ÖNEMLİ BAZI ARAPÇA-TÜRKÇE TERCÜME

TEKNİKLERİ
1.
Çeviri iki kısımdır:
 Kaynak dili öğretme amaçlı çeviri
Bu amaçla yapılan çeviride kelimenin
motamot karşılığı mutlaka verilmeli, gerekirse
ondan sonra açıklama yapılmalıdır.
 Kaynak dildeki manayı hedef dile
aktarma amaçlı çeviri
Bu çeviri şeklinde motamot çeviriden
sakınılmalı, kaynak dildeki anlam alınıp hedef
dilde en güncel ifade şekli ile kullanılmalıdır.

1
 Kelimenin değil, cümlenin anlamı olur.
Binaenaleyh, kelime siyak-sibak ilişkisine göre ve
hedef dil merkeze alınarak tercüme edilmelidir.
Unutmayın, bağlam, kelimeye hiçbir sözlükte
bulamayacağımız anlamlar yükler.
2.

2
 3.
‫ ألنه‬diye başlayan gerekçe kısa ise önce zikredilir;
uzun ise, “çünkü” deyip ayrı bir cümle olarak
çevirilir:
‫ لم يبال بهذا الرجل الكذاب ألنه ما كان يظن أن صديقه يقول‬...
‫في حقه قوال كهذا‬
4.

3
 ‫‪5.‬‬
‫‪Sıfat cümleleri bazen müstakil bir cümle olarak‬‬
‫‪çevirilir:‬‬
‫ذهب علي إلى الحديقة ليسقي شجرة الرمان ذات األغصان‬
‫الطويلة التي كان أبوه قد غرسها ألجله وهو صغير‬
‫‪6.‬‬

‫‪4‬‬
 7.
‫رأيت القلم‬: Kalemi gördüm
‫رأيت قلما‬: Bir kalem gördüm
‫ما رأيت قلما‬: Hiçbir kalem görmedim
‫ رأيت األقالم‬Kalemleri gördüm
‫رأيت أقالما‬: Kalemler/kimi kalemler gördüm
Buna bağlı olarak "‫" قلم محمد‬Muhammed'in
kalemi" diye çevrilirken, ‫ "قلٌم لمحمد‬/Muhammed'in
bir kalemi" şeklinde çevirilir.
‫ اشتريُت فرشة لألسنان‬- ‫فرشة األسنان‬

5
 8.
Sıfatında nisbet yâsı bulunan sıfat tamlamaları
genellikle isim tamlaması şeklinde tercüme edilir:
‫ الحقوق اإلنسانّية‬- insan hakları
‫ النشاط المدرسي‬- Okul faaliyeti

6
 ‫‪9.‬‬
‫‪ – Tüm ekmekleri yedim‬أكلت كل خبز‬
‫‪ – Ekmeğin tamamını yedim‬أكلت كل الخبز‬
‫قطعت كل شجرة‬
‫قطعت كل الشجرة‬

‫‪7‬‬
 10.
‫ استطاع‬filinden sonra bir mastar gelir ve “…e
bilmek” manası verilerek çevirilir:
‫الذهاب‬/‫أستطيع أن أذهب‬
‫لم يستطع الذهاب‬
NOT: Bazen “…edebilme/edememe” mânâsı
bağlamdan anlaşılır:
‫َفِإْن َلْم َتْفَع ُلوا َو َلْن َتْفَع ُلوا‬

8
 11.
‫ هذا‬dan sonra bedel olarak gelecek kelime ‫ ال‬takısı
alarak marife şeklinde gelmelidir: ‫هذا القلم‬
‫ ال‬takısı alamayacak bir kelime ise ‫ هذا‬bu
kelimeden sonra gelir: ‫اشتريُت قلمي هذا‬
Eğer ‫ هذا‬dan sonra nekra bir kelime gelirse haber
olur: ‫هذا قلم‬

9
 ‫‪12.‬‬
‫‪ kısa cümlede olursa “…olduğu gibi”, uzun‬كما‬
‫‪cümlede olursa “ayrıca” şeklinde çevirilir.‬‬
‫كرمت تركيا باحثها البارز بإقامة متحف باسمه عام ‪ 2008‬بقصر‬
‫توب كابي العثماني الشهير‪ ،‬كما أطلقت الحكومة التركية اسمه‬
‫على معهد تاريخ العلوم اإلسالمية بجامعة إسطنبول‪ ،‬وعلى ‪20‬‬
‫مدرسة وعشرة ميادين بالبالد‪.‬‬
‫‪13.‬‬

‫‪10‬‬
 14.
‫ تّم‬ve türevleri, mastarların başına gelirse, meçhul
fiil manası verilir:
‫ تّم نقل الطاولة‬- Masa taşındı;
‫ – لن يتم نقلها‬Taşınmayacak.

11
 15.
"‫ "قام ب‬ve türevleri masdarın başında gelir ve
cümle içerisinde eritilir.
‫سيقوم بالنقل = سينقل‬ ‫قام بالنقل = نقل‬

12
 16.
Başlıklarda yer alan müzari fiiller genellikle mazi
olarak çevirilir:
‫تركيا تعلن شراء سفينة تنقيب ثالثة من بريطانيا‬
17.

13
 18.
‫“ الم العاقبة‬için” şeklinde değil, “bunun
sonucunda/böylece” diye çevrilir:
‫ ثم خطبها وتزّو جها؛ لتبدأ أكثر قصص الحّب شعبّية في‬،‫فعشقها‬
.‫العالم‬

19.
‫ قال‬türevlerinden sonra " ‫ "إّن‬şeklinde meksûr gelir.
Bunun dışındaki fillerden sonra ise " ‫ "أّن‬şeklinde
meftûh gelir.

‫ لم يعد‬olumsuz cümlelerde gelir ve “artık” anlamı

verilir

14
‫ سواء‬dan sonra mutlaka ‫ أم‬ya da ‫ أو‬kelimelerinden
biri gelir.

‫…“ ما إذا‬ıp, …ıpmama” anlamında kullanılır:

‫“ ما إذا يذهب‬gidip gitmemesi”
‫ وما إذا كان هناك صدأ فيها‬، ‫تحقق من حالة الطالء في السيارة‬
‫الكتشاف ما إذا كانوا يعانون من أمراض نفسية أخرى‬

‫… وما إْن‬er, …emez anlamına gelir. Kendisinden

sonra ‫ حتى‬gelir.

15
16