MPU2412:

BAHASA KEBANGSAAN A

TOPIK 2:
SEBUTAN DAN
INTONASI
 PENGENALAN
o Perbezaan sebutan sesebuah bahasa boleh dilihat
dalam aspek bunyi huruf, perkataan atau intonasi
ayat dan ujaran yang digunakan dalam konteks
seharian.
o Terdapat banyak faktor yang mempengaruhi
sebutan sesebuah bahasa, sama ada faktor
dalaman iaitu masyarakat itu sendiri dan faktor
daripada pengaruh bahasa lain melalui proses
peminjaman.
o Dalam bahasa Melayu perbezaan bunyi/fonem
sebutan ini disebabkan terdapatnya pelbagai
loghat atau dialek dari setempat ke setempat.
o Di samping itu masih terdapat kelainan-kelainan
khusus yang dikenali sebagai idiolek antara
individu-individu dalam cara mengucapkannya.
o Oleh itu, kita memerlukan suatu bentuk sebutan
untuk menyeragamkan sebutan dalam pengucapan
bahasa Melayu, iaitu BAHASA BAKU/SEBUTAN
BAKU.

2
 PENGENALAN
BAHASA BAKU
o BAHASA BAKU: Bahasa yang bersistem,
teratur dan mempunyai sistem rujukan betul
dan salahnya.
o Betul dan salahnya sebutan sesuatu perkataan
dapat disemak berdasarkan ejaan yang
digunakan.
o Sebutan yang berdasarkan ejaan itulah yang
disebut sebagai sebutan baku.
o Bahasa kebangsaan Malaysia adalah
berasaskan bahasa Melayu Johor-Riau.

3
 PRINSIP DAN DASAR
SEBUTAN BAKU
• Matlamat utama pembakuan ialah:
i. Menyeragamkan sebutan dalam bahasa
Melayu.
ii. Mewujudkan satu variasi sebutan baku
dalam bahasa Melayu yang dapat
digunakan dalam situasi formal.
iii. Meningkatkan kecekapan berbahasa
Melayu.
iv. Memantapkan sistem dan struktur dalam
bahasa Melayu.

4
 SEBUTAN BAKU
o SEBUTAN BAKU: Sebutan yang digunakan dalam
situasi formal atau rasmi.
o Dasar sebutan baku hendaklah berdasarkan
sebutan fonemik atau sebutan berdasarkan
ejaan.
o Garis panduan umum sebutan baku adalah seperti
berikut:
i. Sebutan huruf: Setiap huruf dalam ejaan
hendaklah dilafazkan dengan jelas.
ii. Sebutan kata: Hendaklah berdasarkan ejaan
keseluruhan dan bentuk kata (pola suku kata).
iii. Intonasi: Nada suara turun naik atau tinggi
rendah sewaktu bercakap. Ini berdasarkan jenis,
bentuk atau keperihalan ayat.
5
 LAMBANG DAN BUNYI
(FONEM) HURUF
o Terdapat 3 kategori huruf dan fonem, iaitu:
1) Huruf dan Fonem Vokal
2) Huruf dan Fonem Diftong
3) Huruf dan Fonem Konsonan

6
 1) HURUF DAN FONEM VOKAL
• Huruf dan fonem vokal ada 6 sahaja, iaitu:

No. Huruf Vokal Fonem Ejaan dan Sebutan

1 a [a] [a.da]
2 e [e] taling [se.pak]
3 e [e] pepet [be.lah]
4 i [i] [i.kan]
5 o [o] [O] [bo.tol] [e.kO. no. mi]
6 u [u] [u.lar]

7
 BUNYI VOKAL A
o Vokal a: Cara menyebutnya /a/ (father)

o Sebut suku kata berikut dengan betul.

ba ca da fa ga ha ja ka la ma
na pa qa ra sa ta va wa ya za

o Contoh perkataan vokal a:

a
ga-jah ka-tak ba-dak rama- ma-ta
rama

8
 BUNYI VOKAL A
o LATIHAN SEBUTAN:

Saya ada bapa.

Bapa saya sayang saya.
Saya sayang bapa saya.
Saya ada kaca mata.
Kaca mata saya lama.
Kaca mata saya ada gaya.
Adik suka baca.
Adik suka baca majalah.
Majalah adik ada gambar gajah.

9
 BUNYI VOKAL E PEPET (E)
o Vokal e: Cara menyebutnya /e/ (again)

o Sebut suku kata berikut dengan betul.

be ce de fe ge he je ke
le me ne pe re se te we

o Contoh perkataan vokal e pepet:

e
ge-las te-lur ke-ris se-te-ri- em-pat
ka

10
 BUNYI VOKAL E PEPET (E)
o LATIHAN SEBUTAN:

Emak beli gelang emas.

Gelang emas emak saya besar.
Emak beli empat gelang emas.
Seri bela kera.
Seri ada enam kera.
Seri bela kera tepi kebun getah.
Emak beli gelas.
Emak beli enam gelas.
Empat gelas emak pecah.

11
BUNYI VOKAL E TALING (É)
o Vokal e: Cara menyebutnya /e/ (set)
o Cara menyebut bunyi e taling (é) berbeza dengan bunyi e pepet
(e).

o Sebut suku kata berikut dengan betul.

bé cé dé fé gé hé jé ké
lé mé né pé ré sé té wé

o Contoh perkataan vokal e taling:

e
é-pal mé-ja pén kéju féri
12
 BUNYI VOKAL E TALING (É)
o LATIHAN SEBUTAN:

Épal Élla élok.

Épal Élla énak.
Épal Élla mérah.
Nénék séwa keréta.
Keréta séwa nénék mérah.
Keréta séwa mérah nénék méwah.
Ésok Érra séwa béca.
Béca séwa Érra mérah.
Béca mérah Érra élok.

13
 BUNYI VOKAL E (E) & (É)
❖ HOMONIM:

o Dalam Bahasa Melayu ada beberapa perkataan yang dieja sama

tetapi berlainan sebutan dan makna.

o Perkataan ini dikenali sebagai homonim.

o Contohnya:

bela (rear) béla (defend)

sepak (slap) sépak (kick)
perang (war) pérang (brown)
semak (bush) sémak (check)
14
 BUNYI VOKAL I
o Vokal i: Cara menyebutnya /i/ (feet, neat)

o Sebut suku kata berikut dengan betul.

bi ci di fi gi hi ji ki li mi
ni pi qi ri si ti vi wi yi zi

o Contoh perkataan vokal i:

i
i-tik ci-li bi-ri-bi-ri li-ma gi-gi

15
 BUNYI VOKAL I
o LATIHAN SEBUTAN:

Siti lari kiri.

Siti lari kiri lima kali.
Siti lari situ sini.
Ali cium pipi ibu Siti.
Ibu Siti cium pipi Ali.
Ali cium ibu Siti hari ini.
Helmi mimpi beli kari.
Beli kari ikan tenggiri.
Helmi mimpi siang hari.

16
 BUNYI VOKAL O
o Vokal o: Cara menyebutnya /o/ (note)

o Sebut suku kata berikut dengan betul.

bo co do fo go ho jo ko lo
mo no po ro so to vo yo zo

o Contoh perkataan vokal o:

o
o-tak po-kok bo-la lo-bak ro-ti

17
 BUNYI VOKAL O
o LATIHAN SEBUTAN:

Lori bawa roti.

Bawa roti potong.
Roti potong cicah kopi.
Topi Rosli kotor.
Topi Rosli koyak.
Topi kotor Rosli koyak.
Opah potong sotong.
Osman tolong Opah potong sotong.
Potong sotong gotong-royong.

18
 BUNYI VOKAL U
o Vokal o: Cara menyebutnya /o/ (food)

o Sebut suku kata berikut dengan betul.

bu cu du fu gu hu ju ku lu mu
nu pu qu ru su tu wu yu zu -

o Contoh perkataan vokal u:

u
u-bat bu-rung ku-da un-ta ru-sa

19
 BUNYI VOKAL U
o LATIHAN SEBUTAN:

Budak itu ketuk pintu.

Ketuk pintu malu-malu.
Buka pintu lalu keluar hantu.
Abu suka air jambu batu.
Air jambu campur gula batu.
Air jambu campur air batu.
Buka buku buat lagu.
Buat lagu rindu kamu.
Aku rindu kamu selalu.

20
 2) HURUF DAN FONEM DIFTONG
o DIFTONG: Gabungan 2 huruf vokal yang akan melahirkan bunyi-
bunyi tertentu.
o Diftong bahasa Melayu ada 3, iaitu: ai – oi – au

No. Huruf Fonem Ejaan dan Sebutan

1 ai [ai] [pan.tai]
2 oi [oi] [do.doi]
3 au [au] [pu.lau]

21
2) HURUF DAN FONEM DIFTONG
o Kebanyakan huruf diftong bahasa Melayu berada di akhir suku
kata, contoh seperti perkataan ‘balai – pandai – bau’ dan
sebagainya.

o Untuk perkataan pinjaman kadang-kadang wujud huruf diftong

di awal kata seperti ‘audit, auditorium’.

o Begitu juga di tengah kata seperti ‘taufu, taubat’ dan

sebagainya.

o Tujuan mempelajari fonem dan sebutan mengandungi huruf

diftong adalah untuk mengelak kesalahan ketika penyebutan.

22
 2) HURUF DAN FONEM DIFTONG

o Contoh:

No. Kata Sebutan A Sebutan B

1 Badai [ba.dai] [ba. da. i]
2 Pantau [pan.tau] [pan.ta.u]
3 Bau [bau] [ba.u]

o Berdasarkan contoh di atas, sebutan manakah yang tepat?

23
 2) HURUF DAN FONEM DIFTONG

o Dalam ejaan Bahasa Melayu ada tiga (3) diftong iaitu ai, au dan oi.

ai au oi
hai-ran au-ra am-boi
su-ngai su-rau ka-loi
da-mai pu-lau se-koi
se-rai pi-sau se-poi
ra-mai si-lau Se-noi
sam-pai hi-jau tam-poi
hai-wan ka-lau do-doi
lam-bai a-tau kon-voi
24
3) HURUF DAN FONEM KONSONAN

o Dalam Bahasa Melayu, terdapat dua puluh satu (21) huruf

konsonan, iaitu b, c, d, f, g, h, j, k, l, m, n, p, q, r, s, t, v, w, x, y
dan z.

o Selain itu, terdapat lima (5) huruf kosonan gabungan, iaitu

gh, kh, ng, ny dan sy.

25
BUNYI KONSONAN

26
BUNYI KONSONAN

27
BUNYI KONSONAN GABUNGAN

28
BUNYI KONSONAN GABUNGAN
o Contoh:

Gha-ib Kha-bar Nga-nga Ngan-tuk

Me-nga-pa Ke-na-nga Wa-ngi Ba-ngu-nan
Nya-nyi Nya-muk Pe-nyu Pe-nye-lia
Sya-rat Sya-ri-kat Bu-nga Nya-ring

29
 SISTEM KESELARASAN
VOKAL
o Satu sistem yang mengandungi bentuk-
bentuk pola vokal yang boleh menjadi
panduan ketika menyebut kata dasar
mengandungi dua suku kata atau lebih.

o Sistem ini akan membantu pelajar menyebut

sebutan dengan tepat berdasarkan ejaan

30
 INTONASI

o Intonasi: naik turun nada suara yang wujud

apabila kita bercakap.

o Peranan intonasi dalam komunikasi ialah

untuk menggambarkan isi pertuturan dan
emosi ketika bercakap.

o Contoh: luahan perasaan suka duka atau

dalam keadaan marah.

31
PERANAN INTONASI DALAM KOMUNIKASI
MENGGAMBARKAN MAKNA ATAU EMOSI

o Terdapat beberapa teknik atau gaya digunakan bagi menggambarkan

makna atau emosi ketika bercakap.

o Teknik ini dikenali:

i. Tekanan / nada (1- sangat lembut, 2- lembut, 3- keras dan 4- sangat keras)
ii. Durasi (Panjang pendeknya waktu menyebut perkataan)
iii. Hentian / jeda (berhenti terus atau sementara; (.) noktah atau (,) koma)
PERANAN INTONASI DALAM TATABAHASA

o Intonasi yang berbeza dalam sebuah ayat dapat membantu kita

mengenali bahagian subjek dan predikat.

o Intonasi menjadi tanda pemisah antara subjek dan predikat ayat

Bahasa Melayu.

o Tingkat nada intonasi ditandai dengan 1, 2, 3 dan 4.

TERIMA
KASIH

34