You are on page 1of 24

n<weKsfha lKAvdhï uQ,sl;ajfhka fjk;a tall yd

lKAvdhï ìysùu
mdn, yuqod YsIHNg lKAvdhu
1881 PQ,‘ ui ,xld mdn, yuqod YsIHNg lKAvdhu wdrïN lrk ,È¡ fuh
wdrïNfha§ ldhœ kshqla; wOHlaIl, uyck WmfoaYl tiatï ìhqfrdaia uy;d
iy fiõÉPd jevn,k fiakdúOdhl fïc¾ fckrd,a tÉÔ fudßia ^fldkafjda,a
,hsÜ bka*kaá%& iu. uQ,sl woyia yqjudrefjka miq wdOqkl s hska n|jd.ekSu
isÿlrk ,È¡ fuu wdOqkslhska ,xld mdn, yuqodj fj; hd lsÍï l, w;r"
rdclSh úoHd,h" fjia,s úoHd,h" kqjr lsxiajqâ úoHd,h" á%ksá úoHd,h yd
ßÉukaâ hk úoHd, j,ska ish¿u YsIHNg msßia n|jd .kakd ,È¡ fuu YsIH
Nghskag mdn, yuqod ,dxPk me<£ug yelshdj ,eìK¡ 1902 j¾Ifhaos fuh
,xld YsIHNG n<ldh jYfhka fjku n<weKshla f,i l%shd lrk ,oS¡

,xld fiõÉPd ld<;=jlal= n<ldh


1888 wfma%,a 20 Èk wxl 105 fí,s ùÈh fld<U hk ,smskfha§ tjlg fuu
tall úOdhl wêldÍ Ôt,a f.daÜlska úiska idudðlhska 27 fofkl= ,xld
fiõÉPd ld<;=jlal+ yuqodj kÕd isgqùug n|jdf.k we;¡ miqj fuu tallh
,xld wdrlaIl ld,;=jlal= yuqodj úh¡

ffjoH n<ldh
1890 .s,kaueis lKAvdhu tallh ;=< wdrïN l, w;r miq ld,Skj tkï
1911 fuu lKAvdhu ,xld ffjoH n<ldh úh¡ wk;=rej uE; ld<fha§ › ,xld
hqOyuqod fiõÉPd ffjoH n<ldfha wdrïNho th úh¡

mdn, yuqod mdmeos lKavdhu


1891 tallfha mdmeos lKavhla jYfhka l%h
s d l, Lkavh miqj h;=remeos
Lkavhla jYfhka m%:sixúOdkh úh¡ fuh l%ñlj j¾Okhù 1915 isf,daka
fudag¾ ihsla,siaÜia flda jYfhka kï úh¡

mdn, yuqod wYajdfrdayl lKAvdhu


m%:ufhka ,xldj ;=, fifõÉPd n<weKshla msysgqúu wrUhd fhdackd
bosrsm;a jq ld,fhaosu tu n<weKshg ld,;=jlal= lKavhla yd uOHu m%foaYfha
wYajdfrdayl lKavdhulska iukaú; n<weKshla msysgqúug .;a ;SrKhg
wkql=,j 1892 cq,s 12 jk osk ,xld mdn, yuqod wYajdfrdayl lKavdhu k.d
isgqjk ,os¡ fuys uq,slj lghq;= lf,a yq,kalkao j;=hdfha fïc¾ f.davka
rsjqiah¡
tjlg wYajhka whs;j s isá jeú,s lrejka fuu wYajdfrdayl lKavdhug
fiõÉPdfjkau tlajqks¡ fufia n|jd .kakd ,o idudcslhska kqjr n%jqka rs.a
úosfha hqO yuqod N=ñfhaos osjqreï oS we;¡ fufia wdrïN lrk ,o fuu lKavdhu
,xld mdn, yuqodjg wkqhqla;j lghq;= lrk ,o¡s fuys m%:u mqyqKqùï l|jqr
1893 tjlg mqyqKq uOHia:dkhjq W!re.iauka yxosfhaos meje;ajq w;r, fuys
m%Odk mqyK q q úIhhka jqfha uqr ixpdr uqrfmd, rdcldrska úu¾IK uqr iy
f;dr;=re /ia lsrsuhs¡

31
isf,dka ujqkagÆ bka•kaê%

mdn, wYajdfrdayl fin¿ka msßila

fuu ujqkagâ bka*kaá% kñka yeoskajq mdn, wYajdfrdayl lKAvdhu 1906


§ isf,daka ujqkagâ rhs*,a kñka fjku n<weKshla jYfhka ls%hd lf,ah¡
tall iïnkaO;djh ksidu tjlg tall ,dxPkh jYfhka fõ,aifha l=uref.a
,dxPkh me<£ug ysñlï ,eìK¡ isf,daka ujqkagâ rhs*,a n<weKsh 1938 §
úiqrejd yßk ,È¡ Tjqka i;=j ;snq ikakoaO wYajdfrdayl fin< wkqrE folla
isysjgkhla jYfhka tallhg m%Odkh lrk ,§¡ úiqrejd yeÍfïos úYd,
ixLHdjla ,xld jeú,s lrejkaf.a rhs*,a n<weKshg (CPRC) wkqhqla; úh¡ ñg
fya;= jqfha ujqkagâ rhs*,a n<weKsfha (CMR) jeä ixLHdjla jeú,s lrejka
jq neúks¡

1938 oS tallhg m%Odkh lrk ,o wYajdfrdayl fin, wkqrej

32
l¾k,a f.davka rsõia - fnda.ïnr msáfhaos
wdrïNl ks<Odrs ,xld mdn, wYajdfrdayl lKavdhu - 1892
wKfok ks<Odrs isf,daka ujqkagâ rhs*,aia (CMR) - 1906

taldnoaO úfï fm<md,sh isf,dka ujqkagâ rhsm,aia (CMR) iy ,xld jeú,s lrejkaf.a
rhsm,a frcsfïka;=j (CPRC) - .d¨uqjfodr msáh 1938 iema( 30

33
,xld wYajdfrdayl rhs*,a frcsfïka;=j fj;
,xld mdn< yuqod ks<Odß ksjiakfha 1938 iema;eïn¾ 22
osk mej;s iuqoSfï idoh i|yd iyNd.sjq ks<Odßkaf.a isysjgk igyka¡

mdn, yuqod bxðfkare lKAvdhu


tallfha bxcsfkare lKavdhu jYfhka l%shdl, t*a lKAvdhu 1911 fËa;%
bxðfkare lKAvdhula jYfhka m%;sixúOdkh lrk ,È¡ miqj o isf,daka
bxðksh¾ia úh¡

,xld iemhqï yd fiajd n<ldh


1918 ,xld mdn, yuqod idudðl iuQyhlska ,xld iemhqï yd fiajd
n<ldh ìysúh¡

rcrg rhs*,a n<ldh iy 2^fiõ& isxy frcsfïka;=j


1954¡04¡08 Èk uykqjr ia:dk.;j ;snQ —iS˜ lKAvdhu rcrg rhs*,a
n<ldh kñka kj tallhla jYfhka wdrïN lrk ,È¡ miqj 2^fiõ& isxy
frðfïka;=j úh¡

reyqKq frðfïka;=j iy 2^fiõ& .euqKq fyajd n,ldh


1954¡04¡23 Èk ud;r ia:dk.;j ;snQ —î˜ lKAvdhu reyqKq frðfïka;=j
kñka kj tallhla jYfhka wdrïN lrk ,È¡ miq ld,Skj fuh 2 ^fiõ&
.euqKq fyajd n<ldh úh¡

34
uE; ld<fha§ fjk;a tall wdrïN lsÍu i|yd lKAvdhï iy
Ngmsßia hd lsÍu
1990 oS 2 jk yd 3 jk úchndyq ^fiõ& mdn, n<weKs kÕd isgqùu i|yd
fiiq ks<hska hd l< w;r" 1994¡06¡01 Èk 10 ^fiõ& .efyan fj; fikSka 142 la
iy 1997¡01¡01 Èk 14 ^fiõ& ›,mdy fj; ks<OdÍ 04 fofkl= iy fiiqks<hska
176 fofkl= hdlr tu tallhka k.d isgqúug odhlù we;¡

,xld mdn, yuqodj iy osh;,dj l|jqf¾ b;sydih


osh;,dj l|jqf¾ b;sydih ms<sn|j lreKq fidhd ne,Sfïos nQj¾ isr
lrejka /f.k taug jir 13lg muk fmr fuys ieuqfj,a ,ekavka kï
fuf;daosia; mshku úiska wkd; ksjila iy ld¾ñl mdie,la wdrïN lSßug
rcfha bvula noaog ,ndf.k lghq;= lr we;¡ óg wu;rj fuu m%foaYfha
fmfkk udkfha tjlg ;snQ tlu f.dvke.s,a, ú,aika ;ekafka ;snq la,í
yjqia f.dvke.s,a, muks¡ l,a hEfïos wd.ñl lghq;= ixúOdkh lsÍu i|yd
ñIka yjqia f.dvke.s,a, ;kd we;s w;r miqj frday,lao wdrïNlr we;¡

fuu ld,fhaos fuu m%foaYh yemSje,s kñka yeoskajq w;r miqld,fhaos


fmdaf,da msáh milska l=vd foõ ueÿrla bosúh¡ l,ahdfïos f;a j.dj
oshqKqúfukao foaY.=Ksl ;…h yd is;a wdl¾CIKh lrkakdjq mßirh
fya;=fjka l%ufhka fuu m%foaYh ckjdi úh¡

ì%;dkH n,Odßka úiska 1900 wfmaa%,a ui jk úg m%Odk jYfhka fuu


m%foaYfha isá fjia,shka ñIkdß iNdjg wh;a msßia m%foaYfhka bj;al, w;r
rdcH jev fomd¾;fïka;=fõ l=reKE., osia;%sla bxcsfkarefjl= fj;
osh;,dfjys nQj¾ isrlrejka /|úug l|jqrla ks¾udKh lrk f,i oekaúh¡
bka wk;=rej wlalr myl m%foaYhl l|jqr f.dvke.Su wdrïN lr we;¡

fuu l|jqr ks¾udKh jqfha isr lrejka fooylg iy wdrCIl Nghska


odylg myiqlï iys;jh¡ 1900 wf.daia;= 09 jkod jk úg nQj¾ isr lrejka
ol=Kq wm%sldfjka /f.k tk ,oS¡ 1901 cqks wdrïNh olajd úáka úg isr
lrejka /f.k wd w;r wjika jYfhka 5089l ixLHdjla olajd fuh j¾Okh
ú ;sfí¡

jd¾Isl mqyqKq l|jqre


fiõÉPd fin¿kaf.a mqyqKqúï i|yd m%:ufhka mqyqKq wNHi l|jqrla
1890 iema;eïn¾ ui W!re.iaukayxosfhaos wdrïN lsÍu ms<sn|j .!rjh ysñ
jkafka ,xld wdKavqldr i¾ wd;¾ yeõf,dla fj;h¡ 1890 Tlaf;dïn¾ ui 15
jk osk Tyq úiska fiõÉPd n<weKs mqyqKqj ms<sn|j jHjia:d odhl iNdfõos
fiõÉPd n<fiakd wKfok ks<Odß hgf;a mqyqKq l|jqr mej;ajq njg lreKq
olajd we;s w;r tys oS fiõÉPd fin¿kaf.a YS,amSh {dkh iy nqoaêu;andjh
ms<sn|j úfYaI we.hsulg ,lalr we;¡
;jo mqyqKq l|jqf¾ mÍCIK i|yd m%Odk wKfok ckrd,a jrhd
fjkqjg iyNd.sjq ì%;dkH ks;H n<weKshla jk f.davka yhs,Ekaâv¾ia ys
wKfok ks<Odß l¾k,a fndhsia úiska irU fmkSu iy yeisÍu ms<sn|j
fiõÉPd fin¿ka b;d Wiia uÜgula fmkajd we;s neõ jeä ÿrg;a jd¾:d lr
we;¡

35
fuu m%:u mqyqKq l|jqfrys úia;r we;s tlu ,sÅ; igyk —o ysiaá% T*a
o isf,daka .eßika wdá,ߘ lD;sh muKs¡

1902oS fiõÉPd mqyqKqúï osh;,dj fj; /f.k hk ,oS¡ osh;,dj yuqod


l|jqrla njg mßj¾:kh úu wdrïNjqfha m%Odk jYfhka nQj¾ hqO isr lrejka
/|úu i|yd tys l|jqrla ks¾udkh lsÍu fya;=fjks¡

,xld mdn, yuqod lKavdhula osh;,dfõos - 1895

1903 - osh;,dfõos bosß fm< ueo wKfok ks<Odß


¨;s;ka l¾k,a tÉiS n¾â ùä - tall i;= merKs;u iuQy PdhdrEmh

36
1929 cQ,s ui osh;,dj jd¾Isl mqyqKq l|jqrg iyNd.sjq
,mdN iN ffjn ks<Odßkaf.a merKs PdhdrEmhls
1ST Row:-
2/Lt. M Park CLI, Lt. VC Modder CLI, Lt. C Gurusamy CMC, Lt. Qr. Mr AW Savundaranayagam CLI, Lt.
SAL Anthonisz CLI, Lt. SF Jayawardana CMC, 2/Lt. JA De Silva CLI, Lt. JR Jansen CMC, 2/Lt. SB De
Silva CLI, Lt. LG Blaze CMC, 2/Lt. H Sri Nissanka CLI, Lt. MDS Jayawardana CMC,
2ND Row
Capt. Griffith MC CLI, Capt. CJD Lanktree CLI, Capt. EJ Jayaweera VD CLI, Lt PM Ondaatje CLI, Lt. IE
Meir CMC, 2/Lt. HC Gunawardana CMC, 2/Lt. S Sarawanamuttu CLI, 2/Lt W Balendera CMC, 2/Lt R
Sabanayagam CLI, Lt DB Senaviratne MM CLI, Capt. SP Joseph VD CMC, Lt. VHL Anthonisz CMC, 2/Lt.
WHV Ferdinands CMC, LT. FG Smith CMC, 2/Lt. OC Sela CMC, Capt M De Kosta CMC,
3Rd Row
Maj. EL Mack CLI, Maj. PS Fernando CLI, Maj. Frank Gunasekara CMC, Maj. HE Newnham VD CLI,
Capt. DJ Keating MC Adjutant CLI, Lt. Col. SG Sansoni VD CLI, Col. EB Ferrers DSO Comdt CDF, Lt.
Col. John RockwoodCMC, Maj. JG Vandersmagt VD CLI , Maj. JRS Gunawardena CMC, Maj. W Sansoni
CLI, Maj. CL de Zylva VD CLI (R), Maj. JR Hayman RAMC Adutant CMC , Capt LH De Alwis CLI.

37
osh;,dj fiõÉPd mqyqKq mdief,a Ng ksjdihla ;=, merKs o¾Ykhla

1933 cQ,s ui osh;,dj jd¾Isl mqyqKq l|jqrg iyNd.sjq ,xld mdn, yuqod n<we‚h

38
1933 cQ,s ui osh;,dj jd¾Isl mqyqKq l|jqrg iyNd.sjq ,xld mdn, yuqod ks<Odßka

1934 cQ,s ui osh;,dj jd¾Isl mqyqKq l|jqrg iyNd.sjq ,xld mdn, yuqod ks<Odßka

1934 osh;,dj jd¾Isl mqyqKq l|jqrg iyNd.sjq ,xld mdn, yuqodfõ fldfkdk’kA
39
1976.04.05 osh;,dj jd¾Isl mqyqKq l|jqr

1976' 04' 05 - osh;,dj

40
1977 mqyqKq l|jqr osh;,dj

osh;,dfjys mdn, yuqod ,dxPkh iys; l÷jeáh


j¾I 1940 osh;,dfõ l|jqre wdrCIdj i|yd ia:dk.; lr isá fuu
tall lKavdhula úiska th ks¾udKh lr we;¡ fuu lKavdhfï ks<Odß
wKfok jYfhka lghq;= lf,a fïc¾ BiS o f*dkafialdh¡ fudyq ñkskafodare
jrfhls¡ fuu ,dxPkh iEoSu i|yd ymq;f,a osh;,dj ud¾.fha j¾:udk
osh;,dj kdu mqjrej msysgqjd we;s ia:dkfha isg ñkqï fomd¾;fïka;=fõ iyh
,ndf.k fuu ,dxPkh ks¾udKh lr we;¡

mdn, yuqod ,dxPkh msysgqjd ;snqfka fmm¾fmdÜ ys,a wdikakfha u|


nEjqï iys; l÷jeáhlh¡ ;sßjdkd.,a tl;= lsÍfuka ks¾udKh lr ;snq fuu
,dxPkh iys; l÷jeáh 1980 olajd muk ld,h olajd uekúka o¾YKh jq
w;r fuh yeoskajqfha —iSt,awhs ys,˜a kñks¡ c, ixrCIK lghq;= i|yd *hskia
isgqùu fya;f
= jka fuh oeka o¾Ykh fkdfõ¡

41
1980 .=jka yuqodfõ iyh we;sj .=jfk isg ,nd .kakd ,o fuu PdhdrEmfhka ms<sìUq
jkafka w;S;fha mdn< yuqod iudcslhskaf.a frcs fïka;= wNsudkh ixfla;j;a jk mßos
osh;,dfõ l÷jeáhla u; ;u ,dxPkh
uy;a lemùulska ks¾udKh lr we;s wdldrhs¡

hqO mqyqKq wNHdi


1891 cQ,s ui fld<U l=re÷j;a; m%foaYfha§ ì%;dkH ks;H n<weKshla jQ
01 jk f.davka yhs,Ekav¾ia iu.ska m%:u hqO wNHdi meje;aùh¡
1892 wf.daia;= 24 Èk 02 jk rdclSh fjdaúlaaYh¾ frðfïka;=j iu.skao
hqO wNHdi mj;ajd we;¡
1895¡05¡03 Èk l=re÷j;a; m%foaYfha§ rd;S% m%ydrhla i|yd mqyqKq wNHdi
mj;ajd we;¡

W;aij i|yd úfoaY .;ùu


1897 uehs 15 Èk ,xld mdn, yuqod idudðlhska we;=¿ 26 fofkl=
tx.,ka;fha nlskayeï ud<s.dfõ meje;ajQ fõ,aifha l=uref.a 25 jk ieureï
W;aijhg iyNd.Sùu i|yd úfoaY .;úh¡ fï iu. ,xld ld<;=jlal= yuqod
idudðlhskao iyNd.S ù we;¡
1897 j¾Ifhau úlafgdarshd uy /cskf.a jc% chka;s Wf,,g ,xld mdn,
yuqod wYajdfrdayl lKavdhfï ksfhdcs;hka iuqyhla iyNd.s úh¡

42
úlafgdarshd /cskf.a úismiajk moúm%dma;s ux.,Hfhaos
.;a PdhdrEmhla - 1862

1902 uehs ui 15 Èk ,xld mdn, yuqod idudðlhska 38 fofkl=


tx.,ka;fha vii jk tâjâ rcqf.a moú m%dma; Wf<,g ´¡mS¡wd¾¡tï¡tia Tfrdahd
fk!ldfjka tx.,ka;h n,d msg;aj .shy¡ bka wk;=rej Tjqka iema;eïn¾ ui
tia¡tia T*ayS¾ fk!ldfjka fmr<d ,xldjg meñK we;¡
1911 cQks ui 22 Èk ,xld mdn, yuqod idudðlhska ¹ jk fcda¾Ê rcqf.a
moú m%dma;s Wf<,g iyNd.S ùu yd molalï ,nd.ekSu wrNhd ,xld wdrlaIl
n<ld fjk;a idudðlhska iu.ska tx.,ka;fha nlskayeï ud<s.dj fj; hjk
,È¡

43
¹ jk fcda¾Ê rcqf.a moú m%dma;s Wf<,g iyNd.S jq wfkl=;a frcsfuska;=j,
ks<Odrska we;=,q ,xld mdn, yuqod ks<Odrska - 1911

Rear Row – Sgt Maj J Marks CPRC, Capt. GB De Mowbray CMR, Capt HRH Van Cuylenberg
CLI, Sgt. AE Van Buren CLI.
Front Row – Maj. AJ Chalmers CVMC, Lt Col EJ Haywood CAV, Lt. Col TY Wright CPRC,
Lt Col EC Davies ISO, VD, CLI. Lt Col Gordon Frazer VD, CLI.

1946 uyd ì%;dkHfha ,kavka k.rfha mej;s f,dal hqoaOh wjidkfha


ch.%dyS fm<md,shg ,xld yuqod Ngmsßia iyNd.S ù we;¡ fm<md,sfha ,xld Ng
msßia wK§u ¨;s;ka l¾k,a ta tï uq;=l=ure ´îB" taãiS úiska lrk ,È¡

1946 uyd ì%;dkHfha ,kavka k.rfha mej;s ch.%dyS fm<md,shg


iyNd.s jq ,xld yuqod Ngmsßia

44
Rear HQ Museum

1946 uyd ì%;dkHfha ,kavka k.rfha mej;s ch.%dyS


fm<md,shg lrk ,o wdrdOkdj

n<weKsh iyNd.s ù we;s ix.%du


nqj¾ hqoaOh
fuu n<weKsfha lKavdhula jq mdn, wYajdfrdayl lKavdhu 1900
fmnrjdrs ui 01 osk ol=kq wm%sldfõ mej;s nqj¾ jrekaf.a hqoO
a hg iyNd.súu
ioyd Å%;dkHfha yuqodjkag wkqhqla;j ol=kq wm%sldfõ igka fmruqKqj, fiajh
lr we;¡ fï ineosj tjlg wdkavqldr ia¾ fjiaÜßþfõ úiska flan,a mKsúvhla
u.ska tallh fj; okajd" ol=kq wm%sldkq fiajh uyd /csk úiska ms,sf.k we;s
nj;a ,xld mdn, yuqod wYajdfrdayl ks<Odrska mia fofkla iy fldfkdkska
we;=¿ fiiq ks<hska 125 fokl= iyNd.s lrjk f,i okajd we;¡ fuys wKoSu
tjlg fuu n< weKsfha úOdhl wêldrs jYfhka lghq;=l, fïc¾
tatÉ ro¾*â úiska lrk ,os¡ nqj¾jre hkq" ,kafoais iïNjhla we;s ol=kq
wm%sldkq cd;slhkah¡ fuu ld,fhaos mdn, wYajdfrdayl Ng msßia ol=kq wm%sldfõ
flama fld,ks" (CAPE COLONY) ä%f*dkaàka" (DRIFONTEIN) fcdyekian¾.a"
(JOHANNESBERG) vhukaâ ys,a" (DIAMOND HILL) iy úg¾n¾.ka
(WITTEBERGEN) hk k.r wdYs%; m%foaYj, hqO jeos we;¡
nqj¾ hqoaOhg iyNd.sjq tjlg mdn, wYajdfrdayl lKavdhfï frdayl
fin, miqj l¾k,a àjhs rhsÜ" ^,xld jeú,s lrejkaf.a rhsm,a frcsfïka;=j&
^CPRC ) úiska rÑ; isf,daka bka uhs ghsï (CEYLON IN MY TIME ) .%ka:fha
úia;rd;aulj fï ms,snoj lreKq bosrsm;a lr we;¡

wdkavqldr i¾ fjiaÜßþfõ

45
m%:u fin, lKavdhu nqj¾ hqoaOhg iyNd.s ùug fmr .d¨uqjfodr fydag,fha mej;s
iuq.ekSfï rd;%s idofha wdydr jÜfgdarej (MENU CARD)
1900 ckjdrs 20 jk osk

mdn, wYajdfrdayl lKavdhu kslauhdu 1900 fmnrjdrs 01 osk

mdn, wYajdfrdayl lKavdhu Wïl=is fk!ldfjka fld<U isg


ol=kq wm%sldfõ flamg
a jqka k.rhg f.dvneisu ioyd i;s ;=kl muk uqyq¥
.ukl ksr;úh¡

46
mdn, wYajdfrdayl lKavdhu ol=kq wm%sldjg f.dv neiSu

hqoaOhg iyNd.s jk mdn, wYajdfrdayl lKavdhfï ks<Odßkaf.a PdhdrEmhls


bosß fm< ueo úOdhl wêldß lms;ka ro¾f*daâ

47
mdn, wYajdfrdayl lKavdhfu fiiq ks<hkaf.a PdhdrEmhls

hqoaOhg iyNd.sjq tjlg mdn, wYajdfrdayl lKavdhfï


frdayl fin, miqj l¾k,a àjhs rhsÜ nqj¾ hqoaOfhA
úúO wjia:d Ñ;%hg kÕd we;s whqre

48
49
1900 fmnrjdrs ui 01 osk isg 1901 wfm%a,a ui olajd ol=kq wm%sldkq
hqOhg iyNd.sjq fuu lKavdhug tu fiajh we.hsu ioyd nekrhla m%Odkh
lrk ,os¡ fuu nekrh W;aijdldrfhka uykqjros rdclSh w;sW;=ï
fldkafjda,a yd fhda¾lays wdosmdo jxYdêm;s ^miqj 5 jk fcda¾þ rc& úiska
m%Odkh lrk ,os¡ fuu nekrh r|jk fy,a,fha —ol=Kq wm%sldkq fiajh i|yd˜
hkak igyka lr we;¡ bka wk;=rej hqoaOh i|yd iyNd.sj meñKs mdn<
wYajdfrdayl lKavdhfï iudcslhska yg m|lalïo msßkuk ,os¡ mdn,
wYajdfrdayl lKavdhu (CMI) ,xld wYajdfrdayl rhsm,a frcsfïka;=j (CMR)
jYfhka 1906 fjku tallhla f,i fjkajk wjia:dfõos fuu nekrh /f.k
.sh w;r ,xld wYajdfrdayl rhsm,a frcsfïka;=j õiqrejd yersfuka miqj 1931
fkdjeïn¾ ui 11 jk osk tu nekrh wdrCIdj ioyd uy kqjr Ydka; fmda,a
foajia:dkfha ;ekam;a lrk ,os¡ tu foajia:dkh iu. uykqjr - Å%;dkH
hq.fha yuqod" ióm iïnkaO;djhla mj;ajd we;¡ nqj¾ hqoaOfhaos ñh.sh
iudcslhka ieußu ioyd tu foajia:dkfha ljq¿jlao b;d wdl¾IKsh f,i
iod we;¡ miq ld,Skj fuu nekrh 1967' 02' 06 osk Å%;dkHfha leïn¾,sys
msysá cd;sl yuqod l!;=ld.drh fj; /f.k f.dia we;

¹ jk fcda¾þ rc

50
1901 wfm%a,a ui 15 jk osk fldkafjda,ays iy fhda¾lays wdosmdo miqj 5jk
fcda¾þ rc úiska ol=kq wm%sldkq hqO fiajh meiisug nekrh m%Odkh lsrsu – uykqjr

1901 m%Odkh l, fuu nekrh j¾:udkfha ì%;dkHfha leïn¾,s cd;sl yuqod l!;=ld.drfha
we;¡ fuh merKslu ksidu m%o¾Yk ;…fha fkdue;s njg 1978 iema;eïn¾ ui 22 osk
ì%;dkH uy flduidßia u.ska tallh fj; okajd we;s úia;rd;aul ,smsfha i|ykaj we;s
w;r" oekg fuu nekrfha ;…h ms<sìUq jk by; Pdhd rEmho tallh fj; tjd we;¡

51
Bã f;dauia uy;añh úiska ks¾udkh lrk ,o ol=kq wm%sldkq hqO iaudrlh 1907 fldkkaÜys
wosmdo úiska uykqjr l=úkaia fydag,hg kq¥rej újD; lrk ,oS' fuu iaudrlh oekg
2^fiõ& isxy frcsfïka;= N=ñfha ia:dk.; lr we;

Ydka; fmda,a foajia:dkh uykqjr

52
nqj¾ hqoaOfhka ñh .sh wh isyslsrsu jia ifydaor ks<Odßka iy fiiq ks<hska úiska
Ydka;fmda,a foajia:dkfha ks¾udKh lr we;s ljq¿j iy isysjgk M,lh
1901 fmnrjdrs ui 18 osk

ol=Kq wm%sldfõ nqj¾ hqoaOfhaoS iy wikSm fya;=fjka ñh.sh úrejka


l%shdkaú;fhaos
¨;s;ka tatÉ f;dauia
frdayl fin< ví,sõ uelaia fl,S
wikSm fya;=fjka
lajdg¾ udiag¾ ierhka ta fphsks
ierhka tatia fydm¾
frdayl fin< fla yeñ,agka
frdayl fin< iSiS fn,a

53
isf,daka bkaäfmkavkaÜ mqj;aqmf;a nQj¾ hqoaOhg
iyNd.s ùu ine|sj m,jq ,sms

1899.12.13 1900.02.02

54

You might also like