TEMAT 1 – ZANIM ZACZĘŁA SIĘ HISTORIA

Daty
ok. 7,2 mln lat p.n.e. – sahelantrop (pierwszy przedstawiciel człowiekowatych)
ok. 4,2 mln lat p.n.e. – australopitek (pierwszy, który korzystał z prostych narzędzi)
ok. 2,3 mln lat p.n.e. – człowiek uzdolniony (Homo habilis – potrafił konstruować złożone narzędzia)
ok. 1,9 mln lat p.n.e. – człowiek wyprostowany (Homo erectus – umiał rozniecić ogień, Europa i Azja)
ok. 250 tys. lat p.n.e. – neandertalczyk (potrafił mówić i polować na duże zwierzęta)
od 300 tys. lat – człowiek rozumny (Homo sapiens – rozprzestrzenił się na cały świat)
ok. 2,5 mln – 15 tys. p.n.e. – paleolit
ok. 15 tys. – 4500 p.n.e. – mezolit
ok. 4500 – 1800 p.n.e. – neolit
ok. 8350 r. p.n.e. – powstanie Jerycha

Definicje
Rewolucja neolityczna:

 osiadły tryb życia (osady i domostwa)

 hodowla zwierząt
 uprawa roślin (początki rolnictwa)
 początki rzemiosła
 narzędzia z brązu i żelaza
Prehistoria – pierwszy oraz najdłuższy okres, trwa od wynalezienia pisma, jest podzielona na 3 krótsze
epoki:

 epoka kamienia (paleolit – starszy, mezolit – środkowy, neolit – młodszy ok. 4500 r. p.n.e.)
 epoka brązu (ok. 1800 r. p.n.e.)
 epoka żelaza (ok. 700 r. p.n.e.)

Rewolucja neolityczna
Ludzie pierwotni zdobywali jedzenie, poprzez zbieractwo i łowiectwo przez co ciągle musieli się
przemieszczać w poszukiwaniu pożywienia. Proces przejścia od wędrownego trybu życia od osiadłego
najwcześniej rozpoczął się na Bliskim Wschodzie (Żyzny Półksiężyc). Były tam dobrze nawodnione
doliny, które zapewniały ludziom obfitość pożywienia. Tak zaczynały powstawać osady. Najstarszą
oraz najlepiej zbadaną osadą jest Jerycho. Bezpieczeństwo zapewniał 5 metrowy mur. W innej osadzie
Çatal Hüyük odkryto, że mieszkańcy zajmowali się produkcją narzędzi (motyka – spulchnianie ziemi,
radło, pierwsze żarna – kamienne narzędzia do mielenia ziaren zbóż), ceramiką, tkactwem i obróbką
metali. W osadach neolitycznych można znaleźć: malowidła, wyroby z kamienia i figurki.
Kamień – Żelazo
Kiedy pierwsi rolnicy dotarli z dzisiejszej Turcji do Europy to początkowo zasiedlili wyspy Morza
Egejskiego, później Półwysep Bałkański. Tam w V tysiącleciu p.n.e. najprawdopodobniej po raz
pierwszy zaczęto wykonywać przedmioty z miedzi. Później uzyskano brąz. Pod koniec II tysiąclecia
p.n.e. odkryto sposób wytopu żelaza.

Sztuka i budownictwo prehistoryczne

Najstarsze budowle – megality – wznoszono z nieobrobionego kamienia bez użycia zaprawy
murarskiej. Miały różne formy m.in. kręgów kamiennych lub dolmenów (konstrukcji składających się
z dwóch głazów wkopanych w ziemię, przykrytych kamienną płytą). Powstanie tych budowli miało
zazwyczaj związek z wierzeniami religijnymi, kultem zmarłych lub obserwacjami astronomicznymi.
Przykłady:

 Malowidła z jaskini w Lascaux

 Stonehenge (najsłynniejszy kamienny krąg na świecie)