Professional Documents
Culture Documents
اداری و استخدامی
رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده ( :)22تقویت و حمایت از بخش غیردولتی 49 ............... فصل دوم -راهبردها و فناوری انجام وظایف دولت 24 .
آییننامه اجرایی ماده 22قانون مدیریت خدمات کشوری 50 ..........
ماده ( :)13برخی از تعاریف قانون 24 ........................................
ماده ( :)23ممنوعیت ایجاد و اداره مهمانسرا ،مجتمع
ماده ( :)16استقرار نظام قیمت تمام شده 25 ............................
مسکونی و53 ...................... ................................ ................................ ...
آییننامه اجرایی ماده ( )16قانون مدیریت خدمات کشوری 26 .......
ماده ( :)24کاهش تصدیهای دولت در امور قابل
اصالح جزء (الف) بند ( )4آییننامه اجرایی ماده ( )16قانون مدیریت
واگذاری 53 .............................. ................................ ................................ خدمات کشوری 29 .................... ................................ ................................
آییننامه اجرایی ماده ( )24قانون مدیریت خدمات کشوری 54 ....... الگوی تفاهمنامه قیمت تمام شده فعالیتها و خدمات 30 .................
آییننامه اجرایی بند (الف) ماده ( )25قانون برنامه پنجساله ششم ماده ( :)17تأمین خدمات از طریق شرکتها و مؤسسات
توسعه 57 ...................................... ................................ ................................
غیردولتی 32 ............................ ................................ ................................
فصل سوم -حقوق مردم59 ............................................... واگذاری امور خدماتی و پشتیبانی دستگاههای اجرایی و تعیین
ماده ( :)25خدمت به مردم با رعایت موازین اخالقی و تکلیف پستهای سازمانی مربوط 32 ...................... ................................
اداری 59 .................................... ................................ ................................ دستورالعمل ساماندهی نیروهای شرکتی و نحوه انعقاد قرارداد با
شرکتهای پیمانکاری 35 .......................................... ................................
منشور اخالقی و اداری و اخالق حرفهای کارگزاران نظام 59 ............
ماده ( :)19مشاوران خدمات مدیریتی و بهرهوری 36 ..........
نظامنامه مدیریت توسعه فرهنگ سازمانی در دستگاههای اجرایی
کشور 62 ....................................... ................................ ................................
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 3
نحوه سازماندهی واحدهای سازمانی دستگاههای اجرایی در مرکز مادههای ( )26تا ( :)28حقوق و تکالیف مردم در تعامل با
استان البرز 105 .......................... ................................ ................................
دستگاههای اجرایی 67 ........................................ ................................
مستثنی شدن مؤسسه استاندارد از حکم ماده ( )30قانون مدیریت
حقوق شهروندی در نظام اداری 68 ......................... ................................
خدمات کشوری 106 ................. ................................ ................................
ممنوعیت نصب هر گونه آگهی و اعالن تهدیدآمیز در محیطهای
مستثنی شدن سازمان اوقاف و امور خیریه از حکم ماده ( )30قانون
اداری 78 ....................................... ................................ ................................
مدیریت خدمات کشوری 106 ................................. ................................
طرح تکریم مردم و جلب رضایت ارباب رجوع 78 ................................
مستثی شدن سازمانهای دامپزشکی و جنگلها از حکم ماده ()30
دستور رییسجمهور در لزوم ارائه خدمت به مردم صرفاً از طریق
قانون مدیریت 106 ..................... ................................ ................................
میز خدمت 80 ............................. ................................ ................................
ماده ( :)31تشکیالت تفصیلی دستگاههای اجرایی 107 ........
دستورالعمل میز خدمت 81 ...................................... ................................
ضوابط تشکیالت تفصیلی حوزه مرکزی و واحدهای تقسیمات
ممیزی استقرار میز خدمت و ارزیابی اجرای دستورالعمل آن 83 .....
کشوری دستگاههای اجرایی 107 ............................ ................................
شیوهنامه اجرایی بند ( )1دستورالعمل میز خدمت موضوع :روش
ماده ( :)32تصدی پست سازمانی /اجازه بهکارگیری
استقرار میز خدمت حضوری 85 .............................. ................................
کارکنان قرارداد کار معین و ساعتی 116 ....................................
فصل چهارم -ساختار سازمانی 88 ...................................
نحوه درخواست نیروی قرارداد کار معین جدید و تمدید قراردادها
(به همراه فرمها) 116 ................ ................................ ................................ ماده ( :)29سازماندهی ،طراحی و تنظیم تشکیالت
نحوه ساماندهی کارکنان قرارداد کار معین و قرارداد کارگری دستگاههای اجرایی 88 ........................................ ................................
مشمول قانون کار 120 .............. ................................ ................................ ضوابط و شاخصهای سازماندهی ،طراحی و تنظیم تشکیالت
چگونگی بکارگیری کارکنان قرارداد کار معین (مشخص) در دستگاههای اجرایی 89 .............. ................................ ................................
دستگاههای اجرایی 121 ........... ................................ ................................ ابالغ سیاست و رویکردهای جدید تشکیالت دستگاههای اجرایی و
نحوه تعیین حقوق و مزایای کارمندان قرارداد کار معین (مشخص)+ اصالح مقررات قبلی 90 ............. ................................ ................................
فرم انعقاد قرارداد 122 ............... ................................ ................................ ضوابط سازماندهی وظایف و فعالیتهای عمومی ستاد مرکزی
وزارتخانهها و مؤسسات دولتی 93 ........................... ................................
ماده ( :)33تشکیالت داخلی واحدهای اداره شده با
ضوابط سازماندهی واحدهای عمومی ستاد مرکزی وزارتخانهها و
قیمت تمامشده 123 ............... ................................ ................................
مؤسسات دولتی 95 .................... ................................ ................................
ماده ( :)34تنظیم شرح وظایف و ایجاد واحد و پست
عدم جواز استفاده از عنوان سازمان برای واحدهای استانی 99 .........
سازمانی 123 ............................ ................................ ................................
آییننامه اجرایی بند (ط) ماده ( )29قانون مدیریت خدمات کشوری
ماده ( :)35تأمین پستهای شهرستانها و بخشهای موضوع :مجتمعهای اداری 100 ............................... ................................
توسعه نیافته و کمترتوسعهیافته و جدیدالتأسیس 124 ............ ابالغ ساختار اداری و پشتیبانی مجتمعهای اداری 102 .....................
ایجاد بانک پستهای سازمانی بالتصدی دستگاههای اجرایی 124 ..
ماده ( :)30ساختار در سطوح نقسیمات کشوری 105 ............
| 4رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
کاهش ساختار و حجم و اندازه دستگاههای اجرایی در طول اجرای ممنوعیت پیشنهاد ایجاد پست سازمانی جدید برای طرح در هیأت
قانون برنامه ششم توسعه 146 ................................. ................................ محترم وزیران 125 ..................... ................................ ................................
الزام به ارائه گزارش ساماندهی مؤسسات پژوهشی ،مؤسسات بخشنامه در خصوص اختیار ساماندهی پستها از سوی استانداران
آموزشی و مراکز علمی کاربردی وابسته به دستگاههای اجرایی 125 .............. ................................ ................................ ................................
147 .............. ................................ ................................ ................................ ممنوعیت استفاده از عناوین ترکیبی نظیر "مشاور وزیر و مدیر کل"
ضوابط و نحوه ساماندهی مؤسسات آموزشی و پژوهشی دستگاههای برای پستهای سازمانی 126 ................................... ................................
اجرایی 147 .................................. ................................ ................................ استقرار سامانه ملی مدیریت ساختار دستگاههای اجرایی 126 .........
تعیین تکلیف مؤسسات آموزشی و پژوهشی و انحالل مراکز علمی ثبت اطالعات انتصابات و تغییرات تشکیالت اسمی در سامانه
کاربردی دستگاههای اجرایی 150 ........................... ................................ مدیریت ساختار 127 .................. ................................ ................................
دستورالعمل ایجاد پست بانام همطراز جانبازان 151 .......................... لزوم استفاده از شناسه یکتای پست و واحد سازمانی در احکام
فصل پنجم -فناوری اطالعات و خدمات اداری 152........ کارگزینی کارکنان 127 ............. ................................ ................................
ماده ( :)41شرایط جذب نیروی انسانی در دستگاههای دستورالعمل مکاتبات اداری در سامانه رصد و پیگیری الکترونیک
برخط مکاتبات 193 .................... ................................ ................................
اجرایی 211 .............................. ................................ ................................
دستورالعمل درج شناسه ملی سند (شمس) در کلیه مکاتبات
دستورالعمل ساماندهی نیروی انسانی دستگاههای اجرایی 211 .......
دستگاههای اجرایی 195 ........... ................................ ................................
دستورالعمل نحوه جذب و استخدام کارکنان رسمی ،پیمانی و
دستورالعمل جایزه دولت الکترونیکی جمهوری اسالمی ایران 196 .
قراردادی در دستگاههای اجرایی 216 .................... ................................
ثبت اطالعات نیروهای ساعتی/پاره وقت ،قراردادی حقالتدریس، ماده ( :)38ایجاد واحدهای خدماترسانی الکترونیکی
امریه ،شرکتی و طرحی 218 .................................... ................................ در مراکز شهرستانها 196 .................................. ................................
آییننامه جذب و نگهداری سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در تکلیف دستگاههای اجرایی نسبت به برونسپاری برخی از خدمات
دستگاههای اجرایی 219 ........... ................................ ................................ به دفاتر پیشخوان دولت 197 ................................... ................................
شیوهنامه شناسایی استعدادهای برتر به منظور جذب در تعیین ترکیب اعضا و نحوه انجام فعالیت کارگروه استانی دفاتر
دستگاههای اجرایی کشور 222 ................................ ................................ پیشخوان خدمات دولت و بخش عمومی غیردولتی 198 ...................
قانون سرباز قهرمان (مصوب 13/12/1376با آخرین اصالحات) مقررات ماده ( :)39ضوابط و استاندارد بکارگیری فضاها،
229 .............. ................................ ................................ ................................
تجهیزات و ملزومات اداری 199 ....................... ................................
آییننامه اجرایی جذب و استخدام قهرمانان مشمول قانون سرباز
دستورالعمل ماده ( )39قانون مدیریت خدمات کشوری 200 ...........
قهرمان 230 ................................. ................................ ................................
ساماندهی فضاهای اداری دستگاههای اجرایی و بهرهبرداری مطلوب
دستورالعمل بند «و» تبصره ( )20قانون بودجه سال 1401موضوع:
از ساختمانها و اراضی 202 ..................................... ................................
تبدیل وضعیت ایثارگران 231 .................................. ................................
تفویض اختیار بررسی درخواست دستگاههای اجرایی استانی در
دستورالعمل بند «د» تبصره ( )20قانون بودجه سال 1400موضوع:
خصوص احداث ،خرید و یا اجاره ساختمان اداری به سازمانهای
تبدیل وضعیت ایثارگران 232 .................................. ................................
مدیریت و برنامهریزی استانها 203 ....................... ................................
درخواست آمار ایثارگران مشمول تبدیل وضعیت در دستگاههای
ضوابط ساماندهی ساختمانها و فضاهای اداری دستگاههای اجرایی
اجرایی 239 .................................. ................................ ................................
کشور 203 .................................... ................................ ................................
قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمین حقالتدریسی و آموزشیاران
ماده ( :)40ایجاد پایگاه اطالعات ایرانیان 205 .......................
نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش 239 ...........................
آییننامه اجرایی ماده ( )40قانون مدیریت خدمات کشوری 206 ....
قانون تفسیر قانون الحاق یک ماده به قانون تعیین تکلیف
استخدامی معلمین حقالتدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی آییننامه پایگاه اطالعات اشخاص حقوقی 209 .....................................
مصوب ( 13/6/1397مصوب 245 ................................. )15/2/1399 لزوم تکمیل و بهروزرسانی اطالعات شناسه ملی اشخاص حقوقی در
سامانه ملی مدیریت ساختار 210 ............................ ................................
ماده ( )42و ( :)43شرایط عمومی استخدام در
دستگاههای اجرایی 246 ..................................... ................................ فصل ششم -ورود به خدمت 211 ........................................
ماده ( :)47ممنوعیت بهکارگیری کارمندان شرکتها و قانون اصالح حداکثر سن داوطلبان استخدام (مصوب )1371/2/22
248 .............. ................................ ................................ ................................
مؤسسات غیردولتی 270 ...................................... ................................
استثنائات بکارگیری افراد با مدرک تحصیلی دیپلم 248 ...................
ماده ( :)48حاالت انتزاع از خدمت کارمندان 270 ..............
شرایط استخدام دارندگان مدارک تحصیلی معادل 249 ....................
آییننامه اجرایی بند ( )3ماده ( )48قانون مدیریت خدمات کشوری
271 .............. ................................ ................................ ................................ ماده ( :)44برگزاری آزمون عمومی برای استخدام 250 ..
لزوم ثبت اطالعات کارکنان و کلیه حقوق و مزایا و پرداختیها تا دستورالعمل نحوه برگزاری امتحان عمومی ،تخصصی و اختصاصی
بیستم هر ماه 271 ...................... ................................ ................................ برای استخدام افراد در دستگاههای اجرایی 250 ..................................
استقرار "سامانه مدیریت اطالعات پرداخت کارکنان نظام اداری" دستورالعمل ایجاد اولویت برای داوطلبان بومی در آزمونهای
272 .............. ................................ ................................ ................................ استخدامی 258 ............................ ................................ ................................
ثبت اطالعات نیروهای ساعتی/پاره وقت ،قراردادی حقالتدریس، تأمین نیروی انسانی با اولویت جذب داوطلبان بومی در برخی
امریه ،شرکتی و طرحی 273 .................................... ................................ استانهای کشور 259 ................ ................................ ................................
دستورالعمل اعاده به خدمت آزادگان بازنشسته در اجرای بند «ک» معافیت نخبگان از ارائه کارت پایان خدمت نظام وظیفه در زمان
ماده ( )44قانون برنامه پنجم 274 .......................... ................................ شرکت در آزمونهای استخدامی 260 .................... ................................
ماده ( :)49شرایط تمدید قرارداد کارمندان پیمانی 275 .. فصل هفتم -استخدام 260 ..................................................
دستورالعمل ارزشیابی عملکرد مدیران و کارمندان رسمی و پیمانی ماده ( :)45استخدام رسمی و پیمانی در دستگاههای
و کارکنان قراردادی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری 275 ..
اجرایی 260 .............................. ................................ ................................
دستورالعمل ساماندهی و نحوه اعمال نتایج ارزشیابی کارکنان
اعالم لغو و عدم قابلیت استناد برخی بخشنامهها در حوزه استخدام
دستگاه قضایی 285 .................... ................................ ................................
261 .............. ................................ ................................ ................................
ماده ( :)50بیمه بیکاری کارمندان 288 ....................................... آییننامه اجرایی تبصره ( )2ماده ( )45قانون مدیریت خدمات
ماده ( :)51تعیین مجوزهای استخدام در برنامههای کشوری موضوع :ضوابط تعیین مشاغل حاکمیتی 262 .......................
پنجساله 288 .............................. ................................ ................................ حدود اختیار دستگاههای اجرایی در تغییر شغل و محل خدمت
کارمندان 263 .............................. ................................ ................................
ماده ( :)52حصر بهکارگیری در استخدام رسمی ،پیمانی
ماده ( :)46خدمت رسمی آزمایشی 264 ..................................
و قرارداد کار معین یا ساعتی 288 .................. ................................
آییننامه اجرایی ماده ( )46قانون مدیریت خدمات کشوری 265 ....
فصل هشتم -انتصاب و ارتقاء شغلی 288 .........................
دستورالعمل تبدیل وضعیت کارمندان پیمانی به رسمی آزمایشی و
ماده ( :)53شرایط انتصاب و ارتقاء شغلی کارمندان 288 .. رسمی آزمایشی به رسمی موضوع :ماده ( )5آییننامه اجرایی ماده
ماده ( :)54ضوابط نصب و عزل مدیران 288 ........................... ( )46قانون مدیریت خدمات کشوری 265 ............ ................................
فصل نهم -توانمندسازی کارمندان 317 ........................... قانون نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس (مصوب
290 ...................... ................................ ................................ )1401/7/10
ماده ( -)58تکلیف به طراحی نظام آموزش کارکنان
لزوم تعیین مدیران و مقامات استانی و عزل و تغییر آنها با هماهنگی
توسط سازمان 317 ................. ................................ ................................
استانداران 293 ............................ ................................ ................................
نظام آموزش کارمندان دستگاههای اجرایی 317 .................................
نحوه انتصاب مدیران استانی 293 ............................ ................................
اصالحیه نظام آموزش کارمندان و مدیران دستگاههای اجرایی
انتصاب باالترین مسئول حقوقی هر یک از دستگاههای اجرایی ذیل
333 .............. ................................ ................................ ................................
قوه مجریه 293 ............................ ................................ ................................
استانداردهای ارزیابی کیفیت فرآیند آموزش در دستگاههای
دستورالعمل اجرایی شرایط عمومی و اختصاصی نحوه انتخاب و
اجرایی (پیوست 339 ........................................ )1
انتصاب فرمانداران و بخشداران 294 ....................... ................................
دستورالعمل تهیه و تصویب برنامههای آموزشی ساالنه
دستورالعمل احراز صالحیت مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره/
دستگاههای اجرایی (پیوست 339 ........................... )2
هیئت عامل و افرادی که به نمایندگی صاحب سهم دولت به عنوان
دستورالعمل سنجش اثربخشی برنامههای آموزشی دستگاههای عضو هیئت مدیره /هیئت عامل معرفی میشوند 296 ........................
اجرایی (پیوست 341 ........................................ )3
برنامه آموزش و تربیت مدیران آینده دستگاههای اجرایی 300 ........
نظارت بر آموزشهای ویژه کارکنان دولت در استانها 342 .............
دستورالعمل نحوه ارزیابی و توسعه شایستگیهای عمومی مدیران
ابالغ دورههای آموزشی جدید و اصالح بخشنامه اصالحی نظام حرفهای 304 ................................ ................................ ................................
آموزش کارمندان و مدیران 342 .............................. ................................
لزوم استفاده کانونهای ارزیابی از ارزیابان حرفهای دارای
دستورالعمل نحوه احتساب و تطبیق آموزشهای کارمندان و نحوه گواهینامه پایان دوره تربیت ارزیاب 307 .............. ................................
بررسی گواهینامههای نوع دوم 344 ........................ ................................
دورههای توسعه شایستگی عمومی مدیران 307 ..................................
دستورالعمل نحوه اعطای گواهینامههای نوع دوم کارمندان شاغل
ماده ( :)55ایجاد بانک اطالعات مدیران 310 .........................
دیپلمه و فوق دیپلم 353 .......................................... ................................
استقرار سامانه بانک اطالعات مدیران کشور 310 ................................
ماده ( -)59تدوین برنامههای آموزشی کارمندان و نحوه
دستورالعمل استقرار نظام شایستگی و ثبت تجربیات و دانش
اجرا 354 ..................................... ................................ ................................
مدیران حرفهای کشور 311 ...................................... ................................
دستورالعمل اعتبارسنجی و تعیین صالحیت مراکز و مؤسسات
شیوهنامه اجرایی ثبت و مستندسازی تجربههای مدیریتی 311 .......
آموزشی متقاضی برگزاری دورههای آموزشی حضوری ویژه
جمعآوری و ثبت اطالعات مربوط به سوابق خدمتی ،تجربیات و
کارمندان دولت 354 .................. ................................ ................................
توانمندیهای مدیران 313 ....................................... ................................
نحوه احراز صالحیت تدریس و اجرای برنامه تربیت مدرسان
دورههای آموزشی کارکنان دولت 361 ................... ................................ ماده ( :)56ایجاد بانک اطالعات مدیران 313 .........................
ماده ( :)60نحوه توزیع بورسهای آموزشی 365 .................. ماده ( :)57شرایط تصدی پستهای مدیریت حرفهای و
دستورالعمل نحوه توزیع بورسهای آموزشی خارج از کشور 365 .... ارتقاء شغلی 313 ..................... ................................ ................................
دورههای آموزش غیرحضوری مدیران و کارمندان دستگاههای دستورالعمل نحوه پذیرش دورههای آموزشی خارج از کشور و اعزام
اجرایی 389 .................................. ................................ ................................ به دورههای آموزشی 369 ......................................... ................................
مدارک دورههای آموزشی بلند مدت سازمان مدیریت صنعتی 390 ماده ( )61و ( :)62دورههای آموزشی دانشگاهی و
مدارک دورههای آموزشی بلند مدت سازمان مدیریت صنعتی 391 توانمندسازی کارمندان 369 .............................. ................................
دوره آموزشی آشنایی با ده برنامه تحول اداری 392 ........................... قانون ممنوعیت ادامه تحصیل کارگزاران کشور در ساعات اداری
دستورالعمل تعیین دورههای آموزشی فرهنگی و اجتماعی 393 ..... (مصوب 370 .................................... ................................ )1372/10/14
دستورالعمل برگزاری دورههای آموزشی مرتبط با سامانه ارتباط آییننامه اجرایی قانون ممنوعیت ادامه تحصیل کارگزاران کشور در
مردم و دولت (سامد) 393 ........................................ ................................ ساعات اداری 370 ....................... ................................ ................................
دستورالعمل برگزاری دوره آموزشی «معرفت و بصیرت حسینی» ماده ( :)63تکلیف به تدوین آییننامه فصل نهم 372 ............
395 .............. ................................ ................................ ................................
آییننامه اجرایی فصل نهم قانون مدیریت خدمات کشوری 372 .....
دوره آشنایی با سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و راهکارهای دستورالعمل مدیریت دانش در دستگاههای اجرایی 373 ...................
سازمانی-مدیریتی تحقق آن 396 ............................ ................................
نظامنامه مدیریت دانش دستگاههای اجرایی 375 ................................
متولی برگزاری دوره آموزشی «حکومت مهدوی و وظایف منتظران»
مراکز صالحیتدار در زمینه تدریس دورههای آموزشی 381 ..............
397 .............. ................................ ................................ ................................
لزوم برگزاری جلسات ،همایشها ،کالسهای آموزشی و
فصل دهم -حقوق و مزایا 397..........................................
سمینارهای دستگاهها در سطوح استانی ،منطقهای و ملی با
جلب مشارکت دستگاهها در تدوین الیحه جامع حقوق با رویکرد استفاده از فنآوریهای جدید (ویدئوکنفرانس ،وبینار ،ارتباطات
عدالت در نظام پرداخت 397 .................................... ................................ برخط و381 ............................ ................................ ................................ )...
ماده ( :)64امتیاز و ضریب ریالی در نظام پرداخت 398 .... دورههای آموزشی بدو خدمت کارمندان جدیداالستخدام 382 .........
از قانون برنامه پنجساله ششم توسعه 398 ............ ................................ دستورالعمل اجرایی بند /2/1ج نظام آموزش کارکنان موضوع
دورههای آموزشی ارتقای شغلی 383 ..................... ................................
تصویبنامه در خصوص تعیین ضریب افزایش حقوق سال 1402
کارکنان و بازنشستگان دولت 398 .......................... ................................ دورههای آموزشی فرهنگی (طرح سلمان) 384 ...................................
آییننامه اجرایی طرح طبقهبندی مشاغل 405 .................................... نحوه اجرای دورههای آموزشی مدیران حرفهای و مدیران سیاسی
388 .............. ................................ ................................ ................................
دستورالعمل نحوه تعیین آموزشهای مرتبط با رتبههای شغلی
407 .............. ................................ ................................ ................................ نحوه تعیین آموزشهای مرتبط با رتبههای شغلی 389 .....................
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 9
ابطال دستورالعمل ترمیم حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری و فرایند تسریع و تسهیل در ارتقای رتبه کارمندان (سطح خبره و
لشکری 436 ................................. ................................ ................................ عالی) 407 .................................... ................................ ................................
ماده ( :)68فوقالعادههای مستمر و غیرمستمر 437 ............. دستورالعمل مستندسازی تجربیات کارمند برای ارتقا به رتبه شغلی
عالی 407 ...................................... ................................ ................................
نحوه برقراری و پرداخت فوقالعادههای مربوط به شغل و یا پست
سازمانی خاص 439 .................... ................................ ................................ دستورالعمل ارتقای رتبه کارمندان به عالی 409 .................................
دستورالعمل نحوه پرداخت فوقالعاده مناطق کمتر توسعه یافته و بخشنامه در خصوص نحوه اِعمال مصوبه اصالح امتیازات فوقالعاده
بدی آب و هوا 440 ..................... ................................ ................................ مدیریت 410 ................................ ................................ ................................
تنفیذ فهرستهای مناطق کمتر توسعه یافته و مناطق بد آب و هوا ماده ( :)66حق شاغل 411 ................................ ................................
441 .............. ................................ ................................ ................................
آییننامه اجرایی تبصره ماده ( )66قانون مدیریت خدمات کشوری
فهرست مناطق کمترتوسعه یافته بند 1ماده ( )68قانون مدیریت 411 .............. ................................ ................................ ................................
خدمات کشوری 442 ................. ................................ ................................
امتیازات اداری و استخدامی حاقظان قرآن کریم 412 ........................
فهرست مناطق مشمول فوقالعاده بدی آب و هوا 467 ......................
ماده ( :)67جداول امتیاز حق شغل 413 ....................................
پرداخت حق مناطق مرزی صرفاً در خصوص موارد فهرست مناطق
تعیین جداول امتیازات فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری
کمترتوسعه یافته مجاز است 469 ........................... ................................
و نحوه تطبیق کارمندان 414 ................................... ................................
-2فوقالعاده ایثارگری 470 ........................... ................................
افزایش طبقه ورودی مشاغل مشمولین قانون مدیریت خدمات
ارسال تصویر کارت شناسایی ایثارگران 470 ......................................... کشوری 422 ................................ ................................ ................................
-3فوقالعاده سختی کار و کار در محیطهای غیر متعارف بخشنامه افزایش 50درصد حقوق و امتیازات فصل دهم قانون
470 .............. ................................ ................................ ................................ مدیریت خدمات کشوری 423 ................................. ................................
دستورالعمل نحوه پرداخت فوقالعاده سختی کار و کار در دستورالعمل تطبیق حقوق و مزایای کارکنان بانکهای دولتی با
محیطهای غیرمتعارف 471 ...................................... ................................ قانون مدیریت خدمات کشوری 423 ...................... ................................
فوقالعاده سختی کار لوکوموتیورانان 472 ............. ................................ دستورالعمل تطبیق حقوق و مزایای کارکنان بیمههای دولتی با
قانون مدیریت خدمات کشوری 427 ...................... ................................
اصالح تصویبنامه امتیاز سختی کار و کار در محیطهای غیرمتعارف
لکوموتیورانان 472 ...................... ................................ ................................ نحوه اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری در وزارت نیرو 430 .....
برقراری امتیاز فوقالعاده سختی شرایط محیط کار سازمان حفاظت قانون اصالح بودجه سال 1401کل کشور و ترمیم حقوق کارکنان
محیط زیست 473 ...................... ................................ ................................ و بازنشستگان کشوری و لشکری 430 .................... ................................
اجازه پرداخت فوقالعاده سختی کار وزارت نیرو 474 ......................... دستورالعمل اجرایی قانون ترمیم حقوق کارکنان و بازنشستگان
کشوری و لشکری 432 .............. ................................ ................................
-4کمک هزینه عائلهمندی و اوالد 474 ......................................
| 10رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
لزوم کسب تأییدیه فهرست عناوین مشاغل برخوردار از فوقالعاده قانون تفسیر بند ( )4ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری
ویژه و بار مالی ناشی از آن 482 .............................. ................................ (مصوبه 474 ..................................... ................................ )1390/11/18
-11سایر فوقالعادهها 482 ............................... ................................ -5فوقالعاده شغل 474 ..................................... ................................
الف) فوقالعاده مأموریت روزانه داخل و خارج از کشور اجازه برقراری فوقالعاده شغل بند ( )5ماده ( )68قانون مدیریت
482 .............. ................................ ................................ ................................ خدمات کشوری 474 ................. ................................ ................................
از ضوابط اجرایی قانون بودجه سال 1402کل کشور 482 ............... تعریف مشاغل تخصصی برای برقراری فوقالعاده شغل 475 .............
آییننامه فوقالعاده مأموریت روزانه موضوع بند (ث) ماده 39قانون -6فوقالعاده کارآیی و عملکرد 475 .........................................
استخدام کشوری 483 ............... ................................ ................................ دستورالعمل بند ( )6ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری
پرداخت فوقالعاده مأموریت روزانه در مأموریتهای ورزشی486 .... 475 .............. ................................ ................................ ................................
مصوبه تعیین فوقالعاده مأموریت روزانه خارج از کشور و پرداخت -7فوقالعاده نوبتکاری و هزینه جابهجایی 476 ................
هزینه هتل و غذا 486 ................ ................................ ................................
آییننامه فوقالعاده نوبتکاری و هزینه جابهجایی محل خدمت
ب) فوقالعاده و امتیازات مناطق عملیاتی 488 ......................... کارمندان 476 .............................. ................................ ................................
دستورالعمل اعطای فوقالعاده و یک طبقه شغلی باالتر برای -8فوقالعاده اشتغال خارج از کشور 478 ................................
کارکنان مناطق عملیاتی 488 .................................. ................................
پرداخت فوقالعاده اشتغال خارج از کشور مستخدمان دولت
نحوه پرداخت مزایای مقرر در بندهای (ث) و (ج) ماده ( )112قانون جمهوری اسالمی ایران (مأموران ثابت) در کشورهای دارای شرایط
برنامه ششم توسعه 489 ............ ................................ ................................ ویژه 478 ....................................... ................................ ................................
تعیین مناطق عملیاتی موضوع ماده ( )112قانون برنامه ششم فوقالعاده خاص ماموران ثابت دولت جمهوری اسالمی ایران در
توسعه 490 ................................... ................................ ................................ کشورهای دارای شرایط ویژه 478 ........................... ................................
ج) فوقالعاده رتبهبندی معلمان 491 ............ ................................ -9اضافهکار ،حقالتحقیق ،حقالتدریس ،حق الترجمه
قانون نظام رتبه بندی معلمان (مصوب 491 ............ )15/12/1400 وحقالتألیف 478 ..................... ................................ ................................
آییننامه اجرایی قانون نظام رتبهبندی معلمان 494 ........................... دستورالعمل پرداخت اضافهکار ،حقالتحقیق ،حقالتدریس ،حق
الترجمه و حق التالیف 479 ...................................... ................................
ماده ( -)69فوقالعاده بهرهوری غیرمستمر 501 ...................
دستورالعمل نحوه پرداخت فوقالعاده بهرهوری موضوع ماده 69 -10فوقالعاده ویژه 481 ................................... ................................
قانون مدیریت خدمات کشوری 501 ...................... ................................ اجازه برقراری فوقالعاده ویژه در سازمان هواپیمایی کشوری و
شرکت فرودگاههای کشور 481 ................................ ................................
ماده ( :)70مشاغل عمومی و اختصاصی 502 ............................
فوقالعاده ویژه مشاغل ذیحسابی ،حسابرسی و حسابداری در
بخشنامه در خصوص تکلیف دستگاهها به تخصیص پستهای
وزارت امور اقتصادی و دارایی 481 .......................... ................................
سازمانی متصدیان در مشاغل ابالغی جاری و تکلیف کارمندان
غیرواجد شرایط شاغل در این مشاغل 502 ........... ................................ فوقالعاده ویژه مشاغل تخصصی موضوع بند ( )10ماده ( )68قانون
مدیریت خدمات کشوری 481 ................................. ................................
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 11
عنوان شغل :کارشناس فرهنگی و هنری 540 ................... بخشنامه مشاغل عمومی دستگاههای اجرایی 503 ..............................
عنوان شغل :کارشناس آموزش و بهسازی منابع انسانی 542 ... عنوان شغل :کارشناس برنامه و بودجه 504 ....................
عنوان شغل :کارشناس امور پژوهشی 543 ...................... عنوان شغل :کارشناس توسعه و مدیریت منابع 505 ...........
عنوان شغل :کارشناس آمار 544 ................................ عنوان شغل :کارشناس امور اداری 507 ........................
عنوان شغل :کارشناس ایمنی و مدیریت بحران 545 ........... عنوان شغل :کاردان امور اداری 508 ...........................
عنوان شغل :کارشناس نقشهبرداری 547 ....................... عنوان شغل :کارشناس امور مالی 510 .........................
عنوان شغل :کارشناس امور ساختمان و تاسیسات 548 ......... عنوان شغل :کاردان امور مالی 511 ............................
عنوان شغل :دستیار ستادی 550 ............................... عنوان :شغل حسابدار 512 ......................................
عنوان شغل :کتابدار 551 ........................................ عنوان شغل :حسابرس 514 ....................................
عنوان شغل :نگهبان 552 ....................................... عنوان شغل :کارشناس اسناد و مدارک 515 ...................
عنوان شغل :راننده مقامات 553 ................................ عنوان شغل :رئیس دفتر 516 ..................................
عنوان شغل :سرایدار 554 ....................................... عنوان شغل :مسئول دفتر 518 .................................
عنوان شغل :کارشناس راهبری حراست 555 ................... عنوان شغل :متصدی امور دفتری 520 .........................
عنوان شغل :کارشناس حراست نیروی انسانی 557 ............. عنوان شغل :مسئول ابالغ و اجراء 522 .........................
عنوان شغل :کارشناس حراست فناوری اطالعات 559 .......... عنوان شغل :بازرس 523 .......................................
عنوان شغل :کارشناس حراست اسناد و مدارک 561 ........... عنوان شغل :مترجم 524 .......................................
عنوان شغل :کارشناس حراست فیزیکی 562 ................... عنوان شغل :کارشناس گزینش 525 ...........................
عنوان شغل :کاردان حراست 564 ............................... عنوان شغل :کارشناس حقوقی 527 ............................
الحاق شغل «متصدی خدمات عمومی» به مشاغل عمومی عنوان شغل کارشناس روابط عمومی 528 ......................
دستگاههای اجرایی کشور 565 ................................ ................................ عنوان شغل :کاردان روابط عمومی 530 ........................
مشاغل اختصاصی دستگاههای اجرایی کشور 566 .............................. عنوان شغل :کارشناس امور بینالملل 531 .....................
ضوابط احتساب آثار استخدامی مدارک تحصیلی اخذ شده توسط عنوان شغل :کارشناس برنامهریزی 532 ........................
کارمندان در حین خدمت موضوع :ممنوعیت اعمال مدرک تحصیلی
عنوان شغل :مشاور 534 ........................................
دوم کارمندان 568 ...................... ................................ ................................
عنوان شغل :کارشناس تحلیل و تولید نرمافزار 535 ............
ارزش استخدامی گواهینامههای «پایان دورههای آموزش عالی آزاد
( ،)DBA ،MBAتکمیلی ،تخصصی و »...و «گواهینامه نوع دوم» عنوان شغل :کارشناس شبکه 536 .............................
صادره از سوی دانشگاهها ،مؤسسات آموزش عالی کشور و عنوان شغل :کارشناس فن آوری اطالعات 538 ................
شرکتهای پژوهشی 569 .......................................... ................................
عنوان شغل :کاردان فن آوری اطالعات 539 ...................
| 12رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
همترازی رئیس سازمان ملی استاندارد ایران 577 ............................... ماده ( :)71امتیاز شغلی مقامات (مدیران سیاسی) و
همترازی مدیرعامل و رییس هیئت عامل سازمان حسابرسی 577 .. همترازان آنها 570 ................. ................................ ................................
همترازی رییس هیئت عامل صندوق توسعه ملی و سایر اعضای ضرورت تایید همترازی پستهای با عناوین مدیریت و سرپرستی
هیئت عامل آن 577 ................... ................................ ................................ توسط معاونت توسعه 570 ........................................ ................................
همترازی معاونین سازمان ملی استاندارد 578 ..................................... همترازی دبیر شورای اجرایی فناوری اطالعات 571 ...........................
همترازی رییس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت ،قائم مقام و همترازی دستیاران ستادی 571 .............................. ................................
معاونین ستاد مذکور 578 ......................................... ................................
همترازی پست سازمانی رییس دفتر 571 ............. ................................
همترازی رئیس شورای رقابت 578 ......................... ................................
همترازی مشاورین معاونین معاون رییسجمهور و معاونین رؤسای
همترازی اعضای موظف هیأت مدیره شرکت ملی نفت ایران 579 .. امور 572 ....................................... ................................ ................................
ماده ( :)72حقوق و مزایای مدیران عامل و اعضای هیئت همترازی معاونین استانداران با مقامات 572 ........................................
مدیره 579 ................................. ................................ ................................ همترازی قائم مقام وزارتخانهها و معاونتهای رییسجمهور در امور
دستورالعمل ساماندهی حقوق و مزایای مدیران عامل و اعضای بینالملل 573 .............................. ................................ ................................
هیات مدیره /هیات عامل شرکتهای دولتی ،بانکها و موسسات همترازی معاونان دبیرکل شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور
انتفاعی وابسته به دولت و شرکتهای تابع آنها و شرکتهای تحت 573 .............. ................................ ................................ ................................
مدیریت دولت 579 ..................... ................................ ................................ همترازی رئیس و معاونین رئیس بازرسی دفتر رییسجمهور 573 ..
ماده ( :)73فوقالعاده بهرهوری شرکتهای دولتی 583 ... همترازی دستیار ارشد رییسجمهور 574 ............. ................................
آییننامه اجرایی ماده 73قانون مدیریت خدمات کشوری 584 ....... همترازی معاونین معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور
574 .............. ................................ ................................ ................................
ماده ( :)74وظایف شورای حقوق و دستمزد 585 ...................
همترازی رییس دفتر امور مناطق محروم کشور 574 .........................
ماده ( :)75میزان عیدی پایان سال کارمندان و
همترازی دبیر هیأت نظارت بر اجرای قانون اساسی 575 ..................
بازنشستگان 585 ...................... ................................ ................................
همترازی خزانهدار کل کشور 575 ........................... ................................
ماده ( :)76حداقل و حداکثر حقوق و مزایای مستمر/
همترازی شهرداران کالنشهرها با جمعیت بیش از یک میلیون نفر
تعریف فوقالعاده مستمر 585 ............................ ................................
575 .............. ................................ ................................ ................................
ماده ( :)77اختیار تعیین میزان فوقالعادهها 585 ................. همترازی مدیران عامل سازمانهای مناطق آزاد تجاری -صنعتی
ماده ( :)78کمکهای رفاهی کارکنان و بازنشستگان 586 576 .............. ................................ ................................ ................................
بند "د" تبصره 12قانون بودجه سال 1402کل کشور 586 ............. همترازی معاونان مرکز امور مناطق آزاد تجاری -صنعتی و ویژه
اقتصادی 576 ............................... ................................ ................................
از ضوابط اجرایی قانون بودجه سال 1402کل کشور 586 ...............
همترازی دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر با مقامات 576 ..............
دستورالعمل پرداخت کمکهای رفاهی کارمندان دولت 587 ...........
همترازی رییس سازمان فضایی ایران 576 ............ ................................
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 13
استقرار سامانه نظام مدیریت عملکرد در دستگاههای ملی 617 ....... ماده ( :)79شفاف سازی مبالغ پرداختی به مشمولین قانون
دستورالعمل نحوه محاسبه امتیاز ارزیابی عملکرد مدیران استانی 590 .............. ................................ ................................ ................................
دستگاهها 617 ............................. ................................ ................................ استقرار "سامانه مدیریت اطالعات پرداخت کارکنان نظام اداری"
همتراز نمودن تقدیرنامههای دریافتی کارکنان دولت در فرمهای موضوع بند (الف) تبصره ( )20قانون بودجه سال 1401کل کشور
ارزیابی عملکرد 618 ................... ................................ ................................ 590 .............. ................................ ................................ ................................
همتراز کردن تقدیرنامههای دریافتی کارکنان به جهت همکاری در انتشار عمومی حقوق مدیران و همترازان در دستگاههای مشمول
برگزاری انتخابات 619 ............... ................................ ................................ ماده ( )29قانون برنامه ششم 591 .......................... ................................
دستورالعمل ارزیابی عملکرد دستگاههای استانی بر مبنای میزان دستورالعمل شناسه یکتای پرداخت کارکنان دولت در تمامی
تکریم ارباب رجوع 619 ............. ................................ ................................ پرداختهای مستمر و غیرمستمر نقدی و غیرنقدی به شاغالن و
بازنشستگان 593 ......................... ................................ ................................
ماده ( :)83گزارش جایگاه و میزان پیشرفت کشور در
ابالغ قالب شناسه یکتای پرداخت کارکنان دولت 593 .......................
مقایسه با سایر کشورها 621 ................................ ................................
آییننامه اجرایی پرداخت حقوق و مزایا به ذینفع نهایی 596 .........
آییننامه نظام ارزیابی استراتژیک کشور 621 .......................................
ماده ( :)80تکلیف به تدوین آییننامه اجرایی فصل دهم
فصل دوازدهم -حقوق و تکالیف کارمندان 624 .............
598 .............. ................................ ................................ ................................
ماده ( :)84حق مرخصی کارمندان 624 ....................................
فصل یازدهم -ارزیابی عملکرد 598 ................................
آییننامه اجرایی مواد ( )91( ،)90( ،)87( ،)86( ،)84و ( )93قانون
مواد ( )81و ( :)82نظام ارزیابی عملکرد و جشنواره شهید
مدیریت خدمات کشوری 624 ................................. ................................
رجایی 598 ................................ ................................ ................................
آییننامه مرخصیها 626 ........... ................................ ................................
بخشنامه جشنواره شهید رجایی سال 599 ............................... 1402
نحوه پرداخت حقوق ایام مرخصی بیماری صعب العالج در مدت
زائد بر یکسال 630 ..................... ................................ ................................ ارزیابی عملکرد سال 1401دستگاههای اجرایی سطح ملی و
استانی و فرایند اجرایی آن 602 .............................. ................................
قانون اصالح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده (مصوب
631 ...................... ................................ ................................ )1392/3/20 آییننامه اجرایی مواد ( )81و ( )82قانون مدیریت خدمات کشوری
607 .............. ................................ ................................ ................................
از قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت 631 ...............................
دستورالعمل اجرایی استقرار نظام مدیریت عملکرد 609 ....................
ابالغ مدت مرخصی زایمان یک قلو و دوقلو و بیشتر برای زنان شاغل
در بخش دولتی و غیردولتی 632 ............................ ................................ دستورالعمل چگونگی ارزیابی و سطح بندی دستگاههای اجرایی در
ابعاد عمومی و اختصاصی 612 ................................. ................................
مرخصی دوره مراقبت قانون حمایت از کودکان و نوجوانان
بیسرپرست و بدسرپرست 632 ............................... ................................ دامنه شمولیت نظام مدیریت عملکرد 613 ........... ................................
قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران وظایف و ضوابط سازماندهی دفاتر مدیریت عملکرد 613 ...................
شیردهی 632 ............................... ................................ ................................ رفع برخی ابهامات از دستورالعمل اجرایی ارزیابی عملکرد کارمندان
616 .............. ................................ ................................ ................................
| 14رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
آییننامه حمایت حقوقی و قضایی از کارکنان و مأموران دستگاههای آییننامه اجرایی قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران
اجرایی و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی آسیبدیده از اقدامات در دوران شیردهی 634 ............. ................................ ................................
دولتها و مراجع داخلی و خارجی 660 ................. ................................
ماده ( :)85بیمه پایه و تکمیلی درمان کارمندان و
دستورالعمل فوقالعاده حمایت قضایی و تشویق و ماندگاری شاغالن
بازنشستگان 636 ...................... ................................ ................................
پستهای حقوقی 663 ............... ................................ ................................
ماده ( :)86ایجاد محیط مناسب کار و تأمین شرایط
ماده ( :)89حق کارمندان در مورد تسهیالت و امتیازات و
بهداشتی و ایمنی 636 .......................................... ................................
انتصاب 664 ............................... ................................ ................................
مصوبه در خصوص تهیه لباس کارمندان مشمول دستورالعمل
ماده ( :)90تکریم ارباب رجوع 664 .............. ................................ شماره 15امور استخدامی 637 ............................... ................................
دستورالعمل نحوه مقابله با ترک وظایف قانونی مدیران و کارمندان دستورالعمل شماره 15سازمان اداری و استخدامی راجع به حق
و پیشگیری از آن 665 ............... ................................ ................................ لباس کارمندان 637 ................... ................................ ................................
مواد ( )91و ( :)92سالمت اداری و بازرسی 668 .................... ماده ( :)87ساعت کار کارمندان و ادارات 649 ......................
ماده ( :)93حقالزحمه و اضافهکاری کارمندان 676 ............ تعیین ساعات آغاز به کار ادارات و مشاغل مختلف 649 ....................
دستورالعمل پرداخت حقالزحمه کارکنان سازمان آموزش فنی و بخشنامه ساعت کاری ادارات در فصل تابستان سال 651 ..... 1402
حرفهای کشور 676 ..................... ................................ ................................ تکلیف دستگاههای استانی به تنظیم ساعات کاری در شش روز
ماده ( :)94سرپرستی و ممنوعیت تصدی بیش از یک پست هفته 651 ...................................... ................................ ................................
681 .............. ................................ ................................ ................................ لغو دورکاری کرونا و لزوم حضور منظم و کامل کارمندان
قانون ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل (مصوب 681 ...... )1373 دستگاههای اجرایی در محل کار 652 .................... ................................
عدم امکان اشتغال همزمان اعضای هیأت علمی به صورت تمام وقت بخشنامه دورکاری مادران دارای فرزند زیر شش سال به مدت یک
682 .............. ................................ ................................ ................................ هفته در شهرهای قرمز 652 ..................................... ................................
اصالح بخشنامههای مربوط به نحوه بهکارگیری بازنشستگان در سیاستها و ضوابط فنی عمومی برگزاری جلسات از راه دور و
دستگاههای اجرایی 684 ........... ................................ ................................ دورکاری کارکنان 659 .............. ................................ ................................
ماده ( :)96حدود اطاعت از اوامر رؤسای مافوق 684 ......... مقررات ماده (660 ...................................... ................................ )88
ماده ( :)102انتخاب صندوق بیمه توسط کارمندان714 ...... قانون رسیدگی به تخلفات اداری (مصوب 685 ........... )1372/9/23
قانون نقل و انتقال سوابق حق بیمه یا کسور بازنشستگی بین نحوه اجرای مجازاتهای موضوع بندهای «ج»« ،ز»« ،ط» و «ح»
صندوقهای بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمهای اشخاص (مصوب ماده ( )9قانون رسیدگی به تخلفات اداری 692 ...................................
714 ...................... ................................ ................................ )1402/2/11 آییننامه اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات اداری 692 .....................
رأی در خصوص امکان تغییر صندوق بازنشستگی به صورت لزوم یا عدم لزوم ابالغ مجدد اتهام در مرحله پژوهشخواهی از سوی
اختیاری 718 ............................... ................................ ................................ هیأت تجدیدنظر در اجرای ماده ( )17آییننامه اجرایی قانون
آییننامه نحوه تغییر صندوق و نقل انتقال حق بیمه و سوابق بیمهای رسیدگی به تخلفات اداری 699 ............................... ................................
بین صندوقهای بیمهای 719 .................................. ................................ دستورالعمل رسیدگی به تخلفات اداری 700 .......................................
قانون نقل و انتقال حق بیمه یا بازنشستگی (مصوب )1365/03/27 آییننامه هیأت عالی نظارت بر رسیدگی به تخلفات اداری 706 ......
720 .............. ................................ ................................ ................................
دستورالعمل نحوه اعمال تنبیهات اداری با توجه به قانون مدیریت
آییننامه اجرایی تبصره 3قانون نقل و انتقال حق بیمه یا خدمات کشوری 707 ................. ................................ ................................
بازنشستگی 720 .......................... ................................ ................................
نحوه رسیدگی به اعتراض سازمان بازرسی نسبت به آراء هیاتهای
نحوه اجرای قانون نقل و انتقال حق بیمه یا بازنشستگی مصوب رسیدگی به تخلفات 708 .......................................... ................................
1365و آییننامه اجرایی آن 723 ........................... ................................
لزوم قبولی اعضای هیأتهای تخلفات در دوره آموزشی قانون
ماده ( :)103شرایط بازنشستگی 724 ........... ................................ رسیدگی به تخلفات اداری 710 ............................... ................................
قانون تفسیر تبصره بند «الف» ماده ( )103قانون مدیریت خدمات ماده ( :)98خروج از تابعیت ایران یا قبول تابعیت کشور
کشوری (مصوب 724 ....................... ................................ )1399/2/15 بیگانه 710 .................................. ................................ ................................
تعیین سنوات الزم برای بازنشستگی شاغلین مشاغل تخصصی
ماده ( :)99اضافهکاری صرفاً در قبال انجام کار اضافی در
725 .............. ................................ ................................ ................................
ساعات غیراداری 710 ........... ................................ ................................
بخشنامه بازنشستگی با 30و 35سال کارکنان دولت 725 ..............
ماده ( :)100آییننامههای اجرایی فصل دوازدهم 710 .......
شمول مقررات ماده 103قانون مدیریت خدمات کشوری بر
مشترکین صندوق تامین اجتماعی 726 ................ ................................ فصل سیزدهم -تامین اجتماعی 711 ..................................
مصادیق «تحصیالت دانشگاهی و باالتر» در بند (الف) ماده ()103 ماده ( :)101مقررات تأمین اجتماعی کارکنان پیمانی و
قانون مدیریت خدمات کشوری 726 ...................... ................................
رسمی 711 ................................. ................................ ................................
ابطال بندهای 4 ،3 ،2و تبصره بخشنامه شماره -200/31792
دستورالعمل نحوه ادامه اشتراک در صندوق بازنشستگی کشوری به
727 ........................ ................................ ................................ 1389/6/21
صورت خویشفرما موضوع :بند «الف» ماده ( )6قانون احکام دائمی
تفویض اختیار اتخاذ تصمیم در خصوص بازنشستگی و سنوات برنامههای توسعه کشور 711 .................................... ................................
ارفاقی جانبازان و معلولین و همچنین بازنشستگی و سنوات ارفاقی
امکان پرداخت کسور بازنشستگی حق بیمه خویشفرمایی به صورت
فرزندان شهدا به صندوق بازنشستگی کشوری 727 ............................
الکترونیکی 714 .......................... ................................ ................................
| 16رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
توقف اجرای مصوبه شورای توسعه راجع به حذف فوقالعاده ویژه از بخشنامه در ارتباط با تسهیل و تسریع در امر برقراری حقوق وظیفه
پاداش پایان خدمت 743 ........... ................................ ................................ مستخدمین 728 ......................... ................................ ................................
ماده ( :)108انتخاب صندوق بازنشستگی کشوری بعد از نحوه برقراری حقوق بازنشستگی و وظیفه در اجرای ماده 102
قانون استخدام کشوری 729 .................................... ................................
رسمی شدن 744 ..................... ................................ ................................
ماده ( :)104افزایش حقوق بازنشستگی باالی 30سال
ماده ( -)109همسانسازی حقوق بازنشستگان مشمول
خدمت 733 ................................ ................................ ................................
نظام هماهنگ پرداخت 744 ............................... ................................
ماده ( :)105تعریف سابقه خدمت 733 .........................................
ماده ( -)110همسانسازی حقوق اعضای هیئت علمی و
قضات بازنشسته 748 .............. ................................ ................................ سوابق خدمت در شرکتهای پیمانکاری طرف قرارداد با
دستگاههای دولتی 734 ............. ................................ ................................
ماده ( :)111والدین و فرزندان تحت تکفل 749 .......................
سی سال سابقه بیمهپردازی که تلفیقی از سوابق خدمت دولتی و
ماده ( :)112همسانسازی بازنشستگان غیرمشمول قانون غیردولتی باشد مالک بازنشستگی نیست 735 .....................................
نظام هماهنگ پرداخت 750 ............................... ................................
ماده ( :)106مبنای محاسبه کسور بازنشستگی 736 ................
ماده ( :)113تجمیع صندوقهای بازنشستگی 750 .................. کسر حق بیمه از اضافهکار کارمندان مشمول قانون مدیریت خدمات
کشوری و نحوه پرداخت غرامت دستمزد ایام بارداری و بیماری
فصل چهاردهم -شورای عالی اداری و شورای توسعه
کارکنان رسمی و ثابت 736 ...................................... ................................
مدیریت و سرمایه انسانی 750 ...........................................
دستورالعمل اجرایی تبصره ماده ( )106قانون مدیریت خدمات
ماده ( )114و ( :)115شورای عالی اداری 750 ....................... کشوری در خصوص مشمولین تابع مقررات تأمین اجتماعی که از
آییننامه داخلی شورای عالی اداری 752 ............... ................................ اضافه کار آنان کسور بازنشستگی کسر شده است 737 ......................
سازماندهی ،بازطراحی و تعیین تکلیف شوراها (نهادهای شورایی در آییننامه اجرایی نحوه محاسبه حق بیمه کسر شده کارکنان دولتی
بخش دولت) 753 ....................... ................................ ................................ از فوقالعاده اضافهکار 738 ........................................ ................................
اعالم وظایف و اختیارات شوراهای راهبری مدیریت دستگاههای ماده ( :)107پاداش پایان خدمت و ذخیره مرخصی 742 ....
اجرایی و استانها و تفویض برخی اختیارات سازمان اداری و رفع ابهام از عبارت «حقوق و مزایای مستمر» 742 .............................
استخدامی کشور به آنها 770 ................................... ................................
حذف فوقالعاده ویژه از پاداش پایان خدمت و بازخریدی 742 ........
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 17
آییننامه اجرایی تبصره ( )2ماده ( )21و ماده ( )121قانون مدیریت ابالغ اهم وظایف شورای راهبری توسعه مدیریت استانها 771 .......
خدمات کشوری 780 ................. ................................ ................................ تشکیل کمیته تخصصی بهرهوری در شورای راهبری توسعه
مأموریت اعضای هیئت علمی و کارکنان دستگاههای اجرایی مدیریت استان 772 .................... ................................ ................................
غیرمشمول قانون مدیریت خدمات کشوری 784 ................................. لزوم تشکیل شوراهای توسعه مدیریت به صورت مستمر و ارسال
دستورالعمل انتقال کارکنان مازاد موضوع :بند (ج) تبصره ()20 صورتجلسات به دبیرخانه ستاد برنامهریزی تحول اداری 772 ...........
قانون بودجه سال 1401کل کشور 784 ............... ................................
فصل پانزدهم -مقررات مختلف 773................................
انتقال و مأموریت کارکنان دستگاهها به دفتر مقام معظم رهبری و
بالعکس 786 ................................ ................................ ................................ ماده ( :)117دستگاههای مشمول قانون مدیریت خدمات
تصویبنامه درخصوص اشتغال به تحصیل فرزندان مأموران اعزامی ماده ( :)118الزماالجرا بودن دستورالعملهای سازمان
به خارج از کشور 792 ................ ................................ ................................ اداری و استخدامی کشور 778 ......................... ................................
قانون نظارت بر مسافرتهای خارجی کارکنان دولت (مصوب عدم امکان استناد به استعالمهای موردی سایر دستگاهها از سازمان
20/06/1373با اصالحات) 792 .............................. ................................ اداری و استخدامی کشور 778 ................................. ................................
آییننامه نظارت بر مسافرتهای خارجی دستگاههای اجرایی 793 . چگونگی استناد به استعالمات موردی و ارائه نظر مشورتی از سوی
ساماندهی کارکنان وظیفه مأمور بهدستگاههای دولتی و غیرنظامی دستگاههای اجرایی 778 ........... ................................ ................................
799 .............. ................................ ................................ ................................ ماده ( :)119تکلیف تصویب مقررات قانون 779 ........................
دستورالعمل ساماندهی امور مشمولین امریه در دستگاههای اجرایی
ماده ( :)120حاالت کارمندان رسمی 779 ..................................
غیرنظامی 799 ............................. ................................ ................................
ماده ( :)121انتقال و مأموریت کارمندان 779 ..........................
مقررات ماده ( )122تا (811 ................ ................................ )128
| 18رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
الزام دستگاههای اجرایی نسبت به طرح دعوای تجدیدنظر در دیوان سایر مقررات مربوط به قانون مدیریت خدمات کشوری:
عدالت اداری 846 ....................... ................................ ................................ 812 .............. ................................ ................................ ................................
موارد استثنای طرح دعوای تجدیدنظر در دیوان عدالت اداری توسط قانون دیوان عدالت اداری* 812 ............................... ................................
دستگاههای اجرایی 847 ........... ................................ ................................
سیاستهای کلی نظام اداری (مورخ 839 ....................... )1389/2/1
اساسنامه مرکز آموزش مدیریت دولتی 847 .........................................
ایجاد بستر الزم برای اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری 840 ..
قانون ارتقاء سالمت نظام اداری و مقابله با فساد 854 ........................
تشکیل کارگروه حل مشکالت دستگاههای اجرایی در اجرای قانون
آییننامه اجرایی تبصره 4ماده 6قانون ارتقاء سالمت نظام اداری و مدیریت خدمات کشوری 842 ................................. ................................
مقابله با فساد 864 ...................... ................................ ................................
تشکیل سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه
آییننامه اجرایی ماده ( )26قانون ارتقای سالمت نظام اداری و کشور 843 .................................... ................................ ................................
مقابله با فساد 867 ...................... ................................ ................................
شرح وظایف واحدهای استانی سازمان اداری و استخدامی کشور
845 .............. ................................ ................................ ................................
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 19
1
قانون مدیریت خدمات کشوری (مصوب )1386/7/8
ماده -1وزارتخانه :واحد سازمانی مشخصی است که تحقق یک یا چند هدف از اهداف دولت را برعهدهدارد و به
موجب قانون ایجاد شده یا میشود و توسط وزیر اداره میگردد.
ماده -2مؤسسه دولتی :واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون ایجاد شده یا میشود و با داشتن
استقالل حقوقی ،بخشی از وظایف و اموری را که بر عهده یکی از قوای سهگانه و سایر مراجع قانونی میباشد انجام
میدهد.
کلیه سازمانهایی که در قانون اساسی نام برده شده است درحکم مؤسسه دولتی شناخته میشود.
ماده -3مؤسسه یا نهاد عمومی غیردولتی :واحد سازمانی مشخصی است که دارای استقالل حقوقیاست و با
تصویب مجلس شورای اسالمی ایجاد شده یا میشود و بیش از پنجاه درصد ( )%50بودجه ساالنه آن از محل منابع
غیردولتی تأمین گردد وعهدهدار وظایف و خدماتی است که جنبه عمومی دارد.
ماده -4شرکت دولتی :بنگاه اقتصادی است که به موجب قانون برای انجام قسمتی از تصدیهای دولت بهموجب
سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم ( )44قانون اساسی ،ابالغی از سوی مقام معظم رهبری جزء وظایف دولت
محسوب میگردد ،ایجاد و بیش از پنجاه درصد ( )50%سرمایه و سهام آن متعلق به دولت میباشد .هر شرکت
تجاری که از طریق سرمایهگذاری وزارتخانهها ،مؤسسات دولتی و شرکتهای دولتی منفرداً یا مشترکاً ایجاد شده
مادام که بیش از پنجاه درصد ( )50%سهام آنها منفرداً یا مشترکاً متعلق به واحدهای سازمانی فوقالذکر باشد
شرکت دولتی است.
تبصره -1تشکیل شرکتهای دولتی تحت هریک از عناوین فوقالذکر صرفاً با تصویب مجلس شورای اسالمی مجاز
است ،همچنین تبدیل شرکتهایی که سهام شرکتهای دولتی در آنها کمتر از پنجاه درصد ( )50%است با
افزایش سرمایه به شرکت دولتی ممنوع است.
تبصره -2شرکتهایی که به حکم قانون یا دادگاه صالح ،ملی و یا مصادره شده و شرکت دولتی شناخته شده یا
میشوند ،شرکت دولتی تلقی میگردند.
1ماده واحده -قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386/7/8با اصالحات و الحاقات بعدی در تاریخ مورخ بیست و ششم اسفندماه
یکهزار و سیصد و نود و هفت مجلس شورای اسالمی ،از تاریخ انقضای مدت اعتبار آزمایشی آن دائمی شد.
| 20رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -3احکام «شرکتهای دولتی» که در این قانون ذکر شده بر کلیه شرکتهایی که شمول قوانین و مقررات
عمومی بر آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است نیز اعمال خواهد شد.
ماده -5دستگاه اجرایی :کلیه وزارتخانهها ،مؤسسات دولتی ،مؤسسات یا نهادهای عمومی غیردولتی،
شرکتهای دولتی و کلیه دستگاههایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر و یا تصریح نام است از قبیل شرکت
ملی نفت ایران ،سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران ،بانک مرکزی ،بانکها و بیمههای دولتی ،دستگاه اجرایی
نامیده میشوند.
ماده -5موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی از نظر این درصد سهام آن متعلق به شرکتهای دولتی است ،شرکت
قانون واحدهای سازمانی مشخصی هستند که با اجازه قانون دولتی تلقی میشود.
بمنظور انجام وظایف و خدماتی که جنبه عمومی دارد، تبصره -شرکتهائی که از طریق مضاربه و مزارعه و امثال
تشکیل شده و یا میشود. اینها بمنظور بکار انداختن سپردههای اشخاص نزد بانکها
تبصره -فهرست این قبیل موسسات و نهادها با توجه به و موسسات اعتباری و شرکتهای بیمهایجاد شده یا
قوانین و مقررات مربوط از طرف دولت پیشنهاد و بتصویب میشوند از نظر این قانون شرکت دولتی شناخته نمیشوند.
مجلس شورای اسالمی خواهد رسید.
تبصره (الحاقی -)1376/03/11اساسنامه فدراسیونهای ماده واحده -واحدهای سازمانی مشروحه زیر و مؤسسات
مذکور حداکثر ظرف مدت ( )3ماه پس از تصویب این قانون وابسته به آنها ،مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی
بنا به پیشنهاد سازمان تربیت بدنی به تصویب هیأت وزیران موضوع تبصره ماده 5قانون محاسبات عمومی کشور مصوب
خواهد رسید. 1366میباشند:
( 12الحاقی -)1376/03/11مؤسسههای جهاد نصر ،جهاد -1شهرداریها و شرکتهای تابعه آنان مادام که بیش از
استقالل و جهاد توسعه زیر نظر جهاد سازندگی. 50درصد سهام و سرمایه آنها متعلق به شهرداریها باشد.
تبصره ( 1الحاقی -)1376/03/11از زمان تصویب این -2بنیاد مستضعفان و جانبازان انقالب اسالمی.
قانون پذیرش و مدیریت هرگونه مؤسسه ،شرکت و عناوین
-3هالل احمر.
مشابه و یا سهام آنان در قالب هبه ،صلح غیرمعوض و یابطور
کلی هر عقدی از عقود ،توسط جهاد سازندگی ممنوع خواهد -4کمیته امداد امام.
بود مگر به حکم قانون. -5بنیاد شهید انقالب اسالمی.
تبصره ( 2الحاقی -)1376/03/11اساسنامه مؤسسات فوق -6بنیاد مسکن انقالب اسالمی.
حداکثر ظرف مدت ( )3ماه پس از تصویب این قانون در -7کمیته ملی المپیک ایران.
چارچوب ذیل بنا به پیشنهاد جهاد سازندگی به تصویب
-8بنیاد 15خرداد.
هیأت وزیران خواهد رسید:
-9سازمان تبلیغات اسالمی.
-1تعیین تکلیف کلیه شرکتهای وابسته به مؤسسات از
نظر ادامه فعالیت ،ادغام و یا انحالل. -10سازمان تأمین اجتماعی.
-2اختیارات مجمع عمومی مؤسسات بعهده وزرای جهاد ( 11الحاقی -)1376/03/11فدراسیونهای ورزشی
سازندگی ،امور اقتصادی و دارایی و رئیس سازمان برنامه و آماتوری جمهوری اسالمی ایران
بودجه میباشد.
| 22رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-20سازمان تعاونی مصرف کادر نیروهای مسلح (اتکا) -3کلیه اعضاء رسمی جهاد سازندگی در مؤسسات جهاد
تبصره -1کمکهای دولت برای امور رفاهی و معیشتی نصر ،توسعه و استقالل و شرکتهای وابسته ،به مؤسسات و
کارکنان دولت اعم از شاغل و بازنشسته لشکری و کشوری شرکتهای مذکور منتقل میشوند و وضعیت استخدامی
که در لوایح بودجه سنواتی و یا سایر قوانین و مقررات آنان با حفظ سنوات قبلی خدمت ،تغییر وضعیت مییابد.
مربوطه پیشبینی میشود ،از طریق سازمان اتکا به کارکنان -4سود مؤسسات در چهارچوب وظایف قانونی جهاد
و بازنشستگان لشکری و کشوری ذینفع واگذار و عرضه سازندگی به مصرف خواهد رسید.
میگردد. -5خودکفا بودن مؤسسات از نظر مالی.
تبصره -2سازمان اتکا برابر اساسنامه ابالغی سال 1393که -6قابلیت واگذاری سهام تقویم شده شرکتهای وابسته به
به تصویب فرماندهی معظم کل قوا رسیده است ،اداره مؤسسات به کارکنان مؤسسات شرکتهای وابسته و
میشود. ایثارگران جهاد سازندگی.
-21کمیته ملی پارالمپیک جمهوری اسالمی ایران -7کلیه اموال و داراییهای امانی جهاد سازندگی نزد این
-22صندوق نوآوری و شکوفایی مؤسسات و شرکتهای وابسته پس از قیمتگذاری به
-23صندوق کارآفرینی امید صورت اجاره به شرط تملیک 10ساله به آنان منتقل
میشود.
تبصره -1مؤسسه وابسته از نظر این قانون واحد سازمانی
مشخصی است که به صورتی غیر از شرکت و برای مقاصد وجه حاصل از اقساط اجاره به شرط تملیک به خزانه واریز
غیرتجارتی و غیرانتفاعی توسط یک یا چند مؤسسه و نهاد و معادل صد درصد ( )%100آن در بودجه سالیانه منظور و
عمومی غیردولتی تأسیس و اداره میشود و به نحوی در اختیار جهاد سازندگی قرار خواهد گرفت تا جهت اجرای
مالکیت آن متعلق به یک یا چند مؤسسه یا نهاد عمومی طرحهای عمرانی مصوب جهاد سازندگی ترجیح ًا توسط
غیردولتی باشد. مؤسسات و شرکتهای وابسته مذکور هزینه شود.
تبصره -2اجرای قانون در مورد مؤسسات و نهادهای عمومی ( 13الحاقی -)1376/07/27شورای هماهنگی تبلیغات
که تحت نظر مقام والیت فقیه هستند با اذن معظمله خواهد اسالمی
بود. ( 14الحاقی -)1376/07/27کتابخانه حضرت آیت اهلل
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و دو تبصره در جلسه روز مرعشی نجفی (قم)
یک شنبه نوزدهم تیرماه یکهزار و سیصد و هفتاد و سه ( 15الحاقی -)1376/09/26جهاد دانشگاهی
مجلس شورای اسالمی تصویب و در تاریخ 1373/4/29به -16بنیاد امور بیماریهای خاص
تأیید شورای نگهبان رسیده است.
-17سازمان دانش آموزی جمهوری اسالمی ایران
رئیس مجلس شورای اسالمی -علی اکبر ناطق نوری
-18صندوق بیمه روستاییان و عشایر
-19صندوق تأمین خسارتهای بدنی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 23
ماده -6پست سازمانی :عبارت است از جایگاهی که در ساختار سازمانی دستگاههای اجرایی برای انجام وظایف
و مسؤولیتهای مشخص (ثابت و موقت) پیشبینی و برای تصدی یک کارمند در نظر گرفته میشود .پستهای
ثابت صرفاً برای مشاغل حاکمیتی که جنبه استمرار دارد ایجاد خواهد شد.
ماده -7کارمند دستگاه اجرایی :فردی است که براساس ضوابط و مقررات مربوط ،به موجب حکم و یا قرارداد
مقام صالحیتدار در یک دستگاه اجرایی به خدمت پذیرفته میشود.
ماده -8امورحاکمیتی :آن دسته از اموری است که تحقق آن موجب اقتدار و حاکمیت کشور است و منافع آن
بدون محدودیت شامل همه اقشار جامعه گردیده و بهرهمندی از این نوع خدمات موجب محدودیت برای استفاده
دیگران نمیشود.
از قبیل:
الف -سیاستگذاری ،برنامهریزی و نظارت در بخشهای اقتصادی ،اجتماعی ،فرهنگی وسیاسی.
ب -برقراری عدالت و تأمین اجتماعی و باز توزیع درآمد.
ج -ایجاد فضای سالم برای رقابت و جلوگیری از انحصار و تضییع حقوق مردم.
د -فراهمنمودن زمینهها و مزیتهای الزم برای رشد و توسعه کشور و رفع فقر و بیکاری.
ه --قانونگذاری ،امور ثبتی ،استقرار نظم و امنیت و اداره امور قضائی.
و -حفظ تمامیت ارضی کشور و ایجادآمادگی دفاعی و دفاع ملی.
ز -ترویج اخالق ،فرهنگ و مبانی اسالمی و صیانت از هویت ایرانی ،اسالمی.
ح -اداره امور داخلی ،مالیه عمومی ،تنظیم روابط کار و روابط خارجی.
ط -حفظ محیط زیست و حفاظت از منابع طبیعی و میراث فرهنگی.
ی -تحقیقات بنیادی ،آمار و اطالعات ملی و مدیریت فضای فرکانس کشور.
ک -ارتقاء بهداشت و آموزش عمومی ،کنترل و پیشگیری از بیماریها و آفتهای واگیر ،مقابله و کاهش اثرات
حوادث طبیعی و بحرانهای عمومی.
ل -بخشی از امور مندرج در مواد ( )10( ،)9و ( )11این قانون نظیر موارد مذکور در اصول بیست و نهم ( )29و
سیام ( )30قانون اساسی که انجام آن توسط بخش خصوصی و تعاونی و نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی با
تأیید هیأتوزیران امکانپذیر نمیباشد.
| 24رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
م -سایر مواردیکه با رعایت سیاستهای کلی مصوب مقام معظم رهبری بهموجب قانون اساسی در قوانین عادی
جزء این امور قرار میگیرد.
ماده -9امور اجتماعی ،فرهنگی و خدماتی :آن دسته از وظایفی است که منافع اجتماعی حاصل از آنها نسبت
به منافع فردی برتری دارد و موجب بهبود وضعیت زندگی افراد میگردد ،از قبیل :آموزش و پرورش عمومی و فنی
و حرفهای ،علوم و تحقیقات ،درمان ،توانبخشی ،تربیت بدنی و ورزش ،اطالعات و ارتباطات عمومی و امور فرهنگی،
هنری و تبلیغات اسالمی.
ماده -10امور زیربنایی :آن دسته از طرحهای تملک داراییهای سرمایهای است که موجب تقویت زیرساختهای
اقتصادی و تولیدی کشور میگردد ،از قبیل :طرحهای آب و خاک و شبکههای انرژی ،ارتباطات و راه.
ماده -11امور اقتصادی :آن دسته از اموری است که دولت ،متصدی اداره و بهرهبرداری از اموال جامعه است و
مانند اشخاص حقیقی و حقوقی درحقوق خصوصی عمل میکند ،از قبیل :تصدی در امور صنعتی ،کشاورزی،
حملونقل ،بازرگانی ،مسکن و بهرهبرداری از طرحهای مندرج درماده ( )10اینقانون.
ماده -12سازمان :منظور از سازمان در این قانون سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور میباشد
ماده -13امور تصدیهای اجتماعی ،فرهنگی و خدماتی با رعایت اصول بیست و نهم ( )29و سیام ( )30قانون
اساسی جمهوری اسالمی ایران از طریق توسعه بخش تعاونی و خصوصی و نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی
تعیین صالحیت شده و با نظارت و حمایت دولت و با استفاده از شیوههای ذیل انجام میگردد:
-1اعمال حمایتهای الزم از بخش تعاونی و خصوصی و نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی مجری این وظایف.
-2خرید خدمات از بخش تعاونی و خصوصی و نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی.
-3مشارکت با بخش تعاونی و خصوصی و نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی از طریق اجاره ،واگذاری امکانات
و تجهیزات و منابع فیزیکی.
-4واگذاری مدیریت واحدهای دولتی به بخش تعاونی و خصوصی و نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی با پرداخت
تمام و یا بخشی از هزینه سرانه خدمات.
-5ایجاد و اداره واحدهای دولتی موضوع این ماده توسط دستگاههای اجرایی.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 25
تبصره -1اگر انجام امور موضوع این ماده به یکی از طرق چهارگانه فوقالذکر ( 1لغایت )4مقدور نباشد ایجاد و
اداره واحدهای دولتی وظیفه دولت است.
تبصره -2تأیید صالحیت علمی و اخالقی کلیه افراد موضوع این قانون که به موجب این ماده در بخشهای
آموزشی ،بهداشتی و فرهنگی اشتغال خواهند داشت مطابق ضوابط فصل ششم این قانون و تأیید استانداردهای
مربوط و کیفیت و قیمت خدمات نیز مطابق قوانین و مقررات مربوط است.
ماده -14امور زیربنایی با مدیریت ،حمایت و نظارت دستگاههای اجرایی توسط بخش غیردولتی( ،تعاونی و
خصوصی و نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی) انجام خواهد شد و در موارد استثنائی با تصویب هیأت وزیران
توسط بخش دولتی انجام خواهد شد.
ماده -15امور تصدیهای اقتصادی با رعایت اصل چهل و چهارم ( )44قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران و
سیاستهای ابالغی مقام معظم رهبری به بخش غیردولتی واگذار میگردد .دولت مکلف است با رعایت قوانین و
مقررات مربوط از ایجاد انحصار ،تضییع حقوق تولیدکنندگان و مصرفکنندگان جلوگیری و فضای رقابت سالم و
رشد و توسعه و امنیت سرمایهگذاری و برقراری عدالت و تأمین اجتماعی و بازتوزیع درآمد و فراهم نمودن زمینهها
و مزیت الزم و رفع بیکاری را فراهم نماید.
ماده -16به منظور افزایش بهرهوری و استقرار نظام کنترل نتیجه و محصول (ستانده) و کنترل مراحل انجام کار
و یا هردو ،جلوگیری از تمرکز تصمیمگیری و اعطاء اختیارات الزم به مدیران برای اداره واحدهای تحت سرپرستی
خود براساس آییننامهای که توسط سازمان تهیه و به تصویب هیأت وزیران میرسد دستگاههای اجرایی موظفند
اقدامات ذیل را بهعمل آورند.
الف -تعیین قیمت تمامشده فعالیتها و خدمات و محصوالت واحدهای مجری از قبیل واحدهای آموزشی ،پژوهشی،
بهداشتی ،درمانی ،خدماتی ،تولیدی و اداری ،متناسب با کیفیت و محل جغرافیایی ارائه فعالیتها و خدمات ،در
چهارچوب متوسط قیمت تمام شده فعالیتها و خدمات مذکور در بودجه مصوب ساالنه ملی و استانی با تأیید
سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور یا استان.
ب -تعیین شاخصهای هدفمند و نتیجهگرا و استانداردهای کیفی خدمات و پیشبینی سازوکارهای نظارتی برای
کنترل کمیت و کیفیت خدمات ارائه شده.
ج -انعقاد تفاهمنامه با مدیران واحدهای مجری براساس حجم فعالیتها و خدمات و قیمت تمامشده آن و تعیین
تعهدات طرفین.
| 26رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
د -اعطاء اختیارات الزم برای پیشنهاد جابهجایی فصول و برنامههای اعتبارات مذکور به شورای برنامهریزی استان
در چهارچوب احکام قانون بودجه ساالنه جابهجایی اعتبارات ملی براساس احکام قانون بودجه ساالنه خواهد بود.
ه --برای اجراء نظام قیمت تمامشده ،اختیارات الزم اداری ومالی به مدیران ،به موجب آییننامهای که با پیشنهاد
سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد تعیین میگردد.
و -اعتباراتی که براساس قیمت تمام شده در اختیار واحدها قرار میگیرد ،به عنوان کمک تلقی شده و پس از
پرداخت به حساب بانکی واحدهای ذیربط بههزینه قطعی منظور میگردد .مدیران دستگاههای اجرایی نسبت به
تحقق اهداف و نتایج پیشبینی شده در تفاهمنامه در مدت مدیریت خود مسؤول و به نهادهای نظارتی پاسخگو
خواهند بود و موظفند گزارش اقدامات مربوطه را هر ششماه یکبار به سازمان ارائه نمایند و سازمان نیز مکلف
است گزارش عملکرد این ماده را یکماه قبل از ارسال لوایح بودجه سالیانه به مجلس تقدیم نماید.
تبصره -1دستگاههایی که با پیشنهاد سازمان و تصویب هیأت وزیران امکان محاسبه قیمت تمام شدة محصوالت
و خدمات خود را نداشته باشند از طریق محاسبه هزینه تمام شده اقدام خواهند نمود.
تبصره -2احکام این ماده میباید ظرف یکسال توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور اجراء شده و از سال
1387بودجه دستگاههای موضوع این قانون فقط با رعایت مفاد این ماده قابل تنظیم و ارائه میباشد.
بذر اصالحشده (در هکتار) ،نگهداری راه یا راهداری وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک بنا
(کیلومتر) ،اداره کتابخانه (واحد) ،مبارزه با آفات نباتی (در به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
هکتار) که برای تحقق اهداف ساالنه دستگاه ،توسط رییسجمهور و به استناد ماده ( )16قانون مدیریت خدمات
واحدهای مختلف دستگاه اجرایی اجرا میشود. کشوری-مصوب -1386و با رعایت جزء «ط» بند ()1
ب -خدمت :خروجی دستگاه اجرایی که در نتیجه انجام تصویبنامه شماره /158795ت38856هـ مورخ
فعالیتهای واحدهای دستگاه اجرایی ارایهشده ،کمیتپذیر ،1386/10/1آییننامه اجرایی ماده ( )16قانون یادشده را
و قابل اندازهگیری است نظیر صدور و ثبت اسناد مالی ،تولید به شرح زیر تصویب نمودند:
نهال ،تربیت دانشآموز ،مداوای بیماران و صدور مجوز برای ماده -1اصطالحات مورد استفاده در این آییننامه در معانی
بهرهبرداری از مراکز فرهنگی و کتابخانهها. مشروح زیر به کار میروند:
ج -محصول :خروجی دستگاه اجرایی که در نتیجه انجام الف -فعالیت :عملیات مشخص و مرتبط نظیر آموزش
فعالیتهای واحدهای دستگاه اجرایی تولیدشده ،کمیتپذیر دانشآموز (نفر) ،صدور شناسنامه (تعداد) ،مداوای بیمار
و قابل اندازهگیری است نظیر احداث و ساخت راه و بزرگراه. (نفر) ،انجام کار حسابداری (واحد) ،آموزش دانشجو (نفر)،
ارایه خدمات در خانه بهداشت (یک واحد) ،تولید نهال یا
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 27
فعالیتها ،خدمات و محصوالت کمیتپذیر واحدهای د -استاندارد خدمات :شاخصهای مورد توافق جهت ارزیابی
عهدهدار آنها را به عنوان واحد مجری ،احصا و برای استقرار عملکرد واحد مجری در مقاطع مختلف زمانی.
نظام قیمت تمامشده انتخاب و به تأیید شورا ،کمیسیون یا هـ -واحد عملیاتی :واحدهایی از دستگاه اجرایی که عهدهدار
کارگروه تحول اداری دستگاه اجرایی برسانند. انجام فعالیتهای مشخص ،ارایه خدمات مستقیم یا تولید
ماده -3دستگاههای اجرایی موظفند ظرف یک سال از محصوالت خاصی برای ارایه به مردم میباشند نظیر مدارس،
تاریخ ابالغ این آییننامه و با استفاده از روشها و بیمارستانها و مراکز فرهنگی و هنری.
فناوریهای مناسب و مربوط اقدامات زیر را انجام دهند: و -دستگاه اجرایی :دستگاههای موضوع ماده ( )5قانون
الف -انتخاب واحدهای مجری و ارایه به شورا ،کمیسیون یا مدیریت خدمات کشوری که به استناد ماده ( )117قانون
کارگروه تحول اداری دستگاه اجرایی مربوط برای تأیید. مذکور مشمول آن قانون هستند.
ب -تعیین قیمت تمامشده فعالیتها و خدمات واحدهای ز -واحد مجری :بخشی از یک دستگاه اجرایی که فعالیتها،
مجری تأییدشده و ارایه به شورا ،کمیسیون یا کارگروه تحول خدمات و محصوالت آن به روش قیمت تمام شده ،هزینه
اداری دستگاه اجرایی مربوط برای تأیید. تمامشده و یا هزینه سرانه قابل اداره و ارایه میباشد.
ج -تعیین شاخصها ،استانداردها و سازوکارهای نظارتی ح -تفاهمنامه :سند مورد توافق بین مدیر واحد مجری با
الزم برای کنترل کمیت و کیفیت فعالیت ،خدمات و مقام مجاز دستگاه اجرایی که شامل شرح فعالیت ،کمیت و
محصوالت واحدهای مجری. کیفیت ،دوره اجرا و قیمت تمامشده خدمات ،فعالیتها و
محصوالت ،زمانبندی تخصیص منابع ،انتظارات و سایر
تبصره -1در مواردی که امکان محاسبه قیمت تمامشده
شرایط مورد توافق براساس موافقتنامههای ابالغی از سوی
وجود ندارد ،محاسبه هزینه تمامشده یا سرانه فعالیت،
معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور
خدمات و محصوالت واحد مجری مالک عمل خواهد بود.
میباشد.
تبصره -2در محاسبه قیمت تمامشده خدمات ،محصوالت
ط -حساب واحد مجری :حسابی که توسط خزانه یا خزانه
و فعالیتها باید عالوه بر هزینههای پرسنلی ،هزینههای
معین استان ،حسب مورد با درخواست ذیحساب یا مسؤول
مصرفی و هزینههای تعمیر و نگهداری ،هزینههای اموال و
امور مالی دستگاه اجرایی ذیربط ،تحت سرفصل
سرمایهای نظیر ساختمانها و تجهیزات نیز محاسبه و در
حسابهای دولتی برای واحدهای مجری که دارای استقالل
تفاهمنامه لحاظ گردد.
مدیریتی ،اداری و مالی است ،افتتاح گردیده و انجام عملیات
ماده -4اجرای احکام این آییننامه توسط دستگاههای دریافت ،پرداخت و عملیات حسابداری مربوط با دستور مدیر
اجرایی از طریق واحدهای مجری به موجب تفاهمنامهای واحد مجری انجام میگیرد .استفاده از حساب موضوع این
خواهد بود که حسب مورد بین مقام ذیصالح دستگاه بند با دو امضاء (مدیر واحد مجری و فردی که طبق مفاد
اجرایی و مدیر واحد مجری منعقد میشود. ماده( )36قانون محاسبات عمومی کشور تعیین و منصوب
تبصره -به منظور انعقاد تفاهمنامه بین واحد مجری و میشود) مجاز خواهد بود.
دستگاه اجرایی ،معاونتهای توسعه مدیریت و سرمایه ماده -2دستگاههای اجرایی موظفند ظرف یک ماه و از
انسانی و برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور ،الگوی طریق واحدهای عملیاتی مستقل یا تابع خود و با اولویت
| 28رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -9واحدهای مجری موظفند تمامی حقوق و مزایای تفاهمنامه مذکور را تهیه و ابالغ خواهند نمود .دستگاههای
کارکنان رسمی ،پیمانی ،قراردادی و سایر نیروهای خود را اجرایی ملزم به رعایت الگوی تفاهمنامه میباشند.
در قالب قوانین و مقررات مربوط و احکام معطوف به عملکرد ماده -5مسئولیت تعیین مصادیق خدمات ،فعالیتها و
و کارآیی آنها محاسبه و پرداخت نمایند .در صورتی که محصوالت و راهبری و هدایت اجرای مفاد این آییننامه در
بخشی از کارکنان یادشده (حداکثر بیست درصد) را مازاد دستگاه اجرایی ،شورا ،کمیسیون یا کارگروه تحول اداری
تشخیصدهنده ،میتوانند آنها را در اختیار دستگاه اجرایی است که به ریاست باالترین مقام دستگاه تشکیل میگردد
ذیربط قرار دهند تا وفق قوانین و مقررات مربوط با آنها و میتواند نسبت به تشکیل کارگروه تخصصی اقدام نماید یا
رفتار شود. با استفاده از خدمات و ساز و کار موضوع ماده ( )19قانون
تبصره -1دستگاه اجرایی بخشی از اعتبار ناشی از قسمت مدیریت خدمات کشوری ،امور مربوط را انجام دهد.
اخیر ماده ( )9را با توجه به عملکرد واحد مجری پس از
ماده -6معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی
ارزیابی به منظور ایجاد انگیزه نیروی انسانی به واحد مجری
رییسجمهور و استانداریها موظفند در چارچوب
پرداخت میکند.
تفاهمنامه ،صددرصد مبلغ قرارداد واحد مجری در قالب
تبصره -2مبنای محاسبه در پرداخت حقوق و مزایای سقف تخصیص اعالمشده در موعد مقرر را به واحد مجری
قانونی ،دوره اجرای مندرج در تفاهمنامه میباشد و تعداد پرداخت نماید.
نیروی انسانی مورد نیاز برای ارایه خدمات واحد مجری،
تبصره -تخصیص اعتبار به میزان صددرصد به واحدهای
براساس تعداد پستهای سازمانی دارای تصدی یا براساس
مجری ،نباید موجب کاهش تخصیص اعتبار به دیگر
ضوابط و پستهای مندرج در درجهبندی واحدهای مربوط
واحدهای دستگاههای اجرایی شود.
و در هر حال توسط شورا ،کمیسیون یا کارگروه تحول اداری
دستگاه اجرایی با رعایت صرفه و صالح دستگاه اجرایی ماده -7دستگاه اجرایی موظف است ظرف یک ماه در
تعیین میشود. چارچوب قوانین و مقررات پولی و مالی ،نسبت به افتتاح
حساب بانکی به نام واحد مجری با امضای مدیر واحد مذکور
تبصره -3اختیارات و تعهدات به کارگیری هرگونه نیروی
و نماینده دستگاه اجرایی اقدام نماید .تمامی اعتبارات واحد
انسانی دیگر رأساً بر عهده واحد مجری ،براساس تبصره ماده
مجری در قالب تفاهمنامه به این حساب واریز و تمامی
( )8این آییننامه بوده و هیچگونه تعهدی متوجه
پرداختها از محل آن انجام میشود.
دستگاههای اجرایی ذیربط نخواهد بود.
ماده -8اعتبار مربوط به حقوق و مزایای مستمر نیروی
تبصره -4در به کارگیری و جذب نیروی انسانی جدید و
انسانی مجری که پس از انجام محاسبه قیمت تمامشده و
مورد نیاز توسط واحد مجری ،اولویت با نیروی انسانی شاغل
تنظیم تفاهمنامه ،بازنشسته ،بازخرید یا منتقل میشوند ،به
در دستگاه ذیربط یا سایر دستگاههای اجرایی کشور
منظور تأمین خدماتی که مسؤولیت آن را دارند از طریق
میباشد.
خرید خدمت ،در اختیار واحد مجری باقی میماند.
ماده -10افزایشهای قانونی حقوق و مزایای کارکنان واحد
تبصره -مدیران واحدهای مجری در انتخاب و به کارگیری
مجری در دوره اجرای تفاهمنامه ،به عنوان تعهدات دستگاه
نیروی انسانی ،باید مفاد تبصره ( )2ماده ( )13قانون
در تفاهمنامه منظور و توسط دستگاه اجرایی تأمین میشود.
مدیریت خدمات کشوری را رعایت نمایند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 29
را بر عهدهدارد .در صورت بروز اختالف میان واحد مجری و ماده -11مدیر واحد مجری میتواند در چارچوب
دستگاه اجرایی ،شورا ،کمیسیون یا کارگروه تحول اداری ،به تفاهمنامه ،صرفهجویی حاصل از تفاضل قیمت تمامشده،
عنوان مرجع تصمیمگیری و حل اختالف بوده و در صورت هزینه تمامشده یا هزینه سرانه و هزینههای قطعی را در
اثبات تخلف توسط واحد مجری ،صالحیت لغو قرارداد را همان دوره مالی برای ایجاد انگیزه و تشویق نیروی انسانی
خواهد داشت. شاغل بر اساس مفاد تبصرههای بندهای ( )5و ( )6ماده
ماده -15مسئولیت نظارت بر اجرای مفاد این آییننامه و ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری و دستورالعملهای
تحقق اهداف مورد انتظار در سطح ملی بر عهده معاونتهای ابالغی هزینه نماید.
توسعه مدیریت و سرمایهانسانی و برنامهریزی و نظارت ماده -12هزینههای ناشی از انعقاد تفاهمنامههای موضوع
راهبردی رییسجمهور و در سطح استان بر عهده این آییننامه و اعتبار موردنیاز برای اجرای تکالیف باقیمانده
استانداریها میباشد. دستگاه اجرایی ،نباید از مجموع اعتبارات هزینهای که در
تبصره -دستگاههای اجرایی و استانداریها موظفند هر بودجه مصوب ساالنه پیشبینی شده است ،تجاوز کند.
ششماه یکبار گزارش عملکرد خود را به معاونتهای توسعه ماده -13دستگاه اجرایی موظف است اقدامات پیشبینی
مدیریت و سرمایه انسانی و برنامهریزی و نظارت راهبردی نشده در طول دوره تفاهمنامه را به واحد مجری تکلیف
رییسجمهور ارایه نمایند. میشود ،تصریح و هزینه انجام آنها را محاسبه و پرداخت
این تصویبنامه در تاریخ 1389/7/11به تأیید مقام محترم نماید.
ریاست جمهوری رسیدهاست. ماده -14باالترین مقام دستگاه اجرایی یا نماینده وی
معاون اول رییسجمهور -محمدرضا رحیمی مسؤولیت نظارت بر اجرای مفاد تفاهمنامه در دستگاه متبوع
اصالح جزء (الف) بند ( )4آییننامه اجرایی ماده ( )16قانون مدیریت خدمات کشوری
(تصویبنامه شماره /119292ت46564هـ مورخ 90/6/13هیئت وزیران)
در جزء (الف) بند ( )4تصمیمنامه شماره 44913/163467 هیئت وزیران در جلسه مورخ 1390/5/30بنا به پیشنهاد
مورخ ،1389/7/22عبارت «احکام قانون مدیریت خدمات معاونت توسعه و سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد
کشوری» جایگزین عبارت «شاخصهای مصوب معاونت تبصره ( )2ماده ( )45قانون مدیریت خدمات کشوری-
توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور» میگردد. مصوب -1386تصویب نمود:
معاون اول رییسجمهور -محمدرضا رحیمی
| 30رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -17بهدستگاههای اجرایی اجازه داده میشود از طریق مناقصه و با عقد قرارداد با شرکتها و مؤسسات
غیردولتی براساس فعالیت مشخص ،حجم کار معین ،قیمت هر واحد کار و قیمت کل بهطور شفاف و مشخص
بخشی از خدمات موردنیاز خود را تأمین نمایند .در صورت عدم مراجعه متقاضیان ،اجازه داده میشود با رعایت
قانون برگزاری مناقصات و تأیید سازمان از طریق ترک تشریفات مناقصه اقدام گردد.
تبصره -شرکتهای موضوع این ماده حسب وظایف مربوط توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور یا وزارت
کار وامور اجتماعی تعیین صالحیت شده و درصورت تخلف از حکم این ماده لغو صالحیت میگردند.
ماده -18کارمندان بخشهای غیردولتی که براساس احکام پیشبینی شده در این قانون ،تمام و یا قسمتی از
وظایف و تصدی امور دولتی و سایر امور قابل واگذاری که حسب قوانین و مقررات مربوط معین خواهد شد را
عهدهدار میباشند ،کارکنان تحت پوشش کارفرمای غیر دولتی تلقی میگردند .دستگاههای اجرایی هیچگونه تعهد
و یا مسؤولیتی در قبال این کارمندان ندارند.
کارفرمایان این کارمندان موظفند با کارمندان تحت پوشش خود مطابق قانون کار وتأمین اجتماعی و سایر قوانین
و مقررات مربوطه رفتار نمایند و پاسخگوی مقامات و یا مراجع ذیصالح در این رابطه خواهند بود .دستگاههای
اجرایی موظفند درصورت تخلف کارفرمای بخش غیردولتی در احقاق حقوق کارمندان از محل ضمانتنامه دریافت
شده تعهدات کارمندان ذیربط را پرداخت نمایند.
واگذاری امور خدماتی و پشتیبانی دستگاههای اجرایی و تعیین تکلیف پستهای سازمانی مربوط
(تصویبنامه شماره 14/46مورخ 1379/1/31شورای عالی اداری)
( 1اصالحی مورخ -)1379/12/23وزارتخانهها ،سازمانها، کلیه وزارتخانهها ،سازمانها ،مؤسسات ،شرکتهای دولتی،
مؤسسات و شرکتهای دولتی و سازمانهایی که شمول شرکتها و سازمانهایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر
قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است ،موظفند آن دسته از امور نام است
عمومی و خدماتی خود را که در اجرای مصوبه شماره شورای عالی اداری در هشتاد و ششمین جلسه مورخ
/5435دش مورخ 1373/4/8شورای عالی اداری واگذار 1378/12/11در اجرای بند 2مصوبه شماره 14/101
ننمودهاند ،از طریق عقد قرارداد با اشخاص حقوقی به بخش مورخ 1378/5/27و به منظور تحدید تشکیالت دولت و
غیردولتی و یا شهرداریها واگذار و با خروج طبیعی کاهش نیروی انسانی آن در بخشهای خدماتی و
مستخدمین رسمی شاغل در امور مذکور از خدمت دولت، غیرتخصصی و فراهم نمودن زمینههای واگذاری امور
نسبت به حذف پستهای سازمانی آنان اقدام نمایند. عمومی و خدماتی به بخش غیردولتی بنابر پیشنهاد سازمان
امور اداری و استخدامی کشور تصویب نمود:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 33
-2ایثارگران از شمول احکام این مصوبه مستثنی بوده و تبصره -1عناوین مشاغل قابل واگذاری با توجه به اصالحات
دستگاهها ی مزبور نسبت به ادامه اشتغال آنان به استناد به عمل آمده به شرح پیوست میباشد.
تبصره ( )2بند ( )1این مصوبه اقدام و با ارایه آموزشهای تبصره -2پستهای سازمانی و مشاغل موضوع این
الزم موجبات اشتغال آنان را در سایر بخشهای دستگاه از تصویبنامه در حوزه دفاتر وزرا و معاونان رییسجمهور،
طریق انتصاب در پستهای تصدی و یا تغییرعنوان استانداران ،معاونان وزرا و همطرازان آنها از شمول این
پستهای سازمانی فراهم خواهند آورد و یا با ایجاد تصویبنامه خارج میباشند.
پستهای سازمانی با نام نسبت به تداوم اشتغال آنان اقدام
همچنین دستگاهها ی اجرایی در موارد استثنا که تداوم
خواهند نمود.
پستهای سازمانی و مشاغل موضوع این تصویبنامه را به
تبصره -در صورتی که ایثارگران ،داوطلب استفاده ازمزایای دالیل امنیتی و یا ضرورتهای اجتناب ناپذیر ضروری
این مصوبه باشند مشمول این مصوبه خواهند بود. تشخیص دهند دالیل مربوط را قبل از اتمام مهلت مقرر در
-3در واگذاری خدمات موضوع بند ( )1الزم است ضمن این بند به همراه آخرین اطالعات از تعداد پستهای
رعایت شرایط و ضوابط مناقصه عمومی ،جنبههای حفاظتی، سازمانی و تعداد شاغلین مربوط به سامان امور اداری و
اقتصادی و سایر جوانب امر مورد مالحظه قرارگیرد. استخدامی کشور منعکس خواهند نمود تا نسبت به اینگونه
-4دستگاهها موظفند در واگذاری امور به بخش غیردولتی، پستهای سازمانی و شاغلین آنها تصمیمگیری گردد.
حتیاالمکان تامین لوازم و تجهیزات را نیز به عهده طرف تبصره ( 3اصالحی مورخ -)1379/12/23دستگاههای
قرارداد گذاشته و لوازم و تجهیزات دولتی مرتبط با این امور اجرایی موظفند با رعایت مفاد تبصره ( ،)2پستهای
را با رعایت ضوابط به فروش رسانند. سازمانی شاغالن مشاغل مزبور را به «پست بانام شاغل»
-5دستگاهها میتوانند در مورد واگذاری اموری که در تبدیل و پس از خروج از خدمت شاغالن پستهای مذکور
پیوست مصوبه ذکر نشدهاند و نیز فعالیتهای اصلی و به صورت طبیعی ،این پستها را از مجموعه پستهای
تخصصی خود پیشنهاد الزم را به سازمان اموراداری و سازمانی حذف نمایند .این دسته از پستهای سازمانی قابل
استخدامی کشور ارایه و پس از تایید نسبت به واگذاری آن تبدیل به پستهای سازمانی دیگر نخواهند بود و هر گونه
اقدام نمایند. استخدام رسمی و پیمانی (یا عناوین مشابه) در این پستها
ممنوع میباشد.
( 6اصالحی مورخ -)1383/7/7وزارت کار و امور اجتماعی
مکلف است نسبت به بررسی ،طبقه بندی (رتبه بندی) و تبصره ( 4الحاقی مورخ -)1379/12/23سنوات خدمت
تأیید صالحیت شرکتهای خدماتی اقدام و فهرست شاغالن پستهای سازمانی بانام موضوع تبصره ( ،)3از 30
شرکتهای واجد شرایط را به کلیه دستگاههای اجرایی اعالم سال فراتر نخواهد رفت و دستگاههای اجرایی موظفند
نماید .دستگاههای دولتی موظفند با این گونه شرکتها از سازوکارهای تشویقی مناسب را با توجه به قوانین ،مقررات
طریق مناقصه قرارداد منعقد نمده و در صورت مشاهده هر و تسهیالت پیشبینی شده در قانون برنامه سوم توسعه برای
گونه تخلف از سوی آنها موضوع را به اطالع وزارت کار و خروج از خدمت این افراد از طریق بازخریدی و بازنشستگی
امور اجتماعی برسانند تا نسبت به تجدیدنظر در صالحیت زودرس فراهم نمایند.
آنها اقدام نمایند .وزارت کار و امور اجتماعی موظف است
| 34رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-8دولت مسئولیت نظارت بر حسن اجرای واگذاری امور، فهرست شرکتهای لغو صالحیت شده را به کلیه دستگاهها
متناسب بودن هزینهها با اعتبارات مربوط به پستهای اعالم نماید.
محذوف و رعایت جنبههای امنیتی ،حفاظتی و ...را به عهده تبصره -1وزارت کار و امور اجتماعی مکلف است نسبت به
خواهد داشت. فراهم نمودن زمینه الزم برای واگذاری تدریجی فعالیتهای
تبصره -کلیه پرداختهای مربوط به اینگونه قراردادها از مربوط به تعیین صالحیت و طبقه بندی شرکتهای
محل فصل دوم اعتبارات جاری دستگاههای اجرایی صورت خدماتی به بخش غیردولتی و انجمنهای صنفی مربوط
خواهد گرفت. حداکثر تا پایان سال 1383اقدام نماید.
-9سازمان امور اداری و استخدامی کشور مسئول نظارت بر تبصره -2سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور میتواند در
حسن اجرای مصوبه است و در ارایه پیشنهادها و انجام صورت مشاهده هر گونه تخلف از سوی دستگاههای اجرایی
اقدامات اداری و استخدامی برای دستگاههای اجرایی یا شرکتهای خدماتی طرف قرارداد ،مراتب را برای
همچون صدور مجوزهای استخدامی و ایجاد پستهای رسیدگی و اقدام قانونی به ترتیب به وزارت امور اقتصادی و
سازمانی با توجه به مفاد این مصوبه اقدام خواهد نمود. دارایی و وزارت کار و امور اجتماعی اعالم نماید.
-10این مصوبه جایگزین مصوبه شماره /5435دش مورخ تبصره -3بررسی و تعیین صالحیت شرکتهای خدماتی
1373/4/8شورای عالی اداری میگردد. رایانهای موضوع بندهای ( )2و ( )3تصویبنامه هیئت وزیران
محمد باقریان توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور (دبیرخانه
شورای عالی انفورماتیک) انجام میشود.
پیوست :فعالیتهای خدماتی و پشتیبانی مورد نظر
-7در تنظیم متن قراردادها میباید ترتیبی اتخاذ شود که
مصوبه ،دربرگیرنده پستهای سازمانی زیر میباشند:
رعایت الزامات قانون کار و پاسخگویی در برابر شکایات
الف -امور نقلیه :راننده ،کمک راننده ،مکانیک ،تعمیرکار، کارکنان خدماتی متوجه شرکت طرف قرارداد باشد و
رنگ کار ،صافکار ،مسئول امور نقلیه -متصدی امور نقلیه. دستگاهها ی اجرایی هیچگونه تعهدی در مورد امور
ب -امور چاپ و انتشارات :صحاف ،حروفچین ،غلط گیر، استخدامی ،رفاهی و پرداختهای کارکنان موصوف نداشته
ماشینچی ،مسئول چاپ و تکثیر ،متصدی چاپ و تکثیر، باشند.
خطاط. تبصره -1قرارداد باید برای انجام حجم مشخصی از خدمات
ج -امور آشپزخانه :آشپز ،کمک آشپز ،مسئول و متصدی تنظیم و منعقد گردد و دستگاهها مجاز به تنظیم قرارداد
آبدارخانه ،بوفه و رستوران. برای به کارگیری تعداد مشخصی نیروی انسانی برای یک
فعالیت مشخص نمیباشند.
د -امور خدمات عمومی و تاسیساتی :ماشیننویس،
تبصره -2سازمان امور اداری و استخدامی کشور عنداللزوم
پیشخدمت ،نظافتچی ،مسئوالن و متصدیان و تعمیرکاران
دستورالعملهای مربوط را با همکاری وزارت کار و امور
ساختمان ،برق و تأسیسات.
اجتماعی تهیه و ابالغ خواهد نمود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 35
قرارداد مستقیم با دستگاههای اجرایی ممنوع است و صدور یخشنامه به تمامی دستگاههای اجرایی کشور
و تخصیص شناسه به آنان امکانپذیر نیست. با عنایت به لغو مصوبه مهرآفرین طی تصویبنامه شماره
-4برای ان دسته از دستگاههای اجرایی که به استناد /130945ت48702هـ مورخ 1392/07/28هیأت وزیران و
مصوبات ملغیاالثر هیأت وزیران نسبت به انعقاد قرارداد با ملغیاالثر شدن مصوبه شماره /213471ت47643هـ مورخ
کارکنان شرکتهای پیمانکاری خصوصی طرف قرارداد اقدام 1390/11/1هیأت وزیران بر اساس نظر رییس مجلس
نمودهاند ،انعقاد قرارداد جدید با شرکتهای پیمانکاری در شورای اسالمی به علت مغایرت صریح با ماده ( )18و تبصره
اجرای ماده ( )17قانون مدیریت خدمات کشوری برای انجام ذیل ماده ( )32قانون مدیریت خدمات کشوری و همچنین
بخشی از خدمات مورد نیاز به صورت همزمان (حفظ در پاسخ به استعالمهای به عمل آمده از سوی دستگاههای
کارکنان تبدیل وضعیت یافته و عقد قرارداد مجدد با اجرایی مبنی بر چگونگی تداوم فعالیت شرکتهای
شرکتهای پیمانکاری) مجاز نیست. پیمانکاری و یا عقد قرارداد جدید با اینگونه شرکتها و نیز
انعقاد قرارداد با شرکتهای پیمانکاری در صورتی که زمینه تعیین وضعیت نیروهای شرکتی تبدیل وضع شده ،به منظور
ساماندهی نیروهای تبدیل وضع شده (شرکتی) در ایجاد وحدت رویه و رعایت الزامات قانونی ،موارد زیر ابالغ
شرکتهای پیمانکاری طرف قرارداد با دستگاه اجرایی فراهم میشود:
شود و ارتباط مستقیم آنها با دستگاه قطع گردد ،به صورت ( -1به موجب دادنامه شماره 165مورخ 1400/1/24هیئت عمومی
جزیی یا کلی امکانپذیر است .حفظ توأم نیروهای شرکتی دیوان عدالت اداری ابطال شد).
تبدیل وضعیت یافته و انعقاد قرارداد با شرکتهای -2تغییر شغل نیروهای شرکتی تبدیل وضعیت یافته برای
پیمانکاری مغایر قانون و سیاستهای مندرج در اسناد سایر مشاغل و همچنین تبدیل وضع یا استخدام آنها برای
باالدستی مبنی بر متناسبسازی و کوچکسازی دولت و تصدی پستهای سازمانی مصوب ،صرف ًا با رعایت عدالت
موجب افزایش هزینه و تضییع حقوق ملی است. استخدامی و در یک فضای رقابتی و رعایت شرایط احراز
-5در صورتی که دستگاههای اجرایی با رعایت بند ( )4این مشاغل ،از طریق شرکت در آزمونهای استخدامی و با
بخشنامه و مستند به ماده ( )17قانون مدیریت خدمات رعایت ماده ( )44قانون مدیریت خدمات کشوری امکانپذیر
کشوری برای تأمین خدمات موضوع این ماده قصد استفاده است.
از خدمات شرکتها و موسسات غیردولتی را داشته باشند، -3با توجه به اینکه مصوبات هیأت وزیران برای تبدیل وضع
موظفند موارد ذیل را رعایت نمایند: نیروهای شرکتهای پیمانکاری بخش خصوصی به قرارداد
الف (اصالحی بخشنامه 1294318مورخ -)1396/5/2قراردادها از کار معین (مشخص) یا کارگری دستگاههای اجرایی از جمله
طریق مناقصه و فراخوان عمومی منعقد گردد و در صورت مصوبه شماره /213471ت47643هـ مورخ 1390/11/1
عدم مراجعه متقاضیان واجد شرایط ،ترک تشریفات مناقصه هیأت محترم وزیران و اصالحات بعدی آن توسط رییس
با رعایت قانون برگزاری مناقصات و تأیید سازمان مدیریت محترم مجلس شورای اسالمی مغایر قانون شناخته شده
و برنامهریزی استان مربوط امکانپذیر است. است ،هر گونه تبدیل وضع نیروها از شرکتی پیمانکاری به
| 36رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
بدیهی است ،شرکت خصوصی طرف قرارداد صرف ًا متهد به ب -انعقاد قرارداد بر اساس فعالیت مشخص ،حجم کار
انجام شرح خدمات مذکور در قرارداد (بر اساس بند "ب" این معین ،قیمت هر واحد کار و قیمت کل به طور شفاف و
بخشنامه) میباشد و مباحث نیروی انسانی مربوط به شرکت مشخص انجام شود.
خصوصی طرف قرارداد است و دستگاه اجرایی هیچگونه ج -در قراردادها به هیچ وجه به موضوع نیروی انسانی،
ارتباط و تعهدی در این زمینه نخواهد داشت. بکارگیری افراد ،حقوق و مزایای کارکنان شرکت خصوصی،
محمود عسکری آزاد تعداد آنها و موارد مشابه اشاره نشود.
ماده -19دستگاههای اجرایی بهمنظور ارتقاء مستمر در کیفیت و کمیت ارائه خدمات خود مجاز خواهند بود،
برای انجام خدمات مشاورهای در زمینههای توسعه مدیریت نظیر استقرار نظامهای نوین مدیریتی ،بازنگری و
پاالیش وظایف و مأموریتها و ساختارهای تشکیالتی ،توسعه و مدیریت سرمایههای انسانی و فنآوریهای نوین
اداری با مراکز آموزشی ،پژوهشی ،دولتی و مؤسسات خصوصی تأیید صالحیت شده توسط سازمان ،با رعایت
مقررات ذیربط عقد قرارداد نمایند.
"دستورالعمل تشخیص صالحیت مشاوران خدمات مدیریتی به تمامی دستگاههای اجرایی مشمول ماده ( )5قانون
و بهرهوری" ،ابالغ و جایگزین بخشنامه مذکور میگردد. مدیریت خدمات کشوری
فصل اول :کلیات در اجرای ماده ( )19قانون مدیریت خدمات کشوری مبنی
بر مجاز بودن دستگاههای اجرایی کشور برای عقد قرارداد با
ماده -1هدف:
مؤسسات خصوصی تأیید صالحیت شده توسط این سازمان
هدف از تدوین و اجرای این دستورالعمل ،تعیین فرایند جهت انجام خدمات مشاورهای در زمینههای توسعه
تأیید ارائهدهندگان و تأمینکنندگان صالحیتدار خدمات مدیریت ،ساختار و تشکیالت ،توسعه سرمایهانسانی و
مشاوره مدیریتی برای دستگاههای اجرایی کشور و حمایت فنآوریهای نوین اداری ،بهبود کیفیت و ارتقای بهرهوری
از حقوق حرفهای مشاوران مدیریت به عنوان یکی از الزامات دستگاههای اجرایی و نظر به پیشبینی صورتگرفته در
توسعه است. قالب تبصره 1ماده 3و همچنین بند 20-1ماده 20
ماده -2کاربرد: دستورالعمل تشخیص صالحیت مشاوران خدمات مدیریتی
و بهرهوری ،موضوع بخشنامه شماره 122135تاریخ
مقررات این دستورالعمل برای تشخیص صالحیت مشاوران
1397/3/13این سازمان مبنی بر بازنگری تخصصهای
خدمات مدیریتی به کار میرود که برای انجام پروژههای زیر
مدیریتی مندرج در بخشنامه و بهبود آن ،به پیوست
گواهینامه دریافت میکنند:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 37
مالکیتهای صنعتی به ثبت رسیده و مالکیت آن متعلق به الف :تمام یا بخشی از منابع مالی آنها از بودجه عمومی
اشخاص حقیقی یا حقوقی است .ب) مراکز آموزشی و دولت (کشور) تأمین شده باشد.
پژوهشی دولتی و غیردولتی ،ج) مراکز دولتی که مجاز به ب :طرحهایی که تأمین مالی آنها ،در داخل یا خارج کشور،
ارائه خدمات مشاوره مدیریتی و بهرهوری میباشند. نیاز به تضمین یا تسهیالت دولتی داشته اشد.
(اصالحی بخشنامه شماره 242339مورخ )1399/5/14
ماده -3تعاریف:
-3-2تخصص :عبارت است از یک یا چند شاخه از علوم و
فنون که به لحاظ علمی و اجرایی ،در یک زمینه کاری قرار واژگانی که در این دستورالعمل بهکار برده شده به شرح زیر
گرفته است .در این دستورالعمل ،خدمات مدیریتی در 6 تعریف میشوند:
تخصص به شرح جدول شماره ( ،)1با در نظر گرفتن اهم -3-1مشاور :شامل :الف) شرکتهای مشاوره بخش
خدمات و رشتههای تحصیلی مورد قبول در هر یک از این خصوصی و تعاونی ایرانی که بر اساس قوانین و مقررات
تخصصها خواهد بود. جمهوری اسالمی ایران در اداره کل ثبت شرکتها و
جدول شماره ( :)1اهم خدمات و رشتههای تحصیلی حسب تخصص مورد نیاز
-3-10سرگروه :کارشناسی که دارای حداقل امتیاز حرفهای تبصره -کمیته تشخیص صالحیت (موضوع ماده 19این
الزم از مندرجات جدول شماره 2برای پایه مورد نظر و سایر دستورالعمل) ،میتواند تغییرات الزم را همه ساله در عناوین
شرایط الزم بوده و سرپرستی فعالیتهای مشاورهای مربوط تخصصهای خدمات مشاوره مدیریت و رشتههای تحصیلی
به تخصص مورد تقاضا را در شرکت برعهده داشته باشد. متناسب با نیاز و شرایط و تغییرات برنامههای دانشگاهی
-11-3هزینه بررسی صالحیت :مبلغی است که برای اعمال نماید.
بررسی صالحیت متقاضیان دریافت گواهینامه خدمات -3-3خدمات مشاوره :عبارت است از مجموعه فعالیتها و
مشاوره مدیریتی و بهرهوری و پایش عملکرد آنها ،طبق خدماتی که مشاور میتواند متناسب با تخصص ارائه دهد.
قانون بودجه سالیانه کشور و متناسب با پایه درخواستی در -3-4تشخیص صالحیت :فرآیندی است که طی آن توان
هر تخصص ،در هنگام ارائه درخواست از متقاضیان اخذ تخصصی مشاور بر اساس این دستورالعمل ارزیابی و تعیین
میگردد( .الحاقی به موجب بخشنامه شماره 242339مورخ میشود.
)1399/5/14
-3-5سازمان :در این دستورالعمل منظور "سازمان اداری و
فصل دوم :صالحیت حرفهای افراد امتیازآور استخدامی کشور" است.
ماده -4شرایط عمومی احراز صالحیت افراد امتیازآور: -3-6پایه :عددی است که توان مشاور را در هر تخصص
-4-1تابعیت جمهوری اسالمی ایران را داشته باشد. نشان میدهد و بر اساس آن مبلغ حداکثر برآورد کار و یا
حقالزحمه مشاور مشخص میشود .سازمان ،مشاورن را در
-4-2دارای مدرک تحصیلی حداقل لیسانس یا معادل آن
سه پایه؛ سه ،دو یک رتبهبندی میکند.
مرتبط با تخصص و رشتهها تحصیلی مورد نظر طبق جدول
شماره 1باشد. -3-7سقف کار یا حقالزحمه :حداکثر مبلغ یا حقالزحمهای
میباشد که یک مشاور با توجه به تعداد حداکثر کارهای
-4-3محروم از حقوق اجتماعی موضوع ماده 26قانون
قابل اجرا در یک پایه از هر تخصص میتواند دریافت کند.
مجازات اسالمی نباشد.
-3-8فرد امتیازآور :کارشناسی است که حداقل امتیاز
-4-4رابطه استخدامی (رسمی ،پیمانی ،قراردادی و عناوین
حرفهای الزم از مندرجات جدول شماره 2برای پایه مورد
مشابه) با دستگاههای اجرایی نداشته باشد.
نظر را کسب نموده و فعالیتهای مرتبط با تخصص مورد
-5-4ممنوعیت مداخله در معامالت دولتی ،موضوع الیحه تقاضا را با همکاری گروه به عهدهدارد.
قانونی راجع به منع مداخله وزرا ،نمایندگان مجلس و
-3-9گروه :دربرگیرنده افرادی با عناوین سرگروه و
کارمندان دولت در معامالت دولتی و کشوری نداشته باشد.
امتیازآوران میباشند که برای انجام خدمات مشاورهای در
تبصره :1برای افراد امتیازآور معرفی شده از سوی مراکز یک تخصص تشکیل شده است.
آموزشی و پژوهشی دولتی و غیردولتی ،داشتن مدرک
تحصیلی دکتری با درجه علمی حداقل دانشیار در رشتههای
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 39
-5-1تعیین امتیاز حرفهای افراد امتیازآور بر اساس جدول مرتبط با تخصص و رشتههای تحصیلی مندرج در جدول
2و با توجه به پایه و تخصص مورد تقاضا توسط شرکت ( )1بخشنامه الزامی میباشد( .الحاقی به موجب بخشنامه
مورد محاسبه قرار میگیرد. شماره 242339مورخ )1399/5/14
-5-2افراد امتیازآور معرفی شده توسط شرکتهای تبصره :2رعایت بندهای 4-4و 5-4برای افراد امتیازآور
متقاضی دریافت گواهینامه مشاوره ،همزمان نمیتوانند به معرفی شده از سوی مراکز دولتی ،الزامی نیست( .الحاقی به
عنوان فرد امتیازآور گروه در بیش از یک مشاور حقوقی به موجب بخشنامه شماره 242339مورخ )1399/5/14
ارایه خدمات مشاوره مدیریت پردازند. ماده -5شرایط اختصاصی احراز صالحیت افراد امتیازآور:
1برای فارغالتحصیالن در رشتههای غیرمرتبط ،دارا بودن 5سال سابقه کار و تجربه در تخصصهای مندرج در جدول شماره ()1
قابل جایگزینی خواهد بود.
2دورههای توسعه تخصصی به دورههایی اطالق می شود که فرد متقاضی اخذ گواهینامه مشاوره مدیریتی ،متناسب با تخصص مورد
تقاضا گذرانده است .دوره های تخصصی و مهارتی مربوط به مشاوره از قبیل مدیریت منابع انسانی ،مدیریت مالی ،مدیریت بازاریابی،
| 40رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مدیریت کیفیت و بهرهوری ،مدیریت استراتژیک ،طراحی ساختارهای سازمانی و ...بوده که این دورهها توسط تشکلهای حرفهای،
شرکتها و مؤسسات آموزشی مجاز برگزار میگردد.
3فعالیتهای حرفه ای باید در راستای تخصص مورد تقاضا باشد .این بخش پس از تأیید سازمان امتیازدهی خواهد شد.
-کیفیت پروژههای قبلی انجام شده توسط مشاور. فصل سوم :تشخیص صالحیت مشاوران
-تجربه کاری مشاور ماده -6گواهینامه صالحیت حرفهای:
-امکانات پشتیبانی مدرکی است که پس از موفقیت در کسب امتیازات تخصصی
ماده -10شرایط عمومی رتبهبندی مشاوران: و حرفهای و همچنین تعهد و رعایت اخالق حرفهای و سایر
مواردی که در این دستورالعمل تعیین شده است ،به
-10-1انجام خدمات مشاوره در اساسنامه شرکت قید و یا
اشخاص حقوقی داده میشود و فقط نشاندهنده صالحیت
به تشخیص سازمان از مفاد اساسنامه شرکت قابل احراز
حرفهای مشاور در حوزه مشاوره مدیریت در تخصص مورد
باشد.
تقاضا است .ارائه خدمات مشاورهای موضوع این
تبصره :درخواست گواهینامه خدمات مشاوره مدیریتی و دستورالعمل ،فقط با داشتن گواهینامه مشاوره خدمات
بهرهوری مراکز آموزشی و پژوهشی دولتی و غیردولتی مدیریت امکانپذیر میباشد .گواهی صالحیت حرفهای در
(مانند دانشگاهها)؛ در صورت داشتن دانشکده ،گروه سه پایه؛ ( )2( ،)3و ( )1برای مدت 4سال صادر میشود
آموزشی و یا پژوهشکده مرتبط با تخصصهای مورد اشاره که شرایط صدور آنها مطابق جدول شماره ( )3است.
در جدول شماره ( )1دستورالعمل مورد بررسی قرار خواهند
ماده -7مرجع تشخیص صالحیت مشاوران:
گرفت( .الحاقی به موجب بخشنامه شماره 242339مورخ
)1399/5/14 تشخیص صالحیت مشاوران از سوی سازمان صورت
میگیرد.
-10-2به موارد مذکور در ماده 20قانون مجازات اسالمی
محکوم نشده باشند. ماده -8تعیین صالحیت مشاوران:
-10-3دارا بودن مدرک تحصیلی حداقل لیسانس یا معادل سازمان ،مشاوران را در قالب ضوابط این دستورالعمل ،در
آن برای سهنفر افراد امتیازآور معرفی شده از سوی شرکت، پایههای؛ ( )2( ،)3و ( )1در هر تخصص تعیین صالحیت
مدیرعامل و اعضاء هیئت مدیره شرکت ضروری است .امتیاز میکند.
افراد امتیازآور معرفیشده بر اساس موارد مندرج در جدول تبصره -هر مشاور میتواند با معرفی افراد واجد شرایط بر
شماره 2محاسبه خواهد شد. اساس ضوابط این دستورالعمل در یک ،چند یا تمامی
-10-4دارا بودن شرایط مندرج در جدول شماره ()3 تخصصها تشخیص صالحیت شود .حداقل شرط الزم برای
تبصره -شرکتهای مشاورهای ،مدیران و کارکنان آن این کار ،معرفی 3نفر افراد امتیازآور به ازای هر تخصص
مشمول ممنوعیت مداخله در معامالت دولتی موضوع الیحه میباشد.
قانونی راجع به منع مداخله وزراء ،نمایندگان مجلس و ماده -9عوامل مؤثر بر رتبهبندی مشاوران عبارتند از:
کارمندان دولت در معامالت دولتی و کشوری نباشند.
-نیروی انسانی متخصص (افراد امتیازآور).
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 41
صورت داشتن نوآوری و ابتکار ( 20امتیاز) با تأیید سازمان ماده -11امتیاز مربوط به کیفیت تجربه کاری شرکت
محاسبه میگردد. متقاضی تشخیص صالحیت:
ماده -12شرایط الزم برای تشخیص صالحیت مشاوران: امتیاز مربوط به کیفیت تجربه کاری شرکت متقاضی
حداقل شرایط الزم برای تشخیص صالحیت مشاوران بر تشخیص صالحیت پایههای ؛ 2 ،1و ،3با اجرای حداقل 3
اساس جدول شماره 3تعیین میگردد. پروژه و بر اساس رعایت زمانبندی اجرای هر پروژه (5
امتیاز) ،ارائه خروجی و نتایج اصلی پروژه ( 25امتیاز) و در
جدول شماره ( :)3حداقل شرایط الزم برای تشخیص صالحیت مشاوران
* امتیازات بخش کیفیت تجربه کاری شرکت بر اساس موارد مندرج در ماده 11مورد محاسبه قرار میگیرد ،به گونهای که هر پروژه
دارای 50امتیاز بوده و با توجه به عملکرد شرکت متقاضی ،مورد ارزیابی و امتیازدهی قرار خواهد گرفت.
| 42رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
گروههای معرفی شده و همچنین شرکت ،به شرکت تبصره -1اشتغال به کار تمام وقت افراد امتیازآور در شرکت
متقاضی گواهینامه پایه دو اعطاء خواهد شد. به استثناء اعضاء هیئت علمی دانشگاهها ضروریست.
تبصره -4در صورت معرفی دو گروه از سوی شرکتهای تبصره -2شرکتهای متقاضی تشخیص صالحیت،
متقاضی دریافت گواهینامه مشاورهای در هر تخصص و می توانند در تیم امتیازآور خود (غیر از سرگروه) ،صرف ًا یک
کسب حد نصاب امتیازات پایه دو ،از سوی هر کدام از نفر بازنشسته و صرف ًا یک نفر از بین این افراد عضو هیئت
گروههای معرفیشده و همچنین شرکت ،به شرکت متقاضی علمی دانشگاهها انتخاب نمایند.
گواهینامه پایه یک اعطاء خواهد شد. تبصره -3در صورت معرفی دو گروه از سوی شرکتهای
ماده -13محاسبه و سنجش امتیاز امکانات بشتیبانی بر متقاضی دریافت گواهینامه مشاورهای در هر تخصص و
اساس جدول شماره ( )4محاسبه خواهد شد. کسب حد نصاب امتیازات پایه سه ،از سوی هر کدام از
* اسناد و مدارک رسمی قابل ارائه به منظور اثبات مالکیت میبایستی متعلق به مؤسسه خدمات مشاوره ،یا سهامداران مؤسسه
خدمات مشاوره باشد.
گواهینامه ،جهت تمدید آن اقدام نمایند .بدیهی است در ماده -14حداکثر مبلغ ریالی در دست اجرای همزمان برای
صورت عدم تمدید ،گواهینامه شرکت مشاورهای ابطال شرکتهای دارای گواهینامه مشاوران مدیریتی پایههای
خواهد شد. سه ،دو و یک به ترتیب معادل سه ،پنج و هشت برابر سقف
-15-2در صورتی که بعد از 4سال افراد امتیازآور شرکت معامالت متوسط مندرج در قانون برگزاری مناقصات مصوب
دارای گواهینامه ،تغییر نکرده و شرکت مالیات یا حق بیمه هیئت وزیران تعیین میگردد .در صورتی که ارزش ریالی
تکلیفی افراد را با رعایت قوانین و مقررات پرداخت کرده پروژه بیش از هشت برابر سقف معامالت متوسط باشد ،با
باشد ،با درخواست شرکت متقاضی ،تمدید گواهینامه توجه به ظرفیت پایهای شرکتهای مشاوره مدیریتی ،به
صورت میگیرد .بدیهی است در صورت تغییر افراد امتیازآور، صورت مشارکتی (کنسرسیوم) قابل انجام خواهد بود.
فرآیند ارزیابی و مصاحبه برای افراد جدید مطابق جدول ماده -15شرایط تمدید گواهینامه صالحیت حرفهای
شماره ( )2صورت خواهد گرفت. مشاور:
ماده -16دستگاههای اجرایی کشور و شرکتهای دارای -15-1متقاضیان تمدید گواهینامه صالحیت خدمات
گواهینامه مشاورهای مکلف هستند یک نسخه از قرارداد مشاوره مدیریتی ،بایستی حداقل 2ماه پیش از پایان اعتبار
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 43
کمیته تشخیص صالحیت مشاوران در محل سازمان با منعقده فیمابین را حداکثر ظرف یک ماه پس از عقد
اهداف و وظایف زیر تشکیل خواهد شد: قرارداد ،به سازمان ارسال نمایند.
-20-1پیشنهاد بازنگری و بهبد دستورالعمل. ماده -17فرایند درخواست و تقاضای بررسی صالحیت،
-20-2بررسی و تعیین تیم تخصصی رای اجرا و انجام بررسی مدارک و مستندات و تأیید صالحیت و تعیین پایه
مصاحبه از متقاضیان تشخیص صالحیت. مشاوره از طریق سامانه الکترونیکی مستقر در سازمان انجام
میگردد.
تبصره -تصمیمات این کمیته با نظر اکثریت آرا قابل اجرا
میباشد. ماده -18انتشار فهرست مشاوران تشخیص صالحیت شده:
ماده -21رسیدگی به موارد نقض دستورالعمل از سوی فهرست مشاوران تشخیص صالحیت شده هر ماه به
شرکتهای دارای گواهینامه مشاورهای: روزآوری شده و در وبسایت اینترنتی سازمان درج میشود.
رسیدگی به موارد مذکور بر عهده کمیته تشخیص صالحیت این فهرست شامل اطالعات زیر است:
بوده و برحسب نوع نقض ،جریمه درنظر گرفته شده میتواند نام و مشخصات هر یک از مشاوران ذیصالح در هر یک از
شامل؛ اخطار کتبی ،کاهش حداکثر قیمت کارهای همزمان تخصصها ،پایه ،گروه تخصصی.
در دست اجرا ،محرومیت موقت (از یک تا سه سال) از ارجاع
ماده -19اعضای کمیته تشخیص صالحیت:
کار و یا لغو گواهینامه تشخیص صالحیت باشد .موارد نقض
عبارتند از: ترکیب اعضای کمیته تشخیص صالحیت مشاوران به صورت
زیر میباشد:
-21-1ارائه اطالعات خالف واقع در مراحل تشخیص
صالحیت و یا ارجاع کار. -19-1معاون نوسازی اداری (رییس کمیته).
-21-2عدم ارسال قراردادهای منعقده با دستگاههای -19-2رییس امور مدیریت عملکرد و ارتقای فرهنگ
اجرایی سازمانی (دبیر کمیته).
-21-3عدم جایگزینی فرد مناسب در مدت سه ماه در -19-3نماینده سازمان ملی بهرهوری ایران.
صورت خروج فرد امتیازآور -19-4دو نفر کارشناس خبره در امور مشاوره مدیریت به
-21-4پذیرش کار توسط مشاور بیش از ظرفیت مجاز پیشنهاد رییس کمیته و تأیید رییس سازمان.
ماده -22تغییرات این دستورالعمل با ابالغ رییس سازمان -19-5حداکثر دو نفر کارشناس خبره از مرتبطترین
اعمال میشود. تشکلهای حرفهای یا صنفی مربوط ،به عنوان نمایندگان
تشکلهای ذیربط ،به پیشنهاد رییس کمیته و تأیید رییس
ماده -23این دستورالعمل در ( )23ماده و ( )8تبصره
سازمان.
تنظیم گردیده و دستورالعملهای تشخیص صالحیت
مشاوران خدمات مدیریتی قبل از این تاریخ ملغی میشوند. ماده -20وظایف و اختیارات کمیته تشخیص صالحیت:
جمشید انصاری
| 44رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -20دستگاههای اجرایی مکلفند بهمنظور ایجاد انگیزه و افزایش کارآیی و بهرهمندی از فکر و اندیشه و
خالقیت کارمندان ذیربط خود ساز و کار مناسب برای جلب مشارکت کارمندان و دریافت پیشنهادها و اثرگذاری
آن در تصمیمگیریها را فراهم آورند .نظام پیشنهادها و نحوه پرداخت پاداش براساس آییننامهای خواهد بود که
با پیشنهاد سازمان بهتصویب هیأت وزیران میرسد.
د -تعیین و تصویب سایر اعتبارات مربوط در راستای وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در
آموزش ،فرهنگسازی ،بهبود ،مشاوره و غیره. جلسه مورخ 1388/10/13بنا به پیشنهاد معاونت توسعه
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد ماده
ماده -4شورای تحول اداری موظف است برای حفظ حقوق
( )20قانون مدیریت خدمات کشوری-مصوب -1386و با
معنوی و مالکیت فکری پیشنهاددهندگان نسبت به ایجاد
رعایت جزء (ط) بند ( )1تصویبنامه شماره
بانک اطالعاتی الکترونیکی با درج مشخصات کامل پیشنهاد
/158795ت38856هـ مورخ 1386/10/1موافقت نمودند:
ارایه شده و سایر موارد مربوط اقدام نماید.
ماده -1نظام پیشنهادها در دستگاههای اجرایی در قالب
ماده -5تمام دستگاههای اجرایی مکلفند در تنظیم بودجه
وظایف شورا و کمیسیونهای تحول اداری دستگاههای
سالیانه خود ،ردیفی را برای نظام پیشنهادها در نظر بگیرند.
اجرایی یا واحدهای تابعه فعالیت مینمایند.
تبصره -1تمام دستگاههای اجرایی میتوانند در تنظیم
ماده -2معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
بودجه سالیانه برای استقرار و استمرار نظام پیشنهادها ،تا
بیست درصد ( )20%بودجه حاصل از محل صرفهجوییها و رییسجمهور دستورالعمل نحوه استقرار و تداوم نظام
درآمدهای پیشنهادهای اجرا شده را هزینه نمایند. پیشنهادها و نیز روش ارزشگذاری پیشنهادها ،میزان و
نحوه پرداخت پاداشها و محاسبه هزینههای مربوط به
تبصره -2بودجه پیشنهادی دستگاه شامل تمام هزینههای
موضوع این نظام را تهیه ،تدوین و ابالغ مینمایند.
مربوط به نظام پیشنهادها ،اعم از پاداشهای پرداختی
مربوط به ارایه پیشنهاد ،حقالزحمه کارشناسی و اجرای ماده -3شورای تحول اداری دستگاههای موظفند براساس
پیشنهاد ،حقالزحمه مشاوران و جوایز ساالنه برترینهای فرآیند زیر ،نظام پیشنهادات را به شرح زیر اجرا نمایند:
نظام پیشنهادها میباشد. الف -دریافت پیشنهادات.
ماده -6به منظور ایجاد انگیزه و رقابت ،شناسایی و ب -بررسی تصویب یا رد نهایی پیشنهاد براساس
بهرهگیری از تحارت موفق و یادگیری متقابل سازمانهای دستورالعمل ابالغی.
فعال در اجرای نظام پیشنهادها ،به برترین دستگاهها جایزه ج -تعیین و تصویب پاداشها براساس دستورالعمل ابالغی در
ملی نظام پیشنهادها تعلق میگیرد. ماده ( )2این آییننامه.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 45
پیشنهادها ،به معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی تبصره -معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
رییسجمهور و معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور دستورالعملهای الزم برای اجرای موضوع این
رییسجمهور ارایه کنند. ماده را تهیه ،تدوین و ابالغ مینماید.
این تصمیمنامه در تاریخ 1388/1/9به تأیید مقام محترم ماده -8دستگاههای اجرایی موظفند ساالنه گزارش عملکرد
ریاست جمهوری رسیده است. و بانک اطالعات الکترونیکی خود را در اجرای نظام
اطالعات استانها و نیز کمیسیونهای استانی سازمانها و در اجرای ماده 2آییننامه اجرایی ماده 20قانون مدیریت
ادارات کل استانی. مدیریت خدمات کشوری موضوع مصوبه شماره
-5دبیرخانه :واحدی است که با استفاده از نیروها و امکانات 44196/4221تاریخ 1389/1/14وزیران عضو کمیسیون
موجود زیر نظر رییس دستگاه فعالیت نموده و فقط امور اجتماعی و دولت الکترونیک ،دستورالعمل نحوه استقرار
فعالیتهای اجرایی مربوط به این نظام را انجام میدهد. و تداوم نظام پذیرش و بررسی پیشنهادها در دستگاههای
اجرایی به شرح زیر ابالغ میشود:
-6گروه ارزیابی :کمیتههای تخصصی ،گروههای کارشناسی،
کمیته تخصصی نظام پیشنهادهای ادارات کل استان و یا ماده -1تعریف واژگان
کارشناس بررسیکننده پیشنهادهای واصله. -1پیشنهاد :هر نوع نظر ،فکر و راهکاری که بتواند وضعیت
-7کمیتههای تخصصی :با عضویت کارشناسانی از واحدهای موجود را آسانتر ،سریعتر ،صحیحتر ،ارزانتر ،ایمنتر و
مختلف به تناسب موضوع و با نظر شورا تشکیل میشوند و مطلوبتر کند.
امور مربوط به بررسی و کارشناسی پیشنهاد ،محاسبه و -2پیشنهاد کمی :اجرای آن سبب افزایش بهرهوری ،بهبود
برآورد منافع حاصل از آن ،اجرایی بودن پیشنهاد و مانند فضای کار ،افزایش رضایت کارکنان و مانند اینها میشود و
اینها را انجام میدهد. قابلیت اندازهگیری و محاسبه ریالی دارد.
-8گروههای کارشناسی :پس از استقرار نظام پیشنهادها و -3پیشنهاد کیفی :اجرای آن سبب اجرای مطلوب
توسعه و تکامل آن ،این گروهها تشکیل میشوند .این گروهها برنامههای تحول اداری ،افزایش بهرهوری ،بهبود فضای کار،
عالوه بر انجام وظایف کمیتههای تخصصی ،ارائهی صرفهجویی بهینه در منابع ،افزایش رضایت مندی کارکنان
پیشنهادهای گروهی ،اجرای پیشنهادها و مانند اینها را نیز و مانند اینها میشود و قابلیت اندازهگیری و محاسبه ریالی
انجام میدهند و جایگزین کمیتههای تخصصی خواهند شد. ندارد.
-9کمیته تخصصی نظام پیشنهادهای اداره کل استان :به -4شورا :شوراهای تحول اداری در سطح وزارتخانهها،
بررسی پیشنهادهای ارایه شده در سطح اداره کل استان سازمانهای مستقل ،کمیسیونهای تحول اداری
میپردازد و حسب مورد به روشهای زیر عمل میکند: دستگاههای وابسته و کمیسیونهای تحول اداری و فنآوری
| 46رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
.2دبیرخانه حداکثر طی 2روز باید مراتب تکمیل ،ناقص و الف -پیشنهادهایی که انحصاراً به موارد درون اداره کل
یا تکراری بودن پیشنهاد را بررسی و نتیجه را به اطالع مربوط میشود ،در این کمیته بررسی و در صورت تصویب
پیشنهاد دهنده برساند و پیشنهادهای کامل را با ارایه کد مبنای تصمیمگیری قرار میگیرد.
پیگیری به پیشنهاد دهنده ،در دستور کار شورا قرار دهد. ب -پیشنهادهایی که در سطح استان باید مطرح شود ،با
.3در صورتی که به تشخیص شورا ،پیشنهاد نیاز به بررسی ارایهی نظر به شورای تحول استان برای بررسی ارایه
کارشناسی داشته باشد ،دبیرخانه آن را به گروه ارزیابی میشود.
ذیربط ارجاع میدهد. ج -پیشنهادهایی که مربوط بهدستگاه است ،با ارایه نظر به
.4گروه ارزیابی باید حداکثر طی یک هفته پس از دریافت آن دستگاه فرستاده میشود.
پیشنهاد ،نظر کارشناسی خود را به دبیرخانه بفرستد .در توضیح :ادارات کل استانی ملزم به رعایت فرآیند بررسی
صورت نیاز به زمان بیشتر کارشناسی ،گروه ارزیابی موظف پیشنهادهای مورد نظر این دستورالعمل هستند.
است مراتب را در زمان یک هفته ،به دبیرخانه اطالع دهد و
-10پاداش کارشناسی :مبلغی است که به عنوان جبران
زمان مورد نیاز خود را اعالم کند.
خدمات به فرد یا افرادی که ارزیابی پیشنهاد را انجام دادهاند
.5پس از تصویب پیشنهاد در شورا ،دستور اجرایی شدن آن (اعم از آنکه پیشنهاد رد یا قبول شود) پرداخت میشود.
توسط شورا صادر میشود.
-11بذر پیشنهاد :موضوعات مشخصی است که توسط شورا
.6شورا بر اساس محاسبه و برآورد منافع حاصل از اجرای از طریق دبیرخانه به اطالع مدیران ،کارکنان و سایرین
پیشنهاد در یک دوره یکساله ،میزان پاداش پیشنهاد دهنده میرسد تا پیشنهادهای خود را در آن زمینه ارایه کنند.
یا پیشنهاددهندگان را تعیین و تصویب و با امضای رییس
.12پیشنهاد دهنده :فرد یا گروهی است که پیشنهاد خود
دستگاه برای پرداخت به واحد ذیربط ابالغ میکند.
را به یکی از روشهای قابل قبول به دبیرخانه ارایه میکند.
.7دبیرخانه نتیجه تصمیم شورا را به اطالع پیشنهاد دهنده
.13مجری یا مجریان :فرد یا افرادی است که اجرای
میرساند.
پیشنهاد را برعهدهدارند.
ماده -3وظایف شورا در مورد نظام پذیرش و بررسی
.14پیشنهاد اجراشده :پیشنهادی است که به بهرهبرداری
پیشنهادها
میرسد.
.1تعیین خطمشیهای اجرایی ،سیاستگزاری و برنامههای
.15نفر پیشنهاد (سرانه) در سال :شاخصی است که از
مرتبط با نظام پذیزش و بررسی پیشنهادها و تعیین
تقسیم تعداد کل پیشنهادهای دریافت شده در طول یک
زمینههای مناسب برای ارایه پیشنهادها
سال به تعداد کل کارکنان بهدست میآید.
.2تصمیمگیری در مورد رد یا پذیرش نهایی پیشنهادها
ماده -2مراحل فرآیند اجرایی نظام پذیرش و بررسی
.3تعیین و تأیید برترین پیشنهاد کمی و کیفی (بیشترین پیشنهادها عبارت است از:
اثربخشی) ،پیشنهاد دهنده برتر با بیشترین پیشنهاد (به
.1پیشنهاد به روشهای مختلف از جمله به صورت
شرط حداقل 10درصد پیشنهاد مصوب) ،کارشناس برتر،
الکترونیکی به دبیرخانه فرستاده شود.
مجری برتر ،مدیر برتر (نفر پیشنهاد بیشتر)
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 47
.9اعالم وضعیت پیشنهادهای دریافتی به کارکنان به صورت .4تعیین و تأیید پاداشها و سایر هزینهها از محل 20درصد
مستمر منافع حاصل از اجرای پیشنهادها
.10اطالعرسانی موضوعات اولویتدار اعالم شده توسط .5نظارت بر عملکرد دبیرخانه
شورا بر حسب ضرورت (بذر پیشنهاد) .6تدوین و تصویب ضوابط و معیارهای تعیین پاداش
.11پیشنهاد اجرای فعالیتهای آموزشی و فرهنگی مناسب کارشناسان بررسیکننده و مجریان پیشنهادها و حسب
به منظور گسترش نظام پذیزش پیشنهادها به شورا (مانند میزان مشارکت و کمک آنها در اجرا و ابالغ آن به واحد
برگزاری سمینارها ،همایشها ،بازدیدها ،دورههای آموزشی ذیربط با امضای رییس شورا برای پرداخت.
و)... .7تعیین و تصویب مشوقهای عمومی به منظور تقویت
.12گردآوری منابع و کتابهای مرجع علمی ،تجربیات و فرهنگ مشارکت میان کارکنان ،از محل منافع نظام
دستاوردهای سایر سازمانها در زمینهی نظام پذیرش و پیشنهاد
بررسی پیشنهادها تبصره :شورا میتواند بخشی از وظایف خود را به گروه
.13انجام مکاتبات ضروری نظام پیشنهادها در حدود کارشناسی و یا کمیتههای تخصصی واگذار کند.
تعیینشده توسط شورا.
ماده -4وظایف دبیرخانه
.14ثبت و نگهداری سوابق پیشنهادها از مرحلهی دریافت
.1دریافت و ثبت پیشنهادها
تا دریافت نتیجه و تشکیل بانک اطالعات نظام پیشنهادها
.2برنامهریزی برای ایجاد زمینه شکوفایی و رشد خالقیت
ماده -5نحوه ارزیابی و تعیین پاداش پیشنهاد و پرداخت
در کارکنان
آن
.3نظارت بر حسناجرای پیشنهادهای مصوب و بررسی
.1میزان صرفهجویی حاصل از اجرای پیشنهاد و اثربخشی اثربخشی آنها و گزارش به شورا
آن به وسیله کارشناس یا واحد ذیربط محاسبه و به تأیید
.4تهیه گزارش عملکرد ساالنه نظام پیشنهادها و نحوه
شورا میرسد.
عملکرد گروههای ارزیابی و ارائه آن به شورا و سایر مراجع
.2پرداخت پاداش برای پیشنهادهای کمّی که توسط شورا ذیصالح
مورد تصویب قرار گرفته است ،در 3مرحله انجام میشود:
.5برگزاری جلسات شورای نظام پذیرش و بررسی
الف -پس از تصویب و ابالغ برای اجرا توسط شورا (20٪ پیشنهادها
پاداش مصوب)
.6پیگیری اجرای مصوبات شورا
ب 3 -ماه پس از شروع اجرای پیشنهاد ( 20٪پاداش
.7ارجاع پیشنهادهای مصوب برای اجرا و پیگیری مراحل
مصوب)
اجرای آن
ج -در پایان اجرای پیشنهاد و کسب منافع مورد انتظار از
.8ارایه گزارش کامل اجرای پیشنهاد به شورا ،پس از پایان
آن با تأیید شورا ( 60٪پاداش مصوب)
فرایند اجرای پیشنهاد و یا بهرهبرداری از آن
| 48رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-6پاداش پیشنهادهای کیفی میتواند به صورت غیرنقدی -3میزان پاداش پیشنهادهای کمی بنا به تشخیص شورا
مانند اعزام به سفرهای زیارتی ،اعمال تشویقهای کتبی، معادل حداکثر 5٪از صرفهجوییها و منافع مالی قابل کسب
اهدای کاال ،درج امتیاز در فرم ارزشیابی ،بهرهگیری از در یک دوره یکساله است.
ظرفیتهای ماده 68قانون مدیریت خدمات کشوری و مانند -4پاداش پیشنهادهای کیفی پس از اجرای کامل پیشنهاد
اینها باشد. پرداخت میگردد.
-7در صورتی که پس از اجرای پیشنهاد با بررسیها و -5میزان پاداش پیشنهادهای کیفی بر اساس میزان تأثیر
گزارشهای نتایج اجرا مشخص شود که اجرای پیشنهاد آنها در اجرای مطلوب و بهنگام برنامههای تحول اداری،
منجر به کسب منافع بیشتری از میزان برآوردی شده است افزایش بهرهوری ،بهبود فضای کار ،بهبود ارائه خدمات،
پاداش پیشنهاد دوباره محاسبه و و مابه التفاوت آن به افزایش رضایتمندی مردم و کارکنان ،تمرکززدایی ،بهبود
پیشنهاد دهنده پرداخت میشود. ساختار سازمانی ،بهبود فرایندهای انجام کار و مانند اینها
لطفاله فروزنده دهکردی توسط شورا برآورد و تعیین میشود.
ماده ( :)21تعیین تکلیف کارکنان دستگاههای اجرایی واگذار شده به بخش غیردولتی
ماده -21با کارمندان رسمی و یا ثابت دستگاههای اجرایی که تمام یا بخشی از وظایف آنها به بخش غیردولتی
واگذار میگردد به یکی از روشهای ذیل عمل خواهد شد.
الف -انتقال به سایر واحدهای همان دستگاه یا دستگاه اجرایی دیگر.
ب -بازخرید سنوات خدمت.
ج -موافقت با مرخصی بدون حقوق برای مدت سه تا پنجسال.
د -انتقال به بخش غیردولتی که مجری وظایف و فعالیتهای واگذار شده میباشد .در صورت تمایل کارمندان به
تغییر صندوق بازنشستگی هزینه جابهجایی تغییر صندوق ذیربط با حفظ سوابق مربوط توسط دولت تأمین
میگردد.
هـ -انجام وظیفه در بخش غیردولتی به شکل مأمور که حقوق و مزایای وی را بخش غیردولتی پرداخت میکند.
تبصره -1درصورت واگذاری سهام شرکتهای دولتی به نحوی که شرکت مذکور غیردولتی شود ،قوانین و مقررات
قانون کار برکارمندان شرکت واگذار شده اعمال میگردد و این افراد ،کارمندان کارفرمای جدید محسوب میشوند
و درصورت تمایل میتوانند کماکان تابع صندوق بازنشستگی قبلی خود باقی بمانند.
تبصره -2در مواردی که با حفظ مالکیت دولت (یا شرکت دولتی) بهرهبرداری بخشی از دستگاه ذیربط به بخش
غیردولتی واگذار گردد ،مأموریت کارمندان مربوط به بخش غیردولتی مجاز میباشد .آییننامه اجرایی این ماده
باپیشنهاد سازمان بهتصویب هیأت وزیران میرسد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 49
تبصره -3کارمند میتواند سه طریق از طرق پنجگانه فوق را به ترتیب اولویت انتخاب و بهدستگاه اجرایی اعالم
کند .دستگاه مربوطه مکلف است باتوجه به اولویت تعیین شده از سوی کارمند یکی از روشها را انتخاب و اقدام
کند.
از قانون اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم ( )44قانون اساسی (مصوب )1386/11/8
-4برای خریداران شرکتهایی که حاضر باشند تعداد ماده -16به منظور حمایت از نیروی انسانی ،حفظ سطح
کارکنان شرکت را پس از واگذاری افزایش دهند مشوقهای اشتغال و استمرار تولید در بنگاههای مشمول واگذاری،
مالی و یا غیر مالی از جمله تخفیف در اصل قیمت اعالم هیأت واگذاری مکلف است کلیه کارکنان هر شرکت را پیش
نماید. از واگذاری ،در برابر بیکاری بیمه نماید و به تناسب اقدامات
-5آموزش و به کارگیری نیروی مازاد در واحدهای دیگر زیر را انجام دهد:
راساً و یا به کمک خریداران بنگاهها با استفاده از مشوقهای -1بازنشستگی پیش از موعد براساس مواد ( )9و () 10
مالی و غیر مالی. قانون بازسازی و نوسازی صنایع مصوب 1385/ 10/ 26که
تبصره -1اعمال مشوقهای مالی و یا غیر مالی موضوع این برای این بنگاهها تا پایان سال 1393تمدید میگردد.
ماده بر اساس دستورالعملی خواهد بود که به پیشنهاد هیأت -2بازخرید بر اساس توافق.
واگذاری به تصویب شورای عالی اجراء سیاستهای کلی
-3پس از اقدامات فوق ،تعداد کارکنان هر شرکت قابل
اصل چهل و چهارم ( )44قانون اساسی خواهد رسید.
واگذاری را در سند واگذاری ثبت و این شرط را در شرایط
تبصره -2خریداران مکلفند در ازاء برخورداری از مشوقهای واگذاری بگنجاند که مدیران شرکتهای واگذار شده تا پنج
مالی و یا غیر مالی ،برنامه کتبی خود را برای حفظ سطح سال حق کاهش تعداد کارکنان خویش را ندارند.
اشتغال موجود و بازآموزی کارکنان بنگاه در حال واگذاری
به هیأت واگذاری ارائه کنند.
ماده -22دستگاههای اجرایی موظفند بهمنظور تقویت و حمایت از بخش غیردولتی اقدامات الزم برای آموزش،
سازماندهی ،ایجاد تسهیالت و کمکهای مالی ،رفع موانع اداری و خرید خدمات از بخش غیردولتی براساس
آییننامهای که با پیشنهاد سازمان به تصویب هیأتوزیران میرسد ،بهعمل آورند.
| 50رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
از آنها بتواند بر کیفیت و کمیت خدمات ارائه شده نظارت در صورت نیاز به روز آوری کنند .اطالعرسانی فرایندها باید
کند. حداقل شامل موارد ذیل باشد:
ج -ترجیحاً در واحدهای عملیاتی مستقل انجام شوند مانند -1مدارک و فرمهای مورد نیاز
آموزش و پرورش دانش آموزان در مدارس و رسیدگی و -2مراحل انجام کار
درمان بیماران در بیمارستانها .
-3زمانبندی فعالیت ها
ماده -5استفاده از ظرفیتها و توانمندیهای مؤسسات
-4مکانها و زمانهای مراجعه برای انجام کار
متقاضی برای انجام تصدیهای دستگاههای اجرایی میتواند
به صورت خرید خدمت ،مشارکت یا واگذاری مدیریت باشد. -5سایر اطالعاتی که میتواند در تسریع فرایند و افزایش
در هر یک از حاالت مذکور عقد قرارداد باید به صورت رضایتمندی متقاضیان مؤثر باشد.
حجمی باشد. ب -ظرف یک سال اقدامات الزم را برای امکان ارائه تمام
ماده -6تعیین قیمت سرانه خدمات یا فعالیتها برای مراحل خدمت یا حداقل انجام مراحل زیر به صورت
خرید خدمات از مؤسسات مجری ،مشارکت یا واگذاری الکترونیکی برای متقاضیان فراهم نمایند:
مدیریت به آنها ،قیمت یا هزینه تمام شدهای است که بر -1دریافت درخواست متقاضیان
اساس ماده ( )16قانون مدیریت خدمات کشوری و
-2ثبت و پیگیری درخواست متقاضیان
آییننامهها و دستورالعملهای آن محاسبه و تعیین میشود.
در موارد مشارکت و واگذاری مدیریت ،هزینههای مربوط به -3دریافت فرمهای تکمیل شده متقاضیان
تجهیزات و امکاناتی که توسط دستگاه اجرایی در اختیار -4اطالعرسانی به متقاضی از وضعیت درخواست وی در
مؤسسات مجری قرار میگیرد ،در قیمت تمام شده محاسبه مراحل مختلف فرایند
نمیشود.
ج -آدرس پورتال خود را که ارائه خدمات الکترونیکی از
ماده -7با رعایت اصول بیست و نهم و سیام قانون اساسی طریق آن انجام میشود ،در پورتال موضوع ماده ( )12قرار
در ارتباط با تأمین خدمات بهداشتی -درمانی و آموزش و دهند تا با ایجاد یکپارچگی و تمرکز در اطالعرسانی،
پرورش ،در صورت توافق بین مؤسسات مجری و جستجو و دسترسی به اطالعات و خدمات مورد نیاز توسط
دستگاههای اجرایی ،مؤسسات مذکور میتوانند بخشی از مؤسسات متقاضی تسهیل و تسریع گردد.
هزینه ارائه خدمت را از مراجعان دریافت کنند .در صورت ماده -4خدماتی که بر اساس این آییننامه به صورت خرید
نیاز به دریافت مجوزهای قانونی برای این کار ،دستگاه
خدمت از بخش غیردولتی تأمین میشوند ،باید دارای
اجرایی موظف به پیگیری و هماهنگی با مراجع ذیربط برای
ویژگیهای زیر باشند:
کسب مجوزهای قانونی الزم است.
الف -مشخص و کمیت پذیر باشند و بتوان تعداد مورد نیاز
ماده ( 8اصالحی -)1389/07/11انتخاب مؤسسه مجری دستگاه اجرایی یا ذینفعان آن دستگاه را به آن خدمت بر
از بین مؤسسات متقاضی ،به صورت رقابتی و از طریق درج اساس تعداد ،سرانه یا متغیرهای دیگر تعیین کرد.
آگهی و اعالن عمومی در درگاه موضوع ماده ( )12و بررسی
ب -امکان تعیین ویژگیهای کمی و کیفی برای خدمات
مورد انتظار وجود داشته باشد تا دستگاه اجرایی با استفاده
| 52رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
فرصتهای برابر و دسترسی به بازار برای مؤسسات متقاضی، صالحیتهای علمی ،اخالقی و اجرایی متقاضیان و برگزاری
نه ماه پس از ابالغ این آییننامه ،درگاهی برای تحقق امور مناقصه میباشد.
یاد شده توسط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
ماده ( 9اصالحی -)1390/08/29دستگاههای اجرایی
رییسجمهور تشکیل و راه اندازی میشود .دستگاههای
میتوانند برای انتخاب موسسه مجری ،از ظرفیت
اجرایی و مؤسسات متقاضی موظفند بر اساس دستورالعملی
شرکتهای تعاونی کارکنان خارج شده از دولت به روش
که معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
ترک مناقصه ،با رعایت ماده ( )17قانون مدیریت خدمات
تدوین و إبالغ میکند ،اطالعات مربوط به خود را که مورد
کشوری و مواد ( )27و ( )28قانون برگزاری مناقصات -
نیاز این پورتال میباشد ،تهیه و بااستفاده از دسترسیهایی
مصوب -1383استفاده نمایند.
که مدیریت این پورتال دراختیار آنها قرار میدهد ،در پورتال
مذکور بارگذاری کنند. ماده -10دستگاههای اجرایی در صورت امکان میتوانند
ساختمان ،تجهیزات اداری و فنی الزم برای ارائه خدمات را
ماده -13برنامهریزی و نظارت بر اجرای تکالیف مندرج در
در اختیار مؤسسات مجری قرار دهند ،در این صورت:
این آییننامه برعهده کارگروه ماده ( )4آییننامه اجرایی ماده
( )24قانون مدیریت خدمات کشوری ،موضوع تصویبنامه الف -سهم اقالمی که دستگاه اجرایی دراختیار مؤسسه
شماره /231378ت43908ک مورخ 1388/11/21می مجری قرارمی دهد ،در محاسبه قیمت (هزینه) تمام شده
باشد. خدمت منظور نمیشود.
ب -اقالمی که دستگاه اجرایی میتواند در اختیار مؤسسه
ماده -14در شهرهایی که مشمول بند (ط) ماده ()29
مجری قرار دهد ،باید در هنگام فراخوان و اعالن عمومی
قانون مدیریت خدمات کشوری میباشند ،مؤسسات مجری
مشخص و اعالم شود.
صرفاً باید در مجتمعهای اداری مذکور یا حداکثر در شعاع
پانصد متری آنها مستقر شده و به ارائه خدمات بپردازند. ج -ساختمان و تجهیزاتی که در اختیار مؤسسه مجری قرار
داده میشود ،باید با حجم و تنوع خدماتی که ارائه میشود،
ماده -15اشخاص حقیقی و حقوقی غیر دولتی صرف ًا در
متناسب باشد .مؤسسه مجری نمیتواند از ساختمان و
قالب انواع شرکتها مثل سهامی عام ،سهامی خاص و تعاونی
تجهیزاتی که توسط دستگاه اجرایی در اختیار وی قرار
که بر اساس قوانین مربوط تشکیل شده و فعالیت میکنند،
گرفته است ،استفاده دیگری کند.
میتوانند به عنوان مؤسسات متقاضی و مجری در این حوزه
فعالیت کنند. ماده -11به منظور کمک به تأمین نقدینگی و منابع مالی
الزم برای اداره مؤسسات مجری و توسعه آنها ،بانک مرکزی
ماده -16بودجه مورد نیاز برای انجام تکالیف مندرج در
جمهوری اسالمی ایران موظف است با همکاری وزارت امور
این آییننامه بر اساس ارائه برنامه توسط دستگاههای اجرایی
اقتصادی و دارایی و معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
در بودجه ساالنه آنها پیشبینی میشود .تخصیص اعتبارات
رییسجمهور ،دستورالعمل نحوه اعطای تسهیالت و
پیشبینی شده منوط به رعایت مفاد این آییننامه میباشد.
کمکهای مالی به مؤسسات مذکور را ظرف سه ماه پس از
ماده -17ستاد برنامهریزی تحول اداری کشور ،مسئول ابالغ این آییننامه ،تدوین و ابالغ نماید.
انجام هماهنگیهای الزم ،پیگیری و تحقق تکالیف این
ماده ( 12اصالحی -)1389/07/11به منظور
اطالعرسانی ،آموزش ،ساماندهی ،حمایت ،نظارت و ایجاد
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 53
تبصره -تمدید قرارداد نیروی انسانی طرف قرارداد شرکت آییننامه است و گزارش عملکرد دستگاههای اجرایی کشور
منوط به ابراز رضایت دستگاه مربوط است. را به صورت ساالنه تدوین و به هیئت وزیران ارائه میکند.
این تصویبنامه در تاریخ 1389/7/11به تأیید مقام محترم ماده -18مؤسسات موضوع این آییننامه نیروی انسانی
ریاست جمهوری رسیده است. مورد نیاز را از کارکنان موجود تأمین و نیروی جدید را از
معاون اول رییسجمهور -محمدرضا رحیمی طریق آزمون و با رعایت قانون گزینش و نظارت معاونت
توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور بکارگیری
کنند.
ماده -23ایجاد و اداره هرگونه مهمانسرا ،زائرسرا ،مجتمع مسکونی ،رفاهی ،واحدهای درمانی و آموزشی ،فضاهای
ورزشی ،تفریحی و نظایر آن توسط دستگاههای اجرایی ممنوع میباشد.
تبصره -1دستگاههایی که براساس وظایف قانونی خود برای ارائه خدمات به مردم عهدهدار انجام برخی از امور
فوق میباشند با رعایت احکام این فصل از حکم این ماده مستثنی میباشند.
تبصره -2مناطق محروم کشور تا زمانی که از نظر نیروی انسانی کارشناس و متخصص توسعه نیافتهاند با تصویب
هیأت وزیران از حکم این ماده مستثنی میباشند.
ماده -24در راستای اجراء احکام این فصل کلیه دستگاههای اجرایی موظفند از تاریخ تصویب این قانون اقدامات
ذیل را انجام دهند:
الف -حداکثر ششماه پس از تصویب این قانون آندسته از وظایفی که قابل واگذاری به بخش غیردولتی است را
احصاء و با رعایت راهکارهای مطروحه در این فصل نسبت به واگذاری آنها اقدام نمایند .به نحوی که طی هر برنامه
بیست درصد ( )20%از میزان تصدیهای دولت در امور قابل واگذاری کاهش یابد.
ب -تعداد مجوزهای استخدامی مذکور در ماده ( )51این قانون به نحوی تعیین گردد که تعداد کارمندان
دستگاههای اجرایی که به هر نحو حقوق و مزایا دریافت میکنند و یا طرف قرارداد میباشند هر سال به میزان دو
درصد( )2%در امور غیرحاکمیتی نسبت به سال قبل کاهش یابد.
ج -حداکثر معادل یک سوم کارمندان که به روشهای بازنشستگی ،بازخریدی ،استعفاء و سایر موارد از خدمت
دستگاههای اجرایی خارج میشوند استخدام نمایند.
تبصره -1وظایف حاکمیتی موضوع ماده ( )8این قانون از شمول این ماده مستثنی هستند.
| 54رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -2آییننامه اجرایی این ماده شامل وظیفه قابل واگذاری درچهارچوب این قانون ،حمایتهای دولت برای
توسعه بخش غیردولتی و نحوه خرید خدمات از بخش خصوصی و تعاونی و تعیین تکلیف کارمندان واحدهای
واگذار شده و سایر موارد بنا به پیشنهاد سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد.
تبصره -3دیوان محاسبات و سازمان بازرسی کل کشور موظفند اجراء این فصل را در دستگاههای اجرایی کنترل
نموده و با مدیران متخلف برخورد قانونی نمایند.
ماده -3در اجرای این آییننامه ،واگذاری بناها و اموال وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در
دولتی که از نفایس ملی میباشند ممنوع بوده و مشمول جلسه مورخ 1388/10/13بنا به پیشنهاد معاونت توسعه
احکام این آییننامه نمیباشند. مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد تبصره
( )2ماده ( )24قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب
ماده -4در هر یک از دستگاههای اجرایی ،کارگروهی تحت
-1386و با رعایت بند (ط) تصویبنامه شماره /158785ت
عنوان کاهش تصدیهای دولت متشکل از سه الی پنج نفر
38856هـ مورخ 1386/10/1آییننامه اجرایی ماده یاد
از معاونان ،مدیران و صاحبنظران به انتخاب وزیر یا باالترین
شده را به شرح زیر تصویب نمودند:
مقام دستگاه تشکیل میشود .کارگروه یادشده در حوزه
مرکزی دستگاه به تنظیم و ارایه سیاستها و خط مشیها و ماده -1دستگاههای اجرایی بعد از احصای تصدیهای
تدوین شیوه مستند سازی فرآیند و نحوه واگذاری تصدیها اجتماعی ،فرهنگی ،خدماتی و زیر بنایی خود نسبت به
میپردازد. واگذاری موارد قابل واگذاری با رعایت قانون مدیریت
تبصره -یکی از اعضای کار گروه موضوع این ماده باید خدمات کشوری پس از هماهنگی با معاونتهای توسعه
ذیحساب دستگاه اجرایی باشد. مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و برنامهریزی و
نظارت راهبردی رییسجمهور مطابق تفاهم نامه فی مابین
ماده -5وظایف کارگروه یاد شده حسب مورد به شرح زیر
اقدام نمایند.
است:
ماده -2در صورتی که امکان واگذاری تصدیهای موضوع
الف (اصالحی -)1389/06/28تهیه و تدوین برنامه اجرایی
ماده ( )1این آییننامه میسر نباشد ،دستگاههای اجرایی به
نحوه واگذاری تصدیهای دستگاه و ارایه آن به مرجع
تشخیص شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی تا برطرف
ذیربط جهت اتخاذ تصمیم نهایی.
شدن موانع واگذاری کماکان انجام خدمات مزبور را
ب (اصالحی -)1389/06/28تعیین و احصای تصدیهای برعهدهدارند.
اجتماعی ،فرهنگی ،خدماتی و زیر بنایی قابل واگذاری در
تبصره -در مورد واحدهای استانی و شهرستانی ،پیشنهاد
دستگاه براساس اولویتهای مربوط.
دستگاه اجرایی به تأیید شورای برنامهریزی و توسعه استان
خواهد رسید.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 55
ل -نحوه بررسی و رسیدگی به تخلفات طرف قرارداد از ج (اصالحی -)1389/06/28تعیین میزان هزینه سرانه
شرایط واگذاری. تأمین خدمات برای فعالیتهای قابل واگذاری در دستگاه و
م -تعیین ساز و کار مربوط به اعطای تسهیالت مالی اعم از ارایه آن به مرجع ذیربط جهت اتخاذ تصمیم نهایی.
تخصیص اعتبارات موارد مربوط به وجوه اداره شده ،تعیین د -تعیین و تنظیم چارچوبها ،قراردادهای منعقده با بخش
قیمتها ،نحوه اخذ و تعیین میزان ضمانتهای مالی مورد نیاز غیردولتی و تمدید قراردادهای موجود.
براساس قوانین و مقررات مربوط. ه(اصالحی -)1389/06/28تعیین روشهای واگذاری
ن -تعیین اعضا و شرح وظایف کارگروههای استانی و تصدیهای قابل واگذاری و ارایه آن به مرجع ذیربط جهت
شهرستانی. اتخاذ تصمیم نهایی.
تبصره -گزارش کارگروه با تأیید باالترین مقام دستگاه و و(اصالحی -)1389/06/28تعیین تسهیالت و حمایتهای
توسط وی پس از هماهنگی با معاونتهای توسعه مدیریت مورد نظر برای بخش غیردولتی متقاضی برابر قوانین و
و سرمایه انسانی رییسجمهور و برنامهریزی و نظارت مقررات مربوط و ارایه آن به مرجع ذیربط جهت اتخاذ
راهبردی رییسجمهور انجام میپذیرد. تصمیم نهایی.
ماده -6به منظور پیگیری ،نظارت و کنترل و اجرای ز(اصالحی -)1389/06/28تعیین ضمانتهای الزم به
سیاستهای تعیین شده توسط کارگروه موضوع ماده ()5 منظور جلوگیری از تغییر کاربری و حفظ و حراست از اموال
این آییننامه ،کارگروههای استانی و در صورت لزوم کار منقول و غیر منقول واگذار شده و ارایه آن به مرجع ذیربط
گروههای شهرستانی در واحدهای استانی و شهرستانی جهت اتخاذ تصمیم نهایی.
دستگاههای اجرایی تشکیل میشوند. ح -تدوین و تصویب استانداردها و معیارهای مورد نظر
تبصره -ترکیب اعضا و نحوه تعامالت با کارگروه و با یکدیگر درخصوص کیفیت و قیمت خدمات و تصدیهای قابل
توسط کارگروه مستقر در ستاد تعیین میگردد. واگذاری با هماهنگی معاونتهای توسعه مدیریت و سرمایه
انسانی رییسجمهور و برنامهریزی و نظارت راهبردی
ماده -7به منظور ارتقای انگیزه در بخش غیردولتی برای
رییسجمهور.
قبول تصدیهای دولتی ،حمایتها و تسهیالت پیشبینی
شده ذیل عالوه بر شرایط و ضوابط عمومی پیمان مصرح در ط -قیمت گذاری برای ساختمانها و پروژههای تملک
بخشنامه شماره 102/1088 -54 /842مورخ 1378/2/3 داراییهای سرمایهای نیمه تمام با حفظ کاربری آنها پس
سازمان برنامه و بودجه سابق پس از تأیید معاونتهای از اتمام پروژه و اداره آنها توسط بخش غیردولتی.
برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور و توسعه ی -پیشبینی و تعیین اهداف کمی ساالنه از سوی دستگاه
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور قابل ارایه میباشد: به تفکیک هریک از فعالیتها برای ستاد و واحدهای استانی.
الف (اصالحی -)1389/06/28اعطای تسهیالت بانکی و ک -قیمت گذاری اجاره ساختمانها و اموال منقول براساس
مالیاتی با شرایط مناسب در چارچوب قوانین و مقررات میانگین قیمت کارشناسی سه کارشناس رسمی دادگستری
مربوط. و تأیید معاونتهای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
رییسجمهور و برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور
و رعایت قانون محاسبات عمومی کشور و برگزاری مناقصات.
| 56رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی میرسد، ب -واگذاری زمین و ارایه خدمات زیر بنایی با نرخ
برخوردارند. کارشناسی برای مشارکت با دولت.
تبصره -سایر کارکنان موجود در واحد واگذار شده توسط ج -ارایه وامهای قرض الحسنه به متقاضیان بخش خصوصی
دستگاه اجرایی مربوط به واحدهای دیگر منتقل خواهند از محل وجوه اداره شده .
شد. د -پرداخت بخشهایی از هزینه سرانه تأمین خدمات به
ماده -10به منظور تعیین اجاره و قیمت گذاری اماکن و اشخاص طرف قرارداد در ازای انجام خدمات مشخص و
ساختمانهای مشمول واگذاری نظر سه کارشناس رسمی براساس قراردادهای منعقده.
دادگستری با تأیید معاونتهای توسعه مدیریت و سرمایه ماده -8در فرآیند واگذاری فعالیتها و واحدهای قابل
انسانی رییسجمهور و برنامهریزی و نظارت راهبردی واگذاری دستگاه اجرایی به روش واگذاری مدیریت و خرید
رییسجمهور مالک عمل خواهد بود. خدمت و مشارکت پس از تعیین صالحیتهای فنی و
ماده -11تعرفه ارایه خدمات واگذار شده و تعیین هزینه اجتماعی متقاضیان و در شرایط برابر ،اولویت با ایثارگران
سرانه تأمین خدمات در فعالیتهای واگذار شده حسب تعهد انقالب اسالمی ،شرکتهای تعاونی ایثارگران ،هیأتهای
توسط کارگروه موضوع ماده ( )2این آییننامه ،ضمن رعایت امناء ،نهادهای عمومی غیردولتی موضوع قانون فهرست
ضوابط قانونی موجود و اخذ مصوبات قانونی مورد نیاز صورت نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی -مصوب ،-1373
میپذیرد که با پیشنهاد باالترین مقام دستگاه پس از تأیید شهرداریها و دهیاریها و مؤسسات عام المنفعه و نهادهای
معاونتهای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور متشکل از کارکنان دستگاه اجرایی و بازنشستگان به صورت
و برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور انجام شخص حقوقی از جمله شرکتهای تعاونی و سهامی
میپذیرد. مشروط به قطع رابطه استخدامی آنها با دستگاه دولتی
خواهد بود.
ماده -12تغییر کاربری مراکز و واحدهای واگذار شده
ممنوع میباشد و در موارد استثنا با ذکر دالیل موجه و پس تبصره -اولویت واگذاری اماکن با کارکنان دستگاه اجرایی
از تصویب در کارگروه موضوع ماده ( )4و دریافت مابه است که در صورت قطع رابطه استخدامی دولتی ،تمام یا
التفاوت ارزش افزوده ناشی از تغییر کاربری به نفع دولت با بخشی از اماکن و تجهیزات به صورت رایگان به آنان واگذار
پیشنهاد باالترین مقام دستگاه اجرایی ذیربط و طی مراحل میشود مشروط به اینکه تغییر کاربری ندهند و وظایف و
تصویب در هیأت وزیران بالمانع خواهد بود. خدمات استاندارد که مورد تأیید دستگاه باشد ارایه بدهند
و نیروی انسانی را با خرید خدمت مستقیمأ تا پنج سال
ماده -13وزیران در محدوده حوزه کاری خود و استانداران
حفظ نمایند.
در استانها مسؤول نظارت بر حٌسن اجرای این آییننامه
میباشند و مکلفند گزارش عملکرد دستگاههای اجرایی ماده -9در روش واگذاری مدیریت و مشارکت طرف
استان را در مقاطع ششماهه تهیه و به معاونتهای توسعه قرارداد به ازای حفظ کارکنان مشروط به قطع رابطه
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و برنامهریزی و استخدامی آنان و پرداخت حداقل حقوق و مزایای آنان طبق
نظارت راهبردی رییسجمهور ارایه نمایند و این معاونتها احکام رسمی به همان نسبت از تخفیف ،تقسیط و تسهیالت
بر عملکرد آنان نظارت میکنند. ویژه با توافق براساس قراردادی که مفاد آن به تصویب
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 57
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور این تصویبنامه در تاریخ 1388/11/17به تأیید مقام
محترم ریاست جمهوری رسیده است.
آییننامه اجرایی بند (الف) ماده ( )25قانون برنامه پنجساله ششم توسعه
(تصویبنامه شماره /36442ت55283هـ مورخ 1399/4/9هیئت وزیران)
-3استاندارد ارایه خدمات توسط بخش خصوصی و تعاونی هیئت وزیران در جلسه 1399/3/25به پیشنهاد مشترک
مورد تأیید دستگاه اجرایی باشد. سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان اداری و استخدامی
-4کیفیت و سرعت ارایه خدمت ،مناسبتر و بهتر از کشور و به استناد بند (الف) ماده ( )25قانون برنامه پنجساله
خدمات ارایهشده توسط دستگاه اجرایی باشد. ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری
اسالمی ایران -مصوب ،1395آییننامه اجرایی بند یاد شده
ماده -3کلیه دستگاههای اجرایی مکلفند در اجرای ماده را به شرح زیر تصویب کرد:
( )1آییننامه اجرایی ماده ( )24قانون مدیریت خدمات
ماده -1در این آییننامه اصطالحات زیر در معانی مشروح
کشوری موضوع تصویبنامه شماره /231378ت43908ک
مورخ 1388/11/21ضمن هماهنگی با سازمانهای اداری و مربوط به کار میروند:
استخدامی کشور و برنامه و بودجه کشور ظرف سه ماه -1دستگاه اجرایی :کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده
تفاهمنامه واگذاری خدمات خود را که متضمن موارد زیر ( )1قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی
خواهد بود ،تنظیم کنند و به تأیید سازمانهای یادشده و فرهنگی جمهوری اسالمی ایران که عهدهدار ارایه وظایف
برسانند: اجتماعی ،فرهنگی و خدماتی هستند.
-1مصادیق و اولویتهای خدمات قابل واگذاری. -2خرید خدمات :تأمین خدمات عمومی و تخصی مورد نیاز
-2حجم خدمات قابل خرید و بهای تمام شده آنها برای دستگاه اجرایی با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و
دستگاه. تعاونی.
-3زمانبندی واگذاری خدمات. -3خدمت دهنده :اشخاص حقوقی شامل شرکتهای بخش
خصوصی و تعاونی دارای صالحیتهای تخصصی و مالی.
-4نحوه نظارت بر تولید و ارایه خدمات.
ماده -2قیمت خدمات هر دستگاه اجرایی توسط
-5تأثیر و نتایج خرید خدمات بر ساختار و نیروی انسانی
کارگروهی متشکل از سازمانهای اداری و استخدامی کشور
دستگاه.
و برنامه و بودجه کشور و دستگاه اجرایی ارایه خدمات و با
ماده -4انتخاب خدمتدهنده ،به صورت شفاف و رقابتی با رعایت موارد زیر تعیین میشود:
برگزاری مناقصه /مزایده عمومی توسط دستگاه اجرایی و با
-1تعیین قیمت برای هر واحد خدمت مشخص انجام شود.
لحاظ موارد زیر در اعالن عمومی خرید خدمات صورت
میپذیرد: -2قیمت هر واحد خدمت نباید از مجموع هزینههای
دستگاه برای ارایه آن بیشتر باشد.
-1عنوان ،شرح و حجم خدمت مورد نیاز.
| 58رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
استخدامی کشور مکلف است دورههای آموزشی الزم را در -2شاخصهای کیفیت خدمات و نتایج مورد انتظار.
سرفصل دورههای آموزشی دستگاههای اجرایی پیشبینی -3امکانات ،حمایتها و تسهیالت.
کند.
-4صالحیت ،تعهدات و مسئولیتها.
ماده -9سازمان اداری و استخدامی کشور مکلف است
تبصره -1دستگاههای اجرایی میتوانند اختیار موضوع این
عملکرد دستگاههای اجرایی در اجرای مفاد این آییننامه را
ماده را به واحدهای استانی یا مراکز وابسته خود تفویض
در شاخصهای ارزیابی عملکرد ساالنه دستگاهها منظور
کنند.
کند.
تبصره -2جهت رونق و توسعه متوازن منطقهای،
تبصره -1ارزیابی عملکرد دستگاههای اجرایی استانی در
دستگاههای اجرایی ترجیحاً در گستره جغرافیایی محل
اجرای مفاد این آییننامه بر عهده سازمان مدیریت و
خدمت خود نسبت به خرید خدمات اقدام میکنند.
برنامهریزی استانها است.
ماده -5در راستای بهینه سازی و ارتقای بهرهوری
تبصره -2تعیین شاخصهای ارزیابی واگذاری خدمات
قراردادهای خرید خدمات و توسعه ظرفیت بخشهای
موضوع این آییننامه به پیشنهاد دستگاه اجرایی و نظارت
خصوصی و تعاونی ،دستگاههای اجرایی میتوانند نسبت به
بر تحقق شاخصهای مذکور در دستگاههای اجرایی ملی بر
انعقاد قراردادهای بیش از یک سال با رعایت قوانین و
عهده سازمانهای برنامه و بودجه کشور و اداری و
مقررات مربوط با خدمتدهنده اقدام کنند.
استخدامی کشور است.
ماده -6در خصوص نیروی انسانی واحدهای عملیاتی
ماده ( 10اصالحی) -سازمان برنامه و بودجه کشور در
موجود برای فعالیتهایی که خدمات آنها از طریق خرید
سقف اعتبارات مصوب و در چهارچوب ضوابط بخشنامه
خدمت انجام میشود ،سازوکارهای موضوع ماده ( )21قانون
بودجه سنواتی ،اعتبارات مورد نیاز دستگاههای اجرایی در
مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386و آییننامههای
اجرای این آییننامه را از محل جابهجایی اعتبارات دستگاه
مربوط اعمال خواهد شد.
و در صورت لزوم از طریق پیشبینی اعتبارات الزم در الیحه
بودجه سنواتی دستگاهها طبق تفاهمنامه واگذاری موضوع ماده -7ایجاد و توسعه هر گونه واحد عملیاتی ،ساختار
ماده ( )3این آییننامه بر اساس گزارش نظارتی پیشبینی سازمانی و استخدام جدید برای فعالیتهایی که خدمات آنها
میکند .تخصیص اعتبارات مصوب مربوط توسط سازمان از طریق بخش خصوصی و تعاونی تأمین میشود ،ممنوع
برنامه و بودجه کشور با رعایت ترتیبات مقرر در ماده ()30 است و سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است با
قانون برنامه و بودجه کشور -مصوب -1351و پس از همکاری دستگاههای اجرایی ،ساختار سازمانی واحدهایی را
دریافت گزارش پیشرفت اقدامات توسط دستگاه اجرایی که وظایف آنها از طریق خرید خدمات انجام میشود،
انجام خواهد شد. بازبینی کند.
اسحاق جهانگیری ماده -8به منظور فرهنگسازی و ایجاد باور سازمانی برای
برونسپاری خدمات دستگاههای اجرایی ،سازمان اداری و
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 59
ماده -25مدیران و کارمندان دستگاههای اجرایی ،خدمتگزاران مردم هستند و باید با رعایت موازین اخالق
اسالمی و اداری و طبق سوگندی که در بدو ورود اداء نموده و منشور اخالقی و اداری که امضاء مینمایند وظایف
خود را به نحو احسن در راه خدمت به مردم و با درنظرگرفتن حقوق و خواستههای قانونی آنها انجام دهند.
تبصره -1اصول و مفاد منشور فوقالذکر ،متن سوگندنامه و تعهدات کارمندان دستگاههای اجرایی با پیشنهاد
سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد..
تبصره -2دستگاههای اجرایی میتوانند متناسب با وظایف و شرایط خاص دستگاه مربوط عالوه بر موارد فوق،
مواردی را با رعایت منشور اخالقی مصوب هیأت وزیران به آن اضافه نمایند.
ماده -2کلیه دستگاههای اجرایی مکلفند در چهارچوب هیئت وزیران در جلسه 1400/2/1به پیشنهاد سازمان
این منشور متناسب با مأموریتهای خود ،آیین رفتار اداری و استخدامی کشور و به استناد تبصره ( )1ماده ()25
حرفهای و اخالقی کارکنان خود را تدوین نمایند. قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب ،-1386منشور
اخالقی و اداری و اخالق حرفهای کارگزاران نظام را به شرح
ماده -3کلیه دستگاههای اجرایی مکلفند در استخدام
زیر تصویب کرد:
کارکنان خود ،پس از طی مراحل گزینش و در بدو اشتغال
به کار افراد ،تمهیدات الزم برای ادای سوگند و امضای ماده -1در این تصویبنامه ،اصطالحات زیر در معانی
منشور و آیین رفتار حرفهای و اخالقی توسط آنان را فراهم مشروح مربوط به کار میرود:
کرده و سوگندنامه و منشور امضاشده را در پرونده کارگزینی -1دستگاههای اجرایی :دستگاههای موضوع ماده ( )5قانون
آنان نگهداری نمایند. مدیریت خدمات کشوری.
ماده -4کارگزاران نظام موظفند در بدو ورود به خدمت، -2کارگزاران نظام :تمامی مقامات موضوع ماده ( )71قانون
سوگند زیر را ادا کرده و امضاء نمایند. مدیریت خدمات کشوری ،مدیران و کارکنان مشغول خدمت
تبصره -پیروان اقلیتهای دینی مصرح در اصل ( )13قانون در دستگاههای اجرایی.
اساسی جمهوری اسالمی ایران ،سوگندنامه را با ذکر نام -3منشور :منشور اخالقی و اداری و اخالق حرفهای
کتاب آسمای خود قرائت کرده و متن امضاشده توسط آنان کارگزاران نظام.
با ذکر نام کتاب آسمانی خودشان خواهد بود:
-4سوگندنامه :سوگندنامه کارگزاران نظام.
| 60رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -6مفاد و تعهدات کارگزاران نظام به شرح زیر است: -1تقوای الهی ،توجه عملی به شئونات و شعایر دینی،
تهذیب اخالق فرد و اجتماعی.
-1انجام وظایف و مسئولیتهای شغلی و سازمانی:
-2حاکمیت قانون در مناسبات اداری.
الف -به رعایت نظم و انضباط در انجام فعالیتها و حضور به
موقع در سازمان توجه نمایم. -3رعایت کرامت و شرافت انسانی و صیانت از حقوق
شهروندان.
ب -در انجام وظایف و مسئولیتها پشتکار و جدیت داشته
و آنها را با دقت ،صحت و به موقع انجام دهم. -4عدالت محوری و عدم تبعیض ناروا.
پ -سعی نمایم تا دانش خود را در زمینه فعالیتهای -5نظم کاری و انضباط فردی و گروهی.
سازمانی به روز نموده و دانش و تجربه خود را با توانمندی -6شفافیت در فرآیند و عملکرد کاری ،پاکدستی و عدم
و ابتکار در انجام فعالیتهای اداری و سازمانی به کار گیرم. سوءاستفاده از موقعیت شغلی.
ت -به ایدهها و افکار جدید ارزش قایل شده و برای اجرایی -7وجدان کاری ،مسئولیت پذیری و پاسخگویی متناسب با
کردن آنها به شکل منطقی در دستگاه اجرایی متبوع و نظام وظایف و اختیارات.
اداری تالش کنم.
-8امانت داری ،صرفهجویی و استفاده بهینه از منابع و بیت
ث -برای افزایش بهرهوری خود و سازمان با استفاده از المال و اهتمام در نگهداری آنها.
روشهای علمی و تجارب دیگران در حیطه فعالیت خود
تالش کنم.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 61
ث -به ارباب رجوع احترام گذاشته و در استقبال و صحبت ج -از امکانات ،تجهیزات و سرمایههای نظام اداری حفاظت
با آنان گشادهرو باشم. نموده و در استفاده مؤثر و مطلوب از آنها بکوشم.
ج -به نظرات ،پیشنهادها و بازخوردهای شهروندان و چ -در انجام فعالیتها و تعامالت ،روابط و مناسبات از قبیل
مراجعهکنندگان به عنوان منبعی گرانبها برای بهبود خویشاوندی ،قومی ،نژادی ،مذهبی و رویکرد تبعیضآمیز
عملکرد خود و سازمان متبوع نگاه کرده و با دید منطقی به جنسیتی را در تصمیمات و اقدامات خود تأثیر ندهم.
آنها توجه کنم. ح -روحیه انتقادپذیری داشته و انتقادات سازنده دیگران را
چ -به نظم و آراستگی شخصی و محل کار خود توجه کنم. به عنوان فرصتی برای اصالح و بهبود خود و فعالیتهایم
ح -سعی میکنم تا فرهنگ تکریم ارباب رجوع ،پاسخگویی بدانم.
و گرهگشایی از مشکالت مردم و مراجعان به یک ارزش خ -با رعایت موازین اخالقی و اداری ،وظایف خود را به نحوه
حاکم در نظام اداری تبدیل شود. احسن در راه خدمت به مردم انجام دهم.
خ -روحیه کار جمعی را در خود تقویت کرده و در انجام -2رفتار و برخورد با ارباب رجوع و همکاران:
فعالیتهای گروهی مشارکت جو و مشارکت پذیر باشم. الف -مردم و شهروندان به عنوان ذیحق و ولی نعمت برای
د -روحیه قدردانی از اقدامات مثبت و مفید دیگران را در نظام اداری هستند .تالش میکنم با ایجاد ارتباط مناسب و
خود تقویت کرده و سعی نمایم که این امر را در بین ارایه خدمت بهتر ،تصویری مثبت از دستگاه اجرایی و نظام
همکاران اشاغه دهم. اداری در ذهن آنان ایجاد کنم.
ذ -دانش ،تجربه و توانمندیهای خود را با سعه صدر در ب -به مراجعهکنندگان به صورت عادالنه و در چهارچوب
اختیار همکاران قرار داده و در ارتقای توانمندیهای آنان قوانین ،مقررات و ضوابط ،خدمت ارایه دهم.
کوشا باشم. پ -در محدوده وظایف شغلی ،اظالعات و راهنماییهای الزم
ر -تا حد ممکن در حل مشکالت شغلی همکاران تالش مناسب به ارباب رجوع ارایه دهم و در زمینه خدمات دستگاه
نمایم و از تجسس در زندگی خصوصی آنان و ارباب رجوع متبوع ،شفافسازی نمایم.
پرهیز نمایم. ت -خواستههای قانونی ارباب رجوع را در چهارچوب وظایف
ماده -7تصویبنامه شماره /231430ت43914ک مورخ خود با صحت ،دقت و سرعت و بدون تشریفات زاید اداری و
1388/11/21لغو میشود. تحمیل هزینه اضافی به آنان ارایه دهم.
-4معیارهای عمومی :شامل معیارهای مرتبط با اخالق تمامی وزارتخانهها ،مؤسسات و شرکتهای دولتی ،نهادهای
حرفهای و فرهنگ سازمانی است که در تمام دستگاههای عمومی غیردولتی ،استانداریها و سایر دستگاههایی که به
اجرایی به صورت مشترک مصداق داشته و از قوانین و نحوی از بودجه عمومی استفاده میکنند
مقررات مرتبط استخراج و در پیوستهای شماره 1و 2 شورای عالی اداری در یکصد و هشتاد و دومین جلسه مورخ
نظامنامه درج شده است. 1397/5/30بنا به پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی
-5معیارهای اختصاصی :معیارهای ویژه عملکردی مرتبط کشور ،به استناد بندهای 8و 11ماده ()115قانون مدیریت
با اخالق حرفهای و فرهنگ سازمانی است که در هر یک از خدمات کشوری و در اجرای بندهای 21 ،20 ،1و 26
دستگاههای اجرایی به صورت مجزا مصداق داشته و متناسب سیاستهای کلی نظام اداری ابالغی از سوی مقام معظم
با مأموریتها و وظایف تخصصی هر یک از دستگاهها احصا رهبری ،حفظ حقوق مردم مندرج در فصل سوم (مواد ،25
میشود. 27 ،26و )28و ماده 90قانون مدیریت خدمات کشوری و
-6عوامل محتوایی :دربرگیرنده تمامی اقدمات فرآیندی، عملیاتی کردن نقشه راه اصالح نظام اداری (موضوع
اجرایی ،ساختاری و نیروی انسانی است که اجرای صحیح و تصویبنامه شماره 206/93/560تاریخ 1392/1/20
دقیق انها تضمین کننده نهادینه سازی فرهنگ سازمانی شورای عالی اداری)« ،نظامنامه مدیریت توسعه فرهنگ
مطلوب عملکردی در نظام اداری و مدیریتی بخش دولتی و سازمانی» در دستگاههای اجرایی را به شرح پیوست (ممهور
دستگاههای اجرایی میباشد. به مهر دبیرخانه شورای عالی اداری) تصویب نمود.
-7عوامل ظاهری و نمادها :دربرگیرنده تمامی اقدامات این نظامنامه در 4فصل 14 ،ماده و 12تبصره تصویب و از
فرآیندی ،اجرایی ،ساختاری و نیروی انسانی است که اجرای تاریخ ابالغ الزماالجرا میباشد.
صحیح و دقیق آنها تضمین کننده نهادینه سازی نمادهای فصل اول -تعاریف و اختصارات
ظاهری فرهنگ سازمانی مطلوب در نظام اداری و مدیریتی
ماده -1تعاریف و اختصارات به کار رفته در این مصوبه به
بخش دولتی و دستگاههای اجرایی میباشد.
شرح زیر است:
فصل دوم -اجراء و نهادینه سازی عوامل محتوایی
-1سازمان :سازمان اداری و استخدامی کشور.
فرهنگ سازمانی
-2ستاد مرکزی :ستاد مرکزی راهبری و ارتقای فرهنگ
ماده -2متغیرهای ذکر شده در قالب جداول پیوست سازمانی مستقر در سازمان اداری و استخدامی کشور
شماره 1و 2این مصوبه به عنوان رفتارهایی فردی و میباشد.
سازمانی (معیارهای عمومی) مرتبط با فرهنگ سازمانی
-3دستگاه اجرایی :تمامی دستگاههای مشمول نظامنامه
تلقی شده و دستگاههای مشمول موظفند ضمن اهتمام
ذکر شده در ماده .13
جدی به عملیاتی نمودن آنها ،ساز و کار الزم برای نهادینه
سازی آنها در دستگاه را فراهم نمایند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 63
توسعه مدیریت در قالب دورههای آموزشی و توجیهی، ماده -3دستگاههای اجرایی موظفند به منظور اجرای
عمومی سازی نمایند و نتایج آن را در ارتقاء و انتصاب به صحیح عوامل محتوایی و نهادینه سازی فرهنگ سازمانی
مشاغل مالک عمل قرار دهند. مطلوب عملکردی اقدامات زیر را انجام دهند:
تبصره -دستگاههای اجرایی موظفند یک نسخه از معیارهای -1به منظور جذب نیروی انسانی منطبق با فرهنگ سازمانی
تدوین شده را برای جمعبندی تجارب و فراهم شدن امکان مطلوب که در سیاستهای کلی نظام اداری ،فصل سوم و
نظارت به سازمان ارسال نمایند. ماده ( )90قانون مدیریت خدمات کشوری مشخص شده
ماده -4دستگاههای اجرایی موظفند به منظور نهادینه است ،معیارهای عمومی قابل سنجش در مرحله قبل از
سازی آثار عوامل محتوایی فرهنگ سازمانی مطلوب، استخدام را به هنگام جذب نیروی انسانی مد نظر قرار داده
اقدامات زیر را انجام دهند: و برای سنجش آنها ،مراتب را در آزمون استخدامی (آزمون
کتبی و مصاحبه فردی) دستگاه لحاظ کنند.
-1به منظور رعایت و نهادینه سازی رفتارهای عمومی و
سازمانی (معیارهای عمومی) در بین کارمندان ،ضمن تبصره -1به منظور عملیاتی نمودن مفاد این بند ،سازمان
اطالعرسانی ،آموزش و یادآوری قوانین و مقررات مرتبط با موظف است تغییرات الزم در مقررات استخدامی (جذب و
متغیرهای مذکور ،ساز و کار تشویق و تنبیه کارمندان را در گزینش) را اعمال و به تمام دستگاههای اجرایی ابالغ نماید
چارچوب قوانین و مقررات مربوط تهیه و پس از تأیید در و در خصوص قوانین و مقرراتی که تغییرات آنها نیازمند
شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه عملیاتی نمایند. تصویب مراجع فرادستی است ،پیشنهاد اصالحی تهیه و به
مراجع ذیصالح برای طی مراحل تصویب ارائه نماید.
تبصره -دستگاههای اجرایی میتوانند ،ضمن بررسی مسائل
و مشکالت مربوط به معیارهای عمومی در ستاد و تبصره -2مرکز آموزش مدیریت دولتی مکلف است با
سازمانهای وابسته به خود ،پیشنهادهای خود را به صورت همکاری سازمان نسبت به تهیه محتوای علمی و آموزشی و
سالیانه برای در نظر گرفتن در قالب معیارهای جداول 1و روشهای فراگیرتر آموزشهای مورد نیاز ،بر اساس
2به سازمان ارسال نمایند. معیارهای عمومی که به تأیید ستاد مرکزی میرسد ،اقدام
نماید .محتوای تهیه شده باید به عنوان یکی از منابع اصلی
-2بر اساس معیارهای عمومی و اختصاصی ،نسبت به
آموزشهای بدو و حین خدمت کارکنان (اعم از مدیران و
ارزیابی عملکرد سالیانه تمامی کارمندان (اعم از رسمی،
کارمندان) مورد استفاده قرار گیرد.
پیمانی ،قراردادی و )...اقدام نموده و نتایج آن را در تمامی
مراحل استخدامی ،تبدیل وضعیت ،ارتقای شغلی و انتصاب -2به منظور توجه ویژه به ارتقای رفتارهای فردی
به پستهای مدیریتی و سرپرستی مبنای عمل قررا دهند. (معیارهای عمومی رفتاری پیوست شماره )1و رفتارهای
سازمانی (معیارهای عمومی شغلی پیوست شماره ،)2
تبصره -دستورالعمل فرایند ارزیابی عملکرد معیارهای
برنامهریزی الزم برای طراحی و برگزاری دورههای آموزشی
عمومی و اختصاصی و نحوه استفاده از نتایج آن در ارزیابی
در سطوح مختلف با در نظر گرفتن متغیرهای جداول
ساالنه ،توسط سازمان ابالغ میگردد.
مذکور ،انجام دهند.
-3معیارهای اختصاصی فرهنگ سازمانی متناسب با وظایف
و مأموریتهای خود را تعیین و پس از تأیید شورای راهبری
| 64رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
دستورالعملهای اجرایی مربوط به قوانین و مقررات مرتبط فصل سوم -اجرا و نهادینه سازی عوامل ظاهری و
با نظم بخشی اداری و مالی نظیر؛ مقررات ورود و خروج، نمادهای فرهنگ سازمانی
مرخصی ،آموزش ،پاسخگویی و رعایت حقوق شهروندی،
ماده -5دستگاههای اجرایی مشمول مصوبه ،موظفند به
حفظ ،نگهداری و بهرهبرداری اصولی از ابنیه و اموال و
منظور نهادینه سازی نمادها و جنبههای ظاهری فرهنگ
تجهیزات سازمانی و رعایت موازین اخالقی و استانداردهای
سازمانی اقدامات زیر را انجام دهند:
ظاهری و پوشش مناسب به همراه سازو کارهای تشویقی و
تنبیهی مستخرج از قوانین و مقررات پس از تصویب شورای -1تعیین استانداردهای رفتاری ،گفتاری برای تمامی
راهبری توسعه مدیریت دستگاه اقدام نماید. مشاغل به ویژه مشاغلی که مستقیم با مراجعه کنندگان/
شهروندان در ارتباط هستند ،از قبیل؛ نگهبان ،متصدیان
ماده -7دستگاههای اجرایی موظفند نتایج اجرایی این
باجههای ارائه خدمات ،مسئولین دفاتر ،مسئوالن روابط
فصل را در قالب چک لیست مشخص و به صورت ادواری
عمومی و مدیران در سطوح مختلف.
چهارماهه مورد ارزیابی قرار داده و نتایج آن را مبنای تشویق
و تنبیه کارکنان قرار دهند. تبصره -استانداردهای فوق با در نظر گرفتن مفاد
تصویبنامه حقوق شهروندی در نظام اداری (به ویژه مواد
تبصره -چک لیست مذکور ،نحوه و فرآیند تشویق و تنبیه
7 ،3و )11به شماره 1127128مورخ ،1395/12/28ماده
کارکنان به تأیید شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه
( )4آییننامه اجرایی مواد ( )91( ،)90( ،)87( ،)86( ،)84و
میرسد.
( )92قانون مدیریت خدمات کشوری به شماره
فصل چهارم -ارکان 44770/77683مورخ ،1389/4/8طرح تکریم مردم و
ماده -8راهبری ارتقای فرهنگ سازمانی در نظام اداری جلب رضایت ارباب رجوع در نظام اداری به شماره
کشور در قالب ستاد مرکزی مستقر در سازمان اداری و .13/18540ط مورخ 1381/2/10و سایر قوانین و مقررات
استخدامی کشور با ترکب اعضاء و مأموریت به شرح زیر مرتبط ،توسط دستگاههای اجرایی تنظیم و عملیاتی
انجام خواهد شد: میشود .ضروری است یک نسخه از استانداردها ،برای
جمعبندی تجارب ،تهیه گزارش و انتشار عمومی به سازمان
-1ترکیب اعضاء:
ارسال گردد.
رییس سازمان اداری و استخدامی کشور :رییس ستاد
-2تعیین استانداردهای تمامی فعالیتهای اداری و پشتیانی
معاون نوسازی اداری سازمان اداری و استخدامی کشور: در چهت ایجاد و تقویت انضباط اداری و مالی از قبیل :نحوه
نایب رییس پذیرایی در جلسات در سطوح مختلف سازمانی ،نگهداری
یک نفر از معاونان سازمان صدا و سیمای جمهوری اسالیم فضاها و ساختمانها ،بهره براری از تجهیزات اداری و وسایل
ایران به انتخاب رییس سازمان مذکور نقلیه ،خرید ،نگهداری و تخصیص امکانات و وسایل انجام
وظایف متناسب با سطح سازمانی ،برگزاری همایشها و
رییس مرکز آموزش مدیریت دولتی
نشستهای علمی و اداری ،مراسم فرهنگی و مناسبتی.
یک نفر از معاونان هر یک از وزارتخانه های؛ کشور ،علوم،
ماده -6دستگاههای اجرایی موظفند به منظور نهادینه
تحقیقات و فنآوری ،فرهنگ و ارشاد اسالمی ،بهداشت،
سازی نظم و انضباط اداری و مالی ،نسبت به تهیه و تنظم
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 65
و پژوهشی مجاز نسبت برگزاری نشستها ،کارگاههای درمان و آموزش پزشکی و آموزش و پرورش به انتخاب
آموزشی ،سمینارها و همایشهای ویژه فرهنگ سازمانی با وزرای ذیربط برای دوره دو ساله
در نظر گرفتن سطوح سازمانی و مدیریتی به صورت ادواری دو نفر صاحب نظر در مسائل مدیریت و فرهنگ سازمانی به
و با زمان بندی مشخص اقدام نموده و ضمن مستندسازی انتخاب رییس ستاد برای دوره دو ساله
آنها نسبت به انتشار دستاوردها ،تألیفات و بولتنهای علمی
رییس امور مدیریت عملکرد و ارتقاء فرهنگ سازمانی
و ترویجی اقدام نماید.
سازمان اداری و استخدامی کشور عضو و دبیر ستاد
تبصره -1مرکز آموزش مدیریت دولتی تمامی فعالیتهای
-2مأموریتهای اصلی:
آموزشی و ترویجی سمعی و بصری تولید شده در قالب مفاد
این ماده را تلخیص و در قالب فیلم ،نماهنگ و سایر -بررسی و تعیین ضرورتها ،اولویتها ،برنامهها و فعالیتها
روشهای ممکن تنظیم و برای استفاده دستگاههای اجرایی در خصوص فرهنگ سازمانی عمومی و اختصاصی
و پخش در رسانههای جمعی و اجتماعی به ویژه صدا و -بررسی و تعیین سیاستهای الزم در زمینه ایجاد ،ارتقاء
سیمای جمهوری اسالمی ایران آماده میکند. و نهادینه سازی فرهنگ سازماین در نظام اداری جهت ارائه
تبصره -2سازمان میتواند حسب مورد از ظرفیتهای به دولت و شورای عالی اداری
موجود در تشکلهای حرفهای و سازمانهای عمومی -اتخاذ تصمیم به منظور ایجاد هماهنگی و وحدت رویه در
غیردولتی در نهادینه سازی فرهنگ سازمانی در دستگاههای برنامهها و فعالیتهای دستگاههای اجرایی در زمینه بهبود
اجرایی استفاده نماید. فرهنگ سازمانی عمومی
ماده -11وزارتخانه های؛ علوم ،تحقیقات و فنآوری ،آموزش -بررسی و تعیین سیاستهای الزم برای جلب مشارکتها
و پرورش ،فرهنگ و ارشاد اسالمی ،بهداشت ،درمان و و نظارت سازمان یافته مردم در توسعه فرهنگ سازمانی از
آموزش پزشکی و سایر دستگاههای اجرایی مرتبط ،موظفند طریق تشکلهای مردم نهاد
همکاری الزم با سازمان را به منظور ترویج و نهادینه سازی
-تصویب طرحهای راهبردی ویژه برای بهبود وضعیت
فرهنگ سازمان مطلوب در نظام اداری به عمل آورند.
فرهنگ سازمانی در نظام اداری
تبصره -وظیفه ترویج ،نهادینه سازی فرهنگ سازمانی
-بررسی و تأیید گزارش ساالنه وضعیت فرهنگ سازمانی
مطلوب و نظارت بر تحقق اهداف این نظامنامه در
در نظام اداری کشور ،قبل از انتشار و ارائه به مراجع ذیربط.
دستگاههای اجرایی استان بر عهده شورای راهبری توسعه
مدیریت استان بوده و این شورا گزارشهای ادواری الزم را ماده -9وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری با همکاری
به استاندار و سازمان اداری و استخدامی کشور ارائه سازمان ،زمینه و مشوقهای الزم جهت سوق دادن
مینماید. رسالههای مقاطع دکتری و کارشناسی ارشد ،به سمت
مطالعات مرتبط با ارتقای فرهنگ سازمانی مطولب ترسیم
ماده -12به منظور تشویق دستگاههای مشمول این مصوبه
شده در این نظامنامه را فراهم مینمایند.
و نهادینه سازی فرهنگ سازمانی مطلوب ،سازمان اقدام به
طراحی و اجرای "جایزه ملی فرهنگ سازمانی" خواهد نمود. ماده -10سازمان مکلف است با استفاده از ظرفیتهای
موجود در مرکز آموزش مدریت دولتی و سایر مراکز آموزشی
| 66رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
دستگاههای موضوع تبصره ذیل آن و نیز سایر دستگا هایی تبصره -1نحوه ،فرآیند و چگونگی ارزیابی عملکرد و انتخاب
که به نحوی از بودجه عمومی دولت استفاده میکنند، دستگاهها در سطوح مختلف ،حداکثر تا 6ماه پس از ابالغ
مشمول این مصوبه بوده و در این نظامنامه دستگاه اجرایی این مصوبه توسط سازمان تنظیم و پس از تأیید ستاد
نامیده میشوند. مرکزی ابالغ میشود.
ماده -14باالترین مقام دستگاههای اجرایی ،مسئول تبصره -2سازمان موظف است میزان پیشرفت و ارتقای
راهبری و ارتقای فرهنگ سازمانی و حسن اجرای این مصوبه فرهنگ سازمان در دستگاههای مشمول را اندازهگیری و
بوده و گزارش نحوه اجرای آن توسط دبیرخانه شورای عالی نتایج آن را به صورت سالیانه به شورای عالی اداری و هیأت
اداری به شورا ارائه میگردد. وزیران گزارش نموده و به نحو مقتضی به صورت عمومی
منتشر کند.
حسن روحانی -رییسجمهور
ماده -13تمامی دستگاههای اجرایی موضوع بند (ب) ماده
( )1قانون برگزاری مناقصات مصوب سال 1383و
ماده -26دستگاههای اجرایی مکلفند مردم را با حقوق و تکالیف خود در تعامل با دستگاههای اجرایی آشنا نموده
و از طریق وسایل ارتباط جمعی بهویژه صدا و سیمای جمهوری اسالمی ایران سطح آگاهی عمومی در این زمینه
را ارتقاء داده و اطالعات الزم را به نحو مطلوب و مناسب دراختیار مردم قرار دهند.
ماده -27مردم در استفاده از خدمات دستگاههای اجرایی درشرایط مساوی از حقوق یکسان برخوردارند،
دستگاههای اجرایی موظفند حداکثر ظرف سه ماه ،مراحل ،زمان و کیفیت و استاندارد ارائه خدمات و تغییرات آنها
را مستند و شفاف نموده و از طرق مختلف به اطالع مردم برسانند و در صورت بروز هرگونه تخلف ،مسؤولین
دستگاههای اجرایی مسؤولیت پاسخگویی به مردم و شکایت آنان را بهعهده خواهند داشت.
| 68رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -28دولت مکلف است به منظور تأمین حقوق مردم و مراجعان ،رضایت و عدم رضایت مردم از عملکرد
کارمندان را در ارتقاء ،انتصاب و تمدید قراردادهای استخدامی و بهرهمندی از سایر امتیازات استخدامی و اعمال
تشویقات و تنبیهات لحاظ نموده و کلیه آییننامهها ،شیوهنامهها ،ضوابط اداری و استخدامی مربوط به کارمندان
دولت را به عنوان یک عامل مؤثر منظور نماید.
فصل سوم -تکالیف کارکنان و دستگاههای اجرایی -9فراهم کردن زمینه قانونی بهره گیری شهروندان از
نسبت به حقوق شهروندی در نظام اداری فرصتهای شغلی مناسب و حقوق و مزایای برابر زنان و
مردان در قبال کار یکسان و اجتناب از رویکردهای
ماده -3حق برخورداری از کرامت انسانی و رفتار محترمانه
سلیقهای ،جناحی ،تبعیض آمیز و روشهای ناقض حریم
و اسالمی
خصوصی در فرآیند جذب و گزینش.
-1دستگاههای اجرایی در تمامی فعالیتهای اطالعرسانی،
فصل دوم -مصادیق حقوق شهروندی در نظام اداری
دعوت نامهها ،آگهیها ،ابالغها و هشدارها باید از ادبیات
محترمانه و غیرتحکم آمیز استفاده نمایند. ماده -2مصادیق حقوق شهروندی در نظام اداری عبارتند
از:
-2دستگاههای اجرایی مکلفند محیط ارائه خدمت ،امکانات
و تسهیالت مناسب و شرایط حاکی از احترام به مراجعین را -1حق برخورداری از کرامت انسانی و رفتار محترمانه و
فراهم نمایند. اسالمی
-3در مکانهای ورودی و خروجی دستگاههای اجرایی، -2حق برخورداری از اِعمال بیطرفانه قوانین و مقررات
رعایت حرمت مراجعین ضروری است و در موارد خاصی که -3حق مصون بودن از تبعیض در نظامها ،فرآیندها و
بازرسی مراجعین ضرورت داشته باشد باید تا حد ممکن به تصمیمات اداری
جای بازرسی بدنی ،از وسایل و تدابیر بازرسی نامحسوس و
-4حق دسترسی آسان و سریع به خدمات اداری
الکترونیکی استفاده شود.
-5حق حفظ و رعایت حریم خصوصی همه افراد
-4دستگاههای اجرایی موظفند دالیل منع همراه داشتن
وسایلی نظیر گوشی تلفن همراه و ...به هنگام ورود بهدستگاه -6حق آگاهی به موقع از تصمیمات و فرآیندهای اداری و
را حسب ضرورتهای قانونی اطالعرسانی نمایند و برای دسترسی به اطالعات مورد نیاز
امانت سپاری وسایل همراه مراجعین ،مکان مطمئنی در نظر -7حق اظهارنظر آزاد و ارائه پیشنهاد در مورد تصمیمات و
بگیرند به نحوی که دسترسی به آن نباید مراجعین را دچار فرآیندهای اداری
مشقت کند یا هزینهای را متوجه آنان نماید.
-8حق مصون بودن از شروط اجحاف آمیز در توافقها،
-5مدیران و کارکنان دستگاههای اجرایی باید در گفتار، معامالت و قراردادهای اداری
رفتار و مکاتبات خود با مراجعین ،ادب و نزاکت را رعایت و
-9حق اشخاص توانخواه در برخورداری کامل و سریع از
از به کار بردن الفاظ و عبارات عرف ًا اهانت آمیز و
امتیازات خاص قانونی
غیرمحترمانه و یا انتساب هرگونه اتهام یا عناوین مجرمانه
به آنها احتراز نمایند. -10حق رسیدگی به موقع و منصفانه به شکایات و
اعتراضات
-6رفتار توام با احترام متقابل میان کارکنان و مراجعین در
هر شرایطی باید رعایت و کرامت انسانی آنان حفظ گردد. -11حق جبران خسارات وارده در اثر قصور یا تقصیر
دستگاههای اجرایی و کارکنان آنها
ماده -4حق برخورداری از اِعمال بیطرفانه قوانین و مقررات
| 70رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-7مراجع اداری و مدیران دستگاههای اجرایی باید قابل -1بخشنامهها ،دستورالعملها و مکاتبات اداری در
تجدیدنظر بودن تصمیمات خود ،مرجع ،مهلت و نتیجه دستگاههای اجرایی ،باید به گونهای تنظیم و ابالغ شوند که
تجدیدنظر را در تصمیمات خود اعالم کنند. برای مردم ساده ،شفاف و قابل دسترس بوده و از هرگونه
تبعیض در ابالغ و اجرای بخشنامهها ،شیوهنامهها ،تصمیمات
ماده -5حق مصون بودن از تبعیض در نظامها ،فرآیندها و
و دستورات اداری نسبت به مردم اجتناب شود .بدیهی است
تصمیمات اداری
رفتار متفاوت حمایتی که بر مبنای معلولیت ،سالمندی یا
-1دستگاههای اجرایی باید فرآیند و رویه مشخص و اعالم سایر وضعیتهای نوع ًا قابل توجیه صورت میگیرد ،تبعیض
شدهای برای ارائه خدمات خود داشته باشند و آن را به طور محسوب نمیشود.
یکسان نسبت به همه مراجعین رعایت کنند.
-2دستگاههای اجرایی مجاز به مطالبه مدارک یا اطالعاتی،
-2مدیران و کارکنان دستگاههای اجرایی باید تصمیمات و اضافه بر آنچه در قوانین و مقررات پیشبینی شده از
اقدامات خود را مستند به قوانین و مقررات مربوط انجام مراجعین نیستند و نباید هزینهای ،بیش از آنچه در قوانین
دهند و از هرگونه تبعیض یا اعمال سلیقه در اجرای قوانین و مقررات تصریح گردیده دریافت کنند .در مواردی که
و مقررات اجتناب نمایند. مطابق مقررات ،باید دریافت شود ،مراتب با ذکر مستند
-3کارکنان دستگاههای اجرایی در همه سطوح باید در قانونی به مراجعین اعالم گردد.
اعمال صالحیتها و اختیارات اداری خود نظیر احراز -3دستگاههای اجرایی باید وظایف خود را در مدت زمان
صالحیتها ،جذب نیرو ،صدور مجوزها و نظایر آن بدون تعیین شده در قانون یا مقررات مصوب انجام دهند و چنانچه
تبعیض عمل کنند. در قانون و مقررات مربوط ،زمان معین نشده باشد ،زمان
ماده -6حق دسترسی آسان و سریع به خدمات اداری مناسب برای هر یک از خدمات را تعیین و از قبل به
مراجعین اطالعرسانی کنند.
-1مردم حق دارند شخصاً و یا از طریق نماینده قانونی خود
به خدمات دستگاههای اجرایی ،دسترسی آسان و سریع -4دستگاههای اجرایی باید دانش و مهارت تخصصی الزم و
داشته باشند. همچنین رعایت انضباط اداری و حقوق شهروندی مرتبط با
وظایف و اختیارات را به همه کارکنان خود آموزش دهند.
-2دستگاههای اجرایی باید نهایت تالش خود را به کارگیرند
تا دسترسی مردم به خدمات آنها به طریق غیرحضوری و یا -5مدیران و مراجع اداری باید تصمیمات خود را براساس
استفاده از خدمات دولت الکترونیک و به طور کلی ابزارها و ادله معتبر اتخاذ کرده و استداللها و استنادهای قانونی
فناوریهای نوین انجام گیرد .تضمین کیفیت این دسترسی مورد استفاده در اعالم تصمیم خود را بیان کنند.
از نظر سرعت ،امنیت و پایین بودن هزینه با دستگاه مربوط -6پذیرش هرگونه درخواست حضوری خدمات اداری از
خواهد بود. سوی مردم توسط مدیران و کارکنان دستگاههای اجرایی،
-3چنانچه دریافت خدمات از دستگاه اجرایی ،مستلزم صرف ًا در محیط و ساعات اداری قابل پذیرش است .از پذیرش
مراجعه حضوری باشد باید نکات زیر رعایت شوند: درخواستها در خارج از محیط یا ساعت غیر اداری ،باید
اکیداً اجتناب شود.
الف -تجمیع فرآیندهای اداری مربوط به هرخدمت در یک
مکان.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 71
-9چنانچه کارمند یا مأمور ارائه خدمات عمومی به هر علتی ب -نصب تابلوهای راهنما در اطراف ،ورودی و داخل
در محل کار خود حاضر نباشد ،مقام مافوق او باید ترتیبی ساختمان اداری.
اتخاذ کند که ارائه خدمات به مراجعین متوقف یا موکول به ج -پیشبینی امکانات و تسهیالت فیزیکی برای رفاه
مراجعه مجدد نشود. مراجعین از جمله مبلمان ،آب آشامیدنی ،سرویس بهداشتی
-10در ساعات مراجعه مردم ،همواره باید مقام تصمیم گیر و حتی المقدور آسانسور و پارکینگ.
و امضاء کننده یا مقامات مجاز از سوی ایشان در محل ارائه د -رعایت دقیق ساعت کار اداری و ارائه خدمات در تمام
خدمت حضور داشته باشد. ساعت کار اداری.
-11تمامی کارکنان مکلف به راهنمایی و ارائه کمکهای هـ -پرهیز از ایجاد مزاحمت برای همسایگان ،ساکنان محلی
ضروری به مراجعین هستند و چنانچه تقاضای مراجعین در و سایر مردم.
حیطه وظایفشان نباشد ،باید آنها را به نحو مناسب راهنمایی
-4دستگاههای اجرایی موظفند براساس نوع فعالیت و
کنند.
خدمات ،فرمهای مرتبط را تهیه و به سهولت در اختیار
-12کارکنان دستگاههای اجرایی باید از انجام امور شخصی مراجعه کنندگان قرار دهند.
در منظر مراجعین و به طورکلی در ساعات اداری اجتناب
-5تمامی تقاضاهای مراجعین (اعم از مکتوب یا
کنند.
الکترونیک) ،باید ثبت شده و شماره پیگیری در اختیار آنان
ماده -7حق حفظ و رعایت حریم خصوصی همه افراد قرار داده شود .همچنین دستگاههای اجرایی باید به روشنی،
-1اگر فردی اثبات کند که اطالعات شخصی مربوط به او مراجعین را با فرآیند رسیدگی ،واحد و فرد رسیدگی کننده
نادرست ،ناقص یا روزآمد نیست ،دستگاه اجرایی دارنده به تقاضای آنها آشنا سازند.
اطالعات ،باید نسبت به اصالح اطالعات مذکور اقدام نماید. -6رسیدگی به تقاضای مراجعین باید بالفاصله بعد از ثبت
چنانچه فرد و دستگاه دربارة صحیح ،کامل و روزآمد بودن آن با رعایت نوبت و ترتیب آغاز شود .چنانچه تقاضا یا
اطالعات جمع آوری شده اختالف داشته باشند ،فرد میتواند مدارک ناقص بوده و نتوان رسیدگی را ادامه داد ،الزم است
از دستگاه بخواهد تا ادعای وی در این زمینه ،در پروندة او سریعاً مراتب به اطالع متقاضی رسانده شده و تکمیل
منعکس شود .چنانچه اطالعات شخصی وی در اختیار دیگر اطالعات و مدارک از وی درخواست شود.
دستگاههای اجرایی قرار گیرد اعتراض فرد نیز باید به آنها
-7دستگاههای اجرایی مکلفند خدمات خود را در همه
منعکس گردد.
روزهای کاری و در طول ساعات اعالم شده به طور پیوسته
-2جمع آوری اطالعات شخصی از افراد توسط دستگاههای ارائه دهند و تعطیلی موقت ارائه خدمات در اوقات اداری،
اجرایی ،تنها در حد ضرورت و با استفاده از طرق و وسایل حتی به مدت کوتاه مجاز نیست.
قانونی و شفاف مجاز بوده و استفاده از وسایل و روشهای
-8دستگاههای اجرایی باید با بررسی و بازنگری مکرر
غیرقانونی و نامتعارف ممنوع است .این اطالعات تا حد
فرآیندهای ارائه خدمت خود ،نسبت به روان سازی و حذف
امکان ،باید از خود اشخاص اخذ و جمع آوری شود.
رویههای زاید یا مخل در خدمت رسانی مطلوب به مردم
-3دستگاههای اجرایی باید اطالعات شخصی افراد را فقط اقدام نمایند.
در جهت منظور و هدف اولیه از جمع آوری آنها به کاربرده
| 72رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-3با رعایت قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات مصوب و نباید برای اهداف و مقاصد دیگر از آنها استفاده و یا در
سال 1388و آییننامههای اجرایی آن و سایر قوانین و اختیار سایر دستگاهها و اشخاص غیرمسئول قرار دهند.
مقرراتی که حق دسترسی افراد به اطالعات موجود در -4دستگاههای اجرایی باید تدابیر ضروری جهت پیشگیری
دستگاههای اجرایی را تصریح کردهاند ،دستگاههای اجرایی از مفقود شدن ،افشا یا سوء استفاده از اطالعات افراد ،که به
موظفند اطالعات درخواستی مردم را در دسترس آنها قرار مناسبت وظایف و اختیارات خود از آنها مطلع شدهاند را
دهند. اتخاذ کنند.
-4به موجب ماده ( )10قانون انتشار و دسترسی آزاد به -5رهگیری و شنود ارتباطات اینترنتی ،تلفنی و کالمی-
اطالعات ،هر دستگاه اجرایی باید راهنمای دسترسی مردم حضوری افراد در دستگاههای اجرایی ممنوع است و در
به اطالعات خود مشتمل بر انواع و اشکال اطالعات موجود صورت ضرورت ،در چارچوب قوانین مربوطه انجام خواهد
در آن موسسه و نیز نحوه دسترسی به آنها را در سامانه گرفت.
اطالعرسانی خود منتشر کرده و به صورت مکتوب نیز در
-6دستگاههای اجرایی مجاز به استفاده از نظارتهای
اختیار متقاضیان قرار دهد.
الکترونیکی مغایر با حریم شخصی افراد نیستند مگر آنکه بر
-5برای آشنا نمودن مردم با حقوق خود و فرآیندهای مبنای دالیل قوی ،احتمال ارتکاب فعالیتهای مجرمانه در
اداری ،دستگاههای اجرایی باید به آموزش همگانی از طریق محیط کار از قبیل سرقت ،تخریب اموال یا سوء استفاده از
وسایل ارتباط جمعی اقدام ،تا مردم ضمن آشنایی با حقوق اموال محل کار وجود داشته ،یا این امر برای تأمین امنیت
و تکالیف خود در تعامل با آن سازمان ،انتظارات خود را و بهداشت محل کار یا کارکنان ضروری باشد.
تنظیم نمایند.
-7در صورت ضرورت برای اِعمال نظارت الکترونیکی و نصب
-6اطالعات مورد نیاز مردم میبایست از طرق مختلف نظیر دوربین ،دستگاه اجرایی باید مراتب را با هشدار مکتوب و
موارد ذیل در اختیار آنها قرار داده شوند: استفاده از عالیم قابل رویت ،به اطالع مردم و مراجعین
الف -نصب تابلو راهنما در مبادی ورودی و معرض دید برساند.
مراجعین و نیز تارنما (وب سایت) و درگاه (پُرتال) اینترنتی.
ماده -8حق آگاهی به موقع از تصمیمات و فرآیندهای
ب -تهیه و توزیع بروشور و کتاب راهنمای مراجعین. اداری و دسترسی به اطالعات مورد نیاز
ج -راه اندازی خط تلفن گویا. -1مردم حق دارند بر اساس اطالعاتی که دستگاههای
د -نصب نام ،پست سازمانی و رئوس وظایف متصدیان انجام اجرایی در دسترس قرار میدهند یا منتشر میکنند،
کار در محل استقرار آنان. برنامههای خود را تنظیم کنند .چنانچه دستگاهی بر خالف
ال اعالم کرده و آن اطالعات ،مبنایاطالعاتی که قب ً
-7دستگاههای اجرایی باید در ابالغ تصمیمات خود به
تصمیمات و اقدامات مردم قرارگرفته عمل نماید ،باید
مراجعین ،ضمن رعایت نکات زیر ،نسخهای از تصمیم اتخاذ
پاسخگو باشد.
شده را به ذینفع تحویل نمایند.
-2در راستای تحقق نظارت واقعی مردم ،دستگاههای
الف -تاریخ و شماره تصمیم.
اجرایی باید به طور ساالنه ،گزارش عملکرد خود را در
ب -مشخصات متقاضی. دسترس عموم قرار دهند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 73
ج -به روز بودن اطالعات قابل دسترس یا ارائه شده؛ یعنی ج -مستندات قانونی و استداللهای منجر به تصمیم اتخاذ
اطالعات باید حاوی آخرین تحوالت ،مصوبات ،اصالحیهها و شده.
تفسیرها باشد. د -مفاد اصلی تصمیم.
د -به موقع بودن اطالعرسانی؛ یعنی اطالعات باید در زمانی هـ -اعالم مرجع و مهلت اعتراض به تصمیم.
که نیاز به آن وجود دارد ارائه شود به نحوی که مخاطبان،
و -نام و سمت صادرکننده ابالغیه.
فرصت معقول برای واکنش و تصمیمگیری پس از آگاه شدن
از آن را داشته باشند. -8دستگاههای اجرایی مکلفند فرآیند انجام کار مراجعین
را به صورت مرحله به مرحله ،از طرق مقتضی نظیر ارسال
هـ -کامل بودن اطالعرسانی؛ یعنی تمام اطالعاتی که
پیامک به اطالع آنها برسانند.
واکنش یا اقدام یا تصمیم مخاطبان به آنها منوط است،
نظیر زمان ،مکان ،اسناد و ادله ،هزینه و مدارک هویتی الزم، -9دستگاههای اجرایی مکلفند اطالعات راجع به نحوه
به صورت یکجا اعالم شوند. استفاده مردم از خدمات و فرآیندهای اداری ،نحوه مشارکت
در آنها و نحوه اعتراض به تصمیمات و اقدامات خود را در
ماده -9حق اظهارنظر آزاد و ارائه پیشنهاد در مورد
اختیار عموم قرار دهند ،به نحوی که امکان تصمیمگیری
تصمیمات و فرآیندهای اداری
آگاهانه را برای آنها فراهم کنند.
-1هر فردی حق دارد در صورت مشاهده یا اطالع از تخلفات
-10دستگاههای اجرایی باید متناسب با مراجعات ،به منظور
اداری و نقض قوانین و مقررات در هر یک از دستگاههای
بهبود مستمر نظام ارائه خدمت و افزایش رضایت مندی
اجرایی ،موارد مشاهده یا اطالع خود را به مراجع نظارتی
مراجعان ،به طرق مناسب اطالعرسانی نموده و حسب میزان
درون سازمانی و برون سازمانی گزارش کند.
اهمیتی که اطالع مردم از فعالیتهای آنها دارد ،جلسات
-2شهروندان حق دارند تا سیاستها ،فرآیندها ،تصمیمات پرسش و پاسخ با اصحاب رسانه برگزار کنند.
و اقدامات دستگاههای اجرایی را نقد نموده و نظر انتقادی
-11در جلسات پرسش و پاسخی که از سوی سخنگوی
خود را در چارچوب مقررات ابراز کنند.
دستگاه اجرایی یا روابط عمومی دستگاه برگزار میشود،
-3دستگاههای اجرایی به آزادی بیان نظرهای شخصی، نباید تبعیضی از حیث دعوت ،شرکت ،طرح پرسش ،ارائه
ارزیابیهای انتقادی و پیشنهادهای اصالحی مراجعین و پاسخ و سایر موارد ،علیه رسانههای منتقد صورت گیرد.
رسانهها احترام گذاشته و فضای تحمل نظرات مخالف را در
-12دستگاههای اجرایی باید در فعالیتهای اطالعرسانی
درون خود نهادینه کنند.
خود نکات زیر را مورد توجه قرار دهند:
-4دستگاههای اجرایی باید از نصب هرگونه آگهی در
الف -مفید بودن اطالعات قابل دسترس یا ارائه شده؛ یعنی
محیطهای اداری که مراجعین را از بیان نظر انتقادی منع
اطالعاتی که علم به آنها ،توان تشخیص و قضاوت و آگاهی
کرده یا بترساند ،اجتناب کنند.
افراد را افزایش میدهد.
-5دستگاههای اجرایی موظفند هنگام ورود مراجعین ،برگ
ب -درست بودن اطالعات ارائه شده؛ بدین معنا که هم اسناد
نظرسنجی (به صورت فیزیکی یا الکترونیکی) در اختیار آنها
و مدارک و ابزارهای حاوی اطالعات باید واقعی و صحیح
قرار دهند و نظر ایشان را درخصوص نحوه گردش کار،
بوده و هم مفاد و مندرجات آنها عاری از خدشه باشد.
| 74رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ال منعقد شده است ،به تشخیص خود و رأساً قیمت را
آن قب ً تطبیق یا عدم تطبیق آن با اطالعات اعالم شده قبلی و رفتار
افزایش دهد. متصدیان انجام کار جویا شوند و نتایج آن را به طور منظم
هـ -شرطی که به موجب آن ،دستگاه اجرایی ،حق مراجعه در اصالح فرآیندها و تشویق و تنبیه کارکنان خود مورد
به مراجع قضایی را از طرف دیگر سلب نماید. استفاده قرار دهند.
و -شرطی که به موجب آن ،دستگاه اجرایی خود را مجاز -6دستگاههای اجرایی میبایست حسب شرایط ،نسبت به
بداند هر زمان که بخواهد یک طرفه قرارداد را فسخ کند راه اندازی ،استقرار و یا روزآمد کردن سیستمهای ارتباط
بدون آنکه خسارت عادالنهای از این بابت به طرف دیگر دوسویه نظیر صندوق پیشنهادها و انتقادها ،پست صوتی و
قرارداد بپردازد. درگاه (پُرتال) سازمانی ،به منظور ارائه شناسنامه خدمات و
فعالیتها و اخذ دیدگاههای مردم اقدام نمایند.
ز -شرطی که به موجب آن ،دستگاه اجرایی خود را حتی در
صورت ارتکاب تقصیر ،از مسؤولیت معاف سازد. ماده -10حق مصون بودن از شروط اجحاف آمیز در
توافقها ،معامالت و قراردادهای اداری
ک -شرطی که به موجب آن ،حقوق معنوی ناشی از
مالکیتهای فکری ،بدون پرداخت بهای عادالنه بهدستگاه -1دستگاههای اجرایی باید از تحمیل قراردادهای
اجرایی منتقل شود. اجحافآمیز به مردم خودداری کنند .منظور از قرارداد
اجحافآمیز قراردادی است که به موجب آن دستگاه اجرایی
ل -شرطی که بدون وجود هرگونه توجیه معقول ،استفاده
با استفاده از موقعیت برتر خود یا ضعف طرف مقابل ،شرایط
طرف قرارداد از تضمین یا بیمهای که به موجب مقررات به
غیرعادالنهای را به ایشان تحمیل کند.
نفع او برقرار شده است را غیرممکن یا بسیار دشوار سازد.
-2قراردادهایی که شروط زیر در آنها گنجانده شوند،
ث -واحدهای حقوقی ،امور قراردادها و یا عناوین مشابه در
اجحاف آمیز تلقی میگردند:
دستگاههای مشمول این مصوبه مکلفند براساس مفاد این
ماده نسبت به بازبینی و اصالح فرم قراردادهای خود اقدام الف -شرطی که به موجب آن ،دستگاه اجرایی طرف مقابل
نمایند. خود را به انجام یا عدم انجام کاری متعهد میسازد که پیش
از انعقاد قرارداد هیچ فرصتی برای آگاه شدن از مفاد آن
ماده -11حق اشخاص توانخواه در برخورداری از امتیازات
شرط نداشته است.
خاص قانونی
ب -شرطی از سوی دستگاه اجرایی که طرف مقابل آن به
-1دستگاههای اجرایی مکلفند مطابق مفاد آییننامه اجرایی
دلیل کهولت سن ،بیماری ،ناتوانی ذهنی ،فشارهای روانی،
ماده ( )2قانون جامع حمایت از حقوق معلوالن (شماره
کمسوادی ،بیسوادی یا جهل نسبت به امور مرتبط ،از
/14277ت31960هـ مورخ 1384/3/9و اصالحیه آن به
ارزیابی مفاد یا آثار آن ناتوان باشد.
شماره /45515ت47457ک مورخ ،)1391/3/8به سرعت
دسترسی اشخاص توانخواه (معلول) به محیطهای ارائه ج -شرطی که به موجب آن ،هیچ نسخهای از قرارداد در
خدمت را از جمیع جهات تسهیل کنند. اختیار طرف دیگر قرارداد قرار نمیگیرد.
د -شرطی که به موجب آن ،دستگاه اجرایی خود را مجاز
میسازد تا در زمان تحویل کاال یا ارائه خدماتی که قرارداد
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 75
-5اعتراض شخصی که مدعی است در حق او ظلم شده، -2دستگاههای اجرایی باید در ساختمانها و محیط کاری
باید توسط مدیران و کارکنان دستگاههای اجرایی با مدارا و خود ،عالئم و اشکالی را که برای اشخاص توانخواه به آسانی
اخالق اسالمی ،تحمل و با سعه صدر پاسخ داده شود. قابل فهم و خواندن باشد نصب کنند.
ماده -13حق جبران خسارات وارده در اثر قصور یا تقصیر -3دستگاههای اجرایی باید حسب میزان و نوع مراجعات
دستگاههای اجرایی و کارکنان آنها اشخاص توانخواه ،آموزشهای کافی را به کارکنان خود
درخصوص نحوه رفتار با این مراجعه کنندگان ارائه دهند.
-1دستگاههای اجرایی مکلفند حسب وظایف قانونی خود،
در صورت وجود احتمال هرگونه تهدید علیه سالمت عمومی -4دستگاههای اجرایی باید سامانهها و فناوریهای اطالعات
و یا بالیای طبیعی ،نسبت به پیشبینی و هشدار به موقع و و ارتباطات خود را جهت استفاده مستقالنه اشخاص
راههای دفع یا رفع آن به عموم مردم و به خصوص افراد در توانخواه از خدمات آنها ارتقاء دهند.
معرض تهدید ،اقدام نمایند. ماده -12حق رسیدگی به موقع و منصفانه به شکایات و
-2دستگاههای اجرایی ،مسئول جبران خساراتی هستند که اعتراضات
در نتیجة عیب و خرابی اشیاء یا اموال منقول یا غیرمنقول -1مردم حق دارند در تمامی مراجع اداری که به اختالف،
متعلق یا تحت تصرف آنها ،به جان ،مال و سایر حقوق اعتراض یا شکایت آنها رسیدگی میکنند از رسیدگی
دیگران وارد میشود. منصفانه و بیطرفانه برخوردار شده و حقوق آنها رعایت
-3مطابق فصل دهم از کتاب پنجم قانون مجازات اسالمی شود.
تحت عنوان «تقصیرات مقامات و مأمورین دولتی»، -2هر فردی در همه مراحل رسیدگی اداری حق استفاده از
دستگاههای اجرایی مسئول جبران آن دسته از خسارات وکیل را دارد و باید از مهلت کافی جهت تنظیم و تکمیل
مادی ،معنوی و بدنی هستند که مستخدمان و کارکنان پرونده ،ارائه ادله ،معرفی شهود یا پاسخ به مطالب مطرح
آنها در نتیجة بیاحتیاطی ،بیمباالتی یا عدم رعایت شده علیه خود برخوردار باشد.
قوانین ،مقررات یا نظامات مربوط ،در حین انجام وظیفه یا
-3شخصی که در چارچوب قوانین و مقررات و بدون
به مناسبت آن به دیگران وارد یا در نتیجة نقص یا کمبود
استفاده از الفاظ توهین آمیز ،از تصمیمات و اقدامات دستگاه
غیرمتعارف امکانات و وسایل ،به اشخاص وارد میشود.
اجرایی یا فرد مسئول در سطح رسانهها انتقاد میکند ،نباید
-4دستگاههای اجرایی باید در حفاظت از اشیاء ،اموال، به دلیل این انتقاد ،با تعقیب یا پیامد اداری یا قضایی از
اسناد ،مدارک و اطالعاتی که در جهت انجام مأموریتهای سوی مسئولین دستگاه مواجه شود.
خود از مردم دریافت میکنند ،تدابیر و احتیاطهای متعارف
-4در صورت بروز اختالف بین مراجعان و متصدیان ارائه
را به عمل آورند.
خدمت ،مسئول واحد ذیربط باید بالفاصله به موضوع
فصل چهارم -انتظارات از شهروندان برای رعایت رسیدگی و آن را در چارچوب مقررات و با رعایت اخالق
حقوق دیگر شهروندان در نظام اداری اسالمی حل و فصل نماید.
ماده -14از شهروندان انتظار میرود به منظور احترام و
رعایت حقوق سایر افراد در مراجعه بهدستگاههای اجرایی،
نکات ذیل را مورد توجه قرار دهند:
| 76رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره ذیل آن و نیز سایر دستگاههایی که به نحوی از بودجه -1به منظور رعایت حقوق سایر شهروندان و مساعدت در
عمومی دولت استفاده میکنند ،مشمول این مصوبه بوده و تأمین بهتر حقوق خود ،همکاری الزم را در رعایت نظم و
در این تصویبنامه« ،دستگاه اجرایی» نامیده میشوند. نوبت ،ارائه مدارک هویتی برای ورود و خروج ،ارائه اطالعات
تبصره :دستگاههای اجرایی موظفند در چارچوب وظایف و مدارک صحیح ،به موقع و کامل برای تسریع در ارائه
نظارتی خود بر مراکز ارائه دهنده خدمات عمومی ،مؤسسات خدمت داشته باشند.
خصوصی حرفهای عهدهدار ارائه خدمات ،نهادهای صنفی و -2تصمیمات و اقدامات اداری مادام که نقض نشدهاند،
هر نوع مراکز یا مؤسساتی که با اخذ مجوز از دستگاههای محترم شمرده شده و رعایت شوند و اعتراض به تصمیمات
اجرایی ،به ارائه خدمت به مردم میپردازند ،رعایت تمام یا و اقدامات و درخواست تجدیدنظر در آنها با طرق پیشبینی
بخشهای مرتبط این مصوبه را از سوی آنها الزامی و بر این شده در قوانین و توسل به مراجع قانونی صورت گیرد.
امر نظارت کنند. -3خدمات و درخواستهای اداری تنها در محیط اداری
ماده -16مسئولیت و فرآیند اجرا مطالبه شده و از درخواست خدمت توسط کارکنان در خارج
از محیط اداره اجتناب شود.
-1باالترین مقام دستگاه اجرایی ،مسئول اجرای این مصوبه
بوده و مدیران و کارکنان دستگاههای اجرایی مشمول در -4به منظور مساعدت برای تأمین حقوق شهروندان در نظام
تمامی سطوح سازمانی ،مکلف به رعایت مفاد آن هستند؛ اداری؛ کلیه آحاد جامعه در صورت مشاهده یا اطالع از
همچنین مدیران موظفند متناسب با اختیارات ،مأموریتها تخلفات اداری و نقض قوانین و مقررات در دستگاههای
و وظایف محوله ،در جهت حسن اجرای این مصوبه ،رفع اجرایی ،الزم است مشاهده یا اطالع خود را به مراجع ذیربط
موانع و همچنین ارزیابی نحوه اجرای آن ،اقدامات الزم اعم گزارش کنند.
از برنامهریزی ،سازماندهی ،بهبود روشها ،آموزش کارکنان -5شایسته است جهت تسریع در رسیدگی ،موارد مربوط
و تجهیز واحدهای مدیریت عملکرد ،بازرسی و رسیدگی به به تخلفات اداری و نقض قوانین و مقررات ،ابتدا به مراجع
شکایات (یا عناوین مشابه) را مطابق با دستورالعملهای نظارتی درون سازمانی هر دستگاه گزارش و در صورت عدم
ابالغی سازمان اداری و استخدامی کشور ،از جمله دریافت پاسخ قانع کننده ،به مراجع نظارتی برون سازمانی
دستورالعمل اصالح فرآیندها و روشهای انجام کار، ارائه شود.
دستورالعمل استاندارد تارنماهای دستگاههای اجرایی و
تبصره -عدم ترجیح شهروندان به یکدیگر توسط مدیران و
درگاههای استانی ،آییننامه اجرایی تبصره ( )1ماده ()25
کارکنان دستگاههای اجرایی در مراحل رسیدگی ،الزامی
قانون مدیریت خدمات کشوری و سایر موارد ابالغی ،انجام
است.
دهند.
فصل پنجم -سازوکار اجرایی حقوق شهروندی در
-2دستگاههای اجرایی مکلفند با اهتمام و اقدام سریع در
جهت توسعه دولت الکترونیک ،نیاز به مراجعه حضوری نظام اداری
مردم را به حداقل برسانند. ماده -15قلمرو شمول مصوبه
ماده -17ایجاد میز خدمت تمامی دستگاههای اجرایی موضوع بند (ب) ماده ( )1قانون
برگزاری مناقصات مصوب سال 1383و دستگاههای موضوع
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 77
اطالعرسانی ،آموزش و فرهنگ سازی بر عهده سازمان اداری -1در آن دسته از دستگاههای اجرایی که به طور متعارف
و استخدامی کشور است و سازمان میتواند کارگروههای مراجعین زیادی دارند؛ الزم است عالوه بر رعایت مفاد این
ضروری را با حضور نمایندگان دستگاههای اجرایی و مصوبه ،واحد هماهنگ کنندهای تحت عنوان «میز خدمت»
همچنین تشکلهای مردم نهاد قانونی تشکیل دهد. با حضور کارشناسان مطّلع دستگاه ،با اعطای اختیارات الزم
همچنین سازمان با اعزام بازرسان و گروههای بازرسی مطلع تعبیه شود ،به نحوی که مراجعین ضمن استقرار در محل
و مجرب ،بر حسن اجرای این مصوبه در دستگاههای مشمول انتظار مناسب ،حتی المقدور بدون حضور در واحدهای
نظارت خواهد کرد. داخلی دستگاه ،خدمت یا پاسخ مورد نیاز خود را صرف ًا از
-3وزارت کشور موظف است با همکاری سازمان اداری و طریق این میز دریافت نمایند« .میز خدمت» عهدهدار
استخدامی کشور زمینه شکل گیری تشکلهای مردم نهاد وظایف مشروح زیر میباشد:
در امر مراقبت از حقوق شهروندان در نظام اداری را فراهم الف -ارایه اطالعات و راهنماییهای الزم به مراجعین در
نماید ،به گونهای که این تشکلها بتوانند در چارچوب ارتباط با امور مربوط.
موازین قانونی برای تأمین حقوق شهروندان در نظام اداری، ب -دریافت مدارک و درخواستهای مراجعین.
ایفای نقش نمایند.
ج -انجام امور و درخواستهای متقاضیان در صورت امکان
-4باالترین مقام دستگاههای اجرایی مشمول و استانداران و در غیر این صورت ،اعالم تاریخ مراجعه بعدی یا زمان ارایه
موظفند گزارشهای تحلیلی نحوه اجرای مصوبه را به صورت خدمت نهایی به مراجعین.
دورهای تهیه و به سازمان اداری و استخدامی کشور ارسال
د -دریافت نتایج اقدامات انجام شده از واحدهای ذیربط و
نمایند.
اعالم آن به مراجعین.
-5پس از دریافت و تجمیع گزارشهای دستگاهی و استانی،
هـ -هدایت مراجعین به واحدهای مرتبط در موارد ضروری
گزارش تحلیلی -تفصیلی نحوه اجرای مصوبه در سطح ملی
پس از انجام هماهنگی با واحد ذیربط.
به صورت ساالنه ،توسط رئیس سازمان اداری و استخدامی
کشور به رییسجمهور ،شورای عالی اداری و هیأت وزیران -2واحدهای مدیریت عملکرد ،بازرسی و رسیدگی به
ارایه خواهد شد. شکایات یا عناوین مشابه در دستگاههای اجرایی موظفند هر
3ماه یک بار گزارشی از عملکرد «میز خدمت» را به باالترین
-6سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است با
مقام دستگاه ارایه دهند.
همکاری مرکز آمار ایران سالیانه نسبت به اجرای طرح
افکارسنجی و سنجش میزان رضایت مردم از عملکرد ماده -18مسئولیت راهبری و نظارت
دستگاههای اجرایی در سطوح ملی و استانی اقدام و نتایج -1مسئولیت هدایت ،راهبری ،پیگیری و نظارت بر اجرای
بهدست آمده را به تفکیک دستگاهها و استانها به هیأت این مصوبه در سطح ملی به عهده سازمان اداری و
وزیران ارائه نماید. استخدامی کشور و در سطح استان به عهده استاندار است.
ماده -19ضمانت اجرا -2نظارت نظام یافته بر حسن اجرای این مصوبه و ارتقای
نقض یا عدم رعایت حقوق و الزامات مندرج در این مصوبه مستمر حمایت از حقوق مردم در نظام اداری ،تهیه و ابالغ
و دستورالعملهای آن؛ در چارچوب ماده ( )20آییننامه شیوهنامههای اجرایی و همچنین تدوین برنامههای
| 78رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -1در مورد مراکز و مؤسسات کارگزاری موضوع اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان ،حسب
تبصره ذیل ماده ( )15این تصویبنامه مطابق مقررات و مورد از مصادیق بندهای ماده ( )8قانون رسیدگی به تخلفات
ضوابط اعطای مجوز مربوطه اقدام خواهد شد. اداری کارمندان محسوب میشود و شکایات واصله از مردم
تبصره -2اجرای این ماده نافی حقوق قانونی مردم برای یا دستگاههای نظارتی ،ضمن بررسی و تطبیق با مقررات
مراجعه و طرح شکایات احتمالی در سایر مراجع قانونی و توسط واحدهای ذیربط ،برای احقاق حقوق آنان از منظر
قضایی نمیباشد. تخلفات مدیران و کارکنان دستگاههای اجرایی ،در
هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری مربوط مورد رسیدگی
رییسجمهور -حسن روحانی
قرار خواهند گرفت.
تحت عنوان «تکریم مردم و جلب رضایت ارباب رجوع» بعض ًا بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده 5قانون
متوقف و یا به طور کامل اجرا نگردیده است ،بدینوسیله مدیریت خدمات کشوری
ضمن تأکید بر اجرای کامل و دقیق مصوبه یاد شده ،ضروری در راستای اجرای سیاستهای کلی نظام اداری ابالغی مقام
است با بررسی و ارزیابی اجرای مصوبه در سنوات گذشته، معظم رهبری (مدظلهالعالی) و تأکیدات ریاست محترم
رفع نواقع و موانع احتمالی ،اقدامات زیر به مورد اجرا گذاشته جمهور مبنی بر حفظ و صیانت از حقوق مردم در نظام اداری
شود: و تکالیف مندرج در فصل سوم و چهارم قانون مدیریت
-1شناسایی ،اولویتبندی و مستند سازی آن دسته از خدمات کشوری ،نظر به اینکه در بسیاری از دستگاههای
فرآیندهای اختصاصی و مشترک انجام کار مرتبط با ارباب اجرایی متأسفانه طی سالهای اخیر اجرای مصوبه شماره
رجوع که تا کنون مستندسازی نشده است. .13/18540ط مورخ 1381/2/10شورای عالی اداری
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 79
-9انتخاب و انتصاب بازرسان واجد شرایط متعهد و -2بهبود ،اصالح و مکانیزه نمودن فرآیندهای اختصاصی و
متخصص توسط باالترین مقام اجرایی دستگاه در سطح ملی مشترک مورد عمل مرتبط با ارباب رجوع که تا کنون اصالح
و استانی. نشده است و همچنین سنجش و ارزیابی از نحوه فرآیندهای
-10تهیه و تدوین و اجرای برنامههای توجیهی و آموزشی اصالح شده.
کوتاهمدت برای مدیران ،کارشناسان ،کارکنان ،بازرسان و -3درج و به روز رسانی کلیه خدمات اختصاصی قابل ارائه
متصدیان واحدهای ستادی و اجرایی در ارتباط با شیوههای به مردم در پورتال یا سایت مربوطه.
تکریم و افزایش رضایتمندی ارباب رجوع. -4تدوین ،آموزش و عملیاتی نمودن منشور اخالقی کارکنان
-11تهیه و تدوین برنامههای زمانبندی برای بررسی و و ارزیابی تحقق موارد مندرج در منشور ابالغ شده و در
اعمال نظارت و بازرسی از واحدهای ستادی و خارج از مرکز. صورت لزوم بازنگری در آن.
-12انجام نظارت و بازرسیهای مستمر دورهای یا موردی -5توجه مجدد به تخصیص فضای اداری مناسب و امکانات
به شیوه حضوری و یا غیرحضوری از نحوه اجرای مصوبه و تسهیالت الزم برای آسایش و تکریم ارباب رجوع در
فوقالذکر و تهیه گزارشهای الزم بر اساس ضوابط و ساز و فرآیندهای ارائه خدمات.
کارهای ابالغی این معاونت. -6شناسایی ،اولویت بندی ،انتخاب و ارزیابی شیوههای
-13تشویق و تنبیه مدیران ،کارشناسان و کارکنان بر اساس مناسب اطالعرسانی نحوه ارایه خدمات متناسب با شرایط
ضوابط و ساز و کارهای تعیین شده و نتایج نظرسنجیها و ارباب رجوع ،امکانات سازمانی ،نوع و ماهیت وظایف ،خدمات
شکایات ارباب رجوع از نحوه عملکرد و رفتار آنان. و فنآوری مورد استفاده.
-14شناسایی ،رتبهبندی ،انتخاب ،تشویق واحدهای -7اطالعرسانی نحوه ارایه خدمات به مردم از طریق نصب
عملیاتی با عملکرد برتر بر اساس نتایج ارزیابیها وفق تابلو راهنما در مبادی ورودی و در معرض دید مراجعین،
دستورالعمل ابالغی این معاونت. تهیه و توزیع بروشور بین ارباب رجوع و مخاطبین ،نصب نام
-15شناسایی و تدوین الگوهای موفق رفتاری در زمینههای و نام خانوادگی ،عوامل متصدی انجام کار ،پست سازمانی،
روابط محیط کار و پاسخگویی به ارباب رجوع. نصب رئوس وظایف اصلی کارکنان در محل استقرار آنان،
راه اندازی خط تلفن گویا برای راهنمایی مردم ،تهیه کتاب
-16انتصاب یکی از معاونین ،ترجیحاً دبیر شورای تحول
برای راهنمایی مراجعین ،اطالعرسانی از طریق پایگاههای
اداری دستگاه ،به عنوان مسئول پیگیری و نظارت بر حسن
عمومی ،اختصاصی و معین ،نصب فرآیندها و زمانبندی
اجرای مصوبه فوقالذکر.
انجام کار در معرض دید مراجعین.
-17باالترین مقام اجرایی دستگاه و استانداران مسئول
-8پایش ،سنجش و ارزیابی مستمر رضایتمندی ارباب
اجرای این بخشنامه بوده و ضروری است اقدامات انجام شده
رجوع و تعیین میزان رضایتمندی مردم از خدمات ارایه
را در سطح دستگاه و استان ،هر سه ماه یکبار به این معاونت
شده.
(امور سالمت اداری و صیانت از حقوق مردم) گزارش نمایند.
محمود عسکری آزاد
| 80رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
دستور رییسجمهور در لزوم ارائه خدمت به مردم صرفاً از طریق میز خدمت
(بخشنامه شماره 24452مورخ 1397/3/1رییسجمهور)
-امکان رهگیری مراحل گردش کار خدماتِ درخواست شده بخشنامه به وزارتخانهها ،مؤسسات و شرکتهای دولتی،
را از طریق ارائه کد رهگیری منحصر به فرد برای ارباب رجوع نهادهای عمومی غیردولتی ،استانداریها و سایر
فراهم کنند. دستگاههایی که به نحوی از بودجه عمومی استفاده میکنند
-2دستگاههای اجرایی مکلف به موارد زیر در استقرار میز به منظور جلوگیری از تضییع حقوق شهروندان ،تکریم ارباب
خدمت هستند: رجوع ،جلوگیری از سرگردانی مردم در ساختمانهای اداری
-به صورت شفاف از طریق درگاه الکترونیکی دستگاه یا دستگاههای اجرایی ،پیشگیری از امکان برقراری ارتباط
سایر روشها ،اطالعات مورد نیاز مراجعین شامل مراحل غیراصولی و مفسده آمیز با کارکنان دولت و ایجاد نظام
گردش کار ،مستندات مورد نیاز ،مدت زمان ارائه خدمت، اداری پاسخگو و کارامد و در اجرای ماده ( )17تصویبنامه
پرداختها ،شخص و مسئول پاسخگوی خدمت و چگونگی شماره 1127128مورخ 1396/12/28شورای عالی اداری
ارتباط با وی ،به اطالع آنان رسانده شود. با عنوان «حقوق شهروندی در نظام اداری» موارد زیر ابالغ
میشود:
-برای جلوگیری از تراکم مراجعین و کاهش زمان انتظار
مردم برای انتظار مردم برای ارائه «درخواست خدمت»، -1از اول تیرماه سال 1397به بعد ،ارائه خدمت به مردم
دستگاه موظف است نسبت به تدمین تعداد مناسب باجه و در محلی غیر از میز خدمت و ارجاع آنان به واحدهای
کارمند در میز خدمت اقدام نماید. سازمانی و کارشناسان در داخل ادارات ممنوع بوده و نقض
مقررات محسوب میشود.
-امکان نوبتدهی به ارباب رجوع در میز خدمت به طریق
مقتضی فراهم شود. -2دستگاههای اجرایی مکلف هستند تنها از طریق میز
خدمت (حضوری یا الکترونیکی) که در طبقه اول یا در
-در محل میز خدمت ،امکانات و تسهیالت مناسب به
دسترسترین مکان با مراجعین قرار دارد ،ارباب رجوع را
مراجعین تأمین شود.
پذیرش کرده و حتیالمقدور در همان مکان از طریق
-4مسئولیت اطالعرسانی ،آموزش و توجیه کارکنان و ارباب فرایندهای تجمیع شده در میز خدمت ،درخواستهای
رجوع و نیز تضمین اجرای صحیح ان به عهده باالترین مقام مراجعان پذیرش و خدمات الزم به آنها ارائه شود .در این
دستگاه اجرایی است .از اول تیر ماه سال 1397به بعد، خصوص الزم است:
پرونده مدیران واحدهای عملیاتی دستگاههای اجرایی و
-به هنگام پذیرش ،از کامل بودن مدارک و مستندات ارائه
کارکنانی که در اجرای این بخشنامه قصور نمایند ،با رعایت
شده توسط ارباب رجوع در محل میز خدمت ،اطمینان
قوانین و مقررات مربوطه در هیأتهای رسیدگی به تخلفات
حاصل نموده و هر گونه نقص در درخواست ،مدارک یا
اداری قابل رسیدگی است.
مستندات مربوطه را صرف ًا در هنگام پذیرش ،به اطالع ارباب
-5سازمان اداری و استخدامی کشور و استانداران ،مسئول رجوع برسانند.
نظارت بر حسن عملکرد واحدهای ستادی و استانی
-زمان صدور پاسخ نهاییِ خدمت را هنگام پذیرش ارباب
رجوع و دریافت مدارک ،در قالب رسیده به وی اعالم کنند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 81
حسن روحانی -رییسجمهور دستگاههای اجرایی ،در ارتباط با موضوع این بخشنامه
هستند.
در نظام اداری" به شماره 1127128مورخ 95/12/28و به دستگاههای اجرایی ماده 5قانون مدیریت خدمات کشوری
منظور ارائه خدمات به موقع ،سریع و آسان به ارباب رجوع به استناد بند 2ماده ( )18و در اجرای ماده ()17
و همچنین ارتقاء رضایت مندی آنان از عملکرد دستگاههای تصویبنامه شورای عالی اداری با عنوان "حقوق شهروندی
اجرایی ،آن دسته از دستگاههای اجرایی (اعم از ملی و در نظام اداری" به شماره 1127128مورخ 95/12/28و به
استانی) که عهدهدار ارائه خدمات به مردم هستند ،کلیه منظور ارائه خدمات به موقع ،سریع و آسان به ارباب رجوع
دستگاههای اجرایی موظفند اقدامات زیر را انجام دهند: و همچنین ارتقاء رضایتمندی آنان از عملکرد دستگاههای
-1به منظور کاهش مراجعه حضوری ارباب رجوع ،نسبت به اجرایی" ،دستورالعمل میزخدمت" به شرح پیوست ابالغ
استقرار میزخدمت در قالب میزخدمت الکترونیکی حداکثر میگردد .دستگاههای اجرایی و استانداریها مکلفند نسبت
طی مدت یک سال و میزخدمت حضوری حداکثر طی مدت به برنامهریزی و اجرای مفاد دستورالعمل مذکور و آموزش
6ماه از زمان ابالغ این دستورالعمل در چهارچوب ذیل اقدام متصدیان میزخدمت اقدام نموده و نماینده تاماالختیار خود
نمایند: را حداکثر طی مدت یک ماه از ابالغ ،به سازمان اداری و
الف :میزخدمت الکترونیکی تحت سامانهای الکترونیکی و استخدامی کشور معرفی کنند.
قابل دسترس از طریق وب و دستگاههای ارتباطی قابل حمل با توجه به اینکه سازمان اداری و استخدامی کشور موظف
هوشمند با قابلیتهای ذیل: است عالوه بر نظارت بر اجرای دستورالعمل مذکور و اعمال
• اطالعرسانی شفاف در مورد هر یک از خدمات ارائه شده نتایج پیشرفت در نظام ارزیابی عملکرد هر یک از
در میز خدمت الکترونیکی و میز خدمت حضوری شامل دستگاههای اجرایی ،گزارش عملکرد اجرای این
مراحل گردش کار ،مستندات مورد نیاز ،قوانین و مقررات، دستورالعمل را هر ششماه یک بار به شورای عالی اداری
سواالت متداول ،مدت زمان انجام خدمت ،هزینههای مورد ارائه کند ،لذا ضرورت دارد تمامی دستگاههای اجرایی
نیاز برای دریافت خدمت ،رویه ارائه شکایت و پیگیری و گزارش نتایج اقدامات مرتبط را به سازمان اداری و
مسئول اصلی ارائه خدمت. استخدامی کشور و واحدهای استانی مربوط به موقع ارسال
کنند .استانداران مسئول نظارت عالیه بر اجرای میز خدمت
• امکان اخذ درخواست خدمت از ارباب رجوع در قالب
در واحدهای استانی هستند .این دستورالعمل جایگزین
فرمهای الکترونیکی و بارگذاری و ارسال .الکترونیکی مدارک
بخشنامه شماره 200/7193مورخ 1390/3/30میشود.
و مستندات مورد نیاز برای دریافت خدمت توسط ارباب
رجوع. دستورالعمل میز خدمت
به استناد بند 2ماده ( )18و در اجرای ماده ()17
تصویبنامه شورای عالی اداری با عنوان "حقوق شهروندی
| 82رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-ارایه اطالعات و راهنمایی الزم به ارباب رجوع در ارتباط • انجام کلیه استعالمات و انجام فرآیندهای بین دستگاهی
با فرایند دریافت خدمت. مورد نیاز برای ارائه خدمت.
-در صورت عدم امکان ارائه الکترونیکی مدارک در میز • قابلیت ارائه و تحویل خدمت به ارباب رجوع به صورت
خدمت الکترونیکی ،دریافت درخواستهای حضوری ارباب الکترونیکی.
رجوع و مدارک و مستندات مربوطه برای ارائه خدمت به • ارائه کد رهگیری منحصربه فرد به درخواست خدمت به
گونهای که ارباب رجوع حتیالمقدور تنها طی یک مرحله منظور ردگیری مراحل اجرای فرآیند پردازش درخواست
کلیه مدارک مورد نیاز درخواست را ارائه کند. خدمت و بازیابی و رجوع به سوابق اطالعات خدمت ارائه
-پاسخ به درخواست ارباب رجوع بر اساس اطالعرسانی شده.
دستگاه و اعالم زمان ارائه خدمت و اعالم نتیجه در زمان • امکان ارسال پیامک به منظور اطالعرسانی مراحل پردازش
دریافت درخواست از ارباب رجوع. درخواست خدمت به ارباب رجوع.
-آغاز اجرای جریان و گردش کار در واحدهای داخلی • نظر سنجی الکترونیکی از ارباب رجوع در ارتباط با کیفیت
سازمان و دریافت نتایج اقدامات انجام شده از واحدهای خدمات ارائه شده در میز خدمت.
ذیربط.
ب :میزخدمت حضوری :برای آن دسته از خدمات که به
-هدایت و راهنمایی ارباب رجوع به واحدهای مرتبط در موجب قوانین و مقررات یا شرایط خاص خدمت ،امکان ارائه
موارد ضروری پس از هماهنگی با واحدهای ذیربط. در میز خدمت الکترونیکی را ندارند و بایستی به صورت
تبصره :سازمان اداری و استخدامی کشور در اجرای حضوری ارائه شوند یا هنوز به صورت الکترونیکی پیادهسازی
دستورالعمل شماره 200/50795مورخ 89/10/5شورای نشدهاند و همچنین فرآیند ارائه خدمت به صورت کامل در
توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ،با هماهنگی دستگاههای محدوده اختیارات دستگاه انجام میشود و نیازی به تعامالت
اجرایی نسبت به تعیین امتیاز سختی شرایط کار شاغلین بین دستگاهی برای ارائه خدمت نیست ،با مشخصات ذیل:
واجد شرایط در میزخدمت اقدام خواهد کرد. • تخصیص فضایی مناسب برای مراجعه ارباب رجوع با رعایت
-2دستگاههای اجرایی مکلفند در هنگام درخواست خدمت موارد مندرج در مصوبه "حقوق شهروندی در نظام اداری" به
توسط ارباب رجوع از طریق میز خدمت ،از کامل بودن نحوی که ارباب رجوع بتواند بدون نیاز به مراجعه و پیگیری
مدارک و مستندات ارائه شده توسط ارباب رجوع برای از واحدهای مختلف دستگاه اجرایی و تنها از طریق میز
دریافت خدمت ،اطمینان حاصل نموده و هرگونه نقص در مذکور ،خدمت یا پاسخ مورد نیاز خود را دریافت نماید.
درخواست ،مدارک یا مستندات مربوطه را در زمان • ارائه خدمات در همه روزهای کاری و در طول ساعات
درخواست خدمت ،به اطالع ارباب رجوع برسانند. اداری به طور پیوسته.
-3دستگاههای اجرایی مکلفند پس از دریافت درخواست • سازماندهی تعدادی از کارکنان شایسته ،ماهر ،پاسخگو و
خدمت از ارباب رجوع ،زمان ارائه خدمت و صدور پاسخ آموزش دیده و مطلع نسبت به فرایندهای اداری مرتبط با
نهایی را به صورت مشخص و دقیق در قالب فرم خدمت ،به ارائه خدمات (با توجه به تعداد ارباب رجوع و حجم خدمات
وی اعالم کنند و کلیه فعالیتها و فرآیندهای ارائه خدمت مورد نیاز آنها) ،از میان کارکنان موجود برای انجام وظایف
ذیل:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 83
-6سازمان اداری و استخدامی کشور در اجرای ماده 18 به گونهای انجام گیرد که ارباب رجوع بتواند خدمت مورد
تصویبنامه "حقوق شهروندی در نظام اداری" نسبت به نظر را در زمان مشخص شده در فرم خدمت دریافت کند.
انجام بازرسیهای نوبهای و اخذ گزارشهای دورهای از -4سازمان اداری و استخدامی کشور نسبت به ارزیابی
دستگاههای اجرایی مبادرت کرده و نتایج را ضمن انعکاس دستگاههای اجرایی در زمینه خدمترسانی بهتر از طریق
به باالترین مقام دستگاه مربوطه و مراجع ذیصالح ،در میزخدمت اقدام نموده و هرساله دستگاهها و استانهای برتر
ارزیابی عملکرد ساالنه دستگاههای اجرایی و جایزه دولت را تعیین و در جشنواره شهید رجایی معرفی خواهد نمود.
الکترونیکی جمهوری اسالمی ایران موضوع بخشنامه شماره
-5باالترین مقام دستگاه اجرایی ،مسئول اجرای این
549875مورخ 95/3/19لحاظ خواهد نمود.
دستورالعمل در دستگاه و فراهم نمودن مکان ،تجهیزات و
-7با ایجاد میزخدمت درچارچوب این دستورالعمل ،وظایف تمهیدات اجرایی الزم ،تنظیم گردش کار ،نظارت بر اجرای
میز خدمت از مصوبه شماره 206/92/6330مورخ وظایف ،تامین و آموزش متصدیان میزهای خدمت و ایجاد
1392/4/5منفک گردیده و سایر ضوابط ،مقررات و نظامات هماهنگی و سازماندهی بین واحدهای اداری مراجعه شونده
مربوط به مصوبه مورد اشاره به قوت خود باقی است. برای ایجاد میز خدمت مناسب در دستگاه اجرایی است.
این دستورالعمل با 7بند جایگزین بخشنامه شماره تبصره :دستگاه اجرایی مکلف است به منظور مدیریت اجرای
200/7193مورخ 1390/3/30میشود. این طرح در دستگاه ،نماینده تاماالختیار خود را حداکثر
جمشید انصاری طی مدت یک ماه از ابالغ ،به سازمان اداری و استخدامی
کشور معرفی کند.
-1مراحل بازرسی و ارزیابی وضعیت اجرای دستورالعمل به کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )5قانون مدیریت
میز خدمت در دستگاههای اجرایی ملی و استانی به شرح خدمات کشوری
زیر و مطابق نمودار پیوست ( )1میباشد: به منظور اجرای بند 6دستورالعمل میز خدمت به شماره
مرحله -1تکمیل فرم پیوست ( )2توسط دستگاه اجرایی در 1538588مورخ 1396/9/7این سازمان ،راهنمای شماره
مقاطع زمانی دو ماهه و ارسال آن به سازمان اداری و 1به شرح اسناد پیوست ،ابالغ میگردد.
استخدامی کشور و به سازمان مدیریت و برنامهریزی استان
ممیزی استقرار میز خدمت و ارزیابی اجرا
توسط واحدهای استانی.
دستگاههای اجرایی به منظور اجرای بند ( )6دستورالعمل
مرحله -2حضور ارزیاب سازمان اداری و استخدامی کشور
میز خدمت به شماره 1538588مورخ 1396/9/7این
یا سازمان مدیریت و برنامهریزی استان (حسب مورد) در
سازمان و یکسانسازی اجرای آن در دستگاههای اجرایی و
دستگاه اجرایی یا واحدهای استانی دستگاه به منظور راستی
واحدهای استانی مربوط ،مکلف به رعایت موارد زیر هستند:
| 84رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-هماهنگیهای درون دستگاهی و بین دستگاهی آزمایی نتایج خوداظهاری دستگاه اجرایی و تکمیل "بخش
-هماهنگی با سازمان اداری و استخدامی کشور نتایج ارزیابی" فرم پیوست ()2
-ارتباط با نمایندگان تاماالختیار معرفی شده توسط مرحله -3ارائه گزارش نتایج ارزیابی اجرای میز خدمت در
واحدهای استانی و اطالعرسانی به آنها قالب جدول 2پیوست ( )3توسط دستگاههای اجرایی به
سازمان اداری و استخدامی کشور در مقاطع زمانی دو ماهه.
-پیگیری اجرای مواد دستورالعمل فوق االشاره در دستگاه
همچنین ،نتایج ارزیابی واحدهای استانی دستگاههای
-تهیه گزارشهای مورد نیاز سازمان اداری و استخدامی
اجرایی توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی استانها مورد
کشور از روند اجرای دستورالعمل فوق االشاره در واحدهای
جمعبندی و تحلیل قرار گرفته و در قالب جدول 1پیوست
در واحدهای استانی و سازمانهای تابعه
( )3به سازمان اداری و استخدامی کشور و به شورای راهبری
-4وظایف نمایندگان واحدهای استانی که میبایست در توسعه مدیریت استان جهت رفع مشکالت و پیشبرد استقرار
سطح کارشناس معرفی شوند عبارتند از: میز خدمت در مقاطع زمانی دو ماهه ارائه میگردد .بر اساس
-هماهنگی با نمایندگان ستاد مرکزی دستگاه متبوع و گزارشات دریافت شده از دستگاههای اجرایی و سازمانهای
سازمان مدیریت و برنامهریزی استان مدیریت استانی ،نتایج ارزیابی دستگاه اجرایی توسط
سازمان اداری و استخدامی کشور جمعبندی و تحلیل شده
-پیگیری اجرای بندهای دستورالعمل فوق االشاره در واحد
و در مقاطع زمانی 6ماهه به شورای عالی اداری ارائه
استانی دستگاه
میشود.
-ارائه گزارش اجرای دستورالعمل میز خدمت در واحد
-2واحدهای استانی دستگاهها موظفند نمایندگان
استانی دستگاه طبق مرحله 1بند 1این راهنما و همچنین
تاماالختیار موضوع تبصره ذیل بند 5دستورالعمل فوقالذکر
تهیه گزارشهای موردی حسب درخواست سازمان مدیریت
را به سازمانهای مدیریت و برنامهریزی استان و ستاد
و برنامهریزی استان
دستگاه متبوع خود معرفی نمایند .لذا نیازی به معرفی این
علی صفدری نمایندگان به سازمان اداری و استخدامی کشور نیست.
-3وظایف نمایندگان دستگاههای اجرایی موضوع تبصره 5
دستورالعمل فوقالذکر که میبایست در سطح مدیر کل یا
معاون مدیر کل معرفی شوند ،عبارتند از:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 85
شیوهنامه اجرایی بند ( )1دستورالعمل میز خدمت موضوع :روش استقرار میز خدمت حضوری
(بخشنامه شماره 32267مورخ 1397/01/29سازمان اداری و استخدامی کشور)
دارای ارباب رجوع اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی ،به کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )5قانون مدیریت
صورت مکرر است. خدمات کشوری
مراحل فرمها و رویههای ارائه خدمت شفاف ،تعریف شده و به منظور اجرای "میز خدمت حضوری" موضوع بند 1
استاندارد است. دستورالعمل "میز خدمت" شماره 1538588مورخ
گام -3تعیین استعالمهای مورد نیاز زیرخدمات مستقر در ،1396/9/7دستگاههای اجرایی مکلفند مطابق با گامهای
میز خدمت: ذیل نسبت به استقرار میز خدمت حضوری به گونهای اقدام
نمایند که زمینه استقرار میز خدمت الکترونیک طبق زمان
مرحله -1برای هر یک از زیرخدمات انتخاب شده در گام
بندی تعیین شده در دستورالعمل اشاره شده فراهم شود و
،2عنوان استعالمها و دستگاه پاسخ دهنده هر استعالم احصا
پس از استقرار میز خدمت الکترونیکی فعالیتهای میز
شود.
خدمت حضوری محدود گردد.
مرحله -2برای هر یک از استعالمهای زیرخدمت ،امکان
گام -1تشکیل کارگروه استقرار میز خدمت :کارگروهی
اخذ الکترونیکی پاسخ استعالم ،فراهم شود.
متشکل از نمایندگان واحدهای تحول اداری ،پشتیبانی،
تبصره :مسئولیت دریافت پاسخ هر زیرخدمت بر عهده فنآوری اطالعات ،روابط عمومی ،بازرسی و پاسخگویی به
دستگاه اجرایی است و از فرستادن ارباب رجوع برای دریافت شکایات (یا عناوین مشابه) و واحدهای تخصصی ارائه دهنده
پاسخ استعالم پرهیز شود. زیرخدمت حسب مورد ،با مسئولیت نماینده تاماالختیار
گام -4تهیه مستند اطالعرسانی برای زیرخدمات مستقر در دستگاه تا زمان استقرار میز خدمت تشکیل شود تا گامهای
میز خدمت: بعدی را انجام دهند.
مرحله -1مستند اطالعرسانی برای هر یک از خدمات با گام -2انتخاب زیرخدمات مناسب برای استقرار در میز
سرفصلهای ذیل تهیه شود: خدمت حضوری:
آدرس محلهای فیزیکی ارائه زیرخدمت (در صورتی که زیر زیرخدمات مناسب به منظور استقرار در میز خدمت
خدمت به صورت الکترونیکی ارائه میشود ،آدرس حضوری توسط ستاد دستگاه اجرایی انتخاب و به واحدهای
الکترونیکی صفحه ارائه زیرخدمت مشخص شود) اجرایی در ستاد و واحدهای استانی دستگاه اجرایی ابالغ
شوند .زیرخدماتی که حداقل یکی از ویژگیهای ذیل را
مراحل گردش کار
داشته باشند برای استقرار در میز خدمت مناسب هستند:
مستندات مورد نیاز (مانند فرمها ،فرمتهای تهیه نامه و
برای انجام بخشی از مراحل انجام زیرخدمت (به دالیل
درخواست خدمت ،مدارک الزم ،استعالم از سایر دستگاهها
قانونی یا محدودیتهای زیرساختی مانند آماده نبودن زیر
و)...
ساخت امضا (الکترونیکی) نیاز به حضور ارباب رجوع است.
متوسط مدت زمان ارائه زیرخدمت (متوسط فاصله زمانی
بین درخواست خدمت تا دریافت پاسخ خدمت)
| 86رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
درخواست خدمت به صورت غیرحضوری و الکترونیکی فهرست استعالمهای مورد نیاز برای زیرخدمت
توسط ارباب رجوع ارسال شود. هزینههای دریافت خدمت ،شماره حساب و مواد قانونی و
کلیه مدارک و مستندات الزم (مانند اسناد ،مدارک هویتی، مقررات مربوط به هر پرداخت
عکس ،مجوز ،استعالم و )...الزم برای درخواست خدمت به شخص و مسئول پاسخگوی زیرخدمت و چگونگی ارتباط با
صورت فایل در سامانه بارگزاری شود. وی
درخواست خدمت ارباب رجوع طبق روند تعریف شده در مرحله -2مستند اطالعرسانی زیرخدمات به روش مقتضی
گام 5به واحدهای سازمانی مسئول ارجاع شود. با تأکید بر روشهای الکترونیکی به جامعه خدمت گیرنده
اطالعات مربوط به روند انجام کار در پایگاه داده دستگاه ارائه شود ،مانند:
ثبت و قابل نمایش و رهگیری باشد. درگاه الکترونیکی دستگاه
"رسید ارائه خدمت" به صورت الکترونیکی در قالب جدول کیوسک اطالعرسانی
3پس از ثبت دریافت درخواست زیرخدمت از ارباب رجوع
برنامههای کاربردی تلفن همراه
به وی ارائه شود.
تابلوهای مستقر در محل میز خدمت
پاسخ زیرخدمت به ارباب رجوع به صورت الکترونیکی در
قالب جدول 4تهیه و در اختیار ارباب رجوع قرار گیرد. گام -5تهیه روند گردش کار پاسخ به زیر خدمت :برای هر
یک از زیرخدمات ،مراحل ذیل انجام شود.
امکان ارزیابی عملکرد واحدهای مختلف در انجام مراحل
خدمت را داشته باشد. تمام فرمها ،فرمت نامهها و عناوین مدارک و مستندات الزم
(مانند اسناد ،مدارک هویتی ،عکس ،مجوز ،استعالم و)...
امکان اطالعرسانی مراحل خدمت از طریق پیامک ،پست
برای درخواست هر زیرخدمت ،تهیه شده و در اختیار کارمند
الکترونیکی و موارد مشابه به ارباب رجوع وجود داشته باشد.
مستقر در میز خدمت قرار گیرد.
امکان نظرسنجی الکترونیکی از ارباب رجوع مطابق جدول
اطالعات ذیل برای هر زیرخدمت در قالب جدول 1تدوین
5وجود داشته باشد.
شود:
قابلیت تهیه گزارشهای مختلف از عملکرد میز خدمت را
-مراحل انجام
داشته باشد.
-واحد سازمانی مسئول انجام هر مرحله
قابلیت درخواست ،پیگیری و دریافت پاسخ خدمت ،برای
ارباب رجوع از طریق دستگاههای قابل حمل هوشمند -زمان موردتوافق برای انجام هر مرحله
امکانپذیر باشد. گام -6طراحی و استقرار سامانهای به منظور مدیریت
گام -7تعیین تعداد باجههای خدمت در میز خدمت: الکترونیکی میز خدمت حضوری و الکترونیکی کردن مراحل
متناسب با تعداد زیرخدمات مستقر در میز خدمت حضوری ذکر شده در گام ،5به گونهای که:
و تعداد روزانه مراجعه ارباب رجوع ،به تعداد مناسب باجه کلیه فرمها یا فرمت نامههای هر زیرخدمت ،الکترونیکی
در میز خدمت در نظر گرفته شود تا از تشکیل صفهای شود.
طویل جلوگیری شود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 87
-ارائه رسیده به ارباب رجوع در قالب فرمت جدول 3 گام -8تأمین فضای مناسب برای میز خدمت حضوری:
-آغاز اجرای جریان و گردش کار در واحدهای داخلی فضای فیزیکی میز خدمت متناسب با تعداد باجهها و تعداد
سازمان و دریافت نتایج اقدامات انجام شده از واحدهای مراجعه کننده روزانه ،با رعایت بند 3 ،2و 4ماده ،3بند 4
ذیربط مطابق جدول 1برای هر زیرخدمت ماده 9و ماده 11مصوبه "حقوق شهروندی در نظام اداری"
-دریافت نتایج اقدامات از واحدهای ذیربط و ارائه پاسخ به شماره 1127128مورخ 1395/12/28طراحی و اجرا
خدمت به ارباب رجوع در قالب جدول 4پس از دریافت شود.
رسید از ارباب رجوع برای هر باجه تابلوی راهنمای مناسب با درج عنوان
-ثبت اطالعات هر درخواست در فرم گزارش روزانه در قالب زیرخدماتی که در هر باجه ارائه میشود نصب شود.
جدول 2 امکان ارائه نوبت به ارباب رجوع به طریق مقتضی فراهم
-ارائه فرم نظرسنجی بر اساس جدول 5به ارباب رجوع و شود.
تقاضا برای تکمیل آن گام -9تأمین کارکنان برای استقرار در باجههای میز
-هدایت و راهنمایی ارباب رجوع به واحدهای مرتبط در خدمت :متناسب با تعداد باجههای میز خدمت ،تعدادی از
موارد ضروری پس از هماهنگی با واحدهای ذیربط. کارکنان شایسته ،ماهر ،پاسخگو و آموزش دیده و مطلع
نسبت به فرایندهای اداری مرتبط با ارایه خدمات از میان
جدول شماره -1تعیین مراحل گردش کار ارائه خدمت
کارکنان موجود برای انجام وظایف ذیل انتخاب شوند:
جدول شماره -2گزارش کارکنان میز خدمت
-ارایه اطالعات و راهنمایی الزم به ارباب رجوع در ارتباط
جدول شماره -3قالب رسید خدمت با فرایند دریافت خدمت بر اساس بستههای اطالعرسانی
جدول شماره -4قالب ابالغ پاسخ خدمت یا تصمیمات به خدمات تهیه شده در گام 4
ارباب رجوع -دریافت درخواستهای حضوری ارباب رجوع و مدارک و
جدول شماره -5پرسشنامه سنجش رضایت ارباب رجوع از مستندات مربوطه برای ارائه خدمت به گونهای که ارباب
خدمات رجوع حتی المقدور تنها طی یک مرحله کلیه مدارک مورد
نیاز درخواست را ارائه کند.
علی صفدری
| 88رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -29دستگاههای اجرایی مکلفند سازماندهی ،طراحی و تنظیم تشکیالت خود را متناسب با ویژگیهای
مربوط در چهارچوب الگوها ،ضوابط و شاخصهایی که سازمان تهیه و به تصویب هیأت وزیران میرسد با رعایت
موارد ذیل انجام دهند:
الف -سقف پستهای سازمانی با رعایت راهبردهای مذکور در فصل دوم این قانون و با پیشنهاد دستگاه و تأیید
سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد.
ب -تشکیالت و سقف پستهای سازمانی مصوب حداقل پس از یک برنامه و حداکثر پس از دو برنامه پنجساله
متناسب با سیاستها و احکام برنامه جدید مورد بازنگری و تصویب مجدد قرار خواهد گرفت.
ج -بهمنظور کوتاه نمودن مراحل انجام کار و سلسله مراتب اداری ،سطوح عمودی مدیریتی در دستگاههای اجرایی
ملی و استانی با احتساب باالترین مقام اجرایی در هر واحد سازمانی ،به قرار ذیل تعیین میگردد:
-وزارتخانهها و مؤسسات دولتی :حداکثر در ( )4سطح.
-واحدهای استانی :حداکثر ( )3سطح.
-واحدهای شهرستانی ،مناطق و نواحی همتراز :حداکثر ( )2سطح.
-سایر واحدهای تقسیمات کشوری :یک سطح.
د -هرکدام از وزارتخانهها و سازمانهای مستقل که تحت نظر معاون رئیسجمهور اداره میشوند ،میتوانند حداکثر
( )5معاون وسایر مؤسسات دولتی حداکثر ( )3معاون یا عناوین مشابه در ساختار تشکیالتی خود پیشبینی نمایند
و متناسب با حجم کار وتنوع وظایف و تعداد پستهای سازمانی هر معاون میتواند حداکثر ( )5مدیرکل یا مدیر
یا رئیس یا عناوین مشابه داشته باشد.
پستهای مدیریتی مورد نیاز حوزه وزیر یا رئیس مؤسسات دولتی از سرجمع پستهای مدیریتی مذکور در این
بند تأمین خواهد شد.
هـ -تعداد پستهای مشاور برای مقامات اجرایی مذکور در بندهای (الف)( ،ب) و (ج) ماده ( )71حداکثر ( )10و
برای سایر مقامات اجرایی مذکور در این ماده حداکثر ( )4و برای رؤسای مؤسسات دولتی با گستره کشوری حداکثر
( )3پست در سقف پستهای مصوب تعیین میگردد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 89
ی -واحدهای سازمانی وزارتخانهها و سایر دستگاههای اجرایی در مراکز استانها (به استثناء استانداریها) با رعایت
ماده ( )29این قانون حداکثر در سطح اداره کل سازماندهی میشوند و سازمانهای موجود در این سطح تغییر
مییابند.
ط -در صورتیکه دستگاههای اجرایی مطابق شرح وظایف قانونی و تشکیالت مصوب خود الزاماً موظف به ارائه
خدماتی در شهرستانهای کمتر از هفتادهزارنفر جمعیت و بخشهای کمتر از سیهزار نفر جمعیت باشند در
صورتیکه در تاریخ تصویب این قانون ساختمانهای واحدهای اداری ذیربط احداث نشده باشند موظفند کارمندان
ذیربط خود را در مجتمع اداری مراکز شهرستان و بخش که به عنوان نمایندگی تحت نظر فرماندار و بخشدار
ایجاد میگردد مستقر نموده و از ایجاد واحدهای مستقل خودداری نمایند.
افزایش جمعیت این گونه شهرها موجب لغو این حکم برای واحدهای ذیربط نمیگردد .هزینههای پشتیبانی و
خدماتی این مجتمعها در بودجه وزارت کشور (استانداریها) پیشبینی میگردد .در سایر شهرها با تشخیص هیأت
وزیران اجراء این بند امکانپذیر میباشد.
آییننامه اجرایی این بند با پیشنهاد سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد.
د -استفاده از فناوری اداری و فناوری اطالعات و ارتباطات ماده -1الگوها ،ضوابط و شاخصهای سازماندهی ،طراحی
ماده -2به منظور ایجاد هماهنگی در بین واحدهای استانی و تنظیم تشکیالت دستگاههای اجرایی ،به شرح زیر تعیین
و شهرستانی تابع و وابسته بهدستگاههای اجرایی مشمول، میشوند:
در سطح استان و شهرستان ،در انجام وظایف دستگاه از الف -طراحی تشکیالت و مأموریتها براساس وظایف و
ظرفیت شورای برنامهریزی و توسعه و کارگروههای آن اختیارات و مسئولیتهای ناشی از قوانین و مقررات مربوط
استفاده شود. ب -انسجام و هماهنگی در امور سیاستگذاری (نظیر
ماده -3پستهای دستگاههای مشمول برای مستخدمان استانداردسازی ،تنظیم مقررات و تعرفهگذاری) ،برنامهریزی
جدید که پس از تأیید ساختار و شرح وظایف و پستهای (نظیر تعیین هدفهای مرحلهای در ستاد دستگاه و
آنها مطابق این تصویبنامه جذب میشوند .به دو دسته واحدهای استانی و سازمانهای وابسته و تنظیم بودجه و
تقسیم میشوند. برنامههای عملیاتی دستگاه اجرایی وابسته ،تطبیق
برنامههای عملیاتی با نوع فعالیتهای دستگاه ،نظارت بر
الف -پستهای ثابت برای استخدام رسمی در مشاغل
هزینههای مربوط به انجام فعالیتها و پروژهها ،مدیریت
حاکمیتی
عملکرد شامل ارزیابی عملکرد سازمان ،مدیریت و کارکنان)
ب -پستهای پیمانی برای تصدی پستهای سازمانی و
ج -تفویض وظایف قابل واگذاری
مدت معین
| 90رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مدیریتی به تشخیص باالترین مقام دستگاه میتواند به تبصره -1کارکنان رسمی و پیمانی با پست یا بدون آن و
عناوین دیگر تغییر یابد. کارکنان با پست با نام به همراه پست میتوانند
تبصره -پستهای سازمانی مشمول قانون حالت اشتغال بهدستگاههای دیگر با توافق دو دستگاه مأمور یا منتقل
مستخدمین شهید ،جانباز از کارافتاده و مفقوداالثر انقالب شوند.
اسالمی و جنگ تحمیلی-مصوب -1372و نیز مربوط به تبصره -2انتقال کارکنان از ستاد مرکزی دستگاهها به
ایثارگران و فرزندان شهدا مشمول مقررات مربوط میباشند. استانها و شهرستانها از اختیارات باالترین مقام دستگاه
اجرایی است و برخورداری آنان از تسهیالت و مزایای قانونی
ماده -5نحوه سازماندهی واحدهای عملیاتی دستگاههای
با تشخیص همان مقام میباشد .چنین کارکنانی نمیتوانند
مشمول که عهدهدار ارائه خدمات به طور مستقیم به مردم
به ستاد مرکزی برگردند.
میباشند نظیر پارک ملی ،مجتمع بهزیستی ،مرکز آموزش
فنی و حرفهای و واحدهای ثبتی براساس حجم عملیات، ماده -4پستهای با نام پستهایی از مجموعه پستهای
پراکندگی جغرافیایی فعالیتها و نوع خدمات آنها توسط سازمانی موجود دستگاه هستند که دارای شاغل رسمی یا
دستگاه مربوط تهیه و با تأیید معاونت توسعه مدیریت و پیمانی هستند ،ولی با اصالح تشکیالت براساس توافق
سرمایه انسانی رییسجمهور تعیین میگردد. دستگاه و معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور رییسجمهور باید حذف گردند .اینگونه پستها به صورت با
نام تا خروج شاغالن مربوط پادار خواهند بود و پس از خروج
شاغالن از مجموعه تشکیالت حذف میشوند .پستهای
ابالغ سیاست و رویکردهای جدید تشکیالت دستگاههای اجرایی و اصالح مقررات قبلی
(بخشنامه شماره 200/92/13712مورخ 1392/8/4معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
استانداردهای علمی و متداول ،هرگز به توسعه دست بخشنامه بهدستگاههای اجرایی کشور
نیافتهاند. مبانی نظری علوم مدیریت و اقتصاد ،مطالعات تطبیقی و
تجربه نظام اداری ایران اسالمی ،حاکی از این است که تجربه مدیریتی سالهای پس از پیروزی انقالب اسالمی،
علیرغم تأکیدات مقام معظم رهبری در قالب سیاستهای دیدگاههای حضرت امام (ره) و سیاستهای کلی ابالغی
کلی فوق مبنی بر چابکسازی ،متناسبسازی ،انعطاف مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در مورد اجرای اصل 44
پذیری و عدم تمرکز در نظام اداری ،ساختار و حجم قانون اساسی و سیاستهای کلی نظام اداری ،صاحب نظران
دستگاههای اجرایی نه تنها روند کاهشی نداشته است ،بلکه و مسئوالن را بر این واقعیت واقف نموده است که توسعه
به استناد آمار و اطالعات موجود در این معاونت ،رشدی کشور متکی بر تقسیم کار ملی میان دولت ،بخش خصوصی
فزاینده و نگران کننده یافته است. و نهادهای غیردولتی با برنامهریزی دقیق و صحیح و متکی
از جمله دالیل گسترش و توسعه کمی ساختار اجرایی بر مشارکت عموم مردم میسر و ممکن است و تجربه سایر
کشور ،نگاه بخشی ،غیرسیستمی و غیرتخصصی بوده است کشورها نیز مؤید این نظر است که کشورها با گسترش
که بدون توجه به آثار زیان بار این سیاستها که در طول بیرویه تشکیالت اداری و وجود دولت بزرگ و ناسازگار با
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 91
-2حذف واحدها و پستهای سازمانی در تمامی سطوح اعم چند دهه اخیر در دستگاههای اجرایی دنبال شده ،موجب
از معاونت ،مرکز ،دفتر ،اداره کل ،مدیریت ،اداره ،گروه و رشد بیکاری ،کاهش رشد سرمایه گذاری ،کاهش رشد
سایر عناوین در راستای واگذاری وظایف و اصالح فرایندها. ال بخش وسیعی از سرمایههایی کهاقتصاد ملی شده و عم ً
تذکر -1ادغام و حذف واحدهای فوقالذکر با اعمال باید مصرف توسعه کشور شود ،برای هزینههای جاری دولت
سیاستهای متناسبسازی ساختار سازمانی و واگذاری امور هزینه شده و میشود.
به بخش غیردولتی و حفظ مسئولیتهای محوله انجام فائق آمدن بر مشکالت موجود جز با عزم راسخ برای برطرف
خواهد شد. نمودن موانع ،و همت و تالش همه جانبه برای رفع مشکل
امکانپذیر نیست .به همین علت ،این معاونت در راستای
ب -به منظور انعطاف پذیر ساختن ساختار
سیاستهای فوقالذکر و همچنین تأکیدات رییسجمهور
دستگاههای اجرایی اصالح گردش امور و روان سازی
محترم مبنی بر ضرورت کوچکسازی دولت ،عالوه بر
فعالیتها و اجرای سیاست عدم تمرکز اداری،
همراهی و کمک بهدستگاههای اجرایی در برون رفت از
اختیارات زیر بهدستگاههای اجرایی تفویض میشود.
وضعیت موجود ،با تفویض اختیارات خود آن بخش از
-1جابهجایی واحدهای سازمانی در داخل یک معاونت یا الزامات غیرضرور که به نحو منتزع و غیر نظاممند در طراحی
بین معاونتها و واحدهای تحت نظر باالترین مقام دستگاه، و ایجاد ساختار سازمانی دستگاههای اجرایی اعالم نموده
همچنین واحدهای زیرمجموعه ادارات کل ،مراکز ،دفاتر و است و مانعی برای اجرای سیاستهای کلی ابالغی مقام
سایر عناوین و جابهجایی پستهای سازمانی ،مشروط بر معظم رهبری (مدظله العالی) است را به ترتیبی که در متن
اینکه از نظر تعداد و سطح سازمانی افزایش نیافته و پیوست آمده است ،بهدستگاههای اجرایی ابالغ میکند.
پستهای سازمانی در سطوح تقسیمات کشوری از پایین به
این معاونت مصمم و مکلف به تهیه و ارائه گزارش اقدامات
باال (شهرستان به مرکز استان و مرکز استان به ستاد
انجام شده در دستگاههای اجرایی به مقامات عالی رتبه
مرکزی) صورت نگیرد.
کشور است و تمامی دستگاههای اجرایی عالوه بر ملزم و
-2انتقال وظایف اجرایی از واحدهای حوزه مرکزی به مکلف بودن به مشارکت در این اقدام ضروری و شایسته،
واحدهای استانی و شهرستانی به همراه انتقال پستهای باید گزارش فعالیتهای خود را در مقاطع 3ماهه تهیه و به
سازمانی یا بدون انتقال پستهای سازمانی مربوط ،در این معاونت ارسال نمایند تا زمینه پایش و اندازهگیری
راستای تمرکز زدایی اداری ،همچنین انتقال وظایف بین اقدامات انجام شده در این خصوص میسر و ممکن شود.
واحدهای سازمانی به همراه پستهای سازمانی مربوط.
الف -تفویض اختیارات در راستای چابک سازی و
-3تبدیل پستهای سازمانی ثابت به موقت متناسبسازی ساختار سازمانی دستگاههای اجرایی
-4تغییر عنوان پستهای سازمانی به استثنای موارد زیر: -1ادغام واحدهای سازمانی در تمامی سطوح اعم از معاونت،
-تغییر عنوان پستهای مربوط به مشاغل اصلی به پستهای مرکز ،دفتر ،اداره کل ،مدیریت ،اداره ،گروه و سایر عناوین و
مربوط به مشاغل پشتیبانی و خدماتی. انتخاب عنوان جدید متناسب با شرح وظایف واحدهای ادغام
شده مشروط بر آنکه با ادغام واحدهای سازمانی ،سطوح و
-تغییر عنوان پستهای سازمانی غیرمدیریتی و
تعداد واحدهای زیرمجموعه افزایش نیابد و ارتقای سازمانی
غیرسرپرستی به پستهای مدیریتی و سرپرستی.
انجام نشود.
| 92رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-4بخشنامه شماره 200/91/446مورخ 1391/2/30 -5تغییر عنوان پست سازمانی با نام –مربوط به جانبازان و
موضوع ایجاد پدافند غیرعامل در دستگاههای اجرایی. آزادگانی که تصدی پست را بر عهدهدارند ،متناسب با شرایط
-5بخشنامه شماره 200/78445مورخ 1388/9/25 احراز تجربی و تحصیلی شاغلین مربوط -به پستهای
موضوع سازماندهی و استقرار واحد سازمانی مبارزه با مواد کارشناسی.
مخدر در دستگاههای اجرایی عضو ستاد مبارزه با مواد -6ایجاد پست سازمانی با نام –همتراز با مشاغل قبلی برای
مخدر. مستخدمان شهید ،جانبازان از کار افتاده کلی ،جانباز آزاده
-6بندهای ( )1و ( )2بخشنامه شماره 90594مورخ از کارافتاده کلی و مفقوداالثر انقالب اسالمی و جنگ
1389/4/27موضوع «دستورالعمل سازماندهی ساختار تحمیلی و جانبازانی که توانایی انجام کار تمام وقت را
سازمانی واحدهای حقوقی دستگاههای اجرایی» ،استفاده از ندارند -با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
بند 3بخشنامه مذکور برای تنظیم شرح وظایف واحدهای تذکر -2پیشبینی پستهای سازمانی از محل تغییر عنوان،
حقوقی توصیه میشود. باید در چارچوب اهداف و وظایف قانونی دستگاه اجرایی
-7بخشنامه شماره 200/52336مورخ 1389/10/12 باشد.
موضوع ایجاد واحد سازمانی فنآوری اطالعات و ارتباطات و ج -به منظور حذف الزاماتی که مانع از اجرای سیاست
امنیت (فاوا) در دستگاههای اجرایی. چابک سازی ،منطقی سازی و متناسبسازی
-8بخشنامه شماره 220/92/7935مورخ 1392/4/26 دستگاههای اجرایی و موجب گسترش بیرویه
موضوع ایجاد گروه آمایش سرزمین در دستگاههای اجرایی. ساختارهای سازمانی شدهاند ،بخشنامههای زیر که از
-9بخشنامه شماره 200/138599مورخ 1388/12/5 سوی این معاونت ابالغ شده ،لغو میشود.
موضوع جایگاه تشکیالتی واحدهای روابط عمومی و ایجاد -1بندهای 15و 16جدول شماره 2پیوست بخشنامه
پست مشاور روابط عمومی. شماره 200/36271مورخ ،1389/07/13همچنین،
-10بخشنامه شماره /110/2922دم مورخ 1390/5/23 بخشنامه شماره 200/86431مورخ 1388/9/11این
موضوع ضوابط تشکیالتی واحدهای حراست در دستگاههای معاونت موضوع ایجاد پستهای قائم مقام وزیر در امور
اجرایی. همکاریهای بینالمللی و قائم مقام وزیر در امور ارتباطات
مردمی.
-11بخشنامه شماره 200/53157مورخ 1390/11/12
موضوع تشکیالت تفصیلی مجتمعهای اداری. -2بخشنامه شماره 200/51805مورخ 1389/10/8این
معاونت موضوع ایجاد حوزه مشاوران جوان در نهاد ریاست
-12جدول تعیین سقف پستهای سازمانی موضوع جدول
جمهوری و ایجاد پست مشاور جوان در وزارتخانهها و
مندرج در تصویبنامه شماره /176441ت48702هـ مورخ
سازمانهای مستقل و استانداری ها.
( 1391/9/30مصوبه مهرآفرین) ،با توجه به تصویبنامه
شماره /130945ت48702هـ مورخ 1392/7/28هیأت -3بخشنامه شماره 200/54989مورخ 1389/10/25این
محترم وزیران. معاونت موضوع «ایجاد پست مشاور امور زنان و خانواده و
اختصاص 3پست سازمانی ذیل آن» در وزارتخانهها و
سازمانهای مستقل
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 93
د -شیوه اجرا: تذکر -3با توجه به موارد ذکر شده در بند «ج» ،برای اصالح
و یا ایجاد هر یک از واحدها یا پستهای سازمانی موضوع
-1دستگاههای اجرایی ،یک نسخه از تغییرات تشکیالتی
بخشنامههای لغو شده ،دستگاههای اجرایی پیشنهادهای
تأیید شده توسط مقام مسئول دستگاه را در قالب فرمهای
خود را به منظور بررسی و تأیید به این معاونت ارسال کنند
شماره یک تا هفت پیوست این بخشنامه برای کنترل و درج
و در صورتی که در قالب اختیارات تفویض شده مذکور در
در سوابق به این معاونت ارسال مینمایند ،فرمهای مذکور
بندهای «الف» و «ب» این دستورالعمل امکان ادغام یا
در سایت این معاونت به نشانی www.mdhc.irقابل
حذف واحدها و یا پستهای سازمانی مربوط وجود دارد،
دسترسی میباشد.
رأساً اقدام نمایند.
-2این معاونت تغییرات تشکیالتی انجام شده را در تطبیق
تذکر -4با لغو تصویبنامه شماره /176441ت48702هـ
با مفاد این بخشنامه بررسی مینماید .در صورتی که ظرف
مورخ ( 1391/9/30مصوبه طرح مهرآفرین) ،سقف
یک ماه پس از وصول مکاتبهدستگاه اجرایی ،از سوی این
پستهای سازمانی دستگاههای اجرایی به تعداد پستهای
معاونت بهدستگاه ذیربط اعالم نظر نشود ،به منزله تأیید و
سازمانی قبل از تصویب مهرآفرین باز میگردد .در صورتی
موافقت با تغییرات ایجاد شده است.
که دستگاهی به استناد آن مصوب اقدامی نموده است با
-3این معاونت با بررسیهای دورهای و ارزیابی عملکرد توضیحات الزم و با رعایت مفاد بندهای «الف» و «ب» ماده
دستگاههای اجرایی ،در صورت عدم رعایت مفاد این 45قانون مدیریت خـدمات کشوری مجددا درخواست
بخشنامه ،تفویض اختیارات مذکور را مورد تجدیدنظر قرار نمایند تا در اجرای بند الف ماده 29قانون مدیـریت خدمات
خواهد داد. کشوری ،موضوع سقف پستهای سازمانی پس از بررسی و
محمود عسکری آزاد تأیید برای تصویب هیأت محترم وزیران ارسال شود.
ضوابط سازماندهی وظایف و فعالیتهای عمومی ستاد مرکزی وزارتخانهها و مؤسسات دولتی
(مصوبه شماره 206/48891مورخ 1394/4/6شورای عالی اداری)
آن دسته از وظایف و فعالیتهایی هستند که برای پشتیبانی شورای عالی اداری در یکصد و هفتاد و سومین جلسه مورخ
از مأموریتهای اصلی در ساختار سازمانی دستگاهها 1394/3/11بنا به پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامهریزی
سازماندهی میشوند .واحدهایی که اینگونه وظایف و کشور و به استناد بند ( )2ماده ( )115قانون مدیریت
فعالیتها را به عهدهدارند واحد عمومی نامیده میشوند. خدمات کشوری ،به منظور اصالح ساختار داخلی
-2سیاستهای ناظر بر تنظیم تشکیالت واحدهای عمومی: وزارتخانهها و مؤسسات دولتی با رویکرد چابکسازی،
منطقیسازی و نظمبخشی به تشکیالت آنها ،ضوابط
-برونسپاری فعالیتهای عمومی و خدماتی و جلوگیری از
سازماندهی وظایف و فعالیتهای عمومی ستاد مرکزی
توسعه ک ّمی تشکیالت
وزارتخانهها و مؤسسات دولتی را به شرح زیر تصویب نمود
-کاهش تعداد پستها و سطوح سازمانی (سلسله مراتب که برای اجرا ابالغ میشود:
اداری) به منظور تسهیل در امر تصمیمگیری
-1تعریف وظایف و فعالیتهای عمومی وزارتخانهها و
-استفاده از فنآوریهای نوین اداری در انجام وظایف مربوط مؤسسات دولتی:
| 94رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
هیأت آُمنای خود برسانند و نسخهای از تشکیالت تأییدشده -تجمیع حداکثری وظایف و فعالیتهای متجانس و همسو
را برای سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور ارسال نمایند. در یک واحد سازمانی
ج) دستگاههای زیرمجموعه وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری -کاهش تعداد واحدهای سازمانی تحت نظر مستقیم
و وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی (دانشگاهها) باالترین مقام دستگاه
موظفند با رعایت مفاد این مصوبه ،تشکیالت قبلی خود را -3طبقهبندی وزارتخانهها و مؤسسات دولتی:
اصالح نموده و به تأیید وزیر مربوط برسانند و نسخهای از
به منظور تعیین سطح واحدهای سازمانی مربوط به وظایف
تشکیالت تأییدشده را برای سازمان مدیریت و برنامهریزی
و فعالیتهای عمومی دستگاههای اجرایی و اعمال
کشور ارسال نمایند.
سیاستهای مذکور در بند (( ،)2به استثنای وزارتخانهها و
-5ضوابط سازماندهی واحدهای عمومی همراه شرح سازمانهای مستقل تحت نظر رئیسجمهور که سطح
تفصیلی الزم جهت تحقق مفاد این مصوبه ظرف یک ماه «الف» شناخته میشوند) مؤسسات دولتی براساس
توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور تهیه و برای اجرا معیارهایی نظیر فراگیربودن گستره فعالیت آنها در سطح
ابالغ میشود. کشور ،انجام وظایف حاکمیتی دولت و میزان تأثیرگذاری بر
تبصره :دستگاههای اجرایی اجازه ایجاد واحدهای عمومی تولید ناخالص ملی که براساس قوانین و مقررات تأسیس
دیگری به غیر از عناوین واحدهایی که در اجرای این مصوبه دستگاه اجرایی بهدست میآیند ،توسط سازمان مدیریت و
ابالغ میشود را ندارند. برنامهریزی کشور در دو سطح (ب) و (ج) طبقهبندی
-6وزارتخانهها و مؤسسات دولتی موظفند در اجرای میشوند.
اختیارات تفویض شده ،حداکثر ظرف مدت 6ماه پیشنهاد تبصره :واحدهای عمومی استانداریها ،در سطح واحدهای
اصالحات ساختاری الزم را براساس مفاد این مصوبه و عمومی مؤسسات سطح (ب) محسوب میشوند.
ضوابطی که توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور -4ضوابط حاکم بر سازماندهی و تنظیم وظایف عمومی
ابالغ میشود اصالح و برای بررسی و تأیید به سازمان مذکور وزارتخانهها و مؤسسات دولتی درستاد مرکزی:
ارسال نمایند .سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور موظف
الف) در ستاد مرکزی دستگاه ،تعداد واحدهای سازمانی که
است حداکثر ظرف مدت 4ماه پس از وصول پیشنهاد
عهدهدار وظایف عمومی هستند به کل واحدها ،نباید از %25
دستگاه ،مطابق مفاد این مصوبه نسبت به تأیید یا رد آن
تجاوز نماید.
اقدام نماید .در صورت عدم اعالم نظر طی مدت زمان مذکور،
پیشنهاد دستگاه به منزله تأیید محسوب میشود. ب) مؤسسات آموزشی و پژوهشی وابسته بهدستگاههای
اجرایی که به صورت هیأتاُمنایی اداره میشوند و تشکیالت
-7وزراء و باالترین مقام دستگاههای اجرایی ،مسئول حسن
آنها طبق قوانین و مقررات مربوط ،میبایست بهتأیید و
اجرای این مصوبه بوده و دبیرخانه شورای عالی اداری
تصویب هیأت اُمنای مربوطه برسد ،موظفند با رعایت مفاد
گزارش نحوه اجرای آن را به شورا ارایه مینماید.
این مصوبه تشکیالت قبلی خود را اصالح و به تأیید و تصویب
رئیسجمهور -حسن روحانی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 95
تعداد واحدهای سازمانی که عهدهدار وظایف عمومی در بخشنامه به کلیه وزارتخانهها و مؤسسات دولتی
ستاد مرکزی دستگاه هستند نباید از 25%کل واحدها، در اجرای بند ( )5مصوبه یکصد و هفتاد و سومین جلسه
تجاوز نماید. شورای عالی اداری ،موضوع ابالغیه شماره 206/48891
-5سطح دستگاههای اجرایی: مورخ 1394/4/6ریاست محترم جمهور ،ضوابط سازماندهی
دستگاههای اجرایی در سه سطح (الف)( ،ب) و (ج) به شرح واحدهای عمومی ستاد مرکزی وزارتخانهها و مؤسسات
زیر طبقهبندی میشوند: دولتی به شرح زیر برای اجرا ،ابالغ میگردد:
سطح (الف) :وزارتخانهها و مؤسسات مستقل تحت نظر -1تعریف وظایف ،فعالیتهای عمومی و واحدهای عمومی
رئیسجمهور. وزارتخانهها و مؤسسات دولتی:
سطح (ب) :مؤسساتی هستند که -1گستره فعالیت آنها در آن دسته از وظایف و فعالیتهایی هستند که برای پشتیبانی
سطح کشور است -2انجام وظایف حاکمیتی دولت را به از مأموریتهای اصلی در ساختار سازمانی دستگاهها
عهدهدارند )3 .میزان تأثیرگذاری آنها بر تولید ناخالص ملی سازماندهی میشوند .واحدهایی که این گونه وظایف و
زیاد است. فعالیتها را به عهدهدارند ،واحد عمومی نامیده میشوند.
سطح (ج) :سایر مؤسسات دولتی. -2تعریف ضوابط سازماندهی واحدهای عمومی:
تبصره :واحدهای عمومی استانداریها مشابه واحدهای عبارت است از تفکیک و دستهبندی وظایف و فعالیتهای
عمومی مؤسسات سطح (ب) محسوب میشوند. عمومی و تعیین سطح و جایگاه سازمانی واحدهایی که این
وظایف در آن واحدها ،سازماندهی خواهند شد.
-6مصادیق وظایف و فعالیتهای عمومی که در حال حاضر
به صورت مستقل و یا ترکیبی در قالب واحدها و یا پستهای -3سیاستهای کلی ناظر بر تنظیم تشکیالت واحدهای
سازمانی در ساختار دستگاهها وجود دارند ،عبارتند از: عمومی:
-1حوزه وزیر /ریاست /باالترین مقام دستگاه -2روابط -تجمیع حداکثری وظایف و فعالیتهای متجانس و همسو
عمومی (روابط عمومی و اطالعرسانی ،تشریفات ،ارتباطات در یک واحد سازمانی.
مردمی) -3امور بینالملل -4هماهنگی امور استانها -5 -کاهش تعداد واحدهای سازمانی تحت نظر مستقیم
مدیریت عملکرد (ارزیابی عملکرد ،بازرسی ،رسیدگی و باالترین مقام دستگاه.
پاسخگویی به شکایات) -6هماهنگی هیأتهای رسیدگی -کاهش تعداد پستها و سطوح سازمانی (سلسله مراتب
به تخلفات اداری -7پدافند غیرعامل -8مدیریت بحران -9 اداری)
حراست -10گزینش (هیأت مرکزی گزینش ،هسته
-4تعداد واحدهای سازمانی عمومی:
گزینش) -11حقوقی -12امور مجلس -13برنامه و بودجه
(طرح و برنامه ،برنامهریزی ،بودجه ،تلفیق بودجه) -14
| 96رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
رییسجمهور مربوطه خود ،به استناد مصوبه هیأت وزیران، نوسازی و تحول اداری (نوسازی و تحول اداری ،توسعه
مستثنی شده باشند. مدیریت و تحول اداری ،تشکیالت و روش ها) -15آمار و
تذکر -3وظایف مربوط به هماهنگی امور استانها در اطالعات -16فنآوری اطالعات و ارتباطات (فنآوری
دستگاههای سطح (الف) و (ب) ،حسب تشخیص دستگاه، اطالعات ،ارتباطات و تحول اداری -فنآوری اطالعات و
میتواند در حوزه وزیر/ریاست و یا در معاونت توسعه ارتباطات ،توسعه خدمات الکترونیکی) -17توسعه سرمایه
مدیریت و سرمایه انسانی سازماندهی شود. انسانی (توسعه منابع انسانی ،امور اداری ،کارگزینی،
استخدام ،آموزش ،بهسازی ،بیمه و رفاه کارکنان) -18
گروهبندی دوم -:مدیریت عملکرد -هماهنگی هیأتهای
پشتیبانی (تدارکات و خدمات ،پشتیبانی و خدمات فنی/
رسیدگی به تخلفات اداری
اداری /رفاهی ) -19امور مالی (امور مالی ،امور مالی و
تذکر -1در صورتی که به دلیل رعایت نسبت تعداد ذیحسابی) -20دبیرخانهها و سایر فعالیتهای خدمات
واحدهای عمومی (سقف 25%از کل واحدها) و سقف مقرر عمومی دیگر.
در بند (د) ماده 29قانون مدیریت خدمات کشوری ،ایجاد
-7گروهبندی وظایف و فعالیتهای عمومی و تعیین جایگاه
واحدهای سازمانی جداگانهای برای هر یک از وظایف
واحد و یا واحدهای سازمانی عهدهدار این وظایف که با توجه
شمرده شده در گروهبندیهای اول و دوم در دستگاهها میسر
به تجانس و همسو بودن آنها و به دلیل رعایت نسبت تعداد
نباشد ،در این صورت بعضی و یا تمامی وظایف و فعالیتهای
واحدهای عمومی به کل واحدها (حداکثر )25%قابلیت
درج شده در هر یک از گروهبندیهای مذکور و در صورت
ادغام با همدیگر را دارند ،به شرح زیر است:
ضرورت ،وظایف و فعالیتهای دو گروه مزبور نیز با همدیگر
ادغام شده و در واحدها و یا در یک واحد سازمانی الف -گروهبندی وظایف و فعالیتهای عمومی زیر نظر
سازماندهی میشوند. وزیر /رییس و یا باالترین مقام دستگاه:
گروهبندی سوم :مدیریت بحران -پدافند غیرعامل -حراست گروهبندی اول :حوزه وزیر /رییس و یا باالترین مقام
دستگاه -روابط عمومی -امور بینالملل -هماهنگی امور
تذکر -1امور پدافند غیرعامل در دستگاههایی که به عنوان
استان ها
فعالیت عمومی تلقی شده و ضرورتاً میبایست فعالیت نماید،
در قالب ”کمیته پدافند غیرعامل“ با مسئولیت یکی از تذکر -1امور بینالملل اعم از ترکیبی و یا مستقل صرف ًا
معاونین ایجادشده و برای انجام امور تشکیل جلسات و برای دستگاههایی پیشبینی میشود که دارای وظایف
پیگیری مصوبات ،دبیرخانهای حسب مورد تحت عنوان قانونی مربوطه باشند.
”دبیرخانه کمیته پدافند غیرعامل“ حداکثر در سطح اداره تذکر -2هماهنگی امور استانها اعم از ترکیبی و یا مستقل
زیر نظر معاون مربوطه و یا با مدیریت بحران (در صورت صرف ًا برای دستگاههای سطح (الف) قابل پیشبینی است و
وجود) ادغام شده و در صورت عدم وجود مدیریت بحران، برای دستگاههای سطح (ب) در صورتی قابل پیشبینی است
در حراست دستگاه حسب تشخیص دستگاه ایجاد میشود. که به استناد ماده 30قانون مدیریت خدمات کشوری،
تذکر -2چنانچه محوریت وظایف و فعالیتهای برخی از واحدهای استانی و یا منطقهای آنها از تجمیع در واحدهای
دستگاهها دارای ضریب امنیتی باال باشد ،دستگاه میتواند استانی وزارتخانه و یا سازمان مستقل تحت نظر
دبیرخانه کمیته پدافند غیرعامل را تحت عنوان واحد
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 97
دستگاههای سطح (الف) و (ب) زیر نظر معاونت توسعه سازمانی مستقل زیر نظر وزیر و یا باالترین مقام دستگاه و
مدیریت و منابع و در دستگاههای سطح (ج) ،زیر نظر یا زیر نظر یکی از معاونتهای مربوطه با رعایت سقف تعداد
باالترین مقام دستگاه سازماندهی میشوند. واحدهای سازمانی مقرر در بند (د) ماده 29قانون مدیریت
تذکر -1در صورت ضرورت و نداشتن محدودیت تعداد خدمات کشوری و سطح دستگاه اجرایی ،پیشبینی نماید.
واحدهای عمومی (سقف 25%از کل واحدها) و نیز رعایت تذکر -3واحد سازمانی برای انجام امور مربوط به مدیریت
سقف مقرر در بند (د) ماده 29قانون مدیریت خدمات بحران صرفاً در دستگاههایی که الزام قانونی برای ایجاد آنها
کشوری ،واحد فنآوری اطالعات و ارتباطات میتواند به طور وجود دارد ،قابل پیشبینی میباشد .در صورتی که متناسب
مستقل ایجاد شود. با حجم کار ،واحد مستقل مدیریت بحران برای یک دستگاه
تذکر -2در صورتی که دستگاه عهدهدار وظایف برنامهریزی ایجاد شود ،در این صورت به عنوان یک واحد سازمانی در
تخصصی و موضوعی باشد ،میتوان "امور برنامه و بودجه"، سقف تعیینشده در بند (د) ماده 29قانون مدیریت خدمات
"فنآوری اطالعات و ارتباطات" و "آمار و اطالعات" را نیز در کشوری محسوب میشود.
معاونت مزبور و یا معاونتهای تخصصی مربوط دیگر گروهبندی چهارم :هسته گزینش -دبیرخانه هیأت مرکزی
سازماندهی نمود. گزینش
تذکر -3در صورتی که به دلیل رعایت نسبت تعداد تذکر -1جایگاه سازمانی هسته گزینش و دبیرخانه هیأت
واحدهای عمومی (سقف 25%از کل واحدها) و سقف مقرر مرکزی گزینش میتواند زیر نظر وزیر (یا باالترین مقام
در بند (د) ماده 29قانون مدیریت خدمات کشوری ،ایجاد دستگاه) و یا زیر نظر معاونت توسعه مدیریت و منابع در
واحد سازمانی جداگانهای تحت عنوان "برنامهریزی، دستگاههای سطح (الف) و (ب) و یا اداره کل/مدیریت توسعه
نوسازی و توسعه خدمات الکترونیکی" در دستگاههای سطح مدیریت و منابع در دستگاههای سطح (ج) حسب تشخیص
(ب) و یا سطح (ج) میسر نباشد ،در این صورت وظایف و وزیر و یا باالترین مقام دستگاه سازماندهی شود.
فعالیتهای این واحد در وظایف و فعالیتهای درج شده در تذکر -2در صورت وجود توام ًا هسته گزینش و دبیرخانه
گروهبندی دوم به شرح زیر ادغام میشود. هیأت مرکزی گزینش در دستگاهها ،هسته گزینش زیر نظر
گروهبندی دوم :توسعه سرمایه انسانی (توسعه منابع انسانی، هیأت مرکزی گزینش فعالیت خواهد کرد.
امور اداری ،کارگزینی ،استخدام ،آموزش ،بهسازی ،بیمه و
ب -گروهبندی وظایف و فعالیتهای عمومی زیر نظر
رفاه کارکنان) -پشتیبانی (تدارکات و خدمات ،پشتیبانی و
معاونت توسعه مدیریت و منابع و یا اداره کل/مدیریت
خدمات فنی /اداری /رفاهی ) -دبیرخانهها
توسعه مدیریت و منابع در دستگاههای سطح (ج):
تذکر -1تمامی وظایف شمرده شده در گروهبندی دوم ،در
گروهبندی اول :برنامه و بودجه -نوسازی و تحول اداری -آمار
یک واحد سازمانی تحت عنوان " توسعه منابع انسانی و
و اطالعات -فنآوری اطالعات و ارتباطات و وظایف عمومی
پشتیبانی" سازماندهی میشوند.
مشابه
تذکر -2در صورت ضرورت و نداشتن محدودیت تعداد
تبصره :تمامی وظایف و فعالیتهای ذکرشده در گروهبندی
واحدهای عمومی (سقف 25%از کل واحدها) و نیز رعایت
مزبور ،در یک واحد سازمانی تحت عنوان "برنامهریزی،
سقف مقرر در بند (د) ماده 29قانون مدیریت خدمات
نوسازی و توسعه خدمات الکترونیکی" تجمیع شده و در
| 98رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مدیریت زیر نظر معاونت توسعه مدیریت و منابع سازماندهی کشوری ،واحد آموزش (آموزش و پژوهش) و نیز واحد
شود. پشتیبانی میتوانند به طور مستقل ایجاد شوند و در این
-در دستگاههای سطح (ب) و (ج) ،واحد امور مجلس ایجاد صورت عنوان واحد توسعه منابع انسانی و پشتیبانی به منایع
نمیشود و امور مجلس اینگونه دستگاهها از طریق وزارتخانه انسانی و پشتیبانی و یا توسعه منابع انسانی حسب مورد
و یا سازمان مستقل تحت نظر رییسجمهور انجام میشود. تغییر مییابد.
در دستگاههای سطح (ب) و (ج) ،واحد حقوقی و مجلس تبصره :وظایف مربوط به امور رفاهی ،در صورت وجود واحد
ترکیبی نیز ایجاد نمیشود. مستقل پشتیبانی ،میتواند در قسمت پشتیبانی نیز
تبصره -در دستگاههایی که امکان ایجاد تعداد معاونتهای سازماندهی شود.
بیشتر وجود داشته باشد ،معاونت حقوقی و امور مجلس با تذکر -4در صورت تشخیص وزیر و یا باالترین مقام دستگاه
ترکیبی از مأموریتهای دیگر میتواند با رعایت سقفهای مبنی بر انجام وظایف مربوط به گزینش در معاونت توسعه
مقرر ایجاد شود ،در این صورت واحدهای حقوقی و امور مدیریت و منابع ،در صورت رعایت سقف تعداد واحدهای
مجلس نیز با رعایت نسبتهای مقرر واحدهای عمومی و عمومی(حداکثر )25%و بند (د) ماده 29قانون مدیریت
سقف بند (د) ماده 29قانون مدیریت خدمات کشوری زیر خدمات کشوری ،میتوان نسبت به ایجاد واحد مستقلی
نظر معاونت مذکور قرار خواهند گرفت. برای گزینش اقدام نمود و در غیر این صورت ،این وظایف
-8سطح واحدهای سازمانی: در واحد توسعه منابع انسانی و پشتیبانی سازماندهی خواهد
شد.
-1سطح مدیریتی واحدهای عمومی در ستاد مرکزی
دستگاههای گروه (الف) ،حداکثر اداره کل یا دفتر خواهد گروهبندی سوم -امور مالی (امور مالی ،امور مالی و
بود. ذیحسابی)
-2سطح مدیریتی واحدهای عمومی در ستاد مرکزی تذکر -1در صورتی که به دلیل رعایت نسبت تعداد
دستگاههای سطح (ب) ،،حداکثر ”مدیریت“ خواهد بود .در واحدهای عمومی (سقف 25%از کل واحدها) و سقف مقرر
صورتی که وظایف و فعالیتهای حداقل سه واحد عمومی در بند (د) ماده 29قانون مدیریت خدمات کشوری ،ایجاد
در یک واحد تجمیع شود ،سطح مدیریتی آن واحد میتواند واحد سازمانی جداگانهای برای وظایف امور مالی در
”اداره کل“ یا ”دفتر“ باشد. دستگاهها میسر نباشد ،در این صورت اینگونه وظایف در
وظایف شمرده شده در گروهبندی دوم ،ادغام و در یک واحد
-3سطح مدیریتی واحدهای عمومی در ستاد مرکزی
سازمانی ،سازماندهی میشوند.
دستگاههای سطح (ج) ،حداکثر اداره یا گروه خواهد بود .در
صورتی که وظایف و فعالیتهای حداقل سه واحد عمومی گروهبندی چهارم :حقوقی -امور مجلس
دریک واحد تجمیع شود ،سطح مدیریتی آن واحد میتواند تذکر :واحد امور مجلس صرف ًا در دستگاههای سطح الف،
”مدیریت“ باشد. میتواند به عنوان واحدی مستقل در سقف تعداد واحدهای
تذکر -1سطح واحد سازمانی حراست که در برخی از عمومی ایجاد شود و ترجیحاً با دفتر حقوقی ادغام گردد و
وزارتخانهها در وضع موجود ،در سطح مرکز میباشد ،توسط حسب میزان و حجم وظایف در سطح ادارهکل(دفتر) و یا
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 99
-3دستگاههای اجرایی مجازند با رعایت سقف مقرر تعیین سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور با همکاری سازمان
شده برای تعداد واحدهای عمومی و ماده 29قانون مدیریت حراست کل کشور ،تعدیل خواهد شد.
خدمات کشوری و تعداد واحدهای زیر نظر هر معاونت تبصره -1هسته گزینش در دستگاههای سطح (الف)( ،ب)
(حداکثر 5واحد) ،نسبت به ایجاد واحدهای عمومی ترکیبی و (ج) به ترتیب حداکثر در سطح ”مدیریت“” ،مدیریت“ و
و یا مستقل در گروهبندیهای ذکر شده در این ”اداره“ سازماندهی میشوند.
بخشنامه،اقدام نمایند.
تبصره -2دبیرخانه هیأت مرکزی گزینش حداکثر در سطح
-4دستگاههای اجرایی موظفند در باز طراحی ساختار مدیریت سازماندهی خواهد شد و مسئول دبیرخانه در سطح
سازمانی به منظور رعایت سقف مقرر برای واحدهای عمومی مدیر خواهد بود.
( 25%کل واحدها) ،نسبت به ادغام وظایف شمرده شده در
-4واحد سازمانی تحت عنوان "برنامهریزی ،نوسازی و
گروهبندیهای مذکور در این بخشنامه و تشکیل واحد
توسعه خدمات الکترونیکی" در دستگاههای سطح (الف)،
سازمانی مربوط اقدام نمایند.
(ب) و (ج) به ترتیب حداکثر در سطح ”مرکز“” ،دفتر“ و
-5شرکتهای دولتی و همچنین نهادها و مؤسسات عمومی ”مدیریت“ سازماندهی میشوند.
غیردولتی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری نیز در
-9سایر ضوابط:
سازماندهی واحدهای عمومی و در اجرای ماده 29قانون
مدیریت خدمات کشوری از این دستورالعمل تبعیت -1فعالیتهای فرهنگی دستگاههای اجرایی که در قالب
مینمایند. تشکلهایی تحت عناوین انجمن ،شورا و کمیتههای مربوط
شکل گرفتهاند ،در حوزه روابط عمومی سازماندهی خواهند
ر.ک .دادنامه شماره 1809مورخ 02/12/1399هیئت شد.
عمومی دیوان عدالت اداری
-2در دستگاههای سطح (ج) ،معاونت توسعه مدیریت و
محمدباقر نوبخت منابع ایجاد نمیشود و به جای آن اداره کل /مدیریت
"توسعه مدیریت و منابع" ایجاد میشود.
سازمان برای واحدهای مستقر در استانها مجاز نیست و بخشنامه به وزارتخانهها و مؤسسات دولتی
چنانچه در عناوین واحدهای سازمانی از عنوان سازمان در اجرای بند (ی) ماده 29قانون مدیریت خدمات کشوری
استفاده شده است ،ضروری است متناسب با سطح مدیریت واحدهای سازمانی وزارتخانهها و سایر دستگاههای اجرایی
مصوب نسبت به اصالح آن اقدام نمایند. در مراکز استانها (به استثناء استانداریها) حداکثر در
لطف اهلل فروزنده سطح اداره کل سازماندهی میشوند ،لذا استفاده از عنوان
| 100رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
آییننامه اجرایی بند (ط) ماده ( )29قانون مدیریت خدمات کشوری موضوع :مجتمعهای اداری
(تصویبنامه شماره /138920ت55342هـ مورخ 1398/10/29هیئت وزیران)
ماده -3برای مدیریت عمومی مجتمع اداری شهرستان و هیئت وزیران در جلسه 1398/10/25به پیشنهاد شماره
امور پشتیبانی مربوط نظیر نگهداری ،نظافت عمومی 32921مورخ 1397/1/30سازمان اداری و استخدامی
ساختمان ،کتابخانه و رستوران ،هزینههای آب ،برق ،گاز و کشور و به استناد بند (ط) ماده ( )29قانون مدیریت خدمات
سایر موارد که توسط فرمانداری مدیریت و نظارت میشود، کشوری -مصوب ،-1386آییننامه اجرایی بند یادشده را به
به شرح زیر اقدام میشود. شرح زیر تصویب کرد:
-1دستگاههای اجرایی تابع بودجه هزینهای استانی مستقر ماده -1در این آییننامه اصطالحات زیر در معانی مشروح
در مجتمع موظفند هزینههای مشترک (شارژ) استقرار در مربوط به کار میروند:
این مجتمعها را در موافقتنامههای هزینهای پیشبینی و -1دستگاه اجرایی :دستگاههای موضوع ماده ( )5قانون
به حسابی که استانداری (فرمانداریهای ذیربط) تعیین مدیریت خدمات کشوری.
میکند ،واریز نمایند.
-2واحد اداری :واحدهای سازمانی دستگاههای اجرایی که
-2دستگاههای اجرایی خدمترسانی که از بودجه استانی به منظور انجام وظایف دستگاه در سطح شهرستان و بخش
استفاده نمیکنند از قبیل دستگاههای ملی ،شرکتهای ایجاد میشوند.
دولتی و نهادهای عمومی نیز موظفند نسبت به استقرار واحد
-3واحد عملیاتی :واحدهایی از دستگاه اجرایی که وظیفه
مربوط در مجتمع اداری اقدام نمایند .هزینه اجاره استقرار
تولید ،تأمین و ارایه محصول و خدمات اصلی و نهایی
این واحدها در مجتمعهای اداری و نیز پرداخت هزینههای
دستگاه را برعهدهدارند .مانند مدارس ،مراکز بهداشتی-
مشترک (شارژ) آنها بر اساس قرارداد فیمابین استانداری
درمانی ،مراکز آموزش فنی و حرفهای و ورزشگاهها.
(فرمانداری ذیربط) و دستگاههای مزبور پرداخت میشود.
-4مجتمع اداری :اجتماع واحدهای اداری دستگاههای
-3وجوه حاصل از این قراردادها و هزینههای مشترک
اجرایی در سطح یک شهرستان در یک یا چند ساختمان
(شارژ) پرداختی توسط دستگاههای اجرایی و سایر
یک یا چند طبقه در یک مکان واحد.
درآمدهای مربوط ،به ردیف درآمد -هزینه که در قوانین
بودجه سنواتی به صورت استانی منظور شده است ،واریز ماده -2کلیه دستگاههای اجرایی که بر اساس ماده ()30
میشود تا در قالب موافقتنامه استانداری (فرمانداری قانون مدیریت خدمات کشوری ،دارای واحد اداری
ذیربط) با سازمان مدیریت و برنامهریزی استان صرف شهرستانی هستند ،مکلفند واحدهای اداری خود را در
تجهیز و نگهداری و یا توسعه همان مجتمع اداری شود. مجتمع اداری آن شهرستان مستقر کنند.
ماده -4فرمانداران شهرستانهای جدیدالتأسیس موظفند تبصره -واحدهای اداری شهرستانی وزارتخانههای آموزش و
تا احداث و تکمیل مجتمعهای اداری به نحوی برنامهریزی پرورش و اطالعات ،دانشگاههای علوم پزشکی ،خدمات
و مدیریت نمایند که از طریق اجاره یک یا چند ساختمان بهداشتی و درمانی و سایر دانشگاهها و مراکز آموزش عالی
بخش غیردولتی مجاور هم و یا بهرهبرداری از ظرفیت و نیروهای مسلح و واحدهای عملیاتی دستگاههای اجرایی
ساختمانهای دولتی که امکان استقرار دستگاههای اجرایی مشمول این آییننامه نیستند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 101
-3خودیاری مردم منطقه. را دارند ،زمینه را برای استقرار واحدهای اداری در مجتمع
-4سرمایهگذاری بخش خصوصی در قالب اجاره به شرط اداری موقت ،فراهم نمایند.
تملیک. ماده -5از تاریخ ابالغ این آییننامه ،هر گونه تأمین اعتبار
ماده -7شورای برنامهریزی و توسعه استانها موظفند در و تخصیص برای خرید واحد ساختمانهای اداری جدید به
زمان ایجاد و احداث پروژههای مجتمعهای اداری ،موارد زیر استثنای موارد مذکور در تبصره ماده ( )2این آییننامه ،در
را در انعقاد قرارداد برای رعایت از سوی مجری که از سوی شهرستانهای با کمتر از ( )70000نفر جمعیت توسط
آن شورا در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط تعیین سازمان برنامه و بودجه کشور و شورای برنامهریزی و توسعه
میشود لحاظ نمایند: استان ممنوع میباشد و واحدهای اداری صرفاً در
مجتمعهای اداری تحت مدیریت و نظارت فرماندهی مربوط
-1رعایت ضوابط و استانداردهای جا و مکان و فضاهای
سازماندهی میشوند.
اداری و بخشهای پشتیبانی مشترک و چیدمان مناسب
تجهیزات اداری. تبصره -1ساختمانهای دولتی مازاد بر نیاز واحدهای اداری
دستگاههای اجرایی که فعالیت آنها به مجتمعهای اداری
-2ضوابط و تشکیالت قابل پیشبینی بر حسب حجم و نوع
نقل مکان مییابند با رعایت قوانین و مقررات مربوط تعیین
وظایف واحدهای اداری دستگاههای اجرایی ابالغی سازمان
تکلیف خواهند شد.
اداری و استخدامی کشور.
تبصره -2شورای برنامهریزی و توسعه استان با همکاری
-3پیشبینی شبکه ارتباطی مجتمع و امکان دسترسی
سازمان مدیریت و برنامهریزی استان مجاز است با رعایت
عمودی و افقی آن به سایر دستگاههای اجرایی.
قوانین و مقررات مربوط برای ایجاد و توسعه مجتمعهای
-4پیشبینی امکان استقرار سایر ارایهدهندگان خدمات اداری و یکپارچگی در ارایه خدمات با کیفیت به مردم،
عمومی که الزاماً نباید در این مجتمعها مستقر شوند. واحدهای اداری موجود در شهرستانهای موضوع بند (ط)
تبصره -سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است ماده ( )29قانون مدیریت خدمات کشوری را با استفاده از
دستورالعمل مرتبط با ساختار اداری پشتیبانی این مجتمعها ساز و کار موضوع ماده ( )6قانون الحاق برخی مواد به قانون
و حداقل تعداد پست و فضای اداری را ابالغ نماید. تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت ( )2به فروش رسانده و
وجوه آن را در ردیف درآمد اختصاصی در قوانین بودجه
ماده -8سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است اعتبار
سنواتی واریز نماید تا صرف توسعه و احداث مجتمعهای
الزم برای ایجاد و یا تکمیل مجتمعهای اداری را که فهرست
اداری همان استان شود.
آنها توسط سازمان اداری و استخدامی کشور و وزارت کشور
تهیه میشود ،در اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای ماده -6استانداریها برای ساخت ساختمانهای
استانها منظور نمایند .شورای برنامهریزی و توسعه استان مجتمعهای اداری میتوانند با رعایت قوانین و مقررات
موظف است نسبت به تأمین اعتبار در سقف مصوب قانون مربوط ،روشهای زیر را به کار گیرند:
برای مجتمع اداری و شهرستان ذیربط براساس پیشرفت -1استفاده از اعتبارات دولتی.
فیزیکی پروژه اقدام و کلیه هزینههای مربوط به پشتیبانی و
-2استفاده از درآمد حاصل از فروش ساختمانهای مازاد
مطابق قوانین و مقررات.
| 102رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -10آن دسته از واحدهای سازمانی دستگاههای خدمات دستگاههای اجرایی این شهرستانها را در بودجه
اجرایی که با مجوز سازمان اداری و استخدامی کشور در طرحهای مذکور پیشبینی نماید.
قالب نمایندگی در برخی بخشها تأسیس شده یا میشوند، ماده -9وزارت راه و شهرسازی (سازمان ملی زمین و
موظفند در ساختمان بخشداری به عنوان مجتمع اداری مسکن) ،شهرداریهای شهرستانهای ذیربط و وزارت
مستقر شده و تحت نظر بخشدار و با رعایت ضوابط این جهاد کشاورزی (سازمان امور اراضی کشور و سازمان
آییننامه فعالیت کنند .احکام این آییننامه برای واحدهای جنگلها ،مراتع و آبخیزداری کشور) ،حسب مورد به
اداری بخش نیز الزماالجرا است. تشخیص شورای برنامهریزی و توسعه استان ،مکلفند با
ماده -11تصویبنامه شماره /4053ت44195ک مورخ رعایت قوانین و مقررات مربوط نسبت به واگذاری زمینهای
1389/1/14و اصالحات بعدی آن لغو میشود. مناسب جهت احداث مجتمعها و فضاهای اداری و خدمات
عمومی نظیر ایستگاههای وسائل نقلیه عمومی ،رفع نیازهای
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور
رفاهی مراجعین ،توقفگاه (پارکینگ)ها و خدمات
(سرویسهای) مشترک داخلی اقدام نمایند.
( -نمایندگی) سازمان حفاظت محیط زیست ( 1پست -پشتیبانی امور نمایندگیها از نظر امکانات ،تجهیزات و
سازمانی)، فضای اداری مورد نیاز،
( -نمایندگی) بنیاد شهید و امور ایثارگران ( 1پست -آسیبشناسی و پایش مستمر فعالیت نمایندگیها و
سازمانی)، انعکاس به مراجع ذیربط برای بهبود آن.
( -نمایندگی) سازمان ثبت اسناد و امالک کشور ( 2پست -نظارت بر کیفیت و کمیت ارائه خدمات توسط نمایندگیها
سازمانی)، به شهروندان،
( -نمایندگی) سازمان تعزیرات حکومتی ( 1پست سازمانی)، -پیگیری امور کارکنان نمایندگیها از واحد استانی ذیربط،
( -نمایندگی) سازمان ثبت احوال کشور ( 1پست سازمانی). -هماهنگی با ادارات کل استانی مربوطه برای تسهیل و
تبصره -1در رأس هر نمایندگی ،فارغ از عنوان و سطح تسریع در ارائه مطلوب خدمات،
تشکیالتی «مسئول نمایندگی» قرار داشته و پستهای -بررسی وضعیت شهرستان از نظر نیاز به ارائه خدمات
سازمانی ذیل آن مطابق با عناوین مصوب دستگاه اجرایی جدید و پیگیری موضوع از مبادی ذیصالح.
پیشبینی میشوند.
ماده -3دستگاههای اجرایی زیر موظفاند واحدهای
تبصره -2تعداد پستهای سازمانی مذکور متناسب با سازمانی خود را تحت عنوان نمایندگی ،با حداقل تعداد
شاخصهای شهرستان و حجم و تنوع فعالیت برخی از پستهای سازمانی مشخصشده ،در مجتمع اداری
نمایندگیها ،پس از پیشنهاد مشترک فرمانداری و اداره کل شهرستان مستقر نمایند:
استانی ذیربط ،با درخواست دستگاه اجرایی ملی و تأیید
( -نمایندگی) وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی و
سازمان اداری و استخدامی کشور قابل تغییر است.
دستگاههای وابسته ( 6پست سازمانی).
ماده -4تعیین فضای اداری برای آن دسته از
( -نمایندگی) وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی و دستگاههای
شهرستانهایی که مجتمعهای اداری آنها از طریق وابسته ( 4پست سازمانی)،
سازوکارهای مندرج در ماده ( )4آییننامه صدرالذکر استقرار
( -نمایندگی) وزارت میراث فرهنگی ،صنایع دستی و
مییابند ،بر عهده فرماندار است.
گردشگری ( 1پست سازمانی)،
ماده -5استقرار نمایندگی آن دسته از دستگاههای اجرایی
( -نمایندگی) وزارت جهاد کشاورزی و دستگاههای وابسته
که نام آنها در فهرست ماده ( )3این دستورالعمل وجود
( 9پست سازمانی)،
ندارد و مطابق با شرح وظایف قانونی و تشکیالت مصوب
خود موظف به ارائه خدماتی در شهرستانهای جدید ( -نمایندگی) وزارت راه و شهرسازی و دستگاههای وابسته
التأسیس و کمتر از 70هزار نفر جمعیت باشند ،پس از اعالم ( 4پست سازمانی)،
فرمانداری به اداره کل استانی مربوطه ،توسط دستگاه ( -نمایندگی) وزارت صنعت ،معدن و تجارت ( 2پست
اجرایی ذیربط و سازمان اداری و استخدامی کشور در روند سازمانی)،
بررسی و تصمیمگیری قرار خواهد گرفت.
( -نمایندگی) وزارت ورزش و جوانان ( 1پست سازمانی)،
| 104رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -پرداخت مزایای غیرمستمر کارکنان نمایندگیها ماده -6نمایندگیهای موضوع این دستورالعمل از نظر
توسط واحدهای استانی ،با لحاظ نتایج حاصل از نظارت سلسله مراتب اداری زیر نظر مستقیم واحد استانی متبوع
فرمانداری مربوطه بر عملکرد آنان انجام میشود. خود بوده و وظایف ،اختیارات و استانداردهای عملکرد آنها
ماده -12هر گونه جابجایی نیروهای انسانی مستقر در مطابق با قوانین ،مقررات و ضوابط دستگاه اجرایی مربوطه
مجتمعهای اداری بر اساس قوانین و مقررات مربوطه و با میباشد و فرمانداریها در این خصوص نقش نظارت،
هماهنگی فرماندار و ادارات کل استانی ،مشروط به عدم هماهنگی ،پشتیبانی و تسهیلکننده فعالیتهای
تعویق در انجام وظایف نمایندگیها صورت میپذیرد. نمایندگی ها را برای ارایه خدمات مطلوب و سریع به
شهروندان ،برعهدهدارند.
ماده -13تمامی تغییرات ساختاری موضوع این
ماده -7استقرار سایر ارایه دهندگان خدمات عمومی نظیر؛
دستورالعمل ،با ثبت درخواست دستگاههای اجرایی در بستر
سامانه ملی مدیریت ساختار دستگاههای اجرایی انجام بنیاد مسکن انقالب اسالمی و کمیته امداد حضرت امام
خواهد شد. خمینی (ره) در مجتمعهای اداری که خارج از شمول قانون
مدیریت خدمات کشوری میباشند ،بر اساس تفاهم استاندار
ماده -14بهمنظور اصالح فرایندهای انجام کار و ارایه یا فرماندار با دستگاههای ذیربط خواهد بود.
خدمات مطلوب و سریع به شهروندان ،فرمانداریها
ماده -8بهمنظور ایجاد هماهنگی و همافزایی بین
موظفاند؛ در مقاطع زمانی ششماهه ،گزارش عملکرد
نمایندگیها را در قالب موارد زیر از طریق وزارت کشور به نمایندگیها در بخشهای کشاورزی و محیطزیست،
سازمان اداری و استخدامی کشور ارسال نمایند: فرهنگی و اجتماعی ،امور اقتصادی ،صنعتی ،زیربنایی و،...
یک نفر از بین مسئوالن نمایندگیها ،به عنوان دبیر
-عناوین خدمات ارائه شده توسط هر نمایندگی،
هماهنگی حسب نظر فرماندار تعیین میشود.
-تعداد و تواتر خدمات ارائه شده،
ماده -9شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی موظف
-ذکر خدمات قابل ارائه توسط نمایندگیها، است؛ تا سه ماه پس از ابالغ این دستورالعمل ضمن
-چالشهای موجود در رابطه با نحوه مدیریت مجتمع بررسیهای کارشناسی ،نسبت به ایجاد و ابالغ مشاغل
اداری، تجمیعی جدید در مجتمعهای اداری اقدام نماید.
ماده -30وزارتخانهها و سازمانهای مستقل که تحت نظر معاون رییسجمهور اداره میشوند ،در صورت ضرورت
با تأیید سازمان و تصویب هیأت وزیران میتوانند حسب وظایف قانونی خود در برخی از سطوح تقسیمات کشوری
واحد سازمانی داشته باشند .در این صورت کلیه واحدهای وابسته به یک وزارتخانه و مؤسسات مستقل وابسته به
رییسجمهور در هر یک از سطوح تقسیمات کشوری در یک واحد سازمانی ادغام و تحت مدیریت واحد قرار
میگیرند.
موارد استثناء از حکم اخیر این ماده با تأیید سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد.
مستثنی شدن مؤسسه استاندارد از حکم ماده ( )30قانون مدیریت خدمات کشوری
(تصویبنامه شماره 32524/44111مورخ 14/02/1389هیئت وزیران)
واحدهای سازمانی موجود مؤسسه استاندارد و تحقیقات وزارت صنایع و معادن -معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
صنعتی ایران از شمول حکم ماده ( )30قانون مدیریت انسانی رییسجمهور
خدمات کشوری -مصوب -1386منوط به عدم ایجاد وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در
تشکیالت جدید مستثنی میباشد. جلسه مورخ 1389/1/22بنا به پیشنهاد شماره
این تصمیم نامه در تاریخ 1389/2/11به تأیید مقام محترم 200/51666مورخ 1388/11/12معاونت توسعه مدیریت
ریاست جمهوری رسیده است. و سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد ماده ( )30قانون
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386و با رعایت
تصویبنامه شماره /65560ت40350هـ مورخ 1387/4/31
موافقت نمودند:
مستثنی شدن سازمان اوقاف و امور خیریه از حکم ماده ( )30قانون مدیریت خدمات کشوری
(تصویبنامه شماره /132318ت44959هـ مورخ 03/07/1390هیئت وزیران)
سازمان اوقاف و امور خیریه از حکم ماده ( )30قانون هیئت وزیران در جلسه مورخ 1390/7/3بنا به پیشنهاد
مدیریت خدمات کشوری موضوع ادغام و تحت مدیریت معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به
واحد قرار گرفتن سطوح تقسیمات کشوری آن سازمان در استناد ماده ( )30قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب
یک واحک سازمانی ،مستثنی میشود. -1386تصویب نمود:
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور
ضوابط تشکیالت تفصیلی حوزه مرکزی و واحدهای تقسیمات کشوری دستگاههای اجرایی
(بخشنامه شماره 200/36271مورخ 89/7/13معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
ابالغی پیوست ،تنظیم و جهت بررسی و تأیید به این معاونت در اجرای مواد 29و 31قانون مدیریت خدمات کشوری و
ارسال نمایند. به منظور نظم بخشیدن به تشکیالت تفصیلی دستگاههای
ضمناً تشکیالت و سقف پستهای سازمانی مصوب ،حداقل اجرایی ،شاخصها ،ضوابط و فرایند طراحی ،بررسی و تأیید
پس از یک برنامه و حداکثر پس از دو برنامه پنجساله تشکیالت تفصیلی حوزه مرکزی و واحدهای خارج از مرکز
متناسب با سیاستها و احکام برنامه جدید مورد بازنگری و وزارتخانهها ،مؤسسات مستقل تحت نظر رییسجمهور و
تصویب مجدد قرار خواهد گرفت. مؤسسات دولتی تهیه و تدوین گردیده است که به شرح
پیوست ابالغ میگردد.
لطفاله فروزنده دهکردی
خواهشمند است مقرر فرمایید ،تشکیالت تفصیلی آن
دستگاه را با رعایت شاخصها ،ضوابط و فرآیند طراحی
جدول شماره ( :)1سیاستهای عمومی ناظر بر بررسی تشکیالت تفصیلی حوزه مرکزی دستگاههای اجرایی
عوامل ردیف
طراحی تشکیالت و مأموریتها بر اساس وظایف و اختیارات و مسؤولیتهای ناشی از قوانین و مقررات مربوط 1
انسجام و هماهنگی در امور سیاستگذاری ،برنامهریزی و نظارت دستگاههای وابسته 2
تفکیک وظایف و اختیارات اجرای از حوزه مرکزی و انتقال آنها به واحدهای استانی 3
حذف کلیه وظایف تصدی در حوزه مرکزی و واگذاری آنها به بخش غیردولتی یا واحدهای استانی 4
آن بخش از امور حاکمیتی که طبق قوانین مربوط به مؤسسه دولتی وابسته محول شده است در تشکیالت وزارتخانه
5
سازماندهی نشود.
در انجام وظایف و فعالیتها استفاده از فنآوری اطالعات به عنوان یک ضرورت قرار گیرد. 6
برای ایجاد هماهنگی افقی در بین واحدهای مختلف حوزه مرکزی ساز و کارهای الزم پیشبینی شود. 7
برای انجام سیاستهای عمومی و اولویت دار در موارد خاص ساختارهای موقت ایجاد شود. 8
واحدهایی که طبق قوانین و مقررات و یا ضرورتها میبایست مستقیماً تحت نظر رییس دستگاه باشد در نمودار سازمانی یا
9
در تشکیالتی تفصیلی پیشبینی شوند.
| 108رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
الزامات الزم برای رعایت راهبردهای مذکور در فصل دوم قانون نظیر واگذاری تصدیهای دولت ،دادن اختیارات الزم به
10
مدیران دولتی ،ایجاد تسهیالت برای بخش غیردولتی در تنظیم تشکیالت پیشبینی شود.
انجام خدمات مورد نیاز دستگاه بر اساس فعالیت مشخص ،حجم کار معین ،قیمت هر واحد کار و قیمت کل از طریق مناقصه
یا عقد قرارداد با شرکتها در مشاغل موضوع ماده 17قانون مدیریت خدمات کشوری نظیر حمل و نقل ،تعمیر و نگهداری
11
خدمات رایانهای ،امور چاپ و تکثیر ،امور آشپزخانه و رستوران ،نگهبانی ،نامه رسانی ،پیشخدمتی ،تلفنچی ،ماشین نویسی و
امور تأسیسات.
جدول شماره ( :)2ضوابط بررسی تشکیالت تفصیلی دستگاههای اجرایی در حوزه مرکزی
شاخص ردیف
حداکثر تعداد واحدهای سازمانی سطح سوم به سطح دوم سازمانی موضوع بند ج ماده 29قانون مدیریت خدمات کشوری
1
5به 1باشد.
حذف %80پستهای سازمانی بدون متصدی در حوزه مرکزی 2
3کاهش حداقل %20تعداد کل پستهای سازمانی حوزه مرکزی و انتقال آن به واحدهای استانی و عملیاتی در صورت نیاز
حذف پستهای سازمانی بدون متصدی در امور پشتیبانی و خدماتی 4
کاهش سالیانه %2کارکنان دستگاه در حوزه مرکزی در مشاغل غیرحاکمیتی 5
با نام نمودن پستهای سازمانی پشتیبانی دارای متصدی 6
ممنوعیت ایجاد هرگونه پست سازمانی عضو هیأت علمی 7
حدکثر %20تعداد کل پستهای سازمانی واحد مربوط میتواند به پستهای مدیریتی و سرپرستی اختصاص یابد. 8
حداکثر تعداد معاونتها و واحدهای سازمانی در وزارتخانهها و سازمانهای مستقل تحت نظر رییسجمهور به ترتیب 5و 25
9
میباشد .در عین حال تعداد معاونت نسبت به قبل نباید افزایش یابد.
10حداکثر تعداد معاونتها و واحدهای سازمانی در مؤسسات دولتی به ترتیب 3و 15میباشد.
11حداکثر تعداد مشاوران وزرا و معاونان رییسجمهور به ازای هر معاونت 2مشاور
12حداکثر تعداد مشاوران برای مقامات موضوع بند (هـ) ماده 71قانون مدیریت خدمات کشوری 4مشاور خواهد بود.
13حداکثر تعداد مشاوران برای مؤسسات دولتی با گستره کشور حداکثر 3پست خواهد بود (به ازای هر معاون یک مشاور)
14در تشکیالت تفصیلی حوزه مرکزی پست کارشناس مسؤول پیشبینی نمیشود.
15ایجاد پست قائم مقام وزیر در امور همکاریهای بینالمللی در همه وزارتخانهها ضروری است.
16ایجاد پست قائم مقام وزیر در امور ارتباطات مردمی در دستگاههایی که ارباب رجوع و با حجم نسبتاً باال ضروری است.
17مشاغل حاکمیتی بر اساس ضوابط ابالغی تعیین گردد.
18بکارگیری هر گونه نیروی قراردادی در پستهای سازمانی ممنوع است.
19نسبت پستهای پشتیبانی (اداری و خدماتی) به پستهای اصلی و تخصصی 1به 5است.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 109
وضعیت شاغلین
جدول شماره ( :)4فرآیند طراحی ،بررسی و تأیید تشکیالت تفصیلی حوزه مرکزی دستگاههای اجرایی
عوامل ردیف
دستگاه بر اساس نمودار سازمانی ابالغ شده توسط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ،شرح وظایف
1
واحدهای سازمانی را با رعایت سیاستها و ضوابط تشکیالتی مندرج در جداول شماره 1و 2تهیه و تنظیم میکند.
2دستگاه وضعیت پستهای سازمانی و وضعیت شاغلین حوزه مرکزی را در جدول شماره 3تکمیل مینماید.
3دستگاه تعداد پستهای سازمانی پیشنهادی برای هر واحد سازمانی را با توجه به جداول شماره 2 ،1و 3مشخص مینماید.
دستگاه پستهای سازمانی هر واحد سازمانی را به تفکیک واحدهای سازمانی و از واحدهای زیرمجموعه باالترین مقام دستگاه
4
و سپس به ترتیب از معاونتهای در سمت راست نمودار به معاونتهای سمت چپ نمودار پیشنهاد میکند.
| 110رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
به کلیه پستهای مستخدمین رسمی ،پیمانی و پستهای با نام (ستارهدار) ،شماره پست تعلق میگیرد و در سرجمع و آمار
5پستها لحاظ میشود و صرف ًا پستهای حالت اشتغال که مستخدم آنها حضور فیزیکی در محل کار ندارد شماره پست تعلق
نمیگیرد و بدون شماره و بصورت با نام در تشکیالت تفصیلی درج میشود و در سرجمع و آمار پستها لحاظ نمیگردد.
6در کنار پستهای مستخدمین پیمانی بعد از عنوان پست عالمت (م)یا (موقت) درج میشود.
پستهای مستخدمین با نام به استثنای پستهای حالت اشتغال در ردیف واحد سازمانی مربوط درج میشود و اینگونه
7
پستها حتما باید به نام متصدی آن پست باشد.
نیمی از پستهای مشاور مقامات موضوع ماده 71قانون مدیریت خدمات کشوری که همطراز میگردند میتواند با عالمت
8
(هـ) یا (همطراز) در مجموعه تشکیالت تفصیلی مشخص گردند.
دستگاه برای بررسی و تأیید تشکیالت تفصیلی خود میبایست مدارک زیر را به این معاونت ارسال نمایند.
-نمودار سازمانی امضا و ابالغ شده توسط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
-جدول تکمیل شده شماره ()3
-شرحی از اقدامات انجامگرفته در مورد جداول شماره 1و 2
9
-شرح وظایف واحدهای سازمانی
-شماره و عناوین پستهای سازمانی واحدها
-احکام کارگزینی مستخدمین حالت اشتغال و مستخدمین دارای پستهای بانام
-فهرست وضعیت موجود پستهای دستگاه با ذکر متصدیان آنها (تشکیالت اسمی موجود)
دستگاه اجرایی مجموعه تشکیالت تفصیلی تهیه شده واحدهای شهرستانی ،بخش و محلی را طی نامهای با امضای باالترین
10
مقام دستگاه برای معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ارسال مینماید.
واحدهای ذیربط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور در هنگام بررسی تشکیالت پیشنهادی دستگاه
11
چنانچه نیاز به بررسی میدانی و یا برگزاری جلسه یا دستگاه را داشته باشند ،مراتب را بهدستگاه اعالم مینماید.
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور حداکثر ظرف مدت 3ماه از تاریخ وصول پیشنهاد ،نظر خود را در
12
مورد مغایرت یا عدم مغایرت تشکیالت پیشنهادی با ضوابط تشکیالتی را بهدستگاه اعالم مینماید.
دستگاه موظف است نسبت به اصالح موارد مغایر اعالم شده توسط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
13ظرف مدت یک ماه از تاریخ وصول نامه معاونت مذکور اقدام نماید و مجددا تشکیالت اصالح شده را جهت تأیید به معاونت
ارسال نماید.
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور در صورت بررسی و تأیید تشکیالت پیشنهادی دستگاه ،تشکیالت
14
تأیید شده را ممهور به مهر واحد ذیربط تشکیالتی معاونت نموده و طی نامهای بهدستگاه ابالغ مینماید.
دستگاه موظف است حداکثر پس از مدت 3ماه گزارش عملیاتی نمودن تشکیالت مصوب را به معاونت توسعه مدیریت و
15
سرمایه انسانی رییسجمهور ارسال نماید.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 111
جدول شماره ( :)1سیاستهای عمومی ناظر بر بررسی تشکیالت تفصیلی واحدهای استانی (استان-
شهرستان -بخش)
عوامل ردیف
دستگاه عهده دار خدمات مستقیم و مستمر به مردم در محل و در گستره جغرافیایی کشور (شهرستان ،بخش ،دهستان)
1
باشد.
انجام امور و ارایه خدمات مربوطه با استفاده از فنآوریهای جدید و به صورت الکترونیکی باشد. 2
تصدیهای اجتماعی ،فرهنگی و خدماتی در دستگاه از طریق روشهای موضوع ماده 13آییننامه اجرایی ماده 24قانون
3
مدیریت خدمات کشوری توسط بخش غیردولتی انجام شود.
ارایه فعالیتها و خدمات قابل ارایه از طریق دفاتر پیشخوان دولت صورت پذیرد. 4
در ایجاد واحدهای شهرستانی ،اختیارات الزم از سوی مقامات مربوط به مسؤول واحد شهرستانی داده شود. 5
در صورت غیرضروری تشخیص دادن ادامه فعالیت واحد استانی ،شهرستانی یا بخش ،دستگاه ملزم به انحالل واحد مربوط
6
میباشد.
تنظیم شرح وظایف و ایجاد هر گونه واحد سازمانی در چارچوب وظایف قانونی صورت پذیرد. 7
تعداد معاونان واحدهای استانی در دستگاه اجرایی حداکثر برابر تعداد معاونان حوزه مرکزی خواهد بود. 8
ضرورت رعایت نسبتهای مربوط به سطوح سازمانی و پستهای سازمانی 9
ضرورت تنظیم تشکیالت تفصیلی بر اساس شاخصهای عمومی و اختصاصی مصوب در صفحات 2و 3 10
تنظیم تشکیالت داخلی واحدهایی از دستگاههای اجرایی که بر اساس قیمت تمام شده (موصوع ماده 16قانون مدیریت
11
خدمات کشوری) اداره میشوند بر عهده مدیران واحدهای مذکور میباشد.
مشاغل حاکمیتی بر اساس ضوابط مندرج در تصویبنامه شماره ....مورخ ...هیأت وزیران تعیین شده باشد. 12
جدول شماره ( :)2شاخصهای عمومی بررسی تشکیالت دستگاه اجرایی در واحدهای خارج از مرکز
عوامل ردیف
حذف حداقل %30پستهای سازمانی بدون متصدی واحدهای عملیاتی 1
کاهش حداقل %20پستهای سرپرستی و مدیریتی 2
حذف پستهای سازمانی بدون متصدی در امور پشتیبانی و خدماتی 3
واگذاری مدیریت حداقل %4در سال برای واحدهای عملیاتی 4
کاهش سالیانه %2کارکنان دستگاه در امور غیرحاکمیتی 5
با نام نمودن پستهای سازمانی پشتیبانی دارای متصدی 6
ممنوعیت ایجاد هر گونه پست سازمانی عضو هیأت علمی 7
| 112رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
جدول شماره ( :)3شاخص های اختصاصی برای فعالیت دستگاه در خارج از مرکز (به منظور ایجاد واحدهای
سازمانی در سطوح شهرستان و بخش)
-1عوامل تأثیرگذار در فعالیت دستگاه در واحدهای مربوط به عناصر تقسیمات کشوری
-امتیاز مربوط به هر شاخص میبایست بر اساس عوامل مؤثر بر آن تعیین و امتیازبندی شود.
جدول شماره ( :)4سازماندهی واحدهای عملیاتی موضوع ماده 5تصویبنامه شماره /262773ت43911ک
مورخ 1388/12/27کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک
واحدهای عملیاتی بر اساس فرم نمونه زیر درجهبندی و سازماندهی میشود:
دامنه تغییر
عنوان پست سازمانی /درجه
توضیح:
متناسب با دامنه تغییر شاخص ،واحدهای عملیاتی دستگاه درجهبندی میشوند و مشاغل (پستهای) مورد نیاز متناسب
با درجه تعیینشده در جدول ذکر میگردد.
در صورتی که تعداد شاخصهای فعالیت واحد عملیاتی بیش از یک مورد باشد جدول ترکیبی توسط دستگاه تنظیم و پس
از تکمیل برای تأیید ارسال میگردد.
دستگاه تأییدکننده دستگاه پیشنهاد دهنده
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور وزارت /سازمان:
نام و نامخانوادگی :تاریخ: نام و نامخانوادگی :تاریخ:
جدول شماره -5تعداد پستهای سازمانی مصوب در واحدهای استانی ،شهرستانی و بخش وزارت /سازمان/
مؤسسه
جدول شماره ( :)6فرآیند طراحی ،بررسی و تأیید تشکیالت تفصیلی ستاد استانی دستگاههای اجرایی
عوامل ردیف
دستگاهها برای طراحی تشکیالت تفصیلی ستاد استانها موظفند ستاد استانها را حداقل در سه درجه ،درجهبندی کنند. 1
مالک درجهبندی ،شاخصهای فعالیت دستگاه در حد کالن استان میباشند که میبایست به تأیید معاونت توسعه مدیریت
2
و سرمایه انسانی رییسجمهور برسد.
دستگاه بر اساس شاخصهای به تأیید رسیده و با توجه به سیاستهای مندرج در جداول شماره 1و 2پیوست این
3
دستورالعمل ،نسبت به تنظیم تشکیالت تفصیلی ستاد استانها اقدام مینمایند.
دستگاه تعداد پستهای سازمان ی پیشنهادی برای هر واحد سازمانی ستاد استانی را با توجه به جداول شماره 1و 2و 5
4
مشخص مینماید.
دستگاه پستهای سازمانی هر واحد سازمانی را به تفکیک واحدهای سازمانی و از واحدهای زیرمجموعه باالترین مقام استانی
5
دستگاه و سپس به ترتیب از معاونتهای در سمت راست نمودار به معاونتهای سمت چپ نمودار پیشنهاد میکند.
به کلیهی پستهای مستخدمین رسمی ،پیمانی و پستهای با نام (ستارهدار) ،شماره پست تعلق میگیرد و در سر جمع
پستها لحاظ میشود و صرفاً پستهای حالت اشتغال که مستخدم آنها حضور فیزیکی در محل کار ندارد شماره پست 6
تعلق نمیگیرد و بدون شماره و بصورت با نام در تشکیالت تفصیلی درج میشود و در سرجمع و آمار پستها لحاظ نمیگردد.
در کنار پستهای مستخدمین پیمانی بعد از عنوان پست عالمت (م) یا (موقت) درج میشود. 7
پستهای مستخدمین با نام به استثنای پستهای حالت اشتغال در ردیف واحد سازمانی مربوط درج میشود و اینگونه
8
پستها حتما باید به نام متصدی آن پست باشد.
دستگاه برای بررسی و تأیید تشکیالت تفصیلی ستاد استان میبایست مدارک زیر را به این معاونت ارسال نمایند.
-جدول تکمیل شده شماره ()5
-شرحی از اقدامات انجامگرفته در مورد جداول شماره 1و 2
-شرح وظایف واحدهای سازمانی 9
-شماره و عناوین پستهای سازمانی واحدها
-کارگزینی مستخدمین حالت اشتغال و مستخدمین دارای پستهای بانام
-فهرست وضعیت موجود پستهای دستگاه با ذکر متصدیان آنها (تشکیالت اسمی موجود)
دستگاه اجرایی مجموعه تشکیالت تفصیلی تهیه شده ستاد استانی را طی نامهای با امضای باالترین مقام دستگاه برای
10
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ارسال مینماید.
واحدهای ذیربط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور در هنگام بررسی تشکیالت پیشنهادی دستگاه
11
چنانچه نیاز به بررسی میدانی و یا برگزاری جلسه یا دستگاه را داشته باشند ،مراتب را بهدستگاه اعالم مینماید.
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور حداکثر ظرف مدت 3ماه از تاریخ وصول پیشنهاد ،نظر خود را در
12
مورد مغایرت یا عدم مغایرت تشکیالت پیشنهادی با ضوابط تشکیالتی را بهدستگاه اعالم مینماید.
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور در صورت بررسی و تأیید تشکیالت پیشنهادی دستگاه ،تشکیالت
13
تأیید شده را ممهور به مهر واحد ذیربط تشکیالتی معاونت نموده و طی نامهای بهدستگاه ابالغ مینماید.
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور در صورت بررسی و تأیید تشکیالت پیشنهادی دستگاه ،تشکیالت
14
تأیید شده را ممهور به مهر واحد ذیربط تشکیالتی معاونت نموده و طی نامهای بهدستگاه ابالغ مینماید.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 115
دستگاه موظف است حداکثر پس از مدت 3ماده گز ارش عملیاتی نمودن تشکیالت مصوب را به معاونت توسعه مدیریت و
15
سرمایه انسانی رییسجمهور ارسال نماید.
جدول شماره ( :)7فرآیند طراحی ،بررسی و تأیید تشکیالت تفصیلی واحدهای شهرستانی و بخش
دستگاههای اجرایی
عوامل ردیف
دستگاه برای حضور و ایجاد واحد سازمانی در شهرستان و بخش میبایست بر اساس جدول شماره ،3ابتدا شاخصها یا فعالیت
1
دستگاه را تهیه و به تأیید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور برساند.
سطح واحد سازمانی و تعداد پستهای مورد نیاز واحدهای شهرستانی و بخش دستگاه بر اساس شاخصهای تأییدشده ،تعیین
2و تشکیالت تفصیلی شهرستان و بخش با رعایت سیاستها و ضوابط مندرج در جداول شماره 1و 2تنظیم و برای معاونت
توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ارسال میگردد.
در صورتی که دستگاه اجرایی در سطوح شهرستان ،بخش و واحدهای محلی (شهر و روستا) ،واحد عملیاتی موضوع ماده 5
تصویبنامه شماره /262773ت43911ک مورخ 1388/12/27کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک را داشته باشد،
3مطابق جدول شماره ،4شاخصهای واحدهای مذکور را تنظیم و برای تأیید به معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
رییسجمهور ارسال میکنند و پس از تأیید شاخصها ،تشکیالت واحدهای عملیاتی بر اساس آن شاخصها تنظیم و برای
تأیید به معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ارسال میشود.
دستگاه سطح و تعداد پستهای سازمانی پیشنهادی برای شهرستان ،بخش و واحدهای محلی را با توجه به شاخصهای
4
تأییدشده مشخص مینماید.
به کلیه پستهای مستخدمین رسمی ،پیمانی و پستهای با نام (ستارهدار) ،شماره پست تعلق میگیرد و در سرجمع و آمار
5پستها لحاظ میشود و صرفاً پستهای حالت اشتغال که مستخدم آنها حضور فیزیکی در محل کار ندارد شماره پست تعلق
نمیگیرد و بدون شماره و بصورت با نام در تشکیالت تفصیلی درج میشود و در سرجمع و آمار پستها لحاظ نمیگردد.
6در کنار پستهای مستخدمین پیمانی بعد از عنوان پست عالمت (م) یا (موقت) درج میشود.
پستهای مستخدمین با نام به استثنای پستهای حالت اشتغال در ردیف واحد سازمانی مربوط درج میشود و اینگونه
7
پستها حتما باید به نام متصدی آن پست باشد.
دستگاه برای بررسی و تأیید تشکیالت تفصیلی واحدهای شهرستانی ،بخش و محلی ،میبایست مدارک زیر را به این معاونت
ارسال نمایند.
-جدول تکمیل شده شماره ()5
-شرحی از اقدامات انجامگرفته در مورد جداول شماره 1و 2
8
-شرح وظایف واحدهای شهرستانی ،بخش و محلی حسب مورد
-شماره و عناوین پستهای سازمانی واحدها حسب مورد
-کارگزینی مستخدمین حالت اشتغال و مستخدمین دارای پستهای بانام
-فهرست وضعیت موجود پستهای دستگاه با ذکر متصدیان آنها (تشکیالت اسمی موجود)
دستگاه اجرایی مجموعه تشکیالت تفصیلی تهیه شده واحدهای شهرستانی ،بخش و محلی را طی نامهای با امضای باالترین
9
مقام دستگاه برای معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ارسال مینماید.
| 116رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
واحدهای ذیربط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور در هنگام بررسی تشکیالت پیشنهادی دستگاه
10
چنانچه نیاز به بررسی میدانی و یا برگزاری جلسه یا دستگاه را داشته باشند ،مراتب را بهدستگاه اعالم مینماید.
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور حداکثر ظرف مدت 3ماه از تاریخ وصول پیشنهاد ،نظر خود را در مورد
11
مغایرت یا عدم مغایرت تشکیالت پیشنهادی با ضوابط تشکیالتی را بهدستگاه اعالم مینماید.
دستگاه موظف است نسبت به اصالح موارد مغایر اعالم شده توسط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
12ظرف مدت یکماه از تاریخ وصول نامه معاونت مذکور اقدام نماید و مجددا تشکیالت اصالح شده را جهت تأیید به معاونت
ارسال نماید.
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور در صورت بررسی و تأیید تشکیالت پیشنهادی دستگاه ،تشکیالت تأیید
13
شده را ممهور به مهر واحد ذیربط تشکیالتی معاونت نموده و طی نامهای بهدستگاه ابالغ مینماید.
دستگاه موظف است حداکثر پس از مدت 3ماه گزارش عملیاتی نمودن تشکیالت مصوب را به معاونت توسعه مدیریت و
14
سرمایه انسانی رییسجمهور ارسال نماید.
ماده ( :)32تصدی پست سازمانی /اجازه بهکارگیری کارکنان قرارداد کار معین و ساعتی
ماده -32هریک از کارمندان دستگاههای اجرایی ،متصدی یکی از پستهای سازمانی خواهند بود و هرگونه
بهکارگیری افراد و پرداخت حقوق بدون داشتن پست سازمانی مصوب پس از یکسال از ابالغ این قانون ممنوع
است.
تبصره -دستگاههای اجرایی میتوانند در شرایط خاص با تأیید سازمان تا دهدرصد ( )10%پستهای سازمانی
مصوب ،بدون تعهد استخدامی و در سقف اعتبارات مصوب افرادی را به صورت ساعتی یا کار معین برای حداکثر
یکسال بهکارگیرند.
نحوه درخواست نیروی قرارداد کار معین جدید و تمدید قراردادها (به همراه فرمها)
(بخشنامه شماره 26332مورخ 1402/03/25سازمان اداری و استخدامی کشور)
مکاتبات خارج از الگوی این بخشنامه ،پاسخ داده نخواهد بخشنامه به دستگاههای اجرایی
شد. با عنایت به لزوم رعایت قوانین و مقررات و سیاستهای
خاطرنشان میسازد شماره شناسههای صادره از محل دولت در خصوص جذب و بهکارگیری نیروی انسانی،
مجوزهای قرارداد کار معین ،حداکثر تا یک سال پس از دستگاههای اجرایی میبایست درخواست بهکارگیری نیروی
تاریخ عقد قرارداد اعتبار دارد و تمدید قراردادهای کار معین، قرارداد کار معین جدید را صرفاً در شرایط خاص و با رعایت
منوط به ارائه گزارش ارزیابی عملکرد افراد و اخذ مجدد تمامی قوانین و مقررات مربوط ،با امضای باالترین مقام
مجوز از این سازمان است. وزارتخانه (یا سازمان همتراز) ارسال نمایند .بدینمنظور
حسین عرب اسدی -معاون سرمایه انسانی سازمان اداری و ضروری است جداول پیوست تکمیل و به همراه مستندات
استخدامی کشور الزم از جمله کارنامه و گواهینامه ارزیابی شایستگیها از
کانونهای ارزیابی مورد تأیید به این سازمان ارسال شود .به
فرم درخواست بهکارگیری نیروی قرارداد کار معین
عنوان شغل پیشنهادی عنوان پست سازمانی پیشنهادی شماره پست سازمانی پیشنهادی
مدت زمان
نوع (دولتی- سازمان-
نوع همکاری (از تاریخ تا سمت (پست) ردیف
خصوصی) دستگاه
تاریخ)
1
2
3
| 118رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
شرح فعالیت
(شامل تألیف ،ترجمه ،مقاله ،طرح های علمی و پژوهشی ،پروژه های کاری ،طرح های ارزنده و پیشنهادهای پذیرفته ردیف
شده مرتبط با پست پیشنهادی)
1
2
3
توضیحات ردیف
1
2
3
جدول ( :)9اطالعات نیروهای قرارداد کار معین خارج شده از ابتدای 1400تا کنون (بهاستثنای ایثارگران تبدیل
وضعشده)
1
2
3
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 119
جدول ( :)10تشریح شرایط خاص برای بهکارگیری نیروی قرارداد کار معین
وضعیت تشریح شرایط خاص موجود (مرتبط با سازمان – پست – فرد)
. 1دستگاه برای داوطلبان استخدام از جذابیت الزم برخوردار نیست
توضیحات:
.2تحولی بودن فرد تأیید میشود (در اینصورت ضروری است جدول ( )11تکمیل گردد)
توضیحات:
.3دستگاه مأموریت موقت ویژه مرتبط با پست اعالمشده را دارد
توضیحات:
.4مجوز برای پستهای ماده 71ق م خ ک و همترازان آن درخواست شده است.
توضیحات:
.5درصد اشتغال در پستهای متناظر با مشاغل اختصاصی کمتر از 30درصد است و درخواست برای مشاغل
اختصاصی است.
توضیحات:
. 6محل خدمت دارای شرایط ویژه ای است از قبیل آب و هوای نامساعد ،وضعیت جغرافیایی خاص (نظیر منطقه
مرزی) و مناطق محروم و کم برخوردار و...
توضیحات:
. 7دستگاه برنامه تحولی دارد و برای تحقق آن ،درخواست نیروی انسانی در پستهای مدیریتی میانی و ارشد
دارد.
توضیحات:
.8دستگاه پژوهشمحور است و درخواست نیروی انسانی ،مرتبط با شغلهای اختصاصی آن است.
توضیحات:
.9فارغالتحصیالن دارای شرایط احراز شغل مورد درخواست معدود هستند.
توضیحات
نام و نام خانوادگی باالترین مقام دستگاه اجرایی درخواستکننده /پست سازمانی /امضا:
| 120رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
نحوه ساماندهی کارکنان قرارداد کار معین و قرارداد کارگری مشمول قانون کار
(بخشنامه شماره 173707مورخ 1393/12/27سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور)
دسته از دستگاههای اجرایی که ماهیت وظایف واحدهای بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
عملیاتی آنها ایجاب مینماید تعداد محدودی از مشاغل آنها خدمات کشوری
مشمول مقررات قانون کار و طرحهای طبقهبندی مشاغل در اجرای مصوبه شماره 206/172556مورخ
کارگری باشد ،الزم است عنوان شغل و پست سازمانی 1393/12/26شورای عالی اداری ،موضوع« :دستورالعمل
مربوط از محل پستهای سازمانی مصوب موجود را برای ساماندهی نیروی انسانی دستگاههای اجرایی» با هدف
اخذ تأییدیه به این معاونت اعالم کنند .بهکارگیری نیروی بهینهسازی ساختار و ترکیب نیروی انسانی بخش دولتی،
جدید در مشاغل تأیید شده ،منوط به اخذ مجوز استخدامی دستگاههای اجرایی موارد ذیل را در تنظیم سند برنامه
از این سازمان و برگزاری آزمون در قالب فرآیند ماده ()44 نیروی انسانی خود رعایت نمایند:
قانون مدیریت خدمات کشوری میباشد .بدیهی است
-1با عنایت به تعریف کارمند دستگاه اجرایی در ماده ()7
استخدام بر اساس قانون کار ،در مشاغل مقرر در طرحهای
قانون مدیریت خدمات کشوری که شامل کارکنان قراردادی
طبقهبندی مشاغل موضوع فصل دهم قانون مدیریت
نیز میشود و مواد ( )6و ( )32این قانون که پست سازمانی
خدمات کشوری ،مجاز نیست.
را برای تصدی یک کارمند در نظر گرفته است و بیان
-3شاغلین مشاغلی که تا زمان اعتبار تصویبنامه شماره میدارد هر یک از کارکنان دستگاههای اجرایی متصدی یکی
/213471ت47643هـ مورخ 1390/11/1هیأت وزیران از پستهای سازمانی خواهند بود ،لذا دستگاههای اجرایی
توسط دستگاههای اجرایی با آنها قرارداد کارگری منعقد میتوانند به استناد احکام فوقالذکر ،افراد موضوع تبصره
شده و همچنان بر همین مبنا در دستگاه اشتغال دارند، ماده ( )32قانون مدیریت خدمات کشوری را تا سقف %10
کماکان به صورت قرارداد کار موقت یکساله بر اساس قانون پستهای سازمانی و به شرط دارا بودن شرایط احراز شغل
کار ادامه خدمت میدهند و در پایان سال ،طبق مقررات به پستهای سازمانی منصوب نمایند .در این صورت،
قانون کار با آنها تسویه حساب میگردد و در صورت باقی مجموع کارمندان هر دستگاه اعم از رسمی ،پیمانی،
بودن نیاز ،در سال بعد در سقف پستهای سازمانی با آنها قراردادی موضوع تبصره ماده ( )32و کارگری موضوع ماده
قرارداد منعقد خواهد شد. ( )124قانون مدیریت خدمات کشوری از تعداد پستهای
در خاتمه ،کلیه بخشنامهها و نظرات اعالمی مغایر با مفاد سازمانی مصوب آن دستگاه بیشتر نخواهد بود.
این بخشنامه لغو میگردد. -2به تجویز ماده ( )124قانون مدیریت خدمات کشوری
محمود عسکریآزاد مبنی بر اعالم مشاغل کارگری از سوی این سازمان ،آن
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 121
نحوه تعیین حقوق و مزایای کارمندان قرارداد کار معین (مشخص) +فرم انعقاد قرارداد
(بخشنامه شماره 2608مورخ 1400/1/23سازمان اداری و استخدامی کشور)
-4برخورداری کارمندان قرارداد کار معین(مشخص) از بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده ()29
مرخصی استحقاقی ،استعالجی ،بدون حقوق ،اعمال مدرک قانون برنامه ششم توسعه و همچنین نیروهای مسلح ،وزارت
تحصیلی و سایر مزایای مترتبه بر اساس مقررات مورد عمل اطالعات و سازمان انرژی اتمی ایران
در خصوص کارمندان پیمانی میباشد. در اجرای تبصره ( )3ماده ( )29قانون برنامه ششم توسعه و
-5فرم انعقاد قرارداد کار معین (مشخص) و شرایط و به منظور ترمیم حقوق و مزایای کارمندان قرارداد کار معین
تعهدات قرارداد ،پیوست این بخشنامه میباشد. (مشخص) موضوع تبصره ذیل ماده ( )32قانون مدیریت
فرم انعقاد قرارداد کار معین و شرایط و تعهدات قرارداد خدمات کشوری و بند (ب) ماده ( )28قانون برنامه ششم
توسعه کشور ،نحوه تعیین حقوق و مزایای آنان به شرح ذیل
-6با اجرای این بخشنامه ،کلیه ضوابط و دستورالعملهای
تعیین و مبتنی بر ماده ( )118قانون مدیریت خدمات
مغایر در خصوص تعیین و پرداخت حقوق و مزایای
کشوری ابالغ میگردد:
کارمندان قرارداد کار معین (مشخص) موضوع این بخشنامه
از جمله مفاد بخشنامه شماره 713818مورخ ،1398/12/7 -1همسانسازی حقوق و مزایای این قبیل از کارمندان با
بندهای ذیل قسمت (ج) بخشنامه شماره 254763مورخ کارمندان پیمانی بر اساس دستورالعمل پیوست صورت
1399/5/20و مفاد بخشنامه شماره 200/90/28965مورخ میپذیرد.
1390/11/13معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی -2ردیف "سایر" موضوع ماده ( )4دستورالعمل اجرایی
رییسجمهور (سابق) ،ملغیاالثر میگردد. پیوست بخشنامه شماره 713818مورخ 1398/12/7و بند
جمشید انصاری -معاون رییسجمهور ( )10بخشنامه شماره 254763مورخ 1399/5/20از
قرارداد منعقده کارمندان مذکور حذف میگردد.
پیوست:
-3با اجرای تبصره ( )1ماده ( )2دستورالعمل پیوست این
در اجرای تبصره ( )3ماده ( )29قانون برنامه ششم توسعه، بخشنامه ،معادل طبقه و رتبه اعمالی نباید از آخرین معادل
موافقت شورای حقوق و دستمزد و به منظور ترمیم حقوق طبقه و رتبه اعمال شده در قرارداد منعقده کارمندان قرارداد
و مزایای کارمندان قرارداد کارمعین (مشخص) موضوع کار معین (مشخص) بر اساس دستورالعمل پیوست بخشنامه
تبصره ذیل ماده ( )32مدیریت خدمات کشوری و بند (ب) شماره 713818مورخ 1398/12/7کمتر باشد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 123
اخیر بخشنامه شماره 696488مورخ 1398/11/30 ماده ( )28قانون برنامه ششم توسعه کشور ،نحوه تعیین
سازمان برنامه و بودجه کشور ،عبارت "معادل هشتاد درصد حقوق و مزایای آنان به شرح ذیل تعیین میگردد:
( )80%حقوق و مزایای کارکنان پیمانی همتراز" به "معادل
دستورالعمل همسان سازی حقوق و مزایای کارمندان
صد درصد ( )100%حقوق و مزایای کارکنان پیمانی همتراز"
قرارداد کار معین (مشخص) با کارمندان پیمانی
تغییر مییابد.
ماده -1تعاریف:
تبصره :1از تاریخ اجرای این دستورالعمل برای محاسبه
معادل طبقه و رتبه کارمندان قرارداد کار معین ،جهت قانون :قانون مدیریت خدمات کشوری
تعیین حقوق و مزایای آنان رعایت شرایط احراز شغل ،ارتقاء دستگاههای اجرایی :دستگاههای اجرایی موضوع ماده ()29
طبقه ،رتبه و ...بر اساس مقررات حاکم بر کاکنان پیمانی قانون برنامه ششم توسعه و همچنین نیروهای مسلح ،وزارت
الزامی است. اطالعات و سازمان انرژی اتمی ایران
ماده -3دستگاههای اجرایی که مشمول مقررات پرداخت کارمندان قرارداد کار معین :کارمندان قرارداد کار معین
فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری نمیباشند، (مشخص) موضوع تبصره ذیل ماده ( )2قانون مدیریت
میتوانند در سقف ( )100درصد کارمندان پیمانی و در خدمات کشوری و بند (ب) ماده ( )28قانون برنامه ششم
حدود اعتبارات مصوب برای کارمندان قرارداد کار معین توسعه کشور.
خود بر اساس ضوابط مورد عمل اقدام نمایند.
ماده -2حقوق و مزایای کارمندان قرارداد کار معین
ماده -4تاریخ اجرای این دستورالعمل 1400/1/1 دستگاههای اجرایی بر اساس مقررات مورد عمل در خصوص
میباشد. کارمندان پیمانی ،معادل ( )100درصد حقوق و مزایای این
جمشید انصاری -محمدباقر نوبخت گروه از کارمندان تعیین میگردد و بر این مبنا ،در قسمت
ماده -33تنظیم تشکیالت داخلی واحدهایی از دستگاههای اجرایی که براساس قیمت تمام شده (موضوع ماده
« »16این قانون) اداره میشود برعهده آنها بوده و نسخهای از تشکیالت خود را جهت تطبیق با ضوابط به سازمان
ارسال خواهند داشت.
ماده -34تنظیم شرح وظایف و ایجاد هرگونه واحد و پست سازمانی در دستگاههای اجرایی صرفاً در چهارچوب
وظایف قانونی مصوب آنها مجاز میباشد .سازمان مکلف به نظارت بر حسن انجام این کار میباشد.
| 124رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -35کلیه دستگاههای اجرایی موظفند در چهارچوب احکام این فصل حداکثر ظرف مدت یکسال نسبت
به پیشنهاد اصالح ساختار سازمانی خود اقدام نمایند.
تبصره -پستهای مورد نیاز واحدهای مستقر در شهرستانها و بخشهای توسعهنیافته وکمتر توسعهیافته و
جدیدالتأسیس از سرجمع پستهای موضوع ماده ( )29این قانون تأمین خواهد شد .در صورت نبود پست بالتصدی
برای واحدهای فوقالذکر دولت موظف است با رعایت احکام این فصل پست جدید ایجاد نماید.
ممنوعیت پیشنهاد ایجاد پست سازمانی جدید برای طرح در هیأت محترم وزیران
(بخشنامه شماره 47081مورخ 1394/3/30سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور)
این سازمان برای طرح در هیأت محترم وزیران خودداری بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
نمایند. خدمات کشوری
ضمناً این سازمان در نظر دارد تا با در اختیار گرفتن به منظور تحقق بندهای ( )14( ،)10و ( )19سیاستهای
پستهای سازمانی بالتصدی دستگاههای اجرایی حاصل از کلی نظام اداری و بند ( )16سیاستهای کلی اقتصاد
برونسپاری ،اصالح روشها و فرآیندها و نیز الکترونیکی مقاومتی ابالغی مقام معظم رهبری (مدّظلهالعالی) و مواد
کردن انجام امور ،نسبت به رفع مشکالت و تنگناهای ( )29و ( ) 31قانون مدیریت خدمات کشوری و اجتناب از
ساختاری دستگاههای اجرایی ،بدون افزایش سقف کل توسعه تشکیالت سازمانی ،دستگاههای اجرایی مشمول
پستهای دولت ،اقدام نماید. قانون مذکور موظفند در سقف پستهای سازمانی مصوب و
محمدباقر نوبخت اعتبارات مربوط ،وظایف و مأموریت محوله را سازماندهی
نموده و از ارائه پیشنهاد برای ایجاد پست سازمانی جدید به
-3بر اساس عناصر تقسیمات کشوری ،انتقال پست سازمانی در اجرای قسمت الف بند 1بخشنامه شماره 65365-
در بین واحدهای مختلف سازمانی از باال به پایین مجاز است 44185مورخ 1389/3/22رییسجمهور ،موضوع تفویض
و عکس آن مجاز نیست. اختیارات رییسجمهور در امور اداری و استخدامی به
-4تغییر عنوان پستهای سازمانی با توجه به کم و کیف استانداران و به منظور ایجاد و حفظ هماهنگی اقدامات
وظایف مربوط و مشاغل قابل تخصیص به آنها به جز در استانداران در این زمینه با معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
موارد زیر مجاز است: انسانی رییسجمهور موارد ذیل برای اجرا ابالغ میگردد.
الف -تغییر عنوان پستهای مربوط به مشاغل اصلی به -1جابهجایی پستها از محل %30پستهای بالتصدی
پستهای مربوط به مشاغل پشتیبانی و خدماتی (پستهای واحدهای سازمانی موضوع بخشنامه شماره 200/36271
مندرج در مصوبه شماره 14/46مورخ 1379/1/31شورای مورخ ( 1389/7/13جدول شماره 2واحدهای خارج از
عالی اداری) و بالعکس آن. مرکز) صورت پذیرد .اولویت جابهجایی از دستگاههایی است
که پستهای سازمانی بالتصدی بیشتری دارند.
ب -تغییر عنوان پستهای سازمانی غیرمدیریتی و
غیرسرپرستی به پستهای مدیریتی و سرپرستی. -2بخشنامه تفویض اختیار صرفاً بر تغییر عنوان و
جابهجایی پستهای سازمانی بالتصدی تأکید دارد و تغییر
ج -تغییر عنوان پستهای هیأت علمی به پستهای
عنوان واحد سازمانی و ادغام واحدهای مربوطه را شامل
غیرهیأت علمی در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و
نمیشود.
پژوهشی و بالعکس آن.
| 126رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
و جانبازانی که توانایی انجام کار تمام وقت را ندارند با رعایت -5عناوین پستهای سازمانی پس از تغییر عنوان به جهت
قوانین و مقررات مربوط بالمانع است. تطبیق با شرایط تصدی مشاغل تصدی مشاغل مربوطه به
-8جابهجایی و تغییر عنوان پستهای سازمانی واحدهای طور کامل ذکر گردد و از قید عناوین کلی مانند کاردان یا
خارج از مرکز دستگاههای اجرایی باید بر اساس ضوابط و کارشناس خودداری شود.
شاخصهای موجود واحدهای استانی و شهرستانی باشد و -6تغییر عنوان پست سازمانی با نام ،مربوط به جانبازان و
جابهجایی مذکور با هماهنگی و اطالع سازمان مرکزی آزادگانی که تصدی پست سازمانی بر عهدهدارند متناسب با
مربوطه و معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی شرایط احراز تحصیلی و تجربی مجاز است.
رییسجمهور انجام شود. -7ایجاد پست سازمانی با نام ،همتراز با مشاغل قبلی برای
لطف اله فروزنده دهکردی مستخدمان شهید ،انباز ،از کارافتاده کلی ،جانباز آزاده از
کارافتاده کلی و مفقوداالثر انقالب اسالمی و جنگ تحمیلی
ممنوعیت استفاده از عناوین ترکیبی نظیر "مشاور وزیر و مدیر کل" برای پستهای سازمانی
(بخشنامه شماره 1596901مورخ 1396/10/6سازمان اداری و استخدامی کشور)
مدیر کل"" ،مشاور و مدیر کل" و عناوین مشابه برای به منظور پرهیز از بروز مشکل در نحوه تطبیق و همترازی
تخصیص به پستهای سازمانی در دستگاههای اجرایی در پستهای سازمانی مصوب دستگاههای اجرایی و با توجه
ممنوع میباشد. به حکم شماره 896/29مورخ 1395/11/20هیأت
جمشید انصاری مستشاری دیوان محاسبات کشور ،از تاریخ ابالغ این
بخشنامه استفاده از عناوین ترکیبی ،نظیر "مشاور وزیر و
و به روزآوری اطالعات مربوط به وضعیت تشکیالتی اعم از بخشنامه بهدستگاههای اجرایی
نمودار سازمانی ،تشکیالت تفصیلی ،شرح وظایف و شاغلین در اجرای بند ( )10سیاستهای کلی نظام اداری ابالغی
ستاد دستگاه و واحدهای خارج از مرکز مربوط با رعایت مقام معظم رهبری و به منظور تعیین اهداف تعیین شده در
موارد ذیل اقدام نمایند: نقشه راه اصالح نظام اداری و برنامه مهندسی نقش و ساختار
الف -ثبت اطالعات مربوط به شاغلین پستهای سازمانی؛ دولت و پروژه اصالح نظام اداری و استقرار دولت الکترونیک
همچنین ثبت اطالعات مربوط به شاغلین قراردادی در از برنامه ملی برقراری انضباط مالی در بخش عمومی و قطع
چارچوب اطالعات درخواستی سامانه و به روز آوری آنها ت اقتصاد مقاومتی ،از آنجا که «سامانه
وابستگی بودجه به نف ِ
(تشکیالت اسمی). ملی مدیریت ساختار دستگاههای اجرایی» در سازمان اداری
و استخدامی کشور طراحی و مستقر گردیده است ،لذا کلیه
دستگاههای اجرایی مکلفند نسبت به ثبت ،تکمیل ،اصالح
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 127
ج) نحوه اجرای عملیات مربوط به ورود و اصالح اطالعات ب -با توجه به اینکه اطالعات مأخوذه از سامانه در قالب
در سامانه ،به موجب دستورالعملی خواهد بود که به پیوست گزارشهای تفصیلی و داشبورد مدیریتی در اختیار ریاست
این بخشنامه آمده است .فرصت ثبت و بهروزرسانی اطالعات محترم جمهوری اسالمی ایران و اعضای محترم هیأت
مورد نیاز حداکثر دوماه از تاریخ ابالغ این بخشنامه خواهد وزیران قرار خواهد گرفت؛ مسئولیت صحت ورود و روزآمدی
بود. اطالعات به عهده باالترین مقام دستگاه اجرایی خواهد بود.
جمشید انصاری
به تغییرات انتصابات و تغییرات تشکیالت اسمی (برای کلیه بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول ماده 5قانون
شاغلین رسمی ،پیمانی و قراردادی) خود را در سامانه مذکور مدیریت خدمات کشوری
بهروزرسانی نمایند. با توجه به راهاندازی سرویس استعالم شاغلین پستهای
مسئولیت اجرای این بخشنامه با باالترین مقام منابع انسانی سازمانی دستگاههای اجرایی در گذرگاه خدمات دولت
یا عناوین مشابهدستگاه اجرایی بوده و مسئولیت هر گونه ( )GSBمبتنی بر اطالعات وارد شده در «سامانه ملی
ایراد خسارت به کارکنان و سازمانها ناشی از عدم مدیریت ساختار دستگاههای اجرایی کشور» و اتصال وب
بهروزرسانی تشکیالت اسمی متوجه ایشان خواهد بود. سرویس مذکور به سایر پایگاههای اطالعاتی کشور ،الزم
جمشید انصاری است دستگاههای اجرایی همزمان با صدور احکام کارگزینی
که منجر به تغییر در انتصابات افراد میشود ،اطالعات مربوط
لزوم استفاده از شناسه یکتای پست و واحد سازمانی در احکام کارگزینی کارکنان
(بخشنامه شماره 1760093مورخ 1396/12/23سازمان اداری و استخدامی کشور)
تا شناسه یکتایپست سازمانی و شناسه یکتای واحد در راستای اجرای برنامه اصالح نظام اداری و ماده ()29
سازمانی در احکام کارگزینی آتی کارکنان درج گردد. قانون برنامه ششم توسعه ایران به منظور یکسان سازی
دستورالعمل نحوه مشاهده و استفاده و استفاده از شناسه کدگذاری اطالعات مربوط به پستهای سازمانی و واحدهای
یکتای پست سازمانی و واحدهای سازمانی در صحنه اعالنات سازمانی از تاریخ ابالغ این بخشنامه شناسهیکتای پست
سامانه مذکور قابل دسترسی است. سازمانی و شناسه یکتای واحد سازمانی موجود در سامانه
ملی مدیریت ساختار دستگاههای اجرایی قابل دسترسی
جمشید انصاری
است و الزم است دستگاههای اجرایی ترتیبی اتخاذ نمایند
بخشنامه پست دستیار مردمیسازی در دستگاههای اجرایی
(بخشنامه شماره 52100مورخ 1401/07/20سازمان اداری و استخدامی کشوری)
تحقق مأموریتها و وظایف مورد انتظار این بخشنامه ،از بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده 5قانون
طریق این افراد خواهد بود. مدیریت خدمات کشوری
تبصره -1معرفی و انتصاب افراد موضوع این بند بر اساس در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی)
شیوهنامه ابالغی دستیار ذیربط رئیسجمهور ،مشتمل بر در بیانیه گام دوم انقالب اسالمی در خصوص «تحول عدالت
اعالم شاخصها ،فرایند انتخاب و ارزیابی انجام خواهد شد. محور و مردم پایه با تأکید بر ظرفیت تشکلهای خودجوش
همچنین ،این اشخاص موظفاند هر سه ماه یکبار گزارش مردمی» و «ارتقای اعتماد و امید مردم به دولت» و همچنین
عملکرد خود را بهدستیار ذیربط رئیسجمهور اعالم کنند. پیرو حکم رئیسجمهور محترم در انتصاب دستیار در امر
تبصره -2درصورتیکه ظرفیت بهکارگیری مشاور (دستیار) مردمیسازی دولت و پیشبرد اهداف دولت مردمی ،موارد
موضوع بخشنامه شماره 4156مورخ 1401/01/24در زیر برای اجرا ابالغ میشود؛
وزارتخانهها ،سازمانهای مستقل زیر نظر رئیسجمهور و -1در فرمانداریها ،پست دستیار مردمی سازی با سطح
استانداریها تکمیل باشد ،دستگاه میتواند صرفاً از یک همترازی رئیس اداره از محل تغییر عنوان یکی از پستهای
دستیار (مشاور) بیشتر از ظرفیت مذکور برای اجرای این کارشناسی بالتصدی موجود ایجاد میشود .فرمانداران
بخشنامه استفاده کند .درصورتیکه در یک فرمانداری پست مکلفاند با هماهنگی استانداری ذیربط این تغییر عنوان را
بالتصدی وجود نداشته باشد ،وزارت کشور مکلف است ظرف در سامانه ملی مدیریت ساختار دستگاههای اجرایی ثبت و
حداکثر 2هفته از تاریخ اعالم مراتب ،از طریق سامانه ملی ظرف دو ماه از ابالغ این بخشنامه نسبت به معرفی و انتصاب
مدیریت ساختار دستگاههای اجرایی نسبت به اختصاص یک این دستیار اقدام کنند .در صورت انتخاب افراد فاقد رابطه
پست از سرجمع پستهای بالتصدی آن وزارتخانه اقدام اسخدامی ،دستیار از طریق صدور حکم انشایی تعیین خواهد
کند. شد.
تبصره -3وزارتخانهها ،سازمانهای مستقل زیر نظر همچنین تمامی وزارتخانهها ،سازمانهای مستقل زیر نظر
رئیسجمهور و استانداریها ،متناسب با کارسنجی میزان رئیسجمهور و استانداریها مکلفاند یکی از پستهای
فعالیت دستیار مردمیسازی میتوانند؛ دو تا پنج پست مشاور باالترین مقام اجرایی خود را تحت عنوان «دستیار
کارشناسی را برای انجام وظایف مربوط از محل پستهای مردمی سازی» برای تحقق مأموریتها و وظایف این
بالتصدی دستگاه در سامانه ملی مدیریت ساختار بخشنامه اختصاص دهند .در موارد خاص ،استفاده از دستیار
دستگاههای اجرایی تخصیص دهند .در اجرای این مقرره، (مشاور) موضوع بخشنامه شماره 4156مورخ
هرگونه توسعه تشکیالتی و ایجاد واحد جدید ممنوع است. 1401/01/24با تأیید دستیار رئیسجمهور در امر
-2مأموریتهای مورد انتظار در این بخشنامه به شرح زیر مردمیسازی دولت امکانپذیر است.
است: ارتباط و نقشآفرینی سایر دستگاههای اجرایی وابسته به
2-1کمک به افزایش نقش و مشارکت مردم با تأکید بر وزارتخانهها و سازمانهای مستقل زیر نظر رئیسجمهور در
حرکتهای خودجوش مردمی و جوانان در اداره امور کشور؛
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 129
حضور در بین مردم ،شنیدن حرف مردم ،اطالعرسانی به 2-2کمک به افزایش کارآمدی دولت در حل مسائل کشور
مردم ،اقناع و رفع شبهات مردم ،تکریم و جلب رضایت مردم؛ به پشتوانه مردم و ارتقای الگوی حکمرانی مردمی؛
3-5تسهیلگری و مانعزدایی از فعالیت نهادهای مردمی 2-3ارائه راهکارهای عملی برای غلبه بر سازوکارهای
اعم از تشکلهای خودجوش مردمی ،دانشجویی هیئتها، ناکارآمد ،پرهزینه و زمانبر دیوانساالر.
مساجد و سازمانهای مردمنهاد در حل مسائل کشور از -3چارچوب وظایف مورد انتظار این بخشنامه که با
طریق حلقههای میانی هماهنگی دستیار ذیربط رئیسجمهور انجام میپذیرد ،به
دستیار رئیسجمهور در امر مردمیسازی دولت مکلف است شرح زیر است:
سند انتظار از دستیاران موضوع این بخشنامه را در سه سطح 3-1بسترسازی برای «همیاری مردم» با دستگاه اجرایی
شهرستان ،استان و وزارتخانهها و سازمانهای مستقل زیر مربوط و «نقشآفرینی حلقههای میانی» و بسیج کلیه
نظر رئیسجمهور تهیه و در چارچوب شیوهنامه موضوع ظرفیتهای مردمی در شناسایی ،پاسخیابی و حل مسائل
تبصره ( )1بند ( )1این بخشنامه اطالعرسانی کند. محلی و ملی کشور از طریق:
-4مرکز آموزش مدیریت دولتی مکلف است ظرف مدت الف) شناسایی ،سازماندهی و حمایت از همیاران مردمی
یک ماه از تاریخ ابالغ این بخشنامه ،دورههای آموزشی اعم از اشخاص ،اندیشکدهها و نهادهای مردمی برای جلب
مرتبط با امر مردمیسازی را در چارچوب نظام آموزش مشارکت آنها در تدوین خطمشیها و زمینهسازی برای
کارکنان دولت با همکاری دستیار ذیربط رئیسجمهور عضویت آنان در شوراها ،مجامع و جلسات کارشناسی
طراحی و برای تصویب و ابالغ به سازمان اداری و استخدامی دستگاه اجرایی مربوط؛
کشور ارائه دهد.
ب) ارائه خدمات عمومی اثربخش بهمنظور تسهیل دسترسی
-5شرایط عمومی تصدی پست دستیار مردمی سازی به همیاران مردمی ،اندیشکدهها و نهادهای مردمی به اطالعات
شرح زیر است: و مشاوره با آنها از طریق ابزارهای فناورانه؛
5-1دارا بودن ویژگیهای «عدالتمحوری»« ،انقالبی»، ج) شناسایی امور قابل واگذاری به همیاران مردمی،
«مردمداری»« ،پاکدستی و فساد ستیزی» و اندیشکدهها و نهادهای مردمی و پیگیری تحقق آن.
«قانونمداری».
3-2شناسایی ارزشها ،اصول و شعارهای دولت و نظام
5-2برخورداری از حسن شهرت و معتمد بودن بین اسالمی در حیطه وظایف دستگاه اجرایی مربوط و
تشکلها و جریانهای خودجوش مردمی. «گفتمانسازی» در میان مردم با اتکا به ظرفیتهای مردمی
5-3تناسب مدرک تحصیلی فرد با شرایط احراز مشاغل 3-3تحقق «نظارت و مطالبهگری مردم» نسبت به عملکرد
دستگاه مربوط. و سالمت مسئوالن دستگاه اجرایی مربوط مبتنی بر
5-4گذراندن موفقیتآمیز دوره آموزشی مرتبط در مرکز شاخصهای گفتمانی دولت اسالمی
آموزش مدیریت دولتی. 3-4تحقق «فرهنگسازی و ترویج روحیه مردمی» در
دستگاه اجرایی مربوط در ابعاد مختلف اعم از تعامل با مردم،
| 130رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-7عملکرد دستگاههای اجرایی مشمول این بخشنامه در تبصره -تداوم انتصاب بهعنوان دستیار مردمی سازی منوط
چارچوب فرایندهای ارزیابی عملکرد موضوع مادههای ()81 به عدم مخالفت دستیار ذیربط رئیسجمهور با ادامه
و ( )82قانون مدیریت خدمات کشوری سنجیده میشود و همکاری در این جایگاه خواهد بود.
امور ارزیابی عملکرد سازمان اداری و استخدامی کشور مکلف -6کارشناسان و مدیران دستگاههای اجرایی مشمول
است با همکاری دستیار ذیربط رئیسجمهور نسبت به موظفاند در اجرای این بخشنامه با دستیاران مربوط
طراحی شاخصهای اختصاصی مربوط اقدام کند. همکاری کامل داشته باشند .همچنین در این راستا ،کمیته
این بخشنامه جایگزین بخشنامه شماره 43515مورخ یا کمیتههایی با ترکیب مدیران و کارکنان دستگاه ذیربط
1401/06/20سازمان میشود. قابل تشکیل است.
میثم لطیفی
شرح وظایف پست مشاور وزیر و هماهنگکننده امور ایثارگران دستگاههای اجرایی
(بخشنامه شماره 49381مورخ 1401/07/11سازمان اداری و استخدامی کشور)
ایثارگران ،ارتقاء و حفظ منزلت ایثارگران درصحنههای بخشنامه بهدستگاههای اجرایی موضوع ماده 5قانون
اجتماعی ،سیاسی ،فرهنگی و اقتصادی بهموجب سند مدیریت خدمات کشوری
چشمانداز بیستساله جمهوری اسالمی ایران ،سیاستهای با عنایت به سیاستهای کلی نظام در امور ترویج فرهنگ
تحولی دولت سیزدهم ،پیگیری اجرای قوانین و مقررات ایثار ،جهاد و ساماندهی امور ایثارگران «ابالغی مقام معظم
مربوط به ایثارگران در دستگاههای اجرایی و در اجرای ماده رهبری (مدظله العالی)» و قانون جامع خدماترسانی به
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 131
-5هماهنگی و نظاممند کردن فرآیند دیدار مستمر ( )14قانون تسهیالت استخدامی و اجتماعی جانبازان
مسئولین (طرح سپاس) در سطوح مختلف با خانواده معظم انقالب اسالمی مصوب مجلس شورای اسالمی« ،شرح
شهدا و ایثارگران دستگاه با عنایت به تأکید مقام معظم وظایف پست سازمانی مشاور وزیر و هماهنگکننده امور
رهبری و همچنین بر اساس ابالغیه شماره 9781تاریخ ایثارگران دستگاههای اجرایی» به شرح زیر ابالغ میشود:
1401/01/21معاون اول محترم رئیسجمهور و ساماندهی -1ارتباط مؤثر با تشکلهای ایثارگری مردمی جهت
نحوه تقدیر و تجلیل از ایثارگران دستگاه مربوطه. استفاده از ظرفیت آنها برای بهبود پیشرفت اهداف و
-6هماهنگی و ایجاد وحدت رویه در ارائه خدمات مطلوب رسیدن خدمات به ایثارگران و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت
به ایثارگران «موضوع تصویبنامه شماره /38614ت و حمایت از کارآفرینان و شرکتهای دانشبنیان و خالق
38844هـ تاریخ 1382/12/13هیئت محترم وزیران» و مرتبط با ایثارگران در چارچوب ضوابط و مقررات.
آئیننامه ترویج فرهنگ شهادت و ایثار «موضوع تصویبنامه -2بررسی و ارائه پیشنهادها و نظرات کاربردی برای حسن
شماره /105115ت36680هـ تاریخ 1389/05/13هیأت اجرای قوانین و مقررات مربوط به ایثارگران و رهنمودهای
محترم وزیران» ،اعالم نظر عملیاتی برای بهبود ارائه خدمات رهبر کبیر انقالب اسالمی حضرت امام خمینی (ره) و مقام
به ایثارگران دستگاه اجرایی متبوع و پیگیری اجرای آن و معظم رهبری در امور ایثارگران.
پیگیری هزینهکرد بودجههای سنواتی و اعتبارات تخصیصی
-3هدفگذاری ،تبیین خطمشی و تدوین سیاستهای
در موضوعات مرتبط با ایثارگران.
اجرایی ،راهبردها و نقشه راه در جهت تشکیل شورای
-7بررسی و ارائه پیشنهاد در خصوص برنامهها ،فعالیتها، فرهنگ ایثار ،جهاد و شهادت و تدوین برنامههای عملیاتی
تنظیم پیشنویس بخشنامهها و دستورالعملهای داخلی جاری و توسعهای متناسب با مأموریتهای دستگاه مربوطه
مرتبط با ایثارگران جهت ارائه به باالترین مقام دستگاه و پیگیری و جمعآوری عملکرد ساالنه و ارائه گزارش مربوطه
متبوع. در خصوص نحوه و میزان ارائه خدمات و تسهیالت بهصورت
-8عضویت و حضور فعال و مؤثر در جلسات درون و ادواری و سالیانه توسط دستگاه مرتبط به استناد تبصره ()1
برونسازمانی مانند؛ شورای معاونان ،کمیته انتصابات، ذیل ماده ( )74قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران.
شورای فرهنگی ،کمیته منابع انسانی ،هیأت رسیدگی به -4پیگیری و هماهنگی الزم جهت اجرای برنامهها و
تخلفات اداری و هسته گزینش حسب تشخیص باالترین مسابقات فرهنگی ،ورزشی ،هنری و غیره در بین ایثارگران
مقام دستگاه اجرایی و ایجاد کمیتهها و کارگروههای داخلی در ایام و مناسبتهای مختلف ،برگزاری جشنوارهها،
مرتبط و برقراری ارتباط مؤثر با نهادهای متولی در جهت همایشها ،یادوارهها ،نمادها و نگارخانهها ،نمایشگاهها و
ارائه خدمات مطلوب به ایثارگران. حمایت از تألیفات ،مقاالت و پایاننامههای مرتبط در حوزه
-9انجام بررسیهای کارشناسی بهمنظور توانمندسازی فرهنگ ایثار و شهادت و برنامهریزی و هماهنگی بهمنظور
فردی و جمعی و اهتمام به پرورش استعدادها و ارتقاء سطح نامگذاری اماکن و ساختمانهای دستگاههای اجرایی و
علمی ،فنی و فرهنگی ایثارگران در راستای نقشآفرینی واحدهای وابسته به نام شهدا (با اولویت شهدای دستگاه
فعال و مؤثر آنها در عرصههای مختلف و اولویت دادن به مربوطه).
استفاده از ایثارگران در بخشهای مدیریتی در شرایط
مساوی ،مطابق با بند ( )6سیاستهای کلی نظام در امور
| 132رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
فرهنگی ،علمی ،آموزشی ،اجتماعی ،بهداشتی ،درمانی، «ترویج و تحکیم فرهنگ ایثار و جهاد و ساماندهی امور
بیمهای ،معیشتی ،اشتغال ،مسکن ،حقوقی ،اداری ،رفاهی و ایثارگران».
استخدامی با حفظ اصول عزتمندی ،عدالت و روحیه -10ایجاد بانک اطالعاتی ایثارگران دستگاه اجرایی متبوع
خوداتکایی و شئون ایثارگری «بر اساس بند ()8 و پیگیری اجرای آراء صادره از کمیسیون ماده ( )16بنیاد
سیاستهای کلی نظام در امور ترویج و تحکیم فرهنگ ایثار شهید و امور ایثارگران در دستگاه مربوطه.
و جهاد و ساماندهی امور ایثارگران» و نظارت بر تحقق جذب
-11بررسی عملکرد مدیران اجرایی دستگاه متبوع خود در
سهمیههای استخدامی ( )%25 +%5ایثارگران در
خصوص نحوه اجرای قوانین و مقررات مرتبط با ایثارگران از
دستگاههای اجرایی در چارچوب ضوابط و مقررات.
جهت ایجاد رضایتمندی و اثربخشی و ارائه نظرات اصالحی
-14مطالبه ،پیگیری ،هماهنگی ،اجرا و تمهیدات و اقدامات و تهیه و ارسال گزارش اقدامات مربوطه به باالترین مقام
الزم در خصوص ایثارگران بر عهده مشاوران محترم دستگاه و بنیاد شهید و امور ایثارگران.
ایثارگران بوده و ضروری است گزارش پیگیری و پیشرفت
-12بررسی و ارائه پیشنهادها در خصوص پیشبینی
در رسیدگی امور ایثارگران و مطالبات آنان در وزارتخانهها و
پستهای سازمانی ،نیروی انسانی و امکانات اداری در شأن
دستگاههای اجرایی متبوع خود را به باالترین مقام دستگاه
ایثارگران دستگاه اجرایی مربوطه و پیگیری آنها از باالترین
مربوطه و بنیاد شهید و امور ایثارگران ارائه نمایند.
مقام دستگاه و ارائه گزارش به بنیاد شهید و امور ایثارگران.
میثم لطیفی
-13بررسی و شناسایی نیازهای واقعی و پیگیری ارائه
خدمات مؤثر به ایثارگران و خانوادههای آنان در ابعاد مختلف
تعیین ساختار سازمانی وظایف مرتبط با امور امنیت فضای مجازی در دستگاههای اجرایی
(بخشنامه شماره 387563مورخ 1399/11/5سازمان اداری و استخدامی کشور)
تصمیمات الزم برای امنیت فضای مجازی ،ابالغ الزامات و بخشنامه بهدستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )29قانون
همچنین نظارت بر اجرای مناسب آنها میباشد .واحد برنامه ششم توسعه
سازمانی مرتبط با این موضوع در مرکز ملی فضای مجازی به منظور ایجاد وحدت رویه در تعیین جایگاه وظایف مرتبط
با تائید سازمان اداری و استخدامی کشور ایجاد میشود. با امور امنیت فضای مجازی در دستگاههای اجرایی و در
-2عنوان واحد سازمانی متولی فناوری اطالعات و عناوین اجرای مصوبات شورای عالی فضای مجازی ،ساختار سازمانی
مشابه در دستگاههای اجرایی به واحد "فناوری اطالعات و متولی امنیت فضای مجازی و تشکیالت آن با بهرهگیری از
امنیت فضای مجازی" تغییر مییابد و وظیفه امنیت فضای ظرفیت موجود دستگاههای اجرایی به شرح ذیل تعیین و
مجازی و مقابله با حوادث حوزه فضای مجازی در دستگاه ابالغ میگردد:
اجرایی با واحدهای مذکور میباشد .شرح وظایف اصلی این -1فرماندهی واحد عملیات و مقابله با حمالت سایبری و
واحدها در حوزه "امنیت فضای مجازی" به شرح ذیل است: فرماندهی مهار حمالت در بحرانها در سطح ملی بر عهده
-ایجاد و راهبری سیستم مدیریت امنیت اطالعات؛ مرکز ملی فضای مجازی قرار دارد .این مرکز متولی اتخاذ
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 133
تبصره :معاون امنیت در دستگاههای اجرایی مشمول این -طراحی ،توسعه و نظارت بر عملیاتی شدن طرحهای امنیت
ماده در رده مشاغل حساس قرار میگیرد. اطالعات؛
-4به منظور مدیریت یکپارچه امنیت فضای مجازی "کمیته -مقابله با حوادث و حمالت فضای مجازی؛
راهبری امنیت اطالعات" به ریاست باالترین مقام دستگاه -تحلیل ،ارزیابی و مدیریت مخاطرات؛
اجرایی یا معاون وی با عضویت باالترین مسئول حوزه
-اجرای آزمون ،مانور و تست نفوذ؛
فناوری اطالعات و امنیت فضای مجازی و باالترین مقام
مسئول حراست ایجاد میگردد و تصمیمات آن در سطح -ایجاد ساز و کار ثبت وقایع امنیت اطالعات و رصد وقایع
دستگاه اجرایی الزماالجرا میباشد .دبیرخانه این کمیته در و رویدادهای سایبری؛
واحد فناوری اطالعات و امنیت فضای مجازی دستگاه -تهیه دستورالعملها و آگاهیهای امنیتی آموزشی جهت
اجرایی مستقر میباشد. ارتقاء آگاهی کارکنان با همکاری واحدهای متولی امنیت
-5سازمان اداری و استخدامی کشور نسبت به تقویت سایبری در سطح ملی؛
واحدهای فناوری اطالعات و امنیت با پیشنهاد جابجایی و -اجرای الزامات و ضوابط ابالغی توسط مراجع ذیصالح در
تغییر عنوان پستهای سازمانی موجود دستگاههای اجرایی سطح ملی؛
و انتقال آن به واحدهای مذکور اقدام مینماید.
تبصره :واحدهای متولی فناوری اطالعات در دستگاههای
-6دستگاههای اجرایی موظفند پیشنهاد اصالح تشکیالتی اجرایی که وظایف دیگری به غیر از فناوری اطالعات بر
مرتبط با این بخشنامه را از طریق "سامانه ملی مدیریت عهدهدارند (از قبیل نوسازی اداری ،تشکیالت و )...به عناوین
ساختار دستگاههای اجرایی کشور" به این سازمان ارسال آنها عبارت "امنیت فضای مجازی" و به وظایف آنها وظایف
نمایند. مرتبط اضافه میگردد.
جمشید انصاری -3در وزارتخانهها و سازمانهای مستقل ذیل رییسجمهور
یک پست معاونت در واحدهای "فناوری اطالعات و امنیت
فضای مجازی" با عنوان "معاون امنیت" ایجاد میگردد.
بازآرایی امور زنان و خانواده و اختصاص پست سازمانی به مشاور امور زنان و خانواده
(تصویبنامه شماره /80746ت59540هـ مورخ 1401/5/12هیئت وزیران)
-1دستگاههای اجرایی مکلفند به پیشنهاد معاونت هیئت وزیران در جلسه 1401/5/9به پیشنهاد شماره
رییسجمهور در امور زنان و خانواده که در این تصویبنامه 68830مورخ 1401/4/28معاونت رییسجمهور در امور
به اختصار "معاونت" نامیده میشود ،یکی از پستهای زنان و خانواده و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون
سازمانی مشاور همردیف مدیران کل یا معاونین خود را اساسی جمهوری اسالمی ایران و در اجرای ماده ()3
مشروط به وجود این پست و عدم ایجاد ساختار جدید مگر آییننامه تشکیل ستاد ملی زن و خانواده موضوع مصوبه
با تأیید سازمان اداری و استخدامی کشور و در چهارچوب شماره /90/7056د ش مورخ 61390//21شورای عالی
قوانین و مقررات مربوط ،به مشاور امور زنان و خانواده تغییر انقالب فرهنگی تصویب کرد:
| 134رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
چ -حضور مؤثر و ارایه نظرات پیشنهادی و مشورتی در عنوان داده و طرح بازآرایی امور زنان و خانواده سازمان خود
فرآیندهای تصمیمگیریهای کالن دستگاه مرتبط با حوزه را بر اساس شرح وظایف اختصاصی مشاوران ،تدوین و ظرف
زنان ،خانواده و جمعیت. سه ماه از تاریخ ابالغ این تصویبنامه ،به دبیرخانه ستاد ملی
ح -تهیه گزارشهای ادواری سه ماهه موضوع بند ( )5این زن و خانواده که در این تصویبنامه به اختصار "ستاد" نامیده
تصویبنامه ،گزارشهای موردی و دیگر سوابق و مستندات میشود ،اعالم نمایند.
مورد نیاز. -2وظایف و مسئولیتهای کلی مشاوران امور زنان و خانواده
خ -هماهنگی و همکاری کارآمد و مستمر با معاونت و ستاد با هدف تسهیل اجرای سیاستها ،طرحها و برنامههای
و فراهم آوردن زمینههای الزم برای ایفای وظایف و مرتبط با زن و خانواده در دستگاههای اجرایی و همافزایی با
مسئولیتهای محوله. معاونت و ستاد ،مشتمل بر موارد زیر میباشد:
د -آموزش و اطالعرسانی مستمر به منظور ارتقای سطح الف -استفاده جامع و کارآمد از تمام ظرفیتهای موجود به
آگاهی و دانش کارکنان دستگاه مربوط نسبت به حوزه زن منظور شناخت و تبیین ابعاد ،علل ،سوابق و نتایج مسائل و
و خانواده. موضوعات عرصه زن و خانواده.
ذ -عملیاتی نمودن برنامههای مدن ابالغی از سوی معاونت ب -تحلیل و بررسی مسائل و موضوعات حوزه مشورتی در
و ستاد با همکاری سایر معاونتها و ادارات کل دستگاه راستای اعالم نظر تخصصی کارآمد و ارایه گزینههای متنوع
مربوط در چهارچوب اعتبارات مصوب؛ برای تصمیمگیری و اقدام دستگاه مربوط.
تبصره -شرح وظایف درون دستگاهی مشاوران امور زنان و پ -ارایه نظرات پیشنهادی و اصالحی در زمینه قوانین،
خانواده توسط باالترین مقام دستگاه مربوط ابالغ میشود. مقررات ،رویهها ،روشها و برنامههای حوزه زنان و خانواده
بهدستگاه مربوط ،جهت بهبود عملکرد و توجه به مسائل و
-3حضور و اخذ نظر مشورتی مشاوران امور زنان و خانواده
ضرورتهای این حوزه در فرآیندهای تصمیمسازی و اقدام
در تصمیمگیریهای کالن ،شوراهای اصلی و کارگروه
دستگاهی.
(کمیته)های داخلی در چهارچوب قوانین و مقررات
دستگاههای اجرایی الزامی است. ت-امکانسنجی طرحها ،برنامهها و تصمیمات مدیریتی
حوزه ذیربط حسب مورد و ارایه راهکارهای مناسب برای
-4مشاوران امور زنان و خانواده ،مصوبات دستگاه متبوع
چگونگی اجرای آنها.
خود را از حیث عدم مغایرت با سیاستهای کلی و قوانین
حوزه خانواده و جمعیت تحت رصد و نظارت مستمر قرار ث -بررسی و شناسایی روشها و فنآوریهای نوین در
میدهند. عرصه تخصصی مربوط و ارائه سازوکارهای مناسب برای
بهرهبرداری هدفمند از آنها.
-5مسئولیت حسن اجرای این تصویبنامه در دستگاه
اجرایی بر عهده باالترین مقام دستگاه ذیربط و مسئولیت ج -رصد و پایش مستمر سیاستها ،طرحها ،قوانین ،مقررات
نظارت بر اجرای کامل آن بر عهده معاونت میباشد .کلیه و برنامههای حوزه زن و خانواده در دستگاه اجرایی مربوط،
دستگاههای اجرایی مکلفند در مقاطع زمانی سه ماهه، به منظور بررسی نقاط قوت و شناسایی چالشها و موانع
گزارش اقدامات خود در اجرای این تصویبنامه را به معاونت اجرایی دستگاه و ارایه راهکارهای تخصصی کارآمد.
ارایه نمایند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 135
ارزیابی و نتیجه را به عالیترین مقام دستگاه اجرایی ذیربط -6معاونت بر اساس شرح وظایف کلی ابالغی موضوع بند
اعالم میکند. ( )2این تصویبنامه و با استناد به گزارشهای ارسالی
محمد مخبر -معاون اول رییسجمهور دستگاههای اجرایی ،طبق بند ( )5این تصویبنامه ،عملکرد
سالیانه مشاورین امور زنان و خانواده دستگاههای اجرایی را
تبصره ( 1اصالحی -)1390/07/24سطح سازمانی روابط هیئت وزیران در جلسه مورخ 1386/2/23بنا به پیشنهاد
عمومیهای دستگاههای اجرایی در وزارتخانهها و مشترک شماره 2082/312سخ مورخ 1386/3/23وزارت
معاونتهای رییسجمهور به مرکز ارتقا و عنوان آنها به فرهنگ و ارشاد اسالمی ،معاونت حقوقی و امور مجلس
"مرکز روابط عمومی و اطالعرسانی" اصالح میگردد .در رییسجمهور و شورای اطالعرسانی دولت و به استناد اصل
ساختار سازمانی مراکز روابط عمومی و اطالعرسانی یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران،
وزارتخانهها و معاونتهای رییسجمهور ،اولین سطح پایین آییننامه نحوه فعالیت ،وظایف و اختیارات روابط عمومی
تر از رییس مرکز ،مدیر میباشد و هر مرکز حداکثر میتواند دستگاههای اجرایی را به شرح زیر تصویب نمود:
سه اداره داشته باشد. ماده ( 1اصالحی -)1390/07/24در این آییننامه،
تبصره ( 2اصالحی -)1390/07/24شرح وظایف و ساختار اصطالحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
جدید سازمانی روابط عمومیها جهت اجرای وظایف یاد الف -روابط عمومی :مرکز روابط عمومی و اطالعرسانی
شده با توجه به شرح وظایف ،اهداف ،پراکندگی جغرافیایی دستگاههای اجرایی
و سایر موارد مربوط ظرف چهارماه پس از ابالغ این آییننامه
ب -شورا :شورای اطالعرسانی دولت
با پیشنهاد رییس شورا تهیه الزماالجرا میگردد.
ج -رییس شورا :رییس شورای اطالعرسانی دولت
تبصره (]2[ 3اصالحی -)1390/07/24مصوبات شورای
اطالعرسانی دولت پس از ابالغ به مراکز روابط عمومی و ماده -2اهم فعالیتهای روابط عمومی هر وزارتخانه یا
اطالعرسانی دستگاههای اجرایی الزماالجرا است. سازمان ،اجرای سیاستهای اطالعرسانی دولت ،همکاری با
رسانههای جمعی جهت انعکاس مناسب عملکردهای
ماده -3امور ارتباطی ،تبلیغاتی و اطالعرسانی دستگاههای
بخشهای مختلف ،پاسخگویی به ابهامها و اطالعرسانی
اجرایی مشمول ماده ( )160قانون برنامه چهارم توسعه
درخصوص آن دستگاه ،تهیه و اجرای طرحهای تبلیغاتی
اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسالمی ایران-
سازمان ،اجرای مناسب مراسم و مناسبتها ،ایجاد حسن
مصوب 1383ـ باید تابع خط مشیها و سیاستهای اجرایی
رابطه بین کارکنان و مسؤوالن دستگاه مربوط از طریق
دولت باشد.
برگزاری جلسات داخلی ،نظارت بر انتشارات و نشریات
تبصره -1رییس شورای اطالعرسانی دولت موظف است دستگاه ،مدیریت پایگاههای اطالعرسانی الکترونیک دستگاه
بهصورت مستمر نظارت مؤثر بر اجرای صحیح سیاستهای و افکارسنجی عمومی و دستگاهی است.
تبلیغاتی و اطالعرسانی دولت را به عمل آورده و زمینه
| 136رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
دستگاه بهصورت متمرکز از سوی روابط عمومی مربوط آموزش مدیران روابط عمومیها جهت اجرای مناسب مفاد
صورت پذیرد .موارد استثناء به پیشنهاد دستگاه به تصویب این آییننامه را با همکاری دستگاههای اجرایی و آموزشی و
شورای اطالعرسانی دولت خواهد رسید. انجمنها و مؤسسات ذیصالح غیردولتی فراهم سازد.
تبصره -2عالیترین مقام دستگاه مربوط ،سخنگوی دستگاه تبصره ( 2اصالحی -)1390/07/24سازمان مدیریت و
را از میان مسئوالن ارشد دستگاه مربوط با اولویت مدیر برنامهریزی کشور موظف است هزینههای آموزشی و
روابط عمومی و با رعایت تبصره ( )1این ماده انتخاب خواهد هماهنگی شورای اطالعرسانی دولت را در ردیف مستقل در
نمود .مواضع رسمی دستگاه از سوی سخنگوی آن دستگاه بودجه ساالنه ذیل ردیفهای نهاد ریاست جمهوری منظور
اعالم خواهد شد. و در اختیار دبیرخانه شورای اطالعرسانی دولت قرار دهد.
ماده -5به منظور ایجاد انسجام ،اتخاذ شیوههای مناسب و تبصره -3اختیارات هیئتوزیران درخصوص تعیین ضوابط
هماهنگی در امور اطالعرسانی و ایجاد وحدترویه ،شورای و هماهنگی اطالعرسانی و امور تبلیغاتی به کارگروهی
هماهنگی روابط عمومی دستگاههای اجرایی متشکل از کلیه مرکب از وزراء دادگستری ،فرهنگ و ارشاد اسالمی و معاون
مدیران روابط عمومی دستگاهها و معاون مطبوعاتی وزارت حقوقی و امورمجلس رییسجمهور تفویض میگردد .مالک
فرهنگ و ارشاد اسالمی به ریاست سخنگو و دبیری دبیر تصمیمگیری درخصوص اختیارات یاد شده موافقت وزیران
شورا تشکیل خواهد شد. عضو کارگروه یاد شده میباشد و مصوبات آن در صورت
تبصره -شورای هماهنگی روابط عمومی در مراکز استانها تأیید رییسجمهور با رعایت ماده ( )19آییننامه داخلی
به ریاست استاندار و در غیاب وی معاون سیاسی و امنیتی هیئت دولت قابل صدور میباشد.
استاندار و دبیری مسئول روابط عمومی استانداری و با تبصره -4پرداخت هر نوع وجه صرفاً در چارچوب ماده ()3
شرکت کلیه مسئوالن روابط عمومی دستگاههای استانی و این آییننامه مجاز و پرداخت هرگونه وجه دیگری ممنوع
فرمانداریها تشکیل میگردد و وظیفه هماهنگی است .ذیحسابان وزارتخانهها و سازمانهای دولتی و
اطالعرسانی دستگاههای اجرایی را در استان برعهده خواهد سازمان حسابرسی یا حسابرسان قانونی شرکتها مکلفند
داشت. نظارت الزم را اعمال و موارد خالف را گزارش نمایند.
ماده -6به استثنای مقامات موضوع تبصره ( )2ماده ()1 ماده ( 4اصالحی -)1390/07/24رییس مرکز روابط
قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت -مصوب عمومی و اطالعرسانی وزارتخانهها و معاونتهای
-1370و همطرازان آنها ،انجام هرگونه مصاحبه توسط رییسجمهور پس از تأیید رییس شورا توسط وزیر یا معاون
مسئولین و کارکنان دستگاه و انتشار هرگونه خبر باید از رییسجمهور منصوب و مستقیماً زیر نظر وی فعالیت
طریق روابط عمومی دستگاه و با رعایت سیاستهای کلی مینماید .رؤسای مراکز روابط عمومی و اطالعرسانی مکلف
اطالعرسانی دولت صورت پذیرد. به هماهنگی با دبیرخانه شورای اطالعرسانی دولت و ارایه
گزارش عملکرد خود هستند.
ماده -7روابط عمومیها موظف به همکاری و تعامل
مناسب با تمامی رسانههای قانونی به خصوص سازمان صدا تبصره -1دستگاههای اجرایی مکلفند ترتیبی اتخاذ نمایند
و سیمای جمهوری اسالمی ایران ،خبرگزاری جمهوری که تا حد امکان کلیه فعالیتهای قابل انتشار و ارتباطات
اسالمی و مؤسسه فرهنگی -مطبوعاتی ایران و رعایت تمام بخشهای دستگاه از جمله پایگاههای اطالعرسانی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 137
موافقتنامه با سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور یا استان سیاستهای مربوط ابالغی موضوع آییننامه ساماندهی
آن را به عنوان هزینههای ضروری دستگاه منظور کنند و در فعالیت پایگاههای اطالعرسانی (سایتهای) ایرانی ،موضوع
اختیار روابط عمومیها قرار دهند. تصویبنامه شماره /109060ت35741هـ مورخ 1385/9/5
از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی هستند.
ماده -10کلیه آییننامه ،دستورالعملها و بخشنامههای
مغایر از جمله تصویبنامه شماره 81552مورخ ماده ( 8اصالحی -)1390/07/24روابط عمومیها
1353/12/28لغو میگردد. حداکثر تا اول دیماه هرسال برنامههای ارتباطی ،اطالعاتی
و انتشاراتی سال بعد خود را براساس برنامه ساالنه وزارتخانه
ماده -11به منظور افزایش ظرفیتهای اطالعرسانی
یا سازمان متبوع و هماهنگی با دبیرخانه شورای اطالعرسانی
هدفمند در مجموعه استانها ،ادارات روابط عمومی
دولت تنظیم خواهند نمود.
استانداریها به اداره کل ارتقاء مییابد.
پرویز داودی -معاون اول رییسجمهور ماده -9دستگاهها موظفند حداقل دو در هزار بودجه جاری
ستادی و استانی خود را به تفکیک برای فعالیتهای روابط
عمومی و اطالعرسانی در نظر گیرند و هنگام مبادله
اجرای موثر آییننامه نحوه فعالیت ،وظایف و اختیارات روابط عمومی و اطالعرسانی
(بخشنامه شماره 59425/112930مورخ 1400/9/24معاون اول رییسجمهور)
-1فعالیت روابط عمومیها و اطالعرسانی وزارتخانهها و اعضای محترم هیئت دولت
معاونتهای رییسجمهور در سطح سازمانی مرز و با سالم ،با عنایت به ضرورت تقویت و انسجام فعالیتهای
سازماندهی ساختار آن (موضوع تبصره ( )1ماده (.))2 اطالعرسانی و تبلیغاتی دولت و ایجاد هماهنگی و وحدت
-2الزماالجرا بودن مصوبات شورای اطالعرسانی دولت پس رویه در اجرای سیاستها ،برنامهها و مالحظات رسانهای
از ابالغ به مراکز روابط عمومی و اطالعرسانی دستگاهها دستگاههای اجرایی ،مقتضی است دستگاههای اجرایی
(موضوع تبصره ( )2ماده (.))2 تدابیر الزم برای اجرای مؤثر و دقیق آییننامه نحوه فعالیت،
-3ارایه مشخصات فردی ،سوابق علمی ،تخصصی و تجربی وظایف و اختیارات روابط عمومی و اطالعرسانی دستگاههای
و برنامههای افراد پیشنهادی برای کسب تأییدیه جهت اجرایی موضوع تصویبنامه شماره /65354ت37374هـ
انتصاب به عنوان رییس مرکز روابط عمومی و اطالعرسانی مورخ 1386/4/27و اصالح بعدی آن موضوع تصویبنامه
به دبیرخانه شورای اطالعرسانی دولت (موضوع ماده (.))4 شماره /10240ت45794هـ مورخ 1391/1/26را با تأکید
بر موارد زیر به عمل آورند:
محمد مخبر -معاون اول رییسجمهور
| 138رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-4مأمور به خدمت :وضعیت کارکنانی است که برابر ضوابط حفاظت در دستگاههای اجرایی با اخذ نظر هیأت محترم
و مقررات ،از نیروهای مسلح برای مدت زمان مشخص به وزیران تدوین گردیدهاست.
یکی از دستگاههای اجرایی مأمور میگردند که مدت زمان
فصل یکم -کلیات:
آن قابل تمدید میباشد.
ماده -1هدف :توسعه ،ارتقاء و تحکیم امنیت جامعه و
- 5کنترل عملیاتی :اعمال فرماندهی ،هدایت و کنترل
ساماندهی یگانهای مسلح دستگاههای اجرایی با رعایت
فعالیتهای مأموریتی براساس خط مشیهای ابالغی و
ضوابط نیروی انتظامی ،واگذاری تأمین امنیت و حفاظت از
اهداف تعیین شده ،که از طریق اقدامات و عملیات اجرایی
دستگاههای اجرایی و بخشی از وظایف انتظامی و حفاظتی
از قبیل سازماندهی و بکارگیری فرماندهیها و کارکنان در
نیروی انتظامی به آنها.
اختیار ،در راستای تحقق مأموریت صورت میپذیرد.
ماده -2منظور :حفاظت مسلحانه از زیرساختها ،اماکن،
- 6وضعیت غیرعادی (انتظامی) :براساس تعاریف مصوب
تأسیسات ،تجهیزات و انجام برخی از مأموریت-های
شورای عالی امنیت ملی میباشد.
موضوعی -تخصصی دستگاههای اجرایی.
-7وضعیت بحرانی (امنیتی) :براساس تعاریف مصوب
ماده -3تعاریف:
شورای عالی امنیت ملی میباشد.
-1نیروهای مسلح جمهوری اسالمی ایران :شامل؛ ستاد کل
ماده -4اختصارات:
نیروهای مسلح ،ارتش ،سپاه پاسداران ،نیروی انتظامی و
-1نیروهای مسلح :نیروهای مسلح جمهوری اسالمی ایران وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است.
-2ستاد کل :ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسالمی -2دستگاه اجرایی :دستگاههای موضوع ماده 5قانون
ایران مدیریت خدمات کشوری ،مصوب سال ( ،1386کلیة
-3شعام :شورای عالی امنیت ملی وزارتخانهها ،مؤسسات دولتی ،مؤسسات یا نهادهای عمومی
غیردولتی ،شرکتهای دولتی و کلیة دستگاههایی که شمول
-4شاک :شورای امنیت کشور
قانون بر آنها مستلزم ذکر و یا تصریح نام است از قبیل
- 5ناجا :نیروی انتظامی جمهوری اسالمی ایران شرکت ملی نفت ایران ،سازمان گسترش و نوسازی صنایع
- 6یگان :یگانهای حفاظت دستگاههای اجرایی ایران ،بانک مرکزی ،بانکها و بیمههای دولتی ،دستگاه
اجرایی نامیده میشوند).
-7حوزه استحفاظی :حوزه و محدودة مأموریت و مسئولیت
یگانهای حفاظت دستگاههای اجرایی -3یگان حفاظت :تشکیالتی حفاظتی -انتظامی ،با سلسله
مراتب خاص و سازماندهی و فرماندهی متمرکز است ،که
ماده -5مستندات:
برابر قانون ،با موافقت و مجوز ستاد کل نیروهای مسلح در
-1دستورالعمل تشکیل یگانهای حفاظت در دستگاههای دستگاههای اجرایی ،تحت نظر باالترین مقام دستگاه تشکیل
کشوری طی گردشکار شماره 67715تاریخ 18/2/79به و از نظر بهکارگیری سالح و مهمات تابع ضوابط نیروهای
محضر مقام معظم رهبری و فرمانده کل قوا تقدیم گردید؛ مسلح بوده و با رعایت ضوابط نیروی انتظامی در راستای
معظمله در تاریخ 5/4/79ضمن تصویب دستورالعمل اجرای مأموریت و وظایف محوله ،در حوزه استحفاظی خود،
مذکور ،در خصوص انتصاب فرماندههان یگانهای حفاظت ایفای نقش مینمایند.
| 140رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
درخواست تشکیل یگان مینمایند ،مکلفند برابر این (بند 6/5دستورالعمل مذکور) ،موافقت ستاد کل را بهعنوان
دستورالعمل نسبت به تشکیل یگان اقدام نمایند. شرط انتصاب مورد تأکید قرار دادند و مقرر فرمودند :با یک
تبصره -1مجوز تشکیل یگان ،پس از انجام مراحل مندرج اصالح در بند ( 6/5بعد از فرمانده ناجا "پس از موافقت ستاد
دراین ماده ،توسط ستاد کل صادر میشود. کل" نصب میشوند ،اضافه شود).
تبصره -2تشکیل یگان در دستگاه اجرایی ،نافی وظایف ذاتی -2شیوهنامه واگذاری سالح و مهمات به واجا و سایر
نیروهای امنیتی ،انتظامی و نظامی در حفاظت از دستگاههای اجرایی طینامه شماره 67/726/3/2370تاریخ
زیرساختها ،اماکن ،تأسیسات و تجهیزات نمیباشد. 6/8/98به محضر مقام معظم رهبری و فرمانده کل قوا
تقدیم گردید؛ معظمله در تاریخ 29/8/98در خصوص
تبصره -3با توجه به مأموریت و وظایف پلیس فرودگاههای
غیرقانونی بودن تشکیل یگان مسلح (یگان حفاظت) در
کشور و پلیس راهآهن کشور ،این یگانها کماکان با وضع
حراست دستگاههای اجرایی ،مرکز حفاظت و اطالعات قوه
موجود به فعالیت خود ادامه خواهند داد.
قضائیه و مرکز صیانت و حفاظت صدا و سیمای جمهوری
-2دستگاه اجرایی موظفند؛ مأموریت ،وظایف و ساختار کلی اسالمی ایران؛ مقرر فرمودند :یگان باید منحل شود مگر با
یگان را با همکاری وزارت کشور و ناجا تهیه و با امضاء مجوز قانونی.
باالترین مقام دستگاه ذیربط ،برای تصویب به ستاد کل
-3ماده 35قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور:
ارسال نمایند.
دستگاههای اجرایی در صورت نیاز به یگان حفاظت مکلفند
-3ستاد کل پیشنهاد دستگاه اجرایی را بررسی نموده و پس از کسب موافقت و مجوز ستاد کل نیروهای مسلح
درصورت موافقت ،دستورالعمل اختصاصی تشکیل یگان نسبت به تشکیل یگانهای حفاظت اقدام کنند .این یگانها
مربوط را با همکاری دستگاه و سایر سازمانهای مرتبط تهیه از نظر بکارگیری سالح و مهمات تابع ضوابط نیروهای مسلح
و پس از تصویب ،ابالغ می-نماید. میباشند و با رعایت ضوابط نیروی انتظامی تحت نظر
-4محدودة مأموریت و عمل یگان در هر دستگاه اجرایی در باالترین مقام دستگاه ذیربط اداره میشوند.
چهارچوب دستورالعمل اختصاصی مصوب ستاد کل خواهد تبصره :دستورالعمل نحوه تشکیل یگانهای حفاظت شامل
بود که از تاریخ ابالغ الزماالجرا میباشد. اختیارات ،حدود وظایف ،چگونگی ساماندهی ،تسلیح،
- 5یگانهای موجود (گاردها یا عناوین مشابه) در آموزش ،انتصاب فرماندهان ،ارتباط با نیروی انتظامی و
دستگاههای اجرایی که مجوز ستاد کل را ندارند ،مکلفند نظارت بر عملکرد آنها به تصویب ستاد کل نیروهای مسلح
براساس این دستورالعمل ،نسبت به تبدیل یگان مسلح خود میرسد.
به یگان حفاظت اقدام نمایند. فصل دوم -ضوابط تشکیل و پشتیبانی یگان:
- 6با تشکیل یگان در دستگاه اجرایی ،به منظور یکپارچگی ماده - 6مراحل تشکیل و تبیین مأموریت:
و حفظ وحدت فرماندهی ،مسئولیت حفاظت فیزیکی و
-1دستگاه اجرایی که به لحاظ اهمیت ،گستردگی یا ویژگی
کنترل ورود و خروج سالح ،مهمات و مواد ناریه برعهده یگان
خاص ،ضرورت حفاظت مسلحانه از زیرساختها ،اماکن،
خواهد بود.
تأسیسات ،تجهیزات و انجام برخی از مأموریتهای موضوعی
-تخصصی آنها ،براساس قوانین ،پس از تأیید شاک،
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 141
ناجا مکلف است بر یگان نظارت داشته باشد و گزارشهای تبصره :سایر اقدامهای کنترلی مرتبط با امور داخلی دستگاه
خود را به باالترین مقام دستگاه متبوع ،ستاد کل و سایر از جمله؛ تأیید و کنترل ورود و خروج مراجعین به دستگاه
مبادی مربوط اعالم نماید. اجرایی ،برابر ضوابط و مقررات و تدبیر باالترین مقام دستگاه،
- 5کلیه امور پشتیبانی و هزینههای یگان اعم از اداری، انجام خواهد شد.
مالی ،استخدامی ،آموزشی ،عملیاتی ،حفاظتی ،انتظامی، ماده -7تابعیت و پشتیبانی یگان:
تسلیحاتی ،تجهیزاتی و سامانههای سازمانی ،طبق ضوابط -1یگان برابر ماده 35قانون قانون احکام دائمی برنامههای
بودجه ،برعهده دستگاه اجرایی مربوط میباشد. توسعه کشور ،در تابعیت دستگاه اجرایی تشکیل و جزئی از
فصل سوم -ضوابط تشکیالتی ،اداری و استخدامی ساختار و سازمان آن محسوب و مانند سایر بخشهای
یگان: مستقل و زیرمجموعه دستگاه متبوع ،تحت نظر باالترین
مقام دستگاه ذیربط اداره میشوند.
ماده -8ساختار و تشکیالت یگان:
تبصره :مسئولیت اداره نیروهای مسلح براساس اصل 110
-1ساختار سازمانی و جدول سازمان نیروی انسانی یگان ،با
قانون اساسی از وظایف نیروهای مسلح می-باشد و برابر
توجه به نیاز ،ضوابط سازماندهی ساختار دستگاههای اجرایی
قانون مذکور اداره یگان به باالترین مقام دستگاه اجرایی
و برنامهریزی تأمین نیروی انسانی با در نظر گرفتن
واگذار شدهاست ،لذا این مسئولیت قابل تفویض به فرد
مجوزهای دستگاه و رعایت قوانین و مقررات و نیز براساس
دیگری نمیباشد.
شاخصهای مربوط از قبیل نوع مأموریت و وظایف ،ویژگی
منطقه عملیاتی مورد نظر ،کیفیت انجام فعالیت و گسترة -2یگان در وضعیتهای انتظامی و امنیتی ،با هماهنگی
حوزه استحفاظی ،توسط دستگاه اجرایی با همکاری سازمان باالترین مقام دستگاه ذیربط ،با رعایت ضوابط شاک و
اداری و استخدامی کشور تهیه و پس از تأیید ناجا و وزارت سلسله مراتب فرماندهی ،در حوزه استحفاظی خود ،تحت
کشور ،برای تصویب به سازمان اداری و استخدامی کشور کنترل عملیاتی ناجا قرار میگیرند.
ارسال مینماید. تبصره :تشخیص وضعیتهای انتظامی و امنیتی براساس
-2جداول سالح و مهمات سازمانی یگان برابر ضوابط دستورالعمل مصوب شعام ،در استانها و شهرستانها
نیروهای مسلح ،توسط فرمانده یگان با موافقت باالترین مقام برعهده شورای تأمین است و وضعیت انتظامی توسط رئیس
دستگاه اجرایی تهیه و به تصویب فرمانده ناجا میرسد. شورای تأمین ابالغ میشود و درصورت تشخیص وضعیت
سالح و مهمات یگان پس از تأمین اعتبار از طرف دستگاه امنیتی ،موضوع به شاک ارجاع و پس از تأیید ،توسط رئیس
متبوع ،توسط ناجا تأمین و تحویل یگان میگردد. شاک ابالغ می-گردد.
تبصره :جداول تجهیزات انتظامی و انفرادی مورد نیاز یگان، -3یگان میتوانند برای انجام مأموریت و وظایف خود که
توسط فرمانده یگان با موافقت باالترین مقام دستگاه اجرایی ضرورت استفاده از سالح و مهمات برای آن امور به تأیید
تهیه میشود و تجهی زات مذکور پس از اخذ مجوز از ناجا، شعام یا شاک رسیدهاند ،برابر قوانین و مقررات بکارگیری
توسط دستگاه متبوع تأمین می-گردد. سالح ،از سالح استفاده نمایند.
-3لباس کارکنان و عالئم و نشانهای یگان بایستی با لباس، -4تابعیت یگان از دستگاه اجرایی ذیربط ،مانع نظارت
عالئم و نشانهای مربوط به سازمانهای نیروهای مسلح تخصصی ناجا (انتظامی و حفاظتی) بر یگان نخواهد بود و
| 142رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مهم ،از کارکنان شاغل نیروهای مسلح به صورت مأمور به تفاوت داشته ،به طوری که وجه تمایز آنها برای همگان
خدمت ،استفاده نماید. قابل تشخیص باشد.
-3با تشکیل یگان استانی ،فرمانده آن از بین کارکنان شاغل -4کارکنان یگان (بجزکارکنان مأمور از نیروهای مسلح)
نیروهای مسلح یا یگان ،با پیشنهاد فرمانده یگان دستگاه حق استفاده از عنوان درجات یا همترازی نشان-های مربوط
مربوط و هماهنگی مدیر استانی تعیین و با حکم فرمانده با درجات نیروهای مسلح را نداشته و پایه و گروه آنها
یگان منصوب میشود. براساس ضوابط سازمان اداری و استخدامی کشور یا دستگاه
تبصره :1کارکنانی که از نیروهای مسلح به صورت مأمور به متبوع تعیین خواهند شد.
خدمت در یگان خدمت مینمایند تابع قوانین و مقررات - 5لباس کارکنان و عالئم و نشانهای یگان پس از اخذ
استخدامی سازمان متبوع خود در نیروهای مسلح میباشند. نظر دستگاه اجرایی ،با پیشنهاد ناجا به تصویب وزیر کشور
تبصره :2کلیه امکانات و تسهیالت سازمانی که در نیروهای میرسد.
مسلح به کارکنان تعلق میگیرد ،میبایست به مأمورین به ماده -9انتصاب فرماندهان یگان:
خدمت در یگان نیز از طریق سازمان متبوع در نیروهای
-1فرماندهان یگانها از بین کارکنان ارشد انتظامی یا
مسلح ،به آنها تخصیص داده شود.
نظامی شاغل ،با پیشنهاد ناجا و تأیید باالترین مقام دستگاه
ماده -10ضوابط اداری ،استخدامی و انضباطی کارکنان اجرایی و پس از موافقت ستاد کل ،توسط فرمانده ناجا
یگان: منصوب میشوند .باالترین مقام دستگاه اجرایی نیز میتواند
-1تأمین نیروی انسانی یگان برعهده دستگاه اجرایی عزل و خاتمه مأموریت فرمانده منصوب شده توسط ناجا را
میباشد. درخواست و پیگیری نماید.
-2کارکنان یگان ،در صورت انطباق با ضوابط آییننامه تبصره :در صورتی که هماهنگی برای تعیین و انتصاب
موضوع تبصره بند (الف) ماده ( )1قانون جامع خدماترسانی فرمانده یگان بیش از سه ماه به طول انجامد ،کمیتهای
به ایثارگران ،حسب مورد مشمول آن میشوند. متشکل از نمایندگان تاماالختیار باالترین مقام دستگاه
اجرایی ،وزارت کشور و ناجا نسبت به تعیین یک نفر از
-3رسیدگی به جرائم کارکنان یگان (بجز کارکنان مأمور از
کارکنان ارشد ناجا به عنوان سرپرست یگان اقدام و برای
نیروهای مسلح) برابر قوانین جاری کشور بوده و در
انتصاب به ناجا معرفی میشود .مدت سرپرستی حداکثر سه
صورتیکه در راستای وظایف انتظامی ،حفاظتی و بکارگیری
ماه خواهد بود و در این مدت ناجا با هماهنگی باالترین مقام
سالح و مهمات باشد ،تابع ضوابط نیروهای مسلح میباشد.
دستگاه نسبت به معرفی و تعیین فرمانده اقدام مینماید .در
فصل چهارم -ضوابط حفاظتی ،انتظامی و آموزشی صورت ادامه اختالف ،با حکمیت جانشین فرماندهی معظم
یگان: کل قوا در امور ناجا و وزیر کشور ،فرمانده یگان مشخص
خواهد شد.
ماده -11ضوابط حفاظتی و انتظامی یگان:
-2دستگاه اجرایی میتواند در خصوص جانشین و معاون
-1خطمشی کلی انتظامی و حفاظتی یگان در چهارچوب
انتظامی یگان ،فرماندهان یگانهای استانی و شهرستانهای
سیاستهای ابالغی ستاد کل با پیشنهاد ناجا و با رعایت
ویژگیهای مأموریتی دستگاه اجرایی و تدابیر تخصصی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 143
-4آن دسته از کارکنان یگان که با هماهنگی دستگاه باالترین مقام آن دستگاه تنظیم و با تصویب رئیس شاک،
اجرایی ،تحت نظر مراجع قضایی تعلیمات و آموزش-های به دستگاههای اجرایی ابالغ میگردد.
الزم را طی میکنند ،پس از تحصیل کارت ویژه ضابطان -2امور مربوط به حفاظت کارکنان ،اسناد و فناوری
قضایی ،در حوزه استحفاظی و حدود وظایف خود ،جزء اطالعات یگان ،مطابق ضوابط و مقررات جاری دستگاه
ضابطان خاص قضایی محسوب میشوند. اجرایی میباشد.
فصل پنجم -دستورات هماهنگی: -3تأیید صالحیت فردی کارکنان یگان برای استخدام و
ماده -13نظارت عالی بر امور یگان در چهارچوب این امور اداری با عضویتهای مختلف (بجز کارکنان مأمور از
دستورالعمل ،برعهده ستاد کل میباشد. نیروهای مسلح) ،برابر قوانین و مقررات جاری ،برعهده
مبادی ذیربط دستگاه اجرایی میباشد.
ماده -14یگانهایی که تا کنون با مجوز ستاد کل تشکیل
شدهاند ،مکلفند دستورالعمل مربوط را در انطباق با این -4تأیید صالحیت کارکنان یگان برای بکارگیری سالح و
ضوابط بازبینی و به تصویب ستاد کل برسانند. مهمات و امور مرتبط با آن ،برعهده سازمان حفاظت
اطالعات ناجا میباشد.
ماده -15دستگاههایی که نیاز به یگان دارند ،مکلفند برای
تشکیل یگان حفاظت ،براساس این دستورالعمل ،اقدام - 5تأیید صالحیت امنیتی و مکتبی کارکنان نیروهای
نمایند. مسلح مأمور به یگان ،برابر قوانین و مقررات جاری ،به عهده
مبادی ذیربط سازمان متبوع در نیروهای مسلح میباشد.
ماده -16فرماندههان یگان ،به منظور تسهیل در اجرای
- 6حکم مأموریت کارکنان یگان و کارکنان مأمور از
مأموریت و وظایف محوله ،در چهارچوب این دستورالعمل،
نیروهای مسلح به یگان ،برای انجام مأموریتهای انتظامی،
برابر تدابیر باالترین مقام دستگاه اجرایی ،با سایر بخشهای
حفاظتی و اداری ،توسط فرمانده یگان صادر خواهد شد.
دستگاه متبوع ،همکاری و تعامل نمایند.
ماده -12ضوابط آموزشی یگان:
ماده -17ناجا و سایر سازمانهای نیروهای مسلح در
محدودة مقدورات و مقررات خود از یگان ،پشتیبانی عملیاتی -1کلیه کارکنان یگان موظفند متناسب با شغل خود،
مینمایند. آموزشهای انتظامی ،حفاظتی ،تخصصی و توجیهی مرتبط
با مأموریت و وظایف یگان را طی نمایند.
ماده -18مرجع تعیین خطوط فاصل حوزه مأموریت یگان
با دستگاه اجرایی و همچنین حل و فصل هرگونه موارد -2آموزشهای انتظامی و حفاظتی کارکنان یگان در ارتباط
اختالفی در خصوص یگان ،در راستای اجرای با وظایف و مأموریتها با مالحظات خاص دستگاه اجرایی و
دستورالعملهای ابالغی ،کمیتهای متشکل از نمایندگان اعالم کفایت آموزش ،پس از تأمین اعتبار توسط دستگاه
ستاد کل ،وزارت کشور ،ناجا ،سازمان اداری و استخدامی اجرایی ،برعهده ناجا میباشد.
کشور ،وزارت اطالعات و نماینده دستگاه ذیربط میباشد -3آموزشهای تخصصی و توجیهی مورد نیاز کارکنان یگان
که با مسئولیت ستاد کل تشکیل میگردد. در ارتباط با وظایف و مأموریتهای موضوعی -تخصصی و
ماده -19مرجع تعیین خطوط فاصل حوزه مأموریت یگان مالحظات خاص دستگاه اجرایی ،برعهده دستگاه متبوع
با سازمانهای لشکری ،ستاد کل میباشد. میباشد.
| 144رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
رهبری و فرمانده کل قوا و اصالحات پیشنهادی هیأت ماده -20مرجع رفع ابهام و اصالح این دستورالعمل و
محترم وزیران ،منطبق با تدابیر معظمله و قوانین مربوط، دستورالعملهای اختصاصی تشکیل یگان دستگاه اجرایی،
این دستورالعمل در 5فصل 21 ،ماده و 10تبصره در تاریخ ستاد کل میباشد.
16/4/1400به تصویب ستاد کل رسیده و از تاریخ ابالغ
ماده -21به استناد ماده 20دستورالعمل تشکیل یگانهای
الزماالجرا میباشد.
حفاظت در دستگاه اجرایی مصوب 14/12/96مقام معظم
اصلی درگاههای اطالعرسانی مربوط منتشر و در دسترس بخشنامه به تمامی دستگاههای اجرایی موضوع ماده ()5
عموم قرار گیرد؛ استفاده از عنوان جانشین و پستهای قانون مدیریت خدمات کشوری
ترکیبی در مکاتبات و مناسبات اداری ،صرفاً در امور مربوط با توجه به گستردگی وظایف و تعدد عضویت وزرا و رؤسای
به این تفویض اختیار مجاز است. سازمانهای مستقل زیر نظر رییسجمهور در شوراها و
-4مواردی از قبیل عضویت در هیئت دولت و کمیسیونها و به منظور افزایش سرعت و دقت در ایفای
کمیسیونهای مربوط و آن دسته از شوراها ،مجامع، امور محوله ،به آنها اجازه داده میشود بخشی از وظایف
هیئتها و ...که به موجب قوانین و مقررات برای شخص وزیر قابل واگذاری خود را با شرایط زیر به یکی از معاونان یا
یا رؤسای این سازمانها تعیین شده است ،قابل تفویض مقامات همتراز آنها با عنوان "جانشین" تفویض کنند:
نمیباشد. -1در هر وزارتخانه یا سازمان مستقل زیر نظر رییسجمهور،
تبصره -در صورت ضرورت و با رعایت بند (ج) ماده ()29 صرفاً یک جانشین میتواند منصوب شود .تفویض اختیارات،
قانون مدیریت خدمات کشوری ،به منظور هماهنگی امور موجب سلب مسئولیت مقام تفویض کننده نخواهد بود.
مدیریتی توسط باالترین مقام واحدهای استانی دستگاههای -2در اجرای این بخشنامه ،هرگونه توسعه تشکیالتی ممنوع
اجرایی وابسته به یک وزارتخانه ،استفاده از واژه جانشین است و پست سازمانی شخص جانشین باید به صورت
برای این فرد در استان از طریق ابالغ مقام وزیر بالمانع است. ترکیبی و بانام در سامانه ملی مدیریت ساختار دستگاههای
بخشنامه شماره 29986مورخ 1397/1/28لغو میشود. اجرایی ثبت شود.
میثم لطیفی -3ابالغ جانشینی به صورت زماندار و با تعیین دقیق
مسئولیتها و اختیارات ،صادر شده و متن ابالغیه در صفحه
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 145
.2.1وظایف تعریف شده برای افراد مذکور ،عین ًا وظایف بخشنامه به تمامی دستگاههای اجرایی موضوع ماده ()5
جاری یک پست یا واحد موجود در نمودار سازمانی و یا قانون مدیریت خدمات کشوری
دربرگیرنده بخش عمده آن نباشد. به منظور بهرهگیری از ظرفیت جوانان نخبه و تجارب
.2.2در خصوص این دسته از افراد ،پست جدیدی ایجاد متخصصین و ایجاد زمینه مشارکت آنها در بهبود
نخواهد شد. تصمیمسازیها ،متن زیر به بخشنامه شماره 707832مورخ
.2.3این ابالغ به صورت زماندار و با تعیین دقیق وظایف و 1397/12/18این سازمان الحاق میشود و مفاد قبلی تحت
مسئولیتها ،صادر شده و متن ابالغیه در صفحه اصلی عنوان بند 1قرار میگیرد:
درگاههای اطالعرسانی مربوط منتشر و در دسترس عموم « -2وزرا ،رؤسای سازمانهای مستقل زیرنظر رییسجمهور،
قرار گیرد». استانداران و رؤسای مؤسسات دولتی با گستره کشوری
میثم لطیفی مجازند حداکثر 5نفر را از طریق احکام انشائی یا ابالغ
داخلی ،در چارچوب قوانین و مقررات مربوط و با رعایت
شرایط زیر بهعنوان «دستیار /مشاور» تعیین کنند:
الزام دستگاههای اجرایی نسبت به تفویض اختیار و وظایف به واحدهای استانی متناظر
(تصویبنامه شماره /75601ت51052هـ مورخ 1394/6/11هیأت وزیران)
را که واگذاری آنها منع قانونی ندارد و موجب نقض هیئت وزیران در جلسه 1394/6/1به پیشنهاد وزارت کشور
سیاستهای کالن ستادی نمیشود ،ظرف ششماه پس از و به استناد اصول یکصد و سی و چهارم و یکصد و سی و
ابالغ این تصویبنامه شناسایی و با برنامهریزی الزم به هشتم قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران تصویب کرد:
واحدهای استانی متناظر خود تفویض نموده و فهرست در راستای تراکمزدایی فعالیتهای اجرایی و تبیین
مصادیق ان را به وزارت کشور و دفتر هیئت دولت اعالم خطمشی اجرایی دولت ،کلیه وزرا و رؤسای مؤسسات دولتی
نمایند. و مدیران عامل شرکتهای دولتی موظفند با هماهنگی
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور معاونت حقوقی رییسجمهور ،سازمان مدیریت و برنامهریزی
کشور و وزارت کشور ،آن دسته از وظایف و اختیارات خود
| 146رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
کاهش ساختار و حجم و اندازه دستگاههای اجرایی در طول اجرای قانون برنامه ششم توسعه
(بخشنامه شماره 103958مورخ 1397/3/6سازمان اداری و استخدامی کشور)
جمعی در خصوص وزارتخانه /سازمان به اتفاق دستگاههای بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی
اجرایی وابسته به آنها الزماالجرا میباشد که توأماً نسبت به به منظور تحقق اهداف پیشیبنی شده در بند (الف) ماده
تحقق آن اهتمام خواهند نمود. ( )28قانون برنامه ششم توسعه ،مبنی بر کاهش حجم ،اندازه
همچنین از آنجا که طبق بند (م) تبصره ( )12قانون بودجه و ساختار مجموع دستگاههای اجرایی به استثنای مدارس
سال 1397کل کشور ،سازمان اداری و استخدامی کشور دولتی در طول اجرای برنامه ،حداقل به میزان پانزده درصد
مکلف است گزارش عملکرد دولت در اجرای بند (الف) ماده ( )%15نسبت به وضع موجود (حداقل پنج درصد ( )%5در
( )28قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر کاهش حجم ،اندازه پایان سال دوم) ،ضروری است کلیه وزارتخانهها و
و ساختار دستگاههای اجرایی را به صورت سه ماهه به سازمانهای مستقل تحت نظر رییسجمهور ،به گونهای
مجلس شورای اسالمی ارائه نماید ،لذا ضرورت دارد ،ضمن برنامهریزی نمایند که طی برنامه ششم توسعه در سطح کل
معرفی نماینده تاماالختیار ،گزارش سه ماهه اول سال وزارتخانه /سازمان و دستگاههای وابسته (شامل مؤسسات و
1397و برنامه تا پایان سال اول را تا تاریخ 1397/4/5در شرکتهای دولتی ،مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی)
قالب فرم پیوست به این سازمان ارسال نمایند. جمع ًا به میزان حداقل پانزده درصد ( )%15کاهش حجم،
ضمناً گزارشهای دریافتی از وزارتخانهها و سازمانهای اندازه و ساختار صورت پذیرد .بدیهی است نحوه تسهیم و
مستقل تحت نظر رییسجمهور ،عیناً به مجلس محترم تقسیم سهم وزارتخانه /سازمان مستقل تحت نظر
شورای اسالمی ارایه خواهد شد و هر گونه توضیح در رییسجمهور با دستگاههای وابسته از میزان پانزده درصدی
خصوص عملکرد دستگاه بر عهده مقامات مذکور در این کاهش ،بر عهده وزراء محترم و یا رؤسای محترم سازمانهای
بخشنامه میباشد. مستقل تحت نظر رییسجمهور خواهد بود.
الزام به ارائه گزارش ساماندهی مؤسسات پژوهشی ،مؤسسات آموزشی و مراکز علمی کاربردی
وابسته به دستگاههای اجرایی
(تصویبنامه شماره 88565مورخ 1401/11/5شورای عالی اداری)
بهمنظور پیگیری و نظارت بر اجرای کامل این مصوبات در وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری ،وزارت بهداشت ،درمان و
تمام دستگاهها و اتخاذ تصمیمات مقتضی برای رفع موانع آموزش پزشکی ،سازمان اداری و استخدامی کشور ،سازمان
اجرا ،کمیتهای متشکل از نمایندگان وزارت علوم ،تحقیقات برنامه و بودجه کشور ،تمامی دستگاههای اجرایی مشمول
و فنآوری و سازمان برنامه و بودجه کشور ،با مسئولیت ماده 5قانون مدیریت خدمات کشوری
سازمان اداری و استخدامی کشور تشکیل میگردد .این شورای عالی اداری در یکصد و هشتاد و نهمین جلسه خود
کمیته مکلف است طی مدت ششماه گزارش ساماندهی که در تاریخ 1401/09/01برگزار شد ،در ارتباط با
مؤسسات پژوهشی ،مؤسسات آموزشی و مراکز علمی- درخواست برخی دستگاههای اجرایی برای مستثنی شدن از
کاربردی وابسته به دستگاههای اجرایی و وزارتخانههای مصوبات شماره 206/90/30743تاریخ 1390/11/30و
علوم ،تحقیقات و فناوری و بهداشت ،درمان و آموزش شماره 1682488تاریخ 1396/11/17این شورا تصویب
پزشکی را به شورای عالی اداری ارایه نماید. نمود:
سید ابراهیم رئیسی -رییسجمهور ضمن تأکید بر اجرای مصوبات مذکور در تمام دستگاههای
اجرایی موضوع ماده 5قانون مدیریت خدمات کشوری و
تکلیف دانشجویان فعلی مراکز ،تشخیص مراکز جواز کار و مؤسسات آموزش عالی وابسته به دو وزارتخانه مذکور
نحوه ادامه فعالیت مراکز تعیینشده تکلیف و اتخاذ تصمیم ساماندهی شوند.
نماید. تبصره -دانشگاه صنعت نفت ،وابسته به وزارت نفت ،دانشگاه
-5به منظور برگزاری آموزشهای مهارتی با سیاستهای شهید رجایی و دانشگاه ویژه فرهنگیان وابسته به وزارت
مؤسسه مندرج در بند ،3این دستگاهها میتوانند نسبت به آموزش و پرورش ،از مفاد این بند مستثنی هستند.
ایجاد مراکز مجری آموزش علمی-کاربردی در جوار کار با -2تمامی مراکز آموزشی موجود در دستگاههای اجرایی
اولویت بخش غیردولتی و در موارد خاص با تأیید کمیته کشور که تحت هر عنوان به آموزشهای نظری میپردازند،
موضوع بند 4این مصوبه به صورت دولتی اقدام نمایند .این به بخش غیردولتی یا وزارتخانههای علوم ،تحقیقات و فنآوی
مراکز رأساً مجاز به پذیرش دانشجو و اعطای مدرک و یا بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی واگذار شده و
تحصیلی نیستند. دستگاههای مذکور مجاز به صرف هزینه ،منابع ،نیروی انانی
تبصره -اختصاص پست هیأت علمی به مراکز مجری آموزش برای این مراکز نیستند.
در جوار کار موضوع این ماده ممنوع است. -3به منظور انجام برنامهریزی و سیاستگذاریهای
-6در اجرای بخشنامه نظام آموزش ،مرکز آموزش مدیریت آموزشی ،دستگاههای اجرایی کشور باید با تجمیع یا ادغام
دولتی ،سیاستگذاری ،راهبری و هدایت دورههای آموزش مؤسسات موجود ،در خصوص ایجاد یک مؤسسه آموزش
مدیریتی ضمن خدمت و کوتاه مدت در دستگاههای اجرایی علمی-کاربردی اقدام نمایند .این مؤسسات با اخذ مجوز الزم
را بر عهدهدارد .در اجرای ماده 19آییننامه نظام آموزش در قالب مفاد ماده 20قانون برنامه پنجم توسعه اداره
مهارت و فنآوری ،برگزاری این دورهها با استفاده از میشوند.
ظرفیتهای داخل و خارج از دستگاهها و ساز و کارهای ماده تبصره -1هر گونه جذب نیروی انسانی توسط این مؤسسات
( )16قانون مدیریت خدمات کشوری بالمانع است. فقط با مجوز معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
ب -مؤسسات پژوهشی رییسجمهور امکانپذیر است.
-7به منظور رفع نیازهای پژوهشی دستگاههای اجرایی تبصره -2اختصاص پست هیأت علمی به این مؤسسات
کشور ،این دستگاهها میتوانند از طریق ادغام مراکز ممنوع است.
پژوهشی موجود ،نسبت به ایجاد یک مرکز پژوهشی با اخذ تبصره -3این مؤسسات تابع سیاستها ،ضوابط و برنامههای
مجوزهای الزم به منظور سیاستگذاری ،برنامهریزی و دانشگاه جامع علمی-کاربردی و آییننامه نظام آموزش
مدیریت پژوهش و توسعهی فنآوری در دستگاه شامل مهارت و فنآوری ،موضوع مصوبه هیأت وزیران خواهند بود.
نیازسنجی ،آینده پژوهی ،تعیین اولویتها ،برنامهها ،پروژهها
-4به منظور بررسی موارد خاص ،کمیتهای مرکب از
و نظارت بر اجرا و فراهم نمودن زمینه به کارگیری نتایج در
نمایندگان وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری و دستگاه
جهت دستیابی به اهداف و رفع نیازهای دستگاه و اجرای
ذیربط با مسؤولیت معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
پروژههای مورد نیاز با استفاده از ظرفیت دانشگاهها و
انسانی رییسجمهور تشکیل میشود تا طی مدت 6ماه
مؤسسات پژوهشی دارای مجوز به صورت برونسپاری اقدام
نسبت به تفکیک آموزشهای حاکمیتی و غیرحاکمیتی،
نمایند.
بررسی قابلیت واگذاری آموزشها به بخش غیردولتی ،تعیین
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 149
-10در اجرای ماده ( )123قانون مدیریت خدمات کشوری تبصره -1در موارد استثنا طی مدت 2ماه با ارایه دالیل
از تاریخ ابالغ این مصوبه ،شورای گسترش آموزش عالی و توجیهی دستگاه مبنی بر ضرورت ادامه فعالیت مؤسسه
شورای گسترش آموزش پزشکی ،مجاز به صدور مجوز برای پژوهشی وابسته به دستگاه و عدم ادغام و یا انتقال آن به
ایجاد مراکز آموزشی و پژوهشی وابسته به دستگاههای وزارتخانههای علوم ،تحقیقات و فنآوری یا بهداشت ،درمان
اجرایی و یا برگزاری دورههای آموزشی منجر به مدرک و آموزش پزشکی ،به معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
تحصیلی عالی نظری توسط دستگاههای مذکور نیستند. انسانی رییسجمهور اعالم میگردد تا پس از تأیید با اخذ
تبصره -موارد خاص با نظر وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری نظر شورای گسترش آموزش عالی ،برای تصویب به شورای
و تأیید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی عالی اداری ارائه شود.
رییسجمهور اعالم خواهد شد. تبصره -2انجام تحقیقات در مراکز فوقالذکر ،حسب مورد
-11منابع ،امکانات و تجهیزات واحدهای ادغامشده با با اخذ نظر و مجوز از معاونت علمی و فنآوری رییسجمهور،
رعایت قوانین و مقررات مربوط به فروش میرسد و وزارتخانههای علوم ،تحقیقات و فنآوری و بهداشت ،درمان و
درآمدهای حاصل از آن ،صرف توسعه و تجهیز فعالیتها و آموزش پزشکی انجام میگیرد و دستگاههای سهگانه حسب
وظایف دستگاه اجرایی ذیربط خواهد شد. مورد بر نحوه هزینهکرد اعتبارات این تحقیقات نظارت
میکنند.
-12دستگاههای اجرایی کشور طی مدت 3ماه ،ساختار
سازمانی و نیروی انسانی مؤسسات علمی-کاربردی و مراکز تبصره -3اختصاص پست هیأت علمی به مراکز و مؤسسات
پژوهشی را تهیه و برای تصویب به معاونت توسعه مدیریت موضوع این ماده ممنوع است.
و سرمایه انسانی رییسجمهور ارسال مینمایند. -8معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور،
-13برای انجام وظایف و مأموریتهای محوله ،دانشگاهها، اعتبار مربوط به فعالیتهای پژوهشی مورد نیاز دستگاههای
مراکز آموزش عالی و مؤسساتی که به شیوه هیأت امنایی اجرایی کشور را در ردیف بودجه ساالنه دستگاهها منظور
اداره میشوند ،موظف به رعایت مفاد بند (ت) ماده 224 مینماید تا از طریق عقد قرارداد با مؤسسات آموزشی و
قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسالمی ایران میباشند. پژوهشی دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی ،برای
رفع نیازهای پژوهشی مربوط هزینه نمایند.
-14وزراء و رؤسای سازمانهای مستقل ،مسؤول حسن
اجرای این مصوبه هستند و معاونت توسعه مدیریت و -9وزارتخانههای علوم ،تحقیقات و فنآوری و بهداشت،
سرمایه انسانی رییسجمهور گزارش نتایج اجرا را به شورای درمان و آموزش پزشکی موظفند طی مدت سه ماه ،برنامه
عالی اداری ارائه مینماید. ساماندهی مؤسسات پژوهشی وابسته به خود را که دارای
ردیف بودجه مستقل هستند به شورای عالی اداری ارایه
محمود احمدینژاد
نمایند.
تعیین تکلیف مؤسسات آموزشی و پژوهشی و انحالل مراکز علمی کاربردی دستگاههای اجرایی
(تصویبنامه شماره 1682488مورخ 1396/11/17شورای عالی اداری)
-3-1سازمان اداری و استخدامی کشور مکلف است حداکثر وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری ،وزارت بهداشت ،درمان و
تا سه ماه از تاریخ ابالغ این مصوبه ،گزارش کامل اجرای آموزش پزشکی ،سازمان اداری و استخدامی کشور ،سازمان
بندهای ( )1و ( )2مصوبه مذکور را تهیه و به رئیسجمهور برنامه و بودجه کشور ،تمامی دستگاههای اجرایی مشمول
و شورای عالی اداری ارائه نماید. ماده 5قانون استخدام کشوری
-2از آنجا که وظیفه قانونی اجرای آموزشهای عالی منجر شورای عالی اداری در یکصد و هشتادمین جلسه
به اخذ مدرک تحصیلی دانشگاهی ،صرف ًا بر عهده وزارت مورخ 1396/10/2بنا به پیشنهاد مشترک وزارت علوم،
علوم ،تحقیقات و فنآوری و وزارت بهداشت ،درمان و آموزش تحقیقات و فناوری؛ بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی و
پزشکی میباشد و سایر دستگاههای اجرایی در این زمینه سازمان اداری و استخدامی کشور تصویب نمود:
وظیفه قانونی بر عهده ندارند و همچنین به منظور ایجاد -1به منظور پیگیری اجرای مصوبه 206/90/307643
فرصت برابر برای بخش خصوصی در ایفای نقش در اجرای مورخ 1390/11/30این شورا و تعیین تکلیف مؤسسات
آموزشهای عالی علمی -کاربردی ،مقرر گردید: آموزشی و پژوهشی دستگاههای اجرایی موضوع ماده 5
-1-2با توجه به تبصره ماده 115قانون مدیریت خدمات قانون مدیریت خدمات کشوری ،ضمن تأکید بر لزوم اجرای
کشوری که به موجب آن "ایجاد هرگونه دستگاه اجرایی بند «الف» مصوبه فوقالذکر مقرر گردید:
جدید موکول به تایید شورای عالی اداری و تصویب هیات -1-1مؤسسات پژوهشی وابسته به دستگاههای اجرایی که
وزیران و تصویب مجلس شورای اسالمی است" ،لذا ایجاد مطابق مقررات و با رعایت مفاد بند (ب) مصوبه فوقالذکر به
هرگونه مؤسسه آموزش علمی -کاربردی وابسته به فعالیت خود ادامه میدهند ،از سال تحصیلی 1397-98به
دستگاههای اجرایی کشور توسط دانشگاه جامع علمی- هیچ عنوان مجاز به پذیرش دانشجو در هیچیک از مقاطع
کاربردی بدون رعایت تبصره فوق ممنوع است و مؤسسات تحصیلی نمیباشند .وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری،
موجود منحل و دستگاه اجرایی ذیربط مکلف است اقدامات سازمان سنجش آموزش کشور و وزارت بهداشت ،درمان و
اجرایی انحالل را ،طی مدت حداکثر یک سال به انجام آموزش پزشکی از تاریخ این مصوبه مجاز به صدور مجوز
برساند. پذیرش دانشجو در هر هیچ یک از مقاطع تحصیلی برای این
-2-2از تاریخ ابالغ این مصوبه ،مراکز مجری آموزشهای گونه موسسات نمیباشند.
علمی -کاربردی دولتی دستگاههای اجرایی ،مجاز به پذیرش -2-1متن «تبصره» بند «یک» مصوبه فوقالذکر به شرح
دانشجوی جدید در هیچیک از رشتههای آموزش عالی زیر اصالح میگردد:
مقطعدار منجر به مدرک تحصیلی از جمله دورههای
"دانشگاه شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان ،وابسته به
پودمانی نمیباشند.
آموزش و پرورش از مفاد این بند مستثنی هستند و کماکان
-3-2از تاریخ ابالغ این مصوبه ،سازمان سنجش آموزش در چارچوب ضوابط و مقررات جاری و اخذ مجوز از وزارت
کشور و دانشگاه جامع علمی -کاربردی ،مجاز به اختصاص علوم ،تحقیقات و فنآوری مجاز به پذیرش دانشجو خواهند
سهمیه و پذیرش دانشجو برای این مراکز نیستند. بود".
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 151
تحصیلی در مقاطع مختلف آموزش عالی میگردد ،توسط -4-2مراکز مجری آموزشهای علمی-کاربردی وابسته به
واحدهای مذکور مجاز نمیباشد. دستگاههای اجرایی حداکثر تا پایان سال تحصیلی -98
تبصره -در اجرای ماده ( )25قانون برنامه ششم توسعه، 1397تعطیل ،یا با رعایت ضوابط به بخش خصوصی واجد
دستگاههای اجرایی میتوانند به منظور رفع نیازهای شرایط واگذار خواهند شد.
آموزشی مهارتی کارکنان خود ،از خدمات آموزشی مراکز -5-2دانشجویان شاغل به تحصیل در مراکزی که واگذار
آموزشی غیردولتی معتبر ،به صورت خرید خدمات استفاده نشدهاند ،حداکثر تا پایان سال تحصیلی 1396-97توسط
نمایند. دانشگاه جامع علمی -کاربردی تعیین تکلیف خواهند شد.
-4در اجرای این مصوبه ،سازمان اداری و استخدامی کشور -6-2پیشبینی بودجه از منابع عمومی کشور ،تخصیص
موظف است فهرست مؤسسات آموزشی و مراکز مجری امکانات ،ساختمان ،تجهیزات ،مجوزهای استخدامی و نیز
آموزشهای علمی-کاربردی مشمول را به سازمان برنامه و مأموریت کارکنان دولت ،تصویب تشکیالت ،اختصاص منابع
بودجه و وزارت امور اقتصادی و دارایی ،جهت رعایت مالی و کمک از طرف دستگاههای اجرایی ذیربط برای
ممنوعیتهای این مصوبه اعالم نماید. مؤسسات و مراکز مذکور مجاز نمیباشد.
-5رؤسای سازمانهای اداری و استخدامی کشور؛ برنامه و -3واحدهای آموزشی دستگاههای اجرایی که به تشخیص
بودجه کشور؛ وزرای علوم ،تحقیقات و فنآوری ،بهداشت، سازمان اداری و استخدامی کشور ،دارای وظیفه قانونی برای
درمان و آموزش پزشکی و باالترین مقام دستگاههای ترویج فعالیتهای مربوط به آموزشهای مهارتی ،در حیطه
اجرایی ،مسئول حسن اجرا و نظارت بر اجرای این مصوبه وظایف و مأموریتهای دستگاه میباشند و اعتبار و منابع
بوده ،گزارش نحوه اجرای آن توسط دبیرخانه شورای عالی مالی الزم برای اجرای این آموزشها ،در بودجه آنها
اداری به شورا ارایه میگردد. پیشبینی شده است ،از مفاد بند 6-2این مصوبه مستثنی
حسن روحانی -رییسجمهور میباشند .ارائه آموزشهای رسمی که منجر به اخذ مدرک
-7میزان ساعات کار موظف جانبازان مشمول این بخشنامه جانبازان انقالب اسالمی توانایی انجام کار تمام وقت را
حسب نظر کمیسیون پزشکی بنیاد مستضعفان و جانبازان ندارند.
انقالب اسالمی خواهد بود. -3اختیار موضوع تبصره 1ماده 5آییننامه فوقالذکر به
-8جانبازان مشمول این بخشنامه نمیتوانند از کسر ساعات دستگاههای مشمول بخشنامه تفویض میگردد ،دستگاههای
کار موظف روزانه موضوع مواد 2و 4آییننامه اجرایی ذیربط موظفند پس از وصول تاییدیه کمیسیون پزشکی
فوقالذکر بهرهمند شوند. بنیاد مستضعفان و جانبازان انقالب اسالمی نسبت به ایجاد
-9جانبازان مشمول قانون حالت اشتغال مستخدمین پست (شغل) سازمانی با نام همطراز جانباز برای جانبازانی
شهید ،جانباز از کار افتاده و مفقوداالثر انقالب اسالمی و که توانایی انجام کار تمام وقت را ندارند و به صورت رسمی
جنگ تحمیلی مصوب 1372و آن دسته از جانبازان (ثابت) یا پیمانی (موقت) در دستگاه شاغل بوده و یا اعاده
بازنشستهای که مطابق قانون مجدداً اشتغال به کار یافتهاند به کار یا استخدام میشوند اقدام نمایند.
و یا مییابند مشمول این بخشنامه نیستند. -4جانبازان مشمول این بخشنامه با رعایت ضوابط طرح
-10هرگاه در تجدیدنظرهای بعدی کمیسیون پزشکی طبقهبندی مشاغل با انتصاب در پستها یا مشاغل با نام به
موضوع بند ،2جانبازان مشمول این بخشنامه از کار افتاده گروههای مربوط تخصیص مییابند.
کلی یا توانا برای انجام کار تمام وقت تشخیص داده شوند، -5دستگاهها میتوانند در صورتی که جانبازان مشمول این
حسب مورد طبق قانون اشاره شده در بند 9و یا مواد 2و بخشنامه واجد شرایط احراز پست (شغل) باالتر گردند
4آییننامه مزبور عمل خواهد شد. نسبت به تغییر عنوان پست با نام ،متناسب با شرایط آنها
-11دستگاههای مشمول بخشنامه مکلفند هر 6ماه یکبار اقدام نمایند.
اقدامات انجام شده در خصوص این بخشنامه را جهت -6حقوق و فوقالعاده شغل و مزایای مستمر این دسته از
رسیدگی الزم و درج در سوابق به این سازمان ارسال نمایند. جانبازان و همچنین احتساب سابقه خدمت و تجربه آنان
معاون رییسجمهور و دبیر کل سازمان همانند شاغلین جانباز تمام وقت خواهد بود.
ماده -36دستگاههای اجرایی موظفند فرآیندهای موردعمل و روشهای انجام کار خود را با هدف افزایش
بهرهوری نیروی انسانی و کارآمدی فعالیتها نظیر سرعت ،دقت ،هزینه ،کیفیت ،سالمت و صحت امور و تأمین
رضایت و کرامت مردم و براساس دستورالعمل سازمان تهیه و بهمورد اجراء گذارند و حداکثر هر سه سال یک بار
این روشها را مورد بازبینی و اصالح قرار دهند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 153
تبصره -میزان بهرهوری و کارآمدی فعالیتها ،صحت امور و رضایت مردم از خدمات دولتی براساس شاخصهایی
که با پیشنهاد دستگاههای اجرایی به تأیید سازمان میرسد ،سالیانه توسط سازمان با همکاری دستگاههای ذیربط
مورد اندازهگیری قرار گرفته و نتایج آن در ارزیابی عملکرد آنها لحاظ میشود.
-افزایش شفافیت ،سرعت ،دقت ،صحت و کیفیت اجرای به تمامی دستگاههای اجرایی و استانداریها
فرآیندها به منظور تحقق «بند 12سیاستهای کلی نظام اداری
-قابلیت مدیریت فرآیندها ابالغی مقام معظم رهبری» و در اجرای «ماده 36قانون
مدیریت خدمات کشوری» و «برنامه توسعه دولت
ماده -2تعاریف و اصطالحات:
الکترونیک و هوشمندسازی اداری موضوع نقشه راه اصالح
سازمان :سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور نظام اداری مصوبه شورای عالی اداری ابالغی ریاست محترم
دستگاه اجرایی :دستگاههای مشمول ماده 5قانون مدیریت جمهور به شماره 206/93/560مورخ ،1393/1/20
خدمات کشوری «دستورالعمل اصالح فرآیندها و روشهای انجام کار» به
خدمت :عبارت است از یک تحویل دادنی دارای ارزش برای شرح سند پیوست ( 29صفحه) ابالغ میگردد .دستگاههای
دریافتکننده خدمت ،که ممکن است به کاالی فیزیکی اجرایی مکلفند ،نسبت به برنامهریزی و اجرای برنامه
وابسته باشد یا نباشد .ارائه گذرنامه ،پاسخ به استعالم یک عملیاتی مذکور مطابق مفاد این سند اقدام نمایند.
دستگاه اجرایی ،ارائه تسهیالت ،ارائه شناسنامه و ارائه یک از آنجایی که سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور ،ضمن
مجوز ،نمونههایی از یک خدمت هستند. نظارت بر اجرای دستورالعمل مذکور و اِعمال نتایج پیشرفت
خدمات منتخب :گروهی از خدمات دستگاه هستند که در نظام ارزیابی عملکرد هر یک از دستگاهها ،موظف است
بیشترین اهمیت را با توجه به مأموریتهای اصلی دستگاه گزارش عملکرد اجرای این دستورالعمل را هر ششماه یکبار
داشته و نقش کلیدی ،در ارتقای رضایت شهروندان یا به شورای عالی اداری ارائه نماید ،ضرورت دارد تمامی
مراجعان دارند. دستگاهها گزارش نتایج اقدامات مربوطه را به این سازمان
ارسال کنند.
فرآیند :مجموعهای از فعالیتهای مرتبط با هم و
ساختاریافته است که یک خدمت ،کاال یا اطالعات مشخصی اهداف و تعاریف
را (به منظور تحقق یک هدف معین) برای یک متقاضی ماده -1اهداف:
معین ،ایجاد و تولید میکند.
-افزایش رضایت ذینفعان (شهروندان ،مراجعان ،کارمندان
تیم بهبود :گروهی از کارشناسان ،مدیران و صاحبنظران با و سایر دستگاههای اجرایی ذینفع)
تخصص و تجربه هستند که در جستوجی فرصتها و اجرای
-افزایش کارایی دستگاه و کاهش هزینهها
طرحهایی به منظور بهبود فرآیند ،فعالیت میکنند.
| 154رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
خالق و سد شکن" را مطابق مصداقهای ارائه شده در ماده -6دستگاههای استانی موظفند به منظور جلوگیری
پیوست ،5در تیمهای بهبود به شیوه مربیگری طی یک از اجرای طرحهای موازی ،پس از اخذ مصوبه از کارگروه
دوره یکساله و در حین اجرای این دستورالعمل ،ارتقا دهند. توسعه خدمات الکترونیکی دستگاه ملی ،نسبت به تعریف و
سیستمهای پیشتیبان اجرای طرحهای اصالح و بهبود فرایندها اقدام نمایند.
ماده -10دستگاههای اجرایی موظفند اطالعات مورد نیاز ماده -7در ارتباط با فرآیندهای مشترک که نیاز به
سازمان در ارتباط با ای ن دستورالعمل را در پورتال سازمان، همکاری و تعامل چند دستگاه برای تولید و ارائه خدمت
در زمان مقرر بارگذاری کنند. میباشد ،سازمان با پیشنهاد دستگاههای اجرایی یا به
تشخیص خود ،فرآیندهای مشترک را شناسایی نموده و آنها
ارزیابی ،نظارت و بازخورد را در چارچوب پنجره واحد دولت الکترونیکی با مشارکت
ماده -11دستگاههای اجرایی مجاز هستند تا مدیران دستگاههای همکار ،اصالح و ساماندهی میکند .بدینمنظور،
واحدهای سازمان دستگاه و کارشناسان آنها را که اقدام سازمان حسب مورد کارگروهی به منظور اصالح فرایند
مؤثری در زمینه اجرای دستورالعمل داشتهاند ،به تشخیص مربوطه با عضویت نمایندگان دستگاههای ذیربط و ریاست
مدیر واحد "برنامهریزی ،نوسازی و دولت الکترونیک" یا سازمان تشکیل میدهد و دستگاههای عضو موظفند
عناوین مشابه ،بر اساس بند 5و 6ماده 68قانون مدیریت مصوبات کارگروه را اجرا نمایند.
خدمات کشوری تقدیر کرده یا به عنوان کارکنان برجسته آموزش و توانمندسازی
به کارگروه توسعه خدمات الکترونیکی دستگاه ،معرفی
ماده -8دستگاههای اجرایی موظفند تیمهای بهبود،
نمایند.
کارشناسان و مدیر واحد "برنامهریزی ،نوسازی و دولت
ماده -12دستگاههای اجرایی موظفند به صورت فصلی و الکترونیک" یا عناوین مشابه را ،در چارچوب نظام آموزش
حسب مورد به درخواست سازمان ،گزارشی از عملکرد خود کارکنان دولت ،در قالب پودمان آموزشی "اصالح و بهبود
را در ارتباط با اجرای این دستورالعمل ،به سازمان ارایه فرآیندها و روشهای انجام کار" آموزش دهند.
نمایند تا پس از جمعبندی ،به شورای عالی اداری و ریاست
محترم جمهور ارائه شود و نتیجه اقدامات انجام شده در ماده -9واحدهای "برنامهریزی ،نوسازی و دولت
ارزیابیهای ساالنه دستگاههای اجرایی (جشنواره شهید الکترونیک" یا عناوین مشابه ،موظفند شایستگیهای مورد
رجایی) در نظر گرفته شود. نیاز برای انجام طرحهای بهبود فرآیند شامل "کار تیمی"،
"مشتری گرایی و توجه به رضایت مراجعان"" ،توفیقگرایی
محمود عسکری آزاد
و عملگرایی"" ،تفکر سیستمی و گستردگی تفکر" و "تفکر
پیوست -1روش گروهبندی خدمات دستگاه و انتخاب خدمات منتخب در اصالح فرایند
اجرایی" مصوبه شورای عالی اداری به شماره ورود به مرحله اصالح فرآیند ،طبق ماده 4این دستورالعمل
206/93/7740مورخ ،1393/6/10قابلیت ارائه به صورت انتخاب مینمایند (اولویت انتخاب با خدماتی است که در
الکترونیکی را دارند). راستای آییننامه "توسعه خدمات الکترونیکی دستگاههای
عنوان خدمت
پاسخ حد امتیاز معیار انتخاب
30 -1اهمیت استراتژیک خدمت برای دستگاه و جایگاه آن در وظایف قانونی
30 -2قابلیت ارائه خدمت به صورت الکترونیکی
پیچیدگی و اهمیت
15 -3تعداد واحدهای مشارکتکننده در ارائه خدمت
خدمت
15 -4میزان نارضایتی مدیران ارشد دستگاه از کارایی و اثربخشی ارائه خدمت
10 -5میزان هزینه زایی و یا درآمدزایی خدمت
مجموع امتیاز "پیچیدگی و اهمیت خدمت"
-6میزان توجه شهروندان ،جامعه مخاطبان یا ذینفعان به کیفیت خدمت
40
ارائه شده
تصویر خدمت
30 -7فراوانی مراجعهکنندگان برای دریافت خدمت
*
30 -8میزان شکایت و نارضایتی شهروندان /دستگاههای نظارتی از ارائه خدمت
مجموع امتیاز "تصویر خدمت"
*عواملی مانند خطا و دوباره کاری در مراحل اجرا یا ارائه خدمت ،زمان انتظار طوالنی برای دریافت خدمت ،هزینه باالی تحمیل شده به دریافت
کننده خدمت و ...میتوانند از عوامل ایجاد کننده شکایت و نارضایتی دریافتکنندگان خدمت باشد.
• حوزه فرایندها شامل فعالیتها و زیرفرایندهایی که • خروجیها (خدمات) شامل مواد ،اطالعات و یا
باید تحلیل و بررسی شوند. وضعیتهایی که طی اجرای فرآیند ایجاد و تولید
شدهاند.
• توانمندسازها شامل کلیه فناوریهایی که در فرآیند
استفاده میشوند ،زیرساختهایی که در بستر آنها
| 160رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
• شناخت زیرفرآیندهای سطح :2زیرفرآیندهای سطح مبدأ و یا مقصد کلیه ورودیها ،توانمندسازها ،کنترلها و
دوم عموم ًا در سطح ادارات انجام میشود. خروجیها ،یا متوجه فرآیندهایی در معماری فرآیندی
زیرفرآیندهای سطح دوم مجموعه فعالیتهایی هستند دستگاه مرتبط است یا متوجه ذینفعانی که با دستگاه در
که یک هدف مشترک و کالنتر را دنبال میکنند .برای ارتباط هستند .دستاوردهای مورد انتظار از مدل سازی
شناسایی زیرفرآیند به این نکته باید توجه داشته که هر فرآیند عبارتند از:
فعالیت ،زیرفرآیند یا فرآیند ،عملیاتی را روی یک • مدل سازی فرآیندهای سطح یک و دو در چارچوب
موجودیت (اطالعاتی یا فیزیکی) انجام میدهد .بنابراین IDEFO
میتوان برای نامگذاری یا شناسایی هدف هر فرآیند از • شناسایی معیارهای ارزیابی کنترل فرآیند
ترکیب یک فعل مناسب با یک اسم که به موجودیت • شناسایی دستورالعملها و کنترلهای فرآیند
مربوطه اشاره دارد ،استفاده نمود .به عنوان نمونه
-2گامهای اجرایی مدل سازی فرآیند
تعدادی از افعال مرسوم ،در جدول ذیل قابل مشاهده
است .با توجه به این نکته ،تکهکارهای شناخته شده از گام اول -شناسایی فعالیتها یا فرآیند زیرمجموعه فرآیند
شرح وظایف که یک وظیفه سطح باالتر را دنبال سطح یک
میکنند ،در یک زیرفرآیند تجمیع شده و • بررسی شرح وظایف و مصاحبه با انجام دهندگان فرآیند
زیرفرآیندهای سطح 2را شکل میدهند. و جمع آوری اطالعات
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 161
• شناسایی فرآیندهای تأمین کننده ورودی از بین گام دوم -شناسایی ورودیهای (دریافتیهای) فرآیند و
فرآیندهای موجود دستگاه فرآیندها یا ذینفعان تأمین کننده ورودی
• شناسایی ذینفعان تأمین کننده ورودی
• شناسایی کلیه موجودیتهای اطالعاتی ورودی به
گام سوم -شناسایی خروجیها (خدمات) و فرآیندها یا فرآیند در سطح کلی شامل درخواستها ،گزارشها،
ذینفعان استفاده کننده خروجیها و خدمات اطالعات و… که عموم ًا در قالب فرمها قابل شناسایی
هستند.
• شناسایی خروجیها یا خدمات فرآیند شامل
oکلیه موجودیتهای اطالعاتی خروجی از فرایند در • شناسایی وضعیتهایی که میبایست توسط فرآیند
تغییر داده شوند .وضعیت عبارت است از حالتهای
سطح کلی شامل درخواستها ،گزارشها ،اطالعات
و … که عموماً در قالب فرمها یا گزارشهای کتبی خاصی که یک موجودیت میتواند به خود بگیرد .به
عنوان نمونه حالت یک بیمار میتواند اورژانسی و یا
یا شفاهی قابل شناسایی است
عادی باشد .بر این اساس ورودی یک فرآیند در
oوضعیتهایی که توسط فرآیند ایجاد شده است
oخروجیهایی که حالت فیزیکی دارند مانند بیمارستان میتواند بیمار عادی یا بیمار اورزانسی ،که
تجهیزات ،مواد و … که روی آنها پردازشی انجام وضعیتهای مختلفی از بیمار هستند ،باشد.
شده است. • شناسایی کلیه ورودیهایی که حالت فیزیکی دارند
مانند تجهیزات ،مواد و… که روی آنها پردازشی انجام
• شناسایی فرآیندهای دریافت کننده خروجی
(فرآیندهای مشتری) از بین فرآیندهای موجود دستگاه میشود.
• شناسایی واحدهای اداری و یا گروههایی از افراد که گام چهارم -شناسایی کنترلها و فرآیندها یا ذینفعان
برای اجرای فرایند تخصیص داده شدهاند. کنترل کننده
• شناسایی کلیه خدمات سخت افزاری و نرمافزاری که به
• شناسایی کلیه قوانین ،دستورالعملها ،آییننامهها و
فرایند داده میشود.
راهنماهای تأثیر گذار در شروع ،نحوه اجرا و یا اختتام
• شناسایی فرآیندهای تأمین کننده توانمندسازها
فرآیند و تحلیل آنها به منظور تحلیل میزان همسویی
گام ششم -مدل سازی فرآیندهای سطح یک در چارچوب اجرای فرآیند با قوانین و اسناد باالدستی
IDEFO • شناسایی معیارهای کنترلی و ارزیابی عملکرد فرآیند
• مدل سازی کلیه خروجیهای گام 1تا 5در چارچوب • شناسایی ذینفعان ناظر و یا کنترل کننده فرآیند
شکل 1 گام پنجم -شناسایی توانمندسازهای فرآیند (منابع) و
گام هفتم -توقف مدل سازی و بررسی کافی بودن سطح فرآیندها و یا ذینفعان تأمین کننده مربوطه
جزیی شدن در مدل سازی فرآیند و بازگشت به گام یک به • شناسایی کلیه سیستمها و نرمافزارهای پشتیبان
منظور مدل سازی زیرفرآیندهای فرآیند مورد بررسی در
صورت تشخیص عدم کفایت سطح جزیی شدن
پیوست -4راهنمای ارائه راهکار برطرف کردن مشکالت بهبود و اصالح فرآیندها و روشهای انجام کار
• وجود فاصله بین وضعیت موجود معیارهای گام نخست -مسائل یا مشکالت فرآیند در محورهای ذیل
عملکرد تا وضعیت مطلوب و مورد انتظار :به عنوان در قالب جلسات طوفان فکری تیم بهبود شناسایی شود
نمونه در فرآیند "تعریف و تصویب پروژههای جدید" • تطابق نداشتن اجرای فرآیند با استانداردها و
زمان تصویب پروژههای جدید 3ماه به طول میانجامد،
رویههای از قبل تعریف شده :به عنوان نمونه در
در حالیکه زمان مطلوب برای انجام این کار دو هفته
فرآیند "تعریف و تصویب پروژههای جدید" مصوب شده
است.
است که فعالیت "تهیه طرح توجیهی" انجام شود .با این
گام دوم -مسائل و مشکالت کلیدی دارای اولویت شناسایی حال این فعالیت در عمل انجام نمیشود.
شود • وجود مکرر مشکالت و موارد دور از انتظار،
با توجه به محدودیت منابع و زمان در اجرای طرحهای بهبود علیرغم اجرای فرآیند مطابق استانداردها و
فرآیند ،الزم است مسائل و مشکالت بر اساس دو معیار رویههای از قبل تعریف شده :به عنوان نمونه در
"میزان تأثیرگذری در رسیدن به اهداف استراتژیک دستگاه" فرآیند "تعریف و تصویب پروژههای جدید" ،با اینکه
و "میزان تأثیرگذاری در تأمین رضایت ذینفعان" در فعالیت "تهیه طرح توجیهی" به منظور انتخاب
چارچوب شکل ذیل جانمایی شوند .سپس: طرحهای دارای توجیه انجام میشود ،اما همچنان
پروژههایی در این فرآیند تصویب میشوند که توجیه
• برای مشکالت و مسایلی که در خانه شماره 1قرار
اقتصادی یا فنی ندارند.
میگیرند ،ارائه راهکار و اجرای گام بعدی الزامی است.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 163
• فعالیتها حتیالمقدور در یکدیگر ادغام شوند. • برای مشکالت و مسایلی که در خانههای شماره 2قرار
• ضرورت ورودیهای به فرآیند بازنگری شود و در میگیرند ،ارائه راهکار و اجرای گام بعدی در صورت
طراحی جدید فرآیند ،دریافت ورودیهای غیرضروری تشخیص کارگروه توسعه خدمات الکترونیک ،ارائه
حذف شود. راهکار الزامی است.
• امکان برونسپاری قسمتی از فرآیند یا کل فرآیند به • برای مشکالت و مسایلی که در خانه شماره 3قرار
شیوه مناسب مانند واگذاری به دفاتر پیشخوان، میگیرند ،ارائه راهکار و اجرای گام بعدی ضرورتی
واگذاری به بخش خصوصی و ...بررسی شود و ندارد.
برونسپاری مربوطه اجرا شود. گام سوم -ارائه راهکارهای برطرف نمودن مشکالت و
• به منظور اطمینان از وجود تمام فعالیتهای مورد نظر
مسایل به منظور بهبود و اصالح فرآیندها و روشهای انجام
در فرآیند مورد بررسی و یا شناسایی فعالیتهای اضافه،
کار
فرایند و فعالیتهای آن با قوانین ،دستورالعملها و
الزم است تیمهای بهبود ،در چارچوب محورهای معرفی
ضوابط مربوطه تطابق داده شود.
شده ذیل ،جلسات طوفان فکری اجرا کنند و با استفاده از
-2تحلیل و بهبود توالی و ترتیب فعالیتها راهنماهای ارائه شده در هر محور ،راهکارهایی برای بهبود
• منطقی بودن ترتیب فعالیتها ،بررسی و بازنگری شوند. فرآیند و برطرف نمودن مشکالت شناسایی شده در گام دوم،
• به منظور کاهش زمان اجرای فرآیند ،امکان انجام ارائه دهند .الزم به ذکر است تیمهای بهبود میتوانند بدون
موازی فعالیتها بررسی شود و حتی المقدور در توجه به گامهای 1و 2نیز ،هر فرآیندی را در چارچوب
فعالیتها به صورت موازی انجام شود. محورهای ذیل تحلیل کرده و بهبود دهند.
• امکان اجرای فرآیند برای انواع مراجعات بر حسب -1تحلیل و بهبود از منظر کفایت و کامل بودن
ویژگیهای مراجعهکنندگان به صورت مجزا از جریان فعالیتها
عادی فرآیند بررسی شود .به عنوان نمونه برای
دستگاهی که هدف آن تسهیل جذب سرمایهگذاران • ضرورت ارتباط هر فعالیت با سایر فعالیتها بررسی
بزرگ است ،میتوان فرآیند اعطای مجوز به شود .ارتباطهای غیرضروری حذف و ارتباطات ضروری
سرمایهگذاران بزرگ را مجزا از جریان عادی فرآیند ،که حفظ شود.
با تمام سرمایهگذاران به یک شکل برخورد میکند، • ضرورت تولید هر یک از خروجیهای شناسایی شده
انجام داد. برای فرآیند بررسی شود .فعالیت هایی که منجر به
• اقداماتی برای حداقل شدن زمان انتظار بین تمام شدن تولید خروجیهای غیرضروری میشوند یا نقش
یک فعالیت تا شروع فعالیت بعدی ،تعیین و اجرا شود. مشخصی در تولید خروجیهای ضروری ندارند ،حذف
شوند.
• دستورالعمل ترتیب گردش کار بین فعالیتها و
واحدهای سازمانی تهیه شود و به شکل مناسب در • خروجیهای جدید و مورد انتظار از فرآیند در شرایط
اختیار مجریان فعالیتها و دریافتکنندگان خدمت قرار مطلوب مشخص شوند و فعالیتهایی که منجر به تولید
گیرد .به گونهای که دریافتکنندگان خدمت و انجام این خروجیهای میشوند به فرآیند اضافه شوند.
• فعالیتهای تکراری و غیرضروری حذف شوند.
| 164رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
هزینه ،همسو با انتظارات دریافت کننده خدمت و دهندگان آگاهی کامل نسبت به جریان کار داشته
اهداف دستگاه ،طراحی شود. باشند.
• دستورالعملی برای اندازهگیری معیارهای عملکرد
-3تحلیل و بهبود وضعیت ورودیها (دریافتیهای
فرآیندها و فعالیتها به صورت دورهای با مسئولیت
فرآیند) و خروجیهای فعالیتهای فرآیند
مدیر مربوطه تهیه شود.
• دستورالعملی به منظور برگزاری جلسات منظم و • کمیت ،کیفیت و به موقع بودن دریافتیها و
دورهای مرور عملکرد فرایند با حضور واحدهای درگیر خروجیهای هر فعالیت نسبت به یک استاندارد مورد
در اجرای فرآیند ،تهیه و اجرا شود .هدف از برگزاری توافق تیم بهبود با توجه به نظر استفاده کننده ،بررسی
این جلسات بررسی عملکرد فرآیند و دالیل کاهش یا شود و اقدامات الزم برای بهبود این شاخصها انجام
افزایش عملکرد و تعریف اقدامات اصالحی مربوطه شود.
است. • ضرورت دریافت ورودیها و تولید خروجیهای هر
• اطالعات و گزارشهای مورد نیاز مدیران واحدهای فعالیت بازنگری شود.
درگیر در اجرای فرآیند احصا شده و در دورههای • در طراحی فرآیند امکان و ظرفیت مواجه با افزایش یا
مشخص ،حتیالمقدور با استفاده از سیستمهای کاهش تعداد مراجعه کنندگان در بعضی از موقعیتهای
اطالعاتی یا داشبودرهای مدیریتی ،در اختیار آنها قرار زمانی یا رخدادها ،بدون کاهش عملکرد فرآیند در نظر
گیرد. گرفته شود .به عنوان نمونه فرایند پرداخت خسارت
بیمه در زمان وقوع یک حادثه طبیعی میبایست
-6تحلیل و بهبود مستندسازی اطالعات و نتایج
ظرفیت پاسخگویی به حجم قابل توجهی از مراجعه
اجرای فرآیند
کنندگان در مقطع زمانی وقوع حادثه را داشته باشد.
• شیوه انجام فعالیتها و نتایج انجام فعالیتها به شکل -4تحلیل و بهبود کیفیت تصمیمهای اتخاذ شده در
مناسب مستند شود و با استفاده از سیستمهای
فرایند
اطالعاتی ،اطالعات و مستندات فرآیند ،به روز و به
راحتی قابل بازیابی و در دسترس باشد. • نقاط تصمیمگیری در فرآیندها شناسایی شده و در
دسترس بودن اطالعات برای تصمیمگیری در این نقاط
-7تحلیل و بهبود همسویی عملکرد فرآیندها با
بررسی شود .طرحهایی مانند پیادهسازی سیستمهای
یکدیگر و با اهداف و استراتژیهای دستگاه اطالعاتی و هوشمند برای پشتیبانی از تصمیمگیریها
• ارتباط و نقش فرآیند مورد بررسی ،در تحقق اهداف یا و فراهم کردن اطالعات صحیح و به موقع ،اجرا شود.
استراتژیهای دستگاه تعیین و شفاف شود .الزم است • دستورالعملها و راهنمایی برای تصمیمگیریهای
اهداف فرآیند به گونهای تنظیم شود که با اهداف جاری در فرآیند ،طراحی و به کار گرفته شود.
دستگاه تضاد نداشته باشد (به عنوان نمونه افزایش
-5تحلیل و طراحی معیارهای اندازهگیری عملکرد
درآمد یک دستگاه ناشی از تخلفات مردم در سطح یک
فرآیند
فرایند با هدف کاهش تخلفات در سطح دستگاه در
تضاد است ،چرا که افزایش درآمد حاصل از جرایم • معیارهایی برای اندازهگیری علمکرد فرآیند و
فعالیتهای فرآیند در زمینه کیفیت ،کمیت ،زمان و
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 165
مورد بررسی و ایجاد هماهنگی بین فعالیتهای فرآیند تخلفات به معنای افزایش تخلفات است که با هدف
است. اصلی دستگاه در تضاد است).
• نقشها و اختیارات مدیران درگیر در اجرای فرآیند • تعریف فعالیتها به گونهای بازنگری شود که فعالیتها
احصا و فهرست شده و تا جایی که ممکن است به هم افزایی داشته باشند و افزایش عملکرد یک فعالیت
کارشناسان و مجریان فعالیتها تفویض اختیار شود. باعث کاهش عملکرد فعالیت دیگر نشود (به عنوان
الزم است آموزش الزم برای فعالیتهای تفویض اختیار نمونه در یک فعالیت برای صرفهجویی در زمان یا
شده ،به مجریان داده شود و شیوه مناسب برای نظارت هزینه ،از انجام یک کار مشخص صرفنظر شود و این
بر عملکرد آنها طراحی شود. موضوع باعث شود تا در فعالیتهای بعدی حجم کار
• مهارت و دانش مجریان فرآیند ارزیابی شود و افزایش یا دقت کار کاهش یابد).
آموزشهای الزم با هدف ارتقا توانمندی انجام کار،
-8تحلیل و بهبود ارتباط فرایند با قواعد و
متناسب با نقش و وظیفه تعریف شده در فرآیند ،برگزار
دستورالعملهای دستگاه
شود.
• اقداماتی جهت ارتقاء سطح انگیزش نیروی انسانی فعال • ضرورت وجود قواعد و دستورالعملهای دستگاه که به
در فرآیند همسو با افزایش کیفیت عملکرد فرآیند انجام فرآیند مرتبط است ،بررسی شده و نسبت به بازنگری
شود. یا حذف قواعد و دستورالعملهای غیرضروری یا ایجاد
• برای هر فعالیت از فرآیند نقشهای زیر تعیین شود: قواعد جدید اقدام شود.
oچه کسی پاسخگوی عملکرد فعالیت است (هر • میزان اجرای قواعد و دستورالعملهای دستگاه در انجام
فعالیت نمیبایست بیش از یک مسئول داشته فعالیتها بررسی و عارضه یابی شده و اقدامات اصالحی
باشد). به منظور اجرای آنها تعریف شود.
oچه کسی یا کسانی مسئول اجرای فعالیت هستند -9تحلیل و بهبود کارکرد واحدهای مجری فرآیند
(مجریان فعالیت میبایست به تعداد کافی و
• تعداد واحدهای مجری فعالیتها بررسی شوند و
متناسب با حجم کار انتخاب شوند).
فعالیتها به گونهای به واحدهای مجری تخصیص داده
oچه کسی یا کسانی الزم است از نتیجه انجام
شوند که واحدهای سازمانی کمتری درگیر انجام کار
فعالیت مطلع باشند (الزم است دلیل مشخص و
شوند .حداقل کردن تعداد واحدها ،گروهها و افراد درگیر
قابل قبولی برای اطالعرسانی به این افراد وجود
در یک فرایند ،منجر به بهبود فرآیند خواهد شد.
داشته باشد).
• ضروری است یک نفر به عنوان "متولی و پاسخگوی"
oبرای انجام فعالیت الزم است با چه کسی یا کسانی
نتایج فرآیند که مسئولیت پاسخگویی به هر نوع مشکل
در قالب تشکیل کارگروهها یا در قالب استعالم و،...
ایجاد شده در فرآیند را دارد و دارای اختیارات کافی
مشورت نمود.
برای انجام این مسئولیت است ،تعیین شود .این فرد
-10تحلیل و بهبود وضعیت استفاده از قابلیتهای میبایست به شیوه مناسب به مراجعان معرفی شود تا
فناوری اطالعات و ارتباطات در صورت هر گونه بروز مشکل به وی مراجعه کنند.
"متولی و پاسخگوی" فرایند مسئول اثربخشی فرآیند
| 166رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
داده شود .به گونهای که دریافت خدمات با حداقل • پیشنهادهایی به منظور استفاده از قابلیت استفاده از
مراجعه شهروند انجام شود. فناوری اطالعات و ارتباطات در اجرای فرآیند در
• در ارتباط با فعالیتهای بین دستگاهی ،یکپارچهسازی، محورهای ذیل بنا به مورد ،تهیه شود:
ارتباط با سایر دستگاهها از طریق حضور نماینده oامکان واگذاری یا کاهش نقش نیروی انسانی در
دستگاه دیگر در حل انجام فرایند اصلی ،استفاده از انجام فعالیتها به سیستمهای اطالعاتی
قابلیتهای فناوری اطالعات و راهکارهای مشابه فراهم oامکان افزایش دقت ،سرعت و صحت تصمیمها یا
شود. تحلیلهای مورد نیاز فرآیند با استفاده از
• مراحل ارائه خدمت و مدارک مورد نیاز آن به شیوه سیستمهای پشتیبان تصمیم
مناسب (کیوسک اطالعرسانی ،بروشور ،وبگاه دستگاه) oامکان ارتباط یکپارچه نقاط مختلف جغرافیایی و
به اطالع مراجعان و شهروندان رسانده شود و نظرات برطرف نمودن محدودیتهیا فاصله مکانی در یک
آنها در این مورد ارزیابی گردد .اطالعرسانی میبایست فرایند بوسیله تکنولوژیهای جدید و قابلیتهای
به شکلی باشد که مراجعان به راحتی بتوانند با مراحل فناوری اطالعات
انجام کار آشنا شوند. oامکان جمعآوری و انتشار و بهکارگیری دانش و
• فرآیندی مبتنی بر روشهای استاندارد ،جهت رسیدگی تجربیات مجریان فرآیند
به شکایات و نظرات و پیشنهادات مراجعین و پیگیری oامکان کاهش واسطهها و برقراری ارتباط مستقیم
وضعیت درخواستها استفاده شود. بین دو بخش در طول یک فرآیند
oامکان ردیابی مراحل انجام کار و اطالعرسانی
گام چهارم -تدوین برنامه عملیاتی
oفراهم نمودن امکان تغییر در ترتیب انجام
با در نظر گرفتن تقدم و تأخیر بین راهکارها از نظر اجرایی فعالیتها یا انجام همزمان فعالیتها
و همچنین معیارهای ذیل نسبت به اولویتبندی و تهیه
-11تحلیل و بهبود فرآیند از منظر مراجعان و
برنامه عملیاتی اقدام شود:
شهروندان
• آمادگی دستگاه برای اجرای راهحل
• امکانپذیری اجرای راهحل • فعالیتها به گونهای طراحی و اجرا شوند که بعضی از
• دسترسی به منابع مالی الزم فعالیتها مانند ورود اطالعات با استفاده از قابلیت
فناوری اطالعات ،توسط مراجعهکنندگان انجام شود.
• تعداد اهداف و مسائل تحت تأثیر
• با استفاده از ایجاد پنجرههای واحد الکترونیکی یا
• میزان تأثیرگذاری راهکار در بهبود فرآیند و برطرف
پیشخوان خدمات دستگاه ،تعداد مراجعه حضوری
نمودن مسائل و مشکالت
مراجعهکنندگان بهدستگاه برای دریافت خدمت ،کاهش
• مدت زمان تأثیر (کوتاه مدت /بلند مدت)
جدید و توجه به مسایل زیربنایی ،حل مسایل از راههای نو -2مشتری گرایی و توجه به رضایت مراجعان :توانایی
و بدیع و قدرت ریسکپذیری ،توانایی کسب توافق با ایجاد پیشبینی ،شناخت و یافتن نیازهای مراجعه کنندگان و
فضای مناسب تالش در جهت افزایش رضایت آنها
-5توفیق گرایی و عمل گرایی :تمایل فرد به انجام کارها -3تفکر سیستمی و گستردگی تفکر :توانایی درک و
بیش از وظیفه ،پیشرو در پذیرش مسئولیتها و وظایف در در نظر گرفتن گستره ابعاد موضوعات ،یکپارچهسازی و
واحد سازمانی ،حضور با انگیزه و اثربخش در دستگاه ،ایجاد ترسیم روابط میان بخشهای مختلف کاری و دستگاه،
حس مثبت نسبت به کار در دیگران ،دست به اقدام زدن به بررسی و کشف پیامدهای تصمی بر ساختار کلی فرآیند،
منظور دستیابی به نتایج و پیگیری تا اخذ نتایج ،عالقهمند بررسی و کشف تأثیر تغییرات سیستمهای کوچک بر کلیت
به ایجاد تغییر و بهبود و دستیابی به اهداف سیستم
خدمت :نتیجه فرایندهای یک یا چند سیستم متعامل است تمامی وزارتخانهها ،مؤسسات و شرکتهای دولتی ،نهادهای
که قابل ارائه به اشخاص (حقیقی یا حقوقی) بوده و با عمومی غیردولتی و سایر دستگاههایی که به نحوی از بودجه
استفاده از منابع در اختیار سازمان ،برای ایجاد یک ارزش یا عمومی استفاده میکنند
رفع نیاز اشخاص نظیر :ارائه گذرنامه ،پاسخ به استعالم ،ارائه شورای عالی اداری در یکصد و هشتاد و ششمین جلسه
یک مجوز ،ارائه تسهیالت و ...تولید و ارائه میگردد. مورخ 1399/9/24بنا به پیشنهاد سازمان اداری و
فرایند :مجموعهای از فعالیتهای مرتبط با هم و استخدامی کشور ،با هدف ارتقای سطح کیفی خدمات
ساختاریافته است که به منظور تحقق یک هدف معین (ارایه دولت ،در اجرا و تکمیل مواد 3 ،2و 4تصویبنامه شماره
خدمت ،تولید کاال یا اطالعات مشخص) برای یک متقاضی 206/93/7740مورخ 1393/6/10شورای عالی اداری و به
معین ،انجام میشود و باعث خلق ارزش یا رفع نیاز برای منظور تسریع در انجام «اصالحات فرایندی در نظام اداری»،
مشتریان سازمان میشود. تصویب نمود:
فرایندهای ارایه خدمات را بهگونهای فراهم آورد که ثبت شناسه خدمت :کد منحصر به فردی است که توسط
گزارشهای شهروندانی که در حین انجام فرایندها با عدم سازمان اداری و استخدامی کشور بر اساس استاندارد
رعایت قوانین و مقررات مواجه میشوند ،با سریعترین روش بینالمللی کوفوگ ،به هر خدمت اختصاص مییابد.
میسر گردد.
سامانه مدیریت خدمات دولت :سامانه موضوع ماده 2
ماده -4تمامی دستگاههای اجرایی موظفند طی مدت 6 مصوبه شماره 1126446مورخ 1394/12/28شورای عالی
ماه اقدامات زیر را انجام دهند: اداری.
-1-4بر اساس دستورالعملها و شیوهنامه ابالغی سازمان ماده -2به منظور ارتقای سطح کیفی خدمات دولت با
اداری و استخدامی کشور ،نسبت به ارایه اطالعات در سامانه رویکرد اصالح فرایندها ،تمامی دستگاههای اجرایی مکلفند
موضوع بند 1ماده 3اقدام نمایند. عناوین خدمات شناسهدار قابل بهبود ،دوره زمانی بهبود،
-2-4نسبت به کاهش زمان متوسط ارایه هر خدمت (اعالم اهداف و شاخصهای بهبود (از قبیل کاهش زمان و هزینه
شده در سامانه مدیریت خدمات دستگاههای اجرایی) ارائه خدمت ،کاهش تعداد استعالمها ،مدارک مورد نیاز،
حداقل به میزان 30درصد ،اقدام و گزارش اقدامات انجام کاربرگها و اقالم اطالعاتی که از متقاضی اخذ میشود) ،را
شده را به سازمان اداری و استخدامی کشور اعالم نمایند. طی سه ماه به تأیید سازمان اداری و استخدامی کشور
برسانند و مطابق با دوره زمانی تأیید شده برای بهبود ،نسبت
تبصره -فرایندهایی که زمان انجام آنها استاندارد میباشد،
به تحقق اهداف بهبود ،اقدام و گزارش پیشرفت برنامه را در
باید طی مدت 3ماه جهت بررسی و تأیید به سازمان اداری
بازههای زمانی سهماهه ،به سازمان اداری و استخدامی کشور
و استخدامی کشور اعالم شود.
ارایه نمایند.
-3-4در اجرای دستورالعمل میز خدمت (موضوع بخشنامه
ماده -3سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است:
شماره 153858مورخ 1396/9/7سازمان اداری و
استخدامی کشور) ،خدمات شناسهدار از نوع دولت به مردم -1-3به مظور رصد و پایش دقیق و یکپارچه اصالحات
( )C2Gو دولت به کسب و کار ( )B2Gرا در میز خدمت فرایندی ،نسبت به ایجاد زیرسامانه راهبری اصالح فرایندها،
الکترونیکی و حضوری ،ارائه نمایند. ذیل سامانه مدیریت خدمات دولت به همراه داشبورد
مدیریتی الزم؛ اقدام نماید.
-4-4به منظور اخذ نظرات شهروندان در خصوص کیفیت
ارائه خدمات ،اطالعات مراجعهکنندگان به میز خدمت را در -2-3از طریق مرکز آموزش مدیریت دولتی و بهرهگیری از
زیرسامانه «راهبری میزخدمت دستگاههای اجرایی» ذیل ظرفیتهای بخش خصوصی ،نسبت به طراحی و اجرای
سامانه مدیریت خدمات دولت؛ ثبت نمایند. دورهها و کارگاههای آموزشی در زمینه بهبود و بازمهندسی
فرایندها برای کلیه سطوح مدیریتی و کارشناسی مرتبط ،به
-5-4بر اساس اعالم سازمان اداری و استخدامی کشور
ویژه کارشناسان تیمهای بهبود فرایند دستگاههای اجرایی؛
نسبت به رفع مشکالت میز خدمت اقدام نمایند.
اقدام نماید.
-6-4تمهیدات الزم جهت ایجاد و تخصیص شناسه پیگیری
-3-3طی مدت 3ماه از طریق ایجاد امکان ثبت سریع
برای کلیه خدمات خود را به نحوی فراهم نمایند که به ازای
گزارشهای مردمی در «سامانه مدیریت خدمات دولت»
مراجعه اشخاص برای دریافت خدمت از طریق میز خدمت
زمینه مشارکت حداکثری شهروندان در اصالح و سادهسازی
| 172رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-8-4استعالمها و دریافت مجوزها را به صورت الکترونیکی حضوری و الکترونیکی ،یک شناسه پیگیری تولید و زمان
و در صورت لزوم با استفاده از امضای الکترونیکی و بستر نهایی پاسخ خدمت در قالب رسید به وی اعالم شود .این
ارتباطی امن و اختصاصی زیرمجموعه شبکه ملی اطالعات، شناسه پیگیری از طریق درگاه یا سامانههای پیام رسان یا
انجام دهند. سامانههای مرکز تلفن باید تا زمان ارائه نهایی خدمت ،امکان
پیگیری و کسب اطالع از آخرین وضعیت درخواست و کلیه
ماده -5باالترین مقام دستگاه اجرایی ذیربط ،مسئول
رویدادها و فعالیتهای انجام شده توسط دستگاه را با ذکر
حسن اجرای این مصوبه بوده و گزارش ادواری اجرای آن
زمان و مسئول انجام خدمت برای متقاضی فراهم کند.
توسط دبیرخانه شورای عالی اداری ،به شورا ارایه میشود.
-7-4کلیه فرایندهای بین دستگاهی مورد نیاز برای ارائه
رییسجمهور و رییس شورای عالی اداری
خدمت را بدون نیاز به پیگیری و مراجعه متقاضی انجام
دهند به گونهای که محل درخواست و دریافت خدمت
یکسان باشد.
-امکان ارایه اطالعاتی از قبیل شرح خدمت ،قوانین و بخشنامه به کلیه دستگاههای مشمول ماده ( )5قانون
مقررات مربوط به ارایه خدمت و ...در مورد هر خدمت. مدیریت خدمات کشوری
-اعالم مدارک مورد نیاز برای انجام خدمت در اجرای مفاد ماده ( )36قانون مدیریت خدمات کشوری و
-قابل دسترس بودن فرمهای اداری مورد نیاز که برای ارایه به منظور افزایش بهرهوری نیروی انسانی ،کارآمدی
خدمت به شهروندان الزم میباشد. فعالیتها و تأمین رضایت و کرامت مردم ،دستورالعمل
اجرایی ماده ( )36قانون خدمات کشوری به شرح زیر ابالغ
-قابلیت مشاهده فرآیند گردش کار و روشهای انجام
میگردد:
خدمات به شهروندان همراه بازمان بندی انجام آنها
-1کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )5قانون مدیریت
-مراحل ارایه خدمات اداری از طریق نمایش در قالب
خدمات کشوری موظفند فرآیندهای مورد عمل خود را
گرافهای ساده
مطابق ضوابط (مفاد بخشنامه شماره 100/88882مورخ
-آدرس ساختمانهای مورد مراجعه 1386/7/4و بخشنامه شماره 1900/78558مورخ
-2دستگاههای اجرایی که فرآیندهای مورد عمل را در پرتال 1387/8/25معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
وارد نمودهاند ،مکلفند کلیه فرآیندهای مستندشده پیشین رییسجمهور) مستندسازی و اصالح نموده و با امکان ارائه
خود را بازنگری و با انجام اصالحات الزم جهت درج ،به اطالعات زیر در پرتال مردم و جایگاه اینترنتی (وب سایت)
هنگام نمایند. دستگاه درج نمایند.
-فهرست عناوین خدمات قابل ارایه دستگاه به مردم و دیگر
نهادها و دستگاههای اجرایی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 173
-6شاخصهای اندازهگیری میزان کارآمدی فعالیتهای تبصره -در به هنگام سازی فرآیندها ،درج فرآیند قبلی،
اجرایی (از جمله صحت امور و رضایت مردم) از طریق پرتال فرآیند اصالحی و تاریخ بازنگری ضروری است.
در ارزیابی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. -3دستگاههایی که تا کنون برای ورود به سیستم مردم کد
-7دستگاهها موظفند نسبت به نحوه ارتباط الکترونیکی و رمز دریافت ننمودهاند موظفند در اسرع وقت نسبت به
مردم با وب سایت دستگاه و دریافت خدمات از این طریق موضوع اقدام و ظرف مدت 6ماه از تاریخ ابالغ این
به نحو مقتضی اطالعرسانی نمایند .اطالعرسانی خدمات و دستورالعمل ،مفاد ماده 1این دستورالعمل را اجرا نمایند.
فعالیتهای دستگاه و نیز در صورت امکان خدماترسانی -4دستگاههای اجرایی موظفند هر سه سال یک بار
الکترونیکی ) (e-serviceاز مهمترین شاخصهای ارزیابی روشهای انجام کار و فرآیندهای مورد عمل خود را مورد
عملکرد دستگاهها خواهد بود. بازبینی و اصالح قرار دهند .این امر به صورت خودکار از
-8دستگاه مکلفند اعتبارات الزم برای انجام این اقدامات را طریق سیستم پرتال پیگیری خواهد شد.
در بودجه سالیانه پیشبینی نمایند. -5دستگاههای اجرایی موظفند ظرف مدت یک ماه از تاریخ
-9معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ابالغ این دستورالعمل پیشنهادات خود را در خصوص
موظف است در خصوص اطالعرسانی به مردم به منظور شاخصهای اختصاصی برای ارزیابی عملکرد فرآیندها به این
بهرهبرداری از «پرتال مردم» اقدام نماید. معاونت ارسال تا پس از تأیید مورد بهرهبرداری قرار گیرد.
لطف اهلل فروزنده
-فراهم کردن زمینه تغییر رویکرد دستگاههای اجرایی از بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول ماده ()5
فرایندهای اداری -اجرایی به سمت مدیریت اثربخش قانون مدیریت خدمات کشوری
سرمایه انسانی به منظور ارتقاء سطح کیفیت فرایندها ،روشها و رویههای
-ارزیابی سطح کیفیت و عملکرد نظام مدیریت منابع انسانی انجام کار و نتایج مدیریت منابع انسانی و افزایش میزان
دستگاههای اجرایی بهرهوری نیروی انسانی دستگاههای اجرایی و همچنین
-آسیب شناسی و شناسایی نقاط قابل بهبود فرایندها و استانداردسازی فرایندهای تخصصی مدیریت منابع انسانی
خروجیهای مدیریت منابع انسانی دستگاههای اجرایی "نظامنامه مدیریت منابع انسانی دستگاههای اجرایی" با
اهداف عملیات زیر به گونهای که در نظامنامه و پیوستهای
-شناسایی و معرفی دستگاههای اجرایی برتر در حوزه
آن مشخص شده است ،برای اجرا ابالغ میگردد:
مدیریت منابع انسانی و ترویج درس آموختههای آنان
-ایجاد بستر مناسب برای کاربست رویکرد یکپارچه و نظام
مسئول راهبری ،هدایت و نظارت بر اقدامات مربوط به تعالی
مند تعالی مدیریت منابع انسانی در نظام اداری
مدیریت منابع انسانی بر اساس نظامنامه مذکور بر عهده
شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاههای اجرایی مشمول
| 174رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
منابع انسانی دستگاههای اجرایی" پیوست این بخشنامه میباشد .دستگاههای اجرایی بر اساس ارزیابی درونی،
انجام میگیرد .دستگاههای اجرایی که تمایل به شرکت در وضعیت تعالی و بلوغ مدیریت منابع انسانی را بر مبنای
فرایند ارزیابی ساالنه که توسط سازمان انجام میگیرد دارند مدیریت منابع انسانی را بر مبنای آسیب شناسی وضعیت
باید از مدل ،ابعاد و شاخصهای مندرج در نظامنامه مذکور موجود ،راهبردهای مورد نیاز را تدوین و به تصویب شورای
استفاده نمایند. مذکور میرسانند.
جمشید انصاری دستگاههای اجرایی میتوانند در صورت نیاز و ضرورت ،با
تصویب شورای راهبری توسعه مدیریت ،بر اساس شرایط و
دانلود پیوستهای بخشنامه:
الزامات قانونی یا فرایندی خود ،مدل تعالی مدیریت منابع
مدل تعالی مدیریت منابع انسانی دستگاههای اجرایی انسانی مقتضی را طراحی یا از سایر مدلهای تعالی مدیریت
منابع انسانی مناسب استفاده نمایند.
مدل ارزیابی تعالی مدیریت منابع انسانی دستگاههای
اجرایی به منظور حفظ یکپارچگی و اعتبار ارزیابی ،فرایند ارزیابی
تعالی دستگاههای اجرایی بر اساس "نظامنامه تعالی مدیریت
ماده -37دستگاههای اجرایی موظفند با هدف بهبود کیفیت و کمیت خدمات به مردم و با رعایت
دستورالعملهای ذیربط اقدامات زیر را بهترتیب انجام دهند:
-1اطالعرسانی الکترونیکی درخصوص شیوه ارائه خدمات همراه با زمانبندی انجام آن و مدارکی که متقاضی باید
ارائه نماید.
-2ارائه فرمهای موردنیاز جهت انجام خدمات از طریق ابزار و رسانهای الکترونیکی.
-3ارائه خدمات به شهروندان بهصورت الکترونیکی و حذف لزوم مراجعه حضوری مردم بهدستگاه اجرایی برای
دریافت خدمت.
تبصره -مدت زمان اجراء بندهای ( )1و ( )3این ماده از تاریخ تصویب این قانون به ترتیب یک ،دو و سه سال
تعیین میگردد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 175
-نیازمندیهای اطالعاتی و اسنادی خدمت از ذینفع (در -2-1سازمان :سازمان فناوری اطالعات ایران
قالب کاربرگهای الکترونیک)
| 176رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
الکترونیکی نشده ،دستگاه اجرایی باید زمانبندی مشخص -نیازمندیهای اطالعاتی خدمت نظیر مجوز ،استعالم و …
برای الکترونیکی شدن آن را در جایگاه اینترنتی خود اعالم از سایر دستگاهها
نماید. -نیازمندیهای احراز هویت حقیقی و حقوقی
تبصره :2در مورد خدماتی که بنا بر دالیلی امکان ارایه -مجوز و تعرفه اخذ هزینه و شماره حساب آن
الکترونیکی آن وجود ندارد ،دستگاه اجرایی باید عدم ارایه
-ذکر ضرورتهای مراجعه حضوری
الکترونیکی آن را به تایید معاونت برساند در غیر این صورت
ملزم به ارایه الکترونیکی آن است. -فرآیند یا فرایندهای عملیاتی و زمانی بررسی و ارائه
خدمت
تبصره :3مدت زمان الزم برای اجرای بند (الف) و (ب) تا
پایان سال 1393و بند (ج) تا پایان سال 1394میباشد. -فهرست واحدهای سازمانی درگیر در ارایه خدمت.
ماده -5در اجرای ماده 62قانون برنامه پنجم توسعه ماده -3دستگاههای اجرایی موظفند با هدف تسریع در
جمهوری اسالمی ایران ،معاونت موظف است از طریق انجام کار ،کاهش زمان و هزینه و تأمین رضایت و کرامت
کارگروه پیشبینی شده در این ماده ،به منظور تسهیل، مردم ،هر سال فرآیندها و روشهای انجام کار خود را با
تسریع و هماهنگی در صدور مجوزها ،مستندات مربوط به هدف ارایه در جایگاه اینترنتی دستگاه ،مورد بازبینی و
فرآیندکلیه مواردی که فعالیت اشخاص حقیقی و حقوقی را اصالح قرار دهند و مستندات آن را در قالب فایل الکترونیکی
منوط به اخذ مجوز اعم از گواهی ،پروانه ،جواز ،استعالم، به معاونت ارسال نمایند.
موافقت و موارد مشابه از دستگاههای اجرایی مینماید را از ماده -4دستگاههای اجرایی موظفند با هدف بهبود کیفیت
دستگاههای مذکور اخذ و نسبت به جایگزینی ،تجمیع و یا خدمات به مردم و با رعایت دستورالعملهای ذیربط
حذف اقدام نماید. اقدامات زیر را انجام دهند:
تبصره :معاونت ،بانک اطالعاتی صدور مجوزهای تمامی الف) اطالعرسانی الکترونیکی و برخط در خصوص شیوه
دستگاههای اجرایی کشور شامل :انواع مجوزها ،مرجع ،شیوه ارایه خدمات همراه با زمانبندی انجام آن و مدارکی که
صدور ،تمدید ،لغو و احیاء ،هزینه ،زمان و فرایند و مراحل متقاضی باید ارایه نماید.
انجام کار را با همکاری دستگاههای اجرایی تشکیل داده و
ب) ارایه فرمهای استاندارد موردنیاز جهت انجام خدمات از
به منظور اطالعرسانی و شفافسازی ،دسترسی برخط مردم
طریق ابزارها و رسانههای الکترونیکی.
به آن را فراهم میکند.
ج) ارایه کلیه خدمات ممکن به شهروندان به صورت
ماده -6در مورد خدماتی که ارایه آنها منوط به کسب
الکترونیکی و برخط ،از طریق درگاه دستگاه و درگاههای
استعالم یا اخذ مجوز از سایر دستگاههای اجرایی است،
ملی و محلی و سایر ابزارهای الکترونیکی به منظور حذف
دستگاه اجرایی اصلی موظف است استعالمها و مجوزهای
لزوم مراجعه حضوری مردم به دستگاههای اجرایی برای
الزم را به صورت الکترونیکی و در شبکه ملی اطالعات انجام
دریافت خدمت.
داده و کد پیگیری یکتا ،توسط دستگاه اصلی تولید و بین
دستگاهها مبادله گردد. تبصره :1دستگاههای اجرایی موظفند فهرست خدمات
الکترونیکی و الکترونیکی نشده خود را بصورت مجزا بر روی
جایگاه اینترنتی خود قرار دهند .در خصوص خدمات
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 177
و) امور قضایی و قوانین :دفاتر ثبت اسناد رسمی ،دفاتر تبصره :ارایه خدمات از طریق پورتال دستگاه اصلی ،باید به
ازدواج و طالق ،خدمات انتظامی ،دادگاهها ،شوراهای حل صورتی فراهم شود که امکان رویت تمامی مراحل انجام کار
اختالف ،پزشکی قانونی ،قوانین مرتبط با اتباع خارجی و و آخرین وضعیت آن در جایگاه اینترنتی دستگاه اصلی
غیره. توسط متقاضی خدمت ،میسر باشد.
ی) سایر خدمات. ماده -7استانداریهای سراسر کشور موظفند نسبت به
تبصره :فرمانداریهای کشور موظفند نسبت به توسعه توسعه پورتال استان به عنوان درگاه واحد استانی به نحوی
پورتال شهرستان به عنوان درگاه واحد شهرستان به نحوی اقدام کنند که حداقل اطالعات و خدمات ذیل به صورت
اقدام کنند که حداقل اطالعات و خدمات موضوع این ماده موضوعی و دستهبندی شده از طریق پورتال قابل دسترسی
در بعد شهرستانی به صورت موضوعی و دستهبندی شده از باشد:
طریق درگاه قابل دسترسی باشد. الف) اطالعات عمومی استان :شامل نقشه استان ،گزارش
ماده -8معاونت موظف است با توجه به ماده 4مصوبه برنامه و بودجه استان ،معرفی اجمالی تاریخ ،فرهنگ و
شماره .13/722ط مورخ 1381/4/22شورای عالی اداری و سنتهای استان ،اطالعات مربوط به حمل و نقل عمومی،
بخشنامهها و مصوبات بعدی در این خصوص ،به منظور معرفی شهرستانها ،شهرها ،بخشها ،روستاهای استان ،خرید
دسترسی سریع و آسان عموم مردم به اطالعات و خدمات بلیط اتوبوس ،قطار و هواپیما و غیره.
دستگاههای اجرایی ،نسبت به تکمیل و به روزآوری پنجره ب) تجارت و صنعت :شامل حداقل اطالعات مربوط به مراکز
واحد ارایه خدمات به مردم (به نام پورتال مردم یا تکریم صنعتی و صنایع ،مراکز تجاری و بازرگانی ،محصوالت
ایران) اقدام نماید. تولیدی و خدماتی ،بانکداری و بیمه ،معرفی فرصتهای
تبصره :به منظور عملیاتی نمودن پنجره واحد ارایه خدمات، سرمایهگذاری استان ،آگهیهای استخدام ،مناقصهها و
دستورالعمل اجرایی آن حداکثر سه ماه پس از ابالغ این مزایدهها ،تقویم وضعیت پروژهها و طرحهای در دست اجرا
مصوبه توسط معاونت و با همکاری سازمان تهیه و ابالغ و غیره.
خواهد شد. ج) آموزش ،فرهنگ و هنر :دانشگاهها و مراکز آموزش عالی،
حوزهها و مراکز علوم دینی ،مدارس ،مراکز آموزش فنی و
فراگیر شدن پرداخت الکترونیکی به حسابهای دولتی
حرفهای ،پارکهای فناوری ،آثار باستانی و تاریخی ،موزهها و
ماده -9وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی مراکز دیدنی ،مراکز ورزشی ،مراکز تفریحی و سرگرمی،
جمهوری اسالمی ایران موظفند با همکاری معاونت و کتابخانه الکترونیکی سمینارها و همایشها و غیره.
سازمان ترتیبی اتخاذ نمایند که انجام عملیات پرداخت
د) کشاورزی و محیط زیست :جغرافیای استان ،جاذبهها و
الکترونیکی به حسابهای دولتی بر اساس تعرفههای قانونی،
مکانهای طبیعی ،هواشناسی ،اطالعات کشاورزی و دامداری
به صورت کسر وجه از حساب بانکی درخواست کننده
و غیره.
خدمت و واریز به حساب درآمدی دستگاههای اجرایی از
کانالهای مختلف از جمله جایگاه اینترنتی دستگاه اجرایی، هـ) بهداشت و درمان :بیمارستانها و درمانگاهها ،داروخانهها،
شبکه شتاب و پایانههای فروش ،بصورت برخط و از طریق مطب پزشکان ،اورژانس ،آمبوالنس و غیره.
| 178رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره :3سازمان ثبت اسناد و امالک کشور موظف است سوییچ خزانه ،حداکثر تا پایان سال 1393برای کلیه
امکان احراز و تصدیق هویت برخط افراد حقوقی را در شبکه خدمات دولتی عملیاتی شود.
ملی اطالعات فراهم نماید. تبصره :1اسناد الکترونیکی باید به عنوان سند قابل قبول
ماده -12دستگاههای اجرایی موظفند متناسب با میزان مالی پذیرفته شود.
پیشرفت کار ،دستورالعمل منع درخواست تصویر شناسنامه، تبصره :2وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است
کارت ملی یا سایر مدارک قابل احصاء از طریق شبکه ملی تمهیدات فنی و حقوقی الزم برای پرداختهای بین حسابهای
اطالعات را جهت ابالغ به کمیسیون توسعه دولت دستگاههای مشمول ماده 5قانون مدیریت خدمات کشوری
الکترونیکی اعالم نمایند. را از طریق شبکه الکترونیکی بین دستگاهی فراهم نماید.
ماده -13شورای سیاستگذاری مرکز ریشه موظف است ساز و کار به اشتراکگذاری دادهها بین دستگاههای
زیرساخت کلید عمومی برای تعامالت دولت الکترونیک را اجرایی
در بازه زمانی مشخص عملیاتی کند .زمان الزم برای این
ماده -10دستورالعمل و ضوابط به اشتراکگذاری بانکهای
اقدام و وظایف هریک از دستگاههای مذکور ،توسط
کمیسیون توسعه دولت الکترونیکی ابالغ خواهد شد. اطالعاتی مطابق با آییننامه شماره /1046023ت48832ک
مورخ 1392/5/20موضوع بند (ب) ماده 46قانون برنامه
پیشخوان خدمات دولتی و بخش عمومی غیردولتی و
پنجم توسعه کشور میباشد.
دفاتر پستی
ماده -11دستگاههای اجرایی مکلفند به منظور ساماندهی،
ماده -14تمامی دستگاههای اجرایی مکلفند با توجه به هدایت و اتصال دادهها و اطالعات موجود در تمامی
ماده 38قانون مدیریت خدمات کشوری و بخش 2بند (ج) پایگاههای اطالعاتی مرتبط با مردم ،شماره ملی و کدپستی
ماده 46قانون برنامه پنجم توسعه ،در چارجوب افراد و همچنین شناسه ملی اشخاص حقوقی ،موضوع
تفاهمنامهای که با معاونت منعقد مینمایند ،آن دسته از تصویبنامه شماره /16169ت 39271هـ مورخ
خدماتی که قابل واگذاری به دفاتر پیشخوان خدمات دولتی 1388/1/29هیات وزیران را در تمام پایگاههای اطالعاتی
و بخش عمومی غیردولتی و دفاتر پستی میباشند را به این مرتبط درج نمایند.
دفاتر واگذار نمایند.
تبصره :1دستگاههای اجرایی مکلفند در صورتی که
تبصره :1دستگاههای اجرایی مکلفند لیست خدمات واگذار مستندات قانونی ،مدارک ،گواهینامهها و پروانههای صادره
شده به دفاتر پیشخوان و آدرس دفاتر ارایه دهنده خدمات قبلی ،فاقد شماره ملی و کد پستی باشند ،نسبت به درج
را در جایگاه اینترنتی دستگاه قرار دهند. شماره ملی و کدپستی در آنها اقدام و پایگاه اطالعاتی خود
تبصره :2استانداریها مکلفند لیست خدمات واگذار شده به را به روز نمایند.
دفاتر پیشخوان و آدرس دفاتر ارایهدهنده خدمات مرتبط با تبصره :2وزارت کشور (سازمان ثبت احوال کشور) با
استان یا شهرستان خود را و همچنین سایر دفاتر ارایه همکاری سازمان موظف است امکان احراز و تصدیق هویت
دهنده خدمات را در پورتال استانی درج کنند. برخط افراد حقیقی را در شبکه ملی اطالعات فراهم نماید.
تبصره :3کانون دفاتر پیشخوان مکلف است امکان نظارت
الکترونیکی دستگاههای اجرایی واگذار کننده خدمت ،بر
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 179
-مدیریت و راهبری کالن حوزه دولت الکترونیک در کشور فرآیند انجام کار در دفاتر را در بستر شبکهای مطمئن و با
-تشکیل خوشههای موضوعی برای انجام پروژههای ملی در تعریف سطوح دسترسی ،فراهم نماید.
زیرمجموعه کمیسیون تخصصی متناسب با نیاز و با حضور آموزش و فرهنگسازی
دستگاههای متولی (خوشه صنعت و تجارت ،رفاه و تامین
ماده -15دستگاههای اجرایی مکلفند بر اساس برنامهای
اجتماعی ،آموزش و …)
که معاونت در راستای آموزش کارکنان دولت در سه سطح
-تبیین نقش و هدایت دستگاهها در توسعه دولت مدیران ،کارشناسان فنی و کلیه کارمندان در حوزه فناوری
الکترونیک به منظور یکپارچهسازی برنامههای حوزه دولت اطالعات و دولت الکترونیک تدوین و حداکثر پس از 4ماه
الکترونیک از تاریخ تصویب این آییننامه ابالغ مینماید ،نسبت به
-نظارت و ارزیابی بر فعالیتها و برنامههای مربوط به حوزه برنامهریزی و شرکت نیروی انسانی خود در قالب نظام
دولت الکترونیک دستگاههای اجرایی کشور آموزش کارکنان دولت ،اقدام نمایند.
-بررسی و اعالم نظر درخصوص پیشنهادهای دستگاههای ماده -16به منظور فرهنگسازی در استفاده مردم از
اجرایی در حوزه دولت الکترونیک خدمات دولت الکترونیک و توسعه خدمات برخط توسط
دستگاههای اجرایی ،معاونت با همکاری سازمان موظف به
-هماهنگی میان کلیه مدیران عالی فناوری اطالعات
تهیه و نظارت بر اجرای برنامه عملیاتی فرهنگسازی و
-پیگیری ،تصویب و تخصیص اعتبارات حوزه دولت آموزش ،مشتمل بر اقدامات ذیل میباشد:
الکترونیک به دستگاههای اجرایی و نظارت بر تخصیص و
الف) برنامههای فرهنگسازی و آموزش در سطح ملی تهیه
هزینه کرد
و اشاعه آنها از طریق صدا و سیما ،مطبوعات و سایر
-تدوین اسناد راهبردی ملی و ارایه به مراجع قانونی رسانههای مجازی صورت پذیرد.
-پیشبینی راهکارهای بهرهبرداری از ظرفیتهای بالقوه و ب) راهبری و مدیریت کالن توسعه فرهنگی و آموزش به
بالفعل بخش خصوصی ،انجمنهای تخصصی و مراکز عهده معاونت و عملیات اجرایی توسط بخش خصوصی انجام
آموزشی ،علمی و دانشگاهی میگیرد.
-طراحی و تصویب ساز و کارهای توانمندسازی فعاالن حوزه تبصره :متناسب با فرهنگ و نیازمندیهای خاص هر استان،
دولت الکترونیک استانداریها مجاز به تهیه برنامههای بومی فرهنگسازی و
ارزیابی آموزش مردم در سطوح شهرها و روستاها به منظور پذیرش
شهروندان در استفاده از خدمات دولت الکترونیک میباشند.
ماده -18معاونت موظف است گزارش اقدامات انجام شده
دستگاههای اجرایی در راستای عملیاتی نمودن این آییننامه سازمان کار
را به هیات دولت ،شورای عالی اداری و مراجع ذی صالح ماده -17کمیسیون توسعه دولت الکترونیکی موضوع ماده
ارسال نموده ،در ارزیابی عملکرد ساالنه دستگاههای اجرایی، ( )3مصوبه فنی اجرایی توسعه دولت الکترونیکی شورای
مالک عمل قرار دهد. عالی فناوری اطالعات ،عالوه بر ماموریتهای محوله در
مصوبه مذکور ،وظایف ذیل را بر عهده خواهد داشت:
| 180رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
حوزه دولت الکترونیک را در جشنواره شهیدرجایی و یا سایر ماده -19معاونت موظف است هر ساله برترین پورتال در
جشنوارههای ملی مرتبط دیگر ،معرفی نماید. سطح وزارتخانه ،استان و شهرستان ،برترین دستگاه در حوزه
حسن روحانی -رییسجمهور و رییس شورای عالی اداری واگذاری خدمات به دفاتر پیشخوان و برترین دستگاه در
دستورالعمل استاندارد تارنما (وب سایت)های دستگاههای اجرایی و درگاه (پورتال)های استانی
(بخشنامه شماره 145100مورخ 1393/11/20سازمان مدیریت و برنامهریزی)
-بهبود کیفیت خدمات به مردم و کاهش مراجعه حضوری به تمامی دستگاههای اجرایی و استانداریها
به دستگاه اجرایی برای دریافت خدمت به منظور تحقق «بند 15سیاستهای کلی نظام اداری
افزایش دسترس پذیری و امکان ارایه اطالعات و خدمات به ابالغی مقام معظم رهبری» و در اجرای «ماده 37قانون
حداکثر جامعه (از جمله استفاده کنندگان دستگاههای قابل مدیریت خدمات کشوری» و «برنامه توسعه دولت
حمل نظیر تلفن همراه ،کم توانان و غیره) الکترونیک و هوشمندسازی اداری موضوع نقشه راه اصالح
نظام اداری مصوبه شورای عالی اداری ابالغی ریاست محترم
ب -برنامهریزی
جمهور به شماره 206/93/560مورخ ،»1393/1/20
ماده -2دفاتر فناوری اطالعات و ارتباطات دستگاهها یا کمیسیون توسعه دولت الکترونیک در هفتمین جلسه ،مورخ
عناوین مشابه مسئولیت تارنمای دستگاه را بر عهدهدارند و « ،1393/11/7دستورالعمل استاندارد تارنما (وب
هر واحد سازمانی مسئولیت بارگذاری و به روزآوری محتوای سایت)های دستگاههای اجرایی و درگاه (پورتال)های
مربوط به خود را دارد. استانی» را به شرح سند پیوست شامل 27ماده و 7پیوست
تبصره :کارگروه توسعه خدمات الکترونیکی دستگاه موظف ( 29صفحه) تصویب نمود .دستگاههای اجرایی مکلفند،
است هر ساله برترین واحد سازمانی دستگاه را با توه به نسبت به برنامهریزی و اجرای استاندارد مذکور مطابق مفاد
میزان فعالیت و اثرگذاری در محتوای تارنما ،معرفی و مورد این سند اقدام نمایند.
تشویق قرار دهد. از آنجایی که سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور ،ضمن
ماده -3دامنه تارنما باید بر اساس بخشنامه شماره نظارت بر اجرای دستورالعمل مذکور و اعمال نتایج پیشرفت
1903/152353مورخ 1381/8/20تعیین و یا اصلح شود. در نظام ارزیابی عملکرد هر یک از دستگاهها ،موظف است
در خصوص درگاههای استانی دامنه باید مطابق با بخشنامه گزارش عملکرد اجرای این دستورالعمل را هر ششماه یک
شماره 1903/26532مورخ 1384/2/21تعریف شود. بار به شورای عالی اداری ارائه نماید ،ضرورت دارد تمامی
دستگاهها گزارش نتایج اقدامات مربوطه را به این سازمان
ج -اطالعات و محتویات
ارسال کنند.
ماده -4دستگاههای اجرایی موظفند حداقل اطالعات زیر
الف -اهداف
را در تارنمای دستگاه ارائه کنند.
ماده -1اهداف
درباره ما
-افزایش رضایت شهروندان و جلب اعتماد آنها
-معرفی دستگاه
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 181
-پیوند به دستگاههای باالدستی در تارنمای دستگاه -بیانیه مأموریت دستگاه /اهداف دستگاه
-پیوند به صفحه شکایات ،انتقادات و پیشنهادات -معرفی رئیس دستگاه
-پیوند به صفحه آرشیو -تاریخچه
-پیوند به صفحه اعالم مزایدهها و مناقصات -برنامههای راهبردی
-تاریخ آخرین به روزرسانی -بخشها و واحدهای دستگاه
-قابلیت جستجو -نقشها ،وظایف و فعالیتهای موجود دستگاه
-نقشه تارنما -مدیران سازمان و وظایف ،مسئولیتها و رزومه آ«ها
-پرسشهای متداول -سازمانهای وابسته
-قابلیت شخصی سازی وب -ساختار سازمانی (تا سطح پست)
-تاالر بحث و گفتگو -متصدیان پستهای سازمانی به همراه شماره تماس و
-نظرسنجی پست الکترونیکی
-خبرخوانن برای تبادل اطالعات کوتاه مانند پیوندها و -روش تماس با دستگاه
عنوان اخبار و مقاالت -آدرس
خدمات -پست الکترونیکی دستگاه
-شاسنامه خدمات -پست الکترونیکی مدیر تارنما
-لیست خدمات الکترونیکی -شماره تلفن دستگاه
-لیست خدمات ارائه شده توسط دفاتر پیشخوان -نمابر
-پیگیری خدمات جهت مراجعین اطالعات و امکانات صفحه اصلی
الزامات قانونی -هدف تارنما
-امنیت اطالعات -پیوند به پایگاه مقام معظم رهبری
-بیانیه توافق سطح خدمت -پیوند به پایگاه اطالع رسانی ریاست جمهوری
-حفظ حریم شخصی (فرمت پیشنهادی در پیوست )1 -پیوند به پایگاه اطالع رسانی دولت
-بیانیه مربوط به مالکیت معنوی و حق انتشار -پیوند به سازمانهای زیرمجموعه در تارنمای دستگاه /و
پیونده به دستگاههای استانی در درگاه استانی
| 182رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -10زمان بارگذاری تمام صفحات تارنمای دستگاههای ماده -5استانداریها موظفند بجز موارد موضوع ماده 4
اجرایی با در نظر گرفته بدترین حالت (پایین ترین سرعت این مصوبه ،حداقل اطالعات ذیل را نیز بر اساس ماده 7
اینترنت) نباید بیش از 10ثانیه به طول انجامد. آییننامه توسعه خدمات الکترونیکی دستگاههای اجرایی،
شماره 206/93/7740مورخ 1393/6/10شورای عالی
ماده -11در طراحی و تعیین زیرساختهای فنی تارنماها
اداری در درگاههای استانی قرار دهند.
به گونهای عمل شود که تارنما با انواع دستگاههای قابل
حمل (موبایل ،تبلت و غیره) سازگاری داشته باشد. د -ظاهر تارنما
تبصره :مستند ضوابط و استانداردهای فنی توسعه و طراحی ماده -6به منظور سهولت در بهرهبرداری از تارنماهای
تارنما مبتنی بر دستگاههای قابل حمل با عنوان "راهنمای دستگاهها توسط شهروندان و مراجعین و همچنین به منظور
عمل برای طراحی تارنماها با درنظر گرفتن دستگاههای قابل داشتن یک قالب واحد که حتی در نگاه اول نشن دهنده
حمل" ،در تارنمای سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور دولتی بودن تارنما باشد ،تارنما باید به لحاظ چیدمان صفحه
برای بهرهبرداری در اختیار قرار میگیرد. اصلی مطابق با پیوست 2این دستورالعمل طراحی شوند .در
ماده -12به منظور وجود امکان کار افراد کم توان با این خصوص طراحی درگاههای استانی باید مطابق با پیوست
تارنماهای دستگاهها ،باید استاندارد 2.0WCAGکه توسط 3این دستورالعمل ،باشد.
کنسرسیوم جهانی وب ( world wide web تبصره :ساختار تارنمای دستگاهها ،حداکثر میتواند شامل 4
)Consortiumمنتشر شده است ،در طرحی تارنما رعایت سطح باشد ،به نحوی که کاربر با حداکثر 3کلیک به مطلب
شود (پیوست )4 مورد نظر دسترسی پیدا کند.
ماده -13تارنما باید به صفحهای با عنوان نقشه تارنما ماده -7دستگاههای اجرایی موظفند مخاطبان خود را
مجهز باشد .الزم است موارد زیر رعایت شود: شناسایی کره و با توجه به نیازمندیهای آنها گروههای
-نقشه تارنما باید در قالب متن و در یک فرمت دسترس مختلف مراجعین را تشخیص داده و طراحی تارنما را در
پذیر ارائه شود. "منوی خدمات" واقع در نوار پیمایشگر (از مؤلفههای ذکر
شده در پیوست )2بر اساس آن تعیین کنند.
-نقشه تارنما باید حداقل سه سطح از اطالعات را پوشش
دهد. و -دسترس پذیری
-نقشه تارنما باید بطور منطم بهروز شود. ماده -8تارنماهای دستگاههای اجرایی باید به گونهای
طراحی شوند که مرورگرهای شناخته شده و نسخههای
ماده -14تارنما باید به ابزار جستجو با حداقل قابلیت
متفاوت آنها ،پس از بارگذاری تارنما ،نتایج مشابهی را نشانن
جستجو بر اساس واژههای کلیدی مجهز باشد.
دهند.
ح -گرافیک تارنما
ماده -9حداقل صفحه اصلی تارنماهای دستگاههای
اجرایی باید به غیر از زبان فارسی ،به زبان انگلیسی هم در
دسترس باشد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 183
فناوری اطالعات عالوه بر مأوریتهای محوله در مصوبات ماده -15به منظور افزایش کارایی تارنما ،استفاده از
مذکور ،وظایف ذیل را بر عهدهدارند: امکانات گرافیکی در طراحی تارنما باید حداقل باشد.
-تدوین اهداف کلی تارنما (مراجعه به پیوست )5
-تعیین رویه نظارت بر عملکرد و به روزرسانی تارنما ماده -16در طراحی تارنماها باید از اسکرول عمومی تا حد
امکان کم استفاده شود (حداکثر 2اسکرول) و از اسکرول
-تدوین سیاستهای مربوط به آموزش مستمر کارشناسان
افقی نیز اجتناب شود.
مرتبط با تارنما
ط -تماس و پاسخگو بودن
-تعیین سیاستهای ارائه اطالعات و خدمات بر روی تارنما
ماده -17دستگاههای اجرایی موظفند امکان ثبت نام در
-تعیین سیاستهای امنیتی حاکم بر اطالعات و محتویات
تارنما را به منظور ارائه امکانات خاص (نشان دادن خدمات
تارنما
پرکاربرد ،خدمات منتخب ،سابقه فعالیت کاربر و غیره) به
-تدوین رویهای جهت ارزیابی دورهای تارنما به لحاظ ارتقای
کاربران فراهم آورند .در این خصوص رعایت نکات ذیل
رضایت شهروندان و مراجعین
الزامی است:
-تدوین رویهای جهت پاسخگویی به پیشنهادات و انتقادات
-روند ثبت نام باید ساده باشد و حداکثر به 5فیلد بسنده
مخاطبین
شود.
ق -توافق سطح خدمت تارنما -فیلدها با توجه به ساز و کار دستگاه تعیین میشود .به
ماده -19تارنمای دستگاههای اجرایی باید دارای عنوان مثال سازمان بیمه باید فیلد شماره بیمه را در
ویژگیهای ذیل باشد: فیلدهای ثبت نام قرار دهد.
الف -به میز خدمت مجهز باشد تا در مواقع عادی در ساعات -امکان ایجاد پروفایل شخصی وجود داشته باشد و همچنین
اداری پاسخگوی سؤاالت شهروندان باشد و در زمانها اوج تاریخچه مراجعه کاربر ،نگهداری و به وی نمایش داده شود.
کار به صورت 7*24پاسخگویی به مراجعین صورت پذیرد. -در صورت ورود کاربر به سیستم ،گزینه پروفایل شخصی
(پیوست )6 به نوار پیمایشگر اضافه شود.
ب -بیانیه توافق سطح خدمت تارنما که حاوی عناوین ذیل همچنین در خصوص خدماتی که بصورت الکترونیکی از
است در آن موجود باشد: طریق تارنمای دستگاه ارائه میشوند ارائه یک شماره
-زمانهای برنامهریزی شده برای به روزرسانی تارنما که پیگیری به شهروند به منظور امکان پیگیری وضعیت
امکان دسترسی کارران به تارنما وجود ندارد (برای به درخواست خدمت الزامی است.
روزرسانی تارنما باید از ساعات غیراداری استفاده شود). ی -ساختار اجرایی
-حوزه پاسخگویی میز خدمت ماده -18کارگروه توسعه خدمات الکترونیکی هر دستگاه/
-حداکثر زمان برای پاسخگویی به سؤاالت دریافت شده از کارگروه توسعه دولت الکترونیکی استان موضوع مصوبه
میز خدمت شماره 206/7740مورخ 1393/6/10شورای عالی اداری و
مصوبه شماره 200/145مورخ 1393/6/11شورای عالی
| 184رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-تعداد صفحات دیده شده -حداکثر زمان بازگشت به حالت عادی بعد از خرابی
-فایل هایی که بیشترین دانلود را داشته اند -درصد زمانهای امکان اتصال به تارنما
-فایل هایی که کمترین دانلود را داشته اند ل -قرارداد میزبانی
-گزارشات خطاهای سرور ماده -20دستگاههای اجرایی موظفند در انتخاب سرویس
-گزارش مربوط استفاده از پهنای باند میزبانی موارد ذیل را در نظر بگیرند:
-تناوب مراجعه کاربران -باید در مورد سطح اتصال (در دسترس بودن) و غرامت
رعایت نکردن آن ،با میزبان وب توافق صورت گیرد .سطح
-توزیع جغرافیایی بازدیدکنندگان
اتصال باید حداقل %99.99باشد.
-طول جلسه ()session
-در مورد امنیت تارنما باید با میزبان وب هماهنگی صورت
-درخواستهای موفق گیرد و نیازمندیهای امنیتی تعیین شده توسط دفتر
-درخواستهای ناموفق فناوری اطالعات دستگاه با تواناییهای میزبان وب مورد
ارزیابی قرار گیرد.
م -ارزیابی و توسعه
-میزبان وب باید بر اساس برنامه از پیش تعیین شده
ماده -21دستگاههای اجرایی موظفند فعالیتهای ذیل را
دستگاه ،فرایند تهیه فایل پشتیبان را انجام دهد .توالی تهیه
به انجام برسانند و نتایج آن را به سازمان مدیریت و
فایل پشتیبان باید در قرارداد مشخص باشد.
برنامهریزی کشور (امور سیستمها و دولت الکترونیک)
انعکاس دهند: -باید هنگام تنظیم قرارداد مشخص شود که میزبان وب
توانایی در اختیار قرار دادن اطالعات آماری مورد نیاز
-برگزاری نظرسجی مخاطبان از منظر رضایت کاربر و
دستگاه را دارد یا خیر.
کاربردپذیری تارنما
-وظیفه حصول اطمینان از داشتن پهنای باند مورد نیاز
-تهیه گزارش در خصوص مراجعین با استفاده از ابزارهای
تارنما بر عهده میزبان وب است.
پایشی و تحلیلی
-در تنظیم قرارداد چگونگی مدیریت مشکالت و رخدادها
ماده -22دستگاههای اجرایی موظفند در صورت اعمال
تعیین شود.
تغییرات اساسی در تارنما بصورت زیر عمل نمایند:
-باید میزبانی تارنماهای دولتی بر عهده خود دستگاه یا
-در مواردی که تغییرات دامنه نام اجتناب ناپذیر است ،در
شرکتهای داخل کشور باشد.
نشانی قبلی سایت و یا صفحات باید تغییرات اطالع داده
شده و بعد از چند ثانیه (حداکثر 10ثانیه) بازدیدکننده به میزبان تارنما باید توانایی در اختیار گذاشتن حداقل موارد
صورت خودکار به صفحه جدید منتقل شود. ذیل را داشته باشد:
-مدیر تارنما (موضوع ماده 3این مصوبه) هنگام ایجاد -تعداد مراجعه کنندگان به تارنما
تغییرات متناسب با حجم ،وسعت و اهمیت تغییرات ،قبل و -صفحاتی که کمترین مراجع را داشتهاند.
-صفحاتی که بیشترین مراجعه را داشته اند
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 185
ماده -24مسئولیت حسن اجرای این مصوبه برعهده بعد از اعمال تغییرات مهم نظیری موارد زیر از راههای
کارگروه توسعه خدمات الکترونیکی دستگاه اجرایی/ مختلف تغییرات را به اطالع بازدیدکنندگان برسانند:
کارگروه توسعه دولت الکترونیکی استان بوده و مدیر تارنما -تغییرات نام دامنه و تغییرات نشانی صفحات پرمخاطب
(موضوع ماده 2این مصوبه) پاسخگو میباشد. تارنما
ماده -25دفاتر فناوری اطالعات هر دستگاه یا عناوین -تغییرات اصلی در پیمایش یا ساختار تارنما
مشابه ،موظفند گزارشات عملکردی ششماهه (مطابق
-طراحی مجدد تارنما
پیوست ،)7گزارش مشکالت مهم و شکافهای موجود در
عملکرد تارنمای دستگاه خود را به سازمان مدیریت و -هر گونه اختالل در خدماترسانی تارنما به همراه توضیح
برنامهریزی کشور (امور سیستمها و دولت الکترونیک) ارسال آن
مایند. -اطالعات و خدمات جدید
ماده -26سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور موظف است ن -راهنمای مدیریتی و تکنیکی
تطابق تارنماهای دولتی را با این استاندارد از طریق دریافت
ماده -23دستگاههای اجرایی موظفند امنیت تارنماهای
گزارشات دورهای ،تحلیل نتایج بازرسی و ارزیابی آنها کنترل
خود را بر اساس ضوابطی که متعاقباً توسط شورای افتا
نماید.
(امنیت فضای تولید و تبادل اطالعات و ارتباطات) ابالغ
ماده -27سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور موظف خواهد شد ،تأمین نمایند .همچنین رعایت موارد ذکر شده
است این استاندارد را با توجه به تغییرات و پیشرفتهای در پیوست شماره ،5برای طراحی تارنما ضروری است.
فناوری در صورت لزوم مورد بازبینی قرار دهد.
س -اجرا و نظارت
محمود عسکری آزاد
ممنوعیت دریافت کپی مدارک هویتی از خدمت گیرندگان توسط دستگاههای اجرایی
(بخشنامه شماره 309628مورخ 1399/6/17سازمان اداری و استخدامی کشور)
شورای عالی اداری و ضوابط فنی و اجرایی توسعه دولت بخشنامه بهدستگاههای اجرایی موضوع ماده 5قانون
الکترونیکی به شماره 200/145مورخ 1393/6/11مصوب مدیریت خدمات کشوری
شورای اجرایی فناوری اطالعات و با رویکرد اصالح نظام پیرو بخشنامه شماره 1595344مورخ 1396/10/5این
اداری ،تحقق اهداف توسعه دولت الکترونیکی ،استنادپذیری سازمان (موضوع اجرای آزمایشی «پایلوت» ممنوعیت
الکترونیکی ،کمک به مقابله با سوءاستفاده و جعل اسناد دریافت مدارک هویتی در استانهای خوزستان ،قم و سمنان
هویتی ،افزایش سالمت اداری و تسهیل ارائه خدمات به توسط دستگاههای اجرایی) و آمادگی ایجاد شده در
مردم ،مقتضی است تمامی دستگاههای اجرایی برای "احراز دستگاههای اجرایی در این زمینه و همچنین در
اصالت هویت برخط" و حذف اخذ کپی مدارک هویتی اجرای آییننامه توسعه خدمات الکترونیکی دستگاههای
(کارت ملی و شناسنامه) اقدمات زیر را صورت دهند: اجرایی به شماره 206/93/7740مورخ 1393/6/10مصوب
| 186رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
زمینه اصالتسنجی کدهای رهگیری را برای پیگیریهای -1دستگاههای اجرایی موظفند نسبت به انعقاد تفاهمنامه
بعدی مهیا نماید. با سازمان ثبت احوال کشور جهت دریافت خدمت استعالم
-3این بخشنامه در اجرای ماده 118قانون مدیریت خدمات هویت (با شناسنامه خدمت )10031094100بصورت
کشوری برای تمامی دستگاههای اجرایی الزماالجراست و برخط ،برای استعالمهای الکترونیکی برخط و رفع موانع
حسن اجرای آن در ارزیابی ساالنه دستگاههای اجرایی ملی حقوقی و قانونی احتمالی برای اجرای این بخشنامه اقدام
و استانی لحاظ میگردد. نمایند ،به گونهای که حداکثر ظرف مدت یک ماه حذف
کامل دریافت کپی مدارک هویتی در فرایندهای ارائه
-4باالترین مقام دستگاه اجرایی ،مسئول اجرای این
خدمات به شهروندان محقق گردد.
بخشنامه بوده و مدیران و کارکنان دستگاههای اجرایی
مشمول در تمامی سطوح سازمانی موظفند؛ تمهیدات الزم -2در اجرای ماده 40قانون مدیریت خدمات
را به منظور اجرای مؤثر و دقیق آن فراهم سازند. کشوری سازمان ثبت احوال کشور موظف است نسبت به در
اختیار قرار دادن وبسرویسهای کد ملی ،شناسنامه و ارایه
جمشید انصاری
کد رهگیری پس از هر استعالم اقدام نموده و همچنین
تأکید بر ممنوعیت دریافت کپی مدارک هویتی در ازای دریافت خدمت و پورتال دستگاه
(بخشنامه شماره 12054مورخ 1401/02/25سازمان اداری و استخدامی کشور)
بازرسیهای موردی و اعمال نظارت دقیق ،گزارش اقدامات بخشنامه بهدستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )5قانون
انجام شده را حداکثر ظرف یک ماه به این معاونت ارسال مدیریت خدمات کشوری
نمایند. پیرو بخشنامه شماره 309628مورخ 1399/6/17در
-2بخشهایی از پورتال دستگاه که در آن دریافت خدمت، ارتباط با ممنوعیت دریافت کپی مدارک هویتی توسط
به ارائه کپی مدارک هویتی مشروط شده است ،بروزرسانی دستگاههای اجرایی از خدمتگیرندگان و با توجه به
شده و اخذ کپی مدارک هویتی از مراحل یا شروط دریافت گزارشهای دریافتی مبنی بر عدم اجرای مطلوب بخشنامه
خدمت حذف شود. مذکور از سوی دستگاههای اجرایی کشور که منجر به
-3سازمانهای مدیریت و برنامهریزی استانها ،واحدهای افزایش هزینه و نارضایتی مردم شده است ،ضروری است
استانی دستگاههای اجرایی را مورد پایش قرار داده و عناوین اقدامات ذیل به نحو احسن انجام گیرد:
واحدهایی را که همچنان اقدام به دریافت کپی مدارک -1واحدهای ارزیابی عملکرد ،بازرسی و پاسخگویی به
هویتی از خدمتگیرندگان مینمایند به این معاونت اعالم شکایات (یا عناوین مشابه) در دستگاههای اجرایی،
کنند تا ضمن لحاظ در ارزیابی عملکرد دستگاه (سطح ملی اطالعیهای مبنی بر ممنوعیت دریافت کپی مدارک هویتی
و استانی) ،مراتب به عنوان نقض مقررات ،در جریان از مراجعین را با درج شماره تلفن پیگیری در محل میز
تصمیمگیری مراجع ذیصالح قرار گیرد. خدمت حضوری و در معرض دید مراجعین نصب نموده و
عالءالدین رفیعزاده -معاون نوسازی اداری ضمن رسیدگی به شکایات واصله در این ارتباط و انجام
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 187
اینترنتی محل ارائه خدمت به طور کامل و دقیق ذکر شود. رخ دادن یک رویداد دیگر (مانند رویدادهای کاری یا حوادث
(لینک مستقیم به صفحه ارائه خدمت) طبیعی) و ....باشد .مدارک الزم برای انجام خدمت:مدارک
و مستندات الزم به طور کامل بیان گردد.
ذکر ضرورتهای مراجعه حضوری :در صورتی که خدمت
الکترونیکی شده است ولی همچنان نیاز به مراجعه حضوری قوانین و مقررات مربوط :قوانین و مقررات مرتبط با
مردم وجود دارد ،علل مراجعه حضوری را بیان کنید .این خدمت در صورت وجود ذکر گردد.
گزینه فقط در مورد خدمات نیمه الکترونیکی صدق میکند
آمار تعداد خدمت گیرندگان :آمار مراجعه افراد برای
و علل نیمه الکترونیکی بودن خدمت را روشن میسازد.
گرفتن خدمت برحسب روز یا ماه یا سال ذکر شود.
ارتباط خدمت با سایر سامانهها (بانکهای اطالعاتی)
مدت زمان ارائه خدمت :مدت زمان الزم برای ارائه کامل
در همان دستگاه :ارائه نهایی بسیاری از خدمات دستگاهها
خدمت درج گردد.
مستلزم دریافت اطالعات تکمیلی از سایر سامانههای همان
دستگاه میباشد که گاه این ارتباط به صورت الکترونیکی تواتر :تعداد دفعات ارائه خدمت به ذینفع در یک بازه
(آنالین یا آفالین) برقرار شده و گاه هنوز به صورت غیر مشخص (مانند ماه ،فصل یا سال) که یک شهروند مراجعه
الکترونیکی(مکاتبه یا مراجعه حضوری) است .در این گزینه میکند.
فیلد یا فیلدهای مورد درخواست از سامانه دیگر ذکر شود. تعداد بار مراجعه :تعداد بار مراجعه فرد برای گرفتن یک
ارتباط خدمت با سایر سامانهها (بانکهای اطالعاتی) خدمت (یا یک نفر برای گرفتن یک خدمت چند بار مراجعه
میکند)
در دستگاههای دیگر :ارائه نهایی بسیاری از خدمات
دستگاهها مستلزم دریافت اطالعات تکمیلی از سایر هزینه مستقیم ارائه خدمت :مقدار مبلغی که خدمت
دستگاههای اجرایی میباشد که گاه این ارتباط به صورت گیرنده بابت ارائه خدمت میپردازد.
الکترونیکی (آنالین یا آفالین) برقرار شده و گاه هنوز به
نحوه دسترسی فعلی شهروندان به خدمت :نحوه
صورت غیر الکترونیکی(مکاتبه یا مراجعه حضوری) است .در
دسترسی یا به صورت الکترونیکی یا غیرالکترونیکی است.
این گزینه فیلد یا فیلدهای مورد درخواست از دستگاه
در صورتی که خدمت به صورت الکترونیکی ارائه میشود
اجرایی دیگر ذکر شود.
یکی از کانالهای ذکر شده در جدول یا هر کانال ارتباطی
عناوین فرایندهای خدمت :هر خدمت مجموعهای از دیگری که وجود دارد ذکر شود.
فرایندها میباشد .فرایندهای اصلی و کالن خدمت با دید
آدرس دقیق و مستقیم خدمت در وب سایت :در
تحلیل ملی به طور کامل و به ترتیب بیان گردد .در واقع
صورتی که خدمت به صورت الکترونیکی ارائه میشود آدرس
نسبت خدمت با فرایندهای اصلی و زیر فرایندها بصورت
نمودار زیر خواهد بود.
در این نمودار هیچ نیازی به پرداختن به موجودیتهای نمودار ارتباطی فرایندهای خدمت :نموداری است که
کوچک و پایین رفتن تا سطح وظیفه نیست .همچنین مانند نمودار گردش کار اما در سطحی کالن تنها به نمایش
میبایست از ترسیم زیر فرایندها اجتناب کرد. ارتباط فرایندهای اصلی ذکر شده در مرحله پیش میپردازد.
-3ارائه دهنده
خدمت
نام دستگاه مادر :شرکت توانیر
مشترک میتواند برخی اطالعات خود را از طریق دفاتر و به شکل غیرحضوری اصالح کند .در حال حاضر ،امکان اصالح موارد زیر: شرح خدمت
کد ملی •
تلفن •
آدرس •
مشترک ،در صورتی که درخواست فاقد بار مالی و حقوقی باشد ،امکانپذیر است.
-4مشخصات خدمت
تمامی مشترکین ،متقاضیان و استفاده کنندگان در خدمت به شهروندان ()G2C نوع خدمت
نوع مخاطبین
صنعت برق کشور در هر دو دسته حقیقی و حقوقی خدمت به کسب و کار ()G2B
خدمت به دیگردستگاههای دولتی()G2G
تصدی گری حاکمیتی ماهیت خدمت
روستایی شهری استانی منطقه ای ملی سطح خدمت
ثبت مالکیت تامین اجتماعی کسب و کار مالیات سالمت آموزش تولد رویداد مرتبط با:
سایر وفات مدارک و گواهینامهها بازنشستگی ازدواج بیمه تاسیسات شهری
رخداد رویدادی مشخص فرارسیدن زمانی مشخص تقاضای گیرنده خدمت نحوه آغاز خدمت
سایر... : تشخیص دستگاه
| 190رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
آدرس •
برنامه پنجم ،برنامه ششم ،نقشه راه توسعه دولت الکترونیك و ... قوانین و مقررات باالدستی
سال خدمت گیرندگان در :ماه فصل حدود یک ملیون آمار تعداد خدمت گیرندگان
4روز متوسط مدت زمان ارایه خدمت:
سال . . .بار در :ماه فصل یکبار برای همیشه تواتر
-5جزییات خدمت
تعداد بار مراجعه حضوری
پرداخت بصورت الکترونیك شماره حساب (های) بانکی مبلغ(مبالغ) هزینه ارایه خدمت(ریال) به
مطابق قوانین و تعرفه های مصوب خدمت گیرندگان
صنعت برق
...
آدرس دقیق و مستقیم خدمت در وبگاه در صورت الکترونیکی بودن همه یا بخشی از آن
این خدمات در حال حاضر به صورت منطقه ای و شهری و شرکتی ارائه می گردد.
مطابق توضیحات فوق ،لیست کامل آن موجود است نام سامانه مربوط به خدمت در صورت الکترونیکی بودن همه یا بخشی از آن:
رسانه ارتباطی خدمت نوع ارائه مراحل خدمت
مراجعه حضوری
ذکر ضرورت
ملی جهت احراز اصالت مدرک
استانی نبود زیرساخت ارتباطی مناسب
شهرستانی سایر:
اینترنتی (مانند درگاه دستگاه) اینترانتی (مانند اینترانت داخلی دستگاه یا) ERP الکترونیکی
ارتباط با دیگر
دستگاهها )
مراجعه حضوری نیازی نیست. غیرالکترونیکی
ذکر ضرورت
حضوری
مراجعه
غیر
()Batch
online
دستهای
برخط
الکترونیکی
اطالعاتی) در دستگاه
ت
ی
ی
تبا
یر
ط
گا
خ
ار
-
با
م
د
د
د
ه
ه
ا
| 192رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
()Batch
online
است ،استعالم توسط: (درصورت موردتبادل دیگر
دستهای
برخط
پرداخت
هزینه)
دستگاه احراز هویت ثبت احوال
مراجعه کننده
احراز هویت ثبت شرکتها
اشخاص حقوقی
دستگاه احراز مالك / امالک و مستغالت
مراجعه کننده مصرف کننده
-1رجوع شود به مستند
فرایندهای خدمت
-2
-9عناوین
-3
....
را با همکاری دستگاهها ی اجرایی تشکیل داده و به منظور فرم استاندارد شناسنامه مجوزهای صادره
اطالعرسانی و شفافسازی ،دسترسی برخط مردم به آن را
(این فرم در مورد خدماتی که منجر به صدور مجوز میگردد
فراهم میکند .بدین منظور جدول اطالعات مجوزهای
تکمیل میشود).
حقیقی و حقوقی برای ایجاد بانک اطالعاتی مجوزها به شرح
زیر برای تکمیل و اجرای آییننامه مذکور ارسال میگردد. در راستای اجرای تبصره ماده 5آییننامه توسعه خدمات
الکترونیکی مصوبه شماره 206/93/7740مورخ 93/6/10
مجوز :کلیه مواردی که فعالیت اشخاص حقیقی و حقوقی
معاونت ،بانک اطالعاتی صدور مجوزهای تمامی دستگاه های
منوط به أخذ مجوز اعم از گواهی ،پروانه ،جواز ،استعالم یا اجرایی کشور شامل :انواع مجوزها ،مرجع ،شیوه صدور،
موافقت و موارد مشابه آن از دستگاههای اجرایی میباشد. تمدید ،لغو و احیاء ،هزینه ،زمان و فرایند و مراحل انجام کار
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 193
حذف کاغذ با هدف کاهش هزینهها ،کلیه دستگاههای بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده 5قانون
اجرایی موظفند با توجه به مفاد بندهای ذیل اقدامات الزم مدیریت خدمات کشوری
را انجام دهند: به منظور ارتقای سالمت و شفافیت اداری ،تسهیل ،تسریع،
-1تعاریف: یکپارچه سازی و استنادپذیری الکترونیکی مکاتبات،
رهگیری و پیگیری مکاتبات بین دستگاهی و همچنین
| 194رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -دستگاههای اجرایی موظف به دریافت امضای الف) سامانه رصد :سامانهای است که دستورات و
الکترونیکی معتبر از مراکز میانی مجاز صدور گواهی پینوشتهای رییسجمهور محترم و مقامات نهاد ریاست
الکترونیکی ،برای هر یک از اشخاص صاحب امضاء در جمهوری و گردش الکترونیکی برخط مکاتبات دستگاههای
مجموعه خود هستند. اجرایی را به صورت درخت واره مورد پایش قرار داده و
-5نهاد ریاست جمهوری مکلف است حداکثر تا دو ماه از متناسب با سطوح دسترسی گزارشهای مربوطه را ارائه
ابالغ این بخشنامه الگوی استاندارد شناسه ملی سند مینماید.
(شمس) را تدوین و به سازمان اداری و استخدامی کشور ب) شناسه ملی سند (شمس) :فرادادهای ملی است که
ارائه نمایند .دستگاههای اجرایی موظف هستند با استفاده از اجزای دادهای تشکیلدهندة آن یعنی چهار عنصر شناسة
الگوی استاندارد شناسه ملی سند (شمس) و بر اساس منشاء ،شناسة حوزة صدور (صادره /داخلی) ،شناسة تاریخ
دستورالعملی که توسط سازمان اداری و استخدامی کشور (سال) و شناسة ترتیب بصورت یکتا به هر نامه و سند اداری
ابالغ میشود نسبت به تخصیص شماره و تاریخ به نامهها، اختصاص مییابد.
اقدام نمایند. ج) سامانه اسناد دولت :سامانهای است که توسط نهاد
-6دستگاههای اجرایی موظفاند ارسال و دریافت مکاتبات ریاست جمهوری به منظور ذخیره سازی ،جستجوی سریع
مراجعین حقیقی و حقوقی را از طریق کلیه کانالهای ارائه و آسان در بازیابی اسناد و ضمائم ذخیره شده در مکاتبات
خدمت اعم از میز خدمت الکترونیکی ،پرتالهای دستگاهی، اداری همراه با کنترل دسترسی کاربران ،طراحی و اجرایی
میز خدمت غیر الکترونیکی ،دفاترپست و دفاتر پیشخوان شده است.
خدمات دولت و بخش عمومی غیر دولتی انجام دهند. -2به منظور فراگیر نمودن سامانه رصد ،نهاد ریاست
ضروری است گردش اداری کلیه مکاتبات به صورت جمهوری موظف است دسترسیهای الزم به سامانه مذکور
الکترونیکی بوده و با ارائه شناسه پیگیری ،قابل رهگیری را برای کلیه دستگاههای اجرایی فراهم نماید.
باشند.
-3به استناد مواد 41 ،38 ،37 ،35و تبصره ماده 41
-7نهاد ریاست جمهوری موظف است به منظور کاهش ضوابط فنی و اجرایی توسعه دولت الکترونیکی مصوب
ترافیک شبکه ،ساز و کاری ایجاد نماید که دستگاهها ضمایم شورای عالی فناوری اطالعات ابالغ شده به شماره
مکاتبات (مصوبات ،طرحها و اسناد پشتیبان) را در قالبهای 200/145مورخ ،1393/06/11دستگاههای اجرایی
4MPEG ،JPG ،PowerPoint ،PDF ،wordو ...در مکلفاند سامانه مکاتبات خود را به شبکه پیام دولت متصل
"سامانه اسناد دولت" به گونهای بارگذاری کنند که عالوه بر نموده و وبسرویس سامانه رصد را فعال نمایند.
عدم تغییر فرایند کنونی در تولید نامه ،تنها نشانی فایل
تبصره -مکاتبات اداری بین دستگاههای اجرایی صرفا از
همراه با نامه برای دستگاه مقصد به عنوان پیوست نامه
طریق سامانه پیام دولت انجام میپذیرد.
ارسال گردد.
-4با توجه به قانون تجارت الکترونیک مصوب
جمشید انصاری
1382/10/17مجلس شورای اسالمی با هدف احراز اصالت
و صحت مکاتبات دولتی ،الزم است کلیه اسناد و مکاتبات
الکترونیکی منضم به امضای الکترونیکی معتبر باشند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 195
دستورالعمل درج شناسه ملی سند (شمس) در کلیه مکاتبات دستگاههای اجرایی
(بخشنامه شماره 385022مورخ 1399/10/22سازمان اداری و استخدامی کشور)
دستورالعمل در دستگاههای اجرایی را در بازههای زمانی 6 -3دبیرخانه مرکزی نهاد ریاست جمهوری ،مسئولیت
ماهه به دبیرخانه شورای عالی اداری ارائه نماید. راهبری دستگاههای اجرایی در تجهیز سامانههای مکاتبات
اداری به شمس و موارد مندرج در بخشنامه 1739836
ماده -4این بخشنامه برای تمامی دستگاههای اجرایی
مورخ 1396/12/15را بر عهده داشته و مکلف است
الزماالجراست و حسن اجرای آن در ارزیابی ساالنه
تمهیدات الزم جهت ایجاد هماهنگی و یکپارچگی در
دستگاههای اجرایی لحاظ میگردد.
شرکتهای دارنده سامانههای مکاتبات اداری جهت درج
ماده -5باالترین مقام دستگاه اجرایی ،مسئول اجرای این شمس در کلیه مکاتبات و اسناد دستگاههای اجرایی را
بخشنامه بوده و واحدهای فناوری اطالعات و مسئوالن فراهم سازد.
سامانههای موردنظر دستگاههای اجرایی موظفند تمهیدات
تبصره -1دستگاههای اجرایی مکلفند پس از درج 6قلم
الزم بهمنظور اجرای مؤثر و دقیق آن را طبق زمانبندی
اطالعاتی اول در بارکد دوبعدی شمس (موضوع بند اول ماده
اعالمشده فراهم سازند.
3این بخشنامه) ،نتیجه را جهت بررسی و دریافت تاییدیه،
جمشید انصاری به دبیرخانه مرکزی نهاد ریاست جمهوری اعالم نمایند.
تبصره -2دبیرخانه مرکزی نهاد ریاست جمهوری موظف
است گزارشهای دورهای مبنی بر اجرای مفاد این
جایزه دولت الکترونیکی جمهوری اسالمی ایران" که در بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
جلسه سیزدهم کمیسیون توسعه دولت الکترونیکی مورخ خدمات کشوری
1394/11/27به تصویب رسیده است ،به پیوست جهت اجرا به منظور اجرای فصل دوم برنامه جامع اصالح نظام اداری
ابالغ میگردد. موضوع مصوبه شماره /127675ت50642هـ مورخ
محمدباقر نوبخت 1393/10/28هیأت محترم وزیران و ارزیابی میزان توسعه
دولت الکترونیک در دستگاههای اجرایی" ،دستورالعمل
ماده -38بهمنظور تسریع و سهولت در ارائه خدمات به مردم ،واحدهای خدماترسانی الکترونیکی از طریق بخش
دولتی و غیر دولتی در مراکز شهرستانها ایجاد میگردد .کلیه دستگاههای اجرایی موظفند حداکثرتا پایان سال
1387انجام آن دسته از خدماتی که از این طریق قابل ارائه میباشد را توسط این مراکز ارائه نمایند .دستورالعمل
اجرایی این ماده بهتصویب شورای عالی اداری میرسد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 197
سوابق قبلی:
لغو توسط بند 7تصویبنامه شماره آییننامه ایجاد و بهرهبرداری از دفاتر پیشخوان خدمات
/6611ت55229هـ مورخ 1397/1/28هیئت دولت و بخش عمومی غیردولتی (تصمیمنامه شماره 1
وزیران 42401/61116مورخ 1389/3/18هیئت وزیران)
تکلیف دستگاههای اجرایی نسبت به برونسپاری برخی از خدمات به دفاتر پیشخوان دولت
(تصویبنامه شماره /6611ت55229هـ مورخ 1397/1/28هیئت وزیران)
طریق دفاتر پیشخوان دولت و بخش عمومی غیردولتی ارایه هیئت وزیران در جلسه 1397/1/22به پیشنهاد مشترک
نمایند. سازمان های اداری و استخدامی کشور و برنامه و بودجه
-3سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی موظف است کشور و وزارت ارتباطات و فنآوری اطالعات و به استناد اصل
نسبت به صدور مجوز راهاندازی ،تأسیس ،نظارت بر دفاتر یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران
پیشخوان دولت و بخش عمومی غیردولتی و برونسپاری تصویب کرد:
خدمات ابالغی از سازمان اداری و استخدامی کشور با رعایت -1سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است با توجه
قانون اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم ()44 به قوانین و مقررات مربوط در دورههای زمانی ششماهه،
قانون اساسی -مصوب -1387اقدام نماید. فهرست ،شرایط و برنامه زمانبندی خدمات قابل
تبصره -1دریافت ،بررسی و تأیید تقاضا در استانها در برونسپاری به دفاتر پیشخوان دولت و بخش عمومی
کارگروهی متشکل از نمایندگان سازمان اداری و استخدامی غیردولتی را با همکاری دستگاههای اجرایی خدماتدهنده،
کشور ،وزارت ارتباطات و فنآوری اطالعات و استانداری و احصا و به دستگاههای اجرایی ذیربط و سازمان تنظیم
صدور مجوز نهایی با سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات مقررات و ارتباطات رادیویی ابالغ نماید .این برونسپاری
رادیویی است. نباید مانع ارایه خدمت دستگاهها از طریق سایر کانالهای
دسترسی الکترونیکی گردد.
تبصره -2کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
موظف است مطابق بند (پ) ماده ( )67قانون برنامه پنجساله -2به منظور کاهش تصدیهای دولت ،سهولت دسترسی و
ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری ارتقای سطح کیفیت خدمات به شهروندان و کاهش
اسالمی ایران ،نسبت به تصویب تعرفه ارایه خدمات دولت مراجعات مردم به دستگاههای اجرایی از طریق تجمیع
الکترونیک به دفاتر پیشخوان دولت و بخش عمومی خدمات قابل واگذاری در دفاتر پیشخوان دولت و بخش
غیردولتی اقدام نماید. عمومی غیردولتی با هدف کاهش هزینه تمامشده خدمات و
جلوگیری از ترددهای غیرضرور در سطح شهرها و روستاها،
-4سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی موظف است
کلیه دستگاههای اجرایی خدماتدهنده باید ظرف ( )2سال
ظرف ( )5ماه از تاریخ ابالغ این تصویبنامه نسبت به تکمیل
از تاریخ ابالغ این تصویبنامه تمامی خدمات قابل واگذاری
و فراگیر نمودن سامانه مدیریت درخواست ،تمدید و لغو
تعیین شده از سوی سازمان اداری و استخدامی کشور را از
پروانه ،ثبت و بهروزرسانی اطالعات دارندگان پروانه و دفاتر
| 198رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -در صورت آمادگی مرکز ملی تبادل اطالعات، پیشخوان دولت و بخش عمومی غیردولتی ،مدیریت تعرفه
امکانات ضروری برای دسترسی دفاتر پیشخوان دولت و ارایه خدمات ،مدیریت و نظارت بر عملکرد دفاتر ،مدیریت
بخش عمومی غیردولتی به اطالعات مشتریان ،صرف ًا از واگذاری خدمات به دفاتر و همچنین رسیدگی به شکایات و
طریق این مرکز صورت میپذیرد. انتقادات و پیشنهادات ،اقدام نماید.
-6دستگاههای اجرایی خدماتدهنده موظفند فرآیند تبصره -سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی موظف
ال
دریافت وجوه خود را به گونهای اصالح کنند که کام ً است امکان دسترسی به گزارشها و اطالعات مورد نیاز
الکترونیکی و از طریق درگاههای پرداخت نصبشده در دفاتر سازمان اداری و استخدامی کشور و دستگاههای
مذکور انجام شود. خدماتدهنده را در سامانه مذکور فراهم کند.
-7در اجرای تبصره ( )2ماده ( )26قانون اساسنامه شرکت -5دستگاههای اجرایی خدماتدهنده موظفند امکانات
ملی پست جمهوری اسالمی ایران -مصوب ،-1395 ضروری برای دسترسی دفاتر پیشخوان دولت و بخش
آییننامه ایجاد و بهرهبرداری از دفاتر پیشخوان خدمات عمومی غیردولتی به اطالعات مشتریان را در مواردی که
دولت و بخش عمومی غیردولتی موضوع تصمیمنامه شماره عرضه خدمات توسط دفاتر مذکور مستلزم داشتن اطالعات
42401/61116مورخ 1389/3/18لغو میشود. یاد شده است ،در اختیار آنها قرار دهند .چگونگی دسترسی
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور و سطح آن بر اساس دستورالعملهایی است که دستگاههای
اجرایی خدماتدهنده تهیه و به منظور اجرا به سازمان
تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ابالغ میکنند.
تعیین ترکیب اعضا و نحوه انجام فعالیت کارگروه استانی دفاتر پیشخوان خدمات دولت و بخش
عمومی غیردولتی
(بخشنامه شماره 122105مورخ 1397/3/13سازمان اداری و استخدامی کشور)
-2رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی استان بخشنامه به دستگاههای اجرایی کشور
-3مدیر فنآوری اطالعات و شبکه دولت استانداری در اجرای تبصره ( )1ماده ) (3تصویبنامه شماره
تبصره -دبیرخانه کارگروه در اداره کل ارتباطات و فنآوری /6611ت55229هـ مورخ 1397/1/28هیئت وزیران،
اطالعات استان و بدون ایجاد هر گونه واحد تشکیالتی جدید موضوع کارگروههای استانی دریافت ،بررسی و تأیید
و یا افزایش نیروی انسانی مستقر خواهد شد. درخواست متقاضیان صدور مجوز دفاتر پیشخوان خدمات
دولت و بخش عمومی غیردولتی ،ترکیب اعضا و نحوه انجام
ب :وظایف کارگروه استانیک
فعالیت "کارگروه استانی دفاتر پیشخوان خدمات دولت و
-1انجام آمایش استانی در چارچوب نیازمندیهای استان بخش عمومی غیردولتی" با مسئولیت اداره کل ارتباطات و
و پیشنهاد توسعه دفاتر به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات فنآوری اطالعات استان به شرح زیر تعیین میگردد:
رادیویی
الف :اعضای کارگروه استانی:
-1مدیر کل ارتباطات و فنآوری اطالعات استان
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 199
جهت صدور مجوز نهایی توسط سازمان تنظیم مقررات و -2دریافت درخواستهای متقاضیان دفاتر پیشخوان از
ارتباطات رادیویی طریق دبیرخانه
تبصره -سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی موظف -3بررسی شرایط متقاضیان راه اندازی دفاتر پیشخوان
است دسترسیهای الزم را برای کارگروه استانی جهت درج خدمات دولت و بخش عمومی غیردولتی بر اساس ضوابط
اطالعات متقاضیان صدور مجوز دفاتر پیشخوان در سامانه مندرج در مصوبه شماره ( )3مورخ 1396/5/15کمیسیون
مذکور فراهم نماید. تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی( اصول حاکم بر دفاتر
-5ارائه گزارشهای دورهای از فعالیتهای حاصله به پیشخوان دولت و بخش عمومی غیردولتی )و تأیید یا عدم
سازمان اداری و استخدامی کشور ،وزارت کشور و سازمان تأیید صدور مجوز برای متقاضی
تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی -4ورود اطالعات مربوط به متقاضیان تأیید شده توسط
جمشید انصاری کارگروه در سامانه مدیریت موضوع ماده ( )4مصوبه هیئت
وزیران به شماره /6611ت55229هـ مورخ 1397/1/28
ماده -39دستگاههای اجرایی موظفند بهمنظور صرفهجویی و بهرهبرداری مناسب از ساختمانها و فضاهای اداری
و جلوگیری از تشریفات زائد و هزینههای غیرضرور و فراهم آوردن موجبات ایمنی و سالمت شغلی کارمندان
براساس ضوابط و استانداردهای بهکارگیری فضاها ،تجهیزات و ملزومات اداری که توسط سازمان تهیه و ابالغ
میگردد ،اقدام نمایند.
تبصره -کلیه دستگاههای اجرایی موظفند حداکثر ظرف مدت یکسال ساختمانهای مورد استفاده خود را با
استانداردهای یاد شده تطبیق داده و فضاهای مازاد را حسب مورد در استانها به ادارات کل اقتصادی و دارایی
استان و در مرکز به وزارت امور اقتصادی و دارایی اعالم نمایندتا از طریق این وزارتخانه حسب مورد با تصویب
هیأت وزیران و یا شورای برنامهریزی وتوسعه استان دستگاههای بهرهبردار آن تعیین گردد.
در صورتیکه در مهلت تعیین شده دستگاههای اجرایی اقدام نکنند ذیحسابان موظفند فضاهای مازاد را به وزارت
یا اداره کل متبوع جهت اقدام به ترتیب فوق اعالم نمایند.
| 200رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تحقیقات صنعتی ،خزانه در بانکها ،موزههای سازمان میراث در اجرای ماده ( )39قانون مدیریت خدمات کشوری ،ضوابط
فرهنگی. و استاندارد بکارگیری فضاها ،تجهیزات و ملزومات اداری به
-1-7زیربنای خالص :عبارتست از مجموع فضاهای اصلی شرح ذیل برای اجرا ابالغ میگردد:
اداری ،وابسته ،رفاهی و پشتیبانی و ارباب رجوع. -1مفاهیم و تعاریف:
-1-8تجهیزات اداری :مجموعه وسایل و ملزوماتی است که -1-1فضاهای اصلی اداری :منظور فضاهایی هستند که کار
کارکنان دستگاههای اجرایی متناسب با پست سازمانی، اصلی اداری مستقیماً در آنها انجام میشود .از قبیل اتاقهای
نیازهای شغلی و فضای اداری موجود ،برای انجام وظایف و مدیریت ،کارشناسی (یک یا چندنفره) ،فضای انجام امور
مأموریتهایشان در راستای تحقق اهداف سازمانی نیاز دفتری ،بایگانیهای جاری (در ارتباط مستقیم با کار اداری)،
دارند. و...
-2نسبت قابل قبول سطح زیربنای هر یک از فضاهای اصلی -1-2فضاهای وابسته :منظور فضاهایی هستند که برای
اداری ،وابسته ،پشتیبانی و ارباب رجوع به مجموع آنها تسهیل و خدماترسانی انجام کار پیشبینیشده و در کنار
(زیربنای خالص) این استاندارد به شرح ذیل میباشد: فضاهای اصلی شکل میگیرند .از قبیل سالن اجتماعات،
-2-1رعایت نسبتهای فوق در بهرهبرداری ،خرید و اجاره کتابخانه ،کالسهای آموزشی ،اتاق جلسات.
ساختمانهای دولتی الزامی است. -1-3فضاهای پشتیبانی :منظور فضاهایی هستند که برای
-2فضای اصلی اداری موردنیاز مدیران سیاسی و مشاغل تأمین رفاه کارکنان و برای پشتیبانی فعالیتها و خدمات
همتراز (وزراء معاونین وزراء استانداران و مشاغل همتراز) اداری در ساخ-تمان پیشبینی شده است .از قبیل اتاق
براساس جدول شماره ( ،)1فضای اصلی اداری موردنیاز سرور ،نمازخانه ،چاپ و تکثیر ،آبدارخانه ،تأسیسات و انبار
مدیران حرفهای ،کارشناسان و کارمندان در سطح ستادی و ملزومات ،سرویسهای بهداشتی.
استانی براساس جدول شماره ( )2و فضای اصلی موردنیاز -1-4فضای موردنیاز برای ارباب رجوع :منظور فضاهایی
مدیران حرفهای ،کارشناسان و کارمندان در سطح شهرستان هستند که برای تکریم ارباب رجوع جهت دریافت خدمات
براساس جدول شماره ( )3تعیین میشود. موردنظر مشخص میگردد.
جدول شماره ( :)1فضای اصلی اداری مورد نیاز -1-5فضاهای گردش :منظور فضاهایی هستند که برای
مدیران سیاسی و مشاغل همتراز ارتباط دادن بین فضاهای اصلی ،وابسته و پشتیبانی
پیشبینی میشوند .از قبیل راهروها ،راهپلهها.
80 فضای اصلی اداری مورد نیاز وزیر (شامل
مترمربع اتاق کار و فضای جلسات اختصاصی) -1-6فضاهای اختصاصی :منظور فضاهایی هستند که بر
فضای اصلی اداری مورد نیاز استاندار حسب وظایف و مأموریتهای دستگاه اجرایی ،اختصاص ًا
70متر
(شامل اتاق کار و فضای جلسات ایجاد میگردد .از قبیل آزمایشگاه در سازمان استاندارد و
مربع
اختصاصی)
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 201
15مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز مشاوران وزرا 40متر فضای اصلی اداری مورد نیاز معاون وزیر،
مربع معاون استاندار و مشاغل همتراز
جدول شماره ( :)2فضای اصلی اداری مورد نیاز
جدول شماره ( :)2فضای اداری مورد نیاز مدیران
مدیران حرفهای ،کارشناسان و کارمندان در سطح
حرفهای ،کارشناسان و کارمندان در سطح ستادی و
ستادی و استانی
استانی
26مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز مشاوران وزرا
80 فضای اصلی اداری مورد نیاز وزیر (شامل
36مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز مدیران کل و
مترمربع اتاق کار و فضای جلسات اختصاصی)
مشاغل همتراز
فضای اصلی اداری مورد نیاز استاندار
70متر
26مترمربع (شامل اتاق کار و فضای جلسات
مربع
فضای اصلی اداری مورد نیاز مشاوران معاونین وزرا و اختصاصی)
استانداران 40متر فضای اصلی اداری مورد نیاز معاون وزیر،
مربع معاون استاندار و مشاغل همتراز
26مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز معاونین مدیرکل
جدول شماره ( :)3فضای اصلی اداری مورد نیاز
و مشاغل همتراز
مدیران حرفهای ،کارشناسان و کارمندان در سطح
21مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز رییس گروه
شهرستان
مشاغل همتراز
80 فضای اصلی اداری مورد نیاز وزیر (شامل
7مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز کارمندان (شاغلین
مترمربع اتاق کار و فضای جلسات اختصاصی)
پستهای کارشناسی و سایر پستهای سازمانی)
فضای اصلی اداری مورد نیاز استاندار
70متر
26مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز رییس دفتر و (شامل اتاق کار و فضای جلسات
مربع
فضای ارباب رجوع اختصاصی)
23مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز مسئول دفتر و 40متر فضای اصلی اداری مورد نیاز معاون وزیر،
فضای ارباب رجوع مربع معاون استاندار و مشاغل همتراز
80مترمربع
21مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز متصدی امور
دفتری و فضای ارباب رجوع فضای اصلی اداری مورد نیاز وزیر (شامل اتاق کار و فضای
جلسات اختصاصی)
7مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز ماشین نویس
70مترمربع
جدول شماره ( :)3فضای اصلی اداری مورد نیاز
مدیران حرفهای ،کارشناسان و کارمندان در سطح فضای اصلی اداری مورد نیاز استاندار (شامل اتاق کار و
فضای جلسات اختصاصی)
شهرستان
40مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز معاون وزیر و
71مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز فرمانداران (شامل
مشاغل همتراز
اتاق کار و فضای جلسات)
| 202رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
23مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز مسئول دفتر و 51مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز بخشدار (شامل
فضای ارباب رجوع اتاق کار و فضای جلسات)
9مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز متصدی امور 41مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز مدیران و رؤسای
دفتری و فضای ارباب رجوع ادارات (شامل اتاق کار و فضای جلسات)
7مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز ماشین نویس 7مترمربع فضای اصلی اداری مورد نیاز کارمندان (شاغلین
پستهای کارشناسی و سایر پستهای سازمانی)
متخذه ،مدنظر قرار دهند و نظر سازمان را همراه با مدارک تمامی دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )5قانون مدیریت
مربوط به مرجع تصویبکننده ارایه نماید. خدمات کشوری
تبصره -1در خصوص ساختمانها ،تأسیسات و اراضی دارای شورای عالی اداری در یکصد و هشتاد و یکمین جلسه مورخ
ساختمان اداری واقع در استانها ،سازمان اداری و 1397/2/15بنا به پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی
استخدامی کشور پس از دریافت نظر سازمان مدیریت و کشور ،در اجرای ماده ( )39و بند ( )14ماده ( )115قانون
برنامهریزی استان ذیربط ،نسبت به اعالم نظر نهایی به مدیریت خدمات کشوری ،به منظور بهرهبرداری مطلوب از
کمیسیون مستندسازی اموال غیرمنقول اقدام مینماید. ساختمانها و اراضی در اختیار دستگاههای اجرایی،
تبصره -2در اجرای ماده ( )89قانون تنظیم بخشی از تخصیص مناسب فضای اداری و کاهش هزینههای ناشی از
مقررات مالی دولت ،واگذاری و استفاده از ساختمانهای تأمین ،بهرهبرداری و نگهداری ساختمانهای دولتی تصویب
مازاد بر نیاز وزارتخانهها و مؤسسات دولتی در مرکز ،با تأیید نمود:
سازمان اداری و استخدامی کشور و تصویب هیأت وزیران و ماده -1وزارتخانهها و مؤسسات دولتی در سطح ملی و
در استانها ،با تأیید سازمان مدیریت و برنامهریزی استان و استانی موظفند در صورت نیاز به تغییر بهرهبردار
تصویب شورای برنامهریزی و توسعه استان صورت میپذیرد. ساختمانها و اراضی دارای ساختمان اداری ،تقاضای تغییر
تبصره -3تعیین استانداردهای ساختمانهای دارای کاربری بهرهبردار را با رعایت ماده ( )69قانون تنظیم بخشی از
آموزشی و درمانی ،با وزارتخانهها و مؤسسات دولتی مربوط مقررات مالی دولت و آییننامه اجرایی و شیوهنامه مربوطه،
میباشد. به کمیسیون مستندسازی اموال غیرمنقول ،مستقر در
معاونت حقوقی رییسجمهور ارایه نمایند .این کمیسیون
ماده -2به منظور ایجاد داشبورد مدیریتی و فراهم کردن
مکلف است نظر کارشناسی سازمان اداری و استخدامی
دسترسی به اطالعات مورد نیاز سازمان اداری و استخدامی
کشور ،از جهت انطباق فضاهای در اختیار دستگاه متقاضی
کشور ،وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است اصالحات
با ضوابط و استانداردهای الزم (موضوع ماده 39قانون
الزم را در سامانه "جامع اطالعات اموال غیرمنقول
مدیریت خدمات کشوری) را اخذ نموده ،در تصمیمات
دستگاههای اجرایی" (سادا) ،به عمل آورد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 203
تجهیزات و ملزومات اداری توسط سازمان اداری و ماده -3کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )5قانون
استخدامی کشور تهیه و ابالغ خواهد شد .تا ابالغ ضوابط مدیریت خدمات کشوری ،در صورت نیاز به احداث ،خرید و
جدید" ،استاندارد تأمین و بهکارگیری ساختمانهای اجاره ساختمانهای اداری ،قبل از اتخاذ تصمیم در مرجع
دولتی" ،موضوع پیوست مصوبه شماره 206/7539مورخ ذیصالح مکلفند نظر کارشناسی سازمان اداری و استخدامی
1390/4/1شورای عالی اداری ،مالک عمل میباشد. کشور را از جهت انطباق فضاهای در اختیار با استانداردهای
ماده -5این مصوبه با رعایت مفاد ماده ( ،)4جایگزین موضوع ماده ( )39قانون مدیریت خدمات کشوری ،اخذ
تصویبنامههای شماره 206/7539مورخ 1390/4/1و نموده و همراه با سایر مدارک الزم ،به مرجع تصویبکننده
شماره 206/91/1880مورخ 1391/1/28و شماره 27679 ارائه نمایند.
مورخ 1395/1/30شورای عالی اداری میشود. ماده -4در اجرای ماده ( )39قانون مدیریت خدمات
حسن روحانی -رییسجمهور کشوری ،ضوابط و استانداردهای بهکارگیری فضاها،
تفویض اختیار بررسی درخواست دستگاههای اجرایی استانی در خصوص احداث ،خرید و یا اجاره
ساختمان اداری به سازمانهای مدیریت و برنامهریزی استانها
(بخشنامه شماره 247918مورخ 1397/5/18سازمان اداری و استخدامی کشور)
ملی مدیریت ساختار دستگاههای اجرایی موضوع بخشنامه بخشنامه بهدستگاههای اجرایی کشور
شماره 833233مورخ 1395/8/17این سازمان) و ضوابط با توجه به مفاد ماده ( )3تصویبنامه شماره 102353مورخ
"استاندارد تأمین و به کارگیری ساختمانهای دولتی"، 1397/3/5شورای عالی اداری ،موضوع تعیین تکلیف
موضوع پیوست تصویبنامه شماره 206/7539مورخ احداث ،خرید و یا اجاره ساختمان اداری ،اختیار بررسی
1390/4/1شورای عالی اداری و سایر ضوابط قانونی ،نسبت درخواست دستگاههای اجرایی استانی و انطباق فضاهای در
به تعیین و اعالم فضای مورد نیاز بهدستگاههای اجرایی اختیار آنها با استانداردهای موضوع ماده ( )39قانون مدیریت
متقاضی و سازمان اداری و استخدامی کشور ،اظهارنظر خدمات کشوری ،به سازمانهای مدیریت و برنامهریزی
کارشناسی نمایند. استانها تفویض میشود تا بر اساس ساختار و پستهای
جمشید انصاری مصوب دستگاههای اجرایی استانی (ثبت شده در سامانه
شورای عالی اداری در یکصد و چهل و نهمین جلسه مورخ کلیه دســتگاههای اجرایی موضــوع ماده ( )5قانون مدیریت
1390/2/5بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه خدمات کشوری
انسانی رییسجمهور ،در اجرای بند ( )14ماده ( )115قانون
مدیریت خدمات کشوری و به منظور بهرهبرداری مطلوب از
| 204رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-2تأیید ساختمانها و فضاهای اداری مازاد و کمبود ساختمانهای اداری ،تخصیص مناسب فضای اداری و
دستگاههای اجرایی کاهش هزینههای ناشی از تأمین ،بهرهبرداری و نگهداری
-3تأیید دستگاه بهرهبردار از ساختمانها و فضاهای اداری ساختمانهای دولتی تصویب نمود:
مازاد دستگاههای اجرایی ماده -1از تاریخ ابالغ این مصوبه ،فضاهای اداری و رفاهی
-4جمعآوری اطالعات و تهیه گزارشهای تحلیلی و موردنیاز دستگاههای اجرایی بر اساس ضوابط و
مدیریتی برای ارائه به مراجع ذیربط استانداردهای بکارگیری فضاها ،تجهیزات و ملزومات اداری،
موضوع ماده ( )39قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین
-5تشکیل گروههای کارشناسی برای انجام بازدیدهای
میشود.
میدانی و تهیه گزارشهای الزم از وضعیت فضاهای اداری
دستگاههای اجرایی تبصره -ساختمانهایی که دارای کاربری آموزشی و درمانی
میباشند و در حال حاضر به همین منظور مورد بهرهبرداری
تبصره -1دبیرخانه کارگروه مذکور در معاونت توسعه
قرار دارند ،فضای اداری محسوب نشده و مشمول این مصوبه
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور مستقر میباشد.
نمیباشند.
تبصره -2بررسی و اتخاذ تصمیم در خصوص ساختمانها و
ماده -2به منظور تسریع در تصمیمگیری و اجرای این
فضاهای اداری مستقر در استان تهران ،در سطح ستاد و
مصوبه ،کارگروه ساماندهی فضاها و ساختمانهای اداری با
ادارات کل استان بر عهده کارگروه مذکور میباشد .دبیرخانه
ترکیب اعضا و وظایف و اختیارات زیر تشکیل میشود:
کارگروه مذکور در سازمان مدیریت و برنامهریزی استان
مستقر میباشد. الف) ترکیب اعضاء:
تبصره -3کارگروه ساماندهی فضاها و ساختمانهای اداری -رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور؛ رییس
در هر استان بامسئولیت استاندار و عضویت دستگاههای کارگروه
ذیربط با شرح وظایف فوق تشکیل میگردد. -معاون اجرایی رییسجمهور
ماده -3 -وزیر امور اقتصادی و دارایی
الف) وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است طی مدت 6 -وزیر راه و شهرسازی
ماه از تاریخ ابالغ این مصوبه نسبت به ورود و تکمیل
-وزیر کشور
اطالعات سامانه «امالک دستگاههای اجرایی» (مصوب
هفتمین جلسه کمیسیون توسعه دولت الکترونیک) ،به -معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی سازمان مدیریت
منظور ثبت اراضی ،امالک ،ساختمانها ،زمین و فضاهای و برنامهریزی کشور :دبیر کارگروه
اداری در اختیار یا در تصرف دستگاههای اجرایی ،با امکان -باالترین مقام اجرایی دستگاه ذیربط
دسترسی بر خط برای اخذ گزارشهای الزم توسط سازمان ب) وظایف و اختیارات:
مدیریت و برنامهریزی کشور ،اقدام نماید.
-1بررسی و تأیید پیشنهاد دستگاههای اجرایی در خصوص
ب) کلیه دستگاههای اجرایی مشمول ماده 5قانون مدیریت نیاز به فضاهای اختصاصی و فضاهای با کاربری خاص
خدمات کشوری مکلفند طی مدت 6ماه از تاریخ ابالغ این
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 205
ماده -7دستگاههای اجرایی در سطح ملی و استانداران در مصوبه اطالعات مربوط به کلیه امالک؛ اعم از دارای سند یا
سطح استان مکلفند ضمن رعایت قوانین و مقررات مربوطه، فاقد سند مالکیت،اجاری ،وقفی ،ملکی و ...را در سامانه
ساختمانها و امکاناتی که در تطبیق با مفاد این مصوبه مذکور ثبت نمایند.
موردنیاز نمیباشد را به فروش رسانده ،از محل درآمد آن ج) ذیحسابان و مدیران امور مالی دستگاهها موظفند پس
نسبت به اتمام طرحهای نیمهتمام و اجرای طرحهای تحول از گذشت 6ماه از تاریخ ابالغ این مصوبه ،پرداخت هر گونه
اداری اقدام نمایند .معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی هزینههای ذیربط نظیر :آب ،برق ،گاز ،تلفن و تعمیران جاری
رییسجمهور موظف است تسهیالت قانونی الزم را برای و تجهیز آنها برای امالک و فضاهای در اختیار دستگاهها را
اجرای این بند فراهم نماید. منوط به اخذ کد رهگیری از سامانه مذکور نمایند.
ماده -8به منظور ایجاد وحدت رویه و یکپارچهسازی در ماده -4دستگاههای اجرایی در صورت نیاز به احداث،
احداث ساختمانهای دولتی ،کلیه فعالیتهای مربوطه نظیر خرید یا اجاره ساختمان ،الزم است گزارش آن را به همراه
امور برنامهریزی ،مطالعاتی ،اجرایی و ...در وزارت مسکن و دالیل توجیهی به کارگروه ساماندهی فضاها و ساختمانهای
شهرسازی متمرکز میگردد. اداری ارائه نموده و مجوز الزم را اخذ نمایند.
تبصره -دستگاههای مشمول ماده ( )56قانون برنامه پنجم تبصره -سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور و استانداریها
توسعه از مفاد این بند مستثنی میباشند. موظفند در تدوین و تخصیص بودجه برای احداث ،خرید یا
ماده -9وزراء ،رؤسای سازمانهای مستقل و استانداران اجاره ساختمان توسط دستگاههای اجرایی ،مجوز کارگروه
مسئول حسن اجرای این مصوبه بوده و دبیرخانه شورای ساماندهی فضاها و ساختمانهای اداری را از دستگاه اجرایی
عالی اداری گزارش مستمر نحوه اجرای آن را به شورا ارایه مطالبه نمایند.
مینماید. ماده -5حذف شد.
تبصره -برای استاندارانی که در انجام این ضوابط اقدام مؤثر ماده -6سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور موظف است
نمایند ،از محل 5%موضوع ماده ( )38قانون بودجه سال با هماهنگی وزارت راه وشهرسازی ،ظرف مدت ( )6ماه
1390پاداش عملکرد داده خواهد شد تا صرف رفاهیأت نسبت به بازنگری مفاد نشریه فنی ( 178ضوابط طراحی
کارکنان استان و دستگاه واگذارنده نمایند. ساختمانهای اداری) و تطبیق آن با مفاد این مصوبه اقدام
رییسجمهور -محمود احمدینژاد نماید.
ماده -40به منظور ایجاد زیر ساخت اطالعاتی و تمرکز امور مربوط به استفاده از فناوری اطالعات در خدمات
اداری ،دولت موظف است از طریق سازمان ثبت احوال و شرکت پست جمهوری اسالمی ایران و مشارکت کلیه
دستگاههای اجرایی پایگاه اطالعات ایرانیان را طراحی ،ساماندهی و اجراء نماید.
تبصره -1این پایگاه با استفاده از شماره ملی و کد پستی از طریق ساماندهی ،هدایت و اتصال دادهها و اطالعات
موجود دستگاهها تشکیل میگردد.
| 206رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -2کلیه دستگاههای اجرایی موظفند تا پایان سال 1386پایگاههای اطالعات دادههای مربوط به خود را با
استفاده از شماره ملی و کد پستی آماده نمایند.
تبصره -3آییننامه این ماده توسط سازمان تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
تبصره -4سازمان مسؤول پیگیری و نظارت بر حسن انجام تکالیف مصرح در این ماده میباشد .هرگونه ارائه
خدمات و برقراری ارتباط با مراجعانی که نیاز به شناسایی افراد و آدرس محل استقرار آنها میباشد از سال 1388
بدون استفاده از شماره ملی و کدپستی توسط دستگاههای اجرایی ممنوع میباشد.
و پایگاههای داده از طریق تطبیقدهندههای مناسب وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در
(آداپتور) صورت میپذیرد. جلسه مورخ 1388/10/13بنا به پیشنهاد معاونت توسعه
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد تبصره
ماده -2محل استقرار گذرگاه خدمات الکترونیک دولت در
( )3ماده ( )40قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب
مرکز داده مرکز فنآوری اطالعات و ارتباطات نهاد ریاست
-1386و با رعایت جزء (ط) بند ( )1تصویبنامه شماره
جمهوری و بستر ارتباطی مورد استفاده ،شبکه دولت خواهد
/158795ت38856ه مورخ 1386/10/1آییننامه اجرایی
بود.
ماده ( )40قانون مدیریت خدمات کشوری را موافقت
ماده -3تامین تجهیزات ،نرمافزارها ،امنیت و فناوریهای نمودند:
مورد نیاز و تقویت بستر ارتباطی برای راهاندازی گذرگاه
ماده -1در این آییننامه اصطالحات زیر در معانی مشروح
خدمات الکترونیک دولت و پشتیبانی فنی و امنیتی و
مربوط به کار میروند.
نگهداری آن و همچنین برقراری ارتباط بین بانکهای
اطالعاتی و نرمافزارهای دستگاههای دولتی با سامانه یاد الف -دستگاههای اجرایی :دستگاههای موضوع ماده ()5
شده با هماهنگی هیئت موضوع ماده ( )5این آییننامه قانون مدیریت خدمات کشوری
توسط مرکز فناوری اطالعات و ارتباطات نهاد ریاست ب -معاونت :معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
جمهوری انجام میشود. رییسجمهور
ماده -4نیروی انسانی مورد نیاز برای راهاندازی و پشتیبانی ج -گذرگاه خدمات الکترونیک دولت ( =GSB
سامانه یاد شده توسط معاونت در قالب ساختار تشکیالتی :)Government Service Busسامانه نرمافزاری که به
مرکز فنآوری اطالعات و ارتباطات نهاد ریاست جمهوری عنوان زیرساخت امن و مرکزی برای یکپارچهسازی
تأمین خواهد شد. سامانههای نرمافزاری و پایگاههای داده دستگاههای اجرایی
ماده -5بهمنظور تعیین اقالم اطالعاتی الزم جهت از طریق مبادله و پردازش پیامهای الکترونیکی مربوط به
اشتراکگذاری ،کدگذاری و سیاستهای امنیتی ناظر به استعالمات و تبادالت اطالعاتی ،در چارچوب استانداردها و
دسترسی آنها توسط سایر دستگاهها و هماهنگی در ایجاد، سیاستهای امنیتی مشخص عمل مینماید .اتصال سامانه
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 207
اختیار آنها قرار دهند .مالکیت و مدیریت داخلی دادهها ،عدم نگهداری و سرویس دهی گذرگاه خدمات الکترونیک دولت،
وابستگی به بانکهای دیگر در انجام امور داخلی ،کنترل تدوین و ابالغ دستوالعملهای الزم و پیگیری آنها هیئتی
داخلی عملیات و آزادی در اعمال روشهای امنیتی و مانند مرکب از اعضای زیر تشکیل میگردد:
آن توسط خود دستگاه انجام میشود. الف -معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
ماده -8هئیت موضوع ماده ( )5این آییننامه در چارچوب (رییس).
قوانین و مقررات و دستورالعملهای اجرایی با اولویت ارتباط ب -معاون نوسازی و تحول اداری معاونت.
و تعامل بین بانکهای اطالعاتی زیر و پس از دو سال از
ج -رییس مرکز آمار ایران.
ابالغ این آییننامه و با تعیین برنامه زمانبندی ،ارتباط با
سایر بانکهای اطالعاتی دستگاههای اجرایی مربوط در ارایه د -رییس سازمان ثبت اسناد و امالک کشور.
خدمات اداری و الکترونیکی به مردم را عملیاتی مینماید: هـ -رییس سازمان ثبت احوال کشور.
الف -پایگاه اطالعات جمعیتی کشور (سازمان ثبت احوال) و -معاون ذیربط وزارت اطالعات.
ب -پایگاه اطالعات شناسه ملی (سازمان ثبت اسناد و ز -رییس مرکز فنآوری اطالعات و ارتباطات نهاد ریاست
امالک) جمهوری.
ج -پایگاه اطالعات امالک (سازمان ثبت اسناد و امالک) ح -معاون ذیربط معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی
د -پایگاه اطالعات کدپستی (شرکت پست) رییسجمهور.
هـ -پایگاه اطالعات نظام جامع مالیاتی کشور (وزارت امور ط -معاون ذیربط بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران.
اقتصادی و دارایی) ی -معاون ذیربط وزارت ارتباطات و فنآوری اطالعات.
و -پایگاه اطالعات پرونده سالمت ایرانیان (وزارت بهداشت) ک -دو نفر صاحب نظر در حوزه فنآوری اطالعات و ارتباطات
ز -پایگاه ملی اطالعرسانی مناقصات کشور (معاونت به پیشنهاد دبیر هیئت و تأیید رییس هیئت.
برنامهریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری) ل -رییس امور توسعه دولت الکترونیک معاونت (دبیر).
ح -پایگاه اطالعات بیمهشدگان (وزارت رفاه و تامین تبصره -دبیرخانه هیئت در معاونت مستقر میشود.
اجتماعی)
ماده -6دستگاههای اجرایی مکلفند ظرف ده روز پس از
ط -پایگاه اطالعات خرید و فروش امالک (وزارت بازرگانی) ابالغ این آییننامه نماینده تاماالختیار و صاحبنظر خود را
ی -پایگاههای اطالعات بانکی کشور(بانک مرکزی) با امضای باالترین مقام دستگاه به عنوان مسئول هماهنگی
ک -پایگاههای اطالعات آماری کشور (مرکز آمار ایران) به دبیرخانه هیئت معرفی کنند.
ل -پایگاههای اطالعات امور گذرنامه ،نظام وظیفه و ماده -7دستگاههای اجرایی موظفند دادههای بانکهای
گواهینامه رانندگی (وزارت کشور ،نیروی انتظامی) اطالعاتی خود را از طریق گذرگاه خدمات الکترونیک دولت
طبق دستورالعملی که توسط هیئت یاد شده ابالغ خواهد
م -پایگاههای اطالعات مربوط به امور تحصیلی (وزارت
شد ،با سایر دستگاههای اجرایی به اشتراک گذاشته و یا در
آموزش و پرورش و وزارت علوم)
| 208رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
کدپستی ارائه شده از سوی آنان جهت ارائه خدمت به مردم ن -پایگاههای اطالعات سوابق جزایی افراد (وزارت کشور،
استفاده کنند. نیروی انتظامی ،قوه قضائیه)
تبصره -سازمان ثبت احوال کشور ظرف یک ماه پس از ابالغ ماده -9وزارت ارتباطات و فناوری اطالعات مکلف است
این آییننامه امکان تغییر کد پستی افراد در کارت ملی را زیرساختهای ارتباطی و مخابراتی مورد نیاز را فراهم نماید.
در حداقل زمان ممکن و از جمله از طریق پایگاه اینترنتی
ماده -10مرکز آمار ایران موظف است با هماهنگی هیئت
فراهم نماید.
موضوع ماده ( )5این آییننامه ضمن اتصال به گذرگاه
ماده -13هیئت موضوع ماده ( )5این آییننامه موظف است خدمات الکترونیک دولت به نحوی برنامهریزی نماید که
متناسب با میزان پیشرفت کار ،دستورالعمل منع درخواست امکان تولید گزارشهای آماری مورد نیاز با استفاده از
تصویر شناسنامه یا تصویر کارت ملی یا سایر مدارک قابل بانکهای اطالعاتی مندرج در ماده ( )8و سایر بانکهای
احصاء از طریق گذرگاه خدمات الکترونیک دولت توسط اطالعاتی مورد نیاز که توسط دستگاههای اجرایی از طریق
دستگاههای اجرایی از مردم را تهیه و ابالغ نماید. این سامانه به اشتراک گذاشته میشوند ،فراهم شود.
ماده -14دستگاههای اجرایی موظفند فهرست بانکهای ماده -11دستگاههای اجرایی مکلفند به منظور ایجاد بستر
اطالعاتی تخصصی فعال و یا مورد نیاز مرتبط با وظایف خود الزم در تمامی پایگاههای اطالعاتی مرتبط با مردم ،شماره
را ظرف دو ماه پس از ابالغ این آییننامه به دبیرخانه هیئت ملی و کدپستی افراد را درج نمایند .همچنین شناسه ملی
ارسال نمایند. موضوع تصویبنامه شماره /16169ت39271هـ مورخ
ماده -15دستگاههای اجرایی موظفند در صورت نیاز به ،1388/1/29باید در تمام پایگاههای اطالعاتی اشخاص
اعتبارات خاص برای اجرایی نمودن این آییننامه و ایجاد حقوقی لحاظ شود .استفاده از سایر مشخصات ،به غیر از
بانکهای اطالعاتی تخصصی ،اعتبارات مورد نیاز را در شماره ملی و کدپستی برای شناسایی افراد و مکان آنان در
بودجه سنواتی خود پیشبینی نموده و معاونت برنامهریزی مورد فعالیتهایی نظیر امور پرسنلی ،مالیاتی ،معامالتی و
و نظارت راهبردی رییسجمهور در بودجه ساالنه دستگاهها صدور گواهینامهها ،مدارک و اسناد عمومی مجاز نمیباشد.
منظور نماید. تبصره -دستگاههای اجرایی مکلفند در صورتی که مستندات
قانونی ،مدارک ،گواهینامهها و پروانههای صادره قبلی فاقد
ماده -16معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی
شماره ملی و کدپستی میباشند ،نسبت به درج شماره ملی
رییسجمهور موظف است اعتبار الزم برای ایجاد تامین
و کدپستی در آنها اقدام و پایگاه اطالعاتی خود را ویرایش
امنیت ،نگهداری و توسعه پایگاه اطالعات ایرانیان را به عنوان
و به روز نمایند.
یک پروژه ملی در قالب بسته سیاسی مربوط به توسعه
فناوری اطالعات و دولت الکترونیک در بودجههای سنواتی ماده -12دستگاههای اجرایی موظفند ظرف ششماه پس
پیشبینی نماید. از ابالغ این آییننامه از بانک اطالعات جمعیتی سازمان ثبت
این تصویبنامه در تاریخ 1390/4/18به تأیید مقام محترم احوال کشور برای تایید اطالعات سجلی و کدپستی
ریاست جمهوری رسیده است. شهروندان و از شناسه ملی ثبت شده در بانک اطالعاتی
سازمان یاد شده در بانک اطالعاتی سازمان ثبت اسناد و
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور
امالک کشور برای تایید هویت اشخاص حقوقی و صحت
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 209
ماده -9به منظور برنامهریزی ،تنظیم و ابالغ تجاری با سایر اشخاص حقوقی نسبت به درج شناسه ملی و
دستورالعملهای اجرایی و نظارت بر اجرای این آییننامه، کدپستی دفتر مرکزی طرف مقابل اقدام کنند.
هیئتی مرکب از نمایندگان تاماالختیار سازمان ،سازمان تبصره – ارایه هرگونه مجوز ،تسهیالت ،امکانات ،عقد قرارداد
مدیریت و برنامهریزی کشور و وزارتخانههای امور اقتصادی و قبول شرکت در مناقصه و مزایده برای اشخاص حقوقی
و دارایی ،دادگستری و کشور به مسؤولیت سازمان تشکیل فاقد شناسه ملی ،ممنوع است.
میشود.
ماده -7در صورت ارایه اطالعات ناقص ،تکراری ،متناقض
تبصره -1دبیرخانه هیئت در سازمان مستقر خواهد بود. یا خالف واقع از سوی اشخاص حقوقی یا عدم ارائه اسناد و
تبصره -2هیئت حسب مورد از نمایندگان تاماالختیار سایر مدارک مثبته ،هیئت موظف است به شخص حقوقی اطالع
دستگاههای ذیربط با حق رأی دعوت میکند. دهد تا در مهلتی که برای این منظور تعیین میشود نسبت
به اصالح و تکمیل اطالعات خود اقدام کند .در صورت
ماده -10مسئول صحت اطالعات وارد شده به سامانه،
خودداری ،هیئت میتواند نسبت به تعلیق اعتبار شناسه ملی
اشخاص حقوقی ارایه دهنده اطالعات بوده و مسئولیت
شخص حقوقی تا اصالح و تکمیل اطالعات مزبور مبادرت
راستی آزمایی و تأیید آنها بر عهده سازمان ثبت کننده
نماید.
میباشد.
ماده -8هر شخص حقوقی تنها دارای یک شناسه ملی
ماده -11مسئول حفظ امنیت و تمامیت اطالعات سامانه با
میباشد و اختصاص بیش از یک شناسه ملی به یک شخص
رعایت مالحظات موضوع ماده ( )231قانون برنامه پنجم
حقوقی مجاز نیست.
توسعه ،سازمان خواهد بود.
تبصره -اشخاص حقوقی که به هر شکل و عنوان دارای بیش
ماده -12آییننامه اختصاص شناسه ملی به کلیه اشخاص
از یک شناسه ملی میباشند ،موظفند ظرف سه ماه از تاریخ
حقوقی ایرانی ،موضوع تصویب نامه شماره
ابالغ این آییننامه با ابالغ هیئت نسبت به انطباق وضعیت
/16169ت39271هـ مورخ 1388 /1 /29لغو میشود.
خود اقدام کنند ،در غیر این صورت ،هیئت نسبت به تعلیق
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور اعتبار شناسههای ملی مذکور اقدام مینماید.
لزوم تکمیل و بهروزرسانی اطالعات شناسه ملی اشخاص حقوقی در سامانه ملی مدیریت ساختار
(بخشنامه شماره 59674مورخ 1400/10/27سازمان اداری و استخدامی و سازمان ثبت اسناد و امالک)
کلیه وزارتخانهها و مؤسسات دولتی (اعم از واحدهای بخشنامه به کلیه وزارتخانهها و مؤسسات دولتی
ستادی ،استانی و شهرستانی) ،مکلف هستند ظرف مدت دو در اجرای تکالیف آییننامه پایگاه اطالعات اشخاص حقوقی،
ماه از تاریخ ابالغ این بخشنامه اطالعات شناسه ملی خود را موضوع مصوبه 131646مورخ 1393/11/5هیئت محترم
ثبت و بهروزآوری نمایند .مسئولیت صحت اطالعات وارد وزیران و با عنایت به اینکه سازوکار الزم جهت تخصیص و
شده بر عهده باالترین مقام شخصیت حقوقی است. بازبینی شناسه ملی اشخاص حقوقی دستگاههای اجرایی از
بدیهی است کلیه شناسههای ملی بازبینی نشده و دارای طریق سامانه ملی مدیریت ساختار دستگاههای اجرایی
اطالعات ناقص بعد از مهلت مقرر در این بخشنامه ،مستند کشور در سازمان اداری و استخدامی کشور فراهم شده است،
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 211
همچنین رابط دستگاه اجرایی (و سایر کاربران) سامانه ملی به ماده 7آییننامه مذکور و ماده 14دستورالعمل تشکیل
مدیریت ساختار دستگاههای اجرایی کشور پس از ورود به جلسات هیأت ماده ،9تعلیق خواهد شد و مسئولیت آن بر
سامانه ،به فیلمهای آموزشی مربوطه در بخش راهنمای عهده دستگاه اجرایی متولی است.
سامانه به آدرس زیر دسترسی خواهند داشت. الزم به ذکر است به منظور تسریع و تسهیل در اقدام ،امکان
https://sakhtar.karmandiran.ir برگزاری کارگاههای آموزشی به صورت حضوری و
علیرضا شاهپری -رییس امور ساختارهای سازمانی غیرحضوری فراهم بوده و متقاضیان میتوانند با درخواست
از اداره کل پایگاه اطالعات اشخاص حقوقی سازمان ثبت
مرتضی ادب -مدیر کل پایگاه اطالعات اشخاص حقوقی
اسناد و امالک کشور ،از امکان مذکور بهرهمند شوند.
سازمان ثبت اسناد و امالک کشور و دبیر هیئت ماده نه
ماده -41ورود به خدمت و تعیین صالحیت استخدامی افرادی که داوطلب استخدام در دستگاههای اجرایی
میباشند براساس مجوزهای صادره ،تشکیالت مصوب و رعایت مراتب شایستگی و برابری فرصتها انجام میشود.
الف) چارچوب سند برنامه نیروی انسانی: -ظرفیتسازی نیروی انسانی :به مجموعهای از اقدامات
سند برنامه نیروی انسانی دستگاههای اجرایی شامل اجزای نظاممند اطالق میشود که با هدف ایجاد توسعه توانمندیها
زیر است: و مهارتهای تخصصی و فنی کارمندان دستگاه برای
پذیرش نقشهای جدید در دستگاه متبوع ،سایر
-1اهداف ،برنامهها و تکالیف قانونی دستگاه اجرایی و
دستگاههای اجرایی و یا بخش غیردولتی صورت میپذیرد.
راهبردها و سیاستهای انجام فعالیتها
-دستگاه اجرایی :دستگاههای اجرایی مشمول ماده 5
-2تحلیل وضعیت موجود نیروی انسانی دستگاه اجرایی
قانون مدیریت خدمات کشوری
-3برآورد نیاز و تقاضای (کمی و کیفی) دستگاه به نیروی
-سازمان :سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور
انسانی با رعایت راهبردهای فصل دوم قانون مدیریت
-قانون مدیریت :قانون مدیریت خدمات کشوری
-4مقایسه وضعیت موجود نیروی انسانی با نیاز واقعی
دستگاه اجرایی (وضع مطلوب) و تعیین وضعیت تراز نیروی -واحدهای ستادی دستگاه :بخشهایی از سازمان که
انسانی (تعادل ،مازاد و یا کمبود) انجام وظایف برنامهریزی ،نظارت ،کنترل و هدایت
بخشهای دیگر را بر عهدهدارد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 213
تبصره :تامین نیرو و استخدام در واحدهای تخصصی ستاد -5تحلیل وضعیت عرضه نیروی انسانی از منابع داخلی و
مرکزی دستگاههای اجرایی در چارچوب شرایط احراز خارجی دستگاه اجرایی برای رفع کمبود نیروی انسانی
مشاغل صرف ًا از میان دارندگان مدارک تحصیلی فوق -6تنظیم گامهای عملیاتی ساماندهی نیروی انسانی
لیسانس و دکتری صورت خواهد گرفت. دستگاه اجرایی برای رسیدن به وضعیت تعادلی
ماده -5تمدید قرارداد هریک از نیروهای غیر رسمی ب) سطوح برنامه:
(پیمانی و قراردادی) ،عالوه بر وجود اعتبار مورد نیاز،
برنامه نیروی انسانی تهیه شده توسط دستگاه اجرایی باید
مستلزم کسب شرایط و امتیازات الزم از ارزیابی عملکرد وی
شامل سطوح ذیل باشد:
است که بر اساس عواملی چون ،رضایت از خدمات کارمند،
رضایت مدیران ذیربط و اربابرجوع و ...بدست میآید. -1سطح واحدهای ستادی
دستورالعمل اجرایی این ماده توسط سازمان تهیه و ابالغ -2سطح واحدهای عملیاتی
خواهد شد.
تبصره :سازمان موظف است در تایید برنامه نیروی انسانی
ب) شرایط و تعیین تکلیف نیروهای اضافه بر نیاز: دستگاههای اجرایی ،ضمن تطبیق برنامه دستگاه با الزامات
ماده -6دستگاههای اجرایی برای ساماندهی نیروهای قانونی به گونهای عمل نماید که هر سال کل نیروی انسانی
اضافه بر نیاز رسمی ،پیمانی و قراردادی خود ،حسب مورد شاغل در بخش دولتی به نحوی تعدیل شوند که در پایان
و بر اساس قوانین و مقررات مربوطه به روشهای ذیل اقدام برنامه سه ساله ،حداقل %15کاهش یابد.
خواهند نمود: تهیه و تدوین تراز نیروی انسانی:
-1انتقال نیروهای رسمی و پیمانی به سایر دستگاههای ماده -3دستگاههای اجرایی موظفند بر اساس برنامه
اجرایی و یا سایر واحدهای همان دستگاه (بر اساس مقررات نیروی انسانی تایید شده توسط سازمان ،نسبت به تهیه تراز
مربوط) نیروی انسانی خود اقدام نموده و چنانچه با کمبود یا مازاد
-2بازنشستگی مستخدمان واجد شرایط بازنشستگی نیروی انسانی مواجه باشند ،بر اساس بندهای ذیل نسبت به
ساماندهی نیروی انسانی خود اقدام نمایند.
-3آماده به خدمت نمودن کارمندان رسمی (بر اساس ماده
122قانون مدیریت) الف) شرایط کمبود نیروی انسانی:
-4بازخرید سنوات خدمت کارمندان رسمی (بر اساس بند ماده -4دستگاههای اجرایی که با کمبود نیروی انسانی
«ب» ماده ،21ردیف دوم ماده 48قانون مدیریت و ماده مواجه باشند ،تقاضای جذب نیروی انسانی مورد نیاز را به
45قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات سازمان ارسال مینمایند تا با رعایت قوانین و مقررات
مالی دولت مصوب )1384/8/15 مربوطه نسبت به صدور مجوز تامین نیروی انسانی مورد نیاز
-5اعطای مرخصی بدون حقوق به کارمندان رسمی و اقدام گردد .سازمان موظف است قبل از صدور هرگونه
پیمانی با موافقت دستگاه (بر اساس تبصره «ج» ماده 21 مجوزهای استخدامی ،امکان تامین نیروی انسانی مورد نیاز
قانون مدیریت) و پرداخت حق بیمه سهم کارمند و دولت دستگاه را از بین نیروهای اضافه بر نیاز سایر دستگاههای
اجرایی مورد بررسی قرار دهد.
| 214رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
را به منظور خرید خدمات از بخش غیردولتی و ارتقاء کیفیت توسط کارمند به صندوق بازنشستگی (بر اساس ماده 30
خدمات ،به سایر فصول هزینهای دستگاه اضافه نماید. قانون برنامه پنجم توسعه)
ماده -9در انتقال و جابجایی کارمندان رسمی و پیمانی، -6معرفی به سازمان آموزش فنی و حرفهای و سایر مراکز
چنانچه شهرستان محل خدمت آنان تغییر یابد ،موافقت آموزش تخصصی -حرفهای ذیربط برای طی دورههای
مستخدم الزامی است .در صورت عدم تغییر شهرستان محل آموزشی مهارتی مورد نیاز بخشهای غیردولتی با هزینه
خدمت کارمند در اثر انتقال ،اخذ موافقت مستخدم الزم دستگاه اجرایی متبوع
نیست. -7انتقال کارمندان رسمی به بخش غیردولتی (بر اساس
ماده -10آن دسته از دستگاههای اجرایی که سقف تعداد بند «د» ماده 21قانون مدیریت)
نیروهای قراردادی آنها بیشتر از ظرفیت مقرر در تبصره ذیل -8ماموریت کارمندان رسمی به بخش غیردولتی (بر اساس
ماده 32قانون مدیریت میباشد ،باید به گونهای اقدام نمایند بند «هـ» ماده 21قانون مدیریت)
که تا رسیدن به حد نصاب تعیین شده (حداکثر 10درصد
-9لغو قرارداد با رعایت مفاد آییننامه استخدام پیمانی یا
پستهای سازمانی مصوب) ساالنه حداقل 15درصد از
مفاد قرارداد کارمندان قراردادی و یا استفاده از اختیار عدم
نیروهای مازاد بر سقف تعیین شده را کاهش دهند.
تمدید قرارداد در پایان مدت قرارداد
تبصره :سازمان موظف است هنگام مبادله موافقتنامه بودجه
تبصره :دستگاههای اجرایی به منظور ایجاد انگیزش برای
سالیانه ،هماهنگی و اقدامات الزم را برای تحقق مفاد این
اجرای این ماده میتوانند از کلیه اختیارات انگیزشی (از
ماده به عمل آورد.
جمله اعتبارات رفاهی و تسهیالت اداری) و نیز اختیارات
سایر ضوابط: موضوع ماده ( )77قانون مدیریت استفاده نمایند.
ماده -11سازمان آموزش فنی و حرفهای و سایر مراکز ماده -7دستگاههای اجرایی که بر اساس برنامه نیروی
آموزشی تخصصی -حرفهای ذیربط موظفند نسبت به انسانی و پس از اعمال سازوکارهای ماده ، 6نیروی اضافه بر
تدوین و اجرای دورههای آموزشی مهارتی و کاربردی نیاز داشته باشند ،مکلفند مشخصات این قبیل کارمندان اعم
متناسب با نیازهای فنی و مهارتی بخشهای مختلف از رسمی ،پیمانی و قراردادی را در سامانه الکترونیکی
غیردولتی برای معرفی شدگان از سوی دستگاههای اجرایی سازمان ثبت نمایند.
جهت آمادهسازی آنان برای جذب در بخش غیردولتی اقدام
تبصره :سازمان مدیریت و برنامهریزی استانها موظفند
نمایند.
هدایت و هماهنگی الزم را نسبت به جابجایی نیروهای اضافه
ماده -12دستگاههای اجرایی میتوانند به منظور تامین بر نیاز واحدهای خارج از مرکز دستگاههای اجرایی در سطح
نیروی انسانی مورد نیاز خود در برخی مشاغل که نیازمند سایر واحدهای اجرایی استان و شهرستان (به شرط وجود
تجربه مفید کاری است ،از محل مجوزهای استخدامی خود پست بالتصدی متناسب در دستگاه مقصد) ،با هماهنگی
در فضای رقابتی نسبت به جذب این قبیل افراد که تجربه دستگاه اجرایی ملی به عمل آورند.
الزم را در سایر دستگاهها کسب نمودهاند ،اقدام نمایند.
ماده -8سازمان موظف است اعتبارات ناشی از
ماده -13کارمندان دولت در چارچوب مصوبه شورای صرفهجوییهای مالی حاصل از کاهش نیروی انسانی
توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در طول مدت خدمت خود، دستگاههای اجرایی که در اجرای این مصوبه حاصل میشود
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 215
ماده -17وزارت آموزش و پرورش موظف است نسبت به صرفا می-توانند از مزایای اداری و استخدامی یک مقطع
تخصیص «شناسه معلمان» که بر اساس شاخصها و تحصیلی باالتر از مقطع تحصیلی زمان استخدام برخوردار
استانداردهای نیروی انسانی و متناسب با جمعیت شوند.
دانشآموزی هر استان توسط سازمان ابالغ میگردد به کلیه ماده -14به منظور حفظ و نگهداشت سرمایه انسانی
کارمندان کادر آموزشی (اعم از رسمی ،پیمانی و قراردادی) دستگاههای اجرایی ،سازمان موظف است در چارچوب
اقدام نماید .در صورت خروج از خدمت هریک از معلمان احکام قانون مدیریت اقدام الزم را در خصوص رتبهبندی
فاقد شناسه معلمی ،استخدام معلم جدید به عنوان جایگزین مشاغل تخصصی به گونهای انجام دهد که کسب رتبههای
مجاز نیست. خبره و عالی بر اساس معیارهای علمی ،تخصصی و حرفهای
تبصره :1انتقال کادر آموزشی به کادر اداری وزارت مذکور سنجشپذیر صورت گیرد و افراد واجد شرایط از امتیازهای
مستلزم وجود پست بالتصدی در واحد مقصد است و در مالی و مزایای استخدامی مناسب برخوردار گردند.
صورت انتقال ،نسبت به لغو کد شناسایی کادر آموزشی تبصره :شاخصها ،معیارها ،میزان سهم و نسبت برخورداری
انتقال یافته اقدام میگردد. کارمندان و همچنین نحوه ارتقا به رتبههای یادشده توسط
تبصره :2انتقال از واحد اداری به کادر آموزشی مستلزم شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی تعیین میشود.
ظرفیت خالی در واحد مقصد و احراز سایر شرایط بوده در
ماده -15به منظور فراهم نمودن زمینه جذب ،نگهداری و
این صورت کد شناسایی به نیروی اداری انتقال یافته اعطاء
استفاده از توانمندی نیروی انسانی متخصص و واجد
شده و پست مربوطه بالتصدی میگردد.
صالحیتها و شایستگیهای ویژه برای انجام ماموریتهای
ماده -18وزارتخانههای علوم ،تحقیقات و فناوری و نظامآفرینی و تصمیمسازیهای همه جانبه امور ستادی
بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی موظفند حسب مورد دستگاههای اجرایی ،سازمان موظف است طرحی را که
برنامه نیروی انسانی دانشگاهها و مراکز و موسسات آموزش متضمن ابعاد انگیزشی و توسعهای الزم باشد ،ظرف 3ماه
عالی و پژوهشی موضوع بند «ب» ماده 20قانون برنامه تهیه و برای تصویب به هیات وزیران ارایه نماید.
پنجم توسعه را با رعایت تکالیف و الزامات قانونی (از جمله
ماده -16سازمان موظف است با همکاری دستگاههای
مواد 57 ،20 ،16و 65قانون برنامه پنجم توسعه) تدوین
اجرایی (حسب مورد) شاخصها و استانداردهای نیروی
نموده و به سازمان ارایه نمایند.
انسانی را با اولویت «وزارت آموزش و پرورش»« ،وزارت
ماده -19تأمین خدمات پشتیبانی برای واحدهای علوم ،تحقیقات و فناوری (دانشگاهها و مراکز و موسسات
جدیدالتأسیس دستگاههای اجرایی مشروط به عدم استفاده آموزش عالی)»« ،وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی
از نیروهای قرارداد کارمعین (مشخص) از طریق سازوکار (دانشگاههای علوم پزشکی)» و «وزارت جهاد کشاورزی»
ماده 17قانون مدیریت توسط شرکتهای پیمانکاری حداکثر تا پایان شهریور ماه 1394تهیه نموده و برای
صورت خواهد گرفت. تصویب به شورای عالی اداری ارائه نماید .صدور مجوز
تبصره :دستگاههای اجرایی مکلفند ،آن دسته از نیروهای استخدام در چارچوب احکام قانونی و همچنین ساماندهی
شرکتی طرف قرارداد دیپلم و پایینتر که در سالهای اخیر نیروی انسانی در دستگاههای اجرایی از جمله واحدهای
به موجب مصوباتی که توسط رییس محترم مجلس شورای عملیاتی وزارتخانههای مذکور ،بر اساس شاخصها و
استانداردهای تعیین شده خواهد بود.
| 216رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
شورای مذکور و تایید باالترین مقام دستگاه برای تایید به اسالمی ملغیاالثر اعالم گردیده ،به قرارداد کارمعین
سازمان ارسال میگردد. (مشخص) و کارگری تبدیل وضع یافتهاند ،را طی سه سال
در قالب شرکتهای پیمانکاری ساماندهی نمایند.
ماده -21سازمان موظف است گزارش ارزیابی اجرای
ساماندهی نیروی انسانی دستگاههای اجرایی را در مقاطع ماده -20مسئولیت هدایت و نظارت بر اجرای این مصوبه
زمانی ششماهه تهیه و به شورای عالی اداری ارایه نماید. در دستگاه اجرایی بر عهده «شورای راهبری توسعه مدیریت
حسن روحانی -رییسجمهور و رییس شورای عالی اداری دستگاه» میباشد و برنامه نیروی انسانی پس از تصویب در
دستورالعمل نحوه جذب و استخدام کارکنان رسمی ،پیمانی و قراردادی در دستگاههای اجرایی
(بخشنامه شماره 200/92/13598مورخ 1392/08/01معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
بخشنامه ،قبل از انجام هر گونه اقدام در هر یک از مراحل در اجرای بند دو تصویبنامه شماره /130945ت48702هـ
استخدامی نظیر انتشار آگهی استخدامی ،برگزاری آزمون از مورخ 1392/7/28و با توجه به ایرادات قانونی رییس محترم
محل آگهیهای استخدامی انتشار یافته ،اعالم نتایج مجلس شورای اسالمی به تصویبنامه شماره
آزمونهای استخدامی برگزار شده ،معرفی افراد پذیرفته /176441ت48702هـ مورخ 1391/9/30هیأت وزیران
شده از محل آزمونهای استخدامی برگزار شده برای طی (طرح مهرآفرین) که لغو شده است و به استناد مواد ( )41و
مراحل گزینش ،مدارک و مستندات زیر را به همراه تکمیل ( )44قانون مدیریـت خدمات کشوری و نیز مواد (،)51
کاربرگهای شماره یک و دو پیوست این بخشنامه به این ( )57و ( )224قانون برنامه پنجم توسعه و به منظور تحقق
معاونت ارسال نمایند تا پس از بررسی ،در مورد آنها اتخاذ بندهای دوم و سوم سیاستهای کلی نظام اداری ابالغی
تصمیم شود. مقام معظم رهبری (مدظله العالی) مبنی بر «عدالت محوری
الف -تأییدیه پادار بودن اعتبار در بودجه ساالنه برای در جذب ،تداوم خدمت و ارتقای منابع انسانی» و «بهبود
استخدامهای مورد نظر با تأیید معاونت برنامهریزی و نظارت معیارها و روزآمدی روشهای گزینش منابع انسانی به
راهبردی رییسجمهور منظور جذب نیروی انسانی توانمند ،متعهد و شایسته و
پرهیز از تنگ نظریها و نگرشهای سلیقهای و
ب -برگ تعیین مشخصات شغل که به تأیید کمیته اجرایی
غیرحرفهای» و همچنین هماهنگی و شفاف سازی درباره
طرح طبقهبندی مشاغل دستگاه رسیده است.
رعایت قوانین و مقررات در فعالیتها و اقدامات مرتبط با
ج -آگهی استخدامی منتشر شده در روزنامههای موضوعات استخدامی توسط دستگاههای اجرایی و رفع
کثیراالنتشار ابهامات موجود موارد زیر ابالغ میشود.
د -فهرست پذیرفته شدگان یک و نیم برابر ظرفیت برای -1با توجه به مسئولیت این معاونت در تعیین تکلیف آن
آزمونهایی که نتایج آنها اعالم شده است. بخش از سهمیههای استخدامی موضوع مصوبه لغو شده فوق
تبصره -مسئولیت ارسال مدارک درخواستی موضوع این بند االشاره و یا سهمیههای تخصیص یافته از محل برنامه پنجم
در استخدامهای انجام شده توسط استانداری هابا استانداری توسعه که بخشی از فرآیندهای استخدامی آن انجام شده
است و ارسال تأییدیه اعتبار از معاونت برنامهریزی و نظارت است ،دستگاههای اجرایی موظفند از تاریخ ابالغ این
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 217
و سرمایه انسانی و تأیید معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور مبنی بر پادار بودن اعتبار
راهبردی رییسجمهور و این معاونت و قبولی در آزمون استخدامهای انجام شده الزامی است.
است .بکارگیری نیروی انسانی در بدو ورود به خدمات دولتی -2صدور هر گونه مجوز استخدامی جدید از محل
بصورت پیمانی میباشد. ظرفیتهای قانون برنامه پنجم توسعه ،منوط به ارسال
-8در اجرای بند «هـ» ماده ( )50قانون برنامه پنجم توسعه، اطالعات الزم بر اساس کاربرگهای شماره یک و دو پیوست
بکارگیری نیروی قرارداد کار معین (کار مشخص) و یا و طی فرآیندها و الزامات تعیین شده در ماده ( )51قانون
ساعتی با رعایت تبصره ذیل ماده ( )32قانون مدیریت مذکور است.
خدمـات کشوری و بر اساس موارد زیر انجام میشود: -3آزمونهای استخدامی که بدون رعایت الزامات و
الف -چنانچه تعداد نیروهای قرارداد کار معین (کار فرآیندهای قانونی مربوط از جمله استخدام بدون نشر آگهی
مشخص) و ساعتی دستگاه اجرایی تا قبل از 1390/1/1 در روزنامههای کثیراالنتشار موضوع ماده ( )44قانـون
برابر یا بیشتر از سقف مقرر قانونی موضوع تبصره ذیل ماده مدیریت خدمات کشوری و دستورالعمل مربوط انجام شده،
( )32قانون مـدیریت خدمات کشوری باشد ،بکارگیری فاقد اعتبار است.
نیروی قراردادی جدید یا جایگزینی نیروهای قبلی صرف ًا در -4با توجه به لغو سهمیههای استخدامی (ملی و استانی)
صورت رسیدن به پایین تر از سقف تعیین شده در قانون، در مصوبه مذکور (طرح مهرآفرین) ،مسئولیت سیاستگذاری
در سقف اعتبارات قانونی تا 10%پستهای سازمانی مصوب، و برنامهریزی در زمینه منابع انسانی و تشخیص ضرورت
مجاز است. نیازهای استخدامی واحدهای استانی بر عهده دستگاههای
ب -چنانچه تعداد نیروهای قرارداد انجام کار معین (کار اجرایی است و واحدهای استانی باید نیازهای استخدامی
مشخص) و ساعتی دستگاه اجرایی قبل از 1390/1/1و یا خود را برای بررسی به ستاد دستگاه اجرایی ذیربط منعکس
بعد از آن کمتر از سقف مقرر قانونی موضوع تبصره ذیل نمایند.
ماده ( )32قانون مذکور باشد ،بکارگیری نیروی قراردادی -5نیازهای استخدامی استانداریها ،با رعایت مفاد بند دو
جدید تا رسیدن به سقف 10%پستهای سازمانی مصوب و این بخشنامه ،از طریق وزارت کشور به این معاونت برای طی
با رعایت اعتبارات قانونی ممکن خواهد بود. مراحل قانونی منعکس خواهد شد.
ج -بکارگیری نیروی قراردادی به جای نیروهای قراردادی -6موارد اعالمی و مکاتبات انجام شده از سوی این معاونت
خارج شده ،بدون رعایت موارد (الف) و (ب) این بند مجاز با دستگاههای اجرایی مبنی بر معرفی افراد با ذکر نام برای
نمیباشد. استخدام موردی و یا بکارگیری به صورت قراردادی که قبل
د -بکارگیری نیروی قراردادی ،به نسبت 10%پستهای از ابالغ این بخشنامه انجام شده در صورت عدم انطباق با
مصوب ،برای آن دسته از واحدهای دستگاههای اجرایی فرآیند قانونی مذکور در این بخشنامه ،لغو میشود.
(ملی و استانی) که بودجه و ذیحساب مستقل دارند -7در اجرای تبصره دو ماده ( )57قانون برنامه پنجم توسعه
محاسبه میشود و جابجایی این میزان بین واحدها با رعایت و تبصره دو ماده 46قانون مدیریـت خدمات کشوری،
10%کل پستهای سازمانی با تأیید باالترین مقام اجرایی تبدیل وضع مستخدمان پیمانی به رسمی آزمایشی منوط
آن دستگاه اجرایی امکانپذیر است. به دریافت مجوز استخدام رسمی از شورای توسعه مدیریت
| 218رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ذیل ماده ( )32قانون مـدیریت خدمات کشوری و مواد ()51 -9قرارداد انجام کار معین (کار مشخص) و ساعتی منعقد
و ( )57قانون برنامه پنجم توسعه انجام میشود. شده با افراد واجد شرایط صرفاً در همان دستگاه اجرایی
-11دستگاههای اجرایی مکلفند اطالعات افراد واجد شرایط معتبر است و جابجایی و انتقال این نیروها میان دستگاههای
بند ( )8را که بر اساس مجوزهای قانونی به کار گرفته اجرایی مجاز نیست .بکارگیری این گونه افراد در
شدهاند ،پس از تأیید ذیحساب از طریق سامانه کارمند دستگاههای اجرایی دیگر تنها با رعایت ضوابط این بخشنامه
ایران منعکس نمایند تا زمینه صدور شناسه قراردادی از ممکن است.
طریق سامانه الکترونیکی مذکور فراهم شود. -10بند ( )13ضوابط اجرایی بودجه سال 1392موضوع
محمود عسکری آزاد مصوبه شماره /101959ت49403هـ مورخ 1392/5/6
هیأت محترم وزیران با رعایت سقف مشخص شده در تبصره
ثبت اطالعات نیروهای ساعتی/پاره وقت ،قراردادی حقالتدریس ،امریه ،شرکتی و طرحی
(بخشنامه شماره 44866مورخ 1400/08/24سازمان اداری و استخدامی کشور)
همچنین خاطر نشان میسازد ،علیرغم تکلیف قانونی مقرر به همه دستگاههای اجرایی کشور
در بند «الف» تبصره « »20قانون بودجه سال جاری و بند با توجه به لزوم بررسی وضعیت نیروی انسانی شاغل در
( )2ماده ( )4ضوابط اجرایی این قانون و نیز پیگیریهای دستگاههای اجرایی که به طور مستقیم توسط دستگاه
این سازمان و سازمان برنامه و بودجه کشور ،اطالعات ذیربط بکارگیری شده و یا توسط شرکتهای پیمانکاری
کارکنان برخی از دستگاههای اجرایی در زیرسامانه پاکنا تامین نیروی انسانی در قالب نیروهای شرکتی در
ثبت و بروزآوری نشده است .لذا مقتضی است کلیه دستگاههای اجرایی فعالیت میکنند ،مقتضی است تمامی
دستگاههای اجرایی ،اطالعات کارکنان رسمی ،پیمانی، دستگاههای اجرایی (اعم از مشمول و غیرمشمول قانون
قرارداد کار معین (مشخص) ،کارگری و کارکنان حوزه مدیریت خدمات کشوری) اطالعات «نیروهای
سالمت بر اساس قانون مربوط به خدمت پزشکان و ساعتی/پارهوقت»« ،نیروهای حقالتدریس»« ،نیروهای
پیراپزشکان و سایر کارکنان خود را تا پایان مهلت زمانی یاد امریه»« ،نیروهای شرکتی بکارگیری شده در قالب
شده در پایگاه اطالعات کارکنان نظام اداری (پاکنا) ثبت و شرکتهای تامین نیروی انسانی»« ،نیروهای مشمول طرح
بروزآوری نمایند .الزم به ذکر است در بخشنامه شماره عمرانی شاغل در فعالیتهای مربوط به طرح عمرانی» و
68939مورخ 1400/06/30معاون اول محترم «نیروهای مشمول طرح عمرانی شاغل در فعالیتهای جاری
رییسجمهور نیز ،موضوع یاد شده مورد تاکید قرار گرفته دستگاه اجرایی» را حداکثر تا پایان آذرماه سال جاری ،در
است. پایگاه اطالعاتی مربوط این نیروها به آدرس
بدیهی است ،مسئولیت ثبت و بروزآوری به موقع و صحت ( ،http://aro.gov.irدر بخش خدمات الکترونیکی ،در
اطالعات ثبت شده و همچنین پیامدهای ناشی از عدم ثبت قسمت «ثبت و بروزآوری اطالعات نیروهای ساعتی/پاره
و بروزرسانی اطالعات مذکور بر عهده دستگاه اجرایی خواهد وقت ،قراردادی حقالتدریس ،امریه ،شرکتی و طرحی»)
بود. ثبت و بروزرسانی نمایند.
میثم لطیفی
آییننامه جذب و نگهداری سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاههای اجرایی
(تصویبنامه شماره /154449ت59506هـ مورخ 1400/12/2هیئت وزیران)
یا تصریح نام است اعم از اینکه قانون خاص خود را داشته و هیئت وزیران در جلسه 1400/11/17به پیشنهاد مشترک
یا از قوانین و مقررات عام تبعیت نمایند نظیر وزارت جهاد سازمان اداری و استخدامی کشور و معاونت علمی و فنآوری
کشاورزی ،شرکت ملی نفت ایران ،شرکت ملی گاز ایران، رییسجمهور (بنیاد ملی نخبگان) و به استناد اصل یکصد و
شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران ،سازمان گسترش و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران و تبصره
نوسازی ایران ،بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران ،سازمان ( )1ماده ( )65قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب
بنادر و دریانوردی ،سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع -1386و در اجرای سند راهبردی کشور در امور نخبگان -
معدنی ایران ،سازمان صدا و سیمای جمهوری اسالمی ایران مصوب -1391و ماده ( )5راهکارهای جذب و نگهداشت،
و شرکتهای تابع آنها ،ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) تعامل مؤثر و بازگشت نخبگان -مصوب -1400شورای عالی
و قرارگاههای سازندگی و اشخاص حقوقی وابسته به آنها. انقالب فرهنگی ،آییننامه جذب و نگهداشت سرمایه انسانی
-4قانون مدیریت :قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب استعداد برتر و نخبه در دستگاههای اجرایی را به شرح زیر
-1386و اصالحات بعدی آن. تصویب کرد:
-5برگزیده /برگزیدگان :هر کدام از نخبگان و صاحبان فصل اول -تعاریف و کلیات
استعداد برتر متقاضی که به استناد شیوهنامههای موضوع ماده -1در این آییننامه ،اصطالحات زیر در معانی مشروح
ماده ( )3یا ماده ( )15این آییننامه مشمول مزایای آن مربوط به کار میروند:
میشوند.
-1بنیاد :بنیاد ملی نخبگان و واحدهای تابع آن.
-6متقاضی /متقاضیان :اشخاص حقیقی که درخواست
-2سازمان :سازمان اداری و استخدامی کشور و واحدهای
جذب در دستگاههای اجرایی با استفاده از مزایای این
تابع آن.
آییننامه را داشته باشند.
-3دستگاه اجرایی :قوای سه گانه جمهوری اسالمی ایران
-7نخبه :فردی برجسته و کارآمد که در خلق و گسترش
اعم از وزارتخانهها ،سازمانها و مؤسسات دولتی و
علم ،فناوری ،هنر ،ادب ،فرهنگ و مدیریت کشور در
دانشگاههای دولتی ،شرکتهای دولتی ،مؤسسات انتفاعی
چهارچوب ارزشهای اسالمی اثرگذاری بارز داشته باشد و
وابسته به دولت ،بانکها و مؤسسات اعتباری دولتی،
فعالیتهای وی بر پایه هوش ،خالقیت انگیزه و
شرکتهای بیمه دولتی ،مؤسسات و نهادهای عمومی
توانمندیهای ذاتی از یک سو و خبرگی ،تخصص و
غیردولتی (در مواردی که آن بنیادها و نهادها از بودجه کل
توانمندیهای اکتسابی از سوی دیگر ،موجب سرعت
کشور استفاده مینمایند) ،بنیادها و نهادهای انقالب
بخشیدن به پیشرفت و اعتالی کشور شود.
اسالمی ،مجلس شورای اسالمی ،شورای نگهبان ،مجمع
-8صاحب استعداد برتر :فردی که با توجه به ویژگیهای تشخیص مصلحت نظام ،نیروهای مسلح ،بنیادها و مؤسساتی
ذاتی خود امکان رسدین به مرحله نخبگی را دارا میباشد که زیر نظر مقام معظم رهبری اداره میشوند و همچنین
دستگاهها و واحدهایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر
| 220رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
فصل دوم -ورود به خدمت ،جذب و استخدام نخبگان ولی هنوز زمینههای الزم برای شناسایی کامل و بروز
و استعدادهای برتر استعدادهای ویژه او فراهم نشده است.
ماده -4دستگاههای اجرایی مجازند بر اساس سهیمهای -9اجتماع نخبگانی :افراد یا گروههایی که به تشخیص بنیاد
که با بنیاد به طور ساالنه تعیین و توافق میکنند ،با تأیید ملی نخبگان ،توانمندیهای بالقوه یا بالفعل انجام
سازمان در چهارچوب منابع مصوب سالیانه و با رعایت فعالیتهای نخبگانی را دارا هستند که شامل همه افراد و
قوانین و مقررات استخدامی مربوط نسبت به جذب و گروههای نخبه و صاحب استعداد برتر میباشد.
بهکارگیری مشمولین این آییننامه اقدام کنند. ماده -2کلیه دستگاههای اجرایی به جز وزارت اطالعات
تبصره -نخبگان متقاضی جذب هیئت علمی در دانشگاهها ملزم به انجام تکالیف مقرر در این آییننامه میباشند.
و مراکز آموزش عالی و پژوهشی کشور صرفاً از شرکت در تبصره :دستگاههای اجرایی زیر نظر مقام معظم رهبری در
فراخون عمومی مربوط مستثنی میباشند. صورت مخالفت ایشان ،مشمول این آییننامه نمیشوند.
ماده -5بنیاد و سازمان موظفند هر ساله ،برنامه زمان ماده -3بنیاد موظف است با همکاری سازمان ظرف سه
بندی جذب افراد شناساییشده و سهمیههای استخدامی ماه از تاریخ ابالغ این آییننامه ،شیوهنامه شناسایی صاحبان
متناسب با شرایط احراز نخبگی را تهیه و به اطالع عموم و استعداد برتر دارای توانمندیهای بالقوه و بالفعل را با در
استعدادهای برتر و نخبه برسانند. نظر گرفتن شایستگیهای علمی ،پژوهشی ،فناوری و
ماده -6سازمان موظف است ترتیبی اتخاذ نماید که در افتخارات متقاضیان ،شایستگیهای شغلی ،فرهنگی،
اصالح طرحهای طبقهبندی مشاغل دستگاههای اجرایی، اجتماعی و سوابق کاری با جهتگیری ایجاد تحول در
شرایط احراز پستهای سازمانی تخصصی و اختصاصی دستگاههای اجرایی تنظیم و به تصویب شورای توسعه
بهگونهای اصالح شود که متضمن شرایط نخبگی و مدیریت و سرمایه انسانی موضوع ماده ( )116قانون مدیریت
استعدادهای برتر برای جذب و انتصاب باشد. برساند.
ماده -7سازمان موظف است هر ساله آزمون عمومی و تبصره -1بنیاد موظف است ضمن ایجاد بانک اطالعات
اختصاصی متناسب با مشاغل موضوع مواد ( )4و ( )6این جامع از متقاضیان مشمول این آییننامه ،ظرف یک ماه
آییننامه را همراه با سایر آزمونهای استخدامی یا مستقل مدارک متقاضیان را بررسی و نتیجه را به آنان اعالم کند.
از آنها ،ویژه استخدام برگزیدگان صاحب استعداد برتر و تبصره -2متقاضیان برخورداری از مزایای این آییننامه
نخبه در دستگاههای اجرایی برگزار کند می توانند در سال آخر تحصیل در دانشگاه و یا طی زمان
ماده -8متقاضیان جذب و استخدام وفق این آییننامه گذراندن خدمت ضرورت سربازی درخواست خود را به بنیاد
اعالم دارند .بنیاد موظف است نتیجه برخورداری و
چنانچه بتوانند با موفقیت آزمون عمومی ،اختصاصی و
برگزیدگی آنها را ظرف یک ماه بهدستگاه اجرایی
گزینش را طی کنند ،دستگاههایی اجرایی موظفند تمهیدات
بهکارگیرنده و متقاضی اعالم کند.
الزم برای تصدی پست ثابت در مشاغل حاکمیتی و رسمی
شدن بر آنها را فراهم کنند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 221
ماده -13دستگاههای اجرایی موظفند در استفاده از نیروها ماده -9در صورتی که هر کدام از دستگاههای مشمول این
از محل امریه سربازی ،افراد نخبه و استعداد برتر را در آییننامه نیاز به دریافت خدمات نخبگان و استعدادهای برتر
اولویت قرار دهند. برگزیده داشته باشند ،سازمان موظف است در اجرای تبصره
ماده ( )32قانون مدیریت خدمات برای دریافت خدمات،
ماده -14برگزیدگان موضوع مواد ( )3و ( )15این آییننامه
اشخاص یاد شده را در اولویت قرار دهد.
از محدودیتهای سنی مندرج در مقررات دولتی برای احراز
هر کدام از پستها و مشاغل دولتی معاف هستند و در تبصره -دستگاه اجرایی میتواند در صورت نیاز ،مشمولین
خصوص شرایط عمومی استخدام ،حداقل و حداکثر سن این آییننامه را در قالب سمتهای مدیریت حرفهای بدون
مقرر در ماده ( )42قانون مدیریت در مورد آنها اعمال رعایت سلسله مراتب مدیریتی وفق بند (الف) ماده ()54
میشود. قانون مدیریت برای دریافت خدمات ،اشخاص یادشده را در
اولویت قرار دهد.
فصل سوم -نگهداشت نخبگان و استعدادهای برتر
ماده -10دستگاههای موضوع تبصره ماده ( )2این آییننامه
ماده -15سازمان موظف است با همکاری بنیاد ظرف
میتواند رأساً نیازهای خود به نیروی انسانی نخبه را به بنیاد
ششماه از تاریخ ابالغ این آییننامه ،شیوهنامه نگهداشت و
اعالم کنند .بنیاد موظف است ضمن اعالم این نیاز به اجتماع
ارتقای نیروهای استعداد برتر و نخبهدستگاههای اجرایی،
خبرگانی ،متقاضیان برگزیده را به این نهادها معرفی کند تا
شامل نحوه شناسایی ،ترسیم کارراهه شغلی ،تعیین
مطابق قوانین و مقررات خاص دستگاه اجرایی گزینش و
شاخصهای ارزیابی عملکرد نخبگانی و حفظ پویایی و
جذب شوند.
چگونگی زمینهسازی برای اثرگذاری را تدوین و به تصویب
شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی موضوع ماده ()116 تبصره -بنیاد موظف است به صورت ساالنه فهرست مشاغل
قانون مدیریت برساند و سامانه ذیربط را برای اجرای و پستهای بالتصدی دستگاههای خارج از شمول قانون
شیوهنامه مذکور ایجاد نماید. مدیریت را جهت معرفی برگزیدگان تحت پوشش خود
دریافت کند.
ماده -16به منظور راهبری اجرای این آییننامه در دستگاه
اجرایی ،پایش عملکرد برگزیدگان و ارایه گزارش عملکرد ماده -11سازمان موظف است با همکاری بنیاد و با
سالیانه به سازمان و بنیاد ،کارگروه پایش و نگهداری سرمایه مشارکت دستگاههای اجرایی ذیربط ،از محل اعتبارات بنیاد
انسانی نخبه و استعداد برتر ،ذیل شورای راهبری توسعه دورههای آموزشی و رشد و توانمندسازی الزم برای
مدیریت دستگاه تشکیل میشود. اثرگذاری بیشتر نخبگان و استعدادهای برتر پس از استخدام
را طراحی و اجرا کند.
ماده -17برگزیدگان از امتیازات و تسهیالت زیر برخوردار
میشوند: ماده -12در صورت عدم بهکارگیری برگزیده متقاضی
بهرهمندی از امتیازات این آییننامه ،دستگاه اجرایی موظف
-1قرار گرفتن در دو رتبه یا سه طبقه باالتر از رتبه و طبقه
است تا سه ماه پس از درخواست برگزیده یا بنیاد ،دالیل
تعیینشده بر اساس ماده ( )65قانون مدیریت در بدو
عدم پذیرش او را به وی و بنیاد اعالم نماید.
استخدام.
| 222رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
فصل چهارم -سایر مقررات -2استفاده از سقف امتیاز فوقالعاده ویژه موضوع بند ()10
ماده ( )68قانون مدیریت.
ماده -18کارگروه دایمی مشترکی با حضور نمایندگان
سازمان ،سازمان برنامه و بودجه کشور و بنیاد تشکیل و بر -3اولویت در استفاده از راتبههای آموزشی کوتاهمدت داخل
حسن انجام مواد این آییننامه نظارت خواهند داشت .این و خارج از کشور ،در شرایط یکسان با سایر کارمندان.
کارگروه موظف است اعتراضات برگزیدگان را نسبت به امور -4کاهش سوابق تجربی مورد نیاز برای انتصاب به پستهای
استخدامی آنها در دستگاههای اجرایی ،سازمان و بنیاد مدیریتی و سرپرستی طبق مواد ( )53و ( )54و ( )57قانون
پیگیری نموده و نتیجه بررسی را طی دو ماه به معترضین مدیریت و مقررات مربوط برای مشمولین این آییننامه تا
اعالم نماید. پنجاه درصد ( )50%نسبت به سایر کارمندان.
تبصره -کارگروه موضوع این ماده موظف است در صورت -5تغییر وضعیت استخدامی از پیمانی به رسمی در صورت
مشاهده تخلفات دستگاههای اجرایی در خصوص ترک فعل درخواست برگزیده شاغل در دستگاه اجرایی.
یا انحراف از اجرای این آییننامه یا تخلف پیرامون
-6برخورداری از شرایط شناوری ساعت کار یا دورکاری در
برخورداری هر کدام از برگزیدگان که اعتراض آنها وارد
چهارچوب شیوهنامه موضوع ماده ( )15این آییننامه.
باشد ،موارد را به سازمان جهت تعیین تکلیف گزارش نماید.
-7اولویت در عهده گرفتن مسئولیتهای تخصصی و
ماده -19این آییننامه جایگزین تصویبنامه شماره
خبرگی در دستگاه اجرایی و ارتقای شغلی نسبت به سایر
/247285ت47050هـ مورخ 1390/12/15میشود.
مستخدمین.
افرادی که پیش از ابالغ این آییننامه ،بر اساس تصویبنامه
یادشده برگزیده شدهاند در صورت عدم برگزیدگی بر طبق -8پرداخت حقالتحقیق و حقالتألیف تا سقف پنجاه درصد
این آییننامه ،کماکان از امتیازات تصویبنامه سابق ( )50%بیش از سایر کارکنان.
برخوردار هستند. -9الزام دستگاههای اجرایی به جابهجایی برگزیدگان به
محمد مخبر -معاون اول رییسجمهور شکل انتقال بین دستگاههای اجرایی و واحدهای سازمانی
در صورت موافقت دستگاه مقصد.
شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی) جهت اجرا ابالغ در اجرای ماده ( )3آییننامه جذب و نگهداری سرمایه
میگردد. انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاههای اجرایی موضوع
تصویبنامه /154449ت59506هـ مورخ 1400/12/2
مقدمه
هیئت وزیران« ،شیوهنامه شناسایی استعدادهای برتر به
شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ منظور جذب در دستگاههای اجرایی کشور» که در جلسه
1401/3/24به پیشنهاد مشترک بنیاد ملی نخبگان و مورخ 1401/3/24به تصویب شورای توسعه مدیریت و
سازمان اداری و استخدامی کشور و به استناد ماده 3 سرمایه انسانی رسیده است ،به شرح پیوست (ممهور به مهر
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 223
-برگزیده :متقاضیانی که بر اساس این شیوهنامه برگزیده «آییننامه جذب و نگهداری سرمایة انسانی استعداد برتر و
میشوند. نخبه در دستگاههای اجرایی» (موضوع تصویبنامه شماره
-آییننامه جذب و نگهداری :آییننامة جذب و نگهداری /154449ت59506هـ مورخ 1400/12/2هیئت وزیران) و
سرمایة انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاههای اجرایی با هدف شناسایی سرمایه انسانی استعدادهای برتر و جذب
(موضوع تصویبنامه شماره /154449ت59506هـ مورخ آنان در دستگاههای اجرایی کشور ،این شیوهنامه به شرح
1400/12/2هیئت وزیران) زیر تصویب نمود.
برای شناسایی سرمایه انسانی استعدادهای برتر گامهای -کارگروه شناسایی :کارگروه شناسایی سرمایه انسانی
ذیل طی میشود: استعداد برتر و نخبه که ترکیب آن ،در بند 3-2مادة ()2
این شیوهنامه مشخص شده است.
.2-1پس از نشر فراخوان عمومی هر 6ماه یکبار در سامانة
اطالعاتی بنیاد ،متقاضیان سوابق فعالیتهای خود را در -کارگروه مشترک :کارگروه دائمی مشترک که ترکیب آن،
سامانة مذکور بارگذاری و درخواست خود را ثبت میکنند. در ماده ( )18آییننامه جذب و نگهداری مشخص شده
است؛
.2-2با همکاری بنیادهای نخبگان استانی ،پروندههای
متقاضیان طی ده روز کاری بررسی و راستیآزمایی شده و -متقاضی :دانشآموختگان دورههای تحصیلی کارشناسی،
به کارگروه شناسایی ارائه میشود. کارشناسیارشد ،دکتری حرفهای و دکتری تخصصی و
افرادی که دوره پسا دکتری را طی نمودهاند و نیز دورههای
.2-3کارگروه شناسایی ،متشکل از نماینده بنیاد به عنوان
تخصص و فوق تخصص رشتههای علوم پزشکی مؤسسهها
رئیس کارگروه شناسایی و دستکم سه نفر از صاحبنظران
یا دانشجویان این دورهها که در سال تحصیلی زمان ثبت
حوزة فعالیتهای نخبگانی ،با تشکیل جلسه در هر یک از
درخواست ،دانشآموخته خواهند شد.
| 224رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ج .دکتری تخصصی ،تخصص و فوق تخصص ،دستکم 50 زمینههای تحصیلی ،امتیاز نهایی متقاضیان را محاسبه
امتیاز. میکند.
تبصره .1در صورت لزوم ،تغییر حداقل امتیاز در بند 1-3 تبصره .امتیاز فعالیتهای متقاضیان در چهار بخش فناورانه-
و جدول پیوست ( ) 1توسط بنیاد اعمال و پس از تأیید مهارتی ،آموزشی ،پژوهشی و اجتماعی -فرهنگی بر اساس
کارگروه مشترک از طریق سایت بنیاد اعالم میشود. جدول پیوست ( )1این شیوهنامه محاسبه خواهد شد.
تبصره .2دانشجویان و دانشآموختگان هر دورة تحصیلی، .2-4ارزیابی شایستگیهای عمومی شغلی برگزیدگان
برای برگزیدگی بر اساس این شیوهنامه فقط بر اساس آخرین تأییدشده در کارگروه شناسایی ،بر اساس جدول پیوست ()2
مقطع تحصیلی میتوانند در سامانه بنیاد ثبتنام نمایند. توسط کانونهای ارزیابی شایستگی انجام میشود.
تبصره .3با توجه به اینکه آییننامه جذب و نگهداری تبصره .چنانچه متقاضی در کارگروه شناسایی برگزیده
جایگزین تصویبنامه شماره /247285ت 47050هـ مورخ نشود ،در صورت ارتقای فعالیتهای خود میتواند پس از
1390/12/15شده است ،کلیه افرادی که بر اساس گذشت دستکم سه ماه از اعالم نتیجه ،درخواست خود را
شیوهنامههای گذشته برگزیده شدهاند ،برای بهرهمندی از مجدداً در سامانه ثبت نماید.
تسهیالت آییننامه جذب و نگهداری سال ،1400میبایست .2-5یک ماه پس از ثبت نام متقاضیان ،نتیجه درخواست
مجدداً در سامانه بنیاد ثبتنام نمایند و شرایط ایشان بر از طریق سامانه بنیاد اعالم میشود.
اساس ضوابط این شیوهنامه بررسی شود.
.2-6بهرهمندی از مزایای آییننامه جذب و نگهداری در
تبصره .4امتیاز حاصل از دوره پسا دکتری بر اساس جدول دستگاههای اجرایی مشمول تبصره ماده ( )2آییننامه
پیوست ( )1محاسبه میشود. مذکور منوط به تأیید سازمان و موافقت دستگاههای اجرایی
.3-2چنانچه در هر مرحله از بررسیها محرز شود متقاضی مذکور میباشد.
اطالعاتی خالف واقع را به بنیاد ارائه کرده است ،عالوه بر -2-7مدت اعتبار برگزیده شدن بر اساس این شیوهنامه
محرومیت از مزایای آییننامه جذب و نگهداری ،از سایر حداکثر تا دو سال پس از زمان برگزیده شدن است.
تسهیالت و حمایتهای بنیاد محروم میشود .تشخیص متقاضیان پس از زمان مذکور میبایست مجدداً جهت
مصادیق مربوط به این بند ،بر عهده بنیاد است. بررسی پرونده در سامانه بنیاد ثبتنام کنند .مدت زمان دوره
.3-3شرح موارد مسکوت و تفسیر مفاد مواد ( )2و ( )3و خدمت نظام وظیفه برای برگزیده شدن شامل بازه زمانی
شرح جدول پیوست ( )1برعهده بنیاد و تصمیمگیری در این بند نمیشود.
مواردی که به تشخیص بنیاد جزء موارد خاص متقاضیان
ماده -3شرایط برگزیده شدن
شناخته میشود ،بر عهده کارگروه شناسایی است.
.3-1شرط الزم برای بررسی پرونده در کارگروه شناسایی،
ماده -4فرآیند جذب
کسب حداقل امتیازات زیر متناسب با مقطع تحصیلی و بر
.4-1در اصالح طرحهای طبقهبندی مشاغل دستگاههای اساس جدول پیوست ( )1است.
اجرایی ،برگزیده شدن بر اساس این شیوهنامه به عنوان الف .کارشناسی ،دستکم 35امتیاز؛
شرط قابل جایگزینی با مدرک تحصیلی ،به شرایط احراز
ب .کارشناسی ارشد و دکتری حرفهای ،دستکم 40امتیاز؛
مشاغل اختصاصی تخصصی اضافه میگردد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 225
.4-6ظرفیت قانونی بکارگیری نیروی قرارداد کارمعین تبصره -سازمان تا پایان شهریورماه هر سال فهرست مشاغل
(مشخص) یا عناوین مشابه در هر یک از دستگاههای اجرایی اصالح شده در طرح طبقهبندی مشاغل (موضوع ماده ()6
بر اساس قوانین و مقررات مربوط و سیاستهای جاری آییننامه جذب و نگهداری) را به بنیاد اعالم میکند.
سازمان ،دو بار در سال (در ماههای اردیبهشت و آبان) توسط -4-2بنیاد بانک اطالعات برگزیدهشدگان این شیوهنامه را
سازمان تعیین و به بنیاد اعالم میشود. تهیه و به سازمان ارائه میکند.
.4-7بهمنظور اثرگذاری بیشتر برگزیدهشدگان ،ساالنه .4-3تعداد و عناوین پستهای سازمانی بالتصدی
کارگروه پایش و نگهداشت سرمایه انسانی (موضوع ماده دستگاههای اجرایی دو بار در سال (در ماههای اردیبهشت و
( )16آییننامه جذب و نگهداری) دورههای آموزشی ،رشد و آبان) توسط سازمان تهیه و به بنیاد اعالم میشود .در اجرای
توانمندسازی را برنامهریزی و پس از تأیید سازمان ،برای این بند ،دستگاههای اجرایی مکلفند اطالعات شاغلین
اجرا به بنیاد اعالم میکند. پستهای سازمانی خود را در سامانه مدیریت ساختار
.4-8متقاضیان بر اساس آنچه که در زمان ثبت نام در دستگاههای اجرایی کشور به روز رسانی نمایند.
سامانه بنیاد به عنوان دستگاههای اجرایی اولویتدار برای .4-4بنیاد تعداد و عناوین پستهای بالتصدی دستگاههای
جذب انتخاب نمودهاند ،پس از برگزیده شدن به سازمان و مشمول تبصره ماده ( )2آییننامه جذب و نگهداری به
دستگاههای اجرایی مشمول تبصره ماده ( )2آییننامه جذب صورت ساالنه از دستگاههای مذکور دریافت میکند.
و نگهداری معرفی میشوند.
.4-5بر اساس بانک اطالعات برگزیدگان و پستهای
.4-9در خصوص نخبگانی که در حال انجام پروژه تحقیقاتی بالتصدی دستگاههای اجرایی که برای آن درخواست نیرو
جایگزین خدمت مورد تأیید مرکز نخبگان و استعدادهای انسانی دارند ،برنامه زمانبندی جذب برگزیدهشدان و
برتر نیروهای مسلح هستند ،رعایت مفاد بخشنامه شماره سهمیه دستگاههای اجرایی دو بار در سال (در ماههای
47856مورخ 1400/9/6سازمان ضروری است. اردیبهشت و آبان) در کارگروه مشترک تعیین و اطالعرسانی
.4-10شرح موارد مسکوت و تفسیر مفاد این ماده و جدول خواهد شد.
پیوست ( )2بر عهده سازمان خواهد بود. تبصره .بر اساس بانک اطالعات برگزیدهشدگان و پستهای
ماده -5زمانبندی اجرای آییننامه جذب و نگهداری بالتصدی دستگاههای اجرایی مشمول تبصره ماده ()2
آییننامه جذب و نگهداری که برای آن درخواست نیروی
در طول اجرای آییننامه جذب و نگهداری ،نتایج اجرای
انسانی دارند ،برنامه زمانبندی جذب برگزیدهشدگان و
آییننامه مذکور توسط سازمان و بنیاد مورد بررسی قرار
سهمیه دستگاههای مربوطه دو سال در سال توسط بنیاد و
گرفته و در صورت لزوم پس از 3سال از تاریخ ابالغ آن،
دستگاههای مربوطه تعیین و پس از تأیید کارگروه مشترک
اصالحات مورد نیاز اعمال و جهت تصویب به هیئت وزیران
اطالعرسانی خواهد شد.
ارسال میگردد.
| 226رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -5کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )5قانون ایران -مصوب -1366/7/7مستثنی هستند(.اصالحی
مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386/7/8میتوانند عالوه مصوب )06/06/1380
بر مشمولین تبصره ( )4این قانون ،مقامهای دوم و سوم تبصره -3درصورت نیاز نیروهای مسلح به سربازان
بازیهای آسیایی و مسابقات جهانی را با معرفی وزارت فوقالذکر جهت شرکت در مسابقات آسیایی یا جهانی
ورزش و جوانان و با رعایت سایر قوانین و مقررات مربوطه مربوط به نیروهای مسلح ،نامبردگان دراختیار ستاد کل
به صورت پیمانی جذب و استخدام نمایند( .الحاقی مصوب نیروهای مسلح قرار میگیرند.
)03/10/1391
تبصره -4قهرمانان بازیهای المپیک شامل نفرات اول تا
تبصره -6آییننامه اجرایی موضوع معافیت سربازان قهرمان سوم و قهرمانان اول و دوم مسابقات قهرمانی جهان و نفرات
مشمول این قانون به پیشنهاد وزارت ورزش و جوانان و با اول بازیهای آسیایی در رشتههای ورزشی تحت پوشش
همکاری وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تهیه کمیته بینالمللی المپیک ( )Iocو مقام اول تا سوم مسابقات
میشود و به تأیید ستاد کل نیروهای مسلح میرسد. جام جهانی فوتبال ،بسکتبال و والیبال و همچنین یکی از
(اصالحی مصوب )03/10/1391 فرزندان قهرمانان پارالمپیک جهانی معاف از سربازی با
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و چهار تبصره در جلسه معرفی وزارت ورزش و جوانان و موافقت ستاد کل نیروهای
علنی روز چهارشنبه مورخ سیزدهم اسفند ماه یکهزار و مسلح پس از طی دوره آموزش نظامی در نیروهای مسلح
سیصد و هفتاد و شش مجلس شورای اسالمی تصویب و در جمهوری اسالمی ایران از انجام خدمت دوره ضرورت معاف
تاریخ 1376/12/24به تأیید شورای نگهبان رسیده است. میشوند( .الحاقی مصوب )03/10/1391
ب -بازیهای المپیک :بازیهای تابستانی و زمستانی که در هیئت وزیران در جلسه 1395/4/20به پیشنهاد وزارت
ردههای سنی جوانان و بزرگساالن هر چهار سال یکبار به ورزش و جوانان و با همکاری سازمان مدیریت و برنامهریزی
طور متمرکز به میزبانی یکی از کشورهای جهان با حضور کشور و به استناد تبصره ( )6ماده واحده قانون سرباز قهرمان
کشورهایی که موفق به کسب سهمیه شدهاند ،در رشتههای -مصوب -1376و اصالحات بعدی آن ،آییننامه اجرایی
ورزشی تحت پوشش کمیته بینالمللی المپیک ()IOC جذب و استخدام قهرمانان مشمول قانون یادشده را به شرح
برگزار میشود. زیر تصویب کرد:
پ -بازیهای پارالمپیک :بازیهای تابستانی و زمستانی که ماده -1در این آییننامه اصالحات زیر در معانی مشروح
برای ورزشکاران معلول در ردههای سنی جوانان و مربوط به کار میروند:
بزرگساالن هر چهار سال یکبار به طور متمرکز به میزبانی
الف -قانون :قانون سرباز قهرمان -مصوب -1376و
یکی از کشورهای جهان با حضور کشورهایی که موفق به
اصالحات بعدی آن.
کسب سهمیه شدهاند ،در رشتههای ورزشی تحت پوشش
کمیته بینالمللی پارالمپیک ( )IPCبرگزار میشود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 231
( )IOCحسب مورد در رشتههای فردی و گروهی و مقام اول ت -بازیهای آسیایی :بازیهای تابستانی و زمستانی که در
تا سوم مسابقات جام جهانی فوتبال ،بسکتبال و والیبال و ردههای سنی جوانان و بزرگساالن با حضور کلیه کشورهای
همچنین یکی از فرزندان قهرمانان بازیهای پار المپیک آسیایی هر چهار سال یکبار در رشتههای ورزشی تحت
شامل نفر اول در رشتههای فردی و کلیه نفرات در رشتههای پوشش شورای المپیک آسیا ( )OCAو به صورت متمرکز
گروهی. برگزار میشود.
ماده -2دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )5قانون ث -مسابقات جهانی و قهرمانی جهان :مسابقاتی که در
مدیریت خدمات کشوری میتوانند مشمولین این آییننامه رشتههای ورزشی تحت پوشش کمیته بینالمللی المپیک
را با رعایت شرایط زیر بدون برگزاری آزمون و خارج از نشر ( )IOCبه صورت سالیانه یا هر دو سال یکبار با حضور
آگهی به صورت پیمانی جذب و استخدام نمایند: کشورهایی که حائز شرایط گردیدهاند ،برگزار میشود.
-1وجود پست سازمانی بالتصدی. ج -مسابقات جام جهانی :مسابقاتی که در رشتههای فوتبال،
والیبال و بسکتبال با حضور کشورهایی که موفق به کسب
-2داشتن شرایط احراز مشاغل دستگاه اجرایی.
سهمیه شدهاند ،برگزار میشود.
-3داشتن شرایط عمومی استخدام و تأیید گزینش.
چ -مشمولین :قهرمانان بازیهای المپیک شامل نفرات اول
ماده -3تایید مقام قهرمانان ورزشی مشمولین و معرفی تا سوم و قهرمانان اول و دوم مسابقات قهرمانی جهان و
بهدستگاههای اجرایی برعهده وزارت ورزش و جوانان است. نفرات اول ،دوم و سوم بازیهای آسیایی و مسابقات جهانی
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور در رشتههای ورزشی تحت پوشش کمیته بینالمللی المپیک
دستورالعمل بند «و» تبصره ( )20قانون بودجه سال 1401موضوع :تبدیل وضعیت ایثارگران
(بخشنامه شماره 23657مورخ 1401/04/07سازمانهای اداری و استخدامی کشور و برنامه و بودجه کشور)
-2شرکتها ،بانکها و مؤسسات غیرانتفاعی وابسته به بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول ماده ()2
دولت نیز مشمول حکم بند قانونی صدرالذکر میباشند. قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران
-3تبدیل وضعیت مشمولین به معنای ارتقاء جایگاه شغلی در اجرای ماده ( )43ضوابط اجرایی قانون بودجه سال
آنان نمیباشد .بدیهی است تغییر نوع وظایف ،پست سازمانی 1401کل کشور ،دستورالعملهای ابالغی موضوع
و شغل یا ارتقاء جایگاه شغلی آنان بعد از تبدیل وضعیت در بخشنامههای شماره 13758مورخ ،1400/3./19شماره
چارچوب قوانین و مقررات امکانپذیر میباشد. 69405مورخ 1400/12/9و شماره 68135مورخ
-4چنانچه فرد مشمول این بخشنامه خواستار ادامه 1400/12/4با رعایت موارد زیر تنفیذ میشود:
همکاری با دستگاه به شکل وضعیت فعلی (عدم تبدیل -1مشمولین ماده ( )21قانون جامع خدماترسانی به
وضعیت به استخدام رسمی) باشد ،دستگاه اجرایی اعالم ایثارگران که تا پایان بهمنماه سال 1400در آن دستگاه
کتبی فرد مشمول مبنی بر عدم درخواست تبدیل وضعیت مشغول به کار باشند مشمول این قانون میگردند.
| 232رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
منابع داخلی شرکتها ،بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته استخدامی را اخذ و به عنوان مستند عدم تبدیل وضع در
به دولت قابل تأمین باشد ،نیازی به اخذ تأییدیه تأمین سوابق مربوطه نگهداری نماید.
اعتبار از سازمان برنامه و بودجه کشور نبوده و تبدیل -5ایثارگران مشمول که بر اساس قانون مربوط به خدمت
وضعیت نیروهای مشمول با رعایت قوانین و مقررات مربوطه پزشکان و پیراپزشکان مصوب 1375به خدمت اشتغال
از جمله اخذ شماره مستخدم از سامانه یکپارچه نظام اداری دارند ،در شمول این بخشنامه قرار میگیرند .بر این اساس،
(کارمندایران) بالمانع است .بر این اساس ،ماده ( )9بخشنامه پاسخ سؤال ( )8منضم به بخشنامه شماره 68135مورخ
شماره 69405مورخ ،1400/12/9اصالح میگردد. ،1400/12/4اصالح میگردد.
-7مفاد این دستورالعمل در موافقتنامه دستگاههای مشمول -6با استناد به بند (ب) تبصره ( )20قانون بودجه سال
ضوابط اجرایی قانون بودجه سال 1401کل کشور لحاظ 1401کل کشور و ماده ( )9ضوابط اجرایی آن به شماره
میشود و برای مدیران مربوط الزمالرعایه است. /21502ت59740هـ مورخ ،1401/2/15چنانچه اعتبار
میثم لطیفی -مسعود میرکاظمی الزم برای تبدیل وضعیت نیروهای مشمول ،از محل اعتبارات
ابالغی و در سقف تخصیص اعتبار دستگاههای اجرایی و
دستورالعمل بند «د» تبصره ( )20قانون بودجه سال 1400موضوع :تبدیل وضعیت ایثارگران
(بخشنامه شماره 13758مورخ 1400/3/19سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور
با آخرین اصالحات و الحاقات ابالغی)
با توجه به تصریح بند «د» تبصره ( )20قانون بودجه سال ماده -1در این دستورالعمل تعریف و اختصارات در معانی
1400کل کشور ،صرفاً ایثارگرانی که از نظر ایثارگری در زیر بکار میروند:
شمول ماده ( )21قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران
-قانون :قانون بودجه سال 1400کل کشور
هستند مشمول حکم و برخورداری از مزایای مندرج در بند
قانونی مذکور قرار میگیرند( .بخشنامه شماره 68135مورخ -مشمولین :مشمولین ماده ( )21قانون جامع
)1400/12/4 خدماترسانی به ایثارگران و اصالحات بعدی آن که در
دستگاههای اجرایی شاغل هستند و به موجب بند «د»
-سازمان :سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره ( )20قانون ،باید به استخدام رسمی دستگاه اجرایی
-دستگاه اجرایی :دستگاههای اجرایی مشمول ماده ()2 تبدیل وضع یابند.
قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران
با توجه به قسمت اخیر مصوبه شماره /75804ت59241هـ
-نیروی قراردادی :مشمولینی که به موجب قرارداد مقام مورخ 1400/7/19هیأت وزیران ،رزمندگان جبهه مقاومت
صالحیتدار ،قرارداد مستقیم با دستگاه اجرایی داشته (اعم نیز مشمول قوانین و مقررات حاکم بر رزمندگان هستند.
از مشمولین تبصره ذیل ماده 32قانون مدیریت خدمات (بخشنامه شماره 69405مورخ -)1400/12/9تکرار در
کشوری ،قانون کار و یا سایر قوانین و مقررات حاکم بر پرسش 5بخشنامه «مجموعه پرسش و پاسخ» (بخشنامه
شماره 68135مورخ )1400/12/4
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 233
با توجه به اینکه نیروهای شاغل در فعالیتهای طرحهای دستگاههای اجرایی) و به طور تمام وقت در فعالیتهای
عمرانی (تملک داراییهای سرمایهای) ،موضوع ًا از شمول مربوط به امور جاری دستگاه فعالیت مینمایند.
ماده ( )21قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران خارج
منظور از عبارت «امور جاری یا فعالیت جاری» ،اموری
میباشند و حکم مقرر در ماده مذکور صرفاً فعالیتهای
هستند که در جهت انجام مأموریتهای پستهای سازمانی
جاری دستگاه اجرایی را در برمیگیرد ،لذا نیروهای شاغل
مصوب دستگاه و یا پشتیبانی از انجام مأموریتهای سازمانی
در طرحهای عمرانی در شمول بند قانونی مذکور قرار
در محل دستگاههای اجرایی صورت میپذیرند( .بخشنامه
نمیگیرند( .بخشنامه شماره 68135مورخ )1400/12/4
شماره 69405مورخ -)1400/12/9تکرار در پرسش 1
ماده -2مشمولینی که در زمان تصویب قانون ،به صورت بخشنامه «مجموعه پرسش و پاسخ» (بخشنامه شماره
تمام وقت در یکی از حاالت آزمایشی (رسمی آزمایشی)، 68135مورخ )1400/12/4
پیمانی ،قراردادی ،طرحی و شرکتی برای انجام فعالیتهای متعهدین خدمت موضوع قانون مربوط به خدمت پزشکان و
جاری دستگاه ،در دستگاههای اجرایی به موجب حکم یا پیراپزشکان مصوب ( 1375نیروهای طرحی اجباری)
قرارداد مقام صالحیتدار خدمت مینمایند ،با رعایت شرایط مشمول قانون مذکور نمیباشند( .بخشنامه شماره 68135
زیر به صورت رسمی (یا عناوین مشابه بر اساس مقررات مورخ )1400/12/4
مورد عمل در دستگاه اجرایی) ،استخدام و یا تبدیل وضع
-نیروی شرکتی :مشمولینی که از سوی شرکتهای طرف
میشوند:
قرارداد با دستگاه اجرایی بکارگیری شده و در دستگاه
منظور از عبارت «امور جاری یا فعالیت جاری» ،اموری اجرایی به طور تمام وقت در فعالیتهای مربوط به امور
هستند که در جهت انجام مأموریتهای پستهای سازمانی جاری دستگاه فعالیت مینمایند.
مصوب دستگاه و یا پشتیبانی از انجام مأموریتهای سازمانی
در محل دستگاههای اجرایی صورت میپذیرند( .بخشنامه منظور از عبارت «امور جاری یا فعالیت جاری» ،اموری
شماره 69405مورخ -)1400/12/9تکرار در پرسش 1 هستند که در جهت انجام مأموریتهای پستهای سازمانی
بخشنامه «مجموعه پرسش و پاسخ» (بخشنامه شماره مصوب دستگاه و یا پشتیبانی از انجام مأموریتهای سازمانی
68135مورخ )1400/12/4 در محل دستگاههای اجرایی صورت میپذیرند( .بخشنامه
شماره 69405مورخ )1400/12/9
در آن دسته از دستگاههای اجرایی که برخی از مشاغل
دستگاه بر اساس قوانین و مقررات حاکم ،به نیروهای تکرار در پرسش 1بخشنامه «مجموعه پرسش و پاسخ»
کارگری مشمول قانون کار تخصیص یافته است ،در مشاغل (بخشنامه شماره 68135مورخ )1400/12/4
مذکور در صورت تقاضای مستخدم و با ارائه تعهد رسمی -نیروی طرحی :مشمولینی که برابر موافقتنامههای مبادله
مبنی بر رضایت فرد ،تبدیل وضعیت به قرارداد کارگری دائم شده بین سازمان برنامه و بودجه کشور و دستگاه اجرایی ،از
انجام و در غیر اینصورت بر اساس ضوابط حاکم بر دستگاه محل اعتبارات طرحهای عمرانی توسط دستگاه اجرایی
به رسمی تبدیل وضع پیدا مینمایند( .بخشنامه شماره بکارگیری شده و به طور تمام وقت در فعالیتهای مربوط
69405مورخ -)1400/12/9تکرار با تفصیل بیشتر در بهدستگاه فعالیت مینمایند.
پرسش 2بخشنامه «مجموعه پرسش و پاسخ» (بخشنامه
شماره 68135مورخ )1400/12/4
| 234رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-1صالحیت مشمولین برای استخدام رسمی به تأیید حقوق و مزایای ایثارگرانی که از قراداد موقت کارگری به
گزینش برای استخدام رسمی فرد ،ادامه خدمت وی در قرارداد کارگری دائم تبدیل وضعیت مییابند در دستگاههای
دستگاه اجرایی تابع حکم مقرر در ماده ( )47آییننامه اجرایی مشمول قانون کار براساس قانون کار و درچارچوب
اجرایی قانون گزینش کشور میباشد. ضوابط و مقررات حاکم بر آن دستگاهها تعیین میشود.
-2پست بالتصدی در تشکیالت تفصیلی دستگاه برای لیکن در سایر دستگاههای اجرایی ازجمله دستگاههای
انتصاب مشمولین وجود داشته باشد (در صورت عدم وجود مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری براساس ضوابط و
پست بالتصدی مناسب برای افراد مشمول ،دستگاه اجرایی مقررات قرارداد مشاغل کارگری موضوع بخشنامه شماره
میتواند از طریق «سامانه ملی مدیریت ساختار دستگاههای 200/90/28965مورخ 1390/11/13معاونت توسعه
اجرایی کشور» نسبت به پیشنهاد تغییر عناوین پستهای مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور (سابق) تعیین
سازمانی و یا انتقال و جابجایی آن متناسب با شرایط میشود( .بخشنامه شماره 68135مورخ )1400/12/4
مشموالن اقدام نماید). ایثارگران مشمول مصوبه که در دهیاریها شاغل هستند به
قرارداد کارگری دائم در دهیاریها متبوع تبدیل وضع
دستگاه اجرایی میتواند نسبت به ثبت درخواست تغییر
مییابند( .بخشنامه شماره 68135مورخ )1400/12/4
عنوان پست سازمانی بالتصدی و جابجایی آن در سامانه ملی
مدیریت ساختار دستگاههای اجرایی کشور جهت تخصیص رانندگانی که به صورت تمام وقت در خدمت دستگاه اجرایی
به ایثارگران مشمول اقدام نماید .ضمناً در صورت ضرورت بوده و بیمه پرداختی آن توسط شرکت پیمانکاری یا دستگاه
جابجایی پست بین واحدهای زیرمجموعه یک دستگاه ،این اجرایی تامین میشود مشمول قانون مذکور میباشند.
امر صرف ًا جهت تخصیص پست به ایثارگران مشمول بند «د» (بخشنامه شماره 68135مورخ )1400/12/4
قانون بودجه سال 1400کل کشور صورت میپذیرد. نیروهایی که از محل وجوه خودگردانی مجتمعهای فرهنگی
خاطرنشان میسازد برای افراد دیپلم و زیردیپلم پست و آموزشی و رفاهی بکارگیری شدهاند مشمول دستورالعمل
سازمانی معرفی شده به پست بانام تبدیل میشود و پس از مذکور نمیشوند( .بخشنامه شماره 68135مورخ
خروج فرد از سیستم به حالت قبل برمیگردد( .بخشنامه )1400/12/4
شماره 69405مورخ )1400/12/9تکرار در پرسش 1
با توجه به اینکه “خرید خدمات مشاوره” موضوعاً متفاوت با
بخشنامه «مجموعه پرسش و پاسخ» (بخشنامه شماره
“جذب و بکارگیری نیروی انسانی” میباشد و خرید خدمات
68135مورخ )1400/12/4
مشاوره ،بکارگیری نیروی انسانی محسوب نمیگردد و از
اگر دستگاه اجرایی دارای پست سازمانی متناسب مشمولین طرفی خرید خدمات مشاوره در اقسام و مصادیق گوناگون
باشد ،الزم است صرفاً نسبت به بهروزآوری تشکیالت اسمی آن با اشخاص حقیقی و حقوقی ذی صالح در چارچوب
در سامانه ملی مدیریت ساختار دستگاههای اجرایی کشور قانون برگزاری مناقصات و آییننامه خرید خدمات مشاوره
اقدام نماید .شایان ذکر است شرایط احراز در مجموعه (مصوبه شماره /193542ت42986ک مورخ 1388/10/1
سامانههای کارمندایران بررسی میگردد( .بخشنامه شماره هیأت وزیران) و سایر مقررات ذیربط صورت میگیرد؛
68135مورخ )1400/12/4 بنابراین استخدام یا تبدیل وضع ایثارگران خرید خدمات
مشاوره موضوعیت ندارد( .بخشنامه شماره 68135مورخ
)1400/12/4
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 235
«د» تبصره ( )20قانون بودجه سال 1400کل کشور در -3حق بیمهاین نیروها باید توسط دستگاه اجرایی مربوط یا
شهرداریها نیز قابل تسری و اجرا میباشد( .بخشنامه شماره شرکتهای طرف قرارداد با دستگاه اجرایی پرداخت شده
68135مورخ )1400/12/4 باشد.
تبصره :2در استخدام و تبدیل وضعیت اعضای هیأت علمی تبصره :موارد استثناء این بند در خصوص نیروهای قراردادی،
دستگاههای اجرایی و همچنین کادر آموزشی وزارت آموزش با اعالم باالترین مقام دستگاه اجرایی و تأیید ذیحساب
و پرورش ،مقررات خاص مربوط به این گروه از شاغلین مبنی بر دریافت حقوق و مزایا از دستگاه اجرایی بابت
توسط دستگاههای مربوطه اعمال خواهد شد. فعالیت تمام وقت در امور جاری دستگاه از ابتدای سال
،1399قابل اقدام است.
نیروهای حقالتدریس در صورت داشتن سابقه حقالتدریس
تمام وقت همانند نیروهای رسمی یا پیمانی دستگاه (نظیر -4این نیروها باید در زمان تصویب قانون با دستگاه اجرایی
معلمین در وزارت آموزش و پرورش) مشمول تبدیل وضع یا شرکتهای طرف قرارداد ،قرارداد داشته باشند و قرارداد
میگردند .تبدیل وضع این نیروها با رعایت تبصره « »2ماده آنها در سال جاری نیز تمدید شده باشد.
( )2دستورالعمل شماره 13758مورخ 1400/3/19صورت تبصره :1استخدام و تبدیل وضع مشمولین با رعایت تبصره
میگیرد( .بخشنامه شماره 68135مورخ )1400/12/4 ( )2قانون اصالح بند (و) ماده ( )44قانون برنامه پنجساله
تبصره -3تاریخ اجرای احکام رسمی صادره برای مشمولین پنجم توسعه جمهوری اسالمی ایران صورت میپذیرد.
این قانون 1400/1/1میباشد. رعایت شرایط احراز از نظر مدرک تحصیلی در مشاغل
تخصصی دستگاههای اجرایی ضروری است.
اصالحیه :تاریخ اجرای احکام رسمی صادره برای مشمولین
مصوبه ،پس از تاریخ اعالم نظر گزینش و تأمین اعتبار بنا به تصریح بند «د» تبصره ( )20این قانون ،رعایت مفاد
میباشد صدور احکام برای آن دسته از دستگاههای اجرایی تبصره ( )2بند «و» ماده ( )44قانون برنامه پنجم توسعه و
که شماره مستخدم از سامانه کارمندایران دریافت میکنند اصالحیه آن الزم کلیه ایثارگران موضوع ماده ( )21قانون
پس از صدور شماره مستخدم خواهد بود( .بخشنامه شماره جامع خدماترسانی به ایثارگران معاف از سن میباشند.
69405مورخ )1400/12/9 (بخشنامه شماره 68135مورخ )1400/12/4
دستگاههای مشمول بخشنامه مجازند در صورت دارا بودن
ماده -3سهم هر یک از دستگاههای اجرایی از سقف اعتبار
پست بالتصدی متناسب با مدارک تحصیلی ایثارگران
تعیین شده در بند (د) تبصره ( )20قانون ،توسط سازمان
موصوف ،اقدام به اعمال مدارک تحصیلی دانشگاهی آنان
برنامه و بودجه کشور مشخص خواهد شد .همچنین
نمایند .در صورتی که دستگاههای مشمول فاقد پست
دستگاههای اجرایی موظفند با تأیید سازمان برنامه و بودجه
سازمانی بالتصدی متناسب با مدرک تحصیلی ایثارگر
کشور نسبت به جابجایی اعتبارات مربوط به حقوق و مزایای
باشند ،پست سازمانی «متصدی خدمات عمومی» به این
مستمر و غیرمستمر آن دسته از مشمویلن این دستورالعمل
دسته از ایثارگران تعلق میگیرد( .بخشنامه شماره 69405
که به استخدام رسمی دستگاه درمی آیند ،از سایر فصول به
مورخ )1400/12/9
فصول ( )1و ( )6اقدام نمایند.
بخشنامه شماره 24232مورخ 1400/5/9الحاق شغل
تبصره :اعتبار مورد نیاز برای تبدیل وضعیت مشمولین آن
متصدی خدمات عمومی جهت تبدیل وضعیت مشمولین بند
دسته از دستگاههای اجرایی مشمول بند «د» تبصره ()20
| 236رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
( )20قانون بودجه سال 1400کل کشور به استخدام رسمی قانون که فاقد ردیف در جداول ( )7و ( )10قانون هستند،
دستگاه اجرایی درمیآیند ممنوع است( .بخشنامه شماره از محل منابع داخلی تأمین میگردد.
69405مورخ )1400/12/9
اعتبارات مربوط به حقوق و مزایای آن دسته از نیروهای
ماده -6تمامی دستگاههای اجرایی موظفند پس از اجرای شرکتی و نیروهای طرحی شاغل در فعالیتهای جاری که
این دستورالعمل ،اطالعات کارکنان را در سامانه کارمندایران در راستای بند قانونی صدرالذکر به استخدام دستگاه اجرایی
(زیرسامانه پاکنا) بارگذاری و بروزرسانی نمایند .آن دسته از درمیآیند ،از محل اعتبارات مربوطه در دستگاه اجرایی کسر
دستگاههای اجرایی که شماره مسخدم از سازمان دریافت و به اعتبارات مربوط به حقوق و مزایای کارکنان منتقل
مینمایند ،باید اطالعات و مستندات مشمولین را با رعایت میشود( .بخشنامه شماره 69405مورخ )1400/12/9
شرایط این دستورالعمل در سامانه کارمند ایران بارگذاری و چنانچه تأمین اعتبار الزم برای تبدیل وضع نیروهای
ارسال نمایند تا اقدام الزم نسبت به صدور شماره مستخدم مشمول دستورالعمل از محل منابع داخلی و یا اعتبارات
برای افراد واجد شرایط به عمل آید .بررسی اطالعات و صدور موجود دستگاه امکانپذیر باشد ،نیازی به اخذ تأییدیه تأمین
شماره مستخدم برای مشمولین شاغل در واحدهای استانی اعتبار از سازمان برنامه و بودجه کشور نبوده و دستگاههای
توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی استان و برای اجرایی با تأیید ذیحسابی یا مدیر مالی دستگاه و سایر
مشمولین شاغل در واحدهای ستادی دستگاههای اجرایی ضوابط مربوطه نسبت به تبدیل وضع نیروهای مشمول و
توسط سازمان صورت میپذیرد .مسئولیت صحت اطالعات اخذ شماره مستخدم از سامانه کارمندایران اقدام مینمایند.
و مستندات بارگذاری شده در سامانه مذکور در چارچوب در صورت نیاز دستگاههای اجرایی برای تأمین اعتبار از محل
قوانین و مقررات بر عهده دستگاه اجرایی است. ردیف 550000 -80قانون بودجه سال جاری ،اخذ تأییدیه
تبصره :دستگاههای اجرایی اطالعات و مستندات مشمولین تأمین اعتبار از سازمان برنامه و بودجه کشور برای ادامه
رسمی شاغل در دستگاه که دارای حکم کارگزینی بوده ولی فرآیند استخدام یا تبدیل وضعیت الزامی است( .بخشنامه
فاقد شماره مستخدم میباشند را نیز با رعایت شرایط این شماره 69405مورخ )1400/12/9
دستورالعمل در سامانه کارمند ایران ،جهت صدور شماره
ماده -4در صورت محدودیت اعبارات تخصیصی دستگاه
مستخدم رسمی بارگذاری و ارسال نمایند.
(در سقف اعتبار تعیین شده در قسمت اخیر بند «د» تبصره
ماده -7مسئولیت پیگیری اجرای بند (د) تبصره ()20 ( )20قانون) اولویت برای استخدام و یا تبدیل وضع
قانون و مفاد این دستورالعمل در آن دسته از دستگاههای مشمولین بر اساس سابقه خدمت بیشتر میباشد.
اجرایی که برای کارمندان خود از سامانه کارمندایران شماره
ماده -5بکارگیری نیروی انسانی جدید در دستگاههای
مستخدم دریافت نمینمایند (نظیر وزارت نفت ،بنیاد
اجرایی به جایگزینی نیروهای قراردادی ،شرکتی و طرحی
مستضعفان ،وزارت اطالعات و )...حسب مورد بر عهده بنیاد
که در اجرای بند (د) تبصره ( )20قانون ،به استخدام رسمی
شهید و امور ایثارگران و سازمان رزمندگان وزارت دفاع و
دستگاه اجرایی درمیآیند ،ممنوع است.
پشتیبانی نیروهای مسلح میباشد.
تکرار و تأکید :بکارگیری نیروی انسانی جدید در
تبصره :در صورت وجود ابهام در خصوص انطباق افراد از نظر
دستگاههای اجرایی به جایگزینی کلیه نیروهایی (اعم از
ایثارگری با مصادیق عنوان شده در ماده ( )21قانون جامع
قراردادی ،شرکتی و طرحی) که در اجرای بند (د) تبصره
خدماترسانی به ایثارگران ،احراز شرایط توسط بنیاد شهید
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 237
بند ( )3بخشنامه شماره 170061مورخ 1393/12/24 و امور ایثارگران و سازمان رزمندگان وزارت دفاع و پشتیبانی
سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور (سابق) ،صرفاً کارمندان نیروهای مسلح (حسب مورد) صورت خواهد گرفت.
ایثارگری که قانوناً مجاز به استفاده از مأموریت آموزشی
ماده -8مسئولیت حسن اجرای بند (د) تبصره ( )20قانون
میباشند ،در صورت پیشبینی رشته و مقطع تحصیلی باالتر
و مفاد این دستورالعمل در دستگاه اجرایی ،بر عهده باالترین
در شرایط احراز شغل مورد تصدی آنان ،مشمول محدودیت
مقام دستگاه اجرایی است.
دفعات اعمال مدرک تحصیلی مأخوذه موضوع بخشنامه
مذکور نخواهند بود .احتساب آثار اداری و استخدامی مدارک نحوه تعیین حقوق و مزایای ایثارگران پس از تبدیل
تحصیلی منوط به پیشبینی رشته و مقطع تحصیلی باالتر وضعیت :حقوق و مزایای کارمندان با توجه به قوانین و
در شرایط احراز شغل مورد تصدی آنان بوده و از تاریخ مقررات حاکم بر دستگاه اجرایی براساس پست سازمانی
تصویب کمیته ذیربط قابل اعمال میباشد. مورد تصدی تعیین میشود و مستندی برای برقراری تفاوت
تطبیق حقوق وجود ندارد( .بخشنامه شماره 68135مورخ
بر این اساس؛
)1400/12/4
الف :دستگاههای مشمول بخشنامه مکلفند در صورت دارا
نحوه احتساب سابقه قبل از تبدیل وضعیت ایثارگران
بودن پست بالتصدی متناسب با مدارک تحصیلی ایثارگران
به عنوان سابقه قابل قبول برای بازنشستگی :در حال
موصوف اقدام به اعمال مدارک تحصیلی دانشگاهی آنان
نمایند .در صورتی که دستگاههای مشمول فاقد پست حاضر دادنامه شماره 1084مورخ 1399/9/18هیأت
سازمانی بالتصدی متناسب با مدرک تحصیلی ایثارگر عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص احتساب سوابق
باشند ،پست سازمانی متصدی خدمات عمومی به این خدمت در شرکتهای پیمانکاری طرف قرارداد با
دستگاههای دولتی مالک عمل میباشد( .بخشنامه شماره
ایثارگران تعلق میگیرد( .نسخ جنبه تکلیفی اعمال
68135مورخ )1400/12/4
مدارک تحصیلی به وسیله بند ( )4بخشنامه شماره
69405مورخ )1400/12/9ب :در خصوص ایثارگرانی که نحوه محاسبه سوابق تجربی برای ارتقاء رتبه ،طبقه و یا
مدارک تحصیلی دانشگاهی آنان نامرتبط با ساختار گروه بر اساس ماده ( )14آییننامه طرح طبقهبندی مشاغل
پستهای سازمانی دستگاه متبوع خود میباشد ،جهت میباشد.
فراهم نمودن زمینه انتقال این افراد بهدستگاههای دارای نحوه احتساب مدرک تحصیلی بعد از تبدیل وضعیت
پست سازمانی مرتبط موضوع در شورای توسعه مدیریت و
(بخشنامه شماره 68135مورخ :)1400/12/4با توجه به
سرمایه انسانی طرح خواهد شد.
ابطال 3شرط تمام وقت بودن ،بیمهپردازی و تمدید قرارداد در تبدیل وضعیت ایثارگران
(دادنامه شمارههای 1008الی 1035مورخ 8؍6؍ 1401هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)
جمهوری اسالمی ایران ،دستگاههای مشمول ماده 2قانون الف -براساس بند (د) تبصره 20قانون بودجه سال 1400
جامع خدماترسانی به ایثارگران مکلّفند نسبت به استخدام کل کشور« :در راستای اجرای بند (ذ) ماده 87قانون برنامه
و نیز تبدیل وضعیت استخدامی ک ّلیه مشموالن ماده 21 پنجساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی
| 238رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مشمول بند مذکور تصریح شده و صرف عدم پرداخت حق قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران که با عناوین مختلف
بیمه ،فرد را از قالبهای استخدامی مزبور خارج نمیکند و در دستگاههای موضوع قانون مذکور شاغل هستند و رابطه
در بند (د) تبصره 20قانون بودجه سال 1400کل کشور، شغلی آنها به صورت پیمانی ،قرارداد انجام کار معین یا
اعمال حکم مقرر در این تبصره مقیّد به بیمهپردازی فرد شرکتی میباشد و یا از محل اعتبارات جاری و تبصره ماده
مشمول نشده است ،بنابراین بند 3ماده 2بخشنامه شماره 32و ماده 17قانون مدیریت خدمات کشوری و اعتبارات
19 -13758؍3؍ 1400سازمان اداری و استخدامی کشور طرحهای عمرانی و یا سایر عناوین از جمله حاکمیتی و
و سازمان برنامه و بودجه کشور و بند 3بخشنامه شماره تصدیگری موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده 45قانون
8092071؍11 -1400؍6؍ 1400اداره کل آموزش و مدیریت خدمات کشوری خدمت نموده و یا مینمایند با طی
پرورش استان فارس که براساس آنها پرداخت حق بیمه افراد مراحل گزینش با رعایت تبصره 2بند (و) ماده 44قانون
مشمول تبدیل وضعیت به عنوان یکی از شرایط اجرای حکم برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسالمی ایران مصوب
مقرر در بند «د» تبصره 20قانون بودجه سال 1400کل 15؍10؍ 1389به صورت استخدام رسمی اقدام نمایند»...
کشور قرار داده شده ،از جهت محدود کردن دامنه شمول با توجه به اینکه در بند قانونی مذکور بعد از عبارت «رابطه
حکم قانونگذار خالف قانون و خارج از حدود اختیار است و شغلی آنها به صورت پیمانی ،قرارداد انجام کار معین یا
مستند به بند 1ماده 12و مواد 13و 88قانون تشکیالت شرکتی میباشد» عبارت «و یا از محل اعتبارات جاری و
و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392از تبصره ماده 32و ماده 17قانون مدیریت خدمات
تاریخ تصویب ابطال میشود. کشوری »...آمده و اجرای بند فوق از قانون بودجه سال
ج -با عنایت به اینکه براساس بند (د) تبصره 20قانون 1400مقیّد به خدمت تمام وقت نشده است ،بنابراین حکم
بودجه سال 1400کل کشور که حکم آن در بند (و) تبصره بند قانونی یادشده شامل افرادی نیز هست که به صورت
20قانون بودجه سال 1401کل کشور نیز مورد تأکید قرار ساعتی به کارگیری شدهاند و در نتیجه بند 2قسمت (ج)
گرفته ،دستگاههای اجرایی مشمول این قوانین به تبدیل بخشنامه شماره 20؍12-710؍5؍ 1400وزارت آموزش و
وضعیت نیروهای مشمول موازین قانونی مزبور موظّف شده پرورش و ماده 2بخشنامه شماره 19 -13758؍3؍1400
و انجام این تکلیف مقیّد به تمدید قرارداد در سال 1400 مشترک سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه
نشده است و عبارت «خدمت نموده» نیز در بند (د) تبصره و بودجه کشور که براساس آنها مشموالن تبدیل وضعیت به
20قانون بودجه سال 1400کل کشور داللت بر این دارد رسمی باید در زمان تصویب قانون بودجه سال 1400به
که حکم قانونی مذکور شامل افرادی نیز میشود که دستگاه صورت تمام وقت در یکی از حاالت آزمایشی (رسمی
اجرایی قرارداد آنها را در سال 1400تمدید نکرده است، آزمایشی) ،پیمانی ،قراردادی ،طرحی یا شرکتی برای انجام
بنابراین حکم مقرر در بند 4ماده 2بخشنامه شماره فعالیتهای جاری دستگاه در حال خدمت باشند ،خالف
19 -13758؍3؍ 1400سازمان اداری و استخدامی کشور قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1ماده
و سازمان برنامه و بودجه کشور که براساس آن مقرر شده 12و مواد 13و 88قانون تشکیالت و آیین دادرسی دیوان
است که نیروهای مشمول تبدیل وضعیت به رسمی باید در عدالت اداری مصوب سال 1392از تاریخ تصویب ابطال
زمان تصویب قانون با دستگاه اجرایی یا شرکتهای طرف میشود.
قرارداد ،قرارداد داشته باشند و قرارداد آنها در سال جاری ب -با توجه به اینکه او ًال در بند (د) تبصره 20قانون بودجه
نیز تمدید شده باشد ،خالف قانون و خارج از حدود اختیار سال 1400کل کشور به وضعیتهای استخدامی افراد
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 239
قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمین حقالتدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت
آموزش و پرورش
(مصوب 15/07/1388با آخرین اصالحات تا تاریخ )13/6/1397
کشوری ،دولت موظف است از تاریخ تصویب این قانون ماده -1در اجراء جزء ( )2بند (و) ماده ( )145قانون برنامه
حداکثر ظرف پنج سال نیروهای حقالتدریس ،نهضت چهارم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری
سوادآموزی ،مربیان پیشدبستانی و مربیان کانون پرورش اسالمی ایران و بند(ج) ماده ( )24قانون مدیریت خدمات
| 240رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
واحدهای مدرک کاردانی باشد با رعایت ماده( )3این قانون فکری کودکان و نوجوانان را تا سقف شصت هزار نفر به شرح
به استخدام پیمانی در میآیند. مندرج در این قانون و با رعایت ماده ( )46قانون مدیریت
تبصره -3معلمین حقالتدریس دارای مدرک کاردانی خدمات کشوری و شرایط عمومی استخدامی کشور به
آموزش ابتدایی و رشتههای خاص کاردانش و فنی و حرفهای استخدام آموزش و پرورش درآورد.
به تشخیص آموزش و پرورش در صورت داشتن شرایط ماده -2معلمین حقالتدریس وزارت آموزش و پرورش
ماده( )3این قانون به استخدام رسمی در میآیند. دارای مدرک کارشناسی و باالتر با چهار سال سابقه
تبصره -معلمین حقالتدریسی دارای مدرک فوقدیپلم که حقالتدریسی مستمر و شاغل بودن تا پایان سال تحصیلی
تا پایان سال تحصیلی 1387 - 1388پنج سال سابقه 87-88و داشتن میانگین حداقل دوازده ساعت تدریس در
خدمت مستمر نداشتهاند اما با احتساب سالهای تحصیلی هفته در چهار سال گذشته ،به استخدام رسمی در میآیند.
بعد حائز پنج سال سابقه مستمر میگردند به شرط شاغل تبصره -معلمین حقالتدریسی دارای مدرک کارشناسی و
بودن در زمان استخدام میتوانند براساس ضوابط این ماده باالتر که تا پایان سال تحصیلی 1387 - 1388چهار سال
استخدام شوند. سابقه خدمت مستمر نداشتهاند اما با احتساب سالهای
ماده -4مشمولین تبصره( )3ماده واحده قانون لغو مواد()6 تحصیلی بعد حائز چهار سال سابقه مستمر میگردند به
و (6مکررالحاقی) به اساسنامه نهضت سواد آموزی جمهوری شرط شاغل بودن در زمان استخدام میتوانند براساس
اسالمی ایران و تعیین ضوابط به کارگیری آموزشیاران ضوابط این ماده استخدام شوند.
مصوب 8/8/1380که در زمان تصویب این قانون در نهضت ماده -3معلمین حقالتدریس وزارت آموزش و پرورش
سوادآموزی شاغل بوده و دارای مدرک کارشناسی و باالتر دارای مدرک کاردانی با پنج سال سابقه حقالتدریسی
هستند به صورت رسمی و همچنین دارندگان مدرک مستمر و شاغل بودن تا پایان سال تحصیلی 1387-1388
کاردانی به صورت پیمانی استخدام میگردند. و داشتن میانگین حداقل دوازده ساعت تدریس در هفته در
ماده -5هفت هزار نفر از بین آموزشیارانی که بعد از تاریخ پنج سال گذشته به صورت پیمانی استخدام میشوند.
8/8/1380در نهضت سوادآموزی دارای بیش از شصت ماه همچنین معلمین حقالتدریس دارای مدرک دیپلم (با
سابقه خدمت باشند به شرط شاغل بودن در نهضت اولویت معلمین کوچ رو) با هفت سال سابقه حقالتدریسی
سوادآموزی در زمان تصویب این قانون و داشتن حداقل مستمر و شاغل بودن تا پایان سال تحصیلی1387-1388و
مدرک کاردانی با اولویت رشتههای مرتبط و مدرک داشتن میانگین حداقل بیست وچهارساعت تدریس در هفته
تحصیلی باالتر و سنوات خدمت در صورت داشتن مدرک در هفت سال گذشته به صورت پیمانی استخدام میشوند.
کارشناسی و باالتر به صورت رسمی و در صورت داشتن تبصره -1معلمین حقالتدریس دارای مدرک کاردانی و
مدرک کاردانی به صورت پیمانی به استخدام در میآیند. دیپلم پس از استخدام پیمانی مطابق این قانون در صورت
تبصره -1مفاد تبصرههای ( )1و ( )2ماده ( )3این قانون در اخذ مدرک کارشناسی به استخدام رسمی در میآیند.
مورد آموزشیاران نهضت سوادآموزی که بر اساس مواد( )4و تبصره -2معلمین حقالتدریسی که در زمان تصویب این
( )5این قانون استخدام میگردند ،اعمال میگردد. قانون دانشجوی کارشناسی بوده و تعداد واحدهای گذرانده
آنها تا پایان سال تحصیلی 1387-1388برابر تعداد
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 241
تبصره -خانوادههای معظم شهداء و ایثارگران و همسران تبصره –2کلیه آموزشیاران نهضت سواد آموزی موظف به
جانبازان تابع قانون خاص خود میباشند. گذراندن دورههای آموزشی بدو خدمت طبق برنامه آموزش
و پرورش میباشند.
ماده -8از تاریخ تصویب این قانون به کارگیری هرگونه
نیروی حقالتدریس جدید در وزارت آموزش و پرورش تبصره -3کلیه آموزشیاران نهضت سوادآموزی که بر اساس
ممنوع است. مواد ( )4و ( )5این قانون به استخدام در میآیند تا زمانی
که نیاز به خدمات آنان در نهضت سوادآموزی باشد ،موظف
ماده -9از تاریخ تصویب این قانون ،معلمین مورد نیاز
به خدمت در نهضت سوادآموزی بوده و در صورت عدم نیاز
آموزش وپرورش از طریق مراکز و دانشگاههای تربیت معلم،
نهضت سوادآموزی و موافقت آموزش و پرورش ،با رعایت
دانشگاه شهید رجایی و مجتمع آموزش عالی
مفاد این قانون در آموزش و پرورش خدمت میکنند.
پیامبراعظم(ص) ضمن رعایت ماده ( )1این قانون به
استخدام پیمانی در میآیند .فارغالتحصیالن سایر دانشگاهها ماده -6نهصد نفر از مربیان پیشدبستانی که بیش از ده
و مراکز آموزش عالی کشور نیز از طریق آزمون ورودی و سال سابقه همکاری با آموزش و پرورش دارند در صورت
گذراندن دورههای الزم حسب نیاز وزارت آموزش وپرورش شاغل بودن تا پایان سال تحصیلی 13877-1388و دارا
میتوانند استخدام شوند. بودن مدرک کارشناسی و باالتر به صورت رسمی و دارندگان
مدرک کاردانی و دیپلم به صورت پیمانی به استخدام درمی
ماده -10دارندگان مدارک دیپلم و کاردانی (به استثناء
آیند و همچنین مربیان و کارشناسانی که با کانون پرورش
نیروهای مشمول تبصره « »3ماده « )»3که به موجب این
فکری کودکان و نوجوانان همکاری میکنند با داشتن
قانون استخدام میگردند در امور اداری و دفتری مدارس به
حداقل پنج سال سابقه به صورت مستمر و تمام وقت
کار گرفته میشوند مگر در مناطقی که با تشخیص آموزش
(44ساعت درهفته) و شاغل بودن در زمان تصویب این قانون
و پرورش نیاز به خدمات آموزشی آنها باشد که پس از طی
با داشتن حداقل مدرک لیسانس به استخدام رسمی و با
دورههای الزم در رسته آموزشی به کار گرفته میشوند .در
مدرک کاردانی به استخدام پیمانی در کانون پرورش فکری
صورتی که دارندگان مدرک دیپلم طی پنج سال و کاردانی
کودکان و نوجوانان درمی آیند.
طی سه سال از زمان استخدام موفق به اخذ مدرک
کارشناسی در رشتههای مورد نیاز آموزش وپرورش شوند تبصره -مفاد تبصرههای ( )1و( )2ماده( )3این قانون در
ضمن گذراندن دورههای آموزشی مربوط برابر ضوابط و مورد مربیان پیشدبستانی دارای مدرک کاردانی و دیپلم و
مقررات آموزش و پرورش به رسته آموزشی منتقل میشوند. برای مربیان و کارشناسان کانون پرورش فکری کودکان و
نوجوانان دارای مدرک کاردانی اعمال میگردد.
ماده -11دولت موظف است از تاریخ تصویب این قانون
مطابق بند (ج) ماده ( )24قانون مدیریت خدمات کشوری ماده -7کلیه افرادی که از طریق این قانون به استخدام در
معلمین حقالتدریسی ،آموزشیاران نهضت سوادآموزی، میآیند صرف ًا در مناطق مورد نیاز آموزش و پرورش و یا
مربیان پیشدبستانی و مربیان کانون پرورش فکری کودکان نهضت سوادآموزی در آن استان مشغول به کار خواهند شد
و نوجوانان موضوع این قانون را به استخدام درآورد. و نقل و انتقال این افراد پس از پنج سال اشتغال از زمان
استخدام رسمی و در صورت موافقت مبدأ و نیاز مقصد
ماده -12استخدام معلمین حقالتدریس و نهضت
امکانپذیر خواهد بود.
سوادآموزی ،مربیان پیشدبستانی و مربیان کانون پرورش
| 242رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
و ( )2ماده ( )3قانون موضوع این الحاقیه درباره آنها اعمال فکری کودکان و نوجوانان با رعایت بند(ی) ماده()145
میگردد. قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی
تبصره -استخدام پنج هزار نفر مراقبین بهداشت موضوع این جمهوری اسالمی ایران صورت میگیرد و در سالهای بعد
ماده در سقف استخدام شصت هزار نفر معلم حقالتدریسی از برنامه چهارم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی
و آموزشیاران نهضت سوادآموزی موضوع ماده ( )1قانون جمهوری اسالمی ایران ،آموزش و پرورش موظف به
تعیین تکلیف استخدامی معلمین حقالتدریسی و استخدام باقیمانده آنها تا سقف شصت هزار نفر بر اساس
آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش مفاد این قانون در مدت زمان تعیین شده خواهدبود.
مصوب 15/7/1388صورت میگیرد. ماده -13از کمیسیونهای اجتماعی و آموزش و تحقیقات
ماده -16معلمانی که در سال تحصیلی 1388 - 1389از مجلس شورای اسالمی به ترتیب یک نفر و دونفر بر حسن
طریق شرکتهای خدماتی در وزارت آموزش و پـرورش اجراء این قانون نظارت خواهند داشت و وزارت آموزش و
تدریس کردهاند ،درصورتیکه قبل از سال تحصیلی 1389 پرورش موظف است گزارش عملکرد هرساله این قانون را
1388 -نیز سابقه حقالتدریس در وزارت آموزش و پرورش حداکثر تا پایان خردادماه سال بعد به کمیسیون آموزش و
و یا نهضت سوادآموزی داشتهاند و یا با حکم وزارت آموزش تحقیقات مجلس شورای اسالمی ارائه دهد.
و پرورش در دارالقرآنها تدریس نمودهاند و یا با حکم وزارت ماده -14در صورت وجود مجوز جذب و استخدام ،وزارت
آموزش و پرورش بهعنوان معلمان حقالتدریس آموزش و پرورش مکلف است استخدام کلیه معلمان
«دانشآموزان بازمانده از تحصیل» خدمت نمودهاند و حقالتدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی واجد شرایط
همکاری آنها در سال تحصیلی 1388 - 1389با مطابق مفاد قانون فوقالذکر را در اولویت قرار دهد مگر در
وزارتآموزش و پرورش بهصورت مستمر بوده است با استانها و یا در رشتههای موردنیاز که در میان معلمان
احتساب سال تحصیلی 1388 - 1389منطبق بر ضوابط حقالتدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی واجد شرایط
ماده ( )2این قانون برای مدرک کارشناسی و باالتر و منطبق قانون فوقالذکر موجود نباشد ،که در این صورت وزارت
بر ضوابط ماده ( )3برای مدرک فوقدیپلم با رعایت سایر آموزش و پرورش با استفاده از باقیمانده سقف تعیین شده
شرایط مندرج در این قانون استخدام میشوند. در ماده ( )1یا براساس ماده ( )9قانون فوقالذکر میتواند
استخدام این معلمان در سقف شصتهزار نفر معلم اقدام الزم جهت رفع نیازهای خود را به عمل آورد.
حقالتدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی موضوع ماده ماده -15وزارت آموزش و پرورش موظف است براساس بند
( )1است و در صورت کاملشدن ظرفیت شصتهزار نفر ،در ( )2قانون الحاق یک تبصره به ماده واحده قانون اصالح
اولویت استخدام بعدی که مجوز قانونی داشته باشد قرار قانون انتقال مراقبین بهداشت مدارس به واحدهای آموزشی
میگیرند. تابعه وزارت آموزش و پرورش مصوب 12/4/1384جهت
تبصره -1معلمانی که دارای مدرک دکترا یا کارشناسی بهبود شاخصهای سالمت در آموزش و پرورش ،نسبت به
ارشد میباشند در اولویت قرار دارند. استخدام پنج هزار نفر از مراقبان بهداشت اقدام نماید.
تبصره -2معلمانی که براساس این ماده با وزارت آموزش و مراقبان بهداشت دارای مدرک فوقدیپلم میتوانند به
پرورش همکاری داشتهاند درصورت نیاز وزارت آموزش و استخدام پیمانی آموزش و پرورش درآیند و تبصرههای ()1
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 243
تبصره -3افرادی که براساس این ماده به استخدام پرورش میتوانند تا استخدام پیمانی یا رسمی همکاری خود
درمیآیند باید فقط در همان رشته و مقطعی که آزمون به صورت حقالتدریس را ادامه دهند.
دادهاند خدمت کنند.
ماده -17افرادی که از سال 1379به بعد بهصورت
تبصره -4درصورتی به خدمت آموزشی یا همکاری آموزشی حقالتدریس و یا از طریق شرکتهای خدماتی با وزارت
مندرج در این ماده امتیاز تعلق میگیرد که حداقل دوازده آموزش و پرورش همکاری آموزشی داشتهاند و یا در نهضت
ساعت تدریس در هفته و بهطور کامل در یکسال تحصیلی سوادآموزی به صورت آموزشیار خدمت نمودهاند و خدمت و
به تأیید وزارت آموزش و پرورش انجام گرفته باشد. همکاری آنها مستمر نبوده است درصورت صدور مجوز
تبصره -5وزارت آموزش و پرورش از افرادی که حدنصاب استخدام به روش زیر در اولویت استخدام قرار میگیرند:
بند(الف) را کسب نکرده و یا در آزمون شرکت نکردهاند الف -کسب حد نصاب الزم در آزمون استخدامی که توسط
نمیتواند در امورآموزشی استفاده نماید و باید به خدمت وزارتآموزش و پرورش برگزار میشود ،این حد نصاب توسط
آموزشی یا همکاری آموزشی آنها خاتمه دهد .شرکت این وزارتآموزش و پرورش تعیین میگردد.
افراد در آزمونهای استخدامی بعدی بالمانع است.
ب -درصورت کسب حد نصاب بند (الف) تا پنج امتیاز به
تبصره -6وزارت آموزش و پرورش در صورت نیاز میتواند ازاء هر سال خدمت آموزشی یا همکاری آموزشی در وزارت
افرادی را که از طریق شرکتهای خدماتی در سال 1389 آموزش و پرورش یا نهضت سوادآموزی و حداکثر سی امتیاز
1388 -با آموزش و پرورش همکاری داشتهاند درصورت در صورت تأیید خدمت یا همکاری به تشخیص آموزش و
داشتن صالحیت عمومی و کسب حداقل نصاب علمی پرورش محاسبه میشود.
مندرج در بند (الف) بهصورت حقالتدریس در رشتهها و
ج -نتیجه آزمون استخدامی حداکثر هفتاد امتیاز است و
مناطق مورد نیاز خود استفاده نماید.
حداکثر امتیاز به باالترین نمره در آزمون استخدامی تعلق
تبصره -7وزارت آموزش و پرورش موظف است حداکثر میگیرد.
ظرف ششماه پس از تصویب این قانون نسبت به برگزاری
د -درصورت داشتن حدنصاب بند (الف) مجموع امتیازات
اولین آزمون استخدامی اقدام نماید.
بندهای(ب) و (ج) مبنای اولویتبندی برای استخدام افراد
تبصره -8احکام قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش مذکور در این ماده است.
و پرورش مصوب 1369 / 3 /8به استثنای احکام ناظر بر
تبصره -1افرادی که سابقه همکاری براساس مفاد این ماده
دانشآموزان دانشسراهای تربیت معلم به قوت خود باقی
را با وزارت آموزش و پرورش ندارند نیز میتوانند درصورت
است.
موافقت وزارت آموزش و پرورش در این آزمون شرکت کنند
دانشجویان ورودی سال 1388مرکز تربیت معلم نیز که و تنها امتیاز مندرج در بند(ج) را براساس نمره علمی کسب
طبق مقررات مربوطه مشخص شدهاند مشمول این حکم شده أخذ مینمایند.
میگردند.
تبصره -2وزارت آموزش و پرورش میتواند استخدام
تبصره -9وزارت آموزش و پرورش موظف است در اجرای معلمان موضوع این ماده را براساس نیاز خود با اعمال
تبصره ( )2ماده ( )51قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه سهمیه جنسیت و یا سهمیه برای استانها و یا رشتههای
جمهوری اسالمی ایران مصوب 1391 / 10 / 5و بند (ج) مورد نیاز در اولویت قرار دهد.
| 244رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
این قانون از تاریخ 1395/6/31الزماالجراء میباشد. ماده ( )24قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب / 7 / 8
(اصالحی 3شهریور )1395 1386از تاریخ الزماالجراءشدن این قانون حداکثر ظرف دو
سال کلیه مربیان پیشدبستانی و نیروهای خرید خدمت
ماده -18ممنوعیت ماده ( )8قانون تعیین تکلیف معلمین
آموزشی خود را که با آموزش و پرورش همکاری داشتهاند
حقالتدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی شامل هر نوع
از طریق برگزاری آزمون و با در نظر گرفتن شرایط مندرج
بهکارگیری بهصورت حقالتدریسی از جمله از طریق
در مواد ( )2و ( )3قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمین
شرکتهای خدماتی ،حقالتدریس در دارالقرآنها و
حقالتدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت
حقالتدریس « دانشآموزان بازمانده از تحصیل» و همچنین
آموزش و پرورش مصوب 1388 / 7 / 15و اصالحات بعدی
شامل بهکارگیری آموزشیاران جدید در نهضت سوادآموزی
آن ،مدرک و رشته تحصیلی ،جنسیت ،نیاز منطقهای و
میگردد .هرگونه پرداخت از اعتبارات دولتی به این افراد
سنوات همکاری با آموزش و پرورش در اولویت استخدام قرار
ممنوع است و در صورت تخلف ،مرتکب به اشد مجازات مقرر
دهد .درمورد مربیان پیشدبستانی مطابق روال قبل اعم از
برای تصرف غیرقانونی در وجوه دولتی محکوم میگردد.
سیاستگذاری ،نظارت ،صدور مجوز و تدوین محتوا عمل
قانون فوق مشتمل بر چهارده ماده و هشت تبصره در جلسه نماید.
علنی روز چهارشنبه مورخ پانزدهم مهرماه یکهزار و سیصد
تبصره -10وزارت آموزش و پرورش مکلف است مربیان
و هشتاد و هشت مجلس شورای اسالمی تصویب و در تاریخ
پیشدبستانی و نیروهای خرید خدمات آموزشی را که از
23/7/1388به تأیید شورای نگهبان رسید.
طریق شرکتهای عمومی یا خصوصی در آموزش و پرورش
معلمان -)27/11/1395 (الحاقی الحاقی ماده بهکار گرفته شدهاند همچنین حقالتدریسان غیرمستمر را
حقالتدریسی که به استخدام آموزش و پرورش درآمدهاند و که قبل از سال 1391با آموزش و پرورش همکاری داشتهاند
تا زمان الزماالجراء شدن این قانون در وزارت آموزش و بهمنظور تأمین نیروی حقالتدریس با عناوین معلم (آموزگار
پرورش اشتغال دارند میتوانند بهمنظور احتساب سابقه یا دبیر) ،مربی پرورشی ،مربی بهداشت ،مشاور و اداری با
خدمت ایام حقالتدریس که به تأیید وزارت آموزش و توجه به ارتباط رشته تحصیلی (منحصر به دوره متوسطه)،
پرورش میرسد در سوابق خدمت و بازنشستگی ،سهم خود مقطع تحصیلی (حداقل کاردانی) ،جنسیت ،نیاز منطقهای و
و دولت را بهصورت نقد (یکجا) یا اقساط بهطور کامل سنوات همکاری با آن وزارتخانه ،بدون الزام به رعایت ماده
پرداخت نمایند. ( )8این قانون بهکار گیرد .استفاده از سایر نیروها در این
صندوقهای بازنشستگی نیز پس از دریافت اقساط موظف زمینه ممنوع است.
به احتساب سوابق مذکور در بازنشستگی واجدان شرایط بار مالی ناشی از اجرای این قانون در حد سقف حقالتدریس
میباشند. ساالنه و از محل حقالتدریس پرداختی به کارکنان رسمی
تبصره -1مدت پرداخت اقساط ،معادل سابقه خدمت قابل و خروج بازنشستگان آموزش و پرورش تأمین میگردد.
احتساب هریک از معلمان میباشد. بهکارگیری این نیروها الزامی برای استخدام رسمی
نمیباشد .نیروهای آموزشدهنده تجمیعی نهضت
تبصره -2مبنای پرداخت حق بیمه یا بازنشستگی ،حداقل
سوادآموزی که قبل از سال 1392با نهضت سوادآموزی
حقوق یا دستمزد سال الزماالجراء شدن این قانون است.
همکاری داشتهاند ،مشمول این تبصره میباشند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 245
شرکت و قبولی در آزمون داخلی که توسط وزارت آموزش تبصره -3مدت سابقه خدمت دوره حقالتدریس به تناسب
و پرورش برگزار میشود با توجه به نیاز آموزش و پرورش، خدمت تماموقت با توجه به طرح طبقهبندی مشاغل معلمان
رشته تحصیلی ،جنسیت و سنوات خدمت و ظرفیت کشور و دستورالعمل وزارت آموزش و پرورش و همچنین
استخدام اعالمی توسط سازمان اداری و استخدامی کشور پرداخت کسورات مربوطه ،در سوابق خدمت دولتی و
باید حداقل دوره یکساله آموزشی را در دانشگاه فرهنگیان بازنشستگی افراد قابل احتساب میباشد.
طی کنند و پس از قبولی در آزمون پایان دوره تا پایان برنامه تبصره -4حداکثر مهلت قانونی درخواست بهرهمندی از این
ششم توسعه استخدام شوند. قانون از تاریخ الزماالجراء شدن به مدت یکسال میباشد.
-3نحوه آموزش در دانشگاه فرهنگیان و پذیرش براساس
ماده الحاقی (الحاقی -)13/6/1397وزارت آموزش و
آییننامه اجرایی که حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ
پرورش مکلف است مشمولین قانون اصالح تبصره ( )10ماده
الزماالجرا شدن این قانون توسط وزارت آموزش و پرورش و
( )17قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمین حقالتدریسی
سازمان اداری و استخدامی کشور با نظارت دو نفر از اعضای
و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش
کمیسیون آموزش ،تحقیقات و فناوری مجلس شورای
مصوب 3/6/1395را با رعایت موارد ذیل استخدام کند:
اسالمی تهیه میشود و به تصویب هیأت وزیران میرسد،
تعیین میشود. -1کلیه نیروهای حقالتدریس و پیشدبستانی مشمول
قانون مورداشاره (شامل معلم ،مربی پرورشی ،تربیت بدنی،
-4اجرای حکم این قانون منوط به پیشبینی منابع مالی
مشاور ،مربی بهداشت و امور اداری) ،با توجه به رشته و دوره
الزم در قوانین بودجه سنواتی است.
تحصیلی ،جنسیت و سنوات خدمت و ظرفیت استخدام
تبصره– با توجه به شرایط خاص کرونایی در زمان مقرر شده اعالمی توسط سازمان اداری و استخدامی کشور و براساس
جهت اخذ آزمون مربوطه در سال ،1399وزارت آموزش و نیاز استانها باید یک دوره آموزشی را در دانشگاه فرهنگیان
پرورش مکلف است برای آن عده از آموزشیاران و آموزش طی کنند تا پس از شرکت در آزمون پایان دوره و اخذ نمره
دهندگان مستمر نهضت سوادآموزی و مدرسین طرح امین قبولی (از سال دوم تا پایان برنامه پنجساله ششم توسعه
و معلمان قرآنی موضوع این بند که در آزمون داخلی وزارت اقتصادی ،اجتماعی و فر هنگی) استخدام شوند.
آموزش و پرورش شرکت نکردهاند و یا قبول نشدهاند ،صرف ًا
-2آموزشیاران و آموزشدهندگان مستمر (دو نفر و باالتر)
برای یک بار آزمون داخلی را تجدید نماید( .الحاقی
که در قبل از سال 1392با نهضت سوادآموزی همکاری
)12/11/1399
داشتهاند (مشمولین قانون اصالحی )3/6/1395پس از
قانون تفسیر قانون الحاق یک ماده به قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمین حقالتدریسی و
آموزشیاران نهضت سوادآموزی مصوب ( 13/6/1397مصوب )15/2/1399
داشته و حقوق خود را از سرانه مدارس و مشارکتهای موضوع استفساریه :آیا مشمولین تبصره ( )10ماده ()17
مردمی (سازوکار مدیر مدرسه ،انجمن اولیاء و مربیان، قانون تعیین تکلیف معلمین حقالتدریسی و آموزشیاران
کارفرما ،مؤسس یا شرکتهای طرف قرارداد با آموزش و نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش اصالحی
پرورش) دریافت کردهاند از جمله نیروهای خرید خدمات مصوب 1395/6/3که با وزارت آموزش و پرورش همکاری
| 246رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مؤسس یا شرکتهای طرف قرارداد با آموزش و پرورش) آموزشی ،حقالتدریسی غیرمستمر و پیشدبستانی که قبل
دریافت کردهاند از جمله نیروهای خرید خدمات آموزشی، از سال 1391با آموزش و پرورش همکاری داشتهاند و
حقالتدریسی غیرمستمر و پیشدبستانی که قبل از همچنین آموزشیاران و آموزشدهندگان مستمر نهضت
سال 1391با آموزش و پرورش همکاری داشتهاند و سوادآموزی در قانون فوقالذکر ،شامل استخدام در ماده
همچنین آموزشیاران و آموزشدهندگان مستمر نهضت الحاقی مصوبه ( 1397/6/13قانون فوقاالشاره) میشوند؟
سوادآموزی در قانون فوقالذکر ،شامل استخدام در ماده
پاسخ :بلی .مشمولین تبصره ( )10ماده ( )17قانون تعیین
الحاقی مصوبه ( 1397/6/13قانون فوقاالشاره) میشوند.
تکلیف معلمین حقالتدریسی و آموزشیاران نهضت
تفسیر فوق در جلسه علنی روز دوشنبه مورخ پانزدهم سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش اصالحی مصوب
اردیبهشتماه یکهزار و سیصد و نود و نه مجلس شورای 1395/6/3که با وزارت آموزش و پرورش همکاری داشته و
اسالمی تصویب شد و در تاریخ 1399/2/24به تأیید شورای حقوق خود را از سرانه مدارس و مشارکتهای مردمی
نگهبان رسید. (سازوکار مدیر مدرسه ،انجمن اولیاء و مربیان ،کارفرما،
تبصره -2استخدام افراد در دستگاههای اجرایی در مشاغل تخصصی و کارشناسی و باالتر منوط به احراز توانایی
آنان در مهارتهای پایه و عمومی فناوری اطالعات میباشد که عناوین و محتوای مهارتهای مذکور توسط سازمان
تهیه و ابالغ خواهد شد.
تبصره -3استخدام ایثارگران و خانوادههای آنان براساس قوانین مصوب مربوط به خود خواهد بود.
تبصره -4قوانین و مقررات گزینش بهقوت خود باقی است.
تبصره -5بهکارگیری افراد با مدرک تحصیلی دیپلم و یا با حداقل سن کمتراز رقم مذکور در این ماده در موارد یا
مناطق خاص برای مدت زمان مشخص و برای فرزندان شهدا صرفاً در مشاغلی که با پیشنهاد سازمان به تصویب
هیأت وزیران میرسد مجاز میباشد.
ماده -43دستگاههای اجرایی میتوانند در صورتی که در قوانین و مقررات قبلی مورد عمل خود شرایطی عالوه
بر شرایط ماده ( )42این قانون داشته باشند ،آن را مالک عمل قرار دهند.
آزمون علمی ،مصاحبه تخصصی و معاینات پزشکی احراز وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک بنا
نمایند. به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
رییسجمهور و به استناد بند (ز) ماده ( )42قانون مدیریت
ماده -4در صورت بروز مشکل و اعتراض داوطلبان
خدمات کشوری -مصوب -1386و با رعایت جزء (ط) بند
استخدام ،مرجع نهایی رسیدگی به توانایی جسمی و روانی
1تصویبنامه شماره /158795ت38856هـ مورخ
انجام کار ،شورای پرشکی دانشگاه علوم پزشکی استان
1386/10/1آییننامه اجرایی بند (ز) ماده ( )42قانون یاد
مربوط میباشد.
شده را به شرح زیرموافقت نمودند:
ماده -5استخدام جانبازان و معلوالن به شرط آنکه به
ماده -1دستگاههای اجرایی موظفند سالمت جسمانی و
تشخیص بنیاد شهید و امور ایثارگران و سازمان بهزیستی
روانی داوطلبان استخدام را برای استخدام در پست مورد
کشور (حسب مورد) ،جانبازی و معلولیت مانع از مأموریت
نظر مورد سنجش قرار دهند.
کاری آنها ناشد بالمانع است.
ماده -2استخدام داوطلبانی که صرفاً دارای اعتیاد به مواد
این تصمیم نامه در تاریخ 1389/4/23به تأیید مقام محترم
ریاست جمهوری رسیده است. مخدر ،الکل و دخانیات میباشند ممنوع است.
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور ماده -3دستگاههای اجرایی میتوانند صالحیت و توانایی
انجام کار داوطلبانی که برای آن استخدام میشوند از طریق
| 248رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -احراز موارد مذکور در بندهای فوق بر اساس گواهی الف -داوطلبانی که در جبهههای نبرد حق علیه باطل به
صادره از سوی مراجع و دستگاههای ذیصالح و مسئول طور داوطلبانه خدمت نمودهاند به میزان مدت حضور در
خواهد بود. جبهه و همچنین مدت زمانبستری شدن و یا استراحت
پزشکی رزمندگان داوطلب در اثر مجروحیت در جبهههای
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و یک تبصره در جلسه
نبرد حق علیه باطل.
علنی روز سهشنبه مورخ بیست و دوم اردیبهشت ماه یک
هزار و سیصد و هفتاد و یک مجلسشورای اسالمی تصویب ب -داوطلبانی که در طول جنگ تحمیلی به اسارت دشمن
و در تاریخ 1371.2.31به تأیید شورای نگهبان رسیده بعثی و یا گروههای ضد انقالب درآمدهاند به میزان مدت
است. اسارت و حضور در جبهه.
رئیس مجلس شورای اسالمی -مهدی کروبی ج -افراد خانواده شهداء ،جانبازان ،آزادگان و مفقوداالثرها
(همسر ،فرزندان ،پدر و مادر ،و برادر و خواهر) تا میزان پنج
سال.
الف -به کارگیری افراد با مدرک تحصیلی دیپلم در مشاغل هیأت وزیران در جلسه مورخ 1389/10/26بنا به پیشنهاد
زیر مجاز است: معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به
-1سرایدار استناد تبصره ( )5ماده ( )42قانون مدیریت خدمات کشوری
-مصوب -1386تصویب نمود:
-2نگهبان
-3مأمور گارد انتظامات
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 249
ماده -44بهکارگیری افراد در دستگاههای اجرایی پس از پذیرفته شدن در امتحان عمومی که به طور عمومی
نشر آگهی میگردد و نیز امتحان یا مسابقه تخصصی امکانپذیر است .دستورالعمل مربوط به نحوه برگزاری امتحان
عمومی و تخصصی بهتصویب شورای توسعه مدیریت میرسد.
دستورالعمل نحوه برگزاری امتحان عمومی ،تخصصی و اختصاصی برای استخدام افراد در
دستگاههای اجرایی
(بخشنامه شماره 101243مورخ 1401/12/09سازمان اداری و استخدامی کشور)
سازمانی مصوب بالتصدی و اعتبارات مصوب ،در زمان بخشنامه به تمامی دستگاههای اجرایی مشمول قانون
مشخص از طریق سازمان اعالم میشود. مدیریت خدمات کشوری
آگهی استخدامی :آگهی مربوط به تمام یا بخشی از شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
مجوزهای استخدامی دستگاههای اجرایی برای اطالعرسانی 1401/09/07بنا به پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی
جهت ثبت نام داوطلبان واجد شرایط که با رعایت قوانین و کشور و در اجرای ماده ( )44و بند ( )3ردیف (ب) ماده
مقررات مربوط ازجمله «طرح طبقهبندی و ارزشیابی مشاغل ( )116قانون مدیریت خدمات کشوری با اصالح دستورالعمل
مستخدمین دولت» و «تشکیالت تفصیلی مصوب دستگاه نحوه برگزاری امتحان عمومی ،تخصصی و اختصاصی برای
اجرایی» تنظیم میشود. استخدام افراد در دستگاههای اجرایی کشور (موضوع
بخشنامههای شماره 24510مورخ ،1400/05/10شماره
حیطه عمومی امتحان :شایستگیهای مشترک مورد نیاز
47857مورخ 1400/09/06و شماره 22932مورخ
نظام اداری شامل :معلومات عمومی ،هوش و توانمندی
)1400/04/05به شرح پیوست (ممهور به مهر شورای
ذهنی و روانشناختی ،صداقت و امانت ،روحیه خدمت به
توسعه مدیریت و سرمایه انسانی) موافقت نمود ،که مراتب
مردم ،نظمپذیری ،آشنایی با قوانین و مقررات اداری ،فناوری
جهت اجراء ابالغ میشود.
اطالعات ،زبان و ادبیات فارسی ،زبان خارجه و معارف
اسالمی. از تاریخ ابالغ این بخشنامه ،جذب و استخدام افراد به صورت
رسمی و پیمانی از محل مجوزهای استخدامی ،صرف ًا بر
حیطه تخصصی امتحان :شایستگیهای داوطلبان
اساس این دستورالعمل انجام خواهد شد.
استخدام ناظر به تخصصهای مورد نیاز برای تصدی شغل
مورد نظر. ماده -1تعاریف و اختصارات
حیطه اختصاصی امتحان :شایستگیهای منحصربهفرد سازمان :سازمان اداری و استخدامی کشور
مرتبط با اقتضائات و شرایط خاص انجام مأموریتها ،محیط سامانه امتحانات :سامانه امتحانات ذیل سامانه یکپارچه
شغلی دستگاه و محیط جغرافیایی محل خدمت. نظام اداری
امتحان مشترک فراگیر :سنجش حیطههای عمومی، مجوز استخدامی :اجازه استخدام در دستگاه اجرایی که
تخصصی و اختصاصی است که براساس شغل -محل در براساس سیاستها و الزامات قانونی ،در سقف پستهای
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 251
ماده -2استخدام در دستگاههای اجرایی ،براساس فواصل زمانی مشخص یا به صورت مشترک بین تمام
مجوزهای صادره توسط سازمان و از میان داوطلبان واجد مشاغل ،از طریق امتحان یا سایر ابزارهای سنجش و ارزیابی
شرایطی که نمرات الزم را در امتحان مشترک و ارزیابی به صورت متمرکز و سراسری ،با تجمیع آگهیهای
تکمیلی براساس ضوابط این دستورالعمل کسب کرده باشند استخدامی مورد تأیید سازمان در هر دوره ،برگزار میشود.
و از نظر گزینش اخالقی -عقیدتی واجد شرایط تشخیص امتحان مشترک خاص :سنجش حیطههای عمومی و
داده شوند ،با تأیید سازمان صورت خواهد گرفت. تخصصی امتحان برای برخی از مشاغل عمومی نظیر
ماده -3دستگاههای اجرایی مکلفند نسبت به تدوین برنامه حراست ،گزینش و حقوقی است که به صورت متمرکز در
نیروی انسانی اقدام نموده و نیازهای استخدامی خود را سطح کشور و با راهبری و نظارت سازمان برگزار میشود.
براساس برنامه فوق تعیین و برای اخذ سهمیه استخدامی از دفترچه امتحان مشترک :دفترچه راهنمای ثبت نام
سازمان با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اقدام نمایند. داوطلبان محتوی مفاد امتحان مشترک فراگیر و یا خاص
ماده -4دستگاههای اجرایی موظفند ،درخواست مجوزهای است که پس از تأیید سازمان به صورت عمومی توسط
استخدامی خود را با رعایت موارد ذیل به سازمان ارسال موسسه مجری انتشار مییابد.
نمایند .سازمان نیز پس از بررسی ،نسبت به صدور یا عدم حد نصاب :کسب حداقل پنجاه درصد ( )%50میانگین نمره
صدور مجوز درخواستی اقدام و نتیجه را به دستگاه اجرایی مکتسبه سه نفر اول با ارزش وزنی چهل درصد ( )%40برای
اعالم مینماید: حیطه عمومی امتحان مشترک فراگیر و شصت درصد
-تبیین ضرورت نیازهای استخدامی؛ ( )%60برای حیطه تخصصی و اختصاصی امتحان مشترک
-وجود ساختار سازمانی مصوب در اجرای مواد ( )29و ()31 فراگیر در هر سهمیه استخدامی -شغل -شهرستان در هر
قانون مدیریت خدمات کشوری؛ یک از دستگاههای اجرایی.
-رعایت الزامات ،احکام و سیاستهای قانونی مصوب موسسه مجری :موسسات تأیید صالحیت شده دولتی
درخصوص اصالح ساختار ،ترکیب نیروی انسانی و کاهش (نظیر سازمان سنجش آموزش کشور ،مرکز آموزش مدیریت
نیروی انسانی در امور تصدیگری و غیرحاکمیتی. دولتی و ،)...تعاونی و یا خصوصی که توسط سازمان به
عنوان مسئول اجرای امتحان مشترک تعیین میشوند.
ماده -5دستگاه اجرایی موظف است به منظور جذب
نیروی انسانی از محل مجوزهای استخدامی مأخوذه ،متن ارزیابی تکمیلی :سنجش و ارزیابی شایستگیهای
آگهی استخدام پیشنهادی را (مطابق نمونه پیوست) برای موردنیاز برای هر شغل -محل که با پیشنهاد دستگاه و تأیید
تأیید و اخذ مجوز نشر به سازمان ارسال نماید. سازمان برای تکمیل ارزیابی و با هدف تعمیق سنجش
شایستگیها عالوه بر امتحان مشترک فراگیر برگزار میشود.
تبصره -دستگاه اجرایی میتواند در صورتی که در قوانین و
مقررات قبلی مورد عمل خود شرایطی عالوه بر شرایط مراکز ارزیابی :موسسات دولتی ،تعاونی و یا خصوصی که
مندرج در ماده ( )42قانون مدیریت خدمات کشوری داشته صالحیت آنها توسط سازمان تائید و مسئول اجرای کل یا
باشد ،آن را در زمان تنظیم آگهی استخدام منظور نماید. بخشی از ارزیابی تکمیلی میباشند.
| 252رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -10سواالت مربوط به حیطه عمومی امتحان مشترک ماده -6مجوز انتشار آگهی استخدام پس از بررسی و
توسط سازمان و سواالت مربوط به حیطههای تخصصی و تطبیق «پیشنویس آگهی استخدام پیشنهادی»« ،برگ
اختصاصی توسط موسسه مجری با هماهنگی دستگاه تعیین مشخصات شغل» و «تامین اعتبار از سازمان برنامه و
اجرایی و با رعایت مقررات اسناد طبقهبندی شده تهیه بودجه کشور» مربوط به مشاغل آگهی استخدام با ضوابط
میشود .سازمان میتواند تهیه سواالت عمومی را به موسسه جاری ،توسط سازمان صادر خواهد شد .در صورت تأیید
مجری تفویض نماید. آگهی استخدام پیشنهادی از سوی سازمان ،امکان انتشار آن
تبصره -در صورت درخواست دستگاه اجرایی و موافقت در اولین امتحان مشترک فراهم خواهد شد.
سازمان ،شایستگیهای مربوط به حیطههای عمومی، ماده -7دستگاه اجرایی موظف است برای استخدام از محل
تخصصی و اختصاصی امتحان ،قابل تغییر است. مجوز استخدامی صادره ،نسخهای از آگهی استخدامی تأیید
ماده -11تعداد سواالت امتحان عمومی حداقل 100و شده توسط سازمان را حداکثر 45روز قبل از زمان شروع
حداکثر 150سوال خواهد بود که به صورت چهار گزینهای ثبت نام امتحان مشترک به موسسه مجری جهت درج در
و با احتساب یک سوم نمره منفی طراحی خواهد شد. دفترچه امتحان مشترک و انتشار عمومی ارسال نماید.
تبصره -1سواالت معارف اسالمی مربوط به پیروان سایر ماده -8امتحان استخدام (عمومی ،تخصصی و اختصاصی)
مذاهب اسالمی مصرح در قانون اساسی جمهوری اسالمی برای دستگاههای اجرایی که دارای مجوز استخدامی و مجوز
ایران (حنفی ،شافعی ،مالکی ،حنبلی و زیدی) مطابق تعالیم انتشار آگهی استخدام میباشند ،به صورت امتحان مشترک
و احکام فقهی آنان طراحی خواهد شد. فراگیر توسط سازمان برگزار میشود.
تبصره -2اقلیتهای دینی مصرح در قانون اساسی ماده -9مسئولیت بررسی مدارک ،مستندات و اطالعات
جمهوری اسالمی ایران از پاسخگویی به سواالت معارف خوداظهاری داوطلبان برعهده دستگاه اجرایی میباشد.
اسالمی معاف بوده و در این صورت نمره مکتسبه این تبصره -به درخواست دستگاه و با تأیید سازمان ،امتحان
داوطلبان ،براساس مجموع تراز شده سایر سواالت محاسبه عمومی ،تخصصی و اختصاصی استخدامی دستگاههای
خواهد شد. اجرایی ،میتواند بهصورت مستقل برگزار شود.
تبصره -3به منظور احراز مهارتهای پایه و عمومی فناوری تبصره -مسئولیت ناشی از عدم رعایت دقیق ضوابط و شرایط
اطالعات افراد واجد شرایط جهت استخدام در مشاغل اعالم شده در مفاد آگهی و یا ارائه مدارک به صورت ناقص
تخصصی ،کارشناسی و باالتر (موضوع تبصره دو ماده ()42 در زمان بررسی مدارک ،ارزیابی تکمیلی و گزینش بر عهده
قانون مدیریت خدمات کشوری) ،داوطلبان استخدام داوطلب خواهد بود و چنانچه در هر مرحله از جذب و
موظفند حداکثر یک ماه پس از اعالم تأیید گزینش ،مدارک استخدام محرز شود داوطلب به اشتباه یا به عمد اطالعات
مربوط به کسب مهارتهای هفت گانه ) (ICDLصادره از خالف واقع ارائه داده و یا فاقد شرایط مندرج در دفترچه
مراکز و موسسات تأیید صالحیت شده توسط سازمان را ارائه امتحان مشترک فراگیر باشد ،از انجام مراحل بعدی محروم
نمایند. گردیده و در صورت صدور حکم استخدامی ،حکم مزبور لغو
ماده -12سواالت حیطههای تخصصی در امتحان مشترک و بالاثر میشود.
با توجه به شغل مورد نظر و به صورت چهار گزینهای با
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 253
( ))13ظرفیت پذیرش به مرحله ارزیابی تکمیلی و گزینش احتساب یک سوم نمره منفی به تعداد حداقل 50و حداکثر
به صورت همزمان براساس مجموع نمره فضلی افراد با وزن 100سوال خواهد بود.
شصت درصد ( )%60برای حیطههای تخصصی و اختصاصی
ماده -13دستگاههای اجرایی مکلفند نسبت به انجام
امتحان مشترک فراگیر و چهل درصد ( )%40برای حیطه
ارزیابی تکمیلی از پذیرفته شدگان امتحان مشترک اقدام
عمومی امتحان مشترک فراگیر معرفی نماید .نحوه محاسبه
نمایند .شرط الزم برای انتخاب افراد جهت انجام ارزیابی
نمره نهایی داوطلبان براساس %70نمره امتحان کتبی و 30
تکمیلی ،کسب حد نصاب میباشد و انتخاب افراد براساس
%نمره ارزیابی تکمیلی است.
مجموع نمره فضلی آنان (با وزن چهل درصد ( )%40برای
تبصره -1در صورت عدم برگزاری ارزیابی تکمیلی ،برای حیطه عمومی و شصت درصد ( )%60برای حیطه تخصصی
معرفی افراد دارای حد نصاب به گزینش ،براساس مجموع و اختصاصی) به تعداد سه ( )3برابر ظرفیت پذیرش در هر
نمره فضلی آنان (با وزن چهل درصد ( )%40برای حیطه شغل -محل مورد تقاضا صورت میپذیرد.
عمومی و شصت درصد ( )%60برای حیطه تخصصی و
تبصره -1در صورتی که تعداد افراد دارای حد نصاب در
اختصاصی) برابر تعداد ظرفیت پذیرش اقدام میشود.
شغل -محلهای مورد تقاضا کمتر از ظرفیت پذیرش باشد،
تبصره -2پس از اعالم نظر گزینش ،در صورت مساوی بودن همه افراد واجد حد نصاب برای انجام سایر مراحل مربوط
مجموع نمرات مکتسبه داوطلبان در آزمون کتبی مشترک معرفی خواهند شد.
و ارزیابی تکمیلی ،اولویت انتخاب با داوطلبانی خواهد بود
تبصره -2موسسه مجری فهرست پذیرفتهشدگان را برای
که نمره مکتسبه آنان در آزمون کتبی مشترک باالتر باشد.
ارزیابی تکمیلی از طریق سامانه امتحانات اعالم مینماید.
تبصره -3دستگاه اجرایی (یا مرکز ارزیابی) مکلف است سامانه مذکور امکان دسترسی دستگاههای اجرایی و افراد
نسبت به انجام ارزیابی تکمیلی تمامی داوطلبان معرفی شده پذیرفته شده را به نتایج امتحان مشترک فراهم مینماید.
واجد شرایط و ثبت نمره مربوطه در سامانه امتحانات اقدام
تبصره -3دستگاه اجرایی میتواند ارزیابیهای تکمیلی خود
نماید.
را به مراکز ارزیابی واگذار نماید.
تبصره -4در موارد خاص به تشخیص سازمان نسبتهای
تبصره -4در صورت درخواست دستگاه اجرایی و موافقت
وزنی امتحان مشترک فراگیر و ارزیابی تکمیلی در محاسبه
سازمان ،معرفی افراد برای ارزیابی تکمیلی تا پنج برابر
مجموع نمره فضلی میتواند تغییر یابد که در این صورت
ظرفیت استخدامی ،مشروط بر اینکه در زمان ثبت نام به
میبایست در متن آگهی استخدامی اطالعرسانی شود.
داوطلبان اطالع رسانی شود ،امکانپذیر است.
ماده -15دستگاه اجرایی موظف است با در نظر گرفتن
تبصره -5در مواردی که آزمون به صورت استانی برگزار
سهمیههای قانونی (ایثارگران و معلولین) ،حداکثر ظرف میشود ،میبایست فرآیند نیازسنجی نیروی انسانی مورد
مدت پانزده ( )15روز پس از تأیید فهرست پذیرفته شدگان نیاز ،الگوی برگزاری آزمون و ارزیابی تکمیلی پس از تصویب
اصلی توسط سازمان ،مشخصات افراد مذکور را برای ادامه در شورای برنامهریزی استان ،جهت بررسی و تأیید به
مراحل جذب و استخدام به صورت همزمان به ارزیابی سازمان ارسال شود.
تکمیلی و گزینش اعالم نماید.
ماده -14دستگاه اجرایی موظف است ،اسامی داوطلبین را
به تعداد سه برابر (تا پنج برابر براساس تبصره ( )4ماده
| 254رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -19سازمان میتواند از طریق فراخوان عمومی در ماده -16هستههای گزینش دستگاههای اجرایی موظفند
مشاغل خاص نسبت به برگزاری امتحان مشترک خاص با رعایت ماده ( )16قانون گزینش نسبت به اعالم نظر
توسط موسسه مجری اقدام نماید. درخصوص فرد یا افراد معرفی شده در موعد مقرر اقدام
تبصره -تشخیص و تأیید مشاغل خاص با سازمان میباشد. نمایند.
ماده -20سازمان موظف است سامانه امتحانات را طبق این ماده -17دستگاه اجرایی موظف است پس از وصول نظر
دستورالعمل ایجاد نماید .این سامانه امکان انجام فرایندهای گزینش و انتخاب پذیرفته شدگان به ترتیب مجموع نمره
زیر را فراهم میآورد: فضلی ،نسبت به اطالع رسانی به پذیرفتهشدگان نهایی اقدام
نماید .پذیرفتهشدگان نیز باید حداکثر ظرف مدت یک ماه
-اطالع رسانی عمومی به داوطلبان استخدام؛
پس از اعالم دستگاه جهت ادامه مراحل جذب و استخدام
-ثبت نام داوطلبان ،صدور کارت ،اعالم نتایج؛ به دستگاه اجرایی مربوط مراجعه نمایند .عدم مراجعه در
-انتشار دفترچه ثبت نام امتحان مشترک؛ مهلت مقرر ،به منزله انصراف از استخدام در دستگاه اجرایی
میباشد.
-دسترسی دستگاه به سامانه برای دریافت گزارش و اعالم
نتایج؛ ماده -18دستگاه اجرایی موظف است حداکثر ظرف مدت
سه ( )3ماه پس از اعالم نظر گزینش و انجام سایر تشریفات
-مشاهده وضعیت داوطلبان و اعالم فهرست پذیرفته
استخدامی ،نسبت به درخواست شماره مستخدم برای افراد
شدگان در هر یک از مراحل استخدام؛
پذیرفته شده نهایی از طریق سامانه کارمندایران اقدام نماید.
-ایجاد بانک اطالعات رتبهبندی نتایج امتحانات و همچنین حداکثر ظرف یک ( )1ماه پس از اخذ شماره
ارزیابیهای داوطلبان در همه مراحل استخدام؛ مستخدم ،نسبت به صدور حکم کارگزینی یا تنظیم قراداد
-امکان ثبت و پاسخ به شکایات؛ پیمانی آنان اقدام نماید.
-اتصال به سامانههای اطالعاتی دستگاههای اجرایی مختلف تبصره -1در صورت انصراف کتبی یا عدم مراجعه پذیرفته
اعم از سازمان ثبت احوال کشور ،سازمان ثبت اسناد کشور، شدگان نهایی (تا یک ماه براساس ماده ( ))17و یا خروج از
بنیاد شهید و امور ایثارگران ،وزارت بهداشت ،درمان و خدمت پذیرفته شدگان نهایی پس از صدور حکم کارگزینی،
آموزش پزشکی ،نیروی انتظامی ،وزارت علوم ،تحقیقات و دستگاه اجرایی میتواند حداکثر تا نه ( )9ماه پس از اعالم
فناوری ،وزارت آموزش و پرورش ،سازمان بهزیستی کشور، نظر گزینش با رعایت مفاد این دستورالعمل نسبت به
قوه قضائیه ،مرکز آمار ایران ،صندوقهای بیمه ،وزارت کشور جایگزینی نفرات ذخیره به ترتیب نمره فضلی در همان
و دسترسی به سایر دستگاههای مرتبط با موضوع حسب شغل -محل مورد تقاضا اقدام نماید.
اعالم نیاز توسط سازمان برای تأیید یا بارگذاری اطالعات؛ تبصره -2صدور شماره مستخدم صرف ًا برای آن گروه از
-ایجاد داشبورد مدیریتی برای تحلیل و ارائه گزارشات الزم؛ پذیرفته شدگان نهایی که با رعایت مفاد این دستورالعمل
جذب شدهاند ،امکانپذیر است.
-امکان مدیریت فرآیند و تأییدیههای آن در هر مرحله از
سوی سازمان.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 255
ماده -23با توجه به قانون اصالح ماده ( )44قانون مدیریت ماده -21داوطلبان استخدام ،در زمان ثبت نام صرف ًا
خدمات کشوری (مصوب سال )1399مبنی بر ایجاد اولویت میتوانند یک شغل -محل در یک دستگاه اجرایی را انتخاب
برای داوطلبان بومی شهرستانی (به استثنای شهرستان نمایند .دستگاههای اجرایی میتوانند پس از اعالم نتیجه
تهران و شهرستان مراکز استانها) در امتحانات مشترک نهایی هر آزمون ،در بازه زمانی برگزاری آزمون بعدی تا
فراگیر داوطلبی بومی شهرستانی تلقی میشود که "متولد" حداکثر به مدت شش ( )6ماه پس از اعالم نتیجه نهایی ،با
یا "ساکن با سابقه ده سال سکونت" در همان شهرستان هماهنگی سازمان و مؤسسه مجری در هر یک از شغل–
باشد .بومی بودن افراد به طرق ذیل احراز میگردد: محلهایی که داوطلب واجد شرایط نداشته و یا افراد
-1شهرستان محل تولد مندرج در شناسنامه داوطلب با پذیرفتهشده کمتر از نیاز دستگاه باشند ،با رعایت موارد ذیل
شهرستان مورد تقاضا یکی باشد. نسبت به تکمیل ظرفیتهای باقیمانده اقدام نمایند.
تبصره -با توجه به تغییرات تقسیمات کشوری در سالهای -احصاء شغل-محلهای فاقد داوطلب واجد شرایط ،به
مختلف ،در صورت اختالف نظر یا ابهام درخصوص میزان سهمیه اعالمشده و تعیین حدنصاب مورد نیاز آن
شهرستان محل تولد ،مالک عمل نظر اداره کل ثبت احوال شغل-محلها و تهیه دفترچه تکمیل ظرفیت توسط مؤسسه
استان مربوطه خواهد بود. مجری؛
-2استفاده از اولویت بومی از طریق سکونت به موجب تأیید -اعالم عمومی به داوطلبان دارای نمره مکتسبة مساوی و
ساکن بودن و حداقل ده سال سکونت با ارائه استشهاد محلی بزرگتر از نمرة حدنصاب تعیین شده در هر یک از شغل
( براساس فرم پیوست) ممهور به مهر نیروی انتظامی محلها ،توسط مؤسسه مجری؛
(پاسگاه یا کالنتری محل) در شهرستان مورد تقاضا با ارائه -ثبت نام داوطلبان واجد شرایط همان آزمون در بازه زمانی
مدارک و مستندات ذیل امکانپذیر خواهد بود: تعیین شده در یک شغل -محل؛
الف -داشتن گواهی تحصیل در مقاطع تحصیلی ابتدایی، -اعالم نتایج تکمیل ظرفیت بر اساس نمرة مکتسبه فضلی
راهنمایی یا دبیرستان در شهرستان محل مورد تقاضا با داوطلبان در هر شغل -محل -جنسیت -سهمیههای قانونی،
تأیید اداره آموزش و پرورش شهرستان مربوطه؛ توسط مؤسسه مجری؛
ب -گواهی اشتغال بهکار رسمی ،پیمانی و قراردادی در -بررسی مدارک و برگزاری ارزیابی تکمیلی توسط
بخش دولتی و عناوین مشابه در بخش خصوصی مشروط به دستگاههای اجرایی مربوطه.
پرداخت حق بیمه. تبصره -تعیین تعداد اولویتهای انتخابی بعدی هر داوطلب،
تبصره -داشتن گواهی تحصیل در مقاطع تحصیلی ابتدایی، برعهده سازمان است.
راهنمایی یا دبیرستان در شهرستان محل مورد تقاضا با
ماده -22مالک عمل درخصوص محاسبه تاریخ فراغت از
تأیید اداره آموزش و پرورش شهرستان مربوطه میتواند به
تحصیل ،اتمام خدمت دوره ضرورت و یا معافیت دائم ،سه
عنوان تمام یا قسمتی از سابقه ده سال سکونت به شرط
ماه پس از آخرین روز ثبت نام امتحان مشترک فراگیر و
ارائه استشهاد محلی مبنی بر تأیید ساکن بودن فعلی فرد
برای محاسبه سن افراد ،اولین روز ثبت نام امتحان مشترک
در شهرستان محل مورد تقاضا مالک محاسبه قرار گیرد.
فراگیر میباشد.
| 256رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
جمله شرایط و فرایندهای مختلف استخدام ،در آن لحاظ -3داوطلبان بومی شهرستانی نسبت به سایر داوطلبان
شود. غیربومی دارای اولویت میباشند .اولویت بومی به این شرح
اعمال خواهد شد« :نمره مکتسبه داوطلب بومی شهرستانی
ماده -29درخصوص اجرای ماده ( )15قانون حمایت از
در آزمون مشترک فراگیر (مجموع وزن چهل درصد ()%40
خانواده و جوانی جمعیت (موضوع مصوبه شماره
برای حیطه عمومی و شصت درصد ( )%60برای حیطه
69385/278مورخ 1400/08/19مجلس شورای اسالمی)،
تخصصی و اختصاصی) با ضریب یک و چهار دهم ( )1/4پس
رعایت بند (ت) ماده ( )1این قانون و تبصره بند مذکور و
از تعیین حدنصاب و قبل از معرفی افراد مشمول برای سایر
موارد ذیل الزامی است:
مراحل استخدام ،محاسبه و مالک عمل قرار میگیرد.
-1به ازای تاهل و داشتن هر فرزند ،یکسال به سقف
ماده -24تخصیص مجوزهای استخدامی مربوط به
محدوده سنی داوطلب که در دفترچه راهنمای ثبت نام درج
گردیده ،اضافه خواهد شد .سنوات قابل افزایش برای تاهل و شهرستانهای کمتر توسعه یافته تا صد درصد ( )%100به
داشتن فرزند موضوع این ماده ،حداکثر پنج ( )5سال نیروهای بومی آن مناطق با پیشنهاد دستگاه اجرایی و تأیید
میباشد. سازمان امکانپذیر است.
-2به ازای تاهل و نیز هر فرزند دو ( )2درصد ،حداکثر تا ماده -25مدارک تحصیلی پایینتر از مقاطع تحصیلی
ده ( )10درصد به مجموع امتیاز آزمون مشترک فراگیر اعالم شده در شرایط احراز مشاغل در آگهی استخدامی و
داوطلب اضافه میشود. همچنین مدارک معادل ،برای شرکت در امتحان مشترک و
استخدام مجاز نمیباشد.
-3با توجه به اینکه اعمال امتیازات و افزایش سن در نظر
گرفته شده در بندهای ( )1و ( )2این ماده براساس اطالعات ماده -26ایثارگران مشمول قوانین و مقررات خاص خود
خوداظهاری داوطلبان میباشد ،در صورتی که در مرحله میباشند.
بررسی مدارک و مستندات ،داوطلب فاقد مدارک مثبته ماده -27سهمیه استخدامی معلولین در صورت کسب
باشد ،از سایر فرایند استخدام حذف میشود. حدنصاب ،سه درصد ( )%3است.
تبصره -1امتیازات مطروحه در بندهای ( )1و ( )2این ماده تبصره -حد نصاب نمره امتحان مشترک فراگیر برای
با رعایت تبصره بند (ت) ماده ( )1قانون حمایت از خانواده مشمولین سهمیه سه درصد ( )%3معلولین تا سقف سهمیه
و جوانی جمعیت اعمال میشود. مربوطه بر اساس کسب حداقل پنجاه درصد ( )%50میانگین
تبصره -2امتیازات مطروحه در بند ( )2این ماده پس از نمره مکتسبه سه نفر اول با ارزش وزنی چهل درصد ()%40
تعیین حد نصاب و قبل از معرفی افراد مشمول برای سایر برای حیطه عمومی و شصت درصد ( )%60برای حیطههای
مراحل استخدام ،محاسبه و مالک عمل قرار میگیرد. تخصصی و اختصاصی امتحان مشترک فراگیر محاسبه و
مبنای معرفی داوطلبان مذکور برای انجام سایر مراحل قرار
ماده -30استخدام نخبگان در دستگاههای اجرایی بر
میگیرد.
اساس آییننامه جذب و نگهداری سرمایه انسانی استعداد
برتر و نخبه در دستگاههای اجرایی به شماره ماده -28آگهیهای استخدامی باید به گونهای تنظیم شود
/154449ت59506هـ مورخ 1400/12/02پس از احراز که موارد مرتبط با وظایف و آگاهی داوطلبان استخدام از
صالحیت نخبگی توسط بنیاد ملی نخبگان و طی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 257
اینجانب ………………… .به کد ملی ……………… .صحت مراتب موفقیتآمیز کانون ارزیابی شایستگیهای عمومی شغلی در
فوق را گواهی مینمایم .امضا و اثر انگشت مراکز مورد تأیید سازمان و پذیرفته شدن در مصاحبه
این قسمت توسط نیروی انتظامی (پاسگاه یا کالنتری محل) اختصاصی دستگاهها انجام میپذیرد.
تکمیل گردد. تبصره -1ارزیابی عمومی -تخصصی شامل احراز صالحیت
موارد فوق مورد تایید این …………………………… میباشد. نخبگی با وزن سی ( )30درصد کل نمره و کانون ارزیابی با
وزن چهل ( )40درصد کل نمره ،توسط بنیاد ملی نخبگان
محل مهر -امضا
انجام میپذیرد.
پاسگاه یا کالنتری محل
تبصره -2ارزیابی اختصاصی با وزن سی ( )30درصد کل
تذکرات مهم: نمره ،توسط دستگاه انجام میپذیرد.
-1تکمیل این فرم برای تمامی داوطلبان بومی شهرستانی ماده -31این دستورالعمل جایگزین بخشنامههای شماره
که متقاضی استفاده از اولویت استخدام به لحاظ ساکن بودن 24510مورخ ،1400/05/10شماره 47857مورخ
با سابقه حداقل ده سال سکونت میباشند ،الزامی است. 1400/09/06و شماره 22932مورخ 1401/04/05می-
-2داوطلبان بومی شهرستانی که دارای سوابق تحصیلی در شود.
مقاطع ابتدایی ،راهنمایی و یا دبیرستان در شهرستان مورد حسین عرب اسدی -معاون سرمایه انسانی
تقاضا باشند ،با تایید اداره آموزش و پرورش شهرستان
فرم استشهاد محل سکونت جهت شرکت در
مربوطه صرفاً میتوانند از آن برای احراز تمام و یا قسمتی
امتحانات فراگیر استخدامی دستگاههای اجرایی
از سوابق ده سال سکونت در شهرستان مورد تقاضا بهرهمند
گردند و تکمیل این فرم برای احراز ساکن بودن فعلی آنان اینجانب ..............فرزند ..................کد ملی…………… از مطلعین
در شهرستان مورد نظر الزامی میباشد. و معتمدین محل تقاضا دارم که شهرستان محل سکونت
فعلی و مدت سکونت اینجانب را گواهی نمایند.
-3چنانچه متقاضی برای تایید سابقه حداقلده سال سکونت
خود در شهرستان مورد تقاضا ،در بیش از یک بخش از با تشکر
شهرستان مربوطه سکونت داشته باشد ،میتواند از یک امضا و اثر انگشت
نسخه دیگر از این فرم نیز برای این منظور استفاده کند.
اینجانبان امضاء کنندگان ذیل گواهی مینماییم که نامبرده
-4این فرم صرفاً جهت بهرهمندی داوطلبان متقاضی باال در حال حاضر در بخش …… شهرستان …………… ساکن
استفاده از اولویت بومی شهرستانی (به جز شهرستان تهران است و مدت …… سال …… ماه است که در این شهرستان
و مراکز استانها) در آزمونهای استخدامی امتحانات سکونت داشتهاست.
مشترک فراگیر دستگاههای اجرایی کشور میباشد.
اینجانب …………… .به کد ملی ……………… .صحت مراتب فوق
را گواهی مینمایم .امضا و اثر انگشت
اینجانب ………………… .به کد ملی ……………… .صحت مراتب
فوق را گواهی مینمایم .امضا و اثر انگشت
نمونه آگهی استخدام پیمانی در دستگاه اجرایی
سابقه ده سال سکونت در همان شهرستان باشد ،بومی بودن شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
افراد از طریق ذیل احراز میگردد: 21/07/1399بنا به پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی
1-1شهرستان محل تولد مندرج در شناسنامه داوطلب با کشور و به استناد قانون اصالح ماده ( )44قانون مدیریت
شهرستان مورد تقاضا یکی باشد. خدمات کشوری (مصوب مورخ 16/06/1399مجلس
شورای اسالمی) با ایجاد اولویت برای دوطلبان بومی
تذکر :با توجه به تقصسمات کشوری در سالهای مختلف،
شهرستانها (به استشنای تهران و مراکز استانها) در
در صورت اختالف یا ابهام در خصوص شهرستان محل تولد،
امتحانات مشترک فراگیر دستگاههای اجرایی کشور به شرح
مالک عمل نظر اداره ثبت احوال استان مربوطه خواهد بود.
ذیل موافقت نمود:
1-2استفاده از اولویت بومی از طریق سکونت بموجب تایید
ماده -1با توجه به داوطلبان بومی شهرستانی مورد اشاره
ساکن بودن و حداقل ده سال سکونت با اریه استشهاد
در ماده قانون فوقالذکر ،که داوطلب باید متولد یا ساکن با
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 259
اولویت هستند .اولویت بومی به شرح ذیل اعمال خواهد محلی (بر اساس فرم پیوست) ممهور به مهر نیروی انتظامی
شد: (پاسگاه یا کالنتری محل)در شهرستان مورد تقاضا خواهد
«نمره مکتسبه داوطلب بومی شهرستانی در آزمون کتبی بود
(مجموع وزن چهل درصد ( )%40برای حیطه عمومی و تبصره :داشتن گواهی تحصیل در مقاطع تحصیلی ابتدایی،
شصت درصد ( )%60برای حیطه تخصصی) با ضریب «یک راهنمایی یا دبیرستان در شهرستان محل مورد تقاضا با
و چهار دهم» ( )1/4محاسبه و مالک عمل قرار میگیرد». تایید اداره اموزش و پرورش شهرستان مربوطه میتواند به
عنوان قسمتی از ده سال سابقه سکونت به شرط استشهاد
ماده -3حد نصاب آزمون ،کسب حداقل پنجاه درصد
محلی مبنی بر تایید ساکن بودن فعلی فرد در شهرستان
( ) %50نمره مکتسبه نفر اول با ارزش وزنی چهل درصد
مورد تقاضا مورد محاسبه قرار گیرد.
( )%40برای حیطه عمومی و شصت درصد ( )%60برای
حیطه تخصصی در هر شغل -شهرستان در هر یک از 1-3مبنای شهرستان برای تعیین بومی بودن تقسیمات
دستگاههای اجرایی است. کشوری در اولین روز ثبت نام برای آزمون میباشد.
جمشید انصاری ماده -2بر اساس مفاد ماده واحده قانون مذکور ،داوطلبان
بومی شهرستانی نسبت به سایر داوطلبان غیربومی دارای
تأمین نیروی انسانی با اولویت جذب داوطلبان بومی در برخی استانهای کشور
(بخشنامه شماره 1709/200مورخ 25/01/1389معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
خوزستان ،کردستان ،کهگیلویه و بویراحمد و هرمزگان تا بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
سقف ( )50درصد مجوزهای استخدامی در اختیار را برای شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ /24
داوطلبان بومی که حدنصاب امتیازات الزم را در آزمون 1388 /12بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
عمومی کسب نمودهاند براساس نمرات برتر تخصصی انسانی رییسجمهور و به منظور تأمین نیروی انسانی با
اختصاص دهند. اولویت انتخاب و جذب داوطلبان بومی به شرح زیر تصویب
استفاده از امتیاز بومی بودن برای داوطلبان استخدام نمود:
اختیاری بوده و در صورت برخورداری از امتیاز فوق ،پذیرفته دستگاههای اجرایی مجازند برای جذب و استخدام
شدگان آزمون موظف به سپردن تعهد ( )10سال خدمت در داوطلبین آزمونهای استخدامی در استانهای ایالم،
محل جغرافیایی خدمت مورد تقاضا میباشند. آذربایجان غربی ،اردبیل ،بوشهر ،سیستان و بلوچستان،
لطف ا ...فروزنده دهکردی چهارمحال و بختیاری ،خراسان جنوبی ،خراسان شمالی،
| 260رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
معافیت نخبگان از ارائه کارت پایان خدمت نظام وظیفه در زمان شرکت در آزمونهای استخدامی
(بخشنامه شماره 47856مورخ 1400/9/6سازمان اداری و استخدامی کشور)
در آزمونهای استخدامی دستگاههای اجرایی موضوع ماده بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول ماده 5قانون
( )5قانون مدیریت خدمات کشوری ثبت نام نمایند. مدیریت خدمات کشوری
این دسته از افراد در صورت پذیرفته شدن در آزمون شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
استخدامی ،حداکثر تا یک سال ( 12ماه) پس از تاریخ 1400/08/17با ضوابط جذب و استخدام نخبگان جهت
برگزاری آزمون ،نسبت به ارائه گواهی پایان خدمت خود شرکت در آزمونهای استخدامی دستگاههای اجرایی
بهدستگاه اجرایی استخدام کننده اقدام نمایند .در صورت موضوع ماده ( )5قانون مدیریت خدمات کشوری به شرح
عدم ارائه گواهی پایان خدمت توسط افراد مذکور در زمان ذیل موافقت نمود:
مقرر ،ادامه فرایند استخدامی آنها متوقف گردیده و حتی در "با عنایت به ماده ( )8مصوبه شماره /1400/6795دش
صورت قبولی نهایی در آزمون مربوطه ،استخدام و به مورخ 1400/05/05شورای عالی انقالب فرهنگی ،دانش
کارگیری آنها کان لم یکن تلقی میشود .همچنین صدور آموختگان برتر مشمول تسهیالت خدمت نظام وظیفه
شماره مستخدم ،انعقاد قرارداد پیمانی و صدور حکم تخصصی بنیاد ملی نخبگانی که پروژه تحقیقاتی جایگزین
کارگزینی در بازه زمانی تعیین شده منوط به ارائه کارت خدمت مورد تأیید مرکز نخبگان و استعدادهای برتر
پایان خدمت یا معافیت دائم میباشد". نیروهای مسلح را شروع نموده و دوره آموزش نظامی خود
مراتب جهت اجرا ابالغ میگردد. را طی نمودهاند ،میتوانند قبل از صدور کارت پایان خدمت
حسین عرب اسدی -معاون سرمایه انسانی
ماده -45از تاریخ تصویب این قانون ،استخدام در دستگاههای اجرایی به دو روش ذیل انجام میپذیرد.
الف -استخدام رسمی برای تصدی پستهای ثابت در مشاغل حاکمیتی.
ب -استخدام پیمانی برای تصدی پستهای سازمانی و برای مدت معین.
تبصره -1کارمندانی که به موجب قوانین مورد عمل به استخدام رسمی درآمدهاند با رعایت مقررات این قانون به
صورت استخدام رسمی ادامه خواهند داد.
تبصره -2مشاغل موضوع بند(الف) این ماده باتوجه به ویژگیهای مذکور در ماده( )8این قانون بنا به پیشنهاد
سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 261
تبصره -3سن کارمند پیمانی در انتهای مدت قرارداد استخدام نباید از شصت و پنجسال و برای مشاغل تخصصی
از هفتاد سال تجاوز کند.
تبصره -4تعیین محل خدمت وشغل مورد تصدی کارمندان پیمانی در پیماننامه مشخص میگردد و در مورد
کارمندان رسمی بهعهده دستگاه اجرایی ذیربط میباشد.
ج -موضوع بخشنامه صادره قبلی با صدور بخشنامههای بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی
بعدی این معاونت ،تعیین تکلیف شده است؛ با عنایت به اینکه اجرای برخی از بخشنامهها و
د -بخشنامه به صورت مقطعی صادر شده و حسب مورد ،در دستورالعملهای صادره از این معاونت در حوزه استخدام و
زمان اعتبار ،اجرا شده و یا موضوع آن منتفی گردیده است؛ تبدیل وضعیت ،بنا به یکی از دالیل ذیل منتفی شده است:
لذا بدین وسیله با هدف مقررات زدایی و از میان بردن الف -بخشنامه مستند به یکی از مصوبات هیأت وزیران بوده
ابهامات دستگاههای اجرایی و کاهش مکاتبات ،اعالم و مصوبه مربوطه در حال حاضر حسب مورد لغو ،ابطال ،یا
مینماید ،بخشنامههای ذیلالذکر که از سوی این معاونت ملغیاالثر شده و یا با احکام قانون و مصوبات بعدی ،قابلیت
صادر شده است ،قابلیت اجرایی نداشته و ملغیاالثر اجرایی خود را از دست داده است؛
میباشند. ب -بخشنامه در اجرای احکام و تکالیف مقرر در قانون برنامه
محمود عسکریآزاد چهارم توسعه صادر شده و با منقضی شدن آن و الزماالجرا
شدن قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه –مصوب ،-1389
نیازمند بازنگری است؛
تعمیر و نگهداری ،خدمات رایانهای ،امور چاپ و تکثیر ،امور وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک بنا
آشپزخانه و رستوران ،نگهبانی ،باغبانی ،نامهرسانی، به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
ماشیننویسی و امور تأسیساتی ،شغل حاکمیتی محسوب رییسجمهور و به استناد تبصره ( )2ماده ( )45قانون
نمیشوند .سایر پستهای واحدهای سازمانی معاونت مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386و با رعایت
پشتیبانی یا اداری و مالی و عناوین مشابه در ستاد مرکزی تصویبنامه شماره /158795ت 38856ک مورخ
و ستاد استانی دستگاه اجرایی ،شغل حاکمیتی محسوب 1/10/1386تصویب نمودند:
میشوند. -1پستهای سازمانی (شغل) دستگاههای اجرایی که در
تبصره -2پستهای سازمانی (مشاغل) منشی ،رییس دفتر، مجموعه تشکیالت تفصیلی در اجرای ماده ( )29قانون
مسؤول دفتر ،متصدی امور دفتری و بایگانی و ماشین نویس مدیریت خدمات کشوری به تأیید معاونت توسعه مدیریت و
در حوزه دفاتر وزیران و معاونان رییسجمهور ،استانداران، سرمایه انسانی رییسجمهور رسیدهاند ،مبنای تعیین
معاونان وزرا و همطراز آنها ،شغل حاکمیتی محسوب مشاغل حاکمیتی خواهند بود.
میشوند. -2شاخصهای تعیین مشاغل حاکمیتی به شرح زیر است:
تبصره -3دستگاههای اجرایی در موارد استثنایی که پستها الف -نوع وظایف واحد سازمانی در تطبیق با امور حاکمیتی
و مشاغل موضوع این بند را به دالیل امنیتی یا ضرورتهای موضوع ماده ( )8قانون مدیریت خدمات کشوری
اجتنابناپذیر ،حاکمیتی تشخیص میدهند ،پیشنهاد خود
ب -محل جغرافیایی استقرار پست سازمانی
را با ذکر دالیل توجیهی به معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
انسانی رییسجمهور ارایه نمایند تا پس از بررسی و تأیید، ج -حساسیت شغل (پست)
جهت تصویب به هیئت وزیران تقدیم نماید. د -عدم امکان انجام وظایف پست سازمانی توسط بخش
-4درباره پستهای سازمانی واحدهای سازمانی در سایر غیردولتی
واحدهای تقسیمات کشوری (شهرستان ،بخش و دهستان) -3پستهای سازمانی واحدهای سازمانی مستقر در ستاد
به ترتیب زیر عمل خواهد شد: مرکزی و ستادهای استانی وزارتخانهها سازمانهای مستقل
الف -پستها و مشـاغل واحدهای سازمانی مستقر در تحت نظر رییسجمهور و مؤسسات دولتی و استانداریها
واحدهای تقسیمات کشوری که عهدهدار وظایف حاکمیتی که عهدهدار وظایف سیاستگذاری ،هدایت و نظارت هستند،
میباشند ،به عنوان مشاغل حاکمیتی شناخته میشوند به عنوان مشاغل حاکمیتی محسوب میشوند.
ب -چنانچه واحد سازمانی مستقر در واحدهای تقسیمات تبصره -1پستهای خدماتی موضوع مصوبه شماره 14/46
کشوری از نوع واحد عملیاتی موضوع ماده ( )5تصویبنامه مورخ 31/1/1379شورای عالی اداری و پستهای (مشاغل)
شماره /262773ت 43911ک مورخ 27/12/1388باشد مربوط به امور خدماتی و پشتیبانی از قبیل حمل و نقل،
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 263
-5از تاریخ ابالغ این تصویبنامه ،هرگونه درخواست صدور (نظیر پارک ملی ،مجتمع بهزیستی ،مرکز آموزش فنی و
مجوز استخدام رسمی از سوی دستگاههای اجرایی منوط به حرفهای ،واحد ثبتی و بیمارستان) ،تمامی پستهای
تعیین مشاغل حاکمیتی آن دستگاه میباشد. (مشاغل) آن واحد به عنوان مشاغل تصدی محسوب
-6دستگاههای اجرایی موظفند براساس این تصویبنامه، میگردند ،مگر در مواردی که مطابق بند (ل) ماده ( )8قانون
امور و مشاغل حاکمیتی و تصدیگری خود را احصا و به مدیریت خدمات کشوری با تأیید هیأت وزیران قابل
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور اعالم واگذاری به بخش غیر دولتی شناخته نشوند که در این
کنند. صورت پستهای (مشاغل) مربوط به عنوان مشاغل
حاکمیتی محسوب میشوند.
این تصویبنامه در تاریخ 8/7/1389به تأیید مقام محترم
ریاست جمهوری رسیده است.
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور
ماده -46کسانیکه شرایط ورود به استخدام رسمی را کسب مینمایند قبل از ورود به خدمت رسمی یکدوره
آزمایشی را که مدت آن سه سال میباشد طی خواهند نمود و در صورت احراز شرایط ذیل از بدو خدمت جزء
کارمندان رسمی منظور خواهند شد:
الف -حصول اطمینان از لیاقت (علمی ،اعتقادی و اخالقی) ،کاردانی ،عالقه بهکار ،خالقیت ،نوآوری ،روحیه خدمت
به مردم و رعایت نظم انضباط اداری از طریق کسب امتیاز الزم با تشخیص کمیته تخصصی تعیین صالحیت
کارمندان رسمی.
ب -طی دورههای آموزشی و کسب امتیاز الزم.
ج -تأیید گزینش.
تبصره -1درصورتیکه در ضمن یا پایان دوره آزمایشی کارمندان شرایط ادامه خدمت و یا تبدیل به استخدام
رسمی را کسب ننمایند با وی به یکی از روشهای ذیل رفتار خواهد شد:
الف -اعطاء مهلت دوساله دیگر برای احراز شرایط الزم.
ب -تبدیل وضع به استخدام پیمانی.
ج -لغو حکم.
تبصره -2با کارمندان پیمانی درصورت شرکت در آزمون و احراز صالحیتهای موضوع ماده ( )42و پذیرفته شدن
برای استخدام رسمی در مشاغل حاکمیتی به شرح زیر رفتار خواهد شد.
-1سوابق پیمانی آنها جزو سوابق رسمی محسوب میشود.
-2سابقه سنوات خدمت آنها به سقف سن موضوع بند(الف) ماده ( )42فصل ورود به خدمت اضافه میشود.
تبصره -3آییننامه اجرایی این ماده توسط سازمان تهیه و به تصویب هیأت وزیران میرسد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 265
موضوع ماده ( )44قانون مذکور که توسط سازمان اداری و هیئت وزیران در جلسه 1396/11/18به پیشنهاد شماره
استخدامی کشور برگزار میگردد ،شرکت کنند و حد نصاب 1447045مورخ 1396/7/22سازمان اداری و استخدامی
آزمون را بر اساس دستورالعمل مربوطه کسب نمایند. کشور و به استناد تبصره ( )3ماده ( )46قانون مدیریت
خدمات کشوری -مصوب -1386آییننامه اجرایی ماده یاد
ماده -3به منظور تشخیص صالحیت موضوع بند (الف)
شده را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده ( )46قانون مدیریت خدمات کشوری ،وظایف کمیته
تخصصی تعیین صالحیت کارمندان رسمی ،مورد نظر در ماده -1استخدام رسمی کارمندان پیمانی در پستهای
بند مذکور ،به شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاههای سازمانی موضوع بند (الف) ماده ( )45قانون مدیریت خدمات
اجرایی موضوع مصوبه شماره 206/93/11852مورخ کشوری با رعایت سیاستهای دولت و قوانین و مقررات
1393/9/5شورای عالی اداری واگذار میگردد. مربوط ،به پیشنهاد دستگاه اجرایی و تأیید و صدور مجوز
استخدام رسمی از سوی سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -4تبدیل وضعیت استخدامی ایثارگران بر اساس
و رعایت موارد مندرج در این آییننامه امکانپذیر است.
قوانین و مقررات مربوطه صورت میپذیرد.
ماده -2دستگاههای اجرایی میتوانند بر اساس مجوزهای
ماده -5دستورالعمل اجرایی آییننامه و همچنین شرح
صادره از محل ماده ( ،)1کارکنان پیمانی خود را پس از
وظایف شورای راهبری توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در
آزمون و سنجش شایستگیهای تخصصی و رفتاری متناسب
خصوص ماده ( )3این آییننامه به پیشنهاد سازمان اداری و
با پستهای سازمانی حاکمیتی و حصول اطمینان از دارا
استخدامی کشور به تصویب شورای توسعه مدیریت و
بودن شایستگیهای مورد نظر به استخدام آزمایشی درآورند.
سرمایه انسانی میرسد.
تبصره -آن دسته از کارمندان پیمانی دستگاههای اجرایی
ماده -6تصویبنامههای شماره /231413ت43913ک
که استخدام پیمانی آنان از طریق شرکت و قبولی در
مورخ 1388/12/21و شماره /262770ت43913ک مورخ
آزمونهای استخدامی که با رعایت سازوکار ماده ( )44قانون
1388/12/27لغو میشوند.
مدیریت خدمات کشوری برگزار میگردد ،نبوده است برای
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور استخدام آزمایشی میبایست در آزمونهای استخدامی
دستورالعمل تبدیل وضعیت کارمندان پیمانی به رسمی آزمایشی و رسمی آزمایشی به رسمی
موضوع :ماده ( )5آییننامه اجرایی ماده ( )46قانون مدیریت خدمات کشوری
(بخشنامه شماره 144189مورخ 1397/03/28سازمان اداری و استخدامی کشور)
شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
1397/03/07دستورالعمل موضوع ماده « »5آییننامه خدمات کشوری
اجرایی ماده ( )46قانون مدیریت خدمات کشوری را مشتمل
| 266رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
اداری و استخدامی کشور با رعایت قوانین و مقررات مربوطه بر ( )12ماده و ( )9تبصره تصویب نمود .مراتب به انضمام
و سیاستهای دولت ،نسبت به صدور مجوز برای تمام یا «فرم تعیین صالحیت کارمندان برای تبدیل وضعیت از
بخشی از درخواست دستگاه اجرایی اقدام مینماید. رسمی آزمایشی به رسمی» و «فرم صورتجلسه تعیین
صالحیت کارمندان برای تبدیل وضعیت از رسمی آزمایشی
ماده -3در اجرای تبصره ( )2ماده ( )46قانون،
به رسمی» ممهور به مهر شورای مذکور برای اجراء ابالغ
دستگاههای اجرایی میتوانند کارمندان پیمانی واجد شرایط
میگردد.
ذیل را پس از سنجش شایستگیهای تخصصی و رفتاری و
احراز صالحیتهای موضوع موضوع ( )42قانون ،از محل ماده -1تعاریف و اختصارات
مجوزهای ماده ( )2این دستورالعمل ،در مشاغل حاکمیتی -قانون :قانون مدیریت خدمات کشوری
به استخدام رسمی آزمایشی درآورند.
-دستگاه اجرایی :دستگاههای اجرایی مشمول قانون
الف -حداقل پنج سال از استخدام پیمانی کارمند سپری مدیریت خدمات کشوری
شده باشد.
-دستورالعمل امتحانات« :دستورالعمل نحوه برگزاری
تبصره :چنانچه کارمند پیمانی از دستگاه اجرایی دیگری امتحان عمومی و تخصصی برای استخدام افراد در
بهدستگاه منتقل شده باشد ،با رعایت حداقل سنوات موضوع دستگاههای اجرایی» موضوع بخشنامه شماره
این بند ،باید حداقل یکسال از زمان انتقال وی بهدستگاه 200/93/9757مورخ 1393/7/19
اجرایی مقصد گذشته باشد.
-شورای راهبری توسعه مدیریت :شورای راهبری توسعه
ب -استخدام پیمانی کارمند از طریق قبولی در آزمونهای مدیریت دستگاههای اجرایی موضوع مصوبه شماره
استخدامی موضوع ماده ( )44قانون که به صورت عمومی 206/93/11852مورخ 1393/9/5شورای عالی اداری
برگزار شده یا میشود ،صورت پذیرفته باشد.
-فرم تعیین صالحیت :فرم پیوست شماره یک این
تبصره -استخدام رسمی آزمایشی کارمندانی که استخدام دستورالعمل که بر اساس معیارهای مندرج در آن ،شورای
پیمانی آنان از طریق قبولی در آزمونهایی با نشر عمومی راهبری توسعه مدیریت نسبت به تعیین صالحیت کارمندان
آگهی استخدامی بر اساس ماده ( )44قانون نبوده است، رسمی آزمایشی برای تبدیل وضعیت به رسمی اقدام
عالوه بر رعایت مفاد این دستورالعمل موکول به شرکت در مینماید و تحت عنوان «فرم تعیین صالحت کارمندان برای
امتحانات استخدامی عمومی (که توسط سازمان اداری و تبدیل وضعیت از رسمی آزمایشی به رسمی» میباشد.
استخدامی کشور برنامهریزی میگردد) و کسب حد نصاب
الف -تبدیل وضعیت استخدامی از پیمانی به رسمی
نمره آزمون بر اساس «دستورالعمل امتحانات» ،در دوره
پیمانی میباشد. آزمایشی
چ -متوسط امتیازات ارزشیابی ساالنه سه سال آخر کارمند ماده -2در اجرای ماده یک آییننامه اجرایی ماده ()46
در دوره پیمانی از هشتاد درصد ( )80%امتیازات ارزشیابی قانون ،دستگاههای اجرایی میتوانند برای پستهای قابل
کمتر نباشد. تخصیص به مشاغل حاکمیتی درخواست صدور مجوز
استخدام رسمی کارمندان پیمانی شاغل در دستگاه را به
سازمان اداری و استخدامی کشور ارسال نمایند .سازمان
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 267
تبصره یک ماده ( )46در مورد آنان اِعمال شده است) را طی د( -ابطال به موجب دادنامه شماره 1961مورخ
نمودهاند. 1399/12/19هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)2
ب -بررسی و ارزیابی وضعیت کارمندان رسمی آزمایشی تبصره -1تبدیل وضع استخدامی کارمندان پیمانی به
مورد نظر در ارتباط با هر یک از معیارهای نسجش عنوان رسمی آزمایشی در دوره مأموریت ،در دستگاه اجرایی مقصد
شده در «فرم تعیین صالحیت» امکانپذیر نمیباشد .استخدام رسمی آزمایشی آنان در در
ج -بررسی و تصمیمگیری در خصوص صالحیت کارمند یا دستگاه مبدأ نیز مشروط بر این است که حداقل یکسال
کارمندان موضوع بند «الف» ماده ( )46قانون بر اساس ساز منتهی به تبدیل وضع در دستگاه اجرایی مبدأ اشتغال داشته
و کارهای پیشبینی شده در این دستورالعمل و مفاد بندهای فوق در مورد آنان رعایت شده باشد.
د -رسیدگی به شکایات کارمندان رسمی آزمایشی که به تبصره -2در صورتی که تعداد شرکتکنندگان در سنجش
نتایج تعیین صالحیت خود ،معترض باشند. شایستگیهای موضوع این ماده بیشتر از تعداد مجوزهای
استخدام رسمی ازمایشی باشد ،پذیرش افراد بر اساس
تبصره -1فرم راهنمای ارزیابی صالحیت کارمندان رسمی
نمرات فضلی آنان در هر شغل خواهد بود.
آزمایشی برای تبدیل وضعیت به رسمی توسط «شورای
راهبری توسعه مدیریت» و فرم صورتجلسه شورا ،به تبصره -3نحوه سنجش شایستگیهای موضوع این ماده در
پیوست دستورالعمل میباشد. هر دستگاه اجرایی توسط «شورای راهبری توسعه مدیریت»
دستگاه تعیین میگردد.
تبصره « -2شورای راهبری توسعه مدیریت» دستگاه اجرایی
میتواند کمیتهای را برای اجرای مفاد بند «الف» ماده ()46 ب -تبدیل وضعیت استخدامی از رسمی آزمایشی به
قانون تشکیل دهد .در این صورت ،تصمیمات کمیته پس از رسمی
تأیید شورای مذکور مبنای عمل خواهد بود. ماده « -4شورای راهبری توسعه مدیریت» هر دستگاه
ماده -5چنانچه کارمند به نتیجه ارزیابی خود معترض اجرایی ،به عنوان کمیته تخصصی تشخیص صالحیت
باشد ،باید اعتراض خود را حداکثر ظرف مدت یک ماه از موضوع بند «الف» ماده ( )46قانون برای کارمندان رسمی
تاریخ ابالغ نتیجه ،به صورت مکتوب به دبیرخانه شورای آزمایشی ،وظایف زیر را بر عهدهدارد:
راهبری توسعه مدیریت دستگاه اجرایی ارائه کند .شورا نیز الف -بررسی اطالعات اخذ شده از مراجع ذیصالح (از قبیل
حداکثر دو ماه مهلت دارد تا به اعتراض فرد رسیدگی نموده فرمهای ارزشیابی سالهای گذشته کارمند ،نحوه حضور
و صالحیت فرد را مجدد ًا مورد ارزیابی قرار داده و نتیجه کارمند در محل کار و گزارش مدیر واحد متبوع کارمند) در
نهایی را اعالم نماید. مورد کارمندانی که دوره رسمی ازمایشی سه سال خود و یا
دو سال تمدید شده (در خصوص کارمندانی که بند «الف»
تصدی را در دوره خدمت پیمانی طی نموده باشند ،نیازی ماده -6تبدیل وضعیت استخدامی کارمند به رسمی پس
به طی مجدد این دورهها نخواهند داشت .نصاب امتیاز الزم از طی دوره رسمی آزمایشی سه ساله و مشروط به کسب
برای دورههای آموزشی دوره رسمی آزمایشی هفتاد درصد شرایط ذیل میباشد:
( )70%امتیاز هر دوره است.
الف -کسب حداقل هفتاد و پنج درصد از مجموع امتیازات
چنانچه کارمند حائز بندهای «الف» و «ج» ماده ( )6بوده «فرم تعیین صالحیت»
ولی کلیه دورههای آموزشی مورد اشاره در بند «ب» را با
ب -طی دورههای آموزشی و کسب امتیازات الزم
موفقیت طی نکرده باشد ،حداکثر دو سال دیگر مهلت دارد
تا دورههای آموزشی مذکور را طی نماید .در طول این مدت، ج -تأیید گزینش
به محض موفقیت در طی دورههای آموزشی ،حکم استخدام ماده -7چنانچه کارمند حائز هر یک از شرایط موضوع ماده
رسمی کارمند صادر گردیده و نیازی به اتمام مهلت دو ساله ( )6نباشد ،اعمال هر یک از روشهای عنوان شده در ذیل
نمیباشد .دستگاه اجرایی مکلف است حداقل یک بار امکان تبصره یک ماده ( )46قانون مطابق با بندهای زیر صورت
شرکت در دورههای مزبور را برای کارمند در طول دوره میپذیرد:
رسمی آزمایشی فراهم نماید.
الف -ویژگیهای بند «الف» ماده ( )46قانون :در صورتی که
تبصره -چنانچه پس از اتمام مهلت دو سال موضوع بند کارمند حد نصاب الزم ( 75امتیاز) را از «فرم تعیین
«الف» تبصره یک ماده ( )46قانون ،دورههای آموزشی مورد صالحیت» کسب ننماید به شیوههای زیر عمل میشود:
نظر توسط کارمند طی نشده و یا حد نصاب الزم را کسب
-1در صورتی که امتیاز مکتسبه فرد حداقل ( )65درصد و
ننماید ،وضعیت استخدامی وی به پیمانی تبدیل میگردد.
پایینتر از ( )75درصد امتیاز کل باشد ،مهلت دو ساله دیگر
ج -گزینش :تأیید گزینش دستگاههای اجرایی ،از شروط به وی اعطا میشود .این مهلت فقط یکبار اعطا گردیده و
الزم برای تبدیل وضعیت کارمند از رسمی آزمایشی به قابل تمدید نمیباشد.
رسمی است.
-2در صورت کسب حداقل ()55درصد و پایینتر از ()65
ماده -8واحدهای توسعه منابع انسانی (یا عناوین مشابه) درصد امتیاز کل ،وضع استخدامی فرد به پیمانی تبدیل
دستگاههای اجرایی ،مسئول جمعآوری تصمیمات مراجع میگردد.
مذکور بوده و مکلف هستند پس از اخذ نظر «شورای -3چنانچه امتیاز ارزیابی کارمند کمتر از ( )55درصد امتیاز
راهبری توسعه مدیریت»« ،هسته گزینش» و «واحد کل باشد ،حکم استخدامی وی لغو میگردد.
آموزش» ،نسبت به اعمال تصمیمات در خصوص کارمند
ب -دورههای آموزشی :عناوین دورههای آموزشی موضوع
مورد نظر اقدام نمایند.
این بند ،عالوه بر دورههای آموزشی که در شرایط تصدی
ماده -9کارمندان رسمی آزمایشی که مهلت دو ساله دیگر مشاغل در طرحهای طبقهبندی مشاغل دولت به تصویب
به آنان اعطا میشود ،باید پس از اتمام مهلت دو ساله، شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رسیده است،
صالحیتها و امتیازات مورد نظر در ماده ( )6این منطبق با نظام آموزش کارمندان دولت که حداقل سه دوره
دستورالعمل را کسب نمایند .در غیر اینصورت ،بر اساس آموزشی و یا ( )120ساعت آموزش میباشد ،توسط دستگاه
ضوابط مندرج در ماده ( )7دستورالعمل (به استثنای ردیف اجرایی تعیین میگردد .افردی که دورههای آموزشی شرایط
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 269
رسمی آزمایشی به رسمی تلقی شده و این امر مبنای یک بند الف ماده مذکور) ،وضعیت استخدامی آنان به پیمانی
تصمیمات اداری قرار میگیرد. تبدیل شده و یا لغو حکم میگردد.
ماده -11تبدیل وضعیت استخدامی ایثارگران بر اساس ماده -10واحدهای منابع انسانی دستگاههای اجرایی مکلف
قوانین و مقررات مربوط صورت میپذیرد. هستند مشخصات کارمندان رسمی آزمایشی را سه ماه قبل
از انقضای سه سال یا دو سال تمدید شده (در صورت اعطای
ماده -12با ابالغ این دستورالعمل ،دستورالعمل شماره
مهلت دو ساله دیگر) به شروای راهبری توسعه مدیریت،
200/93/12175مورخ 1393/09/11معاونت توسعه
هسته گزینش و واحد آموزش دستگاه اعالم کرده و نظر آن
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور (وقت) لغو میگردد.
مراجع را در مورد کارمندان مورد نظر کسب نمایند .مراجع
جمشید انصاری مزبور نیز موظف هستند نظر خود را در مهلت تعیین شده
پیوست شماره -2فرم تعیین صالحیت کارمندان برای (سه ماه) ،به واحد منابع انسانی جهت اعمال تصمیمات
تبدیل وضعیت از رسمی آزمایشی به رسمی اداری و استخدامی اعالم کنند.
پیوست شماره -2فرم صورتجلسه تعیین صالحیت تبصره -چنانچه هر یک از مراجع مزبور نظر خود را در موعد
کارمندان برای تبدیل وضعیت از رسمی آزمایشی به مقرر به واحد منابع انسانی ارسال ننمایند ،به منزله نظر
رسمی مثبت آن مراجع برای تبدیل وضعیت استخدامی کارمند از
مجوز تبدیل وضعیت کارمندان پیمانی به رسمی در مشاغل حاکمیتی دستگاههای اجرایی
(بخشنامه شماره 671709مورخ 1397/12/5سازمان اداری و استخدامی کشور)
-1-1شاغلین پستهای سازمانی مشاغل حاکمیتی که در اجرای تصویبنامه شماره /147991ت54770هـ مورخ
دستگاههای اجرایی در اجرای تصویبنامه و بخشنامههای 1396/11/21هیئت وزیران و پیرو بخشنامه شماره
موضوع بند یک این بخشنامه تعیین و به این سازمان اعالم 144189مورخ 1397/3/28در خصوص تبدیل وضع
نمودهاند. کارکنان پیمانی به رسمی آزمایشی در مشاغل حاکمیتی،
-1-2پستهای سازمانی تخصیصیافته به مشاغل موارد ذیل برای اجرا ابالغ میگردد:
اختصاصی دستگاههای اجرایی با شرایط احراز مدرک -1بهدستگاههای اجرایی که مشاغل حاکمیتی خود را در
تحصیلی لیسانس و باالتر ،که با توجه به بند ( )3مصوبه اجرای بند ( )6تصویبنامه شماره 44913/163467مورخ
اشاره شده در بند ( ،)1در تعریف شغل ،در اجرای مفاد ماده 1389/7/22وزیران عضو کمیسیون اجتماعی و دولت
( )70قانون مدیریت خدمات کشوری طبق مصوبه شورای الکترونیک و بخشنامه شماره 200/42480مورخ
توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ،عهدهدار وظایف 1389/8/16به این سازمان اعالم نمودهاند ،اجازه داده
سیاستگذاری ،هدایت و نظارت باشند. میشود کارمندان واجد شرایط زیر را با رعایت مفاد
-3-1شاغلین پستهای سازمانی مستقر در واحدهای تصویبنامه و بخشنامه صدراالشاره به رسمی آزمایشی
تقسیمات کشوری (موضوع بند ( )2مصوبه شماره تبدیل وضع نمایند:
/248197ت44913ک مورخ 1390/12/16وزیران عضو
| 270رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
لذا ،ضمن ارسال تصاویر مصوبات و بخشنامههای مورد کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک) که در زمره
استناد ،خاطرنشان میسازد که کلیه عملیات مربوط به مشاغل موضوع بندهای ( )101و ( )102این بخشنامه
صدور شماره مستخدم رسمی آزمایشی برای کارکنان باشند.
پیمانی واجد شرایط ،پس از طرح و تأیید موضوع توسط تبصره :تبدیل وضع متصدیان مشاغلی که به طور مشخص
شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه اجرایی ،در بستر در تبصره ( )1بند ( )3تصویبنامه شماره 44913/163467
سامانه کارمند ایران صورت میگیرد .بر این اساس، مورخ 1389/7/22ذکر شدهاند ،امکانپذیر نخواهد بود.
دستگاههای اجرایی میتوانند پس از بارگذاری اطالعات و
-2دستگاههای اجرایی که تا کنون مشاغل حاکمیتی خود
مستندات خود در سامانه مذکور ،مستقیم ًا نسبت به اخذ
را به این سازمان اعالم ننمودهاند ،باید ابتدا منطبق با
شماره مستخدم رسمی آزمایشی اقدام نموده و از هر گونه
تصویبنامه و بخشنامه ابالغی موضوع بند ( )1نسبت به
مکاتبه غیرضرور از قبیل ارسال لیست اسامی افراد واجد
اعالم مشاغل حاکمیتی خود اقدام ،سپس با توجه به موارد
شرایط به این سازمان خودداری نمایند.
مطروحه در بند ( )1در خصوص تبدیل وضع کارمندان
مسئولیت حسن اجرای این بخشنامه به عهده باالترین مقام پیمانی خود اقدام نمایند.
دستگاه اجرایی میباشد.
-3تبدیل وضع ایثارگران مشمول قوانین و مقررات خاص
جمشید انصاری خود میباشد.
ماده -47بهکارگیری کارمندان شرکتها و مؤسسات غیردولتی برای انجام تمام یا بخشی از وظایف و اختیارات
پستهای سازمانی دستگاههای اجرایی تحت هر عنوان ممنوع میباشد و استفاده از خدمات کارمندان اینگونه
شرکتها و مؤسسات صرفاً براساس ماده ( )17این قانون امکانپذیر است.
ماده -48کارمندان رسمی در یکی از حاالت ذیل از خدمت در دستگاه اجرایی منتزع میگردند:
-بازنشستگی و یا از کارافتادگی کلی طبق قوانین ذیربط.
-استعفاء.
-بازخریدی به دلیل کسب نتایج ضعیف از ارزیابی عملکرد کارمند در سهسال متوالی یا چهارسال متناوب (براساس
آییننامهای که با پیشنهاد سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد).
-آماده بخدمت براساس ماده (.)122
-اخراج یا انفصال به موجب احکام مراجع قانونی ذیربط.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 271
تبصره -1کارمندانی که به موجب احکام مراجع قانونی از خدمت منفصل میگردند در مدت انفصال اجازه استخدام
و یا هرگونه اشتغال در دستگاههای اجرایی را نخواهند داشت.
تبصره -2کارمندانی که از دستگاه اجرایی اخراج میگردند ،اجازه استخدام و یا هرگونه اشتغال مجدد در همان
دستگاه اجرایی را نخواهند داشت.
ماده -2وجوه مربوط به بازخریدی کارمندانی که در اجرای معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
این آییننامه بازخرید خدمت میشوند به اضافه وجوه وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در
مرخصیهای ذخیره شده آنان ،براساس تبصره ( )1ماده جلسه مورخ 1388/10/13بنا به پیشنهاد معاونت توسعه
( )122قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386 مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد بند ()3
تعیین خواهد شد. ماده ( )48قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب-1386
ماده -3هرگونه به کارگیری کارمندان بازخریدی در و با رعایت بند (ط) تصویبنامه شماره
دستگاههای اجرایی ممنوع بوده و دستگاهها نمیتوانند /158795ت38856هـ مورخ 1386/10/1آییننامه اجرایی
هیچگونه پرداختی به آنان از هر محل داشته باشند. بند یادشده را به شرح زیر تصویب نمودند:
ماده -4دستورالعمل مربوط به چگونگی اجرای مفاد این ماده -1کارمندانی که در اجرای نظام ارزشیابی عملکرد
آییننامه به موجب مصوبه شورای توسعه مدیریت و سرمایه کارمندان و دستورالعملهای مربوط ،امتیارات آنان در سه
انسانی خواهد بود. سال متوالی یا چهار سال متناوب از هفتاد درصد کل
امتیازات پیشبینی شده برای ارزیابی کارمندان کمتر باشد،
این تصویبنامه در تاریخ 1388/11/17به تأیید مقام
در صورت نداشتن شرایط بازنشستگی موضوع ( )103قانون
محترم ریاست جمهوری رسیده است.
مذکور ،بازخرید میگردند( .اصالحی به موجب تصویبنامه
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور شماره /159920ت54834هـ مورخ 1397/11/30هیئت
وزیران)
لزوم ثبت اطالعات کارکنان و کلیه حقوق و مزایا و پرداختیها تا بیستم هر ماه
(بخشنامه شماره 57187مورخ 1400/10/15سازمان اداری و استخدامی کشور)
در اجرای بند (الف) تبصره ( )20قانون بودجه سال 1400 بخشنامه به همه دستگاههای اجرایی که حقوق و مزایای
کل کشور و پیرو بخشنامه شماره 68939مورخ کارکنان خود را از محل بودجه عمومی دولت (عمومی،
1400/6/30معاون اول محترم رییسجمهور و نامه شماره متفرقه و اختصاصی) پرداخت میکنند
59307/86674مورخ 1400/8/11دبیر محترم هیأت
| 272رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
الزم به ذکر است با استناد به جزء 2-2بند «الف» تبصره دولت در خصوص تصمیمات متخذه در جلسه هیأت وزیران
( ،)20هر گونه مسئولیت عدم پرداخت حقوق و مزایا ،ناشی به منظور ساماندهی و ایجاد انضباط مالی در پرداخت به
از عدم ثبت اطالعات مذکور ،بر عهده باالترین مقام دستگاه موقع حقوق و مزایای کارکنان ،ضروری است از دیماه سال
اجرایی و ذیحساب /مدیر امور مالی ذیربط میباشد. جاری ،تا اطالع ثانوی تمامی دستگاههای اجرایی نسبت به
میثم لطیفی تکمیل و بهروزرسانی اطالعات کارکنان و ثبت حقوق و
مزایای مستمر و غیرمستمر و سایر پرداختیها که تحت هر
عنوانی قصد پرداخت آن را دارند ،حداکثر تا بیستم هر ماه
در سامانه یکپارچه نظام اداری (کارمند ایران) اقدام نمایند.
اقالم پرداختی) برای پرداخت در مهرماه سال 1401 پرداخت کارکنان نظام اداری به نشانی اینترنتی
اول سامانه در دسترس کاربران قرار گرفته است .عالوه بر و پرداخت حقوق و مزایای کارکنان نظام اداری (نظیر:
دستورالعمل یاد شده ،مجموعه وبینارهای آموزشی در این سامانه درخواست وجه الکترونیکی خزانهداری کل کشور،
خصوص براساس برنامه زمانبندی اعالمی در صفحه اول سامانه ثبت حقوق و مزایا موضوع ماده ( )29قانون برنامه
سامانه ،برگزار خواهد شد. ششم توسعه) نخواهد بود.
-5گزارش مغایرتهای اطالعات ثبتشده کارکنان در قابل توجه آنکه متعاقب استقرار کامل سامانه ،درج اطالعات
سامانه با اطالعات کارکنان در پایگاه اطالعات کارکنان نظام در سایر سامانههای مربوط به پرداخت حقوق و مزایای
اداری (پاکنا) متعاقب ابالغ بخشنامه شماره ( )2در دسترس کارکنان نظام اداری منتفی بوده و بارگذاری اطالعات
قرار خواهد گرفت .این گزارش حاوی اطالعات و بهصورت متمرکز در بستر سامانه انجام خواهد شد.
مغایرتهایی است که در صورت استقرار کامل سامانه و
-3ورود اطالعات در سامانه صرفاً توسط دستگاه اجرایی
اعمال کنترلهای آن ،امکان پرداخت حقوق و مزایای ماهانه
متولی پرداخت از طریق خزانهداری کل کشور و بر
به این افراد با نواقص اطالعاتی گزارششده وجود نخواهد
اساس تغییرات ردیف بودجه مطابق قانون بودجه سال
داشت و الزم است اطالعات آنها با فوریت اصالح گردد.
1401صورت میپذیرد.
نکات تکمیلی در وبینارهای آموزشی با موضوع گزارشهای
مغایرت ارائه خواهد شد. -4با توجه به استقرار سیستم احراز هویت یکپارچه در
سامانه کارمندایران ،ورود به سامانه با حساب کاربری سامانه
محمد رضا عطاردی -معاون حکمرانی الکترونیک و
ثبت حقوق و مزایا امکانپذیر است .راهنمای کاربری ثبت
هوشمندسازی نظام اداری
اطالعات و فایل تصویری راهنمای آموزشی از طریق صفحه
ثبت اطالعات نیروهای ساعتی/پاره وقت ،قراردادی حقالتدریس ،امریه ،شرکتی و طرحی
(بخشنامه شماره 44866مورخ 1400/08/24سازمان اداری و استخدامی کشور)
«نیروهای مشمول طرح عمرانی شاغل در فعالیتهای جاری به همه دستگاههای اجرایی کشور
دستگاه اجرایی» را حداکثر تا پایان آذرماه سال جاری ،در با توجه به لزوم بررسی وضعیت نیروی انسانی شاغل در
پایگاه اطالعاتی مربوط این نیروها به آدرس دستگاههای اجرایی که به طور مستقیم توسط دستگاه
( ،http://aro.gov.irدر بخش خدمات الکترونیکی ،در ذیربط بکارگیری شده و یا توسط شرکتهای پیمانکاری
قسمت «ثبت و بروزآوری اطالعات نیروهای ساعتی/پاره تامین نیروی انسانی در قالب نیروهای شرکتی در
وقت ،قراردادی حقالتدریس ،امریه ،شرکتی و طرحی») دستگاههای اجرایی فعالیت میکنند ،مقتضی است تمامی
ثبت و بروزرسانی نمایند. دستگاههای اجرایی (اعم از مشمول و غیرمشمول قانون
همچنین خاطر نشان میسازد ،علیرغم تکلیف قانونی مقرر مدیریت خدمات کشوری) اطالعات «نیروهای
در بند «الف» تبصره « »20قانون بودجه سال جاری و بند ساعتی/پارهوقت»« ،نیروهای حقالتدریس»« ،نیروهای
( )2ماده ( )4ضوابط اجرایی این قانون و نیز پیگیریهای امریه»« ،نیروهای شرکتی بکارگیری شده در قالب
این سازمان و سازمان برنامه و بودجه کشور ،اطالعات شرکتهای تامین نیروی انسانی»« ،نیروهای مشمول طرح
کارکنان برخی از دستگاههای اجرایی در زیرسامانه پاکنا عمرانی شاغل در فعالیتهای مربوط به طرح عمرانی» و
| 274رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
رییسجمهور نیز ،موضوع یاد شده مورد تاکید قرار گرفته ثبت و بروزآوری نشده است .لذا مقتضی است کلیه
است. دستگاههای اجرایی ،اطالعات کارکنان رسمی ،پیمانی،
بدیهی است ،مسئولیت ثبت و بروزآوری به موقع و صحت قرارداد کار معین (مشخص) ،کارگری و کارکنان حوزه
اطالعات ثبت شده و همچنین پیامدهای ناشی از عدم ثبت سالمت بر اساس قانون مربوط به خدمت پزشکان و
و بروزرسانی اطالعات مذکور بر عهده دستگاه اجرایی خواهد پیراپزشکان و سایر کارکنان خود را تا پایان مهلت زمانی یاد
بود. شده در پایگاه اطالعات کارکنان نظام اداری (پاکنا) ثبت و
بروزآوری نمایند .الزم به ذکر است در بخشنامه شماره
میثم لطیفی
68939مورخ 1400/06/30معاون اول محترم
دستورالعمل اعاده به خدمت آزادگان بازنشسته در اجرای بند «ک» ماده ( )44قانون برنامه پنجم
(بخشنامه شماره 200/91/45251مورخ 1391/12/23معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
خدمت میباشد بدین ترتیب در مواردی که شرط شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
بازنشستگی به دلیل استفاده از مواردی نظیر قانون 1391/12/7در ارتباط با نحوه اقدام دستگاهها در خصوص
بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت و یا بند (ب) ماده اعاده به خدمت آزادگان بازنشسته موضوع بند (ک) ماده 44
103قانون مدیریت خدمات کشوری یا مقررات مربوط به قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه با استناد به جزء 5بند
بازنشستگی شاغلین مشاغل سخت و زیانآور و نظایر آن، (ب) ماده 116قانون مدیریت خدمات کشوری به شرح زیر
خدمت کمتر از سی سال میباشد ،جمع مقررات مذکور با اتخاذ تصمیم نمود:
حکم بند (ک ) یادشده مالک عمل خواهد بود. هر چند بند «ک» ماده ( )44قانون برنامه پنجساله پنجم
بنابراین فردی که به دلیل استفاده از قانون بازنشستگی توسعه مقرر میدارد:
پیش از موعد کارکنان دولت با بیست و پنج سال سابقه «آزادگانی که به دلیل استفاده از دوبرابر شدن سابقه اسارت
خدمت (که بخشی از آن ناشی از اجرای ماده 13قانون زودتر از خدمت سی سال بازنشسته شدهاند ،میتوانند با
حمایت از آزادگان میباشد) بیست و پنج سال سابقه کار بازگشت به خدمت ،سی سال خدمت خود را تکمیل نموده
خود را تکمیل نموده و سپس با لحاظ سوابق اسارت به و سپس با لحاظ سوابق اسارت به بازنشستگی نائل آیند».
بازنشستگی نائل آمده با توجه به اینکه سنوات ارفاقی لکن از آنجا که شرط بازنشستگی برای همه گروههای
موضوع قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت مختلف کارمندان ،سی سال خدمت نمیباشد و با توجه به
مصداق مورد خاص بند ک ماده 44قانون برنامه پنج ساله اینکه الزم است نسبت به جمع مقررات مربوط به شرط
پنجم توسعه (دو برابر محاسبه شدن سابقه اسارت) نمیباشد بازنشستگی گروههای مختلف کارمندان و بند (ک) ماده 44
مدت خدمت مجدد فرد پس از بازگشت به خدمت صرف ًا به قانون برنامه اقدام گردد ،بنابراین قید بازنشستگی زودتر از
میزان سنوات اسارت خواهد بود. خدمت سی سال در بند (ک) ماده 44قانون برنامه پنجم
غالمحسین الهام ناظر به مواردی است که شرط بازنشستگی فرد سی سال
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 275
ماده -49تمدید قرارداد کارمندان پیمانی منوط به تحقق شرایط ذیل میباشد:
-استمرار پست سازمانی کارمندان.
-کسب نتایج مطلوب از ارزیابی عملکرد و رضایت از خدمات کارمند.
-جلب رضایت مردم و ارباب رجوع.
-ارتقاء سطح علمی و تخصصی در زمینه شغل مورد تصدی.
تبصره -درصورت عدم تمدید قرارداد با کارمندان پیمانی مطابق قوانین و مقررات مربوط عمل خواهد شد.
دستورالعمل ارزشیابی عملکرد مدیران و کارمندان رسمی و پیمانی و کارکنان قراردادی مشمول
قانون مدیریت خدمات کشوری
(بخشنامه شماره 1308186مورخ 1396/05/10سازمان اداری و استخدامی کشور)
در اجرای ماده ( )1آییننامه اجرایی بند ( )3ماده ()48 بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمولی ماده ()5
قانون مدیریت خدمات کشوری به شماره قانون مدیریت خدمات کشوری
/231327ت43915ک مورخ 1388/11/21و بند 2ماده در اجرای ماده ( )1آییننامه اجرایی بند ( )3ماده ()48
( )49قانون مذکور و نیز در راستای استقرار نظام مدیریت قانون مدیریت خدمات کشوری به شماره
عملکرد ،به پیوست دستورالعمل اجرایی فرآیند ارزشیابی /231327ت43915ک مورخ 1388/11/21و بند 2ماده
عملکرد مدیران و کارمندان رسمی و پیمانی و کارکنان ( )49قانون مذکور و نیز در راستای استقرار نظام مدیریت
قراردادی مشمول قانون مدیریت خدمت کشوری ،به انضمام عملکرد ،به پیوست دستورالعمل اجرایی فرآیند ارزشیابی
3فرم و سه پیوست ،به شرح ذیل ابالغ میگردد: عملکرد مدیران و کارمندان رسمی و پیمانی و کارکنان
ماده -1تعاریف و اصطالحات: قراردادی مشمول قانون مدیریت خدمت کشوری جهت اجرا
ابالغ میگردد.
مدیران و کارمندان :مدیران و کارمندان رسمی و پیمانی و
کارکنان قراردادی ضمن ًا شایان ذکر است اجرای فرایند ارزشیابی عملکرد سال
جاری کلیه مشمولین دستورالعمل فوقالذکر از تاریخ ابالغ
ارزشیابی عملکرد :یکی از زیرنظامهای مدیریت عملکرد
این بخشنامه الزماالجرا میباشد.
است که به منظور سننجش و ارزش گذاری ساالنه عملکرد
مدیران و کارمندان با استفاده از روشها و ابزارهای الزم با دستورالعمل اجرایی "فرآیند ارزشیابی عملکرد
نگاه به گذشته و قضاوت در مورد میزان تحقق برنامههای مدیران و کارمندان رسمی و پیمانی و کارکنان
مورد توافق بین ارزشیابی شونده و مقام مسؤول انجام قراردادی مشمول ماده ( )5قانون مدیریت خدمات
میگیرد. کشوری"
| 276رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
شاخص :مشخصهای است که بر اساس آن عملکرد افراد با عوامل اختصاصی :محورها و اقداماتی هستند که برای تحقق
توجه به ورودیها ،فرآیند و برونداد ،امتیازدهی و مورد برنامههای عملیاتی ساالنه توسط ارزشیابی شونده در طول
ارزشیابی قرار میگیرند. دوره ارزشیابی انجام میگیرد و مورد ارزشیابی قرار
دوره ارزشیابی :به دوره زمانی اطالق میشود که عملکرد میگیرند.
مدیران و کارمندان در آن بازه مورد ارزشیابی قرار میگیرد. عوامل عمومی مدیریتی :نقشها و مهارتهای عمومی
در این دستورالعمل ،دوره ارزشیابی اول فروردین هر سال تا مدیریتی از جمله برنامهریزی ،اجرا ،نظارت و ارزشیابی
پایان اسفندماه همان سال میباشد .مدیران و کارمندان باید هستند که توسط ارزشیابی شونده (مدیر) در طول دوره
در هر دوره ارزشیابی ،حداقل ششماه اعم از پیوسته یا ارزشیابی اجرا میگردد و مورد ارزشیابی قرار میگیرند.
منقطع به خدمت اشتغال داشته باشند تا مورد ارزشیابی قرار عوامل عمومی پشتیبان :عواملی هستند که به عنوان
گیرند. پشتیبان موجب تسریع و تسهیل عملکرد ارزشیابی شونده
ارزشیابی کننده (مدیر بالفصل) :مسئولی است که از لحاظ در انجام برنامههای مورد توافق در طول دوره ارزشیابی
سلسله مراتب سازمانی به طور مستقیم مسئولیت سرپرستی میشود.
و ارجاع کار به ارزشیابی شونده را دارد و از وی گزارش عوامل فرایندی :شامل عوامل توسعهای ،عوامل رفتاری و
دریافت میکند. تشویقات هستند که ارزشیابی شونده در طول دوره
تأیید کننده :مدیری است که از لحاظ سطح سازمانی باالتر ارزشیابی از آنها برخوردار میگردد .این عوامل عبارتند از:
از ارزشیابی کننده قرار دارد. عوامل توسعه ای :فعالیتهایی که فرد ارزشیابی شونده در
ارزشیابی شوندگان :مدیران و کارمندان است که در طی جهت ارتقاء سطح دانش و توانمندی برای بهبود عملکرد
دوره ارزشیابی حداقل ششماه به خدمت اشتغال دارند. خود و سایر کارمندان واحد تحت سرپرستی انجام میدهد.
حد نصاب امتیاز ارزشیابی :حد نصاب مقرر در ارزشیابی عوامل رفتاری :افعالی هستند که در طول دوره ارزشیابی
ساالنه برای مدیران و کارمندان رسمی عبارت از کسب توسط ارزشیابی شونده بروز پیدا میکند ،این افعال بر اساس
حداقل 50امتیاز از مجموع 100امتیاز فرم ارزشیابی میزان انطباق آنها با انتظارات و معیارهای جامعه ،سازمانی
میباشد (موضوع ماده ( )1آییننامه اجرایی بند ( )3ماده و ارزشهای دینی مورد ارزشیابی قرار میگیرد.
( )48قانون مدیریت خدمات کشوری) .حد نصاب مقرر در تشویقات :تقدیرنامههای مرتبط با شغل هستند که ارزشیابی
ارزشیابی عملکرد ساالنه برای کارمندان پیمانی و کارکنان شونده به صورت مکتوب و رسمی از مقامات و مدیران مافوق
قراردادی حداقل 70امتیاز از مجموع 100امتیاز فرم در طول یک دوره ارزشیابی دریافت میکند.
ارزشیابی میباشد.
محور ارزشیابی :حوزه و زمینهای است که برگرفته از عوامل
ماده -2اهداف ارزشیابی عملکرد ارزشیابی میباشد و معیارها و شاخصهای ارزشیابی بر آن
-1ارزشیابی و حصول اطمینان از تحقق اهداف و برنامههای اساس تعیین میگردد.
عملیاتی دستگاههای اجرایی در طول یک دوره معین. معیار :مشخصهای است که بر اساس آن شاخصهای
سنجش و ارزشیابی برای امتیاز دهی به عملکرد تهیه
میگردد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 277
الف -معاونین سازمانهای وابسته ،مدیران کل ،معاونین -2ارزشیابی و قضاوت در خصوص سطح عملکرد اختصاصی
مدیر کل و مشاغل همتراز ،که بر اساس فرم شماره ()1 و عمومی مدیران و کارمندان بر اساس عوامل و معیارهای
ارزشیابی میشوند. تعیین شده.
ب -رؤسای گروهها ،ادارات و مشاغل همتراز و سایر -3اطالع از بازده و نتایج عملکرد مدیران و کارمندان در
کارمندان رسمی و پیمانی و کارکنان قراردادی ،که بر اساس دستگاههای اجرایی.
فرم شماره ( )2ارزشیابی میشوند. -4شناخت نقاط قوت و ضعف مدیران و کارمندان و استفاده
ج -مدیران دستگاههای اجرایی مستقر در مراکز استانها و از نتایج آن در تصمیمگیریهای اداری.
رؤسای ادارات شهرستانها ،که بر اساس فرآیند ذیل مورد -5شناخت نیازها و فراهم آوردن زمینههای مختلف ارتقاء
ارزشیابی قرار میگیرند: سطح عملکرد مدیران و کارمندان.
-1مقام مسئول (ارزشیابی کننده) در ستاد دستگاه ،مدیر
ماده -3مراحل اجرای فرایند ارزشیابی عملکرد:
کل واحد استانی ذیربط را بر اساس فرم شماره ( )1این
دستورالعمل مورد ارزشیابی قرار میدهد. الف -واحدهای ارزیابی عملکرد یا عناوین مشابهدستگاههای
اجرایی موظفند اهداف عملیاتی ساالنه تمامی واحدهای
-2مدیر کل استانی (ارزشیابی کننده) ،رؤسای ادارات
سازمانی که توسط باالترین مقام دستگاه تعیین شده است
شهرستانی را بر اساس فرم شماره ( )2این دستورالعمل مورد
را در فروردین ماه هر سال برای اجرا در همان سال ابالغ
ارزشیابی قرار میدهد.
نمایند.
-3استانداران و فرمانداران ،در پایان دوره ارزشیابی به
ب -ارزشیابی کنندگان موظفند مدیران و کارمندان ستاد
ترتیب مدیران واحد استانی و رؤسای ادارات شهرستانی
دستگاه اجرایی را با رعایت بند الف ماده ( )3این
ذیربط را بر اساس فرم شماره ( )3این دستورالعمل مورد
دستورالعمل و طبق راهنمای عمل مربوط (پیوست شماره
ارزشیابی قرار میدهند.
)1مورد ارزشیابی قرار داده و امتیاز هر یک از عوامل را بر
-4نتیجه نهایی ارزشیابی عملکرد حداکثر تا پایان بهمن ماه اساس معیارها و شاخصهای تعریف شده ،تعیین نمایند.
هر سال ،در بند ( )14فرم شماره ( )3درج و برای واحد منابع
ج -ارزشیابی کنندگان ،مدیران دستگاههای اجرایی مستقر
انسانی ستاد مرکزی دستگاه یا اداره کل استان ارسال
در مراکز استانها و رؤسای ادارات شهرستانها را با رعایت
میگردد.
بند الف ماده ( )3و طبق راهنمای عمل مربوط (پیوست
-5واحد منابع انسانی ستاد دستگاه و کارشناس مسئول شماره )2این دستورالعمل مورد ارزشیابی قرار میدهند.
ارزشیابی عملکرد اداره کل استان ،به ترتیب با اخذ امتیاز مدیران دستگاههای اجرایی مستقر در مراکز استانها و
مکتسبه مدیران کل واحدهای استانی و رؤسای ادارات رؤسای ادارات شهرستانها توسط دو مرجع (ستاد دستگاه
شهرستانی ،امتیاز نهایی را بر اساس دو سوم امتیاز دستگاه اجرایی ،استانداران یا فرمانداران) ارزشیابی میشوند.
اجرایی و یک سوم امتیاز استاندار و یا فرماندار محاسبه و
ماده -4حیطه شمول
نتایج آن را در "شناسنامه ارزشیابی" ،ارزشیابی شوندگان
درج مینماید.
| 278رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
)1381/10/4و حقوق شهروندی در نظام اداری (موضوع ماده -5دستگاه میتواند متناسب با شرایط و ویژگیهای
تصویبنامه شماره 1127128مورخ 1395/12/28شورای اختصاصی مشاغل خود ،چنانچه امتیاز هر یک از عوامل،
عالی اداری) و ارائه هر یک از فرمهای ارزشیابی مدیران و نیازمند تغییر و یا اضافه نمودن عامل جدید باشد با تأیید
کارمندان برای مقام مافوق واحد ذیربط در اول بهمن ماه شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه ،حداکثر تا 20
برای ارزشیابی و دریافت فرمهای تکمیل شده ،حداکثر تا امتیاز از سقف 100امتیاز فرم را تغییر دهد ،به نحوی که
پایان بهمن ماه هر سال؛ این تغییر منجر به حذف هیچ یک از عوامل مندرج در فرم
)4اخذ امضاهای مربوط به "تأییدکننده" و "ارزشیابی نشود (کاهش یا افزایش امتیاز و یا اضافه نمودن عامل
شونده" طبق فرم ارزشیابی عملکرد مدیران و کارمندان و جدید) .همچنین ،دستگاههای اجرایی میتوانند به منظور
اقدام بر اساس ضوابط مروبطه و اطالعرسانی به مدیر ذیربط، ارزشیابی دقیق تر معیارها و شاخصها ،شیوهنامه اجرایی
تا 15اسفندماه هر سال؛ متناسب با شرایط و ویژگیهای مشاغل دستگاه خود را در
چارچوب این دستورالعمل تدوین و پس از تأیید شورای
)5تکمیل شناسنامه و نیمرخ ارزشیابی برای هر یک از
راهبری توسعه مدیریت دستگاه ،اجرا نمایند.
مدیران و کارمندان بر اساس جدول شماره (.)2
ماده -6دستگاههای اجرایی موظف هستند تمامی مدیران
ماده -8به منظور جلوگیری از تضییع حقوق و
و کارمندان خود را بر اساس این دستورالعمل ،به صورت
پاسخگوییهای الزم در فرآیند ارزشیابی عملکرد ،افرادی که
ساالنه ارزشیابی نماید و پس از اطالعرسانی نتایج ارزشیابی
نسبت به نتیجه ارزشیابی خود اعتراض داشته باشند،
به ارزشیابی شونده و ثبت نتیجه نهایی در سامانه مربوطه،
میتوانند بر اساس فرآیند "رسیدگی به شکایات امتیازات
فرم مربوط را در پرونده پرسنلی افراد نگهداری نماید.
ارزشیابی عملکرد" اقدام کنند (پیوست شماره .)3
ماده -7واحد منابع انسانی دستگاههای اجرایی در راستای
ماده -9مسئولیت نظارت بر چگونگی تحقق اهداف برنامه ماده ( )3این دستورالعمل موظف است اقدامات زیر را انجام
ساالنه دستگاه اجرایی ،به عهده باالترین مقام مسئول در دهد:
دفاتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی نسبت به کیفیت آن به
)1اعالم ضرورت و روش تکمیل دقیق فرمهای ارزشیابی
عهده واحدهای منابع انسانی (یا عناوین مشابه) در
عملکرد برای مدیران و کارمندان و اطالعرسانی در خصوص
دستگاههای اجرایی میباشد.
عوامل ارزشیابی و نقشهای هر یک از افراد در فرآیند
ماده -10این دستورالعمل در ( )10ماده تنظیم گردیده و ارزشیابی عملکرد؛
دستورالعملهای ارزشیابی عملکرد مدیران و کارمندان
)2تحویل فرمهای خام ارزشیابی عملکرد به ارزشیابی
رسمی و پیمانی و کارکنان قراردادی مغایر با این
کنندگان (مدیران مافوق واحد ذیربط) برای توافق با
دستورالعمل لغو میگردد.
ارزشیابی شوندگان بر روی اقدامات و پروژههای مرتبط با
جمشید انصاری برنامههای ساالنه در ابتدای دوره ارزشیابی و دریافت آن پس
دستورالعمل ارزشیابی عملکرد مدیران و کارمندان از تکمیل بند الف 1/تا پایان فروردین ماه؛
رسمی و پیمانی و کارکنان قراردادی )3تکمیل اطالعات مربوط به معیار "رفتار و برخورد مناسب
فرمهای ارزشیابی عملکرد (شمارههای 2 ،1و )3 با ارباب رجوع" بر اساس مقررات و ضوابط طرح تکریم ارباب
رجوع (موضوع بخشنامه شماره 1900/195166مورخ
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 279
کاربرد نتایج ارزشیابی در تصمیمات اداری" را کسب ننمایند، کاربردهای نتایج ارزشیابی و جدول مربوط
باید در ابتدای دوره ارزشیابی بعد ،دورههای آموزشی
در راستای شایسته گرایی در تصمیمات اداری و مسیر
مدیریتی مربوط را در چارچوب نظام آموزش کارمندان و
خدمتی مدیران و کارمندان رسمی و پیمانی و کارکنان
مدیران بگذرانند.
قراردادی و نیز برقراری ارتباط بین نظام ارزشیابی عملکرد
ب -دورههای مدیریتی :ارزشیابی شوندگانی که در عوامل و دیگر نظامهای مدیریت منابع انسانی ،از نتیجه ارزشیابی
عمومی مدیریتی ،حد نصاب امتیازات تعیین شده در "جدول عملکرد ساالنه در موارد زیر استفاده میشود:
کاربرد نتایج ارزشیابی در تصمیمات اداری" را کسب ننمایند،
-1استفاده از نتایج ارزشیابی در تغییر شغل؛
باید در ابتدای دوره ارزشیابی بعد ،دورههای آموزشی
مدیریتی مربوط را در چارچوب نظام آموزش کارمندان و به منظور انطباق استعدادها و تواناییهای ارزشیابی
مدیران بگذرانند. شوندگان با نیازمندیها و الزامهای مشاغل مورد تصدی و
افزایش کارآیی آنان ،ضمن رعایت سایر قوانین و مقررات،
ج -دورههای عمومی :ارزشیابی عمومی :ارزشیابی شوندگانی
نتایج ارزشیابی در انتصاب به پستهای باالتر به شرح زیر
که در معیار رفتار ،حد نصاب امتیازات تعیین شده در
مورد استفاده قرار میگیرد:
"جدول کاربرد نتایج ارزشیابی در تصمیمات اداری" را کسب
ننمایند ،باید در دوره ارزشیابی بعد ،در دورههای آموزش -برای انتصاب مدیران به پستهای باالتر ضمن رعایت
عمومی مربوط به معیار در چارچوب نظام آموزش کارمندان مقررات مربوط ،کسب حداقل 85امتیاز در ارزشیابی ساالنه،
و مدیران شرکت نمایند .همچنین ارزشیابی شوندگانی که الزامی است.
در عامل عمومی پشتیبان ،حد نصاب امتیازات تعیین شده -واحد منابع انسانی در دستگاه ،فهرست افراد فوق را به
در "جدول کاربرد نتایج ارزشیابی در تصمیمات اداری" را منظور اقدام مقتضی به امور اداری یا کارگزینی ارسال
کسب ننمایند ،باید در دوره ارزشیابی بعد ،در دورههای میکند.
آموزش عمومی و نیز دورههای مدیریتی مربوط به معیار -امور اداری یا کارگزینی دستگاه با کسب نظر از مقام مافوق
شرکت نمایند. واحدهای ذیربط نسبت به برنامهریزی شغلی آنان اقدام
د -برخورداری از فرصتهای آموزشی خارج از کشور خواهد کرد.
(بورس) :ارزشیابی شوندگانی که مجموع امتیاز ارزشیابی -2استفاده از نتایج ارزشیابی در آموزش و توانمندسازی:
عملکرد آنها در سه سال متوالی و یا پنج سال متناوب حداقل
الف -دورههای آموزشی شغلی :ارزشیابی شوندگانی که در
85باشد ،در معرفی به دورههای آموزشی خارج از کشور
عوامل اختصاصی عملکرد ،حد نصاب امتیازات تعیین شده
(بورس) ،از اولویت برخوردار هستند.
در جدول کاربرد نتایج ارزشیابی در تصمیمات اداری را
-3بازخریدی :ارزشیابی شوندگانی که امتیاز ارزشیابی کسب ننمایند ،باید در ابتدای دوره ارزشیابی بعد ،دورههای
عملکرد آنها در سه سال متوالی و یا چهار سال متناوب حد آموزشی شغلی مربوط را در چارچوب نظام آموزش کارمندان
نصاب نمره ارزشیابی ( 50امتیاز) را کسب ننمایند ،در و مدیران بگذرانند.
صورت نداشتن شرایط بازنشستگی ،بازخرید میگردند.
ب -دورههای مدیریتی :ارزشیابی شوندگانی که در عوامل
عمومی مدیریتی ،حد نصاب امتیازات تعیین شده در "جدول
| 280رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
قرارداد آنها با رعایت سایر قوانین و مقررات مربوط ،تمدید -4تمدید قرارداد کارمندان پیمانی و کارکنان قراردادی:
خواهد شد. کارمندان پیمانی و کارکنان قراردادی در صورت کسب
حداقل 70امتیاز از مجموع عوامل فرم ارزشیابی عملکرد،
را طبق جدول شماره ( )2تکمیل خواهد نمود .این جدول شماره 200/92/3897مورخ 1392/2/29و شماره
نماینگر سوابق ارزشیابی مدیران و کارمندان و تصمیمات 200/92/5404مورخ 1392/3/20معاونت سابق توسعه
متخذه مربوط به صورت یک مجموعه در طول سالهای مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور در خصوص
خدمت مدیران و کارمندان خواهد بود. تقدیرنامههای دریافتی به لحاظ همکاری در برگزاری
انتخابات کما فی السابق الزماالجرا است.
پیوست شماره ( :)2راهنمای تکمیل
:2/4در هر دوره ارزشیابی ،حداکثر 2تقدیرنامه از هر مقام
«فرم ارزشیابی مدیران کل و رؤسای سازمانهای مستقر در
تقدیرکننده لحاظ میشود.
استانها و رؤسای ادارات شهرستانها توسط استانداران و
فرمانداران» :2/5چنانچه برای موضوع واحدی ،توسط دو یا چند مقام
به ارزشیابی شونده تقدیرنامه اعطا گردد ،صرف ًا تقدیرنامه
این فرمها به منظور ارزشیابی عملکرد مدیران کل استانها،
مربوط به باالترین مقام مالک عمل خواهد بود.
رؤسای سازمانهای مستقر در استانها و رؤسای ادارات
شهرستانها و عناوین مشابه بر اساس عوامل اختصاصی، -3ارزشیابی کننده پس از امتیاز دهی ،نقاط قوت و قابل
عوامل عمومی مدیریتی /پشتیبان و عوامل فرایندی توسط بهبود ارزشیابی شونده را تعیین و توصیهها و پیشنهادهای
استانداران و فرمانداران در طول یک دوره ارزشیابی مورد خود را ارائه مینماید.
استفاده قرار میگیرد: -4فرم ارزشیابی پس از تأیید «تأیید کننده» در اختیار
الف -فرایند اجرای ارزشیابی: ارزشیابی شونده قرار میگیرد تا نسبت به درج نظر خود در
بند 17فرم و امضاء آن اقدام نماید .الزم به ذکر است که
-1استانداران و فرمانداران مکلفند در آغاز دوره ارزشیابی
تکمیل بند 17توسط «ارزشیابی شونده» صرف ًا به عنوان
(فروردین ماه هر سال) با مدیران کل استانی و رؤسای ادارات
نظرخواهی مطرح بوده و مبنای رسیدگی به شکایات وی در
شهرستانی بر روی مأموریتهای و اهداف و انتظارات بر
خصوص ارزشیابی نمیباشد.
اساس برش استانی برنامه ساالنه مدیریت عملکرد دستگاه
استانی توافق کنند. -5فرم تکمیل شده در اختیار واحدهای منابع انسانی و
عناوین مشابه قرار گرفته تا نسبت به بررسی و تأیید آنها بر
-2استانداران و فرمانداران ،در طول ارزشیابی ،گزارشهای
اساس مدارک و مستندات اقدام نماید و چنانچه واحد منابع
الزم را به منظور شناخت عملکرد ،نقاط قوت و کاستی
انسانی و عناوین مشابه تشخیص دهد که فرم تکمیل شده
احتمالی از "مدیران یا رؤسای سازمانهای مستقر در
مغایر با ضوابط و مقررات بوده ،فرم مورد نظر را به واحد
استانها و رؤسای ادارات شهرستان ها" دریافت و به نحوه
سازمانی متبوع ارزشیابی شونده عودت داده تا نسبت به
مقتضی عملکرد آنان را بررسی و در صورت نیاز بازخوردهای
آصالح آن اقدام شود .در صورت فقدان مغایرت و یا اصالح
الزم را به آنان ارائه مینمایند.
توسط واحد متبوع ارزشیابی شونده ،مقام مسئول در واحد
-3استانداران و فرمانداران ،در پایان دوره ارزشیابی (بهمن منابع انسانی فرم را تأیید و بند 18آن را امضا مینماید.
ماه هر سال) با توجه به معیارها و شاخصهای ارزشیابی
-6واحد منابع انسانی یا عناوین مشابه در دستگاه اجرایی
تعیین شده ،و نیز اطالعات حاصله در طول دوره ،نسبت به
پس از تطبیق نتایج ارزشیابی با کاربردهای نتایج ارزشیابی
ارزشیابی مدیران یا رؤسای سازمانهای مستقر در استانها
در تصمیمات اداری شناسنامه هر یک از ارزشیابی شوندگان
و رؤسای ادارات شهرستانها اقدام مینمایند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 283
-2فرمهای ارزشیابی در پایان دوره ارزشیابی (بهمن ماه) تبصره :ارزشیابی مدیر کل آموزش و پرورش استان توسط
توسط «استانداریها و فرمانداری ها» در اختیار ارزشیابی استاندار و رییس اداره آموزش و پرورش شهرستان توسط
شوندگان قرار میگیرد و ارزشیابی شوندگان بر اساس فرماندار در پایان سال تحصیلی صورت میگیرد.
توافقات تعیین شده در ابتدای دوره و همچنین انتظارات -4فرمهای ارزشیابی تکمیل شده حداکثر تا پایان بهمن ماه
بیان شده یا وظایف واگذار شده در طول دوره ،اهم اقدامات، هر سال ،توسط استانداران یا فرمانداران به منظور تعیین
فعالیتها و نتایج بهدست آمده را در راستای بند الف 1-فرم، نتیجه نهایی ارزشیابی "مدیران یا رؤسای سازمانهای
در بند الف 2-فرم درج و میزان تحقق آن را در بخش مربوط مستقر در استانها و رؤسای ادارات شهرستان ها" ،پس از
ثبت مینماید .سپس استاندار و فرماندار با بررسی اطالعات اطالع ارزشیابی شوندگان از نتیجه ارزشیابی و اخذ امضای
مندرج در بندهای الف 1-و الف 2-و درصد تحقق آنها در آنها ،به ترتیب برای وزراء یا رؤسای سازمانها در ستاد و
فرم ارزشیابی ،ارزشیابی شونده را در این بخش مورد مدیران کل استان ارسال میگردد.
ارزشیابی قرار داده و نیز عوامل عمومی (مدیریتی و پشتیبان
-5واحد منابع انسانی ستاد دستاه یا کارشناس مسؤول
عملکرد) و فرآیندی در بندهای مربوط در فرم ارزشیابی را
ارزشیابی استانی ،فرمهای ارزشیابی را دریافت و امتیازات
با توجه به معیارها و شاخصهای تعیین شده برای هر یک
مکتسبه را در نتیجه نهایی ارزشیابی عملکرد اعمال مینماید
از آ«ها و با رعایت حداکثر امتیازات تعیین شده ،مورد
و مراتب را حسب مورد به اطالع استانداری یا فرمانداری
ارزشیابی قرار میدهد و امتیاز آنها را در بخش مربوط درج
میرساند.
میکند.
ب -مراحل تکمیل فرم ارزشیابی عملکرد
-3ارزشیابی کننده پس از امتیازدهی ،نقاط قوت و ضعف
ارزشیابی شونده و شیوههای تقویت و راهههای اصالح و -1فرم ارزشیابی در ابتدای دوره ارزشیابی (فروردین ماه)
بهبود آن را در بندهای 9و 10فرم درج نموده و بند ()11 توسط استانداریها و فرمانداریها در اختیار ارزشیابی
فرم را امضا مینماید. شونده (مدیران یا رؤسای سازمانهای مستقر در استانها و
رؤسای ادارات شهرستان ها) قرار میگیرد و ارزشیابی شوند
-4پس از طی مراحل فوق ،فرم ارزشیابی توسط استانداری
پس از تکمیل مشخصات خود در بندهای 1الی ،7با
یا فرمانداری در اختیار ارزشیابی شونده قرار داده میشود تا
هماهنگی ارزشیابی کننده ،بند (الف )1-از بند 8فرم را
نسبت به درج نظر خود در بند ( )12اقدام نماید و سپس
تکمیل نموده و پس از امضاء ارزشیابی کننده (استاندار و
فرماهای تکمیل شده «مدیران کل و رؤسای سازمان
فرماندار) و ارزشیابی شونده ،به استانداری /فرمانداری عودت
استانی» به وزارتخانه یا ستاد سازمان متبوع و فرمهای
داده میشود .در این مرحله تصویری از فرم ارزشیابی به
تکمیل شده «رؤسای ادارت شهرستانی» به اداره کل استان
واحد منابع انسانی دستگاه مربوط و یا به کارشناس مسئول
متبوع جهت اقدامهای بعدی ارسال میگردد.
ارزشیابی در استان ارسال میگردد.
تذکر ( :)1این فرم در حوزه استانداری و فرمانداری در دو
تذکر :برنامههای بخش اختصاصی (بند الف 1-فرم
نسخه تکمیل و تایپ میگردد .نسخه اول به منظور تعیین
ارزشیابی) باید برگرفته از برنامههای عملیاتی ساالنه
نتایج ارزشیابی بهدستگاه متبوع ارزشیابی شونده ارسال و
دستگاههای اجرایی بر اساس برش استانی باشد.
نسخه دوم در همان حوزه نگهداری میشود.
| 284رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
را ظرف مدت یک ماه پس از رؤیت فرم ارزشیابی به کمیته تذکر ( :)2تکمیل بند ( )12توسط «ارزشیابی شونده» صرف ًا
رسیدگی به شکایات تسلیم کنند. به عنوان نظرخواهی مطرح بوده و مبنای رسیدگی به
-3شکایت ارزشیابی مدیران و کارمندان شاغل در حوزه شکایات یا اعتراضات وی در خصوص ارزشیابی نمیباشد.
ستاد دستگاهها و نیز آن دسته از مدیران و کارمندان -7واحد منابع انسانی دستگاه و کارشناسن مسئول
واحدهای استانی که ارزشیابی کننده و یا تأیید کننده فرم ارزشیابی اداره کل استان به ترتیب امتیاز مدیر کل استانی
ارزشیابی آنان عضو کمیته رسیدگی به شکایات استان باشد، و رؤسای ادارات شهرستان را بر اساس یک سوم امتیاز فرم
در کمیته رسیدگی به شکایات ستاد دستگاه مورد رسیدگی شماره ( )3و دو سوم امتیاز فرم شماره ( 1و یا )2محاسبه
قرار میگیرد .شکایت ارزشیابی سایر کارمندان واحدهای و نسبت به تعیین نتیجه نهایی ارزشیابی اقدام میکند و آن
استانی ،در کمیته رسیدگی به شکایات ارزشیابی استان طرح را در ردیف ( )14فرم شماره ( )3درج مینماید.
و رسیدگی میشود. -8در صورتی که ارزشیابی شوندگان به نتیجه ارزشیابی
-4واحد منابع انسانی در حوزه ستاد دستگاهها به عنوان خود معترض باشند ،میتوانند ظرف مدت پانزده روز پس از
دبیرخانه کمیته رسیدگی به شکایات عمل خواهد کرد و رؤیت فرم ،اعتراض خود را کتب ًا به "کمیته رسیدگی به
ضمن دریافت شکایات ارزشیابی مدیران و کارمندان ،نسبت اعتراضات ارزشیابی" ارسال نمایند.
به جمع آوری اطالعات الزم در مورد موضوع شکایت اقدام
پیوست شماره ( :)3فرآیند رسیدگی به شکایات
و نتیجه را به منظور اتخاذ تصمیم مقتضی و صدور رأی به
امتیازات ارزشیابی عملکرد
کمیته رسیدگی به شکایات مرکز ارسال میدارد .در مراکز
استانها این وظیفه به عهده واحد منابع انسانی یا عناوین در جهت استقرار نظام ارزشیابی و اجرای صحیح فرآیند آن
مشابهدستگاه استانی میباشد. بصورت عادالنه و به منظور جلوگیری از تضییع حقوق
مدیران و کارمندان ،دستورالعمل رسیدگی به شکایات
-5کمیته رسیدگی به شکایات پس از بررسی نتایج
مربوط به نتیجه ارزشیابی به شرح زیر میباشد:
تحقیقات به عمل آمده با اکثریت آراء تصمیم خود را مبنی
بر تأیید و یا رد نتیجه ارزشیابی مدیران و کارمندان شاکی، -1برای رسیدگی به شکایات ارزشیابی مدیران و کارمندان
در مرکز به واحد منابع انسانی و در واحدهای استانی به در هر دستگاه و واحد استانی مربوط ،کمیته رسیدگی به
کارشناس مسئول ارزشیابی استان ،حداکثر ظرف مدت دو شکایات ارزشیابی با ترکیب زیر تشکیل میشود:
ماه اعالم میکند. الف -در ستاد دستگاه :مدیر کل واحد منابع انسانی (یا
-6واحد منابع انسانی در ستاد و مسئول ارزشیابی در استان عناوین مشابه) ،مدیر کل واحد ارزیابی عملکرد و رسیدگی
مکلفند در صورت تغییر نتیجه ارزشیابی بر اساس نظر به شکایات (یا عناوین مشابه) و دو نفر به انتخاب وزیر یا
کمیته رسیدگی به شکایات ،ضمن انعکاس رأی کمیته به باالترین مقام دستگاه
مدیران و کارمندان شاکی ،نسخ فرم ارزشیابی را جهت اقدام ب -در واحدهای استانی :باالترین مسئول واحد ارزشیابی و
مقتضی به واحد منابع انسانی یا عناوین مشابه و واحد متبوع دو نفر به انتخاب مدیر کل یا باالترین مقام واحد استانی
مدیران و کارمندان تحویل نمایند .بدیهی است در این
-2مدیران و کارمندانی که نسبت به نتایج و امتیازات
صورت کلیه حقوق معوقه مدیران و کارمندان شاکی از تاریخ
ارزشیابی خود اعتراض داشته باشند ،میتوانند شکایت خود
استحقاق به آنان اعطا خواهد شد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 285
(حسب مورد) موضوع را به اطالع باالترین مقام دستگاه و یا چنانچه در بررسیها محرز گردد که نتیجه ارزشیابی عمد ًا
واحد استانی جهت اتخاذ تصمیمات مقتضی در مورد موجب تضییع حق ارزشیابی شونده گردیده است ،واحد
ارزشیابی کنند و یا تأیید کننده خواهند رساند. منابع انسانی در مرکز و باالترین مسئول ارزشیابی در استان
الف -پیشبرد اهداف سازمانی دستگاه قضایی در اجرای پ -عملکرد پایین تر از حد انتظار :عملکردی که امتیاز
عدالت و انجام وظایف محوله؛ ارزشیابی آن توسط مراجع ذیربط پایین تر از 50باشد.
ب -افزایش کیفیت دادرسی ،سرعت و دقت به منظور ارتقاء ت -مراجع نظارتی :مراجعی که بر رفتار قضات و کارمندان
بهرهوری و کارآمدی نظام قضایی؛ به صورت مستقیم یا غیرمستقیم نظارت دارند و حسب مورد
عبارتند از دیوان عالی کشور ،دادسرای انتظامی قضات ،مرکز
حفاظت و اطالعات قوه قضاییه ،دادسرای دیوان عالی کشور،
| 286رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مراتب ظرف یک هفته به همراه پیشنهاد اقدامات اصالحی پ -ارتقاء سالمت نظام قضایی و جلوگیری از هرگونه آسیب
به مراجع یاد شده منعکس میشود. در حوزه منابع انسانی قوه قضاییه؛
ماده -8مراجع ارزشیابی مکلفند پس از بررسی و ارزیابی ت -اثربخش نمودن نظارت بر عملکرد قضات و کارمندان.
اطالعات و گزارشهای واصله و انعکاس آن در کارنامه ماده -3کلیه کارکنان دستگاه قضایی و سازمانهای وابسته
قضایی و اداری کارکنان و سامانه نظارت الکترونیک ،اقدام اعم از قضات ،کارمندان ،مدیران قضایی و اداری مشمول این
مقتضی برابر ضوابط این دستورالعمل معمول دارند .هرگونه دستورالعمل میشوند.
ارتقا ،انتصاب و تشویق کارکنان صرفاً بر اساس نتایج مندرج
ماده -4نتایج ارزشیابی عملکرد هر یک از قضات بر اساس
در سامانه موضوع ماده 14این دستورالعمل و مستند به آن
ضوابط و شاخصهای این دستورالعمل در کاربرگی که
انجام میشود.
کارنامه قضایی نامیده میشود ،منعکس میشود.
تبصره -در مواردی که کارنامه تنظیم نشده و یا نتایج
ماده -5به منظور ارزشیابی عملکرد هر یک از کارمندان قوه
کارنامه با گزارشهای نظارتی منطبق نیست ،گزارش مذکور
قضاییه بر اساس ضوابط و شاخصهای این دستورالعمل در
حسب مورد توسط مراجع ارزشیابی مورد بررسی و ارزیابی
کاربرگی که کارنامه اداری نامیده میشود ،توسط معاونت
قرار میگیرد و نتایج آخرین ارزیابی پس از احراز صحت
منابع انسانی تنظیم میشود.
آنها ضمن ثبت در سامانه مالک عمل خواهد بود.
ماده -6مراجع ارزشیابی موظف هستند در پایان دوره
ماده -9مراجع ارزشیابی بر اساس آییننامههای موضوع
ارزشیابی نسبت به انجام فرایند ارزشیابی اقدام نموده و نتایج
«قانون نظارت بر رفتار قضات»« ،تعیین گروههای شغلی و
را حداکثر تا پایان خردادماه هر سال اطالعرسانی کنند.
ضوابط مربوط به ارتقای گروه و تغییر مقام قضات» و سایر
مقررات مربوط ،اسامی کارکنانی را که در هر دوره ارزشیابی تبصره -1کارکنانی که نسبت به نتایج و امتیازات ارزشیابی
مستعد ارتقای سمت و یا مستحق تشویق میباشند ،به اعتراض داشته باشند ،میتوانند شکایت خود را به صورت
صورت مستدل و مستند ،با ذکر سمت پیشنهادی و نوع مکتوب ظرف مدت یک ماه پس از ابالغ نتایج ،به مرجع
تشویق ،به معاونت منابع انسانی قوه قضاییه اعالم مینماید ارزشیابی کننده اعالم کنند.
تا بر اساس آن اقدام الزم را به عمل آورد. تبصره -2کارکنان باید در هر دوره حداقل 6ماه اعم از
ماده -10چنانچه خدمات برجسته ،خالقیت و ابتکار مؤثر و پیوسته یا منقطع به خدمت اشتغال داشته باشند تا مورد
فوقالعاده کارکنان به تأیید مراجع ارزشیابی برسد ،مدیران ارزشیابی قرار گیرند.
ذیربط مکلفند بر اساس پیشنهاد و مطابق ضوابط مربوط ماده -7مدیران قضایی و اداری و مراجع نظارتی مکلفند
نسبت به تشویق آنان اقدام نمایند. اطالعات و گزارشهای مربوط به قضات و کارمندان را به
ماده -11به منظور ارتقای کارآمدی و رفع ضعفهای همراه مستندات جهت بررسی ،درج در سوابق و اقدامات
رفتاری یا عملکردی کارکنان به ترتیب زیر اقدام میشود: الزم حسب مورد به مراجع ارزشیابی اعالم نمایند.
الف -در مورد قضات ،معاونت نظارت و ارزشیابی قضات، تبصره -چنانچه اطالعات و گزارشهای مذکور حاکی از
حسب مورد اقدام یا پیشنهاد اصالحی مناسب از قبیل تذکر، ناکارآمدی یا وجود مشکالت رفتاری و عملکردی باشد،
گذراندن دوره آموزشی ،تغییر سمت ،تغییر محل خدمت،
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 287
ماده -14مرکز آمار و فن آوری اطالعات قوه قضاییه مکلف تنزل پایه ،طرح پرونده در کمیسیون رسیدگی به صالحیت،
است به منظور ساماندهی امور نظارتی ،انسجام در اطالعات مخالفت با ارتقای پایه قضایی و یا گروه شغلی و اعالم اسامی
مربوط به عملکرد کارکنان و بهرهبرداری مفید و مؤثر از کلیه به مدیران مافوق و مراجع ذیربط را معمول میدارد.
گزارشهای مراجع نظارتی ،ضمن ارتقا سامانه نظارت ب -در مورد کارمندان ،اداره کل نظارت و ارزشیابی کارکنان
الکترونیک (سنا) ،موضوع تبصره 1ماده « 12آییننامه نحوه اداری حسب مورد اقدام یا پیشنهاد اصالحی مناسب از قبیل
بازرسی ،نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات» مطابق تذکر ،گذراندن دوره آموزشی ،تغییر شغل ،تغییر محل کار،
پیشنهاد مراجع مذکور نسبت به ایجاد سامانه مشابه برای بازخریدی ،بازنشستگی و مخالفت با ارتقا ،انتصاب ،تبدیل
کارکنان اداری اقدام نماید؛ به نحوی که نتایج عملکرد قضات وضعیت استخدامی یا تمدید قرارداد ،اعمال ماده 12قانون
و کارمندان با تعریف سطوح دسترسی در آنها منعکس رسیدگی به تخلفات اداری ،اعمال ماده 91قانون مدیریت
شود. خدمات کشوری ،اعالم تخلف به هیأت رسیدگی به تخلفات
ماده -15اعمال ضوابط این دستورالعمل مانع سایر اقدامات اداری را به مقام مافوق و مراجع ذیربط کارمند اعالم
قانونی از قبیل اعمال اختیارات قانونی مدیران و رسیدگی به مینمایند.
تخلفات انتظامی قضات یا تخلفات اداری کارمندان توسط تبصره -مراجع ذی صالح مکلفند پیشنهاد واصله را
مراجع ذیربط نیست. رسیدگی و تصمیم مقتضی اتخاذ نمایند .در صورت مخالفت،
تبصره -تخلف مدیرانی که در اعمال ضوابط این دستورالعمل مراتب را با ذکر علت مخالفت و پیشنهاد مناسب جایگزین
مرتکب قصور و تقصیر شوند ،به مراجع نظارتی ذیربط اعالم به مراجع یاد شده منعکس کنند تا اقدام مقتضی معمول
میشود. شود.
ماده -16مسؤولیت اجرای این دستورالعمل حسب مورد بر ماده -12در مواردی که ارتقا کارآمدی و اصالح ضعفهای
عهده معاونت ارزشیابی دادسرای انتظامی قضات و اداره کل رفتاری و عملکرد کارکنان نیاز به آموزشهای علمی ،رفتاری
نظارت و ارزشیابی کارکنان اداری است و نظارت بر حسن و یا مهارتی داشته باشد ،مراتب با معرفی افراد مشمول به
اجرای آن ،به ترتیب با دادسرای انتظامی قضات و معاونت معاونت منابع انسانی منعکس میشود و معاونت یاد شده
منابع انسانی قوه قضاییه میباشد. ظرف یک سال از زمان معرفی ،متناسب با موارد اعالمی
نسبت به ارائه آموزشهای الزم اقدام و نتیجه را به مراجع
ماده -17این دستورالعمل در 17ماده و 6تبصره در تاریخ
ارزشیابی اعالم مینماید.
1398/12/8به تصویب رییس قوه قضاییه رسید و از تاریخ
تصویب الزماالجرا است و مقررات مغایر با آن ملغی میباشد. ماده -13چنانچه نتایج ارزشیابی کارکنان مشمول،
عملکرد پایین تر از حد انتظار باشد ،اسامی کارکنان حسب
سید ابراهیم رئیسی
مورد کمیسیون رسیدگی به صالحیت قضات یا هیأت
تخلفات اداری اعالم میشود.
| 288رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -50کارمندان ،مشمول استفاده از مزایای بیمه بیکاری مطابق قوانین و مقررات مربوط خواهند بود.
ماده -51مجموع مجوزهای استخدام دستگاههای اجرایی با رعایت فصل دوم این قانون در برنامههای پنجساله
تعیین میگردد و سهم هریک از وزارتخانهها و مؤسسات دولتی با پیشنهاد سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد.
تبصره -هر گونه بهکارگیری نیروی انسانی در دستگاههای اجرایی خارج از مجوزهای موضوع این ماده خالف قانون
محسوب و ممنوع میباشد و پرداخت هرگونه وجهی به افرادیکه بدون مجوز به کار گرفته میشوند تصرف غیر
قانونی در اموال عمومی محسوب میگردد.
ماده ( :)52حصر بهکارگیری در استخدام رسمی ،پیمانی و قرارداد کار معین یا ساعتی
ماده -52هر نوع بهکارگیری افراد در دستگاههای اجرایی به غیر از حاالت مندرج در ماده ( )45وتبصره ماده
( )32این قانون ممنوع میباشد.
ماده -53انتصاب و ارتقاء شغلی کارمندان باید با رعایت شرایط تحصیلی و تجربی الزم و پس از احراز شایستگی
و عملکرد موفق در مشاغل قبلی آنان صورت گیرد.
ماده -54بهمنظور استقرار نظام شایستگی و ایجاد ثبات در خدمت مدیران ،دستگاههای اجرایی موظفند اقدامات
زیر را انجام دهند:
الف -در انتخاب و انتصاب افراد به پستهای مدیریت حرفهای ،شرایط تخصصی الزم را تعیین نموده تا افراد از
مسیر ارتقاء شغلی به مراتب باالتر ارتقاء یابند .در مواردی که از این طریق امکان انتخاب وجود نداشته باشد ،با
برگزاری امتحانات تخصصی الزم ،انتخاب صورت میپذیرد.
دستگاههای اجرایی میتوانند برای حداکثر پانزده درصد ( )15%سمتهای مدیریت حرفهای از افراد شایسته (با
رعایت تخصص و تجربه شاغل نسبت به شغل ،بدون رعایت سلسه مراتب مدیریتی) خارج از دستگاه استفاده
نمایند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 289
ب -عزل و نصب متصدیان پستهای مدیریت سیاسی (مذکور در ماده ( )71این قانون) بدون الزام به رعایت مسیر
ارتقاء شغلی از اختیارات مقامات باالتر میباشد.
ج -دوره خدمت در پستهای مدیریت حرفهای چهارساله میباشد و تمدید آن بالمانع است .تغییر سمت افراد قبل
از مدت مذکور براساس آییننامهای که با پیشنهاد سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد امکانپذیر میباشد.
تبصره -1در اجراء این ماده مجموع شرکتهای زیر مجموعه یک شرکت مادر تخصصی برای انتصاب مدیران یک
دستگاه اجرایی تلقی میگردد.
تبصره -2در هر یک از دستگاههای اجرایی ،یکی از پستهای معاونین مقامات اجرایی مذکور در بندهای (د) و
(هـ) ماده ( )71این قانون ثابت تلقی میگردد و عزل و نصب متصدی آن براساس آییننامهای است که با پیشنهاد
سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد.
تبصره -3دستگاههای اجرایی موظفند امکان ارتقاء مسیر شغلی را باتوجه به امتیازات مربوطه در فضای رقابتی
برای کلیه کارمندان فراهم نمایند.
تبصره -4مدیران مذکور در ماده ( )71این قانون مدیران سیاسی و بقیه مدیران حرفهای تلقی میگردند.
آییننامه اجرایی بند (ج) و تبصره ( )2ماده ( )54قانون مدیریت خدمات کشوری
(تصویبنامه شماره/231400ت43909ک مورخ 88/11/21هیئت وزیران)
-4طی دورههای آموزشی موردنیاز در دوره تصدی پست وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در
فعلی براساس نیازهای آموزشی ساالنه مبتنی بر سامانه جلسه مورخ 1388/10/13بنا به پیشنهاد معاونت توسعه
اجرایی آموزش مدیران موضوع ماده ( )56قانون مدیریت مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد بند (ج)
خدمات کشوری. و تبصره ( )2ماده ( )54قانون مدیریت خدمات کشوری-
-5کسب حداقل ( )%85کل امتیاز ارزشیابی ساالنه به طور مصوب -1386و با رعایت بند (ط) تصویبنامه شماره
میانگین در طول تصدی پست مدیریت فعلی برای باالتر. /158875ت38856هـ مورخ 1388/10/1آییننامه بند و
تبصره یادشده را به شرح زیر تصویب نمودند:
-6از دست دادن یکی از شرایط انتصاب یا شرایط احراز
مندرج در شرح شغل مربوط به پست مورد تصدی. ماده -1دستگاههای اجرایی میتوانند سمت مدیران
حرفهای را قبل از انقضای مدت چهارسال در یکی از حاالت
-7بیماری به تشخیص پزشک معتمد دستگاه.
زیر و با رعایت شرایط مشخص شده تغییر دهند:
-8ناتوانی انجام وظایف به تشخیص مقام مافوق و تأیید
-1انتصاب به مقام باالتر.
باالترین مقام دستگاه.
-2انتصاب به عنوان مقام سیاسی یا همتراز آن.
-9براساس حکم مراجع قضایی و یا هیئتهای رسیدگی به
تخلفات اداری به موجب تشخیص باالترین مقام دستگاه. -3درخواست مدیر مربوط و موافقت مقام مافوق دستگاه.
| 290رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -3شرایط انتصاب مدیر ثابت در دستگاههای اجرایی -10دو سال متوالی امتیاز ارزیابی عملکرد مدیر کمتر از
به شرح زیر تعیین میگردد: ( )70%کل امتیازات ارزیابی عملکرد باشد /یا یک سال
پایینتر از (.)%60
الف -فرد موردنظر کارمند رسمیباشد.
-11حذف پست مدیر به دلیل تغییرات ساختاری در
ب -دارای مدرک تحصیلی کارشناسی یا باالتر و حداقل پنج
سازمان محل خدمت.
سال تجربه مفید و مؤثر در مشاغل مرتبط به حوزه معاونت
ثابت باشد. -12واگذاری امور مربوط به حوزه وظایف مدیر به یکی از
طرق مقرر در فصل دوم قانون.
تبصره -دستگاهها میتوانند عالوه بر شرایط فوق ،شرایط
اختصاصی دیگری را تعیین و پس از تأیید شورای توسعه -13تشخیص باالترین مقام دستگاه اجرایی.
مدیریت و سرمایه انسانی اعمال نمایند. ماده -2دستگاههای اجرایی یکی از پستهای معاونین
این تصویبنامه در تاریخ 1388/11/17به تأیید مقام مقامات اجرایی ذکرشده در بندهای (د) و (هـ) ماده ()71
محترم ریاست جمهوری رسیده است. قانون مدیریت خدمات کشوری را به عنوان پست ثابت در
تشکیالت تفصیلی خود مشخص و به تأیید معاونت توسعه
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمور میرسانند و در تغییر
آن نیز همین مراحل طی خواهدشد.
تبصره -این بند نافی اعمال ماده ( )989قانون مدنی مصوب تصدی سمت مورد نظر جایگزین ندارد و یا یافتن جایگزین،
1307/2/18و اصالحات بعدی آن و ماده ( )98قانون متعذّر است ،باالترین مقام دستگاه مربوط ظرف پنج روز
مدیریت خدمات کشوری نمیباشد. درخواست خود را با ذکر مالحظات خاص خود برای
ب -کسانی که به اسالم ،نظام جمهوری اسالمی ،والیت «کارگروه (کمیته) تعیین صالحیت بین دستگاهی» ارسال
مطلقه فقیه و قانون اساسی اعتقاد و التزام عملی ندارند. میکند.
تبصره -اقلیتهای دینی شناختهشده در قانون اساسی صرف ًا دبیرخانه این کارگروه در «شورای هماهنگی اطالعات»،
از شرط اعتقاد به اسالم معافند و سایر شرایط قانونی تصدی مستقر و دبیر این شورا ،دبیر کارگروه مذکور (بدون حق
مشاغل حساس را باید دارا باشند. رأی) خواهد بود .کارگروه به این نوع درخواستها با حضور
نماینده تاماالختیار وزارت اطالعات ،سازمان اطالعات سپاه
پ -کسانی که در جهت تحکیم مبانی رژیم سابق نقش مؤثر
و حراست دستگاه مربوط رسیدگی و اتخاذ تصمیم خواهد
داشتهاند.
نمود .تصمیمات متخذه کارگروه ،برای دستگاه
ت -کسانی که به مجازات جرائم خیانت در امانت، استعالمکننده الزامآور است.
کالهبرداری ،اختالس ،ارتشاء و تصرف غیرقانونی در اموال
تبصره -4ضوابط و مقررات این قانون نافی اختیارات موضوع
عمومی محکوم شدهاند.
مصوبات مربوط به صالحیتهای قانونی مقرر در قانون
تبصره -در تصرف غیرقانونی در اموال عمومی ،محکومیت گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش مصوب
قطعی به مجازات درجه ( )1تا ( )5مقرر در قانون مجازات 1374/6/14و قانون تسرّی قانون گزینش معلمان و
اسالمی مالک عمل است. کارکنان آموزش و پرورش به کارکنان سایر وزارتخانهها و
ث -وابستگان تشکیالتی به احزاب ،سازمانها و گروههای سازمانها و مؤسسات و شرکتهای دولتی مصوب
محارب ،معاند و غیرقانونی 1375/2/9و مصوبات شورای عالی انقالب فرهنگی
نمیباشد.
ج -مظنونان و مرتکبان جاسوسی به نفع بیگانگان و ارتباط
با اتباع بیگانهای که مراکز امنیتی و اطالعاتی مستند ًا آن تبصره -5استعالم و انتصاب در خصوص نهادهای تحت امر
را نهی کردهاند. مستقیم مقام معظم رهبری مانند نیروهای مسلح ،منصوبان
مستقیم مقام معظم رهبری و انتصاب مقاماتی که در قانون
چ -آمران و مباشران راهاندازی شبکههای ماهوارهای و
اساسی تشریفات خاصی برای آن پیشبینی شده و کارکنان
وبگاه(سایت)های اینترنتی ضد اسالم ،ضد مذهب رسمی
قوه قضائیه (اعم از قضات و کارمندان) که صالحیت آنها
کشور و ضد انقالب و فعاالن علیه نظام و عوامل مرتبط با
توسط حفاظت اطالعات مربوط احراز و اعمال میگردد،
آنها و نیز فعاالن در نشر و انتشار موارد مستهجن در فضای
منوط به تصمیم مقام منصوبکننده خواهد بود.
مجازی
ماده -2انتصاب اشخاص ذیل در مشاغل و پستهای
ح -استعمالکنندگان و معتادان به مشروبات الکلی ،مواد
حساس ممنوع است:
مخدر و روانگردان
الف -کسانی که خود ،فرزندان یا همسر ایشان تابعیت
مضاعف دارند.
| 292رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -4معاونان و مشاوران رییسجمهور و قائم مقام آنها، خ -محکومان به قاچاق مواد مخدر و روانگردان ،سالح و
قائم مقام ،معاونان و مشاوران وزرا ،رؤسا و مدیران عامل، مهمات جنگی و همچنین کسانی که به جرائم علیه امنیت
مدیران کل و همطرازان آنها در وزارتخانهها ،سازمانها و ملی و خارجی و حدود شرعی محکوم شدهاند.
شرکتهای دولتی ،مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی د -مشهوران به فساد و متجاهران به فسق
و دستگاههایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر یا تصریح
ذ -کسانی که در جریان تحقیق و تفحص مجلس شورای
نام است ،از قبیل :شرکت ملی نفت ایران ،سازمان گسترش
اسالمی ،متخلف شناخته شده و توسط مراجع قضائی به
و نوسازی صنایع ایران ،بانک مرکزی جمهوری اسالمی
مجازات تعزیری قطعی درجه ( )1تا ( )5محکوم شدهاند.
ایران ،بانکها و بیمههای دولتی و مدیران سیاسی اعم از
سفرا ،استانداران ،کارداران ،رایزنها ،فرمانداران ،بخشداران، تبصره -چنانچه در تمامی موارد فوق ،خالف ان در مراجع
شهرداران به استثنای نهادهای تحت امر مستقیم مقام صالح قضائی اثبات یا حکم برائت صادر شود ،ممنوعیت
معظم رهبری مانند نیروهای مسلح و منصوبان مستقیم مقام مذکور رفع خواهد شد.
معظم رهبری و مشاغلی که برای انتصاب اشخاص در قانون ماده -3مصادیق مشاغل حساس هر دستگاه بر اساس
اساسی تشریفات خاصی برای آن پیشبینی شده و کارکنان مؤلفههای (ضوابط) زیر و به پیشنهاد باالترین مقام دستگاه
قوه قضائیه (اعم از قضات و کارمندان) که صالحیت آنها و تأیید کارگروهی متشکل از وزارت اطالعات ،سازمان
توسط حفاظت اطالعات مربوط احراز و اعمال میگردد ،در اطالعات سپاه ،سازمان اداری و استخدامی کشور و نماینده
زمره مشاغل حساس محسوب شده و مشمول مقررات این تاماالختیار دستگاه مربوط ،تعیین میشود:
قانون میباشند.
الف -دسترسی به اسناد ،مدارک و اطالعات طبقهبندی شده
این قانون نافی اختیارات وزارت اطالعات در مصوبه مجمع (سندی یا رقومی)
تشخیص مصلحت نظام در رابطه با حراستها و قانون تمرکز
ب -دسترسی مستمر به اماکن و تأسیسات دارای رده
اطالعات نیست.
حفاظتی بر اساس مصوبات شورای عالی امنیت ملی و
ماده -5وزارت اطالعات موظف است با همکاری سازمان شورای امنیت کشور
اداری و استخدامی کشور ظرف سهماه از تاریخ ابالغ این
پ -دسترسی مؤثر و مستمر به شخصیتهای حفاظتشده
قانون ،آییننامه اجرایی آن را تهیه کند و به تصویب هیأت
بر اساس مصوبات شورای امنیت کشور
وزیران برساند.
ت -ارتباط مستمر با اتباع بیگانه
قانون فوق مشتمل بر پنج ماده و یازده تبصره که گزارش
آن توسط کمیسیون اجتماعی به صحن تقدیم شده بود، ث -تأثیر گذاری تصمیمات در حوزههای سیاسی ،فرهنگی،
پس از تصویب در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ دهم اجتماعی و اقتصادی
مهرماه یکهزار و چهارصد و یک مجلس ،در تاریخ ج -اختیارات کالن مالی
1401/7/20به تأیید شورای نگهبان رسید.
تبصره -محل برگزاری جلسات کارگروه موضوع این ماده در
محمدباقر قالیباف -رییس مجلس شورای اسالمی وزارت اطالعات است.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 293
لزوم تعیین مدیران و مقامات استانی و عزل و تغییر آنها با هماهنگی استانداران
(بخشنامه شماره 51576/154618مورخ 1393/12/17معاون اول رییسجمهور)
مؤسسات دولتی و نهادهای انقالب اسالمی در تعیین مدیران بخشنامه به کلیه وزارتخانهها ،سازمانها ،مؤسسات دولتی،
و مقامات استانی و عزل و تغییر آنها با هماهنگی استانداران نهادهای انقالب اسالمی و استانداریها
با رعایت تصویبنامه شماره /67572ت34340هـ مورخ با توجه به ضرورت انسجام مدیران اجرایی در هر استان و
1384/10/24اقدام نمایند. هماهنگی آنها با استانداران به عنوان نمایندگان عالی دولت
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور در هر استان ،مقتضی است کلیه وزارتخانهها ،سازمانها،
قوه مجریه موضوع ماده ( )5قانون مدیریت خدمات کشوری در اجرای ابالغیهها و مصوبات الزماالجرا و در راستای ایجاد
و ماده ( )29قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی و اجتماعی انسجام و مدیریت کارآمد حقوقی در دولت و نیز ارزیابی
و فر هنگی ،پس از تایید صالحیت تخصصی و تایید معاونت موثر و مستمر عملکرد معاونتها و ادارات کل حقوقی
حقوقی ریاست جمهوری انجام گیرد. دستگاهها و نظارت بر مناقصات ،مزایدهها ،قراردادها و
محمد مخبر -معاون اول رییسجمهور دعاوی خارجی و داخلی و به منظور تدقیق حقوقی در تدوین
لوایح قانونی ،آییننامهها و دستورالعملهای ذیربط ،انتصاب
باالترین مسئول حقوقی هر یک از دستگاههای اجرایی ذیل
| 294رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
دستورالعمل اجرایی شرایط عمومی و اختصاصی نحوه انتخاب و انتصاب فرمانداران و بخشداران
(مصوبه شماره 578606مورخ 1395/4/1شورای عالی اداری)
تبصره -1مدارک تحصیلی پیشبینی شده برای انتخاب و وزارت کشور -سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور-
انتصاب فرمانداران و بخشداران شامل مدرک تحصیلی استانداریها ،فرمانداریها و بخشداری ها
پیشبینی شده برای کلیه مشاغل اختصاصی وزارت کشور شورای عالی اداری در یکصد و هفتاد و پنجمین جلسه مورخ
بوده ،که به استناد ماده 70قانون مدیریت خدمات کشوری 1395/2/27بنا به پیشنهاد وزارت کشور و تأیید سازمان
به تصویب خواهد رسید. مدیریت و برنامهریزی کشور ،در اجرای مواد 54و 57قانون
تبصره -2تمامی افراد معرفی شده جهت انتخاب و انتصاب مدیریت خدمات کشوری و تبصره 4ماده 3مصوبه شماره
در پستهای مذکور ،موظف به گذراندن دورههای آموزشی 206/6643مورخ 1390/3/23شورای عالی اداری؛
توجیهی در بدو انتصاب و حین انتصاب ،موضوع جدول «دستورالعمل اجرایی شرایط عمومی و اختصاصی نحوه
شماره 1این دستورالعمل میباشند. انتخاب و انتصاب فرمانداران و بخشداران» را به شرح سند
تبصره -3افرادی که قبل از ابالغ این دستورالعمل با هر پیوست (ممهور به مهر دبیرخانه شورای عالی اداری) تصویب
مدرک تحصیلی ،به سمت فرماندار و بخشدار منصوب نمود که برای اجرا ابالغ میشود.
شدهاند ،برای انتصاب در همان سطح از شرایط مندرج در وزیر کشور مسئول اجرای این مصوبه خواهد بود و مفاد آن،
جدول شماره 1مستنثی خواهند بود .در صورت ارتقاء این ناقض اختیارات قانونی وزیر کشور در خصوص انتخاب و
افراد به سطوح فرمانداری و باالتر ،کسب تمامی شرایط ماده انتصاب فرمانداران و بخشداران در اجرای قانون تقسیمات
1این دستورالعمل الزامی میباشد. کشوری نمیباشد.
تبصره -4برای استفاده از کارشناسان سایر دستگاههای دستورالعمل اجرایی شرایط عمومی و اختصاصی
اجرایی ،رعایت جدول شماره 1و مفاد بند «الف» ماده ()54 نحوه انتخاب و انتصاب فرمانداران و بخشداران
قانون مدیریت خدمات کشوری مبنی بر اینکه «دستگاههای
ماده -1شرایط انتخاب و انتصاب فرمانداران و بخشداران:
اجرایی میتوانند برای حداکثر 15درصد سمتهای
مدیریت حرفهای از افراد شایسته (با رعایت تخصص و تجربه وزارت کشور موظف است انتخاب و انتصاب فرمانداران و
شاغل نسبت به شغل ،بدون رعایت سلسله مراتب مدیریتی) بخشداران را بر اساس حداقل شرایط مندرج در جدول
خارج از دستگاه استفاده نمایند» ،الزامی میباشد. شماره 1این دستورالعمل و تبصرههای مربوط انجام دهد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 295
ماده -3فرایند اجرایی انتخاب و انتصاب فرمانداران و ماده -2شایستگیهای تخصصی فرماندارن و بخشداران:
بخشداران احراز شایستگیهای فرمانداران و بخشداران ،متناسب با
-1معرفی فرد پیشنهادی برای تصدی پست فرماندار و ماهیت و ویژگیهای اختصاصی منطقه محل مأموریت ،در
بخشدار توسط استاندار ،بر اساس مواد 5و 6مصوبه شماره قالب شایستگیهای عمومی مدیران کشور و شایستگیهای
12/602مورخ 1377/7/30شورای عالی اداری. اختصاصی و تخصصهای مورد نیاز ،توسط وزارت کشور
تبصره -در صورت تفویض اختیار توسط وزیر کشور به تهیه و تعیین میگردد.
استانداران ،رعایت تمامی موارد و مراحل فوق توسط تبصره -وزارت کشور موظف است به منظور احراز
استانداری الزامی است. شایستگیهای مذکور ،اقدام به تشکیل کانونهای ارزیابی
نموده و یا از کانونهای ارزیابی تأیید صالحیت شده در این
زمینه ،استفاده نماید.
| 296رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
با رعایت شرایط ذکر شده و در صورت کسب موارد ذیل -2احراز شرایط عمومی درج شده در جدول شماره ،1
تمدید نماید: توسط معاونت توسعه مدیرتی و منابع (یا عناوین مشابه)
-1-6کسب حداقل میانگین 85%امتیاز ارزشیابی عملکرد وزارت کشور انجام میشود.
ساالنه شخص و واحد سازمانی در طول تصدی پست -3احراز شایستگیهای فرماندارن و بخشداران متناسب با
مدیریت. ماهیت و ویژگیهای اختصاصی منطقه محل مأموریت
-2-6طی دورههای آموزشی تعیین شده برای سطوح توسط وزارت کشور و از طریق کانونهای ارزیابی تخصصی
فرماندار و بخشدار مورد تصدی. صورت میپذیرد.
-3-6پیشنهاد مدیر بالفصل و تأیید مقام مافوق وی. -4اخذ استعالمهای الزم از مراجع قانونی ذیربط.
-5تهیه و صدور حکم انتخاب و انتصاب (در صورت تطابق
ماده -4این دستورالعمل در 4ماده و 6تبصره تدوین شده
کامل مستندات فرد معرفی شده با مفاد این دستورالعمل)،
و وزیر کشور مسئول حسن اجرای آن میباشد .گزارش
طبق مقررات مربوط.
ادواری اجرای مصوبه نیز توسط سازمان مدیریت و
برنامهریزی کشور به شورای عالی اداری ارائه میشود. -6دوره خدمت در پستهای فرماندار و بخشدار 4سال
میباشد و وزارت کشور میتواند این دوره را بعد از 4سال
حسن روحانی -رییسجمهور
دستورالعمل احراز صالحیت مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره /هیئت عامل و افرادی که به
نمایندگی صاحب سهم دولت به عنوان عضو هیئت مدیره /هیئت عامل معرفی میشوند
(تصویبنامه شماره /174119ت60422هـ مورخ 1401/9/20هیئت وزیران)
-2شرکت دولتی :شرکتهای موضوع ماده ( )4قانون هیئت وزیران در جلسه 1401/9/2به پیشنهاد شماره
مدیریت خدمات کشوری و قانون محاسبات عمومی کشور و 43298مورخ 1401/6/20سازمان اداری و استخدامی
شرکتهایی که شمول قوانین و مقررات عمومی بر آنها کشور (با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت
مستلزم ذکر یا تصریح نام است. امور اقتصادی و دارایی) و به استناد جزء ( )3بند (هـ) تبصره
-3شرکت تابع :شرکت دارای شخصیت حقوقی مستقل که ( )2ماده واحده قانون بودجه سال 1401کل کشور،
بیش از پنجاه درصد ( )%50از سهام یا سرمایه آن مجتمع ًا دستورالعمل احراز صالحیت مدیران عامل و اعضای هیئت
یا منفرداً متعلق به دستگاههای موضوع ماده ( )5قانون مدیره /هیئت عامل و همچنین افرادی که به نمایندگی
مدیریت خدمات کشوری یا شرکتهای تابع آن باشد. صاحب سهم دولت در شرکتها به عنوان عضو هیئت مدیره/
هیئت عامل معرفی میشوند را به شرح زیر تصویب کرد:
-4شرکت وابسته :شرکت دارای شخصیت حقوقی مستقل
که پنجاه درصد ( )%50یا کمتر از پنجاه درصد ( )%50از ماده -1در این دستورالعمل ،اصطالحات زیر در معانی
سهام یا سرمایه آن مجتمع ًا یا منفرداً متعلق به دستگاههای مشروح مربوط به کار میروند:
موضوع ماده ( )5قانون مدیریت خدمات کشوری باشد و یا -1قانون :قانون بودجه سال 1401کل کشور.
حداقل یکی از اعضای هیئت مدیره آنها توسط دستگاههای
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 297
-1شرکتهای دولتی ،بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته موضوع ماده ( )5قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین
به دولت مندرج در پیوست شماره ( )3قانون ،شرکتهای میشود.
تابع و وابسته به آنها. -5شرکت تحت مدیریت :شرکت دارای شخصیت حقوقی
-2شرکتها و مؤسسات دولتی که شمول قوانین و مقررات مستقل که حداکثر پنجاه درصد ( )%50از سهام یا سرمایه
عمومی به آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است نظیر آن متعلق به دولت یا یک شرکت دولتی بوده و یا اکثریت
شرکتهای تابع ،وابسته و تحت مدیریت وزارت نفت ،بانک اعضای هیئت مدیره آن به صورت مستقیم یا غیرمستقیم
مرکزی جمهوری اسالمی ایران ،سازمان گسترش و نوسازی توسط دولت (دستگاههای اجرایی) یا بر اساس نظر دولت
صنایع ایران و شرکتهای تابع ،وابسته و تحت مدیریت، (دستگاههای اجرایی) تعیین میگردد.
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران. -6تجربه خدمتی :آن قسمت از خدمات دولتی و یا
-3شرکتهای تابع ،وابسته و تحت مدیریت مؤسسات و غیردولتی فرد در مشاغل کارشناسی و همتراز که طی آن
نهادهای عمومی غیردولتی. فرد مشغول به انجام مأموریتهایی بوده که با مأموریتهای
-4شرکتهای تابع ،وابسته و تحت مدیریت وزارت دفاع و اختصاصی شرکت محل انتصاب مشابه باشد.
پشتیبانی نیروهای مسلح. -7تجربه مدیریتی :خدمات دولتی و یا غیردولتی فرد در
-5شرکتهای تابع ،وابسته و تحت مدیریت سازمان انرژی سمت مدیریت حرفهای و عناوین مشابه در:
اتمی ایران. الف -حوزه مأموریت اصلی شرکت (سطح یک).
-6شرکتهای تابع ،وابسته و تحت مدیریتی که در اجرای ب -واحدهای ستادی و عملیاتی شرکت (سطح دو).
قانون اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم ()44 پ -سمتهای موضوع ماده ( )71قانون مدیریت خدمات
قانون اساسی -مصوب -1386با اصالحات بعدی آن ،بخشی کشوری (سطح سه).
از سهام یا سرمایه آنها به بخش غیردولتی واگذار شده است
ت -مدیریت دستگاههای اجرایی (سطح چهار).
تا مادامی که مدیر عامل و هیئت مدیره آنها بر اساس نظر
دولت تعیین میگردد. -8شایستگیهای عمومی مدیران :شایستگیهای موضوع
مصوبه شماره 579095مورخ 1395/4/1شورای عالی
ماده -3اشخاص حقوقی موضوع این دستورالعمل مطابق
اداری با اصالحات بعدی آن.
مصوبات شورای حقوق و دستمزد به شرح زیر سطحبندی
میشوند: -9کارگروه :کارگروه متشکل از سازمان اداری و استخدامی
کشور ،وزارت امور اقتصادی و دارایی ،سازمان برنامه و بودجه
-1شرکت (الف) :شرکتهای گروه الف ( )1و الف (.)2
کشور و حسب مورد رییس دستگاه مربوط که در سازمان
-2شرکت (ب) :شرکتهای گروه ب ( )1و ب (.)2 اداری و استخدامی کشور مستقر است.
-3شرکت (ج) :شرکتهای گروه ج ( )1و ج ( )2و (د). ماده -2در اجرای جزء ( )1و ذیل جزء ( )3بند (هـ) تبصره
تبصره -اشخاص حقوقی موضوع این دستورالعمل که سطح ( )2قانون ،اشخاص حقوقی مشمول این دستورالعمل به
(رتبه) آنها تعیین شده است ،بر اساس سطح مورد عمل با شرح زیر میباشد:
سطوح موضوع این ماده تطبیق داده میشوند .تغییر سطح
| 298رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-1دارابودن تابعیت جمهوری اسالمی ایران. (رتبه) و یا تعیین سطح (رتبه) شرکتهای مشمول این
-2تأیید صالحیت اعتقادی ،اخالقی و رفتاری داوطلب برای دستورالعمل ،با پیشنهاد رییس مجمع عمومی شرکت
انتصاب در یکی از عناوین پستهای موضوع این مربوط و از سوی باالترین مقام دستگاه اجرایی ذیربط (وزیر/
دستورالعمل توسط مراجع قانونی ذیربط. رییس سازمانهای مستقل) و در شرکتهای تحت مدیریت
دولت یا مندرج در فهرست واگذاری با پیشنهاد وزیر
-3عدم عضویت در هیئت مدیره شرکتهای دیگر اعم از
تخصصی ذیربط و تأیید کارگروه صورت خواهد گرفت.
دولتی و غیردولتی.
ماده -4شرایط عمومی الزم برای انتخاب و انتصاب افراد
-4دارا بودن حداقل تجربه خدمتی و مدیریتی الزم برای
در پستهای مدیریتی موضوع این دستورالعمل به شرح زیر
تصدی پستهای مدیریتی ذیربط مطابق با جداول زیر:
میباشد:
تبصره -2در وزارتخانهها و سازمانهای مستقل که شرکت تبصره -1در شرکتهای (الف) و (ب) برای انتصاب
سطح (ج) وجود ندارد برای انتصاب اعضای هیئت مدیره، مدیرعامل و هیئت مدیره ،در صورت نداشتن تجربه خدمتی
افراد عالوه بر تجربه مدیریتی تعیین شده با دارا بودن حداقل الزم در سمت مدیرعامل یا هیئت مدیره ،به همان میزان
سه سال تجربه خدمتی در حوزه مأموریت اصلی شرکت از سال تجربه خدمتی تعیین شده در جداول شماره ( )1و ()2
به تجربه مدیریتی آنها اضافه میشود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 299
شورایعالی اداری با اصالحات بعدی آن) و دستورالعمل، تجربه خدمتی در سمت مدیرعامل یا هیئت مدیره معاف
نحوه ارزیابی و توسعه شایستگیهای عمومی مدیران خواهند بود.
حرفهای موضوع بخشنامه شماره 1657363مورخ تبصره -3در شرکتهایی که دارای هر دو رکن هیئت مدیره
4/11/1396سازمان اداری و استخدامی کشور ،برای تصدی و مدیرعامل و هیئت عامل هستند ،رکن هیئت مدیره مورد
تمامی پستهای مدیریتی موضوع این دستورالعمل الزامی نظر است.
است.
تبصره -4در انتخاب مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره
ماده -6وزارتخانهها و سازمانهای مستقل موضوع قانون بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری رعایت شرایط مندرج در
موظفند برای شرکتهای مشمول خود شرایط و بند (ت) ماده ( )21قانون احکام دایمی برنامههای توسعه
شایستگیهای تخصصی متصدیان پستهای یادشده و کشور -مصوب - 1395الزامی میباشد.
سازوکار احراز آنها و همچنین دورههای آموزشی بدو انتصاب
تبصره -5به ازای دارابودن هر سه سال تجربه خدمتی،
مرتبط را با رعایت شرایط مندرج در قانون تشکیل یا
یکسال از تجربه مدیریتی سطوح دو تا چهار (حداکثر تا دو
اساسنامه شرکتها ،متناسب با مأموریتها ،ویژگیها و
سال) به جز شرکتهای سطح (الف) جداول فوق کسر
ماهیت وظایف مشاغل اختصاصی شرکت ،به تفکیک سطوح
خواهد شد.
تعیین شده تدوین و به تصویب شورای توسعه مدیریت و
سرمایه انسانی برسانند. تبصره -6در شرایط یکسان انتصاب ،افراد با داشتن رشته
تحصیلی مرتبط با مأموریتهای شرکت و مقاطع تحصیلی
تبصره -در صورت احراز شایستگیهای تخصصی نیازی به
باالتر از اولویت برخوردار خواهند بود .همچنین در صورت
ارایه گواهینامه شایستگیهای عمومی نمیباشد.
دارا بودن مدرک تحصیلی دکتری در رشته تحصیلی
ماده -7وزارتخانهها و سازمانهای مستقل مشمول این تخصصی مورد نیاز برای انجام مأموریتهای اختصاصی
دستورالعمل ،موظفند شاخصهای مورد نظر شرکتهای پست هدف به جز شرکتهای سطح (الف) ،یکسال از
مشمول خود را برای ارزیابی عملکرد متصدیان پستهای سوابق مدیریتی مورد نیاز کسر میشود.
موضوع این دستورالعمل ،برای هر سال مالی تدوین و پس
تبصره -7رعایت شرایط این دستورالعمل ،نافی الزامات و
از تأیید سازمان اداری و استخدامی کشور برای اجرا ابالغ
شرایط مندرج در قوانین و اساسنامههای مصوب مراجع
نمایند.
قانونی نظیر مجلس شورای اسالمی و شورایعالی انقالب
ماده -8رؤسای مجامع عمومی ،شوراهایعالی یا مقامات فرهنگی نمیباشد.
مسئول (طبق اساسنامه یا قانون تأسیس) و در شرکتهای
تبصره -8در خصوص انتصاب نخبگان به عنوان اعضای
دولتی مندرج در فهرست مصوب هیئت واگذاری ،وزیر
غیرموظف هیئت مدیره ،رعایت شرایط مندرج در جدول
تخصدصی ذیربط ،موظفند افراد پیشنهادی و جایگزین که
شماره ( )3این ماده الزامی نیست.
حائز شرایط عمومی و اختصاصی برای احراز پستهای
موضوع این دستورالعمل میباشند را به مجامع عمومی، ماده -5برخورداری از شایستگیهای عمومی سطح
شوراهایعالی یا مراجع ذیربط (مطابق اساسنامه یا قانون مدیریتی مرتبط (مدیران ارشد برای تمامی سطوح) براساس
تأسیس) جهت طی تشریفات مربوط معرفی نمایند . دستورالعمل اجرایی نحوه انتخاب و انتصاب مدیران حرفهای
(موضوع مصوبه شماره 579095مورخ 1/4/1395
| 300رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
شایستگیهای عمومی و شرایط احراز شایستگیهای تبصره -1هرگونه انتصاب در پستهای موضوع این
تخصصی را در سامانه کارمند ایران (پاکنا) برای تأیید مجدد دستورالعمل ،از تاریخ ابالغ آن بر اساس سازوکار این ماده
و انتصاب دوباره پیشبینی نماید. خواهد بود.
ماده -10رعایت شرایط احراز عمومی و اختصاصی موضوع تبصره -2رؤسای مجامع عمومی ،شوراهای عالی یا مقامات
این دستورالعمل برای افرادی که به نمایندگی صاحب سهم مسئول (طبق اساسنامه یا قانون تأسیس) و در شرکتهای
اشخاص موضوع این دستورالعمل در شرکتها به عنوان دولتی مندرج در فهرست مصوب هیئت واگذاری ،وزیر
مدیرعامل یا عضو هیئت مدیره معرفی میشوند ،الزامی تخصصی ذیربط ،موظفند متصدیان فعلی پستهای
است. موضوع این دستورالعمل را با شرایط عمومی و اختصاصی
پیشبینی شده ظرف یکماه از تاریخ ابالغ این دستورالعمل
ماده -11کارگروه موظف است ضوابط رتبهبندی
تطبیق دهند.
شرکتهای مشمول را متناسب با رتبههای مختلف تصویب
و ابالغ نماید. ماده -9شرکتهای موضوع این دستورالعمل موظفند پس
از انتصاب افراد در پستهای مدیریتی مزبور ،مشخصات
ماده -12نظارت بر اجرای این دستورالعمل بر عهده رؤسای
مدیران یادشده را با رعایت جزء ( )2بند (هـ) تبصره ()2
مجامع عمومی ،شوراهای عالی یا مقامات مسئول (طبق
ماده واحده قانون در سامانه کارمند ایران (پاکنا) مستقر در
اساسنامه یا قانون تأسیس) و در شرکتهای دولتی مندرج
سازمان اداری و استخدامی کشور و سامانه یکپارچه ثبت
در فهرست مصوب هیئت واگذاری ،برعهده وزیر تخصصی
اطالعات شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی
ذیربط میباشد.
مستقر در وزارت امور اقتصادی و دارایی درج نمایند.
معاون اول رئیسجمهور -محمد مخبر
تبصره -سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است
شرایط درج نمرات ارزیابی افراد و گواهینامههای
و در اجرای ماده ( )56قانون یاد شده و نیز تکلیف مقرر در تمامی وزارتخانهها ،مؤسسات ،شرکتها ،نهادهای عمومی
بند 7برنامه مدیریت سرمایه انسانی نقشه راه اصالح نظام غیردولتی و استانداریها
اداری ،ابالغیه شماره 206/93/560مورخ 1393/1/20 شورای عالی اداری در یکصد و شصت و پنجمین جلسه
رییسجمهور« ،برنامه آموزش و تربیت مدیران آینده مورخ 1393/4/31بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و
دستگاههای اجرایی» را تصویب نمود که به شرح سند سرمایه انسانی رییسجمهور و در راستای اجرای بند 4
پیوست (ممهور به مهر دبیرخانه شورای عالی اداری) برای سیاستهای کلی نظام اداری ابالغی مقام معظم رهبری
اجرا ابالغ میگردد. (مدظلهالعالی) مبنی بر «دانشگرایی و شایستهساالری
مبتنی بر اخالق اسالمی در نصب و ارتقاء مدیران» و به
استناد بند 11ماده ( )115قانون مدیریت خدمات کشوری
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 301
واحد عملیاتی :آن دسته از واحدهای سازمانی دستگاههای ضروری است ،معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
اجرایی نظیر مدارس ،بیمارستانها ،ورزشگاهها ،موزهها، رییسجمهور بر اجرای این مصوبه نظارت نموده و گزارش
مراکز فنی و حرفهای و مراکز نگهداری معلولین هستند که عملکرد آنرا ،ساالنه به شورای عالی اداری ارایه نماید.
تولید ،تأمین و ارائه خدمات اصلی و نهایی دستگاه را به
تعاریف و اختصارات:
عهدهدارند.
ماده -1تعاریف و اختصارات بکار رفته در این مصوبه به
واحد ستادی :به آن دسته از واحدهای دستگاههای اجرایی
شرح زیر است:
که در زمره تعریف واحد عملیاتی قرار نمیگیرند ،اطالق
میشود. معاونت :معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
رییسجمهور که در این مصوبه به اختصار «معاونت» نامیده
مدیریت حرفهای :تمامی پستهای مدیریتی دستگاههای
میشود.
اجرایی به استثناء پستهای مدیریت سیاسی مندرج در ماده
71قانون مدیریت خدمات کشوری. مرکز :مرکز آموزش مدیریت دولتی که در این مصوبه به
اختصار «مرکز» نامیده میشود.
اهداف برنامه:
برنامه :فرآیند توسعه شایستگیهای عمومی مدیریت به
ماده -2اهداف برنامه به شرح زیر است: منظور پرورش و توسعه مدیران حرفهای موردنیاز
الف) هدف اصلی: دستگاههای اجرایی است.
ارتقاء شایستگی مدیران کشور شایستگی :به مجموعهای از دانش ،مهارتها و نگرشهای
ب) اهداف فرعی: تعیینشده از سوی معاونت اطالق میشود که به یک فرد
امکان میدهد تا بتواند وظایف مدیریتی را پس از احراز
-ایجاد بستر مناسب برای تحقق اصل دانشگرایی،
پست مدیریت و یا ارتقاء به سطوح باالتر ،به طور
شایستهساالری و حرفهایگرایی مبتنی بر اخالق اسالمی در
موفقیتآمیز انجام دهد.
نصب و ارتقاء مدیران
نیمرخ شایستگی ) :(Profileنگارهای است مستند که
-فراهم نمودن سازوکارهای مناسب برای شناسایی و توسعه
براساس شایستگیها و ارزیابی وضع موجود افراد،
ظرفیتها ،قابلیتها و شایستگیهای کارمندان مستعد احراز
کمبودهای دانشی ،مهارتی و نگرشی آنان را برای آمادگی
پستهای مدیریت حرفهای
پذیرش پستهای مدیریتی و یا ارتقاء به سطوح باالتر ،نشان
-افزایش انگیزه کارشناسان و کارمندان توانمند از طریق میدهد.
ایجاد فضای رقابتی و عادالنه در انتخاب و انتصاب به
کانون ارزیابی :مراکز تأیید صالحیت شده (دولتی و
پستهای مدیریت حرفهای
غیردولتی) توسط معاونت هستند که طی فرآیندی رسمی
شرایط ورود و انتخاب داوطلبان: و برمبنای شاخصها و ابزارهای مورد تأیید معاونت نسبت
به ارزیابی شایستگیهای کارمندان و تعیین میزان توان
ماده -3کارمندان دستگاههای اجرایی با احراز شرایط ذیل
بالقوه آنان برای احراز پستهای مدیریتی اقدام مینمایند.
میتوانند داوطلب شرکت در برنامه باشند:
-تصدی پستهای مدیریت حرفهای و پستهای کارشناسی
| 302رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -8معاونت نسبت به معرفی افراد منتخب به همراه -داشتن حداقل 3سال تجربه مرتبط برای دارندگان مدرک
نیمرخ شایستگی آنها متناسب با ظرفیت مراکز آموزش تأیید تحصیلی دکتری و فوقلیسانس و 7سال تجربه مرتبط برای
صالحیت شده و برای اجرای برنامههای آموزشی توسط دارندگان مدرک تحصیلی لیسانس
اینگونه مراکز اقدام خواهد نمود. -داشتن حداکثر 45سال سن
ماده -9پس از پایان برنامه ،مجدد ًا شایستگیهای افراد تبصره -دارندگان مدارک فوقلیسانس و دکتری مدیریت با
شرکتکننده در برنامه براساس شایستگیها و ابزارهای گرایشهای مختلف متناسب با وظایف دستگاه ،در اولویت
سنجش مورد تأیید معاونت ،توسط مراکز تأیید صالحیت میباشند.
شده مورد سنجش قرار میگیرد و برای کسانی که حدنصاب
فرآیند اجرا:
الزم را کسب مینمایند ،گواهینامه شایستگی احراز سمت
مدیریتهای حرفهای (با ذکر سطح آن) از سوی معاونت الف) فرآیند اجرا برای کارمندان ستادی دستگاههای
صادر میگردد و در بانک اطالعات دارندگان گواهینامه اجرایی
شایستگی مدیران نگهداری میشود.
ماده -4برنامهریزی و تأیید صالحیت مراکز آموزشی و
ب) فرآیند اجراء برای کارمندان واحدهای عملیاتی کانونهای ارزیابی برای اجرای این برنامه و همچنین نظارت
دستگاههای اجرایی بر حسن اجرای آن برعهده معاونت است.
ماده -10اجرای برنامه مبتنی بر سرفصلهای دورههای ماده -5معاونت براساس شاخصهایی مانند تعداد
آموزشی ابالغی و کمبودهای آموزشی تعیینشده در نیمرخ پستهای مدیریتی دستگاهها ،حساسیت ،پیچیدگی و تنوع
شایستگی داوطلبان ،برای کارکنان واحدهای عملیاتی شغلی ،سهمیه هر یک از دستگاهها را متناسب با ظرفیت
دستگاههای اجرایی به عهده واحد مسئول آموزش دستگاه اجرایی مراکز آموزشی و کانونهای ارزیابی تأیید
میباشد. صالحیتشده برای شرکت در برنامه ،معین و اعالم مینماید.
ماده -11پس از انتخاب افراد ،دستگاههای اجرایی که با ماده -6دستگاههای اجرایی موظفند با رعایت شرایط
تأیید معاونت ظرفیت ایجاد کانون ارزیابی را داشته باشند، ماده 3و متناسب با عملکرد فرد و در نظر گرفتن ویژگیها
نسبت به ارزیابی شایستگیهای داوطلبان اقدام مینمایند. و قابلیتهای بالقوه مدیریتی داوطلبان ،نسبت به انتخاب و
معرفی سه برابر ظرفیت (سهمیه تخصیص داده شده
تبصره -دستگاه اجرایی میتواند از ظرفیتهای ملی و
بهدستگاه) کارمندان ستادی واجد شرایط خود به معاونت
استانی (دولتی و غیردولتی) برای ارزیابی شایستگیها و
اقدام نمایند.
اجرای برنامه استفاده نماید.
ماده -7معاونت موظف است پس از اعالم اسامی افراد از
ماده -12دستگاههای اجرایی که با تأیید معاونت ،مجاز به
سوی دستگاههای اجرایی ،نسبت به ارزیابی شایستگیهای
ارزیابی شایستگی داوطلبان خود میباشند و همچنین
داوطلبان برای انتخاب افراد به میزان سهمیه تخصیص داده
کانونهای ارزیابی منتخب از سوی آنها باید برمبنای
شده (موضوع ماده )6و تهیه نیمرخ شایستگی افراد منتخب
شایستگیها و ابزارهای سنجش مورد تأیید معاونت ،نیمرخ
(از حیث شایستگی) مبتنی بر ضوابط ابالغی معاونت از
شایستگی افراد را تعیین و واجدین صالحیت (از حیث
طریق کانونهای ارزیابی تأیید صالحیت شده ،اقدام نماید.
شایستگیها) را برای ورود به برنامه معرفی نمایند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 303
ماده -17مراکز آموزشی مجری برنامه موظفند ،برای هر ماده -13انتخاب و معرفی کارمندان واجد شرایط
دوره یکی از اساتید مجرب و یا مدیران موفق را به عنوان واحدهای عملیاتی دستگاههای اجرایی به کانونهای ارزیابی
مشاور دوره تعیین نمایند .مشاور یادشده موظف است در رأساً توسط دستگاه ذیربط انجام خواهد شد.
تمامی مراحل دوره آموزشی حضور فعال داشته و نسبت به
ماده -14پس از پایان برنامه ،مجدداً شایستگیهای افراد
تشکیل پرونده و ثبت اطالعات تخصصی و رفتاری
شرکتکننده در برنامه براساس شایستگیها و ابزارهای
شرکتکنندگان اقدام و در پایان دوره ،گزارش خود را برای
سنجش مورد تأیید معاونت ،توسط دستگاه اجرایی یا
تصمیم نهایی به مسئول دوره تسلیم نماید.
کانونهای ارزیابی منتخب ارزیابی میشود و برای کسانی که
ماده -18منابع اعتباری موردنیاز اجرای برنامهها ،براساس حدنصاب الزم را کسب مینمایند ،گواهینامه شایستگی
تعرفههایی است که به تأیید معاونت میرسد و مشترک ًا احراز سمت مدیریت در واحدهای عملیاتی از سوی دستگاه
توسط دستگاههای اجرایی مربوط و داوطلبان شرکت در اجرایی صادر میگردد.
برنامه تأمین خواهد شد( .به گونهای که حداکثر 15درصد تبصره -دستگاههای اجرایی موظفند تصویری از گواهینامه
هزینه برنامه از داوطلبان اخذ شود). شایستگی احراز سمت مدیریت در واحدهای عملیاتی صادره
تبصره -1مرکز موظف است در مورد دورههایی که خود را برای ثبت در بانک اطالعات دارندگان گواهینامه
اجراء میکند بخشی از اعتبارات مربوط به این برنامهها را شایستگی مدیران به معاونت ارسال نمایند.
(با تشخیص معاونت) تأمین و پرداخت نماید.
فرآیند بکارگیری:
تبصره -2دستگاههای اجرایی که از بودجه عمومی استفاده
ماده -15دستگاههای اجرایی موظفند از ابتدای سال
مینمایند ،موظفند اعتبارات مربوط به برگزاری دورههای
1395در انتخاب ،انتصاب و ارتقاء مدیران از افرادی استفاده
آموزشی موردنیاز خود را از محل بودجههای مصوب (هزینه
نمایند که دارای گواهینامه شایستگی عمومی احراز
عمومی -بخش سایر) پیشبینی و پرداخت نمایند.
سمتهای مدیریتی باشند .تا قبل از تاریخ مذکور نیز
شرکتهای دولتی نیز موظفند از محل بودجه هزینهای خود
دارندگان گواهینامه شایستگی احراز سمت مدیریت در
اعتبارات الزم را پرداخت نمایند.
اولویت انتخاب ،انتصاب و ارتقاء قرار خواهندداشت.
ماده -19مسئولیت حسن اجرای این مصوبه در
تبصره -افرادی که قبل از ابالغ این مصوبه در یکی از
دستگاههای اجرایی به عهده باالترین مقام دستگاه بوده و
پستهای مدیریتی منصوب شدهاند ،برای انتصاب در سطوح
مسئولیت نظارت بر اجرای آن به عهده معاونت است .معاونت
پایینتر از آن ،مشمول مفاد این ماده نمیباشند.
باید گزارش عملکرد مرکز و دستگاههای اجرایی را در رابطه
با تکالیف مقرر در قالب ارزیابی سالیانه دستگاهها به شورای ماده -16معاونت در اجرای ماده 55قانون مدیریت
عالی اداری ارائه نماید. خدمات کشوری ،بانک اطالعات دارندگان گواهینامه
شایستگی مدیران را تشکیل و به صورت برخط در اختیار
حسن روحانی -رییسجمهور
دستگاههای اجرایی قرار میدهد.
سایر موارد:
| 304رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
کانون ارزیابی شایستگی :مراکز تأیید صالحیت شده دولتی -1تعاریف واژگان و اختصارات
و غیردولتی توسط سازمان هستند که طی فرایندی رسمی سازمان :سازمان اداری و استخدامی کشور.
و بر مبنای شاخصها و ابزارهای مورد تأیید سازمان نسبت
دستگاه اجرایی :دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )5قانون
به ارزیابی شایستگیهای کارمندان و تعیین میزان توان
مدیریت خدمات کشوری
بالقوه آنان برای احراز سمتهای مدیریتی اقدام مینمایند.
شایستگی :ترکیبی است از دانش ،مهارت ،نگرش و
نیمرخ شایستگی :شرح وضعیت مستندی است که بر اساس
ویژگیهای فردی که به یک فرد امکان میدهد تا وظایف
نتایج ارزیابی شایستگیها و وضع موجود افراد ،کمبودهای
مربوط را پس از احراز سمتهای مدیریتی یا ارتقاء به سطوح
دانشی ،مهارتی و نگرشی آنان را برای آمادگی پذیرش
باالتر به طور موفقیتآمیز انجام دهد.
سمتهای مدیریتی و یا ارتقاء به سطوح باالتر نشان میدهد.
مدل شایستگی :به مجموعهای از شایستگیها که دربردارنده
-2ارزیابی شایستگیهای عمومی مدیران حرفهای
رفتارهای کلیدی مورد نیاز برای عملکرد سطح عالی در
-2-1دستگاههای اجرایی موظفند شایستگیهای عمومی شغل یا سمت خاص میباشد ،اطالق میشود.
مدیریتی کارمندان و مدیران را بر اساس شرایط مندرج در مدل شایستگی عمومی مدیران حرفهای :به مجموعهای از
برنامه آموزش و تربیت مدیران آینده دستگاههای اجرایی شایستگیهای عمومی مدیریتی سطوح چهارگانه مدیران
موضوع مصوبه شماره 206/93/11851مورخ 1393/9/5 حرفهای (شامل چهار شایستگی برای مدیران عملیاتی ،پنج
شورای عالی اداری ،قبل از انتصاب و یا ارتقاء به سطوح شایستگی برای مدیران پایه ،دو شایستگی برای مدیران
بعدی مدیریتی از طریق کانون ارزیابی مورد سنجش قرار میانی و یک شایستگی برای مدیران ارشد) ،با تعاریف و
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 305
-2-5کانونهای ارزیابی موظفند شایستگی افراد معرفی شد دهند .شرایط مندرج در ماده ( )3مصوبه مذکور به شرح زیر
توسط دستگاه اجرایی را بر اساس مدل شایستگی عمومی میباشد:
مدیران حرفهای با رعایت پیوستهای شماره ( )2( ،)1و ()3 -2-1-1تصدی پستهای مدیریت حرفهای و پستهای
این دستورالعمل ،با استفاده از ابزارهای مندرج در جدول کارشناسی؛
پیوست شماره ( )5و ارزیابان حرفهای مورد ارزیابی قرار
-2-1-2داشتن حداقل سه سال تجربه مرتبط برای
دهند .مسئولیت نظارت بر فرایند کانونهای ارزیابی بر عهده
دارندگان مدرک تحصیلی دکتری و فوقلیسانس و یا 7سال
دستگاههای اجرایی و سازمان میباشد.
تجربه مرتبط برای دارندگان مدرک تحصیلی لیسانس؛
-2-6دستگاههای اجرایی موظفند در هر مرحله معرفی
-2-1-3داشتن حداکثر 45سال سن؛
کارمندان و مدیران واجد شرایط خود ،اسامی کانونهای
ارزیابیکننده و برنامه زمانی ارزیابی آنها را برای نظارت به -2-2افرادی که حد نصاب امتیازات (حداقل 60درصد از
سازمان ارسال نمایند. کل امتیازات) در هر دو شایستگی را در فرایند کانون ارزیابی
کسب نمایند "گواهینامه شایستگی عمومی مدیران
-2-7مرکز آموزش مدیریت دولتی ،دستگاههای اجرایی و
حرفهای" بر اساس نمونه گواهینامه طراحی شده (پیوست
کانونهای ارزیابی (کانونهای ارزیابی پس از تأیید سازمان
شماره )4دریافت میکنند .این دسته از افراد واجد شرایط
برای تربیت ارزیاب) ،میتواند برنامه تربیت ارزیاب را بر
الزم برای انتصاب به پستهای مدیریتی در سطحی که در
اساس برنامه "تربیت ارزیابی حرفهای" ارایه شده در این
گواهینامه ذکر شده است بوده و دستگاههای اجرایی باید
دستورالعمل (پیوست شماره )6اجرا نمایند .کانونهای
در صورت نیاز در انتصاب به پستهای مدیریتی از دارندگان
ارزیابی موظف به استفاده از ارزیابان حرفهای تربیت شده
گواهینامه یادشده با داشتن سایر شرایط استفاده نمایند.
مراجع مذکور ،در تیمهای ارزیابی خود میباشند.
-2-3دستگاههای اجرایی باید عنداللزوم شایستگیهای
تبصره -دستگاههای اجرایی میتوانند از ارزیابانی که تا قبل
اختصاصی مدیران حرفهای را احصاء نموده و پس از تأیید
از تاریخ صدور این دستورالعمل دارای حداقل دو سال تجربه
شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه مورد استفاده قرار
مستند به گواهی دو سازمان یا دو کانون صالحیت دار باشند
دهند .فرایند ارزیابی شایستگیهای اختصاصی مدیران
نیز استفاده نمایند.
حرفهای نیز همانند شایستگیهای عمومی بر اساس فرایند
-2-8کانونهای ارزیابی موظفند برای هر یک از افرادی که کانون ارزیابی میباشد.
ارزیابی میکنند ،نیمرخ شایستگی شامل مشخصات فردی،
-2-4دستگاههای اجرایی موظفند هر سال با اعالم فراخوان
سازمانی و شغلی و وضعیت و امتیازات فرد در هر یک از
عمومی ،افرادی که واجد شرایط مورد اشاره در بند ()1-2
شایستگیها را تهیه و به صورت الکترونیکی در اختیار
این دستورالعمل هستند را با توجه به نیاز امکانات دستگاه،
دستگاه اجرایی فرد ارزیابی شده قرار دهند .اطالعات مندرج
برای شرکت در برنامه ارزیابی انتخاب و سپس بر اساس
در نیمرخ شایستگی افراد محرمانه بوده و سازمان،
تعداد و حجم سمتهای مدیریتی و تعداد افراد ثبتنام شده،
دستگاههای اجرایی و کانونهای ارزیابی موظف به حفظ
برنامهریزی الزم را برای معرفی به کانونهای ارزیابی داخل
اطالعات آنها میباشند.
و خارج از دستگاه اجرایی انجام دهند.
| 306رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
دستگاههای اجرایی موظفند اطالعات کارشناسان و مدیران -2-9دستگاههای اجرایی موظفند افرادی را که موفق به
حرفهای خود را که دارای "گواهینامه شایستگی عمومی کسب حد نصاب امتیازات ( 60درصد) در هر شایستگی
مدیریت حرفهای" هستند در سامانه مذکور وارد و آنرا نمیشوند ،در صورت کسب امتیاز از 50تا 59درصد از
بروزآوری نمایند .تا زمانی که سامانه مذکور استقرار یابد مجموع امتیازات مربوط به هر یک از شایستگیها ،برای
دستگاههای اجرایی باید اطالعات کارشناسان و مدیران شرکت در برنامههای آموزشی و توسعهای بر اساس فرم
مذکور را به طرق مقتضی ثبت و بروز آوری نموده و اطالعات پیوست شماره ( )7به مراکز آموزشی دستگاه یا سایر مراکز
آنها را در قالب لوح فشرده به صورت اکسل به سازمان اعالم آموزشی تأیید صالحیت شده در صورت تمایل فرد معرفی
نمایند. نمایند .در صورت طی موفقیت آمیز برنامههای آموزشی
توسط این افراد ،اطالعات آنها توسط دستگاه اجرایی برای
-3توسعه شایستگیهای عمومی مدیران حرفهای
صدور "گواهینامه شایستگی عمومی مدیران حرفهای" به
-3-1افرادی که در هر یک از سطوح مدیریتی توسط کانون کانون ارزیابی (که فرد در ابتدا در آن کانون مورد ارزیابی
ارزیابی مورد ارزیابی قرار میگیرند در صورت عدم کسب حد قرار گرفته است) ارسال خواهد شد.
نصاب امتیاز الزم در مرحله ارزیابی برابر مفاد بند ( )9-2این
-2-10افرادی که مجموع امتیازات آنان در مرحله ارزیابی
دستورالعمل ،باید پس از معرفی از سوی دستگاه متبوع ،در
توسط کانونهای ارزیابی در هر سطح مدیریتی ،کمتر از 50
برنامههای آموزشی و توسعهای مشخص شده در نیمرخ
درصد امتیاز باشد از فرایند ارزیابی و توسعه شایستگی حذف
شایستگی شرکت نمایند.
خواهند شد و مراتب به صورت محرمانه از سوی کانون
-3-2عناوین نیازهای آموزشی و توسعهای به تفکیک هر ارزیابی بر اساس فرم پیوست شماره ( )8بهدستگاه اجرایی
یک از شایستگیهای عمومی مدیران حرفهای در جدول فرد ارزیابی شده اعالم میگردد.
پیوست شماره ( )10تعیین شده است .کانونهای ارزیابی
-2-11دستگاههای اجرایی میتوانند از کانونهای ارزیابی
موظفند بر اساس نتایج فرآیند ارزیابی و نیمرخ شایستگی
شایستگی مستقر در همان دستگاه و یا سایر دستگاهها و
افراد نیازمندیهای آموزشی هر یک از افراد ارزیابی شده را
همچنین از کانونهای تأیید صالحیت شده دولتی و
در هر یک از شایستگیها مشخص نمایند.
غیردولتی برای ارزیابی شایستگیهای مدیران استفاده
-3-3مشخصات افرادی که موفق به طی کامل برنامههای نمایند.
آموزشی و توسعهای تعیین شده ر اساس نیمرخ شایستگی
-2-12کانونهای ارزیابی شایستگی دولتی و غیردولتی
میشوند از طریق دستگاه اجرایی به کانونهای ارزیابی که
متقاضی ،بر اساس شاخصهای مشخص شده (پیوست
در آن کانون مورد ارزیابی قرار گرفتهاند ،ارسال تا ضمن
شماره ،)9توسط سازمان مورد بررسی قرار گرفته و در
بررسی و حصول اطمینان "گواهینامه شایستگی عمومی
صورت کسب شرایط الزم تأیید صالحیت میشوند .فهرست
مدیران حرفهای" توسط کانون ارزیابی برای آنان صادر شود.
کانونهای ارزیابی دولتی و غیردولتی تأیید صالحیت شده
-4در اجرای بند ( )1ماده ( )2تصویبنامه شورای عالی توسط سازمان اطالعرسانی میشود.
اداری (به شماره 579095مورخ )1395/4/1و نیز مفاد
-2-13سامانه الکترونیکی بانک اطالعات کارشناسان و
ماده ( )3آن ،دستگاههای اجرایی موظفند در صورتی که
مدیران حرفهای دارای "گواهینامه شایستگی عمومی
فردی حسب نیاز دستگاه ،شرایط انتصاب و یا ارتقاء در
مدیریت حرفهای" توسط سازمان طراحی و استقرار مییابد.
سمتهای مدیریتی را داشته ولی فاقد "گواهینامه
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 307
-5این دستورالعمل مشتمل بر ( )5بند )1( ،تبصره و ()10 شایستگی عمومی مدیران حرفهای" باشد ،در اسرع وقت
برگ پیوست میباشد. نسبت به معرفی آن فرد به کانون ارزیابی معتبر اقدام و پس
جمشید انصاری از دریافت گواهینامه و حصول اطمینان از سایر شرایط و
ضوابط انتخاب و انتصاب مدیران ،وی را به سمت مدیریت
حرفهای انتصاب نمایند.
لزوم استفاده کانونهای ارزیابی از ارزیابان حرفهای دارای گواهینامه پایان دوره تربیت ارزیاب
(بخشنامه شماره 389261مورخ 1398/07/16سازمان اداری و استخدامی کشور)
1399از ارزیابانی استفاده نمایند که در دورههای تربیت به کلیه دستگاههای اجرایی و کانونهای ارزیابی تأیید
ارزیاب مرکز آموزش مدیریت دولتی و یا دیگر مراکز مجاز صالحیت شده
دارای مجوز از این سازمان شرکت کرده و دارای گواهینامه در اجرای ردیف ( )6بند (ب) پیوست شماره ()9
پایان دوره از مراجع یاده شده باشند. دستورالعمل نحوه ارزیابی و توسعه شایستگیهای عمومی
تاکید مینماید از تاریخ یادشده بهرهگیری از ارزیابانی که مدیران حرفهای موضوع بخشنامه شماره 1657363تاریخ
دارای گواهینامه یادشده نباشند مجاز نخواهد بود .لذا الزم 1396/11/04و به منظور استفاده از ارزیابان حرفهای و
است موضوع به طریق مقتضی از طریق کانونهای ارزیابی توانمند در فرآیند ارزیابی شایستگیهای عمومی مدیران
تایید صالحیت شده به ذینفعان نیز اطالعرسانی شود. حرفهای در کانونهای ارزیابی تأیید صالحیت شده (دولتی
سید صدرالدین صدری نوشآبادی -معاون سرمایه انسانی و غیردولتی) ،کانونهای مذکور موظفند از ابتدای سال
کوچه زبرجد برگزار خواهد شد .در صورت نیاز به کسب شایته است مدیران دستگاههای اجرایی به کلیه نهادها،
راهنمایی و اطالعات بیشتر ،همکاران این مرکز با شماره سازمانهای تابعه و استانها به منظور شرکت در دورههای
تلفنهای 42501802و 42501832آماده پاسخگویی یاد شده اطالعرسانی و درخواستهای خود را به شماره
میباشند. دورنگار 42501700ارسال نمایند .الزم به ذکر است که
زهرا احمدیپور -رییس مرکز آموزش مدیریت دولتی کلیه دورههای آموزشی و توسعهای در ساختمان شماره 2
مرکز آموزش مدیریت دولتی به نشانی تهران ،خیابان
کریمخان زند ،خیابان استاد نجاتاللهی شمالی ،انتهای
سیاستگذاری و انعطافپذیری و
8 4
سیاستپژوهی انطباقپذیری
4 آیندهنگری 8 اصول و قانون مذاکره
آینده نگری و
4 آیندهنگری 16 8 قدرت سخنوری
تفکر راهبردی
8 تفکر استراتژیک تکنیکهای متقاعد
مدیریت و برنامهریزی 8 سازی و نفوذ در قدرت مذاکره و
8 15
استراتژیک دیگران متقاعدسازی
4 مدیریت جلسات
هوش هیجانی و
8
مذاکره
ماده -55سازمان مکلف است بهمنظور حفظ سرمایههای انسانی و شناسایی افراد واجد شرایط احراز پستهای
مدیریت نسبت به ایجاد بانک اطالعات مدیران جهت استفاده مقامات و مدیران ذیربط اقدام نماید.
دستورالعمل استقرار نظام شایستگی و ثبت تجربیات و دانش مدیران حرفهای کشور
(بخشنامه شماره 200/92/9187مورخ 1392/05/10معاونت توسعه مدیریت وسرمایه انسانی رئیس جمهور)
جمع آوری و ثبت نظام مند تجربیات و توانمندیهای بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
خدمتی مدیران حرفهای از طریق سامانه اطالعاتی مدیران خدمات کشوری و استانداریهای سراسر کشور
حرفهای کشور با هماهنگی مرکز آموزش مدیریت دولتی با توجه به اجرایی شدن مفاد ماده 55قانون مدیریت
اقدام نمایند. خدمات کشوری و در راستای تحقق اهداف عالیه آن ،از
-3باالترین مقام دستگاههای اجرایی موضوع بخشنامه جمله استقرار نظام شایستگی و ثبت تجربیات و دانش
مذکور و استانداران سراسر کشور مسئولیت اجرای صحیح مدیران حرفهای کشور ،کلیه دستگاههای اجرایی موظفند
این بخشنامه و سایر دستورالعملها و شیوهنامههای مربوط اقدامات زیر را انجام دهند:
به بانک اطالعات مدیران حرفهای را بر عهده خواهند داشت. -1مدیران حرفهای دستگاههای اجرایی که تا کنون
-4بانک اطالعات مدیران حرفهای کشور از طریق پرتال اطالعات آنها در بانک اطالعات مدیران ثبت نشده است ،در
مرکز آموزش مدیریت دولتی http:// smtc.ac.irبه کوتاهترین زمان ممکن با هماهنگی مرکز آموزش مدیریت
ابهامات و سؤاالت دستگاهها و مدیران حرفهای کشور دولتی نسبت به ثبت اطالعات اولیه یا اصالح آن (در صورت
پاسخگو میباشد. تغییر) اقدام نمایند.
مراحل و فرآیندهای انجام بخشنامه مذکور و همچنین -2معاونان توسعه مدیریت و منابع انسانی دستگاهها
دستورالعملها و شیوهنامههای اجرایی الزم متعاقب ًا از سوی موظفند به منظور بهره مندی بیشتر از قابلیتها،
مرکز آموزش مدیریت دولتی تنظیم و ابالغ میگردد. توانمندیها و تجربیات مدیران حرفهای کشور ،نسبت به
تکمیل کاربرگهای ثبت تجربیات مدیریتی که بر روی اداری و یا معاونت یکی از واحدهای تشکیالتی با سطح
پرتابل مرکز آموزش مدیریت دولتی به نشانی پذیری زیر را عهدهدار باشد.
www.smtc.ac.irقرار گرفته است اقدام نموده و کد سطح 1مدیران حرفهای ارشد :شامل مدیران عامل
رهگیری دریافت نمایند. شرکتها ،روسای سازمانها ،مؤسسات دولتی ،مراکز مستقل
-2چنانچه تجربه مدیران در سطح ملی و منحصر به فرد و سمتهای مدیریتی هم سطح؛
باشد مدیر میتواند گزینه درخواست کارشناس را در سطح 2مدیران حرفهای میانی :شامل مدیران کل و معاونین
کاربرگهای ثبت تجربیات مدیریتی (در پرتال مرکز) آنها ،فرمانداران و معاونین آنان ،معاونین شرکتها،
انتخاب نموده تا پس از ارزیابی ،نسبت به ثبت تجربیات ملی سازمانها ،موسسات دولتی و مراکز مستقل و سمتهای
از طریق مصاحبه حضوری و تخصصی توسط مرکز آموزش مدیریتی هم سطح؛
مدیریت دولتی و با هماهنگی دستگاه ذیربط اقدام گردد.
سطح 3مدیران حرفهای پایه :شامل رؤسای ادارات،
-3مسئولیت ثبت تجربیات جدید ،اصالح و بهروزرسانی سرپرستان ،رؤسای گروهها ،بخشداران و معاونین آنها و
تجربیات مدیریتی ،پس از دریافت کد پیگیری بر عهده سمتهای مدیریتی هم سطح.
مدیران حرفهای دستگاههای اجرایی میباشد.
-2تجربه مدیریتی :هر گونه تصمیمگیری و انجام اقدامات
-4مرکز آموزش مدیریت دولتی آمادگی الزم جهت ارائه اجرایی اداری که از طریق بکارگیری رویکردها ،شیوهها و
خدمات آموزشی و مشاوره پیرامون نحوه تنظیم و تدوین روشهای جدید موجب ایجاد تغییرات زیر در دستگاه متبوع
تجربیات در سطوح مدیریتی حرفهای وزارتخانهها را به گردد:
صورت ویژه و تخصصی دارد.
-ارتقاء سطح عملکرد
ج :نحوه تعامل دستگاههای اجرایی
-افزایش کارایی و بهرهوری
-1شیوهنامه نحوه تعامل و تبادل تجربیات بین دستگاههای
-کاهش هزینههای اداری و افزایش درآمدها
اجرایی برای استفاده از دانش بومی ،سرمایههای ملی و
نهادینه سازی مدیریت دانش در نظام مدیریتی متعاقب ًا اعالم -پاسخگویی سریع ،تکریم ارباب رجوع و افزایش رضایت
میشود. آنان
-2برای رفع هر گونه ابهام یا اشکال احتمالی میتوانید با -اصالح فرایندها و روشهای انجام کار و بهینه نمودن آنها
ستاد بانک اطالعات مدیران حرفهای کشور به شمارههای -مکانیزه نمودن فرایندها (تبدیل فرآیندهای دستی به
42501302 ،42501252تماس گرفته یا از طریق پست مکانیزه)
الکترونیکی bankmodiran@smtc.ac.irارتباط برقرار
ب :فرآیند ثبت تجربیات مدیریتی
نمایید.
-1تمامی مدیران حرفهای وزارتخانهها و دستگاههای
ابراهیم موسی زاده -رییس مرکز آموزش مدیریت دولتی
اجرایی پس از ثبت نام در بانک اطالعات مدیران ،در صورت
داشتن تجربه مدیریتی مطابق با تعریف شیوهنامه ،نسبت به
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 313
ماده -56سازمان موظف است برنامهها و سامانههای اجرایی مؤثری را برای آموزش مدیران متناسب با وظایف و
نقشهای موردانتظار در بخشها و دستگاههای اجرایی کشور تنظیم نماید و هرگونه انتصاب و ارتقاء مدیران منوط
به طی دورههای ذیربط میباشد.
ماده -57دستورالعمل اجرایی این فصل و شرایط تخصصی و عمومی پستهای مدیریت حرفهای و نحوه ارتقاء
مسیر شغلی با پیشنهاد سازمان بهتصویب شورای عالی اداری میرسد.
| 314رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
یا مدیران ارشد را در واحدهای ستادی به عهدهدارند .مانند تمامی وزارتخانهها ،مؤسسات ،شرکتها ،نهادهای عمومی
مدیران کل و معاونین آنان ،معاونین سازمانها ،مؤسسات غیردولتی
دولتی و مراکز مستقل و سمتهای مدیریتی هم سطح آنها. شورای عالی اداری در یکصد و هفتاد و پنجمین جلسه مورخ
-مدیران پایه :به آن دسته از مدیرانی اطالق میشود که 1395/2/27بنا به پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامهریزی
وظیفه اجرای سیاستها ،خط مشیها و برنامههای سازمانی کشور ،در اجرای مواد 54و 57قانون مدیریت خدمات
را در واحدهای ستادی بر عهدهدارند .مانند :رؤسای ادارات، کشوری و اقدامات برنامه عملیاتی اصالح نظام اداری
رؤسای گروهها و سمتهای مدیریتی همسطح آنها. (موضوع تصویبنامه شماره 206/93/562مورخ
-مدیران عملیاتی :شامل مدیران آن دسته از واحدهای 1393/1/20شورای عالی اداری) منبعث از نقشه راه اصالح
عملیاتی یا اجرایی دستگاههای اجرایی نظیر مدارس، نظام اداری کشور« ،دستورالعمل اجرایی نحوه انتخاب و
بیمارستانها ،ورزشگاهها ،موزهها ،مراکز فنی و حرفهای و انتصاب مدیران حرفهای» را به شرح سند پیوست (ممهور
مراکز نگهداری معلولین هستند که تولید ،تأمین و ارایه به مهر دبیرخانه شورای عالی اداری) تصویب نمود که برای
خدمات اصلی و نهایی دستگاه را به عهدهدارند. اجرا ابالغ میشود.
-شایستگی عمومی مدیران :به مجموعهای از دانش، وزرا و باالترین مقام دستگاههای اجرایی ،مسئول حسن
مهارتها ،نگرشها و ویژگیهای تعیین شده از سوی سازمان اجرای این مصوبه بوده و دبیرخانه شورای عالی اداری
اطالق میشود که به یک فرد امکان میدهد تا بتواند وظایف گزارش نحوه اجرای آن را به شورا ارایه مینماید.
مربوط را پس از احراز سمت مدیریتی و یا ارتقاء به سطوح ماده -1تعریف واژگان
باالتر به طور موفقیت آمیز انجام دهد.
سازمان :سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور.
الف) شرایط عمومی انتخاب و انتصاب مدیران
مدیران حرفهای :شامل تمامی عناوین سمتهای مدیریتی
حرفهای: دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات
ماده -2شرایط عمومی الزم برای انتخاب و انتصاب در کشوری ،به استثناء سمتهای مدیریت سیاسی ،موضوع
سمتهای مدیریتی شقوق تعریف شده در ماده ( )1این ماده 71قانون مذکور و همترازان آنان است که به چهار
دستورالعمل ،به شرح ذیل و موارد مندرج در جدول شماره گروه به شرح زیر تقسیم شده اند:
( )1میباشد: -مدیران ارشد :آن دسته از مدیرانی میباشند که وظیفه
-دارا بودن «گواهینامه شایستگی عمومی احراز سمتهای سیاستگذاری ،خطمشی گذاری ،برنامهریزی کالن ،هدایت
مدیریتی»؛ (از ابتدای سال )1397؛ و نظارت عالیه بر عملکرد دستگاه را در واحدهای ستادی به
عهدهدارند.
تبصره( -الحاقی به موجب مصوبه شماره 386060مورخ
1399/10/27شورای عالی اداری) شرط دارا بودن “گواهینامه -مدیران میانی :به آن دسته از مدیرانی اطالق میشود که
شایستگی عمومی احراز سمتهای مدیریتی” برای انتصاب وظیفه هماهنگی ،ایجاد ارتباط بین سطوح عالی (مقامات) و
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 315
-طی دورههای آموزشی سطح مدیریتی مربوط؛ در سطوح مدیریت حرفهای پایه و عملیاتی (که به عنوان
-کسب حداقل 85درصد کل امتیاز ارزیابی عملکرد در دو سطوح سرپرستی تعریف میگردند) از تاریخ این مصوبه به
سال منتهی به انتصاب؛ مدت ( )3سال الزامی نمیباشد .در شرایط مساوی اولویت
انتصاب در سطوح مورد اشاره با دارندگان گواهینامه مذکور
-احراز صالحیت اعتقادی ،اخالقی و رفتاری فرد نامزد برای
خواهد بود.
انتصاب در یکی از سطوح مدیریتی ،از مراجع ذیربط؛
-ثبت مشخصات فرد قبل از انتصاب ،در بانک اطالعات افراد
-دارا بودن رابطه استخدامی رسمی ،پیمانی یا قرارداد کار
دارای شایستگی احراز سمتهای مدیریتی؛
معین (مشخص) در سقف تبصره ماده 32قانون مدیریت
خدمات کشوری با دستگاه. -دارا بودن مدرک تحصیلی (حداقل لیسانس) در یکی از
مقاطع و رشتههای تحصیلی مندرج در شرایط احراز؛
( )2این دستورالعمل بوده و «گواهینامه شایستگی عمومی تبصره -1افرادی که قبل از ابالغ این دستورالعمل ،در یکی
احراز سمتهای مدیریتی» را اخذ نموده باشد ولی فاقد از سطوح موضوع ماده ( )1این دستورالعمل منصوب شدهاند
تجارب پیشبینی شده در جدول شماره ( )1باشد ،دستگاه از شرایط عمومی مندرج در ماده ( )2این دستورالعمل از
اجرایی میتواند پیشنهاد انتصاب فرد را همراه با مستندات جمله ارایه «گواهینامه شایستگی عمومی احراز سمتهای
مربوط برای طرح ،تأیید و تصویب در شورای راهبری توسعه مدیریتی» در همان سطح مستثنی خواهند بود.
مدیریت دستگاه اجرایی ارایه نماید .در هر صورت انتصاب تبصره -2در موارد خاص ،در صورتی که فرد نامزد برای
این دسته افراد ،منوط به داشتن حداقل یک دوم تجارب سمتهای مدیریتی واجد شرایط پیشبینی شده در ماده
| 316رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ج) فرآیند انتخاب و انتصاب پیشبینی شده در جدول شماره ( )1و تأیید باالترین مقام
دستگاه اجرایی خواهد بود.
ماده -5انتخاب و انتصاب مدیران در دستگاههای اجرایی
بر اساس فرآیند ذیل انجام میگیرد: تبصره -3کارمندانی که به موجب ضوابط قبل ،شرایط احراز
شغل خاصی را به لحاظ نوع رشته تحصیلی دارا بودهاند،
-5/1احراز شرایط عمومی و تخصصی ،شایستگیهای
چنانچه کماکان در همان شغل اشتغال داشته باشند،
عمومی مدیریتی ،صالحیت اعتقادی و اخالقی و رفتاری
دستگاه متبوع میتواند با رعایت سایر ضوابط و مقررات،
افراد و شایستگیهای تخصصی مدیران ،توسط واحد منابع
نسبت به انتصاب آنان در پستهای مدیریتی قابل تخصیص
انسانی و یا عناوین مشابه در دستگاه اجرایی؛
در همان شغل اقدام نماید.
-5/2ارسال پرونده و دیگر مستندات و مدارک مربوط به
تبصره -4چنانچه دستگاه اجرایی بر اساس تشکیالت
فرد منتخب ،از سوی واحد منابع انسانی و یا عناوین مشابه
مصوب ،فاقد سطح مدیریت عملیاتی و پایه باشد ،انتصاب
در دستگاه اجرایی به کمیته سرمایه برای تأیید؛
مدیران در سطح میانی ،بدون دارا بودن تجربه در سطح
-5/3بررسی و تطبیق مستندات با ضوابط مربوط توسط مدیریت قبلی و با رعایت سایر مقررات مربوط بالمانع است.
کمیته سرمایه انسانی؛
تبصره -5دوره خدمت در پستهای مدیریت حرفهای 4
-5/4صدور مجوز توسط کمیته سرمایه انسانی برای سال است .دستگاههای اجرایی میتوانند در صورت وجود و
انتصاب؛ استمرار شرایط پیشبینی شده در جدول شماره ( ،)1کسب
-5/5اخذ تأییدیه از مراجع قانونی ذیربط؛ نمره ارزشیابی حداقل 85درصد ،پیشنهاد مدیر بالفصل و
رعایت سایر موارد ،مدت مذکور را تمدید نمایند.
-5/6اخذ تأییدیه مقام مجاز دستگاه اجرایی؛
ماده -3تاریخ مندرج در ماده ( )15تصویبنامه شماره
-5/7صدور حکم توسط مراجع قانونی ذیربط.
206/93/11851مورخ 1393/9/5شورای عالی اداری ،به
ماده -6دستگاههای اجرایی موظفند اطالعات تمامی ابتدای سال 1397اصالح میگردد.
کارمندان دارای «گواهینامه شایستگی عمومی احراز
سمتهای مدیریتی» و افرادی که در حال حاضر متصدی ب) شرایط تخصصی انتخاب و انتصاب مدیران
یکی از سمتهای مدیریتی هستند را در بانک اطالعات حرفهای
مدیران ،موضوع ماده ( )55قانون مدیریت خدمات کشوری، ماده -4دستگاههای اجرایی موظفند شرایط و
ثبت نمایند .حداکثر مهلت برای ثبت اطالعات مدیران فعلی شایستگیهای تخصصی مدیران و ساز و کار احراز آنها را
در بانک مذکور ششماه تعیین میشود. متناسب با مأموریت ،ویژگیها و ماهیت وظایف مشاغل
ماده -7این دستورالعمل با 7ماده و 5تبصره ،جایگزین اختصاصی دستگاه ،به تفکیک سطوح مدیریتی تدوین و به
مصوبات شماره 1901/126مورخ ،1382/1/11شماره تصویب شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه برسانند،
206/6643مورخ 1390/3/23و شماره 206/91/42472 یک نسخه از آن را به دبیرخانه شورای توسعه مدیریت و
مورخ 1391/11/15شورای عالی اداری میشود. سرمایه انسانی ،مستقر در سازمان مدیریت و برنامهریزی
کشور ارسال نمایند.
حسن روحانی -رییسجمهور
فصل نهم -توانمندسازی کارمندان
ماده -58سازمان موظف است بهمنظور ارتقاء سطح کارایی و اثربخشی دستگاههای اجرایی ،نظام آموزش
کارمندان دستگاههای اجرایی را بهگونهای طراحی نماید که همراه با متناسب ساختن دانش ،مهارت و نگرش
کارمندان با شغل موردنظر ،انگیزههای الزم را جهت مشارکت مستمر کارمندان در فرآیند آموزش تأمین نماید به
نحوی که رابطهای بین ارتقاء کارمندان و مدیران و آموزش برقرار گردد و از حداقل سرانه ساعت آموزشی براساس
مقررات مربوط در هر سال برخوردار گردند.
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور در اجرای ماده 58قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده 2
بهدستگاههای اجرایی ابالغ خواهد شد. آییننامه اجرایی فصل نهم قانون مذکور« ،نظام آموزش
-4مرکز آموزش مدیریت دولتی موظف است با همکاری کارمندان دستگاههای اجرایی» با توجه به موارد زیر برای
دستگاههای اجرایی به منظور تعیین صالحیت مدرسان اجرا ابالغ میگردد:
آموزشهای پیشبینی شده در نظام آموزش کارمندان، -1تمامی کارمندان رسمی و پیمانی (اعم از مدیران و
نسبت به آموزش ،سنجش و ارزیابی مدرسان و تشکیل بانک کارکنان) در شمول این نظام آموزشی قرار داشته و شرکت
اطالعاتی مدرسان اقدام نماید. کارمندان قرارداد کار معین نیز در دورههای آموزشی موضوع
-5مواد و محتوای آموزشی مورد نیاز دورههای عمومی و این نظام بر اساس مفاد این بخشنامه و نیاز دستگاه اجرایی،
فرهنگی ،مدیران و مشاغل عمومی به صورت استاندارد الزامی است.
توسط مرکز آموزش مدیریت دولتی برای استفاده -2آموزشهای مصوب طی شده توسط کارمندان بر اساس
دستگاههای اجرایی ،تهیه و تدوین میشود. نظام قبلی آموزش کارکنان (موضوع بخشنامه شماره
-6نظارت و ارزشیابی فرآیندهای آموزش کارمندان و مفاد 105/22554مورخ )1380/12/28و مقررات مربوط ،در
مندرج در این نظام آموزشی بر عهده معاونت راهبردی منابع چارچوب این نظام قابل احتساب میباشد .نحوه احتساب
انسانی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی آموزشهای طی شده توسط کارمندان و تطبیق آنها با این
رییسجمهور بوده و دستگاههای اجرایی مکلفند تا نظام در دستورالعملهای نظام مشخص و ابالغ خواهد شد.
گزارشهای عملکرد خود را بر اساس چارچوبهای تعیین -3در اجرای ماده 56قانون مدیریت خدمات کشوری و بند
شده به این معاونت ارائه نمایند. /4الف نظام آموزش کارکنان ،سامانه و برنامه آموزش مدیران
-7بخشنامهها و مقررات مغایر با این بخشنامه و نظام توسط مرکز آموزش مدیریت دولتی طراحی و پس از تأیید
پیوست آن ،ملغی اعالم میگردد.
| 318رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
برنامه آموزش :مجموعه اقدامات و فعالیتهای آموزشی مسئولیت حسن اجرای این بخشنامه بر عهده باالترین مقام
هدفمند است که براساس اهداف و راهبردهای آموزشی دستگاه اجرایی میباشد.
دستگاه اجرایی در سه سطح راهبردی ،میان مدت
بخش اول :کلیات نظام آموزش
(پنجساله) و کوتاه مدت (یک ساله) طراحی میشود.
ماده -1تعاریف و اصطالحات
برون سپاری آموزش :انتقال و محول نمودن یک فعالیت
خاص آموزشی را داخل یک سازمان به یک منبع خارج آن قانون :منظور قانون مدیریت خدمات کشوری است
و اجرای آن توسط آن منبع را برون سپاری آموزش دستگاه اجرایی :دستگاههای اجرایی موضوع ماده 5قانون با
میگویند. رعایت مستثنیات ماده 117آن
مدیران حرفهای :تمامی عناوین پستهای مدیریتی و معاونت توسعه مدیریت :معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
سرپرستی دستگاههای اجرایی ،به استثنای سمتهای انسانی رییسجمهور
مدیریت سیاسی موضوع ماده 71قانون مدیریت خدمات
آموزش کارمندان :تمامی برنامهها و فعالیتهای آموزشی
کشوری و همطراز آنان ،مدیران حرفهای تلقی میشوند.
است که در چارچوب نظام آموزش کارمندان و مدیران در
آموزش مدیران :تمامی برنامهها و فعالیتهای آموزشی که راستای افزایش و بهبود سطح شایستگی و توانمندی
به منظور افزایش بینش و دانش و ایجاد و بهبود مهارتهای کارمندان رسمی ،پیمانی و یا انجام کار معین به منظور ارتقاء
فنی ،انسانی و ادراکی و تعالی معنوی مدیران حرفهای و بهرهوری و کارآمدی دستگاههای اجرایی طراحی و اجرا
مقامات ،در چارچوب نظام آموزش کارمندان و مدیران با میگردد.
عنایت به سامانه و برنامههای اجرایی آموزش مدیران طراحی
کارمندان قرارداد کار معین :افرادی که در اجرای تبصره ماده
و اجرا میگردد.
32قانون خدمات کشوری به کار گرفته میشوند و یا بر
آموزش پودمانی :شکلی از آموزشهای شغلی است که اساس مصوبه /84515ت34613هـ مورخ 1384/12/15
تخصصهای شغلی در قالب مهارتهای مستقل و جدا از هم هیأت وزیران تبدیل وضع گردیدهاند.
به کارمندان آموزش داده شد و هریک از آموزشها ،مهارت و
راهبرد آموزش :به رویکردها و راه کارهای کلی آموزش
پاداش خاصی را ایجاد میکند و در عین حال در کنار سایر
اطالق میگردد که چگونگی تحقق اهداف آموزشی یک
پودمانها منجر به ایجاد یک مهارت و یا دانش جدید و جامع
دستگاه اجرایی را تعریف مینماید.
تر میگردد.
بورس آموزشی :فرصت و امکانی است که یک دولت خارجی
مهارت شغلی :توانایی و ظرفیت شناختی ،فنی و ارتباطی
و یا مؤسسه بینالمللی در اختیار دولت جمهوری اسالمی
کسب شده توسط کارمندان در طی سنوات خدمت از طریق
ایران قرار میدهد و کارمندان و مدیران دستگاههای اجرایی
آموزش یا تجربه که موجب انجام درست و دقیق وظایف یک
میتوانند با استفاده از آن در یک یا چند دوره آموزشی کوتاه
شغل میگردد.
مدت خارج از کشور که با شغل و وظایف جاری یا آینده
ماده -2اصول ،اهداف و راهبردهای آموزش کارمندان آنان ارتباط داشته و موجب افزایش دانش و مهارتهای
دولت به شرح بندهای ذیل است: شغلی آنان میگردد ،شرکت نمایند.
الف -اصول حاکم بر آموزش کارمندان دولت:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 319
-6آماده سازی کارمندان دولت از بعد دانش ،مهارت و -اصل نگرش سیستمی :برقراری ارتباط درونی بین اجزاء
شایستگیهای شغلی برای ارتقاء به ردههای شغلی باالتر نظام آموزش از یک طرف و ارتباط بیرونی بین نظام آموزش
-7توسعه اخالق اسالمی و فرهنگ سازمانی بر مبنای با سایر نظامهای مدیریت منابع انسانی
ارزشهای انسانی و کرامت انسانی و بهبود روابط انسانی -اصل جامعیت :در نظر گرفتن تمامی نیازهای آموزشی
-8روزآمدسازی و ارتقاء سطح دانش ،مهارتها و نگرش مشاغل عمومی و اختصاصی در جنبههای عمومی ،شغلی و
معنوی و بصیرتی کارمندان مدیریتی در ساختار دوره ها.
ج -راهبردهای آموزش کارمندان دولت -اصل توجه به تغییرات :بازنگری و بازطراحی آموزشها و
استمرار آنها مبتنی بر تغییرات ،تحوالت و پیشرفتهای
-1ایجاد نگرش راهبردی همسو سازی برنامههای
علمی و فنآوری روز.
توانمندسازی و توسعه منابع انسانی با اهداف راهبردی
سازمان -اصل نگرش راهبردی :همسوسازی اهداف ،راهبردها و
برنامههای آموزش کارمندان دستگاهها با چشم انداز،
-2ایجاد یکپارچگی و تعامل بین عناصر فرآیند آموزش
هدفها و خط مشی کالن و برنامههای توسعه ملی و
بعنوان رویکرد فرآیندی -تعاملی
سازمانی.
-3ایجاد تناسب بین برنامهها و فرصتهای آموزشی و
-اصل همکاری و مشارکت :مشارکت مراکز و مؤسسات
یادگیری با نیازهای آموزشی شغلی و سازمانی و اجتناب از
آموزشی و پژوهشی دولتی در فرآیند آموزش و توانمندسازی
آموزشهای غیرضرور
کارمندان دولت.
-4ایجاد انگیزه خودسازی و رشد معنوی ،مادی ،مهارتی و
اصل اصالح و بازخورد مستمر :آسیب شناسی و بررسی
دانشی کارکنان به صورت خودکنترلی
مستمر نظام آموزش و فراهم نمودن بازخوردهای الزم جهت
-5ارتقاء سطح باور و اعتقاد مدیران به توانمندسازی و ارتقاء اصالح و بازنگری آن
سرمایه انسانی از طریق آموزش
ب -هدفهای کالن آموزش کارکنان دولت
-6افزایش اثربخشی برنامهها و فرصتهای آموزشی و
-1افزایش اثربخشی و کارائی در ارائه خدمات دولتی از
یادگیری در سطوح مختلف
طریق توسعه بینش ،دانش و مهارتهای متصدیان مشاغل
-7استفاده از منابع و ظرفیتهای درون و برون سازمانی در
-2ارتقاء سطح کیفی سرمایه انسانی بخش دولتی از طریق
تعیین و تأمین خدمات آموزشی
افزایش سطح توانایی ،دانش و مهارت کارمندان دولت
-8کاربرد استانداردهای ملی و بینالمللی در مدیریت و
-3افزایش سطح باور و اعتقادات کارکنان و مدیران نسبت
راهبری فرآیند آموزش
به ارزشهای اسالمی
-9استفاده از رویکردها ،مدلها و روشها و فنآوریهای
-4توسعه آگاهیهای عمومی کارمندان دولت از ابعاد
نوین مدیریت ،اجراء و ارزشیابی آموزش
مختلف فرهنگی و اجتماعی
-10واگذاری اختیار مدیریت آموزش بهدستگاههای اجرایی
-5توانمندسازی و توسعه مدیران جهت ایفای مؤثر نقشها
براساس توانمندی اجرایی آنها
و وظایف مدیریتی
| 320رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-1باالترین مقام مسؤول آموزش کارمندان دستگاه به عنوان -11تمرکز بر رویکرد آموزشهای کوتاه مدت و کاربردی
رییس کمیته (معاون آموزش ،معاون اداری و مالی و یا -12نظارت بر فعالیتهای آموزشی دستگاههای اجرایی و
عناوین مشابه) اخذ بازخورد از عملکرد آموزش
-2مدیر آموزش و توسعه منابع انسانی دستگاه یا عناوین
بخش دوم :ساختار مدیریت و راهبردی آموزش
مشابه به عنوان دبیر کمیته
کارکنان دولت
-3نماینده معاونت توسعه مدیریت به عنوان عضو و ناظر
ماده -3خط مشی گذاری آموزشی ،برنامهریزی آموزشی،
کمیته
مدیریت اجرایی و نظارت و ارزشیابی آموزشی ،چهار فرآیند
-4مدیر امور اداری و منابع انسانی دستگاه به عنوان عضو اصلی چرخه آموزش کارمندان در دستگاههای اجرایی است
کمیته (در صورتی که وظیفه آموزش در حوزه اداری باشد که مجموعه آنها ساختار مدیریت و راهبری آموزش
ردیف 2و 4یکی خواهد بود). کارمندان را تشکیل میدهند.
-5مدیر امور مالی دستگاه به عنوان عضو کمیته -1-3دستگاههای اجرایی موظفند براساس استاندارد
-6مدیر آموزش و توسعه منابع انسانی دستگاه اجرایی مدیریت و راهبری آموزش کارمندان در دستگاههای اجرایی،
وابسته یا عناوین مشابه به عنوان نماینده آن دستگاه و عضو فرآیند چهارگانه آموزش شامل خط مشی گذاری آموزشی،
کمیته (در صورتی که فاقد کمیته راهبری آموزش به طور برنامهریزی آموزشی ،مدیریت اجرایی و نظارت و ارزشیابی
مستقل باشند حسب مورد). آموزشی را طراحی و مستند سازی نمایند.
-7یک نفر از کارشناسان آموزش دستگاه اجرایی به عنوان تبصره :استاندارد مدیریت و راهبری آموزش کارمندان
عضو کمیته به انتخاب مدیر آموزش و توسعه منابع انسانی دستگاههای اجرایی متعاقباً توسط این معاونت طراحی و
یا عناوین مشابه پس از تصویب بهدستگاههای اجرایی ابالغ خواهد شد.
-8مدیران یا نمایندگان واحدهای سازمانی تخصصی -2-3سیاستگذاری و مدیریت کالن آموزش کارمندان در
دستگاهها (حسب مورد و بر اساس موضوعات مرتبط) دستگاههای اجرایی (اعم از سازمانهای وابسته به ریاست
جمهوری ،وزارتخانهها و سازمانهای وابسته به آنها) بر عهده
در صورت نیاز ،دستگاههای اجرایی میتوانند با تأیید اعضاء
"کمیته راهبری آموزش و توانمندسازی" از کمیتههای فرعی
کمیته ،افراد یا مقام مسؤول دیگری عالوه بر بندهای 1تا 8
زیرمجموعه شورای تحول اداری در ستاد دستگاه و "کمیته
را به عنوان عضو کمیته تعیین نمایند.
اجرایی آموزش و توانمندسازی" در استانها با ترکیب اعضاء
-وظایف کمیته راهبری آموزش و توانمندسازی و وظایف زیر میباشد:
-1بررسی و تعیین اهداف و استراتژیهای آموزش و اعضاء کمیتههای راهبردی و اجرایی آموزش و
توانمندسازی کارمندان دستگاه اجرایی
توانمندسازی
-2بررسی و تأیید نهایی نیازهای آموزشی دستگاه که بر
-اعضاء کمیته راهبری آموزش و توانمندسازی
اساس تحلیل سازمان ،شغل و فرد صورت گرفته است.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 321
-14نظارت بر عملکرد و فعالیتهای آموزش و توانمندسازی -3بررسی و تصویب برنامههای آموزشی کارمندان و مدیران
دستگاه و کمیتههای اجرایی آموزش مستقر در استان و اخذ دستگاه اعم از برنامه راهبردی ،ساالنه و پنجساله
گزارشات ادواری. -4بررسی و پیشنهاد اعتبارات مورد نیاز آموزش و
-15ارائه صورت جلسات کمیته به معاونت توسعه مدیریت توانمندسازی کارمندان و مدیران بر اساس برنامه آموزشی
و سرمایه انسانی رییسجمهور (توسط دبیرخانه) مصوب برای پیشبینی در بودجه سنواتی
-16انجام سایر وظایفی که بر اساس نظام آموزش کارمندان -5بررسی و پیگیری هزینه کرد اعتبارات آموزشی
و مدیران مشخص میشود و یا موارد پیشنهادی از سوی پیشبینی شده در بودجه سنواتی دستگاه برای آموزش و
دستگاه اجرایی در حوزه آموزش و توانمندسازی کارکنان. توانمندسازی بر اساس برنامههای مصوب
اعضاء کمیته اجرایی آموزش و توانمندسازی -6بررسی و تأیید دستورالعملها و رویههای آموزشی مورد
نیاز دستگاه اجرایی
-1باالترین مقام دستگاه استانی به عنوان رییس کمیته
-7بررسی و تأیید محتوا و مواد آموزشی مورد نیاز دورههای
-2مسئول آموزش و توسعه منابع انسانی دستگاه استانی یا
آموزشی به صورت چاپی و الکترونیکی بر اساس
عناوین مشابه به عنوان دبیر کمیته
سرفصلهای آموزشی مصوب
-3نماینده معاونت توسعه مدیریت و منابع استانداریها
-8بررسی و تصویب پروژهها و طرحهای مطالعاتی و
عضو و ناظر کمیته
کاربردی آموزش و توانمندسازی.
-4مدیر امور اداری و منابع انسانی دستگاه استانی به عنوان
-9بررسی و تعیین اختیار ستاد دستگاه و واحدهای استانی
عضو کمیته (در صورتی که وظیفه آموزش در حوزه امور
برای برنامهریزی و اجرای برنامههای آموزشی و
اداری باشد ردیف 2و 4یکی خواهد بود)
توانمندسازی کارمندان
-5یک نفر از کارشناسان آموزش دستگاه استانی به عنوان
-10تصمیمگیری در خصوص دورههای آموزشی دستگاه
عضو کمیته
که به صورت ملی یا منطقهای باید اجرا گردد.
وظایف کمیته اجرایی آموزش و توانمند سازی
-11نظارت بر انتخاب مؤسسات مجری و یا مشاور (مورد
-1بررسی و تأیید نیازهای آموزشی ساالنه دستگاه استانی تأیید معاونت توسعه) در حوزه نیازسنجی ،طراحی و اجرا و
-2پیشبینی اعتبارات آموزشی کارمندان مورد نیاز واحد ارزشیابی آموزشی
استانی بر اساس سرانه آموزشی مصوب -12تعیین سیاستهای برخورداری از ساز و کارهای
-3برنامهریزی برای اجرای دورههای آموزشی بر مبنای انگیزشی در چارچوب قوانین و مقررات
سیاستها ،خط مشیها و برنامههای اعالم شده از سوی -13بررسی و تأیید اولیه گواهینامه نوع دوم کارمندان و
کمیته راهبری تطبیق شرایط اخذ گواهینامه با پرونده آموزشی کارمندان
-4بررسی و انتخاب مؤسسات مجری و مشاور در حوزه و تعیین راهکارهای بررسی و تأیید گواهینامهها بر اساس
نیازسنجی ،طراحی ،اجرا و ارزشیابی آموزش که صالحیت نظام آموزش و ارسال آن به معاونت توسعه مدیریت برای
تخصصی و فنی آنها به تأیید رسیده است. تأیید و صدور گواهینامه
| 322رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
شناسایی و برای مرتفع نمودن آنها دورهها و پودمانهای -5اجرای تصمیمات کمیته راهبری در حوزه آموزش در
آموزشی متناسب طراحی نموده و به طور مستمر نیازها و استان
دورهها را روزآمد کنند. -6نظارت بر عملکرد و فعالیتهای آموزش در استان و ارائه
-2تدوین برنامههای آموزش :دومین مرحله برنامهریزی گزارشات از عملکرد واحدهای استانی به کمیته راهبری
آموزشی ،طراحی و تدوین برنامههای آموزشی دستگاه است. آموزش
برنامه عملیاتی آموزش دستگاه اجرایی باید در سه بازه زمانی -7بررسی و تأیید اولیه پروندههای آموزشی کارمندان برای
راهبردی ،پنجساله و یکساله طراحی گردد .در طراحی اخذ گواهینامه نوع دوم و اعالم به کمیته راهبری آموزش و
برنامههای آموزشی ،باید اهداف و راهبردهای کالن آموزش توانمندسازی ستاد مرکزی دستگاه.
کارمندان دولت ،اهداف و راهبردهای آموزش کارمندان
دستگاه و نیازهای آموزشی و توسعهای کارمندان و مدیران بخش سوم :فرآیند آموزش کارکنان دولت
مورد توجه قرار گیرد. ماده -4فرآیند آموزش کارمندان دولت به شرح مراحل
-برنامههای آموزش دستگاه اجرایی پس از تصویب کمیته ذیل میباشد:
راهبری آموزش جهت اجرا به واحد آموزش ابالغ میشود. الف -خط مشی گذاری آموزشی
ج -اجرای آموزشها تعیین اهداف و راهبردهای کالن آموزش کارمندان دولت به
مدیریت و راهبری برنامههای تدوین شده آموزش و چگونگی شرح زیر صورت میپذیرد:
فراهم نمودن امکانات و منابع کافی برای اجرای دورههای -1اهداف و راهبردهای کالن آموزش کارمندان دولت بر
آموزشی در این مرحله از فرآیند آموزش صورت میگیرد. اساس چشم انداز بیست ساله ،سیاستهای نظام اداری،
واحد سازمانی متولی آموزش دستگاه اجرایی ،مسؤولیت قانون برنامه پنجم توسعه کشور و همچنین راهبردهای
اجرایی برنامههای آموزش را تحت نظارت کمیته راهبری دولت در حوزه منابع انسانی توسط معاونت توسعه مدیریت،
آموزش دستگاه بر عهده خواهد داشت. تعریف ،تدوین و جهت اجرا بهدستگاههای اجرایی ابالغ
میشود.
د -نظارت و ارزشیابی آموزشی
-2دستگاههای اجرایی موظفند براساس اهداف و
-نظارت بر کیفیت اجرای فرآیند نظام آموزش کارکنان در
راهبردهای کالن آموزش ابالغ شده توسط معاونت توسعه
دستگاههای اجرایی با معاونت توسعه مدیریت میباشد
مدیریت ،اهداف و راهبردهای آموزش دستگاه خود را تدوین
(فرآیندها ،محتوای آموزشی ،مدرسین ،آزمون و اثربخشی
و پس از تصویب در کمیته راهبری آموزش ،عملیاتی نمایند.
دوره ها).
ب -طراحی و برنامهریزی آموزشی
-ارزشیابی برنامههای آموزشی (ارزشیابی از فراگیر،
ارزشیابی از مدرسین ،ارزشیابی مدیریت اجرایی ،بررسی مرحله طراحی و برنامهریزی آموزشی کارمندان شامل دو
اثربخشی برنامههای آموزشی و غیره) بر عهده دستگاه فعالیت اصلی زیر است:
اجرایی میباشد. -1نیازسنجی و طراحی آموزشها :دستگاههای اجرایی
موظفند براساس اهداف و راهبردهای آموزش ،نیازهای
آموزشی سازمانی ،شغلی و فردی کارمندان و مدیران را
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 323
-1پایه گذاری ارتباط سالم کارمند با نظام اداری و -دستورالعملهای مربوط به فرآیند آموزش کارمندان
دستگاهی است که فرد کار خود را در آن آغاز میکند. (فرآیندهای فوقالذکر) توسط معاونت توسعه مدیریت تهیه
-2ایجاد دانش ،مهارت و نگرش شغلی اولیه در کارمندان و ابالغ خواهد شد.
جهت تصدی شغل در بدو ورود به خدمت یا تغییر شغل. بخش چهارم :ساختار آموزشهای کارمندان و مدیران
-محتوای دوره :آگاهیهای عمومی در زمینه نظام جمهوری ماده -5دورههای آموزشی کارمندان دولت از نوع
اسالمی ایران ،قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران، آموزشهای کوتاه مدت بوده و با عنایت به زمان اجرا ،ماهیت
تشکیالت دولت ،نظام اداری و اصول ،راهبردها و اهداف و محتوای آنها به شرح ذیل طبقهبندی میشوند:
حاکم بر آن ،قوانین و مقررات استخدامی ،آشنایی با قانون
• آموزشهای توجیهی و تصدی شغل بدو خدمت
مدیریت خدمات کشوری ،آشنایی با برنامههای توسعه و
• آموزشهای شغلی
اصول و سیاستهای حاکم بر آن ،آشنایی با وظایف،
مسؤولیتها ،حقوق و محیطی که کارمندان قرار است در آن -آموزشهای ویژه کارمندان استخدام آزمایشی
مشغول به کار شود ،اخالق کارگزاری و روابط انسانی در -آموزشهای ارتقای شغلی
محیط کار و دانش ،مهارت و نگرش تخصصی مورد نیاز برای
-آموزشهای ویژه تمدید قرارداد کار معین
انجام وظایف شغلی در بدو ورود به خدمت.
-آموزشهای کوتاه مدت خارج از کشور (بورس آموزشی)
-مسؤول نیازسنجی و طراحی دوره :معاونت توسعه مدیریت
در بخش آموزش توجیهی و آموزشهای تصدی شغل بر • آموزشهای فرهنگی و عمومی
اساس شرایط احراز شغل. • آموزشهای مدیران
-زمان برگزاری دوره :بدو ورود به خدمت قبل از صدور حکم -1-5آموزشهای توجیهی و تصدی شغل بدو خدمت
کارگزینی -تعریف :به آموزشهایی اطالق میگردد که با دو هدف -1
-شرکت در دوره :برای کلیه کارمندان رسمی ،پیای آشنا ساختن کارمندان جدیداالستخدام با اهداف و وظایف
جدیداالستخدام و کارمندان قراردادی الزامی است .صدور دستگاه اجرایی محل خدمت آنها ،قوانین و مقررات
حکم کارگزینی افراد قبل از طی آموزشهای توجیهی استخدامی ،کلیات قانون مدیریت خدمات کشوری ،حقوق
ممنوع است. فردی و شغلی ،محیط کار ،قانون اساسی نظام جمهوری
اسالمی ایران و نظام اداری و -2ایجاد تواناییهای شغلی
-مجری دوره:
(دانش ،مهارت و نگرش) مورد نیاز برای تصدی شغل توسط
-1مرکز آموزش مدیریت دولتی ،دفاتر آموزش و پژوهش کارمندان جدیداالستخدام (رسمی ،پیمانی و قراردادی) در
استانداریها و دستگاههای اجرایی برای آموزشهای بدو ورود به خدمت طراحی و اجرا میگردد .صدور حکم
توجیهی کارگزینی کارکنان جدیداالستخدام منوط به طی این
-2دستگاههای اجرایی و مراکز و مؤسسات تأیید صالحیت آموزشهاست.
شده برای آموزشهای تصدی شغل -هدف:
-روش اجرای دوره :حضوری و یا غیرحضوری
| 324رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
کارمندان استخدام آزمایشی مسؤول نیازسنجی و طراحی -مدت ساعت دوره :مدت ساعت دوره بر اساس سرفصلهای
این دورهها هستند. آموزشی در زمان طراحی تعیین خواهد شد.
-زمان برگزاری دوره :در طول دوره خدمت آزمایشی -مالک موفقیت در دوره :کسب حد نصاب نمره ( )60%از
کارمندان آزمونی که در پایان دوره به عمل میآید.
-شرکت در دوره :برای کارکنانی که در مشاغل حاکمیتی -نظارت و ارزشیابی دوره:
استخدام میشوند قبل از اتمام دوره سه ساله آزمایشی، نظارت بر کیفیت دوره با معاونت توسعه مدیریت میباشد.
گذراندن این دورهها الزامی است.
ارزشیابی دورههای آموزشی (ارزشیابی از فراگیر ،ارزشیابی
-مجری دوره :دستگاههای اجرایی و مراکز و مؤسسات از مدرسین ،ارزشیابی مدیریت اجرایی ،بررسی اثربخشی
آموزشی مورد تأیید معاونت توسعه مدیریت دورههای آموزشی و غیره) بر عهده دستگاه اجرایی میباشد.
-روش اجرای دوره :حضوری یا غیرحضوری بر مبنای -2-5آموزشهای شغلی
ماهیت و اهداف آموزشی دوره
آموزشهای شغلی به چهار دسته تقسیم میشوند:
-مدت ساعت دوره :مدت ساعت دوره بر اساس سرفصلهای
-1آموزشهای ویژه کارمندان استخدام آزمایشی
آموزشی در زمان طراحی تعیین خواهد شد.
-2آموزشهای ارتقای شغلی
-مالک موفقیت در دوره :کسب حد نصاب نمره ( )60%از
آزمونی که در پایان دوره به عمل میآید. -3آموزشهای تمدید قرارداد کار معین
نظارت بر کیفیت دوره با معاونت توسعه مدیریت میباشد. -1-2-5آموزشهای ویژه کارمندان استخدام آزمایشی
ارزشیابی دورههای آموزشی (ارزشیابی از فراگیر ،ارزشیابی -تعریف :به آموزشهایی اطالق میشود که به منظور ایجاد
از مدرسین ،ارزشیابی مدیریت اجرایی ،بررسی اثربخشی دانش ،مهارت و نگرش شغلی کارکنان آزمایشی در طول
دورههای آموزشی و غیره) بر عهده دستگاه اجرایی میباشد. دوران استخدام آزمایشی ارائه میگردد و طی این آموزشها
برای تبدیل وضع استخدام آزمایشی به رسمی قطعی ،الزامی
-2-2-5آموزشهای ارتقاء شغلی
است.
-تعریف :به آموزشهایی اطالق میشود که تواناییهای
-هدف :ایجاد و توسعه دانش ،مهارت و نگرش شغلی و
شغلی (دانش ،مهارت و نگرش) مورد نیاز کارکنان رسمی،
شناخت تحلیلی کارمندان از مأموریتها و وظایف سازمانی
پیمانی و قرارداد کار معین را به منظور انجام صحیح وظایف
و شغلی به منظور جهت گیری راهبردی در رابطه با توسعه
شغل و ارتقاء در طول مسیر شغلی فراهم مینماید و ارتقاء
عملکرد شغلی
شغلی آنها و تمدید قرارداد پیمانی و قرارداد کار معین کار
منوط به طی این آموزشهاست. -محتوای دوره :دانش و مهارت مورد نیاز شغل
-هدف :ایجاد و توسعه دانش ،مهارت و نگرش شغلی در -مسؤول نیازسنجی و طراحی دوره :دستگاههای اجرایی بر
متصدیان مشاغل عمومی و اختصاصی و روزآمد کردن اساس مأموریتها و وظایف تخصصی سازمانی و مشاغل
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 325
نظارت بر کیفیت دوره با معاونت توسعه مدیریت میباشد. تواناییهای آنان با توجه به تغییرات علمی و فن آوری در
ارزشیابی دورههای آموزشی (ارزشیابی از فراگیر ،ارزشیابی طول مسیر شغل کارمندان
از مدرسین ،ارزشیابی مدیریت اجرایی ،بررسی اثربخشی -محتوای دوره :دانش ،مهارت و نگرش شغلی مورد نیاز
دورههای آموزشی و غیره) بر عهده دستگاه اجرایی میباشد. رتبههای شغلی
-3-2-5آموزشهای تمدید قرارداد کار معین -مسؤول نیازسنجی و طراحی دوره:
-تعریف :به آموزشهایی اطالق میشود که به منظور -1معاونت توسعه مدیریت بر اساس شرح وظایف مشاغل
تواناییهای شغلی (دانش ،مهارت و نگرش) مورد نیاز برای عمومی ،آموزشهای هر یک از رتبههای شغلی مشاغل
کارمندان قرارداد کار معین طراحی و اجرا میگردد .تمدید عمومی را طراحی مینماید .دستگاههای اجرایی میتوانند
قرارداد اینگونه کارکنان منوط به طی این آموزشهاست. عالوه بر آموزشهای طراحی شده توسط معاونت توسعه
-هدف :ایجاد دانش ،مهارت و نگرش شغلی در کارمندان مدیریت ،نیازهای آموزشی اختصاصی خود را در خصوص
قرارداد کار معین. مشاغل عمومی طراحی و پس از تصویب کمیته راهبری
آموزش و توانمندسازی اجرا نمایند.
-محتوای دوره :دانش ،مهارت و نگرش تخصصی مورد نیاز
انجام وظایف شغلی -2دستگاههای اجرایی موظفند بر اساس شرح وظایف
مشاغل اختصاصی ،آموزشهای هر یک از طبقات و رتبههای
-مسؤول نیازسنجی و طراحی دوره :دستگاههای اجرایی بر
شغلی مشاغل اختصاصی را طراحی و به تصویب کمیته
اساس شرح وظایف مشاغل و توانمندسازی مورد نیاز
راهبری آموزش برساند.
کارمندان قرارداد کار معین
-زمان برگزاری دوره :در طول خدمت مستخدم بر اساس
-زمان برگزاری دوره :حین خدمت کارمندان
مسیر شغلی در رتبههای شغلی کارمندان
-شرکت در دوره :شرکت کلیه کارمندان قرارداد کار معین
-شرکت در دوره :شرکت کلیه کارمندان رسمی و پیمانی
در این آموزشها الزامی است.
در این آموزشها بر اساس رتبه شغلی الزامی است.
-مجری دوره :دستگاههای اجرایی و مراکز و مؤسسات
-مجری دوره :دستگاههای اجرایی و مراکز و مؤسسات
آموزشی مورد تأیید معاونت توسعه مدیریت
آموزشی مورد تأیید معاونت توسعه مدیریت
-روش اجرای دوره :حضوری یا غیرحضوری بر مبنای
-روش اجرای دوره :حضوری یا غیرحضوری بر مبنای
ماهیت و اهداف آموزشی دوره
ماهیت و اهداف آموزشی دوره
-مدت ساعت دوره :مدت ساعت دوره بر اساس سرفصلهای
-مدت ساعت دوره :مدت ساعت دوره بر اساس سرفصلهای
آموزشی در زمان طراحی تعیین خواهد شد.
آموزشی در زمان طراحی تعیین خواهد شد.
-مالک موفقیت در دوره :کسب حد نصاب نمره ( )60%از
-مالک موفقیت در دوره :کسب حد نصاب نمره ( )60%از
آزمونی که در پایان دوره به عمل میآید.
آزمونی که در پایان دوره به عمل میآید.
-نظارت و ارزشیابی دوره:
-نظارت و ارزشیابی دوره:
نظارت بر کیفیت دوره با معاونت توسعه مدیریت میباشد.
| 326رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-شرکت در دوره :الزامی یا اختیاری بودن دوره توسط ارزشیابی دورههای آموزشی (ارزشیابی از فراگیر ،ارزشیابی
معاونت توسعه مدیریت تعیین میگردد. از مدرسین ،ارزشیابی مدیریت اجرایی ،بررسی اثربخشی
-مجری دوره :دستگاههای اجرایی ،مرکز آموزش مدیریت دورههای آموزشی و غیره) بر عهده دستگاه اجرایی میباشد.
دولت ،دفاتر آموزش و پژوهش استانداریها و مراکز و -4-2-5آموزشهای کوتاه مدت خارج از کشور
مؤسسات آموزشی مورد تأیید معاونت توسعه مدیریت تعریف ،هدف ،نحوه نیازسنجی و دیگر اطالعات مربوط به
-روش اجرای دوره :حضوری یا غیرحضوری بر مبنای آموزشهای کوتاه مدت خارج کشور بر اساس دستورالعمل
ماهیت و اهداف آموزشی دوره ماده 6آییننامه اجرایی فصل نهم قانون مدیریت خدمات
-مدت ساعت دوره :مدت ساعت دوره بر اساس سرفصلهای کشوری خواهد بود.
آموزشی در زمان طراحی تعیین خواهد شد. -3-5آموزشهای فرهنگی و عمومی
-مالک موفقیت در دوره :کسب حد نصاب نمره ( )60%از آموزشهای فرهنگی و عمومی به سه دسته زیر تقسیم
آزمونی که در پایان دوره به عمل میآید. میشود:
-نظارت و ارزشیابی دوره: • فرهنگی و اجتماعی
نظارت بر کیفیت دوره با معاونت توسعه مدیریت میباشد. • توانمندیهای اداری
• عمومی فنآوری اطالعات
ارزشیابی دورههای آموزشی (ارزشیابی از فراگیر ،ارزشیابی
از مدرسین ،ارزشیابی مدیریت اجرایی ،بررسی اثربخشی -1-3-5آموزشهای فرهنگی و اجتماعی
دورههای آموزشی و غیره) بر عهده دستگاه اجرایی میباشد. -تعریف :به آموزشهایی اطالق میگردد که به منظور رشد
-2-3-5آموزشهای توانمندیهای اداری فضایل اخالقی ،معنوی ،فرهنگ پذیری سازمانی و بهینه
سازی روابط انسانی کارمندان و مدیران در نظام اداری ارائه
-تعریف :به آموزشهایی اطالق میگردد که به منظور
میگردد.
افزایش دانش ،مهارت و نگرش عمومی مرتبط با مأموریت و
وظایف عمومی دولت و دستگاه اجرایی و یا توانمندیهای -هدف :آگاهی دادن به کارمندان در زمینههای فرهنگ
فردی طراحی و اجرا میگردد. اسالمی و سازمانی به منظور رشد فضایل اخالقی ،فرهنگ و
روابط سازمانی و بهبود روابط انسانی در نظام اداری کشور.
-هدف :افزایش توانمندیهای اداری کارمندان دولت در
حوزه مأموریت و وظایف عمومی دولت و نیازهای فردی و -محتوای دوره :در حوزههای فرهنگی و اجتماعی متناسب
محیطی با نیاز کارکنان در کلیه دستگاههای اجرایی
-محتوای دوره :محتوای این آموزشها بر اساس نیازسنجی -مسؤول نیازسنجی و طراحی دوره :معاونت توسعه مدیریت
در سطح مأموریت و وظایف عمومی دولت ،نیازهای فردی و با همکاری و مشارکت مراجع تخصصی ذیربط
محیطی طراحی میگردد. -زمان برگزاری دوره :در طول خدمت کارمندان بر اساس
-مسؤول نیازسنجی و طراحی دوره :معاونت توسعه مدیریت برنامه آموزش دستگاه اجرایی
با همکاری و مشارکت مراجع ذیربط
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 327
-زمان برگزاری دوره :بدو خدمت و در طول خدمت زمان برگزاری دوره :در طول دوران خدمت کارمندان بر
کارمندان حسب نوع آموزش اساس برنامه آموزش دستگاههای اجرایی
-شرکت در دوره :برای کلیه کارمندان دولت اعم از رسمی، شرکت در دوره :الزامی یا اختیاری بودن دوره توسط معاونت
پیمانی و قرارداد کار معین طی این آموزش الزامی است. توسعه مدیریت تعیین میگردد.
-مجری دوره :دستگاههای اجرایی و مراکز و مؤسسات -مجری دوره :دستگاههای اجرایی ،مرکز آموزش مدیریت
آموزشی مورد نیاز معاونت توسعه مدیریت دولت ،دفاتر آموزش و پژوهش استانداریها و مراکز و
-روش اجرای دوره :حضوری و غیرحضوری بر اساس ماهیت مؤسسات آموزشی مورد تأیید معاونت توسعه مدیریت
دوره و اهداف آموزشی آن -روش اجرای دوره :حضوری یا غیرحضوری بر مبنای
-مدت ساعت دوره :مدت ساعت دوره بر اساس سرفصلهای ماهیت و اهداف آموزشی دوره
آموزشی در زمان طراحی تعیین خواهد شد. -مدت ساعت دوره :مدت ساعت دوره بر اساس سرفصلهای
-مالک موفقیت در دوره :کسب حد نصاب نمره ( )60%از آموزشی در زمان طراحی تعیین خواهد شد.
آزمونی که در پایان دوره به عمل میآید. -مالک موفقیت در دوره :کسب حد نصاب نمره ( )60%از
-نظارت و ارزشیابی دوره: آزمونی که در پایان دوره به عمل میآید.
نظارت بر کیفیت دوره با معاونت توسعه مدیریت میباشد. -نظارت و ارزشیابی دوره:
ارزشیابی دورههای آموزشی (ارزشیابی از فراگیر ،ارزشیابی نظارت بر کیفیت دوره با معاونت توسعه مدیریت میباشد.
از مدرسین ،ارزشیابی مدیریت اجرایی ،بررسی اثربخشی ارزشیابی دورههای آموزشی (ارزشیابی از فراگیر ،ارزشیابی
دورههای آموزشی و غیره) بر عهده دستگاه اجرایی میباشد. از مدرسین ،ارزشیابی مدیریت اجرایی ،بررسی اثربخشی
-4-5آموزشهای مدیران دورههای آموزشی و غیره) بر عهده دستگاه اجرایی میباشد.
-تعریف :به آموزشهایی اطالق میگردد که در راستای -3-3-5آموزشهای عمومی فنآوری اطالعات
تعالی معنوی و حرفهای مدیران در زمینههای بهبود نگرش -تعریف :به آموزشهایی اطالق میگردد که توانمندیهای
و بصیرت افزایی و توسعه مهارتهای انسانی ،ادراکی و فنی کارکنان را در حوزه فنآوری اطالعات در سطح عمومی ارتقا
در چارچوب «سامانه و برنامه آموزش مدیران» طراحی و میدهد.
اجرا میگردد .طی این آموزشها بر اساس برنامه آموزش -هدف :ایجاد و ارتقاء دانش و مهارتهای عمومی فنآوری
مدیران برای انتصاب ،ارتقا و تمدید مدت مدیریت حرفهای اطالعات و ارتباطات در راستای تحقق دولت الکترونیک و
الزامی است. استفاده مؤثر و مدیریت رایانه و نرمافزارهای مربوط به نظام
-هدف: اداری
الف -ارتقا و تعالی و توسعه مهارتهای فنی ،انسانی و ادراکی -محتوای دوره :مهارتهای عمومی فنآوری اطالعات و
مدیران و متناسب ساختن تواناییهای آنان با پیشرفت دانش ارتباطات و دولت الکترونیک
-مسئول نیازسنجی و طراحی دوره :معاونت توسعه مدیریت
| 328رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-مدت ساعت دوره :مدت ساعت دوره بر اساس سرفصلهای و فنآوری در زمینههای برنامهریزی ،سازماندهی،نظارت،
آموزشی در زمان طراحی تعیین خواهد شد. هدایت و ارزشیابی و نقشهای مدیریتی.
-مالک موفقیت در دوره :کسب حد نصاب نمره ( )60%از ب -آماده ساختن مدیران حرفهای و کارمندان برای پذیرش
آزمونی که در پایان دوره برگزار میشود. مسؤولیتهای جدید.
-نظارت و ارزشیابی دوره: آموزشهای مدیران به دو بخش زیر طبقهبندی میشوند:
نظارت بر کیفیت دوره با معاونت توسعه مدیریت میباشد. الف -تعالی معنوی مدیران
ارزشیابی دورههای آموزشی (ارزشیابی از فراگیر ،ارزشیابی ب -تعالی حرفهای مدیران
از مدرسین ،ارزشیابی مدیریت اجرایی ،بررسی اثربخشی -محتوای آموزشی :دانش و معارف اسالمی ،دانش و
دورههای آموزشی و غیره) بر عهده دستگاه اجرایی میباشد. مهارتهای عمومی مدیران و دانش و مهارت اختصاصی
بخش پنجم :مهارت شغلی مدیران
ماده -6دستگاههای اجرایی موظفند مهارتهای شغلی -مسئول نیازسنجی و طراحی دوره :مرکز آموزش مدیریت
مورد نیاز مشاغل اختصاصی خود را احصا و استاندارد مهارتی دولتی با تأیید معاونت توسعه مدیریت
مشاغل را تدوین نموده و کارمندان را بر اساس آن مورد تبصره -دستگاههای اجرایی میتوانند آموزشهای
سنجش قرار دهند .در صورت احراز هر یک از مهارتها اختصاصی مدیریت مورد نیاز مدیران خود را طراحی و پس
توسط کارمند ،عنوان آن مهارت در شناسنامه آموزشی و از تصویب در کمیته راهبری آموزش و توانمندسازی اجرا
مهارتی کارمند ثبت میگردد .استاندارد مهارتی مشاغل نمایند .حضور نماینده مرکز آموزش مدیریت دولتی در
عمومی توسط معاونت توسعه مدیریت تدوین خواهد شد. جلسات بررسی و تأیید آموزشهای اختصاصی مدیران
ماده -7مهارتهای کسب شده توسط کارمندان در ارتقاء الزامی است.
شغلی آنان ،اخذ گواهینامه نوع دوم و امتیازات حق شاغل -زمان برگزاری دوره :بر اساس برنامه و سامانه آموزش
محاسبه میشود .دستورالعمل نحوه احصا و سنجش مدیران
مهارتهای شغلی ،معادلسازی آن با ساعات آموزش و نحوه
-شرکت در دوره :برای کلیه کارکنان و مدیران جهت
محاسبه آن توسط معاونت توسعه مدیریت تدوین و ابالغ
انتصاب و ارتقا در پستهای مدیریتی الزامی است.
میگردد.
-مجری دوره :مجری دورههای آموزشی مدیران برای
بخش ششم :برون سپاری فعالیتهای آموزشی
مقامات (موضوع ماده 71قانون مدیریت خدمات کشوری)
ماده -8دستگاههای اجرایی میتوانند برای انجام صرفاً مرکز آموزش مدیریت دولتی و برای مدیران حرفهای،
فعالیتهای آموزشی و توانمندسازی کارمندان خود از قبیل مرکز آموزش مدیریت دولتی ،دفاتر آموزش و پژوهش
نیازسنجی ،طراحی و اجرا و ارزشیابی ،عالوه بر استفاده از استانداریها ،دستگاههای اجرایی و مراکز و مؤسسات
ظرفیتهای آموزشی درون دستگاهی به روشهای زیر عمل آموزشی مورد تأیید معاونت توسعه مدیریت میباشد.
نمایند: روش اجرای دوره :حضوری و غیرحضوری بر اساس ماهیت
دوره و اهداف آموزشی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 329
-احتساب حداکثر 200ساعت آموزش در طول یک سال -1گواهینامههای نوع اول :گواهینامههایی که در پایان هر
یک از دورهها یا پودمانهای آموزشی کوتاه مدت به شرکت
تبصره -پیشنهادات جدید ،ابتکارات ،تألیف ،ترجمه کتب و
کنندگان اعطا میگردد.
مقاالت و مستندسازی تجربیاتی که موجب افزایش بهرهوری
کار و بهبود عملکرد فردی و سازمانی میگردد ،پس از تأیید -2گواهینامههای نوع دوم :گواهینامههایی که دارندگان
کمیته راهبری آموزش حداکث میتواند تا معاد 200ساعت آن میتوانند از مزایای استخدامی آن نظیر دارندگان مدارک
آموزش برای فرد در نظر گرفته شود .ساعات آموزشی تحصیلی فوق دیپلم ،لیسانس ،فوق لیسانس و دکترا در
معادلسازی شده از میزان ساعات تعیین شده (1200 شرایط احراز مشاغل مربوطه در چارچوب رعایت کلیه
ساعت) کسر میگردد. قوانین و مقررات مربوطه برخوردار گردند .کارمندان و
مدیران میتوانند حداکثر دو سطح از گواهینامههای نوع
گواهینامه تخصصی:
دوم را دریافت نمایند .دارندگان مدرک تحصیلی معادل
شرایط الزم برای اخذ گواهینامه تخصصی: حداکثر مجاز به اخذ یک سطح از گواهینامههای نوع دوم
-1دارا بودن مدرک تحصیلی فوق دیپلم یا گواهینامه میباشند.
مهارتی تبصره -منظور از مدرک معادل ،آن دسته از مدارکی است
-2طی 1000ساعت آموزش کوتاه مدت مصوب با شرایط که به استناد مجوزهای صادره از سوی سازمان امور اداری و
زیر: استخدامی کشور و یا سازمان مدیریت و برنامهریزی وقت
-حداقل 3/4آموزشها در زمینه آموزشهای شغلی باشد. اجرا شده و مدارک معادل دانشگاهی است .دورههای
ارزشیابی شده مالک عمل نمیباشد.
1000 -ساعت آموزش حداقل در 5سال طی شود.
گواهینامههای نوع دوم عبارتند از:
| 330رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
گواهینامه تخصصی پژوهشی سطح دو: -احتساب حداکثر 200ساعت آموزش در طول یک سال
شرایط الزم برای اخذ گواهینامه تخصصی-پژوهشی سطح تبصره -پیشنهادات جدید ،ابتکارات ،تألیف ،ترجمه کتب و
دو: مقاالت و مستندسازی تجربیاتی که موجب افزایش بهرهوری
-1دارا بودن مدرک تحصیلی فوق لیسانس یا گواهینامه کار و بهبود عملکرد فردی و سازمانی میگردد ،پس از تأیید
تخصصی-پژوهشی سطح یک کمیته راهبری آموزش حداکث میتواند تا معادل 200
ساعت آموزش برای فرد در نظر گرفته شود .ساعات آموزشی
-2طی 600ساعت آموزش کوتاه مدت مصوب با شرایط
معادلسازی شده از میزان ساعات تعیین شده (1000
زیر:
ساعت) کسر میگردد.
• حداقل 3/4آموزشها در زمینه آموزشهای شغلی
گواهینامه تخصصی -پژوهشی سطح یک:
یا آموزش مدیران باشد.
شرایط الزم برای اخذ گواهینامه تخصصی -پژوهشی:
• 600ساعت آموزش حداقل در 5سال طی شود.
• احتساب حداکثر 120ساعت آموزش در طول یک -1دارا بودن مدرک تحصیلی لیسانس یا گواهینامه
سال تخصصی
-3شرکت در آزمون جامع و کسب حد نصاب %60امتیاز -2طی 800ساعت آموزش کوتاه مدت مصوب با شرایط
آزمون زیر:
-4تهیه یک طرح تحقیقی در زمینه شغل مورد تصدی ویژه • حداقل 3/4آموزشها در زمینه آموزشهای شغلی
اخذ گواهینامه تخصصی-پژوهشی و تأیید آن توسط کمیته یا آموزش مدیران باشد.
علمی طی برگزاری جلسه دفاعیه • 800ساعت آموزش حداقل در 5سال طی شود.
-5داشتن حداقل دو خدمت برجسته شامل :پیشنهاد، • احتساب حداکثر 160ساعت آموزش در طول یک
ابتکار ،تألیف یا ترجمه کتاب و مقاله و مستندسازی سال
تجربیات که موجب افزایش بهرهوری کار و بهبود عملکرد -3شرکت در آزمون جامع و کسب حد نصاب %60امتیاز
فردی و سازمانی گردد. آزمون
-6داشتن شرایط زیر عالوه بر بندهای 1تا 5برای دریافت -4تهیه یک طرح تحقیقی در زمینه شغل مورد تصدی ویژه
گواهینامه تخصصی پژوهشی سطح دو الزامی است: اخذ گواهینامه تخصصی-پژوهشی
-برخورداری از معدل 16به باال در مقطع فوق لیسانس یا تبصره -پیشنهادات جدید ،ابتکارات ،تألیف ،ترجمه کتب و
کسب حداقل 80%امتیاز آزمون جامع گواهینامه تخصصی- مقاالت و مستندسازی تجربیاتی که موجب افزایش بهرهوری
پژوهشی سطح یک کار و بهبود عملکرد فردی و سازمانی میگردد ،پس از تأیید
-برخورداری از امتیاز 85به باال در ارزشیابی عملکرد 5 کمیته راهبری آموزش حداکث میتواند تا معادل 200
سال منتهی به صدور گواهینامه ساعت آموزش برای فرد در نظر گرفته شود .ساعات آموزشی
معادلسازی شده از میزان ساعات تعیین شده ( 800ساعت)
کسر میگردد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 331
مدیران دولت (جدول شماره یک) ،دورههای آموزشی تبصره -1ساعات آموزشی ذکر شده در هر گواهینامه صرفا
کارکنان و مدیران را بررسی و پس از تأیید احراز شرایط، برای همان سطح محاسبه گردیده و سطوح بعدی نیازمند
نسبت به اعطای امتیازات به طور همزمان در مربعهایی که آموزشهای جدید میباشد.
با عالمت ضربدر مشخص شده است ،با در نظر گرفتن موارد تبصره -2تأیید نهایی و صدور گواهینامههای نوع دوم
زیر اقدام نمایند: توسط معاونت توسعه مدیریت صورت میگیرد.
-همایشها ،سمینارها و گردهماییهای بینالمللی ،ملی و تبصره -3ظرفیت صدور گواهینامههای سطوح تخصصی
یا استانی که در موارد خاص به منظور تبیین و تشریح پژوهشی یک و دو برای هر دستگاه ساالنه توسط معاونت
مسایل فرهنگی ،اقتصادی ،اجتماعی و ...یا ارائه یافتههای توسعه مدیریت تعیین میگردد.
پژوهشی در حوزههای مختلف علمی از سوی ارگانها و
سازمانهای کشور برگزار میگردد برای احتساب امتیازات ماده -11آموزشهایی که از شرایط ذیل برخوردار باشند در
محاسبه نمیگردد .بدیهی است اعزام کارمندان برای چارچوب نظام آموزش کارمندان محسوب میشود و
بهرهمندی از تولیدات دانشی این گونه مجامع علمی با کارمندان و مدیران رسمی و پیمانی شرکت کننده در
رعایت مقررات مربوطه بالمانع است. اینگونه آموزشهای میتوانند از کاربردهای آن در نظامهای
مختلف منابع انسانی طبق قانون مدیریت خدمات کشوری
-میزان ساعات دورههای آموزشهای عمومی فنآوری
بهرهمند شوند.
اطالعات برای شاغلین رسته فنآوری اطالعات برای
برخورداری از امتیازات قابل محاسبه نیست. -1دورههای آموزشی بایستی بر اساس ماده 5این نظام
طراحی و توسط مراجع تعیین شده تصویب شده باشند.
-کارکنان رسمی و پیمانی دستگاههای اجرایی که در اموری
چون شرکتهای تعاونی ،هیأت و شوراهای حل اختالف، -2دورههای آموزشی در برنامه آموزش ساالنه دستگاه
فدراسیونهای ورزشی و ...عضویت دارند و برای انجام اجرایی پیشبینی و به تصویب کمیته راهبری آموزش
وظایف محوله دورههای آموزشی را طی مینمایند .این رسیده باشد.
دورههای آموزشی برای برخورداری از امتیازات مترتب بر -3دورههای آموزشی در شناسه آموزشی کارکنان و مدیران
نظام نمیتواند مالک عمل قرار گیرد. درج شده باشد.
-در صورت تغییر رشته شغلی ،صرف ًا دورههای آموزشی -4کارکنان ،امتیازات الزم را از سیستم ارزشیابی دوره
فرهنگی و عمومی ،آموزشهای مدیران و آموزشهای شغلی کسب کرده باشند.
مرتبط به تشخیص کمیته راهبردی آموزشی قابل محاسبه
ماده -12دستگاههای اجرایی موظفند بر اساس شرایط
است.
ماده 11و جدول نحوه احتساب آموزشهای کارمندان و
| 332رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -14دستگاههای اجرایی موظفند تمامی دادهها و بخش هشتم :مدیریت اطالعات و ارزشیابی آموزش
اطالعات آموزش را در قالب یک سامانه رایانهای تحت عنوان کارمندان دولت
«مدیریت آموزش کارمندان» ذخیره ،پردازش ،نگهداری و
ماده -13دستگاههای اجرایی موظفند برای هر یک از
به روز نمایند .این سامانه باید به گونهای طراحی و استقرار
کارکنان و مدیران (پیمانی و رسمی) شناسنامه آموزشی
یابد که مبنای برنامهریزیهای دستگاه در زمینه آموزش
طبق کاربرگ شناسنامه آموزشی کارمندان (بر اساس
کارمندان باشد و حداقل در بردارنده محورهای اطالعاتی زیر
دستورالعمل) ،تهیه نموده و اطالعات آموزشی آنها را به طور
باشد:
مستمر مورد بازنگری و به روز نمایند .اطالعات مندرج در
-1شناسنامه آموزش کارکنان و مدیران شناسنامه آموزشی پس از تأیید واحد آموزش دستگاه
-2مشاغل و پستهای دستگاه اجرایی اجرایی ،مبنای محاسبه کاربردهای آموزش در نظامهای
منابع انسانی (حقوق و دستمزد ،ارتقا شغلی ،ارزشیابی
-3اطالعات کامل منابع انسانی دستگاه
عملکرد و )...خواهد بود.
-4دورههای آموزشی به تفکیک شغلی ،عمومی ،مدیریتی،
سازمانی و ...و ارتباط آن با مشاغل
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 333
کارمندان دولت ،اخذ و گزارشات آماری و تحلیلی مورد نیاز -5برنامههای آموزشی راهبردی ،پنج ساله و ساالنه (تقویم
را به نحو مقتضی ارائه خواهد نمود. آموزشی)
-3دستورالعمل تهیه و تصویب برنامههای آموزشی ساالنه بخشنامه به تمام دستگاههای اجرایی
دستگاههای اجرایی (پیوست شماره )2 پیرو بخشنامه شماره 200/1834مورخ 1390/1/30
-4دستورالعمل سنجش اثربخشی برنامههای آموزشی (موضوع نظام آموزش کارمندان و مدیران دستگاههای
دستگاههای اجرایی (پیوست شماره )3 اجرایی) و بخشنامه شماره 200/90/31146مورخ
محمود عسکری آزاد -جانشین معاونت ( 1390/12/04موضوع دستورالعمل نحوه احتساب و تطبیق
آموزشهای کارمندان دولت و نحوه بررسی گواهینامههای
اصالحیه نظام آموزش کارمندان و مدیران نوع دوم) و به منظور فراهم کردن بسترهای الزم برای تحقق
دستگاههای اجرایی بند ( )5سیاستهای کلی نظام اداری ،ابالغی مقام معظم
ماده -1تعاریف و اختصارات رهبری مبنی بر «ایجاد زمینه رشد معنوی منابع انسانی و
بهسازی و ارتقای سطح دانش و تخصص و مهارتهای آنان»،
-دستگاه اجرایی :بهدستگاههای اجرایی موضوع ماده ()5
همچنین برای ارتقای کیفیت برنامههای آموزش و بهسازی
قانون مدیریت خدمات کشوری با رعایت مستثنیات ماده
منابع انسانی ،بخشنامه راهبردهای عملیاتی ،اصالحات و
( )117اطالق میشود.
موارد تکمیلی نظام آموزش کارمندان و مدیران تحت عنوان
-معاونت :معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی «اصالحیه نظام آموزش کارمندان و مدیران دستگاههای
رییسجمهور که به اختصار معاونت نامیده میشود. اجرایی» به شرح موارد ذیل برای اجرا ابالغ میشود.
-مدیران حرفهای :تمامی عناوین پستهای مدیریتی و -1اصالحیه نظام آموزش کارمندان و مدیران دستگاههای
سرپرستی دستگاه اجرایی ،به استثنای سمتهای مدیریت اجرایی
سیاسی موضوع ماده ( )71قانون مدیریت خدمات کشوری
-2استانداردهای ارزیابی کیفیت فرآیند آموزش در
و همتراز آنان ،مدیران حرفهای تلقی میشوند.
دستگاههای اجرایی (پیوست شماره )1
| 334رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
،)1389/10/27به رتبههای باالتر ارتقا یابند .گذراندن -مدیران سیاسی :مقامات موضوع ماده ( )71قانون مدیریت
دورههای آموزشی تعیین شده در هر رتبه برای ارتقا به خدمات کشوری و همتراز آنها مدیران سیاسی محسوب
رتبههای شغلی باالتر ،الزامی است .آموزشهای طی شده و میشوند.
مورد نیاز کارکنان در شناسنامه آموزشی آنها بر اساس نوع -کمیته راهبری آموزش :منظور کمیته راهبری آموزش و
شغل و رتبه مکتسبه درج میگردد. توانمندسازی دستگاههای اجرایی موضوع بند 3-2نظام
-2/3به منظور توانمندسازی کارمندان دولت به استناد ماده آموزش کارمندان دولت است.
( )62قانون مدیریت خدمات کشوری ،در صورتی که -مشاغل عمومی :منظور مشاغل مندرج در بخشنامه شماره
کارمندان شایستگیهای تعریف شده شغل (موضوع بند 220/91/41935مورخ 1391/11/4است.
)3/1را کسب نمایند و این شایستگیها توسط مرکز آموزش
-مرکز آموزش :منظور مرکز آموزش مدیریت دولتی است.
و دیگر مراکز مورد تأیید معاونت (مراکز ،تشکلها و مجامع
علمی و حرفهای) احراز گردد ،دستگاههای اجرایی میتوانند ماده -2استاندارد کردن فرآیند آموزش کارمندان
شایستگیهای احراز شده را با دورههای استاندارد آن شغل دستگاههای اجرایی
تطبیق داده و پس از تأیید کمیته راهبری آموزش در به منظور بهبود کیفیت از طریق استانداردسازی فرآیند
شناسنامه آموزشی فرد ثبت نمایند. آموزش دستگاههای اجرایی (خط مشی گذاری ،نیازسنجی،
-3/3استاندارد آموزشی مشاغل عمومی با همکاری مرکز طراحی ،برنامهریزی ،اجرا ،ارزشیابی و نظارت آموزشی)
آموزش و دستگاههای اجرایی و دیگر مراکز تخصصی مورد موضوع بند 3-1نظام آموزش کارمندان ،دستگاههای
تأیید معاونت ،توسط معاونت طراحی ،تدوین و ابالغ میشود. اجرایی موظفند براساس استانداردهای ابالغی (پیوست
" -4/3سامانه الکترونیکی استانداردهای آموزشی مشاغل شماره )1یا استانداردهای طراحی شده توسط مراکز مورد
دولت" توسط معاونت با همکاری دستگاههای اجرایی ایجاد تأیید معاونت ،فرآیند آموزش را بازنگری ،مستندسازی و
و استانداردهای آموزشی مشاغل عمومی و اختصاصی از استاندارد نمایند .فرآیند آموزش در دستگاههای اجرایی در
سوی معاونت و دستگاههای اجرایی در آن ثبت و بروز رسانی چارچوب استانداردهای فوقالذکر توسط معاونت مورد
میگردد. بررسی و ممیزی قرار میگیرد.
-5/3شوراها و کمیسیونهای تحول اداری دستگاههای ماده -3استانداردسازی آموزشهای مشاغل عمومی و
اجرایی در احتساب دورههای آموزشی کارکنان برای ارتقا اختصاصی
در رتبههای شغلی ،باید تأییدیه کمیته راهبری آموزش را با -1/3تمام دستگاههای اجرایی مطابق بند 5/2/2نظام
رعایت موارد ذیل اخذ نمایند: آموزش کارمندان دولت (موضوع آموزشهای ارتقای شغلی)،
الف) صرفاً دورههای آموزشی شغلی و مدیران برای احتساب موظفند استانداردهای آموزشی مشاغل اختصاصی خود را بر
در ارتقا در رتبههای شغلی مالک عمل است. مبنای شایستگی مورد نیاز مشاغل طراحی و در رتبههای
شغلی به گونهای طبقهبندی کنند که کارمندان پس از طی
ب) دورههای آموزشی باید در استاندارد آموزشی شغل
آموزشهای هر رتبه با کسب سایر شرایط تعریف شده در
پیشبینی و در شناسنامه آموزشی کارمند تعریف شده
ضوابط نحوه ارتقای کارمندان در طبقات و رتبههای شغلی
باشند.
(موضوع بخشنامه شماره 200/55588مورخ
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 335
-5/4اجرای برنامههای تربیت مشاغل اختصاصی بر عهده ج) گواهینامههای آموزشی ارائه شده باید شماره و تاریخ
دستگاههای اجرایی و مراکز و مؤسسات مورد تأیید معاونت تصویب کمیته راهبری آموزش (به عنوان مجوز دوره) داشته
است. باشد.
ماده -5تربیت مدرسان و تشکیل بانک اطالعات ماده -4طراحی و اجرای برنامههای تربیت کارشناسان
-1/5در اجرای بند ( )4بخشنامه شماره 200/1834مورخ -1/4دستگاههای اجرایی موظفند به منظور توسعه ظرفیت
( 1390/1/30موضوع نظام آموزش کارمندان دولت)، کارشناسی و بهبود شایستگیهای شغلی و کاربردی
دستگاههای اجرایی و مراکز و مؤسسات آموزشی تأیید کارشناسان مشاغل اختصاصی خود ،بر اساس بند ()5/1
صالحیت شده توسط معاونت موظفند برای ارائه آموزشهای نظام آموزش کارمندان (موضوع آموزشهای تصدی شغل
کارکنان دولت از مدرسانی که گواهینامه صالحیت تدریس بدو خدمت) ،نسبت به طراحی و تدوین برنامههای تربیت
دارند استفاده نمایند .برنامه تربیت مدرس( ،)TOTشرایط کارشناسان مشاغل اختصاصی اقدام نموده و پس از تصویب
عمومی و نحوه سنجش صالحیت تدریس آنها توسط مرکز برنامهها در کمیته راهبری آموزش برای کارمندان بدو
آموزش طراحی و پس از تأیید معاونت بهدستگاههای اجرایی استخدام و بدو تصدی شغل (در صورت تغییر شغل) آن را
ابالغ میشود. اجرا نمایند .برنامههای تربیت کارشناسان بایستی حداکثر تا
-2/5تأیید شرایط و صالحیت تخصصی مدرسان مشاغل پایان سال اول ورود به خدمت افراد و تا ششماه اول تصدی
اختصاصی بر عهده دستگاه اجرایی ،و مدرسان مشاغل شغل جدید اجرا شود.
عمومی بر عهده مرکز آموزش است .دستگاههای اجرایی -2/4برنامههای تربیت کارشناسان مشاغل باید شامل
موظفند افراد واجد شرایط تدریس در دورههای شغلی مواردی مانند :عنوان ،هدف ،شایستگیها ،دورههای
مشاغل اختصاصی را شناسایی و پس از تایید کمیته راهبری آموزشی ،فرصتهای یادگیری ،مخاطبین ،روش ارائه محتوا
آموزش ،برای طی دورههای تربیت مدرس به مرکز آموزش و نحوه سنجش شایستگی باشد .ارائه گواهینامه پایان دوره
معرفی کنند. و یا برنامه یادگیری برای ارتقا به رتبههای شغلی باالتر
-3/5مرکز آموزش با استفاده از ظرفیت ملی ،استانی و کارکنان الزامی است.
مراکز و مؤسسات مورد تأیید معاونت ،دورههای آموزشی -3/4برنامههای تربیت کارشناسان مشاغل عمومی توسط
تربیت مدرس( )TOTرا برنامهریزی و اجرا میکند و معاونت با همکاری دستگاههای اجرایی و مرکز آموزش،
مشخصات مدرسان تأیید شده را در بانک اطالعات مدرسان طراحی و ابالغ میشود.
برای استفاده دستگاههای اجرایی ،مراکز و مؤسسات تأیید -4/4اجرای برنامههای تربیت کارشناسان مشاغل عمومی
صالحیت شده ،ذخیره میکند. بر عهده دستگاههای اجرایی ،مرکز آموزش و مراکز و
تبصره :افرادی که سوابق تدریس مفید و یا مدرک تحصیلی مؤسسات مورد تأیید معاونت است.
مرتبط با آموزش و مربیگری دارند و همچنین کسانی که تبصره :اجرای برنامه تربیت کارشناسان مشاغل عمومی در
گواهینامه تربیت مدرس( )TOTاز مراجع معتبر داخلی و حیطه اداری (فهرست بند )13/2صرف ًا بر عهده مرکز آموزش
خارجی گرفتهاند ،با تأیید مرکز آموزش ،از شرکت در برنامه است.
تربیت مدرس معاف میباشند.
| 336رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تأیید کمیته راهبری آموزش به نحو مقتضی در اختیار -4/5مرکز آموزش از تاریخ ابالغ این بخشنامه حداکثر به
معاونت قرار دهند. مدت ششماه فرصت دارد تا نسبت به طراحی و اجرای
)1تشکیل کمیتههای راهبری و اجرایی آموزش؛ برنامههای آموزشی تربیت مدرس اقدام کند .دستگاههای
اجرایی طی این مدت میتوانند از مدرسان مورد تأیید
)2فرآیند نیازسنجی آموزشی؛
کمیته راهبری آموزش استفاده کنند.
)3فرآیند طراحی برنامههای آموزشی ساالنه؛
ماده -6طراحی و تصویب برنامههای آموزشی ساالنه
)4پیشبینی و هزینه کرد اعتبارات آموزشی؛
دستگاههای اجرایی موظفند مطابق بند(ب) ماده ( )4نظام
)5اجرای برنامههای آموزشی؛ آموزش کارمندان (موضوع بخشنامه شماره -200/1834
)6تشکیل بانک اطالعات مدرسان مشاغل اختصاصی؛ ،)1390/1/30برنامههای آموزشی ساالنه کارمندان و
مدیران را که در چارچوب اهداف و راهبردهای آموزش
)7انتخاب مؤسسات و مجریان آموزش؛
کارکنان دولت و نیازسنجی آموزشی بر مبنای تحلیل
)8تنظیم شناسنامه آموزشی کارمندان؛ سازمانی ،شغلی و فردی صورت میگیرد ،با رعایت موارد
)9صدور گواهینامههای آموزشی؛ ذیل ،حداکثر تا پایان بهمن ماه هر سال برای سال آینده بر
اساس پیوست شماره ( )2این بخشنامه تهیه و به تصویب
)10ارزشیابی و بررسی اثربخشی برنامههای آموزشی؛
کمیته راهبری آموزش دستگاه برساند:
)11سایر موارد.
-1رعایت سرانه آموزش کارمندان و مدیران ابالغی معاونت؛
ماده -8ارزشیابی عملکرد آموزش دستگاههای اجرایی
-2تمرکز بر آموزشهای سازمانی ،شغلی با رویکرد مهارتی
به استناد ماده ( )15نظام آموزش کارمندان (موضوع و کاربردی؛
بخشنامه شماره 200/1834مورخ ،)1390/1/30عملکرد
-3رعایت نسبت آموزشهای شغلی ،مدیریتی و عمومی؛
آموزشی دستگاههای اجرایی به طور ساالنه توسط معاونت
مورد ارزیابی قرار میگیرد و معاونت گزارشهای عملکردی -4پیشبینی برنامههای تربیت کارشناسان مشاغل عمومی
از حوزه آموزش کارمندان و مدیران دولت را به صورت کلی و اختصاصی؛
و دستگاهی تهیه و ارائه مینماید .دستگاههای اجرایی -5برنامهریزی متمرکز برای دستگاههای اجرایی ملی دارای
موظفند از طریق استقرار سامانه مدیریت آموزش کارکنان، واحدهای استانی.
گزارشها ،آمار و اطالعات مورد نیاز را بر اساس شاخصهای
ماده -7نظارت بر فرآیند و فعالیتهای آموزشی
تعیین شده تهیه و پس از تأیید کمیته راهبری آموزش در
دستگاههای اجرایی
سطح ملی و استانی به معاونت ارائه کنند .اهم شاخصهای
کلیدی ارزیابی عملکرد آموزش دستگاههای اجرایی عبارتند معاونت با استفاده از ساز و کارهای نظارتی ،بر فرآیند و
از: فعالیتهای آموزشی دستگاههای اجرایی در ابعاد و
مؤلفههای زیر نظارت میکند .دستگاههای اجرایی موظفند
)1شاخص سرانه ساعت آموزش کارمندان و مدیران؛
گزارشها ،مستندات و منابع مورد نیاز نظارتی را پس از
)2شاخص نسبت آموزشهای شغلی ،مدیریتی و عمومی؛
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 337
د) تعیین حداقل یک کارشناس آموزش با پست سازمانی )3شاخص سرمایه گذاری در آموزش؛
مصوب در واحدهای سازمانی استانی ،الزامی است. )4شاخص توزیع عادالنه آموزش (ستادی ،استانی،کارکنان،
ماده -11بودجه و اعتبارات مدیران)....؛
به استناد ماده ( )3آییننامه اجرایی فصل نهم قانون مدیریت )5شاخص نسبت روشهای آموزشی مورد استفاده
خدمات کشوری ،دستگاههای اجرایی مکلفند بر اساس (کارگاهی ،کالسی ،حضوری ،غیرحضوری و الکترونیکی)؛
برنامهریزی ساالنه آموزشی و شاخصهای سرانه ابالغی )6شاخص میزان اثربخش بودن دورههای آموزشی؛
معاونت ،اعتبارات آموزش و بهسازی منابع انسانی را تعیین
ماده -9سنجش اثربخشی برنامههای آموزشی
و در بودجه سنواتی دستگاه پیشبینی نمایند.
دستگاههای اجرایی موظفند بر اساس دستورالعمل « نحوه
ماده -12گواهینامههای آموزشی نوع دوم
سنجش اثربخشی برنامههای آموزشی» (پیوست شماره )3
به منظور هدفمند کردن و افزایش اثربخشی گواهینامههای میزان اثربخشی برنامهها را مورد سنجش قرار دهند و به
نوع دوم ،اصالحات زیر در بند هفتم نظام آموزش کارمندان طور ساالنه گزارش الزم را به معاونت ارائه دهند.
(موضوع بخشنامه شماره )1390/1/30 -200/1834و
ماده -10الزامات نیروی انسانی و بسترهای اجرایی
بخش دوم دستورالعمل نحوه احتساب و تطبیق آموزشهای
کارمندان دولت و نحوه بررسی ،تأیید و صدور به منظور تأمین الزامات ساختاری ،نیروی انسانی و فراهم
گواهینامههای نوع دوم (موضوع بخشنامه شماره نمودن بستر الزم برای عملیاتی شدن نظام آموزش
200/90/31146مورخ )1390/12/4صورت میگیرد: کارمندان ،دستگاههای اجرایی موظفند موارد زیر را رعایت
کنند:
-12/1سطوح گواهینامه آموزشی نوع دوم تا سطح
تخصصی -پژوهشی سطح ( )1میباشد و گواهینامه الف) کارمندان شاغل در واحد آموزش و بهسازی باید دارای
تخصصی -پژوهشی سطح ( )2از نظام آموزش کارمندان شغل و پست سازمانی کارشناس آموزش و بهسازی منابع
دولت حذف میشود .اعطای گواهینامه نوع دوم در صورت انسانی با شرایط احراز قانونی الزم باشند.
دارا بودن مدرک تحصیلی رسمی با ارزش علمی (به عنوان ب) معاونت ،شغل کارشناس آموزش و بهسازی منابع انسانی
مدرک پایه) و دیگر شرایط الزم صرفاً یک بار در طول را طراحی و پس از تصویب شورای توسعه مدیریت و سرمایه
خدمت برای هر کارمند امکانپذیر است. انسانی در طرح طبقهبندی مشاغل دولت پیشبینی میکند.
-12/2صدور گواهینامههای نوع دوم در تمامی سطوح ج) برای کارکنان موجود ،در صورت عدم برخورداری از
مهارتی ،تخصصی و تخصصی -پژوهشی از تاریخ ابالغ این شرایط احراز کارشناس آموزش و بهسازی منابع انسانی،
بخشنامه منوط به شرکت افراد واجد شرایط در آزمون جامع کسب شایستگیهای تخصصی آموزش و بهسازی از طریق
و کسب حد نصاب امتیاز الزم است. شرکت در دورههای آموزشی و برنامههای یادگیری مرتبط،
-12/3حداکثر (یک پنجم) کل آموزشها برای اخذ (دارا بودن گواهینامه صالحیت حرفهای آموزش و بهسازی
گواهینامه نوع دوم میتواند آموزشهای عمومی و فرهنگی منابع انسانی) الزامی است.
مصوب باشد .آموزشهای توجیهی بدو استخدام برای
گواهینامههای آموزشی نوع دوم قابل احتساب نیست.
| 338رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
200/1834مورخ (1390/1/30موضوع نظام آموزش -12/4پرونده آموزشی کارمندان برای اخذ گواهینامه نوع
کارمندان) انجام میشود. دوم باید پس از سیر مراحل تعریف شده در دستورالعمل
-13/3مرکز آموزش موظف است از ظرفیتهای آموزشی فوقالذکر و تأیید کمیته راهبری آموزش دستگاه از طریق
دستگاههای اجرایی ،استانها و مراکز و مؤسسات مورد تأیید سامانه الکترونیکی گواهینامههای آموزشی نوع دوم به
معاونت برای اجرای آموزشها استفاده کند .نحوه و شرایط معاونت ارسال شود .پروندههای ارسالی توسط کمیته سه
استفاده از ظرفیتهای آموزشی مذکور برای اجرای برنامهها، نفره (متشکل از نماینده معاونت ،نماینده مرکز آموزش و
توسط مرکز آموزش تهیه و پس از تایید معاونت عملیاتی نماینده دستگاه اجرایی مربوط) مستقر در معاونت بررسی و
میشود. در صورت تأیید ،آزمون جامع توسط مرکز آموزش برای افراد
واجد شرایط اجرا میشود .گواهینامه آموزشی نوع دوم
ماده -14تأیید صالحیت مراکز و مؤسسات مجری آموزش توسط مرکز آموزش برای پذیرفته شدگان در آزمون جامع
و مراکز سنجش و طی فرآیندهای تعریف شده صادر میشود .اطالعات
مراکز و مؤسسات آموزشی متقاضی ارائه خدمات اجرا و گواهینامههای آموزشی صادر شده کارمندان در سامانه
سنجش آموزش توسط معاونت با استفاده از ظرفیتهای مذکور ثبت و نگهداری میشود.
تخصصی و اجرایی تشکلهای علمی و حرفهای ،تعیین
ماده -13اجرای آموزشهای مدیران و مشاغل عمومی
صالحیت میشوند .دستورالعمل نحوه تعیین صالحیت،
استفاده از مراکز تأیید صالحیت شده و ارزیابی و نظارت بر -13/1برنامهریزی و اجرای آموزشهای مدیران حرفهای و
آنها توسط معاونت تهیه و ابالغ میشود. سیاسی در تمامی سطوح بر اساس برنامه تربیت و آموزش
مدیران مصوب معاونت ،صرف ًا بر عهده مرکز آموزش است.
ماده -15دورههای آموزشی که به استناد قوانین و مقررات مرکز آموزش موظف است برنامه آموزشی ساالنه مدیران را
خاص ،گذراندن آنها برای کارمندان دولت الزامی میشود، بر اساس نیازهای آموزشی دستگاهها حداکثر تا پایان اسفند
پس از طراحی توسط مراجع مشخص شده در مقررات ماه هر سال برای سال بعد تنظیم و بهدستگاههای اجرایی
مذکور و ابالغ آنها توسط معاونت قابل اجرا است. اعالم کند.
ماده -16اعزام و یا اعطای مأموریت آموزشی به کارمندان -13/2برنامهریزی و اجرای برنامههای آموزشی مشاغل
و مدیران برای گذراندن هر گونه دورههای آموزشی عمومی شامل( :کارشناس و کاردان امور اداری ،کارشناس و
بلندمدت به هر طریقی (آموزش محور ،پژوهش محور و)... کاردان برنامه و بودجه ،متصدی امور دفتری ،کارگزین،
که منجر به اخذ مدرک دانشگاهی و یا معادل میشود ،از مسئول دفتر ،ماشین نویس ،منشی ،کارشناس و کاردان امور
مصادیق ماده ( )61قانون مدیریت خدمات کشوری بوده و آموزشی ،کارشناس و کاردان امور پژوهشی ،کارشناس
ممنوع است .همچنین انعقاد قرارداد آموزشی ،پژوهشی، برنامهریزی و کارشناس آموزش و بهسازی منابع انسانی) و
تفاهم نامهها ،انجام همکاریهای آموزشی و پژوهشی با آموزشهای عمومی بخش توانمندیهای اداری بر اساس
مراکز و مؤسسات آموزش عالی در ازای تربیت کارمندان و استانداردهای آموزشی مصوب معاونت بر عهده مرکز آموزش
مدیران دستگاه که منجر به اخذ مدرک دانشگاهی و یا است .اجرای آموزشهای سایر مشاغل عمومی (به غیر از
معادل آن میشود ،ممنوع است. مشاغل ذکر شده) کماکان بر اساس بخشنامه شماره
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 339
دستورالعمل تهیه و تصویب برنامههای آموزشی ساالنه دستگاههای اجرایی (پیوست )2
:3/1تمرکز بر کیفیت و اثربخش بودن دورههای آموزشی به به منظور برنامهریزی و مدیریت اثربخش برنامههای آموزشی
جای کمیت؛ کارمندان و مدیران دولت و متناسبسازی برنامهها با
:4/1پیشبینی برنامههای آموزشی مربوط به طرحهای نیازهای واقعی دستگاه و کارمندان ،ضروری است
تربیت مدیران ،کارشناسان و دیگر برنامههای آموزشی دستگاههای اجرایی مشخصات کلی برنامههای آموزشی
ابالغی معاونت؛ ساالنه خود را بر اساس الزامات و فرآیندهای زیر و بر مبنای
دادههای درخواست شده در "فرمهای الف ،ب ،ج و د"
:5/1تهیه و تفکیک برنامهها و دورههای آموزشی توجیهی
تکمیل و نسخهای از برنامههای آموزشی ساالنه مصوب
بدو استخدام ،عمومی ،شغلی و مدیریتی؛
(ستادی و استانی) را پس از تأیید کمیته راهبری آموزش با
:6/1ممنوعیت برگزاری هر گونه مجموعه دوره یا امضای باالترین مقام مسئول آموزش دستگاه ،به معاونت
پودمانهای آموزشی که اجرای دورههای بلند مدت یا ارسال نمایند.
اعطای گواهینامههای با ارزش استخدامی از سوی آنها را به
ماده -1الزامات
ذهن متبادر نماید.
:1/1رعایت نسبت آموزشهای مشاغل عمومی و اختصاصی،
:7/1رعایت سرانه آموزش پیشبینی شده برای کارمندان و
مدیریتی و عمومی؛
مدیران ( 60ساعت برای مدیران و 40ساعت برای
کارمندان) بر اساس روش زیر: :2/1تمرکز بر آموزشهای سازمانی و شغلی با رویکرد
مهارتی و کاربردی؛
| 340رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ساعات آموزش دورههای توجیهی (موضوع بند 5-1بخش -نحوه محاسبه نفر -ساعت آموزش :مجموع حاصل
چهارم نظام آموزش کارمندان دولت) بر اساس برنامه ابالغی ضربهای میزان ساعت هر یک از دورهها در تعداد شرکت
معاونت (بخشنامه شماره )1390/10/20 -200/26680 کنندگان دوره.
خواهد بود .در صورتی که دستگاه نیروی جدیدی استخدام -نحوه محاسبه سرانه آموزش کارکنان :مجموع نفر-ساعت
کرده است ،یا برنامه استخدام نیروی جدید را دارد ،باید دورههای آموزشی کارکنان تقسیم بر تعداد کل کارکنان.
دورههای آموزشی توجیهی را در برنامه ساالنه پیشبینی
-نحوه محاسبه سرانه آموزش مدیران :مجموع نفر-ساعت
کند.
دورههای آموزشی مدیران تقسیم بر تعداد کل مدیران.
-2/1/3دورههای آموزشی شغلی
ماده -2فرآیند نیازسنجی آموزشی ساالنه
)1/2/1/3دورههای آموزشی مشاغل اختصاصی
:1/2دستگاههای اجرایی موظفند بر اساس اهداف و
-ساعات و عناوین دورههای آموزشی شغلی (موضوع بند
راهبردهای آموزش کارمندان دولت ،راهبردهای آموزشی
5/2ماده 5بخش چهارم نظام آموزش کارمندان دولت) باید
منابع انسانی دستگاه و انجام نیازسنجی مبتنی بر
بر اساس شایستگیها ،استانداردها و عناوین دورههای
تحلیلهای سازمانی ،شایستگیها و استانداردهای شغلی و
آموزشی مشاغل اختصاصی دستگاه اجرایی که به تأیید
بررسی شناسنامه و بانک اطالعات آموزش کارمندان،
کمیته راهبری آموزش و توانمندسازی دستگاه اجرایی
دورههای آموزشی ساالنه مورد نیاز کارمندان و مدیران را
رسیده است ،تعیین شود.
شناسایی کنند.
)2/2/1/3دورههای آموزشی مشاغل عمومی
:2/2دورههای شناسایی شده را برای نیازسنجی فردی و
-ساعات و عناوین دورههای آموزشی مشاغل عمومی بر مشخص شدن قلمرو جغرافیایی اجرای دورهها به صورت
اساس استانداردها و عناوین و میزان ساعت تعیین شده در ملی ،ستادی و استانی به واحدهای مختلف دستگاه و
دورههای آموزشی ابالغی معاونت خواهد بود .دستگاههای واحدهای استانی (مدیران ،سرپرستان و کارمندان) اعالم
اجرایی میتوانند بنا به ضرورت و ماهیت فعالیت خود، کنند.
دورههای آموزشی تکمیلی مورد نیاز مشاغل عمومی را در
:3/2پس از شناسایی نیاز واقعی ساالنه کارمندان و اولویت
قالب فرم «د» طراحی و پس از پیشبینی در برنامه ساالنه
بندی دورههای آموزشی فرم «د» تکمیل خواهد شد.
و تأیید کمیته راهبری آموزش اجرا کنند.
ماده -3نحوه تکمیل فرم ها
دستگاههای اجرایی میتوانند نسبت به طراحی و تدوین
استانداردها و دورههای آموزشی مورد نیاز آن دسته از دستگاهها موظفند بر اساس سیاستها و الزامات مذکور
مشاغل عمومی که هنوز از سوی معاونت اعالم نشده است، فرمهای پیوست را به شرح زیر تکمیل کنند:
در قالب فرم «د» اقدام و پس از تأیید کمیته راهبری آموزش -1/3فرمهای «الف» و «ب» را بر اساس فرم «د» به تفکیک
و توانمندسازی در برنامههای آموزشی ساالنه پیشبینی دورههای توجیهی بدو استخدام ،عمومی ،شغلی و مدیریتی
نمایند. تکمیل کنند.
-3/1/3دورههای آموزشی عمومی -1/1/3دورههای توجیهی بدو استخدام
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 341
خود را برای برنامهریزی به معاونت توسعه مدیریت و منابع -ساعات و عناوین دورههای آموزشی عمومی (فرهنگی-
انسانی استانداری استان ارسال نمایند. اجتماعی ،توانمندیهای اداری و فنآوری اطالعات) بر اساس
-3/3پیشبینی دورهها و پودمانهای آموزشی در حوزههای استانداردها و عناوین و ساعات دورههای اعالم شده از سوی
زیر در فرمهای «الف» و «ب» ضروری نیست: معاونت است .پیشبینی و برگزاری دورههای آموزشی
عمومی که به استناد تکالیف قانونی ،تصویبنامهها و
:1/3/3دورهها یا پودمانهای آموزشی که بنا به ضرورت
تصمیمات مراجع عالی کشور ،از سوی معاونت مدیریت
خاص ،به صورت محدود و بنا به مقتضیات حاصل از برنامهها
طراحی و ابالغ میگردد در اولویت است.
و قوانین و مقررات توسط شورای فنی و یا کارگروه تحول
اداری استان برای مجموعهای از کارکنان دستگاههای -4/1/3دورههای آموزشی مدیران
اجرایی استان برنامهریزی و اجرا میشود ،ولی اینگونه -ساعات و عناوین آموزشهای مدیران (موضوع بند 5/4
دورهها باید قبل از اجرا به تأیید کمیته اجرای آموزش ماده 5بخش چهارم نظام آموزش کارمندان دولت) بر اساس
واحدهای استانی برسد. استانداردها ،عناوین و میزان ساعات «سامانه و برنامه تربیت
:2/3/3دورهها و یا پودمانهای آموزشی گزینش که و آموزش مدیران» (موضوع بخشنامه شماره
مسئولیت اجرای آنها با هیأت عالی گزینش است. )1390/12/15 -200/90/32664خواهد بود .چنانچه
دستگاههای اجرایی درخواست طراحی و اجرای دورههای
:3/3/3بورسها و دورههای آموزشی خارج از کشور.
شغلی اختصاصی ویژه مدیران خود در چارچوب نظام
:4/3/3دورهها یا پودمانهای آموزشی شغل مأمور حراست آموزش کارکنان را داشته باشند ،باید مشخصات آنها در قالب
که مسئولیت برنامهریزی و اجرای آنها با سازمان حراست فرم «د» به تأیید کمیته راهبری آموزش برسد.
کل کشور و وزارت اطالعات است.
-2/3ستاد دستگاه اجرایی سهم واحدهای استانی خود را بر
:5/3/3دورهها یا پودمانهای آموزشی که مجوز آنها توسط مبنای دادههای فرمهای «الف» احصاء و بر اساس فرم «ب»
دفتر آموزش مداوم جامعه پزشکی وزارت بهداشت ،درمان و به واحدهای استانی خود اعالم میکند .واحدهای استانی
آموزش پزشکی برای شاغالن ذیربط در این وزارتخانه صادر موظفند یک نسخه از برنامههای آموزشی ساالنه کارمندان
میشود.
کلیدی در کنترل کیفیت چرخه آموزش ،با فراهم کردن در اجرای بند «د» ماده 4نظام آموزش کارمندان
بازخورها در خصوص اثربخشی محتوی و روشهای آموزش، دستگاههای اجرایی (موضوع بخشنامه شماره 200/1834
میزان تحقق اهداف تعیین شده و اینکه آیا نیازهای مورخ ،)1390/01/30دستورالعمل سنجش اثربخشی
شناسایی شده سطوح سازمانی ،شغلی و فردی محقق برنامههای آموزشی دستگاههای اجرایی به شرح زیر ابالغ
شدهاند ،ایفا مینماید .بر اساس بند «د» ماده 4نظام آموزش میشود:
کارمندان دولت ،ارزشیابی برنامههای آموزشی از جمله ارزشیابی آموزشی و سنجش اثربخشی برنامههای آموزشی
سنجش اثربخشی برنامهها بر عهده دستگاههای اجرایی آخرین مرحله از چرخه آموزش کارکنان است که نقش
| 342رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
آموزشی در 4سطح ارزشیابی از طریق مالکها و نهاده شده است .این دستورالعمل به منظور همسانسازی و
استانداردهای از پیش تعیین شده توسط دستگاه اجرایی. یکپارچگی در سنجش اثربخشی برنامههای آموزشی طراحی
برنامه آموزشی :به یک دوره آموزشی مصوب در چهارچوب و تدوین شده است.
نظام آموزش کارمندان دولت اطالق میشود که برای ماده -1تعاریف و اصطالحات
عدهای خاص یا عموم کارمندان و یا مدیران یک دستگاه
اثربخشی آموزشی :فواید و منافع ملموس و ناملموس حاصل
اجرایی در یک زمان بندی مشخص با اهداف تعیین شده،
از یک برنامه آموزشی برای فراگیران و دستگاه اجرایی.
طراحی و اجرا میشود.
سنجش اثربخشی آموزشی :فرآیند اندازهگیری نتایج
در حال تکمیل..
آموزشی (فواید و منافع ملموس و ناملموس) یک برنامه
ابالغ دورههای آموزشی جدید و اصالح بخشنامه اصالحی نظام آموزش کارمندان و مدیران
(بخشنامه شماره 83078مورخ 1394/5/14سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور)
مشخصات پیوست برای اجرا در چارچوب نظام آموزش بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی
کارمندان و دیگر مقررات مربوط ابالغ میگردد. در اجرای ماده ( )4اصالحیه نظام آموزش کارمندان و
همچنین به منظور بهرهمندی از تمامی ظرفیتهای مدیران دستگاههای اجرایی موضوع بخشنامه شماره
دستگاهها و فراهم نمودن بسترهای الزم برای مشارکت 200/92/18819مورخ 1392/11/14و بندهای (،)5/2/2
مراکز و مؤسسات آموزشی دولتی و غیردولتی برای اجرای ( 5/3/2( ،)5/3/1و( )5/4نظام آموزش کارمندان دستگاههای
دورههای آموزشی کارمندان دولت ،ردیفهای ذیل جایگزین اجرایی موضوع بخشنامه شماره 200/1834مورخ
ردیفهای ( )13/1و ( )13/2ماده ( )13بخشنامه شماره 1390/1/30و به منظور رشد فضایل اخالقی و معنوی و نیز
200/92/18819مورخ ( 1392/11/14موضوع اصالحیه توسعه ظرفیت کارشناسی و بهبود شایستگیهای عمومی،
نظام آموزش کارمندان و مدیران دستگاههای اجرایی) شغلی و مدیریتی کارمندان دولت ،دورههای آموزشی بشرح
میگردد:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 343
واحدهای استانی ،دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، -1دستگاههای اجرایی میتوانند دورههای آموزشی بدو
برنامهریزی و اجرا نمایند .آموزشهای مدیران سیاسی خدمت (توجیهی و تصدی شغل) ،شغلی (شامل آموزشهای
(مقامات موضوع ماده ( )71قانون مدیریت خدمات کشوری) ویژه کارمندان استخدام آزمایشی ،ارتقاء شغلی و تمدید
صرفاً به عهده مرکز آموزش و پژوهشهای توسعه و قرارداد) ،آموزشهای فرهنگی و عمومی (شامل آموزشهای
آیندهنگری (مرکز آموزش مدیریت دولتی) میباشد. فرهنگی و اجتماعی ،توانمندیهای اداری و فنآوری
بدیهی است مراکز و مؤسسات تأیید صالحیت شده ،صرف ًا اطالعات) را راساً و یا از طریق مرکز آموزش و پژوهشهای
مجاز به اجرای دورههای آموزشی مرتبط با حیطه تعیین توسعه و آیندهنگری (مرکز آموزش مدیریت دولتی) و
شده میباشند .همچنین کلیه مراکز و مؤسسات آموزشی واحدهای استانی ،دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و
دولتی و غیردولتی و دستگاههای اجرایی موظف هستند در مراکز و مؤسسات تأیید صالحیت شده توسط این سازمان،
برگزاری دورههای آموزشی کارمندان دولت از مدرسان واجد برنامهریزی و اجرا نمایند.
گواهینامه صالحیت تدریس استفاده نمایند. -2دستگاههای اجرایی میتوانند دورههای آموزشی مدیران
علی صفدری -معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی حرفهای را راساً و یا از طریق مرکز آموزش و پژوهشهای
توسعه و آیندهنگری (مرکز آموزش مدیریت دولتی) و
فهرست دورههای آموزشی
میزان شناسه
نوع دوره مشاغل شرکتکنندگان عنوان دوره
ساعت دوره
برای مدیران عملیاتی
آموزش مدیران و برای
مدیران عملیاتی و کارشناسان 12 اقتصاد مقاومتی ()1 94-01
کارشناسان آموزش
عمومی
آموزش مدیران مدیران حرفهای (پایه ،میانی عالی) 8 اقتصاد مقاومتی ()2 94-02
آموزش مدیران مدیران سیاسی 6 اقتصاد مقاومتی ()3 94-03
برای مدیران عملیاتی
آموزش مدیران و برای سند چشمانداز جمهوری اسالمی
مدیران عملیاتی و کارشناسان 12 94-04
کارشناسان آموزش ایران (الزامات و ضرورتها ()1
عمومی
سند چشمانداز جمهوری اسالمی
آموزش مدیران مدیران حرفهای (پایه ،میانی عالی) 8 94-05
ایران (الزامات و ضرورتها ()2
سند چشمانداز جمهوری اسالمی
آموزش مدیران مدیران سیاسی 6 94-06
ایران (الزامات و ضرورتها ()3
برای مدیران عملیاتی
آموزش مدیران و برای
مدیران عملیاتی و کارشناسان 4 نقشه راه اصالح نظام اداری ()1 94-07
کارشناسان آموزش
عمومی
| 344رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
آموزش مدیران مدیران حرفهای (پایه ،میانی عالی) 4 نقشه راه اصالح نظام اداری ()2 94-08
آموزش مدیران مدیران سیاسی 4 نقشه راه اصالح نظام اداری ()3 94-09
تربیت اسالمی با تکیه بر قرآن و
آموزش عمومی تمامی کارمندان دولت 8 94-10
احادیث
راهنمای سفیران سالمت (زیج
آموزش عمومی تمامی کارمندان دولت 8 94-11
مراقبتی)
تناسب اندام (ارتقای سالمت از طریق
آموزش عمومی تمامی کارمندان دولت 8 94-12
ورزش)
جمعیت شناسی و فرهنگ افزایش
آموزش عمومی تمامی کارمندان دولت 6 94-13
جمعیت
آموزش عمومی کارشناسان دستگاههای اجرایی 8 کلیات پیشگیری از وقوع جرم 94-14
نظام مدیریت عملکرد (سازمان،
آموزش شغلی کارشناسان مدیریت (ارزیابی) عملکرد 8 94-15
مدیران ،کارمندان)
کارشناسان آموزش دستگاههای مبانی نظری آموزش و توسعه منابع
آموزش شغلی 8 94-16
اجرایی انسانی
کارشناسان آموزش دستگاههای
آموزش شغلی 16 فرآیند آموزش و توسعه منابع انسانی 94-17
اجرایی
کارشناسان آموزش دستگاههای
آموزش شغلی 20 آموزش الکترونیکی 94-18
اجرایی
کارشناسان آموزش دستگاههای آشنایی با قوانین و مقررات آموزش
آموزش شغلی 4 94-19
اجرایی منابع انسانی بخش دولت
آشنایی با قوانین و مقررات ارتقاء
آموزش عمومی تمامی کارمندان دولت 8 94-20
سالمت اداری
آموزش شغلی بازرسان دستگاههای اجرایی 6 گزارشنویسی در بازرسی 94-21
آموزش شغلی بازرسان دستگاههای اجرایی 6 اصول و مبانی نظارت و بازرسی 94-22
آموزش شغلی بازرسان دستگاههای اجرایی 6 اخالق حرفهای در بازرسی 94-23
اصول و مبانی نظری ارتقاء سالمت
آموزش شغلی بازرسان دستگاههای اجرایی 8 94-24
اداری و مبارزه با فساد
آشنایی با قوانین و مقررات ناظر بر
آموزش شغلی بازرسان دستگاههای اجرایی 10 94-25
ارتقاء سالمت اداری و مبارزه با فساد
پاسخگویی و مسئولیتپذیری در
آموزش مدیران مدیران حرفهای 4 94-26
مدیریت
دستورالعمل نحوه احتساب و تطبیق آموزشهای کارمندان و نحوه بررسی گواهینامههای نوع دوم
(بخشنامه 200/90/31146مورخ 1390/12/4معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
-1/1برنامههای آموزشی باید مبتنی بر نیازهای آموزشی در اجرای بند 2بخشنامه شماره 200/1834مورخ
سازمانی ،شغلی و فردی کارمندان و مدیران و بر اساس ماده 1390/1/30و ماده 9بخش هفتم نظام آموزش کارمندان
5نظام آموزش کارمندان تهیه و به تصویب مراجع تعیین دستگاههای اجرایی ،به منظور عملیاتی شدن مفاد نظام
شده رسیده باشد. آموزش کارمندان در دستگاهها "دستورالعمل نحوه احتساب
-1/2دورهها باید در برنامه آموزش ساالنه دستگاه اجرای و تطبیق آموزشهای کارمندان دولت و نحوه بررسی ،تأیید
پیشبینی و به تصویب کمیته راهبری آموزش و و صدور گواهینامههای نوع دوم" جهت اجرا به شرح مفاد
توانمندسازی که زیرنظر شورا یا کمیسیونهای تحول اداری پیوست ابالغ میگردد.
دستگاه تشکیل میگردد و یا دیگر مراجع ذیصالح در قوانین همچنین در اجرای ماده 3آییننامه اجرایی فصل نهم قانون
و مقررات ،رسیده باشد. مدیریت خدمات کشوری ،حداقل سرانه آموزش مدیران 60
*دستگاههای اجرایی (ملی یا ستادی) که دارای کمیسیون ساعت و سرانه آموزش کارکنان دستگاهها 40ساعت تعیین
تحول اداری میباشند و از ردیف بودجه مستقل برخوردار میشود .دستگاههای اجرایی موظفند با رعایت این سرانه
هستند با تأیید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ساعت ،بودجه آموزشی مورد نیاز را به طور ساالنه در بودجه
رییسجمهور میتوانند کمیته راهبری آموزش و سنواتی پیشبینی و پس از تصویب هزینه نمایند.
توانمندسازی (موضوع بخش دوم نظام آموزش کارمندان مسئولیت حسن اجرای مفاد این بخشنامه بر عهده باالترین
دستگاههای اجرایی) را تشکیل دهند .عبارت کمیسیونهای مقام دستگاه اجرایی است.
تحول اداری به بند ( )3 -2ماده 3بخش دوم نظام آموزش لطف اله فروزنده دهکردی
کارمندان دولت اضافه میگردد.
دستورالعمل نحوه احتساب و تطبیق آموزشهای
-1/3دورههای آموزشی در شناسنامه آموزشی کارمند
کارمندان دولت و نحوه بررسی ،تأیید و صدور
(سیستم مدیریت اطالعات آموزش کارمندان) پیشبینی
گواهینامههای نوع دوم
شده باشد.
در اجرای بند 2و ماده 9بخشنامه شماره 200/1834مورخ
-1/4شرکت کننده در دوره بر اساس سیستم ارزشیابی
1390/1/30موضوع نظام آموزش کارمندان دستگاههای
آموزشی امتیاز الزم را کسب کرده باشد.
اجرایی ،دستورالعمل نحوه احتساب و تطبیق آموزشهای
عالوه بر شرایط عمومی فوق ،نکات و موارد زیر بایستی در کارمندان دولت و نحوه بررسی ،تأیید و صدور گواهینامههای
احتساب آموزشها رعایت گردد: نوع دوم در دو بخش به شرح زیر ابالغ میگردد:
-1/5دورهها یا پودمانهای آموزشی مصوب رشته شغلی بخش اول :نحوه تطبیق و احتساب آموزشهای
مسئول گزینش باید با هماهنگی هیأت عالی گزینش اجرا کارمندان و مدیران
شده باشد.
ماده -1شرایط عمومی احتساب آموزشهای کارمندان
-1/6دورهها یا پودمانهای آموزشی مصوب رشته شغلی
رسمی و پیمانی به منظور برخورداری از امتیازات به شرح
مأمور حراست باید مورد تأیید اداره حراست کل کشور
زیر میباشد:
مستقر در نهاد ریاست جمهوری بوده و با هماهنگی آنها اجرا
شده باشد.
| 346رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
صرف ًا برای برخورداری از امتیاز تمدید قرارداد قابل احتساب -1/7دورهها یا پودمانهای آموزشی که مجوز اجرای آنها
است .در صورت تبدیل وضعیت استخدامی آنها به پیمانی یا توسط دفتر آموزش مداوم جامعه پزشکی وزارت بهداشت،
رسمی ،آموزشهای گذرانده شده در صورت مرتبط بودن با درمان و آموزش پزشکی برای شاغلین ذیربط در وزارت
شغل مورد تصدی ،محاسبه خواهد شد. مذکور صادر شده است و نیز پزشکان و پیراپزشکان شاغل
در سایر دستگاههای اجرایی که مستند به مفاد بخشنامه
ماده -2دستگاههای اجرایی میتوانند بطور هم زمان
شماره 1803/67773مورخ 1387/7/27در دورههای
امتیازات مترتب بر دورههای آموزشی را بر اساس جدول
مذکور شرکت نموده باشند برای کسب امتیازات این نظام
شماره یک ماده 12نظام آموزش کارمندان ،شامل تبدیل
قابل احتساب میباشد.
وضع استخدام آزمایشی به رسمی ،تمدید قرارداد پیمانی،
ارتقاء شغلی در رتبههای شغلی ،انتصاب و ارتقاء به -1/8در صورت تغییر رشته شغلی (شغل) کارمند ،دورههای
پستهای مدیریت حرفهای ،امتیاز حق شاغل و اخذ آموزشی که در فهرست آموزشهای رشته شغلی (شغل)
گواهینامه نوع دوم مشروط بر اینکه این دورهها دارای قبلی بوده و ارتباطی با شغل جدید کارمند ندارد ،برای
شرایط ماده 1این دستورالعمل باشند به کارمندان اعطا تمامی امتیازات به غیر از گواهینامه نوع دوم قابل محاسبه
نمایند. است و دورههای آموزشی فرهنگی و عمومی ،آموزشهای
مدیران و آموزشهای شغلی مرتبط با شغل جدید به
ماده -3دورههای آموزشی مصوب که از سال 1379تا قبل
تشخیص کمیته راهبری آموزش و توانمندسازی برای
از ابالغ نظام جدید در چارچوب مقررات آموزشی قبلی اجرا
استفاده از تمامی امتیازات قابل محاسبه است.
شده باشند ،جهت دریافت امتیازات آموزشی ،مشروط بر
ال از همان امتیاز برخوردار نشده باشند ،قابل
اینکه قب ً -1/9در صورت جابجایی عناوین رشتههای شغلی (مشاغل)
احتساب هستند. در رستههای فرعی یا رستههای اصلی طرحهای طبقه بندی
مشاغل به شرط عدم تغییر ماهیت و وظایف رشته شغلی،
ماده -4دستگاههای اجرایی که دارای مقررات خاص اداری
کلیه دورههای آموزشی گذرانده شده توسط کارمندان
و استخدامی بودهاند ،چنانچه در اجرای قانون مدیریت
محاسبه خواهد شد .به عبارت دیگر چنانچه رشته شغلی
خدمات کشوری مشمول نظام آموزش کارمندان دولت شده
ال در یک رسته قرار داشته ،همان رشته شغلی با همان
قب ً
باشند ،بایستی چارچوب نحوه احتساب دورههای آموزشی
وظایف به رسته دیگر منتقل شود کلیه دورههای آموزشی
گذرانده شده کارکنان دستگاههای موصوف و فرآیندهای
شغلی گذرانده شده عالوه بر دورههای آموزشی فرهنگی و
مربوط به آن از سال 1379به بعد پس از طرح و تأیید
آموزشهای مدیران توسط کارمند قابل احتساب خواهد بود.
موضوع در کمیته راهبری آموزش و توانمندسازی دستگاه،
به تأیید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی -1/10گواهینامههای صادرشده از سوی مراکز و مؤسسات
رییسجمهور برسد. خصوصی در صورتی قابل قبول است که صالحیت آنها از
سوی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
بخش دوم :نحوه بررسی ،تأیید و صدور گواهینامههای
(مرکز آموزش مدیریت دولتی) بررسی شده و مجوز الزم را
نوع دوم
اخذ کرده باشند.
ماده -5شرایط اخذ گواهینامههای نوع دوم بر اساس نظام -1/11دورههای آموزشی کارمندان قراردادی که در اجرای
آموزش کارمندان دولت به شرح جدول شماره ( )1میباشد: نظام آموزش و دستورالعمل آن ،برنامهریزی و اجرا میگردد،
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 347
مهارتی
200
ندارد ندارد ندارد 6سال 400 *800 1200 دیپلم متوسطه (معادل فوق
ساعت
دیپلم)
فوق لیسانس
کسب حد تخصصی-
(مدرک علمی یا با
نصاب 70 پژوهشی
120 ارزش استخدامی)
دارد دارد درصد از 5سال 150 450 600 سطح دو
ساعت با گواهینامه
کل نمره (معادل
تخصصی ،پژوهشی
آزمون دکتری)
سطح یک
*برای اخذ گواهینامه نوع دوم مهارتی میزان حداقل 800ساعت آموزشها صرفاً بایستی شغلی باشد.
نظام آموزش کارمندان دولت اصالح گردیده و به 70درصد تبصره :1در بخش حد نصاب نوع دورههای آموزشی موضوع
افزایش مییابد و شرط اول بند 6گواهینامه تخصصی- آموزش شغلی/مدیران ،در هر صورت آموزش شغلی نباید
پژوهشی ( 2حداقل معدل مدرک پایه 16و 80درصد کمتر از 50درصد کل آموزشهای شغلی و مدیران باشد.
آزمون گواهینامه نوع دوم قبل) نظام آموزش حذف میگردد. تبصره :2با توجه به جدول فوق ،بند 3گواهینامه تخصصی
پژوهشی 1و ( 2کسب حد نصاب 60درصد از آزمون جامع)
| 348رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مازاد آموزشی برای گواهینامه نوع دوم بعدی محاسبه -5/1برای دریافت گواهینامه مهارتی ،تخصصی و تخصصی-
نمیگردد .شروع محاسبه ساعات آموزشی جدید برای اخذ پژوهشی سطح یک و دو ،پیشنهادات جدید ،ابتکارات،
گواهینامه سطح بعدی از زمان قبولی در آزمون جامع سطح تألیف ،ترجم ه کتب و مقاالت و مستندسازی تجرباتی که
قبل میباشد. موجب افزایش بهرهوری کار و بهبود عملکرد فردی و
سازمانی گردد ،پس از تأیید کمیته راهبری آموزش و
ماده -6تشکیل کمیته علمی
توانمندسازی حداکثر میتواند تا معادل 200ساعت آموزش
دستگاههای اجرایی موظفند به منظور بررسی و تأیید برای فرد در نظر گرفته شود .ساعات آموزش معادلسازی
مقاالت ،تألیفات و طرحهای تحقیقاتی ،خدمات برجسته شده از میزان ساعات تعیین شده گواهینامه به نسبت نوع
کارمندان ،کمیتهای با ترکیب اعضاء و وظایف زیر ،ذیل آموزشها کسر میگردد .میزان ساعات معادلسازی شده از
کمیته راهبری آموزش و توانمندسازی تشکیل دهند. حداقل زمان دریافت گواهینامه کسر نمیگردد.
-6/1ترکیب اعضاء کمیته -5/2کارکنان متقاضی دریافت گواهینامه تخصصی-
-مدیر یا مسئول واحد آموزش کارمندان دستگاه در ستاد پژوهشی سطح یک و دو پس از کسب شرایط الزم و قبولی
یا استان در آزمون جامع ،باید یک طرح تحقیقی علمی -کاربردی یا
-یک نفر متخصص و صاحب نظر در شغل مورد نظر حسب علمی توسعهای (پایان نامه) در زمینه شغل مورد تصدی
مورد تهیه نمایند و طی یک جلسه دفاعیه به تأیید کمیته علمی
(موضوع ماده 7این دستورالعمل) برسانند.
-یک نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه مرتبط با موضوع
حسب مورد واجدین شرایط اخذ گواهینامه تخصصی -پژوهشی سطح دو
باید دو خدمت برجسته شامل پیشنهاد ،ابتکار ،تألیف یا
-6/2وظایف کمیته علمی
ترجمه کتاب در رابطه با وظایف و ماموریتهای سازمانی
-1بررسی پیشنهادات ،ابتکارات ،تألیف ،ترجمه کتب و وشغلی و مستندسازی تجربیات که موجب افزایش بهرهوری
مقاالت و تجربیات مستندسازی شده به منظور معادلسازی کار و بهبود عملکرد فردی و سازمانی گردد ،الزام ًا ارائه
آنها با ساعات آموزشی بر اساس جدول شماره 2این نمایند.
دستورالعمل
تبصره :خدمات برجسته شامل پیشنهادات ،ابتکارات،
-2بررسی و تصویب طرح تحقیقی در زمینه شغل مورد تألیفات و غیره که در اجرای بند 5/1معادل ساعات آموزشی
تصدی ویژه اخذ گواهینامه تخصصی -پژوهشی سطح یک و ارزیابی شده است ،برای امتیاز خدمت برجسته 5/2قابل
دو بر اساس چارچوب پیوست دستورالعمل احتساب نیست.
-3بررسی و تایید گزارش و نتایج طرح تحقیقی علمی- -5/3ساعات آموزشی طی شده توسط کارمندان صرفاً برای
کاربردی یاعلمی توسعهای در زمینه شغل مورد تصدی همان سطح محاسبه گردیده و کارمندان برای اخذ
-4بررسی و تأیید خدمات برجسته کارمندان به عنوان یکی گواهینامههای سطح باالتر نیازمند آموزشهای جدید
از شرایط اخذ گواهینامه تخصصی -پژوهشی سطح دو میباشند.
ماده -7آزمون جامع -5/4در صورتی که سقف ساعات آموزشی گذرانده فرد بیش
از ساعات مورد نیاز اخذ گواهینامه نوع دوم باشد ساعات
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 349
پست ،کدملی ،تاریخ و محل اجرای آزمون و امتیاز خواهد -7/1آزمون جامع به صورت متمرکز توسط مرکز آموزش
بود ،صادر خواهد شد. مدیریت دولتی برای کارکنانی که شرایط اخذ گواهینامههای
تبصره :این گواهی صرفاً برای دریافت گواهینامه نوع دوم تخصصی -پژوهشی سطح یک و تخصصی -پژوهشی سطح
اعتبار داشته و کاربرد دیگری نخواهد داشت. دو را کسب نمایند ،برگزار خواهد شد .نحوه اطالعرسانی و
برگزاری آزمون به طور مقتضی توسط آن مرکز به
ماده -8فرایند بررسی و صدور گواهینامه نوع دوم دستگاههای اجرایی و کارمندان اعالن میگردد.
-8/1فرایند بررسی و صدور گواهینامه نوع دوم به ترتیب -7/2شرکت متوالی کارمندان در آزمون جامع بالمانع است
زیر میباشد: ولی در هر صورت صدور گواهی نامه مربوطه برای کارکنان
مرحله اول :بررسی شناسنامه آموزشی کارمندان برای موکول به قبولی در آزمون جامع با رعایت سایر شرایط
محاسبه ساعات آموزشی فرد و تایید آن مندرج در ساز و کار اعطای گواهی نامه خواهد بود.
مرحله دوم :شرکت در آزمون جامع و کسب حد نصاب -7/3سئواالت آزمون جامع برای هر شغل از دو بخش
آزمون برای گواهینامههای تخصصی -پژوهشی 1و 2 عمومی و تخصصی تشکیل شده که بخش تخصصی آن از
مرحله سوم :انجام طرح تحقیقی و تایید آن برای گواهینامه مجموع سرفصلها و محتوای دورههای آموزشی استاندارد
تخصصی -پژوهشی 1و ( 2بر اساس چارچوب پیوست) آموزشی مشاغل عمومی و اختصاصی و بخش عمومی آن از
محتوای آموزشهای مصوب فرهنگی -عمومی و مدیریتی
مرحله چهارم :تایید انجام دو خدمت برجسته الزامی برای
به نسبت تعیین شده قابل احتساب برای اخذ گواهینامهها
گواهینامه تخصصی -پژوهشی سطح دو
(موضوع جدول شماره یک این دستورالعمل) طراحی
تبصره :برای اخذ گواهینامههای نوع دوم مهارتی و تخصصی میشود.
صرف ًا مرحله اول انجام میگیرد.
-7/4طراحی سئواالت آموزشهای مشاغل اختصاصی بر
-8/2پس از طی مراحل اول تا چهارم حسب مورد سطح عهده خود دستگاه و طراحی سواالت مشاغل عمومی،
گواهینامه ،واحد متولی آموزش کارکنان در ستاد و استان مدیران و آموزشهای فرهنگی و عمومی بر عهده مرکز
باید پرونده آموزشی الکترونیکی برای کارمندان و مدیران آموزش مدیریت دولتی خواهد بود .مرکز مذکور سواالت
خود تشکیل دهد .این پرونده شامل موارد زیر میباشد: مشاغل اختصاصی را بر اساس نیاز از دستگاههای اجرایی
-1مدارک هویتی فرد (کپی شناسنامه و کارت ملی) اخذ و در بانک سوال مرتبط ذخیره مینماید.
-2کپی مدرک تحصیلی یا گواهینامه نوع دوم پایه یا مدارک -7/5مراتب برگزاری آزمون جامع حداقل دو ماه قبل از
همتراز آزمون به نحو مقتضی توسط مرکز آموزش مدیریت دولتی
به اطالع کارمندان واجد شرایط شرکت در آزمون خواهد
-3کپی آخرین حکم کارگزینی
رسید.
-4کپی گواهینامههای آموزشی گذرانده شده
-7/6پس از اجرای آزمون ،گواهی شرکت در آزمون که
-5شناسنامه آموزش تأیید شده کارمند حاوی اطالعات نام و نام خانوادگی ،نام پدر ،رشته شغلی،
| 350رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
صدور گواهینامه نوع دوم به مرکز آموزش مدیریت دولتی -6گزارش تأیید طرح تحقیقی برای گواهینامههای سطح
ارسال نماید. تخصصی -پژوهشی یک و دو
-8/4پرونده آموزشی افراد واجد شرایط پس از وصول توسط -7گزارش تأیید شده خدمات برجسته برای گواهینامه
مرکز آموزش مدیریت دولتی ،توسط کمیتهای متشکل از تخصصی و پژوهشی 2
نماینده معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی -8گزارش تأیید شده فعالیتهای معادلسازی شده با
رییسجمهور ،نماینده دستگاه و نماینده مرکز آموزش ساعت آموزش
مدیریت دولتی بررسی و پس از تأیید ،گواهینامه توسط
-9کارنامه آزمون جامع برای گواهینامههای تخصصی-
مرکز آموزش مدیریت دولتی صادر خواهد شد.
پژوهشی سطح یک و دو
تبصره :مزایای مترتب بر گواهینامههای نوع دوم از تاریخ
تبصره :بررسی و تأیید اولیه پروندههای آموزشی کارکنان
مندرج در گواهینامه صادره از سوی مرکز آموزش مدیریت
واحدهای استانی برای شرکت در آزمون جامع بر عهده
دولتی قابل احتساب است.
کمیته اجرایی آموزش و توانمندسازی دستگاههای استانی
-8/5مرکز آموزش مدیریت دولتی بانک اطالعات است.
گواهینامههای صادر شده را جهت پاسخگویی به
-8/3پس از تشکیل پرونده آموزش کارمندان متقاضی
استعالمهای دستگاهها تشکیل خواهد داد.
دریافت گواهینامه نوع دوم و تأیید اولیه آن توسط واحد
ماده -9معادلسازی فعالیتهای علمی و حرفهای آموزش دستگاه و کمیته اجرایی آموزش استان ،پرونده فرد
کارمندان با ساعت آموزش کمیته علمی موظف است بر توسط کمیته راهبری آموزش و توانمندسازی مستقر در
اساس جدول زیر فعالیتهای علمی ،حرفهای ،تألیفات، ستاد دستگاه مورد بررسی قرار گرفته و در صورت تأیید به
ترجمه و پیشنهادات را با رعایت مواد زیر مورد بررسی قرار منظور تأیید نهایی و صدور گواهینامه به مرکز آموزش
داده و با ساعات آموزش معادلسازی نماید -1 :فعالیت مورد مدیریت دولتی ارسال میگردد.
نظر در زمینه شغل مورد تصدی یا مأموریت و وظایف محل
تبصره :دستگاه باید برای صدور گواهینامه افراد ،صورتجلسه
خدمت خود و دستگاه باشد -2 .پیشنهادات به تأیید شورای
کمیته راهبری آموزش و توانمندسازی را که متضمن نام و
پیشنهادات دستگاه رسیده باشد -3 .کتب تألیفی یا ترجمه
نام خانوادگی ،تاریخ تولد ،محل صدور شناسنامه ،کد ملی،
شده ،منتشر شده باشد -4 .مقاالت در کنفرانس ارائه یا در
رشته شغلی ،پست افراد واجد شرایط ،به همراه مستندات
مجالت تخصصی چاپ شده باشد -5 .گزارش تجربیات
مندرج در بند 8/2این دستورالعمل حسب مورد جهت
مستندسازی شده مورد تایید کمیته علمی قرار گرفته باشد.
حداکثر ساعت
100 100 50 50 100 150
قابل معادلسازی
بخش اول -تعیین استاد راهنما و تصویب موضوع حداکثر ساعت مورد قبول برای گواهینامه نوع دوم که
پروژه پژوهشی میتواند معادلسازی شود 200ساعت میباشد که یک فرد
میتواند از یک فعالیت یا مجموع چند فعالیت ،دریافت
ماده -1فراگیر موظف است با هماهنگی کمیته علمی،
نماید -6 .خدمات برجستهای که در اجرای این بند از
استاد راهنمای پژوهشی خود را از بین کارشناسان یا مدیران
دستورالعمل معادل ساعات آموزشی ارزیابی شده است ،صرف ًا
خبره دستگاه اجرایی یا استادیار دانشگاه با در نظر گرفتن
برای همان سطح محاسبه میگردد .کارمندان برای اخذ
بند 2-2انتخاب نماید .در راستای این کار فراگیر باید از
گواهینامههای سطح باالتر میباید خدمات برجسته دیگری
طریق دبیرخانه کمیته علمی اطالعات مربوط به انتخاب
را ارائه نمایند.
استاد راهنما از لحاظ تعداد پروژههای تحت راهنمایی و
موضوع تخصصی و تجربی وی کسب نماید ،و ضمن جلب ماده -10گواهینامههای آموزشی نوع دوم (در تمامی
موافقت استاد و با نظر وی موضوع پروژه پژوهشی و استاد سطوح) که بر اساس نظام آموزش کارمندان دستگاههای
مشاور خود را انتخاب و با تکمیل فرم مربوط جهت تایید اجرای توسط مرکز آموزش مدیریت دولتی صادر میشود در
نهایی به کمیته علمی ارسال نماید. صورت قبولی دارندگان آنها در آزمون جامع مدارک معادل
که توسط دانشگاه پیام نور برگزار خواهد شد ،علمی تلقی
تبصره :1بانک اطالعات اساتید راهنما و مشاور برای مشاغل
شده و مورد تأیید وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری قرار
عمومی توسط مرکز آموزش مدیریت دولتی و برای مشاغل
میگیرند.
اختصاصی توسط خود دستگاه جهت بهرهبرداری فراگیران
ایجاد خواهد شد .افراد واجد شرایط برای مشاغل اختصاصی این بند به استناد توافقنامه شماره 200/90/14311مورخ
پس از تایید کمیته راهبری آموزش و توانمندسازی دستگاه 1390/6/21فی مابین معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
در بانک قرار خواهند گرفت. انسانی رییسجمهور ،وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری،
دانشگاه پیام نور و مرکز آموزش مدیریت دولتی میباشد.
تبصره :2فراگیر موظف است عناوین پژوهشی خود را از
راهکار اجرای این توافقنامه توسط کمیتهای متشکل از
میان موضوعات پیشنهادی دستگاه اجرایی (مشکالت یا
نمایندگان معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
مباحث و برنامههای توسعه ای) مربوط انتخاب نماید و به
رییسجمهور ،مرکز آموزش مدیریت دولتی و دانشگاه پیام
تایید دستگاه اجرایی برساند.
نور تهیه و اعالم خواهد شد.
ماده -2کمیته علمی موظف است موضوع پروژه پژوهشی
پیوست -چارچوب طرح تحقیق (پروژه پژوهشی)
و مناسبت تخصص و تجربه استاد راهنما را با در نظر گرفتن
گواهینامههای نوع دوم
ضوابط زیر مورد بررسی و تصمیمگیری قراردهد:
مقدمه
-1-2ویژگیهای موضوع پروژه پژوهشی
الف .نو بودن موضوع (حتی االمکان) این نظامنامه در راستان آشنایی و توانمندسازی فراگیران با
انجام امور پژوهشی ،کاربردی کردن پژوهشها و به منظور
ب .سازگاری با دروس شغلی -اختصاصی یا مدیریتی
حل مسائل و مشکالت سازمانی و همچنین عملیاتی کردن
ج .قابل تحقیق بودن به روش علمی فرایند تهیه ،تصویب و ارزشیابی پروژه پژوهشی فراگیران
دوره تخصصی -پژوهشی تهیه و تنظیم شده است.
| 352رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -5استاد راهنما موظف است پس از تکمیل پروژه د .همسویی در جهت رفع یا تقلیل مشکالت/مسائل مبتال به
پژوهشی ،نسخهای از آن را برای ارزشیابی نهایی به همراه سازمان متبوع یا برنامههای توسعهای دستگاه
نظر استاد مشاور به کمیته ارائه نماید. -2-2شرایط تعیین استاد راهنما
ماده -6جلسه دفاعیه از طرف واحد متولی آموزش با الف .داشتن حداقل رتبه خبره در شغل مربوطه و مدرک
هماهنگی کمیته علمی و با حضور اعضاء کمیته راهبری تحصیلی فوق لیسانس به باال
آموزش و توانمندسازی دستگاه برگزار خواهد شد.
ب .ارتباط زمینه تخصصی فرد با موضوع پروژه پژوهشی و
بخش سوم -ارزشیابی نهایی پروژه پژوهشی دارابودن سابقه پژوهشی و مطالعاتی
ماده -7ارزشیابی نهایی پروژه پژوهشی بر عهده کمیته ج .رعایت حد نصاب تعداد پروژههای پژوهشی تحت
علمی میباشد. راهنمایی و مشاوره فرد با توجه به سقفی که توسط کمیته
ماده -8کمیته موظف است یک نفر از اعضاء هیات علمی تعیین میشود.
یا پژوهشگران با مدرک دکتری در داخل یا خارج دستگاه را د .عملکرد مثبت در هدایت و راهنمایی و یا مشاوره
به عنوان استاد داور انتخاب و اعالم نماید. پروژههای پژوهشی مشابه و مرتبط (به تشخیص کمیته
علمی)
ماده -9داور موظف است پروژه پژوهشی را قبل از تشکیل
جلسه دفاعیه مورد بررسی قرار داده و نظر خود را با تکمیل -3-2شرایط تعیین استاد مشاور
فرمهای مربوط به واحد متولی آموزش منعکس نماید. الف .عضو هیات علمی دانشگاه یا از پژوهشگران و متخصصان
تبصره :در صورت رد پروژه از سوی داور ،داور موظف است مرتبط در دستگاه اجرایی با موضوع پژوهش با مدرک
در چارچوب طرح تحقیق با ذکر مصادیق ،علت رد آن را از حداقل فوق لیسانس باشد.
طریق دبیر به کمیته علمی منعکس نماید. ب .به پیشنهاد استاد راهنما و مورد تأیید کمیته علمی باشد.
ماده -10فراگیر موظف است قبل از دفاع ،زیر نظر استاد بخش دوم -طرح تحقیق و ارائه گزارش
راهنما ،اصالحات الزم را با توجه به نظر استاد داور در
ماده -3واحد متولی آموزش موظف است ،پس از تصویب
گزارش پروژه پژوهشی خود اعمال نماید.
پروژه پژوهشی توسط کمیته علمی موضوع را به فراگیر و
ماده -11در صورتی که پروژه پژوهشی از نظر کمیته علمی اساتید مربوطه ابالغ نماید.
غیرقابل قبول تشخیص داده شود ،فراگیر میتواند با تکمیل
ماده -4فراگیر موظف است پس از ابالغ موضوع پژوهش،
و اصالح پروژه پژوهشی در یک نوبت دیگر از آن دفاع نماید.
در قالب طرح تحقیق و بر اساس فرایند انجام یک پایان نامه
ماده -12جلسه دفاع از پژوهش نامه و ارزشیابی نهایی در تحصیلی یا روش مستندسازی تجربیات و یا دیگر روشهای
محل دستگاه برگزار میشود. کاربردی زیر نظر استاد راهنما و مشاور به بررسی و تحقیق
بخش چهارم -ضوابط ارزشیابی بپردازد و گزارش پژوهشی الزم را تهیه نماید.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 353
ب .نمره از ( 16تا :)18بسیار خوب ماده -13کمیته علمی موظف است با تکمیل فرم مربوط،
ج .نمره از ( 14تا :)16خوب پروژه پژوهشی را در پنج درجه ارزشیابی کرده و نمره خود
را بر مبنای 20ارائه نماید.
د .نمره از ( 12تا :)14قابل قبول
ماده -14درجه/رتبه پروژه پژوهشی با احتساب میانگین
هـ .نمره از 12کمتر :غیر قابل قبول
کل نمرات محاسبه و به شرح زیر منظور خواهد شد:
الف .نمره از 18الی :20عالی
دستورالعمل نحوه اعطای گواهینامههای نوع دوم کارمندان شاغل دیپلمه و فوق دیپلم
(بخشنامه 201/91/2590مورخ 1391/2/3معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
الزم را طبق مشروح ماده هشتم بخشنامه شماره به منظور ثبت ،ساماندهی و صدور گواهینامههای آموزشی
200/90/31146مورخ 1390/12/4تهیه و حداکثر تا نوع دوم مورد اشاره در نظام آموزش کارمندان دولت ،الزم
تاریخ 1391/6/31از طریق کمیتههای راهبری دستگاه است کلیه دستگاههای اجرایی پرونده آموزشی کارمندان
ذیربط به مرکز آموزش مدیریت دولتی ارسال نمایند. شاغل دیپلمه و فوق دیپلم خود را که دورههای آموزشی از
در مورد واجدین شرایط دریافت گواهینامههای تخصصی سال 1379به بعد آنها بر اساس مقررات مندرج در نظام
پژوهشی سطوح یک و دو تصمیمات الزم متعاقباً اتخاذ و آموزش کارمندان بوده و مطابق مفاد بخشنامه شماره
ابالغ خواهد شد. 200/1834مورخ 1390/1/30واجد شرایط دریافت
گواهینامه نوع دوم در سطوح مهارتی و تخصصی باشند،
لطفاله فروزنده
پس از بررسی و تأیید در کمیته راهبری آموزش دستگاه که
با حضور نماینده این معاونت تشکیل میشود ،مستندات
به نظر میرسد بر اساس بخشنامه باال ،بخشنامه قبلی سازمان به شرح زیر ملغی است:
نحوه احتساب دورههای آموزشی قبل از تصویب قانون مدیریت خدمات کشوری در گواهینامههای نوع دوم (بخشنامه شماره
200/1/74270مورخ 1388/8/19معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
با توجه به اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری ،سؤاالت متعددی از سوی دستگاههای اجرایی در خصوص نحوه احتساب
دورههای آموزشی مصوبی که کارکنان در اجرای مقررات مربوطه به نحوی از امتیازات مترتب بر آن استفاده نمودهاند ،برای
صدور گواهینامه نوع دوم و بهرهمندی از مزایای آن مطرح شده است ،بنابراین به منظور روشنگری و رفع ابهامات مطروحه
در این زمینه اعالم میدارد:
«به میزان ساعات آن دسته از دورههای آموزشی مصوبی که در چهارچوب رعای ت کلیه مقررات مربوط به نظام آموزش
کارکنان دولت و از تاریخ 1379/1/1به بعد به اجرا درآمده است و برای استفاده از امتیاز یک سال تعجیل در ارتقای گروه
مالک عمل قرار گرفته و یا در اجرای فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری برای امتیاز حق شاغل مورد محاسبه قرار
| 354رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
گرفته است ،برای صدور گواهینامه نوع دوم (مهارتی ،تخصصی و تخصصی -پژوهشی) موضوع بند /2د نظام آموزش کارکنان
دولت قابل احتساب نیست.
هاجر تحریری نیکصفت -معاون راهبردی منابع انسانی
-1دریافت موافقت اصولی از سازمان یا واحد استانی مؤسسه :به مرکز ،مؤسسه ،شرکت و انجمن علمی-آموزشی
سازمان ،در صورت لزوم ،به منظور ثبت و یا تغییر اساسنامه غیردولتی که درخواست اجرای دورههای آموزشی کارمندان
در مراجع قانونی برای برگزاری دورههای آموزشی کارمندان دولت در حیطهای خاص را داشته و پس از طی فرایند
دولت. اعتبارسنجی ،از سازمان گواهینامه صالحیت دریافت
تبصره :اخذ موافقت اصولی به منزله مجوز نهایی این سازمان مینمایند ،اطالق میشود.
تلقی نمیگردد و برگزاری دورههای آموزشی کارکنان دولت اعتبارسنجی :عبارت است از فرایند بررسی توان تخصصی و
منوط به اعتبارسنجی و دریافت "گواهینامه صالحیت" کیفیت مؤسسه آموزشی متقاضی ،برای اعطای "گواهینامه
میباشد. صالحیت" جهت اجرای دورههای آموزشی کارمندان دولت
-2داشتن حداقل 60متر مربع فضای آموزشی (حداقل دو در حیطه /حیطههای آموزشی مشخص.
کالس مجهز به امکانات آموزشی مناسب) 35 ،متر مربع گواهینامه صالحیت :مدرک و مجوزی است که پس از طی
فضای اداری و 15مترمربع امکانات رفاهی و فرهنگی فرایند اعتبار سنجی ،توسط سازمان و یا واحدهای استانی
متناسب با ظرفیت آموزشی که به طور کامل و مستقل به سازمان برای مؤسسه متقاضی به عنوان مجوز برگزاری
صورت ملکی یا استیجاری در اختیار مؤسسه باشد (برای دورههای آموزشی مورد نیاز دستگاههای اجرایی در
یک حیطه آموزشی). چارچوب نظام آموزش کارمندان دولت ،در یک یا چند
-3برخورداری از حداقل نیروی انسانی ( 1نفر کادر اداری حیطه آموزشی صادر میگردد (فرمهای شماره 17و .)18
به ازای هر دو حیطه آموزشی مورد تقاضا 1 ،نفر کارشناس گواهینامه صالحیت گستره استانی :اجازه فعالیت برای
متخصص موضوعی به ازای هر حیطه آموزشی مورد تقاضا و برگزاری دورههای آموزشی کوتاهمدت به مؤسسه در سطح
1نفر کارشناس در رشتههای تحصیلی مرتبط با آموزش). یک استان و در یک یا چند حیطه آموزشی.
-4برخورداری مدیرعامل مؤسسه از حداقل مدرک تحصیلی گواهینامه صالحیت گستره کشوری :اجازه فعالیت برای
علمی دانشگاهی فوق لیسانس یا معادل آن (بر اساس برگزاری دورههای آموزشی کوتاه مدت به مؤسسه در بیش
مجوزهای صادره از سوی سازمان) در رشتههای تحصیلی از یک استان و در یک یا چند حیطه آموزشی.
مرتبط با یکی از حیطههای آموزشی مورد تقاضا (در
ماده -2مؤسسه پس از طی فرآیند اعتبارسنجی و اخذ
خصوص سایر حیطههای آموزشی درخواستی ،رشته
"گواهینامه صالحیت" از سازمان و یا واحدهای استان
تحصیلی اعضای هیئت مدیره مبنای تصمیمگیری میباشد).
سازمان ،میتواند دورههای آموزشی مورد نیاز دستگاههای
-5برخورداری مدیر عامل از حداقل دو سال سابقه مدیریت اجرایی را در حیطه /حیطههای آموزشی مشخص شده با
واحد آموزشی یا تدریس حداقل 200ساعت در زمینه رعایت ضوابط ای ن دستورالعمل و نظام آموزش کارمندان
حیطه آموزشی مورد تقاضا. دولت ،برگزار نماید.
-6احراز آشنایی مدیر عامل مؤسسه و کادر آموزشی با نظام ماده -3شرایط اعتبارسنجی
آموزش کارمندان دولت و دستورالعمل اعتبارسنجی توسط
الف) گستره استانی:
سازمان و واحدهای استانی سازمان.
| 356رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
حیطه آموزشی مرتبط و در یک گروه از گروههای تعیین تذکر :1مدیر عامل و کادر آموزشی مؤسسه ،پس از دریافت
شده در جدول شماره (" ،)2گواهینامه صالحیت" اخذ نماید. "گواهینامه صالحیت" موظفند ،حداکثر ظرف مدت یکماه،
همچنین مؤسسه میتواند در سایر حیطههای آموزشی گروه در دوره آموزشی آشنایی با نظام آموزش کارمندان و دیگر
مربوطه ،پس از اتمام مدت اعتبار مجوز" ،گواهینامه دوره هایی که از سوی سازمان برای مؤسسات تأیید
صالحیت" دریافت کند. صالحیت شده پیشبینی میگردد ،شرکت نمایند.
ب) گستره کشوری تذکر :2در صورت تغییر مدیرعامل مؤسسه و هر یک از کادر
آموزشی در طی مدت اعتبار "گواهینامه صالحیت" ،افراد
متقاضیان اعتبارسنجی در گستره کشوری عالوه بر شرایط
جایگزین موظفند حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ
بند (الف) ماده ( ،)3باید دارای شرایط ذیل باشند:
انتصاب و اشتغال در مؤسسه ،در خصوص گذراندن دوره
-1بر اساس اساسنامه ،مؤسسه اجازه فعالیت و تأسیس آموزشی و اخذ گواهینامه اقدام نمایند.
شعبه در استانهای دیگر را داشته باشد.
تذکر :3شروع فعالیت مؤسسه و برگزاری دورههای آموزشی
-2توانمندی و صالحیت شعبات استانی مؤسسه متقاضی از برای دستگاههای اجرایی ،پس از اخذ گواهینامه صالحیت،
حیث فضای آموزشی و غیرآموزشی ،امکانات و تجهیزات و منوط به شرکت در دوره آموزشی "آشنایی با نظام آموزش
منابع انسانی (به عنوان یک واحد کامالً آموزشی واجد کارمندان دولت و دستورالعمل اعتبارسنجی" میباشد.
حداقل شرابط و ضوابط تعیین شده در بند "الف" فرم شماره
-7ارائه تعهدنامه توسط مدیر عامل و اعضای هیأت مدیره
( )2این دستورالعمل) در حیطه /حیطههای آموزشی مورد
مؤسسه متقاضی ،مبنی بر عدم شمول به مفاده اصل 141
تقاضای گستره کشوری به تأیید واحدهای استانی سازمان،
قانون اساسی بر اساس فرم شماره (.)11
که مؤسسه در آن استان فعالیت مینماید ،رسیده باشد.
-8دارا بودن شرایط ذیل برای مدیر عامل مؤسسه:
-3دارا بودن سامانه مدیریت آموزش در تمام شعبات و
امکان مدیریت یکپارچه برنامههای آموزشی از بخش مرکزی -1/8داشتن تابعیت ایرانی.
مؤسسه متقاضی. -2/8نداشتن محکومیت کیفری مؤثر به استناد ماده ()25
-4برگزاری حداقل ( )5دوره آموزشی تخصصی مرتبط با قانون مجازات اسالمی مستند به تأیید مراجع ذیربط.
حیطه /حیطههای آموزشی مورد تقاضا. -3/8عدم اعتیاد به مواد مخدر مستند به تأیید مراجع
-5مؤسسه دارای گروه نیازسنجی و طراحی آموزشی ذیربط.
(حداقل 2نفر) ،گروه برنامهریزی و اجرای آموزش (حداقل -4/8حسن شهرت در حوزه فعالیت به تشخیص مرجع
4نفر) و گروه ارزشیابی و نظارت آموزشی (حداقل 2نفر) صادر کننده "گواهینامه صالحیت".
در شعبه اصلی باشد.
-5/8اقرار به التزام به قانون اساسی.
-6کسب حداقل امتیازات گستره کشوری بر اساس جدول
-9برخورداری مؤسسه از حداقلهای تعیین شده در فرم
شماره (.)1
شماره ( )2و ارایه مدارک مربوط.
تذکر :درخواست اولیه مؤسسه متقاضی اعتبارسنجی در
تذکر :مؤسسه در صورت دارا بودن شرایط الزم بر اساس
گستره کشوری به سازمان ارایه میشود و واحدهای استانی
امتیازات جدول شماره ( ،)1میتواند ابتدا حداکثر در سه
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 357
تذکر :واحد استانی سازمان الزم است پس از صدور سازمان بر اساس درخواست سازمان ،نسبت به بررسی و
"گواهینامه صالحیت" ،اطالعات وضعیت نهایی اعتبارسنجی جمع آوری اطالعات در چارچوب ضوابط این دستورالعمل
مؤسسه را بر اساس فرم شماره ( )12و نسخهای از از شعبات مؤسسه متقاضی در استان اقدام و برای صدور
"گواهینامه صالحیت" صادر شده را همراه با فرم شماره ()13 مجوز به سازمان ارسال خواهند کرد.
به سازمان ارسال نماید.
ماده -4فرآیند درخواست اعتبارسنجی برای اخذ
-4واحدهای استانی سازمان و سازمان پس از صدور "گواهینامه صالحیت":
"گواهینامه صالحیت" مؤسسه ،نسبت به ابالغ و تحویل
-1تکمیل و ارایه فرمهای شماره ( )5( ،)4( ،)3( ،)1و ()6
گواهینامه بر اساس فرم شماره ( )14اقدام مینمایند.
و مدارک و مستندات مورد نظر در فرم شماره ( ،)2همچنین
ماده -5فرایند تمدید اعتبار گواهینامه صالحیت: ارایه مدارک و مستندات الزم براساس فرم شماره ( )8حسب
-1ارایه درخواست به واحد استانی سازمان و یا سازمان ،سه ضرورت و نیاز مؤسسه ،به واحد استانی سازمان (برای گستره
ماه قبل از انقضای "گواهینامه صالحیت". استانی) و یا به سازمان (برای گستره کشوری) به منظور
بررسی مدارک ارسالی و بازدید از مؤسسه متقاضی (بر اساس
-2ارایه گزارش از آخرین وضعیت مؤسسه در متغیرهای
فرم شماره .)7
اعتبارسنجی از سوی مؤسسه ،از حیث حفظ حداقل شرایط
و امتیازات. -2در گستره استانی ،واحدهای استانی سازمان بر اساس
نتیجه بررسی مستندات ارایه شده و گزارش بازدیدها ،اقدام
-3احراز تداوم شرایط و ضوابط و حفظ حداقلها و امتیازات
به صدور "گواهینامه صالحیت" و افزایش و یا تغییر حیطه
تعیین شده در این دستورالعمل.
آموزشی و نیز تمدید "گواهینامه صالحیت" مینماید .در
-4عقد قرارداد و اجرای حداقل ( )5دوره آموزشی شغلی گستره کشوری ،سازمان بر اساس نتیجه بررسی مستندات
برای دستگاههای اجرایی مشمول ماده ( )5قانون مدیریت ارایه شده و گزارش بازدیدها و اطالعات دریافتی از واحدهای
خدمات کشوری در هر حیطه آموزشی در مدت اعتبار استانی سازمان ،اقدام به صدور "گواهینامه صالحیت" و
آخرین "گواهینامه صالحیت" در هر استان و کسب افزایش و یا تغییر حیطه آموزشی و نیز تمدید "گواهینامه
رضایتمندی حداقل 80درصد دستگاههای اجرایی به صالحیت" مینماید.
صورت مکتوب.
-3در صورت احراز شرایط مؤسسه و تأیید واحدهای استانی
تبصره :در صورت عدم برگزاری حداقل دوره آموزشی تعیین سازمانی و یا سازمان" ،گواهینامه صالحیت" متقاضی به
شده در هر یک از حیطههای آموشی دریافتی ،حیطه مدت 3سال صادر خواهد شد .کلیه مجوزها و
مربوطه از فهرست "گواهینامه صالحیت" حذف میشود .در گواهینامههای صالحیت بدون تاریخ صادره از سوی سازمان
این حالت مؤسسه حق تقاضا برای فعالیت در آن حیطه را از زمان صدور به مدت 3سال دارای اعتبار میباشند و
تا مدت یک سال نخواهد داشت. تمدید "گواهینامه صالحیت" منوط به ممیزی و احراز
-5رعای ت کامل ضوابط و مقررات مندرج در این شرایط مورد نظر بر اساس این دستورالعمل و برخورداری از
دستورالعمل و بخشنامههای مربوط به نظام آموزش حداقل عملکرد آموزشی خواهد بود.
| 358رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-3ارایه اسامی شرکت کنندگان در آزمون دوره به تفکیک کارمندان دولت و نداشتن تخلف در مدت اعتبار آخرین
پذیرفته شدگان و پذیرفته نشدگان به واحد استانی سازمان "گواهینامه صالحیت".
-4استفاده از مدرسین واجد صالحیت ،بر اساس نظام -6کسب امتیازات الزم در فرایند ارزیابی و نظارت دورهای
آموزش کارمندان دولت و با برخورداری از شرایط ذیل: بر اساس فرمهای شماره ( )9و ( )10این دستورالعمل (عدم
-داشتن حداقل مدرک تحصیلی فوق لیسانس کسب حداقل 50درصد از نمره ارزیابی ساالنه بر اساس
فرمهای شماره 9و 10این دستورالعمل ،منجر به عدم
-مرتبط بودن مدرک تحصیلی با موضوع تدریس یا 4سال
تمدید گواهینامه صالحیت خواهد شد).
تجربه کاری در رابطه با موضوع تدریس.
-7ارایه گزارش عملکرد مربوط به دورههای برگزار شده بر
-دارا بودن سابقه تدریس (حداقل 200ساعت) در
اساس فرم شماره ( )15به تفکیک حیطههای آموزشی.
دستگاههای اجرایی و یا مؤسسات آموزش عالی کشور.
-8ارایه مستندات مربوط به استفاه از مدرسان واجد
-5برگزاری آزمون برای دورههای آموزشی برگزار شده و
صالحیت و شرایط.
صدور گواهینامه پایان دوره (بر اساس فرم شماره )16برای
شرکت کنندگانی که حد نصاب امتیاز ( )%60الزم را از ماده -6مؤسسه تأیید صالحیت شده ،باید صرف ًا در حیطه/
آزمون پایان دوره کسب کرده باشند ،با امضای مشترک حیطههای آموزشی قید شده در "گواهینامه صالحیت" و
دستگاه اجرایی مربوط و مؤسسه برگزار کننده دوره آموزشی مطابق با مقررات و ضوابط آموزش کارمندان دولت از جمله
عناوین دورههای مصوب سازمان و یا دستگاههای اجرایی و
-6استفاده از سرفصلها و محتوای آموزشی مورد تأیید
با استفاده از مدرسان تأیید صالحیت شده و واجد شرایط
سازمان در دورههای آموزشی.
فعالیت نمایند.
-7ارایه مستندات مربوط به پرداخت کسور قانونی.
ماده -7مؤسسه تأیید صالحیت شده مجاز به تعریف
ماده -9موارد و مصادیق تخلف برای مؤسسات تأیید دورههای آموزشی خارج از دورههای ابالغی سازمان و
صالحیت شده: دورههای مصوب دستگاهای اجرایی برای کارمندان دولت
-1عدم همکاری و استنکاف از ارائه اطالعات و آمار مورد نمیباشد و صرفاً مجری دورههای مورد نیاز دستگاههای
درخواست سازمان یا واحدهای استانی سازمان در چارجوب اجرایی خواهد بود.
مقررات و ضوابط حاکم بر نظام آموزش کارمندان دولت. ماده -8وظایف مؤسسه پس از اخذ "گواهینامه صالحیت"
.2ارائه اطالعات خالف واقع به نمایندگان اعزامی از سازمان، در برگزاری دورههای آموزشی دستگاههای اجرایی:
دستگاههای اجرایی طرف قرارداد و واحدهای استانی -1اعالم عناوین دورههای آموزشی ،زمان شروع و پایان
سازمان. دوره ،زمان برگزاری آزمون ،عنوان دستگاه اجرایی،
.3عدم رعایت مقررات و ضوابط نظام آموزش کارمندان فراگیران ،و ...به واحد استانی قبل از برگزاری دوره.
دولت و سایر بخشنامههای ابالغی مربوط. -2نظرسنجی از شرکت کنندگان در خصوص کیفیت دوره
از ابعاد مختلف و مستندسازی نتایج برای بهبود مستمر.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 359
( 2اصالحی بخشنامه شماره 368024مورخ -4اجرای دورههای غیرمصوب برای کارمندان دستگاههای
-)1398/07/07در صورت تکرار تخلفات مندرج در بند اجرایی بدون هماهنگی و خارج از چارچوبهای تعیین شده
( ،)1مجوز صادره لغو و مؤسسه ذیربط برای مدت ( )2سال در نظام آموزش کارمندان.
از دریافت گواهینامه محروم میگردد. -5صدور گواهی خالف مبنی بر شرکت افراد در دوره
( 3الحاقی مورخ -)1398/07/07در صورت محرز شدن آموزشی و صدور گواهینامه برای کارمندان دولت بدون
ارائه مدارک ،مستندات و اطالعات خالف واقع برای دریافت شرکت در دوره آموزشی و آزمونهای پایان دوره.
گواهینامه صالحیت از سوی مؤسسه در هر زمان ،مجوز -6جعل و یا مخدوش نمودن گواهینامه ،مدارک و مستندات
صادره لغو و مؤسسه مربوطه برای یک دوره ( 3سال) ،از ارائه شده به سازمان ،واحد استانی سازمان ،دستگاههای
دریافت گواهینامه صالحیت محروم میشود. اجرایی و کارمندان دولت.
( 4الحاقی مورخ -)1398/07/07در صورت عدم پایبندی -7انتقال یا واگذاری "گواهینامه صالحیت" به اشخاص
به مقررات و ضوابط مندرج در نظام آموزش کارمندان دولت حقیقی یا حقوقی دیگر.
و سایر موارد ابالغی از سوی سازمان و تکرار تخلف از ضوابط
-8تغییر فضا و مکان ،تعطیلی دورههای آموزشی قبل از
و مقررات آموزش کارکنان و دستورالعمل اعتبارسنجی،
اتمام دوره آموزشی بدون اعالم کتبی به واحد استانی
مجوز صادره لغو و مؤسسه ذیربط برای مدت ( )2سال از
سازمان و دستگاه اجرایی مربوط.
دریافت گواهینامه صالحیت محروم میگردد.
-9ارتکاب اعمال مغایر با قانون و شرع توسط مسئولین و
( 5الحاقی مورخ -)1398/07/07در صورت اعالم ممنوعیت
کادر آموزشی و اداره مؤسسه.
فعالیت مؤسسه توسط مراجع قانونی ،مجوز صادره لغو و
مؤسسه مربوطه تا زمان رفع ممنوعیت فعالیت از طرف -10برگزاری دورههای آموزشی برای کارمندان دولت ،خارج
مراجع مربوطه ،از دریافت گواهینامه صالحیت محروم از حیطه یا حیطههای آموزشی قید شده در "گواهینامه
میشود. صالحیت".
( 6الحاقی مورخ -)1398/07/07در صورت احراز تخلف در -11عدم ارسال گزارش شروع بکار و برگزاری دوره آموزشی
هر یک از موارد مربوط به بندهای 7 ،6 ،5 ،2و 9ماده ()9 و آزمون به واحدهای استانی سازمان توسط مؤسسه تأیید
دستورالعمل ،مجوز صادره لغو و مؤسسه ذیربط برای یک صالحیت شده.
دوره ( 3سال) ،از دریافت گواهینامه صالحیت محروم -12عدم ارسال گزارشهای ششماهه فعالیتهای آموزشی
میگردد. در خصوص آموزش کارمندان دولت به سازمان ،توسط
( 7الحاقی مورخ -)1398/07/07پس از انقضای مدت مؤسسه تأیید صالحیت شده در گستره کشوری.
محرومیت ،در صورت ارتکاب مجدد هر یک از تخلفات ماده -10اقدامات و پیامدها پیشبینی شده برای تخلفات:
موضوع ماده ( )9دستورالعمل که به لغو مجدد مجوز منجر
-1تذکر کتبی برای بار اول و درج در پرونده توسط
گردد ،مدت محرومیت دریافت گواهینامه صالحیت ،به
واحدهای استانی سازمان و یا سازمان ،در صورت احراز
میزان دو برابر خواهد بود.
تخلفات مندرج در بندهای ( 11 ،10 ،8 ،4 ،3 ،1و )12
ماده ( )9این دستورالعمل.
| 360رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
شورای گسترش آموزش عالی هستند ،مشمول مفاد این ( 8الحاقی مورخ -)1398/07/07در موارد تخلف یادشده،
ماده میباشند. مدیر عامل مؤسسه نیز مشمول محرومیتهای مقرر خواهد
تذکر :بدیهی است عقد قرارداد با دستگاههای اجرایی و بود و جابجایی وی به مراکز و مؤسسات آموزشی دیگر (به
اجرای دورههای آموزشی کوتاه مدت در چارچوب نظام عنوان مدیر عامل یا عضو هیأت مدیره) رافع محرومیت
آموزش کارمندان باید در حوزههای فعالیت تخصصی نخواهد بود.
مؤسسات آموزش عالی که در آن حوزهها ،دورههای علمی ماده -11سازمان و یا واحد استانی سازمان موظفند در
بلندمدت با مجوز قطعی شورای گسترش آموزش عالی صورت مشاهده هر گونه تخلف در مؤسسات تأیید صالحیت
برگزار میکنند ،باشد. شده یا دریافت گزارشی از دستگاههای اجرایی ،بالفاصله
)3مؤسسات تأیید صالحیت شده ،دانشگاهها و مؤسسات مراتب را پس از بررسی ،کتباً به مؤسسه مورد نظر ابالغ
آموزش عالی موظفند هر ششماه یک بار اطالعات مربوط نماید .مؤسسه موظف است حداکثر ظرف مدت پانزده روز
به دورههای اجرا شده برای کارمندان دولت را به تفکیک از تاریخ نامه ،دالی ل مکتوب ،مدارک و مستندات الزم را به
دورههای آموزشی ،دستگاه متقاضی ،تعداد شرکتکنندگان سازمان و یا واحد استانی سازمان ارایه نمایند .سازمان و یا
در هر دوره و خالصه نتایج ارزیابی دورهها را به واحد استانی واحد استانی سازمان پس از اخذ مستندات از مؤسسه،
سازمان محل فعالیت ارسال نمایند. نسبت به بررسی موضوعات تخلف اقدام و تصمیمات اتخاذ
شده را به مدیرعامل مؤسسه و دیگر مراجع قانونی حسب
ماده -13مراکز ،مؤسسات و واحدهای آموزشی وابسته و یا
مورد ،ابالغ مینماید .واحدهای استانی سازمان نسخهای از
تابعه دستگاههای اجرایی که ساختار تشکیالتی آنها به
تصمیمات اتخاذ شده را به همراه سوابق و مستندات به
تصویب سازمان رسیده و به عنوان متولی آموزش کارمندان
سازمان ارسال مینماید.
آن دستگاه شناخته شدهاند ،صرفاً میتوانند برای کارمندان
دستگاه متبوع خود و واحدهای تابعه ،دورههای آموزشی را ماده -12با عنایت به تبصره ماده ( )59قانون مدیریت
مطابق نظام آموزش کارمندان دولت و مقررات مربوطه ،اجرا خدمات کشوری ،دستگاههای اجرایی میتوانند برای اجرای
نمایند. دورههای آموزشی منطبق با مقررات نظام آموزشی کارمندان
دولت و اصالحات آن و با رعایت سایر ضوابط و مقررات
ماده -14مؤسسه تأیید صالحیت شده صرفاً میتواند
موضوعه ،ضمن توجه به موارد ذیل ،با دانشگاهها ،مراکز و
دورههای آموزشی مربوط به هر یک از حیطههای آموزشی
مؤسسات آموزش عالی عقد قرارداد نمایند:
تعیین شده را (جدول شماره )2که بر اساس "طرح
طبقهبندی و ارزشیابی مشاغل" تعریف شده است و دورههای )1مؤسسه آموزش عالی غیردولتی تا زمانی که وزارت علوم،
عمومی ابالغی مرتبط با هر یک از حیطههای آموزشی را تحقیقات و فناوری (شورای گسترش آموزش عالی) آنها را
(که به هنگام طراحی از سوی سازمان تعیین میگردد) در به عنوان مؤسسه آموزش عالی دارای مجوز قطعی برگزاری
چارچوب نظام آموزش کارمندان ،برگزار نماید. دورههای بلندمدت علمی ،تأیید مینماید مشمول این ماده
خواهند بود.
تبصره -سازمان میتواند عناوین حیطه آموزشی مورد
درخواست مؤسسه متقاضی را در صورت عدم مطابقت با )2مؤسسات آموزش عالی دانشگاه جامع علمی -کاربردی
عنوان حیطه آموزشی در جدول شماره ( ،)2پس از که مستقیم ًا زیر نظر آن دانشگاه فعالیت مینمایند و دارای
مجوز قطعی برگزاری دورههای بلند مدت آموزشی عملی از
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 361
مؤسسه تأیید صالحیت شده بازدید بعمل آورده و آنها را بررسیهای الزم بر اساس ظرفیت و توانمندی مؤسسه
مورد ارزیابی قرار دهند و نتایج ارزیابی را در تمدید مجوز و متقاضی و در چارچوب نظام طبقه بندی مشاغل دولتی،
گسترش حیطه آموزشی مؤسسه ،اعمال نماید. تعیین نماید.
نحوه احراز صالحیت تدریس و اجرای برنامه تربیت مدرسان دورههای آموزشی کارکنان دولت
(بخشنامه شماره 464185مورخ 1397/8/29سازمان اداری و استخدامی کشور)
واحدهای استانی سازمان :سازمانهای مدیریت و در اجرای بند ( )4بخشنامه شماره 200/1834مورخ
برنامهریزی استان ( 1390/1/30موضوع نظام آموزش کارمندان دولت) و ماده
مؤسسات آموزشی مورد تأیید :مؤسسات و مراکز آموزشی ( )5اصالحیه نظام آموزش کارکنان موضوع بخشنامه شماره
هستند که بر اساس دستورالعمل اعتبارسنجی و تعیین 200/92/18819مورخ 1392/11/14و به منظور ایجاد
صالحیت مؤسسات و مراکز آموزشی متقاضی برگزاری بسترهای الزم برای بهرهمندی از مدرسان واجد صالحیت
دورههای آموزشی کارکنان (موضوع بخشنامه شماره تدریس در دورههای آموزشی کارکنان دولت" ،دستورالعمل
1558505مورخ " )1396/9/18گواهینامه صالحیت" نحوه احراز صالحیت تدریس و اجرای برنامه تربیت مدرسان
دریافت کردهاند. دورههای آموزشی کارکنان دولت" برای اجراء ابالغ میگردد.
نظام آموزش :نظام آموزش کارکنان دولت موضوع بخشنامه )1اختصارات و تعاریف:
شماره 200/1834مورخ 1390/1/30و اصالحیه آن به سازمان :سازمان اداری و استخدامی کشور
شماره 200/92/18819مورخ 1392/11/14 دستگاه اجرایی :تمامی دستگاههای اجرایی مشمول قانون
شرایط عمومی تدریس :به مجموعه شرایط و توانمندیهای مدیریت خدمات کشوری
عمومی تدریس اشاره دارد که موجب میشود مدرس در مرکز :مرکز آموزش مدیریت دولتی
| 362رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
)4شرایط عمومی و فرآیند احراز صالحیت مدرسان: انتقال محتوای آموزشی در فرایند یاددهی -یادگیری مؤثرتر
شرایط عمومی و فرایند احراز صالحیت موضوعی مدرسان عمل نموده و یادگیری فراگیران را افزایش دهد.
متقاضی تدریس در دورههای آموزشی کارکنان دولت ،به صالحیت موضوعی تدریس :به مجموعه توانمندیهای
شرح ذیل میباشد: اختصاصی و موضوعی در حیطههای خاص اشاره دارد که
الف) شرایط عمومی مدرسان: موجب میشود مدرس محتوای تخصصی -کاربردی به روز
و معتبری را در فرایند یاددهی -یادگیری به فراگیران انتقال
/1الف -اعتقاد به دین مبین اسالم یا یکی از ادیان شناخته
دهد به گونه ای که باعث ایجاد و ارتقاء سطح دانش و مهارت
شده در قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران
آنها شود.
/2الف -التزام به قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران
مدرسان تأیید صالحیت شده :مدرسانی هستند که شرایط
/3الف -دارا بودن حداقل مدرک کارشناسی ارشد یا معادل عمومی و صالحیت موضوعی آنها برای تدریس دورههای
آن که دارای ارزش استخدامی باشد. آموزشی کارکنان دولت بر اساس این دستورالعمل تأیید
/3الف -تکمیل فرم "اطالعات عمومی متقاضیان تدریس" شده است.
(پیوست شماره یک) و ارایه تصاویر مستندات مربوط ،به )2اهداف:
مرکز با واحدهای استانی سازمان.
-2/1ایجاد بستر مناسب برای شناسایی و توانمندسازی
/4الف -شرکت در دورههای آموزشی تربیت مدرس موضوع مدرسان واجد صالحیت تدریس در دورههای آموزشی
بند ( )5این دستورالعمل و کسب ( )%70درصد کل امتیاز کارکنان دولت
هر دوره.
-2/2ممیزی مهارتها و تواناییهای علمی و آموزشی
تبصره :اعضای هیأت علمی ،معلمان و افرادی که دارای مدرسان به منظور انتخاب مدرسان واجد صالحیت تدریس
مدارک تحصیلی مرتبط با رشته علوم تربیتی (کلیه گرایش در دورههای آموزشی کارکنان دولت
ها) هستند از شرکت در برنامه تربیت مدرس معاف بوده و
-2/3ساماندهی و حصول اطمینان از شرایط عمومی و
نیازی به "گواهینامه مدرسی" ندارند .کسانی که "گواهینامه
صالحیتهای موضوعی مدرسان دورههای آموزشی کارکنان
مدرسی" از مراجع معتبر داخلی و خارجی دریافت کردهاند،
دولت
در صورت تشخیص و تأیید اعتبار آن از سوی مرکز یا
واحدهای استانی سازمان ،نیازی به شرکت در دورههای -2/4ایجاد بستر مناسب برای استفاده دستگاههای اجرایی،
تربیت مدرس ندارند .در هر صورت این دسته از افراد باید مرکز ،واحدهای استانی سازمان و مؤسسات آموزشی مورد
دورههای آموزشی "آشنایی با نظام کارکنان دولت" و "نظام تأیید از مدرسان دارای شرایط عمومی و صالحیتهای
اداری ایران" را با موفقیت طی نموده و گواهی آن را ارایه موضوعی در آموزش کارکنان دولت
نمایند .در موارد استثناء شرکت برخی از افراد صاحب نظر )3دستگاههای اجرایی ،مرکز ،واحدهای استانی سازمان و
در دورههای مذکور با تشخیص و تأیید مرکز و واحدهای مؤسسات آموزشی مورد تأیید در برگزاری دورههای آموزشی
استانی سازمان ضروری نمیباشد. باید از مدرسانی استفاده نمایند که عالوه بر دارا بودن
ب) احراز صالحیت موضوعی متقاضیان تدریس: صالحیت موضوعی تدریس ،دارای "گواهینامه مدرسی"
باشند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 363
/2ب -دستگاههای اجرایی و مؤسسات مورد تأیید موظفند احراز صالحیت موضوعی متقاضیان تدریس در دورههای
پس از احراز صالحیت موضوعی و حصل اطمینان ،متقاضیان مشاغل عمومی و دورههای عمومی مدیریتی توسط مرکز یا
تدریس را جهت طی دورههای آموزشی تربیت مدرس واحدهای استانی سازمان و مدرسان دورههای مشاغل
(موضوع بند 5این دستورالعمل) و اخذ "گواهینامه مدرسی" اختصاصی توسط دستگاه اجرایی مربوطه و مؤسسات
به مرکز یا واحدهای استانی سازمان معرفی نمایند. آموزشی مورد تأیید در حیطه آموزشی مربوطه بر اساس فرم
/3ب -مرکز و واحدهای استانی سازمان میتوانند به منظور "اطالعات موضوعی متقاضیان تدریس" (پیوست شماره دو)
برگزاری دورههای آموزشی موضوع جدول بند ( )5این و اخذ مستندات مربوطه ،انجام میگیرد.
دستورالعمل به صورت دوره ای اعالم فراخوان نمایند. احراز صالحیت موضوعی متقاضیان تدریس در مشاغل
تبصره :هزینه شرکت در دورههای تربیت مدرس برای عمومی و دورههای عمومی مدیریتی از سوی مرکز یا
دریافت "گواهینامه مدرسی" که به صورت ساالنه توسط واحدهای استانی سازمان ،به تفکیک موضوعات" :اداری-
مرکز تعیین میشود ،بر عهده متقاضیان تدریس در مدیریتی"" ،مالی"" ،فرهنگی"" ،هنری"" ،اجتماعی"" ،فناوری
دورههای آموزشی ضمن خدمت میباشد .بدیهی است اطالعات"" ،حقوقی"" ،روابط عمومی و بینالملل"" ،اموزشی
داشتن "گواهینامه مدرسی" هیچگونه حقی را برای دارندگان و پژوهشی" صورت میگیرد.
آن ایجاد نمیکند و استفاده از توان تدریس اینگونه افراد تبصره :متقاضیان تدریس در دورههای عمومی مدیریتی
منوط به نیاز دستگاههای اجرایی ،مرکز ،واحدهای استانی مدیران حرفه ای عالوه بر دارا بودن شرایط عمومی و
سازمان و مؤسسات آموزشی مورد تأیید در حیطه آموزشی صالحیت موضوعی تدریس در چارچوب ایندستورالعمل،
مربوطه در هنگام برگزاری دورهها خواهد بود. باید دارای مدرک تحصیلی دکتری مرتبط به تشخیص مرکز
/4ب -صالحیت موضوعی خاص برای تدریس در برخی از یا واحدهای استانی سازمان و چهار سال سابقه تدریس یا
دورههای آموزشی (نظیر دورههای منشور حقوق شهروندی، سابقه مدیریت در دستگاههای اجرایی باشند.
حقوق شهروندی در نظام اداری ،دورههای توجیهی بدو /1ب -معیارهای اصلی ذیل باید در احراز صالحیت
خدمت و )...حسب مورد ،به هنگام ابالغ اینگونه دورهها موضوعی متقاضیان تدریس لحاظ گردد:
توسط سازمان تعیین میگردد. -ارتباط رشته تحصیلی مدرس با دورههای آموزشی مورد
)5عناوین دورههای آموزشی تربیت مدرس تدریس
دورههای آموزشی تربیت مدرس به شرح جدول ذیل -سوابق و تجارب کاری مرتبط با دورههای اموزشی مورد
میباشد: تدریس
پیوست میباشد 4 آشنایی با نظام آموزشی کارکنان دولت و مقررات مربوط 1
پیوست میباشد 4 شناخت نظام اداری ایران 2
پیوست میباشد 8 روشها و فنون آموزشی (تدریس) 3
| 364رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
جمشید انصاری
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 365
قانون :قانون مدیریت خدمات کشوری. شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
معاونت توسعه مدیریت :معاونت توسعه مدیریت و سرمایه 1389/3/29بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و
انسانی رییسجمهور. سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد ماده ( )60قانون
مدیریت خدمات کشوری و ماده ( )6آییننامه اجرایی فصل
دستگاههای اجرایی :دستگاههای اجرایی مشمول قانون
نهم قانون فوق (موضوع تصویبنامه شماره
مدیریت خدمات کشوری.
/2579ت43916ک مورخ )1389/1/10دستورالعمل
بورس آموزشی :فرصت و امکانی است که از سوی دولتهای مربوط به نحوه توزیع بورسهای آموزشی خارج از کشور را
خارجی و یا مؤسسات بینالمللی در اختیار دولت جمهوری به شرح پیوست تصویب نمود که مراتب جهت اجرا ابالغ
اسالمی ایران قرار میگیرد .این بورسهای آموزشی از نظر میگردد:
منابع مالی میتواند به یکی از شکلهای زیر باشد:
در اجرای حکم ماده ( )60قانون مدیریت خدمات کشوری و
الف) بورس واگذار شده توسط دولتها و سازمانهای به استناد ماده ( )6آییننامه اجرایی فصل نهم قانون مذکور،
بینالمللی که مخارج آن کال بر عهده منابع بورس دهنده به منظور بهرهبرداری بهینه از بورسهای آموزشی که از
است. سوی دولتهای خارجی یا مؤسسات بینالمللی در اختیار
ب) بورسهای واگذار شده توسط دولت و سازمانهای دولت جمهوری اسالمی ایران قرار میگیرد و در جهت
بینالمللی که ت-امین قسمتی از مخارج آن به عهده منابع ارتقای سطح دانش و مهارتهای تخصصی و حرفهای
بورس دهنده است و قسمتی از آن به عهده دستگاه متبوع کارکنان دولت و آماده نمودن آنان برای پذیرش
داوطلب میباشد. مسؤولیتهای جدید ،دستورالعمل نحوه استفاده از
بورسهای آموزشی خارج از کشور به شرح زیر به تصویب
ج) بورسهای آموزشی که مخارج آن کال بر عهده دستگاه
شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رسید.
اعزام کننده است.
ماده -1تعاریف و اختصارات
| 366رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ارسال به معاونت توسعه مدیریت ،بر اساس نیازهای آموزشی د) بورسهای آموزشی اعطایی به دولت جمهوری اسالمی
دستگاههای اجرایی توزیع گردد .در این گونه موارد در ایران که تأمین قسمتی از مخارج آن به عهده دستگاه اعزام
شرایط مساوی ،دستگاه دریافت کننده بورس آموزشی در کننده بوده و تأمین مابه التفاوت هزینههای مربوط به عهده
اولویت توزیع قرار خواهد داشت. داوطلب میباشد.
تبصره -2بورسهای آموزشی که از طرف مراجع بورس هـ) بورسهای آموزشی که تامین کلیه مخارج آن به عهده
دهنده به وزارت امور خارجه یا سایر دستگاههای اجرایی از داوطلب میباشد.
جمله سازمان سرمایه گذاری و کمکهای اقتصادی و فنی
ماده -2معاونت توسعه مدیریت نیازهای آموزشی کوتاه
ایران و مرکز ملی بهرهوری ایران ارسال میشود ،باید در
مدت خارج از کشور را به صورت ساالنه از دستگاههای
اختیار معاونت توسعه مدیریت قرار گیرد به گونهای که
اجرایی اخذ و به منظور برنامهریزی جهت دریافت بورسهای
حداقل ( )45روز فرصت جهت توزیع ،انتخاب و معرفی
آموزشی از مراجع بورس دهنده به وزارت امور خارجه اعالم
واجدین شرایط از سوی دستگاههای اجرایی و معاونت
مینماید.
توسعه مدیریت بهدستگاههای موضوع این تبصره وجود
داشته باشد. تبصره -1وزارت امور خارجه ضمن هماهنگی با مراجع
بورس دهنده ،برنامه زمان بندی ششماهه یا یک ساله
تبصره -3به منظور جلوگیری از موازی کاری و تداخل
اجرایی بورسهای آموزشی مربوط به هر سال را از مراجع
وظایف در توزیع بورسها ،دستگاههای موضوع تبصره (،)2
بورس دهنده اخذ و به منظور برنامهریزی ،توزیع ،انتخاب و
حق اعالم دوره یا ارسال رونوشت نامههای دورههایی را که
معرفی افراد واجد شرایط به معاونت توسعه مدیریت اعالم
به معاونت توسعه مدیریت اعالم مینمایند ،بهدستگاههای
مینماید.
اجرایی ندارند.
تبصره -2دستگاههای اجرایی بورسهای آموزشی مورد نیاز
تبصره -4دستگاههای اجرایی مجاز به اعزام کارمندانی که
خود را صرفاً باید به وسیله معاونت توسعه مدیریت و از
رأساً اقدام به قبول بورس آموزشی از مراجع بورس دهنده
طریق وزارت امور خارجه به اطالع مراجع بورس دهنده
مینمایند ،نمیباشند.
برسانند.
ماده -4دورههایی که طبق قراردادهای دوجانبه بین
ماده -3بورسهای آوزشی که در اختیار دولت جمهوری
دستگاههای اجرایی و مراجع بورس دهنده واگذار میشود
اسالمی ایران گذاشته میشود با توجه به سیاستها و خط
مشمول احکام این دستورالعمل نمیباشند و دستگاههای
مشیهای دولت ،نوع بورس ،کشور بورس دهنده ،مأموریتها
اجرایی مربوط میتوانند در خصوص آن بر اساس توافقات
و وظایف دستگاهها و نیازهای آموزشی آنان ،توسط معاونت
عمل نمایند.
توسعه مدیریت ،حداکثر ظرف ( )10روز پس از وصول
تبصره (الحاقی بهموجب بخشنامه شماره 1132012مورخ اعالمیههای دعوت به بورس آموزشی بین دستگاههای
-)1396/02/02دورههایی که بر اساس قراردادهای فیمابین اجرایی توزیع میشود.
دستگاه اجرایی و مؤسسات و شرکتهای خارجی طرف
تبصره -1بورسهای آموزشی که مستقیم ًا از طرف مراجع
قرارداد برای انتقال فنآوری ،یادگیری کاربردها و راهاندازی
بورس دهنده در اختیار دستگاههای اجرایی گذاشته
نظامهای مربوط به موضوع قرارداد برگزار میگردد ،نیروهای
میشود ،باید بالفاصله به وزارت امور خارجه ارجاع تا پس از
قراردادی دارای شناسه از سازمان اداری و استخدامی کشور
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 367
-6میانگین امتیاز ارزشیابی کارمند در دو سال منتهی به نیز که متولی موضوع قرارداد فیمابین در دستگاه تابعه
دوره آموزشی مورد نظر حداقل ( )75درصد امتیاز کل باشد. هستند میتوانند با رعایت قوانین و مقررات مربوط در آن
ج -ایثارگران ،متأهلین و کارمندانی که در خارج از مراکز دورهها شرکت نمایند.
استانها خدمت مینمایند در استفاده از بورس در اولویت ماده -5کارمندانی که برای استفاده از بورسهای آموزشی
خواهند بود. به خارج از کشور اعزام میشوند در طی مدت مأموریت
د -حصول اطمینان از وجود شرایط و معرفی کارمندان واجد آموزشی صرفاً از حقوق ثابت و مزایای پست سازمانی که
شرایط استفاده از بورس آموزشی بر اساس شرایط مندرج قبل از اعزام به آن اشتغال داشتهاند ،بهرهمند میگردند و
در اعالمیه معاونت توسعه مدیریت ،توسط باالترین مقام فوقالعاده مأموریت روزانه به آنان تعلق نمیگیرد.
دستگاههای اجرایی انجام میگیرد .همچنین ،مقام یاد شده ماده -6معاونت توسعه مدیریت در صورت تشخیص
میتواند معرفی افراد واجد شرایط را به یکی از معاونین، ضرورت بورس ،مراتب را بهدستگاه اجرایی مربوط اعالم
رؤسای سازمانهای وابسته و یا واحد آموزشی دستگاه مینماید و دستگاه موظف است با رعایت موارد زیر و در
تفویض و با ارسال نمونه امضای آنان ،مراتب را به اطالع زمان تعیین شده نسبت به معرفی داوطلبان به معاونت
معاونت توسعه مدیریت برساند. توسعه مدیریت اقدام نماید:
هـ -مستخدمین پیمانی دستگاههای اجرایی در صورتی الف -موضوع و شرایط بورس آموزشی را به طریق مقتضی
میتوانند از بورس آموزشی استفاده نمایند که فرصت ایفای به اطالع واجدین شرایط برسانند.
تعهد به میزان سه برابر مدت بورس در طی پیمان آنان وجود
ب -عالوه بر شرایط خاص مندرج در اعالمیه معاونت توسعه
داشته باشد.
مدیریت که از سوی مراجع بورس دهنده اعالم شده است،
و -افراد معرفی شده موظفند با در دست داشتن معرفی نامه افراد پیشنهادی برای بهرهمندی از بورس آموزشی باید واجد
از دستگاههای اجرایی مربوطه ،حکم کارگزیی ،گذرنامه شرایط زیر باشند:
معتبر (حداقل دارای ششماه اعتبار باشد) ،تأییدیه کتبی
-1وضعیت استخدامی رسمی یا پیمانی (موضوع ماده 45
حراست دستگاه و فرم مشخصات تکمیل شده تا قبل از پایان
قانون) باشند.
مهلت تعیین شده جهت انجام مراحل اداری به معاونت
توسعه مدیریت مراجعه نمایند. -2دارای صالحیت اخالقی بوده و اعتقاد به مبانی جمهوری
اسالمی و قانون اساسی در آنان محرز شده باشد.
ماده -7معاونت توسعه مدیریت پس از تطبیق شرایط
بورس با کارمند معرفی شده و تأیید نهایی کمیته بورس، -3حداقل ( )5سال از خدمت کارمند تا هنگام حصول
وی را جهت انجام سایر امور مربوط به اعزام حسب مورد شرایط بازنشستگی باقی مانده باشد.
بهدستگاههای موضوع تبصره ( )2ماده ( )3معرفی مینماید. -4موضوع بورس آموزشی با شغل و وظایف جاری و یا آینده
کارمند مرتبط باشد.
ماده -8دستگاههای اجرایی باید پس از دریافت نامه
پذیرش ،بالفاصله جهت اخذ مجوز از هیأت نظارت بر -5مستند به استعالمی که از حراست دستگاه به عمل
سفرهای خارجی موضوع قانون نظارت بر مسافرتهای میآید ،اعزام کارمند به بورس آموزشی بالمانع باشد.
خارجی کارکنان دولت (مصوب 1373/6/20مجلس شورای
| 368رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
حداکثر ( )45روز پس از بازگشت استفاده کننده از دوره به اسالمی و اصالحیه بعدی آن) اقدام نمایند .صدور حکم
معاونت مذکور ارسال نمایند. مأموریت آموزشی منوط به موافقت هیأت مذکور با اعزام
تبصره -1دستگاههای اجرایی مکلفند حداکثر یک ماه پس کارمند خواهد بود.
از مراجعت کارمند ،زمینه ارایه دستاوردهای دوره را با تبصره -بهرهمندی کارمند از بورس آموزشی قبل از کسب
برگزاری سمیناری در داخل دستگاه فراهم نمایند و ساالنه نظر هیأت نظارت بر سفرهای خارجی در هر صورت حتی با
دستاوردهای بورسهای آموزشی و نتایج حاصل برای استفاده از مرخصی مجاز نمیباشد.
سیستم را ارزیابی و به معاونت توسعه مدیریت اعالم نمایند.
ماده -9دستگاههای اجرایی پس از دریافت پذیرش و
تبصره -2معاونت توسعه مدیریت موظف است نسبت به کسب موافقت هیأت نظارت بر سفرهای خارجی با تمهید
ایجاد بانک اطالعاتی بورسهای آموزشی که برگزار میشود مقدمات الزم ،نسبت به اعزام کارمند اقدام مینمایند و در
شامل افراد شرکت کننده در دوره ،عنوان دوره ،تاریخ دوره صورت عدم اعزام وی ،الزم است مراتب را کتب ًا با ذکر دالیل
و ،...اقدام نموده و اطالعات مورد نظر را در سامانهای که به به معاونت توسعه مدیریت اعالم دارند.
این منظور طراحی خواهد شد در دسترس کاربران مجاز قرار
تبصره -در صورتی که به تشخیص دستگاه اجرایی عدم
دهد.
شرکت کارمند در بورس آموزشی به واسطه قصور و یا
ماده -12استفاده مجدد کارمند از بورس در صورت تحقق کوتاهی وی باشد ،کارمند تا سه سال از شرکت در بورسهای
شرایط زیر امکانپذیر است: آموزشی خارج از کشور محروم میگردد.
-1بورس جدید مکمل بورس قبلی و یا در سطح باالتر باشد ماده -10دستگاههای اجرایی مکلفند قبل از اعزام کارمندان
و در صورت تغییر شغل کارمند ،موضوع دوره مرتبط با شغل به بورس آموزشی خارج از کشور با تشکیل جلسات توجیهی
جدید وی باشد. اطالعات الزم را به کارمندان در زمینه مستنداتی که
-2مدت محرومیت موضوع تبصره ماده ( )9منقضی شده میتوانند به مراجع بورس دهنده ارایه دهند ،مشخص نمایند
باشد. و کارمندان در صورت لزوم صرفاً میتوانند مستندات ،آمار و
اطالعاتی (در قلمرو بورس آموزشی) را که جنبه عمومی
ماده -13دستگاههای اجرایی موظفند از استفاده کنندگان
داشته و قبالً منتشر گردیده به مراجع بورس دهنده ارایه
از بورسهای آموزشی در صورت انصراف از ادامه بورس قبل
دهند.
از اتمام دوره و یا استنکاف از خدمت در دستگاههای اجرایی
قبل از انقضای مدت خدمتی که متعهد شدهاند ،تعهدی تبصره -ارتباط مستقیم دستگاههای اجرایی و افراد ذینفع
مبنی بر الزام به پرداخت کلیه هزینههای مترتب به دوره (قبل و بعد از طی دوره آموزشی) با مراجع بورس دهنده،
برابر برآورد دستگاه اجرایی ،اخذ نمایند. صرفاً با اطالع و هماهنگی وزارت امور خارجه مجاز میباشد.
تبصره -موارد اضطراری و غیرقابل پیشبینی (بیماری، ماده -11استفاده کنندگان از بورس آموزشی مکلفند در
تصادف ،حوادث قهریه ،غیرمترقبه و )...با تشخیص دستگاه پایان دوره گزارش جامعی از برنامههای آموزشی دوره را برابر
اجرایی و مستند به مدارک مثبته مستثنی میباشد. فرمی که بدین منظور از سوی معاونت توسعه مدیریت ابالغ
میگردد بهدستگاههای اجرایی متبوع تسلیم نموده و
دستگاههای اجرایی ذیربط نیز مکلفند گزارش آنان را
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 369
این دستورالعمل در ( )14ماده و ( )12تبصره در جلسه ماده -14استفاده کنندگان از بورسهای آموزشی که مدت
مورخ 1389/3/29شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی دوره آنها بیش از سه ماه باشد ،میباید سه برابر مدت
به تصویب رسید. استفاده از بورس بهدستگاههای مربوطه تعهد خدمت
علیرضا قدمیاری بسپارند.
دستورالعمل نحوه پذیرش دورههای آموزشی خارج از کشور و اعزام به دورههای آموزشی
(بخشنامه شماره 200/92/7737مورخ 1392/04/23معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
درخواست مجوز سفر به هیأت نظارت بر مسافرتهای پیرو بخشنامه شماره 204/21285مورخ 1389/04/28
خارجی کارکنان دولت و همچنین اعزام به هرگونه دوره (موضوع دستورالعمل مربوط به نحوه توزیع بورسهای
آموزشی و تحت هر عنوان (به استثنای دورههایی که طبق آموزشی خارج از کشور) ،به منظور ساماندهی و بهرهبرداری
قرارداد دوجانبه برگزار میگردد) ،موکول به اخذ موافقت از مطلوب از فرصتهای آموزشی خارج از کشور و در اجرای
این معاونت حداقل سی روز قبل از شروع دوره با رعایت بند تبصره ( )2ماده ( )2و تبصره ( )4ماده ( )3بخشنامه فوق،
«د» ماده ( )6بخشنامه مذکور در قالب کاربرگ پیوست مراتب زیر ابالغ میگردد:
میباشد. اخذ پذیرش از مؤسسات برگزارکننده دورههای آموزشی
غالمحسین الهام خارج از کشور توسط دستگاه اجرایی یا کارمند ،ارائه
قانون ممنوعیت ادامه تحصیل کارگزاران کشور در ساعات اداری (مصوب )1372/10/14
تبصره -3استفاده از بودجه و امکانات دولتی مانند وسیله ماده واحده -از تاریخ تصویب این قانون اشتغال و ادامه به
نقلیه ،راننده ،هزینه ایاب و ذهاب برای ادامه تحصیل ممنوع تحصیل کارگزاران شاغل در جمهوری اسالمی ایران اعم از
میباشد و با متخلف بهعنوان متصرف غیر قانونی در اموال قوه مجریه ،قوه مقننه و قوهقضاییه و نهادهای انقالب اسالمی
دولتی برابر قوانین و مقررات مربوطه عمل خواهد شد. و شرکتهای تابعه دولت و کلیه مؤسساتی که به نحوی از
تبصره -4سازمان امور اداری و استخدامی کشور مسئول بودجه عمومی کشور استفاده مینمایند در ساعات
اجرای این قانون میباشد و در هر سه ماه یک بار گزارش اداریروزهای کاری هفته در داخل و خارج کشور ممنوع
کار را به کمیسیونهای اموراداری و استخدامی و فرهنگ و میباشد و متخلفین به انفصال موقت از خدمت از یک سال
آموزش عالی مجلس شورای اسالمی ارائه مینمایند. تا سه سال محکوم میشوند.
تبصره -5امتیازات مربوط به قبولی کارگزاران تا زمان تبصره -1ادامه به تحصیل تمام وقت کارکنان با استفاده از
استفاده از مجوزهای در این قانون محفوظ میباشد. مأموریت یا مرخصی با تعیین جانشین ایشان به شرطی مجاز
است که همزمان باتحصیل ،اشتغال اداری نداشته باشند.
تبصره -6آییننامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت
وزارت آموزش و پرورش میتواند برای ادامه تحصیل
یک ماه پس از تصویب این قانون توسط سازمان امور اداری
کارکنان آموزشی و پرورشی خود ماموریت تحصیلی
و استخدامی کشور تهیه و بهتصویب هیأت وزیران خواهد
نیمهوقت نیز صادر کند ،مشروط بر اینکهمدت ماموریت
رسید.
تحصیلی آنان در طول خدمت حداکثر از 36ماه تجاوز نکند.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و شش تبصره در جلسه (جمله اخیر الحاقی طی ماده واحده مصوب 1376/09/23
روز سه شنبه چهاردهم دی ماه یک هزار و سیصد و هفتاد مجلس)
و دو مجلس شورای اسالمیتصویب و در تاریخ
تبصره -2جانبازان پنجاه درصد به باال و رزمندگان و
1372.10.22به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
آزادگانی که 3سال تمام متوالیاً یا متناوباً سابقه حضور در
رئیس مجلس شورای اسالمی جبهه و اسارت داشته باشند ازشمول این قانون مستثنی
میباشند.
آییننامه اجرایی قانون ممنوعیت ادامه تحصیل کارگزاران کشور در ساعات اداری
(مصوب 1373،04،12با اصالحات و الحاقات بعدی)
ماده -1در این آییننامه واژههای اختصاری زیر به جای هیات وزیران در جلسه مورخ 1373/4/12بنا به پیشنهاد
عبارتهای مشروح مربوط به کار میروند: شماره /7595د مورخ 1372/12/18سازمان امور اداری و
استخدامی کشور ،به استناد تبصره ( )6قانون ممنوعیت
الف -قانون :قانون ممنوعیت ادامه تحصیل کارگزاران کشور
ادامه تحصیل کارگزاران کشور در ساعات اداری مصوب
در ساعات اداری مصوب 1372
1372آییننامه اجرایی قانون یاد شده را به شرح زیر
تصویب نمود:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 371
تبصره -امتیازات مربوط به قبولی آن دسته از کارگزاران و ب -ادامه تحصیل :طی آن دسته از دورههای آموزشی است
کارکنانی که قبل از تصویب قانون مجوز ادامه تحصیل که منجر به اخذ مدرک تحصیلی رسمی یا با ارزش
موضوع بند (ب) ماده ( )1این آییننامه را کسب کردهاند استخدامی در مقاطع کاردانی،کارشناسی ،کارشناسی ارشد
محفوظ است. و دکتری میشود.
ماده -4پرداخت هرگونه وجه به عنوان فوقالعاده ماموریت، ج -دستگاه :به کلیه واحدهای سازمانی تابع قوههای
هزینه ایاب و ذهاب ،هزینه سفر به کارگزاران و کارکنان و مقننه،مجریه و قضاییه و نهادهای انقالب اسالمی،
همچنین استفاده از راننده و وسیله نقلیه دولتی و اختصاصی شرکتهای تابع دولت و کلیه موسساتی که به نحوی از
به منظور ادامه تحصیل ممنوع است. بودجه عمومی استفاده میکنند اطالق میشود.
ماده -5مرجع رسیدگی به تخلفات موضوع این آییننامه د -کارکنان و کارگزاران :افرادی هستند که در کارگاهها به
هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری هستند و هیاتهای صورت تمام وقت به خدمت اشتغال دارند و از این پس به
یاد شده پس از رسیدگی حسب مورد نسبت به صدور رای اختصار "کارگزاران " نامیده میشوند.
و تعیین مجازات پیشبینی شده در این قانون و قانون ماده -2ادامه تحصیل کارگزاران و کارکنان در خارج از
رسیدگی به تخلفات اداری اقدام میکند. ساعات اداری یا با استفاده از ماموریت آموزشی اعم از تمام
تبصره -1هرگاه تخلف کارکنان و کارگزاران عنوان یکی از وقت یا غیرتمام وقت یا مرخصی با رعایت قوانین و مقررات
جرایم مندرج در قوانین جزایی را نیز داشته باشد هیات مربوط مجاز است.
رسیدگی به تخلفات اداری مکلف است مراتب را برای تبصره -1اعطای مرخصی یا ماموریت موضوع این ماده
رسیدگی به مراجع قضایی صالح ارسال کند. منوط به سپردن مسؤولیت یا وظایف فرد ذینفع به شخص
تبصره -2دستگاههایی که از نظر رسیدگی به تخلفات اداری واجد شرایط دیگری است.
تابع قانون رسیدگی به تخلفات اداری و آییننامه اجرایی آن تبصره -2اعطای ماموریت آموزشی برای ادامه تحصیل در
نیستند تابع مقررات مربوط به خود هستند و به جرایم دورههای آموزشی مصوب مراجع ذیربط مجاز است.
کارگزاران و کارکنان آنها در مرجع مربوط رسیدگی میشود
تبصره ( -3الحاقی -)1375/04/10همسران شهدا در
و حسب مورد مجازات مقرر در قانون و مجازاتهای دیگر
استفاده از ماموریت آموزشی اولویت دارند.
مندرج در مقررات مربوط اعمال میشود.
ماده -3دستگاهها مکلفند حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ
ماده -6دستگاههای مشمول قانون مکلفند هر سه ماه
تصویب این آییننامه ادامه تحصیل تمام وقت آن دسته از
یکبار گزارش کار مربوط به ادامة تحصیل کارگزاران شاغل
کارگزاران و کارکنانی را که قبل از تاریخ تصویب قانون با
به تحصیل خود را طبق دستورالعمل و فرمهایی که توسط
اجازه دستگاه ذیربط به تحصیل اشتغال داشته یا شرایط
سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و به کلیه
الزم برای ادامه تحصیل آنان فراهم شده است ،با ضوابط
دستگاهها ابالغ میشود به سازمان مزبور ارسال کنند.
قانون و این آییننامه تطبیق دهند و پس از تعیین جانشین
حسن حبیبی -معاون اول رییسجمهور با حفظ پست سازمانی حسب مورد ماموریت آموزشی یا
مرخصی اعطا کنند.
| 372رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
و -ارزشیابی اثر بخشی برنامهها و فعالیتهای آموزشی و وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک
توانمندسازی در سطوح مختلف. درجلسه مورخ 1388/10/13بنا به پیشنهاد معاونت توسعه
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد ماده 63
ماده -2دستگاههای اجرایی موظفند در چارچوب نظام
قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386وبا رعایت
آموزش کارمندان و بر اساس دستورالعملی که معاونت
جزء (ط) بند ( )1تصویبنامه شماره /158795ت 38856ه
توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ابالغ خواهند
مورخ 1386/10/01آییننامه اجرایی فصل نهم این قانون را
نمود اهداف ،راهبردها و برنامههای آموزشی خود را در سه
تصویب نمودند:
سطح راهبردی ،میان مدت (برای دورههای پنج ساله) و
کوتاه مدت (برای دورههاییکساله) طراحی ،اجرای و نتایج ماده -1نظام آموزش کارمندان دستگاههای اجرایی با
آن را ارزشیابی نمایند. رعایت اصول و ویژگیهای زیر ،حداکثر ششماه پس از ابالغ
این آییننامه ،توسط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
ماده -3دستگاههای اجرایی اعتبارات آموزش و
انسانی رییسجمهور طراحی و بهدستگاههای اجرایی ابالغ
توانمندسازی کارمندان خود را بر اساس سرانه ساعت
خواهد شد:
آموزش کارکنان و مدیران که توسط معاونت توسعه مدیریت
و سرمایه انسانی رییسجمهور تعیین خواهد شد در بودجه الف -هدایت دستگاههای اجرایی جهت کار بست رویکرد
سنواتی دستگاه پیشبینی نمایند. راهبردی در آموزش و توانمندسازی سرمایه انسانی.
ماده -4دستورالعمل نحوه تعیین صالحیت و اعتبارسنجی ب -افزایش دانش ،مهارت و نگرش معنوی کارمندان
مراکز و موسسات آموزشی و خدمات مشاوره آموزش و نحوه متناسب با مشاغل و نقشهای محوله به آنها.
بهرهمندی از خدمات آنها ،توسط معاونت توسعه مدیریت و ج -برقراری تعامل با دیگر نظامهای منابع انسانی مانند
سرمایه انسانی رییسجمهور تدوین و ابالغ خواهد شد. ارتقاء و انتصاب ،جبران خدمات ،طبقهبندی مشاغل ،ارزیابی
ماده -5کلیه دورههای آموزشی که با هدف افزایش مهارت عملکرد کارمندان.
و توانمندی کارکنان برگزار میشود به عنوان شرط نظام د -افزایش انگیزش درونی کارمندان و مدیران جهت
ارتقاء و انتصاب شغلی محسوب خواهد شد. مشارکت فعال تر در فرآیند آموزش و ایجاد انگیزههای
تبصره -دورههای ضمن خدمت منجر به اخذ مدارک بیرونی برای ترغیب آنان به امر آموزش و توانمندسازی.
دانشگاهی نخواهد شد. ه -تدوین و کاربست استانداردهای آموزشی از قبیل سرانه
سرمایه گذاری و ساعت آموزشی کارمندان و مدیران.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 373
رییسجمهور تهیه میگردد جهت ارزیابی بر سامانه منعکس ماده -6نحوه توزیع بورسهای آموزشی که منجر به اخذ
نمایند. مدرک دانشگاهی نمیگردد و از طرف موسسات بینالمللی
ماده -8معاونتهای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در اختیار دولت قرار میگیرد بر اساس دستورالعملی خواهد
رییسجمهور و برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور بود که توسط شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ابالغ
بر عملکرد دستگاههای اجرایی نظارت میکنند. خواهد شد.
این تصویبنامه در تاریخ 1389/01/09به تائید مقام محترم ماده -7دستگاههای اجرایی موظفند عملکرد آموزش و
ریاست جمهوری رسیده است. توانمندسازی کارمندان و مدیران خود را بر اساس سامانهای
که توسط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
محمدرضارحیمی -معاون اول رییسجمهور
ماده -1تعاریف و اختصارات بهکار رفته در این دستورالعمل دستگاههای اجرایی موضوع ماده 5قانون مدیریت خدمات
به شرح زیر است: شورای عالی اداری در یکصدو هشتاد و ششمین جلسه مورخ
-1ستاد :ستاد برنامهریزی تحول اداری کشور ،موضوع 1399/9/24بنا به پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی
مصوبه شماره 1/12/2056مورخ 1377/2/19شورای عالی کشور ،در اجرای بند 16سیاستهای کلی نظام اداری
اداری. ابالغی از سوی مقام معظم رهبری مبنی بر دانشبنیان
کردن نظام اداری از طریق بهکارگیری اصول مدیریت دانش
-2دستگاه اجرایی :دستگاههای اجرایی موضوع ماده 5
و یکپارچهسازی اطالعات؛ بند 1-2سیاستهای کلی علم و
قانون مدیریت خدمات کشوری.
فنآوری مبنی بر مدیریت دانش و پژوهش و انسجامبخشی
-3نظامنامه مدیریت دانش :سندی است مبتنی بر مدل در سیاستگذاری ،برنامهریزی و نظارت راهبردی در حوزه
مدیریت دانش که به منظور ایجاد همراستایی و ایجاد علم و فناوری؛ به استناد بندهای 8و 11ماده 115قانون
وحدت رویه در اجرای مدیریت دانش شامل اهداف ،اصول، مدیریت خدمات کشوری و در راستای عملیاتی کردن برنامه
ارزشها ،راهبردها و فرایندهای اجرایی مدیریت دانش با در پنجم برنامه جامع اصالح نظام اداری -دوره دوم (موضوع
نظر گرفتن ابزارها و تکنیکهای مدیریت دانش در حوزه تصویبنامه شماره 302596تاریخ 1397/6/14شورای
فرایندهای دانشی ،شرح وظایف واحدهای مجری ،مدل عالی اداری)؛ «دستورالعمل مدیریت دانش در دستگاههای
سنجش بلوغ مدیریت دانش و چارچوب سازوکارهای اجرایی» را به شرح پیوست (ممهور به مهر دبیرخانه شورای
انگیزشی برای مشارکت کارکنان و مدیران در دستگاههای عالی اداری) تصویب نمود .این دستورالعمل در 6ماده و 2
اجرایی ،توسط سازمان اداری و استخدامی کشور ابالغ تبصره تأیید و از تاریخ ابالغ ،الزماالجرا است.
میگردد.
دستورالعمل مدیریت دانش در دستگاههای اجرایی
-4دانش :مجموغهای از آموختهها و تجارب کسب شده
عینی و ضمنی مرتبط با کار از قبیل ایدهها و خالقیتها،
| 374رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
بهرهبرداری از سیستمها و نرمافزارهای مدیریت دانش را مهارتها ،مستندات دانشی ،روشهای حل مسأله ،محتوای
تدوین نماید. جلسات تخصصی و کارشناسی و نقد پروژه است.
-2به منظور سنجش فعالیتهای دستگاههای اجرایی در -5مدیریت دانش :فرایندی نظام مند و مستمر که از طریق
حوزه مدیریت دانش و نهادینه سازی آن ،نحوه و فرایند آن ،دانش در دستگاه اجرایی شناسایی ،خلق ،توسعه،
ارزیابی دستگاههای اجرایی را در چارچوب شاخصهای نگهداری ،تسهیم و بهکار گرفته شده و منجر به یادگیری،
عمومی ارزیابی عملکرد ،موضوع مواد 81و 82قانون نوآوری ،توسعه فردی ،توسعه تیمی و سازمانی و ارتقای
مدیریت خدمات کشوری ،تعیین نماید. بهرهوری میشود.
-3نظام آموزش کارکنان دولت و دستورالعملهای مربوطه -6بلوغ مدیریت دانش :بیانگر میزان قابلیتهای یک
را به نحوی اصالح نماید که فعالیتهای دانشی کارکنان و سازمان در فراهم سازی تسهیل گرها ،اجرای فرایندها و
یادگیریهای حاصل شده از مشارکتهای دانشی آنان در دستیابی به نتایج و پیامدهای مدیریت دانش است .مدل
قالبهایی همچون نشستهای تخصصی ،جلسات نقد پروژه، بلوغ مدیریت دانش ،مراحل رشد مورد انتظار در فرایند
یادگیری و کاربست دانش در محیط نرمافزار و خارج از آن، توسعه مدیریت دانش و اقدامات مناسبی را که سازمان باید
روشهای استاد و شاگردی و دیگر ابزارهای مدیریت دانش، برای بهبود وضعیت کنونی خود و دستیابی به سطوح بلوغ
با ساعتهای آموزش رسمی کارکنان؛ معادلسازی شده و باالتر انجام دهد ،مشخص میکند.
گواهینامه رسمی برای آن صادر گردد. -7سنجش بلوغ مدیریت دانش :ارزیابی سطح بلوغ
-4کمیت و کیفیت فعالیتهای دانشی کارکنان ،در مدت دستگاههای اجرایی از منظر مدیریت دانش و تعیین جایگاه
تجربه الزم برای ارتقاء و ارزیابی عملکرد آنها لحاظ گردد. دستگاههای اجرایی در هرم بلوغ مدیریت دانش است.
تبصره :در صورتی که مصوبات ستاد در هر یک از موارد فوق ماده -2راهبری مدیریت دانش در دستگاههای اجرایی
نیاز به تأیید و تصویب شورای عالی اداری یا شورای توسعه کشور توسط «ستاد» ،با مأموریت تدوین ،تصویب و ابالغ
مدیریت و سرمایه انسانی داشته باشد ،ستاد موظف است اهداف و استراتژیهای کالن مدیریت دانش در نظام اداری،
پیشنهادهای الزم را جهت تصویب به شوراها ارائه نماید. تصویب و ابالغ برنامه راهبردی و نقشه راه استقرار مدیریت
ماده -4سازمان اداری و استخدامی کشور (مرکز آموزش دانش و تصویب راهبردهای توسعه سطح بلوغ ،انجام خواهد
مدیریت دولتی) با همکاری مراکز علمی دولتی و خصوصی شد.
و با مشارکت دستگاههای اجرایی مسئول ،ضمن شناسایی و ماده « -3ستاد» موظف است به منظور راهبری استقرار
احصای مصادیق میان بخشی و دارای اهمیت در سطح ملی، مدیریت دانش و برقراری تعامل سیستمی و یکپارچگی با
نسبت به ثبت و حفظ سوابق و تجارب موجود در زمینه: دیگر نظامهای مدیریت و منابع انسانی و در اجرای این
مذاکرات هستهای ،مبارزه با بیماری کرونا ،توسعه حوزههای دستورالعمل ،حداکثر طی مدت 3ماه از تصویب آن،
نفتی و پتروشیمی ،مبارزه با فقر ،بهبود اشتغال ،ارتقای اقدامات زیر را انجام دهد:
بهرهوری ،توسعه دولت الکترونیک و اصالح نظام اداری در
-1شبکه ملی مدیریت دانش در نظام اداری را طراحی و
چارچوب مدیریت دانش ،اقدام نماید.
اجرایی نموده؛ استانداردهای الزم جهت طراحی و
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 375
ماده -6باالترین مقام دستگاه اجرایی ،مسئول راهبری ماده -5دستگاههای اجرایی موظفند در چارچوب
استقرار مدیریت دانش در دستگاه و حسن اجرای این مصوبه دستورالعملهای ابالغی از سوی «ستاد» ،یکی از کمیتههای
بوده و گزارش نحوه اجرای آن توسط دبیرخانه شورای عالی تخصصی موضوع ماده 4مصوبه شماره 206/93/11852
اداری ،هر ششماه به شورا ارایه میگردد. تاریخ 1393/9/5شورای عالی اداری را مأمور استقرار نظام
حسن روحانی -رییسجمهور مدیریت دانش در دستگاه نمایند.
تبصره :تعیین واحد متولی تصمیمات این کمیته بر عهده
شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه خواهد بود.
مسئول نظارت بر حسن اجرای این نظامنامه و استقرار بخشنامه به تمامی دستگاههای اجرایی مشمول ماده 5
مدیریت دانش در دستگاههای استانی میباشند. قانون مدیریت خدمات کشوری
ماده -1تعاریف واژگان و اختصارات در اجرای بند 3ماده یک دستورالعمل مدیریت دانش در
دستگاههای اجرایی (موضوع مصوبه شماره 386056تاریخ
سازمان :سازمان اداری و استخدامی کشور
1399/10/27شورای عالی اداری) و در راستای ایجاد
دستگاه :دستگاههای اجرایی موضوع ماده 5قانون مدیریت هماهنگی ،همراستایی و وحدت رویه در اجرای مدیریت
خدمات کشوری دانش ،به پیوست «نظامنامه مدیریت دانش دستگاههای
مصوبه :مصوبه شماره 386056تاریخ 1399/10/27شورای اجرایی» جهت اجرا ابالغ میگردد.
عالی اداری الزم است کلیه دستگاههای اجرایی مشمول در اجرای بند
ستاد :ستاد برنامهریزی تحول اداری کشور 3-8نظامنامه نسبت به تعیین واحد متولی مدیریت دانش
کمیته :یکی از کمیتههای تخصصی موضوع ماده 4مصوبه (از بین واحدهای سازمانی موجود) اقدام و در اسرع وقت
شماره 206/93/11852تاریخ 1393/9/5شورای عالی نسبت به استقرار نظام مدیریت دانش در دستگاه و واحدهای
اداری که بر اساس ماده 5مصوبه مأمور استقرار مدیریت تابعه بر اساس این نظامنامه اقدام نمایند .معاونت نوسازی
دانش در دستگاه است. اداری این سازمان ،همکاری الزم در خصوص ایجاد تغییرات
ساختاری مورد نیاز را با دستگاههای اجرایی به عمل خواهد
واحد متولی :واحد سازمانی موضوع تبصره ماده 5مصوبه که
آورد.
بر اساس تصمیم شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه
مسئول اجرای تصمیمات کمیته در پیادهسازی مدیریت دستگاه موظف است ظرف مدت سه ماه پس از ابالغ این
دانش است. نظامنامه ،گزارشی از اقدامات صورت گرفته در اجرای ماده
8را به این سازمان (مرکز مطالعات نظامها و فناوریهای
مدیریت دانش :فرایندی نظاممند و مستمر که از طریق آن،
اداری) اعالم نماید .سازمان مدیریت و برنامهریزی استانها،
دانش دستگاه شناسایی ،خلق ،نگهداری ،تسهیم و بهکار
| 376رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-4شناسایی ،خلق ،نگهداری ،تسهیم و استفاده مستمر از گرفته شده و منجر به یادگیری ،نوآوری ،توسعه فردی،
دانش در دستگاهها. توسعه تیمی و توسعه سازمانی میشود.
-5توسعه شبکه دانشی یکپارچه و قابل دسترس در نظام فرآیندهای مدیریت دانش :به فرایندهای پنجگانهای اطالق
اداری با مشارکت دستگاهها. میگردد که دانش در دستگاه از طریق آن فرایندها
«شناسایی و کشف»« ،خلق» ،حفظ و نگهداری»« ،اشاعه و
ماده -3اصول
تسهیم» ،و «بهکارگیری» میشود.
اصول حاکم بر نظام مدیریت دانش در دستگاههای اجرایی
تسهیلگرهای مدیریت دانش :عوامل بسترساز و فراهم
به شرح ذیل است:
کننده شرایط سازمانی مناسب که محرک و تقویتکننده
-1اصل نگرش راهبردی :پشتیبانی و حمایت و همسویی فرآیندهای مدیریت دانش هستند.
مدیریت دانش با اهداف و استراتژیهای دستگاه.
چشم انداز و مأموریت مدیریت دانش :سندی است که در
-2اصل نگرش سیستمی :برقراری ارتباط درونی بین اجزاء آن وضعیتی را نشان میدهد که دستگاه اجرایی میخواد در
نظام مدیریت دانش و ارتباط بیرونی بین نظام مدیریت آینده در حوزه مدیریت دانش به آن برسد و چگونگی
دانش با سایر نظامهای مدیریتی رسیدن به آن ،در سند ترسیم میگردد.
-3اصل جامعیت فرایندها :در نظر گرفتن تمامی فرآیندهای راهبردهای مدیریت دانش :مجموعه اقداماتی که مسیر
مدیریت دانش به منظور استقرار صحیح نظام مدیریت دستیابی به اهداف کالن و چشم انداز مدیریت دانش را با
دانش. در نظر گرفتن شرایط محیط داخلی و خارجی دستگاه
-4اصل مشارکت :جلب مشارکت و همراهی تمامی کارکنان ترسیم مینماید.
و مدیران در اجرای فرایندهای مدیریت دانش نتایج :خروجیهای دانشی هستند که حاصل استقرار نظام
-5اصل پایش مستمر :بازبینی و بررسی مستمر نظام مدیریت دانش در دستگاه است.
مدیریت دانش و فراهم نمودن بازخوردهای الزم جهت پیامدها :اثرات مثبت سازمانی بر دستگاه و ذینفعان آن
اصالح و بازنگری آن. است که حاصل تحقق نتایج مدیریت دانش است.
-6اصل تداوم و توسعه مدیریت دانش :در نظر گرفتن
ماده -2اهداف
مدیریت دانش به عنوان یک موضوع بلندمدت و استمرار و
توسعه آن به منظور نیل به نتیجه مناسب. اهداف استقرار نظام مدیریت دانش در دستگاههای اجرایی
عبارتند از:
-7اصل انسان محوری :محوریت اصلی تمامی فعالیتها و
فرایندهای مدیریت دانش سرمایه انسانی است که نقش -1همسوسازی و همراستایی میان مدیریت دانش و اهداف،
ویژهای در ارتقا سطح دانش سازمانی دارد. برنامهها و استراتژیهای دستگاهها.
-8اصل مالکیت معنوی :حفظ مالکیت معنوی دانشهای به -2ارزیابی ،نظارت و پایش وضعیت بلوغ مدیریت در
اشتراک گذاشته شده در سطح دستگاه اجرایی. دستگاهها.
-3ایجاد و بهبود فرهنگ تبادل و تسهیم دانش در سطح
ماده -4ارزشها
دستگاهها.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 377
بر این اساس ،راهبردهای مدیریت دانش به شرح ذیل ارزشهای حاکم بر نظام مدیریت دانش در دستگاههای
میباشند: اجرایی به شرح ذیل است:
-1همراستایی اهداف و استراتژیهای مدیریت دانش با )1اندیشه محوری :ارج نهادن به اندیشه و تفکر کارکنان به
اهداف و استراتژیهای دستگاه. عنوان مهمترین دارایی و سرمایه دستگاه اجرایی
-2ایجاد یکپارچگی و تعامل بین نظام مدیریت دانش و سایر )2اخالق گرایی و فرهنگ محوری :شناسایی ،تسهیم و
نظامهای مدیریتی در راستای راهبردهای کالن دستگاه. بهکارگیری دانش با رعایت اصول اخالقی و ارزشی و کرامت
-3همگرایی با شرایط محیط داخلی و خارجی نقاط قوت و انسانی و حفظ مالکیت معنوی.
ضعف دستگاه جهت نیل به چشم انداز مدیریت دانش. )3عدالت محوری :رعایت عدالت در ایجاد انگیزه و شفافیت
در تشویق فعاالن مدیریت دانش با توجه به میزان عملکرد
ماده -6مدل مدیریت دانش
آنها.
مدل مدیریت دانش با ابتناء بر مدلهای جهانی ،نظرات
ماده -5راهبردها
خبرگان و ویژگیهای نظام اداری کشور طراحی شده و
تصویر جامعی از مدیریت دانش در نظام اداری ایران ایجاد اجرای مدیریت دانش به عنوان یک نظام مدیریتی مستلزم
میکند که راهنمای اجرای این نظام قرار میگیرد .شکل زیر برخورداری از رویکرد راهبردی و مالحظه راهبردهایی برای
نشان دهنده مدل مفهومی مدیریت دانش دستگاههای نیل به چشم انداز توسعه نظام اداری است .به نحوی که با
اجرایی است که دارای پنج الیه اصلی است: یک رویکرد سیستمی ،بیشترین همگرایی و هم افزایی را با
دیگر نظامها و خرده نظامهای اداری و مدیریتی برقرار نماید.
د .اجرای برنامههای پیشبینی شده برای استقرار مدیریت )1الیحه اول (هسته مدل) بیانگر چشم انداز و مأموریت
دانش مدیریت دانش دستگاه است .در چشم انداز ،وضعیت آتی که
هـ .پایش و ارزیابی برنامههای مدیریت دانش دستگاه در زمینه مدیریت دانش میخواهد به آن برسد
ترسیم شده و در مأموریت ،نحوه تحقق چشم انداز و نقش
ماده -8بسترسازی مدیریت دانش دستگاه در آن مشخص میشود.
-1-8راهبری مدیریت دانش در ستاد: )2تسهیلگردهای مدیریت دانش در الیه دوم قرار دارند که
سازمان موظف است به منظور برنامهریزی راهبردی و نظارت بستری مهم برای اجرا و توسعه فرایندهای دانشی در دستگاه
بر حسن اجرای این نظامنامه و استقرار کامل مدیریت دانش هستند که با بهرهگیری صحیح از این عناصر فناوری،
در دستگاهها نسبت به انجام موارد زیر در ستاد اقدام نماید: )3در الیه سوم مدل ،فرآیندهای دانشی قرار دارند که پیاده
)1تصویب سیاستهای کلی و برنامههای راهبردی مدیریت سازی مدیریت دانش در دستگاه از شناسایی و کشف دانش
دانش در نظام اداری. تا بهکارگیری دانش ،در گرو اجرای صحیح آنها است .این
)2پیشنهاد تغییرات در سایر نظامهای مدیریتی متناسب با فرایندها شامل شناسایی و کشف دانش ،خلق دانش ،حفظ
اهداف و فعالیتهای مدیریت دانش (بر اساس ماده 3 و نگهداری دانش ،اشاعه و تسهیم و بهکارگیری دانش
مصوبه) جهت تصویب در مراجع مربوط. هستند.
)3طراحی و برنامهریزی به منظور استقرار شبکه ملی )4الیحه چهارم مدل دربردارنده نتایج مدیریت دانش در
مدیریت دانش بخش دولتی و تعیین استانداردهای الزم دستگاه است و شامل نوآوری ،یادگیری ،توسعه فردی،
جهت بهرهبرداری از سامانههای مربوط توسعه تیمی ،و توسعه سازمانی میباشد.
)4بررسی گزارشهای کلی بلوغ مدیریت دانش و تعیین )5در الیحه پنجم و نهایی ،پیامدهای کسب نتایج مندرج
نحوه شناسایی و تقدیر از دستگاههیا فعال و برگزیده در در الیه چهارم قرار میگیرد .پیامدهای نتایج اجرای مدیریت
حوزه مدیریت دانش دانش در دستگاهها شامل مواردی نظیر بهبود کیفیت
خدمات ،ارتقاء شفافیت و پاسخگویی به شهروندان و
-2-8اقدامات کمیته تخصصی مسئول استقرار مدیریت
بهرهوری هستند.
دانش در دستگاه:
ماده -7مراحل استقرار مدیریت دانش در دستگاه
دستگاه موظف است به منظور ایجاد بستر مناسب ،فرهنگ
سازی و فراهم نمودن زیرساختهای مورد نیاز استقرار نظام استقرار نظام مدیریت دانش در دستگاهها شامل چهار مرحله
مدیریت دانش ،یکی از کمیتههای تخصصی موضوع ماده 4 است .سازمان و دستگاهها موظفند برنامهها و اقدامات خود
مصوبه شماره 206/93/11852تاریخ 1393/9/5شورای را در چارچوب مراحل زیر طراحی و اجرا نمایند:
عالی اداری را تعیین و مأمور انجام وظایف زیر نماید: الف .بسترسازی مدیریت دانش
)1بررسی و تأیید چشم انداز ،اهداف و راهبردهای مدیریت ب .سنجش بلوغ مدیریت دانش
دانش دستگاه.
ج .برنامهریزی استقرار نظام مدیریت دانش
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 379
سنجش بلوغ مدیریت دانش دستگاههای اجرایی مبتنی بر )2بررسی و تأیید برنامهها و طرحهای دستگاه در زمینه
چهار الیه تسهیلگرها ،فرایندها ،نتایج و پیامدها بر اساس مدیریت دانش.
مدل مفهومی استقرار مدیریت دانش دستگاههای اجرایی )3بررسی و پیشبینی اعتبارات و منابع مورد نیاز استقرار
انجام میگیرد .سنجش بلوغ مدیریت دانش ،یک بار در نظام مدیریت دانش بر اساس سند چشم انداز ،اهداف،
ابتدای استقرار نظام مدیریت دانش و سپس به صورت ساالنه راهبردها و برنامههای مصوب
جهت تعیین میزان موفقیت و ارتقاء دستگاه اجرایی در
)4بررسی و تأیید برنامههای توسعه فرهنگ مدیریت دانش
پیشبرد اهداف مدیریت دانش و همچنین تدوین برنامههای
و عناوین و محتوای دورههای آموزشی مورد نیاز برای
بلندمدت و کوتاه مدت مدیریت دانش توسط دستگاه اجرایی
کارکنان.
در چهارمرحله به شرح ذیل انجام میپذیرد:
)5پیشبینی و تأیید سازوکارهای انگیزشی برای مشارکت
)1مرحله اول؛ خودارزیابی -در این مرحله پس از تعیین
کارکنان ،مدیران و واحدهای ستادی و استانی فعال دستگاه
واحد متولی مدیریت دانش در دستگاه ،این واحد نسبت به
در چارچوب دستورالعملهای سازمان.
ارزیابی دستگاه بر اساس مستندات خواستهشده اقدام
مینماید .نتایج خودارزیابی به انضمام مستندات مربوط در -6پیشبینی و تصویب سازوکارهایی برای حفظ مالکیت
سامانهای که به همین منظور در پورتال سازمان طراحی و معنوی و حقوق تألیفی صاحبان و ثبت کنندگان دانش در
تعبیه میگردد ،درج خواهد شد. چارچوب ضوابط و مقررات.
)2مرحله دوم :اعتبار سنجی -این مرحله مبتنی بر بررسی )7تصویب شیوهنامههای مورد نیاز نظام مدیریت دانش به
امتیازات داده شده در خودارزیابی و مستندات ضمیمه شده ویژه در حوزههای انجمنهای خبرگی ،سامانه نرمافزاری،
است که در سازمان صورت میپذیرد .در این مرحله امتیازات روشهای ثبت دانش ،فرایند استخراج دانش در زمان خروج
داده شده در مرحله اول با بررسی مستندات ارائه شده برای از خدمت.
هر سنجه اعتباریابی میگردد و در صورت عدم تأیید ،نتیجه )8پایش مستمر اجرای مدیریت دانش ،اخذ گزارشهای
برای اصالح یا تکمیل مستندات و شواهد بهدستگاه منعکس مربوط و ارائه آن به سازمان.
میشود.
)9ارزیابی نتایج و دستاوردهای اجرای نظام مدیریت دانش
)3مرحله سوم :بررسی میدانی -این مرحله مبتنی بر ارزیابی در دستگاه.
میدانی و مشاهده و بررسی حضوری در محل دستگاه است.
)10نظارت بر انتخاب مؤسسات مشاور صاحب صالیت در
این مرحله توسط کارشناسان سازمان یا ارزیابان آموزش
راستای استقرار نظام مدیریت دانش.
دیده انجام میشود.
-3-8واحد متولی مدیریت دانش و شرح وظایف آن:
)4مرحله چهارم :تأیید نهایی و رتبهبندی دستگاهها -پس
از پایان فرایند سنجش بلوغ و اعتبارسنجی نهایی نتایج، دستگاه اجرایی مطابق تبصره ماده 5مصوبه ،واحد متولی
دستگاهها بر اساس سطوح بلوغ مدیریت دانش رتبهبندی و مدیریت دانش را متناسب با شرح وظایف و ساختار موجود
معرفی خواهند شد .گزارش تفصیلی سنجش بلوغ توسط دستگاه تعیین نموده و این واحد مسئولیت اجرای تصمیمات
سازمان تهیه و منتشر خواهد شد .ستاد در خصوص تقدیر کمیته تخصصی موضوع بند 2-8را بر عهدهدارد.
از دستگاههای برتر تمهیدات الزم را پیشبینی خواهد کرد. ماده -9سنجش بلوغ مدیریت دانش
| 380رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
این نظامنامه در دوازده ( )12ماده تنظیم گردیده و از تاریخ امکان شناسایی خودکار خبرگان حوزههای ▪
ابالغ الزماالجرا میباشد و مسئولیت حسن اجرای آن بر مختلف دانشی.
عهده باالترین مقام دستگاه است. امکان ایجاد پروفایل دانشی برای کاربران نرمافزار. ▪
جمشید انصاری ارائه گزارشهای متنوع مدیریتی از عملکرد ▪
واحدهای سازمانی و اعضای نرمافزار.
حفظ مالکیت معنوی و حقوق ثبت کنندگان و ▪
صاحبان دانش به صورت فردی و تیمی.
در صورتی که دورههایی اعالم گردد ولی محتوی آن از سوی با عنایت به سؤالهای مکرری که از سوی دستگاههای
مرکز آموزش مدیریت دولتی تأیید و اعالم نشده و یا اجرایی در زمینه محتوی و مدرسین دورههای آموزشی که
مدرسینی برای آن دورهها تأیید صالحیت نشده باشند، از سوی این معاونت به عنوان دورههای عمومی ،فرهنگی و
دستگاهها میتوانند تا زمان اعالم مرکز ،با تأیید کمیته بهبود مدیریت ابالغ میگردد و همچنین مؤسسههای
راهبری دستگاه که با عضویت نماینده این معاونت تشکیل غیردولتی که میتوانند از خدمات آنان در فرآیند آموزش و
میشود در این زمینه اقدام نمایند. آزمونهای استخدامی بهرهمند گردند ،اعالم میگردد:
در پایان خاطرنشان میسازد بهرهگیری از خدمات دستگاههای اجرایی باید در اجرای این دسته دورهها از
مؤسسههای غیردولتی در فرآیند آموزش و آزمونهای محتوی تأیید و اعالم شده توسط مرکز آموزش مدیریت
استخدامی در صورتی مجاز است که این دسته از مؤسسهها دولتی بهره گیری نموده و صرف ًا مدرسینی میتوانند در این
گواهینامه تأیید صالحیت را حسب مورد از این معاونت، دورهها به تدریس اشتغال یابند که گواهی صالحیت از مرکز
مرکز آموزش مدیریت دولتی و یا دفاتر آموزش و پژوهش یاد شده را داشته باشند و استفاده از محتوا و کتب متفرقه
استانداریها اخذ نموده باشند. در این زمینهها مجوزی ندارد.
لطف اله فروزنده دهکردی
لزوم برگزاری جلسات ،همایشها ،کالسهای آموزشی و سمینارهای دستگاهها در سطوح استانی،
منطقهای و ملی با استفاده از فنآوریهای جدید (ویدئوکنفرانس ،وبینار ،ارتباطات برخط و)...
(بخشنامه شماره 450090مورخ 1398/8/14رییس سازمان اداری و استخدامی کشور)
با توجه بهدستور مورخ 1398/6/6ریاست محترم جمهوری بخشنامه به تمامی دستگاههای اجرایی مشمول ماده 5
اسالمی ایران در هامش نامه شماره 98/28024/60/100 قانون مدیریت خدمات کشوری
مورخ 1398/6/5وزارت نیرو (که تصاویر آنها پیوست
| 382رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
محترم در خصوص ضرورت صرفهجویی در ابعاد مختلف میباشد) و نظر به ضرورت توسعه کاربست فناوریهای نوین
هزینههای نظام اداری ،مقتضی است ترتیبی اتخاذ نمایند ارتباطی و استفاده از روشهای جدید در برگزاری جلسات
که جلسات ،همایشها ،کالسهای آموزشی و سمینارهای دستگاههای اجرایی با یکدیگر و واحدهای استانی و به
ضروری دستگاهها در سطوح استانی ،منطقهای و ملی در منظور:
حد امکان با استفاده از فنآوریهای جدید نظیر: • کاهش ماموریتهای اداری ،سفرهای بین شهری و درون
ویدئوکنفرانس ،وبینار ،ارتباطات برخط و ...برگزار گردد تا شهری و صرفهجویی در هزینههای مترتب بر آنها،
با توجه به گستردگی قابل توجه دامنه شمول ذینفعان و
• جلوگیری از اتالف وقت کارشناسان و مدیران و افزایش
خدمتگیرندگان (تمامی دستگاهها و استانهای کشور)،
بهرهوری سازمان و نیروی انسانی،
موجب کاهش هزینهها در ابعاد مختلف و فراهم نمودن
زمینه برای توسعه بیشتر دولت الکترونیک و تسریع در انجام و در اجرای تصویبنامه شماره /69803ت32396هـ مورخ
ماموریتهای دستگاههای اجرایی گردد. 1383/12/15هیأت محترم وزیران ،موضوع تدوین ضوابط،
دستورالعملها و استانداردهای مربوط به برخی از مصادیق
جمشید انصاری
نظم و انضباط اداری و رهنمودهای مکرر رئیسجمهور
اخالق حرفهای مبتنی بر آموزههای در اجرای بند 1-5بخش چهارم نظام آموزش کارمندان
12ساعت 6
اسالمی در نظام اداری دولت موضوع بخشنامه شماره 1834/200مورخ
یک ماه دوره کارورزی 7
1390/1/30و به منظور باال بردن سطح آگاهیهای عمومی
این دورههای الزامی بوده و دستگاههای اجرایی موظفند پس
کارمندان و پایه گذاری ارتباط سالم کارمند با نظام اداری و
از طرح در کمیته راهبری آموزش و توانمندسازی (به منظور
دستگاههای که فرد کار خود را در آن آغاز میکند ،دورههای
نظارت بر اجرا) نسبت به برنامهریزی و اجرای آن با رعایت
آموزش بدو خدمت و برنامههای درسی پیوست پیشبینی و
موارد زیر اقدام کنند:
برای اجرا ابالغ میشود.
-1دورههای آموزشی در بدو ورود به خدمت و قبل از صدور
مدت زمان
حکم کارگزینی برای کلیه کارمندان جدیداالستخدام (دیپلم عنوان دوره آموزشی ردیف
آموزش
و باالتر) اجرا میگردد و صدور حکم کارگزینی افراد قبل از آشنایی با ساختار نظام و دولت
12ساعت 1
طی آموزشهای توجیهی ممنوع است. جمهوری اسالمی ایران
آشنایی با مأموریتها و ساختار اداری
-2دستگاههای اجرایی میتوانند دورههای آموزشی را راسا 6ساعت 2
دستگاه محل خدمت
توسط واحد آموزش خود یا از طریق مرکز آموزش مدیریت 16ساعت قانون مدیریت خدمات کشوری 3
دولتی ودفاتر آموزش و پژوهش استانداریها برنامهریزی و فرهنگ سازمانی و ارتباطات مؤثر در
12ساعت 4
اجرا نمایند. سازمان
12ساعت کار تیمی و حل مسأله 5
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 383
-7کارمندان جدیداالستخدام باید پس از گذراندن دورههای -3محتوا و منابع آموزشی دورههای فوقالذکربه صورت
آموزشی پیشبینی شده و کسب امتیاز الزم به مدت یک استاندارد توسط مرکز آموزش مدیریت دولتی تهیه و متعاقبا
ماه دوره کارورزی را با برنامهریزی و نظارت دستگاه در اعالم خواهد شد مراکز و مجریان آموزشی مندرج در بند
واحدهای مختلف بر اساس چک لیست پیوست طی نمایند ( )2این بخش نامه موظف به استفاده از آنها در اجرای
و در پایان دوره گزارشی از فعالیتها و آموختههای دورههای آموزشی میباشند.
کارورزی را ارائه کنند .کارکنان قراردادی مشمول این بند -4صالحیت حرفهای مدرسین این دسته از آموزشها
نمیشوند. توسط مرکز آموزش مدیریت دولتی تعیین و افرادی
-8به شرکت کنندگان در دوره آموزش توجیهی که 60 میتوانند به امر تدریس در این دورهها اشغال یابند که دارای
درصد از کل نمره آزمون را کسب نمایند و دوره کارورزی گواهینامه صالحیت از سوی مرکز یاد شده باشند.
یک ماهه موضوع بند ( )7این بخشنامه را بگذراند، -5کارمندان جدیداالستخدام عالوه بر طی دورههای
گواهینامه طی دوره توجیهی اعطا خواهد شد که دارندگان آموزشی پیشبینی شده ملزم به ارائه گواهی گذراندن دوره
آن میتوانند از مزایای مندرج در جدول 3-1ماده 12نظام آموزشی آموزش قرآن کریم میباشند .در غیر این صورت
آموزش کارمندان دستگاههای اجرایی بهرهمند شوند. باید دوره آموزش روانخوانی و روخوانی قرآن کریم موضوع
-9این دورهها جایگزین دورههای آموزشی توجیهی موضوع بخشنامه شماره 200/1/ 30432مورخ 1388/3/31
بخشنامه شماره 94133/1803مورخ 1383/5/25 (دورههای آموزشی فرهنگی و اجتماعی) را طی نمایند.
میشود. -6دستگاههای اجرایی موظفند تمهیداتی فراهم نمایند تا
لطفاهلل فروزنده دهکردی ظرف مدت یک سال از تاریخ ابالغ این بخشنامه ،کلیه
کارکنان قراردادی که قبال براساس قوانین و مقررات جذب
شدهاند ،دورههای آموزشی موضوع این بخشنامه را طی
نمایند.
دستورالعمل اجرایی بند /2/1ج نظام آموزش کارکنان موضوع دورههای آموزشی ارتقای شغلی
(بخشنامه شماره 200/1/30433مورخ 1388/3/31معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
اداری و مالی ،مسئول خدمات مالی ،مسئول خدمات اداری، تمام دستگاههای اجرایی کشور
کارشناس و کاردان برنامه و بودجه ،رییس دفتر ،مسئول در اجرای بند /2/1ج بخشنامه شماره 105/22554مورخ
دفتر ،منشی و مسئول گزینش) که با هدف ایجاد توسعه و 1380/12/28نظام آموزش کارکنان دولت و پیرو
دانش و توانمندی در شاغالن و روزآمد کردن اطالعات و بخشنامههای شماره 1803/47861مورخ 1385/3/24و
تواناییهای آنان بازنگری و اصالح شده به شرح پیوست ابالغ شماره 1803/76582مورخ 1386/6/5و شماره
و جایگزین دورههای قبلی میگردد .دستگاههای اجرایی 1803/62311مورخ ،1387/7/13مجموع دورههای
میتوانند با در نظر گرفتن ضوابط مندرج در بخشنامههای آموزشی رشتههای شغلی (حسابدار ،ذیحساب ،بازرس،
حسابرس ،کارگزین ،کارشناس و کاردان امور اداری ،مدیر
| 384رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
سید احمد طباطبایی -معاون راهبردی منابع انسانی مذکور و سایر مقررات حاکم بر آموزش کارکنان دولت نسبت
به برنامهریزی و اجرای دورهها اقدام نماید.
-6نظام سیاسی اسالم بر مبنای والیت فقیه 4ساعت به منظور توانمندسازی و ارتقای سطح دانش ،بینش و
-7نظام مدیریت اسالمی 6ساعت مهارت مدیران کشور به عنوان یکی از ارکان مهم استراتژی
فرهنگی دولت و به لحاظ نقش مهم و زیربنایی مقوله تربیت
-8جنگ نرم ،تهدید نرم و شیوههای مقابله با آن 6ساعت
سرمایه انسانی در حوزه تحوالت فرهنگی و مدیریت بر آن
-9جریان شناسی سیاسی و فرهنگی 4ساعت در جهت استوار ساختن نظام فرهنگی دین محور و اخالق
10بررسی وضعیت فرهنگی و اجتماعی کشور 2ساعت ساز در کشور و با توجه به مفاد تفاهم نامه سه جانبه شماره
200/26040مورخ 1389/05/17این معاونت و وزارتین
جمع کل 40 :ساعت
کشور و فرهنگ و ارشاد اسالمی ،دورههای آموزشی فرهنگی
-اجرای این دورهها صرفاً توسط دفاتر آموزش و پژوهش (طرح سلمان) به شرح جدول زیر طراحی و برای اجرا ابالغ
استانداریهای سراسر کشور با نظارت مرکز آموزش مدیریت میگردد .این دورهها در قالب دورههای آموزشی مدیران،
دولتی خواهد بود. برای کلیه مدیران ،مصوب و الزامی تلقی شده و دستگاههای
-محتوای آموزشی دورههای فوقالذکر به صورت استاندارد اجرایی موظفند پس از طرح در کمیته راهبری آموزش
توسط مرکز آموزش مدیریت دولتی ابالغ خواهد شد. نسبت به برنامهریزی و اجرای آن تا پایان سال 1390اقدام
نمایند.
-صالحیت حرفهای مدرسان این دسته از آموزشها توسط
مرکز آموزش مدیریت دولتی تعیین و افرادی میتوانند به فهرست عناوین دورههای آموزشی فرهنگی (طرح سلمان)
امر تدریس در این دورهها اشتغال یابند که دارای گواهینامه -1مفهوم شناسی فرهنگ و مدیریت و برنامهریزی فرهنگی
صالحیت از سوی مرکز یاد شده باشند. با تأکید بر آموزههای دینی 4ساعت
-مرکز آموزش مدیریت دولتی موظف است گزارش اجرای -2راهبردهای فرهنگی امام راحل (قدس سره) و مقام معظم
دورههای آموزشی را به تفکیک دستگاههای اجرایی به رهبری (مدظله العالی) 4ساعت
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
-3تبیین مصوبات فرهنگی نظام با تأکید بر مهندسی
ارسال نمایند.
فرهنگی 4ساعت
لطف اله فروزنده دهکردی
-4تبین منشور توسعه فرهنگ قرآنی 2ساعت
-5مهدویت و فرهنگ انتظار (انقالب اسالمی و فرهنگ
مهدویت) 4ساعت
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 385
-نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی از تاریخ ابالغ این بخشنامه کلیه دستگاههای اجرایی موضوع
-نماینده دستگاه اجرایی یا بخش غیردولتی متقاضی ماده 5قانون مدیریت خدمات کشوری و مؤسسات بخش
برگزاری همایش (حسب مورد) غیردولتی ،که اقدام به برگزاری هر گونه همایش در سطوح
بینالمللی ،ملی ،استانی مینمایند ملزم به رعایت موارد ذیل
تبصره -دبیرخانه کارگروه ساماندهی برگزاری همایشها در
میباشند.
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
تشکیل میگردد. ماده -1کلیه دستگاههای اجرایی و بخش غیردولتی
موظفند برای استفاده از عبارت "بینالمللی"" ،ملی"،
ماده -4روزنامهها ،مجالت و سایر رسانههای تصویری،
"کشوری" جهت برگزاری هر گونه همایش در سطح کشور،
دیجیتالی و مکتوب موظفند هنگام اطالعرسانی و تبلیغات
مجوز الزم را از کارگروه ساماندهی همایشها و برای استفاده
برای هریک از همایشهای بینالمللی ،ملی و استانی موضوع
از عبارت "استانی" مجوز الزم را از شورای برنامهریزی و
این بخشنامه ،شماره مجوز صادره توسط کارگروه ساماندهی
توسعه استان اخذ نمایند.
همایشها یا شورای برنامهریزی و توسعه استان را در آگهی
درج نمایند. ماده -2به تمامی عناوینی همچون "سمینار ،کنفرانس،
کنگره ،گردهمایی ،سمپوزیوم ،مجمع ،جشواره" و سایر
ماده -5موارد ذیل مشمول این بخشنامه نمیشود و تابع
عناوین مشابه ،در این بخشنامه همایش گفته میشود.
قوانین و مقررات خاص خود میباشد.
ماده -3ترکیب اعضای کارگروه ساماندهی همایشها
-همایشهایی که به واسطه عضویت کشور در برخی از
عبارتند از:
انجمنها ،سازمانها و مجامع بینالمللی و یا به واسطه ارایه
هویت ملی به جهانیان ،وقوع یک بحران جهانی و منطقهای -نماینده معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
و یا برای کسب و پاسداری از منافع ملی در سطح بینالمللی رییسجمهور
و منطقهای با شرکت مقامات رسمی از کشورها برگزار -نماینده معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی
میشود. رییسجمهور
-گردهمایی که به مناسبتهای ملی ،مذهبی ،موضوعات -نماینده وزارت کشور
سیاسی و امنیتی و حفظ منافع ملی برگزار میشوند.
-نماینده وزارت اطالعات
-جلسات آموزشی و نشستهای مدیریتی درون سازمانی.
-نماینده وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری
لطفاله فروزنده
-نماینده وزارت امور خارجه
| 386رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-2اعزام و ثبتنامه کارکنان دستگاههای اجرایی ،در پیرو بخشنامههای شماره 200/54030مورخ
دورههای آموزشی برگزار شده توسط تمامی شرکتها، ،1389/10/19موضوع ضوابط استفاده از عبارت
مؤسسات و سایر مراکز آموزشی در صورتی مجاز است که از "بینالمللی"" ،ملی"" ،کشوری" و "استانی" در عنوان
سوی این معاونت اعتبارسنجی شده و مجوز الزم را برای همایشها و جشنوارهها و شماره 200/51875تاریخ
برگزاری دورهها و سمینارهای آموزشی دریافت کرده باشند. ،1389/10/9موضوع ضوابط و دستورالعمل اعتبارسنجی
بدیهی است گواهینامههای صادر شده از سوی مراکز بدون مراکز و مؤسسات آموزشی و همچنین در اجرای ماده 19
مجوز فاقد اعتبار است. قانون مدیریت خدمات کشوری ،ماده 63قانون برنامه پنجم
تبصره -باالترین مقام و ذیحسابهای دستگاههای اجرایی توسعه کشور و تصویبنامه شماره /20637ت28437هـ
مسؤول اجرای بندهای 1و 2این بخشنامه میباشند. تاریخ 1383/4/23هیأت وزیران (آییننامه تشخیص
صالحیت مشاوران و پیمانکاران) ،در خصوص استفاده از
-3آخرین لیست مربوط به شرکتهای خدمات مشاوره
خدمات مشاوره مدیریت توسط دستگاههای اجرایی ،رعایت
مدیریت که از سوی این معاونت تشخیص صالحیت شده و
موارد زیر ضروری است:
دستگاههای اجرایی مجاز به عقد قرارداد و استفاده از
خدمات مشاورهای آنها میباشند ،در وبسایت این معاونت -1حمایت مالی از همایشها و یا اعزام کارکنان جهت
به آدرس mdhc.ir :قرار میگیرد .بدیهی است امور شرکت در همایشها از سوی دستگاههای اجرایی در صورتی
مدیریت عملکرد این معاونت آماده پاسخگویی به امکانپذیر است که برگزارکنندگان همایش ،مجوز برپایی
استعالمهای مربوط میباشد. آن را از این معاونت دریافت نموده باشند.
شماره 206/6643مورخ )1390/3/23شورای عالی اداری، در اجرای ماده 56قانون مدیریت خدمات کشوری و بند 3
از شرایط انتصاب به پستهای مدیریت حرفهای یا ارتقا به بخشنامه شماره 200/1834مورخ ( 1390/1/30موضوع
پستهای باالتر برخوردارند قبل از انتصاب ،موظف به طی نظام آموزش کارمندان دولت) و بند 5/4نظام مذکور،
آموزشهای برنامه تربیت مدیران (آموزشهای قبل از "سامانه و برنامه تربیت و آموزش مدیران" به شرح زیر و
انتصاب) مطابق سامانه و برنامه آموزش مدیران میباشند. مجموعه پیوست ابالغ میشود:
در صورت عدم گذراندن آموزشهای پیشبینی شده،
ماده -1کارشناسان و مدیرانی که بر اساس دستورالعمل
دستگاههای اجرایی مجاز به انتصاب آنها در پستهای
اجرایی ،شرایط عمومی ،شایستگیهای عمومی و تخصصی
مدیریتی مورد نظر نخواهند بود.
و نحوه انتخاب و انتصاب مدیران حرفهای (تصویبنامه
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 387
ماده -5مرکز آموزش مدیریت دولتی با همکاری ماده -2عالوه بر آموزشهای تربیت مدیران (قبل از
دستگاههای اجرایی ،صالحیت حرفهای مدرسان موضوع این انتصاب) ،مدیرانی که در سه سطح مدیریت حرفهای و نیز
سامانه را تعیین میکند .مدرسانی میتوانند آموزشهای در پستهای مدیران سیاسی منصوب شوند در طول سنوات
مدیران (به استثنای آموزشهای اختصاصی مدیریتی انتصاب خود ،باید آموزشهای پیشبینی شده در سامانه
دستگاهی) را تدریس نمایند که دارای گواهینامه صالحیت آموزش مدیران در بخش "آموزشهای حین انتصاب" را طی
از مرکز یادشده باشند. نمایند .گذراندن این آموزشها و موفقیت در آنها الزامی
است.
ماده -6ساعات آموزشی مدیران به تفکیک هر یک از
سطوح به شرح زیر در سامانه و برنامه تربیت و آموزش ماده -3آموزشهای تربیت مدیر و آموزشهای حین
مدیران پیشبینی شده است: انتصاب به ترتیب توسط مراکز و مؤسسات ذیل اجرا میشود:
-6-1مدیران سیاسی 120ساعت الف -آموزشهای تربیت مدیر :مرکز آموزش مدیریت دولتی
-6-2مدیران عالی حرفهای 342ساعت و دفاتر آموزش و پژوهش استانداریها با مجوز و هماهنگی
مرکز آموزش مدیریت دولتی؛
-6-3مدیران میانی حرفهای 422ساعت
ب -آموزشهای حین انتصاب مدیران حرفهای :مرکز
-6-4مدیران پایه حرفهای 450ساعت
آموزش مدیریت دولتی ،دستگاههای اجرایی و مراکز و
بدیهی است چنانچه بنا به مقتضیات خاص و حسب ضرورت، مؤسسات آموزشی تأیید صالحیت شده ؛
به میزان آموزشهای برنامه فوق اضافه شود ،این امر توسط
ج -آموزشهای حین انتصاب مدیران سیاسی :مرکز آموزش
مرکز آموزش مدیریت دولتی بهدستگاههای اجرایی ابالغ
مدیریت دولتی.
خواهد شد.
ماده -4برنامه درسی آموزشها ،مواد و محتوای آنها به
ماده -7نظارت بر کیفیت و سنجش اثربخشی آموزشهای
صورت استاندارد توسط مرکز آموزش مدیریت دولتی
مدیران که توسط دستگاههای اجرایی و دفاتر آموزش و
طراحی ،تدوین و ابالغ خواهد شد.
پژوهش استانداریها برگزار میشود توسط مرکز آموزش
مدیریت دولتی انجام و نظارت کلی بر آموزش مدیران بر تبصره -مواد و محتوای آموزشی ،برنامه آموزشی اختصاصی
عهده معاونت راهبردی منابع انسانی معاونت توسعه مدیریت مدیریتی (دستگاهی) توسط دستگاههای اجرایی طراحی و
و سرمایه انسانی رییسجمهور است. تدوین میشود.
دستگاهها میتوانند تا زمان اعالم مرکز ،با تأیید کمیته دستگاههای اجرایی باید در اجرای این دسته دورهها از
راهبری دستگاه که با عضویت نماینده این معاونت تشکیل محتوای تأیید و اعالم شده توسط مرکز آموزش مدیریت
میشود ،در این زمینه اقدام نمایند. دولتی بهرهگیری نموده و صرف ًا مدرسینی میتوانند در این
در پایان خاطرنشان میسازد بهرهگیری از خدمات دورهها به تدریس اشتغال یابند که گواهی صالحیت از مرکز
مؤسسههای غیردولتی در فرآیند آموزش و آزمونهای یاد شده را داشته باشند و استفاده از محتوا و کتب متفرقه
استخدامی در صورتی مجاز است که این دسته از مؤسسهها در این زمینهها مجوزی ندارد.
گواهینامه تأیید صالحیت را حسب مورد از این معاونت، در صورتی که دورههایی اعالم گردد ولی محتوای آن از سوی
مرکز آموزش مدیریت دولتی و یا دفاتر آموزش و پژوهش مرکز آموزش مدیریت دولتی تأیید و اعالم نشده و یا
استانداریها اخذ نموده باشند. مدرسینی برای آن دورهها تأیید صالحیت نشده باشند،
-1صرفاً دورههای آموزشی شغلی و مدیران برای ارتقا در معاونین محترم توسعه مدیریت و منابع انسانی دستگاههای
رتبههای شغلی قابل احتساب است. اجرایی
-2دورههای آموزشی باید در استاندارد آموزشی شغل به منظور تصریح در نحوه محاسبه «آموزشهای طی شده
(رتبههای شغلی) تعریف و در شناسنامه آموزشی کارمند کارمندان» بعنوان یکی از عوامل ارزیابی برای ارتقا در
درج شده باشند. رتبههای شغلی (موضوع بند /2ب بخشنامه 200/55588
-3گواهینامههای آموزشی ارائه شده باید شماره و تاریخ مورخ 1389/10/27و همینطور بند /3ب بخشنامه مذکور)
تصویب کمیته راهبری آموزش وتوانمند سازی دستگاه را اعالم میدارد؛ براساس ماده 3/5اصالحیه نظام آموزش
(به عنوان مجوز دوره) داشته باشد. کارمندان (موضوع بخشنامه شماره 200/92/18819مورخ
)1392/11/14صرفاً دورههای آموزشی مورد تایید کمیته
محمدعلی داریانی -معاون سرمایه انسانی
راهبری آموزش و توانمندسازی دستگاه (با دارا بودن صورت
جلسه رسمی کمیته) با رعایت شرایط و موارد ذیل قابل
احتساب در ارتقای رتبه شغلی میباشد:
گردند ،گواهینامه پایان دوره در چارچوب نظام آوزش در راستای ارتقای سطح آگاهیهای فرهنگی و بصیرتی و
کارکنان دریافت خواهند کرد .خاطرنشان میسازد فایل ایجاد بسترهای الزم برای گسترش آموزههای دینی و
صوتی برنامهها در سایت معاونت به آدرس mdhc.irو ارزشهای اسالمی در میان مدیران و کارکنان دولت،
سایت معارف به آدرس radiomaaref.irقابل دسترس برنامههای رادیویی زیر توسط شبکه سراسری رادیو معارف
میباشد. (موضوع دورههای آموزشی بخشنامه شماره 200/1/30432
زمان برگزاری آزمون دورههای مذکور متعاقب ًا توسط مرکز مورخ )1388/3/31در مرحله تولید و پخش میباشد.
آموزش مدیریت دولتی اعالم خواهد شد. با عنایت به ضرورت و اهمیت موضوع ،خواهشمند است
-1اخالق فردی ،اجتماعی و اداری ( 16ساعت) ،زمان شروع دستور فرمایید ضمن پیشبینی دورههای مذکور در
دوره( 1391/2/16 :هر روز به جز جمعهها از ساعت )19:30 برنامههای آموزشی سال ،1391از سوی واحد آموزش به
گونهای اطالعرسانی گردد تا کارمندان آن دستگاه از
-2تفسیر آیات برگزیده قرآن کریم ( 22ساعت) ،زمان
محتوای برنامههای مذکور بهرهمند شده و دانش و
شروع دوره( 1391/4/17 :متعاقبا توسط روابط عمومی
آگاهیهای الزم را در این زمینه کسب نمایند .مدیران و
معاونت و رادیو معارف اطالعرسانی خواهد شد)
کارکنانی که موفق به گذراندن آزمون این دسته از آموزشها
| 390رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-5آشنایی با اندیشه سیاسی و سیره امام (قدس سره) (14 -3حکومت مهدوی و وظایف منتظران ( 14ساعت) ،زمان
ساعت) ،زمان شروع دوره( 1391/11/28 :متعاقبا توسط شروع دوره( 1391/7/22 :متعاقبا توسط روابط عمومی
روابط عمومی معاونت و رادیو معارف اطالعرسانی خواهد معاونت و رادیو معارف اطالعرسانی خواهد شد)
شد) -4احکام زندگی در اسالم ( 14ساعت) ،زمان شروع دوره:
لطفاله فروزنده دهکردی ( 1391/9/25متعاقبا توسط روابط عمومی معاونت و رادیو
معارف اطالعرسانی خواهد شد)
پذیرش کارکنان دولت در دورههای آموزشی بلندمدت با توجه به درخواست مکرر دستگاههای اجرایی و به منظور
موصوف) صورت گرفته باشد. حل مشکل کارکنان دولت که از دورههای آموزشی بلند
بدیهی است کارکنانی که بعد از تاریخ مذکور مدت هم سطح مقاطع تحصیلی کاردانی ،کارشناسی و
( )1385/12/29در این دورهها شرکت نمودهاند ،مشمول کارشناسی ارشد سازمان مدیریت صنعتی فارغالتحصیل
این بخشنامه نمیشوند و مسئولیت و پیامدهای ناشی از این شدهاند ،با عنایت به بررسیهای بعمل آمده در خصوص
امر به عهده آنان و سازمان مدیریت صنعتی و نمایندگیهای محتوی و نحوه اجرای دورههای آموزشی مذکور و نظر به
آن خواهد بود. توافقهای بعمل آمده با سازمان مذکور مبنی بر توقف
پذیرش کارکنان دستگاههای اجرایی کشور در اینگونه
تذکر :دستگاههای اجرایی برای کسب اطالع از حصول این
دورهها ،با توجه به اختیارهای ناشی از تبصره 6ماده 3قانون
شرط باید با سازمان مدیریت صنعتی مکاتبه نمایند.
نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت و ماده 15آییننامه
-2فارغالتحصیالن دارای مدارک تحصیلی پایه معتبر اجرایی قانون مذکور ،بدینوسیله بهدستگاههای اجرایی
(علمی) برای مقطعی که در آن فارغالتحصیل شدهاند باشند کشور اجازه داده میشود تا نسبت به اعمال مدارک تحصیلی
(مدرک تحصیلی دیپلم کامل متوسطه برای مقاطع همسطح آن دسته از مستخدمین رسمی و پیمانی که در دورههای
کاردانی و کارشناسی پیوسته ،فوق دیپلم برای مقطع آموزشی بلندمت مذکور شرکت نموده و گواهینامه پایان
همسطح کارشناسی ناپیوسته و لیسانس برای مقطع دورههای هم سطح یا معادل یکی از مقاطع تحصیلی رسمی
همسطح کارشناسی ارشد). کشور را دریافت داشتهاند ،پس از طرح موضوع در کمیته
-3برای فارغالتحصیالن گواهینامه پایان دوره در مقطع اجرایی طرح طبقهبندی مشاغل و تأیید آن توسط کمیته در
مربوطه از سوی سازمان یاد شده ودر متن آن به صراحت چارچوب ضوابط و مقررات مربوط و با توجه به موارد ذیل
کلمه هم سطح یا معادل یکی از مقاطع تحصیلی ذکر شده اقدام نمایند:
باشد. -1پذیرش و شرکت در دوره تا قبل از تاریخ 1385/12/29
(تاریخ توافق و اعالم سازمان مدیریت صنعتی مبنی بر توقف
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 391
مقررات برخوردار گردند و این مدارک به هیچ عنوان مدرک تذکر :گواهینامههایی که از سوی نمایندگیهای سازمان
تحصیلی رسمی تلقی نشده و برای استخدام جدید در فوق صادر شده یا میگردد ،میباید به تأیید سازمان مدیریت
دستگاههای اجرایی مالک عمل قرار نمیگیرد. صنعتی (تهران) برسد.
در پایان تأکید میکند بر اساس ضوابط و مقررات موجود، -4رشته تحصیلی فارغالتحصیالن در شرایط احراز رشته
دستگاههای اجرایی نمیتوانند به منظور برنامهریزی و فعلی مستخدم و یا رشته شغلی مورد نظر برای وی
اجرای دورههای آموزشی که منجر به اخذ مدارک تحصیلی پیشبینی شده باشد.
رسمی و یا معادل میگردد ،با دانشگاهها و مؤسسههای اضافه مینماید ،فارغالتحصیالن دورههای آموزشی که بر
آموزش عالی دولتی و غیردولتی برای اعزام کارکنان به این اساس این بخشنامه مدارک آنان مورد ارزشیابی قرار
دورهها نیز قرارداد منعقد نمایند. میگیرد ،صرفاً از تاریخ صدور این بخشنامه میتوانند از
سید احمد طباطبایی -معاون راهبردی منابع انسانی مزایای استخدامی مترتب بر آن در چارچوب ضوابط و
خاطرنشان میسازد شرکت کارمندان دستگاههای اجرایی پیرو بخشنامه شماره 1803/70599مورخ 1387/8/5و با
کشور در کلیه دورههای آموزشی سازمان یادشده که تحت توجه به درخواست مکرر دستگاههای اجرایی و به منظور
عناوین «دورههای دوساله کاربردی ،تکمیلی ،عالی و»... حل مشکل کارکنان دولت که از دورههای آموزشی بلندمدت
برگزار شده و یا خواهد شد محمل قانونی نداشته و مدارک همسطح مقاطع تحصیلی رسمی سازمان مدیریت صنعتی
مأخوذه توسط آنان تحت هیچ شرایطی مورد ارزشیابی و فارغالتحصیل شدهاند و با توجه به بررسیهای صورت گرفته
پذیرش قرار نخواهد گرفت. و توافقهای به عمل آمده با سازمان مذکور مبنی بر توقف
همچنین دستگاههای اجرایی مکلفند به منظور احتراز از پذیرش کارکنان دستگاههای اجرایی کشور در این گونه
تبعات ناشی از این امر ضمن اطالعرسانی به کارمندان خود، دورهها و بر اساس اختیارات ناشی از تبصره ( )6ماده ()3
از انعقاد قرارداد ،صدور معرفینامه برای کارمندان به منظور قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت و ماده ()5
شرکت در دورههای موصوف سازمان یادشده و ...اکید ًا آییننامه اجرایی آن ،بدینوسیله بند یک بخشنامه مذکور
خودداری نمایند. به شرح زیر اصالح میگردد:
در صورتی که سازمان مدیریت صنعتی پس از تاریخ صدور «پذیرش و شرکت در دورههای آموزشی موصوف تا تاریخ
این بخشنامه اقدام به پذیرش و یا اجرای دورههای موصوف صدور این بخشنامه صورت گرفته باشد».
برای کارمندان دولت نماید ،مسئولیت و تبعات ناشی از این بدیهی است حصول سایر شرایط و مفاد بخشنامه فوقاالشاره
امر به عهده آن سازمان خواهد بود. کماکان به قوت خود باقی است.
لطفاهلل فروزنده دهکردی
| 392رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
عنوان دوره :آشنایی با ده برنامه تحول اداری و شاخصهای کلیه دستگاههای اجرایی
مرتبط با آن به منظور آشنایی کارمندان دولت با برنامههای تحول اداری
نوع دوره :عمومی و راهکارهای اجرایی و عملیاتی کردن این برنامهها در
مدت زمان آموزش 8 :ساعت دستگاههای اجرایی ،دوره آموزشی «آشنایی با ده برنامه
تحول اداری و شاخصهای مرتبط با آن» طراحی و به شرح
اهداف آموزشی :آشنایی کارمندان دولت با برنامههای تحول
برنامه درسی پیوست برای اجرا ابالغ میگردد .این دوره در
اداری به منظور بسترسازی جهت عملیاتی نمودن آنها
قالب دورههای آموزشی عمومی ،برای کلیه کارمندان،
سرفصلهای آموزشی: مصوب و الزامی تلقی شده و دستگاههای اجرایی موظفند
الف -کلیات شامل( :مقدمه ،الزامات تحول در نظام اداری، پس از طرح در کمیته راهبری آموزش نسبت به برنامهریزی
ارتباط ده برنامه تحول اداری با سیاستهای کلی نظام اداری و اجرای آن در ششماهه اول سال 1390اقدام نمایند.
ابالغی مقام معظم رهبری ،قانون مدیریت خدمات کشوری، کارمندان پس از طی این دوره و اخذ گواهینامه میتوانند
سند چشم انداز و برنامه پنجم توسعه) بر اساس ضوابط از مزایای پیشبینی شده در نظام آموزش
کارمندان دولت بهرهمند شود.
ب -برنامههای تحول:
-دستگاههای اجرایی میتوانند دوره آموزشی را رأساً توسط
.1استقرار دولت الکترونیک
واحدهای آموزش خود یا از طریق مرکز آموزش مدیریت
.2عدالت استخدامی و نظام پرداخت دولتی و دفاتر آموزش و پژوهش استانداریها برگزار نمایند.
.3ساماندهی نیروی انسانی -محتوای آموزشی دوره به صورت استاندارد توسط مرکز
.4تمرکززدایی آموزش مدیریت دولتی تهیه و تدوین خواهد شد.
.5افزایش بهرهوری و استقرار نظام جامع مدیریت عملکرد -صالحیت حرفهای مدرسان این دوره توسط مرکز آموزش
مدیریت دولتی تعیین و افرادی میتوانند به امر تدریس در
.6سالمت اداری
این دورهها اشتغال یابند که دارای گواهینامه صالحیت از
.7اصالح ساختارها و فرآیندها سوی مرز یاد شده باشند و یا از سوی این مرکز معرفی شده
.8توانمندسازی و آموزش فرهنگی و تخصصی منابع انسانی باشند.
.9تقویت مدیریت و توان کارشناسی کشور و ارتقاء روحیه -عالوه بر ارزشیابی که از سوی دستگاههای اجرایی انجام
خودکنترلی در کارها خواهد شد ،معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
رییسجمهور و معاونت پشتیبانی و توسعه منابع انسانی
.10خدماترسانی به مردم و تکریم ارباب رجوع
استانداریها بر کیفیت اجرای دوره نظارت خواهند داشت.
ج -شاخصهای ده برنامه تحول اداری
کاربرگ برنامه درسی دوره آموزشی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 393
مخاطبان دوره :کلیه کارمندان منبع آموزشی :منبع آموزشی توسط مرکز آموزش مدیریت
شیوه اجرای دوره :حضوری ،در شرایط و بستر الزم اجرا به دولتی تهیه و معرفی خواهد شد.
شیوه غیرحضوری بالمانع است. شرایط مدرسین :تعیین صالحیت و معرفی آنها توسط مرکز
لطف اهلل فروزنده دهکردی آموزش مدیریت دولتی انجام خواهد شد.
میتوانند با در نظر گرفتن موارد مندرج در بخشنامه کلیه دستگاههای اجرایی کشور
فوقالذکر و ضوابط و مقررات حاکم بر دورههای عمومی پیرو بخشنامه شماره 1803/96358مورخ ،1382/5/21
نسبت به اجرای آنها اقدام نمایند. عناوین و محتوای دورههای آموزشی فرهنگی و اجتماعی از
در پایان خاطرنشان میسازد ستاد اقامه نماز نیز مجاز به مجموعه دورههای عمومی موضوع بند /3/1ج نظام آموزش
اجرای دورههای آموزشی «آداب و اسرار نماز»« ،تفسیر کارکنان دولت که با هماهنگی ستاد اقامه نماز و سازمان
برگزیده قرآن کریم» و «حکومت مهدوی و وظایف تبلیغات اسالمی مورد بازنگری قرار گرفته و جایگزین
منتظران» میباشد. دورههای قبلی میشود ،به شرح مشخصات پیوست جهت
سید احمد طباطبایی -معاون راهبردی منابع انسانی بهرهبرداری و اجرا ابالغ میگردد .دستگاههای اجرایی
دستورالعمل برگزاری دورههای آموزشی مرتبط با سامانه ارتباط مردم و دولت (سامد)
(بخشنامه شماره 200/40573مورخ 1389/8/5معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
-1ابعاد حکمرانی علوی و پاسخگویی در اسالم /مدت زمان کلیه دستگاههای اجرایی کشور
آموزش 4 :ساعت به منظور برقراری ارتباط بهینه بین مردم و دولت و افزایش
-2آشنایی با سامانه الکترونیکی سامد /مدت زمان آموزش: آگاهی و نهادینه کردن پاسخگویی مدیران در حیطه
4ساعت مسئولیت خود ،مجموعه «دورههای آموزشی مرتبط با
-3نظارت هماهنگی و سرمایه اجتماعی /مدت زمان سامانه ارتباط مردم و دولت (سامد)» ،به شرح جدول زیر
آموزش 8 :ساعت طراحی و برای اجرا ابالغ میگردد .این دورهها در قالب
دورههای آموزشی بهبود مدیریت ،ویژه مدیران پایه و میانی
-محتوی آموزشی دورههای فوقالذکر به صورت استاندارد
مصوب تلقی شده و دستگاههای اجرایی موظفند پس از طرح
توسط مرکز آموزش مدیریت دولتی تهیه و تدوین خواهد
در کمیته راهبری آموزش نسبت به برنامهریزی و اجرای آن
شد .دستگاههای اجرایی و مراکز و مؤسسات مجری آموزش
اقدام نمایند.
| 394رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-مدیریت اخالقی در خدمات عمومی (از دیدگاه نهج کارکنان موظف به استفاده از آنها در اجرای دورههای
البالغه) آموزشی میباشند.
منبع آموزشی :درسنامه ابعاد حکمرانی علوی و پاسخگویی -دستگاههای اجرایی میتوانند دورههای آموزشی را رأس ًا
در اسالم انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی توسط واحدهای آموزش خود یا از طریق مرکز آموزش
شرایط مدرسین: مدیریت دولتی و دفاتر آموزش و پژوهش استانداریها و
همچنین مراکز و مؤسسات آموزشی تعیین صالحیت شده
-دارا بودن گواهینامه صالحیت حرفهای از مرکز آموزش
برگزار نمایند.
مدیریت دولتی
-صالحیت حرفهای مدرسین این دسته از آموزشها توسط
شرکت کنندگان دوره ها :کلیه مدیران سطوح پایه و میانی
مرکز آموزش مدیریت دولتی تعیین و افرادی میتواند به امر
شیوه اجرای دوره :حضوری یا غیرحضوری تدریس در این دورهها اشتغال یابند که دارای گواهینامه
مدت زمان دوره 4 :ساعت صالحیت از سوی مرکز یاد شده باشند.
نوع ارزشیابی :آزمون کتبی پایان دوره -عالوه بر ارزشیابی که از سوی دستگاههای اجرایی انجام
خواهد شد .معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
عنوان دوره :آشنایی با سامانه الکترونیکی ارتباط
رییسجمهور و معاونت پشتیبانی و توسعه منابع انسانی
مردم و دلت استانداریها بر کیفیت اجرای دورهها نظارت خواهند داشت.
نوع دوره :بهبود مدیریت -الزامی لطف اهلل فروزنده دهکردی
اهداف آموزشی :آشنایی مدیران با فلسفه ،فناوری و
مشخصات پودمان آموزشی
کارکردهای سامد و ضرورت و اهمیت پاسخگویی اداری در
دولت جمهوری اسالمی عنوان دوره :ابعاد حکمرانی علوی و پاسخگویی در
اسالم
سرفصلهای آموزشی:
نوع دوره :بهبود مدیریت -الزامی
-پاسخگویی مردمی از دیدگاه اسالم
اهداف آموزشی :آشنایی مدیران با خصوصیات و ویژگیهای
-ضرورت پاسخگویی مردمی با توجه به اهداف چهارگانه
حکمرانی علوی و پاسخگویی در اسالم
دولت
سرفصلهای آموزشی:
-سامانه الکترونیکی و کارکردهای آن در نظارت و ارزیابی
عملکرد فردی و سازمانی -حقوق متقابل مردم و حکومت صالح (بر مبنای منابع
دینی)
-معرفی و آشنایی با سامانه سامد
-عناصر عینی مردم ساالری دینی
منبع آموزشی :درسنامه آشنایی با سامانه الکترونیکی ارتباط
مردم و دولت انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی -نهادهای نظارتی و کنترلی قدرت از ناحیه مردم در مردم
ساالری دینی
شرایط مدرسین:
-مشروعیت نظام سیاسی و مردم
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 395
-مبانی نظارت همگانی (دینی /قانونی -فلسفه سیاسی- -دارا بودن گواهینامه صالحیت حرفهای از مرکز آموزش
نظاری) مدیریت دولتی
-سرمایه اجتماعی (مفاهیم اساسی و روشهای تقویت شرکت کنندگان دوره ها :کلیه مدیران سطوح پایه و میانی
عوامل) شیوه اجرای دوره :حضوری یا غیرحضوری
-سرمایه اجتماعی و نظارت مدت زمان دوره 4 :ساعت
منبع آموزشی :درسنامه نظارت همگانی و سرمایه اجتماعی نوع ارزشیابی :آزمون کتبی پایان دوره
انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی
عنوان دوره :نظارت همگانی و سرمایه اجتماعی
شرایط مدرسین:
نوع دوره :بهبود مدیریت -الزامی
-دارا بودن گواهینامه صالحیت حرفهای از مرکز آموزش
مدیریت دولتی اهداف آموزشی :آشنایی مدیران با مفاهیم و اهمیت نظارت
(به ویژه نظارت همگانی) و مفاهیم سرمایه اجتماعی
شرکت کنندگان دوره ها :کلیه مدیران سطوح پایه و میانی
سرفصلهای آموزشی:
شیوه اجرای دوره :حضوری یا غیرحضوری
-مفهوم نظارت و ساز و کار آن
مدت زمان دوره 8 :ساعت
-سطوح نظارت (فردی -همگانی -سازمانی)
نوع ارزشیابی :آزمون کتبی پایان دوره
دستگاههای اجرایی میتوانند در اجرای فصل نهم قانون کلیه دستگاههای مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری
مدیریت خدمات کشوری و با در نظر گرفتن ضوابط و محرم و صفر ،ماه برکات اسالمی است و ماه زنده ماندن
مقررات مربوط ،نسبت به برنامهریزی و اجرای آن اقدام اسالم است« .امام خمینی (ره)»
نمایند.
عاشورا صحنهای کامل از زندگی اسالمی یک انسان است.
ابراهیم عزیزی -معاون توسعه مدیریت و سرمایهی انسانی «مقام معظم رهبری»
رییسجمهور
به منظور تعمیق سطح بینش مدیران و کارمندان دولت
طرح درس نسبت به مفاهیم واالی مکتب و نهضت اباعبداهلل الحسین
عنوان دوره آموزشی :معرفت و بصیرت حسینی (ع) و الگوگیری از روحیه جهادی و والیت مداری و همت
نوع آموزش :فرهنگی و عمومی واالی عاشوراییان در عرصه مدیریت کشور ،دوره آموزش
عمومی «معرفت و بصیرت حسینی» به شرح طرح درس
هدف کلی دوره :آشنایی با فرهنگ متعالی عاشورا با صفات
پیوست جهت اجرا ابالغ میگردد.
و فضائل حضرت امام حسین (ع) و یاران وفادارش و ترویج
| 396رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-12نتایج قیام امام حسین (ع) فرهنگ و ارزشهای حماسه عاشورا به عنوان حیات و بقای
-13تحریفات در واقعه تاریخی کربال و وظایف مسلمانان در اسالمی و انقالب اسالمی
برابر تحریفات مخاطبان :کلیه کارمندان و مدیران
شیوه اجرای آموزش :حضوری مدت زمان آموزش 8 :ساعت
روشهای آموزش :سخنرانی نوع آموزش :اختیاری
شیوههای ارزشیابی :کتبی ،مشارکت فعال در مباحث سرفصلهای آموزش دوره:
آموزشی -1نهضت حسینی ،حماسهای مقدس و عامل تحقق جامعه
منبع و محتوای آموزشی :کتاب حماسه حسینی (جلد اول، اسالمی
دوم و سوم) ،استاد شهید مرتضی مطهری -کتاب -2ریشههای تاریخی حادثه کربال
مقتلالحسین (ع) ،تألیف عبدالرزاق موسوی مقرم -کتاب
-3عاشورا در کالم حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری
درسهای عاشورا (مجموعه رهنمودهای رهبر انقالب درباره
درسهای عاشورا) -کتاب یاران شیدای حسین بن علی (ع)، -4شرح واقعه کربال به عنوان فصل عظیم از تاریخ اسالم و
تألیف استاد مرتضی آقاتهرانی. انقالب اسالمی ایران
مجریان دوره :واحد آموزش دستگاهها ،مرکز آموزش -5ماهیت و اهداف قیام امام حسین (ع)
مدیریت دولتی و دفاتر آموزش و پژوهش استانداریها و -6تحلیل واقعه عاشورا به عنوان ضامن حیات و بقای اسالم
همچنین مراکز و مؤسسات آموزشی تعیین صالحیتشده
-7اصحاب و یاران امام حسین (ع)
مدرسین دوره :صالحیت حرفهای مدرسین این دوره توسط
-8شعارهای عاشورا و درسهای مدیریتی آن
مرکز آموزش مدیریت دولتی با هماهنگی مدیریت حوزه
علمیه قم تعیین و افرادی میتوانند به امر تدریس در این -9امر به معروف و نهی از منکر در نهضت حسینی
دوره اشتغال یابند که دارای گواهی تعیین صالحیت باشند. -10تبلیغ در نهضت حسینی
-11فرهنگ عاشورا در سیره معصومین و ائمه اطهار (ع)
دوره آشنایی با سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و راهکارهای سازمانی-مدیریتی تحقق آن
(بخشنامه شماره 1/7042مورخ 1392/12/19مرکز آموزش مدیریت دولتی)
راهکارهای سازمانی-مدیریتی تحقق آن» به مدت 8ساعت در راستای بستر سازی برای اجرای «سیاستهای کلی
به شرح پیوست ابالغ میشود. اقتصاد مقاومتی» ،ابالغی مقام معظم رهبری به تاریخ
با توجه به بند 13/1بخش نامه شماره 200/92/18819 ،1392/11/30و به منظور تبیین سیاستهای مذکر در
مورخ ،1392/11/14موضوع اصالحیه نظام آموزش نظام اداری ،تشریح الزامات اجرایی سازمانی -مدیریتی و
کارمندان دولت ،خواهشمند است دستور فرمایید کلیه توانافزایی مدیران حرفهای سطوح میانی و ارشد ،دوره
آموزشی «آشنایی با سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 397
در صورت نیاز به کسب اطالعات بیشتر ،شماره تلفنهای مخاطبان واجد شرایط برای شرکت در دوره موصوف به این
42501861و 42501862آماده پاسخگویی است. مرکز معرفی شوند .الزم به یادآوری است برگزاری اولین
دوره در تاریخ 1393/01/27خواهد بود.
دستگاههای اجرایی میتوانند با رعایت قوانین و مقررات دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری
موضوع نسبت به برنامهریزی و اجرای دوره یادشده به صورت با عنایت به فراهم آمدن بستر اجرای مجازی دوره آموزش
مجازی از طریق مرکز یاد شده اقدام نمایند. «حکومت مهدوی و وظایف منتظران» ابالغی در بخشنامه
ابراهیم عزیزی شماره 200/1/30432مورخ 1388/3/31از سوی مرکز
تخصصی مهدویت از مراکز تخصصی حوزه علمیه قم،
جلب مشارکت دستگاهها در تدوین الیحه جامع حقوق با رویکرد عدالت در نظام پرداخت
(بخشنامه شماره 59551مورخ 1400/10/26سازمان اداری و استخدامی کشور)
.2معرفی و استقرار یکی از کارشناسان مرتبط و دارای تجربه تمامی دستگاههای اجرایی مشمول ماده 29قانون برنامه
و آشنا به مبانی و نظامهای پرداخت آن دستگاه به این ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی
سازمان به مدت یک ماه با هدف شرکت در جلسات کمیته پیرو دستور رییسجمهور محترم در چهل و هشتمین جلسه
محتوایی (حداکثر تا روز سهشنبه مورخ )1400/10/28 هیئت دولت در تاریخ 1400/10/22مبنی بر تحقق عدالت
.3ارائه گزارش تحلیلی در خصوص نقاط قوت و ضعف، در نظام پرداخت کارکنان نظام اداری و تدوین الیحه جامع
تفاوتها و مبانی آن در نظام حقوق و دستمزد فعلی آن حقوق و دستمزد حداکثر ظرف مدت یکماه ،کارگروهی به
دستگاه (حداکثر تا )1400/10/30 همین منظور در سازمان اداری و استخدامی کشور تشکیل
.4ارسال مستندات و مبانی قانونی نظام حقوق و دستمزد شده است.
فعلی آن دستگاه (حداکثر تا )1400/10/30 نظر به اینکه تدوین این الیحه نیازمند همراهی و همدلی
جهت هماهنگی و دریافت اطالعات بیشتر با معاونت سرمایه همه ارکان اجرایی کشور میباشد ،مقتضی است با قید
انسانی این سازمان به شماره 85351700تماس حاصل فوریت در خصوص موارد زیر اقدام الزم صورت پذیرد:
شود. .1معرفی نماینده تاماالختیار دستگاه جهت شرکت در
میثم لطیفی جلسات و اخذ تصمیمات (حداکثر تا روز سهشنبه مورخ
)1400/10/28
ماده ( :)64امتیاز و ضریب ریالی در نظام پرداخت
ماده -64نظام پرداخت کارمندان دستگاههای اجرایی براساس ارزشیابی عوامل شغل و شاغل و سایر ویژگیهای
مذکور در موادآتی خواهد بود .امتیاز حاصل از نتایج ارزشیابی عوامل مذکور در این فصل ضرب در ضریب ریالی،
مبنای تعیین حقوق ومزایای کارمندان قرار میگیرد و برای بازنشستگان و موظفین یا مستمری بگیران نیز به
همین میزان تعیین میگردد.
تبصره -ضریب ریالی مذکور در این ماده باتوجه به شاخص هزینه زندگی در الیحه بودجه ساالنه پیشبینی و به
تصویب مجلس شورای اسالمی میرسد.
تصویبنامه در خصوص تعیین ضریب افزایش حقوق سال 1402کارکنان و بازنشستگان دولت
(تصویبنامه شماره /3607ت61124هـ مورخ 1402/1/15هیئت وزیران)
-1ضریب حقوق اعضای هیئت علمی دانشگاهها و مؤسسات هیئت وزیران در جلسه مورخ 1402/1/9به پیشنهاد
آموزش عالی و قضات به میزان پنجاه و هفت هزار و سیصد مشترک سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه
و پنج ( )57،305ریال تعیین میشود. و بودجه کشور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون
-2ضریب حقوق شاغلین مشمول قانون مدیریت خدمات اساسی جمهوری اسالمی ایران ،ماده ( )76قانون مدیریت
کشوری ،کارمندان مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت خدمات کشوری -مصوب -1386و بند (پ) ماده ()28
کارکنان دولت – مصوب -1370از جمله کارمندان وزارت قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و
اطالعات و شاغلین پستهای سیاسی وزارت امور خارجه فرهنگی جمهوری اسالمی ایران -مصوب -1395و جزءهای
برای سال 1402به میزان چهارهزار و بیست و چهار ( )8( ،)4( ،)2( ،)1و ( )12بند (الف) و بند (و) تبصره ()12
( )4،024ریال تعیین میشود. قانون بودجه سال 1402کل کشور تصویب کرد:
تا پایان خرداد ماه سال جاری به تصویب شورای حقوق و هفتصد و نود و چهار ( )3،794ریال طبق تبصره ( )1ماده
دستمزد برسانند. ( )6آییننامه نحوه پرداخت حق جلسه و مزایا به اعضای
تبصره -2نظامهای پرداخت مشاغل پیشخدمت ،سرایدار، شماره تصویبنامه موضوع اسالمی شورای
نظافتچی ،آبدارچی ،آشپز ،نامه رسان ،نگهبان ،تلفنچی، /59868ت33903هـ مورخ 1384/09/28هیات وزیران
متصدی تأسیسات ،راننده (در صورت استفاده از وسیله نقلیه محاسبه و پرداخت میشود.
دولتی) و متصدی چاپ و تکثیر با پیشنهاد سازمان اداری و -3افزایش حقوق کارکنان مؤسسات انتفاعی وابسته به
استخدامی کشور به تأیید شورای حقوق و دستمزد میرسد. دولت ،نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی و شرکتهای
-5حداقل حقوق و فوقالعادههای مستمر شاغلین موضوع دولتی دارای مقررات خاص از جمله شرکتها و دستگاههایی
ماده ( )76قانون مدیریت خدمات کشوری برای کارمندان که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر و یا تصریح نام است از
دستگاههای اجرایی مشمول این قانون و سایر مشمولین قبیل شرکت ملی نفت ایران ،سازمان انرژی اتمی ایران،
ماده مذکور به استثنای مشمولین قانون نظام هماهنگ سازمانهای موضوع ماده ( )5قانون رفع موانع تولید رقابت
پرداخت کارکنان دولت و حداقل حقوق بازنشستگان ،وظیفه پذیر و ارتقای نظام مالی کشور -مصوب -1394و همچنین
بگیران و مشترکان صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران ،در سال 1402به
تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و سایر صندوقهای وابسته میزان بیست درصد ( )%20نسبت به سال 1401تعیین
به دستگاههای اجرایی در سال 1402به میزان بیست و نه میشود.
میلیون و ششصد و پنجاه و هشت هزار( )29.658.000ریال تبصره -رعایت مفاد ماده ( )75قانون الحاق برخی مواد به
و حداقل حقوق کارمندان مشمول قانون نظام هماهنگ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت ( )2مصوب
پرداخت کارکنان دولت در سال ،1402به میزان شانزده -1393الزامی است.
میلیون و سی و چهار هزار و چهارصد( )16.034.400ریال -4رشد حقوق ،مزایا و فوقالعادههای کارکنان تابع قانون
تعیین میشود. کار که در وزارتخانهها و شرکتهای دولتی مشغول به کار
تبصره -1حداقل حقوق کارمندان مشمول قانون نظام هستند با رعایت تبصره ماده ( )124قانون مدیریت خدمات
هماهنگ پرداخت کارکنان دولت در سال 1402با احتساب کشوری ،تابع ضوابط مقرر در قانون کار خواهد بود.
فوقالعادههای موضوع ماده ( )6قانون یاد شده ،نباید از تبصره –1در اجرای جزء ( )1بند (ح) تبصره ( )12ماده
بیست و نه میلیون و ششصد و پنجاه و هشت هزار واحده قانون بودجه سال 1402کل کشور ،آن دسته از
( )29.658.000ریال کمتر شود .در صورت نرسیدن حداقل دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری
حقوق افراد موصوف با احتساب فوقالعادههای موضوع ماده که نظامهای پرداخت تمام یا برخی از مشاغل خود را به هر
( )6قانون یاد شده به مبلغ مذکور مابه التفاوت آن تا مبلغ نحو از جمله بر مبنای طرحهای طبقه بندی مشاغل ،تابع
بیست و نه میلیون و ششصد و پنجاه و هشت هزار قانون کار قرار دادهاند ،مکلفند پس از اخذ تأییدیه مشاغل
( )29.658.000ریال به سقف تعیین شده ،اضافه خواهد مشمول از سوی سازمان اداری و استخدامی کشور بر اساس
شد. ماده ( )124قانون مدیریت خدمات کشوری ،نظامهای
تبصره -2حداکثر حقوق و فوقالعادههای مستمر کلیه پرداخت مربوط را در چهارچوب تبصره ماده مذکور ،حداکثر
کارمندان شاغل در دستگاههای اجرایی موضوع ماده ()76
| 400رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -1مبلغ ناشی از اعمال امتیازات جزء ( )1قانون قانون مدیریت خدمات کشوری و تبصره آن ،شامل حقوق
اصالح قانون بودجه سال 1401و ترمیم حقوق کارکنان و ثابت و فوقالعادههای مذکور در بندهای ( )3( ،)2و ()5
بازنشستگان کشوری و لشگری در احکام کارگزینی و قانون مدیریت خدمات کشوری (به ترتیب فوقالعادههای
قراردادهای کارکنان مشمول با عنوان «ترمیم حقوق» در ایثارگری ،سختی کار و کار در محیطهای غیرمتعارف و
یک ردیف مستقل درج میشود .این مبلغ مشمول کسور فوقالعاده شغل مشاغل تخصصی) و عناوین مشابه با موارد
بازنشستگی است و صرفاً در محاسبه پاداش پایان خدمت مذکور برای سایر حقوق بگیران دستگاههای اجرایی ،به
موضوع بند (هـ) تبصره ( )12قانون بودجه سال 1402و میزان هفت برابر حداقل حقوق و فوقالعادههای مستمر
ذخیره مرخصی استحقاقی در زمان بازنشستگی احتساب تعیین شده در این بند معادل دویست و هفت میلیون و
میشود. ششصد و شش هزار ( )207.606.000ریال است.
تبصره -2مبلغ ریالی «تفاوت تطبیقهای موضوع تبصره عناوین اقالم پرداختی مشابه موضوع این تبصره در
( )12قانون بودجه سال 1397کل کشور و بند (الف) جزء چهارچوب جزء ( )1بند (ح) تبصره ( )12ماده واحده قانون
( )1بند (ی) تبصره ( )12قانون بودجه سال 1398کل بودجه سال 1402کل کشور مشخص شده و از تاریخ
کشور» همانند سال 1401معادل مبالغ تعیینشده در تصویب شورای حقوق و دستمزد الزم الرعایه است.
آخرین حکم کارگزینی کارمندان در سال 1400بر مبنای -6پس از اعمال افزایشهای موضوع بندهای فوقالذکر،
مفاد تصویبنامه شماره /17799ت58708هـ مورخ مجموع مبلغ مندرج در حکم کارگزینی برای کارکنان
1400/2/21هیئت وزیران و اصالحات بعدی آن در حکم رسمی ،پیمانی ،کارکنان قرارداد کار معین (مشخص) و
حقوق بدون تغییر باقی مانده و مشمول افزایش ضریب سال کارکنان طرح خدمت پزشکان و پیراپزشکان در وزارت
1402نمیشود .این مبلغ در محاسبه تفاوت تطبیق موضوع بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی به نسبت مدت کارکرد،
موضوع جزء ( )1بند (الف) تبصره ( )12قانون بودجه سال با اعمال امتیازات جزء ( )1قانون اصالح قانون بودجه سال
1402اعمال و به صورت تجمیعی در یک ردیف در احکام 1401و ترمیم حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری و
کارگزینی کارمندان تحت عنوان مذکور درج میشود. لشگری (مصوب )1401/08/08نباید از مبلغ هفتاد و نه
-7حقوق بازنشستگان ،وظیفه بگیران و مشترکان میلیون و دویست و هفتاد هزار و هشتصد ()79.270.800
صندوقهای بازنشستگی کشوری و لشکری و سایر ریال کمتر شود و در صورت نرسیدن مجموع مبلغ مندرج
صندوقهای بازنشستگی وابسته به دستگاههای اجرایی، در حکم کارگزینی افراد موصوف به رقم مذکور ،مابه التفاوت
بیست درصد ( )%20نسبت به آخرین حکم حقوق سال آن تا مبلغ ( )79.270.800ریال با عنوان «تفاوت تطبیق
1401افزایش مییابد به نحوی که پس از اعمال این موضوع جزء ( )1بند (الف) تبصره ( )12قانون بودجه سال
افزایش ،حکم حقوق بازنشستگان ،وظیفه بگیران و مشترکان »1402در احکام درج میشود .این میزان ثابت نبوده و با
صندوقهای بازنشستگی مذکور با اعمال امتیازات جزء ()2 هر گونه تغییر در حکم کارگزینی مشمولین ،مجدد ًا محاسبه
قانون اصالح قانون بودجه سال 1401و ترمیم حقوق میشود .حداقل مبلغ حکم کارگزینی یا قرارداد افرادی که
کارکنان و بازنشستگان کشوری و لشگری و متناسب با در سال جاری استخدام یا در قالب قرارداد کار معین
سنوات خدمت قابل قبول به نسبت سی سال خدمت ،از (مشخص) یا طرح خدمت پزشکان و پیراپزشکان در وزارت
هفتاد میلیون و هشتصد هزار ( )70.800.000ریال کمتر بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی به کارگیری میشوند،
نباشد. هفتاد میلیون ( )70.000.000ریال تعیین میشود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 401
مدت کارکرد ،به میزان هفتاد و نه میلیون و دویست و هفتاد -8در اجرای جزء ( )3بند (الف) تبصره 12قانون بودجه
هزار و هشتصد ( )79.270.800ریال و برای والدین شهدایی سال 1402کل کشور و با توجه به مفاد ماده ( )16قانون
که حکم حقوقی ایشان مشمول تفاوت تطبیق موضوع بند حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ،امتیاز کمک هزینه
5نیست معادل حکم حقوقی ایشان پرداخت خواهد شد. عائله مندی و حق اوالد موضوع بند ( )4ماده ( )68قانون
-10در اجرای بند (ل) تبصره ( )12قانون بودجه سال مدیریت خدمات کشوری شاغالن و بازنشستگان ،به ترتیب
1402کل کشور ،سازمان پزشکی قانونی مجاز است از محل ( )2280و ( )1050و معادل ریالی امتیاز مذکور مشموالن
منابع داخلی خود نسبت به پرداخت حق محرومیت از مطب ماده ( )16قانون فوقالذکر به ترتیب به میزان نه میلیون و
به پزشکان شاغل در سازمان به شرط عدم اشتغال به کار صد و هفتاد و چهار هزار و هفتصد و بیست()9.174.720
انتفاعی در بخش خصوصی ،مطابق آییننامه اداری، ریال و چهار میلیون و دویست و بیست و پنج هزار و دویست
استخدامی و تشکیالتی کارکنان غیرهیأت علمی وزارت ( )4.225.200ریال تعیین می-گردد.
بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی اقدام نماید .سازوکار -9مستمری والدین شهدا ،با رعایت مفاد ماده ( )38و ()39
پرداخت حق محرومیت از مطب به افراد موصوف با پیشنهاد قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران معادل حکم حقوقی
سازمان اداری و استخدامی کشور به تصویب شورای حقوق شهید تعیین میشود .بر این اساس به نسبت مدت کارکرد
و دستمزد خواهد رسید. برای والدین شهدایی که حکم حقوقی ایشان کمتر یا برابر
محمد مخبر -معاون اول رییسجمهور حداقل دریافتی موضوع بند 5این مصوبه است ،به نسبت
تبصره -2کلیه عناوین مدیریت و سرپرستی متناسب با پیچیدگی وظایف و مسؤولیتها ،حیطه سرپرستی و نظارت
و حساسیتهای شغلی و سایر عوامل مربوط در یکی از طبقات جدول فوقالعاده مدیریت که حداقل امتیاز آن
( )500و حداکثر آن ( )5000است ،قرار میگیرند.
تبصره -3امتیاز طبقه مشاغل آموزشی تمام وقت وزارت آموزش و پرورش وبهداشتی و درمانی وزارت بهداشت،
درمان و آموزش پزشکی در جدول یا جداول حق شغل با ضریب ( )1/1محاسبه میگردد.
-3شاغلین مجموعه مشاغلی که شرایط احراز تحصیلی آنها شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
مدرک تحصیلی دیپلم میباشدف به ازای هر پنج سال 1389/6/15بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و
سوابق تجربی از تاریخ دریافت آخرین گروه استحقاقی یک سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد تبصره ( )1ماده
طبقه و حداکثر تا طبقه 7ارتقاء مییابند. ( )65قانون مدیریت خدمات کشوری ضوابط نحوه ارتقای
-4شاغلین مجموعه مشاغلی که شرایط احراز تحصیلی آنها کارمندان در طبقات و رتبههای جدول حق شغل را به شرح
مدرک تحصیلی کاردانی یا همتراز میباشدف به ازای هر پیوست تصویب نمود که مراتب به تأیید رییسجمهور
پنج سال سوابق تجربی از تاریخ دریافت آخرین گروه محترم رسیده است و برای اجرا ابالغ میگردد.
استحقاقی یک طبقه و حداکثر تا طبقه 8ارتقاء مییابند. الف -ضوابط نحوه ارتقای کارمندان در طبقات جدول
-5شاغلین مجموعه مشاغلی که شرایط احراز تحصیلی آنها حق شغل
مدرک تحصیلی کارشناسی یا همتراز میباشدف به ازای هر کارمندان شاغل مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری در
چهال سال سوابق تجربی از تاریخ دریافت آخرین گروه صورت تحقق شرایط زیر به یک طبقه شغلی باالتر در جدول
استحقاقی یک طبقه و حداکثر تا طبقه 10ارتقاء مییابند. حق شغل (موضوع بند 1فصل اول بخشنامه شماره
-6شاغلین مجموعه مشاغلی که شرایط احراز تحصیلی آنها 200/14593مورخ 1388/2/21معاونت توسعه مدیریت و
مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد یا همتراز میباشد ،به ازای سرمایه انسانی رییسجمهور) ارتقا مییابند:
هر چهال سال سوابق تجربی از تاریخ دریافت آخرین گروه -1شاغلین مجموعه مشاغلی که شرایط احراز تحصیلی آنها
استحقاقی یک طبقه و حداکثر تا طبقه 11ارتقاء مییابند. مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدایی بوده است ،به ازای هر
-7شاغلین مجموعه مشاغلی که شلرایط احراز تحصیلی آنها شش سال سوابق تجربی از تاریخ دریافت آخرین گروه
مدرک تحصیلی دکترای حرفهای یا همتراز میباشد ،به ازای استحقاقی یک طبقه و حداکثر تا طبقه 5ارتقاء مییابند.
هر چهار سال سوابق تجربی از تاریخ دریافت آخرین گروه -2شاغلین مجموعه مشاغلی که شرایط احراز تحصیلی آنها
استحقاقی یک طبقه و حداکثر تا طبقه 12ارتقاء مییابند. مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی (سیکل) بوده است ،به
-8پزشکان متخصص و همچنین شاغلین مجموعه مشاغلی ازای هر پنج سال سوابق تجرابی از تاریخ دریافت آخرین
که شرایط احراز تحصیلی آنها مدرک تحصیلی دکترای گروه استحقاقی یک طبقه و حداکثر تا طبقه 6ارتقاء
مییابند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 403
مندرج در آییننامه اجرایی طرح طبقهبندی قابل محاسبه تخصصی ( )ph.Dیا همتراز میباشد ،به ازای هر چهال سال
خواهد بود. سوابق تجربی از تاریخ دریافت آخرین گروه استحقاقی یک
تبصره -5کارمندانی ک بعد از 1388/1/1به استخدام طبقه و حداکثر تا طبقه 13ارتقاء مییابند.
دستگاههای اجرایی در آمدهاند ،تاریخ ورود به خدمت آنان تبصره -1کارمندانی که به لحاظ کسب تجارب ،مهارت و
مالک عمل برای ارتقای طبقات خواهد بود طی دورههای آموزش شغلی مربوط ،از تواناییهای الزم برای
تبصره -6شاغلین مشاغل کاردانی و باالتر و یا همترازان آنها تصدی مشاغل باالتر از شغل فعلی خود برخوردار میشوند،
که در مناطق کمتر توسعه یافته موضوع فهرست تصویبنامه ولیکن دارای مدرک تحصیلی پیشبینی شده در آن شغل
شماره 36095/76294هـ مورخ 1388/4/10و استانهای نمیباشند ،به موجب ضوابطی که از سوی معاونت توسعه
خراسانی شمالی ،خراسان جنوبی ،کهگیلویه و بویر احمد، مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ابالغ خواهد شد از
کردستان ،سیستان و بلوچستان ،بوشهر ،هرمزگان، امکان تصدی مشاغل مذکور برخوردار میشوند.
خوزستان و ایالم ،خدمت مینمایند ،به ازای هر یک سال تبصره -2دستگاههای اجرایی میتوانند در خصوص آن
سوابق تجربی (از تاریخ 1388/1/1به بعد) ،از یک سال دسته از مشاغلی که روند ارتقاء خاص داشتهاند و با مفاد
تعجیل) (کسر سال به نسبت) ،در ارتقای طبقه برخوردار بندهای فوق تطبیق ندارند مراتب پیشنهاد خود را به معاونت
میشوند توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ارایه نمایند.
ب -نحوه ارتقای کارمندان در رتبههای جدول حق تبصره -3کارمندانی که در اجرای تبصره 4ماده 3قانون
شغل: نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت و همچنین کارمندان
عضو گردانهای عاشورا و الزهرا و فرزندان شاهد و همچنین
شرایط ارتقای رتبه کارمندان مشمول این ضوابط به شرح
سایر کارمندانی که به موجب مصوبه شورای امور اداری و
زیر میباشد:
استخدمی کشور (سابق) از گروههای مربوط برخوردار
-1مدت تجربه الزم برای ارتقای رتبه متصدیان مشاغل تا شدهاند ،به تناسب از حداکثر طبقات تعیین شده در بندهای
سطح کاردانی وکارشناسی و باالتر به شرح جدول زیر فوق مستثنی میباشند.
میباشد:
تبصره -4سوابق تجربی کارمندان در ارتقای طبقه و رتبه
شغلی آنها ،بر اساس ضوابط مربوط به نحوه احتساب تجربه
مدت تجربه قابل قبول برای متصدیان مشاغل تا سطح کاردانی و کارشناسی و باالتر
رتبهها
عالی خبره ارشد پایه مقدماتی
مدت تجربه
مدت تجربه الزم برای مشاغل تا
--- --- 20سال 8سال 0
سطح کاردانی
مدت تجربه الزم برای مشاغل تا
24سال 18سال 12سال 6سال 0
سطح کارشناسی و باالتر
فهرست تصویبنامه شماره /76294ت36095هـ مورخ تبصره -1مشاغل کاردانی و کارشناسی به مشاغلی اطالق
1388/4/10و استانهای خراسان شمالی ،خراسان جنوبی، میشود که به رشتههای شغلی تحت عناوین کاردانی و
کهگیلویه و بویر احمد ،چهار محال و بختیاری ،کردستان، کارشناسی تخصیص مییابند و یا این که پست سازمانی
سیستان و بلوچستان ،بوشهر ،هرمزگان ،خوزستان و ایالم، شاغلین دارای عنوان کاردانی یا کارشناسی باشد ،همچنین
خدمت می نمایند به ازای هر یک سال سوابق تجربی( ،از آن دسته از مشاغلی که به موجب مقررات مربوط همتراز
تاریخ 1388/1/1به بعد) 2 ،سال (کسر سال به نسبت)، مشاغل کاردانی و یا کارشناسی شناخته شدهاند در زمره
قابل محاسبه خواهد بود. مشاغل مذکور محسوب میگردند
-2عوامل ارزیابی کارمندان برای ارتقای رتبه شغلی به شرح تبصره -2برای شاغلین مشاغل کاردانی و باالتر و یا
جدول زیر میباشد: همترازان آنها که در مناطق کمتر توسعه یافته موضوع
-1کسب حداقل 70درصد امتیاز از نمره ارزیابی جدول بند تبصره -ارزیابی کارمندان و نحوه تخصیص و تعیین امتیازات
2 مندرج در جدول عوامل موضوع این بند بر اساس ضوابط
-2گذراندن 250ساعت دوره آموزشی در چارچوب نظام است که از سوی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
آموزشی کارمندان دولت رییسجمهور ابالغ خواهد شد.
-3-3برای ارتقای به رتبه خبره -3برای ارتقای کارمند به یک رتبه باالتر ،عالوه بر رعایت
مفاد بندهای 1و 2قسمت «ب» ،تحقق شرایط زیر الزامی
-1کسب حداقل 80درصد امتیاز از نمره ارزیابی جدول بند
است:
2
-3-1برای ارتقای به رتبه پایه
-2گذراندن 200ساعت دوره آموزشی در چارچوب نظام
آموزشی کارمندان دولت -1کسب حداقل 60درصد امتیاز از نمره ارزیابی جدول بند
2
-3کسب رتبه خبره برای کارمندان مستلزم تأیید کمیته
موضوع بند 5فصل سوم بخشنامه شماره 200/14593 -2گذراندن 300ساعت دوره آموزشی در چارچوب نظام
مورخ 1388/2/21معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی آموزشی کارمندان دولت
رییسجمهور با حضور نماینده معاونت مذکور خواهد بود. -3-2برای ارتقای به رتبه ارشد
-3-4برای ارتقای به رتبه عالی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 405
بختیاری ،کردستان ،سیستان و بلوچستان ،بوشهر، -1کسب حداقل 90درصد امتیاز از نمره ارزیابی جدول بند
هرمزگان ،خوزستان و ایالم ،خدمت مینمایند ،برای ارتقاء 2
به رتبههای شغلی پایه ،ارشد ،خبره ،عالی به ترتیب نیازمند -2گذراندن 150ساعت دوره آموزشی در چارچوب نظام
60،70 ،50و 80درصد امتیازات موضوع جدول بند 2 آموزشی کارمندان دولت
میباشند.
-3کسب رتبه عالی برای کارمندان مستلزم ارسال مدارک
تبصره -2دستگاههای اجرایی موظفند فهرست کارمندانی الزم از سوی دستگاه اجرایی و تأیید کمیته تخصصی نظام
را که در اجرای مقررات مربوط به رتبههای ارشد ،خبره و شغلی شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
عالی ارتقاء مییابند ،برای ثبت در بانک اطالعاتی معاونت میباشد.
توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ،بر اساس
تبصره -1برای شاغلین مشاغل کاردانی و باالتر و یا
فرمی که از سوی معاونت مذکور ابالغ خواهد شد ،ارسال
همترازان آنها که در مناطق کمتر توسعه یافته موضوع
دارند.
فهرست تصویبنامه شماره /76294ت36095هـ مورخ
لطف اهلل فروزنده 1388/4/10هیأت وزیران و استانهای خراسان شمالی،
خراسان جنوبی ،کهگیلویه و بویراحمد ،چهارمحال و
200/55588مورخ ( 1389/10/27موضوع ضوابط نحوه کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات
ارتقای کارمندان در طبقات و رتبههای جدول حق شغل) کشوری
و علیرغم دارا بودن سایر شرایط الزم ارتقای آنان به رتبه شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
عالی میسر نشده است با کاهش امتیاز مندرج در بند ()1 1392/3/8بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
ردیف 3-4بخشنامه فوقالذکر از ( )90درصد به ()85 انسانی رییسجمهور و به استناد تبصره ( )1ماده ()65
درصد موافقت نمود که به این وسیله جهت اجرا ابالغ قانون مدیریت خدمات کشوری به منظور فراهم نمودن
میگردد. امکان ارتقاء به رتبه عالی آندسته از کارمندانی که به لحاظ
غالمحسین الهام نداشتن امتیاز ارزیابی پیشبینی شده در بخشنامه شماره
ماده -14از تاریخ 70/1/1نحوه محاسبه تجربه قابل قبول با اجرایی شدن قانون مدیریت خدمات کشوری ،صرف ًا
مندرج در شرایط احراز رشتههای شغلی بر اساس ضوابط ماده ( )14آن در خصوص نحوه محاسبه تجربه قابلیت
ذیل خواهد بود: اجرا دارد.
| 406رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-2پس از اخذ مدرک تحصیلی لیسانس مربوط یک دوم الف -مراد از تجربه آن بخش از خدمات دولتی و یا غیر
سوابق طی شده مربوط و مشابه با مدرک تحصیلی فوق دولتی مستخدم است که سبب افزایش مهارت مستخدم
دیپلم قابل احتساب است. میگردد.
-3پس از اخذ مدرک تحصیلی لیسانس مربوط یک سوم ب -تجربه مربوط عبارت از آن قسمت از خدمات مستخدم
سوابق طی شده مربوط و مشابه با مدرک تحصیلی دیپلم است که در رشته مربوط به شغل مورد تصدی او باشد.
قابل احتساب است ج-تجربه مشابه عبارت از آن بخش از خدمات مستخدم
-4از بقیه سوابق معادل خدمات بعد از اخذ مدرک لیسانس است که در زمینه شغل مورد تصدی او باشد (مانند تجربه
قابل احتساب خواهد بود. کمک بهیاری برای بهیاری ،تجربه کارپردازی برای
-5پس از اخذ مدرک فوق دیپلم مربوط تمام سوابق طی انبارداری) تشخیص تجربه مشابه بعهده کمیته موضوع ماده
شده مربوط و مشابه با مدرک دیپلم قابل احتساب است. 12آییننامه خواهد بود.
و -مستخدمینی که حسب مدارک تحصیلی مربوط در گروه د -با توجه به تعاریف مندرج در بندهای الف ،ب ،ج ضابطه
استحقاقی تخصیص یافتهاند در صورت ارائه مدرک تحصیلی مورد عمل برای محاسبه تجربه قابل قبول جمع ردیفهای
باالتر در ارتباط با شغل مورد تصدی ،در هر حال تنزل گروه زیر خواهد بود:
نخواهند یافت. -1کلیه خدمات انجام شده در رشته مربوط به شغل مورد
ز -مدت خدمت وظیفه عمومی مستخدمین با توجه به تصدی
تعاریف بندهای ب و ج به تناسب جزو هر یک از موارد -2کلیه خدمات انتجام شده در رشتههای مشابه با شغل
مندرج در بند (د) قابل احتساب است. مورد تصدی
ح -برای احتساب تجربه بخش غیر دولتی ارائه مدارک زیر -3از بقیه خدمات معادل جمع ردیفهای یک و دو
الزامی است: توضیح :در هر حال یک سوم تجربه غیر مربوط مستخدم
-1گواهی سابقه کار با قید تاریخ شروع ،استمرار ،خاتمه و قابل احتساب خواهد بود.
عنوان شغل مورد تصدی هـ -نحوه احتساب تجربه در مورد مستخدمینی که در طول
-2ارائه لیست یا سیاهه ریز حقوقی سنوات مختلف معتبر خدمت در ارتباط با شغل مورد تصدی مدرک تحصیلی باالتر
و تائیدیه پرداخت کسور بازنشستگی یا سهمیه بیمه ارائه نمایند جهت ارتقاء به گروههای 9و باالتر به شرح زیر
-3گواهی ثبت شرکت یا موسسه یا ارائه جواز تاسیس از میباشد:
مراجع ذیربط. -1کل سوابق تجربی مربوط و مشابه با مدرک تحصیلی
توضیح :در احتساب تجربه بخش غیر دولتی مستخدمین لیسانس مربوط و باالتر
فقط آن قمست از تجربه مستخدم که در رشته شغل مورد
تصدی او باشد مالک محاسبه خواهد بود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 407
فصل سوم بخشنامه شماره 200/14593مورخ به منظور بررسی و تصمیمگیری در خصوص ارتقای رتبه
1388/2/21تعیین میشوند. کارمندان (سطح خبره) و تسریع و تسهیل در این مورد و
بدیهی است ارایه پیشنهاد در خصوص ارتقای رتبه کارکنان در اجرای جزء ( )3ردیف ( )3/3بند "ب" بخشنامه شماره
به سطح عالی ،نیز بدوا مستلزم طرح و بررسی موضوع در 200/55588مورخ 1389/10/27به این وسیله به اطالع
کمیته مستقر در معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی میرساند:
رییسجمهور خواهد بود. نمایندگان این معاونت در شورای تحول اداری دستگاههای
لطفاله فروزنده اجرایی به عنوان نماینده معاونت در کمیته موضوع بند ()5
ارتقای بهرهوری در دستگاههای اجرایی و در اجرای جزء ()3 دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری
بند ( )3-4ردیف «ب» بخشنامه شماره 200/55588مورخ به منظور تولید دانش تجربی و استفاده از تجربیات کارمندان
1389/120/27و تبصره ( )1ماده ( )3بخشنامه شماره در جهت بهینه نمودن امور و افزایش کارایی و اثربخشی و
| 408رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
(ارائه توضیح کلی درباره حوزه فعالیت) 200/11942مورخ 1390/5/22موضوع مستند سازی
-2ارزیابی عمومی: تجربیات کارمند برای ارتقاء به رتبه شغلی عالی ،رعایت
مراتب زیر را برای ارائه مستندسازی ضروری است:
(ارزیابی کلی از حوزه وظایف و مسؤولیتها ،بیان نقاط ضعف
و قوت به شیوه روایی) الف -الزم است مستندسازی تجربیات کارمندان در رابطه با
شغل مورد تصدی و بر اساس محورهای پیوست تهیه و
-3روشهای انجام کار:
تنظیم گردد.
(روشها و شیوههای انجام وظایف و مسؤولیتها ،حل مسأله
ب -مستند تجربی کارمند و پیوست مربوط حداقل باید در
و تصمیمگیریها در حوزه فعالیت)
100صفحه تهیه و تنظیم گردد.
-3عناوین تجارب:
ب -تجربیات مستندسازی شده ،قبالً برای کسب رتبههای
(بیان عناوین یا موضوعات تجارب موفق یا ناموفق که کارمند پیشین استفاده نشده باشد.
در طول خدمت با توجه به وظایف و مسؤولیتهای محوله
ج -الزم است مستندات تجربیات کارمند قبل از ارسال به
کسب نموده است).
این معاونت به تأیید شورا یا کمیسیونهای تحول اداری
-4تبیین تجارب: دستگاه (با حضور نماینده این معاونت) از نظر کمی و کیفی
(بیان و شرح تجارب موفق یا غیرموفق) برسد .قبول یا عدم قبول مستندات فوق موکول به اعالم نظر
نهایی کمیته مستقر در این معاونت میباشد.
-5عوامل موفقیت یا عدم موفقیت تجارب حاصله ناشی از
انجام امور محوله: د -دستگاههای اجرایی میتوانند نسبت به ایجاد بانک
اطالعاتی مستندات فوق جهت بهرهبرداری کارمندان
(بیان و دستهبندی دالیل موفقیت یا عدم موفقیت کارمند
اقدامات الزم را معمول دارند.
در انجام وظایف)
چارچوب و محورهای مستندسازی تجربیات
-6اقدامات خاص:
کارمندان برای ارتقای به رتبه شغلی عالی
(اقدامات خاصی که در طول خدمت صورت گرفته و به
نام:
نتیجه رسیده است و قابل انتقال میباشد)
نام خانوادگی:
-7بیان نکات ویژه و کلیدی:
عنوان پست مورد تصدی:
(نکات کلیدی حاصل از تجربه که امکان تبدیل به مدل یا
الگو برای اثربخشی بیشتر یا بهبود وضع موجود در حوزه مدرک تحصیلی:
کاری میگردد) مدت تجربه:
-8ارائه برنامه: محل خدمت:
(دارای برنامه خاص برای آینده که حاصل تجربه خدمتی سوابق خدمتی (با ذکر مدت خدمت)
میباشد و تمایل برای اجرای آن با ارائه پیشنهاد مشخص)
-1مقدمه:
لطفاهلل فروزنده دهکردی
دستورالعمل ارتقای رتبه کارمندان به عالی
(بخشنامه شماره 230/91/36140مورخ 1391/08/27معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
کلیه دستگاههای اجرایی الزم است فرمهای شماره ( )1و دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری
( )2را پس از تکمیل (فرم شماره ( )2توسط کارمند تکمیل در راستای اجرای بند ( )3ردیف ( )3-4بخشنامه شماره
میگردد) و تأیید مسئولین ذیربط دستگاه (مندرج در 200/55588مورخ 1389/10/27شورای توسعه مدیریت و
فرمها) و یا عناوین مشابه ،همراه با پیوست مربوط به سرمایه انسانی (موضوع ضوابط نحوه ارتقای کارمندان در
مستندسازی تجربیات کارمند و فرم شماره ( )3که به امضای طبقات و رتبههای جدول حق شغل) مبنی بر ارسال مدارک
شورا یا کمیسیون تحول اداری میرسد ،جهت بررسی به الزم از سوی دستگاههای اجرایی برای کسب رتبه عالی
امور شوراهای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی و حقوق و کارمندان جهت طرح در کمیته نظام شغلی شورای مزبور و
دستمزد ارسال نمایند. به منظور ایجاد وحدت رویه و همچنین تسهیل و تسریع در
هاجر تحریری نیک صفت -معاون راهبردی منابع انسانی روند بررسی و اتخاذ تصمیم در خصوص پیشنهادهای واصله،
تبصره -دورههای آموزشی فوق برای گواهینامه نوع دوم با بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی
رعایت قسمت اخیر ماده ( )12نظام آموزش کارمندان شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
دستگاههای اجرایی (موضوع بخشنامه شماره 200/1834 1390/9/7بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
مورخ )1390/1/30و سایر مقررات مربوط قابل احتساب انسانی رییسجمهور ،به منظور تسهیل در ساماندهی نیروی
میباشد. انسانی وزارتخانههایی که در اجرای ماده ( )53قانون برنامه
-3رتبه شغلی کسب شده توسط آنان حفظ میگردد. پنجم توسعه جمهوری اسالمی ایران ادغام شده و پس از
-4در انتقال کارمندان وزارتخانههای ادغامی بهدستگاه ادغام به سایر دستگاههای اجرایی منتقل شدهاند ،با استناد
مقصد حقوق و مزایای آنها در دستگاه جدید با رعایت موارد به ردیف ( )5بند "ب" ماده ( )116قانون مدیریت خدمات
زیر تعیین میگردد: کشوری تصویب نمود:
الف -چنانچه دستگاه مبدأ و مقصد انتقال ،هر دو مشمول -1چنانچه در انتقال افراد موضوع این مصوبه شغل آنان
قانون مدیریت خدمات کشوری باشند در صورتی که کارمند تغییر یابد سوابق آنان در شغل قبلی به عنوان تجربه قابل
تنزل پست نداشته باشد حقوق و مزایای مستمر وی (به قبول تلقی میگردد.
استثنای فوقالعاده سختی کار و کار در محیطهای غیر -2امتیازات مربوط به دورههای آموزشی مصوب که توسط
متعارف که بر اساس شرایط کار در دستگاه مقصد تعیین این قبیل کارمندان و در شغل قبلی بر اساس نظام آموزش
میگردد) نباید کاهش داشته باشد. کارمندان دولت کسب شده است با رعایت مقررات مربوط
محفوظ خواهد ماند.
| 410رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
کارگزینی وی را بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری ب -در صورتی که دستگاه مبدأ مشمول قانون مدیریت
در انطباق با احکام کارگزینی کارمندان نظیر صادر مینماید. خدمات کشوری نباشد و دستگاه مقصد ،مشمول قانون
لطف ا ...فروزنده دهکردی مدیریت خدمات کشوری باشد ،دستگاه مقصد حکم
خدمات کشوری -مصوب -1386متناسب با پیچیدگی هیئت وزیران در جلسه 1400/4/9به پیشنهاد شماره
وظایف و مسئولیتها ،حیطه سرپرستی و نظارت و 17424مورخ 1400/4/5سازمان اداری و استخدامی کشور
حساسیتهای شغلی و سایر عوامل مربوط موضوع جدول و تأیید شورای حقوق و دستمزد و به استناد ماده ( )67قانون
شماره ( )2بند ( )2بخشنامه شماره 200/14593مورخ مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386تصویب کرد:
1388/2/21معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی -1امتیاز فوقالعاده مدیریت هر یک از عناوین مدیریت و
رییسجمهور (سابق) به شرح زیر اصالح میشود: سرپرستی موضوع تبصره ( )2ماده ( )65قانون مدیریت
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور -2این تصویبنامه از تاریخ 1399/12/19الزماالجرا است.
افزایش پنجاه ( )50درصد امتیازات فصل دهم قانون بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
مدیریت خدمات کشوری ،لحاظ گردیده است ،لذا هر گونه خدمات کشوری
افزایش ارقام امتیازات جدول مزبور ،افزایش مضاعف با عنایت به اینکه در تعیین امتیازات فوقالعاده مدیریت
محسوب شده و فاقد وجاهت قانونی میباشد. موضوع جدول بند ( )1تصویبنامه شماره
سید صدرالدین صدری نوشآبادی -معاون سرمایه انسانی /39832ت58928هـ مورخ 1400/4/13هیأت وزیران،
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 411
-1-4سطح چهار ،همطراز دکترا وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک بنا
-2تشخیص و نحوه تعیین سطوح علمی تحصیالت حوزوی به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
همچنان بر اساس مقررات و بخشنامه شماره /5505د مورخ رییسجمهور و به استناد تبصره ماده ( )66قانون مدیریت
1371/1/15و بخشنامههای بعدی آن در مورد حوزههای خدمات کشوری -مصوب -1386و با رعایت جزء "ط" بند
علمی اهل تشیع و همچنین بخشنامه شماره 11/5725 ( )1تصویبنامه شماره /158795ت38856هـ مورخ
مورخ 1379/2/7سازمان امور اداری و استخدامی کشور 1386/10/1آییننامه اجرایی تبصره یاد شده را به شرح
(سابق) در مورد اهل تسنن صورت میگیرد. ذیل موافقت نمودند:
ماده -2نحوه تصدی مشاغل اختصاصی توسط دارندگان -1-5درجه ( )5هنری ،همطراز با مدرک تحصیلی دیپلم
تحصیالت حوزوی در دستگاههای اجرایی و نیز تخصیص -2هنرمندان با مدرک باالتر از دیپلم شاغل در دستگاههای
درجات هنری و اصالح فهرست مشاغل هنری و تعیین مشمول قانون مذکور که قبال در اجرای ضوابط و مقررات
شرایط تصدی متصدیان رشته شغلی هنرمند به عهده مورد عمل با یکی از سطوح تحصیلی همطراز شدهاند ،با
شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی میباشد. توجه به آخرین وضعیت خدمتی با دستورالعمل موضوع
ماده -3دستگاههای اجرایی موظفند گزارش عملکرد را هر بخشنامه شماره 200/14593مورخ 1388/2/21تطبیق
ششماه یک بار به معاونتهای توسعه مدیریت و سرمایه داده میشوند.
انسانی رییسجمهور و برنامهریزی و نظارت راهبردی تبصره -امتیاز حق شاغل هنرمندان دارای مدرک پایین تر
رییسجمهور ارائه نموده و این معاونتها بر اقدامات آنان از دیپلم بر اساس جدول شماره ( )8بند ( )4فصل دوم
نظارت نمایند. بخشنامه تعیین میشود.
این تصمیم نامه در تاریخ 1389/2/19به تایید مقام محترم -3تشخیص و نحوه اعطای درجات هنری هنرمندان و سایر
ریاست جمهوری رسیده است. ضوابط و مقررات مرتبط ،همچنان بر اساس ضوابط اجرای
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور طرح طبقهبندی مشاغل هنرمندان کشور موضوع ابالغیه
شماره 42/1310مورخ 1371/3/10و بخشنامه شماره
1802/78270مورخ 1385/5/9صورت میگیرد.
-درجه ( )1حفظ قرآن ،همتراز با مدرک تحصیلی دکترا شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
-درجه ( )2حفظ قرآن ،همتراز با مدرک تحصیلی 1390/5/22بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و
فوقلیسانس سرمایه انسانی رییسجمهور ،در راستای اشاعه و ترویج
فرهنگ قرآنی و ایجاد انگیزه در جهت فراگیری علوم قرآنی،
-درجه ( )3حفظ قرآن ،همتراز با مدرک تحصیلی لیسانس
امتیازاتی به شرح پیوست برای حافظان قرآن کریم (موضوع
-درجه ( )4حفظ قرآن ،همتراز با مدرک تحصیلی فوق ماده 3مصوبه جلسه 573مورخ 1384/9/8شورای عالی
دیپلم انقالب فرهنگی) تصویب نمود که جهت اجرا ابالغ میگردد.
تبصره -درجه پنج حفظ قرآن در مشاغلی که در شرایط -1درجات ( 1تا )4حفظ قرآن (موضوع ماده 3مصوبه
احراز آن دیپلم پیشبینی شده به شرط دارا بودن گواهینامه جلسه 573مورخ 1384/9/8شورای عالی انقالب فرهنگی)،
پایان دوره اول متوسطه از لحاظ استخدامی همتراز دیپلم که در شرایط احراز مشاغل جدول موضوع این بند پیشبینی
میباشد شده ،دارای ارزش استخدامی به شرح زیر میباشد:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 413
ارتقا طبقه یا گروه (حسب مورد) ،درجه ( )2( ،)2سال و -2به امتیاز مکتسبه حافظان قرآن دارای درجات ( 1تا )5
درجه ( )3( ،)1سال برای یک بار در طول مدت خدمت حفظ قرآن در آزمون استخدامی در دستگاههای اجرایی
بهرهمند میگردند. ( )10درصد امتیاز در امتحان عمومی و به همین میزان ،در
تبصره -بهرهمندی حافظان قرآن موضوع بخشنامه شماره امتحان تخصصی یا مسابقه تخصصی یا مصاحبه تخصصی
06/96860ط مورخ 1381/5/29سازمان مدیریت و اضافه خواهد شد.
برنامهریزی کشور (سابق) از امتیازات بخشنامه فوق در -3دارندگان درجه ()2( ،)1و ( )3حفظ قرآن که دارای
صورتی که مشمول بندهای ( )3و ( )4شوند مانع از استفاده مدرک تحصیلی مرتبط با شغل مورد تصدی میباشند از
از امتیارات بندهای مذکور نمیباشد. امتیاز ارتقا یک طبقه یا گروه (حسب مورد) برای یک بار در
لطف اهلل فروزنده دهکردی طول مدت خدمت بهرهمند میگردند
-4حافظان قرآن درجه ( )3که دارای مدرک تحصیلی غیر
مرتبط با شغل مورد تصدی میباشند از یک سال تعجیل در
تعیین جداول امتیازات فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری و نحوه تطبیق کارمندان
(بخشنامه شماره 200/14593/1مورخ 1388/2/21معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
فصل یکم :جداول امتیازات فصل دهم قانون مدیریت شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
خدمات کشوری 1388/2/9بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
انسانی رییسجمهور و به استناد جزء "ب" بند ( )11ماده
-1جدول حق شغل :امتیاز حق شغل مشاغل دستگاههای
واحده قانون بودجه سال 1388کل کشور ،جداول امتیاز
اجرایی ،براساس اهمیت و پیچیدگی وظایف و مسئولیتها،
حق شغل ،فوقالعاده مدیریت ،حق شاغل و فوقالعادههای
سطح تخصص و مهارتهای مورد نیاز ،براساس جدول
موضوع بندهای ( )7( ،)4( ،)3( ،)2( ،)1و ( )9ماده ()68
شماره یک ( )1برای اجرا از 1388/1/1به شرح ذیل تعیین
قانون مدیریت خدمات کشوری و نحوه تطبیق کارمندان با
میشود:
جداول فوق را به شرح زیر تصویب نمود:
رتبههای شغلی
عالی خبره ارشد پایه مقدماتی
طبقات جدول
___ ___ ___ 2650 2400 طبقه یک
___ ___ ___ 2850 2600 طبقه دو
___ ___ ___ 3050 2800 طبقه سه
4600 4050 3600 3250 3000 طبقه چهار
4800 4250 3800 3450 3200 طبقه پنج
5000 4450 4000 3650 3400 طبقه شش
5200 4650 4200 3850 3600 طبقه هفت
5400 4850 4400 4050 3800 طبقه هشت
5600 5050 4600 4250 4000 طبقه نه
5800 5250 4800 4450 4200 طبقه ده
6000 5450 5000 4650 4400 طبقه یازده
6200 5650 5200 4850 4600 طبقه دوازده
6400 5850 5400 5050 4800 طبقه سیزده
6600 6050 5600 5250 5000 طبقه چهارده
6800 6250 5800 5450 5200 طبقه پانزده
7000 6450 6000 5650 5400 طبقه شانزده
-2امتیاز فوقالعاده مدیریت هر یک از عناوین مدیریت و تبصره -امتیاز حق شغل مشاغل آموزشی تمام وقت وزارت
سرپرستی (مدیران حرفهای) متناسب با پیچیدگی وظایف و آموزش و پرورش و مشاغل بهداشتی و درمانی وزارت
مسئولیتها ،حیطه سرپرستی و نظارت و حساسیتهای بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی ،با توجه به طبقه و رتبه
شغلی و سایر عوامل مربوط براساس جدول شماره دو ()2 شغلی مربوط با ضریب ( )1/1محاسبه میشود.
تعیین میشود.
سرپرستی واحدهای آموزشی فوق حداقل در سه سطح قرار تبصره -1دستگاههای اجرایی موظفند عناوین مشاغل
میگیرند .هر گونه تغییر موکول به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریتی و سرپرستی خود را با توجه به عوامل مندرج در
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و تصویب شورای بند ( )2فوق به گونهای مشخص نمایند که حداقل 50
توسعه مدیریت خواهد بود .جدول تخصیص فوقالعاده درصد از مشاغل مذکور در سطح یک و حداکثر 20درصد
مذکور به مشمولین این تبصره پس از تأیید وزیر آموزش و آنان در سطح سه تخصیص یابند.
پرورش قابل اجرا خواهد بود. تبصره -2امتیاز فوقالعاده عناوین سرپرستی واحدهای
-3امتیاز حق شاغل کارمندان براساس عوامل تحصیالت، آموزشی وزارت آموزش و پرورش با توجه به عوامل عوامل
سنوات خدمت ،تجربه ،دورههای آموزشی و مهارتها و مندرج در تبصره ( )2ماده ( )65قانون مدیریت خدمات
تواناییهای فردی بر اساس جدول شماره سه ( )3تعیین کشوری صرفاً در مدیت تصدی پستهای سازمانی مربوط از
میشود: 510تا 2400تعیین میگردد ،هر یک از عناوین مشاغل
| 416رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مدیریت خدمات کشوری ،از امتیازات جدول شماره چهار -4ایثارگران شاغل و همچنین ایثارگرانی که از تاریخ
( )4بهرهمند میشوند: 1388/1/1به استخدام دستگاههای اجرایی درمیآیند
حسب مورد ایثارگری به تصریح بند ( )2ماده ( )68قانون
امتیاز مدت خدمت داوطلبانه در جبهه مدت اسارت درصد جانبازی ردیف
400 3تا 6ماه 3تا 6ماه 5درصد 1
500 تا 12ماه تا 12ماه تا 10درصد 2
600 تا 18ماه تا 18ماه تا 15درصد 3
700 تا 24ماه تا 24ماه تا 20درصد 4
800 تا 30ماه تا 30ماه تا 25درصد 5
900 تا 36ماه تا 36ماه تا 30درصد 6
1000 تا 42ماه تا 42ماه تا 35درصد 7
1100 تا 48ماه تا 48ماه تا 40درصد 8
1200 تا 54ماه تا 54ماه تا 45درصد 9
1300 تا 60ماه تا 60ماه تا 50درصد 10
1500 تا 70ماه تا 70ماه تا 60درصد 11
1550 باالتر از 70ماه باالتر از 70ماه باالتر از 60درصد 12
تعیین امتیاز قرار گرفته و بیست و پنج درصد ( )%25از تبصره -1در صورتی که کارمند از اجتماع حاالت ایثارگری
امتیاز حاالت دیگر ایثارگری ،به امتیاز ایثارگری وی اضافه برخوردار باشد ،باالترین امتیاز مربوط به یکی از آنها مبنای
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 417
کارگزینی سال 1388تحت عنوان فوقالعاده مناطق کمتر خواهد شد ،مشروط بر آنکه امتیاز ایثارگری آنان از سقف
توسعه یافته براساس فهرست مناطق مذکور موضوع مصوبه ( 1550امتیاز) تجاوز ننماید .امتیاز کارمندان ایثارگری که
هیأت وزیران در سال جاری ،قابل پرداخت میباشد .پس از از تاریخ 1388/1/1در دستگاههای اجرایی اشتغال مییابند
تصویب ضوابط فوقالعاده مناطق کمتر توسعه یافته امتیاز نیز براساس ساز و کار مذکور محاسبه میشود .در هر صورت
حاصل از ضوابط یادشده جایگزین و احکام اصالح میگردد. میزان دریافتی ایثارگران که بابت ایثارگری در مقررات
-8کمک هزینههای فوت و ازدواج براساس مقررات موجود گذشته دریافت داشتهاند ،نباید کاهش یابد.
و بر مبنای حکم کارگزینی کارمند در پایان سال 1387 تبصره -2برای خدمت اداری در مناطق جنگ زده (موضوع
پرداخت میشود. بند 2ماده 68قانون مدیریت خدمات کشوری) به ازای هر
-9کارمندانی که درسال 1388حایز شرایط استفاده از سال خدمت در زمان جنگ ( )130امتیاز درنظر گرفته
موارد مندرج در بندهای ( )7( ،)6و ( )8فوق شوند ،همانند میشود.
کارمندان مشابه در سال 1387با آنان رفتار خواهد شد. -5به استناد بند ( )2ماده ( )68قانون مدیریت خدمات
-10تا تصویب و ابالغ مصوبات مربوط به تعیین فوقالعاده کشوری امتیاز دارندگان نشانهای دولتی به شرح زیر تعیین
مأموریت و سایر هزینههای روزانه مأمورین اعزامی میشود:
دستگاههای اجرایی مشمول این قانون به خارج از کشور، الف-دارندگان نشان عالی 800 :امتیاز
مفاد تصویبنامه شماره /27395ت14587هـ مورخ ب -دارندگان نشان تخصصیوعمومی درجه( 650 :)1امتیاز
1375/5/24هیأت وزیران و اصالحات بعدی آن برای اجرا ج -دارندگان نشان تخصصیوعمومی درجه( 500 :)2امتیاز
مالک عمل میباشد. د-دارندگان نشان تخصصیوعمومی درجه( 400 :)3امتیاز
-11تا تصویب و ابالغ مصوبات مربوط به تعیین فوقالعاده تبصره :در صورتی که کارمند دارای بیش از یک نشان دولتی
مأموریت روزانه کارمندان ،میزان فوقالعاده مذکور ،بهازای باشد جمع امتیاز نشانهای دولتی با رعایت حداکثر سقف
هر روز مأموریت معادل یک سیام ( )1/30حقوق و امتیاز ( 800امتیاز) بالمانع است.
فوقالعادههای مشمول کسور بازنشستگی قابل پرداخت -6تا تصویب و ابالغ مصوبات مربوط به نحوه تعیین و
میباشد .سایر موارد مطابق آییننامه فوقالعاده روزانه تخصیص امتیاز ،درصد یا مبالغ مربوط به فوقالعاده اشتغال
موضوع بند (ث) ماده ( )39قانون استخدام کشوری مصوب خارج از کشور ،سختی کار و کار در محیطهای غیرمتعارف،
1352/6/24و اصالحات بعدی آن خواهد بود. مناطق کمتر توسعه یافته ،بدی آب و هوا ،نوبت کاری ،مبلغ
-12کمک هزینه عائلهمندی و اوالد به ترتیب 810و 210 تضمین ،کسر صندوق ،فوقالعاده محل خدمت (جابجایی
امتیاز به ازای هر اوالد ،حداکثر تا سه اوالد قابل محاسبه محل خدمت) ،صرفاً مبالغ مقطوع مندرج درآخرین حکم
میباشد. کارگزینی سال 1387کارمندان بعالوه هزینه سفر دراین
سال ،مبنای پرداخت برای سال 1388میباشد.
فصل دوم :نحوه تطبیق وضع کارمندان با جداول
امتیازات فصل دهم قانون مدیریت خدمت کشوری -7مبالغ مقطوع فوقالعادههای محرومیت ازتسهیالت
زندگی ،مناطق مرزی و جذب مناطق محروم و دور افتاده
تطبیق با جدول حق شغل:
مندرج در آخرین حکم کارگزینی سال ،1387در حکم
| 418رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
سال تجربه مربوط و مشابه و مشمولین سایرطبقات جدول -1چگونگی اجرای احکام مربوط به فصل دهم قانون
مذکور به ازای هر چهار ( )4سال تجربه مربوط و مشابه ،یک مدیریت خدمات کشوری در مورد کارمندان آن دسته از
طبقه و حداکثر تا شش ( )6طبقه ارتقاء مییابند .سوابق دستگاههایی که در شمول قانون نظام هماهنگ پرداخت
دولتی غیر مربوط برای ارتقاء به هر طبقه به میزان یک دوم کارمندان دولت نبودهاند ،متعاقباً اعالم میگردد.
( )1/2قابل محاسبه خواهد بود. -2کارمندان دستگاههای مشمول ،با توجه به گروههای
-4تطبیق وضع کارمندان در رتبههای شغلی به شرح بیست گانه موضوع ماده یک قانون نظام هماهنگ پرداخت
بندهای زیر انجام میشود: کارمندان دولت در مرحله تطبیق ،به شرح زیر از معادل
الف -کارمندانی که در اجرای طرح مسیر ارتقای شغلی، امتیازات طبقات جدول شماره یک ( )1برخوردار میشوند:
موضوع تصویبنامههای شماره 4169ت25703/هـ مورخ الف) از گروه ( )1تا گروه ( )5معادل امتیازات طبقه ()1
/2552 ،1381/5/23ت29933هـ مورخ ،1383/1/26 جدول شماره یک ()1
/2774ت30397هـ مورخ 1383/1/29هیات وزیران و ب) از گروه ( )6تا گروه ( )20به ترتیب معادل امتیازات
اصالحات بعدی آن و دستورالعملهای مربوط ،از عناوین طبقات ( )2تا ( )16جدول شماره یک ()1
ارشد ،خبره و عالی برخوردار شدهاند با همان عناوین در
-3تا تهیه و تدوین ضوابط مربوط به نحوه تخصیص مشاغل
رتبههای جدول حق شغل قرار میگیرند.
به طبقات جدول حق شغل ،امتیاز حق شغل کارمندانی که
ب -کارمندانی که در اجرای ماده ( )8قانون نظام هماهنگ از ابتدای سال 1388در دستگاههای مشمول اشتغال
پرداخت کارمندان دولت از ( 80درصد) مجموع حقوق و مییابند ،موقت ًا با توجه به مدرک تحصیلی ،مطابق جدول
فوقالعاده شغل مشابه قانون اعضای هیات علمی برخوردار شماره پنج ( )5در یکی ازطبقات جدول حق شغل (جدول
شدهاند ،متناسب با جدول مربوط (ردیف -1مربی ،ردیف شماره یک) قرار میگیرند .در صورتی که مشمولین این بند
-2استادیار ،ردیف -3دانشیار) شناخته شدهاند ،به ترتیب مطابق مقررات مربوط به ایثارگران از مقطع تحصیلی باالتر
همتراز رتبههای ارشد ،خبره و عالی جدول حق شغل قرار برخوردار میگردند مقطع تحصیلی باالتر موضوع مقررات
میگیرند. مذکور مالک عمل خواهد بود.
پ -کارمندانی که در شمول بندهای (الف و ب) قرار
جدول شماره پنج ()5
نمیگیرند ،بدواً در رتبه مقدماتی قرار گرفته و به ازای هر
( )6سال سابقه خدمت تمام وقت با تجربه مربوط و مشابه و تحصیالت طبقات جدول
یا 10سال تجربه غیر مربوط ،به یک رتبه باالتر ،ارتقاء دیپلم و پایین تر طبقه یک
مییابند .کارمندان مشمول این بند در مشاغل تا سطح کاردانی (فوق دیپلم) طبقه سه
کاردانی حداکثر تا رتبه پایه و در مشاغل سطح کارشناسی کارشناسی (لیسانس) طبقه چهار
و باالتر ،حداکثر تا رتبه ارشد ارتقاء مییابند. کارشناسی ارشد (فوق لیسانس) طبقه پنج
دکتری طبقه شش
ت -آن دسته از کارمندان آموزش و پرورش که به صورت
توامان مشمول بند (الف و ب) میباشند از باالترین رتبه تبصره -مشمولین طبقه یک ( )1و سه ( )3جدول فوق در
یکی از بندهای فوق برخوردار خواهند شد. صورت دارا بودن سوابق خدمت دولتی به ازای هر پنج ()5
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 419
قبیل کارمندان برای ارتقاء به هر رتبه به میزان یک دوم ث -کارمندانی که درسال 1388در دستگاههای اجرایی
( )1/2قابل محاسبه خواهد بود. اشتغال مییابند در رتبه مقدماتی قرار میگیرند ،درصورتی
-5امتیاز فوقالعاده مدیریت هریک از عناوین مدیریت و که این قبیل کارمندان دارای سابقه خدمت دولتی باشند،
سرپرستی (مدیران حرفهای) به شرح جدول شماره شش براساس سوابق مذکور و به ازای هر شش ( )6سال سابقه
( )6و براساس جدول شماره دو ( )2و با توجه به سطح خدمت دولتی تمام وقت با تجربه مربوط و مشابه ،به یک
مدیریت تعیین میشود. رتبه باالتر ارتقاء مییابند (مشاغل تا سطح کاردانی حداکثر
تا رتبه ارشد ارتقاء مییابند) .سنوات دولتی غیر مربوط این
جدول شماره شش ()6
معاون مؤسسه مدیرکل و معاون مدیرکل رییس اداره و معاون اداره و عناوین مدیریت و
و همتراز همتراز و همتراز همتراز همتراز سرپرستی
1 2 3 4 5 ردیف مربوط
فوق لیسانس و دکترای تبصره -موارد همترازی باید به تأیید معاونت توسعه مدیریت
4
حرفهای ال تأیید
و سرمایه انسانی رییسجمهور برسد .مواردی که قب ً
5 دکترای تخصصی ()Ph.D الزم اخذ شده باشد کماکان مالک عمل برای تعیین امتیاز
فوقالعاده مدیریت میباشد.
تبصره -1به ازای هر سال سابقه خدمت در مشاغل
-6به منظور تطبیق وضع کارمندان دستگاههای اجرایی با
سرپرستی یک درصد ( )%1و در مشاغل مدیریتی دو درصد
جدول حق شاغل ،مدارک تحصیلی کارمندان (مدارک علمی
( )%2به ترتیب حداکثر ده درصد ( )%10و بیست درصد
و دارای ارزش استخدامی) برای تعیین امتیاز تحصیالت،
( )%20از مجموع سقف امتیازات شاغل موضوع ماده ()66
سنوات خدمت و تجربه ،دورههای آموزشی و مهارتها
قانون به امتیازات حق شاغل کارمندان مشمول اضافه
وتواناییهای فردی مالک عمل قرار گرفته و متناسب با
میشود .در هر حال مجموع امتیازات موضوع این تبصره
ردیفهای جدول شماره ( )3براساس جدول شماره هفت
نباید از بیست درصد ( )%20سقف حق شاغل تجاوز نماید.
( )7معین میشود.
افرادی که در طول سال جاری از یکی از فوقالعادههای
در مورد مدارک تحصیلی ایثارگران مقررات مربوط به آنان
موضوع بندهای ( )2و ( )6فصل یکم بهرهمند میباشند
مالک عمل خواهد بود
درصورتی که درسال جاری فاقد شرایط قانونی برخورداری
از فوقالعادههای مذکور گردند به همان نسبت از حکم جدول شماره هفت ()7
کارگزینی آنها کسر میگردد و درصورتی که مجدد ًا در سال
ردیف جدول شماره()3 مقطع تحصیلی
جاری حایز شرایط مربوط گردند معادل مبالغ کسر شده از
1 دیپلم
این بابت برای مدت پس از احراز شرایط به آنها پرداخت
2 فوق دیپلم
خواهد شد.
3 لیسانس
| 420رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
نباید از هفتاد و پنج درصد ( )%75حق شغل آنان تجاوز تبصره -2دورههای آموزشی که برای آنها امتیاز حق شاغل
نماید. منظور میشود مالک محاسبه برای اعطای گواهینامههای
-7امتیاز حق شاغل کارمندانی که دارای مدرک تحصیلی مهارتی ،تخصصی و تخصصی -پژوهشی نخواهد بود.
پایینتر از دیپلم میباشند و به موجب مقررات گذشته در تبصره -3حداکثر امتیاز قابل احتساب بابت سنوات خدمت
دستگاههای اجرایی اشتغال یافتهاند به شرح جدول شماره و تجربه کارمند سی سال ( )30است .حق شاغل کارمندان
هشت ( )8تعیین میشود.
نوبت کاری) به عنوان تفاوت تطبیق ،برای کارمند منظور -8حقوق و مزایای کارمندان درسال 1388در دو مرحله
میشود. به شرح زیر تطبیق و افزایش مییابد:
مدیریت خدمات کشوری و افزایشهای پیشبینی شده پرداختیهای غیر از موارد مذکور (در جزء "الف" مرحله اول)
موضوع جزء "ب" بند ( )11قانون بودجه سال 1388برای که به موجب این مصوبه به کارمند تعلق میگیرد (نظیر
طرح موضوع در شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی عائلهمندی و اوالد ،سختی کار و ) ...به آن اضافه شود.
اقدام نمایند. پ -درصورتی که با اجرای بندهای فوق ،میزان افزایش
-2تعیین و برقراری فوقالعادههای بندهای 6 ،5و 10ماده حقوق ثابت و فوقالعادههای مشمول کسور بازنشستگی و
( )68و فوقالعاده بهرهوری غیرمستمر موضوع ماده ()69 کمک هزینه عائلهمندی و اوالد ،مشمولین دریافت کمک
قانون مدیریت خدمات کشوری با رعایت مفاد مواد قانون هزینه عائلهمندی نسبت به دریافتی قبلی (حقوق و
فوق موکول به ارایه پیشنهاد الزم به معاونت توسعه مدیریت فوقالعادههای مشمول کسور بازنشستگی و کمک هزینه
سرمایه انسانی رییسجمهور و تصویب شورای توسعه عائلهمندی و اوالد مندرج در آخرین حکم کارگزینی سال
مدیریت و سرمایه انسانی میباشد. )1387کمتر از یک میلیون ( )1/000/000ریال افزایش
-3تا تعیین تفصیلی مشاغل تخصصی ،اختصاصی و عمومی داشته باشد به استناد جزء "ب" بند ( )11ماده واحده قانون
هر یک از دستگاههای اجرایی و ابالغ مصوبه نحوه تطبیق بودجه سال 1388کل کشور این تفاوت تا سقف مذکور به
هر یک از مشاغل هر دستگاه به یکی از طبقات حق شغل جمع تفاوت موضوع جزء «ب» مرحله دوم افزوده خواهد
در قالب سقف مقرر در بند ( )1فوق ،جداول فصل دهم قانون شد .این مبلغ در مورد کارمندانی که از کمک هزینه
مدیریت خدمات کشوری و نحوه تطبیق کارمندان با جداول عائلهمندی و اوالد برخوردار نمیشوند ششصد هزار ریال
یادشده بر اساس مفاد این مصوبه مورد عمل خواهد بود. خواهد بود .در مورد کارمندانی که از کمک هزینه
عائلهمندی برخوردار نیستند ولی از کمک هزینه اوالد
-4آن دسته از کارمندان وزارت بهداشت ،درمان و آموزش
برخوردار میباشند به ازای هر فرزند (حداکثر تا سه فرزند)
پزشکی که طی سال 1387از فوقالعاده محرومیت از مطب
مبلغ یکصد هزار ریال به ششصد هزار ریال مذکور افزوده
و حقالزحمه تمام وقتی برخوردار بودهاند در سال جاری نیز
میشود.
به نسبت میزان ارایه خدمت و حضور در هر مورد و در
مجموع حداکثر در سقف دریافتی سال 1387و حداکثر فصل سوم :سایر مقررات
درحد اعتبارات مصوب وزارت مذکور و از محل اعتبارات -1امتیازات موضوع فصل دهم قانون مدیریت خدمات
مشابه سال 1387به شرط ارایه خدمات در خارج از وقت کشوری تا سقف افزایش مندرج در جزء «ب» بند ()11
اداری و ایام تعطیل و نیاز به خدمات آنان در مواقع ضروری قانون بودجه سال 1388کل کشور مصوب و استفاده از آن
در صورت حضور در محل کار و انجام وظایف محوله به موکول به تعیین تفصیلی مشاغل عمومی و اختصاصی و
عنوان حقالزحمه به آنان پرداخت خواهد شد .در صورتی تخصصی و ارایه دالیل مستند توسط دستگاه اجرایی و تأیید
که در سال 1388میزان حضور و ارایه خدمات هریک از معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و
کارمندان مشمول در هر مورد کاهش داشته باشد به همان تصویب شورای توسعه مدیریت خواهد بود.
نسبت از سقف قابل دریافت همان فرد در سال 1387کسر
دستگاههای اجرایی میتوانند در شرایط و موارد خاص
میشود .حداکثر تا بیست درصد کل کارمندان وزارت
نسبت به افزایش امتیازات شغل ،شاغل و فوقالعاده مدیریت
بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی میتوانند از مزایای این
آن دستگاه ،با ارایه پیشنهاد الزم به همراه ذکر دالیل و
بند یا اضافه کاری یا حقالتدریس موضوع بند ( )9ماده ()68
مستندات توجیهی ،در چارچوب امتیازات فصل دهم قانون
| 422رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ب -باالترین مسؤول پرسنلی دستگاه قانون مدیریت خدمات کشوری بدون رعایت سقف پنجاه
پ -باالترین مسؤول طبقه بندی مشاغل دستگاه درصد ( )%50مذکور در بند یادشده استفاده نمایند.
ت -باالترین مسؤول تشکیالت و بودجه دستگاه اضافه کار و حقالتدریس سایر کارمندان وزارت مذکور
ث -نماینده واحد استانی بنا به تشخیص باالترین مقام نبایستی از %50حقوق ثابت و فوقالعادههای مستمر فرد
دستگاه تجاوز نماید.
-6هرگونه تغییرات جداول موضوع این مصوبه موکول به
-5به منظور تطبیق وضعیت کارمندان با این مصوبه
پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
کمیتهای تحت عنوان کمیته اجرایی قانون مدیریت
رییسجمهور و تصویب شورای توسعه مدیریت خواهد بود.
خدمات کشوری در دستگاههای مشمول این قانون با ترکیب
-7هماهنگی و نظارت برحسن اجرای این مصوبه به عهده اعضای زیر تشکیل میشود:
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
الف -معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی دستگاه و یا سایر
میباشد.
عناوین مشابه
بخشنامه افزایش 50درصد حقوق و امتیازات فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری
(بخشنامه شماره 696488مورخ 1398/11/30سازمان برنامه و بودجه کشور)
کارکنان آنها از مصوبات فوقالذکر و دیگر افزایشهای بخشنامه به تمامی دستگاههای اجرایی که تا کنون افزایش
مشابه در امتیازات برخوردار نشدهاند میتوانند از تاریخ امتیازات فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری در آنها
1398/12/1نسبت به افزایش تا پنجاه درصدی امتیازات اجرا نشده است.
فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری طبق مفاد مندرج با عنایت به اینکه برخورداری کارکنان دستگاههای اجرایی
در مصوبات مذکور برای کارکنان خود اقدام نمایند. از افزایش امتیازات فصل دهم قانون مدیریت خدمات
اجرای این بخشنامه منوط به عدم ایجاد هرگونه بار مالی کشوری تا پنجاه درصد ( )50%پس از تصویب هیأت وزیران
مازاد بر اعتبارات مصوب و تخصیص داده شده است. و شورای حقوق و دستمزد ،منوط به وجود اعتبار در
در این راستا حقوق و مزایای کارکنان قرارداد انجام کار بودجههای سنواتی است و طی سالهای گذشته تعدادی از
معین (مشخص) موضوع "ب" ماده 28قانون برنامه ششم دستگاههای اجرایی طبق مقررات و ضوابط قانونی از افزایش
توسعه ،معادل هشتاد درصد ( )80%حقوق و مزایای کارکنان امتیازات مذکور استفاده کردهاند و تعداد دیگری از
پیمانی همتراز در این دستگاهها تعیین میگردد .نحوه دستگاههای اجرایی با وجود مصوبه شماره
اعمال این افزایش براساس دستورالعملی خواهد بود که با /162862ت 54057هـ تاریخ 1395/12/21هیأت وزیران
پیشنهاد مشترک سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان و مصوبه 1397/12/20شورای حقوق و دستمزد مبنی بر
اداری و استخدامی کشور اعالم خواهد شد. افزایش تا پنجاه درصدی امتیازات فصل دهم ،به دلیل عدم
وجود اعتبارات مصوب نتوانستند برای کارکنان خود از
منابع مورد نیاز برای اجرای این بخشنامه در سال 1399از
افزایش مذکور استفاده نمایند و این امر منجر به نابرابری و
محل اعتبارات هزینهای مصوب دستگاههای اجرایی ،با تأکید
اختالف در پرداختهای نیروی انسانی گردیده است ،لذا با
بر صرفهجویی در هزینهها و درآمدهای حاصل از فروش
توجه به تأکید رییسجمهور محترم برای رفع تبعیض و
اموال و داراییهای منقول و غیرمنقول مازاد ،با رعایت
رعایت عدالت در پرداختها و در راستای اجرای تبصره 3
قوانین و مقررات مربوطه و همچنین سایر موارد پیشنهادی
ماده 29و ماده 30قانون برنامه پنجساله ششم توسعه
دستگاههای اجرایی با تأیید سازمان برنامه و بودجه کشور
اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسالمی ایران و
تأمین میشود.
اعالم دستگاههای اجرایی متقاضی اعمال افزایش امتیازات،
محمدباقر نوبخت مبنی بر امکان اجرای مصوبات مذکور از محل اعتبارات
مصوب ،به موجب این بخشنامه دستگاههایی که تاکنون
دستورالعمل تطبیق حقوق و مزایای کارکنان بانکهای دولتی با قانون مدیریت خدمات کشوری
(ابالغیه شماره 1039519مورخ 1395/11/27سازمان اداری و استخدامی کشور)
1388/12/24معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در اجرای بند 1مصوبه مورخ 1395/4/5شورای حقوق و
رییسجمهور (وقت) به پیوست "دستورالعملهای نحوه دستمزد و بند 5بخشنامه شماره 200/142537مورخ
| 424رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -1امتیازات و طبقات حق شغل مشاغل بانکهای تطبیق حقوق و مزایای کارکنان بانکها و بیمههای دولتی
دولتی ،بر اساس اهمیت ،پیچیدگی وظایف و مسئولیتها، با قانون مدیریت خدمات کشوری (مشتمل بر 6ماده و 1
سطح تخصص و مهارتهای مورد نیاز با رعایت طبقات تبصره) که در جلسه مورخ 1395/7/5شورای توسعه
شغلی جدول حق شغل موضوع بخشنامه شماره مدیریت و سرمایه انسانی به تصویب رسیده و ممهور به مهر
200/14593مورخ 1388/2/21بر اساس جدول زیر تعیین شورای مذکور است ،جهت اجرا از تاریخ 1395/11/01
میشود. ارسال میگردد.
رتبه
مشاغل طبقه
ارشد خبره عالی مقدماتی پایه
سرایدار ،باربر ،باغبان ،مأمور آسانسور ،ماشین کار ،صحاف،
بستهبندی ،سلمانی ،معمار ،آشپز ،کوییست ،کارگر ،پیشخدمت،
- - - 2650 2400 1
تلفنچی ،نامهرسان ،تحصیلدار ،کارگر فنی ،مکانیسین ،راننده پایه ،2
سرکارگر ساختمانی ،متصدی دستگاه (تهویه ،تلفخانه و موتور برق)
راننده پایه ،1مأمور فنی (کارمند فنی) ،کاربر تلکس ،منگنهزن،
- - - 2850 2600 2
کاربر سوییفت ،کاربر حسابگری ،سرآشپز ،سرباغبان
تحویلدار خزانه ،تکنیسین ،متصدی نگهداری اسناد ،متصدی امور
- - 3400 3050 2800 انبارداری ،مأمور اطالعات ،مأمور پیگیری و اجرا ،کارپرداز ،منشی، 3
ماشین نویس ،پانچیست ،مأمور ،مأمور حفاظت
معاون سرتحویلدار ،معاون قسمت درجه ،3مسئول امور حفاظت،
4600 4050 3600 3250 بانکیار ،کنترلر ،ممیز حساب ،اپراتور ،متصدی مور حفاظت ،ارزیاب 3000 4
اشیاء امانی
رییس باجه ،رییس شعبه درجه ،6معاون شعبه درجه ( 5عضو
مقدم) ،رییس دایره درجه ،4معاون دایره درجه ،3سرتحویلدار،
4800 4250 3800 3450 3200 5
رییس قسمت درجه ،3معاون قسمت درجه ،2بانکدار ،عضو هیئت
آموزشی ،کتابدار ،نقشه کش
رییس شعبه درجه ،4معاون شعبه درجه ،3معاون دایره درجه ،1
5200 4650 4200 3850 3600 7
رییس دایره درجه ،2رییس قسمت درجه ،1معاون شعبه درجه 2
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 425
ماده -2امتیاز فوقالعاده مدیریت و سرپرستی مشاغل تبصره -هر یک از مشاغل بر اساس اهمیت وظایف،
بانکهای دولتی متناسب با پیچیدگی وظایف و مسئولیتها به رتبههای 5گانه مقدماتی ،پایه ،ارشد ،خبره و
مسئولیتهای حیطه سرپرستی و نظارت و حساسیتهای عالی جدول حق شغل بر اساس ضوابطی که با رعایت مفاد
شغلی با رعایت حداقل و حداکثر مقرر در تبصره ( )2ماده تبصره ( )1ماده ( )65قانون مدیریت خدمات کشوری به
( )65قانون مدیریت خدمات کشوری به شرح جدول زیر تصویب شورای عالی هماهنگی بانکها خواهد رسید،
تعیین میشود. تخصیص خواهند یافت.
فوقالعادههای
عنوان شغل ردیف
مدیریتی
500 معاون سرتحویلدار ،معاون قسمت درجه ،3مسئول امور حفاظت 1
550 معاون شعبه درجه ( 5عضو مقدم) ،معاون دایره درجه ،3معاون قسمت درجه 2 2
600 رییس دایره درجه ،4سرتحویلدار ،رییس قسمت درجه 3 3
700 رییس شعبه درجه ،6رییس باجه 4
| 426رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
آموزشی و مهارتها و تواناییهای فردی بر اساس جدول زیر ماده -3امتیازات حق شاغل کارمندان بانکهای دولتی بر
تعیین میشود. اساس عوامل تحصیالت ،سنوات خدمت ،تجربه ،دورههای
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 427
تجربه سنوات مهارت امتیاز دورههای آموزشی مدرک تحصیلی امتیاز تحصیالت
8 10 200 1100 زیردیپلم
10 15 250 1200 دیپلم
به ازای هر یک ساعت دوره
12 20 300 1400 فوق دیپلم
آموزشی مصوب نیم امتیاز
14 25 400 1700 لیسانس
(حداکثر 500امتیاز)
16 30 600 2000 فوق لیسانس
18 35 800 2300 دکتری
از تاریخ 1395/11/1به عنوان تفاوت تطبیق موضوع تبصره ماده -4فوقالعادههای فصل دهم قانون مدیریت خدمات
ماده ( ،)78برای کارمندان مشمول قابل پرداخت است. کشوری حسب مورد بر اساس ضوابط و مقررات مربوط و
ماده -6در اجرای ماده ( )70قانون مدیریت خدمات مورد عمل بخش مشمول قانون مذکور ،با استفاده از
کشوری ،بانکهای دولتی موظف میباشند ظرف مدت سه اختیارات ماده ( )77این قانون به کارمندان بانکهای دولتی
ماه از تاریخ ابالغ این بخشنامه ،مشاغل اختصاصی را به قابل پرداخت است.
تناسب وظایف سمتهای قابل تخصیص به هر شغل از لحاظ ماده -5در صورتیکه با اجرای این دستورالعمل حقوق و
معلومات ،تحصیالت ،تجربه ،مهارت و دورههای آموزشی فوقالعادههای مشمول کسور بازنشستگی هر یک از
مورد نیاز و عوامل مؤثر دیگر به تأیید شورای توسعه مدیریت کارمندان که به موجب قوانین و مقررات بر اساس احکام
و سرمایه انسانی برسانند. قبلی دریافت مینمایند کاهش یابد ،تا میزان دریافتی قبل
جمشید انصاری
دستورالعمل تطبیق حقوق و مزایای کارکنان بیمههای دولتی با قانون مدیریت خدمات کشوری
(ابالغیه شماره 1039519مورخ 1395/11/27سازمان اداری و استخدامی کشور)
شورای مذکور است ،جهت اجرا از تاریخ 1395/11/01 در اجرای بند 1مصوبه مورخ 1395/4/5شورای حقوق و
ارسال میگردد. دستمزد و بند 5بخشنامه شماره 200/142537مورخ
1388/12/24معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
ماده -1امتیازات و طبقات حق شغل مشاغل شرکت
رییسجمهور (وقت) به پیوست "دستورالعملهای نحوه
سهامی بیمهایران و بیمه مرکزی ،بر اساس اهمیت،
تطبیق حقوق و مزایای کارکنان بانکها و بیمههای دولتی
پیچیدگی وظایف و مسئولیتها ،سطح تخصص و
با قانون مدیریت خدمات کشوری (مشتمل بر 6ماده و 1
مهارتهای مورد نیاز با رعایت طبقات شغلی جدول حق
تبصره) که در جلسه مورخ 1395/7/5شورای توسعه
شغل موضوع بخشنامه شماره 200/14593مورخ
مدیریت و سرمایه انسانی به تصویب رسیده و ممهور به مهر
1388/2/21بر اساس جدول زیر تعیین میشود.
جدول ( )1حق شغل
رتبه
مشاغل طبقه
عالی خبره ارشد پایه مقدماتی
- - - 2650 2400 متصدی 4 ،3 1
- - - 2850 2600 متصدی 2 2
- - 3400 3050 2800 متصدی 1 3
4600 4050 3600 3250 3000 مسئول 4 4
4800 4250 3800 3450 3200 مسئول 3 5
5000 4450 4000 3650 3400 مسئول 2 6
5200 4650 4200 3850 3600 مسئول 1 7
5400 4850 4400 4050 3800 کارشناس 3 ،2 8
معاون شعبه درجه -3مسئول دایره -مسئول باجه-
5600 5050 4600 4250 4000 9
کارشناس 1
معاون اداره -رییس شعبه درجه -3معاون شعبه
5800 5250 4800 4450 4200 10
درجه -2کارشناس ارشد 3
رییس اداره -رییس شعبه درجه -2معاون شعبه
6000 5450 5000 4650 4400 11
درجه -1کارشناس ارشد 2
رییس شعبه درجه -1معاون شعبه ممتاز -معاون
6200 5650 5200 4850 4600 12
اداره کل -کارشناس مسئول -کارشناس ارشد 1
6400 5850 5400 5050 4800 رییس اداره کل -رییس شعبه ممتاز 13
معاون مدیر کل -معاون مدیر -سرپرست منطقه-
6600 6050 5600 5250 5000 14
رییس مجتمع -عضو کمیته شورای فنی
6800 6250 5800 5450 5200 مدیر کل -مدیر 15
7000 6450 6000 5650 5400 معاون مدیرعامل 16
تبصره -هر یک از مشاغل بر اساس اهمیت وظایف ،مسئولیتها به رتبههای 5گانه مقدماتی ،پایه ،ارشد ،خبره و عالی جدول
حق شغل بر اساس ضوابطی که با رعایت مفاد تبصره ( )1ماده ( )65قانون مدیریت خدمات کشوری به تصویب هیئت مدیره
شرکت سهامی بیمهایران و بیمه مرکزی خواهد رسید ،تخصیص خواهند یافت.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 429
ماده -2امتیاز فوقالعاده مدیریت و سرپرستی مشاغل شرکت سهامی بیمهایران و بیمه مرکزی متناسب با پیچیدگی
وظایف و مسئولیتهای حیطه سرپرستی و نظارت و حساسیتهای شغلی با رعایت حداقل و حداکثر مقرر در تبصره ()2
ماده ( )65قانون مدیریت خدمات کشوری به شرح جدول زیر تعیین میشود.
آموزشی و مهارتها و تواناییهای فردی بر اساس جدول زیر ماده -3امتیازات حق شاغل کارمندان بیمههای دولتی بر
تعیین میشود. اساس عوامل تحصیالت ،سنوات خدمت ،تجربه ،دورههای
امتیاز مدرک
تجربه سنوات مهارت امتیاز دورههای آموزشی
تحصیالت تحصیلی
8 10 200 1100 زیردیپلم
10 15 250 1200 دیپلم
به ازای هر یک ساعت دوره
12 20 300 1400 فوق دیپلم
آموزشی مصوب نیم امتیاز
14 25 400 1700 لیسانس
(حداکثر 500امتیاز)
16 30 600 2000 فوق لیسانس
18 35 800 2300 دکتری
ماده -6در اجرای ماده ( )70قانون مدیریت خدمات مورد عمل بخش مشمول قانون مذکور ،با استفاده از
کشوری ،شرکت سهامی بیمهایران و بیمه مرکزی موظف اختیارات ماده ( )77این قانون به کارمندان شرکت سهامی
میباشد ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابالغ این بخشنامه، بیمهایران و بیمه مرکزی قابل پرداخت است.
مشاغل اختصاصی را به تناسب وظایف سمتهای قابل ماده -5در صورتیکه با اجرای این دستورالعمل حقوق و
تخصیص به هر شغل از لحاظ معلومات ،تحصیالت ،تجربه، فوقالعادههای مشمول کسور بازنشستگی هر یک از
مهارت و دورههای آموزشی مورد نیاز و عوامل مؤثر دیگر به کارمندان که به موجب قوانین و مقررات بر اساس احکام
تأیید شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی برساند. قبلی دریافت مینمایند کاهش یابد ،تا میزان دریافتی قبل
جمشید انصاری از تاریخ 1395/11/1به عنوان تفاوت تطبیق موضوع تبصره
ماده ( ،)78برای کارمندان مشمول قابل پرداخت است.
قانون اصالح بودجه سال 1401کل کشور و ترمیم حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری و لشکری
کشور (به استثنای مشموالن قانون کار) و معادل ریالی ماده واحده -عالوه بر افزایشهای حقوق و دستمزد ناشی
( )210امتیاز برای اعضای هیأت علمی و قضات ،با عنوان از تبصره ( )12ماده واحده قانون بودجه سال 1401کل
«ترمیم حقوق» ،به صورت ثابت در احکام کارگزینی و کشور مصوب ،25/12/1400احکام زیر برای اشخاص
قراردادهای آنان درج میشود. مشمول این قانون از تاریخ 1/7/1401اعمال میشود:
این افزایش و نیز حقوق قضات و اعضای هیأت علمی از )3000( -1امتیاز برای کارمندان مشمول قانون مدیریت
سقف مقرر در تبصره ( )12قانون بودجه سال 1401کل خدمات کشوری مصوب 8/7/1386و معادل ریالی امتیاز
کشور مستثنی است .مبلغ ناشی از اعمال این افزایش مذکور برای کارمندان مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت
مشمول کسور بازنشستگی میباشد .امتیاز مذکور برای کارکنان دولت مصوب 13/6/1370و سایر مشموالن جزء
( )1بند «الف» تبصره ( )12قانون بودجه سال 1401کل
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 431
-2-2عالوه بر مبلغ افزایش مندرج در جزء ( )2-1ماده افرادی که پس از تصویب این قانون در دستگاههای موضوع
واحده این قانون ،حقوق بازنشستگان ،وظیفه بگیران و این بند بکارگیری میشوند ،نیز اعمال میگردد.
مستمری بگیران صندوقهای بازنشستگی کشوری و لشکری اجرای این بند در خصوص نیروهای مسلح با اعمال تبصره
و سایر صندوقهای بازنشستگی وابسته بهدستگاههای ( )3ماده ( )117قانون مدیریت خدمات کشوری پرداخت
اجرایی ،پنج درصد ( )% 5نسبت به حکم حقوقی شهریور میشود .شرکتهای دولتی مندرج در پیوست شماره ()3
سال 1401افزایش مییابد. قانون بودجه سال 1401کل کشور نیز مشمول این بند
-3در اجرای ماده ( )16قانون حمایت از خانواده و جوانی میباشند.
جمعیت مصوب ،24/7/1400حق عائلهمندی و کمک تبصره -عالوه بر افزایش مندرج در این بند ،حداکثر پانزده
هزینه اوالد تمامی گروههای مختلف حقوقبگیر در درصد ( )% 15به عنوان «فوقالعاده جهش علمی بر مبنای
دستگاههای مذکور در ماده ( )29قانون برنامه پنجساله عملکرد» به حقوق و مزایای مستمر اعضای هیأت علمی
ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری غیربالینی دانشگاهها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی وابسته
اسالمی ایران مصوب 14/12/1395و همچنین نیروهای به وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری و سایر دستگاههای
مسلح ،وزارت اطالعات ،سازمان انرژی اتمی ایران (به اجرایی ،اضافه میشود .دستورالعمل مربوطه به پیشنهاد
استثنای مشموالن قانون کار) از قبیل کارکنان کشوری و مشترک سازمان برنامه و بودجه کشور ،سازمان اداری و
لشکری ،اعضای هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش استخدامی کشور ،وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری و معاونت
عالی و پژوهشی و قضات و بازنشستگان ،وظیفه بگیران و حقوقی و ریاست جمهوری به تصویب شورای حقوق و
مستمری بگیران صندوقهای بازنشستگی کشوری و لشکری دستمزد میرسد.
و سایر صندوقهای بازنشستگی وابسته بهدستگاههای
-2
اجرایی ،به ترتیب به میزان پنجاه درصد ( )%50و صددرصد
( )٪100افزایش مییابد .مبلغ ریالی حق عائلهمندی و کمک -1-2حقوق مشموالن جزء ( )2بند «الف» تبصره ()12
هزینه اوالد مشموالن قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان قانون بودجه سال 1401کل کشور شامل بازنشستگان،
دولت ،همسان با مشموالن قانون مدیریت خدمات کشوری وظیفه بگیران و مستمری بگیران صندوقهای بازنشستگی
افزایش مییابد. کشوری و لشکری و سایر صندوقهای بازنشستگی وابسته
بهدستگاههای اجرایی ،مبلغ نه میلیون ( )9،000،000ریال
-4فوقالعاده ویژه موضوع بند ( )10ماده ( )68قانون
افزایش مییابد.
مدیریت خدمات کشوری مشمول جزء ( )3بند «الف» تبصره
( )12قانون بودجه سال 1401کل کشور نمیباشد. تبصره -افرادی که پس از اجرای این قانون بازنشسته
میشوند ،در صورتی که در محاسبه حقوق بازنشستگی آنان،
-5مستمری مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام
تأثیر میزان ریالی افزایش مذکور در بند ( )1ماده واحده این
خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور به میزان سی درصد
قانون کمتر از افزایش ناشی از این جزء برای بازنشسته هم
( )%30افزایش مییابد.
طبقه و دستگاه مشابه به عالوه افزایش سنواتی گردد ،تا
-6به دولت (سازمان برنامه و بودجه کشور) اجازه داده سقف مذکور مبلغ ترمیم را دریافت مینمایند.
میشود اعتبارات هزینهای دستگاههای اجرایی در سال
1401را تا بیست درصد ( )٪20و در سقف مصارف قانون
| 432رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-9کلیه معلمان طرح مهرآفرین تحت شمول قانون نظام بودجه سال 1401کل کشور بابت اجرای این قانون افزایش
رتبهبندی معلمان مصوب 15/12/1400بدون برگزاری دهد.
آزمون مجدد قرار میگیرند .وزارت آموزش و پرورش ملزم -7کمک معیشت جانبازان بیست و پنج درصد ( )٪25و
به صدور شناسه (کد) از ابتدای مهر سال 1401برای این باالتر فاقد شغل و درآمد و مشموالن ماده ( )38قانون جامع
گروه است. خدماترسانی به ایثارگران مصوب 3/4/1386با اصالحات و
-10افزایشهای ناشی از اجرای این قانون از مابه التفاوت الحاقات بعدی آن به پنجاه و شش میلیون ()56،000،000
موضوع جزء ( )1فاقد بند «الف» تبصره ( )12قانون بودجه ریال و کمک معیشت جانبازان زیر بیست و پنج درصد
سال 1401کل کشور کسر نمیشود. ( )٪25و رزمندگان معسر شغل و درآمد به چهل و پنج
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و دو تبصره که گزارش آن میلیون ( )45،000،000ریال افزایش مییابد.
توسط کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات به صحن علنی -8بیمه بازنشستگی ایثارگران و معافیت مالیاتی موضوع
تقدیم شده بود ،پس از تصویب در جلسه علنی روز یکشنبه مواد ( )37و ( )56قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران از
مورخ هشتم آبان ماه یکهزار و چهارصد و یک مجلس ،در شمول سقف مقرر در جزء ( )8بند «الف» تبصره ( )12قانون
تاریخ 11/8/1401به تأیید شورای نگهبان رسید. بودجه سال 1401کل کشور مستثنی است.
الف) مبلغ ناشی از اعمال این افزایش ،مشمول کسور 1401/03/18هیأت وزیران (موضوع اصالح تبصره ( )2بند
بازنشستگی است و در محاسبه سایر اقالم پرداختی نظیر ( )3تصویبنامه شماره /21487ت59826هـ مورخ
فوقالعاده ویژه ،فوقالعاده اضافهکار ،پاداش پایان خدمت و 1401/02/15هیأت وزیران) است.
،...محاسبه نمیشود. -4در احکام کارگزینی اعضای هیأت علمی و قضات ،مبلغ
ب) فوقالعاده جهش علمی بر مبنای عملکرد برای اعضای ده میلیون و بیست و هشت هزار و سیصد و چهل
هیأت علمی غیربالینی دانشگاهها و مؤسسات آموزشی و ( )10،028،340ریال با عنوان «ترمیم حقوق» در یک ردیف
پژوهشی وابسته به وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری و سایر مستقل درج میشود.
دستگاههای اجرایی مشمول کسور بازنشستگی نیست. « -5فوقالعاده جهش علمی بر مبنای عملکرد» برای اعضای
ج) تمامی افزایشهای ناشی از اجرای این قانون از تفاوت هیأت علمی غیربالینی دانشگاهها و مؤسسات آموزشی و
تطبیق موضوع جز ( )1بند (الف) تبصره ( )12قانون بودجه پژوهشی وابسته به وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری و سایر
سال 1401کل کشور کسر نمیشوند. دستگاههای اجرایی پس از تصویب دستورالعملی که به
مثال -برای کارمندانی که در سال جاری پس از اعمال پیشنهاد مشترک سازمان برنامه و بودجه کشور ،سازمان
افزایشهای موضوع این قانون ،مجموع مبالغ مندرج در حکم اداری و استخدامی کشور ،وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
کارگزینی آنها کمتر از مبلغ پنجاه و شش میلیون و معاونت حقوقی ریاست جمهوری به تصویب شورای حقوق
( )56،000،000ریال بوده و تفاوت تطبیق جزء ( )1بند و دستمزد میرسد ،اعمال میشود.
(الف) تبصره ( )12قانون بودجه سال 1401دریافت می- 3600 -6امتیاز در احکام کارگزینی و قراردادهای کارکنان
دارند ،به قرار جدول شماره ( )1عمل میشود( .در این مثال شاغل در نیروهای مسلح ،به میزان دوازده میلیون و هفتاد
مقادیر فرضی و برای مرد متأهل دارای یک فرزند در سال هزار و هشتصد ( )12،070،800ریال ،با عنوان «ترمیم
1401در نظر گرفته شده است). حقوق» در یک ردیف مستقل درج میشود.
در اجرای این افزایشها رعایت موارد زیر الزم است:
درصد ( )%5نسبت به حکم حقوقی شهریور 1401افزایش د) افزایش جزء ( )1ماده واحده از سقف موضوع جزء ()8
مییابد. بند (الف) تبصره ( )12قانون بودجه سال 1401مستثنی
-11در اجرای ماده ( )16قانون حمایت از خانواده و جوانی بوده و با لحاظ آن ،میزان رقم ریالی سقف مبلغ چهارصد و
جمعیت (مصوب ،)1400کمک هزینه اوالد و عائلهمندی دو میلیون و پنجاه و نه هزار ( )402،059،000ریال است.
تمامی گروههای مختلف حقوقبگیر اعم از شاغل و بازنشسته هـ) حقوق مندرج در حکم کارگزینی قضات و اعضای هیأت
در دستگاههای مذکور در ماده ( )29قانون برنامه پنجساله علمی از سقف موضوع جزء ( )8بند (الف) تبصره ( )12قانون
ششم توسعه ،اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری بودجه سال 1401مستثنی است و سایر پرداختیها به
اسالمی ایران و همچنین نیروهای مسلح ،وزارت اطالعات، ایشان مشمول سقف میباشد.
سازمان انرژی اتمی ازقبیل کارکنان کشوری و لشکری، -8حقوق مشمولین جزء ( )2بند (الف) تبصره ( )12ماده
اعضای هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و واحده قانون بودجه سال 1401کل کشور شامل
پژوهشی و قضات ،به ترتیب به میزان صد ( )100درصد و بازنشستگان ،وظیفهبگیران و مستمری بگیران صندوقهای
پنجاه ( )50درصد به شرح جدول شماره ( )2افزایش بازنشستگی کشوری و لشکری و سایر صندوقهای
مییابد. بازنشستگی وابسته بهدستگاههای اجرایی ،مبلغ نه میلیون
الف) به ازای هر فرزند و بدون محدودیت در تعداد فرزندان، ( )9،000،000ریال افزایش مییابد.
مبلغ کمک هزینه اوالد فوقالذکر برای کارکنان مشمول در -9افرادی که پس از اجرای این قانون بازنشسته میشوند،
حکم کارگزینی ایشان درج میشود. در صورتی که در محاسبه حقوق بازنشستگی آنان ،تأثیر
ب) مبلغ ریالی کمک هزینه اوالد و عائلهمندی مشمولین میزان ریالی افزایش مذکور در بند ( )1ماده واحده قانون،
قانون نظام هماهنگ کارکنان دولت ،اعم از شاغلین و کمتر از افزایش ناشی از بند ( )2برای بازنشسته همطبقه در
بازنشستگان ،همسان با مشموالن قانون مدیریت خدمات دستگاه مشابه بهعالوه افزایش سنواتی بشود ،تا سقف مذکور
کشوری به میزان دو میلیون و سی و شش هزار و نهصد و مبلغ ترمیم را دریافت مینمایند.
چهل و هفت ( )2،036،947ریال در ردیف کمک هزینه -10عالوه بر مبلغ افزایش مندرج در بند ( )2-1ماده واحده
عائلهمندی و یک میلیون و پنجاه و شش هزار و صد و نود قانون مزبور ،حقوق بازنشستگان ،وظیفهبگیران و مستمری-
و پنج ( )1،056،195ریال در ردیف کمک هزینه اوالد بگیران صندوقهای بازنشستگی کشوری و لشکری و سایر
افزایش مییابد. صندوقهای بازنشستگی وابسته بهدستگاههای اجرایی ،پنج
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 435
دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات ج) کمک هزینه اوالد و عائلهمندی بازنشستگان ،وظیفه-
کشوری ،همانند مراتب مندرج در جدول شماره ( )2افزایش بگیران و مشترکان صندوقهای بازنشستگی کشوری و
مییابد. لشکری و سایر صندوقهای بازنشستگی وابسته به
از تاریخ اجرای این قانون تا انتهای سال 1401متناسب با -12به استناد جزء ( )12بند (الف) تبصره ( )12قانون
رعایت افزایش کمک هزینه عائلهمندی و اوالد موضوع بند بودجه سال 1401کل کشور و به موجب مفاد بند ()10
( )11این بخشنامه به شرح مندرج در جدول شماره ( )3به تصویبنامه شماره /21487ت59826هـ مورخ 1401/2/15
ترتیب دو و سه برابر میشود. هیأت وزیران ،امتیاز کمک هزینه عائلهمندی برای مزدوجین
جدید و کمک هزینه اوالد برای فرزندان متولد سال 1401
قانون نظام هماهنگ پرداخت قانون مدیریت خدمات کشوری میزان پرداخت (ریال) /کمک هزینه
3،914،627 12،221،685 عائلهمندی برای مزدوجین جدید
اوالد برای فرزندان متولد جدید (به
1،619،499 6،337،170
ازای هر فرزند)
اصالحات و الحاقات بعدی آن ،از شمول سقف مقرر در جز -13افزایش فوقالعاده ویژه موضوع بند ( )10ماده ()68
( )8بند (الف) تبصره ( )12قانون بودجه سال 1401 قانون مدیریت خدمات کشوری برای مشمولین آن ،منوط
مستثنی است. به تأیید شورای حقوق و دستمزد و تصویب در هیأت وزیران
میثم لطیفی است.
-14معافیت مالیاتی و بیمه بازنشستگی ایثارگران موضوع
مواد ( )37و ( )56قانون جامع خدماترسانی به ایثارگران با
ابطال دستورالعمل ترمیم حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری و لشکری
(دادنامه شماره 140231390000199136مورخ 29/01/1402هیأت عمومی دیوان عدالت اداری)
مالک کسور بازنشستگی است ،به عنوان پاداش پایان خدمت اوالً ،براساس اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی
پرداخت میشود و برمبنای ماده 106قانون مدیریت جمهوری اسالمی ایران ،عالوه بر مواردی که هیأت وزیران
خدمات کشوری مصوب « :1386/7/8به کارمندان مشمول یا وزیری مأمور تدوین آییننامههای اجرایی قوانین میشود،
این قانون که بازنشسته میشوند به ازای هر سال خدمت هیأت وزیران میتواند بدون وجود تکلیف قانونی و به منظور
یک ماه آخرین حقوق و مزایای مستمر (تا سی سال) به تأمین اجرای قوانین به وضع تصویبنامه و آییننامه بپردازد
اضافه وجوه مربوط به مرخصی های ذخیره شده پرداخت و لذا اقدام رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور در تبیین
خواهد شد» و در بند 1ماده واحده قانون اصالح قانون قانون اصالح قانون بودجه سال 1401کل کشور و ترمیم
بودجه سال 1401کل کشور و ترمیم حقوق کارکنان و حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری و لشکری مصوب
بازنشستگان کشوری و لشکری نیز مبلغ ناشی از اعمال 1401/8/8که در پوشش عنوان بخشنامه و دستورالعمل
قانون مزبور مشمول کسور بازنشستگی شناخته شده و به اجرایی صورت گرفته ،خارج از حدود اختیار این مقام بوده
عنوان "ترمیم حقوق" در نظر گرفته شده است ،لذا پرداخت و با اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری
آن مستمر خواهد بود و بر همین اساس حکم مقرر در جزء اسالمی ایران مغایرت دارد و مؤید این نظر این است که در
(الف) بند 7دستورالعمل مورد اعتراض که این افزایش را در قانون اصالح قانون بودجه سال 1401کل کشور و ترمیم
محاسبه پاداش پایان خدمت مؤثر ندانسته با حکم مقرر در حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری و لشکری صرف ًا در
ماده 1قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از یک مورد و آن هم در تبصره بند 1ماده واحده این قانون
هزینههای ضروری به کارکنان دولت و ماده 107قانون برای تبیین نحوه اعمال "فوق العاده جهش علمی برمبنای
مدیریت خدمات کشوری مغایرت دارد. عملکرد" این اختیار به شورای حقوق و دستمزد داده شده
ثالثاً ،براساس قسمت صدر بند 1ماده واحده قانون اصالح است تا براساس پیشنهادات سازمان برنامه و بودجه کشور،
قانون بودجه سال 1401کل کشور و ترمیم حقوق کارکنان سازمان اداری و استخدامی کشور ،وزارت علوم ،تحقیقات و
و بازنشستگان کشوری و لشکری مقرر شده است که: فناوری و معاونت حقوقی ریاست جمهوری اقدام به وضع
« 3000امتیاز برای کارمندان مشمول قانون مدیریت دستورالعمل نماید و همین امر بیانگر آن است که در صورت
خدمات کشوری مصوب 1386/7/8و معادل ریالی امتیاز نیاز به دستورالعملی دیگر برای اجرای قانون مذکور این
مذکور برای کارمندان مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت اختیار باید همانند همین مورد از سوی مجلس به مقامات
کارکنان دولت مصوب 1370/6/13و سایر مشموالن جزء 1 یا نهادهای مربوط داده میشد و در صورت عدم اعطای این
بند (الف) تبصره 12قانون بودجه سال 1401کل کشور (به صالحیت به مقامات یا نهادهای مزبور ،اصل بر عدم صالحیت
استثنای مشموالن قانون کار) و معادل ریالی 210امتیاز آنها است.
برای اعضای هیأت علمی با عنوان "ترمیم حقوق" به صورت ثانیاً ،براساس ماده 1قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و
ثابت در احکام کارگزینی و قراردادهای آنان درج میشود» بخشی از هزینههای ضروری به کارکنان دولت مصوب
و سپس در ادامه مقرر میدارد « :این افزایش و نیز حقوق 1375/2/26با اصالحات بعدی ،به ازای هر سال خدمت
قضات و اعضای هیأت علمی از سقف مقرر در تبصره 12 معادل یک ماه آخرین حقوق و فوقالعادههای دریافتی که
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 437
بنا به مراتب فوق ،دستورالعمل اجرایی قانون اصالح قانون قانون بودجه سال 1401کل کشور مستثنی است» و بر
بودجه سال 1401کل کشور و ترمیم حقوق کارکنان و همین اساس آنچه در مورد قضات و اعضای هیأت علمی از
بازنشستگان کشوری و لشکری مبنی بر افزایش حقوق و سقف مستثنی شده" ،حقوق" به معنی عام ک ّلیه پرداختی ها
دستمزد کارکنان دولت (به استثنای مشموالن قانون کار است و نه صرف ًا افزایش موضوع ماده واحده قانون مزبور و
جمهوری اسالمی ایران) عالوه بر افزایش های موضوع لذا جزء (هـ) بند 7دستورالعمل مورد شکایت که مقرر
تصویبنامه شماره /21487ت59826هـ1401/2/15 - میدارد « :حقوق مندرج در حکم کارگزینی قضات و اعضای
هیأت وزیران و اصالحات بعدی آن که موضوع بخشنامه هیأت علمی از سقف موضوع جزء 8بند (الف) تبصره 12
شماره 62603مورخ 1401/8/23رئیس سازمان اداری و قانون بودجه سال 1401مستثنی است و سایر پرداختیها
استخدامی کشور است ،خارج از حدود اختیار و خالف قانون به ایشان مشمول سقف میباشد» ،در قسمت دوم آن که
بوده و مستند به بند 1ماده 12و مواد 13و 88قانون سایر پرداختی ها به قضات و اعضای هیأت علمی را مشمول
تشکیالت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری از تاریخ سقف مقرر قرار داده ،فاقد مبنای قانونی و خارج از حدود
تصویب ابطال میشود. اختیار است.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
-4کمک هزینه عائلهمندی و اوالد به کارمندان مرد شاغل و بازنشسته و وظیفهبگیر مشمول این قانون که دارای
همسر میباشند معادل ( )800امتیاز و برای هر فرزند معادل ( )200امتیاز و حداکثر سه فرزند .حداکثر سن برای
اوالدی که از مزایای این بند استفاده میکنند به شرط ادامه تحصیل و نیز غیر شاغل بودن فرزند )25( ،سال تمام
و نداشتن شوهر برای اوالد اناث خواهد بود .کارمندان زن شاغل و بازنشسته و وظیفه بگیر مشمول این قانون که
دارای همسر نبوده و یا همسر آنان معلول و یا از کار افتاده کلی میباشد و یا خود به تنهایی متکفل مخارج فرزندان
هستند از مزایای کمک هزینه عائله مندی موضوع این بند بهرهمند میشوند .فرزندان معلول و از کارافتاده کلی به
تشخیص مراجع پزشکی ذیربط مشمول محدودیت سقف سنی مزبور نمیباشند.
-5فوقالعاده شغل برای مشاغل تخصصی ،متناسب با سطح تخصص و مهارتها ،پیچیدگی وظایف و مسؤولیتها و
شرایط بازار کار با پیشنهاد سازمان و تصویب هیأت وزیران برای مشاغل تا سطح کاردانی حداکثر ( )700امتیاز و
برای مشاغل همسطح کارشناسی حداکثر()1500امتیاز وبرای مشاغل باالتر حداکثر ( )2000امتیاز تعیین
میگردد ..این فوقالعاده با رعایت تبصره این ماده قابل پرداخت میباشد.
-6فوقالعاده کارایی و عملکرد درچهارچوب ضوابط این بند و تبصره این ماده قابل پرداخت میباشد:
الف -به حداکثر هفتاددرصد( )70%از کارمندان هر دستگاه براساس رتبهبندی نمرات ارزشیابی کارمندان ،طبق
عملکرد کارمندان و باتوجه به امتیازی که از عواملی نظیر رضایت ارباب رجوع ،رشد و ارتقاء ،اثر بخشی و کیفیت
و سرعت در اتمام کار کسب مینمایند .براساس دستورالعملی که سازمان ابالغ مینماید تا ( )20%امتیازات مربوط
به حقوق ثابت وی در مقاطع سه ماهه قابل پرداخت میباشد.
ب -میزان بهرهمندی کارمندان هر دستگاه از سقف هفتاد()%70درصد مذکور در این بند متناسب با میزان موفقیت
در تحقق تکالیف قانونی و اجراء برنامهها و ارزیابی عملکرد دستگاه که توسط سازمان و تصویب شورای عالی اداری
در سه سطح متوسط ،خوب و عالی رتبهبندی میگردند به ترتیب ( 50% ،30%و )70%تعیین میگردد.
ج -مقامات دستگاههای اجرایی مذکور در ماده ( )71متناسب با رتبهدستگاه ذیربط مشمول دریافت این فوقالعاده
میباشند.
-7به منظور جبران هزینه سفر و مأموریت روزانه داخل و خارج از کشور ،نوبتکاری ،جابهجایی محل خدمت
کارمندان با تشخیص دستگاه اجرایی ،کسر صندوق و تضمین ،مبالغی با پیشنهاد سازمان و تصویب هیأت وزیران
به کارمندان پرداخت خواهد شد.
-8به کارمندانی که در خارج از کشور در پستهای سازمانی اشتغال دارند فوقالعاده اشتغال خارج از کشور براساس
ضوابطی که به پیشنهاد سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد پرداخت میگردد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 439
این گونه کارمندان در مدتی که از فوقالعاده اشتغال خارج از کشور استفاده میکنند دریافت دیگری به استثناء
مواردیکه به موجب قوانین خاص برای اشتغال درخارج از کشور به این گونه کارمندان تعلق میگیرد نخواهند
داشت.
-9درصورتیکه بنا به درخواست دستگاه ،کارمندان موظف به انجام خدماتی خارج از وقت اداری گردند براساس
آییننامهای که با پیشنهاد سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد ،میتوان مبالغی تحت عنوان اضافهکار،
حقالتحقیق ،حقالتدریس ،حق الترجمه وحقالتألیف به آنها پرداخت نمود.
مجموع مبالغ قابل پرداخت تحت عنوان اضافهکار و حقالتدریس به هر یک از کارمندان نباید از حداکثر()50%
حقوق ثابت و فوقالعادههای وی تجاوز نماید.
در هر دستگاه اجرایی حداکثر تا( )20%کارمندان آن دستگاه که به اقتضاء شغلی ،اضافهکار بیشتری دارند از
محدودیت سقف( )50%مستثنی میباشند.
-10فوقالعاده ویژه در موارد خاص باتوجه به عواملی از قبیل بازارکار داخلی و بینالمللی ،ریسکپذیری ،تأثیر
اقتصادی فعالیتها دردرآمد ملی ،انجام فعالیت و وظایف تخصصی و ستادی و تحقیقاتی و حساسیت کار با پیشنهاد
سازمان و تصویب هیأت وزیران امتیاز ویژهای برای حداکثر( )%25از مشاغل ،در برخی از دستگاههای اجرایی تا
( )50%سقف امتیاز حقوق ثابت و فوقالعادههای مستمرمذکوردر این فصل در نظر گرفته خواهدشد.
تبصره -پرداخت فوقالعادههای مذکور در بندهای ( )5و ( )6این ماده در هر کدام از دستگاههای اجرایی ،مشروط
به اعمال اصالحات ساختاری ،نیروی انسانی ،فنآوری و واگذاری امور به بخش غیردولتی(احکام مذکوردراین قانون)
و استفاده ازمنابع حاصل از صرفهجوییهای به عملآمده ،در سقف اعتبارات مصوب از سال 1387امکانپذیر میباشد
و این فوقالعادهها جزء دیون منظور نمیگردد .انجام اصالحات مذکور در این تبصره باید به تأیید سازمان برسد.
دستورالعمل نحوه پرداخت فوقالعاده مناطق کمتر توسعه یافته و بدی آب و هوا
(بخشنامه شماره 200/41722مورخ 1389/8/11معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
این بخشنامه جایگزین بخشنامه شماره 200/37387مورخ بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
1389/7/20میشود. خدمات کشوری
-1کارمندان شاغل در مناطق کمترتوسعهیافته موضوع به پیوست دستورالعمل نحوه پرداخت فوقالعادههای مناطق
تصویبنامه شماره /76294ت36095هـ مورخ 1388/10/4 کمتر توسعه یافته و بدی آب و هوا (موضوع بند 1ماده 68
هیات محترم وزیران و اصالحات بعدی آن از فوقالعاده قانون مدیریت خدمات کشوری) را که به تصویب شورای
مناطق کمتر توسعه یافته باتوجه به ضریب محرومیت محل توسعه مدیریت و سرمایه انسانی و تأیید رییسجمهور
خدمت بر مبنای حقوق ثابت و براساس جدول شماره یک محترم رسیده است ،ابالغ میگردد.
بهرهمند میگردند.
آب و هوا با توجه به درجهبندی آب و هوای محل خدمت بر -2کارمندان شاغل در مناطق بد آب و هوا موضوع جدول
مبنای حقوق ثابت و براساس جدول شماره دو بهرهمند درجهبندی نقاط کشور از لحاظ بدی آب و هوا پیوست
میگردند .هر گونه تغییر در فهرست مناطق بد آب و هوا با تصویب نامه شماره /20272ت515هـ مورخ 1374/1/14
پیشنهاد مراجع ذیصالح و تصویب هیأت وزیران خواهد بود. هیات محترم وزیران و اصالحات بعدی آن از فوقالعاده بدی
معاون اول رییسجمهور -اسحاق جهانگیری تصویبنامه شماره /20272ت515هـ مورخ 1374 /1 /14
برای برقراری فوقالعاده مناطق بدی آب و هوا در طول برنامه
ششم توسعه کماکان معتبر هستند.
فهرست مناطق کمترتوسعه یافته بند 1ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری
(تصویبنامه شماره /76294ت36095هـ مورخ 1388/4/10هیأت وزیران)
-3فوقالعاده مناطق کمترتوسعهیافته صرفاً به کارکنان هیئت وزیران در جلسه مورخ 1388/2/20بنا به پیشنهاد
واجد شرایط شاغل در مناطق روستایی تابعه دهستانهای شماره 100/17257مورخ 1387/2/29معاونت برنامهریزی
مذکور در بند ( )1پرداخت میگردد .کارکنان سایر و نظارت راهبردی رییسجمهور و به استناد بند « »1ماده
روستاهای کشور (که در تابعیت دهستانهای فهرست ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386
پیوست قرار ندارند) ،از حداقل میزان مربوط که در جدول تصویب نمود:
موضوع بند ( )2مشخص خواهد شد ،بهرهمند میگردند. -1دهستانها و روستاهای موضوع فهرست پیوست این
-4اعتبار مورد نیاز برای پرداخت فوقالعاده مناطق کمتر تصویبنامه که تأییدشده به مهر «پیوست تصویبنامه
توسعه یافته موضوع این تصویبنامه از محل اعتبار اجرای هیئـت وزیران» است ،مالک پرداخت فوقالعاده مناطق
قانون مدیریت خدمات کشوری در قانون بودجه سال 1388 کمترتوسعهیافته موضوع بند « »1ماده ( )68قانون مدیریت
کل کشور و سالهای بعد ،از محل اعتبار هزینهای خدمات کشوری -مصوب -1386میباشد و تغییرات آتی
دستگاههای اجرایی ذیربط تأمین و پرداخت میگردد. تقسیمات کشوری و محدوده آنها تأثیری در تداوم برقراری
-5معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور فوقالعاده یادشده نخواهد داشت.
موظف است با هماهنگی دفتر امور مناطق محروم کشور، تبصره -1چنانچه هر یک از روستاهای واقع در
معاونت حقوقی و امور مجلس رییسجمهور و معاونت دهستانهای موضوع فهرست پیوست به شهر تبدیل شوند،
برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور و سایر ضریب مربوط ،ساالنه یک واحد کاهش مییابد تا به ترتیب
دستگاههای اجرایی مربوط ظرف سه ماه بعد از تصویب هر و در نهایت حذف گردد.
یک از برنامههای پنج ساله توسعه اقتصادی ،اجتماعی و -2نحوه پرداخت و میزان درصدهای متعلقه از تاریخ
فرهنگی ،فهرستهای پیوسـت را با توجه به میزان توسعه و ،1388/1/1بر مبنای جدول درصد پرداختی خواهد بود که
محرومیتزدایی دهستان مربوط بازنگری نموده و همراه با بر اساس جزء «ب» بند ( )11ماده واحده قانون بودجه سال
اصالحات ضروری برای تصمیمگیری به هیئت وزیران ارائه 1388کل کشور ،تصویب و ابالغ خواهد شد.
نماید.
معاون اول رییسجمهور -پرویز داودی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 443
باروق میاندوآب 7 آجرلوی شرقی مرکزی چالدران 7 چالدران شمالی
باروق میاندوآب 7 آجرلوی غربی حاجیالر چایپاره 6 حاجیالر جنوبی
باروق میاندوآب 7 باروق حاجیالر چایپاره 6 حاجیالر شمالی
مرحمت آباد میاندوآب 6 مرحمت آباد شمالی مرکزی چایپاره 6 قره ضیاءالدین
مرحمت آباد میاندوآب 6 مرحمت اباد میانی مرکزی چایپاره 6 چورس
مرکزی میاندوآب 6 مرحمت آباد جنوبی صفائیه خوی 9 الند
مرکزی میاندوآب 6 مکریان شمالی صفائیه خوی 7 سکمن آباد
محمدیار نقده 6 المهدی قطور خوی 6 زری
محمدیار نقده 6 حسنلو قطور خوی 8 قطور
مرکزی نقده 6 بیگم قلعه مرکزی خوی 6 رهال
مرکزی نقده 6 سلدوز مرکزی خوی 6 دیزج
* سایر روستاهائی که در تابعیت دهستانهای فوق قرار ندارند. مرکزی سردشت 8 باسک کولسه
دارای ضریب 5میباشند. مرکزی سردشت 8 گورک سردشت
مرکزی سردشت 9 آالن
استان اردبیل
مرکزی سردشت 8 بریاجی
تابعیت تقسیماتی ضریب دهستان وزینه سردشت 9 گورک نعلین
بخش شهرستان دهستان کمتر توسعه یافته وزینه سردشت 8 ملکاری
مرکزی اردبیل 6 ارشق شرقی کوهسار سلماس 9 شپیران
هیر اردبیل 6 فوالدلوی جنوبی کوهسار سلماس 8 چهریق
هیر اردبیل 6 هیر کوهسار سلماس 9 شناتال
قشالق بیله سوار 7 قشالق شرقی مرکزی سلماس 7 کره سنی
دشت کشاورز شاهین دژ 6 کشاور
قشالق بیله سوار 7 قشالق جنوبی کشاورز شاهین دژ 7 چهاردولی
دشت
مرکزی شاهین دژ 6 هوالسو
مرکزی بیله سوار 6 انجیرلو
مرکزی شاهین دژ 7 صفاخانه
مرکزی بیله سوار 6 گوگ تپه
مرکزی شاهین دژ 6 محمودآباد
اصالندوز پارس آباد 6 اصالندوز
قره قویون شوط 6 چشمه سرا
اصالندوز پارس آباد 6 قشالق غربی
قره قویون شوط 6 قره قویون جنوبی
خورش خلخال 7 خورش رستم
مرکزی شوط 6 یوالگلدی
رستم جنوبی
مرکزی شوط 6 قره قویون شمالی
خورش خلخال 7 خورش رستم
بازرگان ماکو 8 چایبارسار شمالی
رستم شمالی
مرکزی ماکو 8 قره سو
شاهرود خلخال 7 شال
مرکزی ماکو 6 چایبارسار جنوبی
شاهرود خلخال 6 شاهرود
خلیفان مهاباد 8 منگورشرقی
شاهرود خلخال 7 پلنگا
خلیفان مهاباد 8 کانی بازار
مرکزی خلخال 6 خانندبیل غربی
مرکزی مهاباد 7 آختاچی غربی
مرکزی خلخال 6 سنجبد شرقی
مرکزی مهاباد 6 مکریان شرقی
فیروز کوثر 6 زرج آباد
مرکزی مهاباد 6 مکریان غربی
| 446رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
اروندکنار آبادان 6 مینوبار * سایر روستاهائی که در تابعیت دهستانهای فوق قرار ندارند.
اروندکنار آبادان 6 نصار دارای ضریب 5میباشند.
اروندکنار آبادان 6 نوآباد
استان خوزستان
مرکزی آبادان 6 بهمنشیر جنوبی
مرکزی آبادان 6 بهمنشیر شمالی تابعیت تقسیماتی ضریب دهستان
مرکزی آبادان 6 شالهی بخش شهرستان دهستان کمتر توسعه یافته
صیدون باغ ملک 7 صیدون جنوبی جایزان امیدیه 6 جولکی
صیدون باغ ملک 7 صیدون شمالی جایزان امیدیه 6 جایزان
مرکزی باغ ملک 7 قلعه تل مرکزی امیدیه 6 آسیاب
مرکزی باغ ملک 7 هپرو مرکزی امیدیه 6 چاه سالم
مرکزی باغ ملک 6 منگشت آبژدان اندیکا 7 آبژدان
مرکزی باغ ملک 7 رود زرد آبژدان اندیکا 7 کوشک
میداود باغ ملک 6 میداود چلو اندیکا 8 چلو
میداود باغ ملک 7 سرله چلو اندیکا 9 للروکتک
مرکزی بندرماهشهر 7 جراحی مرکزی اندیکا 7 شال و دشتگل
تشان بهبهان 6 تشان شرقی مرکزی اندیکا 7 قلعه خواجه
تشان بهبهان 6 تشان غربی الوار اندیمشک 6 حسینیه
زیدون بهبهان 7 درونک گرمسیری
زیدون بهبهان 7 سردشت الوار اندیمشک 7 قیالب
گرمسیری
مرکزی خرمشهر 6 حومه شرقی
الوار اندیمشک 8 مازو
مرکزی خرمشهر 6 حومه غربی
گرمسیری
مرکزی خرمشهر 7 غرب کارون
حمیدیه اهواز 6 کرخه
مینو خرمشهر 7 جزیره مینو
مرکزی اهواز 6 غیزانیه
سردشت دزفول 9 احمد فداله
مرکزی اهواز 6 اسماعیلیه
سردشت دزفول 9 امامزاده سیدمحمود
(ع) مرکزی اهواز 6 سویسه
سردشت دزفول 9 دره کاید مرکزی اهواز 6 کوت عبداهلل
مرکزی اهواز 6 مشرحات
سردشت دزفول 7 سردشت
سردشت دزفول 7 سید ولی الدین دهدز ایذه 7 دنباله رود جنوبی
بستان دشت آزادگان 7 سعیدیه سوسن ایذه 8 سوسن غربی
مرکزی دشت آزادگان 7 اهلل اکبر مرکزی ایذه 7 پیان
مرکزی دشت آزادگان 6 حومه غربی مرکزی ایذه 7 مرغا
مرکزی دشت آزادگان 6 حومه شرقی مرکزی ایذه 6 هالیجان
مرکزی ایذه 6 حومه شرقی
مرکزی رامشیر 6 عبدلیه شرقی
مرکزی رامشیر 6 عبدلیه غربی مرکزی ایذه 6 حومه غربی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 453
چم خلف هندیجان 7 چم خلف عیسی مشراگه رامشیر 6 مشراگه
عیسی مشراگه رامشیر 6 آزاده
چم خلف هندیجان 6 سورین مرکزی رامهرمز 7 ابوالفارس
عیسی مرکزی رامهرمز 6 حومه غربی
مرکزی هندیجان 7 هندیجان شرقی مرکزی شادگان 8 آبشار
مرکزی هندیجان 7 هندیجان غربی مرکزی شادگان 8 بوزی
مرکزی هویزه 6 هویزه جنوبی مرکزی شادگان 8 جفال
مرکزی هویزه 6 هویزه شمالی مرکزی شادگان 8 حسینی
نیسان هویزه 7 بنی صالح مرکزی شادگان 6 خنافره
نیسان هویزه 7 نیسان مرکزی شادگان 6 دارخوین
* سایر روستاهائی که در تابعیت دهستانهای فوق قرار ندارند. شاوور شوش 6 سیدعباس
دارای ضریب 5میباشند. شاوور شوش 6 شاوور
طارم سفلی قزوین 6 نیارک مرکزی نی ریز 6 رستاق
کوهین قزوین 6 ایالت قاقازان شرقی مرکزی نی ریز 6 هرگان
کوهین قزوین 6 ایالت قاقازان غربی * سایر روستاهائی که در تابعیت دهستانهای فوق قرار ندارند.
* سایر روستاهائی که در تابعیت دهستانهای فوق قرار ندارند. دارای ضریب 5میباشند.
دارای ضریب 5میباشند.
استان قزوین
استان قم تابعیت تقسیماتی ضریب دهستان
تابعیت تقسیماتی ضریب دهستان بخش شهرستان دهستان کمتر توسعه یافته
بخش شهرستان دهستان کمتر توسعه یافته مرکزی آبیک 6 کوهپایه شرقی
مرکزی قم 6 قمرود مرکزی آبیک 6 کوهپایه غربی
آبگرم بوئین زهرا 7 خرقان شرقی
استان کردستان
آبگرم بوئین زهرا 6 آبگرم
تابعیت تقسیماتی ضریب دهستان اوج بوئین زهرا 7 حصار ولیعصر
بخش شهرستان دهستان کمتر توسعه یافته اوج بوئین زهرا 6 خرقان غربی
آلوت بانه 8 بله که اوج بوئین زهرا 6 شهید آباد
آلوت بانه 8 پشت آربابا دشتابی بوئین زهرا 6 دشتابی شرقی
مرکزی بانه 6 شوی دشتابی بوئین زهرا 6 دشتابی غربی
نمشیر بانه 8 کانی سور رامند بوئین زهرا 6 ابراهیم آباد
نمشیر بانه 8 نمه شیر رامند بوئین زهرا 6 رامند جنوبی
نمشیر بانه 8 بوالحسن شال بوئین زهرا 6 زین آباد
ننور بانه 8 بوئین شال بوئین زهرا 6 قلعه هاشم
ننور بانه 8 ننور خرمدشت تاکستان 6 افشاریه
چنگ الماس بیجار 7 بابارشانی خرمدشت تاکستان 6 رامند شمالی
چنگ الماس بیجار 7 پیرتاج ضیاء آباد تاکستان 6 دو دانگه سفلی
چنگ الماس بیجار 6 خسرو آباد مرکزی تاکستان 6 قاقازان غربی
کرانی بیجار 7 گرگین رودبار آلموت قزوین 7 الموت باال
کرانی بیجار 7 طغامین رودبار آلموت قزوین 8 الموت پائین
کرانی بیجار 6 کرانی رودبار قزوین 7 معلم کالیه
مرکزی بیجار 6 سیاه منصور شهرستان
مرکزی بیجار 6 نجف آباد رودبار قزوین 7 رودبار شهرستان
بلبان آباد دهگالن 6 ئیالق جنوبی شهرستان
بلبان آباد دهگالن 6 سیس رودبار قزوین 6 رودبار محمد زمانی
مرکزی دهگالن 6 حومه دهگالن شهرستان
مرکزی دهگالن 6 قوری چای رودبار قزوین 7 دستجرد
مرکزی دهگالن 6 ئیالق شمالی شهرستان
سارال دیواندره 6 حسین آباد شمالی طارم سفلی قزوین 8 چوقور
سارال دیواندره 8 سارال طارم سفلی قزوین 6 خندان
سارال دیواندره 6 کوله طارم سفلی قزوین 6 کوهگیر
کرفتو دیواندره 8 اوباتو
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 459
مرکزی عنبرآباد 6 علی آباد نرماشیر بم 7 پشت رود
مرکزی عنبرآباد 7 امجز نرماشیر بم 7 عزیزآباد
مرکزی عنبرآباد 6 محمدآباد جبالبارز جیرفت 6 رضوان
مرکزی فهرج 7 برج اکرم جبالبارز جیرفت 6 سغدر
مرکزی فهرج 7 فهرج جبالبارز جیرفت 6 مسکون
نگین کویر فهرج 8 چاهدگال ساردوئیه جیرفت 6 دلفارد
نگین کویر فهرج 8 نگین کویر ساردوئیه جیرفت 6 ساردوئیه
چاه دادخدا قلعه گنج 9 چاه دادخدا ساردوئیه جیرفت 7 گور
چاه دادخدا قلعه گنج 9 رمشک مرکزی جیرفت 7 اسفندقه
چاه دادخدا قلعه گنج 9 مارز مرکزی جیرفت 6 اسالم آباد
مرکزی قلعه گنج 7 سرخ قلعه کوهساران راور 7 حرجند
مرکزی قلعه گنج 7 قلعه گنج کشکوئیه رفسنجان 6 راویز
چترود کرمان 6 معزیه مرکزی رفسنجان 6 خنامان
راین کرمان 7 حسین آباد گروه جازموریان رودبار 8 جازموریان
راین کرمان 6 راین جنوب
شهداد کرمان 7 تکاب جازموریان رودبار 8 کوهستان
شهداد کرمان 6 سیرچ جنوب
شهداد کرمان 7 اندوهجرد مرکزی رودبار 7 رودبار
گلباف کرمان 7 کشیت جنوب
گلباف کرمان 6 جوشان مرکزی رودبار 8 نهضت آباد
مرکزی کرمان 6 درختنگان جنوب
فاریاب کهنوج 7 حور گنبکی ریگان 8 گنبکی
فاریاب کهنوج 7 گالشکرد گنبکی ریگان 8 ناصریه
فاریاب کهنوج 7 مهروئیه مرکزی ریگان 8 ریگان
مرکزی کهنوج 6 حومه مرکزی ریگان 9 گاوکان
مرکزی کهنوج 7 زه مرکزی زرند 6 جرجافک
طغرالجرد کوهبنان 6 طغرالجرد مرکزی زرند 6 حتکن
طغرالجرد کوهبنان 6 شعبجره مرکزی زرند 6 سربنان
مرکزی کوهبنان 6 جور مرکزی سیرجان 6 چهارگنبد
مرکزی کوهبنان 6 خرم دشت دهج شهربابک 6 خبر
آسمینون منوجان 7 بجگان مرکزی شهربابک 6 مدوارات
آسمینون منوجان 7 ده کهان اسماعیلی عنبرآباد 6 حسین آباد
آسمینون منوجان 7 نودژ اسماعیلی عنبرآباد 6 اسماعیلی
مرکزی منوجان 8 گشمیران اسماعیلی عنبرآباد 6 گنج آباد
مرکزی منوجان 7 نورآباد جبالباز جنوبی عنبرآباد 6 گرمسار
مرکزی منوجان 7 قلعه جبالباز جنوبی عنبرآباد 7 مردهک
* سایر روستاهائی که در تابعیت دهستانهای فوق قرار ندارند. جبالباز جنوبی عنبرآباد 8 نرگسان
دارای ضریب 5میباشند. مرکزی عنبرآباد 6 جهادآباد
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 461
مرکزی گچساران 6 بی بیحکیمه بهمئی بهمئی 8 سرآسیاب یوسفی
مرکزی گچساران 6 لیشتر گرمسیری
مرکزی گچساران 6 بویراحمد گرمسیری مرکزی بهمئی 6 بهمئی گرمسیری
* سایر روستاهائی که در تابعیت دهستانهای فوق قرار ندارند. جنوبی
دارای ضریب 5میباشند. مرکزی بهمئی 6 کفش کنان
لوداب بویراحمد 8 چین
استان گلستان
لوداب بویراحمد 8 لوداب
تابعیت تقسیماتی ضریب دهستان مارگون بویراحمد 8 زیالئی
بخش شهرستان دهستان کمتر توسعه یافته مارگون بویراحمد 7 مارگون
چشمه ساران آزاد شهر 6 چشمه ساران مرکزی بویراحمد 6 دشت روم
وشمگیر آق قال 6 مزرعه جنوبی مرکزی بویراحمد 6 سپیدار
فندرسک آق قال 6 مزرعه شمالی مرکزی بویراحمد 6 کاکان
فندرسک رامیان 6 فندرسک جنوبی پاتاوه دنا 6 پاتاوه
مرکزی رامیان 6 فندرسک شمالی پاتاوه دنا 7 سادات محمودی
مرکزی رامیان 6 قلعه میران کبکیان دنا 7 کبکیان
مرکزی رامیان 6 دلند کبکیان دنا 7 چنار
مرکزی علی آباد 6 کتول مرکزی دنا 6 توت نده
پیشکمر کالله 7 عرب داغ مرکزی دنا 6 دنا
پیشکمر کالله 7 زاوه کوه چاروسا کهگیلویه 8 طیبی سرحدی شرقی
مرکزی کالله 6 آق سو چاروسا کهگیلویه 8 طیبی سرحدی غربی
مرکزی کالله 7 تمران چرام کهگیلویه 6 الفچین
مرکزی کالله 6 کنگور چرام کهگیلویه 6 چرام
گلدشت گمیشان 7 جعفربای شرقی دیشموک کهگیلویه 8 آجم
گلدشت گمیشان 7 قزل آالن دیشموک کهگیلویه 8 بهمئی سرحدی شرقی
مرکزی گمیشان 7 جعفربای غربی دیشموک کهگیلویه 8 بهمئی سرحدی غربی
مرکزی گمیشان 7 نفتلیجه سرفاریاب کهگیلویه 8 پشته زیالئی
داشلی برون گنبدکاووس 8 اترک سرفاریاب کهگیلویه 7 سرفاریاب
داشلی برون گنبدکاووس 8 کرند لنده کهگیلویه 6 عالی طیب
گلیداغ مراوه تپه 8 شلمی لنده کهگیلویه 6 طیبی گرمسیری
گلیداغ مراوه تپه 8 گلیداغ شمالی
مرکزی مراوه تپه 7 پالیزان مرکزی کهگیلویه 6 طیبی گرمسیری
مرکزی مراوه تپه 7 مراوه تپه جنوبی
گالیکش مینودشت 6 قراوالن مرکزی کهگیلویه 7 دشمن زیاری
گالیکش مینودشت 6 ینقاق مرکزی کهگیلویه 6 دهدشت شرقی
گالیکش مینودشت 6 نیلکوه مرکزی کهگیلویه 6 دهدشت غربی
مرکزی مینودشت 6 چهل چای مرکزی کهگیلویه 6 راک
مرکزی مینودشت 7 کوهسارات باشت گچساران 6 کوه مره خامی
مرکزی مینودشت 8 قلعه قافه باشت گچساران 6 بابوئی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 463
حویق طوالش 6 حویق * سایر روستاهائی که در تابعیت دهستانهای فوق قرار ندارند.
گرگان رود طوالش 6 خطبه سرا دارای ضریب 5میباشند.
گرگان رود طوالش 6 لیسار
استان گیالن
مرکزی طوالش 6 کوهستانی طالش
سردار جنگل فومن 6 آلیان تابعیت تقسیماتی ضریب دهستان
سردار جنگل فومن 6 سردار جنگل بخش شهرستان دهستان کمتر توسعه یافته
مرکزی الهیجان 6 لیل رانکوه املش 8 سمام
اطاقور لنگرود 6 اطاقور رانکوه املش 8 کجید
اطاقور لنگرود 6 الت لیل رانکوه املش 7 شبخوس الت
شاندرمن ماسال 6 شاندرمن مرکزی املش 6 املش جنوبی
شاندرمن ماسال 6 شیخ نشین مرکزی املش 6 املش شمالی
مرکزی ماسال 6 حومه مرکزی آستارا 7 حیران
مرکزی ماسال 6 ماسال پره سر رضوانشهر 7 ییالقی ارده
* سایر روستاهائی که در تابعیت دهستانهای فوق قرار ندارند. مرکزی رضوانشهر 6 خوشابر
دارای ضریب 5میباشند. خورگام رودبار 7 خورگام
خورگام رودبار 7 دلفک
استان لرستان رحمت آباد و رودبار 6 بلوکات
تابعیت تقسیماتی ضریب دهستان بلوکات
بخش شهرستان دهستان کمتر توسعه یافته رحمت آباد و رودبار 6 دشتویل
جاپلق ازنا 6 جاپلق غربی بلوکات
بشارت الیگودرز 8 پیشکوه ذلقی رحمت آباد و رودبار 6 رحمت آباد
بشارت الیگودرز 9 ذلقی شرقی بلوکات
بشارت الیگودرز 9 ذلقی غربی عمارلو رودبار 6 جیرنده
ززوماهرو الیگودرز 8 زر شرقی عمارلو رودبار 7 گلیشم
ززوماهرو الیگودرز 8 زر غربی رحیم آباد رودسر 7 اشکور سفلی
ززوماهرو الیگودرز 8 ماهرو رحیم آباد رودسر 8 اشکور علیا و سیار
مرکزی الیگودرز 6 بربرود غربی ستاق
مرکزی الیگودرز 6 پاچه لک شرقی رحیم آباد رودسر 6 رحیم آباد
مرکزی الیگودرز 6 خمه رحیم آباد رودسر 8 شوئیل
مرکزی الیگودرز 6 بربرود شرقی دیلمان سیاهکل 7 پیرکوه
مرکزی الیگودرز 7 فرسش دیلمان سیاهکل 6 دیلمان
مرکزی بروجرد 6 دره صیدی مرکزی سیاهکل 6 توتکی
مرکزی پلدختر 7 جلوگیر مرکزی سیاهکل 6 خرارود
مرکزی پلدختر 6 مالوی احمدسرگوراب شفت 6 چوبر
مرکزی پلدختر 6 جایدر مرکزی شفت 6 جیرده
مرکزی پلدختر 7 میانکوه غربی میرزاکوچک صومعه 6 گوراب زرمیخ
معموالن پلدختر 6 افرینه جنگلی سرا
معموالن پلدختر 6 معموالن حویق طوالش 6 چوبر
| 464رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
خرانق اردکان 6 رباطات گل تپه کبودرآهنگ 6 گل تپه
خرانق اردکان 7 زرین گل تپه کبودرآهنگ 7 مهربان سفلی
عقدا اردکان 6 عقدا مرکزی کبودرآهنگ 6 سرداران
بهاباد بافق 6 اسفیچ مرکزی کبودرآهنگ 6 کوهین
بهاباد بافق 6 بنستان جوکار مالیر 6 ترک غربی
بهاباد بافق 6 جلگه زند مالیر 6 کمازان سفلی
مرکزی بافق 6 سبزدشت زند مالیر 6 کمازان علیا
نیر تفت 6 سخوید زند مالیر 6 کمازان وسطی
مرکزی خاتم 6 چاهک سامن مالیر 6 سامن
مرکزی خاتم 6 فتح آباد خزل نهاوند 6 خزل شرقی
مروست خاتم 6 ایثار خزل نهاوند 6 سلکی
مروست خاتم 6 هرابرجان شراء همدان 6 جیحون دشت
خضرآباد صدوق 6 کذاب شراء همدان 6 چاه دشت
خضرآباد صدوق 6 ندوشن شراء همدان 6 شوردشت
دستگردان طبس 7 دستگردان فامنین همدان 6 خرم دشت
دستگردان طبس 8 کوه یخاب فامنین همدان 6 پیشخور
دیهوک طبس 7 دیهوک فامنین همدان 6 مفتح
دیهوک طبس 7 کویر * سایر روستاهائی که در تابعیت دهستانهای فوق قرار ندارند.
مرکزی طبس 7 پیرحاجات دارای ضریب 5میباشند.
مرکزی طبس 6 گلشن
استان یزد
مرکزی طبس 7 منتظریه
مرکزی طبس 7 نخلستان تابعیت تقسیماتی ضریب دهستان
* سایر روستاهائی که در تابعیت دهستانهای فوق قرار ندارند. بخش شهرستان دهستان کمتر توسعه یافته
دارای ضریب 5میباشند. بهمن ابرکوه 6 اسفندار
بهمن ابرکوه 6 مهرآباد
مرکزی ابرکوه 6 تیرجرد
مرکزی ابرکوه 6 فراغه
آییننامه فوقالعاده بدی آب و هوا ،محرومیت از هیأت وزیران در جلسه مورخ 1373/12/28بنا به پیشنهاد
تسهیالت زندگی و محل خدمت شماره /3034د مورخ 1372/6/2سازمان امور اداری و
استخدامی کشور ،در اجرای ماده ( )7قانون نظام هماهنگ
ماده -1بخشهای کشور از نظر میزان برخورداری از
پرداخت کارکنان دولت -مصوب -1370آییننامه
تسهیالت زندگی طبق فهرست به ( )9گروه تقسیم میشوند
فوقالعادههای بدی آب و هوا ،محرومیت از تسهیالت زندگی
و محل خدمت را به شرح زیر تصویب نمود:
| 468رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
شامل نقاط درجه ( )3و ( )4بدی آب و هوا و بخشهای و فوقالعاده محرومیت از تسهیالت زندگی کارکنان این
دارای گروه محرومیت ( )5لغایت ( )9است. بخشها براساس ارقام جدول شماره یک پرداخت میشود.
ماده -3از تاریخ 1374/1/1هشتاد درصد ارقام جدولهای تبصره ( 1الحاقی -)1376/05/26فوقالعاده موضوع این
شماره یک و دو قابل پرداخت است. ماده در مناطق آزاد تجاری -صنعتی جمهوری اسالمی ایران
و جزایر خلیج فارس و دریای عمان ،عالوه بر فوقالعاده قابل
ماده -4فوقالعادههای موضوع این آییننامه در مورد
پرداخت به میزان صد درصد ( )%100حقوق مبنای گروه
هریک از نقاطی که از نظر تقسیمات کشوری تغییر تابعیت
شغلی مربوط افزایش مییابد.
مییابد معادل فوقالعادهای است که در تقسیمات قبلی به
آن تعلق گرفته است. تبصره( 2اصالحی -)1376/05/26فوقالعاده موضوع این
ماده در نقاط مرزی (دهستان) پیوست به میزان ده درصد
تبصره -فوقالعادههای موضوع این آییننامه در مورد هریک
ارقام مقرر در جدول شماره یک افزایش مییابد.
از نقاطی که از نظر تقسیمات کشوری تغییر تابعیت مییابد
معادل فوقالعادهای است که در تقسیمات قبلی به آن تعلق ماده -2نقاط بد آب و هوا طبق فهرست پیوست به چهار
گرفته است. درجه تقسیم میشوند و فوقالعاده بدی آب و هوا برای
کارکنان این نقاط براساس ارقام جدول شماره دو پرداخت
ماده -5به مستخدمانی که جمع فوقالعادههای بدی آب و
میشود .بخش مرکزی ممسنی (نورآباد ) از شهرستان
هوا ،محرومیت از تسهیالت زندگی ،نوار مرزی و محل
ممسنی در استان فارس از لحاظ بدی آب و هوا جزو نقاط
خدمت آنان از تاریخ اجرای این آییننامه از مجموع
بد آب و هوای درجه ( )2تعیین میشود.
فوقالعادههایی که به موجب این مقررات قابل پرداخت است
بیشتر باشد مابه التفاوت پرداخت میشود. تبصره -فوقالعاده بدی آب و هوای مستخدمانی که در نقاط
گرمسیری درجه ( )3و ( )4استانهای بوشهر ،هرمزگان،
تبصره -هرگونه افزایش بعدی این فوقالعادهها به هر عنوان
خوزستان ،کرمان و سیستان و بلوچستان و ایالم مندرج در
تا استهالک کامل از مابه التفاوت موضوع این ماده کسر
جدول نقاط بد آب و هوا -موضوع تصویبنامه شماره
میشود.
/20272ت 515هـ مورخ -1374/1/14خدمت میکنند ،به
ماده -6فوقالعادههای موضوع تصویبنامه شماره 37724 میزان صددرصد ( )%100حداقل حقوق مبنای جدول حقوق
مورخ 1353/10/8و اصالحات بعدی آن در مورد موضوع ماده ( )1قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان
مستخدمانی که در نقاط جدولهای پیوست تصویبنامه یاد دولت ،افزوده میشود.
شده خدمت میکنند و نام نقاط مزبور در فهرستهای منضم
ماده -3فوقالعاده محل خدمت در کلیه نقاط به استثنای
به این آییننامه ذکر نشده است براساس ارقام ثابت آخرین
استان تهران %5حقوق مبنای گروه مربوط است و شامل
ماه سال 1372و حداکثر به مدت سه سال پرداخت میشود.
مستخدمانی میشود که محل جغرافیایی خدمت آنان به
ماده -7مفاد این تصویبنامه از زمان اجراء شامل دارندگان موجب احکام رسمی از نقطهای در شهرستان به نقطهای
پایههای قضایی نیز میشود. در یک شهرستان دیگر تغییر مییابد.
تبصره -نقاط موضوع تبصره ( )2قانون الحاق یک تبصره به
عنوان تبصره ( )2به ماده ( )39قانون استخدام کشوری
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 469
معاون اول رییسجمهور -حسن حبیبی ماده -8از تاریخ 1374/1/1تصویبنامههای شماره
دانلود فهرست کامل مناطق بد آب و هوا 37724مورخ 1353/10/8و شماره /41254ت 310مورخ
1368/4/14هیأت وزیران و اصالحات بعدی آن لغو میشود.
پرداخت حق مناطق مرزی صرفاً در خصوص موارد فهرست مناطق کمترتوسعه یافته مجاز است
(دادنامه شماره 430مورخ 10؍3؍ 1401هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)
9؍9؍ 1400هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ،هرچند در اوالً :براساس بند 1ماده 68قانون مدیریت خدمات کشوری
بند 1ماده 68قانون مدیریت خدمات کشوری فوقالعاده مصوب سال 1386مقرر شده است که« :فوقالعاده مناطق
مناطق کمتر توسعه یافته و بد آب و هوا پیشبینی شده کمتر توسعه یافته و بدی آب و هوا برای مشاغل تخصصی
است ،ولی الزاماً هر منطقه مرزی مشمول حکم مقرر در بند که شاغلین آنها دارای مدارک تحصیلی کارشناسی ارشد و
قانونی فوق نیست و بر همین اساس اطالق مکاتبات شماره باالتر میباشند تا به میزان بیست و پنج درصد امتیاز حقوق
3619؍21؍80؍30 -99؍2؍ 1399مدیرکل سیاسی و ثابت و برای سایر مشاغل تا بیست درصد حقوق ثابت
انتخابات و تقسیمات کشوری استانداری گیالن و شماره هرکدام از کارمندان واجد شرایط پرداخت خواهد شد.
2097؍1؍99؍12 -8027؍3؍ 1399فرماندار شهرستان فهرست این مناطق در هر دوره برنامه پنجساله با پیشنهاد
بندر انزلی که کلیه نقاط شهری و روستایی واقع در بخش سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد».
مرزی شهرستانهای استان گیالن و از جمله بندر انزلی را ثانیاً :برمبنای بند سوم رأی شماره 9 -2464؍9؍1400
مشمول فوقالعاده مرزی اعالم کرده است ،از جهت آنکه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که در رابطه با اعمال حکم
الزاماً هر منطقه مرزی مشمول فوقالعاده مناطق کمتر مقرر در ماده 91قانون تشکیالت و آیین دادرسی دیوان
توسعه یافته و بد آب و هوا نیست ،با بند 1ماده 68قانون عدالت اداری نسبت به رأی شماره 28- 1773؍11؍1399
مدیریت خدمات کشوری مصوب سال 1386و مفاد رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری صادر شده ،اعالم شده
شماره 9- 140009970905812464؍9؍ 1400هیأت است که ...« :برخی از مناطق مرزی جزء مناطق کمتر
عمومی دیوان عدالت اداری مغایرت دارد و مستند به بند 1 توسعهیافته نیز هستند و در این صورت مشمول دریافت
ماده 12و ماده 88قانون تشکیالت و آیین دادرسی دیوان فوقالعادههای موضوع بند 1ماده 68قانون مدیریت خدمات
عدالت اداری مصوب سال 1392در حد اطالق مذکور ابطال کشوری قرار میگیرند»...
میشود.
بنا به مراتب فوق و با اخذ وحدت مالک از حکم مقرر در بند
مهدی دربین -معاون قضایی دیوان عدالت اداری سوم رأی شماره -140009970905812464
| 470رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-2فوقالعاده ایثارگری
کارت شناسایی خانواده شهدا بخشنامه به تمامی دستگاههای اجرایی مشمول ماده 5
قانون مدیریت خدمات کشوری
پیرو بخشنامه شماره 1808247مورخ 1396/12/28این
سازمان ،در اجرای مصوبه شماره 1901/84242مورخ
1385/5/21شورای عالی اداری و به منظور ایجاد وحدت
رویه و جلوگیری از مکاتبات غیرضرور ،به پیوست تصویر
کارت شناسایی جدید ایثارگران ارسال میگردد.
شایسته است ضمن ابالغ مراتب به موسسات ،واحدهای
کارت شناسایی جانبازان تابعه و وابسته و به منظور تسهیل در ارایه خدمات به
ایثارگران ،کارت شناسایی مذکور به عنوان مدرک معتبر،
مالک عمل قرار گیرد.
جمشید انصاری
1366/8/9و دستورالعمل آن ،موضوع بخشنامه شماره بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
34/800مورخ 1367/4/12و اصالحات بعدی آن میباشد. خدمات کشوری
-4میزان امتیاز فوقالعاده سختی کار و کار در محیطهای شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
غیرمتعارف کارمندان دستگاههای اجرایی بر اساس 1389/9/29بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و
ال برای سختی کار مشاغل دستگاههای درصدهایی که قب ً سرمایه انسانی رییسجمهور و در اجرای بند ( )3ماده ()68
اجرایی تأیید شده است ،به ازای هر یک درصد )12( ،امتیاز، قانون مدیریت خدمات کشوری ،دستورالعمل نحوه پرداخت
حداکثر تا ( )1000امتیاز ،به عنوان سختی کار مشاغل آنان فوقالعاده سختی کار و کار در محیطهای غیرمتعارف را به
تعیین میشود. شرح پیوست تصویب نمود که مراتب به تأیید رییسجمهور
تبصره (ابطال به موجب دادنامه 784مورخ 16/8/1396هیئت محترم رسیده است و برای اجرا ابالغ میگردد.
عمومی دیوان عدالت اداری) -بر این اساس ،تا زمانی که با -1دستگاههای اجرایی مکلفند شرایط بهداشتی و ایمنی
اعمال امتیاز به روش فوق ،مبلغ فوقالعاده سختی کار الزم را جهت ایجاد محیط مناسب کار برای متصدیان
کارمندان ،کمتر از مبلغ مذکو در حکم کارگزینی مربوط مشاغل این دستورالعمل فراهم آورده و بدواً نسبت به ارایه
باشد ،همان مبلغ مقطوع مندرج در حکم کارگزینی ،مالک آموزشهای ضروری در مورد انجام وظایف محوله و استفاده
دریافت فوقالعاده سختی کار خواهد بود. از ابزار و تجهیزات الزم اقدام نمایند.
-5امتیاز سختی کار کارمندانی که از تاریخ 1388/1/1به -2فوقالعاده سختی کار و کار در محیطهای غیرمتعارف به
بعد ،تصدی مشاغل مشمول بهرهمندی از فوقالعاده سختی متصدیان مشاغلی تعلق میگیرد که با وجود رعایت شرایط
کار را عهدهدار شده یا میشوند ،با توجه به درصدهایی که بهداشتی و ایمنی الزم و ارایه آموزشهای ضروری ،شاغل
بر اساس مقررات قبلی برای آن مشاغل تعیین شده و بر در هنگام انجام وظایف و مسئولیتهای محوله در معرض
اساس ساز و کار بند ( )4این دستورالعمل مشخص میگردد. ابتال به بیماریها یا عوارض نامطلوب قرار میگیرد.
ال دارای مقررات
-6آن دسته از دستگاههای اجرایی که قب ً تبصره -مواردی نظیر کار با اشعه و مواد شیمیایی ،کار با
استخدامی خاص بودهاند ،الزم است در اجرای این بیماران روانی ،عفونی و در اورژانس و در بخشهای
دستورالعمل فهرست مشاغل مورد نظر خود را برای تعیین سوختگی و مراقبتهای ویژه بیمارستانی و همچنین کار با
امتیاز سختی کار ،به معاونت توسعه مدیریت و سرمایه مواد سمی ،آتش زا و منفجره و در اعماق دریا ،مستلزم تأیید
انسانی رییسجمهور ارسال نمایند. مراکز ذی صالحی که از سوی معاونت توسعه مدیریت و
-7دستگاههای اجرایی میتوانند برای تعیین یا تغییر امتیاز سرمایه انسانی رییسجمهور تعیین میشود ،خواهد بود.
سختی کار مشاغل خود ،پیشنهاد خود را با ارایه دالیل -3فرآیند تعیین سختی کار کارمندان دولت ،از جمله ،نحوه
توجیهی و طی فرآیند و تکمیل فرم مربوط به معاونت توسعه تعیین امتیاز درجه سختی کار و تکمیل فرم مربوط ،بر
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ارسال نمایند. اساس مفاد تصویبنامه شماره /54910ت 630مورخ
| 472رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
انسانی رییسجمهور ارایه خواهند نمود تا پس از تأیید برای تبصره -در مورد آن دسته از مشاغلی که به لحاظ کار با مواد
سیر در مراحل تصویب به هیأت وزیران ارسال شود. سمی ،آتش زا و منفجره و کار در اعماق دریا ،امتیاز
لطف اهلل فروزنده فوقالعاده سختی کار ،با تصویب هیأت وزیران تا سه برابر
قابل افزایش است ،دستگاههای اجرایی ذیربط پیشنهاد
الزم را برای بررسی به معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
برقراری امتیاز فوقالعاده سختی شرایط محیط کار سازمان حفاظت محیط زیست
(تصویبنامه شماره /29430ت51944هـ مورخ 1394/3/10هیأت وزیران)
زیست در حوزههای عملیاتی سازمان مذکور براساس عوامل هیأتوزیران در جلسه 1394/3/6به پیشنهاد شماره
و شاخصهای مربوط ،مشروط به تأمین بار مالی آن از محل 26152مورخ 1394/2/29سازمان مدیریت و برنامهریزی
اعتبارات مصوب مربوط به سازمان حفاظت محیط زیست تا کشور و به استناد بند ( )3ماده ( )68قانون مدیریت خدمات
سقف ( )3000امتیاز حسب مورد با تأیید سازمان مدیریت کشوری -مصوب -1386تصویب کرد:
و برنامهریزی کشور مجاز است. برقراری امتیاز فوقالعاده سختی شرایط محیط کار متصدیان
معاون اول رییسجمهور -اسحاق جهانگیری پستهای سازمانی محیطبان در سازمان حفاظت محیط
اجازه پرداخت فوقالعاده سختی کار وزارت نیرو
(تصویبنامه شماره /149630ت58075هـ مورخ 1399/12/18هیئت وزیران)
قانون مدیریت خدمات کشوری بر اساس دستورالعمل هیئت وزیران در جلسه 1399/12/13به پیشنهاد شماره
مصوب وزیر نیرو به کارمندان شاغل در مشاغل دارای شرایط 99/38546/50/100مورخ 1399/7/6وزارت نیرو و به
مقرر در بند یاد شده در وزارت نیرو و شرکتهای دولتی استناد بند ( )3ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری -
زیرمجموعه آن قابل پرداخت است. مصوب -1386و اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی
-2تصویبنامه شماره /104616ت49412هـ مورخ جمهوری اسالمی ایران تصویب کرد:
1392/5/10از تاریخ 1392/1/1الزماالجرا است. -1فوقالعاده سختی کار و کار در محیطهای غیرمتعارف با
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور رعایت سقف و ضوابط تعیینشده در بند ( )3ماده ()68
قانون تفسیر بند ( )4ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری (مصوبه )1390/11/18
نظر مجلس :بلی ،از مزایای کمک هزینه عائله مندی و اوالد موضوع استفساریه :آیا کارمندان زن شاغل و بازنشسته و
نیز برخوردار میشوند. وظیفه بگیر مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب
تفسیر فوق در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ هجدهم 1386/7/8که دارای همسر نبوده و یا همسر آنان معلول و
بهمن ماه یکهزار و سیصد و نود مجلس شورای اسالمی یا ازکارافتاده کلی میباشد و یا خود به تنهایی متکفل مخارج
تصویب شد و در تاریخ 1390/12/3به تأیید شورای نگهبان فرزندان هستند از مزایای کمک هزینه عائله مندی و اوالد
رسید. موضوع بند ( )4ماده ( )68قانون مذکور نیز برخوردار
میشوند یا خیر؟
رئیس مجلس شورای اسالمی -علی الریجانی
-5فوقالعاده شغل
اجازه برقراری فوقالعاده شغل بند ( )5ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری
(تصویبنامه شماره /2941ت50071هـ مورخ 1393/01/20هیأت وزیران با اصالحات بعدی)
پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسالمی ایران -مصوب هیئت وزیران در جلسه 1393 /1/17به پیشنهاد معاونت
-1389تصویب کرد: توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد
دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسالمی
و سازمانهای تابع و وابسته که تا زمان ابالغ این تصویبنامه ایران و بند ( )5ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری
از فوقالعاده موضوع بند ( )5ماده ( )68قانون یادشده -مصوب -1386و بند (الف) ماده ( )50قانون برنامه
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 475
تا ( 2000امتیاز) اقدام و از محل منابع حاصل از صرفهجویی برخوردار نشدهاند مجازند با توجه به اصالحات ساختاری و
با رعایت مقررات مربوط پرداخت نمایند. ساماندهی نیروی انسانی نسبت به برقراری فوقالعاده شغل
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور متناسب با سطح تخصص و مهارتها برای مشاغل تا سطح
کاردانی حداکثر تا ( 700امتیاز) ،مشاغل همسطح
کارشناسی حداکثر تا ( 1500امتیاز) و مشاغل باالتر حداکثر
مشاغل تخصصی به آن دسته از مشاغلی اطالق میشود که با توجه به سؤاالت مکرر در خصوص ارایه تعریف مشاغل
در شرایط احراز آنها در طرح طبقهبندی مشاغل مورد تخصصی موضوع بند ( )5ماده ( )68قانون مدیریت خدمات
عمل ،دارا بودن مدرک تحصیلی دانشگاهی ،مورد تأکید قرار کشوری ،به منظور شفافسازی و استنباط یکسان در
گرفته باشد. اینباره ،به این وسیله اعالم میدارد:
لطفاله فروزنده
و به تأیید مراجع ذیصالح میرسد .به شرح زیر مشمول شورای توسعه مدیریت وسرمایه انسانی در جلسه مورخ
دریافت فوقالعاده کارآیی و عملکرد میباشند: 1389/8/3بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت وسرمایه
انسانی رییسجمهور و به استناد بند ( )6ماده ( )68قانون
نسبت کارکنان مشمول
رتبهدستگاه ردیف مدیریت خدمات کشوری ،دستورالعمل نحوه پرداخت
دریافت فوقالعاده
فوقالعاده کارآیی و عملکرد را به شرح پیوست تصویب نمود
70درصد سطح عالی 1
که مراتب به تأیید رییسجمهور محترم رسیدهاست و برای
50درصد سطح خوب 2 اجرا ابالغ میگردد.
30درصد سطح متوسط 3 -1کارمندان دستگاههای اجرایی با توجه نتایج ارزیابی
عملکرد دستگاه مربوط که هر ساله بر اساس آییننامه
تبصره -نسبت کارمندان مشمول دریافت فوقالعاده مذکور
اجرایی مواد ( )81و ( )82قانون مدیریت خدمات کشوری
در هریک از سطوح ستاد دستگاه ،ستاد سازمانهای وابسته،
(موضوع تصمیمنامه تاریخ )1389/1/14و دستورالعمل
ستاد واحدهای استانی و واحدهای شهرستانی (تا میزان
اجرایی شماره 200/27911تاریخ 1389/5/28معاونت
20%امتیازات مربوط به حقوق ثابت آنان در مقاطع سه
توسعه مدیریت وسرمایه انسانی رییسجمهور انجام میگیرد
| 476رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-3در اجرای تبصره ماده 68قانون مدیریت خدمات ماهه) توسط شورا یاکمیسیون تحول اداری دستگاه تعیین
کشوری ،برقراری این فوقالعاده مشروط به صرفهجویی در و پس از تأیید باالترین مقام دستگاه قابل پرداخت میباشد.
هزینه ،ناشی از اصالحات ساختاری ،نیروی انسانی و فناوری -2میزان برخورداری کارکنان از فوقالعاده کارآیی و عملکرد
میباشد .دستگاههای اجرایی موظفند از اعتبارات حاصل از در هریک از دستگاههای جدول بند ( )1براساس نمره
موارد فوق با مجوز کمیتهای متشکل از نمایندگان ارزیابی آنها در قالب جدول زیر میباشد.
معاونتهای برنامهریزی و نطارت راهبردی و توسعه مدیریت
و سرمایه انسانی رییسجمهور و یا نمایندگان متناظر در درصد امتیازات در صورت کسب امتیاز
ردیف
حقوق ثابت ارزشیابی ساالنه
استانداریها پس از درج در موافقتنامه هزینهای و در
چارچوب این دستورالعمل ،استفاده نمایند. 20درصد از 96تا 100درصد نمرات 1
-4استفاده از اعتبارات مذکور مشروط به آن است که 18درصد از 91تا 95درصد نمرات 2
دستگاه اجرایی در هزینههای خود تا انتهای سال مالی با 16درصد از 81تا 90درصد نمرات 3
هیچگونه کسری اعتبار مواجه نشود.
14درصد از 76تا 80درصد نمرات 4
-5فوقالعاده موضوع این دستورالعمل جزء دیون منظور
12درصد از 71تا 75درصد نمرات 5
نمیگردد و در زمره فوقالعادههای مستمر محسوب
تبصره -امتیاز ارزیابی ساالنه براساس دستورالعمل ارزیابی
نمیشود.
عملکرد کارمندان و مدیران ،موضوع تبصره بند «ب»
لطف اله فروزنده دهکردی آییننامه اجرایی مواد 81و 82قانون مدیریت خدمات
کشوری تعیین میشود.
یابد .مبلغ ریالی هزینه مذکور بر مبنای کوتاهترین فاصله ج -یک نوبتی دایم (عصر تا شب)
زمینی اعالم شده بین دو محل توسط وزارت راه و شهرسازی چ -ترکیب و یا چند حالت از حاالت فوق به صورت متناوب
بابت شخص کارمند و افراد تحت تکفل به ازای هر نفر برای
ماده -2فوقالعاده نوبتکاری برای موارد مذکور در ماده
هر کیلومتر معادل یک دوم ضریب حقوق ساالنه موضوع
ماده ( )125قانون مدیریت خدمات کشوری مطابق فرمول ( )1آییننامه به شرح زیر به صورت ماهانه پرداخت خواهد
زیر قابل پرداخت است. شد:
[تعداد نفرات ضربدر مسافت طی شده (کیلومتر) ضربدر الف -یک نوبتی دایم (شب تا صبح) معادل ریالی سی درصد
2/1ضریب حقوق ساالنه = هزینه جابجایی محل خدمت ( )30%درصد حق شغل کارمند
در داخل کشور] ب -دو نوبتی چرخشی منظم (صبح تا عصر -شب تا صبح)
تبصره -به کارمندی که همسر او در یکی از دستگاههای معادل ریالی بیست و هشت درصد ( )%28حق شغل کارمند
مشمول این آییننامه اشتغال دارد هزینه جابجایی محل پ -سه نوبتی منظم چرخشی (صبح تا عصر -عصر تا شب-
خدمت از بابت همسر شاغل پرداخت نخواهد شد. شب تا صبح) معادل ریالی بیست و شش درصد ( )%26حق
شغل کارمند
ماده -5به کارمندانی که به تشخیص دستگاه اجرایی
براساس مفاد این آییننامه محل جغرافیایی خدمت آنان ت -دو نوبتی منظم (عصر تا شب -شب تا صبح) معادل
تغییر میکند ،عالوه بر هزینه جابجایی محل خدمت مقرر ریالی بیست و چهار درصد ( )%24حق شغل کارمند
در ماده ( )4این آییننامه برای جبران هزینههای ناشی از ث -دو نوبتی منظم (شب تا صبح -صبح تا عصر) معادل
حمل وسایل و اثاثیه زندگی آنان به محل جدید خدمت در ریالی بیست و چهار درصد ( )%24درصد حق شغل کارمند
صورتی که فاصله محل جدید خدمت از محل قبلی تا یکصد
ج -یک نوبتی دایم (عصر تا شب) معادل ریالی بیست درصد
و پنجاه کیلومتر باشد ،معادل نصف و در صورتی که بیش از
( )20%درصد حق شغل کارمند
فاصله مذکور باشد معادل یک ماه تمام حقوق ثابت و
فوقالعادههای مستمر پرداخت میشود. چ -ترکیب و یا چند حالت از حاالت فوق به صورت متناوب
معادل ریالی بیست و پنج درصد ( )%25حق شغل کارمند
ماده -6هزینههای موضوع این آییننامه به کارمندانی که
محل جغرافیایی خدمت ثابت آنان از داخل به خارج از کشور ماده -3کارمندانی که به صورت غیرمنظم و بر حسب نوبت
تغییر مییابد و یا در خارج از کشور تغییر پیدا میکند ،بر به صورت کشیک یا عناوین مشابه آن در هر یک از حاالت
اساس مقررات مربوط به پرداخت هزینه سفر و حمل اثاثیه زمانی عهدهدار انجام مسئولیتهای محوله باشند مشمول
مأمورین ثابت وزارت امور خارجه قابل پرداخت است. پرداخت فوقالعاده نوبتکاری نبوده و با رعایت مقررات
مربوط از فوقالعاده اضافه کار ساعتی برخوردار خواهد بود.
-7پرداخت هزینههای جابجایی محل خدمت کارمندان در
صورت جابجایی از یک دستگاه اجرایی به دستگاه اجرایی ماده -4هزینه جابجایی محل خدمت در داخل کشور به
دیگر توسط محل خدمت دستگاه جدید کارمند پرداخت کارمندان رسمی و پیمانی تعلق خواهد گرفت که به موجب
میشود. حکم رسمی محل جغرافیایی خدمت آنان به تشخیص
دستگاه اجرایی از یک شهرستان به شهرستان دیگر تغییر
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور
-8فوقالعاده اشتغال خارج از کشور
پرداخت فوقالعاده اشتغال خارج از کشور مستخدمان دولت جمهوری اسالمی ایران (مأموران
ثابت) در کشورهای دارای شرایط ویژه
(تصویبنامه شماره /104105ت50935هـ مورخ 1394/8/11هیأت وزیران)
افغانستان ،پاکستان ،لبنان ،لیبی ،یمن ،بحرین ،سوریه و هیأت وزیران در جلسه 1394/8/3به پیشنهاد سازمان
سومالی به عنوان کشورهای دارای شرایط ویژه با افزایش تا مدیریت و برنامهریزی کشور و وزارت امور خارجه و به استناد
شصت درصد به ارقام مندرج در جداول شماره ( )2و ()3 بند ( )8ماده ( )68و تبصره ( )5ماده ( )117قانون مدیریت
تصویبنامه شماره /29920ت461هـ مورخ 1379/10/9و خدمات کشوری -مصوب -1386و ماده ( )30قانون مقررات
اصالحات بعدی آن از محل اعتبارات مصوب مربوط قابل تشکیالتی ،استخدامی ،مالی و انضباطی وزارت امور خارجه
پرداخت است. -مصوب -1352تصویب کرد:
-2این تصویبنامه از تاریخ 1393/4/10الزماالجراء است. -1فوقالعاده اشتغال خارج از کشور مستخدمان دولت
معاون اول رئیسجمهور -اسحاق جهانگیری جمهوری اسالمی ایران (مأموران ثابت) در کشورهای عراق،
فوقالعاده خاص ماموران ثابت دولت جمهوری اسالمی ایران در کشورهای دارای شرایط ویژه
(تصویبنامه شماره /111713ت47165هـ مورخ 05/06/1391هیئت وزیران)
کشورهای عراق ،افغانستان ،پاکستان ،لبنان ،لیبی ،بحرین، هیئت وزیران در جلسه مورخ 1391 /5 /15بنا به پیشنهاد
سوریه ،مصر و یمن برای مدت یک سال به عنوان کشورهای معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و
دارای شرایط ویژه برای پرداخت فوقالعاده خاص ،موضوع وزارت امور خارجه و به استناد بند ( )8ماده ( )68و تبصره
تصویبنامه شماره /23781ت31427هـ مورخ /4 /21 ( )5ماده ( )117قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب
1384تعیین و پرداخت فوقالعاده مذکور به ماموران ثابت -1386و ماده ( )30قانون مقررات تشکیالتی ،استخدامی،
دولت جمهوری اسالمی ایران در کشورهای یادشده بالمانع مالی و انضباطی وزارت امور خارجه -مصوب - 1352تصویب
است. نمود:
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور
-تعامل و همکاری با سایر کارکنان در انجام کار گروهی. شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
چنانچه عوامل دیگری غیر از عوامل عمومی یادشده بنا به 1388/2/9بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
ماهیت وظایف دستگاههای اجرایی در ارائه خدماتی که انسانی رییسجمهور و به استناد جزء "ب"بند ( )11ماده
توسط کارمند در خارج از وقت اداری صورت میپذیرد موثر واحده قانون بودجه سال 1388کل کشور ،دستورالعمل
باشد با تایید باالترین مقام دستگاه این عوامل نیز در پرداخت اضافهکار ،حقالتحقیق ،حقالتدریس ،حقالترجمه
پرداخت اضافهکار کارمندان لحاظ خواهد شد. و حقالتالیف کارمندان را بشرح زیر تصویب نمود.
تبصره -1نحوه محاسبه حقالتدریس مشاغل آموزشی ب :حقالتحقیق ،حقالتدریس ،حق الترجمه و حق التالیف
وزارت آموزش و پرورش بنا به پیشنهاد وزارت مذکور و
ماده -4به کارمندان دستگاههای اجرایی که بنا به
تصویب شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی خواهد بود.
درخواست دستگاه ،در خارج از وقت اداری تحقیق ،تدریس،
تبصره -2در صورتی که انجام تحقیق ،تدریس ،ترجمه و ترجمه و تالیف ،مینمایند حداکثر مبالغی بر اساس ضوابط
تالیف ،جز وظایف جاری کارمندان باشد و در وقت اداری زیر قابل پرداخت میباشد.
صورت پذیرد مبالغ مذکور قابل پرداخت نیست.
-حقالتحقیق
ماده -6چنانچه دستگاههای اجرایی بازنشسته را در اجرای
مبلغ هر ساعت حقالتحقیق برابر است با مجموع امتیازات
ماده ( )95قانون مدیریت خدمات کشوری برای انجام
شغل ،شاغل و مدیریت ضربدر ضریب ریالی سال ( 600ریال
تدریس بکار گیرند ،میزان حقالتدریس وی بر اساس ضوابط
برای سال )1388تقسیم بر 176ضربدر .2
این آییننامه و معادل حقوق ثابت کارمندان شاغال که با
شرایط آخرین حکم کارگزینی قبل از بازنشستگی وی، -حقالتدریس برای آموزشهای خارج از نظام
مشابه است و با رعایت سقف مقرر در ماده مذکور ،تعیین و آموزشی رسمی کشور
پرداخت خواهد شد. مبلغ هر ساعت حقالتدریس برابر است با مجموع امتیازات
این ضابطه صرفا در رابطه با نحوه محاسبه حقالتدریس شغل ،شاغل و مدیریت ضربدر ضریب ریالی سال ( 600ریال
بازنشستگان موضوعیت دارد و در خصوص سایر موارد برای سال )1388تقسیم بر 176ضربدر .2
موضوع این ماده بر اساس ضابطهای از سوی معاونت توسعه -حق الترجمه
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ابالغ خواهد شد،
مبلغ حق الترحمه هر کلمه متون خارجی به فارسی برابر
اقدام میشود.
است با ضریب ریالی سالیانه تقسیم بر .5
ماده -7به استناد تبصره ( )29قانون بودجه سال 1344کل
مبلغ حق الترجمه هر کلمه متون فارسی به خارجی برابر
کشور ،آییننامه اجرایی آن ،چنانچه دستگاه اجرایی متقاضی
است با ضریب ریالی سالیانه تقسیم بر .3
استفاده از خدمت کارمندان سایر دستگاههای مشمول قانون
خدمات کشوری برای انجام تدریس و یا تحقیق باشد ،مبلغ -حق التالیف
حقالتدریس و حقالتحقیق این قبیل کارمندان براساس مبلغ حقالتالیف هر کلمه متون فارسی برابر است با ضریب
چارچوب پیشبینی شده در این دستورالعمل و بر مبنای ریالی سالیانه تقسیم بر .4
حقوق ثابت مندرج در آخرین حکم کارگزینی آنان قابل
مبلغ حقالتالیف هر کلمه متون خارجی برابر است با ضریب
پرداخت خواهد بود.
ریالی سالیانه تقسیم بر .3
ماده -8مبلغ اضافهکار ،حقالتحقیق ،حقالتدریس ،حق
ماده -5صالحیت علمی کارمندان برای انجام تحقیق،
الترجمه و حق التالیف کارمندانی که در اجرای تبصره ()1
ترجمه ،تالیف و ضرورت انجام موضوع ،به تایید مسئول
ماده ( )87قانون مدیریت خدمات کشوری نسبت به تقلیل
آموزش و توسعه منابع انسانی دستگاه خواهد رسید.
ساعات کار خود اقدام نمودهاند ،بر اساس ضوابط این دستور
العمل و به صورت کامل محاسبه و قابل پرداخت میباشد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 481
ماده -10هماهنگی و نظارت برحسن اجرای این ماده -9به استناد ماده ( )77قانون مدیریت خدمات
دستورالعمل به عهده معاونت توسعه مدیریت و سرمایه کشوری ،پرداخت مبالغ موضوع این دستورالعمل به
انسانی است. کارمندان تا سقف پیشبینی شده و در حد اعتبارات مصوب
به عهده وزیر ،و یا رئیس دستگاه اجرایی و یا مقامات و
مدیران است.
-10فوقالعاده ویژه
اجازه برقراری فوقالعاده ویژه در سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت فرودگاههای کشور
(تصویبنامه شماره /100755ت46364هـ مورخ 16/05/1390هیئت وزیران)
سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت فرودگاههای کشور با هیئت وزیران در جلسه مورخ 1390/5/9بنا به پیشنهاد
رعایت سقف ( )%25مشاغل حداکثر تا پنجاه درصد ()%50 معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به
حقوق ثابت و فوقالعادههای مستمر تعیین میشود. استناد بند ( )10ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور -مصوب -1386تصویب نمود:
میزان فوقالعاده ویژه مشاغل خلبانی ،مراقب پرواز،
الکترونیک ،ارتباطات ،تعمیر و نگهداری و امور عمومی در
فوقالعاده ویژه مشاغل ذیحسابی ،حسابرسی و حسابداری در وزارت امور اقتصادی و دارایی
(تصویبنامه شماره /124320ت47022هـ مورخ 21/06/1390هیئت وزیران)
میزان فوقالعاده ویژه مشاغل ذیحسابی ،حسابرسی و هیئت وزیران در جلسه مورخ 1390 /5 /9بنا به پیشنهاد
حسابداری در وزارت امور اقتصادی و دارایی ،حداکثر تا سی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به
و پنج درصد ( )%35حقوق ثابت و فوقالعادههای مستمر استناد بند ( )10ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری
تعیین میشود. -مصوب -1386تصویب نمود:
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور
فوقالعاده ویژه مشاغل تخصصی موضوع بند ( )10ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری
(تصویبنامه شماره /138091ت50000هـ مورخ 1393/11/15هیأت وزیران)
برنامهریزی کشور و به استناد بند ( )10ماده ( )68قانون هیأت وزیران در جلسه 1393/11/12به پیشنهاد شماره
مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386تصویب کرد: 131541مورخ 1392/12/27سازمان مدیریت و
| 482رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
وجود اعتبار و تأیید سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور به -1برقراری فوقالعاده ویژه مشاغل تخصصی موضوع بند
نحوی که متوسط پرداختی به کارکنان آن دستگاه از شصت ( )10ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری برای
درصد سقف تعیین شده تجاوز ننماید ،مجاز است. کارکنان ستادی وزارتخانهها و سازمانهای مستقل زیر نظر
-2سازمانهای ستادی و شرکتهای دولتی که حیطه رییسجمهور که انجام فعالیت و وظایف تخصصی ،ستادی،
وظایف و مأموریت آنها در گستره ملی است با تأیید سازمان تحقیقاتی و حساس را به عهدهدارند برای حداکثر بیست و
مدیریت و برنامهریزی کشور طی فرآیند مذکور مشمول این پنج درصد از مشاغل که واجد شرایط و ویژگیهای مصرح
تصویبنامه میشوند( .اصالحی مورخ )1399/3/13 ال به
در بند مذکور میباشند ،و با احتساب مشاغلی که قب ً
تصویب هیئت وزیران رسیده است ،متناسب با کارآیی و
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور
اثربخشی کارکنان ستادی دستگاههای مشمول ،حداکثر تا
سی و پنج درصد حقوق و فوقالعادههای مستمر ،مشروط به
لزوم کسب تأییدیه فهرست عناوین مشاغل برخوردار از فوقالعاده ویژه و بار مالی ناشی از آن
(بخشنامه شماره 170246مورخ 1393/12/24سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور)
برخوردار و همچنین بار مالی ناشی از اجرای مصوبه به بخشنامه به تمامی دستگاههای اجرایی مشمول قانون
نحوی که متوسط پرداختی به کارکنان مشمول از شصت مدیریت خدمات کشوری
درصد سقف تعیین شده (معادل 21درصد) تجاوز ننماید، در اجرای تصویبنامه شماره /138091ت50000هـ مورخ
از این سازمان الزامی است .بدیهی است اعمال فوقالعاده 1393/11/15هیأت وزیران ،به منظور اجرای صحیح و
یاد شده بدون طی فرآیندهای مقرر ،فاقد وجاهت قانونی قانونی فوقالعاده ویژه موضوع بند ( )10ماده ( )68قانون
بوده و قابل پیگیری است. مدیریت خدمات کشوری برای حداکثر ( )25درصد مشاغل
علی صفدری -سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور واجد شرایط مصرح در بند مذکور در واحدهای ستادی
دستگاههای مشمول ،اخذ تأییدیه فهرست عناوین مشاغل
-11سایر فوقالعادهها
تبصره -2کارمندان سازمان راهداری و حمل نقل جادهای فوقالعاده روزانه موضوع بند (ث) ماده ( )39قانون استخدام
که به سبب انجام وظایف خاص نگهداری ،مرمت و بازگشایی کشوری و اصالحات بعدی آن و آییننامه موضوع بند ()7
راهها موظف به انجام مأموریتهای مداوم در خارج از حریم ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری حسب مورد
شهر محل خدمت خود میباشند ،از قید "خارج از حوزه خواهد بود.
شهرستان محل خدمت" و تبصره ( )1این ماده مستثنی بوده تبصره -1در صورت عدم توقف شبانه ،تنها پنجاه درصد
و با اعزام به مأموریت ،فوقالعاده مربوط به آنها قابل پرداخت ( )50%از میزان مندرج در بند یادشده قابل پرداخت است.
است.
آییننامه فوقالعاده مأموریت روزانه موضوع بند (ث) ماده 39قانون استخدام کشوری
(تصویبنامه شماره 13436مورخ 25/06/1352با اصالحات و الحاقات بعدی)
بر اساس طرحها و برنامههای پیشبینی شده ایجاب کند که هیئت وزیران در جلسه مورخ 52/6/24بنا به پیشنهاد
مستخدم برای مدتی بیش از نه ماه بماموریت اعزام شود که شماره /10482د ح مورخ 52/4/27سازمان امور اداری و
در اینصورت با اجازه وزیر یا رئیس موسسه مربوط این استخدامی کشور آییننامه فوقالعاده روزانه موضوع بند ث
ماموریت قابل تمدید میباشد و در اینگونه موارد وزارتخانه ماده 39قانون استخدام کشوری را با استناد ماده 42قانون
یا مؤسسه دولتی مربوط باید یک برگ رونوشت حکم صادره مذکور بشرح پیوست تصویب نمودند.
را به سازمان امور اداری و استخدامی کشور ارسال کند.
ماده -1فوقالعاده روزانه در داخل کشور به مستخدمینی
در مورد قضات تحقیق و پزشکان قانونی که برای تحقیق که بعنوان مأمور جهت انجام وظیفه موقت بخارج از محل
محلی و کشف جرایم و معاینه مقتولین و مصدومین به خدمت خود اعزام میشوند و ناچار به توقف شبانه هستند
ماموریت میروند و همچنین در مورد روسای واحدهای بشرح زیر پرداخت میشود:
دولتی در خارج از مرکز که برای رسیدگی به امور مربوط در
الف -مستخدمین جزء ،مکانیسینها ،رانندگان ،افزارمندان
مناطق تحت سرپرستی از محل خدمت خود خارج میشوند
و متصدیان مشاغل نظیر به تشخیص وزارتخانه یا مؤسسه
یا با دستور شفاهی به تهران احضار میگردند صدور حکم
ذیربط بماخذ 1/ 20مجموع حقوق و مزایای مستمر یا
ماموریت الزامی نمیباشد و فوقالعاده روزانه و هزینه سفر
فوقالعاده شغل مشروط بانکه از سیصد ریال کمتر و از
آنان طبق مقررات با گواهی مقام مجاز قابل پرداخت است.
ششصد ریال بیشتر نباشد.
تبصره -1به مکانیسینها و رانندگان و افزارمندان وزارت راه
ب -سایر مستخدمین تا پانزده هزار ریال مجموع حقوق و
در مأموریتهای برف روبی چهل درصد عالوه بر فوقالعاده
مزایای مستمر یا فوقالعاده شغل بماخذ 1/ 20و نسبت
مقرر در ماده یک حسب مورد پرداخت میشود.
بمازاد بماخذ 1/ 30مشروط بر آنکه از پانصد ریال کمتر و
تبصره -2به خلبانان و متصدیان مشاغل عکاسی هوائی و از دو هزار ریال بیشتر نشود( .منسوخه )1353/03/18
ناوبر هواپیمایی عالوه بر فوقالعاده مقرر در ماده یک حسب
مدت اینگونه ماموریتها در حکم صادره تعیین خواهد شد
مورد پرداخت میشود.
و در مورد هر مستخدم از نه ماه در یکسال تقویمی اعم از
متوالی یا متناوب تجاوز نخواهد کرد مگر اینکه ماهیت کار
| 484رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-نقاط مندرج در گروههای یک و دو و سه جداول به میزان تبصره -3شرکتها و مؤسسات دولتی مستثنی شده از
ده درصد فوقالعاده روزانه. قانون استخدام کشوری که طبق مقررات استخدامی خود از
-نقاط مندرج در گروههای چهار و پنج و شش جداول به مقررات این آییننامه استفاده مینمایند میتوانند با تصویب
میزان بیست درصد فوقالعاده روزانه. مجامع عمومی یا مراجع ذیصالح خود فوقالعاده مصوب در
این ماده را در مورد مستخدمینی که به مأموریت میروند
-نقاط مندرج در گروههای هفت و هشت و نه جدول به
حداکثر تا میزان تعیین شده در این ماده پرداخت نمایند.
میزان سی درصد فوقالعاده روزانه.
تبصره -4به مستخدمینی که به منظور انجام طرحهای
تبصره -8در صورتیکه محل اقامت مأمور اعزامی بطور
مطالعاتی و اجرایی یا تحقیقات و نظارت فنی به مناطق
رایگان از سوی دستگاههای دولتی ذیربط فراهم گردد ،برای
روستایی یا غیرمسکونی اعزام و در آن مناطق ساکن
استفاده از محل اقامت به میزان سی درصد از فوقالعاده
میشوند ،معادل ( )%25و به مستخدمینی که به
روزانه متعلقه مستخدم کسر میگردد .تشخیص و تأیید مفاد
مأموریتهای دشوار اعزام و ناچار به انجام وظیفه در شرایط
این بند بر عهده مدیر واحد اعزام کننده مستخدم است.
غیرعادی میشوند ،بعلت صعوبت کار معادل ( )%40عالوه بر
تبصره -9فوقالعاده روزانه مستخدمینی که جهت تدریس فوقالعاده مقرر در ماده یک به تشخیص وزیر را رییس
به مأموریت اعزام میگردند به تشخیص دستگاه مربوطه تا مؤسسه دولتی مربوط یا مقام مجاز از طرف آنان حسب مورد
میزان پنجاه درصد عالوه بر ارقام مندرج در ماده یک پرداخت خواهد شد.
آئیننامه تعیین میگردد مشروط بر آنکه روزانه حداقل پنح
تبصره -5به مقامات مذکور در بندهای (پ) و (ت) تبصره
ساعت تدریس نموده و بابت تدریس مزبور حقالتدریس به
ماده 32قانون استخدام کشوری پنجاه درصد و به مقامات
آنان پرداخت نشود.
مذکور در بندهای (الف) و (ب) تبصره ماده مزبور سی درصد
تبصره -10فوقالعاده روزانه مستخدمینی که جهت انجام عالوه بر فوقالعاده مقرر در ماده یک حسب مورد پرداخت
مأمویتهای محوله ضمن رعایت سایر شرایط الزم ،رانندگی خواهد شد.
خودرو دولتی را برای رفت و آمد به محل مأموریت شخص ًا
تبصره -6به پیکهای مصاحب پست و رانندگان محموالت
بر عهده میگیرند به میزان یکهزار ریال عالوه بر ارقام متعلقه
پستی که به لحاظ طبیعت کار اضطراراً شبها نیز در حال
آنان ،اضافه میگردد متصدیان مشاغل رانندگی مشمول
انجام مأموریت به سر میبرند ،چهل درصد عالوه بر
مفاد این تبصره نخواهند بود.
فوقالعاده مقرر در ماده یک حسب مورد پرداخت خواهد
تبصره -11دستگاههای دولتی مکلفند ،اعزام کارکنان خود شد.
را متناسب با بودجه مصوب خود تنظیم نمایند.
تبصره -7فوقالعاده روزانه مستخدمینی که جهت انجام
تبصره -12هر گونه تخلف در انجام مأموریت به صورت مأموریت از سایر مناطق به مناطق فاقد تسهیالت زندگی
مأموریت غیرواقعی و پرداخت فوقالعاده روزانه بیشتر از اعزام میگردند با توجه به جداول گروهبندی نقاط کشور از
مدت مأموریت انجام شده موجب تصرف در اموال عمومی و نظر تهسیالت زندگی منضم به تصویبنامه شماره 37724
دارای عواقب شرعی و قانونی میباشد .بدیهی است مصوب 1353/ 10/ 8هیأت وزیران بشرح زیر و عالوه بر
پیشنهادکننده ،تأییدکننده و دریافت کننده متخلف شناخته ارقام مندرج در ماده یک آئیننامه فوقالعاده روزانه تعیین
میگردد:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 485
ماموریت خارج از کشور اعزام میشوند ،با رعایت مقررات میشوند و اینگونه تخلفات قابل ارجاع به هیأتهای
ارزی ساالنه ،توسط بانک مرکزی جمهوری اسالمی تعیین و رسیدگی به تخلفات اداری است.
ابالغ میشود .دستگاههای اجرایی ذیربط معادل ریالی
ماده -2در صورتیکه مستخدم ناچار به توقف شبانه در
فوقالعاده روزانه مذکور را بر اساس نرخ فروش ارز که بانک
محل ماموریت خود نباشد نصف فوقالعاده روزانه مذکور در
مرکزی جمهوری اسالمی ایران تعیین و اعالم میکند ،به
ماده یک بوی پرداخت میشود مشروط بر آنکه محل
حساب هزینه مربوط ،منظور خواهند نمود.
ماموریت حداقل 30کیلومتر با محل خدمت مستخدم
ماده -7پرداخت فوقالعاده روزانه مستخدمینی که در فاصله داشته باشد.
خارج از کشور دارای پست ثابت سازمانی بوده و بکار اشتغال تبصره -مستخدمین موضوع تبصره 3ماده یک مستثنی از
دارند به ترتیب زیر خواهد بود: حکم این ماده بوده و مشمول مقررات مندرج در تبصره
الف -در صورتیکه مستخدم جهت انجام وظیفهای موقت از مذکور میباشند.
محل خدمت خود به ایران اعزام شود در مدت ماموریت در
ماده -3فوقالعاده روزانه ماموران قطارهای باری و مسافری
داخل کشور فوقالعاده روزانه وی بر اساس ماده یک این
بنگاه راهآهن دولتی بر اساس مقررات جاری راه آهن
آییننامه پرداخت میشود.
(فوقالعاده کیلومتر از) پرداخت میشود.
ب -در صورتیکه مستخدم بخارج از محل خدمت خود در
تبصره -به مستخدمین راه آهن دولتی ایران موضوع
همان کشور اعزام شود و ناچار به توقف شبانه در محل
تصویبنامه شماره 4518مورخ 1352/ 3/ 13هیات وزیران
ماموریت باشد فوقالعاده روزانه بماخذ 1/ 30فوقالعاده
که بطور موقت به ایستگاه کاپی کوی (ایستگاه مشترک
اشتغال خارج از کشور وی پرداخت خواهد شد.
مبادله قطارها واقع در خاک ترکیه) اعزام میشوند فوقالعاده
پ -در صورتیکه مستخدم به کشور دیگری غیر از محل روزانه بر اساس بند ب ماده یک پرداخت خواهد شد و از
خدمت ثابت خود اعزام شود فوقالعاده روزانه وی بر اساس مزایای مندرج در تبصره 4ماده مذکور و ماده 5این
ماده 6این آییننامه پرداخت خواهد شد. آییننامه نیز استفاده خواهند کرد.
ماده -8به مستخدمینی که برای استفاده از بورس بخارج ماده -4به مستخدمینی که شغل آنها ایجاب نماید در
از کشور عزیمت مینمایند فوقالعاده روزانه داده نخواهد شد خارج از شهرها و خارج از محل ثابت خدمت خود انجام
ولی در صورتیکه وزارتخانه یا موسسه دولتی مربوط وظیفه نمایند ،همچنین به مستخدمینی که شغل آنها
تشخی ص دهد که استفاده از بورس برای اجرای برنامههای مستلزم مسافرتهای متعدد به نقاط مختلف حوزه ماموریت
سازمان متبوع ضرورت دارد و کمکی که از طرف اعطاء خود باشد فوقالعاده روزانه مقرر در ماده 2حداکثر بمدت
کننده بورس به بورسیه میشود کفاف هزینههای او را 20روز در ماه پرداخت میشود.
نمیدهد میتواند حسب مورد ما بهالتفاوت این کمک تا
ماده -5برای روزهائیکه مستخدم به نقاط بد آب و هوا
میزان مبالغ مندرج در ماده 6این آییننامه را حداکثر بمدت
اعزام میشود پانزده درصد به میزان فوقالعاده روزانه عالوه
ششماه به مستخدم بپردازد.
خواهد شد.
ماده -9برای عزیمت بمأموریت (اعم از داخل و خارج از
ماده -6فوقالعاده روزانه ارزی و تنخواه ارزی برای
کشور) در صورتیکه به تشخیص وزارتخانه یا مؤسسه دولتی
ماموریت کارکنان و مقامات دستگاههای اجرایی که به
| 486رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
شد و در مورد وسایل نقلیه دیگر تشخیص نوع بلیط بعهده مربوط مسافرت باید با هواپیما یا کشتی یا راه آهن انجام
وزارتخانه یا مؤسسه دولتی مربوط خواهد بود. شود بلیط مسافرت از طریق همان وزارتخانه یا مؤسسه
تبصره -4در صورتیکه برای عزیمت به مأموریت از وسیله دولتی تهیه خواهد شد و در غیر اینصورت هزینه سفر بقرار
نقلیه دولتی استفاده شود بلیط مسافرت یا هزینه سفر داده هر کیلومتر یک ریال محاسبه و پرداخت میشود.
نخواهد شد. تبصره -1مسافت کلیه راهها در داخل کشور مطابق دفتر
تبصره -5پرداخت هزینه گذرنامه و عوارض خروج از کشور راهنمای مسافات وزارت راه محاسبه میشود در نقاطی که
کالً بعهده وزارتخانه یا مؤسسه دولتی مربوط میباشد. فواصل در دفترچه مذکور ذکر نشده فاصله باید بگواهی اداره
راه برسد.
ماده -10هر گونه اصالح یا تغییر در مواد این آئیننامه بنا
تبصره -2در نقاط صعب العبور که استفاده از وسائل نقلیه
به پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی کشور و تصویب
معمولی امکانپذیر نباشد بر حسب مورد وسیله مناسب تهیه
هیئت وزیران بعمل خواهد آمد.
میشود و کرایه آن طبق اسناد مثبته پرداخت خواهد شد.
ماده -11از تاریخ تصویب این آئیننامه تصویبنامه شماره
تبصره -3برای مقامات مذکور در تبصره ماده 32قانون
44896مورخ 1347/ 12/ 29هیئت وزیران و سایر مقررات
استخدام کشوری بلیط هواپیما و کشتی درجه یک و برای
مربوط به فوقالعاده روزانه مستخدمین رسمی ملغی است.
سایر مقامات و مأموران دولتی بلیط درجه 2تهیه خواهد
وزیر مشاور و معاون پارلمانی نخست وزیر -قوام صدری
مصوبه تعیین فوقالعاده مأموریت روزانه خارج از کشور و پرداخت هزینه هتل و غذا
(تصویبنامه شماره /218594ت41341هـ مورخ 1389/10/1هیئت وزیران)
جدول زیر جایگزین جدول پیوست تصویبنامه شماره هیئت وزیران در جلسه مورخ 1389/1/22بنا به پیشنهاد
/27395ت14587هـ مورخ 1375/5/24می شود: مشترک وزارت جهاد کشاورزی و معاونت توسعه و سرمایه
انسانی رییسجمهور و به استناد بند ( )7ماده ( )68قانون
مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386تصویب نمود:
فوقالعاده مأموریت هزینه غذا هزینه هتل
مالحظات رده شغلی
سایر هزینهها ()3 ()2 ()1
هزینههای مربوط به هتل و
غذا به صورت تنخواه قابل معادل 200یورو در حد مخارج انجام شده -1رییسجمهور
پرداخت است.
.... معادل 150یورو در حد مخارج انجام شده -2معاون اول رییسجمهور
-3وزراء معاونان رییسجمهور
.... معادل 130یورو در حد مخارج انجام شده
و مقامات همتراز
-4معاون وزرا و مقامات
.... معادل 90یورو در حد مخارج انجام شده
همتراز ،سفرا و استانداران
هزینههای هتل در
-1رؤسای دانشگاههای با
مأموریتها (اعم از انفرادی
هیئت ممیزه مستقل و مدیران
و یا به صورت هیئت) به 80یورو 50یورو 180یورو
عامل شرکتهای دولتی درجه
صورت تنخواه قابل
(الف)1 -
پرداخت است.
-2مشاوران وزرا و رؤسای
به صورت تنخواه قابل سازمانها و دانشگاه هایی که
70یورو 50یورو 180یورو
پرداخت است. هیئت ممیزه مستقل ندارند و
مدیران عامل شرکت ها
به صورت تنخواه قابل -3مدیران کل ،و رؤسای
65یورو 50یورو 180یورو
پرداخت است. ادارات کل و سایر مدیران.
-4کارشناسان و دیگر
50یو 50یورو 120یورو
کارکنان
در مورد سفرهای انفرادی ،کلیه وجوه مربوط به ستون ()1 در سفرهایی که به صورت هیئت انجام مییابد کلیه
و ( )2به شخص مأمور پرداخت میشود. هزینههای ستون ( )1به وسیله رییس هیئت پرداخت و فقط
محمدرضا رحیمی معاون اول رییسجمهور وجه مربوط به ستون ( )2به هر یک از افراد پرداخت میشود
| 488رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
دستورالعمل اعطای فوقالعاده و یک طبقه شغلی باالتر برای کارکنان مناطق عملیاتی
(بخشنامه شماره 723424مورخ 1397/12/22سازمان اداری و استخدامی کشور)
مدرک تحصیلی لیسانس یک هزار و شصت ( )1060امتیاز بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی
مدرک تحصیلی فوق لیسانس یک هزار و دویست ( )1200امتیاز در اجرای بندهای (ث) و (ج) ماده ( )112قانون برنامه
مدرک تحصیلی دکتری یک هزار و سیصد و چهل ()1340 پنجساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی
امتیاز جمهوری اسالمی ایران و تبصره ذیل آن دستگاههای
مشمول موظفند نسبت به صدور احکام پرداخت برای
ال بخشی ازتبصره :در صورتی که بر اساس مقررات ،قب ً
کارکنان شاغل در مناطق عملیاتی دفاع مقدس بر اساس
امتیازات بند ( )1ماده ( )68به شاغالن محدوده اعالمی از
محدوده اعالمی ستاد کل نیروهای مسلح به سازمان برنامه
سوی ستاد کل نیروهای مسلح تعلق گرفته باشد ،تفاضل
و بودجه کشور و پس از تأمین اعتبار الزم ،به شرح زیر اقدام
امتیاز متعلقه تا سقف امتیاز این بند برای مشمولین قابل
نمایند.
محاسبه خواهد بود.
-1مطابق بند (ث) ماده فوقالذکر ،دستگاههای مشمول
-2حسب مفاد بند (ج) ماده صدراالشاره ،از سال دوم اجرای
قانون مدیریت خدمات کشوری ،از سال اول اجرای قانون
قانون برنامه ششم توسعه کشور ،طبق مصوبه مورخ
برنامه ششم توسعه کشور ،سقف فوقالعاده پیشبینی شده
1397/11/15شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
در بند ( )1ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری را
نسبت به اعطای یک طبقه شغلی به کلیه شاغالن رسمی و
برای کارمندان رسمی و پیمانی مشاغل تخصصی که شاغلین
پیمانی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری اقدام و برای
آنها دارای مدارک تحصیلی کارشناسی ارشد و باالتر
کارکنان قراردادی ،امتیاز یک طبقه معادل ( )200امتیاز
میباشند به میزان بیست و پنج درصد ( )%25امتیاز حقوق
ضربدر ضریب ریالی حقوق ساالنه کارکنان دولت را محاسبه
ثابت و برای سایر مشاغل به میزان بیست درصد ()%20
و مبلغ ریالی آن در قرارداد آنان منظور گردد.
امتیاز حقوق ثابت هر کدام از کارمندان اعمال نمایند.
-3طبق مفاد تبصره ذیل ماده ( )113قانون برنامه ششم همچنین ،برای کارکنان قراردادی نیز مبلغ ریالی معادل
توسعه ،دستگاههایی که مشمول قانون مدیریت خدمات امتیازات حقوق ثابت هر یک از کارمندان برای هر یک از
کشوری نیستند ،مکلفند از محل منابع مربوطه موارد موضوع مدارک تحصیلی به ترتیب ذیل ضربدر ضریب ریالی حقوق
بندهای (ث) و (ج) ماده مذکور را به صورت مشابه بندهای ساالنه کارکنان دولت را محاسبه و در قرارداد آنان منظور
( )1و ( )2این بخشنامه تأمین و اجرا نمایند. نمایند:
تأکید مینمایند این بخشنامه به منزله اعالم ضوابط اجرای مدرک تحصیلی پایین تر از دیپلم هفتصد و هشتاد ( )780امتیاز
بندها و تبصره صدراالشاره بوده و صدور احکام پرداخت
مدرک تحصیلی دیپلم هشتصد و پنجاه ( )850امتیاز
منوط به تأمین اعتبار الزم توسط سازمان برنامه و بودجه
کشور خواهد بود. مدرک تحصیلی فوق دیپلم نهصد و چهل ( )940امتیاز
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 489
نحوه پرداخت مزایای مقرر در بندهای (ث) و (ج) ماده ( )112قانون برنامه ششم توسعه
(دادنامه شماره 1320مورخ 3؍8؍ 1401هیأت عمومی دیوان عدالت اداری)
درخصوص دامنه شمول حکم فوق ،مجلس شورای اسالمی براساس بندهای «ث» و «ج» ماده 112قانون برنامه ششم
برمبنای قانون تفسیر بند «ج» ماده 112قانون برنامه توسعه جمهوری اسالمی ایران مصوب سال ،1395به منظور
پنجساله ششم توسعه جمهوری اسالمی ایران مصوب جبران عقب ماندگیهای استانهای مناطق عملیاتی دفاع
11؍9؍ 1399بر پرداخت مزایای مناطق مذکور "به کلّیه مقدس ،سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی
مستخدمانی که در آن مناطق اشتغال داشته یا دارند" تأکید کشور موظّفند اعتبار الزم را برای اعمال سقف فوقالعاده
کرده است، پیشبینی شده در بند ( )1ماده 68قانون مدیریت خدمات
ثالث ًا براساس بند (الف) ماده 112قانون برنامه ششم توسعه کشوری برای کارکنان شاغل در این مناطق از سال اول
جمهوری اسالمی ایران ،ستاد کل نیروهای مسلّح موظّف اجرای قانون برنامه تأمین و اعمال نمایند و این دو سازمان
شده است تا "محدوده مناطق عملیاتی" دفاع مقدس را به مکلّفند نسبت به صدور احکام پرداخت مزایای شاغالن
سازمان برنامه و بودجه اعالم نماید و رئیس ستاد کل مناطق عملیاتی دفاع مقدس برابر جداول و ضوابط ابالغی
نیروهای مسلّح به موجب بند 3نامه شماره سال 1376سازمان امور اداری و استخدامی کشور از سال
3610/02/1333/128مورخ 3؍6؍ 1399عالوه بر "محدوده دوم اجرای قانون برنامه اقدام کنند .با توجه به حکم قانونی
مکانی مناطق" مذکور" ،محدوده زمانی مناطق" عملیاتی مذکور و با عنایت به اینکه
دوران دفاع مقدس را نیز از تاریخ 31؍6؍ 1359تا اوالً صدر ماده 112قانون برنامه ششم توسعه جمهوری
27؍5؍ 1367اعالم کرده و با توجه به اینکه عبارت "محدوده اسالمی ایران به علّت غایی وضع احکام مقرر در این ماده
مناطق عملیاتی" صرف ًا ناظر به محدوده مکانی مناطق تصریح کرده و "به منظور جبران عقب ماندگیهای
عملیاتی است ،لذا توسع ه آن فراتر از حکم قانونگذار بوده و استانهای مناطق عملیاتی دفاع مقدس" دستگاههای مذکور
خارج از حدود اختیارات مذکور در بند «الف» این ماده است. در این ماده را با رویکرد حمایتگرایانه نسبت به این مناطق
بنا به مراتب فوق ،رأی شماره 140109970905810734 و برای جبران آنچه در گذشته رخ داده و یا در حال حاضر
مورخ 7؍4؍ 1401هیأت عمومی دیوان عدالت اداری که آثار آن برجای مانده ،به برقراری مزایای یادشده برای
متضمن این حکم است که مزایای مقرر در بندهای (ث) و مشمولین آن مکلّف کرده است،
(ج) ماده 112قانون برنامه ششم توسعه جمهوری اسالمی ثانیاً در بند «ج» ماده 112قانون برنامه ششم توسعه
ایران قابل تسری به مستخدمینی نیست که پس از دوران جمهوری اسالمی ایران به پرداخت مزایای مناطق عملیاتی
دفاع مقدس در مناطق عملیاتی اشتغال یافتهاند ،مغایر با به "کارکنان شاغل" اعم از اینکه در زمان جنگ در این
قانون بوده و مستند به ماده 91قانون تشکیالت و آیین مناطق شاغل بوده و یا پس از آن اشتغال داشته باشند،
دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392نقض تصریح شده است و متعاقباً و به دنبال ابهام ایجادشده
| 490رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
شکایت اصدار یافتهاند ،به عنوان رأی صحیح شناخته میگردد و با نقض رأی مزبور ،آرای شماره
میشود .این رأی به استناد بند 2ماده 12و ماده 89قانون 140031390002124268مورخ 23؍8؍ 1400و شماره
تشکیالت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 140031390002124875مورخ 23؍8؍( 1400صادره از
1392برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری شعبه 30تجدیدنظر دیوان عدالت اداری) که بر ورود
در موارد مشابه الزماالتباع است.
تصرف یا بشدت در حال بمباران و گلوله باران بوده) و در راستای اجرای بند الف ماده 112قانون برنامه 5ساله
امنیتی درگیر در دوران دفاع مقدس (که حضور ضد انقالب ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری
و درگیریهای مداوم در این مناطق موجب عقب اسالمی ایران مبنی بر تعیین مناطق عملیاتی دفاع مقدس،
ماندگیهای آنها شده است) به شرح ذیل اعالم میگردد: به منظور جبران عقب ماندگی استانهای مذکور تا پایان
سال اول اجرای قانون به سازمان ،مناطق جنگی (که مورد
تبصره -افراد موضوع الیحه قانونی راجع به استفاده کارکنان آموزشی و تربیتی مبتنی بر نظام آموزشی معیار در جمهوری
کادر اداری وزارت آموزش و پرورش که برای خدمت معلمی اسالمی ایران.
استخدام شدهاند از طرح طبقهبندی مشاغل معلمان کشور -4تجربه :توانمندیهایی است که افراد مذکور در بند ()1
و احتساب سوابق تجربی آنان مصوب 17/9/1358شورای این ماده در طول سالهای خدمت در حیطه تعلیم و تربیت
انقالب جمهوری اسالمی ایران با اصالحات بعدی ،نیز و مدیریتی مرتبط با معلمی کسب نمودهاند.
مشمول این قانون میشوند.
-5نظام رتبهبندی معلمان :نظامی مستقل و ویژه معلمان
ماده -5کسب رتبههای باالتر مستلزم حداقل پنج سال وزارت آموزش و پرورش است ،شامل مجموعهای از اصول،
خدمت در هر یک از رتبهها و کسب سایر شرایط الزم تعیین قواعد و فرآیندهایی که به منظور کسب اهداف مندرج در
شده در آییننامه اجرایی این قانون خواهد بود. ماده ( )1این قانون مبتنی بر ارزشهای اسالمی در
تبصره -1دوره خدمت در هر رتبه برای معلمان شاغل در چهارچوب این قانون طراحی و اجراء میشود.
دوره ابتدائی ،مدارس استثنائی ،مناطق محروم ،مرزی و -6رتبه :سطحی از دانش ،تواناییها ،مهارتها ،تجربیات،
عشایری به ازای هر سال خدمت تمام وقت در این مناطق شایستگیها و عملکردهای فردی و شغلی معلمان است که
سه ماه کاهش مییابد. بر مبنای نتایج ناشی از فرآیند ارزشیابی تعیین میشود.
تبصره -2دوره خدمت در هر رتبه برای نخبگان تبصره -ارزیابی بند (1ـ )3این ماده در مورد اقلیتهای دینی
موضوع سند راهبردی کشور در امور نخبگان مصوب مصرح در قانون اساسی ،بر اساس معیار مندرج در بند «ح»
11/7/1391شورای معین شورای عالی انقالب ماده ( )43قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب
فرهنگی صرفاً برای یکبار حداقل سه سال میباشد. 8/8/1386خواهد بود.
تبصره -3حداقل سابقه خدمت معلمی برای کسب رتبههای ماده -3معلمان براساس شایستگیهای عمومی ،تخصصی
دانشیار معلم و استاد معلم به ترتیب ( )25و ( )21سال است و حرفهای و تجربه خود در رتبههای پنجگانه به ترتیب:
و ارفاقات مذکور در تبصرههای ( )1و ( )2این ماده ،از این آموزشیار معلم ،مربی معلم ،استادیار معلم ،دانشیار معلم و
مدت کسر میشود. استاد معلم قرار میگیرند.
ماده -6برای رتبههای موضوع این قانون ،فوقالعاده ماده -4فرآیند رتبهبندی برای کلیه معلمان ،در یکی از
رتبهبندی در احکام کارگزینی معلمان تعیین میشود. رتبههای ماده ( )3این قانون و مطابق آییننامه اجرایی آن
فوقالعاده مذکور برای معلمان با رتبه آموزشیار معلم حداقل حداکثر تا سه ماه پس از ابالغ قانون ،بر مبنای امتیازات
چهل و پنج درصد ( ،)٪ 45مربی معلم حداقل پنجاه و پنج ناشی از معیارهای ذیل با رعایت ترتیب اولویت ،انجام
درصد ( ،)%55استادیار معلم حداقل شصت و پنج درصد میشود.
( ،)%65دانشیار معلم حداقل هفتاد و پنج درصد ( )%75و
-1شایستگی عمومی
استاد معلم حداقل نود درصد ( )٪90مجموع امتیازات حق
شغل و حق شاغل و فوقالعاده شغل میباشد. -2شایستگی تخصصی
-3شایستگی حرفهای
-4تجربه
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 493
-1مدیرکل آموزش و پرورش استان (رئیس هیأت) تبصره -1فوقالعاده رتبه بندی معلمان جزء عوامل مبنای
-2معاون پژوهش ،برنامهریزی و توسعه منابع استان (نائب محاسبه حداقل حقوق کارکنان دولت و حداقل دریافتی
رئیس) مقرر در قوانین بودجه سنواتی نیست.
-3مدیر منابع انسانی و امور اداری (دبیر) تبصره -2دولت مکلف است همه امتیازات و درصدهای
موضوع فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری را برابر
-4یکی از مدیران ادارات آموزش و پرورش شهرستان/
سایر کارکنان دولت ،به مشموالن این قانون اختصاص دهد
منطقه /ناحیه به انتخاب مدیرکل
و فوقالعاده رتبه بندی موضوع این ماده عالوه بر امتیازات و
-5دو نفر صاحب نظر موثق و امین به انتخاب مدیرکل درصدهای مزبور میباشد و مشمول کسور بازنشستگی نیز
-6معاونان اداره کل آموزش و پرورش استان و رئیس اداره میگردد.
استثنایی تبصره -3فوقالعاده رتبه بندی موضوع این قانون ،از تاریخ
-7رئیس اداره حراست 31/6/1400اعمال میگردد .معلمان بازنشسته قبل از این
تاریخ ،مشمول این قانون نمیشوند.
-8مدیر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات
ماده -7به منظور اجرای صحیح نظام رتبه بندی،
-9مدیر پردیس دانشگاه فرهنگیان استان
هیأتهای ممیزه مرکزی ،استانی ،شهرستانی ،منطقهای و
پ -اعضای هیأت ممیزه شهرستان /منطقه /ناحیه: ناحیه با ترکیب زیر تشکیل میشود:
-1رئیس اداره آموزش و پرورش شهرستان /منطقه /ناحیه الف -اعضای هیأت ممیزه مرکزی:
(رئیس هیأت)
-1وزیر آموزش و پرورش (رئیس هیأت)
-2معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی (نائب رئیس)
-2معاون برنامهریزی و توسعه منابع (نائب رئیس)
-3کارشناس امور اداری و تشکیالت (دبیر)
-3رئیس مرکز برنامهریزی منابع انسانی و امور اداری (دبیر)
-4معاونان آموزش و پرورش شهرستان /منطقه /ناحیه و
-4دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش
نماینده اداره استثنایی استان
-5دو نفر از معاونان وزارت آموزش و پرورش به انتخاب
-5یک نفر از مدیران واحدهای آموزشی با انتخاب رئیس
رئیس هیأت
هیأت
-6مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات
-6دو نفر صاحب نظر موثق و امین با انتخاب رئیس هیأت
-7دو نفر صاحب نظر موثق و امین به انتخاب وزیر آموزش
-7کارشناس حراست
و پرورش
-8کارشناس ارزیابی
-8رئیس دانشگاه فرهنگیان
ماده -8معلمانی که امتیازات الزم را برای ارتقاء به یکی از
-9رئیس مرکز حراست
رتبههای موضوع این قانون کسب نمودهاند ،هر سه سال یک
بار مجدد ًا مورد ارزیابی قرار میگیرند .چنانچه در ارزیابی ب -اعضای هیأت ممیزه استانی:
| 494رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسالمی به انتخاب مجدد امتیاز الزم را برای حفظ رتبه خود کسب ننمایند ،با
کمیسیون (به عنوان ناظر) تهیه میشود به تصویب هیأت توجه به امتیازبندی مکتسبه به رتبههای پایینتر تنزل
وزیران میرسد. مییابند .دو بار تنزل رتبه ،موجب خروج از رسته آموزشی
قانون فوق مشتمل بر نه ماده و هشت تبصره در جلسه علنی و فرهنگی میگردد.
روز یکشنبه مورخ پانزدهم اسفند ماه یکهزار و چهار صد ماده -9آییننامه اجرایی این قانون ،حداکثر ظرف یک ماه
مجلس شورای اسالمی تصویب شد و در تاریخ از تاریخ ابالغ این قانون ،توسط وزارت آموزش و پرورش با
26/23/2411به تأیید شورای نگهبان رسید. همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان اداری و
محمدباقر قالیباف استخدامی کشور و دو نفر از اعضای کمیسیون آموزش،
تربیتی و کیفیت عملکرد معلمان ،تقویت انگیزه و هیئت وزیران در جلسه 1401/3/18به پیشنهاد وزارت
رضایتمندی شغلی و ارتقای تعهد و تقویت هویت حرفهای آموزش و پرورش (با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور
معلمان بر اساس نقشه جامع علمی کشور و سند تحول و سازمان اداری و استخدامی کشور و دو نفر از اعضای
بنیادین آموزش و پرورش اجرا میشود. کمیسیون آموزش ،تحقیقات و فناوری مجلس شورای
اسالمی به عنوان ناظر) و به استناد ماده ( )9قانون نظام
ماده -2در این آییننامه اصطالحات زیر در معانی مشروح
رتبهبندی معلمان -مصوب ،-1400آییننامه اجرایی قانون
مربوط به کار میروند و سایر اصطالحات ،تابع تعاریف
یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد:
مندرج در قانون است:
آییننامه اجرایی قانون نظام رتبهبندی معلمان
-1قانون :قانون نظام رتبهبندی معلمان -مصوب -1400
-2وزارت :وزارت آموزش و پرورش. ماده -1رتبهبندی معلمان مطابق قانون نظام رتبهبندی
معلمان و این آییننامه به منظور افزایش کیفی فرایند تعلیم
-3رتبهبندی :نظام رتبهبندی معلمان.
و تربیت ،اعتالی کرامت و منزلت اجتماعی معلمان ،استقرار
-4ارزیابان حرفهای :افراد صاحب نظری که به پیشنهاد و نظام پرداختها بر اساس تخصص و شایستگیها ،عملکرد
معرفی وزارت از بین اعضای هیئت علمی شاغل یا بازنشسته رقابتی معلمان ،مهندسی نیروی انسانی ،توسعه مستمر و
دانشگاههای کشور یا وابسته به وزارت و یا معلمان شاغل و نظاممند شایستگیهای عمومی ،تخصصی ،حرفهای و
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 495
تبصره -3اشخاصی که هماکنون رسالت خطیر علیم و بازنشسته آموزش و پرورش با مدرک کارشناسی ارشد و
تربیت دانش آموزان را در نظام تعلیم و ترتبیت رسمی باالتر که از سوی مرکز آموزش مدیریت دولتی بر اساس
عمومی بر عهده ندارند ،از قبیل کارکنان مأمور یا انتقالی به الگوی ارزیابی حرفهای آموزش داده شده و گواهینامه
سایر دستگاههای اجرایی (با حفظ پست سازمانی یا بدون ارزیابی دریافت مینمایند.
آن) ،کارکنان مأمور به مدارس غیردولتی (به استثنای
ماده -3مشموالن این آییننامه عبارتند از معلمان موضوع
مدیران و معاونینی که معلم بوده و از آموزش و پرورش
جزء ( )1ماده ( ،)2اشخاص موضوع تبصره ماده ( )4قانون و
حقوق دریافت مینمایند) و افراد انتقالی به دانشگاههای
عناوین معادل آنها در طرح طبقهبندی مشاغل معلمان.
فرهنگیان و شهید رجایی ،مشمول این آییننامه نمیباشند.
تبصره -1افراد موضوع الیحه قانونی راجع به استفاده
تبصره -4اجرای رتبهبندی منوط به تکمیل فرآیند
کارکنان کادر اداری وزارت آموزش و پرورش که برای
استخدام مطابق قوانین و مقررات خواهد بود.
خدمت معلمی استخدام شدهاند از طرح طبقهبندی مشاغل
ماده -4مشمولین در مرحله استقرار ،با در نظر گرفتن معلمان کشور و احتساب سوابق تجربی آنان _مصوب
امتیازات مندرج در جداول زیر سنجش و ارزیابی شده و بر -1358شورای انقالب جمهوری اسالمی ایران و اصالحات
اساس امتیازات کسب شده در یکی از رتبههای پنجگانه قرار بعدی آن ،مشمول این آییننامه میباشند.
خواهند گرفت. تبصره -2آن دسته از نیروهای اداری شاغل در پستهای
تبصره -1بستههای ارزیابی با سنجههای کیفی متفاوت که کارشناسی و باالتر که بر اساس ضوابط و شرایط مربوط در
متناسب با هر رتبه از عمق و اهمیت بیشتری برخوردار یکی از عناوین موضوع طرح طبقه بندی مشاغل معلمان
میشود ،برای هر یک از رتبهها به صورت مجزا و بر اساس اشتغال یابند ،از زمان تغییر سمت و شروع به خدمت معلمی
سهم از سقف امتیاز بر اساس توزیع جدول شماره ( )1توسط مشمول نظام رتبهبندی میشوند .در صورت بازگشت مجدد
مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی وزارت با همکاری به کار در سمتهای اداری حسب شرایط ذیربط از فوقالعاده
مراجع ارزیابی کننده مندرج در جدول شماره ( )2به اجرا رتبهبندی برخوردار نخواهند بود.
گذاشته میشود:
جدول شماره ( -)1سهم میزان اثرگذاری هر یک از بستههای (ابزارهای) ارزیابی و سنجش در هر یک از
رتبهها به درصد
جدول شماره ( )1برای هریک از شایستگیهای موضوع این تبصره -2حداقل امتیاز مورد نیاز برای احراز هریک از
آییننامه به شرح جدول شماره ( )3است. رتبههای مشمولین بر اساس سهم امتیازات تعیینشده
جدول شماره ( -)3حداقل امتیازات ضروری برای احراز رتبهها بر اساس هر یک از شایستگیها
که با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور و وزارت تبصره -3مصادیق و شاخصهای رفتاری و عملکردی جهت
تهیه و به تأیید وزیر آموزشوپرورش خواهد رسید. ارزیابی برای احراز رتبهها ازجمله مدرک تحصیلی ،سنوات
تبصره -4در ارزیابی شایستگیهای عمومی مطابق بند (-3 خدمت ،گواهینامهها ،تألیفات ،پروژهها و همچنین میزان و
)1ماده ( )2قانون ،مجموعهای از صفات و ویژگیهای ضریب تأثیر هرکدام از آنها بهموجب شیوهنامهای خواهد بود
شخصیتی فرد شامل باورها ،نگرشها ،اعتقادات و رفتار
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 497
ماده -6مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی وزارت مبتنی بر نظام ارزشی ،فرهنگی و اخالقی جامعه اسالمی و
موظف است پس از اجرای دوره ارزیابی ،برای هر یک از نظام آموزشوپرورش کشور که زمینه را برای انجام کار
شرکتکنندگان ،کارنامه احراز شایستگی با محتوای نقاط متعهدانه آماده میکند و پایبندی فرد را به ارزشهای
ضعف و قوت ایشان ،صادر و همراه با الزامات و توصیههای اسالمی و انقالب اسالمی ،قوانین و مقررات آشکار میسازد،
آموزشی و برنامههای توانمندسازی در قالب سامانه جامع معیار بررسی خواهد بود .هیئتهای ممیزه جهت احراز این
مسیر رشد معلم ،به ایشان ارائه کند .شرکت در ارزیابیهای دسته از شایستگیها در طول خدمت مشمولین مکلف به
دورههای بعدی منوط به طی موفقیتآمیز الزامات مندرج استعالم از مراجع ذیصالح قانونی هستند .مراجع مزبور
در این آییننامه از سوی ارزیابیشدگان است. مکلفند ظرف مهلت بیست روز تقویمی پاسخ الزم را ارسال
نمایند .در غیر اینصورت هیئتهای ممیزه از طرق قانونی،
ماده -7وزارت مکلف است با نظارت سازمان اداری و
مجاز به ارزیابی خواهند بود.
استخدامی کشور بهمنظور اجرای فرایند رتبهبندی معلمان
نسبت به طراحی و استقرار سامانه رتبهبندی بهمنظور ماده -5مشموالنی که پس از ارزیابی نخست ،حداقل امتیاز
دریافت مدارک و مستندات با رعایت مقررات مربوط، الزم برای احراز رتبه آموزشیار معلم را کسب نکنند ،از تاریخ
حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ ابالغ این آییننامه اقدام عدم احراز رتبه ،برای مدت یک سال به آنها فوقالعاده رتبه
نماید .کلیه فرایندهای مربوط ازجمله ارایه مدارک و آموزشیار معلمی پرداخت خواهد شد .این دسته از مشموالن
مستندات از سوی مشموالن و همچنین ارزیابی و اعمال میتوانند در فرصت یکساله با کسب امتیاز الزم و ارزیابی
امتیاز از سوی هیئت ممیزه و اعتراض و رسیدگی به آن مجدد در یکی از رتبهها قرار گیرند.
بهصورت الکترونیکی و از طریق سامانه مزبور خواهد بود. تبصره -1شرط برقراری فوقالعاده رتبهبندی برای هر یک
ماده -8بررسی اسناد و مستندات مشمولین به نحو زیر از رتبهها و همچنین شرط احراز هر یک از آنها ،کسب
جمعآوری و امتیازدهی خواهد شد: حداقل امتیاز مربوط به شایستگیهای عمومی همان رتبه
مندرج در جدول شماره ( )3خواهد بود.
-1بررسی و تأیید رتبههای مشموالن آییننامه:
تبصره -2تمامی افراد جدیداالستخدام (بهاستثنای
الف -در رتبههای آموزشیار معلم و مربی معلم توسط
متعهدین خدمت و سایر مشمولین دارای قانون خاص) به
هیئتهای ممیزه شهرستانی منطقهای ناحیه مربوط (محل
صورت پیمانی بهکارگیری خواهند شد و تبدیل وضعیت آنها
خدمت فرد) انجام میپذیرد.
منوط به کسب امتیازات رتبه مربی معلم و با رعایت سایر
ب -در رتبه استادیار معلم پس از بررسی و ارزیابی قوانین مربوط خواهد بود و ارزیابی آنها صرف ًا پس از دو دوره
هیئتهای ممیزه شهرستانی/منطقهای/ناحیه ،برای بررسی ارزیابی ساالنه صورت میپذیرد.
و تأیید نهایی به همراه مستندات به هیئت ممیزه استان
ماده ( -6حذف شد) شورای توسعه مدیریت و سرمایه
مربوط ارسال میشود.
انسانی موظف است با توجه به عناوین رتبههای موضوع ماده
پ -در رتبه دانشیار معلم و استاد معلم پس از بررسی و ( )4قانون ،رتبههای موضوع تبصره ( )1ماده ( )65قانون
ارزیابی هیئتهای ممیزه شهرستانی/منطقهای/ناحیه و مدیریت خدمات کشوری را برای مشمولین جدیداالستخدام
استانی ،برای بررسی و تایید نهایی به همراه مستندات مورد بازنگری قرار دهد.
مربوط به هیئت ممیزه مرکزی ارسال میشود.
| 498رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تا زمان تعیین تکلیف قطعی موضوع در آن مرجع ،رسیدگی -2بررسی و تایید رتبههای کارکنان اداری موضوع تبصره
به پرونده رتبهبندی متوقف خواهد شد و در صورتی که منجر ماده ( )4قانون:
به محکومیت فرد شود ،متخلف عالوه بر مجازات انتظامی، الف -بررسی و تایید رتبههای کارکنان اداری که در ادارات
از دریافت فوقالعاده رتبهبندی در همان دوره ارزیابی محروم آموزش و پرورش شهرستانی منطقهای ناحیه اشتغال به
خواهد شد( .حذف قسمت اخیر) خدمت دارند در رتبههای آموزشیار معلم ،مربیمعلم و
ماده -11بعد از تعیین رتبه ،مراتب در سامانه جهت صدور استادیار معلم توسـط هیئت ممیزه استان مربوط انجام
حکم کارگزینی برابر ماده ( )6قانون به واحد امور اداری و میپذیرد و در رتبه دانشیار معلم و رتبه استاد معلم پس از
تشکیالت مرتبط ابالغ و به معلم و واحد آموزشی و تربیتی بررسی و ارزیابی هیئت ممیزه استان برای بررسی و تأیید
متبوع وی اعالم میگردد. نهایی به همراه مستندات مربوط به هیئت ممیزه مرکزی
ارسال میگردد.
ماده -12شرکت در فرایند رتبهبندی معلمان ،حقی برای
متقاضی ایجاد نمیکند و صرف ًا در صورت کسب حدنصاب ب -بررسی و تایید رتبههای کارکنان ادارات کل آموزش و
امتیازات تعیینشده ناشی از معیارهای قانونی و قرار گرفتن پرورش استانی و کارکنان حوزه ستادی و در کلیه رتبهها
در هر یک از رتبهها با تأیید هیئت ممیزه ذیربط ،موجب توسط هیئت ممیزه مرکزی انجام میپذیرد.
برخورداری معلم از مزایای قانونی رتبهبندی خواهد شد. -3بررسی و تأیید رتبه کلیه اعضای هیئت ممیزه مشمول
ماده -13در صورتی که هر یک از ارزیابیشوندگان نسبت قانون ،در هیئت ممیزه مرکزی انجام میشود.
به نحوه رسیدگی و ارزیابی و رتبه تعیینشده خود ،اعتراضی تبصره -هیئت ممیزه مرکزی موظف است پیش از رتبهبندی
داشته باشد ،میتواند حداکثر ظرف ( )10روز از ابالغ رتبه، مشموالن از سوی هیئتهای ممیزه ،نسبت به بررسی و
درخواست خود را از طریق سامانه به دبیرخانه هیئت ممیزه رتبهبندی کلیه اعضای هیئت ممیزه اقدام نماید .اعمال
سطح باالتر ارائه کند .در صورت وارد بودن اعتراض متقاضی، فوقالعاده رتبهبندی اعضای هیئت ممیزه همزمان با سایر
رتبه وی توسط هیئت ممیزه رسیدگیکننده به اعتراض مشموالن قانون خواهد بود.
تعیین و تاریخ اجرای حکم وی از تاریخ استحقاق خواهد
ماده -9فرایند تحلیل و ارزیابی دادهها باید به نحوی
بود.
صورت پذیرد که نتایج آن در قالب دادههای کمی،
ماده -14با تعیین رتبه مشمول توسط هیئت ممیزه مقایسهپذیر و قابل ارزیابی ،ایجاد و برای رتبهبندی در اختیار
ذیربط ،فوقالعاده رتبهبندی مطابق ماده 6قانون به ترتیب هیئتهای ممیزه قرار گیرد.
برای رتبههای پنجگانه آموزشیار معلم ،مربی معلم ،استادیار
ماده -10چنانچه در ارایه مدارک و مستندات مورد نیاز
معلم ،دانشیار معلم و استاد معلم به ترتیب چهل و پنج
برای سنجش شایستگیهای معلمی و تجربه افراد مشمول
درصد ( ،)45%پنجاه و پنج درصد ( ،)55%شصت و پنج
قانون ،محرز شود فردی اطالعات خالف واقع در اختیار
درصد ( ،)65%هفتاد و پنج درصد ( )75%و نود درصد ()90%
هیئتهای ممیزه قرار داده است ،مراتب جهت رسیدگی به
مجموع امتیازات حق شغل ،حق شاغل و فوقالعاده شغل در
هیئت بدوی رسیدگی به تخلفات اداری استان ارجاع
حکم کارگزینی مشمولین ،بهصورت جداگانه درج و ماهیانه
میشود.
پرداخت میشود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 499
از تأیید اصالح یا لغو رتبه اعطاشده) پس از ارزیابی مجدد ماده -15وظایف و اختیارات هیئت ممیزه مرکزی به شرح
پرونده متقاضی اخذ نماید. زیر تعیین میشود:
تبصره -2دبیرخانه هیئت ممیزه مرکزی در مرکز -1نظارت کلی بر حسن اجرای نظام رتبهبندی معلمان و
برنامهریزی منابع انسانی و امور اداری وزارت مستقر تحقق اهداف قانون.
میباشد.
-2تدوین و تصویب برنامههای مورد نیاز برای اجرای
ماده -16وظایف و اختیارات هیئت ممیزه استانی به شرح مطلوب قانون و این آییننامه.
زیر تعیین میشود: -3نظارت بر عملکرد و تصمیمات هیئتهای ممیزه استانی
-1تشکیل دبیرخانه هیئت ممیزه استانی بدون توسعه و شهرستانی.
تشکیالتی در مدیریت منابع انسانی و امور اداری اداره کل. -4نظارت بر تشکیل دبیرخانههای هیئتهای ممیزه استانی
-2نظارت بر عملکرد و تصمیمات هیئتهای ممیزه و شهرستانی و پشتیبانی مؤثر از آنها.
شهرستان /منطقه /ناحیه و ابطال و اصالح تصمیمات آنها در -5پاسخگویی به استعالمات و ایجاد رویه واحد در نحوه
صورت عدم رعایت ضوابط قانونی. رسیدگی ،محاسبه امتیازات و تعیین رتبههای مشمولین
-3نظارت بر تشکیل دبیرخانههای هیئتهای ممیزه قانون از طریق ابالغ سازوکارهای مناسب و پیشبینی آنها
شهرستان /منطقه /ناحیه و پشتیبانی از دبیرخانه ها. در سامانه رتبهبندی.
-4پاسخگویی به استعالمات در نحوه رسیدگی ،محاسبه -6بررسی و تأیید رتبه دانشیار معلم و استاد معلم و تعیین
امتیازات و تعیین رتبههای مشمولین قانون در چهارچوب رتبههای مشمولین حوزه ستادی و اعضای هیئتهای ممیزه
قانون و آییننامه اجرایی و مصوبات هیئت ممیزه مرکزی. مشمول قانون.
-5بررسی و تأیید رتبه استادیار معلم و بررسی و ارزیابی -7رسیدگی به اعتراضات و شکایات احتمالی از عملکرد
رتبه دانشیار معلم جهت تأیید نهایی هیئت ممیزه مرکزی. هیئتهای ممیزه استانی از طریق ایجاد بستر مناسب در
-6رسیدگی به اعتراضات و شکایات احتمالی از عملکرد سامانه رتبهبندی جهت اعتراض و شکایت افراد به صورت
هیئتهای ممیزه شهرستان /منطقه /ناحیه و ارجاع به هیئت الکترونیکی.
ممیزه مرکزی در صورت نیاز. -8بررسی نتایج حاصل از اجرای قانون ،اخذ بازخورد ،آسیب
-7نظارت بر عملکرد و پشتیبانی مناسب از سامانه شناسی و ارایه پیشنهاد اصالح و بازنگری در قوانین و
رتبهبندی در سطح استان. مقررات ذیربط به وزارت.
-8تهیه و ارایه گزارشهای دورهای و انعکاس موانع و تبصره -1چنانچه تصمیمات هیئتهای ممیزه استانی و
مشکالت مربوط به اجرای فرایندهای رتبهبندی معلمان به شهرستانی در تعیین رتبه مشمولین در طول فرایند
هیئت ممیزه مرکزی. رتبهبندی و پس از آن و همچنین سایر تصمیمات آنها،
برخالف قانون و آییننامه اجرایی و دستورالعملهای صادره
ماده -17وظایف و اختیارات هیئت ممیزه شهرستان/ باشد ،هیئت ممیزه مرکزی میتواند تصمیم متقتضی را (اعم
منطقه /ناحیه به شرح زیر تعیین میشود:
| 500رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -20در اجرای ماده ( )8قانون ،وزارت هر سه سال، -1تشکیل دبیرخانه هیئت ممیزه بدون توسعه تشکیالتی
یکبار موظف به ارزیابی مجدد است و چنانچه افراد مشمول در کارشناسی امور اداری و تشکیالت.
در ارزیابی مجدد ،حداقل امتیاز الزم برای کسب رتبه فعلی -2نظارت بر حسن اجرای فرایند رتبهبندی و انجام
را کسب ننمایند ،با توجه به امتیازات مکتسبه به رتبههای پشتیبانیهای الزم.
پایینتر تنزل مییابند و در این صورت در نوبت اول موظف
-3بررسی و تأیید رتبههای آموزشیار معلم و مربی معلم و
به طی دوره بازآموزی در مراکز آموزشی وابسته به وزارت
بررسی و ارزیابی رتبه استادیار معلم جهت تأیید هیئت
خواهند بود .تنزل رتبه در نوبت دوم منجر به خروج از رسته
ممیزه استان.
آموزشی و فرهنگی (مشاغل طرح طبقهبندی مشاغل
معلمین) خواهد شد. -4رسیدگی به اعتراضات و شکایات احتمالی از فرایند
ارزیابی و تخصیص رتبه.
ماده -21وزارت آموزشوپرورش موظف است پس از دو
سال از اجرای نظام رتبهبندی در مرحله استقرار نسبت به -5نظارت بر عملکرد و پشتیبانی مناسب از سامانه
ارزیابی تأثیر آن بر کیفیت نظام تعلیم و تربیت و بر اساس رتبهبندی در سطح شهرستان /منطقه /ناحیه.
سند تحول بنیادین و ارزیابی میزان تحقق اهداف قانون، -6تهیه و ارایه گزارشهای دورهای و انعکاس موانع و
اقدام و آییننامه اجرایی مرحله ارتقای رتبهبندی معلمان را نارساییهای مربوط به اجرای فرایندهای رتبهبندی معلمان
با رعایت ترتیبات ماده ( )9قانون به هیئتوزیران ارائه کند. به هیئت ممیزه استانی.
ماده -22وزارت آموزشوپرورش موظف است ،نسبت به ماده -18جلسات هیئتهای ممیزه موضوع ماده ( )7قانون
اجرای این آییننامه در سقف اعتبارات ابالغی قانون بودجه با ترکیب قانونی و با دعوت رییس یا نایب رییس هیئت و با
اقدام کند و ایجاد هرگونه تعهد بیش از منابع پیشبینیشده حضور دو سوم اعضاء تشکیل و رسمیت مییابند .مصوبات
ممنوع و فاقد اعتبار است. هیئتها در حدود موازین قانونی با رأی اکثریت آرای اعضای
ماده -23عدم رعایت ضوابط مقرر در قانون ،این آییننامه حاضر در جلسه معتبر و با تأیید رییس هیئت ،جهت اجرا
و شیوهنامه موضوع تبصره ( )3ماده ( )4آن ،در رتبهبندی ابالغ میگردد.
معلمان از سوی اعضای هیئت ممیزه و سایر مقامات و ماده -19حقالزحمه اعضای هیئتهای ممیزه و
مسئولین ،تخلف اداری محسوب شده و مشمول قانون کارگروههای مرتبط و ارزیابان حرفهای ،در صورت تشکیل
رسیدگی به تخلفات اداری -مصوب -1372خواهد بود و جلسات آنها در خارج از اوقات موظف اداری ،مبتنی بر
متخلف عالوه بر مجازات انتظامی ،از دریافت فوقالعاده عملکرد و تعداد جلسات رسمی در چهارچوب مقررات بند
رتبهبندی تا دو دوره محروم خواهد شد( .حذف قسمت ( )9ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری و پس از
اخیر) تأمین اعتبار قابل پرداخت میباشد.
ماده -24سازمان برنامهوبودجه کشور موظف است هرساله تبصره -هیئتهای ممیزه میتوانند به منظور اجرای صحیح
نسبت به پیشبینی بودجه مورد نیاز اجرای این آییننامه با نظام رتبهبندی نسبت به تشکیل کارگروههای تخصصی
رعایت قوانین و مقررات مربوط در لوایح بودجه ساالنه اقدام موضوعی یا اجرایی با رویکرد تسهیل و تسریع در رسیدگی
کند. و تعیین رتبههای معلمان اقدام نمایند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 501
دستورالعمل نحوه پرداخت فوقالعاده بهرهوری موضوع ماده 69قانون مدیریت خدمات کشوری
(بخشنامه شماره 200/60579مورخ 1389/12/10معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
مجوز کمیتهای متشکل از نمایندگان معاونتهای بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
برنامهریزی و نظارت راهبردی و توسعه مدیریت و سرمایه خدمات کشوری
انسانی رییسجمهور و یا نمایندگان واحدهای متناظر در شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
استانداریها به عنوان فوقالعاده بهرهوری غیر مستمر پس 1389/8/3بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
از مبادله موافقتنامه هزینهای مربوط به کارمندان و مدیرانی انسانی رییسجمهور دستورالعمل نحوه پرداخت فوقالعاده
که در همان واحدها خدمات برجسته انجام دادهاند در بهرهوری (موضوع ماده 69قانون مدیریت خدمات کشوری)
چارچوب این دستورالعمل پرداخت نمایند. را به شرح پیوست تصویب نمود که مراتب به تأیید
-2دستگاههای اجرایی موظفند با توجه به شاخصهای زیر رییسجمهور محترم رسیده است و برای اجرا ابالغ میگردد.
و بر اساس ضوابط داخلی که به تأیید باالترین مقام دستگاه -1به دستگاههای اجرایی که دارای ردیف بودجهای در
میرسد امتیاز بهرهوری کارمندان را در فرایند اصالحات قانون بودجه میباشد؛ اجازه داده میشود تا ( )25٪اعتبارات
ساختاری ،نیروی انسانی و فناوری و صرفهجویی در هزینه حاصل از صرفهجویی در هزینه ناشی از اعمال اصالخات
تعیین نمایند. ساختاری ،نیروی انسانی و فناوری را با تأیید ذیحساب و
میزان تالش ،جدیت و همکاریهای کارمند در رابطه با اصطالحات ساختاری ،نیروی انسانی،
0-25 1
فناوری و صرفهجویی در هزینه
ابتکار و خالقیتهای فردی کارمند در رابطه با اصالحات ساختاری ،نیروی انسانی ،فناوری و
0-25 2
صرفهجویی در هزینه
میزان مشارکت کارمند در مباحث جمعی برای تصمیم سازی و یا تصمیمگیری در جهت
0-25 3
انجام اصالحات ساختاری ،نیروی انسانی ،فنآوری و صرفهجویی در هزینه
نقش مدیریتی کارمند در زمینه اصالحات ساختاری ،نیروی انسانی ،فنآوری و صرفهجویی
0-25 4
در هزینه
| 502رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-نسبت حداقل و حداکثر میزان این فوقالعاده برای -3دستگاههای اجرایی موظفند نحوه توزیع اعتبارات حاصل
کارمندان مشمول نباید از هفت برابر بیشتر شود. از اصالحات مذکور را به نسبت امتیاز مکتسبه کارمند از
-فوقالعاده متعلقه به کارمند بابت بهرهوری در طی یک جدول موضوع بند ( )3این دستورالعمل تدوین و مراتب را
سال نباید از حداکثر دو برابر حقوق ثابت و فوقالعاده مستمر پس از تایید باالترین مقام دستگاه با رعایت موارد زیر اجراء
ماهانه وی تجاوز نماید. نمایند:
-4استفاده از اعتبارات مذکور منوط به آن است که دستگاه -کارمندانی گه حداقل ( )60درصد از امتیازات جدول فوق
اجرایی در هزینههای خود تا انتهای سال مالی با هیچ گونه را کسب نمایند مشمول برخورداری از فوقالعاده بهرهوری
کسری اعتبار مواجه نشود. میشوند.
لطفاهلل فروزنده دهکردی -در تعیین میزان فوقالعاده مذکور عالوه بر امتیاز مکتسبه
کارمند ،به سطوح شغلی وی نیز توجه شود،
ابالغی ذیربط تخصیص دهند و مشاغل قبلی از درجه اعتبار « »2ماده ( )116قانون مدیریت خدمات کشوری ،بنا به
ساقط میگردند .بدیهی است آن دسته از کارمندانی که تا پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی کشور نحوه اقدام
تاریخ ابالغ این مصوبه در مشاغل مربوط اشتغال داشتهاند و دستگاههای اجرای مشاغل اختصاصی و عمومی ابالغی را به
به موجب این ابالغیه غیرواجد شرایط محسوب میشوند شرح ذیل تصویب نمود:
حسب مورد در یکی از مشاغل مربوط (اختصاصی -عمومی) از تاریخ ابالغ مشاغل اختصاصی و عمومی (موضوع ماده 70
تخصیص خواهند یافت و ادامه خدمت ،ارتقاء رتبه و طبقه قانون مدیریت خدمات کشوری) رعایت شرایط احراز مشاغل
و انتصاب آنان در مشاغل مورد تصدی پیشبینی شده یاد شده الزامی میباشد و دستگاههای اجرایی موظفند از
بالمانع خواهد بود. تاریخ ابالغ این مصوبه ظرف مدت 3ماه کلیه پستهای
جمشید انصاری سازمانی متصدیان مشاغل مورد عمل قبلی را در مشاغل
برنامهریزی ،مشاور ،کارشناس تحلیل و تولید نرمافزار، بخشنامه بهدستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
کارشناس شبکه ،کارشناس فناوری اطالعات ،کاردان خدمات کشوری
فناوری اطالعات ،کارشناس فرهنگی و هنری ،کارشناس شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
آموزش و بهسازی منابع انسانی ،کارشناس امور پژوهشی، 1399/05/27بنا به پیشنهاد معاونت سرمایه انسانی سازمان
کارشناس آمار ،کارشناس ایمنی و مدیریت بحران، اداری و استخدامی کشور و به استناد تبصره « »1ماده ()70
کارشناس نقشهبرداری ،کارشناس امور ساختمان و و ردیفهای « »1و « »2بند (ب) ماده ( )116قانون مدیریت
تأسیسات ،دستیار ستادی ،کتابدار ،نگهبان ،راننده مقامات، خدمات کشوری با بازنگری مشاغل عمومی دستگاههای
سرایدار ،کارشناس راهبری حراست ،کارشناس حراست اجرایی کشور با توجه به تعریف ،نمونه وظایف و مسئولیتها
نیروی انسانی ،کارشناس حراست فناوری اطالعات، و شرایط تصدی این مشاغل با عناوین زیر و به شرح پیوست
کارشناس حراست اسناد و مدارک ،کارشناس حراست (ممهور به مهر شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی)
فیزیکی ،کاردان حراست موافقت نمود.
مراتب با رعایت مفاد بخشنامه شماره 962201مورخ
عناوین مشاغل عمومی:
1395/10/26این سازمان جهت اجرا ابالغ میگردد.
کارشناس برنامه و بودجه ،کارشناس توسعه و مدیریت
سید صدرالدین صدری نوشآبادی
منابع ،کارشناس امور اداری ،کاردان امور اداری ،کارشناس
امور مالی ،کاردان امور مالی ،حسابدار ،حسابرس ،کارشناس
اسناد و مدارک ،رئیس دفتر ،مسئول دفتر ،متصدی امور
دفتری ،مسئول ابالغ و اجرا ،بازرس ،مترجم ،کارشناس
گزینش ،کارشناس حقوقی ،کارشناس روابطعمومی ،کاردان
روابط عمومی ،کارشناس امور بینالملل ،کارشناس
| 504رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
.9بررسی و تهیه پیشنهادهای اصالحیه موافقت نامه بودجه عنوان شغل :کارشناس برنامه و بودجه
دستگاه در صورت لزوم
تعریف:
.10کنترل و نظارت مستمر بر هزینه واحدها طرحها و
برنامههای دستگاه از نظر مطابقت با موافقت نامههای این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
مصوب. عهدهدار انجام امور مربوط به پیشبینی و تنظیم بودجه و
اعتبارات دستگاه اجرایی متبوع در چارچوب قوانین و
.11کنترل و نظارت بر میزان تحقق درآمد پیشبینی شده
برنامههای مصوب ارزیابی بار مالی طرحها و برنامههای
در بودجه مصوب دستگاه
مصوب و پیشنهادی و نظارت بر امور بودجهای دستگاه
.12تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط میباشند .این شغل میتواند حسب پست مورد تصدی
شرایط احراز: متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد.
دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای .1بررسی و اجرای ،قوانین مقررات و ضوابط مرتبط با امور
تحصیلی: بودجه و ارائه پیشنهادات اصالحی مورد نیاز
مالی (همه گرایشها) ،مدیریت ،مالی مدیریت دولتی (همه .2بررسی ارزیابی و برآورد منابع درآمدی و هزینهای دستگاه
گرایشها) ،مدیریت (( )MBAمدیریت مالی /اقتصاد اجرایی متبوع
مدیریت) ،مدیریت سازمانهای دولتی (همه گرایشها)، .3بررسی ،تحلیل و برآورد درآمد و هزینه فعالیتها ،طرحها
مدیریت نظارت و بازرسی ،مدیریت بازرگانی (مدیریت و برنامههای مصوب و پیشنهادی
مالی) MBA ،مدیریت بازرگانی و بازاریابی بینالمللی
.4تهیه و تنظیم بودجه پیشنهادی دستگاه بر اساس
(مالی) ،مدیریت صنعتی (مالی) ،مدیریت کسب و کار
سیاستها و برنامههای مصوب در تعامل با مراجع ذیربط
(مالی) ،مدیریت کسب و کار (( )MBAمالی) ،مدیریت
اجرایی ،مدیریت اجرایی (همه گرایشها) ،مدیریت آموزشی، .5تهیه و تنظیم بودجه واحدها بر اساس بودجه مصوب
معارف اسالمی و مدیریت (مالی) ،برنامه و بودجه ،دفاعی، دستگاه و متناسب با اعتبارات درخواستی و برنامه عملیاتی
علوم اقتصادی (اقتصاد مالی اسالمی /برنامهریزی هر واحد
سیستمهای اقتصادی) ،برنامهریزی سیستمهای اقتصادی، .6تنظیم پیشنویس موافقت نامههای بودجهای دستگاه و
معارف اسالمی و اقتصاد ،حسابداری ،حسابداری بخش پیگیری تخصیص موافقت نامههای مصوب
عمومی ،حسابداری مدیریت ،حسابرسی ،مهندسی مالی، .7اعالم نظر و ارائه پیشنهاد در خصوص طرحها و برنامههای
مهندسی صنایع (سیستمهای مالی /مهندسی مالی/ دستگاه از منظر بودجه و اعتبارات مربوط در کلیه مراحل
سیستمهای اقتصادی و اجتماعی) ،مهندسی سیستمهای تدوین اجرا و ارزیابی.
اقتصادی -اجتماعی
.8جمعآوری ،طبقهبندی ،تجزیه و تحلیل اطالعات مربوط
و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی: به درآمد هزینه و سایر عوامل بودجهای دستگاه
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 505
این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها مدیریت مالی ،مدیریت دولتی ،مدیریت بازرگانی ،مدیریت
عهدهدار ،سیاستگذاری ،برنامهریزی ،اقدام و نظارت در صنعتی ،معارف اسالمی و مدیریت اقتصاد اقتصاد (همه
زمینه حفظ و ارتقاء منابع و سرمایههای سازمان اعم از منابع گرایشها) ،علوم اقتصادی ،علوم اقتصادی (همه گرایشها)،
مالی ،منابع انسانی ،دانش و اطالعات سازمانی و نظایر آن) معارف اسالمی و اقتصاد ،اقتصاد اسالمی ،حسابداری امور
و بهبود کارایی و اثر بخشی از طریق ساماندهی امور مالی، مالی ،حسابداری ،حسابداری (همه گرایشها) ،علمی-
مدیریت عملکرد ،بهسازی مشاغل ،تشکیالت ،فرایندها کاربردی حسابداری ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
سیستمها و روشهای مورد عمل در دستگاه اجرایی متبوع حسابداری مالی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
میباشند این شغل میتواند حسب پست مورد تصدی حسابداری دولتی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد. حسابداری مالیاتی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
حسابرسی ،کارشناسی حرفهای حسابداری -حسابداری
اهم وظایف و مسئولیتها:
خدمات و آثار فرهنگی و هنری ،کارشناس حرفهای
.1سیاستگذاری و برنامهریزی برای شناسایی و حفظ کلیه حسابداری -حسابداری بانکی ،کارشناسی حرفهای
منابع و سرمایههای دستگاه و استفاده بهینه از آنها در حسابداری -حسابداری خدمات و تولیدات صنعتی،
راستای مأموریتهای ذیربط کارشناسی حرفهای حسابداری سالمت ،کارشناس حرفهای
.2برنامهریزی اقدام و نظارت در زمینه بهبود منابع و مصارف حسابداری و حسابداری پروژهها
مالی دستگاه و تأمین امکانات و تجهیزات مورد نیاز
-2مهارتها
.3برنامهریزی اقدام و نظارت در زمینه امور منابع انسانی
-توانایی تحلیل مسائل مالی و بودجهای
دستگاه اعم از استخدام ،آموزش جبران ،خدمت نگهداری و
خاتمه خدمت کارمندان و هماهنگی و یکپارچهسازی آنها -توانایی بکارگیری نرمافزارهای تخصصی مالی و اقتصادی
.4برنامهریزی و اقدام برای ایجاد و بهروزرسانی بانکهای -توانایی تنظیم موافقتنامهها و گزارشهای بودجهای
اطالعاتی مرتبط با منابع مالی انسانی و اطالعاتی دستگاه و -3دورههای آموزشی
بررسی و تحلیل دادههای ذیربط.
-بودجه ریزی عملیاتی
.5برنامهریزی و ارزیابی در زمینه بهبود امور پشتیبانی و
-قوانین و مقررات مالی و بودجهای بخش عمومی
خدمات رفاهی دستگاه اعم از نقلیه تاسیسات و نظایر آن
-آشنایی با فصول بودجه ریزی دستگاههای اجرایی
. 6بررسی و شناسایی مسائل مبتالبه نیروی انسانی دستگاه
و بکارگیری سازوکارهای مناسب برای حل آنها و افزایش -4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
بهرهوری رضایت و انگیزه کارمندان -تفکر تحلیلی و استنباطی ،دقتنظر ،ریزبینی تمرکز،
.7ب ررسی مشاغل مورد عمل در سازمان از جهت انطباق با فکری صبر و حوصله امانتداری
اهداف و وظایف دستگاه و ویژگیهای نیروی انسانی مورد
عنوان شغل :کارشناس توسعه و مدیریت منابع
نیاز و ارائه پیشنهادات الزم برای بهبود آنها
تعریف:
| 506رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
عمومی /مدیریت مالی /مدیریت سیستمها) ،مدیریت توسعه، .8بررسی ساختار و نمودار سازمانی دستگاه و ارائه
مدیریت سازمانهای دولتی ایران (همه گرایشها) ،مدیریت پیشنهادات اصالحی برای ایجاد ،حذف ،ادغام یا تغییر عنوان
بازرگانی (رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی /مدیریت و وظایف واحدها و پستهای ذیربط به منظور انجام مناسب
سیاستگذاری بازرگانی) ،مدیریت راهبردی ،آیندهپژوهی، وظایف و فعالیتها
آیندهپژوهی (همه گرایشها) ،مدیریت صنعتی (مدیریت .9برنامهریزی و اقدام برای تدوین و بهروزرسانی شاخصهای
سیستمها /استراتژی صنعتی /مالی) ،مهندسی صنایع ارزیابی عملکرد دستگاه مدیران و کارمندان سنجش و
(کیفیت و بهرهوری /بهینهسازی سیستمها /سیستمهای تحلیل عملکرد آنها و ارائه راهکارهای مناسب برای بهبود
کالن /مهندسی مالی /سیستمهای مالی) ،مالی (همه در همه سطوح
گرایشها) کارآفرینی
.10برنامهریزی اقدام و نظارت برای اصالح و تقویت فرهنگ
و یا گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای سازمانی دستگاه
تحصیلی:
.11ارزیابی و تحلیل مستمر خدمات و فرایندهای کاری
مدیریت منابع انسانی (همه گرایشها) ،مدیریت دولتی دستگاه و بررسی ارائه و اجرای طرحها و برنامههای الزم
(همه گرایشها) ،مدیریت سازمانهای دولتی (همه برای بهبود آنها
گرایشها) ،مدیریت دولتی و سیاستگذاری عمومی،
.12بررسی و انجام اقدامات الزم جهت شناسایی زمینههای
مدیریت سیاستگذاری عمومی ،معارف اسالمی و مدیریت
مناسب برای واگذاری وظایف و کاهش تصدیهای دستگاه
(مدیریت دولتی و سیاستگذاری عمومی /مالی) ،مدیریت
و توسعه مشارکت بخش خصوصی و غیردولتی در اجرای
(( )MBAمدیریت توسعه سازمانی و منابع انسانی/
طرحها و برنامههای ذیربط
استراتژی /اقتصاد مدیریت /مدیریت مالی) ،مدیریت کسب
و کار (رفتار سازمانی و منابع انسانی /استراتژی /مالی/ .13کنترل و نظارت بر حسن انجام عملیات مالی و بودجهای
خدمات /نوآوری و توسعه محصول و خدمت) ،مدیریت کسب دستگاه
و کار (( )MBAرفتار سازمانی و منابع انسانی /استراتژی .14انجام اقدامات الزم به منظور جمعآوری مستندسازی و
مالی /خدمات /نوآوری و توسعه محصول و خدمت) ،مدیریت انتقال دانش در سطوح مختلف دستگاه
بازرگانی (مدیریت استراتژیک /مدیریت تحول /مدیریت
.15نظارت بر حسن اجرای قوانین و ضوابط موضوعه و نحوه
مالی) ،دکترای حرفهای مدیریت (تصمیمگیری و
انجام وظایف مرتبط
سیاستگذاری) ،مدیریت نظارت و بازرسی ،مدیریت صنعتی
(مدیریت عملکرد مدیریت کیفیت و بهرهوری (مالی مدیریت .16تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
مالی ،مالی (همه گرایشها) ،مدیریت اجرایی ،مدیریت شرایط احراز:
اجرایی (همه گرایشها) ،کارآفرینی سازمانی،)MBA /
- 1تحصیالت و معلومات
کارآفرینی ،مهندسی مالی ،مهندسی صنایع (مهندسی مالی/
سیستمهای مالی /کیفیت و بهرهوری /مدیریت سیستم و دارا بودن گواهینامه دکترا در یکی از رشتههای تحصیلی:
بهرهوری /مدیریت مهندسی /مهندسی مدیریت /بهینهسازی مدیریت دولتی (همه گرایشها) ،مدیریت (مدیریت منابع
سیستمها /سیستمهای کالن /آیندهپژوهی) ،مهندسی انسانی /مدیریت رفتاری /مدیریت سیاستگذاری بخش
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 507
کارگزینی دستگاه اجرای متبوع اعم از استخدام ،انتصاب، صنایع -بهینهسازی سیستمها ،مهندسی صنایع -مدلسازی
ارتقاء ،تبدیل وضعیت استخدامی ،انتقال ،مأموریت، سیستمهای کالن ،مهندسی صنایع -آیندهپژوهی ،مهندسی
مرخصی ،خاتمه خدمت ،بیمه و رفاهیات کارمندان آیندهپژوهی ،مهندسی صنایع -مدیریت سیستم و بهرهوری،
میباشند .این شغل میتواند حسب پست مورد تصدی مدیریت سیستم و بهرهوری
متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد. تبصره :کارمندان شاغل در مشاغل «کارشناس امور اداری»،
اهم وظایف و مسئولیتها: «کارشناس برنامه و بودجه»« ،کارشناس آموزش و بهسازی
منابع انسانی» و «کارشناس راهبری امور اداری و استخدامی
.1برنامهریزی اقدام و نظارت در زمینه اجرای مناسب و
کشور» در صورت دارا بودن شرایط احراز شغل مورد تصدی
دقیق قوانین و مقررات اداری و استخدامی کشور در دستگاه
میتوانند با داشتن حداقل 4سال تجربه و رعایت
.2ثبت اطالعات کارگزینی کارمندان در سامانههای مربوط دستورالعمل اجرایی نحوه انتخاب و انتصاب مدیران حرفهای
و بهروزرسانی مستمر آنها (موضوع تصویب نامه شماره 579095مورخ 01/04/1395
.3بررسی ،تنظیم و صدور احکام مربوط به استخدام انتصاب شورای عالی اداری) و سایر مصوبات اصالحی مرتبط در این
مأموریت انتقال و بازنشستگی کارمندان و نظایر آن شغل انتصاب یابند.
.4بررسی و پیگیری پیشنهادها و درخواستهای واصله در -2مهارتها
خصوص ،انتقال مأموریت جابجایی ،مرخصی و نظایر آن
-توانایی تصمیمگیری و حل مسئله
.5بررسی و انجام اقدامات الزم برای تغییر وضعیت
-توانایی تحلیل مسائل مالی و اداری
استخدامی احتساب مدارک تحصیلی و ارتقاء رتبه و طبقه
کارمندان و نظایر آن مطابق با قوانین و مقررات مربوط -توانایی تعامل و برقراری ارتباط مؤثر
.6انجام اقدامات الزم برای ارائه خدمات مرتبط با امور بیمه -3دورههای آموزشی
و رفاهیات به کارمندان دستگاه -برنامهریزی عملیاتی با تمرکز بر فرایندها
.7انجام امور مرتبط با اجرای احکام صادره از جانب مراجع -آشنایی با اصول و مبانی مدیریت مالی
قانونی در خصوص وضعیت اداری و استخدامی کارمندان
-مدیریت استراتژیک منابع انسانی
اعم) از ،اخراج ،تعلیق تنزل پست و نظایر آن
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
.8انجام اقدامات الزم برای خاتمه خدمت کارمندان به
صورت بازنشستگی بازخرید استعفا و نظایر آن تفکر تحلیلی ،تفکر سیستمی ،کل نگری ،خالقیت و ابتکار،
خودکنترلی ،درستکاری ،امانتداری
.9بررسی و تنظیم شرایط قراردادها و موافقت نامههای
منعقده بین دستگاه اجرایی و سایر اشخاص حقیقی و عنوان شغل :کارشناس امور اداری
حقوقی در زمینه امور اداری و استخدامی
تعریف:
.10انجام امور اجرایی منابع انسانی در حوزههای مدیریت
عملکرد ،تشکیالت فرایندها مشاغل و نظایر آن. این شغل در برگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
عهدهدار برنامهریزی ،اقدام و نظارت در زمینه امور اداری و
| 508رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
کارشناسی حرفهای مدیریت بیمه اشخاص ،کارشناسی . 11نظارت بر حسن ارائه خدمات پشتیبانی دستگاه در
حرفهای مدیریت بیمه -بیمه اشخاص ،کارشناسی حرفهای بخشهای گوناگون مانند ،نظافت ،رستوران فضای سبز و
مدیریت بیمه مسئولیت ،کارشناسی حرفهای مدیریت نظایر آن
بازاریابی بیمه ،کارشناسی حرفهای مدیریت رفاه اجتماعی، .12تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
کارشناسی حرفهای مدیریت سرمایه انسانی ،کارشناسی
حرفهای امور تحول و نوسازی اداری ،کارشناسی حرفهای شرایط احراز:
مدیریت دفتری ،کارشناسی حرفهای مدیریت کسب و کار، -1تحصیالت و معلومات
کارشناسی حرفهای مدیریت اسناد و مدارک ،کارشناسی
دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای
حرفهای مدیریت
تحصیلی:
تعاون ،کارشناسی حرفهای حقوق اداری
مدیریت منابع انسانی (همه گرایشها) ،مدیریت دولتی
-2مهارتها (همه گرایشها) ،مدیریت سازمانهای دولتی (همه
-توانایی برقراری ارتباط مؤثر گرایشها) ،مدیریت دولتی و سیاستگذاری عمومی،
مدیریت سیاستگذاری عمومی ،دکترای حرفهای مدیریت
-توانایی تحلیل و پیادهسازی ضوابط اداری
(تصمیمگیری و سیاستگذاری) ،مدیریت بازرگانی
-توانایی گزارشنویسی (مدیریت استراتژیک /مدیریت تحول) ،مدیریت ()MBA
-3دورههای آموزشی (مدیریت توسعه سازمانی و منابع انسانی /استراتژی)،
مدیریت کسب و کار (( )MBAرفتار سازمانی و منابع
-آشنایی با قوانین و مقررات اداری و استخدامی کشور
انسانی /استراتژی) ،مدیریت کسب و کار (رفتار سازمانی و
-آشنایی با انواع فرمها و فرایندهای اداری منابع انسانی) ،مدیریت صنعتی (مدیریت عملکرد /مدیریت
-آشنایی با سیستمها و نرمافزارهای اداری کیفیت و بهرهوری) ،مدیریت اجرایی ،مدیریت اجرایی (همه
گرایشها) ،معارف اسالمی و مدیریت (همه گرایشها)،
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
کارآفرینی (سازمانی /بخش عمومی) ،کارآفرینی ،حقوق
خوشرویی و حسنخلق ،مشارکتجویی ،تعهد کاری، دادرسی اداری
دقتنظر ،صبر و حوصله ،مسئولیتپذیری
و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
عنوان شغل :کاردان امور اداری مدیریت دولتی ،مدیریت بازرگانی ،مدیریت کسب و کارهای
کوچک ،مدیریت بازاریابی ،مدیریت صنعتی ،مدیریت بیمه،
تعریف:
مدیریت بیمه (همه گرایشها) ،بیمه ،مدیریت تعاون،
این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها مدیریت امور فرهنگی ،مدیریت اطالعات و ارتباطات ،معارف
عهدهدار انجام اقدامات اجرایی و عملیاتی امور اداری و اسالمی و مدیریت ،کارشناسی حرفهای مدیریت امور
استخدامی و دبیرخانهای دستگاه اجرایی متبوع میباشند. فرهنگی -ارزیابی فرهنگی ،کارشناسی حرفهای مدیریت امور
اهم وظایف و مسئولیتها: فرهنگی -برنامهریزی فرهنگی ،کارشناسی حرفهای مدیریت
بیمه اموال ،کارشناسی حرفهای مدیریت بیمه -بیمه اموال،
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 509
حرفهای مدیریت بیمه -بیمه اشخاص ،کارشناسی حرفهای .1ثبت مشخصات اسناد و مرسوالت وارده و صادره در دفاتر
مدیریت بیمه مسئولیت ،کارشناسی حرفهای مدیریت و سامانههای مربوط
بازاریابی ،بیمه کارشناسی حرفهای مدیریت رفاه اجتماعی، .2جابجایی فیزیکی اسناد و مرسوالت بین واحدها یا
کارشناسی حرفهای مدیریت سرمایه انسانی ،کارشناسی دستگاههای اجرایی و تحویل و تحول آنها
حرفهای امور تحول و نوسازی اداری ،کارشناسی حرفهای
.3آماده کردن اسناد و سوابق مورد نیاز و ارائه آنها به
مدیریت دفتری ،کارشناسی حرفهای مدیریت کسب و کار،
مراجع ذیصالح
کارشناسی حرفهای مدیریت اسناد و مدارک ،کارشناسی
حرفهای مدیریت ،تعاون کارشناسی حرفهای حقوق اداری .4انجام اقدامات الزم برای بایگانی و نگهداری فیزیکی اسناد
و مدارک بر اساس استانداردهای ذیربط
و یا گواهینامه کاردانی در یکی از رشتههای تحصیلی:
.5انجام امور عملیاتی مرتبط با امحاء اسناد و مدارک راکد
مدیریت دولتی ،مدیریت امور دفتری ،امور اداری ،امور
دستگاه
دولتی امور دولتی (همه گرایشها) ،خدمات اداری ،آمار و
نیروی انسانی ،اداری و مالی مدیریت -امور اداری ،امور .6انجام اقدامات و پیگیریهای الزم برای جمعآوری اسناد
بانکی ،امور مالی و مالیاتی ،فعالیتهای فرهنگی و هنری- و مدارک و تکمیل پروندهها و مستندات اداری
امور اداری ،فعالیتهای فرهنگی و هنری -امور برنامهریزی، .7انجام اقدامات اجرایی مرتبط با امور اداری و استخدامی
مدیریت بازرگانی ،اقتصاد کار و بهرهوری ،بیمه ،امور بیمه،
.8تایپ و صفحه آرایی نامهها یا سایر متون ارجاعی از سوی
امور تعاون ،امور فرهنگی ،روابط کار ،متصدی امور آموزشی،
مدیر مربوط
کاردانی حرفهای مدیریت -امور اداری ،کاردانی حرفهای
مدیریت -امور دفتری ،کاردانی حرفهای مدیریت کسب و .9تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
کار ،کاردانی حرفهای امور تعاون ،کاردانی حرفهای امور شرایط احراز:
بیمه ،کاردانی حرفهای امور فرهنگی -ویراستاری ،کاردانی
-1تحصیالت و معلومات
حرفهای امور فرهنگی
دارا بودن گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای
-2مهارتها
تحصیلی:
-توانایی گزارشنویسی
مدیریت دولتی ،مدیریت بازرگانی ،مدیریت کسب و کارهای
-توانایی برقراری ارتباط مؤثر کوچک ،مدیریت بازاریابی ،مدیریت صنعتی ،مدیریت بیمه،
-توانایی تایپ و صفحه آرایی حرفهای مدیریت بیمه (همه گرایشها) ،بیمه ،مدیریت تعاون،
مدیریت امور فرهنگی ،مدیریت اطالعات و ارتباطات ،معارف
-3دورههای آموزشی
اسالمی و مدیریت ،کارشناسی حرفهای مدیریت امور
-قوانین و مقررات اداری فرهنگی -ارزیابی فرهنگی ،کارشناسی حرفهای مدیریت امور
-آشنایی با دفاتر و سامانههای دبیرخانه فرهنگی -برنامهریزی فرهنگی ،کارشناسی حرفهای مدیریت
بیمه اموال ،کارشناسی حرفهای مدیریت بیمه -بیمه اموال،
-روشهای حفاظت و بایگانی اسناد و مدارک
کارشناسی حرفهای مدیریت بیمه اشخاص ،کارشناسی
| 510رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
.6بررسی و اعالم نظر در خصوص ابعاد مالی پروژهها -4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
قراردادها و سایر تصمیمات و اقدامات واجد آثار مالی
دقتنظر ،مشارکتجویی ،امانتداری ،تعهد کاری ،صبر و
.7بررسی و اعالم نظر در خصوص گزارشات و شکایات واصله حوصله
در خصوص امور مالی دستگاه
-5سایر ویژگیها
. 8کنترل و نظارت بر صحت فرایند صدور اسناد مالی و
برخورداری از سالمت جسمانی الزم برای جابجایی فیزیکی
تنظیم دفاتر و سامانههای مربوط به دریافت و پرداخت منابع
اسناد و مرسوالت
مالی به صورت فیزیکی و الکترونیکی
.9کنترل و نظارت بر رعایت قوانین و مقررات مرتبط با امور عنوان شغل :کارشناس امور مالی
مالی در دستگاه
تعریف:
.10تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
شرایط احراز: عهدهدار برنامهریزی ،اقدام و نظارت در زمینه تأمین و
-1تحصیالت و معلومات تخصیص مناسب اموال و منابع مالی توسط افراد و واحدهای
دستگاه متبوع میباشند .این شغل میتواند حسب پست
دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای
مورد تصدی متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد.
تحصیلی:
اهم وظایف و مسئولیتها:
حسابداری ،حسابداری مدیریت ،حسابداری بخش عمومی،
حسابرسی ،مدیریت مالی ،مالی (همه گرایشها) ،مدیریت .1برنامهریزی اقدام و نظارت در زمینه تأمین منابع مالی و
صنعتی (مالی) ،مدیریت بازرگانی (مدیریت مالی)MBA ، اجناس و تجهیزات مورد نیاز دستگاه با بیشترین کارایی و
مدیریت بازرگانی و بازاریابی بینالمللی (مالی) ،مدیریت اثربخشی
دولتی (بودجه و مالیه عمومی /مدیریت مالی دولتی)، .2طراحی و استقرار سازوکارهای مناسب برای شناسایی و
مدیریت (( )MBAمدیریت مالی) ،مدیریت کسب و کار اولویتبندی نیازهای مالی و تجهیزاتی دستگاه
(مالی) ،مدیریت کسب و کار (( )MBAمالی) ،مهندسی
.3بررسی و ارزیابی روشهای گوناگون تأمین و تخصیص
مالی ،مهندسی صنایع (سیستمهای مالی /مهندسی مالی)،
منابع مالی و تجهیزات و انتخاب مناسبترین روشها با
مدیریت سازمانهای دولتی (مالی و اقتصادی)
توجه به مزایا و معایب آنها
و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
. 4تخصیص منابع مالی و تجهیزات به افراد و واحدهای
حسابداری (همه گرایشها) ،حسابداری ،حسابداری امور دستگاه مطابق با نیازها ضوابط و اعتبارات مصوب
مالی ،مدیریت ،مالی ،ریاضی (ریاضیات مالی) ،ریاضی
.5بررسی ،اعالم نظر و صدور مجوزهای الزم در خصوص
کاربردی (ریاضی مالی) ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
درخواستهای تأمین منابع ،مالی ،تأمین اجناس (و تعیین
حسابداری مالی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
مشخصات آنها) و وضعیت اموال زائد (از نظر اجازه فروش
حسابداری دولتی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
یا خروج و حذف آنها)
حسابداری مالیاتی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 511
.1اخذ مجوزهای خرید اجناس و استعالم در خصوص قیمت حسابرسی ،کارشناسی حرفهای حسابداری -حسابداری
و مشخصات کاالهای مورد نیاز و اعالم آنها به مراجع پروژهها ،کارشناسی حرفهای حسابداری -حسابداری
ذیربط خدمات و تولیدات صنعتی ،کارشناسی حرفهای حسابداری
.2انجام اقدامات الزم برای خرید اجناس مورد نیاز و انتقال سالمت ،کارشناسی حرفهای حسابداری -حسابداری خدمات
آنها به انبار و تولیدات کشاورزی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
حسابداری بانکی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
.3تحویل گرفتن اجناس خریداری شده و تطبیق آنها با
حسابداری خدمات و آثار فرهنگی و هنری
اسناد و مدارک خرید
-2مهارتها
.4ثبت اطالعات مربوط به دریافت و پرداخت منابع مالی در
اسناد دفاتر قانونی و سامانههای ذیربط به صورت فیزیکی -توانایی تنظیم اسناد مالی
و الکترونیکی -توانایی گزارشنویسی مالی و حسابداری
.5انجام اقدامات الزم برای بایگانی و نگهداری فیزیکی اسناد -توانایی بکارگیری نرمافزارهای تخصصی مالی و حسابداری
و سوابق مالی حسب نیاز
-3دورههای آموزشی
.6ثبت تعداد و مشخصات کاالهای وارد و خارج شده از انبار
-آشنایی با قوانین و مقررات مالی کشور
در سامانههای مربوطه و تنظیم صورت مجلسهای مربوط
-آشنایی با اصول حسابداری دولتی
.7طبقهبندی و کدگذاری اجناس انبار و قرار دادن آنها در
مکان مناسب -آشنایی با فرایند بستن حسابهای دولتی در پایان سال
مالی
.8بررسی وضعیت ایمنی انبارها و انجام اقدامات الزم برای
حفاظت و نگهداری مناسب از اموال و در صورت لزوم تعمیر -4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
یا تعویض آنها امانتداری ،دقتنظر ،مسئولیتپذیری ،تعهد کاری ،صبر و
.9انجام امور انبارگردانی و صورت برداری از موجودی انبار حوصله ،ریزبینی ،درستکاری
به صورت دورهای و اعالم میزان کمبودها جهت تجدید
عنوان شغل :کاردان امور مالی
سفارش اجناس مورد نیاز
.10بررسی و تنظیم صورت موجودی مانده اموال مصرفی تعریف:
در آخر هر سال و ارسال صورتحساب به مراجع ذیربط این شغل در برگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
.11انجام اقدامات الزم برای شناسایی کلیه اموال دستگاه و عهدهدار انجام امور اجرایی و عملیاتی حوزه مالی دستگاه در
نصب برچسبهای شماره دار بر روی هر یک از آنها زمینه کارپردازی ،انبارداری و جمعداری اموال میباشند.
.12ثبت مشخصات و اطالعات مربوط به اموال منقول اهم وظایف و مسئولیتها:
مسروقه یا مستهلک در دفاتر و سامانههای مربوطه
| 512رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
صنعتی ،کاردانی حرفهای حسابداری شرکتهای بیمه، .13انجام امور مرتبط با جابجایی و نقل و انتقال تجهیزات
کاردانی حرفهای بازرگانی -انبارداری و ملزومات اداری بین واحدهای دستگاه حسب نیاز
-آشنایی با دفاتر و سامانههای مالی حسابداری (همه گرایشها) ،حسابداری ،حسابداری امور
مالی ،مدیریت مالی ،ریاضی (ریاضیات مالی) ،ریاضی
-آشنایی با فنون انبارداری
کاربردی (ریاضی مالی) ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
-آشنایی با روش تنظیم صورت حسابهای مالی حسابداری مالی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری حسابداری دولتی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
حسابداری مالیاتی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
دقتنظر ،مشارکتجویی ،امانتداری ،مسئولیتپذیری،
حسابرسی ،کارشناسی حرفهای حسابداری -حسابداری
تعهد کاری ،صبر و حوصله ،ریزبینی
پروژهها ،کارشناسی حرفهای حسابداری -حسابداری
عنوان :شغل حسابدار خدمات و تولیدات صنعتی ،کارشناسی حرفهای حسابداری
سالمت ،کارشناسی حرفهای حسابداری -حسابداری خدمات
تعریف: و تولیدات کشاورزی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
حسابداری بانکی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
این شغل در برگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
عهدهدار جمعآوری ،تنظیم ،ثبت ،طبقهبندی و کنترل حسابداری خدمات و آثار فرهنگی و هنری
صورتهای مالی و حسابداری دستگاه متبوع میباشند .این و یا گواهینامه کاردانی در یکی از رشتههای تحصیلی:
شغل میتواند حسب پست مورد تصدی متضمن سطوح
حسابداری (همه گرایشها) ،حسابداری ،حسابداری به روش
مدیریتی نیز باشد.
پودمانی (همه گرایشها) ،امور مالی و مالیاتی ،حسابداری
اهم وظایف و مسئولیتها: صنعت آب و برق ،حسابداری و بازرگانی (حسابداری)،
مدیریت بازرگانی ،خدمات مالی در واحدهای صنفی،
.1بررسی انواع روشها ،استانداردها و ابزارهای حسابداری و
کاردانی حرفهای خدمات مالی واحدهای صنفی ،کاردانی
بکارگیری مناسبترین آنها در عملیات حسابداری دستگاه
حرفهای حسابداری -حسابداری دولتی ،کاردانی حرفهای
.2تنظیم و ثبت حساب دریافتیهای دستگاه اعم از
حسابداری -حسابداری مالی ،کاردانی حرفهای حسابداری-
درآمدها) و سودهای (احتمالی در دفاتر و سامانههای
حسابداری مالیاتی ،کاردانی حرفهای حسابداری-
ذیربط
حسابرسی ،کاردانی حرفهای حسابداری -حسابداری
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 513
دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای .3تنظیم و ثبت حساب پرداختیهای دستگاه اعم از
تحصیلی: هزینهها و خسارتهای (احتمالی در دفاتر و سامانههای
ذیربط
حسابداری ،حسابداری مدیریت ،حسابداری بخش عمومی،
حسابرسی ،مدیریت مالی .4تنظیم ترازنامههای دورهای و تحلیل مستمر انواع
درآمدها و هزینههای دستگاه (اعم از بدهی مالیات و نظایر
و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
آن) و میزان تغییرات آنها طی دورههای مالی
حسابداری (همه گرایشها) ،حسابداری ،حسابداری امور
.5تنظیم ثبت کنترل و صدور اسناد حسابداری الزم اعم از
مالی ،مدیریت مالی ،ریاضی (ریاضیات مالی) ،ریاضی
لیست حقوق کارمندان ،چک اعالمیه بانکی و نظایر (آن
کاربردی (ریاضی مالی) ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
برای دریافت و پرداخت منابع مالی به صورت فیزیکی و
حسابداری مالی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
الکترونیکی مطابق با مدارک و مجوزهای صادره
حسابداری دولتی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
حسابداری مالیاتی ،کارشناسی حرفهای حسابداری- .6تنظیم و کنترل اسناد مربوط به حسابهای باز نظیر پیش
حسابرسی ،کارشناسی حرفهای حسابداری ،حسابداری پرداختها و علیالحسابها
پروژهها ،کارشناسی حرفهای حسابداری سالمت ،کارشناسی .7بررسی و نظارت بر گردش مالی تنخواه گردان و اسناد
حرفهای حسابداری -حسابداری خدمات و تولیدات صنعتی، مربوط به آن
کارشناسی حرفهای حسابداری -حسابداری خدمات و
.8کنترل گردش و مانده حسابهای مالی ،اصالح حسابها،
تولیدات کشاورزی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
تهیه صورت مغایرتهای بانکی و انجام عملیات بستن
حسابداری بانکی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
حسابها در پایان هر دوره مالی
حسابداری خدمات و آثار فرهنگی و هنری
.9نگهداری حساب کلیه داراییها و اموال منقول و
-2مهارتها
غیرمنقول دستگاه و کنترل مستمر آنها
-توانایی تنظیم اسناد و صورت حسابهای مالی
. 10انجام اقدامات الزم برای بروزرسانی فرایندها و
-توانایی بکارگیری نرمافزارهای تخصصی مالی و حسابداری سامانههای حسابداری دستگاه و ارزیابی مستمر کارآمدی
-توانایی گزارشنویسی آنها.
.7بررسی و شناسایی موارد قصور یا تخلف مالی اشخاص امانتداری ،دقتنظر ،مسئولیتپذیری ،تعهد کاری ،صبر و
حقیقی یا حقوقی مرتبط با دستگاه و اعالم آنها به مراجع حوصله ،ریزبینی ،درستکاری
ذیصالح
عنوان شغل :حسابرس
.8نظارت بر حسن انجام خدمات و فرایندهای مالی واحدها
یا مراکز مورد حسابرسی تعریف:
.9کنترل و نظارت بر عملکرد حسابداران و کلیه تنظیم این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
کنندگان اسناد مالی دستگاه اجرایی عهدهدار ارزیابی و نظارت بر عملیات مالی دستگاه اجرایی از
.10تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط نظر رعایت قوانین و مقررات انطباق با اصول مالی و
حسابداری و یا تأمین اهداف خاص میباشند این شغل
شرایط احراز
میتواند حسب پست مورد تصدی متضمن سطوح مدیریتی
- 1تحصیالت و معلومات نیز باشد.
و یا گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای اهم وظایف و مسئولیتها::
تحصیلی:
.1ارزیابی دورهای و موردی صحت عملکرد مالی دستگاه
حسابداری ،حسابداری ،مدیریت حسابداری بخش عمومی، اجرایی از جهت مطابقت با قوانین و ضوابط موضوعه در
حسابرسی ،مدیریت مالی ،مالی (همه گرایشها) ،مدیریت خصوص درآمدهای واصله هزینههای انجام شده و انجام
صنعتی (مالی) ،مدیریت بازرگانی (مدیریت مالی)MBA ، مبادالت مالی
مدیریت بازرگانی و بازاریابی بینالمللی (مالی) ،مدیریت
.2جمعآوری بررسی و تحلیل اطالعات و اسناد مالی و
دولتی (بودجه و مالیه عمومی /مدیریت مالی دولتی)،
حسابداری دستگاه از نظر میزان تأمین اهداف مورد نظر و
مدیریت (( )MBAمدیریت مالی) ،مدیریت کسب و کار
ارائه پیشنهادات اصالحی
(مالی) ،مدیریت کسب و کار (( )MBAمالی) ،مهندسی
مالی ،مهندسی صنایع (سیستمهای مالی /مهندسی مالی)، .3ارزیابی فرایندها و سیستمهای مالی و حسابداری مورد
مدیریت سازمانهای دولتی مالی و اقتصادی عمل در دستگاه از جهت دقت و کیفیت نتایج و ارائه
پیشنهادات الزم برای بهبود آنها و جلوگیری از بروز خطاها
و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
یا سوء استفادههای احتمالی
حسابداری (همه گرایشها) ،حسابداری ،حسابداری امور .4ارزیابی عملیات نهایی سال مالی دستگاه از نظر انطباق
مالی ،مدیریت ،مالی ،ریاضی (ریاضیات مالی) ،ریاضی آن با بودجه مصوب
کاربردی (ریاضی مالی) ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
.5بررسی و اعالم نظر در خصوص اختالفات مالی و
حسابداری مالی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
حسابداری بین دو یا چند ،سازمان موسسه یا شرکت دولتی
حسابداری دولتی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
حسابداری مالیاتی ،کارشناسی حرفهای حسابداری- .6بررسی و اعالم نظر در خصوص شکایات واصله در زمینه
حسابرسی ،کارشناسی حرفهای حسابداری -حسابداری عملکرد مالی دستگاه از جانب اشخاص حقوقی و حقیقی
پروژهها ،کارشناسی حرفهای حسابداری سالمت ،کارشناسی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 515
فیزیکی و الکترونیکی میباشند .این شغل میتواند حسب حرفهای حسابداری -حسابداری خدمات و تولیدات ،صنعتی،
پست مورد تصدی متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد. کارشناسی حرفهای حسابداری -حسابداری خدمات و
تولیدات کشاورزی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
اهم وظایف و مسئولیتها:
حسابداری بانکی ،کارشناسی حرفهای حسابداری-
.1برنامهریزی برای انجام مناسب امور دبیرخانه و بایگانی حسابداری خدمات و آثار فرهنگی و هنری
شناسایی مسائل و مشکالت مرتبط با ثبت توزیع نگهداری
و پیگیری اسناد و مدارک دستگاه اقدام برای برطرف نمودن -2مهارتها
آنها -توانایی ارزیابی و تحلیل مسائل مالی و حسابداری
.2دریافت ثبت بررسی و طبقهبندی مکاتبات و مرسوالت و -تسلط بر استانداردها و قوانین مالی و حسابداری
ارجاع آنها به مراجع ذیربط به طور دقیق و سریع -توانایی بکارگیری نرمافزارهای تخصصی مالی و حسابداری
.3عودت مرسوله ـوالت و نامههای فاقد شرایط الزم برای
-3دورههای آموزشی
ثبت و دریافت
-آشنایی با جدیدترین فنون و روشهای حسابرسی
.4بررسی پاسخگویی و پیگیری در خصوص وضعیت گردش
نامهها و مراسالت وارده و صادره -آشنایی با انواع تخلفات و اشتباهات مالی و حسابداری
.5انجام امور مرتبط با جمعآوری نگهداری و بایگانی -اصول و مبانی کنترل و نظارت بر سیستمهای مالی
مکاتبات و سایر اسناد و مدارک دستگاه و ایجاد و بروز رسانی -4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
بانکهای اطالعاتی ذیربط
تفکر تحلیلی ،امانتداری ،دقتنظر ،ریزبینی ،شجاعت،
.6تنظیم شناسنامه و مشخصات اسناد و مدارک دستگاه و قاطعیت صبر و حوصله ،درستکاری ،مشارکت ،جویی،
فراهم آوردن امکان دسترسی آسان و سریع کارمندان به خودکنترلی ،عزت نفس
اسناد مورد نیاز متناسب با سطح دسترسی تعیین شده برای
-5سایر ویژگیها
آنها
-توانایی انجام مأموریتهای میدانی
.7بررسی دورهای وضعیت اسناد و مدارک فیزیکی و انجام
اقدامات الزم برای محافظت از آنها در برابر ،رطوبت ،آفات، -داشتن حداقل سه سال تجربه در مشاغل حسابدار یا
نور و نظایر آن. کارشناس امور مالی
.8بررسی و ارائه سوابق اسناد و مکاتبات به مراجع ذیصالح عنوان شغل :کارشناس اسناد و مدارک
حسب احتیاجات اداری
تعریف:
. 9انجام امور مرتبط با شناسایی و امحاء اسناد راکد و زائد
یا انتقال و جابجایی اسناد و مدارک دستگاه بر اساس این شغل در برگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
استاندارها و ضوابط مربوط. عهدهدار انجام امور مربوط به دریافت ،توزیع ،پیگیری و
ارسال مکاتبات و مرسوالت و نیز طبقهبندی ،نگهداری و
.10نظارت بر حسن انجام اقدامات و فرایندهای مرتبط با
بایگانی اسناد و مدارک مرتبط با دستگاه متبوع به طور
دبیرخانه و بایگانی اسناد
| 516رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
.8انجام اقدامات الزم برای جمعآوری اطالعات و ارائه -4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
مدارک و سوابق مربوط به اقدامات برنامهها و موضوعات خوشرویی و حسنخلق ،دقتنظر ،ریزبینی ،مشارکتجویی،
مرتبط با حوزه عملکرد مقام مربوط حسب نیاز صبر و حوصله ،امانتداری ،درستکاری
.9کنترل و نظارت بر حسن عملکرد حوزه دفتر مقام مربوطه
عنوان شغل :رئیس دفتر
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 517
مدیریت رسانه ،علوم اجتماعی (مردمشناسی) ،مردمشناسی، .10تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مقام ذیربط
پژوهش علوم اجتماعی ،روانشناسی صنعتی و سازمانی،
شرایط احراز:
سیاستگذاری عمومی ،علوم سیاسی (امنیت ملی) ،علوم
سیاسی -1تحصیالت و معلومات
و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی: و یا گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای
تحصیلی:
علوم ارتباطات اجتماعی ،روابط عمومی ،مدیریت اطالعات و
ارتباطات ،مطالعات ارتباطی و فناوری اطالعات ،مدیریت علوم ارتباطات اجتماعی ،ارتباطات اجتماعی (تحقیق در
دولتی ،مدیریت تعاون ،مدیریت امور فرهنگی ،امور فرهنگی ارتباطات اجتماعی) ،معارف اسالمی و فرهنگ و ارتباطات
(همه گرایشها) ،مدیریت فرهنگی هنری ،معارف اسالمی و مدیریت دولتی ،مدیریت دولتی (همه گرایشها) ،مدیریت
مدیریت ،روابط سیاسی (روابط دیپلماتیک) ،علوم اجتماعی، سازمانهای دولتی (همه گرایشها ،9معارف اسالمی و
علوم اجتماعی (همه گرایشها) ،برنامهریزی اجتماعی و مدیریت ،معارف اسالمی و مدیریت (همه گرایشها)،
تعاون ،روان شناسی صنعتی و سازمانی ،روانشناسی (صنعتی دکترای حرفهای مدیریت (تصمیمگیری و سیاستگذاری)،
و سازمانی) ،مدیریت بازرگانی ،مدیریت بازاریابی ،مدیریت مدیریت دولتی و سیاستگذاری عمومی ،مدیریت
مالی ،مدیریت صنعتی ،مهندسی صنایع ،مدیریت کسب و سیاستگذاری عمومی ،مدیریت منابع انسانی ،مدیریت
کارهای کوچک ،مدیریت بیمه ،مدیریت بیمه (همه منابع انسانی (همه گرایشها) ،مدیریت نظارت و بازرسی،
گرایشها) ،مدیریت (گمرکی /مدیریت اطالعات و مدیریت کسب و کار ،مدیریت کسب و کار (همه گرایشها)،
ارتباطات) ،مدیریت تبلیغات ،مدیریت تبلیغات (همه مدیریت کسب و کار (( )MBAهمه گرایشها) ،مدیریت
گرایشها) ،مدیریت امور گمرکی ،مدیریت تبلیغات– (( )MBAهمه گرایشها) ،مدیریت ،MBAمدیریت
تجاری ،مدیریت تبلیغات -سیاسی ،مدیریت تبلیغات- صنعتی ،مدیریت صنعتی (همه گرایشها) ،مدیریت
فرهنگی ،کارشناسی حرفهای مدیریت تبلیغات ،سیاسی، بازرگانی ،مدیریت بازرگانی (همه گرایشها) ،مدیریت مالی،
کارشناسی حرفهای مدیریت تبلیغات ،فرهنگی ،کارشناسی مدیریت اجرایی ،مدیریت اجرایی (همه گرایشها)،
حرفهای مدیریت تبلیغات تجاری ،کارشناسی حرفهای کارآفرینی ،کارآفرینی (همه گرایشها) ،مدیریت کارآفرینی،
مدیریت تجاری سازی ،کارشناسی حرفهای مدیریت رفاه مدیریت کارآفرینی (همه گرایشها) ،مدیریت تکنولوژی،
اجتماعی ،کارشناسی حرفهای مدیریت کسب و کا،ر مدیریت تکنولوژی (همه گرایشها) ،مدیریت ،بحران،
کارشناسی حرفهای مدیریت بحران در اماکن ،کارشناسی مهندسی صنایع ،مهندسی صنایع (همه گرایشها)،
حرفهای مدیریت تبلیغات سیاسی ،کارشناسی حرفهای مهندسی صنایع -صنایع ،مهندسی سیستمهای اقتصادی-
مدیریت امور فرهنگی -برنامهریزی فعالیتهای قرآنی و اجتماعی ،مهندسی صنایع -بهینه سازی سیستمها،
مذهبی ،کارشناس حرفهای حقوق اداری ،کارشناسی مهندسی صنایع – مدلسازی سیستمهای کالن ،مهندسی
حرفهای مدیریت دفتری ،کارشناسی حرفهای روابط صنایع -آیندهپژوهی ،مهندسی صنایع -مدیریت سیستم و
عمومی -رفتار اجتماعی و افکارسنجی ،کارشناسی حرفهای بهرهوری ،مدیریت سیستم و بهرهوری ،مهندسی
روابط عمومی -امور رسانه ،کارشناسی حرفهای روابط آیندهپژوهی ،مدیریت ،آموزشی ،مدیریت فناوری اطالعات،
عمومی -الکترونیک ،کارشناسی حرفهای مدیریت سرمایه مدیریت فناوری اطالعات (همه گرایشها) ،مدیریت خدمات
اجتماعی ،مدیریت اطالعات مدیریت راهبردی فرهنگ،
| 518رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
فرهنگ مدیریت رسانه ،علوم اجتماعی (مردمشناسی)، .12تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
مردمشناسی ،پژوهش علوم اجتماعی ،روان شناسی صنعتی
شرایط احراز:
و سازمانی ،زبان و ادبیات فارسی (ویرایش و نگارش)
-1تحصیالت و معلومات
و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای
علوم ارتباطات اجتماعی ،روابط عمومی ،مدیریت اطالعات و
تحصیلی
ارتباطات ،مطالعات ارتباطی و فناوری اطالعات ،مدیریت
دولتی ،مدیریت تعاون ،مدیریت امور فرهنگی ،امور فرهنگی علوم ارتباطات اجتماعی ،ارتباطات اجتماعی (تحقیق در
(همه گرایشها) ،مدیریت فرهنگی هنری ،معارف اسالمی و ارتباطات اجتماعی) ،معارف اسالمی و فرهنگ و ارتباطات،
مدیریت ،روابط سیاسی (روابط دیپلماتیک) ،علوم اجتماعی، مدیریت دولتی ،مدیریت دولتی (همه گرایشها) ،مدیریت
علوم اجتماعی (همه گرایشها) ،برنامهریزی اجتماعی و سازمانهای دولتی (همه گرایشها) ،معارف اسالمی و
تعاون ،روانشناسی صنعتی و سازمانی ،روانشناسی (صنعتی مدیریت ،معارف اسالمی و مدیریت (همه گرایشها)،
و سازمانی) ،مدیریت بازرگانی ،مدیریت بازاریابی ،مدیریت دکترای حرفهای مدیریت (تصمیمگیری و سیاستگذاری)،
مالی ،مدیریت صنعتی ،مهندسی صنایع ،مدیریت کسب و مدیریت دولتی و سیاستگذاری عمومی ،مدیریت
کارهای کوچک ،مدیریت بیمه ،مدیریت بیمه (همه سیاستگذاری عمومی ،مدیریت منابع ،انسانی ،مدیریت
گرایشها) ،مدیریت امور گمرکی ،مدیریت (گمرکی،/ منابع انسانی (همه گرایشها) ،مدیریت نظارت و بازرسی،
مدیریت اطالعات و ارتباطات) ،مدیریت ،تبلیغات ،مدیریت مدیریت کسب و کار ،مدیریت کسب و کار (همه گرایشها)،
تبلیغات (همه گرایشها) ،مدیریت تبلیغات -تجاری، مدیریت کسب و کار (( )MBAهمه گرایشها) ،مدیریت
مدیریت تبلیغات -،سیاسی ،مدیریت تبلیغات -فرهنگی، (( )MBAهمه گرایشها) ،مدیریت ،MBAمدیریت،
کارشناس حرفهای حقوق ،اداری ،کارشناسی حرفهای صنعتی ،مدیریت صنعتی (همه گرایشها) ،مدیریت
مدیریت ،دفتری ،کارشناسی حرفهای روابط عمومی -رفتار بازرگانی ،مدیریت بازرگانی (همه گرایشها) ،مدیریت مالی،
اجتماعی و افکارسنجی ،کارشناسی حرفهای روابط عمومی- مدیریت ،اجرایی ،مدیریت اجرایی (همه گرایشها)،
امور رسانه ،کارشناسی حرفهای روابط عمومی -الکترونیک، کارآفرینی ،کارآفرینی (همه گرایشها) ،مدیریت کارآفرینی،
کارشناسی حرفهای مدیریت سرمایه انسانی ،کارشناسی مدیریت کارآفرینی (همه گرایشها) ،مدیریت ،تکنولوژی،
حرفهای امور تحول و نوسازی اداری ،کارشناسی حرفهای مدیریت تکنولوژی (همه گرایشها) ،مدیریت بحران،
مدیریت تبلیغات ،سیاسی ،کارشناسی حرفهای مدیریت مهندسی صنایع ،مهندسی صنایع (همه گرایشها)،
تبلیغات فرهنگی ،کارشناسی حرفهای مدیریت تبلیغات مهندسی صنایع – صنایع ،مهندسی سیستمهای اقتصادی-
تجاری ،کارشناسی حرفهای مدیریت تجاری سازی، اجتماعی ،مهندسی صنایع -بهینه سازی سیستمها،
کارشناسی حرفهای مدیریت رفاه ،اجتماعی ،کارشناسی مهندسی صنایع -مدلسازی سیستمهای کالن ،مهندسی
حرفهای مدیریت کسب و کار ،کارشناسی حرفهای مدیریت صنایع -آیندهپژوهی ،مهندسی صنایع مدیریت سیستم و
بحران در اماکن ،کارشناسی حرفهای مدیریت امور فرهنگی- بهرهوری ،مدیریت سیستم و بهرهوری ،مهندسی
برنامهریزی ،فرهنگی ،کارشناسی حرفهای مدیریت امور آیندهپژوهی ،مدیریت آموزشی ،مدیریت فناوری اطالعات،
فرهنگی -ارزیابی فرهنگی ،کارشناسی حرفهای مدیریت امور مدیریت فناوری اطالعات (همه گرایشها) ،مدیریت
خدمات ،اجتماعی ،مدیریت ،اطالعات ،مدیریت راهبردی،
| 520رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
.8پاسخگویی به مراجعان حضوری و تلفنی و راهنمایی آنها -اصول رفتار اداری و برخورد با مراجعان
در خصوص نحوه پیگیری درخواستهای قانونی مرتبط -آئین نگارش و گزارشنویسی اداری
حسب مورد
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
.9تهیه رونوشت (کپی) ،چاپ (پرینت) و یا فکس نمودن
آراستگی ،خوشرویی ،وقت ،شناسی ،رازداری ،دقتنظر،
اسناد و مدارک حسب نیاز و دستور مدیر مربوط
مشارکتجویی ،مسئولیتپذیری ،سازگاری و انعطافپذیری
.10تایپ نامهها یا سایر متون ارجاعی از سوی مدیر مربوط
عنوان شغل :متصدی امور دفتری
.11تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
مدیریت بیمه -بیمه ،اموال ،کارشناسی حرفهای مدیریت علوم ارتباطات اجتماعی ،روابط عمومی ،مدیریت اطالعات و
بیمه -بیمه مسئولیت ،کارشناسی حرفهای مدیریت بیمه ارتباطات ،مطالعات ارتباطی و فناوری اطالعات ،مدیریت
اموال ،کارشناسی حرفهای مدیریت بیمه مسئولیت، دولتی ،مدیریت تعاون ،مدیریت امور فرهنگی ،امور فرهنگی
کارشناسی حرفهای مدیریت بیمه اشخاص ،زبان و ادبیات (همه گرایشها) ،مدیریت فرهنگی هنری ،معارف اسالمی و،
فارسی (همه گرایشها) ،زبان و ادبیات فارسی مدیریت ،روابط سیاسی (روابط دیپلماتیک) ،علوم اجتماعی،
علوم اجتماعی (همه گرایشها) ،برنامهریزی اجتماعی و
و یا گواهینامه کاردانی در یکی از رشتههای تحصیلی:
تعاون ،روانشناسی صنعتی و سازمانی ،روانشناسی (صنعتی
مدیریت دولتی ،مدیریت بازرگانی ،امور اداری ،خدمات، و سازمانی) ،مدیریت بازرگانی ،مدیریت ،بازاریابی ،مدیریت،
اداری ،امور دولتی ،امور دولتی (همه گرایشها) ،علوم اداری، مالی ،مدیریت ،صنعتی ،مهندسی صنایع ،مدیریت کسب و
مدیریت امور دفتری (منشی گری) ،مدیریت امور دفتری، کارهای کوچک ،مدیریت بیمه ،مدیریت بیمه (همه
آمار و نیروی انسانی ،روابط کار ،اداری و مالی ،روابط عمومی، گرایشها) ،مدیریت امور گمرکی ،مدیریت (گمرکی/
ارتباطات (ارتباطات اجتماعی) ،مطالعات اجتماعی ،کاردانی مدیریت اطالعات و ارتباطات) ،مدیریت ،تبلیغات ،مدیریت
حرفهای مدیریت ،امور اداری ،کاردانی حرفهای مدیریت- تبلیغات (همه گرایشها) ،مدیریت تبلیغات – تجاری،
امور دفتری ،کاردانی حرفهای روابط عمومی ،آمار و نیروی مدیریت تبلیغات -،سیاسی ،مدیریت تبلیغات -فرهنگی،
انسانی ،اداری و مالی ،مدیریت -امور اداری ،کاردانی حرفهای کارشناس حرفهای حقوق اداری ،کارشناسی حرفهای
مدیریت -امور اداری ،کاردانی حرفهای مدیریت -امور مدیریت ،دفتری ،کارشناسی حرفهای روابط عمومی -رفتار
دفتری ،امور فرهنگی ،کاردانی حرفهای امور فرهنگی، اجتماعی و افکارسنجی ،کارشناسی حرفهای روابط عمومی-
کاردانی حرفهای امور فرهنگی -ویراستاری ،فعالیتهای امور رسانه ،کارشناسی حرفهای روابط عمومی -الکترونیک،
فرهنگی و هنری -امور اداری ،فعالیتهای فرهنگی و هنری- کارشناسی حرفهای مدیریت سرمایه انسانی ،کارشناسی
امور برنامهریزی ،امور تعاون زبان و ادبیات فارسی ،کاردانی حرفهای امور تحول و نوسازی اداری ،کارشناسی حرفهای
حرفهای مدیریت کسب و کار مدیریت تبلیغات سیاسی ،کارشناسی حرفهای مدیریت
-2مهارتها تبلیغات فرهنگی ،کارشناسی حرفهای مدیریت تبلیغات
تجاری ،کارشناسی حرفهای مدیریت تجاری سازی،
-توانایی تعامل و برقراری ارتباط مؤثر
کارشناسی حرفهای مدیریت رفاه اجتماعی ،کارشناسی
-توانایی تایپ حرفهای و صفحه آرایی حرفهای مدیریت کسب و کار ،کارشناسی حرفهای مدیریت
-توانایی انجام امور رایانهای بحران در اماکن ،کارشناسی حرفهای مدیریت امور فرهنگی-
برنامهریزی فرهنگی ،کارشناسی حرفهای مدیریت امور
-3دورههای آموزشی
فرهنگی -ارزیابی فرهنگی ،کارشناسی حرفهای مدیریت امور
-آشنایی با سامانههای اداری سازمان متبوع فرهنگی -دیپلماسی و ارتباطات فرهنگی ،کارشناسی
-اصول رفتار اداری و برخورد با مراجعان حرفهای مدیریت امور فرهنگی -برنامهریزی فعالیتهای
-آئین نگارش و گزارشنویسی اداری قرآنی و مذهبی ،کارشناسی حرفهای مدیریت تعاون،
کارشناس حرفهای مدیریت بازاریابی بیمه ،کارشناسی
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری حرفهای مدیریت بیمه -بیمه اشخاص ،کارشناسی حرفهای
| 522رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
.8تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط آراستگی ،خوشرویی ،وقت شناسی ،رازداری ،دقتنظر،
مشارکتجویی ،مسئولیتپذیری ،سازگاری و انعطافپذیری
شرایط احراز:
-توانایی نگارش صورت جلسه صورت مجلس و گزارش .7بررسی و اعالم نظر در خصوص نحوه اجرای اوراق اسناد
حقوقی و احکام از نظر مطابقت با مفاد مربوطه و رعایت قوانین و
مقررات ذیربط
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 523
دقتنظر ،ریزبینی ،امانتداری ،صبر و حوصله ،خویشتن مدیریت نظارت و بازرسی ،مدیریت سازمانهای دولتی
داری ،عزت نفس ،درستکاری ،شجاعت ،جسارت ،قاطعیت، (برنامهریزی و نظارت /مالی و اقتصادی) ،مدیریت دولتی
خطرپذیری ،اعتماد به نفس (بودجه و مالیه عمومی /مدیریت مالی دولتی) ،معارف
اسالمی و مدیریت (مالی) مدیریت اصالح و کیفرهای قضائی
-5سایر ویژگیها
(مدیریت جزا و کنترلهای قضائی) ،حسابرسی ،مدیریت
-توانایی انجام مأموریتهای میدانی مالی ،مالی (حقوق مالی) ،حقوق مالی ،حقوق مالی-
اقتصادی ،حقوق دادرسی اداری ،حقوق جزا و جرم شناسی،
عنوان شغل :مترجم
حقوق اسناد و قراردادهای تجاری ،حقوق شرکتهای
تعریف: تجاری ،معارف اسالمی و حقوق (جزا) ،فقه و حقوق جزا،
فقه مقارن و حقوق جزای اسالمی ،علوم قضایی (حقوق جزا
این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
و جرم شناسی /حقوق تجارت)
عهدهدار ترجمه متون ،مکالمات عالئم و مفاهیم به صورت
کتبی یا شفاهی از یک زبان خارجی به زبان فارسی و یا و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
بالعکس میباشند. مدیریت دولتی ،معارف اسالمی و مدیریت ،مدیریت مالی،
اهم وظایف و مسئولیتها: کارشناسی حرفهای حقوق اداری ،حسابداری (حسابرسی/
دولتی /مالی) ،کارشناسی حرفهای حسابداری -حسابرسی،
.1مطالعه و بررسی اصطالحات فنی و تخصصی مرتبط با
کارشناسی حرفهای حسابداری -حسابداری دولتی،
حوزه عملکرد دستگاه متبوع به ویژه در قوانین و اسناد
کارشناسی حرفهای حسابداری -حسابداری مالی،
بینالمللی و یافتن معادلهای معنایی دقیق آنها
حسابداری امور مالی ،حقوق ،معارف اسالمی و حقوق
.2ترجمه گزارشها ،اسناد مدارک مکاتبات و سایر متون
-2مهارتها
اداری حسب نیاز
-توانایی ارزیابی و تحلیل اطالعات مالی و اداری
.3ترجمه مکالمات یا سخنرانیها به صورت همزمان و
شفاهی یا به صورت مکتوب -توانایی اعتبار سنجی دادهها و اطالعات
.4بازنگری و تصحیح متون ترجمه شده از نظر مطابقت -تسلط به قوانین و مقررات تخصصی حوزه بازرسی
معنایی با منبع اصلی -3دورههای آموزشی
.5ویرایش متون ترجمه شده از جهت رعایت اصول نگارشی -اصول شناسایی و کشف تخلفات مالی
و ادبی و غلط گیری امالیی و انشائی آنها
-قانون رسیدگی به تخلفات اداری و آییننامههای ذیربط
.6همراهی میهمانان خارجی و شرکت در جلسات مرتبط
-جدیدترین فنون و روشهای نظارت و بازرسی
جهت ترجمه همزمان مباحث و مذاکرات
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
. 7نظارت بر صحت و دقت ترجمه ارائه شده به) صورت
مکتوب یا شفاهی برای طرفهای خارجی از جانب مترجمان
همراه آنها
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 525
دقتنظر ،ریزبینی ،مشارکتجویی ،آراستگی ،خوشرویی، .8تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
وقت شناسی ،رازداری ،خویشتنداری ،سازگاری و
شرایط احراز:
انعطافپذیری
-1تحصیالت و معلومات:
عنوان شغل :کارشناس گزینش
دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای
تعریف: تحصیلی:
این شغل در برگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها مترجمی زبان انگلیسی ،زبان و ادبیات انگلیسی
عهدهدار برنامهریزی اقدام و نظارت در زمینه بررسی و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
صالحیت و گزینش متقاضیان استخدام و کارمندان دستگاه
مترجمی زبان انگلیسی ،زبان و ادبیات انگلیسی ،مترجمی
اجرایی متبوع در چارچوب ضوابط و دستورالعملهای هیئت
خبر انگلیسی ،کارشناسی حرفهای مترجمی همزمان
عالی گزینش میباشند .این شغل میتواند حسب پست مورد
انگلیسی ،کارشناسی حرفهای مترجمی -خبر انگلیسی
تصدی متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد.
تبصره :دستگاهها ی اجرایی در صورت نیاز به مترجم سایر
اهم وظایف و مسئولیتها:
زبانهای رایج بینالمللی میتوانند درخواست خود را به
.1برنامهریزی برای گزینش متقاضیان استخدام و کارمندان همراه عناوین رشتههای تحصیلی مورد نظر جهت بررسی و
دستگاه اجرایی متبوع در مراحل مختلف انتصاب تبدیل تصویب به شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی موضوع
وضع ارتقا و نظایر آن از حیث صالحیتهای ،اخالقی اعتقادی ماده 116قانون مدیریت خدمات کشوری ارائه نمایند.
و سیاسی با رعایت موازین شرعی و قانونی
-2مهارتها
.2بررسی و شناسایی منابع اطالعاتی معتبر و در دسترس
-توانایی دریافت و انتقال سریع مفاهیم
برای دریافت و ارزیابی اطالعات مرتبط با کارمندان و
متقاضیان استخدام -تایپ سریع و استفاده از نرمافزارهای تخصصی مرتبط
.3جمعآوری اطالعات مورد نیاز برای گزینش افراد از طرق -بیان فصیح و گویا
گوناگون نظیر ،مصاحبه ،بررسی میدانی یا بررسی اسناد و -3دورههای آموزشی
مدارک موجود
-زبان تخصصی حوزه عملکردی دستگاه متبوع
.4ارزیابی میزان ،صحت اعتبار و هماهنگی اطالعات
-اصول رفتار اداری و تشریفات دیپلماتیک
جمعآوری شده در خصوص افراد ،تکمیل نواقص موجود و
حذف اطالعات نادرست -آئین نگارش و ادبیات فارسی
-5انجام امور مرتبط با تشکیل پرونده گزینشی برای کلیه -دورههای تکمیلی ترجمه شفاهی
مدیران کارمندان و متقاضیان استخدام در دستگاه اجرایی -4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
ذیربط و ثبت همه اطالعات مربوط به گزینش افراد در
آنها
| 526رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
اسالمی /فلسفه و کالم) ،شیعه شناسی (کالم) ،کالم شیعه، .6بررسی پروندههای گزینشی و اعالم نظر در خصوص
کالم امامیه ،کالم اسالمی ،فلسفه و کالم اسالمی (کالم صالحیت ک ارمندان و متقاضیان جذب در دستگاه اجرایی
اسالمی) ،اخالق (همه گرایشها) ،اخالق اسالمی (همه متبوع
گرایشها) ،روان شناسی تربیتی ،روان شناسی (روان . 7بررسی و اعالم نظر اولیه درباره شکایات واصله در
شناسی دین) ،روان شناسی اسالمی (همه گرایشها) ،روان خصوص گزینش افراد و در صورت لزوم ارجاع آنها برای
شناسی شخصیت ،اسالم و روان شناسی اجتماعی ،تربیت، انجام بررسیهای بیشتر
اخالقی ،دانش اجتماعی مسلمین ،اندیشه سیاسی در اسالم،
.8بررسی مجدد پروندههای شاکیان ،برطرف نمودن ابهامات
علوم سیاسی (مسائل سیاسی جهان اسالم) ،امور فرهنگی
موجود و ارسال آنها جهت طرح و بررسی در مراجع ذیربط
(همه گرایشها) ،تبلیغ و ارتباطات فرهنگی ،مطالعه
در مراحل اول و دوم تجدیدنظر حسب مورد
فرهنگی و رسانه ،مطالعات فرهنگی ،گواهینامه سطح ()3
دروس حوزوی .9ثبت و نگهداری مستندات و سوابق فعالیتهای گزینش
و نتایج آنها در سامانههای اطالعاتی ذیربط
و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
.10شناسایی و انتخاب افراد اصلح برای انجام تحقیق و
علوم اجتماعی (پژوهشگری علوم اجتماعی) ،معارف اسالمی
مصاحبه ایجاد بانک اطالعاتی محققین و مصاحبه گران و
و مطالعات اجتماعی ،الهیات و معارف اسالمی -فقه و حقوق
نظارت بر عملکرد آنها
اسالمی ،الهیات و معارف اسالمی -فقه و مبانی حقوق
اسالمی ،الهیات و معارف اسالمی (فقه و مبانی حقوق .11شناسایی مشکالت و آسیبهای موجود در فرایندها و
اسالمی) ،فقه و مبانی حقوق اسالمی ،فقه و حقوق اسالمی، اقدامات گزینشی و پیشنهاد راهکارهای اصالحی به مراجع
فقه اسالمی ،فقه حقوق امامی ،فقه و حقوق مذاهب اسالمی- ذیربط
فقه و حقوق امامی ،فقه و معارف اسالمی ،معارف اسالمی، .12نظارت بر حسن انجام امور گزینش و انطباق فعالیتها
معارف اسالمی (مطالعات اجتماعی /فقه و اصول) ،معارف و فرایندهای اجرایی آن با اهداف و قوانین و مقررات مربوط
اسالمی و کالم ،کالم اسالمی ،شیعه شناسی ،علوم سیاسی،
13تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
معارف اسالمی و علوم سیاسی ،علوم دینی و معارف اسالمی،
علوم و معارف قرآن ،معارف قرآن کریم ،معارف اسالمی و شرایط احراز:
اخالق ،امور فرهنگی ،مدیریت امور فرهنگی ،کارشناسی -1تحصیالت و معلومات
حرفهای مدیریت امور فرهنگی– برنامهریزی فرهنگی،
دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای
کارشناسی حرفهای مدیریت امور فرهنگی -ارزیابی فرهنگی،
تحصیلی:
معارف اسالمی و علوم تربیتی ،معارف اسالمی و روان
شناسی ،پاسداری از انقالب اسالمی اطالعاتی -امنیتی، پژوهش علوم اجتماعی ،ارتباطات اجتماعی (تحقیق در
گواهینامه سطح ( )2دروس حوزوی ارتباطات اجتماعی /تبلیغات فرهنگی) ،مبانی و اندیشههای
اسالمی ،مطالعات اسالمی ،فقه و حقوق اسالمی ،فقه و مبانی
-2مهارتها
حقوق اسالمی ،الهیات و معارف اسالمی -فقه و مبانی حقوق
-توانایی بکارگیری فنون گوناگون پژوهش و جمعآوری اسالمی ،فقه و معارف اسالمی (فقه و اصول /کالم اخالق
اطالعات اسالمی) ،الهیات معارف اسالمی و ارشاد (فقه و مبانی حقوق
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 527
.4بررسی و تنظیم پیشنویس توافق نامهها و قرادادهای -توانایی تعامل و برقراری ارتباط مؤثر
مورد نیاز دستگاه -توانایی تصمیمگیری و قضاوت منصفانه
.5بررسی ارائه پیشنهاد و مشارکت در تنقیح و تنظیم قوانین
-3دورههای آموزشی
و مقررات حوزه عملکرد دستگاه
-فنون مصاحبه و تحقیق در گزینش
.6تهیه پیشنویس لوایح ،تصویب نامهها ،دستورالعملها،
بخشنامهها و سایر مکاتبات حقوقی مورد نیاز دستگاه -اخالق حرفهای در گزینش ( )1و ()2
.7شرکت در جلسات مراجع قضایی نظیر ،دادگاهها، -رویههای گزینش با توجه به مقتضیات استانی
دادسراها ،دیوان عدالت اداری و مراجع ثبتی به عنوان -آشنایی با دستورالعمل و نحوه صدور رأی در گزینش
نماینده دستگاه
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
.8انجام اقدامات الزم برای پیگری امور مربوط به موضوعات
دقتنظر ،ریزبینی ،امانت ،داری ،صبر و حوصله،
و مسائل حقوقی دستگاه در مراجع ذیربط تا حصول نتیجه
مشارکتجویی ،خودکنترلی ،جسارت ،درستکاری ،قاطعیت
.9انجام اقدامات الزم برای برقراری تعامالت حقوقی مناسب
با سایر دستگاههای اجرایی عنوان شغل :کارشناس حقوقی
-آشنایی با فرایندهای حل و فصل اختالفات حقوقی در خصوصی ،فقه و حقوق اقتصادی ،فقه و حقوق جزا ،فقه و
بخش عمومی حقوق خانواده ،فقه و مبانی حقوق اسالمی ،فقه مقارن و
-آشنایی با قانون مدیریت خدمات کشوری و آییننامههای حقوق خصوصی اسالمی ،فقه مقارن و حقوق عمومی
آن اسالمی ،فقه مقارن و حقوق جزای اسالمی ،حقوق ارتباطات،
حقوق مالکیت فکری ،حقوق فناوریهای زیستی ،حقوق
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری محیط زیست ،حقوق بشر ،حقوق خانواده ،حقوق حمل و
تفکر تحلیلی و استنباطی ،دقتنظر ،رازداری ،جسارت، نقل ،حقوق حمل و نقل تجاری ،حقوق هوایی ،حقوق
قاطعیت ،مشارکتجویی ،صبر و حوصله پزشکی ،حقوق انرژی ،معارف اسالمی و حقوق (همه
گرایشها) ،علوم قضایی (همه گرایشها)
ارتباطات اجتماعی (همه گرایشها) ،علوم ارتباطات .4برنامهریزی و اقدام برای بهبود مستمر روشها و ابزارهای
اجتماعی ،ارتباطات (همه گرایشها) ،ارتباطات فرهنگی، روابط عمومی دستگاه در راستای اهداف مورد نظر و
مطالعات فرهنگی و رسانه ،مدیریت رسانه ،تبلیغ و ارتباطات، بهرهگیری مناسب از امکانات فضای مجازی و فناوریهای
تبلیغ و ارتباطات فرهنگی ،دین و رسانه ،معارف اسالمی و الکترونیک
فرهنگ و ارتباطات ،روزنامه نگاری ،روزنامه نگاری رادیو و .5انجام اقدامات الزم برای تأمین و نگهداری هدایای
تلویزیون ،ارتباط تصویری ،علوم شناختی (رسانه)، مبادل های بین دستگاه یا نمایندگان آن و سایر اشخاص
ارتباطات -حج و زیارت ،علوم ارتباطات اجتماعی -روابط حقیقی و حقوقی
عمومی ،زبان و ادبیات فارسی ،زبان و ادبیات فارسی
.6انجام اقدامات الزم برای جمعآوری طبقهبندی ،تلخیص
(ویرایش و نگارش) ،مدیریت راهبردی فرهنگ ،علوم
و تحلیل اطالعات و اخبار مرتبط با دستگاه از طریق نظر
اجتماعی (مطالعات فرهنگی /جامعهشناسی /مردمشناسی)،
سنجی رصد کردن رسانهها و نظایر آن.
مردمشناسی ،جامعهشناسی ،جامعهشناسی فرهنگ،
مطالعات فرهنگی ،امور فرهنگی (همه گرایشها) ،توسعه و .7تدوین محتوا و نظارت بر انتشار مطالب در انواع جراید
تبلیغ فرهنگ دینی (مدیریت فرهنگی) عمومی و غیر تخصصی مانند ،نشریه بولتن و بروشور و نیز
درگاههای الکترونیک (نظیر تارنما و کانالهای مجازی
و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
مرتبط با دستگاه
روابط عمومی ،ارتباطات اجتماعی ،علوم ارتباطات اجتماعی،
.8انجام اقدامات الزم برای اعالم مواضع رسمی و انعکاس
مطالعات ارتباطی ،ارتباطات اجتماعی (روزنامه نگاری)،
مناسب اخبار و اطالعات مرتبط با عملکرد و خدمات دستگاه
روزنامه نگاری ،مدیریت اطالعات و ارتباطات ،مدیریت امور
به مراجع ذیصالح
فرهنگی ،مدیریت تبلیغات (همه گرایشها) ،مدیریت
فرهنگی و هنری ،مدیریت امور فرهنگی ،مطالعات ارتباطی .9انجام اقدامات الزم برای مشارکت کارمندان یا دستگاه در
و فناوری اطالعات ،علوم اجتماعی ،علوم اجتماعی (ارتباطات نمایشگاهها ،سخنرانیها و همایشهای خارج از سازمان با
اجتماعی /مردمشناسی) ،مردمشناسی ،جامعهشناسی، هماهنگی مراجع ذیربط
معارف اسالمی (تبلیغ و ارتباطات) ،ارتباط تصویری، .10تهیه و نگهداری مناسب سوابق اقدامات و برنامههای
چندرسانهای ،زبان و ادبیات ،فارسی ،کارشناسی حرفهای مرتبط در قالب ،عکس ،فیلم گزارشهای خبری و نظایر آن
روابط عمومی -رفتار اجتماعی و افکار سنجی ،کارشناسی
. 11انجام امور مرتبط با راهنمایی مراجعان و تسهیل
حرفهای روابط عمومی -الکترونیک ،کارشناسی حرفهای
دسترسی آنان به مراکز و مسئوالن ذیربط
روابط عمومی -امور رسانه ،کارشناسی حرفهای مدیریت
تبلیغات فرهنگی ،کارشناسی حرفهای مدیریت تبلیغات .12تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
تجاری ،کارشناسی حرفهای مدیریت تبلیغات سیاسی، شرایط احراز:
کارشناسی حرفهای عکاسی -تبلیغات ،کارشناسی حرفهای
-1تحصیالت و معلومات
مدیریت امور فرهنگی -دیپلماسی و ارتباطات فرهنگی،
کارشناسی حرفهای مدیریت امور فرهنگی -امور همایشها دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای
و جشنوارهها ،خبرنگاری (همه گرایشها) ،کارشناسی تحصیلی:
| 530رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
.3تهیه عکس ،فیلم و گزارشهای خبری از برنامهها و حرفهای خبرنگاری -سیاسی و اقتصادی ،کارشناسی
اقدامات دستگاه حرفهای خبرنگاری -قرآنی و مذهبی ،کارشناسی حرفهای
.4ثبت و نگهداری مناسب سوابق مرتبط با اقدامات روابط خبرنگاری -ورزشی ،کارشناسی حرفهای خبرنگاری-
عمومی در سامانههای اطالعاتی ذیربط اجتماعی و فرهنگی
.8تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط -آشنایی با اهداف و حوزههای کاری اصلی دستگاه
تشریفات میهمانان خارجی و اعزام مقامات و هیأتهای کارشناسی حرفهای عکاسی -تبلیغات ،کارشناسی حرفهای
داخلی به خارج از کشور و مشارکت در تدوین و اجرای اسناد مدیریت امور فرهنگی -دیپلماسی و ارتباطات فرهنگی،
و توافقات بینالمللی ذیربط میباشند .این شغل میتواند کارشناسی حرفهای مدیریت امور فرهنگی -امور همایشها
حسب پست مورد تصدی متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد. و جشنوارهها ،خبرنگاری (همه گرایشها) ،کارشناسی
حرفهای خبرنگاری -سیاسی و اقتصادی ،کارشناسی
اهم وظایف و مسؤلیتها:
حرفهای خبرنگاری -قرآنی و مذهبی ،کارشناسی حرفهای
.1برنامهریزی و اقدام برای برقراری و بهبود مستمر تعامالت خبرنگاری -ورزشی ،کارشناسی حرفهای خبرنگاری-
دستگاه با کشورهای خارجی و مراجع بینالمللی ذیربط و اجتماعی و فرهنگی
توسعه بسترهای الزم برای همکاری مؤثر
و یا گواهینامه کاردانی در یکی از رشتههای تحصیلی:
.2بررسی و تحلیل اطالعات و اسناد بینالمللی مرتبط با
حوزه عملکرد دستگاه و ارائه پیشنهادهای الزم برای اصالح ارتباطات (همه گرایشها) ،روابط عمومی خبرنگاری (همه
و اجرای آنها گرایشها) ،تبلیغات و بازاریابی ،کاردانی حرفهای تبلیغات،
کاردانی حرفهای روابط عمومی
.3بررسی و تدوین پیشنویس اسناد و توافقات بینالمللی
دستگاه -2مهارتها
.4بررسی و شناسایی فرصتهای جدید تعامالت بینالمللی -توانایی تعامل و برقراری ارتباط مؤثر
برای بهبود عملکرد دستگاه -توانایی گزارشنویسی
.5انجام اقدامات الزم برای مشارکت کارمندان یا دستگاه -توانایی بکارگیری تجهیزات صوتی و تصویری
اجرایی در مجامع و برنامههای بینالمللی
-3دورههای آموزشی
6برنامهریزی و انجام اقدامات الزم در زمینه امور تشریفات
-آشنایی با نرمافزارهای تخصصی ارتباطات
میهمانان خارجی و اعزام مقامات و کارمندان دستگاه به
سایر کشورها -فنون ثبت و نگهداری منابع صوتی و تصویری
.7انجام اقدامات الزم برای استقرار و بهروزرسانی بانک -اصول تشریفات و برگزاری مراسمهای رسمی
اطالعاتی ،سوابق اسناد و مدارک مربوط به امور بینالمللی -4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
دستگاه
برونگرایی ،مشارکتجویی ،صبر و حوصله ،دقتنظر
.8مستندسازی نتایج ماموریتها و اقدامات بینالمللی
دستگاه و بسترسازی برای بهرهگیری مناسب از آنها عنوان شغل :کارشناس امور بینالملل
.9همکاری در تأمین محتوای بینالمللی نشریات و تعریف:
درگاههای الکترونیک دستگاه
این شغل در برگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
.10تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط عهدهدار برنامهریزی ،اقدام و نظارت در زمینه تعامالت دو یا
شرایط احراز: چند جانبه دستگاه اجرایی متبوع با مراجع بینالمللی ،امور
| 532رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-آئین نگارش و مکاتبات بینالمللی رسمی روابط بینالملل (همه گرایشها) ،روابط بینالملل،
دیپلماسی و سازمانهای بینالمللی (همه گرایشها)،
-اصول رفتار و تشریفات بینالمللی
مطالعات جهان بینالملل (همه گرایشها) ،مطالعات جهان
-اصول انعقاد تفاهم نامه همکاری بینالمللی (همه گرایشها) ،مطالعات سیاسی جهان اسالم ،اندیشه
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری سیاسی در اسالم ،اندیشه سیاسی -اجتماعی معاصر،
جغرافیای سیاسی (آمایش سیاسی فضا /ژئوپلیتیک)،
برون گرایی ،آراستگی ،سخنوری ،دقتنظر ،مشارکتجویی
مطالعات منطقهای (همه گرایشها) ،مطالعات آمریکای
عنوان شغل :کارشناس برنامهریزی شمالی ،مطالعات آمریکای شمالی (همه گرایشها)،
مطالعات آمریکای التین ،مطالعات بریتانیا ،مطالعات روسیه،
تعریف: مطالعات فرانسه ،مطالعات شبه قاره هند ،مطالعات ژاپن،
مطالعات کشورهای آلمانی زبان ،مطالعات مصر ،مطالعات
این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
جنوب آفریقا ،مطالعات فلسطین ،مطالعات عراق ،حقوق
عهدهدار تدوین پیشنویس برنامههای کالن و عملیاتی
دستگاه و ضوابط و دستورالعملهای ذیربط حسب نیاز و بینالملل ،حقوق تجارت بینالملل ،حقوق تجاری اقتصادی
همچنین آسیبشناسی ،ارزیابی ،کنترل ،اصالح و بهبود بینالمللی ،علوم سیاسی ،علوم سیاسی (همه گرایشها)،
آنها با هماهنگی مدیران و سایر مراجع ذیصالح در معارف اسالمی و علوم سیاسی ،سیاست گذاری عمومی،
تاریخ (تاریخ عمومی جهان /تاریخ اسالم /مطالعات خلیج
دستگاه اجرایی متبوع میباشند .این شغل میتواند حسب
فارس /مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز) ،تاریخ و تمدن ملل
پست مورد تصدی متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد.
اسالمی ،تاریخ تمدن اسالمی ،تاریخ فرهنگ و تمدن
اهم وظایف و مسؤلیتها: اسالمی ،تاریخ اسالم در شمال افریقا و اندولس ،تاریخ معاصر
.1مطالعه و بررسی مأموریت ،چشمانداز ،اهداف و جهان اسالم
استراتژیهای دستگاه و سایر قوانین و اسناد باالدستی و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
مرتبط و تعیین الزامات پیادهسازی آنها
روابط سیاسی (روابط دیپلماتیک) ،مطالعات ارتباطی ،تاریخ
.2مطالعه و بررسی نقاط قوت و ضعف تهدیدها و فرصتهای
جهان ،تاریخ تمدن ،تاریخ تمدن ملل اسالمی ،تاریخ اسالم،
دستگاه برای تحقق ،مأموریت چشمانداز و اهداف موجود و
تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسالمی ،علوم سیاسی ،معارف
شناسایی انواع روشها و سازوکارهای ممکن برای دستیابی
اسالمی و علوم سیاسی ،جغرافیای سیاسی (آمایش و
به آنها
مدیریت سیاسی فضا)
.3اقدام و نظارت در زمینه انجام مطالعات تطبیقی و
-2مهارتها
پشتیبان برای برنامهریزی کالن و عملیاتی دستگاه اجرایی
-توانایی نگارش متون انگلیسی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 533
و رشتههای تحصیلی مندرج در شرایط احراز مشاغل .4تدوین پیشنویس طرحها و برنامههای کالن و عملیاتی
اختصاصی دستگاه اجرایی در مقطع دکترا دستگاه و واحدها متناسب با شرایط و اقتضائات موجود و در
راستای مأموریتها و اهداف ذیربط
و یا گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای
تحصیلی: .5بررسی و تدوین پیشنویس آییننامهها ،دستورالعملها و
سایر ضوابط و مقررات الزم برای اجرای برنامهها و
مدیریت دولتی (خطمشیگذاری عمومی) ،مدیریت
سیاستهای دستگاه
سازمانهای دولتی (برنامهریزی و نظارت) ،مدیریت دولتی
و سیاست گذاری عمومی ،مدیریت سیاستگذاری عمومی، .6تدوین و ارائه طرحهای اصالحی برای بهبود فعالیتها و
معارف اسالمی و مدیریت (مدیریت دولتی و سیاستگذاری فرایندهای اجرای برنامههای دستگاه حسب نیاز
عمومی) ،دکترای حرفهای مدیریت (تصمیمگیری و .7بررسی و اعالم نظر در خصوص ضرورت و امکان
خطمشیگذاری) ،مهندسی آیندهپژوهی ،مهندسی صنایع پیادهسازی طرحها و برنامههای پیشنهادی واحدهای
(آیندهپژوهی) دستگاه و تعیین میزان اولویت آنها برای قرار گرفتن در
و رشتههای تحصیلی مندرج در شرایط احراز مشاغل دستور کار
اختصاصی دستگاه اجرایی در مقطع کارشناسی ارشد .8نظارت بر حسن اجرای برنامههای مصوب و نیز
-2مهارتها آییننامهها ،مقررات و دستورالعملهای مربوط
-توانایی بکارگیری نرمافزارهای تخصصی مرتبط با حوزه .9آسیبشناسی مستمر برنامههای دستگاه و ارزیابی آنها
کاری ذیربط از جهت انطباق با ماموریتها و اهداف مربوطه و نحوه اجرا
و پیادهسازی آنها انعکاس بازخورد به مراجع ذیربط و ارائه
-توانایی شناسایی و حل مساله
پیشنهادهای الزم برای بازنگری و بهبود برنامهها
-توانایی تحلیل و تبیین موضوعات تخصصی حوزه کاری
.10انجام اقدامات الزم برای استقرار و بهروزرسانی سامانهها
ذیربط
و بانکهای اطالعاتی مرتبط با طرحها و برنامههای دستگاه
-3دورههای آموزشی
.11تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
-فنون برنامهریزی در بخش عمومی
شرایط احراز:
-مدلهای ارزیابی و مدیریت عملکرد
-1تحصیالت و معلومات
-آشنایی با قوانین و اسناد باالدستی حوزه تخصصی مربوطه
دارا بودن گواهینامه دکترا در یکی از رشتههای تحصیلی:
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
مدیریت دولتی (تصمیمگیری و خطمشیگذاری عمومی)،
تفکر تحلیلی ،تفکر سیستمی ،کل نگری ،مشارکتجویی، مدیریت سازمانهای دولتی ایران (سیاستگذاری دولتی
دقتنظر ،یادگیری فعال ،خالقیت و ابتکار (مدیریت مدیریت عمومی))، (خطمشیگذاری
سیاستگذاری بخش عمومی) ،آیندهپژوهی ،آیندهپژوهی
(همه گرایشها) ،مدیریت راهبردی ،مدیریت توسعه
| 534رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
دارا بودن گواهینامه تحصیلی مرتبط با حوزه تخصصی عنوان شغل :مشاور
مشاوره در مقاطع کارشناسی ارشد یا دکترا به شرح زیر:
تعریف:
1-1مشاوران حوزه وظایف اختصاصی دستگاه اجرایی باید
دارای یکی از گواهینامههای تحصیلی مندرج در شرایط این شغل در برگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
احراز مشاغل اختصاصی دستگاه متبوع باشند. عهدهدار مطالعه ،بررسی تحلیل و ارائه نظرهای تخصصی در
مورد مسائل و موضوعات مرتبط با حوزه مشاوره به مقام
1-2مشاوران حوزه وظایف عمومی دستگاه اجرایی باید
مافوق میباشند.
متناسب با حوزه مشورتی خود دارای یکی از گواهینامههای
تحصیلی مندرج در شرایط احراز شغل عمومی مرتبط باشند. اهم وظایف و مسئولیتها:
تبصره -افرادی که فاقد شرایط احراز فوقالذکر میباشند در .1مطالعه و جمعآوری اطالعات الزم در خصوص ،ابعاد علل
صورت دارا بودن مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد یا دکترا سوابق و نتایج مسائل و موضوعات ارجاعی جهت شناخت و
و داشتن حداقل 15سال تجربه در مشاغل اختصاصی یا توصیف مناسب آنها
عمومی مرتبط میتوانند در این شغل انتصاب یابند. .2بررسی و تحلیل جوانب گوناگون مسائل و موضوعات مورد
.2مهارتها نظر و تبیین دقیق آنها برای مدیر یا مقام ذیربط
-توانایی تحلیل و حل مسأله .3اعالم نظر تخصصی در مورد موضوعات ارجاعی و ارائه
گزینههای متنوع برای تصمیمگیری و اقدام در خصوص
-توانایی مذاکره و برقراری ارتباط مؤثر
آنها
-تسلط بر قوانین و مقررات مرتبط با حوزه مشورتی مربوطه
.4بررسی و امکانسنجی طرحها برنامهها و تصمیمات
.3دورههای آموزشی مدیریتی حوزه ذیربط حسب مورد و ارائه راهکارهای
-آشنایی با روشهای تصمیمسازی مناسب در خصوص نحوه اجرا و پیادهسازی آنها
-مدیریت تغییر و تحول .5بررسی نقاط قوت و ضعف عملکرد حوزه مشورتی ذیربط
و ارائه پیشنهادات و نظرهای اصالحی برای ایجاد تغییرات
-مدیریت رفتار سیاسی
مورد نیاز و بهبود عملکرد
.4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
.6بررسی و شناسایی جدیدترین روشها و فناوریهای
تفکر تحلیلی و استنباطی ،تمرکز سیستمی ،صبر و حوصله، موجود در حوزه تخصصی مربوط و ارائه سازوکارهای مناسب
امانتداری ،مشارکتجویی ،هوشمندی ،خالقیت و ابتکار برای بهرهگیری هدفمند از آنها
.5سایر ویژگیها .7تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
-دارا بودن حداقل 10سال تجربه مربوط و 4سال تجربه شرایط احراز:
مدیریتی برای تصدی پست مشاور مقامات بندهای "الف ،ب،
.1تحصیالت و معلومات
ج" مندرج در ماده 71قانون مدیریت خدمات کشوری و
همترازان آنها
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 535
.8انجام اقدامات الزم به منظور بروزرسانی و ارتقاء -دارا بودن حداقل 6سال تجربه مربوط و 3سال تجربه
نرمافزاریهای مورد استفاده در دستگاه مدیریتی برای تصدی پست مشاور مقامات بندهای "د ،هـ"
.9انتخاب ،پیادهسازی و نگهداری نرمافزارهای پایهای مندرج در ماده 71قانون مدیریت خدمات کشوری و
(سیستم عامل) با توجه به پیکربندی سیستمهای موجود در همترازان آنها
دستگاه
عنوان شغل :کارشناس تحلیل و تولید نرمافزار
.10جمعآوری یکسان سازی تجمیع و بارگذاری دادهها به
منظور آنالیز و داده کاوی برای طراحی و پیادهسازی انبار تعریف:
دادهها این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
.11انجام اقدامات الزم در زمینه اجرای پروژههای نرمافزاری عهدهدار مطالعه ،برنامهریزی ،اقدام و نظارت در زمینه،
دستگاه از جمله تهیه برنامه زمانبندی شناسایی پیمانکاران طراحی تولید و پیادهسازی بستههای نرمافزاری متناسب با
و نظایر آن نیازهای دستگاه اجرایی و برطرف نمودن مشکالت فنی و
تخصصی نرمافزارها میباشند .این شغل میتواند حسب
.12تهیه برنامههای الزم به منظور اخذ گزارش عملکرد
پست مورد تصدی متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد.
سیستمها و بررسی مستمر برای ارتقای کارایی آنها
اهم وظایف و مسئولیتها:
.13تدوین و اجرای دستورالعملها و استانداردهای راهبری
و نگهداری سامانهها و نرمافزارهای دستگاه و نظارت بر .1مطالعه و برنامهریزی در زمینه نحوه تأمین نیازهای
حسن اجرای آنها نرمافزاری دستگاه و ارتقاء مستمر نرمافزارهای موجود
.14نظارت بر توسعه و استقرار سامانههای برون سپاری شده .2طراحی تست و توسعه نرمافزارهای دستگاه بر اساس
از نظر مطابقت با مفاد قرارداد مربوط و تأمین نیازهای مورد تحلیل نیازهای دستگاه و مبتنی بر تکنولوژیها ،بسترها و
نظر ابزارهای ارتباطی جدید
.15تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط .3برنامهریزی و نظارت در زمینه ،خرید نصب و پشتیبانی
نرمافزارهای مورد نیاز دستگاه
شرایط احراز:
.4طراحی و استقرار برنامه کالن نرمافزاری و یکپارچهسازی
-1تحصیالت و معلومات
سامانههای موجود در دستگاه
دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای
.5انجام اقدامات الزم در زمینه کنترل و تست نرمافزارها و
تحصیلی:
بهبود عملکرد آنها
مهندسی کامپیوتر (نرمافزار /هوش مصنوعی و رباتیکز)،
.6مستندسازی و بروزرسانی فرایند تولید نرمافزارهای
نرمافزار ،مهندسی نرمافزار ،الگوریتمها و محاسبات هوش
طراحی شده برای دستگاه
مصنوعی و رباتیکز ،هوش مصنوعی و رباتیک ،هوش
مصنوعی ،محاسبات نرم -ساختارهای جبری منطقی ،علوم .7طراحی و ایجاد بانکهای اطالعاتی مرتبط با نرمافزارهای
کامپیوتر ،علوم کامپیوتر (همه گرایشها) ،علوم تصمیم و دستگاه
| 536رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
این شغل در برگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها مهندسی دانش ،مهندسی فناوری اطالعات (همه
عهدهدار انجام امور مربوط به نصب ،پیکربندی و پشتیبانی گرایشها) ،مدیریت فناوری اطالعات (همه گرایشها)،
از شبکههای رایانهای داخلی دستگاه متبوع و نظارت بر مدیریت پروژه (فناوری اطالعات و ارتباطات)
نصب ،پیکربندی و پشتیبانی از شبکههای خارجی دستگاه
یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
(کابلی و غیرکابلی) توسعه و نگهداری سیستمها و
برنامههای نرمافزاری مرتبط با پیکربندی ،شبکه تبادل مهندسی کامپیوتر ،مهندسی کامپیوتر (نرمافزار) ،مهندسی
اطالعات در بستر آن و رفع معایب مرتبط با عملکرد آن نرمافزار کامپیوتر ،نرمافزار کامپیوتر ،نرمافزار ،علوم کامپیوتر،
میباشند این شغل میتواند حسب پست مورد تصدی مهندسی تکنولوژی ،نرمافزار کامپیوتر ،مهندسی فناوری
متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد. اطالعات (برنامهسازی تحت وب /طراحی صفحات وب)،
مهندسی فناوری اطالعات -برنامهنویسی تحت وب،
اهم وظایف و مسئولیتها:
مهندسی فناوری اطالعات -طراحی صفحات وب ،مهندسی
.1بررسی و ارزیابی جدیدترین فناوریهای مرتبط با تکنولوژی فناوری اطالعات (طراحی صفحات وب /برنامه
شبکههای رایانهای به منظور دستیابی و شناسایی روشهای سازی تحت وب) مهندسی تکنولوژی فناوری اطالعات،
کارآمد و کاربردی برای بهرهگیری از آنها در طراحی و مهندسی تکنولوژی فناوری اطالعات -طراحی صفحات وب،
بهبود شبکههای رایانهای دستگاه مهندسی تکنولوژی فناوری اطالعات ،برنامه سازی تحت وب
.2امکانسنجی و طراحی نقشه شبکههای رایانههای مورد -2مهارتها
نیاز با توجه به تعداد کاربران حجم داده و سایر عوامل مؤثر
-توانایی تحلیل و پیادهسازی مدلها و الگوریتمهای پیچیده
.3راهبری مرکز دادههای دستگاه و نظارت بر حسن اجرای
-توانایی مدیریت پروژه
ضوابط و استانداردهای فنی و حفاظتی مرتبط
-توانایی انجام تستهای امنیتی سامانههای نرمافزاری
.4طراحی و نظارت بر پیادهسازی زیرساخت فیزیکی شبکه
و نرمافزارهای بخش فعال شبکه -3دورههای آموزشی
.5انجام اقدامات الزم به منظور تأمین و ارتقاء امنیت شبکه -مدل سازی و مستندسازی فرایندها ،طراحی و کدنویسی
رایانهای دستگاه و ایجاد رابطه کاربری
اطالعات و امنیت علوم و فناوری شبکه ،مهندسی فناوری .10تعیین سطح دسترسی کاربران شبکه روی دادههای
ارشد فناوری اطالعات -امنیت اطالعات در سازمانها اطالعاتی و کنترل و مدیریت آنها براساس استانداردهای
طراحی شده
و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
.11تهیه نسخه پشتیبان از پایگاههای اطالعاتی و
مهندسی کامپیوتر ،مهندسی کامپیوتر (معماری
نرمافزارهای مربوط با رایانه سرویسدهنده
سیستمهای کامپیوتری /رایانش امن /فناوری اطالعات)،
مهندسی فناوری اطالعات ،مهندسی فناوری اطالعات .12شناسایی و رفع خطاها ضعفها و مشکالت حوزه شبکه
(امنیت اطالعات) ،مهندسی فناوری اطالعات -امنیت رایانهای دستگاه
اطالعات ،مهندسی تکنولوژی ارتباطات و فناوری اطالعات .13تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
( ICTدیتا /مدیریت /ICTکاربردهای /ICTسیستمهای
شرایط احراز:
تحت شبکه) ،مهندسی فناوری شبکههای کامپیوتری،
مهندسی تکنولوژی شبکههای کامپیوتری ،مهندسی -1تحصیالت و معلومات
تکنولوژی شبکههای کامپیوتری (طراحی و پیادهسازی)،
دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای
مهندسی تکنولوژی فناوری اطالعات (امنیت اطالعات)،
تحصیلی:
مهندسی تکنولوژی فناوری اطالعات -امنیت اطالعات،
مهندسی ارتباطات و فناوری اطالعات (( )ICTدیتا)، مهندسی کامپیوتر (معماری سیستمهای کامپیوتری/
مهندسی فناوری ارتباطات و اطالعات -ICTدیتا شبکههای کامپیوتری /رایانش امن) ،مهندسی فناوری
اطالعات ،مهندسی فناوری اطالعات (سامانههای شبکهای/
-2مهارتها
معماری سازمانی /شبکههای کامپیوتری /مدیریت
-توانایی امکانسنجی و طراحی نقشه شبکههای رایانهای سیستمهای اطالعاتی /سیستمهای چند رسانهای /مهندسی
-توانایی انجام عملیات پیادهسازی و پیکربندی شبکههای مخابرات امن /رایانش امن سیستمهای تکنولوژی اطالعات/
داخلی تکنولوژی اطالعات و ارتباطات /امنیت اطالعات /شبکههای
ارتباطی و کامپیوتری) ،شبکههای کامپیوتری ،رایانش امن،
-تسلط به نصب و راهاندازی رایانه سرویسدهنده و
معماری سیستمهای کامپیوتری ،معماری کامپیوتر،
ایستگاههای کاری و تنظیمات مربوط به آنها
مهندسی فناوری اطالعات (( )ITهمه گرایشها) ،مدیریت
-3دورههای آموزشی پروژه (فناوری اطالعات و ارتباطات) ،معماری کامپیوتر،
-شبکه Network + معماری سیستمهای کامپیوتری ،مدیریت فناوری اطالعات
(مدیریت منابع اطالعاتی /سیستمهای اطالعاتی پیشرفته/
-مدیریت شبکه و امنیت
مدیریت پروژههای فناوری اطالعات) ،مهندسی امنیت
-آشنایی با سختافزارهای زیرساختی ارتباطی و امنیتی فضای سایبری ،مهندسی امنیت فضای سایبری (همه
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری گرایشها) ،مهندسی فناوری اطالعات -امنیت اطالعات،
مهندسی فناوری اطالعات -شبکههای کامپیوتری ،مهندسی
تفکر تحلیلی و استنباطی ،نوآوری ،دقتنظر ،ریزبینی،
فناوری اطالعات (سامانههای شبکهای) ،مهندسی فناوری
تمرکز فکری ،صبر و حوصله ،امانتداری ،مشارکتجویی
ارشد فناوری اطالعات -امنیت شبکه ،مهندسی فناوری
| 538رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
.10نظارت بر استقرار سیستمهای رایانهای دستگاه و عنوان شغل :کارشناس فن آوری اطالعات
تجهیزات جانبی آنها مطابق با تقشههای فنی و
استانداردهای مربوط تعریف:
.11تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
عهدهدار انجام امور مربوط به نصب و راهاندازی ،پشتیبانی و
شرایط احراز:
بهبود تجهیزات و سیستمهای رایانهای دستگاه متبوع
-1تحصیالت و معلومات میباشند .این شغل میتواند حسب پست مورد تصدی
دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد.
تحصیلی: اهم وظایف و مسئولیتها:
معماری سیستمهای کامپیوتری ،مدیریت فناوری اطالعات، .1برنامهریزی و اقدام در زمینه نصب و راهاندازی و پشتیبانی
مدیریت فناوری اطالعات (همه گرایشها) ،مهندسی فناوری سختافزاری تجهیزات رایانهای مورد استفاده در دستگاه
اطالعات (( )ITهمه گرایشها) ،مهندسی فناوری اطالعات،
.2نصب لوازم و قطعات جانبی جهت افزایش تواناییهای
مهندسی فناوری اطالعات (همه گرایشها) ،مهندسی
سختافزاری و راهاندازی آنها
فناوری اطالعات و امنیت ،مهندسی فناوری اطالعات و
مدیریت علوم کامپیوتر ،علوم کامپیوتر (همه گرایشها)، .3برآورد و تنظیم فهرست قطعات مورد نیاز رایانهها و
مهندسی کامپیوتر ،معماری کامپیوتر ،مهندسی کامپیوتر انطباق قطعات خریداری شده با مشخصات فنی مورد نظر
(بیوانفورماتیک /معماری سیستمهای کامپیوتری) ،مدیریت .4انجام اقدامات الزم به منظور ارتقای سطح کیفی و کمی
فناوری اطالعات ،پزشکی ،فناوری اطالعات سالمت، سختافزارهای مورد استفاده در دستگاه
مهندسی فناوری اطالعات پزشکی .5تدوین دستورالعملهای الزم در زمینه نحوه بهرهبرداری
و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی: و نگهداری سختافزارها به منظور حصول بیشترین بازدهی
سختافزار کامپیوتر ،معماری سیستمهای کامپیوتری، .6بررسی و ارزیابی فعالیتها ،سیستمها و روشهای مرتبط
مهندسی فناوری اطالعات ،مهندسی فناوری سیستمهای با تأمین بهبود و نگهداری سیستمهای رایانهای دستگاه و
سختافزاری رایانه ،مهندسی کامپیوتر ،مهندسی کامپیوتر ارائه پیشنهادات طرحهای اصالحی
(همه گرایشها) ،کامپیوتر -سختافزار ،مهندسی تکنولوژی .7تدوین و بروزرسانی شناسنامه رایانههای مورد استفاده در
سختافزار کامپیوتر ،مهندسی تکنولوژی سیستمهای دستگاه و تجهیزات جانبی آنها
سختافزاری رایانه ،کارشناسی تکنولوژی کامپیوتر ،فناوری
.8بررسی و شناسایی نواقص و اشکاالت موجود در رایانهها
اطالعات و ارتباطات ،مهندسی تکنولوژی فناوری اطالعات،
و دستگاههای جانبی به منظور تعمیر یا تعویض قطعات
مهندسی تکنولوژی فناوری اطالعات (همه گرایشها)،
مهندسی تکنولوژی فناوری اطالعات -خدمات رایانه در .9نظارت بر حسن استفاده از وسایل و تجهیزات رایانهای و
شهرداری ،مهندسی تکنولوژی فناوری اطالعات -فناوری جابجایی آنها در دستگاه
اطالعات ،مهندسی تکنولوژی سختافزار کامپیوتر ،مهندسی
فناوری سیستمهای سختافزاری فناوری اطالعات– تجارت
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 539
.3کنترل و ارزیابی دورهای تجهیزات نرمافزاری و شبکهای الکترونیک ،مهندسی تکنولوژی ارتباطات و فناوری اطالعات
دستگاه از نظر نحوه عملکرد آنها زیر نظر کارشناسان ،ICTمهندسی تکنولوژی ارتباطات و فناوری اطالعات ICT
.4تهیه و تنظیم برنامه بازدید نوبتی از دستگاهها زیر نظر (همه گرایشها)
کارشناسان دستگاه -2مهارتها
.5بررسی و شناسایی نواقص و اشکاالت موجود در رایانهها -توانایی راهاندازی سختافزاری رایانهها
و دستگاههای جانبی
-توانایی ارزیابی سیستمهای و شناسایی نقاط قوت و ضعف
.6بررسی و ارزیابی حسن عملکرد قطعات سیستمهای آنها
سختافزاری دستگاه با استفاده از نرمافزارها و ابزارهای
-توانایی انجام تعمیرات سختافزاری جزئی در حوزه
مرتبط
فناوری اطالعات
.7تعمیر و تعویض دستگاهها و قطعات رایانهای بر اساس
-3دورههای آموزشی
اولویتهای تعیین شده
-آشنایی با جدیدترین سیستمها و تجهیزات رایانهای
.8کنترل شرایط و استانداردهای محیطی مرتبط با حوزه
فناوری اطالعات نظیر برق و حرارت در واحدهای دستگاه -عیب یابی سختافزارهای رایانهای
.9انجام اقدامات الزم به منظور جابجایی و جمعآوری -مدیریت پروژههای فناوری اطالعات
سیستمهای رایانهای و تجهیزات جانبی آنها مطابق با -4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
نقشههای فنی
دقتنظر ،ریزبینی ،تمرکز فکری ،صبر و حوصله ،امانتداری،
.10تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط مشارکتجویی
شرایط احراز:
عنوان شغل :کاردان فن آوری اطالعات
-1تحصیالت و معلومات
تعریف:
دارا بودن گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای
تحصیلی: این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
عهدهدار انجام امور اجرایی و عملیاتی مرتبط با سیستمهای
سختافزار کامپیوتر ،معماری سیستمهای کامپیوتری،
سختافزاری و نرمافزاری در حوزه فناوری اطالعات دستگاه
مهندسی فناوری اطالعات ،مهندسی فناوری سیستمهای
اجرایی متبوع میباشند
سختافزاری رایانه ،مهندسی کامپیوتر ،مهندسی کامپیوتر
(همه گرایشها) ،کامپیوتر -سختافزار ،مهندسی تکنولوژی اهم وظایف و مسئولیتها:
سختافزار کامپیوتر ،مهندسی تکنولوژی سیستمهای .1نصب و راهاندازی نرم افزاهای مورد نیاز کاربران دستگاه
سختافزاری رایانه ،کارشناسی تکنولوژی کامپیوتر ،فناوری و رفع عیب و اشکاالت احتمالی آنها
اطالعات و ارتباطات ،مهندسی تکنولوژی فناوری اطالعات،
.2نصب و راهاندازی رایانهها و امکانات جانبی سختافزاری
مهندسی تکنولوژی فناوری اطالعات (همه گرایشها)،
برای کاربران دستگاه مطابق با استاندارهای تعیین شده
| 540رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-آشنایی با سختافزار و شبکه مهندسی تکنولوژی فناوری اطالعات -خدمات رایانه در
-آشنایی با فنون نگهداری صحیح سیستمهای رایانهای شهرداری ،مهندسی تکنولوژی فناوری اطالعات -فناوری
اطالعات ،مهندسی تکنولوژی سختافزار کامپیوتر ،مهندسی
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری فناوری سیستمهای سختافزاری فناوری اطالعات -تجارت
دقتنظر ،ریزبینی ،تمرکز فکری ،صبر و حوصله ،امانتداری، الکترونیک ،مهندسی تکنولوژی ارتباطات و فناوری اطالعات
مشارکتجویی ،ICTمهندسی تکنولوژی ارتباطات و فناوری اطالعات ICT
(همه گرایشها)
عنوان شغل :کارشناس فرهنگی و هنری
و یا گواهینامه کاردانی در یکی از رشتههای تحصیلی:
تعریف: کامپیوتر ،کامپیوتر (همه گرایشها) ،کاربرد کامپیوتر،
این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها کامپیوتر -نرمافزار کامپیوتر ،تعمیرات سختافزار کامپیوتر،
عهدهدار مطالعه ،برنامهریزی اقدام و نظارت در زمینه تبیین سختافزار کامپیوتر ،نرمافزار کامپیوتر ،کاردانی فنی
ترویج و ارتقاء اصول و مبانی فرهنگ ایرانی -اسالمی، شبکههای کامپیوتری ،کاردانی فنی نرمافزار -برنامه سازی
آسیبشناسی و بهبود مستمر فرهنگ سازمانی ،توسعه کامپیوتری ،کاردانی فنی کامپیوتر -سیستمهای کامپیوتری،
فعالیتهای هنری مورد نیاز ،تدوین پیوست فرهنگی برای کاردانی فنی فناوری اطالعات -اینترنت و شبکههای
طرحها و برنامههای کالن دستگاه اجرایی و تشکیل ،مجامع گسترده فناوری اطالعات ،فناوری اطالعات و ارتباطات،
شوراها و کانونهای فرهنگی و هنری در دستگاه اجرایی فناوری اطالعات و ارتباطات گرایش خدمات رایانهای در
متبوع میباشند این شغل میتواند حسب پست مورد تصدی شهرداری ،ارتباطات و فناوری اطالعات ( ،)ICTکاردانی فنی
متضمن سطوح مدیریتی نیز میباشد. فناوری اطالعات و ارتباطات ( )ICTروستائی ،کاردانی فنی
فناوری اطالعات و ارتباطات روستائی ،کاردانی فنی فناوری
اهم وظایف و مسئولیتها:
اطالعات -خدمات الکترونیکی شهر ،کاردانی فنی ارتباطات
،1مطالعه ،برنامهریزی و اقدام در زمینه تبیین توسعه و و فناوری اطالعات ( ،)ICTکاردانی فنی فناوری اطالعات-
بهبود باورها ،ارزشها و هنجارهای مثبت فرهنگی و مذهبی رسانه
در دستگاه
-2مهارتها:
.2شناسایی نیازها مسائل و آسیبهای فرهنگ سازمانی
-توانایی نصب و راهاندازی رایانهها و امکانات جانبی
موجود و برنامهریزی و اقدام برای اصالح و بهبود آنها
سختافزاری
.3شناسایی فرصتها و نقاط قوت فرهنگ سازمانی دستگاه
-توانایی عیب یابی ،تعمیر و تعویض دستگاهها و قطعات
و انجام اقدامات الزم برای تقویت و بهرهبرداری مناسب از
رایانهای
آنها
-توانایی برقراری ارتباط مؤثر
.4بررسی الزامات ،اقتضائات و نتایج فرهنگی مرتبط با
طرحها و برنامههای کالن دستگاه و تدوین پیوست فرهنگی -3دورههای آموزشی
الزم برای آنها -آشنایی با منابع تغذیه و UPS
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 541
مطالعات جوانان ،مطالعات زنان (زن و خانواده)، .5برنامهریزی برای برگزاری انواع مراسم جشنوارهها و
جامعهشناسی فرهنگ ،جامعهشناسی انقالب ،اسالمی، نمایشگاههای فرهنگی و هنری در دستگاه
جامعهشناسی دفاع مقدس ،توسعه و تبلیغ فرهنگ دینی .6انجام امور مرتبط با برقراری تعامالت فرهنگی مؤثر میان
(مدیریت فرهنگی) ،معارف اسالمی و تبلیغ ،معارف اسالمی دستگاه اجرایی ذیربط و سایر نهادها و مجامع فرهنگی
و فرهنگ و ارتباطات ،تبلیغ و ارتباطات ،تبلیغ و ارتباطات حسب نیاز
فرهنگی ،ارتباطات فرهنگی ،ارتباطات اجتماعی (تبلیغات
.7انجام امور مرتبط با تشکیل مجامع ستادها و شوراهای
فرهنگی) ،علوم ارتباطات اجتماعی ،مطالعات اوقات فراغت
فرهنگی و هنری مانند) کمیته عفاف و حجاب شورای امر
(فرهنگ و تمدن) ،ایران شناسی (فرهنگ مردم ،آداب و
به معروف و نهی از منکر و نظایر آن در دستگاه و اجرای
رسوم و میراث فرهنگی) ،گواهینامه سطح ( )3دروس
مصوبات آنها
حوزوی
.8انجام اقدامات الزم برای تأمین امکانات و تجهیزات
و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
فرهنگی و هنری الزم در دستگاه
مدیریت امور فرهنگی ،مدیریت فرهنگی هنری ،امور
.9بررسی و برآورد بودجه مورد نیاز برای اجرای طرحها و
فرهنگی ،فرهنگ و معارف اسالمی ،جغرافیای فرهنگی
برنامههای فرهنگی و هنری دستگاه و اعالم آن به مراجع
(برنامهریزی فرهنگی) ،زبان شناسی ،معارف اسالمی و
ذیربط
جغرافیای فرهنگی ،معارف اسالمی و مطالعات اجتماعی،
معارف اسالمی (مطالعات اجتماعی /تبلیغ و ارتباطات)، .10بررسی و ارزیابی میزان کارآمدی فعالیتها برنامهها
معارف اسالمی و مطالعات زنان ،معارف اسالمی و مجامع و پیوستهای فرهنگی دستگاه و انجام اقدامات الزم
جامعهشناسی ،جامعهشناسی ،مطالعات خانواده ،مدیریت برای افزایش اثربخشی و کارایی آنها
تبلیغات (فرهنگی) ،علوم اسالمی (جامعهشناسی) ،علوم .11برنامهریزی و اقدام برای رشد و ترویج فعالیتهای هنری
ارتباطات اجتماعی ،علوم اجتماعی ،علوم اجتماعی الزم برای تحقق اهداف و برنامههای فرهنگی مورد نظر در
(ارتباطات اجتماعی /مردمشناسی /برنامهریزی اجتماعی)، دستگاه
مردمشناسی ،علوم و معارف دفاع مقدس ،کارشناسی
.12نظارت بر وضعیت فرهنگ سازمانی و فعالیتهای هنری
حرفهای مدیریت امور فرهنگی -برنامهریزی فرهنگی،
دستگاه و ارزیابی مستمر تغییرات آنها
کارشناسی حرفهای مدیریت امور فرهنگی -ارزیابی فرهنگی،
کارشناسی حرفهای مدیریت امور فرهنگی -برنامهریزی .13تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
فعالیتهای قرآنی و مذهبی ،کارشناسی حرفهای مدیریت شرایط احراز:
امور فرهنگی -امور همایشها و جشنوارهها ،کارشناسی
-1تحصیالت و معلومات
حرفهای مدیریت امور فرهنگی -دیپلماسی و ارتباطات
فرهنگی ،کارشناسی حرفهای مدیریت امور فرهنگی ورزشی، گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای تحصیلی:
کارشناسی حرفهای مدیریت تبلیغات ،فرهنگی ،کارشناسی مدیریت راهبردی فرهنگ ،مطالعات فرهنگی ،امور فرهنگی
حرفهای مدیریت امور هنری ،کارشناسی حرفهای تکنولوژی (همه گرایشها) ،مطالعات فرهنگی و رسانه علوم اجتماعی
(مطالعات فرهنگی) ،دانش اجتماعی مسلمین ،مردمشناسی،
| 542رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
.2نیازسنجی آموزشی کارمندان دستگاه با توجه به دانش و آموزشهای فرهنگی و هنری ،آیندهپژوهی صنایع فرهنگی،
مهارتهای مورد نیاز برای انجام وظایف محوله گواهینامه سطح ( )2دروس حوزوی
.3برنامهریزی آموزش ساالنه کارمندان بر اساس نیازها، -2مهارتها
اهداف سیاستها و اولویتهای آموزشی دستگاه
-توانایی درک و تحلیل مسائل فرهنگی و هنری
.4طراحی دورههای آموزشی کارمندان و تدوین محتوای
-توانایی تعامل و برقراری ارتباط مؤثر
آموزشی آنها متناسب با شغل و پست مورد تصدی با
همکاری سایر مراجع ذیربط -توانایی بکارگیری ابزارهای فرهنگی و هنری
-مفاهیم و مدلهای آموزش و توسعه منابع انسانی تحقیقات آموزشی ،ارزشیابی آموزشی ،آموزش بزرگساالن،
-آشنایی با نظام ضوابط و مقررات آموزش کارکنان دولت علوم تربیتی (برنامهریزی آموزشی /تکنولوژی آموزشی/
تعلیم و تربیت ارزشها) ،علوم تربیتی -برنامهریزی آموزشی،
-آشنایی با نظامهای و فناوریهای نوین آموزشی
علوم تربیتی -تکنولوژی آموزشی ،علوم تربیتی -برنامهریزی
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری درسی ،علوم تربیتی -آموزش بزرگساالن ،مدیریت دولتی
تفکر تحلیلی و استنباطی ،دقتنظر ،ریزبینی ،صبر و حوصله، (مدیریت نیروی انسانی /توسعه منابع انسانی /مدیریت منابع
مشارکتجویی انسانی) ،آموزش بهداشت ،آموزش پزشکی ،آموزش
پرستاری ،آموزش کشاورزی ،مهندسی کشاورزی -آموزش
عنوان شغل :کارشناس امور پژوهشی کشاورزی ،مهندسی کشاورزی -ترویج و آموزش کشاورزی،
ترویج و آموزش کشاورزی ،ترویج و آموزش کشاورزی پایدار،
تعریف: ترویج کشاورزی پایدار و منابع طبیعی /آموزش کشاورزی
این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها پایدار و محیط زیست) ،آموزش محیط زیست ،آموزش
عهدهدار مطالعه ،برنامهریزی ،اقدام و نظارت در زمینه اهداف مهندسی
و مسائل پژوهشی طرحها و پروژههای تحقیقاتی و نشریات و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
علمی و تخصصی دستگاه اجرایی متبوع میباشند این شغل
علوم تربیتی ،علوم تربیتی (مدیریت و برنامهریزی آموزشی/
میتواند حسب پست مورد تصدی متضمن سطوح مدیریتی
تکنولوژی آموزشی) ،آموزش بزرگساالن ،مدیریت دولتی،
نیز میباشد.
علوم تربیتی -مدیریت برنامهریزی آموزشی ،معارف اسالمی
اهم وظایف و مسئولیتها: و علوم تربیتی ،راهنمای آموزشی (آموزش بزرگساالن) ،آمار
.1تدوین ،اهداف سیاستها و دستورالعملهای پژوهشی و سنجش آموزشی ،مهندسی کشاورزی -ترویج و آموزش
دستگاه بر اساس مأموریتها و اسناد باالدستی و کشاورزی ،مهندسی کشاورزی -ترویج و آموزش کشاورزی
استانداردهای ذیربط (آموزش کشاورزی) ،ترویج و آموزش کشاورزی پایدار،
کارشناسی حرفهای آموزش بزرگساالن ،کارشناسی حرفهای
.2مطالعه برنامهریزی و اقدام در زمینه شناسایی مسائل
تکنولوژی آموزشهای فرهنگی و هنری
مبتالبه نیاز سنجی تحقیقاتی و تعیین اولویتهای پژوهشی
دستگاه -2مهارتها
.3تدوین برنامهها و طرحهای پژوهشی الزم برای دستیابی -توانایی نیازسنجی و طراحی برنامههای آموزشی
به اهداف مربوط و برطرف نمودن مسائل و نیازهای پژوهشی -توانایی ارزشیابی و سنجش میزان اثربخشی برنامههای
دستگاه آموزشی
.4ارزیابی و اعالم نظر در خصوص طرحها و پروژههای -توانایی تحلیل و انتخاب راهبردهای آموزشی کارآمد و
تحقیقاتی پیشنهادی از نظر تناسب با اهداف و اولویتهای اثربخش
پژوهشی دستگاه هزینه اجراء کیفیت پیشنهاد ارائه شده و
-3دورههای آموزشی
نظایر آن
| 544رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
آیندهپژوهی (همه گرایشها) ،آیندهپژوهی ،سیاستگذاری .5جمعآوری و اعتبار سنجی دادهها و اقالم اطالعاتی مرتبط
علم و فناوری ،فلسفه علم و فناوری (همه گرایشها) ،فلسفه با برنامههای پژوهشی مصوب دستگاه از طرق گوناگون
علم .6طبقهبندی و تحلیل اطالعات معتبر در زمینه طرحها و
و رشتههای تحصیلی مندرج در شرایط احراز مشاغل برنامههای پژوهشی دستگاه و استخراج نتایج آنها
اختصاصی دستگاه اجرایی در مقطع دکترا .7برنامهریزی و اقدام برای ارتقاء بهرهوری منابع پژوهشی و
یا گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای حمایت از حقوق مادی و معنوی پژوهشهای مربوط
تحصیلی: .8برنامهریزی اقدام و نظارت در زمینه تدوین و انتشار
سیاستگذاری علم و فناوری ،پژوهش علوم اجتماعی، نشریات تخصصی دستگاه
تحقیقات آموزشی ،علمسنجی ،فلسفه علم ،علم دادهها، .9انجام امور مرتبط با توسعه زیرساختهای پژوهشی
مهندسی آیندهپژوهی ،مهندسی صنایع (آیندهپژوهی) دستگاه اعم از تأمین منابع انسانی ماهر و متخصص منابع
و رشتههای تحصیلی مندرج در شرایط احراز مشاغل مالی اطالعاتی و تجهیزات پژوهشی مورد نیاز
اختصاصی دستگاه اجرایی در مقطع کارشناسی ارشد .10انجام اقدامات الزم برای توسعه همکاریهای پژوهشی
-2مهارتها با نهادهای علمی و تخصصی ذیربط
-توانایی شناسایی و تبیین مسائل پژوهشی .11بررسی و اعالم نظر در خصوص صالحیت مجریان
طرحها و پروژههای پژوهشی دستگاه
-توانایی طراحی و اجرای پروژههای تحقیقاتی
.12تدوین پیشنویس تفاهمنامههای همکاری پژوهشی
-توانایی بکارگیری نرمافزارهای پژوهشی و آماری
دستگاه با سایر مراجع حقیقی و حقوقی و پیگیری انجام
-3دورههای آموزشی مراحل قانونی الزم
-آشنایی با حوزههای تخصصی عملکرد دستگاه .13تدوین فرآیندهای اجرا و بهرهبرداری از نتایج
-آشنایی با انواع روشهای تحقیق پژوهشهای انجام شده و ارزیابی میزان عملیاتی شدن نتایج
برنامهها و طرحهای پژوهشی دستگاه
-آشنایی با فنون اعتبار سنجی دادهها
.14انجام اقدامات الزم برای استقرار و بهروزرسانی سامانهها
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
و بانکهای اطالعاتی مرتبط با امور پژوهشی دستگاه
تفکر تحلیلی و استنباطی ،دقتنظر ،ریزبینی ،صبر و حوصله،
.15نظارت مستمر بر نحوه اجرای برنامهها و طرحهای
خالقیت و ابتکار ،کنجکاوی ،پشتکار ،مشارکتجویی
پژوهشی دستگاه ارائه بازخورد به مراجع ذیربط در مورد
عنوان شغل :کارشناس آمار کمیت و کیفیت پیشرفت آنها و تدوین اصالحات مورد نیاز
شرایط احراز:
تعریف:
-1تحصیالت و معلومات
این شغل در برگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
عهدهدار جمعآوری ،صحتسنجی ،بهروزرسانی ،طبقهبندی، گواهینامه دکترا در یکی از رشتههای تحصیلی:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 545
.8تجزیه و تحلیل اطالعات مربوط به آسیبها و حوادث این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
کاری و بحرانها در دستگاه بررسی علل احتمالی و روند عهدهدار برنامهریزی ،اقدام و نظارت در زمینه تأمین سالمت
تغییرات آنها و ایمنی کارمندان در محیط کار همچنین پیشگیری،
.9نظارت و کنترل مستمر بر کمیت و کیفیت تجهیزات و مواجهه و مقابله با حوادث غیر مترقبه و بحرانهای احتمالی
سیستمهای ایمنی دستگاه و انجام اقدامات الزم برای در دستگاه اجرایی متبوع میباشند این شغل میتواند حسب
برطرف نمودن نواقص و مشکالت احتمالی و بهروزرسانی پست مورد تصدی متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد.
آنها اهم وظایف و مسئولیتها:
.10نظارت مستمر بر رعایت ضوابط و استانداردهای ایمنی .1برنامهریزی و اقدام برای شناسایی مخاطرات و عوامل
و بهداشتی توسط کارمندان دستگاه زیان آور محیط کار و نیز حوادث و بحرانهای احتمالی
.11تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط دستگاه و راهکارهای پیشگیری و مقابله با آنها
.1مطالعه و بررسی در خصوص روشها و ابزارهای نوین حرفهای حفاظت و پیشگیری از حریق و حوادث ،کارشناسی
نقشهبرداری و راهکارهای بهرهگیری از آنها حرفهای مدیریت و فرماندهی عملیات در حریق و حوادث،
.2تدوین دستورالعملهای اجرایی مورد نیاز دستگاه با کارشناسی حرفهای مدیریت امداد سوانح غیرطبیعی،
رعایت استانداردها و دستورالعملهای فنی مراجع ذیربط کارشناسی حرفهای آماد و پشتیبانی در سوانح ،کارشناسی
حرفهای ایمنی و حفاظت سازمانی ،کارشناسی حرفهای
.3نقشهبرداری از موقعیتها و تاسیسات دستگاه متبوع و
پدافند غیرعامل
مستندسازی آنها با فتوگرامتری برد کوتاه و لیزر اسکن
زمینی و ثبت اطالعات مکانی و توصیفی مرتبط -2مهارتها
.4انجام امور مرتبط با ایجاد سیستم اطالعات مکانی سیستم -توانایی تصمیمگیری اقتضائی و بهنگام
اطالعات ،امالک زیر ساخت دادههای مکانی و سیستم -توانایی انجام کار تیمی و گروهی
خدمات رسانی بر مبنای سیستمهای مکان مینا دستگاه
-توانایی بکارگیری تجهیزات ایمنی
متبوع با هماهنگی مراجع ذیربط
-3دورههای آموزشی
.5استخراج و تفسیر اطالعات کمی و کیفی تصاویر هوائی و
دادههای سنجش از دور به منظور تهیه محصوالت مختلف -مبانی و روشهای مدیریت بحران
از قبیل مدل ارتفاعی رقومی و ارتوفتو -جدیدترین روشها و تجهیزات ایمنسازی محیط کار
.6تهیه و تولید نقشه و استقرار پایگاههای داده توپوگرافی -اصول و استانداردهای ایمنی در سازمانهای دولتی
تعیین حدود پوشش زمین و وضع کاربری دستگاه ذیربط
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری:
.7طراحی ایجاد و توسعه شبکههای نقاط کنترل مسطحاتی
تمرکز فکری ،مشارکت ،جویی ،دقتنظر ،صبر و حوصله،
ارتفاعی و سه بعدی به روشهای مختلف برای فعالیت
خالقیت و ابتکار ،سرعت عمل ،خطرپذیری
دستگاه متبوع با هماهنگی مراجع مرتبط
.8تهیه نقشههای معابر و تاسیسات شهری با باندهای عنوان شغل :کارشناس نقشهبرداری
مختلف پالن ،پروفیل پروفیل طولی و عرضی مسیر موجود
تعریف:
و زمین طبیعی و محاسبه حجم عملیات خاکی ،مسیریابی
تهیه نقشههای مسیر طراحی و پیادهسازی مسیر و این شغل در برگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آن
نقشهبرداری زیر زمینی مرتبط با وظایف دستگاه عهدهدار مطالعه ،برنامهریزی و اقدام در زمینههای
نقشهبرداری ،تهیه ،تولید و آماده سازی اطالعات مکانی و
.9تعیین موقعیت دو بعدی و سه بعدی مکانها و تاسیسات
توصیفی و نظارت بر آنها در چارچوب ماموریتهای دستگاه
دستگاه با روشهای مرتبط
اجرایی متبوع میباشند .این شغل میتواند حسب پست
.10همکاری در پیادهسازی طرحها از روی نقشهها مورد تصدی متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد.
.11تعریف ،تعیین و پیادهسازی محدوده امالک مربوط با
اهم وظایف و مسئولیتها:
توجه به اسناد و مدارک حقوقی و قانونی و تعیین حدود در
| 548رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مهندسی نقشهبرداری ،مهندسی تکنولوژی ،نقشهبرداری، امور ،تفکیک تجمیع و اصالح محدوده و تطبیق نقشهها با
عمران -نقشهبرداری ،مهندسی عمران -نقشهبرداری، طرحهای هندسی
مهندسی عمران (سیستمهای اطالعاتی جغرافیایی (،)GIS .12انجام محاسبات مربوط به تبدیل سیستمهای مختصاتی
مهندسی فناوری عمران -نقشهبرداری ،سنجش از دور و مختلف به یکدیگر و طراحی سیستم تصویر برای نقشهها
سیستم اطالعات جغرافیایی ،جغرافیا (کارتوگرافی)
.13طراحی و اجرا مراحل مختلف پروژههای هیدروگرافی
-2مهارتها به منظور عمق یابی و تهیه نقشه آبنگاری حسب مورد
-توانایی بکارگیری نرمافزارهای تخصصی مرتبط .14برنامهریزی جهت اصالح و بهروز رسانی نقشههای
-توانایی بکارگیری تجهیزات تخصصی مرتبط موجود و قدیمی
-توانایی انجام محاسبات فنی نقشهبرداری .15تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
مهندسی تاسیسات حرارتی و برودتی ،تاسیسات حرارتی و .5بررسی و ارائه راهکارهای مناسب برای پیشگیری و حل
برودتی ،مهندسی مکانیک (تاسیسات حرارتی و برودتی)، مشکالت ساختمانی و تاسیساتی و افزایش بهرهوری ابنیه و
مهندسی فناوری مکانیک -تاسیسات حرارتی و برودتی، تجهیزات دستگاه
مهندسی مکانیک ،مهندسی ،عمران ،مهندسی عمران (همه .6نظارت بر تعمیر و نگهداری ساختمانها و تاسیسات
گرایشها) ،مهندسی اجرایی عمران ،مهندسی عمران -آب دستگاه
و فاضالب ،عمران -آب و فاضالب ،مهندسی علمی کاربردی-
.7بررسی و برآورد هزینههای ،تأمین ،بازسازی ترمیم و
عمران (شبکههای آب و فاضالب) ،مهندسی فناوری عمران-
نگهداری ساختمانها و تاسیسات دستگاه
آب و فاضالب ،مهندسی تکنولوژی عمران -آب و فاضالب،
مهندسی برق ،مهندسی برق (مخابرات) ،مخابرات -انتقال، .8پیشنهاد مشخصات فنی پروژههای ساختمانی و
مهندسی تکنولوژی مخابرات ،مهندسی تکنولوژی برق- تاسیساتی و مشارکت در شناسایی و انتخاب پیمانکاران و
قدرت ،مهندسی برق -اجزا دقیق ،مهندسی برق -شبکههای مشاوران مربوط
انتقال و توزیع ،مهندسی علمی کاربردی برق (شبکههای .9نظارت بر حسن اجرای طرحها و پروژههای تاسیساتی و
انتقال و توزیع) ،مهندسی فناوری شبکههای انتقال، ساختمانی و تحویل موقت و قطعی آنها
مهندسی فناوری شبکههای انتقال برق ،مهندسی فناوری
.10تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
شبکههای توزیع برق ،ساختمان ،مهندسی ساختمان،
مهندسی تکنولوژی ساختمان ،مهندسی فناوری عمران- شرایط احراز:
ساختمان سازی ،مهندسی مدیریت پروژه ،مهندسی -1تحصیالت و معلومات
تکنولوژی ( ICTهمه گرایشها) ،مهندسی تکنولوژی
دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای
جوشکاری ،مهندسی تکنولوژی مخابرات (همه گرایشها)،
تحصیلی:
| 550رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
.1مطالعه ،بررسی و ارزیابی اسناد باالدستی ،اهداف مهندسی فناوری الکترونیک صنعتی ،مهندسی تکنولوژی
چشماندازها و راهبردها قوانین و مقررات مرتبط با حوزه عمران آب و فاضالب ،مهندسی تکنولوژی عمران (آب و
فعالیت و ارائه راهکارهای مناسب برای اجرا و یا اصالح آنها فاضالب)
.2بررسی ،مطالعه و پژوهش حرفهای و تطبیقی الزم -2مهارتها
پیرامون موضوعات تخصصی مرتبط با حوزه فعالیت و ارائه
-توانایی راهاندازی تجهیزات و سیستمهای مکانیکی و
آن به مقام مافوق
الکترونیکی
.3جستجو و ساماندهی اطالعات مورد نیاز و مرتبط با حوزه
-توانایی ارزیابی کارکرد و عیب یابی تاسیسات ساختمانی
فعالیت به منظور تسهیل دسترسی و تصمیمسازی
-گزارشنویسی فنی
.4همکاری در تصمیمگیری ،سیاستگذاری و برنامهریزی
-3دورههای آموزشی
.5پیگیری و نظارت کمی و کیفی بر اجرای تصمیمات مدیر
مربوطه و تحقق اهداف و مأموریتهای حوزه فعالیت -آشنایی با استانداردهای تجهیزات اداری و تاسیسات
همکاری در ارزیابی اقدامات تدوین و ارائه گزارشات الزم ساختمانی
-آشنایی با فنون راهنمایی و مشاوره در حوزه ذیربط (بدو .12همکاری در بررسی و رصد مستمر موضوعات و مسائل
خدمت) تخصصی ملی و بینالمللی مرتبط با حوزه فعالیت و
-آشنایی با شیوههای تصمیمگیری و حل مسئله (بدو اطالعرسانی صحیح ،دقیق و به موقع آنها
خدمت) .13تالش در جهت استقرار نظام مدیریت عملکرد و پایش
-تفکر استراتژیک و سیستمی (بدو خدمت) مستمر شاخصهای عملکردی حوزه مأموریت مقام مافوق
-دورههای تخصصی مرتبط با حوزه فعالیت (حین خدمت) دارا بودن گواهینامه دکترا و یا کارشناسی ارشد در یکی
از رشتههای تحصیلی تخصیص یافته در مشاغل اختصاصی
-ویژگیهای شخصیتی و رفتاری (شایستگیها)
دستگاه ذیربط (مطابق مصوبه شماره 48892/206مورخ
تفکر سیستمی و تحلیلی ،خالقیت و نوآوری ،توانایی کار 06/04/1394شورای عالی اداری) و برخی از رشتههای
تیمی ،صداقت و صراحت ،رازداری و امانتداری ،سازگاری و تحصیلی نظیر مهندسی صنایع ،مدیریت ،اقتصاد و ...با
انعطافپذیری تشخیص سازمان اداری و استخدامی کشور
-5سایر ویژگیها -2مهارتها
-تصدی پست دستیار معاون وزیر و همتراز آن نیازمند .2.1عمومی:
حداقل 7سال تجربه مرتبط میباشد.
-توانایی همکاری تعامل و برقراری ارتباط مؤثر با سایرین
-دارا بودن گواهینامه مهارتی بینالمللی مرتبط با شغل
-تسلط به فنون و روشهای تحقیق ،تحلیل گزارشنویسی
-داشتن مدرک بینالمللی زبان ( GRE,TOLIMO و گزارشدهی (عمومی و تخصصی)
TOEFL IELTو )...
-تسلط کافی به یکی از زبانهای رایج بینالمللی (مرتبط با
-آشنایی به مقررات اداری ،مالی محاسباتی و برنامهریزی حوزه فعالیت) و آشنایی با فنون ترجمه
-کارمندان رسمی و پیمانی دستگاههای اجرایی در صورت -تسلط به فناوریهای نوین و نرمافزارهای عمومی و
احراز کلیه شرایط الزم برای تصدی این شغل و موافقت تخصصی مرتبط
دستگاه متبوع ،میتوانند برای تصدی پستهای مرتبط،
.2.2تخصصی:
اقدام نمایند .برای افراد مورد ،اشاره به ازاء هر سه سال سابقه
کاری مرتبط ،یک سال به شرط سنی الزم برای تصدی -توانایی نظام آفرینی ،درک و تجزیه و تحلیل اهداف و
شغل ،افزوده میشود. مسائل کالن دستگاه و اولویتبندی آنها
-توانایی برنامهریزی ،خطمشیگذاری و بکارگیری
عنوان شغل :کتابدار
روشهای متنوع تصمیمسازی و تصمیمگیری
تعریف: -3دورههای آموزشی
| 552رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-آشنایی با حوزههای تخصصی عملکرد دستگاه متبوع .6راهنمایی و پاسخگویی به مراجعین جهت استفاده صحیح
و سریع از منابع کتابخانه
-قواعد و ضوابط ملی و بینالمللی کتابشناختی
.7فهرستنویسی ،نمایهسازی و ورود اطالعات منابع
-جدیدترین فنون و استانداردهای کتابداری
کتابخانه به نرمافزار مربوطه
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
.8بررسی و پیگیری برای تأمین نیازهای مربوط به فضا و
دقتنظر، ریزبینی ،امانتداری ،صبر و حوصله، تجهیزات کتابخانه
مشارکتجویی ،خوشرویی و حسنخلق
.9انجام اقدامات الزم جهت نشر و ترویج فرهنگ کتابخوانی
عنوان شغل :نگهبان در دستگاه و ارائه تسهیالت الزم در این خصوص
.10بررسی فرایندها و سیستمهای مورد استفاده در
تعریف: کتابخانه شناسایی مشکالت احتمالی و اعالم آنها به مراجع
این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها ذیصالح برای اصالح و بهبود مقتضی
عهدهدار حفاظت و مراقبت از تمام یا قسمتی از ساختمان .11تنظیم و ارائه گزارشهای الزم به مراجع ذیربط
یا حریم معین و نیز کنترل ورودیها و خروجیهای آن
شرایط احراز:
میباشند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 553
مالی ،کاردانی حرفهای ایمنی و حفاظت تصرفات ساختمانی، اهم وظایف و مسؤولیتها:
کاردانی فنی ایمنی کار و حفاظت فنی
.1حفاظت و مراقبت از تمام یا قسمتی از ساختمان یا یک
و یا گواهینامه دیپلم کامل متوسطه حریم مشخص طبق ضوابط و دستورالعملهای حفاظتی
ذیربط
-2مهارتها
.2کنترل ورود و خروج ،افراد وسایط نقلیه تجهیزات اشیاء
-توانایی برقراری ارتباط و تعامل مؤثر
و نظایر آن در حریم تحت کنترل و ثبت آنها در دفاتر و
-توانایی انجام عکسالعمل سریع و مناسب در مواقع سامانههای مربوط
اضطراری
.3انجام اقدامات الزم به منظور جلوگیری از بروز حوادث و
-تسلط به فنون اطفای حریق آسیبهای غیرمترقبه (نظیر آتش سوزی ،سرقت و نظایر
-3دورههای آموزشی آن) در ساختمان اموال یا حریم تحت کنترل
تأمین قطعات خودرو ،کاردانی فنی مکانیک خودرو ،کاردانی .3انجام اقدامات الزم برای ارزیابی فنی خودرو و تجهیزات
فنی کنترل کیفیت خودرو ،کنترل کیفی خودرو ،کنترل آن در مراکز کنترل فنی و سرویس نمودن دورهای آن
کیفی قطعات خودرو ،کنترل کیفی قطعات خودرو (شامل تعویض روغن موتور ،فیلتر روغن و نظایر آن) همراه
(مکانیکی) ،مکانیک خودرو ،مونتاژ خودرو کاردانی حرفهای با ثبت تاریخ انجام
خدمات پس از فروش خودرو ،مکانیک گرایش ماشینهای .4انجام امور مرتبط با ایمنی و حفاظت از مقام مربوط و
راهسازی ،مکانیک -ماشینهای راهسازی حفظ و نگهداری مناسب وسیله نقلیه و تجهیزات آن طی
و یا گواهینامه دیپلم کامل متوسطه ساعات خدمت
دارا بودن گواهینامه کاردانی در یکی از رشتههای تحصیلی: این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آنها
ضمن سکونت دائم در محل خدمت عهدهدار حفاظت از
اطالعات و امنیت عمومی ،علوم انتظامی ،علمی -کاربردی
ساختمان ،تاسیسات ،لوازم و تجهیزات موجود در آن ،انجام
اطالعات و عملیات صحنه (مراقبت و کنترل اطالعاتی/
امور خدمات غیر تخصصی نظیر خدمتگزاری و نامهرسانی
عملیاتهای ضربت و واکنش سریع /مراقبت و کنترل فنی
و نظایر آن در ساعات اداری و همچنین کنترل ورودیها و
عملیات) ،مدیریت (امور دفتری /امور اداری) ،خدمات اداری،
خروجیهای ساختمان ذیربط میباشند.
امور اداری ،کاردانی اداری و مالی ،امور دولتی ،امور اداری و
مالی ،کاردانی حرفهای ایمنی و حفاظت تصرفات ساختمانی، اهم وظایف و مسؤولیتها:
کاردانی فنی ایمنی کار و حفاظت فنی .1حفاظت از ساختمان و تاسیسات محل خدمت و وسایل
و یا دارا بودن گواهینامه دیپلم کامل متوسطه و تجهیزات موجود در آن در ساعات غیراداری به واسطه
سکونت دائم
-2مهارتها
.2انجام اموری نظیر نامهرسانی ،نگهبانی ،خدمتگزاری،
-توانایی برقراری ارتباط و تعامل مؤثر
نظافت و نظایر آن در ساعات اداری در ساختمانهای محل
-تسلط به اطفای حریق خدمت
-توانایی انجام عکسالعمل سریع و مناسب در مواقع .3بررسی و کنترل مستمر کلیه درها و پنجرهها ،تأسیسات
اضطراری و شبکههای روشنایی ،حرارتی ،آبرسانی ،گازرسانی،
-3دورههای آموزشی سیستمهای حفاظتی و سایر اموال تحت نظر در پایان
ساعات کار اداری و حصول اطمینان از سالمت و وضعیت
-سامانههای حفاظتی و امنیتی
مناسب آنها
-اصول و فنون خدمات اداری
.4کنترل ورود و خروج افراد ،لوازم وسایل نقلیه و نظایر آن
-آشنایی با تنظیم و کنترل دوربینهای مداربسته از ساختمان محل خدمت در ساعات اداری و غیراداری
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری .5شناسایی آسیبهای احتمالی خطرزا در تأسیسات،
آراستگی ،صبر و حوصله ،خطرپذیری ،امانتداری ،دقتنظر، تجهیزات و سامانههای حفاظتی محل خدمت و پیگیری
مشارکتجویی ،حسنخلق برای برطرف نمودن آنها
. 6ارائه گزارش سریع و دقیق کلیه اتفاقات و حوادث غیر
عنوان شغل :کارشناس راهبری حراست
مترقبه به مسئوالن ذیربط و مأمورین انتظامی حسب نیاز
تعریف: .7انجام اقدامات احتیاطی اولیه اعم از اطفای حریق و به
این شغل در برگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آن کارگیری روشهای امداد و نجات در صورت بروز حوادث
عهدهدار مطالعه ،برنامهریزی ،نظارت و اقدام برای حفاظت غیرمترقبه
از مجموعه دستگاه متبوع در برابر انواع آسیبها و مخاطرات شرایط احراز:
و ارائه آموزشهای مورد نیاز در این خصوص میباشند این
-1تحصیالت و معلومات
| 556رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
.10مشارکت در ارتقای سالمت اداری دستگاه با شناسایی شغل میتواند حسب پست مورد تصدی متضمن سطوح
تهدیدات آفندی و عوامل مخل امنیت دستگاه و کارکنان آن مدیریتی نیز باشد.
از جنبههای گوناگون اقتصادی ،اجتماعی و نظایر آن و انجام
اهم وظایف و مسئولیتها:
اقدامات الزم جهت پیشگیری ،کشف و مقابله با آنها
.1نیاز سنجی برنامهریزی نظارت و اقدام در زمینه طرحهای
.11نظارت بر فرآیندهای معامالتی دستگاه
حفاظتی و امنیتی نیروی ،انسانی اماکن و ،تاسیسات اسناد
.12تدوین گزارشهای فنی و رسمی در زمینه امور مرتبط و اطالعات و مدارک طبقهبندی شده و سامانهها و
با امنیت و حراست دستگاه متبوع و ارائه آنها به مراجع زیرساختهای فناوری اطالعات و ارتباطات دستگاه و مراکز
ذیربط تابعه
شرایط احراز: .2برنامهریزی به منظور تعیین سطوح دسترسی کارمندان
دستگاه به اطالعات اسناد و مدارک طبقهبندی شده و
-1تحصیالت و معلومات
جلوگیری از دسترسی عناصر غیر مجاز در چارچوب
دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای سیاستها و ضوابط ابالغی
تحصیلی:
.3برنامهریزی و راهبری طرحهای مقابله با بحران و اقدامات
مدیریت نظارت و بازرسی ،مدیریت بحران ،مدیریت امنیت مرتبط با پدافند غیر عامل بر اساس سیاستها و ضوابط
و اطالعات انتظامی ،حفاظت و حراست ،مدیریت حفاظت ابالغی
اطالعات انتظامی ،مخاطرات طبیعی ،مخاطرات محیطی
.4برنامهریزی و نظارت برای ایجاد و بروزرسانی بانکهای
(انسانی /طبیعی) ،مدیریت خطرپذیری لرزهای (مدیریت
اطالعاتی مورد نیاز حراست
بحران) ،مدیریت در سوانح طبیعی (سیل و زلزله) ،مهندسی
پدافند غیرعامل (همه گرایشها) ،پدافند غیرعامل ،پدافند .5تعامل ،همکاری و هماهنگی با سایر دستگاهها و یا
غیرعامل (همه گرایشها) ،مدیریت دولتی (توسعه منابع نهادهای نظارتی در ارتباط با امور امنیتی و حفاظتی بر
انسانی /مدیریت رفتار سازمانی /خطمشیگذاری عمومی/ اساس فرآیندهای ابالغی
مدیریت نیروی انسانی /مدیریت تحول /مدیریت منابع .6رصد مستمر وضعیت امنیتی و حفاظتی دستگاه متبوع از
انسانی /مدیریت منابع انسانی اسالمی) ،مدیریت منابع حیث رعایت استانداردها دستورالعملها و اصول حفاظتی
انسانی (همه گرایشها) ،مدیریت سازمانهای دولتی
.7برنامهریزی برای برگزاری دورههای آموزشی و توجیهی
(برنامهریزی و نظارت /منابع انسانی و روابط کار) ،مدیریت
مرتبط مورد نیاز مشاغل حساس و سایر کارمندان دستگاه
سیاستگذاری عمومی ،مدیریت دولتی و سیاستگذاری
متبوع (حسب ضرورت)
عمومی ،دکتری حرفهای مدیریت (تصمیمگیری و
سیاستگذاری) ،مدیریت اجرایی ،مدیریت اجرایی (مدیریت .8انجام اقدامات الزم به منظور تأمین و توانمندسازی نیروی
استراتژیک) ،معارف اسالمی و مدیریت ،معارف اسالمی و انسانی مورد نیاز واحدهای تابعه حراست
مدیریت (مدیریت دولتی و سیاست گذاری عمومی)، .9نظارت بر فرایند ،خرید ،تجهیز نصب و بهرهبرداری از
مدیریت بازرگانی (مدیریت تحول /مدیریت استراتژیک)، وسایل فنی ارتباطی و حفاظتی دستگاه
مدیریت ( MBAمدیریت توسعه سازمانی و منابع انسانی)،
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 557
-مبانی و روشهای مدیریت بحران مدیریت کسب و کار (( )MBAرفتار سازمانی و منابع
-دورههای عمومی مدیران و معاونین حراست (تعیین شده انسانی /استراتژی) ،پژوهشگری امنیت ،علوم ارتباطات
از سوی سازمان حراست کل کشور) اجتماعی ،روانشناسی صنعتی و سازمانی ،اطالعات
استراتژیک ،آماد ،مدیریت اطالعات ،مدیریت اطالعاتی،
-دورههای تخصصی مدیران و معاونین حراست (تعیین شده
حفاظت اطالعات ،امنیت اقتصادی ،امنیت نرم ،فرماندهی و
از سوی سازمان حراست کل کشور)
مدیریت انتظامی ،اطالعات و حفاظت اطالعات ،مطالعات
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری امنیتی ،مطالعات امنیتی ایران ،علوم سیاسی (امنیت ملی)
کل نگری ،امانتداری ،درستکاری ،رازداری ،صبر و حوصله، و یا گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای تحصیلی:
دقتنظر ،مسئولیتپذیری ،تعهد کاری ،خالقیت و ابتکار،
اطالعات و امنیت عمومی علوم اجتماعی (مطالعات امنیتی)،
قاطعیت ،خطرپذیری
علوم سیاسی (مطالعات امنیتی) ،امنیت نرم ،پژوهشگری
-5سایر ویژگیها امنیت ،علوم فنی امنیت ،امنیت اطالعات ،حفاظت اطالعات،
-دارا بودن حداقل 5سال سابقه تجربی در مشاغل حراست امنیت اقتصادی ،مدیریت دولتی ،معارف اسالمی و مدیریت،
و یا تجربه مرتبط مورد تأیید حراست کل کشور مدیریت (مدیریت اطالعات و ارتباطات) ،مدیریت اطالعات
و ارتباطات ،پدافند غیرعامل ،پدافند عامل (همه گرایشها)،
-اشتغال در این شغل ،منوط به اخذ تأییدیه الزم از سازمان
کارشناسی حرفهای پدافند غیرعامل ،کارشناسی حرفهای
حراست کل کشور میباشد
مدیریت سرمایه انسانی ،کارشناسی حرفهای امور تحول و
نوسازی اداری ،کارشناسی حرفهای روابط عمومی (رفتار
عنوان شغل :کارشناس حراست نیروی انسانی
اجتماعی و افکارسنجی) ،روانشناسی (صنعتی و سازمانی)،
تعریف: مدیریت آماد ،جغرافیای نظامی (مطالعات دفاعی و امنیتی)
این شغل دربرگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آن و یا یکی از رشتههای تحصیلی مندرج در شرایط احراز سایر
عهدهدار مطالعه ،برنامهریزی و اقدام برای حفاظت و صیانت مشاغل حراست یا مشاغل اختصاصی دستگاه با تأیید کمیته
از کارکنان در برابر انواع آسیبها و تهدیدات احتمالی و سرمایه انسانی دستگاه متبوع
همچنین انجام امور مربوط به بررسی صالحیت نیروی -2مهارتها
انسانی مرتبط با دستگاه متبوع میباشند .این شغل میتواند
-توانایی سیاستگذاری و برنامهریزی
حسب پست مورد تصدی متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد.
-توانایی برقراری ارتباط مؤثر و انجام کار تیمی
اهم وظایف و مسئولیتها:
-توانایی تصمیمگیری اقتضایی و به هنگام
-1مطالعه و تحقیق پیرامون مؤثرترین شیوهها و روشهای
امنیتی و حفاظتی نیروی انسانی -توانایی گزارشنویسی
دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای -3انجام اقدامات الزم به منظور ایجاد بانک اطالعات
تحصیلی: حفاظتی و امنیتی مدیران و کارمندان دستگاه متبوع
مدیریت اطالعات ،حفاظت اطالعات ،حفاظت و حراست، -4اطالعرسانی دقیق صحیح و به موقع در خصوص هر گونه
مطالعات امنیتی ،مطالعات امنیتی ایران ،پژوهشگری امنیت، تغییر و تحول در وضعیت نیروی انسانی دستگاه به مراجع
امنیت اطالعات ،امنیت بینالملل ،امنیت اقتصادی ،امنیت ذیربط
نرم ،بیوتروریسم ،ضد تروریسم ،علوم جرم شناسی امنیتی، .5شناسایی تهدیدات آفندی و عوامل مخل امنیت و سالمت
مهندسی مخابرات امنیتی ،مهندسی فناوری اطالعات و کارمندان از جنبههای گوناگون امنیتی ،اقتصادی اجتماعی
امنیت ،مدیریت نظارت و بازرسی ،مدیریت بحران ،مخاطرات و نظایر آن و انجام اقدامات الزم جهت پیشگیری کشف و
طبیعی ،مخاطرات محیطی (انسانی /طبیعی) ،مدیریت مقابله با آنها
خطرپذیری لرزهای (مدیریت بحران) ،مدیریت در سوانح
.6انجام اقدامات الزم برای برگزاری دورههای آموزشی و
طبیعی ،مهندسی پدافند غیرعامل (همه گرایشها) ،پدافند
توانمندسازی نیروی انسانی دستگاه در زمینه امور حفاظتی
غیرعامل ،پدافند غیرعامل (همه گرایشها) ،پدافند غیرعامل
اطالعاتی و امنیتی
زیستی ،مدیریت دولتی (توسعه منابع انسانی /مدیریت رفتار
سازمانی /خطمشیگذاری عمومی) ،مدیریت منابع انسانی .7انجام اقدامات الزم برای احراز و تعیین صالحیت امنیتی
(همه گرایشها) ،مدیریت تحول ،مدیریت سازمانهای انتصاب کارمندان دستگاه
دولتی (برنامهریزی و نظارت /منابع انسانی و روابط کار)، .8بررسی و اعالم نظر راجع به صالحیت امنیتی پیمانکاران
مدیریت دولتی و سیاست گذاری عمومی ،مدیریت اجرایی و کارمندان اعزامی از جانب دستگاه به خارج از کشور و
(مدیریت استراتژیک) ،معارف اسالمی و مدیریت (مدیریت هیأتهای خارجی در ارتباط با دستگاه مربوطه بر اساس
دولتی و سیاست گذاری عمومی) ،مدیریت بازرگانی ضوابط تعیین شده
(مدیریت تحول /مدیریت استراتژیک) ،مدیریت MBA
.9ارائه مشاوره امنیتی و خدمات اطالعاتی در خصوص
(مدیریت توسعه سازمانی و منابع انسانی) ،مدیریت کسب و
نیروی انسانی دستگاه متبوع به مراجع ذیصالح
کار (( )MBAرفتار سازمانی و منابع انسانی /استراتژی)،
علوم ارتباطات اجتماعی ،روانشناسی صنعتی و سازمانی، .10بررسی و اعالم نظر در خصوص صدور هرگونه کارت
اطالعات استراتژیک علوم سیاسی (امنیت ملی) تردد و شناسایی کارکنان دستگاه اجرایی و مراجعین به
اماکن و تاسیسات تحت پوشش
دارا بودن گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای
تحصیلی: .11تعیین بازنگری و بهروز رسانی عناوین مشاغل حساس
دستگاه متبوع
امنیت بینالملل ،ضد تروریسم ،اطالعات و امنیت عمومی،
امنیت نرم ،پژوهشگری امنیت ،علوم فنی امنیت ،امنیت .12تهیه گزارشهای کارشناسی در زمینه امور مرتبط با
اطالعات ،حفاظت اطالعات ،امنیت اقتصادی ،مدیریت امنیت و حراست نیروی انسانی دستگاه و ارائه آنها به
دولتی ،فناوری اطالعات و ارتباطات ،معارف اسالمی و مراجع ذیربط
مدیریت ،مدیریت اطالعات و ارتباطات ،مدیریت (مدیریت شرایط احراز:
اطالعات و ارتباطات) ،کارشناسی حرفهای مدیریت سرمایه
-1تحصیالت و معلومات
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 559
-عدم وابستگی به احزاب و جریانات سیاسی انسانی ،کارشناسی حرفهای امور تحول و نوسازی اداری،
-اشتغال در این شغل منوط به اخذ تأییدیه الزم از سازمان کارشناسی حرفهای مدیریت ایمنی و حفاظت سازمانی،
حراست کل کشور میباشد پدافند غیرعامل ،پدافند غیر عامل (همه گرایشها)،
کارشناسی حرفهای پدافند غیرعامل ،علوم اجتماعی
عنوان شغل :کارشناس حراست فناوری اطالعات (ارتباطات اجتماعی /برنامهریزی اجتماعی /مطالعات
امنیتی) ،علوم سیاسی (مطالعات امنیتی) ،علوم ارتباطات
تعریف: اجتماعی (روابط عمومی) ،کارشناسی حرفهای روابط عمومی
این شغل در برگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آن (رفتار اجتماعی و افکارسنجی) ،علمی-کاربردی مدیریت
عهدهدار مطالعه ،برنامهریزی و اقدام در جهت حفاظت از امور فرهنگی (روابط عمومی) ،روانشناسی (صنعتی و
اطالعات و فناوریهای اطالعاتی و انجام اقدامات الزم برای سازمانی) ،معارف اسالمی (مطالعات اجتماعی)
احراز صالحیت امنیتی افراد و شرکتهای حوزه فناوری و یا یکی از رشتههای تحصیلی مندرج در شرایط احراز سایر
اطالعات در دستگاه متبوع ،به منظور ایجاد محیطی سالم و مشاغل حراست یا مشاغل اختصاصی دستگاه با تأیید کمیته
امن برای ایجاد ،تبادل و استفاده از اطالعات میباشند .این سرمایه انسانی دستگاه متبوع
شغل میتواند حسب پست مورد تصدی متضمن سطوح
-2مهارتها
مدیریتی نیز باشد.
-توانایی برقراری ارتباط مؤثر و انجام کار تیمی
اهم وظایف و مسئولیتها:
-تسلط بر روشهای جمعآوری اطالعات و اطالعرسانی
.1تحقیق و بررسی در خصوص وظایف و مسئولیتهای
مرتبط با حفاظت اطالعات و فناوریهای اطالعاتی و -توانایی تصمیمگیری اقتضایی و به هنگام
مؤثرترین شیوهها و روشهای حفاظتی مربوط -2دورههای آموزشی
.2مشارکت مؤثر در سیاستگذاری امنیت فناوری اطالعات -مبانی و روشهای مدیریت بحران
دستگاه متبوع
-آشنایی با تهدیدات و آسیبهای مرتبط با نیروی انسانی
.3تدوین برنامههای مرتبط با حفاظت فناوری اطالعات و
-آشنایی با شاخصها و معیارهای ارزیابی نیروی انسانی
انجام اقدامات الزم برای حفظ امنیت فضای ایجاد و تبادل
اطالعات در دستگاه متبوع -دورههای عمومی و تخصصی کارمندان حراست (تعیین
شده از سوی سازمان حراست کل کشور)
.4برنامهریزی نظارت و انجام اقدامات الزم به منظور رصد
مستمر وضعیت امنیتی فناوری اطالعات دستگاه مربوط و -4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
سامانههای اطالعاتی آن از جهت رعایت استاندارها و اصول امانتداری ،رازداری ،درستکاری ،تدین و تقوی ،تعهد کاری،
حفاظتی صبر و حوصله ،دقتنظر ،حسنخلق ،آرامش و خونسردی،
.5بررسی و نظارت بر اجرای بخشنامهها و دستورالعملهای خطرپذیری ،مشارکتجویی ،خالقیت و ابتکار
حفاظتی و امنیتی مربوط به فناوری اطالعات در دستگاه - 5سایر ویژگیها
متبوع
| 560رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
فناوری ارشد فناوری اطالعات -امنیت شبکه ،علوم و فناوری .6بررسی نظارت و انجام اقدامات الزم در راستای تهیه
شبکه ،مدیریت فناوری اطالعات (مدیریت منابع اطالعاتی)، شناسنامه محیطی حوزه فناوری اطالعات رایانهها شبکههای
سیستمهای اطالعاتی پیشرفته ،مهندسی فناوری اطالعات موجود و نظایر آن در دستگاه متبوع
پزشکی ،مدیریت پروژه (فناوری اطالعات ارتباطات) ،فناوری .7شناسایی تهدیدها و عوامل مخل امنیت در حوزه فناوری
اطالعات و مدیریت ،مهندسی کامپیوتر (همه گرایشها)، اطالعات مانند خالهای امنیتی سیستم و یا حمالت سایبری
معماری کامپیوتر ،علوم کامپیوتر (همه گرایشها) ،معماری و انجام اقدامات الزم در جهت ،پیشگیری کشف و مقابله با
سیستمهای کامپیوتری ،اطالعات و حفاظت اطالعات، آنها
مدیریت ،اطالعاتی ،مدیریت اطالعات
.8نظارت بر نحوه حفاظت از سیستمهای سختافزاری
دارا بودن گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای نرمافزاری شبکهها و دادههای دستگاه متبوع
تحصیلی:
.9بررسی و تعیین صالحیت افراد و شرکتهای مرتبط با
مهندسی فناوری اطالعات ،مهندسی فناوری اطالعات حوزه فناوری اطالعات در دستگاه متبوع در همکاری با
(امنیت اطالعات /فناوری اطالعات) ،مهندسی تکنولوژی کارشناسان حراست پرسنلی
فناوری اطالعات (امنیت اطالعات /فناوری اطالعات)،
. 10نظارت بر انجام مانیتورینگ ترافیک شبکه و پیگیری
مهندسی فناوری اطالعات -امنیت اطالعات ،مهندسی
رفتارهای مشکوک و شناسایی متخلفین
فناوری اطالعات -فناوری اطالعات ،حفاظت اطالعات،
امنیت اطالعات ،فناوری اطالعات و ارتباطات ،علمی- .11انجام امور مرتبط با فناوری اطالعات در حوزه پدافند
کاربردی تکنولوژی ارتباطات و فناوری اطالعات (مدیریت غیر عامل در دستگاه متبوع
/ICTسیستمهای تحت شبکه) ،مدیریت (مدیریت اطالعات .12تهیه گزارشهای کارشناسی و فنی در زمینه حفاظت
و ارتباطات) ،مدیریت اطالعات و ارتباطات ،مهندسی فناوری اطالعات دستگاه متبوع و ارائه آنها به مراجع
کامپیوتر (همه گرایشها) ،علوم کامپیوتر ،مهندسی ذیربط
تکنولوژی شبکههای کامپیوتری (طراحی و پیادهسازی)،
شرایط احراز:
مهندسی تکنولوژی ارتباطات و فناوری اطالعات ()ICT
(مدیریت /ICTکاربردهای /ICTسیستمهای تحت شبکه)، -1تحصیالت و معلومات
مهندسی فناوری شبکههای کامپیوتری دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای
-2مهارتها تحصیلی:
-توانایی تحلیل شبکههای رایانهای مهندسی امنیت فضای سایبری ،مهندسی امنیت فضای
سایبری (همه گرایشها) ،مهندسی فناوری اطالعات،
-توانایی انجام تست نفوذ
مهندسی فناوری اطالعات (همه گرایشها) ،مهندسی
-تسلط بر نرمافزارهای تخصصی مرتبط با حوزه فعالیت فناوری اطالعات (( )ITهمه گرایشها) ،مهندسی فناوری
دستگاه متبوع اطالعات -شبکههای کامپیوتری ،مهندسی فناوری
-3دورههای آموزشی اطالعات -امنیت اطالعات ،امنیت اطالعات ،مهندسی
فناوری اطالعات و امنیت ،شبکههای کامپیوتری ،مهندسی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 561
.4بررسی ،نظارت و انجام اقدامات الزم در راستای تهیه و -آشنایی با روشهای بررسی امنیت در الیههای مختلف
بهروزرسانی بانک اطالعاتی اسناد و مدارک طبقهبندی شده برنامه و شبکه دوره تخصصی کارکنان حفاظت فناوری
در دستگاه متبوع اطالعات
.5شناسایی آسیبها و تهدیدها در حوزه اسناد و مدارک -آشنایی با انواع تهدیدات و حمالت سایبری و نحوه مقابله
محرمانه و انجام اقدامات الزم برای ،پیشگیری ،کشف و با آنها
مقابله با آنها
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
.6صدور کارت شناسایی و تردد برای کارکنان و مراجعین
تفکر سیستمی ،امانتداری ،درستکاری ،صبر و حوصله،
به اماکن و تأسیسات دستگاه متبوع با توجه به ضوابط تعیین
دقتنظر ،ابتکار و خالقیت ،رازداری
شده
- 5سایر ویژگیها
.7انجام اقدامات الزم در خصوص تولید و گردش اسناد و
مدارک محرمانه (به صورت فیزیکی ،تلکس ،دورنگار بیسیم اشتغال در این شغل منوط به اخذ تأییدیه الزم از سازمان
با سیم و نظایر آن) در دستگاه متبوع حراست کل کشور میباشد
.8پاالیش اسناد و مدارک طبقهبندی شده راکد در دستگاه عنوان شغل :کارشناس حراست اسناد و مدارک
متبوع و اعالم نظر در مورد تقلیل اسناد مذکور و امحاء آنها
بر اساس ضوابط مربوط تعریف:
.9نظارت و کنترل بر فرآیند ،تولید ،گردش بایگانی و امحاء این شغل در برگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آن
اسناد طبقهبندی شده در دستگاه متبوع برنامهریزی نظارت و انجام اقدامات الزم برای حفاظت از
اسناد و مدارک طبقهبندی شده در فرآیند تولید ،گردش،
.10تهیه گزارشهای کارشناسی و فنی در زمینه حفاظت
بایگانی و در صورت لزوم امحاء اسناد و مدارک مذکور را در
اسناد و مدارک طبقهبندی شده و ارائه آنها به مراجع
دستگاه متبوع بر عهدهدارند این شغل میتواند حسب پست
ذیربط
مورد تصدی متضمن سطوح مدیریتی نیز باشد.
شرایط احراز:
اهم وظایف و مسئولیتها:
-1تحصیالت و معلومات
.1مطالعه و تحقیق در خصوص مؤثرترین شیوهها و
دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای روشهای طبقهبندی و حفاظت اسناد
تحصیلی:
.2انجام اقدامات الزم برای رصد وضعیت حفاظت اسناد و
اطالعات و حفاظت اطالعات ،علوم کتابداری و اطالعرسانی، مدارک طبقهبندی شده از نظر رعایت استانداردها،
علم اطالعات و دانش شناسی (همه گرایشها) ،مطالعات دستورالعملها و اصول حفاظتی و امنیتی در دستگاه متبوع
آرشیوی مدیریت نشر ،مدیریت نشر (همه گرایشها)،
.3ایجاد و اداره دبیرخانه محرمانه در حراست دستگاه متبوع
مدیریت اطالعاتی ،مدیریت اطالعات ،مدیریت حفاظت
به منظور ،تمرکز بایگانی و حفاظت از اسناد و مدارک دارای
اطالعات انتظامی
طبقهبندی حفاظتی
| 562رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ساختمانها ،اموال ،جلسات و سایر رویدادها در دستگاه دارا بودن گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای
متبوع میباشند. تحصیلی:
اهم وظایف و مسئولیتها: حفاظت اطالعات ،امنیت اطالعات ،اطالعات و امنیت
.1مطالعه و تحقیق پیرامون مؤثرترین شیوهها و روشهای عمومی ،کارشناسی حرفهای مدیریت اسناد و مدارک،
حفاظت از اماکن ،تأسیسات و رویدادها کارشناسی حرفهای علوم کتابداری و اطالعرسانی ،کتابداری
و اطالعرسانی ،علم اطالعات و دانش شناسی ،مدیریت
.2رصد وضعیت حفاظت از اماکن تأسیسات و اموال دستگاه
(مدیریت اطالعات و ارتباطات) ،علمی-کاربردی -کتابداری
متبوع از نظر رعایت استاندارها دستورالعملها و اصول
و اطالعرسانی ،علوم انتظامی (اطالعات /اداری و مالی)
حفاظتی
-2مهارتها
.3برنامهریزی و نظارت بر حفظ حقوق و کرامت مراجعین
دستگاه متبوع -توانایی تعامل و برقراری ارتباط مؤثر
.4انجام امور مرتبط با تعیین رده حفاظتی اماکن و -تسلط بر اصول و روشهای طبقهبندی اسناد و مدارک
تأسیسات دستگاه متبوع برابر ضوابط مربوط -تسلط به فنون گزارشنویسی
.5تهیه و تدوین شناسنامه محیطی اماکن و تأسیسات -3دورههای آموزشی
دستگاه متبوع
-دوره تخصصی حفاظت اسناد (سطوح یک ،دو ،سه)
.6تدوین و اجرای طرحهای حفاظت فیزیکی در مورد،
-آشنایی با شیوههای حفاظت اسناد و مدارک
اماکن ،اموال تأسیسات جلسات و رویدادها دستگاه متبوع به
منظور تأمین و افزایش ضریب حفاظتی آنها -آشنایی با اصول و مبانی حراست
الکترونیک ،سیستمهای الکترونیک دیجیتال ،مهندسی .11نظارت بر کار یگانهای حفاظت (که در برخی
الکترونیک دستگاهها ی اجرایی بر اساس ضوابط مربوط تشکیل شده
است)
دارا بودن گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای
تحصیلی: .12انجام امور فنی و فیزیکی مرتبط با حوزه پدافند غیر
عامل و مدیریت بحران در دستگاه متبوع و نظارت بر حسن
اطالعات و امنیت عمومی ،علوم فنی امنیت ،پژوهشگری
اجرای آنها
امنیت ،امنیت نرم ،ضد تروریسم ،مدیریت امداد در سوانح،
مدیریت امداد در سوانح (سوانح طبیعی و سوانح .13انجام اقدامات الزم برای اجرای مانورهای حفاظتی و
غیرطبیعی) ،مدیریت عملیات امداد و نجات ،مدیریت امور طرحهای اضطراری در دستگاه متبوع و نظارت بر حسن
امداد ،آتشنشانی و خدمات ایمنی (مدیریت عملیات در اجرای آنها
حریق و حوادث) ،آتشنشانی (پیشگیری و ایمنی در برابر . 14انجام اقدامات الزم به منظور حفاظت و نگهداری
حریق و حوادث) ،کارشناسی حرفهای مدیریت عملیات امداد مناسب ،سالح مهمات و ادوات دفاع شخصی و حفاظتی
و نجات ،کارشناسی حرفهای مدیریت امداد سوانح طبیعی، موجود در دستگاه
کارشناسی حرفهای مدیریت امداد سوانح غیرطبیعی،
.15تهیه گزارشهای کارشناسی و فنی در زمینه حفاظت
کارشناسی حرفهای مدیریت و فرماندهی عملیات در حریق
فنی و فیزیکی دستگاه متبوع و ارائه آنها به مراجع ذیربط
و حوادث ،کارشناسی حرفهای مدیریت بحران در اماکن،
مهندسی ایمنی (بازرسی فنی /حفاظت فنی) ،ایمنی شرایط احراز:
صنعتی ،ایمنی صنعتی و محیط کار ،انتظامی ،علوم انتظامی -1تحصیالت و معلومات
(انتظامی /خدمات پشتیبانی /مهندسی /ارتباطات انتظامی)،
مهندسی ایمنی و بازرسی فنی (ایمنی و حفاظت) ،مهندسی دارا بودن گواهینامه کارشناسی ارشد در یکی از رشتههای
بازرسی (ایمنی و حفاظت) ،کارشناسی حرفهای حفاظت و تحصیلی:
پیشگیری از حریق و حوادث ،کارشناسی حرفهای ایمنی و مدیریت نظارت و بازرسی ،مدیریت بحران ،حفاظت و
حفاظت سازمانی ،پدافند غیرعامل ،پدافند غیرعامل (همه حراست ،مخاطرات طبیعی ،مخاطرات محیطی (انسانی/
گرایشها) ،کارشناسی حرفهای پدافند غیرعامل ،کارشناسی طبیعی) ،مدیریت خطرپذیری لرزهای (مدیریت بحران)،
حرفهای ایمنی ،مهندسی برق (الکترونیک) ،الکترونیک مدیریت در سوانح طبیعی ،مهندسی پدافند غیرعامل (همه
کاربردی ،الکترونیک گرایشها) ،پدافند غیرعامل ،پدافند غیرعامل (همه
و یا یکی از رشتههای تحصیلی مندرج در شرایط احراز گرایشها) ،پدافند غیرعامل زیستی ،اطالعات و حفاظت
مشاغل اختصاصی دستگاه در مقاطع کارشناسی ارشد و اطالعات ،مدیریت اطالعاتی ،مدیریت اطالعات ،فرماندهی و
کارشناسی با تأیید کمیته سرمایه انسانی دستگاه متبوع مدیریت انتظامی ،حفاظت اطالعات ،ایمنی صنعتی،
مهندسی برق (جنگ الکترونیک /مدارهای مجتمع
-2مهارتها
الکترونیک /سیستمهای الکترونیک دیجیتال /مخابرات امن
-توانایی تعامل و برقراری ارتباط مؤثر و رمزنگاری) ،مخابرات امن و رمزنگاری ،مدارهای مجتمع
-توانایی انجام کار تیمی و گروهی
| 564رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
.3انجام اقدامات الزم در جهت ،پیشگیری کشف و مقابله با -تسلط به فنون گزارشنویسی
انواع تهدیدها و عوامل مخل امنیت در دستگاه متبوع
-3دورههای آموزشی
.4انجام امور پشتیبانی در زمینه حفاظت از نیروی انسانی
-آشنایی با مبانی و اصول مرتبط با حفاظت فنی فیزیکی
اماکن و اسناد حفاظتی
-آشنایی با اصول و مبانی حراست
.5انجام اقدامات خدماتی الزم در زمینه برگزاری دورههای
آموزشی حراست -آشنایی با روشهای اطفاء حریق و امداد و نجات
.6انجام امور مرتبط با ثبت و کنترل تردد افراد و وسائط -آشنایی با روشهای مقابله با بحران
نقلیه در دستگاه متبوع -آشنایی با فنون دفاع شخصی
.7انجام امور خدماتی و پشتیبانی مرتبط با حوزه پدافند غیر -4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری
عامل در دستگاه متبوع
امانتداری ،درستکاری ،صبر و حوصله ،رازداری،
.8انجام امور مرتبط با تحویل و تحول نامهها و مراسالت مسئولیتپذیری ،تعهد کاری ،دقتنظر ،سرعت عمل،
دارای طبقهبندی حفاظتی مشارکتجویی ،خطرپذیری
.9انجام اقدامات پشتیبانی الزم برای حفاظت از جلسات و -5سایر ویژگیها
رویدادها و هر نوع فعالیت تشریفاتی در دستگاه متبوع
اشتغال در این شغل منوط به اخذ تأییدیه الزم از سازمان
. 10انجام اقدامات الزم برای مواجهه مناسب با انواع حراست کل کشور میباشد
برخوردهای نامتعارف در دستگاه متبوع
عنوان شغل :کاردان حراست
.11اطالعرسانی دقیق و بهنگام در خصوص بروز عوامل
مخل امنیت در دستگاه متبوع به مراجع ذیصالح تعریف:
.12تهیه گزارشهای الزم و ارائه آنها به مراجع ذیربط این شغل در برگیرنده فعالیتهایی است که متصدیان آن
شرایط احراز: عهدهدار انجام اقدامات اولیه و پشتیبانی الزم در خصوص
حفاظت از اماکن ،نیروی انسانی ،اسناد و مدارک ،جلسات و
-1تحصیالت و معلومات
سایر رویدادها در دستگاه متبوع میباشند.
دارا بودن گواهینامه کارشناسی در یکی از رشتههای
اهم وظایف و مسئولیتها:
تحصیلی:
.1انجام اقدامات الزم به منظور رصد وضعیت حفاظتی
اطالعات و امنیت عمومی ،علوم فنی امنیت ،پژوهشگری
دستگاه متبوع از نظر رعایت استانداردها دستورالعملها و
امنیت ،امنیت نرم ،ضد تروریسم ،مدیریت امداد در سوانح،
اصول مربوط
مدیریت امداد در سوانح (سوانح طبیعی و سوانح
غیرطبیعی) ،مدیریت عملیات امداد و نجات ،مدیریت امور .2انجام اقدامات الزم در زمینه جمعآوری اطالعات و تهیه
امداد آتشنشانی و خدمات ایمنی (مدیریت عملیات در بانکها و شناسنامههای اطالعاتی و حفاظتی در دستگاه
حریق و حوادث) ،آتشنشانی (پیشگیری و ایمنی در برابر متبوع
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 565
و یا یکی از رشتههای تحصیلی مرتبط با حوزه تخصصی حریق و حوادث) ،کارشناسی حرفهای مدیریت عملیات امداد
فعالیت دستگاه در مقاطع کاردانی با تأیید کمیته سرمایه و نجات ،کارشناسی حرفهای مدیریت امداد سوانح طبیعی،
انسانی دستگاه متبوع کارشناسی حرفهای مدیریت امداد سوانح غیر طبیعی،
کارشناسی حرفهای آماد و پشتیبانی در سوانح ،مدیریت
-2مهارتها
آماد ،کارشناسی حرفهای مدیریت و فرماندهی عملیات در
-توانایی تعامل و برقراری ارتباط مؤثر حریق و حوادث ،کارشناسی حرفهای مدیریت بحران در
-توانایی انجام کار تیمی و گروهی اماکن ،مهندسی ایمنی (بازرسی فنی /حفاظت فنی) ،ایمنی
-تسلط به فنون گزارشنویسی صنعتی ،ایمنی صنعتی و محیط کار ،انتظامی ،علوم انتظامی
(انتظامی /خدمات پشتیبانی /مهندسی /ارتباطات انتظامی)،
-3دورههای آموزشی مهندسی ایمنی و بازرسی فنی (ایمنی و حفاظت) ،مهندسی
-آشنایی با اصول و مبانی حراست بازرسی (ایمنی و حفاظت) ،کارشناسی حرفهای حفاظت و
-آشنایی با فنون حفاظت اطالعات پیشگیری از حریق و حوادث ،کارشناسی حرفهای ایمنی و
حفاظت سازمانی ،کارشناسی حرفهای پدافند غیرعامل،
-آشنایی با روشهای اطفاء حریق و امداد و نجات
پدافند غیرعامل ،پدافند غیرعامل (همه گرایشها)،
-4ویژگیهای شخصیتی و رفتاری کارشناسی حرفهای ایمنی
رازداری ،امانتداری ،درستکاری ،صبر و حوصله ،تعهد دارا بودن گواهینامه کاردانی در یکی از رشتههای تحصیلی:
کاری ،دقتنظر ،سرعت عمل ،مشارکتجویی ،خطرپذیری
اطالعات و امنیت عمومی ،امور حفاظت اطالعات ،علوم
-5سایر ویژگیها انتظامی ،علمی -کاربردی اطالعات و عملیات صحنه
اشتغال در این شغل منوط به اخذ تأییدیه الزم از سازمان (مراقبت و کنترل اطالعاتی /عملیاتهای ضربت و واکنش
حراست کل کشور میباشد. سریع /مراقبت و کنترل فنی عملیات) ،علمی -کاربردی
کتابداری و اطالعرسانی ،مدیریت (امور دفتری /امور اداری)،
خدمات اداری ،امور اداری ،کاردانی اداری و مالی ،امور
دولتی ،امور اداری و مالی
الحاق شغل «متصدی خدمات عمومی» به مشاغل عمومی دستگاههای اجرایی کشور
(بخشنامه شماره 24233مورخ 1400/5/9سازمان اداری و استخدامی کشور)
خدمات کشوری با اضافهکردن شغل «متصدی خدمات دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری
عمومی» در مجموعه مشاغل عمومی دستگاههای اجرایی شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
کشور (موضوع بخشنامه شماره 368668مورخ 1400/05/04بنا به پیشنهاد معاونت سرمایه انسانی سازمان
)1399/07/21با توجه به تعریف ،نمونه وظایف و اداری و استخدامی کشور و به استناد تبصره « »1ماده ()70
مسئولیتها و شرایط تصدی این شغل به شرح پیوست و ردیفهای « »1و « »2بند (ب) ماده ( )116قانون مدیریت
| 566رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ستاد سازمان شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی به استناد ماده ()70
سازمان
و ردیفهای « »1و « »2بند «ب» ماده ( )116قانون
مرکز آمار ایران برنامه و
مدیریت خدمات کشوری طی مصوبات جداگانهای با عنایت
بودجه به تعریف ،نمونه وظایف و مسئولیتها و شرایط احراز
سازمان نقشه برداری
کشور پیوست ،مشاغل اختصاصی دستگاههای اجرایی زیر را تعیین
کشور
کرده است.
ستاد وزارت وزارت
آموزش و در بهروزرسانیهای بعدی تالش میشود دستگاههای زیر
طرح طبقهبندی
تکمیل شود.
مشاغل معلمان پرورش
دستگاه
ستاد وزارت
مشاهده دستگاههای اجرایی اجرایی
سازمان تنظیم مقررات اصلی
و ارتباطات رادیویی وزارت
ستاد نهاد
سازمان فناوری ارتباطات و
اطالعات ایران فنآوری سازمان حفاظت محیط
شرکت ارتباطات زیست
اطالعات
زیرساخت بنیاد شهید و امور
ایثارگران نهاد
شرکت پست جمهوری
سازمان خبرگزاری ریاست
اسالمی ایران
جمهوری اسالمی ایران جمهوری
ستاد وزارت
سازمان ملی استاندارد
بانکهای دولتی (ملی، ایران
وزارت
سپه ،کشاورزی ،صنعت
امور معاونت علمی و
معدن ،توسعه تعاون)
اقتصادی و فناوری رییسجمهور
سازمان جمعآوری و
دارایی ستاد سازمان سازمان
فروش اموال تملیکی
اداری و
سازمان خصوصیسازی سازمان ملی بهرهوری استخدامی
ایران کشور
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 567
سازمان زندانها و
قوه
اقدامات تأمینی و
قضائیه
تربیتی
ضوابط احتساب آثار استخدامی مدارک تحصیلی اخذ شده توسط کارمندان در حین خدمت
موضوع :ممنوعیت اعمال مدرک تحصیلی دوم کارمندان
(بخشنامه شماره 170061مورخ 1393/13/24سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور)
الف -رشته و مقطع تحصیلی باالتر در شرایط احراز شغل بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
مورد تصدی کارمند پیشبینی شده باشد. خدمات کشوری
ب -کارمند قبل از شروع به تحصیل با توجه به رشته و شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
مقطع تحصیلی پیشبینی شده در شرایط احراز شغل ،و نیاز 1393/10/8بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و
دستگاه به سطح باالتر تحصیلی موافقت کتبی دستگاه را با سرمایه انسانی رییسجمهور و در پاسخ به استعالم
ادامه تحصیل خود جلب نموده باشد. دستگاههای اجرایی در خصوص امکانپذیرش مدارک
-1-1آن دسته از دستگاههای اجرایی که حسب وظایف و تحصیلی که کارمندان با رعایت ماده 61قانون مدیریت
مأموریتهای قانونی و ماهیت برخی از مشاغل خود نیاز به خدمات کشوری در حین خدمت اخذ و برای استفاده از آثار
پذیرش این قبیل مدارک تحصیلی در بیش از یک مقطع را استخدامی آن بهدستگاه متبوع ارائه مینمایند ،به استناد
دارند ،شغل پیشنهادی را همراه با دالیل توجیهی برای طرح بند ( )5ردیف (ب) ماده ( )116قانون مذکور به شرح زیر
و بررسی به شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ارسال اتخاذ تصمیم نمود:
نمایند تا در این شورا اتخاذ تصمیم شود. -1با توجه به اختیارات این شورا در تصویب شرایط تصدی
-2-1دستگاههای اجرایی مجاز هستند در مورد کارمندانی مشاغل از لحاظ معلومات ،تحصیالت ،تجربه ،مهارت و
که قبل از تاریخ ابالغ این مصوبه به تحصیل مشغول شدهاند، دورههای آموزشی مورد نیاز برای هر شغل و الزام
در صورت پیشبینی رشته تحصیلی آنها در شرایط احراز دستگاههای اجرایی به رعایت این شرایط در انتصاب
شغل مورد تصدی و نیاز به سطح تحصیلی باالتر ،فارغ از کارمندان به مشاغل (موضوع ماده 70قانون مدیریت
محدودیت یک مقطع تحصیلی با نظر شورای راهبری توسعه خدمات کشوری و تبصره یک آن) ،آثار استخدامی مدارک
مدیریت دستگاه (کمیته سرمایه انسانی) اقدام نمایند. تحصیلی مأخوذه نسبت به مدارک تحصیلی ارائهشده در بدو
استخدام کارمندان رسمی و پیمانی ،تنها برای یک مقطع
-2با توجه به تبصره ( )2ماده ( )45قانون مدیریت خدمات
تحصیلی باالتر (زیردیپلم به دیپلم ،دیپلم به فوقدیپلم،
کشوری که به موجب آن ،تشخیص و تعیین شغل کارمندان
فوقدیپلم به کارشناسی ،کارشناسی به کارشناسی ارشد و
رسمی و پیمانی ،از اختیارات دستگاه اجرایی است ،لذا در
کارشناسی ارشد به دکترا) ،با رعایت شرایط ذیل قابل
صورتی که رشته یا مقطع مدرک تحصیلی مأخوذه در حین
احتساب میباشد:
خدمت ،در شرایط احراز شغل مورد تصدی کارمند
پیشبینی نشده باشد ،دستگاه اجرایی در تغییر شغل وی به
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 569
-3ایثارگران تابع قوانین و مقررات خاص خود میباشند. نحوی که کارمند بتواند از آثار مدرک ارائه شده برخوردار
محمود عسکری آزاد شود ،تکلیفی بر عهده ندارد.
ارزش استخدامی گواهینامههای «پایان دورههای آموزش عالی آزاد ( ،)DBA ،MBAتکمیلی،
تخصصی و »...و «گواهینامه نوع دوم» صادره از سوی دانشگاهها ،مؤسسات آموزش عالی کشور و
شرکتهای پژوهشی
(بخشنامه شماره 200/92/15879مورخ 1392/09/16معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
با مقطع تحصیلی خاص در نظام آموزش عالی کشور بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی کشور
برخوردار نیست. با توجه به ابهامات و سؤاالت دستگاههای اجرایی کشور در
-3گواهینامههای آموزشی که با عنوان «گواهینامه نوع خصوص ارزش استخدامی گواهینامه هایی که تحت عناوین
دوم» توسط این گونه مراکز صادر میگردد ،وجاهت قانونی «پایان دورههای آموزش عالی آزاد (،)DBA ،MBA
نداشته و فاقد ارزش استخدامی است. تکمیلی ،تخصصی و »...و «گواهینامه نوع دوم» که از سوی
بدیهی است بر اساس مقررات و ضوابط مربوطه ،این معاونت برخی از دانشگاهها ،مؤسسات آموزش عالی کشور و
هیچگونه مسؤولیتی در قبال تعیین ارزش استخدامی شرکتهای پژوهشی صادر میگردد ،اعالم میدارد:
دورههای موصوف نخواهد داشت. -1تمامی مدارک تحصیلی که در یکی از مقاطع تحصیلی
اضافه مینماید ،دستگاههای اجرایی میباید از انعقاد قرارداد، رسمی از سوی وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری و وزارت
صدور معرفینامه برای کارمندان به منظور شرکت در بهداشت درمان ،و آموزش پزشکی با ارزش علمی و بدون
دورههای آموزشی فوقاالشاره مجری در دانشگاهها، ذکر کلمه «معادل» صادر شود ،و برای ادامه تحصیل در یکی
مؤسسات آموزش عالی کشور شرکتهای یاد شده و ...اکید ًا از مقاطع تحصیلی باالتر مالک عمل قرار گیرد ،این مدارک
خودداری نمایند. دارای ارزش استخدامی بوده و دستگاههای اجرایی میتوانند
در چارچوب رعایت کلیه قوانین و مقررات مربوطه در
خاطرنشان میسازد ،چنانچه کارمندان شخصاً نیز در این
وضعیت استخدامی کارمندان خود مالک عمل قرار دهند.
دورهها شرکت نمایند ،بر اساس ضوابط و مقررات
گواهینامهها و مدارک مربوط به این دورهها ،قابل ارزشیابی -2مدارک و گواهینامه هایی که فاقد شرایط بند ( )1این
نخواهد بود. بخشنامه بوده و با الفاظ فوقاالشاره (آموزش عالی آزاد
،DBA ،MBAتکمیلی ،تخصصی ،دورههای معادلسازی
محمود عسکری آزاد -جانشین معاونت
شده و )...صادر شده و یا شوند ،از ارزش استخدامی معادل
| 570رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ضرورت تایید همترازی پستهای با عناوین مدیریت و سرپرستی توسط معاونت توسعه
(بخشنامه 200/91/3268مورخ 1391/2/10معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
در اجرای تبصره ماده ( )5فصل دوم بخشنامه شماره وزارتخانهها و سازمانهای مستقل تحت نظر رییسجمهور
200/14593مورخ ( 1388/2/21موضوع دستورالعمل
3بر اساس قانون حذف تبصره ( )3ماده ( )71قانون مدیریت خدمات کشوری (مصوب 02/09/1390مجلس شورای اسالمی) -متن
تبصره لغو شده -مقامات مذکور در این ماده که حداقل دوسال در پست مدیریتهای سیاسی انجام وظیفه نموده یا بنمایند پس از
تصدی مقام در صورتی که به سمت پائینتری منصوب شوند ،چنانچه حقوق ثابت و فوقالعاده مستمر آنها در مسؤولیت جدید از
هشتاد درصد ( )80%حقوق ثابت و فوقالعاده مستمر وی در پست قبلی کمتر باشد به میزان مابهالتفاوت تا ()80%را تفاوت تطبیق
دریافت خواهند نمود .این تفاوت تطبیق با ارتقاءهای بعدی (عوامل شغل و شاغل و فوق العادهها) مستهلک میگردد و این مابهالتفاوت
در محاسبه حقوق بازنشستگی و وظیفه نیز مالک عمل خواهد بود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 571
-2دستگاههای اجرایی مشمول ،فهرست عناوین موضوع بند اجرایی فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری در
1این بخشنامه را همراه با پیشنهاد همترازی و با توجه به خصوص ضرورت تأیید همترازی پستهای با عناوین
نوع و گستره مأموریت ،میزان و حجم فعالیت ،اهمیت و مدیریت و سرپرستی مدیران حرفهای توسط معاونت توسعه
حساسیت شغل مربوطه و جامعه هدف به معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور) موارد زیر ابالغ
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ،ارسال مینمایند. میگردد:
-3در موارد تشخیص همترازی با یکی از مقامات موضوع -1همترازی کلیه عناوین مدیریتی و سرپرستی زیر نظر
ماده 71قانون مدیریت خدمات کشوری ،همانند تبصره 1 مستقیم رییس دستگاه در قالب امور ،مراکز ،دفاتر و ادارات
ماده مذکور عمل خواهد شد. کل تابعه وزارتخانهها و سازمانهای مستقل تحتنظر
لطفاله فروزنده دهکردی رییسجمهور ،به تشخیص معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
انسانی رییسجمهور خواهد بود.
وجود دارد و رؤسای آن امور همتراز «معاون وزیر» شناخته در اجرای تبصره ماده ( )5فصل دوم بخشنامه شماره
شدهاند ،حسب پیشنهاد معاون مربوط همتراز مدیر کل 200/14593مورخ ( 1388/2/21موضوع دستورالعمل
محسوب میشوند. اجرایی فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری) که موارد
« -2معاونین رؤسای امور» در واحدهای سازمانی مندرج در همترازی پستها با عناوین مدیریت در جدول موضوع ماده
بند ( ،)1همتراز «مدیر کل» محسوب میشوند. فوق را به عهده معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
رییسجمهور محول نموده است موارد ذیل ابالغ میگردد:
لطفاله فروزنده دهکردی
-1نیمی از پستهای مشاوران معاونین معاون رییسجمهور
که در زیرمجموعه تشکیالتی آنان واحد سازمانی «امور»
همترازی معاونان مرکز امور مناطق آزاد تجاری -صنعتی و ویژه اقتصادی
(تصویبنامه شماره 105025/44237مورخ 12/05/1389هیئت وزیران)
مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386محسوب وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در
میشوند. جلسه مورخ 1389/4/27به استناد تبصره ( )1ماده ()71
این تصمیمنامه در تاریخ 1389/5/9به تأیید مقام محترم قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386و با رعایت
ریاست جمهوری رسیده است. جزء (ط) بند ( )1تصویبنامه شماره /158795ت38856هـ
مورخ 1386/10/1موافقت نمودند:
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور
معاونان مرکز امور مناطق آزاد تجاری -صنعتی و ویژه
اقتصادی ،همطراز مقامات موضوع بند "هـ" ماده ( )71قانون
این تصویبنامه در تاریخ 1390/8/7به تأیید مقام محترم قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386و با رعایت
ریاست جمهوری رسیده است. جزء (ط) بند ( )1تصویبنامه شماره /158795ت38856هـ
محمدرضا رحیمی معاون اول رییسجمهور مورخ 1386/10/1تصویب نمودند:
رییس سازمان فضایی ایران ،همتراز مقامات موضوع بند "هـ"
ماده ( )71قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386
محسوب میشود.
همترازی رییس هیئت عامل صندوق توسعه ملی و سایر اعضای هیئت عامل آن
(تصویبنامه شماره /97639ت47243هـ مورخ 29/04/1392هیئت وزیران)
رییس هیئت عامل صندوق توسعه ملی ،همتراز مقامات هیئت وزیران در جلسه مورخ 1392/4/9بنا به پیشنهاد
موضوع بند (د) ماده ( )71قانون مدیریت خدمات کشوری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به
و سایر اعضای هیئت عامل ،همتراز مقامات بند (هـ) ماده استناد تبصره ( )1ماده ( )71قانون مدیریت خدمات کشوری
-مصوب -1386تصویب نمود:
| 578رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور یاد شده تعیین میشوند .اعضای هیئت عامل که دارای نشان
ملی باشند ،همترازی آنان یک رتبه باالتر تعیین میشود.
همترازی رییس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت ،قائم مقام و معاونین ستاد مذکور
(تصویبنامه شماره /299677ت45793ک مورخ 26/12/1389هیئت وزیران)
-مصوب -1386و قائم مقام و معاونین ستاد یاد شده همتراز وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در
مقامات موضوع بند "هـ" ماده یاد شده محسوب میشوند. جلسه مورخ 1389/12/1به استناد تبصره ( )1ماده ()71
این تصویبنامه در تاریخ 1389/12/24به تأیید مقام قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386و با رعایت
محترم ریاست جمهوری رسیده است. جزء (ط) بند ( )1تصویبنامه شماره /158795ت38856هـ
مورخ 1386/10/1تصویب نمودند:
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور
رییس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت ،همتراز مقامات
موضوع بند "د" ماده ( )71قانون مدیریت خدمات کشوری
دستورالعمل ساماندهی حقوق و مزایای مدیران عامل و اعضای هیات مدیره /هیات عامل
شرکتهای دولتی ،بانکها و موسسات انتفاعی وابسته به دولت و شرکتهای تابع آنها و
شرکتهای تحت مدیریت دولت
(تصویبنامه شماره /186005ت60548هـ مورخ 1401/10/8هیئت وزیران)
مزایای مدیران عامل و اعضای هیات مدیره /هیات عامل هیئت وزیران در جلسه 1401/9/30به پیشنهاد شماره
شرکتهای دولتی ،بانکها و موسسات انتفاعی وابسته به 55605مورخ 1401/8/1سازمان اداری و استخدامی کشور
دولت و شرکتهای تابع آنها و شرکتهای تحت مدیریت (با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت امور
دولت را به شرح زیر تصویب کرد: اقتصادی و دارایی) و به استناد جزء ( )3بند (هـ) تبصره ()2
ماده واحده قانون بودجه سال 1401کل کشور و تأیید
ماده -1در این دستورالعمل اصطالحات زیر در معانی
شورای حقوق و دستمزد ،دستورالعمل ساماندهی حقوق و
مشروح مربوط به کار میروند:
| 580رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مرکزی جمهوری اسالمی ایران ،سازمان گسترش و نوسازی -1قانون :قانون بودجه سال 1401کل کشور.
صنایع ایران و شرکتهای تابع ،وابسته و تحت مدیریت آن، -2شرکت دولتی :شرکتهای موضوع ماده ( )4قوانین
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و مدیریت خدمات کشوری و محاسبات عمومی کشور و
شرکتهای تابع ،وابسته و تحت مدیریت آن. شرکتهایی که شمول قوانین و مقررات عمومی بر آنها
-3شرکتهای تابع ،وابسته و تحت مدیریت مؤسسات و مستلزم ذکر یا تصریح نام است.
نهادهای عمومی غیردولتی. -3شرکت تابع :شرکت دارای شخصیت حقوقی مستقل که
-4شرکتهای تابع ،وابسته و تحت مدیریت وزارت دفاع و بیش از پنجاه درصد ( )%50از سهام یا سرمایه آن مجتمع ًا
پشتیبانی نیروهای مسلح. یا منفرداً متعلق به دستگاههای موضوع ماده ( )5قانون
-5شرکتهای تابع ،وابسته و تحت مدیریت سازمان انرژی مدیریت خدمات کشوری یا شرکتهای تابع آنها باشد.
اتمی ایران. -4شرکت وابسته :شرکت دارای شخصیت حقوقی مستقل
-6شرکتهای تابع ،وابسته و تحت مدیریتی که در که پنجاه درصد ( )%50یا کمتر از پنجاه درصد ( )%50از
اجرای قانون اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم سهام یا سرمایه آن مجتمع ًا یا منفرداً متعلق به دستگاههای
( )44قانون اساسی -مصوب -1386با اصالحات بعدی آن، موضوع ماده ( )5قانون مدیریت خدمات کشوری باشد و یا
بخشی از سهام یا سرمایه آنها به بخش غیردولتی واگذار حداقل یکی از اعضای هیئت مدیره آنها توسط دستگاههای
شده است تا مادامی که مدیر عامل و هیئت مدیره آنها بر موضوع ماده ( )5قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین
اساس نظر دولت تعیین میگردد. میشود.
تبصره -1اجرای این دستورالعمل در خصوص شرکتهای -5شرکت تحت مدیریت :شرکت دارای شخصیت حقوقی
تابع ،وابسته و تحت مدیریت نیروهای مسلح ،تابع مستقل که حداکثر پنجاه درصد ( )%50از سهام یا سرمایه
شیوهنامهای است که توسط سازمان اداری و استخدامی آن متعلق به دولت یا یک شرکت دولتی بوده و یا اکثریت
کشور با همکاری وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و اعضای هیئت مدیره آن به صورت مستقیم یا غیرمستقیم
ستاد کل نیروهای مسلح ظرف ( )15روز از تاریخ ابالغ این توسط دولت (دستگاههای اجرایی) یا بر اساس نظر دولت
دستورالعمل تهیه و ابالغ میشود. (دستگاههای اجرایی) تعیین میگردد.
تبصره -2اجرای این دستورالعمل در خصوص شرکتهای ماده -2بر اساس جزء ( )1و قسمت اخیر جزء ( )3بند (هـ)
تابع ،وابسته و تحت مدیریت سازمان انرژی اتمی ایران تابع تبصره ( )2قانون ،اشخاص مشمول این دستورالعمل به شرح
شیوهنامهای است که توسط سازمان اداری و استخدامی زیر میباشد:
کشور با همکاری سازمان انرژی اتمی ایران ظرف ( )15روز -1شرکتهای دولتی ،بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته
از تاریخ ابالغ این دستورالعمل تهیه و ابالغ میشود. به دولت مندرج در پیوست شماره ( )3قانون ،شرکتهای
تبصره -3این دستورالعمل صرفاً شامل اعضای هیئت مدیره تابع و وابسته به آنها.
و مدیران عاملی است که به نمایندگی دولت در شرکتهای -2شرکتها و مؤسسات دولتی که شمول قوانین و مقررات
مذکور حضور دارند. عمومی به آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است نظیر
شرکتهای تابع ،وابسته و تحت مدیریت وزارت نفت ،بانک
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 581
مدیره /هیئت عامل و همچنین افرادی که به نمایندگی ماده -3امتیاز شغلی مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره/
صاحب سهم دولت در شرکتها به عنوان عضو هیئت مدیره/ هیئت عامل موظف اشخاص حقوقی موضوع این
هیئت عامل معرفی میشوند موضوع تصویبنامه شماره دستورالعمل متناسب با هر یک از سطوح تعیین شده در
/174119ت60422هـ مورخ ،1401/9/20مطابق جدول دستورالعمل احراز صالحیت مدیران عامل و اعضای هیئت
شماره ( )1تعیین میشود:
ماده -6پرداختهای غیرمستمر از جمله فوقالعاده اضافه تبصره -در شرکتهایی که دارای هر دو رکن هیئت مدیره
کار ،هزینه سفر و مأموریت روزانه داخل و خارج از کشور و مدیرعامل و هیئت عامل هستند ،رکن هیئت مدیره مورد
اشخاص حقوقی موضوع این دستورالعمل بر اساس ضوابط و نظر است.
مقررات قانون مدیریت خدمات کشوری و ضوابط اجرایی ماده -4امتیازات حق شاغل و فوقالعادههای موضوع ماده
قانون موضوع تصویبنامه شماره /21502ت59740هـ ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری و همچنین سایر
مورخ 1401/2/15و اصالحات بعدی آن پرداخت میشود. پرداختهای مستمر بر اساس مفاد قانون مذکور و مقررات
تبصره -پرداخت هر گونه وجه بابت حق التألیف، مربوط محاسبه میشود.
حقالتدریس ،حق التحقیق و حق الترجمه ،فوقالعاده
ماده -5میزان فوقالعاده ویژه موضوع بند ( )10ماده ()68
پژوهش (پژوهانه) به مشمولین این دستورالعمل ممنوع
قانون مدیریت خدمات کشوری برای مدیران عامل و اعضای
میباشد.
موظف هیئت مدیره /هیئت عامل اشخاص حقوقی موضوع
ماده -7مدیرعامل و اعضای موظف هیئت مدیره /هیئت این دستورالعمل به میزان حداکثر ( )%50سقف امتیازات
عامل در تمامی سطوح و رتبههای شرکتها به صورت مجموع حقوق ثابت (حق شغل و حق شاغل) و
یکسان از تسهیالت رفاهی زیر بهرهمند میشوند: فوقالعادههای مستمر (فوقالعاده شغل ،فوقالعاده ایثارگری،
-1برنامه خدمات رفاهی (مناسبتی) به شرح جدول شماره فوقالعاده سختی شرایط محیط کار و کار در محیطهای
() 2 غیرمتعارف) تعیین میشود.
جدول شماره ()2
ارزیابی وضعیت بهرهوری و میزان کاهش زیان /سودآوری -2بهرهمندی یکسان از بیمه تکمیلی و عناوین مشابه،
شرکت با رعایت قوانین و مقررات مربوط از جمله با رعایت همانند دیگر کارکنان شاغل در شرکت بدون لحاظ جایگاه
ماده ( )84قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی و سمت سازمانی.
از مقررات مالی دولت (- )2مصوب ،-1393توسط مجمع -3پرداختهای غیرنقدی و بهرهمندی از امکانات رفاهی
عمومی سالیانه شرکت تعیین میشود و با تأیید سازمانهای شرکت همانند دیگر کارکنان شاغل در شرکت بدون لحاظ
برنامه و بودجه کشور و اداری و استخدامی کشور پرداخت جایگاه و سمت سازمانی.
میگردد.
تبصره -مدیر عامل شرکت و اعضای هیئت مدیره به
تبصره -گزارش پرداخت اقالم ریالی فوق و مستندات مربوط استثنای اشخاص حقوقی حق ندارند هیچگونه وام یا اعتبار
به آن باید در سامانه حقوق و مزایا بالفاصله پس از پرداخت از شرکت ،تحصیل نمایند و شرکت نمیتواند دیون آنان را
درج شود. تضمین یا تعهد کند.
ماده -9حق جلسه ماهانه اعضای غیرموظف هیئت مدیره/ ماده -8پاداش ساالنه مدیر عامل و اعضای هیئت مدیره/
هیئت عامل اشخاص حقوقی مشمول این دستورالعمل با هیئت عامل شرکتهای دولتی موضوع ماده ( )10ضوابط
تصویب مجمع عمومی آنها به مبلغ هر جلسه به شرح جدول شماره تصویبنامه موضوع قانون اجرایی
شماره ( )3و حداکثر تا دو جلسه در ماده و با رعایت سقف /21502ت59740هـ مورخ 1401/2/15و اصالحات بعدی
مقرر در ماده ( )84قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم آن ،بر اساس جزء ( )2بند (و) تبصره ( )18قانون ،مبتنی بر
بخشی از مقررات مالی دولت ( )2قابل پرداخت میباشد:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 583
شرکتهای گروه (ج) و (د) شرکتهای گروه (ب) شرکتهای گروه (الف) گروه شرکت
6000 9000 12000 امتیاز
سقف تعیین شده برای خالص حقوق و مزایای مستمر و ماده -10امتیازات مندرج در این دستورالعمل با اعمال
غیرمستمر و سایر تکالیف مربوط در قوانین بودجه ساالنه ضریب ریالی حقوق ساالنه مصوب هیئت وزیران (که در سال
پرداخت کنند .تخلف از اجرای این دستورالعمل در حکم 1401به میزان 3.353ریال میباشد) متناسب با امتیاز هر
تصرف غیرقانونی در اموال عمومی است. سطح محاسبه میشود.
ماده -12هر نوع پرداخت خارج از روال مندرج در این ماده -11مفاد این دستورالعمل از تاریخ ابالغ الزماالجرا
دستورالعمل ممنوع و حسابرسان مستقل و بازرسان قانونی است .تمامی شرکتهای مشمول و دستگاههای اجرایی
موظف به انعکاس آن در گزارشات خود بوده و نظارت بر مسئول و سایر اشخاص حقوقی مشمول این دستورالعمل
حسن اجرای این دستورالعمل با رعایت مفاد ماده ()71 موظفند حقوق و مزایای مدیران عامل و اعضای هیئت
قانون احکام دایمی برنامههای توسعه کشور -مصوب مدیره /هیئت عامل موظف و حق جلسه اعضای غیرموظف
،-1395برعهده باالترین مقام دستگاه اجرایی ذیربط خود را در سقف بودجه مصوب قانونی با رعایت ماده ()75
میباشد. قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات
محمد مخبر -معاون اول رییسجمهور مالی دولت ( ) 2و مطابق مفاد این دستورالعمل و با رعایت
پ :کمک هزینه مستقیم یا غیر مستقیم ایاب و ذهاب شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
(سرویس رفت و آمد) کارمندان دولت که ( )44ساعت 1388/2/9به استناد اجازه حاصل از جزء «ب» بند ()11
درهفته کار میکنند مشروط به آنکه از سرویس سازمانی ماده واحده قانون بودجه سال 1388کل کشور ،تصویب
استفاده ننمایند ،درتهران به میزان چهارصد و پنجاه هزار نمود:
( )450000ریال و برای شهرهای دارای پانصدهزار نفر پرداخت کمکهای رفاهی مستقیم و غیرمستقیم موضوع
جمعیت و باالتر به میزان سیصدهزار ( )300000ریال حکم یادشده و قوانین و مقررات مربوط از جمله ماده ()40
تعیین میشود .در مورد سایر شهرها پرداخت این کمک قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی
هزینه منوط به پیشنهاد دستگاه و تأیید معاونت توسعه دولت و ماده ( )78قانون مدیریت خدمات کشوری ،درحد
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و تصویب شورا اعتبارات مصوب مربوط برای هر ماه به صورت مستقیم و
خواهد بود. غیرمستقیم و با رعایت شرایط زیر به کارمندان رسمی و
کارمندانی که براساس مجوزهای قانونی به صورت نیمه وقت پیمانی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری قابل
یا پارهوقت به خدمت اشتغال دارند ،یا ساعات موظف کار پرداخت میباشد:
آنان کمتر از ( )44ساعت در هفته میباشد ،با تشخیص الف :کمک هزینه روزانه مستقیم یا غیرمستقیم غذا برای
دستگاه اجرایی میتوانند به تناسب ساعات کار هفتگی از کارمندانی که ساعت کار آنها حداقل ( )8ساعت در روز
این کمک هزینه برخوردار گردند. است ،با تشخیص باالترین مقام مجاز دستگاه اجرایی معادل
ت -پرداخت سایر کمکهای رفاهی مستقیم و غیرمستقیم هجده هزار ( )18000ریال برای یک وعده غذایی در روز
(به استثناء موارد فوق) برای هر ماه از سال 1388تا ابالغ تعیین میشود.
دستورالعمل مربوط که به تصویب شورای توسعه خواهد ب :کمک هزینه مستقیم یا غیرمستقیم مهد کودک برای
رسید درحد اعتبارات مصوب و معادل با ( )1/12میانگین کارمندان اناث که دارای فرزند زیر شش سال هستند ماهانه
کمکهای رفاهی سال 1387قابل پرداخت میباشد. سیصد هزار ( )300000ریال به ازای هر کودک (حداکثر تا
ث -هماهنگی و نظارت بر حسن اجرای این دستورالعمل به سه فرزند) تعیین میشود.4
عهده معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
خواهد بود.
آییننامه پرداخت تسهیالت به کارکنان بانک های دولتی و غیردولتی و مؤسسات اعتباری
(بخشنامه شماره 63988/02مورخ 22/03/1402بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران)
است یا اکثریت اعضای هیأت مدیره آن را مؤسسه اعتباری جهت اطالع مدیران عامل محترم بانکهای دولتی ،غیر
تعیین مینماید و همچنین سایر اشخاص حقوقی که طبق دولتی ،شرکت دولتی پست بانک ،موسسات اعتباری
استانداردهای حسابداری واحد تجاری فرعی و وابسته غیربانکی و بانک مشترک ایران -ونزوئال ارسال میشود
مؤسسه اعتباری قلمداد شوند؛ به استناد اجزاء ( )3و ( )4بند (ج) تبصره (« )16قانون
-2-5-1اشخاص حقوقی که کارکنان مؤسسه اعتباری به بودجه سال 1402کل کشور»« ،آییننامه پرداخت
نمایندگی از طرف مؤسسه اعتباری دارای مناصب مدیریتی تسهیالت به کارکنان مؤسسات اعتباری» که از این پس به
(عضو هیأت مدیره هیأت عامل مدیر عامل و قائم مقام مدیر اختصار «آییننامه» نامیده میشود ،به شرح زیر تدوین
عامل) در آن شخص حقوقی باشند؛ میگردد.
-3-5-1صندوقهای مرتبط با طرحهای خاص بازنشستگی فصل اول -تعاریف و کلیات
کارکنان یا جبران خدمات کارکنان مؤسسه اعتباری که به
ماده -1در این آییننامه عناوین زیر به جای عبارات مربوط
طور مستقیم یا غیر مستقیم تحت کنترل یا نفوذ قابل
به کار میروند:
مالحظه مؤسسه اعتباری -وفق معیارهای مقرر در
استانداردهای حسابداری مربوط -باشد .مانند صندوق -1-1مؤسسه اعتباری :مؤسسه اعتباری که به موجب قانون
بازنشستگی کارکنان ،مؤسسه تأمین رفاه و آتیه کارکنان، و یا با مجوز بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران تأسیس
صندوق ذخیره کارکنان. شده و تحت نظارت آن بانک قرار دارد؛
فصل دوم -حدود و نحوه اعطای تسهیالت -2-1کارکنان :افرادی که دارای رابطه استخدامی با مؤسسه
اعتباری بوده و تحت پوشش بیمه آن میباشند؛
ماده -2مانده مجموع تسهیالت پرداختی به هر یک از
-3-1تسهیالت :انواع تسهیالت اعطایی از سوی مؤسسه
کارکنان در هر سال به استثنای تسهیالت اعطایی بابت
اعتباری به کارکنان؛
خرید مسکن و جعاله تعمیرات مسکن نباید از 40برابر
سقف تعیین شده در تبصره ذیل ماده ( )76قانون مدیریت -4-1حداقل حقوق و فوقالعادههای مستمر حداقل حقوق
خدمات کشوری که معادل هفت برابر حداقل حقوق و و فوقالعادههای مستمر شاغلین موضوع ماده ( )76قانون
فوقالعادههای مستمر (موضوع بند 1-4این آییننامه) مدیریت خدمات کشوری که به موجب بند ( )5تصویب نامه
است ،فراتر شود. شماره /3607ت61124هـ مورخ 1402/1/15هیأت محترم
وزیران در حال حاضر معادل 29.658.000ریال میباشد.
تبصره -فاصله زمانی پرداخت تسهیالت موضوع این ماده به
کارکنان نباید کمتر از یک سال باشد. -5-1شرکت وابسته :اشخاص زیر به عنوان شرکت وابسته
مؤسسه اعتباری محسوب میشوند:
ماده -3سقف تسهیالت اعطایی بابت خرید مسکن و جعاله
تعمیرات مسکن در سال 1402معادل 5500میلیون ریال -1-5-1شخص حقوقی که بیش از 50درصد سهام آن به
میباشد. طور مستقیم و یا غیر مستقیم متعلق به مؤسسه اعتباری
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 589
مدیریت کل نظارت بر بانکها و مؤسسات اعتباری بانک ماده -4حداقل نرخ سود تسهیالت بر اساس بند ()4
مرکزی ارسال کند. مصوبه یکهزار و دویست و بیست و دومین جلسه شورای
ماده -12اعطای تسهیالت به کارکنان شرکتهای وابسته پول و اعتبار تعیین میشود.
و میزان و شرایط آن از جمله نرخ سود و کارمزد ،مدت زمان ماده -5اعطای تسهیالت به افرادی که از دستگاههای
بازپرداخت ،دوره تنفس ،وثایق دریافتی و وجه التزام تأخیر اجرایی و سایر اشخاص حقوقی به عنوان مامور در مؤسسه
تأدیه دین ،صرفاً مطابق با ضوابط مقرر در خصوص سایر اعتباری اشتغال مییابند ،ممنوع میباشد.
مشتریان مؤسسه اعتباری ،مجاز میباشد.
ماده -6استفاده از منابع سپرده قرضالحسنه پس انداز
ماده -13میزان و شرایط اعطای تسهیالت به همسر و توسط مؤسسه اعتباری برای پرداخت تسهیالت ممنوع
فرزندان تحت تکفل کارکنان از جمله نرخ سود و کارمزد، است.
مدت زمان بازپرداخت ،دوره تنفس وثایق دریافتی و وجه
ماده -7تسهیالت موضوع این آییننامه باید از محل منابع
التزام تأخیر تأدیه دین ،مطابق با ضوابط مقرر در خصوص
مالکانه مؤسسه اعتباری تأمین شود.
سایر مشتریان مؤسسه اعتباری میباشد.
ماده -8پرداخت تسهیالت به اعضای غیر موظف هیأت
ماده -14مؤسسه اعتباری موظف است میزان و جزییات
مدیره ممنوع است.
تسهیالت اعطایی به کارکنان را در سامانه سمات بانک
مرکزی درج نماید .همچنین میزان تسهیالت اعطایی به ماده -9مدت بازپرداخت تسهیالت ،نحوه بازپرداخت
کارکنان باید به صورت یک یادداشت مستقل در تسهیالت ،حداقل مدت حضور کارکنان در مؤسسه اعتباری
یادداشتهای همراه صورتهای مالی مؤسسه اعتباری افشاء برای دریافت تسهیالت ،مطابق شرایطی است که با تفاهم
شود. شورای هماهنگی بانکهای دولتی و کانون بانکها و
موسسات اعتباری خصوصی تدوین و به تصویب هیات مدیره
فصل سوم -ضمانت اجرا
هر یک از مؤسسات اعتباری میرسد.
ماده -15تخطی از مقررات این آییننامه مشمول
ماده -10اعطای تسهیالت به کارکنان بانکهای
مجازاتهای انتظامی مقرر در ماده (« )44قانون پولی و
قرض الحسنه در قالب عقد مرابحه و صرف ًا از محل حقوق
بانکی کشور» و سایر قوانین و مقررات مربوط میگردد.
مالکانه آنها امکانپذیر است.
آییننامه پرداخت تسهیالت به کارکنان مؤسسات اعتباری
ماده -11مدیر ارشد رعایت قوانین و مقررات (تطبیق)
مشتمل بر 15ماده و یک تبصره در جلسه مورخ 1402/3/8
موظف است گزارشهای مربوط به رعایت مفاد این آییننامه
هیات عامل بانک مرکزی به تصویب رسید و از تاریخ ابالغ
را به کمیته رعایت قوانین و مقررات (تطبیق) ارایه نموده و
الزم االجراء می باشد
.
پس از تأیید در کمیته یادشده ،مراتب را در هیات مدیره
مدیریت کل مقررات ،مجوزهای بانکی و مبارزه با برای تصویب گزارش نماید و مصوبه هیأت مدیره را به
پولشویی -اداره مطالعات و مقررات بانکی
| 590رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
استقرار "سامانه مدیریت اطالعات پرداخت کارکنان نظام اداری" موضوع بند (الف) تبصره ()20
قانون بودجه سال 1401کل کشور
(بخشنامه شماره 53621مورخ 1401/07/25سازمان اداری و استخدامی کشور)
اطالعات کارکنان برای پرداخت (اعم از اطالعات شغلی، به تمامی دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )29قانون برنامه
وضعیت ایثارگری ،اطالعات حاالت مأموریت و انتقال و)... پنجساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی
در پایگاه اطالعات کارکنان نظام اداری(پاکنا) مشاهده شد جمهوری اسالمی ایران
و بهمنظور بسترسازی و تمهید مقدمات تحقق کامل حکم استقرار سامانه مدیریت اطالعات پرداخت کارکنان نظام
بند (الف) تبصره ( )20قانون بودجه سال 1401کل کشور، اداری
الزم است تمامی دستگاههای اجرایی موضوع این بخشنامه
در راستای تمهید اجرای حکم بند (الف) تبصره ( )20قانون
که حقوق و مزایای کارکنان خود را از محل بودجه
بودجه سال 1401کل کشور که مقرر داشته «بهمنظور
عمومی دولت (عمومی ،متفرقه و اختصاصی) از طریق
ساماندهی نیروی انسانی و کارکنان دولت و ایجاد انضباط
خزانهداری کل کشور پرداخت میکنند ،نسبت به انجام
مالی ،پرداخت هرگونه حقوق و مزایای مستمر و غیرمستمر
موارد ذیل اقدام نمایند:
به تمامی کارکنان دستگاههای اجرایی موضوع ماده ()29
-1در نخستین گام و بهمنظور امکان بهرهبرداری و آشنایی قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و
با نواقص اطالعاتی خود در سامانه ،نسبت به ثبت اطالعات فرهنگی جمهوری اسالمی ایران ازجمله کلیه شرکتهای
پرداخت کارکنان (اعم از اطالعات نیروی انسانی و دولتی که نام آنها در پیوست شماره ( )3این قانون ذکر
اقالم پرداختی) برای پرداخت در مهرماه سال 1401 شده است شامل شرکتهای دولتی که شمول قانون بر آنها
بهصورت آزمایشی از تاریخ 1401/07/26لغایت تاریخ مستلزم ذکر یا تصریح نام است صرف ًا براساس اطالعات
1401/08/15اقدام نمایند. ثبتشده در سامانه یکپارچه نظام اداری (کارمندایران) به
ذینفع نهائی انجام میگیرد ،».سامانه مدیریت اطالعات
-2ثبت اطالعات در این مرحله (نخستین گام) نافی
پرداخت کارکنان نظام اداری به نشانی اینترنتی
بارگذاری اطالعات در سایر سامانههای مربوط به اطالعات
( pardakht.karmandiran.irاز این پس "سامانه"
و پرداخت حقوق و مزایای کارکنان نظام اداری (نظیر:
عنوان می شود) با مشارکت سازمان اداری و استخدامی
سامانه درخواست وجه الکترونیکی خزانهداری کل کشور،
کشور ،سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت امور اقتصادی
سامانه ثبت حقوق و مزایا موضوع ماده ( )29قانون برنامه
و دارایی طراحی و در مقدمات استقرار نهایی است.
ششم توسعه) نخواهد بود.
از آنجا که طی دوره آزمایشی استقرار در تعدادی از
وزارتخانهها ،عمده مشکالت به واسطه عدم دقت در ثبت
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 591
خصوص براساس برنامه زمانبندی اعالمی در صفحه اول قابل توجه آنکه متعاقب استقرار کامل سامانه ،درج اطالعات
سامانه ،برگزار خواهد شد. در سایر سامانههای مربوط به پرداخت حقوق و مزایای
-5گزارش مغایرتهای اطالعات ثبتشده کارکنان در کارکنان نظام اداری منتفی بوده و بارگذاری اطالعات
سامانه با اطالعات کارکنان در پایگاه اطالعات کارکنان نظام بهصورت متمرکز در بستر سامانه انجام خواهد شد.
اداری (پاکنا) متعاقب ابالغ بخشنامه شماره ( )2در دسترس -3ورود اطالعات در سامانه صرفاً توسط دستگاه اجرایی
قرار خواهد گرفت .این گزارش حاوی اطالعات و متولی پرداخت از طریق خزانهداری کل کشور و بر
مغایرتهایی است که در صورت استقرار کامل سامانه و اساس تغییرات ردیف بودجه مطابق قانون بودجه سال
اعمال کنترلهای آن ،امکان پرداخت حقوق و مزایای ماهانه 1401صورت میپذیرد.
به این افراد با نواقص اطالعاتی گزارششده وجود نخواهد
-4با توجه به استقرار سیستم احراز هویت یکپارچه در
داشت و الزم است اطالعات آنها با فوریت اصالح گردد.
سامانه کارمندایران ،ورود به سامانه با حساب کاربری سامانه
نکات تکمیلی در وبینارهای آموزشی با موضوع گزارشهای
ثبت حقوق و مزایا امکانپذیر است .راهنمای کاربری ثبت
مغایرت ارائه خواهد شد.
اطالعات و فایل تصویری راهنمای آموزشی از طریق صفحه
معاون حکمرانی الکترونیک و هوشمندسازی نظام اداری اول سامانه در دسترس کاربران قرار گرفته است .عالوه بر
دستورالعمل یاد شده ،مجموعه وبینارهای آموزشی در این
انتشار عمومی حقوق مدیران و همترازان در دستگاههای مشمول ماده ( )29قانون برنامه ششم
(بخشنامه شماره 9824مورخ 1401/2/17سازمان اداری و استخدامی کشور)
در دسترس عموم قرار خواهد گرفت .بر این اساس اقدامات بخشنامه به تمامی دستگاههای اجرایی موضوع ماده ()29
زیر الزامی است: قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و
-1دستگاههای اجرایی مشمول این بخشنامه موظف هستند فرهنگی جمهوری اسالمی ایران
با رعایت ضوابط و ترتیبات اعالمی دستورالعمل منتشره در در اجرای دستور رییسجمهور محترم مبنی بر شفافسازی
سامانه ثبت حقوق و مزایا ،ضمن انتخاب دقیق سطح پست، اطالعات پرداخت کارکنان دستگاههای اجرایی کشور و در
نوع استخدام ،مدرک تحصیلی ،رتبه شغلی ،سنوات خدمت راستای اصل شفافسازی (از اصول دوازدهگانه دولت
و درج دقیق مبالغ اقالم پرداختی ،نسبت به آمادهسازی مردمی) برای مقابله با فساد اداری و اقتصادی و به منظور
لیست حقوق پرداختی و بارگذاری در سامانه ثبت حقوق و تحقق تکلیف ماده ( )29قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر
مزایا اقدام نمایند. مشخص بودن میزان هرگونه ناخالص پرداختی ماهانه به
-2باالترین مقام مجاز هزینه (ذیحسابان ،مدیران مالی یا مقامات ،رؤسا و مدیران موضوع این ماده ،از این پس
عناوین مشابه) دستگاههای اجرایی موظف هستند در هنگام اطالعات حقوق و مزایای مقامات ،رؤسا ،مدیران و همترازان
ارسال نهایی اطالعات ،نسبت به مشاهده و تأیید مبالغ آنها که در دستگاههای اجرایی مشمول ماده ( )29قانون
پرداختی مشمولین انتشار عمومی اطالعات (مقامات ،رؤسا، برنامه ششم شاغل هستند ،به صورت عمومی منتشر شده و
مدیران و همترازان آنها) در این سامانه و درج توضیحات
| 592رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
باالترین مقام و تایید باالترین مقام مجاز هزینه (ذیحسابان، ضروری در خصوص اقالم پرداختی مرتبط با هر فیش
مدیران مالی یا عناوین مشابه) دستگاههای اجرایی در سامانه حقوقی در صورت نیاز اقدام نمایند.
ثبت حقوق و مزایا بارگذاری شده است ،به صورت عمومی -3درج و تأیید نهایی اطالعات میزان ناخالص پرداختی
منتشر خواهد شد. ماهانه تمامی کارمندان اعم از مستمر و غیرمستمر ،نقدی و
-7اولین مرحله از انتشار عمومی اطالعات پرداختی مدیران غیرنقدی (معادل ریالی آن) و سایر مزایا در سامانه ثبت
در تاریخ سه شنبه 10خرداد 1401و مشتمل بر اطالعات حقوق و مزایا حداکثر تا تاریخ بیست و پنجم هر ماه
پرداختی مربوط به فروردین و اردیبهشت ماه سال 1401 امکانپذیر است.
خواهد بود. تبصره :با توجه به درخواست مکرر دستگاههای اجرایی
-8نظر به درخواستهای مکرر دستگاههای اجرایی در کشور ،بارگذاری و تأیید نهایی اطالعات میزان ناخالص
خصوص نیاز به اصالح لیستهای بارگذاری شده طی پرداختی فروردین ماه 1401تمامی کارمندان از تاریخ
سالهای 1397لغایت 1400و یا بارگذاری لیست پرداخت 1401/02/17لغایت 1401/02/25امکانپذیر است.پس از
برای ماه هایی که اطالعات حقوق و مزایا درج نشده است، این تاریخ امکان بارگذاری ،رفع خطا ،ویرایش و تایید نهایی
این امکان تا پایان خرداد ماه سال 1401فراهم میگردد. اطالعات حقوق و مزایای فروردین ماه سال 1401وجود
از اینرو ،دستگاههای اجرایی مشمول این بخشنامه میتوانند نخواهد داشت.
صرفا نسبت به یکبار اصالح درخصوص لیستهای تأیید -4پس از تاریخ بیست و پنجم هر ماه امکان بارگذاری
نهایی شده و همچنین درج لیست پرداخت در خصوص ماه اطالعات پرداختی آن ماه برای دستگاههای اجرایی مشمول
هایی که اطالعات حقوق و مزایا کارکنان خود را بارگذاری این بخشنامه وجود نداشته و فهرست این دستگاهها به
نکردهاند ،اقدام نمایند .بدیهی است پس از پایان فرصت صورت عمومی منتشر خواهد شد.
تعیین شده امکان اصالح اطالعات پرداخت مربوط به -5به منظور رفع خطاهای احتمالی و انتشار دقیق اطالعات،
سالهای 1397لغایت 1400وجود نخواهد داشت. امکان اصالح اطالعات تأیید نهایی شده مرحله قبل اعم از
-8نظارت بر حسن اجرای مفاد این بخشنامه در بارگذاری اصالح اطالعات وارد شده و یا درج اطالعات پرداختی جدید
تمامی اطالعات پرداختی در سامانه ثبت حقوق و مزایا، در سامانه ثبت حقوق و مزایا برای آن دسته از دستگاههای
تأیید صحت و دقت اطالعات منتشره به صورت عمومی و اجرایی که تا بیست و پنجم هر ماه نسبت به بارگذاری
مسئولیت پیامدهای ناشی از عدم درج دقیق اطالعات اطالعات پرداخت اقدام نمودهاند ،صرف ًا در یک مرحله و
پرداختی بر عهده باالترین مقام دستگاه اجرایی و باالترین حداکثر تا تاریخ پنجم ماه بعد امکانپذیر است.
مقام مجاز هزینه (ذیحسابان ،مدیران مالی یا عناوین -6از این پس در تاریخ دهم هر ماه ،اطالعات پرداختی
مشابه) دستگاههای اجرایی است. مقامات ،رؤسا ،مدیران و همترازان آنها ،مشمول ماده ()29
میثم لطیفی قانون برنامه ششم توسعه در ماه قبل که با مسئولیت
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 593
دستورالعمل شناسه یکتای پرداخت کارکنان دولت در تمامی پرداختهای مستمر و غیرمستمر
نقدی و غیرنقدی به شاغالن و بازنشستگان
(بخشنامه شماره 79571مورخ 1401/10/10سازمان اداری و استخدامی کشور)
( )29قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی تمامی دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )29قانون برنامه
و فرهنگی جمهوری اسالمی ایران بدون درج شناسه یکتای پنجساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی
پرداخت کارکنان دولت ،امکان دسترسی برخط سازمان جمهوری اسالمی ایران
اداری و استخدامی کشور به اطالعات پرداختی را در در اجرای بند (د) تبصره ( )12قانون بودجه سال 1401کل
بسترهای الکترونیکی فراهم نماید. کشور ،تمامی دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )29قانون
در اجرای این مهم ،به پیوست بخشنامه شماره 79562 برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی
تاریخ 1401/10/07همراه با قالب تعریف شناسه یکتای جمهوری اسالمی ایران مکلفند تمامی پرداختهای مستمر
پرداخت کارکنان دولت ارسال میگردد. و غیرمستمر نقدی و غیرنقدی (معادل ریالی) مذکور در ماده
دستگاههای اجرایی مشمول این بخشنامه موظف هستند با ( )29قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی
اتخاذ تدابیر الزم ،تمامی پرداختهای موضوع این بخشنامه و فرهنگی جمهوری اسالمی ایران و تسهیالت به کلیه
را از بهمن ماه سال جاری با اختصاص شناسه یکتای شاغلین و بازنشستگان از هریک از منابع و حسابهای
پرداخت کارکنان دولت (بر اساس قالب ابالغی جدول شماره دولتی و متعلق به دولت نزد خود را به تفکیک شماره ملی
( )1انجام دهند. با اختصاص شناسه یکتای پرداخت کارکنان دولت ،پرداخت
نمایند.
میثم لطیفی -رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران مکلف است ضمن
جلوگیری از پرداخت به کارکنان دستگاههای اجرایی ماده
اسالمی ایران ایجاد ننمودهاند ،موظف هستند نسبت به -1دستگاههای اجرایی مشمول این بخشنامه موظف هستند
افتتاح حساب متمرکز نزد بانک مرکزی جمهوری اسالمی تمامی پرداختهای موضوع این بخشنامه را از بهمنماه سال
ایران اقدام نمایند. جاری با اختصاص شناسه یکتای پرداخت بر اساس قالب
-4هر گونه پرداخت موضوع این بخشنامه به تمامی کارکنان جدول شماره ( )1پرداخت نمایند.
و بازنشستگان دستگاههای اجرایی موضوع این بخشنامه، توجه :شناسه یکتای پرداخت در ردیف شماره ( )3فایل
خارج از حساب متمرکز نزد بانک مرکزی جمهوری اسالمی سامانه درخواست وجه الکترونیکی خزانهداری کل کشور
ایران و بدون درج شناسه یکتای پرداخت کارکنان دولت به درج میگردد.
عنوان استنکاف از قانون تلقی شده و این گروه از -2مستند به بند (د) تبصره ( )12قانون بودجه سال 1401
دستگاههای اجرایی توسط بانک مرکزی جمهوری اسالمی کل کشور ،بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران مکلف است
ایران به مراجع ذیصالح قانونی معرفی خواهند شد. از پرداخت به کارکنان دستگاههای اجرایی ماده ( )29قانون
-5رعایت دقیق و نظارت بر حسن اجرای مفاد این بخشنامه برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی
بر عهد باالترین مقام مجاز ،ذیحسابان و مدیران مالی (یا جمهوری اسالمی ایران بدون درج شناسه یکتای پرداخت
عناوین مشابه) دستگاههای اجرایی است. کارکنان دولت جلوگیری نموده و امکان دسترسی برخط
میثم لطیفی -رییس سازمان اداری و استخدامی کشور سازما ن اداری و استخدامی کشور به اطالعات پرداختی را
در بسترهای الکترونیکی فراهم نماید.
سید احسان خاندوزی -وزیر امور اقتصادی و دارایی
-3آن دسته از دستگاههای اجرایی مشمول این بخشنامه
که تا کنون حساب متمرکز نزد بانک مرکزی جمهوری
| 596رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-6پرداختهای غیرمستمر :هر گونه پرداخت اعم از هیئت وزیران در جلسه 1401/9/30به پیشنهاد
فوقالعادهها و مزایای غیرمستمری که طبق قوانین و مقررات سازمانهای برنامه و بودجه کشور و اداری و استخدامی
مربوط پرداخت میگردد ،از جمله اضافه کار ،هر گونه پاداش کشور و وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد جزء ()1
و پرداخت نقدی و معادل ریالی کمکهای رفاهی غیرنقدی بند (الف) تبصره ( )20ماده واحده قانون بودجه سال 1401
به کارکنان. کل کشور ،آییننامه اجرایی جزء مذکور را به شرح زیر
تصویب کرد:
-7سامانه یکپارچه نظام اداری (کارمند ایران):
مجموعه سامانههای سازمان اداری و استخدامی کشور ماده -1در این آییننامه ،اصطالحات زیر در معانی مشروح
مربوط به کار میروند:
-8زیرسامانه پاکنا :پایگاه اطالعات کارکنان نظام اداری
(پاکنا) که یکی از زیر سامانههای سامانه کارمند ایران -1قانون :قانون بودجه سال 1401کل کشور.
میباشد و ثبت و بهروز رسانی اطالعات کارکنان در آن انجام -2دستگاه اجرایی :دستگاههای اجرایی موضوع ماده
میگیرد. ( )29قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی
-9زیرسامانه ثبت حقوق و مزایا :سامانه موضوع ماده و فرهنگی جمهوری اسالمی ایران از جمله شرکتهای
( )29قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی دولتی که نام آنها در پیوست شماره ( )3قانون ذکر شده
و فرهنگی جمهوری اسالمی ایران و یکی از زیرسامانههای است شامل شرکتهای دولتی که شمول قانون بر آنها
سامانه کارمند ایران که دستگاههای اجرایی مکلفند نسبت مستلزم ذکر یا تصریح نام است ،با رعایت احکام جزءهای
به ثبت و بهروز رسانی اطالعات کلیه پرداختهای کارکنان ( )1و ( )3بند (الف) تبصره ( )20قانون.
خود اعم از پرداخت مستقیم و مستمر و پرداخت غیرمستمر، -3کارکنان :کارکنان رسمی ،پیمانی ،قرارداد کار معین
بر اساس ترتیبات موضوع تصویبنامه شماره (مشخص) ،کارگری ،کارکنان حوزه سالمت بر اساس قانون
و 1397/7/28 مورخ /99145ت55223هـ مربوط به خدمت پزشکان و پیراپزشکان -مصوب -1375و
دستورالعملهای مربوط ،اقدام نمایند. کارکنانی که بر اساس ضوابط و مقررات مربوط به موجب
-10زیرسامانه پایگاه اطالعات سایر نیروهای حکم یا قرارداد مقام صالحیتدار در یک دستگاه اجرایی به
بکارگیری شده :پایگاه اطالعاتی که ثبت و بهروزرسانی خدمت پذیرفته میشوند.
اطالعات فردی و کلیه پرداختهای سایر نیروها در آن -4سایر نیروها :تمامی افرادی که به هر نحوی در
صورت میپذیرد. دستگاههای اجرایی بکارگیری میشوند.
ماده -2کلیه دستگاههای اجرایی مکلفند اطالعات فردی -5پرداخت مستقیم و مستمر :حقوق ،فوقالعادهها و
و استخدامی و احکام کارگزینی یا قرارداد منعقده با کارکنان مزایایی که طبق قوانین و مقررات مربوط ،در حکم کارگزینی
و پرداخت مستقیم و مستمر و پرداخت غیرمستمر به تمامی یا قرارداد منعقده با کارکنانی که رابطه مستقیم استخدامی
آنان را در سامانه یکپارچه نظام اداری (زیرسامانههای پاکنا یا بکارگیری با دستگاه اجرایی دارند ،درج شده است.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 597
ماده -3سازمان برنامه و بودجه کشور با رعایت ترتیبات و ثبت حقوق و مزایا) و همچنین اطالعات سایر نیروها را در
مقرر در ماده ( )30قانون برنامه و بودجه کشور -مصوب زیرسامانه پایگاه اطالعات سایر نیروهای بکارگیری شده،
-1351نسبت به تخصیص اعتبار پرداخت مستقیم و مستمر حسب مورد ثبت و همواره بهروزرسانی نمایند.
و پرداخت غیرمستمر کارکنان و محاسبه هزینههای تبصره -1ثبت اطالعات در زیرسامانههای پاکنا ،ثبت حقوق
کارکنان (پرسنلی) شرکتهای دولتی با دریافت اطالعات و مزایا و پایگاه اطالعات سایر نیروهای بکارگیری شده ،هیچ
کارکنان ،بر اساس اطالعات کارکنان و درخواست وجه گونه حقی برای استخدام و یا بکارگیری اشخاص در هیچ
مندرج در سامانه یکپارچه نظام اداری (کارمند ایران) ،اقدام یک از دستگاههای اجرایی ایجاد نمیکند.
نماید.
تبصره -2مسئول اجرای ثبت اطالعات تمامی پرداختها و
ماده -4وزارت امور اقتصادی و دارایی (خزانهداری کل تأیید صحت اطالعات وارد شده در زیرسامانه ثبت حقوق و
کشور) نسبت به پرداخت مستقیم و مستمر و پرداخت مزایا حسب مورد باالترین مقام اجرایی و ذیحساب /مدیر
غیرمستمر کلیه کارکنان دستگاههای اجرایی از محل امور مالی دستگاه ذیربط است.
اعتبارت مصوب مربوط (هزینهای و تملک دارایی سرمایه-
تبصره -3صدور شماره مستخدم /شناسه برای کارکنان
عمومی و اختصاصی) به ذینفع نهایی ،پس از دریافت
رسمی ،پیمانی ،قرارداد کار معین (مشخص) و کارگری که
درخواست وجه از دستگاه اجرایی و منطبق با اطالعات
بر اساس مجوزهای قانونی و با رعایت قوانین و مقررات
دریافت شده از سامانه یکپارچه نظام اداری (کارمند ایران)
مربوط در دستگاه اجرایی مشمول ماده ( )5قانون مدیریت
که توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تأییدشده و با روش
خدمات کشوری -مصوب -1386استخدام یا بکارگیری
تبادل اطالعات الکترونیک (وب سرویس) به سامانه
شدهاند ،در سامانه یکپارچه نظام اداری (کارمندایران)
خزانهداری الکترونیکی انتقال یافته و در سقف تخصیص هر
صورت میپذیرد.
گونه اعتبار صادره توسط سازمان برنامه و بودجه کشور با
رعایت ترتیبات مقرر در ماده ( )30قانون برنامه و بودجه تبصره -4چگونگی ثبت اطالعات کارکنان موضوع جزء ()3
کشور -مصوب -1351موضوع ماده ( )3این آییننامه ،اقدام بند (الف) تبصره ( )20قانون ،شامل وزارت دفاع و پشتیبانی
مینماید. نیروهای مسلح و شرکتهای صنایع نظامی ،نیروهای مسلح،
وزارت اطالعات ،حفاظت اطالعات قوه قضائیه ،سازمان انرژی
ماده -5هر گونه پرداخت مستقیم و مستمر و پرداخت
اتمی ایران و شرکتهای آن و دبیرخانه شورای عالی امنیت
غیرمستمر به تمامی کارکنان کلیه شرکتهای دولتی،
ملی و سایر دستگاهها با تشخیص دبیرخانه شورای عالی
بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت مندرج در
امنیت ملی ،به موجب شیوهنامههای مستقلی که توسط
پیوست شماره ( )3قانون ،شامل شرکتهایی که شمول
سازمانهای برنامه و بودجه کشور و اداری و استخدامی
قانون و مقررات عمومی به آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام
کشور با همکاری دستگاههای اجرایی مذکور تدوین میشود،
است ،شرکتهای تابع وزارت نفت از جمله شرکت ملی نفت
تعیین میگردد.
ایران ،بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران ،سازمان
گسترش و نوسازی صنایع ایران و شرکتهای تابع و ذیربط تبصره -5ثبت اطالعات کارکنان دستگاههای زیر نظر مقام
نهادهای عمومی غیردولتی صرفاً پس از ثبت اطالعات در معظم رهبری ،منوط به اذن ایشان میباشد.
سامانه یکپارچه نظام اداری (کارمند ایران) و تأیید سازمان
| 598رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
سامانه یکپارچه نظام اداری (کارمندایران) را به گونهای آماده اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور،
نمایند که فرایند ثبت و بهروزرسانی اطالعات موضوع این با روش تبادل اطالعات الکترونیک (وب سرویس) با سامانه
آییننامه به صورت برخط انجام شود. جامع بودجه و در سقف هزینههای کارکنان (پرسنلی)
شرکت مربوط ،توسط آن شرکت به ذینفع نهایی انجام
ماده -7مسئول اجرای این آییننامه ذیحساب /مدیر امور
میگیرد.
مالی و باالترین مقام اجرایی است و در صورت استنکاف از
اجرای آن به یکی از مجازاتهای تعزیری درجه سه تا پنج ماده -6دستگاههای اجرایی مکلفند بر اساس سازوکارهایی
موضوع ماده ( )19قانون مجازات اسالمی محکوم میشود. که توسط سازمان اداری و استخدامی کشور اعالم خواهد
محمد مخبر -معاون اول رییسجمهور شد ،بسترهای مورد نیاز فنی و ارتباطی تبادل برخط با
-اعطای "جایزه مشارکت خبرگانی" به مؤثرترین انتخاب دستگاههای برگزیده در بخش جوایز جانبی
مشارکتهای افراد و تشکلها در مدیریت عملکرد (موضوعی):
دستگاههای اجرایی؛
-انتخاب دستگاه اجرایی حائز بهترین عملکرد در اجرای
تبصره :3در انتخاب دستگاه برتر در جایزه شعار سال ،صرف ًا شعار سال 1402با عنوان "مهار تورم ،رشد تولید"؛
عملکرد دستگاههای مرتبط در 5ماهه اول سال 1402
-اعطای "جایزه ویژه رضایت مردمی" به دستگاه اجرایی
مالک عمل قرار میگیرد.
حائز بهترین عملکرد در کسب رضایت مردم؛
تبصره :4نحوه و چگونگی تقدیر از برگزیدگان بر اساس
-اعطای جایزه "کارگزار صادق" به مدیر موفق در تحقق
پیشنهاد دبیرخانه و تأیید ستاد مرکزی جشنواره شهید
وعدهها از نگاه مردم؛
رجایی تعیین میشود.
-انتخاب دستگاه اجرایی حائز بهترین عملکرد در اجرای
تبصره :5سازمان اداری و استخدامی کشور در اجرای مصوبه
"سند تحول دولت مردمی"؛
شماره 206/6653مورخ 1390/03/23شورای عالی اداری،
پس از ارزیابی عملکرد دستگاههای اجرایی ،نسبت به -انتخاب دستگاه اجرایی حائز باالترین یا بیشترین رشد
سطحبندی آنها در سه سطح عالی ،خوب و متوسط اقدام امتیاز نسبت به سال گذشته در موضوع استقرار چرخه
نموده و نتیجه را به همراه گزارش تفصیلی ارزیابی عملکرد، "بهرهوری"؛
در "سامانه دولت سنج" به اطالع عموم خواهد رساند. -انتخاب دستگاه اجرایی حائز بهترین عملکرد در "تسهیل
تبصره :6ستاد مرکزی جشنواره شهید رجایی در انتخاب و ایجاد اشتغال"؛
دستگاههای برتر (در بخش جوایز جانبی) از مشارکت -انتخاب دستگاه اجرایی حائز بهترین عملکرد در "تبیین
دستگاههایی نظیر :نهاد ریاستجمهوری ،دبیرخانه مجمع دستاوردهای دولت و اقناع افکار عمومی"؛
تشخیص مصلحت نظام ،دفتر رئیسجمهور ،معاونت اجرایی
-انتخاب "استاندار موفق" در تحقق مأموریتها و اجرای
ریاست جمهوری ،دبیرخانه شورای عالی انقالب فرهنگی،
مصوبات سفرهای استانی"؛
دبیرخانه شورای اطالعرسانی دولت ،معاونت امور زنان و
خانواده ریاست جمهوری ،معاونت حقوقی رئیسجمهور، -انتخاب دستگاه اجرایی حائز بهترین عملکرد در اجرای
سازمان برنامه و بودجه کشور ،ستاد ملی جوانی جمعیت، "قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت"؛
مرکز رصد و پایش تحول دولت ،سازمان بازرسی کل کشور، -انتخاب دستگاه اجرایی حائز بهترین عملکرد در امر
سازمان ملی استاندارد ایران ،سازمان ملی بهرهوری ایران، "مردمیسازی دولت"؛
وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری ،وزارت ارتباطات و فناوری
-انتخاب دستگاه اجرایی حائز بهترین عملکرد در اجرای
اطالعات ،وزارت کشور ،وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی، "اصول قانون اساسی مرتبط با مأموریت دستگاه"؛
ستاد اقامه نماز و مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسالمی
-انتخاب دستگاه اجرایی حائز بهترین عملکرد در "اقامه
حسب مورد استفاده خواهد نمود.
نماز"؛
ب) ستاد دستگاهی جشنواره شهید رجایی
-انتخاب "دانشگاه برتر" در تحقق مأموریتها و پیشبرد
سیاستهای علمی و تحقیقاتی کشور؛
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 601
رجایی دستگاه موظفند؛ اقدام به ارزیابی عملکرد واحدهای وزارتخانهها و سازمانهای مستقل زیر نظر رئیسجمهور
اجرایی ملی و استانی و رتبهبندی آنها بر اساس نتایج این موظفند با تشکیل ستاد جشنواره شهید رجایی در سطح
ارزیابی نموده و گزارش آن را برای تصویب به ستاد جشنواره دستگاه به ریاست باالترین مقام دستگاه و با عضویت اعضای
شهید رجایی دستگاه ارائه نمایند. شورای راهبری توسعه مدیریت (موضوع مصوبه شماره
206/93/11852تاریخ 1393/9/5شورای عالی اداری) و
ج) ستاد استانی جشنواره شهید رجایی
رؤسای سازمانها ،مؤسسات و شرکتهای وابسته ،اقدامات
شورای راهبری توسعه مدیریت استان به عنوان ستاد زیر را انجام دهند:
جشنواره شهید رجایی استان ،اقدامات زیر را انجام میدهد:
-انتخاب دستگاه/دستگاههای برتر از بین سازمانهای
.1انتخاب حداکثر ( )6دستگاه از میان دستگاههای اجرایی وابسته و شرکتهای تابعه؛ حائز باالترین یا بیشترین رشد
استان بر اساس گروهبندی دبیرخانه ستاد مرکزی جشنواره امتیاز نسبت به سال گذشته در مجموع امتیاز شاخصهای
شهید رجایی؛ حائز باالترین یا بیشترین رشد امتیاز نسبت عمومی و اختصاصی؛
به سال گذشته در مجموع امتیاز شاخصهای عمومی و
-انتخاب دستگاههای برتر از بین واحدهای استانی ستاد و
اختصاصی؛
سازمانهای وابسته و شرکتهای تابعه دستگاه؛ حائز
تبصره :1ستاد جشنواره شهید رجایی استان میتواند از باالترین یا بیشترین رشد امتیاز نسبت به سال گذشته در
دستگاه /دستگاههای برتر در اجرای مصوبات سفرهای مجموع امتیاز شاخصهای عمومی و اختصاصی؛
استانی رئیسجمهور محترم ،تقدیر نماید.
تبصره :1ستاد جشنواره شهید رجایی دستگاه میتواند از
تبصره :2ستاد جشنواره شهید رجایی استان میتواند بر واحدهای ستاد دستگاه ،سازمانهای وابسته ،شرکتهای
حسب مقتضیات استان ،از دستگاههای اجرایی استان که در تابعه و واحدهای استانی که در محورهایی نظیر؛ تحقق شعار
محورهایی نظیر؛ تحقق شعار سال (مهار تورم ،رشد تولید)، سال (مهار تورم ،رشد تولید) ،اقتصاد مقاومتی ،بهبود محیط
اقتصاد مقاومتی ،بهبود محیط کسب و کار ،کسب رضایت کسب و کار ،کسب رضایت مردم ،ایجاد اشتغال ،قانون
مردم ،ایجاد اشتغال ،قانون حمایت از خانواده و جوانی حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ،مشارکت خبرگان،
جمعیت ،مشارکت خبرگان ،پژوهش برتر در حل چالشها و پژوهش برتر در حل چالشها و مسائل دستگاه و ...اقدام
مسائل استان و ...اقدام برجستهای انجام دادهاند ،تقدیر برجستهای انجام دادهاند ،تقدیر نماید.
نماید.
تبصره :2ستاد جشنواره شهید رجایی دستگاه موظف است
تبصره :3ستاد جشنواره شهید رجایی استان موظف است اسامی برگزیدگان تبصره ( )1را به همراه مستندات مربوطه
اسامی برگزیدگان تبصره ( )2را به همراه مستندات مربوطه به دبیرخانه ستاد مرکزی جشنواره ارسال نماید.
به دبیرخانه ستاد مرکزی جشنواره ارسال نماید.
تبصره :3ستاد جشنواره شهید رجایی دستگاه ،در خصوص
تبصره :4ستاد جشنواره شهید رجایی استان ،پس از تأیید تعداد و چگونگی تقدیر از برگزیدگان با رعایت قوانین و
نتایج ارزیابی ،در خصوص نحوه و چگونگی تقدیر از مقررات مربوطه ،تصمیمگیری خواهد نمود.
برگزیدگان ،با رعایت قوانین و مقررات مربوط تصمیمگیری
تبصره :4دفاتر مدیریت عملکرد دستگاههای اجرایی (یا
خواهد نمود.
عناوین مشابه) ،به عنوان دبیرخانه ستاد جشنواره شهید
| 602رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
را از طریق سامانه جامع مدیریت عملکرد دولت ،به دبیرخانه تبصره :5دبیرخانه ستاد جشنواره شهید رجایی استان ،در
ستاد مرکزی جشنواره شهید رجایی ارائه نماید. سازمان مدیریت و برنامهریزی استان مستقر بوده و موظف
میثم لطیفی است ضمن تشکیل کمیتههای تخصصی ،اقدام به ارزیابی
عملکرد دستگاههای اجرایی استان نموده و گزارش مربوط
ارزیابی عملکرد سال 1401دستگاههای اجرایی سطح ملی و استانی و فرایند اجرایی آن
(بخشنامه شماره 94912مورخ 1401/11/23سازمان اداری و استخدامی کشور)
مشارکت سازمان برنامه و بودجه کشور توسط این سازمان بخشنامه به دستگاههای اجرایی کشور و سازمان مدیریت و
نهایی و به صورت دوساله ابالغ میگردد. برنامهریزی استانها
-4ضروری است وزارتخانهها و سازمانهای مستقل دارای در اجرای بند (الف) و (ب) ماده 3آییننامه اجرایی مواد
واحدهای استانی /منطقهای ،حداکثر دو هفته پس از ابالغ ( )81و ( )82قانون مدیریت خدمات کشوری و به منظور
شاخصهای اختصاصی ،نسبت به تنظیم برش استانی موارد ارزیابی عملکرد دستگاهها در راستای تحقق اهداف و وظایف
مذکور برای سال 1401و 1402و ارسال به این سازمان به محول شده و نیز با تکیه بر سیاستهای کلی نظام اداری
منظور بررسی و تأیید نهایی اقدام نمایند .در صورت عدم ابالغی مقام معظم رهبری"مدظله العالی" و تکالیف تعیین
ارسال برش استانی ،این سازمان با همکاری سازمان مدیریت شده در سند تحول دولت مردمی ،نحوه ارزیابی عملکرد
و برنامهریزی استانها ،رأس ًا نسبت به نهایی نمودن دستگاههای اجرایی در سطوح ملی و استانی بر اساس
برشهای استانی اقدام مینمایند. شاخصهای عمومی و اختصاصی در سال ،1401به شرح
-5دریافت گزارش خودارزیابی ستاد ،سازمانهای وابسته و زیر تعیین میگردد:
واحدهای استانی دستگاههای اجرایی در ابعاد شاخصهای -1شاخصهای عمومی ارزیابی عملکرد سالهای 1401و
عمومی و اختصاصی برای دوره ارزیابی سال 1401تا تاریخ 1402دستگاههای اجرایی در سطح ملی ،پیوست این
1401/02/31از طریق سامانه جامع مدیریت عملکرد دولت بخشنامه میباشد .شاخصهای عمومی سطح استانی و
انجام خواهد شد. شیوهنامه امتیازدهی شاخصهای عمومی ارزیابی عملکرد
-6دفاتر مدیریت عملکرد یا عناوین مشابه وزارتخانهها و سال ( 1401سطح ملی و استانی) ،توسط امور مدیریت
سازمانهای مستقل؛ ترتیبی اتخاذ نمایند تا نتایج عملکرد ،تدوین و در تارنمای سازمان به نشانیaro.gov.ir
خودارزیابی ستاد دستگاه ،سازمانهای وابسته و واحدهای بارگذاری و به نحو مقتضی اطالعرسانی خواهد شد.
استانی پس از تأیید در شورای راهبری توسعه دستگاه، -2اوزان شاخصهای عمومی متناسب با نوع خدمات و
حداکثر تا تاریخ مندرج در بند 5این بخشنامه ،به سامانه مأموریتهای دستگاه ،تعیین و به هریک از دستگاههای
جامع مدیریت عملکرد دولت انتقال یابد .بدیهی است اجرایی ابالغ خواهد شد.
راهبری فرآیند خودارزیابی و همچنین زمانبندی آن در -3شاخصهای اختصاصی سطح ملی ،ستاد دستگاه و
مهلت تعیین شده ،بر عهده دفاتر مدیریت عملکرد یا عناوین سازمانهای وابسته ،به استناد بند (ب) ماده 3آییننامه
مشابه وزارتخانهها و سازمانهای مستقل خواهد بود. اجرایی مواد ( )81و ( )82قانون مدیریت خدمات کشوری با
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 603
برنامهریزی استانها و از طریق سامانه جامع مدیریت -7آن دسته از دستگاههای اجرایی استان که ستاد دستگاه
عملکرد دولت انجام خواهد شد. آنها فاقد شاخصهای اختصاصی ابالغی میباشند ،موظفند،
-9نتایج ارزیابیهای انجام شده ضمن ارائه در شورای عالی نسبت به انعقاد تفاهمنامه با سازمان مدیریت و برنامهریزی
اداری و گزارش به رییسجمهور محترم ،مبنای تقدیر در استان در شاخصهای مذکور ،اقدام نمایند .در صورت عدم
جشنواره شهیدرجایی (سطح ملی و استانی) بوده و در بستر تفاهم ،سازمان مدیریت و برنامهریزی استانها ،رأس ًا نسبت
سامانه دولتسنج ،به اطالع عموم خواهد رسید .ضمناً امتیاز به هدفگذاری و تدوین شاخصهای اختصاصی اقدام و آنها
مکتسبه دستگاههای اجرایی ،مبنای پرداخت فوقالعاده را مالک ارزیابی قرار خواهند داد.
کارآیی و عملکرد به کارکنان دستگاه (به استناد مصوبه -8ارزیابی و امتیازدهی دستگاههای اجرایی استانی در ابعاد
206/6653تاریخ )1390/3/23قرار خواهد گرفت. شاخصهای عمومی و اختصاصی توسط سازمان مدیریت و
میثم لطیفی
رضایتمندی مردم
ارتباطات رضایتمندی از
میزان رضایت مردم از کارکنان دستگاه (بر اساس
سازمان بهزیستی کشور خدمات
رضایتسنجی از طریق کد دو بعدی)
دسترسی آسان توانخواهان به فضاهای اداری
دسترسی به مهد کودک برای فرزندان کارکنان
معاونت امور زنان و خانواده ریاست دستگاه
جمهوری آگاهیبخشی نسبت به وجوه مثبت ازدواجِ بههنگام، پیادهسازی تسهیالت مقرر برای
ستاد ملی جمعیت تعداد فرزندان و حمایت از نقش مادری کارکنان در قانون حمایت از
سازمان بازرسی کل کشور استفاده مادران باردار از حداقل 4ماه دورکاری خانواده و جوانی جمعیت
سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک تشویق شایسته کارکنان تازه ازدواج کرده و یا دارای
فرزند تازه متولد شده
مرکز ارتباطات مردمی ریاست مالقات چهره به چهره مسئولین با مردم
ارتباط مستقیم با مردم پاسخگویی
جمهوری شنیدن صدای مردم
| 604رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
بهرهوری و تعالی
وزارت امور اقتصادی و دارایی ثبت اموال غیرمنقول در سامانه سادا مولدسازی داراییهای دولت
دستیار رئیس جمهور در امر شناسایی وظایف و ظرفیتهای قابل واگذاری یا
مردمیسازی دولت مشارکتپذیر مردمیسازی و مشارکتجویی
وزارت کشور از بخش غیردولتی در انجام
میزان خدمات و وظایف واگذار شده یا تفاهمنامههای
سازمان برنامه و بودجه کشور وظایف
منعقده (شرکتهای دانش بنیان ،انجمنها و)...
سازمان اداری و استخدامی کشور بهبود و تحول
تشکیل جلسات شورای راهبری توسعه مدیریت سازمانی
دستگاهها و کمیتههای تخصصی ذیل آنها فعالسازی شورای راهبری
سازمان اداری و استخدامی کشور میزان اجرایی شدن مصوبات شورای راهبری توسعه توسعه مدیریت دستگاه
مدیریت
آسیبشناسی عملکرد شاخصهای اختصاصی اهتمام به بهبود عملکرد
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 605
عدالت
نسبت دریافت کامل پاداش بازنشستگی
پرداخت کامل پاداش پایان
میانگین فاصله زمانی میان بازنشستگی و دریافت
خدمت بازنشستگان
کامل پاداش بازنشستگی
توصیف و مستندسازی دقیق گلوگاهها
تدوین برنامه عملیاتی رفع یا اصالح گلوگاهها رفع گلوگاههای فساد خیز
رفع یا اصالح گلوگاهها
وزارت اطالعات
شناسایی و اولویتبندی مصادیق تعارض منافع در
دفتر بازرسی ویژه رئیسجمهور
سطح دستگاه
سازمان بازرسی کل کشور
تدوین برنامه عملیاتی مدیریت مصادیق تعارض منافع شناسایی و مدیریت مصادیق
سازمان اداری و استخدامی کشور ارتقای
دستگاه تعارض منافع در سطح دستگاه
سالمت اداری
اجرا و پایش برنامه عملیاتی مدیریت مصادیق تعارض
و مبارزه با
منافع دستگاه
فساد
اتقان آراء از نظر شکلی و ماهوی
مدت زمان رسیدگی و تعیین تکلیف پروندهها کارائی و اثربخشی نظام
ارزیابی و نظارت بر صالحیت اعضای هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری
دبیرخانه هیئت عالی نظارت
رسیدگی دستگاه (هیئتهای رسیدگی و
اثربخشی بازرسی و نظارت بر عملکرد هیأتها دفاتر هماهنگی)
آسیبشناسی و تشخیص علل بروز تخلفات
شورای اجرایی فناوری اطالعات انتشار اطالعات قابل استفاده برای کسب و کارها
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 607
ثبت عملکرد کلیه جداول ،ردیف ،اجزاء و تبصرههای ثبت اطالعات عملکردی بودجه
قانون بودجه در سامانه سنا دستگاه در سامانه سنا
دیوان محاسبات کشور ارائه به موقع صورتهای مالی ،اسناد مثبته وفق شفافیت
زمانبندی تعیین شده ارائه به موقع و دقیق
ثبت صحیح و کامل صورتهای مالی و اسناد مثبته صورتهای مالی
مبتنی بر استانداردها و دستورالعملهای ذیربط
تحقق تکلیف مقرر در خصوص سامانه «پرداخت»
موضوع بند (الف) تبصره ( )20قانون بودجه سال
ایجاد انضباط مالی در پرداخت
سازمان اداری و استخدامی کشور 1401
حقوق و مزایای کارکنان
بارگذاری به موقع و کامل اطالعات حقوق و مزایای
کارکنان در سامانه ثبت حقوق و مزایا کارکنان
میزان درآمدهای شناسهدار شده دستگاه شناسهدار کردن درآمدها
وزارت امور اقتصادی و دارایی انحصار افتتاح حسابهای شرکتهای دولتی نزد بانک شفافسازی حسابهای
مرکزی شرکتهای دولتی
الف -برنامه راهبردی خود را در چارچوب تکالیف قانونی وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در
تهیه نموده و برنامههای عملیاتی ساالنه را با تعیین اهداف جلسه مورخ 1388/10/13بنا به پیشنهاد معاونت توسعه
کمی در راستای برنامه راهبردی تدوین نمایند. مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد مواد 81
ب -نظام ارزیابی عملکرد را با در نظر گرفتن واحدهای و 82قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386و با
استانی ،مؤسسات و سازمانهای وابسته در سه سطح رعایت جزء "ط" بند ( )1تصویبنامه شماره
سازمان ،مدیران و کارکنان و بر مبنای شاخصهای عمومی /158895ت38856ه مورخ 1386/10/1آییننامه اجرایی
و اختصاصی مستقر نماید. مواد یادشده را به شرح ذیل موافقت نمودند.
تبصره :دفاتر مدیریت عملکرد دستگاه (ارزیابی عملکرد و تبصره :نحوه و فرآیند ارزیابی عملکرد مدیران و کارکنان بر
پاسخگویی به شکایات) که زیر نظر باالترین مقام دستگاه اساس دستورالعملی خواهد بود که از سوی معاونت توسعه
فعالیت مینمایند ،مسؤولیت استقرار و اجرای نظام مدیریت مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ابالغ میگردد.
عملکرد را به عهدهدارند. ج -نظام پاسخگویی در مقابل عملکرد را در سطوح سازمان،
ماده -2استانداریها در چارچوب نظام مدیریت عملکرد و مدیران و کارکنان مستقر نماید ،به طوری که کارکنان،
بر اساس دستورالعملهایی که از سوی معاونت توسعه مدیران و سازمان در چارچوب تکالیف قانونی و وظایف
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ابالغ میشود، محوله پاسخگوی عملکرد خود در مقابل مسؤولین مافوق،
دستگاههای اجرایی استان را مورد ارزیابی قرار داده و ضمن مراجع ذیصالح و دیگر ذینفعان باشند.
بهرهبرداری از نتایج حاصله در برنامهریزیها و د -نظام جمعآوری دادههای عملکرد را در سطوح ستاد،
تصمیمگیریها ،گزارش مربوط را به معاونت توسعه مدیریت استان ،سازمانها و مؤسسات وابسته با زمانبندی مشخص
و سرمایه انسانی رییسجمهور ارسال نمایند. به صورت یکپارچه و منسجم مستقر نمایند.
ماده -3تکالیف معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ه -نظام تحلیل دادههای عملکرد را مستقر نمایند .به طوری
رییسجمهور که تبدیل دادههای خام به اطالعات و دانش به نحوی صورت
الف -محورها و شاخصهای عمومی ارزیابی عملکرد پذیرد که زمینه بکارگیری دانش حاصل شده در جهت بهبود
دستگاههای اجرایی را در دو سطح ملی و استانی به همراه عملکرد سازمان ،مدیران و کارکنان فراهم شود.
ضریب اهمیت محورها و شاخصها با همکاری دستگاههای و -ساز وکار استفاده از نتایج ارزیابی عملکرد را به نحوی
اجرایی در سطح ملی و استانی تدوین نموده و حداکثر تا فراهم نمایند که ضمن رفع نقاط ضعف ،موانع و مشکالت
پایان بهمنماه هر سال برای ارزیابی عملکرد سال آتی وضعیت موجود ،زمینه ارتقای بهرهوری و بهبود عملکرد
بهدستگاههای اجرایی و استانها ابالغ نماید. سازمان ،مدیران و کارکنان فراهم شود.
ب -محورها ،شاخصهای اختصاصی ارزیابی عملکرد ،ضریب ز -بر اساس فرآیند نظام مدیریت عملکرد نسبت به تدوین
اهمیت ،استاندارد عملکرد و برشهای استانی پیشنهاد شده گزارش خودارزیابی در ابعاد شاخصهای عمومی و
از سوی دستگاههای اجرایی را با همکاری معاونت اختصاصی اقدام نموده و میزان تحقق اهداف برنامهها و
برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور تدوین نهایی بهرهوری را به صورت دورهای و منظم به معاونت توسعه
نموده و حداکثر تا پایان بهمنماه هر سال برای ارزیابی مدیریت و سرمایه انسانی ارایه نمایند.
عملکرد و اختصاص بودجه سال آتی بهدستگاه ابالغ و بر
ح -فرآیند اجرایی نظام مدیریت عملکرد دستگاه را در
اجرای آنها نظارت نماید.
راستای سامانه جامع نظام مدیریت عملکرد مستقر در
تبصره :چنانچه تصویب بودجه ساالنه بعد از ابالغ شاخصها معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
انجام شود ،مغایرتهای احتمالی متعاقباً بهدستگاهها ابالغ مکانیزه نمایند به نحوی که امکان ارتباط و نظارت همزمان
خواهد شد. معاونت با دستگاه و همچنین ستاد دستگاه با واحدهای
ج -گزارش ارزیابی عملکرد دستگاههای اجرایی را در دو بعد استانی و مؤسسات وابسته فراهم گردد.
شاخصهای عمومی و اختصاصی بررسی و تحلیل نموده و
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 609
ماده -4مدیرانی که موفق به تحقق هشتاد درصد از گزارش جامع ارزیابی عملکرد دستگاهها را پس از تدوین به
شاخص کیفی و صرفهجویی در منابع شوند از محل منابع رییسجمهور و مجلس شورای اسالمی ارایه نماید.
صرفهجویی میتوانند فوقالعاده بندهای ( )5و ( )6ماده د -سامانه جامع نظام مدیریت عملکرد را با هدف نظارت،
( )68قانون مدیریت خدمات کشوری را بر اساس پیگیری و گزارشگیری از عملکرد دستگاههای اجرایی،
دستورالعمل معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی مکانیزه نماید.
رییسجمهور پرداخت نمایند.
ه -دستورالعملهای اجرایی مربوط به نحوه استقرار نظام
ماده -5معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی مدیریت عملکرد (فصل یازدهم) در دستگاههای اجرایی را
رییسجمهور قیمت تمام شده فعالیتها یا هزینه سرانه هر ظرف مدت سه ماه پس از تصویب این آییننامه ابالغ نماید.
دستگاه را محاسبه و اعالم خواهد کرد.
و -سازوکار اجرایی مناسب را به منظور تعیین میزان
این تصمیم نامه در تاریخ 1389/1/9به تأیید مقام محترم موفقیت دستگاههای اجرایی و نحوه تشویق آنها در جهت
ریاست جمهوری رسیده است. اجرای بند ب ردیف 6ماده 68قانون مدیریت خدمات
محمد رضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور کشوری فراهم نماید.
تبصره -1مسؤولیت اصلی تدوین و ابالغ برنامههای در راستای استقرار و اجرای نظام مدیریت عملکرد و تشریح
راهبردی و سالیانه به عهده باالترین مقام اجرایی دستگاه نحوه اجرای بند«ه» ماده 3آییننامه اجرایی مواد 81و 82
بوده و اهداف عملیاتی باید حداکثر تا پایان اسفند هر سال قانون مدیریت خدمات کشوری (موضوع تصمیمنامه شماره
برای اجرا در سال آتی به واحدهای تابعه ابالغ گردد. 44327/4225تاریخ ،)1389/1/14دستورالعمل زیر ابالغ
تبصره -2دستگاهها مکلفند یک نسخه از سند تدوین شده میگردد.
خود را به امور مدیریت عملکرد معاونت توسعه مدیریت و ماده -1تدوین برنامه راهبردی (بلند مدت) و به تبع آن
سرمایه انسانی رییسجمهور ارسال نمایند. اهداف عملیاتی و سالیانه ،اولین و مهمترین گام استقرار نظام
ماده -2باالترین مقام اجرایی دستگاه باید زمینه الزم برای مدیریت عملکرد است .در این رابطه دستگاههای اجرایی
تبدیل جهتگیریهای استراتژیک دستگاه به فعالیتها و مکلفند با در نظر گرفتن برنامههای توسعه ،برنامههای
استراتژیهای اجرایی را فراهم نماید. اجرایی دستگاه ،تکالیف و مأموریتهای تعیین شده از سوی
مراجع ذیصالح ،برنامههای باالترین مقام اجرایی دستگاه و
تبصره -1واحدهای اجرایی دستگاه باید استراتژیها،
سایر تکالیف و برنامههایی که از سوی مجلس شورای
طرحها و پروژههای اجرایی خود را به همراه زمانبندی
اسالمی به عهده دستگاه گذاشته است ،برنامه راهبردی و
اجرایی تنظیم و پس از تصویب توسط باالترین مقام دستگاه،
اهداف عملیاتی (سالیانه) خود را به صورت سندی مدون
به اجرا بگذارند.
تهیه نموده و به تمام واحدهای خود ابالغ نمایند.
| 610رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -5امتیازدهی شاخصهای اختصاصی در سطح تبصره -2حداکثر مهلت الزم برای اجرای تبصره 1این
مدیران و کارکنان مطابق دستورالعمل اجرایی تبصره بند ماده ،بیستم فروردین ماه هر سال خواهد بود.
«ب» ماده 1آییننامه اجرایی مذکور در تبصره 2همین
ماده -3دستگاههای اجرایی مکلفند نظام ارزیابی عملکرد
ماده صورت میگیرد.
را به عنوان گام دوم استقرار نظام مدیریت عملکرد ،با در
ج) وزارتخانهها و سازمانهای وابسته به ریاست جمهوری نظر گرفتن موارد زیر مستقر نمایند:
مسئول ارزیابی عملکرد سازمانها ،مؤسسات تابعه،
الف) منظور از نظام ارزیابی عملکرد نظامی است که در
شرکتهای وابسته و همچنین واحدهای استانی خود
برگیرنده دو بعد شاخصهای عمومی و اختصاصی در سه
میباشند.
سطح سازمان ،مدیران و کارکنان میباشد.
ماده -4دستگاههای اجرایی مکلفند نظام پاسخگویی
تبصره -1چنانچه برخی از شاخصهای عمومی در مورد
عملکرد را با توجه به موارد زیر مستقر نمایند: دستگاهی مصداق نداشته باشد ،دستگاه مشمول میتواند
الف) دستگاههای اجرایی به منظور ایجاد شرایط و چارچوب ضمن ذکر دالیل عدم مصداق مطابق قوانین و مقررات مورد
مناسب پاسخگویی عملکرد ،میتوانند با مدیران واحدهای عمل ،شاخصهایی را به عنوان جایگزین پیشنهاد و پس از
وابسته به خود توافقنامهای را در خصوص انجام طرحها و تأیید آن توسط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
پروژههای اجرایی امضاء نموده و آن را مبنای پاسخگویی رییسجمهور مبنای ارزیابی قرار دهد.
عملکرد تعیین شده قلمداد نمایند. ب) دستگاههای اجرایی باید شاخصهای عملکردی
تبصره -1در خصوص فعالیتها و خدماتی که قیمت تمام اختصاصی خود را با در نظر گرفتن مفاد بند (الف) ماده 1و
شده آنها بر اساس ماده 16قانون مدیریت خدمات کشوری همچنین تبصره 1ماده 2این دستورالعمل در سه سطح؛
محاسبه و تعیین شده است ،تفاهم نامه منعقد شده در این سازمان ،مدیران و کارکنان تدوین و ضمن تصویب آن توسط
خصوص مبنا قرار میگیرد در غیر اینصورت دستگاهها با باالترین مقام دستگاه ،مبنای ارزیابی عملکرد سطوح
مدیران و کارکنان خود توافق نامههای عملکردی امضا و بر ذکرشده قرار دهند.
مبنای آن اقدام مینمایند. تبصره -2شاخصهای عمومی ارزیابی عملکرد بهمنماه هر
تبصره -2توافقنامه مذکور میتواند در ارزیابی عملکرد سال توسط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
مدیران و کارکنان ،موضوع دستورالعمل اجرایی تبصره بند رییسجمهور برای ارزیابی عملکرد سال آتی ابالغ میگردد.
«ب» ماده 1آییننامه مواد 81و 82قانون مدیریت خدمات تبصره -3تهیه و تصویب شاخصهای اختصاصی سطح
کشوری مورد استفاده قرار گیرد. دستگاه مطابق بند «ب» ماده 3آییننامه شماره
تبصره -3ارایه گزارش عملکرد بر اساس زمانبندی تهیه 44327/4225تاریخ 1389/1/14هیأت وزیران صورت
شده و قبول مسئولیت انجام کارها از جمله اقدامهای الزم میگیرد.
برای تهیه چارچوب مناسب پاسخگویی میباشد. تبصره -4شاخصهای اختصاصی تعیین شده در سطح
ب) استقرار چارچوب مناسب برای پاسخگویی عملکرد مدیران و کارکنان با تصویب باالترین مقام اجرایی دستگاه
دربرگیرنده 5مرحله زیر است: قابلیت اجرا دارد و مبنای ارزیابی همان سال قرار میگیرد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 611
دادههای عملکرد (ترجیح ًا به صورت مکانیزه) در سطوح -1تهیه و تدوین اهداف قابل سنجش و شاخصهای مناسب
سازمان ،مدیران و کارکنان نماید. ارزیابی عملکرد (موضوع بند «ب» ماده 3این دستورالعمل)
ج) دادههای جمعآوری شده دستگاه به روشهای مختلف -2طرحریزی ملزومات دستیابی به اهداف در قالب
آماری بررسی و تجزیه و تحلیل شود و در نهایت پروژههای شاخصهای تعیین شده
بهبود در این رابطه در سه سطح؛ سازمان ،مدیران و کارکنان -3انجام کارها و نظارت بر پیشرفت اهداف و شاخصها
تدوین گردد. مطابق زمانبندی از پیش تعیین شده
تبصره -3پروژههای بهبود تعریف شده بایستی به عنوان -4گزارشدهی نتایج به صورت ادواری
اهداف عملکردی آینده ،در قالب شاخصهای قابل
-5ارزیابی نتایج به صورت ادواری و ارایه بازخورد و تعدیل
اندازهگیری تعریف ،پایش و مدیریت گردد.
طرحهای بعدی بر اساس بازخوردها
د) مسئولیت جمعآوری دادهها در تمام سطوح (ستاد،
تبصره -4منظور از پاسخگویی ،پاسخگویی دستگاه ،مدیران
سازمانها و موسسات وابسته و واحدهای استانی) به عهده
و کارکنان در قبال تحقق استاندارد شاخصهای عمومی و
باالترین مقام اجرایی دستگاه است.
اختصاصی است.
ماده -6دستگاههای اجرایی مکلفند نظام تحلیل دادههای
ماده -5دستگاههای اجرایی مکلفند چارچوب مناسبی را
عملکرد خود را به نحوی مستقر نمایند که تبدیل دادههای
با در نظر گرفتن موارد زیر در قالب نظام جمعآوری دادههای
جمعآوری شده در سطوح سازمان ،مدیران و کارکنان به
عملکرد طراحی و مستقر نمایند:
دانش قابل استفاده در جهت بهبود عملکرد در سطوح مذکور
فراهم گردد. الف) دادههای جمعآوری شده باید منعکس کننده اهداف
عملکرد سطوح؛ سازمان ،مدیران و کارکنان بوده و تأکید
تبصره -1هدف از تجزیه و تحلیل دادههای عملکرد ،یافتن
اصلی آن تمرکز بر دادههای بهبود دهنده عملکرد سازمان
علل ریشهای ضعف عملکرد و ارایه پیشنهاد الزم جهت
در سطوح ذکر شده باشد.
بهبود عملکرد است .دستگاهها میتوانند جهت ریشهیابی
علل و بهبود عملکرد از ابزارهای علمی و روشهای آماری ب) دادههای جمعآوری شده باید در قالب شاخصهای
استفاده نمایند. تنظیم شده (موضوع بند «ب» ماده 3این دستورالعمل)
صورت گرفته و تا حد امکان کمیتپذیر باشد.
تبصره -2در تجزیه و تحلیل عملکرد سطوح مذکور،
عملکرد واقعی با اهداف از پیش تعیین شده مورد مقایسه و تبصره -1تأیید اعتبار دادههای جمعآوری شده در سطح
تحلیل قرار میگیرد .در این رابطه میتوان از ابزار تحلیل سازمان به عهده باالترین مقام دستگاه و در سطح مدیران و
روند نیز استفاده کرد. کارکنان به عهده مدیر بالفصل کارکنان میباشد.
ماده -7دستگاههای اجرایی مکلفند نتایج حاصل از تجزیه تبصره -2دستگاهها میتوانند برای ارزیابی دقیقتر
و تحلیل عملکرد (موضوع ماده 6این دستورالعمل) را در شاخصهای عملکرد (اختصاصی و عمومی) و جمعآوری
قالب طرحها و پروژههای بهبود (از جمله پیشبینی دادههای جزئیتر ،ضمن مبنا قراردادن شاخصهای مصوب
دورههای آموزشی بر اساس آییننامه اجرایی فصل نهم قانون اقدام به طراحی چکلیست مناسب برای جمعآوری
مدیریت خدمات کشوری موضوع تصمیم نامه شماره
| 612رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -8دستگاههای اجرایی مکلفند تمام مراحل و مفاد /2579ت43916ک تاریخ )1389/1/10در سطوح سازمان،
این دستورالعمل را به صورت مکانیزه در قالب نظام جامع مدیران و کارکنان تدوین نموده و به اجرا بگذارند.
مدیریت عملکرد طراحی و مستقر نمایند. تبصره -1طرحها و پروژههای تدوین شده به عنوان اهداف
تبصره -نرمافزار طراحی شده باید قابلیت لینک به سازمان، عملیاتی تلقی شده و در ارزیابی عملکرد سال بعد مورد
موسسات ،شرکتها و واحدهای وابسته و استانها و ارزیابی قرار میگیرد.
همچنین رده های؛ سازمان ،مدیران و کارکنان را داشته و تبصره -2نتیجه ارزیابی عملکرد و امتیاز کسب شده ،مبنای
مورد تأیید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی پرداخت فوقالعاده کارایی (بر اساس دستورالعمل بند 6ماده
رییسجمهور باشد. 68قانون مدیریت خدمات کشوری) خواهد بود.
لطفاهلل فروزنده دهکردی
دستورالعمل چگونگی ارزیابی و سطح بندی دستگاههای اجرایی در ابعاد عمومی و اختصاصی
(تصویبنامه شماره 6653/206مورخ 22/03/1390شورای عالی اداری)
-3دستگاههایی که امتیاز آنها بین 60تا 74 /9درصد شورای عالی اداری در یکصد و چهل و ششمین جلسه مورخ
باشد ،در سطح متوسط قرار میگیرند. 1389 /11/18بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و
تبصره -1دستگاههای مشمول پس از اعالم سطح سرمایه انسانی رییسجمهور ،در راستای بند «ب» ردیف
تعیینشده از سوی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ( )6ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری و به منظور
رییسجمهور ،میزان برخورداری کارکنان شاغل در ستاد اجرای دستورالعمل نحوه پرداخت فوقالعاده کارایی و
دستگاه و ستاد سازمانهای وابسته را با رعایت تبصره بند عملکرد (موضوع بخشنامه شماره 200/43512مورخ
( )1دستورالعمل نحوه پرداخت فوقالعاده کارایی و عملکرد )1389 /8/22تصویب نمود:
(بخشنامه شماره 200 /43512مورخ )1389 /8 /22 دستگاههای اجرایی همه ساله براساس آییننامه اجرایی مواد
تعیین مینمایند. ( )81و ( )82قانون مدیریت خدمات کشوری (موضوع
تبصره -2دستگاههای استانی براساس نتایج حاصل از تصمیمنامه شماره 44327 /4225مورخ )1389 /1 /14و
ارزیابی عملکرد و سطحبندی اعالمشده از سوی استانداریها دستورالعمل اجرایی شماره 200 /27911مورخ /5 /28
که به تایید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی 1389معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
رییسجمهور میرسد ،تعیین سطح میشوند .پرداخت رییسجمهور ،در ابعاد عمومی و اختصاصی مورد ارزیابی قرار
فوقالعاده مذکور در دستگاههای استانی که بودجه ساالنه گرفته و برحسب امتیاز مکتسبه به شرح زیر سطحبندی
آنها غیرمتمرکز (استانی) است توسط دستگاه استانی میشوند:
صورتمیگیرد .میزان برخورداری کارکنان شاغل در سایر -1دستگاههایی که امتیاز آنها 90درصد یا بیشتر باشد ،در
دستگاههای استانی با رعایت تبصره بند ( )1دستورالعمل سطح عالی قرار میگیرند.
نحوه پرداخت فوقالعاده کارایی و عملکرد (بخشنامه شماره -2دستگاههایی که امتیاز آنها بین 75تا 89 /9درصد
200 /43512مورخ )1389 /8 /22تعیین میگردد. باشد ،در سطح خوب قرار میگیرند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 613
محمود احمدینژاد-رییسجمهور
.1استقرار نظام جامع مدیریت عملکرد در سطح دستگاه کلیه دستگاههای مشمول ماده ( )5قانون مدیریت خدمات
(مشتمل بر سه سطح؛ سازمان ،مدیران و کارمندان) بر کشوری
اساس فصل یازدهم قانون مدیریت خدمات کشوری و اجرای در اجرای تبصره بند (ح) ماده ( )1تصمیمنامه شماره
آییننامهها و دستورالعملهای مربوط 44327/4225تاریخ 1389/1/14وزیران محترم عضو
.2همکاری در تهیه و تدوین برنامه راهبردی و برنامههای کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک (آییننامه
عملیاتی ساالنه دستگاه ،سازمانها ،مؤسسات و شرکتهای اجرایی مواد 81و 82قانون مدیریت خدمات کشوری)
وابسته و واحدهای استانی از طریق اعمال مدیریت واحد. موضوع اصالح عنوان "دفاتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به
.3هماهنگی ،پیگیری و نظارت بر اجرای نظام ارزیابی شکایات" به "دفاتر مدیریت عملکرد" ،این بخشنامه جایگزین
عملکرد در سطح سازمان ،مدیران و کارمندان با در نظر بخشنامه شماره 1801/35665تاریخ ،1382/3/4موضوع
گرفتن سازمانها ،مؤسسات و شرکتهای وابسته و وظایف و ضوابط سازماندهی واحدهای مذکور میگردد.
واحدهای استانی. -1وظایف
-1-1ارزیابی عملکرد
| 614رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
استانی برای سنجش میزان “مطابقت عملکرد” اقدام .4برنامهریزی الزم به منظور تهیه و تدوین شاخصهای
کنندگان با اهداف ،برنامهها ،دستورالعملها ،ضوابط و اختصاصی و معیارهای ارزیابی عملکرد دستگاه ،سازمانها،
شاخصهای مورد ارزیابی دستگاه. مؤسسات و شرکتهای وابسته و واحدهای استانی در سه
.2بازرسی از عملکرد مدیران و کارمندان و سنجش میزان سطح سازمان ،مدیران و کارمندان.
رضایت مردم از واحدهای مختلف و نحوه برخورد مدیران و .5مدیریت و جمعآوری گزارش خود ارزیابی دستگاه در
کارمندان با ارباب رجوع. ابعاد شاخصهای عمومی و اختصاصی و اعالم میزان تحقق
.3برقراری ارتباط با سازمان بازرسی کل کشور و ایفای اهداف برنامه و بهرهوری به صورت دورهای و منظم به
وظیفه مندرج در ماده 12قانون تشکیل سازمان بازرسی باالترین مقام دستگاه و سایر مراجع ذیربط.
کل کشور ،کمیسیون اصول 88و 90قانون اساسی در .6انجام تمهیدات و پیگیریهای الزم برای استفاده از نتایج
مجلس شورای اسالمی و واحدهای نظر سنجی دستگاهها و ارزیابی عملکرد توسط دستگاه ،سازمانها ،مؤسسات و
رسانههای جمعی و مطبوعات. شرکتهای وابسته و واحدهای استانی به نحوی که ضمن
.4کشف سوء جریان و مفاسد اداری از طریق بازرسیهای رفع نقاط ضعف ،موانع و مشکالت موجود ،زمینه ارتقای
آشکار و پنهان و ارائه گزارشهای الزم به باالترین مقام بهرهوری و بهبود عملکرد سازمان ،مدیران و کارمندان فراهم
اجرایی دستگاه و سایر مراجع ذیربط. شود.
.5تهیه و تدوین شاخصهای سنجش میزان سالمت اداری .7مکانیزه نمودن فرآیند اجرای نظام مدیریت عملکرد
دستگاه و اندازهگیری سالیانه آن و ارایه به مراجع ذیربط. دستگاه در راستای سامانه جامع نظام مدیریت عملکرد
مستقر در معاونت توسعه مدیریت و سرمایهانسانی
-3-1ارتباطات مردمی در بستر سامد
رییسجمهور به نحوی که اوال :امکان ارتباط و نظارت
.1استقرار نظام ارتباطات مردمی در سطح دستگاه، همزمان ستاد دستگاه با سازمانها ،مؤسسات و شرکتهای
سازمانها ،مؤسسات و شرکتهای وابسته و واحدهای وابسته و واحدهای استانی فراهم شود ،ثانیا :امکان ارتباط و
استانی بر اساس فصل سوم و پنجم قانون مدیریت خدمات نظارت همزمان سامانه مستقر در معاونت توسعه مدیریت و
کشوری و نظامنامه مدیریت پاسخگویی به شکایات. سرمایه انسانی رییسجمهور با ستاد دستگاه فراهم گردد.
.2استقرار سامانه الکترونیکی ارتباط مردم و دولت(سامد) .8تجزیه و تحلیل عملکرد واحدها ،مدیران و کارمندان بر
در سطح دستگاه ،سازمانها ،مؤسسات و شرکتهای وابسته اساس بازرسیهای انجام شده و اعمال نتایج حاصله در
و واحدهای استانی و شهرستانی و فراهم نمودن ارتباط سامد ارزیابی عملکرد آنها.
با سایر اتوماسیونهای دستگاه متبوع و روزآمد نمودن آن.
.9تشکیل کمیته ارزیابی عملکرد کارمندان و انجام امور
.3پیشبینی تمهیدات الزم جهت برقراری ارتباط و تعامل مربوط به عنوان دبیرخانه کمیته.
دو سویه بین مردم و دستگاه و دریافت موارد مردمی از قبیل:
-2-1بازرسی
درخواست ،شکایت ،پیشنهاد ،طرح ،ایده ،گزارش و تقدیر و
تشکر در مالقاتهای چهره به چهره مردم با مقامات عالی .1تهیه و تنظیم و اجرای برنامههای بازرسی مستمر،
دستگاه و یا مراجعه حضوری و غیر حضوری در بستر سامد دورهای و یا موردی از واحدهای ستادی و استانی دستگاه،
و ایجاد امکان دسترسی به اطالعات خدمات ارائه شده به سازمانها ،مؤسسات و شرکتهای وابسته و واحدهای
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 615
-1-2سطح این واحد سازمانی و جایگاه آن به عنوان یکی متقاضیان برای مرکز ارتباطات مردمی ریاست جمهوری و
از واحدهای سازمانی زیرمجموعه باالترین مقام دستگاه سامد.
اجرایی تعیین میگردد .دستگاههای ذیربط میتوانند در .4جمعبندی شکایات در مقاطع سه ماهه و تجزیه وتحلیل
رأس آن از عنوان “مشاور وزیر(رئیس سازمان) و مدیر کل علل بروز شکایات و ارائه گزارش به باالترین مقام اجرایی
دفتر” استفاده کنند .در این صورت این عنوان مجموع ًا دستگاه و سایر مراجع ذیربط.
معرف یک پست سازمانی خواهد بود.
-4-1سایر وظایف
-2-2برای انجام وظایف نظارت و بازرسی ،دستگاههای
.1انجام مطالعات و تحقیقات الزم در ارتباط با موضوعات
اجرایی میتوانند تعدادی پست سازمانی ”بازرس” را تحت
مدیریت و ارزیابی عملکرد ،پاسخگویی و رسیدگی به
عنوان “بازرس ویژه وزیر” یا “ بازرس ویژه رئیس دستگاه”
شکایات(ارتباطات مردمی) و بازرسی در دستگاه و ارایه
پیشبینی نمایند که در این صورت این بازرسین با پیشنهاد
پیشنهادهای الزم.
واحد مدیریت عملکرد و تایید وزیر یا باالترین مقام دستگاه
تعیین و منصوب میگردند. .2نظارت بر حسن اجرای برنامههای ارزیابی عملکرد،
پاسخگویی و رسیدگی به شکایات(ارتباطات مردمی) و
-3-2با توجه به اهمیت وظایف واحدهای مدیریت عملکرد
بازرسی در دستگاه ،سازمانها ،مؤسسات و شرکتهای
و نظر به نقش موثر این واحدها در ارائه اطالعات از وضعیت
وابسته و واحدهای استانی و تحلیل ارزیابیهای انجام شده
دستگاه به مسئولین ذیربط ،مدیر واحد مدیریت عملکرد در
و ارایه پیشنهادهای الزم.
جلسات شورای معاونین شرکت مینماید.
.3آموزش و توانمندسازی مستمر کارشناسان واحدهای
-4-2پستهای سازمانی واحدهای مدیریت عملکرد
مدیریت عملکرد دستگاه ،سازمانها ،موسسات و شرکتهای
متناسب با حجم وظایف هر دستگاه از محل پستهای
وابسته و واحدهای استانی با همکاری واحد آموزش دستگاه
سازمانی واحدهای قبلی پیشبینی میشود و در صورت نیاز
بر اساس ضوابط ابالغی از سوی مراجع ذیربط.
به ایجاد پستهای سازمانی جدید ،از محل پستهای مازاد
سایر واحدها ،پستهای مورد نیاز تامین خواهد شد. .4تهیه گزارشهای ادواری و موردی در ارتباط با موضوعات
ارزیابی عملکرد ،پاسخگویی و رسیدگی به شکایات
-5-2سطح سازمانی مربوط به وظایف مدیریت عملکرد در
(ارتباطات مردمی) و بازرسی برای اطالع باالترین مقام
موسسات و سازمانهای وابسته به وزارتخانه و سازمانهای
اجرایی دستگاه و سایر مراجع ذیربط.
مستقل (موضوع ضوابط بخشنامه شماره 101/167393
مورخ )1381/9/13به شکل ذیل خواهد بود: .5بررسی شکواییهها ،اسناد و مدارک و پروندههای واصله از
مراجع نظارتی با توجه به قوانین و مقررات و اعالم گزارش.
.1سطح سازمانی در موسسات “گروه الف” حداکثر
“مدیریت” میباشد و میتوان در راس آن از عنوان مشاور .6انجام سایر امور در چارچوب برنامههای ارزیابی عملکرد،
رئیس سازمان (یا موسسه) و مدیر استفاده نمود. پاسخگویی و رسیدگی به شکایات(ارتباطات مردمی) و
بازرسی که از طرف مراجع ذیربط ارجاع میگردد.
.2سطح سازمانی در موسسات “گروه ب” ،گروه تعیین
میگردد و میتوان در راس آن از عنوان مشاور رئیس -2ضوابط تنظیم ساختار سازمانی
سازمان (یاموسسه) و رئیس گروه استفاده نمود.
| 616رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-6-2سایر وظایفی که از لحاظ ماهیت با وظایف اینگونه .3سطح سازمانی در موسسات “گروه ج” برای انجام وظائف
واحدها مناسبت و سنخیت دارند میتواند به وظائف سه گانه مدیریت عملکرد در حد یک پست سازمانی تحت عنوان
موضوع بندهای ( )1-3( ،)1-2( ،)1-1و ( )1-4اضافه گردد. “مشاور رئیس موسسه” میباشد که در حوزه باالترین مقام
-7-2در تنظیم پستهای سازمانی واحدهای موضوع این دستگاه پیشبینی میگردد.
دستورالعمل ،رعایت ضوابط کمی بخشنامههای شماره پستهای سازمانی الزم از محل پستهای سازمانی
105/28216مورخ 1381/2/25و شماره 101/167393 واحدهای قبلی پیشبینی میشود و در صورت نیاز به ایجاد
مورخ 1381/9/13الزامی است. پستهای سازمانی جدید از محل پستهای مازاد سایر
احمد بزرگیان -معاون نوسازی و تحول اداری واحدها ،پستهای مورد نیاز تامین خواهد شد.
سیاستگذاری ،برنامهریزی ،نظارت ،تعیین و تصویب بخشنامه بهدستگاههای اجرایی مشمول ماده ( )5قانون
شاخصهای ارزیابی عملکرد کارمندان (با همکاری و مدیریت خدمات کشوری
مشارکت واحدها) میباشد. پیرو بخشنامه شماره 200/11942تاریخ 1390/5/22
-2کمیته مذکور عالوه بر بررسی و تأیید نهایی مدارک و (دستورالعمل اجرایی ارزیابی عملکرد کارمندان) نظر به
مستندات مربوط به ارزیابی عملکرد کارمندان ،نسبت به ابهامات دستگاههای اجرایی در خصوص کمیته تحول اداری
بررسی موارد اعتراضی از سوی کارمندان در خصوص امتیاز موضوع تبصره یک ماده ( )2دستورالعمل ،موارد زیر را اعالم
ارزیابی کسب شده اقدام نموده و تصمیم نهایی را اتخاذ میدارد:
خواهد نمود. -1با توجه به ماده ( )6دستورالعمل مذکور در ارتباط با
-3پس از تعیین امتیاز نهایی کارمندان در کمیته مذکور، مسئولیت دفاتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات
سوابق مربوط در دفاتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به (مدیریت عملکرد) دستگاههای اجرایی در خصوص اجرا و
شکایات (مدیریت عملکرد) دستگاه به عنوان دبیرخانه نظارت بر دستورالعمل ،کمیته مذکور به «کمیته ارزیابی
کمیته نگهداری و نتیجه نیز جهت درج در پرونده کارگزینی عملکرد کارمندان» تغییر عنوان یافته و اعضای آن به
کارمندان و اعطای مزایای قانونی به واحد مربوطه از جمله پیشنهاد دفاتر مذکور و تصویب شورا و یا کمیسیون تحول
امور اداری و یا واحد متناظر دستگاه ارایه خواهد شد. اداری دستگاه تعیین خواهد شد.
احمد بزرگیان -معاون نوسازی و تحول اداری تبصره -منظور از اجرا و نظارت توسط دفاتر ارزیابی عملکرد
و پاسخگویی به شکایات (مدیریت عملکرد) ،شامل؛
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 617
شکایات آن وزارتخانه ،معاونت یا سازمان وابسته به تمامی وزرا ،معاونان رییسجمهور و رؤسای سازمانهای
رییسجمهور نصب و استقرار یافته و پس از تعیین کد وابسته به رییسجمهور
کاربری برای سازمانها ،مؤسسات و شرکتهای وابسته و پیرو بخشنامه شماره 200/90/16429مورخ ،1390/2/11
همچنین واحدهای استانی ،گزارش عملکرد سال 1390از موضوع استقرار سامانه جامع مدیریت عملکرد دولت ،با توجه
طریق نرمافزار تجمیع و ضمن بهرهبرداری از نتایج آن در به استقرار سامانه مذکور در این معاونت و به منظور دریافت
ستاد دستگاه ،خروجی آن نیز به این معاونت گردد. گزارش عملکرد دستگاههای اجرایی کشور در ابعاد عمومی
هزینه نصب ،آموزش و پشتیبانی یکساله (مبلغ و اختصاصی به صورت مکانیزه و تحت وب ،خواهشمند است
90.000.000ریال) میباشد که پس از نصب پرداخت دستور فرمایید از طریق هماهنگی با امور مدیریت عملکرد
میگردد. این معاونت ،نرمافزار مربوط با ویژگیها ،قابلیتها و
لطف اله فروزنده دهکردی مشخصات فنی ذکر شده به شرح متن پیوست حداکثر تا
پایان سال جاری در واحد ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به
الف -سطح عالی -چنانچه بر اساس تأییدیه معاونت توسعه -1الزم است استانداریها هر ساله سطح بندی دستگاههای
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ،دستگاه در سطح اجرایی استان را پس از اخذ تأییدیه از معاونت توسعه
| 618رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
فرض کنیم سطحبندی یک استان از سوی معاونت توسعه عالی قرار گرفته باشد ،طبق فرمول زیر امتیاز مدیر کل آن
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور به صورت عالی85 : دستگاه محاسبه و اعالم میگردد:
درصد به باال؛ خوب :بین 71تا 84.9؛ متوسط 57 :تا 70.9 حد پایین سطح عالی اعالم شده از سوی معاونت برای
درصد اعالم شده باشد .چنانچه بر اساس ارزیابی استانداری، استان × 90/امتیاز مکتسبهدستگاه بر مبنای = 100امتیاز
اداره کل بیمه خدمات درمانی ،1779.49اداره کل فرهنگ مدیر کل دستگاه
و ارشاد اسالمی 1519.23و اداره کل ورزش و جوانان
ب -سطح خوب -چنانچه بر اساس تأییدیه معاونت توسعه
1312.27امتیاز کسب نموده باشند ،با توجه به سطح بندی
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ،دستگاه در سطح
اعالم شده از سوی معاونت ،سه دستگاه نامبرده به ترتیب
خوب قرار گرفته باشد ،طبق فرمول زیر امتیاز مدیر کل آن
در سطوح عالی ،خوب و متوسط قرار گرفته و امتیاز مدیران
دستگاه محاسبه و اعالم میگردد:
کل آن دستگاهها بر اساس فرمولهای باال به ترتیب زیر
محاسبه خواهد شد: حد پایین سطح خوب اعالم شده از سوی معاونت برای
استان × 75/امتیاز مکتسبهدستگاه بر مبنای = 100امتیاز
= 88.97×90.85 = 94.21امتیاز مدیرکل بیمه خدمات
مدیر کل دستگاه
درمانی
ج -سطح متوسط -چنانچه بر اساس تأییدیه معاونت توسعه
= 75.96×75.71= 80.24امتیاز مدیر کل فرهنگ و ارشاد
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ،دستگاه در سطح
اسالمی
متوسط و پایین تر قرار گرفته باشد ،طبق فرمول زیر امتیاز
= 70.61× 60.57= 74.33امتیاز مدیر کل ورزش و مدیر کل آن دستگاه محاسبه و اعالم میگردد:
جوانان
حد پایین سطح متوسط اعالم شده از سوی معاونت برای
محمد رمضانیان -رییس امور مدیریت عملکرد و کیفیت استان × 60/امتیاز مکتسبهدستگاه بر مبنای = 100امتیاز
خدمات عمومی مدیر کل دستگاه
مثال زیر نحوه محاسبه امتیاز را روشن مینماید:
بهرهمند گردند ،لذا مقتضی است کلیه دستگاههای اجرایی نظر به اینکه طبق روال متعارف پس از برگزاری هر
ترتیبی اتخاذ نمایند تا تصویری از لوحهای تقدیر یا تشویق انتخابات به منظور قدردانی از تالشهای عوامل اجرایی،
صادره توسط هیأتهای اجرایی و نظارت در پرونده پرسنلی بازرسی و نظارت ،فرمانداران و رؤسای هیأتهای نظارت
همه کارمندان ذیربط درج و برابر مقررات ،امتیاز تشویقی مبادرت به صدور لوح تقدیر یا تشویق برای کارمندان
برای آنها منظور گردد. خدمتگزار در این عرصه مینمایند تا با ارایه آن به ادارات
پرویز داودی -معاون اول رییسجمهور متبوع و در هنگام ارزشیابی سالیانه به عنوان یکی از
معیارهای ارزیابی (در بخش تشویقات) از مزایای اداری آن
همتراز کردن تقدیرنامههای دریافتی کارکنان به جهت همکاری در برگزاری انتخابات
(بخشنامه شماره 200/92/3897مورخ 1392/2/29معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
رئیس ستاد انتخابات کشور؛ 4/5امتیاز پیرو بخشنامه شماره 200/59051مورخ 1389/11/18و
استاندار؛ 4امتیاز در راستای اجرای بند (ز) تصویبنامه شماره
/137196ت40013هـ مورخ 1387/08/08هیأت محترم
رئیس هیئت نظارت استان؛ 4امتیاز
وزیران در خصوص همتراز کردن تقدیرنامههای دریافتی
فرمانداری تهران؛ 3/5امتیاز کارکنان دولت در فرمهای ارزیابی عملکرد به جهت همکاری
رئیس هیئت نظارت شهرستات تهران؛ 3/5امتیاز در برگزاری انتخابات ،با توجه به برگزاری انتخابات همزمان
یازدهمین دوره ریاست جمهوری و چهارمین دوره انتخابات
رئیس هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات شهر و روستا؛ 3/5
شوراها ،جدول مرتبط با بخشنامه مذکور به شرح ذیل
روسای هیئتهای عالی نظارت استان در انتخابات شوراهای تکمیل و برای اجرا ابالغ میگردد:
اسالمی شهر و روستا؛ 2/5امتیاز
مقام صادر کننده تقدیرنامه /امتیاز تقدیرنامه
مدیر کل انتخابات کشور؛ 2/5امتیاز،
دبیر شورای نگهبان؛ 6امتیاز
سایر فرمانداران؛ 2/5امتیاز
قائم مقام دبیر شورای نگهبان؛ 5/5امتیاز
رئیس هیئت نظارت سایر شهرستان ها؛ 2/5امتیاز
وزیر کشور؛ 5امتیاز
غالمحسین الهام
معاون اجرایی امور انتخابات شورای نگهبان؛ 5امتیاز
دستورالعمل ارزیابی عملکرد دستگاههای استانی بر مبنای میزان تکریم ارباب رجوع
(بخشنامه شماره 200/20824مورخ 1390/8/23معاونت توسعه مدیریت)
گیرد؛ تا در نهایت بتوان با مقایسه روند ساالنه برخی در اجرای بند ( )1تصویبنامه شماره /34588ت31434هـ
یافتههای اساسی طرح از جمله :اطالعرسانی به مراجعان، مورخ 1383/7/27هیأت محترم وزیران و بر اساس ماده ()9
میزان اعتماد مراجعان بهدستگاههای اجرایی ،میزان مصوبه طرح تکریم مردم و جلب رضایت ارباب رجوع در نظام
خوشبینی مراجعان به بهبود ارایه خدمات دستگاههای اداری و نیز تبصره ماده 36قانون مدیریت خدمات کشوری،
اجرایی ،میزان رضایت مندی مراجعان از ارایه خدمات ضروری است هر ساله میزان رضایت مراجعان از نحوه ارایه
دستگاههای اجرایی و ...نحوه اجرای طرح را مورد ارزیابی خدمات دستگاههای اجرایی با هدف شناخت ویژگیهای
قرار داد. کلی دستگاههای اجرایی از نظر ارتباط و تعامل با مخاطبان
در اجرای این طرح ،ضمن ارسال لیست دستگاههای منتخب (ارباب رجوع) ،شناخت و طبقهبندی دستگاهها از نظر میزان
برای انجام نظرسنجی ،پرسشنامه ،دستورالعمل نحوه رضایت مندی مراجعان (شناسایی دستگاههای پیشرو ،یا
بیتوجه به ارایه خدمات به مراجعان) مورد سنجش قرار
| 620رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
(عدد رضایت مندی) با استفاده از نرمافزارهای موجود که کدگذاری ،ورود اطالعات پرسشنامهها و تشکیل بانک
پیش از این در اختیار استانها قرار گرفته است ،اقدام شود؛ اطالعات داده ها) توجه آن استانداری محترم را به نکات زیر
به گونهای که نتایج آن با توجه به قسمت اخیر بند ()1 جلب مینماید:
مصوبه یاد شده ،تا نیمه اول بهمن ماه سال جاری در سطح -1تعداد کل نمونه برای آن استان در جدول پیوست
استان انتشار یابد و مدیران و دست اندر کاران دستگاههای مشخص شده است.
استانی موفق در جلب رضایت ارباب رجوع ،به نحو مقتضی
-2الزم است قبل از آغاز عملیات میدانی (تکمیل
مورد تشویق قرار گیرند و به مدیران و دست اندر کاران
پرسشنامه) ،نسبت به تعیین تعداد نمونه هر دستگاه در آن
دستگاههای استانی که در این زمینه توفیق کمتری
استان اقدام شود .برای این منظور ،الزم است متوسط
داشتهاند ،مراتب اعالم شود تا در زمینه ارایه خدمات مطلوب
مراجعان روزانه به هر دستگاه از طریق شمارش تعداد ارباب
و جلب رضایت مراجعان ،توجه بیشتری نمایند.
رجوع آن دستگاه ،مشخص گردد (خاطرنشان میسازد این
-9یک نسخه از بانک اطالعاتی تشکیل شده از محتوای کار در سالهای گذشته انجام شده است که با صالحدید آن
پرسشنامهها (ترجیحاً در محیط ) spssبه صورت لوح استانداری میتواند در سال جاری نیز مبنای توزیع نمونهها
فشرده ) (cdبه امور مدیریت عملکرد این معاونت ارسال قرار گیرد).
شود؛ تا نسبت به تشکیل بانک اطالعات پرسشنامههای
-3انتخاب نمونهها به گونهای صورت گیرد که تعداد نمونه
تکمیل شده در سطح کشور اقدام و گزارشات ملی تهیه و
در هر دستگاه ،از 30مورد کمتر نباشد.
تدوین شود.
-4پرسشنامه از طریق مصاحبه حضوری با مراجعان
-10اعتبار مورد نیاز برای اجرای طرح ،مطابق بندهای 1و
دستگاهها تکمیل شود.
2نامه شماره 100/59377مورخ 1386/4/27معاون
محترم رییسجمهور و رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی -5انتخاب افراد مصاحبه شونده به صورت تصادفی صورت
کشور (سابق) تأمین گردد. گیرد و تا حد ممکن نسبتی از سطح تحصیلی ،سنی و
جنسی ارباب رجوع در نمونهها رعایت شود.
-11استانداریهای محترم در صورت احساس ضرورت،
میتوانند سؤاالت مکمل به سؤاالت طرح اضافه نمایند. -6در انتخاب نمونهها ،نسبت منطقی بین تعداد مراجعان
واحدهای اداری مرکز استان و واحدهای اداری شهرستانها
-12استانداریهای محترم در صورت احساس ضرورت،
رعایت شود.
میتوانند طرح را دو بار در سال اجرا نمایند.
-7اطالعات مندرج در پرسشنامهها پس از گردآوری ،طبق
با توجه به اینکه یکی از شاخصهای برنامههای توسعه
دستورالعمل مربوط به نحوه کدگذاری ،ورود اطالعات و
کشور ،تعیین شاخص میزان رضایت مراجعان است و این
تشکیل بانک اطالعات دادهها (پیوست است) به رایانه انتقال
وظیفه بر عهده این معاونت نهاده شده ،همکاری همه
یابد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد .ضروری است در
دستگاههای اجرایی به ویژه آن استانداری محترم در اجرای
کدگذاری مربوط بهدستگاهها و متغیرها ،حتما از کدها و
به موقع طرح ،باعث تحقق این هدف مهم خواهد بود.
متغیرهای اعالم شده استفاده نمایند.
-8پس از تجزیه و تحلیل اطالعات ،نسبت به رتبهبندی
دستگاههای استانی از نظر میزان رضایت مندی مراجعان
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 621
لطف اله فروزنده دهکردی شایان ذکر است ،کارشناسان امور مدیریت عملکرد (از طریق
شماره تلفن )88755226آماده هر گونه همکاری،
همفکری و هماهنگی در اجرای طرح نظرسنجی هستند.
د :علم و فنآوری د :استاندارد -حد مطلوب تعیینشده برای سنجش
شاخصهای موردنظر.
هـ :زیرساختی
ماده -2هدف از ارزیابی استراتژیک کشور عبارت است از:
شاخصهای هر یک از محورها به پیوست میباشد.
| 622رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
3ـ تصحیح اهداف ،سیاستها ،استراتژیها و خط مشیهای تبصره -سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور موظف است
کلی برنامههای توسعه کشور. ظرف مدت سه ماه از ابالغ این آییننامه نسبت به تدوین
4ـ فراهم نمودن تعامل مناسب با سازمانهای بینالمللی دستورالعمل روش و چگونگی محاسبه شاخصها ،اقدام
برای آگاهی از وضعیت کشور با سایر کشورها و استفاده از نماید.
تجربیات کشورهای پیشرو در زمینههای مختلف. ماده -4فرآیند ارزیابی استراتژیک کشور به شرح ذیل
ماده -6ارزیابی استراتژیک کشور به صورت مستمر و است:
ساالنه انجام و گزارش آن هرسال توسط سازمان مدیریت و 1ـ سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور موظف است
برنامهریزی کشورتهیه و تنظیم و تا پایان تیر ماه هر سال به براساس شاخصهای بخشی و فرابخشی و دستگاهی نسبت
مقام معظم رهبری ،رییسجمهور ،هیأت دولت و مجلس به جمعآوری و تولید آمار و اطالعات ساالنه شاخصهای
شورایاسالمی ارایه میگردد. ارزیابی استراتژیک با همکاری مرکز آمار ایران اقدام نماید.
ماده -7کلیه وزارتخانهها ،سازمانها ،مؤسسات و 2ـ سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور پس از انجام مقایسه
شرکتهای دولتی ،همچنین مؤسسات و شرکتهایی که تحلیلی عملکرد شاخصها با سایر کشورها و عملکرد
شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و نهادهای سالهای گذشته کشور ،رتبه کشور در سطح منطقهای و
عمومی غیردولتی ،مکلفند با مرکز آمار ایران و سازمان بینالمللی را در هر یک از شاخصها و محورهای مذکور
مدیریت و برنامهریزی کشور در تولید آمار و اطالعات مورد تعیین مینماید.
نیاز همکاری الزم را به عمل آورند. 3ـ سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور موظف است بر
پیوست -شاخصهای ارزیابی استراتژیک مبنای ارزیابی صورت گرفته ،گزارش جامعی را مشتمل بر
نقاط ضعف ،قوت و تهدیدها و فرصتها ،تهیه نموده و همراه
1ـ محور اقتصادی
با ارایه راه حل کاربردی و پیشنهادهای الزم به مراجع
الف :اقتصاد ذیربط ارایه نماید.
-1نرخ رشد اقتصادی()1 4ـ سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور موظف است حسب
-2درآمد سرانه (دالر جاری)()3()2()1 شرایط و نیاز ،نسبت بهبازنگری شاخصهای ارزیابی
استراتژیک اقدام نماید.
-3درجه بازبودن اقتصاد()1
ماده -5نتایج حاصل از ارزیابی استراتژیک به شرح ذیل
-4سهم بخش خصوصی از )1( GDP
مورد استفاده قرار میگیرد:
-5سهم درآمد مالیاتی دولت از)1( GDP
1ـ آگاهی از وضعیت موجود کشور در محورها و شاخصهای
-6میزان صادرات غیرنفتی (دالر جاری) ()1 مذکور ،در مقایسه با کشورهای منطقه و جهان.
-7نرخ بیکاری()3()2()1 2ـ ایجاد زمینه قضاوت کالن و نهایی دولت و فراهم نمودن
-8نرخ تورم()3()2()1 بسترهای الزم برای برنامهریزی و ارتقای عملکرد دولت.
-9سهم سرمایهگذاری خارجی به کل)3( GDP
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 623
4ـ نسبت راههای آسفالته به کل راهها()1 ب :شاخص توزیع درآمد و فقر
7ـ تولید الکتریسیته()1 -3درصد جمعیت زیر خط فقر مطلق (تأمین حداقل کالری
مورد نیاز روزانه)()1
-4دولت
-4نسبت درآمد دهک اول جمعیت به دهک آخر()4()1
1ـ کیفیت دولت()()1
ج :محور اجتماعی و فرهنگی
2ـ پاسخگویی عمومی()()1
-1شاخص توسعه انسانی ))4((HDI
3ـ فساد()6()1
-2سرانه تولید دیاکسیدکربن()2
4ـ کیفیت بودجهریزی و مدیریت مالی()1
-3شاخص توسعه جنسیتی ))4((GDI
-5دولت الکترونیک()2
-4آنومی (ناهنجاریهای ناشی از توسعه)
مأخذ:
-5تیراژ کتب منتشره()1
()1ـ بانک جهانی ()WBG
-2علم و فنآوری
()2ـ برنامه توسعه سازمان ملل متحد()UNDP
-1تولید علم()2
()3ـ صندوق بینالمللی پول ()IMF
-2نسبت تولید علمی به )2( GDP
()4ـ سازمان ملل ()UN
-3سهم تولید با فنآوری باال( )Hi-Techبه کل )1( GDP
()5ـ سازمان بهداشت جهانی ()WHO
-4میزان همکاریهای پژوهشی و تحقیقاتی بین شرکتها
()6ـ سازمان شفافیت ()TI
و مؤسسات تجاری و دانشگاهها()2
( -)7اتحاد ارتباطات بینالمللی ()ITU
-3زیرساختی
( -)8سازمان بهرهوری آسیایی ()APO
| 624رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -84کارمندان دستگاههای اجرایی سالی سی روز حق مرخصی کاری با استفاده از حقوق و مزایای مربوط
را دارند .حداکثر نیمی از مرخصی کارمندان درهر سال قابل ذخیره شدن است.
تبصره -1کارمندان دستگاههای اجرایی میتوانند در طول مدت خدمت خود با موافقت دستگاه ذیربط حداکثر
سه سال از مرخصی بدون حقوق استفاده نمایند و در صورتی که کسب مرخصی برای ادامه تحصیالت عالی
تخصصی در رشته مربوط به شغل کارمندان باشد تا مدت دو سال قابل افزایش خواهد بود.
تبصره -2کارمندان دستگاههای اجرایی طبق گواهی و تأیید پزشک معتمد حداکثر از چهار ماه مرخصی استعالجی
در سال استفاده خواهند نمود .بیماریهای صعبالعالج به تشخیص وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی از
محدودیت زمانی مذکور مستثنی میباشد و مقررات مربوط در آییننامه این فصل پیشبینی میگردد.
تبصره -3مشمولین مقررات قانون تأمین اجتماعی از نظر استفاده از مرخصی استعالجی تابع همان مقررات
میباشند.
تبصره -4کارمندان زن که همسر آنها در مأموریت بسر میبرند میتوانند تا پایان مأموریت حداکثر به مدت شش
سال از مرخصی بدون حقوق استفاده نمایند.
الف -کارمند میتواند حقوق و فوقالعادهها مربوط به ایام وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در
مرخصیهای استحقاقی استفاده نشده خود را در زمان جلسه مورخ 1389/3/2به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت
بازنشستگی با رعایت ماده 84قانون مطالبه یا تقاضا نماید. و سرمایه انسانی رییسجمهوری و به استناد ماده ()100
مانده مرخصی مذکور در احتساب سابقه خدمت دولتی وی قانون مدیریت خدمات کشوری ،آییننامه اجرایی مواد (،)84
مالک عمل قرار میگیرد. ( )91( ،)90( ،)87( ،)86و ( )93قانون مدیریت خدمات
ب -تمام حقوق و فوقالعادههای مربوط به کارمند بابت کشوری یاد شده را به شرح زیر موافقت نمود:
مرخصی استحقاقی به وزارت قانونی وی پرداخت خواهد شد. ماده -1آییننامه مرخصی موضوع مواد ( )48( ،)47و ()49
ج -احکامی از آییننامه مذکور که مغایر با الزامات قانون قانون استخدام کشوری-مصوب -1346و اصالحات بعدی
باشد ،لغو میگردد. آن در اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری که در این
آییننامه به اختصار "قانون" نامیده میشود ،با لحاظ شرایط
ماده -2دستگاهها مکلفند مفاد دستورالعمل شماره 15
زیر تنفیذ میگردد:
سازمان امور اداری و استخدامی کشور(سابق) راجع به
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 625
تبصره -2مدیران و سرپرستان کارمندان موظفند شرایط و ملبوس را برای کارمندان که در اجرای ماده 53قانون
بسترهای الزم برای حسن انجام کار کارمندان خود را فراهم استخدام کشوری مصوب سال 45تهیه شده است ،اعمال
نمایند و در صورت لزوم یکی از کارشناسان مجرب و امین نمایند.
و مورد اعتماد کارمندان حوزه سرپرستی خود را به عنوان هرگونه تغییر و اصالح دستورالعمل مذکور ،مستلزم پیشنهاد
بازرس انتخاب نمایند. دستگاه و تائید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
تبصره -3اعمال بازرسیهای مستمر داخلی توسط بازرسان رییسجمهور است.
معتمد و متخصص و یا مجازاتهای اداری و یا صدور حکم
ماده -3دستگاههای اجرایی میتوانند در چارچوب ساعات
قضایی در قبال تخلف انجام شده بر اساس قانون رسیدگی
کار موظف هفتگی موضوع ماده 87قانون با توجه به شرایط
به تخلفات اداری مصوب سال 72و رویههای هیئتهای
محیطی و اقلیمی و نوع کار و ماموریت موظف سازمانی،
رسیدگی به تخلفات اداری در چارچوب دستور العملی
نسبت به شناور نمودن ساعات کار اقدام نمایند .شناور بودن
خواهد بود که به تائید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
ساعات کار دستگاههای مذکور بنا به پیشنهاد باالترین مقام
انسانی رییسجمهور خواهد رسید.
دستگاه اجرایی و تائید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
ضوابط و دستورالعمل مربوط به اعمال نظارت و چگونگی انسانی رییسجمهور ،به تائید شورای توسعه مدیریت و
انتخاب کارشناس بازرس و ارایه امتیاز و تسهیالت ویژه به سرمایه انسانی خواهد رسید.
این کارشناس و اعمال تنبیهات اداری نسبت به کارمندان
تبصره -میزان ساعت تدریس معلمان و اعضای هیئت علمی
خاطی با رعایت قوانین مربوط به تصویب معاونت توسعه
در چارچوب طرحهای طبقهبندی مصوب شورای توسعه
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور میرسد.
مدیریت و سرمایه انسانی با هماهنگی مراجع ذیربط خواهد
ماده -5اعمال ساز و کار انگیزشی و نحوه اعطای هدیه بود.
دستگاههای اجرایی و همچنین دستورالعمل چگونگی
ماده -4در اجرای ماده 90قانون دستگاههای اجرایی
پرداخت حقالزحمه موضوع مواد ( )91و ( )93قانون توسط
مکلفند شرح وظایف کارمندان خود را تهیه و با ذکر
دستگاههای اجرایی به کارمندان ،به تأیید معاونت توسعه
مشخصات و مسئولیت سازمانی آنها در سر درب اتاق آنان
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور خواهد رسید.
نصب کنند تا ارباب رجوع در چارچوب اختیارات و مسئولیت
این تصمیمنامه در تاریخ 1389/3/25به تأیید مقام محترم قانونی آنها مطالبات خود را پیگیری نمایند.
ریاست جمهوری رسیده است.
تبصره -1هرگونه قصور و کوتاهی از انجام وظایف و
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور بیاعتنایی به مطالبات قانونی ارباب رجوع موجب اعمال
تنبیهات اداری برای کارمندان خاطی خواهد بود.
| 626رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
آییننامه مرخصیها
(تصویبنامه مورخ 1346،07،22با اصالحات و الحاقات بعدی)
درباره مرخصیهای مستخدمین حوزه مدیریت خود را از هیئت وزیران در جلسه مورخ 46/7/22به استناد ماده 50
طرف وزیر یا رئیس مؤسسه دولتی دارا باشد. قانون استخدام کشوری بنا به پیشنهاد شماره /9579دح
46/7/10سازمان امور اداری و استخدامی کشور آییننامه
ماده -6استفاده از مرخصی استحقاقی موکول به تقاضای
مرخصیها مشتمل بر چهار فصل و 44ماده را بشرح پیوست
کتبی مستخدم و موافقت کتبی رئیس واحد مربوط و در
تصویب نمودند.
غیاب او معاون وی است هر کارمندموظف است در طول
سال مرخصی استحقاقی سالیانه خود را درخواست نماید و فصل یکم -مرخصی استحقاقی
رئیس یا معاون واحد مربوط نیز موظفند ترتیبی اتخاذ
ماده -1مرخصی استحقاقی مستخدم از نخستین ماه
نمایند تا امکان استفاده کارمندان از مرخصی سالیانه
خدمت آزمایشی به نسبت مدت خدمت به او تعلق میگیرد
«بمیزان استحقاق» فراهم گردد و با درخواست ایشان در
و پس از پایان دوره آزمایش طبق مقررات این آییننامه جزئ ًا
این زمینه با در نظر گرفتن زمان مناسب ،موافقت نماید.
یا کال قابل استفاده است.
ماده -7هرگاه رئیس اداره بنا بمصالح اداری با تقاضای
ماده -2حداقل مدت استفاده از مرخصی استحقاقی یک
مرخصی مستخدم از حیث مدت یا موقع استفاده موافقت
روز تمام است.
نکند اعطای آنرا با توافق مستخدم بوقت دیگری که از تاریخ
مورد تقاضای اولیه وی بیش از ششماه فاصله نداشته باشد تبصره -بانوانی که فرزند شیرخوار داشته و فرزند آنها از
موکول میکند ،در صورت عدم توافق این مرخصی ذخیره شیر مادر استفاده مینمایند ،میتوانند تا هنگام دو سالگی
خواهد شد. فرزند شیرخوار خود ،از مرخصیساعتی تا سقف مرخصی
استحقاقی ( شامل مرخصی استحقاقی سالیانه به اضافه
ماده -8هر مستخدمی که تحصیل مرخصی نموده ،باید از
مرخصی ذخیره شده) خود استفاده نمایند.
تمام آن مرخصی استفاده کند مگر آنکه بنا به ضرورت،
رئیس اداره مربوط او را دعوت بکار نماید که در این صورت ماده -3در اعطاء دو مرخصی استحقاقی باید حداقل یک
نسبت به مرخصی استفاده نشده باید طبق ماده 7عمل روز غیر تعطیل فاصله باشد.
شود. ماده -4کارگزینیهای وزارتخانهها و مؤسسات دولتی
ماده -9هیچ مستخدمی به اختیار نمیتواند در هر سال مکلفند در فروردین هر سال جدول اسامی مستخدمین
بیش از پانزده روز از مرخصی استحقاقی ساالنه خود را ادارات را که متضمن مدت مرخصی استحقاقی هریک از آنان
ذخیره نماید و هرگاه از بقیه مرخصی مذکور باختیار استفاده باشد تنظیم کنند و برای رؤسای ادارات مربوط ارسال دارند.
نکند مدت زائد بر پانزده روز ذخیره نخواهد شد. ماده -5رئیس اداره از لحاظ این آییننامه ،مدیر هر واحد
ماده -10حداکثر مدتی که مستخدم در سال میتواند از سازمانی مشمول قانون استخدام کشوری است که بدون در
مرخصی استحقاقی همان سال و مرخصی استحقاقی ذخیره نظر گرفتن موقع و عنوان آن واحد ،اختیار اخذ تصمیم
شده استفاده نماید جمع ًا از چهار ماه تجاوز نخواهد کرد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 627
تبصره -در صورتیکه بدلیل حساسیت شغلی ،با رعایت سایر چنین مستخدمی هر گاه بخواهد از باقیمانده مرخصی
مواد این آییننامه و به تشخیص دستگاه ،موافقت با مرخصی ذخیره شده خود نیز استفاده نماید باید حداقل یکسال تمام
مستخدم امکانپذیر نباشدو میزان ذخیره مرخصی مستخدم خدمت کرده باشد.
بیش از چهار ماه گردد ،صرفاً آن میزان از مرخصی مذکور
ماده -11مستخدمی که در حال مرخصی استحقاقی است
که از تاریخ ابالغ این آییننامه به بعد مازاد بر چهار ماه
میتواند تقاضا کند مرخصی او تمدید شود .موافقت با این
شدهاست .از محدودیت چهار ماه مندرج در این ماده
تقاضا مستلزم رعایت ماده 10این آییننامه خواهد بود.
مستثنی میباشد.
ماده -12در صورتیکه تصمیم رئیس اداره در مورد تمدید
ماده -17تعطیالت فصلی مستخدمین رسته آموزشی و
مرخصی به مستخدم ابالغ نشده باشد مستخدم مکلف است
دیگر مستخدمینی که از این نوع تعطیالت استفاده میکنند
در پایان مدت مرخصی در پست خود حاضر شود و عدم
تا میزان یکماه در سال بحساب مرخصی استحقاقی آنان در
حضور وی اگر بدون اطالع و عذر موجه باشد ترک خدمت
همان سال منظور میشود.این قبیل مستخدمین چنانچه در
محسوب خواهد شد.
طول سال بعللی به میزان متر از تعطیالت فصلی استفاده
نمایند ملزم میباشند با درخواست مرخصی ،مازاد مدت ماده -13حفظ پست ثابت سازمانی مستخدمی که در حال
تایکماه را در طول سال تحصیلی از مرخصی استحقاقی با استفاده از مرخصی استحقاقی است الزامی میباشد و در این
رعایت مقررات این آییننامه استفاده نمایند و چنانچه رئیس مدت ،رئیس اداره وظایف او را به مستخدم یا مستخدمین
اداره یا معاون اداری و مالی ویبنا به مصالح اداری با دیگر محول میکند.
درخواست مرخصی مزبور موافقت ننماید و بدین وسیله ماده -14با مستخدمی که در حال استفاده از مرخصی
امکان استفاده از این مرخصی تا پایان سال تحصیلی برای استحقاقی بیمار شود مطابق مقررات ،فصل دوم و نسبت به
فرد فراهمنگردد ،این مرخصی برای سال بعد ذخیره خواهد مدت مرخصی استحقاقی استفاده نشده وی طبق ماده 7
شد .اجرای مفاد این ماده از تاریخ ابالغ میباشد. این آییننامه رفتار خواهد شد.
تبصره -اعطای مرخصی استحقاقی به میزان حداکثر یک ماده -15موافقت با تقاضای مرخصی استحقاقی استفاده
ماه به مشمولین طرح طبقهبندی مشاغل معلمان برای یکبار نشده مستخدمین در هنگام بازنشستگی با رعایت مقررات
در طول مدت خدمت فقط به منظور انجام مناسک حج تمتع مربوط الزامی است و در این موردحفظ پست سازمانی
(حج واجب) در ایام تشرف به مکه مکرمه و مدینه منوره با مستخدم ضروری نمیباشد.
رعایت سایر مقررات این فصل امکانپذیر خواهد بود و مدت
تبصره -در مورد مشمولین ماده 77قانون استخدام کشوری،
مرخصی استفاده شده موضوع این تبصره از تعطیالت فصلی
اعطاء مرخصی موکول به آن است که مستخدم در مهلت
آنان در همان سال تحصیلی کسر میگردد.
مناسبی قبل از رسیدن به سنشصت و پنج سالگی تقاضای
ماده -18حقوق و فوقالعادههای ایام مرخصی استحقاقی مرخصی کرده باشد.
مستخدم که به مدت خدمت خارج از کشوری وی تعلق
ماده -16حداکثر مدت مرخصی موضوع مادههای 15و 16
میگیرد در صورتیکه آن مرخصی در خارج از کشور مورد
این آییننامه از چهار ماه تجاوز نخواهد کرد و در این مواد
استفاده واقع شود به ارز قابل پرداخت است.
حفظ پست سازمانی مستخدم ضروری نیست.
| 628رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
درمان استان مکلف به همکاری و معرفیپزشک معتمد از ماده -19به مرخصی استعالجی که از چهار ماه تجاوز نماید
میان پزشکان سازمان خواهند بود. نسبت به مدت زائد بر چهار ماه و به دوران مرخصی بدون
تبصره -2اگر مستخدم به نظر دستگاه ذیربط معترض باشد حقوق و آمادگی بخدمت و تعلیق و انفصال و خدمت زیر
موضوع به کمیسیون پزشکی ارجاع میشود و نظر این پرچم و غیبت موجه مرخصی استحقاقی تعلق نمیگیرد.
کمیسیون قطعی خواهد بود. معذوریت بانوان باردار که وضع حمل آنان دوقلو به باال باشد
مشمول محدودیت چهار ماه موضوع این ماده نمیباشد.
ماده -23کمیسیون پزشکی حداقل مرکب از سه نفر
پزشک خواهد بود که بنا به درخواست دستگاه متبوع ماده -20مرخصی استحقاقیای که مستخدمین تا تاریخ
مستخدم و با توجه به نوع بیماری توسط سازمانهای تصویب این آییننامه ذخیره کردهاند محفوظ است ولی
منطقهای بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی تعیین خواهد ترتیب استفاده از آن تابع مقررات این آییننامه خواهد بود.
شد .سازمانهای مذکور مکلفند در اسرع وقت کمیسیون را تبصره -کارکنان غیر رسمی دستگاههای دولتی که طبق
تشکیل و نتیجه را بهدستگاه ذیربط اعالم نمایند. مقررات قانونی به استخدام رسمی پذیرفته میشوند ،چنانچه
ماده -24تشخیص ابتالء مستخدم به بیماری صعب العالج قبل از پذیرفته شدن به استخدامرسمی ،حسب مقررات یا
و تعیین مدت معذوریت وی بعهده کمیسیون پزشکی است. مفاد قرارداد استخدامی حاکم بر وضعیت خود حق استفاده
حداکثر مدت این معذوریت در هر نوبت ششماه است و از مرخصی استحقاقی را داشته و این مرخصی طبق همان
قابل تمدید خواهد بود. مقررات قابل ذخیره شدن بوده و ذخیره نیز شده باشد ،پس
از تبدیل وضع میتوانند با رعایت مقررات این فصل از
ماده -25در هر مورد که موضوع به کمیسیون پزشکی مرخصی ذخیره شده مذکور استفاده نمایند.
ارجاع میشود نظر کمیسیون که باتفاقیا به اکثریت اتخاذ
شود قاطع خواهد بود. فصل دوم -مرخصی استعالجی
ماده -26به بانوان باردار برای هر بار وضع حمل تا سه ماده -21هر گاه مستخدم شاغل بیمار شود و آن بیماری
فرزند ،سه ماه معذوریت و برای فرزند چهارم به بعد دو ماه مانع از خدمت او باشد باید مراتب را در کوتاهترین مدت
معذوریت و برای وضع حمل دوقلو چهار ماه و برای وضع ممکن به اداره متبوع اطالع دهد و درموارد کمتر از ده روز
حمل دوقلو به باال یک سال معذوریت با استفاده از حقوق و گواهی پزشک را در اولین روز پس از مراجعه به محل خدمت
فوقالعادههای مربوط داده میشود .معذوریت وضع حمل و در موارد ده روز و بیشتر ،در پایان روز دهم به رئیس یا
جزو مرخصی استعالجی محسوب میشود و تشخیص تاریخ معاون واحدمربوطه» جهت ارجاع به کارگزینی ارسال دارد.
شروع آن بر عهده پزشک معالج است. ماده -22کارگزینی مکلف است گواهی پزشک معالج
ماده -27به مستخدمی که از مرخصی استعالجی استفاده مستخدم را برای اظهار نظر نزد پزشک معتمد وزارتخانه یا
مینماید تا چهار ماه و در صورتی که به علت ابتال به بیماری مؤسسه دولتی متبوع ارسال دارد و در صورتیکه مفاد گواهی
صعب العالج یا زایمان فرزندان توامان (وفق مفاد ماده ()26 مورد تائید قرار گیرد حکم مرخصی استعالجی را صادر
اصالحی آییننامه مرخصیها) مرخصی استعالجی وی بیش نماید.
از چهار ماه باشد ،تا حداکثر یک سال حقوق و فوقالعادههای تبصره -1در صورتی که دستگاه ذیربط پزشک معتمد در
مربوط و مورد بیماریهای صعب العالج در مدت زاید بر یک اختیار نداشته باشد ،سازمانهای منطقهای بهداشت و
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 629
قادر بخدمت نباشد و بیماری او هم صعب العالج تشخیص سال تا هنگامی که مشمول ماده ( )79قانون استخدام
نشود. کشوری قرار نگرفته است فقط حقوق پرداخت میگردد.
تبصره -اعطای مرخصی بدون حقوق به مستخدمین ماده -28حقوق و فوقالعادههای مستخدمینی که در خارج
آزمایشی که در طول خدمت آزمایشی با ارائه مدارک و به از کشور به حالت اشتغال با مأموریت خدمت میکنند در
تشخیص مؤسسه متبوع خود نیاز بهاستفاده از مرخصی مدت مرخصی استعالجی تا دو ماه به ارز و در مدت زائد بر
بدون حقوق داشته باشند حداکثر تا دو ماه متوالی با رعایت آن با رعایت ماده 32بریال پرداخت خواهد شد.
سایر مقررات این فصل امکانپذیر خواهد بود.
ماده -29گواهینامهای که در مورد بیماری مستخدم در
ماده -33مستخدم باید تقاضا نامة استفاده از مرخصی خارج از کشور صادر شده ،باید از حیث صحت صدور
بدون حقوق را با ذکر علت و مدت آن توسط رئیس اداره بتصدیق سفارتخانه یا کنسولگری ایران در محل برسد.
خود به وزارتخانه یا مؤسسه دولتی متبوع ارسال نماید. هرگاه مفاد چنین گواهینامهای مورد تردید پزشک معتمد
وزارتخانه یا مؤسسه دولتی تصمیم الزم را در این باره اتخاذ قرار گیرد موضوع در کمیسیون پزشکی برای اظهار نظر
و در صورت موافقت حکم مرخصی بدون استفاده از حقوق قطعی مطرح میشود.
را با رعایت تبصره 2ماده 49قانون استخدام کشوری صادر
ماده -30مرخصی استعالجی مستخدم در صورتیکه
خواهد کرد.
بیماری او ادامه یابد با رعایت مقررات این فصل قابل تمدید
فصل چهارم -مقررات مختلفه است.
ماده -34در احتساب مرخصی روز و ماه و سال مطابق ماده -31جز مستخدمان موضوع ماده ( )26این آییننامه
تقویم رسمی کشوری است و در مرخصی روزانه ماه سی روز حفظ پست ثابت سازمانی مستخدمی که از مرخصی
حساب میشود. استعالجی استفاده میکند بیش از چهار ماه الزامی نیست.
ماده -35روزهای تعطیل که طی مدت مرخصی واقع است فصل سوم -مرخصی بدون حقوق
جزء مدت مرخصی محسوب میشود.
ماده -32استفاده از مرخصی بدون حقوق موقوف به اختتام
ماده -36پرداخت حقوق و فوقالعادههای مدت مرخصی دوره آزمایشی است و فقط در موارد زیر ممکن خواهد بود:
قبل از صدور حکم مرخصی ممنوع است.
-1مستخدم استحقاق مرخصی نداشته باشد و احتیاجش
تبصره -1فوقالعادههائی که در ایام مرخصی استعالجی که به استفاده از مرخصی مسلم شود.
از چهار ماه در یکسال تجاوز نکند و همچنین در ایام
-2مستخدم قصد ادامه تحصیل داشته باشد و مدارک الزم
مرخصی استحقاقی حسب موردقابل پرداخت است بشرح
را ارائه نماید.
زیر است:
-3مستخدم ناگزیر باشد به اتفاق همسرش به خارج از محل
-فوقالعاده شغل موضوع ماده 38قانون استخدام کشوری
خدمت خود مسافرت کند.
ضمن رعایت مقررات مربوط.
-4مستخدم پس از استفاده از چهار ماه مرخصی استعالجی
-فوقالعادههای موضوع بندهای ب ،پ ،ت ،ج ،چ ،ح ،خ و
ساالنه به سبب ادامه همان بیماری یا ابتالء به بیماری دیگر
د ماده 39قانون استخدام کشوری.مستخدمان موضوع ماده
| 630رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تشخیص صحت و سقم جهات ادعائی مستخدم بعهده رئیس ( )26مشمول محدودیت چهار ماه موضوع این تبصره
اداره است .در صورتیکه صحت ادعا تصدیق شود غیبت نمیباشند.
مستخدم برحسب علت جزو مرخصی استحقاقی یا
ماده -37عدم حضور مستخدم در پست خود که مدت آن
استعالجی وی محسوب و حکم الزم در این مورد صادر
از سه روز تجاوز ننماید و مستند به عللی از قبیل آنچه که
خواهد شد.
ذیالً درج میشود باشد ،موجه شناخته خواهد شد.
ماده -38هرگونه تغییری در این آییننامه منوط به
-1بیماری او.
پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی کشور و تصویب
-2صدمات ناشی از حوادث که به او یا پدر یا مادر یا همسر
هیئت وزیران خواهد بود.
یا فرزندان او وارد آمده باشد.
ماده -39از تاریخ تصویب این آییننامه مقررات قبلی راجع
-3بیماری شدید پدر یا مادر یا همسر یا فرزندان.
به مرخصی مستخدمین رسمی مشمول قانون استخدام
کشوری ملغی است. -4فوت خویشاوندان تا درجه 2از طبقه .2
نحوه پرداخت حقوق ایام مرخصی بیماری صعب العالج در مدت زائد بر یکسال
(بخشنامه شماره 200/92/9402مورخ 1392/5/13معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
مطابق ماده 27آییننامه مرخصیها مقرر شده بود به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات
مستخدمین در مرخصی بیماریهای صعب العالچ در مدت کشوری
زائد بر یکسال فقط حقوق پرداخت گردد که در این زمینه شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
با توجه به روشن نبودن واژه «حقوق» در قانون مدیریت 1392/3/6بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
خدمات کشوری ،دستگاهها استعالمهای زیادی نموده بودند انسانی رییسجمهور و با استناد به بندهای 4و 5ردیف (ب)
و امکان اتخاذ رویه واحد برای آنها وجود نداشت ،مقرر نمود: ماده 116قانون مدیریت خدمات کشوری و با عنایت به
به کارمندان مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری (تابع اینکه به موجب ماده ( )1آییننامه اجرایی مواد ،86 ،84
صندوق بازنشستگی کشوری) که در مرخصی بیماری 91 ،90 ،87و 93قانون مدیریت خدمات کشوری (موضوع
صعبالعالج «در مدت زائد بر یکسال» به سر میبرند تا تصویبنامه شماره 44770/77683مورخ 1389/4/8هیأت
هنگامی که مشمول ماده 79قانون استخدام کشوری قرار محترم وزیران) آییننامه مرخصیها موضوع مواد 48 ،47و
نگرفتهاند ،حقوق ثابت پرداخت گردد. 49قانون استخدام کشوری مصوب 1346و اصالحات بعدی
غالمحسین الهام آن در اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری با لحاظ شرایط
آییننامه اجرایی فوق تنفیذ گردیده و با توجه به اینکه
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 631
ابالغ مدت مرخصی زایمان یک قلو و دوقلو و بیشتر برای زنان شاغل در بخش دولتی و غیردولتی
(بخشنامه شماره 65782مورخ 1400/11/24سازمان اداری و استخدامی کشور)
میشود .در صورت درخواست مادر تا دو ماه از این مرخصی بخشنامه به تمامی دستگاههای اجرایی مشمول ماده ()29
در ماههای پایانی بارداری قابل استفاده است. قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و
-2زنان شاغل که در زمان الزماالجرا شدن قانون مذکور، فرهنگی جمهوری اسالمی ایران ،وزارت اطالعات ،وزارت
در مرخصی زایمان دوقلو و بیشتر به سر میبرند و سن دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمان انرژی اتمی ایران
فرزندان آنها کمتر از یکسال میباشد ،از مرخصی دوازده ماه در راستای اجرای بند (الف) ماده ( )17قانون حمایت از
با پرداخت تمام حقوق و فوقالعادههای مرتبط بهرهمند خانواده و جوانی جمعیت ،مصوب 1400/7/24مجلس
خواهند شد. شورای اسالمی و حفظ هماهنگی در دستگاههای اجرایی
-3تاریخ اجرای این بخشنامه از زمان الزماالجرا شدن قانون موارد ذیل جهت اجرا ابالغ میگردد:
مورد اشاره تعیین میشود. -1مدت مرخصی زایمان یک قلو و دوقلو و بیشتر برای زنان
میثم لطیفی شاغل در بخش دولتی و غیردولتی به ترتیب نُه و دوازه ماه
تمام ،با پرداخت تمام حقوق و فوقالعادههای مرتبط تعیین
ج -رییس سازمان نظام پزشکی جمهوری اسالمی ایران. و معیارهایی خواهد بود که توسط وزارت بهداشت ،درمان و
د -دو نفر از اعضاء کمیته کشوری ترویج تغذیه با شیر مادر. آموزش پزشکی تعیین خواهد شد.
ه -یک نفر پزشک متخصص زنان و زایمان. ماده -3مرخصی زایمان تا سه ( )3فرزند برای مادرانی که
فرزند خود را شیر میدهند در بخشهای دولتی و غیر دولتی
و -یک نفر پزشک متخصص اطفال.
شش( )6ماه میباشد.
ز -یک نفر متخصص علوم تغذیه.
تبصره -1مادران شیرده بعد از شروع به کار مجدد در
ح -یک نفر روحانی آشنا به مبانی اسالم که حداقل 6سال صورت ادامه شیردهی میتوانند حداکثر تا 24ماهگی
دوره خارج فقه و اصول را طی کرده باشند. کودک روزانه یک ساعت از مرخصی(بدون کسر از مرخصی
ط -یک نفر به نمایندگی از شورای فرهنگی -اجتماعی زنان استحقاقی استفاده کنند.
شورای عالی انقالب فرهنگی. تبصره -2امنیت شغلی مادران پس از پایان مرخصی زایمان
خدمات کمیته سیاستگذاری و نظارت بر ترویج تغذیه با و در حین شیردهی باید تأمین شود.
شیر مادر افتخاری میباشد. تبصره -3مرخصی زایمان برای وضع حملهای دوقلو ،پنج
ماده -6وزیر بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی میتواند ماه و برای زایمانهای سه قلو و بیشتر یک سال با استفاده
نسبت به تشکیل کمیتههای ترویج تغذیه با شیر مادر و از حقوق و فوقالعادههای مربوط تعیین میشود.
حمایت از مادران در دورانشیردهی در استانها اقدام نماید. ماده -4دستگاههای دولتی و وابسته به دولت از جمله
کمیتههای موضوع این ماده موظف خواهند بود نتایج سازمانهایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است
اقدامات خود را به کمیته سیاستگذاری و نظارت بر و دیگر دستگاههایی که به لحاظ مقررات خاص استخدامی
ترویجتغذیه با شیر مادر در وزارت بهداشت ،درمان و آموزش مشمول قانون کار نیستند موظف به ایجاد تسهیالت مناسب
پزشکی گزارش نمایند. برای تغذیه شیرخوارگان با شیر مادر در جوار محل کار
ماده -7شرح وظایف و اختیارات کمیتههای موضوع این کارکنان زن میباشند.
قانون در حدود صالحیت و شرایط اجرای تصمیمات آنها و ماده -5به منظور سیاستگذاری ،نظارت و تعیین نحوه آن
نحوه انتخاب و ترکیباعضاء کمیتههای استانی به موجب بر اجرای این قانون کمیتهای با عنوان کمیته سیاستگذاری
آییننامهای خواهد بود که بنا به پیشنهاد وزیر بهداشت، و نظارت بر ترویج تغذیه باشیر مادر در وزارت بهداشت،
درمان و آموزش پزشکی به تصویب هیأت وزیران میرسد.در درمان و آموزش پزشکی تشکیل میشود .اعضای این کمیته
هر حال تصمیمات کمیتههای موضوع مواد 5و 6در صورت که با حکم وزیر بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی بهعضویت
تأیید وزیر بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی یا مقام مجاز کمیته منصوب میشوند عبارتاند از:
از سوی وی قابل ابالغخواهد بود.
الف -معاون امور بهداشتی وزارت بهداشت ،درمان آموزش
ماده -8اعضاء کمیتههای موضوع این قانون و مأمورین پزشکی.
وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی مجازاند از مرکز
ب -معاون امور دارو و درمان وزارت بهداشت ،درمان و
ارائه دهنده خدمات بهداشتی ودرمانی ،داروخانهها و سایر
آموزش پزشکی.
مؤسساتی که در ارتباط با تولید و توزیع جانشینشوندههای
| 634رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -10آییننامه اجرایی این قانون ظرف دو ماه بنا به شیر مادر فعالیت میکنند بازدید به عمل آورند .این گونه
پیشنهاد وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی به تصویب مؤسسات مکلف به همکاری میباشند.
هیأت وزیران خواهد رسید. ماده -9متخلفین از اجرای این قانون ،با رعایت مراتب و
ماده -11کلیه قوانین مغایر با این قانون لغو میگردد. دفعات جرم ،به تعزیر از قبیل نصب پارچه تخلف بر سردر
داروخانه ،تعطیل موقت آن،قطع موقت بعضی خدمات
قانون فوق مشتمل بر یازده ماده و چهار تبصره در جلسه
شهری یا جزای نقدی از 50/000/000تا 300/000/000
روز سهشنبه بیست و دوم اسفند ماه یک هزار و سیصد و
ریال و در صورت تکرار جرم به حداکثر تعزیر و جزای نقدی
هفتاد و چهار مجلس شورای اسالمیتصویب و در تاریخ
در محاکم صالحهمحکوم میگردند.
1374.12.27به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رییس مجلس شورای اسالمی -علیاکبر ناطق نوری
آییننامه اجرایی قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی
(تصویبنامه شماره /8409ت16900هـ مورخ 1375/9/27هیئت وزیران با اصالحات بعدی)
درمانی (شهری و روستایی) همراه با شناسنامه شیرخوار هیات وزیران در جلسه مورخ 1375/9/21بنا به پیشنهاد
(برای احراز عدم استفاده از شیر خشک) است ،مگر اینکه شماره 4007مورخ 1375/4/31وزارت بهداشت ،درمان و
مطابق مقررات دیگر برای آنها مرخصی زایمان بیشتری آموزش پزشکی و به استناد ماده ( )10قانون ترویج تغذیه با
پیشبینی شده باشد. شیرمادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی -مصوب
-1374آییننامه اجرایی قانون یاد شده را به شرح زیر
تبصره (الحاقی -)1381/06/24بانوانی که در طول دوران
تصویب نمود:
بارداری با تأیید پزشک معالج از مرخصی استعالجی استفاده
میکنند ،از چهارماه مرخصی زایمان بهرهمند خواهند بود و ماده -1ورود شیر خشک (شیر مصنوعی) و غذاهای کمکی
مدت مرخصی استعالجی از مرخصی زایمان آنان شیرخوار منحصراً توسط اشخاص حقیقی و حقوقی که
کسرنخواهد شد. ضوابط وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی را رعایت
میکنند مجاز است .
ماده -4استفاده از مرخصی ساعتی تا سن ( )20ماهگی
کودک ،منوط به ارایه گواهی مرکز بهداشتی -درمانی مبنی ماده -2کلیه دستگاههای دولتی و غیر دولتی مکلف به
بر تغذیه شیرخوار توسط مادر است . اجرای ضوابط تعیین شده توسط وزارت بهداشت ،درمان و
تبصره -بانوان مشمول قانون کار تابع ضوابط مربوط به خود آموزش پزشکی ،موضوع تبصرههای ( )1و ( )2ماده ( )1و
هستند. ماده ( )2قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران
در دوران شیر دهی -که از این پس قانون نامیده میشود-
ماده ( 5اصالحی -)1383/10/09مادران مشمول این هستند.
آییننامه پس از پایان مرخصی زایمان و در دوران شیردهی
ماده -3اعطای چهارمین ماه مرخصی زایمان منوط به
باید در کار قبلی خود اشتغال یابند .در دوران یاد شده نقل
گواهی پزشک متخصص اطفال یا پزشک مرکز بهداشتی-
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 635
-7نظارت بر فعالیتهای کمیتههای استانی ترویج تغذیه با وانتقال آنها ممنوع است مگر اینکه خود ،متقاضی تغییر
شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیر دهی. شغل یا نقل وانتقال باشند.
تبصره -1کمیته موضوع این ماده میتواند برای انجام هرچه ماده ( 6اصالحی -)1383/10/09مادران مشمول این
بهتر وظایف خود گروههای اجرایی ایجاد کند. آییننامه میتوانند طی ساعات مقرر کار روزانه حداکثر از
تبصره -2دستورالعمل چگونگی تشکیل جلسات و اداره آن، یک ساعت مرخصی ساعتی استفاده کنند .مادران یاد شده
توسط کمیته مزبور تنظیم شده و به تصویب وزیر بهداشت، میتوانند برحسب نیاز کودک ،مرخصی یاد شده را حداکثر
درمان و آموزش پزشکی میرسد. در سه نوبت استفاده کنند .مدت مرخصی ساعتی برای
مادران دارای فرزند دوقلو و باالتر به میزان دوساعت
ماده -8تصمیمهای کمیته سیاستگزاری و نظارت بر ترویج
میباشد.
تغذیه با شیر مادر ،پس از تصویب وزیر بهداشت ،درمان و
آموزش پزشکی الزم االجر است . تبصره -1وزارتخانهها ،مؤسسات و شرکتهای دولتی و
مؤسساتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است
ماده -9معاون امور بهداشتی وزارت بهداشت ،درمان و
موظفند متناسب با تعداد مادرانی که فرزند خود را شیر
آموزش پزشکی ،رییس کمیته سیاستگزاری و نظارت بر
میدهند ،نسبت به ایجاد محل مناسب اقدام کنند.
ترویج تغذیه با شیر مادر بوده و موظف است جلسات را به
تبصره -2ضوابط مربوط به ایجاد شیرخوارگاه و مهدکودک
طور منظم تشکیل دهد.
در کارگاههای مشمول قانون کار ،براساس ماده ( )78قانون
ماده -10وزیر بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی میتواند کار و آییننامه اجرایی شیرخوارگاهها و مهدکودکهاست .
نسبت به تشکیل «کمیتههای ترویج تغذیه با شیر مادر و
ماده -7وظایف و اختیارات «کمیته سیاستگزاری و نظارت
حمایت از مادران در دوران شیر دهی» در استانهایی که
بر ترویج تغذیه با شیر مادر» به شرح زیر است
مقتضی بداند اقدام کند:
-1تداوم سیاست ترویج تغذیه با شیر مادر.
-1معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات
بهداشتی -درمانی استان . -2تعیین چگونگی برآورد نیاز و نظارت بر ورود ،عرضه و
فروش شیر خشک و غذاهای کمکی شیرخوار و ابالغ آن به
-2معاون دارو و درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات
مراجع ذیربط.
بهداشتی -درمانی استان .
-3تعیین چگونگی نظارت بر توزیع صحیح شیر خشک در
-3رییس نظام پزشکی مرکز استان .
سیستم شبکههای بهداشتی ،درمانی کشور و ابالغ آن به
-4دو نفر از اعضای کمیته استانی ترویج تغذیه با شیر مادر. مراجع ذیربط.
-5یک نفر پزشک متخصص زنان و زایمان . -4نظارت بر حسن اجرای برنامههای آموزشی ،تبلیغاتی و
-6یک نفر متخصص یا کارشناس علوم تغذیه . تحقیقاتی .
-7یک نفر ماما. -5بررسی تخلفات و ابالغ آن به مراجع ذیربط.
-8یک نفر پرستار. -6تعیین چگونگی استفاده از تحقیقات به عمل آمده در
زمینه شیر مادر و تغذیه کمکی .
| 636رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -12معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و افراد موضوع این ماده با حکم رییس دانشگاه علوم پزشکی
خدمات بهداشتی -درمانی استان ،رییس کمیته ترویج و خدمات بهداشتی -درمانی استان منصوب میشوند.
تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیر دهی خدمات کمیتههای استانی افتخاری است .
استان بوده و موظف است جلسات را به طور منظم تشکیل ماده -11وظایف و اختیارات کمیتههای استانی ترویج
دهد. تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیر دهی
ماده -13تصمیمهای کمیتههای استانی ترویج تغذیه با به شرح زیر است:
شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیر دهی ،پس از -1نظارت بر چگونگی برآورد نیاز استان به شیر مصنوعی و
تصویب وزیر بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی در استان توزیع صحیح آن .
مربوط قابل اجراست .
-2نظارت بر حسن اجرای برنامههای آموزشی ،تبلیغاتی،
ماده -14دانشگاههای علوم پزشکی و اعضای کمیتههای انتشاراتی و تحقیقاتی
موضوع قانون بر حسن اجرای قانون و این آییننامه در
-3ارایه گزارش اقدامهای انجام شده به کمیته سیاستگزاری
مؤسسات تولید کننده و توزیع کننده نظارت کامل داشته و
و نظارت بر ترویج تغذیه با شیر مادر.
درصورت مشاهده تخلفات موضوع قانون ،مراتب را در
کمیتههای استانی مطرح و درصورت تأیید ،موضوع را به -4انجام امور محول شده از سوی کمیته سیاستگزاری و
مراجع ذی صالح برای تعقیب متخلفان اعالم میکنند. نظارت بر ترویج تغذیه با شیر مادر.
مصوبه در خصوص تهیه لباس کارمندان مشمول دستورالعمل شماره 15امور استخدامی
(تصویبنامه شماره 43770مورخ 1359/10/16هیأت وزیران)
اعتبار موجود در بودجه مورد علم بهای ملبوس و اجرت هیأت وزیران در جلسه مورخ 59.10.13بنا به پیشنهاد
دوخت را به میزان حداقل قیمتی که بر اساس مقررات شماره 6.7123مورخ 59.9.12سازمان امور اداری و
آییننامه معامالت دولتی بهدست میآید در مقابل اسناد استخدامی کشور تصویب نمودند:
مثبته به آنان پرداخت و آنان را مکلف به استفاده از ملبوس -1در موارد و نقاط که به تشخیص وزارتخانهها و مؤسسات
برابر ضوابط مربوط بنمایند. دولتی تهیه ملبوس برای مستخدمین مشمول دستورالعمل
-2این تصویبنامه جایگزین تصویبنامه شماره 16358 شماره ( )15سازمان اموراداری و استخدامی کشور توسط
مورخ 59.6.5میشود. دستگاه اجرایی مربوط میسر نباشد ،دستگاههای اجرایی
محمدعلی رجایی -نخستوزیر میتوانند تهیه ملبوس هر یک از مستخدمین مشمول
دستورالعمل مزبور را به خود مستخدم واگذار و در حدود
-کت و شلوار مدل یک طرفه سه دگمه به رنگ خاکستری صورت مشاغلی که انجام آن مستلزم داشتن ملبوس
روشن برای تابستان و خاکستری تیره برای زمستان هر سال مخصوص است و نوع ملبوس:
دودست از محصوالت کارخانجات داخلی. -1نگهبان ،سرنگهبان ،مأمور انتظامات و ایمنی ،مراقب آثار
-پالتو از محصوالت کارخانجات داخلی هر دو سال یک عدد. باستانی ،مراقب امور تأمینی و تربیتی و مسؤول انتظامات:
-پیراهن خاکستری روشن هر سال چهار عدد. -فرنج یقه باز و شلوار به رنگ قهوهای روشن برای تابستان
-کفش مشکی از محصوالت کارخانجات داخلی هر سال دو و قهوهای تیره برای زمستان هرسال دو دست از
جفت. محصوالتکارخانجات داخلی.
تبصره -1به زنانی که در پست متصدی اطالعات یا -کمربند از جنس فرنج برای هر دست لباس یک عدد.
خدمتگزار انجام وظیفه میکنند به جای کت و شلوار مذکور -کاله کاسکت با نقاب پالستیک به رنگ قهوهای تیره هر
در این بند روپوش ،شلوار و مقنعه با همان مشخصات از سال یک عدد.
لحاظ نوع پارچه و رنگ آن تهیه و تحویل میشود. -پیراهن قهوهای روشن هر سال چهار عدد.
تبصره -2برای مستخدمین زن که با توجه به مشاغل آنان -کفش یا پوتین مناسب فصل و به مقتضای آب و هوای
ملبوس مقرر تهیه و تحویل میشود رعایت ضوابط اسالمی محل از محصوالت کارخانجات داخلی هر سال دو جفت.
درمورد ملبوس آنان از ضرورتهای رژیم جمهوری اسالمی
-دستکش چرم مصنوعی هر دو سال یک جفت.
ایران میباشد.
-پالتو به رنگ قهوهای تیره هر دو سال یک عدد.
-3راننده و کمک راننده اتومبیلهای سواری و اتوبوس
(سرویس) و وانت و جیپ و یا کامیونهای سبک حداکثر تا -پالک برنجی که نام نگهبان روی آن حک شده باشد یک
ظرفیت پنجتن: عدد.
-کت و شلوار مدل یک طرفه سه دگمه سرمهای روشن تبصره -1وزارتخانهها و مؤسسات دولتی مشمول قانون
برای تابستان و سرمهای تیره برای زمستان از محصوالت استخدام کشوری عنداللزوم به تعداد مورد نیاز پوستین تمام
کارخانجاتداخلی هر سال دو دست. قد و یابارانی پالستیک برای استفاده نگهبانان شبگرد تهیه
خواهندنمود .اجناس مذکور جزو اموال اداری محسوب و در
-دستکش چرم مصنوعی که قسمت داخلی آن پارچه
وزارتخانه یاموسسه مربوط نگهداری میشود.
ضخیم پشمی است هر دو سال یک جفت.
تبصره -2به نگهبانان زن هر سال دو دست مانتو شلوار قابل
-پالتو به رنگ سرمهای از محصوالت کارخانجات داخلی هر
تحویل است.
دو سال یک عدد برای رانندگان.
تبصره -3به مراقبین امور تأمینی و تربیتی کاله کاسکت
-کفش مشکی از محصوالت کارخانجات داخلی هر سال دو
تعلق نمیگیرد.
جفت.
-2خدمتگزار جزء ،سرایدار ،متصدی اطالعات ،متصدی
-پیراهن آبی روشن هر سال چهار عدد.
کنترل ورود و خروج کارگاهها:
-4متصدی آسانسور:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 639
تبصره -به متصدیان مشاغل کیسه بند و کیسه بازکن و -فرنچ یقه باز و شلوار سرمهای روشن برای تابستان و
متصدی ابطال تمبر و متصدی جمع آوری در وزارت پست سرمهای تیره برای زمستان از محصوالت کارخانجات داخلی
و تلگرافو تلفن هر سال دو دست روپوش کار نخی از پارچه هر سال دو دست.
دیگنال و دو جفت دستکش کار و دو جفت کفش (کتانی -پیراهن آبی روشن هر سال چهار عدد.
در تابستان وچرمی در زمستان) تهیه و تحویل میگردد.
-کفش مشکی از محصوالت کارخانجات داخلی هر سال دو
-6نامه رسان ،مأمورین ابالغ و احضار و اجراء: جفت.
-کت و شلوار مدل جلو راست ،پنج دگمه ،جیب از تو ،دگمه -پالک برنجی که نام آسانسورچی روی آن حک شده باشد
برنجی به رنگ سرمهای روشن برای تابستان و سرمهای یک عدد.
تیرهبرای زمستان از محصوالت کارخانجات داخلی هر سال
-پالتو از محصوالت کارخانجات داخلی هر دو سال یک عدد.
دو دست.
-5نامه رسان و پیک پست و تلگراف:
-کاله کاسکت با نقاب پالستیک سرمهای تیره هر سال یک
عدد. -کت و شلوار مدل جلو راست پنج دگمه ،جیب از تو ،دگمه
برنجی ،به رنگ سرمهای تیره که دور لبه کت سرتاسر و
-پیراهن آبی روشن هر سال چهار عدد.
دورپهلوی خارجی شلوار نوار زرد رنگ باریک دوخته شده
-کفش مشکی از محصوالت کارخانجات داخلی هر سال دو باشد از محصوالت کارخانجات داخلی هر سال یک عدد.
جفت.
-پیراهن سرمهای تیره هر سال چهار عدد.
-پالک برنجی که نام وزارتخانه یا مؤسسه متبوع و همچنین
-شلوار سرمهای تیره که در دو پهلوی خارجی آن نوار زرد
نام مستخدم روی آن حک شده باشد.
رنگ باریک دوخته شده باشد از محصوالت کارخانجات
-پالتو بارانی مردانه با آستر پشمی که قابل گذاشتن و داخلیهر سال یک عدد.
برداشتن باشد به رنگ خاکستری تیره از پارچه آمپر مآبل
-کاله کاسکت با نقاب پالستیک سرمهای تیره هر سال یک
آغشته به مواداسفنجی هر دو سال یک عدد.
عدد.
-دستکش چرم مصنوعی که قسمت داخلی آن از پارچه
-کفش مشکی از محصوالت کارخانجات داخلی هر سال دو
ضخیم پشمی است هر دوسال یک جفت.
جفت.
تبصره -1به نامه رسان و مأمور ابالغ و احضار و اجرا و پیک
-پالک برنجی که نام اداره پست شهرستان مربوط و نام و
پست و تلگراف موتور سیکلت سوار به جای پالتو بارانی نیم
شماره نامه رسان روی آن حک شده باشد.
تنهچرم مصنوعی با آستر گرم و شلوار برزنتی هر دو سال
یک دست و کفش چرم مصنوعی هر دو سال یک جفت و -پالتو بارانی مردانه با آستر پشمی که قابل گذاشتن و
به جای کفشزمستانی پوتین تحویل میگردد .ضمن ًا عالوه برداشتن باشد به رنگ خاکستری تیره از پارچه آمپر مآبل
بر وسایل فوق کاله ایمنی با عینک مخصوص موتورسیکلت آغشته به مواداسفنجی هر دو سال یک عدد.
سواری یک عددتهیه و تحویل میگردد و هرگاه به عللی غیر -دستکش چرم مصنوعی که قسمت داخلی آن از پارچه
ضخیم و پشمی است هر دو سال یک جفت.
| 640رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
امور کارگاهها،مکانیک جکهای سرویس ،مسؤول امور حمل قابل استفاده گردید در قبال استرداد آن مجدداً یک عدد
و نقل ،رئیس کارگاه مرکزی ،معاون کارگاه مرکزی، تهیه و تحویل خواهدشد.
آزمایشگر ماشین آالت،کمک انباردار ،مکانیک ژنراتور و تبصره -2نامه رسانی که وظایف او توزیع نامه و پرونده به
متصدی دیگ بخارو کنترل کننده الستیک ،معاون کارخانه واحدها و ادارات تابعه در داخل وزارتخانه یا مؤسسه متبوع
عالئم ،تابلو نویس ،تابلو ساز،متصدی مواد سوختی نفتی، استاز ملبوس خدمتگزار جزء موضوع بند 2استفاده
متصدی کارتکس ،متصدی توزیع لوازم ،تسمه کش ،مربی مینماید و عالوه بر آن کیف سرباز 70*45*15سانتیمتری
ماشین آالت ،مربی آموزش امورموتوری ،کارکنان کمیسیون به وی تحویلمیشود که وسیله مزبور جزء اموال اداری
وارسی و بستهبندی مخازن اوراق بهادر ،متصدی ماشینهای محسوب و در محل کار نگهداری میشود.
محاسب الکترونیکی (کامپیوتر)،وزان ،رئیس اداره بایگانی،
-7نظافتچی ،متصدی حمام سونا ،متصدی خطکشی زمین،
معاون اداره بایگانی ،کارشناس اسناد ،کمک کارشناس
متصدی تصفیهخانه ،بیماربر:
اسناد ،مسؤول تهیه فهرست جداول،مسؤول تعمیرات تلفن،
پیکره ساز ،انباردار و متصدی امور دفتری و بایگانی و کاردان -لباس کار نخی دو تکه از پارچه دیگنال به رنگ خاکی از
اسناد ،متصدی امور بخشداری،مسؤول امور اسناد سجلی. محصوالت کارخانجات داخلی هر سال دو دست.
-روپوش کار نخی خاکی (بژ) از پارچه دیگنال مخصوص -دستکش الستیکی هرسال چهار جفت.
کارخانجات داخلی هر سال دو عدد. -تابستان کفش کتانی یک جفت و زمستان کفش الستیکی
تبصره -1به متصدیان شغل باربر ساالنه 4عدد روپوش یک جفت (محصوالت داخلی).
تحویل میشود. -8سرباغبان ،باغبان ،خدمتکاران کشاورزی ،سمپاش،
تبصره -2خواهران بایگان سالی 2عدد مقنعه عالوه بر کمک باغبان ،مراقب دام ،غلطک زن ،مأمور دامداری و
لباس کار موضوع این بند تعلق میگیرد. مراقبکشاورزی:
-1نقشه کش ،متصدی البراتور فنی: -لباس کار نخی دو تکه از پارچه آمپرمآبل به رنگ یشمی
تیره از محصوالت کارخانجات داخلی هر سال دو دست.
-روپوش کار نخی از پارچه دیگنال به رنگ سفید محصول
کارخانجات داخلی هر سال 2عدد. -دستکش باغبانی هر سال دو جفت.
-11مأمورین و رانندگان و کمک رانندگان کامیون و -نیم چکمه الستیکی هر سال یک جفت.
ماشینآالت اکیپهای راهداری و راهسازی ،مأمورین و -کاله کار پارچهای لبه دار هر سال دو عدد.
کارکنانسنگکش ،مأمورین مخابرات راهداری در طول
-به مراقب دام به جای "دستکش باغبانی" دستکش کار
راهها ،مأمورین حمل و نقل و نگهداری آذوقه و سوخت و
تهیه و تحویل میشود.
لوازم ماشینآالتو نگهبانان وسائط نقلیه راهسازی و
راهداری ،سیمبانان و رانندگان خودروهای سنگین و -9بایگان ،کمک بایگان ،تلفنچی ،مسؤول تلفنخانه ،خیاط،
ماشینآالت کشاورزی و رانندگانکامیونهای پنج تن به باال، اتوکش ،رختشوی ،باربر ،متصدی بیسیم ،متصدی انبار،
راهدار ،سر راهدار، مسؤولانبار ،بسته بند انبار ،کتابدار ،متصدی ترخیص،
معاون در امور ماشین آالت ،معاون کارخانجات ،متصدی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 641
کپی ،مکانیسین ،گلگیر ساز ،سرویس کار ،جراثقال کار، -نیم پالتو باکت چرم مصنوعی از محصوالت داخلی با آستر
کلیشه ساز ،متصدی چاپ کلیشه ،برشکار ،سوهانکار ،صفحه پلوش هر سال یک عدد.
سوراخ کن،سمباده کار ،مته کار ،آهنگر ،کارگر انبار ،انباردار -شلوار برزنتی با آستر گرم(بلوش پنبهای)هر سال دو عدد.
مواد نفتی ،متصدی کوره پخت ،متصدی واکیوم پمپ،
-پوتین یا نیم چکمه هر سال یک جفت.
درودگر ،جوشکار ونقاش ،حروف چین ،صحاف ،متصدی
کیبرد ،متصدی ماشین حروف چینی ،و متصدی ماشین -دستکش کار رویه چرمی هر سال یک جفت ،کاله چرمی
ذوب سرب ،موتورچی و کمک مکانیسین ،بنا ،کمک بناء، زمستانی گوش دار با آستر گرم هر سال یک عدد.
باطری ساز ،نعلبند ،کمک آهنگر ،زیندار ،تراشکار ،مقنی، -جوراب پشمی هر سال سه جفت.
تکنیسین مسؤول بریس -تکنیسین بریس ساز ،کمک
-عینک برفی برای زمستان حداکثر هر دو سال یک عدد.
تکنیسین بریس ساز ،متصدی کفاشی طبی ،متصدی
کفاشی ،متصدی چرم کار ،چرم کار ،متصدی امور فلزکاری، -بلوز و شلوار تابستانی از محصوالت کارخانجات داخلی به
تکنیسین مکانیک ،تکنیسین ماشینآالت کشاورزی ،قفل رنگ خاکی هر سال یک دست.
ساز ،متصدی موتورخانه ،کاردان مکانیک ،مسؤول تعمیرگاه -کفش قهوهای هر سال یک جفت.
ماشینآالت سبک ،مسؤول تعمیرگاه ماشینآالت نیمه
تبصره -به نگهبانان وسائط نقلیه راهداری و راهسازی عالوه
سنگین ،مسؤول تعمیرگاه ماشینآالت سنگین ،مسؤول
بر ملبوس فوق هر سال یک عدد کاله کاسکت لبه پالستیک
تعمیرگاه برق و باطری ،تکنیسین ماشینآالت نجاری و
بهرنگ خاکی تحویل میشود و در صورت لزوم به تعداد مورد
تکنیسین نجاری.
نیاز پوستین تمام قد و یا بارانی پالستیک جهت استفاده
-لباس کار دو تکه نخی از پارچه دیگنال محصول نگهبانانتهیه و در اختیار اکیپهای راهداری و راهسازی قرار
کارخانجات داخلی هر سال دو دست به بنا و کمک بنا عالوه داده میشود.وسائل اخیرالذکر جزو اموال اداری میباشد و
بر ملبوس موضوع این بند کاله ایمنی یک عدد تهیه و در محل کارنگهداری خواهد شد.
تحویل میگردد و هرگاه به عللی غیر قابل استفاده گردد در
-12مأمورین و کارکنان خط کشی و نصب عالئم
قبال استرداد آن مجدداًیک عدد تهیه و تحویل خواهد شد.
راه،تکنیسین امور فلز کاری:
تبصره -1عینک حفاظتی و پیشبند چرمی مناسب
-لباس کار نخی دو تکه از پارچه دیگنال محصول
کار(چرم مصنوعی) به تعداد الزم تهیه و برای استفاده
کارخانجات داخلی به رنگ خاکستری روشن برای تابستان
کارکنان کارگاههایصنعتی و جوشکاری در هنگام کار در
و لباس کار نخیدو تکه از پارچه آمپر مآبل برای زمستان هر
اختیار آنها قرار گیرد.این اشیاء جزو لوازم و تجهیزات کارگاه
سال دو دست.
محسوب میشوند.درمورد استفاده باطری ساز و جوشکار از
عینک حفاظتی و پیش بند چرمی (چرم مصنوعی) نیز باید -پوتین هر سال دو جفت.
به ترتیب مزبور رفتار شود. -کاله کار نخی بانقاب هر سال دو عدد.
تبصره -2به کارکنان فنی ماشینآالت وزارت راه و ترابری -دستکش چرم مصنوعی هر سال یک جفت.
مثل مکانیک و سرویس کار و موتورچی پمپ آب که در
-13کارگر آزمایشگاه ،متصدی تکثیر و متصدی ماشین
فصلسرما خارج از کارگاه و در نقاط کوهستانی انجام وظیفه
چاپ ،متصدی فتوکپی و پلی کپی ،مسؤول فتوکپی و پلی
| 642رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
برق،تکنیسین تأسیسات ،تعمیرکار ،مسؤول برق ،تکنیسین تبصره -3به مراقبین بهداشت مدارس هر سال دو عدد
الکترونیک ،مسؤول تأسیسات ،کاردان برق ،عکاس و انگشت روپوش کار به رنگ مناسب تهیه و تحویل خواهد شد.
نگار: تبصره -4به کارشناس حفاظت صنعتی روپوش ،لباس کار
-روپوش با لباس کار دو تکه آبی یا خاکستری از پارچه دو تکه ،کاله ایمنی ،دستکش ضد اسید ،ضد برق ،اجسام
دیگنال محصول کارخانجات داخلی هر سال دو دست. برنده،کفش ایمنی ،عینک و ماسک ایمنی و گوش ایمنی
تبصره -1به متصدیان تهویه و شوفاژ و لوله کش هر سال قابل تحویل است.
یک جفت چکمه الستیکی تحویل میشود. تبصره -5به متصدیان مشاغل روانشناس (کارشناس امور
تبصره -2به متصدیان مشاغل برق کار و تکنیسین برق هر روانی) ،مددکار بهداشتی و درمانی ،مددیار اجتماعی که
سال یک جفت کفش و کاله ایمنی قابل تحویل میباشد. صرفاًمحل خدمت سازمانی آنان در مراکز و بیمارستانهای
روانپزشکی میباشد و به درمان و یا ارائه خدمت به بیمارهای
-21مارشالر:
روانیمشغول میباشند لباس کار مندرج در این بند به آنان
-لباس تابستانی شامل پیراهن زرد یقه شکاری،آستین تعلق میگیرد.
کوتاه هر سال سه عدد،شلوار سرمهای از محصوالت داخلی
تبصره -6به کارکنان شاغل در آزمایشگاههای بخش سل
هر سالدو دست.
ملبوس زیر تعلق میگیرد:
-کفش مشکی از محصوالت داخلی هر سال یک جفت.
-روپوش سفید بلند یک عدد ،شلوار سفید بلند یک عدد،
-لباس زمستانی شامل کت و شلوار سرمهای از محصوالت گان (روپوش اطاق عمل) برای اطاق کار یک عدد و کاله از
داخلی هر سال یک دست. جنسگان یک عدد.
-پیراهن سفید از محصوالت داخلی هر سال سه عدد. -کفش سفید مناسب 2جفت در سال.
-کفش مشکی از محصوالت داخلی هر سال یک جفت. تبصره -7به شاغلین مرد پرستار شلوار کار از جنس مناسب
-کاله کاسکت سرمهای هر سال یک عدد. و محصول کارخانجات داخلی به تعداد مورد نیاز در سال
تعلقمیگیرد.
-یراق سردست و نشان سینه و کاله(آرم سازمان هواپیمایی
کشوری). -19متصدی تلقیح مصنوعی:
-نیم پالتوی سرمهای از محصوالت داخلی هر دو سال یک -کفش الستیکی یا چکمه.
دست. ملبوس فوق به تعداد مورد نیاز تهیه و جزو اموال اداری
-دستکش چرمی از محصوالت داخلی هر دو سال یک محسوب و در محل کار نگهداری میشود.
جفت. -20متصدی برق و تهیه شوفاژ و تعمیرات ،متصدی تبدیل
رئیس مارشالرها: و ترمیمی (نقشه) ،عکاس ،متصدی ظهور فیلم و چاپ عکس
وگراندیسمان و شماره زن مرکبی ،لوله کش ساختمان ،برق
-لباس اونیفورم هواپیمایی.
کار و الکتریسین ،الکتریسین و تکنیسین هواپیما ،تکنیسین
| 644رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
توضیح:رنگ و فرم و آرم لباس این دسته از کارکنان با توجه -22کارمند تشریفات فرودگاه:
به نوع کار و فعالیت سازمان در اختیار سازمان متبوع -کت و شلوار سرمهای محصوالت کارخانجات داخلی هر
مستخدممیباشد. سال دو دست.
-24کارشناس جنگلداری ،کارشناس پنبه ،کارشناس ترویج -کاله کاسکت از جنس لباس یا نقاب پالستیک هر سال
و کارشناس بذر و نهال که در ایستگاههای کشاورزی و بطور یک عدد.
سیارو خارج از اداره خدمت میکنند ،نگهبان و قرقبان
-پیراهن سفید هر سال چهارعدد.
جنگل ،تکنیسین دفع آفات ،تکنیسین جنگل و مرتع،
تکنیسین مهندسیزراعی ،تکنیسین اصالحات نباتات و -بارانی سرمهای هر دوسال یک عدد.
زراعت: تبصره -برای دیسپچر هر دو سال یک بار دو دست کت و
-لباس کار متناسب از پارچه آمپر مآبل از محصوالت شلوار به رنگ مشکی و 4عدد پیراهن و 2جفت کفش و 2
کارخانجات داخلی سالی دو دست. جفتجوراب و یک عدد کاله مخصوص تهیه و تحویل
میشود.
-25بازرس کار ،کمک بازرس کار ،کارشناس بهداشت
حرفهای و صنعتی و کاردان بهداشت محیط و کارشناس -23آتش نشان،مسؤول آتش نشانی:
بهداشتمحیط و بازرس کار (زن). -لباس مخصوص ضد حریق برای مواقع آتش سوزی که به
-کت و شلوار سرمهای مخصوص کارخانجات داخلی هر تعداد مورد نیاز تهیه و جزو اموال اداری محسوب و در محل
سال یک دست. کارنگهداری میشود.
تبصره -1به کارشناسان بهداشت حرفهای و صنعتی زن -بلوز و شلوار از محصوالت کارخانههای داخلی هر سال یک
روپوش،شلوار،مقنعه و کفش یک دست در سال تعلق دست.
میگیرد. -کاله کاسکت با آرم مخصوص و نقاب پالستیک هر سال
-26خلبانان و کمک خلبانان گردان سمپاش: یک عدد که به تعداد مورد نیاز تهیه و جزو اموال اداری
میباشد ودر محل کار نگهداری میشود.
-ملبوس کار متناسب مخصوص هواپیمایی و لباس پرواز
طبق مقررات مربوط به خلبانان. -لباس کار دو تکه از پارچه دیگنال محصول کارخانجات
داخلی برای مواقع تنظیف و انجام سایر کارهای مربوط هر
تبصره -1خلبانان آموزشگاه عالی هواپیمایی کشوری:
سال دودست.
-لباس پرواز طبق مقررات مربوط به خلبانان سازمان
-کفش مشکی از محصوالت کارخانجات داخلی هر سال دو
هواپیمایی کشوری.
جفت.
تبصره -2خلبانان آموزش آموزشگاه عالی هواپیمایی
-بارانی یا نیم پالتو از محصوالت کارخانجات داخلی هر دو
کشوری:
سال یک عدد.
-لباس تابستانی شامل:
-جوراب مشکی هر سال دو جفت.
-شلوار دو عدد
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 645
ب -برای زنان روپوش و شلوار به رنگ قهوهای تیره از -پیراهن دو عدد
محصوالت کارخانجات داخلی هرسال سه دست. -لباس پرواز یک تکه یک عدد
-بلوز نخی تیره هر سال 7عدد. -کفش هر سال یک جفت
-دستمال گردن از پارچه ابریشم کالفهای از محصوالت -کاله و نشان (بال) و سردوشی هر دو سال یک بار
صنایع دستی هر سال سه عدد.
-لباس زمستانی شامل:
-جلیقه هر سال سه عدد.
-کت و شلوار یک دست
-کفش ساده به رنگ قهوهای تیره از محصوالت کارخانجات
-پیراهن دو عدد
داخلی هر سال دو جفت.
-کاپشن پرواز یک عدد
-پالتو از محصوالت کارخانجات داخلی هر دو سال یک عدد.
-کفش هرسال یک جفت
-30شیمیست ،تکنسین آزمایشگاه ،فیزیسین ،زمین
شناس ،معدن شناس ،تکنیسین زمینشناسی و معدن، -27مشاغل اختصاصی راه آهن که در این صورت ذکر نشده
کمک تکنیسینتعمیرات ،کمک تکنیسین آزمایشگاه، است بر اساس آییننامه لباس متحدالشکل و ملبوس
تکنیسین شنوایی سنجی ،کارشناس شنوایی سنجی یا مجانیموضوع تصویبنامههای شماره 19185مورخ
اودیومتریست ،کارشناس بیناییسنجی ،کارشناس 1326/9/27و 1237مورخ 1335/1/15مصوب شورای
آزمایشگاه و رادیولوژی ،فیزیوتراب ،کارشناس تغذیه، عالی و هیأتمدیره راه آهن.
کمک بخش، منشی نوارنگاری، تکنیسین -28عکاس خبری وزارت اطالعات و جهانگردی:
تکنیسیننوارنگاری ،کاردان مبارزه با بیماریها ،کاردان
-کت و شلوار مشکی جلوگرد سه دگمه از محصوالت
بهداشت خانواده ،سرپرست توزیع غذا ،بهداشت کار دهان و
کارخانجات داخلی هر سال یک دست
دندان ،مسؤولپذیرش و اطالعات ،متصدی پذیرش و
اطالعات ،متصدی مدارک پزشکی ،مراقب کودک ،مسؤول -پیراهن سفید هر سال دو عدد.
امور لنژری ،متصدیغلطک و اطو ،متصدی دفتر امور لنژ و -کفش مشکی از محصوالت کارخانجات داخلی هرسال یک
تهیه آمار ،متصدی جمع آوری و تحویل تفکیک و توزیع لنژ، جفت.
کاردان بهداشت حرفهای،دندانپزشک ،تکنیسین بهداشت
-29متصدیان دفاتر اطالعات راهنمایان جهانگردی:
خانواده ،کاردان آزمایشگاه ،متصدی بوفه و رستوران و مربی
مهد کودک ،کاردان رادیولوژیو دندانپزشک و بهدار روستا: الف -برای مردان کت و شلوار به رنگ قهوهای تیره از
محصوالت کارخانجات داخلی هر سال سه دست.
-روپوش سفید یا رنگی هر سال دو عدد.
-پیراهن کتانی آبی تیره هر سال 7عدد.
تبصره -به کارکنان آزمایشگاههایی که با مواد شیمیایی و
سوزنده سر و کار دارند دو جفت دستکش مخصوص عالوه -کفش مدل نیمه چکمه به رنگ قهوهای تیره از محصوالت
برلباس کار موضوع این بند در هر سال تعلق میگیرد. کارخانجات داخلی هر سال دو جفت.
الف -ملبوس کلی افراد طبق نمونه مورد عمل سازمان الف -لباس تابستانی:
حفاظت محیط زیست برای تمام نقاط کشور در هر سال به -پیراهن سفید آستین کوتاه با یراق هر سال دو عدد.
شرح زیراست:
-شلوار سرمهای از محصوالت داخلی هر سال دو دست.
-کاله دو عدد
-کفش مشکی هر سال یک جفت.
-نیم تنه یک عدد
-کاله کاسکت سرمهای با آرم و یراق هر سال یک عدد.
-شلوار 4عدد
-جوراب مشکی هر سال یک جفت.
-پیراهن 4عدد
لباس زمستانی:
-پولیور زمستانی یک عدد
-کت و شلوار سرمهای از محصوالت داخلی هر سال یک
-جوراب 8جفت(4جفت تابستانی و 4جفت زمستانی) دست.
-پوتین دو جفت(یک جفت ساقه کوتاه و یک جفت ساقه -پیراهن سفید آستین بلند هر سال دو عدد
بلند)
-کفش مشکی هر سال یک جفت
-کمربند دو رشته یک عدد
-کاله کاسکت با آرم و یراق هر سال یک عدد
-اورکت هر دو سال یک عدد
-جوراب مشکی هر سال یک جفت
ب -فهرست اقالم خاص ملبوس افراد گارد محیط زیست
-32تکنیسینها و رانندگان مراکز اورژانس:
عبارت است از:
-کاپشن فرم طبق استاندارد مرکز اورژانس تهران یک عدد
-دستکش برای مناطق سردسیر
در سال
-کفش کتانی برای نقاط کویری و گرمسیری
-شلوار 4عدد در سال
-چکمه برای نقاط جنگلی و تاالبی
-پیراهن 2عدد در سال
-بارانی برای نقاط باران خیز
-کفش 2جفت در سال
-فوچن شلوار برای نقاط تاالبی
-کمربند 1عدد در سال
-34کارآموزان مجتمع آموزشی وزارت راه و ترابری:
-اتیکت 1عدد در سال
وزارت راه و ترابری میتواند به تعداد مورد نیاز روپوش برای
-آویز 1عدد در سال
کارآموزی مزبور تهی ه و به منظور استفاده آنان در
کارگاههایمربوط در اختیار کارآموزان قرار دهد.ملبوس فوق -آرم پارچهای 1عدد در سال
جزو اموال اداری محسوب و در محل نگهداری میشود. -جوراب 4جفت در سال
-35دانشآموزان بهیاری: -33مأمور گارد محیط زیست (محیط بان ،تکنیسین محیط
زیست) ،قرقبان جنگل ،سرجنگلبان ،و جنگلبان ارشد:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 647
( -کفش ایمنی ،کاپشن کالهدار ،نیم تنه برای زمستان، به منظور رعایت و تأمین شرایط بهداشتی و ایمنی محیط
لباس کار دو تکه یا بادگیر دو تکه ،کاله آفتابی برای کار چنانچه ماهیت وظایف ایجاب نماید تهیه لباس کار به
تابستان) به تعدادالزم تهیه و جزو اموال اداری محسوب و عنواناموال اداری و نگهداری آن در محل کار با رعایت
برای استفاده در هنگام مأموریت در محل کار نگهداری مقررات عمومی و در قالب اعتبارات مصوب بالمانع است.
میشود. -36متصدیان شغل مراقب جاده جنگلی و جنگلدار:
-39مأمور تحقیق گزینش ،مأمور تحقیق مالیاتی: -لباس کار دو تکه نخی از پارچه آمپر مآبل محصول
-کفش یا پوتین مناسب فصل به مقتضای آب و هوای محل کارخانجات داخلی برای تابستان هرسال یک دست.
خدمت دو جفت در سال -لباس کار دو تکه پشمی برای زمستان هر سال یک دست
-کت و شلوار ساالنه یک دست -کاله نارنجی هر سال دو عدد.
-اورکت هر دو سال یک عدد -دستکش کار هر سال دو جفت
-بادگیر(کاپشن شلوار) هر سال یک عدد -37هنرمندان کارگاههای هنری اداره کل هنرهای سنتی
-پیراهن هرسال 4عدد و اسالمی وزارت فرهنگ و آموزش عالی ،مربی مرکز
تبصره -به خواهران تحقیق گر گزینش البسه زیر تعلق آموزشحرفهای ،کارشناس آموزشی آزمایشگاه ،کارشناس
میگیرد: آموزشی کارگاه ،کاردان آموزشی در آزمایشگاه ،کاردان
آموزشی درکارگاه:
-کفش یا چکمه مناسب فصل 2جفت در سال
-روپوش کار نخی از پارچه دیگنال به رنگ مناسب هر سال
-مانتو شلوار یک دست درسال
دو عدد.
-چادر مشکی 2عدد در سال
-38تکنیسین نقشهبرداری ،کاردان نقشهبردار ،نقشهبردار،
-40کارشناس ایمنی زمینی،تکنیسین ایمنی زمین،اپراتور تکنیسین آزمایشهای رسوب ( )1و ( ،)2کارشناس
ماشینهای ایمنی زمینی،متصدی ایمنی زمینی،تکنیسین آزمایشهای رسوب ،تکنیسین عمقیابی و جریان غلیظ
تعلیمات وتمرینات و تکنیسین آزمایشات مواد دفع حریق شاغل در بخش تحقیقات علمی و فنی و بخش عمقیابی و
در سازمان هواپیمایی کشوری: علمی و فنی ،کارشناس عمقیابی و جریان غلیظ ( )1و (،)2
-کت و شلوار (اونیفورم سرمهای) هر سال یک دست تکنیسین ایزوتوپهای ثابت آب ،کارشناس ایزوتوپهای
ثابت آب ،کارشناس مسؤول ایزوتوپهای ثابت آب،
-شلوار تابستانی سرمهای هر سال دو عدد
تکنیسین آزمایشهای کربن ،14کارشناس آزمایشهای
-پیراهن سرمهای یا زرد یا نارنجی هر سال دو عدد کربن ،14کارشناس مسؤول آزمایشهای کربن،14
-پیراهن سفید یا آبی روشن هر سال دو عدد تکنیسین آزمایشهای تریتیوم ،کارشناس آزمایشهای
تریتیوم ،کارشناس مسؤول آزمایشهای تریتیوم،
-کفش مشکی هر سال یک جفت
هیدروژئولوگ،رئیس بخش کاربرد ایزوتوپها ،تکنیسین راه و
-نیم چکمه چرمی هر سال یک جفت ساختمان ،کاردان ساختمان:
| 648رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-لباس کار یکسره مقاوم در برابر شیمیایی 2 -دست در تبصره -لباس مذکور شامل مستخدمینی خواهد شد که بر
سال اساس وظایف و مسؤولیت مربوط به صورت تمام وقت صرف ًا
-چکمه یا کفش مناسب کار 2 -جفت در سال به امر تدریس ورزش میپردازند.
-3با توجه به تنوع اقلیمی کشور و فصول بسیار سرد و تبصره -در راستای حمایت از خانواده و کاهش دغدغه
بسیار گرم سال ،ساعت آغاز به کار دستگاههای اجرایی والدینی که هر دو در دستگاههای اجرایی شاغل هستند و
موضوع این تصویبنامه با یک ساعت تأخیر یا تعجیل از دارای فرزند در مقاطع پیشدبستان و دبستان میباشند،
ساعات مندرج در جدول موضوع بند ( )1این تصویبنامه دستگاههای اجرایی در تعامل با یکدیگر مکلفند با شناور
قابل تعیین است .هماهنگی و اطالعرسانی در خصوص با شدن ساعت شروع به کار یکی از والدین موافقت نمایند.
استانداران خواهد بود. کارکنان زن سرپرست خانوار دارای شرایط باال نیز مشمول
( 4اصالحی /42304ت61228هـ مورخ -)1402/3/11به این حکم میباشند.
منظور مدیریت بهینه مصرف انرژی ،ساعات آغاز به کار -2ساعت آغاز به کار ادارات (به استثنای واحدهای عملیاتی
تمامی دستگاههای اجرایی (موضوع ماده ( )5قانون مدیریت خدمترسان آموزشی ،بهداشتی و )...در تمامی استانها در
خدمات کشوری) و بانکها ،شهرداریها و سایر نهادهای ماه مبارک رمضان به صورت شناور ،از ساعت 7:00تا 9:00
عمومی از پانزدهم خرداد ماه تا پانزدهم شهریور ماه هر سال، صبح بوده و این ساعت در روزهای بعد از شبهای قدر،
از ساعت 6:00است .تمامی دستگاههای اجرایی مکلفند از 9:00صبح است.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 651
استانی به گونهای برنامهریزی و نظارت کنند که ساعات کار یک ساعت قبل از خاتمه کار و در مناطق گرمسیری همزمان
شناور ،هیچ خدشهای در نحوه پاسخگویی و ارائه خدمات با خاتمه کار ،دستگاههای سرمایشی را خاموش نمایند.
ایجاد ننماید. -5تعداد روزهای کاری و ساعات پایان کار ادارات و مشاغل
-7تصویبنامه شماره /127797ت49533هـ مورخ مختلف با رعایت قوانین و مقررات مربوط ،تعیین میشود.
1393/7/16لغو میشود. -6در مواردی که مطابق این تصویبنامه ساعات آغاز به کار
محمد مخبر -معاون اول رییسجمهور ادارات شناور است ،الزم است رؤسای ادارات ستادی و
کار در هفته نمیباشد .بدیهی است که موارد خاص موضوع اداری ،تعطیلی ادارات و دستگاههای اجرایی استانی در غیر
تبصره ( )2ماده ( )78منوط به موافقت هیات وزیران خواهد از روز جمعه (که تعطیل رسمی کشور است) مغایر قوانین
بود. اعالم گردیده است ،کلیه دستگاههای استانی مکلفند ساعات
جمشید انصاری کار خود را در شش روز هفته تنظیم نمایند و استناد به
مقررات اداری و استخدامی خاص که ترتیبات قانونی دیگری
در این مورد مشخص نکرده باشد مجوزی بر کاهش روزهای
لغو دورکاری کرونا و لزوم حضور منظم و کامل کارمندان دستگاههای اجرایی در محل کار
(بخشنامه شماره 39158مورخ 1400/7/27سازمان اداری و استخدامی کشور)
-3با توجه به ظرفیت موجود واکسیناسیون در کشور ،تمام بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )2قانون
دستگاههای اجرایی و ادارات ،ملزم به پیگیری جدی امر مدیریت بحران (به استثنای نیروهای مسلح)
واکسیناسیون کارمندان خود و خانواده ایشان میباشند. در اجرای بند 3از مصوبات هشتاد و نهمین جلسه ستاد ملی
کارمندان نیز مکلفند در راستای تحقق ایمنیسازی جمعی، مدیریت بیماری کرونا به تاریخ ( 1400/7/24ابالغ شده طی
در دریافت واکسن کرونا اهتمام الزم را مبذول دارند. نامه شماره 78581مورخ 1400/7/25رئیس دفتر محترم
-4از روز شنبه اول آبانماه ،دستگاهها از حضور کارمندانی رئیسجمهور) و بند 6مصوبات بیست و سومین قرارگاه
که حداقل یک دوز واکسن دریافت ننمودهاند در محل کار عملیاتی ستاد ملی مبارزه با کرونا (ابالغ شده طی نامه
جلوگیری به عمل آورده و در مورد کارمندانی که بدون شماره 114833مورخ 1400/7/25وزارت کشور) موارد زیر
دریافت واکسن در محل کار حضور مییابند (به جز مواردی برای اجرا ابالغ میگردد:
که به تجویز پزشک ،دریافت واکسن زیانبار تشخیص داده -1با توجه به بهبود شرایط کشور از نظر واکسیناسیون در
شود) مطابق جزء (الف) بند ( )1مصوبات سی و سومین مقابل ویروس کرونا ،بخشنامه شماره 374899مورخ
جلسه ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا به تاریخ 1399/8/27این سازمان از تاریخ ابالغ این بخشنامه
1399/5/25و بخشنامه شماره 290823مورخ 1399/6/5 موقوفاالجرا اعالم میشود .لذا ضروری است همه کارمندان
این سازمان اقدام نمایند. دستگاههای اجرایی و ادارات در محل کار خود حضور منظم
-5با توجه به تنوع سویههای ویروس کرونا ،رعایت داشته باشند.
پروتکلهای بهداشتی (استفاده از ماسک و فاصلهگذاری -2ساعت کار روزانه کارمندان دستگاههای اجرایی کماکان
اجتماعی) ،کماکان برای تمام کارمندان الزامی است و این مطابق بند 4مصوبات بیست و یکمین جلسه مورخ
بخشنامه نباید تلقی به عادی انگاری شرایط شود. 1399/3/3ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا با در نظر
میثم لطیفی گرفتن مفاد بند ( )3بخشنامه شماره 99778مورخ
1399/3/7این سازمان از ساعت 7:30تا 14:30میباشد.
بخشنامه دورکاری مادران دارای فرزند زیر شش سال به مدت یک هفته در شهرهای قرمز
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 653
مستخدمین رسمی و ثابت و اجرت و فوقالعاده مخصوص و هیأت وزیران در جلسه مورخ 1365/10/28بنا به پیشنهاد
سایر فوقالعادههای مستخدمین پیمانی یا دستمزد کارکنان شماره /3435د مورخ 1365/10/1سازمان امور اداری و
خریدخدمت و قراردادی به میزان کل ساعات تأخیر خواهد استخدامی کشور آییننامه مربوط به حضور و غیاب کارکنان
بود. دولت را بهشرح زیر تصویب نمودند:
ماده -3خروج از محل خدمت زودتر از ساعات مقرر نیز ماده -1کلیه کارکنان دستگاههای اجرایی مکلفند ساعات
تعجیل خروج محسوب گردیده و حسب مورد مشمول حکم تعیینشده برای ورود به محل خدمت و خروج از آن را
قسمتهای «الف» و «ب» ماده 2خواهد بود. رعایت نموده ،ساعات ورود و خروج خود را در کارت یا دفتر
حضور و غیاب ثبت نمایند مگر آن که از سوی مقام ذی
ماده -4تأخیر ورود در موارد زیر موجه محسوب گردیده و
صالح دستگاه مربوط برای ورود و خروج هریک از آنان کتب ًا
مدتتأخیر در هر صورت جزو مرخصی استحقاقی منظور
ترتیب دیگری مقرر شده باشد.
خواهد شد:
ماده -2ورود به محل خدمت بعد از ساعت مقرر و بدون
الف -وقوع حوادث و سوانح غیرمترقبه برای مستخدم ،همسر
و فرزندان تحت تکفل و نیز سایر افراد خانواده در صورتی کسب مجوز قبلی تأخیر ورود محسوب گردیده و با
کهتحت تکفل وی باشند. مستخدمی که تأخیر ورود داشته باشد به شرح زیر رفتار
میشود:
ب -احضار مستخدم توسط مراجع قضایی و انتظامی با
ارایهگواهی مرجع احضارکننده. الف -تأخیر ورود تا 2ساعت در هر ماه قابل اغماض بوده و
در مرخصی استحقاقی منظور میگردد.
تبصره -تشخیص موارد مذکور در این ماده با مدیر واحد
ذیربط خواهد بود. ب -تأخیر ورود بیش از 2ساعت در ماه مستلزم کسر حقوق
و فوقالعاده شغل و مزایای شغل و مزایای مستمر
| 654رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -1تأخیر ورود یا تعجیل خروج بیش از 8ساعت در ماده -5به مستخدمی که در هر ماه بیش از 4بار تأخیر
هر ماهدر هر حال مشمول حکم این ماده خواهد بود. ورود یا تعجیل خروج غیرموجه داشته باشد و جمع مدت
ال به علل دیگری به
تبصره -2در مورد مستخدمینی که قب ً تأخیر مزبور به بیش از 4ساعت در ماه برسد در قبال
جز موارد فوقالذکر ،فوقالعاده شغل آنان قطع گردیده از مجموع تأخیر برای ماه اول و دوم کتباً اخطار داده خواهد
سومین ماهی که تأخیر ورود یا تعجیل خروج آنان به حد شد و برای ماه سوم فوقالعاده شغل مستخدم خاطی به
نصاب فوق برسد پرونده امر به هیأت رسیدگی به تخلفات میزان 30درصد و برای ماهچهارم به میزان 50درصد و
اداری ارجاع خواهد شد. برای ماه پنجم به میزان صددرصد و به مدت یک ماه کسر
خواهد شد و در صورت تکرار پروندهمستخدم جهت
میرحسین موسوی -نخست وزیر
رسیدگی به «هیأت رسیدگی به تخلفاتاداری» ارجاع
خواهد گردید.
آییننامه دورکاری
(تصویبنامه شماره 44726/76481مورخ 1389/4/7هیأت وزیران)
د -معاونت توسعه مدیریت :معاونت توسعه مدیریت و وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در
سرمایه انسانی رییسجمهور جلسه مورخ 89/3/30بنا به پیشنهاد شماره 200/8741
ه -کارگروه اجرایی :کارگروه اجرایی طرح دورکاری موضوع مورخ 89/3/4معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
ماده ()3 رییسجمهور و به استناد اصل یکصدو سی و هشتم قانون
اساسی جمهوری اسالمی ایران با هدف افزایش بهرهوری،
ماده -2دستگاههای اجرایی موظفند به منظور توسعه انعطاف کاری و کاهش حجم رفت و آمد کارمندان دولت و
دولت الکترونیک ،فعالیتهای مربوط به مشاغل عمومی و اثرات جانبی آن آییننامه دورکاری را به شرح زیر موافقت
اختصاصی را احصا و از طریق دورکاری انجام دهند. نمود.
ماده -3به منظور برنامهریزی ،هدایت و نظارت بر امور ماده -1در این آییننامه اصطالحات زیر در معانی مشروح
دورکاری دستگاه اجرایی ،کارگروهی با عنوان کارگروه مربوط به کار میروند:
اجرایی طرح دورکاری مرکب از افراد زیر و با وظایف و
الف -دورکاری :انجام وظایف محول شده بدون حضور
اختیارات مربوط در دستگاه تشکیل میگردد.
فیزیکی کارمند واجد شرایط در محل کار سازمان خود با
الف -ترکیب کارگروه رعایت ضوابط و برای دوره زمانی مشخص.
-1معاون ثابت دستگاه اجرایی به عنوان رئیس ب -کارمند دورکار :آن دسته از کارمندان دولت که در
-2نماینده وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی راستای طرح دورکاری و در چارچوب ضوابط تعیین شده به
-3مدیر واحد و برنامه دستگاه اجرایی (یا عناوین مشابه) به انجام فعالیت میپردازند.
عنوان دبیر ج -دستگاه اجرایی :دستگاههای اجرایی مشمول قانون
مدیریت خدمات کشوری
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 655
تبصره -در صورت وجود چند کارمند واجد شرایط متقاضی -5مدیر واحد انفورماتیک دستگاه اجرایی (یا عناوین مشابه)
دورکاری ،افراد معلول و زنان باردار یا دارای فرزندکمتر از -6مدیر واحد پشتیبانی دستگاه اجرایی (یا عناوین مشابه)
شش سال از اولویت برخوردار خواهند بود.
-7مدیر واحد متولی فعالیت مورد نظر برای انجام از طریق
ماده -5دستگاه اجرایی موظف است امکانات و تجهیزات دورکاری (حسب مورد)
مورد نیاز برای انجام دورکاری را در اختیار کارمند دورکار
ب -وظایف و اختیارات کارگروه
قرار دهد.
-1احصا و تعیین امور و فعالیتهایی که تمام یا بخشی از
ماده -6کارمند دورکار موظف است امکانات و تجهیزات
آنها قابل انجام از طریق دورکاری میباشد و ارائه آنها به
دورکاری را صرفا برای انجام فعالیتهای دستگاه متبوع خود
باالترین مقام دستگاه برای تأیید
استفاده نماید .مسئولیت نگهداری از امکانات و تجهیزات
مذکور بر عهده وی خواهد بود. -2تعیین ساز و کارهای الزم برای سنجش و اندازهگیری
کمی و کیفی فعالیتهایی که از طریق دورکاری صورت
ماده -7دستگاه اجرایی موظف است اقدامات الزم را برای
میپذیرند.
امنیت شبکههای اطالعاتی مورد استفاده برای طرح
دورکاری و محافظت از دادهها و اطالعات به عمل آورد. -3تأیید توجیه فنی -اقتصادی امور و فعالیتهای قابل
کارمندان دورکار نیز موظفند ضوابط حفاظتی دستگاه انجام از طریق دورکاری بر اساس گزارشهای دریافتی از
متبوع خود را رعایت کرده و دادهها و اطالعات مربوط به واحدهای متولی فعالیتهای موردنظر
فعالیت یا فعالیتهای شغلی خود را در اختیار اعضای -4تأیید صالحیت کارمندان متقاضی دورکاری
خانواده یا سایر افراد قرار ندهند.
-5تعیین امکانات و تجهیزات مورد نیاز برای انجام دورکاری
ماده -8هر ماه مبلغی به میزان 5درصد حداقل حقوق
-6تعیین ساز و کارهای الزم برای امنیت اطالعات مورد
موضوع ماده ( )76قانون مدیریت خدمات کشوری تحت
استفاده در فرآیند دورکاری
عنوان کمک هزینههای جانبی برای مواردی از قبیل
-7تعیین دورههای زمانی برای فعالیتهای دورکاری هر
گرمایش ،سرمایش و روشنایی منزل کارمندان دورکار به
کارمند
آنان پرداخت میگردد.
-8نظارت بر اجرای فرآیند دورکاری در دستگاه اجرایی
تبصره -پرداختهای رفاهی مستقیم و غیرمستقیم مانند
سایر کارکنان به این افراد پرداخت خواهد شد. -9تهیه گزارشهای مدیریتی نهایی فعالیتهای انجام شده
از طریق دورکاری
ماده -9کارمند دورکار ملزم به رعایت موارد زیر میباشد:
ماده -4پس از تعیین فعالیتهای قابل انجام از طریق طرح
الف -با دستگاه یا واحد سازمانی متبوع خود هماهنگی کامل
دورکاری و اعالم آن به کارمندان ،انجام آن با درخواست
داشته و از انضباط کاری الزم در خصوص حضور و تحویل
کارمند و موافقت دستگاه یا پیشنهاد دستگاه و موافقت
به موقع محصول کاری خود برخوردار باشد.
کارمند صورت میپذیرد.
ب -همواره امکان دسترسی سهل و آسان به کارمند وجود
داشته باشد به طوری که حداکثر به فاصله یک روز کاری
| 656رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
پرداخت اضافهکاری و سایر پرداختهای قانونی به اینگونه پس از درخواست تلفنی دستگاه متبوع ،کارمند جهت انجام
کارکنان بر اساس حجم و کیفیت کار تعریف شده توسط امور مورد نظر و هماهنگی به واحد مربوط مراجعه نماید مگر
کارگروه اجرایی و با پیشنهاد مدیر واحد متبوع کارمند و آنکه با هماهنگی قبلی در مرخصی باشد.
تأیید رئیس کارگروه اجرایی صورت خواهد گرفت. ج -امور محول شده را خود به انجام رسانده و از واگذاری
ماده -13معاونت توسعه مدیریت موظف است ضوابط تمام یا بخشی از آن به شخص یا اشخاص ثالث پرهیز نماید.
مربوط به ارزیابی عملکرد کارمندان دورکار را تهیه و د -کیفیت و کمیت مورد انتظار و الزم در انجام امور محول
بهدستگاههای اجرایی ابالغ نماید .دستگاههای اجرایی نیز شده را به طور دقیق مدنظر قرار داده و رعایت نماید.
موظفند عملکرد کارمندان دورکار خود را بر این اساس
ه -چنانچه به دالیل مشکالت شخصی یا بیماری امکان انجام
ارزیابی و بر مبنای نتایج حاصل شده با استفاده از
کار وجود نداشته باشد کارمند دورکار موظف است مطابق با
ظرفیتهای قانون مدیریت خدمات کشوری نسبت به تداوم،
آییننامه استفاده کارکنان از مرخصی مراتب را به اطالع
ارتقا یا قطع همکاری فرد به صورت دورکاری اقدام نمایند.
مدیر بالفصل رسانده و برای مدت موردنظر درخواست
ماده -14کارمند دورکار موظف است در صورت لزوم مرخصی نماید.
روزهایی را هر هفته که توسط مدیر واحد متبوع وی تعیین
و -چنانچه امکانات و تجهیزات مورد استفاده برای دورکاری
میگردد در محل کار خود در دستگاه حضور فیزیکی داشته
به گونهای ایراد پیدا نماید که امکان ادامه فعالیت میسر
باشد.
نباشد ضمن توقف فعالیت مراتب را سریعا به اطالع دستگاه
ماده -15مدیر واحد متبوع کارمند یا کارمندان دورکار برساند.
موظف است پس از پایان هردوره از طرح دورکاری ،گزارشی
ماده -10کارمند متقاضی دورکاری موظف است قبل از
در مورد عملکرد افراد ذیربط و نحوه پیشرفت امور به
شروع دوره دورکاری ،تعهدنامه پیوست را که تأیید شده به
کارگروه اجرایی ارسال نماید.
مهر دفتر هیئت دولت است امضا نماید و در صورت عدم
ماده -16ساز و کارهای مربوط به اعمال سایر مقررات از رعایت موارد ذکر شده در ماده 9توسط کارمند دورکار،
جمله مرخصیهای استحقاقی ،از کارافتادگی ،تسهیالت کارگروه اجرایی در جلسهای فوقالعاده و بر اساس گزارش
رفاهی و تنظیم ساعات کار منطبق با قوانین توسط معاونت مکتوب مدیریت واحد متبوع ،بالفاصله وضعیت کار در منزل
توسعه مدیریت ابالغ خواهد شد. کارمند را بررسی و حسب قوانین و مقررات با وی برخورد
ماده -17دستگاههای اجرایی موظفند هر سال گزارش میشود.
فعالیتهای انجام شده از طریق دورکاری را به معاونت ماده -11حداقل زمان هر دوره دورکاری برای هر کارمند
توسعه مدیریت ارائه نمایند. دور کار ششماه میباشد و حداکثر زمان هر دوره توسط
این تصمیم نامه در تاریخ 89/3/30به تأیید ریاست کارگروه اجرایی تعیین خواهد شد.
جمهوری رسیده است. ماده -12ساعات کاری کارمند دورکار ،نحوه انجام وظایف
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور و نحوه ارتباط با فرد دورکار توسط کارگروه اجرایی با رعایت
ماده 87قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین میشود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 657
ضوابط ارزیابی عملکرد و نحوه اعمال مقررات اداری و استخدامی کارمندان دورکار
(بخشنامه شماره 200/55204مورخ 1389/10/26معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
-5در پایان مدت دورکاری فرم ارزیابی عملکرد براساس در اجرای بندهای ( )13و ( )16تصویبنامه شماره
اطالعات حاصل شده در طول دوره توسط مدیر واحد تکمیل 44726/76481مورخ 1389/4/7وزرای عضو کمیسیون
میگردد. امور اجتماعی و دولت الکترونیک ،ضوابط مربوط به ارزیابی
-6فرم ارزیابی تکمیل شده برای اطالع ارزیابی شونده به عملکرد و نحوه اعمال مقررات اداری و استخدامی کارمندان
رویت وی رسیده و آن را امضا مینماید. دورکار به شرح زیر برای اجرا ابالغ میگردد:
تبصره :چنانچه ارزیابی شونده به نتیجه ارزیابی خود معترض الف -ارزیابی عملکرد کارمندان دورکار
باشد حداکثر ظرف مدت 15روز پس از رویت فرم ،اعتراض به منظور هدای ت و نظارت مناسب بر عملکرد کارمندان
خود را به صورت مکتوب به کارگروه اجرایی طرح دورکاری دورکار و تمشیت بهتر امور مربوط به فعالیتهای دورکاری
دستگاه متبوع ارایه مینماید کارگروه مزبور نیز موظف است در نظام اداری ،دستگاههای اجرایی موظفند براساس فرم
حداکثر ظرف مدت یک ماه به اعتراض کارمند رسیدگی و ارزیابی پیوست عملکرد و رفتار آن دسته از کارمندان
نتیجه را اعالم نماید در این صورت امتیاز تعیین شده توسط مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری که براساس
کارگروه مبنی تصمیمات اداری خواهد بود. آییننامه دورکاری به انجام خدمت میپردازند را با رعایت
بدیهی است امضا و یا عدم امضا فرم ارزیابی شونده تاثیری شرایط و ضوابط ذیل مورد ارزیابی قرار دهند.
در مجری بودن نتایج حاصله از آن را نداشته و کارمند -1عنوان فعالیتهای عوامل عملکردی موردنظر در دوره
معترض صرف ًا باید به صورت مکتوب اعتراض یا شکایت خود کاری و ضریب اهمیت هریک از آنها باتوافق مدیرواحد
را براساس روند عنوان شده به کار گروه مزبور ارایه دهد. مربوطه وکارمند دورکار تعیین در بند (الف) فرم ارزیابی درج
-7حداکثر امتیاز ارزیابی در این فرم 100امتیاز بوده که میگردد.
60امتیاز آن به عوامل عملکردی و 40امتیاز به عوامل -2ضریب اهمیت معیارهای فرایندی باتوافق مدیر امور
فرایندی اختصاص یافته است و حدنصاب الزم 60امتیاز مربوط و کارمند دورکار تعیین و در محل مربوطه درج
تعیین میگردد و ادامه دورکاری کارمند منوط به کسب میگردد.
نصاب مذکور میباشد.
-3شاخصهای ارزیابی فعالیتهای درج شده در بند الف و
ب -مقررات اداری و استخدامی برای کارمندان معیارهای مندرج در بند ب فرم ارزیابی عملکرد توسط مقام
دورکار مافوق تعیین شده وبه اطالع ارزیابی شونده میرسد.
-1پس از تعیین نوع کار و فعالیت مربوطه و تبادل تعهدنامه -4عملکرد و رفتار ارزیابی شونده توسط مدیر واحدمربوطه
بین کارمند و دستگاه متبوع ،کارمند موظف است براساس در طول مدت دورکاری براساس معیارهای عملکردی مور
آن و حاصل کار به سازمان گزارش دهد. نظر در فرم ارزیابی ،مورد سنجش قرار گرفته و راهنمائیهای
الزم به ارزیابی شونده ارایه میشود.
-2نحوه استفاده از مرخصی استحقاقی کارمند دورکار با
رعایت مفاد قانون مدیریت خدمات کشوری و سایر قوانین و
| 658رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-6در صورت استفاده کارمند دورکار از مرخضی استعالجی مقررات مربوطه ،منوط به درخواست کارمند و موافقت مدیر
موظف است مراتب را بالفاصله به مدیر واحد مربوطه اعالم بالفصل واحد ذیربط میباشد.
و مستندات مربوطه را پس از پایان مرخصی ارایه دهد در -3چنانچه در ساعات انجام کار کارمند دورکار ،کارمند دچار
این صورت با وی از نظر بهره مندی از مرخصی استعالجی حادثه ناشی از کار شود و مراتب مورد تائید دستگاه ذیربط
طبق مقررات مربوطه رفتار خواهد شد در صورتیکه طول قرار گیرد ،طبق مقررات مربوط به از کار افتادگی سایر
مدت مرخصی استعالجی بیش از 3روز بوده و درزمان کارمندان با آنان رفتار خواهدشد.
مرخصی استعالجی کارمند دورکار موظف به ارایه نتیجه
تبصره :در سایر موارد ازکارافتادگی و در صورت احراز دالیل
فعالیت یا کاری باشد و وی قادر به این عمل درزمان تعیین
و شرایط مربوطه ،مقررات مربوط برای این قبیل کارمندان
شده نباشد باید با توافق مدیر مافوق در خصوص تحویل و
اعمال خواهد شد.
یا تمدید زمان تحویل کار اقدام نماید.
-4در صورتی که کارمند دور کار در ساعات اداری تعیین
-7چنانچه کارمند دورکار درایام توافق شده به بیماری
شده ،برای انجام مذاکره و تبادل نظر ضروری ،نیاز به مراجعه
صعب العالج دچار شود موضوع دورکاری منتفی و با اینگونه
به واحد و یا دستگاه متبوع خود را داشته باشد ساعات رفت
کارمندان طبق مقررات مربوط رفتار خواهد شد.
و برگشت از منزل و دستگاه مربوطه به عنوان ماموریت
-8در صورت فوت کارمند دورکار ،در حین انجام کار یا به اداری تلقی شده وکارمند دورکار موظف است برگه
سبب انجام کار بنا بر ادله مثبته طبق مقررات مربوط رفتار یادرخواست ماموریت مربوطه را برای ثبت در سوابق پرسنلی
خواهد شد. به تائید مدیر واحد ذیربط برساند.
-9شرکت کارمند دورکار در دورههای آموزشی دستگاه -5ساعات کاری کارمند دورکار ،نحوه انجام وظلیف و نحوه
متبوع در چارچوب نظام آموزش کارکنان دولت حتی ارتباط با فرد دورکار و پرداخت اضافه کاری و سایر
االمکان به صورت غیرحضوری و در غیراینصورت همانند پرداختهای قانونی به اینگونه کارکنان براساس ماده 12
سایر کارمندان خواهد بود. آییننامه دورکاری و براساس حجم و کیفیت کار توسط
لطفاهلل فروزنده دهکردی -معاون توسعه مدیریت و کارگروه اجرایی و با پیشنهاد مدیر واحد متبوع ورئیس
سرمایه انسانی رییسجمهور کارگروه اجرایی صورت خواهد پذیرفت.
شرایط متقاضی دورکاری ،مادران باردار یا دارای فرزند کمتر ماده 4همین آییننامه نسبت به دورکاری کارکنان خود
از شش سال و معلولین عزیز از اولویت برخوردار خواهند تصمیم بگیرند.
بود" مبنای عمل قرار گیرد. در ارتباط با اولویت دورکاری کارکنان خانم شاغل دارای
میثم لطیفی فرزند خردسال ،تبصره ذیل ماده 4آییننامه صدراالشاره با
این مضمون که "در صورت وجود چند کارمند متقاضی واجد
سیاستها و ضوابط فنی عمومی برگزاری جلسات از راه دور و دورکاری کارکنان
(بخشنامه شماره 99/100576مورخ 1399/2/7مرکز ملی فضای مجازی)
.4در صورتی که از نرمافزارهای خارجی برای جلسات از راه به کلیه دستگاههای اجرایی کشور
دور استفاده میشود ،محل نصب آنها باید در کارگزارهای با توجه به شیوع ویروس کرونا و ابالغ بخشنامهها و
تحت مدیریت و کنترل آن دستگاه بوده و عالوه بر استفاده مجوزهای برگزاری جلسات از راه دور و دورکاری کارکنان
از کانالهای امن ارتباطی ،دسترسی به بیرون آنها که توسط سازمان اداری و استخدامی کشور و نیز ستاد ملی
)(Outboundنیز در اینترنت قطع باشد؛ مدیریت و مقابله با ویروس کرونا صادر شده است ،سیاستها
در صورت استفاده از کارگزارهای اشتراکی ارائه خدمت و ضوابط فنی عمومی زیر را به منظور صیانت از دادههای
جلسات از راه دور که در مراکز داده خصوصی میزبانی شده سازمانی و نیز پشتیبانی و حمایت از سازمانها و
است ،آن دستگاه باید نسبت به موارد زیر اقدام نمایند: دستگاههای اجرایی در جهت کاهش مخاطرات مرتبط با
-1-5امضای قرارداد منع افشا با ارائه کننده خدمات امنیت داراییهای فضای مجازی (مصوب کمیسیون عالی
اشتراکی؛ امنیت فضای مجازی کشور مورخ )1399/2/1برای اجرا
ابالغ فرمایید.
-2-5در اختیار گرفتن صفحه مدیریت دسترسی برای
حذف و یا انتقال آرشیوها؛ الف -جلسات از راه دور:
-3-5مطالبه تأییدیه آزمون امنیتی از یکی از شرکتهای .1تشکیل جلسات از راه دور که موضوع آنها حساس و
صاحب صالحیت در حوزه ارزیابی امنیتی که نام آن در دارای طبقهبندی باشد ،ممنوع بوده و نمایش و ارائه هرگونه
تارنمای سازمان فنآوری اطالعات ایران اعالم شده است. مستندات دارای طبقهبندی در فضای جلسات عادی نیز
ممنوع است؛
شرکت در جلسات بر خط خارج از ابر شبکه ملی اطالعات
و با تجهیزات تنظیمشده با نشانیهای اینترنتی ) (IPsخارج .2اشخاص شرکت کننده در جلسات از راه دور باید برای
از قلمرو نشانیهای اینترنتی متعلق به کشور ،مجاز نیست. ذخیرهسازی و ثبت جلسات از مسئول جلسه کسب اجازه
در این زمینه وزارت ارتباطات و فنآوری اطالعات ،خدمات نموده و آن را به اطالع سایر اعضا برسانند؛
پاسخ به استعالمات مورد نیاز دستگاهها را در صورت .3برای جلساتی که ضبط جلسه ضورری است ،محتوای
درخواست ارائه نماید. ضبط شده باید در ارشیوهای امن آن دستگاه نگهداری شود؛
| 660رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
آییننامه حمایت حقوقی و قضایی از کارکنان و مأموران دستگاههای اجرایی و سایر اشخاص
حقیقی و حقوقی آسیبدیده از اقدامات دولتها و مراجع داخلی و خارجی
(تصویبنامه شماره /86289ت55819هـ مورخ 1398/7/10هیئت وزیران)
و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی آسیبدیده از اقدامات هیئت وزیران در جلسه 1398/6/27به پیشنهاد معاونت
دولتها و مراجع داخلی و خارجی را به شرح زیر تصویب حقوقی رییسجمهور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم
کرد: قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران و در اجرای ماده ()88
قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386و قانون
ماده -1دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )5قانون
الزام دولت به پیگیری و استیفاء حقوق اتباع و دیپلماتهای
مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386و ماده ()29
ایرانی آسیبدیده از اقدامات دولتهای خارجی به ویژه
قانون برنامه ششم توسعه -مصوب -1395مکلفند نسبت به
دولت اشغالگر آمریکا -مصوب -1389آییننامه حمایت
حمایت حقوقی و قضایی از کارکنان و مأموران خود که در
حقوقی و قضایی از کارکنان و مأموران دستگاههای اجرایی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 661
در چهارچوب قوانین و مقررات به عمل آورد .موارد فوری به انجام وظایف و مسئولیتهای قانونی خود یا به سبب آن و
تشخیص باالترین مقام مجاز دستگاه اجرایی متبوع کارمند یا در راستای مسائل مربوط به اقدمات خصمانه خارجی نظیر
و مأمور انجام و به کارگروه اعالم میشود. تحریم ،طرف هر نوع شکایت و دعاوی دولتها و اشخاص
تبصره -4در صورت صدور قرار تأمین یا تشدید آن برای حقیقی و حقوقی در محاکم و مراجع قضایی ،غیرقضایی و
متقاضی حمایت ،دستگاه اجرای مکلف است اقدامات الزم اداری داخلی ،خارجی و بینالمللی وارد شده و مورد تحریم،
به ویژه حمایتهای مالی را جهت لغو یا تخفیف یا تبدیل تعقیب ،بازداشت ،محاکمه ،توقیف اموال ،منع معامله و یا هر
قرار صادره در چهارچوب موازین قانونی مربوط به عمل آورد. نوع محدودیت یا ممنوعیت دیگری قرار گرفته یا میگیرند
در مورد دعاوی خارجی ،دستگاه اجرایی مجاز به تأمین و یا از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی یا دولتها آسیب
وثیقه موضوع قرار صادره نیز میباشد. دیده واقع میشوند ،حسب مورد و ترجیحاً با استفاده از
کارشناسان حقوقی واجد شرایط خود یا در صورت ضرورت
ماده -2خاتمه خدمت کارکنان و مأموران در دستگاه
با بکارگیری وکیل دادگستری یا بهرهگیری از مؤسسات
اجرای در مواردی نظیر بازنشستگی ،بازخریدی ،استعفا ،از حقوقی خارجی در کلیه مراحل دادرسی و اداری با رعایت
کار افتادگی کلی ،خاتمه مأموریت و یا سایر موارد منجر به قوانین اقدام نمایند.
قطع رابطه استخدامی مانع ارایه حمایتهای موضوع این
تبصره -1در این آییننامه ،منظور از مأمور ،شخص حقیقی
آییننامه نیست .در صورت حجر یا فوت کارکنان و مأموران،
و حقوقی است که صرفنظر از رابطه استخدامی از سوی
ارایه حمایتهای مذکور و یا استمرار آن ،حسب مورد با
دستگاه اجرایی مأموریتی پیدا میکند.
درخواست قائممقام قانونی ،همسر یا حداقل یک نفر از ورثه
متوفی امکانپذیر است. تبصره -2تشخیص ارتباط شکایت و دعوا با وظایف و
مسئولیتهای قانونی کارکنان و مأموران و پذیرش آن با
تبصره -حمایت حقوقی و قضایی از کارکنان و مأموران پس
دستگاه متبوع آنان است .در موارد اختالف بین دستگاه
از خاتمه مأموریت یا انتقال ،همچنان بر عهده دستگاه
مربوط و وزارت امور خارجه ،نظر معاونت حقوقی
اجرایی است که انجام وظایف و مسئولیتهای قانونی مربوط
رییسجمهور مالک عمل است.
به آن بوده است .دستگاه فعلی محل خدمت کارکنان و
مأموران ،مکلف است همکاری و مساعدت الزم را در این تبصره -3در صورت لزوم استفاده از وکالی خارجی یا
زمینه به عمل آورد. بهرهگیری از مؤسسات حقوقی خارجی برای ارایه حمایت
حقوقی و قضایی در خارج از کشور و همچنین موارد مشمول
ماده -3ارایه حمایتهای موضوع این آییننامه حسب
قانون الزام دولت به پیگیری و استیفای حقوق اتباع و
مورد منوط به درخواست کتبی کارکنان و مأموران یا
دیپلماتهای ایرانی آسیبدیده از اقدامات دولتهای
بستگان درجه اول آنان و یا ورثه کارکنان و مأموران متوفی
خارجی به ویژه دولت اشغالگر آمریکا -مصوب -1389و
و با ارایه دالیل و مستندات الزم برای حمایت حقوقی و
آییننامه اجرایی آن موضوع تصویبنامه شماره
قضایی بهدستگاه متبوع است.
/247308ت45908هـ مورخ 1390/12/15مراتب پس از
تبصره -1در صورت ضرورت ،دستگاه اجرایی مربوط هماهنگی با کارگروه موضوع ماده ( )3آییننامه مذکور
میتواند بدون ارایه درخواست موضوع این ماده و با امکانپذیر است .همچنین ،وزارت امور خارجه مکلف است
هماهنگی وزارت امور خارجه ،نسبت به پیگیری و استیفای اقدامات کنسولی مربوط را در خصوص حمایت از متقاضی
| 662رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -7دستگاههای اجرایی مجازند با رعایت قوانین و حقوق اشخاص موضوع این آییننامه در مراجع و محاکم
مقررات ،برای جبران زحمات آن دسته از کارشناسان خارج از کشور اقدام کند.
حقوقی و سایر کارکنان خود که در اجرای مقررات این تبصره -2چنانچه بستگان درجه اول کارکنان و مأموران
آییننامه خدمات مطلوب از قبیل تسریع در رسیدگی، (والدین ،همسر و فرزندان) در ارتباط با وظایف و
کاهش هزینههای دولت و اخذ نتیجه در جهت احقاق حقوق مسئولیتهای قانونی آنان ،طرف شکایت یا دعوا و یا سایر
دولت ارایه مینمایند ،تمهیدات الزم را از جمله اولویت در موضوعات مندرج در ماده ( )1این آییننامه قرار گیرند،
برقراری و دریافت فوقالعاده کارآیی و عملکرد ،فوقالعاده برقراری حمایت حقوقی و قضایی به درخواست کارکنان و
ویژه ،فوقالعاده بهرهوری غیرمستمر (در مورد شرکتهای مأموران یا بستگان مذکور آنان و در صورت حجر یا فوت،
دولتی) ،اولویت در انتصاب به مشاغل مدیریتی ،مستثنی حسب مورد با درخواست قائممقام قانونی و یا حداقل یک
شدن از سقف پنجاه درصد ( )50%مبالغ قابل پرداخت تحت نفر از ورثه آنان بالمانع است.
عنوان اضافهکار و نیز برقراری سایر تشویقات و پرداختهای
ماده -4حمایتهای موضوع این آییننامه و یا استمرار آن،
موردی به عمل آورند.
در صورت وقوع یکی از موارد زیر امکانپذیر نیست:
ماده -8دستگاههای اجرایی مکلفند در چهارچوب این
-1انصراف کتبی متقاضی از تمام یا بخشی از حمایتها
آییننامه و با هماهنگی وزارت امور خارجه ،ضمن ارایه
حمایتهای حقوقی و قضایی و سایر حمایتها و -2شاکی یا خواهان ،دستگاه متبوع کارمند باشد.
مساعدتهای مربوط به سایر اشخاص حقیقی و حقوقی که -3احراز عدم ارتباط موضوع با وظایف و مسئولیتهای
با توجه به تکلیف قانونی یا قراردادی خود یا امور محوله به قانونی کارکنان و مأموران به تشخیص دستگاه متبوع.
آنان در رابطه با دستگاههای اجرایی کشور ،از طرف دولتها
ماده -5دستگاههای اجرایی مکلفند به منظور حمایتهای
و مراجع خارج در خارج از کشور مورد آسیب قرار گرفتهاند،
حقوقی و قضایی از کارکنان و مأموران موضوع این آییننامه
به نحو مؤثر ،مناسب و به موقع حسب مورد برای آزادی و
تمهیدات الزم جهت دسترسی به موقع و مؤثر اشخاص
تأمین حقوق آنها و بازگشت وضعیت این اشخاص به شرایط
متقاضی حمایت به اسناد و مدارک و اطالعات مورد نیاز را
عادی ،اقدام نمایند.
با رعایت قوانین و مقررات مربوط به اسناد طبقهبندی شده
تبصره -چنانچه اشخاص حقیقی و حقوقی در موارد مقرر در و قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات -مصوب -1388
این ماده در مراجع قضایی و غیرقضایی داخل کشور طرف به عمل آورند.
شکایت یا دعوا قرار گرفته و اقدامات این اشخاص به
ماده -6کلیه هزینههای مربوط به اجرای این آییننامه
تشخیص دستگاه مربوط و با رعایت صرفه و صالح دولت،
نظیر هزینههای دادرسی ،کارشناسی رسمی ،وکالت ،سفر و
مورد تأیید قرار گیرد ،دستگاه اجرایی از محل اعتبارات
مأموریت روزانه کارشناسان حقوقی و جریمه و محکومبه بر
مصوب مربوط و با رعایت موازین قانونی ،حمایت و مساعدت
عهده دستگاه اجرایی ذیربط بوده و از محل اعتبارات
الزم را به عمل میآورد.
مصوب مربوط و با رعایت قوانین و مقررات و صرفه و صالح
ماده -9سازمان برنامه و بودجه کشور اعتبار و هزینههای دولت ،تأمین و پرداخت خواهد شد .سایر هزینههای مرتبط
مورد نیاز برای اجرای این آییننامه در دستگاههای اجرایی با پروندههای خارجی نیز با تشخیص باالترین مقام دستگاه
ذیربط قابل پرداخت میباشد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 663
پیشبینی میگردد درچهارچوب قوانین بودجه سنواتی و را با پیشنهاد و هماهنگی دستگاه ذیربط در لوایح بودجه
سایر قوانین و مقررات قابل تأمین و پرداخت است. سنواتی پیشبینی خواهد نمود.
ماده -10تداوم حمایتهای موضوع این آییننامه نسبت به تبصره -اعتبار مورد نیاز جهت ارایه حمایتهای موضوع این
پروندههای جاری که قبل از الزماالجرا شدن این آییننامه آییننامه به غیرکارکنان دستگاههای اجرایی از محل اعتبار
شکل گرفتهاند ،به موجب این آییننامه خواهد بود. مصوب مربوط که در ذیل بودجه وزارت امور خارجه
ماده -4مدت تجربه و سنوات الزم برای ارتقای مشمولین -2به مشمولین دستورالعمل که با تنظیم دادخواست و
دستورالعمل از رتبه پایه به ارشد و ارشد به خبره و از خبره لوایح و با حضور در مراحل رسیدگی ،از پرونده مربوط و
به عالی تا دو سوم مقررات مربوط با تصویب شورای توسعه حقوق و اموال دولت ،دفاع مؤثر نمایند ،به گونهای که منجر
مدیریت و سرمایه انسانی تقلیل مییابد .این امتیاز در طول به صدور رأی به نفع دولت یا دستگاه اجرایی شود ،یا با انجام
خدمت کارمند ،صرفاً یک بار برای ارتقای رتبه شغلی قابل اقدامات و فعالیتهای حقوقی از قبیل حل اختالفات
اعمال خواهد بود. حقوقی ،مستندسازی و تثبیت مالکیت بر اموال غیرمنقول،
تنقیح قوانین و مقررات ،پاسخ به استعالمات ،تهیه
ماده -5کارمندان قرارداد کار معین (مشخص) شاغل در
پیشنویس لوایح و مصوبات ،تهیه و تنظیم متون الزم و
پستهای حقوقی ،مشمول امتیازات این دستورالعمل
دارای ضمانتاجراهای مناسب قراردادی ،در امر حفاظت از
هستند و مبالغ قراردادهای آنها متناسب با کارمندان رسمی
بیتالمال و حقوق و اموال دولت مشارکت مؤثر داشته باشند،
یا پیمانی مشابه افزایش مییابد.
به پیشنهاد مدیر واحد حقوقی و تشخیص باالترین مقام
ماده -6در موارد آن دسته از مشمولین این دستورالعمل مجاز دستگاه ،در هر مورد عالوه بر تشویقهای معنوی در
که تابع مقررات قانون مدیریت خدمات کشوری نیستند، چهارچوب اختیارات دستگاهها ،بر اساس اهمیت موضوع و
معادل مبلغ ریالی ناشی از اعمال امتیازات این دستورالعمل آثار مالی و اقتصادی آن ،حداکثر به میزان پنجاه درصد
قابل پرداخت خواهد بود. ( )50%حقوق و فوقالعادههای مستمر فرد به صورت
ماده -7سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است اعتبار غیرمستمر و حداکثر تا چهاربار در هر سال (در مقاطع سه
الزم را برای اجرای این دستورالعمل پیشبینی نماید. ماهه) پرداخت خواهد شد.
هرگونه بیاعتنایی به امور مراجعین و تخلف از قوانین و مقررات عمومی ممنوع میباشد .ارباب رجوع میتوانند در
برابر برخورد نامناسب کارمندان با آنها و کوتاهی در انجام وظایف بهدستگاه اجرایی ذیربط و یا به مراجع قانونی
شکایت نمایند.
دستورالعمل نحوه مقابله با ترک وظایف قانونی مدیران و کارمندان و پیشگیری از آن
(بخشنامه شماره 100/123040/9000مورخ 30/07/99رییس قوه قضاییه)
ت -دستورالعمل :دستورالعمل نظارت و پیگیری حقوق عامه در اجرای بندهای دوم و سوم اصل یکصد و پنجاه و ششم
مصوب .1397/11/3 قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران ،سیاستهای کلی
ث -دادستان /دادستانها :دادستان عمومی و انقالب نظام ،قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور با اصالحات
شهرستانها و قضاتی که وظایف دادستان را در دادگاه بخش و الحاقات بعدی و وظیفه قانونی قوه قضاییه در حفظ حقوق
برعهدهدارند. عامه و نظارت بر حسن اجرای قوانین و با توجه به احکام
مقرر در مواد 91 ،90و 92قانون مدیریت خدمات کشوری،
ماده -2در اجرای قانون ،سازمان اقدامات زیر را معمول مصوب 1386که مدیران و سرپرستان بالفصل در
میدارد: دستگاههای اجرایی را مسئول نظارت ،کنترل و حفظ روابط
الف -فراهم آوردن زمینه پیشگیری از وقوع جرم و تخلف و سالم کارمندان خود در انجام وظایف محوله و موظف به
سوء جریان احتمالی ،در اجرای بند ج ماده 11قانون ،با رعای ت قانون و اجتناب از هرگونه رفتار ناقض قانون اعم از
انجام اقداماتی از قبیل اطالعرسانی و آگاهیبخشی و تعامل فعل یا ترک فعل میداند و با لحاظ اینکه ترک وظایف
با مسؤوالن دستگاههای اجرایی و ارائه گزارشهای نظارتی قانونی مدیران و اهمال و سهلانگاری در اجرای قانون و عدم
هشدار دهنده و به هنگام. اعالم جرایم و تخلفات ارتکابی در حوزه تحت تصدی ،موجب
ب -اعالم به مراجع قضایی ذیربط و پیگیری تا حصول مسئولیت قانونی آنان است « ،دستورالعمل نحوه مقابله با
نتیجه در اجرای تبصره ماده 10قانون ،در صورتی که ترک وظایف قانونی مدیران و کارمندان و پیشگیری از آن»
پیشنهادهای سازمان برای جلوگیری از وقوع جرم ،تکرار به شرح مواد آتی است.
تخلف یا سوء جریان امور باشد و عدم اجرای آنها موجب ماده -1واژگان اصلی به کار رفته در این آییننامه به شرح
انجام عمل غیرقانونی شود و مسؤول مربوطه از انجام آن زیر میباشد:
استنکاف نماید.
الف -سازمان :سازمان بازرسی کل کشور.
پ -رسیدگی به صورت فوقالعاده و ایفای وظیفه قانونی ،در
ب -قانون :قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور با
صورت مواجهه با ترک وظایف مذکور در بندهای الف و ب
اصالحات و الحاقات بعدی.
ماده 3این دستورالعمل ،در صورتی که ترک وظایف قانونی
واجد جنبه مجرمانه بوده و یا تخلف تلقی شود و اعالم به پ -قانون آیین دادرسی کیفری :قانون آیین دادرسی
مراجع ذیربط در اسرع وقت و پیگیری تا حصول نتیجه. کیفری ،مصوب 1392با اصالحات و الحاقات بعدی.
| 666رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مصوب ،1384ماده 49قانون توسعه و تقویت نظام ت -اعالم موارد تخلف و نارساییها و سوء جریانات اداری و
استاندارد مصوب ،1396ماده 27قانون حمایت از اطفال و مالی ناشی از ترک فعل به هریک از مقامات مذکور در بند
نوجوانان مصوب 1399و ماده 19قانون رسیدگی به ج ماده 2قانون و پیگیری تا حصول نتیجه ،و در صورت
تخلفات اداری .مواد قانونی مربوط به این بند پیوست اقتضا ،فراهم نمودن تمهیدات الزم جهت جلوگیری از تخلف
دستورالعمل میباشد. و اقدام قانونی در صورت تکرار برابر تبصره ماده 10قانون.
ماده -3در اجرای ماده 22قانون آیین دادرسی کیفری، ث -تذکر بهدستگاه اجرایی در صورت عدم اقدام به موقع
مواد 598و 606قانون مجازات اسالمی (تعزیرات) و جهت اقامه دعوی در مراجع قضایی در موارد تضییع حقوق
دستورالعمل ،دادستانها در سراسر کشور مکلفاند به منظور عامه و منافع بیتالمال و اعالم نتیجه و گزارش اقدامات
صیانت از حقوق عامه ،تدابیر زیر را جهت حفظ حقوق انجام شده به دادستان کل کشور.
عمومی و پیشگیری و مقابله با ترک وظایف قانونی اتخاذ ج -اعالم به دادستان مربوط جهت درخواست جبران
کنند: خسارت از دادگاه صالح بدون پرداخت هزینه دادرسی در
الف -در صورتی که ترک وظایف قانونی مدیران ،مسؤوالن و اجرای تبصره یک ماده 2قانون ،در صورتی که دستگاه
رؤسای دستگاههای اجرایی و اهمال در انجام وظیفه و عدم اجرایی ظرف مدت متعارف اقدام الزم جهت اقامه دعوی به
نظارت بر کارکنان موجب تضییع حقوق عمومی یا ایراد عمل نیاورد و در نتیجه بر اموال دولتی یا حقوق عمومی
صدمه یا خسارت بر اموال عمومی یا منابع بیت المال و یا خسارت وارد شود و یا موجب تضییع آنها شود؛ ضمن ًا
حقوق اساسی ملت ،مانند حق سالمت یا امنیت عمومی و مطالبه خسارات وارده در هر زمان که کشف شود ،قابل
دیگر حقوق مصرح در قانون اساسی ناظر بر حقوق عامه شود مطالبه است و گذشت زمان موجب رفع مسئولیت و مرور
و یا مضر به سالمت و امنیت مردم شود و یا این قبیل زمان نمیشود.
اقدامات سبب بروز یا توسعه خسارت و صدمات گردد و چ -هشدار الزم به مقامات ذیربط در مواردی که عدم انجام
دارای وصف مجرمانه باشد ،در اسرع وقت نسبت به تعقیب وظایف قانونی دستگاهها احتمال بروز خطر یا حادثه یا ورود
موضوع ،جمعآوری ادله و نظارت بر تحقیقات اقدام الزم را خسارت به منابع عمومی در اثر عدم رعایت موازین و مقررات
به عمل آورند و مراتب را به دادستان کل جهت پیگیری و نظامات دولتی شود و پیگیری تا حصول نتیجه ،برابر
اعالم نمایند. مقررات قانونی ،مانند ماده 55قانون شهرداری با اصالحات
ب -در مواردی که تصمیمات اداری مدیران و مسؤوالن یا و الحاقات بعدی ،تبصره 4ماده 2و ماده 46قانون توزیع
ترک فعل یا تأخیر ناموجه آنان در اقدامات فوری امدادی یا عادالنه آب ،تبصره 3ماده 6قانون هوای پاک مصوب
نحوه مدیریت سوانح و بالیای طبیعی بهگونهای باشد که ،1396ماده 15قانون حفاظت از خاک مصوب ،1398ماده
زمینه ساز وقوع خسارت به منابع و اموال عمومی یا سالمت 21قانون مدیریت بحران کشور مصوب ،1398تبصره 2
شهر وندان شود ،ضمن اعالم مراتب به سازمان با انجام ماده 2قانون مجازات اخاللگران نظام اقتصادی کشور
اقدامات پیشگیرانه از قبیل تذکر و اخطار و یا تعقیب از مصوب ،1369ماده 3قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم
حقوق عامه مردم صیانت کنند. مصوب ،1394ماده 7قانون مبارزه با پولشویی مصوب
1386با اصالحات بعدی ،ماده 38قانون مبارزه با قاچاق
ماده -4دیوان عدالت اداری اقدامات زیر را معمول میدارد:
کاال و ارز مصوب ،1392ماده 52قانون بازار اوراق بهادار
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 667
دادستان به قید فوریت و خارج از نوبت قرار تعطیل و الک الف -در اجرای ماده 121قانون تشکیالت و آیین دادرسی
و مهر صادر میکند. دیوان عدالت اداری ،مصوب 1392و در راستای انجام
تبصره -دادستانها در راستای حفظ حقوق عمومی و وظایف قانونی خود در بررسی انطباق تصمیمات و اقدامات
پیشگیری از حوادث و سوانح در کارگاهها با پیگیری و صدور دستگاههای اجرایی با قوانین و مقررات ،مسؤولیت ناشی از
دستورات الزم به ادارات کار و بهداشت در شهرستانها، ترک فعل و تخلف در اثر عدم انجام وظایف قانونی
اعالم نمایند به نحو مستمر و مؤثر وظیفه بازرسی از کارگاهها دستگاههای اجرایی را مد نظر قرار داده و چنانچه ترک فعل
را انجام و در صورت بروز سوانح ،نسبت به تعقیب مسئوالن مدیران دستگاههای اجرایی دارای وصف مجرمانه یا متضمن
دستگاههای مذکور که بروز سانحه ناشی از اهمال و ترک تضییع حقوق عمومی یا خسارت به اموال یا منافع عمومی
فعل آنان است اقدام مقتضی را معمول نمایند. باشد ،حسب مورد مراتب را جهت اقدام قانونی به دادستان
کل کشور یا سازمان یا دیوان محاسبات اعالم کند.
ماده -7رؤسای کل دادگستری استانها مفاد این
ب -در اجرای ماده 30قانون تشکیالت و آیین دادرسی
دستورالعمل را به واحدها و دستگاههای اجرایی استانها
دیوان عدالت اداری مصوب ،1392طرف شکایت در دیوان
ابالغ و نتایج تشکیل پروندههای مرتبط با موضوع این
عدالت اداری موظف است ظرف مهلت مقرر نسبت به ارسال
دستورالعمل را هر سه ماه یک بار به دادستان کل کشور
پاسخ اقدام کند .در صورت عدم پاسخگویی به موقع
گزارش نمایند.
دستگاههای اجرایی و نهادهای مشمول قانون مذکور ،ضمن
تبصره -مفاد این دستورالعمل شامل رؤساء و سرپرستان اعمال تبصره ماده 30قانون فوقالذکر مراتب را به عالیترین
واحدهای ستادی و سازمانها و مراکز تابعه قوه قضاییه و مقام دستگاه مربوط و دادستان کل کشور و مراجع نظارتی
واحدهای قضایی از حیث امور اداری نیز میشود. ذیربط اعالم میکند.
ماده -8دادستانهای نظامی در حوزه وظایف ذاتی خود بر پ -در صورت استنکاف دستگاههای موضوع ماده 39قانون
اساس قوانین و مقررات و دستورالعمل ،مسؤولیت ناشی از مذکور از اجرای دستور موقت یا احکام صادره ،دیوان عدالت
ترک فعل و مسامحه و سهلانگاری در اجرای قانون را مورد اداری حسب مورد وفق ماده 112قانون فوقالذکر اقدام و
توجه قرار میدهند. در راستای اطالعرسانی در خصوص عملکرد دستگاهها در
ماده -9در اجرای این دستورالعمل ،اقدامات دادستانها و خودداری از اجرای دستورات یا احکام دیوان عدالت اداری،
دیگر مراجع و مقامات قضایی باید به گونهای باشد که موجب مراتب را به دادستان شهرستان اعالم میکند.
اختالل در تصمیمات و وظایف مدیریتی دستگاههای اجرایی ماده -5دادستان کل کشور با همکاری سازمان و افراد
در چارچوب قوانین و مقررات نشود. صاحب نظر مصادیق وظایف و اختیارات قانونی دستگاهها در
ماده -10در صورتی که مدیران دستگاههای اجرایی در حوزه حقوق عامه که از اهمیت زیادی برخوردار است را
راستای وظایف مرتبط با این دستورالعمل فعالیتهای احصا و در اختیار دادستانها قرار دهد.
چشمگیری داشته باشند ،پیگیریهای الزم جهت تشویق ماده -6در صورتی که بازرسان کار یا کارشناسان بهداشت،
ایشان از طریق مراجع ذیربط به عمل میآید. موضوع ماده 105قانون کار ،مصوب 1369در بازرسی از
ماده -11نظارت بر حسن اجرای این دستورالعمل بر عهده کارگاهها احتمال بروز خطر یا حادثه را در اثر عدم رعایت
معاون اول قوه قضاییه و رییس سازمان بازرسی کل کشور موازی ن و مقررات اطالع دهند ،با اعالم مقام مسئول،
| 668رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -12این دستورالعمل در 12ماده و 2تبصره در تاریخ است و هر 4ماه یک بار گزارش اقدامات انجام شده را به
30/7/1399به تصویب رئیس قوه قضاییه رسید و از تاریخ اطالع رییس قوه قضاییه میرساند.
تصویب الزماالجرا است.
سید ابراهیم رئیسی -رییس قوه قضاییه
شرایط احراز بازرسان و تعداد آنها نهاد ،کارمندان دستگاه اجرایی که به نحوی از موضوع مطلع
شدهاند و نظایر آن) ،اعالم سازمان ،هیأت عالی نظارت،
ماده -2بازرسان منتخب باید واجد شرایط ذیل باشند:
دستور باالترین مقام دستگاه اجرایی ،دستور استاندار یا
-دارای وضعیت استخدامی رسمی (اعم از قطعی و درخواست مسئولین ذیربط دستگاه اجرایی در محدوده
آزمایشی) یا پیمانی ماده ( )91قانون صورت میپذیرد.
-دارای پست سازمانی حداقل کارشناس ی -ناظر ارشد :مدیر کل دفتر مدیریت عملکرد (ارزیابی
-دارای مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی عملکرد و پاسخگویی به شکایات یا عناوین مشابه) دستگاه
اجرایی
-دارای حداقل پنج سال تجربه کاری مرتبط با فعالیت
دستگاه اجرایی ک -رشوه :بر اساس ماده ( )3قانون تشدید مجازات مرتکبین
ارتشاء و اختالس و کالهبرداری مصوب ،1367/9/15رشوه
-دارای معیارهای اخالق حرفهای بازرسی (شکیبایی،
عبارت است از قبول وجه یا مال یا سند پرداخت وجه یا
امانتداری ،جدیت ،سخت کوشی ،رازداری ،مثبت گرایی،
تسلیم مال بصورت مستقیم یا غیرمستقیم توسط هر یک از
انضباط ،خوش رفتاری ،بیطرفی و نظایر آن)
مستخدمین و مأمورین دولتی شاغل در دستگاههای اجرایی
-نداشتن سابقه محکومیت اداری و محکومیت کیفری مؤثر موضوع این دستورالعمل اعم از رسمی ،پیمانی ،قرارداد کار
-داشتن حُسن شهرت معین (مشخص) ،قرارداد کارگری و قرارداد طرحهای
-آشنایی با قوانین ،مقررات و رویههای حاکم بر دستگاه عمرانی و یا مأمورین به خدمات عمومی خواه رسمی یا غیر
اجرایی ،مشاغل تخصصمی دستگاه اجرایی و شرح وظایف رسمی برای انجام دادن یا انجام ندادن امری که مربوط
شاغلین آن مشاغل بهدستگاههای مزبور میباشد؛ اعم از این که امر مذکور
مربوط به وظایف آنها بوده یا آن که مربوط به وظایف مأمور
-امکان مشارکت مؤثر در فرآیند بازرسیها بدون ایجاد وقفه
دیگری در آن دستگاه اجرایی باشد ،خواه آن کار را انجام
در وظایف مرتبط با پست سازمانی
داده یا نداده و انجام آن بر طبق حقانیت و وظیفه بوده یا
-توانایی باال در تجزیه و تحلیل مسائل و چالشهای نظام نبوده باشد و یا آن که در انجام یا عدم انجام آن مؤثر بوده
اداری یا نبوده باشد.
تبصره :استفاده از بازنشستگان دستگاه اجرایی بعنوان مصادیق رشوه در ماده ( )1آییننامه پیشگیری و مبارزه با
بازرس موضوع این دستورالعمل ،با رعایت شرایط مندرج در رشوه در دستگاههای اجرایی موضوع تصویبنامه
این ماده و حداکثر تا سه سال بعد از خروج از خدمت ایشان شماره /73377ت30374هـ مورخ 1383/12/22هیأت
بالمانع است. وزیران ذکر گردیده است.
ماده -3تعداد بازرسان هر دستگاه اجرایی حسب نیاز ل -سوء استفاده از مقام اداری :به هر گونه فعل یا ترک فعل
حداکثر تا یک درصد مجموع کارکنان (رسمی ،پیمانی و کارمند دولت (دستگاه اجرایی) که با استفاده از جایگاه
قرارداد کار معین) خواهد بود .در هر صورت برای حوزه سازمانی صورت گرفته و موجبات تضییع حقوق معنوی یا
ستادی دستگاه اجرایی ،حداقل دو نفر و برای واحدهای مادی دولت یا سایر اشخاص را فراهم نماید ،اطالق میشود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 671
دستورالعمل و اقدامات اجرایی خود در این ارتباط آگاه خارج از مرکز ،حداقل یک نفر بعنوان بازرس تعیین خواهد
نمایند. شد.
ماده -8دستگاههای اجرایی مکلفند تدابیر الزم را برای فرآیند انتخاب و انتصاب بازرسان
دریافت گزارشهای مردمی در ارتباط با تخلفات موضوع
ماده -4انتخاب و انتصاب بازرسان با پیشنهاد ناظر ارشد
ماده ( )91قانون اتخاذ و اهمیت نظارت مردمی و نحوه
(موضوع ماده 21این دستورالعمل) ،تأیید کمیته و حکم
دریافت گزارشها و شکوائیههای مربوطه را به طُرق مقتضی
باالترین مقام دستگاه اجرایی صورت میپذیرد.
از قبیل صندوق ارتباط مستقیم با مدیران ذیربط دستگاه
اجرایی ،وبگاه(وب سایت) ،درگاه(پُرتال) ،پست صوتی و تبصره :1وزراء و رؤسای سازمانهایی که مستقیم ًا زیر نظر
نظایر آن اطالعرسانی نمایند .در صورتی که گزارشها یا رییسجمهور اداره میشوند ،میتوانند صدور احکام بازرسان
شکایتها از طریق ارتباط الکترونیکی دریافت شده باشد، واحدهای استانی را به ناظر ارشد تفویض نمایند.
ارائه کد پیگیری به گزارش دهنده یا شاکی الزامی است. تبصره :2ناظر ارشد میتواند قبل از ارائه پیشنهاد فهرست
تبصره :نتیجه اقدامات و بررسیهای انجام شده بر روی بازرسان استانی به کمیته ،نظر مشورتی مدیر استانی دستگاه
موضوع این ماده ،میبایست در اسرع وقت و در قالب ارتباط اجرایی را کسب نماید.
نوشتاری از قبیل مکاتبه کتبی ،پیامک و نظایر آن به اطالع ماده -5احکام بازرسان مطابق فرم ضمیمه شماره ( )2این
گزارش دهنده یا شاکی برسد. دستورالعمل و برای مدت سه سال صادر میشود .بازرسان
شیوهها و اولویتهای بازرسی مکلفند پس از دریافت احکام خود ،سوگند نامة ضمیمه
شماره ( )2این دستورالعمل را ادا و امضاء نمایند.
ماده -9بازرسیهای موضوع ماده ( )91قانون به شیوه
مستمر یا موردی انجام خواهد پذیرفت .همچنین برنامه آموزش بازرسان و اطالعرسانی فرآیند بازرسی
بازرسمیهای مستمر با تأکید بر اولویتهای زیر به تصویب ماده -6دستگاههای اجرایی مکلفند دورههای آموزشی
کمیته میرسد: بازرسان منتخب را مطابق با عناوین و سرفصلهایی که
الف -گلوگاههای فساد خیز و نقاط آسیب پذیر (مستعد سازمان در قالب نظام آموزش کارکنان دولت ابالغ مینماید،
فساد) دستگاه اجرایی برنامهریزی و اجرا نمایند.
ب -مشاغل و پستهای سازمانی که بر اساس آرای صادره تبصره :با هدف ارتقاء سطح دانش و مهارتهای بازرسان و
و پروندههای متشکله در هیأتهای رسیدگی بمه تخلفات به منظور بهبود عملکرد واحدهای استانی دستگاههای
اداری دستگاه اجرایی ،بیشترین موارد مربوط به تخلفات اجرایی و کاهش هزینههای آموزش ،سازمان مدیریت و
موضوع ماده ( )91قانون توسط متصدیان آنها انجام گرفته برنامهریزی استانها میتوانند دورههای آموزشی مورد نیاز
باشد. بازرسان استان را در چارچوب عناوین و سرفصلهای مصوب
برنامهریزی و اجرا نمایند.
ج -نقاطی که بر اساس نظرسنجیهای سالیانه یا
گزارشهای مردمی بیشترین موارد وقوع تخلفات موضوع ماده -7دستگاههای اجرایی مکلفند کارمندان و مدیران
ماده ( )91قانون در آنجا گزارش شده باشد. مربوطه را به نحو مقتضی از مفاد مواد ( )91و ( )95این
| 672رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده ( )91قانون شده ،به ترتیب بر اساس مراحل زیر عمل د -اولویتهای اعالمی از سوی باالترین مقام دستگاه اجرایی
خواهد شد: هـ -اولویتهای اعالمی از سوی سازمان
الف -بازرس گزارش خود را در قالب فرم ضمیمه شماره ()5 تبصره :1فهرست اولویتبندی شدة گلوگاههای فساد خیز و
این دستورالعمل تدوین و با ذکر دالیل و پیوست مدارک نقاط آسیب پذیرِ دستگاه اجرایی حداکثر ظرف مدت 3ماه
الزم ،برای مدیر مربوطه ارسال مینماید. از تاریخ ابالغ این دستورالعمل ،با پیشنهاد ناظر ارشد به
ب -مدیر مربوطه با قید فوریت به موضوع رسیدگی و ضمن تصویب کمیته میرسد .کمیته مکلف است ضمن اتخاذ
بررسی دالیل و مستندات مربوط ،حداکثر ظرف مدت 5روز تدابیر الزم برای رفع و اصالح نقاط مزبور ،فهرست مربوطه
کاری از تاریخ دریافت گزارش ،نظر خود را مبنی بر تأیید یا را در ابتدای هر سال به روز رسانی نماید.
رد گزارش اعالم مینماید (در صورت عدم اظهار نظر مدیر تبصره :2به منظور إعمال نظارت مؤثر بر گلوگاههای فساد
در مهلت مقرر ،بازرس مکلف است موضوع را برای پیگیری خیز و نقاط آسیب پذیر ،ناظر ارشد مکلف است نسبت به
و اتخاذ تدابیر الزم به ناظر ارشد گزارش نماید). تهیه و تدوین بازبینه (چک لیست) بازرسیِ استاندارد اقدام
ج -در صورتی که نظر مدیر مربوطه دایر بر تأیید تخلف و در اختیار بازرسان قرار دهد.
باشد ،بازرس موضوع را به اطالع ناظر ارشد میرساند.
ماده -11بازرسی حَسب مورد توسط بازرس یا بازرسان
د -ناظر ارشد مراتب را (همراه با پیشنهادهای مربوط) به انجام میشود .ناظر ارشد موضوعا نیازمند بازرسی گروهی را
منظور إتخاذ تصمیم و إعمال مستقیم مجازاتهای مصرّح مشخص و سرپرست هیأت بازرسی را تعیین مینماید.
در قسمت اخیر تبصره یک ماده ( )91قانون به باالترین مقام
فرایند بازرسی و نحوۀ برخورد با موارد تخلف
دستگاه اجرایی (یا مقام مجاز) گزارش مینماید.
ماده -11به منظور تدوین گزارش بازرسی ،بازرسان
تبصره :در صورتیکه باالترین مقام دستگاه اجرایی یا مقام
میتوانند از طُرق زیر نسبت به کسب اطالعات مورد نیاز
مجاز از طرف ایشان ،گزارشهایی را که در اجرای ماده ()91
اقدام نمایند:
قانون و این دستورالعمل به وی ارائه میشود ،ناقص
تشخیص دهد؛ دستور تکمیل گزارش را صادر مینماید .ناظر الف -مشاهده
ارشد مکلف است از طریق بازرس مربوطه یا با تشکیل و ب -کسب اطالع از شهود و مطّلعین
إعزام هیأت بازرسی ،حداکثر ظرف مدت 12روز کاری از
ج -مطالعه سوابق پروندههای موجود و تهیه مدارک از آنها
تاریخ ابالغ دستور مذکور ،نواقص مدنظر را مرتفع و گزارش
(بررسی اسنادی)
اصالحی را برای إتخاذ تصمیم به باالترین مقام دستگاه
اجرایی یا مقام مجاز از طرف ایشان ارائه نماید. د -بررسی گزارشها و شکایتهای مکتوب مراجعان و در
صورت لزوم مصاحبه با آن ها
هـ -چنانچه مدیر مربوطه گزارش بازرسی را تأیید نکند؛
مکلف است دالیل خود را به صورت مستدل به بازرس اعالم هـ -استعالم نظر مسئوالن و کارکنان ذیربط
و مستندات مورد نظر را نیز پیوست نماید .در این حالت به ماده -12چنانچه در پایان فرآیند بازرسی ،دالیل و مدارک
شیوههای زیر عمل میشود: متقنی بهدست آید که فردی مرتکب یکی از تخلفات موضوع
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 673
همان تخلف شود (به استناد گزارش جدید بازرسی که به -1چنانچه دالیل و مستندات مدیر مربوطه به گونهای باشد
تأیید مدیر مربوطه رسیده باشد)؛ ناظر ارشد گزارش اخیر را که بازرس را در خصوص عدم وقوع تخلف قانع نماید؛ ادامه
به همراه مستندات مربوطه به هیأت رسیدگی به تخلفات فرآیند رسیدگی متوقف ،سوابق مربوطه بایگانی و مراتب
اداری ارجاع و إعمال تبصره ( )2ماده ( )91قانون را تقاضا توسط بازرس به اطالع ناظر ارشد خواهد رسید.
مینماید .در این صورت هیأت مذکور مطابق موازین قانونی -2چنانچه بر اساس نظر مدیر مربوطه ،گزارش بازرس ناقص
به موضوع رسیدگی و چنانچه تخلف کارمند را محرز تلقی شود؛ بازرس مکلف است گزارش اولیه را حداکثر ظرف
تشخیص دهد ،حسب مورد یکی از مجازاتهای بازخریدی، مدت ده روز کاری اصالح و مجدداً برای مدیر مربوطه ارسال
اخراج و انفصال دائم از خدمات دولتی را إعمال خواهد نمود. نماید.
ماده -16در مواردی که بر اساس گزارش بازرسان موضوع -3چنانچه گزارش اصالحیِ بازرس مورد تأیید مدیر مربوطه
ماده ( )91قانون یا حَسب بررسیهای سایر مراجع ذیربط قرار گیرد؛ بر اساس مراحل فوقالذکر (مندرج در بندهای ج
دستگاه اجرایی ،مدیر یا سرپرست بالفصلِ کارمندی که و د) اقدام خواهد شد.
تخلف وی محرز گردیده نیز به علت عدم إعمال نظارت و
-4چنانچه گزارش اصالحیِ بازرس مورد تأیید مدیر مربوطه
کنترل مؤثر ،قاصر یا مقصر تشخیص داده شود؛ ناظر ارشد
قرار نگیرد و مدیر مربوطه بر نظر خود اصرار داشته ولی
مکلف است در اجرای ماده ( )92قانون ،مدیر مربوطه را نیز
تخلف از نظر بازرس محرز باشد؛ بازرس گزارش را به اطالع
به هیأت رسیدگی به تخلفات اداری معرفی نماید.
ناظر ارشد رسانده و موضوع با تأیید ،تشخیص و توسط ناظر
ماده -17در موارد زیر بازرس از انجام فرآیند رسیدگی ارشد برای رسیدگی به هیأت رسیدگی به تخلفات اداری
خودداری و مراتب را جهت إتخاذ تصمیم و انتخاب بازرس ذیربط ارجاع میشود.
جدید به ناظر ارشد گزارش مینماید:
ماده -13در مواردی که مدیر مربوطه از اعالم نظر در
الف -بازرس یا بستگان نسبی یا سببی وی(تا درجه دوم از خصوص گزارش بازرس إمتناع نموده و اجرای ماده ()91
طبقه سوم) در موضوع نظارت و بازرسی دارای تعارض منافع قانون را با وقفه مواجه سازد ،در صورت محکومیت قطعی
باشند. کارمند خاطی در هیأت رسیدگی به تخلفات اداری ،ناظر
ب -فردی که عملکرد وی مورد بازرسی است ،با بازرس ارشد میتواند مدیر مربوطه را نیز به هیأت رسیدگی به
دارای قرابت نسبی یا سببی(تا درجه دوم از طبقه سوم) تخلفات اداری ذیربط معرفی نماید.
باشد. ماده -14چنانچه بر اساس قرائن و مستندات ،با تشخیص
ج -فردی که عملکرد وی مورد بازرسی است ،با بازرس یا ناظر ارشد تخلف کارمند در سطحی باشد که إعمال سقف
أقربای مذکور دارای سابقه دعوای حقوقی ،کیفری یا اداری مجازاتهای مذکور در ماده ( )91قانون (انفصال موقت یک
باشد. ساله) نیز با آن متناسب نباشد ،ناظر ارشد میتواند مراتب را
مستقیماً به هیأت رسیدگی به تخلفات اداری ذیربط ارجاع
ماده -18به منظور سرعت بخشی به فرآیند تصمیمگیری
نماید.
و سهولت برخورد با متخلفین ،باالترین مقام دستگاه اجرایی
میتواند إعمال مجازات را در چارچوب ماده ( )12قانون ال مطابق موضوع تبصره
ماده -15چنانچه کارمندی که قب ً
رسیدگی به تخلفات اداری به مقامات مجاز تفویض نماید. ( )1ماده ( )91قانون با وی برخورد شده ،مجدد ًا مرتکب
| 674رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
عملکرد بازرسان و نیز پیشنهاد برنامههای آموزشی بازرسان تبصره :فرایند اجرایی ماده ( )91قانون در ضمیمه شماره
را در چارچوب این دستورالعمل و مصوبات کمیته بر ( )1این دستورالعمل درج شده است.
عهدهدارد .در همین راستا بازرسان مکلفند گزارش عملکرد
نحوه تنظیم گزارش بازرسی
خود را بصورت ماهیانه و در قالب فرم ضمیمه شماره ( )5به
ناظر ارشد ارائه نمایند. ماده -19گزارشهای بازرسی باید بر اساس ضوابط و قواعد
گزارش نویسی و مطابق فرم ضمیمه شماره ( )5این
ماده -21دفاتر حراست و سایر مراجع ذیربط دستگاه
دستورالعمل تهیه و تدوین شوند .در تنظیم گزارش بازرسی
اجرایی مکلفند در حدود وظایف خود ،همکاری الزم را با رعایت موارد زیر الزامی است:
بازرسان معمول دارند.
الف -پیش از تنظیم گزارش نهایی ،توضیحات فرد یا افراد
ماده -22در صورتی که هر یک از بازرسان در اجرای ذیربط به صورت کتبی اخذ و اظهارات و توضیحات شفاهی
وظایف موضوع ماده ( )91قانون و مفاد مندرج در این آنها صورت جلسه شود .در صورتیکه کارمند از ارائه توضیح
دستورالعمل ،از موقعیت خود سوء استفاده نمایند ،ناظر کتبی یا شفاهی خودداری نماید ،بازرس مراتب را گواهی و
ارشد مراتب را به باالترین مقام دستگاه اجرایی گزارش گزارش را تنظیم نماید.
مینماید تا ضمن لغو حکم بازرسی ،حسب مورد مطابق ماده
ب -اسناد و مدارک مورد استناد باید به ترتیب ارجاع ،شماره
( )12قانون رسیدگی به تخلفات اداری با وی برخورد یا
گذاری شده و اصل یا تصویر آنها در انتهای گزارش آورده
دستور ارجاع موضوع به هیأت رسیدگی به تخلفات اداری را
شود.
صادر نماید.
ج -در گزارشهایی که با موضوع اخذ رشوه تنظیم میشوند؛
ارزیابی عملکرد بازرسان
حداقل یکی از مصادیق مذکور در ماده ( )1آییننامه
ماده -23ناظر ارشد مکلف است حداکثر تا پایان پیشگیری و مبارزه با رشوه در دستگاههای اجرایی موضوع
اردیبهشت ماه هر سال ،گزارش ارزیابی عملکرد سال گذشته مورخ /73377ت30374هـ تصویبنامه شماره
بازرسمان را مطابق فرم ضمیمه شماره ( )6این دستورالعمل 1383/12/22هیأت وزیران ،مورد استناد قرار گیرد.
تهیه و تدوین نموده و پس از تأیید کمیته به باالترین مقام
د -اصول طبقهبندی اسناد اداری رعایت شود.
دستگاه اجرایی ارائه نماید.
تبصره :ناظر ارشد تدابیر الزم را برای ارجاع بدون واسطه
تبصره :1ناظر ارشد میتواند موضوع برکناری بازرسان حائز
مکاتبات عادی بازرسان از طریق سیستم مکانیزه مکاتبات
امتیا ِز کمتر از 70و إعمال مشوق در مورد بازرسان حائز
اداری دستگاه اجرایی پیشبینی و همچنین هماهنگیهای
امتیا ِز باالتر از 85در ارزیابی عملکرد سالیانه را به باالترین
الزم را برای تسریع و سهولت در انجام مکاتبات محرمانه فی
مقام دستگاه اجرایی پیشنهاد نماید.
مابین به عمل آورد.
تبصره :2عالوه بر مشوقهای مربوط به عملکرد سالیانه ،در
ساماندهی ،هماهنگی و نظارت بر فرآیند بازرسی
مواردی که تالشهای بازرس منجر به کشف پرونده مهمی
از تخلفات موضوع ماده ( )91قانون گردد ،ناظر ارشد مراتب ماده -20مدیرکل دفتر مدیریت عملکرد (ارزیابی عملکرد
را به باالترین مقام دستگاه اجرایی گزارش مینماید تا در و پاسخگویی به شکایات یا عناوین مشابه) بعنوان ناظر ارشد،
وظیفه پیشنهاد ،سازماندهی ،هماهنگی ،هدایت و نظارت بر
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 675
الف -اسامی و مشخصات بازرسان و ناظر ارشد مطابق فرم تبصره :در صورتیکه بازرسان حین انجام وظایف موضوع ماده
ضمیمه شماره ( )4این دستورالعمل ( )91قانون و این دستورالعمل در معرض تهدید یا اقدامات
انتقام جویانه قرار گیرند ،ناظر ارشد مکلف است موضوع را
ب -اسامی و مشخصات کارمندانی که مرتکب یکی از
در اسرع وقت پیگیری و ضمن اتخاذ تدابیر و تمهیدات
تخلفات موضوع ماده ( )91قانون شده و یکی از مجازاتهای
قانونی الزم ،حَسب ضرورت مراتب را به باالترین مقام
مذکور در تبصره ( )1در مورد آنها إعمال شده است.
دستگاه اجرایی گزارش نماید.
| 676رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مواد ( 91و )92قانون و این دستورالعمل را هر ششماه ج -اسامی و مشخصات کارمندانی که با تکرار تخلف ،پرونده
یکبار (گزارش ششماهه اول هر سال حداکثر تا پایان مهر آنها در اجرای تبصره ( )2ماده ( )91قانون به هیأتهای
ماه و گزارش ششماهه دوم هر سال حداکثر تا پایان رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع و به یکی از مجازاتهای
فروردین سال بعد) از طریق باالترین مقام دستگاه اجرایی و مذکور در تبصره مذکور محکوم شدهاند (پس از قطعیت رأی
استاندار به سازمان ارائه خواهند نمود .بازرسان و مدیران صادره).
ذیربط در دستگاههای اجرایی و واحدهای استانی مکلفند
ماده -29تا زمان راه اندازی سامانه الکترونیکی ذیربط،
همکاری الزم را در این زمینه به عمل آورند.
دستگاههای اجرایی مکلفند گزارشهای موضوع این
ماده -32سازمان وظیفه راهبری و نظارت بر حُسن اجرای دستورالعمل را با رعایت مواعد مقرر به صورت مکتوب به
مواد ( )91و ( )92قانون و این دستورالعمل را در سطح ملی سازمان ارسال نمایند.
بر عهده داشته و بر اساس گزارشهای دریافتی از
ماده -30در اجرای تبصره ( )4ماده ( )91قانون ،انعقاد هر
دستگاههای اجرایی و استانداریها و عنداللزوم انجام
گونه قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی پرداخت کننده
بررسیها و بازرسیهای الزم ،گزارش جامع مرتبط را به
رشوه به کارمندان هر یک از دستگاههای اجرایی (بر اساس
صورت سالیانه تهیه و تدوین نموده و به هیأت وزیران و
اعالم اسامی آنها از سوی سازمان) برای سایر دستگاههای
شورای عالی اداری ارائه خواهد نمود.
اجرایی نیز ممنوع میباشد.
ماده -33این دستورالعمل مشتمل بر ( )33ماده و ()16
ماده -31باالترین مقام دستگاههای اجرایی و استانداران
تبصره ،جایگزین بخشنامه شماره 173706مورخ
مسئولیت اجرای صحیح مواد ( )91و ( )92قانون و این
1392/12/27معاونت وقت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
دستورالعمل را بر عهدهدارند .در همین راستا دفاتر مدیریت
رییسجمهور میشود.
عملکرد (ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات یا عناوین
جمشید انصاری مشابه) در دستگاههای اجرایی و دفاتر مدیریت عملکرد،
بازرسی و امور حقوقی استانداریها گزارش جامع اجرای
- 3مبلغ پایه مندرج در جدول پیوست حداکثر بوده و با اجتماعی و تأیید سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان
نظر مدیرکل آموزش فنی و حرفهای استان میتواند با نرخ اداری و استخدامی کشور و به استناد ماده ( )93قانون
برابر برای کلیه عوامل اجرایی کاهش یابد. مدیریت خدمات کشوری -مصوب - 1386تصویب کرد:
- 4در اجرای آزمونهای کتبی و عملی حوزههای سیار، -1حقالزحمه کارکنان سازمان آموزش فنی و حرفهای
روستایی و عشایری ،پادگانها و زندانها به مبالغ پایه عوامل کشور که در خارج از وقت اداری مقرر در انجام و برگزاری
اجرایی آزمون ده درصد ( )%10اضافه میشود. آزمونهای مربوط مشارکت دارند در سقف اعتبارات مصوب
- 5از تاریخ الزماالجرا شدن این تصویبنامه ،تصویبنامه مربوط سازمان یاد شده بر اساس جدول پیوست که تأیید
شماره /197286ت48407هـ مورخ 1391/10/9لغو شده به مهر دفتر هیأت دولت است پرداخت میشود.
میشود. -2حقالزحمه هر یک از عوامل ستادی ،متناسب با فعالیت
معاون اول رییسجمهور -اسحاق جهانگیری انجام شده در خارج از وقت اداری ،با تأیید رییس سازمان
آموزش فنی و حرفهای کشور قابل پرداخت است.
شرح
مدرک تحصیلی واحد شاخص و تعرفه عنوان ردیف
حداکثر میزان تعرفه وظایف
(ریال)
تا فوق دیپلم و لیسانس طراحی سوال کتبی چند گزینهای با
به ازای
60000 نقشه ،شکل ،جدول ،آمار ،راهنمای سوال
هر سوال
و پاسخ سوال
70000 فوق لیسانس و دکترا
50000 تا فوق دیپلم و لیسانس طراحی سوال کتبی چند گزینهای بدون
به ازای
نقشه ،شکل ،جدول ،آمار،
56000 فوق لیسانس و دکترا هر سوال
به همراه راهنمای سوال و پاسخ سوال
طراحی
1
80000 تا فوق دیپلم و لیسانس طراحی سوال تشریحی بدون نقشه، سوال
به ازای
شکل ،جدول ،نمودار ،به همراه راهنمای
90000 فوق لیسانس و دکترا هر سوال
سوال و پاسخ
160000 تا فوق دیپلم و لیسانس طراحی سوال تشریحی با نقشه ،شکل،
به ازای
جدول ،نمودار ،راهنمای سوال و پاسخ
200000 فوق لیسانس و دکترا هر سوال
سوال
به ازای هر پروژه عملی ممیزی و طراحی پروژه عملی تشریحی بدون
300000
تأیید شده نقشه ،شکل ،جدول ،نمودار ،به همراه
| 678رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
به ازای هر داوطلبی مبلغ 600ریال به طوری که مبلغ دریافتی در حوزه اجرا 6
طول سال از 30000000ریال کمتر و از 60000000ریال بیشتر 600 مدیرکل
نباشد
به هر روز
آزمون
مبلغ کارپرداز
400000
ریال
تبصره -5متخلف از این قانون به انفصال خدمت موقت از ماده واحده -با توجه به اصل 141قانون اساسی جمهوری
6ماه تا یکسال محکوم میگردد و وجوه دریافتی از مشاغلی اسالمی ایران هر شخص میتواند تنها یک شغل دولتی را
که در یک زمان تصدی آنرا داشته است به جز حقوق و عهدهدار شود.
مزایای شغل اصلی وی مسترد میگردد .در صورت تکرار در
تبصره -1سمتهای آموزشی در دانشگاهها و مؤسسات
مرتبه دوم ،عالوه بر استرداد وجوه موضوع این تبصره
آموزشی و تحقیقاتی از این حکم مستثنی میباشند.
بهانفصال دائم از مشاغل محکوم میگردد.
تبصره -2منظور از شغل عبارت است از وظایف مستمر
تبصره -6آمر و صادرکننده احکام در صورت اطالع به نصف
مربوط به پست ثابت سازمانی ،یا شغل و یا پستی که به طور
مجازات مذکور در صدر تبصره محکوم میگردند.
تمام وقت انجام میشود.
تبصره -7مسئولین ذیحسابی و واحدهای مالی دستگاههای
تبصره -3شرکت و عضویت در شوراهای عالی ،مجامع
دولتی در صورت پرداخت حقوق و مزایا بابت شغل دیگر ،در
عمومی ،هیأتهای مدیره و شوراهای مؤسسات و
صورت مطلع بودن ازشغل دوم به انفصال خدمت موقت بین
شرکتهای دولتی که به عنواننمایندگان قانونی سهام دولت
3تا 6ماه محکوم خواهند گردید.
و به موجب قانون و یا در ارتباط با وظایف و مسئولیتهای
تبصره -8افرادی که مستقیم ًا از سوی مقام معظم رهبری پست و یا شغل سازمانی صورت میگیرد شغل دیگر
به سمتهائی در دستگاههای مختلف منصوب میگردند از محسوب نمیگردد لکن پرداخت یا دریافت حقوق بابت
شمول مفاد این قانون مستثنی خواهند بود. شرکت و یا عضویت در موارد فوق ممنوع خواهد بود.
تبصره -9کلیه سازمانها ،نهادها و ارگانهائی که به نحوی تبصره -4تصدی هر نوع شغل دولتی دیگر در مؤسساتی که
از بودجه عمومی استفاده مینمایند و شرکتها و مؤسسات تمام یا قسمتی از سرمایه آن متعلق به دولت و یا مؤسسات
دولتی و وابسته به دولت ومؤسساتی که شمول قانون بر آنها عمومی است و نمایندگیمجلس شورای اسالمی ،وکالت
مستلزم ذکر نام است مشمول این قانون میباشند. دادگستری ،مشاوره حقوقی و ریاست و مدیریت عامل یا
تبصره ( 10الحاقی -)1388عضویت همزمان کلیه اشخاص عضویت در هیأت مدیره انواع شرکتهای خصوصی
شاغل در هر یک از قوای سهگانه و مؤسسات و سازمانهای جزشرکتهای تعاونی ادارات و مؤسسات برای کارکنان
تابعه آنها و شرکتها و مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت دولت ممنوع است.
| 682رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
پس از تصویب این قانون استعفاء ندهند از عضویت در که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام یا تصریح نام بوده
شورای نگهبان مستعفی شناخته میشوند. و به هر مقدار از بودجه کل کشور استفاده مینمایند ،در
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و نه تبصره در جلسه روز شورای نگهبان به جز مشاغل آموزشی موضوع تبصره ( )1و
یکشنبه یازدهم دی ماه یک هزار و سیصد و هفتاد و سه افراد موضوع تبصره ( )8قانون ممنوعیت تصدی بیش از یک
مجلس شورای اسالمی تصویب ودر تاریخ 1373.10.14به شغل مصوب 1373به عنوان حقوقدان ممنوع است و این
تأیید شورای نگبهان رسیده است. ممنوعیت شامل اعضاء کنونی شورای نگهبان که قبل از این
قانون انتخاب شدهاند نیز میشود و چنانچه ظرف دو ماه
عدم امکان اشتغال همزمان اعضای هیأت علمی به صورت تمام وقت
(بخشنامه شماره 25436مورخ 1400/5/13سازمان اداری و استخدامی کشور)
وقت ،لذا موضوع در جلسه شماره 981مورخ 1400/5/13 نمایندگان وزرا (رؤسای سازمانها) و مسئولین هماهنگی
هیأت عالی نظارت مطرح و به شرح ذیل اتخاذ تصمیم شد: هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری
"اشتغال تمام وقت و هم زمان اعضای هیئت علمی دستگاههای مشمول قانون رسیدگی به تخلفات اداری
دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی دولتی و غیردولتی در با سالم و احترام؛
دستگاههای مشمول قانون رسیدگی به تخلفات اداری ،در
با عنایت به نامه شماره 119/95846مورخ 1400/02/08
صورت احراز ،تخلف اداری محسوب شده و قابل رسیدگی
مسئول هماهنگی هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری
در هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری میباشد".
شهرداری تهران با موضوع استعالم در خصوص امکان
مراتب برای اطالع و اقدام الزم اعالم میگردد. قانونی اشتغال هم زمان اعضای هیأت علمی به صورت تمام
مجید فرخی -رئیس امور سالمت اداری
5متن ماده 95پیش از نسخ :بهکارگیری بازنشستگان متخصص (با مدرک تحصیلی کارشناسی و باالتر) در موارد خاص به عنوان
اعضاء کمیتهها ،کمیسیونها ،شوراها ،مجامع و خدمات مشاورهای غیرمستمر ،تدریس و مشاورههای حقوقی مشروط براین که مجموع
ساعت اشتغال آنها در دستگاههای اجرائی از ساعت اداری کارمندان موظف تجاوز نکند بالمانع میباشد.
حقالزحمه این افراد متناسب با ساعات کار هفتگی معادل کارمندان شاغل مشابه تعیین و پرداخت میگردد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 683
تبصره -3دستگاههای مشمول مکلفند ظرف مدت شصت دستگاههایی که به نحوی از انحاء از بودجه عمومی کل
روز از تاریخ ابالغ این قانون آن دسته از افرادی را که برخالف کشور استفاده میکنند ،ممنوع میباشد.
مفاد این قانون به کارگرفته شدهاند ،از خدمت منتزع و با تبصره ( 1اصالح شده مورخ -)1397/6/6به کارگیری
آنان تسویه حساب کنند .افراد مذکور نیز باید ظرف مهلت بازنشستگان ،در سمتهای مذکور در بندهای (الف)( ،ب) و
قانونی مقرر سمت و پست خود را ترک کنند .پرداخت (ج) ماده ( )71قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب
هرگونه وجهی پس از این مهلت از هر محل و تحت هر 1386/7/8مجاز است .همچنین به کارگیری بازنشستگان
عنوان در حکم تصرف غیرقانونی در اموال دولتی است. در نیروهای مسلح با مجوز فرمانده معظم کل قوا مجاز است.
تبصره -4کارکنان و اعضای هیأت مدیره مناطق آزاد تجاری بهکارگیری بازنشستگان وزارت اطالعات تا سقف یک درصد
-صنعتی نیز مشمول این قانون میباشند. ( )1%از مجموع نیروهای شاغل رسمی این وزارتخانه در هر
تبصره -5از تاریخ ابالغ این قانون ،ماده ( )41قانون الحاق رده مدیریتی صرفاً در وزارتخانه مذکور مجاز میباشد.
موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب جانبازان باالی پنجاه درصد ( ،)50%آزادگان باالی سه سال
،1384/8/15ماده ( )91قانون استخدام کشوری مصوب اسارت و فرزندان شهدا از شمول این قانون مستثنی
،1345/3/31ماده ( )95قانون مدیریت خدمات کشوری میباشند.
مصوب 1386/7/8و بند (ب) ماده ( )65قانون برنامه
تبصره -2دستگاههای موضوع این قانون در صورت لزوم
پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسالمی ایران مصوب
میتوانند از خدمات بازنشستگان متخصص با مدرک
1389/10/15نسخ میشود.
تحصیلی کارشناسی و باالتر به صورت پاره وقت و ساعتی
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و پنج تبصره در جلسه استفاده کنند .حداکثر ساعات مجاز برای استفاده از
علنی روز دوشنبه مورخ بیستم اردیبهشت ماه یکهزار و بازنشستگان ،یک سوم ساعات اداری کارمندان رسمی است
سیصد و نود و پنج مجلس شورای اسالمی تصویب شد و در وحق الزحمه این افراد متناسب با ساعات کاری آنها حداکثر
تاریخ 1395/2/29به تأیید شورای نگهبان رسید. معادل یک سوم کارمندان رسمی همان شغل تعیین و
رئیس مجلس شورای اسالمی -علی الریجانی پرداخت میشود.
قانون استفساریه تبصره ( )1قانون ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان (مصوب مورخ )1396/7/2
خدمات کشوری و همترازان آنها به کارگیری میشوند از موضوع استفساریه :آیا در تبصره یک ماده واحده قانون
شمول ممنوعیت این قانون مستثنی هستند و هر سمتی در ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان مصوب ،20/2/1395
زمان بازنشستگی یا قبل از آن داشتند ،مالک نیست. منظور از مستثنا شدن مقامات مصرح در ماده ( )71قانون
تفسیر فوق در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ دوم مهرماه مدیریت خدمات کشوری و همترازان آنها ،به کارگیری
یکهزار و سیصد و نود و شش مجلس شورای اسالمی تصویب افرادی است که در زمان بازنشستگی به یکی از سمتهای
شد و در تاریخ 1396/7/19به تأیید شورای نگهبان رسید. مذکور انتصاب یا انتخاب میشوند؟
علی الریجانی -رییس مجلس شورای اسالمی پاسخ :بلی ،بازنشستگانی که به واسطه انتصاب یا انتخاب
در یکی از سمتهای مذکور در ماده ( )71قانون مدیریت
| 684رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-2نقض قوانین و مقررات مربوط. شرایط عضویت در گروههای تحقیق ،در آییننامه اجرایی
-3ایجاد نارضایتی در ارباب رجوع یا انجام ندادن یا تاخیر این قانون مشخص میشود.
در انجام امور قانونی آنها بدون دلیل. تبصره -گروههای تحقیق هر یک از هیأتهای بدوی و
-4ایراد تهمت و افترا ،هتک حیثیت. تجدیدنظر مستقل از یکدیگر بوده و یک گروه تحقیق
نمیتواند در تحقیقات مربوط به مراحل بدوی و تجدیدنظر
-5اخاذی.
یک پرونده اقدام به تحقیق نماید.
-6اختالس.
ماده -6اعضای هیأتهای بدوی و تجدیدنظر عالوه بر
-7تبعیض یا اعمال غرض یا روابط غیر اداری در اجرای تدین به دین مبین اسالم و عمل به احکام آن و اعتقاد و
قوانین و مقررات نسبت به اشخاص. تعهد به نظام جمهوری اسالمی ایران و اصل والیت فقیه،
-8ترک خدمت در خالل ساعات موظف اداری. باید دارای شرایط زیر باشند:
-35همکاری با ساواک منحله به عنوان مأمور یا منبع -20رعایت نکردن حجاب اسالمی.
خبری و داشتن فعالیت یا دادن گزارش ضد مردمی. -21رعایت نکردن شئون و شعایر اسالمی.
-36عضویت در سازمانهایی که مرامنامه یا اساسنامه آنها -22اختفا ،نگهداری ،حمل ،توزیع و خرید و فروش مواد
مبتنی بر نفی ادیان الهی است یا طرفداری و فعالیت به نفع مخدر.
آنها.
-23استعمال یا اعتیاد به مواد مخدر.
-37عضویت در گروههای محارب یا طرفداری و فعالیت به
-24داشتن شغل دولتی دیگر به استثنای سمتهای
نفع آنها.
آموزشی و تحقیقاتی.
-38عضویت در تشکیالت فراماسونری.
-25هر نوع استفاده غیر مجاز از شئون یا موقعیت شغلی و
فصل سوم -مجازاتها امکانات و اموال دولتی.
ماده -9تنبیهات اداری به ترتیب زیر عبارتند از: -26جعل یا مخدوش نمودن و دست بردن در اسناد و اوراق
الف -اخطار کتبی بدون درج در پرونده استخدامی. رسمی یا دولتی.
ب -توبیخ کتبی با درج در پرونده استخدامی. -27دست بردن در سواالت ،اوراق ،مدارک و دفاتر امتحانی،
افشای سواالت امتحانی یا تعویض آنها.
ج -کسر حقوق و فوقالعاده شغل یا عناوین مشابه حداکثر
تا یک سوم از یک ماه تا یک سال. -28دادن نمره یا امتیاز ،بر خالف ضوابط.
د -انفصال موقت از یک ماه تا یک سال. -29غیبت غیر موجه به صورت متناوب یا متوالی.
ه -تغییر محل جغرافیایی خدمت به مدت یک تا پنج سال. -30سو استفاده از مقام و موقعیت اداری.
و -تنزل مقام و یا محرومیت از انتصاب به پستهای حساس -31توقیف ،اختفا ،بازرسی یا باز کردن پاکتها و محموالت
و مدیریتی در دستگاههای دولتی و دستگاههای مشمول این پستی یا معدوم کردن آنها و استراق سمع بدون مجوز
قانون. قانونی.
ز -تنزل یک یا دو گروه و یا تعویق در اعطای یک یا دو گروه -32کارشکنی و شایعه پراکنی ،وادار ساختن یا تحریک
به مدت یک یا دو سال. دیگران به کارشکنی یا کم کاری و ایراد خسارت به اموال
دولتی و اعمال فشارهای فردی برای تحصیل مقاصد غیر
ح -بازخرید خدمت در صورت داشتن کمتر از 20سال
قانونی.
سابقه خدمت دولتی در مورد مستخدمین زن و کمتر از 25
سال سابقه خدمت دولتی در مورد مستخدمین مرد با -33شرکت در تحصن ،اعتصاب و تظاهرات غیر قانونی ،یا
پرداخت 30تا 45روز حقوق مبنای مربوط در قبال هر سال تحریک به برپایی تحصن ،اعتصاب و تظاهرات غیر قانونی و
خدمت به تشخیص هیأت صادرکننده رأی. اعمال فشارهای گروهی برای تحصیل مقاصد غیر قانونی.
ط -بازنشستگی در صورت داشتن بیش از بیست سال سابقه -34عضویت در یکی از فرقههای ضاله که از نظر اسالم
خدمت دولتی برای مستخدمین زن و بیش از 25سال مردود شناخته شدهاند.
| 688رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
بازسازی و پاکسازی سابق محکوم به اخراج یا انفصال دائم سابقه خدمت دولتی برای مستخدمین مرد بر اساس سنوات
از خدمات دولتی شده یا میشوند ،در صورت داشتن بیش خدمت دولتی با تقلیل یک یا دو گروه.
از 15سال سابقه خدمت و 50سال سن ،به تشخیص ی -اخراج از دستگاه متبوع.
هیأتهای تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات اداری مربوط،
ک -انفصال دائم از خدمات دولتی و دستگاههای مشمول
برای معیشت خانواده آنان مقرری ماهانه که مبلغ آن از
این قانون.
حداقل حقوق کارمندان دولت تجاوز نکند برقرار میگردد.
این مقرری از محل اعتبار وزارتخانه یا موسسه مربوط تبصره -1در احتساب معدل خالص حقوق ،تفاوت تطبیق و
پرداخت میشود و در صورت رفع ضرورت به تشخیص هیأت فوقالعاده شغل مستخدمان موضوع بند ط در سه سال آخر
مزبور ،قطع میشود .چگونگی اجرا و مدت آن طبق آییننامه خدمت در هنگام بازنشستگی ،حقوق گروه جدید (پس از
اجرایی این قانون است. تنزل یک تا دو گروه) مالک محاسبه قرار میگیرد.
ماده -12رییس مجلس شورای اسالمی ،وزرا ،باالترین مقام تبصره -2کسور بازنشستگی یا حق بیمه (سهم کارمند)
اجرایی سازمانهای مستقل دولتی و سایر دستگاههای کارمندانی که در اجرای این قانون به انفصال دایم ،اخراج یا
موضوع تبصره 1ماده 1این قانون و شهردار تهران میتوانند بازخریدی محکوم شده یا میشوند و نیز حقوق و مزایای
مجازاتهای بندهای الف ،ب ،ج ،د ماده 9این قانون را راسا مرخصی استحقاقی استفاده نشده آنان و در مورد محکومان
و بدون مراجعه به هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری در به بازنشستگی ،حقوق و مزایای مرخصی استحقاقی استفاده
مورد کارمندان متخلف اعمال نمایند و اختیارات اعمال نشده ،همچنین کسور بازنشستگی یا حق بیمه کارمندانی
مجازاتهای بندهای الف ،ب و ج را به معاونان خود و که در گذشته در اجرای مقررات قانونی از دستگاه دولتی
بندهای الف و ب را به استانداران ،رؤسای دانشگاهها و متبوع خود اخراج گردیدهاند ،قابل پرداخت است.
مدیران کل تفویض کنند .در صورت اعمال مجازات توسط تبصره -3هیأتهای بدوی یا تجدیدنظر ،نماینده دولت در
مقامات و اشخاص مزبور هیأتهای تجدیدنظر حق رسیدگی هر یک از دستگاههای مشمول این قانون هستند و رأی آنان
و صدور رأی مجدد در مورد همان تخلف را ندارند مگر با به تخلف اداری کارمند تنها در محدوده مجازاتهای اداری
تشخیص و موافقت کتبی خود آن مقامات و اشخاص. معتبر است و به معنی اثبات جرمهایی که موضوع قانون
ماده -13وزرا یا معاونان آنان در صورت تفویض وزیر، مجازاتهای اسالمی است ،نیست.
رییس مجلس شورای اسالمی ،باالترین مقام سازمانهای تبصره -4هیأتها پس از رسیدگی به اتهام یا اتهامات
مستقل دولتی و سایر دستگاههای موضوع تبصره 1ماده 1 منتسب به کارمند ،در صورت احراز تخلف یا تخلفات ،در
این قانون ،شهردار تهران ،استانداران و رؤسای دانشگاهها و مورد هر پرونده صرفا یکی از مجازاتهای موضوع این قانون
مراکز مستقل آموزش عالی و تحقیقاتی و معاونان آنان را اعمال خواهند نمود.
میتوانند کارمندانی را که پرونده آنان به هیأتهای
ماده -10فقط مجازاتهای بندهای د ،ه ،ح ،ط ،ی ،ک ماده
رسیدگی ارجاع شده یا میشود را حداکثر به مدت سه ماه
9این قانون قابل تجدیدنظر در هیأتهای تجدیدنظر
آماده به خدمت نمایند.
هستند.
عضویت ،پرونده آنان در هیأتهای رسیدگی به تخلفات تبصره -1در مورد مؤسساتی که آمادگی به خدمت در
اداری مطرح و بر اساس این قانون رأی الزم صادر میشود. مقررات استخدامی آنها پیشبینی نشده است ،بر اساس مفاد
قانون استخدام کشوری رفتار خواهد شد.
ماده -16وزرا و نمایندگان مجلسین رژیم سابق ،دبیران
حزب رستاخیز در مراکز استانها ،مدیران کل حفاظت، تبصره -2چنانچه کارمند پس از رسیدگی در هیأتها برائت
رؤسای دوایر حفاظت و رمز و محرمانه بعد از خرداد 1342 حاصل نماید فوقالعاده شغل یا مزایای شغل یا عناوین مشابه
و اعضای تشکیالت فراماسونری که توسط هیأتهای دوران آمادگی به خدمت بر اساس آخرین حقوق و مزایای
پاکسازی یا بازسازی نیروی انسانی محکومیت قطعی قبل از این دوران پرداخت میشود.
نیافتهاند یا پرونده آنان تاکنون مورد رسیدگی قرار نگرفته تبصره -3هیأتهای بدوی رسیدگی به تخلفات اداری
است از خدمت در دستگاههای دولتی و وابسته به دولت و مکلفند در مدت آمادگی به خدمت ،به پرونده اتهامی
شهرداریها به صورت دائم منفصل میشوند و حقوق کارمندان رسیدگی کنند و تصمیم الزم را اتخاذ نمایند ،و
بازنشستگی آنان قطع میشود .معاونان نخست وزیر ،رییس در صورتی که در مدت مذکور پرونده جهت رسیدگی
کل بانک مرکزی ،مدیران عامل و رؤسای شرکتها و پژوهشی به هیأت تجدیدنظر ارجاع شود مدت آمادگی به
سازمانهای مستقل دولتی ،مستشاران و رؤسای دیوان خدمت برای سه ماه دیگر قابل تمدید خواهد بود و هیأت
محاسبات بعد از خرداد 1342در صوتی که در هیأتهای تجدیدنظر موظف است حداکثر تا پایان مدت مزبور به
رسیدگی به تخلفات اداری ثابت شود که در تحکیم رژیم پرونده رسیدگی کرده رأی الزم را صادر نماید .در هر حال
گذشته موثر بودهاند به انفصال دایم محکوم خواهند شد. با صدور حکم قطعی هیأتهای رسیدگی حکم آمادگی به
سفرا و استانداران و معاونان وزرای رژیم سابق بعد از خرداد خدمت لغو میگردد.
1342حسب مورد طبق این قانون محکوم به بازخرید یا
ماده -14هر گاه رسیدگی به اتهام کارمند به تشخیص
بازنشستگی خواهند شد و در صورت ارتکاب یکی از جرایم
هیأتهای بدوی و تجدیدنظر مستلزم استفاده از نظر
مصرح در این قانون در صورتی که مجازات آن جرم بیش از
کارشناسی باشد ،مورد به کارشناسی ارجاع میشود.
بازنشستگی باشد ،به آن مجازات طبق این قانون محکوم
خواهند شد. ماده -15پرونده آن دسته از مستخدمان بازنشسته که قبل
تبصره -در خصوص آن دسته از کارمندانی که به تحکیم یا پس از بازنشستگی در هیأتهای پاکسازی یا بازسازی
رژیم گذشته متهم بوده و تاکنون رأی قطعی در مورد آنان مطرح بوده ولی منجر به صدور رأی نگردیده است یا آرای
صادر نشده یا رأی صادر شده در دیوان عدالت اداری نقض صادر شده قطعیت نیافته یا آرائی که در دیوان عدالت اداری
شده است ،هیأتها میتوانند پس از رسیدگی حسب مورد نقض شده است ،همچنین پرونده بازنشستگان متهم به
یکی از مجازاتهای مقرر در این قانون را در مورد آنان اعمال موارد مندرج در بندهای 37 ،36 ،35 ،34و 38ماده 8در
نمایند. صورت وجود مدارک مثبته ،برای رسیدگی و صدور رأی در
هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری مطرح و مجازاتهای
ماده -17رییس مجلس شورای اسالمی ،وزرا یا باالترین
مصرح در این قانون حسب مورد اعمال خواهد شد.
مقام سازمانهای مستقل دولتی و نهادهای انقالب اسالمی
تبصره -افراد موضوع بند 34ماده 8این قانون که بر اساس
و سازمانهای موضوع تبصره 1ماده 1این قانون ،شهردار
قانون پاکسازی بازنشسته شدهاند در صورت باقی بودن در
تهران ،شهرداران مراکز استانها ،استانداران و رؤسای
| 690رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
شمول ای ن قانون خارج بوده و تابع مقررات مربوط به خود دانشگاههای میتوانند کارمندانی را که بیش از دو ماه متوالی
خواهند بود. یا چهار ماه متناوب در سال بدون عذر موجه در محل خدمت
خود حاضر نشدهاند ،از خدمت وزارتخانه یا دستگاه متبوع
ماده -19هر گاه تخلف کارمند عنوان یکی از جرایم مندرج
اخراج نمایند.
در قوانین جزایی را نیز داشته باشد هیأت رسیدگی به
تخلفات اداری مکلف است مطابق این قانون به تخلف تبصره -1هر گاه کارمند یاد شده حداکثر تا سه ماه پس از
رسیدگی و رأی قانونی صادر نماید و مراتب را برای رسیدگی ابالغ حکم دستگاه متبوع خود مدعی شود که عذر او موجه
به اصل جرم به مرجع قضایی صالح ارسال دارد .هر گونه بوده است ،وزیر یا باالترین مقام دستگاه متبوع کارمند
تصمیم مراجع قضایی مانع اجرای مجازاتهای اداری موظف است پرونده وی را جهت تجدیدنظر به هیأت
نخواهد بود .چنانچه تصمیم مراجع قضایی مبنی بر برائت تجدیدنظر مربوط ارجاع نماید .هیأت تجدیدنظر مکلف به
باشد هیأت رسیدگی به تخلفات اداری طبق ماده 24این رسیدگی بوده و رأی آن قطعی است و در صورت تایید حکم
قانون اقدام مینماید. اخراج یا برائت از تاریخ اخراج ،در غیر این صورت از تاریخ
ابالغ ،الزماالجرا است.
ماده -20به آن دسته از کارمندانی که پرونده آنان در
هیأتهای پاکسازی و بازسازی سابق و هیأتهای رسیدگی تبصره -2در مورد آن دسته از مستخدمان موضوع این ماده
به تخلفات اداری مطرح و به دلیل عدم صدور رأی یا قطعیت که به هر دلیل به کار بازگشت داده میشوند ،مدت غیبت و
نیافتن رأی یا نقض رأی صادر شده در دیوان عدالت اداری، عدم اشتغال آنان حسب مورد جزو مرخصی استحقاقی،
در هیأتهای رسیدگی تخلفات اداری مورد رسیدگی قرار استعالجی یا بدون حقوق آنان منظور خواهد شد.
گرفته و منجر به برائت آنان گردیده حقوق مبنا یا عنوان تبصره -3در مواردی که حکم اخراج یا انفصال کارمند یا
مشابه دوران عدم اشتغال به ماخذ آخرین پست سازمانی که کارمندان توسط مقامات صالحیتدار دستگاههای اجرایی
قبل از این دوران ،تصدی آن را به عهده داشتهاند پرداخت قبل از قانون بازسازی نیروی انسانی صادر گردیده است ،این
خواهد گردید .و در صورت عدم برائت دوران عدم اشتغال احکام قطعی محسوب میشوند.
شاغالن جزو سابقه خدمت آنان محسوب نمیشود ،و طبق
فصل چهارم -سایر مقررات
بند "د" ماده 124قانون استخدام کشوری عمل میشود.
ماده -18کلیه وزارتخانهها ،سازمانها ،مؤسسات و
تبصره -1در مورد بازنشستگان در صورت برائت حقوق
شرکتهای دولتی ،شرکتهای ملی نفت و گاز و پتروشیمی
بازنشستگی پرداخت میشود و در صورت عدم برائت نسبت
و شهرداریها و بانکها و مؤسسات و شرکتهای دولتی که
به مدت گذشته حقوق پرداخت نمیشود.
شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و مؤسساتی که
تبصره -2کلیه احکام آمادگی به خدمت و برکناری از تمام یا قسمتی از بودجه آنها از بودجه عمومی تأمین
خدمت در مورد متهمانی که بعد از انقضای مهلت قانونی میشود و نیز کارکنان مجلس شورای اسالمی و نهادهای
پاکسازی و قبل از اجرای قانون بازسازی نیروی انسانی انقالب اسالمی مشمول مقررات این قانون هستند ،مشموالن
توسط مقامات اجرایی صادر گردیده اعتبار قانونی داشته و قانون استخدام نیروهای مسلح و غیر نظامیان ارتش و
در صورت محکومیت ،غیر از آن چه به عنوان حقوق آمادگی نیروهای انتظامی ،قضات ،اعضای هیأتهای علمی
به خدمت دریافت داشتهاند ،حقوق دیگری به آنان تعلق دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و مشموالن قانون کار از
نخواهد گرفت .در صورت برائت مابه التفاوت حقوق آمادگی
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 691
د -موارد دیگر که هیأت بنا به مصالحی ضروری تشخیص به خدمت و حقوق مبنای متعلق به آنان پرداخت خواهد
میدهد. شد.
تبصره -1تخلفات اداری اعضا هیأتهای رسیدگی به ماده -21در صورتی که متهم به آرا قطعی صادره توسط
تخلفات اداری توسط هیأتی که از طرف هیأت عالی نظارت هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری اعتراض داشته باشد،
تعیین میشود رسیدگی خواهد شد. میتواند حداکثر تا یک ماه پس از ابالغ رأی به دیوان عدالت
تبصره -2هیچ یک از اعضا هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری شکایت نماید در غیر این صورت رأی قابل رسیدگی
اداری را نمیتوان در رابطه با آرا صادره از سوی هیأتهای در دیوان نخواهد بود.
مذکور تحت تعقیب قضایی قرار داد مگر در صورت اثبات تبصره -1رسیدگی دیوان عدالت اداری به آرا هیأتها به
غرض محرمانه. صورت شکلی خواهد بود.
تبصره -3هیأت عالی نظارت میتواند بازرسانی را که تبصره -2آن دسته از کارمندانی که بر اساس آرای
دستگاههای مشمول اعزام نموده و درصورت مشاهده موارد هیأتهای بازسازی یا پاکسازی نیروی انسانی به محکومیت
تخلف ،کارکنان متخلف را جهت رسیدگی به پرونده آنان به قطعی رسیده و تا تاریخ 1365/7/2به دیوان عدالت اداری
هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری معرفی نماید. شکایت تسلیم نکردهاند ،دیگر حق شکایت ندارند.
تبصره -4در مورد معتادان به مواد مخدر که بر اساس آرای ماده -22به منظور نظارت بر حسن اجرای این قانون در
قطعی هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری به مجازاتهای دستگاههای مشمول و برای ایجاد هماهنگی در کادر
بازخریدی خدمت ،بازنشستگی با تقلیل گروه اخراج و هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری "هیأت عالی نظارت "
انفصال دائم از خدمات دولتی محکوم شده یا میشوند در به ریاست دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی کشور و
صورت ترک اعتیاد در مدت ششماه از تاریخ ابالغ رأی ،به عضویت یک نفر نماینده رییس قوه قضاییه و سه نفر از بین
تشخیص هیأت تجدیدنظر ،موضوع بر اساس ماده 24این نمایندگان وزرا و یا باالترین مقام سازمانهای مستقل دولتی
قانون به هیأت عالی نظارت ارجاع میشود. تشکیل میشود .هیأت مزبور در صورت مشاهده موارد زیر
ماده -23اعمال مجازات شدیدتر نسبت به آرای غیر قطعی از سوی هر یک از هیأتهای بدوی یا تجدیدنظر دستگاههای
هیأتهای بدوی یا آرا نقض شده توسط دیوان عدالت اداری مزبور ،تمام یا بعضی از تصمیمات آنها را ابطال و در صورت
با توجه به مستندات جدید پس از رسیدگی مجدد با توجه تشخیص سهل انگاری در کار هر یک از هیأتها ،هیأت
به کلیه جوانب امر بالمانع است. مربوط را منحل مینماید .هیأت عالی نظارت میتواند در
مورد کلیه احکامی که در اجرای این قانون و مقررات مشابه
ماده -24اصالح یا تغییر آرای قطعی هیأتهای رسیدگی
صادر شده یا میشود بررسی و اتخاذ تصمیم نماید.
به تخلفات اداری صرفا در مواردی که هیأت به اکثریت آرا
تشخیص دهد که مفاد حکم صادر شده از لحاظ موازین الف -عدم رعایت قانون رسیدگی به تخلفات اداری و مقررات
قانونی (به لحاظ شکلی یا ماهوی ) مخدوش میباشد ،پس مشابه.
از تایید هیأت عالی نظارت در خصوص مورد امکانپذیر ب -اعمال تبعیض در اجرای قانون رسیدگی به تخلفات
است. اداری و مقررات مشابه.
ج -کم کاری در امر رسیدگی به تخلفات اداری.
| 692رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
گذشته منجر به صدور رأی قطعی نگردیده یا توسط دیوان ماده -25هر گاه برای عضویت در هیأتهای رسیدگی به
عدالت اداری نقض شده است ،حسب مورد برای رسیدگی و تخلفات اداری پست سازمانی پیشبینی نشده باشد ،انجام
صدور رأی قطعی به هیأتهای بدوی و تجدیدنظر موضوع وظیفه به هر عنوان در هیأتها ،تصدی دو پست سازمانی
این قانون ارسال میشود. محسوب نمیشود.
ماده -27آییننامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف یک ماده -26از تاریخ تصویب آییننامه اجرایی این قانون ،کلیه
ماه پس از ابالغ این قانون به وسیله سازمان امور اداری و قوانین و مقررات مغایر لغو میگردد و پروندههایی که در
استخدامی کشور تهیه و به تصویب هیأت وزیران میرسد. هیأتهای پاکسازی ،بازسازی و رسیدگی به تخلفات اداری
نحوه اجرای مجازاتهای موضوع بندهای «ج»« ،ز»« ،ط» و «ح» ماده ( )9قانون رسیدگی به تخلفات اداری
تخلفات اداری -مصوب -1372آییننامه قانون یاد شده را هیأت وزیران در جلسه مورخ ،1373.7.27بنا به پیشنهاد
به شرح زیر تصویب کرد: شماره /2331د مورخ 1372.4.18سازمان امور اداری و
استخدامی کشور ،به استناد ماده ( )27قانون رسیدگی به
فصل اول -تشکیالت ،وظایف و صالحیت
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 693
امام خمینی ،سازمان تأمین اجتماعی ،جهاد دانشگاهی و ماده -1هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان-
نهضت سوادآموزی. که در این آییننامه هیأت بدوی نامیده میشود -در هر یک
تبصره -2دستگاههای موضوع این ماده و تبصره یک آن ،در از دستگاههای موضوع ماده ( )18قانون رسیدگی به تخلفات
صورت لزوم میتوانند در مرکز خود هیأتهای متعدد اداری -که از این پس قانون نامیده میشود -با رعایت مفاد
تجدیدنظر داشته باشند. قانون یاد شده و این آییننامه تشکیل میشود.
ماده -3انتصاب هر یک از اعضای اصلی و علیالبدل تبصره -منظور از کارمندان کلیه کارکنان رسمی ،ثابت،
هیأتهای بدوی و تجدیدنظر ،به امضای شخص وزیر یا دایم ،پیمانی و قراردادی است.
باالترین مقام دستگاههای موضوع تبصره (0)1ماده ( )2این ماده -2هیأت تجدیدنظر رسیدگی به تخلفات اداری
آییننامه و با رعایت شرایط مقرر در ماده ( )6قانون صورت کارمندان ،که از این پس هیأت تجدیدنظر نامیده میشود-
میگیرد. در مرکز وزارتخانهها یا سازمانهای مستقلدولتی ،نهادهای
ماده -4هر یک از دستگاههای یاد شده در تبصره ( )1ماده انقالب اسالمی ،مراکز بعضی از استانها به تشخیص هیأت
( )2این آییننامه در صورت داشتن واحد سازمانی در مراکز عالی نظارت ،همچنین در مرکز هر یک از دستگاههای زیر
استانها ،میتوانند نسبت به تشکیلهیأتهای بدوی در این تشکیل میشود:
مراکز اقدام کنند. سازمان حج و زیارت ،بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران،
شرکت مخابرات ایران ،خبرگزاری جمهوری اسالمی ایران،
ماده -5رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان حوزه هر
سازمان بهزیستی کشور ،سازمان ثبتاحوال کشور ،کتابخانه
استان تا زمانی که دستگاه متبوع آنان در مرکز آن استان
ملی ایران و بعضی از دانشگاههای کشور به تشخیص وزیران
هیأت بدوی تشکیل نداده است پس از کسب نظروزیر یا
ذیربط -حسب مورد.
باالترین مقام اجرایی دستگاه متبوع ،با هیأت بدوی متشکل
در استان دیگر است. تبصره -1سازمانهای مستقل دولتی موضوع این آییننامه
و سایر دستگاههای مشمول تبصره ( )1ماده ( )1قانون به
تبصره -رسیدگی بدوی به تخلفات اداری کارمندان
شرح زیر هستند:
شهرداریها در هر شهرستان در صورت عدم تشکیل هیأت
بدوی با هیأت بدوی تشکل در استانداری مربوطاست. سازمان امور اداری و استخدامی کشور ،سازمان برنامه و
بودجه ،سازمان تربیتبدنی ،سازمان انرژی اتمی ،سازمان
ماده -6هر یک از هیأتهای بدوی و تجدیدنظر پس از
حفاظت محیط زیست ،سازمان صدا و سیمایجمهوری
تشکیل ،از بین خود یک نفر رییس ،یک نفر نایب رییس و
اسالمی ایران ،دیوان محاسبات ،سازمان بازرسی کل کشور،
یک نفر دبیر جهت تنظیم صورتجلسهها ومکاتبههای خود
سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور ،سازمان
انتخاب و تعیین میکنند.
اوقاف و امور خیریه ،سازمانثبت اسناد و امالک کشور،
تبصره -مکاتبههای هیأت با امضای رییس و در غیاب وی با سازمان قضایی نیروهای مسلح ،مجلس شورای اسالمی ،نهاد
امضای نایب رییس معتبر است. ریاست جمهوری ،شهرداری تهران ،بنیاد شهید انقالب
اسالمی ،بنیادمستضعفان و جانبازان انقالب اسالمی ،بنیاد
مسکن انقالب اسالمی ،جمعیت هالل احمر ،کمیته امداد
| 694رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
صالح برای رسیدگی به اتهامات انتسابی و اجرای آرای قطعی ماده -7هیأتهای بدوی و تجدیدنظر موظفند بالفاصله
صادر شده در خصوص وی است و میتواند به نحو مقتضی پس از تشکیل ،آغاز کار خود را به نحو مقتضی با ذکر نشانی
برای تکمیل مدارک وتحقیقات الزم از دستگاههای قبلی از طریق واحد مربوط به اطالع کرامندانخود برسانند.
کمک بگیرد.
ماده -8رسیدگی به تخلفات قبلی کارمندان مأمور توسط
تبصره -دستگاههای قبلی و هیأتهای آنها مکلفند هیأتهای بدوی و تجدیدنظر دستگاه متبوع کارمند صورت
همکاریهای الزم را در اجرای مفاد این ماده معمول دارند. میگیرد و دستگاه محل مأموریت مکلفبه اجرای آن است.
ماده -10انجام وظیفه در هیأتها با حفظ سمت و پست در صورتی که دستگاه محل مأموریت از اجرای رأی امتناع
سازمانی صورت میگیرد و در صورت ضرورت با توجه به ورزد یا امکان اجرای رأی با توجه به شرایط خاص دستگاه
حجم کار ،در دستگاهها مشمول قانونتعداد کای پست یاد شده موجود نباشد،دستگاه متبوع مستخدم میتواند رأس ًا
سازمانی باتغییر عنوان پستهای بالتصدی موجود برای نسبت به لغو حکم مأموریت اقدام کند و رأی صادر شده را
اعضای هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری با رعایت به اجرا درآورد.
مقررات مربوط پیشبینیمیشود. تبصره -1رسیدگی به تخلفاتی که در محل مأموریت
ماده -11هیأتها موظفند دفترهایی برای انجام امور مربوط مستخدم واقع شده بر عهده هیأتهای محل مأموریت است،
تشکیل دهند و در صورت نیاز میتوانند انجام امور دفتری ولی در صورتی که رأی صادر شده با اشکالاجرایی در
خود را به کارگزینی دستگاه مربوطارجاع کنند. دستگاه محل مأموریت کارمند مواجه شود (مانند اخراج)
نظر هیأت عالی نظارت در خصوص اجرا یا عدم اجرای آن
نامههای محرمانه هیأتها باید بدون دخل و تصرف و بازبینی
برای هر دو دستگاه الزماالتباعاست.
در اختیار آنان گذاشته شود.
تبصره -2هیأتهای بدوی و تجدیدنظر در صورت لزوم ،از
تبصره -مسئولین دستگاهها مکلفند امکانات و نیروی انسانی
هیأتهای وزارتخانه یا سازمان متبوع کارمند برای تکمیل
مورد نیاز دفترهای یاد شده را تأمین کنند.
مدارک و تحقیقات الزم کمک میگیرند.وزارتخانه یا سازمان
فصل دوم -شروع به رسیدگی متبوع کارمند نیز مکلف است در صورت اطالع از تخلف
قبلی کارمند و لزوم تعقیب وی ،مدارک اتهام و نتیجه
ماده -12گروه تحقیق موضوع ماده ( )5قانون ،متشکل از
بررسیها خود را بهوزارتخانه یا سازمان محل مأموریت اعالم
سه عضو است که از بین افراد متأهل ،متعهد ،عامل به احکام
کند.
اسالم ،معتقد به نظام جمهوری اسالمی و اصل والیت فقیه
و دارای حداقل 25سال سن با تصویب هیأت مربوط و حکم تبصره -3رسیدگی به تخلفات کارمندان دولت ،مأمور در
رییس هیأت انتخاب میشوند .کارمند بودن دوعضو از سه شرکتهای تعاونی دستگاههای اجرایی یا دستگاههایی که
عضو یاد شده -الزامی است. مشمول قانون نیستند بر عهده هیأتهایبدوی و تجدیدنظر
دستگاه متبوع آنان است.
ماده -13هیأتهای بدوی و تجدیدنظر یک دستگاه
میتوانند از یک گروه تحقیق استفاده کنند ،مشروط بر اینکه ماده -9در موارد تعدد تخلفات کارمند در دستگاههای
برای تحقیق در مرحله تجدیدنظر در خصوصیک پرونده از مختلفی که در آنها اشتغال داشته است ،آخرین دستگاهی
که کارمند به آن منتقل شده است (دستگاه متبوع وی)،
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 695
ماده -18متهم میتواند پس از اطالع از موارد اتهام و در همان گروه تحقیق که در رسیدگی بدوی همکاری داشته
مهلت تعین شده از سوی هیأت جواب کتبی و مدارکی را است استفاده نشود.
که در دفاع از خود دارد به هیأت تسلیم کند،در غیر این ماده -14گروههای تحقیق فقط درباره کارمندی میتوانند
صورت هیأت میتواند به موارد اتهام رسیدگی ،و رأی الزم تحقیق کنند که از طرف هیأتهای بدوی یا تجدیدنظر،
را صادر کند. بررسی وضع آنها به این گروه ارجاع شده باشد،همچنین
تبصره -کارمند متهم میتواند به منظور ارایه مدارک دفاعی تحقیق تنها در حدودی انجام میگیرد که هیأتها معین
خود از هیأت مربوط ،تقاضای تمدید مهلت کند .در این میکنند.
مورد ،اتخاذ تصمیم با هیأت مربوط است ودر هر حال مدت تبصره -1هر گاه عضو گروه تحقیق ،قرابت نسبی یا سببی
تمدید از ( )5روز نباید تجاوز کند. تا درجه دوم از طبقه سوم با متهم داشته باشد یا در دعوای
فصل سوم -چگونگی رسیدگی به تخلفات طرح شده ذینفع باشد ،یا با متهم دعوایحقوقی و جزایی
داشته باشد حق تحقیق در مورد همان پرونده را ندارد.
ماده -19رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان پس از
تکمیل پرونده صورت میگیرد و چنانچه هیأت حضور متهم تبصره -2استفاده نکردن از گروه تحقیق ،مانع رسیدگی
را ضروری تشخیص دهد ،در جلسه حضورمییابد. هیأت به پرونده اتهامی کارمند و صدور رأی نیست.
تبصره -در صورت درخواست کتبی متهم برای دفاع ماده -15هیأتهای بدوی و تجدیدنظر در صورت شکایات
حضوری ،هیأت موظف است یکبار وی را برای حضور در یا اعالم اشخاص ،مدیران ،سرپرستان اداری یا بازرسهای
جلسه دعوت کند. هیأت عالی نظارت ،شروع به رسیدگیمیکنند.
ماده -20تشخیص تخلف و انطباق آن با یکی از موارد ماده -16کلیه کارمندان ،مسئوالن مربوط و رؤسای کارمند
تخلفات مندرج در قانون ،بر عهده هیأتهای رسیدگیکننده متهم به ارتکاب تخلف ،مکلفند همکاریهای الزم را با
است. هیأتها به عمل آورده و مدارک ،اسناد واطالعات مورد نیاز
را در مهلت تعیین شده از طرف هیأتها در اختیار آنها قرار
ماده -21هیأت پس از اتمام رسیدگی و مالحظه اسناد و
دهند .در مورد اسناد طبقهبندی شده ،رعایت مقررات و
مدارک موجود در پرونده ،و توجه کامل به مدافعات متهم و
قوانین مربوط الزامی است.
مواردی از جمله میزان زیان وارد شده (اعماز مادی و
معنوی) به دولت یا اشخاص حقیقی یا حقوقی،آثار سوء تبصره -در مواردی که پرونده متهم در هیأتها تحت
اجتماعی و اداری ،موقعیت و سابق کارمند ،و وجود یا فقدان رسیدگی است ،هر گونه تصمیمگیری نسبت به حالت
سوء نیت و ،اقدام به صدور رأیو اتخاذ تصمیم میکند .رأی استخدامی وی ،منوط به کسب نظر از باالترین مقامدستگاه
هیأتها باید مستدل و مستند به قانون و مقررات مربوط یا نماینده وی است.
بوده و حاوی تخلفات منتسب به متهم ،نام و نام خانوادگی ماده -17هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری موظفند
و امضایاعضای رأیدهنده در زیر رأی صادر شده باشد. پس از انجام بررسیهای الزم ،موارد اتهام را به طور کتبی
به کارمند ابالغ و پس از آن ده روز مهلت برایدفاع کارمند
منظور کنند .این هیأتها در صورت تقاضای کارمند ،مدارک
الزم را در اختیار وی قرار میدهند.
| 696رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مهلت مقرر نسبت به آن درخواست تجدیدنظر نکند رأی ماده -22جلسههای هیأتها با شرکت سه نفر از اعضا
صادر شده را از تاریخ پایان یافتن مهلت یاد شده اجرا کنند. رسمیت مییابد و آرای آنها با نظر موافق حداقل دو نفر از
ماده -27کلیه هیأتها مکلفند در متن آرای قطعی صادر اعضا ،معتبر است.
شده ،مهلت یک ماهه شکایت به دیوان عدالت اداری را ماده -23آرای صادر شده توسط هیأتهای بدوی و
تصریح کنند. تجدیدنظر و احکام اخراج موضوع ماده( )17قانون ،به طور
ماده -28در صورتی که کارمند متخلف در حالتی از مستقیم و بالفاصله به ادارههای کارگزینی یا دوایر
حالتهای استخدامی باشد که اجرای فوری رأی قطعی مشابهدستگاههای ذیربط ارسال میشود .واحدهای یاد شده
هیأت درباره وی ممکن نباشد ،مراتب به هیأتعالی گزارش موظفند حداکثر ظرف ( )30روز از تاریخ صدور رأی ،آرا و
شده و رأی صادر شده نیز به محض حصول امکان اجرا احکام صادر شده را به کارمندانمربوط ابالغ کرده و مدارک
میشود. آن را جهت درج در پرونده اتهامی به هیأت مربوط تحویل
دهند .در صورت سهلانگاری مسئوالن کارگزینی یا امور
ماده -29هیأتها در موارد لزوم میتوانند در ارتباط با
اداری مربوط درابالغ آرا و احکام صادر شده به متهم ،با آنان
اتهامهای وارد شده به کارمندان از مراجع قضایی مربوط طبق قانون رفتار میشود ،همچنین هر گونه خودداری یا
استعالم نظر کند و مراجع یاد شده مکلفندحداکثر ظرف جلوگیری از اجرای آرای هیأتها ممنوع است و با
( )30روز به استعالم هیأتها پاسخ دهند. متخلفانطبق قانون رفتار میشود.
تبصره -هیأتها مکلفند در موارد لزوم از وزارت اطالعات
ماده -24هیأتهای بدوی مکلفند قطعی یا قابل پژوهش
استعالم نظر کنند و وزارت یاد شده موظف است ظرف ()10
بودن آرا ،همچنین نشانی محل دریافت درخواست
روز به استعالم هیأتها پاسخ دهد.
تجدیدنظر را زیر آرای خود درج کنند.
ماده -30بالتکلیف گذاردن مستخدمان دولت در موارد
ماده -25درخواست تجدیدنظر نسبت به آرای هیأتهای
طرح پرونده اتهامی آنان در هیأتها یا صدور آرای غیر
بدوی باید به وسیله محکومعلیه یا نماینده قانونی وی ظرف
قطعی (قابل تجدیدنظر) از سوی هیأتهایبدوی و نیز در
( )30روز از تاریخ ابالغ رأی ،با زبانفارسی و ذکر دالیل به
موارد نقض آرای قطعی هیأتها از سوی دیوان عدالت اداری
طور کتبی به اداره کارگزینی مربوط تسلیم و رسید اخذ
یا هیأت عالی نظارت به هر عنوان مجوزی ندارد.
شود .مالک دریافت به موضع درخواست ،تاریخ ثبت
ماده -31فوت متهم موجب توقف رسیدگی و صدور رأی دفترهای کارگزینی مربوطاست.
میشود و در صورتی که کارمند در طول تحمل مجازاتهای تبصره -درخواست تجدیدنظر نسبت به احکام اخراج موضوع
بند "ج"" ،د" و "ز" ماده ( )9قانون فوتشود اعمال ماده ( )17قانون مطابق تبصره ( )1ماده یاد شده انجام
مجازاتهای یاد شده متوقف شده و حالت استخدامی میشود.
کارمند از زمان فوت به حالت قبل از تعیین مجازات اعاده
ماده -26ادارههای کارگزینی دستگاهها مکلفند درخواست
میشود .حکم این ماده مانع ازارسال پرونده به مراجع قضایی
در سایر موارد نیست. اعتراض کارمند یا نماینده وی را در سریعترین زمان ممکن،
برای رسیدگی به هیأت تجدیدنظر باشد،ولی متهم ظرف
تبصره -در صورتی که مستخدمی به استناد ماده ( )17قانون
اخراج شده باشد و بعد از اعتراض به حکم مزبور و قبل از
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 697
میکند برای هماهنگ هیأتهای آن دستگاه تعیین و به رسیدگی توسط هیأت تجدیدنظر فوتکند ،آثار حکم اخراج
سازمان امور اداری و استخدامی کشورمعرفی میکنند. زایل و حالت کارمند به قبل از تعیین مجازات اعاده میشود.
ماده -35وظایف ،اختیارات و مسئولیتهای هر یک از ماده -32هیأتهای بدوی و تجدیدنظر مکلفند در
نمایندگان موضوع ماده ( )34این آییننامه نامه به شرح زیر سریعترین زمان ممکن به پروندههایی که در هیأتهای
است: پاکسازی و بازسازی گذشته و هیأتهای رسیدگی بهتخلفات
-1برگزاری جلسههای هماهنگی بین هیأتهای وزارتخانه اداری منجر به صدور رأی قطعی نشده یا آرای قطعی توسط
یا سازمان متبوع در فاصلههای زمانی مناسب. دیوان عدالت اداری یا هیأت عالی نظارت نقض شده
رسیدگی کنند.
-2بازرس از چگونگی کار هیأتهای مربوط در تهران و
شهرستانها و تهیه گزارش الزم برای وزیر یا باالترین مقام رسیدگی به این پروندهها در مواردی که توسط هیأتها
دستگاه متبوع ،به ویژه در مواردی که گزارشیاز کمکاری و سابق پاکسازی یا بازسازی مورد رسیدگی قرار گرفته ولی
غرضورزی آنها دریافت میکنند و ارسال یک نسخه از آن آرای صادر شده به جهاتی قطعیت نیافته یا توسطدیوان
به هیأت عالی نظارت. عدالت اداری یا هیأت عالی نظارت نقض شدهاند به عهده
هیأت تجدیدنظر است .در مواردی که توسط هیأت سابق
-3نظارت بر فعالیت هیأتها در تهران و شهرستانها و
رأی الزم صادر نشده باشد ،اینرسیدگی بر عهده هیأت
راهنمایی و هدایت و آموزش آنها به منظور اجرای هر چه
بدوی است چنانچه در خصوص تشخیص صالحیت رسیدگی
صحیحتر قانون.
به پروندههای موضوع این ماده بین هیأتهای بدوی و
-4بررسی صالحیت اعضای هیأتها و گروههای تحقیق و تجدیدنظراختالف نظر باشد ،حل اختالف با نماینده موضوع
ارسال گزارش از موارد احتمالی عدم صالحیت به وزیر یا ماده ( )34این آییننامه است.
باالترین مقام دستگاه متبوع و نیز هیأتعالی نظارت.
ماده -33هیأتهای بدوی مکلفند در خصوص تعیین
-5ارائه نقطهنظرها و پیشنهادهای هیأتها به مراجع ال مراتب را به اطالع
مرجع رسیدگی به اتهامهای مدیران ،قب ً
ذیربط برای رفع اشکالها و بهبود فعالیت هیأتها. نماینده موضوع ماده ( )34این آییننامهبرسانند ،مرجع
-6تهیه گزارشهای ماهانه از کار هیأتها مربوط و ارسال رسیدگی به این قبیل پروندهها به پیشنهاد نماینده موضوع
آنها به هیأت عالی نظارت ،همراه با یک نسخه از کلیه آرای ماده ( )34این آییننامه و تأیید باالترین مقام دستگاههای
صادرشده به منظور: یاد شده در تبصره ( )1ماده( )2این آییننامه ،هیأت بدوی
استان مربوط یا هیأتهای متشکل در مرکز دستگاه است.
الف -جمعبندی و تهیه گزارشها دورهای الزم برای اطالع
مسئوالن ذیربط. فصل چهارم -هماهنگی و نظارت
ب -تجزیه و تحلیل کار هیأتها از نظر کیفی و کمی در ماده -34برای ایجاد هماهنگی و نظارت بر کار هیأتها،
خصوص آثار نشای از اجرای صحیح و دقیق قانون بر اصالح هر یک از وزیران و باالترین مقامهای دستگاههای یاد شده
بافت نیروی انسانی دستگاههای اجرایی. در تبصره ( )1ماده ( )2این آییننامه یک نفر را به عنوان
نماینده خود که به طور مستقیم زیر نظر آنان فعالیت
ج -بررسی آرای صادر شده و راهنمایی هیأتها در موارد
لزوم.
| 698رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
قوه قضاییه به ریاست دبیر کل سازمان امور اداری و -7انجام پیگیری الزم برای رفع مشکالت و نیازهای مربوط
استخدامی کشور تشکیل میشود. به تأمین نیروی انسانی و تدارکاتی هیأتها برای تسهیل در
تبصره -آییننامه مربوط به چگونگی کار هیأت عالی نظارت کار آنها.
به تصویب هیأت یاد شده میرسد. -8بررسی و تجزیه و تحلیل نتیجه کار هیأتها در وزارتخانه
یا سازمان متبوع در تهران و شهرستانها و آثار این فعالیتها
ماده -38هیأتهای موضوع قانون و کلیه دستگاههای
در سالمسازی محیط ادارههای تابع و ارسال آن برای وزیر
اجرایی کشور مکلفند با هیأت عالی نظارت ،هماهنگی و
یا باالترین مقام دستگاه متبوع و هیأت عالی نظارت در
همکاریهای الزم را معمول دارند و مدارکالزم را در اختیار
فاصلههای ششماهه و یک ساله.
هیأت یاد شده قرار دهند.
-9دادن پیشنهاد به وزیر یا باالترین مقام دستگاه متبوع
ماده -39کلیه هیأتها رسیدگیکننده مکلفند جهت
جهت ایجاد شعبه یا شعبههایی از هیأتها در مرکز یا
صدور آرا از فرمها مخصوصی که از طرف دفتر هماهنگی و
استانها یا تعطیل کار بعضی از شعبهها با توجه بهحجم
نظارت بر امر رسیدگی به تخلفات اداری (دبیرخانه هیأت
نیروی انسانی واحدهای مربوط به منظور پوشش مناسب در
عالی نظارت) تهیه و ابالغ میشود استفاده کنند.
کلیه واحدهای تابع و وابسته.
ماده -40در صورت انحالل هیأت توسط هیأت عالی
-10حضور مستقیم در جلسههای نمایندگان موضوع ماده
نظارت ،مراتب به اطالع باالترین مقام دستگاه مربوط
( )34این آییننامه ،جهت اطالع از آخرین نقطه نظرها و
میرسد و مقام مزبور موظف است حداکثر ظرف( )30رو
تأمین هماهنگی هر چه بیشتر در کارهیأتهای مربوط.
نسبت به تشکیل هیأت جدید اقدام و پروندهها مربوط را
جهت رسیدگی به آن هیأت ارجاع کند. -11ارتباط با دیوان عدالت داری و تمرکز این تماسها در
مرکز ،به منظور ایجاد هماهنگی الزم با دیوان مزبور.
ماده -41برای رسیدگی به پرونده اتهامی اعضای
هیأتهای موضوع تبصره ( )1ماده ( )22قانون ،هیأت عالی تبصره -برای انجام وظایف یاد شده در این ماده ،دفتری با
نظارت حسب مورد یکی از هیأتها موجود راتعیین کرده و عنوان "دفتر هماهنگی هیأتها" در هر یک از دستگاهها
پرونده مورد نظر را به آن هیأت ارجاع میکند و هیأت تعیین مندرج در تبصره ( )1ماده ( )2این آییننامهزیر نظر نماینده
شده مکلف به رسیدگی است. موضوع ماده ( )34این آییننامه ایجاد میشود.
فصل پنجم -سایر مقررات ماده -36کلیه هیأتهای بدوی و تجدیدنظر ،همچنین
واحدهای وابسته بهدستگاههای مربوط مکلفند با نماینده
ماده -42هیأتهای بدوی و تجدیدنظر مکلفند هر ماه یک
موضوع ماده ( )34دستگاهها متبوع،همکاریهای الزم را
بار ،گزارشی از فعالیتهای خود را که دارای تعداد آرای
معمول دارند.
صادر شده و پروندهها تحت رسیدگی وموضوعهای طرح
شده است ،همراه با یک نسخه از آرای صادر شده به نماینده ماده " -37هیأت عالی نظارت" -موضوع ماده ( )22قانون-
موضوع ماده 34این آییننامه در دستگاه متبوع ارائه دهند. مرکب از سه نفر از نمایندگان موضوع ماده ( )34این
هیأتها بدوی و تجدیدنظر مستقر در هر استان موظفند یک آییننامه به پیشنهاد دبیر کل سازمان امور اداریو
نسخه از گزارش یاد شده را رای اطالع استاندار به استانداری استخدامی کشور و تصویب هیأت وزیران و یک نماینده از
مربوط ارسال کنند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 699
نظارت در مدتی که در مشاغل یادشده انجام وظیفه میکنند ماده -43برقراری مقرری یاد شده در ماده ( )11قانون،
از فوقالعاده شغل اضافی عالوه بر فوقالعاده شغل استحقاقی مستلزم تقاضای کارمند و در غیاب یا فوت او ،مستلزم
تا 50%برخوردار میشوند که در هر حال میزان فوقالعاده تقاضای وارث قانونی وی است که پس از بررسیو با تشخیص
شغل افراد یادشده از ( )150%تجاوز نمیکند. و تأیید هیأت تجدیدنظر مربوط انجام میپذیرد .مالک ()5
تبصره -میزان فوقالعاده مزبور با توجه به حجم وظایف و سال سابقه و ( )50سال سن مربوط به زمان صدور رأی
مسئولیتهای محول شده با پیشنهاد شورای حقوق و است.
دستمزد و تصویب هیأت وزیران تعیینمیشود. تبصره -1هیأت تجدیدنظر هر سال یک بار ،وضع معیشت
ماده -45هیأتها موظفند اسامی و مشخصات اعضای خانواده این قبل افراد را بررسی کرده و با توجه به نتایج
اصلی و علیالبدل و تغییرات آنها را همواره از طریق بررسی ،نسبت به قطع یا کاهش یا افزایشمقرری یاد شده،
نمایندگان موضوع ماده ( )34این آییننامه به هیأتعالی با رعایت حداکثر مقرر تصمیم مقتضی را اتخاذ کرده و
نظارت اعالم کنند. گزارشی آن را به هیأت عالی نظارت ارسال میکند.
تبصره -2مقررات مربوط به برقراری حقوق وظیفه در مورد
ماده -46ادارههای کارگزینی مکلفند یک نسخه از احکام
وراث ،در مورد افراد خانواده کارمند منفصل نیز باید رعایت
کارگزینی مربوط به کارمندانی را که محکوم به بازنشستگی،
شود.
بازخرید ،اخراج یا انفصال دایم از خدماتدولتی میشوند ،به
سازمان امور اداری و استخدامی کشور ارسال کنند. ماده -44اعضای هیأت عالی نظارت ،هیأت عالی نظارت،
هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری ،نمایندگان موضوع
ماده -47این تصویبنامه جایگزین تصویبنامه
ماده ( )34این آییننامه و کارکنان دفترهای آنها و دفتر
شماره25227.ت275/هـ مورخ 1373.7.16میشود.
هماهنگی بازرسی و نظارت بر امر رسیدگی به تخلفات
حسن حبیبی -معاون اول رییسجمهور اداری ،اعضای گروههای تحقیق و بازرسهای هیأت عالی
لزوم یا عدم لزوم ابالغ مجدد اتهام در مرحله پژوهشخواهی از سوی هیأت تجدیدنظر در اجرای
ماده ( )17آییننامه اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات اداری
(بخشنامه شماره 1711693مورخ 1396/12/3سازمان اداری و استخدامی کشور)
پس از بررسیهای مبسوط و دقیق کارشناسی در جلسه نمایندگان محترم وزرا (رؤسای سازمانها) و مسئولین
شماره 844مورخ 1396/11/18هیأت عالی نظارت به شرح هماهنگی هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری
ذیل اتخاذ تصمیم شد: دستگاههای مشمول قانون رسیدگی به تخلفات اداری
از آنجایی که به موجب ماده ( )4قانون رسیدگی به تخلفات با توجه به درخواستها و مکاتبات مکرر دستگاهها با
اداری ،صالحیت رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان با دبیرخانه هیأت عالی نظارت در خصوص نحوه اجرای ماده
هیأتهای بدوی است ،تکلیف ابالغ اتهام نیز متوجه این « »17آییننامه اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات اداری در
هیأتها است و هیأتهای تجدیدنظر که صالحیت آنها صرف ًا هیأتهای تجدیدنظر (لزوم یا عدم لزوم ابالغ اتهام مجدد در
رسیدگی به موارد تجدیدنظرخواهی است تکلیفی برای ابالغ مرحله پژوهشخواهی از سوی هیأت تجدیدنظر) موضوع
| 700رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
اطالع متهم برسانند تا امکان دفاع مؤثر برای وی فراهم مجدد موارد اتهامی و طی تشریفات مربوط ندارند .در
گردد. مواردی که هیأتهای تجدیدنظر به دلیل پژوهشخواهی
شایسته است ضمن ابالغ موضوع به هیأتهای تابعه ،از این سازمان بازرسی کل کشور (مطابق مقررات مربوط) و یا نقض
تاریخ مطابق مقرره فوق عمل نمایند. آراء در مراجع ذیصالح ورود به رسیدگی میکنند ،الزم
است مراتب را کتب ًا و به همراه مدارک و مستندات جدید به
جمشید انصاری
ماده -3وظایف اداری از لحاظ این دستورالعمل اموری با عنایت به تجربیات حاصله از اجرای قانون رسیدگی به
است که مستخدم ملزم به انجام یارعایت آنها به موجب تخلفات اداری و آئیننامه اجرایی آن ،به منظور بهبود امر
قوانین و مقررات ودستورات و الزامات شغلی یاشرح وظایف رسیدگی به تخلفات اداری ودستیابی به نتایج بهتر در
میباشد. چارچوب قانون و آییننامه فعلی به نحوی که رسیدگی به
اتهامات با رعایت حقوق متهمین ،بادقت و شفافیت بیشتر و
ماده -4در این دستورالعمل قانون رسیدگی به تخلفات
در حداقل زمان ممکن صورت پذیرد و نهایتاً عادالنهتر شدن
اداری «قانون» آییننامه اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات
نظام رسیدگی به تخلفات اداری رابه دنبال داشته باشد،
اداری «آییننامه اجرایی» و هیأت رسیدگی به تخلفات
هیأت عالی نظارت در جلسه مورخ 1378/8/4دستورالعمل
اداری «هیأت» نامیده میشود.
پیوست را تصویب نموده است کـه مراتب جهت اجرای مفاد
ماده -5متهم ،کارمندی است که ارتکاب یک یاچند تخلف آن ابالغ میگردد.
اداری از جانب اشخاص حقیقی یاحقوقی به او نسبت داده
ماده -1دستورالعمل رسیدگی به تخلفات اداری مشتمل
شده و پرونده وی درهیأت مطرح ودرجریان بررسی و
برمجموعه ضوابط ومقرراتی است که درمقام رسیدگی به
رسیدگی باشد.
تخلفات اداری کارمند وچگونگی رسیدگی وصدور رأی به
ماده -6متخلف ،کارمندی است که پرونده وی به لحاظ کارگرفته میشود.
ارتکاب یک یاچند تخلف درهیأت موردرسیدگی قرار گرفته
ماده -2تخلف اداری عبارت است ازارتکاب اعمال وانضباط
و تخلف یاتخلفات اوتوسط هیأت رسیدگی کننده احرازمی
اداری که منحصر به موارد مذکور در قانون رسیدگی به
گردد.
تخلفات اداری میباشد وبه دودسته قصور و تقصیر تقسیم
ماده -7شاکی ،شخص حقیقی یاحقوقی است که ارتکاب میشود:
تخلف یاتخلفاتی رابه کارمند نسبت داده و موضوع راکتب ًا به
الف) قصور عبارت است از کوتاهی غیرعمدی درانجام وظایف
هیأت یادستگاه متبوع کارمند اعالم نموده باشد.
اداری محوله.
ماده -8دلیل ،عبارت از امری است که متهم یا اعالم کننده
ب) تقصیر عبارت است از نقض عمدی قوانین ومقررات
اتهام برای دفاع از خود یا اثبات تخلف به طورکتبی به آن
مربوط.
استناد مینماید.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 701
ماده -14هیأتها صرفاً میتوانند به تخلفات مندرج در ماده -9شاهد ،شخص حقیقی است که اظهارات یا کواهی
قانون رسیدگی و نسبت به اصدار رأی برائت یا اعمال یکی وی برای اثبات یا رد اتهام یا کمک در رد یا اثبات آن ضرورت
از مجازاتهای مقرر در قانون اقدام نمایند و حق صدور رأی داشته باشد.
غیر از موارد مذکور یا اظهارنظر نسبت به حاالت استخدامی
ماده -10دفاعیه ،عبارت است ازدالیل ومدارکی که کارمند
کارمند یا نحوه اجرای مقررات استخدامی و جبران ضرر و
یانماینده او درمقام دفاع ازخودیارد اتهام یا اتهامات انتسابی
زیان به جای انشاء و صدور رأی راندارند.
کتباً به هیأت رسیدگی کننده ارائه مینماید.
ماده -15تشخیص و انطباق اتهامات انتسابی به کارمندان
فصل دوم -در صالحیت هیأتها
با تخلفات مندرج در قانون با هیأتی است که موضوع به آن
ارجاع شده است و چنانچه علیرغم ارجاع پرونده ،به ماده -11رسیدگی اولیه به پرونده کارمند متهم باهیأت
تشخیص هیأت مربوط اتهام ازمصادبق تخلفات مندرج در بدوی مربوط میباشد .مگردرمواردی که مقامات مندرج
قانون نباشد ،نیازی به رسیدگی نبوده و پرونده را مختومه و درماده 12قانون رأس ًا مجازاتهای مقرردرماده مزبور را
مراتب را به اطالع نماینده موضوع ماده 34آییننامه اعمال مینمایند و یا مقامات موضوع ماده 17قانون
میرساند. کارمندانی را که مرتکب غیبت به میزان مقرردرماده مذکور
شدهاند اخراج نمایند.
ماده -16درمواردی که رسیدگی به پرونده ارجاعی به
هیأتها درصالحیت آنها نبوده وا تهام انتسابی به کارمند ماده -12تعیین هیأت رسیدگی کننده به تخلفات اداری
صرفاً از مصادیق جرائم عمومی بوده باشدهیأت مربوط اعضاء هیأتها با هیأت عالی نظارت و مرجع رسیدگی به
مراتب رابه اموراداری دستگاه اعالم مینماید تا از آن طریق اتهامهای مدیران با رعایت مفاد ماده 33آییننامه ازبین
به مراجع ذیصالح قضائی جهت رسیدگی ارسال شود. هیأتهای بدوی موجوددردستگاه مربوط خواهد بود.
ماده -17هیأت تجدیدنظر صرفاً به تخلف یاتخلفاتی که ماده -13هیأت تجدیدنظر درمواردزیرشروع به رسیدگی
درمرحله رسیدگی بدوی موردحکم قرارگرفته است، مینماید:
رسیدگی مینماید. الف :درمواردی که رأی هیأت بدوی قابل تجدیدنظرباشد
تبصره -چنانچه کارمند پس ازصدور رأی هیأت بدوی تازمان وکارمند ظرف مهلت مقررقانونی نسبت به آن درخواست
رسیدگی به اعتراض مرتکب تخلف جدیدی بشود ،رسیدگی تجدیدنظر نماید.
به تخلف یاتخلفات جدیدکارمند ،درصالحیت هیأت بدوی ب :موارد موضوع قسمت اخیر ماده 12قانون باتشخیص
ذیربط میباشد ولی درصورتی که درمرحله رسیدگی هیأت وموافقت کتبی مقامات واشخاص مذکور.
بدوی وقبل ازصدور رأی هیأت مذکور ،تخلف جدیدی
ج :ادعای کارمند مبنی برموجه بودن غیبت وی ،موضوع
ازمتهم گزارش گرددهیأت بدوی میتواند به تخلف جدید
تبصره 1ماده 17قانون.
همزمان با تخلف یا تخلفات قبلی بارعایت سیرمراحل
رسیدگی دریک پرونده رسیدگی نماید. د :نقض آراء هیأتهای تجدیدنظرتوسط دیوان عدالت اداری
یاهیأت عالی نظارت.
فصل سوم -شروع به رسیدگی
| 702رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ج) ذکر ادلّه ومواردی که متهم برای رد اتهام یااتهامات ماده -18هیأتهای بدوی یاتجدیدنظر درصورت شکایت یا
انتسابی الزم دارد اعالم اشخاص اعم از ارباب رجوع ،مردم یا کارمندان،
د) تصاویر مدارک مورد استناد مدیران ،سرپرستان اداری ،بازرسان هیأت عالی نظارت،
مقامات واشخاص مندرج در مواد 12و 17قانون ،دفاتر
ه) امضاء.
بازرسی و پاسخگوئی به شکایات ،سازمان بازرسی کل کشور
تبصره -درموارد یاد شده دراین ماده چنانچه نقایصی و همچنین درموارد نقض رأی توسط دیوان عدالت اداری
وجودداشته باشد ،هیأت به طورکتبی حداکثر ظرف ده روز یاهیأت عالی نظارت حسب مورد شروع به رسیدگی
ازتاریخ وصول ،به متهم ابالغ وازتاریخ ابالغ به مدت پنج روز مینمایند.
دیگر به اومهلت میدهد تانقایص را رفع نماید .عدم رفع
تبصره -1رعایت سلسله مراتب اداری دراعالم تخلف به
نقایص توسط متهم درمدت یاد شده یاعدم تقدیم دفاعیه
هیأت الزم نیست.
درمهلت مقرر مانع رسیدگی و صدور رأی نخواهد بود.
تیصره -2انصراف شاکی یا اعالم کننده ،مانع رسیدگی
ماده -21درصورت تقاضای مستخدم برای دفاع حضوری
هیأت نخواهد بود.
ویاتشخیص هیأت برای حضور وی ،هیأت موظف است تاریخ
ومحل رسیدگی رابه طور کتبی به اطالع متهم یانماینده وی فصل چهارم -نحوه رسیدگی
برساند. ماده -19هیأتها موظفند موارد اتهام رامشخصاً وبه صورت
تبصره -وقت جلسه باید طوری معین شود که فاصله بین کتبی به کارمند ابالغ و از تاریخ ابالغ 10روز مهلت برای
ابالغ وقت حضور درجلسه به متهم وروز جلسه کمتر ازسه دفاع آنها منظورنمایند.این امر باید صراحتاً درفرم ابالغ قید
روز نباشد. گردد.
ماده -22درمواردی که درهیأت جهت اخذتوضیحات، تبصره -1هیأت رسیدگی کننده درصورت تقاضای کارمند
حضوراعالم کننده اتهام راالزم بداند بدون حضور متهم ازوی یانماینده او (با در دست داشتن وکالتنامه ازدفاتر اسناد
دعوت به عمل خواهد آوردوهیأت درصورت لزوم میتواند رسمی) باید مدارک الزم رادراختیار وی قراردهد .درخصوص
مدارک موردنیاز راازاعالم کننده درخواست نماید. اسناد طبقهبندی شده تشخیص هیأت مناط عمل خواهد
بود.
فصل پنجم -رسیدگی به دالیل
تبصره -2کارمند متهم یانماینده وی میتواند به منظورارائه
ماده -23اصل بر برائت است .بنابراین چنانچه پرونده دفاعیه خودازهیأت مربوط تقاضای تمدیدمهلت نماید.دراین
کارمند درهیأت تحت رسیدگی باشد باید ازطریق اقامه مورد اتخاذ تصمیم باهیأت است ودرهرحال مدت تمدید از5
دالیل مستند و رسیدگی به آنها و رعایت مقررات مربوط روز تجاوزنخواهدکرد.
متخلف بودن وی احرازگردد .درغیراین صورت حکم به
ماده -20دفاعیه باید بازبان فارسی نوشته شده وحاوی
برائت کارمند صادرخواهد شد.
نکات زیرباشد:
ماده -24هرگاه کارمندی اقراربه وقوع تخلف یاتخلفات
الف) نام ونام خانوادگی
مقرردرقانون نماید ،دلیل دیگر برای ثبوت آن الزم نیست.
اقرار موضوع این ماده اعم ازشفاهی وکتبی است .اقرارشفاهی ب) آخرین اقامتگاه شخص
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 703
تبصره -2هیأت نمیتواند به زور شاهد را واداربه ادای است وقتی که در جریان رسیدگی درجلسه هیأت به عمل
شهادت نماید وچنانچه شاهد یا مطلع از حضور بعد از احضار آید و کتبی است درصورتی که در یکی ازاسناد یادفاعیه
دوم یا اظهار در صورت حضور امتناع نماید ،این مرحله کارمند به هیأت اظهار شده باشد .به هرترتیب اقراراعم
ازرسیدگی حذف میشود. ازکتبی وشفاهی باید به امضاء اقرارکننده رسیده باشد.
ماده -28هیأت عالوه بررسیدگی به دالیل مورداستناد تبصره -1اقرارباید صریح وروشن باشد.
متهم یاشاکی ،هرگونه تحقیق یااقدامی که برای دستیابی به تبصره -2اجبار و اکراه به اقرارممنوع ومرتکبین به عنوان
حقیقت درزمینه اتهام الزم باشد به عمل خواهد آورد. متهم به هیأت معرفی خواهند شد.
ماده -29به منظور جمع آوری دالیل ،انجام بررسیهای ماده -25هرگاه اسناد یااطالعاتی که مربوط به موردتخلف
الزم ،تکمیل پرونده اتهامی و آماده سازی آن جهت طرح در انتسابی است درواحدهای دستگاه دولتی متبوع کارمند یا
هیأت ،هیأتها میتوانند از گروه یا گروههای تحقیق استفاده سایر دستگاههای دولتی یابانکها یا شهرداریها یا نهادهای
نمایند .نحوه انتخاب ،شرایط اعضای گروه و حدود و حیطه انقالب اسالمی یا مؤسساتی که باسرمایه دولت تأسیس و
صالحیت گروههای تحقیق به ترتیب مقرردر قانون و اداره میشوند موجود باشد هیأت میتواند آنها را مطالبه و
آییننامه اجرایی آن است .عدم استفاده هیأت ازگروه تحقیق مالحظه و مطالعه نماید و واحدها و دستگاههای مربوط
مانع رسیدگی به پرونده ارجاعی واصداررأی نخواهد بود. مکلفند در اسرع وقت مدارک و اسناد مورد نیاز را به هیأت
ماده -30هرگاه رسیدگی به اتهام کارمند به تشخیص درخواست کننده ارسال کنند.
هیأت رسیدگی کننده مستلزم استفاده از نظر کارشناسی تبصره -تحویل اسناد ومدارک محرمانه وطبقهبندی شده،
باشد ،مورد به کارشناسی ارجاع میشود وهیأت دراین قبیل تابع مقررات وضوابط مربوط خواهد بود.
موارد نظرکارشناسی را مورد توجه و مدنظر برای صدور رأی
ماده -26عدم اعالم پاسخ مراجع مذکور در ماده 25این
قرارخواهد داد.
دستورالعمل ظرف مدت 2ماه موجبی برای توقف رسیدگی
تبصره -1هیأت باید کارشناس راازبین کسانی که دارای و عدم صدور رأی نخواهد بود.
صالحیت دررشته مربوط به موضع است انتخاب نماید.
ماده -27هرگاه متهم درحین رسیدگی یادفاعیه خودبرای
تبصره -2کارشناس موظف است درمدت مقرر که هیأت رد یاایضاح اتهام باچگونگی وقوع تخلف تقاضا نماید یاهیأت
تعیین میکند نظرخودرابه طورکتبی به هیأت تقدیم دارد الزم بداند که شهود اطالعات خودرادراختیار هیأت
مگر اینکه موضع ازاموری باشد که اظهارنظر درآن مدت قراردهند .آنان به هیأت دعوت و اظهارات شان استماع
میسرنباشد .در این صورت به تقاضای کارشناس ،هیأت خواهد شد .درصورت عدم حضور برای باردوم برای ادای
مهلت مناسب دیگری راتعیین وبه کارشناس اعالم میکند. شهادت دعوت میگردند.
در هرحال اظهارنظر کارشناس باید صریح باشد.
تبصره -1هیأت ازهریک ازشهودومطلعین به طور جداگانه
ماده -31درصورتی که شکایت شاکی واقعی نبوده و بدون حضور متهم تحقیق مینماید و اظهارات آنها در
ودرجریان رسیدگی متهم درهیأت تبرئه گردد ،شاکی به همان جلسه عین ًا در صورتجلسه قید وبه امضاء
عنوان متخلف دراجرای بند 4ماده 8قانون موردتعقیب اظهارکنندگان میرسد.
قرارخواهد گرفت.
| 704رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -36دراحتساب مهلتهای مقرر ،روز ابالغ واعالم جزء فصل ششم -مدت رسیدگی
مدت محسوب نمیشود.
ماده -32تحقیقات مقدماتی وتکمیل پرونده جهت طرح
فصل هفتم -توقف رسیدگی یا اجرای رأی قطعی درهیأت باید سریع ودرکوتاهترین مدت ممکنه انجام شود.
صادره ماده -33حداکثر مدت رسیدگی هر هیأت به پرونده متهم
ماده -37فوت متهم موجب توقف رسیدگی وصدور رأی از تاریخ ارجاع یا وصول پرونده یا اعالم اتهام تا زمان صدور
میگردد. رأی سه ماه میباشد و هیأتها موظفند ترتیبات الزم را در
این زمینه اتخاذ نمایند.
ماده -38هرگاه کارمند قبل از انقضاء مهلت
تجدیدنظرفوت نماید پرونده مختومه و حالت استخدامی وی تبصره -1در موارد خاص که رسیدگی نیازمند مدت
از تاریخ فوت به حالت قبل از صدور رأی برمی گردد و رأی بیشتری باشد حداکثر یک ماه به مهلت مقرر دراین ماده
هیأت بدوی هیچگونه تأثیری در وضعیت وی نخواهد داشت. افزوده میگردد لکن دراین قبیل مواردمراتب وادله الزم باید
حسب موردبه اطالع نماینده موضوع ماده 34آییننامه
ماده -39درصورتی که کارمند متخلف درحالتی
اجرایی برسد.
ازحالتهای استخدامی باشد که اجرای فوری رأی قطعی
درباره وی ممکن نباشد ،مراتب به هیأت عالی نظارت گزارش تبصره -2عدم رسیدگی هیأتها درمهلت مقرر سهلانگاری
شده ورأی صادرشده نیز به محض حصول امکان اجراخواهد محسوب شده و موضوع بر اساس ماده 22قانون قابل
شد. پیگیری خواهد بود.
ماده -40در صورتی که کارمند درطول تحمل مجازاتهای تبصره -3تاریخ شروع رسیدگی به تخلفاتی که ازطریق
بندهای "ج"" ،د""،و" " ،ز" ماده 9قانون فوت شود اعمال صندوق موضوع ماده 49این آییننامه واصل میگردد از
مجازاتهای یاد شده متوقف شده و حالت استخدامی زمان ثبت در دفاتر هیأتها خواهد بود
کارمند اززمان فوت به حالت قبل از تعیین مجازات اعاده ماده -34در مورد پروندههایی که فوریت داشته باشد
میشود. همچنین رسیدگی هائی که به دنبال گزارشهای سازمان
تبصره -در احتساب حقوق وظیفه وراث کارمندان موضوع بازرسی کل کشور یا دفاتر بازرسی و پاسخگوئی به شکایات
این ماده ،مجازاتهای اعمال شده منظور نخواهد شد. صورت میگیرد هیأت موظف است خارج از نوبت به آنها
رسیدگی نموده و رأی الزم راصادرنماید.
فصل هشتم -صدور رأی
تبصره -تشخیص فوریت امر در غیر از اعالمات سازمان
ماده -41انشاء و صدور رأی هیأت پس ازرسیدگی
بازرسی کل کشور با باالترین مقام دستگاه ذیربط با نماینده
درآخرین جلسه و در غیاب متهم صورت میگیرد و باید به
موضوع ماده 34آییننامه اجرایی میباشد.
امضاء اعضاء هیأت برسد.
ماده -35مواعدی راکه قانون رسیدگی به تخلفات اداری
ماده -42رأی صادره باید حاوی دالیل ،مستندات
یاآییننامه اجرایی آن یااین دستورالعمل تعیین نموده است
وموادقانونی که براساس آنها رأی صادرشده است ،باشد.
چنانچه روز آخر موعد مصادف باروز تعطیل ادارات باشد روز
همچنین هیأتها موظفند قطعی یاقابل پژوهش بودن رأی
آخر موعد ،اولین روز کاری اداری بعد ازتعطیل خواهد بود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 705
ج) رأی هیأت مستند به اسناد و مدارکی باشد که پس ومحل دریافت درخواست تجدیدنظر را در ورقه رأی درج
ازصدورجعلی بودن انها ثابت شده باشد. نمایند.
د) پس ازصدور رأی ،اسناد ومدارکی بهدست آید که دلیل ماده -43موارد قصور ازکیفیات مخففه مجازات محسوب
حقانیت درخواست کننده یا بیگناهی متهم باشد و ثابت شود خواهد شد.
اسناد ومدارک یاد شده درجریان رسیدگی مکتوم یا مغفول
ماده -44اعمال مجازات شدیدترنسبت به آرای غیرقطعی
مانده و یا در اختیار متهم یا هیأت رسیدگی کننده نبوده
هیأتهای بدوی یا آرای نقض شده توسط دیوان عدالت
است.
اداری یاهیأت عالی نظارت مجازنمی باشد مگر آنکه
ه) دیوان عدالت اداری دراجرای ماده 21قانون ،آراء قطعی مستندات یا مدارک جدید غیر از موارد بررسی شده قبلی
صادره توسط هیأتها رانقض نماید. دررسیدگیهای مجدد بهدست آید.
و) مواردی که هیأت عالی نظارت به لحاظ عدم رعایت قانون ماده -45اصالح یا تغییر آرای قطعی هیأتها صرفاً در
یااعمال تبعیض دراجرای قانون یاثبوت غرض مجرمانه موارد زیر امکانپذیر میباشد:
ازطریق مرجع قضائی صالحه در مورد آراء صادره (موضوع
الف) درمواردی که هیأت صادرکننده رأی به اکثریت آراء
تبصره 2ماده 22قانون) یا موارد دیگری که بنابه مصالحی
تشخیص دهد که مفاد حکم صادرشده ازنظر موازین قانونی
ضروری تشخیص دهد.
(به لحاظ شکلی یا ماهوی) مخدوش میباشد
ز) رأی هیأت در خارج ازمواعد و مهلت مقرر صادرشده باشد.
ب) هرگاه تخلف کارمند عنوان یکی ازجرایم مندرج درقانون
تبصره -1درکلیه مواردی که آراء قطعی نقض یاابطال مجازات اسالمی رانیز داشته باشد و مرجع قضائی حکم
میگردد پرونده متهم درهیأتی که حسب مقررات تعیین برائت وی راصادرنماید وهیأت بااکثریت آراء نظربراصالح
میشود مجدداً موردرسیدگی وصدور رأی قرارخواهد گرفت. یاتغییر رأی خودداشته باشد.
تبصره -2هیأت عالی نظارت میتواند درخصوص تبصره -درهرصورت درمواردمندرج دربندهای الف وب این
پروندههای مطروحه رأساً رسیدگی وموضوع رامختومه اعالم ماده باید به تأیید هیأت عالی نظارت رسیده باشد.
نماید.
فصل نهم -نقض یا ابطال رأی
فصل دهم -سایر مقررات
ماده -46نقض یاابطال آراء قطعی هیأتها درموارد زیر
ماده -47آثار و تاریخ اجرای رأی ازتاریخ ابالغ رأی قطعی متصور است:
به کارمند میباشد و تا آن زمان وضعیت استخدامی وی
الف) مواردی که هیأت یا یکی از اعضای آن به دالیل مندرج
حسب قوانین ومقررات مربوط خواهد بود مگر آنکه در اجرای
درماده 7قانون ،صالحیت رسیدگی وصدور رأی نداشته
ماده 13قانون وتبصره 3آن آماده به خدمت شده یامرتکب
باشد.
تخلف غیبت شده باشد.
ب) اعضای هیأتها واجد شرایط مقرر درماده 6قانون نبوده
ماده -48هیأتهای تجدیدنظر موظفند پرونده ووضعیت
باشند.
معیشتی افرادی راکه دراجرای ماده 11قانون تقاضای
برقراری مستمری میکنند ،بررسی نموده ودرصورت
| 706رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -شکایات فاقد نام ونشانی وامضای شاکی قابل واجدشرایط بودن نسبت به برقراری مقرری مذکور اقدام
رسیدگی نخواهد بود. نمایند.
ماده -50رسیدگی به پروندههایی که قبل از اجرای این ماده -49هریک ازوزارتخانهها ،مؤسسات وشرکتهای
دستورالعمل به هیأتها ارجاع وبه آنها رسیدگی نشده یا در دولتی ودستگاههای مشمول قانون مکلفند درکلیه
دست رسیدگی است به ترتیب مقرر در این دستورالعمل ساختمانهای موجودخود که محل مراجعه مردم وارباب
صورت خواهد گرفت. رجوع میباشد ،صندوق خاصی جهت اعالم تخلف آنان نصب
این دستورالعمل مشتمل بر 50ماده و 23تبصره در نمایند واطالعیههای الزم رادرخصوص محل مراجعه وافراد
دویست و چهلمین جلسه مورخ 1378/8/4هیأت عالی پاسخگو و چگونگی دریافت و رسیدگی به تخلفات ارباب
نظارت تصویب شده است ،و برای کلیه هیأتها الزماالجرا رجوع ومردم درمعرض دید آنان قراردهند .این صندوقها
میباشد. هفتهای یکبارتوسط هیأت باز و شکوائیهها مورد بررسی
قرارخواهد گرفت.
دبیرکل سازمان و رئیس هیأت عالی نظارت
ماده -7شکایت کارمندان نسبت به آراء صادره از تبصره -مدیرکل دفتر مزبور به عنوان دبیر هیأت عالی
هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری در دبیرخانه هیأت نظارت در جلسات حضور خواهد داشت.
عالی نظارت مورد بررسی قرار میگیرد و چنانچه لغو ،اصالح ماده -5دبیرخانه هیأت عالی نظارت ،موظف است در
یا تغییر آراء ضرورت داشته باشد مراتب به هیأت عالی صورت مشاهده موارد عدم رعایت قانون رسیدگی به تخلفات
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 707
هیأتهای مربوط معرفی نموده و نتیجه را مستمراً به هیأت نظارت پیشنهاد خواهد شد .در غیر این صورت طبق قوانین
عالی نظارت گزارش نماید. و مقررات عمل خواهد شد.
ماده -10بخشنامههای صادره از سوی هیأت عالی نظارت ماده -8در مواقعی که حضور مسئول هماهنگی یا رئیس
که به منظور تبیین و توجیه نحوه اجرای قانون و آییننامه هیأت یا شاکی در بررسی پرونده ضرورت داشته باشد،
اجرایی آن تهیه و ابالغ میشود برای کلیه هیأتها الزم دبیرخانه هیأت عالی نظارت از آنان دعوت به عمل خواهد
االتباع است. آورد و پس از استماع نظرات آنان گزارش الزم را همراه با
مدارک و مستندات مربوط جهت اخذ تصمیم به هیأت عالی
ماده -11تغییرات بعدی این آییننامه با هیأت عالی نظارت
نظارت ارائه خواهد نمود.
خواهد بود.
ماده -9دبیرخانه هیأت عالی نظارت موظف است از طریق
آییننامه فوق در جلسه مورخ 1373/03/12هیأت عالی
نظارت و به استناد تبصره ماده 37آییننامه اجرایی قانون بازرسین خود موضوع تبصره 3ماده ( 22قانون رسیدگی به
رسیدگی به تخلفات اداری در 11ماده و 1تبصره تصویب تخلفات اداری) در کلیه دستگاههای مشمول ،کارمندان
گردید. متخلف را حسب مورد برای رسیدگی به پرونده آنها به
دستورالعمل نحوه اعمال تنبیهات اداری با توجه به قانون مدیریت خدمات کشوری
(بخشنامه شماره 200/17/34088مورخ 1388/04/10معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
ب) از آنجا که بر اساس فصل دهم قانون مدیریت خدمات کلیه مسئولین هماهنگی هیأتهای رسیدگی به تخلفات
کشوری،حقوق و مزایای کارمندان دولت بر روش امتیازی و اداری کارمندان
بر اساس ارزشیابی عوامل شغل و شاغل و سایر ویژگیهای پیرو مباحث مطروحه در جلسه مورخ 1388/2/29
مذکور در آن مبتنی است ،و این امر بر چگونگی اجرای هر مسئولین محترم هماهنگی هیأتهای رسیدگی به تخلفات
یک از تنبیهات اداری ذیل از تنبیهات موضوع ماده ()9 اداری کارمندان در مورد تعیین وضعیت و نحوه اجرای برخی
قانون رسیدگی به تخلفات اداری تأثیر دارد ،لذا تا تعیین تنبیهات اداری موضوع ماده ( )9قانون رسیدگی به تخلفات
دقیق جزئیات امر و اتخاذ تصمیم توسط شورای توسعه اداری با عنایت به اجرای فصل دهم قانون مدیریت خدمات
مدیریت و سرمایه انسانی ،مقتضی است به ترتیب ذیل عمل کشوری ،مراتب زیر را برای آگاهی و اقدام الزم اعالم
شود: میدارد:
.1تنبیه اداری موضوع بند "ج": الف) با عنایت به اینکه ماده ( )97قانون مدیریت خدمات
در موارد محکومیت کارمندان به این مجازات ،به میزان کشوری ،امر رسیدگی به تخلفات کارمندان و تعیین مجازات
محکومیت آنان و بر اساس حقوق و فوقالعاده شغل مندرج آنان را در چارچوب قانون رسیدگی به تخلفات اداری -
در آخرین حکم کارگزینی قبل از تطبیق با قانون مدیریت مصوب سال -1372مورد تأیید و تأکید قرار داده است،
خدمات کشوری ،محاسبه و به مدت مذکور در رأی از حکم بنابراین صرفنظر از نحوه اجرا ،اعمال تنبیهات اداری کما
بعد از تطبیق ایشان کسر شود. کان معتبر و قانونی است.
| 708رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-با عنایت به اینکه حسب مفاد ماده ( )65قانون مدیریت .2تنبیه اداری مندرج در بند "ح":
خدمات کشوری ،کلیه مشاغل مشمول این قانون بر اساس در موارد محکومیت افراد به این مجازات ،حسب مورد برابر
عوامل مقرر به یکی از طبقات جدول یا جداول حق شغل با ( )30تا ( )45روز حقوق مبنای مربوط در قبال هر سال
اختصاص مییابند و بر این اساس در صورت تغییر شغل سابقه خدمت به تشخیص هیأت صادرکننده رأی ،بر طبق
مورد تصدی کارمند در آینده ،طبقات حق شغل وی بر آخرین حکم کارگزینی قبل از تطبیق با قانون مدیریت
حسب ویژگیهای شغل مورد تصدی تعیین و الزاماً متضمن خدمات کشوری به آنان پرداخت گردد.
ارتقاء طبقات شغلی ایشان که در این قانون نظیر گروه در
.3تنبیه اداری موضوع بند "ز":
قانون نظام هماهنگ است ،نخواهد بود ،لذا در حال حاضر
اعمال مجازات مندرج در قسمت اخیر بند (ز) موضوع ًا با عنایت به اینکه در مرحله تطبیق گروههای بیست گانه
منتفی است. موضوع ماده یک قانون نظام هماهنگ کارکنان دولت با
قانون مدیریت خدمات کشوری ،کارمندان مشمول به شرح
.4تنبیه اداری بند (ط)
بند ( )2از فصل دوم بخشنامه شماره 200/14593مورخ
در صورت محکومیت کارمندان به این مجازات ،از آخرین 1388/2/21معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
حکم کارگزینی قبل از تطبیق با قانون مدیریت خدمات رییسجمهور ،از معادل امتیازات طبقات جدول شماره ()1
کشوری ،حسب مورد یک یا دو گروه کسر و در احتساب برخوردار میشوند ،لذا در صورت محکومیت کارمندان به
حقوق بازنشستگی پس از تنزل گروه طبق مقررات مالک تنبیه اداری موضوع قسمت اول بند (ز) به میزان محکومیت
محاسبه قرار گیرد. از گ روه مذکور در آخرین حکم کارگزینی کسر و سپس از
محمدرضا طاهریان -دبیر هیأت عالی نظارت معادل امتیازات جدول فوق برخوردار گردند.
نحوه رسیدگی به اعتراض سازمان بازرسی نسبت به آراء هیاتهای رسیدگی به تخلفات
(بخشنامه شماره 52479مورخ 1400/9/27سازمان اداری و استخدامی کشور)
نظرات و پیشنهادات دبیرخانه؛ با در نظر داشتن اقتضائات بخشنامه بهدستگاههای مشمول قانون رسیدگی به تخلفات
حقوقی ناشی از آراء صادره از هیات عمومی و هیات اداری
تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری در این رابطه و با مصوبه جلسه شماره 989مورخ 1400/8/25هیات محترم
در نظر گرفتن مالحظات مدیریتی ناشی از ارسال تعداد عالی نظارت در ارتباط با نحوهی رسیدگی به اعتراضهای
بسیار زیادی از پروندهها از سوی سازمان یاد شده به هیات سازمان بازرسی کل کشور نسبت به آراء هیاتهای رسیدگی
عالی نظارت و دبیرخانه آن ،به شرح ذیل اتخاذ تصمیم به تخلفات اداری ،به شرح ذیل ابالغ میگردد:
گردید:
متن مصوبه
مقدمه - 1مالحظات حقوقی مصوبه:
«پس از بررسی و تبادل نظر در رابطه با نحوهی رسیدگی به
اوالً؛ مفاد دادنامه شماره 9709970906010328مورخ اعتراضهای سازمان بازرسی نسبت به آراء قطعی هیاتهای
97/10/11هیات تخصصی استخدامی و دادنامه شماره 939 رسیدگی به تخلفات اداری در جلسات اخیر و استماع نقطه
مورخ 99/7/29هیات عمومی دیوان عدالت اداری ،معطوف
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 709
رئیس محترم وقت سازمان اداری و استخدامی کشور به بودن حکم مقرر در ماده ( )6قانون تشکیل سازمان بازرسی
شمارههای 1475361مورخ 96/8/6و 658895مورخ کل کشور مصوب سال 1393به آراء قابل تجدیدنظر به
98/11/14لغو و مقرر میگردد: شرح مذکور در ماده ( )10قانون رسیدگی به تخلفات اداری
-1برابر ترتیبات قانونی؛ تجدیدنظر خواهی سازمان بازرسی را مورد تصریح قرار داده و آراء قطعی را از شمول ماده یاد
کل کشور نسبت به آن بخش از آراء هیاتهای بدوی که به شده ،خارج دانسته است.
موجب ماده ( )10قانون رسیدگی به تخلفات اداری قابل ثانیاً؛ مرجع محترم قضایی به موجب دادنامههای فوق بر
تجدیدنظر خواهی است ،در هیات تجدیدنظر ذیربط مورد اصل صالحیت ذاتی هیات عالی نظارت در تشخیص نحوهی
رسیدگی قرار گیرد. رسیدگی به آراء قطعی هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری
-2با اختیار حاصل از ماده ( )22قانون رسیدگی به تخلفات و تمشیت این امر با اختیارات حاصل از ماده ( )22قانون
اداری و با توجه به تصریح دیوان عدالت اداری در دادنامههای رسیدگی به تخلفات اداری تصریح و تاکید نموده است.
مشروحه فوق مبنی بر صالحیت هیات عالی نظارت در مقدمه -2مالحظات مدیریتی مصوبه:
تشخیص نحوهی بررسی آراء قطعی هیاتهای رسیدگی به اوالً؛ قانونگذار ،هیات عالی نظارت را با هدف نظارت عالیه بر
تخلفات اداری ،اعتراضهای سازمان بازرسی نسبت به آراء حسن اجرای قانون رسیدگی به تخلفات اداری و ایجاد
قطعی هیاتها (اعم از بدوی و تجدیدنظر) در صورتی از سوی هماهنگی در کار هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری بنا
هیات عالی نظارت مورد بررسی قرار خواهند گرفت؛ که، نهاده است.
تخلفات منتسبه واجد وصف مجرمانه بوده و پیش از این ،به
ثانیاً؛ ارتقاء جایگاه نظام رسیدگی به تخلفات اداری و افزایش
صدور رای قطعی محکومیت در مرجع قضایی منتهی شده
اتقان آراء؛ در کوتاه مدت مستلزم اصالح و روزآمد نمودن
باشد.
فرآیندها و رویههای جاری ،ایجاد سامانههای مکانیزه و
تبصره :1در اجرای تصمیم فوق؛ دبیرخانه هیات عالی استقرار نظام نوین بازرسی و ارزیابی عملکرد هیاتها و دفاتر
نظارت پس از وصول اعتراضهای مستند و مستدل سازمان هماهنگی و در میان مدت؛ مستلزم بازنگری و روزآمد نمودن
بازرسی نسبت به آراء قطعی هیاتهای رسیدگی به تخلفات قانون و مقررات مربوط با در نظر گرفتن دانش و اقتضائات
اداری (منضم به رای محکومیت قطعی مرجع قضایی در روز مدیریتی ،اندوختههای حاصل از اجرای قانون در
رابطه با همان اتهام) ،موضوع را بهدستگاه ذیربط منعکس و سالهای گذشته ،تجارب موفق بینالمللی و توجه ویژه به
پس از اخذ نظر صریح مسئول هماهنگی و هیات صادر احکام متعالی اسالم و فقه پویای شیعه میباشد و تحقق این
کننده رای (در قالب صورتجلسه) ،نسبت به تهیه گزارش مهم نیز در گام نخست؛ مستلزم تغییر نگرش هیات عالی
کارشناسی مبادرت و اصل پرونده اتهامی مربوطه را برای نظارت و دبیرخانه آن از بررسیهای موردی و جزئی نگر ،به
بررسی و اتخاذ تصمیم مقتضی در جلسه هیات عالی نظارت نگاه راهبردی و تحولی نسبت مسائل کالن و اساسی نظام
مطرح نماید. رسیدگی به تخلفات اداری است.
تبصره :2پروندههای جاری دبیرخانه هیات عالی نظارت نیز نظر به مراتب فوق:
مشمول مصوبه فوق میباشند».
تصمیمات متخذه در جلسات شماره 829مورخ 96/8/3و
میثم لطیفی شماره 931مورخ 98/11/8هیات عالی نظارت ابالغی
| 710رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
لزوم قبولی اعضای هیأتهای تخلفات در دوره آموزشی قانون رسیدگی به تخلفات اداری
(بخشنامه شماره 12023مورخ 1401/02/25سازمان اداری و استخدامی کشور)
-1همه نمایندگان وزرا و روسای سازمانها ،مسئولین نمایندگان وزرا (روسای سازمانها) و مسئولین هماهنگی
هماهنگی هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری
(از تاریخ ابالغ) مکلفند دوره آموزش آشنایی با قانون دستگاههای مشمول قانون رسیدگی به تخلفات اداری
رسیدگی به تخلفات اداری را برای منتخبین عضویت در
بررسیهای کارشناسی صورت گرفته در پروندههای واصله
هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری پیشبینی و برگزار و
به این سازمان نشان میدهد ،برخی از اعضای هیاتهای
سپس ایشان را به دبیرخانه هیات عالی نظارت معرفی تا در
رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان ،در انشاء آراء به مفاد
آزمون برخط حضور یافته و پس از اخذ حد نصاب آزمون،
و مندرجات قانون رسیدگی به تخلفات اداری و آییننامه
اقدامات الزم جهت صدور حکم انتصاب صورت پذیرد.
اجرایی آن توجه و دقت کافی نداشته ،به نحوی که جبران
تبصره :درصورتی که اعضای معرفی شده حداقل یک دوره آن عالوه بر صرف زمان ،خسارتهای مادی و معنوی را نیز
عضویت در هیاتها را داشته باشند ،از حضور در آزمون فوق به همراه داشته است.
معاف خواهند بود.
در همین راستا و در جهت ارتقاء عدالت اداری و مستفاد از
-2مسئولین هماهنگی هیاتهای رسیدگی به تخلفات ماده 6قانون رسیدگی به تخلفات اداری و ماده 38آییننامه
اداری موظفند در پیش نویس احکام صادره اعضاء نسبت به اجرایی قانون مذکور ،از تاریخ 1401/03/21مسئولین
درج عبارت «به استناد ماده 2قانون رسیدگی به تخلفات محترم هماهنگی هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری
اداری و ماده 3آییننامه اجرایی قانون» اقدام نمایند. نسبت به موارد ذیل اقدام نمایند:
میثم لطیفی
دستورالعمل نحوه ادامه اشتراک در صندوق بازنشستگی کشوری به صورت خویشفرما موضوع:
بند «الف» ماده ( )6قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور
(بخشنامه شماره /3752ص 210/مورخ 1396/3/16صندوق بازنشستگی کشوری)
مربوطه (بازخرید خدمت ،استعفا ،اخراج و مرخصی بدون وزارتخانهها ،مؤسسات ،شرکتهای دولتی ،شهرداریها و
حقوق) به مدیریت صندوق در استان مربوطه ارائه نموده و سایر دستگاههای اجرایی مشترک صندوق بازنشستگی
پس از عقد قرارداد ادامه اشتراک ،کسور بازنشستگی سهم کشوری
خود و کارفرما را با رعایت موارد زیر به حساب صندوق واریز در اجرای بند «الف» ماده ( )6قانون احکام دائمی برنامههای
نمایند: توسعه کشور ،کارمندان مشترک صندوق بازنشستگی
الف -مبنای محاسبه کسور پرداختی ،آخرین حقوق و کشوری (که منبعد در این دستورالعمل صندوق نامیده
فوقالعادههای مستمر مشمول برداشت کسور ،در حکم میشود) چنانچه از تاریخ 1396/1/1از دستگاه اجرایی
کارگزینی زمان استغال در دستگاه اجرایی متبوع خواهد بود. متبوع خود بازخرید خدمت ،مستعفی یا اخراج شده یا از
ب -نرخ کسور بازنشستگی سهم کارمند و کارفرما مطابق مرخصی بدون حقوق استفاده نموده و یا به دستگاه اجرایی
مقررات مورد عمل صندوق تعیین میشود. دیگر منتقل شوند ،در صورت تمایل و با ارائه تقاضای کتبی،
مشروط به عدم دریاف یا انتقال تمام یا قسمتی از کسور
ج -میزان کسور بازنشستگی اعم از سهم کارمند و کارفرما
پرداختی ،میتوانند با عقد قرارداد و با رعایت مفاد این
در ابتدای هر سال معادل ضریب افزایش ساالنه حقوق
دستورالعمل به شرح بندهای آتی بدون محدودیت زمانی
مشمولین قانون مدیریت خدمات کشوری افزایش مییابد.
همچنان به اشتراک خود در صندوق ادامه دهند.
د -اولین ماه افزایش موضوع بند (ج) عالوه بر کسور
بخش اول :ادامه اشتراک در حاالت بازخرید خدمت،
بازنشستگی به حساب صندوق واریز میشود.
استعفا ،اخراج و مرخصی بدون حقوق
هـ -چنانچه تقاضای ادامه اشتراک ظرف مدت مذکور در
-1این قبیل کارکنان میتوانند تقاضای ادامه اشتراک در
بند ( )1ارائه شود ،ادامه اشتراک با پرداخت کسور معوقه از
صندوق را حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ اجرای حکم
تاریخ اجرای حکم و در غیر اینصورت از تاریخ تقاضا خواهد
| 712رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ج -در برقراری حقوق بازنشستگی و حقوق وظیفه از بود و در مورد اخیر فاصله زمانی اجرای حکم تا تاریخ تقاضا
کارافتادگی و حقوق وظیفه وراث ،قوانین و مقررات مورد جزو سابقه اشتراک در صندوق منظور نخواهد شد.
عمل صندوق نظیر روش محاسبه حقوق ،افزایش بابت و -متقاضیان ادامه استراک در صندوق مکلفند کسور
پرداخت کسور مازاد بر سیسال و نیز حداقل و حداکثر بازنشستگی هر ماه را حداکثر تا پایان ماه بعد به حساب
حقوق بازنشستگی و وظیفه مصوب هیأت وزیران رعایت صندوق واریز نمایند.
میشود.
ز -در صورتی که پرداخت کسور بازنشستگی حداکثر تا سه
د -تعیین ورثه مشمول دریافت حقوق وظیفه مشمولین این ماه متوقف شود ،مشترک میتواند با پرداخت یکجای کسور
دستورالعمل و سهم هر یک از آنان با رعایت مواد 86و 87 معوقه با احتساب خسارت دیرکرد به میزان نیم در هزار به
قانون استخدام کشوری و اصالحات بعدی آن میباشد. ازای هر روز تأخیر ،همچنان به اشتراک خود در صندوق
-3کارکنانی که بعد از 1396/1/1در طول استفاده از ادامه دهد .توقف پرداخت به مدت بیش از سه ماه ،موجب
مرخصی بدون حقوق با پرداخت کسور بازنشستگی در انفساخ قرارداد بوده و ادامه اشتراک منوط به تقاضا و عقد
اشتراک صندوق باقی میمانند ،در مدت مزبور صرف ًا از لحاظ قرارداد جدید مطابق مقررات این دستورالعمل خواهد بود و
پرداخت کسور تابع مقررات این دستورالعمل بوده و پس از در این صورت مدت توقف پرداخت کسور ،جزو سوابق
خاتمه مرخصی و ادامه اشتغال و نیز در مواردی که قبل از اشتراک در صندوق محسوب نمیشود.
اشتغال مجدد بازنشسته ،از کارافتاده و یا فوت شوند ،از -2متقاضیان ادامه اشتراک در صندوق که رابطه استخدامی
لحاظ برقراری حقوق بازنشستگی و وظیفه تابع مقررات آنان با دستگاه متبوع خود به دلیل بازخرید خدمت ،استعفاء
استخدامی مربوط و مقررات عمومی مورد عمل صندوق یا اخراج قطع شده باشد با رعایت موارد زیر حسب مورد از
خواهند بود. حقوق بازنشستگی ،از کارافتادگی و وظیفه وراث استفاده
بخش دوم -ادامه اشتراک در صورت انتقال خواهند نمود:
-4کارمندان شاغل مشترک صندوق که به موجب قوانین و الف -مشترک میتواند در صورت دارا بودن حداقل سی سال
مقررات مربوط از یک دستگاه اجرایی به دستگاه اجرایی سابقه پرداخت کسور یا دارا بودن حداقل 65سال سن با
دیگر منتقل شده و دستگاه محل انتقال آنان تابع صندوق الاقل 25سال سابقه پرداخت کسور ،درخواست بازنشستگی
بیمهای دیگری باشد ،میتوانند با تقاضای کتبی کماکان در نماید و صندوق مکلف به قبول آن است.
اشتراک صندوق باقی بمانند .در این صورت ،دستگاه محل ب -حقوق وظیفه از کارافتادگی پس از تأیید مراتب از
انتقال (مقصد) مکلف است کسور بازنشستگی آنان اعم از کارافتادگی کلی مشترک از سوی کمیسیون پزشکی وزارت
سهم کارمند و کارفرما و مقرری ماه اول را بر اساس مقررات بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی و تأیید کمیته ذیربط در
مورد عمل صندوق کسر و به حساب صندوق واریز نماید. صندوق و نیز حقوق وظیفه ورثه در صورت فوت مشترک به
بازنشستگی ،ازکارافتادگی و برقراری وظیفه وراث در مورد تناسب مدت پرداخت کسور با رعایت مقررات عمومی مورد
مشمولین این بند با رعایت مقررات عمومی مورد عمل عمل صندوق در خصوص از کار افتادگی و فوت عادی
صندوق میباشد. محاسبه و برقرار میگردد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 713
هر روز تأخیر اقدام نمایند ،در این صورت مدت مذکور به بخش سوم -سایر مقررات
عنوان سابقه الزم برای بازنشستگی محسوب خواهد شد.
-5آن بخش از سوابق خدمت غیررسمی تمام وقت و قابل
-7کارکنان موضوع این دستورالعمل در مدتی که با عقد قبول دولتی متقاضی ادامه اشتراک که در هنگام اشتغال
قرارداد در اشتراک صندوق قرار دارند ،در مورد نقل و انتقال ارائه و در احکام کارگزینی صادره از سوی دستگاه اجرایی از
کسور یا حق بیمه بین صندوقهای بیمه و بازنشستگی و نظر ترفیع پایه ،افزایش سنواتی ،امتیاز حق شغل ،ارتقاء
پرداخت مابهالتفاوت تابع قوانین و مقررات عمومی میباشند. گروه یا طبقه و عناوین مشابه منظور شده باشد و همچنین
-8قوانین و مقررات استخدامی مورد عمل دستگاه ذیربط مدت حضور داوطلبانه در جبهه (موضوع ماده 27قانون
جز در مواردی که در این دستورالعمل تصریح شده است، جامع خدماترسانی به ایثارگران) مشروط به آنکه متقاضی
در خصوص کارکنانیکه به دنبال قطع رابطه استخدامی با ادامه اشتراک ،حداکثر ظرف ششماه از تاریخ عقد قرارداد
دستگاه (بازخرید خدمت ،استعفا ،اخراج) به اشتراک در نسبت به تعیین بدهی ایام مذکور (حداکثر سی سال) بر
صندوق ادامه دادهاند قابل اجرا نیست و صندوق در قبال این مبنای بیست و دو و نیم درصد ( )%22.5آخرین حقوق و
افراد صرفاً مطابق مقررات این دستورالعمل و بر اساس فوقالعادههای مشمول کسور بازنشستگی در زمان قطع
قرارداد منعقده رفتار مینماید و این افراد پس از برقراری رابطه استخدامی اقدام نماید ،مدت مذکور به عنوان سابقه
حقوق بازنشستگی یا وظیفه صرفاً از افزایش ساالنه حقوق خدمت قابل قبول از لحاظ بازنشستگی و وظیفه محسوب
معادل افزایش ساالنه مصوب هیأت وزیران استفاده میگردد .هر گونه درخواست در موارد فوق پس از سپری
مینمایند. شدن 6ماه مهلت مقرر تحت هیچ شرایطی پذیرفته
نمیشود.
-9کارکنانیکه در اجرای احکام قانونی مقرر در برنامههای
چهارم و پنجم توسعه حسب تقاضا به اشتراک خود در -6افراد واجد شرایط در ماده 30قانون برنامه پنجم توسعه
صندوق ادامه داده و اشتراک آنان تا 11396/1/1ادامه (بازخرید ،استعفا ،اخراج) میتوانند با ارائه تقاضای کتبی و
داشته است ،از تاریخ مزبور به بعد با رعایت مقررات این عقد قرارداد از تاریخ ثبت تقاضا نسبت به ادامه اشتراک ادامه
دستورالعمل میتوانند همچنان در اشتراک باقی بمانند. دهند.
-10قرارداد موضوع این دستورالعمل توسط صندوق تنظیم افراد موضوع ماده 30قانون برنامه پنجم توسعه که بر اساس
و به امضای مدیر صندوق در استانها و متقاضی اشتراک قوانین و مقررات مربوطه از مرخصی بدون حقوق استفاده
میرسد و امضای قرارداد توسط متقاضی به منزله اطالع و نمودهاند ،مشروط به اینکه مرخصی بدون حقوق آنان تا زمان
آگاهی از مفاد این دستورالعمل است. تقاضا در صندوق ادامه داشته باشد ،ظرف مدت 6ماه از
تاریخ صدور این دستورالعمل مهلت دارند با ارائه تقاضای
-11متقاضیان ادامه اشتراک مکلفند در مدت قرارداد کسور
کتبی و عقد قرارداد نسبت به پرداخت کسور بازنشستگی
بازنشستگی و مقرری ماه اول را به حساب شماره
مدت مرخصی استفاده شده طبق مقررات مورد عمل
0107777777006صندوق نزد بانک صادرات ایران شعبه
صندوق شامل سهم مستخدم ،کارفرما و مقرری ماه اول با
میدان جهاد در تهران واریز و رسید بانکی را به مدیریت
احتساب جریمه دیرکرد مربوطه به مأخذ نیم در هزار برای
صندوق در استان تحویل و تأییدیه دریافت دارند.
محمود اسالمیان -مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری
| 714رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
قانون نقل و انتقال سوابق حق بیمه یا کسور بازنشستگی بین صندوقهای بازنشستگی و تجمیع
سوابق بیمهای اشخاص (مصوب )1402/2/11
ب -بیمه شده :شخصی است که در چهارچوب قوانین و ماده -1اصطالحات بکار رفته در این قانون در معانی
مقررات مورد عمل هر یک از صندوقهای بازنشستگی مشروح ذیل است:
مشترک صندوق محسوب میشود و با پرداخت حق بیمه
الف -صندوق بازنشستگی :به کلیه سازمانها و صندوقهای
امکان بهره مندی از حقوق و مزایای قانونی را دارد.
بیمه گر فعال در حوزه بیمههای اجتماعی دولتی و غیر
دولتی اطالق میشود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 715
مستمری بازماندگان از صندوق پرداخت کننده مستمری به پ -سوابق بیمهای :مدت زمانی که بیمه شده مشترک هر
سایر صندوقها ممنوع است. یک از صندوقهای بازنشستگی بوده و طبق مقررات صندوق
تبصره -2کلیه اشخاصی که کسور بازنشستگی یا حق بیمه مربوط حق بیمه پرداخت نموده است.
خود را به هر علت از صندوق بازنشستگی ذیربط دریافت ت -مستمری استحقاقی :وجوهی است که برابر ضوابط مورد
نموده یا بنمایند انتقال کسور بازنشستگی یا حق بیمه آنان عمل هر صندوق بازنشستگی در صورت احراز شرایط
ممنوع میباشد. بازنشستگی یا از کارافتادگی به بیمه شده و در صورت فوت
وی به بازماندگان واجد شرایط متناسب با سنوات
ماده -3حق بیمه یا کسور بازنشستگی مشمولین ماده ()2
بیمهپردازی پرداخت میگردد.
که به هر یک از صندوقهای بیمه بازنشستگی پرداخت شده
است بر اساس تقاضای کتبی بیمه شده یا بازماندگان واجد ث -مستمری جمع :وجوهی است که مطابق ضوابط این
شرایط وی پس از بروزرسانی از صندوق مبدأ به صندوق قانون به بیمه شده یا بازماندگان واجد شرایط وی بر اساس
مقصد منتقل میشود .بیمه شده ذینفع یا سایر بازماندگان تجمیع سوابق بیمهای جهت برقراری مستمری به نسبت
قانونی واجد شرایط وی تقاضای انتقال سابقه پرداخت حق مدت زمان بیمهپردازی (سنوات) پرداخت حق بیمه در هر
بیمه یا کسور بازنشستگی را به صورت کتبی به صندوق یک از صندوقهای بازنشستگی پرداخت میگردد
مقصد ارائه نموده و صندوق مزبور پس از بررسی و انطباق ج -صندوق مبدأ :صندوق بازنشستگی است که بیمه شده
تقاضا با ضوابط و مقررات ذیربط انتقال وجوه حق بیمه یا سابق ًا به موجب قوانین و مقررات مربوط مشترک آن صندوق
کسور بازنشستگی را از صندوق مبدأ ظرف یک ماه تقاضا بوده است.
مینماید صندوق مبدأ مکلف است حداکثر ظرف سه ماه از
چ -صندوق مقصد :صندوق بازنشستگی است که بیمه شده
تاریخ تقاضای صندوق مقصد ،وجوه قابل انتقال را به آن
در زمان ارائه درخواست مشترک فعال آن محسوب شده و
صندوق منتقل کند.
قصد دارد سوابق بیمهای خود را از صندوق مبدأ به این
تبصره -1در مواردی که به سبب تبدیل وضعیت استخدامی صندوق منتقل نماید.
گروهی یا تغییرات ساختاری ناشی از ادغام ،انحالل و
ماده -2از تاریخ الزم االجراء شدن این قانون نقل و انتقال
واگذاری به موجب اجرای قوانین ،پس از تایید وزارت تعاون،
سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی در مورد اشخاصی که به
کار و رفاه اجتماعی بازپرداخت به روز حق بیمهها توسط
علت ،انتقال ،استعفاء ،بازخرید خدمت ،اخراج ،انفصال دائم
صندوق مبدا به صندوق مقصد باعث اختالث در پیشبینی
و همچنین تغییرات ساختاری ناشی از ادغام انحالل و
منابع مالی صندوق مبدا میگردد ،ضمن انتقال سوابق بیمه
واگذاریها ،رابطه استخدامی آنان با کارفرمای متبوع قطع و
شده ،هزینه تحمیل شده به صندوق مبدا با نظارت وزارت
به تبع آن از عضویت و شمول صندوق بازنشستگی مربوط
تعاون ،کار و رفاه اجتماعی تقسیط یا تهاتر خواهد شد.
خارج یا به سبب بیمهپردازی و یا تبدیل وضع استخدامی
تبصره -2در صورتی که صندوقهای مشمول این ماده طبق مشترک صندوق بازنشستگی جدید شده یا بشوند امکانپذیر
مقررات عالوه بر پرداخت حقوق بازنشستگی از کار افتادگی میباشد.
اعم از کلی وجزئی و فوت مشترکان خود را در برابر
تبصره -1نقل و انتقال سوابق حق بیمه یا کسور بازنشستگی
بیماریها ،کمک هزینه ازدواج ،بارداری ،حقوق ایام بیماری
پس از برقراری حقوق بازنشستگی از کارافتادگی و یا
و غرامت نقص عضو بیمه نموده باشند هنگام انتقال حق
| 716رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مشترک صندوق دیگری محسوب میشوند در چهارچوب بیمه یا کسور بازنشستگی به صندوق مقصد سهم درمان به
شرایط مذکور در بندهای ذیل میتوانند درخواست برقراری عالوه یک درصد ( )1بابت مزایای یادشده از جمع وجه قابل
مستمری جمع نمایند سوابق بیمهای این افراد طبق قانون انتقال کسر میشود.
تا زمان احراز شرایط برقراری مستمری بازنشستگی از کار
ماده -4صندوق مبدأ مکلف است وجوه حق بیمه یا کسور
افتادگی و فوت کماکان در صندوق مبدأ محفوظ میماند:
بازنشستگی سالهای قابل انتقال به صندوق مقصد را بر
الف -نحوه احراز شرایط برقراری مستمری با احتساب اساس آخرین نرخ سود اوراق مشارکت یکساله اعالمی از
مجموع سوابق پرداخت حق بیمه نزد صندوق مبدأ ،صرف ًا سوی بانک مرکزی به صورت ساالنه و با نرخ سود ساده (غیر
تابع قوانین و مقررات مورد عمل آخرین صندوق (مقصد) مرکب) محاسبه و بروزرسانی و به صندوق پرداخت کند
میباشد .شرط برقراری مستمری جمع ارائه درخواست از مابهالتفاوت مربوط به وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی
سوی بیمه شده و حسب مورد کارفرمای ذیربط به آخرین براساس آخرین حقوق و مزایای مبنای برداشت کسور
صندوق مقصد میباشد. بازنشستگی یا حق بیمه در صندوق مبدأ یا حقوق و مزایای
ب -شناسایی بازماندگان واجد شرایط (افراد تبعی یا تحت مشمول کسر حق بیمه در زمان تقاضا نزد صندوق مقصد بر
پوشش بیمه شده اصلی ،برقراری و استمرار مستمری ،میزان مقصد (هر کدام که بیشتر است) ضرب در تعداد ماههای
سهم و افزایش مستمری ساالنه آنان ،مطابق مقررات هر یک سنوات قابل قبول در صندوق مقصد و بر اساس نرخ مورد
از صندوقهای بازنشستگی ذیربط میباشد. عمل صندوقهای بازنشستگی قبل از تصویب این قانون
توسط صندوق مقصد محاسبه میگردد که پس از کسر
پ -میزان افزایش مستمری ساالنه و شیوه برخورد با اشتغال
وجوه منتقله از سوی صندوق مبدأ از بیمه شده اخذ میشود.
بکار مجدد بازنشستگان و از کار افتادگان کلی تابع قوانین
هر یک از صندوقهای ذیربط خواهد بود. تبصره -اعتبارات الزم برای اجرای این قانون از محل منابع
داخلی و سود سرمایه گذاری صندوقها و سازمانهای
ت -میزان مستمری ماهانه قابل پرداخت در هر یک از
بازنشستگی و افراد ذینفع تأمین میشود و ایثارگران تابع
صندوقهای بازنشستگی به نسبت سنوات پرداخت حق بیمه
قوانین و مقررات خاص خود میباشند.
و طبق ضوابط این قانون به روش زیر محاسبه میگردد:
ماده -5نقل و انتقال حق بیمه یا کسور بازنشستگی از
«مستمری قابل پرداخت برابر است با معدل نسبت حقوق یا
صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان ،روستاییان و عشایر به
دستمزد مشمول کور هر سال به حداقل حقوق یا دستمزد
سایر سازمانها و صندوقهای بازنشستگی و یا بالعکس در
همان سال طی دو سال آخر بیمهپردازی ضرب در حداقل
چهارچوب ضوابط قانونی حاکم بر صندوق مقصد ،امکانپذیر
دستمزد زمان بازنشستگی تقسیم بر سی ضرب در سنوات
بوده و مابه التفاوت وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی این
بیمهپردازی»
افراد مطابق ماده ( )4این قانون محاسبه و از متقاضی وصول
ث -در برقراری مستمری ،جمع صندوق مقصد مکلف است میگردد.
در صورت احراز شرایط مقرر با احتساب مجموع ایام
ماده -6آن دسته از مشموالن ماده ( )2این قانون که تمایل
بیمهپردازی نزد هر یک از صندوقها ،نسبت به برقراری
به نقل و انتقال سوابق بیمه مطابق مواد ( )3و ( )4این قانون
مستمری استحقاقی متناسب با سنوات بیمهپردازی در آن
ندارند و یا به صورت اختیاری با اجباری و یا به هر دلیلی از
صندوق اقدام نماید .سهم هر یک از صندوقهای بازنشستگی
شمول قوانین و مقررات صندوق مربوط خارج شده و
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 717
ماده -7وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی موظف است به به تناسب سوابق بیمهای به طور مجزا و مطابق بند ت این
منظور پرداخت کامل مستمری بیمه شدگان موضوع ماده ماده با صدور احکام مربوط محاسبه و توسط صندوق ذیربط
( )6این قانون زیر ساختهای اجرایی الزم را از طریق پایگاه پرداخت میشود.
اطالعات رفاه ایرانیان فراهم نماید به نحوی که هر یک از ج -صندوقهای بازنشستگی ذیربط مکلفند به بیمه شدگان
صندوقهای بیمه گر به تناسب مدت پرداخت حق بیمه از کارافتاده کلی و یا بازماندگان واجد شرایط بیمه شده
سهم مستمری خود را در وجه متقاضیان مشمول پرداخت متوفی که شرایط برقراری مستمری قانونی در آخرین
نماید. صندوق بازنشستگی را احراز نمینمایند متناسب با سنوات
تبصره -کلیه صندوقهای بازنشستگی به استثنای سازمان پرداخت حق بیمه مستمری پرداخت کنند.
تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و صندوق بازنشستگی چ -بیمه شده یا بازماندگان واجد شرایط وی در استفاده از
وزارت اطالعات مکلفند اطالعات مربوط به سوابق سایر خدمات مزایا و انجام تعهدات مربوط که در این قانون
بیمهپردازی بیمه شدگان و مشمولین این قانون را در اختیار تعیین تکلیف نشده است ،تابع قوانین و مقررات آخرین
وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی قرار دهند وزارت مزبور صندوق بازنشستگی بیمه شده میباشند.
مکلف است زیر ساخت الزم را برای اطالع فرد ذینفع از
تبصره -1صندوقهای بازنشستگی و دستگاههای اجرایی
سوابق خود فراهم نماید.
ذیربط با رعایت مفاد این ماده مکلف به پذیرش تقاضای
ماده -8آییننامه اجرایی این قانون توسط وزارت تعاون، مستمری جمع از سوی بیمه شده و انجام اقدامات الزم در
کار و رفاه اجتماعی تهیه میشود و ظرف سه ماه به تصویب این رابطه میباشند.
هیأت وزیران میرسد.
تبصره -2سوابق بیمهای افرادی که قبل از الزم االجراء
ماده -9قانون نقل و انتقال حق بیمه یا بازنشستگی مصوب شدن این قانون و به موجب قوانین مربوط از یک صندوق
38/4/2465و ماده ( )1قانون نحوه تعدیل نیروی انسانی بازنشستگی به صندوق بازنشستگی دیگری منتقل شده
دستگاههای دولتی مصوب 27/10/2466نسخ میگردد. است و همچنین افرادی که در گذشته به دلیل استعفاء،
قانون فوق مشتمل بر نه ماده و نه تبصره که گزارش آن اخراج ترک خدمت انفصال یا محرومیت دائم از خدمات
توسط کمیسیون اجتماعی به صحن علنی تقدیم شده بود، دولتی و یا عمومی بازخرید خدمت و یا سایر موارد از خدمت
پس از تصویب در جلسه علنی روز دوشنبه مورخ یازدهم خارج شده و کسورات بیمهای متعلقه را از صندوق
اردیبهشتماه یکهزار و چهارصد و دو مجلس ،در تاریخ بازنشستگی ذیربط دریافت و تسویه کامل نمودهاند
13/02/1402به تأیید شورای نگهبان رسید. مشمول مقررات این ماده نمیباشند.
رئیس مجلس شورای اسالمی -محمدباقر قالیباف تبصره -3مشترکان سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح
و صندوق بازنشستگی وزارت اطالعات از شمول مقررات این
ماده مستثنی هستند.
| 718رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور دیگر منتقل شده است ،مشمول مقررات این آییننامه
نخواهد بود.
ماده -1مشمولین قانون تأمین اجتماعی و صندوقهای هیئت وزیران در جلسه مورخ 1365/11/8بنا به پیشنهاد
بازنشستگی و صندوقهای مشابه که حق بیمه یا کسور شماره /3226ق مورخ 1365/9/12سازمان امور اداری و
بازنشستگی بهر یک از صندوقهای مذکور پرداخت نمودهاند استخدامی کشور ،آییننامه تبصره 3ماده واحده قانون نقل
در صورتیکه طبق ضوابط محل کار یا خدمت آنان تغییر و انتقال حق بیمه یا بازنشستگی مصوب 65/3/27مجلس
شورای اسالمی را بشرح زیر تصویب نمودند:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 721
صندوق جدید منتقل شده است به ترتیب مقرر در این نموده و به تبع آن از شمول صندوق مربوط خارج شده یا
تبصره از شخص و کارفرمای سابق وصول خواهد شد. بشوند یا طبق ضوابط قانونی مشترک صندوق دیگری شده
تبصره -2اشخاصی که به دلیل استعفاء ،باز خرید خدمت و یا بشوند چنانچه کسور بازنشستگی یا حق بیمه آنان به
اخراج رابطه استخدامی آنان با دستگاه مربوط قطع گردیده صندوق جدید منتقل نشده باشد از لحاظ پرداخت مابه
است و مشترک صندوق تأمین اجتماعی شده ما میشوند و التفاوت مندرج در تبصره 3قانون نقل و انتقال حق بیمه یا
کسور بازنشستگی یا حق بیمه خود را به طور کلی یا جزیی بازنشستگی تابع مقررات این آییننامه خواهند بود.
از دستگاه مربوط وصول ننمودهاند به مأخذ هجده درصد ماده -2چنانچه حق بیمه یا کسور بازنشستگی شخصی که
( )%18به ترتیب مذکوردر تبصره ( )1این ماده محاسبه و قبل از تاریخ 65/3/27از شمول خدمات صندوق بیمه یا
مابهالتفاوت (سهم شخص و کارفرما) از شخص وصول خواهد بازنشستگی مربوط خارج شده و زیر پوشش صندوق دیگری
شد. قرار گرفته است انتقال نیافته باشد مقررات این آییننامه در
تبصره -3در صورتی که مشمولین تبصرههای ( )1و()2این تعیین وجوه قابل انتقال و مابه التفاوت متعلقه وی مجری
ماده ظرف سه ماه از تاریخ ابالغ نسبت به پرداخت خواهد بود.
مابهالتفاوت اقدام ننمایند و یا ترتیبی برای پرداخت آن ماده -3در مورد اشخاصی که طبق ضوابط قانونی و یا به
ندهند براساس تقاضای مجدد و رعایت تبصرههای مذکور، لحاظ تغییر محل کار یا خدمت ،مشترک صندوق دیگری
مابهالتفاوت قابل وصول خواهد بود. بشوند حق بیمه یا کسور بازنشستگی متعلقه (سهم شخص)
تبصره -4سوابق مشمولین تأمین اجتماعی که به یکی از هر ماه از سنوات خدمت مورد نظر به مأخذ نرخ کسور مورد
علل مندرج در تبصره ( )2این ماده با دستگاه متبوع قطع عمل صندوق جدید (طبق قوانین و مقررات مربوط) و
رابطه استخدامی نموده یا مینمایند محفوظ و از مزایای براساس حقوق و مزایای ماهانه زمان تقاضا در محل خدمت
قانونی آن بهرهمند میشوند. جدید که مبنای کسر بازنشستگی قرار میگیرد محاسبه و
مابه التفاوت آن با کسور بازنشستگی یا حق بیمه (سهم
تبصره -5در مورد اشخاصی که پس از ابالغ این تصویبنامه
شخص و کارفرما) که از صندوق قبلی به صندوق جدید
براساس قانون مذکور از شمول صندوق بیمه یا بازنشستگی
منتقل شده است از شخص متقاضی وصول خواهد شد.
ذیربط خارج شده و زیر پوشش صندوق بیمه یا بازنشستگی
دیگری قرار میگیرند ،صندوق بیمه یا بازنشستگی مبدأ تبصره -1در مورد اشخاصی که طبق ضوابط قانونی ،به
موظف است ظرف یک ماه از زمان تقاضای بیمه شده نسبت سبب انتقال و تغییر ساختار سازمانی ،مشترک صندوق
به محاسبه مبلغ حق بیمه یا کسور بازنشستگی (اعم از سهم تأمین اجتماعی شده یا بشوند ،حق بیمه متعلقه هر ماه از
بیمه شده و کارفرما) با ذکر مدت بیمهپردازی و انتقال آن سنوات خدمت مورد نظر به مأخذ هجده درصد ( )%18هفت
به صندوق بیمه یا بازنشستگی مقصد اقدام و صندوق بیمه درصد ( )%7سهم مستخدم و یازده درصد ( )%11سهم
یا بازنشستگی مقصد نیز موظف است ظرف یک ماه مابه کارفرما -حقوق و مزایای ماهانه زمان تقاضا در محل خدمت
التفاوت متعلقه (سهم شخص) را محاسبه و از شخص وصول جدید که مبنای کسر حق بیمه قرار میگیرد و یا آخرین
نماید. حقوق و مزایای مبنای برداشت کسور بازنشستگی در محل
خدمت قبلی (هر کدام بیشتر باشد) محاسبه و مابهالتفاوت
آن با کسور بازنشستگی (سهم شخص و کارفرما) که به
| 722رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
دیگری شده یا بشود عین ًا به صندوق جدید منتقل میگردد تبصره -6صندوقهای بیمه یا بازنشستگی ذیربط مکلفند
و از بابت اینگونه سوابق مابه التفاوتی وصول نخواهد شد. در مورد آن دسته از اشخاص مشمول این ماده که تا پایان
سال 1393نسبت به تقاضای انتقال حق بیمه یا کسور
ماده -7مابه التفاوت موضوع این آییننامه با اقساط ماهانه
بازنشستگی اقدام نموده یا نمایند از هر لحاظ از جمله
وصول خواهد شد .میزان اقساط با توجه به کل مبلغ مابه
محاسبه و پرداخت مابه التفاوت متعلقه (سهم شخص)،
التفاوت ،میزان حقوق و مزایای شخص ،و سایر مالحظات
مطابق مقررات تصویبنامه شماره 59522مورخ /11 /27
طبق توافق شخص و صندوق مربوط تعیین میگردد ،حداکثر
1365رفتار نمایند .در مورد مشمولین بند (ز) تبصره ()15
مدت پرداخت مابه التفاوت معادل سنوات خدمت مورد
قانون بودجه سال 1393کل کشور رعایت دستورالعمل
محاسبه میباشد.
مربوط الزامی است.
ماده -8در صورتی که رابطه استخدامی شخص با دستگاه
ماده -4صندوقهای موضوع این آییننامه چنانچه طبق
متبوعش به لحاظ استعفاء ،اخراج ،بازخرید خدمت یا انفصال
مقررات مورد عمل عالوه بر پرداخت حقوق بازنشستگی ،از
دائم قطع شده یا میشود وکسور بازنشستگی با حق بیمه
کارافتادگی و وظیفه وراث ،مشترکین خود را در برابر
خود را دریافت ننموده باشد از لحاظ انتقال کسور
بیماریها بیمه خدمات درمانی نموده باشند ،بهنگام انتقال
بازنشستگی یا حق بیمه و احتساب مابهالتفاوت متعلقه تابع
کسور بازنشستگی یا حق بیمه از اینگونه صندوقها به
مقررات این آئیننامه خواهد بود .در مورد اشخاصی که کسور
صندوقهای دیگر بخشی از این کسور یا حق بیمه که در
بازنشستگی متعلقه را جزئاً یا کال از صندوق بازنشستگی
ازای تأمین بیمه مزبور میباشد از جمع وجوه انتقالی کسر
ذیربط دریافت داشتهاند مسئله نقل وانتقال کسور موضوع ًا
میگردد.
منتفی است.
تبصره -در صورتی که حق بیمه خدمات درمانی طبق
تبصره -مقررات این ماده شامل اشخاصی نخواهد بود که
مقررات مربوط رقم معینی از کسور بازنشستگی یا حق بیمه
رابطه خدمتی آنان به سبب بازنشستگی ،بازخرید خدمت،
پرداختی را تشکیل ندهد )1/4( ،مجموع حق بیمه یا کسور
اخراج یا انفصال دائم از خدمت قطع شده است.
بازنشستگی سهم شخص و کارفرما از این بابت منظور
ماده -9در اجرای مقررات قانون نقل و انتقال حق بیمه یا میگردد.
بازنشستگی و این آییننامه صرف ًا سوابق خدمت دولتی
ماده -5صرفاً آن قسمت از سنوات پرداخت حق بیمه یا
کارکنان که حق بیمه یا کسور بازنشستگی آن طبق مقررات
بازنشستگی که در اجرای مقررات صندوق بیمه و
این آییننامه منتقل شده یا میشود جزء سنوات خدمت
بازنشستگی متبوع شخص قابل احتساب تلقی شده یا
دولتی آنان از لحاظ بازنشستگی و وظیفه قابل احتساب
میشود در تعیین میزان مابه التفاوت مالک عمل قرار
میباشد.
میگیرد.
در مورد شرکتها و مؤسسات و واحدهای غیردولتی که تابع
ماده -6حق بیمه یا کسور بازنشستگی و مابه التفاوت
قانون تأمین اجتماعی میباشند سوابق خدمت دولتی
کارکنان با انتقال کسور بازنشستگی یا حق بیمه مربوط جزء متعلقه به شخص که طبق مقررات این آییننامه یا سایر
سنوات خدمت آنان از لحاظ بازنشستگی و وظیفه محسوب قوانین و مقررات مربوط از یک صندوق به صندوق دیگر
و منظور میگردد. منتقل شده است در صورتیکه محل خدمت شخص مجدد ًا
تغییر نموده یا بنماید یا طبق ضوابط قانونی مشترک صندوق
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 723
تبصره -آن گروه از مستخدمینی که در اجرای الیحه قانونی ماده -10کسور بازنشستگی سوابق خدمت دولتی بیمه
نحوه انتقال مستخدمین وزارتخانهها و مؤسسات دولتی شدگانی که در اجرای مقررات قانون نقل و انتقال حق بیمه،
مشمول قانون استخدام کشوری به مؤسسات مستثنی شده به سازمان تأمین اجتماعی منتقل شده یا میشود ،برای
از قانون مزبور و بالعکس مصوب 20/2/59شورای انقالب متقاضیان بازنشستگی تنها در محاسبه میزان مستمری
منتقل میشوند و نیز مستخدمین مؤسسات دولتی دارای بازنشستگی به جمع سنوات پرداخت حق بیمه آنان اضافه
مقررات استخدامی خاص که طبق مقررات مربوط به سایر میگردد و در سنوات پرداخت حق بیمه برای احراز شرایط
دستگاههای دولتی منتقل شده یا میشوند تابع قوانین بازنشستگی منظور نخواهد شد .کسور بازنشستگی سوابق
مربوط خواهند بود. خدمت دولتی بیمه شدگانی که از کار افتاده کلی یا فوت
میرحسین موسوی -نخست وزیر میشوند در احراز شرایط برقراری مستمری از کار افتادگی
کلی و فوت و میزان مستمری آنان مالک محاسبه قرار
خواهد گرفت.
نحوه اجرای قانون نقل و انتقال حق بیمه یا بازنشستگی مصوب 1365و آییننامه اجرایی آن
(دستورالعمل شماره /588د 68/6/12سازمان امور اداری و استخدامی کشور)
طبق ضوابط مورد عمل بر مبنای اولین حقوق و مزایای از آنجا که درباره نحوه اجرای مفاد قانون نقل و انتقال حق
ماهانه که مشمول مقررات جدید بیمه یا بازنشستگی بیمه یا بازنشستگی مصوب 1365/3/27و آییننامه اجرایی
گردیده است محاسبه و مابهالتفاوت آن با حق بیمه یا کسور آن مصوب 1365/11/8هیأت وزیران از این سازمان
بازنشستگی که از صندوق قبل منتقلشده است %4را از استعالمهایی بعمل آمده است ،لذا به منظور رفع ابهام و
مستخدم وصول خواهد کرد. ایجاد رویه واحدما بین صندوقهای بیمه و بازنشستگی
-2در مورد مستخدمینی که بعد از تاریخ 1365/3/27 مراتب ذیل را ابالغ مینماید تا در اجرای قانون و آییننامه
مشترک صندوق دیگری شدهاند با توجه به مفاد قسمت مورد بحث مالک عمل قرارگیرد .نحوه انتقال حق بیمه یا
اخیر ماده واحده و ماده 3آییننامه اجرایی آن کلیه وجوهی کسور بازنشستگی با توجه به تاریخ اجرای مقررات بیمه و
که بابت سهم مستخدم و کارفرما به صندوق قبلی پرداخت بازنشستگی جدید (مؤخر) به یکی از دوصورت زیر انجام
شدهاست پس ازکسر حق درمان عین ًا به صندوق جدید میشود:
منتقل میشود .سپس صندوق جدید کسور بازنشستگی یا -1در مورد مستخدمینی که قبل از تاریخ 1365/3/27
حق بیمه متعلقه صرف ًا بابت سهم مستخدم هر ماه از سنوات مشترک صندوق دیگری شدهاند بدواً چهار درصد آخرین
خدمت مورد نظر را طبق ضوابط مورد عمل بر مبنای اولین حقوق ومزایای ماهانه آنان که مبنای برداشت حق بیمه یا
حقوق و مزایای که طبق مقررات جدید بیمه یا بازنشستگی کسور بازنشستگی قرار گرفته است بابت هر ماه محاسبه و
مشمول برداشت کسور میباشد محاسبه و مابهالتفاوت آن توسط صندوق قبلی به صندوق جدید منتقل میشود .سپس
را با کسور انتقال یافته از مستخدم وصول مینماید. صندوق جدید در اجرای مواد 2و 3آییننامه مربوط کسور
معاون نخست وزیر و دبیر کل سازمان بازنشستگی یا حقبیمه متعلقه صرف ًا بابت سهم مستخدم را
| 724رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
قانون تفسیر تبصره بند «الف» ماده ( )103قانون مدیریت خدمات کشوری (مصوب )1399/2/15
پاسخ: موضوع استفساریه:
بلی ،عبارت «مدرک کارشناسی» در تبصره بند «الف» ماده آیا عبارت «مدرک کارشناسی» در تبصره بند «الف» ماده
( )103قانون مدیریت خدمات کشوری شامل مدرک ( )103قانون مدیریت خدمات کشوری (الحاقی مصوب
کارشناسی معادل نیز میشود. )1395/11/24مدرک کارشناسی معادل را نیز
دربرمیگیرد؟
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 725
شمول مقررات ماده 103قانون مدیریت خدمات کشوری بر مشترکین صندوق تامین اجتماعی
(بخشنامه شماره 84850/200مورخ 09/09/1388معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
«آن دسته از کارکنان دستگاههای اجرایی مشمول قانون شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ /11
مدیریت خدمات کشوری که مشترک صندوق تامین 1388 /3بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
اجتماعی میباشند از لحاظ برخورداری از مزایای تأمین انسانی رییسجمهور و با توجه به بند ( )4ردیف «ب» ماده
اجتماعی ،مشمول قانون تأمین اجتماعی و از لحاظ شرایط ( )116قانون مدیریت خدمات کشوری مبنی بر هماهنگی و
بازنشستگی ،مشمول احکام قانون مدیریت خدمات کشوری اظهارنظر و پاسخ گویی به استعالمات و ابهامات اداری
از جمله ماده ( )103قانون مزبور میباشند». دستگاههای اجرایی ،موضوع شمول و یا عدم شمول مقررات
لطف ا ...فروزنده دهکردی ماده ( ) 103قانون مزبور درباره آن دسته از کارکنان
دستگاههای اجرایی که مشترک صندوق تامین اجتماعی
میباشند را به شرح زیر تصویب نمود که مراتب جهت اجرا
ابالغ میگردد:
مصادیق «تحصیالت دانشگاهی و باالتر» در بند (الف) ماده ( )103قانون مدیریت خدمات کشوری
(بخشنامه شماره 200/31792مورخ 1389/6/21معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
سازمانهای امور اداری و استخدامی کشور و سازمان بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
مدیریت و برنامهریزی کشور (سابق) به اجرا درآمدهاند. خدمات کشوری
-3مدارک دورههای آموزشی طی شده توسط کارکنان شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
دولت که بر اساس اختیارات قانونی مربوط در این زمینه 1389/6/1بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
مورد بررسی قرار گرفته و برای آنها ارزش استخدامی انسانی رییسجمهور و به استناد بندهای ( )4و ( )5ردیف
«معادل کارشناسی ارشد و باالتر» در مشاغل مربوط ،با «ب» ماده « »116قانون مدیریت خدمات کشوری و با توجه
تصویب مراجع ذیربط تعیین شده است. به ابهامها و سؤالهای دستگاههای اجرایی در رابطه با عبارت
-4گواهینامه نوع دوم (تخصصی -پژوهشی) که در نظام «تحصیالت دانشگاهی کارشناسی ارشد و باالتر» مندرج در
اداری کارکردی نظیر مدرک کارشناسی ارشد و باالتر را در بند (الف) ماده ( )103قانون مذکور ،موارد زیر را به عنوان
مشاغل مشخصشده ،با تصویب مراجع ذیربط دارا میباشد. مصادیق عبارت فوق تعیین نمود:
-5مدارک هنرمندان و افرادی که در حوزههای علمیه -1مدارک تحصیلی رسمی دانشگاهی کارشناسی ارشد و
تحصیل نموده و مدارک آنان با مقاطع تحصیلی رسمی باالتر با ارزش علمی
کارشناسی ارشد و باالتر همتراز گردیده است. -2گواهینامههای دورههای آموزشی بلندمدت با ارزش
تبصره -آن دسته از ایثارگرانی که با توجه به قوانین و استخدامی در مقطع کارشناسی ارشد و باالتر که با مجوز
مقررات مربوط به خود ،از امتیاز یک مقطع تحصیلی باالتر
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 727
لطف اهلل فروزنده دهکردی بهرهمند میگردند و به موجب یکی از بندهای فوق دارای
مدرک کارشناسی باشند مشمول این بخشنامه خواهند بود.
103قانون یاد شده دانسته است و همچنین به موجب ذیل در ماده 103قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال
ماده 116قانون مدیریت خدمات کشوری ،تصمیمات ،1386مقرر شده است که:
شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی پس از تأیید «دستگاه اجرایی با داشتن یکی از شرایط ذیل میتواند
رئیسجمهور برای دستگاههای مشمول قانون ،الزماالجرا کارمند خود را بازنشسته نماید :الف -حداقل سی سال سابقه
اعالم شده است و در بخشنامه مورد شکایت تصمیم شورای خدمت برای مشاغل غیرتخصصی و سی و پنج سال برای
توسعه مدیریت و سرمایه انسانی به کلیه دستگاههای اجرایی مشاغل تخصصی با تحصیالت دانشگاهی کارشناسی ارشد و
مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری ابالغ شده است و باالتر با درخواست کارمند برای سنوات باالتر از سی سال.
داللتی بر تأیید تصمیم شورای یاد شده توسط رئیسجمهور ب»...-
ندارد ،بنابراین بندهای 4 ،3 ،2و تبصره ذیل بخشنامه مورد
نظر به این که بندهای 4 ،3 ،2و تبصره ذیل بخشنامه
شکایت ،خالف قانون و خارج از حدود اختیارات مرجع وضع
شماره 1389/6/200-21/31792معاون توسعه مدیریت و
تشخیص داده میشود و به استناد بند 1ماده 12و ماده88
سرمایه انسانی رئیسجمهور ،کارمندان فاقد تحصیالت
قانون تشکیالت و آییندادرسی دیوان عدالت اداری مصوب
دانشگاهی کارشناسی ارشد و باالتر را مشمول بند الف ماده
سال ،1392ابطال میشود.
تفویض اختیار اتخاذ تصمیم در خصوص بازنشستگی و سنوات ارفاقی جانبازان و معلولین و
همچنین بازنشستگی و سنوات ارفاقی فرزندان شهدا به صندوق بازنشستگی کشوری
(بخشنامه شماره 204/91/37421مورخ 1391/9/25معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
نماید که با استناد به جزء ( )9بند (ب) ماده 116قانون بخشنامه به کلیه دستگاههای مشمول قانون نحوه
مدیریت خدمات کشوری به تأیید رییسجمهور محترم بازنشستگی جانبازان انقالب اسالمی ایران و جنگ تحمیلی
رسید: و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور (مصوب
الف -اتخاذ تصمیم در خصوص بازنشستگی و سنوات ارفاقی 1367/9/1مجلس شورای اسالمی) و اصالحات آن
جانبازان و معلولین موضوع قانون نحوه بازنشستگی جانبازان شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
انقالب اسالمی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و 1391/7/2پیشنهاد نمود در موارد زیر که وظیفه ،مسئولیت
شاغلین مشاغل سخت و زیان آور (مصوب 1367/9/1 و اختیار برای شورای امور اداری و استخدامی کشور
شورای اسالمی) و اصالحات آن (مصوب )1383/2/21 پیشبینی شده ،صندوق بازنشستگی کشوری اتخاذ تصمیم
| 728رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
(پیوستهای ( )3و ( )4حسب مورد) ،مدارک و مستندات ب -اتخاذ تصمیم در خصوص بازنشستگی و سنوات ارفاقی
الزم را (پیوستهای ( )1و ( )2حسب مورد) با رعایت قوانین فرزندان شهدا موضوع بند (الف) ماده 44قانون برنامه
و مقررات مربوط همراه با پیشنهاد بازنشستگی با استفاده از پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسالمی ایران با رعایت قانون
سنوات ارفاقی که به امضای وزیر یا باالترین مقام دستگاه و نحوه بازنشستگی جانبازان انقالب اسالمی ایران و جنگ
یا مقام مجاز از طرف آنان میرسد جهت بررسی و اتخاذ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین سخت و زیان آور
تصمیم به صندوق بازنشستگی کشوری ارسال نمایند. (مصوب 62/9/1مجلس شورای اسالمی) و قانون اصالحی
این بخشنامه جایگزین بخشنامه شماره 1802/111911 آن (مصوب .)1383/2/21
مورخ 1387/11/26میگردد. با عنایت به مراتب فوق دستگاههای متبوع کارمندان موضوع
علیرضا قدمیاری -رییس امور دبیرخانه شوراها بندهای الف و ب میتوانند ضمن تکمیل فرم مربوط
موضوع ماده 83قانون استخدام کشوری را ضمن تکمیل بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی
فرم مربوط (پیوستهای شماره ( )3و ( )5حسب مورد) با شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
کلیه مدارک الزم (پیوستهای ( )2( ،)1و ( )4حسب مورد) 1391/7/1به منظور تسهیل و تسریع در امر برقراری حقوق
با امضای وزیر یا باالترین مقام دستگاه و یا مقام مجاز از وظیفه مستخدمین موضوع مواد 80 ،79و 83قانون
طرف آنان به «صندوق بازنشستگی کشوری» ارسال نمایند استخدام کشوری با استناد به جزء ( )6بند (ب) ماده 116
تا پس از انجام بررسیهای الزم ،در کمیتهای که به همین قانون مدیریت خدمات کشوری در خصوص از کار افتادگی
منظور تشکیل میگردد مطرح و پس از اتخاذ تصمیم ،نتیجه و فوت به سبب انجام وظیفه کارمندانی که تابع صندوق
بهدستگاه متبوع کارمندان ابالغ گردد. بازنشستگی کشوری میباشند ،تصمیماتی اتخاذ نمود که به
بدیهی است ،از تاریخ ابالغ این بخشنامه دستگاههای متبوع تأیید رییسجمهور محترم نیز رسیده است و به این وسیله
کارمندان تابع صندوق بازنشستگی کشوری الزم است از تکالیف دستگاههای اجرایی در این زمینه برای اجرا ابالغ
ارسال مدارک مربوط به برقراری حقوق وظیفه کارمندان میگردد:
مشمول مواد فوقالذکر به این «امور» خودداری نمایند. دستگاههای متوبع کارمندان تابع صندوق بازنشستگی
این بخشنامه جایگزین بخشنامه شماره 1802/111856 کشوری الزم است پیشنهاد برقراری حقوق وظیفه
مورخ 1387/11/26میگردد. مستخدمین موضوع مواد 79و 80قانون استخدام کشوری
علیرضا قدمیاری -رییس امور دبیرخانه شوراها و حقوق وظیفه وراث کارمندان متوفی به سبب انجام وظیفه
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 729
نحوه برقراری حقوق بازنشستگی و وظیفه در اجرای ماده 102قانون استخدام کشوری
(مصوب 1366/2/26شورای امور اداری و استخدامی کشور)
قانون استخدام کشوری و سایر مقررات مربوط که در آن فصل اول -ترتیب اجراء و تشریفات و برقراری حقوق
میزان حقوق بازنشستگی و بدهی او به صندوق بازنشستگی بازنشستگی
کشوری تعیین شده است صادر مینماید و رونوشت آن را
ماده -1مستخدمین رسمی مشمول قانون استخدام
به واحدمالی مربوطه ارسال میدارد.
کشوری و سایر مستخدمینی که مشمول مقررات
ماده -4واحد امور مالی دستگاه مربوط درخواست وجه را بازنشستگی و وظیفه قانون مزبور میباشند در مواردی که
بر اساس حکم برقراری حقوق بازنشستگی در 5نسخه صادر طبق مقررات قانون مربوط تحقق امر بازنشستگی منوط به
وبه کارگزینی دستگاه ذیربط ارسال میدارد. تقاضای آنان است در صورتتمایل به بازنشستگی موظفند
ماده -5کارگزینی دستگاه مربوط کلیه نسخ درخواست تقاضای خود را حداقل یک ماه قبل از تاریخ بازنشستگی
وجه را به ضمیمه حکم برقراری حقوق بازنشستگی نسخه کتباً به وزارتخانه یا مؤسسه و یاشرکت دولتی و یا شهرداری
سازمان بازنشستگی و نسخه کارگزینی و اسناد و مدارک مربوطه که در این آییننامه دستگاه نامیده میشود تسلیم
مربوط همراه با پرونده استخدامی جهت تایید حکم برقراری نماید.
حقوق بازنشستگی و تسجیل و حواله حقوق بازنشستگی به تبصره -1مستخدمین مأمور تقاضای بازنشستگی خود را
سازمان بازنشستگی کشوری ارسال مینماید .تبصره- باید به دستگاه متبوع خود ارسال دارند.
دستگاه مربوط به منظور رفاه حال بازنشستگان و از کار
تبصره -2مستخدمین رسمی موضوع ماده 144قانون
افتادگان و وراث مستخدمین متوفی میتواند تا
استخدام کشوری میبایست تقاضای بازنشستگی خود را به
برقراریحقوق بازنشستگی حداکثر به مدت 4ماه حقوق
دستگاه محل خدمت تسلیم نمایند
بازنشستگی و از کار افتادگی و ششماه حقوق وظیفه را به
عنوانعلیالحساب از محل تنخواه گردان بازنشستگان به ماده -2دستگاه مربوط مکلف است در مورد مستخدمین
مستخدم یا ورثه قانونی وی پرداخت نماید .در صورت موضوع ماده 1این آییننامه بعد از دریافت تقاضای
ضرورت مدتپرداخت علیالحساب با تایید سارمان مستخدم و همچنین در مورد مستخدمینی که بازنشستگی
بازنشستگی کشوری تمدید خواهد شد. آنان منوط به تقاضای مستخدم نمیباشد بعد از رسیدگی به
سوابق و مدارک استخدامی در صورتی که مستخدم را واجد
ماده -6مدارک الزم جهت برقراری حقوق بازنشستگی به
شرایط قانونی بازنشستگی تشخیص دهند حکم بازنشستگی
شرح زیر است:
را به امضاء وزیر یاباالترین مقام مؤسسه دولتی و یا مقام
الف -تقاضای بازنشستگی در مواردی که تحقق بازنشستگی مجاز از طرف آنان صادر و قبل از تاریخ اجرای حکم به
منوط به تقاضای مستخدم باشد. مستخدم ابالغ نماید.
ب -حکم بازنشستگی ماده -3کارگزینی دستگاه مربوط همزمان با صدور حکم
بازنشستگی حکم برقراری حقوق بازنشستگی مستخدم را با
استفاده از فرم ع 3(44 -ـ )54بر اساس مقررات فصل هشتم
| 730رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -8سازمان بازنشستگی کشور پس از تسجیل ج -خالصه اطالعات حکم اجرای مرحله اول و یا اولین حکم
درخواست وجه مراتب را به واحدهای ذیربط اعالم مینماید. استخدام رسمی پس از تصویب قانون استخدام کشوری
مصوب .1345/3/31
تبصره -در صورتی که مستخدم بازنشسته مقیم شهرستان
باشد یک نسخه از درخواست وجه تسجیل شده به واحد د -حکم تطبیق وضع و حکم انتقال در مورد مستخدمینی
امورمالی دستگاه مربوط و نسخه دیگر مستقیم ًا به دارائی که از دستگاهها غیر مشمول وزارتخانهها و مؤسسات دولتی
محل سکونت ذینفع ارسال میگردد. مشمول قانون استخدام کشوری منتقل گردیدهاند.
فصل دوم -ترتیب اجراء و تشریفات برقراری حقوق هـ -احکام ترفیع ،تغییر ضریب ،ارتقاء گروه و تفاوت حقوق
وظیفه ناشی از تنزل گروه مستخدم موضوع تبصره 2ماده 36
قانوناستخدام کشوری که در تعیین حقوق بازنشستگی
ماده -9دستگاه مربوط مکلف است پیشنهاد برقراری
مالک عمل قرار میگیرد.
حقوق وظیفه مستخدمین موضوع مواد 79و 80قانون
استخدام کشوری و حقوق وظیفه وراث قانونی مستخدمین و -برگ محاسبه مدت خدمت فرم ع.)53 -7( 38 -
موضوع ماده 83قانون مذکور را (مطابق فرمهای مربوطه) ز -برگ محاسبه بدهی کسور بازنشستگی فرم ع7(40 -
به امضاء وزیر یاباالترین مقام دستگاه و یا مقام مجاز از طرف ـ.)53
آنان همراه با تأییدیه شورای امور اداری و استخدامی کشور
ح -برگ محاسبه حقوق بازنشستگی یا وظیفه فرم ع39 -
به سازمانبازنشستگی کشوری ارسال نماید.
( 7ـ.)53
ماده -10در مورد برقراری حقوق وظیفه وراث عالوه بر ط -نشانی آخرین محل سکونت یا آدرس پستی مستخدم
مدارک مذکور در ردیفهای مندرج در ماده ( 6به استثنای بازنشسسته.
بندهای الف و ب) ارسال مدارک زیر حسب مورد ضروری
ی -تاییدیه شورای 3نفره مذکور در تبصره 2قانون اصالح
میباشد:
تبصره 1ماده 74قانون استخدام کشوری و الحاق 3تبصره
الف -حکم برقراری حقوق وظیفه وراث فرم ع)54 -3(45 - به آندر مورد دارندگان مشاغل تخصصی.
ب -رونوشت برگ خالصه مرگ متوفی. ماده -7سازمان بازنشستگی کشوری پس از بررسی حکم
ج -اعالم نامه برقراری حقوق وظیفه فرم ع ـ 7( 41ـ.)53 برقراری حقوق بازنشستگی و وظیفه در صورت صحت ،حکم
د -رونوشت شناسنامه وراث قانونی یا فتوکپی مصدق آن. مذکور را تایید و یک نسخه از آن رابه ضمیمه پرونده
استخدامی مستخدم به دستگاه مربوط ارسال میدارد و در
هـ -فتوکپی مصدق عقدنامه همسر یا گواهی حصر وراثت یا
غیر اینصورت اسناد و مدارک را برای رفع نقص به دستگاه
مدارک مثبته دال بر وجود علقه زوجیت دائم که به گواهی
ذیربط اعاده مینماید.
مراجعقانونی رسیده باشد.
تبصره -پس از تایید حکم برقراری حقوق بازنشستگی اعاده
و -گواهی از دستگاهها یا مؤسسات آموزش عالی رسمی دایر
به خدمت یا تغییر تاریخ بازنشستگی مستخدم منوط به
بر اشتغال به تحصیل فرزندان و نوادگان مستخدم متوفی.
کسب مجوز قانونی است.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 731
دریافت حقوق وظیفه مورد بررسی قرار داده و نسبت به ز -گزارش کالنتری یا ژاندارمری محل سکونت دایر بر این
استرداد حقوق وظیفهای که من غیر حق پرداخت گردیده که پدر و مادر متوفی تخت تکفل او بودهاند.
است اقداماتمقتضی معمول دارند. ح -استشهاد محلی دایر بر عدم اشتغال همسر متوفی در
فصل سوم -ترتیب احتساب مدت خدمت و استرداد دستگاهها و مؤسسات غیردولتی موضوع ماده 88اصالحی
و انتقال کسور بازنشستگی قانون استخدام کشوری که به تأیید مراجع ذیصالح رسیده
باشد.
ماده -13در صورت تقاضای مستخدمین جهت احتساب
سوابق خدمت غیر رسمی آنان جزو سابقه خدمت رسمی ط -گواهی کمیسیون پزشکی مربوط و یا پزشکی قانونی
دستگاهها مکلفند همزمان با قبول تقاضا ،بدهی کسور دایر بر تأیید علیل بودن یا ناقص العضو بودن فرزندان یا
بازنشستگی مدت خدمت غیر رسمی آنان را بر اساس تبصره نوادگان وشوهر مستخدم متوفی بر حسب مورد.
2ماده 85قانون استخدام کشوری محاسبه و فرم تکمیل ی -تعهدنامه کتبی مبنی بر عدم اشتغال و تمکن مالی وراث
شده ع ـ 6( 70ـ )63را همراه با تقاضای مستخدم به انضمام موضوع قانون اصالح تبصره 2ماده واحده اجازه پرداخت
پرونده استخدامی جهت تقسیط کسور به سازمان وظیفهو مستمری ...مصوب 63/10/2
بازنشستگی کشوری ارسال نمایند.
ماده -11جهت پرداخت حقوق مستخدمین بازنشسته و یا
تبصره -1از تاریخ تصویب این آییننامه دستگاهها مکلفند وظیفه بگیر به عائله تحت تکفل آنان موضوع الیحه قانونی
در مورد مستخدمینی که قبل از تصویب این آییننامه راجعبه اجازه پرداخت حقوق و فوقالعاده مستمر کارکنان
سوابقخدمت غیر رسمی آنان محاسبه گردیده است مراتب دولت که به اسارت رژیم مزدور عراق درآمده و یا در مناطق
را جهت تعیین بدهی و تقسیط و دریافت کسور به سازمان اشغالی وجنگی باقی ماندهاند به عائله تحت تکفل آنان
بازنشستگیکشوری اعالم دارند. مصوب 1360/8/3مجلس شورای اسالمی عالوه بر مدارک
تبصره -2سازمان بازنشستگی کشوری پس از بررسی موضوع ماده 10این آییننامه ارسال گزارش سپاه پاسداران
مدارک مربوط مکلف است در صورت کامل بودن آن ردیف انقالب اسالمی یا جهاد سازندگی و یا هالل احمر مبنی بر
15فرممذکور را تکمیل و تایید نماید و در غیر این صورت اسارت یا مفقوداالثرشدن مستخدم بازنشسته الزامی است.
با تصریح موارد نقص اسناد و مدارک را جهت تکمیل به تبصره -در مورد مشمولین قانون برقراری حقوق وظیفه از
کارگزینی دستگاه مربوط اعاده کند. کار افتادگی و وظیفه عائله تحت تکفل جانبازان و شهداء
تبصره -3دستگاه متبوع مستخدم مکلف است در اجرای انقالباسالمی ایران کارگزینی ذیربط مکلف است یک نسخه
قانون نقل و انتقال حق بیمه یا بازنشستگی مصوب 65/3/27 از حکم تایید شده را به بنیاد شهید انقالب اسالمی ارسال
مجلس شورای اسالمی و آییننامه آن اقدامات الزم جهت نماید.
انتقال کسور بازنشستگی یا حق بیمه مربوط به عمل آورد و ماده -12قطع سهم هر یک از وراث قانونی و افزایش آن به
دستگاههای محل خدمت قبلی مستخدم مکلف به همکاری سهام بقیه وراث با تأیید سازمان بازنشستگی کشوری توسط
در این زمینه میباشند. دستگاه مربوط انجام میشود.
ماده -14به منظور انعکاس سوابق پرداخت کسور تبصره -دستگاهها مکلفند حداقل هر سال یک بار وضعیت
بازنشستگی مستخدم دستگاهها مکلفند به هنگام انتقال این وراث منحصر به فرد وظیفه بگیر را از لحاظ استحقاق
| 732رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
نسبت بهحواله مبلغ تأیید شده در فرم به دستگاه ذیربط گونه مستخدمین صورت حقوق و مزایا و کسورات
اقدام نماید. بازنشستگی آنان را مطابق فرم ع 3( -82ـ )66تهیه و پس
از تایید ذیحساب یامدیر امور مالی (در دستگاههای فاقد
ماده -18کلیه دستگاهها مکلفند کسور بازنشستگی
ذیحساب) به همراه پرونده پرسنلی مربوط به دستگاه
مستخدمین مشترک صندوق بازنشستگی کشوری خود را
جدید محل خدمت آنان ارسالنمایند.
به همراه سهم کارفرمائی موضوع مواد100 ،73 ،72 ،71
قانون استخدام کشوری و تبصرههای مربوط حسب مورد و ضمناً دستگاهها و نهادهای انقالب اسالمی موظفند در مورد
همچنین کسور خدمات غیررسمی (موضوع ماده 13این مستخدمینی که بر طبق ماده 2آییننامه مأموریتهابه
آییننامه) حداکثر تا پایان ماه بعد به حسابهای صندوق آندستگاهها مأمور گردیدهاند به نحو فوقالذکر عمل نموده
بازنشستگی کشوری واریز نمایند در صورت تاخیر مشمول و فهرست تنظیمی را پس از پایان مأموریت به دستگاه اصلی
حکم ماده 11اساسنامه سازمان بازنشستگی کشوری مستخدم ارسال دارند.
خواهند شد. ماده -15در مورد مستخدمینی که بر اساس مبانی قانونی
حسابهای صندوق مزبور در حال حاضر به شرح زیر تقاضای کتبی مبنی بر استرداد یا انتقال کسور بازنشستگی
میباشد: مینماینددستگاه متبوع مستخدم مکلف است فرم ع ـ6(69
الف -حساب شماره 2خزانه نزد بانک مرکزی جمهوری ـ )63را تکمیل و همراه پرونده پرسنلی متضمن درخواست
اسالمی ایران مربوط به مستخدمین مشمول قانون استخدام وی جهترسیدگی و اقدام الزم به سازمان بازنشستگی
کشوری و مستخدمین موضوع ماده 144قانون مزبور و کشوری ارسال نماید.
اعضای هیأت علمی و قضات. تبصره -در مورد مستخدمینی که در دستگاههای مختلف
ب -حساب شماره 22خزانه نزد بانک مرکزی جمهوری خدمت نمودهاند این قبیل دستگاهها نیز موظف به تکمیل
اسالمی ایران مربوط به مستخدمین موضوع ماده 33 فرم فوقالذکر و ارسال آن به دستگاه متبوع مستخدم خواهند
مقررات استخدامی شرکتهای دولتی و مشمولین الیحه بود.
قانونی راجع به شمول مقررات بازنشستگی و وظیفه قانون ماده -16سازمان بازنشستگی کشوری پس از وصول پرونده
استخدام کشوری بهمستخدمین شرکتهای دولتی مشمول پرسنلی مستخدم و نسخ تکمیل شده فرم ع ـ 6(69ـ)63
قانون تأمین اجتماعی مصوب 58/9/10شورای انقالب در موردرسیدگی به درخواست مزبور اقدام و پس از گواهی
اسالمی ایران. واریز مبالغ کسور بازنشستگی پرداختی به حساب صندوق
ج -حساب شماره 41خزانه نزد بانک مرکزی جمهوری بازنشستگیکشوری نسخه مربوط به سازمان بازنشستگی
اسالمی ایران مربوط به مستخدمین شهرداریها به جز کشوری را ضبط و پس از ارسال نسخه مربوط به مرجع
شهرداریتهران. پرداخت کننده وجه،سایر نسخ فرم مذکور را به همراه پرونده
پرسنلی به دستگاه ذیربط مستخدم اعاده مینماید.
تبصره -1تغییر حسابهای فوقالذکر با اعالم کتبی سازمان
بازنشستگی کشوری خواهد بود. فصل چهارم -ترتیب نگهداری حسابها
تبصره -2نهادها و سایر موسساتی که طبق ضوابط قانونی ماده -17مرجع پرداخت کننده وجه (در حال حاضر
به نحوی از خدمات مشترکین صندوق بازنشستگی کشوری خزانهداری کل) مکلف است و پس از دریافت نسخه مربوط
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 733
اقدامات الزم را جهت صدور درخواست وجه عمل آورده و بهعنوان مأمور با پرداخت حقوق و مزایا استفاده مینمایند،
درخواست مزبور را برای تسجیل به سازمان مکلفند بر مبنای ضوابط مقرر درقانون استخدام کشوری
بازنشستگیکشوری ارسال نماید. کسور بازنشستگی سهم مستخدم را کسرنموده و بعالوه سهم
کارفرمایی به ترتیبی که در این ماده مقرر گردیده است به
ماده -20منظور از فرمهای اشاره شده در کلیه مواد و
حسابهای صندوقهای بازنشستگی کشوری واریز نمایند.
تبصرهای این آییننامه فرمهای مصوب سازمان امور اداری
و استخدامی کشور میباشد و تغییرات بعدی در این فرمها ماده -19دستگاهها مکلفند وجوه مربوط به حقوق
میبایست به تایید سازمان مذکور برسد. بازنشستگان و وظیفه بگیران را که دراختیاردارند و طبق
این آییننامه در 5فصل و 20ماده و 14تبصره در جلسه ضوابط مقرر قابلپرداخت به ذینفع نمیباشد در اسرع وقت
مورخ 66/2/26شورای امور اداری و استخدامی کشور به به حسابهای مربوطه حسابهای موضوع ماده 18حسب
تصویبرسید و از تاریخ تصویب کلیه مقررات و مورد برگشت داده و باارسال مدارک مربوطه سازمان
دستورالعملهای مغایر با آن ملغی است بازنشستگی کشوری را مطلع نمایند.
تبصره -در صورت مراجعه مستخدمین ذینفع و عدم وجود
موانع قانونی ذیحسابی و یا واحد امور مالی مکلف است
6؍5؍ 1398شعبه 23تجدیدنظر دیوان عدالت اداری که صورت نیروی روزمزد و قراردادی ،به عنوان سابقه خدمت
رأی شماره 23- 9709970957100644؍7؍ 1397شعبه دولتی از لحاظ تعیین پایه و بازنشستگی و حقوق وظیفه
43بدوی دیوان عدالت اداری را نقض کرده است و به رد قابل احتساب خواهد بود.
شکایت صادر شده صحیح و موافق مقررات است .این رأی بنابراین از مجموع مقررات یاد شده این نتیجه حاصل
به استناد بند 2ماده 12و ماده 89قانون تشکیالت و آیین میشود که قانونگذار تمام وقت بودن ،پرداخت کسور
دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392برای شعب بازنشستگی و وجود رابطه قراردادی یا استخدامی با
دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد دستگاههای دولتی را از شروط الزم برای احتساب سابقه
مشابه الزم االتباع است. خدمت دولتی دانسته است و برای موارد استثناء قانون خاص
محمدکاظم بهرامی وضع کرده است و رأی شماره - 9809970959302038
سی سال سابقه بیمهپردازی که تلفیقی از سوابق خدمت دولتی و غیردولتی باشد مالک
بازنشستگی نیست
(دادنامه شماره 2394مورخ 25/8/1400هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)
بنابراین اطالق بخشنامه شماره /265687/99د/پ 18/مورخ کمترتوسعهیافته ،فوقالعاده بدی آب و هوا و فوقالعاده
19/11/1399معاونت توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم جذب مصوب هیأت امناء این است که منظور از سی سال
پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان چهارمحال و سابقه خدمت برای بازنشستگی ،سی سال سابقه بیمهپردازی
بختیاری در مواردی که کارمند دارای سی سال سابقه نیست ،بلکه سی سال سابقه خدمت تمام وقت در
بیمهپردازی است ،ولی سوابق خدمت وی تماماً دولتی نبوده وزارتخانهها ،مؤسسات و شرکتهای دولتی و یا سوابق
و تلفیقی از سوابق دولتی و غیردولتی است ،خالف قانون و خدمتی است که به موجب قوانین خاص ،خدمت دولتی به
خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1ماده 12و ماده شمار میرود .بنا به مراتب فوق و با عنایت به اینکه براساس
88قانون تشکیالت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری موازین حقوقی فوقاالشاره ،اعضای غیرهیأت علمی
مصوب سال 1392ابطال میشود. دانشگاههای علوم پزشکی از نظر بازنشستگی تابع مقررات
حکمتعلی مظفری استخدامی خاص خود هستند و در مقررات استخدامی آنها
آنچه مؤسسه مکلّف به انجام آن شده بازنشسته کردن
کارکنان با سی سال سابقه خدمت دولتی و نه سی سال
سابقه بیمهپردازی است،
کسر حق بیمه از اضافهکار کارمندان مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری و نحوه پرداخت
غرامت دستمزد ایام بارداری و بیماری کارکنان رسمی و ثابت
(بخشنامه شماره 200/93/5271مورخ 1393/4/17معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
1393/1/25با استناد به بندهای 4و 5ردیف «ب» ماده خدمات کشوری
« »116قانون مدیریت خدمات کشوری در خصوص موارد
زیر اتخاذ تصمیم نمود:
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 737
مبنی بر اینکه این معاونت در اجرای ماده ( )59قانون برنامه -1در ارتباط با استعالم دستگاههای اجرایی راجع به امکان
پنجساله پنجم توسعه طی بخشنامهای به کلیه دستگاههای کسر حق بیمه از اضافهکار کارمندان مشمول قانون مدیریت
اجرایی اعالم نماید کسر کسور بازنشستگی از اضافهکار خدمات کشوری شاغل در دستگاههای اجرایی که با توجه
کارکنان مشمول صندوق تامین اجتماعی مجاز نمیباشد. به ماده 101این قانون از لحاظ برخورداری از مزایای تامین
لذا اطالق حکم ماده 106قانون مدیریت خدمات کشوری اجتماعی نظیر بازنشستگی ،از کار افتادگی ،فوت ،بیکاری و
از لحاظ مبنای کسر کسور بازنشستگی از کارمندان مشمول درمان با رعایت این قانون مشمول قانون تامین اجتماعی
این قانون به قوت خود باقی است و در نتیجه کسر حق بیمه میباشند ،و تاثیر حکم مقرر در ماده 59قانون برنامه پنجم
از فوقالعاده اضافهکار کارمندان مشترک صندوق تامین بر این موضوع ،این نتیجه حاصل شد که بنا به دالیل ذیل:
اجتماعی شاغل در دستگاههای مشمول قانون مدیریت -سوابق قبلی قانونگذاری در این باره (ماده 106قانون
خدمات کشوری مجاز نمیباشد. مدیریت خدمات کشوری و تبصره الحاقی به آن که مبتنی
-2در خصوص پرداخت غرامت دستمزد ایام بارداری و بر عدم کسر حق بیمه از اضافهکار کارمندان مشمول این
بیماری کارکنان رسمی و ثابت دستگاههای اجرایی که قانون وضع شدهاند).
مشترک صندوق تامین اجتماعی میباشند با توجه به تبصره -در ماده 59قانون برنامه پنجم توسعه در مورد کسر حق
3ماده 84قانون مذکور و با مالحظه مفاد نامه شماره بیمه از اضافهکار کارمندان مورد نظر حکم صریحی وجود
5000/91/1120مورخ 1391/4/3معاونت فنی و درآمد ندارد و بالعکس مفهوم مخالف حکم مقرر در قسمت دوم
صندوق تامین اجتماعی ،پرداخت حقوق و فوقالعادههای این ماده ،حکایت از استثناء این موضوع از اطالق حکم
ایام بارداری و بیماری کارکنان مذکور با رعایت مقررات مذکور در صدر ماده دارد.
مربوط بر عهده دستگاه اجرایی ذیربط میباشد. -مالحظه مفاد نامه شماره /91/11130م 46311مورخ
محمود عسکریآزاد 1391/4/14دبیر (وقت) هیات دولت خطاب به این معاونت
دستورالعمل اجرایی تبصره ماده ( )106قانون مدیریت خدمات کشوری در خصوص مشمولین تابع
مقررات تأمین اجتماعی که از اضافه کار آنان کسور بازنشستگی کسر شده است
(بخشنامه شماره 107143مورخ 1397/3/7سازمان اداری و استخدامی کشور)
اجرایی قسمت دوم ماده ( )59قانون برنامه پنجساله پنجم بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
توسعه جمهوری اسالمی ایران در خصوص مشمولین تابع خدمات کشوری
مقررات تأمین اجتماعی که از اضافهکار آنان کسور در اجرای تکلیف قانون الحاق یک تبصره به ماده ()106
بازنشستگی کسر شده است) به عنوان دستورالعمل اجرایی قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1389/7/6مجلس
تبصره ماده ( )106قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین و شورای اسالمی و با عنایت به مصوبه جلسه مورخ
برای اجرا ابالغ میگردد. 1396/12/14شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ،مفاد
جمشید انصاری ماده ( )1تصویبنامه شماره /122290ت51128هـ مورخ
1395/10/05هیئت محترم وزیران (موضوع آییننامه
آییننامه اجرایی نحوه محاسبه حق بیمه کسر شده کارکنان دولتی از فوقالعاده اضافهکار
(تصویبنامه شماره /122290ت51128هـ مورخ 1395/10/5هیأت وزیران)
ت -مبلغ بهدست آمده از اعمال جزء (پ) به مبلغ مستمری هیئت وزیران در جلسه 1395/10/1به پیشنهاد مشترک
بازنشستگی موضوع ماده ( )77قانون تأمین اجتماعی که در سازمان اداری و استخدامی کشور و وزارت تعاون ،کار و رفاه
آن متوسط مزد یا حقوق بیمه شده بدون لحاظ اضافهکار اجتماعی و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون
محاسبه شده است ،اضافه میشود. اساسی جمهوری اسالمی ایران ،آییننامه اجرایی قسمت
فرمول محاسبه مستمری نهایی: دوم ماده ( )59قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری
اسالمی ایران را به شرح زیر تصویب کرد:
:Aمجموع اضافهکار ماهانه که از آن حق بیمه کسر شده
است در طول دو سال خدمت منتهی به .1393/4/17 ماده -1حقوق بازنشستگی کارکنان دستگاههای اجرایی
مشمول قانون تأمین اجتماعی که قبل از 1393/4/17از
:Bمجموع اقالم حقوق و مزایای مستمر مشمول کسر حق
اضافهکار آنان کسور بازنشستگی کسر و به حساب صندوق
بیمه در دو سال خدمت منتهی به .1393/4/17
تأمین اجتماعی واریز شده است ،به شرح و فرمول زیر
:Cمبلغ حقوق و مزایای مستمر مشمول کسر حق بیمه محاسبه و پرداخت میشود:
(بدون احتساب اضافهکار) در دو سال آخر.
الف -سازمان تأمین اجتماعی موظف است در مورد هر یک
:Nمجموع سنوات پرداخت حق بیمه همراه با اضافهکار از کارکنان یاد شده با همکاری دستگاههای اجرایی ذیربط
منتهی به .1393/4/17 و با استفاده از مستندات مربوط ،نسبت مجموع اضافهکار
:Yنسبت Aبه .B ماهانه پرداختی که از آن حق بیمه کسر شده است به
مجموع اقالم حقوق و مزایای مشمول کسر حق بیمه در
ماده -2پاداش پایان خدمت کارکنان یاد شده نیز به شرح
طول دو سال آخر خدمت (بدون اختساب مبالغ اضافهکار)
زیر محاسبه میشود:
حداکثر منتهی به 1393/4/17را محاسبه نماید.
مبلغ محاسبه شده موضوع جزء (پ) ماده ( )1این آییننامه
ب -نسبت (درصد) موضوع جزء (الف) در مبلغ میانگین
به مبلغ آخرین حقوق و مزایای مشمول کسر حق بیمه
حقوق و مزایای مستمر و فوقالعاده ویژه موضوع بند ()10
(بدون محاسبه اضافهکار) اضافه شده و مجموع این دو مبلغ
ماده ( )68قانون مدیریت خدمات کشوری مشمول کسر حق
در سنوات خدمت کارمند (حداکثر 30سال) ضرب میشود.
بیمه (بدون احتساب اضافهکار) فرد ظرف دو سال آخر
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور منتهی به بازنشستگی ضرب میشود.
پ -مبلغ حاصل از اعمال جزء (ب) در یک سی ام مجموع
سنوات پرداخت حق بیمه از اضافهکار منتهی به تاریخ
1393/4/17ضرب میشود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 739
چگونگی کسر مقرری ماه اول از کارمندان مشمول قانون خدمات کشوری که تابع صندوق
بازنشستگی کشوری میباشند
(بخشنامه شماره 200/15049مورخ 1390/6/31معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ریسجمهور)
مبنای کسر مقرری ماه اول (موضوع ماده 100قانون بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
استخدام کشوری) کارمندان مشمول قانون مدیریت خدمات خدمات کشوری
کشوری که تابع صندوق بازنشستگی کشوری میباشند، شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
حقوق ثابت و فوقالعادههای مذکور در ماده ( )106قانون 1390/6/7بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
اخیرالذکر خواهد بود .این بخشنامه از تاریخ ابالغ قابل انسانی رییسجمهور و به استناد بندهای ( )4و ( )5ردیف
اجراست. «ب» ماده ( )116قانون مدیریت خدمات کشوری در
لطف اهلل فروزنده دهکردی خصوص چگونگی کسر مقرری ماه اول از کارمندان مشمول
قانون مذکور که تابع صندوق بازنشستگی کشوری میباشند،
تصویب نمود:
وسیله دستگاه متبوع مستخدم به صندوق بازنشستگی پیرو نامه شماره 43119/99247مورخ 1399/9/3دایر بر
کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان واریز میگردد»، برگزاری جلسه به منظور بررسی «اختالف راجع به مقرری
مستخدمین موضوع ماده اخیرالذکر که سی سال کسور ماه اول کارکنان دارای مازاد بر سیسال سنوات خدمت» ،با
بازنشستگی و یا حق یبمه پرداختهاند ،تکلیف به پرداخت عطف توجه به مذاکرات و بررسیهای به عمل آمده در جلسه
کسور بازنشستگی ندارند .افزون بر این ،حسب مواد (،)57 مورخ 1399/9/19با حضور نمایندگان آن دستگاه ،نظر این
( )63و ( )69قانون استخدام کشوری ،مقرری ماه اول معاونت به شرح زیر اعالم میشود:
کارکنان از مصادیق کسورات بازنشستگی دانسته میشود که «با توجه به تبصره ( )2ماده ( )3قانون اصالح مقررات
در قانون مدیریت خدمات کشوری نیز حکمی مغایر این بازنشستگی و وظیفه قانون استخدام کشوری (مصوب
نتیجه مالحظه نمیشود .بنابراین ،مقرری ماه اول از مصادیق )1368/12/13متضمن این جمله که «مستخدمین موضوع
کسورات بازنشستگی تلقی و مشمولین تبصره ( )2ماده این ماده که سی سال کسور بازنشستگی و یا حق بیمه
مذکور تکلفی به پرداخت این مبالغ به صندوق بازنشستگی پرداخته ،از پرداخت کسور بازنشستگی معاف خواهند بود،
ندارند». لکن کسور بازنشستگی سهم کارفرمایی سنوات خدمت قابل
پژمان محمدی -معاونت حقوقی رییسجمهور قبول مستخدم در تعیین حقوق بازنشستگی و ظیفه آنان
| 740رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
قانون نحوه اجرای قانون مربوط به خدمت نیمه وقت بانوان (مصوب )1364
فوقالعادهها و مزایایی که به طور مستمر پرداخت میشود ماده -1در اجرای بندهای 1و 2از اصل 21قانون اساسی
به آنان تعلق خواهد گرفت و لیکن فوقالعادههای محل بانوان کارمند رسمی و ثابت وزارتخانهها و مؤسسات و
خدمت ،بدیآب و هوا و محرومیت از تسهیالت زندگی از شرکتهای دولتی و شهرداریها ونیروهای مسلح و
محدودیت مذکور مستثنی بوده و به طور کامل پرداخت مؤسساتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است
میشود. میتوانند در صورت موافقت وزیر یا باالترین مقام مؤسسه
ماده -4میزان حقوق و مزایایی که بر اساس مقررات این متبوع خود ازخدمت نیمه وقت استفاده نمایند( .بعدا اصالح
قانون به کارمندان نیمه وقت تعلق خواهد گرفت مشمول شده است).
مقررات مربوط به حداقل پرداختی به کارکنان شاغل دولت ماده -2خدمت نیمه وقت خدمتی است که ساعات کار آن
نخواهد بود. طبق مقررات این قانون نصف ساعات کار مقرر هفتگی
ماده -5حداقل استفاده از خدمت نیمه وقت یک سال وزارتخانه و مؤسسات مربوط باشد .نحوه و ترتیب انجام
میباشد و در مورد مشمولین طرح طبقهبندی مشاغل خدمت نیمه وقت بر اساس ساعات کار وزارتخانه و مؤسسه
معلمان کشور تاریخ انقضاء خدمت مزبور مقارن با اتمام سال ذیربط و طبق نظر باالترین مقام مسئول دستگاه تعیین
تحصلی خواهد بود. خواهدگردید و در هیچ مورد کمتر از نصف ساعات کار مقرر
هفتگی وزارتخانه و مؤسسه و شرکت مربوط نخواهد بود.
ماده -6کارمندان پیمانی و غیر ثابت دستگاههای اجرایی
ماده -3کارمندانی که از خدمت نیمه وقت استفاده
مشمول مقررات این قانون نیستند و استفاده مستخدمین
رسمی و ثابت از این قانون موکول به پایان یافتن خدمت میکنند نصف حقوق گروه و پایه و یا حقوق ثابت و
آزمایشی یا مشابه آن خواهد بود. فوقالعاده شغل و یا مزایای شغل و یاعناوین مشابه دیگر و
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 741
را بنمایند در صورتضرورت و موافقت وزارتخانه و مؤسسه ماده -7سنوات خدمت نیمه وقت بانوان از لحاظ سابقه
مربوط خدمت نیمه وقت آنان به خدمت تمام وقت تبدیل خدمت الزم برای بازنشستگی و استفاده از حقوق وظیفه یا
خواهد گردید و در هر حال خدمت نیمه وقت کمتراز یک مستمری ،به طور کامل محسوب خواهد شد لیکن در
سال نخواهد بود. احتساب حقوق بازنشستگی و وظیفه یا مستمری و نیز
ماده -12استفاده از خدمت نیمه وقت موکول به در دریافت پایه این گونه کارمندان (عالوه بر مدت خدمت تمام
خواست کتبی مستخدم و صدور حکم جداگانه در این مورد وقت) نصف مدت خدمت نیمه وقت منظور و محسوب
است و در حکم باید نحوه وترتیب خدمت نیمه وقت و مدت خواهد گردید .کسور بازنشستگی یا حق بیمه مربوط به سهم
استفاده از خدمت نیمه وقت و سایر موارد مشخص گردد. کارمندان مزبور به نسبت حقوق ومزایایی که بر اساس این
قانون به آنان تعلق میگیرد ،کسر و به صندوق مربوط واریز
ماده -13مشمولین این قانون به هیچ وجه و تحت هیچ
خواهد شد( .بعدا اصالح شده است).
عنوان نمیتوانند در وزارتخانهها و مؤسسات و شرکتهای
تبصره -سنوات خدمت نیمه وقت بانوان به شرط پرداخت
دولتی یا غیر دولتی دیگر به کاراشتغال ورزند ودر صورت
کسور بازنشستگی و حق بیمه به نسبت تمام حقوق گروه و
اشتغال در واحدهای مذکور از دستگاه متبوع خود اخراج
پایه یا حقوق ثابت و فوقالعاده شغل و یا عناوین مشابه تاسه
شده و حقوق و مزایای آنان از تاریخ اشتغال قطع میگردد.
سال از لحاظ حقوق بازنشستگی در حکم خدمت تمام وقت
ماده -14استخدام جدید به هر شکل به جای کارمند نیمه محسوب میشود.
وقت ممنوع است.
ماده -8دوران استفاده از مرخصی استحقاقی طبق مقررات
ماده -15پرداخت فوقالعاده اضافهکار ساعتی و فوقالعاده مربوط به کارمندان تمام وقت بوده و فقط میزان حقوق و
روزانه به این قبیل کارکنان ممنوع میباشد. فوقالعاده شغل و نیز سایرمزایای مستمر این گونه
ماده -16سایر موارد استخدامی که در این قانون پیشبینی مستخدمین نصف مبالغ مربوط به کارمندان تمام وقت
نشده است تابع مقررات مربوط به خود خواهد بود. خواهد بود.
ماده -17از تاریخ تصویب این قانون کلیه مقررات مغایر با ماده -9مدت استفاده از مرخصی استعالجی و زایمان برای
آن لغو میگردد. بانوان مشمول خدمت نیمه وقت مانند کارمندان تمام وقت
خواهد بود و در آن مدت ازلحاظ حقوق و مزایا تابع مقررات
قانون فوق مشتمل بر هفده ماده و یک تبصره در جلسه روز
مربوط به خدمت نیمه وقت خواهند بود.
یکشنبه هجدهم فروردین ماده یک هزار و سیصد و شصت
و چهار مجلس شورای اسالمیتصویب و در تاریخ ماده -10سنوات خدمت کارمندان نیمه وقت و ارتقاء گروه
1364.1.21به تأیید شورای محترم نگهبان رسیده است. به نسبت نصف سوابق تجربی مقرر در طرح طبقه بندی
مشاغل و یا مقررات مربوطمحاسبه خواهد گردید.
رییس مجلس شورای اسالمی -اکبر هاشمی
ماده -11در صورتی که کارمندان نیمه وقت قبل از پایان
مدت خدمت نیمه وقت در خواست انجام خدمت تمام وقت
| 742رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
«منظور از حقوق و مزایای مستمر در مواد فوق با توجه به بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی
تبصره ماده ( )76و بند ( )10ماده ( )68و ماده ( )106قانون شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ
مدیریت خدمات کشوری عبارت است از حقوق ثابت و 1388/9/9بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
فوقالعادههای شغل ،ایثارگری ،سختی کار و کار در انسانی رییسجمهور و به استناد بندهای ( )4و ( )5ردیف
محیطهای غیرمتعارف و ویژه». «ب» ماده ( )116قانون مدیریت خدمات کشوری در رابطه
لطف اله فروزنده دهکردی با روشن نمودن عبارت «حقوق و مزایای مستمر» مندرج در
ماده ( )107و تبصره ( )1ماده ( )122قانون مدیریت خدمات
کشوری مقرر نمود:
و اصالح آن را مطرح نموده ،لذا در راستای اجرای ماده ()10 بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی
قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور ،موضوع مجدداً در پیرو مصوبه جلسه مورخ 1388/9/9شورای توسعه مدیریت
جلسه مورخ 1393/3/12شورای توسعه مدیریت و سرمایه و سرمایه انسانی رییسجمهور راجع به روشن نمودن عبارت
انسانی مطرح و با توجه به دالیل ذیل: «حقوق و مزایای مستمر» مندرج در ماده ( )107و تبصره
-1احصای فوقالعادههای مستمر در تبصره ذیل ماده ()76 ( )1ماده ( )122قانون مدیریت خدمات کشوری که طی
قانون مدیریت خدمات کشوری بخشنامه شماره 200/95314مورخ 1388/10/8به
-2عدم تصریح و ذکر فوقالعاده موضوع بند ( )10ماده ()68 دستگاهها ابالغ شده است و متعاقب مکاتباتی که سازمان
قانون مدیریت خدمات کشوری در ماده ( )107قانون بازرسی کل کشور در سالهای 1388و 1390با این
مذکور ،در حالی که قانونگذار میتوانست در این ماده نیز معاونت و دفتر معاون اول رییسجمهور به عمل اورده و به
دلیل عدم انطباق مصوبه مذکور با قانون ،پیشنهاد بازنگری
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 743
و با استفاده از اختیار حاصل از بند ( )5ردیف (ب) ماده همانند ماده ( )106به فوقالعاده موضوع بند ( )10اشاره
( )116قانون نماید.
مقرر نمود مصوبه صدرالذکر به شرح زیر اصالح شود: -3تصریح به فوقالعاده موضوع بند ( )10ماده ( )68قانون
«منظور از عبارت «حقوق و مزایای مستمر» مذکور در ماده در کنار عبارت «فوقالعادههای مستمر» در ماده ()106
( )107و تبصره ( )1ماده ( )122قانون مدیریت خدمات قانون که حکایت از غیرمستمر بودن این فوقالعاده از نظر
کشوری ،همان «فوقالعادههای مستمر» مقرر در تبصره ماده قانونگذار دارد.
( )76قانون مذکور است (فوقالعادههای مذکور در بندهای -4عدم احصاء و وجود مصداق یا تعریف «مزایای مستمر»
3 ،2و 5ماده (».)65 در قانون مدیریت خدمات کشوری
لذا فوقالعاده بند ( )10ماده ( )68نظیر سایر بندهای احصاء -5غیرقابل محاسبه بودن فوقالعادههای مستمر در پرداخت
نشده در تبصره ماده ( )76مشمول محاسبه پاداش زمان پاداش پایان خدمت ،چنانچه مزایای مستمر را مشتمل بر
بازنشستگی (ماده )107و بازخریدی (تبصره 1ماده )122 «فوقالعادههای مستمر» تلقی نکنیم.
نمیباشند. -6فقدان اماره قانونی در تأیید محاسبه فوقالعاده موضوع
محمود عسکری آزاد بند ( )10ماده ( )68به عنوان مزایای مستمر
توقف اجرای مصوبه شورای توسعه راجع به حذف فوقالعاده ویژه از پاداش پایان خدمت
(بخشنامه شماره 200/93/3699مورخ 1393/03/24معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
این قانون در پاداش بازنشستگی ،تفاسیر متفاوتی ارائه بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت
میشود. خدمات کشوری
با عنایت به اینکه مستند به اصل هفتاد و سوم قانون با وجود رفع ابهام شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
اساسی ،شرح و تفسیر قوانین عادی در صالحیت مجلس از عبارت «حقوق و مزایای مستمر» که در جلسات مورخ
شورای اسالمی است ،لذا اجرای بخشنامه شماره 1288/9/9و 1393/3/12صورت گرفته است ،همچنان از
200/93/3269تاریخ 1393/3/13موکول به اخذ تفسیر از مفاد ماده ( )107قانون مدیریت خدمات کشوری ،در
مجلس شورای اسالمی خواهد بود. خصوص چگونگی محاسبه فوقالعاده بند ( )10ماده ()68
محمدباقر نوبخت
| 744رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
10500 15
11000 16
11500 17
12000 18
12500 19
13000 20
امتیاز مربوط به تعیین حقوق بازنشستگی مقامات موضوع تبصره ( )2ماده ( )1قانون نظام هماهنگ پرداخت
کارمندان دولت و همترازان آنها که بعد از پیروزی انقالب اسالمی ،تصدی مقامات را بهعهده داشته و بازنشسته
شدهاند به شرح زیر خواهد بود:
14500 مقامات موضوع بند «الف»
15500 مقامات موضوع بند «ب»
16500 مقامات موضوع بند «ج»
17500 مقامات موضوع بند «د»
19000 مقامات موضوع بند «هـ»
ب) حقوق بازنشستگی ،وظیفه و یا فوت کارمندان نیروهای مسلح براساس امتیاز ردیف جایگاه شغلی مربوط
در ضریب ریالی مذکور در این ماده و براساس سیسال سنوات خدمت مطابق جدول و احکام زیر خواهد بود:
تبصره -1مشموالن بندهای«الف وب» این ماده که در طول دوران خدمت حداقل به مدت ()2سال دارای
سمتهای مدیریتی بودهاند ،درصدهای زیر حسب مورد و براساس جدول بند «الف» به امتیاز حقوق آنان اضافه
خواهد شد:
5درصد مشاغل سرپرستی و همتراز
10درصد معاونین مدیر کل و همتراز آنان
15درصد مدیران کل و همتراز آنان
مدیران عامل و اعضاء هیأت مدیره
20درصد
شرکتهای دولتی
مقامات موضوع تبصرههای « »2و «»3
25درصد
ماده ( )1ن.هـ.پ
تبصره -2بازنشستگان و وظیفهبگیران که سابقه پرداخت کسور بازنشستگی آنها بیش از سیسال است به ازاء
هر سال (تا دهسال) دو و نیم درصد ( )%2/5به ارقام فوقالذکر اضافه میگردد و افرادی که سابقه پرداخت کسور
بازنشستگی آنها کمتر از سی سال است (تا پانزدهسال) به ازاء هر سال دو و نیم درصد ( )%2/5از ارقام فوقالذکر
کسر میگردد .مشروط بر این که میزان حقوق بازنشستگی یا وظیفه آنان از حداقل حقوق بازنشستگی کمتر
نگردد.
تبصره -3کارمندانی که به استناد مواد ( )80و ( )83قانون استخدام کشوری و مواد ( )158( ،)157و ()159
قانون اجا و موارد مشابه قانون سپاه و ناجا حقوق وظیفه یا مستمری دریافت میدارند ،درصورتیکه سابقه
پرداخت کسور بازنشستگی آنها کمتر از سیسال باشد مدت سابقه منظور شده آنان مطابق قوانین و مقررات
مورد عمل که تعیین شد الزماالجراء است.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 747
تبصره -4کمک هزینه عائلهمندی و اوالد بازنشستگان و وظیفهبگیران معادل شاغلین افزایش مییابد و با این
افزایش حکم ماده ( )8قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مورخ 1380/11/27و اصالحات بعدی آن لغو
میگردد.
تبصره -5هر کدام از بازنشستگان و وظیفهبگیران چنانچه براساس مقررات مورد عمل قبلی بیش از ارقام
فوقالذکر دریافت مینمایند همان ارقام مالک پرداخت میباشد.
تبصره -6درجات سابق نظامیان منفک از خدمت که در جدول بند «ب» این ماده نمیباشد به شرح زیر تطبیق
مییابد:
معادل ستوان سوم الف) ستوانیار سوم و ستوانیار دوم ،افسریار
معادل ستوان دوم ب) ستوانیار یکم ،همافر سوم ،همافر دوم
معادل ستوان یکم ج) همافر یکم
معادل سروان د) سرهمافر سوم
معادل سرگرد هـ) سرهمافر دوم
معادل سرهنگ دوم و) سرهمافر یکم
تبصره -7به هر یک از مشموالن موضوع بند «ب» که در طول دوران خدمت حداقل به مدت دو سال دارای
عناوین شغلی فرماندهی ،ریاست و مدیریت بودهاند ،درصدی از جدول شماره (دو) به شرح زیر به حقوق آنان
اضافه خواهد شد:
5درصد کارمندان در رتبه شغلی 8الی 9
10درصد کارمندان در رتبه شغلی 10الی13
15درصد کارمندان در رتبه شغلی 14الی 16
20درصد کارمندان در رتبه شغلی 17و 18
25درصد کارمندان در رتبه شغلی 19وبه باال
تبصره -8کلیه نظامیان باالتر از درجه سرهنگی که از تاریخ 1358/1/15به بعد در خدمت نیروهای مسلح
نبودهاند و احکام خاص قضائی برای آنان تعیین نشده است ،صرفاً از حقوق ردیف درجه سرهنگی برخوردار
خواهند شد و مشمول سایر تبصرههای این بند نخواهند شد.
تبصره -9مشمولین قانون حالت اشتغال -مصوب -1372مجلس شورای اسالمی از مقررات این دستورالعمل
مستثنی میباشند.
| 748رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
امتیاز گروه
8500 یک
9500 دو
9500 سه
11500 چهار
12500 پنج
13500 شش
15000 هفت
16000 هشت
تبصره -1در محاسبه امتیاز حقوق مبنای دارندگان مشاغل قضائی با کمتر از مدرک لیسانس و معادل آن
(موضوع ماده واحده قانون تعیین وضعیت قضائی کسانی که سه سال در دادسراهای انقالب اسالمی اشتغال به
کار قضائی داشتهاند) پنج درصد ( )5%از امتیاز گروه شغلی آنان کسر خواهد شد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 749
تبصره -2در محاسبه امتیاز حقوق دارندگان پایه قضائی در صورت داشتن مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد یا
معادل آن در رشتههای قابل قبول برای قضات پنج درصد ( )5%و برای مدرک تحصیلی دکترا یا معادل آن در
همان رشتهها دهدرصد ( )10%به امتیاز گروه شغلی آنان اضافه میگردد.
تبصره -3عالوهبر امتیازات فوقبه متصدیان مشاغل مدیریت و سرپرستی در صورت داشتن مسؤولیتهای زیر
حداقل به مدت دوسال در طول دوران خدمت درصدهای زیر حسب مورد به امتیاز حقوق آنان اضافه خواهد
شد .برای سنوات کمتر از دوسال نیز به همان نسبت محاسبه و پرداخت خواهد شد.
-1دادستان نظامی استان ،دادستان عمومی (غیر از تهران) ،رئیس دادگستری شهرستان ،دادستان انقالب
اسالمی استان ،رئیس دادگاه حقوقی 2مستقل به مأخذ پنجدرصد (.)%5
-2مدیران کل ،رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح مرکز استان (غیر از تهران) ،دادستان نظامی تهران ،رئیس
کل دادگستری استان ،رئیس شعبه اول دادگاه انقالب اسالمی تهران به مأخذ دهدرصد(.)%10
-3معاونان رئیس قوه قضائیه و معاونان وزیر دادگستری ،رئیس دیوان عدالت اداری ،رئیس سازمان بازرسی کل
کشور ،دادستان انتظامی قضات ،رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح ،دادستان تهران ،رئیس کل دادگستری
استان تهران به مأخذ پانزدهدرصد ( )%15حقوق مبنا.
-4رئیس دیوان عالی کشور و دادستان کل کشور به مأخذ بیستدرصد (.)%20
تبصره -4تبصرههای « »5« ،»4« ،»3« ،»2« ،»1و « »6ماده ( )109در مورد مشمولین این ماده الزماالجراء
میباشد.
فصل چهاردهم -شورای عالی اداری و شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
-7دو نفر از نمایندگان مجلس شورای اسالمی به انتخاب مجلس شورای اسالمی به عنوان ناظر.
دبیرخانه شورا در سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور خواهد بود و سازمان مسؤول نظارت بر حسن اجراء تصمیمات
مربوط میباشد.
مصوبات این شورا پس از تأیید رئیسجمهور الزماالجراء است.
ماده -115وظایف و اختیارات شورای یاد شده به شرح زیر میباشد:
-1اصالح ساختار تشکیالت دستگاههای اجرایی به استثناء دستگاههایی که احکام آنها در قانون اساسی آمده ویا
به امر امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری تأسیس شده است.
-2تجدیدنظر در ساختار داخلی دستگاههای اجرایی به منظور ایجاد انسجام تشکیالتی و حذف وظایف موازی،
مشابه و تکراری.
-3تفکیک وظایف اجرایی از حوزههای ستادی دستگاههای اجرایی و محدود نمودن فعالیت حوزههای ستادی به
اعمال حاکمیت و امور مدیریتی و راهبردی ،سیاستگذاری ،برنامهریزی ،سازماندهی ،نظارت و کنترل و انتقال
وظایف اجرایی به واحدهای استانی ،شهرستانی و سایر سطوح جغرافیایی و اصالح ساختار تشکیالتی متناسب با
تغییرات بهعمل آمده.
-4تنظیم دستورالعمل در مورد ادغام واحدهای استانی و شهرستانی وابسته به هر یک از وزارتخانهها در یک واحد
سازمانی.
-5بررسی تعیین نقش و اندازه دولت و اتخاذ ضوابط و سیاستهای مناسب برای کوچکسازی دولتدر چهارچوب
سیاستهای کالن و قوانین مربوطه.
-6بررسی و موافقت با ایجاد هرنوع دستگاه اجرایی قبل از ارائه به مراجع ذیربط مذکور در این قانون.
-7بازنگری و اصالح نظام تصمیمگیری شوراها و کمیتههای کشور به نحوی که ضمن ارتقاء کیفی و کوتاهنمودن
مراحل آن مراجع و نهادهای تصمیمگیرنده موازی و غیرضرور حذف شوند.
-8تدوین مقررات الزم برای اجراء صحیح احکام این قانون.
-9شناسایی و واگذاری وظایف ،امور و فعالیتهای قابل واگذاری دستگاههای اجرایی به شهرداریها و بخش
غیردولتی با هدف رهاسازی دولت از تصدیهای غیرضرور و همچنین تعیین نحوه ارتباط و تنظیم مناسبات نظام
اداری با شوراهای اسالمی روستا ،بخش و شهر ،شهرستان و استان.
-10اصالح و مهندسی مجدد سیستمها ،روشها و رویههای موردعمل در دستگاههای اجرایی با گرایش سادهسازی
مراحل انجام کار ،خودکارسازی عملیات و کاهش میزان ارتباط کارمندان با مراجعهکنندگان ،افزایش رضایت
مراجعان ،کاهش هزینههای اداری و اقتصادی نمودن فعالیتها.
| 752رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-11تصویب طرحهای الزم برای ارتقاء بهرهوری و کارآیی نیروی انسانی و مدیریت دستگاههای اجرایی.
-12تصویب مقررات الزم درجهت بهینهسازی ساختار ،ترکیب و توزیع نیروی انسانی بخش دولتی.
-13تصویب دستورالعملهای مربوط به تعیین تکلیف نیروی انسانی دستگاههایی که ادغام ،منحل ،واگذار و یا
وظایف آنها به دیگر دستگاهها منتقل میشود.
-14تصویب دستورالعمل ناظر بر بهرهبرداری مطلوب از فضاها و تجهیزات و وسائط نقلیه اداری ،جابهجایی و تأمین
ساختمانهای اداری.
-15پیشنهاد منابع موردنیاز برای تحقق برنامههای تحول نظام اداری و طرحهای مصوب شورا که نیاز به منابع
جدید دارد.
تبصره -ایجاد هرگونه دستگاههای اجرایی جدید براساس پیشنهاد دستگاههای ذیربط موکول به تأیید شورای
عالی اداری و تصویب هیأتوزیران و با تصویب مجلس شورای اسالمی خواهد بود.
ماده -4طرحهای اصالحی نظام اداری و اجرایی کشور که شورای عالی اداری در هشتادوهفتمین جلسه مورخ
توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور ،دستگاههای 1379/7/26بنا به پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامهریزی
اجرایی و اعضای شورای عالی اداری ارائه میگردد در قالب کشور ،آییننامه داخلی شورای عالی اداری را بشرح ذیل
فرمهایی که توسط دبیرخانه شورای عالی اداری ابالغ خواهد تصویب نمود:
شد در شورای عالی اداری مطرح میشود. ماده -1ریاست جلسات شورا به عهده رییسجمهور و در
تبصره :ریاست شورا میتواند بنا به تشخیص خود، غیاب وی به عهده معاون رییسجمهور است که توسط
موضوعاتی را مستقیماً به شورا ارجاع نماید. ایشان تعیین میشود.
ماده -5دستور جلسات به همراه مستندات مربوط ،یک ماده -2جلسات شورا با شرکت حداقل دوسوم اعضاء
هفته قبل از تشکیل جلسه شورای عالی اداری توسط دبیر رسمیت مییابد و تصمیمات آن با رأی حداقل 6نفر از عضاء
شورا به اطالع اعضاء خواهد رسید. معبتر میباشد.
ماده -6مصوبات شورای عالی اداری پس از تایید ماده -3ستاد برنامهریزی تحول اداری کشور به عنوان
رییسجمهور با امضاء معاون رئیسجمهور و دبیر شورا جهت کمیسیون تخصصی شورای عالی اداری فعالیت مینماید.
اجرا به دستگاههای اجرایی ذیربط ابالغ میگردد. تبصره :نحوه تعیین اعضای ستاد مذکور و حدود وظایف آن
ماده -7دبیرخانه شورای عالی اداری در سازمان مدیریت به ترتیبی خواهد بود که در مصوبه شورای عالی اداری قید
و برنامهریزی کشور مستقر میباشد و رئیس سازمان ،دبیر گردیده است.
شورا خواهد بود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 753
-اخذ طرحها و برنامههای مربوط به اصالح نظام اداری و ماده -8وظایف دبیرخانه شورای عالی اداری عبارتست از:
پیشنهادات دستگاههای اجرایی و پیگیری اقدامات و
-ثبت و ضبط مذاکرات شورا.
بررسیهای کارشناسی الزم در مراجع ذیربط به منظور طرح
در شورای عالی اداری. -بررسی پیشنهادهای دستگاههای اجرایی در انطباق با
فرمهای ابالغی از سوی دبیرخانه شورا و درخواست تکمیل
-همکاری با ستاد برنامهریزی تحول اداری کشور در زمینه
و رفع مغایرتها.
تنظیم طرحها و برنامههای مربوط به اصالح نظام اداری.
-پیگیری و نظارت برحسن اجرای مصوبات شورای عالی
-تهیه گزارشهای مربوط به ستاد برنامهریزی تحول اداری
اداری.
کشور در زمینه پیگیری و نظارت بر حسن اجرای برنامههای
تحول نظام اداری کشور به منظور ارائه به شورای عالی اداری -تهیه و ارائه گزارشهای الزم در زمینه روند اجرایی مصوبات
و سایر مراجع ذیربط. و ارزیابی پیامدهای اجرایی آنها و ارائه پیشنهادهای اصالحی
به شورای عالی اداری با همکاری دستگاههای اجرایی.
-انجام سایر امور محوله.
-تهیه و تنظیم دستور جلسات شورا و ارسال دعوت نامه
ماده -9مسئولیت اجرای این مصوبه به عهده سازمان
برای اعضای شورای عالی اداری.
مدیریت و برنامهریزی کشور -دبیرخانه شورای عالی اداری
-تنظیم مصوبات شورای عالی اداری جهت ابالغ به
میباشد.
دستگاههای اجرایی وضبط و نگهداری سوابق آنها.
محمدرضا عارف -معاون رییسجمهور و دبیر شورای عالی
اداری
کارگروهها) و حذف وظایف و فعالیتهای موازی و متداخل، شورای عالی اداری در یکصد و هفتاد و هشتمین جلسه
تمامی دستگاههای اجرایی موظفند از میان فهرست مورخ ،1401/01/31بنا به پیشنهاد سازمان اداری و
نهادهای شورایی که به پیوست این مصوبه آمده است، استخدامی کشور ،به استناد بند ( )7ماده 115قانون
حداکثر ظرف مدت یک ماه نهادهای شورایی مرتبط با حوزه مدیریت خدمات کشوری ،به منظور بازنگری و اصالح نظام
خود را بررسی و ضمن بهروزآوری ،پیشنهاد انحالل ،ادغام و تصمیمگیری شوراها و کمیتهها و سازماندهی مراجع و
یا ضرورت ادامه فعالیت آنها را به سازمان اداری و استخدامی نهادهای تصمیمگیرنده موازی و غیرضرور و نیز در راستای
کشور اعالم نمایند. اجرای سند تحول دولت مردمی مبنی بر بازمهندسی
ساختارهای شورایی و همچنین به منظور انسجام
ماده -2پیشنهادهای واصله از دستگاهها در کارگروهی
تصمیمگیری و افزایش پاسخگویی تصویب نمود:
مرکب از سازمان اداری و استخدامی کشور ،سازمان برنامه
و بودجه کشور ،معاونت حقوقی رییسجمهور با همکاری ماده -1در راستای سازماندهی ،بازطراحی و تعیین تکلیف
دستگاه اجرایی ذیربط مطرح و نسبت به ضرورت ادامه نهادهای شورایی کشور در بخش دولت (شوراهای عالی،
فعالیت ،ادغام و انحالل و یا پیشبینی ساز و کار جدید با شوراها ،ستادها ،هیئتها ،کمیسیونها ،کمیتهها و
| 754رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
سامانهای تحت عنوان "سامانه ملی مدیریت شوراهای کشور" رویکرد کاهش نهادهای مذکور اقدام نموده و نتیجه را
ایجاد تا تمامی نهادهای موضوع این مصوبه ،اطالعات، حداکثر ظرف مدت سه ماه برای تصمیمگیری نهایی در
صورتجلسات و تصمیمات اتخاذ شده را در این سامانه ثبت چارچوب قوانین و مقررات به شورای عالی اداری ارائه نمایند.
نمایند.
ماده -3به منظور تقویت سیستم شفافیت و پاسخگویی
سید ابراهیم رئیسی نهادهای شورایی ،سازمان اداری و استخدامی کشور با
همکاری دستگاههای اجرایی و دبیرخانه نهادهای مذکور،
فهرست شوراها و نهادهای تصمیمگیر کشور بر اساس وابستگی دستگاهی (محل استقرار دبیرخانه)
کمیسیون مشترک اقتصادی بین ایران شوراهای فرهنگی ،اجتماعی استانها 200
221 وزارت
و آرژانتین کشور
وزارت نفت شورای امنیت کشور 201
کمیسیون مشترک اقتصادی جمهوری
222
اسالمی ایران با کشور روسیه شورای معادن استان 202
کمیسیون خاص قراردادهای نفتی 223 شورای نجات و درمان و ستاد
203
کمیته عالی صیانت از ذخایر پشتیبانی و امداد استان
224
هیدروکربوری ستاد برنامهریزی و تحول اداری استان 204
| 760رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-9سایر وظایفی که طبق قانون بهعهده شورای امور اداری و استخدامی کشور بوده است با تأیید رییسجمهور.
تصمیمات این شورا پس از تأیید رییسجمهور برای دستگاههای مشمول این قانون الزماالجراء است.
ماده -4عالوه بر جلسات عادی شورا که در فواصل منظم وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در
زمانی تشکیل میشود ،در موارد ضروری با درخواست دبیر جلسه مورخ 1389/3/2بنا به پیشنهاد معاونت توسعه
شورا و تأیید رییس شورا جلسه فوقالعاده تشکیل میگردد. مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد جزء ()8
بند (ب) ماده ( )116قانون مدیریت خدمات کشوری-مصوب
ماده -5دبیرخانه شورا در معاونت توسعه مدیریت و
-1386و با رعایت تصویبنامه شماره /164082ت373هـ
سرمایه انسانی رییسجمهور تشکیل خواهد شد .انجام
مورخ ،1386/10/10آییننامه نحوه اداره شورای توسعه
بررسیهای الزم در خصوص موضوعات پیشنهادی و ارایه
مدیریت و سرمایه انسانی را به شرح زیر موافقت نمودند:
نظرات مشورتی و جمع آوری و ارایه اطالعات و مستندات
مورد نیاز شورا ،همچنین تنظیم دستور جلسات ،تهیه ماده -1به منظور انجام وظایف پیشبینی شده در ماده
صورتجلسات و ابالغ مصوبات شورا به عهده این دبیرخانه ( )116قانون مدیریت خدمات کشوری ،شورای توسعه
خواهد بود. مدیریت و سرمایه انسانی که در این آییننامه به اختصار
شورا نامیده میشود ،تشکیل میگردد.
ماده -6شورا میتواند برای انجام کارشناسی وظایف خود،
کارگروههای تخصصی تشکیل دهد .شرح وظایف و ترکیب ماده -2ریاست شورا با معاون توسعه مدیریت و سرمایه
اعضای این کارگروهها به تصویب شورا میرسد. انسانی رییسجمهور و در غیاب ایشان به عهده دبیر
شوراست.
این تصمیم نامه در تاریخ 1389/2/25به تأیید مقام محترم
ریاست جمهوری رسیده است. ماده -3جلسات شورا با حضور حداقل دو سوم اعضا
محمدرضا رحیمی -معاون اول رییسجمهور رسمیت مییابد و تصمیمات شورا با رأی اکثریت اعضا معتبر
است.
تبصره ( 1الحاقی به موجب مصوبه شماره 1126198مورخ ساماندهی کمیتههای تخصصی مرتبط با مسایل مدیریتی و
-)1395/12/28نمایندگان سازمان اداری و استخدامی اداری ،تشکیل «شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاههای
کشور برای عضویت در شوراهای وزارتخانهها و سازمانهای اجرایی و استانی» را تصویب نمود که به شرح سند پیوست
(ممهور به مهر دبیرخانه شورای عالی اداری) برای اجرا ابالغ
مستقل وابسته به رییسجمهور که در رأس آن معاون
میگردد.
رییسجمهور است معرفی خواهند شد .در شورای راهبری
ضروری است ،وزراء و روسای دستگاههای اجرایی و
سازمانها ،مؤسسات و شرکتهای وابسته به این دستگاهها،
استانداران محترم نسبت به اجرای مصوبه اهتمام نموده و
نماینده وزیر یا رییس سازمانهای مذکور معرفی و شرکت
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور بر
میکنند. اجرای این مصوبه نظارت الزم را معمول و گزارش عملکرد
آنرا به شورای عالی اداری ارایه نماید.
تبصره -2وزرا و روسای سازمانها موظفند ،با توجه به
اهمیت موضوع نسبت به برنامهریزی و برگزاری منظم ماده -1در تمام وزارتخانهها و سازمانهای مستقل ،شورایی
جلسات اقدام نموده و ترتیبی اتخاذ نمایند که دبیرخانه شورا به عنوان شورای راهبری توسعه مدیریت ،به ریاست وزیر یا
ضمن ارسال صورتجلسات از طریق شبکه دولت به معاونت باالترین مقام دستگاه ،با ترکیب زیر تشکیل میشود:
توسعه مدیریت وسرمایه انسانی رییسجمهور ،تصمیمات را -وزیر یا باالترین مقام دستگاه اجرایی -رییس
برای اطالع عموم در سایت دستگاه بارگذاری نمایند.
-معاون توسعه مدیریت دستگاه یا عناوین مشابه -دبیر
ماده -2به منظور تحقق اهداف مندرج در این مصوبه در
-نماینده معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
سطح دستگاههای اجرایی استان ،شورای راهبری توسعه
رییسجمهور
مدیریت استان در تمام استانداریها ،با ترکیب زیر تشکیل
میشود: -حداقل 2نفر از معاونان دستگاه به انتخاب رییس شورا
مدیریت با عضویت؛ رییس واحد استانی به عنوان رییس -مدیرکل دفتر فناوری اطالعات ،ارتباطات و امنیت
کارگروه ،نماینده استاندار ،معاونان واحد استانی و یک نفر استانداری
صاحبنظر به پیشنهاد رییس کارگروه به عنوان عضو ،اقدام -دو نفر صاحبنظر در زمینههای مختلف مدیریتی به
نمایند. انتخاب استاندار
ماده -4شوراهای راهبری توسعه مدیریت دستگاهها و -مدیران کل دستگاههای اجرایی استان حسب مورد
استانها میتوانند متناسب با مباحث تخصصی مدیریتی
تبصره :1به موجب اختیارات شورای عالی اداری مندرج در
برای بررسی و تصمیمگیری در خصوص موضوعات و نقشه
بند 7ماده 115قانون مدیریت خدمات کشوری ،با تشکیل
راه اصالح نظام اداری نسبت به تشکیل کمیتههای تخصصی
این شورا ،کارگروه تخصصی پژوهش ،فناوری و تحول اداری
ذیربط اقدام نموده و تمامی مسائل مطالعاتی و اجرایی
موضوع بند «هـ» ماده 5تصویبنامه شماره
مربوط را از طریق این کمیتهها انجام دهند .با تشکیل این
/162178ت47221هـ تاریخ 1390/8/14هیأت محترم
کمیتهها ،تمامی کمیتهها و کارگروههای موضوعی که در
وزیران ،منحل میشود.
مقررات ذیربط برای حل و فصل مسائل اداری و مدیریتی
پیشبینی شدهاند ،منحل میگردند. تبصره :2استانداران موظفند حداقل هر 3ماه یکبار ،جلسه
شورای راهبری توسعه مدیریت استان را برگزار نموده و
ماده -5این مصوبه جایگزین متن مصوبات شماره
صورتجلسات آن را از طریق شبکه دولت به معاونت توسعه
1/12/5958تاریخ 1377/4/23شورای عالی اداری و
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور ارسال نمایند و
11/4363تاریخ 1377 6/30ستاد برنامهریزی تحول اداری
تصمیمات متخذه را در سایت استانداری برای اطالع عموم
کشور و.13/290ط تاریخ 1379/7/30و 206/44439
بارگذاری نمایند.
تاریخ 1390/9/20شورای عالی اداری میشود.
ماده -3واحدهای اجرایی استان میتوانند ،به منظور
حسن روحانی
اجرای وظایف فوق ،نسبت به تشکیل کارگروه توسعه
-1کمیته ساختار و فنآوریهای مدیریتی به موجب مواد چهار و پنج مصوبه شماره 206/93/11852
مورخ 1393/9/5شورای عالی اداری ،موضوع ساماندهی
این کمیته برای اجرای برنامههای اول ،سوم و پنجم نقشه
کمیتههای تخصصی مرتبط با مسایل مدیریتی و اداری؛
راه اصالح نظام اداری (موضوع مصوبه شماره 206/93/560
عناوین ،ترکیب و شرح وظایف کمیتههای مذکور به شرح
تاریخ 1393/1/20شورای عالی اداری) و موضوعات مرتبط
ذیل است و با ایجاد این کمیتهها ،تمامی کمیتهها و
با آن ،برگرفته از قانون مدیریت خدمات کشوری و سایر
کارگروههای موجود که برای بررسی و تصمیمگیری در مورد
قوانین و مقررات ذیربط ،تشکیل میشود.
موضوعات مذکور در شرح وظایف کمیتههای پنجگانه
-1-1اهم وظایف کمیته ساختار و فنآوریهای مدیریتی تشکیل شدهاند ،منحل میگردد.
| 766رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-تهیه برنامه عملیاتی برای انجام خدمات در فضای رقابتی -تهیه برنامه جامع اصالح نظام اداری دستگاه ،منطبق با
شامل؛ اهداف ،روشها ،اولویتها ،زمان بندی بر اساس نقشه راه اصالح نظام اداری و برنامه جامع اصالح نظام اداری
قیمت تمام شده و استانداردهای مصوب. دولت یازدهم.
-طراحی نظام مدیریت عملکرد خدمات از ابعاد کیفیت، -طراحی مدل مدیریتی نوین برای اداره و ارائه خدمات
کمیت ،قیمت و زمان ارایه خدمات و رضایت خدمت دستگاه و بازنگری در شیوه انجام وظایف و فعالیتها در
گیرندگان در چارچوب نظام جامع مدیریت عملکرد دستگاه راستای تحقق مأموریتهای اصلی دستگاه.
و استانداردهای تعیین شده. -شناسایی واحدها ،وظایف ،فعالیتها و واحدهای قابل
-طراحی و راهبری استقرار مدلهای مدیریتی پشتیبان واگذاری دستگاه به سایر فعاالن.
مانند :نظام پیشنهادات ،نظامهای تصمیمگیری ،مدیریت -تعیین شیوههای مشارکت و واگذاری مانند برونسپاری،
دانش ،نظامهای توسعه نظم و انضباط اداری و مالی ،کنترل مشارکت ،شراکت ،واگذاری مدیریت ،خصوصیسازی و
پروژه ،کنترل اهداف ،نظامهای شراکت (برون سپاری، خرید خدمات برای انجام وظایف و فعالیتهای دستگاه.
خصوصی سازی ،پیمانکاری ،خرید خدمت و،)...
-تهیه برنامه عملیاتی واگذاری تصدیها شامل عناوین
زیرساختهای نظامهای حقوقی.
خدمات و فعالیتها ،سهم هر کدام از واحدهای وابسته و
-استانداردسازی تجهیزات ،ساختمانها و فضاهای اداری و استانی ،اولویتها ،اهداف کمی ،زمانبندی ،شیوه
استقرار و اجرای آن. واگذاریها ،مقررات و نظایر آن.
تمامی تصمیمات این کمیته باید به تصویب شورا برسد مگر -تهیه برنامه اجرایی برای توانمندسازی و حمایت از بخش
مواردی خاص که از طرف شورا به آن تفویض شده باشد. غیردولتی مرتبط با مأموریتهای اصلی دستگاه نظیر:
-1-2اعضای کمیته آموزش ،اعطای تسهیالت و کمکهای مالی.
-رییس شورای راهبری توسعه مدیریت و در غیاب وی -راهبری استقرار و نظارت بر واگذاری فعالیتها و تصدیها
معاون توسعه مدیریت دستگاه یا عناوین مشابه -رییس و واحدهای عملیاتی دستگاه به سایر بخشها و تدارک
-مدیر واحد نوسازی و تحول اداری دستگاه یا عناوین زیرساختها و منابع.
مشابه -دبیر -تعیین وظایف و اختیارات قابل واگذاری به سطوح استانی
-یکی از معاونین دستگاه به انتخاب رییس شورای راهبری و شهرستانی جهت تفویض اختیار و تمرکز زدایی.
توسعه مدیریت -بررسی و ساماندهی شوراها ،کمیسیونها ،کمیتهها،
-یکی از مدیران کل واحدهای استانی به انتخاب رییس کارگروهها و سایر مجامع تصمیمگیری
شورای راهبری توسعه مدیریت -طراحی ساختار مناسب ،چابک و تسهیل گر.
-حداقل یک نفر صاحب نظر به انتخاب رییس شورای -تعیین استانداردهای کیفی خدمات دستگاه
راهبری توسعه مدیریت -تعیین قیمت تمام شده خدمات و فعالیت ها.
-معاونین و مدیران ذیربط حسب موضوع مورد بحث
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 767
-راهبری اجرای برنامه فرهگ سازی و توانمندسازی مردم امور دبیرخانهای مربوط به این کمیته توسط دفتر نوسازی
در استفاده از خدمات الکترونیکی. و تحول اداری یا عناوین مشابه انجام میشود.
امور دبیرخانهای مربوط به این کمیته ،توسط دفتر فنآوری -2کمیته توسعه دولت الکترونیک و هوشمندسازی
اطالعات یا عناوین مشابه انجام میشود.
این کمیته با ترکیب و وظایف مذکور در مصوبه شماره
-3کمیته سرمایه انسانی 200/145مورخ 1393/6/11شورای عالی فنآوری اطالعات
این کمیته برای اجرای برنامه چهارم نقشه راه اصالح نظام و مصوبه شماره 206/93/7740مورخ 1393/6/10شورای
اداری (موضوع مصوبه شماره 206/93/560تاریخ عالی اداری ابالغیه رییسجمهور محترم برای اجرای نقشه
1393/1/20شورای عالی اداری) و موضوعات برگرفته از راه دولت الکترونیک (برنامه دوم نقشه راه اصالح نظام
قانون مدیریت خدمات کشوری و سایر مقررات ذیربط از اداری) تشکیل میشود.
جمله برنامهریزی و ساماندهی نیروی انسانی ،طبقه بندی اهم وظایف کمیته توسعه دولت الکترونیک و هوشمندسازی
مشاغل ،انتصابات ،آموزش و ارزیابی عملکرد کارکنان -تهیه برنامه عملیاتی توسعه خدمات الکترونیک دستگاه
تشکیل میشود. شامل :اهداف ،اولویتها ،زمانبندی در سهسطح
کمیته سرمایه انسانی با توجه به تنوع وظایف میتواند اطالعرسانی ،تعاملی و تراکنشی و پیشنهاد آن به کمیسیون
حداکثر دو کارگروه تخصصی تشکیل دهد. راهبری دولت الکترونیک و راهبری استقرار آن پس از
-3-1اهم وظایف کمیته سرمایه انسانی تصویب.
-طراحی مدل و تدوین راهبردهای مدیریت سرمایه انسانی -برنامهریزی برای مستندسازی و تهیه شناسنامه خدمات
دستگاه و پیشنهاد آن به شورا برای تصویب. الکترونیک دستگاه و راهبری اجرای برنامه.
-تدوین و راهبری استقرار نظام جامع آمار و اطالعات نیروی -تعیین اولویت برای اصالح فرآیندهای سرویس گرا مبتنی
انسانی دستگاه در بستر فنآوری اطالعات. بر نقشه فرآیندهای دستگاه.
-طراحی و راهبری استقرار نظام برنامهریزی نیروی انسانی -تصویب راهبردها و برنامه توسعه دسترسی مردم به ارایه
دستگاه. خدمات از طریق دفاتر پیشخوان ،مجتمعهای خدمات اداری
و ...
-استانداردسازی کمیت نیروی انسانی و تهیه برنامه
ساماندهی دستگاه (کاهش نیروهای مازاد و تأمین نیروهای -راهبری و نظارت بر پورتال و درگاههای خدماترسانی
مورد نیاز) و پیشنهاد آن به شورا برای تصویب. دستگاه و ارزیابی و رتبههای آن ها.
-اتخاذ تصمیم برای جذب نیروهای مورد نیاز قبل از اعالم -مدیریت تعامل دستگاه با سایر دستگاههای اجرایی برای
به سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور و پیشنهاد آن به ایجاد پنجره واحد خدمات مشترک.
شورا برای تصویب. -راهبری اجرای آموزش مدیران ،کارکنان و کارشناسان
-اتخاذ تصمیم در مورد تبدیل وضعیت کارمندان آزمایشی واحد فنآوری اطالعات دستگاه و کارگزارن ارایه خدمات
به قطعی مطابق قوانین و مقررات مربوط. دولتی.
| 768رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-حداقل یک نفر صاحب نظر به انتخاب رییس شورا -اتخاذ تصمیم در مورد تمدید قرارداد کامندان پیمانی و
امور دبیرخانهای مربوط به این کمیته ،در دفتر توسعه قراردادی مطابق قوانین و مقررات مربوط.
منابع انسانی یا عناوین مشابه انجام میشود. -اتخاذ تصمیم در مورد بازخرید کارکنان رسمی موضوع
تبصره ماده یک آییننامه اجرایی ماده ( )45قانون الحاق
-4کمیته سالمت اداری و صیانت از حقوق مردم
موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب
این کمیته با ترکیب و وظایف مندرج در بند (ب) ماده یک سال .1384
مصوبه شماره /192087ت 50328هـ تاریخ 1392/12/28
-نظارت بر حسن اجرای بند ( )3ماده ( )48قانون مدیریت
هیات محترم وزیران برای اجرای وظایف مذکور ،اجرای
خدمات کشوری.
برنامه ششم و هفتم نقشه راه اصالح نظام اداری(موضوع
مصوبه شماره 206/93/560تاریخ 1393/1/20شورای -تنظیم پیشنهاد برای اصالح طرح طبقه بندی مشاغل
عالی اداری) ،احکام قانون مدیریت خدمات کشوری از جمله اختصاصی دستگاه.
مواد 90و 91و سایر مقررات مربوط به ارتقاء فرهنگ -تصویب برنامههای آموزشی کارکنان دستگاه مطابق با
سازمانی ،تکریم ارباب رجوع ،ساماندهی رسیدگی به نظام آموزش کارکنان دولت.
شکایات ،سالمت اداری و مبارزه با فساد اداری تشکیل
-نظارت بر اجرای برنامه آموزش و تربیت مدیران آینده
میشود.
دستگاه با هدف جانشین پروری.
اهم وظایف کمیته سالمت اداری و صیانت از حقوق مردم
-استقرار نظام انتخاب و انتصاب مدیران مبتنی بر مقررات
-تعیین مصادیق اختصاصی حقوق متقابل مردم و دستگاه. مربوط.
-تهیه برنامه عملیاتی صیانت از حقوق مردم شامل اهداف، -اتخاذ تصمیم در مورد مسیر ارتقای شغلی کارمندان
سیاستها ،اقدامات و .... دستگاه طبق مقررات مربوط.
-بازنگری قوانین و مقررات در جهت تثبیت حقوق مردم و -تصویب برنامه رفاهی کارکنان متناسب با منابع و اعتبارات
پاسخگویی دستگاه و تشویق و تنبیه . سالیانه دستگاه.
-راهبری و نظارت بر استقرار برنامه صیانت از حقوق مردم. -3-2اعضای کمیته
-تدوین برنامه سنجش و اندازهگیری میزان رضایت مندی -معاون توسعه مدیریت دستگاه یا عناوین مشابه -رییس
مردم از نحوه ارایه خدمات دستگاه و تکریم ارباب رجوع .
-مدیر یا مسئول واحد توسعه منابع انسانی دستگاه یا
-تنظیم برنامه اجرایی ارتقای سالمت و مبارزه با فساد اداری عناوین مشابه -دبیر
دستگاه و راهبری استقرار آن .
-مدیر یا مسئول واحد آموزش
-بازنگری در قوانین و مقررات با رویکرد پیشگیری،
-معاونین یا مدیران تخصصی دستگاه حسب مورد
بازدارندگی و برخورد قاطع با متخلفان.
-یکی از مدیران کل واحدهای استانی به انتخاب رییس
-تدوین شاخصهای سالمت و سنجش و پایش میزان
شورا
سالمت و فساد اداری.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 769
-رییس شورای راهبری توسعه مدیریت و یا معاون توسعه -سنجش و آسیب شناسی وضع موجود فرهنگ سازمانی
مدیریت دستگاه -رییس دستگاه ،تدوین برنامه بهبود فرهنگ سازمانی مبتنی بر
-مدیر واحد مدیریت عملکرد دستگاه یا عناوین مشابه -دبیر اصالح رفتار مدیران و کارکنان و اصالح قوانین و مقررات.
-معاونین و مدیران تخصصی دستگاه حسب مورد -راهبری استقرار فرهنگ سازمانی و نظارت و سنجش
تحقق میزان آن.
-یکی از مدیران کل واحدهای استانی به انتخاب رییس
شورا امور دبیرخانهای مربوط به این کمیته توسط دفتر مدیریت
عملکرد یا واحدها و عناوین مشابه انجام میشود .
-حداقل یک نفر صاحب نظر به انتخاب رییس شورا.
-5کمیته مدیریت عملکرد
امور دبیرخانهای مربوط به این کمیته ،در دفتر مدیریت
عملکرد یا عناوین مشابه انجام میشود. این کمیته برای اجرای برنامه هشتم نقشه راه اصالح نظام
اداری (موضوع مصوبه شماره 206/93/560تاریخ
ب) مالحظات الزم الرعایه:
1393/1/20شورای عالی اداری) و فصل یازدهم قانون
-1با تشکیل کمیتههای فوقالذکر ،کمیتهها و کارگروه مدیریت خدمات کشوری و اجرای ارزیابی عملکرد ساالنه
هایی که وظایف مشابه دارند حذف میشوند.نظیر :کمیته واحدهای سازمانی و دستگاهها تشکیل میگردد.
اجرایی طرح طبقه بندی مشاغل ،کمیته راهبری آموزش و
-5-1اهم وظایف کمیته مدیریت عملکرد
توانمندسازی ،کارگروه کاهش تصدیهای دولت،کمیته
ارزیابی عملکرد کارمندان ،کمیته ارتقاء سالمت نظام اداری -راهبری استقرار نظام مدیریت عملکرد دستگاه.
و مقابله با فساد ،کمیته سالمت اداری و تکریم ارباب رجوع، -تدوین معیارها ،شاخصها و روش ارزیابی برنامههای
کارگروه پیشگیری و مبارزه با رشوه ،کارگروه تعیین دستگاه (بلند مدت ،میان مدت و کوتاه مدت).
صالحیت کارمندان آزمایشی و .... -مقایسه نتایج ارزیابیها و تحلیل دورهای آنها و ارایه
-2نماینده معاونت در شورای راهبری توسعه دستگاه ،واجد گزارش به شورا.
تمام اختیاراتی است که نمایندگان معاونت در شوراها، -تهیه برنامه نظام مند نمودن نظارت مردم و تشکلها بر
کمیتهها یا کارگروههای پیشین داشتهاند و بدین ترتیب دستگاه.
حسب موضوع در کمیتههای مربوط عضویت دارد.
-تعیین موضوعات محوری نظام اداری نظیر ،بهرهوری و
-3شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاه در صورتی که کیفیت ،شفافیت ،پاسخگویی و مشارکت مردم.
ضرورت بداند میتواند مدیر تخصصی ذیربط را با حق رای
تعریف روش سنجش هر یک از موضوعات فوق ،تحلیل
و یا بدون حق رای به عضویت کمیته مربوط انتخاب نمایند.
عملکرد دستگاه و ارائه گزارش به شورا.
محمود عسکریآزاد
-5-2اعضای کمیته
| 770رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
اعالم وظایف و اختیارات شوراهای راهبری مدیریت دستگاههای اجرایی و استانها و تفویض
برخی اختیارات سازمان اداری و استخدامی کشور به آنها
(بخشنامه شماره 946198مورخ 1395/10/18سازمان اداری و استخدامی کشور)
-هدایت و راهبری سازمانها ،مؤسسات و شرکتهای بخشنامه به تمامی وزارتخانهها ،مؤسسات ،شرکتها،
وابسته یا تابعه و واحدهای استانی در خصوص اجرای دقیق نهادهای عمومی غیردولتی و استانداری ها
برنامههای اصالح نظام اداری و کنترل و نظارت بر آنها. در اجرای مفاد مصوبه شماره 206/93/11852تاریخ
-2نمایندگان این سازمان در شورای راهبری توسعه 1393/9/5شورای عالی اداری موضوع تشکیل شورای
مدیریت وزارتخانهها و سازمانهای مستقل ،مسؤولیت راهبری مدیریت دستگاههای اجرایی و استانها ،رعایت
نظارت ،راهبری و مشاوره به ستاد دستگاه و سازمانهای موارد زیر الزامی میباشد:
وابسته را برعهده داشته و تصمیمات اتخاذ شده با رأی -1اهم وظایف شوراهای راهبری توسعه مدیریت
اکثریت قابل اجرا میباشد. وزارتخانهها و سازمانهای مستقل به شرح زیر است:
تبصره -تمامی تکالیف اجرایی که به استناد بخشنامههای -طراحی ساز و کارهای مناسب برای اجرایی نمودن
قبلی نیازمند تأیید و امضای نماینده این سازمان بوده ،به سیاستهای کلی نظام اداری ابالغی مقام معظم رهبری و
دستگاه اجرایی تفویض میشود .بدیهی است مواردی که بر نقشه راه اصالح نظام اداری موضوع مصوبه شماره
اساس قانون نیاز به اخذ تأییدیه از این سازمان میباشد، 1393/93/560تاریخ 1393/1/20شورای عالی اداری در
همچنان به قوت خود باقی هستند. ستاد دستگاه و سازمانهای وابسته.
-3با توجه به تأکید نقشه راه اصالح نظام اداری بر موضوع -اتخاذ ساز و کارهای الزم برای اجرای دقیق تکالیف و
تمرکززدایی و همچنین هدف گذاری برنامه جامع اصالح وظایف مقرر در قانون مدیریت خدمات کشوری.
نظام اداری در خصوص واگذاری وظایف و اختیارات به
-پیشبینی بودجه مناسب برای اجرای برنامههای اصالح
واحدهای استانی ،ضروری است واحدهای استانی در اجرای
نظام اداری.
ماده ( )3مصوبه صدراالشاره ،کارگروه توسعه مدیریت را با
اعضای تعیین شده و حضور نماینده سازمان مدیریت و -تدوین و اجرای برنامههای الزم برای مدیریت عملکرد
برنامهریزی استان تشکیل و در خصوص اجرایی نمودن دستگاه و همچنین ارتقای کارآیی و بهرهوری.
وظایف و تکالیف تفویض اختیار شده اقدام نمایند .نماینده -ارایه نظرات کارشناسی به دبیرخانه ستاد برنامهریزی و
سازمان مدیریت و برنامهریزی استان در کارگروه توسعه تحول اداری (مستقر در این سازمان) از طریق بررسی و
مدیریت واحدهای استانی ،همان وظایف نمایندگان سازمان مطالعه برنامههای اجرا شده.
در شورای راهبری توسعه مدیریت وزارتخانهها و سازمانهای
-تهیه گزارش تحلیلی ادواری از اجرای برنامه اصالح نظام
مستقل را در مقیاس استان ،بر عهده خواهند داشت.
اداری و سازمانهای تابعه و ارایه آن به دبیرخانه ستاد.
-4با توجه به تأکید ماده ( )4مصوبه صدراالشاره مبنی بر
دادن اختیار به شورای راهبری توسعه مدیریت دستگاهها و
استان در خصوص تشکیل کمیتههای تخصصی ذیربط،
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 771
برنامهریزی استان به ترتیب به عنوان دبیر و عضو در شورای بدیهی است بخشنامه شماره 200/93/13472تاریخ
راهبری توسعه مدیریت استان ،معرفی نماینده سازمان در 1393/10/7جنبه توصیهای داشته و شوراها میتوانند به
شورای مذکور منتفی میباشد .ضمن ًا این شورا عالوه بر تناسب حجم وظایف و تکالیف تعیین شده ،نسبت به تشکیل
راهبری و هدایت دستگاههای اجرایی استان در خصوص کمیتههای تخصصی ذیربط برای ستاد دستگاه و
اجرای برنامه عملیاتی اصالح نظام اداری ،وظایف مربوط به سازمانهای وابسته اقدام نمایند.
کارگروه تخصصی تحول اداری و دولت الکترونیک را نیز به -5با توجه به متن مصوبه شماره 27524مورخ
عهده خواهد داشت. 1395/1/30شورای عالی اداری مبنی بر عضویت رییس و
جمشید انصاری -رییس سازمان اداری و استخدامی کشور معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی سازمان مدیریت و
-ترویج و توسعه بهرهوری در نظام اداری و بخشهای -طراحی ساز و کارهای مناسب برای اجرایی کردن
اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی استان. سیاستهای کلی نظام اداری ابالغی مقام معظم رهبری و
نقشه راه اصالح نظام اداری و برنامه جامع اصالح نظام اداری
-جمعبندی ،معرفی و تبادل تجارب موفق استانی در حوزه
(مصوب شورای عالی اداری) و وظایف مقرر در قانون
اصالح نظام اداری.
مدیریت خدمات کشوری.
-بررسی و تأیید گزارشهای تحلیلی ادواری از اجرای برنامه
-پیشبینی بودجه مورد نیاز برای اجرای برنامههای اصالح
اصالح نظام اداری در دستگاههای اجرایی استان به منظور
نظام اداری در سطح استان.
ارائه به دبیرخانه ستاد برنامهریزی تحول اداری کشور و
شورایعالی اداری. -پیگیری اجرای برنامههای ارتقاء سالمت اداری و صیانت
از حقوق شهروندی در دستگاههای اجرایی استان.
-بررسی و تصویب برنامههای مورد نیاز برای مدیریت
عملکرد دستگاههای اجرایی استان و تأیید برگزیدگان نهایی -بررسی و تصویب اعتبار الزم برای استقرار و توسعه دولت
جشنواره شهید رجایی بر اساس دستورالعمل مربوط. الکترونیک در دستگاههای استانی.
-ارتقاء کیفیت خدمات دولتی به منظور افزایش
رضایتمندی مردم و کاهش هزینهها در فضای رقابتی.
| 772رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
نحوی اقدام شود تا مدیران از بین گروهبندیهای 5گانه -تشکیل کمیتههای تخصصی ذیل شورای راهبری توسعه
دستگاههای استانی (علمی ،فرهنگی و آموزشی -عمومی، مدیریت استان موضوع ماده ( )4تصویبنامه و تعیین ترکیب
اجتماعی و قضایی -شرکتها ،بانکها و بیمهها -زیربنایی و اعضاء و شرح وظایف آنها.
تولید -حمایتی ،سالمت و بهداشت) انتخاب گردند و امکان شایسته است ،ضمن ابالغ مراتب به دستگاههای اجرایی
حضور مدیران از بخشهای مختلف در شورا فراهم گردد. استان ،در ارتباط با انتخاب مدیران کل دستگاههای اجرایی
جمشید انصاری استان جهت عضویت در شورای راهبری توسعه مدیریت
استان (موضوع بند 11ماده 2مضوبه صدراالشاره) ،به
لزوم تشکیل شوراهای توسعه مدیریت به صورت مستمر و ارسال صورتجلسات به دبیرخانه ستاد
برنامهریزی تحول اداری
(بخشنامه شماره 1050131مورخ 1395/12/3سازمان اداری و استخدامی کشور)
اجرایی و استان ،مقرر گردید :وزارتخانهها و سازمانهای وزراء و رؤسای محترم سازمانها
مستقل به منظور راحی سازوکارهای مناسب برای اجرایی همانگونه که استحضار دارند به استناد مصوبه شماره
نمودن سیاستهای کلی نظام اداری ابالغی مقام معظم 206/93/11852تاریخ 1393/9/5شورای عالی اداری
رهبری ،نقشه راه اصالح نظام اداری موضوع ابالغیه شماره موضوع تشکیل شوری راهبری توسعه مدیریت دستگاههای
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 773
سیاستهای کلی ،نقشه راه و برنامه جامع اصالح نظام اداری 206/93/560تاریخ 1392/1/20رییسجمهور و همچنین
میباشد ،لذا شایسته است مقرر فرمایید در اجرای تبصره فراهم نمودن اجرای تکالیف و وظایف مقرر در قانون مدیریت
ماده یک مصوبه صدراالشاره ،ضمن تشکیل جلسات شوراها خدمات کشوری ،شورای راهبری توسعه را با اعضای
به صورت مستمر و با حضور نمایندگان معرفی شده از سوی مشخص شده در مصوبه مذکور تشکیل دهند.
این سازمان ،نتیجه اقدامات انجام شده و همچنین همچنین به منظور اجرای دقیقتر این مصوبه ،شرح وظایف
صورتجلسات آن به دبیرخانه ستاد برنامهریزی تحول اداری و چهارچوب نحوه تشکیل شوراها در نامه شماره 946198
مستقر در این سازمان ارسال گردد .دبیرخانه مذکور موظف تاریخ 1395/10/18به طور دقیق و مشخص تعیین و ارسال
است هر ساله نحوه ارزیابی دستگاههای اجرایی و استانها گردیده است.
را در قالب شاخصهای عمومی ارزیابی عملکرد اعالم و از
از آنجا که گزارشهای دریافتی از دستگاههای اجرایی در
فعالین این حوزه به نحو مقتضی تقدیر به عمل آورد.
خصوص عملکرد تشکیل شوراهای راهبری توسعه مدیریت،
جمشید انصاری بیانگر عدم توجه جدی مسئولین امر به نقش و جایگاه
شوراها جهت پیشبرد اهداف و برنامههای تعیین شده در
کارمندان نیروهای انتظامی کماکان از فوقالعاده سختی کار طبق مقررات استخدامی این نیرو عالوه بر
فوقالعادههای مذکور در فصل دهم این قانون برخوردار میباشند.
تبصره -4کارمندانی که با رعایت ماده ( )124مطابق قانون کار جمهوری اسالمی ایران در دستگاههای اجرایی
اشتغال دارند از شمول این قانون مستثنی میباشند.
تبصره -5کارمندان سیاسی و کارمندان شاغل در پستهای سیاسی وزارت امورخارجه مشمول مقررات تشکیالتی،
استخدامی ،مالی و انضباطی وزارت امورخارجه مصوب 1352میباشند و کارمندان غیرسیاسی شاغل در پستهای
پشتیبانی از این قانون تبعیت خواهند نمود.
الف) دستگاههای استثنا شده از فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری به موجب قوانین خاص
قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور:
ماده -1دانشگاهها ،مراکز و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستانها
و پارکهای علم و فناوری که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی
وزارتخانههای علوم ،ت حقیقات و فناوری و بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی و
سایر مراجع قانونی ذیربط میباشند ،بدون رعایت قوانین و مقررات عمومی
حاکم بر دستگاههای دولتی بهویژه قانون محاسبات عمومی کشور ،قانون
مدیریت خدمات کشوری ،قانون برگزاری مناقصات و اصالحات و الحاقات بعدی
آنها و فقط در چهارچوب مصوبات و آییننامههای مالی ،معامالتی ،اداری،
استخدامی و تشکیالتی مصوب هیأت امنا که حسب مورد به تأیید وزیران علوم،
تحقیقات و فناوری و بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی و در مورد فرهنگستانها
کلیه دانشگاهها،
به تأیید رئیسجمهور و در مورد دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی
مراکز و مؤسسات 1
وابسته به نیروهای مسلح به تأیید رئیس ستاد کل نیروهای مسلح میرسد،
آموزش عالی
عمل میکنند.
تبصره -1اعتبارات اختصاصیافته از منابع عمومی دولت به این مراکز و
مؤسسات ،کمک تلقی و بعد از پرداخت ،به هزینه قطعی منظور میشود و
براساس بودجه تفصیلی مصوب هیأت امنا و با مسؤولیت آنها قابل هزینه است.
تبصره -2هرگونه استخدام جدید از محل منابع عمومی و توسعه تشکیالت
اداری منوط به تأیید وزیران علوم ،تحقیقات و فناوری و بهداشت ،درمان و
آموزش پزشکی (حسب مورد) و سازمان اداری و استخدامی کشور است.
تبصره -3هیأت امنا بر اساس ماده ( )11قانون الحاق برخی مواد به قانون
تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت ( )2مصوب 1393/12/4نمیتواند عالوه
بر آنچه که از محل منابع عمومی و درآمدهای اختصاصی برای دانشگاهها و
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 775
مراکز مزبور پادار میشود تعهد جدیدی برای سال تصمیمگیری و سالهای بعد
مصوب کند.
تبصره -4صندوقهای رفاه دانشجویان مشمول این ماده و تبصرههای آن
میشوند.
تبصره -5هرگونه اصالح ساختار و مقررات مالی ،اداری ،معامالتی ،استخدامی
و تشکیالتی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی دولتی و همچنین
فرهنگستانهای تخصصی فقط مشمول این ماده و تبصرههای آن است.
قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور صندوق رفاه
3
به شرح باال دانشجویان
قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور فرهنگستانهای
4
به شرح باال دارای مجوز
ماده 137قانون برنامه پنجم توسعه:
مقررات مالی ،معامالتی و استخدامی سازمان انرژی اتمی ایران و شرکتهای
تابعه و دستگاههای وابسته در بخش فعالیتهای تخصصی بدون الزام به رعایت
قانون محاسبات عمومی کشور و قانون مدیریت خدمات کشوری و سایر قوانین
و مقررات عمومی مجری خواهد بود.
سازمان انرژی اتمی و
مصادیق امور تخصصی و غیرتخصصی و مقررات یادشده حاکم بر امور تخصصی 4
شرکتهای تابعه
بنا به پیشنهاد سازمان مذکور و تأیید معاونت و معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
انسانی رییسجمهور به تصویب هیأت وزیران میرسد.
اجرای مقررات مذکور در سقف اعتبارات مصوب مجاز است.
تبصره -اقداماتی که در اجرای این ماده و مواد ( )135و ( )136به عمل میآید
نباید مغایر با مصوبات شورای عالی امنیت ملی باشد.
جزء (د) ماده 16قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور:
-6صندوق در امور اداری ،استخدامی ،مالی و معامالتی تابع این اساسنامه و
قوانین مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و سیاستهای پولی و ارزی
صندوق توسعه ملی 5
میباشد .آییننامههای الزم به پیشنهاد هیأت امنای صندوق به تصویب هیأت
وزیران خواهد رسید و طبق اصل یکصد و سی و هشتم ( )138قانون اساسی
اقدام خواهد شد.
قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت (مصوب )1391
ماده -10نظامهای اداری و استخدامی و پرداخت حقوق و مزایای آن دسته از واحدهای عملیاتی
6
کارکنان شرکتهای تابعه وزارت نفت که در واحدهای عملیاتی و تخصصی وزارت نفت
شاغل میباشند با رویکرد تقویت رقابتپذیری و سرعت بخشیدن به بهرهبرداری
| 776رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
از میادین مشترک و حفظ نیروی انسانی متخصص تابع آییننامه خاصی است
که بدون الزام به رعایت قانون مدیریت خدمات کشوری با رعایت سایر قوانین
و مقررات مربوطه و با پیشنهاد وزارت نفت و تأیید معاونت توسعه مدیریت و
سرمایه انسانی رئیسجمهور تهیه میشود و حداکثر ظرف ششماه پس از
الزماالجراء شدن این قانون بهتصویب رئیسجمهور میرسد.
قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری -صنعتی جمهوری اسالمی
ایران
ماده -5هر منطقه توسط سازمانی که به صورت شرکت با شخصیت حقوقی
مستقل تشکیل میگردد و سرمایه آن متعلق به دولت است اداره میشود .این مناطق آزاد تجاری و
7
شرکتها و شرکتهای وابسته از شمول قوانین و مقررات حاکم بر شرکتهای اقتصادی
دولتی و سایر مقررات عمومی دولت مستثنی بوده و منحصراً براساس این قانون
و اساسنامههای مربوط اداره خواهد شد و در موارد پیشبینینشده در این قانون
و اساسنامه ،تابع قانون تجارت خواهند بود.
قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور (مصوب سازمان گسترش و
نوسازی صنایع ایران)01/02/1394 ،
ماده -5سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران ،سازمان توسعه و نوسازی سازمان توسعه و
معادن و صنایع معدنی ایران ،سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی نوسازی معادن و
صنایع معدنی ایران ،ایران،سازمان هواپیمایی و شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران
(مادرتخصصی و شرکت شهرفرودگاهی امام خمینی «ره») ،شرکت شهرکهای سازمان صنایع
کوچک و شهرکهای کشاورزی و سازمان توسعهای ذیربط پتروشیمی در وزارت نفت با رعایت قانون
اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم ( )44قانون اساسی براساس قانون
صنعتی ایران ،سازمان
تأسیس و اساسنامه خود اداره گردیده و از شمول قوانین مدیریت خدمات
هواپیمایی و شرکت
کشوری و محاسبات عمومی کشور به جز در مواردی که از بودجه عمومی 8
فرودگاهها و ناوبری
استفاده میکنند ،مستثنی میباشند .تسری قوانین به این سازمانها مستلزم
هوایی ایران (مادر
ذکر نام است.
تخصصی و شرکت
شهر فرودگاهی امام
خمینی «ره») ،شرکت
شهرکهای کشاورزی
و سازمان توسعهای
ذیربط پتروشیمی در
وزارت نفت
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 777
ب) دستگاههای مستثنیشده از قوانین به موجب مصوبات شورای عالی انقالب فرهنگی
اصالحیه :ماده واحده «تسری شمول بند (ب) ماده 20قانون -1اعضای شورای عالی انقالب فرهنگی ،هیأت
برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسالمی ایران به علمی و کارکنان دبیرخانه مربوط
کارکنان ستاد مرکزی وزارت بهداشت ،درمان و آموزش
پزشکی» که در جلسـه 751مورخ 1393/6/11شورای (مصوبه شماره /88/7149دش مورخ )30/08/1388
عالی انقالب فرهنگی و بنا به پیشنهاد مورخ 1392/12/28 شورای عالی انقالب فرهنگی درجلسه 650مورخ ،88/7/21
وزیر بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی به تصویب رسیده بنا به پیشنهاد دبیرخانه شورای عالی انقالب فرهنگی،
است ،به شرح ذیل اصالح و برای اجرا ابالغ میشود: تصویب نمود:
ماده واحده ـ«نظر به اهمیت ،گستردگی و تنوع فعالیتهای «ماده واحده -هیأت امناء دبیرخانه شورای عالی انقالب
ستاد مرکزی وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی و فرهنگی اختیار وضع و تصویب هرگونه مقررات اداری ،مالی،
ارتباط تنگاتنگ این ستاد با فعالیت دانشگاهها و مؤسسات استخدامی و تشکیالتی در خصوص اعضای شورا ،هیأت
آموزش عالی ،پژوهشی و فناوری که مؤید لزوم ایجاد وحدت علمی وکارکنان دبیرخانه را مطابق مستثنیات ماده 117
رویه و بهرهمندی کارکنان شاغل در ستاد مرکزی ،سازمان قانون مدیریت خدمات کشوری ،دارا میباشد».
غذا و دارو و سازمان انتقال خون ایران وزارت مزبور از
مصوبات هیأتهای امنا میباشد ،براین اساس از تاریخ ابالغ -2ستاد وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
این مصوبه ،بند (ب) ماده 20قانون برنامه پنج ساله پنجم (مصوبه شماره /89/13437دش مورخ )1389/12/15
توسعه جمهوری اسالمی ایران به کارکنان ستاد مرکزی،
سازمان غذا و دارو و سازمان انتقال خون ایران وزارت نظر به اهمیت ،گستردگی و تنوع فعالیتهای حوزه ستادی
بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی ،تسری مییابد». وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری و ارتباط تنگاتنگ
فعالیتهای حوزه یاد شده با فعالیتهای دانشگاهها و
-4ستاد سازمان سنجش آموزش کشور مؤسسات آموزش عالی ،پژوهشی و فناوری که مؤید لزوم
ماده واحده «تسری مصوبات هیأت امنای منطقه 2پژوهشی ایجاد وحدت رویه و بهرهمندی کارکنان غیر هیئت علمی
وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری به کارکنان ستادی و اعضای شاغل در حوزه ستادی وزارت مزبور از مصوبات هیأتهای
غیرهیأت علمی سازمان سنجش آموزش کشور» که در امنا همچون سایر کارکنان دانشگاهها و مؤسسات آموزش
جلسه 817مورخ 1398/3/7شورای عالی انقالب فرهنگی عالی ،پژوهشی و فناوری میباشد ،از تاریخ ابالغ این مصوبه،
و بر اساس مصوبه جلسه 329مورخ 1397/9/20شورای کارکنان ستادی وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری و نیز ستاد
معین شورای عالی انقالب فرهنگی به تصویب رسیده است، وزارتخانه یاد شده مشمول مصوبات هیئت امنای منطقه 2
جهت اجرا ابالغ میشود: پژوهشی وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری خواهد شد.
ماده واحده« -مصوبات هیأت امنای منطقه 2پژوهشی -3ستاد وزارت بهداشت ،سازمان غذا و دارو و
وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری به کارکنان ستادی و اعضای سازمان انتقال خون ایران
غیرهیأت علمی سازمان سنجش آموزش کشور ،تسرّی
(مصوبه شماره/94/15472دش مورخ )1394/10/5
مییابد».
ماده ( :)118الزماالجرا بودن دستورالعملهای سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -118دستگاههای اجرایی موظفند کلیه اطالعات و اسناد و مدارک مربوط را در موارد الزم در اختیار سازمان
قرار دهند و دستورالعملهای این سازمان در چهارچوب مفاد این قانون و آییننامههای مربوط برای کلیه
دستگاههای اجرایی الزماالجراء میباشد.
عدم امکان استناد به استعالمهای موردی سایر دستگاهها از سازمان اداری و استخدامی کشور
(بخشنامه شماره 640489مورخ 1389/11/6سازمان اداری و استخدامی کشور)
پاسخ را مبنای عمل خود قرار دهند .بدیهی است چنانچه بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )5قانون
ایجاد رویه واحد اداری و استخدامی در نظر باشد ،این مدیریت خدمات کشوری
سازمان مراتب را در قالب بخشنامه به تمامی دستگاههای نظر به اینکه برخی از دستگاههای اجرایی ،در اقدامات خود،
اجرایی ابالغ خواهد نمود. پاسخ ابرازی این سازمان به استعالمهای موردی سایر
متذکر میشود؛ مسؤولیت پاسخگویی در مقابل مراجع دستگاهها را مورد عمل قرار میدهند ،از آنجا که پاسخ هر
نظارتی درباره تبعات و پیامدهای هرگونه استفاده مغایر سوال در انطباق با کیفیت سوال مطروحه و به مقتضا و
مقررات از پاسخ مربوط به استعالمهای موردی دستگاههای بررسی وضعیت دستگاه سوالکننده صادر میشود ،اعالم
اجرایی دیگر ،بر عهده مدیران ذیربط آن دستگاهها خواهد میگردد:
بود. پاسخهای موردی که در قبال استعالم یک دستگاه اجرایی
جمشید انصاری صادر میشود ،صرفاً در خصوص سؤال مطروحه و در همان
دستگاه قابلیت اقدام دارد و سایر دستگاهها نمیتوانند آن
چگونگی استناد به استعالمات موردی و ارائه نظر مشورتی از سوی دستگاههای اجرایی
(بخشنامه شماره 78756مورخ 1401/10/07سازمان اداری و استخدامی کشور)
که پاسخ موردی به استعالم یک دستگاه فقط در قبال همان بخشنامه بهدستگاههای اجرایی موضوع ماده 5قانون
استعالم اعتبار داشته و برای سایر دستگاهها نافذ نمیباشد. مدیریت خدمات کشوری
-2در مواردی که پاسخ به استعالمات به تشخیص (دستگاه به منظور پیشگیری از طرح دعاوی احتمالی در دیوان عدالت
پاسخ دهنده) در مقام ارایه «نظر مشورتی» اعالم میگردد، اداری و انتظام بخشیدن به استعالمات صادره از سوی
ضروری است این امر در مکاتبه مربوط درج شود. دستگاههای اجرایی بر رعایت موارد ذیل تأکید میگردد:
-3در فراز پایانی پاسخ به استعالمهای موردی ،این امر که -1برخی دستگاههای اجرایی مالک تصمیمات خود را پاسخ
پاسخ ارایه شده فقط در خصوص سوال مطروحه و در همان سایر دستگاهها به استعالمات موردی قرار میدهند ،در حالی
دستگاه اعتبار دارد و سایر دستگاههای اجرایی نمیتوانند
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 779
-4نظرات مشورتی دستگاههای اجرایی در قالب ابالغ آن پاسخ را مالک عمل قرار دهند ،مورد اشاره و تأکید قرار
نمیباشد. گیرد.
مهدی یزدان پناه -معاون حقوقی ،مجلس و استانها
آییننامه اجرایی تبصره ( )2ماده ( )21و ماده ( )121قانون مدیریت خدمات کشوری
(تصویبنامه شماره 44295/20461مورخ 89/1/31هیأت وزیران با اصالحات و الحاقات بعدی)
سایر دستگاههای اجرایی مستقر در شهرستانها (غیر از وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در
شهرستانهای استان تهران و کالن شهرها) را به عنوان جلسه مورخ 1388/10/13بنا به پیشنهاد معاونت توسعه
حوزه جغرافیایی خدمت خود انتخاب مینمایند ،بر اساس مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد ماده
پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ( )121و تبصره ( )2ماده ( )21قانون مدیریت خدمات
رییسجمهور و پس از طی تشریفات قانونی از امتیازات کشوری -مصوب -1386و با رعایت بند ( )1تصویبنامه
ویژهای برخوردار خواهند شد( .اصالح به موجب مصوبه شماره /158795ت38856هـ مورخ 1386/10/1موافقت
شماره /158179ت48187هـ مورخ )1391/8/14 نمودند:
ماده -3از تاریخ اجرای حکم انتقال ،رابطه استخدامی ماده -1انتقال با صدور حکم یا ابالغ رسمی از سوی دستگاه
کارمند منتقل شده با دستگاه مبدأ قطع و بر اساس مقررات مبدأ صورت میگیرد.
استخدامی که در دستگاه مقصد مالک عمل است و پست تبصره -1انتقال کارمندان مازاد بر نیاز در سطح یک
یا شغل سازمانی که در دستگاه مقصد به آن منصوب میشود شهرستان با توافق دستگاههای مبدأ و مقصد بالمانع است.
رفتار خواهد شد و پس از انتقال ،حقوق و مزایا و هر گونه تشخیص مازاد بودن کارمند به عهده کارگروههای تحول
پرداختی صرفاً از اعتبار دستگاه مقصد صورت خواهد گرفت. اداری دستگاهها خواهد بود.
تبصره -تمدید پیمان نامه کارمند پیمانی مشمول قانون و تبصره -2انتقال کارمندان رسمی یا پیمانی مشمول قانون
نیز هرگونه تغییر در مفاد پیمان نامه پس از انتقال با رعایت مدیریت خدمات کشوری که در این آییننامه قانون نامیده
مقررات مربوط از اختیارات دستگاه مقصد خواهد بود. میشود ،بهدستگاههای اجرایی مستثنی شده در ماده ()117
ماده -4در مورد اعتبارات مربوط به حقوق و مزایای قانون منوط به پیشبینی موضوع در مقررات استخدامی
کارمندان منتقل شده ،وزارت امور اقتصادی و دارایی مطابق مورد عمل دستگاه مقصد خواهد بود.
آییننامه اجرایی جزء ( )1بند "و" تبصره ( )19قانون بودجه تبصره -3انتقال کارمندان رسمی یا پیمانی دستگاههای
سال 1386کل کشور و اصالحات بعدی آن اقدام خواهد مستثنی شده در ماده ( )117قانون و همچنین انتقال
نمود. اعضای هیئت علمی رسمی یا پیمانی و قضات بهدستگاههای
ماده -5مأموریت کارمندان رسمی و پیمانی مشمول قانون مشمول قانون در صورت وجود جواز انتقال در مقررات
بهدستگاههای دیگر مشمول قانون با حفظ پست سازمانی در استخدامی مورد عمل آنان بالمانع است .مؤسسات و
دستگاه متبوع حداکثر به مدت ششماه با پرداخت حقوق و نهادهای عمومی غیردولتی مشمول حکم این تبصره
فوقالعادهها از اعتبار دستگاه متبوع مجاز میباشد. نمیباشند( .اصالح به موجب مصوبه شماره
/6335ت56903ه -مورخ )1400/1/24
تبصره -پرداخت فوقالعاده و هزینههایی که حسب مورد در
دستگاه محل مأموریت به کارمند تعلق میگیرد نظیر ماده -2کارمندانی که با انتقال داوطلبانه از دستگاههای
اضافهکار و هزینههای رفاهی به عهده دستگاه محل مأموریت اجرایی مستقر در تهران به واحدهای تابعه همان دستگاه یا
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 781
مستثنی شده در ماده ( )117قانون و نیز مأموریت اعضای است .این پرداختها با صدور فیش صورت میگیرد و
هیئت علمی رسمی یا پیمانی بهدستگاههای اجرایی مشمول دستگاه محل مأموریت مکلف است نسخهای از فیش صادره
قانون در صورت وجود جواز مأموریت در مقررات استخدامی را بهدستگاه متبوع کارمند ارسال نماید.
مورد عمل آنان بالمانع است.
ماده -6مأموریت کارمند رسمی یا پیمانی از یک دستگاه
در صورتی که مقررات استخدامی یاد شده در مورد نحوه یا مشمول قانون بهدستگاه دیگر مشمول قانون به مدت بیش
مدت یا مرجع پرداخت حقوق و مزایای کارمند مأمور حکمی از ششماه نیز مجاز است .در این صورت اعزام کارمند به
بیان نداشته باشد ،موارد مذکور با توافق دستگاههای متبوع مأموریت و حفظ یا عدم حفظ پست سازمانی کارمند در
و محل مأموریت تعیین خواهد شد. مدت مأموریت و مرجع پرداخت حقوق و فوقالعادههای وی
ماده -9حقوق و فوقالعادههایی که حسب مورد به حسب توافق دستگاههای ذیربط خواهد بود .این قبیل
مأموریت موضوع مواد ( )7( ،)6و ( )8این آییننامه تعلق مأموریتها در مقاطع زمانی حداکثر یکساله با توافق
میگیرد ،تنها از یک دستگاه قابل پرداخت است. دستگاههای متبوع و محل مأموریت قابل تمدید است.
ماده -10کارمند مشمول قانون که مأموریت وی خاتمه ماده -7مأموریت کارمند رسمی یا پیمانی از یک دستگاه
یافته و تمدید نشده ،مکلف است بالفاصله خود را برای انجام اجرایی مشمول قانون بهدستگاههای اجرایی مستثنی شده
وظیفه یا تعیین تکلیف استخدامی بهدستگاه متبوع خود در ماده ( )117قانون با حفظ پست سازمانی در دستگاه
معرفی نماید. متبوع و با پرداخت حقوق و فوقالعادهها از اعتبار دستگاه
محل مأموریت در مقاطع زمانی حداکثر یکساله امکانپذیر
تبصره -کارمند رسمی مشمول قانون که پس از خاتمه
است و در هر حال مجموع این قبیل مأموریتها از پنج سال
مأموریت در دستگاه متبوع پست مناسبی برای انتصاب وی
در طول خدمت کارمند بیشتر نخواهد بود.
وجود نداشته باشد ،با رعایت مقررات قانون آماده به خدمت
خواهد شد. تبصره -1مأموریت کارمندان دستگاههای اجرایی به دفتر
مقام معظم رهبری با رعایت ترتیبات مقرر در
ماده -11دستگاه محل مأموریت مجاز به اعزام مأمور به تصویبنامههای شماره /57718ت17699هـ مورخ
سایر دستگاهها به صورت مأمور نخواهد بود. 1376/3/27و /47585ت25838هـ مورخ 1380/11/7
ماده -12تمدید مأموریت کارمندان مشمول قانون که در صورت میگیرد.
اجرای مقررات قبلی به مأموریت اعزام شدهاند ،تابع مقررات تبصره -2تمدید مدت زمان مقرر در این ماده با رعایت سایر
این آییننامه خواهد بود. مقررات ،به تشخیص باالترین مقام دستگاه اجرایی مربوط و
ماده -13مأموریت کارمندان پیمانی مشمول قانون حداکثر تأیید شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی مجاز است.
تا سقف مدت پیمان نامه آنان امکانپذیر است و کارمند (الحاق به موجب مصوبه شماره /158179ت48187هـ
پیمانی مأمور مکلف است پس از اتقضای مدت پیمان نامه، مورخ )1391/8/14
خود را برای تعیین تکلیف بهدستگاه متبوع معرفی نماید. ماده ( -8ابطال به موجب دادنامه شماره 2959مورخ
تبصره -در مواردی که مأموریت کارمند پیمانی ،بدون حفظ 12؍11؍ 1400هیئت عمومی دیوان عدالت اداری)
پست سازمانی در دستگاه متبوع صورت میگیرد ،دستگاه مأموریت کارمندان رسمی یا پیمانی دستگاههای اجرایی
| 782رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -ادامه مأموریت کارمندانی که قبل از ابالغ این محل مأموریت مجاز است وی را در پست سازمانی و محل
تصمیم نامه ،در اجرای مصوبات موردی هیئت وزیران به خدمت دیگری به غیر پست و محل خدمتی که در پیمان
سازمانها و مؤسسات غیردولتی مأمور شدهاند ،تا پایان مدت نامه مشخص شده ،منصوب نماید لیکن مجاز به تغییر سایر
مأموریت بالمانع است .لیکن تمدید آن منوط به رعایت این موارد مشخص شده در پیمان نامه نمیباشد.
ماده خواهد بود.
ماده -14تغییر نوع استخدام کارمند مأمور در دستگاه
ماده -18دستگاههای اجرای مشمول قانون مکلفند هر محل مأموریت مجاز نیست.
ششماه یک بار یک نسخه از حکم انتقال بدون حفظ پست
ماده -15چنانچه اشتغال کارمند رسمی یا پیمانی یک
کارمندان رسمی و پیمانی خود را به معاونت توسعه مدیریت
دستگاه اجرایی در یکی از سازمانهای بینالمللی که دولت
و سرمایه انسانی رییسجمهور ارسال نمایند
جمهوری اسالمی ایران عضویت آنها را پذیرفته نیاز باشد،
ماده ( -19ابطال به موجب دادنامه شماره 615 -614 در این صورت کارمند بهدستگاه اجرایی که به عنوان نماینده
مورخ 1391/09/06هیأت عمومی دیوان عدالت اداری) با دولت در سازمان تعیین گردیده مأمور شده و دستگاه یاد
توجه به مفاد تبصره ( )4ماده ( )45قانون ،تغییر محل شده وی را به سازمان بینالمللی مربوط اعزام مینماید.
جغرافیایی خدمت کارمندان رسمی در واحدهای تشکیالتی حقوق و فوقالعادههای این قبیل مأموران بر اساس توافق
دستگاه در سطح کشور ،با توجه به مصالح اداری و نیاز دولت جمهوری اسالمی ایران و سازمان بینالمللی مربوط
دستگاه اجرایی ،از اختیارات دستگاه اجرایی ذیربط است. پرداخت خواهد شد.
ماده -20شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی میتواند ماده -16در مواردی که کارمند رسمی یا پیمانی به عنوان
برای موادی از این آییننامه که نیاز به ضوابط اجرایی داشته شهردار یا عضو یکی از شوراهای اسالمی انتخاب شود،
باشد دستورالعمل یا شیوهنامه مربوط را بهدستگاهها ابالغ دستگاه اجرایی متبوع میتواند وی را با رعایت مقررات این
نماید. آییننامه به شهرداری یا استانداری یا فرمانداری یا دهیاری
ذیربط مأمور نماید.
ماده -21با کارمندان رسمی یا ثابت دستگاههای اجرایی
مشمول قانون که به علت واگذاری تمام یا بخشی از وظایف ماده ( -17ابطال به موجب دادنامه شماره 445مورخ
آنها به بخش غیردولتی به خدمت آنان نیاز نباشد ،به یکی 1400/06/02هیئت عمومی دیوان عدالت اداری) اعزام
از روشهای زیر رفتار خواهد شد: کارمندان مشمول قانون به صورت مأمور به سازمانها و
الف -انتقال به یکی دیگر از دستگاههای اجرایی که کتب ًا مؤسسات غیردولتی که مأموریت به آنها در قالب این
متقاضی استفاده از خدمت وی باشد با رعایت مقررات این آییننامه امکانپذیر نباشد ،حسب مورد بنا به پیشنهاد
آییننامه. سازمان یا مؤسسه ذیربط و تصویب شورای توسعه مدیریت
و سرمایه انسانی امکانپذیر است .مرجع پرداخت حقوق و
ب -انتقال به یکی دستگاههای اجرایی وابسته بهدستگاه
فوقالعادهها و سقف تعداد کارمندان مأمور و حفظ یا عدم
متبوع در صورتی که دستگاه اجرایی دیگری متقاضی
حفظ پست سازمانی این قبیل مأموران در مصوبه شورا
استفاده از خدمت وی نباشد اعم از اینکه منجر به تغییر
تعیین خواهد شد.
محل جغرافیایی خدمت شده یا نشود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 783
در این صورت کارفرمای جدید مکلف است حق بیمه یا پ -بازخرید سنوات خدمت کارمند با پرداخت یک ماه و نیم
کسور بازنشستگی وی را بر مبنای مقررات مورد عمل حقوق و مزایای مستمر به ازاء هر سال سابقه خدمت و وجوه
صندوق قبلی محاسبه و به آن صندوق پرداخت نماید. مرخصیهای ذخیره شده بر اساس آخرین حقوق و
ج -انجام وظیفه در بخش غیردولتی به عنوان مأمور در فوقالعادههای مستمر زمان اشتغال مشروط بر اینکه شرایط
صورت اعالم نیاز کارفرمای بخش غیردولتی این قبیل بازنشستگی نداشته باشد.
کارمندان در مدت مأموریت در بخش غیردولتی از لحاظ ت -موافقت با مرخصی بدون حقوق برای مدت سه تا پنج
اقالم و میزان حقوق و مزایای دریافتی تابع طرح طبقهبندی سال .مدت مرخصی بدون حقوق از هیچ لحاظ جزو سوابق
مشاغل کارگری مورد عمل بوده و کارفرمای مزبور آن را خدمت کارمند محسوب نخواهد شد .در پایان مدت مرخصی
پرداخت مینماید .لیکن مدت مأموریت از لحاظ اجرای بدون حقوق با کارمند مطابق مقررات قانون رفتار خواهد
مقررات قانون به منزله خدمت در دستگاه متبوع تلقی شد.
میشود و در این مدت ،کارمند از لحاظ مبنای محاسبه و ث -انتقال به بخش غیردولتی که مجری وظایف و
میزان کسور بازنشستگی با حق بیمه و نحوه انتزاع از خدمت، فعالیتهای واگذار شده میباشد ،در صورت اعالم نیاز
تابع مقررات قانون مدیریت خدمات کشوری خواهد بود. کارفرمای بخش غیردولتی ذیربط .در این صورت ،از تاریخ
در صورت اعالم عدم نیاز کارفرمای بخش غیردولتی به انتقال ،رابطه استخدامی کارمند با دستگاه اجرایی قطع و با
خدمت کارمند تا پایان مأموریت ،با وی مطابق مفاد ماده رعایت قوانین و مقررات کار و تأمین اجتماعی ،کارمند
( )21این آییننامه رفتار خواهد شد. کارفرمای بخش غیردولتی ذیربط محسوب خواهد شد .این
قبیل کارمندان میتوانند به یکی از روشهای زیر صندوق
ماده -22کارمند میتواند ظرف یک هفته از تاریخ اعالم
بازنشستگی خود را انتخاب نمایند:
دستگاه ،سه روش از روشهای موضوع ماده ( )21را به
ترتیب اولویت انتخاب و بهدستگاه اجرایی اعالم کند .دستگاه -1تقاضای تغییر صندوق بازنشستگی از صندوق قبلی به
مربوط مکلف است با توجه به اولویت تعیین شده از سوی صندوق بازنشستگی کارفرمای جدید که در این صورت
کارمند یکی از روشها را انتخاب و اقدام کند .در صورتی که سوابق پرداخت کسور یا حق بیمه قبلی به منزله سابقه
کارمند در مهلت مقرر هیچ روشی را انتخاب و اعالم نکند، پرداخت حق بیمه یا کسور به صندوق جدید بوده و با انتقال
دستگاه مجاز است به اختیار خود به یکی از روشهای مذکور کسور سهم کارمند و دولت از صندوق قبلی به صندوق
در ماده ( )21اقدام نماید. جدید ،پرداخت مابه التفاوتی که صندوق جدید طبق
مقررات مربوط مطالبه مینماید ،به عهده دستگاه اجرایی
این تصمیم نامه در تاریخ 1389/1/29به تأیید مقام محترم
متبوع قبلی کارمند خواهد بود.
ریاست جمهوری رسیده است.
-2انتخاب صندوق بازنشستگی قبلی و ادامه پرداخت حق
محمدرضا رحیمی معاون اول رییسجمهور
بیمه یا کسور بازنشستگی سهم مستخدم به صندوق مذکور.
| 784رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مأموریت اعضای هیئت علمی و کارکنان دستگاههای اجرایی غیرمشمول قانون مدیریت خدمات
کشوری
(تصویبنامه شماره /160229ت59606هـ مورخ 1400/12/11هیئت وزیران)
بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی هیئت وزیران در جلسه 1400/12/1به پیشنهاد شماره
ذیربط میباشند ،بهدستگاههای اجرایی مشمول قانون 67003مورخ 1400/12/1سازمان اداری و استخدامی
مدیریت خدمات کشوری در صورت وجود جواز مأموریت در کشور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی
قوانین یا مقررات استخدامی مورد عمل دستگاه مبدأ بالمانع جمهوری اسالمی ایران تصویب کرد:
است. مأموریت کارمندان رسمی یا پیمانی دستگاههای اجرایی
نحوه و مدت مأموریت و همچنین مرجع پرداخت حقوق و غیرمشمول قانون مدیریت خدمات کشوری و نیز مأموریت
مزایای کارمند مأمور با رعایت قوانین و مقررات مربوط اعضای هیئت علمی رسمی یا پیمانی دانشگاهها ،مراکز و
تعیین خواهد شد. مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستانها و
محمد مخبر -معاون اول رییسجمهور پارکهای علم و فناوری که دارای مجوز از شورای گسترش
آموزش عالی وزارتخانههای علوم ،تحقیقات و فناوری و
دستورالعمل انتقال کارکنان مازاد موضوع :بند (ج) تبصره ( )20قانون بودجه سال 1401کل کشور
(بخشنامه شماره 54621مورخ 1401/07/30سازمان اداری و استخدامی کشور)
شورای راهبری توسعه مدیریت (یا عناوین مشابه) انجام بخشنامه بهدستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )5قانون
میگیرد و در صورت فقدان این شورا (یا عناوین مشابه) به مدیریت خدمات کشوری
تشخیص باالترین مقام دستگاه اجرایی ،کمیتهای متشکل از در اجرای بند (ج) تبصره ( )20ماده واحده قانون بودجه
مدیران مرتبط با این حوزه قابل تشکیل است .دستگاههای سال 1401کل کشور و آئیننامه اجرایی بند (الف) تبصره
اجرایی مکلفند ظرف مدت 2ماه از تاریخ ابالغ این ( )19این قانون و بهمنظور باال بردن بهرهوری نیروی انسانی
بخشنامه ،کارکنانی را که فاقد شرایط احراز شغل مورد و جلوگیری از افزایش اندازه دولت ،دستورالعمل اجرایی
تصدی باشند؛ یا نمره ارزشیابی عملکرد ایشان در دو سال مربوط به شرح زیر ابالغ میشود:
متوالی اخیر در دو دهک پایین نیروی انسانی دستگاه قرار
ماده -1زیرسامانه بهینیاب در سامانه یکپارچه نظام اداری
داشته باشد؛ یا بر اساس نظر سرپرست مستقیم یا مدیران
ارشد ،فاقد توانمندی یا انگیزه الزم برای انجام وظایف محوله کشور (سینا) (که در این دستورالعمل سامانه بهینیاب
پست سازمانی تشخیص داده شوند؛ یا آمادهبهخدمت شده نامیده میشود) برای مدیریت نقلوانتقال بین دستگاهی،
باشند؛ تعیین و اطالعات آنان را در زیرسامانه بهینیاب درون استانی و بین استانی کارکنان مازاد جهت تأمین
بارگذاری کنند. نیروی انسانی سایر دستگاههای اجرایی مستقر است.
در صورت عدم حضور ،برابر قوانین و مقررات مربوط اقدام کارکنان معرفیشده در سامانه مادامیکه بر اساس مقررات
خواهد شد. بعدی این بخشنامه تعیین تکلیف نشده باشند ،همچنان
جابهجایی اعتبار این کارکنان بر اساس دستورالعملهای کارمند دستگاه متبوع محسوب میشوند.
ابالغی سازمان برنامهوبودجه کشور ازجمله بخشنامه شماره تبصره :1ایثارگران تابع قوانین و مقررات خود میباشند.
343705مورخ 1401/5/22آن سازمان خواهد بود. تبصره :2کارکنان آمادهبهخدمت موضوع ماده ( )19قانون
ماده -5با کارکنان رسمی و ثابت مازاد که موفق به طی رسیدگی به تخلفات اداری و سایر مقررات مشابه و همچنین
برنامههای موضوع ماده ( )3این بخشنامه نشوند یا برای 2 کارکنان موضوع تبصره ماده ( )15قانون حمایت از خانواده
مرتبه جانمایی تعیینشده از سوی سامانه را نپذیرند ،مطابق و جوانی جمعیت (مستخدمین دارای حداقل سه فرزند و
ماده ( )48قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده ()45 مادران باردار و دارای فرزند شیرخوار) از این ماده مستثنی
قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی هستند.
دولت و آئیننامه اجرایی مربوط رفتار میشود؛ همچنین، ماده -3مرکز آموزش مدیریت دولتی موظف است نسبت
نسبت به فسخ قرارداد کارکنان پیمانی ،قرارداد کار معین یا به برگزاری برنامههای توانمندسازی و بهسازی برای کارکنان
عناوین مشابه موضوع این ماده اقدام خواهد شد. معرفیشده در سامانه اقدام کند .هزینه شرکت در این
ماده -6هرگونه درخواست دستگاههای اجرایی موضوع برنامهها بر عهده دستگاه معرفیکننده است.
ماده ( )5قانون مدیریت خدمات کشوری برای جذب و ماده -4افرادی که موفق به طی برنامههای موضوع ماده
بهکارگیری نیروی جدید منوط به تأیید سازمان اداری و ( )3شوند ،با رعایت شرایط احراز پستهای سازمانی
استخدامی کشور مبنی بر عدم وجود نیروی متناسب در موردنیاز دستگاههای اجرایی از طریق سامانه با اولویت
سامانه بهینیاب است .از تاریخ ابالغ این بخشنامه، تأمین نیازهای استخدامی همان دستگاه اجرایی و
دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )5قانون مدیریت خدمات زیرمجموعه آن (در صورت وجود) ،جانمایی میشوند.
کشوری مک لفند اعالم نیاز نیروی انسانی از طریق ثبت در جانمایی در پستهای موردنیاز سایر دستگاههای اجرایی
سامانه مذکور و به تفکیک پستهای سازمانی به سازمان تحت نظر استاندار و با هماهنگی دستگاههای اجرایی مربوط
اداری و استخدامی کشور اعالم کنند .اطالعات درجشده در انجام میشود .هرگونه جانمایی افراد خارج از شهرستان
زیرسامانههای «کارمند ایران» و «مدیریت ساختار محل سکونت ،مستلزم اخذ رضایت فرد است.
دستگاههای اجرایی» مبنای رسیدگی به این درخواستها
دستگاه اجرایی مقصد موظف است پس از اعالم جانمایی
است و دستگاهها الزم است پیش از ثبت هرگونه اعالم نیاز،
سامانه ،حکم کارگزینی فرد را با رعایت قوانین و مقررات
نسبت به تکمیل اطالعات خود در زیرسامانههای یادشده
مربوط صادر کند .همچنین فرد جانمایی شده موظف است
اقدام کنند.
از تاریخ صدور حکم کارگزینی در دستگاه مقصد حضور یابد.
میثم لطیفی
| 786رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مبدأ ،توسط دستگاه مقصد از هر لحاظ به عنوان سابقه هیأت وزیران در جلسه مورخ 25/3/1376با توجه به متن
خدمت قابل قبولمحسوب میشود. مورد موافقت مقاممعظم رهبری در خصوص انتقال و
-3انتقال کسور بیمه و بازنشستگی کارکنانی که انتقال مأموریت کارکنان دستگاهها به دفتر معظمله وبالعکس و
مییابند از صندوق دستگاه مبدا بهدستگاه مقصد مجاز است. احتساب سوابق خدمت کارکنان دفتر یاد شده و کارکنان
سابق بیت حضرتامام خمینی (ره) موضوع نامه شماره
-4حقوق و مزایای کارکنانی که از دستگاههای اجرایی بر
12910/1مورخ 28/9/137دفتر مقام معظمرهبری
اساس اعالم نیاز دفتر مقام معظم رهبری به آن دفتر مأمور
تصویب نمود:
میگردند بر اساس سطح شغل مورد تصدی در دفتر مذکور
توسط دستگاه مأمور کننده پرداخت میگردد. -1مأموریت و انتقال کارکنان رسمی ،ثابت و عناوین مشابه
وزارتخانهها ،مؤسسات و شرکتهای دولتی و نهادهای
-5در صورتی که در دستگاه ذیربط کارکنان مأمور پست
انقالب اسالمی و دستگاههایی که شمول قانون نسبت بهآنها
مناسب با شغل مورد تصدی مامور وجود نداشته باشد پست
مستلزم ذکر نام است ،همچنین نهادها و مؤسسات عمومی
سازمانی با نام برای اینگونه افراد حسب اعالم دفترایجاد
غیردولتی ،شهرداریها و نیروهای مسلح جمهوری اسالمی
خواهد شد.
ایران به دفتر مقام معظم رهبری و بالعکس بادرخواست
-6کارکنان مأمور به دفتر مقام معظم رهبری از سایر مزایا دستگاه مقصد (متقاضی) و موافقت دستگاه مبدأ مجاز است.
نظیر تعاونی مصرف ،مسکن ،بیمههای بهداشتی ،عمر و
-2سوابق خدمت کارکنانی که قبل از اشتغال در دفتر مقام
تکمیلی و تسهیالت رفاهی همچون گذشته ازطریق دستگاه
معظم رهبری در بیتحضرت امام خمینی (ره) اشتغال به
ذیربط بهرهمند خواهند شد.
کار داشتهاند ،همچنین سوابق خدمت انجام شده در دستگاه
تعداد افراد موردنیاز هر حوزه انتخابیه با توجه به تعداد معمول و شخص یا اشخاص مزبور به دفتر ارتباط مردمی
نمایندگان ،تعداد شهر و روستا ،جمعیت و وسعت ،شرایط نماینده ،مامور میشوند.
اقلیمی و جغرافیایی و سایر قابلیتهای هر حوزه توسط حقوق ،مزایا ،حق ماموریت و اضافه کار این ماموران طبق
کمیسیون آییننامه داخلی مجلس تعیین میشود .پس از قوانین و مقررات مربوطه بر عهده دستگاه مأمورکننده
اعالم پایان ماموریت ،دستگاه ذیربط موظف است این افراد میباشد و میزان اضافه کار تا سقف مصوب اداره مربوطه و
را حداقل در پست سازمانی قبل از ماموریت و یا پست ماموریت ماهیانه و مرخصی استفاده شده توسط رییس دفتر
همطراز به کار گیرد .این مصوبه نافی تبصره ( )3ماده ()2 نماینده به دستگاه ذیربط اعالم میشود .افزایش کلیه
قانون استخدامی کارکنان مجلس شورای اسالمی مصوب حقوق قانونی این ماموران از جمله ارتقاء ،افزایش حقوق
1372 /8 /23مجلس شورای اسالمی نمیباشد. سنواتی ،افزایش گروه و رتبه و سایر موارد مشابه در دوران
ماموریت این افراد همانند سایر کارکنان دستگاه ذیربط
میباشد.
خوراک که حسب مورد جهت جلوگیری از تحمیل تبصره -جمعیت موظف است پس از پایان مأموریت ،آن را
هزینههای اضافی به داوطلبان و امدادگران صورت میگیرد به دستگاه اعزام کننده ابالغ نماید.
و یا در سنوات قبل از تصویب قانون الحاق یک تبصره به
ماده -5در صورت وقوع هر گونه حادثه اعم از
ماده ( )22قانون اساسنامه جمعیت هالل احمر جمهوری
آسیبدیدگی ،نقض عضو ،از کارافتادگی و یا فوت برای افراد
اسالمی ایران -مصوب -1394تحت عناوین فوق پرداخت
مشمول این آییننامه ،وضعیت آنان تابع قوانین و مقررات
شده ،مشمول تبصره مذکور است و به منزله رابطه کارگری
مربوط دستگاه متبوع میباشد.
و کارفرمایی یا هر گونه رابطه استخدامی دیگر تلقی
نمیگردد. ماده -6خدمت در جمعیت افتخاری است و کلیه
امدادگران و داوطلبانی که تمایل به انجام خدمات افتخاری
تبصره -جمعیت موظف است داوطلبان غیرشاغل موضوع
و داوطلبانه دارند ،باید برگه (فرم) عضویت و انجام خدمات
این آییننامه را بیمه فوت و حوادث نماید تا در صورتی که
داوطلبانه را تکمیل و امضا نمایند .برگههای (فرم های)
افراد یاد شده در حین انجام وظیفه دچار آسیبدیدگی،
مزبور توسط جمعیت تهیه و در اختیار داوطلبان و امدادگران
نقص عضو یا فوت شوند مطابق ضوابط بیمهای مربوط
قرار میگیرد.
خسارات وارده جبران شود.
ماده -7پرداخت هر گونه وجهی از قبیل کمک هزینه ایاب
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور
و ذهاب ،پاداش ،لباس و تجهیزات امدادگری و هزینه
تبصره -2حق مأموریت کارکنان مذکور از محل اعتبارات تبصره -1در جهت اعمال نظارت بر انتخابات ،کلیه نهادها
سازمان متبوع آنان تأمین و پرداخت میگردد. و ارگانهای فوقالذکر موظفند حسب درخواست شورای
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور نگهبان و هیئتهای منصوب از جانب آن ،کارکنان خود را
در اختیار آنان قرار دهند و همچنین وزارت کشور،
استانداران ،فرمانداران و بخشداران موظفند امکانات الزم
خود را در اختیار آنان قرار دهند.
آییننامه اعطای تسهیالت به کارکنان دستگاههای اجرایی متقاضی انتقال از تهران و کالن شهرها
(تصویبنامه شماره /98704ت54357هـ مورخ 1399/9/2هیئت وزیران)
تبصره -ایثارگران و فرهنگیان در استفاده از تسهیالت هیئت وزیران در جلسه 1399/8/28به پیشنهاد شماره
موضوع این آییننامه اولویت خواهند داشت. 371851مورخ 1399/8/11سازمان اداری و استخدامی
کشور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی
ماده -3از تاریخ ابالغ این آییننامه ،حمایتها و تسهیالت
جمهوری اسالمی ایران ،آییننامه اعطای تسهیالت به
زیر برای کارمندان مشمول ارایه میشود:
کارکنان دستگاههای اجرایی متقاضی انتقال از تهران و
-1پرداخت هدیه انتقال به میزان یک ماه حقوق و مزایای کالنشهرها را به شرح زیر تصویب کرد:
مستمر از محل اعتبارات خدمات رفاهی دستگاه مربوط.
ماده -1تمامی کارمندان رسمی و پیمانی و عناوین مشابه
-2افزایش هزینه جابه جایی محل خدمت و هزینه سفر به
شاغل در وزارتخانهها ،مؤسسات و شرکتهای دولتی،
میزان دو برابر.
مؤسسات عمومی غیردولتی و سایر دستگاههای موضوع ماده
-3برخورداری از حداکثر سقف امتیاز (حسب مدرک ( )5قانون مدیریت خدمات کشوری -مصوب -1386که
تحصیلی) موضوع بند ( )1ماده ( )68قانون مدیریت خدمات متقاضی انتقال دایم از تهران و کالنشهرهای مشهد،
کشوری برای کارمندان مشمول که به مناطق کمتر اصفهان ،تبریز ،شیراز ،کرج ،اهواز و قم به سایر نقاط کشور
توسعهیافته و بد آب و هوا انتقال مییابند ،با رعایت قوانین باشند ،مشمول حمایتها و تسهیالت موضوع این آییننامه
و مقررات مربوط و در شرایط مساوی. خواهند بود.
-4پرداخت هدیه ازدواج از محل اعتبارات خدمات رفاهی تبصره -انتقال کارمندان به شهرستانهای استان تهران و از
دستگاه مربوط به میزان یک ماه حقوق و مزایای مستمر شهرستانهایی که مرکز آنها ( )50کیلومتر یا کمتر یا سایر
عالوه بر هدیه قابل پرداخت به عموم کارکنان. کالنشهرهای موضوع موضوع این ماده فاصله دارد ،مشمول
-5انجام معاینات پزشکی به صورت دو سال یکبار برای تسهیالت موضوع این آییننامه نخواهد بود.
کارمندان مشمول ،همسر و فرزندان تحت تکفل آنان به ماده -2برای استفاده از تسهیالت موضوع این آییننامه
صورت رایگان توسط دانشگاه علوم پزشکی و خدمات باید حداقل ( )5سال از دوره خدمتی کارمندان رسمی و
بهداشتی و درمانی مرکز استان. پیمانی تا بازنشستگی آنان باقی مانده باشد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 791
استفادهکنندگان از تسهیالت موضوع این آییننامه قبل از -6برخورداری کارمندان مشمول ،همسر و فرزندان تحت
انقضای مهلت فوق ،قضد انتقال به تهران و کالنشهرهای تکفل آنان از امکانات ورزشی تحت پوشش وزارت ورزش و
موضوع ماده ( )1این آییننامه را داشته باشند ،امتیازات جوانان در محل انتقال.
متعلق به آنان در قالب این آییننامه با ارزش روز محاسبه و
ماده -4کارمندان مشمول این آییننامه در چهارچوب
مسترد خواهد شد.
قوانین و مقررات از اولویت در واگذاری مسکن در طرحهای
ماده -9موافقت با انتقال کارمندان رسمی و پیمانی و تأمین مسکن که توسط یا با حمایت وزارت راه و شهرسازی
عناوین مشابه برای خدمت در تهران و کالنشهرهای موضوع اجرا میشوند ،برخوردار خواهند بود .همچنین تسهیالت وام
ماده ( )1این آییننامه ممنوع است .موارد استثنایی به بابت ودیعه مسکن ،خرید مسکن و تعمیرات مسکن در
تشخیص کارگروهی متشکل از سازمانهای اداری و حداکثر سقف مقرر بدون سپردهگذاری و با اولویت به آنان
استخدامی کشور و برنامه و بودجه کشور و دستگاه اجرایی پرداخت خواهد شد.
مربوط در صورت تصدی پستهای مدیریتی مورد نیاز مبرم
ماده -5هزینه انشعابات آب ،فاضالب ،برق و گاز واحد
دستگاه و به شرط دارا بودن حداقل ( )10سال تجربه مربوط
مسکونی احداثی در شهرستان مقصد برای کارمندان
انجام میپذیرد.
مشمول به صورت اقساط پنجساله و بدون احتساب سود و
ماده -10آییننامه ایجاد تسهیالت جهت شاغلین دولتی کارمزد محاسبه و دریافت خواهد شد.
متقاضی انتقال از تهران و کالنشهرها به سایر شهرهای
ماده -6وزارتخانههای علوم ،تحقیقات و فناوری و بهداشت،
کشور ،موضوع تصویبنامه شماره /93138ت37909هـ
درمان و آموزش پزشکی و سایر مراکز آموزش عالی مستقر
مورخ 1386/6/12و آییننامه اعطای تسهیالت به کارکنان
در تهران و کالنشهرهای موضوع ماده ( )1این آییننامه،
دستگاههای اجرایی متقاضی انتقال از شهر تهران ،موضوع
موظفند امکانات و تسهیالت الزم را به منظور جابهجایی
تصویبنامه شماره 44186/262747مورخ 1388/12/27
محل تحصیل همسر دانشجو و فرزندان دانشجوی کارمندان
و اصالحات بعدی آن و تصویبنامه شماره 44481/22799
مشمول فراهم کنند.
مورخ 1389/2/4و نیز تمامی مصوبات و تصمیمات کارگروه
انتقال کارکنان دولت از شهر تهران لغو میشود. ماده -7دستگاههای اجرایی مشمول این آییننامه مکلفند
بر اساس درخواست کارمندان و با رعایت ضوابط و مقررات
تبصره -کارمندانی که در زمان اجرای مصوبات مذکور از
مربوط ،نسبت به پذیرش درخواست آنان برای انتقال اقدام
مزایای پیشبینی شده بهرهمند شدهاند ،تا زمانی که در
کنند.
محل انتقال خدمت کنند ،میتوانند از امتیازات تعلقگرفته
بهرهمند شوند. ماده -8کارمندانی که در اجرای این آییننامه از تهران و
کالنشهرهای موضوع ماده ( )1این آییننامه منتقل
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور
میشوند ،به مدت ( )10سال مجاز به انتقال و بازگشت به
تهران و کالنشهرهای یادشده نخواهند بود .چنانچه
| 792رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
عالی و بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی هستند شرکت تبصره -3دبیرخانه موظف است حسب مورد با اعالم قبلی
میکنند از مفاد این طرح مستثنی میباشند. دستور جلسه و دعوت از اعضاء هیأت نسبت به تشکیل
جلسات اقدام نماید.
ماده -4هیأت موظف است حداکثر ظرف مدت یک ماه
جواب رد یا قبول را به دستگاه مربوطه اعالم نماید. ماده -2صدور گذرنامه و بلیط برای مأمورین و پرداخت
کلیه مخارج مسافرت منوط به مجوز از هیأت فوق میباشد.
ماده -5مسافرتها باید در جهت مأموریت محوله و اجرای
وظایف دستگاههای مربوطه و دارای اهمیت کافی باشد. ماده ( 3اصالحی -)1375/10/05کلیه دستگاههای
موضوع این قانون مکلفند تقاضای مأموریت و مسافرت و
ماده -6گزارش کلیه مسافرتهای فوقالذکر حداکثر ظرف
فهرست اسامی افراد اعم از این که سفر آنان بنا به
یک ماه باید به اطالع کمیسیون مربوط در مجلس شورای
درخواستطرف خارجی یا هزینههای میزبان باشد و یا
اسالمی برسد.
دستگاه مربوطه ،همراه با توضیحات کتبی برای هیأت ارسال
ماده -7مسوولین متخلف از این قانون به حکم محاکم نمایند.
قضائی ملزم به پرداخت حداقل دو برابر کلیه هزینههای
تبصره -1مأموریت و مسافرتهای مقامات و همطراز آنان
ناشی از مسافرتها به خزانه دولت میباشند.
موضوع تبصره 2ماده 1قانون نظام هماهنگ پرداخت
قانون فوق مشتمل بر هفت ماده و شش تبصره در جلسه کارکنان دولت مصوب 1370/6/13مستثنی میباشد.
علنی روز یکشنبه بیستم شهریور ماه یکهزار و سیصد و
تبصره -2مأموریتهای محرمانه وزارت اطالعات از شمول
هفتاد و سه مجلس شورای اسالمی تصویب و در تاریخ
این قانون مستثنی خواهند بود.
1373/6/23به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
تبصره -3اعضای هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات
رئیس مجلس شورای اسالمی -علی اکبر ناطق نوری
آموزش عالی که برای ارائه مقاله خود در کنفرانسهای
بینالمللی معتبر که مورد تأیید وزارتین فرهنگ و آموزش
ماده -1منظور از مسافرتهای دولتی در این آییننامه کلیه هیئت وزیران در جلسه مورخ 1383/5/11بنا به پیشنهاد
سفرهایی است که در راستای اهداف و برنامههای نظام شماره 101/70436مورخ 1383/4/23سازمان مدیریت و
جمهوری اسالمی ایران و به صورت غیرثابت توسط مسؤوالن برنامهریزی کشور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم
مختلف و کارکنان دستگاههای اجرایی موضوع ماده ()1 قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران ،آییننامه نظارت بر
قانون اصالح قانون نظارت بر مسافرتهای خارجی کارکنان مسافرتهای خارجی دستگاههای اجرایی را به شرح زیر
دولت در جهت مأموریت محول شده و اجرای وظایف تصویب نمود:
دستگاههای مربوط انجام میشود و دارای اهمیت کافی فصل اول -کلیات
باشد.
| 794رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
از اعضای هیئت نظارت ،نسبت به تشکیل جلسات اقدام تبصره -در این آییننامه ،قانون نظارت بر سفرهای خارجی
نماید. کارکنان دولت ،به اختصار قانون نظارت و هیئت موضوع ماده
( )1قانون ،هیئت نظارت نامیده میشود.
ماده -4مسافرت دولتی فرماندهان نیروهای مسلح
جمهوری اسالمی ایران به خارج از کشور با موافقت ماده -2مسافرت دولتی وزرا به خارج از کشور با تصویب
فرماندهی کل قوا انجام خواهد گرفت. هیئت وزیران و سفرهای رسمی معاونان رییسجمهور با
تأیید رییسجمهور و سفرهای رسمی معاونان وزرا و
ماده -5هزینه سفر اعضای هیأتهای اعزامی به خارج از
استانداران و مقامات همتراز با تأیید کمیته هماهنگی و
کشور از هر قوه که در آنها رییس هیأت در سطح پایینتر از
روابط اقتصادی خارجی وزارت امور خارجه انجام خواهد شد.
وزیر باشد ،از محل اعتبارات همان قوه پرداخت میگردد.
تبصره -سفرهای رسمی استانداران استانهای مرزی و
ماده -6بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران و سازمان
معاونان آنان به استانهای مجاور کشورهای همسایه مربوط
مدیریت و برنامهریزی کشور موظفند میزان واگذاری
در موارد فوری و اضطراری ،با تشخیص و موافقت وزیر کشور
اعتبارات ارزی و ریالی موضوع سفرهای خارجی غیرثابت
و هماهنگی با وزارت امور خارجه انجام خواهد شد.
کارکنان دستگاههای اجرایی را به تفکیک سطوح سازمانی
مربوط تنظیم و به دبیرخانه هیأت نظارت ارائه نمایند. ماده -3آمار و موضوع مسافرتهای خارجی غیرثابت
مقامات عالیرتبه کشور ،سطوح همتراز معاون وزیر و باالتر
ماده -7ارائه کلیه تسهیالت کنسولی و صدور گذرنامه
در قوای مجریه ،قضاییه و مقننه و هیأت همراه هر سه ماه
خدمت یا سیاسی ،پرداخت مخارج مسافرت و فوقالعاده
یک بار برای اطالع رییسجمهور و جهت درج در سوابق
مأموریت و سایر تسهیالت برای مأموران اعزامی ،منوط به
هیأت نظارت توسط هریک از دستگاههای ذیربط به
ارائه مجوز هیأت نظارت بوده و عدم اجرای هریک از موارد
استثنای مأموریتهای محرمانه وزارت اطالعات ارسال
قانونی مندرج در این آییننامه به منزله تخلف از قانون تلقی
خواهد شد.
شده و مسؤوالن متخلف به حکم محاکم قضایی ملزم به
پرداخت حداقل دو برابر کلیه هزینههای ناشی از مسافرتها تبصره -1انجام مسافرتهای خارجی سایر کارکنان شاغل
به خزانه دولت میباشند. در دستگاههای دولتی موضوع ماده ( )1قانون اصالح قانون
نظارت بر مسافرتهای خارجی کارکنان دولت پس از تعیین
تبصره -اعزام مأموران از طریق غیررسمی و نامعلوم به هر
ضرورت اولیه آن توسط کارگروه داخلی وزارتخانهها و
نحو ،بدون اطالع هیئت نظارت و عدم ثبت جزئیات آن در
سازمانهای وابسته به ریاست جمهوری که به ریاست یکی
دبیرخانه ،جز در مواردی که از شمول قانون مستثنی شده
از معاونان تشکیل میگردد ،با توجه به ضوابط و شرایط
است ،از مصادیق تخلف محسوب میشود.
حاکم بر دستگاه و در چارچوب دستورالعمل مصوب کارگروه
فصل دوم -موضوع مأموریتهای خارج از کشور مذکور ،با درخواست وزیر ،معاونان رییسجمهور یا معاون
ماده -8مأموریتهای کارکنان دستگاههای اجرایی موضوع مجاز ایشان و تأیید هیأت نظارت ،قابل انجام خواهد بود.
ماده ( )1قانون اصالح قانون نظارت بر مسافرتهای خارجی تبصره -2دبیرخانه هیئت نظارت موظف است حداقل هر
کارکنان دولت به خارج از کشور شامل موارد زیر است: دو هفته یک بار با اعالم قبلی ،تهیه دستور جلسه و دعوت
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 795
س -برگزاری گروههای پارلمانی دوستی دوجانبه و گروههای الف -انجام مذاکره و بازدید از تجهیزات ،فناوریها و اقدامات
بینالمجالس در این رابطه و فعالیت کشورها یا دستگاههای طرف مذاکره جهت خرید
ش -برگزاری دورههای آموزشی زبان و ادبیات فارسی و سایر تجهیزات یا انتقال فناوری و عقد قرارداد برای انجام خدمت
دورههای آموزشی در مراکز علمی کشورها و یا توسعه همکاری فنی ،علمی ،آموزشی و تکنولوژیکی
ص -شرکت در جلسات مجامع عمومی ،هیئت مدیره و ب -انجام پروژههای مشترک تحقیقاتی دوجانبه یا
کارگروههای مربوط و مواردی که دستگاههای اجرایی در چندجانبه
آنها عضویت دارند پ -پیگیری و نظارت بر امور اجرایی مربوط به قراردادها و
ض -انجام مأموریتهای موقت در دفاتر ،مراکز کنسولی و تفاهم نامههای اقتصادی ،سیاسی ،تجاری ،علمی ،فرهنگی
نمایندگیهای خارج از کشور و تحقیقاتی دوجانبه یا چندجانبه
ط -ارائه مقاله و ایراد سخنرانی در کنفرانسهای منطقهای ت -نظارت بر مراحل ساخت دستگاههای خریداری شده و
و بینالمللی تست و کنترل کیفیت و بازرسی نهایی
ظ -شرکت در جلسات و کارگروههای مربوط به پیمانها و ث -خرید کاالهای اساسی ،نظارت بهداشتی بر واردات مواد
سازمانهای همکاریهای منطقهای پروتئینی ،نظارت بر ذبح شرعی و بازرسی کاالهای اساسی
خریداری شده نظیر گندم ،برنج و روغن
ع -نظارت بر اجرای قراردادهای خرید یا صادراتی ،بررسی
ایستگاههای کاری و پیگیری امور مربوط به خطوط تولیدی ج -پیگیری امور مربوط به زائران حج و عتبات عالیات
صنعتی در خارج از کشور چ -همراهی مقامات عالی کشور جهت انجام امور محول شده
غ -انجام مأموریتهای محرمانه و دارای طبقه بندی خاص ح -شرکت در مناقصههای بینالمللی و انجام پروژهها و
و ویژه طرحها در خارج از کشور
ف -شرکت تیمهای ورزشی دانش آموزی ،دانشجویی، خ -برگزاری اجالس کمیسیونهای مشترک دو کشور
کارگری و مسابقات المپیادها د -شرکت در همایشها ،سمینارها و کنفرانسها ،کارگاهها،
ق -انجام امور مربوط به تحصیل دانشجویان ،جذب اجالسها ،گروههای کاری و کارگروههای راهبردی دورههای
دانشجویان خارجی و غیره آموزشی
ک -شرکت در جلسات مربوط به دعاوی حقوقی بینالمللی ذ -برپایی و شرکت در نمایشگاههای تخصصی و بینالمللی
و تنظیم لوایح و پیگیریهای مربوط و یا بازدید از نمایشگاههای مربوط
گ -همکاری با پلیس بینالملل و استرداد مجرمان ر -اعزام گروههای خبری و مطبوعاتی جهت انعکاس اخبار
ل -پیگیری امور مربوط به اجالسهای هوایی ،خرید و ز -شرکت در بازارهای فیلم به منظور خرید و بازبینی فیلم
اورهال و رفع نقایص هواپیما و بازرسی و حسابرسی دفاتر و جشنوارههای هنری بینالمللی
هواپیمایی ژ -انجام تغییر و تحول ،رسیدگی به حسابها و حسابرسی
قراردادهای منعقد شده و دفاتر و واحدهای خارج از کشور
| 796رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تخصصهای الزم برای بهره گیری از تجارب و تخصص م -شرکت در اجالسها ،مجامع بینالمللی یا منطقهای و
خارجی اولویت دارد. نشستهای سازمانهای تخصصی بینالمللی به عنوان
ت -شرکت در دورهها یا همایشها و نشستهایی که هزینه نمایندگان دولت جمهوری اسالمی ایران یا دستگاه متبوع
آن با میزبان است ،در صورت سازگاری با اهداف جمهوری ن -شرکت در دورههای آموزشی کوتاه مدت یا بلندمدت و
اسالمی ایران و تأمین منافع ملی در اولویت است .شرکت فرصتهای مطالعاتی اعضای هیئت علمی
در سایر دورهها و همایشها پس از سنجش کیفیت دوره، و -مطالعه و بازاریابی جهت فروش کاالها ،خدمات ،تولیدات
صالحیت سازمان برگزارکننده و بررسی و مقایسه با موارد داخلی و توسعه صادرات
مشابه داخل کشور در حد ضرورتها و موضوعات بدیع و نو
هـ -اجرای قراردادهای آموزشی حاصل از خرید دستگاه و یا
کفایت میکند.
همکاریهای دانشگاهی و تحقیقاتی
ث -اعزام به مأموریتهایی که جنبه بازدید و کسب تجربه
تبصره -شرکت در دورههای آموزشی که منجر به دریافت
دارد ،در موارد بسیار ضروری و برای امور بسیار نو و بدیع
مدارک دانشگاهی شود و ادامه تحصیل کارکنان بورسیه
مشروط به اینکه در مدت 3سال گذشته ،حسب سوابق
دولت مشمول قانون اعزام دانشجو به خارج از کشور مصوب
هیئت نظارت ،چنین بازدید مشابهی توسط همان دستگاه یا
1364/1/25مجلس شورای اسالمی و آییننامه اجرایی آن
سایر دستگاهها انجام نگرفته باشد ،مجاز خواهد بود.
خواهد بود.
ج -در خریدهای خارجی (کاال ،خدمت ،نرمافزار ،سخت افزار
فصل سوم -سیاستها و تکالیف الزم الرعایه در
و غیره) تا حد امکان تالش شود طرفهای خارجی برای
عرضه کاالهای خود به ایران سفر کنند. زمینه انواع مأموریتهای خارج از کشور
چ -بازاریابی و عقد قرارداد برای فروش تولیدات داخلی و ماده -9دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )1قانون اصالح
توسعه صادرات و تشویق و جذب سرمایه گذاری خارجی در قانون نظارت بر مسافرتهای خارجی کارکنان دولت
اولویت است. موظفند در اعزام کارکنان به خارج از کشور نکات زیر را
رعایت نمایند:
ح -برای استفاده از تجربیات متخصصان خارجی و انتقال
تجربیات ،از صاحبنظران برجسته و توانمند برای شرکت در الف -سیاست اصلی دولت کاهش میزان مأموریتها و
سمینارها و همایشهای عملی -کاربردی در داخل کشور محدود کردن آنها در حد ضرورتها میباشد (از نظر تعداد
دعوت گردد( .اولویت ،همکاریهای فنی با کشورهای توسعه روز ،تعداد نفر ،تعداد مأموریت ،موضوع مأموریت و غیره)
یافته است) ب -در مطالعات و تعامالت با طرفهای خارجی ،استفاده
خ -توجه به شرایط و ویژگیهای علمی ،اجتماعی ،امنیتی و بیشتر از روشهای غیرحضوری نظیر بهرهگیری از ساز و
سیاسی کشورهای محل مأموریت و سایر نکات مربوط به کارها و فناوریهای ارتباطات و اطالعات ،اینترنت و غیره
رعایت شأن و جایگاه مأموران و مصالح ملی الزم است. ضروری است.
د -انجام هرگونه سفر به خارج از کشور توسط کارکنان دولت پ -برای بهره گیری از تجارب و تخصص طرفهای خارجی،
با هر نوع گذرنامه با توجه به شرایط حاکم بر دستگاه دعوت از طرفهای خارجی و پیشبینی تیمهای کاری و
کارگاههای آموزشی همراه با فراهم آوردن زمینه آموزش
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 797
ماده -14در مواردی که حسب ضرورت برخی از ذیربط ،بدون رعایت فرآیند پیشبینی شده در این
مأموریتها و سفرها به صورت برنامهای انجام گیرد ،هیأت تصویبنامه و اخذ مجوز هیأت نظارت ،ممنوع میباشد.
نظارت مجاز است تا فراهم شدن تمهیدات الزم توسط ذ -رعایت همترازی رده سازمانی سطح دعوت کنندگان و
دستگاههای ذیربط ،در ابتدا مجوز کلی برای عنوان دعوت شدگان و تناسب تبادل هیئتهای بین دو کشور در
مسافرت صادر نماید. مسافرتهای دولتی به خارج از کشور الزامی است.
ماده -15درصورتی که حسب قوانین ،ضرورت برخی از تبصره -1مسافرت وزیران و معاونان آنها ،به خارج از کشور
خریدهای دولتی توسط کمیسیونی مرکب از نمایندگان به عنوان میهمانان شرکتهای خصوصی مجاز نمیباشد.
دستگاههای اجرایی مشخص شده باشد ،تصمیمگیری در
تبصره -2درصورتی که در مسافرتهای دولتی مربوط به
خصوص چگونگی انجام سفر به صورت فردی یا گروهی با
هریک از سه قوه ،نمایندگانی از سایر قوا قصد شرکت داشته
رعایت قوانین و مقررات مربوط برعهده هیأت نظارت خواهد
باشند ،الزم است قبال موافقت کتبی رییس دستگاه ذیربط
بود.
یا معاون مجاز از طرف وی اخذ گردد و دستگاه اجرایی
ماده -16سفر خارجی اعضای شوراهای اسالمی محلی، ذیربط (به استثنای مأموریتهای محرمانه وزارت اطالعات)
براساس تصویبنامه شماره /36814ت23892هـ مورخ موظف است مراتب را جهت درج در سوابق ،به دبیرخانه
1382/7/1و اصالحیه آن به شماره /3747ت30463هـ هیأت نظارت اعالم نماید.
مورخ 1383/2/5انجام خواهد شد.
ماده -10سفرهای خارجی تیمهای ورزشی ،کروی پروازی
ماده -17وزارت امور خارجه موظف است طبق مفاد ماده و مأموریت مأموران ثابت دستگاههای اجرایی از کشور محل
( )1آییننامه اجرایی ماده ( )183قانون برنامه سوم توسعه مأموریت خود در خارج از کشور به منظور مأموریت به سایر
اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسالمی ایران در کشورها ،از شمول قانون نظارت و اصالحیه آن مستثنی
خصوص سفرهای غیرثابت دستگاههای اجرایی ،با محوریت میباشد.
تعریف سطح مأموریتها و تبیین تشریفات هر سطح ،تهیه
ماده -11کلیه دستگاههای اجرایی موظف به رعایت تعداد
اطالعات سیاسی ،جغرافیایی و انسانی و قابلیتهای موجود
نفر -روز مأموریت خارج از کشور ساالنه حداکثر معادل
در کشورهای مقصد ،یکسانسازی روشهای اجرایی و تهیه
عملکرد سال قبل میباشند .موارد استثنا به تصویب هیأت
دستورالعمل درخصوص رفتارهای مورد انتظار از هیأتهای
نظارت خواهد رسید.
اعزامی و استانداردهای مورد نیاز اقدام نماید.
ماده -12مأموریتهای خارج از کشور که مستلزم تصدی
ماده -18وزارت امور خارجه موظف است به نحو مناسب و
پست سازمانی در محل مأموریت نمیباشد ،اعم از آنکه مدت
شایسته درخصوص اطالعرسانی ،ارائه تسهیالت و ارشاد به
آنها بیشتر یا کمتر از 90روز باشد ،در هر حال مشمول
دستگاههای اجرایی ،حسب مورد و در چارچوب اساسنامه
قانون نظارت خواهد بود.
خود اقدام نموده و کلیه دستگاههای اجرایی نیز قبل از اعزام
به خارج از کشور نسبت به توجیه و آموزش کارکنان در ماده -13شبکه بانکی کشور جهت پرداخت هرگونه ارز و
چارچوب دستورالعملها ،ضوابط و استانداردهای مربوط به ریال برای سفرهای خارجی غیرثابت دولتی ملزم به اخذ
مجوز هیأت نظارت و نگهداری آن در سوابق خواهند بود.
| 798رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -اعضای هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش سفرهای رسمی و غیررسمی و سایر رویههای مورد نظر
عالی ،برای ارایه مقاله در کنفرانسهای بینالمللی مورد ابالغی از سوی وزارت امور خارجه اقدام خواهند نمود.
تأیید وزارتخانههای علوم ،تحقیقات و فناوری و بهداشت،
ماده -19سفرهای خارجی غیرثابت ،به رسمی ،غیررسمی
درمان و آموزش پزشکی مشمول تبصره ( )3ماده ( )3قانون
و خصوصی تقسیم میشود .سفرهای رسمی دستگاهها صرف ًا
نظارت هستند.
با اطالع وزارت امور خارجه و هماهنگی قبلی قابل انجام
ماده -22کلیه مأموران اعزامی به خارج از کشور تحت هر خواهد بود.در مورد سفرهای غیررسمی و خصوصی که به
عنوان که به مأموریت اعزام میشوند ،موظفند گزارش کامل نحوی بر روابط خارجی اثرگذار باشد ،دستگاههای اجرایی
و تخصصی را تنظیم و حداکثر طی مدت یک ماه پس از موظفند مراتب را به اطالع وزارت امور خارجه برسانند.
بازگشت از مأموریت به دستگاه ذیربط ارائه نمایند.عدم ارائه تبصره -1وزارت امور خارجه موظف است قبل از انجام سفر
گزارش به هر دلیل ،بر مأموریتهای آتی فرد و سازمان رسمی و پس از کسب اطالعات الزم از دستگاههای اجرایی،
اثرگذار خواهد بود. مراتب را به نمایندگی مربوط اعالم و حسب تعامالت و سطح
ماده -23دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )1قانون روابط بین دو کشور ،در نظر گرفتن مصالح ملی در مورد
اصالح قانون نظارت بر مسافرتهای خارجی کارکنان دولت سفرهای کم اثر و تکراری اعالم نظر نموده و اقدام الزم را
موظفند نسبت به ایجاد بانک اطالعاتی الزم از گزارشهای انجام دهد.
مأموران اعزامی به استثنای مأموریتهای محرمانه وزارت تبصره -2وزارت امور خارجه میتواند به منظور افزایش
اطالعات اقدام و با لحاظ نمودن طبقهبندی و نقاط قوت و کارایی و اثربخشی مأموریتهای مدیران دولتی ،دورههای
ضعف و میزان تحقق اهداف ،گزارش سالیانهای شامل آموزشی الزم را برای آموزش شیوهها ،اصول و فنون مذاکره
موضوعات و عناوین سفرهای خارجی انجام شده را تنظیم و و رفتار دیپلماتیک ،شرکت در جلسات و غیره به صورت
به ترتیب جهت کمیسیونهای مربوط مجلس شورای دورهای برای دستگاههای اجرایی ارائه نماید.
اسالمی ،وزارت امور خارجه و دبیرخانه هیأت نظارت ارسال
ماده -20نمایندگیهای جمهوری اسالمی ایران موظفند
و یک نسخه از آن را در سوابق نگهداری نمایند تا جهت
سفرهای انجام شده توسط دستگاههای اجرایی را که به
مأموریتهای سالهای بعد استفاده شود .وزارت امور خارجه
نحوی به شأن و حیثیت ایران در کشورهای مختلف خدشه
بر اساس گزارشهای مذکور نسبت به ایجاد بانک اطالعات
وارد میکند به همراه دالیل و مستندات به اطالع وزارت
ملی گزارشهای تخصصی سفر کارکنان اعزامی به خارج از
امور خارجه برسانند تا به نحو مقتضی از تکرار موارد مشابه
کشور متضمن نحوه اجرای برنامه مأموریت ،رعایت
جلوگیری به عمل آید.
استانداردهای اعالم شده و نحوه برخورد و نظر دستگاه محل
مأموریت اقدام و تذکر و راهکارهای الزم را برای جلوگیری ماده -21دستگاههای اجرایی موظفند قبل از انجام
از تکرار موارد نامناسب و نیز اقدامات ارزشمند و مؤثر سفرهای رسمی ،برنامه دقیق و زمانبندی شده جلسات،
مأموران اعزامی به دستگاه ذیربط اطالعرسانی نماید. بازدیدها ،سطح مذاکرات و مذاکرهکنندگان را جهت
اطالعرسانی به نمایندگیهای ایران در کشور مقصد به
ماده -24وزارت امور خارجه موظف است با استفاده از
وزارت امور خارجه اعالم نمایند.
گزارشهای تخصصی موجود در بانک اطالعات ملی گزارش
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 799
برنامهریزی کشور ،دستورالعملهای مربوط را حسب مورد سفرها و اعالم نظر نمایندگیها ،هرساله گزارش کلی و
تدوین تا با تأیید معاون اول رییسجمهور به دستگاههای طبقهبندی شدهای را به هیأت وزیران ارائه نماید.
اجرایی ابالغ گردد.
ماده -25نظارت بر حسن اجرای این آییننامه برعهده
ماده -26آییننامهها و دستورالعملهای مغایر با این هیأت نظارت قرار دارد .دبیرخانه هیأت نظارت موظف است
آییننامه ملغی اعالم میگردد. در جهت رفع موانع اجرایی این آییننامه ،اقدامات الزم را در
محمدرضا عارف معاون اول رییسجمهور چارچوب قوانین به عمل آورده و با اخذ نظرات دستگاههای
اجرایی و همکاری وزارت امور خارجه و سازمان مدیریت و
اصل 147قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران و به منظور به کلیه وزارتخانهها ،سازمانها ،مؤسسات دولتی و نهادهای
ایجاد وحدت رویه و حسن اجرای فصل هشتم قانون خدمت انقالب اسالمی و استانداریها
وظیفه عمومی مصوب 1363و اصالحات بعدی ،به پیوست -1پیرو بخشنامه شماره 53216/46515مورخ
دستورالعمل ساماندهی امور مشمولین امریه مأمور 1395/4/23و بازگشت به نامه شماره 2213/215/592
بهدستگاههای اجرایی غیرنظامی کشور که با همکاری مورخ 1400/7/11ستاد کل نیروهای مسلح و در اجرای
معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور بعنوان مصوبات مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا و در راستای
نماینده دولت و معاونت نیروی انسانی ستاد کل نیروهای
| 800رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
حقوق کارکنان وظیفهای که مأمور بهدستگاههای دولتی و مسلح بازنگری و بهروز رسانی شده است ،جهت اجرا ابالغ
غیرنظامی میباشند. میگردد.
-15ساخد :سازمان خدمات درمانی نیروهای مسلح در این دستورالعمل عبارات اختصاری زیر جایگزین عناوین
-16سابا :سازمان بازنشستگی نیروهای مسلح کامل آنها میگردد:
-17صندوق :صندوق بیمه عمر و حوادث نیروهای مسلح -4فرماندهی کل :فرماندهی معظم کل قوا حضرت امام
خامنهای عزیز (مدظلهالعالی)
فصل دوم -نحوه تعیین سهمیه و پذیرش کارکنان
-5ستاد کل :ستاد کل نیروهای مسلح
وظیفه دستگاههای دولتی و غیرنظامی
-6نیروهای مسلح :ستاد کل ،ارتش جمهوری اسالمی ایران،
ماده -6نحوه درخواست و تعیین سهمیه امریه دستگاههای
سپاه پاسداران انقالب اسالمی ،نیروی انتظامی جمهوری
دولتی و غیرنظامی:
اسالمی ایران ،وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و
-18دستگاههای دولتی و غیرنظامی نیازمندی خود به سازمانهای تابعه
کارکنان وظیفه را بر اساس عنوان شغل ،شرح شغل ،شرح
-7دفتر سیاستگذاری :دفتر سیاستگذاری و نظارت
وظایف مرتبط با شغل ،مدرک ،رشته تحصیلی و تعداد مورد
راهبردی حفاظت اطالعات نیروهای مسلح
نیاز در قالب طرحی مناسب و کاربردی ،با امضاء باالترین
مقام دستگاههای دولتی و غیرنظامی به نماینده دولت جهت -8نماینده دولت :معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم
بررسی و مطابقت با ضوابط و دستورالعملهای ابالغی کشور (ریاست جمهوری)
منعکس و سپس از آن طریق به ستاد کل ارسال میگردد. -9دستگاههای دولتی و غیرنظامی :کلیه وزارتخانهها،
-19ستاد کل پس از تأیید نیاز دستگاه توسط نماینده دولت سازمانها ،بنیادها ،مؤسسات دولتی ،مؤسسات یا هر نهاد
و بررسی مستندات مربوط به شغل و سایر موارد نسبت به تأیید دولت که در تبعیت دولت و حاکمیت نظام جمهوری
تشکیل جلسه با حضور نمایندگان زیر اقدام و در آن جلسه اسالمی هستند.
ضرورتها و نیازمندیها ،گزارش عملکرد و … بررسی و در -10سازمان :سازمان وظیفه عمومی نیروی انتظامی
صورت تأیید ،مراتب طی گردشکار به محضر فرماندهی کل جمهوری اسالمی ایران
قوا تقدیم و در صورت تأیید معظم له سهمیه دستگاه ابالغ
-11قانون :قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب سال 63و
میگردد:
کلیه الحاقات و اصالحات قانون سال 1390
الف) دفتر سیاستگذاری
-12کارکنان وظیفه مأمور :کارکنان وظیفهای که به استناد
ب) نماینده دولت بند الف تبصره ماده 66قانون پس از طی دوره آموزش
ج) نماینده دستگاه درخواستکننده نظامی جهت انجام خدمت دوره ضرورت در
اختیار دستگاههای دولتی و غیرنظامی قرار میگیرند.
-20دستگاههای دولتی و غیرنظامی میبایست بر اساس
سهمیه مصوب مشمولین موردنیاز خود را وفق مقررات -13متعهدین خدمت :کارکنان وظیفهای که بر اساس
انتخاب و مراتب را برای بررسی و تطبیق با مقررات ابالغی مقررات مربوط و بر اساس بند ب تبصره ماده 66قانون به
به دفتر سیاستگذاری ارسال نمایند. جای خدمت دوره ضرورت ،در مدت معینی در دستگاههای
دولتی و غیرنظامی بهکارگیری میشوند
-14ساتا :سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح
| 802رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ز -حداقل 6ماه سابقه عضویت در بسیج -21دستگاههای غیردولتی و غیرنظامی نیازمندی و طرح
ح -حافظان قرآن ،قاریان برتر ،دکترای تخصصی ،Ph.D تهیه شده را مستقیم به ستاد کل منعکس مینمایند.
فارغالتحصیالن ممتاز دانشگاههای برتر ماده -7شرایط و ضوابط پذیرش و آموزش کارکنان وظیفه
ط -بورسیه سازمان مربوط مأمور:
فصل سوم -شرایط و ضوابط بهکارگیری کارکنان تبصره :1اعزام کلیه مشمولین در تمام مقاطع تحصیلی در
وظیفه: هر ماه برابر تاریخ اعالم شده در برگ اعزام انجام میپذیرد.
ماده :8شرایط بهکارگیری کارکنان وظیفه پس از پایان تبصره :2دستگاه دولتی و غیرنظامی همزمان با ارسال
آموزش و معرفی بهدستگاههای دولتی و غیرنظامی لیست به ستاد کل و یا دفتر سیاستگذاری حسب مورد یک
نسخه از نیست به نماینده دولت تحویل دهند.
-33به استناد ماده 47اصالحی قانون خدمت وظیفه
عمومی ،کلیه مشمولین که برای انجام خدمت وظیفه تبصره :3درصورتیکه تاریخ اعزام مصادف با تعطیالت
عمومی اعزام میشوند و … میبایست آموزش نظامی را رسمی تالقی نماید یک روز بعدازآن اعزام خواهند شد.
فراگیرند لذا بهکارگیری کارکنان وظیفه بدون طی آموزش -28از ارسالی اسامی مشموالن به دفتر سیاستگذاری
نظامی ممنوع میباشد .بنابراین کلیه کارکنان وظیفه پس از بهصورت پستی خودداری و صرفاً توسط نماینده انجام شود.
پایان آموزش رزم مقدماتی جهت دریافت معرفینامه و
-29دفتر سیاستگذاری به درخواستهایی که با امضاء
تشکیل پرونده شخصاً به محلی که نیرو تعیین کرده است
سایر مسئولین دستگاههای دولتی و غیرنظامی بهکارگیرنده
مراجعه و مدارک موردنیاز مانند (روگرفت از تمام صفحات
و یا پس از ارسال لیست کلی بهصورت انفرادی ارسال شود
شناسنامه ،کارت ملی ،عکس نظامی با شرایط اعالمشده،
ترتیب اثر نخواهد داد.
گواهی گروه خون ،حکم درجه ،و )..را تحویل و سپس با
صدور امریه جهت ادامه خدمت در دستگاه دولتی و -30دستگاههای دولتی و غیرنظامی نمیتوانند مشمولین
غیرنظامی شروع به کار خواهند نمود .درصورتیکه کارکنان وظیفهای را که دارای غیبت باشند یا قبالً در نیرویی مدتی
وظیفه مأمور بدون معرفینامه از سازمان آموزشدهنده را خدمت نموده و سابقه خدمت دارند را جذب نمایند.
مشغول خدمت گردند ایام فوق جرم خدمت محسوب -31برای هریک از دستگاههای دولتی و غیرنظامی مرکز
نخواهد شد و برابر آییننامه انضباطی فرار محاسبه و مسئول آموزش مشخص شده است که ستاد کل مراتب را بهدستگاه
متخلف در دستگاه دولتی و غیرنظامی مطابق قانون اعالم مینماید ،لذا کارکنان وظیفه مأمور بهدستگاههای
رسیدگی به تخلفات اداری به مراجع مربوط معرفی میگردد. دولتی و غیرنظامی میبایستی به مراکز آموزش مشخص
-34دستگاههای دولتی و غیرنظامی بکار گیرنده میبایست شده مراجعه نمایند و در صورت حضور به سایر مراکز
72ساعت پس از بهکارگیری ،گزارش شروع به کار افراد را آموزشی نیروهای مسلح امریه آنان کان لم یکن تلقی و جز
به معاونت نیروی انسانی نیروی آموزشدهنده بهصورت سهمیه عادی نیروهای مسلح منظور خواهند شد.
انفرادی در تهران یا استان ،حسب مورد ارسال و میبایستی -32امریه کارکنان وظیفه در صورت تجدید دوره آموزشی
هر ششماه یکبار گزارش آخرین وضعیت خدمتی (شامل لغو میگردد و در صورت تقبل پرداخت هزینه آموزش مجدد
حضور ،غیبت و …) را ارسال نمایند. از سوی دستگاه محل مأموریت ،امریه آنان قابل اجرا است.
| 804رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
غیرنظامی ممنوع میباشد و میبایست توسط نیروی -35دستگاههای دولتی و غیرنظامی بهکارگیرنده میبایست
آموزشدهنده محل نگهداری پرونده صادر شود. با توجه به نوع فعالیتها و بهرهگیری از توانمندیهای علمی
-41کارکنان وظیفه مأمور در طول خدمت مجاز به استفاده و تخصصی کارکنان وظیفه مأمور هرساله گزارش کاملی از
از لباس نظامی سازمان آموزشدهنده نخواهند بود و استفاده اجرای تفاهمنامه و گزارش عملکرد و میزان تأثیرپذیری از
از لباس خاص نیز با مجوز معاونت نیروی انسانی ستاد کل بهکارگیری نیروهای مذکور در روند رشد و ترقی امور
میباشد. محوله دستگاههای دولتی و غیرنظامی و بهتبع آن باال رفتن
شاخصهای اقتصادی ،اجتماعی ،فرهنگی ،تولیدی … به
-42کارکنان وظیفه مأمور بایستی در محل مصوب خدمت
ستاد کل ،دفتر سیاستگذاری و نماینده دولت ارسال
نمایند و هرگونه جابجایی یا انتقال و عودت و انصراف از
نمایند.
خدمت و یا اعتراض به محل خدمت تعیینشده میبایست
توسط دستگاههای دولتی و غیرنظامی به ستاد کل یا حسب تبصره :در صورت عدم ارائه گزارش عملکرد و اثربخشی و
مورد به دفتر سیاستگذاری منعکس و پس از تأیید آن قابل عدم اجرای تعهدات مندرج در تفاهمنامه در موعد مقرر
انجام میباشد. (بهصورت یکساله) ،اعزام کارکنان وظیفه دستگاه مذکور از
طریق ستاد کل متوقف خواهد شد.
-43خروج از کشور کارکنان وظیفه مأمور در موارد
استثنایی با معرفی دستگاه بهکارگیرنده به نیروی -36بهکارگیری کارکنان وظیفه در تخصص اصلی آنان
آموزشدهنده محل نگهداری پرونده در تهران یا استانها و الزامی میباشد .چنانچه در بازرسیها مشاهده شود خالف
تأیید حفاظت اطالعات نیروی آموزشدهنده بالمانع خواهد آن واقع شده است ،سهمیه دستگاه مربوطه از سوی ستاد
بود. کل متوقف میگردد.
تبصره :خروج از کشور اعضای هیئتعلمی دانشگاهها و -37کارکنان وظیفه مأمور تابع مقررات دستگاههای دولتی
مؤسسات آموزش عالی کشور تابع مقررات خاص خواهد و غیرنظامی بهکارگیرنده بوده و ازنظر ساعات خدمت همانند
بود (مانند حج تمتع ،عتبات عالیات در ایام اربعین حسینی سایر کارکنان دستگاههای دولتی و غیرنظامی محل خدمت
و همچنین ارائه مقاله و شرکت در کنفرانس پس از معرفی میباشد .بهکارگیری کارکنان وظیفه در ساعات غیر اداری
معاونت آموزش یا پژوهش و یا مبادی ذیربط و اخذ تأییدیه در صورت لزوم با حضور و همراهی سایر کارکنان شاغل،
از حراست وزارتخانه مربوط /سازمان مرکزی دانشگاه و … بالمانع میباشد.
ارائه آن به نیروی آموزشدهنده و معرفی به سازمان وظیفه -38حفظ کرامت و منزلت اجتماعی کارکنان وظیفه و
عمومی ناجا بالمانع خواهد بود). تقویت روحیه مسئولیتپذیری در آنان مدنظر میباشد.
-44در صورت بروز بحران ،ستاد کل میتواند کارکنان -39رفتار با کارکنان وظیفه برابر مقررات انضباطی
وظیفه مأمور را فراخوان و نامبردگان میبایست سریع ًا خود پیشبینیشده میباشد.
را به نیروی آموزشدهنده ذیربط معرفی نمایند. -40صدور هرگونه معرفینامه برای کارکنان وظیفه مأمور،
-45کارکنان وظیفه مأمور (غیر غایب) در حین انجام جهت ارائه برای ثبتنام ،راهنمایی و رانندگی ،وظیفه
خدمت دوره ضرورت صرف ًا مجاز خواهند بود که به استخدام عمومی و سایر ادارات توسط دستگاههای دولتی و
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 805
ج :کسر خدمت به فرزند منتسب به شخص سرباز که از سازمانهای نیروهای مسلح درآیند و استخدام آنان به هر
امتیازات شرعی و قانونی مانند نام خانوادگی ،ارث و … طریق در سایر سازمانها ممنوع است.
برخوردار میگردد تعلق میگیرد .بنابراین کارکنان وظیفهای -46کارکنان وظیفه مأمور در حین خدمت همزمان مجاز
که با زنان دارای فرزند ازدواج نماید یا دارای فرزندخوانده به تحصیل نخواهند بود.
شوند و نام آنان در شناسنامه سرباز باشد ،در شمول کسر
-47کارکنان وظیفه مأمور که در حین خدمت در مقاطع
خدمت فرزند قرار نمیگیرد.
تحصیلی باالتر قبول میشوند در صورتی مجاز به ادامه
تبصره :کارکنان وظیفه متأهل هر 6ماه یکبار اصل سند تحصیل خواهند بود که از سازمان وظیفه عمومی مجوز الزم
ازدواج را برای اطمینان از ادامه متأهلی آنان به قسمت امور را اخذ نمایند.
مشمولین دستگاه ارائه و در صورت مشاهده متارکه ،کسر
-48مدت خدمت دوره ضرورت کارکنان وظیفه مأمور
خدمت تأهل آنان حذف و حقوق مجردی از تاریخ متارکه به
مطابق با مقررات ابالغی از سوی ستاد کل ( 24ماه) میباشد
آنان پرداخت شود.
و مدت خدمت کارکنان وظیفه که بهعنوان یگان حفاظت
-51سازمانها میتوانند با رعایت آییننامه انضباطی در دستگاههای غیرنظامی مانند قوه قضائیه و… خدمت
نیروهای مسلح در ازای خدمات فوقالعاده ،اعمال برجسته، میکنند همانند کارکنان وظیفه نیروهای مسلح میباشند.
ابراز لیاقت و شایستگی ،کارکنان وظیفه را مورد تشویق
-49برابر مصوبه شماره 2213/3/10/98/25مورخ
(مرخصی یا پاداش نقدی) قرار دهند.
1399/10/22ستاد کل ن م به کارکنان وظیفه متأهل از
-52درصورتیکه مشخص گردد هریک از کارکنان وظیفه اعزامیان 1399/09/01به بعد 2ماه کسر خدمت اعطاء
مأمور از عملکرد مناسبی برخوردار نیستند دستگاههای میگردد.
دولتی و غیرنظامی میتوانند در چارچوب مقررات ابالغی
-50برابر ابالغیه شماره 46011/2/201/05/30مورخ
نسبت به معرفی به ستاد کل یا دفتر سیاستگذاری جهت
1395/03/05ستاد کل به ازای هر فرزند 3 ،ماه کسر
لغو امریه اقدام نمایند( .دستگاهها همزمان مراتب را به
خدمت تعلق میگیرد و به استناد ابالغیه شماره
نماینده دولت نیز بهصورت رونوشت اعالم نمایند).
46011/2/201/05/58مورخ 1395/05/04ستاد کل ن م
تبصره :کارکنان وظیفه در صورتی لغو امریه خواهند شد که بهمنظور رفع ابهام در خصوص بهرهمندی کارکنان متأهل از
مشکالت بیانضباطی ،سرقت اموال دولتی و … ،جعل اسناد تسهیالت 3ماه کسری خدمت به ازای هر فرزند مقرر
دولتی و … ،تظاهر به بیماری و ارائه استعالجی خارج از عرف گردید:
پزشکی ،مشکالت اخالقی و دیگر موارد که به تشخیص
الف :کارکنان وظیفه که قبل و یا در حین خدمت متأهل و
عالیترین مقام دستگاه غیرنظامی ادامه خدمت فرد در
دارای فرزند شوند در شمول کسری خدمت قرار میگیرند و
دستگاه به مصلحت نباشد.
مالک تأهل ،سند ازدواج و شناسنامه میباشد.
-53عقد هرگونه قرارداد پیمانکاری و مالی با کارکنان
ب :چنانچه فرزند سربازی پس از دریافت کسر خدمت در
وظیفه مأمور در طول خدمت ،ممنوع میباشد.
حین خدمت فوت نماید جزء کسر خدمت وی محاسبه شده
-54دستگاههای دولتی و غیرنظامی بهرهبرداری از خدمات و حذف نمیگردد.
کارکنان وظیفه مأمور موظفند پس از اطالع از غیبت یا ترک
| 806رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
(هر مراکز آموزش رزم مقدماتی با مدرک تحصیلی دیپلم و خدمت بیش از 15روز توسط کارکنان وظیفه مراتب را
پایینتر نمره ،10فوقدیپلم و باالتر نمره 16و در محل جهت لغو امریه در چارچوب مقررات به ستاد کل یا دفتر
خدمت با درجه سرباز و سرجوخه نمره 10تا ،16درجهدار سیاستگذاری اعالم نمایند.
و افسر نمره 16تا )20میباشد. تبصره :در فرآیند رسیدگی به فرار از خدمت کارکنان وظیفه،
-60دستگاههای دولتی و غیرنظامی بهرهبرداری از کارکنان دستگاه مربوطه میتواند در صورت ارائه مدارک و مستندات
وظیفه مجاز به ترخیص کارکنان قبل از اتمام مدت قانونی شامل :مدارک پزشکی موجه یا برگ فوت اقوام درجه یک و
خدمت نمیباشند. یا حوادث غیرمترقبه مانند :تصادف ،سیل ،زلزله ،آتشسوزی
-61کارکنان وظیفه مأمور در شمول کسر خدمتها و … مدت فرار سرباز را بهعنوان مرخصی بپذیرد.
میتوانند مطابق مقررات ستاد کل از کسر خدمت خود -55به استناد ابالغیههای شماره /708/03/6م/4/ن مورخ
استفاده نمایند و دستگاه بکار گیرنده میبایست نسبت به 1387/04/03و شماره /708/03/7م/4/ن مورخ
اجرای آن اقدام نماید و وزارتخانههای آموزشوپرورش و 1390/06/21کارکنان وظیفه یتیم (فاقد پدر) میبایست
بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی مستثنی میباشند و در در شهر محل سکونت خویش بهکارگیری شوند.
اجرای آن مخیر هستند. -56به استناد ابالغیه شماره /201/05/45م/4/ن مورخ
-62به استناد ابالغیه شماره 2212/2/1062/1مورخ 1392/12/25کارکنان وظیفه متأهل میبایست در شهر
1399/02/20ستاد کل در خصوص آییننامه مرخصی محل سکونت خویش یا همسر بهکارگیری شوند .ضمن ًا در
کارکنان ن م ،کارکنان وظیفه به ازای مدت خدمت ،حق صورت رضایت کتبی ادامه خدمت کارکنان وظیفه موضوع
استفاده از مرخصی استحقاقی را در طول سال دارند. همین بند و بند 55در دیگر نقاط با تشخیص دستگاههای
-63مدت مرخصی استحقاقی ساالنه در مناطق عادی 30 دولتی و غیرنظامی بالمانع خواهد بود.
روز ،مناطق درجه دو بد آبوهوا 35روز ،مناطق درجه سه -57به استناد ابالغیه شماره /709/01/2م/4/ن مورخ
بد آبوهوا 40روز ،مناطق درجه چهار بد آبوهوا 45روز 1389/03/11ستاد کل بهکارگیری کارکنان وظیفه در امور
خواهد بود. شخصی و هر نوع اموری که شائبه شخصی بودن را داشته
-64با در نظر گرفتن بعد مسافت از محل خدمت تا محل باشد ممنوع میباشد و مسئولین دستگاه بهکارگیرنده نیز
سکونت ،برای مسافتهای بین 100تا 200کیلومتر یک میبایست در این خصوص اهتمام و نظارت الزم را داشته
روز ،برای مسافتهای 201تا 500کیلومتر دو روز ،برای باشند.
مسافتهای 501تا 1000کیلومتر سه روز و بیش از 1000 -58ورود کارکنان وظیفه بهدستجات و گروههای سیاسی
کیلومتر چهار روز جهت مرخصی رفت و برگشت منظور ،که در طول خدمت دوره ضرورت ممنوع میباشد در صورت
جزء مرخصی استحقاقی محسوب نمیشود( .مرخصی مشاهده یا گزارش از سوی مبادی ذیربط امریه آنان از سوی
بینراهی به ازای دفعات استفاده از مرخصی استحقاقی و ستاد کل یا دفتر سیاستگذاری لغو خواهد شد.
حداکثر 4بار برای مجردین و 6بار برای متأهلین در سال). -59به استناد ابالغیه شماره 2213/1/90/46مورخ
-65به کارکنان وظیفه اقلیتهای دینی (زرتشتی ،کلیمی 1398/4/19ستاد کل اندازه موی سر کارکنان وظیفه
و مسیحی) در ایام اعیاد مذهبی آنان مرخصی اعطاء ،که میبایست همانند کارکنان وظیفه شاغل در نیروهای مسلح
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 807
در صورت عدم تأیید پزشک معتمد ،نهست و فرار محسوب مدت دو روز از مرخصی فوق جز مرخصی تشویقی محسوب
میگردد. میگردد.
-72کارکنانی که از مرخصی استعالجی قیود خدمتی -66روسا و مدیران ترتیبی اتخاذ نمایند تا کارکنان وظیفه
استفاده مینمایند در آن مدت برابر ضوابط به آنان مرخصی حداکثر یک هفته قبل از اتمام خدمت ،از مرخصی
استحقاقی سالیانه نیز تعلق میگیرد. استحقاقی خود استفاده و حداقل یک هفته آخر خدمت را
در یگان مربوط حضور داشته باشند .لذا دستگاهها موظفند
ماده -9نظارت بر عملکرد دستگاههای دولتی و غیرنظامی
هر 3یا 4ماه کارکنان وظیفه خود را به مرخصی اعزام
در بهکارگیری کارکنان وظیفه و بازدیدهای دورهای:
نمایند.
-73عالوه بر ستاد کل ،دفتر سیاستگذاری مجاز است از
-67روسا و مدیران میتوانند بهمقتضای ابراز لیاقت و
دستگاههای غیرنظامی بازدید و گزارش عملکرد تهیه و در
شایستگی کارکنان وظیفه با رعایت مقررات آییننامه
صورت نیاز به ستاد کل ن م ارسال نماید.
انضباطی نیروهای مسلح و اختیارات مربوطه عالوه بر
-74نماینده دولت مجاز میباشد از دستگاههای دولتی مرخصی استحقاقی ،در طول خدمت دوره ضرورت به آنان
دارای سهمیه کارکنان وظیفه مأمور بازدید و گزارش عملکرد مرخصی تشویقی نیز اعطاء نمایند( .حداکثر مرخصی
تهیه نماید. تشویقی برای مقامات سازمانها 30روز در سال میباشد)
-75نماینده دولت میبایست بانک اطالعاتی و مشخصات -68به هنگام تولد فرزندان دوقلو و باالتر ،به کارکنان وظیفه
کامل و دقیق (محل بهکارگیری) کارکنان وظیفه مشاغل در مأمور نیز به مدت دو هفته در بدو تولد فرزندان و ماهیانه
دستگاههای دولتی و غیرنظامی به تفکیک استانی و یک روز تا دوسالگی ،مرخصی تشویقی اعطاء میگردد که
شهرستان محل خدمت بهکارگیرنده تهیه و نتیجه عملکرد جزء 30روز مرخصی تشویقی سالیانه منظور نمیگردد.
به ستاد کل ارسال گردد.
-69برای ازدواج اول کارکنان هفت روز و شهادت یا فوت
-76بررسی فرآیند جذب ،بهکارگیری کارکنان وظیفه یکی از بستگان درجه یک (پدر ،مادر ،همسر ،فرزند ،برادر،
مأمور ،رعایت قوانین و مقررات ،دستورالعملها و مصوبات خواهر) سه روز مرخصی عالوه بر مرخصی استحقاقی اعطاء
ابالغی ستاد کل از مهمترین اهداف در بازدیدها و ارائه میگردد.
گزارش میباشد.
-70مدت مرخصی پایان دوره آموزش کارکنان وظیفه تا
فصل چهارم -ضوابط و مقررات مربوط به حقوق ،مزایا، یک هفته جزء مرخصی استحقاقی آنان محسوب نمیگردد.
بیمه و هزینه آموزش نظامی کارکنان وظیفه
-71مدت مرخصی استعالجی کارکنان وظیفه یک ماه در
ماده -10ضوابط و مقررات مربوط به حقوق و مزایا و سال میباشد که شامل مرخصی ایامی که فرد به دلیل
تسهیالت رفاهی کارکنان وظیفه: بیماری یا حادثه غیر مرتبط با خدمت ،نیاز به استراحت با
-77ضوابط اجرایی و میزان پرداخت حقوق و مزایا، تأیید پزشک نیروهای مسلح داشته باشد و مدت مرخصی
کمکهزینهها و فوقالعادههای کارکنان وظیفه هرساله استعالجی جزء مدت خدمت دوره سربازی محسوب
توسط ستاد کل تعیین و توسط دفتر سیاستگذاری ابالغ میگردد و نیاز به استراحت بیش از آن در صورت تأیید
میگردد .در این خصوص ،نماینده دولت نیز مصوبات پزشک معتمد جزو سربازی نبوده و خأل خدمتی محسوب و
| 808رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
سازمانهای نیروهای مسلح بر اساس بودجه سنواتی که از مربوطه را جهت اجرا بهدستگاههای اجرایی بهرهبردار از
سوی دولت محترم ابالغ میگردد در چارچوب مقررات سرباز ابالغ مینماید .دستگاههای اجرایی ذیربط موظفند
ابالغی نیروهای مسلح محاسبه خواهد شد. برابر بخشنامهها و مصوبات ستاد کل ن م نسبت به برقراری
-79دستگاههای دولتی و غیرنظامی میبایست هزینه حقوق و مزایا ،کمکهزینهها و فوقالعادههای کارکنان
آموزش نظامی کارکنان وظیفه مأمور را حداکثر 15روز پس وظیفه مأمور اقدامهای الزم را معمول نمایند و چگونگی
از شروع آموزش نظامی به شمارهحسابی که از سوی نیرو پرداخت حقوق کارکنان وظیفه بر اساس درجه نظامی آنها
آموزشدهنده اعالم میگردد واریز نمایند ،در غیر این میباشد و سازمانهای نیروهای مسلح میبایست به هنگام
صورت کارکنان وظیفه در نیروی آموزشدهنده بهکارگیری معرفی جهت ادامه خدمت بهدستگاههای دولتی و غیرنظامی
میشوند و پرداخت هزینه آموزش پس از شروع به کار نیز نسبت به صدور معرفینامه انفرادی با قید مشخصات کامل
قابلقبول نخواهد بود. فردی و ثبت درجه اقدام نمایند.
-80ستاد کل هرساله مبلغ هزینه آموزش را طی -78ضریب ریالی افزایش حقوق کارکنان وظیفه مأمور
بخشنامهای و بر اساس جدول زیر مشخص و ابالغ مینماید. بهدستگاههای غیرنظامی همانند کارکنان وظیفه
هزینههای
متوسط حقوق هزینههای فرم پوشاک و لوازم
جمع جاری و اماکن، بهداشت نگهداشت مهمات خوراک
دو ماه آموزشی خواب و شوینده
تأسیسات
ب :سرانه بیمه پایه و مکمل درمان و بازنشستگی ،عمر، -81هرگونه پرداخت حقوق خارج از ابالغیههای ستاد کل
حوادث و .پ… هرسال توسط مبادی ذیربط (ساخد ،سابا، ممنوع بوده و در صورت مشاهده سهمیه آن دستگاه قطع و
صندوق و …) اعالم میگردد. کارکنان وظیفه نیز لغو امریه و در سازمان آموزشدهنده
تبصره :1حق بازنشستگی و حقوق اولین ماه خدمت از بهکارگیری خواهند شد.
حقوق ماهانه کارکنان وظیفه کسر نمیگردد. -82کسورات قانونی حقوق سرباز:
تبصره :2بدهی دستگاهها به سازمان بیمه و بازنشستگی ن برابر مواد 141و 142قانون ارتش جمهوری اسالمی ایران
م موجب تضییع حقوق کارکنان وظیفه مأمور و توقف و مواد 152و 153قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران
واگذاری سهمیه بهدستگاه میگردد. انقالب اسالمی وجوه زیر از حقوق دریافتی ماهانه سربازان
-83سایر موارد: مأمور کسر میگردد:
-پرداخت هرگونه وجهی در قالب اضافهکار ،حقالتدریس و الف :کسور بازنشستگی 13%/5[ :سهم کارفرما (دستگاههای
حق کارشناسی به کارکنان وظیفه ممنوع میباشد. دولتی و غیرنظامی بهرهور) حق بیمه عمر و حوادث1%[ :
سهم کارکنان وظیفه 2% +سهم کارفرما (دستگاههای
-کمکهزینه خوراک کارکنان وظیفه بومی ذینفع بهصورت
دولتی و غیرنظامی) مجموع ًا ]3%
ماهانه در حکم حقوقی آنان درج و پرداخت گردد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 809
-به دلیل بُعد مسافت امکان تردد به منزل را نداشته و در -در صورت جذب افراد غیربومی ،دستگاه بکار گیرنده موظف
محل خدمت بیتوته داشته باشد. است هزینههای خوراکی و اسکان را پرداخت نماید و اصلح
نکته :در خصوص ضوابط تشخیص بومی و غیربومی کارکنان است بهجای پرداخت هزینه خوراکی به کارکنان وظیفه
وظیفه مأمور ،مبنای اولیه برای تعیین مدت خدمت ،آدرس غیربومی سه وعدهغذای مناسب مطابق نُرم ابالغی ستاد کل
مندرج در برگه اعزام میباشد و درصورتیکه کارکنان وظیفه ن م واگذار گردد.
غیربومی ،شبانه بهطور مستمر به بیرون از محل سکونت -به کارکنان وظیفه مأمور که از طریق دستگاه بکار گیرنده،
تردد داشته و یا در آسایشگاه یگان ،سکونت دائم ندارند و لباس مصوبه ستاد کل نیروهای مسلح واگذار شود،
مسئول مربوطه پس از بررسی گزارش نماید که سرپائی، کمکهزینه پوشاک تعلق نمیگیرد.
بومی بوده و آدرس وی غیر از آدرس مندرج در برگه اعزام -پرداخت کمکهزینه پوشاک به کارکنان وظیفه ذینفع
یا سامانه وظیفه عمومی میباشد ،مسئول کارگزینی با تهیه ساالنه است و میبایست در برگ حقوقی آنان درج و توسط
صورتجلسه آدرس سرباز موردنظر را تغییر و وی را بومی دستگاه بکار گیرنده پرداخت گردد.
محسوب مینماید و در صورت گزارش سربازی مبنی بر
-به کارکنان وظیفهای که در شهر محل سکونت خود
تغییر آدرس محل سکونت ،غیر از آدرس مندرج در برگه
بکارگیری میشوند ،فوقالعاده محرومیت از تسهیالت و بدی
اعزام ،کارگزینی مربوطه پس از بررسی مستندات الزم مانند
آبوهوا تعلق نمیگیرد.
استشهاد محلی ،فیش برق ،گاز ،تلفن و … پس از به اطمینان
رسیدن مراتب را صورتجلسه و آدرس وی را در سامانه ثبت -بهموجب تبصره 2ذیل ماده 70الحاقی قانون حقوق و
مینماید. مزایا ،خوراک ،پوشاک ،خوابگاه ،بهداشت و درمان و سایر
حقوقی که کارکنان وظیفه نیروهای مسلح از آن برخوردار
ماده :11ضوابط و مقررات مربوط به بیمه خدمات درمانی
میگردند و همچنین در مأموریتهای محوله به کارکنان
کارکنان وظیفه:
وظیفه ،تأمین مسکن ،غذای رایگان و تهیه وسیله سفر بر
-85بهمنظور صدور دفاتر بیمه در هفته اول شروع آموزش عهده دستگاههای دولتی و غیرنظامی بکار گیرنده میباشد.
نظامی کارکنان وظیفه ،سازمان پس از تعیین محل آموزش
-84کارکنان وظیفه بومی و غیربومی:
حداکثر یک هفته قبل از اعزام مشمولین به مراکز آموزش
رزم مقدماتی از طریق سیستم فایل آنان را به ساخد و -کارکنان وظیفه بومی به کسانی اطالق میگردد که:
نیروهای مسلح (مراکز آموزش نظامی مصوب) ارسال -در شهرستان محل سکونت خود خدمت نمایند.
مینماید.
-در فاصله کمتر از 50کیلومتر از محل سکونت بهکارگیری
-86کارکنان وظیفه قبل از ترخیص میبایست نسبت به شوند.
تحویل کلیه دفترچههای بیمه خدمات درمانی خود ،همسر
-بعد از ساعت کاری امکان تردد به منزل را داشته باشند.
و فرزند به دفاتر خدمات الکترونیک ساخد اقدام تا پس از
تسویه کامل ،برای صدور کارت پایان خدمت آنان اقدام -کارکنان وظیفه غیربومی به کسانی اطالق میگردد که:
گردد. -بنا بهضرورت و نیاز دستگاه بکار گیرنده در شهرستان خارج
از محل سکونت خود یا بیش از 50کیلومتری محل سکونت
خدمت نمایند.
| 810رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-93برقراری ارتباط نزدیک مسئول مستقیم بهصورت -87به استناد بند هـ ماده 38قانون برنامه پنجم توسعه،
مستمر و مداوم با کارکنان وظیفه و شنیدن مشکالت و سرانه بیمه پایه خدمات درمانی کارکنان وظیفه همهساله با
معضالت آنان و رفع مشکالت مطروحه تأیید شورای عالی بیمه سالمت کشور توسط هیئتوزیران
-94فراهم نمودن شرایط ارتقاء منزلت (حرمت) کارکنان تصویب و توسط این ستاد ابالغ میگردد.
وظیفه -88ارائه خدمات درمانی به کارکنان وظیفه مأمور توسط
-95ترغیب کارکنان وظیفه توسط مسئولین مربوطه در سازمان خدمات درمانی نیروهای مسلح پس از انعقاد قرارداد
جهت ایجاد و افزایش انگیزه خدمت دستگاههای دولتی و غیرنظامی با سازمان مذکور و بعد از
واریز کسورات مربوط به بیمه اولیه ،مکمل و بازنشستگی و
-96عدم استفاده از خدمت کارکنان وظیفه در انجام امور
… به عهده ساخد خواهد بود.
شخصی تحت هر عنوان در دستگاههای دولتی و غیرنظامی
فصل پنجم -نحوه رفتار با کارکنان وظیفه در
-97ممنوعیت سربازان در استفاده امور بانکی شخصی،
سازمانهای دولتی و غیرنظامی
بهعنوان ضامن شخصی در انجام معامالت
با عنایت به اینکه داشتن رفتار انسانی ،اسالمی و قانونی
-98مهارتآموزی برابر سیاستهای ابالغی قرارگاه
مسئوالن دستگاههای دولتی و غیرنظامی تأثیر عمیقی در
مهارتآموزی برای کارکنان وظیفه مأمور
افزایش کارایی سربازان در دوران خدمت سربازی خواهد
-99برگزاری برنامههای تربیتی -فرهنگی در راستای داشت ،لذا رفتار مسئوالن در نگرش جوانان و عالقهمند
خوشایند سازی محیط خدمتی … کردن آنان به نظام مقدس جمهوری اسالمی تأثیرگذار
ماده :13نحوه رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان دولت خواهد بود و بر این اساس الزم است مسئوالن در سطوح
نسبت به کارکنان وظیفه مأمور و بالعکس: گوناگون (تا پایین رده) در راستای پیادهسازی الگوی رفتار
اسالمی با کارکنان وظیفه همواره توجه جدی داشته باشند.
-100چنانچه احدی از کارکنان سازمانهای دولتی و
غیرنظامی نسبت به کارکنان وظیفه مأمور در دستگاههای ماده -12مالحظات اساسی مسئولین ،کارکنان در نحوه
دولتی و یا اجرایی ،مرتکب جرمی گردد رسیدگی به جرائم رفتار با سربازان وظیفه:
آنان برابر قانون مجازات اسالمی در دادگاههای عمومی و -89پرهیز از تبعیض و رفتار غیرمسئوالنه کارکنان
انقالب قابل رسیدگی خواهد بود. دستگاههای دولتی و غیرنظامی با کارکنان وظیفه
-101چنانچه اعمال ارتکابی کارکنان سازمانهای دولتی و -90عدم تنبیه و تشویق خارج از چارچوب آییننامه
غیرنظامی موجب خدشه به اقتدار نیروهای مسلح جمهوری انضباطی و قانون رسیدگی به تخلفات اداری
اسالمی گردد با خاطی برابر قانون مجازات اسالمی رفتار
-91حساسیت الزم نسبت به اخالق و رفتار مناسب با
خواهد شد.
کارکنان وظیفه
-102رسیدگی مراجع و مقامات قضایی به جرائم کارکنان
-92استفاده مناسب و برنامهریزی بهینه در جهت استفاده
سازمانهای دولتی و غیرنظامی نسبت به کارکنان وظیفه
از اوقات فراغت کارکنان وظیفه.
مأمور در دستگاههای اجرایی مانع از اعمال تنبیهات آنان
نخواهد بود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 811
-105هرگاه کارکنان وظیفه مأمور به سازمانهای دولتی، -103در بروز هرگونه تخلف از سوی کارکنان سازمانهای
مرتکب تخلف مستلزم تنبیه انضباطی گردند ،دستگاه بکار دولتی و اجرایی نسبت به کارکنان وظیفه مأمور ،بررسی و
گیرنده چگونگی تخلف را به سازمان مأمور کننده اطالع داده نحوه اعمال تنبیهات بر اساس قوانین و مقررات جاری (قانون
و تقاضای تنبیه انضباطی را مینماید. رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 1371و آئیننامه اجرایی
تبصره :رسیدگی به تخلفات انضباطی کارکنان وظیفه در قانون رسیدگی به تخلفات اداری 1373میباشد) مربوطه
دستگاههای دولتی برابر آئیننامه انضباطی ن م خواهد بود. اعمال خواهد شد.
این دستورالعمل در 5فصل و 13ماده و 9تبصره تدوین -104چنانچه هریک از کارکنان وظیفه مأمور به
گردیده و از تاریخ ابالغ الزماالجرا میباشد. سازمانهای دولتی و غیرنظامی مرتکب جرمی گردند ،به
جرائم ارتکابی آنان برابر قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح
در سازمان قضایی نیروهای مسلح رسیدگی خواهد شد.
ماده -124بهکارگیری نیروی انسانی در برخی از مشاغل که سازمان اعالم میدارد در سقف پستهای سازمانی
مصوب و مجوزهای استخدامی براساس قانون کار امکانپذیر میباشد.
تبصره -مجموع دریافتی کارمندانی که به موجب قانون کار در دستگاههای اجرایی شاغل میباشند نباید از ()1/2
برابر حقوق و مزایای کارمندان مشابه تجاوز کند.
ماده -125ضرایب حقوق مذکور در فصول دهم و سیزدهم به تفکیک هر فصل ،متناسب با احکام این قانون در
اولین سال اجراء پانصد ریال تعیین میگردد و در سالهای بعد حداقل به اندازه نرخ تورم که هرساله از سوی بانک
مرکزی اعالم میگردد ،افزایش مییابد.
ماده -126بارمالی هرنوع افزایش یک باره حقوق و مزایای کارمندان و بازنشستگان موضوع این قانون از طریق
واگذاری سهام دولتی در بنگاههای اقتصادی قابل عرضه در بورس و همچنین اعمال پلکانی افزایش سنواتی در حد
بودجه مصوب ساالنه و حداکثر در طول مدت اجراء آزمایشی این قانون تأمین میشود.
ماده -127کلیه قوانین و مقررات عام و خاص به جز قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت مصوب
1386/6/5مجلس شورای اسالمی مغایر با این قانون از تاریخ الزماالجراءشدن این قانون لغو میگردد.
ماده -128مدت زمان آزمایشی این قانون پنجسال از تاریخ الزماالجراء شدن این قانون خواهد بود.
ماده -2دیوان در تهران مستقر است و متشکل از شعب بخش اول -تشکیالت
بدوی ،تجدیدنظر ،هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی
ماده -1در اجرای اصل یکصد و هفتاد و سوم ( )173قانون
میباشد .تشکیالت قضائی ،اداری و تعداد شعب دیوان و
اساسی جمهوری اسالمی ایران به منظور رسیدگی به
سازماندهی آنها در قالب معاونتهای تخصصی با تصویب
شکایات ،تظلّمات و اعتراضات مردم نسبت به مأموران،
رئیس قوه قضائیه تعیین میشود.
واحدها و آیین نامههای دولتی خالف قانون یا شرع یا خارج
تبصره -رئیس دیوان عدالت اداری میتواند پیشنهادات خود از حدود اختیارات مقام تصویب کننده ،دیوان عدالت اداری
را به رئیس قوه قضائیه ارائه نماید. که در این قانون به اختصار «دیوان» نامیده میشود زیرنظر
رئیس قوه قضائیه تشکیل میگردد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 813
ماده -4قضات دیوان با حکم رئیس قوه قضائیه منصوب ماده -3هر شعبه بدوی دیوان از یک رئیس یا دادرس علی
میشوند و باید دارای هفت سال سابقه کار قضائی باشند. البدل و هر شعبه تجدیدنظر از یک رئیس و دو مستشار
رئیس دیوان عدالت اداری میتواند قضات واجد شرایط را به تشکیل میشود .شعبه تجدیدنظر با حضور دو عضو رسمیت
رئیس قوه قضائیه پیشنهاد نماید. مییابد و مالک صدور رأی ،نظر اکثریت است .آراء شعب
تبصره -وجود شرط سابقه مذکور در این ماده در خصوص تجدیدنظر دیوان قطعی است.
قضات و یا حائزین منصب قضا که مطابق مقررات استخدامی تبصره -1چنانچه جلسه شعبه تجدیدنظر با حضور دو عضو
قضات جذب میشوند و دارای مدرک دکترای حقوق با رسمیت یابد و هنگام صدور رأی اختالف نظر حاصل شود،
اولویت حقوق عمومی و سایر گرایشهای مورد نیاز دیوان یک عضو مستشار توسط رئیس دیوان به آنان اضافه
میباشند ،الزامی نیست و حسب مورد پس از گذراندن میشود .در صورت عدم حضور رئیس شعبه تجدیدنظر،
دورههای کارآموزی عمومی و تخصصی متناسب با صالحیت اداره شعبه به عهده عضو مستشاری است که سابقه قضائی
و وظایف دیوان عدالت اداری ،با ابالغ رئیس قوه قضائیه به بیشتری دارد.
سمت دادرس علی البدل دیوان عدالت اداری منصوب تبصره -2شکایات و اعتراضات اشخاص حقیقی و حقوقی
میشوند .چگونگی جذب و نحوه و مدت کارآموزی عمومی اعم از عمومی و خصوصی از آراء و تصمیمات مراجع
و تخصصی آنها بر اساس دستورالعملی است که بهتصویب اختصاصی اداری موضوع بند ( )2ماده ( )10این قانون
رئیس قوه قضائیه میرسد .رئیس دیوان عدالت اداری مستقیماً در شعب تجدیدنظر مطرح و مورد رسیدگی قرار
میتواند پیشنهادات خود را در این خصوص به رئیس قوه میگیرد ،رأی صادره قطعی است .سایر شکایات و اعتراضات
قضائیه ارائه کند. در شعب بدوی رسیدگی میشود .پس از الزم االجرا شدن
ماده -4قضات دیوان با حکم رئیس قوه قضائیه منصوب این قانون پروندههای موجود در شعب بدوی و تجدیدنظر
می شوند و باید دارای ده سال سابقه کار قضائی باشند .در مطابق صالحیت زمان ثبت دادخواست رسیدگی میشود.
مورد قضات دارای مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا در یکی تبصره -3مقصود از مراجع اختصاصی اداری کلیه مراجع و
از گرایشهای رشته حقوق یا مدارک حوزوی همتراز ،داشتن هیأت هایی است که به موجب قوانین و مقررات قانونی،
پنج سال سابقه کار قضائی کافی است. خارج از مراجع قضائی تشکیل میشوند و اقدام به رسیدگی
تبصره -1قضاتی که حداقل پنج سال سابقه کار قضائی در به اختالفات ،تخلفات و شکایاتی میکنند که در صالحیت
دیوان دارند از شمول این ماده مستثنی میباشند. آنها قرار داده شده است؛ نظیر هیأتهای رسیدگی به
تبصره -2رئیس دیوان عدالت اداری میتواند قضات واجد تخلفات اداری ،کمیسیونهای مواد ( )99و ( )100قانون
شرایط را به رئیس قوه قضائیه پیشنهاد نماید. شهرداری مصوب 1334/4/11با اصالحات و الحاقات بعدی،
هیأتهای حل اختالف مالیاتی ،هیأتهای حل اختالف
ماده -5رئیس دیوان با رعایت شرایط مذکور در ماده ()4 کارگر و کارفرما و کمیسیونها و هیأتهایی که به موجب
عالوه بر ریاست اداری و نظارت بر کلیه قسمتهای دیوان، قوانین و مقررات قانونی تشخیص موضوعاتی از قبیل
ریاست شعبه اول تجدیدنظر را نیز بر عهده دارد و میتواند صالحیتهای علمی ،تخصصی ،امنیتی وگزینشی به عهده
از بین معاونین قضائی یک نفر را به عنوان معاون اول انتخاب آنها واگذار شده است.
نماید.
| 814رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مدرک کارشناسی با حداقل ده سال سابقه یا دارای حداقل تبصره -رئیس دیوان میتواند وظایف و اختیارات خود ،به
مدرک کارشناسی ارشد با حداقل پنج سال سابقه در رشته غیر از اختیارات خاص موضوع مواد (،)19( ،)7( ،)4( ،)2
مورد نیاز میباشند ،بدون ایجاد تعهد استخدامی استفاده ( )79( ،)47و ( ،)84تبصره ( )2ماده ( ،)85مواد ()91( ،)87
نماید .آیین نامه نحوه بهکارگیری و پرداخت حق الزحمه و ( )120این قانون را ،حسب مورد در امور قضائی به معاونین
این افراد ظرف شش ماه پس از ابالغ این قانون بهتصویب قضائی و در امور غیرقضائی به هر یک از معاونین خود
رئیس قوه قضائیه میرسد .رئیس دیوان عدالت اداری تفویض نماید.
میتواند پیشنهادات خود را در این خصوص به رئیس قوه ماده -5رئیس دیوان ،رئیس شعبه اول تجدیدنظر دیوان نیز
قضائیه ارائه کند». میباشد و به تعداد مورد نیاز ،معاون و مشاور خواهد
تبصره -چنانچه به تشخیص رئیس دیوان ،موضوعات داشت.وی میتواند برخی اختیارات خود را به معاونان
جدیدی مطرح و مورد شکایت قرار گیرد که پیش بینی تفویض نماید.
میشود اشخاص متعدد دیگری نیز شکایت مشابه آن را
ماده -6به منظور تسهیل در دسترسی مردم به خدمات
مطرح نمایند یا دارای ابعاد گسترده اداری یا اجتماعی
دیوان ،دفاتر اداری دیوان در محل دادگستری یا دفاتر
می باشد؛ موضوع همزمان با ارجاع به شعب ،به گروهی از
بازرسی کل کشور در هر یک از مراکز استانها تأسیس
کارشناسان متخصص یا هیأت تخصصی مربوط جهت
میگردد .این دفاتر وظایف زیر را به عهده دارند:
بررسی مقدماتی و ارائه نظریه مشورتی ارجاع میشود تا
حداکثر ظرف یک ماه اعالم نظر نمایند و شعب رسیدگی الف -راهنمایی و ارشاد مراجعان
کننده با مالحظه نظریه مشورتی مذکور نسبت به صدور رأی ب -پذیرش و ثبت دادخواستها و درخواستهای شاکیان
اقدام کنند .عدم اعالم نظریه مشورتی در مهلت مقرر مانع پ -ابالغ نسخه دوم شکایات یا آراء صادر شده از سوی دیوان
از صدور رأی پس از خاتمه مهلت نیست. در حوزه آن دفتر که از طریق نمابر یا پست الکترونیکی یا
ماده -7دیوان میتواند به تعداد مورد نیاز کارشناسانی از به هر طریق دیگری از دیوان دریافت کرده اند.
رشتههای مختلف که حداقل دارای ده سال سابقه کار اداری ت -انجام دستورات واحد اجرای احکام دیوان در حوزه
و مدرک کارشناسی یا باالتر باشند ،به عنوان مشاور دیوان مربوط به آن دفتر
داشته باشد.
تبصره -در صورت ارائه الکترونیکی خدمات مذکور به مردم
در صورت نیاز هریک از شعب به مشاوره و کارشناسی ،به و دستگاه های اجرائی به نحوی که با تشخیص رئیس قوه
درخواست شعبه یا به تشخیص رئیس دیوان ،کارشناس قضائیه وجود این دفاتر در برخی از استانها ضرورت نداشته
مشاور توسط رئیس دیوان به شعبه معرفی میشود .در این باشد ،دفتر منحل و کارکنان شاغل آن در صورت تمایل به
صورت کارشناس پس از بررسی موضوع ،نتیجه را به طور دیوان عدالت اداری در تهران و در غیر اینصورت به
مکتوب به شعبه ارائه میکند تا در پرونده درج شود .قاضی دادگستری محل ،منتقل میگردند .رئیس دیوان عدالت
شعبه با مالحظه نظر وی مبادرت به صدور رأی مینماید. اداری میتواند پیشنهادات خود را در این خصوص به رئیس
تبصره -حقوق و مزایای مشاورینی که در اجرای ماده ()9 قوه قضائیه ارائه کند.
قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385 /9 /25منصوب
ماده -7دیوان میتواند جهت اعالم نظر در امور تخصصی،
حسب مورد از کارشناسانی در رشتههای مختلف که دارای
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 815
بخش دوم -آیین دادرسی شده اند مطابق مقررات زمان انتصاب محاسبه و پرداخت
میشود.
فصل اول -صالحیت
ماده -8هیأت عمومی دیوان عدالت اداری متشکل از
ماده -10صالحیت و حدود اختیارات دیوان به قرار زیر
رئیس ،معاونین قضائی ،رؤسای هیأتهای تخصصی و رؤسا
است:
و مستشاران شعب تجدیدنظر و رؤسای شعب بدوی میباشد
-1رسیدگی به شکایات و تظلّمات و اعتراضات اشخاص که با حضور دوسوم اعضاء و به ریاست رئیس دیوان یا یکی
حقیقی یا حقوقی از: از معاونین قضائی با انتخاب رئیس دیوان رسمیت مییابد و
الف -تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی اعم از مالک صدور رأی در آن ،نظر اکثریت اعضای حاضر میباشد.
وزارتخانهها و سازمانها و مؤسسات و شرکتهای دولتی و در رسیدگی به موارد موضوع مواد ( )89و ( )90این قانون،
شهرداریها و سازمان تأمین اجتماعی و تشکیالت و قضات صادرکننده دادنامهها با داشتن حق رأی میتوانند در
نهادهای انقالبی و مؤسسات وابسته به آنها جلسات هیأت عمومی شرکت نمایند.
ب -تصمیمات و اقدامات مأموران واحدهای مذکور در بند تبصره -سایر قضات دیوان و یا کارشناسان امر حسب مورد
«الف» در امور راجع به وظایف آنها با دعوت رئیس دیوان یا رئیس هیأت تخصصی ،بدون داشتن
حق رأی میتوانند در جلسات هیأت عمومی یا هیأت
-2رسیدگی به اعتراضات و شکایات از آراء و تصمیمات
تخصصی شرکت کنند و در صورت لزوم نظرات خود را ارائه
قطعی هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری و کمیسیون
نمایند.
هایی مانند کمیسیونهای مالیاتی ،هیأت حل اختالف کارگر
و کارفرما ،کمیسیون موضوع ماده ( )100قانون شهرداریها ماده -8هیأت عمومی دیوان با شرکت حداقل دوسوم قضات
منحصراً از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها دیوان به ریاست رئیس دیوان و یا معاون قضائی وی تشکیل
میشود و مالک صدور رأی ،نظر اکثریت اعضای حاضر است.
-3رسیدگی به شکایات قضات و مشموالن قانون مدیریت
خدمات کشوری و سایر مستخدمان واحدها و مؤسسات تبصره -مشاوران و کارشناسان موضوع ماده ( )7این قانون
مذکور در بند ( )1و مستخدمان مؤسساتی که شمول این میتوانند با دعوت رئیس دیوان بدون داشتن حق رأی ،در
قانون نسبت به آنها محتاج ذکر نام است اعم از لشکری و جلسات هیأت عمومی شرکت کنند و در صورت لزوم نظرات
کشوری از حیث تضییع حقوق استخدامی کارشناسی خود را ارائه نمایند.
تبصره -1رسیدگی به دعاوی مطالبه خسارت در صالحیت ماده -9واحد اجرای احکام دیوان زیرنظر رئیس دیوان یا
دادگاه عمومی است لیکن در مواردی که مطالبه خسارت معاون وی ،انجام وظیفه مینماید که از تعداد کافی ،دادرس
ناشی از تخلف در اجرای وظایف قانونی و اختصاصی یا ترک اجرای احکام ،مدیر دفتر و کارمند برخوردار است.
فعل از انجام وظایف مذکور از سوی واحدهای دولتی یا تبصره -برای دادرسان اجرای احکام ،داشتن حداقل ده سال
دستگاههای مذکور در بندهای ( )1و ( )2این ماده و سابقه قضائی و یا پنج سال سابقه قضائی با داشتن مدرک
مأمورین واحدها و دستگاههای یادشده باشد ،موضوع در کارشناسی ارشد یا دکترا در رشتههای حقوق و الهیات
دیوان عدالت اداری مطرح و شعبه دیوان ضمن رسدگی به (گرایش فقه ومبانی حقوق اسالمی) یا همتراز حوزوی آن
الزم است.
| 816رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -12حدود صالحیت و وظایف هیأت عمومی دیوان به احراز وقوع تخلف نسبت به اصل مطالبه خسارت و تعیین
شرح زیر است: خسارت وارده اقدام نموده و حکم مقتضی صادر مینماید.
-1رسیدگی به شکایات ،تظلّمات و اعتراضات اشخاص تبصره -1تعیین میزان خسارات وارده از ناحیه مؤسسات و
حقیقی یا حقوقی از آییننامهها و سایر نظامات و مقررات اشخاص مذکور در بندهای ( )1و ( )2این ماده پس از صدور
دولتی و شهرداریها و مؤسسات عمومی غیردولتی در رأی در دیوان بر وقوع تخلف با دادگاه عمومی است.
مواردی که مقررات مذکور به علت مغایرت با شرع یا قانون تبصره -2تصمیمات و آراء دادگاهها و سایر مراجع قضائی
و یا عدم صالحیت مرجع مربوط یا تجاوز یا سوء استفاده از دادگستری و نظامی و دادگاههای انتظامی قضات دادگستری
اختیارات یا تخلف در اجرای قوانین و مقررات یا خودداری و نیروهای مسلح قابل شکایت در دیوان عدالت اداری
از انجام وظایفی که موجب تضییع حقوق اشخاص میشود. نمیباشد.
-2صدور رأی وحدت رویه در موارد مشابه که آراء متعارض تبصره -3رسیدگی به شکایات و اعتراضات اشخاص حقیقی
از شعب دیوان صادر شده باشد. و حقوقی از وقوع تخلف و عدم رعایت قوانین و مقررات در
-3صدور رأی ایجاد رویه که در موضوع واحد ،آراء مشابه مراحل انعقاد قرارداد توسط دستگاههای اجرائی در صالحیت
متعدد از شعب دیوان صادر شده باشد. شعب دیوان عدالت اداری است ،لیکن رسیدگی به دعاوی
ناشی از اجرای قرارداد فی مابین طرفین در صالحیت دیوان
تبصره -1رسیدگی به تصمیمات قضائی قوه قضائیه و صرف ًا
نیست.
آییننامهها ،بخشنامهها و تصمیمات رئیس قوه قضائیه و
مصوبات و تصمیمات شورای نگهبان ،مجمع تشخیص ماده -11در صورتی که تصمیمات و اقدامات موضوع
مصلحت نظام ،مجلس خبرگان و شورای عالی امنیت ملی از شکایت ،موجب تضییع حقوق اشخاص شده باشد ،شعبه
شمول این ماده خارج است. رسیدگی کننده ،حکم بر نقض رأی یا لغو اثر از تصمیم و
تبصره -2رسیدگی به مصوبات شورای عالی انقالب فرهنگی اقدام مورد شکایت یا الزام طرف شکایت به اعاده حقوق
و شورای عالی فضای مجازی درحوزه صالحیت این نهادها تضییع شده ،صادر مینماید.
از شمول حکم این ماده خارج است ،لیکن رسیدگی به تبصره -پس از صدور حکم و قطعیت آن بر اساس این ماده،
مصوبات و تصمیمات زیرمجموعههای شورهای مذکور از مرجع محکومعلیه عالوه بر اجرای حکم ،مکلف است در
قبیل هیأت (کمیسیون)ها ،کارگروه (کمیته)ها ،شوراها و موارد مشابهی که با حکم صادره وحدت موضوع دارد ،مفاد
ستادها» اصالح میشود. حکم صادره را در تصمیمات و اقدامات بعدی خود رعایت
کند ،مشروط بر اینکه با تشخیص رئیس دیوان ،رأی معارض
ماده -13اثر ابطال مصوبات از زمان صدور رأی هیأت
قطعی با آن ،توسط همان شعبه یا شعب دیگر صادر نشده
عمومی است مگر در مورد مصوبات خالف شرع یا در مواردی
باشد.
که به منظور جلوگیری از تضییع حقوق اشخاص ،هیأت
مذکور اثر آن را به زمان تصویب مصوبه مترتب نماید. تبصره -پس از صدور حکم و قطعیت آن براساس ماده فوق،
مرجع محکو ٌم علیه عالوه بر اجرای حکم ،مکلف به رعایت
ماده -14در موارد اختالف در صالحیت ،بین شعب بدوی
مفاد آن در تصمیمات و اقدامات بعدی خود در موارد مشابه
و تجدیدنظر ،رأی شعبه تجدیدنظر و در موارد اختالف بین
است.
شعب و هیأت عمومی ،نظر هیأت عمومی متّبع است.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 817
رأی یا تصمیم خود تصریح نمایند که رأی یا تصمیم آنها تبصره -مرجع حل اختالف در صالحیت بین شعب دیوان
ظرف مدت مزبور در دیوان قابل اعتراض است .در مواردی عدالت اداری و سایر مراجع قضائی ،دیوان عالی کشور است.
که ابالغ ،واقعی نبوده و ذی نفع ادعای عدم اطالع از آن را شعبه رسیدگیکننده در دیوان عالی کشور پس از اخذ نظر
بنماید شعبه دیوان در ابتداء به موضوع ابالغ رسیدگی مشورتی نماینده قضائی رئیس دیوان که از بین قضات دیوان
مینماید .در مواردی که به موجب قانون سابق ،اشخاصی عدالت اداری انتخاب میشود ،در موضوع ،اتخاذ تصمیم
ال حق شکایت در مهلت بیشتری داشته اند ،مهلت مذکور، قب ً میکند .نماینده مذکور مکلف است ظرف یکماه از زمان
مالک محاسبه است. درخواست ،نظر مشورتی خود را اعالم کند .در صورت عدم
تبصره -3از تاریخ الزم االجرا شدن این قانون تصمیمات و اعالم نظر مشورتی ،شعبه دیوان عالی کشور مجاز به اتخاذ
اقدامات دستگاهها و مأمورین موضوع بندهای ( )1و ( )3ماده تصمیم است.
( )10این قانون ظرف شش ماه از تاریخ ابالغ به اشخاص ماده -14مرجع حل اختالف در صالحیت بین شعب دیوان
مقیم داخل کشور و یکسال برای اشخاص مقیم خارج از و سایر مراجع قضائی ،شعب دیوان عالی کشور است.
کشور قابل شکایت در دیوان عدالت اداری است .در صورتی
ماده -15صدور حکم اصالحی ،رفع ابهام و اشکال ،دستور
که احراز شود شخص ذینفع ،معاذیر قانونی یا شرعی داشته
اجرای حکم و انفصال مستنکف و هرگونه اقدامی که مستلزم
است ،مدت زمان معذوریت به مهلتهای مذکور در این
تصمیمگیری مجدد است ،به عهده شعبه صادرکننده رأی
تبصره ،اضافه میشود.
قطعی است.
تبصره -4دستگاهها و مأمورین موضوع بندهای ( )1و ()3
فصل دوم -ترتیب رسیدگی
ماده ( )10این قانون مکلفند هر گونه تصمیم و اقدام قطعی
خود را که در مورد اشخاص ذی نفع اتخاذ مینماید ،به آنها مبحث اول -رسیدگی در شعب بدوی
ابالغ کنند .در مواردی که اشخاص ذی نفع تقاضای انجام اول -دادخواست
امر اداری یا خودداری از انجام آن را دارند ،ابتدا باید تقاضای
ماده -16رسیدگی در شعب دیوان ،مستلزم تقدیم
خود را به دستگاه مربوط ارائه دهند و آن دستگاه مکلف
دادخواست است .دادخواست باید به زبان فارسی روی
است ضمن ثبت درخواست و ارائه رسید ،حداکثر ظرف سه
برگههای مخصوص ،تنظیم شود.
ماه به صورت کتبی پاسخ قطعی را (نفیاً یا اثباتاً) به ذی نفع
ابالغ نماید مگر اینکه در سایر قوانین ظرف زمانی معینی تبصره -1پرونده هایی که با صدور قرار عدم صالحیت ،از
برای پاسخگویی دستگاهها و مأمورین مذکور مشخص شده مراجع قضائی دیگر به دیوان ارسال می شود ،نیازی به تقدیم
باشد یا فوریت موضوع ،اقتضای زمان کوتاهتری را داشته دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی ندارد.
باشد. تبصره -2از زمان تصویب این قانون ،مهلت تقدیم
چنانچه با انقضای مهلت مذکور ،آن دستگاه از ابالغ پاسخ دادخواست ،راجع به موارد موضوع بند ( )2ماده ( )10این
مقتضی خودداری نماید ،ذینفع میتواند با رعایت مواعد قانون ،برای اشخاص داخل کشور سه ماه و برای افراد مقیم
مذکور در تبصره ( )3این ماده از زمان انقضای مهلت پاسخ خارج از کشور ،شش ماه از تاریخ ابالغ رأی یا تصمیم قطعی
و معاذیر قانونی یا شرعی ،در دیوان طرح شکایت کند. مرجع مربوط مطابق قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی
و انقالب (در امور مدنی) است .مراجع مربوط مکلفند در
| 818رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
موضوعات تخصصی مرتبط با فعالیتشان ،نسبت به غیرقانونی عدم پاسخگویی و استنکاف از ثبت درخواست و ارائه رسید
بودن تصمیمات و اقدامات یا خودداری از انجام وظیفه به اشخاص متقاضی ،تخلف اداری محسوب میشود و
مقامات و مراجع موضوع ماده ( )10این قانون که متضمن چنانچه شاکی خواسته خود را از طریق اظهارنامه قانونی یا
تضییع حقوق عمومی است در دیوان طرح شکایت کنند و طرق قابل اثبات دیگری به دستگاه ذیربط ارسال نموده
حق تجدیدنظرخواهی دارند. باشد ،مبدأ محاسبه مهلت مقرر از زمان وصول این
درخواست میباشد.
ماده -18دادخواست باید حاوی نکات زیر باشد:
تبصره -5تصمیمات و اقدامات دستگاهها و مأموران موضوع
الف -مشخصات شاکی
بندهای ( )1و ( )3ماده ( )10این قانون که قبل از الزماالجرا
-1نام و نام خانوادگی ،نام پدر ،تاریخ تولد ،کد ملی ،شغل، شدن این قانون به ذینفع ابالغ یا اعالم شده و یا وی به هر
تابعیت و اقامتگاه برای اشخاص حقیقی نحوی از آن اطالع یافته و تا تاریخ مذکور نسبت به آن
-2نام ،شماره ثبت ،اقامتگاه اصلی و شماره تلفن تماس برای تصمیم یا اقدام در دیوان طرح شکایت ننموده است ،ظرف
اشخاص حقوقی شش ماه از تاریخ الزم االجرا شدن این قانون ،قابل شکایت
ب -مشخصات طرف شکایت در دیوان میباشد .در صورتی که احراز شود شخص ذی نفع،
معاذیر قانونی یا شرعی داشته است ،مدت زمان معذوریت
-1نام و نام خانوادگی ،سمت و نشانی دقیق محل کار مأمور
به مهلت مذکور در این تبصره ،اضافه میشود.
دولت درصورت امکان
ماده -17شعب دیوان به شکایتی رسیدگی میکنند که
-2نام کامل دستگاههای موضوع ماده ( )10این قانون
شخص ذی نفع یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی وی،
پ -نام و نام خانوادگی و اقامتگاه وکیل یا قائم مقام و یا رسیدگی به شکایت را برابر قانون ،درخواست کرده باشد.
نماینده قانونی شاکی ،در صورت تقدیم دادخواست توسط
تبصره -1دادستانی کل کشور ،سازمان بازرسی کل کشور
آنان
و دیوان محاسبات کشور در حدود اختیارات قانونی خود،
ت -موضوع شکایت و خواسته صالحیت طرح شکایت نسبت به موضوعاتی که متضمن
ث -شرح شکایت تضییع حقوق عمومی است و رسیدگی به آن برابر ماده ()10
این قانون در صالحیت دیوان عدالت اداری قرار دارد را دارند.
ج -مدارک و دالیل مورد استناد
این مراجع از پرداخت هزینه دادرسی معافند و حق
چ -امضاء یا اثر انگشت شاکی یا وکیل یا قائم مقام و یا تجدیدنظرخواهی دارند و رسیدگی به شکایت مذکور با
نماینده قانونی وی و یا امضاء و مهر شخص حقوقی ذیل رعایت مصادیق اهم الزم الرعایه خارج از نوبت انجام
دادخواست میشود.
ح -مدرک اثبات کننده سمت برای اشخاص حقوقی و تبصره -2سازمانهای مردم نهادی که موضوع فعالیت آنها
نمایندگان قانونی طبق اساسنامه مربوط ،در زمینه حمایت از حقوق عامه از
تبصره -شاکی میتواند عالوه بر نشانی پستی ،نشانی پست قبیل امر به معروف و نهی از منکر و موضوعات محیط
الکترونیکی یا شماره تلفن همراه یا نمابر خود را به منظور زیستی ،منابع طبیعی ،میراث فرهنگی ،بهداشت عمومی و
حمایت از حقوق شهروندی است ،میتوانند در خصوص
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 819
ماده -22هرگاه دادخواست توسط وکیل یا قائم مقام و یا ابالغ اوراق اعالم نماید که در این صورت امر ابالغ به یکی از
نماینده قانونی شاکی تقدیم شده باشد ،باید تصویر یا طرق مزبور کافی است.
رونوشت گواهی شده سند مثبِت سمت دادخواستدهنده ماده -19هزینه دادرسی در شعب بدوی دیوان ،یکصد هزار
نیز ضمیمه گردد. ( )100 / 000ریال و در شعب تجدیدنظر دویست هزار
ماده -23دادخواست و ضمایم آن باید به تعداد طرف ( )200 / 000ریال است.
شکایت به اضافه یک نسخه تهیه شود .پذیرش دادخواست تبصره -مبلغ مذکور در این ماده به تناسب نرخ تورم اعالم
در شعب بدوی ،تجدیدنظر و هیأت عمومی دیوان به یکی از شده به وسیله بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران هر سه
روشهای زیر امکانپذیر است: سال یک بار به پیشنهاد رئیس دیوان و تأیید رئیس قوه
-1ثبت از طریق سامانههای الکترونیکی قضائی قضائیه و تصویب هیأت وزیران قابل تعدیل میباشد.
-2ثبت در دفاتر استانی دیوان ماده -20شاکی باید رونوشت یا تصویر خوانا و گواهی شده
-3ثبت در دبیرخانه مرکزی دیوان اسناد و مدارک مورد استناد خود را پیوست دادخواست
نماید.
تاریخ ثبت دادخواست در هر یک از مراجع مذکور تاریخ
تقدیم دادخواست است. تبصره -1تصویر یا رونوشت مدارک باید به وسیله دبیرخانه
و یا دفاتر شعب دیوان و یا دفاتر اداری مستقر در مراکز
تبصره -دیوان میتواند در ارائه خدمات قضائی در تمام
استانها و یا دفاتر دادگاههای عمومی ،دفاتر اسناد رسمی،
مراحل اعم از پذیرش دادخواست ،تبادل لوایح ،رسیدگی و
وکیل شاکی یا واحدهای دولتی و عمومی تصدیق شود .در
صدور ردیف و ابالغ و اجرای احکام از مقررات حاکم بر
صورتی که رونوشت یا تصویر سند ،خارج از کشور تهیه شده
رسیدگی الکترونیکی موضوع ماده ( )655قانون آیین
باشد ،مطابقت آن با اصل ،باید در دفتر یکی از سفارتخانهها
دادرسی کیفری الحاقی مصوب 1393/7/8و سایر قوانین و
یا کنسولگریها و یا دفاتر نمایندگیهای جمهوری اسالمی
مقررات مربوط استفاده نماید .در این موارد مراجع رسیدگی
ایران ،گواهی شود.
کننده در دیوان ترتیبات مقرر در رسیدگی الکترونیکی را
مالک عمل قرار میدهند. تبصره -2در مواردی که تصدیق اسناد و مدارک مربوط به
واحدهای دولتی و عمومی از سوی شاکی ممکن نباشد و یا
ماده -23دادخواست و ضمائم آن باید به تعداد طرف
این که اساساً شاکی نتواند تصویری از آنها ارائه نماید،
شکایت به اضافه یک نسخه تهیه شود .این اوراق و همچنین
دیوان مکلف به پذیرش دادخواست است و باید تصویر
اوراق مربوط به رفع نقص و تکمیل دادخواست ،باید به
مصدق اسناد را از دستگاه مربوطه مطالبه نماید.
وسیله پست سفارشی یا پست الکترونیکی دیوان یا ثبت در
پایگاه الکترونیکی به دبیرخانه دیوان ارسال و یا به دبیرخانه ماده -21در صورتی که سند به زبان فارسی نباشد ،عالوه
دیوان یا دفاتر اداری آن مستقر در مراکز استانها تسلیم بر تصویر یا رونوشت گواهی شده ،ترجمه گواهی شده آن
گردد .تاریخ ثبت دادخواست در دبیرخانه دیوان و یا پایگاه نیز باید پیوست شود .صحت ترجمه و مطابقت تصویر یا
الکترونیکی و یا تسلیم آن به پست سفارشی و یا ارسال از رونوشت با اصل ،باید به وسیله مترجمان رسمی یا
طریق پست الکترونیکی یا دفاتر اداری دیوان ،تاریخ تقدیم سفارتخانهها یا کنسولگریها و یا دفاتر نمایندگیهای
محسوب میشود. جمهوری اسالمی ایران در خارج از کشور ،گواهی شود.
| 820رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
مشخص باشد ،باقیمانده مهلت مقرر ،حسب مورد ،از زمان ماده -24دبیرخانه دیوان یا دفاتر اداری آن مستقر در
قطعیت قرار مدیر دفتر یا ابالغ رأی قاضی ،محاسبه میشود. مراکز استانها مکلفند دادخواستهای واصل شده را به
ماده -28در صورتی که هر یک از موارد مذکور در بندهای ترتیب وصول ،ثبت نموده و رسیدی مشتمل بر شماره و
(ب) تا (ث) و (چ) ماده ( )18این قانون در دادخواست رعایت تاریخ ثبت ،نام شاکی و طرف شکایت ،به شاکی ،وکیل یا
نشده باشد و یا دادخواست از جهت شرایط مقرر در مواد قائم مقام و یا نماینده قانونی وی ،تسلیم کنند.
( )19الی ( )23این قانون نقص داشته باشد ،مدیر دفتر شعبه ماده -25دبیرخانه دیوان مکلف است قبل از ارسال پرونده
ظرف دو روز نقایص دادخواست را طی اخطاریه ای به طور جهت ارجاع با مراجعه به سوابق امر ،چنانچه موردی حاکی
مستقیم یا از طریق دفاتر مستقر در مراکز استانها به شاکی از طرح قبلی شکایت وجود داشته باشد ،مشخصات آن را به
اعالم میکند .شاکی ،ده روز از تاریخ ابالغ اخطاریه ،فرصت برگه دادخواست ضمیمه نماید.
رفع نقص دارد و چنانچه در مهلت مذکور اقدام به رفع نقص
ماده -26دادخواستهای ثبت شده ،توسط رئیس دیوان یا
ننماید ،دادخواست به موجب قرار مدیر دفتر یا جانشین او،
معاون وی به شعبه ارجاع میشود.
رد می گردد .این قرار ظرف ده روز از تاریخ ابالغ ،قابل
اعتراض در همان شعبه دیوان است .رسیدگی به اعتراض ماده -27چنانچه دادخواست ،فاقد نام و نام خانوادگی
نسبت به رد دادخواست ،توسط رئیس یا دادرس علی البدل شاکی یا اقامتگاه وی باشد ،به موجب قرار مدیر دفتر شعبه،
شعبه انجام میشود و پس از صدور دستور توسط قاضی رد میشود .این قرار قطعی است ،ولی صدور آن ،مانع طرح
مزبور ،مراتب توسط مدیر دفتر شعبه به معترض ابالغ مجدد شکایت نیست .چنانچه طرح دعوای مجدد مستلزم
میگردد .این تصمیم قطعی است ،ولی رد دادخواست ،مانع رعایت زمان مشخص باشد از زمان اطالع محاسبه میشود.
طرح مجدد شکایت نیست. ماده -28به جز موارد مذکور در ماده ( )27این قانون
ماده -29پس از ارجاع دادخواست به شعبه ،مدیر دفتر چنانچه دادخواست از جهت شرایط مقرر در مواد ( )18تا
شعبه آن را پس از تکمیل بالفاصله در اختیار قاضی شعبه ( )23این قانون نقص داشته باشد ،مدیر دفتر شعبه ظرف
قرار میدهد .قاضی شعبه دیوان در صورت احراز صالحیت دو روز نقایض دادخواست را طی اخطاریه ای به طور
و کامل بودن پرونده ،آن را با صدور دستور ارسال یک نسخه مستقیم یا از طریق دفاتر مستقر در مراکز استانها یا ابالغ
از دادخواست و ضمائم آن به طرف شکایت ،به دفتر اعاده الکترونیکی به شاکی اعالم میکند .شاکی از تاریخ ابالغ
میکند تا پس از ابالغ دادخواست و ضمائم آن به طرف اخطاریه ده روز فرصت رفع نقص دارد و چنانچه در مهلت
شکایت ،در جریان رسیدگی قرار گیرد. مذکور اقدام به رفع نقص ننماید دادخواست به موجب قرار
مدیر دفتر یا جانشین او رد میشود .این قرار ظرف ده روز
تبصره -چنانچه پرونده ای مشمول تبصره ماده ( )90این
از تاریخ ابالغ قابل اعتراض در همان شعبه دیوان است.
قانون باشد ،شعبه دیوان خارج از نوبت و بدون ابالغ
رسیدگی به اعتراض به قرار دادخواست در شعبه مربوط به
دادخواست و ضمائم آن به طرف شکایت ،به آن رسیدگی و
عمل میآید .پس از صدور رأی توسط قاضی شعبه ،مراتب
رأی صادر مینماید.
توسط مدیر دفتر شعبه به معترض ابالغ میشود .این رأی
ماده -30طرف شکایت موظف است ظرف یک ماه از تاریخ قطعی است ولی رد دادخواست مانع از طرح مجدد شکایت
ابالغ ،نسبت به ارسال پاسخ اقدام کند .عدم وصول پاسخ، نیست .چنانچه طرح شکایت مجدد مستلزم رعایت زمان
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 821
تبصره -شاکیان در صورتی که بیش از پنج نفر باشند، مانع رسیدگی نیست و شعبه با توجه به مدارک موجود ،به
میتوانند در د ادخواست ،نماینده ای را از میان خود جهت پرونده رسیدگی و مبادرت به صدور رأی مینماید.
امر ابالغ و اخطار ،به شعبه دیوان معرفی نمایند. تبصره -در صورتی که طرف شکایت بدون عذر موجه از دادن
ماده -33موضوع شکایت و خواسته باید صریح و منجز پاسخ در موعد مقرر در این ماده خودداری نماید شعبه
باشد .در صورت وجود ابهام به تشخیص شعبه ،مراتب طی رسیدگی کننده ،متخلف را به سه ماه تا یک سال انفصال از
اخطاریه ای به شاکی اعالم میگردد و شاکی مکلف است خدمت محکوم مینماید .این حکم ظرف بیست روز قابل
ظرف ده روز از تاریخ ابالغ اخطاریه ،نسبت به رفع ابهام اقدام تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر است.
کند .در غیر این صورت ،شعبه نسبت به قسمت مبهم ،قرار ماده -31اگر به موجب یک دادخواست شکایات متعددی
ابطال دادخواست صادر مینماید. اقامه شود که با یکدیگر ارتباط نداشته باشند و شعبه نتواند
دوم -دستور موقت ضمن یک دادرسی به آنها رسیدگی کند ،ظرف پنج روز
لزوم تفکیک دادخواست را طی اخطاریهای به شاکی یا
ماده -34در صورتی که شاکی ضمن طرح شکایت خود یا
شاکیان اعالم میکند .شاکی یا شاکیان از تاریخ ابالغ
پس از آن مدعی شود که به جهات مذکور در ماده ( )12این
اخطاریه ده روز فرصت تفکیک یا تعیین موضوع را دارند.
قانون اقدامات یا تصمیمات یا آرای قطعی یا خودداری از
انجام وظیفه از سوی طرف شکایت سبب ورود خسارتی در صورت عدم تفکیک یا تعیین موضوع مورد شکایت ،مدیر
میگردد که جبران آن غیرممکن یا متعسر است ،میتواند دفتر شعبه بر اساس ماده ( )28این قانون قرار رد دادخواست
تقاضای صدور دستور موقت کند .درخواست صدور دستور صادر می کند .قرار رد صادره مانع از طرح مجدد شکایت
موقت پس از طرح شکایت اصلی تا قبل از صدور رأی نیست .چنانچه طرح شکایت مجدد مستلزم رعایت زمان
امکانپذیر است و این درخواست مستلزم پرداخت هزینه مشخص باشد ،باقیمانده مهلت مقرر ،از زمان ابالغ قرار مدیر
دادرسی و پرداخت خسارتهای احتمالی نیست. دفتر ،محاسبه میشود.
ماده -34در صورتی که شاکی ضمن طرح شکایت خود یا ماده -31اگر ضمن یک دادخواست ،شکایات متعدد مطرح
پس از آن مدعی شود که اجرای اقدامات یا تصمیمات یا آراء شود که با یکدیگر ارتباط نداشته باشند و شعبه دیوان نتواند
قطعی یا خودداری از انجام وظیفه توسط اشخاص و مراجع ضمن یک دادرسی به آنها رسیدگی کند ،شکایات مطرح
مذکور در ماده ( )10این قانون ،سبب ورود خسارتی شده را به صورت جداگانه رسیدگی میکند و نسبت به آنچه
میگردد که جبران آن غیرممکن یا متعسر است ،میتواند که صالحیت ندارد ،قرار عدم صالحیت صادر مینماید.
تقاضای صدور دستور موقت نماید .پس از طرح شکایت ماده -32چنانچه اشخاص متعدد ،شکایتهای خود را به
اصلی ،درخواست صدور دستور موقت باید تا قبل از ختم موجب یک دادخواست مطرح نمایند ،در صورتی که شکایات
رسیدگی ،به دیوان ارائه شود .این درخواست مستلزم مزبور منشأ و مبنای واحد داشته باشد ،شعبه دیوان نسبت
پرداخت هزینه دادرسی نیست. به همه موارد ضمن یک دادرسی ،اتخاذ تصمیم مینماید .در
ماده -35مرجع رسیدگی به تقاضای صدور دستور موقت، غیر این صورت ،مطابق مفاد ماده قبل موارد به تفکیک و
شعبهای است که به اصل شکایت رسیدگی میکند و جداگانه رسیدگی میشود.
مرجع رسیدگیکننده طی دادرسی فوری ،در صورت احراز
| 822رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
دستور موقت در شعبه ،پرونده در هیأت عمومی خارج از ضرورت و فوریت موضوع ،بر حسب مورد ،دستور موقت
نوبت رسیدگی میشود. مبنی بر توقف اجرای اقدامات ،تصمیمات و آرای مورد
شکایت یا انجام وظیفه صادر میکند.
ماده -37شعبه دیوان موظف است در صورت صدور
دستور موقت ،نسبت به اصل دعوی خارج از نوبت رسیدگی تبصره -1دستور موقت تأثیری در اصل شکایت ندارد .در
و رأی مقتضی صادر نماید. صورت ردّ شکایت یا صدور قرار سقوط شکایت یا صدور قرار
ابطال یا رد دادخواست اصلی و یا حکم به عدم ابطال مصوبه
تبصره -مدیر دفتر شعبه مکلف است پرونده را به فوریت به
و قطعیت رأی صادره ،دستور موقت نیز لغو میشود.
نظر شعبه برساند و شعبه موظف به اتخاذ تصمیم فوری
است. تبصره -2اجرای دستور موقت صادره از شعب دیوان منوط
به تأیید رئیس دیوان است که حداکثر ظرف یک هفته از
ماده -38در صورت صدور دستور موقت یا لغو آن ،مفاد
زمان وصول باید نظر خود را اعالم نماید .در صورت عدم
آن به طرفین و در صورت رد تقاضای صدور دستور موقت،
اظهارنظر در مهلت مذکور دستور موقت صادره الزماالجراء
مفاد آن به شاکی ابالغ میشود .تقاضای صدور دستور موقت
است.
قبل از اتخاذ تصمیم شعبه ،مانع اجرای تصمیمات قانونی
موضوع ماده ( )10این قانون نیست. ماده -35شعبه رسیدگی کننده در صورت احراز ضرورت و
فوریت موضوع ،برحسب مورد ،دستور موقت مبنی بر توقف
ماده -39سازمانها ،ادارات ،هیأتها و مأموران طرف
اجرای اقدامات ،تصمیمات و آراء مزبور یا انجام وظیفه ،صادر
شکایت پس از صدور و ابالغ دستور موقت ،مکلفند طبق آن
مینماید.
اقدام نمایند و در صورت استنکاف ،شعبه مرجع صادرکننده
دستور موقت ،متخلف را به انفصال از خدمت به مدت شش تبصره -دستور موقت تأثیری در اصل شکایت ندارد و در
ماه تا یک سال و جبران خسارت وارده محکوم مینماید . صورت رد شکایت یا صدور قرار اسقاط یا ابطال یا رد
این حکم ظرف بیست روز قابل تجدیدنظر در شعب دادخواست اصلی دستور موقت نیز لغو میگردد.
تجدیدنظر است. ماده -36در مواردی که ضمن دادخواست ابطال مصوبات
ماده -40در صورت حصول دالیلی مبنی بر عدم ضرورت موضوع ماده ( )12این قانون ،تقاضای صدور دستور موقت
ادامه اجرای دستور موقت ،شعبه رسیدگی کننده مرجع شده باشد ،رسیدگی و اتخاذ تصمیم در خصوص تقاضای
رسیدگی کننده به اصل دعوا با موافقت رئیس دیوان نسبت مزبور با رئیس و در غیاب وی نائب رئیس هیأت تخصصی
به لغو آن اقدام مینماید. مربوط است .با صدور دستور موقت ،پرونده در هیأت
تخصصی و هیأت عمومی خارج از نوبت رسیدگی میشود.
سوم -رسیدگی و صدور رأی
ماده -36مرجع رسیدگی به تقاضای صدور دستور موقت
ماده -41شعبه رسیدگی کننده میتواند هرگونه تحقیق یا
موضوع ماده ( )34این قانون ،شعبه ای است که به اصل
اقدامی را که الزم بداند ،انجام دهد یا آن را از ضابطان قوه
دعوی رسیدگی میکند لکن در مواردی که ضمن درخواست
قضائیه و مراجع اداری بخواهد و یا به سایر مراجع قضائی
ابطال مصوبات از هیأت عمومی دیوان ،تقاضای صدور دستور
نیابت دهد .ضابطان و مراجع مزبور مکلفند ظرف مهلتی که
موقت شده باشد ،ابتداء پرونده جهت رسیدگی به تقاضای
شعبه دیوان تعیین میکند ،تحقیقات و اقدامات خواسته
مزبور به یکی از شعب ارجاع میشود و در صورت صدور
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 823
دالیل توسط دیوان و مطالبه مجدد و امتناع از ارسال ظرف شده را انجام دهند .تخلف از این ماده حسب مورد مستلزم
یک ماه ،مستنکف ،به حکم شعبه به انفصال موقت از خدمات مجازات اداری یا انتظامی است.
دولتی از یک ماه تا یک سال یا کسر یک سوم حقوق و مزایا
ماده -42در صورتی که محتوای شکایت و دادخواست
به مدت سه ماه تا یک سال محکوم میشود .این حکم ظرف
مطروحه در شعبه دیوان ،حاوی مطالبی علیه شخص ثالث
بیست روز قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر است .این
نیز باشد ،این امر مانع رسیدگی شعبه به پرونده نیست.
امر حسب مورد مانع اختیار دیوان برای اقدام مقتضی در
جهت دستیابی به دالیل و مدارک مورد نیاز یا صدور رأی ماده -43شعبه دیوان میتواند هریک از طرفین دعوا را
طبق مدارک و قرائن موجود در پرونده نیست .مطالبه اسناد برای ادای توضیح دعوت نماید و در صورتی که شکایت از
طبقه بندی شده مطابق مقررات مربوط صورت میگیرد. ادارات و واحدهای مذکور در ماده ( )10این قانون باشد،
طرف شکایت مکلف به معرفی نماینده است.
تبصره -شعبه دیوان مکلف است عالوه بر موارد مذکور در
این ماده مراتب امتناع مسؤول مربوطه از انجام وظایف تبصره -1در صورتی که شاکی پس از ابالغ برای ادای
قانونی را جهت تعقیب کیفری به مرجع قضائی صالح اعالم توضیح حاضر نشود یا از ادای توضیحات مورد درخواست
نماید. استنکاف کند ،شعبه دیوان با مالحظه دادخواست اولیه و
الیحه دفاعیه طرف شکایت یا استماع اظهارات او ،اتخاذ
ماده -45شاکی میتواند دادخواست خود را قبل از وصول
تصمیم مینماید و اگر اتخاذ تصمیم ماهوی بدون اخذ
پاسخ طرف شکایت ،مسترد کند و در این صورت ،شعبه قرار
توضیح از شاکی ممکن نشود ،قرار ابطال دادخواست صادر
ابطال دادخواست صادر میکند .شاکی میتواند دادخواست
میگردد.
خود را تجدید نماید .پس از وصول پاسخ ،به درخواست
استرداد دادخواست ترتیب اثر داده نمیشود. تبصره -2در صورتی که طرف شکایت ،شخص حقیقی یا
نماینده شخص حقوقی باشد و پس از احضار ،بدون عذر
ماده -46چنانچه شاکی بعد از وصول الیحه دفاعیه طرف
موجه ،از حضور جهت ادای توضیح خودداری کند ،شعبه او
شکایت ،شکایت خود را مسترد نماید یا قبل از صدور رأی را جلب می نماید یا به انفصال موقت از خدمات دولتی به
از شکایت خود به کلی صرفنظر نماید ،قرار سقوط شکایت مدت یک ماه تا یکسال محکوم میکند.
صادر میشود و همان شکایت مجدداً قابل طرح نیست.
تبصره -3عدم تعیین نماینده توسط طرف شکایت یا عدم
تبصره -در صورتی که تجدیدنظرخواه ،دادخواست حضور شخص معرفیشده در مهلت اعالم شده از سوی شعبه
تجدیدنظرخواهی را مسترد نموده و یا انصراف خود را از دیوان ،موجب انفصال موقت از خدمات دولتی از دو ماه تا
تجدیدنظرخواهی اعالم نماید ،قرار سقوط تجدیدنظرخواهی یک سال است.
صادر میشود و تجدیدنظرخواهی مجدد قابل طرح نیست.
ماده -44در صورت درخواست رئیس دیوان یا هر یک از
ماده -46شاکی میتواند قبل از صدور رأی ،از شکایت خود
شعب دیوان ،کلیه واحدهای دولتی ،شهرداریها و سایر
به کلی صرف نظر نماید .در این صورت ،قرار سقوط شکایت
مؤسسات عمومی و مأموران آنها مکلفند ظرف یک ماه از
صادر میشود و همان شکایت مجدداً قابل طرح نیست.
تاریخ ابالغ نسبت به ارسال اسناد و پروندههای مورد مطالبه
اقدام نمایند و در صورتی که ارسال اسناد ممکن نباشد،
دالیل آن را به دیوان اعالم کنند .در صورت موجه ندانستن
| 824رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -51شکایات مطروحه در دیوان که به تشخیص رئیس ماده -47در صورت ضرورت به تشخیص رئیس دیوان یا
دیوان دارای موضوع واحد یا مرتبط باشد در یک شعبه رئیس شعبه ،به پروندههای مطروحه در شعب دیوان و شعب
رسیدگی میشود و در صورت ارجاع به چند شعبه ،به همه تجدیدنظر آن ،خارج از نوبت رسیدگی میشود.
پروندهها در شعبه ای که سبق ارجاع دارد رسیدگی به عمل
ماده -48هر گاه رسیدگی به شکایت در صالحیت سایر
میآید.
مراجع قضائی باشد ،شعبه دیوان با صدور قرار عدم صالحیت
ماده -52در صورتی که شعبه دیوان از فوت یا محجور پرونده را به مرجع مذکور ارسال میکند .این قرار قطعی
شدن شاکی یا زوال سمت نماینده قانونی او مطلع شود ،تا است و در صورتی که رسیدگی به شکایت را در صالحیت
تعیین و معرفی قائم مقام قانونی متوفی یا محجور ،قرار مراجع غیرقضائی بداند ،مبادرت به صدور قرار رد شکایت
توقف دادرسی صادر و مراتب از طریق دفتر شعبه به نشانی نموده و شاکی را به مرجع صالح داللت میکند.
شاکی اعالم میشود. ماده -48هرگاه رسیدگی به شکایت ،در صالحیت سایر
ماده -53در صورت احراز هر یک از جهات زیر ،شعبه مراجع قضائی باشد ،شعبه دیوان با صدور قرار عدم
دیوان حتی قبل از ارسال دادخواست و ضمائم به طرف صالحیت ،پرونده را به مرجع مذکور ارسال و مراتب را به
شکایت ،قرار رد شکایت صادر میکند: شاکی اعالم مینماید و چنانچه موضوع را در صالحیت
مراجع غیرقضائی بداند ،ضمن صدور قرار عدم صالحیت،
الف -شاکی برای طرح شکایت ،اهلیت یا سمت قانونی
پرونده را به مرجع صالح ارسال مینماید .مرجع اخیر مکلف
نداشته باشد.
به رسیدگی است.
ب -شاکی در شکایت مطروحه ذی نفع نباشد.
ماده -49شاکی میتواند تا قبل از صدور رأی ،خواسته
پ -شکایت متوجه طرف شکایت نباشد.
خود را اصالح کند .قبول تقاضای اصالح خواسته پس از
ت -شکایت خارج از موعد قانونی ،مطرح شده باشد. ارسال دادخواست و ضمائم آن برای طرف شکایت ،مشروط
ال بین همان
ث -شکایت طرح شده از حیث موضوع قب ً بر این است که به تشخیص شعبه ،ماهیت خواسته تغییر
اشخاص یا اشخاصی که اصحاب دعوی ،قائم مقام آنان نکرده باشد و شعبه بتواند بدون نیاز به ارسال مجدد
هستند ،رسیدگی و حکم قطعی نسبت به آن صادر شده دادخواست ،براساس دادخواست اصالح شده ،رأی صادر
باشد. نماید.
ج -موجبات رسیدگی به شکایت ،منتفی شده باشد. ماده -50هرگاه رسیدگی دیوان منوط به اثبات امری باشد
که در صالحیت مرجع دیگری است ،قرار اناطه صادر و
ماده -54هرگاه شاکی ،جلب شخص حقیقی یا حقوقی
مراتب به طرفین ابالغ میشود .ذی نفع باید ظرف یک ماه
دیگری غیر از طرف شکایت را به دادرسی الزم بداند،
از تاریخ ابالغ اخطاریه دیوان ،به مرجع صالح مراجعه و
میتواند ضمن دادخواست تقدیمی یا دادخواست جداگانه،
گواهی دفتر مرجع مزبور را مبنی بر طرح موضوع ،به دیوان
حداکثر ظرف سی روز پس از ث بت دادخواست اصلی،
تسلیم نماید .در غیر این صورت دیوان به رسیدگی خود
تقاضای خود را تسلیم کند .همچنین در صورتی که طرف
ادامه میدهد و تصمیم مقتضی میگیرد.
شکایت ،جلب شخص حقیقی یا حقوقی دیگری به دادرسی
را ضروری بداند ،میتواند ضمن پاسخ کتبی ،دادخواست
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 825
تبصره -1در صورتی که احراز شود ثالث ،معاذیر قانونی یا خود را تقدیم نماید .در این صورت ،شعبه دیوان تصویری از
شرعی داشته است ،مدت زمان معذوریت به مهلت دو ماه دادخواست ،لوایح و مستندات طرفین را برای شخص ثالث
مذکور در این ماده ،اضافه میشود. ارسال میکند.
تبصره -2در مواردی که اجرای رأی مورد اعتراض ثالث، ماده -55هرگاه شخص ثالثی در موضوع پرونده مطروحه
موجب ورود خسارت غیرقابل جبران شود؛ شعبه در شعبه دیوان ،برای خود حقی قائل باشد یا خود را در
رسیدگیکننده به اعتراض ثالث میتواند با تقاضای معترض محق شدن یکی از طرفین ذی نفع بداند ،میتواند با تقدیم
و با موافقت رئیس دیوان ،دستور توقف اجرای حکم مورد دادخواست ،وارد دعوی شود .در صورتی که دادخواست
اعتراض را تا رسیدگی و صدور حکم قطعی صادر کند. مذکور قبل از صدور رأی واصل شود ،شعبه پس از ارسال
ماده -57آراء شعب دیوان که بدون دخالت فرد ثالث ذی دادخواست ،برای طرفین دعوی و وصول پاسخ آنان با
نفع در مرحله دادرسی ،صادر شده در صورتی که به حقوق مالحظه پاسخ هر سه طرف ،مبادرت به صدور رأی مینماید.
شخص ثالث ،خلل وارد نموده باشد ،ظرف دو ماه از تاریخ تبصره -چنانچه پس از صدور رأی در مرحله بدوی
اطالع از حکم ،قابل اعتراض است .این اعتراض در شعبه دادخواست ورود ثالث واصل گردد در صورتی که رأی صادره
رسیدگی کننده به پرونده ،مطرح میشود و شعبه مزبور با مورد تجدیدنظرخواهی قرار گیرد ،دادخواست مذکور به
بررسی دالیل ارائه شده ،مبادرت به صدور رأی مینماید. همراه پرونده اصلی به شعبه تجدیدنظر ارسال و در غیر
ماده -58شعبه دیوان پس از رسیدگی و تکمیل تحقیقات، اینصورت قرار رد دادخواست صادر میشود.
ختم رسیدگی را اعالم و ظرف یک هفته مبادرت به انشاء ماده -56هرگاه شاکی و یا طرف شکایت اخذ توضیح از
رأی مینماید. هر شخص حقیقی یا حقوقی را درخواست نماید و شعبه
ماده -59دادنامه باید حاوی نکات زیر باشد: دیوان نیز آن را مؤثر در کشف حقیقت بداند نسبت به اخذ
توضیح اقدام مینماید .شعبه دیوان میتواند رأس ًا نیز نسبت
الف -تاریخ ،شماره دادنامه ،شماره پرونده
به اخذ توضیح از سایر اشخاص اقدام نماید.
ب -مرجع رسیدگی و نام و نام خانوادگی رئیس یا دادرس
ماده -57آراء شعب دیوان که بدون دخالت شخص ثالث
شعبه
ذی نفع در مرحله دادرسی ،صادر شده ،در صورتی که به
پ -مشخصات شاکی و وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی حقوق شخص ثالث ،خلل وارد نموده باشد ،ظرف دو ماه از
او با قید اقامتگاه تاریخ اطالع از حکم ،قابل اعتراض است .این اعتراض در
ت -مشخصات طرف شکایت و وکیل یا نماینده قانونی او با شعبه رسیدگیکننده به پرونده ،مطرح میشود و شعبه
قید اقامتگاه مزبور با بررسی دالیل ارائه شده ،مبادرت به صدور رأی
میکند .در صورتی که رأی مربوط به شعبه تجدیدنظر باشد،
ث -موضوع شکایت و خواسته
قطعی و در صورتی که از شعبه بدوی صادر شده باشد ،قابل
ج -گردش کار ،متضمن خالصه شکایت و دفاع طرف تجدیدنظر است.
شکایت ،تحقیقات انجام شده و اشاره به نظریه مشاور ،در
صورتی که طبق ماده ( )7این قانون ،پرونده به مشاور ارجاع
شده باشد و تصریح به اعالم ختم رسیدگی
| 826رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
نقض و ضمن تعیین مرجع صالحیتدار ،مرجع چ -رأی با ذکر جهات ،دالیل ،مستندات ،اصول و مواد قانونی
رسیدگیکننده را موظف میکند موضوع را ظرف مدت یک ح -امضای رئیس یا دادرس علی البدل و مهر شعبه
هفته به مرجع دارای صالحیت ارسال کند».
ماده -60شعب دیوان مکلفند در مورد هر شکایت ،به طور
-4در مواردی که شعبه دیوان نقص تحقیقات و یا ایراد
خاص و مُنجّز تعیین تکلیف نمایند و نباید به صورت عام و
شکلی یا ماهوی مؤثری در رأی صادره مشاهده کند با ذکر
کلی عام ،کلی و یا مشروط ،حکم صادر کنند.
تمام جهات و دالیل قانونی ،رأی صادره را نقض و موضوع را
جهت رسیدگی مجدد به آن مرجع اعالم میکند .مرجع ماده -61دادنامه پس از صدور ،ثبت میشود و رونوشت آن
مذکور مکلف است با رعایت مفاد رأی شعبه دیوان حداکثر ظرف پنج روز برای ابالغ به طرفین ارسال میگردد.
ظرف دو ماه نسبت به اتخاذ تصمیم یا صدور رأی اقدام کند. ماده -62ابالغ آراء دیوان میتواند به یکی از طرق زیر
در صورت شکایت مجدد شاکی ،پرونده به شعبه صادرکننده صورت گیرد:
رأی قطعی در دیوان ارجاع میشود .در این صورت ،اگر
الف -به طرفین شکایت یا وکیل یا قائم مقام و یا نماینده
شعبه دیوان رأی صادره را صحیح تشخیص دهد آن را تأیید
قانونی آنان توسط دفتر شعبه
میکند و در صورتی که رأی صادره را بر خالف قوانین و
مقررات بداند آن را نقض و رأی مقتضی صادر میکند. ب -از طریق سامانههای الکترونیک ابالغ قضائی از طریق
چنانچه شعبه دیوان نظر کارشناس را الزم بداند ،از نظر اداره ابالغ ،به موجب مقررات آیین دادرسی مدنی
کارشناسان رسمی دادگستری یا متخصصان و مشاوران پ -از طریق پست الکترونیک یا نمابر ،به ادارات دولتی یا
موضوع ماده ( )7این قانون استفاده میکند. شکات به تقاضای قبلی آنان برای استفاده از این روش ابالغ
چنانچه اجرای این آراء مربوط به بخش غیردولتی بوده یا ت -از طریق دفاتر اداری دیوان موضوع ماده ( )6این قانون
مستلزم انجام عملیات اجرائی در بخش غیردولتی باشد ،از
ث -به وسیله دادگستری محل اقامت
حیث تشریفات اجرای رأی ،شرایط صدور اجرائیه ،عملیات
اجرائی و مرجع اجرای حکم تابع مقررات حاکم بر اجرای ماده -63شعبه رسیدگیکننده دیوان در مقام رسیدگی به
آرای هیأتها و کمیسیونهای مذکور میباشد و در سایر آراء و تصمیمات مراجع مذکور در بند ( )2ماده ( )10این
موارد تابع مقررات مربوط به نحوه اجرای احکام این قانون قانون به شرح زیر اقدام میکند:
است. -1در مواردی که رأی واجد ایراد و اشکال قانونی نباشد آن
تبصره -1پس از الزماالجراء شدن این ماده ،رسیدگی به را تأیید و همچنین در مواردی که رأی دارای اشتباه یا نقصی
کلیه پروندههای موضوع این ماده در شعب تجدیدنظر دیوان باشد که به اساس رأی لطمه وارد نکند ضمن اصالح رأی،
به عمل میآید. آن را ابرام میکند.
تبصره -2عدم رعایت مهلت مقرر در بند ( )4این ماده و یا -2در مواردی که موجبی برای رسیدگی در مراجع مذکور
عدم رعایت مفاد رأی دیوان در تصمیم بعدی از سوی مرجع وجود نداشته باشد یا موضوع مورد رسیدگی منتفی شده یا
طرف شکایت موضوع این ماده ،چنانچه مستند به عذر موجه از مصادیق تخلف نباشد ،مبادرت به نقض بِال ارجاع میکند.
یا دالیل قانونی نباشد موجب اعمال مجازات مستنکف -3در مواردی که شعبه دیوان تشخیص دهد که مرجع
مطابق ماده ( )112این قانون نسبت به اعضای مؤثر در رسیدگیکننده صالحیت رسیدگی را نداشته است رأی را
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 827
تخصصی ذیربط که توسط شعبه تعیین میگردد با کسب مخالفت با حکم دیوان میشود .تخلف مستنکف با ارجاع
نظر آنان ،مبادرت به انشاء رأی نماید. رئیس دیوان در شعبه صادرکننده رأی قطعی دیوان
رسیدگی میشود.
مبحث دوم -رسیدگی در شعب تجدیدنظر
ماده -63هرگاه شعبه رسیدگی کننده دیوان در مرحله
ماده -65کلیه آراء شعب بدوی دیوان به درخواست یکی
رسیدگی به آراء و تصمیمات مراجع مذکور در بند ( )2ماده
از طرفین یا وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی آنها ،قابل
( )10این قانون ،اشتباه یا نقصی را مالحظه نماید که به
تجدیدنظر خواهی در شعب تجدیدنظر است .مهلت
اساس رأی لطمه وارد نکند ،آن را اصالح و رأی را ابرام
تجدیدنظر خواهی برای اشخاص مقیم ایران بیست روز و
مینماید و چنانچه رأی واجد ایراد شکلی یا ماهوی مؤثر
برای اشخاص مقیم خارج از ایران دو ماه از تاریخ ابالغ است.
باشد ،شعبه مکلف است با ذکر همه موارد و تعیین آنها،
ماده -66دادخواست تجدیدنظر توسط رئیس دیوان به پرونده را به مرجع مربوط اعاده کند .مرجع مذکور موظف
یکی از شعب تجدیدنظر ارجاع میشود. است مطابق دستور شعبه دیوان نسبت به رفع نقص یا
ماده -66تجدیدنظر خواهی با تقدیم دادخواست به دفتر ایرادهای اعالمی اقدام و سپس مبادرت به اتخاذ تصمیم یا
شعبه صادرکننده رأی یا دبیرخانه یا دفاتر اداری دیوان انجام صدور رأی نماید.
میگیرد .دادخواست تجدیدنظر توسط رئیس دیوان به یکی در صورتی که از تصمیم متخذه و یا رأی صادره مجدد ًا
از شعب تجدیدنظر ارجاع میشود. شکایت شود ،پرونده به همان شعبه رسیدگی کننده ارجاع
ماده -67دادخواست تجدیدنظر باید روی برگههای میشود .شعبه مذکور چنانچه تصمیم و یا رأی را مغایر قانون
مخصوص نوشته شده و حاوی نکات زیر باشد: و مقررات تشخیص دهد ،مستند به قانون و مقررات مربوط،
آن را نقض و پس از اخذ نظر مشاورین موضوع ماده ( )7این
الف -مشخصات و اقامتگاه تجدیدنظرخواه
قانون ،مبادرت به صدور رأی ماهوی مینماید.
ب -مشخصات و اقامتگاه تجدیدنظرخوانده
تبصره -شعبه میتواند عالوه بر نظر مشاورین موضوع ماده
پ -شماره و تاریخ صدور رأی تجدیدنظر خواسته ( ،)7عنداللزوم از نظر کارشناسان و متخصصین هر رشته ،از
ت -شعبه صادرکننده رأی تجدیدنظرخواسته میان کارشناسان رسمی دادگستری و یا دستگاههای مربوط
استفاده نماید.
ج -دالیل و جهات تجدیدنظرخواهی
ماده -64در مواردی که به موجب قانون یا مصوبه ای الزم
تبصره -پس از ارجاع پرونده به شعبه تجدیدنظر ،مدیر دفتر
االجراء ،تشخیص موضوعاتی از قبیل صالحیتهای علمی،
در صورت کامل بودن پرونده آن را به نظر قاضی شعبه
تخصصی ،امنیتی و گزینشی به عهده کمیسیون یا هیأتهایی
میرساند .رئیس و در غیاب وی ،مستشار شعبه در صورت
واگذار شده باشد ،شعب دیوان فقط از جهت رعایت ضوابط
تکمیل بودن دادخواست و ضمایم آن دستور تبادل آن را
قانونی و تطبیق موضوع و فرآیند بررسی آن بر اساس قانون
صادر میکند .در مواردی که آرای مورد اعتراض شعب بدوی
یا مصوبه رسیدگی میکنند و در صورت شکایت شاکی از
دیوان از نوع قرار رد باشد و یا مستند به رأی وحدت رویه
حیث تشخیص موضوع ،شعبه رسیدگی کننده موظف است
موضوع ماده ( )89این قانون و یا ایجاد رویه موضوع ماده
حسب مورد پس از ارجاع پرونده به هیأت کارشناسی
| 828رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
رسیده ،اشکال دیگری مالحظه نکند ضمن اصالح رأی ،آن ( )90این قانون صادر شده باشد ،شعبه تجدیدنظر بدون
را تأیید میکند. انجام تبادل ،نسبت به رسیدگی و صدور رأی اقدام میکند.
ماده -71چنانچه شعبه تجدیدنظر ایراد تجدیدنظرخواه را ماده -67دادخواست تجدیدنظر باید روی برگههای
وارد تشخیص ندهد ،رأی شعبه بدوی را تأیید و در غیر این مخصوص نوشته شود و حاوی نکات زیر باشد:
صورت آن را نقض و پس از رسیدگی ماهوی ،مبادرت به الف -مشخصات و اقامتگاه تجدیدنظر خواه
صدور رأی مینماید.
ب -شماره و تاریخ رأی تجدیدنظر خواسته
ماده -72شعبه تجدیدنظر در صورتی که قرار مورد
پ -شعبه صادرکننده رأی تجدیدنظر خواسته
تجدیدنظرخواهی را مطابق قانون تشخیص دهد ،آن را تأیید
میکند ،در غیر اینصورت چنانچه قرار صادره را منطبق با ت -تاریخ ابالغ رأی تجدیدنظر خواسته
هیچیک از موارد صدور قرار رد تشخیص ندهد پس از نقض ث -دالیل و جهات تجدیدنظر دادخواهی
قرار ،پرونده را برای رسیدگی ماهوی به شعبه صادرکننده
تبصره -رعایت مقررات مواد ( )20تا ( )23این قانون در
قرار عودت میدهد.
تقدیم دادخواست تجدیدنظر ،ضروری است.
تبصره -1شعبه بدوی مکلف به تبعیت از رأی شعبه
ماده -68چنانچه دادخواست تجدیدنظر ،فاقد مشخصات
تجدیدنظر است؛ لیکن در صورتی که امر جدیدی حادث
تجدیدنظر خواه یا اقامتگاه او باشد ،پس از انقضای مهلت
شود که امکان رسیدگی ماهوی فراهم نباشد ،شعبه مذکور
تجدیدنظر خواهی ،دادخواست به موجب قرار مدیر دفتر
میتواند قرار مقتضی را صادر کند.
شعبه تجدیدنظر ،رد میشود .این قرار قطعی است .در سایر
تبصره -2هر گاه شعبه تجدیدنظر ،رسیدگی به شکایت را موارد نقص دادخواست تجدیدنظر ،وفق ماده ( )28این قانون
در صالحیت سایر مراجع قضائی تشخیص دهد با صدور قرار اقدام میگردد .اگر دادخواست تجدیدنظر ،خارج از مهلت
عدم صالحیت ،پرونده را به مرجع مذکور ارسال میکند و مقرر تسلیم شده باشد ،شعبه تجدیدنظر قرار رد دادخواست
در صورتی که رسیدگی به شکایت را در صالحیت مراجع را صادر میکند.
غیرقضائی بداند ،حسب مورد قرار رد شکایت یا نقض رأی
ماده -69عدم رعایت شرایط قانونی دادخواست و یا عدم
بدوی و قرار رد شکایت» صادر میکند و شاکی را به مرجع
رفع نقص آن در موعد مقرر قانونی در مرحله بدوی ،موجب
صالح داللت مینماید.
نقض رأی در مرحله تجدیدنظر نیست .در این موارد شعبه
ماده -72شعبه تجدیدنظر در صورتی که قرار مورد تجدیدنظر به دادخواست دهنده بدوی اخطار میکند که
تجدیدنظرخواهی را مطابق با موازین قانونی تشخیص دهد، ظرف ده روز از تاریخ ابالغ نسبت به رفع نقص اقدام نماید.
آن را تأیید میکند .در غیر این صورت پس از نقض قرار، در صورت عدم اقدام و همچنین در صورتی که سمت
پرونده را برای رسیدگی ماهوی به شعبه صادرکننده قرار دادخواست دهنده محرز نباشد رأی صادر شده نقض و قرار
عودت مینماید. رد دعوی صادر میشود.
ماده -73هرگاه در مرحله تجدیدنظر تقاضای صدور ماده -70چنانچه شعبه تجدیدنظر در رأی بدوی غیر از
دستور موقت شود ،اتخاذ تصمیم با شعبه تجدیدنظر است. اشتباهاتی از قبیل اعداد ،ارقام ،سهو قلم ،مشخصات طرفین
اجرای دستور موقت مستلزم تأیید رئیس دیوان است .دستور و یا از قلم افتادگی در آن قسمت از خواسته که به اثبات
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 829
رسیدگی و رأی مقتضی را صادر کند .رأی صادر شده قطعی موقت صادر شده از شعبه بدوی مادام که توسط مرجع
است. تجدیدنظر لغو نگردد ،به قوت خود باقی است.
تبصره -1چنانچه رأی قطعی موضوع این ماده از شعبه ماده -74چنانچه قاضی شعبه بدوی صادرکننده رأی پی
بدوی صادر شده باشد ،در این صورت پرونده برای صدور به اشتباه خود ببرد و پرونده به هر علتی به شعبه تجدیدنظر
رأی به شعبه تجدیدنظر ارجاع میگردد. نرفته باشد ،با ذکر دلیل پرونده را از طریق رئیس دیوان به
تبصره -2در صورت اعالم خالف بیّن شرع یا قانون بودن شعبه تجدیدنظر ارسال میکند .شعبه یاد شده با توجه به
رأی ،توسط رئیس قوه قضائیه یا رئیس دیوان ،اجرای حکم دلیل ابرازی و در صورت وارد دانستن اشتباه ،رأی صادر شده
تا صدور رأی مجدد ،متوقف میشود. را نقض مینماید و هرگاه رأی صادره به صورت قرار باشد
پرونده را جهت ادامه رسیدگی به شعبه بدوی اعاده و در
مبحث سوم -رسیدگی در هیأت عمومی
غیر این صورت اقدام به رسیدگی ماهوی میکند.
ماده -80تقاضای ابطال مصوبات در هیأت عمومی دیوان،
ماده -75در صورتی که حداقل یک قاضی از دو قاضی و
با تقدیم درخواست دادخواست انجام میگیرد .در
یا دو قاضی از سه قاضی صادرکننده رأی در شعبه
دادخواست درخواست مذکور ،تصریح به موارد زیر ضروری
تجدیدنظر ،پی به اشتباه شکلی یا ماهوی خود ببرند ،مراتب
است:
را با ذکر دلیل به رئیس دیوان اعالم میدارند .رئیس دیوان
دادخواستدهنده اقامتگاه و الف -مشخصات پرونده را جهت رسیدگی و صدور رأی به شعبه هم عرض
درخواستکننده ارجاع میدهد.
ب -مشخصات مصوبه مورد اعتراض ماده -76صدور حکم اصالحی در مورد سهو قلم یا اشتباه
پ -حکم شرعی یا مواد قانونی که ادعای مغایرت مصوبه با محاسبه و یا رفع ابهام که توسط شعبه صادرکننده رأی
آن شده انجام می شود ،مشمول مواد ( )74و ( )75این قانون نیست.
ت -دالیل و جهات اعتراض از حیث مغایرت مصوبه با شرع ماده -77در صورتی که رأی بر مبنای اتفاق نظر نباشد،
یا قانون اساسی یا سایر قوانین یا خروج از اختیارات مرجع نظر اقلیت نیز در پیش نویس رأی درج میشود و به امضای
تصویب کننده آنان میرسد و در پرونده بایگانی میگردد.
ث -امضاء یا اثر انگشت دادخواستدهنده درخواستکننده ماده -78مقرراتی که در مرحله بدوی رعایت میشود در
مرحله تجدیدنظر نیز جاری است مگر این که به موجب
تبصره -1سایر مقررات مربوط به تنظیم ،ارسال و ثبت
قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد.
دادخواست ،به استثنای ذی نفع بودن دادخواستدهنده
درخواستکننده و پرداخت هزینه دادرسی ،در دادخواست ماده -79در صورتی که رئیس قوه قضائیه یا رئیس دیوان
درخواست ابطال مصوبه نیز جاری است .دادخواستها رأی قطعی شعب دیوان را خالف بین شرع یا قانون تشخیص
درخواستها توسط رئیس دیوان ،به دفتر هیأت عمومی دهند ،رئیس دیوان فقط برای یک بار با ذکر دلیل پرونده را
ارجاع میشود. برای رسیدگی ماهوی و صدور رأی به شعبه هم عرض ارجاع
مینماید .شعبه مذکور مکلف است خارج از نوبت به پرونده
| 830رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -چنانچه مرجع تصویب کننده ظرف مهلت مقرر تبصره -2در مواردی که آییننامه و مصوبه مورد شکایت،
درخواست تمدید وقت برای ارسال پاسخ نماید ،رئیس دیوان مرکب از مواد یا بندهای متعد باشد دادخواستدهنده باید
میتواند در صورت ضرورت ،رسیدگی به پرونده را حداکثر هریک از مواد یا اجزائی که ادعای مغایرت آن را با قانون یا
تا سه ماه دیگر به تأخیر اندازد. موازین شرعی نموده است ،مشخص کند.
ماده -84اموری که مطابق قانون در صالحیت هیأت تبصره -3هر گاه جهت درخواست ابطال مصوبه ،مغایرت با
عمومی دیوان است ،ابتداء به هیأتهای تخصصی مرکب از موازین شرع باشد ،رئیس دیوان مطابق ماده ( )87این قانون،
حداقل پانزده نفر از قضات دیوان ارجاع میشود .رسمیت از شورای نگهبان استعالم میکند.
جلسات هیأتهای تخصصی منوط به حضور دوسوم اعضاء ماده -81در صورت عدم رعایت موارد مذکور در ماده فوق
است که به ترتیب زیر عمل میکنند: مدیر دفتر هیأت عمومی به شرح زیر اقدام مینماید:
الف -در صورتی که نظر اکثریت مطلق هیأت تخصصی بر -1در مورد بند (الف) ظرف پنج روز قرار رد دادخواست
قبول شکایت و ابطال مصوبه باشد ،پرونده به همراه نظریه درخواست صادر مینماید.
هیأت جهت اتخاذ تصمیم به هیأت عمومی ارسال میشود.
-2در مورد بند (ث) مطابق ماده ( )28این قانون عمل
ب -در صورتی که نظر سه چهارم اعضای هیأت تخصصی بر مینماید.
رد شکایت باشد ،رأی به رد شکایت صادر میکند .این رأی
-3در سایر موارد با ذکر جهات نقص ،اخطاریه صادر و
ظرف بیست روز از تاریخ صدور ،از سوی رئیس دیوان یا ده
متقاضی مکلف است ظرف ده روز پس از ابالغ ،نسبت به
نفر از قضات دیوان قابل اعتراض است .در صورت اعتراض و
رفع نقص اقدام کند .در غیر این صورت ،قرار رد دادخواست
یا در صورتی که نظر اکثریت کمتر از سه چهارم اعضاء بر
درخواست صادر میشود .این قرار ،قطعی است.
رد شکایت باشد ،پرونده به شرح بند (الف) در هیأت عمومی
مطرح و اتخاذ تصمیم میشود. ماده -82مدیر دفتر هیأت عمومی ،دادخواست درخواست
تبصره -1تصمیمات هیأتهای تخصصی بالفاصله به اطالع را به نظر رئیس دیوان میرساند .چنانچه دادخواست
قضات دیوان میرسد. درخواست مشمول ماده ( )85این قانون باشد ،رئیس یا
معاون قضائی وی ،وفق حکم آن ماده اقدام میکند و در بقیه
تبصره -2هرگاه مصوبه مورد شکایت به لحاظ مغایرت با
موارد ،درخواست جهت اخذ پاسخ از مرجع تصویب کننده،
موازین شرعی برای رسیدگی مطرح باشد مطابق ماده ()87
به دفتر اعاده میشود و در نوبت رسیدگی قرار میگیرد.
این قانون عمل میشود .موضوع جهت اظهارنظر به شورای
نگهبان ارسال میشود .نظر فقهای شورای نگهبان برای ماده -83مدیر دفتر هیأت عمومی نسخه ای از درخواست
هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی الزم االتباع است. و ضمائم آن را برای مرجع تصویب کننده ،ارسال میکند.
مرجع مربوط مکلف است ظرف یک ماه از تاریخ ابالغ ،نسبت
ماده -85در مواردی که به تشخیص رئیس دیوان،
به ارسال پاسخ اقدام کند .در هر صورت ،پس از انقضای
رسیدگی به دادخواست ابطال مصوبه موضوعاً منتفی باشد،
مهلت مزبور ،هیأت عمومی به موضوع رسیدگی و تصمیم
مانند موارد استرداد دادخواست از سوی متقاضی با وجود
مقتضی اتخاذ مینماید.
رأی قبلی دیوان در مورد مصوبه مورد شکایت و یا در مواردی
که موضوع مورد شکایت مشمول عنوان آیین نامه ها،
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 831
مواد و اجزائی که ادعای مغایرت آنها با موازین شرعی شده نظامات و مقررات موضوع ماده ( )12این قانون نباشد ،از
است ،موضوع را به همراه کلیه اسناد و مدارک پرونده جهت قبیل نظرات مشورتی ،ابالغیه مصوبات و یا شکایت از قانون،
اظهارنظر به شورای نگهبان ارسال میکند .فقهای شورای رئیس دیوان قرار رد دادخواست صادر میکند .این قرار
نگهبان بنابر ترتیبی که مقرر مینمایند ،نسبت به موضوع قطعی است .در صورتی که شکایت از تصمیمات موردی به
مورد استعالم رئیس دیوان ،اظهارنظر میکنند .نظر فقهای هیأت عمومی ارجاع شده یا توسط شعبه قرار عدم صالحیت
شورای نگهبان برای هیأت عمومی یا هیأت تخصصی مربوط به شایستگی رسیدگی در هیأت عمومی صادر شده باشد،
الزم االتباع است و در صورت مغایرت مصوبه با شرع، پرونده توسط رئیس دیوان به یکی از شعب دیوان ارجاع
بالفاصله نسبت به اعالم بطالن مصوبه اقدام میکند. میشود .در این صورت شعبه مکلف به رسیدگی است.
تبصره -در صورت عدم پاسخ طرف شکایت ظرف مهلت مقرر تبصره -1پس از صدور نظریه شورای نگهبان مبنی بر
در صدر ماده ( )83این قانون ،رئیس دیوان ظرف مهلت دو مغایرت مصوبه با شرع ،تقاضای استرداد دادخواست قابل
ماه نسبت به استعالم از شورای نگهبان به ترتیب مقرر در پذیرش نیست و به موضوع ،رسیدگی و رأی مقتضی صادر
این بند اقدام میکند. میشود.
-2در صورتی که مصوبه ای به لحاظ مغایرت با موازین شرع تبصره -2در صورت تقاضای استرداد دادخواست ،چنانچه
و سایر جهات ،برای رسیدگی مطرح باشد ،ابتدا موضوع از رئیس دیوان مصوبه را خالف شرع یا قانون تشخیص دهد،
لحاظ مغایرت مصوبه با جهاتی غیر از مغایرت با موازین رسیدگی به موضوع با درخواست رئیس دیوان ادامه مییابد.
شرع ،در دیوان مورد رسیدگی قرار میگیرد و دیوان نسبت ماده -85در مواردی که به تشخیص رئیس دیوان ،رسیدگی
به آن اتخاذ تصمیم میکند .در صورتی که دیوان ،مصوبه و به درخواست ابطال مصوبه موضوعاً منتفی باشد ،مانند موارد
مفادی که مورد شکایت شرعی قرار گرفته است را به طور استرداد درخواست از سوی متقاضی یا وجود رأی قبلی
کلی ابطال کند و اثر آن را به زمان تصویب تسری دهد، دیوان در مورد مصوبه ،رئیس دیوان قرار رد درخواست را
موضوع پرونده بدون استعالم از شورای نگهبان مخومه صادر میکند .این قرار قطعی است.
میشود و در سایر موارد ،بعد از اظهارنظر دیوان ،موضوع به
ماده -86در صورتی که رئیس قوه قضائیه یا رئیس دیوان
همراه نظر دیوان و اسناد و مدارک پرونده با رعایت ترتیبات
مذکور در بند ( )1این ماده و تبصره آن به شورای نگهبان به هر نحو از مغایرت یک مصوبه با شرع یا قانون یا خروج
ارسال میگردد و نظری که مطابق ترتیبات مقرر از سوی آن از اختیارات مقام تصویب کننده مطلع شوند ،موظفند
فقهای شورای نگهبان صادر میشود ،مالک عمل دیوان قرار موضوع را در هیأت عمومی مطرح و ابطال مصوبه را
میگیرد .در این موارد چنانچه مصوبه از سوی فقهای درخواست نمایند.
شورای نگهبان مغایر شرع اعالم شود ،هیأت عمومی مطابق ماده -87در صورتی که مصوبه ای به لحاظ مغایرت با
نظر فقهای نگهبان بالفاصله نسبت به ابطال مصوبه اقدام موازین شرعی برای رسیدگی مطرح باشد ،موضوع به ترتیب
میکند. زیر جهت اظهارنظر به شورای نگهبان ارسال میشود:
تبصره -1فقهای شورای نگهبان میتوانند برای انجام -1در صورتی که مصوبه صرفاْ از حیث شرعی مورد شکایت
وظایف خود از حیث بررسی مغایرت یا عدم مغایرت مقررات قرار گرفته باشد ،رئیس دیوان پس از تبادل دادخواست و
دریافت پاسخ طرف شکایت ضمن تعیین و تبیین هر یک از
| 832رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
عمومی دیوان ،فقط به موجب قانون یا رأی وحدت رویه با شرع ،ترتیباتی را برای رسیدگی مقرر و ساختارهای
مؤخر ،بالاثر میشود. مناسب را ایجاد کنند.
ماده -89هرگاه در موارد مشابه ،آراء متعارض از یک یا چند تبصره -2چنانچه فقهای شورای نگهبان رأس ًا مغایرت
شعبه دیوان صادر شده باشد ،رئیس دیوان موظف است به شرعی مصوبهای را به رئیس دیوان اعالم نمایند ،هیأت
محض اطالع ،موضوع را ضمن تهیه و ارائه گزارش در هیأت عمومی مطابق نظر فقهای شورای نگهبان نسبت به ابطال
عمومی دیوان مطرح نماید .هیأت عمومی پس از بررسی و مصوبه اقدام میکند.
احراز تعارض و اعالم رأی صحیح ،نسبت به صدور رأی اقدام ماده -87در صورتی که مصوبه ای به لحاظ مغایرت با
مینماید .این رأی برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری موازین شرعی برای رسیدگی مطرح باشد ،موضوع جهت
مربوط در موارد مشابه الزم االتباع است .اثر آراء وحدت رویه اظهارنظر به شورای نگهبان ارسال میشود .نظر فقهای
مذکور نسبت به آینده است و موجب نقض آراء سابق شورای نگهبان برای هیأت عمومی ،الزماالتباع است.
نمیشود لکن در مورد احکامی که در هیأت عمومی مطرح
و غیرصحیح تشخیص داده شده شخص ذی نفع ظرف یک ماده -88هیأت عمومی ،در اجرای بند ( )1ماده ( )12این
ماه از تاریخ درج رأی در روزنامه رسمی حق تجدیدنظر قانون میتواند تمام یا قسمتی از مصوبه را ابطال نماید.
خواهی را دارد .در این صورت پرونده به شعبه تجدیدنظری ماده -89هر گاه به تشخیص رئیس دیوان ،در موضوعات
ال در پرونده دخالت نداشته ارجاع میشود و شعبه که قب ً مشابه ،آرای متعارض از یک یا چند شعبه دیوان صادر شده
مذکور موظف به رسیدگی و صدور رأی بر طبق رأی مزبور باشد ،وی میتواند دستور بررسی آن را جهت صدور رأی
است. وحدت رویه صادر نماید .هیأت عمومی پس از بررسی و
ماده -90هرگاه در موضوع واحد حداقل پنج رأی مشابه از احراز تعارض ،با اعالم رأی صحیح ،نسبت به صدور رأی
دو یا چند شعبه دیوان صادر شده باشد ،رئیس دیوان وحدت رویه اقدام میکند .در صورتی که هیأت عمومی آرای
میتواند موضوع را در هیأت عمومی مطرح و تقاضای تسری موضوع تعارض را غیرصحیح تشخیص دهد ،نظر صحیح را
آن را نسبت به موضوعات مشابه نماید .در صورتی که هیأت با صدور رأی وحدت رویه اعالم میکند .این رأی برای شعب
عمومی آراء صادر شده را صحیح تشخیص دهد ،آن را برای دیوان و مراجع اداری و همچنین برای هیأتهای تخصصی
ایجاد رویه تصویب مینماید .این رأی برای سایر شعب و هیأت عمومی در مورد رسیدگی به ابطال مصوبات موضوع
دیوان ،ادارات و اشخاص حقیقی و حقوقی مربوط الزم بند ( )1ماده ( )12این قانون در ارتباط با آن موضوع الزم
االتباع است. االتباع است .اثر آرای وحدت رویه نسبت به آینده است لیکن
در مورد احکامی که در رأی هیأت عمومی مطرح و
تبصره -پس از صدور رأی ایجاد رویه ،رسیدگی به شکایات
غیرصحیح تشخیص داده شده است ،شخص ذینفع ظرف
موضوع این ماده در شعب دیوان به صورت خارج از نوبت و
یک ماه از تاریخ درج رأی در روزنامه رسمی حق
بدون نیاز به ارسال نسخه ای از دادخواست و ضمائم آن
تجدیدنظرخواهی را دارد .در این صورت پرونده به شعبه
برای طرف شکایت ،انجام میگیرد.
تجدیدنظری که قبال به پرونده رسیدگی نکرده است ،ارجاع
ماده -91چنانچه رئیس قوه قضائیه یا رئیس دیوان یا میشود و شعبه مذکور موظف به رسیدگی و صدور رأی،
بیست نفر از اعضای هیأت عمومی ،هر یک از آرای هیأت مطابق رأی وحدت رویه است .آرای وحدت رویه هیأت
عمومی یا آرای قطعی هیأتهای تخصصی را اشتباه یا مغایر
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 833
نماینده مرجع تصویب کننده ،در هیأت عمومی مطرح قانون تشخیص دهند ،رئیس دیوان موضوع را جهت
مینماید. رسیدگی مجدد به هیأت عمومی ارجاع میدهد .در صورتی
که هیأت عمومی رأی صادره را اشتباه یا مغایر قانون
ماده -93آرای هیأتهای تخصصی و هیأت عمومی در
تشخیص دهد ،نسبت به نقض آن و صدور رأی صحیح اقدام
ابطال و عدم ابطال مصوبات موضوع بند ( )1ماده ( )12این
میکند.
قانون ،در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضائی و اداری،
معتبر و مالک عمل است. ماده -91طرح آراء قبلی هیأت عمومی برای رسیدگی
مجدد در هیأت عمومی ،در موارد ادعای اشتباه یا مغایرت
ماده -93افرادی که در اجرای آراء هیأت عمومی ،خود را
با قانون یا تعارض با یکدیگر ،مستلزم اعالم اشتباه از سوی
ذینفع میدانند ،در صورت عدم اجرای آن از سوی مسؤوالن
رئیس قوه قضائیه یا رئیس دیوان یا تقاضای کتبی و مستدل
ذی ربط ،میتوانند رسیدگی به استنکاف مسؤول مربوط را
بیست نفر از قضات دیوان است.
از دیوان ،درخواست نمایند .این درخواست از سوی رئیس
دیوان ،به یکی از شعب تجدیدنظر ارجاع میشود .شعبه ماده -92چنانچه مصوبه ای در هیأت عمومی ابطال شود،
مذکور در صورت احراز ذی نفع بودن درخواست کننده و پس از ابالغ رأی به طرف شکایت یا انتشار در روزنامه
استنکاف مسؤول مربوط ،به موجب ماده ( )109این قانون رسمی ،رعایت مفاد آن برای مرجع طرف شکایت و سایر
اتخاذ تصمیم مینماید. مراجع و مقامات مسؤول دستگاههای موضوع ماده ( )12این
قانون الزامی است .هر گاه مراجع و مقامات مذکور مصوبه
ماده -94در صورتی که آراء هیأت عمومی دیوان از سوی
جدیدی تحت هر عنوانی مغایر با مفاد رأی مذکور تصویب
رئیس قوه قضائیه خالف موازین شرع تشخیص داده شود،
کنند ،به درخواست رئیس دیوان موضوع به صورت خارج از
هیأت عمومی با توجه به نظر رئیس قوه قضائیه تجدیدنظر
نوبت و بدون رعایت مفاد ماده ( )83این قانون و فقط با
مینماید.
دعوت از نماینده مرجع صدور مصوبه جدید ،در هیأت
ماده -95پس از صدور رأی وحدت رویه یا ایجاد رویه، صادرکننده رأی قبلی ،رسیدگی و از تاریخ تصویب ابطال
چنانچه رئیس دیوان تشخیص دهد دستگاه اجرائی ذیربط میشود .در صورتی که مصوبه جدید ابطال شود و مشخص
از اجرای مفاد آن خودداری نموده و این امر منجر به طرح گردد وضع آن به جهت عدم تبعیت از مفاد آرای قبلی صادره
شکایات جدید در دیوان شده است ،ابتدا به مقام مسؤول در از سوی هیأت عمومی دیوان بوده است ،مقامات و اعضایی
دستگاه اجرائی اخطار مینماید ،ظرف مهلت مقرر نسبت به که برخالف رأی دیوان مبادرت به وضع چنین مقرره ای
اجرای رأی صادره اقدام و تدابیر الزم را به عمل آورد .در نموده اند ،مسؤول جبران خسارات وارده به اشخاص بوده و
صورت عدم اقدام ،مقام اداری متخلف مستنکف ،محسوب و به عنوان مستنکف شناخته شده و مشمول ماده ( )112این
مشمول حکم مقرر در ماده ( )112این قانون میشود. قانون میشوند.
ماده -95احکام صادر شده از هیأت عمومی دیوان که ماده -92چنانچه مصوبه ای در هیأت عمومی ابطال شود،
مستلزم عملیات اجرائی باشد از طریق دفتر هیأت عمومی رعایت مفاد رأی هیأت عمومی در مصوبات بعدی ،الزامی
به واحد اجرای احکام دیوان ابالغ میگردد .واحد اجرای است .هرگاه مراجع مربوط ،مصوبه جدیدی مغایر رأی هیأت
احکام دیوان موظف است مراتب را به مبادی ذی ربط اعالم عمومی تصویب کنند ،رئیس دیوان موضوع را خارج از نوبت
نماید .مراجع مذکور مکلف به اجرای حکم و اعالم نتیجه به بدون رعایت مفاد ماده ( )83این قانون و فقط با دعوت
| 834رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ث -حکم ،مستند به اسنادی باشد که پس از صدور ،جعلی دیوان میباشند و در صورت استنکاف طبق ماده ( )110این
بودن و یا عدم اعتبار آنها به موجب حکم مراجع صالح قانون اقدام میشود.
قانونی ثابت شده باشد.
ماده -96اداره جلسات هیأت عمومی و هیأتهای
ج -پس از صدور حکم ،اسناد و دالیلی به دست آید که دلیل تخصصی ،وفق این قانون ،مطابق آیین نامه ای است که
حقانیت درخواست کننده اعاده دادرسی باشد و ثابت شود ظرف سه ماه از تاریخ الزم االجراء شدن این قانون ،به
اسناد و دالیل یادشده در جریان دادرسی در اختیار وی تصویب رئیس قوه قضائیه میرسد.
نبوده است.
ماده -97رأی صادره از هیأت عمومی پس از تنظیم،
ماده -99مهلت تقدیم دادخواست اعاده دادرسی به شرح توسط رئیس دیوان امضاء میشود.
زیر است:
تبصره -1صدور رأی اصالحی و رفع ابهام از آراء و تصمیمات
-1در مورد بندهای «الف» تا «پ» ماده ( )98این قانون، عمومی دیوان برعهده هیأت عمومی و نسبت به آراء و
بیست روز از تاریخ ابالغ رأی شعبه تصمیمات هیأتهای تخصصی بر عهده خود آنها میباشد.
-2در خصوص بندهای «ت» تا «ج» ماده ( )98این قانون، تبصره -2کلیه آرای هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی
بیست روز از زمان حصول سبب اعاده دادرسی در پایگاه الکترونیکی دیوان و روزنامه رسمی منتشر میشود.
ماده -100دادخواست اعاده دادرسی با رعایت مواد مربوط ماده -97رأی هیأت عمومی مطابق نظر اکثریت اعضاء
به دادخواست مندرج در این قانون با ذکر جهتی که موجب توسط رئیس دیوان یا یکی از اعضاء اکثریت هیأت به انتخاب
اعاده دادرسی شده است ،به شعبه صادرکننده رأی تقدیم رئیس دیوان انشاء میگردد.
میشود. تبصره -ابالغ و اصالح آراء هیأت عمومی مطابق مقررات
ماده -101هزینه دادخواست اعاده دادرسی برابر هزینه آیین دادرسی مدنی است.
تقدیم دادخواست به شعب تجدیدنظر دیوان است. بخش سوم -اعاده دادرسی
ماده -102رسیدگی به دادخواست اعاده دادرسی در ماده -98در مورد احکام قطعی به جهات ذیل میتوان
صالحیت شعبه صادرکننده حکم قطعی است .شعبه مذکور دادخواست اعاده دادرسی تقدیم نمود:
در ابتداء در مورد قبول یا رد این دادخواست قرار الزم را
الف -حکم ،خارج از موضوع شکایت صادر شده باشد.
صادر مینماید و در صورت قبول دادخواست مبادرت به
رسیدگی ماهوی میکند. ب -حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد.
ماده -103شعبه رسیدگی کننده به موارد موضوع مواد پ -در مفاد حکم ،تضاد وجود داشته باشد.
( )75( ،)74یا ( )98این قانون مکلف است در صورت احراز ت -حکم صادر شده با حکم دیگری درخصوص همان دعوی
ضرورت ،دستور توقف اجرای حکم مورد رسیدگی را صادر ال توسط همان شعبه یا شعبه دیگر صادر
و اصحاب آن ،که قب ً
کند. شده است متعارض بوده بدون آن که سبب قانونی موجب
این تعارض باشد.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 835
دیوان ارسال مینمایند .محکو ٌم علیه مکلف است ظرف یک ماده -103شعبه رسیدگی کننده به اعاده دادرسی میتواند
ماه نسبت به اجرای کامل آن یا جلب رضایت محکومٌ له در صورت احراز ضرورت ،دستور توقف اجرای حکم مورد
اقدام و نتیجه را به طور کتبی به واحد اجرای احکام دیوان تقاضای اعاده دادرسی را صادر نماید.
گزارش نماید.
ماده -104هرگاه شعبه دادخواست اعاده دادرسی را وارد
ماده -109در مواردی که به تشخیص رئیس دیوان اجرای تشخیص دهد ،حکم مورد تقاضای اعاده دادرسی را نقض و
آرای هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان مستلزم حکم مقتضی صادر مینماید .در صورتی که دادخواست اعاده
عملیات اجرائی باشد ،پرونده جهت اجرای رأی به واحد دادرسی راجع به قسمتی از حکم باشد ،فقط همان قسمت
اجرای احکام ارسال میشود .دستگاههای اجرایی مکلفند نقض یا اصالح میگردد .چنانچه جهت دادخواست اعاده
ظرف پانزده روز پس از انتشار رأی در روزنامه رسمی یا دادرسی ،مغایرت دو حکم باشد ،شعبه رسیدگی کننده پس
مهلتی که حسب مورد متناسب با موضوع توسط رئیس از قبول اعاده دادرسی ،حکم دوم را نقض مینماید و حکم
دیوان تعیین میشود که حداکثر سه ماه خواهد بود ،مفاد اول به قوت خود باقی میماند.
رأی را اجراء یا به واحدهای تابعه جهت اجراء ،ابالغ و نتیجه
ماده -105حکمی که پس از اعاده دادرسی صادر میگردد،
را به واحد اجرای احکام اعالم نمایند .در صورت عدم اجرای
قابل اعاده دادرسی مجدد از همان جهت نیست.
آرای مذکور ،با اعالم واحد اجرای احکام و ارجاع موضوع
توسط رئیس دیوان ،مستنکف مشمول حکم مقرر در ماده ماده -106در اعاده دادرسی به هیچ عنوان شخص دیگری
( )112این قانون میشود. غیر از طرفین دعوی ،وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی
آنان ،نمیتواند وارد دعوی شود.
ماده -109هرگاه پس از انتشار رأی هیأت عمومی دیوان
در روزنامه رسمی کشور مسؤوالن ذی ربط از اجرای آن بخش چهارم -اجرای احکام
استنکاف نمایند ،به تقاضای ذی نفع یا رئیس دیوان و با ماده -107کلیه اشخاص و مراجع مذکور در ماده ( )10این
حکم یکی از شعب دیوان ،مستنکف به انفصال موقت از قانون مکلفند آراء دیوان را پس از ابالغ به فوریت اجراء
خدمات دولتی به مدت سه ماه تا یک سال و جبران خسارت نمایند.
وارده محکوم میشود.
ماده -108شعبه دیوان پس از صدور رأی مکلف است آن
تبصره -تقاضای ذی نفع برای اجرای آراء هیأت عمومی ،باید را به طرفین ابالغ کند .محکوم علیه موظف است ظرف یک
به صورت تقدیم دادخواست باشد .افرادی که از عدم اجرای ماه از تاریخ ابالغ حکم قطعی ،نسبت به اجرای کامل رأی یا
آراء هیأت عمومی در مورد ابطال مصوبه مطلع میشوند، جلب رضایت محکوم له اقدام و نتیجه را به طور کتبی به
میتوانند موضوع را به رئیس دیوان منعکس نمایند تا رئیس شعبه صادرکننده حکم قطعی اعالم کند .در صورت عدم
دیوان نسبت به پیگیری موضوع از طریق شعب دیوان اقدام اجرای رأی یا عدم جلب رضایت محکوم له در مهلت مقرر،
نماید. با درخواست محکوم له پرونده به واحد اجرای احکام ارسال
ماده -110واحد اجرای احکام دیوان موظف است اقدامات میشود.
الزم را جهت اجرای احکام دیوان به عمل آورد و در صورت ماده -108شعب دیوان پس از ابالغ رأی به محکو ٌم علیه
استنکاف شخص یا مرجع محکوم علیه از اجرای حکم یک نسخه از آن را به انضمام پرونده به واحد اجرای احکام
قطعی ،مراتب را به رئیس دیوان گزارش دهد .در صورت
| 836رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-2دستور توقیف حساب بانکی محکومٌ علیه و برداشت از استنکاف شخص یا مرجع محکوم علیه از اجرای حکم
آن به میزان مبلغ محکومٌ به در صورت عدم اجرای حکم قطعی ،واحد اجرای احکام دیوان ،مراتب را به رئیس دیوان
یک سال پس از ابالغ گزارش میکند.
-3دستور توقیف و ضبط اموال شخص متخلف به درخواست رئیس دیوان بالفاصله پرونده را به شعبه صادرکننده رأی
ذی نفع طبق مقررات قانون آیین دادرسی دادگاههای قطعی ارجاع مینماید .شعبه مذکور موظف است خارج از
عمومی و انقالب (در امور مدنی) نوبت به موضوع استنکاف رسیدگی و رأی مقتضی صادر و
-4دستور ابطال اسناد یا تصمیمات اتخاذ شده مغایر با رأی پرونده را جهت اقدامات بعدی به واحد اجرای احکام دیوان
دیوان با رعایت الیحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و ارسال نماید.
امالک برای اجرای برنامههای عمومی ،عمرانی و نظامی تبصره -1در مواردی که اجرای حکم ،مستلزم اتخاذ
دولت مصوب 1358/ 11/ 17شورای انقالب و اصالحات تصمیم توسط شورا ،هیأت و یا کمیسیونی مرکب از دو یا
بعدی آن و قانون تعیین تکلیف اراضی واگذاری دولت و چند نفر باشد و اعضای آنها از تبعیت حکم صادر شده
نهادها مصوب 1370/ 12/ 15مجمع تشخیص مصلحت استنکاف نمایند ،تمامی اعضای مؤثر در مخالفت با حکم
نظام دیوان ،مستنکف شناخته میشوند.
-5اعالم مراتب از سوی واحد اجرای احکام پس از انقضای تبصره -2مرجع رسیدگی به استنکاف از رأی هیأت
م هلت یکساله به سازمان برنامه و بودجه کشور که در این عمومی ،شعب تجدیدنظر دیوان است.
صورت سازمان مذکور موظف است ظرف سه ماه ،محکوم به تبصره -3شعبه رسیدگی کننده به استنکاف ابتدا شخص
را بدون رعایت محدودیتهای جابه جایی از ردیف بودجه یا اشخاص مستنکف را احضار و موضوع را به آنها تفهیم
سنواتی دستگاه مربوط کسر و مستقیماً به حساب محکوم مینماید و در هر صورت با احراز استنکاف ،مشمول حکم
له پرداخت کند. مقرر در ماده ( )112این قانون قرار میگیرد .رعایت این امر
تبصره -در صورتی که قاضی اجرای احکام تشخیص دهد در رسیدگی به سایر موارد استنکاف ،از جمله موضوع مواد
رأی صادره از طرف محکومه علیه اجرا شده است و اقدام ( )39( ،)30و ( )44این قانون الزامی است.
دیگری ندارد ،قرار خاتمه اجرای حکم را صادر میکند و تبصره -3شعبه رسیدگی کننده به استنکاف ابتداء شخص
پرونده بایگانی میشود .قرار صادره به محکوم له ابالغ یا اشخاص مستنکف را احضار و موضوع را به آنها تفهیم
می شود و چنانچه وی به هر دلیل مدعی عدم اجرای کامل مینماید .چنانچه مستنکف استمهال کند ،حداکثر یک هفته
یا بخشی از رأی صادره از سوی محکوم علیه باشد ،حداکثر جهت اجرای حکم و اعالم به دیوان به وی مهلت داده
ظرف یک ماه پس از ابالغ قرار مذکور ،با رعایت معاذیر می شود و در غیراین صورت و یا پس از انقضای مهلت،
شرعی یا قانونی ،مهلت اعتراض نسبت به آن را دارد .در این مشمول حکم مقرر در ماده ( )112این قانون قرار میگیرد.
صورت پرونده به شعبه صادر کننده رأی قطعی ارسال و برابر
ماده -111دادرس اجرای احکام از طرق زیر مبادرت به
تصمیم شعبه مذکور اقدام میشود.
اجرای حکم میکند:
ماده -112در صورتی که محکوم علیه از اجرای آرای دیوان
-1احضار مسؤول مربوط و اخذ تعهد بر اجرای حکم یا جلب
استنکاف نماید ،پرونده با ارجاع رئیس دیوان در شعبه
رضایت محکو ٌم له در مدت معین
صادرکننده رأی قطعی ،رسیدگی و مستنکف به انفصال از
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 837
ماده -113طرح مجدد پرونده در موارد اعالم اشتباه قاضی خدمات دولتی تا پنج سال و یا به محرومیت از حقوق
و یا خالف بین شرع یا قانون ،مانع از اجرای حکم قطعی اجتماعی تا پنج سال و جبران خسارت وارده ،محکوم
دیوان نیست مگر آن که شعبه رسیدگی کننده قرار توقف می شود .رأی صادره ظرف بیست رروز پس از ابالغ بدون
اجرای حکم را صادر نماید. رعایت تشریفات تنظیم دادخواست ،قابل تجدیدنظرخواهی
حسب مودر در شعبه تجدیدنظر و شعبه هم عرض است.
ماده -114چنانچه در جریان اجرای آراء دیوان ،راجع به
رسیدگی به استنکاف و تجدیدنظرخواهی از احکام مربوط
نحوه اجرای رأی بین طرفین توافقی شود و محکوم علیه به
در شعب دیوان به صورت خارج از نوبت صورت میگیرد.
تعهدات خود عمل ننماید ،محکومٌ له میتواند ادامه عملیات
حکم قطعی صادره جهت اجراء به مقام مافوق مستنکف و
اجرائی را درخواست کند و واحد اجرای احکام دیوان با
عنداالقتضاء به مراجع نظارتی مربوط ،ابالغ و در خصوص
اجرای رأی دیوان یا توافق ،موضوع را پیگیری مینماید.
دارندگان پایه قضائی به دادسرای انتظامی قضات اعالم
ماده -115در مواردی که محکوم علیه در مقام اجرای میشود.
احکام قطعی دیوان ،به موانع قانونی استناد نماید و یا به
ماده -112در صورتی که محکومٌ علیه از اجرای رأی،
جهتی امکان عملی اجرای حکم نباشد و این جهات به
استنکاف نماید با رأی شعبه صادرکننده حکم ،به انفصال
تشخیص دادرس اجرای احکام دیوان ،موجه شناخته شود،
موقت از خدمات دولتی تا پنج سال و جبران خسارت وارده
از موارد اعاده دادرسی تلقی و پرونده به منظور رسیدگی به
محکوم میشود .رأی صادر شده ظرف بیست روز پس از
این جهات به شعبه صادرکننده رأی قطعی ارجاع میگردد.
ابالغ قابل تجدیدنظر در شعبه تجدیدنظر دیوان میباشد و
شعبه مزبور در صورت تأیید وجود مانع قانونی و یا عدم
در صورتی که رأی مذکور در شعبه تجدیدنظر صادر شده
امکان اجرای حکم ،رأی مقتضی به جبران خسارت و یا
باشد به شعبه هم عرض ارجاع میگردد.
تعیین جایگزین محکو ٌم به صادر مینماید .در غیراین صورت
قرار رد صادر و پرونده برای ادامه عملیات اجرائی به واحد ماده -113رئیس دیوان جهت کاهش شکایات و پیشگیری
اجرای احکام دیوان اعاده میشود .رأی و یا قرار صادر شده از وقوع تخلفات ،اقدامات زیر را انجام میدهد:
در این مرحله قطعی است. -1در مواردی که در جریان رسیدگی به پروندهها در دیوان،
ماده -116در مواردی که اجرای حکم قطعی از اختیار ایرادات و نواقصی در قوانین و مقررات مشاهده شود که منشأ
محکوم علیه خارج و یا موکول به تمهید مقدماتی از سوی طرح شکایت در دیوان شده است ،پیشنهادهای اصالحی
مرجع دیگری غیر از محکوم علیه باشد و مرجع اخیر در خود را حسب مورد ،به رئیس جمهور یا رئیس قوه قضائیه
جریان دادرسی وارد نشده باشد ،ظرف یک ماه از تاریخ ابالغ یا رئیس مجلس شورای اسالمی و یا دیگر مراجع ذیربط
واحد اجرای احکام ،مرجع یاد شده میتواند به رأی صادره واضع مقررات ،اعالم مینماید.
اعتراض کند و شعبه صادرکننده رأی قطعی باید به موضوع -2اقدامات و تدابیر پیشگیرانه مناسب را در چهارچوب
رسیدگی و تصمیم الزم را اتخاذ نماید .این رأی قطعی و قوانین و مقررات ،جهت کاهش موجبات طرح شکایت در
الزم االجراء است .مرجع مذکور در صورت عدم اعتراض در دیوان با همکاری دستگاههای اجرائی مربوط به عمل
مهلت مقرر ،مکلف به اجرای حکم بوده و در صورت میآورد.
استنکاف ،مطابق ماده ( )112این قانون اقدام میشود.
| 838رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
تبصره -در موارد موضوع این بند ،پرداخت هزینه دادرسی و ماده -116در مواردی که اجرای حکم قطعی از اختیار
رعایت تشریفات مواعد قانونی طرح شکایت الزم نیست. محکومٌ علیه خارج و یا موکول به تمهید مقدماتی از سوی
-2شناسایی آیین نامه ها ،مقررات و سایر نظامات ناظر بر مرجع دیگری غیر از محکومٌ علیه باشد و مرجع اخیر در
حقوق عامه که مغایر جهات مذکور در ماده ( )12این قانون جریان دادرسی وارد نشده باشد ،ظرف یک ماه از تاریخ
است و درخواست ابطال آنها اعالم ،مرجع یادشده میتواند به رأی صادر شده اعتراض
کند و شعبه صادرکننده رأی قطعی باید به موضوع رسیدگی
تبصره -دستگاههای اجرایی موضوع ماده ( )12این قانون
و اظهارنظر نماید .این رأی قطعی و الزم االجراء است.
مکلفند یک نسخه از مصوبات ،آیین نامه ها ،دستورالعملها
و بخشنامههای خود را ظرف یک ماه پس از وضع یا صدور، ماده -117چنانچه دادرس اجرای احکام دیوان ،رأی شعبه
در پایگاه الکترونیکی دیوان قرار دهند .خودداری از اجرای دیوان را مبهم بداند ،به نحوی که اجرای آن امکان نداشته
این تکلیف از سوی دستگاههای مذکور ،تخلف اداری باشد با ذکر مورد ابهام از شعبه صادرکننده رأی تقاضای رفع
محسوب میشود. ابهام مینماید .نظر شعبه در خصوص رفع ابهام ،برای دادرس
اجرای احکام دیوان ،الزم االتباع است.
ماده -120شعب تشخیص فعلی دیوان پس از رسیدگی به
پروندههای موجود منحل میشوند. ماده -118دستگاههای اجرائی موضوع ماده ( )5قانون
مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386/ 7/ 8مکلفند
ماده -121هرگاه ضمن رسیدگی به موضوعی در دیوان،
دستورات دیوان را در مقام اجرای حکم اجراء کنند .تخلف
رئیس دیوان در جریان تضییع حقوق عمومی و یا منافع بیت
از مقررات این ماده ،عالوه بر تعقیب اداری و انتظامی حسب
المال قرار گیرد ،موظف است مراتب را حسب مورد به
مورد ،مستوجب مجازات مقرر در ماده ( )112این قانون
سازمان بازرسی کل کشور ،دادستان کل کشور و دیوان
است.
محاسبات کشور اعالم نماید.
ماده -119در اجرای بند « »1ماده ( )111این قانون،
ماده -122مقررات مربوط به رد دادرس و نحوه ابالغ اوراق،
چنانچه مسؤول مربوط پس از احضار بدون عذر موجه ،در
آراء و تصمیمات دیوان و وکالت و سایر موارد سکوت در این
واحد اجرای احکام دیوان حاضر نشود ،دادرس اجرای احکام
قانون به ترتیبی است که در قانون آیین دادرسی دادگاههای
مطابق تبصره ( )2ماده ( )43این قانون ،اقدام مینماید.
عمومی و انقالب (در امور مدنی) و قانون اجرای احکام مدنی
مقرر شده است. بخش پنجم -سایر مقررات
ماده -123بودجه دیوان در ردیف مستقل ذیل ردیف ماده -120به منظور حفظ حقوق عامه و جلوگیری از
بودجه قوه قضائیه منظور میگردد. تضییع آن در حدود صالحیت دیوان عدالت اداری ،رئیس
دیوان یکی از معاونان قضائی خود را برای انجام وظایف زیر
ماده -124از تاریخ الزم االجراء شدن این قانون ،قانون
تعیین میکند:
دیوان عدالت اداری مصوب 1385/9/25و اصالحات بعدی
آن و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1379/2/26 -1طرح شکایت از اقدامات و تصمیماتی که به جهات مذکور
قوه قضائیه لغو میشود. در ماده ( )10این قانون موجب تضییع حقوق عامه میشود،
نزد شعب دیوان و حسب مورد تجدیدنظرخواهی نسبت به
آرای مذکور
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 839
تشخیص داده شد و مابقی مواد این قانون در تاریخ قانون فوق مشتمل بر یکصد و بیست و چهار ماده و سی و
1390/9/30به تأیید شورای نگهبان رسید. نه تبصره در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ 1390/9/22
رئیس مجلس شورای اسالمی -علی الریجانی مجلس شورای اسالمی تصویب شد و مواد (،)12( ،)10
( )90( ،)89و ( )94این قانون در تاریخ 1392/3/25از سوی
مجمع تشخیص مصلحت نظام موافق با مصلحت نظام
-15توسعه نظام اداری الکترونیک و فراهم آوردن الزامات -5ایجاد زمینه رشد معنوی منابع انسانی و بهسازی و
آن به منظور ارائه مطلوب خدمات عمومی. ارتقای سطح دانش ،تخصص و مهارتهای آنان.
-16دانش بنیان کردن نظام اداری از طریق بکارگیری اصول -6رعایت عدالت در نظام پرداخت و جبران خدمات با تأکید
مدیریت دانش و یکپارچهسازی اطالعات ،با ابتناء بر بر عملکرد ،توانمندی ،جایگاه و ویژگیهای شغل و شاغل و
ارزشهای اسالمی. تأمین حداقل معیشت با توجه به شرایط اقتصادی و
اجتماعی.
-17خدماترسانی برتر ،نوین و کیفی به منظور ارتقای
سطح رضایتمندی و اعتماد مردم. -7زمینه سازی جذب و نگهداری نیروهای متخصص در
استانهای کمتر توسعه یافته و مناطق محروم.
-18شفافسازی و آگاهی بخشی نسبت به حقوق و تکالیف
متقابل مردم و نظام اداری با تأکید بر دسترسی آسان و -8حفظ کرامت و عزت و تأمین معیشت بازنشستگان و
ضابطه مند مردم به اطالعات صحیح. مستمری بگیران و بهره گیری از نظرات و تجارب مفید آنها.
-19زمینه سازی برای جذب و استفاده از ظرفیتهای -9توجه به استحکام خانواده و ایجاد تعادل بین کار و
مردمی در نظام اداری. زندگی افراد در نظام اداری.
| 840رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-24ارتقای سالمت نظام اداری و رشد ارزشهای اخالقی -20قانونگرایی ،اشاعه فرهنگ مسئولیت پذیری اداری و
در آن از طریق اصالح فرآیندهای قانونی و اداری ،بهره گیری اجتماعی ،پاسخگویی و تکریم ارباب رجوع و شهروندان و
از امکانات فرهنگی و بکارگیری نظام موثر پیشگیری و اجتناب از برخورد سلیقهای و فردی در کلیه فعالیت ها.
برخورد با تخلفات. -21نهادینه سازی وجدان کاری ،انضباط اجتماعی ،فرهنگ
-25کارآمد سازی و هماهنگی ساختارها و شیوههای نظارت خود کنترلی ،امانت داری ،صرفهجویی ،ساده زیستی و حفظ
و کنترل در نظام اداری و یکپارچهسازی اطالعات. بیت المال.
-26حمایت از روحیه نوآوری و ابتکار و اشاعه فرهنگ و -22تنظیم روابط و مناسبات اداری بر اساس امنیت روانی،
بهبود مستمر به منظور پویایی نظام اداری. اجتماعی ،اقتصادی ،بهداشتی ،فرهنگی و نیز رفاه نسبی
مخاطبان محترم این سیاستها(رؤسای محترم سه قوه، آحاد جامعه.
نیروهای مسلح ،مسئوالن نهادهای غیردولتی) موظفند -23حفظ حقوق مردم و جبران خسارتهای وارده بر
زمانبندی مشخص برای عملیاتی شدن آن را تهیه و اشخاص حقیقی و حقوقی در اثر قصور یا تقصیر در
پیشرفت آن را در فواصل زمانی معین گزارش نمایند. تصمیمات و اقدامات خالف قانون و مقررات در نظام اداری.
صندوقهای بازنشستگی ذیربط قرار خواهد گرفت تا نسبت هیئت وزیران در جلسه مورخ 1387/2/29بنا به پیشنهاد
به اعطای این سهام به آنان اقدام نمایند. معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و به
-2با توجه به تبصره ماده ( )78قانون مدیریت خدمات منظور ایجاد بستر الزم برای اجرای کامل قانون مدیریت
کشوری ،صندوقهای بازنشستگی موظفند حقوق خدمات کشوری و به استناد بند ( )24ماده واحده قانون
بازنشستگی کارمندانی را که از تاریخ الزماالجرا شدن قانون بودجه سال 1387کل کشور تصویب نمود:
مدیریت خدمات کشوری بازنشسته شده یا میشوند نیز -1صندوقهای بازنشستگی موظفند حقوق بازنشستگان،
کماکان براساس حقوق و مزایایی که مالک کسور وظیفهبگیران یا مستمریبگیران موضوع مواد ( )109و
بازنشستگی یا حق بیمه (حسب مورد) آنان بوده است، ( )110قانون مدیریت خدمات کشوری خود را با ضریب
تعیین و پرداخت کنند. پانصد ( )500ریال برای سال ،1386در طی سال 1387با
تبصره -پاداش پایان خدمات مشمولین این بند براساس احکام این قانون تطبیق دهند.
آخرین حقوق و فوقالعادههای دریافتی که مالک کسور تبصره -بابت افزایش یکباره حقوق مشمولین این بند تا
بازنشستگی یا حق بیمه (حسب مورد) است ،محاسبه و به پایان ششماهه اول سال ،1387سهام دولتی در بنگاههای
وزارت امور اقتصادی و دارایی اعالم میشود. اقتصادی مشمول بند (ج) سیاستهای اصل ( )44قانون
-3وزارت امور اقتصادی و دارایی معادل پاداش پایان خدمت اساسی جمهوری اسالمی ایران ،به روش خارج از بورس با
کارمندانی که با سنوات خدمت کامل بازنشسته شده و قیمت توافقی و با تصویب هیئت عالی واگذاری ،در اختیار
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 841
بازنشستگی ذیربط با پرداخت نقدی این پاداش براساس دستگاه اجرایی ملزم به بازنشسته نمودن آنان است ،سهام
بند اخیرالذکر میباشد. دولتی در بنگاههای اقتصادی مشمول بند (ج) سیاستهای
تبصره -دستگاههای اجرایی میتوانند با استفاده از ساز و کار اصل ( )44قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران ،به روش
مقرر در این بند نسبت به بازخریدی کارمندان خود در خارج از بورس با قیمت توافقی و با تصویب هیئت عالی
اجرای ماده 45قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی واگذاری را در اختیار صندوقهای بازنشستگی ذیربط قرار
از مقررات مالی دولت (مصوب )1380/11/27اقدام نمایند. خواهد داد تا این صندوقها نسبت به پرداخت پاداش پایان
خدمت استحقاقی هر یک از مشمولین به صورت نقدی اقدام
-5در اجرای مواد ( )5و ( )6آییننامه اجرایی قانون
نمایند.
بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت ،وزارت امور
اقتصادی و دارایی موظف است مطالبات صندوقهای تبصره -1چنانچه در اجرای ماده ( )16قانون برنامه سوم
بازنشستگی بابت حقوق بازنشستگی و نیز کسور بازنشستگی توسعه تنفیذی به موجب ماده ( )9قانون برنامه چهارم
یا حق بیمه سهم کارمند و کارفرما نسبت به سنوات ارفاقی توسعه کارمند بابت پاداش پایان خدمت خود تمایل به
موضوع این قانون را با استفاده از ساز و کار مقرر در ماده دریافت سهام داشته باشد ،صندوق ذیربط موظف است
( )16قانون برنامه سوم توسعه تنفیذی به موجب ماده ()9 معادل این پاداش سهام با قیمت ده درصد کمتر به وی
قانون برنامه چهارم توسعه ،تسویه نماید. واگذار کند.
-6به منظور اجرای صحیح قانون مدیریت خدمات کشوری تبصره -2در صورت توافق کارمند صندوق مربوط میتواند
و پیشگیری از وقفه در امور جاری دستگاههای اجرایی ،تا معادل پاداش پایان خدمت وی سهام بدون تخفیف واگذار
تصویب آییننامهها ،دستورالعملها و مصوبات مربوط به نموده و به میزان سی درصد ارزش سهام واگذار شده ،سهام
قانون مذکور و استقرار احکام آن در دستگاههای اجرایی، اضافی به صورت اقساطی پنج ساله به وی بفروشد ،به نحوی
مقررات مورد عمل دستگاهها ،جز در مواردی که مغایر با که پرداخت اولین قسط یک سال پس از دریافت سهام
مفاد این تصویبنامه است ،کماکان اجرا خواهدشد. صورت پذیرد.
-7ضریب حقوق شاغلین از ابتدای سال ،1387به میزان تبصره -3در صورتی که قیمت سهام واگذارشده به کارمند
چهارصد و نود ( )490ریال تعیین میشود. از قیمت توافقی صندوق با وزارت امور اقتصادی و دارایی
کمتر شود ،این وزارت موظف است معادل تفاوت حاصله ،به
تبصره -1دستگاههای مشمول مقررات خاص استخدامی
صندوق سهام واگذار نماید.
کماکان تابع احکام خود در رابطه با ضریب حقوق خواهند
بود. -4موافقت دستگاههای اجرایی با درخواست بازنشستگی
کارمندانی که با استفاده از تسهیالت قانون بازنشستگی
تبصره -2بندهای ( )4( ،)3و ( )5تصویبنامه شماره
پیشاز موعد کارکنان دولت تقاضای بازنشستگی دارند و
/11008ت37150هـ مورخ 1386/2/28هیئتوزیران با
همچنین سایر کارمندانی که حایز شرایط بازنشستگی
اصالح رقم یک میلیون و پانصد هزار ( )1.500.000ریال به
میباشند (به استثنای کارمندان مشمول بند ( )3این
یک میلیون و ششصد و پنجاه هزار ( )1.650.000ریال در
تصویبنامه) ،موکول به توافق آنان در مورد دریافت پاداش
بند ( ،)3از ابتدای سال 1387قابل اجرا میباشند.
پایانخدمت براساس ساز و کارهای مندرج در تبصرههای
( )1و ( )2بند ( )3این تصویبنامه یا موافقت صندوق
| 842رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
از کارافتاده یا فوت شدهاند ،از افراد نظیر که با جداول -8از ابتدای سال ،1387معادل مبالغی که در سال 1386
موضوع مواد ( )109و ( )110قانون مدیریت خدمات تحت عنوان «فوقالعاده تعدیل» به شاغلین پرداخت
کشوری تطبیق یافتهاند ،کمترشود ،از ابتدای سال 1387به شدهاست ،به صورت مقطوع صرف ًا به سرجمع فوقالعاده
همان میزان افزایش مییابد. جذب آنان افزوده شده و فوقالعاده تعدیل از احکام این افراد
-12معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور حذف میگردد .این مبلغ در محاسبه سایر فوقالعادهها
اقدامات الزم را برای تهیه و تنظیم آییننامهها، (نظیر فوقالعاده ویژه و غیره) و سایر اقالم پرداختی مستمر
دستورالعملها ،بخشنامهها و ساز و کارهای مورد نیاز برای کارکنان قابل احتساب نمیباشد.
اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری معمول خواهدنمود. -9از ابتدای سال ،1387مبلغ مقطوع موضوع بند ( )8این
تبصره -مبلغ پنجاه میلیارد ( )50.000.000.000ریال از تصویبنامه در مورد مشمولین طرح طبقهبندی معلمان
اعتبار هزینههای ردیف ( )7-101000جدول شماره ()1-2 آموزش و پرورش ،مربیان آموزش فنی و حرفهای و
بودجه سال 1387کل کشور در اختیار معاونت توسعه مشمولین طرح طبقهبندی رسته بهداشتی و درمانی به
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور قرار میگیرد تا برای میزان بیست و پنج درصد و در مورد سایر شاغلین
انجام مطالعات ،بررسیها و سایر اقدامات مربوط به استقرار دستگاههای اجرایی به میزان پنجاه درصد افزایش مییابد.
قانون هزینه نماید. حکم قسمت اخیر بند ( )8این تصویبنامه در مورد مبلغ
موضوع این بند نیز الزماالجرا است.
-13دستگاههای اجرایی موضوع این تصویبنامه موظفند
حسب مورد گزارش عملکرد خود در اجرای این تصویبنامه -10حقوق بازنشستگی و وظیفه تمام بازنشستگان و وظیفه
را به معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور بگیران و مشترکان صندوقهای بازنشستگی کشوری و
به منظور جمعبندی و ارائه به هیئتوزیران ارسال نمایند. نیروهای مسلح که تا پایان سال 1386برقرار شدهاست ،از
تاریخ 1387/1/1به میزان ده درصد افزایش مییابد.
معاون اول رئیسجمهور -پرویز داودی
-11در صورتی که حقوق بازنشستگی ،وظیفه یا مستمری
افرادی که از ابتدای سال 1386تا پایان این سال بازنشسته،
تشکیل کارگروه حل مشکالت دستگاههای اجرایی در اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری
(تصویبنامه شماره /47816ت 42668مورخ 1388/3/4هیأت وزیران)
بازرگانی ،رفاه و تأمین اجتماعی و وزیر مربوط و معاون هیئت وزیران در جلسه مورخ 1388/2/27به استناد اصل
حقوقی و امورمجلس رییسجمهور تفویض میشود. یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران
-2مالک تصمیمگیری درخصوص اختیارات یادشده تصویب نمود:
موافقت اکثریت وزیران عضو کارگروه مذکور است و مصوبات -1اختیارات هیئتوزیران درخصوص حل مشکالت و
آن در صورت تأیید رییسجمهور با رعایت ماده ()19 اختالفات دستگاههای اجرایی در مورد اجرای قانون مدیریت
آییننامه داخلی هیئت دولت قابل صدور است. خدمات کشوری به کارگروهی متشکل از معاون توسعه
معاون اول رییسجمهور -پرویز داودی مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور (رییس) و وزیران
تشکیل سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور
(مصوبه شماره 792054مورخ 1395/7/27شورای عالی اداری)
و روشها ،مدیریت دانش ،جبران خدمت ،سالمت اداری، سازمان اداری و استخدامی کشور -سازمان برنامه و بودجه
ارزشیابی و طبقهبندی مشاغل ،مدیریت عملکرد و ارزیابی کشور
عملکرد ،صیانت از حقوق شهروندی و حقوق کارکنان دولت شورای عالی اداری در یکصدوهفتادوششمین جلسه مورخ
در نظام اداری. ،1395/05/02بنا به پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامهریزی
-طراحی ،بهینه سازی و استقرار نظامهای اداری و مدیریتی کشور (سابق) و با توجه به اختیارات اصل 126قانون
مورد نیاز برای تحقق برنامههای توسعه با همکاری سازمان اساسی ،به منظور سازماندهی و انسجام بخشی به
برنامه و بودجه کشور. مأموریتها و وظایف مربوط به حوزههای "امور اداری و
-توسعه و ترویج آموزشهای کاربردی و حرفهای در حوزه استخدامی" و "برنامه و بودجه" و تعیین سازمانهای متولی
نظام اداری کشور و تربیت مدیران توسعه گرا و آینده نگر انجام دهنده هر یک از وظایف مذکور ،تصویب نمود:
در نظام اداری. ماده -1وظایف ریس جمهور در امور اداری و استخدامی،
-برنامهریزی ،هدایت و راهبری ارتقای اثربخشی و کارآیی در قالب سازمان اداری و استخدامی کشور توسط "معاون
نظام اداری و مدیریت بهرهوری ملی. رییسجمهور و رییس سازمان اداری و استخدامی کشور" و
همچنین وظایف رییسجمهور در امور برنامه و بودجه ،در
-تهیه و تدوین آییننامهها و دستورالعملهای مربوط به
قالب سازمان برنامه و بودجه کشور توسط "معاون
حوزه اداری و استخدامی کشور و نظارت بر حسن اجرای
رییسجمهور و رییس سازمان برنامه و بودجه کشور" ،اداره
آنها.
خواهد شد.
ب -سازمان برنامه و بودجه کشور
ماده -2اهم مأموریتهای دو سازمان:
-راهبری و رصد توسعه کشور.
الف -سازمان اداری و استخدامی کشور
-انجام مطالعات و بررسیهای اقتصادی ،اجتماعی و
-ایجاد هماهنگی الزم برای اجرای سیاستهای کلی نظام
فرهنگی کشور.
اداری ابالغی مقام معظم رهبری.
-انجام مطالعات و بررسیهای علمی برای بهبود نظامهای
-تبیین نقش و مأموریتهای بخشهای مختلف دولتی،
برنامهریزی و بودجه ریزی.
عمومی و سازمانهای مردم نهاد از منظر مدیریتی و اداری.
-تهیه و تنظیم راهبردهای توسعه و برنامههای کوتاه مدت،
-سیاست گذاری ،برنامهریزی ،راهبری و مدیریت،
میان مدت و بلندمدت.
هماهنگی و نظارت بر وظایف مربوط به امور اداری و
-ارایه پیشنهاد خط مشیها و سیاستهای مربوط به بودجه استخدامی در سطح کشور به خصوص در بخش دولتی
کل کشور به مراجع ذیربط. شامل :ساختارهای سازمانی ،توسعه سرمایه انسانی دولت،
-تهیه و تنظیم بودجه سنواتی و ارائه آن به مراجع ذیربط. آمار و برنامهریزی نیروی انسانی ،راهبری توسعه دولت
الکترونیک ،مدیریت فرآیندهای سازمانی ،اصالح سیستمها
| 844رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -4بودجه و اعتبارات مربوط به هر کدام از دو سازمان -نظارت مستمر بر اجرای برنامهها و بودجه و پیشرفت
"اداری و استخدامی کشور" و "برنامه و بودجه کشور" طبق دورهای ساالنه آنها و ارائه گزارشهای الزم.
ماده ( )24قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی -تهیه و تدوین طرح آمایشی.
از مقررات مالی دولت ( ،)2مصوب اسفندماه سال 1393
-ارزیابی عملکرد مدیریت.
مجلس شورای اسالمی ،بر اساس برنامهها و فعالیتهای
مصوب مربوط به هر یک از سازمانهای مذکور ،از محل -مدی ریت ،هدایت و راهبری نظام فنی و اجرایی کشور و
بودجه و اعتبارات سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور و تشخیص صالحیت ،رتبهبندی و ارزشیابی مهندسین مشاور
ردیفهای متفرقه مربوط ،تعیین و ابالغ میگردد .تا زمان و پیمانکاران در سطح کشور.
اجرای این ماده ،هزینههای کماکان بر اساس ردیف بودجه -هماهنگی و راهبری روشها و برنامههای آماری در
و اعتبارات سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور و ردیفهای چارچوب نظام آماری کشور.
متفرقه مربوط صورت میگیرد.
-تهیه نقشه و ارائه اطالعات مکانی کشور.
ماده -5کارکنان حوزه مرکزی (ستادی) سازمان مدیریت
تبصره -1کلیه وظایف ،اختیارات و مسئولیتهای مقرر در
و برنامهریزی کشور که قبل از تشکیل سازمان مذکور (سال
قوانین و مقررات مختلف که در آنها از دبیر کل سازمان امور
)1393در معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
اداری و استخدامی کشور ،رییس و یا سازمان امور اداری و
رییسجمهور (سابق) و یا در معاونت برنامهریزی و نظارت
استخدامی کشور ،رییس و یا سازمان برنامه و بودجه ،معاون
راهبردی رییسجمهور (سابق) ،اعم از رسمی ،پیمانی و
و یا معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور،
قراردادی شاغل بودهاند ،به ترتیب در سازمان اداری و
معاون ،و یا معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی
استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور جانمایی
رییسجمهور نام برده شده است ،حسب مورد بر عهده
میشوند .پستهای حوزه مرکزی دو سازمان از محل
رییس و سازمان اداری و استخدامی کشور و رییس و سازمان
پستهای سازمانی سال 1393معاونت توسعه مدیریت و
برنامه و بودجه کشور خواهد بود.
سرمایه انسانی رییسجمهور (سابق) ،برای سازمان اداری و
استخدامی کشور و پستهای معاونت برنامهریزی و نظارت تبصره -2کلیه وظایف ،اختیارات و مسئولیتهای مقرر در
راهبردی رییسجمهور (سابق) ،برای سازمان برنامه و بودجه قوانین و مقررات مختلف که بر عهده رییس و یا سازمان
کشور تأمین میگردد. مدیریت و برنامهریزی کشور محول شده است ،حسب
مأموریتهای مندرج در این ماده تفکیک و بر عهده سازمان
ماده -6مرکز آموزش و پژوهشهای توسعه و آینده نگری
اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور،
با تفکیک قسمت آموزش مدیریت دولتی و انتقال آن به
بین دو سازمان تقسیم میشود.
سازمان اداری و استخدامی با عنوان مرکز آموزش مدیریت
دولتی ایفای نقش خواهند نمود و وظایف پژوهشهای ماده -3اعتبارات ،تعهدات ،امکانات ،تجهیزات ،تأسیسات،
توسعه و آینده نگری آن با عنوان مرکز پژوههای توسعه و امالک و ابنیه سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور و
آینده نگری به سازمان برنامه و بودجه منتقل میگردد. استانها با توافق رؤسای سازمان اداری و استخدامی کشور
همچنین سازمان ملی بهرهوری کشور ،به عنوان سازمانهای و سازمان برنامه و بودجه کشور ،بین دو سازمان تقسیم
وابسته به سازمان اداری و استخدامی کشور و مرکز آمار میشود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 845
تعیین میشود و معاونین و مسئولین حوزه اداری و ایران ،سازمان نقشه برداری کشور و سازمان هدفمندی
استخدامی سازمانهای استانی توسط رییس سازمان اداری یارانهها ،به عنوان سازمانهای وابسته به سازمان برنامه و
و استخدامی انتخاب و توسط رییس سازمان استان منصوب بودجه خواهند بود.
میشوند.
ماده -7تفکیک دو حوزه اداری و استخدامی و برنامه و
ماده -8نمامی مصوبات قبلی شورای عالی اداری در صورت بودجه در استانها ،متعاقبا با توافق روسای دو سازمان انجام
مغایرت با این مصوبه ملغیاالثر اعالم میگردد .رؤسای خواهد شد .تا زمان تفکیک واحدهای استانی ،سازمان
سازمانهای اداری و استخدامی کشور و برنامه و بودجه مدیریت و برنامهریزی استانها کماکان با همان ساختار و
کشور ،مسئول حسن اجرای آن میباشند. وظایف مربوط ،به فعالیت خود ادامه میدهند .رییس
حسن روحانی سازمانهای استان توسط رییس سازمان برنامه و بودجه
اجرایی تبصره ( )2ماده ( )21و ماده ( )121قانون مدیریت رؤسای محترم سازمان مدیریت و برنامهریزی استانها
خدمات کشوری موضوع نقل و انتقاالت کارکنان دولت، در اجرای ماده ( )7مصوبه شماره 792054تاریخ
نظارت بر برگزاری آزمونهای استخدامی و جلسات مصاحبه 1395/7/27شورای عالی اداری موضوع تفکیک حوزه اداری
واحدهای اجرایی استان ،بررسی ،کنترل و تأیید مستندات، و استخدامی در استانها ،الزم است ترتیبی اتخاذ شود تا
آمار و اطالعات واحدهای استانی(فرم شماره )6موافقتنامه تکالیف ،مأموریتها و وظایف اصلی در سه حوزه زیر ،تا زمان
هزینهای ،نظارت بر رعایت ضوابط و مقررات ناظر بر تفکیک حوزه اداری و استخدامی از برنامه و بودجه ،ذیل
بازخریدی کارکنان دولت ،قانون ممنوعیت بکارگیری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی آن سازمان و با
بازنشستگان (رعایت مفاد تبصره 1و تبصره 2قانون مزبور)، راهبری جنابعالی انجام گیرد:
بازنشستگی کارکنان (ماده 103قانون مدیریت خدمات
-1تمامی تکالیف ،مأموریتها و وظایف اصلی مربوط به
کشوری) ،نظارت بر اجرای کامل مفاد فرم قرارداد کار معین
حوزه اداری و استخدامی از قبیل؛ نظارت و مراقبت بر اجرای
کارکنان ،نظارت بر اجرای مفاد قانون اصالح ماده ( )2قانون
تشکیالت مصوب دستگاههای اجرایی ،شناسایی و واگذاری
پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینههای ضروری
وظایف و فعالیتهای قابل واگذاری از حوزه مرکزی
به کارکنان دولت و همچنین نحوه اجرای مصوبات شورای
دستگاههای اجرایی به واحد استانی و از واحدهای استانی
حقوق و دستمزد در واحدهای استانی ،نظارت بر استقرار
به واحدهای شهرستانی و همچنین به بخش غیردولتی،
کامل نظام مدیریت عملکرد (سه سطح سازمان ،مدیران و
هدایت و راهبری دستگاههای اجرایی استان در اجرای نقشه
کارمندان) در دستگاههای اجرایی استان ،انجام ارزیابی
راه توسعه دولت الکترونیکی و برنامههای عملیاتی دولت
عملکرد دستگاههای اجرایی استان بر اساس شاخصهای
الکترونیک و کنترل و نظارت بر اجرای آنها ،تسهیل فرایند
عمومی و اختصاصی ابالغی از سوی سازمان از طریق سامانه
جابجایی کارکنان مازاد در سطح دستگاههای اجرایی
جامع نظام مدیریت عملکرد دولت و تهیه گزارش تحلیلی
شهرستانها و نظارت بر رعایت مفاد ماده ( )17آییننامه
عملکرد ،انجام امور مربوط به جشنواره شهید رجایی ،انجام
| 846رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
همکاری با مرکز آموزش مدیریت دولتی در خصوص تولید امور دبیرخانهای شورای راهبری توسعه مدیریت استان و
محتوا و بستههای دورههای آموزشی ،برگزاری دورههای پیگیری اجرای برنامه اصالح نظام اداری در استان با تشکیل
آموزشی تربیت مدرسان و اقدام برای جذب استادان توانمند جلسات مستمر شورا و شرکت در جلسات کارگروه توسعه
بومی و غیربومی برای تدریس و ایجاد بانک اطالعات مناسب مدیریت دستگاههای اجرایی استان جهت نظارت بر اقدامات
در این زمینه و اعتبارسنجی و تعیین صالحیت مراکز و آنها و نظارت بر حُسن اجرای قانون ارتقاء سالمت اداری،
مؤسسات آموزشی خصوصی و غیر دولتی و صدور گواهینامه مواد ( )91و ( )92قانون مدیریت خدمات کشوری ،قوانین و
برای حیطههای ( )2و (.)3 مقررات مربوط به صیانت از حقوق مردم ،تصویبنامه حقوق
-3تمامی تکالیف ،مأموریتها و وظایف اصلی مربوط به شهروندی در نظام اداری و سایر قوانین و مقررات مربوط به
حوزه بهرهوری از قبیل؛ برنامهریزی و ایجاد تعامالت الزم با ارتقاء سالمت اداری و مقابله با فساد در دستگاههای اجرایی
متولیان بهرهوری دستگاههای استانی ،برنامهریزی به منظور استان.
ارتقای بهرهوری بنگاههای اقتصادی دولتی و خصوصی با -2تمامی تکالیف ،مأموریتها و وظایف اصلی مربوط به
کمک سازمان ملی بهرهوری ایران ،ارتباط تعاملی با متولی حوزه مدیریت آموزش و پژوهشهای توسعه و آیندهنگری از
آمار و اطالعات استان به منظور جمعآوری آمار و اطالعات قبیل؛ نیازسنجی و اجرای دورههای آموزشی مدیران (قبل
الزم برای محاسبات بهرهوری استان ،ارتباط مؤثر و مستمر از انتصاب و حین انتصاب) ،مشاغل عمومی ،توجیهی بدو
با سازمان ملی بهرهوری ایران به منظور بهبود آموزش و خدمت ،فرهنگی اجتماعی ،فنآوری اطالعات و نظارت بر
پژوهش در حوزه بهرهوری و اجرای چرخه مدیریت بهرهوری محتوای آن ،نظارت بر برگزاری دورههای آموزشی
به ویژه در حوزههای اولویتدار و کمک به ارتقا و اشاعه دستگاههای اجرایی استان ،مؤسسات آموزشی تأیید
فرهنگ بهرهوری در حوزههای اقتصادی ،اجتماعی و صالحیت شده ،دانشگاهها و ....بر اساس برنامههای آموزشیی
فرهنگی دستگاههای اجرایی استان. ساالنه مصوب ابالغی از سوی ستاد دستگاه ،نظارت بر
جمشید انصاری فعالیت مؤسسات و مراکز تعیین صالحیت شده و مراکز
آموزش عالی مجری دورههای آموزشی ویژه کارمندان دولت،
الزام دستگاههای اجرایی نسبت به طرح دعوای تجدیدنظر در دیوان عدالت اداری
(بخشنامه شماره 200/93/2172مورخ 1393/02/21معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور)
ذیربط مکلف است به منظور حفظ حقوق عمومی و صیانت بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی
از بیتالمال ،ظرف مهلت مقرر قانونی با رعایت کلیه قوانین با عنایت به اینکه به موجب ماده ( )65قانون تشکیالت و
و مقررات مربوط به طور مستدل تقاضای تجدیدنظر نماید و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری -مصوب -1392از تاریخ
یک نسخه تصویر دادخواست تجدیدنظر را نیز به این معاونت الزماالجرا شدن قانون مذکور کلیه آراء شعب بدوی دیوان،
ارسال نماید. قابل تجدیدنظرخواهی میباشد ،لذا در مواردی که دعاوی
ضمناً امور حقوقی این معاونت آمادگی دارد در مواردی که اداری و استخدامی مطروحه توسط کارکنان دستگاههای
دستگاهها در خصوص برخی از دعاوی اداری و استخدامی اجرایی علیه دستگاه متبوع خود و این معاونت ،منجر به
صدور دادنامه علیه دستگاه مربوطه میگردد ،دستگاه
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 847
محمود عسکریآزاد نیاز به مشورت و تبادل نظر داشته باشند ،راهنماییهای الزم
را بعمل آورد.
موارد استثنای طرح دعوای تجدیدنظر در دیوان عدالت اداری توسط دستگاههای اجرایی
(بخشنامه شماره 1737367مورخ 1396/12/15سازمان اداری و استخدامی کشور)
الزماالتباع میباشد ،در کلیه مواردیکه آراء صادره از شعب بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی
بدوی با مصادیق و مشمولین مقررات و قواعد مصرحه در پیرو بخشنامه شماره 200/93/2172مورخ 93/2/21
دادنامههای هیات عمومی انطباق کامل دارد ،به لحاظ حفظ جانشین (وقت) معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
حقوق شهروندی و همچنین جلوگیری از اطالهی دادرسی، رییسجمهور در خصوص تجدیدنظرخواهی از آراء شعب
دستگاههای اجرایی الزم است مفاد آراء صادره را به مورد بدوی دیوان عدالت اداری ،با توجه به سواالت دستگاههای
اجرا گذارده و طبع ًا این موارد مشمول الزام به اجرایی اعالم میدارد:
تجدیدنظرخواهی بخشنامه فوقالذکر نمیباشد.
با عنایت به اینکه به موجب مواد 89و 109قانون
جمشید انصاری تشکیالت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ،آراء هیات
عمومی دیوان برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری
در این اساسنامه مرکز آموزش مدیریت دولتی به اختصار به منظور ارتقای تخصصها و مهارتهای مدیران و کارکنان
"مرکز" ،وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری به اختصار "وزارت" دستگاههای اجرایی در زمینههای مدیریت و تخصصهای
و معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور به وابسته با رویکرد ارزشی و اسالمی-ایراتی و همچنین
اختصار "معاونت" نامیده میشود. باالبردن تواناییهای فنی دستگاههای اجرایی و به استناد
آییننامه تأسیس مؤسسات آموزش عالی وابسته به
ماده -1اهداف
سازمانهای دولتی مصوب بیست و هفتمین جلسه مورخ
-1آموزش نیروی انسانی دستگاههای اجرایی به منظور 64/4/4شورای عالی انقالب فرهنگی و بر اساس مجوز
بهینه سازی عملکرد بخش دولتی شماره 22/130978مورخ 1390/7/18شورای گسترش
-2ارتقای مستمر سطح علمی و مهارتهای کارکنان بخش آموزش عالی وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری ،مرکز آموزش
دولتی مدیریت دولتی وابسته به معاونت توسعه مدیریت و سرمایه
-3زمینه سازی مناسب برای تعالی مستمر بخش دولتی انسانی رییسجمهور تأسیس و طبق قانون اهداف ،وظایف و
تشکیالت وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری (مصوب
ماده -2وظایف و اختیارات مرکز ،)1383/5/18مفاد این اساسنامه ،قوانین ،ضوابط و مقررات
مربوط اداره میشود.
| 848رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
و انتقال دانش مدیریت ،برنامهریزی و اداره امور عمومی در -1طراحی و تدوین سامانه آموزش مدیران ،کارشناسان و
زمینه مرتبط کارکنان دستگاههای اجرایی و ابالغ بهدستگاههای یاد شده،
-10اعتبارسنجی مؤسسات و مراکز آموزشی و پژوهشی پس از تأیید "معاونت"
دستگاههای دولتی و غیردولتی متقاضی اجرای دورههای -2طراحی ،تدوین و اجرای برنامههای آموزشی مدیران،
آموزشی ضمن خدمت کارکنان دستگاههای اجرایی و نظارت کارشناسان و کارکنان دستگاههای اجرایی (تربیت مدیر) بر
بر عملکرد آنها در چارچوب نظام آموزش ضمن خدمت اساس مصوبات "معاونت" با استفاده از ظرفیت بخش
کارکنان دستگاههای اجرایی خصوصی
-11طراحی و ایجاد بانک اطالعات مدیران بخش دولتی و -3نظارت و ارزیابی اثر بخشی آموزشهای ضمن خدمت
بانک اطالعات استعدادهای درخشان مدیران ،کارشناسان و کارکنان دستگاههای اجرایی و بهینه
-12طراحی و ایجاد بانک اطالعات مدرسان و برگزاری سازی مستمر آنان
دورههای آموزشی ویژه مدرسان -4فراهم نمودن زمینههای پویای منطقهای از طریق
-13تربیت متخصصان و مربیان آموزشی جهت برنامهریزی، برنامهریزی و اجرای برنامههای آموزشی در حوزههای و
اجرا و ارزشیابی برنامههای آموزشی مدیران ،کارشناسان و فنون اداری برای مدیران ،کارشناسان و کارکنان سایر
کارکنان دولت به ویژه در سطح استان ها کشورهای اسالمی به منظور تأثیرگذاری و توسعه همگرایی
اسالمی و منطقهای بر اساس تعالیم اسالمی و اندیشههای
ماده -3محل فعالیت :سازمان مرکزی "مرکز" در تهران
حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم در راستای تکالیف
مستقر است .تأسیس واحد آموزشی یا نمایندگی "مرکز" در سند چشم انداز توسعه جمهوری اسالمی ایران ،در چارچوب
سایر شهرستانها بنا به پیشنهاد "معاونت" ،تأیید هیأت امنا مصوبات "معاونت"
و تصویب شورای گسترش آموزش عالی "وزارت" امکانپذیر
-5همکاری با مراکز آموزش و پژوهشی که دارای
است.
فعالیتهای علمی مرتبط هستند به منظور بهره گیری از
ماده -4شخصیت حقوقی مرکز تجارب و تخصص آنان
"مرکز" دارای شخصیت حقوقی و استقالل اداری و مالی و -6انجام مطالعات و پژوهشهای کاربردی و تولید دانش
وابسته به معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی مورد نیاز کارکنان دستگاههای اجرایی
رییسجمهور است.
-7برگزاری همایشهای علمی و ارائه دستارودهای علمی
تبصره" :معاونت" میتواند بخشی از اختیارات خود را به "مرکز" در قالب کارگاههای آموزشی با رعایت ضوابط و
"مرکز" تفویض کند. مقررات مربوط
ماده -5ارکان مرکز عبارتند از: -8انتشار مجله ،کتاب علمی ،جزوه آموزشی ،تولید نرمافزار
.1هیأت امنا و برنامههای رایانهای متناسب با اهداف "مرکز" طبق ضوابط
و مقررات مربوط
.2رییس مرکز
-9توسعه شبکههای آموزش مجازی علمی-کارشناسی ،با
.3هیأت رییسه
بهره گیری از فنآوریهای نوین اطالعاتی برای تولید ،تبادل
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 849
-8پیشنهاد فوقالعادههای اعضای هیأت علمی "مرکز" به -5رییس مرکز (دبیر هیأت امنا)
"وزارت" برای تأیید -6دو تا چهار تن از شخصیتهای علمی-فرهنگی کشور که
-9تعیین نحوه اداره واحدهای تولیدی ،خدماتی ،کارگاهی نقش مؤثری در توسعه و پیشرفت "مرکز" داشته باشند.
و ...در چارچوب ضوابط و مقررات مربوط تبصره -1حداقل دو تن از شخصیتهای مذکور در بند 6
-10تعیین میزان پژوهانه ،آموزانه ،ترجمانه ،نویسانه و نظایر باید از اعضای هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش
آن با رعایت ضوابط و مقررات مربوط عالی و پژوهشی کشور باشند.
-11بررسی گزارش عملکرد ساالنه "مرکز" که از طرف تبصره -2اعضای مذکور در بند 6با پیشنهاد "معاونت" و
رییس "مرکز" ارائه میشود و اظهارنظر نسبت به آن تأیید و حکم وزیر علوم ،تحقیقات و فنآوری برای مدت چهار
سال منصوب میشوند و در یک زمان حداکثر میتوانند عضو
ماده -8جلسات هیأت امنا دو هیأت امنا باشند .انتصاب مجدد آنان بالمانع است و تا
جلسات هیأت امنان حداقل هر ششماه یکبار با دعوت زمانی که افراد جدیدی به جای آنان منصوب نشده باشند
رییس هیأت امنا تشکیل میشود. همچنان به وظایف و اختیارات قانونی خود ادامه میدهند.
تبصره -جلسات هیأت امنا با حضور حداقل پنج تن از اعضا ماده -7وظایف و اختیارات هیأت امنا
رسمیت مییابد و مصوبات آن با رأی حداقل نصف بعالوه
-1تصویب آییننامه داخلی هیأت امنا
یک اعضای حاضر در جلسه رسمی ،معتبر خواهد بود.
-2تصویب نمودار سازمانی و تشکیالت "مرکز" بر اساس
ماده -9رییس "مرکز" که نماینده قانونی "مرکز" نزد مراجع ضوابط و مقررات مربوط که پس از تأیید وزیر علوم،
حقیقی و حقوقی است ،از میان اعضای هیأت علمی رسمی تحقیقات و فنآوری قابل اجرا خواهد بود.
با مرتبه علمی حداقل استادیار ،دارای حداقل پنج سال
-3تصویب آییننامههای مالی-معامالتی ،اداری ،استخدامی
سابقه خدمت در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی،
و تشکیالتی "مرکز" (از جمله آییننامههای سفرهای علمی،
پژوهشی و فنآوری در وضعیت هیأت علمی و حداقل دارای
بورسهای تحصیلی و فرصتهای مطالعاتی) که پس از تأیید
دو سال سابقه اجرایی در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی
وزیر علوم ،تحقیقات و فنآوری قابل اجرا خواهد بود.
و پژوهشی با پیشنهاد رییس هیأت امنا و تأیید وزیر علوم،
| 850رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ارتقای اعضای هیأت علمی ،توسعه مدیریت و منابع، تحقیقات و فنآوری و حکم رییس هیأت امنا برای مدت چهار
استخدام ،جذب ،انتصاب ،مأموریت ،ارتقا و اخراج کارکنان سال منصوب میشود.
طبق ضوابط و مقررات مربوط و کلیه ارتباطات داخلی و تبصره -1پیشنهاد و انتصاب مجدد وی به طور متوالی فقط
بینالمللی "مرکز" با رعایت ضوابط و مقررات مربوط و برای یک دوره امکانپذیر میباشد .در موارد استثنا انتخاب
هماهنگ نمودن فعالیتهای واحدهای مختلف "مرکز" و مجدد برای دوره بعدی پس از تأیید وزیر علوم ،تحقیقات و
پاسخگویی به مراجع ذیصالح و پیگیری اشکاالت و تخلفات فنآوری امکانپذیر میباشد.
احتمالی و ارجاع آنها به مقامات ذیصالح.
تبصره " -2معاونت" میتواند تا تعیین رییس "مرکز" ،یکی
-6استیفای منافع و حقوق "مرکز" در مراجع قانونی (اعم از از اعضای هیأت علمی را به عنوان سرپرست "مرکز" منصوب
قضایی ،اجرایی ،اداری و )...به نمایندگی از مرکز. نماید.
-7تهیه آییننامههای مالی-معامالتی ،اداری ،استخدامی و تبصره -3پذیرش استعفا یا عزل رییس "مرکز" با پیشنهاد
تشکیالتی ،نمودار سازمانی و تشکیالت "مرکز" و همچنین رییس هیأت امنا و تأیید وزیر علوم ،تحقیقات و فنآوری و
تغییر و اصالح آنها در چارچوب ضوابط و مقررات "معاونت" حکم رییس هیأت امنا انجام میپذیرد.
و پیشنهاد آنها به هیأت امنا برای طی مراحل قانونی.
ماده -10وظایف و اختیارات رییس مرکز
-8تهیه بودجه تفصیلی ساالنه "مرکز" با رعایت مفاد
آییننامه مالی و معامالتی و سایر مقررات جاری و ارائه آن -1تمهید امکانات ضروری برای تحقق اهداف "مرکز"
به هیأت امنا و همچنین نظارت بر نحوه هزینه نمودن بودجه -2مسؤولیت در قبال کلیه امور "مرکز" و حسن اجرای
تخصیصی به "مرکز". مقررات و مصوبات هیأت امنا و شورای "مرکز" در حدود
-9امضای قراردادها ،اسناد تعهدآور ،اسناد مالی ،اداری و مقررات مصوب و آییننامهها و بخشنامههای صادر شده
مکاتبات "مرکز" در چارچوب ضوابط و مقررات و مسؤولیت توسط "معاونت" و "وزارت" و ابالغ آن به واحدهای ذیربط
امور مالی "مرکز" طبق قوانین ،آییننامههای مالی و حسب مورد و نمایندگی حقوقی "مرکز" نزد مراجع ذیصالح.
معامالتی ،اداری و مقررات و مصوبات ابالغی ،پاسخگویی به -3تهیه و پیشنهاد برنامههای راهبردی ،سیاستها ،اهداف
هیأت امنا در قبال گزارشهای حسابرسی ،پیگیری و رفع و خط مشیها برای طرح در هیأت امنا.
مشکالت و مسائل مطروحه در گزارش حسابرسی و ارائه -4تعیین خط مشی اجرایی "مرکز" بر اساس برنامههای
گزارش اقدامات انجام شده به هیأت امنا. راهبردی مصوب "معاونت" و هیأت امنا ،برنامهریزی و هدایت
-10ارائه گزارش عملکرد ساالنه آموزشی ،پژوهشی، فعالیتهای فرهنگی ،تربیتی ،آموزشی ،تربیتی ،پژوهشی،
فرهنگی ،دانشجویی ،اجرایی ،مالی و محاسباتی ساالنه دانشجویی ،بهداشتی و درمانی ،خدماتی و توسعه مدیریت و
"مرکز" به هیأت امنا و "وزارت". منابع "مرکز" در چارچوب برنامههای راهبردی مصوب و
-11نصب و عزل اعضای هیأت رئیسه ،اعضای حقیقی مقررات و بخشنامههای "وزارت".
شوراهای "مرکز" ،رؤسای واحدهای آموزشی و -5نظارت دقیق و مستمر بر حسن اجرای امور تربیتی،
نمایندگیهای "مرکز" در شهرستانها و مدیران گروههای فرهنگی ،آموزشی ،پژوهشی ،دانشجویی ،بهداشتی و درمانی،
آموزشی و پژوهشی و مدیران ستادی "مرکز". خدماتی ،استخدام ،انتصاب ،مأموریت ،اخراج ،ترفیع و
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 851
"مرکز" به منظور طرح در هیأت امنا و یا سایر مراجع ذی -12ارائه پیشنهاد تأسیس ،توسعه ،انحالل و ادغام واحدها
صالح با هماهنگی شورای "مرکز" به هیأت امنای "مرکز".
-5پیشنهاد بودجه ساالنه "مرکز" به هیأت امنا از طریق -13ارائه پیشنهاد همکاریهای علمی با سایر مرکزها و
رییس "مرکز". مؤسسات آموزشی یا پژوهشی داخلی و خارجی به شورای
-6تنوع بخشی به منابع مالی "مرکز" از طریق جذب "مرکز" برابر ضوابط و مقررات مربوط.
کمکهای مردمی و افزایش درآمدهای اختصاصی از طریق -14ایجاد شورای مشورتی متشکل از پنج تن از اعضای
ارائه خدمات آموزشی ،پژوهشی ،فنآوری ،فرهنگی و سایر هیأت علمی شاخص و برجسته در حوزههای مختلف
منابع دیگر پس از اخذ مجوزهای الزم از هیأت امنا و آموزشی ،پژوهشی ،فرهنگی و اجرایی ترجیح ًا با مرتبه علمی
"وزارت" و سایر مراجع ذیصالح. باالتر از استادیار.
-7پیشنهاد توزیع و تخصیص فرصتهای مطالعاتی و -15نظارت بر امور انضباطی "مرکز" (هیأت علمی-
دورههای کوتاه مدت آموزشی و تحقیقاتی داخل و خارج که کارمندان) در چارچوب ضوابط و مقررات مربوط.
طبق ضوابط به اعضای آموزشی و پژوهشی تعلق میگیرد از
ماده -11ترکیب هیأت رئیسه مرکز
طریق رییس "مرکز" به "وزارت".
.1رئیس "مرکز"
-8بررسی و تصویب پیشنهادهای ارائه شده در خصوص
فعالیتهای تربیتی ،فرهنگی ،اجتماعی ،سیاسی و تربیت .2معاونان "مرکز"
بدنی که بر اساس تقویم ساالنه "مرکز" ارائه گردیده است. .3مسؤول دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری
-9نظارت و پیگیری گزارشهای تربیتی ،فرهنگی، ماده -12وظایف و اختیارات هیأت رئیسه
دانشجویی ،سیاسی ،امنیتی و ...با هماهنگی دیگر
-1مشارکت و همکاری فعاالنه در تنظیم برنامههای
دستگاههای ذیربط تا حصول نتیجه.
راهبردی "مرکز" مبتنی بر سند چشم انداز ،برنامههای
-10بررسی و ارزیابی نحوه تصمیمات هیأت رئیسه توسط توسعه کشور ،نقشه جامع علمی کشور و برنامهها و طرحهای
حوزههای مختلف "مرکز" و نظارت بر عملکرد آنان "معاونت" و سیاستهای "وزارت" به منظور ارائه و تصویب
-11ارزیابی عملکرد حوزههای مختلف "مرکز" و بررسی در هیأت امنا.
گزارشهای ادواری در شورای "مرکز". -2فراهم نمودن بسترهای الزم جهت تحقق اهداف
-12ایجاد هماهنگی الزم بین حوزههای مختلف "مرکز". برنامههای راهبردی "مرکز".
ماده -13معاونان مرکز -3فراهم نمودن بستر مناسب به منظور اجرایی نمودن
مصوبات شورای عالی انقالب فرهنگی ،هیأت امنا،
تعداد معاونان "مرکز" بر اساس تشکیالت "مرکز" تعیین
آییننامهها و بخشنامههای ابالغی از سوی "معاونت" و
میگردد .شرایط عمومی معاونان طبق آییننامه جامع
"وزارت" و سایر مراجع ذیصالح.
مدیریت دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی ،پژوهشی و
فنآوری میباشد. -4بررسی آییننامهها ،تشکیالت ،شیوهنامهها ،دستور
جلسات و سایر موارد ارائه شده از سوی معاونتها و شورای
| 852رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-1ارزیابی کلی عملکرد "مرکز" بر اساس شاخصها و ضوابط ماده -14شورای مرکز
مربوط
الف -تعریف شورای مرکز:
-2بررسی و تصویب دورهها و رشتههای آموزشی جدید و
شورای مرکز دومین رکن سیاستگذار بعد از هیأت امنا
برنامههای آن ،پیشنهادی معاونتها و شوراهای تخصصی
میباشد که به تنظیم سیاستها و برنامههای جاری "مرکز"
"مرکز" به منظور ارائه به شورای گسترش آموزش عالی
بر اساس سیاستهای کالن مصوب در هیأت امنا و
"وزارت" برای تصویب پس از تأیید "معاونت"
سیاستهای "وزارت" و سایر مراجع ذیصالح میپردازد.
-3بررسی و تصویب ضوابط تدوین شده در راستای همکاری
ب -ترکیب شورای "مرکز":
"مرکز" با سایر دانشگاهها و مؤسسات دولتی و غیردولتی
داخلی و خارجی با رعایت قوانین و مقررات موضوعه -1اعضای هیأت رئیسه "مرکز"
-4بررسی و تأیید برنامههای آموزشی "مرکز" ،مبتنی بر -2دو تن از اعضای هیأت علمی هر یک از شوراهای
بودجه و امکانات "مرکز" و در راستای اجرای تکالیف مندرج تخصصی (آموزشی ،پژوهشی و فنآوری و )...به انتخاب
در برنامههای توسعه کشور ،مصوبات شورای عالی انقالب شورای مربوط و دارای صالحیتهای عمومی مندرج در
فرهنگی ،برنامهها و طرحهای "معاونت" و سیاستهای آییننامه جامع مدیریت دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی،
"وزارت" به منظور ارسال به "وزارت" پژوهشی و فنآوری با تأیید "معاونت" و حکم رئیس "مرکز"
-5بررسی و تصویب برنامههای پیشنهادی آموزشی و -3دو تن از اعضای هیأت علمی در مرتبه علمی حداقل
پژوهشی کوتاه مدت در چارچوب طرحها و برنامههای دانشیار و دارای صالحیتهای عمومی مندرج در
"معاونت" آییننامه جامع مدیریت دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی،
-6بررسی گزارش تحلیلی ارائه شده توسط واحدهای ذیربط پژوهشی و فنآوری با انتخاب و حکم رییس "مرکز" و تأیید
در خصوص مشکالت آموزشی ،پژوهشی و فنآوری، "معاونت"
پشتیبانی و خدماتی به منظور ارائه راهکارهای سازنده و تبصره -1رییس "مرکز" میتواند در مورد مسایل خاص از
عملی جهت رفع کاستی ها افراد ذیصالح و سایر مدیران حسب مورد به منظور شرکت
-7بررسی ساالنه امکانات علمی (نیروی انسانی و تجهیزات) در جلسات شورا (بدون حق رأی) دعوت نماید.
"مرکز" و تعیین کمبودها و طبقهبندی نیازهای علمی و اقدام تبصره -2مدت عضویت اعضای حقیقی شورای مرکز دو
برای تأمین آنها سال میباشد.
-8ارجاع برخی از موضوعات "مرکز" برای بررسی و اظهارنظر تبصره -3ریاست شورا به عهده رییس "مرکز" است .شورا
به یکی از شوراهای تخصصی ،حسب مورد دارای نایب رییس میباشد که از میان اعضای شورا با انتخاب
-9تدوین و تصویب آییننامههای داخلی شورا و کمیتههای و حکم رییس "مرکز" منصوب میگردد.
آن. تبصره -4ابالغ مصوبات شورا و مکاتبات مربوط از طریق
شورا انجام میپذیرد.
ماده -16ترکیب و وظایف و اختیارات شوراهای تخصصی
"مرکز" به شرح مندرج در آییننامه جامع مدیریت دانشگاهها ماده -15وظایف و اختیارات شورای مرکز
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 853
-2در صورت تخلف "مرکز" از مقررات اساسنامه ،مصوبات و و مؤسسات آموزش عالی ،پژوهشی و فنآوری ،مصوب جلسه
ضوابط وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری و سایر ضوابط یا از مورخ 1389/12/10شورای عالی انقالب فرهنگی ،میباشد.
دست دادن شرایط ادامه فعالیت به تشخیص وزارت علوم،
ماده -17منابع مالی
تحقیقات و فنآوری.
منابع الزم برای انجام وظایف و مأموریتهای "مرکز" از محل
ماده -25در صورتیکه شورای گسترش آموزش عالی با بودجه عمومی ،درآمدهایی که به موجب قوانین و مقررات
انحالل مرکز موافقت اصولی نماید" ،مرکز" موظف است وصول میشود و به عنوان درآمد اختصاصی منظور میگردد،
اقدامات زیر را انجام دهد: و دریافت کمک و هدایا خواهد بود.
-1همه تعهدات مربوط به دانشجویان خود را تا اتمام دوره
ماده -18پذیرش دانشجو برای "مرکز" پس از تأیید
تحصیالت و فارغالتحصیلی آنان به نحو مطلوب و طبق
"معاونت" با مجوز وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری و به
مصوبات و ضوابط مربوط اجرا نماید.
شیوهای که "وزارت" تعیین میکند ،صورت میپذیرد.
-2همه امتیازات و اموالی را که از منابع عمومی و دولتی و
ماده -19مدرک تحصیلی دانش آموختگان "مرکز" بر
بانکها و شهرداریها و غیره در اختیار "مرکز" قرار گرفته
اساس ضوابط وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری صادر و اعطا
است مسترد کند یا موافقت صاحبان حق مبنی بر واگذاری
میشود.
امتیازات و اموال مذکور به "مرکز" را ارائه دهد.
ماده -20نحوه گزینش علمی داوطلبان عضویت هیأت
-3همه تعهدات خود را در برابر وزارتخانهها ،مؤسسات و
علمی "مرکز" طبق آییننامه استخدامی اعضای هیأت علمی
سازمانهای دولتی ،نهادهای عمومی غیردولتی ،بانکها،
"مرکز" است که به تصویب هیأت امنا و تأیید وزیر علوم،
شهرداریها ،سایر اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی (اعم
تحقیقات و فنآوری خواهد رسید.
از اعضای هیأت علمی و کارمندان) انجام دهد.
ماده -21نحوه گزینش عمومی داوطلبان عضویت هیأت
ماده -26پس از احراز اجرای تعهدات مذکور در ماده 25
علمی "مرکز" تابع ضوابط و مقررات "وزارت" و سایر مراجع
و حل و فصل امور آموزشی و حقوقی "مرکز" و تصویب نهایی
ذیصالح است.
انحالل "مرکز" توسط شورای گسترش آموزش عالی
"وزارت" ،هیأت تصفیهای مرکب از: ماده " -22مرکز" تابع همه قوانین و مقررات مربوط،
برنامهها و طرحهای "معاونت" و ضوابط و آییننامههای
.1نماینده حقوقی "معاونت"
مصوب "وزارت" و سایر مراجع ذیصالح خواهد بود.
.2نماینده حقوقی وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری
ماده -23برنامههای آموزشی و سرفصل دروس باید مصوب
.3رییس وقت "مرکز" (در غیاب رییس وقت "مرکز" ،یکی
وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری باشد.
از معاونان وقت "مرکز" بنا به تشخیص "معاونت"
ماده -24انحالل مرکز
تشکیل و با رعایت مقررات قانونی امر تصفیه "مرکز" را بر
عهده خواهد داشت. "مرکز" در موارد زیر پس از تصویب شورای گسترش آموزش
عالی "وزارت" منحل میشود:
-1به پیشنهاد "معاونت"
| 854رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -28هر گونه تغییر در مفاد این اساسنامه با تصویب ماده -27پس از انجام تعهدات و تعیین تکلیف دیون
شورای گسترش آموزش عالی و ابالغ وزیر علوم ،تحقیقات و "مرکز" و اعالم ختم تصفیه ،باقیمانده دارایی "مرکز" با رعایت
فنآوری امکانپذیر خواهد بود. بند 2ماده 25اساسنامه به "معاونت" منتقل میشود.
ماده -29این اساسنامه مشتمل بر 29ماده و 13تبصره تبصره -1در خصوص اموال وقفی ،مطابق وقفنامه عمل
در تاریخ 1390/7/23به تصویب شورای گسترش آموزش میشود.
عالی وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری رسید و از تاریخ ابالغ تبصره -2هیأت تصفیه موظف است در مورد فوق
الزماالجرا است. صورتمجلسی را که به امضای همه اعضای هیأت میرسد در
کامران دانشجو -وزیر علوم ،تحقیقات و فناوری دو نسخه تنظیم ،یک نسخه از آن را به معاون توسعه
مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور و نسخه دیگر را به
وزارت علوم ،تحقیقات و فنآوری تسلیم نماید.
معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور موظف ب -واحدهای زیر نظر مقام رهبری اعم از نظامی و
است حداکثر ظرف سه ماه پس از ابالغ این قانون آییننامه غیرنظامی و تولیت آستانهای مقدس با موافقت ایشان
اجرایی آن شامل ضوابط و موارد استثناء ،نحوه و میزان ج -شوراهای اسالمی شهر و روستا و مؤسسات خصوصی
دسترسی عموم مردم به اطالعات قراردادها را تهیه کند و به حرفهای عهدهدار مأموریت عمومی
تصویب هیأت وزیران برساند و ظرف یک سال پایگاه
د -کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی موضوع این
اطالعات قراردادها را ایجاد نماید.
قانون
تبصره -1قراردادهایی که ماهیت نظامی یا امنیتی دارد و
نیز مواردی که به موجب قوانین ،افشاء اطالعات آنها ممنوع فصل دوم -تکالیف دستگاهها در پیشگیری از مفاسد
میباشد و یا قراردادهای محرمانه از شمول این حکم اداری
مستثنی است .تشخیص محرمانه بودن قراردادهای مذکور ماده -3دستگاههای مشمول بندهای (الف)( ،ب) و (ج)
بر عهده کارگروهی مرکب از معاونین وزراء اطالعات و امور ماده ( )2این قانون و مدیران و مسؤوالن آنها مکلفند:
اقتصادی و دارایی و معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی
الف -کلیه قوانین و مقررات اعم از تصویبنامهها،
رئیسجمهور و معاون دستگاه مربوط حسب مورد است.
دستورالعملها ،بخشنامهها ،رویهها ،تصمیمات مرتبط با
تبصره -2تأخیر در ورود اطالعات مذکور در بندهای فوق یا حقوق شهروندی نظیر فرآیندهای کاری و زمانبندی انجام
ورود ناقص اطالعات یا ورود اطالعات بر خالف واقع در کارها ،استانداردها ،معیار و شاخصهای مورد عمل،
پایگاههای مذکور تخلف محسوب میشود و متخلف به مأموریتها ،شرح وظایف دستگاهها و واحدهای مربوط،
ششماه تا سه سال انفصال موقت از خدمت در دستگاههای همچنین مراحل مختلف اخذ مجوزها ،موافقتهای اصولی،
موضوع بندهای (الف)( ،ب) و (ج) ماده ( )2این قانون مفاصاحسابها ،تسهیالت اعطائی ،نقشههای تفصیلی شهرها
محکوم میگردد. و جداول میزان تراکم و سطح اشغال در پروانههای
ماده -4به منظور پیشگیری از شکلگیری فساد طبق ساختمانی و محاسبات مربوط به مالیاتها ،عوارض و حقوق
تعریف ماده ( )1این قانون ،وزارت اطالعات موظف است دولت ،مراحل مربوط به واردات و صادرات کاال را باید در
نقاط مهم و آسیبپذیر در فعالیتهای کالن اقتصادی دولتی دیدارگاههای الکترونیک به اطالع عموم برسانند.
و عمومی مانند معامالت و قراردادهای بزرگ خارجی، ایجاد دیدارگاههای الکترونیک مانع از بهرهبرداری روشهای
سرمایهگذاریهای بزرگ ،طرحهای ملی و نیز مراکز مهم مناسب دیگر برای اطالعرسانی به هنگام و ضروری مراجعین
تصمیمگیری اقتصادی و پولی کشور در دستگاههای اجرایی نیست.
را در صورت وجود گزارش موثق و یا قرائن معتبر مبنی بر
ب -متن قراردادهای مربوط به معامالت متوسط و باالتر
تخلف یا سوء عملکرد ،با کسب مجوز قضائی الزم پوشش
موضوع قانون برگزاری مناقصات که به روش مناقصه ،مزایده،
اطالعاتی کافی و مناسب بدهد.
ترک تشریفات و غیره توسط دستگاههای مشمول بندهای
تبصره -1وزارت اطالعات نیز در پروندههای فساد مالی (الف)( ،ب) و (ج) ماده ( )2این قانون منعقد میگردد و
کالن ضابطه قوه قضائیه محسوب میشود. همچنین اسناد و ضمائم آنها و هرگونه الحاق ،اصالح ،فسخ،
ابطال و خاتمه قرارداد پیش از موعد و تغییر آن و نیز کلیه
پرداختها ،باید به پایگاه اطالعات قراردادها وارد گردد.
| 856رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
-1-2ثبت نکردن معامالتی که ثبت آنها در دفاتر قانونی تبصره -2وزارت اطالعات موظف به پشتیبانی از بانک
بنگاه اقتصادی ،براساس مقررات ،الزامی است یا ثبت اطالعاتی موجود در دبیرخانه است.
معامالت غیرواقعی ،به یکی از محرومیتهای مندرج در
ماده -5محرومیتهای موضوع این قانون و اشخاص
جزءهای ( )2( ،)1و ( )6بند (الف) این ماده یا جمع دو و یا
مشمول محرومیت ،اعم از حقیقی و یا حقوقی به قرار زیر
هر سه آنها
است:
-1-3ثبت هزینهها و دیون واهی ،یا ثبت هزینهها و دیون
الف -محرومیتها:
با شناسههای اشخاص غیرمرتبط یا غیرواقعی در دفاتر
قانونی بنگاه ،به یکی از محرومیتهای مذکور در جزءهای -1شرکت در مناقصهها و مزایدهها یا انجام معامله یا انعقاد
( )2( ،)1و ( )5بند (الف) این ماده و یا جمع دو یا هر سه قرارداد با دستگاههای موضوع بندهای (الف)( ،ب) و (ج)
آنها ماده ( )2این قانون با نصاب معامالت بزرگ مذکور در قانون
برگزاری مناقصات مصوب 1383/1/25
-1-4ارائه نکردن اسناد حسابداری به مراجع قانونی یا امحاء
آنها قبل از زمان پیشبینی شده در مقررات ،به یکی از -2دریافت تسهیالت مالی و اعتباری از دستگاههای موضوع
محرومیتهای مندرج در جزءهای ( )3و ( )6بند (الف) این بندهای (الف)( ،ب) و (ج) ماده ( )2این قانون
ماده یا هر دو آنها -3تأسیس شرکت تجاری ،مؤسسه غیرتجاری و عضویت در
-1-5استفاده از تسهیالت بانکی و امتیازات دولتی در هیأت مدیره و مدیریت و بازرسی هر نوع شرکت یا مؤسسه
غیرمحل مجاز مربوط ،به یکی از محرومیتهای مندرج در -4دریافت و یا استفاده از کارت بازرگانی
جزءهای ( )4( ،)2( ،)1و ( )6بند (الف) این ماده یا جمع دو -5اخذ موافقتنامه اصولی و یا مجوز واردات و صادرات
یا بیشتر آنها
-6عضویت در ارکان مدیریتی و نظارتی در تشکلهای
-1-6استنکاف از پرداخت بدهی معوق مالیاتی یا عوارض حرفهای ،صنفی و شوراها
قطعی قانونی در صورت تمکن مالی و نداشتن عذر موجه،
-7عضویت در هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری،
به یکی از محرومیتهای مندرج در جزءهای ()3( ،)2( ،)1
انتظامی و انتصاب به مشاغل مدیریتی
و ( )4بند (الف) این ماده یا جمع دو یا بیشتر آنها
ب -اشخاص مشمول محرومیت و میزان محرومیت آنان:
تبصره -1اگر مرتکب ،از کارکنان دستگاههای موضوع ماده
( )5قانون مدیریت خدمات کشوری باشد ،به محرومیت -1اشخاصی که به قصد فرار از پرداخت حقوق عمومی و یا
مندرج در جزء ( )7بند (الف) نیز محکوم میشود. دولتی مرتکب اعمال زیر میگردند متناسب با نوع تخلف
عمدی به دو تا پنج سال محرومیت به شرح زیر محکوم
تبصره -2حدنصاب مالی موارد مذکور برای اعمال
میشوند:
محرومیت به تنهایی یا مجموعاً ،معادل ده برابر نصاب
معامالت بزرگ یا بیشتر موضوع قانون برگزاری مناقصات در -1-1ارائه متقلبانه اسناد ،صورتهای مالی ،اظهارنامههای
هر سال مالی است. مالی و مالیاتی به مراجع رسمی ذیربط ،به یکی از
محرومیتهای مندرج در جزءهای ( )2( ،)1و ( )3بند (الف)
-2محکومان به مجازاتهای قطعی زیر ،در جرائم مالی
این ماده و یا هر سه آنها
عمدی تصریح شده در این قانون ،به مدت سه سال از تاریخ
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 857
در بند (الف) ماده ( )5محکوم میشود و در هر صورت، قطعیت رأی ،مشمول کلیه محرومیتهای مندرج در بند
مجازات ،بیش از پنج سال محرومیت نیست. (الف) این ماده میشوند ،مشروط بر اینکه در حکم قطعی
تبصره -3دستگاههای نظارتی ،بازرسان قانونی شرکتها و دادگاه به محرومیتهای موضوع این قانون محکوم نشده
مؤسسات و وزارت امور اقتصادی و دارایی ،موظفند تخلفات باشند:
را به هیأت مذکور در صدر ماده اعالم کنند. -2-1دو سال حبس و بیشتر
تبصره -4هیأت میتواند شعب متعدد با ترکیب مشابه صدر -2-2جزای نقدی به میزان ده برابر نصاب معامالت بزرگ
این ماده داشته باشد ،تعداد ،محل تشکیل هیأت ،طرز و یا بیشتر ،موضوع قانون برگزاری مناقصات
تشکیل ،اجرای تصمیمات مربوط به درج نام اشخاص در -2-3محکومان به مجازات قطعی دو بار یا بیشتر که مجموع
فهرست محرومیت و یا خروج نام آنان و نیز نحوه دسترسی مجازات آنان از جزءهای ( )2-1و یا ( )2-2بیشتر باشد.
و سایر امور اجرایی ،به موجب آییننامهای است که ظرف
ماده -6هیأتی مرکب از یک نفر قاضی به انتخاب رئیس
سه ماه توسط سازمان بازرسی کل کشور با همکاری سایر
دستگاههای مذکور در این ماده تهیه میشود و به تصویب قوه قضائیه ،نماینده وزارت امور اقتصادی و دارایی ،وزارت
رئیس قوه قضائیه میرسد. اطالعات ،سازمان بازرسی کل کشور ،دیوان محاسبات کشور،
بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران ،اتاق بازرگانی و صنایع
تبصره -5اعمال محرومیتهای مذکور در ماده ( )5این
و معادن ایران و اتاق تعاون ایران تشکیل میشود تا پس از
قانون مانع رسیدگی بهتخلفات اداری و جرائم ارتکابی
رسیدگی و تشخیص موارد مطروحه درباره افراد مشمول
مرتکبین در مراجع ذیصالح نیست و دستگاههای ذیربط
ماده ( )5این قانون ،گزارش مستدل و مستند خود را از
نیز موظفند طبق مقررات ،موضوعات مربوط به تأمین حقوق
طریق دبیرخانه برای رسیدگی به قوه قضائیه پیشنهاد و در
دستگاه خود را به نحو مؤثر و بدون وقفه پیگیری کنند.
غیر اینصورت پرونده را مختومه نماید .قوه قضائیه موظف
تبصره -6دبیرخانه و بانک اطالعات مربوط ،موضوع پایگاه است در شعبهای مرکب از سه نفر قاضی که توسط رئیس
اطالعاتی فهرست محرومیت در محل سازمان بازرسی کل قوه قضائیه انتخاب میشوند با رعایت اصول آیین دادرسی
کشور تشکیل میشود. به گزارشهای هیأت مذکور رسیدگی کند .حکم صادره از
ماده -7دولت موظف است با همکاری سایر قوا به منظور این دادگاه قطعی است.
فرهنگسازی و ارتقاء سالمت نظام اداری براساس منابع تبصره -1اگر متخلف برای تأمین حقوق دولتی یا عمومی
اسالمی و متناسب با توسعه علوم و تجربیات روز دنیا ظرف یا حسن جریان امور ،اقدامات مؤثری کرده باشد ،دادگاه چه
ششماه پس از تصویب این قانون «منشور اخالق حرفهای درباره موضوع تصمیمگیری کرده باشد و یا پرونده مفتوح
کارگزاران نظام» را تدوین نماید. باشد ،میتواند مدت محرومیت را به حداقل یک سال کاهش
تبصره -کلیه دستگاههای موضوع بندهای (الف)( ،ب) و (ج) دهد .اگر متهم از مراجع قضائی حکم برائت یا منع تعقیب
ماده ( )2این قانون مکلفند براساس وظایف و مأموریتهای دریافت کند ،دبیرخانه برای رفع محرومیت اقدام میکند.
خود در چهارچوب «منشور اخالق حرفهای کارگزاران نظام» تبصره -2اگر شخص ،مرتکب چند مورد از تخلفات موضوع
به تدوین «رفتار حرفهای و اخالقی مقامات موضوع ماده ماده ( )5شده باشد ،با توجه به نوع تخلفات ،شخصیت
مرتکب و اوضاع و احوال قضیه ،به دو یا چند مجازات مذکور
| 858رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
در بندهای (الف)( ،ب) و (ج) ماده ( )2این قانون را راهاندازی ( )71قانون مدیریت خدمات کشوری و سایر مدیران و
نماید. کارکنان» خود اقدام نمایند.
ج -پایگاه اطالعاتی رتبهبندی اعتباری اشخاص حقوقی و ماده -8به منظور پیشگیری از شکلگیری فساد ،تکالیف
نیز تجار مذکور در قانون تجارت را راهاندازی نماید و آن را ذیل حسب مورد بر عهده معاونتهای برنامهریزی و نظارت
در دسترس مؤسسات اعتباری و اشخاص قرار دهد. راهبردی و توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
تبصره -آییننامه مربوط به نحوه رتبهبندی حدود دسترسی است:
اشخاص و مؤسسات اعتباری و نحوه همکاری دستگاهها الف -به تدوین سیاستها و راهکارهای شفافسازی اطالعات
برای تحلیل اطالعات پایگاه مذکور در بندهای (ب) و (ج) و استقرار و تقویت نظامهای اطالعاتی و استانداردسازی امور
توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی و اتاق بازرگانی و صنایع و مستند نمودن فعالیتهای دستگاههای اجرایی برای ثبت
و معادن ایران و اتاق تعاون ایران تهیه میشود و به تصویب و ضبط شفاف و جامع کلیه عملیات ،اطالعرسانی الزم به
هیأتوزیران میرسد. عموم مردم و همچنین تأمین نیازهای اطالعاتی دستگاههای
د -ظرف یک سال پس از تصویب این قانون برنامه راهبردی نظارتی و اطالعاتی کشور اقدام نماید.
مشخص در مورد بازارچههای مرزی ،مناطق آزاد و ویژه ب -درباره آن دسته از فرآیندهای اداری از جمله نقل و
تجاری و اقتصادی و اسکلههای خاص تدوین نماید و به انتقال اموال غیرمنقول ،ثبت شرکتها و واحدهای تولیدی،
تصویب هیأتوزیران برساند. اخذ مجوز مراحل مختلف صادرات و واردات و امور مربوط
هـ -ظرف سه سال از تصویب این قانون قراردادهای تبادل به اتباع بیگانه که انجام آن به چند سازمان مربوط میگردد،
اطالعات مالیاتی ،گمرکی و بورس را از طریق سازمان به ایجاد و راهاندازی فرآیندهای مرتبط و مکانیزه به گونهای
مالیاتی ،گمرک جمهوری اسالمی ایران و سازمان بورس که نیاز به مراجعه اشخاص به ادارات مزبور بهحداقل کاهش
اوراق بهادار با سازمانهای متناظر در کشورهای دیگر منعقد یابد ،اقدام نماید.
نماید و اقدامات قانونی الزم را برای تصویب در مجلس ج -ترتیباتی را اتخاذ نماید که ظرف یک سال پس از تصویب
شورای اسالمی بهعمل آورد. این قانون کلیه معامالت بزرگ مندرج در قانون مناقصات
ماده -10وزارت کشور موظف است تمهیدات الزم را درباره اشخاص مشمول بندهای (الف)( ،ب) و (ج) ماده ( )2تنها با
توسعه و تقویت سازمانهای مردمنهاد در زمینه پیشگیری گشایش اعتبار ریالی از طریق نظام بانکی صورت گیرد.
و مبارزه با فساد و سنجش شاخصهای فساد با رعایت ماده -9وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است:
مصالح نظام و در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط فراهم
الف -در اجرای وظایف قانونی خود به اعمال نظارت بر
آورد و گزارش ساالنه آن را به مجلس شورای اسالمی ارائه
فعالیتهای اقتصادی اشخاص حقیقی و حقوقی اقدام و
نماید.
هرگونه سوء جریان را به همراه پیشنهادهای اصالحی به
ماده -11قوه قضائیه موظف است: مراجع ذیربط منعکس نماید.
الف -ظرف یک سال ضمن بازنگری قوانین جزائی مرتبط با ب -ظرف حداکثر دو سال پس از تصویب این قانون نظام
جرائم موضوع این قانون و بررسی خألهای موجود ،الیحهای جامع اطالعات مالیاتی و پایگاه اطالعات چکهای بالمحل
جامع با هدف پیشگیری مؤثر از وقوع جرم از طریق تناسب و سفتههای واخواستی و بدهیهای معوق به اشخاص مذکور
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 859
-5پایگاه اطالعات آراء صادره قضائی را راهاندازی نماید. مجازاتها با جرائم ،تدوین نماید و در اختیار دولت قرار دهد
-6خالصه اطالعات کلیه پروندههای مطروحه در محلی تا دولت با رعایت ترتیبات قانونی اقدام الزم را بهعمل آورد.
مشخص در قوه قضائیه متمرکز و سرویسدهی اطالعات الزم ب -ظرف یک سال الیحه جامعی به منظور رسیدگی به
به کلیه دستگاههای نظارتی امکانپذیر گردد. جرائم مربوط به مفاسد اقتصادی و مالی مدیران و کارکنان
تبصره -آییننامه این سامانه و زمانبندی اجرای آن و نیز دستگاههای دولتی و عمومی که به سبب شغل و یا وظیفه
موارد استثناء شامل موارد امنیتی ،مصادیق خالف اخالق، مرتکب میشوند شامل تشکیالت ،صالحیتها ،آییندادرسی
عفت و نظم عمومی و اختالفات خانوادگی و نحوه دسترسی و سایر موضوعات مربوط تهیه کند و به دولت ارائه دهد تا
اشخاص و دستگاههای نظارتی و سایر موضوعات مرتبط، اقدامات قانونی را معمول دارد.
حداکثر ظرف سه ماه توسط وزیر دادگستری تهیه میشود تبصره -1تا زمان ایجاد تشکیالت مذکور در هر حوزه قضائی
و به تصویب رئیس قوه قضائیه میرسد. با توجه به حجم جرائم اقتصادی و مالی موضوع این قانون،
د -ظرف سه سال لوایح معاضدت قضائی با اولویت کشورهای شعبه یا شعبی در دادسراها و دادگاهها با رعایت
مهم طرف قرارداد تجاری با جمهوری اسالمی ایران را تهیه صالحیتهای قانونی برای رسیدگی به جرائم مذکور
و جهت اقدام الزم قانونی به دولت ارسال نماید .قراردادهای اختصاص دهد .قضات این شعب باید دورههای مصوب
دو جانبه باید حسب مورد حداقل یکی از موارد زیر را آموزشهای تخصصی را گذرانده باشند.
دربرگیرد: تبصره -2شرایط قضات دادسرا و دادگاه و همچنین
-1استرداد متهمان و مجرمان مفاسد مالی دورههای آموزشی تخصصی به موجب آییننامهای است که
ظرف سه ماه توسط وزیر دادگستری تهیه میشود و به
-2استرداد اموال و داراییهای نامشروع و حاصل از اقدامات
تصویب رئیس قوه قضائیه میرسد.
مجرمانه
ج -پایگاه اطالعات مدیریت پروندههای مطروحه در دستگاه
-3تبادل اطالعات درباره موارد اثبات شده یا در حال
قضائی را ظرف دو سال راهاندازی نماید به گونهای که:
پیگیری در مورد مفاسد مالی
-1نسخه الکترونیکی از اطالعات ،اسناد و پروندههای
ماده -12سازمان ثبت اسناد و امالک کشور موظف است:
مطروحه حداکثر بیستوچهار ساعت پس از تولید یا دریافت
الف -ظرف دو سال نسبت به تکمیل و اجرای طرح حدنگاری در سامانه (سیستم) ثبت گردد.
(کاداستر) و سایر ترتیبات قانونی الزم اقدام و اطالعات الزم -2نوبتدهی رسیدگی به پروندهها توسط سامانه تولید شود
را در پایگاه اطالعاتی مربوط وارد نماید .حدود دسترسی و فرآیند رسیدگی بهپروندهها قابل ردیابی و پیگیری باشد.
اشخاص به این پایگاه را آییننامه اجرایی مشخص میکند.
-3ثبت کلیه نامههای وارده و لوایح ارسالی به مراجع قضائی
آییننامه اجرایی توسط وزارت دادگستری و با همکاری با احراز هویت اشخاص به صورت متمرکز در هر واحد قضائی
سازمان ثبت اسناد و امالک کشور و وزارتخانههای اطالعات امکانپذیر گردد.
و دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تهیه میشود و بهتصویب
-4امکان ارسال یا تحویل نسخه الکترونیک کلیه اوراق
رئیس قوه قضائیه میرسد.
پرونده که مطالعه آن برای اصحاب دعوا مطابق قوانین ،مجاز
شناخته شده است میسر گردد.
| 860رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
در غیر این صورت مشمول مجازات مقرر در ماده ()606 ب -ظرف یک سال پایگاه اطالعات اشخاص حقوقی را ایجاد
قانون مجازات اسالمی میشوند. نماید.
تبصره -هر یک از کارکنان دستگاههای موضوع این قانون تبصره -1ورود اطالعات پایگاه اطالعاتی مذکور در بند (ب)
که در حیطه وظای ف خود از وقوع جرائم مذکور در دستگاه راجع به آن دسته از اشخاص حقوقی که در سایر مراجع به
متبوع خود مطلع شود مکلف است بدون اطالع سایرین ثبت رسیده یا میرسند حسب مورد بر عهده دستگاه
مراتب را به صورت مکتوب و فوری به مسؤول باالتر خود و ثبتکننده است.
یا واحد نظارتی گزارش نماید در غیر این صورت مشمول تبصره -2آییننامه اجرایی بند (ب) و تبصره ( )1آن توسط
مجازات فوق میشود. وزارت دادگستری و با همکاری سازمان ثبت اسناد و امالک
ماده -14بازرسان ،کارشناسان رسمی ،حسابرسان و کشور و وزارت کشور تهیه میشود و به تصویب هیأت وزیران
حسابداران ،ممیزین ،ذیحسابها ،ناظرین و سایر اشخاصی میرسد.
که مسؤول ثبت یا رسیدگی به اسناد ،دفاتر و فعالیتهای ج -ظرف یک سال شبکه و پایگاه اطالعاتی مشترک بین
اشخاص حقیقی و حقوقی در حیطه وظایف خود میباشند دفاتر اسناد رسمی و سازمان ثبت اسناد و امالک کشور را
موظفند در صورت مشاهده هرگونه فساد موضوع این قانون، راهاندازی نماید ،به نحوی که ثبت و تبادل کلیه وقایع دفاتر
چنانچه ترتیباتی در قوانین دیگر نباشد ،مراتب را به مرجع اسناد رسمی و سازمان ثبت اسناد و امالک کشور از طریق
نظارتییا قضائی ذیصالح اعالم نمایند .متخلفین به سه سال نظام متمرکز مذکور تسهیل گردد.
محرومیت یا انفصال از خدمت در دستگاههای مشمول این
فصل سوم -تکالیف عمومی
قانون و یا جزای نقدی به میزان دو تا ده برابر مبلغ معامالت
بزرگ مذکور در قانون برگزاری مناقصات و نیز لغو عضویت ماده -13کلیه مسؤوالن دستگاههای مشمول این قانون
در انجمنها ،مؤسسات و اتحادیههای صنفی و حرفهای و یا موظفند بدون فوت وقت از شروع یا وقوع جرائم مربوط به
هر دو مجازات محکوم میشوند. ارتشاء ،اختالس ،کالهبرداری ،تبانی در معامالت دولتی،
اخذ درصد (پورسانت) در معامالت داخلی یا خارجی ،اعمال
ماده -15مقامات ،مدیران و سرپرستان مستقیم هر واحد
نفوذ برخالف حق و مقررات قانونی ،دخالت در معامالت
در سازمانهای دولتی بند (الف) ماده ( )2این قانون به
دولتی در مواردی که ممنوعیت قانونی دارد ،تحصیل مال
تناسب مسؤولیت و سرپرستی خود موظف به نظارت بر
نامشروع ،استفاده غیرمجاز یا تصرف غیرقانونی در وجوه یا
واحدهای تحت سرپرستی ،پیشگیری و مقابله با فساد اداری،
اموال دولتی یا عمومی و یا تضییع آنها ،تدلیس در معامالت
شناسایی موارد آن و اعالم مراتب حسب مورد به مراجع
دولتی ،اخذ وجه یا مال غیرقانونی یا امر به اخذ آن ،منظور
ذیصالح میباشند .واحدهای حقوقی ،بازرسی و حراست و
نمودن نفعی برای خود یا دیگری تحت هر عنوان اعم از
حفاظت پرسنل دستگاههای مربوط موظف به پیگیری
کمیسیون ،پاداش ،حقالزحمه یا حقالعمل در معامله یا
موضوع تا حصول نتیجه میباشند.
مزایده یا مناقصه و سایر جرائم مرتبط با مفاسد اقتصادی در
ماده -16پس از راهاندازی هر یک از پایگاههای اطالعات حوزه مأموریت خود بالفاصله باید مراتب را به مقامات قضائی
مذکور در این قانون چنانچه افرادی که مسؤول ارائه و ثبت و اداری رسیدگیکننده به جرائم و تخلفات گزارش نمایند،
اطالعات میباشند در انجام وظایف خود قصور نمایند با آنان
طبق قوانین و مقررات مربوط رفتار میشود.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 861
تبصره -اشخاص فوق در صورتی مشمول مقررات این قانون ماده -17دولت مکلف است طبق مقررات این قانون نسبت
میشوند که اطالعات آنها صحیح و اقدامات آنان مورد تأیید به حمایت قانونی و تأمین امنیت و جبران خسارت اشخاصی
مراجع ذیصالح باشد. که تحت عنوان مخبر یا گزارشدهنده ،اطالعات خود را برای
نحوه اقدامات حمایتی ،نوع آن و میزان جبران خسارت آنان، پیشگیری ،کشف یا اثبات جرم و همچنین شناسایی مرتکب،
طبق مقرراتی است که توسط وزارت اطالعات و با همکاری در اختیار مراجع ذیصالح قرار میدهند و به این دلیل در
وزارت دادگستری و معاونتهای برنامهریزی و نظارت معرض تهدید و اقدامات انتقامجویانه قرار میگیرند ،اقدام
راهبردی و توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیسجمهور نماید .اقدامات حمایتی عبارتند از:
تهیه میشود و اقدامات قانونی الزم برای تصویب در مجلس الف -عدم افشاء اطالعات مربوط به هویت و مشخصات
شورای اسالمی به عمل میآید. خانوادگی و محل سکونت یا فعالیت اشخاص مذکور ،مگر در
ماده -18هر نوع فعالیت اقتصادی به صورت مستقیم و مواردی که قاضی رسیدگیکننده به لحاظ ضرورت شرعی
غیرمستقیم برای کلیه دستگاههای مندرج در بندهای (الف)، یا محاکمه عادالنه و تأمین حق دفاع متهم افشاء هویت آنان
(ب) و (ج) ماده ( )2این قانون که در وظایف و اختیارات را الزم بداند .چگونگی عدم افشاء هویت اشخاص یاد شده و
قانونی آنها فعالیتهای اقتصادی پیشبینی نشده ،ممنوع همچنین دسترسی اشخاص ذینفع ،در آییننامه اجرایی
است. این قانون مشخص میشود.
ب -فراهم آوردن موجبات انتقال افراد مذکور با درخواست
ماده -19نسخهای از پژوهشها و تحقیقات غیرمحرمانه که
آنان به محل مناسب دیگر در صورتی که در دستگاههای
کالً از محل بودجه عمومی تأمین اعتبار شده است باید به
اجرایی موضوع بندهای (الف)( ،ب) و (ج) ماده ( )2این قانون
نحو مناسب در دسترس اشخاص قرار گیرد.
شاغل باشند ،دستگاه مربوط موظف به انجام این امر است و
ماده -20کلیه اشخاص مشمول بندهای (الف)( ،ب) و (ج) این انتقال نباید به هیچ وجه موجب تقلیل حقوق ،مزایا،
ماده ( )2این قانون مکلفند ظرف دو سال پس از تصویب گروه شغلی و حقوق مکتسبه مستخدم گردد.
این قانون فرآیند امور مالی و مکاتبات اداری خود را مکانیزه
ج -جبران صدمات و خسارات جسمی یا مالی در مواردی
نمایند.
که امکان جبران فوری آن از ناحیه واردکننده صدمه یا
ماده -21کلیه اشخاص مشمول بندهای (الف)( ،ب) و (ج) خسارت ممکن نباشد .در این صورت دولت جانشین
ماده ( )2این قانون موظفند فقط از نرمافزارهای مالی و زیاندیده محسوب میشود و میتواند خسارت پرداخت شده
اداری که در شورای عالی انفورماتیک به ثبت رسیده است را مطالبه نماید.
استفاده نمایند.
د -هرگونه رفتار تبعیضآمیز از جمله اخراج ،بازخرید کردن،
تبصره -1خرید نرمافزارهای خارجی اعالمی از سوی شورای بازنشسته نمودن پیش از موعد ،تغییر وضعیت ،جابهجایی،
مزبور از شمول این ماده مستثنی است. ارزشیابی غیرمنصفانه ،لغو قرارداد ،قطع یا کاهش حقوق و
تبصره -2شورای عالی انفورماتیک باید قبل از ثبت هر مزایای مخبر ،گزارشدهنده و منبعی که اطالعات صحیحی
نرمافزار از رعایت معیارها و استانداردهای مصوب اطمینان را به مقامات ذیصالح قانونی منعکس مینمایند ممنوع
حاصل نماید. است.
| 862رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -25دستگاههای مذکور در بندهای (الف)( ،ب) و (ج) تبصره -3کلیه اشخاص مشمول موظفند ظرف یک سال از
ماده ( )2این قانون موظفند به بازنگری و مهندسی مجدد تصویب این قانون نرمافزارهای مورد استفاده فعلی خود را با
سامانه پاسخگویی به شکایات و مکانیزه نمودن آن به نحوی شرایط مزبور سازگار نمایند.
اقدام نمایند که دریافت شکایات به طور غیرحضوری توسط ماده -22کلیه ذیحسابها ،حسابداران و بازرسان قانونی
واحدهایی که مسؤولیت پاسخگویی و رسیدگی به شکایات اعم از اشخاص مذکور بندهای (الف)( ،ب) و (ج) ماده ()2
مردم را دارند به واحد مربوطه در دستگاه منعکس گردد. این قانون و یا بخش خصوصی باید براساس نظر شورای عالی
واحد مزبور موظف است براساس زمانبندی تعیین شده به انفورماتیک از اصالت نرمافزارهای مورد استفاده در مجموعه
ارائه پاسخ به متقاضی یا شاکی اقدام نماید و درصورت عدم خود اطمینان حاصل نمایند.
پاسخگویی در مهلت معین ،موضوع در سلسله مراتب اداری
ماده -23در صورتی که شرکتهای تولیدکننده نرمافزار
تا باالترین مقام دستگاه منعکس شود .واحدهای مزبور
برخالف استانداردهای مصوب به تغییر در نرمافزار اقدام
موظفند در صورت وارد نبودن شکایت ،موضوع را به صورت
نمایند رتبهبندی آن شرکت به مدت سه سال لغو میشود و
مکتوب و با ذکر علت به شاکی اعالم نمایند.
کلیه مسؤوالن ذیربط به مدت پنج سال حق ثبت حقوق
کلیه مراحل فوق باید حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ وصول مادی و معنوی هیچ نرمافزاری را ندارند .هرگونه تغییر
شکایت خاتمه یابد .عدم رسیدگی به شکایت یا عدم انعکاس برخالف استانداردها در نرمافزارهای مذکور ممنوع و
موضوع به مراجع ذیصالح یا عدم پاسخ مکتوب به شاکی مسؤولیت متوجه استفادهکننده است.
در مهلت مذکور ،تخلف محسوب و با مرتکبین طبق قوانین
ماده -24هرگونه اظهار خالف واقع و نیز ارائه اسناد و
مربوطه برخورد میشود.
مدارک غیرواقعی بهدستگاههای مش-مول این قانون که
تبصره -1سازمان بازرسی کل کشور مسؤول نظارت بر موجب تض-ییع حقوق قانونی دولت یا ش-خص ثالث و یا
حسن اجراء این ماده است. فرار از پرداخت عوارض یا کسب امتیاز ناروا گردد ،جرم
تبصره -2دستگاههای تحت نظر مقام رهبری و نیز محسوب میشود .چنانچه برای عمل ارتکابی در سایر قوانین
دستگاههایی که در قانون اساسی برای آنان حکم خاص مجازاتی تعیین شده باشد به همان مجازات محکوم میشود.
وجود دارد از شمول این ماده مستثنی میباشند. در غیر این صورت عالوه بر لغو امتیاز ،مرتکب به جزای نقدی
معادل حقوق تضییعشده و نیز جبران زیان وارده با مطالبه
ماده -26درموارد زیر اشخاص تشویق میگردند:
ذینفع محکوم میگردد.
الف -مدیران ،سرپرستان ،کارکنان و یا اشخاصی که موفق
هر یک از کارکنان دستگاهها که حسب وظیفه با موارد
به شناسایی ،کشف و معرفی افراد متخلف مذکور در این
مذکور مواجه شوند مکلفند موضوع را به مقام باالتر گزارش
قانون گردند ،مشروط بر آن که تخلف یا جرم در مراجع
نمایند ،مقام مسؤول درصورتی که گزارش را مقرون به
صالح اثبات شود.
صحت تشخیص دهد مراتب را به مرجع قضائی اعالم
ب -مدیران و کارکنان و اشخاص مشمول این قانون که در مینماید .متخلفین از این تکلیف به مجازات یک تا سه سال
راهاندازی کامل پایگاه اطالعاتی مکانیزه تالش فوقالعاده انفصال موقت از خدمات دولتی و عمومی محکوم میشوند.
داشته باشند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 863
ماده -29دولت موظف است در بودجه ساالنه کل کشور، ج -هریک از اشخاص مشمول این قانون که موفق شوند در
اعتبارات مورد نیاز برای اجراء مقررات این قانون و اعتبارات طول یک سال میزان سالمت اداری را براساس شاخصهای
الزم برای هزینههای قانونی طرح دعاوی جرائم موضوع این موضوع بند (الف) ماده ( )28این قانون واحد تحت
قانون و پیگیری آنها از قبیل هزینه دادرسی ،کارشناسی و سرپرستی خود ارتقاء دهند.
اجراء احکام را در دستگاههای اجرایی پیشبینی نماید .سایر د -آییننامه اجرایی این ماده حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ
دستگاههایی که از بودجه ساالنه کل کشور استفاده تصویب این قانون توسط معاونتهای برنامهریزی و نظارت
نمینمایند موظفند هزینه مزبور را از محل بودجه خود راهبردی و توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیسجمهور
تأمین نمایند. تهیه میشود و به تصویب هیأت وزیران میرسد.
ماده -30شکایات و دعاوی مربوط به مبارزه با فساد مالی تبصره -چنانچه اشخاص مشمول بند (د) ماده ( )2این قانون
باید در مراجع قضائی و اداری خارج از نوبت رسیدگی شود. در جهت تحقق بندهای فوقالذکر اقدام نمایند براساس
ماده -31سازمان صدا و سیمای جمهوری اسالمی ایران، آئیننامه اجرایی این ماده مشمول تشویقات معنوی و مادی
وزارتخانههای فرهنگ و ارشاد اسالمی ،آموزش و پرورش، میشوند.
علوم ،تحقیقات و فناوری ،بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی ماده -27وظایف و تکالیف مقرر در این قانون نافی
و سایر نهادهای آموزشی و فرهنگی و تبلیغی موظفند در فعالیتهای ستاد مبارزه با مفاسد مالی که در اجراء فرمان
راستای اجراء برنامههای آموزش عمومی و اطالعرسانی این مقام رهبری تشکیل شده است ،نمیباشد.
قانون که از طریق ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی ابالغ
ماده -28شورای دستگاههای نظارتی موضوع ماده ()221
میگردد ،اقدامات الزم را به عمل آورند.
قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه ،موظف به اقدامات زیر
ماده -32مسؤولیت اجرای این قانون و مصوبات ستاد است:
مبارزه با مفاسد اقتصادی در دستگاههای مشمول با وزیر و
الف -تهیه شاخصهای اندازهگیری میزان سالمت اداری در
باالترین مقام دستگاه ذیربط است و افراد یادشده مکلفند
دستگاههای موضوع بندهای (الف)( ،ج) و (د) ماده ( )2این
با اتخاذ تدابیر و ساز و کارهای مناسب ،از حداکثر ظرفیت
قانون و اعالم عمومی آنها.
واحدها و بخشهای نظارتی و سایر بخشهای مربوط به
کنترل اجرای این قانون استفاده نمایند. ب -اندازهگیری میزان سالمت اداری به صورت کلی و
موردی و اعالم نتیجه بررسی به مسؤوالن و مردم حداکثر تا
ماده -33آییننامه اجرایی این قانون ،در غیر مواردی که
پایان شهریور ماه سال بعد.
تعیین تکلیف شده است ،ظرف ششماه توسط معاونت
برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور با همکاری ج -بررسی اقدامات دستگاههای مشمول قانون از راه تهیه
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیسجمهور و گزارش درباره عملکرد و اجرای برنامههای پیشگیرانه و
وزارتخانههای اطالعات ،دادگستری و اموراقتصادی و دارایی مقابله با فساد ،اعالم قوتها و ضعفها و ارائه پیشنهاد
تهیه میشود و به تصویب هیأت وزیران میرسد. بهدستگاههای مسؤول
ماده -34هرگونه افشاء اطالعات پایگاههای اطالعاتی تبصره -آییننامه اجرایی این ماده ظرف سه ماه از ابالغ این
قانون توسط شورا تهیه و به تصویب سران قوا میرسد.
دستگاههای مذکور برخالف قوانین و مقررات ،ممنوع است
| 864رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
قانون فوق مشتمل بر سی و پنج ماده و بیست و هشت و متخلف به مجازات مندرج در قانون مجازات انتشار و افشاء
تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیست و نهم اسناد محرمانه و سرّی دولتی مصوب 1353/11/29محکوم
اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و هفت مجلس میگردد.
شورای اسالمی اجرای آزمایشی آن به مدت سه سال تصویب
ماده -35هرگونه دسترسی غیرمجاز به پایگاههای
و در تاریخ 1390/8/7از سوی مجمع تشخیص مصلحت
اطالعاتی موضوع این قانون ممنوع است و متخلف حسب
نظام موافق با مصلحت نظام تشخیص داده شد.
مورد به مجازات حبس از ششماه تا یک سال محکوم
رئیس مجلس شورای اسالمی -علی الریجانی میشود .شروع به جرم مزبور نیز مشمول مجازات حبس از
نود و یک روز تا ششماه است.
آییننامه اجرایی تبصره 4ماده 6قانون ارتقاء سالمت نظام اداری و مقابله با فساد
(بخشنامه شماره 9000/21729/100مورخ 1392/4/25رییس قوه قضاییه)
ماده -2هیأت تشخیص موضوع ماده 6قانون در محل فصل اول -کلیات و تعاریف
سازمان بازرسی کل کشور (تهران) تشکیل میشود.
ماده -1واژه و عبارات اختصاری مندرج در این آییننامه در
تبصره -باالترین مقام دستگاههای مذکور در ماده 6قانون معانی و مقاصد زیر به کار میرود:
موظف به معرفی به موقع نمایندگان خود برای تشکیل
الف -قانون :قانون ارتقاء سالمت نظام اداری و مقابله با فساد
هیأتهای تشخیص میباشند.
مصوب 29اردیبهشت ماه 1387مجلس شورای اسالمی که
ماده -3هیأت تشخیص از میان خود یک نفر را به عنوان در تاریخ 1390/8/7به تأیید مجمع تشخیص مصلحت نظام
رئیس و یک نفر را به عنوان نایب رئیس برای مدت یکسال رسید.
انتخاب مینماید .انتخاب مجدد آنان بالمانع است .نماینده ب -دادگاه :شعبه رسیدگیکننده به تخلف ،موضوع مواد 5
سازمان بازرسی کل کشور دبیر هیأت میباشد. و 6قانون میباشد.
ماده -4در صورت اقتضاء و با توجه به حجم پروندهها، ج -هیأت تشخیص :هیأت مذکور در ماده 6قانون میباشد.
دبیرخانه با موافقت هیأت تشخیص اول پیشنهاد افزایش
د -دبیرخانه :واحد اداری است که در رابطه با انجام وظایف
هیأتهای تشخی ص در مرکز (تهران) و استانها را به رئیس
هیأتهای تشخیص ،شعب دادگاه و سایر امور مرتبط فعالیت
قوهقضائیه ارائه میکند تا در صورت موافقت ،با ترکیب مشابه
مینماید.
مذکور در ماده 2این آییننامه و شرایط مندرج در آن
تشکیل شود. هـ -بانک اطالعات :یکی از واحدهای زیرمجموعه دبیرخانه
میباشد که مسؤولیت جمعآوری و به روز نگهداشتن
ماده -5هیأت تشخیص با وصول گزارشهای مراجع
اطالعات مربوط به پایگاه فهرست محرومیتها را به عهدهدارد.
مذکور در تبصره 3ماده 6قانون یا اطالع از تخلفات موضوع
قانون ،شروع به رسیدگی مینماید. فصل دوم -تشکیالت و وظایف هیأت تشخیص
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 865
ماده -9جلسه هیأت تشخیص با حضور حداقل 5نفر ماده -6هیأت تشخیص برای رسیدگی به گزارشها
رسمیت مییابد .تصمیمات هیأت در چارچوب وظایف مقرره میتواند اقدامات زیر را انجام دهد:
در قانون با حداقل چهار رأی موافق معتبر است. الف -تحقیق از شاکی و یا اعالمکننده.
تبصره -1در صورت تساوی آراء ،نظری که قاضی -عضو ب -تحقیق از شهود و مطلعین.
هیأت -با آن موافق است مناط اعتبار میباشد.
ج -بررسی سوابق اشخاصی که در مظان ارتکاب اعمال
تبصره -2موارد رد اعضای هیأت تشخیص همان است که مذکور در ماده 5قانون هستند.
در ماده 91قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقالب
د -بررسی پروندهها و سوابق مربوط به موضوع و مورد اعالم
در امور مدنی تصریح شده است.
شده.
ماده -10هیأت تشخیص در صورتی که دالیل را جهت
هـ -رسیدگی به اسناد و مدارک.
طرح در دادگاه کافی تشخیص دهد ،نتیجه اقدامات را طی
گزارشی از طریق دبیرخانه به دادگاه ارسال مینماید .در غیر و -ارجاع امر به کارشناسی.
این صورت نسبت به مختومه نمودن پرونده اقدام مینماید. ز -استعالم نظر از مسؤوالن و کارکنان دستگاه ذیربط.
این امر مانع رسیدگی سایر مراجع در صورت وقوع جرم و یا
ح -اخذ توضیح از مشتکی عنه.
تخلف نخواهد بود.
ط -هرگونه تحقیق و جمعآوری اطالعات له یا علیه
ماده -11گزارش هیأت تشخیص برای ارسال به دادگاه باید
اشخاصی که در مظان ارتکاب اعمال مذکور در ماده 5قانون
حاوی مشخصات اعالمکننده و شخص مرتکب اعمال در
هستند.
ماده 5قانون ،اعم از حقیقی یا حقوقی ،نوع تخلف ،زمان و
مکان وقوع تخلف ،دالیل توجه اتهام و مستندات قانونی آن ماده -7هیأت تشخیص حسب مورد و در صورت نیاز
باشد. میتواند از میان اعضاء خود یا خارج از هیأت یک یا چند
گروه تحقیق با نظارت قاضی هیأت به منظور بررسی
ماده -12دستگاههای نظارتی شامل :سازمان بازرسی کل
موضوعات و ارائه گزارش تشکیل دهد.
کشور ،دیوان محاسبات کشور ،سازمان حسابرسی ،دیوان
عدالت اداری و وزارت اطالعات ،بازرسان قانونی شرکتها و تبصره -احکام گروه تحقیق با درج مهلت و محورهای بررسی
مؤسسات اعم از دولتی و غیر دولتی و همچنین بانک مرکزی توسط رئیس هیأت تشخیص صادر میشود.
و بیمه مرکزی جمهوری اسالمی و وزارت امور اقتصادی و ماده -8در صورتی که هیأت تشخیص دالیل و مدارک
دارایی و کلیه سازمانهای تابعه از جمله :گمرک جمهوری ارتکاب اعمال مذکور در ماده 5قانون را کافی تشخیص دهد
اسالمی ایران ،سازمان خصوصیسازی ،سازمان امور مالیاتی مکلف است متهم را جهت اخذ توضیح برای جلسه رسیدگی
کشور ،سازمان بورس و اوراق بهادار ایران موظفند در صورت دعوت کند .متهم میتواند شخصاً حاضر و یا نماینده قانونی
مشاهده موارد مذکور در بند ب ماده 5قانون ،مراتب را به خود را به هیأت معرفی و یا از طریق ارسال الیحه از خود
هیأت تشخیص اعالم دارند. دفاع نماید .عدم دفاع شخص مذکور از خود مانع رسیدگی
فصل سوم -تشکیالت و وظایف دادگاه هیأت نخواهد بود.
| 866رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
د -اعالم رفع محرومیت پس از احراز صدور رأی مرجع ماده -13برای رسیدگی به گزارشات مذکور در ماده6
قضایی مبنی بر منع تعقیب یا برائت در حدود مفاد رأی قانون دادگاه با حضور سه قاضی تشکیل و رأی اکثریت مناط
بهدستگاه یا مرجع ذیربط. اعتبار است.
هـ -تشکیل بانک اطالعات و به روز نگهداشتن پایگاه تبصره -رییس قوهقضاییه یکی از شعب دادگاههای عمومی
فهرست محرومیتها. جزایی تهران را جهت رسیدگی به این امر اختصاص داده و
ماده -18دبیرخانه اطالعات زیر را به ص-ورت الک- نسبت به تعیین و صدور ابالغ برای رییس و همچنین
ترونیکی در بانک اطالعات نگهداری مینماید. دادرسان مجرب استان به تعداد الزم جهت تکمیل ترکیب
شعبه اقدام میکند.
-مشخصات کامل سجلی متخلف و در صورتی که شخصیت
حقوقی است مشخصات ثبتی آن. ماده -14دادگاه با رعایت اصول آیین دادرسی به
پروندههای واصله از هیأتهای تشخیص رسیدگی و مبادرت
-دستگاه یا اشخاص اعالم کننده اتهام و تخلف.
به انشاء رأی میکند .رأی دادگاه قطعی است .یک نسخه از
-دستگاه محل خدمت متخلف (در صورت کارمند بودن). رأی صادره جهت درج در بانک اطالعاتی به دبیرخانه ارسال
-نوع تخلف. میگردد.
-حجم ریالی یا ارزی تخلف (در صورتی که موضوع جنبه ماده -15دبیرخانه دارای یک نفر رئیس و تعداد مورد نیاز
مالی داشته باشد). کارشناس است .رئیس دبیرخانه ،دبیرهیأت تشخیص است
که از بین بازرسان سازمان بازرسی کل کشور به تشخیص
-نظر هیأت تشخیص و تاریخ آن.
رییس سازمان و پس از تأیید رییس قوهقضاییه منصوب
-آراء دادگاههای موضوع این قانون و سایر مراجع قضایی.
میشود.
-نوع محرومیتهای تعیین شده.
ماده -16اعتبارات مورد نیاز برای تشکیل و اداره هیأت
-کاهش یا رفع محرومیت. تشخیص ،بانک اطالعات و دبیرخانه در بودجه ساالنه
-شروع و پایان مدت محرومیت. سازمان بازرسی کل کشور پیشبینی ،تأمین و پرداخت
میشود.
-توضیحات و سایر موارد مرتبط.
ماده -17دبیرخانه وظایف زیر را به عهدهدارد:
ماده -19در اجرای بند 2قسمت ب ماده 5قانون ،دادستانها
و سایر مراجع قضایی سراسر کشور موظفند تصویری از کلیه الف -انجام امور اداری هیأت تشخیص و بانک اطالعات.
احکام قطعی الزماالجراء مشمول قانون را به دبیرخانه ارسال ب -ابالغ احکام و تصمیمات دادگاه و هیأت تشخیص.
نمایند.
ج -اعالم محرومیتهای مقرر در بند 2ماده 5قانون به مراجع
ماده -20دبیرخانه موظف است محرومیت اشخاص را به و دستگاههای ذیربط.
نحو مقتضی به اطالع دستگاهها و یا مراجع ذیربط برساند.
قوانین و مقررات کاربردی اداری و استخدامی -شناسنامه قانون | 867
استعالمات هیأت تشخیص و دادگاه پاسخ داده و هرگونه ارائه هرگونه تسهیالت مالی و اعتباری ،خدمات بازرگانی،
اسناد و مدارک (چاپی ،الکترونیکی و )...و توضیحات الزم انتصاب به مشاغل مدیریتی و نظارتی و تشکلهای حرفهای،
را ارائه و کارشناسان ذیربط را معرفی نمایند. صنفی و شوراها از جانب اشخاص موضوع ماده 2قانون به
اشخاص حقیقی و حقوقی منوط به عدم محکومیت آنان به
ماده -22این آییننامه در 22ماده و 6تبصره در اجرای
محرومیت میباشد.
تبصره 4ماده 6قانون ارتقاء سالمت نظام اداری و مقابله با
فساد توسط سازمان بازرسی کل کشور و با همکاری تبصره -دبیرخانه میتواند برای تسهیل امور ،کدکاربری و
دستگاههای اجرایی موضوع ماده 6قانون مذکور تهیه و در رمز عبور پایگاه فهرست محرومان در بانک اطالعات را با
تاریخ 1392/4/24به تصویب رئیس قوهقضائیه رسید. سطح دسترسی معین در اختیار نمایندگان دستگاهها و
مراجع مشمول قرار دهد.
رئیس قوهقضائیه -صادق الریجانی
ماده -21کلیه دستگاهها و اشخاص مذکور در قانون ،در
چارچوب وظایفی که در قانون مقرر گردیده ،موظفند به
آییننامه اجرایی ماده ( )26قانون ارتقای سالمت نظام اداری و مقابله با فساد
(تصویبنامه شماره /45146ت50080هـ مورخ 1393/4/24هیأت وزیران)
ت -پایگاههای اطالعاتی مکانیزه :پایگاههای اطالعاتی معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهور
موضوع قانون معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور
ث -کمیته :کمیته موضوع بند (الف) ماده ( )1تصویبنامه هیئت وزیران در جلسه 1393/4/15به پیشنهاد مشترک
شماره /192087ت50328هـ مورخ 1392/12/28 معاونتهای برنامهریزی و نظارت راهبردی و توسعه مدیریت
ماده -2اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع ماده ( )2قانون، و سرمایه انسانی رییسجمهور و به استناد بند (د) ماده ()26
مشمول این آییننامه میباشند. قانون ارتقای سالمت نظام اداری و مقابله با فساد -مصوب
-1390آییننامه اجرایی ماده مذکور را به شرح زیر تصویب
ماده -3تشویقهای موضوع این آییننامه به شرح ذیل
کرد:
تعیین میشود:
ماده -1در این آییننامه اصطالحات زیر در معانی مشروح
الف -اعطای تقدیرنامه توسط باالترین مقام اجرایی یا سایر
مربوط به کار میرود:
مسئولین ذیربط شخص حقوقی
الف -قانون :قانون ارتقای سالمت نظام اداری و مقابله با فساد
ب -اعطای یک گروه تشویقی یا طبقه و مانند آن
-مصوب -1390
پ -حق تقدم در انتصاب به مشاغل مدیریتی و یا باالتر در
ب -مرتکبین فساد :افراد موضوع بند (الف) ماده ( )1قانون
شرایط مساوی
که تخلف یا جرم آنان در مراجع صالح اثبات شود.
ت -پرداخت وجه نقدی معادل دو ماه حقوق فرد در زمان
پ -شورای دستگاههای نظارتی :شورای موضوع ماده ()28
پرداخت.
قانون
| 868رسول رضایی -مشاور رییس سازمان اداری و استخدامی کشور
ماده -5واحدهای منابع انسانی شخص حقوقی با رعایت تبصره -1میزان تعیی ن شده در بند (ت) متناسب با نوع،
محرمانه بودن ،مسئول انجام مکاتبات و پیگیری هر یک از میزان و اثرات جرم یا تخلف (فساد) تا ششماه به تشخیص
اقدامات و مراحل مذکور در این آییننامه و اعالم نتیجه آن کمیته و یا مسئولین ذیربط شخص حقوقی قابل افزایش
به ذینفع و مقامات مافوق میباشند. است.
تبصره -مبنای تشخیص تخلف یا جرم حسب مورد ،آرای تبصره -2تشویق موضوع بند (ت) مانع از اعمال سایر
قطعی صادر شده از سوی مراجع رسیدگی به تخلفات بندهای این ماده نمیباشد.
انضباطی ،انتظامی و اداری و مراجع ذیصالح قضایی است. تبصره -3تشخیص افرادی که در جهت تحقق بندهای ماده
ماده -6اعتبارات مورد نیاز جهت اجرای این آییننامه در ( )26قانون اقدام نمودهاند و تشویقهای موضوع ماده ( )3به
وزارتخانهها و مؤسسات دولتی موضوع بندهای (الف) و (ب) پیشنهاد مدیر ذیربط و یا کمیته و تأیید باالترین باالترین
ماده ( )2قانون در لوایح بودجه ساالنه پیشبینی و در مقام اجرایی شخص حقوقی میباشد.
خصوص شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی و تبصره -4کارکنان و مقامهایی که حسب وظیفه سازمانی
سایر اشخاص حقوقی از محل منابع داخلی آنها و با رعایت در ارتباط با سالمت نظام اداری و مقابله با فساد انجام وظیفه
قوانین و مقررات مربوط قابل پرداخت است. نموده و افراد متخلف را شناسایی و معرفی مینمایند،
ماده -7دستگاههای مشمول این آییننامه موظفند مشمول تشویقهای مندرج در ماده ( )3این آییننامه
اقدامات انجام شده موضوع این آییننامه را به صورت ساالنه نمیشوند.
(در پایان هر سال) به شورای دستگاههای نظارتی و معاونت ماده -4تشویقهای موضوع این آییننامه در خصوص
توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییسجمهور گزارش راهاندازی پایگاههای اطالعاتی مکانیزه ،منوط به رعایت
نمایند. مقررات و ضوابط فنی ،اجرایی و امنیتی مصوب شورای عالی
اسحاق جهانگیری -معاون اول رییسجمهور فنآوری اطالعات میباشد.