66.

Instytucje kultury

Działalność kulturalna może być organizowana za pomocą instytucji kultury. Instytucje kultury mogą
mieć charakter państwowych instytucji kultury albo samorządowych instytucji kultury. Państwowe
instytucje kultury są tworzone przez ministrów oraz kierowników urzędów centralnych.
Samorządowe instytucje kultury są natomiast tworzone i prowadzone przez jednostki samorządu
terytorialnego. Prowadzenie działalności kulturalnej jest zadaniem własnym samorządu o charakterze
obowiązkowym. Działalność kulturalną mogą organizować i prowadzić, ale w trybie odrębnych
przepisów, także kościelne osoby prawne. Podmioty tworzące instytucje kultury nazywamy
organizatorami. Organizator wydaje akt o utworzeniu instytucji kultury, określający jej nazwę, rodzaj,
siedzibę i przedmiot działania. Instytucje kultury działają na podstawie aktu o ich utworzeniu i statutu
nadanego przez organizatora. Organizację wewnętrzną instytucji kultury określa regulamin
organizacyjny, nadawany przez dyrektora tej instytucji po zasięgnięciu opinii organizatora oraz
działających w niej organizacji związkowych i stowarzyszeń twórców.

Instytucje kultury uzyskują osobowość prawną i mogą rozpocząć działalność z chwilą wpisu do
rejestru prowadzonego przez organizatora. Wpis do rejestru następuje z urzędu. Organizator
zobowiązany jest zapewnić instytucji kultury środki niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia
działalności kulturalnej oraz do utrzymania obiektu, w którym ta działalność jest prowadzona.
Instytucje kultury, dla których organizatorami są jednostki samorządu terytorialnego, mogą
otrzymywać dotacje celowe na zadania objęte mecenatem państwa, w tym dotacje celowe na
finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji, z budżetu państwa w części, której
dysponentem jest minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
Organizator może dokonać połączenia, podziału albo likwidacji instytucji kultury. Organizatorzy mogą
także na podstawie umowy zawartej między sobą tworzyć lub łączyć utworzone przez nich instytucje
kultury. Rolą instytucji kultury jest m.in. organizowanie imprez artystycznych i rozrywkowych.
W przypadku imprez odbywających się poza stałą siedzibą albo w sposób objazdowy wymaga to
każdorazowego zawiadomienia organu gminy właściwej ze względu na miejsce imprezy.

67. Programy opieki nad zabytkami

Dla obszarów, na których utworzono park kulturowy, sporządza się obowiązkowo miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego. Ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami uwzględnia się przy
sporządzaniu i aktualizacji: koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, strategii rozwoju
województw, planów zagospodarowania przestrzennego województw, planu zagospodarowania
przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej,
analiz i studiów z zakresu zagospodarowania przestrzennego powiatu, strategii rozwoju gmin,
studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu
publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej,
decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji
w zakresie lotniska użytku publicznego.

68. Rola prawa administracyjnego w integracji społecznej

69. Pomoc obywatelom Ukrainy

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego
państwa

Art. 12. [Pomoc o charakterze socjalnym udzielana obywatelom Ukrainy przez organy administracji
publicznej; polecenia wojewody]

1. Wojewoda może zapewnić pomoc obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, polegającą
na:

1)zakwaterowaniu;

2)zapewnieniu całodziennego wyżywienia zbiorowego;

3) zapewnieniu transportu do miejsc zakwaterowania, o których mowa w pkt 1, między nimi lub do
ośrodków prowadzonych przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców lub miejsc, w których
obywatelom Ukrainy udzielana jest opieka medyczna, albo miejsc pośrednich, z których będzie
realizowany dalszy transport do punktu docelowego, w którym obywatelom Ukrainy udzielana będzie
opieka medyczna;

4) finansowaniu przejazdów środkami transportu publicznego oraz specjalistycznego transportu

umożliwiającego transport osób leżących lub przeznaczonego dla osób z niepełnosprawnością w
szczególności do miejsc lub pomiędzy miejscami,

5)zapewnieniu środków czystości i higieny osobistej oraz innych produktów;

6) organizacji miejsc udzielania doraźnej pomocy medycznej;

7) zapewnieniu personelu medycznego realizującego w razie potrzeby wizyty kontrolne w

odniesieniu do osób z dodatnim wynikiem testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 - w
przypadku organizacji miejsc zakwaterowania, o których mowa w pkt 1, przeznaczonych dla osób z
dodatnim wynikiem testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2;

8) podjęciu innych działań niezbędnych do realizacji pomocy.

70. Akty normatywne administracji, 71. Cechy aktu administracyjnego

Akt normatywny to akt o charakterze generalnym normujący sytuacje, które mają charakter
powtarzalny.

Akty normatywne są władczą formą działania administracji i stanowione są zarówno przez organy
administracji rządowej, jak i organy samorządu terytorialnego. Akty normatywne administracji mogą
mieć charakter powszechnie obowiązujący, jak również być aktami obowiązującymi jedynie w sferze
wewnętrznej administracji, czyli w prawnie wyodrębnionej strukturze organizacyjnej administracji
publicznej.

Akt normatywny nie wskazuje adresata imiennie, lecz określa tylko cechy, przy których wystąpieniu
każda osoba staje się adresatem aktu.

Nazwa- najczęściej (ale nie każdy tak nazwany akt jest aktem normatywnym):

-rozporządzenie

-zarządzenie
72. Cechy materialnego prawa administracyjnego

 prawo administracyjne zajmuje się regulacją państwa, rozumianego jako podmiot władzy, a
także ustalaniem i uzasadnianiem kompetencji państwowych. Państwo stoi ponad innymi
podmiotami, dlatego konieczne jest ustalenie norm, wedle których działa, aby nie
dochodziło do nadużyć.
 Zawsze należy podkreślać różnicę między prawem administracyjnym a prawem cywilnym.
Prawo administracyjne reguluje stosunki między podmiotami nierównoważnymi, a więc
między państwem a obywatelem. Obywatel ma obowiązek podporządkować się
dyspozycjom wydawanym przez państwo. Jeżeli chodzi o prawo cywilne to reguluje ono
stosunki pomiędzy równoważnymi podmiotami.
 W przypadku prawa administracyjnego nie ma zastosowania układ "uprawnienie-
obowiązek". Podmiot prawa, który posiada obowiązek, jednocześnie nie musi w stosunku do
uprawnionego niczego świadczyć. Obowiązek taki nie stanowi ekwiwalentu uprawnienia, co
oznacza że nie jest wykonywany dla kogoś lub wobec kogoś. Identyczna sytuacja dotyczy
uprawnienia administracyjnego, które także nie jest wykonywane w stosunku do drugiej
strony i nie ma powiązania z jej sytuacja prawną.
 Prawo administracyjne można określić mianem prawa obywatelskiego, ponieważ
determinuje ono status obywatela w państwie.
 Prawo administracyjne dzięki swoim normom nadaje władztwo organom administracyjnym.
Celem tego władztwa jest realizacja celów ogólnych, przypisanych tym organom.
 Każde prawo ma swojego adresata, na którego oddziałuje i wywołuje widoczne skutki w jego
funkcjonowaniu i życiu. Prawo administracyjne ma za zadanie działać w ten sposób w
stosunku do państwa.
 Zadaniem prawa administracyjnego jest wprowadzanie w życie idei porządku.
 Prawo administracyjne posiada swoje cele i zadania, które należycie spełnia i istnieje
konieczność jego utrzymania

73. Rodzaje norm materialnego prawa administracyjnego

Normy konkretyzowane przez akty administracyjne – to sytuacja, w której przepisy prawa

materialnego ustalają przesłanki, na podstawie których organ administracji publicznej w drodze aktu
administracyjnego nakłada na indywidualnie określonego adresata obowiązki lub przyznaje określone
uprawnienia (np. koncesje, pozwolenia).

• Normy stosowane bezpośrednio – to sytuacja, w której normy prawa materialnego określają

prawa i obowiązki ich adresata wprost, bez potrzeby wydania aktu indywidualnego, rola organu
administracji publicznej sprowadza się do kontrolowania i przestrzegania tych norm (np. obowiązek
szkolny, obowiązek stosowania się do znaków drogowych).

• Normy konkretyzowane przez czynności materialnotechniczne – to sytuacja, w której normy prawa

materialnego ustalają prawa czy obowiązki adresata bez potrzeby wydania aktu indywidualnego, ale
jednocześnie ustalają obowiązek organu administracji publicznej podjęcia określonej czynności
materialnotechnicznej (np. wydanie dowodu osobistego, wpis do ewidencji).

74. Wartości w prawie administracyjnym

75. Formy działania administracji

W doktrynie funkcjonuje termin prawne formy działania administracji – rozumiany może być on na
dwa sposoby:

➢sensu stricto - oznacza formy działania tożsame z czynnościami prawnymi i przeciwstawiane

działaniom faktycznym

➢sensu largo - oznacza wszystkie formy działania administracji, bowiem wszystkie działania
administracji powinny być poddane regulacjom prawnym

Klasyfikacja form działania administracji:

CZYNNOŚCI PRAWNE - czynności podejmowane w celu wywołania bezpośrednich skutków prawnych,

w tym nawiązania, zmiany lub rozwiązania stosunku prawnego

CZYNNOŚCI FAKTYCZNE - czynności, które nie są skierowane bezpośrednio na wywołanie skutków

prawnych, choć pośrednio mogą oddziaływać na sferę praw i obowiązków jednostki

DZIAŁANIA WEWNĘTRZNE - działania podejmowane w ramach organizacyjnych zespołu organów

administracyjnych wobec organów podległych służbowo lub osób powiązanych z organem więzami
podległości służbowej

DZIAŁANIA ZEWNĘTRZNE - działania podejmowane wobec osób i jednostek, które nie są powiązane z
organem podległością służbową

76. Generalny akt administracyjny

Koncepcja generalnego aktu administracyjnego w doktrynie prawa administracyjnego jest

reprezentowana, między innymi, przez Marka Szewczyka z UAM.

GENERALNY AKT ADMINISTRACYJNY, w ujęciu zwolenników tej koncepcji, oznacza

 akt administracyjny, który dotyczy nie podmiotu indywidualnego, ale

niezindywidualizowanych grup adresatów w konkretnej sytuacji. Kryterium wyróżnienia
generalnego aktu administracyjnego jest zatem sposób określenia adresata.

Można, w pewnym uproszczeniu, stwierdzić, że o ile indywidualny akt administracyjny formułuje

normy indywidualno-konkretne, to generalny akt administracyjny formułuje normy generalno-
konkretne.

Wśród przykładowych generalnych aktów administracyjnych wymienia się decyzję o rozwiązaniu

zgromadzenia publicznego, decyzję o wycofaniu z obrotu produktu leczniczego czy decyzję o
czasowym zakazie wstępu do lasu.

77. Akty stanu cywilnego

Akt stanu cywilnego jest wpisem dokonanym w rejestrze stanu cywilnego, odnotowującym zdarzenie
z zakresu stanu cywilnego, takie jak: urodzenie, zgon, zawarcie małżeństwa, uznanie ojcostwa itp.

Czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego inne niż akty stanu cywilnego dokonywane są w
formie decyzji administracyjnej albo czynności materialno- technicznej. Odmowa czynności rejestracji
również w decyzji administracyjnej.

 Rejestr stanu cywilnego jest prowadzony przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
w systemie teleinformatycznym. Wpisu dokonuje kierownik/zastępca urzędu stanu
cywilnego.
  Nadzór nad rejestracją sprawuje wojewoda, jest on również organem odwoławczym od
decyzji administracyjnych z zakresu rejestracji stanu cywilnego

Rejestracja stanu cywilnego jest systemem obligatoryjnych i ciągłych zapisów z dziedziny stanu
cywilnego. Wpisy dokonywane są na podstawie zgłoszenia zdarzenia podlegającego rejestracji.
Zarówno dokonanie zgłoszenia jak i dokonanie wpisu są obligatoryjne

78. Obywatelstwo Unii Europejskiej

Obywatelstwo Unii jest prawem ustanowionym w art. 20 Traktatu o funkcjonowaniu Unii

Europejskiej (TFUE) i w art. 9 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Każda osoba mająca
obywatelstwo państwa członkowskiego UE jest automatycznie obywatelem Unii. To prawo jest zatem
zapisane w traktatach Unii Europejskiej (UE) i stanowi kluczowy czynnik kształtujący tożsamość
europejską. Obywatelstwo Unii nie zastępuje obywatelstwa krajowego. Z obywatelstwa Unii, które
uzupełnia obywatelstwo krajowe, wynikają określone prawa. Te prawa są doprecyzowane w
traktatach oraz w Karcie praw podstawowych.

 W art. 20 TFUE ustanawia się obywatelstwo Unii, które przysługuje wszystkim osobom
mającym obywatelstwo państwa członkowskiego. Artykuł ten określa także najważniejsze
prawa i obowiązki obywateli Unii.
 W art. 9 TUE przypomniano, że wszystkie osoby mające obywatelstwo państwa
członkowskiego są obywatelami Unii. To postanowienie nakłada na UE obowiązek
przestrzegania zasady równości swoich obywateli, którzy są traktowani z jednakową uwagą
przez jej instytucje, organy i jednostki organizacyjne.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

 Obywatelstwo Unii daje prawo do:

 niedyskryminacji ze względu na narodowość;
 przemieszczania się i pobytu na terytorium Unii Europejskiej;
 głosowania i kandydowania w wyborach europejskich i lokalnych w kraju, w którym
przebywa obywatel UE;
 korzystania z ochrony dyplomatycznej i ochrony konsularnej udzielanej przez każde
inne państwo UE na całym świecie, jeżeli państwo obywatela UE nie jest
reprezentowane w danym kraju;
 kierowania petycji do Parlamentu Europejskiego we wszelkich sprawach, które
wchodzą w zakres odpowiedzialności UE;
 zgłaszania stwierdzonych przypadków niewłaściwego administrowania przez
instytucję UE do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich;
 zwracania się do instytucji UE w jednym z oficjalnych języków urzędowych UE i
otrzymywania odpowiedzi w tym samym języku;
 dostępu, pod pewnymi warunkami, do dokumentów Parlamentu, Rady Unii
Europejskiej i Komisji Europejskiej;
 uczestnictwa w organizowanych publicznie egzaminach na członków służby cywilnej
UE.

Traktat lizboński wprowadził dodatkową formę uczestnictwa publicznego, mianowicie inicjatywę

obywatelską. Milion obywateli pochodzących z co najmniej siedmiu państw członkowskich może
zwrócić się do Komisji o przedłożenie wniosku w dowolnej dziedzinie, w której Komisji przysługuje
uprawnienie do opracowania aktu prawnego.
79. Status uchodźcy

Cudzoziemcowi nadaje się status uchodźcy, jeżeli na skutek uzasadnionej obawy przed
prześladowaniem w kraju pochodzenia z powodu rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych
lub przynależności do określonej grupy społecznej nie może lub nie chce korzystać z ochrony tego
kraju.
Status uchodźcy nadaje się także małoletniemu dziecku cudzoziemca, który uzyskał status uchodźcy
w Rzeczypospolitej Polskiej, urodzonemu na tym terytorium.
Prześladowanie, o którym mowa w ust. 1, musi:
 ze względu na swoją istotę lub powtarzalność stanowić poważne naruszenie praw człowieka,
w szczególności praw, których uchylenie jest niedopuszczalne zgodnie z art. 15 ust.
2 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie
dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. poz. 284, z późn. zm.), lub
 być kumulacją różnych działań lub zaniechań, w tym stanowiących naruszenie praw
człowieka, których oddziaływanie jest równie dotkliwe jak prześladowania, o których mowa
w pkt 1.
Prześladowanie może polegać w szczególności na:
 użyciu przemocy fizycznej lub psychicznej, w tym przemocy seksualnej;
 zastosowaniu środków prawnych, administracyjnych, policyjnych lub sądowych w sposób
dyskryminujący lub o charakterze dyskryminującym;
 wszczęciu lub prowadzeniu postępowania karnego albo ukaraniu, w sposób, który ma
charakter nieproporcjonalny lub dyskryminujący;
 braku prawa odwołania się do sądu od kary o charakterze nieproporcjonalnym lub
dyskryminującym;
 wszczęciu lub prowadzeniu postępowania karnego albo ukaraniu z powodu odmowy odbycia
służby wojskowej podczas konfliktu, jeżeli odbywanie służby wojskowej stanowiłoby zbrodnię
lub działania, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 3;
 czynach skierowanych przeciwko osobom ze względu na ich płeć lub małoletniość.

80. Warunki wjazdu cudzoziemca na terytorium RP

Ustawa wyraża tu klasyczne założenie, że dostęp cudzoziemca do terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej nie jest w pełni swobodny, lecz podlega reglamentacji administracyjnoprawnej. Stąd ustawa
ustanawia warunki i wymogi, od których spełnienia zależy legalny wjazd (i w konsekwencji – pobyt)
cudzoziemca do Polski, posługując się przy tym charakterystycznymi instrumentami prawnymi,
jak w szczególności zezwolenie zwane wizą oraz odmowa wjazdu. Wiza jako tradycyjny środek służący
regulacji ruchu osobowego cudzoziemców jest typowym zezwoleniem administracyjnym
wydawanym przez właściwy organ władzy publicznej w przepisanej przez prawo formie. W swej
konstrukcji materialnej wiza odpowiada decyzji administracyjnej, chociaż do jej wydania nie zawsze
znajduje zastosowanie tryb przewidziany dla ogółu decyzji, tj. tryb określony w Kodeksie
postępowania administracyjnego. C Regulacja polskiej ustawy o cudzoziemcach w zakresie wiz
realizuje postanowienia zawarte w Konwencji wykonawczej z 19.06.1990 r. do Układu z Schengen
z 14.06.1985 r. w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach9 , w której
państwa zobowiązały się do przyjęcia wspólnej polityki w zakresie przepływu osób (art. 9 ust. 1).
Do spraw wizowych stosuje się bezpośrednio rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)
nr 810/2009 z 13.07.2009 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Wizowy10. Ustawa o
cudzoziemcach rozróżnia dwa typy wiz – wizę Schengen i wizę krajową (art. 58 u.cudz.). Wiza
krajowa uprawnia do wjazdu i ciągłego pobytu na terytorium RP lub kilku pobytów następujących po
sobie, trwających łącznie dłużej niż 90 dni w okresie ważności wizy (art. 59 ust. 1 u.cudz.). Wiza
Schengen uprawnia do pobytu na terytorium państw członkowskich nieprzekraczającego 3 miesięcy
w dowolnym 6-miesięcznym okresie (licząc od dnia pierwszego wjazdu na terytorium państw
członkowskich). Wiza Schengen może być także wydana na tranzyt przez terytorium państw
członkowskich UE lub międzynarodową strefę tranzytową portów lotniczych państw członkowskich
(art. 2 pkt 2 rozporządzenia ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Wizowy). Każdy z tych typów wiz
może być wydany tylko w ustawowo określonym celu, m.in. w celu turystycznym, prowadzenia
działalności gospodarczej czy prowadzenia badań naukowych (art. 60 ust. 1 u.cudz.). Obok obowiązku
posiadania wizy reżim prawny wjazdu do Rzeczypospolitej Polskiej obejmuje także obowiązek m.in.
posiadania przez cudzoziemca wystarczających środków utrzymania na czas planowanego pobytu
oraz na powrót do państwa pochodzenia lub zamieszkania lub na tranzyt. Środki te lub dokument
potwierdzający możliwość uzyskania takich środków zgodnie z prawem muszą być okazane na
żądanie funkcjonariusza Straży Granicznej (art. 25 ust. 1 pkt 2 u.cudz.). Jako dokument
potwierdzający możliwość uzyskania wystarczających środków utrzymania cudzoziemiec może
przedstawić m.in. zaproszenie wystawione zgodnie z wymogami ustawy (art. 49 u.cudz.). Zaproszenie
uzyskuje ważność z chwilą wpisania go – na wniosek zapraszającego – do ewidencji zaproszeń,
prowadzonej przez wojewodę (art. 51 ust. 2 i 3 u.cudz.). Wojewoda może jednak w przypadkach
określonych w ustawie odmówić (w drodze decyzji) dokonania wpisu zaproszenia do ewidencji
(art. 52 ust. 1 u.cudz.). Drugim, oprócz wizy, instrumentem reglamentacji przybycia cudzoziemca do
Polski jest odmowa wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Odmowa wjazdu jest
rozstrzygnięciem administracyjnym, podejmowanym w formie decyzji, którego treścią jest zakaz
przekraczania granicy RP, niezależnie od tego, czy cudzoziemiec legitymuje się wizą, czy też jej nie
posiada (choćby dlatego, że między Polską a państwem, którego jest obywatelem, obowiązuje
umowa o ruchu bezwizowym). Odmowa wjazdu następuje przy zaistnieniu określonych przez ustawę
przesłanek (art. 28 ust. 1 u.cudz.). Konstrukcje zezwolenia wizowego i odmowy wjazdu tworzą dość
rygorystyczne warunki przekraczania granicy i wjazdu, ale w niektórych przypadkach przepisy
przewidują możliwość uzyskania wizy i prawa wjazdu pomimo niespełniania warunków. Rygorom
wizowym nie podlegają obywatele państw trzecich, wobec których stosuje się zniesienie obowiązku
wizowego zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2018/180611
(np. Izrael, Brazylia), pod warunkiem że ich całkowity pobyt nie przekracza 3 miesięcy. W ruchu
bezwizowym ma jednak zastosowanie instytucja odmowy wjazdu. Oprócz wizy oraz warunków ruchu
bezwizowego podstawą przekroczenia granicy może być zezwolenie na wjazd na terytorium Polski na
okres pobytu nie dłuższy niż 15 dni, jeżeli wymagają tego względy humanitarne, interes narodowy lub
zobowiązania międzynarodowe (art. 32 ust. 1 u.cudz. i art. 6 ust. 5 lit. c Kodeksu granicznego
Schengen12). Zezwolenia takiego udziela komendant placówki Straży Granicznej po uzyskaniu zgody
Komendanta Głównego. Z obowiązku posiadania wiz są zwolnieni cudzoziemcy zamieszkujący
w strefie przygranicznej państwa sąsiadującego z Polską, przekraczający granicę w celu pobytu
w polskiej strefie przygranicznej na podstawie zezwolenia na przekraczanie granicy w ramach małego
ruchu granicznego. Istotny fragment regulacji odnoszący się do zwykłego statusu cudzoziemca
w Polsce stanowią unormowania pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Omawiana ustawa
o cudzoziemcach zawiera w tej kwestii rozwiązania, które tworzą cztery kategorie pobytu. Pierwsza
to pobyt na podstawie wizy (lub w ruchu bezwizowym) przez okres w niej ustalony. Trzy dalsze wiążą
się z odrębnymi zezwoleniami: zezwoleniem na pobyt czasowy, zezwoleniem na pobyt stały oraz
zezwoleniem na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej.