Aralin 6:

Mga Pagbabago sa Kulturang Pilipino sa Panahon ng

mga Amerikano

 Colonial Mentality – isa sa mga suliraning kinakaharap ng Pilipinas.

IMPLUWENSIYA NG MGA AMERIKANO SA KULTURANG PILIPINO

 48 years – bilang ng taon ng pananakop ng mga Amerikano sa bansa.

SISTEMA NG EDUKASYON
 Espanyol – edukayon sa Kristiyanismo
 Amerikano – pangkalahatang edukasyon at demokrasya
Layunin ng pagpapalaganap ng Edukasyon
1. Pagpaplaganap ng DEMOKRASYA
2. Pagtuturon ng wikang INGLES
3. Pagpapaabot sa mga tao ng kultura ng mga Amerikano.

 Mga paaralang elementarya at sekundarya na nagturo ng mga asignaturang tulad ng:

- Pagbasa - Sining
- Pagsulat - Industriya
- Aritmetika - Karunungang pangkarakter
- Agham Panlipunan - Edukasyong pangkalusugan at
- Musika pisikal
- Pagguhit

 Nabuksan din ang mga paaralang:

- Normal
- Bokasyonal
- Pansakahan

 Maraming kolehiyong at Pamantasan ang nabuksan sa panahong ito gaya ng:

- Philiippine Normal School ( 1901) - Unibersidad ng Maynila ( 1913)
- Centro Escolar University ( 1907) - Philippine Women’s University (1919)
- Unibersidad ng Pilipinas (1908) - Far Eastern University (1928)

 Pensiyonado o Iskolar – matatalinong mag-aaral na Pilipino na ipinapadala sa Estados Unidos.

 Ilan sa mga nagging pensiyonado ay sina:
- Hukom Jose Abad Santos
- Francisco Benitez (kilalang guro)
- Dr. Joerge Bocobo ( nagging president ng UP)
- Dr. Francisco Delgado (dating senador at ambassador)
  Department of Public Instrution –kagawarang ng Pagtuturo ng Pampumbliko.
 1901 – itinatag ang Department of Public Instruction.

PANITIKAN
 Fernando Maramag – unang Pilipinong sumulat ng tula sa wikang ingles.
 Zoilo Galang – unang Pilipinong sumulat ng nobela sa wikang ingles.
 Clemencia Joven – naman ang kinilaala bilang bilang unang kuwentista sa Ingles.
 Carlos P. Romulo – kinilala bilang pinakamahusay ng manunulat sa Ingles.
 Mga Pilipinong manunulat nanaging tanyag sa larangan ng tula, sanaysay, dula, nobela:

o Carlos P Romulo
o Juan F Salazar
o Maximo M Kalaw
o Nick Joauquin
o Jose Garcia Villa
o Nestor Vicente Madali (N.V.M.)
o Vicente M Hilano
o Aurelio Tolentino
o Severino Reyes
o Zoilo Galang
o Fernando Maramag

 Payagang nailathala sa wikang Ingles:

- Manila Times (1898)
- Manila Day Bulletin (1900)
- Cable News (1900)
 Lingguhang Pahayagan:
- Independent (Vicente Sotto,1915)
 Pang araw-araw na Pahayagan:
- Philipppines Herald (Manuel L Quezon, 1920)
- Tribune (Alejandro Roces,Sr.)

KALUSUGAN AT KALINISAN
 1901 – itinitag ng mga Amerikano ang Lupon sa Kalusugan ng Bayan o Board of Health for the
Philippine Islands
 1910– itinitag ang pinakatanyag na sentrong pangkalusugan tulad ng kinika at ospital, ang Philippine
General Hospital.

PAG-UNLAD NG TRANSPORTASYON AT KOMUNIKASYON

 Lansangan at tulay – unang pinagawa ng mga Amerikano sa bansa.
 Nagkaroon din ng iba’t ibang uri ng sasakyan tuald ng:
- Bisikleta
 - Trak
- Motorsiklo
 1903 – taon kung kalian idinila ang inang kotse sa bansa.
 1903 – pinasimulan ang MERALCO.
 1906- naglagay ng riles ng tren sa Cebu at Panay ang Philippine Railway Company.
 1917- binili ng pamahalaan ang Manila-Dagupan Railway na pagmmamay-ari ng isang kompanyang
Britantica. Ito ay tinawag ng Mania Railroad Company.
 Nobyembre 29, 1935- ugnayan ng Estados Unidos at Pilipinas ay nagsimula ng dumating sa
Maynila buhat sa California ang eroplanong China Clipper ng Pan American Airways.
 Natutunan na rin ng mga Pilipino ang paggamit ng telepono at wireless telegraph.
 Pinakilala rin nila ang radyo bilang isnag paraan sa pagpapahatid ng mga balita.
 Apat na pribadong estasyon ng radio sa bansa:
- KZRM (1927, Manila)
- KZRH (1939, Manila)
- KZRQ (1924, Manila)
- KZRC (1929, Cebu)

TAHANAN AT GUSALI
 Ang mga diseniyo ng bahay at gusali sa bansa ay nabago rin
 Bahay at Gusali na nauso:
- Bunaglow
- Chalet
- Apartment
- Konkretong Bahay.
 Nauso rin ang paggamit ng flush sa mga palikuran o kubeta
 Gusali ng Korte Suprema, Kagawarang Agrikultura at Tanggapang ng Koreo sa Maynila ay mga
halimbawa ng gusali na hinango sa mga disensyo ng mga gusali ng mga Aerikano.

RELIHIYON
 Pagkakaroon g kalayan ng pagpili ng sariling relihiyon.
 Protestantismo – isa sa mga ambag ng mga Amerikano sa mga Pilipino.
 Simbahang Protestante – ay pinangunngunahan ng mga pastor.
 Sekta ng Protetantismo:
- Baptist
- Evangilical
- Prebyterian
- Methodist
 Agosto 3, 1902 – taon kung kalian itinatag ni Padre Gregorio ang Iglesia Filipina Independiente.