Teorya ng Diskurso Ethnography of Communication
Speech Act Theory
Ang Speech Act Theory ay isang teorya na batay
sa aklat na How to Do Things with Words ni J.L. Austin
(1975). Pinapaniwalaan sa teoryang ito na ang yunit ng
komunikasyong linggwistik ay hindi ang simbolo, salita o
ang pangungusap mismo, kundi ang produksyon o
paglikha ng mga simbolo, salita o pangungusap sa
pagganap ng kanilang tinatawag na speech acts. “Words
are used not only to present information but also to carry
out actions.” Pag-iimpluwensiya ng nagsasalita sa
nakikinig.
Tatlong Komponent
Ang lokyusyonari (locutionary-actual act of
uttering) ay ang akto ng pagsasabi ng isang bagay.
Ito’y naipapakita sa pagtatanong at pagsagot sa mga
tanong, pagbigay ng mga impormasyon, pagbigay ng
kahulugan, paglalarawan, paghingi ng tawad,
pangungumusta at iba pa. Ito ang akto ng paggamit
ng referring expression (pariralang pangngalan) at
predicating expression (pariralang pandiwa) upang
magpahayag ng proposisyon. Literal na
pagpapakahulugan sa sinabi ng nagsasalita.
Pagganap sa akto ng pagsasabi ng isang bagay
sumesentro ang ilokyusyonari (illocutionary).
Mahihinuhang sa pag-unawa sa aktong ito,
mapagtatagumpayan ang pagkamit ng komunikatib
kompitens na tinatawag din na pragmatik
kompitens na sumasangkot sa abilidad ng isang
ispiker upang piliin ang angkop na barayti ng wika
para sa isang tiyak na sitwasyong sosyal. Mayroong
nakatagong pwersa o intensiyon sa sinabi ng
nagsasalita.
Ang panghuling komponent ay ang aktong
perlokyusyonari (perlocutionary) o ang pagsasabi sa
isang bagay na kadalasang nagdudulot ng paggalaw
batay sa damdamin at isipan ng tagapakinig. Ito’y
maaring maganap sa anyo ng panghihikayat,
panghahamon, pananakot at iba pa. Dito ay
nagreresulta sa paggalaw o paggawa ng desisyon ng
tagapakinig.
Halimbawa: Ang talino mo naman
Locutionary: Ang talino mo naman. (literal)
Illocutionary: Gusto ng spiker na tulungan mo siya o
di kaya ay gusto niyang hiramin ang mga review
materials mo.
Perlocutionary: pwedeng tulungan ka ng kausap mo
depende kung paano o kaya ay ma-iinspire kang
mag-aral.
Gumagamit ng mga kasangkapan mula sa
antropolohiya upang pag- aralan ang berbal na
interaksyon sa isang lugar. Ito’y nauukol sa pag-aaral ng
mga sitwasyon, gamit, patern at tungkulin ng pagsasalita.
Isang komprehensibo at interdisiplinary na pamamaraan
sa pag-aaral ng wika at komunikasyon bilang mga natural
na pangyayari at nagaganap sa pang-araw-araw na mga
sitwasyon at pakikipag-ugnayan.
Communication Accommodation Theory
Nagbibigay-diin sa mga pagsasaayos
(adjustment) na ginagawa ng mga tao habang nakikipag-
usap. Ang mga teorista nito ay naniniwalang sa
komunikasyon, ang mga tao ay nagtatangkang unawain
ang kausap at i-adjust ang kanilang istilo kapag nakikipag-
usap sa iba. Ang akomodasyong ito ay nagagagwa sa
dalawang paraan:
▪ Divergence - Ang mga grupong maymalakas na
pagmamalaking etniko ay madalas na
gumagamit nito upang maipakita pa ang kanilang
pagkakakilanlan.
▪ Convergence - Nagaganap ito kung saan
mayroong matinding pangangailangan para sa
social approval. Ang madalas gumagawa nito ay
mga indibidwal na walang kapangyarihan.
Narrative Paradigm
Ito’y naglalarawan sa mga tao bilang storytelling
animals. Ang isang magandang pagkukuwento ay mas
kapani-paniwala kaysa sa isang magandang argumento.
Ang naratibong lohika o ang lohika ng mabuting katwiran
ay nagmumungkahi na husgahan ang kredibilidad ng
isang tagapagsalita batay sa maayos na pagkaka-ugnay-
ugnay ng kanilang naratibo o kuwento.
Variationist Theory
Ang teoryang ito’y nakapokus sa iba’t ibang ng
wikang ginagamit ng mga taong sangkot sa isang
diskurso. Kinapapalooban ito ng pagkakaiba sa bigkas,
intonasyon, gamit ng salita gayon din ang istrukturang
panggramatika ng isang ispiker.
Pragmatic Theory
Ayon kina Badayos et al., (2007), ang mahusay na
diskurso ay laging bumabatay sa kinalalagyang sitwasyon
(social setting) ng mga taong sangkot sa isang usapan
upang mapanatili ang daloy ng pakikipag-usap tungo sa
mabisang diskurso.
Ito ay pag-aaral kung paano nauugnay ang
kahulugan ng pasalita at nakasulat na diskurso sa
konteksto kung saan nangyayari ang pagsasalita at
pagsulat na iyon. Partikular na nababahala ang
Pragmatics sa kung paano hinuhubog ng mga ibinahaging
interes at layunin ng mga nagsasalita ang diskurso.
Diskurso
✓ Discourse (Ingles), Discursus (Latin)
✓ kapareho ng komunikasyon
✓ nangangahulugang diskusyon o argumento.
✓ pormal o sistematikong eksaminisasyon ng isang
paksa na ginagamit ang anyo ng diskurso ang
pasalita at pasulat.
✓ ayon sa diksyunaryong Ingles-Filipino (1984), ang
diskurso ay nangangahulugang magsulat o
magsalita nang may katagalan o kahabaan.
✓ (MerriamWebster, 1996) Maituturing na mas
malaki ito kaysa sa isang pangungusap sapagkat
nagkakaroon ng pagpapalitan ng mga ideya na
pwedeng maganap sa mga sosyalang
pampamilyaridad o kaya’y sa isang pormal at
maayos na karaniwang humahabang
pagpapahayagan ng mga kaisipan hinggil sa
kung anong paksa na maaaring pasalita o pasulat
man.
✓ Ang diskurso ay ang pormal at patuluyang
pagsasagawa ng isang mahusay na usapan.
✓ Ang diskurso ay isang interaktibong gawain
tungo sa mabisang paglalahad ng mga
impormasyon.
Dalawang Anyo ng Diskurso
✓ Pasalitang Diskurso
✓ Pasulat na Diskurso
1. Pasalitang Diskurso
Masining na pagpapahayag ng ideya sa paggamit
ng berbal na pamaraan. Isang halimbawa nito ay ang
debate. Karaniwang magkaharap ang mga partisipant
kung kaya’t bukod sa kahalagahan ng mga salitang
sinasambit, pinagtutuunan din ng bawat kasapi ang ibang
sangkap ng komunikasyon tulad ng paraan ng pagbigkas,
tono, diin, kilos, kumpas ng kamay, tinig, tindig at iba
pang salik ng pakikipagtalastasan na maaaring
makapagpabago sa kahulugan ng mensahe. Dito ay
Isinasaalang-alang ang social settings.
Dalawang Uri ng Pasalitang Diskurso
Pribado
ang pagpalitan ng mga ideya sa pagitan ng
dalawa o higit pang tao na matatawag na
“kumbersasyunal”. Ito ay ginagawa na pasikreto sa
pagitan ng mga nasa diskurso.
Publiko
ang pagsasalita sa harap ng maraming tao. Isa sa
pinakamadaling halimbawa rito ang debate ng mga
politiko. May mga mainit na isyu na tinatalakay at ang
mga politiko ay magbibigay ng kanilang opiniyon batay sa
isyu habang may mga manonood.
2. Pasulat na Diskurso
mas nakatuon ang atensyon ng nagsusulat sa
kanyang kakayahang pangwika upang matiyak na
malinaw niyang maipapahayag sa kanyang isusulat na
mensahe dahil maaaring maging iba ang pagkaunawa ng
tatanggap nito.
Sa pagsulat, mayroon ding mga salik na dapat
isaalang-alang tulad ng anyo ng sulatin o format, uri ng
papel at iba pa. Mahalagang wasto ang gramatika dahil
ito ay nakasulat, maaaring ikapahiya o di kaya ay maging
ugat ng gulo. Higit na pag-iingat ang isinasagawa ng isang
manunulat. Sa sandaling ang mensaheng nakapaloob sa
isang sinulat na diskurso ay nakarating sa tatanggap at
ito’y kanyang nabasa, hindi na maaaring baguhin ng
manunulat ang kanyang sinulat. Dito ay Isinasaalang-
alang ang madla.
Paraan ng Pagdidiskurso
1. Paglalarawan o Deskriptib
2. Pagsasalaysay o Naratib
3. Pangangatwiran o Argumentatib
4. Paglalahad o Ekspositori
1. Paglalarawan o Deskriptib
Ayon kay Bernales (2009) ito ay isang anyo ng
diskurso na nagpapahayag ng sapat na detalye o
katangian ng isang tao, bagay, pook, damdamin o teorya
upang ang isang mambabasa o tagapakinig ay makalikha
ng isang larawang mental kung anuman ang inilalarawan.
Kung ang isang pintor ay gumagamit ng iba’t ibang kulay
upang maisabuhay ang isang larawan, ganoon din ang
isang manunulat, gumagamit siya ng mga salitang
nagiging daan upang mabuo ang larawan sa isipan ng
mambabasa o tagapakinig.
Binibigyang buhay nito ang kaisipan, damdamin,
bagay, at iba pa upang makabuo ng isang mabisang
kaisipan buhat sa inilalarawan. Naglalayong makabuo ng
imahe o larawan sa isip ng mga mambabasa o
tagapakinig; pagpapahayag ng ating nakikita, naririnig at
nadarama.
Uri ng Paglalarawan
1. Karaniwang Paglalarawan
Pangunahing layunin ay makapaghatid o
makapagbigay ng (pisikal) obhektibong paglalarawan at
hindi kakikitaan ng anumang bahid ng pagkiling ng
manunulat o tagapagsalita sa inilalarawan.
2. Masining na Paglalarawan
Pumipili ng mga salitang higit na magbibigay-
buhay sa kanyang inilalarawan. Ang mga salitang
ginagamit ay kumikiliti sa guni-guni ng mambabasa o
tagapakinig. Ang linggwistik na ginagamit ay higit na
aktibo. Kalimitang gumagamit ng mga tayutay at idyoma
sa paglalarawan.
Paraang ng Paglalarawan
▪ Batay sa Pandama
nakita, naamoy, nalasahan, nahawakan, at
narinig
▪ Batay sa Nararamdaman
bugso ng damdamin o personal na saloobin ng
naglalarawan
▪ Batay sa Obserbasyon
batay sa obserbasyon ng mga nagyayari.
Kasangkapan sa Paglalarawan
▪ Wika - ginagamit upang makabuo ng isang
malinaw at mabisang paglalarawan. Karaniwang
ginagamit dito ang pang-uri at pangabay
▪ Maayos na Detalye - masistemang pananaw sa
paglalahad ng mga bagay na makatutulong
upang mailarawang ganap ang isang tao, bagay,
pook, o pangyayari. Kapag maayos ang
pagkakalahad ng mga detalye, ang mga
bumabasa o nakikinig ay nagkakaroon ng
pagkakataon na pakilusin ang kanilang
imahinasyon upang mailarawan sa isip ang mga
bagay-bagay na inillalarawan.
▪ Pananaw na Paglalarawan - Maaring magkaiba-
iba ang paglalarawan ng isang tao, bagay, pook,
o pangyayari salig na rin sa karanasan at saloobin
ng taong naglalarawan. Ang isang pook,
halimbawa, ay maaaring maganda sa isang
naglalarawan habang ang isa naman ay hindi
kung ito ay nagdulot sa kanya ng isang di
magandang karanasan.
▪ Isang Kabuoan o Impresyon/kakintalan - Dahil
ang layunin ng paglalarawan ay makabuo ng
malinaw na larawan sa imahinasyon ng mga
mambabasa, mahalaga sa isang naglalarawan na
mahikayat ang kanyang mga mambabasa o
tagapakinig nang sa gayon ay makabuo sila ng
impresyon hinggil sa inilalarawan. Dito ay sama-
sama na ang bisa ng wika, maayos na paglalahad
ng mga detalye, at ang pananaw ng
naglalarawan.
2. Pagsasalaysay o Naratib
Itinuturing na pinakamatandang anyo ng
pagpapahayag. Binubuo ito ng mga talatang
nagpapahayag ng magkakaugnay na mga pangyayari.
Tinatawag din itong "pagkukwento". Maaaring isalaysay
ang sariling karanasan, mga napakinggan, mga nabasa o
kaya ay mga likhang-isip.
Mga Mapagkukunan ng Paksa
▪ Sariling karanasan - pinakamadali at
pinakadetalyadong paraan ng pagsasalaysay ng
isang tao sapagkat ito ay hango sa pangyayaring
naranasan ng mismong nagsasalaysay.
▪ Narinig - maaaring usapan ng mga tao tungkol sa
isang pinagtatalunang isyu, mga balita sa radio at
telebisyon, at iba pa. subalit, tandaang hindi
lahat ng narinig sa iba ay totoo at dapat
paniwalaan. Mahalagang tiyakin muna ang
katotohananbago isulat.
▪ Nabasa - mula sa anumang tekstong nabasa
kailangang ganap na nauunawaan ang mga
pangyayari
▪ Napanood - mga palabas sa sine, telebisyon,
dulaang panteatro, at iba pa.
▪ Likhang-isip - mula sa imahinasyon, katotohanan
man o ilusyon ay makalilikha ng isang salaysay.
▪ Panaginip o pangarap - ang mga panaginip at
hangarin ng tao ay maaari ding maging batayan
ng pagbuo ng salaysay.
Mga Uri ng Pasalaysay
1. Maikling Kuwento – nagdudulot ng isang kakintalan sa
isip ng mga mambabasa sa pamamagitan ng paglalahad
ng mahahalagang pangyayari sa buhay ng tauhan.
2. Tulang Pasalaysay – patulang pasalaysay ng mga
pangyayari sa pamamagitan ng saknong.
3. Dulang Pandulaan – binibigyang - diin dito ang bawat
kilos ng mga tauhan, ang kanilang panlabas na kaanyuan
kasama na rito ang kanilang pananamit, ayos ng buhok at
mga gagamiting mga kagamitan sa bawat tagpuan. Ang
kuwentong ito ay isinulat upang itanghal.
4. Nobela – nahati sa mga kabanata; punong – puno ng
mga masalimuot na pangyayari.
5. Anekdota – pagsasalaysay na tumatalakay sa kakaiba
o kakatwang pangyayaring naganap sa buhay ng isang
kilala, sikat o tanyag na tao.
6. Alamat – tungkol sa pinagmulan ng isang bagay o
anuman sa paligid.
7. Talambuhay – tala ng buhay ng isang tao,
pangyayaring naganap sa kanyang buhay mula
pagkapanganak hanggang sa kanyang wakas.
8. Kasaysayan – pagsasalaysay ng mahalagang
pangyayaring naganap sa isang tao, pook o bansa.
9. Tala ng paglalakbay – pagsasalaysay ng isang
pakikipagsapalaran, pagbiyahe o paglalakbay sa ibang
lugar.
3. Pangangatwiran o Argumentatib
Pagpapahayag na ginagamitan ng mga patunay o
katibayan. Ginagamit ito kung nais mong makahikayat ng
iba na pumanig sa inyong opinyon o paniniwala.
Paraan ng Pangngatwiran
1. Pangangatwirang Pabuod
(Inductive Reasoning)
Nagsisimula sa maliit na katotohanan tungo sa
isang panlahat na simulain o paglalahat ang
pangangatwirang pabuod.
2. Pangangatwirang Pasaklaw (Deductive Reasoning)
Nagsisimula sa panlahat na tuntunin, konsepto o
ideya na sinusundan ng mga partikyular na bagay na
sumusuporta o nagpapatotoo sa unang inilahad.
Uri ng Pangngatwiran
1. Debate - sining at agham ng paglalatag, pagtitimbang
at paghahanay ng mga kaisipan upang mapaniwala at
mahikayat ang kabilang kampo sa isang proposisyong
pinagtatalunan. Kasama rito ang pagkuha ng atensyon,
kawilihan o interes ng mga tagapakinig at lalo na ng
pasiya ng mga tagahatol.
Uri ng Debate
▪ Debateng Oxford
▪ Debateng Cambridge
▪ Debateng Oregon
▪ Debateng Oxford-Oregon
2. Balagtasan - debateng patula hinggil sa isang paksa.
Binubuo ito ng dalawang panig: Ang sang-ayon, at ang di-
sumasang-ayon sa isyu ng pagtatalo. May
tagapamagitang humahataol ay siya ay tinatawag na
lakandiwa kapag lalaki at lakambini naman kung babae.
Nanggaling ang salitang balagtasan sa pangalan ni
Francisco Balagtas.
Maling Pangangatwiran
1. Ad Hominem - Isang nakahihiang pag-atake sa
personal na katangian/katayuan ng katalo at hindi sa
isyung tinatalakay o pinagtatalunan. Halimbawa: Hindi
magiging mabuting lider ng bayan si Juan sapagkat siya’y
isang binabae.
2. Maling Paghahambing - Karaniwang tinatawag na
usapang lasing ang ganitong uri ng maling
pangangatwiran sapagkat mayroon ngang hambingan
ngunit sumasala naman sa matinong kongklusyon.
Halimbawa: Bakit mo ako pipilitin na kumain ng gulay?
Kung ikaw nga ay hindi rin kumakain ng gulay!
3. Maling Paglalahat- Pagbatay ng isang kongklusyon sa
isa o ilang limitadong premis. Halimbawa: Mahirap
mabuhay sa Maynila kung kaya’t masasabing mahirap
mabuhay sa buong Pilipinas.
4. Maling Analohiya- Paggamit ng hambingang sumasala
sa matinong kongklusyon. Halimbawa: Magiging
mabenta ang sorbetes kahit tag-ulan, kasi’y mabenta
naman ang kape kahit tag-init.
5. Maling Saligan - Paggamit ng maling batayan na
humahantong sa maling kongklusyon. Halimbawa: Lahat
ng Amerikano ay nasa Amerika, kung gayon, si Pedro
Madlangbayan ay isang Amerikano dahil siya ay nasa
California.
6. Mapanlinlang na Tanong - Paggamit ng tanong na ano
man ang maging sagot ay maglalagay sa isang tao sa
kahiya-hiyang sitwasyon. Halimbawa: Hindi ka na ba
nagtataksil sa iyong asawa?
4. Paglalahad o Ekspositori
Pagpapahayag na may layuning tumalakay o
magpaliwanag ng paksa sa pamamagitan ng iba't ibang
mga pamamaraan.
Ang paglalahad ay ginagamit sa pagpapaliwanag
ng pamamaraan o proseso ng paggawa ng isang bagay at
ng pagsasakatuparan ng isang layunin o simulain.
Pagbibigay ng direksiyon at pagpapaliwanag ng mga
hakbang. Natutugunan ng paglalahad ang mga tanong
tungkol sa isang usapin. Sinasaklaw ng paglalahad ang
malawak na bahagi ng sinusulat at binabasa ng tao.
Ang ekspositori ay isang anyo ng diskursong
nagpapaliwanag. Anyo ng diskurso kung saan
nagpapahayag ang isang tao ng mga ideya, kaisipan at
impormasyon na sakop ng kanyang kaalaman na inihanay
sa isang maayos at malinaw na pamamaraan.
Katangian ng Mahusay at Epektibong Paglalahad /
Eksposisyon
▪ Malinaw – maituturing na malinaw ang
eksposisyon kung ito ay agad na mauunawaan ng
mambabasa o tagapakinig.
▪ Tiyak – nararapat na ang mismong
tagapagpahayag ay magawang mapanindigan
ang kanyang pahayag.
▪ May Kohirens – hindi magkakaroon ng halaga
ang nilalaman ng akda kung ito ay hindi naihanay
sa maayos na pamamaraan.
▪ Empasis – kailangang hindi malunod sa mga
ideya ang mambabasa o tagapakinig ngunit
mahalaga ang mga karagdagang paliwanag
upang mas maging epektibo ang paglalahad
Pamamaraan ng Epektibong Eksposisyon
▪ Pagbibigay-Depinisyon
Itinuturing na karaniwang pamamaraan
ng pagbibigay ng eksposisyon na ginagamit sa
mga teksbuk at iba pang aklat reperensyal na
ginagamit sa pagkatuto.
▪ Pag-iisa-isa (enumeration)
Ang pagtalakay sa pangunahing paksa
kasunod ay ang pagbanggit nang isa-isa ng mga
kaugnay na mahahalagang kaisipan.
 ▪ Pagsusunod-sunod (order)
Nararapat na isaayos ng
tagapagpahayag ang kanyang mga kaisipan mula
sa panimula hanggang sa pagwawakas ng akda,
Kailangan upang matiyak na hindi mapupunta sa
wala ang pahayag.

▪ Paghahambing at Pagkokontras
Ang dalawang ideyang ito ay hindi
maaaring mapaghiwalay.
Paghahambing – pagpapahayag ng katangian,
kahinaan at kalakasan ng bagay upang makabuo
ng sariling pagpapasya ang tao tungkol sa
kahalagahan ng isang bagay o kaisipan.
Pagkokontras – pagpapahayag ng pagkakaiba-
iba ng mga bagay na nakapaloob sa isang akda.

▪ Problema at Solusyon
Walang problema na walang katapat na
solusyon dahil hindi maituturing na problema
ang isang bagay kung hindi mahahanapan ng
katapat na solusyon.

▪ Sanhi at Bunga
Walang pangyayari na hindi naging
kahinatnan ng isang pangyayari. Ang bawat
pangyayari na nagbibigay-daan sa iba pang
pangyayari ay nagiging simulain ng panibagong
pangyayari.

Uri ng Eksposisyon

1. Sanaysay – pagpapahayag ng isang manunulat ng

kanyang ideya, kaisipan, pananaw o damdamin kaugnay
ng isang paksa.

2. Paglalahad ng Proseso – maraming bagay sa ating

paligid na kailangang ipaliwanag upang
mapakinabangan. Ang matagumpay na pagsasa-gawa ng
isang bagay o ang wastong paggamit ng isang bagay ay
nakasalalay sa mahusay na pagsunod sa mga panuto na
magaganap lamang kung maingat at masusing inihayag
ang bawat hakbang na nakapaloob sa isang proseso.

3. Suring-Basa/Rebyu – nakatutulong sa mga manonood

o mambabasa upang maging mapanuri sa pagpili ng aklat
at pelikulang tatangkilikin.

4. Editoryal – isang uri ng eksposisyon na naglalayong

ipayahag ang pananaw ng isang pahayagan ang isang
manunulat kaugnay na isang isyu: mapa-sosyal, pulitikal,
ispirituwal o kultural na may mahalagang impak sa buhay
ng tao.

5. Balita o ulat – madalas na nababasa o napapakinggan

sa mga radio o telebisyon na nagbibigay ng mga tiyak at
malinaw na detalye kaugnay ng isang mahalagang
pangyayari na madalas ay kagaganap lamang.

6. Talumpati - Isang uri ng pagpapahayag sa harap ng

mga tao. Ang talumpati ay isang buhos ng kaisipan o
opinyon ng isang tao na pinababatid sa pamamagitan ng
pagsalita sa entablado.