SON DAKİKA CANLI YAYIN

SAĞLIK
Anasayfa > Sağlık > 8 soruda mide koruyucu dosyası: Alzheimer riski haberleri endişe
'Yüzde 70'i yanlış kullanılıyor'

8 soruda mide koruyucu dosyası:

Alzheimer riski haberleri endişe
yarattı... 'Yüzde 70'i yanlış kullanılıyor'
25.08.2023 - 14:21

Mide rahatsızlığı yaşayan pek çok kişi çareyi mide

koruyucularda buluyor ama çok yaygın kullanılan bu
ilaçlar üzerinde yapılan çalışmalar uzun süreli
kontrolsüz kullanımların bazı sağlık problemlerine
sebep olduğunu gösteriyor. Üstelik bu ilaçların olası
tehlikelerinden
Manage Privacy Options çoğu insan habersiz. Peki acaba
midemizi koruyacağız derken bilmeden daha mı fazla
zarar veriyoruz? Gastroenteroloji ve Hepatoloji
Uzmanı Prof. Dr. Salih Boğa merak edilenleri anlattı...
Sedef Batı ile Gürer Mut'un haberi...

Günümüzde pek çok kişi yaşadığı mide rahatsızlığını

hafifletmek için mide koruyuculara başvuruyor. Kısa süreli
kullanımların yanında bu ilaçları uzun yıllar boyunca düzenli
olarak alanlar da var. Ancak uzmanlar, uzun süre mide
koruyucu kullanmanın çeşitli organ sistemlerine yönelik
riskleri beraberinde getirdiğini belirtiyor. Mide koruyucu
ilaçların adı son olarak Demans ve Alzheimer hastalığı riski ile
birlikte anıldı. Geçtiğimiz günlerde, Amerikan Nöroloji
Akademisi tarafından yayımlanan Neurology dergisinde yer
verilen bir çalışmada, 4,5 yıldan daha uzun süre Proton Pompa
İnhibitörü (PPI) türü mide ilacı kullanan 45 yaş ve üstü
kişilerde, hiç ilaç almayan kişilere göre yüzde 33 daha fazla
demans gelişme riski olduğu tespit edildi. Araştırmanın
yöneticisi ve Minnesota Üniversitesi Halk Sağlığı Okulu’ndan
nöroloji profesörü Kamakshi Lakshminarayan, “Bu çalışma
reflü ilaçlarının bunamaya neden olduğunu kanıtlamıyor.
Yalnızca bir ilişki olabileceğini gösteriyor. Bu nedenle, ilacı
kullanan hastalar doktorlarıyla konuşmadan önce herhangi bir
değişiklik yapmamalı. Bu ilaçları aniden bırakmak,
semptomların daha da kötüleşmesine neden olabilir.
Bulgularımızı diğer büyük çalışma gruplarında doğrulamak ve
olası bağlantıları anlamak için daha fazla araştırmaya
ihtiyacımız var” açıklamasında bulundu. Araştırmanın
ardından, PPI ilaçları kullananların endişeye kapılarak ilaçları
bırakmaması veya bunun yapacaksa da mutlaka uzmana bir
uzmana danışması gerekiyor. ABD’nin Florida eyaletinde
bulunan Jacksonville'deki Mayo Clinic’te nöroloji uzmanı olan
Gregory Day, “Son yapılan çalışmalarda, ilaçlar ile bilişsel
problemler arasındaki bağlantıları ortaya çıkarmak için daha
fazla araştırmaya ihtiyacımız var. Fakat buradan bütün ilaçları
çöpe atmak gerektiği sonucu da çıkmasın. Eğer bu ilaçları
ülser veya gastrointestinal problemler için kullanıyorsanız ve
kullanmayı birden bırakırsanız, hayatınıza mâl olacak
sorunlarla karşı karşıya gelebilirsiniz” ifadesini kullandı. Ne var
ki bu durum mide koruyucu ilaçların risklerini ve aşırı
kullanımında yaşanabilecek olası senaryoları bir kez daha
gündeme taşıdı. Gastroenteroloji ve Hepatoloji Uzmanı Prof.
Dr. Salih Boğa, mide koruyucu ilaçların gerçekten mideyi
koruyup korumadığı, hangi hastalıklara neden olabileceğine
dair merak edilenleri tüm ayrıntılarıyla hurriyet.com.tr için
yanıtladı. İşte 8 soruda mide koruyucu dosyası…

1- Mide koruyucu ilaçlar gerçekten mideyi koruyor mu?

"Mide koruyucu ilaçlar" dendiğinde en sık akla gelen, en çok

kullanılan grup proton pompa inhibitörleri yani engelleyicileri
(PPİ) olan ilaçlardır. Bu ilaçların etken maddesi meprazol,
pantoprazol, rabeprazol, esomeprazol, lansoprazol gibi
kimyasallardır. Haberin Devamı Boğa, bu ilaçların asit pompası
engelleyici olduğunu, kullanıldığı gün ve kısa dönemde mideyi
tahriş edecek asidi azalttığından dolayı midenin mukozasının
ve ülserlerin daha hızlı iyileşmesini sağladığını belirterek, "Yani
halk arasında kullanılan mide koruyucu tabiri doğru, proton
pompa inhibitörü ilaçlar mide koruyucu ilaçlardır" dedi.

2- Mide sorunu yaşayan pek çok insan "İlacım var nasıl olsa"
deyip yediğine içtiğine dikkat etmiyor. Mide ilacının uzun
vadede kullanımı mideye zarar verir mi?
  

Mide koruyucu ilaçların özellikle Reflü, özofajit, Barrett

özofagusu, mide ülseri gibi hastalıkların tedavisinde kısa
dönem kullanımda çok etkili olmakla birlikte uzun dönemde
kesinlikle birçok organ sisteminde olumsuz etkiye neden
olabileceğini belirten Boğa, bu etkileri şöyle sıraladı:

“Zarar gören organların başında başında midenin kendisi

geliyor. Uzun dönem kullanımdan sonra mide koruyucular
birden kesildiğinde 'acid rebound' denen bir etkiyle asit salgısı
normalden çok fazla artıyor ve hastaların neredeyse yarıya
yakınında (yüzde 44) şikayetler tekrar başlayabiliyor. Bu
nedenle, biz bu ilaçları kademeli olarak kesmeyi öneriyoruz.
GERİ Ayrıca, yapılan birçok meta analizde de gösterilmiş ki uzun
süreli mide koruyucu kullanımı maalesef mide kanserinin dahi
ortaya çıkmasını artırıyor. Prof. Dr. Boğa, 1 milyona yakın
hastanın incelendiği bir meta analizde mide kanseri riskinin
uzun süreli proton pompa inhibitörlerinin kullanımıyla beraber
yaklaşık iki kat arttığının bilimsel olarak ispatlanmış olduğunu,
bu sonucun gereksiz yere uzun süre, hekimin önermediği bir
mide koruyucu kullanımının ne kadar ciddi risklere sebep
olabileceğini gösterdiğini belirtti.

DÜNYADA EN ÇOK KULLANILAN İLK 10 İLAÇ ARASINDA

3- Midesinden sorun yaşayan ama doktora gitmeden ezbere

ilaç kullananlar var. Bunun ne gibi zararları olabilir?

 
Boğa, yapılan çalışmalarda proton pompa inhibitörlerinin
dünyada en çok kullanılan ilk 10 ilaç arasına girdiğini, daha da
kötüsü son çalışmalarda proton pompa inhibitörlerinin
yaklaşık yüzde 70’inin yanlış şekilde kullanıldığının
gösterildiğini belirtti. Midede sorun yaşandığında doktora
gitmeden ilaç kullanıldığı zaman aslında altta yatan daha ciddi
bir hastalığın belirtilerinin geçici olarak azaltılabileceğinin,
fakat hem ilaç doğru mu değil mi bilinmediğinden hem bu
ilaç uzun süre kullanıldığından hayatı tehdit edecek sonuçları
olabilecek bazı hastalıkların teşhisinin gecikebileceğinin altını
çizen Boğa, bu ilaçların uzun süre gereksiz yere kullanıldığında
çok ciddi yan etkilerinin ortaya çıkabileceğini sözlerine ekledi.
Boğa, bu ilaçların mide kanseri riskini bile artırdığını şu sözlerle
anlattı:

“Milyonlarca insanın sonuçlarının incelendiği çalışmaların

derlendiği meta analizlerin hepsinde maalesef uzun süreli
mide koruyucu kullanımının mide kanseri riskini artırdığı
bilimsel olarak ispatlanmış durumda. Bu sebeple, bu ilaçların
basit addedilip, yan etkisi olmadığının düşünülüp hekimin
önermediği sürede ve dozajda rastgele kullanılması hiç uygun
değildir.” Amerikan Gastroenteroloji Derneği (AGA) sözcüsü
Fouad J. Moawad da “Bu ilaçlar uzun süredir kullanılıyorsa,
hastalar gastroenterolog ile konsültasyon yaparak tanıyı ve
yeni bi tedavi planını belirlemelidir” dedi. Moawad ayrıca,
reflüyü tetiklediği bilinen yiyecekleri azaltma, yatmadan üç
saat önce yemek yememe ve kilo verme gibi yaşam tarzı
değişikliklerinin de hayata geçirilmesi gerektiğini söyledi.

4- Uzmanlar bu ilaçların uzun süre kullanımına dair uyarı

yaparken ne kadar bir süreden bahsediliyor?

1 yıl mı, 5 yıl mı, 10 yıl mı? 8 haftadan fazlasının uzun süreli
kullanım olarak geçtiğini belirten Boğa, yapılan bir çalışmada
2 yıldan fazla mide koruyucu kullanmış hastaların yüzde
65’inde vitamin B12 eksikliği olduğunun gösterildiğine,
kullanım süresi arttıkça bahsi geçen organ sistemlerindeki yan
etki risklerinin de çok daha fazla arttığına dikkat çekti.
5- Mide ilaçları bağırsakta bakteri dengesini bozarak kronik
hastalıkların görülme sıklığını artırır mı?

Mide koruyucu ilaçların kullanımıyla oluşan midedeki asit

eksikliğinin, yemeklerle ağız yoluyla alınan bakterilerin
midedeki asit sayesinde yok edilebilmesini engellediğini ve bu
bakterilerin kolayca mideden geçip bağırsağa ulaşarak
intestinal mikrobiyotayı yani bağırsaklardaki bakteri dengesini
değiştirip bozduğunu belirten Boğa, böylece hastalarda, SIBO
(Small Intestinal Bacterial Overgrowth) denilen günümüzde
çok sık rastlanan; şişkinlik, ishal, karın ağrısı gibi şikayetlerin
sebebi olan bir tablonun oluşabileceğine dikkat çekti. Boğa,
ayrıca yine bu bakterilerin kolayca midedeki asit bariyerinden
kurtulup daha ilerideki bağırsaklara geçmesi sonucunda
“clostridium difficile” denilen bakteriye bağlı, tehlikeli
enfeksiyonların ortaya çıkmasınun hastalarda hayatı tehdit
edici sonuçlar doğurabileceği konusunda uyardı ve bu sebeple
proton pompa inhibitörü kullanan hastalarda “disbiyozis”
denen durumun oluştuğunu akıldan çıkarmamak gerektiğini,
buna ek olarak tıbbi sebeplerle hekim kontrolünde uzun süreli
mide koruyucu ilaç kullanılacaksa da bu ilaçları probiyotiklerle
desteklemek gerektiğini ifade etti.

6- Bir de farklı rahatsızlıkları nedeniyle ilaç kullananlara

mide koruyucu veriliyor. “Çok ilaç kullanan kişiler mutlaka
mide koruyucu da kullanmalı” düşüncesi oldukça yaygın. Bu
doğru bir yaklaşım mı?

Bunun kesinlikle yanlış bir yaklaşım olduğunu söyleyen Boğa,

çoklu ilaç kullanımını azaltmanın hastanın kendi dengesini
korumasına izin verdiğini, mide koruyucu ekleyerek mevcut
ilaç sayısını artırmanın hem kullanılan diğer ilaçların hem de
mide koruyucularının metabolizmasını etkileyeceğinden,
hastaya olumsuz olarak yansıyacağının altını çizdi ve sözlerine
şöyle devam etti: “Diğer ilaçların proton pompa inhibitörü ile
kullanımı da o ilaçların yan etkilerini artırabilir. Örneğin; proton
pompa inhibitörüyle şeker hastalığında en sık kullanılan ilacın
kullanılması, vitamin B12 eksikliği ihtimalini daha da artırır.
Tansiyon hastalarında ya da siroz hastalarında kullandığımız
diüretiklerin proton pompa inhibitörüyle kullanılması da daha
derin magnezyum düşüklüğü, hipomagnezemi
gözlemlenmesine sebep olur. Proton pompa inhibitörüne
bağlı yan etkilerin yaşı fazla 'komorbid' yani yandaş hastalıkları
fazla ve çok ilaç kullanan hastalarda daha da yüksek olduğunu
unutmadan özellikle bu hastalık grubunda ilaçları çok daha
özenli düzenlemek zorundayız.”

7- Uzun yıllar mide ilacı kullananlarda “İlacımı kesersem

mide kanaması geçiririm” endişesi söz konusu. Böyle bir risk
mümkün mü?

Böyle bir riskin mümkün olmadığını çünkü sonuç olarak

sağlıklı midenin kanamayacağını belirten Boğa, “Bir hasta
mide kanaması geçiriyorsa mideye koruyucu etki yapan ve
mideye zarar veren etkenlerin dengesinde bozulma söz
konusudur. Tabii ki mide koruyucuları kullandığımızda bu
denge midenin korunması, daha az kanama izlenmesi lehine
hastayı korur ama hastanın mide kanaması riskini artıran
etkenleri ortadan kaldırmaya çalışmak mide koruyucuyu
bilinçsizce, uzun süreler kullanmak yerine çok daha makul bir
çözüm olur” dedi. Boğa, mide kanaması korkusuna bağlı ilaç
bağımlılığının çok sık rastlanan bir durum olsa da makul
olmadığını, hatta mide kanaması geçiren hastalarda bile belli
bir süre sonra bu mide koruyucu ilaçların kesildiğini özellikle
belirtti ve ekledi:

“Sonuç: Hiç kimse bu ilaçları hekimin önermediği dozda ve

sürede ezbere kendi kararları ya da tanıdıklarının ve sağlık
profesyoneli olmayan kişilerin önerileriyle kullanmamalı.
Hekim önerisi ile başlanmışsa da ne zaman ve nasıl
keseceklerini ilacı başlayan hekime özellikle ilaç başlandığı
anda sormaları gerekir.”

8- Mide koruyucuların en sık karşılaşılan yan etkileri

nelerdir?

Bu ilaçların baş ağrısı, kabızlık, ishal, bulantı ve kusma gibi yan

etkilerin olduğunu belirten Boğa, uzun süreli kullanımda başta
ciddi akut böbrek hasarından kronik böbrek yetmezliğine
kadar geniş bir spektrumda ciddi böbrek hastalıkları,
kardiyovasküler hastalıklar, kırıklar, enfeksiyonlarda artış ve
vitamin B12, magnezyum, kalsiyum gibi elementlerin ve
vitaminlerin miktarında azalma gözlendiğini vurguladı.
Minnesota Üniversitesi Halk Sağlığı Okulu'nda epidemiyoloji ve
toplum sağlığı profesörü Pamela Lutsey The Washington
Post'a yaptığı açıklamada, bu ilaçların demans riskini
etkileyebileceği birkaç yol olduğunu söyledi ve ekledi: "PPI
kullanımının B12 eksikliğine yol açtığına dair bazı bulgular elde
edildi. Bunun da demans riskine yol açtığı düşünülüyor. Ek
olarak kobay fareler üzerinde yapılan incelemelerde, PPI
kullanımının amiloid metabolizmasını bozabileceğini ve
beyindeki beta-amiloid seviyelerini artırabileceği tespit edildi.
Ayrıca PPI kullanımının bilişsel sağlığa etki edebilecek
bağırsak mikrobiyomunda da değişikliklere neden olabileceği
düşünülüyor
 1

İLGİLİ HABERLER

· Çocuklarda özgüven için 10 önemli adım

· 8 soruda mide koruyucu dosyası: Alzheimer riski haberleri endişe

yarattı... 'Yüzde 70'i yanlış kullanılıyor'

· SMA'lı Ebrar'ın 7 cihaza bağlı yaşam mücadelesi

· Bel ve kalça romatizması, erkeklerde 3 kat fazla görülüyor

· Sol omuzdaki ağrı yürüyüşle ortaya çıkıyorsa sorun kalpte olabilir!

C, D, B vitamini fark etmez: Hepsinde var, uyuyan kanseri

uyandırıyor! 2 uzman anlattı

Çocuklarda özgüven için 10 önemli adım

SMA'lı Ebrar'ın 7 cihaza bağlı yaşam mücadelesi

Sol omuzdaki ağrı yürüyüşle ortaya çıkıyorsa sorun kalpte

olabilir!
Yemekler 1 saatten fazla oda ısısında kalmamalı!
Zehirlenmeye yol açabilir

Kaygıya karşı en iyi silahlardan biri; 'Gülmek'

Bir faydası daha ortaya çıktı! Depresyon ve Alzheimer

riskini azaltıyor

Erkekler dikkat! Aşırı sıcaklar kısırlık yapıyor

Bu içme sularını sakın almayın! Bağırsak kanserine neden

oluyor

Gülünce vücudumuzda neler oluyor? Karamsar

olduğunuzda bunları yapın

Patates böyleyse ağzınıza bile sürmeyin! Sindirim sistemini

mahvediyor

Yalnızlık nasıl 21'inci yüzyılın en önemli sağlık

sorunlarından biri oldu?

Uzmanından uyarı: Geç yaşta ebeveyn ve düşük doğum

ağırlığı otizm için risk faktörü arasında

Enseden alın bölgesine doğru yayılan baş ağrısına dikkat!

Bu hastalığın en önemli belirtisi
MOBİL SİTEYİ AÇ