You are on page 1of 18

ì%;dkHhka hgf;a

Y%S ,xldfõ
foaYmd,k fjkiaùï
ì%;dkHhka hgf;a Y%S ,xldfõ foaYmd,k fjkiaùu

 ì%;dkHhka 1815 § iuia; Èjhsku hg;a lr


.ekSfuka miq 1948 jk f;lau md,kh lrk w;r
,dxlslfhda fuu ld,h ;=< foaYmd,k jYfhka
mSvdjg m;aúh' fï ksid Tjqka Woaf>daIK mj;ajk
w;r jßkajr bx.%Siska o hï hï foaYmd,k
m%;sixialrK isÿlrhs'

zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ


01' 1833 flda,anDDla m%;sixialrKh
 1815 § ì%;dkHhka Y%S ,xldfõ md,k lghq;= lrf.k hdfï § Tjqkaf.a
wdodhug jvd úhoï wêl úh'
 fï ms<sn|j fidhd ne,Sug 1829 § flda,anDDla idñ ì%;dkH hg;a úð;
Ndr f,alï úiska tjhs'
 flda,anDDla iy leurka ,ndÿka f;dr;=re wkqj 1833 fuu m%;sixialrKh
bÈßm;a lrhs'
flda,anDDla m%;sixialrK fhdackd (
 jHjia:dodhl yd úOdhl iNd msysgqùu
 Wvrg" my;rg taldnoaO lsÍu
 Èjhsk m,d;a 05 lg fjka lsÍu
 wksjd¾h rdcldÍ fiajh wfydais lsÍu
 rcfha fj<| taldêldrh wfydais lsÍu
zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ
1833 flda,anDDla m%;sixialrKhg wkqj jHjia:dodhlh ilia jQ wdldrh

jHjia:dhl iNdj

ks, ,;a ks, fkd,;a


09 06

hqfrdamSh isxy, fou< n¾.¾


03 01 01 01

 ks, fkd,;a msßi b;d iSñ; neúka wdKavqldrjrhdf.a n,h wvq fkdùh'
 úOdhl iNdj hgf;a hg;a úð; Ndr f,alï" NdKavd.dßl" .KldêldÍ" ñkqïm;s"
f¾.= whleñ hk wh wh;a úh'
 1833 fuu wdKavql%uh ck;d whs;sjdislï bgq fkdjQ neúka È.ska È.gu Woaf>daIK
fufyhjk w;r 1889 § ks, fkd,;a msßi Wvrg isxy, 01" uqia,sï 01 jYfhka 08
olajd jeä úh'
zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ
02' 1910 lDDõ uel,ï m%;sixialrKh

 19 jk ishjfia § wd¾Ól mßj¾;kh;a iu`. kj uOHu mka;shla


ìys úh' mej;s flda,anDDla wdKavql%uh jir 70 mqrd fkdfjkiaj
mej;Su ksid furg uOHu mdka;slhka ±ä lkiai,af,ka miqúh'
1908 j¾Ih jkúg furg ix.ï yd uOHu mdka;slhka wdKavql%u
m%;sixialrK b,a,d Woaf>daIKh lsÍu" fm;aiï bÈßm;a lsÍu
isÿúh' fuys m%;sM,hla f,i 1910 uel,ï wdKavqldrjrhd lDDõ
uel,ï wdKavql%uh bÈßm;a lsÍu isÿúh'

zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ


1910 lDDõ uel,ï wdKavql%u m%;sixialrKhg wkqj
jHjia:dodhlh ilia jQ wdldrh

jHjia:dhl iNdj

ks, ,;a ks, fkd,;a


11 10

iSñ; Pkao n,fhka kdulrKfhka


04 06

hqfrdamSh n¾.¾ W.;a ,dxlsl


02 01 01

 l%shd;aul jkafka 1912 isghs


 m%:u jr iSñ; Pkao n,fhka iNslhska m;a lsÍu
 ;jÿrg;a ks,,;a msßi jeä lsÍu

zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ


03' 1920 ueksx wdKavql%uh

 1912 § rch rd ;enEreï wrUhs' ta iu`.u ñksiqka u;amekg weíneys


fjhs' ta ksid wuµm jHdmdrh l%shd;aul fjhs' miqj th foaYmd,k b,a,Sï
fjkqfjka fmkS isàu isÿúh' 1915 isxy, - uqia,sï flda,yd,h iu`.
wuoHm jHdmdrfha isxy, kdhlhska w;awvx.=jg f.k isxy, mqj;am;a
lsysmhla rch ;ykï lrhs'
 1919 jk úg l=vd ixúOdk tla/ia lrñka ,xld cd;sl ix.uh msysgqjhs'
miqj tu ix.ufha furg ish¨ cd;Skaf.a foaYmd,k whs;Ska fjkqfjka
fmkS isák ix.uhla úh' fuu wjêfha § ì%;dkH md,khg úreoaOj
bkaÈhdkqjka f.k.sh ksoyia igka jHdmdrfha wdNdIh furg cd;sl
kdhlhskag ,eîu o úfYaI;ajhls'

zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ


1920 ueksx wdKavql%u m%;sixialrKhg wkqj jHjia:dodhlh
ilia jQ wdldrh

jHjia:dhl iNdj 37

ks, ,;a ks, fkd,;a


14 23

kdulrKfhka Pkao n,fhka


07 16

 jHjia:dodhl iNdfõ uq,ajrg ks, fkd,;a nyq;rh úh


 m<d;ano ksfhdack l%uh y`ÿkajd §u
 jd¾.sl ksfhdack l%uh ;jÿrg;a l%shd;aul lsÍu

zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ


1924 ueksx fvfjdkaIh¾ wdKavql%u m%;sixialrKh

 ueksx m%;sixialrKfha ;snQ ÿ¾j,;d ksid ,xld cd;sl


ix.ufha b,a,Su u; fuu m%;sixialrKfha ;snQ ÿ¾j,;d ksid
,xld cd;sl ix.ufha b,a,Su u; fuu m%;sixialrKh
y`ÿkajd fok ,§' j.lSï wdKavqlreg;a ck;d n,h
idudðlhskag;a ,enqKq fuu wdKavql%uh l%shd;aul l<
fkdyelal nj fmkajd §fuka miq fjk;a m%;sixialrKhlg
fhduq úh'

zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ


1924 ueksx fvfjdkaIh¾ wdKavql%u m%;sixialrKhg wkqj
jHjia:dodhlh ilia jQ wdldrh

jHjia:dhl iNdj

ks, ,;a ks, fkd,;a


12 37

Pkao n,fhka kdulrKfhka


29 08

m,d;a ksfhdackfhka ckjd¾.sl mokñka


23 06
 jHjia:dodhlfha idudðl ixLHdj 49 olajd by< hdu
 úfYaI;ajhla jkafka idudðlhska wvlg jvd m%udKhla iSñ; Pkao n,fhka f;dard
.ekSuhs
 jHjia:dodhlfha uq,iqk ;jÿrg;a wdKavqlre i;=úh
 ckjd¾.sl ksfhdack l%uh ;jÿrg;a mej;=Ks
zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ
1931 fvdkfuda¾ wdKavql%u m%;sixialrKh
 1924 m%;sixialrKh wid¾:l jQ neúka furgg kj wdKavql%u
m%;sixialrKhla y`ÿkajd §u i|yd 1927 fvdkfuda¾ fldñIu furgg
tjk ,§' ueksx fvfjdkaIh¾ wdKavql%ufha mej;s j.lSï yd n,h
fomsßila w;r fn§hdu ÿ¾j,;djhla f,i fmkajdÿka foaYSh
kdhlhskaf.a Woaf>daIKj,g ms<s;=rla f,i ,xldjg iqÿiq wdKavql%uhla
f,i 1931 fvdkfuda¾ wdKavql%uh m%;sixialrKh yÿkajd§u isÿúh'
úfYaI ,CIK (
 rdcH uka;%K iNdj
 úOdhl ldrl iNd l%uh
 wdKavqldrjrhdf.a n,;, iSud lsÍu
 rdcH ks,Odßka ;sfokd
 ckjd¾.sl ksfhdackh wfydais lsÍu
 i¾j ck Pkao n,h ^wjq' 21 jeä&
 m,d;a no ksfhdackh mq`M,aúu
zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ
1931 fvdkfuda¾ wdKavql%u m%;sixialrKhg wkqj
jHjia:dodhlh ilia jQ wdldrh

rdcH uka;%K iNdj

uyck Pkaofhka rdcH ks,Odßka wdKavqldrjrhdf.a


50 03 kdulrKfhka
08

 jHjia:dodhl yd úOdhl iNd fol fjkqjg rdcH uka;%K iNdj yÿkajd §u


 uq,iqk l;dkdhl ±Íu
 rdcH ks,Odßka wdKavqldrjrhd m;al< w;r n,;, rdYshla Tjqka i;=úh
 ,dxlslhkag jeä whs;sjdislï ,enqKq wdKavql%uhla ùu

zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ


fvdkfuda¾ wdKavql%u m%;sixialrKfhka yÿkajdÿka úOdhl
ldrl iNd 07

1' iajfoaY lghq;= ldrl iNdj


2' lDIsl¾u yd bvï ldrl iNdj
3' m<d;a md,k ldrl iNdj
4' fi!LH ldrl iNdj
5' wOHdmk ldrl iNdj
6' .ukd.ukh yd fmdÿ jev
7' lïlre" l¾udka; yd fj<| ldrl iNdj

zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ


ksoyi yd Woaf>daIK

 fvdkfuda¾ wdKavql%ufhka wdKavqldrhdf.a n,h wvq jqj o jeo.;a


wxY jk rdcH wdrlaIdj" uqo,a" kS;s jeks wxY rdcH rdc ks,OdÍka
w; úh'
 fuksid rdcH uka;%K iNdfõ ks,OdÍka whs;sjdislï fjkqqfjka
;jÿrg;a y`v k.hs'
 1939 § II f,dal hqoaOh weröfuka ,xldfõ iyh ì%;dkHhkag wjYH
úh' furg weu;s uKAv,h ì%;dkHhkag iyh fokqfha kj
m%;sixialrKhla b,a,ñkah'
 1944 § ä'tia' fiakdkdhl uy;d we;=¨ wud;H uKav,h kj
wdKavql%u jHjia:d flgqïm;la bÈßm;a lrhs'
 fï wkqj 1944 ta ms<sn| fidhd ne,Sug fida,an¾ fldñiu m;al<
w;r 1945 § fldñiu jd¾;d m%ldYhg m;a lrhs'
 tys m%;sM, f,i 1947 isg furg l%shd;aul jQfha fida,anß wdKavq
l%uhhs' th ,dxlslhkag mQ¾K n,;, ysñ jQ wdKavql%uhls'
zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ
ì%;dkHhka hgf;a Y%S ,xldfõ foaYmd,k fjkiaùï
nyqjrK
1' 1833 m%;sixialrKh hgf;a kS;s lghq;= ms<sn| fidhd ne,Sug m;alr tjk
,oafoa @
1& uelaìka flda,anDDla 2& fykaß fjdaä
3& ueksx fvfjdkaIh¾ 4& pd,aia leurka

2' flda,anDDla leurka flgqïm; iNdj m;a lsÍfï uq,sl mrud¾:h jQfha @
1& bx.%Sis W.;a ,dxlslhka msßila ìyslr,Suh
2& ,xldjg mQ¾K iajdëk;ajhla ,nd§ugh
3& rcfha wdodhu jeä lr úhou wju lr .ekSugh
4& wdKavqldrjrhd n,fhka my lsÍugh
3' flda,anDDla fhdackd u.ska m;a lrkq ,enQ ks, fkd,;a idudðlhka u.ska
isÿjQfha @
1& m%foaY uQ, ksfhdackhhs 2& cd;s uQ, ksfhdackhhs
3& wdKavqldrjrhd ksfhdackhhs 4& ÿ.S ck;dj ksfhdackhhs
4' 1931 § furg rdcH uka;%K iNdfõ idudðlhka ixLHdj @
1& 21 ls 2& 31 ls 3& 51 ls 4& 61 ls
zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ
5' 1833 flda,anDDla m%;sixialrKfhka jHjia:dodhl iy úOdhl iNdjla
msysgjqfha l=ula i|yd o@
1& rg ;=, md,kh úëu;a lsÍugh
2& wdKavqldrjrhdf.a wiSñ; n,;, wvq lsÍugh
3& furg j;= j.dj ÈhqKq lsÍugh
4& uyck Woaf>daIK ke;s lsÍugh
6' 1908 j¾Ifha foieïn¾ udifha § fÊïia mSßia uy;d wdKavql%u
m%;sixialrKhla wjYH njg fm;aiula bÈßm;a lf,a ldg o@
1& ì%;dkH md¾,sfïka;=jg 2& furg wdKavqldrjrhdg
3& ì%;dkH w.ue;sg 4& hg;a úð;ndr f,alïg
7' furg jdudxYslhka ksoyi ,nd.ekSu i|yd Woaf>daIK meje;aùug
msysgqjd.;a mlaIhla jkafka @
1& m%cd;ka;%jd§ mlaIh 2& ,xld iu iudc mlaIh
3& tlai;a cd;sl mlaIh 4& Y%S ,xld ksoyia mlaIh
8' A - fmr mej;s wdKavql%u j,g jvd fvdkfuda¾ wdKavql%uh hgf;a
wdKavqldrjrhdf.a n,h wvq ù we;'
B – fvdkfuda¾ wdKavql%uh hgf;a weu;sjre 07 la ìysjQy
1& A yd B i;Hh 2& A i;Hh jk w;r B wi;Hh
1& A yd B wi;Hh 2& B i;Hh jk w;r A wi;Hh
zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ
9' iQßh u,a jHdmdrfhka ,enqKq wdodhu jeh lf<A @
1& 1 jk f,dal ix.%dufhka wdndê; jQ furg fid,aodÿjkag wdOdr §ugh
2& 1 jk f,dal ix.%dufhka wdndê; jQ ì%’;dkH fid,aodÿjkag wdOdr §ugh
3& furg ÿmam;a ck;djf.a Y=N isoaêhgh
4& ì%;dkH ÿmam;a ck;djf.a Y=N isoaêhgh

10' flda,anDDla m%;sixialrK j,g miq 1910 we;s jQ m%;sixialrKh y`ÿkajkafka"


1& ueksx" uel,ï" fvdkfuda¾&

flá m%Yak
1' flda,anDDla m%;sixialrK hgf;a isÿl< m%;sixialrK 05 fudkjd o@
2' flda,anDDla ks¾foaY wkqj úOdhl iNdj ksfhdackh jQ msßi ljqreka o@
3' hqfrdamSh Woaf>daIlhka flda,anDDla m%;sixialrK iïnkaOj Woaf>daIKh lsÍug fya;=
fudkjd o@ Tjqka 1865 msysg jQ ix.ufha ku yd tys kdhlhd i|yka lrkak
4' fÊïia mSßia uy;dg miq wdKavql%u m%;sixialrK b,a,ñka fm;aiï bÈßm;a l,
ix.ï fudkjd o@ Tjqkaf.a b,a,Sï o i|yka lrkak
5' 1912 § jHjia:dodhl iNdjg f;aÍ m;ajQ m%:u W.;a ,dxlslhd jQfha ljqreka o@
6' wuµm jHdmdrh ìysùug fya;= fudkjd o@
zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ
7' wuµm jHdmdrh yryd foaYmd,khg meñKs kdhlhd ljqo@
8' bkaÈhdkq ksoyia igfka kdhlhd kï lrkak
9' uy;aud .dkaê ;=ud ,xldjg meñKsfha l=uk j¾Ifha § o@
10' ,xld cd;sl ix.uh wdrïN jQ j¾Ih iy tys m%:u iNdm;s kï lrkak
11' 1920 ueksx wdKavql%ufha lemS fmfkk ,laIK fudkjd o@
12' ú,shï ueksx wdKavqldrjrhdg miq furgg meñKs wdKavqldrjrhd ljqreka o@
13' fvdkfuda¾ wdKavql%uh hgf;a l%shd;aul úOdhl ldrl iNd 07 fudkjd o@
14' 1935 § msysgqjd.;a mlaIh l=ula o@
15' furgg ksoyi ,efnk úg l%shd;aul jQ wdKavql%uh l=ula o@

zzlE.,a, l,dm wOHdmk ld¾hd,fha iudc úoHd wxYhZZ

You might also like