Modyul 2: Aralin1: Aplikasyon ( Gawain 3)

1. Ang napili king tauhan ay si Padre Salvi na pumalit kay Padre Damaso sa pagiging
Kura ng San Diego atmayroon siyang lihim na pagsinta kay Maria Clara.

2. Kababalik pa lámang ni Crisostomo Ibarra gáling Europa kung saan siya nagaral nang pitong
taon. Kasabay ng pagbalik niya, nalaman niya ang tunay na nangyari sa kaniyang amang si Don
Rafael Ibarra. Gayong alam na ni Crisostomo ang totoong nangyari sa kaniyang ama, hindi niya
ito pinansin dahil nakatuon siya sa pagpapatayô ng paaralan sa bayan ng San Diego. Ngunit
walang plano si Padre Damaso na tigilan si Ibarra. Laging hinahamak at kinukutya ng prayle ang
pinag-aralan ng binata. Mula sa simbahan at sermon ni Padre Damaso hanggang sa
pananghalian ay hindi tinantanan si Ibarra ng mga pasaring at masasakít na salita ng
Pransiskano. Ngunit noong ang ama na niya ang hinamak at nilapastangan, hindi na nakapagpigil
si Ibarra. Sinunggaban niya si Padre Damaso, tinutukan ito ng kutsilyo sa leeg at nagpahiwatig na
papatayin ito. Samakatuwid, sa pananaw ni Ibarra, ang kaniyang desisyon ay patas na bunga
hindi lámang ng ipinagkait na karapatang pantao at hustisya sa kaniyang ama, kundi pati na rin
ng pagwawalambahala sa pag-abuso sa kapangyarihan ng mga prayle at opisyal ng pamahalaan.
Sa rabaw, si Ibarra ay nasa Antas 2 ng Eskala ni Kohlberg dahil para sa kaniya, tama at
magbebenepisyo siya sa ginawa niyang desisyon sa mga sandaling iyon. Ngunit dahil sa pagpatay
kay Don Rafael na nagdulot kay Ibarra na magkaroon ng sariling desisyon batay sa katungkulang
moral, naitaas si Ibarra sa Antas 6 ng Eskala ni Kohlberg. Hindi na maaasahan ni Ibarra ang
estado upang magbigay ng katarungan at proteksiyon sa lipunang Pilipino. Sa konteksto ng hindi
maayos na estado, ang pagsanib ni Ibarra sa grupo ni Elias ang natirang pamimilian niya. Dahil
itinulak si Ibarra na igiit ang sariling kapasyahan – isang prinsipyong etikal na tumutuntong sa
katarungan, karapatang pantao, at pagrespeto sa dignidad ng tao – inaanyayahan ni Rizal ang
mga mambabása na pumaloob sa Antas 6 ng Eskala ni Kohlberg. May kinalaman ang Antas 6 sa
sariling konsensiya ng tao (Ibarra) at sa pinili nitong tama batay sa kontekstong kaniyang
kinapapalooban. Ito ay hindi na ang mga itinakda ng iba na etikal na basehan bagkus ay sariling
pagpapakahulugan na mismo ng tao. Bagama’t ang tagpo ay nagsasabi lámang ng kuwento ng
isang tauhan na gumagana sa Antas 2, ipinakita ni Rizal ang isang moral na pangangatwiran na
nasa antes 6

3. Ilan sa mga problema noon na kinahaharap pa rin ng ating bansa hanggang ngayon ay ang
korapsyon, diskriminasyon, at ang mga di-makatarungang batas na mas pinapaboran ang mga
may kapangyarihan. Nabubulag ang mga tao sa salapi at dahil doon ay hindi nila nalalaman
kung ano ba ang mas tama.
Ang nobelang ito ay nakatutulong na mas lalo pa nating buksan at palawakin ang ating mga
isipan na gumawa ng mga magandang pagbabago sa ating bayan. Makakatulong ang
edukasyon sa pagsolusyon sa mga problemang kinahaharap nga bansa at matatakwil nito ang
mga kanser sa lipunan. Dahil sa edukasyon, nahuhubog ang ating pagkatao na gumawa ng
 mga bagay na masasabing ang ating bayan ay maunlad na bayan at hindi puro kamalian at
problema.

Aralin 2: Aplikasyon ( Gawain 3)

Napakahalaga para sa mga

Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanlan.
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanlan.
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanlan.
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanlan.
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanlan.
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanlan.
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanlan.
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanlan.
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanlan.
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanlan.
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanlan.
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanlan
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanlan
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanlan
Napakahalaga para sa mga
Pilipino ang
ginawang anotasyon ni Rizal sa
aklat nio
Dr. Morga dahil itinama ni
Rizal ang
orihinal na kwento sa aklat at
ang
Sucesos de las Filipinas ang
naging
pangunahing intrumento na
ninanais sa
pagbuo ng pagkakakilanla
1.Napakahalaga para sa mga Pilipino ang ginagawang anotasyon ni Rizal sa aklat ni Dr. Morga dahil
itinama ni Rizal ang orihinal na kwento sa alkat at nag Sucesos del las Filipinas ang nagging pangunahing
intrumentong na ninanais sa pagbuo ng pagkakakilanla.

1. Sa pagbigay ng anotasyon
ni Rizal sa
2. aklat ni Dr. Morga, nais
niyang maipakita
3. ang kasaysayan ng islang
Pilipinas at pati
4. na rin ang lagay nito bago
sakupin ng
5. mga Espanyol. Pinili niya
ang aklat na ito
6. dahil naramdaman niyang
ibunyag ang
7. mga testimonya ng isang
Espanyol na
8. sinakop ang kinabukasan
ng Pilipinas sa
9. pagpasok sa bagong yugto
sa ating
10. bans
2. Sa pagbigay ng anotasyon ni Rizal sa aklat ni Dr. Morga, nais niyang maipakita ang kasaysayan ng
islang Pilipinas at patina rin ang lagay nito bago sakupin ng mga Espanyol. Pinili niya ang aklat na ito
dahil naramdaman niyang ibunyag ang mga testimonya ng isang Espanyol na sinakop ang kinabukasan
ng Pilipinas sa pagpasok sa bagong yugto sa ating bansa.

3. Ayon sa Espanya, wala raw naibigay ang Pilipinas sa kanila at malaki ang utangna loob ng bansa sa
Espanya. Sinalungat ito ni Rizal sa pamamagitan ng pagsiwalat nasa unang pananakop ng mga Kastila ay
ninakawan nila ng napakalaking kabuuan ngginto ang mga isla. Sa panahon ng encomeinderos, isinaad
niya ang labis at hindimakatarungang pagsingil ng buwis ng mga encomenderos. Bukod pa dito,
nakakolektarin ng siyam na milyong dolyar taon-taon ang mga Kastila para sa kanilang militar,
mgaempleyado, mga ahenteng diplomatiko at iba pa pang gastusin na wala
namangkoneksyon sa bansa.

Aralin 3?

Aralin 4: Gawain 3:

Panuto: Basi sa kwentong El Filibusterismo bumuo ng isang Sanaysay ng

pangangatwiran ukol sa paksang Reporma sa pamamagitan ng Rebolusyon o
Reporma sa pamamagitan ng hindi bayolenting pamamaraan.

Sa aking mga kaalaman na nakalap

patungkol sa ating kasaysayan,
isang bagay na laging tumatak sa
isip ko ay hindi tayo magiging
malaya ngayon kung hindi dahil sa
rebolusyong nangyari. Ang paraan
ni Rizal,
ang pagnanais ng reporma sa
mapayapang paraan ay dapat
talaga na kilalanin dahil ang
kaniyang mga
ginawa para sa reporma ay
gumising sa nasyonalismo ng
mga Pilipino. Ngunit hindi ito
ang eksaktong
nagpalaya sa atin mula sa Kastila.
Noon, ang mga mananakop ay
walang balak na ibigay sa atin ang
reporma
na ninanais natin dahil nakatutok
sila sa pagpapakain sa kanilang
kasakiman at pagpapalawak ng
kanilang
kapangyarihan sa bansa. Kung
kaya’t kung sa panahon ng Kastila
ang basehan, ako ay kakampi sa
reporma
sa pamamagitan ng rebolusyon.
Kung sa kasalukuyan naman,
naghahangad ako ng reporma sa
mapayapan
Sa aking mga kaalaman na nakalap
patungkol sa ating kasaysayan,
isang bagay na laging tumatak sa
isip ko ay hindi tayo magiging
malaya ngayon kung hindi dahil sa
rebolusyong nangyari. Ang paraan
ni Rizal,
ang pagnanais ng reporma sa
mapayapang paraan ay dapat
talaga na kilalanin dahil ang
kaniyang mga
ginawa para sa reporma ay
gumising sa nasyonalismo ng
mga Pilipino. Ngunit hindi ito
ang eksaktong
nagpalaya sa atin mula sa Kastila.
Noon, ang mga mananakop ay
walang balak na ibigay sa atin ang
reporma
na ninanais natin dahil nakatutok
sila sa pagpapakain sa kanilang
kasakiman at pagpapalawak ng
kanilang
kapangyarihan sa bansa. Kung
kaya’t kung sa panahon ng Kastila
ang basehan, ako ay kakampi sa
reporma
sa pamamagitan ng rebolusyon.
Kung sa kasalukuyan naman,
naghahangad ako ng reporma sa
mapayapan
Sa aking mga kaalaman na nakalap
patungkol sa ating kasaysayan,
isang bagay na laging tumatak sa
isip ko ay hindi tayo magiging
malaya ngayon kung hindi dahil sa
rebolusyong nangyari. Ang paraan
ni Rizal,
ang pagnanais ng reporma sa
mapayapang paraan ay dapat
talaga na kilalanin dahil ang
kaniyang mga
ginawa para sa reporma ay
gumising sa nasyonalismo ng
mga Pilipino. Ngunit hindi ito
ang eksaktong
nagpalaya sa atin mula sa Kastila.
Noon, ang mga mananakop ay
walang balak na ibigay sa atin ang
reporma
na ninanais natin dahil nakatutok
sila sa pagpapakain sa kanilang
kasakiman at pagpapalawak ng
kanilang
kapangyarihan sa bansa. Kung
kaya’t kung sa panahon ng Kastila
ang basehan, ako ay kakampi sa
reporma
sa pamamagitan ng rebolusyon.
Kung sa kasalukuyan naman,
naghahangad ako ng reporma sa
mapayapan
Sa aking mga kaalaman na nakalap
patungkol sa ating kasaysayan,
isang bagay na laging tumatak sa
isip ko ay hindi tayo magiging
malaya ngayon kung hindi dahil sa
rebolusyong nangyari. Ang paraan
ni Rizal,
ang pagnanais ng reporma sa
mapayapang paraan ay dapat
talaga na kilalanin dahil ang
kaniyang mga
ginawa para sa reporma ay
gumising sa nasyonalismo ng
mga Pilipino. Ngunit hindi ito
ang eksaktong
nagpalaya sa atin mula sa Kastila.
Noon, ang mga mananakop ay
walang balak na ibigay sa atin ang
reporma
na ninanais natin dahil nakatutok
sila sa pagpapakain sa kanilang
kasakiman at pagpapalawak ng
kanilang
kapangyarihan sa bansa. Kung
kaya’t kung sa panahon ng Kastila
ang basehan, ako ay kakampi sa
reporma
sa pamamagitan ng rebolusyon.
Kung sa kasalukuyan naman,
naghahangad ako ng reporma sa
mapayapan
Sa aking mga kaalaman na nakalap
patungkol sa ating kasaysayan,
isang bagay na laging tumatak sa
isip ko ay hindi tayo magiging
malaya ngayon kung hindi dahil sa
rebolusyong nangyari. Ang paraan
ni Rizal,
ang pagnanais ng reporma sa
mapayapang paraan ay dapat
talaga na kilalanin dahil ang
kaniyang mga
ginawa para sa reporma ay
gumising sa nasyonalismo ng
mga Pilipino. Ngunit hindi ito
ang eksaktong
nagpalaya sa atin mula sa Kastila.
Noon, ang mga mananakop ay
walang balak na ibigay sa atin ang
reporma
na ninanais natin dahil nakatutok
sila sa pagpapakain sa kanilang
kasakiman at pagpapalawak ng
kanilang
kapangyarihan sa bansa. Kung
kaya’t kung sa panahon ng Kastila
ang basehan, ako ay kakampi sa
reporma
sa pamamagitan ng rebolusyon.
Kung sa kasalukuyan naman,
naghahangad ako ng reporma sa
mapayapan
Sa aking mga kaalaman na nakalap
patungkol sa ating kasaysayan,
isang bagay na laging tumatak sa
isip ko ay hindi tayo magiging
malaya ngayon kung hindi dahil sa
rebolusyong nangyari. Ang paraan
ni Rizal,
ang pagnanais ng reporma sa
mapayapang paraan ay dapat
talaga na kilalanin dahil ang
kaniyang mga
ginawa para sa reporma ay
gumising sa nasyonalismo ng
mga Pilipino. Ngunit hindi ito
ang eksaktong
nagpalaya sa atin mula sa Kastila.
Noon, ang mga mananakop ay
walang balak na ibigay sa atin ang
reporma
na ninanais natin dahil nakatutok
sila sa pagpapakain sa kanilang
kasakiman at pagpapalawak ng
kanilang
kapangyarihan sa bansa. Kung
kaya’t kung sa panahon ng Kastila
ang basehan, ako ay kakampi sa
reporma
sa pamamagitan ng rebolusyon.
Kung sa kasalukuyan naman,
naghahangad ako ng reporma sa
mapayapan
Sa aking mga kaalaman na nakalap
patungkol sa ating kasaysayan,
isang bagay na laging tumatak sa
isip ko ay hindi tayo magiging
malaya ngayon kung hindi dahil sa
rebolusyong nangyari. Ang paraan
ni Rizal,
ang pagnanais ng reporma sa
mapayapang paraan ay dapat
talaga na kilalanin dahil ang
kaniyang mga
ginawa para sa reporma ay
gumising sa nasyonalismo ng
mga Pilipino. Ngunit hindi ito
ang eksaktong
nagpalaya sa atin mula sa Kastila.
Noon, ang mga mananakop ay
walang balak na ibigay sa atin ang
reporma
na ninanais natin dahil nakatutok
sila sa pagpapakain sa kanilang
kasakiman at pagpapalawak ng
kanilang
kapangyarihan sa bansa. Kung
kaya’t kung sa panahon ng Kastila
ang basehan, ako ay kakampi sa
reporma
sa pamamagitan ng rebolusyon.
Kung sa kasalukuyan naman,
naghahangad ako ng reporma sa
mapayapan
Sa aking mga kaalaman na nakalap patungkol sa ating kasaysayan, isang bagay na laging tumatak saisip
ko ay hindi tayo magiging malaya ngayon kung hindi dahil sa rebolusyong nangyari. Ang paraan ni
Rizal,ang pagnanais ng reporma sa mapayapang paraan ay dapat talaga na kilalanin dahil ang kaniyang
mgaginawa para sa reporma ay gumising sa nasyonalismo ng mga Pilipino. Ngunit hindi ito
ang eksaktongnagpalaya sa atin mula sa Kastila. Noon, ang mga mananakop ay walang balak na ibigay
sa atin ang repormana ninanais natin dahil nakatutok sila sa pagpapakain sa kanilang kasakiman at
pagpapalawak ng kanilangkapangyarihan sa bansa. Kung kaya’t kung sa panahon ng Kastila ang basehan,
ako ay kakampi sa repormasa pamamagitan ng rebolusyon. Kung sa kasalukuyan naman, naghahangad
ako ng reporma sa mapayapan paraan. Sa ngayon, ang gobyerno natin ay hindi banyaga.
Bilang mga Pilipino, maaring pareho sila ngpangarap para sa ating bansa ngunit hindi lang nila
ginagamit ang tamang paraan. Hindi natin kailangangsundin ang rebolusyon na naganap sa nakaraan o
gumawa ng karahasan kung maaari pa rin nating labananat ipahayag ang ating mga pananalita laban sa
mga kawalang-katarungan sa isang mapayapa na paraan.Kumpara sa nakaraan, karamihan sa atin ay
edukado na at marami ng mga plataporma kung saan maaarinating isulong ang ating paniniwala. Kung
tayo ay magtutulungan habang nirerespeto ang isa’t-isa, hindi tayoaabot sa himagsikan para sa pagkamit
ng repormang ating hinahangad sa bansa.

ARALIN 5: GAWAIN 3: ?