Volume 14, Issue 31
Our Words
Weekly Issue
“ N E W
SPECI AL
Shqetësimi në rritje i amerikanëve dhe BE/ Pse SPAK duhet të hetojë Ballën & co
POINTS OF Shqetësimi në rritje i amerikanëve dhe
I NTEREST: BE/ Pse SPAK duhet të hetojë Ballën &
co për ndërhyrje të paautorizuar në
 Pick and choose TIMS
selective justice in
FERDINAND DERVISHI
ALbania Pas ngjarjes së datës 2 gusht 2023, kur një
grup i mirëorganizuar, i kryesuar nga një
 No Sided articles and Drejtues i Lartë i Policisë, tentoi apo realizoi
një ndërhyrje të paautorizuar në sistemin
no restriction for our
TIMS, shqetësimi i Ambasadës Amerikane
members, our guest ka ardhur në rritje.
and our friends.
I pari, që e përcolli publikisht do të ishte i
Ngarkuari me Punë i Ambasadës USA në
 Latest needs for our Tiranë, Martin McDowell. Më pas të njëjtin
community and the alarm do të ngrinin, në një takim mes tyre,
latest resolutions edhe David Wisner, i Ngarkuari me Punë në
Ambasadën e SHBA dhe Christiane
Hohmann, Ambasadorja e delegacionit të
 Our Free Voice BE në Shqipëri.
through our words. Por teksa shqetësimi i amerikanëve shfaqet i
shtuar, pra me kurbaturë rritëse, shqiptarët
që janë përgjegjës për ngjarjen, në sinkron,
po shpërfaqin ca strategji që tentojnë, jo
vetëm të emetojnë injorancën si mjet për të
manipuluar opinionin, por edhe të
I N S I D E T H I S zvogëlojnë skandalin.
I S S U E : Dy ditë pas takimeve të shtuara të ameri-
kanëve, më 25 gusht, fillimisht i akuzuari
Faqe
Për ata që u dhimbset dialogu dhe spekullojnë me popullin e Kosovës - Nga Enver
Dervishi 1
Për ata që u dhimbset dialogu dhe spe-
kullojnë me popullin e Kosovës - Nga
Faqe Enver Bytyçi
Bytyci 1 Në fakt duhet parë nëse presidentja Osmani
Disa analistë të TV Klan Shqipëria u morën
në intervistë para dy ditësh me pyetjen se si
ata e komentojnë deklaratën e presidentes së
Republikës së Kosovës lidhur me para-
Faqe
lajmërimin e presidentit Macron për pezulli-
Andi 5-7 min e vizave me Kosovën. Zonja Osmani
9, 12 paralajmëroi ditë më parë se “nëse ndodh
kjo, atëherë dialogu me Serbinë vdes njëherë
e përgjithmonë”. Nuk kërcënoi. Ndërsa
Faqe deklarata e Macronit ishte parlajmërim dhe
kërcënim njëkohësisht, deklarata e zonjës
6-7
Raimonda moisiu 7,-9,
Osmani ishte konstatim dhe paralajmërim.
Cila qeveri në botë do t’i nënshtrohej një
10-14 dialogu poshtërues si në rastin që përmendi
presidenti francez, Macron? Asnjëra.
Declasified, Agim Por dy sejmenë të TV Klan Shqipëria thanë
Hamiti, Janulla se “Presidentja gaboi”. Më pas Baton Hax-
hiu në portalin e tij pro-serb “Albanian Post”
rrapi kritikoi ashpër presidenten e vendit, madje
me nje gjuhë serbofone. Po kështu Kreshnik
Spahiu i spahive të drejtësisë së korruptuar,
Adresa Faqe nga Berlini lëshoi fetfanë se “Populli i
Kosovës do ta vuajë deklaratën e Vjosa
Anetaresimi 36 Osmanit”. Janë bërë bashkë disa. Por jo të
gjithë të paguarit e Serbisë në Kosovë, në
Shqipëri e në Maqedoninë e Veriut. Edhe
opozita e Kosovës ende nuk ka folur.
Megjithatë duket si në amulli, në një
L I F E ” J E T A E
kryesor për ndërhyrjen, publikoi një
shkrim ku, mes të tjerave, tentonte të
justifikonte dhe minimizonte ngjarjen. Pak
orë më vonë, sikur të ishin sikronizuar me
kast, të njëjtin qëndrim mbajti edhe KM.
Të dy synonin të bindnin opinionin se, me
sistemin TIMS, nuk ka ndodhur asgjë për
tu shqetësuar.
Më 30 gusht, i fundmi në radhë, i cili do të Informacionit – ka bërë 30 milion euro ten-
tentonte ta ulte, edhe më, përtokë zal-
lamahinë e krijuar, por duke gënjyer nga
“a” në “zh”,
Dervishi
do të ishte Ministri i Brendshëm, T. Balla. lodhur ose vonuar. Por meqë koha e sulmit ka
Ai deklaroi se ajo që kishte ndodhur ishte qenë më tepricë dhe kur alarmi ndërkohë
September 04, 2023
R E
në kuadër të masave që institucionet po
marrin ndaj sulmit kibernetik të një viti më
parë. Pra ministri flet për masa të marra pas
një viti nga sulmi, dhe vetëm te Policia, një
kohë kur për mbylljen e vrimave të rrjedhjes
së informacionit nga buxheti i shtetit janë
shpenzuar miliona e miliona euro (sipas një
denoncimi publik të deputetit Agron Shehaj,
AKSHI – Agjencia Kombëtare e Shoqërisë së
dera sekretë për ruajtjen e të dhënave).
Por kjo kujtesë pas një viti, bie ndesh edhe
me steriotipin tonë, pasi dekadat e fundit, ne
shqiptarët kujtohemi të bëjmë riparime apo
arnime menjëherë pasi na plas bomba në
duar, pasi na përzhitin zjarret përcëlluese në
verë, pasi na rrafshojnë përmbytjet e bora në
dimër, pasi na mbillen të gjithë fushat e
kodrat me kanabis, pasi na vjedhin të dhënat
personale dhe shtetërore, pasi në plazhe na
vriten njerëz nga skafet etj., etj.
Më tej Ministri deklaroi se “nuk ekziston
asnjë shqetësim që ka pasur rrjedhje të të
dhënave nga sistemi TIMS.” Po. Edhe
mundet që kjo të jetë e vërtetë. Mundet që të
akuzuarit të mos ja kenë dalë mbanë të kop-
jojnë sistemin TIMS, sepse kanë qenë të
pazotë, ose sepse vetë sistemi mund ti ketë
mjergull të çuditshme, në pritje të çudive të
radhës.
gaboi ose jo me deklarimin e saj për ikjen nga
dialogu, nëse ndëshkohen qytetarët e Kosovës
me pezullimin e vizave siç thotë Macron.
Zonja Osmani në deklaratën e saj la të hapur
çdo masë kundër liderëve politikë dhe e
vlerësoi të pavend ndëshkimin e qytetarëve,
edhe nëse gabojnë udhëheqësit e tyre politikë.
Pikërisht këtë pjesë të fjalës se presidentes e
mohojnë ose nuk duan ta lexojnë kundërsh-
tarët e saj. Thonë se “do ta vuajë populli”. E
ndërkohë thirrja e kryetares së shtetit është
“Mos ndëshkoni popullin”! Macron kërcënon
dy milion qytetarët e Kosovës me izolim, këta
thonë se “Populli do të vuajë për shkak të
reagimit të Presidentes Osmani”!?
Por të gjitha rrjedhat e zhvillimeve, së paku
në këtë dekadën e fundit, më kanë dhënë
provën se politikanë ose njerëz publikë shqip-
tarë në hapësirën ballkanike kërcënojnë
shqiptarët me pasoja të rënda, gjithnjë në
rastet kur X ose Y lider nuk i bën lëshime
Serbisë. Ndërkaq ata politikanë që u nisën në
rrugën e lëshimeve gjatë dialogut, gjithnjë e
joshën ose e kërcënuan Kosovën dhe
qytetarët e saj. P.sh. Hashim Thaçi kërcënoi
Kosovën dhe qytetarët e saj me izolim, nëse
nuk votohej Gjykata Speciale e Kosovës në
Hagë. Pasoja: Tani shijon frytet e gënjeshtrës
 P a g e 2 O u r W o r d s

Shqetësimi në rritje i amerikanëve dhe BE/ Pse SPAK duhet të hetojë Ballën & co për ndërhyrje të
ishte dhënë, përse të mos mendojmë se të së administrimit teknik dhe sigurisë…” fundmi, nuk
dhënat janë kopjuar dhe janë larguar në janë pajisur
destinacion? Ndërkohë, një mendje Por këtu pikëpyetjet janë edhe të shumta me certifikata
djallëzore mund të jetë kujdesur të ven- edhe të hidhura. Kush fshihet pas persona- sigurie specif-
dosë një hard-drive, ndoshta bosh, pranë zheve që Ministri i quan “ekip i ri” dhe ike për pozi-
kompjuterit të vetëm me password-e të brenda “Drejtorisë së Përgjithshme të cionin e punës
njohura. Këtë shqetësim kanë ngritur edhe Policisë” ? Kush bën pjesë tek ky “ekip i që do
punonjësit e policisë të sektorit të databa-ri” i cili nuk qenka vetëm brenda Departa- ndiqnin ? Pse
zës dhe serverave, të cilët dërguan e mail- mentit të Teknologjisë dhe Informacionit ? askush nuk
in anonim të gjitha strukturave të sigurisë,Çfarë i lidh këta persona me njëri tjetrin mund të japë
duke shkruar: “Shkoni dhe ndaloni per- që formojnë një “ekip të ri” ? A janë të një përgjigjie
sonat që kanë në xhep diskun më të dhënat njëjtët njerëz që mund të jenë të akuzuar të saktë se si
delikate policore. Ky është një alarm që për rrjedhje të dhënash në vende pune janë emëruar?
duhet të ngrejë gjithë shtetin në këmbë. parakaluese në të njëjtën mënyrë si Dhe në fund,
Drejtuesi i Lartë? Përse autori kryesor në e pse janë
Më tej ministri duhet ta dijë se, në Kodin mail-in e kolegëve akuzohet për skandalin emëruar me
Penal, edhe “tentativa” është pothuaj e e shitjes së të dhënave nga databaza e fshehtësinë
barasvlefshme me “vjedhjen”, në këtë rast, tatimeve dhe, para një muaji, edhe për më të
e të dhënave të TIMS. Është njëlloj si vjedhjen në Kadastër të gjithë databazës së madhe ?
raporti “vrasje në tentativë” dhe “vrasje”. pasurive hipotekore të shqiptarëve nën
Më tej, në deklaratë, Ministri foli se pretekstin e kadastrës digjitale? Në mbyllje të
veprimet janë kryer nga “një ekip i ri i Kush e zgjodhi dhe katapultoi në postin deklarimit
brenda Drejtorisë së Përgjithshme të delikat të Drejtorit të Departamentit të IT- publik Minis-
Policisë, (i cili) nga qershori, ka marrë së në Drejtorinë e Përgjithshme të Poli- tri tha se “nuk
përsipër një ndryshim tërësor të mënyrës cisë? Përse ai, dhe të tjerët, të emëruar së është e vërtetë
që ka një kallëzim, por unë kam kërkuar që të dhënat që ka disponuar
agjencia e mbikëqyrjes policore të vlerësohen edhe nga ana e prokurorisë
nëse ka ndonjë element, kjo është një standard i ri që do të vendoset…”
Këtu sërish duket se shpërfaqet strategjia e zvogëlimit. Sepse dërgimi i
çështjes, nga AMP në Prokurori, ka absolutisht vlerën e një kallëzimi
penal, ndërsa pjesa ku Ministri flet për “standarde të reja”, që ai po ven-
dos në Polici, për shumëkënd që e njeh mirë, tingëllon qesharake.
Po përse, duke nisur nga i akuzuari kryesor për ngjarjen, shkuar te Minis-
tri dhe KM, të gjithë duken të interesuar ta zvogëlojnë këtë ngjarje? Përse
ajo shfaqet me pasojat e një patateje të nxehtë, përse amerikanët lexohen
thellësisht të shqetësuar dhe përse ajo ka elementë që duhet ta klas-
ifikojnë si një çështje që duhet të ndiqet nga SPAK?
Sepse, së pari, ngjarja ka pamjen dhe përmbajtjen e një aksioni/sulmi të
mirëmenduar dhe mirëorganizuar ndaj një prej sektorëve më delikatë të
Policisë.
Sulmi apo aksioni është llogaritur të bëhet në kufijtë e përfundimit të
orarit zyrtar dhe po të lexosh e mail-in që punonjësit e policisë i dërguan
disa mediave kryesore apo kritike ndaj Qeverisë, SPAK, Altin Dumanit,
Taulant Ballës, Muhamet Rrumbullakut, Neritan Nallbatit, Ardi Veliut,
Kryeministrisë, SHISH dhe Transparencës së SHISH, të krijohet
përshtypja se ata, përgjatë këtij sulmi, janë ndierë të terrorizuar.
Dy situata veçanërisht kanë qenë ekstreme. E para kur autori kryesor i
sulmit ka urdhëruar punonjësit që Ardit Muçës, denoncuesit të ngjarjes te
eprorët, ti mbyllen të gjitha akseset në e mail apo çdo kompjuter që është
pjesë e Policisë së Shtetit me qëllim që të mos komunikonte apo shkru-

Many shadow accounts in UK islands have been used since the 70’s for Albanian dictators...

Festim lato showed the

While rural Albania needs expan- world they the cham of
sion, who is the one o do it? Austri- Albania will not shut up
What if the admin placed a pitbull at the but speak out tham Cha-
an style farms villas that can cure helm of the inflation fight? That person
the population in masses from air meria is Alive and their
would have
Witheveryone
the rightin roll calleverything
support daily untilis martyr Festim lato laid
pollution and crime... inflation was done or auto home
possible in America….True making
common is the road with his blood...
world wide in days...it
Americancanfighters...
be done it just
needs a pit bull team with action more than
words...With DOJ powers

Between ports and water More bridges and

ways and air water ways water ways can
how can a population benefit the infra-
movement be expedited for structure in eu-
a region to benefit...first rope
Shembull per rinine te trokasin daullet
se historia e 1912 po troket ne trevat need to kick the mobsters
shqiptare si kurr me... out for good...

Shqetësimi në rritje i amerikanëve dhe BE/ Pse SPAK duhet të hetojë Ballën & co për ndërhyrje të
ante e mail-e eprorëve.
Dhe e dyta, kur i akuzuari
kryesor për sulmin, sipas e
mail-it, “ka kërkuar të
kontaktojë me nxitim
personin përgjegjës për
kamerat e ambienteve, ku
u krye eksportimi nga
personat e panjohur, por
për momentin përgjegjësi i
kamerave nuk i është
përgjigjur.” Pra, nënk-
uptuar, këtu kemi të bëjmë
me tentativë për dëmtim
provash.
Dosja me provat dhe
dëshmitë për këtë ngjarje,
fatmirësisht edhe me hard
drive-n e kapur, si dhe
filmimet në ambientet ku
ndodhi sulmi, tashmë i dhënë alarmin: “Ardit Muço… në pafund për realizimin e ndihmë?Përse u SPAK dhe të tjerrët? Dhe në fund,
janë dërguar Prokurorisë mënyrë të menjëhershme… vuri në qëllimit të tyre? Cilët ishin braktisën nga të kush ishte njeriu që negocioi me
së Tiranës edhe pse në dijeni Drejtorin e Përgjithshem të njerëzit e interesuar që gjithë? mediat dhe i bllokoi ato që të
tërësinë e saj ngjarja ka Policisë Z. Muhamet Rrumbullaku aksionistët të arrinin Pse duhej që këta gjitha me sukses, që të mos pub-
elementë që mund ta dhe Drejtorin e Krimeve Z. Neritan qëllimin? Kush i gar- njerëz, të cilëve u likonim e mail-in alarmues të
klasifikojnë si çështje që Nallbati.” antonte, kush ishte figura dhimbsej shteti e punonjësve të sektorit të databazës
duhet të hetohet nga kryesore në prapaskenë, policia, të dërgonin dhe serverave?
SPAK. Ja përse. Komunikimi i Ardit Muços me kush u jepte “power”, në mesnatë një e mail E pra, pikërisht këtu, kur në lojë
E para sulmi ka zgjatur eprorët është realizuar rreth orës 15 imunitet, garanci, të anonim si tentativë shfaqen ministra e drejtues të lartë
rreth 12 orë. Ka nisur në të pasdites. Ndërkohë ka rënë në vijonin të kryenin mision- dëshpërimisht të të policisë, përballë, në logun e
mesditë dhe përfunduar vesh të shurdhër. Në këtë pikë in në pafundësinë kohore fundit për të zgjuar drejtësisë, nuk ka vend për Proku-
të nesërmen rreth orës 9- pyetjet janë: pse nuk kanë reaguar të 12 orëve? Kush mban shtetin dhe ndalur ca rorinë e Tiranës, por për SPAK!
10 paradite, kur AMP, dy drejtuesit e lartë të policisë? A përgjegjësi për njerëz tepër të fortë
Antikrimi Kibernetik dhe kanë ndarë ata shqetësimin me mosreagimin përgjatë për këllqet e tyre?
Drejtoria e Standarteve Ministrin T. Balla? Çfarë u tha kësaj ndërkohe? Përse Pse situata ndryshoi
kanë bllokuar vendngjar- Ministri? U kërkoi që të mos rea- punonjësit e databazës dhe dhe Ministri Balla –
jen. gonin, apo të kundërtën? A mund të serverave janë ndier të po të besojmë fjalët e
Sipas e mail-it anonim të provohet se me kë kanë komunikuar terrorizuar nga sa po tij – apo krerët e
punonjësve të policisë gjithë ditën Drejtorët Rrumbullaku ndodhte dhe të braktisur Policisë, urdhëruan
ata nuk kanë vonuar dhe Nallbati? Si ka mundësi që nga eprorët? Përse askush hetim vetëm kur
asnjë minutë për të sulmuesve u është dhënë kohë nuk guxoi t’u shkonte në ngjarjen e mësuan
 V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 3

Shqiptaret ne Kosove nga te tere anet per te mbrojtur te drejtat e tyre

Italian citizens are retiring in Albania now with an average cost of living 700 usd while MCgonigal pockets 30 mil
usd while Albanians die in gerdec and corrupt are remaining in power for 12 years now and maybe more?

Për ata që u dhimbset dialogu dhe spekullojnë me popullin e Kosovës - Nga Enver Bytyçi
njerëz publikë. fikimet e kundërsh-
së tij. Batoni së paku e di mirë këtë fakt. Po Hashim Ku është tani Ballkani i Hapur? Po tarëve të qeverisjes së
Thaçi na thoshte se “Pa marrëveshje me Serbinë, harrohet bashkë më kryeministrin e Besoj se ka ardhur koha ta sotme dhe
Kosova do të kalojë një situatë katastrofale”. Ose me lodhur e të dërmuar të Shqipërisë. U bëjmë përfundimisht këshilltarëve të
nënshkrimin e marrëveshjes për asosiacionin në vitin shkërmoq bashkë me pushtetin e dallimin se kush është e qeverisjes së djesh-
2015, Kosova do të fitonte liberalizimin e vizave. korruptuar dhe të degjeneruar të tij. mira jonë. Deri tani për- me, apo realitetin në
Pastaj na tha se liberalizimi i vizave do të vinte, nëse i jetuam dy eksperenca, atë të cilin veprojnë
jepej Malit të Zi territor i Kosovës. Të gjitha i Ne na duhen mësimet, së paku nga të paraardhësve të Vjosës institucionet e Koso-
nënshkroi, i votoi dhe i ratifikoi ish-presidenti i Koso- pësimet, që të kuptojmë se kush i e Albinit, për të cilët vës sot?
vës, por liberalizimi i vizave erdhi kur Vjosa Osmani shërben armiqve të kombit tonë. Batoni e Kreshniku
dhe Albin Kurti i vunë Serbisë “kufirin te thana”. Edhe si kryhet ky shërbim i derdhin ende lot dhe këtë
shëmtuar. Nëse kthehemi në kohë eksperiencën e sotme të
Batoni, analistët e Klanit, Kreshnik Spahiu e të tjerë para dhjetë vitesh e deri më sot atyre që udhëheqin Koso-
sërish kërcënuan me “vuajtjet e popullit të Kosovës”, mund të na vijnë në mendje qindra vën. Të parët ishin për
nëse ndalon dialogu. Në fakt kërkesa për ndalimin e shembuj, deklarata, pohime në kompromise në dialog në
dialogut ka të bëjë me vullnetin që qytetarët e Kosovës intervista, në të cilat dallojmë qartë emër të “së mirës së
të jetojnë të lirë e të lëvizin pa viza në Europë. Këta se ku është e keqja dhe ku është e qytetarëve të Kosovës”.
gramafonë të Beogradit në tokën shqiptare, bëhen mira. Pas kësaj eksperience tragjike Të dytët janë kundër
avokatë të interesave serbe në këto territore. Si avokat i me përpjekje deri ndarje territoresh kompromiseve që e
tillë, edhe kryeministri Rama kërcënon, kur i vihet nuk na lejohet të ndjekim këshilla e shkatërrojnë të sotmen e të
punës për të realizuar planet e projektet e Serbisë ne kërcënime, ndjellje fatkeqësish, si ardhmen e Kosovës. Çfarë
Kosovë e në Ballkan. A nuk thoshte edhe ai, si Batoni ato të Batonit, Kreshnikut dhe sa e duhet të besojnë njerëzit?
e Kreshniku: “Ose Open Balkan, ose luftë në rajon”?! sa të ashtuquajturve analistë dhe Kritikat, reagimet, justi-
 P a g e 4 O u r W o r d s

Kozeta Zavalan
Kozeta Zavalan si sëmundje shpirtërore. Je ti! Nëna e dashurisë, kthyer
Sa shumë larg bekimi Yt për ne, në Nga nëna kishe marrë shumë dashuri, Ku askush nuk vdes i dëshpëruar në shtatore përjetësie e shenjteruar:
përvjetorin e shenjtërimit Tënd o Nënë mëkuar me këshillat e saj, por në paqe me zotin: Je ti!
Tereza - Shën Tereza! si me qumështin në gji: Je ti!
(e lindur si Anjezë Gonxhe Bojaxhiu; 26 Ndaj njerëzve të uritur Ku gjithkush gjen dorën e ngrohtë të
gusht 1910 – 5 shtator 1997) me lutje u fale dashuri. ndihmës
Të braktisurve u dhe strehë, pa dallim race e kombi:
26 vite më parë, më 5 shtator 1997, Nenë ushqim e siguri. Je ti!
Tereza mbylli syte ne Kalkuta e fluluroi Ti je gjithkund: Ku në vend të imoralitetit, me egoizëm e
në qiellin e p⅜rjetelēsisē, per tu shen- Ku njeriu ka harruar ç’është dashuria: ligësi,
jteruar... Je ti! ngjallet ndihma plot dashuri:
Shenjtërimit të Nënë Terezës Ku njeriu ka harruar të kujdeset për të Je ti!
Në shtatoren tënde lule të sjell, sëmurët: Ku mbi pjesë të globit ka fatkeqsi,
të më bekosh me dashuri. Je ti! sëmundjet; droga e sida bëjnë kërdi:
Ti je gjithkund: Ku njeriu ka harruar tu ndihmojë të Je ti!
O Nënë Tereza - Gonxhe Bojaxhi! varfërve: Nobelistja shqiptare e paqes
Nga babai amanet e pate prore: Je ti! U kthen njerëzve shpresën,
Të luftoje egoizmin, Ku ka të varfër ndër më të varfrit: mirësinë plot dashuri

Biggest Heist on private land continues to

happen in Albania...How can they, the Alba-
nian politicians sell someone else’s land??

Publikohet libri i ri i Shaban Muratit “Aleanca e duhur Shqipëri-Kroaci”

Publikohet libri i ri i Shaban Muratit politikës ballkanike të Shqipërisë në një cilat kanë një efekt direkt ose indirekt në Në këtë kuadër libri ngjall dhe duhet të ngjallë
“Aleanca e duhur Shqipëri-Kroaci” aleancë strategjike me shtetin kroat, me të interesat e Shqipërisë, të Kosovës dhe të në rrethet e interesuara diplomatike, zyrtare dhe
cilin na lidh anëtarësia e përbashkët në kombit shqiptar. akademike, një debat për një rivlerësim të
Doli nga shtypi libri i ri i ambasadorit NATO, deti i përbashkët Adriatik dhe një orientimeve strategjike në Ballkanin Perndi-
dhe studjuesit të marrëdhënieve ndërk- miqësi historike, për të cilën ka shkruar aq Por ato shërbejnë si një udhërrëfyes për mor, që duhet të ndërmarrin qeveritë dhe
ombëtare Shaban Murati “Aleanca e shumë albanologu i madh kroat Milan zgjidhjet dhe zgjedhjet e Shqipërisë dhe të diplomacia e Shqipërisë.
duhur Shqipëri-Kroaci”, botuar nga Shuflaj. Kosovës në politikën e tyre rajonale. Sido-
shtëpia botuese “Albas” me sponsorizi- mos Kosova shpjegon edhe arsyet përse
min e Fondacionit të mirënjohur Interesi diplomatik dhe gjeopolitik i autorit autori mbështet qendrimet dhe politikën e
Çamëria “Hasan Tahsini”. për vendosjen në plan të parë nga diploma- jashtëme kroate kundrejt Serbisë dhe Ball-
cia jonë në Ballkan të aleancës së duhur kanit Perëndimor.
Është libri i parë dhe i vetëm nga një strategjike Shqipëri-Kroaci bëhet dukshëm
autor në Shqipëria për marrëdhëniet më i qartë në krahasimin me zgjedhjen e Autori i përmbahet qendrimit se kriza
aktuale të Kroacisë me Shqipërinë dhe gabuar të qeverive dhe të diplomacisë së jugosllave ende nuk ka mbaruar, sepse ka
për politikën e jashtëme të Kroacisë në Shqipërisë, të cilat për motive të paqarta e lënë pa zgjidhur plot konflikte dhe tensione
Ballkan nga pavarësia e saj deri më sot. vendosën aksin e politikës së tyre ballkani- të trashëguara prej saj, të cilat rrjedhin nga
ke te aleancat e ngushta me Serbinë. politika recidiviste shoviniste e Serbisë ndaj
Libri përmban analizat profesionale të gjithë popujve dhe shteteve të Ballkanit,
diplomatike të ambasadorit Shaban Kjo zgjedhje e gabuar historike u provua ashtu dhe nga politikat e gabuara dhe
Murati në harkun kohor të 20 viteve, një fiasko e plotë për diplomacinë shqip- indulgjente të diplomacisë europiane ndaj
dedikuar ekskluzivisht politikës ball- tare, një rrugë humbëse gjeopolitike me Serbisë.
kanike të Kroacisë dhe efekteve të dëme të pallogaritëshme për interesat e
kësaj politike në planin e Kosovës dhe të çeshtjes shqiptare në Ball- Në këtë linjë analitike autori shpreh
marrëdhënieve të atij shteti me shtetet e kan. Libri e shtrin optikën e tij në mbështetjen për luftën e drejtë të popullit
tjera të rajonit dhe me krejt Ballkanin. marrëdhëniet e Kroacisë me shtetet e tjera kroat për çlirimin e territorit të vendit nga
ballkanike dhe në rradhe të parë me Serbinë agresioni dhe pushtimi serb në gushtin e
si shteti më problematik historik për të vitit 1995, të drejtën e Kroacisë për repara-
Analizat përqendrohen në zhvillimet gjithë shtetet e rajonit. cione lufte nga Serbia agresore, për qendri-
më domethënëse dhe më siptomatike të min e Kroacisë ndaj dënimit të kriminelëve
diplomacisë dhe të politikës së Duke zbërthyer aspekte dhe dinamikën e serbë të luftës, etj. tema këto për të cilata
jashtëme kroate dhe rolin e tyre pozitiv raporteve të tensionuara dhe të konflikteve analogjia të çon te interesat e Kosovës për
në zgjidhjen e tensioneve dhe të kon- midis Kroacisë dhe Serbisë në periudhën e të njejtat probleme të trashëguara nga
flikteve rajonale dhe në stabilitetin real pasluftrave të përgjakëshme të Serbisë në agresioni i Serbisë kundër saj.
dhe afatgjatë të rajonit. ish-Jugosllavi, autori zgjeron kuadrin e
analizës së tij gjeopolitike për të kuptuar Me interes është edhe trajtimi i çeshtjeve të
Një bosht kryesor e përbëjnë analizat e më mirë lexuesi nevojën e një kthese të kufijve midis shteteve, që dolën nga ish-
marrëdhënieve të Shqipërisë me madhe në orientimin ballkanik të diplo- Jugosllavia, dhe qendrimit të Kroacise në
Kroacinë, të cilat autori i vlerëson në macisë së Shqipërisë dhe përforcon bindjen mosmarrëveshjet kufitare me Serbinë apo
një plan të gjërë diplomatik, historik, pse Shqipëria duhet të ndërtojë marrëdhënie me Slloveninë del mësimi për Kosovën për
gjeopolitik dhe strategjik për rolin e ri strategjike me Kroacinë dhe jo me Serbinë. rivendikimet kufitare të Serbisë për marrjen
dhe peshën e re, që duhet të marrin e territorit verior të Kosovës në emër të
marrëdhëniet strategjike të Shqipërisë Në analizat e tij për politikën e jashtëme të intrigës së “shkëmbimit të territoreve”.
me Kroacin. Kroacisë në Ballkan autori është
përqendruar në ato probleme të mprehta, Libri “Aleanca e duhur Shqipëri-Kroaci”
Autori rrëfen se qysh në postet e përplasje dhe ngjarje, të cilat kanë një sjell tematikë dhe problematikë të re diplo-
rëndësishme, që ka patur në sistemin e domethënie diplomatike dhe gjeopolitike jo matike dhe gjeopolitike, si kontribut i ri në
shërbimit të jashtëm të Shqipërisë ka vetëm për marrëdhëniet midis Kroacisë dhe korpusin e veprave të autorit për mendimin
këshilluar dhe ka këmbëngulur në një Serbisë, apo të Kroacisë me Slloveninë, e ri diplomatik shqiptar.
impostim më realist dhe më efikas të Bosnjë-Hercegovinën, Hungarinë, etj, të
 V o l u m e 1 4 , Is s u e
For Immediate Release
Contact: Shirley Cloyes DioGuar-
di & Hon. Joseph DioGuardi,
(914) 762-5530
‘LIDHJA DHE FONDACIONI
QYTETAR SHQIPTARO-
AMERIKAN
P.O. Box 70, Ossining, NY 10562,
USA
Tel. (914) 762-5530 - Fax (914) 762
-5102 - email jjd@aacl.com
www.aacl.com
Për lëshim të menjëhershëm
Kontakti: Shirley Cloyes DioGuardi
& Hon. Joseph DioGuardi, (914)
762-5530
“MURI I NDERIT” DO TË
PËRKUSHTOHET DHE ZBULO-
HET NË PRISHTINË MË 23
GUSHT, DUKE I PËRKUJTUAR
SHQIPTARËT QË NË KOSOVË
DHE SHQIPËRI SHPËTUAN
HEBRENJT GJATË HOLO-
KAUSTIT
NJU JORK DHE KOSOVA--
Fondacioni Shqiptaro-Amerikan dhe
Shoqata e Miqësisë Kosovë-Izrael
kanë kënaqësinë që të njoftojnë për
hapjen zyrtare të Murit të Nderit, të
modeluar sipas Murit të Kujtesës në
Yad Vashem në Izrael, në Parkun
Kombëtar në Prishtinë, kryeqytetin e
Kosovës, në orën 10:00 të mërkurën,
më 23 gusht.
Muri i Nderit i kushtohet rolit unik
që luajtën shqiptarët në Kosovë dhe
Shqipëri në shpëtimin e çdo hebreu
që ose ka jetuar në Shqipëri ose ka
kërkuar strehim atje gjatë Holo-
kaustit.
Në Murin e Nderit janë gdhendur
emrat e më shumë se 80 shqiptarëve
nga Kosova dhe Shqipëria, të cilët
dihet se kanë shpëtuar jetët e he-
brenjve që kërkuan mbrojtjen e tyre
gjatë Luftës së Dytë Botërore. Për
herë të parë shpëtuesit shqiptarë të
Kosovës do të njihen sepse nuk kanë
mundur të zbulohen gjatë pushtimit
të Kosovës gjatë kohës së luftës si
nga gjermanët, ashtu edhe nga
bashkëpunëtorët e tyre nacionalistë
serbë.
Ceremonia e përkushtimit që do të
zgjatë një orë do të udhëhiqet nga
Shirley Cloyes DioGuardi,
këshilltare për çështjet e Ballkanit
në Lidhjen Qytetare Shqiptaro-
Amerikane dhe Drejtore Ekzekutive
e Fondacionit Shqiptaro Amerikan
dhe Lekë Rezniqi, kryetari i
Shoqatës së Miqësisë Kosovë-Izrael.
Folësit do të jenë kryeministri i
Kosovës Albin Kurti, kryetari i
komunës së Prishtinës Përparim
Rama, presidenti i Lidhjes Qytetare
Shqiptaro-Amerikane dhe Drejtori
Ekzekutiv i Fondacionit Shqiptaro-
Amerikan, i Nderuari Joseph J.
DioGuardi, dhe të nderuarit: Avner
Shalev, kryetar i sapo pensionuar i
Drejtorisë Yad Vashem, dhe
profesoresha Rachel “Shelly” Levy-
Drummer, gjyshin e së cilës e
shpëtoi Arsllan Rezniqi.
Gjyshi i Lekës, Mustafë Rezniqi,
themeloi Shoqatën e Miqësisë
3 1 P a g e 5
Perfundime
Kosovë-Izrael me Xhangyle Ilijazin në vitin 2005, jat e frontit të luftës si ndihmë për ushtrinë pararendësit e piktorëve të mëdhenj të Rilindj-
dhe stërgjyshi i tij, Arsllan Rezniqi, ishte shqiptari i
ruse. Partia Komuniste Shqiptare u krijua es. Pikturat e kësaj periudhe krijoheshin mbi
parë i Kosovës që mori pas vdekjes çmimin Right- nga serbët dhe agjentët e Kominternit fletë të holla ari, të cilat nxirreshin nga
eous Among the Nations/ Të drejtët midis kombeve/ sovjetik në nëntor 1941, tre vjet pas push- monedha ari të rrahura me çekan. Në këtë
nga Yad Vashem për shpëtimin dhe mbrojtjen e timit fashist, kurse Ushtria Nacional- vështrim, pikturat duhet të kenë qënë jashtëza-
hebrenjve nga ai në Deçan, Kosovë, në vitin 1941 Çlirimtare u krijua në korrik 1943 dhe konisht të shtrenjta për t'u prodhuar.
dhe në fund transferimin e tyre gjatë Luftës së Dytë brigada e parë partizane në gusht 1943, Ndoshta jo të gjitha, por pjesa më e madhe e
Botërore në një vend të sigurt në Shqipëri. katër vjet pas pushtimit dhe kur Italia fash- zhvillimeve të artit të Rilindjes filluan në
iste kishte mbaruar. Firence. Kjo për arsyen e se aty zotëronte
Përse Shqipëria e pushtuar nga fashistët në familja Mediçi, ndoshta familja më e
Lekë Rezniqi, i cili u bë kryetar i Shoqatës pas 1939 nuk e organizoi luftën çlirimtare qysh rëndësishme e botës për një periudhë katër-
vdekjes së Mustafës në vitin 2008 dhe i cili ka bërë në vitin 1939, kur Franca dhe Britania e pesë shekullore. Mediçit ishin të fuqishëm dhe
hulumtimin e gjerë për shumë vite me familjet e Madhe në shtator i shpallën luftë Gjerman- me ndikim të gjithanshëm. Ata zhvilluan
shpëtimtarëve, tha se “Muri i Nderit jo vetëm që do isë naziste dhe përse Shqipëria nuk e lidhi sistemin e parë bankar modern. Duke pasur një
të njohë kontributin e individëve në Kosovë dhe luftën e saj antifashiste me dy shtetet krye- pasuri të pallogaritshme, Mediçit ishin ndoshta
Shqipëri që rrezikuan jetën e tyre për të shpëtuar sore perëndimore, flamurtarët e parë të të vetmit rivalë të Kishës Katolike në grumbul-
hebrenjtë gjatë Luftës së Dytë Botërore, por muri do koalicionit ndërkombëtar antifashist? Përse limin e kapitalit. Padyshim, njeriu më i
të mbetet një testament për brezat që do të vijnë se e Shqipëria nuk e lidhi luftën nacional- rëndësishëm për mbështetjen financiare të artit
keqja nuk do të mbizotërojë mbi drejtësinë dhe të çlirimtare me aleatët perëndimorë dhe me të rilindjes është Cosimo di Giovani De Medici
drejtat e njeriut.” Lekë Rezniqi aktualisht është palën e Perëndimit brenda koalicionit të (1389 1464). Ai ishte i pari që e përdori një
duke ndjekur studimet Master në Studimet e Holo- madh antifashist botëror? pjesë të pasurisë së tij të madhe për artin dhe
kaustit në Universitetin e Haifës. Shqipëria në koalicionin antifashist ndërk- artistët në mënyrë të pavarur nga Kisha apo nga
ombëtar zgjodhi palën e Beogradit dhe të Mbretërit, traditë që u ndoq më vonë nga
Sikur që ka shpjeguar Shirley Cloyes DioGuardi në Moskës për t’i shërbyer me luftën e saj shumica e pasardhësve të tij.
shkrimet dhe fjalimet e saj, për rolin unik që luajtën nacional-çlirimtare. Pra zgjodhi anën e Inline image
shqiptarët në shpëtimin e hebrenjve gjatë Holo- gabuar të një koalicioni të drejtë.
kaustit nuk do të mund të dihej kurrë sikur të mos Fitorja e koalicionit të madh antifashist Inline image
ishte udhëtimi që kongresistët Tom Lantos dhe Joe botëror mbi nazizmin nuk mund të shërbejë
DioGuardi e bënë në Shqipëri në vitin 1990, të cilët si alibi për neokomunistët modernë, që duan PALAZZIO VECCHIO E FAMILJES MEDI-
ishin zyrtarët e parë amerikanë që hynë në vend të amnistojnë mëkatet historike të babal- CI
pothuajse pas pesëdhjetë viteve. Diktatori i fundit larëve të tyre. Dhe që Shqipëria ishte në Lindja e Venusit e Botticellt e merr temën nga
komunist i Shqipërisë, Ramiz Alia, u dha kon- anën e gabuar me palën e gabuar të koali- mitologjia Romake
gresistëve një dosje ku u dokumentua shpëtimi i cionit të drejtë historik, ku e lidhi veten dhe
bërë nga shqiptarët me letra origjinale, copa të ardhmen e vendit me armiqtë historikë të Pavarësia financiare e krijuar nga familja
gazetash dhe fotografi. DioGuardi, anëtari i parë i kombit shqiptar dhe jo me shtetet Mediçi për artin pati efekt të trefishtë - se pari,
Kongresit Amerikan me prejardhje shqiptare ar- perëndimore dhe jo me Perëndimin, e nxiti më shumë artistë që t'i përvishen seri-
bëreshe, e transferoi dosjen në Yad Vashem me dëshmon pasoja tragjike historike e kalvarit ozisht këtij profesioni; së dyti, e shkëputi
ndihmën e mikut të tij prej shumë kohësh izraelitin të saj si satelite e Beogradit dhe e Moskës gradualisht artin nga kufizimi tematik i Kishës
Elli Streit. DioGuardi do të ndihmojë në përkush- pas Luftës së Dytë Botërore. Të gjitha artistët filluan ta hidhnin vështrimin te mi-
timin e Murit të Nderit më 23 gusht. shtetet e Europës Lindore dhe të Ballkanit, tologjitë para-kristiane dhe, veçanërisht, te
që e lidhën veten dhe luftën e tyre antifash- njeriu, si subjekte të veprave të tyre; së treti,
Nga ora 14:00 deri në 16:00 të datës 23, do të iste me Moskën dhe Beogradin, pra në anën duke shmangur peshën e censurës, krijoji
mbahet një seminar në hotelin Emerald në Prishtinë e palës së gabuar të koalicionit historik hapësira të paimagjinueshme perceptimi artis-
për të shqyrtuar rolin që kanë luajtur shqiptarët e antifashist, përfunduan në koloni sovjetike tik. Krerët e familjes Mediçi i dhanë udhë të
Kosovës në mbrojtjen e komunitetit hebre të Koso- pas Luftës së Dytë Botërore. lirë diskutimit etik. Mendimi i artistëve të
vës para luftës dhe të mijëra hebrenjve nga vendet 75 vjet pas mbarimit të Luftës së Dytë mëdhenj të kohës filloi të bëhej gjithmonë e më
fqinje dhe nga Evropa Perëndimore që kërkuan Botërore gjërat duhen thënë me emrin e tyre vendimtar për formën dhe përmbajtjen e kriji-
strehim në Kosovë dhe Shqipëri gjatë Holokaustit. të vërtetë. meve.
Folësit do të jenë ish-kongresisti Joseph J. DioGuar- 1.9.2020
di, Shirley Cloyes DioGuardi, Lekë Rezniqi, Avner (Libri "Antitabu per filozofine filotabu Dëshmi e padiskutueshme e këtij zhvillimi
Shalev dhe Profesoresha Shelly Levy-Drummer. Të shqiptare", 2023, fq.10 është pasuria e paparë artistike që gjendet edhe
përfshirë janë edhe Agim Aliçkaj, anëtar i Komitetit sot në një rreze të vogël rreth shtëpisë së
Ekzekutiv të Bordit të Lidhjes Qytetare Shqiptaro- Përshkrim me ilustrime nga ARBEN familjes Mediçi (Palazzo Vecchio në Firence)
Amerikane dhe Fondacionit Shqiptaro-Amerikan, KALLAMATA në Galleria Degli Uffizi, në Piazza della Signo-
babai i të cilit, Arif Aliçkaj, bashkëpunoi me ARTI i Italisë (ose shkurt Arti) mori një ria.
Arsllan Rezniqin në shpëtim, dhe Dr. Faton Bislimi, hov të paparë zhvillimi pas viteve 1400, Inline image
në periudhën
anëtar i Komitetit Ekzekutiv të Bordit të Lidhjes
Qytetare Shqiptaro-Amerikane dhe Fondacionit dhe PERPARA STATUJES SE LEONAR-
redaktor i Shpëtimit Shqiptar të Hebrenjve gjatë Rilindjes. Padyshim, kryeqendra e Rilindjes DOS,MILANO
Holokaustit. së Artit është Firence dhe shtysa kryesore e Ky zhvillim solli edhe dy gjigandët e Rilindjes
kësaj lëvizje është familja Mediçi.. Këto Leonardo dhe Mikelanxhelon, që, natyrisht,
SHABAN MURATI janë disa shënime për këndvështrimin tim kanë pasur rivalitet me njeri-tjetrin. Lindur
mbi artin e Rilindjes mbështetur edhe në
Ana e drejtë dhe ana e gabuar e historisë njëzetetre vjet më parë se rivali i tij artistik,
Ka një konfuzion të qëllimshëm recidivist ne- përshtypjet e udhëtimit në Itali (Korrik- Leonardo Da Vinçi konsiderohet si kuintesenca
Gusht 2013).
okomunist lidhur me qendrimin nëse Shqipëria e Rilindjes Europiane. Një gjeni shumëplanësh,
mbajti anën e drejtë apo anën e gabuar të historisë ai hapi shtigje të pashkelura në shkencë, inx-
në Luftën e Dytë Botërore. Çdo koalicion i drejtë Cimabue_Maestà ,Uffizi Gallery, Florence hinjeri, arkitekturë, art. Leonardo kishte etjen,
ndërkombëtar i krijuar gjatë historisë ka brenda tij inteligjencën, diturinë dhe mendjehapësinë për
dy anë apo dy palë, të cilat nuk janë të barazvlefësh- Arti mesjetar (pas-romak) si çdo veprimtari të eksploruar çdo aspekt të natyrës.
me nga pikëpamja historike dhe kombëtare, njera tjetër intelektuale ishte pronë e Kishës
palë është e drejtë dhe pala tjetër është e gabuar. Katolike. Vetëm Kisha kishte në dorë aq Leonardo dhe njohja nga afër me veprën e tij
kapital sa të financonte krijimin e artit dhe
Kriteri kryesor historik për të përcaktuar nëse një ishte për mua një nga shtysat e udhëtimit në
shtet apo forca kryesore politike e një vendi kanë kishte interes qe ta zhvillonte atë. Pikturat e Itali, veçanërisht në Firence dhe Milano.
qenë në anën e drejtë apo në anën e gabuar të histor- kohës ishin të gjitha ilustrime të temave Përpos njohjes nëpërmet leximeve, albumeve
isë është se me cilën palë janë bashkuar brenda një fetare. Brenda çdo pikture jepej zhvillimi i dhe internetit, kisha parë ekspozitën "Gjeniu
koalicioni historik ndërkombëtar. një episodi biblik. Kjo ishte mënyra se si Da Vinçi" si dhe "Mona Lizën" në Luvër. Tani
Në këtë këndvështrim zgjedhja e Shqipërisë ka qenë Kisha dhe priftërinjtë e shkolluar komu- mezi prisja të shihja "Darkën e Fundit" dhe
e gabuar historikisht. Shqipëria organizoi me një nikonin me njerëzit e thjeshtë, analfabetë. vepra të tjera
vonesë trevjeçare luftën kundër pushtuesit, tre vjet Pikturat ishin filmat e kohës që propagan- Inline image
pasi u pushtua nga Italia fashiste. Shqipëria organi- donin Biblën.
zoi luftën çlirimtare vetëm pasi Bashkimi Sovjetik
dhe Serbia u sulmuan në pranverën dhe verën e vitit Ato ishin të gjitha dy-dimensionale, siç e Leonardo Da Vinci - Annunciazione
1941 nga Gjermania naziste, dhe me urdhër të tregon edhe Maesta e Benvenuto di
Kominternit, (Qendra Ndërkombëtare e Komuniz- Giuseppe's. Në Galerinë Uffici shoqëruesi ishte një djalë i
mit në Moskë), dhe të KGB-së sovjetike u krijuan Giotto "Lamentation" ri adhurues i Leonardos. Ai na ndali pranë një
dhe u rikrijuan në vendet e Europës Lindore, përf- kryevepre, "Annunciazione" dhe na shpjegoi se
shirë Shqipërinë, partitë komuniste dhe lëvizjet I pari artist që krijoji piktura tre- si, e parë nga përballë dy muret paralele prapa
çlirimtare të udhëhequra nga komunistët në prapavi- dimensionale ishte Giotto, një ndër Marisë të krijonin përshtypjen sikur Leonardo
 P a g e 6 O u r W o r d s

Si e vuri Serbia në lojë Bashkimin Europian me “Platformën e Kievit”

SHABAN MURATI
Si e vuri Serbia në lojë perdes me platonikët hi syve europianë dhe videkonfer- matike e presi- ombëtare për Presidenti serb Serbia vendosi të bashkohej
Bashkimin Europian me e BE-së u bë në 23 ngarkoi kryem- encës në samitin e dentit ukrainas rikthimin Vuçiç në kanale me “Platformën e Kievit” dhe
“Platformën e Kievit” gusht, kur Serbia në inistren Ana “Platformës së Zelenski me Krimesë së push- diplomatike me 66 shtete anëtare të kësaj
SHABAN MURATI një lëvizje mash- Bernabiç të shtirej Kievit”, që është qëllimin e krijimit tuar nga Rusia. mashtroi nisme diplomatike antiruse.
allja e fundit e llojit të tuese për t’i hedhur sikur merrte pjesë nismë diplo- të një mbështetje Ukrainën se Pas sigurimeve serbe në nivel
nëpërmjet audio qeveritare ndërk-

SHQIPTARJA E SHENJTE, SOT 7 VITE Nënë Tereza, “Gruaja që kur t’i ngulte sytë, të shikonte në
SHQIPTARJA E
SHENJTE, SOT 7 VITE has kudo në lagjet e nuk ishte më në ta durosh erën e shkëpuste sytë njerëz, që sidomos, tërë
Nënë Tereza, “Gruaja varfra rreth gjendje të qelbur, që del nga nga mjerimi e shpërvjelin aktualietin
që kur t’i ngulte sytë, të Kalkutës. Sillej si kapërdinte asnjë trupi im?”. shikonte in- mëngët e nuk dramatik.
shikonte në shpirt!" engjëll i vërtetë në lloj ushqimi, “Çka ndjej unë, diferencën e kanë frikë t’i Mos ta lëmë të
gjirin e mjerimit më sepse i qe tharë nuk është asgjë, njerëzve të ndotin duart me shkojë kot!
Më 4 shtator 2016 Nënë të zi. plotësisht goja. në krahasim me ngopur e, baltë, që përkulen Përgatiti: Albert
Tereza u shpall shenjtore. Një herë, në Ndërsa motrat ia atë, që vuan ti!”. megjithatë, të mbi të varfërit, Vataj
7 vjet pas kësaj ngjarjeje, “Shtëpinë e Zemrës lajnë trupin e “Ti sigurisht nuk palumtur, të mbi njerëzit në
bota vijon të pyesë: “E së Papërlyer të zhigatur me baltë je prej këtyre galdimtarëve të grahma të
kush është kjo grua?”…. Zojës”, në Kalkutë, e jashtëqitje, aty anëve. Njerëzit e pakënaqur, të të vdekjes, mbi
Kësaj pyetje po përpiqemi sollën një burrë afrohet një grua këtushëm nuk e pasurve krejt të ferishtet e flakura
t’i japin përgjigje në tre kockë e lëkurë, që i në moshë, me një bëjnë, këtë, që po varfër, pa pikën e në kazanet e
vjetorin e shenjtërimit të ngjiste një krijese buzëqeshje plot bën ti. Bekuar ndjenjave plehrave, parë si
Gruas më të përvuajtur, e sajuar me per- dashuri e respekt, qofsh!”. njerëzore. E nga hedhurina nga
njëkohësisht, më të gamenë. Ishte që burri nuk e “Jo, i bekuar je ti, buzët, që kishin bota e pasur, e
famshme të gjakut shqip- mbeturinë njerëzore, kishte provuar sepse vuan me puthur vetë ngopur, por
tar që, kur t’i ngulte sytë, mumje që merrte kurrë në jetën e Jezusin e si mjerimin, i dilte gjithnjë e
të shikonte në shpirt. frymë ende, ndonëse tij. Jezusi”. qortimi i pakënaqur.
“E kush ishte kjo në sytë e tij jeta qe Është Nënë Tere- Këto, fjalët e natyrshëm: Dil nga vetvetja,
grua?”….”Kush vallë e shuar qëkur. za, e dërguara e fundit që dëgjon “Duhet të marrë kalo në anën e
ndezi në zemrën e saj Po ishte ende gjallë. Mëshirës hyjnore. burri i ngrënë nga fund kjo in- dashurisë! Eja, të
shkëndijën e dashurisë për Krimbat lëviznin Nis t’ia heqë krimbat. Ky diferencë: në botë presim, për të të
të varfërit, për të fundmit, mbi lëkurën e tij krimbat nga bekim e shoqëron po zhduket bërë të lumtur.
për fëmijët e braktisur, për gjysëm të ngrënë, plagët, që lësho- në qiell, në krahët dashuria…e kjo Sepse s’ka
njerëzit, që nuk i do për të depërtuar, më jnë një duhmë të e Jezusit, ndërsa është varfëria më ndodhur kurrë në
askush?” - pati pyetur e pas, në brendësi. padurueshme. Një buzëqeshja e e rrezikshme, këtë botë që
vijon të pyesë bota. Kush Gratë e palodhshme tjetre do t’i kishte Zojës së Bekuar i sepse i vret egoisti të jetë i
ishte kjo grua, që mund të me sari bardh e blu rënë të fikët. Por zë vendin buzaga- njerëzit në shpirt, lum. Të siguroj
shihej duke kaluar mundoheshin t’ia jo asaj. Burri zit të Shenjtes së ua rrëmben për këtë!
ndërmjet të mjeruarve të njomnin buzët e skeletik mrekullo- Mëshirës gëzimin e të Kjo ftesë e Nënë
braktisur, buzë gropave të thara me lëng mishi het e pyet me një Hyjnore. jetuarit. Kemi Terezës e ruan
hapura të gjirizeve, që i të ngrohtë: po burri fije zëri: “Si mund Ajo nganjëherë i nevojë kudo për tërë forcën e saj e,
 V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 7

Si e vuri Serbia në lojë Bashkimin Europian me “Platformën e Kievit”

presidencial për anëtarësim, minis-
tri i jashtëm ukrainas Dmytro
Kuleba njoftoi në 23 gusht në
samitin e Platformës së Kievit” se
nismës i janë bashkuar tre tre shtete,
duke pëfshirë edhe Serbinë.
Bllofi diplomatik serb e en-
tusiazmoi diplomacinë e BE, që
nxitoi ta shpërndajë në rrjetet
diplomatike ndërkombëtare siha-
riqin e madh që Serbia u bashkua
me “Platformën e Kievit”, duke
provuar se suksesin e diplomacisë
europiane të lëshimeve të
njëpasnjëshme ndaj Serbisë që të
largohet nga Rusia. publik të mbështetjes së isht dhe publikisht videokonferencë, por ne as e
Por entusiazmi i Ukrainës për “Platformën e përshtypjen e rreme se përkrahëm dhe as e pranuam
Pre e kësaj përshtypje të dashurisë platonike të Krimesë”. Serbia është bashkuar me rezolutën e “Platformës s
rreme ra edhe agjencia diplomacisë së BE ndaj “Platformën e Kievit”. Kievit”, sepse kuadri i saj
prestigjioze britanike gjestit të ri dashuror të Në datën 24 gusht ambasadori i është i papranueshëm për ne”.
“Rojter”, e cila njoftonte Serbisë nuk vazhdoi Rusisë në Serbi, Aleksandër Daçiç deklaroi: “Janë
në 23 gusht në rrjetin gjatë, sepse Moska Botsan-Harçenko, shkoi dhe çfaqur manipulime të Në fakt në fjalën e saj kryem-
ndërkombëtar të saj se urdhëroi Serbinë t’i takoi vetëm për vetëm lidhura me të ash- inistrja e Serbisë, Ana Bërna-
“Serbia iu bashkua një hidhte një kovë me ujë të zëvendëskryeministrin e parë tuquajturën “Platformë të biç, foli vetëm për aspekte
platforme të udhëhequr ftohtë të inamoruarve dhe ministër i jashtëm i Serbisë, Kievit”, me të cilin u bash- humanitare, se Serbia sillet
nga Ukraina për ri- europianë të saj. U pa Ivica Daçiç. Pas kësaj vizite kua edhe Serbia. Por Serbia me respekt ndaj vuajtjeve të
integrimin e Krimesë, shpejt se, ashtu siç misionare të guvernatorit rus në nuk i është bashkuar popullit ukraians dhe se është
duke sinjalizuar një largim theksonte në 24 gusht Beograd, Ivica Daçiç, vrapoi “Platformës së Kieit”. gati të marrë pjesë në
nga Rusia, një aleat histor- media ndërkombëtare qysh të nesërmen në mëngjes në Kryeministrja e Serbisë rindërtimin e Ukrainës pas
ik dhe furnizuesi i saj i “intellinews.com”: 25 gusht të dilte në televizion mori pjesë në punimet e luftës. Kryeministrja serbe
vetëm i gazit natyror”. “Serbia bën një shou dhe të përgënjeshtronte zyrtar- këtij takimi me audio dhe nuk e përmendi në asnjë

Dead in kavaja Albania

Erion Veliaj responsible for the death of Ar-

dit gjoklajt

What has been done in 2022 for them?

Përshkrim me ilustrime nga ARBEN KALLAMATA ARTI i Italisë (ose shkurt Arti) mori një hov të
nuk e njihte mirë perspektivën. Por nëse
piktura vihej në një qoshe lart, majtas,
atëherë gjithçka ishte e përsosur. Dhe ashtu
qe vërtet. Këndi i vështrimit ndryshonte
gjithçka dhe vërtetonte edhe njëherë gje-
nialitetin e Leonardos.
Leonardo Da Vinci - Darka e Fundit
Pasi sheh "Mona Lisën", "Darkën e Fundit", struktura aktuale diplomatike”, tha Serwer
"Annunciazione" dhe vepra të tjera të
Leonardos bindesh për forcën e madhe të
artit të tij. Megjithatë, bindja që të përcjell
Leonardo është bindje logjike, intelektuale. Serwer tha se Uashingtoni po hesht për
Mikelanxhelo - Davidi, Galleria Dell'
Accademia, Firence
Akuza e fortë/
Serwer: Escobar
dhe Hill po e
largojnë Serbinë
nga Perëndimi
Hill nuk i kishte vlerësuar si destabilizuese
deklaratat e Vuçeviçit se “njohja e Kosovës
do t’i godasë në kokë Malin e Zi e
Maqedoninë e Veriut – siç po ndodh në
Ukrainë me të gjithë ata që promovuan
Kosovën si shtet të pavarur”.
Eksperti për Ballkanin, Serwer, thotë se
mosreagimi i SHBA-së ndaj deklaratave të
Vuçeviçit, dëshmon qasjen e butë të
Amerikës ndaj Serbisë.
“Qëndrimi i Amerikës ndaj Serbisë zbret
në një politikë qetësimi. Nuk mendoj se
kjo do të ndryshojë derisa në Serbi të jetë
në një intervistë për portalin malazez
“Pobjeda”.
shumë gjëra sa i përket Serbisë, përfshirë
korrupsionin në nivele të larta, kërcënimet
serbe për përdorim të forcës, sulmet e
financuara nga Beogradi ndaj trupave të
NATO-s, refuzimin e Vuçiçit për t’u
angazhuar në zbatimin e marrëveshjes së
arritur së fundmi në dialogun Kosovë –
Serbi.
Serwer beson se arsyeja për këtë janë
Escobar-i dhe Hill-i.
“Përshtypja ime është se Hill e Escobar
janë të bindur se e kanë çuar Serbinë kah
Perëndimi, pavarësisht fakteve bindëse
dhe të qarta për të kundërtën. Duket
gjithashtu se i japin prioritet Serbisë, në
mënyrë që ajo të lejojë dërgimin e armëve
në Ukrainë”, tha Serwer.
Serwer beson se letra që u nënshkrua nga
60 deputetë evropianë të nivelit të lartë, si Vlahoviç tha se politika aktuale është duke destabili-
dhe nga kongresmenë dhe senatorë ameri- zuar Ballkanin.
kanë, duke i bërë thirrje BE-së, SHBA-së
e Britanisë së Madhe për ndryshim të
politikës së butë ndaj Serbisë, nuk është
presion mjaftueshëm i madh.
“Zyrtarët që janë pjesë e legjislativit
dërguan një letër. Ata duan ndryshim
dramatik në qasjen aktuale ndaj Serbisë,
por nuk ka asnjë indikacion se do të
realizohet kjo nga autoritetet ekzekutive
në SHBA e BE”, tha Serwer.
Serwer thotë se duhet më tepër presion.
Sa i përket “Ballkanit të Hapur”, të cilën
po e promovon haptazi ambasadori ameri-
kan Hill, Serwer beson se kjo është dësh-
mi tjetër e politikës së butë të SHBA-së
karshi Serbisë.
“Përkrahja për ‘Ballkanin e Hapur’ ishte
pjesë e politikës së butë”, tha Serwer.
Sa i përket letrës që i ka dërguar ish-
ministri i Jashtëm i Malit të Zi, Miodrag
Vlahoviç, ambasadorit amerikan Hill,
Serwer thotë se Vlahoviç ka të drejtë.
 P a g e 8 O u r W o r d s

Si u dëbuan shqiptarët nga Manastiri Nga Fërgim Demiri

Si u dëbuan shqiptarët nga dhe nga gjithë rrethina e Botërore, edhe pas kësaj gulën për në Anadoll,
Manastiri sajë, duke e marrë parasysh periudhe vazhdon spastrimi duke i detyruar ata që të
Nga Fërgim Demiri si Vilajet në tërësi. Sidomos etnik dhe shpërnguljet e deklaroheshin turq.
gjatë luftërave Ballkanike, mëdha të shqiptarëve nga
Në Vilajetin e Manastirit ka asaj të Parës dhe të Dytës, Manastiri dhe rrethina e tij.
jetuar një numër tepër i madh i por edhe gjatë luftës së Parë Ata, gjatë viteve të pasluftës
popullatës shqiptare gjatë botërore, askush nuk e din hasin në shtypje të mëdha
gjithë periudhave historike, por numrin e saktë të të dëbu- duke ua uzurpuar pronat
ata kanë jetuar dhe në vet arve dhe të shpërngulurve dhe pasuritë e patundshme,
kryeqendrën e tij, në qytetin e shqiptarë që kanë lëvizur por edhe arin, duke ua
Manastirit. Me rënien e Peran- për nga Turqia dhe Ruma- ndaluar veshjen tradicion-
dorisë Osmane, por dhe më nia, por dhe për në Itali, ale, dhe më pas me planin
parë ka patur lëvizje dhe Bullgari, e deri në Ukrainë. dhe marrëveshjen e Titos
shpërngulje të popullatës dhe Menderezit nga pala
shqiptare nga Manastiri, por Pas Luftës së Dytë turke, shqiptarët u shpërn-

Ku eshte sherbetori tani te fusi keto dy llume neper burgje per krimet e tyre apo ka neoje per ndonje shtytje dhune
si ne kohen e diktatures se 1945….a mjere ai popull dhe per ato njerez atje...
Ina Rama—-Adriatik Llalla Nga nje e pa-afte tek nje sherbetor shkon Prokuroria e Shqiperise….presim nqs ka
ndryshim...filloi dhe llalla nga shkelja ligjit tek Marku , qe I thone njerezve qe nuk duam tja dijme per ASNJE.
Veglat e mafies ne Shqiperi

Të dielën e ndava për Ty vargu im Do të vërshojnë lumenjë e Çfarë nuk mora

Agim DESKU Erdha edhe për pak lutje gjethi
Të shruaj për mikën time kudo që
Mbi ty jam aromë trëndafili është
Sot në lotin tënd jam me vargun
Mbi secilin gjeth trëndafili tim.
Ruaj kujtimet për ty vargu im
Kur më sjell ëndërr e lot Të dielën udhëtoj ngapak me
Të fjalës së thënë të dua. ëndrra
Asnjë furtunë nuk më ndalon dot
E shkruaj në dashurinë tënde Të e kërkoj kujtimin tim si përherë
Kurrë nuk mund ta humbë as ta zhdukë Aty ku rri dashuria mbi tëndafil të
Nga asnjëra faqe as të zemrës gjej.
Më të dyja luftoj për bukurinë e saj.
Po, të kërkova si jetën,si këngën
E di si është të jesh mbi aromë trëndafili E di se u bëre vetë kënga,vetë
Kur secila lule të përket si dhuratë për ditëlindjen tënde malli
Më mua je edhe mbi secilën lule më e madhe,më e bukur Edhe nëpër secilën flakë të
Edhe më buzëqeshjen time je mbretëreshë e bukurisë. kërkova
E di se u bëre vetë flaka,eh edhe
Sa qenka kjo botë edhe e madhe edhe e vogël mua më bëre zjarr.
Është e bukur të shkruaj në seciln gjeth të luleve
Të fluturoj bashkë me fluturat të mbledhim sebashku Çfarë fsheh kjo botë,në cilin shpirt
aromë lulesh i mban kujtimet
Për dhurtën tënde aty ku pret edhe si ëndërr edhe si Fjalët për ma të bukurën lule,më të
përqafim. bukurin trëndafil
Jo,nuk mund të fsheh askund,se
Vetëm dashuria për shpirt e zemër qënka mbi secilin bota fshihet tek unë
trëndafil Në bukurinë e fjalëve që i ndajmë
Që rri mbi secilën dritare ,mbi sëcilën lule e aromë të saj sebashku me ty mike.
Askush nuk mund ta zhdukë nga shpirti im,as secila luftë
Ka vetëm uratën më te bukur të fjalës atdhe. Këtu i ruajmë vargjet më te
bukura për diellin
Atdheu im ma ruan më mirë se unë,më mirë se ti Të vetmën ëndërr që e dua dhe e
Ma ruan nëpër secilin lapidar të luleve dhe ëndrrave të ruaj me gjelozi
mia Sa herë e puthi trëndafilin,bëhëm
As këtu nuk zhduket se ka shkëlqim zemre aromë lulesh
Ka më shumë puthje që i ruan për ty ëndrra im. Gjithëçka bëhëm të dielen e
poetit,të dielen ta falë vetëm ty
E diela e poetit mike.
Këtë të diele jam me trëndafilin,flasim sebashku Kot ikën pa mua se kujtimet të
Në kopsht pranë meje je,sa bukur më rri ndalin të dielën
Aroma më e bukur që mora ndonjëherë Janë mbytëse lotët nëse
Nga lulet e pranverës,sa të dua trëndafil. shoqërohen me shi
dete,edhe cunamet
rebelohen
Rri siq rrijnë dashuritë
hyjnore në emrin tënd mike.
Mbi secilin trëndafil bëhen
kala prej zemre
Dhe shkruajnë vargun e
përqafimit,kudo aromë
lulesh marrin
Botën e bëjnë me dashuri
shpirti,me endrra dashurish
Këtë të diele u bëra dashuri
vargu vetëm për ty
e dua botën e dashurive me
plot aromë trëndafili.
Pejë,më,.XII.2
012
Kalorësit e Atdheut
Në njëqind vjetorin e
Pavarësisë se Shqipërisë
Vijnë kalorësit e atdheut tim
Të mbeshtjellur me flamur
Janë me shumë se njëqind
vite
Që tanimë janë bërë burrë.
U nisen për ty Vlorë
Në sheshin e Ismajl
Qemajlit
Të mblidhemi prap më 28
Nëntor
Ta takojnë edhe Marigon.
Na duhen më shumë se
kurrë
Flamuj të valojnë nëpër Iliri
Në çdo cep te atdheut tonë
Deri ku i thojnë Nëna
Shqipëri.
Dymijë vjet para Krishtit Për lirinë
Jam Shqipëri e Çamëri Peng e ke Çamërinë.
Njëqind vjet Pvarësi
Njëqind vjet ndarje unë e Vlora Vlora
ti. Çfarë të dhash
Çfarë të mora
Më 28 Nëntor Njëqind vjet
Ca kalorës të ndalen për Pavarësi
në Vlorë Me një gjysmë
Ca të tjerë nëpër Shqipëri Shqipëri.
Dhe më shumë këtë vit në
Çamëri. Gjysmën tjetër Shqipëri
E festojmë më shumë
Janë kalorrësit e atdheut zemër
Janë stërnipat e Për pak liri.
Skëndërbeut
Janë lulet e lirisë Vlora Vlora
Janë liria e Shqipërisë. Çfarë të dhash
Çfarë të mora
E ngriti një gotë verë Dhe ta mora dashurinë
Çamërie Mjaft e ke krenarinë.
Për Kalorësit e atdheut
Në rrugëtimin e tyre 28 Nëntor 2012,Tiranë
Sebashku me shqipet. Rita Ora
Më 28 Nëntor Ma thua më këngë e varg
Bashkohu edhe ti më mua Jam bija e jote Shqipëri
Edhe unë jam kalorësi për Ta them unë Rita Ora
Shqipërinë Ora e shqipeve e maleve
Të gjithë bashkë për tona.
Çamërinë.
Vlorë.28 Nëntor 2012 Sa me fat jemi të dytë
Ti që më linde e më rrite
Vlora Vlora E dashura nëna Shqipëri
Unë Rita e jote që jetoj në
Vlora Vlora Angli.
Çfarë të dhash
Çfarë të mora. Në njëqind vjetorin e
Pavrësisë se Shqipërisë
Çfarë të dhash Jam sot Tirana me 28
Për Shqipërinë Nëntor
O të shtrënjtën Jam flamuri kuq e zi
Pavarësinë. Jam kënga për ty liri.
Vlora Vlora
 V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1
Agim DESKU/
Ta them sot për ty dëshmor Sa qenka kjo botë edhe e madhe
Për secilën lule të lirisë edhe e vogël
Ta them me këngë e vargje Është e bukur të shkruaj në
Ta them më e bukura e Shqipërisë. seciln gjeth të luleve
Të fluturoj bashkë me fluturat të
Sot jam Shqipëri e Kosovë mbledhim sebashku aromë
Këngë bashkimi jemi ne lulesh
Një histori,një komb ,një shtet Për dhurtën tënde aty ku pret
Jemi këtu me mijëra vjet. edhe si ëndërr edhe si përqafim.
Erdha këtu si bijë Ilirije Vetëm dashuria për shpirt e
Të këndoj këngë Shqipërije zemër qënka mbi secilin
Le ta di edhe bota mbarë trëndafil
Sa bukur është të jesh shqiptar. Që rri mbi secilën dritare ,mbi
sëcilën lule e aromë të saj
Askush nuk mund ta zhdukë nga
Vjeshtë o vjeshtë shpirti im,as secila luftë
Ka vetëm uratën më te bukur të
Vjeshtë o vjeshtë fjalës atdhe.
Seq na solle fortunë me shi
Nga i cili Dri erdhe ti Atdheu im ma ruan më mirë se
Shi o shi seq na mbyete këtë liri. unë,më mirë se ti
Ma ruan nëpër secilin lapidar të
Vjeshtë o vjeshtë luleve dhe ëndrrave të mia
Si këtu edhe në Veleshtë As këtu nuk zhduket se ka
Sa të pritem me padurim shkëlqim zemre
Të na ndryshoje vendin tim. Ka më shumë puthje që i ruan
për ty ëndrra im.
Vjeshtë o vjeshtë
Na kaloje njërin Dri LUAN RAMA
Merr ca ujë për pak shi Bisedë me Shenjten Nënë
Të na bëhet krejt liri. Tereza
(Shkruar me rastin e
Vjeshtë o vjeshtë shenjtërimit të Nënë Terezës)
Seq të pritem për këtë festë
Njëqind vjet Pavarësi Dhe pak ditë Nënë Tereza do të
Njëqind urime për Ty Shqipëri. shenjtërohet atje ku u ngrit kisha
e apostullit Shën Pjetri dhe unë
Vjeshtë o vjeshtë ende nuk mund ta realizoj
Si këtu edhe në Veleshtë peshën e këtij akti, jo vetëm në
Në atdhe timin nëpër çdo gurë kuadrin e historisë së
Uroj fjamuri të na bëj burr. Kristianizmit por dhe të historisë
së sotme botërore, të historisë
Vjeshtë o vjeshtë humane. Herë pas here këto ditë
Seq të pritem për shi e diell më vijnë ato imazhe të kësaj
Dhe më shumë për një fjalë te mirë nëne të madhe të të varfërve kur
Si të rriten lulet në natyrë. ajo vinte për herë të parë në
Shqipëri. Ishte diçka e
Vjeshtë o vjeshtë pabesueshme por e vërtetë, pasi
Si tek unë edhe në Veleshtë ato ditë të vitit 1989, më së
Ma ruaj lirinë si përendinë fundi, pas kaq vite pritjeje, ajo
Për atdheun për dashurinë. vinte të shikonte popullin e saj,
Pejë,tetor 2012 varret e nënës dhe motrës së saj
të dashur. Më kujtohet ai çast
s kur në hollin e muzeut të
Piramidës në bulevardin
Agim DESKU «Dëshmorët e Kombit», ajo hyri
Mbi ty jam aromë trëndafili ashtu e përkulur, me hapin e saj
Mbi secilin gjeth trëndafili të lehtë, veshur me sarin e saj,
Ruaj kujtimet për ty vargu im me sytë e gëzuar dhe të qeshur,
Kur më sjell ëndërr e lot duke na dhënë dorën në atë holl,
Të fjalës së thënë të dua. e shoqëruar dhe nga një
dokumentaliste kanadeze, Jane, e
E shkruaj në dashurinë tënde cila do të projektonte filmin e
Kurrë nuk mund ta humbë as ta zhdukë gjatë dokumentar «Mother
Nga asnjëra faqe as të zemrës Teresa». Vitet e fundit Jane e
Më të dyja luftoj për bukurinë e saj. kishte shoqëruar ngado Nënë
Terezën, dhe ja tani, ajo u ul
E di si është të jesh mbi aromë trëndafili bashkë me ne ku mes asaj salle
Kur secila lule të përket si dhuratë për të vogël, por të mbushur plot, ne
ditëlindjen tënde do të shikonim filmin për jetën
Më mua je edhe mbi secilën lule më e dhe veprën e misionares së
madhe,më e bukur madhe. Këtë dokumentariste e
Edhe më buzëqeshjen time je mbretëreshë e kisha pas kurrizit, kur një çast,
bukurisë. gjatë transmetimit, zëri i spikerit
u ndërpre, edhe pse filmi
LUAN RAMA
vazhdonte. E dëgjova që
shau nëpër dhëmbë dhe u
ngrit me të shpejtë duke
kërkuar të shkonte në
kabinën e projeksionit, por
kur ajo mbërriti, zëri erdhi
përsëri. Ishte pikërisht ai
çast kur spikeri thoshte se
«vetëm Shqipëria e
bunkerëve tregoi veshin e
shurdhër ndaj kërkesave të
parreshtura të Nënë
Terezës për të shkuar në
Shqipëri»…
Nënë Terezën nuk e pashë
më. Takova misionaret e
saj të vendosura në Paris,
afër katedrales «Notre-
Dame». Larg Shqipërisë
ndiqja misionet e saj,
sëmundjen, vdekjen e saj,
lexoja librat për të dhe ja
pse, në prag të
shenjtërimit, m’u shfaq si
një ëngjëll, e përkulur si
gjithnjë pranë të varfërve,
me urinë e dashurisë, për
t’ua bërë jetën dhe
vdekjen më të lehtë. Dhe
unë tashmë kam dëshirë ta
pyes për jetën e saj, për
përkushtimin dhe atë çka e
shenjtëroi shpirtin e saj që
para se të bëhej një
shenjte. Ta pyes nga vjen
dhe çfarë ndodh që
njerëzit e thjeshtë arrijnë
të bëhen shenjtë?...
- Tregomë atëherë Nënë,
ç’ishte Nënë Tereza kur
lindi?
- Kur isha e vogël dhe
fillova të kuptoj ç’është
bota, prindërit e mi më
thanë se kisha lindur një
ditë të ngrohtë vere, më 27
gusht të vitit 1910. Më
quajtën Gonxhe, Gonxhe
Bojaxhi. Isha bija e Kolës
me origjinë nga Mirdita
dhe e Drane Bernaj nga
Novosela e Gjakovës.
Nëna më ka treguar se u
pagëzova në kishën e
«Zemrës së Shenjtë» nga
famulltari Zef Ramaj.
Ati im ishte tregtar dhe
nëna merrej me shtëpinë
dhe rritjen e tre fëmijëve:
Llazarit, mua dhe Ages.
Dy fëmijë të tjerë i kishin
vdekur fare të vegjël. Ishin
katolikë të ardhur nga
Shkodra dhe të vendosur
më pas në Prizeren, ku
dhe u martuan e më vonë
shkuan në Shkup, ku ati
im, Kolë Bojaxhi, u muar
me tregti, ndërtime
banesash dhe ku më pas
hapi një dyqan farmacie.
Në atë kohë ai u lidh me
një tregtar venecian dhe
importonte vaj, sheqer,
kafe, stofra. Udhëtonte
ngado nëpër Europë dhe
dinte shumë gjuhë si,
shqip, turqisht, italisht, serbo-
kroatisht, frëngjisht. Ishte një
poliglot i vërtetë. Më 1914,
shpërtheu lufta dhe më 1915 lufta
mbërriti në Shkup. Isha pesë vjeç.
Më pas mësoja në një shkollë
shqipe. Nëna ime ishte një
besimtare e devotshme. Çdo natë,
kur uleshim në tavolinë, ajo
fillonte lutjen dhe ne luteshim me
të. Babai ndërkohë tregonte kujdes
për shkollimin tonë. Ishte shumë
bujar. Në ato vite lufte, kishte
shumë njerëz të vobekët dhe babai
i linte të vinin në shtëpinë tonë, i
ushqente, u jepte të hanin dhe
porta ishte gjithnjë e hapur.
Tavolina jonë ishte gjithmonë
plot. Unë e doja shumë muzikën.
Luaja mandolinë, isha në korrin e
kishës dhe siç më thonin këndoja
bukur. Madje luaja dhe teatër. Më
pëlqente të recitoja gjithashtu.
Ati im i ndihmonte shumë
patriotët shqiptarë dhe kur
Shqipëria u coptua pas Luftrave
Ballkanike, ai ëndëronte gjithnjë
bashkimin e saj.
Isha pothuaj nëntë vjeç kur më
vdiq babai. Ishte viti 1919, fundi i
«Luftës së Madhe» dhe vdekja e
tij më goditi në shpirt. Shumë
shpejt, për të na rritur, nëna hapi
një dyqan rrobaqepsie dhe
punonte gjithë ditën. Por jetën e
saj e mbushte me lumturi dashuria
për ne. Jeta jonë ishte shtëpia,
kisha, shkollimi. Shkonim për
meshë në kishën e «Zemrës së
Shenjtë» të Shkupit. Peshkop ishte
Toma Glasnoviç dhe për ndihmë i
erdhi më pas një jezuit shqiptar,
Gaspër Zadrima. Jepte mësimet e
katekizmit, meqë dinte shqipen.
Shpesh priftit Cepeviç i shërbeja si
interprete. Më pas erdhi një tjetër
prift kroat, Franjo Jambrenkoviç, i
cili më udhëhoqi në rrugën time. E
doja shumë. Ishte ai që themeloi
dhe «Kongregacionin e Marisë»
dhe unë shkova të organizoja
punën atje. Kështu jeta ime u lidh
me kishën akoma më shumë. I
lexoja me pasion numrat e revistës
«Misionet katolike» vinin atje dhe
që flisnin për jetën e misionarëve
të katoliçizmit. Aty vinin dhe
misionarë të ndryshëm që kishin
shëtitur nëpër botë dhe tregimet e
tyre më ngacmonin. Një tjetër botë
hapej para meje, ajo e
përkushtimit. Një natë, Franjo
hapi një hartë të madhe
gjeografike dhe na tregoi për
misionet katolike. Atë kohë në
Vatikan ishte Papa Pie XI. Ishte ai
që i dha hov punës së misionarëve
nëpër botë. Ishte ai që ekzaltoi
vëllazërimin mes popujve dhe
ndihmën për tjetrin. Jo larg
Shkupit, në malin Or, çdo vit
familja jonë bënte një pelegrinazh
në vendin e shenjtë të Leshnicës.
Ati im kishte ndihmuar dikur një
mikun e tij për ndërtimin e
shtëpisë atje dhe tashmë, ai na
P a g e 9
priste me shumë dëshirë. Ishim
si në shtëpinë tonë. Ne i hipnim
plaçkat mbi një qerre që tërhiqej
nga kuajt dhe shkonim në këmbë
përgjatë 10 km. në ditët e verës
së nxehtë. E lodhur, nëna hipte
në karro, mes plaçkave dhe
enëve të kuzhinës, por kur ishim
të vegjël, ishim ne fëmijët që
hipnim në karro dhe nëna n’a
shoqëronte në këmbë.
- Po më pas Nënë, çfarë ndodhi?
Si e dëgjove atë zë që të thirri,
zërin e Atit të Shenjtë, siç e quan
ti?
- Atëherë isha 17-18 vjeç dhe më
kujtohet që qëndrova një muaj
atje në Letnicë më shumë për tu
lutur dhe pikërisht atje e mora
vendimin që të bëhesha
misionare. Për këtë fola me
drejtuesin tim shpirtëror. I
thashë: «Si mund ta di që Zoti po
më thërret dhe përse më thërret?
Dhe ai m’u përgjegj: - “Nga
gëzimi yt. Nëse ti je e lumtur që
Zoti mund të të thërrasë që t’i
shërbesh atij dhe të afërmit tënd,
kjo është prova më e mirë e
dhuntisë tënde! Gëzimi i thellë
është si një busull që tregon
drejtimin e jetës!”
Një natë, dëgjova fjalët e një
misionari që kishte ardhur nga
India: “Çdo njeri ka dhuntinë e
tij të veçantë dhe duhet ta ndjekë
atë!” Ideja që të bëhesha
misionare dhe t’i shërbeja Zotit
forcohej te unë dita-ditës. Një
natë, me qiri në dorë hyra në
kishë dhe u gjunjëzova para
Virgjëreshës Maria. Atë
mbrëmje, buzëqeshja e statujës
mu duk më e ëmbël. Pikërisht
aty dëgjova zërin e Zotit që më
ftonte të isha e gjitha në
shërbimin e tij: t’i
përkushtohesha atij dhe çdo
njeriu pranë meje. Dhe kjo ishte
një dëshirë e fshehtë dhe e thellë
brenda meje, prej shumë
kohësh… Po, ishte Shën Maria
që më ndihmoi të zbuloj
dhuntinë time… Më pas, kur i
thashë nënës se do t’i
kushtohesha Zotit, ajo nuk mu
përgjegj menjëherë. U fut në
dhomë dhe lutej. E kishte të
vështirë të ndahej nga unë dhe
unë të shkëputesha përgjithnjë
nga familja. Llazari, im vëlla
nuk donte. - Ku shkon kështu, -
më tha, - do ta mbyllësh jetën
tënde brenda mureve të Kishës!”
Më 25 shtator të vitit 1928, u
nisa. E kisha vendosur të shkoja
fillimthi në «Urdhërin e Loreto»-
s (Notre Dame de Lorette), që
bënte një punë të mrekullueshme
në Kalkuta. Një natë, para se të
largohesha, u mblodhën të gjithë
në shtëpi: ishin dhe miq të
familjes, fqinjtë tanë. Muzikë,
këngë dhe një tekst lamtumire që
shkrova në gjuhën shqipe, të
cilën e lashë në kishëz. Të
 P a g e 1 0 O u r W o r d s
LUAN RAMA
Bisedë me Shenjten Nënë Tereza
(Shkruar me rastin e shenjtërimit të Nënë Terezës)
LUAN RAMA në kabinën e projeksionit, shpirtin e saj që para se të Dy fëmijë të tjerë i kishin ndërkohë tregonte kujdes
Bisedë me Shenjten Nënë Tereza por kur ajo mbërriti, zëri bëhej një shenjte. Ta pyes vdekur fare të vegjël. Ishin për shkollimin tonë. Ishte
(Shkruar me rastin e shenjtërimit të Nënë Terezës) erdhi përsëri. Ishte pikërisht nga vjen dhe çfarë ndodh katolikë të ardhur nga shumë bujar. Në ato vite
ai çast kur spikeri thoshte se që njerëzit e thjeshtë Shkodra dhe të vendosur më lufte, kishte shumë njerëz të
Dhe pak ditë Nënë Tereza do të shenjtërohet atje ku u ngrit «vetëm Shqipëria e bun- arrijnë të bëhen shenjtë?... pas në Prizeren, ku dhe u vobekët dhe babai i linte të
kisha e apostullit Shën Pjetri dhe unë ende nuk mund ta kerëve tregoi veshin e - Tregomë atëherë Nënë, martuan e më vonë shkuan në vinin në shtëpinë tonë, i
realizoj peshën e këtij akti, jo vetëm në kuadrin e historisë shurdhër ndaj kërkesave të ç’ishte Nënë Tereza kur Shkup, ku ati im, Kolë Bojax- ushqente, u jepte të hanin
së Kristianizmit por dhe të historisë së sotme botërore, të parreshtura të Nënë Terezës lindi? hi, u muar me tregti, ndërtime dhe porta ishte gjithnjë e
historisë humane. Herë pas here këto ditë më vijnë ato për të shkuar në - Kur isha e vogël dhe banesash dhe ku më pas hapi hapur. Tavolina jonë ishte
imazhe të kësaj nëne të madhe të të varfërve kur ajo vinte Shqipëri»… fillova të kuptoj ç’është një dyqan farmacie. Në atë gjithmonë plot. Unë e doja
për herë të parë në Shqipëri. Ishte diçka e pabesueshme por Nënë Terezën nuk e pashë bota, prindërit e mi më kohë ai u lidh me një tregtar shumë muzikën. Luaja
e vërtetë, pasi ato ditë të vitit 1989, më së fundi, pas kaq më. Takova misionaret e saj thanë se kisha lindur një venecian dhe importonte vaj, mandolinë, isha në korrin e
vite pritjeje, ajo vinte të shikonte popullin e saj, varret e të vendosura në Paris, afër ditë të ngrohtë vere, më 27 sheqer, kafe, stofra. kishës dhe siç më thonin
nënës dhe motrës së saj të dashur. Më kujtohet ai çast kur katedrales «Notre-Dame». gusht të vitit 1910. Më Udhëtonte ngado nëpër këndoja bukur. Madje luaja
në hollin e muzeut të Piramidës në bulevardin «Dëshmorët Larg Shqipërisë ndiqja quajtën Gonxhe, Gonxhe Europë dhe dinte shumë dhe teatër. Më pëlqente të
e Kombit», ajo hyri ashtu e përkulur, me hapin e saj të misionet e saj, sëmundjen, Bojaxhi. Isha bija e Kolës gjuhë si, shqip, turqisht, recitoja gjithashtu.
lehtë, veshur me sarin e saj, me sytë e gëzuar dhe të qeshur, vdekjen e saj, lexoja librat me origjinë nga Mirdita italisht, serbo-kroatisht, Ati im i ndihmonte shumë
duke na dhënë dorën në atë holl, e shoqëruar dhe nga një për të dhe ja pse, në prag të dhe e Drane Bernaj nga frëngjisht. Ishte një poliglot i patriotët shqiptarë dhe kur
dokumentaliste kanadeze, Jane, e cila do të projektonte shenjtërimit, m’u shfaq si Novosela e Gjakovës. vërtetë. Më 1914, shpërtheu Shqipëria u coptua pas
filmin e gjatë dokumentar «Mother Teresa». Vitet e fundit një ëngjëll, e përkulur si Nëna më ka treguar se u lufta dhe më 1915 lufta Luftrave Ballkanike, ai
Jane e kishte shoqëruar ngado Nënë Terezën, dhe ja tani, gjithnjë pranë të varfërve, pagëzova në kishën e mbërriti në Shkup. Isha pesë ëndëronte gjithnjë bash-
ajo u ul bashkë me ne ku mes asaj salle të vogël, por të me urinë e dashurisë, për «Zemrës së Shenjtë» nga vjeç. Më pas mësoja në një kimin e saj.
mbushur plot, ne do të shikonim filmin për jetën dhe ve- t’ua bërë jetën dhe vdekjen famulltari Zef Ramaj. shkollë shqipe. Nëna ime Isha pothuaj nëntë vjeç kur
prën e misionares së madhe. Këtë dokumentariste e kisha më të lehtë. Dhe unë tashmë Ati im ishte tregtar dhe ishte një besimtare e devot- më vdiq babai. Ishte viti
pas kurrizit, kur një çast, gjatë transmetimit, zëri i spikerit u kam dëshirë ta pyes për nëna merrej me shtëpinë shme. Çdo natë, kur uleshim 1919, fundi i «Luftës së
ndërpre, edhe pse filmi vazhdonte. E dëgjova që shau nëpër jetën e saj, për përkushtimin dhe rritjen e tre fëmijëve: në tavolinë, ajo fillonte lutjen Madhe» dhe vdekja e tij më
dhëmbë dhe u ngrit me të shpejtë duke kërkuar të shkonte dhe atë çka e shenjtëroi Llazarit, mua dhe Ages. dhe ne luteshim me të. Babai goditi në shpirt. Shumë

Skerdilajd Konomi, the face of Hope in Albania...( never will he be forgotten)

shpejt, për të na rritur, nëna
hapi një dyqan rrobaqepsie dhe
punonte gjithë ditën. Por jetën
e saj e mbushte me lumturi
dashuria për ne. Jeta jonë ishte
shtëpia, kisha, shkollimi.
Shkonim për meshë në kishën
e «Zemrës së Shenjtë» të
Shkupit. Peshkop ishte Toma
Glasnoviç dhe për ndihmë i
erdhi më pas një jezuit shqip-
tar, Gaspër Zadrima. Jepte
mësimet e katekizmit, meqë
dinte shqipen. Shpesh priftit
Cepeviç i shërbeja si interprete.
Më pas erdhi një tjetër prift
kroat, Franjo Jambrenkoviç, i
cili më udhëhoqi në rrugën
time. E doja shumë. Ishte ai që
themeloi dhe «Kongregacionin
e Marisë» dhe unë shkova të
organizoja punën atje. Kështu
jeta ime u lidh me kishën
akoma më shumë. I lexoja me
pasion numrat e revistës
«Misionet katolike» vinin atje
dhe që flisnin për jetën e
misionarëve të katoliçizmit.
Aty vinin dhe misionarë të
ndryshëm që kishin shëtitur
nëpër botë dhe tregimet e
tyre më ngacmonin. Një
tjetër botë hapej para meje,
ajo e përkushtimit. Një natë,
Franjo hapi një hartë të
madhe gjeografike dhe na
tregoi për misionet katolike.
Atë kohë në Vatikan ishte
Papa Pie XI. Ishte ai që i
dha hov punës së mision-
arëve nëpër botë. Ishte ai që
ekzaltoi vëllazërimin mes
popujve dhe ndihmën për
tjetrin. Jo larg Shkupit, në
malin Or, çdo vit familja
jonë bënte një pelegrinazh
në vendin e shenjtë të
Leshnicës. Ati im kishte
ndihmuar dikur një mikun e
tij për ndërtimin e shtëpisë
atje dhe tashmë, ai na priste
me shumë dëshirë. Ishim si
në shtëpinë tonë. Ne i
hipnim plaçkat mbi një
qerre që tërhiqej nga kuajt
dhe shkonim në këmbë
LUAN RAMA
përgjatë 10 km. në ditët e
verës së nxehtë. E lodhur,
nëna hipte në karro, mes
plaçkave dhe enëve të
kuzhinës, por kur ishim të
vegjël, ishim ne fëmijët që
hipnim në karro dhe nëna
n’a shoqëronte në këmbë.
- Po më pas Nënë, çfarë
ndodhi? Si e dëgjove atë zë
që të thirri, zërin e Atit të
Shenjtë, siç e quan ti?
- Atëherë isha 17-18 vjeç
dhe më kujtohet që
qëndrova një muaj atje në
Letnicë më shumë për tu
lutur dhe pikërisht atje e
mora vendimin që të
bëhesha misionare. Për këtë
fola me drejtuesin tim
shpirtëror. I thashë: «Si
mund ta di që Zoti po më
thërret dhe përse më thër-
ret? Dhe ai m’u përgjegj: -
“Nga gëzimi yt. Nëse ti je e
lumtur që Zoti mund të të
thërrasë që t’i shërbesh atij
dhe të afërmit tënd, kjo
është prova më e mirë e
dhuntisë tënde! Gëzimi i
thellë është si një busull
që tregon drejtimin e
jetës!”
Një natë, dëgjova fjalët e
një misionari që kishte
ardhur nga India: “Çdo
njeri ka dhuntinë e tij të
veçantë dhe duhet ta
ndjekë atë!” Ideja që të
bëhesha misionare dhe t’i
shërbeja Zotit forcohej te
unë dita-ditës. Një natë,
me qiri në dorë hyra në
kishë dhe u gjunjëzova
para Virgjëreshës Maria.
Atë mbrëmje, buzëqeshja
e statujës mu duk më e
ëmbël. Pikërisht aty
dëgjova zërin e Zotit që
më ftonte të isha e gjitha
në shërbimin e tij: t’i
përkushtohesha atij dhe
çdo njeriu pranë meje.
Dhe kjo ishte një dëshirë e
fshehtë dhe e thellë brenda
meje, prej shumë
kohësh… Po, ishte Shën
Maria që më ndihmoi të
zbuloj dhuntinë time… Më
pas, kur i thashë nënës se do
t’i kushtohesha Zotit, ajo nuk
mu përgjegj menjëherë. U fut
në dhomë dhe lutej. E kishte
të vështirë të ndahej nga unë
dhe unë të shkëputesha
përgjithnjë nga familja.
Llazari, im vëlla nuk donte. -
Ku shkon kështu, - më tha, -
do ta mbyllësh jetën tënde
brenda mureve të Kishës!”
Më 25 shtator të vitit 1928, u
nisa. E kisha vendosur të
shkoja fillimthi në «Urdhërin
e Loreto»-s (Notre Dame de
Lorette), që bënte një punë të
mrekullueshme në Kalkuta.
Një natë, para se të largo-
hesha, u mblodhën të gjithë
në shtëpi: ishin dhe miq të
familjes, fqinjtë tanë.
Muzikë, këngë dhe një tekst
lamtumire që shkrova në
gjuhën shqipe, të cilën e lashë
në kishëz. Të nesërmen, disa
miq më përcollën në
stacionin e trenit, ku shkova
bashkë me nënën dhe
motrën time Age. Të gjithë
kishim vendosur të mos
qanim, por duke u ngjitur në
tren nuk i mbajta dot lotët.
Dola në dritare të shikoja
ata njerëz të mirë që më
përshëndesnin duke tundur
shamitë. Nëna dhe motra
Age erdhën deri në Zagreb.
Pak gjëra dija nga jeta e
«Kongregacionit të Motrave
të Lumtura të Virgjëreshës
Maria» të Loretto-s, të
krijuar që në shekullin XVII
nga anglezja Mary Ward.
Ky manastir donte t’i jepte
një rol më të madh femrës
në fushën e fesë. Ajo vdiq
më 1645, por vepra e saj për
të Plotfuqishmin dhe
njerëzimin, jetoi. Më 13
tetor, bashkë me një vajzë
tjetër, misionare gjithashtu,
ne u nisëm drejt Francës.
Më kujtohet si tani fytyra e
 V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 1 1

Si e vuri Serbia në lojë Bashkimin Europian me “Platformën e Kievit”

rresht Rusinë agresore dhe armiqësore e Moskës ndaj rial të Federatës Ruse dhe ëndrrat e saj filoserbe. afro dhjetë vitesh dhe i lutet SHBA per shkak të lidhjeve
pushtuese të Krimesë dhe të Bosnje-Hercegovinës, në Rusia rezervon të drejtën që t’u Moska urdhëroi ministrin e Serbisë për sanksione me Rusinë dhe për shërbimet
territorit ukrainas. të njejtën ditë dhe për të përgjigjet veprimeve të tilla jashtëm serb që menjëherë ekonomike dhe diplomatike malinjë të tij në kultivimin e
njejtën çeshtje të armiqësore”. të hidhte poshtë zyrtarisht ndaj Rusisë, kurse Serbia po ndikimit rus në Ballkan dhe në
Pra Rusia nuk u prek fare nga pjesëmarrjes së delegacio- çdo iluzion dhe aluzion se i thyen ato në të gjitha destabilizimin e rajonit.
fjalimi i kryeministres serbe në nit të presidencës së Ndërsa për pjesëmarrjen e Serbia i ishte bashkuar drejtimet.
samitin e “Platformës së Kievit”, Bosnjë-Hercegovinës në Serbisë në samit Rusia nuk “Platformës së Krimesë”. Partia anëtare e koalicionit
sepse fjala e Ana Bërnabiçit samitin e “Platformës së reagoi fare, sepse e dinte që Hapi i dytë filorus i Serbisë qeveritar serb e ndërmori këtë
ishte një fjalim biblik pa përcak- Kievit”. nuk ishte e vërtetë se Serbia po Për të siguruar edhe më ishte paraqitja në datën 29 hap parlamentar për realizimin
tim kohe dhe vendi, që nuk bashkohej me “Platformën e shumë Kremlinin për gusht në parlamentin serb e e idesë së presidentit serb
kishte asnjë lidhje me situatën Rusia nëpërmjet am- Kievit”, kurse për Bosnje- besnikërinë e saj të palëkun- propozimt të grupit par- Vuçiç, i cili ne 18 qershor 2023
aktuale të pushtimit dhe të basadës së saj në Sarajevë Hercegovinën e pa se ishte një dur, Serbia ndërmori men- lamentar të “Lëvisjes So- në një fjalim drejtuar kombit
aneksimit rus të Krimesë, çlirimi reagoi ashpër dhe sulmoi bashkim real me lëvizjen jëherë dy hapa të reja kon- cialiste” të Serbisë e shpalli alternativën e re të
i së cilës është objektivi i Bosnje- Hercegovinën për diplomatike ndërkombëtare në firmimi të aleancës së vjetër propozimit që Serbia të Serbisë për t’u anëtarësuar në
“Platformës së Kievit”. pjesëmarrjen e saj në 23 mbështetje të rikthimit të me Rusinë. Hapi i parë ishte paraqesë kërkesë për BRICS dhe deklaroi se Serbia
gusht në samitin e Krimesë në gjirin e shtetit njoftimi, që bëri në 28 gusht anëtarësim në aleancënn e eshte para zgjedhjes midis BE
Rusisë nuk i bëri përshtypje fare “Platformës së Kievit”, ukrainas. ministri i jashtëm serb krijuar nga Rusia dhe Kina, dhe BRCS-sit. Serbia në nivel
demagogjia e çfaqjes së ekra- duke e vlerësuar si akt Daçiç, se së shpejti do të BRICS. Partia “Lëvizja presidencial vinte në dyshim
nosur të kryeministres serbe me armiqësor. Në deklaratën Ajo, që e mërziti Rusinë, ishte shkojë në Moskë për Socialiste” është pjesë e orientimin për anëtarësim në
videokonferennë në samitin e zyrtare të Rusisë të entusiazmi, që kaplloi pla- bisedime me ministrin e koalicionit qeveritar të BE dhe tani shohim një nismë
“Platformës së Kievit” dhe fjala lëshuar nga ambasada ruse tonikët e BE nga iluzioni optik jashtëm rus, Sergej Lavrov, drejtuar nga partia e presi- parlamentare serbe në këtë
ajrore e saj. Kremlini e dinte se në Sarajevë në 24 gusht se Serbia u bashkua me dhe se në Moskë do të dentit Vuçiç dhe kryetar i drejtim.
Serbia po bënte një gjest theksohej se “pjesëmarrja “Platformën e Kievit”. Dhe për mbahet së shpejti partisë është drejtori i
mashtrues ndaj Ukrainës dhe e Bosnje-Hercegovinës në t’ia ngrirë në buzë diplomacisë Komisioni qeveritar i bash- agjencisë serbe të spiuna- Në kuadër të lëvizjes
BE. Se sa e egër është Moska samitin e “Platformës së europiane buzëqeshjen serbe, këpunimit dypalësh, që për zhit BIA, Aleksandër Vulin, mashtruese të Serbisë ndaj BE
ndaj “Platformës së Kievit” dhe Kievit” është një akt i diplomacia ruse nxitoi të vinte paln serbe e kryeson krahu i djathtë i presidentit sikur po bashkohet me
anëtarëve të asaj nisme antiruse hapur armiqësor dhe sulm pikat mbi “i” dhe e la BE të zëvendëskryeministri Daçiç. Vucic, dhe i cili sapo është “Platformën e Kievit”, del e
e tregoi sjellja brutale kundër integritetit territo- nanuritej vetëm një ditë në Pra BE vazhdon e flet prej shpallur non grata nga nevojshme të ndalesh te situata

Albania heading toward a

new Dictatorship where the
parliament commits fraud
the president follows and
the premier orders it….
(we’ll See what’ll happen to
freedom in 2016-2018) If
the past is forgotten than DEAD
it’ll be repeated!! A look into the past shadows
Youth’s energy while AKZ robbed
it!!!

Si e vuri Serbia në lojë Bashkimin Europian me “Platformën e Kievit”

shqetësuese e sjelljes së
diplomacisë së BE ndaj
Serbisë si aleate strate-
gjike e Rusisë, që po
zhvillon një luftë push-
tuese në kontinentin
europian.
Çështja e parë që shtrohet
është se sa gjatë duhet të
vazhdojë kjo telenovelë
bajate e Beogradit me
diplomacinë e BE, ku po
luhen bllofe të trasha
antiruse për ta mikluar
diplomacinë e BE që t’i
fale Serbisë tradhëtitë e
pareshtura strategjike me
Kremlinin.
Çeshtja e dytë është se sa
gjatë do të vazhdojë
diplomacia e BE që të
gënjejë veten dhe të
përpiqet që të gënjejë
shtetet anëtare dhe shtetet
kandidate të BE se Serbia
me hapat e saj të breshkës
po largohet goja gradual-
isht nga Rusia. Kjo don të
thotë që në diplomacinë e BE
nuk e njohin sa duhet as Rusinë
dhe as Serbinë. A vjen kjo nga
një verbëri diplomatike apo nga
një implikim i mundshëm i disa
segmenteve të diplomacisë së
BE me strategjinë e diplomacisë
ruse në Europë, kjo mbetet për
t’u parë.
Por historia europiane na mëson
që duhet rishfletuar historia e e
marrëdhënieve të shteteve të
mëdha të Europës me Rusinë
cariste dhe komuniste për të
kuptuar gjeopolitikën e gabuar të
diplomacisë së BE sot ndaj
Serbisë dhe ndaj Rusisë.
Nuk mund të cilësohet ndryshe
veçse si një naivitet i shtirur
fakti që diplomacia e BE e
përkufizon si “akt balancues” të
Serbisë politikën serbe të dy
karrikeve midis BE dhe Rusisë.
Se ku e pa diplomacia e BE këtë
të ashtuquajtur balancim serb një
Zot e di, sepse Serbia është
gozhduar në karriken strategjike
të Rusisë. Nëse flitet për
sanksionet antiruse të BE, të cilat presi-
denti serb Vuçiç refuzon me histeri t’i
zbatojë, BE nuk duhet të habitet, sepse
Vuçiç dhe Serbia kanë që në vitin 2014
që nuk janë bashkuar me sanksionet
antiruse të BE.
Pra Serbia ka afër 10 vjet që nuk i bindet
BE, por BE rron me shpresën naive se
duke i bërë lëshime Serbsë do ta bindë
një ditë…Serbia ia përplasur në fytyrë
BE dashurinë e saj për Rusinë, kur pas
agresionit të parë rus në Ukrainë dhe të
aneksimit të dhunshëm rus të Krimesë në
2014, Serbia e Vuçiçit i organizoi një
paradë të madhe ushtarake nderimi në
Beograd Carit pushtues rus Vladimir
Putin.
Çfarë të ashtuquajturi akt balancuese pret patur si efekt gabime strategjike
BE pas dy agresioneve ruse në Ukrainë,
kur Serbia nuk e ka dënuar kurrë me
emër agresionin rus dhe kurre nuk e ka
dënuar dhe as e ka përmendur me emër
presidentin kriminel Putin, i shpallur në Sepse është e pafalshme që BE po i
kërkim ndërkombëtar nga Gjykata
Ndërkombëtare e Drejtësisë. Madje
ministri i jashtëm serb Daçiç u lavdërua
në 25 gusht se në samitin e 21 gushtit të gjerman të normalizimit të
vendeve të Ballkanit Perëndimor të
organizuar në Athinë nga kryeministri Kosovës, dhe BE i bën fresk Serbisë, e
grek, Serbia hoqi nga deklarata e cila e përbuzi planin franko-gjerman dhe
përbashkët pjesën që kishte të bënte presidenti Vuçiç nuk denjoi as ta fir-
me vendosjen e sanksioneve ndaj moste dhe as ta pranonte, e jo më ta
Rusisë dhe hoqi gjithashtu pjesën ku zbatonte, atë plan.
përmendej emri i presidentit rus Putin
dhe pjesën lidhur me krimet e luftës Diplomacia e BE e kapërdiu atë turp
në Ukrainë. diplomatik në emër të dashurisë së pav-
dekshme historike të një shteti vendim-
Në planin diplomatik, taktik dhe marrës në BE si Franca.
strategjik, prodhon shqetësim pro- Kjo diplomaci e gabuar e BE, që i vjen
grami aktual i diplomacisë së BE, e era “Mynih 1938”, është tolerancë ndaj
cila po kërkon që Serbia të shpërble- një shteti fashist si Serbia, që ka bërë
het për këtë të ashtuquajtur akt balan- katër luftra të përgjakëshme kundër
cues midis BE dhe Rusisë, se goja popujve joserbë dhe që ka një president, i
Serbia duhet shpërblyer sa më shumë cili ka qenë ministër informacioni në
për arsyen se mund të inkurajohet për qeverinë naziste të Millosheviçit, bashkë
hapa të reja për shkëputje nga Rusia. me dy zëvendëskryeministra të qeverisë
Kjo vijë e gabuar diplomatike e BE ka së tanishme serbe.
gjeopolitike, që kanë cënuar interesat Marrja në mbrojtje e pushtetit të sotëm
e popujve të Kosovës, të Bosnje- serb, që ka dalë me doktrinën naziste të
Hercegovinës dhe të Malit të Zi. hapësirave jetike me emrin “bota serbe”,
në mënyrë logjike duhet konsideruar një
përkrahje indirekte edhe për protektorin
bën presione absurde Kosovës, e cila i strategjik të Serbisë: Rusinë agresore të
ka pranuar marrëveshjet e Brukselit Putinit.
dhe atë të Ohrit, si dhe planin franko-
Kjo diplomaci pa bosht e BE po ushqen
marrëdhënieve midis Serbisë dhe agresivitetin e padurueshëm të Serbisë, e
 P a g e 1 2 O u r W o r d s

PO GREKET QE VRANE SHQIPTARET E CAMERISE PSE KRKOJNE MOHIM E HARRIM?HYQMET

PO GREKET QE VRANE me Shqipërinë, gjithënjë me u vranë shtetas shqiptarë dhe nuk duhet të kërkojë të drejta. Kohë më parë kemi dëgjuar lajme se Greqia ka
SHQIPTARET E CAMERISE postulatin “të drejtat e mino- në fillim të viteve ’90 shteti Kjo është demorkacia e parë hedhur në gjyq Gjermaninë për t’i kërkuar
PSE KRKOJNE MOHIM E ritetit”, në një kohë që nga ana e gjerman dha dëmshpërblimet që në Greqi ka nisur dhe ka dëmshpërblim për një vrasje të mbi 200 sht-
HARRIM?HYQMET ZANE vet Athina zyrtare as që bën e luftës, si edhe për Greqinë ëprfunduar në një pala- etasve grekë gjatë kohës së Luftës II Botërore.
ansjë hap për të drejtat e të dhe shtete të tjera. çokraci. Por një gjë të tillë e dëgjoj edhe këto ditë në
Grekët i kërkojnë dëmshpërblim tjerëve. Nëse ka një shtet europian që Gjithashtu, ekzistojnë shumë takimin Merkel – Micotaqis dhe ndjeva dety-
Gjermanisë për krimet e dy luftrave Rasti e solli që kryeministri i ka dhënë ndihma të konsid- fakte dhe realitete që na japin rimin të shprehem edhe unë në lidhje me këtë
botërore, porse grekët vranë shqip- Micotaqis, ashtu si edhe erueshme në miliarda euro mesazhe për të gjykuar mbi spot të ri që na paraqet fqinji ynë jugor. Them
tarët e Çamërisë dhe kërkojnë paraardhësit e tij grekë në krye Greqisë, kjo është GHjerma- karakterin e grekëve dhe kështu me të drejtën se familja ime është një
mohim e harrim të qeverisë, i sapoardhur në nia në këto 10 vitet e fundit. qëndrimet e tyre ndaj shqip- nga ato që ka vuajtur nga genocidi nazist me
Nga Hyqmet Zane pushtet, në vizitën e parë që bëri Dhe, megjtihatë, Greqia tarëve. Nëse shqiptarët kanë internimin e babait tim, Nuri Emin Zane dhe
Kryeministrat e Greqisë, sa herë në Gjermani i kërkoi kancelares përsëri këron, gjen raste dhe pasur gjithnjë prirjen e fqinjit shumë çamëve të tjerë në Mat’hausen, Dakao,
vijnë në pushtet, kanë pretendime jo Merkel dëmshpërblime nga ana nuk le pa përmenduar, me ose të mirë, e kundërta ka Aushvic e gjetkë. Dhe paradoksi qëndron në
vetëm ndaj fqinjëve, por edhe ndaj e palës gjermane për kohën e pa të drejtë, si në rastin e ndodhur me fqinjët e shqip- faktin se çamët, si shtetas grekë në vitet e
vetë Europës, pjesë e së cilës ata Luftës II Botërore, nadje edhe të dëmshpërblimit. Por nëse do tarëve, Greqinë dhe Serbinë. Luftës, u tradhëtuan nga grekët, ashtu si edhe
janë. Me secilin nga fqinjt e Ball- Luftës I Botërore. Këtë e bëjnë të duhet të kesh ratsin t’i Këtu qëndron edhe konflikti hebrejtë e Greqisë. Ata jo vetëm që nuk patën
kanit, nuk ka rast që Greqia zyrtare sepse gjatë të dy luftrave janë kërkosh Greqisë të drejtat që rajonal i vjetër dhe i ri në fatin asnjëherë që të kërkojnë dëmshpërblim,
të mos kërkojë jo më të drejta, se vrarë qytetarë grekë, edhe pse duhet të respektojë ndaj Ballkanin e Europës Juglin- por as u lejuan të kthehen në Çamëri, në
ato i ka fitar me kohë, por kërkon luftë ishte dhë në luftë ka vikti- shqiptarëve, grekët u thonë dore, ku padrejtësia është shtëpitë e tyre stërgjyshore, pas kthimit nga
privilegje, paçka se janë të pareali- ma si në të gjitha vendet ku shqitptarëve se rruga për në favori që kërkojnë të bëjnë internimi nazist (??!!)
zueshme dhe jo të ligjshme. Këtë e shkeli këmba e pushtuesit. Europë kalon nga Greqia, (?!) këto dy shtete ndaj shqip- Gjithsesi, vërtet është një lajm i mirë që ka të
bëjnë si me Maqedoninë, ashtu edhe Kështu ndodhi edhe në Shqipëri, çka nënkutpon që Shqipëria tarëve. bëjë me reflektimin e një shteti që ka kujtesë

PO GREKET QE VRANE SHQIPTARET E CAMERISE PSE KRKOJNE MOHIM E HARRIM?HYQMET

historike dhe që i përket ndërgjegjësimit
për të njohur të drejtat e njeriut që vetë
Greqia ka shkelur ndaj shqitparëve në
përgjithësi dhe çamëve në veçanti. Vërtet
është fakt që si të mendosh se si janë
vrarë në mënyrë të pafajsme mbi 200
grekë dhe për ta pas një herë pas 74
vjetësh kërkohet vendosja e drejtësisë.
Thuhet se janë zbuluar varrezat massive
të kësaj vrasjeje makabër që vërtet të
trondit, se ata janë njerëz dhe që nuk e
meritonin një fat të tillë.
Por ajo, që më bëri më shumë përshtypje,
ishte fakti se shuma e parave që kërkohet
nga grekët si dëmshpërblim është e tillë
që do të mund të jetë një bonus i mirë për
borxhet që ka krijuar vetë Greqia në vite.
Dhe ia kërkon këtë Gjermanisë me tin-
zarllëkun e njohur të pabesisë greke që
shteti Gjerman të jetë dorëdhënës i eurove
për të mbajtur shtetin grek në këmbë nga
falimentimi potencial i para ca viteve Dhe
nuk janë pak por rreth 1.5 miliard euro që
duket kënaqin shijen greke të shoqëruar
me inate ndaj gjermanëve.
Kjo nuk më bëri përshtypje vetëm mua,
por duke qenë një njeri, që për internimin e
babait tim, nuk kam mundur të marr jo më
shumë se 20 mijë lekë (të reja) nga shteti
shqiptar, kam të drejtën të pyes se kush i mori
paratë e dëmshpërblimit të babait tim dhe të
shumë shqiptarëve të Çamërisë që ishin
shtetas grekë dhe që u internuan nga Greqia?
A nuk quhen veteranë antifashistë këta njerëz
të Zotit apo Greqia zyrtare ka dy e më shumë
standarte në sjelljete tyre me fqinjët dhe me
euroianët ?
Të gjitha qëndrojnë çfarë mund të thuhet për
sjelljen e Greqisë jo vetëm në raport me
shqiptarët po e po, por edhe me europianët, që
tashmë janë të bindur se Greqia zyrtare i ka
mashtruar dhe në tërë këto vite është tallur me
eurot e europianëve. Por për më shumë desha
të them duke kujtuar një fakt të konsid-
erueshëm në mbarim të Luftës II Botërore :
rreth 3.000 shqiptarë të Çamërisë u vranë
pabesisht, të prambrojtur dhe të paarmatosur,
u masakruan në mënyrën më mizore dhe
gjakatare në një genocid tipik fashist. Nuk
ishin vetëm burra, por edhe gra, edhe pleq e
fëmijë, nuk u vranë vetëm nga plumbat e
pushkës, por u gjymtuan nga thikat dhe
shpatat e andartëve të Napoleon Zervës me
mbështetje shtetërore të
Athinës. Ndërkohë që
mijëra çamë të tjerë
vdiqën rrugës në emi-
grimin e tyre si refugjatë
drejt Shqipërisë. Nga rreth
45–50 mijë çamë, që u
shpërngulën nga trojete
tyre etnike, një pjesë e
mirë e tyre pësoi fatin e
çdo refugjati në botë, duke
parë veç ditë të zeza edhe
në tokën shqiptare.
Duhet thënë se ata, që
vranë vetë grekët, pas 75
vjetësh vetë Greqia i
mohon dhe kërkon të
mohohen dhe të harrohen,
edhe pse vetë akademikët
grekë kanë pohuar para
pak kohësh se “Po, në
Çamëri është bërë geno-
cid”. A nuk ishin këta bij
nënash ashtu si grekët e
vrarë nga gjermanët ? A
nuk u dhembi shpirti
nënave të tyre për djemtë
e vajzat e vrarë qoftë edhe
foshnje deri kërthi në bark të
nënës ? A nuk duhet të
dëmshpërblejë shteti grek
shqiptarët e Çamërisë që i
vrau aq pabesisht dhe nën
hundën e gjermanëve, për të
mos thënë edhe me miratimin
e tyre ? Nga komuniteti çam
nuk kërkohet vetëm
dëmshpërblim, por edhe
rikthim i të gjitha të drejtave
legjitime që duhet të ketë
shtetasi grek në Greqi.
Është për të thënë se gjatë 45
vjetëve, veç rastit që çështja e
masakrave në Çamëri u ngrit
si problem në Konferencën e
Paqes në Paris, më tej Enver
Hoxha heshti, se hapi më
gojën për asgjë, duket sikur u
bë palë me grekët për
masakrat e kryera. Në mënyrë
ironike duket se vlen thënia:
Kur gjermanët vrasin grekë,
kërkohet dëmshpërblim, kur
grekët vrasin shqiptarët,
kërkohet mohim e harrim.
( ?? !! )
A ka drejtësi botërore këtu,
a jemi në Europën e Bash-
kuar të vlerave që synojmë
të arrijmë dhe që Greqia i
kërkon haraçin e vrasjeve si
ato të vetë grekëve mbi
çamët ? Po. Çdo standart
tjetër do të cilësohet i
dyfishtë që nuk meriton
respekt dhe është i pap-
ranueshëm. Më e keqja e të
këqijavë është se vetë shteti
shqitpar ka marrë pozi-
cionin e vëzhguesit që di
vetëm të heshtë, a thua se
ësht ëi shyrdhët apo i padi-
tur? Ky qëndrim i Triranës
zyrtare është momenti më i
padrejtë që u jep dorën
grekëve të bëjnë çfarë të
duan me shtetasit shqitparë
që erdhën nga Çamëria 75
vjet më parë, sikur t ëishin
ardhacak nga ndonjë shtet
tjetër dhe jo që janë
 V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 1 3

Pse dhe kujt i mungoi Aleksandër Vuçiq në Samitin e Berlinit?

Pse dhe kujt i mungoi Aleksandër Vuçiq në Samitin e përkatëse, ndaj dhe iu
Berlinit? kundërvunë ideve nova-
NGA PROF. DR. ENVER BYTYÇI tore të Gjermanisë.
Në Berlin rifilloi Procesi i Berlinit! Aktorët kryesorë rajonalë Prandaj dhe krijuan një
të Ballkanit Perendimor, përkatësisht presidenti i Serbisë, nismë tjetër paralele e
Aleksandër Vuçiq, kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, zëvendësuese, atë që
kryeministrat e Maqedonisë së Veriut Zaev dhe Kovaçevski, quhej “Minishengen” ose
si dhe disa politikanë tjerë si Dritan Abazoviç, Ali Ahmeti “Open Balkan”! Përmes
etj, prej tri vitesh u përpoqën ta zhbëjnë këtë proces të nisur kësaj iniciative që nisi në
në vitin 2014 nga ish-kancelarja gjermane, Angela Merkel. Novi Sad në nëntor 2019,
liderët autokratë Rama-
Këta aktorë panë te Procesi i Berlinit pengesën kryesore të Vuçiq, u përpoqën të
procesit të ushtrimit autoritar të pushtetit të tyre në vendet akomodojnë veten e tyre
në një politikë gjoja bashkëpuni-
mi, por që rezultoi si politikë e
përçarjes, dasive dhe e konfliktit
të ringjallur. Nga gjashtë vende të
rajonit, pjesë e “Open Balkan” u
bënë vetëm një dhe dy gjysmë-
vende. Them dy gjysmë-vende,
sepse në Shqipëri presidenti dhe
opozita ishin kundër kësaj inicia-
tive. Sepse në Maqedoninë e
Veriut po ashtu presidenti dhe
opozita ishin dhe janë kundër
“Open Balkan”. Ndërsa tri vendet
e tjera, Kosova, Mali i Zi dhe
BH nuk u bënë asnjëherë pjesë e “Ballkani i Hapur”!
tij. Në fakt është Kosova ajo që Qëllimi ishte të
e varrosi Open Balkan! shfaqte pakënaqësinë
e tij për rikthimin e
Dje në Berlin rilindi Procesi me Berlinit! Kjo
të njëjtin emër dhe njëkohësisht pakënaqësi e tij
u varros “Open Ballkan”. lidhet me faktin se
Kryeministri Rama u përpoq të Edi Rama e kishte
thotë se marrëveshjet e bast të tijin
nënshkruara sot në samitin e “suksesin” e Open
Procesit të Berlinit do të Balkan! Prej tri
nënshkruheshin edhe nga vitesh e ka reklamuar

PO GREKET QE VRANE SHQIPTARET E CAMERISE PSE KRKOJNE MOHIM E HARRIM?HYQMET

pasardhës të denjë shqip-
tarë të një historie të
lashtë të njohur në his-
torinë botërore.
MIHO GJINI" MJESHT-
ER I MADH"
Kujtime:
Gjurmët e një
fëmijërie…
May be an image of 4
people and outdoors
ARTISTI SHQIPTAR
ME FAME BOTERORE
ALEKSANDE MOISIU
Ishte muaji nëntor,
si tani. U ndodha në
Trieste të Italisë. Për herë
të parë që më “shkelte
këmba”jashtë shtetit!
Tek po pinim kafen e
mëngjesit në ballkonin e
katit të tretë të Pensionit
Familjar “Lorenco” me
Zonjën Katerina Koti
( bashkëshorten e ital-
ianit Xhorxhio), përballë
“Pjacës Goldon”, rastisi
të gjëndesha para një
befasie, tashmë të za-
konshme: Ajo ishte një
aktore, që ishte njohur
rastësisht me italianin
Xhorxhio dhe që më
pastaj do të dashurohesh-
in e do të përfundonin në
martesë. Jeta e solli
aktoren e Teatrit
“Aleksandër Moisiu” të
Durrësit, pikërisht në
këtë qytet të lashtë, ku
pat jetuar Moisi Moisiu
nga Kavaja dhe ku lindi i
biri, Aleksandër Moisiu,
që me talentin e vet do të
trondiste skenat e botës
dhe do të lartësonte
emrin e shqiptarëve dhe
të Shqipërisë. Rastësia
harmonizohej edhe me
mua, si njeri i teatrit, tek
vështroja dyert e mëdha
prej dru lisi të Teatrit të
Karlo Goldonit, me
përfytyrimin tim se
Aleksandri i vogël hynte
këtu si një kureshtar për
të parë Kalorësin e
Ripafratës, tek i vardisej
Zonjës së Bujtinës, që e
interpretonte dikur, në
qytetin e saj, pikërisht
edhe kjo Katerina Koti,
po nga Durrësi. Një
fantazi e marrë alushin-
ante që të zapton
nganjëherë, po aq be-
fasisht...
Se aktoria Ko-
ti,tanimë shtetase italiane, ka
qenë për shumë vjet aktore në po
atë qytet ku është ngjizur një
pjesë e fëmijërisë së aktorit të
madh, në Durrës, ka lozur në atë
skenë, që mban sot emrin e
Aleksandër Moisiut dhe ndodhet
këtu, si banore e Triestes dhe
pikërisht në “Pjacën Goldon”, ku
pak më tejë, në rrugicën
“Grumula Nr 17, 134 vjet më
parë lindi Ai, Gjeniu i Skenave
të Botës! Për të, po edhe për mua
që e dëgjoj , është një befasi e
këndshme…Dhe befasia do të
rritet, kur unë të mësoj rishtazi,
se në Kishën e “Shën Spiridhon-
it” (ajo rrëfen me gisht nga ana e
buzëdetit), është pagëzur Ale-
ksandri i vogël, se, në krye të
kodrës përkarshi, në “ Shkallën e
Gjigantëve” të Kështjellës San
Xhusto, apo sikundër e thonë
“Kastelo di Mira Mare” ( ajo
rrëfen me sy), ndodhet një kishë
e vjetër dhe një varrezë, ku është
varrosur nëna e tij, Amalia de
Rada, ndërsa nga ana
perëndimore e qytetit, që ne nuk
e shohim dot, është Parku më i
madh i qytetit ( “Xhadine Pub-
liko”), ku janë vendosur bustet e
njerëzve më të shquar të Italisë,
midis të cilëve , është ai i Ale-
ksandrit tonë…Nuk kisha ardhur
këtu, enkas për të “ gjurmuar”
këto vende të shenjtëruara
tashmë, po gjithsesi, nuk
mundesha të rrija pa “i shkelur”
këto gjurmë që la emri dhe
lavdia e tij.Por, do të harroja
gjithçka tjetër…
I shoqëruar nga Vitore
Stefa Leka, e mbajta frymën në
Kishën Ortodokse Greke, jo
shumë larg Pjacës Qëndrore, ku
ndodhet Komuna e Triestes dhe
Pallati i Madh i Prefekturës, në
ballkonin e së cilës Duçja mbajti
fjalimin e famshëm të fashizmit
( të filmuar e të fiksuar në detajet
e një deliri të jashtëza-
konshëm)..Hymë në Sallën e
Madhërishme të kishës, të push-
tuar nga misteri i ikonave dhe
llambadari i varur në qendrën e
kupolës së ëngjëjve të pikturuar
nga Mjeshtrat e Rilindjes ital-
iane, ndezëm qirinj për të vdekur
e për të gjallë dhe, pas këtij
rituali të shenjtë, do të kërkonim
një takim me priftin e
këtueshëm. Ai që na erdhi dhe
që preferonte të bisedonte në
gjuhën greke, në hollin e kishës,
qe një prift civil, i pashëm, me
mjekër elegante, i veshur me
kostum të zi. Mendonim se po
kërkonim diçka të pamundur,
kur do t’i thoshja se kisha një
dëshire të flaktë të shihja
me sytë e mi Regjistrin e
Pagëzimit, të bash-
këqytetarit tonë Ale-
ksandër Moisiu.Na pa i
habitur, tek po i thonim se
bëhej fjalë për regjistrin e
vitit 1879 dhe se i lute-
shim shumë, shumë,
thjesht për kërshëri e për
krenari, që pikërisht këtu,
në kishën e tyre, ruhej një
dokument i tillë, për të
cilin ne ishim gati edhe të
paguanim..Na pa i
heshtur, buzëqeshi lehtazi
dhe na drejtoi për nga dera
e ashensorit. Hymë në
korridoret e heshtura të
katit të dytë dhe mandej u
ndodhëm para derës së
blinduar që ai e hapi me
dy palë çelësa..Na ftoi të
uleshim dhe vetë u ul
përpara ekranit të
kompjuterit..Do të pasohej
një heshtje e shkurtër dhe
fytyra e tij do të ndriçohej
nga drita fosforeshente e
ekranit…Diçka shënoi, u
ngrit dhe doli përsëri në
atë korridor , ku nuk
pipëtinte asgjë e që përsëri
kishte njerëz të fesë, të
përkushtuar ndaj besimit
të shenjtë e po kaq të
heshtur, që diçka bënin
pas këtyre dyerve…Nuk
do të kalonte shumë kohë
dhe prifti italo-grek Gre-
gorios Millaris do të na
sillte një regjistër të madh,
të lidhur me karton të
trashë e të zverdhur nga
shekulli i kaluar.Shfletimi
i ngadalalshëm do të na
dukej si zhvendosje e të
gjithë shekullit, për të
arritur vitin 1879. Ai sheh
nga ne po kaq i ngazëllyer
dhe nisi të lexojë :
Pagëzim i ditës 30 nëntor
1879..në Kishën e Shën
Spiridhonit…Babai i
fëmijës Moisi Kostandin
Moisiu…Lindur në Dur-
rës…Nëna Amalia de
Rada…Datëlindja e
fëmijës me emrin Ale-
ksandër Moisi më 2
prill1879…Banimi: Tri-
este, Rruga Grumula Nr.
7”..
“ Kjo është gjithçka,
-tha prifti…Nuk ka
shënime të veçanta”!
Ne, thuajse kishim
ngrirë para kokës së tij,
mbi regjistrin e vjetër…
Na u duke vetja sikur sapo
patëm dalë nga procesi fetar i
pagëzimit.Befasia mori trajta
mitike! Tani, i gjithë ky qytet i
madh i arkitekturës austriake, ka
kudo “gjurmët” e hershme të
Maksimilianit dhe të Karlotës që e
themeluan, po ja ku janë ngado
edhe “gjurmët”, ku ka shkelur
Shqiptari Moisi.Nëna, Amalia de
Rada, po delte nga kisha me
Aleksandrin 9 muajsh në duart e
saj. Në Trieste Ai hodhi shtat, i
brodhi gjithë rrugët e rrugicat,
bregun e detit,mësoi të notojë e të
kridhet nën ujë.Këtu bëri edhe
shkollën fillore.U enda nëpër qytet
për të gjetur shkollën “Akuedoto”,
ku pati mësuar dhe Rrugën Gru-
mula se mos gjeja ndonjë “
gjurmë” tjetër…E dija veçse, që
vështirësitë e jetës së atjeshme , e
kishin rikthyer të voglin disa herë
në Durrës dhe se , sikundër shkru-
ante vetë disa vjet më vonë
“Triestja nuk i pëlqente”.Po këtu
Ai do të linte një “ gjurmë të
thellë”, një varr, tek i cili do të
rikthehej shpesh për të vendosur
buqeta lulesh...
M’u shkrep ta kërkoja varrin e
nënës së tij, Amalia de Rada dhe
po ngjitesha nëpër shkallët e
panumërta, drejt kështjellës, së
toku me bashkëshorten
time.Patëm blerë një tufë me lule
dhe, pasi u ngjitëm aty, do të
shtangeshim përpara një kështjelle
gjigante, të cilën mund ta
ndërtonin veç Gjigantët…E
madhërishme, në lartësinë më
dominante të Triestes, e
padëmtuar dhe e rrethuar nga
statuja të shumta e sipërfaqe të
gjelbra.Kisha e vjetër u duk
papritur në anën fundore të
kështjellës, nga ana e lindj-
es..Hymë e dolëm si të shastisur
prej thesareve të Artit Mesjetar
Italian…Pak më tej, ishte kisha që
kërkonim, përbri varrezave të
vjetra…Por, do të dëshpëroheshim
në çast, sapo të mësonim prej një
prifti tepër të kulturuar se Varrezat
e vjetra ishin lëvizur në Varrezat e
Mëdha të Triestes…
Tufa me lule të freskëta, si
diçka nga Shqipëria, u vu te dera
katërqind vjeçare e kishës që i
kishte dhënë “ lamtumirën e
fundit”, arbëreshës Amalia de
Rada, prej fisit të nderuar të
Jeronim de Radës, nënës së Ale-
ksandër Moisiut…
Dhe do te vinte radha që të
“ humbisnim” papritur midis
pemëve të larta, drurëve dekora-
tivë, luleve gjithfarëshe dhe “
Yjeve më të ndritshëm” që mbush-
nin e hijeshonin Parkun Publik të
Triestes…Bustet prej bronxi të
personaliteteve më të shquara të
Kombit Italian qenë që të gjithë
aty, të harmonizuar me tokën e
me qiellin, me lulet e me pemët,
me flladet e të tëra moteve dhe
me shikimin e përhershëm të
njerëzve që tretet mbi to…Dhe,
midis tyre, përherë i ndritshëm,
si i shenjtëruar ai i Aleksandër
Moisiut…Tre shqiptarë qëndro-
jnë para tij, si të magjepsur dhe,
pasi çlirohen nga “ magjia”, i
afrohen bustit, e prekin me dorë,
e përqafojnë si të ishte i gjallë
dhe fotografohen me të...Unë,
Vitorja dhe Lenica, të befasuar
për disa çaste, harrojmë që aty
ka edhe të tjerë…, se yjet e
qiellit nuk mbarojnë…,po
gjithsesi na duket se ky YLL
ndriste më bukur…
Është busti i aktorit që
interpretoi galerinë e figurave të
Shekspirit, Gëtes, Shilerit,
Sofokliut, Tolstoit, Çehovit,
Ibsenit, Bernard Shout etj…pa
bërë fare makiazh, po duke hyrë
në shpirtin e tyre për-
jetësisht..Dhe, përpara këtij
njeriu, janë hedhur buqetat më
të shumëllojshme të luleve të
freskëta, që mblidheshin nëpër
kopshtet e Vjenës, Pragës,
Berlinit, Milanos, Parisit,
Londrës, Stambollit, Moskës,
Tokios, New Jorkut..Sepse ky
aktor Shqiptar u përkiste të
gjitha Kombeve, e quanin të tyre
të gjitha Kombet...Se ai ishte më
i miri e më i madhi aktor i
skenave të botës, që për çudi, e
fliste italishten më mirë se
italianët, gjermanishten më mirë
se gjermanët , anglishten më
mirë se anglezet e amerikanët
dhe rusishten më mirë nga
rusët…Dhe, sa më tepër që
ngrihej në madhështinë e harkut
të tij të triumfit Aleksandër
Moisiu do të përsëriste gjith-
monë se ishte SHQIPTAR, me
rrënjë dhe me degë, me gjak dhe
me shpirt, me temperamentin e
Jugut dhe vrullet e Shqiponjave
që çajnë qiellin e lënë gjurmë në
hapësirën e gjithësisë…Dhe ne
sikur marrim pakëz dritë, këtu,
para tij, në Parkun më të madh
të Triestes, nga nisi jeta e tij e
jashtëzakonshme…
Qe një ditë e freskët nëntori e
vitit 2013, si tani...Vështrimi
ynë i ngazëllyer e i përlotur,
kapte detin e paanë e fund...
Botuar në librin tim “SHPIRTI
ARTISTIK”, v.
Pse dhe kujt i mun-
goi Aleksandër
Vuçiq në Samitin e
Berlinit?
NGA PROF. DR.
ENVER BYTYÇI
Në Berlin rifilloi
Procesi i Berlinit!
Aktorët kryesorë
rajonalë të Ballkanit
Perendimor, për-
katësisht presidenti i
Serbisë, Aleksandër
Vuçiq, kryeministri i
Shqipërisë, Edi
Rama, kryeministrat
e Maqedonisë së
Veriut Zaev dhe
Kovaçevski, si dhe
disa politikanë tjerë
si Dritan Abazoviç,
Ali Ahmeti etj, prej
tri vitesh u përpoqën
ta zhbëjnë këtë
proces të nisur në
vitin 2014 nga ish-
kancelarja gjermane,
Angela Merkel.
Këta aktorë panë te
Procesi i Berlinit
pengesën kryesore të
procesit të ushtrimit
autoritar të pushtetit
të tyre në vendet
përkatëse, ndaj dhe iu
kundërvunë ideve
novatore të Gjerman-
isë. Prandaj dhe
krijuan një nismë
tjetër paralele e
zëvendësuese, atë që
quhej “Minishengen”
ose “Open Balkan”!
Përmes kësaj inicia-
tive që nisi në Novi
Sad në nëntor 2019,
liderët autokratë
Rama-Vuçiq, u
përpoqën të akomo-
dojnë veten e tyre në
një politikë gjoja
bashkëpunimi, por që
rezultoi si politikë e
përçarjes, dasive dhe
e konfliktit të ringjal-
lur. Nga gjashtë
vende të rajonit,
pjesë e “Open Bal-
kan” u bënë vetëm
një dhe dy gjysmë-
vende. Them dy
gjysmë-vende, sepse
në Shqipëri presiden-
ti dhe opozita ishin
kundër kësaj inicia-
tive. Sepse në
Maqedoninë e Veriut
po ashtu presidenti
dhe opozita ishin dhe
 P a g e 1 4 O u r W o r d s

Valle Came
Me ngadalë vallen-o Me sy hedh gjysmën e malit O, ç’i munde kapedanët Tej në Pargë me yje stisur

Motiv nga vallja çame Në pëllëmbë të dorës tënde Kur vallen e merr në krie Vallja jote, erë behari

O, ç’më ngjan me baçe Vole, Borziloku kërren gjethe, Gjer në tokë të çik gajtani Ylber mali i papritur.
Namik Selmani
Njomur-o nga Jon i blertë. Mazreqote supergjende Moj thëllëzë Paramithie.
As e merr vallen ngadalë,
Nga gjoksi sevdanë ma nxorre, Ç’të zilepsën male, dete. Bashkë me ty e pres agimin
Vajzë sydritë prej Salice
Zemrën derdha breg më breg. Në tepsi të bakllavasë, Tek shtrëngoj në dorë mandilen
Ma bëj syrin masat stërralli,
Me ngadalë vallen e sertë Qënka ngjyer këmba jote. Mbytmë , moj, me parfum dielli
Ma bëj zemrën çerdhe drite.
Ç’ma loz këmbën porsi flutur, Se na than puset e fshatit Tundet, tundet koc’e gjatë Nga këmba me ibërshime *.

Vallja jote ujëkristali Sup më sup me luledelet. Hidhu, moj ballukeprerë Si valë deti, moj lopsiote.

Moj hanëme e Filatit, Vjen Arpica ullinjmbushur Sy i shkruar i Galbaqit. Vajzë e mençur, moj nga Çuka

Kur më tundesh, poshtë te zalli Vijnë ca gurë prej Preveze. Manushaqe , gajtan ari, Thoma fjalën si floriri!

Kur të shkoj në dete gryka

Të sjell vesë trëndafili.

O, se ç’qënka vallja çame

Nënë hapin tënd të lehtë

Të sjell pranë një palë dhioli
Vetë Parajsa dritë e fllade
Për një dasëm që s’ke parë
E ul kokën plot respekt.
Nënë gurë e nën ullinj

Të më bëhesh pulëbardhë.
• ibërshime-(dial.) e bardhë, e ndritur.

As e merr vallen ngadalë

Vajzë sydritë pej Çamërie.

Vargun bëma spirancë malli

Këngën –shportë me urime.

 V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 1 5

Luan Rama
saj mirë. Quhej Btilika Kajnec dhe ishte një mikeshë e mirë. të xhveshur. Lëkura e tyre
Edhe ajo do të vinte me mua në Lorette. Kaluam nëpër si dhe e kuajve shndrisin
Austri, Zvicër e pastaj me tren nëpër Francë deri sa mbër- nën atë diell të nxehtë. E
ritëm në Calais, ku morrëm më së fundi anijen për të shkuar kuptojmë që këta njerëz
në Londër e pastaj në Rothfaruham, pranë Dublinit të Irlan- jetojnë në një mjerim të
dës. madh. Por n’a vjen më
Më vonë, hipur në një anije, iu afruam brigjeve të Ceilonit. shumë keq për ata të mjerë
Zbarkuam në portin e Kolombos dhe që andej i dërgova një që tërheqin karrot në rrugë
letër revistës Misionet katolike rreth udhëtimit tonë, ku ndër si të ishin kuaj. Të gjithë
të tjera u shkruaja: «Me një ndjesi të veçantë shohim rrugët vendosim të mos i përdo-
përreth dhe menjëherë pikasim europianët, me rrobat e tyre rim këto lloj karrocash,
të fisme si dhe njerëzit me fytyrat e tyre të zeshkta dhe të por zoti Scalon që ishte
veshur shumë keq, shumica e të cilëve ecin në rrugë gjysmë me ne, i mësuar me ato, na
detyroi të shkonim me karro. U
mërzitëm shumë, por ishim të
detyruara. N’a mbetej veç të
luteshim që barra e tyre të ishte sa
më e lehtë. U qetësuam sapo
mbëritëm në shtëpinë e tij.»
Dy ditë më vonë, në shoqërinë e
një prifti katolik, u nisëm për në
Darjeeling, ku mbërritëm në janar
të vitit 1929. Në mbrëmje,
zbarkuam në Mandras. Të nesër-
men vizituam qytetin. Mjerimi
ishte i papërshkrueshëm. Shumë
familje jetonin në rrugë, përgja-
të mureve apo në udhëkalimet. Indianët e quanin
Jetonin aty natë e ditë mbi një fenë e tyre hin-
shtresë me gjethe palmash dhe duizëm, apo
më së shumti drejpërdrejt mbi «Sanatana Dharma»,
tokë. Disa ditë më vonë ne e ose «Ligji Antik».
lamë bregun dhe udhëtuam në Më pas, nga Kalkuta
deltën e Gangut deri në portin e ne u nisëm me tren
Kalkutës. Motrat tona indiane për në Darjeeling, ku
na prisnin në skenë. Motrat e udhëtuam gjatë 24
Loretto-s ishin vendosur aty që orësh. Darjeling
prej një shekulli. Këtë vend gjendej në këmbët e
marinarët e quanin «Golgota». një prej majave të

Himalajës, në një lartësi
mbi 2000 metra. Ishte një
vend i bukur, tërheqës,
një vend parajse. Kështu,
më 23 maj 1929, unë
hyra në Institutin e
Vajzave të Lumtura të
Virgjëreshës Mari, duke
veshur rroben e bardhë e
të gjatë. Gjatë dy vjetëve
iu nënshtrova rregullave
të manastirit, duke i
shkëputur gjithë lidhjet e
mëparshme afektive si
dhe ndjesinë për të mirat
private apo personale.
Mjaft më me infor-
macione nga bota, nga
gazetat, spektaklet, librat
profane. Duhej vetëm
studimi i Biblës, i teo-
logjisë, i rregullave të
kongregacionit. Dy vjet
më vonë, pas studimeve,
kisha të drejtë tu mësoja
të tjerëve ato ç’kisha
mësuar, teologjinë,
rregullat kishtare.
- Nënë, kam lexuar dikur
se kur ishit adoleshente,
nëna juaj Drane, ju
thoshte: «Kur bëni një të
mirë bëjeni sikur të
hidhni një gur në det!»
- Po, e mbaj mend
mirë… Nëna Drane ishte
me një zemër të madhe,
por tashmë isha larg.
Sipas rregullave të
kongregacionit, unë
duhej të ndryshoja emrin
dhe të zgjidhja një emër
të ri. Në ato vite flitej
shumë për Terezën e
Lisieux, në Normandi të
Francës dhe mrekullinë e
saj, përkushtimin ndaj
Jezusë, çka e kishte bërë
aq të njohur në Europë.
Ajo ishte shenjtëruar
gjashtë vjet më parë dhe
ishte prijëse e misionit
me François Xavier. Dhe
unë zgjodha atë. Pas
kësaj u nisa në një
qendër mjekimi, në
xhunglën e Bengalit, që
të mësoja nga ana mjek-
sore, por ishte larg,
njëqind kilometra nga
Darjeeling. Aty vinin
njerëz nga anë të largëta
që të mjekoheshin, njerëz
të mjerë. Më vonë u
ktheva përsëri në Kalku-
ta. Tashmë kisha diplo-
mën si edukatore dhe më
1934, u caktova si
mësuese e shkollës
«Shën Teresa» në një
lagje të Kalkutës. Fillova të
punoj për të varfërit, t’i ndihmoj
kudo ata nëpër rrugë. Atëherë
filluan të më quanin «Nënë
Tereza e Bengalit».
I kujtoja gjithnjë fjalët e atit tim
që kur ishim në shtëpinë tonë,
më thoshte: «Mos prano
asnjëherë një kafshatë pa e ndarë
atë me të tjerët». Më kujtohen
gjithnjë dhe porositë e nënës
Drane që na thoshte: «Kur bëni
një të mirë, bëjeni sikur të hidhni
një gur në det». Dhe unë kështu
bëja… hidhja gurë në det. Kishin
kaluar tetëmbëdhjetë vjet që
kisha dëgjuar zërin e Zotit. Dhe
tani ai më fliste përsëri. Duhej të
shkoja tek më të mjerët. Duhej ta
lija kuvendin dhe të shkoja pranë
të vobektëve e të jetoja me ata.
Ishte si një lloj urdhëri, një
detyrë. Tashmë e dija se ç’duhej
të bëja por nuk e dija si? Ishte
një lloj iluminimi. Po, ishte zëri i
Zotit. Dhe kjo ishte thirrja e
dytë, pas asaj të Shën Marisë në
Letnicë. Ishte si një shkrepëtimë
rrufeje!
Kur u thashë të tjerëve që doja të
ikja nga kuvendi, të gjithë u
habitën. I shkrova atit tim
shpirtëror, jezuitit belg Celeste
Van Exem, priftit të misionit
“Motrat e Lorette-s”. Ai u habit
shumë. Në fillim më tha të
heshtja, të lutesha e të mos u
thoja superioreve të mia. Më tha
se në një rast të favorshëm, ai do
të fliste për këtë me peshkopin.
Por arqipeshkvi francez Ferdi-
nant Périer, kur dëgjoi për
dëshirën time, u shpreh kundër.
Idea që një fetar kërkonte të
largohej nga kuvendi ku ka
shërbyer për tetëmbëdhjetë vjet,
për të jetuar mes të mjerëve e
rrugëve, u dukej pa kuptim.
Në të vërtetë nuk prisja ndonjë
përgjigje pozitive, pasi ai
s’mund të pranonte që një
besimtare e thjeshtë të vepronte
në emër të Perëndisë përmes një
urdhëri të ri, një urdhëri tjetër.
Pak kohë më vonë u sëmura dhe
më çuan dyqind kilometra larg,
në një sanatorium të fetareve, në
Asarsol. Ishte viti 1947. Në atë
kohë në Indi kishte revolta.
Njerëzit kërkonin paqësisht nga
anglezët pavarësinë. Ishte një
zgjim kombëtar. Në skenën
politike ishte Mohan Das Gan-
dhi. Mua më thirrën që të
kthehesha në manastir, por
tashmë e kisha zgjedhur rrugën
time si një “dëshmitare” e Krish-
tit. Nuk doja të ndihmoja
thjeshtë të varfërit, siç ishte
“Misioni i Anës”, për çka superi-
Luan Rama
oret e mia ishin dakort. Jo,
unë doja të shkoja të jetoja
mes tyre. Atëherë i
shkrova një letër superior-
eve në Dublin që të më
lejonin të dilja nga ku-
vendi. Më 20 janar 1948,
Gandhi u vra, ndërkohë që
unë prisja një përgjigje.
Nehru u vendos në krye të
vendit. Prisja që të vinte
një përgjigje pozitive nga
Roma. Atëherë i shkruajta
një letër drejtpërdrejtë
Shenjtërisë së tij, Pie XII.
Përgjigja në Delhi erdhi
më 8 gusht të vitit 1948
dhe gëzimi im ishte i
papërshkruar. Shenjtëria e
kishte nisur që më 12 prill.
Më akordohej veçse një
vit të largohesha dhe
pastaj të kthehesha.
- Ti ishe e vetme Nënë.
Ç’mund të bëje veçse me
dy duar dhe një zemër të
vogël, në një vend ku
qindra mijra të mjerë
dergjeshin rrugëve të prag
të vdekjes?
- Sigurisht, të lija Mision-
in e “Motrave të Lorette”-
s ishte e dhembshme për
mua, ishte një sakrificë e
jashtëzakonshme që kurrë
nuk e kisha bërë në jetën
time, pasi Lorette ishte
gjithçka për mua, ishte
familja ime. Isha 38 vjeç
dhe duhej të dilja në rrugë.
Kalkuta ishte një qytet
gjigand me katër milionë
banorë. Kështu, mora
trenin për të shkuar në
Patna, kryqendër e Bihar-
it, 500 km në veri të
Kalkutës. E refuzova
ndihmën financiare të
misionit që të mund të
kisha diçka për ditët në
vazhdim. Fillimisht shko-
va në një spital të mësoja
punën e infermieres. Atje,
bashkë me motrat e tjera,
hanim veç oriz dhe kripë
dhe asgjë tjetër. Ishte një
mjerim i madh. Qëndrova
katër muaj dhe pastaj u
riktheva në Kalkuta. Gjatë
disa ditëve vetëm lutesha.
Pastaj dola në rrugë.
Pikasa se varfëria
ekstreme e boshatiste
njeriun nga ndjesitë
njerëzore. Mora me vete
veçse pesë rupi, të cilat i
futa në librin e Biblës.
Gjatë rrugës, të mjerët që
zvarriteshin më kërkonin
ndihmë dhe nuk kisha si të
mos i ndihmoja. Ua dhashë dhe
rupitë e fundit. U gjenda në mes të
rrugës, pa strehë, pa ndihmë, pa
para, pa asgjë. Megjithatë fillova
të ndihmoj të mjerët. Një ditë,
dikush më solli një zarf dhe pashë
që brenda ishin 50 rupi. Kush
vallë m’i kishte sjellë? Nuk e
mora vesh asnjëherë. Që nga ai
çast unë e kuptova se Zoti po e
bekonte misionin që kisha
ndërmarrë dhe se ai nuk do më
braktiste…
Në fillim kërkoja të gjeja strehë në
cepat e rrugëve, me të mjerët e mi,
por ngado vendet ishin të zëna.
Disa ditë u ktheva natën të flija tek
«Motrat e Vogla të të Varfërve»,
në një rrugë të Kalkutës. Pastaj
shkova në lagjen Motijhil që të
mund të filloja vërtet misionin
tim. Gjeta një grup fëmijësh të
braktisur gjithë lecka dhe fillova
tu mësoj shkrim e këndim. Fëmijët
u habitën dhe u gëzuan me mua,
pasi isha një grua europiane dhe jo
një hindu. Ulesha në një trung
peme dhe u mësoja. Më kujtohet
që ishte 21 dhjetori i vitit 1948.
Një javë më vonë arrita të gjej një
kthinë me dy dhoma ku u vendosa,
por aty s’kishte as bango e as
dërrasë të zezë. Në sajë të disa
ndihmave rregullova një klasë
mësimi. Çdo mëngjes, fëmijëve u
jepja një gotë qumësht dhe ata
ishin të kënaqur, më donin. Kështu
lindi shkolla e Montijhil që më
vonë do të bëhej e njohur në
Kalkuta. Më pas vendosa të hap
një shkollë tjetër në Tiljana, në
bidonvilet e qytetit. Shkova. Në
rrugë takova ca të mjerë. Njëri nga
ata kërkoi ta ndihmoja dhe të
vetmen rupi që kisha ia dhashë.
Bëra një orë udhë në këmbë dhe
nuk e mora autobuzin, pasi rupinë
e vetme që kisha ia dhashë atij të
mjeri. E bëra këtë për Jezunë!
Një vit më vonë më kërkuan të
kthehem në “Misionin e Lorette”-
s, pasi leja nga Shenjtëria e Tij
ishte veçse për një vit. M’u desh
përsëri të kërkoja me forcë që të
më lejonin dhe një vit tjetër. Disa
më thonin se ç’vlerë ka të
shërbesh mes më të varfërve, kur
të pasurit vetëm vijnë drejt fesë.
Dhe unë u thoja: nëse të varfërit
përfitojnë nga shërbimet e kishës
dhe fetarëve, atëherë edhe të
varfërit kanë nevojë për dashurinë
tonë. Të varfërit më quanin
gjithashtu “Motra e slums”, pra
“Motra e rrugëve” dhe unë isha e
lumtur, sepse këtë e bëja për
dashurinë dhe lavdinë e Zotit. Më
vonë, shumë ish nxënëse të mia të
shkollës së Shën Mërisë në
Kalkutë erdhën të më ndihmojnë
dhe t’i përkushtohen misionit
tim, ndihmës për më të varfërit e
të vobekëve. Pas dhjetë vajzave
të para, të tjera erdhën me ne. E
drejta për të qëndruar edhe një
vit tjetër jashtë manastirit erdhi
përsëri, por unë e dija se asgjë
nuk mund ta ndalte punën e
nisur. Më 1950, ati im shpirtëror
më kërkoi të shkruaja rregullat e
misionit tim të ri dhe qëllimet,
në mënyrë që kjo punë të zyrtar-
izohej nga Kisha. U gëzova
shumë dhe e shkrova brenda një
nate. Vendosa ta quaja
«Misionaret e Mëshirës» apo më
mirë «Misionaret e Dashurisë»,
pasi unë e kuptoja mëshirën jo
thjesht si mëshirë, por si dashuri
supreme. Kështu mu desh të
kem një veshje ndryshe nga ato
të mugeshave dhe unë zgjodha
një “sari” blu me shirit të
bardhë. Ashtu si dikur Frances-
co d’Asise, edhe unë kërkova
për rregullat e misionit tim që të
mos kishim asnjë lloj pronësie
imobiliare dhe çdo gjë e jona t’i
takonte kishës. Pas kësaj, më 7
tetor të vitit 1950, Papa Pie XII
e firmosi vendimin për krijimin
e fondacionit. Në tekstin e
misionit kisha shkruar se
«qëllimi ynë është që të shuajmë
etjen e pambarrimtë të dashurisë
të Jezusë përmes mësimit të
Ungjillit, duke u dhënë me
gjithë zemrën tonë, pa asnjë
shpërblim, në shërbim të më të
varfërve mes të varfërve. Ati
ynë n’a e mëson këtë dhe n’a e
tregon shembullin në Ungjijtë,
duke na shpalosur udhën e
vetme drejt Mbretërisë së Zotit.
- Nënë, jeta tënde ka qenë
padyshim një kalvar i vërtetë,
pasi të gjithë që të rrethonin
vuanin nga klithma e urisë, nga
sëmundjet e tmerrshme dhe etja
që të tjerët t’i donin. E
megjithatë, dashuria që ti u
jepje, vdekjen e tyre e bënte më
të lehtë, më të paqtë…
- Vite me rradhë kam jetuar me
këto pamje mjerimi dhe
dhembjeje. Më kujtohet që pas
krijimit të fondacionit tonë, të
nesërmen gjeta në rrugë një
njeri që po vdiste dhe me
njerëzit e mi ne e morrëm dhe e
çuam që të vdiste në spital, por
kur shkuam atje na thanë: «Ikni,
merreni përsëri, pasi s’mund ta
mbajmë». Por unë u revoltova:
«Nuk lëviz që këndej pa u
kujdesur për këtë njeri, - u
thashë. Atëherë shkuan dhe
thirrën një mjek i cili e pa, por
njeriu po vdiste. Dola nga spitali
dhe pyeta veten: si mund të lihet
të vdesë kështu një
njeri? Një ditë më
vonë takova nënkrye-
tarin e bashkisë së
Kalkutës dhe i tre-
gova ngjarjen e
spitalit. I kërkova
ndonjë ndërtesë të
thjeshtë që të mbli-
dhja këta njerëz në
prag të vdekjes, që
ata të mos vdisnin
rrugëve por në një
vend të denjë? Arrita
ta bind dhe ai më dha
dy vende: njërën në
qendër të qytetit dhe
tjetrën në një lagje
tepër fetare dhe
popullore, në jug të
qytetit, në Kalighat.
Atje hindutë ishin
tepër të devotshëm
për perëndinë e tyre,
hyjninë e krijimit dhe
të shkatërrimit,
KALI. Ishin dy salla
të mëdha ku mund të
strehonim për çastet
e tyre të fundit
pesëdhjetë njerëz.
Ishin salla të vdekjes.
Kjo ishte «Shtëpia e
Zemrës së Dlirë», siç
e quajta, «Nirmal
Hriday».
I ndihmonim të
vdisnin denjësisht,
me një dorë pranë që
i lante dhe u prehte
dhembjet e fundit. Në
fillim fetarët hindu u
grumbulluan dhe
donin të na largonin
me forcë. Na qëllonin
me gurë. Dhe atëherë
unë dola para tyre
dhe u thashë: «Më
mirë më vrisni mua!
Por ata që janë bren-
da dhe që janë hindu,
lerini të vdesin në
paqe!» Në ato çaste
të vështira një polic
erdhi të shikonte se
përse po bëhej kjo
revoltë e madhe. Ai
hyri brënda me idenë
se bëhej ndonjë lloj
preseletizmi, por jo,
ai pikasi veç motrat
tona në kokat e atyre
të mjerëve që po
jepnin shpirt. Ai e
kuptoi dhe e ktheu
turmën mbrapsht. Por
klerikët e lartë hindu,
nuk na donin aty dhe
e shikonin me dy-
shim punën tonë.
P a g e 1 6 O u r W o r d s

Dead Albanians due to Current Dictatorship in Albania will they get a resolution? (not done yet)

Lirak Bejko Dead

I vdekur nga Diktatori dhe
vjedhjet e familjes se tij,
Berisha

One last dictator

in Albania Left to
be judged!!!
Not done Yet!!
BURG
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 1 7

A truth and a crime that Albanian Ismail Kadare did to this young man & no one is held accountable
P a g e 1 8 O u r W o r d s

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi ——presim rezultatet shpejt….

Deputeti Fatmir Xhindi

Gentian Zguri….rezultatet???
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 1 9

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi—-presim rezultatet shpejt...

Isa Copa duke hetuar pronat ne Gjirin e Lalzit te familjes Konomi —— presim rezultatet
 P a g e 2 0 O u r W o r d s

Ngjarjet e pazgjidhura ne Shqiperi——presim burgimin e perjetshem te familjes diktatoriale Berisha!!

Kush e Organizoi Protesten? Ku ishin Organizatoret?

4 Fajtore pa Faj gjenden vdekjen ne 21 Janar 2011

Kush drejton forcat shteterore mbrojtese? Cilat jane procedurat e Policise para se te vrase?

Pronare banke ne Shqiperi, e papune!! Si te behesh Bilionere ne 3 muaj!!! Elvana Hana mbesa e
L.Berisha..Burg
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 2 1

Vrasjet e krime te ndryshme te pazgjidhura ne Shqiperi….Burg...

The Blair Connection

Vjedhja e lejuar ne Shqiperi e pronave per tu nder-

tuar rezervat ashtu dhe e mineralit te brendshem ne
Shqiperi.
FLuturime Falas me urdher te
….

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Si pastroen parate nga peshku qe eshte qelbur nga koka!!! Burg

Spitalet e Ndertuara me leke nga Tirana

ne Qipro, Ishujt Keimen nepermjet nje
grup manaxhimi ne New Jersey, USA.
Keshtu jane pastruar shume para te
vjedhura ndaj popullit SHqiptare.

Si mund te pastrosh parate e vjedhura

nga viti 96-2005 nepermjet llogarive pa
emer ne ishujt jasht Shqiperise...
 P a g e 2 2 O u r W o r d s

Disa Ngjarje e pazgjidhura ne Shqiperi nga Prokuroria...Kur vete Ina Rama ka frike per Femijet e saj!!

?
Duet nje Kryeprokuror allcak qe te
zbardhi ceshtjet te pazgjidhura qe nga vi- Perse nuk u pane dokumentat qe verifikonin
tet 1944!! fjalet e Albana Vokshit dhe e dergonin te qeli
ate me bashkepunetoret?

Disa nga ceshtjet qe kane kaluar pa hetuar ne Shqiperi!!

So far in Albania the only way to make it is to keep

your promises and Ilir Meta and spouse is an ex-
ample of it….Will everyone else learn from it or
shatter in the high cliffs….the only victor in the Perse nuk u hetua shkelja e kushtetutes Shqiptare
election battles!!!! nga Prokuroria? A thua ka marr fund drejtesia?

Bilioneret e Rinj te pa Prekur ne Shqiperi qe bejn hesapet me $$$ e popullit me keq se S. Berisha...te shohim
ndryshimin dhe per A. Xhillarin (burg apo jo)

The leader of Opposition before now Premier in Albania

rather spend $$ on luxury vacations in US rather than face
the facts and reality in Albania!! Could it be that he’s so
implicated with the GOV. that he can end up serving life
sentences? Time will tell

Njerezit vdesin ne Shqiperi sepse Sekseri I lejeve

te ndertimit ne tirane Alban Xhillari me E.ramen
nuk cajn koke perhapesira midis ndertesave qe te
kalojn makinat e urgjences. Me ato ne Shqiperi, A pyet njeri ku eshte burimi I
kercenimet dhe blerjet ecin, po jo me ne pertej milionave $$ qe ky njeri eshte
Oqeanit. kukull?
Alban Xhillari Sekseri I
Lejeve te ndertimit tani kush
eshte se E.Rama iku?
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 2 3

Vjedhja e Mineraleve, Pergjegjesit!!!!Burg...

Mineralet ne very te shqiperise te

monopolizuara!!! Perse?

Floriri nepermjet mineraleve

Vdesin njerezit per tu pasuruar njerezit e Kryem-

inistrit Shqiptare bashk me Fatos Nanon si sekretar
PD’s ne Washington DC. USA

Fluturime me parate e mineria-

ve te populit Shqiptare...

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Njerezit pergjegjes...Burg...

Stream Oil Albania has a direct connec-

tion to Shkelzen Berisha as well as to his
sister Argita Berisha...te tjeret kane vec
1% si kukull qe jane...

Si mund te vjedhesh token parate e prona- Argita & SHkelzen Berisha Pergjegjes per
rit te tokes me ane te kompanive nafte fan- vjedhjen e naftes nga pronaret….
tazme nderkoh fshiet nga pas vete KM.
 P a g e 2 4 O u r W o r d s

Disa mbikqyrje nga pertej Oqeanit mbi familjen Balliu!!!! BURG

Fahri Balliu I paprekshem ne
abuzime ndaj popullit te el-
basanit!!! Ta kthej koken pas
te shohi rrobat e grisura qe ka
pas...
Henris Balliu Guilty as part of
Gerdec Tragedy as well as be-
ing part of it!!!

A ka burra me ne ate vend???

700 Punetore te firmes Kurum ne
Elbasan ne proteste!

Kush nga keta nuk ka Ilegalisht Perfituar Financiarisht ne kurriz te popullit Shqiptare??? Te tere fajtore!!!

Human Right Violators as an inheritance from the so

called bearded man Tos Nano in Albania!!
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 2 5

Lidhja Vokshi—Xheka —-Spahiu—-klani Berisha ...BURG

Albana Vokshi Florentia Xheka Arjan tartari

cfare kane keto te tre te perbashket/?
Jane kukuallat e Klanit Berisha duke mbajtur kompani
ne emer te tyre por qe gjenden Berishat nga pas

Kumbaret qe kane interesa financiare te perbashketa me opoziten e

Rames qe pagoi $$$ Fatos Nanos per postin e kryetarit!!!

Fatos Nano u debua nga posti Kryeministrit nga nderkombetaret Amerikane!!! Burg per vrasjen e Hajdarit

MIHAL DEDJA

Azem Hajdari I
vrare nga bash-
kepunimi Nano- Import Export I Droges ne kohen
Berisha!!! e Fatos Nanon ne Shqiperi ishte ne
kulm te larte te Europes...

Kryengritje
nga njerez Koha kur Ishte Fatos Nano ne pushtet ne
me arme per Shqiperi , kur krimi dhe rrembimi ishte 1
parate e mij perqind lart
vjedhura ne kohen piramidale
& ate qe vijoi me pas me fatosin
 P a g e 2 6 O u r W o r d s

Media, korrupsioni ne Shqiperi nga Berisha tek basha tek rama nuk ndeshkojn asnje ne RAPISCAN Scandal
A do e ndoshkoj njeri Rapis-
can dhe njerezit e tyre ne
shqiperi ne burgjet Ameri-
kane? A jane institucionet
Amerikane ok me korrup-
Sold billions of shares of con- sionin? SEC?
tract of Rapiscan for 50 cents
USD.

Vrasesi ne 21 janar tani ne krah te Edi Rames, vrasesit bashk ne zgjedhje, ai qe I nxorri dhe ai qe I qelloi...
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 2 7

Te perziet mafia e naftes dhe tere diplomatet pjese e tyre...

Dritan prifti u Aktivizua per te prishur leket e naftes qe Meta do jepte me

urdher nga kompanite e naftes offshore qe moren urdher nga Berisha.

Urdheri jepet dhe prifti helmoet dhe vdes me pas….kush ka helmin dhe ku
po mbaet qe po vdesin shume me Lukemia...po perdoret stili Putin ne 20
vjetet e fundit ne Shqiperi per te helmuar njerezit…
Patozi pjese e droges me Edi Ramen...

Minatoret e shtypur dhe perse nuk investoet ne fabika ne shqiperi...

Minatoret ne MIHAL DEDJA

Shqiperi vdesin
se Saimir Mane
do te shkeli mbi
kafka njerezisht Droga qe filloi biznesin e pastrimit
per te pastruar te parave ne Shqiperi...perse nuk
parate e mafias... investoet ne fabrika por ne droge?

\
Lavatricja e parave te balkanit…
Escobar 2021
 P a g e 2 8 O u r W o r d s

A Funksionon Kontrolli Shtetit ne Shqiperi

Shembujt e Parave qe vijn

drejt SHBA nga vendi me I
Varfer ne Europe... Perse?
Poverty….

Berisha & Podesta group looses Albanian Americans oust the premier SB Jail & restitution for Podesta

The Albanian Mafia Lobbies

against the rest of Albanian Ameri-
cans!!! The Global War Continues..
Nje vrime ne uje me keshillat Will it escalate into world conflicts?
drejt Shqiperise….zvogelimi I
reputacionit te Podesta
Group per hir te familjes Ber-
isha… SO far no more Prem-
ier...how do you like those
apples?

Same status Quo as before, what’s

Is the money being diverted to the Podesta group
for retaliatory against those that tell the truth
outside of Albania? So far YES...the war goes on..
hiding behind AMB. LU in Alba-
nia? Who is controlling our US em-
bassy since its not our state dept…
Two embassies inside one in Alba-
nia: one that sells everything for a
price and is governed by local mafia
not our state dept, another who
deals in apps current rate 30k USD
a person...Time to clean house in
Albania
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 2 9

Kosovo Border giving land to Montenegro, why?

Ghost salaries with foreign corp. in Albania… How EDVIN Rama launders money for the world in 2022
P a g e 3 0 O u r W o r d s

Declassified (continues)
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 3 1

Declassified pg2
P a g e 3 2 O u r W o r d s

Declassified 3
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 3 3

Declassified 4
 P a g e 3 4 O u r W o r d s

2nd New Pipeline in the hands of the Mafia in the Balkans...Will USAID Fund Mobsters or Freedom?

Sokol Olldashi the opposition inside the GOP in Albania gets assassinated and no one investigates...Suspect one ?
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 1 P a g e 3 5

Balkans 2 New Pipelines in the hands of the Mafia, Cold War? (land grab ownership Nazi style)

Vjollca Mece & Dritan Shtylla kidnapping/killing children in communism era in Albania now heading NGO!!!
 WE ARE ALSO ON THE WEB
WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable

Organization

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet

“ N E W L I F E ” J E T A E R E me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul
ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme
njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte.
1774 - 76 street
Suite D3 Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri
Brooklyn, New York tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane
11214
ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe
Phone: 718-594-0511
Fax: 201-795-4795
Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te
E-mail: Endri@newlifeaaco.org gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bash-
kimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka
cmim.
Building a Future One Person At a Time...

Madje kërkuan zyrtarisht largimin e
misionit tonë, pasi aty afër ishte dhe
Tempulli i hyjneshës KALI. Ndërkohë,
kur një fetare e devotshme hindu, një
nga shërbyeset e Tempullit, mësoi se
ishte prekur nga turbekulozi dhe se
ishte në çastet e fundit, ajo shkoi në
disa spitale, por askund nuk e pranuan.
Unë e mora vesh dhe e solla në
shtëpinë tonë, ku tre muaj më vonë
vdiq aty. Që atëherë hindutë e
vlerësuan punën tonë. Ne i merrnim
nga rruga, i lanim, i pastronim, u
mjekonim plagët me sa mundnim. Një
ditë gjeta dikë në rrugë që po vdiste. E
solla në shtëpi, e lava, i pastrova plagët
nga krimbat. Njeriu që po vdiste më
tha: “Gjithë jetën time kam jetuar si një
kafshë, ndërsa tani po vdes si njeri”!
Më 1954, «Misionaret e Dashurisë»
numuronin tashmë 43 motra. Selinë
tonë e kshim vendosur si seli në 54, A.
Lower Circular Road, por sigurisht
jetonim shumë thjesht dhe me një
ushqim të pakët. “Si mund t’i vështroja
të varfërit në sy? Si mund tu them se ju
kuptoj dhe ju dua, nëse nuk jetoj dhe
unë si ata?»… Më kujtohej një thënie e
Gandit të cilën ua thoja shpesh motrave
të mia: «Ligji hyjnor i jep njeriut atë
çka nevojë çdo ditë. Të pasurit kanë aq
shumë gjëra dhe që i mbledhin, saqë
ato harxhohen kot, prishen duke i
mbajtur gjatë, ndërkohë që miliona
njerëz vdesin urie sepse nuk kanë çfarë
të hanë. Nëse njerëzit nuk do të ruanin
atë që s’kanë nevojë të menjëhershme,
çdo njeri do kënaqej me atë që ka». Një
ditë, nga selia e Shenjtë më erdhi një
pagesë tremujore prej 25.000 dollarësh,
e cila do të vazhdonte dhe më tej që të
mbanim në funksionim shtëpinë tonë.
Selia mendonte se misioni i ynë mund
të dështonte me gjithë ata njerëz që
duhej të ushqenim dhe të kujdeseshim.
Por unë ua ktheva men-
jëherë atë çek. Nuk kemi
nevojë u thashë. Ne nuk
punojmë për asnjë siguri
materiale dhe s’kemi
nevojë për asnjë llogari
bankare. Eshtë fryma
hyjnore që mendon për ne.»
Kthimi i çekut bëri
përshtypje të veçantë në
Vatikan dhe Shenjtëria e tij
u habit.
- Nënë, në shapelën tënde
të thjeshtë në Kalkutë ku
kishte vetëm një statujë të
shenjtes Mari, anash saj ti
kishe vendosur një letër ku
shkruhej «Kam uri!».
Përse ? Ç’ishte kjo uri?
- Po, dhe ne kishim uri…
uri për dashurinë e Zotit.
Atë kohë, fëmijë të shumtë
dhe bebe braktiseshin nëpër
rrugët e Kalkutës. Një ditë
gjetëm një bebe pranë
nënës së tij të vdekur.
Atëherë atë fëmijë e çova
në strehën e një misioni
françeskan aty afër, por ata
nuk pranuan. Atëherë e
sigurova në një vend tjetër.
Një herë tjetër gjetëm një
bebe në një kosh plehrash.
Një qen i kishte ngulur
kthetrat dhe donte ta
shqyente. Ne e morrëm dhe
e mjekuam dhe donim ta
sillnim në jetë, por foshnja
vdiq po atë natë nga plagët.
Atëherë vendosa të ndërtoj
një shtëpi të quajtur
«Shtëpia e Zemrës së
Dlirë» që të mund të streho-
ja fëmijët e braktisur. Më
1955 gjeta një ndërtesë
përmes miqve të mi në
Luan Rama
Lower Circular Road, rreth
dyqind metra larg nesh, ku
kishte tri salla: njëra do të
ishte për fëmijët e ushqyer
keq, tjetra për bebet e sapo
lindura dhe e treta si sallë e
adoptimit, ku nënat që
s’mund t’i mbanin foshnjet
e tyre, t’i linin atje. Kështu
bëra një lajmërim zyrtar se
do të pranoja fëmijët e
braktisur në rrugë dhe
strehën e quajta Nirmala
Shishu Bhavan. Disa vajza
që i kishin përzënë familjet
e tyre vinin dhe i linin aty
foshnjet e sapo lindura. U
bënë shumë adoptime,
madje dhe «brahmane» të
pasura vinin dhe adoptonin
fëmijët e braktisur të rru-
gës. Një herë kur takova me
Indira Gandhi në një i
tregova për këtë rast dhe
ajo më tha: «Eshtë e
pamundur… gati e
pabesueshme!» Edhe pse
sipas Kishës instruktohesha
të thoja se në këtë vend të
mos lindnin shumë fëmijë,
nga ana tjetër thoja
gjithashtu se isha kundër
abortit, pasi «çdo jetë është
jeta e Zotit tek ne». Ne
çoheshim çdo ditë në orën
4.30 të mëngjesit dhe
shkonim të luteshim në
heshtje në shapelën pranë.
- Nënë, ju shpesh keni folur
për disa nga motrat tuaja
më të devotshme dhe njëra
prej tyre ishte Jacqueline
Becker, nga Belgjika.
- Ah, Jacqueline ishte një
katolike e devotshme, si
dhe unë. Në moshën 17
vjeçare, ajo kishte vendosur
të bëhej murgeshë pranë
misioneve françeskane të
Virgjëreshës Mari, edhe pse
ishte nga një familje e
pasur. Pas disa kohësh, në
një pishinë ajo u aksidentua
nga shtylla kurrizore dhe
kishte dhembje të tmerrsh-
me, e megjithatë ajo u
kthye në manastir. Gjatë
luftës hyri në Kryqin e Kuq
dhe e ndihmoi shumë
Rezistencën. Madje shpëtoi
dhe atin tim shpirtëror,
Monsinjor Périer. Më 1946,
ajo erdhi në Indi dhe veshi
rroben e murgeshës duke
rrahur udhët e Indisë, por u
sëmur rëndë dhe u kthye të
operohet, por tashmë
mbërthyer me hekura,
s’mund të lëvizte. Më
kujtohet kur më 20 tetor të
vitit 1952, mikes time të
vjetër i dërgova një letër ku
unë i shkruaja: “Sot dua të
them diçka që jam e sigurtë
që do të gëzojë. Thellë
vetvetes, në zemrën tënde,
ti ke patur dëshirën që të
bëheshe një misionare.
Përse nuk bashkohesh
shpirtërisht me komunitetin
tonë, të cilin e doni aq
shumë? Ndërkohë që ne
punojmë me më të mjerët,
ju do t’i ndani me ne meri-
tat, vuajtjet dhe dhembjet e
lutjeve tona. Eshtë një
detyrë e madhe sepse unë
kam nevojë jo vetëm për
këto vajza që punojnë, por
dhe shpirtra si ju që luten e
ofrojnë vuajtjen e tyre për
të vepruar. A pranoni të
jeni «motra» ime
shpirtërore dhe të bëheni
një misionare e Mëshirës,
me trupin tuaj në Belgjikë
por me shpirtin në Indi e
ngado në botë ku ka
shpirtra që kërkojnë me
ngulm dashurinë e Zotit?»
Kështu unë i kërkova të më
ndihmojë konkretisht në të
ardhmen. Dhe ajo m’u
përgjigj menjëherë:
«Dhembja në vetvete
përbën një dështim, pasi
nuk mund të ndërtosh asgjë.
Ajo është shkatërruese. Por
e bashkuar me pasionin e
Krishtit ajo bëhet një
dhuratë e çmuar. Unë nuk
kërkoj ndonjë shpjegim për
vuajtjen time, pasi tashmë i
gjeta një kuptim”. Pas
kësaj, me një energji të
habitshme ajo ngriti një
degë të re të misionit tonë
në Belgjikë dhe filloi të
angazhohet në ndihmë të
fëmijëve, madje dhe në
ndihmë të prostitutave në
qytetin e saj në Anvers. Në
atë kohë më ndihmuan po
ashtu shumë krerë të kishës
si, ati im Van Exem, ati
Henry apo monsinjor
Pérrier, si dhe “Motrat e
Vogla të të Varfërve”. Nga
qytetarët indianë, të parët
ishin familja Gomez në
Kalkutë, e cila më strehoi
që në vitin 1949. Edhe më
vonë më ndihmoi për të
strehuar të mjerët.
Tashmë, shqetësimi kryesor
për mua ishte ndihma
financiare, pasi kërkesat e
të mjerëve ishin të mëdha.
Disa kohë më pas një
ndihmë të madhe n’a
u dha nga doktor
Roy, një kryetar i
Kongresit të Bengalit,
një nga partizanët dhe
të afërmit e Gandit
dhe të Nehrusë. Më
pas ishte Ann Blaikes
një angleze e pasur që
merrej me vepra
bamirëse. Kishte
lexuar për punën tonë
në gazeta dhe erdhi të
na ndihmonte men-
jëherë. Në fillim më
propozoi të blinte
lodra për fëmijë, por
unë i thashë se këta të
mjerë kanë nevojë të
hanë, të vishen dhe
një vend ku të flenë.
Që nga ajo ditë Ann e
zgjeroi veprimtarinë e
saj duke shtuar mjaft
bamirës laikë, që ne
filluam t’i quajmë
«co-workers», që më
parë kishte qenë një
shprehje e Gandhi-t,
të cilët vinin të ndih-
monin me punë
humanitare. Më 1960,
Ann me të shoqin u
kthyen në Angli dhe
aty e zgjeruan rrjetin
e «co-workers».
Njëherë më ftuan në
Londër për të gjetur
fonde dhe në një
intervistë të BBC fola
për punën tonë dhe të
«co-workers». In-
tervista pati një
jehonë të madhe dhe
qendrat u shtuan me