CAÁU TRUÙC BAO BÌ

100 CAÂU HOÛI & 100 LÔØI GIAÛI ÑAÙP

1
 MOÄT SOÁ CHÖÕ VIEÁT TAÉT ÑÖÔÏC DUØNG TRONG TAØI LIEÄU

Chöõ vieát taét Thaønh phaàn Chöõ vieát taét Thaønh phaàn
PE Polyetylen PET ( Nhöïa) Polyethylene terephthalate
HDPE High-density PE-Tyû troïng cao A - PET Amorphous PET
LDPE Low-density PE- Tyû troïng thaáp C – PET Crystallized PET
LLDPE Linear LDPE- OPP Biaxially oriented PP
EVA Ethylene-vinyl acetate copolymer OPS Biaxially oriented Nylon
EAA Ethylene acrylic acid copolymer ONY Biaxially oriented PP
EMAA Ethylene methacrylic acid copolymer OSM Biaxially oriented MXD-6
EEA Ethylene ethylacrylate copolymer PET (Maøng) Biaxially oriented PET
EMMA Ethylene methyl methacrylate copolymer EVOH Saponified ethylene vinyacetate
copolymer
EMA Ethylene methacrylate copolymer PVA Biaxially oriented polyvinyl alcohol
ION Ionomer PAN Polyacrylonitrile
PP Polypropylene Al Aluminum foil
PS Polystyrene PT Plain cellophane
PVC Polyviny chloride MST Moistureproof cellophane
PVDC Polyvinylidene chloride I Ink
CPP Cast Polypropylene K PVDC coat
CNY Cast Nylon VM Vacuum metallized

Ghi chuù:
Traùng: “ // “ : Gheùp khoâ ; “ / “ : Traùng ñuøn
Möïc: “ I “ : Möïc
Beà maët phuû: “ – “ : chæ phuû ( ví duï: PET – K, OPP-I ...)Caâu 1: Ñaëc tính vaø taàm quan
troïng cuûa caùc maøng laø gì?
Giaûi ñaùp:
OPP, PET, CPP vaø LLDPE laø caùc maøng raát thöôøng duøng trong bao bì. Baûng (1)
döôùi ñaây chæ ra caùc ñaëc tính cuûa caùc maøng :

Beà Maët Chaát Neàn ( Maøng in) Chaát bòt kín ( Maøng gheùp) Ghi chuù
OPP PET PA CPP LLDPE
Ñoä daøy (m) 20 (15 – 60 12 – 16 -25 12 –15- 25 20 (20 – 80) 40 (30 – 80) Sp chính
)
Tính trong suoát T RT T T X
Tính cöùng T RT X X RX
Khaùng Nhieät X RT T X-T RX
Khaùng Laïnh T T RT RX X
Khaùng xuyeân thuûng T X RT T RT
Haøn daùn RX RX RX T RT
Raøo caûn Nöoác T RX RX T X
Oxy RX X T RX RX
Tính Kinh Teá RT T X RT T Ñöôøng
cong

3
 Ghi chuù: T: toát RT: Raát toát X: Xaáu RX: Raát
xaáu
Maøng bao bì ñöôïc chia laøm 2 loaïi: Chaát neàn beà maët vaø chaát bòt kín (Haøn daùn).
Maøng ñònh höôùng hai chieàu ñöôïc duøng nhö laø chaát neàn beà maët nhö OPP, PET, PA vaø chaát
khoâng ñònh höôùng nhö chaát bòt kín nhö CPP, LLDPE. Vôùi PP thì khaùc, Maøng ñinh höôùng
hai truïc PP thì laøm taêng khaû naêng khaùng cöùng vaø laïnh, nhöng khaû naêng haøn daùn thaáp hôn
khi so vôùi maøng khoâng ñònh höôùng CPP. Nhieàu maøng bao bì keát hôïp caû hai chaát neàn beà
maët vaø chaát bòt kín, ngoaïi tröø maøng OPP ñöôïc duøng laøm maøng ñôn cho lôùp ngoaøi cuøng ñaëc
bieät cho caùc bao bì rau quaû, bao bì saûn phaåm deät, trong khi maøng CPP cuõng ñöôïc duøng
töông ñöông cho bao bì deät vaø bao bì ñöïng baùnh mì.

Caùc bao bì khaùc bao goàm khoâng haøn daùn, chaát neàn beà maët, chaát bòt kín. Trong
tröôøng hôïp coù söï keát hôïp chaát neàn beà maët vaø chaát bòt kín thì maøng daïng naøy coù theå cung
caáp caùc thuoäc tính maø maøng rieâng thieáu hoaëc khi caû hai coù cuøng moät thuoäc tính thì khi
keát hôïp chuùng seõ laøm gia taêng thuoäc tính naøy. Vd: cho maøng veà raøo caûn- xem caâu: 12

OPP: OPP phaàn lôùn ñöôïc duøng nhö chaát neàn beà maët, ñöôïc cho nhieàu öùng duïng neáu
khoâng coù caùc thuoäc tính cao ñöôïc yeâu caàu. OPP thì ñặc bieät ñöôïc phuø hôïp cho caùc bao bì
thöùc aên nhanh cheá bieán baèng gaïo vaø caùc thöïc phaåm khaùng aåm bôûi vì OPP khaùng aåm raát
toát

PET: Do tính tieän lôïi, maøng PET ñuôïc duøng cho tính khaùng nhieät do tính chaát
khaùng nhieät cuûa noù. Tuy nhieân, gaàn ñaây maøng PET ñöôïc nghieân cöùu öùng duïng vaø keát quaû
moät trong caùc öùng duïng laøm raøo caûn giöõ höông phaûn aùnh yeâu caàu veà bao bì caáp cao.
PA: Thöïc phaåm daïng loûng vaø caùc baùnh laøm baèng gaïo laø caùc aùp duïng chính cho bao
bì PA choáng taïo loå. Coâng ngheä PA ñöôïc laøm vaø phaùt trieån ñaàu tieân ôû Nhaät vaø ngaøy nay
phaùt trieån treân toaøn theá giôùi.

CPP: Tieâu thuï CPP gaàn nhö PE cho lôùp phuû haøn daùn. Ñaëc bieät cho caùc bao bì retort, CPP gaàn nhö
chieám lónh toaøn boä thò tröôøng. Vì vaäy, do tính öùng duïng toång quaùt cuûa noù, CPP ngaøy caøng theá choå
maøng LLDPE nhö vieäc laøm taêng ñoä beàn haøn daùn vaø khaû naêng chòu va.

LLDPE: Coù ñaëc tính raát toát veà haøn daùn vaø khaû naêng chòu va ñaäp toát maø thuoäc tính
naøy raát caàn cho bao bì thöïc phaåm daïng loûng vaø bao bì ñöïng gaïo. Vì vaäy LLDPE coù khaû
naêng tieâu thuï raát nhanh vaø cuõng coù khaû naêng duøng laøm vaät lieäu thay theá cho EVA &
LDPE.

Söï tieâu thuï cuûa maøng ñoùng goùi (ñv:1000 taán/naêm)

Vaät lieäu 1988 1989 1990 1991 1992 Toác ñoä taêng tröôûng 92/ 88
OPP 168 179 187 190 193 15%
PET 20 22 23 24 25 25%
PA 23 24 26 28 31 35%
CPP 76 79 82 79 81 7%
4
 LLDPE 26 30 32 36 38 46%

Caâu 2: Öùng duïng cuûa PET laø gì?

Giaûi ñaùp:
1) Nhöõng tính chaát cuûa maøng PET:
1.1) Ñoä cöùng (ñoä beàn keùo ñöùt): Maøng PET chòu ñöôïc söùc caêng trong quaù trình cheá taïo, gia
coâng vaø traùng gheùp, ñoä cöùng cuûa maøng giöõ cho saûn phaåm chòu ñöôïc va ñaäp cuõng nhö
khaùng xeù, saûn phaåm gheùp maøng PET coøn coù tính gioøn.

1.2) Ñoä beàn nhieät: Vôùi nhieät ñoä noùng chaûy cao (246oC), maøng PET coù theå söû duïng ñöôïc ôû
khoaûng nhieät ñoä sau (-60oC ñeán 150oC). Ñoä beàn nhieät cuûa PET cao neân thöôøng duøng
trong caùc tuùi chòu retort, nhieät ñoä cao vaø haøn daùn.

1.3) Tính chaát ngaên caûn: Caû hai khaû naêng ngaên Oxygen vaø hôi aåm ñeàu thaáp hôn caùc loaïi
maøng khaùc. Tuy nhieân PET coù khaû naêng giöõ laïi muøi cuûa caùc loaïi gia vò vaø khaùng laïi caùc
dung moâi höõu cô.
Thuoäc tính raøo caûn höông cuûa moät soá loaïi maøng :

Vaät Höông Höông Boät Boät Queá Boät Toûi H/H Coca Traø
Lieäu Vanilin Chanh Cari Capheâ Xanh
PET > 2 tuaàn 2 tuaàn 1 tuaàn > 2 tuaàn > 2 tuaàn > 2 tuaàn > 2 tuaàn > 2 tuaàn
PA 1 ngaøy 1 giôø 2 tuaàn > 2 tuaàn 1 ngaøy 1 ngaøy 1 ngaøy > 2 tuaàn
OPP 1 ngaøy 1 ngaøy 1 tuaàn 1 ngaøy 1 giôø 1 ngaøy 1 tuaàn 1 tuaàn
LLDPE 1 giôø 1 giôø 1 giôø 1 giôø 1 giôø 1 giôø 1 ngaøy 1 giôø

Khaû naêng thaám cuûa moät soá hôi dung moâi höõu cô: (g/100m*m2*24h)

Dung Ethanol n- Etyl Acetone MEK n-hexan Benzen Chloro-

Vaät moâi propanol acetat form
Lieäu
PET 0.51 0.19 8.21 11.7 4.03 1.18 0.45 168
PA 351 1.56 3.08 1.33 1.74 0.58 0.12 584
OPP 1.74 0.97 73.4 14.4 52.9 779 988 2085
LLDPE 21.7 17.9 457 220 284 2685 2320 5260

1.4) Khaû naêng phuø hôïp cuûa maøng maï: Maøng PET cho khaû naêng keát dính toát vôùi nhoâm vaø
maøng maï (ñoä cöùng, naêng suaát), maøng PET ñöôïc duøng roäng raõi nhö laø moät maøng khaùng
oxy, hôi aåm vaø tia töû ngoaïi.

Löôïng khí xaâm nhaäp cuûa moät soá loaïi maøng: (cm3*mm*24h*atm)

Vaät lieäu O2 C O2 N2
PET Ñònh höôùng 1.7 5.2 1.2

5
 PA Ñònh höôùng 0.4 1.6 0.8
OPP Ñònh höôùng 32.0 110 8.9
CPP Khoâng ñònh höôùng 78.9 284 19.0
HDPE Khoâng ñònh höôùng 85 290 20.1
PS Ñònh höôùng 115 450 17.0
PVC Ñònh höôùng 3.6 4.3 0.6

2) Moät vaøi öùng duïng chính cuûa maøng PET:

Thuoäc tính Caùch duøng Caáu truùc Ghi chuù

Khaùng Tuùi retort PET(12)// Al(7)// CPP(reto:60~80) Chòu ñöïng 1200C
nhieät Baùnh keïo PET(12)// VM-CPP(25) Haøn toác ñoä cao (700 goùi/p)
Ngaên caûn Tuùi retort PET(12)// Al(7)// PET(12)// RCPP(70) Ngaên söï aên moøn nhoâm
Snack (ngaên oxy) OPP(20)/PE(15)/MPET(12)/PE(15)/CPP(20) Ngaên oxy (1 cm3)
Coffee (maïch voøng) PET(12)/PE(15)/MPET(12)/PE/EVA(48)

Caâu 3: ÖÙng duïng cuûa maøng PA?

Giaûi ñaùp:
I/ . Ñaëc tính :
Maøng PA coù caùc ñaëc tính sau: so saùnh vôùi caùc chaát neàn laøm beà maët khaùc nhö: OPP,
PET thì Pa coù ñöôïc caùc ñaëc tính xuaát saéc nhö sau:
1) Chòu ñöng toát vôùi caùc vaät saéc, beùn
2) Khaùng thuûng toát
3) Khaùng maøi moøn toát
4) Khaùng nhieät vaø khaùng laïnh toát (-600C ñeán 1400C)
5) Khaùng daàu
6) Ngaên caûn khí

Phaàn lôùn caùc ñaëc tính treân thì ñaëc tính 1, 2, 3 laø nhöõng ñaëc tính noåi baät. Do nhöõng
ñaëc tính naøy maø PA thöôøng ñöôïc duøng cho bao bì thöïc phaåm vaø ñoâng laïnh. Bao bì thöïc
phaåm daïng loûng yeâu caàu ngaên ngöøa caùc vaät nhoïn töø beân ngoaøi & bao bì thöïc phaåm ñoâng
laïnh cuõng caàn khaùng laïi nhöõng vaät nhoïn beân trong , do ñaëc tính 2 & 3 neân maøng PA cuûng
ñöôïc duøng toát cho caùc bao bì chòu retort

Tính khaùng nhieät Tính kín khí

Khaùng laïnh Khaùng nhieät Löôïng Oxi ñi qua Löôïng Hôi nöôùc ñi qua
(cm3/m2 .24giôø, 1atm 200C,Khoâ) (g/m2 .24giôø, 380C,90%
RHâ)
OPP -50 120 1.2 – 1.6 5-6
PET -70 150 60 – 70 20 – 25
PA -60 140 20 – 30 110 - 160
6
II/. ÖÙng duïng cuûa maøng PA:
Ñaëc tính Caùch duøng Caáu truùc Ghi chuù
PA(15)/PE(20)/EVA(35)
PA(15)/PE(20)/EVA(25) Döa chua
Thöïc phaåm daïng loûng PA(15)-K/EVA(50) Mì aên lieàn
Khaùng vaät nhoïn
PA(15)//EVOH(15)//LLD(25)
Khaùng cong
PA(25)/Al(7)/PE(15)/LLD(25)
Khaùng maøi moøn
PA(15)/PE(30)
Khaùng va ñaäp
Thöïc phaåm daïng ñoâng PA(15)/PE/EVA(48) Rau quaû, Ñoà bieån,
laïnh PA(15)//LLD ñaù cuïc

Khaùng nhieät PET(12)/Al(7)/PA(15)/CPP (70)

coäng theâm caùc Thöïc phaåm retort PET(12)/PA(15)/CPP(50) Daïng trong
tính khaùng treân PET(12)/Al(9)/PA(15)/CPP(80)
PA(15)/LLDPE(60)
Tính kín khí Baùnh gaïo Tuùi retort
PA(15)/CPP-PE(20)/LLDPE(40)
Ghi chuù : Saûn phaåm tuùi PA ñöôïc ïcaûi tieán ngaøy caøng ñaùp öùng ñöôïc nhieàu yeâu caàu:
- Taêng khaû naêng va ñaäp, taêng khaû naêng tröôït
- Taêng khaû naêng keát dính vôùi vaät lieäu khaùc
- Caâu 4 : Caû hai maøng PET & OPP ñeàu duøng cho saûn phaåm mì aên lieàn. Muïc ñích söû
duïng chuùng khaùc nhau nhö theá naøo?
Giaûi ñaùp:
Caû hai maøng PET & OPP ñöôïc duøng nhö laø chaát neàn beà maët cho saûn phaåm mì aên
lieàn. Bao bì mì aên lieàn coù yeâu caàu raát cao veà khaùng aåm, khaùng vaät nhoïn, khaùng aùnh saùng
Ñ/v khaùng aùnh saùng: Duøng möïc in maøu traéng ñeå khaùng aùnh saùng.

Caùc thuoäc tính khaùc ñöôïc so saùnh döôùi ñaây:

Thuoäc tính OPP(20)//CPP(25) PET(12)//CPP(25) Ghi chuù
Hôi aåm Xuaát saéc (4g/m2- .24h) Toát (9g/m2- .24h)
Khaû naêng in Toát Xuaát saéc Ñoä doøn cuaû PE T cho pheùp in ôû toác
ñoä cao
Khaû naêng chaïy maùy Toát Xuaát saéc Maøng PET cho pheùp haøn daùn ôû nhieät
ñoä cao , neân toác ñoä doùng goùi cao
Khaùng xuyeân thuûng Xuaát saéc Toát
Giöõõ muùi Xaáu Xuaát saéc

Nhö baûng treân trình baøy thì maøng PET cho pheùp khaû naêng chaïy maùy toát vaø toác ñoä
ñoùng goùi cao, tuy nhieân nhaø saûn xuaát choïn PET hoaëc OPP döïa treân yeâu caàu tbò vaø chính
saùch kinh doanh cuaû coâng ty mình

Caâu 5 : PA, PET, PVDC-OPP ñöôïc duøng cho bao bì döa chua. Ñöôïc sd khaùc nhau nhö theá naøo?
Giaûi ñaùp :
Khoâng coù caáu truùc tieâu chuaån naøo thích hôïp cho caùc sp naøy maø nhaø sx phaûi töï choïn
bao bì thích hôïp cho töøng loaïi sp.
1) Choïn chaát neàn beà maët
Choïn vaät lieäu leä thuoäc vaøo thaønh phaàn saûn phaåm
7
Ghi chuù: RT: Raát toát X: Xaáu T: Toát RX: Raát xaáu

Thaønh phaàn khaùng Khaùng Khaùng Giöõ muøi Khaùng oxy Khaùng
Axít Bazô Coàn xuyeân ñun soâi nhieät
thuûng
OPP RT RT T T X X RX RX
PET T X RT X RT RT RX RT
PA RX T X RT RT T X T
K-OPP RT RT RT T T RT RT RX

1.1) Khaùng thaønh phaàn: OPP & PET phuø hôïp cho cho haàu heát caùc loaïi saûn phaåm. PA
khoâng phuø hôïp cho caùc saûn phaåm ñoùng goùi coù tính axít
1.2) Khaùng xuyeân thuûng: PET & OPP phuø hôïp cho bao bì coù kích thöôùc nhoû, PA thì
thöôøng duøng cho bao bì coù kích thöôùc lôùn
1.3) K-OPP ñöôïc duøng roäng raûi cho rau quaû ngaâm chua do noù thuoäc tính raát toát veà vaán ñeà
naøy cho duø khaùng nhieät thaáp
1.4) Khaùng ñun soâi: Nhieàu rau quaû ngaâm chua ñöôïc khöû truøng baèng vieäc nung soâi sau khi
huùt chaân khoâng , do ñoù vaät lieäu döôïc choïn leä thuoäc ñung soâi (65- 800C vaø töø 5 ñeán 20
phuùt) .
1.5) Giöõ muøi: PET thì raát phuø hôïp cho vieäc giöõ muøi cho moät vaøi loaïi saûn phaåm.
Thuoäc tính raøo caûn: PVDC phuû hoaëc EVA ñöôïc duøng ñeå giöõ höông toát hoaëc ngaên chaën
söï bieán maøu nhanh.

2/ Haøn daùn:
Bôûi vì caùc thaønh phaàn saûn phaåm coù chöùa hôi taùc ñoäng leân ñöôøng haøn daùn. LLDPE vaø
EVA ñöôïc duøng ñeå haøn daùn xuyeân qua caùc lôùp ôû giöõa. Khi saûn phaåm coù chöùa haøm löôïng
giaám cao ,
thì gheùp khoâ ñöôïc duøng thích hôn do ñoä beàn taùch lôùp baûn thaân noù laø cao.

Caâu 6: Maøng choáng aùnh saùng ñöôïc duøng ñeå ngaên ngöøa vieäc laøm giaûm chaát löôïng thöc
phaåm?. Daïng naøy khaùc nhau nhö theá naøo?
Giaûi ñaùp:
Aùnh saùng cöïc tím hoaëc thaäm chí aùnh saùng ñeøn huyønh quang coù theå gaây hieän töôïng oxy
hoaù laøm giaûm giaù trò thöïc phaåm. Bao bì duøng cho thöïc phaåm deã daøng bò giaûm giaù trò döôùi
tia cöïc tím hoaëc ñeøn huyønh quang. Vôùi vieäc in möïc maøu traéng taïo ra caùc khoái ngaên ngöøa
aùnh saùng ñi qua. Ví duï : saûn phaåm mì aên lieàn, ngöôøi ta coù theå duøng möïc choáng tia töû
ngoaïi, tuy nhieân loaïi möïc traéng 1 mình khoâng ngaên chaën ñöôc hoaøn toaøn aùng saùng ñi vaøo,
baûn chaát cuûa maøng ñaõ coù thuoäc tính ngaên aùnh saùng , 1 vaøi loaïi maøng ngaên aùnh saùng toát
ñöôïc cho döôùi ñaây: (xem hình)

1) Al foil thì höõu hieäu cho taát caû caùc vaät lieäu khaùng aùnh saùng, noù khoâng chæ khaùng
aùnh saùng toát maø coøn coù thuoäc tính raøo caûn choáng oxy, hôi nöôùc vaø caùc khí khaùc, noù ñaùp
öùng ñöôïc hoaøn toaøn veà yeâu caàu vaät lieäu ñoùng goùi khaùng saùng

8
 2) Maøng maï cuõng raát toát trong vieäc khaùng aùnh saùng so vôùi Al foil thì PET maï hay
PA maï cuõng coù thuoäc tính raøo caûn nhöng cho pheùp 1 soá tia töû ngoaïi ñi qua. Tuy nhieân
daïng khaùng nöôùc chæ duøng khi ñun soâi theo yeâu caàu.

3) Maøng OPP döïa treân giaáy toång hôïp : Maøng ngoïc traéng cuõng coù thuoäc tính khaùng
aùnh saùng töông ñöông vôùi maøng maï

4) Maøng PET döïa treân giaáy toång hôïp cuõng coù khaû naêng khaùng aùnh saùng khi ñöôïc in
maøu traéng leân thì khaû naêng khaùng aùnh saùng cuaû noù lôùn hôn maøng PET bình thöôøng

5) Maøng PE traéng laø maøng PE coù cho CaCO3 vaøo thì coù khaû naêng khaùng aùnh saùng
toát

6) Möïc in traéng: Taïo ra caùc khoái höõu hieäu ngaên ñöôïc tia töû ngoaïi ,nhöng noù laïi
khoâng toát cho OPP döïa treân giaáy toång hôïp vaø maøng kim loaïi , ngöôøi ta xaùc nhaän raèng
thaäm chí trong thöông maïi thì in möïc traéng vaãn ñöôïc pheùp cho bao bì thöïc phaåm noù deã
daøng bò giaûm giaù trò thöïc phaåm hôn khi so vôùi maøng OPP döïa treân giaáy toång hôïp hoaëc
maøng kim loaïi.

Maøng khaùng aùnh saùng ngaên ngöøa aùnh saùng xaâm nhaäp, nhöng noù cuõng ngaên luoân söï
nhìn thaáy caùc thaønh phaàn saûn phaåm beân trong, ñoù laø thieáu soùt chính cuûa maøng naøy. Coâng
nghieäp ñang tìm kieám ñeå taïo caùc maøng trong suoát maø seõ taïo caùc khoái ( blocks) chæ ngaên
ngöøa tia töû ngoaïi. Tuy nhieân, caùc maøng khaùng tia töû ngoaïi hieän nay cuõng chæ caùc khoái
ngaên moät ít aùnh saùng nhìn thaáy. Noù gaây maát maøu vaøng vaø maøng khoâng haáp thuï toát. Nhaø
xanh Noâng nghieäp ñöôïc laøm töø caùc maøng PET khaùng tia töû ngoaïi trong suoát.

Caâu 7: Maøng khaùng tia töû ngoaïi laø gì? Coù söï khaùc bieät gì giöõa möïc in khaùng tia töû ngoaïi
vaø keo khaùng tia töû ngoaïi ? Chuùng aûnh höôûng nhö theá naøo?
Giaûi ñaùp: (xem caâu 6)

1.Chaát haáp thuï tia töû ngoaïi :

1.1) Nhöõng hôïp chaát höõu cô: benzotriazole-, benzopheânone-, vaø nhöõng hôïp chaát khaùc treän
cô sôû axit salycilic cuõng nhö caùc hôïp chaát khaùc.
1.2) Nhöõng oxit kim loaïi : TiO2 , ZnO, FeO,... nhöõng oxit kim loaïi thöôøng thích hôïp trong
nhöõng giai ñoaïn ñoøi hoûi tính veä sinh cuûa saûn phaåm, nhöng nhöõng hôïp chaát höõu cô thöôøng
ñoäc haïi vôùi söùc khoûe, vaø ñieàu naøy chæ cho pheùp söû duïng chuùng moät caùch giôùi haïn trong
caùc bao bì thöïc phaåm. Chaát haáp thuï tia töû ngoaïi ñöôïc öùng duïng trong caùc bao bì thöïc
phaåm ñoøi hoûi phaûi coù ñoä truyeàn saùng cao. Tuy nhieân ña soá nhöõng hôïp chaát haáp thuï tia töû
ngoaïi ñieàu cheá töø oxit kim loaïi haáp thuï ñöôïc ngöõng böôùc soùng töø 200- 300nm , moät daûy
aùnh saùng coù theå nhìn thaáy ñöôïc cuõng nhö aùnh saùng töû ngoaïi. Vì theá maøng phim söû duïng bò
ñuïc . qua ñoù noù aûnh höôûng ñeán khaû naên haáp thuï aùnh saùng töû ngoaïi cuûa maøng. Nhöõng oxit

9
kim loaïi beàn tia töû ngoaïi coù khaû naêng khaùng tia töû ngoaïi trong phaïm vi ñöôøng kính 100nm
trôû xuoáng. Ñöôïc pheùp cho aùnh saùng nhìn thaáy ñi vaøo vaø haáp thuï tia töû ngoaïi.
2) Khaû naêng haáp thuï tia töû ngoaïi cuûa moät soá oxit kim loaïi: TiO2, ZnO, FeO, coù
nhöõng möùc ñoä haáp thuï tia töû ngoaïi khaùc nhau leä thuoäc vaøo kim loaïi neàn.
TiO2 haáp thuï aùnh saùng coù böôùc soùng < 350nm.
ZnO haáp thuï aùnh saùng coù böôùc soùng< 385nm.
FeO haáp thuï aùnh saùng trong daõy tia tia töû ngoaïi ngay caû 500nm trong daõy aùnh saùng
nhìn thaáy ñöôïc. Nhöõng oxit haáp thu cô baûn 400nm böôùc daøi aùnh saùng vaø deå daøng gaây hö
hoõng thöïc phaåm. Maøng chöùa oxít keõm trôû neân hôi ñoû hoaëc hôi vaøng bôûi vì ZnO haáp thu
aùnh saùng nhìn thaáy ñöôïc trong daõy töø 400 – 600nm.
3) Saûn phaåm haáp thuï tia töû ngoaïi ñöôïc thöông maïi hoùa:
Keo haáp thuï tia töû ngoaïi, maøng gheùp haáp thuï tia töû ngoaïi baèng caùch duøng keo chöùa Oxit
kim loaïi ví duï: Maøng U-SAVE cuûa Aluminum’s Toyo bao goàm maøng kín khí trong suoát
nhö PVDC vaø EVOH cuøng vôùi keo khaùng tia töû ngoaïi, maøng naøy ngaên ngöøa caû tia töû
ngoaïi vaø caû oxy xaâm nhaäp. ( PETprint//PVDC (EVOH) /adh/PA// CPP)
Lôùp 1 Lôùp maøng khaùng nhieät (PET, PA,...)
Lôùp 2 Lôùp keo khaùng tia UV (haáp thu tia töû ngoaïi,
Lôùp 3 Lôùp ngaên caûn khí (PVDC, EVOH,...)
Lôùp 4 Lôùp keo thöôøng.
Lôùp 5 Lôùp nhöïa gia cöôøng (PET, PA,...)
Lôùp 6 Lôùp hanø daùn (CPP,LLDPE, EVA,...)
Phuõ hoaëc troän FeO, ZnO ñöôïc tinh loïc chuyeân duøng cho vieäc phuõ leân beà maët maøng
hoaëc troän vôùi nhöïa cho muïc ñích haáp thuï tia töû ngoaïi.
Moät vaøi saûn phaåm cho döôùi ñaây ñaõ ñöôïc thöông maïi hoùa:
ZnO phuõ chaát loõng cuûa haõng Sumitomo.
FeO cuûa Showa Denko.
Caâu 8: Daõy nhieät ñoä söû duïng cuõa moãi loaïi maøng laø gì.
Giaûi ñaùp:
Cho vieäc ñoùng goùi bao bì, daõy nhieät ñoä cho vieäc thanh truøng vaø baûo quaûn phuï thuoäc
vaøo daïng thöïc phaåm ñoùng goùi.

1) Nhieät ñoä cao: Trong quaù trình ñoùng goùi thöïc phaåm, xöû lyù Retort yeâu caàu nhieät ñoä cao
Xöû lyù retort nhieät ôû nhieät ñoä sieâu cao: 150oC trong 2 phuùt
Xöû lyù retort ôû nhieät ñoä cao: 135oC trong 8 phuùt
Xöû lyù retort 120oC trong 30 phuùt

2) Nhieät ñoä laïnh: Thöïc phaåm ñoâng laïnh ñöôïc chöùa ôû aâm 18oC hoaëc thaáp hôn.
Daõy nhieät ñoä cao: Nhieät co cuûa chaát neàn beà maët.
OPP co baét ñaàu theo höôùng ngang tôùi khi gia taêng maïnh ôû 120oC .
Söï co cuûa PA vaøPET cuõng baét ñaàu gia taêng maïnh ôû 140 oC vaø 160oC.
Daõy nhieät ñoä laïnh: maøng coù ñònh höôùng hai chieàu giöõ cöùng ôû nhieät ñoä laïnh tuy
nhieân CPP thì khoâng theå ôû ooC hoaëc thaáp hôn bôûi vì noù trôû neân deã vôõ.

10
3) Daõy nhieät ñoä duøng cho moãi maøng:

Vaät lieäu Nhieät ñoä soâi Daõy nhieät ñoä söõ duïng Ghi chuù
OPP 165 -50 –120
PET 264 -70 – 150
PA 215 -225 -60 - 140 Duøng cho beà maët vaät lieäu xöû lyù retort
Döôùi 120oC
CPP 135 – 165 0 –120 CPP duøng cho retort laø thuaän tieän
LDPE 105 – 115 -50 – 100
LLDPE 125 – 130 -20 - 115
HDPE 135 - 150 -50 – 120

4) Löïc va ñaäp :
CPP phaûi ñöôïc duøng caån thaän trong daõy nhieät ñoä laïnh bôûi vì löïc va ñaäp seõ giaûm nhanh.

Caâu 9: Maøng OPP coù ñöôïc pheùp duøng cho ñun soâi khoâng?
Giaûi ñaùp:
Taát nhieân laø caùc saûn phaåm ñöôïc khöû truøng baèng phöông phaùp ñun soâi sau khi ñoùng
goùi. Noùi chung OPP laø loaïi maøng choáng tænh ñieän. OPP thì khoâng phuø hôïp cho ñun soâi bôûi
taùùc nhaân khöû tænh ñieän seõ laøm giaûm ñoä baùm dính thay vaøo ñoù co ùtheå söû duïng taùc nhaân khöû
tænh ñieän töï do K-OP (PVDC – phuõ leân OPP)
1. Ñieàu kieän cho quaù trình ñun soâi trieät truøng ñöôïc aùp duïng.

Caùch duøng Ñieàu kieän ñun soâi Ghi chuù

0
60 C x 45 phuùt Thòt caù
Saûn phaåm bieån 800C x 20 phuùt Thòt caù luoäc
0
75 C Thöù khaùc
0
Saûn phaåm thòt 63 C x 30 phuùt Thòt heo xong khoùi
0
Saûn phaåm trieát töø ñaäu 70 C x 10 phuùt
Tukudani (80 –85)0C x 45 phuùt Rong bieån
0
Döa ngaâm (80 –85) C x 45 phuùt
Kon - nyaku (75 –80)0C x 30 phuùt Dòch chieát töø reã caây
0
Thöù khaùc 95 C x 30 phuùt
Tieät truøng baèng ñun soâi laø quaù trình xöû lyù keùo daøi ôû nhieät ñoä caøng thaáp caøng toát vôùi
muïc ñích giöõ muøi . Tuy nhieân moät vaøi loaïi thöïc phaåm ñaõ soâi ôû 95oC.
2. Caáu truùc bao bì chính söû duïng OPP:

Caùch duøng Caáu truùc bao bì Ghi chuù

Saûn phaåm bieån OPP (20 – 30) // CPP (20 – 30)
OPP (20) / PP (20)
OPP (20) / PE (20)
Saûn phaåm thòt OPP(20)-PVDC // LLDPE (45)
OPP(20)-PVDC/ PE (15) // LLDPE (30)
11
 OPP(20)-PVDC // CPP(40)
Saûn phaåm trieát töø ñaäu OPP (26) // Al (13) // CPP (29) Duøng PVDC laø chuû yeáu
Tukudani OPP(20)-PVDC // LLDPE (45) Chuû yeáu duøng PA
OPP(20)-PVDC/ PE (15) // LLDPE (30)
OPP(20)-PVDC // CPP(40)
Döa ngaâm OPP(20)-PVDC / PE (20) / LLDPE (50)
OPP(20)-PVDC/ CPE (20) / EVA (30)
OPP(20) // PA / PE(20) / EVA (30)
OPP(20) // EVOH (15)/ PE(20) / LLDPE(30)
Kon-nyaku OPP(20)-PVDC/ PE(20) // LLDPE (40)
OPP(20)-PVDC/ PE(20) / EVA (40)
OPP(20)-PVDC// LLDPE (50)
OPP(20)-PVDC // EVA(50)

Caùc ví duï treân ñöôïc choïn löôïc moät caùch ñaëc bieät ñeå chæ caùch duøng maøng OPP. Coù caùc
caáu truùc khaùc söû duïng caû maøng PET vaø PA
Caâu 10: Maøng phuû K laø gì?
Giaûi ñaùp
1. Maøng phuû K: K-OPP, K-PET, K-PA,... Caùc maøng naøy ñöôïc phuû vôùi PVDC; vì
vaäy chuùng ñöôïc goïi laø maøng phuû K.
2. PVDC:
2.1) PVDC laø söï keát hôïp bôûi PÖ ñoàng truøng hôïp VDC (CH2=CCl2) vaø VC (CH2=CHCl)
2.2) Moät keát hôïp khaùc giuõa VAC (CH2=CHCOOCH3) , AN (CH2=CHCN) vaø moät soá eter
cuûa acid arylic (CH2=CHCOOR). Ñieàu naøy coù theå ñaùp öùng yeâu caàu öùng duïng cuï theå baèng
söï keát hôïp caùc monomer khaùc nhau vôùi moät tyû soá thích hôïp.
2.3) Thuoäc tính raøo caûn vaø khaû naêng haøn daùn:
Löôïng VDC cao trong PVDC seõ daãn ñeán khaû naêng keát tinh PVDC cao. Ñieàu ñoù nghóa laø
khaû naêng raøo caûn toát. Trong khi löôïng VC cao seõ daãn ñeán söï keát tinh PVDC thaáp. Ñieàu ñoù
nghóa laø khaû naêng haøn daùn cao. Ñeå naâng cao thöôïc tính raøo caûn, 90% khoái löông hoaëc
nhioeàu hôn VDC ñöôïv yeâu caàu ñeå taêng cöôøng khaû naêng haøn daùn thì löông VDC ñöôïc giôùi
haïn töø 85% trôû xöoáng.
2.4) Ñieåm noùng chaûy vaø nhieät ñoä keát tinh leä thöoäc vaøo haøm löông monomer. Ñieåm noùng
chaûy cuûa daõy PVDC töø 145 ñeán 165 0C vaø nhieät ñoä keát tinh töø 0 ñeán 12 0C.
3. Ñaëc tính cuûa lôùp maøng phuû K:
3.1) Thuoäc tính raøo caûn: PVDC coù ñöôïc moät thuoäc tính raøo caûn toát caû hai khi laø maøng ñôn
hay maøng phuû. Ñieàu ñoù khoâng aûnh höôûng ñaùng keå bôûi hôi aåm so vôùi caùc maøng raøo caûn
trong suoát khaùc nhö: EVOH, PVA.
3.2) Khaû naêng haøn daùn: Khaû naêng haøn daùn cuûa PVDC thöôøng ñöôïc söû duïng nhö KOPP
cho bao goùi thuoác laù; maøng phuû K co thuoäc tính raøo caûn cuõng nhö khaû naêng haøn daùn vaø
nhöõng ñaëc ñieåm naøy khaùc vôùi nhöõng maøng haøn daùn khaùc.
4. PVDC duøng ñeå phuû ñöôïc taïo bôûi nhuõ co-polymer hoùa , vaø keát quaû nhuõ naøy
thaønh nhöïa,ñieàu ñoù coù nghóa laø PVDC seõ phaân taùn oån ñònh trong nöôùc. Boät nhöïa PVDC
coù khaû naêng haáp thuï bôûi muoái ñeå trôû thaønh loaïi nhuõ. Nhöïa PVDC naøy ñöôïc duøng nhö moät
chaát phuû treân cô sôû laø neàn nöôùc, vaø nhöïa PVDC naøy seõ hoaøn tan vaø khoâng hoaøn tan trong

12
dung moâi phuû. Maøng phim ñöôïc phuû treân neàn nöôùc seõ taïo ra söï khaùng nöôùc keùm, trong
khi maøng phim phuû bôûi dung moâi thì raát beàn nöôùc cho pheùp söû duïng retort.
So saùnh phöông phaùp hoaøn tan trong nöôùc vaø hoaøn tan trong dung moâi ñeå phuû

Muïc Nhöïa PVDC ( Water base coating) Nhöïa PVDC ( Solvent coating)
Giaù PVDC Khoâng ñaét Ñaét
Tuoåi thoï PVDC Ngaén, chæ 1 hoaëc 2 thaùng cuøng loaïi Daøi
Giaù chaát phuû Khoâng ñaét Ñaét
Chaát phuû vaø (1) Trong suoát tuoåi thoï luoân ñöôïc phuû (1) Tuoåi thoï phuû ngaén
thuoäc tính (2) Giôùi haïn söû duïng chaát theâm vaûo nghieâm (2) Nhieàu coâng thöùc phuû ñöôïc söû duïng
khaéc khoâng aûnh höôûng tính raøo caûn. bôûi vì nhieàu daïng oån ñònh coù theå theâm
(3) Aûnh höôûng nöôùi döôùi ñieàu kieïn khaéc vaøo ñeå ngaên ngöøa giaûm tính raøo caûn
nghieät xöû lyù ñun soâi, retort. (3) Khaùng nöôùc cuûa chaát phuû laø raát cao
(4) Phuû daøy vaø quaù daøy laø coù theå (2 – (4) Phuû daøy laø khoângù theå (1 – 50g/m2)
50g/m2)

5. Thuoäc tính cuûa cuûa maøng phuû lôùp K: Lôùp K phuû coù theå thay ñoåi ñoä cöùng vaø
khaùng va ñaäp cuûa maøng cuõng nhö thuoäc tính raøo caûn vaø khaû naêng haøn daùn.
5.1) Ñoä cöùng cuûa maøng: Maøng duøng phuû PVDC cöùng seû laøm taêng ñoä cöùng cuûa maøng
khoaûng 1m/1.6 g PVDC khoâ ñöôïc duøng ñeå phuû. Keát quaû laø 8g/ m2 lôùp phuû taïo ra chieàu
daøy cöùng 5m seõ laøm cho maøng phim cöùng hôn.
5.2) Khaùng va ñaäp: Cho duø lôùp maøng phuû K laøm taêng ñoä cöùng, maøng gheùp vôùi lôùp K phuû
seû taïo söï khaùng va ñaäp thaáp ôû phía trong. Khi maøng phim söû duïng yeâu caàu löïc va ñaäp ñuû
beà maët maøng phim phuû K neân ñöôïc duøng. Tuy nhieân coù moät vaøi tröôøng hôïp duøng nhanh
khi haàu heát PVDC chaûy treân tuùi vaø baùm vaøo dao haøn laøm giaûm beà maët cuûa maøng.
6. Yeâu caàu cho vieäc thay ñoåi: Neáu lôùp K phuû tieáp xuùc vôùi dung moâi thì thuoäc tính
raøo caûn seõ giaûm, do ñoù caàn thieát ñoä baùm cuûa lôùp phuû cuûa keo khoâ vaø toát, lôùp phuû cuûa PE
traùng nioùng seõ phaù huûy nhöõng tinh theå cuûa PVDC keát tinh laøm giaûm thuoäc tính raøo caûn
cuûa PVDC. Tuy nhieân thuoäc tính naøy seõ ñöôïc phuû laïi sau khi traùng.
7. Löôïng maøng phim phuû K ñöôïc duøng (1994):
K-OP: 24000T/naêm * Söû duïng traùng: 13.800T/naêm
* Söû duïng giaáy goùi 1) Thuoác laù: 5400 2) Khaùc: 4800
K-OPP: 4200
K-PET: 2100

Caâu 11: Maøng maï nhoâm laø gì?

Giaûi ñaùp:
Maøng maï nhoäm ñöôïc öùng duïng nhieàu trong nghaønh bao bì, sôïi kim loaïi,... Maøng
maï nhoâm ñöôïc söû duïng trong bao bì seõ noùi roõ döôùi ñaây:
1) Laøm theá naøo ñeå saûn xuaát maøng maï nhoâm? Nhoâm thì noùng chaûy vaø bay hôi döôùi
aùp suaát chaân khoâng (10-4Torr) vaø ñieàu naøy daãn ñeán nhoâm baùm dính leân beà maët cuûa maøng,
taïo ra moät lôùp nhoâm moûng.

13
 2) Ñoä daøy vaø tính naêng raøo caûn cuûa lôùp nhoâm laéng ñoïng: Khaùng ñöôïc khí, toác ñoä
thaám hôi aåm, khaû naêng caûn quang, vaø nhöõng tính chaát khaùc phuï thuoäc vaøo ñoä daøy cuûa lôùp
nhoân ngöng tuï. Ñoä daøy cuûa lôùp nhoâm 6000A hay lôùn hôn seõ raát toát cho vieäc khaùng thaåm
thaáu oxy vaø hôi aåm, nhöõng keát quaû treân öùng duïng chuû yeáu ñeå laøm vaät lieäu khaùng thaåm
thaáu. Coù vaøi maãu maøng maï nhoâm ñang ñöôïc söû duïng nhö taïo ñoä boùng cho maøng.

3) Ñoä baùm dính cuûa nhoâm ngöng tuï treân maøng; Neáu vieäc traùng gheùp maøng maï
nhoâm coù ñoä baùm dính lôùp nhoâm thaáp thì seõ gaây ra tình traïng taùch lôùp, lôùp nhoâm taùch ra
khoûi maøng maï.Tuy nhieân nhöõng maøng coù ñoä baùm dính nhoâm ñaõ ñöôïc caûi thieän cao hôn ñeå
söû duïng. Ñieàu naøy cho pheùp caùc maøng PET maï coù ñoä baùm dính lôùp nhoâm cao ñöôïc duøng
laøm maøng ñun soâi, retort.

Ñieàu kieän & Ñôn vò CPP (25) PET (12)

P7078 E7070 E7075 E7471
2 0
Ñoä thaám hôi nöôùc g/m .24h (40 C,90%RH) 1.0 1.0 1.0 1.0
Ñoä thaám Oxy cm3/ m2.24h (400C,90%RH) 25 1.0 1.0 1.0
Ñoä baùm dính khi Khoâng xöû lyù 150 100 170 280
traùng (gf/15 mm) 500C.30min -- -- 34 260
950C.30min -- -- -- 290

4) Nhöõng yeâu caàu cho vieäc söû duïng maøng maï nhoâm:
4.1) Kieåm soaùt söùc caêng beà maët: Söùc caêng cao trong quaù trình gia coâng seõ laøm troùc lôùp
nhoâm laøm giaûm tính naêng raøo caûn cuûa maøng; Cho neân söùc caêng phaûi ôû möùc thaáp nhö cho
pheùp.

4.2) Ñoä beàn nhieät trong quaù trình traùng ñuøn: nhieät ñoä nhöïa ñuøn cao coù theå gaây nöùt beà maët
lôùp nhoâm maï neân vieäc traùng ñuøng neân thöïc hieän ôû nhieät ñoä töông ñoái thaáp.

4.3) Söï baùm dính lôùp phuû: ñoä baùm dính cuûa lôùp phuû treân beà maët lôùp nhoâm nhöng tuï coù theå
deã daøng gaây raïn nöùt; Thoâng thöôøng traùng khoâ hay taùng ñuøn neân öùng duïng caùc loaïi maøng
khaùc ñeå gheùp maøng.

4.4) Khaùng thaønh phaàn: neân ñöoïc kieåm tra moät caùch caån thaän; Nhoâm laø kim loaïi deå bò aên
moøn, noù seõ deå daøng bò xoùi moøn khi tieáp xuùc nöôùc, axit, kieàm, amin hoaëc caùc hôïp chaát
khaùc.
Caâu 12: Maøng maï trong suoát laø gì?
Giaûi ñaùp:
Maøng maï chính yeáu trong suoát duøng trong thöông maïi laø maøng maï Silicate.
Phöông phaùp chuyeån ñoåi maøng maï trong suoát: Oxit Silic (SiOx) ñöôïc duøng trong phöông
phaùp maï trong suoát. Bôûi no ùnoùng chaûy ôû nhieät ñoä 1700oC , raát cao so vôùi nhieät ñoä noùng
chaûy cuûa nhoâm laø 660oC, söï ngöng tuï SiOx gaëp nhieàu khoù khaên hôn Al.

Caùc phöông phaùp maï SiOx hieän taïi:

(1) Gia nhieät
14
 (2) Gia nhieät baèng soùng cao taàn.
(3) Gia nhieät baèng chuøm Electron
(4) Ngöng tuï baèng hôi hoùa hoïc.

Phöông phaùp 1 &3 ñöôïc söû duïng phoå bieán ôû Nhaät.

1) Tính chaát khaùng thaåm thaáu cuûa maøng maï trong suoát:
Thuoäc tính raøo caûn cuûa maøng trong suoát duøng ôû Nhaät.

1) Ñoä beàn aùnh saùng:

Maøng maï trong suoát beàn aùnh saùng hôn maøng PET bình thöôøng moät ít.

2) Thuoäc tính caûn khí ñaït ñöôïc khi duøng SiOx:

SiOx söû duïng laø hoån hôïp cuûa SiO maøu ñen, Si2O3 maøu vaøng vaø SiO2 khoâng maøu. Khi giaù
trò X = 1.5 - 1.8. SiOx seõ coù tính khaùng thaám khí raát toát. Nhöng caùc maøng kim loaïi
thöôøng coù maøu hôi naâu naâu

Caâu 13: Maøng phuû K ñöôïc pheùp duøng retort hay khoâng?. Neáu coù noù ñöôïc yeâu caàu duøng nhö
theá naøo. Coù theå söû duïng PA-PVDC//CPP cho vieäc xöû lyù retort ôû 120oC?
Giaûi ñaùp:
Nhìn chung, Xöû lyù retort cuûa K-PA ôû 1200C laø khoâng theå bôûi vì baøn chaát noù laø maøu
traéng. Tuy nhieân, gaàn ñaây ngoaøi thò tröôøng thì caùc daïng retort seõ ñöôïc naâng cao chaát phuû.

1) Daïng retort K-PA:

Loaïi Ñoä Caùch duøng Khaû naêng thaám Oxy (*) Khaû naêng thaám hôi nöôùc (**)
daøy Trröôùc Sau ñun Sau Ñôn ñoäc PE PE CPP
(m) xöû lyù soâi retort (40m) (60m) (30m)
RTS 15 Retort (>1200C) 8 8 8 10 6.4 4.4 5.4
RTH 15 Retort (khaùng cao) 3 3 3 5.0 3.7 3.0 3.5
(*) : cm3/m2*24h (200C; 80%RH)
(**): g/m2*24h (400C; 80%RH)

2) Möïc: Daïng möïc duøng cho retort neân ñöôïc duøng.

3) Duøng keo cho keo gheùp: Keo trong suoát duøng cho vieäc duøng retort laø caùch duøng raát toát
bôûi vì noù khaùng ñöôïc nöôùc, daàu, ester. Noù coù daïng urethane hoaëc isocyanac. Nhö khoaûng
5g/m2 cuûa keo khoâ ñöôïc duøng cho keo phuû, söï laõo hoaù höõu hieäu laø caàn thieát sau khi traùng.

Yeâu caàu söû duïng: Lôùp phuû K laøm cho maøng cöùng nhöng laïi laøm giaûm löïc va ñaäp vaø
khaùng xuyeân thuûng thaáp. So saùnh löïc va ñaäp giöõa PA vaø KPA baèng keát quaû thöû Bag drop
testing.

15
Keát quaû maøng phuû K cho löïc va ñaäp vaø khaùng xuyeân thuûng thaáp hôn. Duøng maøng coù
chieàu daøy 12m thì ñoä nhaùm cuûa maøng gaàn baèng vôùi vôùi giaù trò raøo caûn cuûa maøng PA.

Caâu14: Coù theå laøm laïnh nhanh bao bì saûn phaåm sau khi ñun soâi ñöôïc khoâng?
Giaûi ñaùp:
Ñieàu naøy coù theå thöïc hieän ñöôïc chæ khi bao bì ñaùp öùng caùc ñaëc tính cuûa daïng saûn
phaåm
1) Chaát neàn beà maët:
 OPP khöû tónh ñieän thì khoâng phuø hôïp taùch lôùp seõ xaûy ra trong quaù trình ñun soâi. KOPP
cuõng khoâng duøng ñöôïc.
 PET, PA vaø caùc daïng phuû K cuûa chuùng thì ñöôïc pheùp
 Ñun soâi gaây ra maøu traéng lôùp K phuû seõ nhaït ñi vôùi moät vaøi tröôøng hôïp vaät lieäu phuû K.
Trong tröôøng hôïp naøy, quaù trình laøm laïnh nhanh neân xaûy ra sau khi bao bì ñöôïc khoâ
toát ñeå baát cöù maøu hôi traéng naøo khoâng bò bieán maát. Ngöôïc laïi maøu traéng seõ ñöôïc giöõ
laïi treân bao bì
 Khi caùc thaønh phaàn ñöôïc laøm laïnh nhanh sau khi luoän thì caùc vaät nhoïn beân trong cuûa
bao bì coù theå xaûy ra vaø ñeå choáng laïi khaùng xuyeân thuûng naøy thì duøng PA laø tuyeät vôøi.
 Caùc maøng goác nhö OPP, PET, vaø PA coù ñöôïc khaùng laïnh.

Vaät lieäu Daõy nhieät ñoä duøng

OPP -50 – 120
PET -70 – 150
PA -60 – 140

2)Haøn daùn:

Vaät lieäu Daõy nhieät ñoä duøng ( Max) Daõy nhieät ñoä duøng ( Min) Ghi chuù
LDPE 66 -51
HDPE 120 -51
LLDPE 88 – 115 -51
CPP Max 135 0
INOMER 71 -73
EVA 80 -51

Haøn daùn cuõng phaûi beàn vöõng trong khi ñun soâi vaø laøm laïnh nhanh. Daïng haøn daùn leä
thuoäc vaøo ñieàu kieän ñun soâi. HDPE, LLDPE vaø chaát bòt kín inomer khaùng laïnh vaø soâi ôû
950C. Tuy nhieân moät vaøi LLDPE vaø daïng inomer luoân xaùc ñònh vieäc khaùng nhieät tröôùc
khi duøng.

Caâu 15: Khaû naêng khaùng cuûa moãi maøng duøng khaùc nhau nhö theá naøo?
Giaûi ñaùp:
Maøng raøo caûn thöôøng ñöôïc duøng:
Ñoä daøy Thuoäc tính raøo caûn

16
 Vaät lieäu (m) Oxy Hôi nöôùc Ñaëc tính
(200C,, 75% RH) (200C,, 75% RH)
Nhoâm Foil 7, 9 0–1 0-1
EVOH 10, 12, 14, 15 0.5 – 0.7, 03 45 -70, 40 Leä thuoäc vaøo ñoä aåm cao, soâi
ôû 850C, retort toát
PVDC 15, 25 1 1 Leä thuoäc vaøo ñoä aåm thaáp,
coù khaû naêng retort
PVA 14, 18, 25 0.5 700 Khoâng khaùng nöôùc, leä thuoäc
vaøo ñoä aåm cao
MXD–6 (Adipic 15 4 42 Coù khaû naêng retort
Acid)
PVDC coated PVA 12, 15 0.5 6 Soâi ôû 800C: 3 lôùp
K – OPP 20 2 –10 2-6 Coù khaû naêng ñun soâi
K – PET 12 2–8 2 - 10 Coù khaû naêng retort
K – ONY 15 3–8 5 - 10 Coù khaû naêng retort
VM - CPP 20, 25 8 – 20 1 Che saùng: thöïc phaåm khoâ
VM - PET 12 1 1 Che saùng: coù theå luoäc
VM -ONY 15 1 1 Che saùng: khoâng theå luoäc
Silica-deposited 12 0.3 – 0.5 0.3 - 5 Coù khaû naêng retort

2/ Khoaûng söû duïng cuûa moãi maøng:

Maøng Maøng phuû

Al EVOH PVDC PVA MXD-6 KPVA KOPP KPET KPA MCPP MPET MPA silicaPE
T
T/p khoâ X X X X X X X X X X X X X
0
Ñun soâi X X X X 80 C X X X X X
Retort X (X) X X (X) (X X
)

3/ Thuoäc tính raøo caûn leä thuoäc vaøo nhieät ñoä vaø ñoä aåm:
3.1) Maøng trong suoát: maøng coù thuoäc tính raøo caûn vôùi Oxy seõ giaûm khi nhieät ñoä taêng,
PVA & EVOH ñaëc bieät leä thuoäc vaøo ñoä aåm.

3.2) Maøng nhoâm & maøng maï:thuoäc tính raøo caûn cuûa nhoâm khoâng chòu taùc ñoäng cuûa nhieät
ñoä & ñoä aåm, thuoäc tính raøo caûn cuûa MPET, MCPP, MPA thì thaáp hôn nhoâm nhöng khoâng
aûnh höôûng nghieâm troïng bôûi nhieät ñoä hay ñoä aåm. Tuy nhieân, vôùi maøng MCPP thì löïc haøn
daùn aønh höôûng thaáp hôn neân coù theå löu tröõ ôû nhieät ñoä & ñoä aåm cao (lôùp nhoâm maï seõ trôû
neân trong suoátkhi bò oxy hoùa). Maøng silica deposited thì trong suoát, coù khaû naêng retort
nhöng yeâu caàu traùng ñuøn ôû nhieät ñoä thaáp vaø löïc caêng thaáp trong suoát quaù trình chuyeån ñoåi
ñeå ngaên ngöøa cracking.

Caâu 16: Caùch tính coâng thöùc raøo caûn?

Giaûi ñaùp:

17
 Thuoäc tính raøo caûn cuûa maøng gheùp leä thuoäc vaøo caáu truùc. Ngöôøi ta coù theå thaønh laäp
ñöôïc coâng thöùc raøo caûn baèng caùch söû duïng caùc döõ lieäu cuûa moät soá maøng coù thuoäc tính raøo
caûn. Thuoäc tính raøo caûn cuûa maøng gheùp coù theå ñöôïc tính nhö sau:
1/Q = 1/q1 + 1/q2 + .......
Q: thuoäc tính raøo caûn cuûa maøng gheùp
q1: thuoäc tính raøo caûn cuûa maøng thöù nhaát
q2: thuoäc tính raøo caûn cuûa maøng thöù hai

Löôïng hôi nöôùc vaø Oxy thaâm nhaäp coù theå ñöôïc tính baèng coâng thöùc naøy. Tuy nhieân
neáu coù yeâu caàu caàn thieát ñeå ño giaù trò chính xaùc bôûi vì khi gheùp maøng vaät lieäu khi keát
hôïp seõ laøm thay ñoåi thuoäc tính raøo caûn.

Ví duï: PET (12) // CPP (30)

Löôïng hôi nöôùc xaâm nhaäp : 1/46 + 1/10 = 1/QH suy ra QH = 8g/m2.24hr

Löôïng Oxy xaâm nhaäp: 1/120 + 1/3333 = 1/QO suy ra QO = 116cm3/m2.24hr

Khaû naêng thaám khí cuûa caùc vaät lieäu gheùp ñöôïc tính toaùn ñöôïc nhöõng giaù trò sau:

Vaät lieäu Ñoä daøy Löôïng Oxy Löôïng hôi nöôùc Vaät lieäu Ñoä daøy (m) Löôïng Oxy Löôïng hôi
(m) thaám thaám thaám nöôùc thaám
OP 20 1500 6.3 EVA 30 8333 33.3
KOP 20 12 5 PVC 25 160 32
CP 30 3333 10 PVDC 25 1 1
PET 12 120 46 EVOH-F 15 0.5 70
KPET 12 6 7 EVOH-E 20 1.3 35
PA 15 30 180 PVA 14 6 150
KPA 15 5 10 K-Cell 25 10 20
OSM 15 9 42 PET-G 25.4 400 64
CNY 30 40 300 MPET 12 1 1
PE 30 5000 18 MCPP 25 20 1
Ionomer 30 5000 18

Caâu 17: Thuoäc tính raøo caûn cuûa maøng coù thay ñoåi sau khi traùng? ( Söï khaùc nhau nhö theá
naøo giöõa caùch tính vaø gía trò thöïc)
Giaûi ñaùp:
Coâng thöùc tính thuoäc tính raøo caûn cuaû maøng gheùp ( Xem caâu 16). Tuy nhieân, Giaù trò
thöïc sau khi gheùp thì thöôøng thaáp hôn giaù trò treân lyù thuyeát.
Caùc nguyeân nhaân laøm giaûm thuoäc tính raøo caûn sau khi gheùp do caùc nguyeân nhaân sau:
1/ Maøng maï:
1.1) Söùc caêng: Thuoäc tính raøo caûn thaáp hôn xaûy ra khi ñoä cöùng VMCPP giaûm ñi vaø maøng
silica PET deã cracking do maøng naøy chòu aûnh höôûng söï cracking döôùi söùc caêng cao trong
suoát quaù trình in hoaëc gheùp maøng.
1.2) Nhieät ñoä cao: Traùng noùng coù theå gaây söï cracking cuûa maøng silica-deposited hoaëc
maøng Nhoâm kim loaïi.
18
 2/ Maøng phuû K:
Trong suoát quaù trình in vaø gheùp: söï chuyeån ñoåi nhieät hoaëc dung moâi dö coù theå laøm giaûm
tính raøo caûn

3/ Aûnhhöôûng cuûa nhieät vaø hôi aåm:

Nhieät ñoä vaø hôi aåm cao laøm giaûm thuoäc tính raøo caûn cuûa maøng nhoâm . khi thöïc phaåm
daïng loûng ñöïng trong bao bì söû duïng caùc vaät lieäu coù thuoäc tính raøo caûn leä thuoäc ñoä aåm vaø
khaùng aåm nhö LLD hoaëc haøn daùn CPP thaäm chí caùc maøng haøn daùn cho pheùp hôi aåm thaám
vaøo sau thôøi gian löu trong kho. Noù laøm cho thuoäc tính raøo caûn naøy thaáp hôn thuoäc tính
ban ñaàu.

4/ Nhoâm hö: Nhoâm phoâi ñöôc löïa ra töø caùc cuoän nhoâm maø thuøng baûo veä bò hö.

5/ Khaùng nhieät: Nhoâm phoâi ñöôïc söû duïng cho caùc tuùi duøng retort vaø caùc tuùi coù quaù
trình ñoùng goùi ôû nhieät ñoä cao moät vaøi daïng cuûa MPET cho pheùp ñun soâi nhöng khoâng xöû
lyù retort .

6/ Khaùng xuyeân thuûng: Maøng nhoâm gheùp coù ñoä khaùng xuyeân thuûng thaáp hôn
VMPET

7/ Chuaån ñoaùn chu kyø soáng: ÔÛû Chaâu Aâu ñaëc bieät laø Thuûy Ñieån, nhoâm phoâi ngaøy
caøng ñöôïc söû duïng thay theá cho maøng PET do noù ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cao cuûa khaùch
haøng. Tuy nhieân giaù cuûa noù laïi cao hôn MPET.

Caâu 19: Taïi sao maøng EVOH ñöôïc choïn cho bao bì ñoùng goùi thòt caù ngöø khoâ?
Giaûi ñaùp:
Thòt caù ngöø khoâ deã bò hö ( coù muøi) khi oxy vaø hôi aåm tieáp xuùc. Ñeå ñoái phoù vôùi vaán ñeà
naøy, ngöôøi ta cho khí Nitô traøn ñaày trong bao bì duøng maøng Nhoâm gheùp ñöôïc giôùi thieäu
1962, nhöng neàn coâng nghieäp vaãn tieáp tuïc tìm kieám vaät lieäu bao bì cho saûn phaåm naøy.
Naêm 1969 ngöôøi ta söû duïng caáu truùc OPP // Vinylon // PE cho bao bì thò caù ngöø khoâ. Naêm
1977 tieâu chuaån cho vaät lieäu bao bì caù ngöø khoâñöôïc giôùi thieäu bôûi Tieâu Chuaån Noâng
Nghieäp Nhaät Baûn

1. Oxy: Löôïng Oxy xaâm nhaäp 1cm3/m2.24hr hoaëc ít hôn 200C, O%RH.
2. Hôi Nöôùc: Löôïng hôi nöôùc xaâm nhaäp 5 g/m2.24h, hoaëc ít hôn laø toát.
3. Löôïng Oxy dö: löôïng Oxy dö sau khi khí xaâm nhaäp vaøo tuùi neân 0.5 % hoaëc ít hôn theå
tích cuûa tuùi.

EVOH laø vaät lieäu bao bì ñaùp öùng ñöôïc Tieâu Chuaån Noâng Nghieäp Nhaät Baûn. Tuy nhieân
khaû naêng khaùng Oxy & ñoä aåm cuûa maøng naøy giaûm khi ñoä aåm cao. Do vaäy EVOH duøng
döôùi daïng OPP //EVOH//PE hoaëc CPP. Gaàn ñaây maøng PVA ñònh höôùng phuû 2 maët lôùp K
hoaëc maøng PVA ñònh höôùng ñang tham gia giaûi quyeát vaán ñeà cuûa EVOH. K-PVA khi so
19
saùnh vôùi EVOH thì hoaøn haûo trong vieäc khaùng Oxy & hôi nöôùc thaâm nhaäp ôû ñoä aåm cao.
Tuy nhieân khi maøng EVOH ñöôïc maïthì noù coù thuoäc tính raøo caûn toát khi ngay khi caû coù ñoä
aåm cao. Moät soá caáu truùc bao bì duøng cho thòt caù ngöø khoâ:
OPP(25)// EVOH(12)/ EVA(50)
OPP(25)// EVOH(12)/ PE(15)/ EVA(40)
OPP(25)// VM-EVOH(12)/ EVA(65)
Löu yù:Maøng OPP & EVA haøn daùn neân duøng loaïi khöû töø ñeå traùnh thòt caù ngöø khoâ baùm vaøo
choå ñöôøng haøn bao bì.
Caâu 20: Loaïi caáu truùc naøo cuûa PA ñònh höôùng & PA khoâng ñònh höôùng ñöôïc söû duïng vaø
öùng duïng ra sao? Noù coù cho pheùp retort khoâng vaø khaû naêng khaùng xuyeân thuûng nhö theá
naøo?
Giaûi ñaùp:
@ PA & PA ñònh höôùng coù giaù trò khaùc nhau cho duø söï khaùc nhau giöõa chuùng ít hôn
giöõa OPP & CPP.
Maøng PA ñònh höôùng cho:
1-Taêng ñoä beàn ñöùt. 3- Taêng khaû naêng tröôït
2- Giaûm ñoä daõn daøi & taêng modulus. 4-Taêng löïc khaùng vaät nhoïn
So saùnh thuoäc tính maøng PA ñònh höôùng & khoâng ñònh höôùng:

Thuoäc tính Ñôn vò PA ñònh höôùng PA khoâng ñònh höôùng

Tyû troïng G/cm3 1.14 1.13
0
Ñieåm chaûy C 220 - 225 215
Ñoä daøy m 15 30
Ñoä beàn ñöùt Kgf/mm2 22/28 6–9
Ñoä giaõn daøi % 105/70 300 – 400
Modul keùo Kgf/mm2 100 - 150 45 – 55
Löc xeù g 10-13 50 – 60
Ñoä va ñaäp kgf*cm2/mm 12 16
Heä soá ma saùt tónh - 0.3 - 0.5 0.5 – 0.7
Ñoä co nhieät % 0.3 - 0.6 0.2 – 0.5
Ñoä co baèng nöôùc soâi % 1.5 -2.5 / 2.0 -3.0 1.0 – 2.0
T/P hôi aåm caân baèng wt% 2.5 - 3.5 3.5 – 5.0
Nöôùc haáp thuï wt% 7.0 - 9.0 9.0 – 11.0
Löôïng Hôi Nuôùc thaâm nhaäp g/24h*m2 180 300 – 350
Löôïng Oxy thaâm nhaäp cm3/m2*24h*atm 30 - 35 40 – 50
Tính daï quang % 89 - 91 83 – 85
0
Daõy nhieät ñoä söû duïng C -60 -130 -20 – 120
2
Ñoä cong M /kg 57.5 29.2
Ñoä trong suoát % 1.3 5
1) PA ñònh höôùng vaø khoâng ñònh höôùng veà caên baûn thì khoâng khaùc nhau nhieàu
ngoaïi tröø veà ñoä giaûn daøi, löïc. Tuy nhieân, PA khoâng ñònh höôùng deã giaûn theo yeâu caàu hôn
laø kieåm soaùt löïc caên nghieân khaéc trong suoát quaù trình in.
2) PA ñònh höôùng vaø khoâng ñònh höôùngcoù öùng duïng töông töï. Tuy nhieân, PA khoâng
ñònh höôùng coù vuøng ñoä cong thaáp hôn bôûi vì do chieàu daøy cuûa noù laø 0.020mm.
20
 @ Khaùng xuyeân thuûng vaø vaät nhoïn
Caû PA ñònh höôùng vaø khoâng ñònh höôùng coù khaùng xuyeân thuûng nhö nhau,khaùng vaät nhoïn
cuûa cuûa PA ñònh höôùng cao hôn khoâng ñònh höôùng, nhöng veà ñoä va ñaäp vaø ñoä giaûn daøi thì
ngöôïc laïi, PA ñònh höôùng thaáp hôn. Ñoä va ñaäp cuûa PA khoâng ñònh höôùng giaûm ôû nhieät ñoä
thaáp.
@ Retort: Caû PA ñònh höôùng vaø khoâng ñònh höôùng ñeàu cho pheùp retort. Tuy nhieân
khi PA laø lôùp ngoaøi cuøng thì ñöôïc duøng laø PA // CPP , söï taùch lôùp coù theå xaûy ra bôûi vì PA
ñònh höôùng coù ñoä co cao.
Caâu 21: Aûnh höôûng cuûa maøng cho khuoân saâu, caïn vaø caáu truùc cuûa noù?(KHOÂNG HIEÅU??)
Giaûi ñaùp:
Cho khuoân chöùa, coù hai daïng khuoân: Khuoân phun chính xaùc nhö chai vaø daïng taám nhö
khay, container.

Phöông phaùp daïng taám ñöôïc chia nhoû thaønh

1) Daïng chaân khoâng
2) Daïng coù choát trôï giuùp
3) Daïng aùp
4) Khuoân coù loå

1) Daïng chaân khoâng: ÔÛ phöông phaùp naøy, taám thì ñöôïc laøm meàm baèng nhieät vaø xeáp chaët
vaøo khuoân chöùa coù loå chaân khoâng li ti. Taám phaûi hoaøn toaøn laøm cho khuoân nít hôi ñeå
khoâng khí beân trong khuoân thoaùt ra nhanh choùng. Khi aùp suaát khoâng khí beân trong khuoân
giaûm. Aùp suaát khoâng khí eùp treân taám choáng laïi phaàn töôøng khuoân beân trong, hình thaønh
chính xaùc khuoân container ( chöùa), ñeå laïnh container hình thaønh ñöôïc thaùo ra.
2) Daïng coù choát trôï giuùp:Daïng coù choát trôï giuùp nhaèm taêng phöông phaùp khaéc saâu baèng söû
duïng khuoân coù loå. Nghóa laø taám noùng treân khuoân coù loâ ñöôïc kieåm soaùt chaët cheû ñöôïc ñeø
xuoáng trong khuoân vôùi söû duïng caùi choát. Sau khi tieán vaøo chieàu saâu xaùc ñònh. Taám ñöôïc
neùn chaët ñeå choáng laïi töôøng khuoân phía trong taïo töø aùp suaát chaân khoâng.
3) Daïng aùp: Daïng aùp ñöôïc söû duïng cho loaïi taám daøy. Khi söû duïng aùp suaát chaân
khoângrieâng reû seõ khoâng gioáng nhau. Phöông phaùp naøy söû duïng cho caû hai aùp suaát khí
quyeån vaø aùp suaát khoâng khí theâm vaøo trong vieäc eùp caùc taám choáng laïi khuoân coù loå
(Caùc hình veõ minh hoïa –xem
saùch)

Caâu 22: Söï khaùc nhau nhö theá naøo trong soá A-PET, C-PET, vaø maøng PET?
Giaûi ñaùp:
A-PET, C-PET vaø maøng PET taát caû ñeàu laøm töø nhöïa PET (polyethyelene
terephthalane)
A-PET: PET voâ ñònh hình (PET khoâng ñònh hình)
C-PET: PET ñònh hình ( daïng hình caàu nhoû)
PET: Maøng PET ñònh höôùng hai chieàu (PETñònh hình, coù höôùng)

21
 1. Nhöïa PET ñöôïc taïo ra töø caùc taám trong suoát bôûi khi ñoát noùng chaûy. Ñaây laø caùc
taám khoâng ñònh hình ñöôïc goïi laø A-PET. Khi A-PET coù hình daïng theå tích vaø laïnh nhanh.
Keát quaû container trôû neân trong suoát.
2. ÔÛ nhieät ñoä quaù ñoä (680C) chuyeån sang daïng thuûy tinh ( glass) hoaëc cao hôn caùc
phaân töû baét ñaàu vaän ñoäng thaønh caùc daïng hình caàu nhoû hoaù traéng.
3. Maøng PET ñònh höôùng hai chieàu ñöôïc hình thaønh khi A-PET ñöôïc heat-set ôû
nhieät ñoä cao sau khi thay ñoåi höôùng tröïc tieáp ôû nhieät ñoä hôi cao hôn nhieät ñoä quaù ñoä
chuyeån sang daïng kính. Maøng PET caùc phaàn töû ñöôïc saép xeáp theo höôùng ( höôùng keát
tinh)
Tæ troïng vaø nhieät ñoä quaù ñoä daïng kín (Nhieät ñoä thuûy tinh hoùa)
Tæ troïng nhöïa PET vaø nhieät ñoä quaù ñoä daïng thuûy tinh (Nhieät ñoä thuûy tinh hoùa) cuûa
vuøng tinh theå vaø khoâng tinh theå ñöôïc cho döôùi ñaây

Tæ troïng Nhieät ñoä quaù ñoä daïng kính

Pha keát tinh 1.455 810C
Pha voâ ñònh hình 1.355 680C

X= (P-Pa / Pc –Pa) x 100

X = Tinh theå
P = Tæ troïng saûn phaåm
Pa = Tæ troïng pha voâ ñònh hình
Pc = Tæ troïng pha keát tinh
So saùnh cuûa A-PET vaø caùc vaät lieäu cuøng loaïi:

Vaät lieäu Ñoä trong suoát Ñoä môø Ñoä Löïc va ñaäp Thuoäc tính raøo caûn
cöùng
T0c phoøng T0c phoøng Oxy Hôi nöôùc Muøi thôm
A-PET T RT T RT T T T RT
c-PET RX RX RT X X RT T RT
PVC T T RT T T RT T T
OPS T T RT X X RX X X
HIPS T T RT X X RX X X
CPP X X X T X RX RT RX

RT: Raát toát RX: Raát xaáu

T: Toát X: Xaáu
Caâu 23: Ñaëc tính cuûa maøng thoåi ( coextruded film) (Chöùc naêng vaø thaønh phaàn nhöïa)
Giaûi ñaùp:
Ñeå saûn xuaát maøng thoåi, hai vaät lieäu ñöôïc ñuøn ra cuøng moät luùc töø caùc die rieâng,
thoâng thöôøng OPP vaø PET laø caùc maøng thoåi, bao goàm PP copolymer vaø co-polyester ñeå
taïo ra khaû naêng haøn daùn. Caùc saûn phaåm maøng thoåi ñeàu coù thuoäc tính raøo caûn.

Caùc ñaëc tính: Maøng thoåi ña lôùp ñöôïc taïo ra töø caùc quaù trình ñôn leû vaø daãn ñeán caùc
maøng coù chieàu daøy rieâng.
22
 Thieát bò: Moät trong caùc ñieàu xem xeùt thieát bò cuûa maùy maøng thoåi laø caáu truùc die.
Caû T-die vaø die ñuøn ñöôïc söû duïng. Lieân keát cuûa caùc maøng bò noùng chaûy coù theå ôû caû phía
trong vaø phía ngoaøi die.

Quaù trình noùng chaûy caùc lôùp

Daïng Phía trong Die Phía ngoaøi Die
Die T Ega, Black Clawson
Die ñuøn USC, Du Pont, Sumitomo Chemical Sagami Gomu

Thuoäc tính raøo caûn cuûa caùc maøng:

Caáu truùc Ñoä daøy (m) Thuoäc tính raøo caûn Ñaëc tính& Caùch duøng
Oxy Nöôùc
PA / EVOH / PA 15.25 0.8 –2.0 79 - 123 Bao bì haáp thuï oxy, bao bì
huùt chaân khoâng
PA/EVOH/Sealant 40 - 60 4 --- Maøng co: Thòt xöû lyù
PA/EVOH/PP/PE 50 – 200 0.5 – 1 12 Keùo saâu
Sealant/EVOH/Sealant 80, 100 3.0 3 Keùo saâu
Sealant/EVOH/PA 100 3.0 6
PA/EVOH/LLDPE 20 – 35 1 15 Nöôùc soát, döa ngaâm
PP/EVOH/PP 1.2 8
PP/EVOH/PP 45 - 100 0.6 0.6 Retort
OP/PVDC/OP 7 3 BIB

Caâu 24: Caùc maøng haøn daùn ñöôïc söû duïng khaùc nhau nhö theá naøo? ( Cô cheá haøn daùn)
Giaûi ñaùp:
- Maøng haøn daùn cho gheùp maøng ( Substract Lamination)
- Nhöïa haøn daùn cho gheùp ñuøn ( Substrate Extrusion Coating)
1) Maøng haøn daùn:
1) Ñaëc tính cuûa caùc loaïi maøng haøn daùn:

Vaät lieäu Khaû naêng haøn daùn Khaû naêng khaùng nhieâät Khaùng laïnh
Löïc Nhieät Hot Haøn daùn caùc Soâi ôû Retort Rtort ôû 00 C -200C
haøn haøn daùn tack chaát gaây oâ 0
95 C Sô boä ôû 1200C
daùn thaáp nhieãm 1100C
LDPE T T T X XT RX RX RT T
LLDPE RT X RT RT TX RX RX RT RT
HDPE RT RX RT X RT RT X T T
CPP T X T X RT RT XRT RXT RX
EVA(5%) T RT X RT RX RX RX RT RT
Ionomer T T RT RT X RX RX RT RT
PET (Estina) T RX RX RX T T T RT RT

Vaät lieäu Lyù tính Tính chaát khaùc

23
 Chòu Khaùng vaät Khaùng traày Meàm deûo Khaùng Ñoä trong Khaùng dính
va ñaäp nhoïn xöôùt daàu suoát
LDPE T TX X X X X T
LLDPE RT RT X T T RT T
HDPE X RX X XR T RX RT
CPP RX RX T XR RT RT T
EVA (5%) RT T RX T T X X
Ionomer T T -- T T RX X
PET (Estina) RX RX T RX T X T

1. Caùc thuoäc tính yeâu caàu cho vieäc öùng duïng:

Söû duïng Thuoäc tính yeâu caàu Maøng haøn daùn coù theå söû duïng
Thöïc phaåm retort Khaùng nhieät CPP, HDPE
Chaát loûng soup Hot tack, LLDPE, EVA
Thöïc phaåm ñoâng laïnh Khaùng laïnh LLDPE, PE, CPP, EVA
Thöùc aên nhanh Haøn daùn nhieät ñoä thaáp CPP, LDPE
Thöïc phaåm ñoà bieån Khaùng daàu CPP, LLDPE
Thöùc aên daïng boät Haøn daùn caùc boät coù theâågaây oâ nhieãm Inomer
Thöïc phaåm thôm Thuoäc tính raøo caûn chaát thôm PET

2) Nhöïa ñuøn:
Phöông phaùp naøy cho haøn daùn leä thuoäc vaøo chaát neàn
 Traùng tröïc tieáp ( ví duï: PP phuû treân OPP)
  Söû duïng PE nhö lôùp gheùp ( ví duï: PET/PE/ ..)
   Phuû “ baùm chaët – neo” öùng duïng treân maët neàn.

Vaät Comonomer (%) Nhieät haøn daùn

lieäu Löïc haøn daùn Haøn daùn (T thaáp) Hot tack
LDPE ----- T T T X
EAA Acrylic acid ( 3 -- 11) RT T T T
EMAA Methacrylic acid (5 --11) T T T T
EEA Ethyl arcrylat (7 --18) T RT X T
EMMA Methyl methacrylat(10-25) T T - T
EMA Methyl acrylat (7-- T X T T
20)
Inomer Methacrylic acid (15) T T RT RT
(Neutralized by Na hoaëc Zn)
PET ----- T RX RX RX

Vaät Ñoä baùm dính Khaû naêng khaùng Muøi Khaùng daàu, vaø Caùch duøng
lieäu kim loaïi nhieät (0C) khaùng chaø xaùt
24
LDPE RX 8598 X RX
EAA T 83 X X OÁng kem ñaùnh raêng, bao bì
chaát loûng, ...
EMAA RT 7080 X T Boät aên lieàn miso,...
EEA X 70 RX RX Theû caên cöôùc, baùm dính toát
giaáy PET/AC/EEA/Giaáy
EMMA RX 6075 X RX Baùm dính toát vôùi PVDC
EMA RX 59 X RX Baùm dính toát vôùi giaáy, PP
vaø PVDC, Giaáy/EMA /
CPP
Inomer T 5979 RX T Bao bì ñöïng thòt, bao bì boät
PET --- 54 T T Baùm dính toát vôùi giaáy, PP
vaø PVDC, bao bì thöïc
phaåm thôm

Acrylic acid: AA CH2 = CHCOOH

Methyl acrylate: MA CH2 = CHCOOH3
Ethyl acrylate: EA CH2 = CHCOOC2 H5
Methacrylic acid: MAA CH2 = C(CH3)COOH
Methyl methacrylate: MMA CH2 = C(CH3)COOH3

25
Caâu 25: LDPE vaø LLDPE duøng khaùc nhau nhö theá naøo?
Giaûi ñaùp:
1) Söï khaùc nhau giöõa LLDPE & LDPE:
1) Söï khaùc nhau veà caáu truùc phaân töû:
LDPE (Low Density Polyethylene) vaø LLDPE (Linear Low Density Polythylene) coù söï
khaùc nhau veà caáu truùc phaân töû . Söû duïng phaûn öùng truøng hôïp cô baûn aùp suaát cao maïch
voøng LDPE nôùi roäng ôû caùc nhaùnh chính vôùi caùc lieân keát maïch ngaén C-C vaø caùc nhaùnh daøi
khaùc. Caáu truùc phöùc taïp naøy laø keát quaû taïo ñöôïc ôû tæ troïng thaáp. Ngöôïc laïi,
LLDPE thì laø hoãn hôïp Polymer cuûa Ethylene vaø -Olephine (CH2=CHR) ñöôïc saûn xuaát
bôûi P/ÖÙ Polymer hoùa ôû aùp suaát thaáp, toác ñoä cao bôûi vì Ethylene vaø -Olephine coù tính
ñoàng truøng hôïp moät caùch heä thoáng. Nhaùnh co-polymer naøy bao goàm khoâng chæ coù nhaùnh
thaúng lieân keát vôùi caùc maïch ngaén. LLDPE naøy cuõng coù troïng löôïng rieâng thaáp bôûi vì
maïch phaân töû cuûa noù ngaén. Buten-1, CH2=CH-CH2-CH3, Hexen-1(CH2=CH-(CH2)3-CH3), 4-
Methyl Penten(CH2=CH-CH2-CH-(CH3)2), Octen-1 (CH2=CH-(CH2)5-CH3), ñöôïc söû duïng
nhö -Olephine . LLDPE ñöôïc goïi laø LLDPE cuûa C4, C6 hoaëc C8 phuï thuoäc vaøo soá C
trong maïch.
2) So saùnh thuoäc tính haøn daùn cuûa hai maøng:

Tính chaát LLDPE LDPE

C4 C6 , C8
Ñoä truyeàn saùng T TX T
Khaû naêng haøn daùn ôû nhieät ñoä thaáp X X T
Ñoä baùm dính ban ñaàu X T XRX
Ñoä beàn moái haøn TX RT X
Ñoä cöùng RT RT T
Khaû naêng haøn xuyeân vaät lieäu T T X
Ñoä beàn va ñaäp T RT X
Khaùng vaät nhoïn T T X
Khaùng xuyeân thuûng T RT X
Ñoä beàn xeù T RT X
Khaùng cracking T RT X
Khaùng nhieät T T TX
Muøi T T X

2) ÖÙng duïng khaùc nhau cuûa LLDPE & LDPE:

Töø baûng treân nhaän thaáy LLDPE co nhieàu thuoäc tính toát hôn LDPE. D o ñoù gaàn ñaây
LLDPE ñöôïc duøng nhieàu trong caùc lónh vöïc.

Söû duïng Traùng khoâ Traùng noùng

Thöïc phaåm daïng loûng (döa chua, thòt caù haàm) PA// LLDPE PA/ PE/ LLDPE
PA-K// LLDPE PA-K/ PE/ LLDPE
Thöïc phaåm naáu chín (hamberger, thòt vieân) PA-K// LLDPE PA// EVOH/ PE/ LLDPE
Bao bì cho chaát loûng (soup, nöôùc soát) PA-K// LLDPE PET-K/ PE/ LLDPE
Caâu 26: Caùch duøng khaùc nhau giöõa EVA & LLDPE nhö theá naøo?
26
Giaûi ñaùp:
1) Söï khaùc nhau giöõa EVA & LLDPE:
Caû EVA & LLDPE laø copolymer döïa treân ethylen. EVA laø Vinyl acetat copolymer
(VA: CH3COOCH=CH2) vaø LLDPE laø moät -Olephine copolymer (vd:Buten-1:CH2=CH-
CH2-CH3) Thuoäc tính cuûa nhöïa EVA leä thuoäc vaøo thaønh phaàn EVA, coøn thuoäc tính phuï
thuoäc vaøo daïng -Olephine vaø thaønh phaàn cuûa noù.
2) So saùnh thuoäc tính cuûa EVA & LLDPE khi söû duïng nhö chaát haøn daùn:

Thuoäc tính EVA LLDPE

VA: 6% VA: 10 % C4 C6, C8
Khaû naêng haøn Ñoä beàn ñöôønghaøn T T RT RT
daùn Haøn daùn ôû nhieät ñoä thaáp T RT X T
Ñoä dính ban ñaàu (hot tack) X RX RT RT
Khaùng nhieät (ñun soâi) X RX T T
Khaùng vaät nhoïn T T RT RT
Tính trong suoát X X T T
Muøi X RX T T
Löïc khaùng aùp RX RX T RT
Ñoä cöùng X X RT RT

 Löïc khaùng aùp:

Löïc khaùng aùp (kg/cm2)

Nöôùc Daàu xaø laùch Boät giaët
PA(15)/PE(15)/LLDPE(20) C4 >480 350 480
PA(15)/PE(30)/LLDPE(30) C6 >480 >80 >480
PA(15)/PE(20)/EVA(6%) 430 210 100

Ñieàu kieän tieán haønh thöû aùp:

Kích thöôùc tuùi: 120*100 mm
Dung tích: 100 cm3
Ñieàu kieän haøn daùn:20 kg/cm2 , 10 giaây
LLDPE (1700C), vaø EVA (1400C)
Thöû aùp: 10mm/phuùt ( Ñeø töø töø treân tuùi)
3) Söï khaùc nhau caùch duøng EVA vaø LLDPE
EVA öu ñieåm hôn LLDPE ôû:
3.1) Nhieät ñoä haøn daùn thaáp ( cho pheùp toác ñoä ñoùng goùi cao)
3.2) Ñoä cöùng thaáp ( EVA thì meàm hôn LLDPE)
Nhìn chung, LLDPE coù nhieàu öu ñieåm khi so saùnh vôùi EVA do vaäy noù ngaøy caøng duøng
thay theá cho EVA.

27
Caâu 27: Caùch söû duïng khaùc nhau giöõa EEA, EMMA, EMAA, vaø EMA nhö theá naøo?
Giaûi ñaùp:
Caáu truùc phaân töû: Caû 5 vaät lieäu ñeàu laø Copolymer cuûa ethylene vaø acid carboxylic
chöa baûo hoøa hoaëc laø caùc hôïp chaát ester cuûa noù.
Vaät lieäu Phaân Comonomer Thaønh Ñieåm noùng Tyû troïng Khaùng
loaïi phaàn chaûy nhieät
EAA Acid CH2=CHCOOH (1) 39 103107 0.9240.94 7289
EMAA CH2=C(CH3)COOH (2) 912 9498 0.930.94 7080
EMA Ester CH2=CHCOOCH3 (3) 1824 --- 0.940.942 59
EEA CH2=CHCOOC2H5 (4) 718 --- 0.9250.93 5670
EMMA CH2=C(CH3)COOCH3 (5) 1025 78100 0.920.924 6075
Acrylic acid (AA) - Methacrylic acid (MAA) - Methylacrylate (MA) - Ethylacrylate (EA) - Methyl methacrylate
(MMA)

3) Thuoäc tính haøn daùn:

Muïc Acid Esterified Polymer Inomer
EAA EMAA EMA EEA EMMA
Khaû Ñoä beàn ñöôøng haøn RT RT X T T RT
naêng Haøn daùn T0 thaáp X X T RT T X
haøn Haøn daùn qua chaát gaây oâ nhieãm T - - T T T
daùn Hot tack T T - T T RT
Thuoäc Metal (Al) RT RT RX T T RT
tính Paper RT - RT RT RT RT
Baùm PVDC - - T T T T
dính OPP - - T RX T T
PET - - - RT T -
Khaùng xuyeân thuûng T T - T - RT
FDA T T T T (< 8%) - T
4) Caùc ví duï minh hoaït caùch söû duïng:
EAA vaø EMAA laø caùc acid copolymer cho ñoä baùm dính toát vôùi Nhoâm, caùc hôïp chaát
copolymer cuûa ester cho ñoä baùm dính vôùi giaáy vaø maøng phuû K.
EAA EMAA EEA EMMA
Thöïc phaåm daïng boät Baùm dính vaø baûo veä( lôùp Al Baûo veä ID card
Giaáy/PE/Al/EAA foil khaùng xuyeân thuûng) PET/PE/EEA OP-K/EMMA
Thöïc phaåm daïng loûng Boät thöïc phaåm khoâ Lôùp maøng phuû treân giaáy
PA/ PE/ EAA Bao bì chòu aùp OP-K/PE/EEA cho vieäc haøn daùn ôû
nhieät ñoä thaáp
Thöïc phaåm trôn nhö daàu Oáng gheùp, Thuøng carton giaáy Maøng noâng nghieäp Gheùp vôùi PET ñeå taïo
OPP/PE/Al/EAA cho chaát loûng PET-VM/EEA tính trong suoát, nhaõn
quan ñeïp vaø haøn daùn
Thuoác Bao bì cho chaát loûng Vaät lieäu coâng Traùng treân giaáy ñeå söû
Giaáy/ PE/ Al/ EAA nghieäp PET- duïng khí thaám ñöôïc
VM/EEA
Thöùc aên nhanh Vaûi loùt trong Lôùp maøng phuû treân OPP
OPP/EAA/VMCPP hoaëc PET cho vieäc haøn
daùn ôû nhieät ñoä thaáp
Caâu 28: Caùc EVA leä thuoäc vaøo thaønh phaàn VA khaùc nhau ñöôïc duøng nhö theá naøo?
Giaûi ñaùp:
28
 EVA laø copolymer cuûa ethylen &ø vynil acetat vaø thuoäc tính cuûa noù thay ñoåi leä
thuoäc vaøo thaønh phaàn VA

Thuoäc tính seõ taêng giaù trò khi VA taêng Thuoäc tính seõ giaûm giaù trò khi VA taêng
Tyû troïng Söï keát tinh
Ñoä daõn daøi Ñieåm noùng chaûy
Löïc va ñaäp Ñieåm meàm
Khaùng cracking Nhieät deã vôõ, gaõy
Khí xaâm nhaäp Modul ñoä cöùng
Hôi nöôùc xaâm nhaäp Ñoä cöùng
Söï daûo Ñoä beàn döùt ôû ñieåm gaõy
Haèng soá ñieän moâi Khaùng hoùa chaát, khaùng daàu

1) Thuoäc tính haøn daùn:

a) Khi thaønh phaàn VA taêng thì nhìn chung nhieät ñoä haøn daùn taêng, ñoä beàn ñöôøng haøn taêng
b) Khaùng xuyeân thuûng (Pinhole): Khi thaønh phaàn VA taêng thì khaû naêng khaùng xuyeân thuûng
giaûm
2) Khaùng ñaâm thuûng (Puncture):

Ñeà muïc Ñôn vò LDPE 60m EVA 55m; VA: 3 % EVA 55m; VA: 5 %
Khaùng ñaâm Max Soá laån 15 Treân 60 Treân 60
thuûng, va ñaäp Min 4 11 --tt--
TB 7 41 --tt--
Khaùng ñaâm Max kg 350 370 400
thuûng baèng töø Min 235 240 265
TB 275 300 335

3) Khaùng ñun soâi:

Ñoä beàn ñöôøng haøn tröôùc vaø sau khi ñun soâi:

Xöû lyù ñun soâi LDPE EVA (VA:3%) EVA (VA:5%) EVA (VA:10%)
Khoâng ñun soâi 3540 3570 3770 3600
8085 3160 3510 3130 3430
8690 3580 3540 3790 3730
9195 3580 3330 3740 3930
96100 3700 3610 3680 3130

4) Caùc öùng duïng khaùc:

4.1) Leä thuoäc vaøo caùc öùng duïng vaø caùc thuoäc tính yeâu caàu choïn EVA coù phaàn traêm VA
phuø hôïp laø caàn thieát (VD: ñeå ñun soâi thì 10% VA laø khoâng phuø hôïp). Vaán ñeà muøi cuõng
xaûy ra khi VA tieán tôùi 10%.

Thaønh phaàn VA 6% 10% LDPE

Khaû naêng haøn nhieät Ñoä beàn ñöôøng haøn T RT X

29
 Haøn daùn ôû nhieät ñoâä thaáp T RT X
Ñoä dính ban ñaàu X X T
Haøn xuyeân vaät lieäu T RT X
Khaùng nhieät T X RX
Khaùng laïnh RT RT T
Lyù tính Khaùng va ñaäp do rôi T RT X
Khaùng vaät nhoïn T RT X
Khaùng traày xöôùt RT T X
Tính meàm deûo T RT X
Caùc tính khaùc Khaùng daàu X RX X
Tính trong suoát X RX T
Khaùng ñoùng khoùi T X T
Khaùng hoùa chaát T RT T

VA (%) Caùch duøng Ñaëc tính

3 Thoâng thöôøng, tuùi ñoùng goùi Trong suoát
5 Soy, soup Trong suoát
7 Soup Haøn daùn nhieät ñoä thaáp
10 Soup, ba-teâ Tính meàm deûo

Caâu 29: Nhuõng thuoäc tính naøo caàn cho quaù trình xöû ly ñun soâi vaø retort?
Giaûi ñaùp:
Hai dieàu chính caàn löu yù khi xöû lyù ñun soâi & retort
1) Khaùng nhieät:
1.1) Kích thöôùc tuùi phaûi oån ñònh (khoâng bieán daïng hoaëc thay ñoåi kích thöôùc khoâng gian)
1.2) Ñoä beàn taùch lôùp oån ñònh.
1.3) Caùc thuoäc tính cô baûn phaûi oån ñònh nhö ñoä beàn ñuôøng haøn, khaùng va ñaäp, khaùng xuyeân
thuûng,...
2) Khaùng thaønh phaàn:
2.1) Khoâng coù thaønh phaàn haáp thuï
2.2) Khoâng coù thaønh phaàn gaây söï maøi moøn
A) Chaát neàn beà maët:
OPP PET PA
Thay ñoåi kích thöôùc Ñun soâi T T T
Retort RX T T (1200C)
Söï boùp meùo --- ----
Ñoái vôùi chaát neàn beà maët thì PET laø chaát phuø hôïp trong vieäc oån ñònh kích thöôùc khoâng
gian. Khi PA ñöôïc duøng nhö chaát neân beà maët thì phaûi ñöôïc xöû lyù retort döôùi 1200C bôûi vì
caùc lieân keát trong PA deã bò ñöùt trong quaù trình retort ôû 1200C hoaëc lôùn hôn. Caáu truùc
PET.//PA//CPP ñuôïc duøng cho quaù trình retort ôû 1200C hoaëc lôùn hôn. Maøng phuû K duøng
ñeå ñun soâi vaø retort neân ñöôïc löïa ñeå xöû lyù ñaëc thuø.
B) Lôùp keo:
Ñun soâi Retort
Traùng ñuøn X RX
Gheùp khoâ T T

30
 Maøng traùng ñuøn chæ ñöôïc duøng ñun soâi ôû nhieät ñoä thaáp, khoâng ñöôïc ôû nhieät ñoä cao.
Maøng gheùp khoâ thì ñöôïc söû duïng ñun soâi ôû nhieät ñoä cao & xöû lyù retort (850C hoaëc lôùn
hôn).
C) Haøn daùn:
LDPE LLDPE HDPE CPP EVA Ionomer
Ñun soâi RX T T T X (döôùi 850C) X
Retort RX RX-X X-T T RX RX

1) Ñun soâi: LLDPE, EVA vaø ionomer coù caùc thuoäc tính ñun soâi khaùc nhau. Noù leä thuoäc
vaøo daïng saûn phaåm vaø yeâu caàu choïn löïa cho moãi loaïi öùng duïng.
2) Retort: khaùng nhieät cuûa moãi loaïi vaät lieäu laø khaùc nhau. LLDPE, HDPE & CPP coù tính
khaùng nhieät leân tôùi 115, 1200C hoaëc lôùn hôn. Daïng saûn phaåm phuø hôïp phaûi ñöôïc löïa choïn.
3) Theo Boä noâng laâm ngö nghieäp cuûa Nhaät Baûn ñaõ cho ra tieâu chuaån veà tuùi thöïc phaåm
retort. Tieâu chuaån ñoøi hoûi nhö sau:
Löïc haøn nhieät: 2.3 kg/15 mm Khaùng xuyeân thuûng: 0.6 kg Khaùng aùp
suaát: 50 kg
4) Khaùng thaønh phaàn: caùc daïng tuùi retort gheùp nhoâm. Caùc thaønh phaàn nhö giaám, nöôùc soát
caø chua coù theå tieáp xuùc vôùi nhoâm laøm giaûm ñoä beàn taùch lôùp. Ñeå ngaên ngöøa ñieàu naøy, caàn
gheùp theâm maøng PET giöõa nhoâm vaø lôùp haøn daùn hoaëc söû duïng keo coù thuoäc tính raøo caûn
ñoái vôùi giaám. Ñoái vôùi bao bì ñöïng boät caø ri thì keo phaûi ñöôïc yeâu caàu thích hôïp bôûi vì
thaønh phaàn gia vò gaây söï taùch lôùp. C/tru (PA//Al//PET//RCPP)
Caâu 30: Maøng CPP coù theå laøm tuùi ñoäng laïnh ñöôïc hay khoâng?
Giaûi ñaùp:
Moät vaøi loaïi maøng CPP coù theå ñöôïc duøng cho bao bì thöïc phaåm laïnh nhöng khoâng coù
maøng CPP naøo thích hôïp cho vieäc laøm tuùi ñoâng laïnh. Tuy nhieân neáu khay ñöôïc ñeå trong
bao bì thì CPP coù theå duøng tuøy thuoäc vaøo khoái löôïng saûn phaåm beân trong khay.
1) Ñònh nghóa veà thöïc phaåm laïnh & thöïc phaåm ñoâng laïnh:
1.1) Thöïc phaåm daïng laïnh: Rau töôi vaø moät vaøi thöïc phaåm khaùc chæ ñöôïc yeâu caàu giöõ
ngaén laø löu tröõ trong ñieàu kieän coù nhieät ñoä thaáp. Daõy nhieät ñoä töø –50C ñeán 50C (tieâu
chuaån quoác teá töø –10C ñeán 10C).
1.2) Thöïc phaåm ñoâng laïnh: Nhöõng thöïc phaåm ñöôïc löu tröõ trong –180C hoaëc thaáp hôn
Ba ñònh nghóa ñöôïc söû duïng:
1) Tieâu chuaån cuûa Boä noâng nghieäp Nhaät Baûn: Nhöõng thöïc phaåm ñoâng laïnh laø nhöõng
thöïc phaåm noâng nghieäp vaø haûi saûn ñöôïc ñoâng laïnh, ñoùng goùi vaø löu tröõ trong moâi tröôøng
nhieät ñoä raát thaáp sau khi ñaõ ñöôïc xöû lyù vaø löïa laïi, veä sinh vaø loaïi boû nhöõng phaàn khoâng
caàn thieát cuõng nhö vieäc ñònh hình vaø saép xeáp vaøo caùc bao bì, ñoùng goùi vaø naáu chín.
Nhöõng thöïc phaåm naøy coù theå ñöôïc phuïc vuï cho vieäc naáu nöôùng thöùc aên hoaëc khoâng caàn
phaûi naáu laïi.

2) Hieäp hoäi thöïc phaåm: Nhöõng thöïc phaåm ñoâng laïnh khoâng chæ laø nhöõng thöïc phaåm ñaõ
ñöôïc cheá bieán hoaëc gia coâng (ngoaïi tröø nhöõng thöïc phaåm uoáng daïng meàm, thòt, thòt caù
voi, möïc luoäc) vaø caù bieån phi leâ hoaëc caét cuïc (ngoaïi tröø nhöõng con soø töôi). Maøchuùng

31
ñöôïc ñoâng laïnh hoaëc ñoùng goùi thaønh coâng-tan-ner. Nhöõng thöïc phaåm ñoâng laïnh naøy phaûi
ñöôïc löu tröõ ôû –150C hoaëc thaáp hôn.

3) Vieän thöïc phaåm ñoâng laïnh Nhaät Baûn: Nhöõng thöïc phaåm ñoâng laïnh laø nhöõng thöïc phaåm
ñöôïc xöû lyù sô boä vaø laøm laïnh nhanh ôû nhieät – 180C hoaëc thaáp hôn & ñöôïc ñoùng goùi phuïc
vuï cho baùn leû (tieâu chuaån naøy laø tieâu chuaån cô baûn trong cam keát chaát löôïng thöïc phaåm
ñoâng laïnh).

2) Ñoä beàn moái haøn ôû ñieàu kieän laïnh:

Maøng LDPE LLDPE HDPE EVA Ionomer CPP

Ñoä chòu 00C RT RT T RT RT X
laïnh -200C T RT T RT RT RX

BOPP coù khaû naêng chòu laïnh toát nhöng CPP khoâng coù ñònh höôùng neân khaû naêng
chòu laïnh thaáp. Coù vaøi loaïi CPP caûi thieän ñöôïc ñoä beàn va ñaäp thích hôïp cho tuùi thöïc phaåm
daïng laïnh
Caáu truùc bao bì cho thöïc phaåm ñoâng laïnh töø 1991, baûng sau ñaây moâ taû caùc thí
nghieäm treân caùc caáu truùc tuùi ñoäng laïnh cuûa PPS

Caáu truùc Soá maãu Ghi chuù

PA(15)/ PE(25)/ EVA(50) 3 Caù ngöø cheá bieán
PA(15)/ PE(25)/ PE(30) 3
PA(15)/ PE(25)/ LL(40) 2 Khoai taây chieân
PA(15)// LL(50) 3 Löôn luoäc
PA(15)// PE(70) 2 Caù luoäc
PA(15)// EVA(30) 1 Baùnh bao
PA(15)// MPET(12)// LL(55) 1 Gaïo rang vôùi toâm
PA(15)// M-CP(25) 1
OP(20)// M-PE(25) 5 Boät gaïo ñoâng laïnh
OP(20)// CP(30) 4 Baùnh bao
OP(20)// PE(30) 1 Nguyeân lieäu baùnh bao
OP(20)// M-CP(25) 1 Gaïo
OP(20)// M-PET(12)// PE(40) 2 Gaïo rang
PET(12)// CP(25) 2
EVA(35)// EVA(38) 1 Khoai taây

Nhöõng caáu truùc moâ taû treân ñöôïc phaân loaïi theo caùc lôùp haøn daùn theo baûng sau ñaây:
Maøng haøn daùn CPP chæ ñöôïc söû duïng cho saûn phaåm coù khoái löôïng nheï vaø ñoùng goùi caùc
khay.
Ghi chuù:vieäc söû duïng maøng M-LLDPE taêng leân moät caùch nhanh choùng trong thôøi
gian gaàn ñaây.

32
 Haøn daùn Toác ñoä – tæ leä (%)
PE 41
CPP 25
LLDPE 19
EVA 16

Caâu 31: Söï haøn daùn ñöôïc duøng cho thaønh phaàn beân trong nhö soup (daïng loûng), thöùc uoáng
leân men (röôïu) laø gì?
Giaûi ñaùp:
Haøn daùn bao bì ñöïng chaát loûng yeâu caàu löïc haøn daùn, haøn daùn nhieät thaáp, haøn daùn
xuyeân thaønh phaàn, khaùng va ñaäp, khaùng xuyeân thuûng, khaùng nhieät, ... Khaùng thaønh phaàn
cuõng laø ñieàu quan taâm chuû yeáu cho haøn daùn bao bì ñöïng chaát loûng vaø neân raát caån thaän
öôùc löôïng ñaëc bieät cho bao bì ñöïng chaát loûng laø soup, alcoholic vaø nöôùc giaûi khaùt.
1) Khaùng thaønh phaàn: Haøn daùn chòu aûnh höôûng bôûi thaønh phaàn.
1.1) Caùc thaønh phaàn coù theå laøm hö ñöôøng haøn
1.2) Haøn daùn coù theå laøm cho caùc thaønh phaàn ñi vaøo caùc lôùp maøng gheùp vaø laøm giaûm ñoä
beàn taùch lôùp.
2) Thuoäc tính raøo caûn thaønh phaàn
Khi so saùnh thaáy LDPE, EVA, HDPE vaø CPP cho thuoäc tính raøo caûn raát toát ñoái vôùi
alcoholic vaø thaønh phaàn höông vò.

Thuoäc tính LDPE LLDPE HDPE EVA EAA Inomer CPP

Khaùng gaõy öùng suaát RX RT RT T-RX RT T RT
Khaùng daàu X T T RX RT RT T
Tính thaám Ethanol X --- T X T T T
Raùo caûn höông vò X --- T --- RT RT T

2.1) Khaùng gaõy öùng suaát: Alcoholic vaø caùc chaát coù chöùa thaønh phaàn ester nhö soup, nöôùc
giaûi khaùt gaây gaõy öùng suaát ôû phaàn ñöôøng haøn. Keát quaû bao bì bò hö, khaùng öùng suaát gaõy
maøng LDPE tì ñaëc bieät thaáp.
2.2) Nhieàu saûn phaåm soup loûng thaønh phaàn coù daàu nhö layou. Daàu thaám vaøo lôùp haøn daùn,
tieáp xuùc vôùi lôùp keo laøm giaûm löïc taùch lôùp. LDPE vaø EVA thì khaùng daàu ñaëc bieät thaáp.
2.3) Tính thaám Ethanol: HDPE vaø CPP haøn daùn cho thuoäc tính raøo caûn toát choáng laïi
ethanol. Khi trong thaønh phaàn coù ethanol thì phaûi choïn keo khaùng alcohol maïnh.

Töø baûng döôùi cho thaáy maøng haøn daùn LDPE vaø EVA coù leû khoâng phuø hôïp cho bao bì
ñöïng chaát loûng. Tuy nhieân chuùng laïi coù thuoäc tính haøn daøn nhieät ñoä thaáp raát toát. Vaäy khi
thieát kr61 caáu truùc bao bì ñöïng chaát loûng phaûi xem xeùt caû veà loaïi bao bì phuø hôïp vaø
khaùng thaønh phaàn.

Maøng Thaám Ethanol Maøng Thaám Ethanol

EVA (50) 56.1 PET(12)/CPP(40) 1.8
LDPE (50) 19.0 PP/PVDC/PP 1.5
CPP (40) 8.0 MPET(12) / LDPE 1.2
33
 HDPE (50) 4.1 KOPP (20) // CPP (40) 1.0
OPP (30) 4.7 KPET (12) // CPP (40) 0.9
PA(15) / LDPE(40) 7.3 OPP (20)//EVOH(15)//LDPE (40) 0.8

Caâu 32: Maøng haøn daùn khoâng muøi coù theå duøng ñöôïc?
Giaûi ñaùp:
Vaán ñeà muøi haøn daùn coù hai nguyeân nhaân:
*) Muøi nhöïa
*) Muøi keo
1) Muøi nhöïa: Muøi nhöïa ñöôïc taïo ra söï bay hôi cuûa nhöõng monomer khoâng lieân keát, söï
truøng hôïp oligomer vaø söï truøng hôïp dung moâi ban ñaàu. Haàu heát caùc copolymer nhö laø
LDPE vaø EVA giaûi phoùng muøi nhöng caùc loaïi LDPE vaø EVA cho ít muøi ñang nghieân cöùu
phaùt trieån.

LDPE EVA EAA EMAA EEA EMMA Inomer LLDPE HDPE CPP PET
Muøi X RX RX X RX X RX, RX T T T X
Daïng Muøi Muøi Muøi --- Muøi Muøi Muøi --- --- -- Muøi
muøi oxyhoaù acetic ÑQ taùo khoâng ngöûi nhöïa ester
Loaïi Coù theà Coù Coù theà Coù theà Coù theà --- Coù theà --- ---- --- ---
muøi ít duûng theà duûng duûng Duûng duûng
duûng

LLDPE, HDPE vaø CPP laø maøng haøn daùn coù muøi nheï, tuy nhieân caùc maøng naøy phaûi ñöôïc
chuyeån ñoåi döôùi caùc ñieàu kieän phuø hôïp, neáu khoângnhöïa phaân huyû seõ gaây muøi.

2) Loaïi muøi ít ( LDPE)

Thaønh phaàn khoái löôïng phaân töû thaáp vaø thaønh phaàn hydrophilic cuûa loaïi muøi ít vaø loaïi
thöôøng ñöôïc cho döôùi ñaây.
L705 ( Loaïi thöôøng) L716 – H ( Loaïi muøi nheï)
Vieân Tæ troïng 7.0, 0.919 7.0, 0.920
n-heptane (trích) (Wt%) 0.45 0.26
Möùc ñoä oxy hoaù ( C = 0/2000C) 0.08 0.05
Maøng traùng ñuøn n-heptane (trích) (Wt%) 0.57 0.29
Isopropanol (trích) (Wt%) 0.12 0.03
Möùc ñoä oxy hoaù ( C = 0/2000C) 2.12 0.93

Thaønh phaàn khoái löôïng phaân töû thaáp cuûa loaïi muøi nheï laø khoaûng phaân nöõa loaïi thöôøng,
giöõ haàu heát caùc thaønh phaàn phaàn traêm laø khoâng ñoåi nhöng seõ taêng ngheï khi sau khi traùng.
Vôùi loaïi thoâng thöôøng thì möùc ñoä oxy hoaù seõ taêng sau khi traùng ñuøn do oxy hoaù LDPE
xaûy ra.
3) Caùc muøi khaùc nhau leä thuoäc vaøo ñieàu kieän chuyeån ñoåi
Muøi LDPE giaûi phoùng khaùc chaát neàn leä thuoäc vaøo ñieàu kieän chuyeån ñoåi, nhöng khi
traùng ñuøn ôû nhieät ñoä thaáp vaø toác ñoä cao seõ laøm giaûm nhöïa phaân huûy vaø muøi. Ñeå giaûm
muøi, nhieät ñoä naáu nhöïa phaûi giaûm trong suoát quaù trình traùng ñuøn vaø maøng laøm ra baât1
chaáp loaïi nhöïa. Tuy nhieân , trong traùng ñuøn, nhieät ñoä ñuøn thaáp seõ laøm giaûm löïc taùch lôùp (
34
Ñeå taêng löïc taùch lôùp, nhuïa phaûi ñuøn ôû nhieät ñoä cao, oxy hoaù nhöïa seõ xaûy ra, keát quaû laø
caùc nhoùm cöïc taêng löïc taùch lôùp)
Caâu 33: Ñaëc tính maøng haøn daùn PET laø gì?
Giaûi ñaùp:
Maøng haøn daùn PET cho tính giöõ höông raát toát. Gaàn ñaây, caùc nhaø saûn xuaát yeâu caàu
thaät cao veà tính giöõ höông cho saûn phaåm cuûa hoï, nhöng khoâng coù maøng haøn daùn
chuyeån ñoåi döïa treân olefin thoaû maûn yeâu caàu naøy. Do ñoù maøng haøn daùn PET giöõ höông
ñöôïc chaøo ñoùn trong coâng nghieäp vì yeáu toá naøy. Maøng haøn daùn PET treân cô sôû
copolymer coù khaû naêng haøn daùn nhieät ñoä thaáp vôùi nhöõng thuoäc tính khaùc chaát neàn töø
caùc maøng PET homopolymer ngoaïi tröø tính giöõ höông vaø thuoäc tính raøo caûn dung moâi
höûu cô.

1) Tính giöõ muøi cuûa PET haøn daùn

Vani Ora Lem Curr Ginger Cinn Gar Coff
PET Hôn 2 tuaàn K. Coù 2 tuaàn 1tuaàn 2 tuaàn Hôn 2 tuaàn Hôn 2 Hôn 2 tuaàn
tuaàn
PA Moät ngaøy K. Coù K. Coù 2 tuaàn 2 tuaàn Hôn 2 tuaàn Moät ngaøy Moät ngaøy
LDPE K. Coù K. Coù K. Coù K. Coù K. Coù K. Coù K. Coù K. Coù
CPP Moät ngaøy Moät ngaøy Moät ngaøy 1 tuaàn 1 tuaàn Moät ngaøy K. Coù Moät ngaøy
PVDC 1 tuaàn Moät ngaøy K. Coù 1 tuaàn 1 tuaàn 1 tuaàn Moät ngaøy Moät ngaøy

2) Thuoäc tính raøo caûn khaùng laïi dung moâi bay hôi höõu cô
PET coù thuoäc tính naøy toát, tuy nhieân thaønh phaàn PET haøn daùn khaùc vôùi PET ñònh höôùng
hai chieàu, thuoäc tínhnraøo caûn PET haøn daùn thaáp hôn PET ñònh höôùng.
Ethanol Ethyl MEK n-hexane Bezene Chlorofor Carbon tetrachloride
acetate m
PET ( ñh) 0.5 8.1 4.0 1.2 0.5 168 0.6
PA 351 3.1 1.7 0.6 0.1 584 0.1
LDPE 21.7 457 284 2685 2320 5260 4670
OPP 1.7 73.4 52.9 779 988 2085 2020
PVDC 0.8 788 2630 0.3 546 1460 9.4
(
2
g.0.1mm/m .24h)
3) Tæ soá giöõ höông
H S-PET ( Melinex 851H:ICI) bao goàm caû PET haøn daùn coù ñöôïc thuoäc tính raøo caûn
raát raát toát vôùi ethylbutylate ( dung moâi höõu cô), myrcene ( höông bia) vaø lionene
(höông cam) hôn LDPE vaø inomer.

4) PET haøn daùn: Coù hai loaïi PET haøn daùn

4.1) PET haøn daùn moät lôùp (( 20 – 80)m): Sekisui Chemical
4.2) HS-PET: keát hôïp ñuøn vôùi maøng PET ñònh höôùng 2 chieàu (( 15 – 23)m)

Caâu 34: Taàm quan troïng cuûa thuoäc tính hot tack ñoái vôùi CPP ( homopolymer,
copolymer), PE (HDPE, LDPE, LLDPE), EVA(10%, 3%) vaø Inomer nhö theá naøo?
Giaûi ñaùp:
35
 Hot tack ñöôïc qui cho löïc khaùng phía ngoaøi ôû phaàn ñöôøng haøn, keát quaû coù ñöôïc töø
vieäc caân thaønh phaàn khi phaàn ñöôøng haøn khoâng ñuû ñoùng raén bôûi vì laøm laïnh ngay khoâng
ñuû theo sau haøn nhieät. Hot tack laø thuoäc tính cuûa ñöôøng haøn maø ñaëc bieät caàn cho bao bìïa
coù taám loùt thaúng ñöùng chaïy ôû toác ñoä cao. Inomer coù thuoäc tính hot tack toát nhaát vaø
nhieät ñoä haøn daùn toát thaáp nhaát.

1) Thuoäc tính hot tack cuûa töøng loaïi nhöïa

Öôùc tính hot tack: khoaûng caùch ôû voû ngoaøi ôû phaàn ñöôøng haøn ñöôïc tính baèng caùch caân caø
hai phía cuûa ñöôøng haøn duøng löôïng caân xaùc ñònh ngay sau haøn nhieät ôû nhieät ñoä caøi ñaët.
Khoaûng caùch voû ngoaøi ngaén nhaát thì thuoäc tính hot tack laø toát nhaát.

PE EVA Inomer CPP

LDPE LLDPE Homo Copoly
Haøn daùn nhieät ñoä thaáp T X RT RT-T RX X
Hot tack X-RX T T-X RT T X
Ñoä beàn ñöôøng haøn X RT T-X T RX RX

2) Taàm quan troïng cuûa hot tack

Toác ñoä ñoùng goùi quyeát ñònh bôûi thuoäc tính hot tack, laøm hot tack raát quan troïng. Gaàn ñaây,
toác ñoä ñoùng goùi thieát bò cho saûn phaåm daïng loûng ñang phaùt trieån nhöng khaû naêng söû duïng
maøng haøn daùn khoâng töông xöùng vôùi toác ñoä maùy, vì vaäy noù nhaán maïnh taàm quan troïng
cuûa thuoäc tính hot tack cho haøn daùn nhieät ñoä thaáp.

Caâu 35: Ñaëc tính khaùc nhau cuûa PET//Al//PA//CPP vaø PET//PA//Al // CPP laø gì?
Giaûi ñaùp:
Caáu truùc maøng gheùp boán lôùp ñöôïc duøng khi löïc laøm vôû lôùn vaø thuoäc tính raøo caûn laø
caàn cho vieäc duøng retort, etc... Vò trí PA khaùc trong hai caáu truùc naøy ñöôïc giaûi thích theo
sau:

1) PET // Al // PA // CPP: PA baûo veä Al trong caáu truùc naøy.

1.1) CPP thì tieáp xuùc vôùi caùc thaønh phaàn vaø cho duø thuoäc tính raøo caøn hôi aåm laø toát nhöng
caùc thuoäc tính raøo caûn khaùc laø xaáu cho pheùp caùc thaønh phaàn deã daøng xuyeân qua lôùp CPP
naøy.

1.2) Nhoâm saún saøng xoaù moøn trong khi tieáp xuùc vôùi thöùc uoáng coù coàn nhö röôïu, whiskey,
caùc loaïi röôïu maïnh, saûn phaåm thöïc phaåm nhö phoù maùt, muoái, nöôùc chaám, vaø nöôùc uoáng
nhö nöôùc coù carbonated, nöôùc traùi caây, axit voâ cô nhö acid chromic, HCl, HNO3, H2SO4,
axít voâ cô nhö acid oxalic, maleic, tartaric, citric, acetic vaø glacial acetic cuõng nhö caùc saûn
phaåm trích töø daàu moû nhö laø aniline vaø naphthalene, hoaù chaát höõu cô nhö formalin,
creosote vaø kim loaïi cuõng nhö muoái kim loaïi nhö MgCl2, vaø chaát kieàm nhö Soda. Xoaù
moøn lôùp nhoâm seõ laøm giaûm löïc lieân keát vaø gaây taùch lôùp.

36
1.3) PA coù caùc thuoäc tính raøo caûn toát, ñöôïc ñaët giöõa Al foil vaø CPP cho lôùp Al baûo veä. PA
thì khoâng theå baûo veä Al foil töø moïi thaønh phaàn ñöôïc chuù thích ôû phaàn (1.2) maø seõ gaây xoùi
moøn Al foil. PA thì deã bò toån thöông bôûi acid, do ñoù PET khaùng acid toát neân ñöôïc duøng
thay theá PA khi thaønh phaàn cuûa chaát neàn bò oxyt hoaù.
1.4) Ñoä beàn ñöùt vaø ñoä beàn vôõ thì taêng do PA coù tính dai.
1.5) Ñieåm yeáu: Tröôùc khi laøm, tuùi PA ñöôïc keùo daøi thôøi gian baûo quaûn haáp thuï hôi aåm.
Khi phaàn môû ñöôïc haøn. PA taïo ra moät khoaûng khoâng troáng roång do haáp thuï hôi aåm, keát
quaû laø ñoä beàn ñöôøng haøn giaûm.

2) PET // PA // Al // CPP: Caáu truùc naøy cho vieäc baûo veä PA. PA thì thöôøng maát maøu bôûi
caùc acid khaùc nhau. Trong tröôøng hôïp naøy, neáu tuùi ñöôïc môû ra, PA bieán maøu laøm hö veõ
myõ quan tuùi. Do ñoù PA ñöôïc ñaët sau Al.

3) Moät soá caáu truùc ví duï

Caáu truùc Thaønh phaàn
PET // Al// PA // Thòt boø baêm nguõ coác, chaùo ...
retortCPP(70)
PET // Al // PA // LLD (80) Xuùp, buùp tre...
PET // PA // Al // retortCPP Xuùp, nöôùc chaám laøm töø thòt...

Coù hai ví duï treân ñang duøng ngoaøi thò tröôøng . Tuy nhieân, muïc ñích cuûa vieäc chaáp nhaän
bao bì laø chöa roû raøng.

Caâu 36: Phía naøo cuûa lôùp maï kim loaïi nhoâm cuûa maøng VMPET duøng toát nhaát cho caáu truùc:
PET-ink // VMPET / PE hoaëc PET-ink // PET – VM / PE ?
Giaûi ñaùp:
Caáu truùc PET-ink//VMPET/PE laø toát nhaát vì lôùp Al neân ñöôïc ñaët keá beân lôùp keo traùng
khoâ

1) Gheùp khoâ vaø traùng ñuøn cuûa lôùp maøng maï kim loaïi
1.1) Maøng coù phuû lôùp Al thì raát nhaïy vaø phaûi caån thaän khi duøng. Trong quaù trình gheùp
hoaëc caét , löïc caêng cao thì lôùp boïc kim loaïi nhoâm seõ gaõy, laøm giaûm thuoäc tính raøo caûn.
1.2) Gheùp khoâ:Gheùp VMPET vôùi CPP hoaëc LLDPE yeâu caàu keo polyester hoaëc
polyurethane bôûi vì thaät caàn thieát choïn keo ñeå ngaên ngöøa chaát löôïng thay ñoåi vaø phaù huûy
nhoâm. Caån thaän laø caàn thieát ñeå traùnh söû duïng keo tôùi lôùp maï nhoâm trong suoát gheùp khoâ.
1.3) Traùng ñuøn: Nhöïa noùng chaûy ñöôïc ñuøn ôû nhieät ñoä treân 3000C trong traùng noùng, gaây
nhieät phaù lôùp kim loaïi maï nhoâm vaø keát quaû laø giaûm thuoäc tính raøo caûn vaø löïc taùch lôùp.
Gheùp khoâ hoaëc gheùp khoâng dung moâi ñöôïc ñeà nghò cho maøng PE maï vaø PP maï khi gheùp
phiaù lôùp maï kim loaïi. VMPET coù thuoäc tính khaùng nhieät nhöng thaät caàn thieát gheùp ôû
nhieät ñoä thaáp coù theå trong suoát quaù trình traùng ñuøn.

37
1.4) Thöù khaùc: Khi ñoä beàn ñöôøng haøn caàn cao thì beà maët VM neân ñöôïc ñaët giöõ möïc vaø
PET ( PET-ink // VM – PET). Neáu VM ñöôïc ñaët ôû phía beân kia thì lôùp maï Al gaây “
peeling” ñoä beàn ñöôøng haøn giaûm.

2) Caáu truùc gheùp duøng maøng maï kim loaïi

Caùch duøng Caáu truùc
Tuùi gaïo PA(15) // VMPET(12) // LLDPE(60)
Saûn phaåm haøng ngaøy OPP(30) // VMPET(12) // LLDPE (50)
Hambuger, xuùt xích OPP (20) // VMPET(12) // CPP (40)
Thöïc phaåm khoâ OPP (25)// VMEVOH(12) // EVA(65)
Baùnh gaïo OPP (25) // VMCPP (25)
Thöùc aên nhanh OPP (20) // VMCPP(25)
OPP(20) / PE(15) / VMPET (12) / PE (35)
OPP (20) / PE(17) / VMPET(12) / PE (35)
Biscuit OPP (20) // VMCPP (25)
PET(12) // VMCPP (25)
Chocolate PET(12) // VMPET(12) // CPP(25)
PET (12) // VMCPP(25)
Keïo OPP (40) // VMCPP(25)
PET(12) // VMCPP(25)
Traø xanh I-PET(12) / PE (17) / VMPET (12) / PE (12) / PE (50)
Coffee PET (12) // VMOPP (25) // LLDPE (35)
OPP (20) // VMPET (12) // LLD (50)
OPP(20) / PE (15) / VMPET(12) / PE (15) / CPP (30)
Thöïc phaåm loûng PET (12) // VMPET (12) / PE (29) / PE (25)
PA (15) // VMPET (12) / PE / LLDPE (40)
Thöïc phaåm ñoâng laïnh OPP(25)// VMPET(12) // PE (40)
OPP (20) // VMCPP (25)
Caâu 37: Taïi sao caáu truùc tuùi retort laø PET // PA // maøng haøn daùn?
Giaûi ñaùp:
Tuùi retort coù caáu truùc khoâng chæ laø PET // PA // maøng haøn daùn, töø khi moät soá loaïi thöïc
phaåm yeâu caàu xöû lyù retort nghieâm khaéc, thì ñaõ aùp duïng caáu truùc chuyeån ñoåi PET // PA //
CPP.
1) Thöïc phaåm retort laø gì?
Thöïc phaåm retort laø naáu thöïc phaåm ñöôïc boû trong tuùi hoaëc bao laøm baèng nhöïa, foil kim
loaïi hoaëc caùc vaät lieäu nhieàu lôùp, sau ñoù haøn baèng haøn nhieät vaø tuyeät truøng duøng nhieät vaø
aùp suaát. Noùi chung, thöïc phaåm retort laø quaù trình xöû lyù thöïc phaåm ñöïng trong bao bì retort
vaø haøn sau ñoù tuyeät truøng duøng aùp suaát vaø nhieät.ñoä.

2) Ñaëc tính bao bì

Thöïc phaåm retort taûi qua tuyeät truøng nhieät ñoä cao baèng hôi nhieät bôûi hôi nhieät ôû treân
1000C vaø vaán ñeà xöû lyù laø mong ñôïi baûo veä thaønh phaàn thöïc phaåm retort cho khoaûng traûi
roäng. Haäu quaû caùc vaät lieäu bao bì phaûi ñöôïc löïa choïn döïa treân caùc yeáu toá sau: ( retort ban
ñaàu (semi): döôùi 1200C- retort cao: treân 1210C). Khaùng nhieät ñoä, thuoäc tính raøo caûn, thuoäc
tính ñöôøng haøn, thuoäc tínhhoaït ñoäng vaø thuoäc tính veà an toaøn veä sinh laø yeâu caàu cho vaät

38
 lieäu bao bì maø thieát keá vaø söû duïng leä thuoäc vaøo söï tuyeät truøng, baûo quaûn vaø phaân boá. Tuùi
retort ñöôïc phaân chia roäng lôùn theo hai daïng sau.
2.1) Daïng Nhoâm: Ñaây laø daïng môø nhoâm vaø ngaên chaën toát oxy, hôi nöôùc, aùnh saùng, cung
caáp ñöôïc thuoäc tính baûo quaûn raát cao.
2.2) Daïng trong suoát: Daïng trong suoát cho pheùp caùc thaønh phaàn cuûa aûn phaåm beân trong
hieän thaáy. Daïng trong suoát coù thuoäc tính hoaøn haûo ñoái vôùi vi khuaån nhöng khoâng ngaên
chaën toát oxy, hôi nöôùc, aùnh saùng. Keát quaû laø höông, maøu, muøi thôm xaáu hôn daïng môø söû
duïng nhoâm foil.
2.3) Caùc tieâu chuaån tuùi retort
Luaät an toaøn veä sinh thöïc phaåm thì caùc tuùi retort phaûi phuø hôïp taát caû caùc ñieàu kieän sau:
a) Coù thuoäc tính khaùng aùnh saùng vaø khoâng cho khoâng khí xaâm nhaäp ( Ngoaïi tröø thöïc
phaåm khoâng daàu).
b) Khaùng nhieät ( Khoâng toån thöông, chuyeån maøu, ñoåi maøu xaûy ra)
c) Khaùng aùp suaát maïnh ( Khoâng cho pheùp xì)
d) Löïc haøn nhieät ( Treân 2.3 kgf / 15 mm)
e) Löïc va ñaäp rôi ( Khoâng cho pheùp xì)

Ñieàu kieän kieåm tra khaùng aùp Ñieàu kieän thöû taûi
Khoái löôïng saûn phaåm ( GW) Thöû aùp Khoái löôïng saûn phaåm ( GW) Thöû taûi
Döôùi 100g 20kg x 1 phuùt Döôùi 100g 80 cm x 2 laàn
Treân 100 vaø döôùi 400g 40 kg x 1 phuùt Treân 100 vaø döôùi 400g 50 cm x 2 laàn
Treân 400g vaø döôùi 2000g 60kg x 1 phuùt Treân 400g vaø döôùi 2000g 30 cm x 2 laàn
Treân 2000g 80 kg x 1 phuùt Treân 2000g 25 cm x 2 laàn

Caùc tieâu chuaån treân veà tuùi retort laø caàn, nhöng tuùi retort duøng thì caàn lôùn hôn tieâu chuaån
cho tính an toaøn.
4) Kieåm tra caáu truùc daïng trong suoát vaø daïng nhoâm

Caáu truùc Al PET(12)// Al(7-9)//retoCPP(60 – 80)

PET(12)//Al(7-9)// PA(15)// retoCPP(60 – 80)
PET(12)//PA (15) // Al(7-9)//retoCPP(60 – 80)
Caáu truùc trong suoát PA(15)//retoCPP(60-70) hoaëc LLDPE, HDPE
PET(12)//PA(15)//retoCP(50)
Khi PA vaø PET ñöôïc duøng, thì lôùp ngoaøi cuøng laø PET bôûi vì tính xuaát saéc cuûa noù veà tính
khaùng nhieät, khaø naêng in toác ñoä cao cuõng nhö baûo veä PA.

5) Ñaëc tính tuùi Retort

Muïc kieåm / Daïng Caáu truùc Al Caáu truùc trong suoát

Caáu truùc PET//Al//CPP PET//Al//PA//CPP PA//CPP PET//PA//CPP
Ñoä beàn taùch lôùp (gf / 15mm) 750 800 450 800
Ñoä beàn ñöôøng haøn (kgf/15 mm) 5 6-7 5 5
Ñoä beàn ñöùt ( kgf/ mm2) 6-8 8 – 11 7.0 7
Ñoä giaûn ( Elogation) (%) 80 90 80 80 – 90
39
 Löïc xeù (gf) 80 – 90 150 60-70 90
Löïc vôû, beå (kgf / cm2) 4.5 7 4.5 5
Löïc xuyeân thuûng(kg) 0.8 –1.0 1.5 0.7 1
Nhieät ñoä taùch khoái ( Blocking) (0C) 135 135 135 135
Nhieät haøn daùn phuø hôïp (0C) 180 – 230 190 – 230 170 – 220 170 – 220
Löôïng oxy xaâm nhaäp(cm3/m2..day.atm) 0 0 50 40
Löôïng hôi nöôùc xaâm nhaäp(cm3/m2..day.atm) 0 0 4 3

Coäng PA vaøo PET //Al// CPP ñeå thaønh PET //Al // PA //CPP taêng löïc vôû, vaø theâm PA vaøo
daïng trong suoát cuûng taêng löïc vôû cuûa caáu truùc PET // PA// CPP. Hôn nöõa, chæ vôùi tuùi semi-
retort ( retort khoâng hoaøn toaøn) coù theå duøng PA//CPP bôûi vì khaùng nhieät cuûa PA ( löïc gaõy
gaây bôûi söï phaù huûy ôû treân 1200C). Tuy nhieân, PET//PA// CPP coù theå phuø hôïp vôùi tuí retort
yeâu caàu cao.
Caâu 38: Taïi sao PA khoâng ñöôïc söû duïng nhö chaát neàn beà maët cho tuùi retort?
Giaûi ñaùp:
PA khoâng ñöôïc söû duïng nhö chaát neàn beà maët cho tuùi retort bôûi vì bôûi khaùng nöôùc ñun soâi
thaáp
( nöôùc ñun soâi gaây söï thuûy phaân) vaø khaùng nhieät thaáp ( gaây co maøng).
1) So saùnh vôùi PET: Sau ñaây laø caùc caáu truùc retort cô baûn

Daïng trong suoát: PA//retortCPP

PET // PA // retortCPP
Daïng Nhoâm: PET // Al // retortCPP
PET // Al // PA //retortCPP
PA thì luoân luoân naèm ôû lôùp trong trong caáu truùc duøng PET, PET ñöôïc duøng nhö lôùp ngoaøi
cuøng theo caùc lyù do theo sau:

1.1) Ngaên ngöøa PA bò hö töø retort nhieät ñoä cao.

1.2) Khaùng nhieät: PET coù tính khaùng nhieät cao so vôùi PA vaø coù theå khaùng nhieät ñoä cao
trong suoát khi haøn.
1.3) PET coù theå in ôû toác ñoä cao bôûi vì noù coù thuoäc tính cöùng höõu hieäu khoâng gaây leäch
höôùng lôùn döôùi löïc caêng cao trong suoát quaù trình in.
1.4) PET coù tính khaùng hôi aåm cao: PA haáp thuï hôi aåm ôû dñ65 aåm cao, keát quaû laø laøm
giaûm hoaëc thay ñoåi thuoäc tính raøo caûn.

2) Co khi retort PA
PA co maïnh hôn vôùi ñieàu kieän xöû lyù retort ( nöôùc soâi, nhieät ñoä cao) laø döôùi ñieàu kieän xöû
lyù nhieät ñoä khoâ. Söï quaù co thöôøng thaáp, löïc taùch lôùp taïo löïc vôû giaûm hoaëc taùch lôùp, caáu
truùc PA/retortCPP, nôi maø PA naèm ôû beà maët, thì yeâu caàu nhieät ñoä retort döôùi 1200C cuøng
söï quan taâm ñeå traùch hö. Tuy nhieân, ñeå phôi baøy PA co ñöôïc duøng laø höõu ít bôûi vì beà maët
phôi baøy troâng haáp daãn do maøng co chaët töø nhieät co.
Caâu 39: Caáu truùc PET//Al//CPP vaø PET//Al//PA//CPP khaùc nhau nhö theá naøo?
Giaûi ñaùp:

40
 Caâu 37 giaûi thích löïc khaùng vôû cuûa caáu truùc PET// Al // retortCPP vaø PET // Al //
PA // retortCPP trong tuùi retort. Caâu 39 xem xeùt caùch duøng thaät cuûa hai caáu truùc treân

1) Caáu truùc khaùc nhau leä thuoäc coù duøng bao boïc phía ngoaøi khoâng
Nhieàu tuùi retort ñöôïc ñöïng trong thuøng carton bôûi vì bao bì ñöôïc haøn 4 phía. Baûng döôùi
chæ ra caáu truùc bao bì khaùc nhau qui cho khi naøo coù bao boïc phía ngoaøi
Caáu truùc Trong hoäp Coù bao boïc ngoaøi Khoâng coù bao boïc ngoaøi Tuùi ñöùng
PET // Al // retoCPP 11 4 1 ---
PET // Al // PA // retoCPP 6 1 2 12
PET // Al // PA // retoCPP 2 --- 5 4

1.1) Haàu heát taát caû tuùi caáu truùc PET//Al//retort ñöôïc ñöng trong thuøng carton hoaëc coù bao
boïc phía ngoaøi, laøm bao bì chaéc laø khoâng caàn thieát. Ngöôïc laïi, khoaûng moät nöõa taát caû bao
bì caáu truùc PET//Al//PA//retort khoâng coù bao boïc phía ngoaøi.
1.2) Tuùi ñöùngkhoâng coù bao boïc phía ngoaøi nhöng noù ñoøi hoûi coù khaùng löïc va ñaäp vaø
khaùng xuyeân thuûng ôû phaàn ñaùy, vaø taát caû coù caáu truùc PET//Al//PA//retortCPP.

2) Caáu truùc döôùi daïng thaønh phaàn khoái löôïng

Thaønh phaàn Tuùi haøn daùn 4 phía Tuùi ñöùng Toång
PET // Al//retoCP PET// Al // PA // retoCP PET//Al//PA // retoCPP coäng
Döôùi 50g --- 1 ---- 1
Treân 50g, döôùi 70g --- 1 ---- 1
75-100 2 3 ---- 5
100-125 --- ---- ---- ---
125-150 4 2 2 8
150-175 1 1 ---- 2
175-200 5 1 2 8
200-225 3 2 ----- 5
225-250 --- --- 1 1
250-275 --- 1 1 2
275-500 --- 1 (570g) --- 1
500-1000 --- 2(1000g) ---- 2

3) Tuoåi thoï: Tuoåi thoï khoaûng 1naêm vaø thieáu bao bì boïc phiaù ngoaøi khoâng laø yeáu toá.
Tuoåi thoï Coù tuùi boïc phía ngoaøi Khoâng coù tuùi boïc phía ngoaøi Tuùi ñöùng
Caáu truùc < 1 naêm 1 naêm 2 naêm < 1 naêm 1 naêm 2 naêm < 1 naêm 1 naêm 2 naêm
PET//Al // CPP 3 9 3 --- --- --- --- --- ---
PET//Al//PA//CPP 3 5 1 1 1 3 1 4 ----
Caâu 40: Maët phuû phía naøo thì toát nhaát cho maøng PVDCOPP cho caáu truùc PVDCOPP-
ink//CPP hoaëc OPP-PVDC-ink//CPP?
Giaûi ñaùp:
Cho duø OPP-PVDC//CPP coù lôùp maøng phuû PVDC naèm phía trong vaø laø caáu truùc
bình thöôøng. Vaán ñeà hieän dieän ôû ñaây laø trong caùch duøng maøng phuû PVDC nhö maøng gheùp
laøm giaûm löïc taùc ñoäng.

41
1) Löïc taùc ñoäng cuûa maøng phuû PVDC
Löïc taùc ñoäng nhìn chung laø toát vôùi taát caû caùc daïng maøng phuû PVDC
Löïc taùc ñoäng Nhieät ñoä (0C) Khoâng phuû Phuû PVDC Söï phaù huûy (%)
OPP (20m) 5 6.5 5.4 17
20 6.7 6.7 4
PET(12m) 5 2.6 2.6 28
20 3.5 3.5 19
PA(15m) 5 9.5 9.5 14
20 11 11 15

2) So saùnh khaùng vôû cuûa maøng tuùi

Baûng treân chæ ra söï so saùnh thöïc teá khaùng vôû giöõa tuùi PA(15m) // PE(60m) vaø
cuûa tuí PA - PVDC(15m) // PE(60m). 150 laàn rôi cuûa PA(15m) // PE(60m) keát quaû laø
20 t uùi beå, nhöng PA(15)//PE(60) thì thöû tôùi 170 laàn rôi.

3) Taêng tính khaùng vôû cuûa maøng tuùi phuû PVDC

Khi khaùng vôû ñöôïc yeâu caàu cho tuùi duøng maøng PCDC phuû, thì maøng gheùp phuû
PVDC neân ñöôïc ñaët treân cuøng cuûa maøng gheùp, vaø keo khaùng nhieät cuõng neân phuû ôû lôùp
maøng treân cuøng ñeå baûo veä beà maët phuû PVDC. Taêng söï khaùng vôû cuûa maøng tuùi phuû PVDC
yeâu caàu duøng caáu truùc PVDC-OPP/ CPP.

Caâu 41: Xaùc ñònh chieàu daøy lôùp PE haøn daùn nhö theá naøo?
Giaûi ñaùp:
Chieàu daøy tuùi haøn daùn PE ñöôïc xaùc ñònh döïa treân yeâu caàu ñoä cöùng vaø ñoä beàn ñöôøng haøn.
1) Chieàu daøy haøn daùn vaø löïc ñöôøng haøn
Löïc haøn daùn PE khaùc vôùi daïng gheùp. Vôùi hai phöông phaùp gheùp khoâ vaø traùn ñuøn
thì löïc ñöôøng haøn cho traùng khoâ laø 4kgf /15mm vaø 2 kgf/15mm cho traùng ñuøn. Löïc haøn
daùn khaùc nhau giöõa hai phöông phaùp naøy leä thuoäc vaøo löïc keát dính cuûa chaát neàn beà
maët. Löïc taùch lôùp cuûa gheùp khoâ thì lôùn hôn traùng ñuøn, coøn ñoä daøy thì leä thuoäc vaøo chieàu
daøy ñöôøng haøn daùn yeâu caàu laø bao nhieâu.

2) Ñoä cöùng
Ñoä cöùng coøn aûnh höôûng ñöôøng haøn, hoaëc thaønh phaàn ñöôïc baûo veä beân trong. Neáu
ñoä cöùng tuùi laø thaáp thì khoâng theå chæ ra caùc thaønh phaàn öu ñieåm naèm phiaù trong bao bì, vaø
haøng seõ thieáu tính haáp daãn. Ñoä daøy coøn quyeát ñònh döïa vaøo maùy ñoùng goùi ( quaù daøy hoaëc
quaù moõng laø khoâng chaáp nhaän)

3) Thuoäc tính raøo caøn

Vôùi maøng haøn daùn polyolefin, khí xaâm nhaäp thì thaáp nhöng thuoäc tính raøo caûn hôi
aåm thì cao

4) Chieàu daøy maøng haøn daùn ñöôïc duøng

42
 Caáu truùc Thaønh phaàn ( khoái löôïng) Chieàu daøy haøn daùn
PET(12)-K // PP(25) 70 – 80 (g) 20 - 30m
PET(12) / PE(15) / CPP (20)
OPP(20) / PP (31)
PA(15) //LLDPE(40-50) 150 – 300 (g) 25 - 50m
OPP(20)//LLDPE(52) 500 – 1000 (g) 38 - 50m
PA(15)/PE(20)/EVA(38)
PET(12)//EVA(50)
PA(15)//LLDPE(50) 5 Kg 50 - 60m
PA(15)//VMPET(12)//LLDPE(60) 10 Kg
Caâu 42: Laøm theá naøo taêng tính khaùng thuûng ? (gheùp khoâ hoaëc traùng ñuøn: Ñoä daøy, thay ñoåi
beà maët chaát neàn)
Giaûi ñaùp:
1) Beà maët chaát neàn
Yeáu toá chính gaây khaùng thuûng bao bì laø caùc vaät nhoïn, cong vaø traày. Noùi chung, maøng
meàm vaø dai coù ñuôïc tính khaùng thuûng toát, ngöôøi ta so saùnh tính khaùng xuyeân thuûng cuûa
caùc chaát neàn beà maët OPP, PET & PA thì theo thöù töï löïc khaùng xuyeân thuûng lôùn laø:
PA(15m), OPP(20m), PET(12m); cuõng vaäy ñoä daøy caøng lôùn thì löïc khaùng xuyeân
thuûng caøng lôùn. Khi khaû naêng khaùng xuyeân thuûng ñaëc bieät ñoøi hoûi thì caùch toát nhaát laø
duøng PA(25m). Tính khaùng xuyeân thuûng cuûa OPP cuõng cao vaø trong nhieät ñoä phoøng thì
löïc khaùng vaät nhoïn cuûa noù cao hôn PA(12). Tuy nhieân, OPP cuõng cho thaáy löïc khaùng vaät
nhoïn giaûm nhanh ôû nhieät ñoä thaáp. Ngöôïc laïi vaät lieäu caøng daøy thì xuyeân thuûng xaûy ra
caøng thaáp.

2) Haøn daùn
2.1) Moái quan heä giöõa chieàu daøy haøn daùn vaø xuaát hieän xuyeân thuûng
Khi LDPE ñöôïc ñuøn raát moõng thì toàn taïi xuyeân thuûng. Ñeå tuyeät tröø xuyeân thuûng trong lôùp
haøn daùn thì caàn thieát giaûm nhieät ñoä keo trong suoát quaù trình ñuøn vaø taêng ñoä daøy.
2.2) So saùnh khaùng xuyeân thuûng bôûi caùc vaät lieäu: Ionomer, EAA, EMAA coù tính khaùng
xuyeân thuûng toát vaø ít xuaát hieän xuyeân thuûng ñieàu naøy ñaõ xaùc nhaän trong trong saûn xuaát
maøng naøy hoaëc döôùi caùc ñieàu kieän kieåm tra.

3) So saùnh cuûa löïc khaùng thuûng cuøng vôùi phöông phaùp gheùp
Gheùp khoâ coù löïc keát dính lôùn nhöng laïi coù löïc xuyeân thuûng thaáp hôn traùng ñuøn bôûi vì noù
cöùng hôn traùng ñuøn
Caâu 43: Caáu truùc maøng gheùp naøo khoâng coù meàm deûo
Giaûi ñaùp:
Maøng gheùp khoâng coù tính meàm deûo ñöôïc quyeát ñònh bôûi söï keát hôïp beà maët chaát
neàn, lôùp keo cuûa caùc maøng vaø lôùp haøn daùn. Maøng coù ñoä daøy cao neân ñöôïc duøng ñeå ñaït
tính khoâng meàm deûo lôùn nhöng giaù cuõng taêng. Giaûi thích cho söï khoâng coù tính meàm deûo
taêng baèng caùch söû duïng chaát neàn beà maët, lôùp keo, lôùp haøn daùn theo caùch sau:

1) Maøng khoâng coù tính meàm deûo:

43
 Ñaëc tính meàm deûo cuûa töøng maøng ñoâi khi khaùc nhau. Caù nhaân naøy coù theå noùi raèng
maøng khoâng coù tính meàm deûo, caù nhaân khaùc noùi ñaëc tính naøy nhö ñoä cöùng. Tính khoâng
meàm deûo qui cho tính khaùng ñoä cong cuûa maøng vaø ñoä cöùng qui cho giaûm ñoä cong cuûa
maøng. Coâng thöùc tính khoâng meàm deûo vaø ñoä cöùng ñöôïc cho döôùi:
R = EI=E.b.d3 /12 (b: chieàu roäng maøng, d: chieàu daøy maøng, W: khoái löôïng treân moät ñôn vò dieän tính, E: modulus, I:
moment )
S= EI/W
Töø coâng thöùc treân, nhaän xeùt tính khoâng meàm deûo cuûa maøng aûnh höôûng bôûi tính laäp
phöông cuûa chieàu daøy maøng vaø modulus.

2) Modulus cuûa maøng

Modulus laø tæ soá cuûa öùng suaát döôùi löïc caêng vaø söùc caêng theo chieàu doïc trong
khoaûng giôùi haïn töông öùng.
2.1) Modulus cuûa maøng ñònh höôùng hai chieàu:
Vaät lieäu OPP PET PA EVOH PVDC PVA
Ñoä daøy (m) 20 12 15 15 15 14
Modulus MD 220 400 150 360 180 680
(kgf / mm2) TD 430 410 100 340 170 680
PET coù tính khoâng meàm deûo, coøn PA thì khoâng. Tuy nhieân caùc ñaëc tính yeâu caàu ngoaïi tröø
tính khoâng meàm deûo ñöôïc quyeát ñònh khi naøo PET hoaëc PA ñöôïc duøng. Modulus cuûa PVA
laø raát toát trong vaät lieäu raøo caûn, vì vaäy khi EVOH, PVDC hoaëc PVA ñöôïc duøng thì PVA
neân ñöôïc duøng, nhöng tính khoâng meàm deûo cuûa bao bì PVA seõ giaûm bôûi vì PVA haáp thuï
hôi aåm maïnh.
2.2) Modulus cuûa maøng haøn daùn

Vaät lieäu LDPE LLDPE MDPE EVA (6%) CPP

Ñoä daøy (m) 30 40 40 40 25
Modulus (kgf / mm2) 25 10 – 40 55 25 70
CPP laø maøng haøn daùn coù tính khoâng meàm deûo lôùn nhaát.

3) Tính khoâng maøng deûo cuûa traùng khaùc nhau

Keát quaû cho thaáy gheùp khoâ coù tính khoâng meàm deûo laø lôùn hôn khi so saùnh vôùi traùng ñuøn.
Theâm vaøo ñoù coù theå ñieàu chænh tính naøy baèng söû duïng keo. Ví duï cho tính khoâng meàm
deûo cao thì choïn keo coù tính khoâng meàm deûo cao.
Caâu 44: Yeâu caàu gì khi ñoùng goùi thöïc phaåm ñoâng laïnh?
Giaûi ñaùp:
1) Thöïc phaåm ñoâng laïnh laø gì?
Thöïc phaåm ñoâng laïnh ñöôïc ñinh nghóa nhö sau: Noù laø thöïc phaåm khoâng chæ ñöôïc ñoâng
laïnh maø coøn baûo quaûn noù trong suoát quaù trình saûn xuaát, xöû lyù vaø ñoùng goùi.
2) Ñaëc tính bao bì
Thöïc phaåm ñoâng laïnh phaân loaïi: Thöïc phaåm naáu chính chieám khoaûng 72 %, vôùi rau vaø
thöïc phaåm bieån chieám 10%. Söû duïng cho quaûng caùo chieåm khoaûng 65% vaø cho thaáy noù
taêng haøng naêm ( theo ñieàu tra 1992). Tieâu chuaån baûo quaûn thöïc phaåm ñoâng laïnh yeâu caàu

44
döôùi –180C vaø ñoùng goùi chuùng yeâu caàu khaùng xuyeân thuûng vaø löïc va ñaäp nhieät ñoä thaáp.
Cuõng caàn khaùng nöôùc, khaùng nhieät vaø thuoäc tính raøo caûn khí ñeå ngaên ngöøa chaát löôïng
thöïc phaåm bò hoûng do oxy taùc duïng, hoaëc khoâ do nöôùc boác hôi. Neáu trong tröôøng hôïp thöïc
phaåm ñoâng laïnh phôi baøy döôùi aùnh saùng huyønh quang thì khaùng aùnh saùng laø caàn thieát ñeå
ngaên söï phaù huûy aûnh höôûng tia cöïc tím. Khaùng nhieät cuõng yeâu caàu neáu bao bì ñöïng thöïc
phaåm xöû lyù nhieät trong suoát quaù trình saûn xuaát hoaëc thöïc phaåm trong bao bì ñöôïc naáu
chín. Bao bì thöïc phaåm ñoâng laïnh phaûi khaùng ñöôïc nhieät töø –50 tôùi 100oC.
2.1) Thöïc phaåm naáu chín
2.2) Thöïc phaåm bieån: Nhieàu tuùi PA ñöôïc duøng
2.3) Rau
2.4) Söû duïng vôùi muïc ñích quaûng caùo:
3. Caáu truùc bao bì
Thöïc phaåm Caáu truùc
Thöïc phaåm khoâ OPP(20) // CPP(30)

Ñun soâi PA(15)//LLDPE(60)

Rau quaû PA(15)/ PE(20) / LLDPE(70)
PA(15)//VMPE(30)
PET(12)/PE(30)
Thöïc phaåm bieån PA(15) //LLDPE(40)
PET(12) / EVA(50)
OPP(20) // VMPET(12) / LLDPE(40)
Ñaù cuïc PA(15) // LLDPE(60)
Caâu 45: Caùc loaïi caáu truùc bao bì naøo duøng cho alcohol, acid, kieàm, gia vò, dung moâi höûu
cô?
Giaûi ñaùp:
1) Khaùng hoùa chaát
Maøng haøn daùn Olefin cho khaùng hoùa chaát maïnh vôùi acid hoaëc kieàm
LDPE LLDPE EVA CPP OPP PET PA PVDC
Acid maïnh RT RT T RT RT T RX RT
Kieàm yeáu RT RT T RT RT X RT RT-T
2) Khaùng dung moâi
Maøng Olefin coù tính khaùng hoùa chaát cao, tôùi acid hoaëc kieàm, nhöng thuoäc tính raøo caûn
dung moâi höûu cô hoaøn toaøn thaáp so vôùi maøng PET hoaëc PA. Thuoäc tính raøo caûn cuûa moãi
maøng haøn daùn phaûi ñöôïc xaùc nhaän nhö yeâu caàu cho dung moâi hoaëc keo duøng.
LDPE CPP OPP PET PA PVDC
Ethanol 22 3.3 1.7 0.5 3.5 0.8
Ethyl acetate 457 142 73 8.2 3.1 788
Acetone 220 34 14 12 1.7 2630
MEK 284 100 53 4 1.7 2630
Toluene 2420 1300 660 0.6 0.1 358
Chloroform 5260 2820 2080 168 584 1460
(
2
g.1mm/m .24h)
Khi khaùng dung moâi caàn thì HDPE ñöôïc söû duïng, hoaëc khi caàn coù thuoäc tính raøo caûn toát
thì PET haøn daùn ..laø ñaùng ñöôïc xem xeùt.
45
3) Khaùng daàu
Thöïc phaåm thöôøng chöùa daàu thöïc phaåm nhö laø daàu olive, maø daàu naøy yeâu caàu quan taâm
trong vieäc löïa choïn maøng haøn daùn.
LDPE HDPE EVA EAA EMAA Ionomer CPP OPP
Daàu Salad RX X RX RT T RT T RT
LDPE seõ nhoâ leân khi tieáp xuùc vôùi daàu salid vaø daàu seõ xaâm nhaäp tôùi beà maët. Neáu caáu truùc
bao bì laø Al/PE .. .Taùch lôùp Al vaø PE seõ xaûy ra. Ionomer, EAA vaø EMAA coù tính khaùng
daàu maïnh bôûi vì ion kim loaïi vaø lieân keát hydro lieân keát laïi, nhöng baûo quaûn trong thôøi
gian daøi thì söï quan taâm laø caàn thieát.
4) Thuoäc tính raøo caûn höông
Maøng haøn daùn olefin chæ coù ñöôïc thuoäc tính raøo caûn höông nheï. Khi thuoäc tính raøo caûn laø
caàn thì PET haøn daùn cho thuoäc tính raøo caøn maïnh.
Höông Höông Boät cari Boät caây Coffe Coca Traø ñen Traø xanh Suùp
Vanilla Cam queá
PET RT RRX X RT RT RT RT RT RX
PA RX RRX T RT RX RX RT RT RX
LDPE RRX RRX RRX RRX RRX RX RRX RRX RRX
CPP RX RX X RX RX X T X RX
5) Khaùng gaõy do moâi tröôøng (ESCR)
Xaûy ra ôû phaàn ñöôøng haøn trong söï hoeän dieän thaønh phaàn nhö alcohol hoaëc caùc thöù khaùc.
Daïng khaùng thaønh phaàn naøy yeâu caàu coù söï xaùc nhaän theo thaønh phaàn. Haøn daùn ñaëc bieät
ñöôïc duøng cho tuùi boät giaët duøng trong nhaø beáp ...ñeå gia taêng löïc khaùng gaõy do moâi tröôøng
( SCR)
Caâu 46: Caùi gì caàn khi ñoùng goùi thuïc phaåm daïng boät?
Giaûi ñaùp:
1) Lieân quan chính khi ñoùng goùi thöïc phaåm daïng boät laø keo boät trong phaàn ñöôøng haøn coù
tính tónh ñieän, keát quaû laø laøm ñöôøng haøn trôû neân ngheøo naøn

2) Caù ngöø khoâ ñöôïc caïo

Thöïc phaåm daïng boät yeâu caàu quan taâm nhaát laø Caù ngöø khoâ ñöôïc caïo. Chuùng thì coù khoái
löôïng nheï vaø bao goàm boät, vaø trong suoát quaù trình ñoå thì ngaên chaët tónh ñieän laø yeâu caàu.
Beà maët chaát neàn ( haàu nhö OPP) vaø lôùp haøn daùn taát caû ñeàu yeâu caàu ngaên ngöøa khaùng tónh
ñieän maïnh
Caáu truùc tieâu bieåu: OPP(25) // EVOH(12) / PE(15) / EVA(40)
OPP(25) // EVOH(14)/EVA (45)
OPP(25)//VMEVOH(12)//EVA(65)

3) Thöïc phaåm daïng boät

Maøng PET ñaõ traûi qua xöû lyù khöû töø thì ñöôïc söû duïng cho bao bì coffee, ñaäu...Theâm vaøo
khi thuoäc tính raøo caûn laø caàn thì maøng PET phuû PVDC ôû moät maët thì maët coøn laïi yeâu caàu
xöû lyù tónh ñieän.

4) Maøng PET khaùng töø

Loaïi Saûn phaåm Ñoä daøy(m) Corona Ñaëc tính Caùch duøng
46
Maøng Espet T6140% 12 Söû duïng maët trong Khaùng tónh ñieän toát Saûn phaåm boät
Maøng PET T8045% 12 Khoâng Raøo caûn thaáp
phuû PVDC T8008% 12 Raøo caûn trung bình
Eyù708% 16

5) Tính höõu hieäu cuûa khaùng tónh ñieän cuûa maøng PET khaùng tónh
Thuoäc tính cuûa maøng Espet T6140 ( Saûn phaåm TOYOBO)
Muïc Ñieàu kieän Ñôn vò Maøng khaùng Maøng bình thöôøng Phöông phaùp ño
töø T4100%(12m)
T6410%(12
m)
Suaát ñieän trôû beà maët 65%RH Log 9.0 Lôùn hôn 16 ASTM-D257
40%RH 11.0 Lôùn hôn 16
Ñieän theá ( ½ chu kyø) 40%RH sec Ít hôn 10 -- JIS K7105
Ñoä môø % 3.7 3.5 ASTM D1893
Blocking gf / 20cm Ít hôn 10 --- JIS K7125
Hsoá ma saùt ( Dyn Tröôùc 0.28 0.36
Sau ---- 0.21 0.35

6) CPP khaùng tónh ñieän vaø maøng PE

Ñeå taêng khaùng tónh ñieän cho bao bì , thì lôùp maøng haøn daùn cuõng phaûi coù thuoäc tính khaùng
tónh ñieän. Bôûi vì chæ beà maët chaát neàn bao bì khaùng tónh ñieän laø yeáu trong vieäc ngaên ngöøa
tónh ñieän ñi qua. Coù khaùng tónh ñieän cuûa maøng gheùp CPP .

47
Caâu 47: Taïi sao PET khöû töø ñöôïc söû duïng rieâng cho bao bì goùi keïo?
Giaûi ñaùp:
1) PET khöû töø ñöôïc söû duïng rieâng cho bao bì goùi keïo ñeå ngaên ngöøa tónh ñieän trong suoát
quaù trình ñoùng goùi.
1.1) Nhieàu bao bì duøng rieâng coù caáu truùc PET(12)//VMCPP(25) nhöng tia löûa ñieän trong
suoát quaù trình xöû lyù keát quaû laø laøm hö tính thaåm myõ bôûi vì daáu tia löûa vaãn coøn löu laïi treân
maøng. Khi quan saùt beà maët VM nhö PET(12)//VMCPP(25), daáu tia löûa ñaëc bieät loä roõ.
1.2) Ngöøng cung caáp keïo vaø ñieàu naøy raát quan troïng cho thieát bò ñoùng goùi ñeå ngaên ngöøa
caùc bao bì baùm chaët vaøo nhau.
1.3) Ñeå ngaên ngöøa tia löûa ñieän taïo ra baèng caùch ngöôøi coâng nhaân neân duøng bao tay nhöïa
cho caùc bao bì chöùa nhieàu keïo.
1.4) Cho vieäc ñoùng goùi nhanh vaø leï laøng
2) PET khöû töø thì khoâng ñöôïc söû duïng rieâng cho taát caû bao bì goùi keïo
2.1) Thieát bò gaén vôùi duïng cuï khöû töø coù theå ngaên ngöøa tónh ñieän
2.2) Daáu tia löûa khoâng laø vaán ñeà hoaëc loå roõ caáu truùc trong suoát duøng PET(12) // CPP(25)...
3) PET ñöôïc duøng rieâng cho bao bì goùi keïo
Thieát bò coù goái ñeäm naèm ngang söû duïng rieâng cho bao bì goùi keïo saûn xuaát ñaït ñöôïc toác
ñoä cao vaø coù khaû naêng ñoùng goùi 900 vieân / moät phuùt. Khi toác ñoä ñoùng goùi cao, thôøi gian
haøn daùn ngaén thì khoâng theå khoâng coù nhieät ñoä haøn daùn cao. Tuy nhieân, nhieät ñoä haøn daùn
cao cuûa OPP keát quaû thì maøng bò co vaø daáu hieäu hö xuaát hieän. Vì lyù do naøy, PET ñöôïc
duøng cho chaát neàn beà maët.
4) Ñaëc tính bao bì
Keïo ñöôïc saûn xuaát baèng ñun soâi vaø hình thaønh töø caùc thaønh phaàn chính: ñöôøng vaø coát tinh
boät. Nhöng hôi aåm haáp thuï keát quaû laø hình thaønh tích chaát nhôùt, vôùi ñöôøng caùc tinh theå
xuaát hieän sau cuøng. Do ñoù yeâu caàu nghieâm khaéc nhaát cuûa bao bì keïo laø tính khaùng aåm.
Haàu keát caùc keïo ñöôïc ñoùng rieâng leû vaø töï ñoäng ôû toác ñoä cao, yeâu caàu vaät lieäu ñoùng goùi laø
coù khaùng nhieät vaø phuø hôïp thieát bò ñoùng goùi.
5) Caáu truùc ví duï
Bao bì phía ngoaøi Caáu truùc
OPP(40) // CPP(25)
OPP(40) // CPP(25)
OPP(40) //VMCPP(25)
MateOP(20) //CPP(40)
OPP(20)//VMPET(12)//CPP(25)

Bao bì rieâng OPP(20) // CPP(25)

OPP(20) // VMCPP(25)
KPET(12) // CPP(25)
PET(12) // VMCPP(25)
CPP ñöoâc duøng gia taêng thuoäc tính hot tack, ñoä cöùng bao bì ( Cho bao bì ñoùng goùi phuø
hôïp ôû toác ñoä cao, LDPE hoaëc EVA haøn daùn nhieät ñoä thaáp toát neân ñöôïc duøng, thaäm chí noù
cho hot tack, ñoä cöùng ngheøo naøn.

48
Caâu 48: Caáu truùc bao bì ñöôïc yeâu caàu cho bao bì thöïc phaåm loûng laø gì ? ( Khoâng luoäc,
luoäc vaø tuùi retort)
Giaûi ñaùp:
Caáu truùc bao bì thöïc phaåm loûng luoân ñöôïc quan taâm nhaèm traùnh ñaâm thuûng, uoán
cong, xuyeân thuûng, vaø rôi beå laø caùc vaán ñeà quan troïng, vaø noù cuõng ñöôïc yeâu caàu coù theå
chiu ñöïng xöû lyù tuyeät truøng ( xöû lyù nhieät).
1. Löïa choïn chaát neàn beà maët
Khaùng löïc ñaâm thuûng, uoán cong,va ñaäp, nhieät laø yeâu caàu caùc thuoäc tính quan troïng nhaát
cho bao bì thöïc phaåm loûng chaát neàn beà maët, baûng döôùi ñaây so saùnh caùc chaát neàn beà maët
thì PA ñöôïc söû duïng do phuø hôïp vôùi boán lyù do neâu treân
Khaùng nhieät Löïc ñaâm Löïc va ñaäp Khaùng xuyeân Taûi
Ñui soâi Retort thuûng thuûng
OPP (20m) T RX X X T X
PET (12m) T RT X X RX X
PA (15m) T T T T RT RT
PET // PA T T RT RT T RT

2. Choïn maøng haøn daùn: Löïc haøn daùn vaø khaùng nhieät toát laø yeâu caàu cho vieäc duøng maøng
haøn daùn bao bì thöïc phaåm loûng
Khaùng nhieät Löïc ñöôøng haøn
Ñun soâi Retort
LDPE X RX T
LLDPE T X RT
EVA X RX T
CPP T T T

3. Caáu truùc bao bì

Thöïc phaåm Troïng löôïng Caáu truùc
Soup 2 Kg PA(15)//LL(70)
600g PET(12)//PA(15)//CPP(72)
500g PET(12)//PA(15)//Al (7)//CPP(77)
PA(15)//LL(50)
400g PA(15) // LL(146)
300g PA(55)// LL(55), PE(20) / PE (35)
250g – 270g PA(15) // LL(52), CP(82)
Kon - nyaku 500 PA(15)/PE(23)/EMAA(34), Inomer (30)
250 OP-K / PE(48)
Bao bì muïc ñích quaûng caùo 2 Kg PA(15)//EVA(80)
PA(15)//LL(70)
PA(15)//LL(59)
Bao bì thöïc phaåm chaát loûng ñöôïc phaân loaïi theo khoái löôïng, caáu truùc PET//PA ñöôïc
duøng cho bao bì treân 500g. Caùc ñieàu kieän xöû lyù nhieät ñöôïc quyeát ñònh döïa treân chaát neàn
haøn daùn. Ñôn giaûn laø caáu truùc PA / maøng haøn daùn ñöôïc duøng cho thaäm chí bao bì treân 2
Kg cho muïc ñích quaûng caùo.

49
Caâu 49: Caùi gì ñöôïc yeâu caàu cho caáu truùc bao bì loaïi nhoû cho soup loûng.
Giaûi ñaùp:
Vôùi söï ñôn giaûn hoùa cuûa cuoäc soáng ñôøi thöôøng, söû duïng caùc bao bì nhoû ñöïng caùc gia vò
daïng loûng ngaøy caøng taêng. Caùc thuoäc tính yeâu caàu cho caùc bao bì nhoû taêng vôùi söï gia
taêng naêng suaát saûn xuaát vaø thaønh phaàn ña daïng hoùa nhö trình baøy döôùi ñaây.

1. Naêng suaát thieát bò ñoùng goùi

1.1) Thuoäc tính haøn daùn nhieät ñoä thaáp: Cho toác ñoä ñoùng goùi cao, maøng coù theå haøn daùn
thaäm chí nhieät ñoä ôû choå nhaïy nhaát treân beà maët chaát neàn laø thaáp, nhöng thuoäc tính nhieät ñoä
haøn daùn thaáp laø ñöôïc yeâu caàu.
1.2) Haøn daùn xuyeân caùc thaønh phaàn:Thuoäc tính ñöôøng haøn thì cho pheùp haøn daùn thaäm chí
khi caùc thaønh phaàn coøn löu laïi treân phaàn ñöôøng haøn ñöôïc yeâu caàu bôûi vì khoâng khí trong
bao bì ñöôïc ngaên chaën trong suoát quaù trình haøn ( Coù tröôøng hôïp haøn treân chaát loûng)
1.3) Khaùng nhieät: Soups.. ñöôïc gia nhieät treân 800C cho tuyeät truøng vaø sau ñoù ñoùng goùi.
Keát quaû laø löïc ñöôøng haøn thì coù theå chòu ñöïng ñöôïc nhieät ñoä yeâu caàu.
1.4) Löïc ñöôøng haøn vaø löïc va ñaäp: Bao bì nhoû ñöïng chaát loûng thì chòu ñöôïc töø 100 ñeán
200 ñôn vò aùp suaát treân moät tuùi bao bì rieâng reû. Do ñoù löïc ñöôøng haøn vaø löïc va ñaäp thì coù
theå khaùng aùp suaát theo yeâu caàu.
1.5) Khaùng xuyeân thuûng: Tuùi nhoû ñöïng chaát loûng yeâu caàu söû duïng maøng khaùng maïnh
ñaâm thuûng vaø uoán cong bôûi vì ñaâm thuûng vaø uoán cong töï coù sau khi ñoùng goùi d0où laø keát
quaû söï töông taùc xaûy ra giöõa caùc bao bì rieâng reû vaø bò shock trong suoát quaù trình chuyeân
chôû.

Thuoäc tính LDPE LLDPE EVA CPP

Haøn daùn nhieät ñoä thaáp T X RT RX
Haøn daùn xuyeân thaønh phaàn T T RT X
Khaùng nhieät X T RX RT
Löïc ñöôøng haøn T RT T X

2. Baûo quaûn vaø khaùng thaønh phaàn

2.1) Baûo quaûn: Soup loûng ... ñöôïc ñoå vaøo sau khi tuyeät truøng, nhöng nhieàu daàu laø thöù bò
phaù huûy bôûi oxy hoaëc aùnh saùng tia töû ngoaïi. Do ñoù thuoäc tính raøo caûn oxy vaø khaùng aùnh
saùng laø caàn. Ngöôøi ta chæ ra raèng thuoäc tính raøo caûn aûnh höôûng tôùi töøng caáu truùc rieâng vaø
cho duø caáu truùc coù nhoâm cho thuoäc tính raøo caûn toát nhaát nhöng noù chöa hoaøn haûo.
2.2) Khaùng thaønh phaàn: Xaùc nhaän phuø hôïp tröôùc khi duøng laø quan troïng bôûi vì moät vaøi
thaønh phaàn cuûa saûn phaåm seõ laøm giaûm löïc ñöôøng haøn hoaëc löïc taùch lôùp vaø gaây hö haïi
hoaëc lôùp haøn daùn seõ seõ taùch. Moät lôùp haøn daùn coù muøi hoaëc seõ haáp thuï muøi.

3) Caùc ví duï caáu truùc bao bì : Baûng chæ ra caáu truùc bao bì theo tuoåi thoï

50
 Tuoåi thoï Caáu truùc
2 – 4 ngaøy PA(15)// LLDPE(55)
EVOH(15)// LLDPE(45)
KPA(15) // LL(50)
15 ngaøy KPA(15) // EVA(60)
PA(15)/PE(15)/LLDPE(40)
1 thaùng KPA(15)/PE(20)/EVA(32)
PA(15)/PE(20)/LLDPE(30)
5 thaùng – 1 naêm PET(12)//Al(7)/PA(15)/LLDPE(25)
PET(12)//EVOH(12)//LLDPE(35)
KPA(15)//EVA(45)
PA(15)//Al(7)/PE(15)/LLDPE(25)
PA(25)//KPVA(20)//LLDPE(35)

Caâu 50: Taïi sao caáu truùc PVDC-PVA ñöôïc duøng cho bao bì ñöïng giaêm boâng cho duø ñöôïc
baûo quaûn trong phoøng laïnh? Caáu truùc bao bì CP/PVDC-PT thieáu gì?
Giaûi ñaùp:
3) Caáu truùc bao bì: Baûng döôùi chæ ra baûng phaân tích caáu truùc bao bì cuûa saûn phaåm thöông
maïi
3.1)
Thöïc phaåm Tuoåi thoï Caáu truùc Daïng bao bì Thuoäc tính raøo caûn
Giaù trò O2 Giaù trò H2O
45 ngaøy Huùt chaân khoâng 1
45 ngaøy Co
45 ngaøy Huùt chaân khoâng
45 ngaøy Huùt chaân khoâng
Caâu 51: Moät soá thuoäc tính cho bao bì döôïc phaåm?
Giaûi ñaùp:
1. Bao bì ñöôïc phaåm yeâu caàu moät soá tính ñaëc bieät:
1.1 Tính baûo quaûn:
1.1.1) Ñoä beàn vaät lyù: Ñoä beàn va ñaäp, ñöùt, neùn, vôõ.
1.1.2) Khaùng: hôi aåm, tính raøo caûn khí, aùnh saùng, giöõ muøi.
1.1.3) Tính oån ñònh: Khaùng nhieät, aùnh saùng, laïnh, hoùa chaát vaø laõo hoùa.
1.2 An toaøn vaø veä sinh: Khoâng chöùa caùc vaät lieäu ñoäc haïi hay caùc chaát ñoäc hoaëc taïo ra caùc
saûn phaåm khoâng mong muoán.
1.3) Khoâng phaûn öùng vôùi hoaëc haáp thuï caùc thaønh phaàn
1.4) Khaû naêng ñoùng goùi: chaïy ñöôïc treân maùy ñoùng goùi
1.5) Tieän ích: deã haøn
1.6) Tính thöông maïi:Trong suoát, boùng, deã laáy.
1.7) Moâi tröôøng: Theå tích giaûm vaø deã daøng vöùt boû.
1.8) Kinh teá: Naêng suaát cao, giaõm chi phí bao bì
Nhieàu nhaø döôïc phaåm yeâu caàu thôøi gian baûo haønh söû duïng 5 naêm vaø chaát löôïng cuõng deã
giaûm yeâu caàu raøo caûn bao bì cao. Xem xeùt nôùi roäng khoaûng thôøi gian 5 naêm, söï khaùc

51
bieät giöõa toác ñoä O2 xaâm nhaäp 0 cm3 / m2 vaø 1cm3 hieän dieän chaát neàn. Löôïng O2 xaâm
nhaäp khoâng oån ñònh cuõng laø ñieàu khoâng mong muoán. Keát quaû Al foil ñöôïc duøng cho saûn
phaåm bao bì maø yeâu caàu thuoäc tính raøo caûn.
2. Caùc vaán ñeà lieân quan cuûa bao bì döôïc phaåm
2.1) Ngaên ngöøa caùc vaät lieäu laï khoâng muoán: Coân truøng, toùc, pheá phaåm, ...
2.2) Ngaên ngöøa muøi: Muøi möïc in, maøng haøn daùn, dung moâi thöøa, hoaëc caùc vaät lieäu khaùc.
3. Caáu truùc bao bì döôïc phaåm
3.1) Daïng döôïc phaåm loaïi hoät ñöôïc phaân loaïi theo hôi aåm vaø möùc ñoä che saùng ñöôïc chæ
ra ôû baûng döôùi
3.2) Daïng döôïc phaåm loaïi vieân thöôøng ñöôïc chöùa trong bao bì soïc vaàn (SP) hoaëc bao bì “
nhaán laø laáy ra ( press – through – pack (PTP)). Gaàn 80 % döôïc phaåm daïng vieân ñöôïc
ñoùng bao bì (PTP). Moät soá caáu truùc bao bì SP vaø PTP laø:
1) Thuoäc tính raøo caûn thaáp: PE ( 70 - 100m)
2) Thuoäc tính raøo caûn trung bình: PET / PE / Al / PE
OP – PVDC / PE
PET-PVDC / PE
3) Thuoäc tính raøo caûn cao: PET / PE / Al / PE
4. Khi caáu truùc bao bì döôïc phaåm thay ñoåi
Thay ñoåi chöùc naêng bao bì bao goàm phaûn öùng vaø haáp thuï vôùi caùc thaønh phaàn caàn phaûi
xaùc nhaän.
4.1) Xaùc nhaän thuoäc tính raøo caûn: Thuùc ñaåy kieåm tra söï laõo hoùa 400C x 75%RH x 6mo
ñöôïc yeâu caàu. Yeâu caàu kieåm tra khoaûng thôøi gian nôùi ra thì ngöøng. Yeáu toá trong söï thay
ñoåi hieän taïi duøng Al cho caùc vaät lieäu khaùc.
4.2) Tuaân theo qui ñònh Boä Chaêm Soùc An Toaøn Söùc Khoûe vaø caùc döõ lieäu thu thaäp laø caàn
5. Caáu truùc bao bì hieän höõu
Bao bì döôïc phaåm loaïi hoät thöôøng bao goàm PT(MST) / PE / Al / PE hoaëc PET / PE / Al /
PE. PT ( MST) ñöôïc duøng cho khaùng aåm vaø deã caét
Paburon S töø Taisho Pharmaceutical ñöôïc ñöïng trong caáu truùc bao bì ñaëc bieät
PET(12) –ink / Al (9) / PA ( 30)
PA haøn daùn cho tính khaùng hoùa chaát, thuoäc tính raøo caûn khí, giöõ höông vaø haøn daùn, khoâng
haáp thuï thaønh phaàn hoaù chaát ñaëc tröng töông phaûn vôùi PE. PA veä sinh thì phuø hôïp cho
bao bì thöïc phaåm, cung caáp hoùa chaát, caùc saûn phaåm duøng trong nhaø veä sinh – xaø
boâng...,döôïc phaåm
Caâu 52:Yeâu caàu cuûa bao bì chöùa linh kieän ñieän töû?
Giaûi ñaùp:
1. Caùc thuoäc tính bao bì yeâu caàu cho chaát baùn daãn vaø caùc board IC:
1.1) Caùc thuoäc tính baûo quaûn ( che) tónh ñieän: Caùc bao bì neân laøm giaûm caùc chaát mang
ñieän ñeå baûo veä caùc thaønh phaàn choáng laïi caùc vuøng mang ñieän toàn taïi ôû phía ngoaøi bao bì.
Ñeå ñaït keát quaû naøy suaát ñieän trôû beà maët phaûi ñaït töø 104-106.
1.2) Thuoäc tính khaùng tónh ñieän: Bao bì neân giaûm toái thieåu vaät mang ñieän do ma saùt giöõa
caùc thaønh phaàn vaø maët trong cuõa bao bì, giöõa bao bì vaø baát cöù vaät lieäu naøo khaùc tieáp xuùc,
vaø giöõa caùc bao bì rieâng leû vôùi nhau. Ñeå ñaït ñöôïc keát quaû naøy, suaát ñieän trôû beà maët ñöôïc
yeâu caàu töø 106-1011.
52
1.3) Saïch seõ
1.3.1 Caùc linh kieän ñieän töø yeâu caàu ñöïng trong caùc bao bì saïch ñeå ngaên ngöøa caùc thaønh
phaàn khoâng mong muoán.
1.3.2 Baát cöù chaát baån naøo taoï ra töø vieäc chaø saùt neân ñöôïc ngaên ngöøa.
1.3.3 Baát cöù moät chaát ræ theâm vaøo ngoaøi thôøi gian coù theà taïo ra caùc thaønh phaàn khoâng
mong muoán neân ñöôïc ngaên ngöøa.
1.4) Khaùng hôi aåm: Haàu heát caùc linh kieän ñieän töû yeâu caàu bao bì khaùng hôi aåm.
1.5) Tính beàn: Moät vaøi linh kieän ñieän töû coù theå yeâu caàu baûo quaûn trong thôøi gian daøi. Caùc
thuoäc tính khaùng töø vaø baûo quaûn tính ñieän neân yeâu caàu cho duø thôøi gian baûo quaûn daøi.
1.6) Tính trong suoát: Bao bì trong suoát cho pheùp caùc thaønh phaàn beân trong thaáy ñöôïc theo
yeâu caàu.
1.7) Löïc vaø haøn daùn: Bao bì neân cho caû 2 löïc vaø löïc haøn daùn thích hôïp cho vieäc baûo quaûn
caùc thaønh phaàn beân trong.
2. Tính daãn ñieän: Caùc daïng bao bì ñöôïc duøng ngaên ngöøa caùc söï coá bôûi tónh ñieän taïo ra laø:
2.1 Daïng daãn ñieän: Kim loaïi, keát hôïp vôùi Carbon ñen, chöùa caùc sôïi daãn ñieän.
2.2 Daïng khaùng töø: Keát hôïp vôùi taùc nhaân khöû töø.
Trong khi daïng daãn ñieän thoûa maõn ñöôïc yeâu caàu suaát ñieän trôû beà maët töø 104- 106 thì
daïng khaùng töø seõ phaù huûy caùc thuoäc tíng trong ñieàu kieän moâi tröoøng hôi aåm thaáp, nôio maø
tónh ñieän ñöôïc deã daøng taïo ra
3.Maøng khaùng töø: Moät soá ñaëc tính cuûa maøng khaùng töø ñöôïc laøm töø moät vaøi nhaø saûn xuaát
cho bao bì linh kieän ñieän töû.

Saûn phaåm Nhaø SX Loaïi Ñoä daøy Ñoä môø Suaát ñieän trôû beà maët Löïc ñöôøng haøn
(m) (%) Maët trong Maët ngoaøi (kgf/15mm)
Aptstat S. Kakoh Hoån hoäp 100 62 108 108 2.8
Auctec M. Seisi Chaát daãn 30, 60, 95 30 104 104 ---
Clear S Coat A. Chem. -------- 80 13 107 1010 1.5
Sheltem Semedaine Chaát daãn -- --- 108 --- ---
HST Kojin Khaùng töø 50, 70 --- 105 108 4.2

Caâu 53: Caùc ñieåm quan troïng cuûa thieát keá tuùi ñöùng laø gì?
Giaûi ñaùp:
1.Ñònh nghóa tuùi ñöùng: tuùi ñöùng coù ñaùy daïng chöõ U, maø coù theå ñöùng vöõng chaéc,
khoâng caàn ñôõ sau khi saûn phaåm ñöôïc ñoå vaøo. Tuùi gusset (tuùi coù mieáng vaûi ñeäm) cuõng
ñöùnh nhöng khoâng ñöôïc xem laø tuùi ñöùng.
2. Moät soá ñieåm quan troïng cuûa vieäc thieát keá:
2.1Ngaên xì: Ñeå laøm ñaùy, maøng gaáp ñöôïc ñaët giöõa 2 maøng taïo neân thaân tuùi ñöùng nghóa laø
phaàn ñaùy döôùi bao goàm 4 lôùp maøng , trong khi phaàn phía treân bao goàm 2 lôùp. Caáu truùc
khaùc naøy coù theå gaây ra ñöôøng haøn keùm, keát quaû laø tuùi xì. Phaàn ñaùy tuùi phaûi ñöôïc haøn caån
thaân ñeå ngaên xì. Nhaø SX tieán haønh Phöông phaùp kieåm tra ñöôøng haøn daùn: tuùi ñöôïc haøn
daùn sau khi saûn phaåm ñöôïc ñoå ñaày vaø neùm treân neàn bôûi ngöôøi nam vaø xaùc ñònh tuùi coù bò
xì ngay choã ñöông haøn khoâng?

53
2.2 Löïc vôõ choáng laïi löïc va ñaäp: So saùnh vôùi 3 maët haøn daùn vaø 4 ñöôøng haøn cuûa tuùi ñöùng
sau khi ñöôïc ñoã ñaày saûn phaåm seõ deã daøng vôõ trong suoát quaù trình phaân boá bôûi do caáu truùc
cuûa noù:
1) Ñöôøng haøn nhieät.
2) Löïc gheùp maøng: PA//LLDPE PET//PA//LLDPE
3) Caùc ñöôøng haøn ñaùy khoâng ñaït
4) Chieàu daøy caùc lôùp maøng khoâng ñuû cuûa thaân vaø ñaùy
5) Ñoä baùm dính khoâng ñuû: Baát cöù thaønh phaàn naøo laø chaát loûng neân duøng bao bì gheùp
khoâ vì noù cho löïc taùch lôùp cao. Traùng noùng cho löïc taùch lôùp thaáp, coù theå duøng cho
saûn phaåm coù khoái löôïng nheï.
2.3. Thuoäc tính ñaùy môû
2.4 Thuoäc tính söû duïng laâu
3.Ñieàu khaùc tuùi ñöùng cuõng ñoøi hoûi caùc thuoäc tính khaùng xuyeân thuûng vaø khaùng gaõy
(cracking) gioáng nhö caùc tuùi thoâng thöôøng.
4.Moät soá caáu truùc thoâng thöôøng:
Saûn phaåm Caáu truùc K.löông (g) Kích thöôùc tuùi (mm)
Rau OPP(40) // PC ----- 159 x 201
Tuùi beân Traø Trung Quoác OP-K(30)//CPP(40) 120 134 x 190
ngoaøi cho Ñöôøng OPP(40)//CPP(30) 90 117 x 168
caùc tuùi nhoû Creap ( loûng) OPP(20)//VMPET(12)//CPP(30) 85 140 x 180
töông xöùng Bao bì cafe OPP(30//CPP(40) 35 155 x 180
Thöïc phaåm khoâ OPP(20)//VMPET(12)//LLDPE(40 500 299 x 368
)
Retort Soùng viba PET-SiOX//PET(12)//RetoCP(60) 200 138 x 179
Ñaäu PET//PA(15)//Al(7)//RetoCP(70) 200 124 x 178
Boät caø ry PET//ecPE(20)//Al(9)//RetoCP(70) 200 128 x 157
Boät giaët duøng cho nhaø beáp PA(15)//ec-(PE(20)//LLDPE(130) 500 120 x 259
Boät giaët ( daïng loûng) PA(15)//LLDPE(150) 1000 169 x 280
Moùn traùng mieäng (daïng loûng) PET-K(12)//LLDPE(130) 175 109 x 160
PA-K(15)//LLDPE(140) 1000 160 x 260
1) Rau coù khoái löông nheï coù theå ñöôïc ñoùng goùi trong tuùi OPP phuû.
2) Gheùp khoâ neân söû duïng
3) Nhieàu tuùi ñöùng ñöôïc söû duïng nhö tuùi ñeå chöùa caùc tuùi rieâng reõ.
Caâu 54: Neáu tính deã caét ñöôïc yeâu caàu.....?
Giaûi ñaùp:
1) Tính deã caét cuûa tuùi:Phöông phaùp naøy nhaèm cung caáp caùc tuùi deã caét theo loaïi theo döôùi
ñaây
1.1) Noå löïc caét môû tuùi: Trong khi tuùi cellophane coù theå deã daøng bò xeù baèng tay. Caùc tuùi
ñöôïc laøm baèng nhöïa thoâng thöôøng thì khoù xeù. Tuy nhieân haàu heát caùc tuùi coù moät beân veát
khía chöõ V ñeå giuùp môû tuùi.
1.2) Noå löïc xeù tröïc tieáp:Neáu coù höôùng caét ñöôïc cho. Xeù caùc tuùi theo höôùng thaúng hoaëc
maãu – kieåu cong nhö yeâu caàu.

2) Caùc phöông phaùp deã caét: Caùc phöông phaùp deã caét ñöôïc chia thaønh hai daïng: Caét ñeå môû
vaø xeù theo höôùng.
54
 Phöông phaùp deã caét
Khía chöû V
Loå kim
Khía chöû I + baêng keo xeù
Beà maët saàn suøi
Taïo loå baèng laser
Maøng deã xeù
Ñaët ôû ngoaøi rìa Taïo höôùng Ghi chuù
O Theâm khía chöõ V ôû meùp ñöôøng haøn
O O Taïo loå kim ôû höôùng caét
O O
O Meùp ñöôøng haøn thì saàn do deã xeù baèng tay
O Choâ mong muoán caét ñöôïc laøm laser
O Maøng deã cho höôùng caét MD hoaëc CD

3) Caùc ñaëc tính cuûa caùc phöông phaùp deã caét

3.1) Khía chöõ V: Tuùi maøng gheùp coù theå deã daøng môû töø choå haøn daùn khía chöû V bôûi vì lôùp
ñònh höôùng maøng phía ngoaøi cho khaû naêng xeù. Nhöng trong tröôøng hôïp naøy höôùng xeù
khoâng theå kieåm soaùt.
3.2) Loå chaâm kim: Öu tieân gheùp vôùi maøng haøn daùn. ÔÛ phiaù ngoaøi maøng ñònh höôùng hai
chieàu traõi qua loå chaâm kim
3.3) Khía chöõ I + baêng keo xeù: Giaáy goùi baèng nhöïa yeâu caàu coù khiaù chöû I ñeå môû baèng xeù.
3.4) Moät phaàn beà maët nhaùm: Phaàn môû beà maët tuùi thì nhaùm ñeå laøm giaûm löïc maøng vaø choå
naøy troâng gioáng cellophane, xeù baèng tay maø khoâng caàn khía chöõ V hoaëc chöõ I
3.5) Duøng tia laser
3.5.1) Laser coù theå khaéc baát kyø loå coù kích thöôùc mong muoán
3.5.2) Khaéc choïn löïa cho caùc vaät lieäu gheùp laø coù hieäu löïc. Trong tröôøng hôïp PET/LLDPE
thì
PET ñöôïc khaéc vôùi LLDPE thì khoâng khaéc
3.5.3) Khaéc baát cöù moâ hình naøo laø coù theå. Thieát bò laser laép ñaët ôû cuoái maùy in hoaëc tieán
trình gheùp cho pheùp khaéc ôû baát kyø maãu caàn
3.6) Duøng maø deã xeù
3.6.1) Maøng deã xeù xeù thaúng cho duø caét môû laø caàn thieát.
3.6.2) Maøng deã caét seõ caét maùy moùc hoaëc caét ngang theo höôùng chæ ñònh. Caùc maøng cho
thuoäc tính höôùng laø ñònh höôùng moät chieàu PE, PP vaø ñònh höôùng hai chieàu PA
3.6.3) Chuù yù: Maøng deã xeù neân ñöôïc gheùp vôùi maøng haøn daùn thích hôïp cho vieäc söû duïng.
Keo gheùp haøn daùn laøm maøng deã xeù seõ phaù ñi thuoäc tính deã xeù cuûa noù, tieán haønh caùc cuoäc
thöû nghieäm deã caét “ cao caáp” treân caùc vaät lieäu gheùp laø caàn thieát.

55
Caâu 55:
Giaûi ñaùp:
Caâu 56: Nhöõng ñieåm quan troïng cuûa caáu truùc trình baøy – hình thaønh moät caáu truùc laø gì?
Giaûi ñaùp:
1) Caùc thuoäc tính yeâu caàu cuûa moät caáu truùc
1.1) Khaû naêng co bôûi nhieät
1.2) Khaû naêng deã haøn
1.3) Khaùng xuyeân thuûng
1.4) Ñoä cöùng
1.5) Thuoäc tính raøo caûn
1.6) Khaùng thaønh phaàn
1.7) Khaùng nhieät
Caâu 57:
Giaûi ñaùp:
Caâu 58: Taïi sao lôùp PA//PA ñöôïc söû duïng trong caáu truùc haøn daùn PA-möïc//PA ?
Giaûi ñaùp:
PA-möïc/haøn daùn seõ taùch lôùp treân choå haøn bôûi vì möïc baùm treân phaàn naøy coù ñoä beàn ñöôøng
haøn thaáp. PA-möïc/PA/sealant ñöôïc duøng chuû yeáu ñeå taêng ñoä beàn ñöôøng haøn. Trong khi
moät vaøi daïng PA coù caùc höôùng co vaø soá truyeàn khaùc nhau, lôùp PA/PA bao goàm hai lôùp
PA coù tính co khaùc nhau cho tính caân baèng.

1) Caáu truùc phôi baøy ( Lidding construction): ñöôïc phaân loaïi theo sau:
1.1) Bao goàm giaáy
1.2) Bao goàm nhoâm
1.3) Chæ laø maøng
Nhö caáu truùc (1), (2) cung caáp ñoä cöùng, lidding cho cöùc caêng chaén chaén neáu döû duïng noù
laøm caùc bao bì coù ñöôøng kính lôùn nhö laø bao bì ( container) ñöïng mì aên lieàn. Trong vieäc
so saùnh vôùi caáu truùc chæ duøng maøng khi aùp duïng cho bao bì giaûi thích cho vieäc ñoä cöùng vaø
myõ quan yeáu. Ñeå giaûi quyeát tính thieáu huït naøy thí PA ñöôïc söû duïng.

2) Lidding co:
2.1) Maøng ñònh höôùnh hai chieàu söû duïng cho lôùp ngoaøi cuøng cuûa Lidding laø OPP, PET, PA
vaø OSM . Caùch maøng co theo saûn phaåm ñoå vaøo, haøn daùn, xöû lyù ñun soâi vaø retort. Ñieàu
kieän quan troïng nhaát cho tính caêng lidding laø gioáng nhau vaø cung caáp ñoä co thích hôïp caû
veà chaïy maùy vaø höôùng ngang. Khoâng caân baèng hoaëc co khoâng thích hôïp keát quaû laø tính
caêng thaáp vaø bao bì bò meùo moù. caân nhaéc höôùng thaêng baèng vaø ñoä co . PA vaø OSM laø
ñieàu kieän toát nhaát.
2.1) PA co: PA co raát lôùn trong vieäc xöû lyù baèng nöôùc noùng bao goàm ñun soâi vaø retort hôn
laø xöû lyù nhieät khoâ. Muïc tieâu toång quaùt PA laø cho ñoä co caân baèng hôn laø OPP vaø PET. Tuy
nhieân Co theo höôùng MD vaø CD laø hoaøn toaøn khaùc nhau maø khoâng theå ñaùp öùng töông
xöùng trong vaøi ñieàu kieän. ÔÛû ñaâu bao goàm hình daïng tuùi vaø caùc phöông phaùp xöû lyù voâ
truøng. PA co ít thì ñöôïc söû duïng khi co ít ñöôïc söû duïng. ( hình veõ minh hoaï – trong saùch)
Caâu 59: Caùi gì caàn thieát thaän troïng cho vieäc xöû lyù retort bao bì caáu truùc PP/EVOH/PP?
56
Giaûi ñaùp:
Cho duø moät vaøi vaán ñeà toàn taïi thì caáu truùc PP / EVOH / PP coù theå ñöôïc xöû lyù retort.
(Thuoäc tính raøo caûn oxy cuûa caáu truùc naøy coù theå bò phaù huûy döôùi ñoä aåm cao)
1) Thuoäc tính raøo caûn oxy döôùi ñoä aåm cao: EVOH vaø PVA cho thuoäc tính raøo caûn oxy raát
raát toát döôùi ñoä aåm moâi tröôøng thaáp nhöng haáp thuï hôi aåm trong ñoä aåm xung quanh cao thì
keát quaû thuoäc tính raøo caûn giaûm ( hình minh hoaï trong saùch).

2) Thuoäc tính raøo caûn oxy cuûa bao bì caáu truùc PP / EVOH / PP
EVOH haáp thu hôi aåm vaø laøm hö thuoäc tính raøo caûn leä thuoäc vaøo chieàu daøy PP. Hôn nöõa,
EVOH seõ haáp thu6 löôïng hôi aåm coù giaù trò vaø hoaù traéng, vaø bieán maát söï hoaù traéng naøy
yeâu caàu keùo daøi khoaûng bao goàm söï trôû laïi tôùi söï coù maët bình thöôøng cuûa EVOH. (bao bì
caáu truùc PP/EVOH/PP maø traûi qua xöû lyù retort nghieâm khaéc seõ haáp thuï hôi aåm vaø sau ñoù
yeâu caàu vöôït hôn 30 ngaøy ñeã phuïc hoài thuoäc tính raøo caûn nguyeân goác cuûa noù. ( Xem hình
minh hoïa)

3) EVOH khaùng retort

3.1) Loaïi EVOH khaùng retort môùi maø giaûm söï haáp thuï hôi aåm maø nay ñaõ coù maët treân thò
tröôøng. Loaïi EVOH khaùng retort naøy cho:
3.1.1) Khaùng retort vaø ñun soâi: Xöû lyù retort ôû 1200C vaø ñun soâi ôû treân 850C laø coù theå.
3.1.2) Thuoäc tính raøo caûn khí: Theo sau xöû lyù retort, thuoäc tính raøo caûn khí cuûa EVOH
khaùng retort seõ phuïc hoài thaêng baèng trong moät ngaøy ôû nhieät ñoä phoøng.
3.1.3) Taêng khaû naêng khaùng thuûng
Muïc Ñôn vò Loaïi khaùng retort Daïng hieän haønh (EF-XL)
Chieàu daøy m 15 15
2
Ñoä beàn ñöùt MD/CD kgf/mm 15/20 21/20
Ñoä giaûn MD/CD % 170/70 100/100
2
Modulus MD/CD kgf/mm 290/290 360/340
Löïc va ñaäp kgf.cm 6 8
Ñoä môø % 0.5 0.5
3 2
Oxy xaâm nhaäp cm /m .24hr.atm 0.8 0.3

3.2) Phuïc hoài thuoäc tính raøo caûn theo sau xöû lyù retort: Lôùp ngoaøi cuûa loaïi khaùng retort neân
laø PA hoaëc vaät lieäu khaùc coù theå truyeàn ñöôïc hôi aåm. Lôùp ngoaøi cuøngphoùng thích hôi aåm
haáp thuï bôûi EVOH xöû lyù retort vaø cuõng ñoùng goùp cho vieäc phuïc hoài cuûa thuoäc tính raøo
caûn. Tuy nhieân, thuoäc tính raøo caûn yeâu caàu moät ngaøy ( 24 giôø) ñeå ñaït söï thaêng baèng. (hình
veõ)
Caâu 60: Möùc ñoä thuoäc tính raøo caûn O2 ñöôïc yeâu caàucho vieäc haáp thuï O2 ( thaønh phaàn) hoaëc N2
trong bao bì laø gì?
Giaûi ñaùp:
Möùc ñoä thuoäc tính raøo caûn oxy leä thuoäc vaøo khoaûng thôøi gian yeâu caàu cuûa möùc ñoä oxy ôû
möùc zero ( hình minh hoaï trong saùch)
1) Caùc chöùc naêng haáp thuï oxy: Khí Nitô ñöôïc ñaày coäng oxy bò haáp thuï töø bao bì cung caáp
ñöôøng cong thaønh phaàn oxy khaùc töø oxu haáp thuï chæ töø bao bì
57
1.1) Oxy haáp thuï chæ töø bao bì : Do haáp thuï oxy giaûm, noàng ñoä khí oxy trong tuùi daàn daàn
taêng bôûi söï xaâm nhaäp oxy beân ngoaøi töø phiaù ngoaøi tuùi.
1.2) Khí Nitô ñöôïc ñaày coäng oxy bò haáp thuï töø bao bì cung caáp do Nitô ñaày, noàng ñoä oxy
laø zero ôû ñieåm khôûi ñaàu.

2) Moâ hình ñaùnh giaù: Oxy haáp thuï cho toác ñoä vaø söï haáp thuï khaùc nhau leä thuoäc vaøo daïng
vaø soá löôïng. Maøng tuùi rieâng reû raøo caûn Nitô ñöôïc ñaày khaùc nhau rieâng reû chöùa oxy haáp
thuï ñöôïc kieåm tra ñeå xaùc nhaän phaïm vi khoaûng oxy ôû möùc zero
Ñieàu kieän: Kích thöôùc tuùi: 120 x 200 mm ( Dieän tích beà maët : 480 cm2)
Löôïng oxy haáp thuï: 50 cm3

Caáu truùc Löôïng O2 xaâm nhaäp Löôïng O2 xaâm nhaäp töø Khoaûng duy trì oxy ôû
cm3 / m2. 24hr.atm beân ngoaøi tuùi möùc zero trong tuùi
( 200C x 90% RH) cm3 / 24hr ( Ngaøy)
PET(12)//LL(50) 120 5.8 8.6
PA(15)//LL(50) 60 2.9 17.2
OP-K(20)//CP(50) 10 0.5 100
PET-VM(12)//LL(50) 2 0.1 500

Haäu quaû laø khoaûng thôøi gian yeâu caàu oxy ôû möùc zero ( vaø chi phí) quyeát ñònh caáu truùc bao
bì hoaëc naêng suaát haáp thuï oxy

Caâu 61: Moái quan heä cuûa tuoåi thoï cô baûn, saûn phaåm, vaø möùc ñoä raøo caûn khí?
Giaûi ñaùp:
1) Caùc saûn phaåm ñöôïc phaân loaïi theo chieàu daøi tuoåi thoï: baûng döôùi ñaây chæ ra saûn phaåm
ñöôïc phaân loaïi theo chieàu daøi tuoåi thoï. Thöïc phaåm cho duø ñaõ ñöôïc phaân loaïi theo töøng
loaïi rieâng, theo tuoåi thoï cuûa töøng loaïi nhö loaïi thöc phaåm deã bò oxihoaù chaát beùo ( lipids)
hoaëc caùc thaønh phaàn khaùc. Caùc thuoäc tính cuõng thay ñoåi theo caùc chính saùch bao bì cuûa
caùc nhaø saûn xuaát thöïc phaåm. Hôi aåm cuõng aûnh höôûng tôùi chaát löôïng saûn phaåm bò hö nhöng
söï giaûi thích ôû ñaây taäp trung vaøo thuoäc tính raøo caûn oxy.
Tuoåi thoï Saûn phaåm Oxy xaâm nhaäp ( cm3/ m2. 24hr . atm)
Khoaûng 1 thaùng Baùnh sponge 0.5
Thòt ( Hamburger, giaêm boâng) 6 – 10
1 – 3 thaùng Traùng mieäng 5–7
hoaëc ít hôn Snack 1.030
3 – 6 thaùng Retort ( Trong suoát) 1
hoaëc ít hôn Snack 1-20
Baùnh gaïo nöôùng 1-20
Baùnh ngoït, baùnh bao 0-20
Mì aên lieàn 6-1000
Biscuit 20
6 – 1 naêm Soup ( Boät), retort 0
hoaëc ít hôn Coffee 0-1
Cocoa 1
Biscuit, Snack 1, 20
58
 Baùnh Chocolate 1, 20
1 – 2 naêm Retort, Cocoa 0
Coffee 1

2) Caùc ví duï caáu truùc bao bì theo thaønh phaàn vaø tuoåi thoï ( Xem theâm trong saùch)
Saûn Caáu truùc Oxy xaâm nhaäp ( cm3/ m2. 24hr . Tuoåi thoï
phaåm atm)
Snacks OP/PE(15)/VMPET(12)/PE(15)/CP(20) 1 6 thaùng
PET-VM(12) // CPP 1 6 thaùng
OP(20) // VM-CP(25) 20 10 thaùng – 1 naêm
OP(21) // CPP(30) 1000 6 thaùng
Retort curry PET(12)//Al(12)//PA(15)//retoCP(80) 0 2 naêm
PET(12)//PA(15)//Al(7)//retoCP(60) 0 6 thaùng, 1 naêm
PET(12)//Al(7)//retoCP(70) 0 1 naêm, 2 naêm
PET(12)//PVDC(15)//PA(15)//retoCP(70) 1 6 thaùng
Traø Ñen OPP-K(20)//EVOH(12)/PE(20)/PE(22) 0.5 2 naêm
PET(12)/PE(15)/Al(7)/ PE(22) 0 2 naêm
Coffee PET(12)/PE(16)/PVA(12)/PE(15)/PE(40) 0.5 1 naêm
OPP(20)/PE(14)/VMPET(12)/PE / LL(42) 1 1 naêm
PET(12)//VMEVOH(12)//LL(40) 0.5 1 naêm
PET(12)//Al(9)//LL(70) 1 1 naêm
Sp Thòt PET-K(12)//retoCP(60) 6 14 ngaøy
PA-K(15)//LL(63) 6 20 ngaøy

Caâu 62: Moái quan heä giöõa ñoä beàn ñöôøng haøn vaø nhieät ñoä ( 1 – 2s, 1kg / cm2), vaø giöõa toác
ñoä ñoùng goùi töï ñoäng vaø nhieät ñoä?
Giaûi ñaùp:
1) Moái quan heä giöõa ñoä beàn ñöôøng haøn vaø nhieät ñoä: Ñoä beàn ñöôøng haøn thì aûnh höôûng bôûi
nhieät ñoä, aùp suaát , thôøi gian vaø leä thuoäc vaøo nhieät ñoä haøn daùn tôùi ñieåm haøn daùn cuûa löïc
haøn daùn töông ñöông. Maøng haøn daùn xaùc ñònh caû nhieät ñoä haøn daùn ban ñaàu vaø cöïc ñaïi

2) Moái quan heä giöõa ñoùng goùi töï ñoäng vaø nhieät ñoä: Nhieät ñoä haøn daùn phaûi ñöôïc caøi ñaët
theo toác ñoä ñoùng goùi, caáu truùc, vaø saûn phaåm.
2.1) Aûnh höôûng toác ñoä ñoùng goùi: Giaûn ñoà chæ ra löïc haøn daùn cuûa bao bì töø 1 giaây vaø tôùi 0.3
giaây. Nhieät ñoä haøn daùn taêng 100C thì khoaûng thôøi gian haøn daùn giaûm töø 1 giaây tôùi 0.3
giaây. Vôùi 8% EVA, 1 giaây thì ñoä beàn haøn daùn cöïc ñaïi ñaït ñöôïc ôû 1200C; coøn 0.3 giaây ñoä
beàn haøn daùn cöïc ñaïi ñaït ñöôïc ôû 1400C. Thí duï naøy aùp duïng raèng giaûm khoaûng thôøi gian
haøn daùn yeâu caàu nhieät ñoä haøn daùn cao hôn. Maùy ñoùùng goùi bao bì nhoû vôùi naêng suaát 300 –
500 tuùi / phuùt coù thôøi gian haøn daùn töø (0.1 – 0.15) giaây / tuùi ôø nhieät ñoä cao hôn. Keát quaû laø
caû maøng PET cho lôùp ngoaøi bao bì vaø maøng haøn daùn nhieät ñoä thaáp laø yeâu caàu.

2.2) Caáu truùc: Tuùi coù caáu truùc maøng nhieàu lôùp ñoøi hoûi keùo daøi khoaûng thôøi gian truyeàn
nhieät. Ñeå taêng toác ñoä ñoùng goùi, nhieät ñoä haøn daùn cao hôn laø khoâng hieäu quaû vaø quaù trình
hai laàn haøn, choå haøn gia nhieät tröôùc hoaëc caùc phaàn ño khaùc phaûi xem xeùt.

59
2.3) Saûn phaåm: Caùc tuùi bao bì nhoû ñöôïc söû duïng ñöïng chaát loûng ñöôïc haøn daùn trong söï coù
maët chaát loûng phaûi duøng bao bì kín ( hôi, gioù). Trong tröôøng hôïp naøy, caû thaønh phaàn chaát
loûng vaø nhieät ñoä quyeát ñònh nhieät ñoä haøn daùn. Khi ñoùng goùi bao bì cho chaát loûng ñöôïc gia
nhieät laø khoâng yeâu caàu ñöôïc nhieät ñoä haøn daùn cao ñaùng keå. Bao bì cho chaát loûng chöa gia
nhieät hoaëc laïnh chæ yeâu caàu nhieät ñoä haøn daùn cao hôn bao bì khoâng ñöïng.
Caâu 63: ÖÙng duïng cuûa in trong vaø in ngoaøi?
Giaûi ñaùp:
Haàu heát caùc bao bì meàm ñöôïc in ôû maët trong vaø moät ít saûn phaåm in maët ngoaøi.
1) In trong vaø in ngoaøi laø gì?
1.1) In ngoaøi nghóa laø in treân beà maët phía ngoaøi
1.2) In trong laø khi beà maët in ñöôïc gheùp vôùi nhöõng lôùp maøng khaùc, neân hình aûnh boùng
hôn.
1.3) Möïc in ngoaøi: Phaûi coù ñoä baùm toát, ñoä beàn nhieät cao vaø khoâng bò xöôùt.
1.4) In trong: Beà maët in quay vaøo phía trong ñeå tieáp xuùc vôùi lôùp keo, möïc in phaûi coù khaû
naêng baùm díngh vôùi caû hai beà maët cuûa maøng in vaø lôùp keo, vaø ñoä baùm dnh cuûa noù phaûi
chaáp nhaän ñöôïc.
2) ÖÙng duïng cuûa in ngoaøi:
2.1) In treân beà maët giaáy hoaëc nhoâm.
2.2) In treân maøng 1 lôùp (ñeå ngaên möïc in khoâng tieáp xuùc vôùi saûn phaåm).
2.3) In treân beà maët maøng môø
2.4) In treân caùc maøng 1 lôùp khoù in.
2.5) Trong quaù trình ñoùng goùi bao bì, möïc in coù vai troø truyeàn nhieät neân ñoøi hoûi möïc in
phaûi coù ñoä beàn nhieät cao.
2.6) ÖÙng duïng cho nhöõng tröôøng hôïp ñaëc bieät khaùc:

Caùch söû duïng Vaät chöùa Caáu truùc

Khi beà maët Ñoùng goùi daïng cup Ink-Al(60)//PP – PE(25)
khoâng trong suoát Ñoùng goùi daïng tuùi Ink-paper // bi-ax PE(65)
Chocolate Ink-VM-OP(30)//EVA.PS
Ink-PET-VM(12)//OP(40)/cold seal
Bao daïng xoaén Ink-VM-mono-axPE(25)
Chocolate daïng thoûi Ink.pearl- likeOP(30)//VM-CP(25)
Khi beà maët in laø Bô daïng mieáng Ink-PET-K(12)
nhöõng maøng ñôn Baùnh boät gaïo nöôùng Ink-OP(50)/partial coat
Ink-OPP(25) ( Maøng haøn daùn OPP)
Ink-PE
Rau caûi Ink-OP(25)/anti fog layer
Rau caûi (kaiware) Ink-OP(40) / partial coat
Baùnh spon Ink-K-PET-K(12) ( PVDC phuû hai maët)
Muø taït (oáng) Ink-MAT-PET(15)/Ink//K-OP(20)//CP(25)
Ñaëc ñieåm cuûa beà Keïo Ink-MAT-PET(15)/Ink//K-OP(20)//CP(25)
maët maøng in Snack Matte coat OPP(20)-ink/PE(15)/VMPET(12)/PE(20)/
PP(20)
Khi beà maët maøng Tuùi ñöïng mì soáng Ink-CNY(25)/PE(15)/LL(50)
khoù in Thuøng cartoon, hoäp baøi Ink- PE(28)//Al(7)//PE(27)//paper//PE(40)

60
 Vöøa in, vöøa ñoùng Rong bieån Ink – OPP (25)
goùi
Nhöõng yeâu caàu Döôïc phaåm vaø nhöõng Ink-PET(12)/PE(16)/Al(9)/PE(20)/PE(22)
ñaëc bieät khaùc thöù khaùc
Caâu 64: Möùc ñoä xöû lyù corona baèng phoùng ñieän yeâu caàu cho möïc in treân maøng xöû lyù laø gì?
Giaûi ñaùp:
Treân 36 dynes / cm cuûa löïc caêng öôùt ( WT) thì ñöôïc yeâu caàu
1) Xöû lyù corona cuûa maøng polyolefinic
1.1) Beà maët khoâng hoaït ñoäng cuûa PP hoaëc PE cho söï baùm dính möïc yeáu. Ñeå taêng tính keát
dính, xöû lyù corona baèng phoùng ñieän ñöôïc tieán haønh cho beà maët hoaït ñoäng.
1.2) Möùc ñoä xöû lyù OPP vaø CPP
1.2.1) Beà maët hoaït ñoäng OPP vaø CPP thì thöôøng ñöôïc ño bôûi WT. WT seõ ñöôïc ño möùc ñoä
xöû lyù giöõa 30 vaø 56 dynes / cm.
1.2.2) Xöû lyù OPP hoaëc CPP: Möùc ñoä WT cuûa xöû lyù OPP vaø CPP thì khoaûng 40 dynes / cm.
Cho duø tæ soá cao laø coù theå, caùc aûnh höôûng khoâng mong muoán khaùc coù theå taïo ra

Khoâng xöû lyù Xöû lyù

OPP 30 38 - 42
CPP 30 38 - 40
1.2.3) Thay ñoåi WT vôùi thôøi gian

1.3) Toái thieåu WT: Möïc baùm dính yeáu keát quaû laø do möùc ñoä WT döôùi 36 dynes / cm.

2) Möùc ñoä xöû lyù corona cuûa PET vaø PA

2.1) PET: Maøng bao bì PET thì khoâng xöû lyù corona ôû maët ngoaøi. Tuy nhieân, maøng PET xöû
lyù thì laøm cho möïc baùm dính oån ñònh hôn laø khoâng xöû lyù. Ngaøy nay beà maët maøng PET thì
thöôøng xöû lyù. PET khoâng xöû lyù coù WT trong daõy 38 – 40 dynes / cm. PET xöû lyù thì ñaït 48
dynes / cm. Xöû lyù corona thì ñaëc bieät caàn thieát khi söû duïng khi söû duïng water based
polyethylene imine, hoaëc taùc nhaân polybutadien.

2.2) PA: Cho duø PA cho ñoä baùm dính cuûa möïc raát toát hôn PET, thì PA cuõng caàn xöû lyù
corona, bôûi vì xöû lyù corona thì ñoä baùm dính möïc oån ñònh vaø taêng khaùng retort cuûa maøng.
PA khoâng xöû lyù coù WT: 38 – 42 dynes / cm vaø 48 dynes / cm khi xöû lyù.

Caâu 65:Thuaän lôïi vaø baát thuaän lôïi cuûa vieäc söû duïng maøng môø hoaëc maøng giaû môø ?
Giaûi ñaùp: (Taïm dòch: matte –coated film: Maøng phuû môø hay maøng giaû môø)
1) Maøng môø vaø maøng giaû môø laø gì?
1.1) Maøng môø: Beà maët maøng thì tieán trieån khoâng baèng phaúng khi caùc phaân töû voâ cô ñöôïc
nhaøo troän trong vaät lieäu thoâ laøm maøng , keát quaû laø maøng môø ( ñuïc).
1.2) Maøng giaû môø: Beà ngoaøi môø thì ñaït bôûi beà maët in baèng caùch duøng möïc in khaùng nhieät,
khaùng traày, khaùng söôùt. Beà maët ngoaøi môø roû thì yeâu caàu löôïng chaát neàn ( Khoâ: 2 – 3g /
m2) möïc

61
2) Thuaän lôïi vaø baát thuaän lôïi cuûa maøng môø vaø maøng giaû môø
Maøng môø Maøng giaû môø
Giaù Toát Xaáu: Ñaét
Thieát keá Xaáu Toát: In ñaëc bieät ñöôïc
*) Môø moät phaàn
**) Ñieàu chænh möùc ñoä môø
Tính chaát beà maët Toát: Khoâng coù vaán ñeà Xaáu: Vaán ñeà laø beà maët in
Ghi chuù:Thaät ra, maøng phuû môø -giaû môø -ñöôïc tieán haønh ngay khi in vì vaäy chi phí khoâng
taêng roû, ñoái vôùi in ngöôïc thì ñaây laø moät coâng vieäc lyù thuùvì noù coù theå laøm taêng theâm giaù trò
maøng

Maøng môø cho tieáng (aâm thanh) kheû ñöôïc chaáp nhaän bôûi nhieàu nhaø saûn xuaùt bao bì ñeå
phaân bieät saûn phaåm cuûa hoï töø caùc saûn phaåm caïnh tranh. Maøng giaû môø ñaõ ñöôïc söû duïng
gaàn ñaây nhö thay theá maøng môø trong vieäc phaûn öùng laïi söï laïm duïng, cho tính quyeán ruû
hôn. Maøng OPP thì in khoâng hoaøn chænhkhi beà maët môø ñöôïc mong muoán. Keát quaû laø söï
töông phaûn roõ giöõa choå boùng khoâng in vaø choå môø in.

3) Moät soá ví duï maøng môø vaø maøng giaû môø

Saûn Phaåm Caáu truùc Loaïi Maøng
Keïo ( Taát caû caáu truùc naøy laø I/MAT-PET(15)/I//K-OP // CP(25) Maøng Môø
bao bì phiaù ngoaøi cho caùc bao MAT-OP(20)/I//VM-PET(12)/PE(10)/CP(20)
bì beân trong) MAT-OP(20)/I//pearl toneOP(35) // CP(20)
MAT-PET(12)/I // pearl toneOP(35) // OP-K(20)
//CP(30)
Snacks MAT-OP(21)/I/PE(13)/VMPET(12)/PE(15)//CP(20)
MAT –OP(25) / I / EMMA(18) / VMCP(25)
MAT-OP(21) / I // CP(30)
Baùnh gaïo nöôùng MAT- OPP(21) / I / PE(12) / VM-PET(12)/PE(12)/CP
(20)
MAT-OP(20) / I // CP (40)
Baùnh ngoït, baùnh bao MAT-PET(12) / I / VM-CP(25)
Thòt caù luoäc MAT-OP(20) / I / PE(18)
Keïo (1) OP(30)/ I // CP(40) Maøng Giaû Môø
Snacks (1) OP(20)/I/PE(15)/VMPET(12)/PE(20)/CP(20)
OP(20)/I/PE(12)/VMOPP(20)/PP(27)
Caâu 66: Caùi gì thì ñaùng löu yù veà keo phuû moät phaàn khaùng nöôùc vaø quan ñieåm töông lai?
Giaûi ñaùp:
Keo phuû moät phaàn khaùng nöôùc ñaõ ñöôïc söû duïng cho taêng moäi tröôøng hoaït ñoäng thöïc vaät
vaø ngaên söï oâ nhieãm khoâng khí.
1) Chuù yù veà vieäc söû duïng keo phuû moät phaàn khaùng nöôùc: Moät vaøi nha øsaûn xuaát möïc cung
caáp caùc taùc nhaân phuû moät phaàn rieâng reû vaø giaûi thích ôû ñaây taäp trung vaøo möïc cuûa haõng
TOYO
1.1) Xöû lyù corona baèng vieäc phoùng ñieän laø yeâu caàu cho beà maët phuû: Taùc nhaân phuû moät
phaàn khaùng nöôùc neân ñöôïc phuû treân beà maët maøng ñöôïc xöû lyù corona cho vieäc taêng ñoä
baùm dính giöõa maøng vaø taùc nhaân, ngöôïc laïi ñoái vôùi taùc nhaân phuû dung moâi thì coù theå phuû
caû hai beà maët xöû lyùû vaø khoâng xöû lyù.
62
1.2) Laøm khoâ vaø hình thaønh maøng laø caàn thieát: Laøm khoâ vaø boác hôi nöôùc sau khi phuû cuûa
taùc nhaân phuû khaùng nöôùc, maøng phuû phaûi ñöôïc gia nhieät toát tôùi khi taùc nhaân chuyeån sang
trong suoát. Quaù trình xöû lyù nhieät laø caàn thieát cho vieäc phaùt trieån ñoä beàn ñöôøng haøn thích
hôïp.
1.3) Kieåm soaùt taùc nhaân phuû:
1.3.1) Khi taùc nhaân phuû khaùng nöôùc daïng nhuû töông saün saøng keát dính ôû nhieät ñoä hoaø tan
treân 400C, nhieät ñoä taùc nhaân phaûi döôùi 350C .
1.3.2) Ngaên ngöøa ñoâng cöùng laø caàn thieát bôûi vì chaát loûng phuû ñoâng laïi seõ taïo gel.

2) Giôùi thieäu veà Aquaseal 069 ( TOYO)

2.1) Thuaän lôïi:
* Giaûm löôïng dung moâi thöøa
* Ñoä beàn ñöôøng haøn raát cao ñaït ñöôïc laø do thaønh phaàn raén cao vaø ñoä nhôùt thaáp.
* Gia nhieät taùc nhaân phuû laø khoâng caàn thieát.
* Beà maët phuû hoaøn toaøn trong suoát.
2.2) Thuoäc tính
1. Thaåm myõ ( beà ngoaøi): Chaát loûng traéng trong suoát.
2. Ñoä nhôùt ( Zahn cup 3): 20 2’’ / 250C.
3. Thaønh phaàn raén: 46  1 %.
4. Dung moâi: Nöôùc.
5. Thaønh phaàn nhöïa: Nhöïa ethylene – vinylacetate .
6. pH: 5.1.
7. Troïng löôïng rieâng: 0.99 / 250C.
2.3) Chöùc naêng
Muïc Aquaseal 609 Phöông phaùp ño

2.4) Laøm khoâ: Ñeå ñaït ñöôïc caùc tính chaát laøm bao bì vaø ñoä beàn ñöôøng haøn thích hôïp, Gia
nhieät lôùn treân beà maët treân 800C ñöôïc yeâu caàu cho vieäc hình thaønh maøng. Haäu quaû laø thieát
bò, ñieàu kieän laøm khoâ phaûi kieåm soaùt caån thaän.
Ví duï: Nhieät ñoä khoâng khí noùng : 1100C.
Toác ñoä gioù: 30m/giaây
Chieàu daøi loø saáy: 1.5 m
Khoaûng caùch ( töø voøi tôùi maøng) 10mm
Chieàu roäng voøi: 1.5mm
Thì toác ñoä in: 100m/phuùt ( khoái löôïng phuû: 2.1g/m2)
2.5) Ñoä beàn haøn nhieät choáng laïi löôïng keo phuû ( hình veõ minh hoaï – trong saùch)

63
3) Quan ñieåm töông lai vaø thöù khaùc
3.1) Tích cöïc taêng taùc nhaân phuû khaùng nöôùc, ngaøy nay 10 – 20% saûn phaåm söû duïng ñaõ
lieäu tröoôùc ñeå taêng.
3.2) Caùc thieát bò saáy phaûi ñöôïc bieán ñoåi neáu ñang söû duïng cho taùc nhaân dung moâi chuyeån
sang söû duïng taùc nhaân khaùng nöôùc.
3.3) Xöû lyù corona vaø beà maët in laø khoâng theå traùnh ñöôïc trôû neân
Caâu 67: Taïi sao phuû laøm neàn ñeå dính ( anchor coating) laø caàn thieát cho traùng ñuøn ?
Giaûi ñaùp:
Cho traùng ñuøn, maøng gheùp yeâu caàu xöû lyù phuû laøm neàn ñeå taêng ñoä baùm dính bôûi vì phuû
laøm neàn vaø beà maët chaát neàn khoâ cung caáp keo tôùi nhöïa ñuøn. Tuy nhieân , khi vaät lieäu neàn
vaø vaät lieäu ñuøn laø nhö nhau thì phuû laøm neàn laø khoâng yeâu caàu ( Ví duï: Traùng PP treân
OPP)
1) Taïi sao phuû laøm neàn laø caàn thieát?
1.1) Nguoàn goác cuûa vieäc phuû laøm neàn: Ñaàu tieân coâng ty Dupont ( USA) ñaët teân cho hôïp
chaát höõu cô titanate laøm chaát xuùc tieán vaø keo: laøm taùc nhaân phuû neàn beà maët. Taùc nhaân
phuû laøm neàn cuõng coù theå ñöôïc goïi laø laø PRIMER ( anchor: nghiaõ laø giöõ chaët con taøu
khoâng ñöôïc troâi baèng vieäc duøng caùi neo – taïm dòch: anchor coating: phuû laøm neàn ).
1.2) Xöû lyù quaù trình phuû laøm neàn laø khoâng caàn thieát khi vaät lieäu neàn vaø vaät lieäu ñuøn laø
nhö nhau bôûi vì caùc vaät lieäu gioáng heät nhau thì deã daøng baùm chaët vaøo.
1.3) Caùc vaät lieäu daïng khaùc nhau seõ khoâng baùm chaët vaøo neáu khoâng söû duïng phuû laøm
neàn.
2) Caùc taùc nhaân phuû laøm neàn
2.1) Boán chaát phuû laøm neàn khaùc nhau yeâu caàu coù vieäc söû duïng thích hôïp
Organic titanate Isocyanate Polyethylene imine Polybutadiene
Khaùng ñoä aåm Toát Toát Xaáu Toát
Khaùng nöôùc Raát xaáu Toát Raát xaáu Xaáu
Khaùng ñun soâi Raát xaáu Toát Raát xaáu Xaáu
Khaùng daàu Xaáu Toát Xaáu Xaáu
2.2) Chaát löôïng cuûa taùc nhaân phuû laøm neàn
Taùc nhaân Noàng Khoái löôïng phuû Khoái löôïng phuû Dung moâi
ñoä ( Öôùt: g / m2) (Khoâ: g / m2)
Organic titanate 3-5 2–3 0.06 – 0.15 IPA, n-hexane, toluene, EA
Isocyanate 3-5 2-5 0.06 – 0.25 EA, MEK, toluene, propanne dichloride
Polyethylene imine 0.5 – 1 2–3 0.01 – 0.03 Nöôùc/ alcohol: MeOH.EtOH,IPA
Polybutadiene 0.5 - 1 2-3 0.01 – 0.03 Nöôùc/ alcohol: MeOH.EtOH,IPA
3) Thieát bò traùng ñuøn ( Xem saùch)
Maøng ñöôïc ñöa leân sau ñoù ñöôïc quaán laïi vaø phuû rieâng reû vôùi taùc nhaân phuû, keát quaû laø
maøng gheùp.
Traùng ñuøn PE giöõa hai maøng nhö vaäy ñöôïc goïi laø traùng giöõa ( Sandwich lamination)
4) Maøng vaø nhöïa yeâu caàu khoâng coù phuû laøm neàn
4.1) Cho vieäc traùng ñuøn PE naâng caáp maøng PET, CPP coù ñoä baùm dính toát vaø khoâng caàn
phuû laøm neàn ñang ñöôïc phaùt trieån vaø hieän ñang söû duïng trong thöông maïi.

64
4.2) Cho duø PE yeâu caàu xöû lyù phuû laøm neàn bôûi vì beà maët dính thaáp, tuy nhieân, coù moät vaøi
ethylene copolymer vôùi acid acrylic, acid methacrylic, vaø nhöïa ester cuûa noù cho ñoä baùm
dính toát vaø khoâng yeâu caàu phuû laøm neàn.
Beà maët neàn EEA EAA EMA EMAA EMMA
OPP Raát toát
PET Raát toát Raát toát
PA Raát toát
Al Raát toát Raát toát Raát toát Raát toát
Caâu 68: Caùch söû duïng gheùp khoâ vaø gheùp noùng?
Giaûi ñaùp:
Baûng döôùi ñaây chæ ra söï so saùnh giöõa gheùp khoâ vaø gheùp noùng:

Muïc Gheùp khoâ Traùng noùng

Khaùng nhieät T RX
Ñoä cöùng T RX
Ñoä cong RX T
Dung moâi thöøa RX T
Muøi PE T RX
Löïc haøn daùn T RX
Chi phí RX T

1. Gheùp khoâ vaø traùng noùng laø gì?

1.1) Gheùp khoâ: Sau khi keo ñöôïc hoøa tan trong dung moâi thì ñöôïc phuû leân chaát neàn vaø
laøm khoâ, sau ñoù chaát neàn ñöôïc gheùp vôùi moät maøng khaùc baèng aùp löïc.
1.2) Traùng noùng: Nhöïa PE ñöôïc ñuøn noùng chaûy vaøo giöõa beà maët maøng coù chaát phuû vaø lôùp
maøng gheùp, vaø cuoái cuøng ñöôïc eùp bôûi caùc truïc eùp.

2. Caùch söû duïng gheùp khoâ vaø traùng noùng:

2.1) Khaùng nhieät: Traùng noùng söû duïng nhöïa PE maø coù tính khaùng nhieät thaáp vaø khoâng
phuø hôïp cho tuùi retort vaø tuùi ñun soâi. Gheùp khoâ thì phuø hôïp cho vaøi muïc ñích vôùi vieäc
duøng keo thích hôïp.
2.2) Ñoä cöùng: Gheùp khoâ thì ñöôïc duøng khi ñoä cöùng ñöôïc yeâu caàu vaø löôïng keo cung caáp
töø khoaûng 2-8 g/m2.
2.3) Tính meàm: Traùng noùng thì phuø hôïp hôn khi tính meàm vaø cong ñöôïc ñeà nghò.
2.4) Dung moâi thöøa:Löôïng dung moâi thöøa trong gheùp khoâ coù theå trôû thaønh vaán ñeà quan
taâm ngay khi keo ñöôïc caån thaän saáy khoâ vaø bay hôi nhanh choùng. Ñeå kieåm soaùt toát traùng
noùng ñöôïc ñeà nghò.
2.5) Muøi: Traùng noùng thì phoùng thích muøi PE .
2.6) Löïc haøn daùn: Löïc haøn daùn cuûa bao bì traùng noùng thì deã bò phaù huûy hôn.
2.7) Giaù: Giaù traùng noùng thì thaáp hôn.
Caâu 69: Traùng nhieät noùng laø gì?
Giaûi ñaùp:

65
1. Traùng nhieät noùng: Traùng nhieät noùng ñöôïc qui cho laø chaát neàn ñaõ ñöôïc phuû tröôùc vôùi
nhöïa keo maø ñöôïc gheùp vôùi maøng hoaëc giaáy baèng vieäc duøng nhieät vaø aùp suaát. Trong vieäc
duøng bao bì , traùng nhieät noùng OPP ñöôïc gheùp vôùi CPP. Trong vieäc söû duïng gheùp giaáy thì
traùng nhieät noùng OPP vaø PET ñöôïc gheùp vôùi giaáy. Yeâu caàu caùc saûn phaåm traùng nhieät
noùng ngaøy caøng taêng.

2. Traùng nhieät xuaát hieän neàn (background)

2.1) Gheùp giaáy hieän nay yeâu caàu dung moâi höõu cô cho vieäc hoøa tan keo öu tieân cho maøng
phuû. Maøng phuû vaø ñöôïc laøm khoâ sau ñoù gheùp giaáy ñaõ ñöôïc in.
2.2) Vôùi nhieàu choå coù in traùng nhieät noùng, löôïng dung moâi duøng vaø löôïng dung moâi boû
caàn phaûi giaûm cho vieäc baûo veä moâi tröôøng vaø söùc khoûe ngöôøi laøm vieäc.
2.3) Maøng ñöôïc phuû tröôùc cho traùng nhieät noùng thì taïo ra caùc vuøng döï ñònh taùch töø maøng
traùng nhieät noùng. Tieán trình phuû keo tröôùc coù theå taïo nhieät vaø laøm bieán ñoåi dung moâi bay
hôi.
2.4) Quaù trình traùng nhieät noùng duøng maøng phuû keo tröôùc laøm giaûm löôïng dung moâi bay
hôi
2.5) Thieát bò traùng nhieät noùng so saùnh gheùp khoâ bình thöôøng thì loaïi tröø ñöôïc nhu caàu
traïm phuû keo vaø traïm saáy. Traùng nhieät noùng coù theå taän duïng traïm aùp suaát tính luoân caùc
thieát bò gheùp giaáy hieän taïi.

3. Maøng ñöôïc phuû tröôùc cho traùng nhieät noùng

ÔÛ ñaây moâ taû maøng phuû keo tröôùc “ Lamitack” cuûa Wada Kagaku Kogyo ñöôïc phaùt trieån
chính yeáu cho gheùp giaáy coù chaát neàn OPP hoaëc PET. Löïc taùch “ Lamitack” laø 130gf /
15mm ngay laäp töùc sau khi traùng vaø ñaït 220gf / 15 mm vôùi moät khoaûng thôøi gian.
3.1) Thieát bò gheùp giaáy thöôøng ( traùng khoâ)  Hình veõ ( Xem saùch)
3.2) Thieát bò traùng nhieät  Hình veõ ( Xem saùch)
Caâu 70: Caùc ñaëc tính cuûa gheùp khoâng dung moâi?
Giaûi ñaùp:
Gheùp khoâng dung moâi laø vieäc söû duïng keo khoâng dung moâi cho gheùp maøng.
A) Gheùp khoâng dung moâi
1.1. Quaù trìng gheùp khoâng dung moâi
Ban ñaàu, keo ñöôïc cung caáp vaøo giöõa application roll ( truïc gaït keo) vaø metering roll (
truïc chuyeån keo) vaø keo phuû, truïc gaït keo, truïc chuyeån keo, truïc eùp phuû keo , truïc ñeø
ñöôïc gia nhieät tröôùc.
1.2. Keo ñöôïc phuû treân maët neàn baèng truïc keo. Nhieät ñoä ñöôïc giöõ ôû (80 –100)0C vaø löôïng
keo phuû töø 0.5 –2.0 g/m2.
1.3.Löôïng keo phuû treân maët neàn ñöôïc eùp & gheùp vôùi maøng baèng truïc gheùp nhieät ñoä (40 –
60)0C.
1.4. caùc maøng ñaõ gheùp yeâu caàu phaûi giöõ oån ñònh ôû (35 – 40)0C töø (2-3) ngaøy ñeå taêng ñoä
beàn taùch lôùp.
2. Chuù yù caùc vaán ñeà laøm giaûm gheùp khoâng dung moâi

66
Khoái löôïng phaân töû thaáp cuûa keo khoâng dung moâi keát quaû laø löïc keát caáu thaáp vaø ñoä beàn
taùch lôùp thaáp sau khi gheùp. Do vaäy vieäc kieåm soaùt löïc caêng oån ñònh laø caàn thieát cho quaù
trình.
3. Keo khoâng dung moâi
Keo daïng moät thaønh phaàn vaø hai thaønh phaàn ñaõ coù. Gaàn ñaây keo daïng hai thaønh phaàn
ñuöïc ngaøy caøng duøng.

B) Caùc ñaëc tính cuûa saûn phaåm gheùp khoâng dung moâi
1.1. Khoâng coù löôïng dung moâi dö
1.2. Khaùng nhieät, khaùng laïnh, khaùng thaønh phaàn toát ( khoâng phuø hôïp cho söû lyù retort)
1.3. Khaø naêng öôùt beà maët chaát neàn laø thaáp so vôùi keo coù dung moâi, vaät lieäu ñuöïc söû duïng
giôùi haïn. Nhoâm khoâng ñöôïc duøng laøm chaát neàn bôûi vì khaø naêng öôùt thaáp.

C) Moät soá saûn phaåm duøng gheùp khoâng dung moâi

Caùch söû duïng Caáu truùc bao bì
Baùnh Snack, baùnh gaïo nöôùng OPP/ Keo/CPP hoaëc OPP/Keo/VMCPP
Tuùi gaïo PA/ Keo/ PE
Baùnh Snack, Ice Stick VMCPP ( hoaëc KOPP)/Keo/CPP

D) Thieát bò
Ñöôïc phaùt trieån ôû Chaâu Aâu vaø giôùi thieäu laàn ñaàu 1977. Hieän nay khoaûng treân 30 daïng
thieát bò ñöôïc vaän haønh, toác ñoä toái ña laø 300m/phuùt cho neân noù ñöôïc söû duïng cho caùc loâ
haøng lôùn.

Caâu 71: Saûn phaåm gheùp khoâng dung moâi vaø saûn phaåm gheùp ñuøn ñöôïc xöû lyù ñun soâi khoâng?
Giaûi ñaùp:
Caû hai loaïi saûn phaåm naøy ñeàu coù theå ñun soâi ( luoäc)
1. Keo khoâng dung moâi
1.1. Daïng keo: Keo Urethane ñöôïc söû duïng vaø coù hai daïng moät thaønh phaàn vaø hai thaønh
phaàn
a) Daïng moät thaønh phaàn: Phaûn öùng vôùi nöôùc keát quaû laø noù cöùng hôn.
RNCO + H2O == RNH2 + CO2
RNH2 + R-NCO == RNH - CO -NH – R ( lieân keát urea)
b) Daïng hai thaønh phaàn: Goác isocianate phaûn öùng vôùi goác OH
R-NCO + R’-OH == R -NH - CO – O – R’ ( lieân keát urethane)
Daïng hai thaønh phaàn thöôøng ñöôïc söû duïng
1.2. Keo söû duïng: Keo hai thaønh phaàn phaûi ñöôïc choïn löïa söû duïng theo caùch söû duïng bao
bì.
1.3. Löôïng keo duøng: (0.8 –1)g/m2 / bao bì keïo, (1.2 –1.4) g/m2 / bao bì snack,
(1.4 –1.6)g/m2 / bao bì thöïc phaåm naáu chính

2) Keo vaø söï khaùng nhieät cuûa gheùp khoâng dung moâi

67
 Muïc kieåm Ñoä beàn taùch lôùp ( gf / 15mm) Ñoä beàn ñöôøng haøn ( gf/15mm)
Choå ño Maøng Möïc traéng Möïc treân Maøng trong Möïc Möïc treân
trong möïc traéng möïc
Khoâng xöû lyù 350 360 400 4.0 4.4 3.0
Xöû lyù Nöôùc 460 450 450 4.1 3.6 3.0
Ñun 3% acid Acetic 450 500 460 4.0 3.2 3.4
soâi 5 % daàu salad 460 360 370 4.2 4.0 4.0
3) Keo vaø söï khaùng nhieät cuûa traùng ñuøn
3.1) Khi maøng ñöôïc traùng ñuøn ñöôïc söû duïng cho bao bì luoäc ( ñun soâi), taùc nhaân phuû
isocyanate ñöôïc yeâu caàu cho khaùng nhieät vaø ñoä aåm. Taùc nhaân phuû naøy vôùi thaønh phaàn raén
vöôït quaù 0.2g/m2 laø toát.
Thuoäc tính taùc Daõy Organic Daõy Isocyanate Daõy Polyethylene Daõy Polybutadiene
nhaân phuû titanate
Keo ban ñaàu X RX T T
Ñoä beàn taùch lôùp T RT T T
Khaùng nöôùc RX RT RX X
Khaùng nhieät T RT RX RX
Khaùng daàu X RT T X
Khaùng kieàm X T RX X
Khaùng acid X T RX X
Khaùng ñun soâi RX RT RX RX
Caùch duøng Bao bì döôïc Thöïc phaåm ñoâng Mì aên lieàn, Baùnh Baùnh snack, Thöùc
laïnh, soup, baùnh snack, baùnh gaïo aên nhanh, ...
gaïo... nöôùng...

Caâu 72: Maøng gheùp khoâ vaø maøng traùng ñuøn maøng naøo deã cong hôn?
Giaûi ñaùp:
Maøng gheùp khoâ thì ít bò cong hôn, nhöng maøng traùng ñuøn thì coù khaû naêng khaùng xuyeân
thuûng toát hôn
1) Söï cong
1.1) Ñieàu kieän bình thöôøng: ÔÛ ñieàu kieän bình thöôøng, maøng gheùp khoâ ít bò cong hôn traùng
ñuøn bôûi vì saûn phaåm gheùp khoâ khoâng xöû lyù ôû nhieät ñoä cao vaø coù maøng “ cöùng”. Tuy
nhieân, ôû nhieät ñoä cao, traùng ñuøn seõ laøm bieán daïng maøng traùng ñuøn, keát quaû laø maøng deã
cong
1.2) Ñieàu kieän khoâng bình thöôøng: “Chaát neàn” hoaëc maøng haøn daùn khi gheùp ôû löïc caêng
quaù lôùn seõ deã cong theo gheùp, do vaäy löïc caêng thích hôïp trong gheùp laø caàn thieát.

Hieän töôïng vaø caùch khaéc phuïc

Hieän töôïng Caùch khaéc phuïc
GHEÙP Sai soùt kieåm soaùt löïc caêng Ñieàu chænh laïi söùc caêng
KHOÂ Maøng cong do nhieät ñoä loø saáy cao, hoaëc Giaûm nhieät ñoä tôùi khi khoâng coù
nhieät ñoä nip vaán ñeà vôùi dung moâi thöøa...
Aùp löïc quaán maøng lôùn Ñieàu chænh laïi aùp löïc
Ñieàu kieän oån ñònh quaù khaéc khe Giaûm nhieät ñoä tôùi khi ñaït..
TRAÙNG Sai soùt kieåm soaùt löïc caêng Ñieàu chænh laïi söùc caêng
68
 ÑUØN Nhieät ñoä ñuøn cao Giaûm nhieät ñoä ñuøn
Loø saáy quaù nhieät Loø saáy ôû nhieät ñoä phuø hôïp
Truïc laøm laïnh hoaït ñoäng khoâng toát Truïc laøm laïnh laøm vieäc höûu hieäu
Choïn keo khoâng phuø hôïp Duøng keo coù tæ troïng thaáp

2) Khaùng xuyeân thuûng

Maøng gheùp khoâ coù ñoä cöùng lôùn hôn maøng traùng ñuøn. Vì vaäy maøng traùng ñuøn coù thuoäc tính
khaùng xuyeân thuûng toát hôn do ñoù caùc bao bì ñöôïc ñeå trong caùc thuøng carton neân traùng
ñuøn.
Caâu 73: Taïi sao taùc nhaân phuû Isocyanate khoâng ñöôïc duøng cho caùc bao bì thöïc phaåm snack
traùng ñuøn?
Giaûi ñaùp:
Nguyeân nhaân chính laø do dung moâi dö. Trong khi taùc nhaân Isocyanate söû duïng
dung moâi (ethyl acetate, MEK, toluene, hoaëc caùc dung moâi khaùc). Taùc nhaân
Polyethylene imine duøng nöôùc hoaëc alcohol laøm giaûm löôïng dung moâi thöøa
Phaûn öùng taùc nhaân phuû isocyanate taïo ra CO2 keát quaû laøm bao bì taùch lôùp maø taùc
nhaân Polyethylene imine, giaù khoâng ñaét, ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu bao bì thöïc phaåm snack.

1) Caáu truùc bao bì thöïc phaåm snack

Haàu heát caáu truùc bao bì thöïc phaåm snack thoâng duïng laø:
OPP(20)-ink/ AC/ PE(15)/ AC/ VMPET(12)/ AC/ PE(15)/ AC/ CPP(20)
Isocyanate phaûn öùng vôùi H2 O vaø taïo ra CO2, CO2 chui vaøo lôùp VMPET gaây taùch lôùp giöõa
PE vaø VMPET

2) Yeâu caàu bao bì thöïc phaåm snack

2.1) Giaûm löôïng dung moâi dö: Taùc nhaân Polyethylene imne söû duïng vôùi nöôùc hoaëc alcohl
laøm giaûm dung moâi dö ñoäc haïi.
2.2) Ñoä beàn haøn daùn vaø khaùng daàu
Caùc thuoäc tính khaùng ñun soâi, nöôùc , nhieät maø isocyanate cho laø khoâng caàn thieát nhöng ñoä
beàn ñöôøng haøn vaø khaùng daàu laø yeâu caàu. Keát quaû laø taùc nhaân Polyethylene imne ñöôïc
duøng.
Caâu 74: Gheùp khoâ hoaëc traùng noùng coù phuø hôïp cho maøng SiOx – deposited PET khoâng?
Giaûi ñaùp: (taïm dòch: SiOx – deposited PET: Maøng PET coù söï hieän dieän SiOx)
Gheùp khoâ thì phuø hôïp cho maøng SiOx – depositied PET
1. Quaù trình cho maøng maï kim loaïi thoâng thöôøng
1.1) Traùng noùng: Maøng VM-PET hoaëc VM-CPP ñöôïc duøng cho bao bì keïo hoaëc baùnh
snack
( loaïi thöùc aên duøng qua loa) khoâng neân söû duïng traùng noùng. Tuy nhieân, neáu khoâng theå
traùnh ñöôïc thì nhieät ñoä ñuøn phaûi thaáp nhaát coù theå. Caáu truùc OPP-ink/ EAA/ VM-CPP laø
moät ví duï traùng noùng duøng maøng VM-PET. EAA (ethylene actylic acid copolymer) coù
theå duøng traùng noùng ôû nhieät ñoä thaáp vaø baûn thaân noù löïc keát dính toát vôùi Al.
1.2) Gheùp khoâ: Gheùp khoâ cuûa maøng maï kim loaïi, maøng coù theå seõ bieán daïng bôûi vì keo
thaám vaøo lôùp maøng maï. Moät khoaûng thôøi gian sau, keo bò cöùng laïi thay ñoåi theå tích,keát
69
quaû laø trong lôùp Al keo seõ bò giaûm giaù trò. Keát quaû keo thích hôïp chæ vôùi ñoä cöùng thích
hôïp vôùi theå tích thay ñoåi thaáp sau khi cöùng laïi neân ñöôïc söû duïng.

2. Quaù trình cho maøng SiOx – depositied PET

Maøng treân cô sôû PET hieän nay ñöôïc söû duïng laø SiOx – deposition, vaø maøng PA ñaõ baét ñaàu
duøng ôû nöôùc ngoaøi. So saùnh vôùi maøng maï Al thoâng thöôøng, lôùp SiOx – deposition seõ deå
gaûy neáu maøng ñöôïc keùo caêng. Khi “ crack – tính gaõy” xaûy ra seõ phaù huûy thuoäc tính raøo
caûn, lôùp SiOx – deposition neân ñöôïc xöõ lyù caån thaän neáu nhö chuùng laø caùc taám thuûy tinh
moõng.
2.1) Ñaëc tính beà maët depositied
Cho duø söùc caêng beà maët cuûa maøng PET xöû lyù bình thöôøng laø 48-50 dynes/cm, maøng SiOx
– depositied PET cho 70 –72 dynes/cm cho pheùp söû duïng moät soá loaïi möïc vaø keo.
2.2) Traùng noùng
Nhìn chung, traùng noùng thì khoâng hoaøn haûo nhöng coù theå thöïc hieän ôû nhieät ñoä thaáp vaø söùc
caêng thaáp. Khi nhöïa noùng chaûy ñöôïc ñuøn treân maøng SiOx – depositied PET. Neáu maøng
quaù caêng thì thuoäc tính raøo caûn seõ bò phaù.
2.3) Gheùp khoâ: Cuõng phaûi xöû lyù caån thaän cho maøng gheùp maï kim loaïi Al laø caàn thieát.

3. Caáu truùc bao bì söû duïng maøng SiOx – depositied PET

Saûn phaåm Caáu truùc Ghi chuù
Möùt keïo PET(12)- SiOx- möïc// OPP(25) OPP: Haøn daùn nhieät
Möùt keïo ( daïng gaäy) PET(12)- SiOx- möïc// VMPET(12)//CP(25) ---
Thöïc phaåm retort PET(12)- SiOx// möïc -PET(12)// retoCP(60) Tuùi ñöùng
Giaáy lau OPP(20)// SiOx- PET (12) // PET haøn daùn Tuùi ñöùng

Taát caû caáu truùc ñeàu duøng gheùp khoâ. Maøng PET coù in ñöôïc ñaët giöõa ñeå laøm giaûm quaù trình
hoaït ñoäng treân maøng SiOx – depositied PET.
Caâu 75: Taïi sao xöû lyù corona khoâng duøng ôû beà maët trong cuûa ñöôøng haøn daùn tuùi?
Giaûi ñaùp:
Xöû lyù corona seõ phaù huûy ( laøm hö) ñoä beàn ñöôøng haøn. Tuùi haøn daùn ñöôïc duøng cho
saøn phaåm may maëc duøng chính yeáu laø OPP.
1) Ñoä beàn ñöôøng haøn: Caû hai xöû lyù corona vaø thaønh phaàn vaät lieäu ñeàu aûnh höôûng tôùi ñoä
beàn ñöôøng haøn.

1.1) Xöû lyù corona

Khi maøng laøm tuùi bò xöû lyù corona thì vieäc xöû lyù seõ ngaên ngöøa beà maët maøng noùng chaûy keát
quaû laø ñoä beàn ñöôøng haøn bò phaù huûy.
Khi hai maøng ñöôïc haøn laïi vôùi nhau thì ôû caùc meùp cuûa ñöôøng haøn coù hình con nhoäng
gioáng traùi banh vaø taïi choå ñöôøng haøn naøy, xöû lyù corona ôû maët trong cuûa hai maøng ngaên söï
noùng chaûy bôûi vì xöû lyù corona taïo ra caùc nhoùm (OH, COOH, ..) maø taêng ñieåm chaûy cuûa
maøng. Beà maët maøng khoâng xöû lyù laøm noùng chaûy hoaøn toaøn vaø laøm taêng ñoä beàn ñöôøng
haøn.

70
1.2) Thaønh phaàn vaät lieäu
Thaønh phaàn vaät lieäu cuõng coù theå aûnh höôûng tôùi ñoä beàn ñöôøng haøn vaø söï aûnh höôûng naøt leä
thuoäc vaøo coâng ngheä söû duïng cuûa caùc nhaø laøm maøng.

2) Ñoä beàn ñöôøng haøn nhieät: Ñoä beàn ñöôøng haøn nhieät cuõng aûnh höôûng bôûi xöû lyù corona.
CPP hoaëc OPP haøn daùn moät maët khoïng neân xöû lyù corona. Tuy nhieân, maøng OPP haøn daùn
hai maët maø ñöôïc xöû lyù corona cho in coù theå haøn daùn ôû nhieät ñoä haøn daùn cao hôn.

Caâu 76: Caùc yeáu toá haøn daùn toài laø gì? ( Caùc yeáu toá laøm ñöôøng haøn khoâng ñaït)
Giaûi ñaùp:
Khi vaán ñeà veà ñöôøng haøn toài xaûy ra, ñieàu caàn thieát laø quan saùt choå maøng bò taùch
lôùp. Lyù do maøng phöùc hôïp taùch lôùp khoâng chæ do khuyeát taät ñöôøng haøn maø choå bao bì thöïc
söï bò gaõy, vôû môùi thöïc söï laøm cho ñöôøng haøn toài.
1) Ñieàu kieän haøn daùn: Ñoä beàn ñöôøng haøn laø moät haøm cuûa nhieät ñoä, aùp suaát vaø thôøi gian
haøn. Nhöõng ñieàu kieän naøy phaûi ñöôïc xaùc ñònh ñeå ngaên ngöøa maøng bò co, bieán daïng vaø ñaït
ñöôïc söï truyeàn nhieät toát tôùi lôùp haøn daùn beân trong.
2) Ñoä beàn taùch lôùp: Gheùp “ yeáu” gaây caùc khuyeát taät ñöôøng haøn khi caùc lôùp gheùp deã taùch
lôùp. Caùc yeáu toá laøm gheùp “ yeáu” laø
2.1) Keo: a) Keo duøng khoâng phuø hôïp b) Hardening (Ñoä cöùng) thaáp c) Löôïng keo phuû
thaáp...
2.2) Möïc: Möïc duøng khoâng phuø hôïp seõ laøm hoûng ñoä beàn taùch lôùp ôû caùc choå coù in.
2.3) Maøng gheùp:Löïc lieân keát thaáp lôùp maøng gheùp kim loaïi hoaëc PVDC vaø chaát neàn keát
quaû laø ñoä beàn taùch lôùp giaûm.
3) Haøn daùn: Haøn daùn “yeáu” laø do caùc yeáu toá:
3.1) Möùc ñoâ xöû lyù corona: Löïc caêng beà maët haøn daùn cao seõ laøm giaûm ñoä beàn ñöôøng haøn (
Xöû lyù corona hoaëc xöû lyù xuyeân suoát beà maët yeâu caàu nhieät ñoä haøn daùn cao)
3.2) Söï chaûy cuûa caùc phuï gia & keo:
3.2.1) Söï chaûy phuï gia: Caùc phuï gia trong maøng ñöôïc baûo quaûn trong kho moät thôøi gian
daøi seõ chaûy vaøo phía trong cuûa beà maët haøn daùn laøm giaûm ñoä beàn ñöôøng haøn.
3.2.2) Söï chaûy keo: Löôïng keo chöa xöû lyù hoaøn toaøn, keát quaû laø keo chaûy, nhö caùc khoái
löôïng hôïp chaát nhoû chöa phaûn öùng seõ chaûy hoaëc hôïp chaát phaân töû nhoû chaûy ra töø chaát phuï
gia trong chaát bòt kín, vaø söï chaûy naøy vaøo beà maët haøn daùn laøm giaûm ñoä beàn taùch lôùp.
3.3) Phaàn haøn daùn xuyeân thaønh phaàn ( goàm buïi, boät, ...)
3.3.1) Caùc thaønh phaàn trong quaù trình xöû lyù ( in, traùng, caét,..): Caùc lôùp haøn daùn luoân tieáp
truùc vôùi moâi tröôøng taïo cho caùc thaønh phaàn deã baùm vaøo trong quaù trình xöû lyù. Caùc maøng
haøn daùn tieáp xuùc vôùi caùc truïc silicon, buïi.. seõ baùm vaøo laøm giaûm ñoä beàn ñöôøng haøn.
3.3.2) Caùc thaønh phaàn laø caùc thaønh phaàn beân trong: Caùc thaønh phaàn beân trong voâ tình tieáp
xuùc vôùi choå phaàn ñöôøng haøn trong quaù trình ñoå chuùng vaøo bao bì seõ laøm giaûm ñoä beàn
ñöôøng haøn. Duøng maøng haøn daùn cho khaû naêng haøn daùn xuyeân thaønh phaàn laø ñöôïc ñeà nghò
3.3.3) Caùc thaønh phaàn laø boät laøm trôn: Boät choáng dính laøm taêng ñoä trôn coù theå voâ tình tieáp
xuù ñöôøng haøn vaø laøm giaûm ñöôøng haøn.
71
3.4) Oxyhoùa beà maët maøng ( trong tröôøng hôïp traùng noùng): Nhieät ñoä traùng ñuøn cao khoâng
thích hôïp , coù hieän töôïng oxy hoùa nhöïa noùng chaûy, keát quaû laø ñoä beàn ñöôøng haøn giaûm.
3.5) Vaät lieäu “ ngheøo”
3.5.1) Vaät lieäu khoâng thích hôïp:Thaønh phaàn nhöïa khoâng thích hôïp seõ laøm giaûm ñi muïc
tieâu ñaït ñoä beàn ñöôøng haøn mong muoán.
3.5.2) Ñoä daøy moõng: Chieàu daøy haøn daùn khoâng ñuùng seõ khoâng ñaùp öùng ñoä beàn taùch lôùp
Neáu xaûy ra tröôøng hôïp ñöôøng haøn khoâng ñaït, caån thaän quan saùt vaø hieåu caùc moái lieân quan
cuûa taát caû vaät lieäu vaø quaù trình laø quan troïng cho vieäc xaùc nhaän nguyeân nhaân vaø caùch giaûi
quyeát vaán ñeà.
Caâu 77: Caùc loaïi phöông phaùp haøn nhieät phuø hôïp tôùi maøng haøn daùn?
Giaûi ñaùp:
Haøn nhieät duøng caùc dao haøn laø ñaëc tröng cho phöông phaùp haøn nhieät cuûa bao bì, nhöng
moät soá phöông phaùp khaùc cuõng ñöôïc söû duïng hieän thôøi.
1) Phaân loaïi caùc phöông phaùp haøn
1.1) Caùc phöông phaùp haøn nhieät tröïc tieáp:
1.1.1) Duøng dao nhieät: Maøng gheùp thì ñöôïc eùp baèng vieäc duøng dao nhieät tôùi noùng chaûy
vaø hôïp nhaát laïi. Haøn daùn cuûa hai maøng noùng chaûy vaø hình thaønh maøng haøn daùn moät lôùp.
1.1.2) Xung löïc: Maøng gheùp thì laäp töùc eùp vaø haøn ngay baèng daây nichcrome ñöôïc gaén
treân caùc ñæa eùp. Ñæa seõ taùch rôøi nhau sau khi maøng ñöôïc laøm laïnh. Phöông phaùp naøy thì
cuõng ñöôïc söû duïng saûn xuaát bao bì haøn daùn.
1.1.3) Haøn: Hai maøng “prestack” thì ñoàng thôøi haøn vaø caét duøng moû haøn. Bao bì tô deät lôùn
söû duïng phöông phaùp naøy.
1.1.4) Löûa: Meùp cuûa hai maøng “pretack” ñöôïc laøm vaø tieáp xuùc dao nhieät, keát quaû meùp
noùng chaûy vaø hôïp nhaát laïi.
1.2) Caùc phöông phaùp haøn nhieät giaùn tieáp: Phöông phaùp giaùn tieáp söû duïng soùng sieâu aâm
hoaëc naêng löôïng taàn soá cao ñeå taïo söï chuyeån ñoäng phaân töû, keát quaû laø taïo nhieät nhö nhieät
noùng chaûy vaø nhieät haøn daùn.
1.2.1) Soùng sieâu aâm: Soùng sieâu aâm (40KHz : 1 Hz = 1 chu kyø / 1s) nhaém vaøo maøng taïo söï
chuyeån ñoäng phaân töû trong maøng, keát quaû laø taïo nhieät . Haøn sieâu aâm coù theå duøng ôû caùc
vaät lieäu khaùc nhau.
1.2.2) Naêng löôïng taàn soá cao: Naêng löôïng taàn soá cao (40KHz : 1 Hz = 106 chu kyø / 1s)
nhaém vaøo maøng taïo söï chuyeån ñoäng phaân töû trong maøng, keát quaû laø taïo nhieät. Caùc maøng
vaät lieäu maø chaáp nhaän haøn daùn taàn soá cao laø PVC, PVDC vaø PA nhö noù cho söï maát ñi
tính ñieän moâi Maøng söû duïng caùc vaät lieäu khaùc nhau coù theå haøn daùn baèng söû duïng naêng
löôïng taàn soá cao.
1.3) Söû duïng keo ( Adhension)
1.3.1) Keo: Taùc nhaân keo ñöôïc söû duïng cho maøng. Nhieàu loaïi keo bao goàm hot melt, cold
– setting... laø ñöôïc söû duïng bao goàm caû maøng in
1.3.2) Dung moâi keo: dung moâi cho vieäc khoâng hoøa tan maøng thì ñöôïc aùp duïng cho maøng,
vaø beà maët maøng thì khoâng bò hoøa tan bôûi dung moâi. Sau ñoù maøng ñöôïc haøn daùn tôùi maøng
khaùc. Maøng co daïng oáng ñöôïc saûn xuaát söû duïng phöông phaùp naøy.
2) Caùc maøng phuø hôïp cho vieäc söû duïng moät soá phöông phaùp (Hình veõ minh hoaï– Xem
saùch)
72
 Maøng Haøn nhieät Soùng sieâu aâm Taàn soá cao
PE RT RT T ---
CPP RT RT RT ---
OPP ---- RT RT ---
PET ---- T RT ---
PA ---- T T T
PVDC T T T RT
PVA T RT RT T
PVC RT T T RT
OPS T RT RT T
Cellophane ---- --- --- ---
Caâu 78: Coù caàn xöû lyù corona treân caû hai beà maët PET vaø PA khi gheùp vaøo giöõa khoâng ?
Giaûi ñaùp: ( Sandwich lamination : taïm dòch laø gheùp giöõa hoaëc traùng giöõa)
Söû duïng maøng xöû lyù corona treân caû hai beà maët taïo ra löïc taùch lôùp oån ñònh

1) Maøng traùng vaøo giöõa

1.1) Traùng vaøo giöõa laø PE noùng chaûy ñöôïc ñuøn vaøo giöõa hai maøng ñeå laøm nhö laø keo.
Phaàn lôùn chieàu daøy PE phoå bieán trong tröôøng hôïp naøy laø 15m.
1.2) Caáu truùc gheùp giöõa
PET(15)-ink/AC/PE(15)/AC/CPP(25) : Caáu truùc 3 lôùp
OPP(20)-ink/PE(15)/AC/VMPET(12)/AC/PE(15)/AC/CPP(25) : Caáu truùc 5 lôùp
Caáu truùc traùng giöõa thoâng thöôøng laø 3 lôùp, 5 lôùp. Tuy nhieân gheùp khoâ duøng PA thì cuõng
ñöôïc xem laø traùng sandwich
PET(12)-ink//PA(15)//retortableCPP(50)

2) Caùc yeâu caàu cuûa traùng Sandwich

2.1) Khi PET vaø PA ñöôïc duøng laøm caùc lôùp chính giöõa trong caáu truùc naêm lôùp thì thuoäc
tính PET hoaëc PA ñöôïc yeâu caàu laø beà maët keo
Söùc caêng öôùt maøng ( Wetting tension) (dynes / cm: 250C)
Khoâng xöû lyù Xöû lyù
PE Döôùi 30 37– 40
CPP Döôùi 30 37 - 40
OPP Döôùi 30 37- 42
PET 38 – 42 48 - 50
PA 38 – 42 48 - 50
K-OPP 35 – 45 ----
Cellophane (PT) 50 -------
( MST) 30 --------
2.2) Söùc caêng öôùt maøng cuûa maøng polyolefinic thì ít hôn 30 dynes/cm , xöû lyù corona seõ
taêng söùc caêng öôùt maøng leân 37-42 dynes/cm laøm cho coù theå duøng maøng naøy cho caûø hai
traùng noùng, gheùp khoâ. Maøng PET vaø PA khoâng xöû lyù vôùi söùc caêng öôùt maøng ban ñaàu 38–
42 dynes / cm. Nhöng hieän nay haàu heát maøng PET vaø PA ñöôïc xöû lyù corona moät maët hoaëc
hai maët bôûi vì maøng PET vaø PA coù xöû lyù corona taïo löïc taùch lôùp oån ñònh.

3) Thuoäc tính yeâu caàu traùng noùng hoaëc gheùp khoâ

73
3.1) Traùng noùng: PA hoaëc PET ñöôïc söû duïng laøm lôùp chính giöõa cuûa traùng noùng, maøng
neân xöû lyù corona ôû hai maët. Khi PE ñuôïc ñuøn ñeå gheùp hai maøng daïng khaùc nhau thì chaát
phuû dính chaët laø caàn thieát . Chaát phuû dính chaët duøng laø isocyanate, polyethylene imine,
polybutadien hoaëc caùc taùc nhaân khaùc, beà maët maøng phaûi hoaït hoùa baèng caùch xöû lyù
corona.
3.2) Gheùp khoâ: Hoaït hoùa beà maët maøng laø caàn thieát cho vieäc duy trì möùc ñoä löïc taùch lôùp
thích hôïp. Ñaëc bieät maøng PA hoaëc PET xöû lyù retort hoaëc caùc xöû lyù nghieâm khaéc khaùc thì
yeâu caàu phaûi xöû lyù corona hai maët.

Caâu 79: Khi naøo caàn thieát söû duïng boät? Loaïi boät naøo ñöôïc söû duïng?
Giaûi ñaùp:
Boät ñöôïc söû duïng duøng ñeå taêng ñoä trôn cho saûn phaåm traùng ñuøn
1. Tính trôn cuûa saûn phaåm traùng ñuøn
1.1 Caáu truùc traùng ñuøn PET(12) – ink / AC / PE(25)
OPP(20) / AC / PE (25)
PE haøn daùn cuûa traùng ñuøn trong tröôøng hôïp naøy khoâng chöùa taùc nhaân laøm trôn cho duø beà
maët cuûa truïc laïnh traùng ñuøn laø môø (semi). Duøng boät laø caàn thieát ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích laø
maøng trôn.
1.2 Tính trôn cuûa saûn phaåm traùng ñuøn:
Khi traùng ñuøn khoâng chöùa caùc taùc nhaân laøm trôn thì tính trôn trôû neân ngheøo ñoàng thôøiø söï
ngheøo naøn tính trôn naøy laø do 2 vaán ñeà laø quaù trình traùng ñuøn vaø söï hình thaønh haøn daùn.

2. Tính trôn cuûa saûn phaåm gheùp khoâ: Sau khi gheùp khoâ, maøng ñöôïc oån ñònh ôû nhieät ñoä
cao. Taùc nhaân trôn bình thöôøng naèm trong maøng gheùp khoâ boøn ruùt ôû nhieät ñoä cao vaø söï
phun boät laø caàn thieát leä thuoäc vaøo ñoä trôn cuûa maøng maát ñi.

3. Raéc boät: Moät löôïng boät nhoû ñöôïc raéc treân toaøn theå maøng gheùp. Löôïng quaù lôùn seõ laøm
cho ñöôøng haøn daùn vaø myõ quan keùm ñoàng thôøi tính töø cuûa maøng seõ phoùng ñieän. Thieát bò
phun boät phaûi keát hôïp giöõ buïi vaø coù lôùp maøng che khoâng khí ñeå ngaên ngöøa boät phaân taùn

4. Boät: Tinh boät baép hoaëc boät saén ñaëc bieät ñöôïc duøng laøm boät laøm trôn cho an toaøn thöïc
phaåm vôùi kích côû (15 – 20)m vôùi tæ troïng 1.5g/cm3vaø noù coù nhieät ñoä phaân huûy khoaûng
2400C.
Caâu 80: Giaù bao bì tham khaûo laø bao nhieâu?
Giaûi ñaùp:
Giaù bao bì ôû ñaây theo caùc baùo caùo thò tröôøng töø 1990 – 1991 do ñoù noù chæ mang tính tham
khaûo, khoâng phaûn aùnh giaù hieän thôøi
1) Giaù vaät lieäu

Vaät lieäu Giaù ( Yeân – tieàn Nhaät / kg)

LDPE 190 – 200
LLDPE ( C6) 220
PP 200 – 220
EVA 240 – 270
74
 EAA 400
EMMA 400

2) Giaù maøng

Vaät lieäu Ñoä daøy (m) Giaù ( Yeân / ram) Giaù ( Yeân / m2)
Maøng haøn daùn LDPE 70 20 – 22
EVA 70 24 – 26
HDPE 70 25- 26
LLDPE (C6) 70 60- 66
CPP 70 35
Khoâng ñònh höôùng CPP 25 12 7–8
CPA 30 25
Ñònh höôùng 2 chieàu OPP 20 7-8
PET 12 5 10
PA 15 7.5 – 8 15-16
KOPP 20 7–8 14-16
VMPET 12 9 - 9.5 18-19
PVA 15 15 30
EVOH 15 14 30
PVDC 15 28
Thöù khaùc Nhoâm 9 24
Cellophane 18 10.5 21

Caâu 81: Caùch tính chi phí bieán ñoåi nhö theá naøo?
Giaûi ñaùp:
Caùch giaûi thích naøy chæ ra chi phí chuyeån ñoåi cuûa maøng bao bì gheùp. Chi phí ñöôïc noùi ôû
ñaây chæ mang tính tham khaûo.
1) Quaù trình chuyeån ñoåi: Quaù trình saûn xuaát maøng bao bì thoâng qua caùc quaù trình in, gheùp,
caét cuoàn.
2) Chi phí chuyeån ñoåi töøng quaù trình
2.1) IN:
2.2) GHEÙP:
2.3) CAÉT CUOÀN: Quaù trình caét theo sau In, traùng, chieàu roäng thoâng thöôøng laø 250 –
350mm. Moái quan heä chi phí caét tôùi chieàu daøi quaán cuûa saûn phaåm sau cuøng laø Yeân: 1.2-
2.2/m.
3) caùch tính chi phí cuûa maøng gheùp
Caâu 82: Caùc phöông phaùp phaân bieät caùc daïng nguyeân lieäu ñôn giaûn ?
Giaûi ñaùp:
Giaûi thích naøy taäp trung vaøo phaân bieät caùc loaïi maøng ñôn
1) Phaân bieät baèng thò giaùc vaø baèng keát caáu: caùc loaïi maøng ñôn tieâu chuaån coù theå deã daøng
phaân bieät baèng thò giaùc vaø baèng keát caáu.
Maøng ñònh höôùng Maøng khoâng ñònh höôùng
OPP PET PA OPS Cello CPP LDPE HDPE LLDPE EVA
Ñoä cöùng Cöùng Gioøn Meàm Cöùng Cöùng Meàm Meàm Cöùng Meàm Meàm
Giaûn daøi Khoù giaûn daøi Deã daøng

75
Trong suoát Trong suoát Toát Xaáu K. roõ raøng Toát R.Xaáu
Chìm H2O L.Löûng Chìm Meàm Chì Deã Vôû Lô löûng trong nöôùc
m
Söï xoaén ----- ------- ----- Xoaén Khoâng xoaén ñöôïc

1.1) Phaân bieät maøng ñònh höôùng vaø maøng khoâng ñònh höôùng: Ñoä cöùng vaø ñoä giaûn daøi laø
yeáu toá quyeát ñònh. PA coù ñoä cöùng thaáp hôn cho duø ñoä giaûn daøi thaáp. Maøng khoâng ñònh
höôùng thì deã keùo daøi.
1.2) Phaân bieät giöõa caùc maøng ñònh höôùng: Keát caáu xaùc ñònh nguyeân lieäu.

2) Phaân bieät baèng ñoát : Test baèng ñoát chæ yeâu caàu maùy löûa, dieâm, kim nhoû, khay ñöïng tro.
Nguyeân lieäu cho thuoäc tính chaùy, khoùi, maøu, muøi ..laø caùc yeáu toá chính ñeå phaân bieät vaät
lieäu.
2.1) Chaùy luïi taøn thaäm chí giöõa xa ngoïn löûa
Khoâng khoùi: Muøi traùi caây – Nhöïa Methacrylate, Muøi giaáy chaùy-Cellophane, Coù taøn: Giaáy
Khoùi nheï: Muøi neán –Polyethylene, Muøi xaùp: PP, poly-4-methy pentene-1
Muøi axít acettic yeáu: Ethylene- vinyl acetate copolymer
Khoùi ñen: Nhöïa Polysterene: Chaûy nhoû gioït – Nhöïa AS: Muøi styrene
Nhöïa ABS: Muøi cuùc vaïn thoï – Polycarbonate: Chaûy khoâng nhoû gioït
2.2) Taét khi ñeå xa ngoïn löûa
Ít khoùi:Muøi ngoït nheï: Polyethylene tetrephthalate – Muøi len hoaëc moùng tay ñoát: Nhöïa PA
Taét ngay, raát nhieàu khoùi (ñen): Polyvinyn chloride
2.3) Khoù chaùy
Bieán daïng: Muøi khoù ngöûa: Polyvinylidene chloride - Muøi khoâng ngöûa ñöôïc: Nhöïa
Fluorine
Khoâng bieán daïng: Sau khi ñoát trôû neân ñen: Nhöïa Phenolic
Sau khi ñoát trôû neân traéng: Nhaán chìm trong nöôùc noùng 30 phuùt
* Nhöïa Melamine ( Khoâng thay ñoåi ñoä boùng)
* Nhöïa Urea ( Ñoä boùng xuoáng)
2.4) Khoâng chaùy: Nhoâm
Caâu 83: Phaân bieät caùc vaät lieäu haøn daùn nhö theá naøo?
Giaûi ñaùp:
Böôùc daøi soùng haáp thuï IR cuûa maøng haøn daùn: Döïa vaøo ñieàu naøy maø coù theå phaân bieät caùc
nguyeân lieäu
Vaät lieäu Caáu truùc phaân töû Ñaëc tính chieàu daøi soùng haáp thuï
LDPE - (-CH2 - CH2 -)n - -(CH2 )- 720
HDPE - (-CH2 - CH2 -)n - -(CH2 )- 720
LLDPE C4 CH3 - CH2 - CH= CH2 -(CH2 )- 720
C5 CH3 –( CH2)2 - CH= CH2
C6 (CH3)2 - CH2 - CH= CH2
C8 CH3 – (CH2 ) 5 - CH= CH2
PP -(-CH2 - CH2 -)n – Khoâng coù ñaëc tính chieàu daøi soùng haáp thuï
CH3
EVA -(-CH2 - CH -)n – -(CH2 )- 720 C=O 1.730
76
 O - CO - CH3
EEA -(-CH2 - CH -)n – -(CH2 )- 720 C=O 1.730
CO - O – C2H5
EAA -(-CH2 - C)n – -(CH2 )- 720 C=O 1.730
CO- OH
EMA CH3 -(CH2 )- 720 C=O 1.730
-(-CH2 - C)n –
CO-O- CH3
EMAA CH3 -(CH2 )- 720 C=O 1.730
-(-CH2 - C)n –
COOH
EMMA CH3 -(CH2 )- 720 C=O 1.730
-(-CH2 - C)n –
COO CH3
Ionomer CH3 -(CH2 )- 720 C=O 1.730
-(-CH2 - C)n –
O=CO- Na+
PAN CH3 C=O 1.73 C N 2.240
-(-CH2 - C)n - ------(CH2 – C)m-
COO CH3 CN
PET -(C-C6H6-C-O-CH2-CH2-O)n- C=O 1.73 C6H6 720
O O
1) Söï khaùc nhau cuûa LDPE, HDPE, LLDPE vaø CPP: LDPE, HDPE, LLDPE vaø CPP
khoâng coù nhoùm ñaëc tính haáp thuï.
2) Cho duø ethylene copolymer bao goàm EAA, EEA, EMA, EMAA, vaø EMMA ñöôïc ñònh
roõ bôûi voøng haáp thuï C=O, haøn daùn cuûa chuùng phaûi ñöôïc nhaän bieát baèng quan saùt toaøn boä
sô ñoà
3) PAN,PETVaø caùc vaät lieäu khaùc coù nha!nh C=N hoaëc voøng benzens coù theå deå daøng phaân
bieät chuùng

Caâu 84: Laøm theá naøo phaân bieät giöõa saûn phaåm traùng khoâ vaø saûn phaåm traùng noùng?
Giaûi ñaùp:
1) Beà maët: Maøng traùng khoâ coù beà maët nhö voû quaû cam, trong khi maøng traùng noùng laïi coù
beà maët boùng laùng.

2) Ñoä cöùng: Maøng traùng khoâ coù ñoä cöùng cao hôn khi so saùnh vôùi maøng traùng noùng khi coù
ñoä daøy laø töông ñöông.

3) Ñoä cong maøng: Maøng traùng noùng deã cong thaäm chí tieán haønh trong nhöõng ñieàu kieän
bình thöôøng.

4) Ñoä beàn taùch lôùp: Maøng traùng khoâ coù ñoä beàn taùch lôùp cao hôn traùng noùng.
Soá lieäu tham khaûo: Traùng Khoâ: 100 – 500 gf / 15 mm
Traùng Noùng: 100 – 200 gf / 15 mm
77
5) Taùch lôùp duøng dung moâi: Maøng traùng khoâ vaø traùng khoâng dung moâi deã taùch lôùp khi
nhaén chìm chuùng trong ethyl acetate, MEK, Toluene hoaëc caùc dung moâi khaùc ñöôïc duøng
cho traùng khoâ, taùch lôùp traùng noùng thì khoù.

Caâu 85: Laøm theá naøo phaân bieät maøng in, maøng PVDC phuû hoaëc beà maët phuû kim loaïi?
Giaûi ñaùp:
1) Chaø (Laøm traày): Khi beà maët ñöôïc in, ñöôïc phuû PVDC hoaëc phuû kim loaïi thì chaø xöôùt
baèng caùch duøng phaàn nhoïn cuûa caây vieát bi, beà maët coù theå phaân bieät baèng vieäc möïc taùch
ra, töông töï chaø hoaëc laøm traày beà maët phuû PVDC hoaëc phuû kim loaïi.

2) Beà maët: Maët trong cuûa maët in hoaëc beà maët phuû duøng phaân bieät vôùi maët neàn boùng laùng
cuûa maøng . Beà maët phuû kim loaïi cho boùng laùng hôn beà maët neàn.

3) Ñoä trôn: Maët in coù ñoä trôn thaáp vaø coâng thöùc phuû PVDC quyeát ñònh beà maët trôn cuûa
PVDC . Söï phuû kim loaïi khoâng aûnh höôûng tôùi ñoä trôn.

4) Dung moâi: Beà maët in, phuû, hoaëc maï kim loaïi coù theå taùch ra baèng chaø xaùt vôùi ethyl
acetate hoaëc MEK.

5) Duøng Morpholine (C4 H9 ON: chaát loûng khoâng maøu, muøi ammoniac, ñieåm soâi: 1280C):
ñeå phaân bieät beà maët phuû PVDC, beà maët phuû PVDV hoaù naâu khi coù söï hieän dieän
Morpholine vaø khi ñoát thì buïi ñen giaûm
Caâu 86: Laøm theá naøo phaân bieät giaáy vaø “ deät gioáng giaáy” ?
Giaûi ñaùp:
Phaàn lôùn caùc vaät lieäu gioáng giaáy coù theå phaân bieät baèng hai caùch sau:

1) Nhaán chìm trong nöôùc

Vaät lieäu Tình traïng khi nhaám chìm trong nöôùc

Giaáy Deå daøng vôû do ñoù deã tan raû trong nöôùc
Giaáy laøm baèng tô nhaân taïo Thöôøng chìm do tæ troïng cao ( 1.2 g / cm3)
PP – Khoâng deät Lô löûng do tæ troïng thaáp ( 0.9 g / cm3)
PET – Khoâng deät Chìm do tæ troïng cao ( 1.4 g / cm3)

2) Ñoát

Vaät lieäu Tình traïng khi ñoát chaùy

Giaáy Chaùy laâu, chaùy toát vaø giöõ taøn buïi
Giaáy laøm baèng tô nhaân taïo Chaùy toát nhö giaáy, khoâng coù taøn buïi
PP – Khoâng deät Vaãn chaùy thaäm chí khi giöû xa ngoïn löûa, khoùi nheï, muøi xaùp
PET – Khoâng deät Taét khi giöõ xa ngoïn löûa, khoùi ñen, muøi hôi dòu

78
Caâu 87: Bao bì phaûi tuaân theo luaät phaùp hoaëc caùc qui luaät khaùc lieân quan tôùi thöïc phaåm?
Giaûi ñaùp:
1. Caùc luaät lieân quan tôùi baûo quaûn thöïc phaåm
Baûo quaûn thöïc phaåm phaûi tuaân theo caùc luaät: Luaät An toaøn veä sinh, Luaät tieâu chuaån
Noâng Nghieäp, luaät thueá chaát loûng...

2. Luaät phaùp lieân quan tôùi bao bì nhöïa

2.1. Caùc bao bì cho thöùc aên vaø thöùc uoáng retort ñöôïc qui ñònh bôûi luaät an toaøn veä sinh
2.2. Bao bì cho caùc muïc ñích khaùc cuõng tuaân theo caùc tieâu chuaån nhöïa cho bao bì thöïc
phaåm

3. Luaät veà söûa

Caùc tieâu chuaån veà söûa vaø caùc saûn phaåm söûa laø raát nghieâm khaéc ñeå baûo veä cho treû em vaø
ngöôøi oám hôn laø caùc tieâu chuaån khaùc

Söûa, söûa ñaëc bieät, söûa tieät
truøng....
Chai thuûy tinh khoâng maøu,
ñöôøng kính chai lôùn hôn
26mm
Thuøng PE
Thuøng giaáy phuû PE
Thuøng giaáy PE &ø phuû PE
Söûa leân men, thöùc uoáng coù acid Boät söûa ñaõ xöû lyù
lactic
Chai thuûy tinh trong Thuøng kim loaïi
Can kim loaïi Thuøng nhöïa ( beà maët beân
trong phaûi laø PE, hoaëc PET)
Thuøng nhöïa (beà maët beân trong
phaûi laø PE, hoaëc PS)
Thuøng giaáp phuû nhöïa
Thuøng nhoâm foil phuû nhöïa

4. Luaät an toaøn veä sinh.

4.1. Thöïc phaåm retort: Chaát löôïng bao bì neân ñöôïc quan taâm
4.2. Thöùc uoáng: Vaät lieäu bao bì neân ñöôïc löu taâm

Caùch duøng Bao bì ñeå baùn

Thöïc phaåm retort - Ngaên aùnh saùng, khí xaâm nhaäp, kín, khoâng beå, bieán daïng, bieán maøu
khi chòu aùp, chòu löïc cuøng ñieàu kieän nhö trong saûn xuaát
- Thöû khaùng aùp: ñaït
- Ñoä beàn ñöôøng haøn: Treân 2.3 kgf
- Thöû taûi : khoâng bò xì
Thöùc uoáng Bao bì laøm baèng thuûy tinh, kim loaïi, nhöïa, ...

5. Luaät khaùc
Caùc nhaø saûn xuaát bao bìcuõng neân thieát laäp caùc qui ñònh rieâng cho mình veà bao bì thöïc
phaåm
nhö loaïi maøng, loaïi keo, loaïi möïc, dung moâi, truïcin, maøng gheùp cho bao bì thöïc phaåm
79
Caâu 88: Choïn phöông phaùp tieät truøng cho bao bì nhö theá naøo?
Giaûi ñaùp:
1. Söï tuyeät truøng: Thöïc phaåm noùi chung ñeàu yeâu caàu tuyeät truøng ñeå ngaên khoâng cho thöïc
phaåm bò hö. Phöông phaùp thöïc phaåm bao goàm ngaên ngöøa söï phaùt trieån vi khuaån , tieâu dieät
vi khuaån, ngaân ngöøa vi khuaån xaâm nhaäp.

Phöông phaùp kieåm tra Thaønh phaàn

Tieät truøng Tuyeät truøng vi khuaån baèng duøng nhieõt, taùc nhaân, böùc xaï
Loaïi boû Loaïi tröø vi khuaån baèng loïc hoaëc laéng
Laøm hoaûn söï phaùt trieån Laøm trì treä söï nhaân sinh cuûa vi khuaån baèng giöõ laïnh, giaûm
löôïng nöôùc, loaïi tröø oxy hoaëc hoùa chaát theâm vaøo
Raøo caûn Söû duïng bao bì ñeå ngaên ngöøa vi khuaån xaâm nhaäp

Phöông phaùp tieät truøng

2.1 Baèng nhieät: phöông phaùp tieät truøng Paster, tieät truøng ôû nhieät ñoä cao, tieät truøng öôùt, tieät
truøng khoâ, nhieät taàng soá cao...
2.2 Laøm laïnh: Hoùa chaát (loûng, khí, raén), böùa xa ï(tia gamma, tia e), tia cöïc tím
2.3 Thöù khaùc ( Soùng aâm, aùp sieâu taàng, xung ñieän)
Caùc phöông phaùp treân thì phöông phaùp tieät truøng baèng nhieät laø phöông phaùp thöôøng duøng
nhaát, phöông phaùp laøm laïnh cho bao bì voâ khuaån yeâu caàu hydro peroxide, tia cöïc tím, tia
gamma thay theá nhieät...

3. Bao bì : Caùc maøng bao bì coù theå duøng phöông phaùp laïnh vaø phöong phaùp nhieät ñeå tieät
truøng vaäy phaûi löïa choïn caùc maøng töông xöùng cho caùc phöông phaùp

Löu yù: Caùc vaät lieäu phaûi löïa choïn ñeå söû duïng bôûi söï khaùng nhieät thay ñoåi theo thöù haïng,
keát hôïp PA vaø PET khaùng ñöôïc xöû lyù retort treân 1200 C.

Caâu 89: Bao bì voâ khuaån laø gì?

Giaûi ñaùp:
Bao bì voâ khuaån vaø baùn voâ khuaån
Bao bì voâ khuaån bao goàm hai daïng: Voâ khuaån hoaøn toaøn vaø baùn voâ khuaån

1.1) Bao bì voâ khuaån hoaøn toaøn

1.1.1) Bao bì voâ khuaån hoaøn toaøn ñöôïc phaùt trieån ñeå ngaên ngöøa bao bì ñoùng hoäp bò maát
muøi keát quaû töø vieäc söû duïng nhieät ñoä cao vaø keùo daøi thôøi gian tieät truøng. Nghieân cöùu veà
sau cho raèng muøi thöïc phaåm ñöôïc giöõ laïi döôùi nhieät ñoä cao vaø thôøi gian tieät truøng ngaén
cho pheùp bao bì voâ khuaån hoaøn toaøn ñöôïc tieán haønh.
1.1.2) Bao bì voâ khuaån hoaøn toaøn ngaên ngöøa söï phaù huûy haàu heát caùc muøi thöïc phaåm vaø
hoaøn toaøn tieâu dieät caùc vi sinh vaät thaäm chí bao goàm caùc baøo töû ( naám) cuûa thöïc phaåm tieät
truøng ôû nhieät ñoä sieâu aâm cao cho khoaûng thôøi gian ngaén ( Xöû lyù UHT), cho pheùp ñöïng
trong caùc bao bì ( container) rieâng reû trong moâi tröôøng saïch.
80
a) Thöïc phaåm tieät truøng: Thöïc phaåm thöôøng ñöôïc xöû lyù ôû (130 – 150)0C , thôøi gian 2 giaây.
Cho duø caùc ñieàu kieän caùc ñieàu kieän khoâng theå hoaøn toaøn tieâu dieät vi khuaån. Vi khuaån coøn
naèm trong thöïc phaåm khoâng lan truyeàn trong suoát quaù trình phaân phoái bình thöôøng. Caùc
ñieàu kieän toát thì thích hôïp nhö laø “ voâ khuaån thöông maïi”.

b) Bao bì tieät truøng: Moät vaøi phöông phaùp söû duïng tieät truøng ñeå phuø hôïp vaät lieäu vaø daïng
bao bì, nhö caùc phöông phaùp bao goàm nhieät, böùc xaï, aùnh saùng cöïc tím hoaëc hoaù chaát daïng
loûng.
b.1) Laøm khoâ vôùi khoâng khí noùng cho pheùp nhaám chìm H2O2 (35%)
b.2) Söû duïng noái cuûa H2O2, UV, khoâng khí noùng.
b.3) Söû duïng nhieät caùc “ container” treân khuoân ( molding)

c) Thieát bò bao bì voâ khuaån: Qui trình ñoùng goùi thöïc phaåm voâ khuaån trong thöông maïi bao
goàm thieát bò contamination – free vaø moâi tröôøng
c.1) Tieán trình cung caáp bao bì: Maùy ñoùng goùi ñöôïc phaân loaïi baèng phöông phaùp cung caáp
bao bì. Moät laø daïng ñoå . Maùy daïng khaùc laø ñoå caùc bao bì ñaõ laøm tröôùc theo sau söï tieät
truøng.
c.2) Tieán trình ñoùng goùi: Tieät truøng bao bì ñaõ ñöôïc ñoå caùc thaønh phaàn voâ khuaån.
1.2) Bao bì baùn voâ khuaån: Bao bì baùn voâ khuaån thích hôïp cho thòt giaâm boâng, xuùt xít vaø
caùc saûn phaåm thòt xöû lyù khaùc maø khoâng caàn tieät truøng ôû möùc ñoä voâ khuaån thöông maïi.
Bao bì baùn voâ khuaån yeâu caàu nhieät ñoä phaân boá thaáp vaø coù theå söû duïng lieân keát vôùi huùt
oxy, hoaëc laøm giaûm khoâng khí trong bao bì.

2) Vaät lieäu bao bì voâ khuaån

So saùnh vôùi bao bì retort, bao bì voâ khuaån khoâng yeâu caàu vaät lieäu khaùng nhieät cao nhö caû
thöïc phaåm vaø bao bì thì öu tieân tieät truøng khi ñoùng goùi

Bao bì voâ khuaån Bao bì tieät truøng - retort

Thaønh phaàn Phuø hôïp cho thöïc phaåm loûng Caû thöïc phaåm raén vaø loûng laø coù theå.
Thöïc phaåm khaùng nhieät ôû nhieät ñoä
thaáp laø khoâng theå söû duïng.
Naêng suaát Nôùi roäng thôøi gian laø yeâu caàu tröôùc Tieät truøng yeâu caàu thôøi gian, nhöng
vaø sau tieät truøng. Loâ lôùn laø thích hôïp
kích thöôùc thì ñoäc laäp.
Chaát löôïng Saûn phaåm hö thì nheï, Haàu heát caùc Saûn phaåm hö laø chính
muøi ñeàu gioáng nhö tröôùc khi xöû lyù
Vaät lieäu ñoùng goùi Moïi vaät lieäu ñöôïc söû duïng. Thieát keá Khaùng nhieät laø yeâu caàu
caáu truùc bao bì thì deã daøng cho caùc lyù
do teân.

81
3) ÖÙng duïng bao bì voâ khuaån
Phaân loaïi Thaønh phaàn Vaät lieäu bao bì Tuoåi thoï Baûo quaûn
Bao bì voâ Nöôùc cam Chai PET Nhieät ñoä bình thöôøng
khuaån Corn potage White PP(750) 2 thaùng Nhieät ñoä bình thöôøng
hoaøn toaøn Al(60) // PP-PE(25)
Bao bì baùn Pudding PS(470) 2 thaùng Nhieät ñoä tuû laïnh
voâ khuaån PET(12)//Al(45)//Acrylic coated(5)
Corn cream PE(30) // Paper//CNY(156)//PE(45) 2 thaùng Nhieät ñoä tuû laïnh
Cream PP(740) 2 thaùng Nhieät ñoä tuû laïnh
pudding PET(16)//Al(60)//PP-PE (30)
Gaïo luoäc PP(365)//EVOH(55)//PP(370) 6 thaùng ( vôùi Nhieät ñoä bình thöôøng
PA(15)//EVOH(55)//PP(370) haáp thuï oxy)
Caâu 90: Phoøng saïch laø gì ?
Giaûi ñaùp:
Phoøng saïch ñöôïc cho laø loaïi phoøng duøng chöùa caùc baùn thaønh phaåm vaø gaàn ñaây ñöôïc chaáp
nhaän cho saûn phaåm cuûa thöïc phaåm voâ khuaån.
1) Vaät theå trong khoâng khí
Khoâng khí chöùa moät soá phaàn lôùn buïi, khoùi, vi sinh vaät hoaëc caùc vaät theå lô löûng khaùc.
Cho duø khaùc nhau vò trí, thoâng thöôøng 1010 / m3 (35 x 1010 / ft3) buïi vaø 104 / m3 (35 x 104 /
ft3) vi sinh vaät ñöôïc xem lô löûng trong khoâng khí.

2) Möùc ñoä phoøng saïch: Möùc ñoä phoøng saïch ñöôïc tieâu chuaån nhö 100, 1000, 10000, vaø
100000 nghóa laø soá caùc phaàn töû buïi coù kích thöôùc treân 0.5m treân ft3 khoâng khí.

3) Duy trì möùc ñoä phoøng saïch

Khoâng khí trong phoøng saïch ñöôïc loïc baèng caùc maùy loïc ñaët bieät vaø tuaàn hoaøn. Loaïi maùy
loïc, thoåi khoâng khí tuaàn hoaøn tröïc tieáp vaø ñoái löu thöôøng xuyeân ñöôïc quyeát ñòng theo möù
c ñoä saïch cuûa phoøng. Cô theå con ngöôøi laø taùc nhaân chính gaây oâ nhieãm trong phoøng, noù
thaûy ra khoaûng 10000 haït buïi moãi phuùt. Heä thoáng laøm saïch phaûi vaän haønh töï ñoäng thì gaây
ra nhieàu khoù khaên.

4) ÖÙng duïng cuûa phoøng saïch:

Ngaønh coâng nghieäp Lónh vöïc hoaït ñoäng Phaân loaïi

100 10.000 100.000
Ñieän, ñieän töû Saûn phaåm baùn daãn T T
Nghieân cöùu quang hoïc Sôïi quang hoïc T
Y hoïc Phoøng moå trong suoát T
Hoùa hoïc Phoøng ñoùng goùi thuoác T
Phoøng kieåm tra T
Cheá taïo maùy Chi tieát thu nhoû T
Doàng hoà treân chuyeàn T
Thöïc phaåm Thòt laùt, xuùc xích T
Thòt cuïc T
82
 Ñoùng goùi söõa, söõa boät khoâ T
Ñoùng goùi vaät lieäu nhöïa T
Saûn phaåm ñoùng goùi tieät truøng T

Caâu 91: Maøng khaùng vi khuaån ngaên ngöøa söï moác?

Giaûi ñaùp:
1) Thuoäc tính khaùng vi khuaån: Thuoäc tính khaùng vi khuaån qui cho tính höõu hieäu cuûa vieäc
kieåm soaùt söï nhaân gioáng vi sinh vaät. Caùc saûn phaåm tô deät khaùng vi sinh vaät bao goàm caùc
moùn nhö vôù, vaø quaàn aùo loùt ñang hieän dieän treân thò tröôøng, nhöng raát moät soá raát ít ñöôïc
öùng duïng tôùi maøng bao bì vaãn chöa xuaát hieän.

2) Vi sinh vaät: Vi sinh vaät ñöôïc phaân loaïi nhö vi khuaån, men röôïu vaø naám moác gaây thöïc
phaåm thoái röûa hoaëc leân men, keát quaû laø laøm giaûm giaù trò saûn phaåm.
Daïng vi Nhieät ñoä phuø hôïp cho vieäc Thöïc phaåm phuø hôïp pH phuø Ñieàu kieän tieät
sinh vaät nhaân gioáng cho vieäc nhaân gioáng hôïp truøng
Vi khuaån 15 – 450C Thöïc phaåm Protein 7 - Alkali 0
65 C, 30 phuùt, vi
Naám chòu ñöïng laïnh: 45-650C truøng khaùng
Naám khaùng nhieät: 0-80C nhieät
0
(110 C, 30phuùt)
Men 10 – 350C Thöïc phaåm coù tính Acid yeáu 650C, 30 phuùt
ñöôøng
Naám moác 20 – 350C Beà maüt cuûa moãi loaïi pH: 4 - 6 850C, 30 phuùt
Daïng chòu ñöïng laïnh: 0-50C thöïc phaåm, ñaëc bieät
Daïng khaùng nhieät: 45-500C thöïc phaåm tinh boät

3) Taùc nhaân khaùng vi khuaån

3.1) Phuï gia thöïc phaåm: Caùc phuï gia toång hôïp vaø phuï gia thieân nhieân ñöôïc duøng
Phuï gia toång hôïp Phuï gia nhaân taïo
Benzoic acid(K) Sodium sulfite Egonoki extract
Sorbic acid(K) Sodium hydrosulfite Kawayomogi extract
Dehydroacetic acid (Na) Sulfur dioxide Hoonoki extract
P-oxybenzoic butylate Potassium pyrosulfite (Na) Rengyo extract
Propionic acid (K, Na) P-oxybenzoic isobutylate . polylysine

3.2) Taùc nhaân phuû vaø taùc nhaân nhaøo troän: Ion kim loaïi bao goàm Ag+, Cu+, Zn+ thì ñang
hieän öùng duïng cho saûn phaåm tô deät vaø minh chöùng thuoäc tính khaùng vi khuaån vöõng chaéc.
caùc ion naøy ñöôïc taïo töø quaëng baïc hoaëc caùc phaân töû oxyt keûm tinh cheá.

4) Maøng khaùng vi khuaån: Caùc maøng khaùng vi khuaån hieän nay treân thò tröôøng ñöôïc chuù
giaûi phía döôùi.
4.1) Maøng nhaøo naën töø quaëng baïc: maøng polyolefinic ñöôïc nhaøo naën vôùi quaëng baïc ñöôïc
aùp duïng. Tuy nhieân, caùc maøng naøy kieåm soaùt söï nhaân gioáng vaø tieät truøng theo höôùng
83
maøng tieáp xuùc. Thöïc phaåm ñöïng trong bao bì nôi maø maøng bao bì khoâng tröïc tieáp tieáp
xuùc thöïc phaåm seõ giaûm giaù trò .
4.2) Maøng nhaøo naën Hinokitiol: Daàu ñöôïc chöng caát baèng hôi nöôùc töø caây baùch vaø reå caây
ôû Nhaät Baûn traûi qua chöng ly vaø tinh cheá thaønh hinokitiol. Thaønh phaàn hoaït ñoäng cuûa noù
laø thujiapricin. PE nhaøo naën vôùi hinokitiol cho thuoäc tính khaùng vi khuaån do ñoù noù bieán
ñoåi nhanh thaønh hôi trong hinokitiol.
4.3) Maøng phuû ZnO: Caùc phaân töû ZnO ñöôïc tinh cheá ñöôïc söû duïng cho maøng phuû bôûi
thuoäc tính khaùng vi khuaån, khaùng UV – Blocking. Caùc taùc nhaân khaùng vi khuaån khaùc söû
duïng ion Ag, Cu oxy hoaù vôùi moät khoaûng thôøi gian vaø chuyeån sanh hôi ñen hoaëc hôi
vaøng, nhöng Zn thì khoâng coù söï thay ñoåi beà ngoaøi.
4.4) Maøng chöùa Wasaolo ( Wasaolo: thaønh phaàn hoaït ñoäng : allyl isothiocyanate)
Wasaolo ñöôïc trích töø caâu cuû caûi ( cuõ gioáng con ngöïa) vaø caây muø taïc ôû Nhaät Baûn thì deã
daøng thaâm nhaäp maøng olefinic khoâng raøo caûn. Khi Wasaolo ñöôïc ñoùng goùi trong bao bì
olefine nhoû vaø ñoùng vaøo bao bì thöïc phaåm, gioáng nhö ñoái vôùi vieäc haáp thuï oxy, Wasalo
boác hôi ngaên khoâng cho vi sinh vaät nhaân gioáng, Wasaolo trong keo xaâm nhaäp vaøo bao bì
giaûi phoùng hoaït ñoäng khaùng vi khuaån beân trong bao bì.

5) Tính höõu hieäu maøng khaùng vi khuaån: Cho duø moät soá maøng khaùng vi khuaån ñaõ ñöôïc
phaùt trieån , hieän nay, haàu heát phöông phaùp khaùng vi khuaån höõu hieäu nhaát laø coäng theâm
chaát baûo quaûn thöïc phaåm.
Caâu 92: Löôïng khoùi, hôi khoùi, calories taïo ra töø maøng bò ñoát laø gì?
Giaûi ñaùp:
Hôi khoùi: Thaønh phaàn khoùi taïo ra khi ñoát bao bì thöïc phaåm laø HCl, CO2, CO maø chuùng leä
thuoäc vaøo nhieät ñoä , löôïng oxy, vaø ñieàu kieän ñoát chaùy khaùc
1.OPP, PET, EVOH, PVA vaø EVA bao goàm hydro, cacbon taïo ra CO, CO2.

2. PVDC chöùa chloroine phaùt ra moät löôïng ít HCl.

3. Khi PVDC bò ñoát chaùy trong loø ñeå laïi moät löôïng khaùc CO, CO2 moät möùc ñoä töø thaáp ñeán
veát
Khoùi: Moïi bao bì ñeàu taïo ra khoùi nheï khi ñoát
Calories: Calories taïo ra calories nhö khi ñoát giaáy hoaëc goã, do ñoù bao bì pheá thaûi coù theå
taùi söû duïng nhö daàu

Vaät lieäu Giaù trò calories Vaät lieäu Giaù trò calories
PE 11.000 Nhoâm foil 7.400
PP 10.500 Cao su 7.500
PS 9.600 Goã 4.500
NY-6 7.600 Giaáy 3.800
PET 5.500 Than 3000 – 4000
PVC 4.500 Than ñaù 5000 - 7000

84
Caâu 93: Xaùc ñònh tuoåi thoï – chu kyû soáng -(LCA) laø gì?
Giaûi ñaùp:
LCA ñöôïc qui laø phöông phaùp cho vieäc xaùc ñònh möùc ñoä moâi tröôøng khaéc nghieät taùc ñoäng
ñeán saûn phaåm vaø thoaû maûn caùc chöùa naêng saûn phaåm thoâng qua vieäc baøy baùn vaø khoâi phuïc
1) Caùc thay ñoåi veà thaùi ñoä nguyeân vaät lieäu
1.1) Thôøi ñaïi tieát kieäm naêng löôïng: Côn soát veà daàu hoûa naêm 1975 gaây ra söï queân laûng
thì vieäc thoåi phoøng söï tieâu thuï cuûa ngöôøi tieâu duøng ôû Nhaät baèng vieäc buoäc nhieàu
ngöôøi nhaän thöùc ñöôïc vai troø heát söùc quan troïng cuûa vieäc tieát kieäm naêng löôïng vaø
nguoàn naêng löôïng. Caùc hoaït ñoäng nhaèm giaûm ñi nguyeân vaät lieäu khôûi ñaàu ôû nhieàu
laõnh vöïc bao goàm caû vaät lieäu bao bì. Töø khi côn soát veà daàu hoûa, caùc nhaø saûn xuaát
bao bì taäp trung vaøo vieäc giaûm naêng löôïng tieâu thuï, vieäc mang Nhoâm ñaõ taïo moät
chuù yù cao ñoä nhö laø vaät lieäu tieâu thuï naêng löôïng trong suoát quaù trình saûn xuaát.
1.2) Thôøi ñaïi baûo veä moâi tröôøng: Caøng gaàn ñaây, söï coâng nhaän roäng lôùn cuûa vieäc baûo veä
moâi tröôøng ñang lan nhanh vaø gia taêng nhö möa acid, hieäu öùng nhaø kính, vaø caùc
gaùnh naëng moâi tröôøng ñaõ thöïc söï xuaát hieän treân maønh hình. Kieåm tra caùc gaùnh
naëng moâi tröôøng laø yeâu caàu nghieâm khaéc. Raát sôùm, nhu caàu giaûm hoaëc caét giaûm
PVC taïo HCl cuõng nhö Freon ngaøy caøng cao vaø caøng nghe noùi nhieàu hôn.

2) Caùc thay ñoåi veà xaùc ñònh tuoåi thoï: LCA trong thôøi ñaïi tieát kieäm naêng löôïng trong vieäc
taäp trung vaøo vieäc tieâu thuï naêng löôïng trong suoát quaù trình saûn xuaát nguyeân lieäu, phaân
phoái, löu tröû vaø tieâu huyû (ñoát). HIeän nay, trong thôøi ñaïi baûo veä moâi tröôøng taêng nhanh,
vieäc xaùc nhaän tính chaát khoùi, nhieät vaø coáng raûy cuõng nhö tieâu thuï naêng löôïng ñöôïc xem
nhö laø caùc nhu caàu thieát yeáu, vaø caùc phöông phaùp xaùc nhaän thì ñang nghieân cöùu, Xaùc
nhaän “ Cradle- to-grave” cuûa maøng nhöïa ñöôïc yeâu caàu xöû lyù caùc döõ lieäu ñaàu vaøo – ñaàu ra
nhö chæ ra döôùi ñaây.
Daàu thoâ Tinh cheá,  Taïo maøng  In, gheùp Löôïng tieâu thuï  Baùn  Tieâu huûy
 
 ---------------------------------------------Khoâi phuïc
Ñaàu vaøo: Tieâu thuï naêng löôïng ( chuyeån sang daàu), nöôùc, vaø phaân phoái naêng löôïng
Ñaàu ra: OÂ nhieãm khoâng khí, nöôùc, chaát thaûi raén vaø muøi ñöôïc phaân phoái
Daõy caùc muïc LCA phaûi ñöôïc nghieân cöùu xa hôn, ví duï khi tính thì chi phí thieát bò loø thieâu
cuõng caàn thieát tính vaøo. Caùc döõ lieäu cô baûn cuûa caùc muïc LCA ban ñaàu phaûi ñöôïc löïa choïn
vaø chuaån bò ngay.

3) Muïc tieâu toái thöôïng: Voû caây tre ñaõ ñöôïc söû duïng laâu cho ñoùng goùi côm töøng cuïc vieân
troøn coù theå ñöôïc ñoát trong caùc loø daïng cuõ cuûa Nhaät nhö daàu theo sau vieäc duøng côm vieân
cuïc troøn. Tro ñoát thì coù theå duøng nhö phaân boùn cho caùc buïi tre nhoû. Nhö vaäy vieäc taän
duïng nguyeân lieäu ñöôïc xem nhö laøm giaûm gaùnh naëng moâi tröôøng cuûa chu kyø soáng bao bì.
Do vaäy, tieát loä raèng phöông phaùp thuaån hoaøn höõu hieäu nhaát söû duïng phöông phaùp LCA
ñöôïc muïc tieâu toái thöôïng

Caâu 94: Nhöïa bò vi khuaån laøm thoái röûa laø gì?

85
Giaûi ñaùp:
Nhöïa bò vi khuaån laøm thoái röûa ñöôïc ñònh nghóa nhö laø polymer cao chuyeån sang hôïp chaát
phaân töû thaáp do töï söï trao ñoåi chaát vi sinh vaät vaø trong suoát quaù trình naøu coù ít nhaát moät
giai ñoaïn bò beû gaõy. Nhöïa bò vi khuaån laøm thoái röûa söû duïng nhö muïc ñích laøm giaûm pheá
phaåm.
Caùc daïng nhöïa vi khuaån bò thoái röûa
1. Vi khuaån taïo polyester
Vi khuaån taïo ra ñeå saûn sinh vaät lieäu nhöïa uoán deûo töï nhieân maø seõ chuaån bò cho phaân huûy.
Vaät lieäu naøy töông töï vaät lieäu do vi khuaån taïo ra coù theå ñöôïc saûn sinh vaø taän duïng, vaø noù
hieän dieän bôûi polyhydroy alkanoate (PHA), vôùi söï keát tuï cuûa hydroxy acid beùo

2. Nhöïa bò vi khuaån laøm thoái röûa toång hôïp

Saûn löôïng cuûa polymer cao coù caáu truùc cuûa vi sinh vaät thoái röûa. Chæ polyester beùo laø coù
maët trong caáu truùc naøy

3. Nhöïa bò vi khuaån laøm thoái röûa söû duïng polymer thieân nhieân
Nhöïa bò vi sinh vaät laøm thoái röûa bao goàm söï pha troän polymer thieân nhieân vaø polymer
toång hôïp, do vaäy nhöïa seõ coù söï keá thöøa caùc baát lôïi nghóa laø sau khi nhöïa thieân nhieân bò
phaân huûy thì nhöïa toång hôïp cuõng luïi taøn

4. Nhöïa quang hôïp: Nhöïa laøm töø thôùi caây hoaëc tinh boät
Caâu 95: Caùi gì laøm cho bao bì ñöïng saûn phaåm may maëc OPP hoùa traéng vaø nhaên ?
Giaûi ñaùp:
Caùc chaát phuï gia theâm vaøo seõ laøm cho OPP hoaù traéng, phoàng vaø nhaên
1. Hieän töôïng:
1.1 Hoaù traéng: Bao bì ñöïng saûn phaåm may maëc OPP tieáp xuùc vôùi caùc thaønh phaàn seõ hoùa
traéng theo thôøi gian.
1.2 Nhaên: Bao bì ñöïng saûn phaåm may maëc OPP tieáp xuùc vôùi caùc thaønh phaàn seõ nhaên theo
thôøi gian.

2. Caùc yeáu toá laøm hoùa traéng

2.1. Theâm chaát phuï gia vaøo maøng OPP: Chaát phuï gia theâm vaøo laø chaát höõu cô hoaëc voâ cô
trong suoát quaù trình saûn xuaát laøm taêng tính khöû töø, khöû blocking, vaø tính trôn
2.2. Chaát phuï gia di cö: Chaát phuï gia “di cö” toàn taïi trong vuøng khoâng ñònh hình cuûa maøng
coù theå di cö vaøo phía trong döôùi moät vaøi ñieàu kieän. Lôùp daàu sau cuøng cho vieäc gia taêng söï
ñan keát cuûa saûn phaåm deät seõ ñi vaøo trong laøm cho chaát phuï gia taêng vaø caùc tinh theå seõ coù
treân beà maët maøng.
2.3. Bieän phaùp ñoái phoù: Duøng caùc chaát phuï gia maø seõ khoâng keát tinh thaäm chí khi di truù
tôùi beà maët maøng. Hoaëc chæ duøng caùc maøng OPP maø khoâng coù chaát phuï gia

3. Nhaên

86
3.1. OPP phoàng leân: OPP seõ phoàng leân töø vieäc söû duïng caùc daàu cho saûn phaåm tô deät sau
cuøng, bôûi vì OPP thieáu thuoäc tính khaùng daàu, do ñoù maøng phoàng leân seõ daøi ra vaø laøm
nhaên.
3.2. Bieän phaùp ñoái phoù: Moät caùch thay theá , maøng PET khaùng daàu ñöôïc ñeà nghò

4. Chuù yù: Nhieät ñoâ cao laøm cho maøng OPP hoaù traéng vaø nhaên. Vì vaäy phaûi löu yù vieäc ñeå
caùc saûn phaåm tô deät trong bao OPP taïi caùc kho

Caâu 96: Taùc nhaân taïo ñöôïc töø söï hoâ haáp thöïc vaät coù theå duøng ngaên ngöøa bao bì vôû khoâng?
Giaûi ñaùp:
Caùc taùc nhaân khí haáp thuï khaùc nhau bao goàm khí CO2 phaùt sinhvaø caùc daïng haáp thuï vaø
daïng khí haáp thuï ethylene laø coù theå duøng ñöôïc

1. Khí CO2 phaùt sinh hoaëc daïng khí CO2 haáp thuï
1.1. Taùc nhaân naøy haáp thuï O2 vaø phaùt ra löôïng baèng nhau CO2 . Khoâng gioáng loaïi khí haáp
thuï O2 laøm taêng aùp suaát beân trong bao bì. Duøng taùc nhaân naøyduy trì löôïng aùp suaát beân
trong. Theâm vaøo CO2 taïo thuoäc tính ngaên thöïc phaåm bò thoái röõa do leân men.
1.2. Daïng haáp thuï CO2
Daïng taùc nhaân naøy haáp thuï caû CO2 vaø O2 vaø ngaên ngöøa söï ñöùt bôûi töø söï hoâ haáp thöïc vaät.

2. Khí haáp thuï Etylene

Khí haáp thuï thaûi ra bôûi traùi caây chín vaø rau coøn giöõ söï töôi. Zeolic, silica vaø vaät lieäu voâ cô
daïng toå ong trong thaønh phaàn bao bì hoaëc nhaøo loän trong vaät lieäu nguyeân thuûy.

Caâu 97: Ñoä beàn ñöôøng haøn laø gì?

Giaûi ñaùp:
Ñoä beàn ñöôøng haøn quy cho öùng suaát yeâu caàu ñeå taùch lôùp choã ñöôøng haøn nhieät.
1) Phöông phaùp ño:
1.1) Duøng vaät maãu coù beà roäng 15 mm vaø caét theo chieàu daøi thích hôïp.
1.2) Khi vaät maãu ñöôïc duøng ñeán thì phaûi haøn döôùi cuøng moät ñieàu kieän nhö nhau laø: aùp
suaát, nhieät ñoä, thôøi gian. Do ñoù nhieät ñoä phuï thuoäc vaøo vaät lieäu maãu; aùp suaát vaø
nhieät ñoä tieâu chuaån laø: 1-2 kg/cm2, 0.5- 2.0 s.
1.3) Maãu vaät ñöôïc xeù bôûi 2 keïptreân thieát bò kieåm tra löïc caêng. Khoaûng troán giöõa 2 keïp
ñoù vaøo khoaûng 50 mm.
1.4) Vaät maãu ñöôïc giöõ cöùng vaø phaûi duy trì theo hình chöõ T. Neáu phaàn ñöôøng haøn bò
voõng xuoáng, duøng ngoùn tay trôï giuùp laø caàn thieát.
1.5) Maãu ñöôïc keùo caêng döôùi moät toác ñoä xaùc ñònh theo moät höôùng laø 300mm/p tôùi khi
naøo phaàn ñöôøng haøn bò taùch ra hoaëc bò ñöùt. Khi caùchoã khaùc khoâng phaûi laø ñöôøng
haøn bò ñöùt thì öùng suaát ñöùt ñöôïc xem nhö kaø ñoä beàn ñöôøng haøn.
1.6) Ñôn vò ñoä beàn ñöôøng haøn laø gf/15mm, hay kgf/15mm

2) Caùc tieâu chuaån cuûa ñoä beàn ñöôøng haøn: Ñoä beàn ñöôøng haøn thì leä thuoäc vaøo vaät lieäu
haøn daùn, chieàu daøy, caáu truùc gheùp vaø ñieàu kieän haøn daùn.
87
 Vaät lieäu haøn Ñoä beàn ñöôøng haøn (kgf/15mm) Ghi chuù
LDPE 3–4 40 m
LLDPE 5 –6 40 m
EVA (VA6%) 4 40 m
CPP 2.2 70 m: thöïc teá nhieät ñoä aùp duïng laø cao hôn
HS-OPP 0.2-0.5 30 m: 1200C, 1kg/cm2, 1s
(Ñieàu kieän haøn daùn: 1400C, 2kg/cm2, 0.5s )

Caâu 98: Ñoä dính ban ñaàu laø gì?

Giaûi ñaùp:
Ñoä dính ban ñaàu (hot-tack) ñöôïc quy cho thuoäc tính haøn daùn trong khi caùc phaàn
ñöôïc haøn daùn baèng nhieät vaãn coøn trong ñieàu kieän noùng chaûy, thuoäc tính hot-tack thaáp seõ
gaây cho saûn phaåm chaûy ra,... Khi choå haøn daùn khoâng ñöôïc toát vaø môû trong suoát quaù trình
ñoùng goùi,... thuoäc tính hot-tack seõ ngöôïc laïi vôùi thuoäc tiaùnh haøndaùn nhieät ôû nhieät ñoä
thaápkhi nhöïa cho khaû naêng noùng chaûy ôû nhieät ñoä thaápthì thieáu thuoäc tính hot-tack bôûi vì
ñoä nhôùt thaáp trong ñieàu kieän noùng chaûy.
1) Phöông phaùp ño:
1.1) P/P ño khoaûng caùch haøn daùn (peeling distance): P/p naøy ño khoaûng caùch giöõa 2 choå
maøng ñöôïc haøn daùn ngay laäp töùc sau khi ñöôïc haøn nhieät. Hai vaät maãu coù chieàu
roäng laø 3 cm vôùi chieàu daøy thích hôïp töø 50-60 cm ñöôïc yeâu caàu moät khôûi ñoäng ôû
phaàn cuoái cuûa 2 baêng keo gioáng nhö maøng ñöôïc chaéc chaén vaø phaàn cuoái ñoái dieän
ñöôïc noái rieâng reõ vôùi moät vaät naëng 45g. Ngay laäp töùc theo sau quaù trình laøm vieäc
cuûa dao haøn nhieät khoûang caùch haøn daùn ñaõ ñöôïc ño (hình veõ minh hoaï)
1.2) P/P ño ñoä beàn ñöùt (peeling strength): thuoäc tính hot-tack cuûa maãu sau haøn nhieät
ñöôïc ño laäp töùc baèng söû duïng thieát bò kieåm tra löïc caêng (hình veõ minh hoaï).

2) Thuoäc tính hot-ack cuûa caùc maøng vaät lieäu:

Ionomer cho ñoä nhôùt cao vaø thuoäc tính hot-tack ngay caû trong quaù trình noùng chaûy nhôø
baûn thaân coù lieân keát kim loaïi ionic (hình veõ minh hoaï).

Caâu 99: Ñoä beàn taùch lôùp laø gì?

Giaûi ñaùp:
Ñoä beàn taùch lôùp qui cho öùng suaát yeâu caàu ñeå taùch lôùp maøng gheùp. Ñoä beàn taùch lôùp ñöôïc
ño baèng caùch gioáng nhö phöông phaùp söû duïng ño ñoä beàn ñöôøng haøn. Trong vieäc ño ñoä
beàn taùch lôùp thì vieäc quan taâm tôùi caáu truùc gheùp laø caàn thieát.
1) Ñoä beàn taùch lôùp ôû phaàn coù in: Ñoä beàn taùch lôùp cuûa maøng gheùp leä thuoäc vaøo phaàn choå
coù in vaø phaàn choå khoâng in, leä thuoäc vaøo ñoä baùm dính giöõa möïc vaø keo, vaø ñoä baùm dính
giöõa möïc vaø chaát neàn. Choå phaàn coù in thöôøng coù ñoä beàn taùch lôùp yeáu hôn. Caûø choå khoâng
in vaø choå in neân ño rieâng reû. Vôùi maøng in nhieàu maøu, moãi maøu cuûng neân ñöôïc ño.

2) Phöông phaùp ño ñoä beàn taùch lôùp

88
2.1) Tröôùc khi ño, maøng phöc hôïp phaûi ñöôïc taùch thaønh caùc lôùp taïo thaønh (taùch moài). Kyõ
thuaät taùch naøy ñoøi hoûi kinh nghieäm.
2.2) Phöông phaùp ño: Maãu ñöôïc caøi ñaët leân thieát bò kieåm tra ôû goùc 90 hoaëc 1800C. Haàu
heát maãu caøi ôû 180oC ( daïng chöõ T) .
2.3) Tieâu chuaån ñoä beàn taùch lôùp
2.3.1) Möùc ñoä caàn thieát: bao bì cho thöïc phaåm khoâ yeâu caàu treân 100gf / 15mm. Ñoä beàn
taùch lôùp thaáp hôn 100gf / 15mm coù theå laøm bao deå vôû
2.3.2) Tham khaûo “ Soå tay quaù trình traùng gheùp”: So saùnh caû traùng noùng vaø gheùp khoâ.
Nhieät ñoä döôøng haøn döïa treân loaïi maøng gheùp. Maøng cho gheùp khoâ cho nhieät ñoä ñöôøng
haøn cao hôn loaïi maøng gheùp noùng. Bôûi vì doä daøy maøng, vaät lieäu, moái quan heä giöõa möïc in
vaø keo gheùp hoaëc chaát xöû lyù beà maët, taát caû ñeàu aûnh höôûng ñeán nhieät ñoä haøn daùn.

Ñoä beàn ñöôøng haøn vaø gheùp:( Chaát neàn: PET)

Phöông phaùp gheùp Möïc Ñoä beàn gheùp (gf/15mm) Ñoä beàn ñöôøng haøn
(gf/15mm)
Gheùp ñuøn LPNST 300X 300 F/ B 150B 1500 700 800
Multiset 300X 120 F / B 120 F / B 1500 1500 1200
Gheùp khoâ LPNST 240X 170 B 100 F / B 3600 3000 3300
Multiset 240F 180 F /B 100 F / B 3600 3300 3300
(Ñieàu kieän haøn: 1500C, 30lbs,
1sec)

X: Maøng B: Möïc / Maøng haøn PE F/B: Möïc khoâng

dính

89