67

Edukasyon sa
Pagpapakatao
Markahan 1

CapSLET
Capsulized Self-Learning
Empowerment Toolkit

Schools Division Office of Zamboanga City

Region IX, Zamboanga Peninsula
Zamboanga City

HINDI IPINAGBIBILI
Para sa Tanging Gamit ng Sangay ng Lungsod ng Zamboanga

“Unido, Junto avanza con el EduKalidad Cree, junto junto puede!”

ASIGNATURA
ESP 7 MARKAHAN 1 LINGGO 1 ARAW
1 ___________________________
AT BAITANG dd/mm/yyyy

CODE EsP7PS-Ia-1.2
KASANAYANG Natatanggap ang mga pagbabagong nagaganap sa sarili sa panahon ng
PAMPAGKATUTO pagdadalaga/pagbibinata.
PANGKALAHATANG PANUTO: Huwag sulatan ang kagamitang ito. Isulat ang inyong sagot
sa inilaang Sagutang Papel para sa Pagsasanay at Pagtatasa.
TANDAAN:
ARALIN NATIN
Layunin : Nakalalahad at natatanggap ang mga pagbabagong nagaganap sa sarili sa panahon ng
pagdadalaga/pagbibinata.
Paksa: Mga Pagbabagong Nagaganap sa Pagiging Tinedyer
(Lunsaran)

Tunghayan ang mga larawan , pansinin ang mga pagbabagong nagaganap sa sarili sa panahon ng
pagiging tinedyer/adolesence

Marahil nararamdaman mo na ang napakaraming pagbabago sa iyong

sarili sa yugtong ito ng iyong buhay, sa iyong pangangatawan, sa iyong damdamin,
at sa iyong pakikitungo sa kapwa. Alam kong malinaw na sa iyo na kinakailangan
mong harapin ang napakaraming pagbabagong ito.

Ang daming inaasahan sa iyo. Sa iyong pakiramdam lahat ay

naghihintay sa mga bagay na iyong gagawin, sa mga salitang iyong sasabihin at sa mga
pagpapasiyang iyong isasagawa. Kaya nga mas nararapat na handa ka,
maging mas maingat ka at maging mas malawak sa iyong pag-iisip sa maraming
bagay sa iyong paligid.”

Gaano man kalaki ang hamon sa iyo, kailangan mong harapin ang mga ito. Kailangang handa ka at
taglay mo ang mga kaalaman na makatutulong sa iyo upang maging matatag ka sa iyong pagharap sa
hamon ng pagdadalaga o pagbibinata.
Sa panahon ng pagdadalaga o pagbibinata, may walong inaasahang kakayahan at kilos na dapat
malinang ayon kay Havighurst (Hurlock, 1982, p.11).
Robert James Havighurst (June 5, 1900 – January 31, 1991) chemist and physicist, educator, at
eksperto sa kaunlarang pantao.

Balikan natin ang mga larawan sa Lunsaran, angkop ba ang walong inaasahang kakayahan at kilos?
“Unido, Junto avanza con el EduKalidad Cree, junto junto puede!”
Ang mga ito ay ang mga sumusunod:
1. pagtatamo ng bago at ganap na pakikipag-ugnayan
(more mature relations) sa mga kasing edad
a. Alamin mo kung ano talaga ang iyong nais.
b. Ipakita ang tunay na ikaw.
c. Panatilihing bukas ang komunikasyon.
d. Tanggapin ang kapwa at kaniyang tunay na pagkatao.
e. Panatilihin ang tiwala sa isa’t isa.
f. Maglaro at maglibang.
g. Mahalin mo ang iyong sarili.
2. pagtanggap ng papel sa lipunan na angkop sa babae o lalaki
3. pagtanggap sa mga pagbabago sa katawan at paglapat
ng tamang pamamahala sa mga ito
4. pagnanais at pagtamo ng mapanagutang asal sa pakikipagkapwa
5. pagkakaroon ng kakayahang makagawa ng maingat na pagpapasya
6. paghahanda para sa paghahanapbuhay
a. Kilalanin ang iyong mga talento, hilig, kalakasan at kahinaan.
b. Makipagkaibigan at lumahok sa iba’t ibang gawain sa paaralan (extra curricular activities).
c. Magkaroon ng plano sa kursong akademiko o teknikal-bokasyonal na
ibig kunin sa hinaharap.
d. Sumangguni sa mga matagumpay na kakilala na may hanapbuhay o
negosyo upang magtanong tungkol sa mga ginagawa nila sa nasabing
hanapbuhay o negosyo
e. Hubugin ang tiwala sa sarili at ang kakayahan sa pagpapasiya
f. Hingin ang payo ng mga magulang sa pagpili ng angkop na kurso para sa iyo.
7. paghahanda para sa pag-aasawa at pagpapamilya
8. pagkakaroon ng mga pagpapahalaga (values)
na gabay sa mabuting asal
a. Hayaang mangibabaw ang iyong mga kalakasan.
b. Huwag matakot na harapin ang mga bagong hamon
c. Palaging maging positibo sa iyong mga pag-iisip.
d. Isipin mo ang iyong mga kakayahan para sa iyong sarili: huwag palaging
umasa sa opinyon ng ibang tao,

Pagtatasa ng Pagkatuto1: Tanggap mo ba ang mga pagbabagong nagaganap sa iyong sarili?

Bakit?
Pagtatasa ng Pagkatuto2: Ipaliwanag ang isa sa mga walong inaasahang kakayahan at kilos
na dapat malinang sa mga tinedyer (nagbibinata/nagdadalaga )

“Unido, Junto avanza con el EduKalidad Cree, junto junto puede!”

 Sanayin Natin! (Isulat ang iyong sagot sa inilaang sagutang papel.)

Panuto: Punan ang tsart sa ibaba. Sa hanay ng “Ako Ngayon”, isulat ang mga
pagbabagong iyong itinala sa naunang gawain. Sa hanay ng “Ako Noon”, itala
naman ang iyong mga katangian noong ikaw ay nasa gulang na 8 hanggang 11
taon. Gamiting gabay ang pormat na nakasulat sa “Profayl ko noon at ngayon”.

TANDAAN
Mahahalagang Konsepto

1. Ang pagtataglay ng mga kakayahan o kilos na ito ay mahalaga upang mapaunlad ang sariling
pagkatao. Kritikal ang panahon ng pagdadalaga o pagbibinata. Ito ay maaaring bumuo o sumira ng
iyong kinabukasan. Kailangang maging maingat at di padalos-dalos sa mga gagawing pagpapasya at
kailangang maging bukas sa pagtanggap ng tulong o payo mula sa mga taong nagmamalasakit at
nagpapamalas ng mabuting pamumuhay.
2. Ang paglinang ng mga angkop na inaasahang kakayahan at kilos (developmental tasks) sa
panahon ng pagdadalaga / pagbibinata ay nakatutulong sa:

pagkakaroon ng tiwala sa sarili,

paghahanda sa susunod na yugto (stage) ng buhay (paghahanda sa
paghahanapbuhay at paghahanda sa pag- aasawa / pagpapamilya), at
pagiging mabuti at mapanagutang tao.

“Unido, Junto avanza con el EduKalidad Cree, junto junto puede!”

 SUBUKIN NATIN
Sukatin ang iyong natutuhan !
A. Panuto: Panuto: Basahin nang mabuti ang bawat katanungan at bilogan ang titik ng wastong
sagot.
(Isulat ang iyong sagot sa inilaang sagutang papel.)

1. Isa sa mga inaasahang kilos ay ang pagtamo ng bago at ganap na pakikipah-uganayan sa mga
kasing-edad, alin ang isa sa halimbawa dito.
a. Ang mga babae ay mas gustong makipaglaro sa mga lalaki.
b. Nagiging mas malalim ang kanyang pagtingin sa pakikipag-ugnayan.
c. Habang siyay lumalaki di nagbabago ang kanyang pakikitungo sa kapwa.
d. Madalas ay pabago bago siya ng mga nagiging kaibigan.

2. Sa isang binatilyo o dalagita, ang pagkakaiba niya sa iba sa bilis ng paglaki ay maaaring maging
dahilan ng insekyuridad (insecurity). ang mga paraan upang maiwasan ito ay ang mga
sumusunod maliban sa;
a. Maaaring magkaroon ng epekto ang mga pisikal na pagbabago sa katawan, sa emosyon at
pakikitungo sa kapwa.
b. Kailangan ang masustansiyang pagkain sa yugtong ito, sapat na ehersisyo at malusog na
pamumuhay tulad ng pagtulog sa loob ng walong oras at pag-inom ng walo hanggang
sampung baso ng tubig araw- araw
c. Di kailangan ang mga gawaing gagamit ng galaw ng katawan tulad ng paglilingkod sa
pamayanan at mga karanasan sa pagkatuto na hands-on.
d. Mahalagang sumangguni sa mga may sapat na gulang (adult), magulang o taong
pinagkakatiwalaan.

3.Bakit mahalaga ang pagtamo sa panahon ng pagdadalaga at pagbibinata ng bago at ganap na

pakikipag-ugnayan sa mga kasing-edad?
a. Upang masisiguro niya na mayroong tao na tatanggap sa kanyang mga kalakasan at kahinaan
b. Upang magkaroon siya ng kalaro na magtuturo sa kanya ng pakikipag-ugnayan sa mga
kasing-edad
c. Upang mapatunayan sa lahat ng tao na may kakayahan siyang makipagugnayan nang maayos
sa kanyang kasing edad
d. Upang magkaroon siya ng makakasundo na tutulong sa kaniya upang matanggap sa isang
pangkat na labas sa kanyang pamilya
4. Masasabi lamang na ganap ang pakikipag-unayan kung handang ipaalam ang lahat sa kapwa. Ang
pangungusap ay:
a. Tama, dahil ito ay nagpapakita ng tiwala sa kapwa.
b. Tama, dahil ito ang magiging simula ng isang malalim na pakikipag-ugnayan.
c. Mali, dahil sa kasapi ng pamilya lamang nararapat na sabihin ang lahat ng sikreto.
d. Mali, dahil mahalagang magkaroon ng limitasyon upang hindi magamit ang mga
impormasyon tungkol sa sarili laban sa kanya sa hinaharap.
5. Sa paghahanda para sa paghahanapbuhay, iminumulat ang mata ng mga nagdadalaga o
nagbibinata na matutuhan ang mga kakayahan na kailangan upang makakuha ng magandang
hanapbuhay sa hinaharap. Ang mga sumusunod ay makakatulong sayo maliban sa;
a. Magkaroon ng plano sa kursong akademiko o teknikal-bokasyonal na ibig kunin sa hinaharap.
b. Hubugin ang tiwala sa sarili at ang kakayahan sa pagpapasiya.
c. Kilalanin ang iyong mga talento, hilig, kalakasan at kahinaan.
d. Hingin ang payo ng mga kaibigan sa pagpili ng angkop na kurso para sa iyo.

“Unido, Junto avanza con el EduKalidad Cree, junto junto puede!”

B. Panuto: Isulat ang Tama kung ang pangungusap ay tama at Mali kung ito ay mali.

_____1. Sa yugto ng pagdadalaga/pagbibinata may mga hamon na darating saiyong buhay,

kailangan mong harapin ang mga ito. Kailangang handa ka at taglay mo ang mga kaalaman
na makatutulong sa iyo upang maging matatag ka sa iyong pagharap sa hamon.
_____2. Sa panahon ng pagdadalaga/pagbibinata, mas makabubuti kung di mo ipakita ang tunay na
ikaw upang mas lalo kang matanggap ng lipunan.
_____3. Kung hindi mo mamahalin ang iyong sarili, hindi mo matututuhan ang magpahalaga sa
ibang tao.
_____4. Sa panahon ng pagiging tinedyer mahalaga ang pagkakaroon ng maingat na pagpapasya,
mabuting sumangguni sa sa mga nakakatanda o awtoridad na higit na may alam sa
mabuting pamumuhay.
_____5. Maaaring magkaroon ng epekto ang mga pisikal na pagbabago sa katawan, sa emosyon at
pakikitungo sa kapwa ng mga nagdadalaga/nagbibinata, likas at panlahat ang mga ito kaya
di dapat mag-alala.

Huling Paalala: Pagkatapos mo sa gawaing ito, ibigay sa iyong guro ang sagutang
papel para sa mga pagsasanay at pagtatasa at kumuha ng panibagong CapSLET.

Aklat:
DepEd(2015) Eduksayon sa Pagpapakatao Grade 7 Learners Material pp.8-
9, p.16-22

Mga Larawan:

http://fc07.deviantart.net/fs11/i/2006/204/d/6/Barkada_by_kat623.jpg
Retrieved June 19, 2020

http://www.ido-doi.com/wp-content/uploads/2011/08/30188-36-295x300.jpg
Retrieved June 19, 2020
Sanggunian

http://educationsc.com/images/open-communication.jpg Retrieved June 19, 2020

http://3.bp.blogspot.com/_8l48d7fVQ7w/TVINhsJBzbI/AAAAAAAAADY/PMgwj_b9kl
g/s1600/trust_b uilds_relationships.gif Retrieved June 19, 2020

“Unido, Junto avanza con el EduKalidad Cree, junto junto puede!”

 This learning resource contains copyrighted materials. The use of which has not
been specifically authorized by the copyright owner. We are making this learning
resource in our efforts to provide printed and e-copy learning resources available
for the learners in reference to the learning continuity plan of this division in this
DISCLAIMER:
time of pandemic. This LR is produced and distributed locally without profit and will
be used for educational purposes only. No malicious infringement is intended by
the writer. Credits and respect to the original creator/owner of the materials found
in this learning resource.

Inihanda ni:

Jonna J. Cuevas
Zamboanga National High School West

“Unido, Junto avanza con el EduKalidad Cree, junto junto puede!”