane yüzünü ser- hirlerine yapılan gezilerle başta El Hambra Sarayı olmak üze-
gileyerek kısa sürede normale dönecek ve bu an biz denizcilerin re bölgede 750 yıllık hükümranlık süren Endülüs medeniyetinin
hafızalarında unutulmaz bir anı olarak kalacaktı. tarihi ve kültürel güzelliklerini müşahede etme imkânı bulduk.

Liman ziyaretinin tamamlanmasını müteakip, 05 Eylül günü li-

mandan avara edildi, Cebelitarık Boğaz geçişini takiben Atlas
Okyanusuna çıkılarak Kadiz Körfezinde icra edilen fiili silah atış-
ları ve temel harp nevi eğitimlerinin ardından deniz eğitimleri ile
Doğu Akdeniz’e intikale başladık.
Görevin ikinci periyodunun bu ilk seyir kısmında, ilk periyotta

ESPS BLAS DE LEZO ile karşılıklı olarak geliştirdiğimiz anlayış
ve iş birliğine FGS SACHSEN’i de en kısa sürede ortak etme-
yi hedefledik. Zira, tam da o günlerde patlak veren Suriye Kri-
zi kapsamında görev grubumuza verilebilecek görevlere en kısa
sürede hazır olmamız gerekiyordu. Yaklaşık 7 günlük bir arada
icra ettiğimiz temel harp nevi ve seyir/gemicilik eğitimlerinin ta-
mamlanmasını müteakip, gerek HF/VHF/UHF devreler gerekse
J-CHAT üzerinden yaptığımız muhabere ile birbirimizi tamamla- Brillant Mariner 13 / Mare Aperto (BRMR 13) Tatbikatı
yan bir ekip olduğumuzu hissediyorduk. Bu ruhla, 12 Eylül günü
Doğu Akdeniz’e istinaden görevin ikinci Etkin Çaba Harekâtı pe- Liman ziyaretinin tamamlanmasını müteakip, 26 Eylül-06 Ekim
riyoduna başladık. Söz konusu harekât süresince de deniz eği- 2013 tarihleri arasında icra edilecek BRMR-13 Tatbikatına iş-
timlerine devam ettik. Bu kapsamda, 13 Eylül günü Yunan De- tirak maksadıyla Taranto Deniz Üssünden avara ederek intika-
niz Kuvvetlerine bağlı HS PONTOS Denizaltısına karşı başarı ile le geçtik.
icra ettiğimiz DSH Eğitimi ve 16 Eylül günü icra ettiğimiz denizde
akaryakıt ikmali ve yedekleme eğitimleri gerek gemi eğitim sevi- NATO’nun bu en büyük deniz tatbikatına başta İtal-
yemizin, gerekse görev grubu dâhilindeki birlikte çalışabilirlik se- yan ITS CAVOUR Uçak Gemisi, ITS SAN MARCO Amfibi
viyemizin daha da yükselmesini sağladı. Gemisi, SNMG-2, SNMCMG-2 ve İtalya Deniz Kuvvetlerine ait
unsurlar iştirak etmekteydi.
Taranto /İtalya Liman Ziyareti İle Brillant Mariner 13
Bizler için de böylesi geniş çaplı bir tatbikata katılım şüphesiz
(BRMR-13) Tatbikatı Hazırlıkları Başladı eşsiz bir tecrübe olacaktı. Elimizi ne kadar açarsak, o kadar bil-
gi ve tecrübe birikimimizi artıracağımızın bilincinde olarak, her
Etkin Çaba Harekatı’nın tamamlanması ile birlikte, BRILLIANT bir anını en üst seviyede değerlendirebilmek azmiyle başladık
MARINER/MARE APERTO-13 (BRMR-13) NATO/Davet Tatbika- tatbikata.
tı hazırlıkları maksadıyla, deniz eğitimleri ile Taranto/İtalya’ya
intikale başladık. 23 Eylül günü ESPS BLAS DE LEZO ve FGS Tatbikatın en başında 26 Eylül Çarşamba günü Suüstü ve Göz-
SACHSEN ile birlikte liman girişi yaptık. Liman ziyareti süresince, lem Atışı kapsamında İtalya Deniz Kuvvetleri bağlısı
BRMR-13 Tatbikatına yönelik koordinasyon toplantıları yapıldı ve
askeri makamlara nezaket ziyaretleri gerçekleştirildi.
Liman ziyareti sırasında İtalyan Deniz Kuvvetlerine ait uçak ge-

misi ITS CAVOUR’u da yakından görme ve ziyaret etmek imkânı
bulduk. Gemiyi gezen ve gören her birimizin gönlünde ve zihnin-
de böyle bir geminin Türk Donanmasına ne kadar çok yakışaca-
ğı ve Türk Bayrağının böyle bir gemide nasıl da güzel dalgalana-
cağı ümidi ve fikri bir kez daha canlandı.

ITS STRIMBOLI Akaryakıt Gemisi’nin çektiği suüstü hedefine eğitimleri kapsamında hava savunma nizamının ilk gemisi ola-
(splash target) icra ettiğimiz 5/54 top ile suüstü atışında gös- rak yedeklenen hedefe başarılı bir şekilde yakın hava savunma
terdiğimiz başarılı performans sonucunda tatbikat planlama ma- atışı icra edildi.
kamınca Seçkin Gözlemci Günü’nde atış yapacak gemiler ara-
sına seçildik. BRMR-13 Tatbikatı kapsamında NATO’nun en üst makamları ile
bir çok ülke ataşe ve temsilcilerinin iştirak ettiği Seçkin Gözlemci
27 Eylül 2013 Preveze Deniz Zaferi ve Deniz Kuvvetleri Günü Günü’nde selamlama grubunda yer alıp, tatbikatın sancak gemi-
ana vatanımızdan 610 deniz mili ve Preveze’den 230 deniz mili si olan İtalyan Uçak Gemisi ITS CAVOUR’un 100 yd.sından 5/54
mesafede gemi dahilinde kutlandı ve uzaktan, görüntülü görüş- top ile selamlama atışı icra ederek Türk Deniz Kuvvetlerini ulus-
me sistemi ile TCG BÜYÜKADA’nın Donanmaya katılış törenine lararası arenada ve basında en iyi şekilde temsil etme imkanı
iştirak etmemiz bizim için bu anlamlı günde güzel ve ayrıcalık- bulmamız bizi ayrıca çok gururlandırdı ve mutlu etti.
lı bir anı oldu.
Müteakip günlerde yapılan Deniz Topçu Ateş Desteği
Eğitimleri’nde ise TEULEDA atış bölgesinde icra edilen endi-
rekt kara bombardımanı atışında 10 salvoda 8’i tam isabet ol-
mak üzere 9 isabet elde ederek, bu alanda da en iyi perfor-
mans sergileyen gemi olarak tatbikatın ve 15 yaşındaki şanlı
“SALİHREİS”in tarihine hoş bir anekdot daha bıraktık.
Aynı günün akşamında BRMR-13 unsurları ile beraber

Messina Boğaz geçişi icra edilerek ETNA Yanardağı’nı gözle mü-
şahede imkânı bulundu. Takip eden günde ise hava savunma

Bu atışlar sonrası Komutan’ın emri üzerine atış organizasyonu- Komutanının yoğun geçen tatbikatın ardından bir hediyesi gibiy-
na ithafen genel anons devresinden rahmetli Barış MANÇO’nun di. Kısa süreli de olsa bu turistik adayı görmek ve gezmek hepi-
“Ey Koca Topçu” şarkısının yayınlanması ve SHM’ye II.Komutan miz için unutulmaz bir anı oldu.
ve İkmal subayı tarafından getirilen tatlılar da daha fazlasını hak
eden personelimize birer motivasyon unsuru oldu. Barselona / İspanya Liman Ziyareti
Ayrıca, uzun süren seyir ve tatbikat faaliyetlerinin yoğunluğu ne- Palma liman ziyaretini takiben, planlı Barselona/İspanya liman
deniyle yorgun düşen personelin moral ve direncini artırmak adı- ziyareti maksadıyla 07 Ekim akşamında FGS SACHSEN ile bir-
na zaman zaman pasta günleri düzenlendi ve dondurma ikram- likte intikale geçtik. Barselona liman yaklaşma sularında sancak
ları yapıldı. gemisi ESPS BLAS DE LEZO ve Sancak Gemisi görevini devra-
lacak aynı sınıf ESPS ALVARO DE BAZAN Fırkateyni ile randevu
Yoğun ama bir o kadar da zevkli süren tatbikat faaliyetleri Türk tesis ettik ve sırayla girişi yaparak 08-13 Ekim tarihleri arasın-
Deniz Kuvvetlerinin şanlı geçmişine yaraşır şekilde tamamlan- da hepimizin görevin en başından beri hayallerini süsleyen bu li-
dı ve takiben FGS SACHSEN ile birlikte Palma/İSPANYA’ya inti- man ziyaretini gerçekleştirdik.
kale başlandı.
Bu liman ziyareti görevin ikinci periyodu için bir dönüm noktası
Palma / İspanya Liman Ziyareti da oldu. Zira 01 Eylül’den bu yana 38 günde sadece 4 gün liman
ziyareti yapmış ve kuvvet entegrasyon eğitimleri, Etkin Çaba Ha-
BRMR-13 Tatbikatı’nın hitamında kısa süreli akaryakıt bütünle- rekatı ve BRMR-13 Tatbikatı gibi yoğun faaliyetler icra etmiştik.
mesi maksadıyla Palma/İSPANYA’da 06-07 Ekim tarihler arasın- Bundan sonrası için ise nispeten kısa süreli deniz periyotları ve
da liman ziyareti icra ettik. ardından liman ziyaretleri bekliyordu bizleri. Bu nedenle de gö-
rev başlangıcında biraz da olsun endişe ettiğimiz periyodu başarı
Ziyaret süresince gemi personeli yoğun tatbikatın yorgunluk izle- ile geride bırakmış olmanın hazzı içerisinde girdik Barselona’ya.
rini silerken aynı zamanda Palma de Mallorca Adasını da gezme
imkânı buldu. Ziyaret hitamında Barselona/İSPANYA liman ziya- Liman ziyareti süresince koordinasyon toplantıları ve Komuta-
reti için intikale geçtik. nımızın iştirak ettiği makam ziyaretleri, ESPS BLAS DE LEZO’da
öğle yemeği, basın toplantısı ve yeni Sancak Gemisi ESPS
Liman ziyareti süresince denizciliğin ve gemiciliğin en güzel ALVARO DE BAZAN’da resepsiyon düzenlendi.
yönü olan, farklı yerleri görme hususuna da yakından şahit olu-
yorduk. Çoğumuz için ilk kez geliniyordu Palma’ya. Normal prog- Bu arada Barselona Başkonsolosumuz Sayın E.Salim YÜKSEL’in
ramımızda, planlı olmayan bu liman ziyareti İspanyol SNMG-2 gemimizi ziyareti ve Barselona’da vatan toprağına ayak basma
fırsatı bulması ile bizlere gösterdikleri yakın ilgi ve alakadan bü-
yük mutluluk duyduk.
Barselona’ya çoğumuz daha önce de gelmiştik. Ama bazı arka-

daşlarımız için de bir ilkti. Avrupa’nın en turistik şehirlerinde biri
olan Barselona’da gerek SNMG-2 çapında düzenlenen Sagra de
Familia Bazilikası kültürel gezisi gerekse münferit geziler ile tüm
personelimiz şehri gezme fırsatı buldu.
Liman ziyaretinin tamamlanması ile birlikte yoğun seyir periyo-

dunun yorgunluğunu geride bırakmış şekilde 13 Ekim günü bu
eşsiz İspanyol şehrine veda ederek liman çıkışına doğru çevir-
dik pruvamızı. Seyrin bu ilk saatlerinde sancak gemisi görevini
tamamlayan ESPS BLAS DE LEZO Fırkateynine selamlama ge-
çişi ile veda edildi.
Bu görev değişimi bizler için biraz hüzünlü oldu Çünkü üç ay-

dan fazla bir süredir beraber olduğumuz ESPS BLAS DE LEZO
personeli ile vedalaşıyorduk. Akdeniz’in iki ucunda yer alan ül-
kelerin denizcileri arasındaki kurulan dostluk örnek seviyedeydi.
SNMG-2 karagahından bir İspanyol subay bu dostluğu, “16-
17’nci yüzyıllarda karşı cephelerde olan Salih Reis, Alvaro de
Bazan ve Blas de Lezo bugünleri görse torunlarının torunları ara-
sındaki bu iyi ilişkiler ve müttefikliğe şaşardılar herhalde.” şek-
linde biraz şaşkınlık ama çoğunlukla mutluluk ifadesi ile orta-
ya koyuyordu.

paydos edilmesi ile birlikte helikopter platformunda bayramlaş-

ma taburuna geçtik. Üst makamlardan gelen bayram tebrik me-
sajlarını genel anons devresinden okuduk. Okunan her bir sa-
tırdaki ifadelerin tesiri miydi, bizim duygusallığımız mı bilinmez
ama gözlerimiz buğuluydu. Vatandan uzakta, yüce milletimize,
devletimizin, Deniz Kuvvetlerimizin gösterdiği doğrultuda hizmet
uğruna, sancak, bayrak gösterme aşkına Akdeniz’in diğer ucun-
da bulunmaktı bizleri ayıran sevdiklerimizden. O sancağın gös-
terildiği her bir ana değerdi çektiğimiz özlem. Biliyorduk ne ilktik,
ne de son olacaktık. Sadece o an için nöbet sırası bizdeydi. Biz
de nöbetimizi en güzel şekilde tutmaya çabalıyorduk.
Evet gerçekten de öyleydi. ESPS BLAZ DE LEZO personeli ile

farklı bir kimya tutturmuştuk. Her seviyede, Komutanımız’dan
serdümen erimize kadar, gerek seyir faaliyetlerindeki iş birliği-
miz gerek liman faaliyetlerindeki dostluğumuz oldukça ileri se-
viyedeydi. Samimiydi ve içtendi. SNMG-2 Komutanımız da bunu
görmüş ve “NATO İttifakı’nın ihtiyacı olan dayanışma ruhu işte
bu” diyerek sitayişle bahsetmişti bu örnek ilişkiden.
Kurban Bayramı ve Almeira / İspanya Liman Ziyareti
Kurban Bayramının birinci günü denizde DSH Eğitimleri icra ede-

rek geçmekteydi. Buruktuk. Bir yandan eğitimlere konsantre ol-
maya çalışyorduk, bir yanda da sevdiklerimizin sesini duyabil- Liman ziyareti esnasında gemi personeli sevdikleri ile irtibat ku-
mek için X-band telefonda hat almak üzere sürekli “0”ı tuşluyor- rarak hasret giderdi. Tüm erbaş/erlerimiz talebimiz üzerine De-
duk. Zira, hızlı olan kapıyordu hattı. niz Kuvvetleri santralinin de sunduğu hizmetle ailelerinin, sevdik-
lerinin sesini duyma imkânı buldu.
Ertesi sabahın ilk saatlerinde limandan avara faaliyeti ile başla-

dık deniz eğitimlerine kaldığımız yerden. FGS SACHSEN ve ESPS
ALVARO DE BAZAN ile 17 Ekim günü randevu tesis ettik ve plan-
lı Casablanca/Fas liman ziyareti maksadıyla deniz eğitimleri ile
intikale geçtik.
Casablanca / Fas Liman Ziyareti
İcra edilen deniz eğitimlerinin ardından Cebelitarık Boğaz Geçi-

şi sonrasında, 19 Ekim günü, ismini aldığı ve taşımaktan büyük
onur, gurur ve kıvanç duyduğu büyük Türk Denizcisi, Salih Reis’in
fethettiği ve Osmanlı İmparatorluğunun sınırlarını Atlas Okyanu-
Ancak, telefonda bizim mücadelemiz süredursun, ailelerimiz ve su kıyılarına dayandırdığı topraklara intikal ettik.
ana vatanımızdan 1600 deniz mili uzakta bizi yalnız bırakmayan,
sevdiklerimizin bize selamını getiren bir grup vardı. Gölcük çıkı-
şında bize eşlik eden ve Gölcük’e varışta yine bizi karşılayacağı-
na şahit olacağımız yunuslar tüm şirinlikleri ile bizimle beraber-
di. 50’ye yakın bir yunus sürüsü bayramımızı İspanya sahilleri-
nin 100 deniz mili güneyinde adeta kutluyor, yaklaşık 30 dakika
süre ile bize eşlik ediyordu.
Müteakiben Kurban Bayramının ikinci günü SNMG-2

Komutanımız’ın emriyle bayramımızın en azından bir gününü
kutlayabilmek üzere kısa süreli lojistik bütünleme maksadıyla
24 saat süresince görev grubundan ayrı olarak Almeira/
İSPANYA’ya liman ziyareti gerçekleştirdik. Manevra yerlerinin

Bu çerçevede, Salih Reis’in adının taşındığı ilk gemi olmamız ve landırırken her anında iliklerimize kadar hissettiğimiz, Türk De-
TCG SALİHREİS’in hizmete girdiği tarihten itibaren daha önce niz Kuvvetleri’ni ve yüce Türk Milleti’ni temsil etmenin haklı gu-
herhangi bir Fas limanını ziyaret etmemiş olması bu liman ziya- ruru ve onurunu bir kez daha içimizde, çok derinlerde yaşadık.
retini bizler için daha da anlamlı hale getirdi. Öte yandan, Atlas
Okyanusu’nun uzun dalga boylu akıntıları ile limandaki med ce-
zir etkisi gerçekten bizler için ayrı birer tecrübe ve hatıra oldu.
Tunus / Tunus Liman Ziyareti
Cebelitarık Boğaz geçişi ve icra edilen deniz eğitimleri ile Et-

kin Çaba Harekatı’nı takiben, 24 Ekim günü Tunus/TUNUS’a in-
tikal ederek, 16’ncı yüzyılda bir dönem ünlü denizci büyüğü-
Liman ziyareti kapsamında, Fas askeri makamlarına nezaket zi- müz Barbaros Hayrettin Paşa’nın kontrolünde kalan LaGoulet-
yaretleri, gemimizde SNMG-2 Komutanı ev sahipliğinde, İspanya te Limanı’na aborda olduk.
Büyükelçi Vekili, Portekiz Büyükelçi Yardımcısı, Almanya’nın Ca-
sablanca Konsolosu, Fas askeri erkanı (Casablanca Bölge Ko- Liman ziyareti kapsamında T.C. Tunus Büyükelçimiz Sayın Ömer
mutanı, Casablanca Deniz Üs Komutanı, Deniz Merkez Sektör GÜCÜK ve Askeri Ataşemiz İsth.Kur.Alb. Harun KAYNARCI ile be-
Komutanı) ve SNMG-2 Kurmay Başkanı ile Gemi Komutanları- raberindeki heyet tarafından karşılanmayı müteakip Büyükelçi-
nın katılımıyla FGS SACHSEN’de Kuvvet Resepsiyonu, Fas Deniz miz onuruna gemimizde öğle yemeği verdik.
Kuvvetleri Komutanlığı ev sahipliğinde öğle yemeği icra edildi.
Ayrıca, 40 gemi personelinin iştirakiyle, Casablanca’nın sembo-

lü haline gelen Hasan-II Camii ziyaret edildi.
T.C. Rabat Büyükelçiliği Askeri İşler Sorumlusu İkinci Katibi Sa-

yın Emre ZEYREK’in 20 Ekim 2013 tarihinde gemimizi ziyareti ve
Deniz Kuvvetleri Komutanımızın Kurban Bayramı vesilesiyle biz-
lere göndermiş olduğu bayram çikolatalarını takdim etmesi biz-
leri ayrıca çok mutlu eden bir an oldu.Deniz Kuvvetleri Komuta-
nımız tarafından bayramımızın ana vatandan binlerce mil uzak-
lıkta bir çikolata sıcaklığı ve tatlılığında, yazmış olduğu mektu-
bun Komutanımız tarafından devreden okunması eşliğinde teb-
rik edilmiş olması, bizler için ayrı bir güç kaynağı oldu ve moti- SNMG-2 Koordinasyon Toplantıları, Tunus mülki ve askeri ma-
vasyonumuzu artırdı. kamlarına nezaket ziyaretleri, İspanyol sancak gemisinde proto-
kol öğle yemeği ve basın toplantısı ile yine gemimizde SNMG-2
Liman ziyaretinin tamamlanması ile birlikte, Fas Deniz Kuv- Komutanı ev sahipliğinde, ülkemiz ve İspanya’nın Tunus Büyü-
vetleri Komutanlığı ile geçiş eğitimleri ve Tunus/TUNUS’a in- kelçileri, Tunus Deniz Kuvvetleri Komutanı Yardımcısı, Tunus’ta
tikal maksadıyla 21 Ekim günü Atlas Okyanusu’na “yelken görevli askeri ataşeler (Libya, ABD, İspanya, Rusya Federasyonu,
açıldı”; geçiş eğitimleri kapsamında manevra talimleri, FO- Belçika, Fas, Mısır, Bulgaristan, İtalya, Cezayir, Çin Halk Cum-
TEX ve personel mübadelesi faaliyetlerinin icrasını takiben huriyeti), İspanya ve ülkemiz büyükelçilik personeli ile SNMG-2
Cebelitarık Boğazına intikale devam edildi. Karargâh ve ESPS ALAVRO DE BAZAN Personeli’nin katılımıyla
kuvvet resepsiyonu icra edildi.
Gemimizin ismini aldığı Salih Reis’in çok aşina olduğu bu coğraf-
yada büyüklerimizden öğrendiklerimizi pratiğe dökmenin hazzı Ayrıca, 50 gemi personelinin iştirakiyle Kartaca ve Sidi-Bou-Said
içinde aşkla, şevkle, azim ve kararlılıkla şanlı bayrağımızı dalga- şehirleri ziyaret edildi, Tunus Deniz Kuvvetleri mensubu toplam

30 subay ve Deniz Harp Okulu öğrencisi tarafından gemimiz ge-

zildi.
Yaklaşık 300 yıl süre ile ecdadımızın hüküm sürdüğü topraklara

yaptığımız bu anlamlı liman ziyareti, aynı zamanda Turgut Reis,
Uluç Ali Reis ve Sinan Paşa gibi denizci büyüklerimizin hatırala-
rını da zihinlerimizde canlı tutmamıza vesile oldu. Büyükelçimiz
ve Tunus Askeri Ataşesi’nin yakın ilgi alakası ile her anı ile dolu
dolu geçen liman ziyaretinin tamamlanması ile birlikte, Tunus
Deniz Kuvvetleri bağlısı P-502 borda numaralı TUNİS Hücumbo-
tu ile geçiş eğitimleri ve Etkin Çaba Harekâtına iştirak maksadıy-
la 27 Ekim günü limandan avara ettik.
Deniz Kuvvetlerimiz ev sahipliğinde icra edilecek DOĞU
Geçiş eğitimleri kapsamında manevra talimleri, FOTEX, boar- AKDENİZ-13 Davet Tatbikatı’na katılmak üzere gelinen Aksaz li-
ding, arama kurtarma ve posta çantası alma-verme eğitimle- man ziyareti süresince tatbikata yönelik toplantılar ve gemimizin
rinin icrasını takiben Deniz Kuvvetlerimiz ev sahipliğinde 04-14 de iştirak ettiği KBRN savunma eğitimi yapıldı.
Kasım 2013 tarihleri arasında icra edilecek Doğu Akdeniz-2013
Tatbikatına iştirak maksadıyla, Etkin Çaba Harekâtı kapsamında Liman eğitimlerinden bir diğeri olan muharip olmayanların tahli-
keşif-karakol faaliyetleri ile Aksaz’a intikale geçtik. yesi eğitimine ise gemimiz SAT Timi iştirak etti.
07 Kasım günü diğer katılan unsurlar ile birlikte avara etmeyi

müteakip, basın mensuplarının da bulunduğu TCG GELİBOLU’ya
istinaden olumsuz deniz şartlarına rağmen korkusuz SAT ko-
mandolarımız ve cesur deniz hava personelimizin üstün gayreti
ile çok başarılı bir şekilde boarding eğitimi icra edildi.
Aksaz’a İntikal ve Doğu Akdeniz-13 Davet Tatbikatı
Aksaz’a intikal rotaları üzerinde deniz eğitimleri icra ederek ön-

celikle Suda Limanı yaklaşma sularına avdet ettik. Müteaki-
ben NATO Daimi MKT Görev Grubu-2 (SNMCMG-2) unsurları ve
Etkin Çaba Harekâtı’na destek sağlayan Ukrayna Deniz Kuvvet-
leri bağlısı URS TERNOPIL, Bulgaristan Deniz Kuvvetleri bağlı-
sı BGS DRAZKI ve Romanya Deniz Kuvvetleri bağlısı ROS RE-
GELE FERDINAND ile randevu tesis ederek manevra talimleri ve Gemimiz personeli ile çok iyi kaynaşan pilotlarımız, operatörler
FOTEX’i kapsayan deniz eğitimleri icra ettik. Ardından tahsisli ve bakım personeli SNMG-2’nin ikinci periyodunda çok başarılı
demir mevkiine demirleyerek sancak gemisinde gemi komutan- bir performans sergileyerek, daldırma yaptıkları serbest oyunlar
larının iştirak ettiği öğle yemeği icra edildi. Vira demiri müteakip, dahil tüm DSH Eğitimleri’nde temas alarak, suüstü ve çok teh-
müstakilen Aksaz’a intikale başladık. ditli ortamda harekât eğitimlerinde de üstün başarı ile resim der-
lemesine ve angajmanlara katkı sağlayarak uluslararası arena-
01 Kasım günü Aksaz Deniz Üssü’nde Onarım Rıhtımı’na kıçtan- da eşsiz bir temsil görevi icra ettiler. Aynı şekilde SAT persone-
kara olarak uzun bir aradan sonra vatan topraklarına ayak bas- limiz ve diğer misafir personelimiz gemi personelimiz ile uyum
manın ve memleket havası solumanın eşsiz mutluluğunu yaşa- içerisinde büyük cesaret, özgüven ve dinamiklik içerisinde katıl-
dık. dıkları tüm eğitimlerde en iyi şekilde vazife icra ederken bizle-
ri de gururlandırdılar.

10 Kasım günü tatbikatın ikinci liman safhası kapsamında

Tatbikatın suüstü atışları da gemimiz personeli için unutulmaz Antalya Limanına bağladık. Ulu Önder ATATÜRK’ü saat 09:05
bir anı olarak geçecekti. B’ta liman girişinde saygı duruşunda bulunarak andık. Müte-
akiben limanda mülki askeri makamlara ziyaretler icra edildi.
11 Kasım günü ise davetli askeri ve mülki erkan ile karargah ve
gemi personelinin katılımı ile ESPS ALVARO DE BAZAN’da kuv-
vet resepsiyonu icra edildi.
Güzel ancak kısa bir Antalya Liman ziyaretinden sonra tatbika-

tın Serbest Oyun (TACEX) safhası için 12 Kasım 2013 günü li-
mandan avara ettik.
Serbest Oyun sırasında üzerimizde konuşlu helikopterin üstün

gayreti ve EH operatörlerimizin performansı ile tanımlanmış de-
niz resmini kısa sürede derledik ve angajmanlar serbest bırakıl-
dığında, içinde bulunduğumuz grubun açık ara farkla üstün gel-
mesi SHM’deki uzun saatlerin bize getirdiği en güzel mutluluktu.
Müteakiben SNMG-2 Görev Grubu olarak Suda/YUNANİSTAN li-
man ziyareti yapmak üzere intikale geçtik.
Gemimizin atışları sonucunda suüstü hedefinin tumba olarak su-

altına gömülmesi, VHF kanalından Güney Görev Grup Komutanı-
mız Tuğa. Ömer Bayram ÇETİN’in bizleri İngilizce “Gördüğüm en
güzel atış” şeklinde tebrik etmesi, moral motivasyonumuzu en
üst seviyeye çekti. Bu övgü ile o gün TCG SALİHREİS’in makine-
ları daha bir güçlü çalışıyor, içindeki personelin yüreği daha bir
şevkle çarpıyordu.

Suda/Yunanistan Liman Ziyareti
TCG SALİHREİS’in SNMG-2 Özel Görevini TCG GELİBOLU’ya

devretmeden önce uğradığı son liman Girit Adası Suda Lima-
nı oldu.
Liman ziyareti süresince Suda’da NATO Denizde Denetim

Harekatı Mükemmeliyet Merkezi’nde görev yapan Dz.Kur.Alb.
Barbaros GEZGÖR ve Dz.Kur.Yb Sedat TÖRE’nin bizleri ziyareti
ve yakın ilgisinden oldukça memnun kaldık.
14 Kasım günü aborda olunan limanda kalınan süre içerisinde,

personelimiz alışveriş yapma, dinlenme ve spor yapma imkânı
buldu; FGS SACHSEN ve ESPS ALVARO DE BAZAN gemi per-
sonelinin katılımı ile spor müsabakaları ve gemicilik yarışmala-
rı düzenlendi.
Biz bu duygu ve düşünceler içerisindeyken, muhataplarımızın da

birlikteliğimize karşı boş olmadıklarına şahit olduk. Görev hita-
mından bir gün önce SNMG-2 Komutanı’nın gemimize ziyare-
ti ve öğle yemeğine teşrifleri duygusal dakikalara sahne oldu.
Beş buçuk aylık bir süredir beraber görev yapmanın, karşılık-
lı sevgi saygının oluşturduğu dostane ilişkilerimiz Amiral’in ye-
mek sırasında bizlere duygu ve düşüncelerini aktardığı ko-
nuşma ve gözlerinin dolu dolu olması ile perçinlenmiş oldu.
Gösterilen bu anlamlı teveccühe bizler de aynı şekilde kar-
şılık göstererek tüm subaylarımızın imzaladığı büyükçe bir
gemi resmimizi Amirale takdim ederek şükranlarımızı sunduk.
İcra edilen halı saha ve çim saha futbol turnuvalarının her ikisi- Benzer duygular içerisinde yapılan selamlama geçişimiz ise
ni de TCG SALİHREİS futbol takımı kazanırken, gemicilik yarış- 23 Kasım günü Suda-Çoban Adaları doğusu açıklarında icra
malarına Türk ve Alman gemilerinin liderliğinde dostça sona erdi. edildi ve diğer gemilerle vedalaşıldı. Geçiş esnasında renkli gö-
rüntüler meydana geldi. SNMG-2 Komutanı’nın bir numaralı tö-
20 Kasım günü SNMG-2 görevinin son yurt dışı limanı olan ren kıyafeti ile, mesdreslerini giymiş ve kılıç kuşanmış olarak
Suda/Girit/YUNANİSTAN’dan avara edilerek SNMG-2 görevinin sancak kırlangıçta yerini almış olması, SNMG-2 Karargahı Seyir
son seyrine başlandı. Astsubayı İspanyol Bçvş. Arturo’nun “Ulubatlı Hasan” timsali işa-
ret köprüüstünde elinde Türk Bayrağını dalgalandırması ömür-
SNMG-2 Görevi Sona Eriyor boyu hafızalarda kalacak dostluk, saygı ve sevgi nişaneleri ola-
rak kaydedildi.
Son seyir kapsamında da görevin başından bu yana olduğu gibi
yoğun bir tempoda icra ettiğimiz temel harp nevi ve seyir/gemi- Biliyorduk ki, bize doğru sallanan eller samimiydi; çünkü hep
cilik eğitimleri ile Suda kuzeyi ve Suda-Rodos Adaları doğusun- söyleye gelmişlerdi; “Bizle harekât icra etmenin bugüne kadar
da bulunduk. Artık sona gelmiştik. Görev süresince icra ettiğimiz icra ettikleri çok uluslu harekâtlardan farklı olduğunu”. Biz de
böylesi eğitim periyotları ile bilgi ve tecrübe birikimimizi epeyce samimiydik onlara karşı. Aslında olduğumuz gibi davranmıştık
artırmıştık. Biraz da hüzünlenmeye başlamıştık açıkçası. Olduk- ve konuşmuştuk. Büyüklerimizin bize öğrettiği gibi. Onlardan öğ-
ça iyi seviyede bir uyumumuz ve ileri düzeyde bir dostluğumuz rendiğimiz, onlarda gördüğümüz gibi. Neticede müşahit olduğu-
oluşmuştu gerek karargâh gerekse gemi personeliyle. Kolay ol- muz gibi olmuştu. Gururluyduk… Sevinçliydik…Hüzünlüydük…
muyordu kendimizi alıştığımız bu ortamdan hemen çekip almak. Bahriyeliydik…Dikenine rağmen gülü seviyorduk…

TCG Gelibolu İle Görev Devir / Teslimi da “gururlu geçmişimize” yaraşır şekilde şanlı sancağımızı dal-
galandırmıştık.
Görev süresince 167 gün ana üsten ayrı kaldık, 1.943 saat süre
ile 19.397 deniz mili seyir yaptık, 159 saat Suüstü Harbi, 120 Bizlere inanan ve güvenenleri mahçup etmemekti amacımız ve
saat Denizaltı Savunma Harbi, 30 saat Hava Savunma Harbi Eği- etmediğimizi umuyoruz. Dünyanın karşılaştığımız fırtınalarla de-
timi, 6 fiili silah atışı, 16 denizde ikmal eğitimi, 39 gün süre ile ğil, SALİHREİS’i sağ salim limana getirip getirmediğimizle ilgi-
10’u yabancı toplam 13 liman ziyareti icra ettik, eşsiz mesleki leneceğinin de farkındaydık. Getirmiştik O’nu limana. Emaneti
tecrübe ve anılarla vatana döndük. sahibine. Kendimizi sevdiklerimize. Mutlulukların ve huzurun en
büyüğüydü tattığımız.
Aksaz’daydık. TCG GELİBOLU’daki büyüklerimize, arkadaşları-
mıza, kardeşlerimize nöbet sırasını teslim ederek, SNMG-2 gö- Yenilerini tatmaktır amacımız, hedefimiz… Bilinmesini isteriz ki
revimizi sonlandırdık ve sevdiklerimize kavuşmak üzere Gölcük’e “SALİHREİS” ona inananları “Güvenilir Geleceğe” taşımak için
intikale geçtik. bundan sonra da var gücünü ortaya koymaya devam edecektir.
İntikalimiz süresince biliyorduk ki; görevimiz süresince adını al- “SALİHREİS” verilecek her türlü görevi, her denizde, her daim ye-
dığımız büyük Türk denizcisi Salih Reis’in 16’ncı yüzyılda ha- rine getirmek üzere hazırdır, hazır kalacaktır…
sım ve düşmanlarına göz açtırmadığı Akdeniz’in mavi suların-

TCG TUZLA (P-1200) Tarafından İcra Edilen Kuh Kırlangıç Görevi (04-19 Mart 2014/Karadeniz)
“SELAM SANA ŞANLI SANCAK, ŞEREFİMİZ SENSİN ANCAK”

TCG TUZLA (P-1200) TARAFINDAN İCRA EDİLEN
KUH KIRLANGIÇ GÖREVİ (04-19 MART 2014/KARADENİZ)
06 Mart 2014 günü 09:00B’ta bu güzel kentimize veda etmenin hüznü ve aynı zamanda hiç liman yapmadan Trabzon’a kadar yaşa-
yacağımız seyrin heyecanı ile avara ederek Keşif/Gözetleme ve Karakol görevimize başladık. Görevimizin bu periyodunda tüm perso-
nelimizce en heyecan duyulan safhası hiç şüphesiz saat 17:45’te Türkiye’nin en kuzey ucu olan Sinop burnunun sancak tarafından
bordalanarak Doğu Karadeniz’e adım atılması anıydı. Herkes büyük bir coşku ile Sinop burnunu izliyor ve ilk defa Doğu Karadeniz’e
açılmanın onurunu birlikte yaşıyordu.
Hazırlayan •• Dz. Tğm. Bertan TOPALOĞLU
T CG TUZLA (P-1200) ailesi olarak 04 Mart 2014 günü yine

bir ilki başarma yolunda saat 17.00B’ta ‘’Bismillah Halat-
Karadeniz Uyum Harekatı (KUH) Kırlangıç Görevini de aynı ba-
şarı ile tamamlayacağımıza olan inancımız kuvvetlendirmişti. İlk
lar Fora’’ komutu ile Umuryeri’nden avara ederek Karadeniz’e defa ana üssümüz olan Umuryeri/Beykoz’dan ayrı 15 gün süre-
açılmanın büyük heyecanını yaşıyorduk. cek uzun bir göreve başlamıştık.
Tuzla Sınıfı Karakol Gemilerine (TSKG) tevdi edilen her türlü göre- Tüm hazırlıklarımızı bitirmiş, ziyaret edilecek limanlarla ilgili her
vin, vatan sathına yayılmış üslerde konuşlu bulunan TSKG’lerce konuyu Karadeniz Bölge Komutanlığı ile koordine ederek çözü-
başarı ile yerine getirildiği haberlerinin sınıfının ilk gemisi olan me kavuşturmuştuk.
TCG TUZLA (P-1200)’da yarattığı büyük sevinç ve moral;

ÇEŞM-İ CİHAN AMASRA soneli üzerindeki yarattığı heyecanı bir kez daha görme fırsa-
tı sunmuştu.
Trabzon şehrimiz elbette ki Karadeniz deyince aklımıza gelen ilk

olgudur. Kendini Karadeniz’e adamış bu şehrimizi gezmek, do-
ğal güzelliklerini görmek için 2 gün vaktimiz vardı. Bu süre içinde
izinli vardiyadaki tüm personelimizle gerçekleştirdiğimiz Sümela
Manastırı gezisi hepimizde silinmeyecek güzellikte anılar bırak-
tı. Özellikle yurdumuzun her bölgesinden gelen ve TCG TUZLA
(P-1200) ‘da askerlik hizmetinde bulunan erlerimizin yüzlerinde-
ki sevinç ve mutluluk ifadeleri görülmeye değerdi.
TCG TUZLA Amasra’da
Türkiye Cumhuriyetinin denizdeki hak ve menfaatlerinin korun-

ması görevinin özellikle son dönemlerde suları gittikçe ısınan
Karadeniz’de büyük oranda TSKG’lere tevdi edilmesinin TCG
TUZLA (P-1200) olarak sorumluluğunun ne kadar arttığının far-
kındalığını hissederek 14 saatlik Kırlangıç-1 sahasındaki Keşif/
Gözetleme ve Karakol görevimizi tamamlamış ve 05 Mart 2014
sabahı saat 07:00B’ta güzel liman kentimiz Amasra’ya varmış-
tık. Yeşillikler içerisindeki Amasra Mühimmat ve Akaryakıt Depo TCG TUZLA Personeli Sümela Manastırı Gezisinde
K.lığına ait içinde Sahil Güvenlik botlarımızın da konuşlu olduğu
Amasra Limanında akaryakıt bütünlemesini yaptıktan sonra per- Trabzon limanında, Trabzon Deniz Komutanlığınca lojistik yönüy-
sonelimiz istirahata çekildi. le her türlü ihtiyacımız karşılanmış ve bu da Deniz Kuvvetleri-
mizin ulaştığı üstün seviyeye bir kez daha tanık olmamızı sağ-
Öğleden sonra izinli vardiya subay, astsubay, uzman erbaş ve lamıştı.
erlerimizin bu şirin ve doğa dostu kentimizde yaptıkları kısa ge-
zintinin onların üzerinde bıraktığı unutulmayacak etkisini hepi- Trabzon limanına dayalı olarak Kırlangıç-II sahasında icra edilen
miz görebiliyorduk. Keşif/Gözetleme ve Karakol görevimiz hitamında Karadeniz’in
İncisi Trabzon şehrimize veda ederek ülkemizin denizlerindeki en
06 Mart 2014 günü 09:00B’ta bu güzel kentimize veda etme- doğu ucu olan Hopa’ya doğru intikale geçilmişti. İntikal, Keşif/
nin hüznü ve aynı zamanda hiç liman yapmadan Trabzon’a kadar Gözetleme ve Karakol görevi esnasında halen Sochi kentinde
yaşayacağımız seyrin heyecanı ile avara ederek Kırlangıç-1 sa- devam etmekte olan Kış Olimpiyatlarına denizden güvenlik des-
hasındaki Keşif/Gözetleme ve Karakol görevimize başladık. Gö- teği sağlanmış ve özellikle Sukhumi Dağlarının yüksek dorukla-
revimizin bu periyodunda tüm personelimizce en heyecan du- rını gördüğümüz anlarda ülkemizin en doğu ucundaki denizleri-
yulan safhası hiç şüphesiz saat 17:45’te Türkiye’nin en kuzey mizde bayrağımızı dalgalandırmanın şerefiyle bir kez daha gu-
ucu olan Sinop burnunun sancak tarafından bordalanarak Doğu rurlanmıştık. Bu sırada; ‘’ Karadeniz, Karadeniz; gelen düşman
Karadeniz’e adım atılması anıydı. Herkes büyük bir coşku ile Si- değil biziz…!’’ mısralarının genel anons devresinden yayınlanan
nop burnunu izliyor ve ilk defa Doğu Karadeniz’e açılmanın onu- ‘’Karadeniz Marşı’’nda duyduğumuz an, bu denizde bizler için
runu birlikte yaşıyordu. şehit düşen tüm denizcilerimizi anmanın verdiği soylu duyguları
hissederek bundan sonra bahriyemize verilebilecek tüm görev-
Batıya oranla daha mutedil olarak bilinen Doğu Karadeniz resim- leri çok daha büyük bir azim ve inançla yerine getireceğimizden
lerdeki gibi bulutların ve sislerin ardına gizlenmiş masalsı güzel- emin bir şekilde Doğu Karadeniz sınır kenti Hopa’ya doğru inti-
liği ile daha şimdiden ilgimizi çekmişti. kale geçilmişti. 12 Mart 2014 günü saat 22:00B sularında ağır
deniz ve hava koşullarında Hopa Limanına aborda olduk.
TCG TUZLA TRABZON’DA
HOPA’DAYIZ
07 Mart 2014 günü saat 1200B’ta Trabzon Limanına varılmış-
tı. Sahilde bizi karşılayan Trabzon Deniz Komutanı Dz.Alb.İlhan 14 Mart 2014 günü aynı zamanda Hopa kentimizin düşman iş-
ÖCALAN ve heyetinin gururla izleyen bakışları ise TCG TUZLA galinden kurtuluş yıl dönümü şenliklerine denk getirilerek yapı-
(P-1200) ailesi olarak bizlere görevimizin Deniz Kuvvetleri Per- lan planlama sayesinde devlet erkanımıza ve belediyemize res-

mi ziyaretlerde bulunmuş ve gemimizi halkın ziyaretine açmak Rize Valimiz Sn. Nurullah ÇAKIR’ın gemi personeline göster-
fırsatını da elde etmiştik. miş olduğu nezaket ilgi ve ağırlama davranışı ile sadece 2 sa-
atte 240’a yakın vatandaşımız gemimizi ziyaret etmesi bizlere
Rize halkının bahriye sevgisini bir kez daha görme fırsatı vermiş-
ti. Planlı bir liman ziyareti olmamasına karşın şehirde yaşayan
genç, yaşlı kadın erkek bir çok yurttaşımızın gemimize olan te-
veccühü bizleri onurlandırmış ve Yeşil Rize’miz hatıralarımızdaki
değerli yerini almıştı. Özellikle gemimizi tanıtırken bir çok sistem
ve cihazın milli sanayi üretimi olduğunu belirtmemizin, halkımı-
zın üzerinde yarattığı gurur duygusuna şahit olmuştuk.
Akşama doğru son aldığımız meteorolojik raporlarda fırtınam-

sı rüzgarların bölgeye doğru hareket ettiğini öğrenmemize rağ-
men planlı Sinop Liman ziyaretinde 18 Mart Şehitler günü ora-
da anacak olmanın verdiği heyecan ve azimle saat 2100B sula-
rında Rize Limanına veda ederek yüksek sürat ile Sinop’a doğru
intikale geçilmişti. İntikal süresince ağırlaşan hava ve deniz ko-
şulları sebebiyle rotamızı Sinop Limanı yerine Giresun Limanına
Hopa Halkının TCG TUZLA’yı ziyareti doğru güncelleyerek 17 Mart 2014 günü sabaha karşı 02:30B
sularında Giresun Limanına yoğun yağmur ve fırtına içinde abor-
Liman ziyaretimiz özellikle yerel basında ve internet haber site- da olduk. Son derece yorulan personelimiz zorlu bir görevde ol-
lerinde haber yapılmış; halkımızın büyük ilgisi ile karşılanmıştı. manın verdiği gurur ve onur dolu bir seyir sonrasında limanda
dinlenme fırsatı elde etmişti.
12-14 Mart 2014 tarihleri arasında gerçekleştirdiğimiz Hopa
Liman ziyaretimiz tamamlanarak 15 Mart 2014 sabahı saat GİRESUN’DA 18 MART
0900B’ta limandan avara edilmiş ve Kırlangıç-II sahasındaki Ke-
şif/Gözetleme ve Karakol görevine devam edilmişti. Sade ve yeşillikler içine gizlenmiş doğal güzelliğiyle tipik bir Ka-
radeniz Şehrimiz olan Giresun’da 18 Mart Şehitler Gününü ana-
RİZE LİMANINDAYIZ cak olmamızın verdiği inançla şehirde yapılan tüm törenlere iş-
tirak edilmiştir. Şehir halkının şehitlerimize karşı göstermiş oldu-
Gece boyunca icra edilen görev nihayetinde ufukta yemyeşil bir ğu ilgi hepimize duygu dolu anlar yaşatmıştı. Bu kapsamda Şe-
dağın içinde bizleri karşılayan Rize şehri belirmişti. hit Ailelerimiz ve Gazilerimizin Giresun İl Jandarma Bölge Komu-
tanımız Tuğgeneral Mustafa DOĞRU eşliğinde gemimize gerçek-
16 Mart 2014 sabah 03:00B’ta Rize Limanına aborda olunur- leştirilmiş olduğu ziyaret Birlik Ziyaretçi Defterimizde yeri doldu-
ken liman yetkililerinin Karadeniz insanımızın sıcak şivesiyle rulamaz bir sayfa açmıştı.
‘’Hoş celdunuz!’’ diyerek bizleri karşılamaları personelimiz ara-
sında hoş duygulara neden olmuştu. YUVAYA DÖNÜŞ
18 Mart 2014 günü saat 17:00B’ta Giresun Limanına veda ede-

rek limanlara uğramaksızın İstanbul Boğazına intikale geçilmişti.
Yuvamız olan İstanbul Boğazına doğru intikale geçmiş olmamız
Karadeniz görevimizin bitecek olmasının verdiği hüzünle karışık
bir mutluluk hissine neden olmuştu. İntikal süresince Kırlangıç-I
ve Kırlangıç-II sahalarında Keşif/Gözetleme ve Karakol görevle-
ri yapılarak şanlı sancağımızı Karadenizin her köşesinde taşımış
olmanın verdiği onur ve gururla 19 Mart 2014 günü İstanbul Bo-
ğazına kuzeyden giriş yapılmış ve saat 1600B’ta Umuryeri/Bey-
koz Limanına avdet edilerek KUH Kırlangıç Görevi başarıyla ta-
mamlanmıştı.
TCG TUZLA (P-1200) Komutanlığı ailesi olarak yine bir ilki ba-
şarmanın verdiği mutluluk ve gururla müteakip dönemlerde De-
niz Kuvvetlerimiz tarafından tevdi edilecek her türlü göreve hazır
olmanın haklı sevincini yaşıyoruz. ‘’Selam sana şanlı sancak, şe-
refimiz sensin ancak!’’ mısralarının taşıdığı vatan, millet ve bah-
TCG TUZLA Rize’de
riye sevgisini yaşayarak hissetmemize vesile olan daha nice gö-
(Rize Valisi Sn.Nurullah ÇAKIR ve TCG TUZLA K. Dz.Yzb.Arif ERDEM) revlerde bulunmak dileğiyle.

Bahriyeli Hüseyin Rauf ORBAY (1881-1964)
BAHRİYELİ HÜSEYİN RAUF ORBAY

(1881-1964)
1881 yılında İstanbul’da doğan Rauf Bey, hatıralarında denizle içiçe büyümesini, “Ömrümde ilk hatırladığım şey
İskenderiye Korveti’yle yaptığım seyahattir.” şeklindeki sözleriyle anlatmaktadır.
Hazırlayan •• Deniz Müzesi Komutanlığı
R auf Orbay, asker ve denizci kişili-

ği ile Osmanlı İmparatorluğu’nun
1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı’nda
Tuna Donanması’nda fırkateyn kaptan-
yıkılışına tanıklık ve örgütleyici yanı ile lığı yapmış, Silistre savunmasına deniz
genç Cumhuriyet’in kuruluşuna önder- yolu ile yardım etmek için Rus kuşatma-
lik etmiştir. “Hamidiye Kahramanı” ola- sını Yarma Harekatı’nda şehit olmuştur.
rak tarihe geçen Rauf Bey, denizci bir Hasan Murad, 1910 yılında mayın-
aileden gelmektedir. Babası Nurettin lar üzerinde uzmanlaşmış ve I. Dünya
Bey, Kafkasya’nın Anapa Eyaleti’ne bağ- Savaşı’nda Nilüfer Gemisi’nin süvariliği-
lı Zahumkale’nin Kafri Kasabası’ndandır. ni yapmıştır.1 Geminin 19 Kasım 1914’te
Kırım Savaşı sonrası İstanbul’a gelen Nu- Rus mayınına çarpması sonucu 2 haya-
rettin Bey’e Kaptan-ı Derya Mehmed Ali tını kaybetmiştir. Mehmet Muzaffer ise
Paşa tarafından Bahriye’de görev veril- Abdüllaziz zamanında donanmanın yeni
miştir. Üç abisi ise Heybeliada’da Bahriye yöntemlere göre düzenlenmesinde staj
Mektebi’nde okumuştur. İsmail Rüstem, için İngilteye’ye gitmiştir. Yüzbaşı rüt-

besiyle İngiliz donanmasında görev ya- tekrar atanmış ve bu gemideyken Os- re Almanya’ya gitmiştir. Gemi, mâli yeter-
pan Mehmet Muzaffer, çeşitli görevlerden manlı Donanması’nda danışman olarak sizlikler yüzünden altı yıldan fazla bir süre
sonra bahriye birinci ferikliğine (korami- bulunan Bucknam Paşa refakatinde İngil- burada yattıktan sonra 4 Ocak 1907 tari-
ral) yükselmiş, daha sonra Şura-yı Bahri- tere ve Amerika’daki gemi inşa tezgahla- hinde İstanbul’a getirilmiş, aynı gün Rauf
ye Riyaseti’nde (Deniz Şurası Başkanlığı) rını inceleme fırsatı bulmuştur.5 Bu sırada Bey, kıdemli yüzbaşı rütbesine atanmış-
bulunmuş, vefatına kadar da ayan azalı- Osmanlı Devleti uzun süredir ihmal etti- tır. Aynı firmaya (Germenia Werft) ısmar-
ğı yapmıştır.3 1881 yılında İstanbul’da ği donanmasını 19. yy’ın sonunda mevcut lanan Peyk-i Şevket ve Berk-i Satvet 13
doğan Rauf Bey, hatıralarında denizle içi- bütçe olanaklarıyla ayağa kaldırmaya ça- Kasım 1907’de İstanbul’a gelmiş; 14 Ka-
çe büyümesini, “Ömrümde ilk hatırladı- lışmış, bu amaçla Mesudiye ve Asar-ı Tev- sım 1907’de Rauf Bey, Almanya’daki tec-
ğım şey İskenderiye Korveti’yle yaptığım fik zırhlılarının yenilenmesi ve yeniden do- rübesine istinaden 2 Mart 1907 tarihinde
seyahattir.” Babam Sakız’da bulunuyor- natılması çalışmaları başlatılmıştır. Ame- Peyk-i Şevket Torpido Kruvazörü’ne atan-
ken Girit’e deniz kumandanı vekili oldu. rikan yapısı Mecidiye, İngiliz yapısı Hami- mıştır.6
İskenderiye Korveti’ne binerek yola çık- diye ve İtalyan yapısı Drama muhafazalı
tık. Bir müddet Girit’te kaldık. Pek küçük- kruvazörlerinin 1904 yılının sonuna kadar İlk fiili görev: Sisam Ayaklanması
tüm, vaktim tamamıyla denizcilerin ara- hizmete alınması planlanmıştır. II. Abdül-
sında geçiyordu. Girit’te bir tersane bu- hamid döneminde siyasal konjöktüre uy- Bu sırada Sisam Adası’nda, 1908 yılı
lunması ve Suda Limanı’nda daima harp gun olarak sınır savunmasını sürdürebile- başlarında huzursuzluk baş göstermiş
gemileri toplanması dolayısıyla adada de- cek bir filonun kurulması için çabalar sarf ve Bâb-ı Ali tarafından Sisam Beyi ola-
nizci hayatı fazlacaydı. Ben de tam ola- edilmiş, Peyk-i Şevket ve Berk-i Satvet rak görevlendirilen Kupas Efendi’ye kar-
rak denizcilik hisleriyle büyüyordum. Bir torpido kruvazörleri, Hamidiye, Akhisar, şı bir isyan hareketi başlatılmıştı. Du-
gün kayık yüzdürmeye çalışırken havu- Antalya ve Demirhisar sınıfı torpido bot- rum İstanbul’da öğrenilince II. Abdülha-
za düştüm, boğulmaya kılpayı kalmıştı, lar ile Samsun sınıfı destroyerlerden olu- mid ayaklanmanın bastırılması maksa-
sonradan Kızılay’ın başına geçen Albay şan 19 parçalık filo imparatorluğun çeşitli dı ile Ada’ya asker çıkarılmasını istedi ve
Dr. Mehmet Ali Bey hayatımı kurtarmıştı” bölgelerine konuşlandırılmıştır. gerçekleşecek olan harekâtın donanma
şeklinde sözlerle anlatmaktadır.4 tarafından himaye edilmesi emrini ver-
di. Bunun üzerine Bahriye Nezareti; Ha-
Babası Girit’ten sonra Trablusgarb’a ko- midiye, Peyk-i Şevket, Marmaris, Ayıntap,
modor olan Rauf Bey, ilk ve orta öğre- Bafra, Haleb, Hudeyde ve Dikili gemileri-
nimini burada tamamlamış, Trablusgarb ni isyanın bastırılması için bölgeye gön-
Askeri Rüştiyesi’ne gitmiştir. 1896 yılın- derme kararı aldı.7 Filo Komutanı Amiral
da abileri gibi denizci olmak için anne- Galatalı Halil Paşa, Sadık Paşa ile birlik-
siyle beraber İstanbul’a giden Rauf Bey, te 13 Mayıs 1908 sabahı İzzeddin Vapu-
ders yılı başladığında bahriyenin özel sı- ru ile İstanbul’dan ayrılarak 15 Mayıs sa-
nıflarında üç ay kalmış, ertesi yılın ba- bahı Sakız Adası’na vardı. Bu esnada fi-
şında (1896) 320 numara ile Bahriye lonun diğer gemilerinden olan Marma-
Mektebi’ne başlamıştır. 13 Mart 1897 ris Gambotu, 14 Mayıs günü Sisam-Vati
tarihinde mezun olarak Harbiye Sınıfı’na Limanı’na vardı ve durumun ciddiyetini
geçmiş, 29 Mart 1899’da mühendis bah- görerek tehlikeyi Saray’a bildirmek üze-
riye mülâzımı (deniz teğmeni) rütbesine re Kuşadası’na geçti. Sisam Adası’ndaki
Selimiye Fırkateyni’ne atanmıştır. Bura- mevcut durumu Saray’a bildirdikten son-
da intibak eğitimini tamamladıktan sonra, kuşatma altında bulunanlara erzak
ra 1 Nisan 1899’da İdare-i Mahsusa Garb ve cephane alarak tekrar Vati’ye döndü.
Vapuru’na seyir subayı olarak atanmıştır. Marmaris Gambotu’nun Ada’ya gelme-
Aynı rütbede bir kez daha tayin görerek sinden sonra filonun diğer gemileri de
29 Eylül 1900 yılında Mesudiye Zırhlısı’na Ada’ya gelmeye başlamıştı. İlk etapta Filo
seyir subayı olarak katılmıştır. 9 Nisan Komutanı Amiral Halil Paşa, Dikili Vapu-
1901’de üsteğmen olan Rauf Bey, 28 Ka- ru ile gelen birliğin Vati Limanı’nın doğu-
sım 1901’de Hamidiye Torpidobotu’na sundaki mendireğe çıkarılması ve Ada’da
ikinci süvari olarak atanmıştır. Dönem ko- mahsur kalan askerlere yardım edilmesi
şulları itibariyle çok etkin olmayan bu gö- kararını vermişti. Ancak, yardım birliği ka-
revlerde Haliç’te mesai yapmak zorun- raya çıkmak üzereyken bir saldırıyla kar-
da kalmıştır. Başarılı bir subay ve iyi sevi- şılaştı ve geri çekilmek zorunda kaldı. Bu
yedeki İngilizce bilgisi sayesinde yurt dışı Rauf Bey, bu yeniden yapılandırıl- olaydan sonra birkaç gün içinde Bafra,
temaslarda ve toplantılarda yavaş yavaş ma sürecinde 28 Ekim 1906 tarihin- Ayıntap, Hamidiye ve Peyk-i Şevket ge-
öne çıkmaya başlamıştır. 23 Nisan 1904 de Almanya’nın Kiel Kenti’nde Germe- milerinin Vati Limanı’na demirleyerek 8 is-
tarihinde yüzbaşı olan Rauf Bey, aynı yı- nia tezgahlarında yenilenmekte olan yancıların mevzilerini top ateşine tutması
lın 23 Ağustos günü Mesudiye Zırhlısı’na Asar-ı Tevfik Zırhlısı’nı teslim almak üze- ve hemen akabinde 17 Mayıs günü Haleb

ve Hudeyde nakliye gemilerinin 1.500 ki- yorduk. Öğleden sonra beraberinde lima- tusunda İngiltere’ye gitti. İngiltere’de ge-
şilik bir kuvveti Sisam’a getirmesi kontro- na demirleyebildik.” 9 rek personelinin disiplini gerekse temizliği
lün ele geçirilmesine ortam hazırladı. Filo- bakımından ön plana çıkan Hamidiye Kru-
nun toplanmasından sonra yapılan müza- 5 Mayıs 1909 tarihinde Hamidiye vazörü, diğer devletlerin takdirini kazandı.
kerelerde karaya çıkarma yeri olarak Ma- Kruvazörü’ne atanan Rauf Bey, tarihe ge- ”The Times” konuyla ilgili yapmış olduğu
lagar civarı tespit edildi ve emniyeti sağ- çecek ve onu “Hamidiye Kahramanı” ya- haberde “Barbaros’un torunları bizi fet-
lamak için bölge top ateşine tutuldu. Fi- pacak olaylar silsilesinin içine girmişti. hettiler.” şeklinde bir açıklamada buluna-
likalara bindirilen askerler ise istimbotla- Hamidiye’de Nisan 1910’da patlak ve- rak olayı tüm dünyaya duyurdu.13 7 Ma-
rın yedeğinde karaya çıkarıldı. Kara-deniz ren Arnavutluk ayaklanmasına müdaha- yıs 1910’da icra edilen taç giyme merasi-
işbirliğinin etkin olarak gerçekleştirildiği le edilmesi ilk görevi olmuştu. Hamidiye mine müteakip telsiz tertibat işlemi de ta-
bu çıkarma harekâtında, Hamidiye Kruva- Kruvazörü Erkan-ı Harbiye Umum Reisi’ni mamlanan Hamidiye, Türk donanmasında
zörü karaya çıkanlara destek atışı yap- Arabistan’daki Havran ve Hasin bölge- telsiz telgrafla donatılan ilk gemi olma ay-
tı. Harekât neticesinde isyan bastırıldı ve lerindeki kuvvetlerin idaresini ele almak rıcalığını elde etmişti. Hamidiye telsiz ter-
kontrol tam manasıyla Osmanlı kuvvetle- amacıyla bölgeye götürmek üzere 18 Şu- tibatı yerleştirildikten sonra, dönüş yo-
rinin denetimine geçti. bat 1911 tarihinde hareket ederek bölge- lunda 2 Ağustos 1910 tarihinde Trablus-
ye gitmiş ve burada caydırıcı unsur olarak garp Limanı’nı ziyaret etti ve Müslüman
Bulgarların bağımsızlıklarını ilânı, Avus- görev yapmıştır.10 halk tarafından tam bir bayram sevinciy-
turyalıların Bosna-Hersek’i ve Girit’in le karşılandı.
Yunanistan’ın ilhakı olayları nedeniy-
le oluşan siyasal gerginliğin devam etti-
ği sürecin sonunda II. Meşrutiyet 24 Tem-
muz 1908 tarihinde ilan edilmişti. Deva-
mında patlak veren 31 Mart Olayı sonra-
sında Mehmed Reşad tahta çıkmış, do-
nanmanın yeniden şekillendirilmesine ka-
rar verilmiştir. Bu amaçla İngiliz danış-
man Amiral Gamble’ın isteğiyle donanma
Adalar Denizi’ndeki Kerpe Adası’na ka-
dar uzanan bir tatbikat yapmıştı. Peyk-i
Şevket’te görev yaptığı bu süre zarfında
Albay Hakkı komutasındaki Hamidiye’nin
hız tecrübelerini Rauf Bey şöyle aktar-
maktadır:
“ Adalar Denizi’ne hareket etmemiz Bah-

riye Nezareti’nden emredildiğinden 25
Aralık 1908 Hamidiye Kruvazörü, Peyk-i İngiltere Sularında Bir Türk Savaş Bu prestij seyrinden hemen sonra,
Şevket Torpido kruvazörü ve Samsun Tor- Gemisi: Hamidiye Osmanlı Hükümeti 1910 yılı baharında
pido botlarından oluşan fırkamızla öğle başlayan Arnavut isyanının bastırılmasın-
vakti Heybeliada önünden hareket ettik… İngiltere’de Kral V. George (1865-1936)’un dan sonra burada ıslahat yapmayı düşün-
Fırtınanın hızı saatte on iki mil olarak tan- görkemli taç giyme merasimine katılmak dü. Bunun için düşünülen çare de Padi-
zim edilmişti. Marmara Adası’na yaklaştı- için bazı devletler, geleneksel bağlamda şah Sultan Reşad’ın Rumeli’ye bir seya-
ğımız sırada kumandandan işaretle aldı- bir temsilci gönderecek ya da bir adet sa- hat yaparak Arnavutların gönlünü alma-
ğımız emirde Hamidiye’nin süratini tec- vaş gemisiyle bu merasime iştirak ede- sı oldu. I. Murad’ın şehit düştüğü yerde
rübe edeceği bizim aynı süratle yolumu- cekti. Bu nedenle Osmanlı Devleti de yeni halifenin de katılmasıyla kılınacak cuma
za devam etmemiz emredildi. Hamidiye kralın tahta geçiş töreninde devleti temsil namazının Müslüman Arnavutlar üzerin-
tam süratiyle seyre hazırlanmaya başla- etmek üzere bu ülkede inşa edilen Hami- de olumlu etki yapacağı düşünülüyor-
dı ve bir müddet sonra da süratini arttıra- diye Kruvazörü’nü seçti. İngiltere’ye hare- du. Padişahı 5 Haziran 1911 tarihinde
rak Çanakkale istikametinde gözden kay- ket eden Hamidiye, hem Osmanlı’yı tem- İstanbul’dan hareketle Selanik’e götüren
boldu. Samsun’la birlikte güneşin batışın- sil edecek hem de Marconi Şirketi ile ya- Barbaros Hayrettin Zırhlısı’na Turgut Reis
dan sonra Gelibolu’ya bir saat sonra da pılan anlaşma gereği gemiye telsiz ter- ve Mesudiye zırhlıları, Hamidiye Kruvazö-
Çanakkale’ye varınca Hamidiye’yi bula- tibatı yerleştirilecekti.11 Bu ziyareti sıra- rü, Yunus torpidosu ve Gülcemal ile Re-
madık. Yolumuza devam ettik. Kumandan sında geminin giderlerini karşılayabilmek şid Paşa vapurları refakat ediyordu. Pa-
gemisinin Midilli’yi batıdan dolaşarak gü- için Meclis-i Vükela’dan çıkan karar doğ- dişahın seyahat güzergahı şu şekilde
ney istikametinden Midilli Limanı’na gel- rultusunda gemiye toplamda 913.651 tespit edilmişti: Selanik-Üsküp-Priştine-
mekte olduğunu gördük. Mümkün oldu- kuruş verilmesi kararı alındı.12 Böylece, Kosova Ovası-Selanik-Manastır-Selanik-
ğu kadar süratle kendisine ulaşmak isti- Hamidiye Kruvazörü verilen emir doğrul- İstanbul.14 Rauf Bey burada yaptığı gö-

rev nedeniyle “Osmanî Nişanı” ile ödül- Başkomutanlığın bu öngörüsü çerçeve- geri dönmek zorunda kalmıştır. Bu mu-
lendirilmişti. 14 Eylül 1911 tarihinde ge- sinde Rauf Bey’in komuta ettiği Hamidi- harebede Stroki, Draçki ve Smeli torpido
çici olarak kışla gemisi olarak kullanılan ye Kruvazörü o sırada Mecidiye ile birlik- botları ciddi yaralar almıştır.21 Hamidiye,
Aziziye Zırhlı Fırkateyni’ne atanmış an- te Sinop açıklarındaydı. Ayrıntılı plan bel- 16 Aralık 1912’deki İmroz Savaşı’na gir-
cak 1 Mart 1912 tarihinde tekrar Hami- li olmamasına rağmen savaşın başın- memiş ancak 22 Aralık’ta yapılan saldırı
diye Kruvazörü süvarisi olarak görevlen- da Hamidiye, Karadeniz’de karakol gö- harekâtında görev alarak Yunan denizal-
dirilmiştir.15 revi yapmakla görevlendirilmişti. Uşi tısı Delphin’e zayiat verdirmeyi başarmış-
(Ouchy) Antlaşması’nın imzalandığı ve tır. 4 ve 11 Ocak 1913’te de tekrar Adalar
29 Eylül 1911’de patlak veren Trablus- Osmanlı-İtalyan Savaşı’nın resmen bitti- Denizi’ne çıkarak harekâtlar icra etmiştir.
garb Savaşı’na hazırlıksız yakalanan Os- ği süreçte müsait durumdan faydalanan
manlı Donanması bu savaşta İtalyanlara Yunan donanması Averoff Kruvazörü’nün Akın Harekâtı ve Rauf Bey
karşı Preveze, Beyrut ve Konfide’de ağır etkin kullanımı sayesinde üç ay içinde
kayıplar vermiş, Erkan-ı Harbiye Umum tüm adaları işgal etti. Karadeniz’de bu- Yüzbaşı Rauf Bey’in dünya denizcilik tari-
Reisliği’nin tasarrufu ile yeni katılan mu- lunan Hamidiye’nin muharebe anlamın- hine geçmesine neden olan asıl olay ise
harip gemiler savaşa aktif olarak sokul- daki ilk görevi 19 Ekim 1912’de Var- 14 Ocak-7 Eylül 1913 tarihleri arasında
mamıştır. Rauf Bey’in sonradan komutan na bombardımanına katılması olmuştur. icra ettiği “Akın Harekâtı”dır. Asıl amacı
olarak görev yaptığı Hamidiye bu savaş- Hamidiye, Kavarna-Ahtabolu Hattı’nda Yunanistan tarafından I. Balkan Savaşı sı-
ta Trablusgarb’a ikmal sevkiyatında gö- gözetleme görevi yapmış ve dönüş yo- rasında işgal edilen adaların geri alınma-
rev almıştı.16 lunda Bulgar Goleti Ferdinand’ı yedeği- sı olarak ortaya çıksa da yapılan harekât
ne almayı başarmıştı.19 Bulgarların kara çok farklı bir mahiyete bürünmüştür. Baş-
Balkan Harbi’nde Rauf Bey harekâtının Çatalca’ya kadar ilerleme- ta Averoff olmak üzere Yunan donanması-
si üzerine Osmanlı şark ordusunun do- nı üzerine çekmeyi hedefleyen bu harekât
Osmanlı Devleti Trablusgarb’ın İtalya ta- nanma tarafından desteklenmesi gün- sayesinde Osmanlı donanmasının adalara
rafından işgali üzerine bütün dikkati- deme gelmiş ve bir “kara-deniz işbir- karşı taaruzî bir harekât icra etmesi plan-
ni bu yöne toplamış olduğundan Balkan liği” harekâtı ortaya çıkmıştı. Hamidi- lanmıştır.
Yarımadası’nda oluşan sıcak gelişmelere ye 7 Kasım 1912 günü Tekirdağ kıyı-
ve gerginliklere yeterince önem verme- larına ve 9 Kasım’da Silivri’ye asker çı- Bunun için Yüzbaşı Rauf Bey, Bahriye Na-
mişti. Balkan devletlerinin kendi araların- karmış, 13 Kasım’da Kalikratya sırtları- zırı Çürüksulu Mahmut Paşa’yı ziyaret etti
daki anlaşmazlıkları giderdiği bir dönem- na bombardıman icra etmiş, 16 Kasım’da ve ondan bu harekâtla ilgili izin istedi. Gö-
de Osmanlı askerî idaresi “ittihatçı”, “iti- Küçülçekmece’de kömür ikmali yapmış- rüşme neticesinde ilgili makamların da
lafçı” ve “halaskârân” gibi gruplaşmalar tı.20 Marmara’daki bu harekâtlardan son- onayı alınarak Akın Harekâtı’nın gerçek-
içindeydi. Donanmanın idaresi konusun- ra Hamidiye yeni verilen emir gereği Bul- leştirilmesi kararı alındı. Donanma-yı Hü-
da da Başkomutanlıkla Donanma Komu- gar Torpido botlarını imha etmek mak- mayun Kumandanlığı’nın, 13 Ocak 1913
tanlığı arasında ciddi fikir ayrılıkları mev- sadıyla tekrar Karadeniz’e açılmış, Ka- tarihinde Hamidiye süvarisine yollamış ol-
cuttu. Balkan Savaşları aşamasına gelin- sım 1912 tarihinde Varna Limanı dışın- duğu muhtırayla harekâtın resmen başla-
diğinde Bahriye’nin genel planı hâlâ Ça- da muharebeye girmiştir. Gece hücumla- tılması emri verildi.
nakkale ve İzmir önlerinde bulunan İtal- rına karşı bir eğitim yapılmadığından Rauf
yan donanmasının muhtemel bir taarru- Orbay, muharebe sırasında kendi inisiya- “Donanma-yı Hümayun Kumandanlığı Ha-
zuna karşı Çanakkale’yi korumak, Bul- tifi ile hareket etmiştir. 400 metre me- midiye Kruvazörü Hümayunu Süvarisine
garlara karşı da Karadeniz’de taaruzi safeden aldığı bir torpido yarası üzerine Muhtıra- 6649/28 Barbaros Zırhlısı Hü-
bir harekât yapmaktı.17 Nihayet Donan-
ma Komutanı Vekili Albay Tahir, 16 Ekim
1912 günü saat 22:00 civarında Başko-
mutanlık Vekaleti’nden;
“Bulgaristan ve Sırbistan hükümetiyle

münasebetler kesilmiş olduğundan her
iki hükümete karşı da taaruzî harekâta
süratle başlanılması şark ve garb ordu-
larına tebliğ edilmiş olmakla donanmanın
da Varna ile Burgaz arasındaki deniz nak-
liyatını kesmesi ve düşman filosunu tah-
rip edecek süratte taaruzî harekâta başla-
ması tavsiye olundu.”18 şeklinde bir emir
yayınladı.

15 Ocak 1913’te Yunan üssü Şıra’yı rek dışından 78 dereceye yol verdi. Saat
bombardıman eden Hamidiye, 18 Ocak’ta 1:45’te kıbleye döndü. Ancak çıkan fır-
Beyrut’ta su ve kömür ikmali yapmış, 19 tına sebebiyle rota değiştirmek zorunda
Ocak’ta Port Said’e gelmişti. 20 Ocak ta- kaldı.24
rihinde Süveyş Limanı’na demirleyen Ha-
midiye, devletlerarası hukuk kuralları ge- 18 Şubat 1913 sabahı fırtına hafifleme-
reği tarafsız bir ülkenin limanında en fazla ye başlayınca Hamidiye rotasını değiştir-
24 saat kalabilmekteydi. Yunan donanma- di. Sicilya’nın batısına doğru seyir yapı-
sının iki kruvazörle iki muhribinin İsken- lacaktı. Yaklaşık dört günlük bir seyirden
deriye açıklarında Hamidiye Kruvazörü’nü sonra Yunan donanmasına görünmeden
mayunu 31 Kanun-i evvel 328 (13 Ocak bekledikleri önceden bildirilmiş olduğu 22 Şubat 1913 tarihinde saat 08:15’te
1913) Nara Donanma-yı Hümayun’un için Rauf Bey, Süveyş Kanalı’na girmeden Gazze’ye demirlendi. Hamidiye’nin bu
harekâtını kolaylaştırmak için hükümeti- önce Başkomutanlık Vekâleti’ne bir telg- seyrindeki asıl amacı düşman deniz tica-
mizce Akdeniz’e Yunan sahilinde ve Baş raf çekerek Akdeniz’deki harekâtın kolay- retine taarruz etmekti. Nitekim seyir es-
Kumandanlığın emri ve uygun görmesiyle laştırılması için donanmaya sık sık çıkış- nasında bir yelkenli durdurularak kont-
Akın Harekâtı’nın yapılması uygun görül- lar yaptırılarak düşmanın dikkatinin bo- rol edilmiş, ancak bu yelkenlinin İtal-
müş ve bu husus için kumandanızda bu-
lunan Hamidiye Kruvazörü uygun görü-
lüp dirayet ve himmetinize havale kılın-
mıştır. Allah’ın yardımıyla gece karanlık-
ta ve hava durum uygun olduğunda hare-
ket ederek görevinizi yapmaya başlayınız.
İnayet haktandır.’’ 22
Hamidiye Kruvazörü, 13 Ocak 1913 günü

gece saat 03:30’da 4 muhriple birlik-
te Boğaz’a çıktı, ancak düşman gemile-
riyle temas sağlayamayınca geri dönmek
zorunda kaldı. Asıl gelişme hava ışımaya
başlayınca gerçekleşti. Gece karanlığın-
da gözükmeyen Yunan savaş gemileri sa-
bah saatlerinde, Seddülbahir önünde Siv-
rihisar Torpidobotu’na karşı birkaç mer-
mi attı. Bunun üzerine Donanma Komu-
tan vekili, Sivrihisar Torpidobotu’nu takvi-
ye etmek için Mecidiye’yi yolladı. Mecidi-
ye, seyri esnasında Boğaz çıkışında Ave-
roff ile karşılaştı. Herhangi bir çatışma ya-
şanmadı ama bu bilgi Averoff’un harekât ğaz bölgesine çekilmesi lüzumunu arz yan bandıralı olduğu anlaşılınca bırakıl-
sahasında bulunduğunu öğrenmek açı- etmiş ve bu teklif Donanma Komutanlığı mıştı.25 Hamidiye’nin Gazze’de ikame-
sından değer taşımaktaydı. Gemi süra- Vekâleti’ne tebliğ edilmişti.23 Rauf Bey’in ti de fazla uzun sürmedi. Başkomutanlık
ti, topların ateş gücü ve hızı ile cepha- bu teklifi uygun görüldü ve Mecidiye, Mu- Vekaleti Gazze’de Binbaşı Ömer Fevzi’yi
nesinin yüksek kifayetinden dolayı Ave- avenet, Gayret ile Berk-i Satvet, Yarhisar Hamidiye’ye yardım için görevlendirmiş-
roff, Osmanlı ve Yunan deniz kuvvetleri- ve Basra’dan kurulu iki fırka oluşturulma- ti. Ömer Fevzi, Rauf Bey’e Hayfa’ya gittik-
nin güçleri hakkında yapılan kıyaslama- sına karar verildi. Bu gemiler Hamidiye ile leri takdirde kömür tedarik edebilecekle-
da Yunanlıların lehine büyük önem taşı- sürekli irtibat halinde olacaklar ve gerek- rini bildirdi. Ancak Hayfa seyahati Hamidi-
maktaydı. Gemi, görev için bütün ikma- tikçe Boğaz dışına çıkarak Yunan gemiye için risk taşımaktaydı.
lini yapmıştı. Gemi komutanı bu şartla- lerini taciz edeceklerdi. 6 Şubat’a kadar
rı harekâta başlamak için uygun gördü Port Said’te kalan Rauf Bey, tekrar kömür Herhangi bir aksiliğe meydan vermemek
ve gemi saat 17.35’de Nara’dan hare- ikmali için Malta’nın La Valetta Limanı’na için her türlü önlemin alınmasıyla birlik-
ket etti. Yunan savaş gemilerinin harekât gelmiş, 17 Şubat’ta buradan ayrılmış- te Hayfa’ya 23 Şubat 1913 günü gidildi
alanından uzaklaşıp seyrine devam eden tı. Hamidiye ikmal işlemlerini tamamla- ve buradan 350 ton kömür tedarik edil-
Hamidiye Kruvazörü Süvarisi Rauf Bey’in dıktan sonra Malta karasuları dışında 4 di.26 Hamidiye, 24 Şubat’ta saat 22:15’te
asıl amacı, Yunan Denizi’ne girerek bura- Yunan muhribinin bulunduğu hakkındaki Beyrut’a demirledi. Burada Rauf Orbay ile
daki Yunan filosunu vurmak, sonrasında bilgilere rağmen 17-18 Şubat 1913 ta- Binbaşı Ömer Fevzi Bey arasında ikmal ve
ise Adriyatik’e geçerek Sazan Adası’ndaki rihinde saat 22:00’de şamandıradan ay- istihbarat konularında bir görüşme yapıl-
Yunan üssünü tahrip etmekti. rıldı. 18 Şubat 1913, saat 1:14’te mendi- dı. Gün boyunca Beyrutlular Hamidiye’ye

büyük ilgi gösterdiler. Ertesi gün gece- da yaptı. Antalya’da hazırlıklarını tamam- harekâtı sonucunda 11 Eylül 1913’te “II.
yarısından sonra yola çıkan gemi, 25 layan Hamidiye, Akın Harekâtı’na de- Derece Osmanî Nişanı” ve “Altın İftihar
Şubat’ta Kekova Limanı’na yanaştı. Yu- vam maksadıyla 30 Mart tarihinde An- Madalyası” ile ödüllendirilmiştir.31
nan gemilerinin ufukta görünmesinden talya Limanı’ndan hareket etti. Ypapan-
dolayı burada fazla kalamayan Hamidi- Hamidiye kahramanı Rauf Bey, daha son-
ye, 26 Şubat’ta geceyi Tekfurova’da ge- raki söyleşilerinde “Akın Harekâtı” için bu
çirdi. 28 Şubat günü saat 13:25’te An- konudan mümkün olduğu kadar bahset-
talya Limanı’na demir atan gemi, gün bo- meyecek, ısrarlı sorulara ise “biz orada
yunca ziyaretçilerle doldu taştı.27 görevimizi yaptık” şeklinde cevaplar ve-
rerek geçiştirecektir. İşte bu kahraman,
Bu arada Arnavutluk kıyılarının Yunan ab- bir o kadar da alçakgönüllüdür.32 Sonra-
lukası altında bulunmasından ötürü Garp dan Birinci ve İkinci Dünya Savaşların-
Ordusu’na ikmal yapılamıyordu. Başko- da kruvazörümüzü taklit ederek açık de-
mutanlığa göre, Hamidiye Kruvazörü bu nizlerde, çok daha uygun şartlarda aynı
cephane ve parayı Arnavutluk kıyısına gö- harekâtı yürütmüş yabancı bahriye kruva-
türebilecek olan tek vasıtaydı. Bahse konu zörlerinden hiçbirisi kruvazörümüzün ya-
cephane ve para İstanbul’dan, Trablus- şadığı müddeti yaşayamadıkları gibi neti-
şam civarında küçük bir ada olan Arvat’a cede de aynı başarıya ulaşamamışlardır.33
sevk edilmişti. Bu nedenle Hamidiye Kru- Hamidiye, dünya harp terminolojisine yeni
vazörü 1 Mart 1913 günü Antalya’dan bir terim ekleyerek bu şekildeki savaş sa-
hareket ederek 2 Mart günü Arvat’a ulaş- natının ilk örneğini vermiştir.
tı. Burada “hediye gelen erzak ve Cavit ve
Zeki Paşalar orduları için Semene Nehri Hamidiye’de Rauf Bey, yalnızca
munsabbına çıkartılacak olan 1.000 lira Akdeniz’de akın harekâtı yapmakla kal-
ile 200 sandık top cephanesi gemiye yük- mamış, pek çok savaş taktiğini de ge-
lendi, ayrıca 200 ton kömür alındı.” 28 liştirmiştir. Bir sahte baca eklemekle ge-
minin dış görünüşünü değiştirip düşma-
6 Mart’ta İskenderun’a gelen gemi bura- nı aldatmak ilk olarak Rauf Bey tarafın-
da birkaç sandık cephane aldıktan son- dan uygulanmıştır. Bu aldatmaya Cid-
ra Papadola yönüne seyre başlamıştı. dis Yelkenlisi’ni yedeğine alan Hamidi- de rotasında başvurmuştur. O zaman-
Saat 18:07’de Papadola Limanı’na demir ye, Silifke civarındaki Beşparmak mevki- lar Hamidiye’nin başlattığı bu aldatma
atan Hamidiye, Arnavutluk istikametin- ine geldi. Ancak bu zaman zarfında yapı- taktiği tüm denizcilik dünyasında bü-
de yapacağı harekâta başlamadan önce lan harekât dokuz yaşına giren gemiyi ol- yük yankılar uyandırmıştır. Birinci Dün-
hazırlıklara girişti. 08 Mart’ta Papadola dukça yıpratmıştı. Ciddi derecede tamire ya Savaşı’nda Emdem ve Lowe ile İkinci
Limanı’ndan hareket eden Rauf Bey, 12 muhtaç olmasının yanı sıra, Suriye açıkla- Dünya Savaşı’nda Scanhorst ve Bismark
Mart’ta Arnavutluk kıyılarına varmış, Şın- rında Yunan savaş gemilerinin bulunması gibi Alman korsan kruvazörlerine ilham
gın Limanı’nda 8 Yunan ticaret gemisini Kızıldeniz’e geçişi zorunlu hale getirmişti. kaynağı olmuştur. Bunlardan Almanların
batırmıştır. Yakıt ikmali için İskenderiye’ye ünlü Emden Korsan Kruvazörü komutanı
gitmeye karar veren Hamidiye Kruvazörü, Geminin kazanlarında ortaya çıkan aksak- Müller, Penang Limanı’na girerken gemi-
16 Mart 1913 günü İskenderiye’ye ulaş- lıklar sebebiyle Gazze’ye gönderilen mu- sine dördüncü bir baca ekleyip İngiliz kru-
tı. Burada, Mısır Hidivi aracılığıyla teda- habere filikası karaya çıkarken alabora ol- vazörü görünüşünü vermiştir. Böylece li-
rik edilen 450 ton kömürü liman dışın- muş ve mürettebattan dördü şehit olmuş- manda bulunan Yemşuy adlı Rus kruvazö-
da alarak, 17 Mart günü Gazze’ye doğ- tu. Gemi komutanı Yüzbaşı Rauf bu üzü- rünü ve Fransız destroyeri Muske’yi batır-
ru yola çıktı. Gazze’de Binbaşı Ömer cü haberi verirken geminin kazan arıza- mıştır. İngilizler de Rauf Bey’e çok büyük
Fevzi’nin yönlendirmesiyle kömür ikmali sı ve kömürsüzlük nedeniyle Kızıldeniz’e bir hayranlık duymuşlar, Hamidiye’nin Ak-
için Hayfa’ya gitti. Hayfa’dan sonraki du- geçeceğini Bahriye Nezareti’ne çektiği deniz harekâtını Harp Akademisi’nde ders
rak Beyrut’tu. Beyrut, teslim edilemeyen telgrafta bildirmişti.29 Yazışmalar netice- olarak anlatmışlardır. Londra Büyükelçili-
bir emanetin iade edileceği duraktı. sinde gemi, 6 Nisan 1913’te Port Said’e ği görevi sırasında İngilizlerin Rauf Bey’e
ulaşarak demirledi. 8 Nisan’da kanaldan çok büyük saygı göstermelerinin nedeni
Hamidiye Süvarisi Rauf Bey, Beyrut’ta geçen gemi 5 ay boyunca Kızıldeniz’de de Hamidiye’nin Akdeniz harekâtındaki
kalmanın tehlikeli olacağını düşüne- kalmışır. 21 Ağustos’ta Süveyş’ten çı- korkusuzluğu olmuştur.
rek, Anamur kıyılarındaki Kavaliyar’a kan Hamidiye, Gazze’de kalan persone-
gitmeyi uygun görmüştü. 23 Mart’ta lini aldıktan sonra İzmir’e doğru yol alıp “Mektep sıralarındayken hepimizin bütün
Kavaliyar’da 110 ton kömür ikmali yapıl- 6 Eylül’de Çanakkale’ye oradan da 7 gayesi ilerde bir kruvazöre komuta ede-
dıktan sonra Alanya’ya geçildi ve erzak Eylül’de İstanbul’a varmıştır.30 Dönüş yo- rek Hamidiye’yi taklit etmek ve onun ko-
alındı. Gemi daha sonra Antalya’ya ge- lunda 3 Ağustos’ta binbaşı olan Rauf Bey, mutanı gibi dünyanın hayranlığını üze-
çerek son 110 ton kömür ikmalini bura- dünya denizcilik tarihine geçen bu korsan rimize çekmekti.” Hamidiye’yi ve komu-

tanı Hüseyin Rauf Bey’i öven yukarıdaki Almanya Büyükelçisi Wangenheim ile Sait sından sonra Karadeniz filosunun başın-
sözler her ne kadar İngiltere’nin Harici- Halim ve Enver paşaların yaptığı gizli anda Alman bir amiralin bulunmasına itiraz
ye Vekili Anthony Eden’in (daha sonrala- laşmadan haberdar olan İngiltere sancak eden Rauf Bey, 5 Haziran 1918’de isti-
rı (1955-57) İngiltere Başbakanı) sözleri çekme töreninden yarım saat önce ge- fa etmiştir. Cemal Paşa bunu kabul etme-
de olsa tüm dünyadaki genç bahriyelilerin miye el koydu. Bu koşullarda İstanbul’a miş savaşın son döneminde Bahriye Mek-
düşüncesini dile getirmiştir.34 dönmek zorunda kalan Rauf Bey, 30 tebi Müdürü Cevat Bey (TOYDEMİR)’in
Ağustos’ta geçici olarak merkeze alındı.36 Heybeliada’daki evine 4 ay süreyle misa-
Sultan Osman-ı Evvel fir olmuştur. Talat Paşa hükümetinin isti-
Rauf Bey, I. Dünya Savaşı’nın patlak ver- fası üzerine görevi üstlenen Ahmet İzzet
Dretnotu Komutanlığı mesinden sonra İran ve Irak’ta Teşkilat-ı Paşa Kabinesi’nde 14 Ekim 1918’den iti-
Mahsusa’nın bir görevlisi olarak bulun- baren Bahriye Nazırlığı görevini üstlen-
1913 yılı içinde Osmanlı Devleti’nin muş, 20 Ocak 1915’te Bahriye Neza- miş bu O’nun son askeri görevi olmuştur.
İngiltere’ye ısmarladığı ve Donanma reti 1. Daire Reisliği’ne atanmıştır. Kur- 30 Ekim 1918’de Mondros Mütarekesi’ni
Muavenet-i Milliye Cemiyeti’nin katkıla- may Başkanlığı fonksiyonunda harekât imzalayan Rauf Bey, 11 Kasım’da ku-
rıyla ödenen Sultan Osman ve Reşadi- işlerini yöneten bu dairede iken 4 Ekim rulan Ahmet Tevfik Paşa Hükümeti’nde
ye dretnotlarının alım sürecine girilmiş- 1915’te Kerkük’te yarbaylığa terfi et- yer almamış ve 19 Şubat 1919’da
ti. Bu kapsamda “Hamidiye Kahramanı miş, 18 Eylül 1917’de albaylığa terfi et- Merkez Gemisi kadrosuna atandıktan
Rauf Bey” 8 Ocak 1914 tarihinde resmen miştir.37 Şam’da bulunan Bahriye Nazı- sonra 3 Mayıs 1919’da Anadolu hareke-
Sultan Osman-ı Evvel Dretnotu komutan- rı Cemal Paşa ile görüşmeler yaptık- tine katılmıştır.39 Amasya Genelgesi’nin
lığına atanmıştır.35 Rauf Bey ve bin kişi- tan sonra 1917 yazında onunla beraber altında imzası bulunan Rauf Bey, son
lik mürettebatı Reşit Paşa Vapuru ile Sul- Almanya’ya ziyarette bulunmuş, bura- Osmanlı Mebusan Meclisi’nde Sivas
tan Osman’ı almak için Londra’ya gitmiş- da ona donanmayla ilgili fikirlerini ve Al- Mebusu, Misak-ı Milli mimarı, Malta sür-
ti. 2 Ağustos 1914 günü son taksiti olan man danışmanlara ihtiyaç olmadığını be- günü, 1. Türkiye Büyük Millet Meclisi
yedi yüz bin lira da ödenerek teslimi ko- lirtmiştir. Cemal Paşa ile birlikte Hamburg Sivas mebusu ve Bayındırlık Baka-
nusunda anlaşmaya varıldı. Aynı günlerde Şehri ve limanı ile Krupp Tersanelerinde nı, ilk Başbakan, Cumhuriyet dönemi
dünyada sıcak gelişmeler yaşanmaktay- incelemelerde bulunmuştur. Yılın sonu- Kastamonu Milletvekili ve Londra
dı. Avusturya-Macaristan Sırbistan’a, Al- na doğru Brest-Litovsk Antlaşması görüş- Büyükelçisi olarak ulusumuza sivil ya-
manya Rusya’ya, İngiltere ve Fransa da melerine Bahriye Müşaviri olarak 25 Ara- şamında da büyük hizmetler vermiş bir
Almanya’ya savaş ilan etmişti. Tüm bu lık 1917’de görevlendirilmiştir.38 2 Mart “Bahriyeli” olarak tarihe geçmiştir.
karışıklıkları fırsat bilen ve 2 Ağustos’ta 1918’de nihai antlaşmanın imzalanma-

DİPNOTLAR
1. * Piri Reis Araştırma Merkezi Şube Müdürü
** Piri Reis Araştırma Merkezi Şube Müdür Yardımcısı
Deniz Müzesi Zafer Orbay Arşivi, “Rauf Orbay’ın İzahlı Kısa Şeceresi”
2. Ahmet Güleryüz-Bernd Langensiepen, “Osmanlı Donanması”, s. 184
3. Deniz Müzesi Zafer Orbay Arşivi, “Rauf Orbay’ın İzahlı Kısa Şeceresi”
4. Deniz Müzesi Zafer Orbay Arşivi, “Rauf Orbay’ın İzahlı Kısa Şeceresi”
5. Deniz Tarihi Arşivi, Künyeler Bölümü 56/1, s. 121.
6. A. Güleryüz-B. Langensiepen,age, s. 22, 86, 112; Deniz Tarihi Arşivi, Künyeler Bölümü 56/1, s. 121.
7. BOA, Y. PRK. Başkitabet (BŞK), 79/94 Ek:1’den akt. Ersan Baş, Gazi Hamidiye ve Akın Harekatı, s. 15.
8. “Sisam İsyanı”, Türk Ansiklopedisi, s. 129.
9. Deniz Müzesi Zafer Orbay Arşivi, “Yazışmalar, Telgraflar.”
10. Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi (Osmanlı Dönemi 1911-12 Osmanlı İtalya Harbi Deniz Harekatı), C. 3, Genel Kurmay
Yayınları, Ankara 1980, s. 4, 5.
11. Deniz Tarihi Arşivi, Mülga Bahriye Nezareti, DSN:313/163.
12. BOA, Y.PRK.EŞA, 44/26 Ek:1’den akt. Ersan Baş, age, s.20
13. Cemal Kutay, Osmanlıdan Cumhuriyete Yüzyılımızda Bir İnsan, s.609.
14. Mevlüt Çelebi, “Sultan Reşad’ın Donanmayla Rumeli Seyahati”, 89-90.
16. Bu savaştaki gayretinden dolayı Altın Liyakat Madalyası almıştır. Deniz Tarihi Arşivi, Künyeler Bölümü 56/1, s. 121.
17. Ersan Baş, age, s. 38.
18. Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi (Balkan Harbi Osmanlı Deniz Harekatı 1912-1913), C. 6, s. 71.
19. Gökhan Atmaca-Levent Tonyalı, Türk Deniz Harp Tarihi Atlası, s. 89.
20. Deniz Tarihi Arşivi, Hamidiye Kruvazörü 1913, Hamidiye Hatıratı, s. 17, 18.
22. Deniz Tarihi Arşivi, Hamidiye Kruvazörü Rapor Kayıt Defteri, Gemiler Bölümü, DSN: 3529.
23. Mithat Işın, Balkan Harbi Deniz Cephesi, s.308.
24. Deniz Tarihi Arşivi, Hamidiye Kruvazörü Seyir Jurnali, Nu.3906.
25. Mithat Işın, age, s.313.
26. Deniz Tarihi Arşivi, Mülga Bahriye Nezareti, DSN: 736/227.

27. Ahmed Cemaleddin Saraçoğlu, Rauf Orbay ve Hamidiye: Gazi Hamidiye’nin Şanlı Maceraları, s. 169-170.
28. Deniz Tarihi Arşivi, Hamidiye Kruvazörü Seyir Jurnali, Nu. 3906. Bu konuda daha önce yapılan çalışmalarda Arvat Adası’na
50 ton cephane ve 10000 altın gönderildiği belirtilmişse de, geminin seyir jurnalinde bu miktarın 1.000 lira ile 200
sandık top cephanesinden ibaret olduğu bilgisi yer almaktadır. Ancak, farklı bir bilgi de Hamidiye Kruvazörü
Rapor Kayıt Defteri, DSN 3529’da yer almıştır. Buna göre paranın miktarı 10.000 liradır.
29. Deniz Müzesi Zafer Orbay Arşivi, “Yazışmalar, Telgraflar”, Nu: 265.
31. Deniz Tarihi Arşivi, Künyeler Bölümü, 56/1, s. 121.
32. Erberk İnam, Rauf Bey, s. 60.
33. Cemal Kutay, age, s. 125.
34. Tevfik İnci, age,s. 78
36. Feridun Kandemir, Yakın Tarihimiz, “Rauf Orbay’ın Hatıraları”, s. 16.
38. Feridun Kandemir, agm, s. 48-50
KAYNAKLAR
ATMACA, Gökhan-TONYALI, Levent, Türk Deniz Harp Tarihi Atlası, Sey.Hid.Oşi.D. Basımevi, İstanbul 2010.
BAŞ, Ersan, Gazi Hamidiye ve Akın Harekatı, Piri Reis Araştırma Merkezi Yayınları, Sayı 4, Deniz Basımevi, İstanbul 2006.
ÇELEBİ, Mevlüt (1994), “Sultan Reşad’ın Donanmayla Rumeli Seyahati”, Deniz Kuvvetleri Dergisi, 561, Kasım: 88-95.
Deniz Tarihi Arşivi, Künyeler Bölümü, 56/1.
Deniz Tarihi Arşivi, Mülga Bahriye Nezareti, DSN: 313/163.
Deniz Tarihi Arşivi, Hamidiye Kruvazörü Seyir Jurnali, DSN: 3906.
Deniz Tarihi Arşivi, Hamidiye Kruvazörü Rapor Kayıt Defteri, Gemiler Bölümü, DSN: 3529.
Deniz Müzesi Zafer Orbay Arşivi, “Rauf Orbay’ın İzahlı Kısa Şeceresi”
Deniz Müzesi Zafer Orbay Arşivi, “Yazışmalar, Telgraflar”
Deniz Müzesi İhtisas Kütüphanesi, El Yazma Eserler Bölümü, “Hamidiye Kruvazörü 1913, Hamidiye Hatıratı”, Sıra nu 42, DSN
3418.

KANDEMİR, Feridun, Yakın Tarihimiz, “Rauf Orbay’ın Hatıraları”, İstanbul 1964.
GÜLERYÜZ, Ahmet-LANGENSIEPEN Bernd, “Osmanlı Donanması”, Denizler Kitabevi, 3. B., İstanbul 2007.
IŞIN, Mithat, Balkan Harbi Deniz Cephesi, Deniz Basımevi, İstanbul, 1946.
İNAM, Erberk, Rauf Bey, Genelkurmay Yayınları, İstanbul 1965.
KUTAY, Cemal, Osmanlı’dan Cumhuriyete Yüzyılımızda Bir İnsan, C. 2, Kazancı Matbaası, İstanbul 1992.
SARAÇOĞLU, Ahmed Cemaleddin, Rauf Orbay ve Hamidiye: Gazi Hamidiye’nin Şanlı Maceraları, Yeditepe Yayınevi, İstanbul,
2006.
“Sisam İsyanı”, Türk Ansiklopedisi, C. XXI, MEB Basımevi, Ankara 1980.
Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi (Osmanlı Dönemi 1911-12 Osmanlı İtalya Harbi Deniz Harekatı), C. 3, Genel Kurmay Yayınları, An-
kara 1980.
Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi (Balkan Harbi Osmanlı Deniz Harekatı 1912-1913), C. 6, Genel Kurmay Yayınları, Ankara 1980.

Bahriyenin Türk Toplumunda Öncülük Yaptığı Alanlar
BAHRİYENİN TÜRK TOPLUMUNDA ÖNCÜLÜK YAPTIĞI

ALANLAR
Gemi inşaatındaki çağdaş gelişmelere uyularak güverte ve inşaiye sınıfları dışında bugünkü gemi makineleri işletme
mühendisleri notasyonuna benzer olan “Buhar” sınıfı kurulmuştur.
Hazırlayan •• Dz.K.K.lığı Basım Yym. ve Müz. Ş. Md.lüğü
K öklü, zengin tarihi ile Bahriyemiz geçmişten günümüze pek

çok alanda yeni başlangıçlar ve yenilikler yapmış, bu giri-
“Swift” adlı gemidir. Beraberinde Hilton Joliffe (Kebir) adlı gemi-
nin de geldiği bilinmektedir. 1827 yılında Osmanlı’nın ilk buhar-
şimleri ile Türk toplumuna öncülük etmiştir ve etmeye de devam lı gemisi, bir grup tüccar tarafından alınarak 21 Mayıs 1828’de
edecektir. Öncülük ettiği bazı konulara değinecek olursak; İstanbul halkının meraklı bakışları arasında Boğaz’a giriş yap-
mış ve Sultan II.Mahmud’a hediye edilmiş, müteakiben geminin
Bahriyenin Buharlı Gemi Kullanımı ve Türkiye Denizcilik ismi Türkçe anlamıyla “Sürat” olarak değiştirilmiştir. Ancak halk
İşletmelerinin Başlangıcındaki Rolü gemiye, onu ilk gördükleri haliyle (buhar ve duman içinde) tasvir
eden “Buğu” ismini vermiştir.
Ülkemize getirilen ilk buharlı gemi Bahriye tarafından kullanıl-
mış ve gemilerde buharlı döneme geçişte öncülük yapılmıştır. Ancak geminin gücünün yeterli olmadığını fark eden Sultan
Osmanlı İmparatorluğu’na gelen ilk buharlı gemi İngiliz yapımı II.Mahmud buharlı gemi edinme ve yapmanın gerekliliğine inan-

mıştır. 1827’de gelen ilk buharlı gemiyi, 1829 yılında gelen ikin- ra adı “Bahriye Mektebi” olmuştur.
cisi izlemiş ve müteakiben Amerikalı mühendis Foster Rhodes
tarafından yapılmış ilk buharlı gemi olan “Eser-i Hayr” adlı gemi 1861 yılında Sultan Abdülaziz tahta çıkmış ve donanmaya verdi-
26 Kasım 1837’de denize indirilmiştir. Bunu takiben Mesir-i ği büyük önemin etkisiyle eğitim sistemlerinde de gelişmeler ol-
Bahri (1838) ve Tair-i Bahri (1839) isimli gemiler takip etmiştir. muştur. Gerçekte buharlı savaş gemisi ilk kez Abdülmecit döne-
Buharlı gemilerin bu şekilde Türk sularında yer alması Türk De- minde donanmaya girmişse de bu geminin makine ile ilgili bütün
nizcilik Tarihi açısından adına “Buharlı Gemi Çağı” denilen yeni personeli, çoğu İngilizler olmak üzere yabancı teknik elemanlar-
bir çağın başlamasına neden olmuştur. 1 dan oluşmaktaydı, Bahriye Mektebi buhar sınıfından teknik per-
soneli yetiştikçe, zamanla yabancıların yerini Türkler almıştır.
Bu dönemde Tersane-i Amire’de sadece buharlı savaş gemileri
değil, Hazine-i Hassa Kumpanyası tarafından da ticaret maksat- Bu dönemlere ait ayrıntılı müfredat programları üzerinde faz-
lı buharlı gemi filosu kurulmuştur. Kurulan filonun temel maksa- la bilgi yoktur. Bununla beraber artık eğitimin içerisinde Fran-
dı ise Boğaz’daki yabancı gemilerle rekabet edebilmektir. Diğer sız hocalardan çok İngiliz eğitmenler görülmektedir. Sultan Ab-
bir deyişle yabancı gemilerin varlığı Osmanlı’da ticari buharlı ge- dülaziz tersanelerimizin geliştirilmesi için yapılan çalışmaların,
milerin kullanılmasında rol oynamıştır. Aynı zamanda Osmanlı’da İngiliz gemi inşaa teknolojisine dayandırılmasını istemiştir. Nite-
denizciliğin makineye dayalı sanayileşmeye de öncülük ettiğini kim Haliç’teki tersanelerimizde 1950 yılında bile, 70-80 yıl önce
söylemek mümkündür. 2 İngiltere’den getirilmiş olan bazı tezgahlar halâ kullanılmaktadır.
Eser-i Hayr ve Mesir-i Bahr-i vapurları Bandırma, Tekirdağ ve Mühendishane-i Bahriden yetişen buhar sınıfı elemanları-
İzmit’e yolcu ve yük taşımaya başlamıştır. Bu suretle Türkiye De- nın zamanla gelişen filoya yetmediği görülmüş ve 1885 yılında
nizcik İşletmelerinin temelleri atılmış oldu. Bu hatların açılması “Sefain-i Ticariye (Kaptan Mektebi)” açılmıştır. Bu okulun açılma-
ile düzenli bir vapurculuk işletmesine gerek duyulmuş ve bu ne- sının diğer bir nedeni de ticaret gemilerinde çalışan kaptanların
denle Tersane-i Amire emrinde 1838 yılında Tersane-i Amire Va- yetersiz görülmeleridir. Yeni yönetmeliğe uyularak İnşaatı Bahri-
purculuk Nezareti (Bakanlığı) kurulmuştur. Tersane-i Amire Va- ye bölümüne bir süre öğrenci alınmadığından, 1910-1920 yılla-
purculuk Nezareti her ne kadar yarı askeri yarı sivil olarak çalış- rı arasında bu bölümden mezun verilmemiştir. 1921-1924 yılları
makta ise de, tamamen sivil statüye uygun bir vapurculuk idare- arasındaki 4 yılda okulun inşaatı bahriye şubesinden yeniden 10
sinin kurulması uygun görüldüğünden 1843 yılında Fevaid-i Os- mühendis mezun olmuştur.
maniye İdaresi kurulmuş ve bu suretle Tersane-i Amire Vapurcu-
luk Nezareti’nin vapurları bu idareye devredilmiştir. “Osmanlı Devleti’ne batı tesiri ilk olarak askeri okullar vasıta-
sıyla olmuştur. Mühendishaneler Osmanlı Devleti’nde batı tar-
Bahriyenin Yurt Dışından Öğretim Üyesi Getirtilerek zı açılan eğitim kurumlarının ilk örneğini teşkil etmektedir. Açı-
Batı Tarzı Modern Eğitim, Mühendislik ve Yabancı Dil lan askeri okullara ilk defa dışarıdan hocalar getirilmiş ve ilk defa
Öğretimindeki Rolü Batı dilleri (İngilizce ve Fransızca) yabancı dil olarak öğretilme-
ye başlanmıştır. Askeri okullar Osmanlı’nın batıya açılan pence-
Tersane-i Amire’de “Darağacı Mahallinde” eski gemilerin çe- releri olmuştur.”
kildiği göz veya çeşm anlamındaki hangarların birinde başlatı-
lan bahri eğitim, kurum olarak “Hendesehane” veya “Riyaziye Bahriyenin Sivil Denizcilik Sektörüne İnsan Gücü
Mektebi” adıyla anılmaktadır ve 1773’e tarihlenen bu ilk yıllarda Kaynağı Olarak Rolü
Mühendishane ismi verilmemiştir. Fransız arşiv belgelerine göre
okulun resmi açılış tarihi 29 Nisan 1775’dir. 3 Bahriye Mektebi sivil denizcilik sektörüne yetişmiş insan gücü
kaynağı teşkil ederek toplumdaki önemli bir boşluğun doldurul-
1775 yılında açılmış olan Mühendishane-i Bahri Hümayun vası- masına öncülük etmiştir.
tasıyla Osmanlı toplumu modern bir eğitim sistemi ile tanışmış,
İngilizce ve Fransızca gibi dönemin önemli yabancı dilleri ilk defa Kaptan-ı Derya Gazi Hasan Paşa’nın isteğiyle Baron De Tott tara-
toplum hayatında yer almıştır. Mühendishane-i Bahri Hümayun fından 1775 yılında Hendesehane kurulmuş ve bu oluşumun ku-
1795 yılında açılan Mühendishane-i Berr-i Hümayun birleştiril- rumsallaşması 1776 yılını bulmuştur. Okul için Baron De Tott’un
miş, 1798 yılında tekrar ayrılmıştır. 4 Paris’e sipariş verdiği kitap listesine bakıldığında denizcilik, gemi
inşa ve matematik kitaplarının listede yer aldığı görülmüştür. Bu
Mühendishane-i Bahri Hümayun’un eğitimi matematik ve geo- askeri yapılaşmadan sonra Osmanlı İmparatorluğu’nda ilk sivil
metriye dayanıyordu. Ancak okuldan yetişenlerin çoğu daha çok denizcilik okulunun ne zaman açıldığı konusunda bugüne ka-
gemi inşaatında ve haritacılıkta başarılı oldukları görülür. Bunun dar ele geçen en eski belge 1848 tarihini taşımaktadır. 5 Ali Çe-
nedeni de değerli hocaların daha çok bu alanda yetişmiş olma- lebizade Mehmet Efendi isimli bir kişi, Tersane-i Amire’de sınava
larındandır. tabi tutulmuş ve bu konuda ders verebilecek yeterli bilgiye sa-
hip olduğuna karar verilerek, Kaptan Paşa tarafından kendisi-
Zamanla gelişen okula Haliç’teki bina yeterli gelmemiş ve okul ne “Deniz Fenleri”ni öğretmesi izni verilmiştir. Bu kişi Sakız Ada-
1845 yılında Heybeliada’ya taşınmıştır. Mühendishane-i Bahri sında yaşadığı için 1848 yılına kadar Avrupa’ya gitmek zorun-
Tanzimat Dönemi’ne kadar aynı adı taşımış ve Tanzimat’tan son- da kalan Sakızlı gençler artık bu mecburiyetten kurtulmuşlardır.

Heybeliada’da Tüccar Kaptan Mektebi
Ancak Ali Çelebizade Mehmet Efendi Ada’da çıkan bir yangın fe- nin kullanımı esnasında da özellikle çarkçı personelden hastane-
laketinde bütün mal varlığını kaybedince, okulu kapatmak zorun- lere görevlendirme yapılmıştır. Osmanlı Devleti’nde etüv üretimi
da kalmıştır. Dönem içinde yeniden okul açma çabaları başarı- ve kullanımının teknolojik gelişmenin Türk toplumunda yayılma-
sızlıkla sonuçlanmıştır. 1850-1851 yıllarına ilişkin bir kısım pa- sında Bahriyenin üstlendiği öncülüğe önemli bir örnek oluştur-
dişah iradelerinde, yabancıların okul açmalarına izin verilemeye- muştur. Avrupa’da 1870 yılından itibaren sabit etüvler “tebhir-
ceği, İstanbul’da Bahriye meclisince sınavdan geçirilerek ruhsat hane/dezenfeksiyon istasyonu” adı verilen özel mekânlara yer-
alınması gerektiği ifadelerine rastlanılmıştır. Bu da bize denizcilik leştirilerek yaygın olarak kullanıma girmiştir. İngiltere’de açılma-
okulu açma girişimlerini net olarak ifade etmese de bu potansi- ya başlanan dezenfeksiyon istasyonları başta Fransa olmak üze-
yelin olduğunu belirtmektedir. 6 re bütün Avrupa’ya yayılmış ve bütün salgın ve bulaşıcı hastalık-
larda, özellikle kolera salgınlarında, giysi ve eşyaların temizlen-
Bu hareketi takiben tarihçi Lütfi Efendi 1870’de Galata Perşem- mesinde yaygın olarak kullanılmıştır. 8
be Pazarı’ndaki Arap Cami içinde bir kaptan mektebi kuruldu-
ğunu yazmıştır.7 Osmanlı Devleti’nde etüv kullanımına baktığımızda; 1892 yılında
hemen hemen Avrupa’nın tamamı koleranın pençesinde kıvran-
1875 yılından itibaren yapılan yazışmalarda ise bir deniz ticaret maktadır. Salgın; Paris, Hamburg, Bakü ve Rus limanlarında çok
okuluna ihtiyaç olduğu konusunda yazışmaların yapıldığı görül- ağır seyretmektedir. Salgının dışında kalan ülkeler sadece Os-
müştür. Ancak ihtiyaç duyulan okulun açılması için gereken büt- manlı İmparatorluğu, İsviçre, İsveç ve Yunanistan’dır.9
çe 1886 yılı sonunda bulunmuş ve Tüccar Kaptan Mektebi açıl-
mıştır. Ancak çeşitli sebeplerle eğitime 1887 yılında başlanmış- Osmanlı Devleti salgını endişeyle izlerken korunmak amacıyla
tır. Okul Bahriye Mektebi’nin bitişiğindeki Hümayun Kasrı’na ta- yeni tahaffuzhaneleri hizmete sokmaya başlamıştır. Avrupa tre-
şınmıştır. Belgelere göre 1899 yılı itibariyle kapatıldığı tahmin niyle gelenlerin karantinaya alınması amacıyla Cisr-i Mustafa
edilen Tüccar Kaptan Mektebi sivil denizcilik hizmetlerinin ihti- Paşa’da 10 yapılan tahaffuzhane için acilen ithal edilen bir etüv, 9
yacını karşılamak üzere ülkemizde açılan ilk eğitim müessesesi Eylül 1892 tarihinde bir pülverizatör ile birlikte gönderilmiştir.11
olarak kabul edilmektedir.
Daha önce Kavak Tahaffuzhanesi’ne yerleştirilmiş olan etüv mü-
Bahriyenin Dezenfeksiyon Maksatlı Etüv Makinelerinin kemmel biçimde çalışmaktadır. Yedikule’deki Balıklı Rum Hasta-
Kullanımındaki Rolü nesi de ayni tipte bir etüv almıştır.12
Bahriyede yaşanan teknik gelişmenin paralelinde toplumun ar- 1893 Ağustosunda İstanbul’da patlak veren kolera ile mücade-
tan teknik ihtiyaçlarına yine Bahriye tarafından çözümler bu- le için görüş almak üzere Pasteur Enstitüsü’nden İstanbul’a da-
lunmaya başlanmıştır. Osmanlı Devleti’nde salgın hastalıkla- vet edilen Dr. Andre CHANTEMESS (1851-1919) şehirde yaptı-
rın yayılmasını müteakip eşyaların dezenfekte edilmesi mak- ğı incelemeler sonunda kolerayla en etkin mücadele yöntemle-
sadıyla Batı’da kullanılan “etüv makinesi”nin üretimi ve kulla- rinden birinin dezenfeksiyon olduğunu ve bunun da İstanbul’da
nımına karar verilmiş, makinelerinin basınçlı su buharı prensi- uygulanmadığını bildirerek tebhirhaneler/dezenfeksiyon ev-
bi ile çalışması nedeniyle bu konuda Bahriye Nezaretinin bil- leri açılmasını önermiş, bunun üzerine Gedikpaşa, Topha-
gi ve birikiminden istifade edilmiştir. İlk etüv üretimi Tersane-i ne ve Üsküdar’da üç tebhirhane yapılmıştır. Bu tebhirhanelere
Amire fabrikalarında Bahriye Merkez Hastanesi operatörlerinden Paris’ten getirtilen büyük boyda birer Geneste ve Herscher etü-
Dr. Ancelo BOHOR ile Çarkçı Sol Kolağası Mehmed Ali tarafından vü yerleştirilmiştir.13
yapılmıştır. Bundan sonra üretilen/temin edilen etüv makineleri-

Tersane-i Amire’de, Bahriye Nazırı Hasan Hüsnü Paşa(1832- uyum sağlaması ve yapılacak inkılaba zemin hazırlanması mak-
1903)’nın girişimiyle 10 Eylül 1891 tarihinde tebhir/etüv ma- sadıyla 02 Eylül 1925 (1341) tarihli, 2413 sayılı Bakanlar Kuru-
kinesi yapmak için Bâbıali’den iki ihtira beratı alınmış 14, 1892 lu Kararnamesi önemli bir aşamayı oluşturmaktadır. Bahse konu
‘de Tersane-i Amire Fabrikalarında etüv üretimine başlanmıştır. Bilumum Devlet Memurlarının Kıyafetleri Hakkında Kararname;
“Ordu ve donanma mensuplarıyla ilmiye sınıfına mensup olan-
Arşiv belgeleri, Tersâne-i Âmire’de üretilen etüv ve pulveriza- lardan ve yargıçlar gibi giysileri devletçe özel şekilde saptanmış
törlerin Yıldız Sarayı, askeri hastaneler, Hicaz’daki hastaneler, bulunanların dışında tüm devlet memurlarının giysileri dünya yü-
Gureba-yı Müslimin Hastanesi, Sinop ve İzmir Klazomen Tahaf- zündeki uygar ulusların ortak ve genel giysilerinin aynıdır. Yani
fuzhaneleri, Beyrut Karantinahanesi, Beyoğlu Kışlası, Abdülkadir gündüz ve gecenin değişik durumlarına ve resmi törenlere göre
Vapuru gibi değişik mekânlara yerleştirildiğine işaret etmektedir. giyilmek üzere değişik giysiler ve şapkalardır.” hükmünü amirdir.
Uygulama aşamasında günümüzde şapka olarak isimlendirilen
Bahriyenin Resim Dersinin Eğitim Müfredatına Alınma- viziyerli kep öncelikle Donanma’da kullanılmaya başlanmış, sıra-
sındaki Rolü sı ile Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alay Komutanlığı ve diğer kara
kuvvetleri unsurlarına yayılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuru-
Plastik sanatlar içerisinde önemli bir yer arz eden çağdaş resim luşu ile Ulu Önder ATATÜRK tarafından hedef olarak belirlenen;
sanatı, Türk Toplumunda egemen olan minyatür sanatının gölge-
sinde kalarak 1800’lü yıllara kadar önemli bir ilerleme kaydede-
memiştir. Toplum hayatının bir vesikası olarak da değerlendirilen
resim sanatı, fotoğrafın gelişmesine kadar toplumun kültürü ve
yaşayışına ait yegane görsel materyali oluşturmuştur. Türk Top-
lumunda çağdaş resim sanatının gelişimine İsmail Hakkı Bey ve
Fahri Kaptan gibi “Bahriyeli Ressamlar’ın” büyük katkıları olmuş-
tur. Bahriyenin çağdaş ressamlar yetiştirmesi, bahriye içerisin-
de zamanının ötesinde bir entelektüel anlayışın hakim olmasına
örnek olarak kabul edilmektedir. “19’uncu yüzyılda modernleş-
me adımları arasında, Mühendishane-i Bahri Hümayun’da resim
dersi müfredata dahil edilmiştir. Türk resim tarihinin ilk eserleri
bu okuldan mezun olan asker kökenli subaylar tarafından veril-
miştir.” Bahriyeli ressamlar olarak Çağdaş Türk Resim Sanatı’na
verdikleri eserler ile katkıları ön plana çıkan isimlerin başında İs- “Muasır Medeniyetler Seviyesine Ulaşmak” gayesi ile gerçekleş-
mail Hakkı Bey ve Fahri Kaptan gelmektedir. Kaptan-ı Derya Ah- tirilen ve toplum hayatının gelişmiş toplumlar paraleline getiril-
met Vesim Paşa, Seyit Ali Efendi, İbrahim Efendi, Fahri Efendi, İs- mesinde Şapka İnkılâbı’nın yürürlüğe konulmasında Bahriye’nin
mail Hakkı Bey, Hüsnü Tengüz, Haydar Reis (Nakkaş Nigari), Ha- rolü ve Bahriye’nin yeniliklere açık yüzü önemli bir yere sahip-
lit Naci ve Mehmet Ruhi Arel de bu konuda önemli eserlere imza tir. Toplumun Şapka İnkılabı ile yapılacak değişiklere hazırlanma-
atmış öncü şahsiyetlerdir. sı maksadıyla şapka giyilmesi uygulamasının, Bahriye’den baş-
latılmasının, Bahriye içerisindeki hakim kültürün sürekli değişi-
Bahriyenin sanata verdiği önem ve destek günümüzde Deniz me ve gelişme açık bir yapı arz etmesinden kaynaklanmıştır. 17
Kuvvetleri Komutanlığı tarafından geleneksel olarak düzenle-
nen “Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Resim Yarışması” birincisinin Bahriyenin Deniz Haritacılığındaki Rolü
“Bahriye Ressamı” ünvanı verilerek onurlandırılması ve bu vesi-
le ile Türk Resmi’ne çağdaş eserler kazandırılması gayreti ile en Türk bahriyesinin yetiştirmiş olduğu denizcilerin, haritacılık ala-
somut noktaya taşınmıştır. 15. nında sonraki nesillere önemli eserler bırakarak öncülük ettikle-
ri görülmektedir. Haritacılıkta sözü edilecek ilk Türk eseri, Mür-
Bahriyenin Sigortacılık Faaliyetlerinin Uygulanmaya Baş- siyeli İbrahim tarafından 1461 tarihinde çizilmiş olan haritadır.18
lamasındaki Rolü
XVI. Yüzyılda, sadece Türklerin değil, dünyanın da bilimsel temel-
“Denizcilik ve deniz taşımacılığı ile başlayan sigortacılığa Os- lere dayalı ilk seyrüsefer, hidrografi ve oşinografi kitabını yazan
manlı İmparatorluğu’nda getirilen ilk hukuki düzenlemeye Tem- Piri Reis, denizcilik tarihinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Piri
muz 1850 tarihli Kanunname-i Ticaret’in 29. maddesinde deniz Reis’in 1513 yılında tamamladığı dünya haritası eşsiz bir eserdir.
sigortasına değinilir.’’ Bu husus deniz sigortacılığının yaygınlaş- 1526 tarihinde Piri Reis tarafından yazılan “Kitab-ı Bahriye” ya-
masında önemli rol oynamıştır. 16 zıldığı günlerde eşi bulunmayan dünyanın ilk ekonomik ve sos-
yal coğrafya kitabıdır. “Kitab-ı Bahriye’yi” XVIII. yüzyılın son çey-
Bahriyenin Şapka Kullanımının Başlamasındaki Rolü reğine kadar kopyalanarak kullanılmaya devam etmiştir. Piri Reis
Bahriye’yi yazdıktan sonra 1528 yılında Amerika’ya ilişkin böl-
Toplum yaşamının bir yansıması olan ve toplumun dış görünü- gesel haritasını tamamlamıştır. Mevcut harita İzlanda, Grönland,
şünün temelini teşkil eden giyim ve kuşam alanında değişikler, New Founland, Azor Adaları, Florida, Küba ve Orta Amerika böl-
Şapka İnkılabı ile hayat bulmuştur. Şapka İnkılabına toplumun gelerini son derece doğru göstermektedir.

XVI.Yüz yılda Osmanlı deniz haritacılığının doruk noktalarından tadır. Denizlerle sıkı bağlantılara ve güçlü bir donanmaya sahip
biri de 1567 tarihli Ali Macar Reis Atlası’dır. Atlas; Karadeniz, olan Osmanlılar, yüzmeye de aynı ölçüde önem vermişlerdir. As-
Akdeniz ve Avrupa’nın Atlantik kıyılarını kapsayan altısı deniz, keri eğitim içindeki yüzme çalışmaları Türk yüzme tarihinin te-
biri dünya haritası olmak üzere toplam yedi haritadan oluşmuş- melini oluşturmuştur.
tur. XVI.yüzyıla tarihlenen ve kim tarafından yapıldığı bilinmeyen
İstanbul Arkeoloji Müzesi arşivlerinde bulunan Atlas-ı Hümayun Ülkemizde yelken sporunun başlangıcı ise yine Bahriye ile başlar.
ise sekiz adet tipik deniz haritasını içermektedir. Buna ilave ola- XVIII.Yüzyılda da Marmara Denizi’ni süsleyen ilk yelkenciler bah-
rak bugün Venedik’teki Correr Müzesi’nde bulunan ve 1590 yı- riyelilerdir. Osmanlı Bahriyesi’nde eğitim için kullanılan yelkenli
lında Menemenli Mehmet Reis tarafından yapılan Ege Denizi Ha- okul gemilerindeki subay ve subay adaylarının özel yelken san-
ritası Osmanlı Sarayı’na ya da makam sahibi kişilere sunulma- dallar yaptırarak gezi için kullanmaları, amatör Türk yelken spo-
dan günümüze ulaşan tek haritadır. runun başlangıcı olmuştur. Deniz Harp Okulu’nun Nüvid-i Fütuh
Yelkenli Gemisi’yle Belkıs, Yunus ve Martı adlı kotraları öğrenci-
lerin yelkeni sevmelerinde büyük rol oynamıştır.
Yelken sporu alanında Türkler tarafından kazanılan ilk kupa

1898 yılında dönemin Bahriye mektebi öğrencisi Münir Paşaza-
de Faik Bey (Seyfioğlu) ve yakın arkadaşı Mehmet Ali Efendi ta-
rafından, Afacan adlı yelkenliyle Prinkipto Yat Kulübünce organi-
ze edilen bir seri yarış sonunda kazanılmıştır.20
Bahriye’nin Kuru Havuz İnşasındaki Rolü
Istanbul Tersanesinde Yapılan Ilk Kuru Havuz
Osmanlı Tersanelerindeki ilk kuru havuz (günümüzde üç nolu

kuru havuz olarak bilinir.) III.Selim döneminde 1797-1800 ta-
rihleri arasında Mühendis Rhode’nin öncülüğündeki İsveçli mü-
hendislerce inşa edilmiştir. İkinci kuru havuz ise 1821-1825 yıl-
ları arasında Mühendishane’de hocalık yapan baş mühendis
Abdülhalim Efendi ile ilk kuru havuzun inşasında görev alan Ma-
Piri Reis’in 1513 Tarihli Dünya Haritası nola Kalfa tarafından yapılmıştır.
Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerindeki genel durum

denizcilik ve haritacılık alanında da kendini göstermiştir.Bu dö-
nemde Katip Çelebi ve Ali Macar Reis haritaları dikkat çek-
mektedir. Osmanlı döneminde matbaa makinesi ile ilk harita
İbrahim Müteferrika tarafından 1724 yılında basılmıştır. 1909 yı-
lında Bahriye Nezareti Erkan-ı Harbiye Dairesine bağlı “Mesaha-i
Bahriye ve Seyr-i Sefain Şubesi” adı altında bir teşkilat kurulmuş
ve 1911 yılında tamamen bağımsız bir kurum olmuş ve Deniz
Matbaası ve yayınları buraya bağlanmıştır.19
Bahriyenin Kürek ve Yelken Sporunun Yaygınlaşmasın-

daki Rolü
Türkiye’de modern anlamda yüzme sporu 1910’lu yılarda baş-

lamıştır. Fakat yüzme tarihinin kökeni çok eskilere dayanmak- Yüzer Havuz, Hüseyin Bey, İstanbul Deniz Müzesi

Bahriyenin Türk Savunma Sanayisinin Gelişimindeki Rolü nuçlar deneysel yöntemler ile doğrulanmıştır. Geminin, tanımlan-
mış şok yüklerine dayanımı da dahil olmak üzere yapısal muka-
Bahriye’nin Türk Savunma Sanayisi’nin gelişimine öncülük ettiği vemetinin analizi, oluşturulan detaylı 3 boyutlu sonlu elemanlar
en önemli çalışmalar MİLGEM ve GENESİS Projeleri’dir. modeli kullanılarak icra edilmiş, gemi tasarımı Türk Loydu tara-
fından klaslanmıştır.
MİLGEM Projesi
MİLGEM Projesi ile teknolojik ve askeri açıdan kritik sistem-
Denizaltı Savunma Harbi (DSH) ve Karakol Gemisi Projesi olarak lerde millilik gerçekleştirilmiş, bu kapsamda ilk kez yurt içi
başlatılan MİLGEM (Mili Gemi) Projesi kapsamında azami yurt içi kurum/kuruluşlar tarafından milli imkanlarla geliştirilen sonar,
katkı payı ile toplam 8 adet geminin tasarım ve inşası öngörül- top atış kontrol sistemi, düşük yakalanma olasılıklı (LPI) radar,
müştür. Mevcut yetenekleriyle fırkateyn ile karakol gemisi ara- stabilize makineli tüfek (STAMP), geminin manyetik izini azaltı-
sında bir spektrumda yer alan korvetlerin inşası ile kıyıya daya- cı degaussing sistemi, kızıl ötesi iz yönetimi ve lazer ikaz sistemi
lı harp alanındaki yeteneklerinin geliştirilmesi öngörülmektedir. gibi geleceğe ışık tutan çok önemli atılımlar yapılmıştır.
Gemilere helikopter konuşlanması ile DSH imkan ve kabiliyetleri
artırılmış, Harpoon ve 76 mm top entegrasyonu ile etkin su üstü MİLGEM Projesi ile elde edilen bilgi ve tecrübe birikimi, ortaya
harbi yeteneği kazandırılmıştır. Gemi, sahip olduğu verimli ve es- çıkan sonuçların değerlendirilmesi ile önümüzdeki dönemlerde
nek CODAG (Combined Diesel and Gas Turbine) tahrik sistemi daha da pekiştirilerek, Deniz Kuvvetlerimiz’in ihtiyaçları çerçe-
konfigürasyonu ile 29+ knot sürat yapabilmektedir. vesinde, ileri teknolojiyi haiz harp silah ve sistem konfigürasyo-
nuna sahip su üstü ve sualtı platformlarının geliştirilmesi amaç-
lanmaktadır.
GENESİS Projesi :
Deniz Kuvvetleri Komutanlığının geçmiş yıllarda gerçekleştirdi-

ği projelerden kazandığı tecrübeler ve teknolojideki gelişmeler
neticesinde, 2000’li yıllarda gereksinim duyduğu Savaş Yöne-
tim Sistemleri (SYS) için çok işlevli operatör konsollarının, altsis-
tem arayüz donanımlarının, savaş sistemi veri, video ve muha-
bere ağlarının, bu donanımlar üzerinde çalışacak ara katman ve
uygulama yazılımlarının azami milli olanaklar ve hazır ticari ürün
kullanımı ile yurt içinde üretilmesini sağlamak amacıyla başlatı-
MİLGEM Projesi için 15 Şubat 2000 tarihinde Savunma Sana-

yi İcra Komitesi başlangıç kararı alınmış ve 12 Mart 2004 tari-
hinde İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda teşkil edilen MİLGEM
Proje Ofisinin kurulmasıyla da tasarım faaliyetlerine başlanmıştır.
MİLGEM Projesi’nin birinci gemisi olan TCG HEYBELİADA

(F-511) 27 Eylül 2011, ikinci gemisi olan TCG BÜYÜKADA
(F-512) 27 Eylül 2013 tarihinde hizmete girmiştir.
MİLGEM Projesi’nde, ilk kez bir savaş gemisinin yerli ola-

rak geliştirilen savaş yönetim sistemi (GENESİS) entegrasyonu
da dahil olmak üzere tüm tasarım, entegrasyon ve analiz aşa-
maları tamamen milli olarak gerçekleştirilmektedir. Türk Deniz
Kuvvetleri; MİLGEM Projesi gibi milli gemi inşa projeleri ile dağı-
nık halde bulunan yerli/milli bilgi ve tecrübe birikiminin bir ara-
ya getirilmesini, çok sayıda yerli sanayi kuruluşları, üniversiteler
ve bilimsel kurumları da yönlendirerek Türkiye’de yerli harp ge- lan proje, ilk olarak G-Sınıfı fırkateynlere uygulanmıştır. Bu prog-
misi tasarım ve inşa kabiliyetinin yerleştirilmesini ve geliştirilme- ram ile G-Sınıfı fırkateynlere modern savaş kabiliyeti kazandır-
sini hedeflemiştir. manın yanı sıra, Deniz Kuvvetleri Komutanlığının çeşitli gereksi-
nimlerine yönelik deniz savaş sistemlerinin geliştirilmesi, üretimi
MİLGEM Projesi kapsamında, tekne formu geliştirme çalışmala- ve lojistik desteğinin sağlanması için milli endüstride gerekli bi-
rı sırasında direnç, denizcilik, manevra, dinamik ve statik stabi- rikim ve altyapının oluşturulması da hedeflenmiştir.
lite özelliklerini dikkate alacak şekilde çok kriterli optimizasyon
çalışmaları icra edilmiş, kendisini kanıtlamış bilgisayar program- GENESİS Savaş Sistemi’nin bütün yazılım ve donanımları Türk
ları kullanılarak icra edilen sayısal analizlerden elde edilen so- Deniz Kuvvetleri Araştırma Merkezi Komutanlığı tarafından di-

zayn edilmiş ve patenti Deniz Kuvvetleri Komutanlığı adına alın- a. Türkiye’de ilk kez fırkateyn gibi çok maksatlı bir savaş ge-
mıştır. Geliştirilen sistem milli sanayiye aktarılmıştır. misinin Savaş Yönetim Sistemleri mimarisi Deniz Kuvvetleri
Komutanlığının tarafından milli olarak ve dağıtık mimari şeklin-
Bu proje ile G-Sınıfı fırkateynlerimize modern, güvenilir, yüksek de tasarlanmış, uygulama yazılımları kapsamında 3 milyon satır
performanslı bir sistem kazandırılmış olup, açık mimari sayesin- kaynak kod geliştirilmiş ve ayrıca geçmiş yıllarda sahip olunan
de gelecekteki genişlemelere de olanak sağlanmıştır. Bu prog- yazılımlar güncellenmiş/modifiye edilmiş,
ram kapsamında, dünyada ilk kez FFG-7 sınıfı fırkateynlerin si-
lah kontrol konsolları modern Savaş Yönetim Sistemi olan GENE- b. G-sınıfı fırkateynlerimizin sensör ve sistemlerinin bu mimari-
SİS ile değiştirilmiştir. ye entegrasyonunu sağlayan yazılımlar dünyada ilk kez bu plat-
formlara özgün ve milli olarak geliştirilmiş,
GENESİS mimarisi, donanımları ve uygulama yazılımlarının bir
kısmında yapılacak uyarlama ile sistemin başka platformlara c. Altyapı yazılımları kapsamında ara katman yazılımı
uygulanabilmesi mümkün hale gelmiştir. Böylece önemli de- (GENIEWARE), taktik bilgi ekran yazılımı ve konsol temel yazılım-
niz platformlarımızın Savaş Yönetim Sistem gereksinimleri mil- ları milli olarak hazırlanarak test edilmiş,
li endüstri yardımıyla karşılanmış, ülkemizde çok önemli tasar-
ruflar sağlanmış ve görev-kritik sistemlerde dışa bağlılık orta- ç. Bahse konu yazılımların gemide kullanılmasından önce de-
dan kaldırılmıştır. nenmesi maksadıyla ihtiyaç duyulan simülasyon yazılımları ge-
liştirilmiş ve simülasyon ortamı tesis edilmiştir. 21
GENESİS projesinin endüstriye aktarım süreci sonunda ilk uy-
gulama olarak Milli Gemi (MİLGEM) Projesi Savaş Yönetim Bahriye’nin Müzik Alanındaki Rolü
Sistemi’nin GENESİS temelli olarak milli endüstri tarafından ger-
çekleştirilmesi sağlanmıştır. Deniz Harp Okulu öğrencileri olan Erkan GÜRSAL, Durul GEN-
CE ve Erkut TAÇKIN’ın öncülüğünde Türkiye’nin ilk rock’n roll
Sonuç olarak, 2012 Ağustos ayı itibarıyla 8 gemilik GENESİS grubu 1955’te Somer Soyata Topluluğu ismiyle kurulmuştur. Bu
Projesi tamamlanmıştır. Halen projenin Link-16 entegrasyonları grup ülkemizde rock’n roll müziğin filizlenmesinde büyük rol oy-
devam etmektedir. Proje ile; namıştır.

DİPNOTLAR
1. Zeki ARIKAN, Lütfü SANCAR, “XVIII.Yüzyıl Başından, XX.Yüzyıla Kadar Türk Denizcilik Tarihi”, Deniz Basımevi Müd.,2009,
İstanbul, s.132-133 .
2. Levent DÜZCÜ, “Yelkenliden Buharlıya Geçişte Osmanlı Denizciliği, 1825-1855”, Gazi Üniversitesi, 2002.
İstanbul, s.277.
4. Ali İhsan GENCER, “Bahriye’de Yapılan Islahat Hareketleri ve Bahriye Nezaretinin Kuruluşu (1789-1867)”, Türk Tarih Kurumu,
Ankara, 2001, s.46.
5. Ali İhsan GENCER, “Sakız Adasında Açılan Özel Bahriye Mektebi”, Güney Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi,Sayı 8-9,
(1979-1980),s.104.
6. Ali İhsan GENCER, Tarih Enstitüsü Dergisi, s.416.
7. Osman ERGİN, “İstanbul Mektebleri ve İlim, Terbiye ve Sanat Müesseseleri Dolayısıyla Türkiye Maarif Tarihi”, C:I-II,İstanbul, Eser
Matbaası, 1977,s.664.
8. Donanma Komutanlığı’nca hazırlanmıştır.
9. Nuran Yıldırım:”Disinfecting Stations in Ottoman Empire”, Science in Islamic Civilisation. Proceedings of the internati-
onal symposia “Science Institutions in Islamic Civilisation” and “Science and Technology in the Turkish and Islamic World”.
Ed. Ekmeleddin İhsanoğlu-Feza Günergun. İstanbul 2000, s.269.
10. Frank Clemow: The Cholera Epidemic of 1892 In The Russian Empire. London-New York 1893. ; Dr. S. Kamil:”Kolera İstilaları”,
Maarif, C.5, No.124 (25 Teşrinisâni 1309/7 Aralık 1893), s.311.
11. Cisr-i Mustafa Paşa, Edirne’nin 30 km kuzeyinde bugün Bulgaristan sınırları içindeki Svilengrad kasabası. Bkz. Nuran Yıldırım:
“Edirne’de Kolera Salgını-,I. Edirne Tıp Tarihi Günleri Bildirileri, 3-4 Ekim 2001 “Dr. Rıfat Osman Anısına”(1874-1933). Yay.Haz.
Ender Bilar, Edirne 2001,s.62.
12. Revue Médico-Pharmaceutique, C.5, No.10(15 Novembre 1892),s.159. ; Nuran Yıldırım: “Edirne’de Kolera Salgını-,I. Edirne
Tıp Tarihi Günleri Bildirileri, 3-4 Ekim 2001 “Dr. Rıfat Osman Anısına”(1874-1933). Yay.Haz.Ender Bilar, Edirne 2001,s.62-63.
13. Revue Médico-Pharmaceutique, C.5, No.6(30 Juin 1892),s.95.
14. Nuran Yıldırım:”1893’te İstanbul’da Kolera Salgını”, Tarih ve Toplum, S: 129(Eylül 1994), s.14-25.
15. BOA. MV.84/84(24 Za.1312/19 Mayıs 1895).
17. Ekonomi Bilimleri Dergisi Cilt 4 No 1, 2012 ISSN:1309-8020.
19. Cevat ÜLKEKUL, Türk Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Çalışmalarının 1990 Öncesi Tarihi, Ankara, 2009, s.8.
İstanbul, s.277.
21. www.istanbulyelken.org.tr.
22. Dz. K. Teknik Başkanlığı

Rodos Adası’nın Fethi
Piri Reis’in Rodos Adası Haritası 1
RODOS ADASI’NIN FETHİ
Rodos’un , Devlet-i Aliyye 2 tarafından fethini zaruri kılan siyasi ve stratejik sebepler, fethin önemi, kara ve deniz unsurları
tarafından, deniz aşırı müşterek bir askeri harekat olarak icra edilmesi noktasındaki önemli hususlar, topçu ve istihkam
unsurlarının bu harekatta etkileri analiz edildiğinde elde edilen veriler, bu harekatın bugün bile askeri okullarda, bir ders olarak
okutulması gerektiğini göstermektedir.
Hazırlayan •• P. Bçvş.Müslüm AYDEMİR *
R odos’un, Devlet-i Aliyye tarafından

fethinin asıl amacı, Akdeniz’de Os-
tir. Donanmanın hazırlanması, Kara Or-
dusunun karadan ve daha sonra da de-
gibi hususların analiz edilmesi, bu hare-
katın safhalarının anlaşılabilmesi açısın-
manlı hakimiyetini kurmaktır. Adanın ve nizden adaya intikali, adanın karadan ve dan önem arz etmektedir.
ona bağlı olan diğer adaların fethiyle bir- denizden kuşatılması, kuşatma ve kuşat-
likte Doğu Akdeniz’in kontrolü Devlet-i ma esnasındaki Türk Topçusunun ve İstih- Rodos adası, Doğu Akdeniz’de ki on iki
Aliyye’nin eline geçmiştir. Rodos’un fet- kam (Lağımcı) unsurlarının kalenin güç- adanın en büyüğüdür. Anadolu’nun gü-
hi, deniz aşırı bir harekat olması sebebiy- lü surlarının aşılmasında ve ele geçirilme- neybatısında olup Anadolu’ya en ya-
le Donanma ve Kara Ordusu tarafından sindeki önemli rolü, yirmi bin şehidimi- kın adalardan birisidir. Tarih boyunca çe-
müşterek bir harekat olarak icra edilmiş- zin ve binlerce gazimizin kahramanlıkları şitli milletlerin idaresi altında kalmış-

tır. Milattan önceki devirlerde Mısır, Mezopotamya, Girit, Hitit, Anadolu’da siyasal birliğini sağlayan Devlet-i Aliyye’nin denizler-
Yunan uygarlıkları ada da hüküm sürmüştür. M.Ö. 300’lü yıl- de de gelişmeye başlayınca güvenliği açısından kendisinin tabi
larda Anadolu’nun Menteşe bölgesinde Kayralılar yaşamaktay- uzantısı olarak gördüğü Ege adalarına yönelik ilgisi kaçılmaz-
dı. Bu devirde Rodos’ta ilk kalıcı yerleşim Fenikeliler tarafından dı. Fatih Sultan Mehmet’e kadar Osmanlı Padişahları Rodos ve
yapılmıştır. 3 On iki ada ile doğrudan ilgilenme fırsatı bulamadı. Rodos Şö-
valyelerinin Türkler aleyhinde kurulan ittifaklara girmeleri, kor-
Ada M.S. 672 yılına kadar Bizanslıların elindeydi. 672 yılında san gemilerine yataklık etmeleri ve zaman zaman Anadolu kıyı-
Emeviler tarafından Bizanslılardan alındı. Fakat 680 yılında tek- larına saldırmaları, Haçlı donanmalarının Rodos civarındaki ada-
rar Bizanslılara geçti. Türklerin 1071 Malazgit zaferinden sonra larda üstlenmeleri, Devlet-i Aliyye ile Rodos Şövalyelerini kar-
Anadolu’ya yerleşmesini takip eden yıllarda Selçuklu fetihlerin- şı karşıya getirdi.
den ayrı olarak hareket eden Çaka Bey, Batı Anadolu kıyıların-
da kurduğu donanma ile; Midilli, Rodos, Sakız, Sisam gibi adala- Buranın fethi, Devlet-i Aliyye’ye yeni ilhak edilmiş olan Mısır, Su-
rı ele geçirerek beyliğinin sınırları içine kattı. Fakat Çaka Bey’in riye ve Doğu Akdeniz sahillerinin emniyeti bakımından da önem-
Bizans entrikaları neticesinde damadı I. Kılıçarslan tarafından öl- liydi. Rodos Şövalyeleri, Hıristiyanlığın, Osmanlı hac, ticaret ve
dürülmesi sonrası Rodos ve diğer Ege adaları üzerindeki Türk ulaşım yolu üzerinde ki engel durumunda ki bir kalesiydi. Ay-
hakimiyeti sona erdi. rıca Suriye’de Osmanlıya isyan eden Canberdi Gazaliye yardım
etmişlerdi. Bundan başka Rodos’ta bulunan Cem Sultanın oğlu
Doğu Akdeniz ticareti açısından büyük öneme sahip Rodos ve Murat’ı taht varisi olarak ortaya sürmüşlerdi. Ayrıca kalelerinin
on iki ada önce Venedik (1082) daha sonra Cenevizlilerin (1248) sağlamlığına güvenmekte olan Rodos Şövalyeleri, korsanlıkları-
eline geçti. 1264’ lü yıllarda Bizans İmparatoru, adayı kardeşine na devam ediyorlar, bir taraftan Müslümanların yollarını kesip
verdi. 1300’de Menteşe Beylerinden Mesut Bey adanın bir kıs- gemilerini alıyor, öbür taraftan da Osmanlı sahillerine ardı arası
mını ele geçirdi. Ancak Rodos Şövalyeleri ( Saint-Jean Şövalye- kesilmeksizin saldırılarda bulunuyorlardı. Bundan başka beş altı
ler) yaptıkları akınlarla önce Rodos’u daha sonra On iki Ada’nın bin civarında Müslümanı esir alıp adalarında onlara işkence yap-
tamamını ele geçirmişlerdir. Saint-Jean şövalyelerinin 1309 tari- tıkları da biliniyordu.
hinde Filistin bölgesinden adaya gelip yerleşmesiyle Ada’da 217
yıl sürecek olan Rodos Şovalyeleri dönemi başlamıştır. 4
Bu tarihten sonra Rodos, Hıristiyanların doğudaki en önem-

li merkezi ve ileri karakolu hâline gelmiştir. Anadolu ve Mısır’a
yönelik Haçlı seferlerinde üs olarak kullanılmıştır. Osmanlı döne-
minde ise, İzmir’de sahip oldukları kale sayesinde bölgede tutu-
nabilen şövalyeler, Timur zamanında kalelerinin yıkılması üzeri-
ne burayı terk etmek mecburiyetinde kalmışlardır. Ancak Fetret
Devri’nin olağanüstü şartlarında Sultan Çelebi Mehmet; şövalye-
lerin İzmir üzerinde hak iddia ederek yeni bir karışıklık çıkarma-
larını engellemek için onlara Bodrum Kalesi’ni vermiştir.
Rodos adası 20 Aralık 1522’ de Devlet-i Aliyye tarafından Ka- Rodos’un Fethi 6
nuni Sultan Süleyman döneminde feth edilmiştir. 390 yıl Os-
manlı egemenliğin de kalan ada 1522-1912 yılları arasında Os- Kanuni Sultan Süleyman, Belgrad’ı fethettikten sonra, Avru-
manlı adalarından oluşan bir sancak olmuştur. 1821’de Mora’ palıların kendi içişleriyle uğraşmalarından da istifade ederek,
da başlayan Yunan isyanı çok geçmeden Rodos’a yayıldıysa da, Rodos’u fethetmeye karar verdi.Bu sırada Avrupa devletleri de
Devlet-i Aliye adaya yeni birlikler göndererek isyanı bastırmıştır. birbirleri ile mücadele halinde bulunduklarından, Rodos ile ilgile-
nebilecek durumda değillerdi. Rodos ile ilgilenebilecek tek dev-
1912 yılında çıkan Trablusgarp savaşı sırasında, İtalyanların let olan Venedikliler de yapılan ticaret antlaşması ile pasif hale
on iki adayı almasıyla (18 Ekim 1912 tarihli Uşi Antlaşmasıyla) getirilmişti.
Rodos adası İtalyanların olmuştur. 1942 yılına kadar İtalyanların
geçici hakimiyetin de kalan ada, II. Dünya Savaşı sırasında, önce İşte bu siyasi ve stratejik sebeplerden dolayı, Kanuni
Almanların sonra da İngilizlerin işgaline uğramış ve Paris Antlaş- Sultan Süleyman tarafından; Rodos adası, bağlısı on iki ada ve
ması ile de Yunanistan’a verilmesi kararlaştırılmış, böylece ada Bodrum kalesi beş aylık uzun ve yorucu bir kuşatmanın ardından
7 Mart 1947’de resmen Yunan egemenliğine geçmiştir. 5 20 Aralık 1522’ de fethedilmiştir.
Rodos’un fethini zaruri kılan bazı siyasi ve stratejik sebepler var- Kanuni Sultan Süleyman yukarıda belirttiğimiz siyasi ve stratejik
dı. 1309’dan beri Rodos ve etrafındaki adaları elinde bulundu- nedenlerle Rodos problemini halletmek istiyordu. Sorunun çözü-
ran Saint Jean Şövalyeleri buraları askeri bir üs olarak kullan- mü için Sultan Süleyman, Rodos Şövalyeleri üzerine yapılacak
makta idiler. sefer için askeri hazırlıkların yapılması emrini verdi. Ordunun ba-
şına ikinci vezir Pulak Mustafa Paşa’yı getirdi.

Askeri harekât başlamadan önce Padişah ada halkına ve şöval- Padişah Kanuni Sultan Süleyman’ın komutasındaki kara ordusu,
yelere hitaben elçi vasıtasıyla bir mektup gönderdi. Bu mektup Üsküdar-Kütahya-Denizli-Muğla-Marmaris yolu ile 28 Temmuz
tarikat lideri Philippe Villers de I’Isle Adam’a takdim edilmiştir. da Rodos adasına geçer ve yüz bin kişilik ordu surlar boyun-
Mektup da adanın teslim edilmesi halinde devletin alacağı ted- ca mevzilenir. (Adanın fethinden sonra, dönüşte ise Marmaris-
birleri ve uygulamaları içermektedir. Fakat bu mektuba olumlu ya Muğla-Alaşehir-Akhisar-Bursa-Üsküdar yolu kullanılmıştır.) Bu
da olumsuz herhangi bir cevap alınamamıştır. esnada İngiliz, Fransız, İtalyan, İspanyol, Alman ve Portekizlilere
mensup şövalyelerden oluşan Rodos Şövalyeleri ise kalenin beş
Sefer için iki güzergâh belirlenmiştir. Kanuni komutasında- ana burcunu müdafaaya başlamışlardır.8
ki ordunun karadan, Mustafa Paşa komutasındaki donanma-
nın ise denizden yola çıkması kararlaştırılmıştır. Gerekli hazır- Devlet-i Aliyye gerek kara ordusu, gerek donanması için sefer
öncesi lojistik olarak büyük hazırlıklar yapmıştır. Ordunun ve do-
nanmanın sefer güzergahında, ordugah kurulacak ve liman yapı-
lacak yerler tespit edilmiştir. Sefer öncesi bu güzergahlarda gö-
revli sancak beyleri tarafından, yerinde ve zamanında, askerler
ve hayvanlar için yiyecek, içecek ve ihtiyaç duyulan her türlü ik-
mal maddesinin hazır bulundurulması için gerekli tedarik çalış-
malar yapılmıştır. Bu bölgelerin emniyeti ve asayişi, istihbarat ve
istihbarata karşı koyma planları yapılmış ve başarıyla uygulan-
mıştır. Ayrıca düşmana korku salmak için bölgede ki gayri müs-
lim halk kanalıyla psikolojik harekat teknikleri uygulanmıştır. Tüm
bunlar Devlet-i Aliyyen’in sefere verdiği önemi ve başarısının ar-
kasında ki sırrı ve detaylarını oluşturmaktadır.
Kanuni Sultan Süleyman’ın 28 Temmuzda adaya gelmesinden

bir gün sonra 29 Temmuzda Rodos Kalesi kuşatması başlamış-
tır. Çarpışmalar ise 1 Ağustos’ta Alman burcuna top atışı ile baş-
lamış, Kanuni otağını Kızıltepe mevkiinde kurarak kuşatmayı bu-
radan idare etmiştir. Adaya yönelik Osmanlı saldırıları yaklaşık
beş ay süren kuşatmadan sonra Şövalyelerin teslim olmasıyla
sona ermiştir. İki taraf arasında 21 Aralık 1522 tarihinde yapılan
anlaşmaya göre aşağıda belirtilen şartlar dâhilinde şövalyelerin
adayı boşaltmalarına müsaade edilmiştir.
1. Şövalyeler 10 gün içerisinde Rodos ve On iki ada’yı tahli-

ye edecekler, taşıyabildikleri her şeylerini beraberinde götü-
rebileceklerdir.
Rodos Adası Haritası 7
2. Rodos’ta bulunan Müslüman ve Hıristiyan bütün esirler, Türk-
lere iade olunacaktır.
lıklar yapıldıktan sonra Osmanlı donanması 4 Haziran 1522’de
İstanbul’dan yola çıktı. Donanma 300’ü savaş, 400’ü nakliye ol- 3. Rodos limanı 10 günlük tahliye müddeti içinde, Yeniçeri
mak üzere, 700 gemiden oluşuyordu. Asker sayısı ise 100 bin ki- Ağası’nın kumandasında 4.000 Yeniçeri tarafından işgal edi-
şiydi. Akdeniz’e yaydığı saldırı yankıları ve korkusu ile Avrupa’ya lecek ve bunlar tahliyeye nezaret edeceklerdir.
dehşet veren büyük kaptan Kurdoğlu Muslihuddin Reis, Kazdağ-
ları sahilinde Osmanlı Donanmasına gemileriyle katılmıştır. Bu 4. Türk ordusu tahliyenin sonuna kadar kaleye 1 milden fazla
kumandanın görüş ve önerilerinden Mustafa Paşa fevkalade is- yaklaşmayacaktır.
tifade etmiştir.
5. Antlaşmanın uygulanma süreci boyunca Şövalyelerin Grand
Donanma, Sakız adasına ulaşınca demir atıldı. Çeşme ve Sakız - Croix payesine haiz ileri gelen 25’i, tarikat dışında Rodos
adası arasında ki boğaz bir liman haline getirildi. Donanma bu- şehrinin ileri gelenlerinden diğer 25 kişi ile beraber, Türk
rada kısa bir süre kaldıktan sonra Sisam Boğazına geçerek yo- ordugâhında esir olarak kalacaktır.
luna devam etti. Rodos’a civar olan adalardan Herkit önüne var-
dıklarında emirlerden Kara Mahmut’a birkaç gemi verilerek sa- 6. Halktan isteyenler şövalyeler ile beraber Avrupa’ya gidebile-
hildeki şatonun zaptı emredildi ve birkaç saat içerisinde kale fet- cektir.
hedildi. 24 Haziran’da karaya, donanma da bulunan öncü asker-
ler çıkarılmaya başlanmıştır. 7. Türkler şehre girdikten sonra yağma yapmayacaklardır ve
kimseyi esir almayacaklardır.

8. Halka 5 yıllık vergi muafiyeti getirilecektir. hi ancak, İstanbul’un fethinde olduğu gibi güçlü toplar, akıllı ve
mühendislik kabiliyeti yüksek istihkam unsurları, iyi komutanlar
9. Katolik mezhebine de, Ortodoks mezhebi gibi hürriyet veri- ve kahraman askerlerle, sabır, inanç, azim ve kararlılıkla müm-
lecektir.9 kün olabilirdi.
Rodos’un düşmesinden sonra imzalanan bu antlaşma ile Ro- Bütün Ağustos ayı, karşılıklı top ateşi ve yine karşılıklı lağım aç-
dos ve Ege Adalarındaki 213 yıllık Şövalyeler devri sona ermiş- makla geçti. Açılan top ateşiyle, kalede mühim tahribat yapılma-
tir. Rodos’un fethi sonrası kalenin muhafazası için 500 hisar eri sına rağmen, bu tahribat kısa zamanda düşman tarafından ka-
ile 500 yeniçeri nöbetçi bırakılmıştı. Ayrıca Sancak Bey’in emri- patılıyordu. Türk lağımcılarının, devamlı, Rodos burçlarının altı-
ne 4 kadırga ve 5 kayık tahsis edilmiştir. Kuşatma süresince ha- na açtıkları lağımlar, Avrupa’nın en meşhur mühendisi olup, şö-
rap olan kule ve surların tamiri için hendeklerin temizlenmesine valyelere yardıma gelen Gariele Martinengo’nun mukabil lağım-
Anadolu Beylerbeyi Kasım Paşa memur edilmiştir. larıyla karşılaşıyor ve yer altında korkunç boğuşmalar oluyordu.
29 Temmuz 1522 ‘de karadan ve denizden kuşatma başlamış- Bu arada, 4 Eylül günü, İleki Adasının da Kara Mahmud Reis ta-
tı. Rodos kalesinin surları çok yüksek ve kalındı. Rodos’un fet- rafından zaptı haberi geldi. Kahraman Reis, kendisi de ön saflar-
Rodos’un Fethi10

da çarpışırken şehit olmuş, fakat ada ele geçirilmişti. 6 Eylül’de ve ona bağlı olan diğer adaların fethiyle birlikte Doğu Akdeniz’in
ise, Rodos’un kuzeybatısında bulunan İncirli Adası teslim oldu. kontrolü Devlet-i Aliyye’nin eline geçmiştir. Rodos’un fethi, deniz
Bu günlerde Rodos Kalesinin İngiliz Burcunun güney kısmı, ba- aşırı bir harekat olması sebebiyle Donanma ve Kara Ordusu ta-
şarılı bir Türk lağımı ile havaya uçuruldu. rafından müşterek bir harekat olarak icra edilmiştir.
12 Eylül’de yapılan bir hücumda, bu burca beş zafer bayrağı di-

kildi. 24 Eylül’de yapılan umumî hücumda Yeniçeri Ağası Bâli
Ağa, İspanyol Burcuna girip, Türk bayrağını, burcun tepesine dik-
tiyse de netice alınamadı.10 Aralığa kadar, şiddetli top atışla-
rı, lağımlar ve sık sık tekrarlanan umumî hücumlarla, kale iyi-
ce yıpratıldı.
18 Aralık’ta yapılan bir umumî hücumda şövalyeler, şehir için-

deki istihkam ve hendeklerin arkasına çekilmeye mecbur kaldı-
lar ve artık mukavemet etmenin imkânsızlığını da anladıkların-
dan, 20 Aralık 1522 tarihinde kaleyi teslim etmeyi kabul ettiler.
Rodos’un fethi, Türk topçuluğunun, istihkamcılığının ve mühen-

disliğinin Avrupa topçuluğu karsısındaki üstünlüğünü gösterdi-
ği gibi, o çağda alınması adeta mümkün görülmeyen ve Hıris-
tiyanlığın İslâm âlemine doğru bir kalesi sayılan adanın zaptı,
Avrupa’da büyük bir hayret ve üzüntü uyandırmıştır. Bu arada
Rodos Kalesi12
Rodos’un fethinin ardından Rodos hapishanelerinde bulunan altı
bin kadar Müslüman esir de kurtarılmıştır.
Devlet-i Aliyye bu zor harekatı icra edebilmek için çok iyi bir lo-
jistik sistemi kurmuştur. Kara ve deniz ordusunun iaşesi, ibatesi,
ikmali, baskın ve sabotajlara karşı koyma, düşman karşı taarruz-
larına mukavemet, istihbarata karşı koyma tedbirleri, düşman-
dan istihbarat temin etme teknikleri, sıhhıye hizmetleri, yaralıla-
rın tahliyesi, İstanbul’un fethinde olduğu gibi ağır topların döktü-
rülerek Rodos’a getirilmesi, istihkam unsurları tarafından lağım-
lar patlatılarak kale surlarının alttan zayıflatılması, topçu atışları-
nın da desteğiyle surların yıkılması…
Tüm bu hususlar Devleti Aliyye’nin; teknolojik, askeri, lojistik ve

yetişmiş insan kaynağı olarak, o dönemdeki ulaştığı seviyeyi, dö-
neminin “Süper Gücü” olduğunu göstermektedir.
Ulu önder Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün de dediği gibi “ Ta-

rihinin bilmeyen bir milletin geleceği de olamaz.” Yine ulu önder
Rodos Zizim Kalesi11 Gençliğe Hitabesinde “ Muhtaç olduğun kudret damarlarında ki
asil kanda mevcuttur.” diyerek, bizlere tarihimizi bilmemizi, ata-
larımızın geçmişte yaptıklarından, doğru ve hatlarından ders ala-
Devlet-i Aliyye idaresi altına aldığı yerlerde bölgenin özellikleri- rak bunu günümüze uyarlamamız gerektiğini bizlere öğretmiştir.
ne dikkate alarak zaman zaman farklılıklar gösteren idare şekil-
leri uygulamıştır. Rodos Eyaleti Osmanlı topraklarına dahil edil- Bu nedenle Rodos’un fethinin bugün bile her seviyede ki aske-
dikten sonra Cezâyir-i Bahr-i Sefîd Eyaleti’ne bağlı bir sancak ri okullarda ders olarak okutulmasının faydalı olacağı değerlen-
haline getirilmişlerdir. Devlet-i Aliyye bu adalara sahip olduktan dirilmektedir.
sonra buraya Türk göçünü teşvik ederek ada halkına idarî, mâlî
ve adlî imtiyazlar vermiştir. Bu iki ada da bölgenin hususiyetine
göre merkeziyetçilikten uzak diğer adalara ve sancaklara benze-
meyen farklı bir idare tarzı uygulamıştır.
Devlet-i Aliyye tarafından Rodos’un fethinin asli amacı Akdeniz’in

bir Osmanlı iç denizi olma yolunda ilk adımlarının atılmasıdır.
Bunun için de öncelikli olarak Doğu Akdeniz’e ve Anadolu kıyıla-
rına en yakın olan Rodos ve on iki adanın fethi zaruri idi. Adanın

DİPNOTLAR
1. http://www.etarih.com
2. Osmanlı Devleti
3. Ziver BEY. Rodos Tarihi , ( Türk Tarih Kurumu Yayınları IV/a-2-1.12. Dizi – Sayı 1 )
4. DOĞAN Cabir. Yrd. Doç. Dr. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi Aralık 2013, Sayı:30, ss.67-88 Fethin-
den Kaybına Rodos (1522-1912)
5. AVCI Necati. Yrd.Doç.Dr. Rodos’a Karşı İki Büyük Fetih Girişimi ve Adanın Osmanlılar Tarafından Alınması (makale)
6. http://www.etarih.com.
8. Tarih İnceleme Dergisi Cilt : XIX, sayı : 1 Temmuz 2004, 55-71 , Kanuni Sultan Süleyman’ın Rodos Seferi Ruznamesi ,
Öğretim Üyesi M. Akif ERDOĞAN ( Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi )
9. CABİR Doğan. A.g.m
* AÜKHEM 8’ inci Dönem Müdavimi
Kaynakça
1. Yrd. Doç. Dr. Cabir DOĞAN ( Süleyman Demirel Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi İlköğretim Bölümü Öğretim Üyesi )
SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi Aralık 2013, Sayı:30, ss.67-88 Fethinden Kaybına Rodos (1522-
1912)
2. Yrd.Doç.Dr. M. Akif ERDOĞAN ( Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi )Tarih İnceleme Dergisi
Cilt : XIX, sayı : 1 Temmuz 2004, 55-71 , Kanuni Sultan Süleyman’ın Rodos Seferi Ruznamesi ,
3. Yrd.Doç.Dr. Necati AVCI ( Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi )Rodos’a Karşı İki Büyük Fetih Girişimi
ve Adanın Osmanlılar Tarafından Alınması ,
4. Ziver BEY Rodos Tarihi , ( Türk Tarih Kurumu Yayınları IV/a-2-1.12. Dizi – Sayı 1 )
5. http://www.etarih.com/

Liderlik
LİDERLİK,
ASKERİ LİDERLİK VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’ÜN UYGULADIĞI
LİDERLİK TARZLARI HAKKINDA DEĞERLENDİRMELER
Sosyal bilimciler bir liderin, izleyenleri ve ulaşılması hedeflenen grup amaçları üzerinde nasıl etkili olacağını belirleyen
özellikler, yetenekler, davranışlar, güç kaynakları ve durumsal koşulları keşfetmeye çabalamışlardır
Hazırlayan •• Dz. İkm. Yzb. İbrahim ERDOĞAN
B u makalede liderlik ve askeri liderlik

konusundaki genel bilgilere yer ve-
Liderlik ler atfetmişler ve Homer, Machiavelli gibi
ünlü yazarlar başarılı liderlerin zeki ve us-
rilmiş, Mustafa Kemal ATATÜRK’ün uygu- Liderlik, etkileyici bir sosyal fenomen ola- talıklı stratejilerini belgelemişlerdir. Tarih
ladığı 4 liderlik tarzına değinilmiş ve bü- rak coğrafya, kültür ve milliyete bakmak- genellikle ünlü liderlerin yaşamları yoluyla
yük önderin ardından yabancı devlet baş- sızın tüm toplumlarda ortaya çıkmıştır. kaydedilmiştir. Niçin birtakım liderler çev-
kanlarınca “Mustafa Kemal ATATÜRK’ün Antik Çin ve Yunan liderleri nasihat alı- resine böylesine büyük istek ve şevk ya-
liderlik özellikleri” hakkında söylenen söz- nabilecek filozoflar olarak görülmüşler, yabilmiştir?
lerle çalışma sonlandırılmıştır. Mısırlılar liderlerine belirli tanrısal özellik-

Liderlik
Bazı liderler nasıl büyük imparatorluklar mıştır. Liderlik sürecini açıklamaya çalı- Askeri kurumlardaki liderlik, “komutan-
inşa etmişlerdir? Neden bazı liderler ol- şan bu teorinin ana fikri, liderleri başarılı lık” kavramının altında toplanabilir. Çünkü
dukça sıradan insanları büyük bir güçle ve etkili yapan hususun, liderin özellikle- üstlenilen “vatanı korumak ve kollamak”
harekete geçirebilmiştir? Liderlikle ilgili rinden çok, liderin liderlik yaparken gös- vazifesinin ifa edilebilmesi, ancak savaş-
sorular uzunca bir süre spekülasyon ko- terdiği davranışlar olduğudur. Özellikler ve ta “zaferi kazanmak”, barışta ise “zaferi
nusu olmuş, fakat 20’nci yüzyılla birlikte Davranışsal Liderlik yaklaşımlarını kulla- kazanmaya hazır olmak” ile mümkündür.
liderlik bilimsel araştırmalara konu olma- nan araştırmacılar etkili liderliğin, örgüt- Bunu başarmak için birliklerin etkin ola-
ya başlamıştır. Pek çok araştırmanın oda- sel kültür, görevlerin doğası ve yönetsel rak sevk ve idare edilmesi gerektiğinden
ğında liderin etkililiğinin belirleyicileri yer değer ve deneyimler gibi pek çok değiş- dolayı, her komutan aynı zamanda lider
almıştır. kene bağlı olabileceğini ortaya koymuş- olmak zorundadır. Komutan, profesyonel
tur. Fakat hiçbir özellik tüm etkili liderler bir sevk ve idarecidir. Sevk ve idareyi hem
Liderlik, diğer pek çok konu ile kıyaslan- için müşterek değildir ve hiçbir davranış bilim hem de sanat yönüyle bilir ve uy-
dığında muhtemelen hakkında daha faz- tüm durumlarda etkili değildir. Bu sebeple gular. Askeri liderliği diğer yönetimlerden
la yazılan, araştırılan ve tartışılan bir konu araştırmacılar belirli bir liderlik biçiminin ayıran özellikler şu şekilde sıralanabilir:
olmuştur. Yine de kendisine gösterilen bu etkililiğini belirleyen durumsal faktörleri
büyük ilgiye karşın liderlik, halâ tam ola- incelemeye çalışmış ve Durumsallık Teo- Askeri liderlik, vatanın çıkarlarını korumak
rak açıklanamayan bir kavram olarak kal- risi ortaya çıkmıştır. Durumsallık teorisinin amacıyla savaşmak ve bu savaşı kazan-
mıştır. Hakkında yapılan binlerce araştır- temel varsayımı, uygun liderin davranışı- mak için yapılır. Bunun için her zaman sa-
ma liderliğin ne olduğu ya da ne olmadı- nın durumdan duruma değişeceği yönün- vaşa hazır olmak gereklidir. Askeri lider-
ğı ile ilgili önemli bilgiler vermektedir fa- dedir. Durumsallık teorisinin amacı ise ki- liğin başarısız olması, savaşı kaybetmek
kat hakkında hala pek çok bilinmeyen bu- lit durumsal faktörleri tanımlamak ve uy- anlamına gelir. Bu durum ise ülkenin ya-
lunmaktadır gun lider davranışını belirlemek için bir- şamsal çıkarlarını zedeler ve felaketlere
birlerini nasıl etkilediklerini açıkça belirt- sebep olur.
Liderlerin konumlarındaki farklılıklar da mektir.
oldukça fazla sayıda liderlik tanımına yol Yönetilen kişiler, özel kanun ve kuralla-
açmaktadır. Bazı liderlik tanımları liderin Liderler değişen dış çevresel ve örgütsel ra tabidir ve silahlanmıştır. Özel kanun ve
karakteristiklerine, bazıları liderin davra- koşul ve sorunlarla başa çıkmak için pek kurallar yönetimin sonuçlarından sadece
nışına ve bazıları da çıktılar ve sonuçla- çok farklı rolü oynayarak stratejik ve ge- komutanı sorumlu tutar. Başarısızlığın be-
ra odaklı olabilmektedir. İnsanların sosyal nel olan sorunlara eğilip işletme yöneti- delini komutan şahsen öder. Diğer yöne-
gruplar olarak ilk kez bir araya geldikleri cilerini yönlendirmek zorunda kalmakta- timlerde sorumluluklar dağıtılabilirken as-
zamanlardan bu yana liderler var olması- dırlar. Dolayısıyla liderliğin zamanla fark- kerlikte dağıtılamaz.
na karşın, liderin ne anlama geldiğini or- lı formlara girdiği ve günümüzde kendi-
taya koyan açıklamalar zaman içerisinde ne itaat bekleyen, örgütsel amaçlar be- Savaş yapmak için en az iki taraf gerekli
değişim göstermiştir. lirleyip bu amaçlara ulaşmak için planlar olduğuna göre, karşı tarafta da aynı özel-
geliştiren geleneksel liderlik tarzının öte- likleri taşıyan bir güç vardır. Bu sebeple
Liderlik için birkaç farklı teorik temel bu- sine geçildiği söylenebilir. Örgütsel etki- savaşta insanlar ve diğer tüm değerler
lunmaktadır. Bunlardan ilki; lider olarak liliğin öneminden dolayı liderlik gelişme- hayati tehlike altındadır. Liderlik bu şartlar
doğulacağını vurgulayan Büyük Adamlar ye ve yeni araştırmalara konu olmaya de- altında yapılacaktır.
Teorisi’dir. Büyük Adamlar Teorisi, bazı bi- vam etmektedir.
reylerin tarihin herhangi bir periyodunda Liderler olmadıkça, kurumların bir insan
lider olmalarına imkân verecek bazı özel- Askeri Liderlik ve makine yığınından pek farkı kalmaya-
likler ile doğdukları varsayımına dayan- caktır. Liderlik, bir kurumda ve üyelerinde
maktadır. Büyük Adamlar Teorisi, liderlik Askeri liderlik ile ilgili çalışmaların mazi- var olan potansiyeli başarıyla sonuçlandı-
için daha gerçekçi bir özellik yaklaşımına si ilk çağlardaki topluluklara kadar uzan- ran nihai bir etken olarak rol oynar ve po-
yol açmış ve zaman içerisinde Özellikler maktadır. Askeri liderlik, bazı farklılıkla- tansiyeli gerçeğe dönüştürür. Bugün as-
Teorisi’ne dönüşmüştür. Bu teoride lider- ra rağmen günümüzde geçerli olan ge- keri liderlik bir “kuvvet çarpanı” olarak ifa-
lik özelliklerinin tamamıyla doğuştan gel- nel liderlik yaklaşımlarından ayrı düşünül- de edilmektedir. Liderlik bütün manevra,
mediği, öğrenme ve deneyim yoluyla da memelidir. Askeri liderlik; vazifenin niteli- ateş gücü ve korunma faktörlerinin en uy-
kazanılabileceği gerçeği kabul edilmiştir. ği, tehdit ve çalışma ortamı, çalışanların gun şekilde bir arada senkronize bir tarz-
Dikkatler liderlerin sahip oldukları evren- eğitimi, mevzuat ve hizmet odaklılık gibi da sevk ve idaresini öngörmektedir.
sel özelliklerin araştırılmasına çevrilmiş- unsurlar açısından kendine özgü dina-
tir. Bu teorinin başarılı liderlik özellikleri- mikler taşımaktadır. Askeri liderlikte; şe- Askeri liderlik kavramı yeni bir yaklaşım
ni tanımlamakta yetersiz kalması üzeri- ref, yurt sevgisi ve vazife bilinci gibi ma- olmayıp, günümüzde ve genel olarak kul-
ne araştırmacılar, diğer bazı değişkenle- nevi motivasyon kaynakları, maddi moti- lanılan yaklaşımlar çerçevesinde değer-
ri özellikle de liderin davranış ve eylem- vasyon kaynaklarına göre daha fazla ön lendirilen, askeri lider ve astların bir kuru-
lerini araştırmaya başlamışlardır. Böyle- plana çıkmaktadır. luş içinde etkileşimde bulunduğu bir sü-
ce Davranışsal Liderlik Teorisi ortaya çık- reçtir. Etkileşimin kaynağında otorite, so-

Liderlik
rumluluk, emir-komuta zinciri gibi husus- Fakat buradaki en önemli fark, şartların ve dirilmesi veya uygulanmasını en kısa za-
lar temel değişkenlerdir. Askeri liderlik ile durumun barış zamanı gibi komutanlarca manda sağlamak istediği zaman kullandı-
hedeflenen, güvenlik hizmetinin verilmesi ya da eğitimi planlayanlarca belirlenme- ğı bir tarzdır. En küçük detayı bile atlama-
esnasında etkili lider davranışlarının ser- mesi, muharebe sahasının bütün koşul- dan işlerin nasıl yapılması gerektiğini, ne-
gilenmesi ve verimliliğin artırılmasıdır. Bu larının kontrolsüz bir şekilde birbirini etki- den öyle yapılması gerektiğini anlatır ve
düşünceden hareketle askeri liderlik va- leyerek şartları sürekli ve çok hızlı bir şe- sonuçlarını takip eder.
zifenin yerine getirilmesi için bir liderin, kilde değiştirmesidir. Bu durum ise doğ-
liderlik gereklerini uygulamak suretiyle ru karar vermeyi oldukça güçleştirmek- Karşısındakiler bilgi, deneyim ve yetenek
astlarını etkilenmesi süreci olarak tanım- tedir. Savaş şartlarında verilecek bir ka- olarak hazır olmadıkları ve aynı zamanda
lanabilir. Askeri lider ise vazifenin başarıl- rar, insanların hayatını ve daha da önem- aynı hedef ve ilkeler için motive olmadık-
masında, astlarını etkileyebilen kişidir. lisi bir milletin geleceğini etkileyebilecek- ları durumlarda bu tarzı kullanmaktadır.
tir. Bu kararların sorumluluğu da komutan
Günümüzde askeri liderlik muharebe ko- pozisyonundaki askeri liderlere aittir. Bu Mustafa Kemal ATATÜRK bu tarzı nasıl uy-
şulları, barış durumu ve barışı koruma sebeple savaş sırasında gerekli olan hu- gular?
operasyonları şeklinde üç farklı ortam sus, sadece askerlerin iyi yönetilmesi de-
bağlamında incelenebilmektedir. Muha- ğil aynı zamanda onlara etkili liderlik edil- Bu tarzı seçerken Mustafa Kemal
rebe koşullarında, lider-ast etkileşimi üst mesidir. Askerler, ancak liderlik özelliğine ATATÜRK oldukça iyi hazırlanmaktadır.
düzeyde olurken; barış zamanında, insan sahip olan kişilerin fikir olarak arkasında, Verdiği mesajlar çok açık ve anlaşılırdır.
kaynakları yönetimi, idari faaliyetlerin dü- beden olarak da önünde olurlar.
zenlenmesi ve rutin eğitimler ön planda Karşısındaki kişi kendisinden istenenin ne
olmakta; barışı koruma operasyonların- Askeri liderlik yaklaşımlarındaki farklılık- olduğunu, nasıl yapacağını, ne zaman ya-
da ise yerel halk ve kurumlarla ilişkiler ön lar, sadece içinde yaşanılan durumda de- pacağını derhal anlar.
plana çıkmaktadır. ğil aynı zamanda bulunulan kademenin
seviyesinde de kendini göstermektedir. Bu tarzı kullanırken kullandığı kelimeler
Barış zamanında bir ordunun, tepeden İçinde yaşanılan durumun özelliklerinin karşısındaki kişiye göre değişmekle bir-
aşağıya uzanan hiyerarşik bir yapı içinde, yanı sıra, farklı düzeylerdeki komutanla- likte önemli olan ne dediğinin şüpheye
iyi yönetilmeye ve nitelikli yöneticilere ih- rın liderlik uygulamaları da harekat alan- yer bırakmaksızın anlaşılmasıdır.
tiyacı vardır. Bu yapının en üst noktada iyi ları açısından farklılaşmakta, liderlik ihti-
bir yöneticilikle bütünleşmesi başarılı ola- yaçları ve biçimleri de değişebilmektedir. 2. Öğreten (Coaching Yapan)
bilmesi için yeterlidir. Ancak savaş zama- Stratejik düzey ile operasyonel/taktik dü- Liderlik Tarzı:
nında gereken salt yöneticilik değil, aynı zey doğrudan liderliğe daha yakın bir şe-
zamanda her düzeydeki liderlik davranı- kilde ve onun kaynak ihtiyaçlarını anın- “Bak böyle yapılır, istersen beraber yapa-
şıdır. Çünkü barış koşulları, savaş koşul- da gidermeye çalışmaktadır. Liderlik ilke- lım”
larına nazaran çok farklıdır. Barış koşulla- leri açısından, farklı düzeydeki askeri li-
rında en önemli görev, iyi bir eğitimle sa- derler aynı prensipleri paylaşmasına rağ- Mustafa Kemal ATATÜRK bu liderlik tarzı-
vaş koşullarına hazır hale gelmektedir. Bu men operasyon alanı ve diğer makro kav- nı, bir işin belirli şekilde yapılmasına kar-
eğitimin her aşaması ve en küçük ayrıntı- ramlara göre liderlik ihtiyaçları ve biçim- şısındakini ikna etmek ve yol göstermek
sı bile talimname ve yönergelerde çok de- leri değişebilmekte ve bu husus, prensip- için uygulamıştır. İşin belirli bir şekilde ya-
taylı olarak anlatılmıştır. Amirler bu süre- lerin verimlilik ve etkililik açısından nasıl pılmasını ister ancak farklı olarak bu dav-
ci uygulamakla, astlar ise buna uymak- kullanılacağını belirlemekte ve birbirinden ranışı hakkında talimat veriyor olmayı is-
la yükümlüdürler. Kuralların dışında hare- farklılaşabilmektedir. temez. Mustafa Kemal ATATÜRK’ün uy-
ket edenlerin ise nasıl cezalandırılacakla- guladığı bu tarz liderlikte yapılacak işin
rı bellidir. Bu sebeple herkes görevle ilgi- Mustafa Kemal ATATÜRK’ün uyguladığı; önemi, o kişi ile olan ilişkisinden daha ön
li olarak üzerine düşen sorumluluğun ge- kişiye, şartlara ve hedeflere göre farklı- planda değildir, ona bu şekilde davran-
reğini yerine getirmekle görevini yapmış lık gösteren 4 liderlik tarzı bulunmaktadır. masını niçin istediğini açıklamak için za-
olmaktadır. man ayırır ve uzun uzun anlatır. Amaç, öğ-
1. Talimat Veren Liderlik Tarzı: reterek liderlik yapmak ve karşısındakini
Barış ortamının belirgin ve açık koşulla- geliştirmektir.
rına karşın savaş ortamında durum çok “Şurada, şöyle, şu zamana kadar yap,
farklı bir hal almaktadır. Muharebe koşul- sonra gel bana haber ver.” Mustafa Kemal ATATÜRK bu tarzı nasıl
larında emir-komuta zincirinin sağlanma- kullanır?
sı, iletişimin sürekliliği, karşılıklı güven, Zaman yetersizliği veya diğer neden-
karar alma, sorumluluk, cesaret, örnek lerle yapılacak işin Mustafa Kemal ATA- Öncelikle ikna etmek amacıyla kullanır.
olma ve bağlılık, askeri liderliğin ve aske- TÜRK açısından önemi, kişiler ile ilişkile-
ri liderin önemli özellikleridir. Aslında sa- rinden daha ön planda olduğunda bu li- Karşısındaki kişinin ne dediğini takip et-
vaş zamanında ne zaman ve nasıl hareket derlik tarzını uygulamıştır. Tartışma ve gö- tiğini, anladığını ve hakikaten öğrendiği-
edileceği de talimnamelerle açıklanmıştır. rüşmelere yer vermeden, bir kararın bil- ni garanti etmek için zaman harcamaya

Liderlik
hazırdır. ATATÜRK’ün karşısındaki kişiye önceden den başka bir şey değildir.”
belirlenmiş şartlar dahilinde kendi başına
Bu süreci tamamen bir diyalog halinde hareket etmesine izin vermesi, arzu (mo- (Winston CHURCHILL, İngiltere Başbaka-
götürür. tivasyon) ve yeteneğe (yeterlilik) sahip ol- nı)
duğunu kabul etmesi demektir.
3. Katılımcı Liderlik Tarzı: “O büyük insan yalnız Türkiye için değil,
Mustafa Kemal ATATÜRK bu tarzı nasıl uy- bütün doğu milletleri için de en büyük ön-
“Sen Ne Önerirsin ?” gular? derdi.”
Mustafa Kemal Atatürk bu tarzı çevre- Delege etmek istediği işin özelliklerini ke- (Emanullah HAN, Afgan Kralı)
sindekilerin kendisinden bekleneni bildi- sin bir şekilde belirler. Serbesti sınırları-
ği, verilen işi yapabilecek yeteneğe sa- nı net bir şekilde çizer. İşin yürütülme- “Mustafa Kemal ATATÜRK, kuşkusuz 20.
hip olduğu, ancak pek istekli olmadığını si sırasında nasıl ve ne şekilde bilgi al- yüzyılda Dünya Savaşı’ndan önce yetişen
gördüğü hallerde, mümkün olduğu kadar mak istediğini de belirler. Mustafa Kemal en büyük devlet adamlarından biri, hiçbir
ona, onun da sorumlu olduğunu hissettir- ATATÜRK’ün Liderlik Özellikleri Hakkında millete nasip olmayan cesur ve büyük bir
mek ve onda kendi anladığı şekilde hare- Yabancı Devlet Başkanlarınca Söylenmiş inkılâpçı olmuştur.”
kete geçme arzusunu yaratmak gerekti- Sözler :
ğinde kullanır. (D.Ben Gurion, İsrail Başbakanı)
“Atatürk bu yüzyılın büyük insanlarından
Mustafa Kemal ATATÜRK bu tarzı nasıl uy- birinin tarihi başarılarını, Türk halkına il- “Büyük adamlar, kuşaklarının başındadır.
gular ? ham veren liderliğini, modern dünyanın Türk Milleti’nin başındaki büyük ve dahi
ileri görüşlü anlayışını ve bir askeri lider ATATÜRK, politika ve savaş alanlarında
Amacı net bir şekilde açıklar. olarak kudret ve yüksek cesaretini hatır- yılmayan büyük ve yurt sever bir insandı.”
latmaktadır. Çöküntü halinde bulunan bir
Grubun veya kişilerin olumlu yönlerini or- imparatorluktan özgür Türkiye’nin doğ- (Kerama, Lübnan Başbakanı)
taya çıkartarak motive eder ve onların fi- ması, yeni Türkiye’nin özgürlük ve bağım-
kirlerini sorar. Örn: “Sence nasıl? Sana sızlığını şerefli bir şekilde ilan etmesi ve o “Kemal ATATÜRK, yalnız bu yüzyılın en
göre nasıl yapılmalı? Sen ne önerirsin?” zamandan beri koruması, Atatürk’ün Türk büyük adamlarından biri değildir. Biz
halkının işidir. Şüphesiz ki, Türkiye’de gi- Pakistan’da, onu geçmiş bütün çağların
Gelen cevapları aktif bir şekilde dinler. riştiği derin ve geniş inkılâplar kadar bir en büyük adamlarından biri olarak görü-
Hemen hareket planını beraberce oluştu- kitlenin kendisine olan güvenini daha ba- yoruz. Askeri bir deha, doğuştan bir lider
rurlar. Sonuçlar beraberce “kontrol” edilir. şarı ile gösteren bir örnek yoktur.” ve büyük bir yurt sever.”
Bu tarz sayesinde kişiler daha sorum- (John F. KENNEDY, A.B.D. Başkanı) M.Eyüp Han, Pakistan Devlet Başkanı)
lu hissetmekte ve motive olarak hareke-
te geçmektedir. Ancak Mustafa Kemal “Akıllı ve barışçı yöntemlerle gerçekleştir- “Şöhreti bütün cihana yayılmış olan tec-
ATATÜRK bu tarzı, işi nasıl yapacağını bil- diği eseri halkların tarihinde izlerini bıra- rübeli başkanın yönetimi herkesin sevgi
meyen kişilere asla uygulamaz. kacaktır.” ve saygısını çeken büyük Türk Milleti’nin
milli bağımsızlığını devamlı bir başarı ile
4. Delege Eden Liderlik Tarzı: (Albert LEBRUN, Fransız Cumhurbaşkanı) kuvvetlendirmiş ve yeni milli yapısını ya-
ratmıştır.”
“İstediğin gibi yap, sonra bana bilgi ver” “Savaşta Türkiye’yi kurtaran, savaştan
sonra da Türk Milleti’ni yeniden dirilten (M.I.Kalinin, SSCB Başbakanı)
Mustafa Kemal ATATÜRK bu tarzı, ba- ATATÜRK’ün ölümü, yalnız yurdu için de-
şarma arzusu ve yeteneği olan kişiler- ğil, Avrupa için de büyük kayıptır. Her sı-
de kullanmaktadır. Ancak Mustafa Ke- nıf halkın onun ardından döktükleri içten
mal ATATÜRK’ün delege etmesi, ilgisizlik gözyaşları bu büyük kahraman ve modern
anlamına gelmemektedir. Mustafa Kemal Türkiye’nin Ata’sına değer bir görünüm-
Kaynaklar
1. Uğurluoğlu, Ö.; Çelik, Y. (2009). “Örgütlerde Stratejik Liderlik ve Özellikleri”. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 12(2):121-156
2. Sığrı, Ü. (2006). “Geleceğin Askeri Liderliğine Dair Değerlendirmeler”. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 3:95-113
3. www.karenstitusu.org/tr/makaleler “Yönetici Mustafa Kemal’in İşletmedeki Liderlik Tarzları”
4. www.frmartuklu.net

Hareket Hastalığı (Taşıt Tutması)
HAREKET HASTALIĞI
(TAŞIT TUTMASI)
Hareket hastalığı hareket halindeki bir ortamda bulunan duyarlı kişilerde görülen bir rahatsızlıktır. Kara, hava ve deniz taşıtları
gibi tüm taşıtlar hareket hastalığına (taşıt tutması) neden olabilir.
Hazırlayan •• Prof.Dr.Dz.Ecz.Kd.Alb.Yalçın ÖZKAN, Yrd.Doç.Dr.Dz.Ecz.Bnb.Cansel KÖSE ÖZKAN
T aşıtın cinsine göre, deniz tutma-

sı, uçak tutması, tren tutması gibi
larının göreve engel olacak şekilde yak-
laşık % 29’ unda, zorlu koşullarda gemi
isimler verilir. Ancak bilimsel kaynaklarda yolcularının tamamında hareket hastalığı
“Motion Sickness” karşılığı olarak “Hare- (taşıt tutması) gözlenmiştir.1 Uzay hareket
ket Hastalığı” deyimi kullanılır. Hastalığa hastalığı astronotların %70‘ inde ilk uçuş-
ilişkin ilk kayıtlar Eski Yunan devirlerine larında görülmüştür.2 Yapılan bir çalışma-
kadar uzanmaktadır. Yapılan araştırmalar- da uzay uçuş görevine giden pilotların
da çocukların yaklaşık % 58’ inde, pilot- %47’ sinin hareket hastalığından etkilen-

diği ve bunu önlemek için ilaç kullandıkla- hareketleri beyine bildirerek dengede kal- Günümüzde tedavide bu amaçla kulla-
rı tespit edilmiştir.3 Seyahat edenlerin or- mayı sağlarlar. Denge organı ayakların nılan ilaçları üç ana başlıkta toplamamız
talama %30’ unda ağır veya hafif olarak hareketine göre ayarlanmıştır. Ani hare- mümkündür.
bu rahatsızlık görülmektedir. ketlerde denge organı ayaktan aldığı bil-
gileri beyine iletirken problemler ortaya 1. Antikolinerjikler : Belladonna alkalo-
çıkar. idi olan skopolamin bu grubun en önem-
li bileşiğidir. Oral (ağızdan kullanılan tab-
let vb.), parenteral (damar içine, kas içi-
ne vb.) ve transdermal (deriden geçen)
formları mevcuttur. Transdermal formu ile
ilgili pek çok çalışma yapılmıştır, etkinli-
ği oldukça yüksektir. Oral şekli hareke-
te dayalı işlevlerden yaklaşık bir saat ka-
dar önce kullanılmalıdır. Nazal yoldan (bu-
run) kullanımı ile ilgili yapılan çalışmalar
devam etmektedir.5 Uzamış etki göste-
ren veya tekrarlanan dozlarda kullanılan
Hastalığın belirtisi solgunluk, terleme ve skopolamin görmede bozukluk, hafızada
kusmadır. En önemli belirti ise bulantıdır. azalma gibi yan etkiler gösterir, uzun sü-
Hastalığın başlangıcında kendini iyi his- reli kullanımda istenmeyen bir durumdur
setmeme, anksiyete, baş dönmesi, baş ve daha ileri araştırmalar gerektirir. Sko-
ağrısı, esneme, uyku basması, midede Denizde daha çok hareket olduğundan polamin yurtdışında sıklıkla kullanılan bir
rahatsızlık ve soğuk terleme görülür. Ki- daha çok problem yaşanır. Fonksiyonel ilaçtır, ülkemizde de kısa bir süre üretilmiş
şide başlangıçta kızarma görülebilir. Fa- bir denge sistemine sahip olmayan bi- ancak uzun süreli kullanıma uygun olma-
kat sonrasında solgunluk hakimdir. Bazı reylerde hareket hastalığı görülmez. İşit- dığı için bırakılmıştır.6
durumlarda ağız kuruluğu, bazılarında me özürlü bireylerde hastalık oluşmaması
ise tersine tükürük salgısında artış var- da bunu kanıtlar. Bireysel duyarlılık has- 2. Antihistaminikler (H1 reseptör blo-
dır. Bunu çoğu kez bulantı ve kusma ta- talıkta önemli bir faktördür. Ancak araş- körleri) : Bu grubun en etkili ve en çok
kip eder. Vücut ısısı düşer, el ve ayak so- tırmalar duyarlı kişilerin denge sistemin- kullanılan etkin maddesi dimenhidrinat’
ğur ve hasta üşüme duyumsar, bulantı ve de bir anormallik olmadığını göstermiştir.4 tır. Çeşitli formlarda ilaç şekilleri mevcut-
kusmadan sonra yorgun ve bitkin duruma Kadınlar hastalığa genellikle erkeklerden tur. Yirmidört saat sürebilen etkisi ile ter-
düşer. Dikkatini toplaması güçleşir. Dep- daha duyarlıdır. Orta yaşlı kişiler ise yaşlı- cih edilir ancak yan etkileri fazladır. Yan
resyon ve sosyal aldırmazlık oluşabilir. lar ve çocuklardan daha duyarlıdırlar. Ay- etkileri konusunda skopolamin’ e göre
Hastanın entelektüel yetenekleri ve genel rıca görsel uyarılar, midenin çok dolu ol- daha etkili olduğu saptanmıştır.
performansı azalır. Belirtiler uzun süre de- ması, ortamın kapalı ve havalandırmanın
vam ettiğinde özellikle kusma fazla olur- iyi olmaması ve koku faktörleri oluşumu- 3. Sempatomimetikler : Amfetamin ve
sa yorgunluk ve aşırı bitkinlik gelişebilir. nun hastalığa katkısı vardır. Kişinin taşıtın efedrin tek veya skopolamin ve prometa-
içindeki pozisyonunun da etkisi bilinmek- zin ile birlikte kullanılmaktadır. Bu tür pre-
tedir. Sırt üstü yatıldığında hastalığın otur- paratlar genellikle uzay çalışmalarının ya-
ma durumuna göre daha az olduğu sap- pıldığı NASA-Amerika gibi merkezler ta-
tanmıştır. rafından kullanılmaktadır ancak günlük
kullanıma henüz geçmemiştir.2
Hareket hastalığından korunmanın en iyi
yolu hareketten kaçınmaktır ancak bunun Tüm ilaçlar tek veya beraber de kullanıla-
mümkün olmadığı durumlarda tedavi se- bilmektedir. Ancak kullanılan tüm ilaçların
çenekleri devreye girmektedir. yine de en önemli yan etkileri sakinleştiri-
ci olmalarıdır. Bu yolcular için istenen bir
durum olsa da gemi personeli ve pilotlar
gibi yüksek performans gerektiren işlerde
Hastalığın nedenlerine bakılacak olursa, çalışanlar için istenmeyen bir durumdur.
denge sisteminin hareket nedeniyle aşırı İlaç seçiminde en az yan etki gösterenler
uyarılması hastalığın ana etkenidir. İç ku- tercih edilmelidir.
lakta denge organı bulunur, buna salyan-
goz (Cochlea) denir ve üç adet yay şek- 4. İlaç dışı yöntemler : İlaç dışında yön-
linde kanalları vardır. Bu kanalların fonk- temler incelenecek olursa deniz bilezikle-
siyonları üç yöne: sağ-sol, ön-arka ve ri gibi uygulanan alternatif, belirtileri ön-
yukarı-aşağı şeklinde düzenlenmiştir ve leyen veya psikolojik uygulamalar vardır

ğun bir şekilde devam etmektedir. 4. Uçaklarda hemen kanat önündeki kol-
tukta oturmak bir hareketin daha az his-
Hareket Hastalığına Karşı Alınabile- sedilmesine yardımcı olacaktır.
cek Önlemler :
5. Beslenmede az miktarda ve mideyi ra-
1. Öncelikle hareketin gözler ile rahatça hatsız etmeyen yiyeceklerin seçilmesi
algılanması sağlanacak bir yerde oturul- önemlidir.
malıdır.
6. Yolculuk sırasında midenin yatışması
2. Aracın ön koltuğu gibi yolun ve görün- için kraker benzeri yiyecekler ve karbonlu
tünün rahatça izlenebileceği bir yer se- içecekler tüketilebilir.
çilerek, “taşıt tutması” riskini azaltılabil-
mektedir. 7. Kafanın sabit tutulması, alkol alınma-
ancak geçerlilikleri konusunda yeterli bi- ması, sigara içilmemesi ve yolculuk sıra-
limsel kanıtlar bulunamamıştır.7 Alterna- 3. Gemi veya teknelerde güvertede ol- sında ufuk çizgisine bakılması “taşıt tut-
tif tıp yöntemleri hareket hastalığına kar- mak, iç kısımlara göre kişiyi daha rahat ması” riskini en az düzeye indirebilecek
şı etkinliğini araştırmak için birçok alanda ettirecektir. önlemler arasındadır.
çalışmalar yapılmış ve günümüzde de yo-
KAYNAKLAR
1. Gahlinger, P.M., Motion Sickness, Postgraduate Med., 106:4,177-86, 1999.
2. National Research Council Staff (Author), A Strategy for Research in Space Biology and Medicine into the Next Century,
National Academies Press, 71-73, 1998.
3. Putcha, L., Berens, K.L., Marshburn, T.H., Ortega, H.J., Billica, R.D., Pharmaceutical use by U,S, astronauts on space
shuttle missions, Aviat Space Environ Med., 70:7, 705-8, 1999.
4. Gordon, C.R. Motion Sickness, Prevention and Treatment, Uluslararası Deniz Tıbbı Sempozyumu, İstanbul, 2005.
5. Özkan C.K, Özkan Y. (Danışman). Hareket Hastalığında (Taşıt Tutması) Nazal Yoldan İlaç Uygulanmasının İn Vitro ve İn Vivo
Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Ankara, 2007.
6. İzgü, E., Deniz Tutması ve Hareket Hastalığı İlaçları. Silahlı Kuvvetler Dergisi, 87, 49-54, 1968.
7. Vasilkov, A.M., Zaitsev, A.G., Tkachuk, V.A.., Psychological basis for self-regulation of behavior in sailors drafted into mi-
litary service, Voen Med Zh., 324:10,58-62, 2003.

Dondurulmuş Gıda Maddeleri
DONDURULMUŞ GIDA MADDELERİ
Dondurulmuş gıdalar tüketiciye ulaşana kadar dondurulmuş durumda olmalı ve depolamada da -18°C’nin üzerine
çıkılmamalıdır. Çünkü dondurulup çözünen gıda artık steril değildir ve bu durumlarda bozulma daha hızlı devam eder.
Hazırlayan •• Dz.K.K.lığı Lojistik Bşk.lığı, Zeynep SARAÇ, Gıda Mühendisi
D ONDURMA İŞLEMİ VE SOĞUK ZİNCİR
Dondurma işlemi, gıda maddelerinin ya- Dondurarak muhafazada hücre suyunun runduğu ve bu şekilde pazarlandığı gıda
pısında bulunan ısı enerjisinin bir soğu- donmasının sağlanmasına kadar sıcaklık maddelerini ifade eder.
tucuya aktarılarak uzaklaştırılmasıyla, su- düşürülür. Uygulamada gıdalar -40°C’ye
yun faz değiştirerek sıvı halden buz hali- kadar dondurulmakta, -18°C ile -20°C Dondurulmuş ürün kullanımında en
ne geçmesi olarak tanımlanmaktadır. Bu arasında da depolanmaktadırlar. Hız- önemli husus malzemelerin dondurulma-
işlem sayesinde gıdaların içerdikleri su, lı dondurulmuş gıda maddeleri, ürün tipi- sından kazana girene kadar soğuk zinci-
buz kristallerine dönüşerek gıdaların bo- ne bağlı olarak mümkün olabildiğince ça- rin her aşamada muhafaza edilmesi hu-
zulmasına yol açan mikroorganizmalar buk maksimum kristalizasyonun sağlan- susudur. Soğuk zincir, gıda maddelerinin
yaşayamamakta, kimyasal ve biyokimya- ması ile hızlı dondurma işlemi uygulanan, tat, koku gibi karakteristik özelliklerinin
sal değişmeler asgariye indirilerek gıda- ürünün tüm noktalarında termal stabili- tüketim aşamasına kadar bozulmalarını
ların en doğal haliyle korunması sağlan- zasyonun -18°C veya daha düşük sevi- önleyecek soğuk ortamlarda korunması
maktadır. yede sağlandığı, bu durumun sürekli ko- olarak tanımlanmaktadır.

Gıdaların,-40°C’de dondurulduktan son- • Derin dondurucuda (-18 °C) : Son deni diğer gıdalara oranla bünyelerinde
ra tüketime kadar olan süreçte -18°C’ye kullanma tarihine kadar saklanabilir. %98’e ulaşabilen miktarlarda su içerme-
düşürülen ısı ortamında depolanması ve leridir. Böylece gıdalara kolayca yerleşe-
bu ısının -18°C’de korunduğu frigorifik Satın alınan dondurulmuş ürünlerin pake- bilen ve bozulmalarına neden olan mikro-
araçlarla taşınması gerekmektedir. Bu so- ti açıldığı sırada üründe çözülme olduysa, organizmalar bol miktarda su içeren seb-
ğuk zincir kısa süreli dahi bozulsa, gıda- ürünlerin tekrar buzluğa veya derin don- ze ve meyvelerde yaşama ortamı bulmak-
ların lezzeti ve görüntüsü bozulabilmekte, durucuya konmadan tüketilmesi gere- tadırlar. Dondurma işlemi, meyve ve seb-
bazı durumlarda bakteri üremesi ve gıda kir. Kullanım sırasında sadece kullanılma- zelerin uzun süreli muhafaza edilmesi için
zehirlenmesi durumu ortaya çıkabilmek- sı planlanan miktar poşetten çıkarılma- uygulanan en iyi işlemlerden biridir. Don-
tedir. lı, paketler açıldıktan sonra pakette ka- durarak muhafaza ile birçok meyve ve
lan ürünler çözülme olmadan hemen buz- sebzenin rengi, aroması ve besin değeri
luğa veya derin dondurucuya konmalı ve korunmuş olur.
aynı saklama koşullarında depolanmalıdır.
Çözündürülmüş gıdalar hemen tüke-
tilmeli ve tekrar dondurulmamalıdır.
Dondurulmuş besinlerin çözdürülmesi

yöntemine uygun gerçekleştirilmeli, yi-
yeceğin iç kısmında az da olsa çözülme-
miş bir kısım kalmayıncaya dek sürdürül-
melidir. Aksi halde iç kısım iyi pişmeyece-
ğinden, bakteriler orta kısımda canlı ka-
Gıda maddelerinin dondurulmasının te- lacaktır. Bunun haricinde küçük hacimli, Dondurulacak her sebze, sanki he-
mel amacı raf ömürlerinin uzatılmasıdır. miktarı az ince ve düz satıhlı olan besinler men sofraya gelecekmişçesine hazırla-
Günümüzde özellikle kırmızı et ve ürün- çözdürülmeden pişirilebilir. nır. Buna göre sebzeler ayıklanır, yıkanır,
leri, kanatlı et ve ürünleri, su ürünle- yenmeyen kısımları (kabuk, uç, sap vs.)
ri, meyveler, sebzeler ve unlu mamuller Dondurulmuş besinlerin çözdürülmesi iş- kesilip atılır. Gerektiğinde kalitesine göre
dondurularak tüketiciye sunulabilmekte- leminde değişik yöntemlerden yararlanılır. gruplandırılır. İriliğine göre sınıflandırılır,
dir. Ürünlerin dondurulması, konveksiyon Donmuş etlerin çözdürülmesinde basınç- doğranır, bölünür, kesilir. Bunlar sebze-
(doğal, güçle), daldırma, temas ve kriyo- lı hava dolaşımında çözdürme, elektrikle lerin her türlü muhafaza ve işleme yön-
jenik yöntemler kullanılarak gerçekleşti- çözdürme, çabuk çözdürme, su ile çöz- teminde uygulanan genel işlemlerdir. Ge-
rilmektedir. Gıda maddelerinin dondurul- dürme, iki taraflı temasla çözdürme, mik- nel bir ilke olarak dondurulacak tüm seb-
ması ile mikroorganizmalar her ne kadar rodalgalarla çözdürme ve durgun havada zeler haşlanırlar ancak koku ve aromanın
üreyip gelişemeseler de bu donmuş gıda- çözdürme gibi farklı yöntemler uygulana- önemli olduğu bazı sebzeler (sarımsak,
ların mikrobiyolojik yönden güvenli oldu- bilir. Diğer dondurulmuş gıdalar çözündü- pırasa vb.) haşlama işlemi uygulanmadan
ğu anlamına gelmez. Kontamine bir don- rülürken de ambalajlı dondurulmuş gıda- dondurulabilirler.
muş ürün aynı zamanda çevrenin ve ça- lar ambalajında belirtildiği şekilde diğer-
lışanların kontaminasyonu içinde potansi- leri ise, soğuk depolarda (+4°C) çözün-
yel tehlike yaratacaktır. dürülmelidir. Dondurulmuş besinler oda
sıcaklığında çözdürülmemelidir.
Gıdalarda bulunan ve gıdaların bozulma-
sına ve çürümesine neden olan mikroor- MEYVE VE SEBZELERİN
ganizmaların faaliyetleri dondurma işlemi DONDURULMASI
sonucunda durmaktadır. Ancak dondurul-
muş gıdalar, ambalajları üzerinde öneri- Gıdaların arasında en kolay ve hızlı bozu- Dondurulacak meyveler de dondurulma-
len süre ve soğukluk derecesinde tutul- lanlar meyve ve sebzelerdir. Bunun ne- dan önce ayıklanır, yıkanır, sapları ayrılır,
madıkları takdirde, içlerinde bulunan mik- sınıflandırılır, çekirdekleri çıkarılır, kabuk-
roorganizmalar tekrar faaliyete geçmek- ları soyulur, bazıları doğranır veya dilimle-
tedir. Dondurulmuş gıdaların çözülme- nirler ve daha sonra reçel, marmelat gibi
mesi için satın alındıktan sonra kısa süre yeni ürünlerin hammaddesi olarak veya
içinde uygun koşullarda muhafaza edil- pasta ve benzeri fırıncılık ürünlerinde kul-
mesi gerekmektedir. Satın alınan dondu- lanılmak üzere veya meyve kokteylleri ha-
rulmuş ürün; zırlamak ve nihayet doğrudan tüketilmek
üzere dondurularak saklanırlar.
• Buzdolabında (+4 °C) : 1 gün
Sıfırın altındaki sıcaklıklarda dahi donmuş
• Buzlukta ( - 6 °C) : 1 hafta ve meyve ve sebzelerde kimyasal ve biyo-

kimyasal reaksiyonlar tamamen durmaz, tarladan koparıldıktan 8-10 saat sonra racatı yapılırken, yurtiçinde üretimin bü-
az da olsa devam eder. Bu yüzden ürünün dondurulmak üzere fabrikaya getirilmesi yük kısmı sanayide kullanılmakta, ka-
duyusal ve besinsel özelliklerinde kayıplar ve gerekli ön işlemelerden geçirilmesi ge- lan miktar ise iç talep doğrultusunda pe-
meydana gelebilir. Kimyasal ve biyokim- rektiğinden üretim tesisleri hammaddeye rakende olarak piyasaya sürülmektedir.
yasal reaksiyonların başlıca neden olduk- yakın bölgelerde kurulmaktadır. Sektörde Sektörde sebze ve meyve üretimi Mayıs-
ları değişimler; renk kayıpları, esmerleş- hammaddenin tamamına yakını yurtiçin- Ekim ayları arasında gerçekleştirilirken,
me, tat ve aroma değişimleri, tekstür de- den karşılanmaktadır. satışlar ağırlıklı olarak Kasım-Nisan dö-
ğişimleri ve oksidasyon sayılabilir. Bu ne- neminde gerçekleşmektedir.
denle, birçok sebze, bu oksidatif reaksi- Üretimde dondurulmaya elverişli hemen
yonları katalizleyen enzimleri inaktif hale hemen tüm sebze ve meyve türleri don- DZ.K.K.LIĞINDA
getirmek için, dondurma işlemi öncesin- durulmakta, yurtdışına gerek sanayi üre- DONDURULMUŞ GIDA KULLANIMI
de haşlanır. Ama yine de oksijen ve ışık timinde kullanılmak amacıyla gerekse pe-
varlığında bu enzimler olmasa da kimya- rakende olarak pazarlanmak amacıyla ih- Dz.K.K.lığında dondurulmuş gıda kulla-
sal bozulma meydana gelebilir. nımı uzun yıllardır sürdürülmekle birlikte
2011 yılı öncesinde tedarik edilen ürün
DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE sayısı ve kullanım yeri itibarıyla kısıtlı bir
DONDURULMUŞ GIDA SEKTÖRÜ uygulama alanına sahipti. Bu kapsamda
yüzer unsurların seyir periyodunda moral
Ülkemizde dondurulmuş meyve ve seb- ve motivasyonunun arttırılması maksadıy-
ze üretimi 1970’li yılların başında başla- la bazı dondurulmuş ürünler (pizza, köfte,
mış ve günümüze kadar hızlı bir gelişim milföy hamuru, mantı vb.) ikmâl teşkille-
göstermiştir. Sektörde kurulu tesislerin rince tedarik edilerek seyir öncesi gemi-
önemli bir bölümü teknolojik açıdan yük- lere verilmekte idi.
sek standartlardadır. Meyve ve sebzelerin
dondurulmasında özellikle son yıllarda en 2012 yılında Dz.K.K.lığında yiyecek mad-
gelişmiş dondurma yönetimi olarak bili- delerinin kalite ve çeşitliliği ile yemek ne-
nen Bireysel Hızlı Dondurma (“Individually fasetini arttırmak maksadıyla yürütülen
Quick Freezing” – IQF ) metodu bu tesis- çalışmalar kapsamında Deniz İkmal Mer-
lerde yaygın olarak kullanılmaktadır. kezi K.lığı ve Aksaz İkmal Destek K.lığında
yapılan pilot uygulamadan olumlu ne-
Dünyada da dondurulmuş meyve ve seb- tice elde edilmiş ve uygulamanın tüm
ze ürünleri ticareti sürekli bir gelişim gös- Dz.K.K.lığı bağlısı birlikleri kapsayacak
termektedir. Dünyada dondurulmuş sebze şekilde yaygınlaştırılmasına karar veril-
ve meyve tüketiminin yapısı incelendiğin- miştir. Bu maksatla ikmâl teşkillerinin so-
de en fazla tüketen ülkelerin ABD, Kana- ğuk hava deposu kapasiteleri arttırılarak
da, Batı Avrupa ülkeleri ve Japonya oldu- bölgelerindeki tüm birlikleri destekleyebi-
ğu dikkati çekmektedir. Bunun en büyük lecek seviyeye gelmeleri sağlanmıştır.
nedeni iklim özellikleridir.
2013 yılından itibaren dondurulmuş ürün-
Gerek dünyada gerekse ülkemizde kent- lerin kullanımı çeşitli sebzeler ve hamurlu
leşmenin getirdiği hızlı yaşam koşulları mamulleri de kapsayacak şekilde geniş-
tüketicinin dondurulmuş gıda konusunda letilmiş ve kara birlikleri de uygulamaya
daha bilinçli olmasını sağlamış, ayrıca de- dâhil edilmiştir. Bugün Dz.K.K.lığı bünye-
rin dondurucu kullanımının yaygınlaşma- sinde kullanılan dondurulmuş ürün sayısı
sı, büyük marketlerin sayılarının artması, 13’e (ıspanak, bezelye, türlü, taze fasul-
kadınların iş dünyasındaki rolünün artma- ye, bamya, patates, barbunya, milföy ha-
sıyla da dondurulmuş gıda tüketimi son muru, börek, lahmacun, sarımsak, man-
yıllarda giderek artmıştır. Türkiye’de don- tı, balık) ulaşmıştır ve her geçen gün art-
durulmuş gıda tüketiminin başta İstanbul maktadır. Ürünlerin birliklerde kullanılma-
olmak üzere Ankara, İzmir; Bursa, Antalya sı sonucu Dz.K.K.lığına intikal eden uygu-
gibi büyük kentlerde ve batı bölgelerinde lama sonuçlarına göre;
yoğunlaştığı dikkati çekmektedir.
- Genel olarak dondurulmuş gıda madde-
Dondurulmuş sebze ve meyve üretimi ya- lerinden yapılan yemeklerin nefasetinin iyi
pan firmalarca hammadde kaynakları- olduğu ve personel tarafından beğenile-
nın bulunduğu Marmara, Ege ve Akdeniz rek tüketildiği,
Bölgeleri seçilmiştir. Sebze ve meyvelerin

Bu nedenle; dondurulmuş ürünler satın

alınırken ürünün çözülerek tekrar dondu-
ğunun bir göstergesi olan karlı veya buz-
lu ürünler satın alınmamalı, satın alınan
dondurulmuş ürünler çözülmeden en kısa
sürede derin dondurucuya koyarak sak-
lanmalı ve etiketinde belirtildiği şekilde
depolama koşullarına uyulmalı, ambalajlı
dondurulmuş gıdaların çözündürme işle-
mi etiketinde belirtildiği şekilde yapılmalı,
en önemlisi de çözündürülen gıdalar
çözündükten hemen sonra tüketil-
meli ve yeniden dondurulmamalıdır.
Ülkemizin küresel ölçekte en önde gelen

tarım ve turizm ülkelerinden biri olması,
turizm işletmelerinde zaman, personel,
enerji ve su tasarrufu maksadıyla ağırlıklı
olarak dondurulmuş ürünlerin kullanılıyor
olması, tarım ve turizm bölgelerine yakın
yerlerde konuşlu çok sayıda üretici firma-
nın faaliyet göstermesi nedeniyle tam bir
rekabet ortamı bulunmakta ve toplu bes-
-Ürünlerin pişirilmeye hazır olması, su tü- SONUÇ
lenme yapılan işletmelerde bu ürünlerin
ketimine sebebiyet vermemesi, atık de-
kullanımını cazip hale getirmektedir.
polama sorunlarına çözüm getirmesi ne- Dondurulmuş gıda tüketimi özellikle yük-
deniyle pratik olduğu, sek yaşam standardına sahip şehirlerde
TSK birlikleri tarafından et ve süt satışı
hızla artmakta, buna bağlı olarak kalite-
yapan kurumlardan tedarik edilen et ve
-Ürünlerin herhangi bir hazırlık gerektir- li, güvenli ve değişik dondurulmuş ürün-
tavuk ürünleri dondurulmuş olarak tes-
memesi nedeniyle iş gücü, kolay pişmesi lere olan talep de çoğalmaktadır. Dondu-
lim alınmakta ve birlikler tarafından tü-
sebebiyle enerji tasarrufu sağladığından, rulmuş ürünlerde taze meyve ve sebzeler
ketilinceye kadar soğuk zincir muhafa-
yemek hazırlığında görevli personel tara- mevsiminde toplanır ve hasat edildikten
za edilmektedir. Ayrıca hazır yemek hiz-
fından özellikle tercih edildiği, hemen sonra hijyenik şartlarda, ileri tek-
meti ile beslenen birliklerde sözleşme-
noloji kullanılarak; besin yapısında, kali-
ler dâhilinde et ve tavuk ürünleri dışında
-Dondurulmuş sebzelerin tedarik mali- tesinde ve tadında meydana gelebilecek
kalan dondurulmuş ürünler sınırlı olarak
yetlerinin, idrak mevsiminde tedarik edi- bozulmalara karşı hızla dondurulurlar. Bu
kullanılabilmektedir. Ancak gelişmiş ül-
len taze ürün birim fiyatlarına göre nispe- nedenle dondurularak muhafaza, meyve
kelerin silahlı kuvvetlerinde beslenmede
ten daha pahalı, konserve ürünlere göre ve sebzelerin kalite kriterlerinin en iyi ko-
önemli bir yer tutan dondurulmuş ürün-
daha ucuz olduğu, ancak taze ürünlerdeki runabildiği muhafaza yöntemlerindendir.
lerin TSK’de de önümüzdeki dönemler-
fire miktarları ile işgücü, enerji ve temiz-
de kullanım alanının genişleyeceği tah-
likte kullanılan su maliyetlerinden yapı- Sebze ve meyveler dondurulmadan önce
min edilmektedir.
lan tasarruflar göz önüne alındığında ma- en hijyenik koşullarda, el değmeden ma-
liyet etkin bir çözüm olduğu, günlük ye- kinelerde temizlenip, yıkanıp, ayıklanarak
Dz.K.K.lığında dondurulmuş ürünlerin
mek bedeli içerisinde rahatlıkla mübade- dondurulduğu için kullanılmadan önce
özellikle personeli (çoğu erlerden oluşan
le edilebildiği, tekrar yıkanmalarına gerek yoktur. Don-
ve profesyonel olmayan) ve tatlı su de-
durulmuş ürünler satın alındığında piş-
polama imkânlarının kısıtlı olması nede-
-Ürünlerin temizlenmiş ve ambalajlanmış meye hazır bir ürün olduğu için ayıkla-
niyle yüzer unsurlarda yemek hazırlığında
olmasının özellikle tatlı su imkânları kısıt- ma ve yıkama zahmetinden kurtarır, kul-
(özellikle sebze yemekleri) yaşanan güç-
lı olan yüzer birliklerde sağlık ve hijyen lanım rahatlığı ile zaman tasarrufu sağlar.
lüklere çözüm sağladığı görülmüştür. Bu
yönünden ortaya çıkabilecek olumsuzla- Ayrıca saklama koşullarının doğru uygu-
ürünlerin ayrıca, toplu tedarik edildiğinde
rı önlediği, lanmasıyla “dondurulmuş gıda” tazeliğini
son derece ekonomik olduğu, birliklerde
uzun süre korumakta ve dört mevsim sof-
yemek çeşitliği ve personel memnuniye-
-Ürünlerin dondurulma tarihinden itiba- ralarda yerini almaktadır.
tine önemli ölçüde katkı sağladığı müşa-
ren 24 aylık raf ömrünün bulunması ile
hede edilmiştir.
idrak mevsimleri dışında da tüketilebilme Ancak dondurma işlemi, depolama koşul-
imkânının yemek çeşitliğine ve personelin ları ve çözünme sırasında kaliteyi olum-
moral/motivasyonuna önemli ölçüde kat- suz yönde etkileyebilecek bazı fiziksel ve
kı sağlayacağı, tespit edilmiştir. kimyasal değişmeler görülebilmektedir

KAYNAKLAR
1. Türk Gıda Kodeksi Hızlı Dondurulmuş Gıda Maddeleri Tebliği 2004/46.
2. Yurtman, A., 2003. Dondurulmuş Gıda Sektör Raporu. İstanbul Ticaret Odası Etüt ve Araştırma Şubesi.
3. MY 33-3(B) TSK Gıda/Su Kontrol ve Hijyen Denetim Hizmetleri Yönergesi, 2007.
4. Demiray, E., Tülek, Y., 2010. Donmuş Muhafaza Sırasında Meyve ve Sebzelerde Oluşan Kalite Değişimleri
Pamukkale Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü.
5. Cemeroğlu, B., 2009. Meyve Sebze İşleme Teknolojisi Cilt II. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları No:39, Ankara.
6. Cemeroğlu, B., 2005. Gıda Mühendisliğinde Temel İşlemler, Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları, No: 29, Ankara.
7. Meyve Sebze İşleme Teknolojisi Dersi Uygulama Notları, E.Ü. Gıda Mühendisliği Bölümü,2009.
8. Civaner, E.Ç., 2007. Dondurulmuş Meyve ve Sebze, İGEME Sektör Raporu.
9. Akbaba, G., 1987. Gıda Günlüğü, Bilim Teknik Dergisi.
10. Dünya Gıda Dergileri, Muhtelif Sayıları.
11. Konuyla İlgili Çeşitli Web Siteleri.

Ulusal Gemicilik Dili
ULUSAL GEMİCİ DİLİMİZDE YER ALAN “AYI BACAĞI” ve

“AYBOCİ” DEYİMLERİNDEKİ ORTAK GİZ
Denizcilerin Kendilerine Özgü, Yıllardır Kullandıkları Adlandırma ve Benzetim Örnekleri…
Aslında uygulamada, zavallı “Ayı”nın hiç bir suçu olmadığı gibi, denizcilik işlevlerine pek de etkisi yok, karıştığı ettiği de yok.
Hani halk dilimizde yeri vardır ya “adın çıkacağına, canın çıksın.” diye, işte o deyişin bir örneği de bu olsa gerek.
Hazırlayanlar •• E.Dz.Alb Derya Şerif YARKIN, S.Beril BAYLAN, D.Buğra YARKIN
D enizci atalarımız, Akdeniz’in turku-

az sularında yelken açan diğer çi-
ma” adını vermişler. Kabasorta armanın
yaygın olduğu dönemde, dört köşe yelke-
istemez ortaya çıkmış, adlandırma sorun-
ları da. Çünkü, üçgen biçimli latin yelken
ledaşları gibi, yelken uygulamalarını, esen nin kullanım amacına uygun “pupa seyri”, ,“ana” yelken olarak kullanılırken, tekne-
rüzgarın yelkene dolduğu yöne göre ad- zaten olağan (gemicilere göre “kolayına”) nin baş tarafında bir de “flok” yelkeni var.
landırmışlar. İster kabasorta armanın dört bir seyir yöntemi olduğundan, öncele- Orsa ve apazlama seyirlerinde, her iki yel-
köşeli yelkenini, isterse üç köşeli latin yel- ri özel olarak adlandırılmasına gerek bile kenin de aynı kontrada açılması (rüzgar-
kenini başomuzluklara yakın esen rüzgar- duymamışlar galiba. Ancak, daha sonrala doldurulması) olağan da, pupa seyrine
la doldurdukları seyre “orsa”, borda ve ları yalnız Akdeniz teknelerine özgü “latin” geçildiğinde, etkinliği arttırmak için söz
bordaya yakın kıçomuzluklardan esen yelkenin kullanımı yaygınlaşınca, pupa konusu yelkenleri farklı kontralarda açıp
rüzgarla doldurdukları seyre de “apazla- seyriyle ilgili uygulama farklılıkları da ister kullanmak gerek. Uygulama biçimi harika.

Tamam da bu biçimdeki, diğer bir deyişle layabilmek için ayaklarını dışarı doğru aç- yim İtalyanca’dan dilimize geçmiş. Deniz-
iğnecikten alınan rüzgarla yapılan bu uymak zorunda ya, belki de bu davranışı sı- ci atalarımız, bu geçiş sırasında, sesli an-
gulamaya, eski dönemde dört köşeli yel- rasındaki duruş biçimini benzetmiş olabi- latım (söyleniş biçimi, fonetik) benzeşme-
kenle yapılan uygulamada olduğu gibi lirler, Vet. Prof.Dr. Hasan BİLGİLİ’nin ana- siyle de yeni deyim(ler) üretmişler. Buna
“pupa seyri” demek, doğru ama yeterli tomik değerlendirmesi böyle. Ulusal de- en güzel örnek “ayı bacağı” ve “ayboci”
değil, başka bir adlandırma gerekli… İşte nizcilik dünyamızı, eşsiz yapıtlarıyla ay- deyimleri. Her iki deyimin de kaynağında
bu aşamada, Akdeniz’in değişik ülkelerin- dınlatan ünlü Halikarnas Balıkçısı bile Ak- İtalyanca “poggia” kelimesi var. Bu keli-
deki denizciler, bugün bizlere gülünç ge- denizli denizcilerin kullandıkları değişik menin Latince kökü olan PŎDĬA “yel-
lebilecek adlandırma önerileri yapmışlar, kavramlardan esinlenerek önce “ayı ku- kenin alt kenarına bağlanan halat parça-
bu önerilerin çoğu da tutmuş, günümüze lağı”6 olarak kullandığı deyimi, daha son- sı” anlamında, yani bugün bile denizci di-
kadar kullanılagelmiş. Söz konusu adlan- raları bildiğimiz biçimiyle vurgular olmuş. limizde kullandığımız “iskota”. Elimizdeki
dırmalar, pek eyleme yönelik değil de ge- sınırlı belgelere göre 4. veya 5. yüzyılda
nellikle görsel benzetim etkisinde kalmış Böylesine ilginç bir adlandırmanın köke- kullanılmaya başlandığı sanılan bu deyim,
gibi. Örneğin : Fransızlar “yelkenlerle ma- nini ve nedenini, yine bilimsel terbiyeden Yunanca’ya da (çoğul olarak) “πόδια”
kaslama” anlamında “mettre les voiles en fazla uzaklaşmadan araştırmak gerek. (Türkçe karşılığı “bacak”) olarak geçmiş.
ciseaux” veya “orienter en ciseaux” yapısı Ama ne yazık ki denizci atalarımız, bize,
içindeki “en ciseaux” 1 deyimini kullanır- bu konuda da yeterli belge bırakmamış- Diğer taraftan, bu aşamada İtalyan-
larken, İspanyollar “eşek kulağı” anlamına lar. Dolayısıyla, yapacağımız araştırma sı- ca “poggia”7 kelimesinden türemiş “ap-
gelen “orejas de burro” 2 deyimini beğen- rasındaki yaklaşımımız ancak “varsayım” poggiare”8 kelimesine de göz atmak ge-
mişler. İtalyan denizciler için de ilk baş- düzeyinde kalmak zorunda. rekiyor. Çünkü bu kelimenin değişik an-
ta İspanyol arkadaşları gibi “eşek kulağı” lamları içinde yer alan “geri yönde hare-
Bilindiği üzere, ulusal denizci jargonumuz, ket etmek” ile “bociye (rüzgar altına) dön-
Akdeniz ülkeleri denizcileri arasında ortak mek” ve “pupa yönde seyretmek” karşı-
kullanılan Lingua Franca’nın yoğun etki- lıkları bizi (ve konumuzu) doğrudan ilgi-
sinde kalmış. Bu bağlamda, birçok de- lendiriyor.
benzetimi (far l’orecchie dell’asino) hoş

karşılanmışsa da daha sonraki dönem-
de yelkenleri kelebek kanatları gibi farklı
yönlere açmak eylemine uyan “vele a far-
falla” 3 deyiminde karar kılmışlar. Yunan
denizciler de “kelebek” benzetimini be-
ğenmiş olacaklar ki “πεταλούδα“ (oku-
nuşu: petaluda) deyimi aralarında yayıl-
mış. Büyük bir olasılıkla Akdeniz’deki de-
nizci dostlarından etkilenmiş olan Ameri-
kalılar da bu seyir biçimine, dilimize “yel-
kenlerin birini bir alabandaya, diğerini de
diğer alabandaya açmak” gibi çevrilebi-
lecek “wing and wing” 4 deyimini beğen-
mişler ve kullanmaya başlamışlar. Ger-
çekten ilginç.
Denizci atalarımızın kullanmayı uygun

gördükleri deyim ise “ayı bacağı”.5 Bu
adlandırmanın seçiminde havyancağızın
hiçbir suçu olmadığı gibi aslında yapılan
eyleme bir katkısı da yok. Öyle bakıyorsu-
nuz benzemiyor, böyle bakıyorsunuz ben-
zemiyor. Yalnızca, ayı iki arka ayağının üs-
tüne kalkıp yürüdüğünde, dengesini sağ-

Ulusal denizci/gemici jargonumuzda, ır- yesine gelinceye kadar zincire boş ver- retmek anlamlarıyla nasıl da örtüşüyor ve
gatı ters yönde çalıştırarak zinciri hafif- mek için uygulanıyor. Bir de değerli büyü- her bakımdan benzeşiyor. Bir de, her iki
çe kaçırmak (veya boşaltmak) anlamın- ğümüz ulusal gemici dilimize ait ilk sözlü- deyimin (“ayboci” ve “ayı bacağı”)Türk-
daki “ayboci”9 deyimi, “appoggiare” keli- ğümüzü kaleme alan Süleyman Nutkî’nin çe kullanımlarındaki ses (fonetik) yapı-
mesinin “geri yönde hareket etmek” anla- tanımladığı “ayboci zımba”10 deyimi var. sı ile İtalyanca kelimenin (“appoggiare”)
mıyla örtüşüyor. Zaten ayboci uygulaması, İşlevsel olarak, olağandan farklı, ters iş- İtalyan ağzıyla söyleniş biçimindeki ben-
gemide sıklıkla yapılan bir işlem değil. Ya leyen bir zımba... Ayrıca bu arada, ulusal zerliğe ne demeli… Yoksa, denizci atala-
yedeklenirken yedek halatına bağlanan argomuzda yer alan “haybeci”11 deyimi- rımız ne diye zavallı ayıyı (hem de özellik-
gemi zincirini bir miktar denize vermek, nin de kökü Arapça (haybe) ve bedava- le bacağını), gündelik yoğun işlerinin ara-
ya çifte demir attıktan sonra her iki zinci- cı, beleşçi anlamında 12 Yani, konumuzla sına soksunlar ki ?...
ri karamusal üzerinde birbirleriyle birleşti- doğrudan bir bağlantısı yok.
rip bunları teraziye almak, ya da İstanbul Ne dersiniz? Burada ileri sürdüğümüz
Boğazı gibi dar, akıntılı ve coğrafya bakı- Diğer yandan, benzer biçimde, ayı baca- varsayım(lar) doğru olabilir mi? Yine de
mından sorunlu sularda seyrederken ola- ğı uygulaması da “appoggiare” kelime- kalıcı bir karara varmadan önce incele-
ğanüstü bir durum karşısında hemen de- sinin “bociye (rüzgaraltına) dönmek” ve meye, araştırmaya devam…
mirleyebilmek amacıyla (bir güvenlik ön- “pupa yönünde seyretmek” yani, rüzgarı
lemi olarak) demirin memesi deniz sevi- tam pupadan/tam “arkadan” 13 alıp sey-

DİPNOTLAR
1. JAL, A.; Glossaire Nautique, Paris, 1848, s.1315

Gemicilik tabiratında olan maitre de dense ve voiles en ciseaux’un Türkçe mukabilleri “ayı bacağı” ve “pergar”dır. Görü-
lüyor ki bu iki Türkçe tabir, Fransızca tabirlerin tercümesi değil, belki… (GALANTİ, A.; Türklük İncelemeleri, Yeditepe Yayı-
nevi, İstanbul, 2005, s.89)
2. WEBB, B. ve MANTON, M.; On Dilde Yatçılık Terimleri Sözlüğü (Yachman’s Ten Language Dictionary), İletişim Yayınları,
İstanbul, 2003, s.167, Diccionario Marítimo Español, Madrid, 1831, s.391
3. BARETTI, G.; Dizionario Italiano ed Inglese, Dalla Tipografia di G.P. Pozzolini C., Livorno, 1828, s.190
4. De KERCHOVE, R.; International Maritime Dictionary, Second Edition, Van Nostrand Reinhold Co., New York, 1961,
s.921, DELBOS, L.; Nautical Terms in English and French, Fourth Edition, Williams & Norgate, Oxford, 1902, s.210,
AKDOĞAN, R.; İngilizce-Türkçe Ansiklopedik Denizcilik Sözlüğü, 2. Baskı, Kendi Basımı, İstanbul, 1982, s.558
5. NUTKÎ, S.; Kamûs-i Bahrî (Deniz Sözlüğü), Haz: Mustafa Pultar, Türkiye iş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2011, s.20
GÜRÇAY, L.; Gemici Dili, , Üçüncü Baskı, Deniz Basımevi, İstanbul, 1968, s.33
SÜGEN, Y.; Kaptanın Kılavuzu, 4. Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul, 1998, s.85
PAKALIN, M.Z.; Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Cilt I, Üçüncü Basılış, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul, 1983, s.124
6. Ön ve arka direklerin büyük randa yelkenlerinin birini sancak, ötekisini iskele tarafına, ayı kulağı açtılar. (HALİKARNAS
BALIKÇISI; Merhaba Akdeniz, 3. Baskı, Yeditepe Yayınları, İstanbul, 1976, s.172)
7. Türkçe sözlüklerde “poca” ve “boca” olarak yer alan bu deyim “rüzgaraltına dönmek” olarak tanımlanmış. Rüzgarın
önünde gitmek olarak da açıklanabilecek bir başka tanımıyla “ayı bacağı”na karşılık olabileceği de düşünülmelidir.
8. “Appuyer” (SARAÇ, T.; Fransızca-Türkçe Büyük Sözlük, Türk Dil Kurumu yayınları, Ankara, 1976, s.71) ve “Apoyar” (KUT,
İ. ve G.; Büyük İspanyolca Türkçe Sözlük, 5. Baskı, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 2006, s.47)
9. Günümüzdeki yaygın denizci/gemici jargonumuzda, “aybocu” ve “hayboci” olarak da kullanılmaktadır.
10. Nal biçimindeki ana yapının kollarından birinin ucundaki kılavuzlu (vidalı) delikten geçirilip küçük bir kelebek tutamakla
vira edilen, ucu sivri (zımba görevi için) kıstırmaç (işkence). (NUTKÎ, S.; Kamûs-i Bahrî (Deniz Sözlüğü), Haz: Mustafa Pul-
tar, Türkiye iş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2011, s.20)
11. PÜSKÜLLÜOĞLU, A.; Türkçe’nin Argo Sözlüğü, 2. Baskı, Arkadaş Yayınevi, Ankara, 2004, s.94
12. AYVERDİ, İ.; Misalli Büyük Türkçe Sözlük, 4. Baskı, Kubbealtı Lugatı, İstanbul, 2011, s.1240
13. “Arkadan” kelimesi de, konuyla ilgili varsayımın ikinci bölümünü oluşturur. “Arkadan” kelimesini bir Yunanlıya söyler-
seniz, biraz şive bozukluğuyla “ayı (αρκούδα, αρκούδων)” dediğinizi sanacaktır. Bu bağlamda denizci atalarımızın
“volta”ya “bacak” dediklerini de anımsamak gerek. Bu söylemin (varsayımın) değerlendirilmesi ise sizlere kalmış.

Türk Silahlı Kuvvetleri Dayanışma Vakfı
TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ DAYANIŞMA VAKFI
“Felaket başa gelmeden önce onu önleme ve ondan korunma çarelerini düşünmek gerekir.”
Hazırlayan •• Türk Silahlı Kuvvetleri Dayanışma Vakfı
T SK Dayanışma Vakfı’nın amacı, 01 Ocak 2000 tarihinden

itibaren faaliyetine başlayan Türk Silahlı Kuvvetleri’nde gö-
Yönetmeliği’nce belirlenir.
YARDIM ÇEŞİTLERİ
revli subay, astsubay, sivil memur, uzman jandarma ve uzman
erbaşlardan hizmette bulundukları süre içinde yıllık katkı payla-
rını, yardım yapılmasını gerektiren risklerden biri gerçekleşme- • Vefat Yardımı,
den önce ve olayın gerçekleştiği katkı payı dönemi içinde öde- • Maluliyet Yardımı,
mek koşulu ile;
• OYAK Emekli Maaş Sistemi (OEMS) Yardımı,
- Vefat edenlerin eş, çocuk, anne ve babalarına
- Malul olanların kendilerine sosyal ve ekonomik destek sağ- -Vefat Halinde OEMS Yardımı,
lamak. -Maluliyet Halinde OEMS Yardımı.
Ayrıca, vakfın imkanları ve ekonomik durumuna bağlı ola-
rak hukuki destek ve / veya doğal afetler nedeniyle maddi ve • Avukatlık Ücreti Yardımı,
manevi zarar görmeleri halinde maddi yardımda bulunmak-
tır. Yapılacak yardımların usul ve esasları TSK Dayanışma Vakfı • Doğal Afet Yardımı.

sızın 1 ve 2 nci dereceden malulen TSK’dan ayrılan personelin

Vefat Yardımı
ise kendisinin OYAK üyesi olması durumunda emekli maaş sis-
Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli subay, astsubay, sivil memur, temine dahil etmek amacıyla yapılan yardımdır.
uzman jandarma ve uzman erbaş iken yaşamını yitiren evli per-
sonelin eş ve çocuklarına, bekar personelin ise anne ve babası- Vefat etmiş olan personelin eşi, malul olan personelin kendisi
na fiili hizmet yılı dikkate alınarak yapılan maddi yardımdır. (Kişi- sisteme girmek istemediği taktirde bu yardım kendilerine öde-
nin vefat ettiği yıl içinde ve vefat tarihinden önce TSK Dayanışma nir. OEMS yardımı, harp okulu mezunu kurmay olmayan 1 yıllık
Vakfı’na katkı payını yatırmış olması koşulu aranır.) (Tablo – 1). albayın OYAK keseneğine esas maaşının 20 katıdır.
2014 YILI VEFAT VE MALULİYET YARDIMLARI TABLOSU (Tablo 1- 2)
Maluliyet Yardımı Bu rakam 2014 yılında, 1 inci yarıyıl için 56.490,84 TL’ dir. 2’nci
yarıyıl OEMS yardım tutarı Temmuz 2014’de belirlenecek me-
Türk Silahlı Kuvvetleri’nde görevli subay, astsubay, sivil memur, mur maaş katsayısına yapılan artış oranına göre belirlenecektir.
uzman jandarma ve uzman erbaş iken TSK’dan malulen ayrılan
ve T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Maluliyet ve Sağlık Kurulları Da-
ire Başkanlığı’nca 1, 2, 3 ve 4’üncü derece malul kararı verilen Avukatlık Ücreti Yardımı
personele yapılan maddi yardımdır. (Bu yardımda “TSK’da Görev
Yapamaz” raporu aldığı yıl içinde TSK Dayanışma Vakfına katkı Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli subay, astsubay, sivil memur,
payını yatırmış olması koşulu aranır.) (Tablo-2). uzman jandarma ve uzman erbaşlardan hizmet sürelerine bakıl-
maksızın, askerî yargı hariç olmak üzere, görevlerini yerine getir-
Oyak Emekli Maaş Sistemi ( OEMS ) Yardımı
meleri sırasında veya görevlerinden dolayı haklarında soruştur-
OEMS yardımından yararlanmak için kişinin vefat veya maluliyet ma veya kovuşturma yapılanlar ile hukuk mahkemelerinde dava
yardımından faydalanmış olması gerekmektedir. Evli olup, Sos- açılanlara, öngörülen koşulları taşımaları halinde, müdafi veya
yal Güvenlik Kurumu’nca maaş bağlanmamış durumda olan, ve- vekil olarak tayin ettiklerine avukat ücretinin belirlenen esaslar
fat etmiş personelin eşini, evli veya bekar olduğuna bakılmak- dahilinde ödenmesi suretiyle yapılan yardımdır.

Avukatlık ücreti yardımından istifade edebilmek için, soruşturma belirlenen katkı payı 35 TL.’dir.
veya kovuşturma başlatılmasından ya da hukuk mahkemelerin-
de dava açılmasından önce, o yıl içerisinde olmak koşulu ile Da- Vakfa yapılan bu katkı payları, Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılma
yanışma Vakfına katkı payı yatırılmış olması gerekir. durumunda personele iade edilmez.
• Avukatlık Ücreti Yardımı yapılmasına karar verilen personele; Vakfın faaliyete başladığı 01 Ocak 2000 tarihinden bugüne ka-
dar geçen süre içerisinde toplam 3.509 kişiye 63,7 Milyon TL
• Usulüne uygun olarak hazırlanmış avukatlık sözleşmesinde yardım yapılmıştır.
yazan miktar kadar,
Tanıtım Konferansları
Avukatlık sözleşmesindeki yazılı miktar yürürlükteki avukatlık as-
gari ücret tarifesinin üzerinde olması durumunda Yönetim Kuru- 2013 yılında 9 İlde 32 birlik ve karargâh personeline yönelik 32
lunun belirleyeceği miktar üzerinden ödeme yapılır. tanıtım konferansı icra edilmiştir.
Doğal Afet Yardımı
Doğal afetlere maruz kalan personele can kayıplarında ve/veya TSK Dayanışma Vakfı Genel Müdürlüğü
personelin görev yaptığı garnizonda ikamet ettiği ya da aile gö-
türülemeyen garnizonlarda görev yapanların eşinin ikamet etti- Nenehatun Cad. No: 55
ği evin ağır hasarlı olması, yıkılması veya evde bulunan eşyala-
rın büyük kısmıyla kullanılamaz duruma gelmesi halinde Müte- 06700 Gaziosmanpaşa / ANKARA
velli Heyet kararına göre yapılan yardımdır.
Telefon : 0 312 448 13 11 (pbx)
Doğal afet yardımı için doğal afet nedeniyle can ve mal kayıpları-
nın meydana gelmesi, doğal afetten önce ve o yıl içerisinde Da- Faks : 0 312 448 17 70
yanışma Vakıfına katkı payı yatırılmış olması esastır.
Web Sitesi : www.tskdv.org.tr,
Katkı Payı Durumu
KILIÇ : 5449 - 5489
Katkı Payı : TSK Dayanışma Vakfınca yapılan yardımlardan isti-
fade edebilmek amacıyla, her yıl Yönetim Kurulunca belirlenen E-Posta : tskdv@superonline.com, tskdayvak@gmail.com
ve Mütevelli Heyetçe onaylanan maddi miktardır. 2014 yılı için
BANKA ADI : BANKA ŞUBESİ : IBAN NUMARALARI :
ING Bank Yenişehir TR02 0009 9004 4404 4400 1000 01
Türkiye Vakıflar Bankası Kolej TR74 0001 5001 5800 7287 9710 02
Türkiye İş Bankası Balgat TR17 0006 4000 0014 2840 4235 90
Yapı ve Kredi Bankası Balgat TR09 0006 7010 0000 0070 0383 98
Finansbank Necatibey TR42 0011 1000 0000 0012 3648 27
Türkiye Halk Bankası Küçükesat TR45 0001 2009 2160 0016 0000 16
Türkiye Garanti Bankası Cebeci TR03 0006 2000 4700 0006 2995 34
Akbank Nenehatun TR60 0004 6002 8388 8000 0501 91
Türk Ekonomi Bankası Meşrutiyet TR42 0003 2000 1050 0000 0466 55
Ziraat Bankası Kızılay TR79 0001 0006 8539 0318 0350 01


Deniz 619

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Deniz 619

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MAYI

Genel Yayın Yönetmeni ve

Genel Yayın Koordinatörü

Genel Yayın Koordinatörü Yrd.

Grafik / Tasarım Uygulama

Baskı, Cilt ve Dağıtım

Dergideki makaleler Deniz Kuvvetleri

Dergideki makaleler kaynak göstermek

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 1 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 2 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 3 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

CEZAYİR DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANININ,

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 4 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

İSPANYA DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANININ

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 5 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

PAKİSTAN’IN ANKARA BÜYÜKELÇİSİ VE DENİZ

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 6 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANI ORAMİRAL BÜLENT

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 7 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

SOMALİ DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANININ DENİZ

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 8 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANI ORAMİRAL BÜLENT

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 9 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 10 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANI ORAMİRAL

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 11 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

ARNAVUTLUK DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANININ,

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 12 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANI ORAMİRAL

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 13 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 14 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

DENİZ MÜZESİ KOMUTANLIĞINDA İCRA EDİLEN

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 15 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

ŞEHİT AİLESİNİN DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANI

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 16 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

BARBAROS TÜRK DENİZ GÖREV GRUBU

Hazırlayan •• BARBAROS Türk Deniz Görev Grup Komutanlığı

D enizlerin, Türkiye’nin hak ve menfaatleri açısından öne-

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 17 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 18 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

Türk Deniz Kuvvetlerinin Afrika’ya yönelik faaliyetleri oldukça kı-

Süveyş Kanalı ve Aden Körfezi, dünya ticaretinin önemli ana ar-

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 19 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

Faaliyet süresince yapılacak liman ziyaretleri, ikili/çok uluslu eği-

Barbaros TDGG 2014 aktivasyonu gemilerin 17 Mart 2014 ta-

-Deniz haydutluğu ile mücadele etmek,

-Akdeniz’de NATO’nun Etkin Çaba Harekatı’nı desteklemek,

Barbaros Türk Deniz Görev Grubu Tuğamiral Ali Murat DEDE

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 20 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 21 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

İSTİKLÂL MARŞI’NIN KABULÜ

Hazırlayan •• Dz. Eğt. ve Ögt. K.lığı

A sya Hunları’ndan beri hiçbir milletin boyunduruğu altı-

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 22 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

Cümlelerimi İstiklal Marşı şairimiz Mehmet Akif’in dizeleriyle Emrullah ÇELENK

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 23 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

M/G ŞİMŞEK (P-328), M/G AB-21 (P-121),

Hazırlayan •• Deniz Kuvvetleri Genel Sekreterliği

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 24 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

M/G ŞİMŞEK (P-328)

M/G AB-21 (P-121)

DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ 25 SAYI: 619 I MAYIS I 2014

M/G AB-27 (P-127)