DIVISION OF NAVOTAS CITY

4
FILIPINO
Unang Markahan

S.Y. 2021-2022
NAVOTAS CITY PHILIPPINES
Filipino – Ikaapat na Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan
Ikalawang Edisyon, 2021

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Rowena N. Evangelista, Rosalinda de Paz, Ma. Elvira S. Villamor
Editor: Esmeralda R. Igat
Tagasuri: Rico C. Tarectecan, Esmeralda R. Igat
Tagaguhit: Rowena N. Evangelista, Rosalinda de Paz, Eric de Guia – BLR Production
Division
Tagalapat: Carmela Marie A. Dupan
Tagapamahala: Alejandro G. Ibañez, OIC-Schools Division Superintendent
Isabelle S. Sibayan, OIC-Asst. Schools Division Superintendent
Loida O. Balasa, Curriculum Implementation Division Chief
Rico C. Tarectecan, EPS in Filipino
Grace R. Nieves, EPS In Charge of LRMS
Lorena J. Mutas, ADM Coordinator
Vergel Junior C. Eusebio, PDO II – LRMS

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education – Navotas City

Office Address: BES Compound M. Naval St. Sipac-Almacen Navotas City
____________________________________________
Telefax: 02-8332-77-64
____________________________________________
E-mail Address: ____________________________________________
navotas.city@deped.gov.ph
 Nilalaman

Subukin .................................................................... 1

Modyul 1 ................................................................... 3

Modyul 2 ................................................................... 7

Modyul 3 ................................................................... 13

Modyul 4 ................................................................... 17

Modyul 5 ................................................................... 21

Modyul 6 ................................................................... 26

Modyul 7 ................................................................... 31

Modyul 8 ................................................................... 36

Tayahin..................................................................... 42

Susi sa Pagwawasto .................................................. 44

Sanggunian............................................................... 46
Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na pangungusap.
Piliin ang letra ng tamang sagot.

1. Ito ay bahagi ng pananalita na tumutukoy sa ngalan ng tao,

bagay, hayop, lugar o pangyayari.
A. Pangngalan C. Pantangi
B. Panghalip D. Pambalana

2. Ilan ang elemento ng kuwento?

A. 5 B. 2 C. 3 D. 4

3. Ano ang tawag sa ginagamit na salita na nagsisilbing

palatandaan sa tamang pagkakasunod-sunod ng kuwento?
A. mapa C. pangungusap
B. signal words D. larawan

4. Ito ay isang anyo ng sining o panitikan na nag lalayong

maipahayag ang damdamin sa pamamagitan ng malayang
pagsulat.
A. Alamat B. Bugtong C. Kuwento D. Tula

5. Ang __________________ ay tumutukoy sa isang taludtod sa isang

saknong?
A. Saknong B. Tugma C. Taludtod D. Sukat

6. Ang _______ ay ginagamit sa pagtatanong o pag-uusisa na

pumapalit sa pangngalan.
A. Panghalip na Panaklaw C. Panghalip na Panao
B. Panghalip na Pananong D. Pangngalan

7. Ito ay ginagamit sa pagtatanong tungkol sa pamamaraan.

A. Sino B. Saan C. kalian D. Paano

1
8. Pupunta ako _________ lugar para makahanap ng trabaho.
A. Saanman C. Magkanoman
B. Kaninuman D. Gaanoman

9. Tahimik ang lugar na kanilang tinitirahan.Ano ang kasalungat

ng salitang may salungguhit?
A. Mapayapa C. Magulo
B. Matiwasay D. Maingay

10. May nakita kang magandang tanawin habang kayo ay

naglalakbay.Alin sa sumusunod ang magiging reaksiyon mo?
A. Kayganda ng tanawin!
B. Pangkaraniwan na lamang ang mga ganyang tanawin.
C. Wala na bang iba pang magandang tanawin akong makikita?
D. Dadayuhin kaya ng mga turista kung ganito ang makikita
nilang tanawin?

2
 MODYUL 1

Mapagpalang araw!
Nawa ay nasa mabuti kang kalagayan upang magkaroon ka ng
sapat na lakas upang harapin ang mga kaukulang kaalaman na
iyong matututuhan sa araling ito.
Sa modyul na ito, ay matututuhan mo ang sumusunod na
layunin:
Nagagamit nang wasto ang pangngalan sa pagsasalita tungkol
sa sarili at ibang tao sa paligid (F4WG-Ia-e-2)
Natutukoy ang kahulugan ng Pangngalan.
Nasusuri ang dalawang uri ng pangngalan.
Nagagamit ang pangngalang pantangi at pambalana.

Aralin
Wastong Gamit ng Pangngalan
1
Isang masayang pagbati! Ito ang unang modyul sa Filipino sa
Ikaapat na Baytang. Sisimulan mo ang modyul na ito sa pagkilala
sa kahulugan ng pangngalan at pagtukoy sa mga uri ng
pangngalan at ang wastong paggamit ng mga ito.
Ang pangngalan ay ngalan ng tao, bagay, hayop lugar/pook,
at pangyayari sa paligid.
Tandaan ang mga kahulugan at gamit ng pangngalan at mga
uri nito mula sa tala ng guro upang sa gayon ay mas maunawaan
mo ang mga nakapaloob sa araling ito.

Alam Mo Ba?

Ang Pangngalan ay bahagi ng pananalita na tumutukoy sa

ngalan ng tao, bagay, hayop, lugar o pangyayari.

3
 Halimbawa:
Tao Bagay Hayop Lugar Pangyayari
Mia sombrero baboy tindahan isang araw
Mang Ador hawla

Ang Pangngalan ay may dalawang (2) uri:

1. Pantangi- ay ang uri ng pangngalang tumutukoy sa

tiyak na ngalan ng tao, bagay, hayop, lugar o
pangyayari. Isinusulat ito na nagsisimula sa malaking
letra.
Halimbawa:
Bb. Reyes Bantay Pasko

Barbie DollLuneta
2.Pambalana- ay uri ng pangngalan na tumutukoy sa
di-tiyak na ngalan ng tao, bagay, hayop, lugar o
pangyayari. Isinusulat ito na nagsisimula sa maliit na
letra.
Halimbawa:
guro aso kaarawan

Kaalaman Ko... Ilahad Ko...

Sa bahaging ito, gamit ang grapikong pantulong, tukuyin ang

mga salita kung tao, bagay hayop, lugar o pangyayari. Isulat ang
sagot sa loob ng talaan.

aso Mayor Tiangco kaarawan unan

damit lola unggoy Adobo
nanay barangay daga klinika
palengke pusa kapitbahay ibon
Pasko Bagong Taon simbahan walis
guro Araw ng Kalayaan kusina kalan
Araw ng mga Puso

4
 Pangngalan
tao bagay hayop lugar pangyayari
1. 1. 1. 1. 1.
2. 2. 2. 2. 2.
3. 3. 3. 3. 3.
4. 4. 4. 4. 4.
5. 5 5 5 5

Panuto: Magbigay ng kaukulang pangangalang pambalana ng

sumusunod na pangngalang pantangi.
1. bayani____________________
2. lungsod___________________
3. pangyayari_______________
4. sapatos___________________
5. aso_______________________

Gawain 1: Paghahahambing ng Pangngalang Pambalana at

Pantangi
Ngayon, ilahad mo ang iyong natutuhan sa pamamagitan ng
pagsasagawa ng mga gawaing magpapatunay sa mga ito. Batid
kong maisasagawa mo na ang gawaing ito ng may kahusayan.

Panuto: Sagutin ang tanong. Isulat ang kasagutan sa loob ng

Venn Diagram mula sa natutuhan sa paksa.

Ano ang pagkakatulad at pagkakaiba ng pangngalang pambalana

at pangngalang pantangi?

5
 Paghahambing
Pangngalang Pangngalang
Pantangi Pambalana

Gawain 2: Suriing mabuti kung anong uri ng pangngalan ang

salitang may salungguhit na ginamit sa sumusunod na
pangungusap. Isulat sa patlang ang tamang sagot.
_____ 1. Maraming tao ang nagpabakuna sa Ospital ng Navotas
upang maiwasan ang pagkalat ng virus.
_____ 2. Magiging matagumpay ang kampanya sa pagdami ng
kaso ng Covid-19 kung makikiisa ang mga mamamayan.
_____ 3. Nagpasya si Mayor Toby Tiangco na isailalim sa
lockdown ang Tanza 1 at 2 dahil sa dami ng nagpositibo sa
covid.
_____ 4. Inaasahan ng mga tao ang pagbibigay ng ayuda mula
sa gobyerno
_____ 5. Maraming napinsalang ari-arian sa ngadaang Bagyong
Fabian.

6
 MODYUL 2

Mabuhay!
Nawa ay nasa maayos kang kalagayan upang magkaroon ka
ng sapat na lakas upang harapin ang mga kaukulang kaalaman
na iyong matututuhan sa araling ito.
Sa modyul na ito, ay matututuhan mo ang sumusunod na
layunin:
1. Natutukoy ang mga elemento ng kuwento ( tagpuan, tauhan,
banghay) (F4PB-ia-97)
2. Natutukoy ang bahagi ng binasang kuwento (simula,
kasukdulan,katapusan) (F4PB-Ii-24)
a. Naibibigay ang kahulugan ng mga elemento at bahagi
ng kuwento.
b. Nailalahad ang mga gamit at halaga ng mga elemento
at bahagi ng kuwento.
c. Nakabubuo ng kuwento gamit ang balangkas.

Aralin
Ang mga Elemento ng Kuwento
2

Ang Kuwento ang tawag sa isang akda na likha ng guni-guni

at bungang-isip na hango sa tunay na pangyayari sa buhay.

Mga Elemento ng Kuwento:

❖ Tauhan - ang mga gumaganap sa isang kuwento ( Pangunahin

at pantulong na tauhan)
❖ Tagpuan – lugar kung saan naganap ang mga pangyayari o
insidente sa kuwento. (oras, panahon at kapaligiran)

7
❖ Banghay – ang pagkakasunod-sunod ng pangyayari upang
malutas ang suliranin ng mga tauhan sa kuwento ( Simula, gitna,
wakas)
❖ Suliranin - problemang kakaharapin ng tauhan sa kuwento.
❖ Resolusyon – ay isang elemento sa kuwento na kung saan ang
mga problema ay nareresolba na. Ito ang kahihinatnan o wakas
ng kuwento

Mga Bahagi ng Kuwento:

1. Simula – dito nakasalalay ang kawilihan ng mga mambabasa

2. Gitna – ito ay binubuo ng saglit na kasiglahan, tunggalian at
kasukdulan. Ang saglit na kasiglahan ang naglalahad ng
panandaliang pagtatagpo ng mga tauhang nasasangkot sa
suliranin.
3. Wakas – ito ay kababasahan ng katapusan ng kuwento.
maaaring masaya o malungkot, pagkatalo man o pagkapanalo.

Magaling!
Palalimin mo pa ang iyong kaalaman at kakayahan sa pag-
unawa mula sa kuwentong binasa.

Sa bahaging ito, matutukoy natin ang iba’t ibang bahagi ng

kuwentong binasa.

Suriin Mo!
Gawain 1: Panuto: Sumulat ng isang maikling kuwento tungkol
sa sariling karanasan habang bakasyon. Siguraduhin na
kumpleto ang mga elementong kailangan upang makabuo ng
kuwento. Gamiting patnubay sa pagsulat ng kuwento ang
rubriks sa ibaba sa matatapos na gawain.

8
 Rubriks sa Pagmamarka
Nilalaman • May malawak na kaalaman at
(Paksa o ideya) impormasyon tungkol sa
7 puntos paksa 50%
• Maayos at lubos na kasiya-
siyan basahin ang paksa
Organisasyon • Makatawag-pansin ang
(Pagkakabuo o pamagat
Paglalahad ng ideya • May magandang panimula at
5 puntos pangwakas na pangungusap
30%
• Maayos ang pagkakabuo ng
mga pangungusap
• Mahusay ang pagkakalahad
ng Ideya
Paggamit ng Wika • May mayamang bokabularyo
(Talasalitaan/Bahagi • Limitado o walang mali sa
ng Pananalita) paggamit ng mga bahagi ng
2 puntos pananalita
10%
• May wasto at angkop nap ag
kakabuo ng mga pangungusap
• Sapat ang haba ng bawat
pangungusap
Mekaniks at • Wala o may mangilan-ngilang
Presentasyon kamalian (1-5) sa sumusunod:
(Sangkap sa Pagsulat) • Pagbaybay ng salita
1 puntos • Malaking letra 10%
• Bantas
• Palugit
• Anyo ng pagkakasulat

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang kuwento.Tukuyin ang

tamang elemento ng kuwento sa Hanay B sa pamamagitan ng
pagbasa ng mga salita sa Hanay A. Isulat ang letra sa patlang na
nasa unahan ng bawat bilang.

9
 Ang Pambihirang Sumbrero
ni John Miguel Tejido

Mahilig mangolekta ng kakaibang mga gamit si Mia.

Isang araw, naghalungkat si Mia sa lumang baul ng kaniyang
lola. Laking tuwa niya nang makatagpo siya ng sombrero.
Kakaiba ang itsura nito! Humarap si Mia sa salamin para
sukatin ang sombrero. Sinubukan niyang isuot ito sa iba’t ibang
paraan. Ngunit naisip niya, bakit parang may kulang?
Lumabas ng kanilang bahay si Mia at nagtungo sa tindahan
sa tapat.
“Magandang umaga, Manang Sol,” bati ni Mia.
“Maganda po ba ang aking sombrero?”
“Oo Mia, pero mas maganda kung lalagyan pa natin ng alkansiya,”
sagot ng tindera.
Nagulat si Mia sa handog sa kanya.
“Salamat po Manang Sol,” sabi ni Mia.
Sunod na pinuntahan ni Mia ang panaderya.
“Mang Rico!” tawag ni Mia.
“Maganda po ba ang aking sombrero?”
“Oo Mia, pero mas maganda kung palalamutian pa natin ng
kandelabra,” sagot ng panadero.
“Salamat po Mang Rico,” sabi ni Mia.
Nagdaan din si Mia sa klinika.
“Doktora Dulce, maganda po ba ang aking sombrero?” tanong ni
Mia.
“Oo Mia, pero mas maganda kung papatungan natin ng mga
prutas,” sagot ng doktora.
“Salamat po, Doktora Dulce,” sabi ni Mia.

10
 Naglakad pa si Mia at nakarating sa estasyon ng bumbero.
“Mang Ador, maganda na po ba ang aking sombrero?” tanong ni
Mia.
“Oo Mia, pero mas maganda kung dadagdagan natin ng
akwaryum,” sagot ng bumbero.
“Salamat po Mang Ador,” sabi ni Mia.
Pagtawid niya sa kalsada, nakasalubong ni Mia ang pulis.
“Mia, Kakaibang sombrero iyan, ah!” bati ni Mang Kalor. Pero mas
maganda kung sasabitan pa natin ng hawla.”
“Salamat po Mang Kalor,” sabi ni Mia.
Umabot si Mia sa hardin ng plasa.
“Mang Lito, maganda na po ba ang aking sombrero?” tanong ni
Mia.
“Oo, pero mas maganda kung kakabitan pa natin ng mga
bulaklak,” sagot ng hardinero.
“Salamat po Mang Lito,” sabi ni Mia.
Pagdating sa palaruan, napakarami nang palamuti sa
sombrero ni Mia!
“Mia, itong saranggola na lang yata ang kulang diyan!” sabi ng
kanyang kalaro.
“Sandali lang, Toto!” sigaw ni Mia.
Ngunit naitali na ni Toto ang saranggola.
Biglang umihip ang napakalakas na hangin. Kumapit si Mia
sa kaniyang sombrero at natangay siya paitaas.
Nakarating si Mia sa mga ulap!
Biglang lumobo ang kaniyang sombrero at naging isang
napakalaking parasiyut
Nang tumapat ito sa araw, nakita ng lahat ang angking ganda
ng sombrero!

11
Panuto: Hanapin sa hanay B ang katumbas ng hanay A. isulat
ang letra ng tamang sagot.
Hanay A Hanay B
___1. Si Mia A. Resolusyon
___2. Sa klinika B. Tauhan
C. Tagpuan
___3. May kulang sa ganda ng sombrero
D. Simula
___4. Padagdag ng padagdag ang E. Gitna
palamuti sa sombrero ni Mia F. Suliranin
___5. Lumipad ang sombrero ang nakita
ang ganda nito dahil sa iba’t ibang
palamuti sa loob nito.
Ngayon, ilahad mo ang iyong natutuhan sa pamamagitan ng
pagsasagawa ng mga gawaing magpapatunay sa mga ito. Batid
kong maisasagawa mo na ang gawaing ito nang may kahusayan.

ISAGAWA MO!
Gawain 1:
Panuto: Tukuyin kung anong elemento at bahagi ng kuwento ang
tinutukoy sa bawat pangungusap.

_____ 1. Ito ay isang elemento sa kuwento na kung saan ang mga

problema ay nareresolba na. Ito ang kahihinatnan o wakas ng
kuwento.
_____ 2. Ito ay binubuo ng saglit na kasiglahan, tunggalian at
kasukdulan. Ang saglit na kasiglahan ang naglalahad ng
panandaliang pagtatagpo ng mga tauhang nasasangkot sa
suliranin.
_____ 3. Ang pagkakasunod-sunod ng pangyayari upang
malutas ang suliranin ng mga tauhan sa kuwento (Simula,
gitna, wakas)
_____ 4. Dito nakasalalay ang kawilihan ng mga mambabasa.
_____ 5. Lugar kung saan naganap ang mga pangyayari o
insidente sa kuwento. (oras, panahon at kapaligiran)

12
 MODYUL 3

Magandang Buhay!
Batid ko na nasa maayos kang kalagayan upang magkaroon
ka ng sapat na lakas upang harapin ang mga kaukulang kaalaman
na iyong matututuhan sa araling ito.

Sa modyul na ito, ay matututuhan mo ang sumusunod na

layunin:

• Naisasalaysay muli nang may wastong pagkakasunod-sunod

ang napakinggang teksto gamit ang mga larawan, signal
words at pangungusap. (F4PS-Ib-h-6.1) (F4PS-Ib-h-91)
(F4PS—Iih-i-6.2)

• Nasasagot ang mga tanong sa napakinggan at nabasang

kuwento, tekstong pang-impormasyon, at SMS (Short
Messaging Text). (F4PB-Ia-d-3.1) (F4PB-Ia-d-3.1) (F4PN-Ih-
3.2)

Aralin Wastong Pagkakasunod-sunod ng

3 Kuwento

Ang Kuwento ang tawag sa isang akda na likha ng guni-

guni at bungang-isip na hango sa tunay na pangyayari sa buhay.

❖
Kapag pangyayari sa kuwento ang pinagsusunod-sunod,
madalas ay hindi na ginagamitan ng mga salitang nagpapakita ng
pagkakasunod-sunod o time sequence subalit mahalagang
mabasa o maunawaang mabuti ang kuwento sapagkat mga
pangyayari lang ang ilalahad na kailangang ayusin ayon sa kung
paano naganap sa binasa.

13
 Mga Salitang Hudyat sa Pagkakasunod-sunod ng mga
Pangyayari:

1. Una
2. Kasunod
3. Panghuli

Sa bahaging ito, matutukoy natin ang iba’t ibang bahagi ng

kuwentong binasa.

Panuto: Sumulat ng isang maikling kuwento tungkol sa sariling

karanasan habang bakasyon. Siguraduhin na kumpleto ang mga
salitang hudyat bilang palatandaan ng pagkakasunod-sunod ng
pangyayari sa kuwento.

Gamiting patnubay sa pagsulat ng kuwento ang rubriks sa

ibaba sa matatapos na gawain.
Rubriks sa Pagmamarka
Nilalaman • May malawak na kaalaman at
(Paksa o ideya) impormasyon tungkol sa
7 puntos paksa 50%
• Maayos at lubos na kasiya-
siyan basahin ang paksa
Organisasyon • Makatawag-pansin ang
(Pagkakabuo o pamagat
Paglalahad ng ideya • May magandang panimula at
5 puntos pangwakas na pangungusap
30%
• Maayos ang pagkakabuo ng
mga pangungusap
• Mahusay ang pagkakalahad
ng Ideya
Paggamit ng Wika • May mayamang bokabularyo
(Talasalitaan/Bahagi 10%
ng Pananalita)

14
 2 puntos • Limitado o walang mali sa
paggamit ng mga bahagi ng
pananalita
• May wasto at angkop nap ag
kakabuo ng mga pangungusap
• Sapat ang haba ng bawat
pangungusap
Mekaniks at • Wala o may mangilan-ngilang
Presentasyon kamalian (1-5) sa sumusunod:
(Sangkap sa Pagsulat) • pagbaybay ng salita
1 puntos • malaking letra
• bantas
• palugit 10%
• anyo ng pagkakasulat
• Malinis at maayos ang
pagkakasulat ng talata at may
sariling disenyo ng plano sa
pagsulat

Binabati kita sa ipinakita mong husay sa pagsuri sa mga elemento

ng kuwento at pagsulat ng isang kuwento mula sa iyong sariling
karanasan.

Panuto: Tukuyin ang mga salitang hudyat na nagsasaad ng mga

pangyayari sa kuwento sa Hanay B sa pamamagitan ng pagbasa
ng mga pangungusap sa Hanay A. Isulat ang letra sa patlang na
nasa unahan ng bawat bilang.

Hanay A Hanay B
___1. Ang Pambihirang A. Unang Pangyayari
Sombrero B. Sumunod na
___2. Nakakita ng isang pangyayari
sombrero si Mia C. Panghuling
___3. May kulang sa ganda ng Pangyayari
habang isinusukat niya ito.
15
___4. Padagdag ng padagdag D. Katapusan ng
ang palamuti sa sombrero kuwento
ni Mia E. Pamagat
___5. Lumipad ang sombrero
dahil sa saranggola sa iba’t
ibang palamuti sa loob nito.

Ngayon, ilahad mo ang iyong natutuhan sa pamamagitan ng

pagsasagawa ng mga gawaing magpapatunay sa mga ito. Batid
kong maisasagawa mo na ang gawaing ito ng may kahusayan.

ISAGAWA MO!
Gawain 1:
Sa bahaging ito, gamit ang mga larawan, Isulat ang mga
salitang hudyat na una, kasunod at panghuli sa patlang ayon
sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa kuwento .

_______________________ ___________________ _________________

16
 MODYUL 4

Magandang araw!
Nawa ay nasa maayos kang kalagayan upang magkaroon ka
ng sapat na lakas upang harapin ang mga kaukulang kaalaman
na iyong matututuhan sa araling ito.
Sa modyul na ito, ay matututuhan mo ang sumusunod na
layunin:
1. Nakasusulat ng natatanging kuwento, tungkol sa
natatanging tao sa pamayanan, tugma o maikling tula
(F4PU-Ia-2,F4Pu-Ic-2.2)
2. Nababasa ang maikling tula nang may tamang bilis, diin,
ekspresyon at intonasyon. (F4PB-Ic-16).
3. Nabibigyang kahulugan ang tula at mga elemento nito.

Aralin
Ang Tula
4

Alam Mo Ba?

Ang Tula ay ang tawag sa isang akda na nasa anyo ng

sining o panitikan na naglalayong maipahayag ang damdamin
sa pamamagitan ng malayang pagsulat.
Ito ay nagpapahayag ng damdamin ng isang tao.

Ang taong bumibigkas ng tula ay tinatawag na makata.

Mga Bahagi ng Tula:

1. Taludtod - Ang linya ng mga salita sa tula

Halimbawa:
Kahit ako’y bata, tungkulin ko’y alam.

17
 2. Saknong – ito ay ang grupo ng mga taludtod.
Halimbawa:
Pag-ibig anaki’y aking nakilala
di dapat palakihin ang bata
sa saya at sa katuwaay kapag
namihasa
kung lumaki’y walang hihinting ginhawa.

3. Tugma- kapag ang huling pantig ng huling salita sa

taludtod ng tula ay magkakasing-tunog.
Halimbawa:
Matanda sino ka’t ika’y tagasaan
Ano’t sa likod mo’y lagi kang may pasan.

Sa bahaging ito, matutukoy natin ang iba’t ibang bahagi

ng kuwentong binasa.

Suriin Mo !
Gawain
Panuto: Punan ng tamang salita ang mga patlang sa tula sa
ibaba. Gamiting patnubay ang mga salitang nasa kahon upang
mabuo ang tula.

magbago magwagi kabataan pag-ibig mag-anak

mag-
dibdib asawa’y angka’y bigay bansa

Ang Iyong Espiritu sana’y isugo Mo

Ang bawat 1. ______________ tulungan Mo
Isip at pagkilos nawa ay 2. _______________
Nang ang 3. _______________ maging Iyong-Iyo.

Ang biyayang dulot ng pag-iisang 4. ________________

Ay 5. _____________ sa ugaling lumilihis

Nang ang bawat bata’t 6. ___________________ sa daigdig
Mahubog nang wasto sa 7. ___________________

18
 Sambayana’t 8. _______________ ay iisa laging hangad
maging tapat sa atas na Iyong 9. _______________

Nang bawat 10. ______________ nawa’y maging ganap

Sa gawai’t kabanalang tapat.
Binabati kita sa ipinakita mong husay sa pagsuri sa mga
nilalaman ng tula

Batid kong handa ka na upang mas lalo pang mapagyaman

ang iyong kaalaman. Muli, sagutin ang Pagyamanin upang mas
madagdagan pa ang iyong kaalaman kaugnay sa paksa.

Simulan mo na!

Panuto: Tukuyin ang tamang elemento ng tula sa Hanay B sa

pamamagitan ng pagbasa ng mga salita sa Hanay A. Isulat ang
letra sa patlang na nasa unahan ng bawat bilang.

Hanay A Hanay B
___1. Tumutukoy sa linya ng tula A. Tugma
___2. Ang pantig na magkasing- B. Makata
tunog sa hulihan ng taludtod C. Taludtod
___3. Ito ay ang grupo ng mga D. Saknong
taludtod E. Tula
___4. Ito ay isang akda na
nagpapahayag ng damdamin sa
sa pamamagitan ng malayang
pagsulat.
___5. Ano ang tawag sa taong
bumibigkas ng tula.

Ngayon, ilahad mo ang iyong natutuhan sa pamamagitan ng

pagsasagawa ng mga gawaing magpapatunay sa mga ito. Batid
kong maisasagawa mo na ang gawaing ito ng may kahusayan.

19
Gawain 1:
Panuto: Tukuyin ang tamang elemento ng tula sa pamamagitan
ng pagsagot sa mga tanong. Piliin ang letra ng tamang sagot.

Halaga ng Pamilya
ni Arjhon V. Gime
Pamilya’y dapat algaaan
Sila;y ating sandigan
Sa hirap at kalungkutan
Bawat kasapi’y maaasahan.
Mula pagkabata hanggang pagtanda
di nagsawa sa pagkalinga
ipinunlang pag-aaruga
Aning binhi ng pamilya’y masagana.
Pamilyang pinagmulan ay ating buhay
Ama, ina, anak, laging magkakaagapay
Ugnayang matatag na walang kapantay
Sama-sama sa pag-abot hangad na tagumpay.
Sagutin:
1. Sino ang sumulat ng tulang binasa?
A. Aljhon V. Gime C. Alvin V. Gime
B. Arjhon V. Gime D. Aljhun V. Gime
2. Ano ang pamagat ng tula?
A. Ang Pamilya ay Mahalaga C. Halaga ng Pamilya
B. Ang Pamilya D. Pamilya’y Mahalaga
3. Ilan ang saknong na bumubuo sa tula?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
4. Ilang taludtod mayroon ang bawat saknong?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
5. Ano ang mahalagang natutuhan sa tula?
A. Bigyan ng halaga ang ating pamilya sa ating buhay dahil
sila ang ating makakaramay sa lahat ng pagkakataon.
B. Balewalain ang pamilya.
C. Unahin ang barkada bago ang sariling pamilya.
D. Palaging nandiyan ang pamilya kahit hindi natin
pahalagahan.

20
 MODYUL 5

Mapagpalang araw!
Nawa ay nasa mabuti kang kalagayan upang magkaroon ka
ng sapat na lakas upang harapin ang mga kaukulang kaalaman
na iyong matututuhan sa araling ito.
Sa modyul na ito, ay matututuhan mo ang sumusunod na
layunin:

1. Nagagamit ang iba’t ibang uri ng panghalip (pananong):

isahan, maramihan sa usapan at pagsasabi tungkol sa
sariling karanasan F4WG-1f-j-3
a. Natutukoy ang kahulugan ng Panghalip Pananong
b. Nasusuri ang gamit ng panghalip na pananong sa
pangungusap.
c. Nakapagbubuo ng pangungusap gamit ang panghalip
na pananong.

Aralin
Panghalip Pananong
5

Isahan Maramihan
Alin Alin-alin
Panghalip na Pananong ay Sino Sino-sino
ginagamit sa pagtatanong o Ano Ano-ano
pangngalan. Kanino Kani-kanino
Ilan Ilan-ilan

21
Gawain 1. Kaya Mo!
Panuto: Bilugan ang wastong panghalip pananong para sa
pangungusap.

1. (Sino, Sinu-sino, Ano) ang naglaro ng basketball kanina?

2. (Ano, Ilan, Sino) ang hawak mong lapis?

3. (Anu-ano, Kani-kanino, Saan-saan) ang mga tsinelas sa labas?

4. (Saan, Saan-saan, Ano) kayo naglibot sa Davao?

5. (Sino, Paano, Saan) gumawa ng napakasarap na adobo?

Gawain 2. Kayang-kaya Mo!

Panuto: Isulat ang panghalip na pananong na ginamit sa
pangungusap.

1. Paano kita malilimutan?

2. Ano ang karamihang relihiyon ng mga taga Navotas?

3. Saan lugar sa Navotas ang may naitalang positibo sa Corona

Virus?

4. Ano-ano ang laman ng Navobox na ipinamahagi sa mga mag-

aaral sa Navotas?

5. Sino ang una mong nilalapitan kapag may problem ka?

Binabati kita! Mahusay ang pagsusuri ang iyong ginawa kaya

nararapat lamang na magpatuloy ka sa iyong aralin.
Kaya’t halina at simulan mo na.

22
Pagsasanay 1
Panuto: Basahing mabuti ang pangungusap at sagutin ang
mga tanong.

1. Sino ang kukuha ng ulam na binili sa palengke?

a. Ano ang ginamit na tanong?
b. Ilan ang tinutukoy sa tanong?

2. Ano-ano ang ibinigay ni Ronnie sa iyo bilang regalo?

a. Ano ang ginamit na tanong?
b. Ilan ang tinutukoy sa tanong?

3. Kani-kanino mo ibibigay ang dala mong mangga?

a. Anong tanong ang ginamit para sa tao?
b. Ilan ang tinutukoy ng tanong?

4. Magkano ang halaga ng karne sa palengke?

a. Ano ang ginamit na tanong?
b. Ilan ang tinutukoy sa tanong?

5. Sino-sino ang pinapayan na lumabas sa panahon ng

General Community Quarantine?
a. Ano ang ginamit na tanong sa pangungusap?
b. Ilan ang tinutukoy sa tanong sa pangungusap?

Pagsasanay 2
Panuto: Kumpletuhin ang tsart.

Gamit Isahan Maramihan

Nagtatanong hinggil
sa tao
Nagtatanong hinggil
sa lugar

23
Nagtatanong hinggil
sa pagmamay-ari
Nagtatanong hinggil
sa panahon
Nagtatanong hinggil
sa bilang

Mahusay sa iyong pagsagot sa mga pagsasanay maari

ka ng magpatuloy sa mga gawain. Binabati Kita!

Masusukat pa natin ang iyong husay at kakayahan, gawin

mo ang gawain sa ibaba.

Gawain 1:
Punan Mo!
Panuto: Punan ang patlang ng angkop na panghalip pananong.
1. _______ka uuwi ng probinsiya?
2. _______ang mga kasama mo?
3. _______dito ang pipiliin mong bilhin?
4. _______ang mga napag-aralan mo ngayong araw?
5. _______ang gusto mo sa mga pagkaing ito?
Gawain 2: Buuin mo!
Panuto: Bumuo ng tanong mula sa mga pangungusap sa ibaba na
gamit ang angkop na panghalip pananong.Isulat sa sagutang
papel ang iyong sagot.

1. Ang Metro Manila ay kasama sa heighten restriction na

ipatutupad ng gobyerno.
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

2. Ang Spoliarium ay ipininta ni Juan Luna.

_____________________________________________________________
_____________________________________________________________
24
3. Ang Navotas ang tinaguriang “Fishing Capital of the
Philippines”.
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

4. Nagtalaga ng mga pulis sa Navotas upang maipatupad nang

maayos ang mga safety protocols.
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

5. Mas masarap ang manggang hinog kaysa sa manggang hilaw.

_____________________________________________________________
_____________________________________________________________

Gawain 3:
Panuto: Karapatan ng isang batang tulad mo ang maglibang.Kung
ikaw ay pipili ng pook na iyong paglilibangan sagutin mo nang
maayos ang bawat tanong upang madali kang makapili at maging
maayos ang gagawin mong paglilibang.

Saan ka pupunta?______________________________________________

Kailan mo ito gagawin?________________________________________

Ano-ano ang iyong ihahandang kagamitan?______________________

Sino-sino ang kasama mo?______________________________________

Magkano ang ihahanda mong pera?_____________________________

Paano ka pupunta?____________________________________________

25
 MODYUL 6

Mapagpalang araw!
Nawa ay nasa mabuti kang kalagayan upang magkaroon ka
ng sapat na lakas na harapin ang mga kaukulang kaalaman na
iyong matututuhan sa araling ito.
Sa modyul na ito, ay matututuhan mo ang sumusunod na
layunin:
1. Nagagamit ang iba’t ibang uri ng panghalip (panaklaw),
tiyakan, isahan/kalahatan-di-tiyakan sa usapan at
pagsasabi tungkol sa sariling karanasan (F4WG-1f-j-3)
a. Natutukoy ang kahulugan ng Panghalip Panaklaw
b. Nasusuri ang gamit ng panghalip na panaklaw sa
pangungusap.
c. Nakapagbubuo ng pangungusap gamit ang panghalip
na panaklaw.

Aralin
Panghalip Panaklaw
6

Ang panghalip Tiyakan Di-tiyakan

panaklaw ay may isa anuman
sinasaklaw na Bawat isa sinuman
kaisahan, bilang, pulos kaninuman
dami o kalahatan. iba ninuman
Ito ay maaring
lahat Saanman
tiyakan o di-tiyakan.

26
Gawain 1: Handa na Ako!
Panuto: Basahin mabuti ang bawat aytem. Piliin ang titik ng
tamang sagot.

1. Ang _____ ay pinaghahanda para sa darating na malakas na

bagyo.
A. Kaninuman B. Ninuman C. Lahat D. Sinuman

2. _______ ang humanga sa maagap na pagresponde at pagbibigay

ng tulong ng ibang mga bansa.
A. Marami B. Lahat C. Ilan D. Sinuman

3. Walang ________ ang pinahihintulutan na manatili pa sa kani-

kanilang tahanan sa tuwing may paparating na malakas na
bagyo.
A. Ilan C. anuman
B. Sinuman D. kaninuman

4. Wala _______ naisalbang gamit ang mga naging biktima ng

Bagyong Yolanda.
A. Ilan B. Lahat C. anuman D. Marahil

5. Walang _______ ang nakababatid ng maaaring mangyari sa

panahon ng kalamidad kaya dapat itong paghandaan.
A. Sinuman B. Anuman C. alinman D. lahat

Gawain 2. Kayang-Kaya Mo!

Panuto: Bilugan ang angkop na panghalip panaklaw upang
mabuo ang diwa ng pangungusap.

1. Binigyan ng pagkain ang (lahat, bawat isa) sa kanila na dumalo

sa salu-salo.

27
2. (Sinuman, Anuman) ang kanilang dala ay malugod na
tinanggap ng guro.
3. Walang tumutol (alinman, isaman) sa kanila sa naging desisyon
ng hurado.
4. Walang (anuman, sinuman) sa kanila ang nagsalita sa
pagpupulong.
5. (Bawat isa, Kapuwa) sila inimbitahan sa pagtitipon.

Binabati kita! Mahusay ang pagsusuri ang iyong ginawa kaya

nararapat lamang na magpatuloy ka sa iyong aralin. Kaya, halina’t
simulan mo na.

Pagsasanay 1
Panuto: Basahing mabuti ang pangungusap at sagutin ang mga
tanong.

1. Lahat ay sama-sama sa kaunlaran.

a. Anong salita ang nakasulat ng pahilis?
b. Ilan ang tinutukoy ng salitang lahat?

2. Kukunin ko siya anuman ang sabihin nila.

a. Anong salita ang nakasulat ng pahilis?
b. Ang salitang nakasulat ng pahilis ay anong uri ng panghalip
panaklaw?

3. Pulos paghanga ang naririnig ko sa iyo.

a. Anong salita ang nakasulat ng pahilis?
b. Ang salitang nakasulat ng pahilis ay anong uri ng
panghalip panaklaw?

4. Saanman ako naroroon di kita malilimutan.

a. Anong salita ang nakasulat ng pahilis?
b. Ang salitang nakasulat ng pahilis ay anong uri ng
panghalip panaklaw?

28
5. Nais ng ating pamahalaan na ang bawat isa ay
mabakunahan bilang proteksyon sa paglaganap ng Covid-
19.
a. Anong uri ng panghalip ang salitang nakasulat ng
pahilis?
b. Anong uri ito ng panghalip panaklaw?

Pagsasanay 2
Panuto: Lagyan ng tsek kung ang panghalip panaklaw ay
tiyakan o di tiyakan.

Panghalip Panaklaw Tiyakan Di-Tiyakan

Lahat
Sinuman
Pulos
Kaninoman
Bawat isa

Mahusay sa iyong pagsagot sa mga pagsasanay maari

ka ng magpatuloy sa mga gawain. Binabati Kita!

Masusukat pa natin ang iyong husay at kakayahan, gawin

mo ang gawain sa ibaba.

Gawain 1
Panuto: Gamitin ang sumusunod na panghalip panaklaw sa
pangungusap.

1. kaninuman ________________________________________
2. panay _____________________________________________
3. alinman ___________________________________________
4. ilan _______________________________________________
5. magkanuman _____________________________________

29
Gawain 2
Panuto: Isalaysay ang iyong sariling karanasan tungkol sa iyong
ginagawang pagsagot sa modyul o kaya pagdalo mo sa inyong
online class. Gumamit ng panghalip panaklaw sa iyong mga
pangungusap.

30
 MODYUL 7

Mapagpalang araw! Nawa ay nasa mabuti kang kalagayan

upang magkaroon ka ng sapat na lakas na harapin ang mga
kaukulang kaalaman na iyong matututuhan sa araling ito.

Sa modyul na ito, ay matututuhan mo ang sumusunod na

layunin:

• Naibibigay ang kahulugan ng salita ayon sa

Kasingkahulagan at Kasalungat F4PT.Ig-1.4

Aralin
Kasalungat at Kahulugan
7

Magkasingkahulugan

• Ang dalawang salita ay magkasingkahulugan kapag pareho

ang kanilang ibig sabihin.

• Mahalagang malaman ang kahulugan ng isang salita upang

madaling maibigay ang kasingkahulugan nito.

Magkasalungat

• Binubuo ng unlaping magka- at salitang ugat na

salungat. Ang ibig sabihin ng salitang ito ay magkaiba o
magkabaliktaran.

31
 Sa bahaging ito, mahihinuha mo dito ang mga tanong na
nabasa mo sa kwento. Atin ng simulan ang mga pagsubok kung
iyong makakaya.

Gawain1: Kaya Mo!

Panuto: Tukuyin ang mga salitang kasingkahulugan ng mga

salitang may salungguhit sa kahon.

Kaakit-akit mahalumigmig
Paliko-liko kakaiba Sikat

1. Bantog ang Pilipinas sa magagandang tanawin nito.

________________
2. Sa ating bansa makikita ang pambihirang Chocolate Hills
________
3. Nakahahalina ang baligtad na hugis apang Bulkang Mayon.
________
4. Malamig ang simoy ng hangin sa Tagaytay. _______________
5. Pakiwal-kiwal ang daan patungo sa Lungsod ng Baguio.
____________

Gawain 2. Kayang-Kaya Mo!

Panuto: Lagyan ng ekis (x) ang salitang kasalungat sa bawat
bilang.
1. Maliit malaki munti
2. Maralita mayaman mahirap
3. Buo bahagi lahat
4. Batugan tamad masipag
5. Mainit malamig maginaw

Binabati kita! Mahusay ang pagsusuri ang iyong ginawa

kaya nararapat lamang na magpatuloy ka sa iyong aralin.
Kaya’t halina at simulan mo na.
32
Pagsasanay 1
Panuto: Sumulat ng 3 ng pangungusap na ginagamitan ng
salitang magkasingkahulugan at 2 na pangungusap na
magkasalungat.

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________

Pagsasanay 2
Panuto: Hanapin at tukuyin mula pangungusap ang
kasingkahulugan at kasalungat ng salitang nakasalungguhit.
Bilugan ito.

(kasalungat) 1. Ipinagmamalaki ko ang aking itay kaya’t hindi ko

ikinahihiyang malaman ng iba na siya’y isang tagasalok.

(kasingkahulugan) 2. Nagtataka ang basag na banga kung bakit

tanggap siya ng itay samantalang nalilito ang perpektong banga
dahil dito.

(kasalungat) 3. Ginagamit ng Panginoon ang kahinaan natin

upang magsilbing kalakasan sa ating pagsisilbi sa kapwa.

(kasingkahulugan) 4. Ang pagsisilbi sa kapwa ay magbubunga ng

kabutihang magreresulta sa kaligayahan ng gumagawa nito.

(kasingkahulugan) 5. Pumipitas ng bulaklak ang tagasalok at

kumukuha siya nito sa mga tumubong halaman sa daan.

Mahusay sa iyong pagsagot sa mga pagsasanay maari ka

ng magpatuloy sa mga gawain. Binabati Kita.

33
 Masusukat pa natin ang iyong husay at kakayahan, gawin
mo ang gawain sa ibaba.

Gawain 1:
Ibabahagi Ko…Nalalaman Ko!
Panuto: Upang masukat pa ang iyong natutunan maari mo itong
ibahagi sa pamamagitan ng pagsagot sa Graphic Organizer.

34
Gawain 2:
Panuto: Pansinin ang mga salitang may salungguhit na ginamit
sa bawat pangungusap. Piliin at isulat sa sagutang papel ang
salitang kasingkahulugan nito.

1. Ang pamilya nila ay mapagkandili sa mahihirap.

A. matatag B. madamayin C. masaya D. maramot
2. Matindi ang kanyang paghahangad na mapunta sa kanya ang
kayamanan.
A. maliit B. malalim C. masidhi D. mahiyain
3. Ayaw na ayaw niya ang kaibigang mapagkunwari.
A. mapagbalatkayo C. mapusok
B. mayamutin D. mahiyan
4. Pumipili ako ng mga kaibigang mapagkumbaba.
A. matapat C. maunawain
B. mapagmataas D. mababang-loob
5. Ayaw ko sa mga kasamang masyadong makaako.
A. makabago C. makatao
B. pakialamero D. makasarili

Gawain 3:
Panuto: Basahin ang talaan ng mga salita sa ibaba.Hanapin sa
Hanay B ang kasalungat ng mga salitang nasa Hanay A.Isulat ang
sagot sa sagutang papel.

Hanay A Hanay B
1.mapitagan A. masinop
2.mahalimuyak B. kabagut-bagot
3.mahinhin C. walang galang
4.masayahin D. magaslaw
5.mapagmataas E. mapagkumbaba
6.kawili-wili F. tahimik
7.bulagsak G. magiwang
8.madaldal H. baluktot
9.matatag I. mabaho
10.tuwid J. malungkutin

35
 MODYUL 8

Mapagpalang araw! Nawa ay nasa mabuti kang kalagayan

upang magkaroon ka ng sapat na lakas upang harapin ang mga
kaukulang kaalaman na iyong matututuhan sa araling ito.
Sa modyul na ito, ay matututuhan mo ang sumusunod na
layunin:

• Naipahahayag ang sariling opinyon o reaksyon sa isang

napakinggan/napanood na isyu o usapan F4PS-Id-i-1
a. Nasasagot ang mga tanong sa napakinggang balita.
b. Natutukoy ang pagkakaiba ng opinyon sa reaksyon.
c. Nasasagot ang mga pagsasanay na nauukol sa opinyon at
reaksyon.

Aralin
Opinyon at Reaksiyon
8
Pagpapahayag ng Opinyon

Mahalagang may malawak na kaalaman ang isang tao tungkol

sa isang isyu bago siya magpahayag ng opinyon upang
mabalanse ang inilalahad niya. Mababasa sa ibaba ang mga
pariralang ginagamit sa pagpapahayag ng opinyon:
• Sa aking opinyon…..
• Sa aking palagay …..
• Kung ako ang tatanungin ….
• Ang masasabi ko ay ……
• Ang ibig kong sabihin ay ….
• Gusto ko lang bigyang diin na….
• Ang aking pananaw ay….

36
 Pagpapahayag ng Reaksiyon- Ang pagpapahayag ng reaksiyon
ay madalas nating ginagawa kapag may nakikita tayong positibo
o negatibong pangyayari sa ating paligid. Ang karaniwang
paraan ng pagpapahayag ng reaksyon ay sa pamamagitan
paggamit ng pariralang binubuo ng anong/kay/sobra + pang-
uri+pangngalan. Ito ay nagtatapos sa tandang padamdam(!).
Halimbawa:

• Kay ganda ng tanawin!

• Sobrang sipag ng anak nila ate Tess!
• Anong sarap nang iyong nilutong ulam!

Sa bahaging ito, mahihinuha mo dito ang mga tanong na

nabasa mo sa dayalogo. Atin ng simulan ang mga pagsubok kung
iyong makakaya.
Sa bahaging ito, mahihinuha mo dito ang mga tanong na
nabasa mo sa isang usapan. Atin ng simulan ang mga pagsubok
kung iyong makakaya.

Panuto: Basahin mabuti at unawain ang bawat aytem.

1. Lahat ng Pilipino ay nabahala sa sakit na Corona

Virus. Reaksyon:
___________________________________________

2. Ang bawat isa ay nagulat at nabahala dahil sa isang uri ng

sakit na kumitil sa maraming buhay sa Pilipinas man o sa
ibang panig ng mundo.
Opinyon: _____________________________________________.

1. Anuman ang estado ng iyong pamumuhay maari kang

mahawahaan.
Opinyon: _________________________________________________.

37
2. Ang pinakamabuti nating gawin ay manatili na lamang sa loob
ng bahay upang huwag mahawahan ng sakit na hanggang sa
ngayon ay wala paring lunas.
Reaksyon: ________________________________________________.

3. Upang maiwasan ang pagkakaroon nito sinabi ng DOH na

maghugas ng kamay, maglagay ng alcohol, magsuot ng face mask
at iwasan ang matataong lugar.
Opinyon: __________________________________________________.

Binabati kita! Mahusay ang pagsusuri ang iyong ginawa kaya

nararapat lamang na magpatuloy ka sa iyong aralin.
Kaya’t halina at simulan mo na.

Pagsasanay 1
Panuto: Basahing mabuti ang pangungusap at sagutin ang mga
tanong.

1. Kung ako ang tatanungin, aalamin ko muna kung ano talaga

ang totoong nangyari.
a. Anong parirala ang nakasulat ng pahilis?
b. Ano ang ibig ipahiwatig ng pariralang pahilis?
2. Sobrang galing niya!
a. Anong bantas ang ginamit sa pangungusap?
b. Ano ang nais ipahiwatig ng pangungusap?
3. Ang masasabi ko ay, kailangang tanggapin niya ang
katotohanan.
a. Anong salita ang nakasulat ng pahilis?
b. Ano ang nais ipahiwatig ng pangungusap?
4. Ang ibig kong sabihin ay, nakalimutan mong isara ang
pinto.
a. Anong salita ang nakasulat ng pahilis?

38
 b. Ano ang nais ipahiwatig ng pangungusap?
5. Ang sama ng panahon!
a. Anong bantas ang ginamit sa pangungusap?
b. Ano ang nais ipahiwatig ng pangungusap?

Pagsasanay 2
Panuto: Laygan ng tsek kung ang kung ang pangungusap ay
nagbibigay ng opinyon o reaksyon.
Mga Pangungusap Opinyon Reaksyon
1. Kung ako ang tatanungin, aalamin ko
muna kung ano talaga ang totoong
nangyari.
2. Sobrang galing niya!
3. Ang masasabi ko ay, kailangang
tanggapin niya ang katotohanan.
4. Ang ibig kong sabihin ay, nakalimutan
mong isara ang pinto.
5. Ang sama ng panahon!

Mahusay sa iyong pagsagot sa mga pagsasanay maari ka

ng magpatuloy sa mga gawain. Binabati Kita!

Masusukat pa natin ang iyong husay at kakayahan,

gawin mo ang sumusunod na gawain.

Gawain 1: Ibigay ang pagkakaiba ng Opinyon at Reaksyon. Isulat

ang iyong sagot sa fishbone organizer na makikita sa ibaba. Gawin
ito sa iyong sagutang papel.

39
Gawain 2:
Panuto: Basahing mabuti ang balita.Magbigay ng opinyon at
reaksyon tungkol sa nilalaman nito.

The 'final lockdown'? Palasyo umaasang huling ECQ na ito ng

Kamaynilaan
(Retrieved from: https://www.philstar.com/pilipino-star-ngayon-August 3,2021)

MANILA, Philippines — Habang paparami nang paparami

ang nababakunahan sa Pilipinas laban sa coronavirus disease
(COVID-19), inaasahan ng Malacañang na ito na ang huling beses
na magbababa ng enhanced community quarantine (ECQ) sa
Metro Manila.
Umabot na kasi sa 9.36 milyon ang fully vaccinated na mga
Pilipino sa ngayon, ayon kay presidential spokesperson Harry
Roque, Martes. Bahagi lang 'yan ng kabuuang 21.21 milyong
doses na naituturok na sa bansa.
"We hope that this will be our last ever lockdown. Bakit po?
Kasi tumataas na 'yung numero ng ating pagbabakuna," ani
Roque sa isang media briefing kanina.
"From now on po, kung ma-achieve po natin 'yung population
protection, it's the number of critical and serious cases that would
matter and the death rates. Dahil kapag bakunado na po, COVID-
19 can become an ordinary cold."
Aniya, kung magtutuloy-tuloy lang ang pagbabakuna sa
Pilipinas ay maaaring maabot ng bansa ang nangyayari sa Israel
at Estados Unidos kung saan kahit nagkakaroon ng hawaan ay
wala na gaanong seryosong nagkakasakit o namamatay.
Pinabulaanan din ng Palasyo ang mga paratang na "reactive"
lang ang gobyerno kung kaya't magpapatupad ng ECQ, lalo na't
kung titignan ang mga datos eh sa ika-15 ng Agosto pa mangyayari
ang mga totoong pagsipa ng COVID-19 cases.
Inunahan na raw nila ito at ipatutupad ang lockdowns sa
Kamaynilaan simula ika-6 hanggang ika-20 ng Agosto. Ginawa rin
ito upang mabigyan ng palugit ang publikong makapaghanda, pati
na pamahaalaan para sa P1,000 ayudang ibibigay sa mga
maaapektuhan.

40
 "Hindi po siya reactive, we had foresight, we are guided by
science, and we are preparing for what we hope to be our last ever
lockdown. Pero nakasalalay po 'yan doon sa pagbabakuna po natin
ng ating mga kababayan," dagdag pa ni Roque.
"[I]to pong linggong palugit, eh wala pong danger na
mauubusan tayo ng hospital facilities dahil tumataas [ang kaso]
pero pinaghandaan naman po natin 'yan, 'yung mga nakalipas na
araw."
Una nang sinabi ng Department of Health (DOH) na hindi
papayagan ang mga "walk in" vaccinations oras na magsimula ang
ECQ sa Metro Manila. Tanging senior citizens lang ang
papayagang pumasok sa mga bakunahan nang walang scheduled
vaccinations.
Kasabay nito, lahat ay inaasahang mananatili lang sa bahay
at hindi lalabas para hindi dapuan ng mas nakahahawang Delta
variant, maliban kung magtratrabaho o bibili ng pangangailangan
(gamot o pagkain). Gayunpaman, itatratong "authorized persons
outside residence" (APOR) ang mga naka-schedule para
magpabakuna.
Kasabay ng Metro Manila lockdowns sa Biyernes ay
ang pagbabalik ng curfew hours mula 8 p.m. hanggang 4
a.m. Hindi gaya ng mga naunang ECQ, papayagan ang mga
pampublikong transportasyon gaya ng mga tren sa muling
pagbabalik ng region-wide "hard lockdown."
Sa huling datos ng DOH nitong Lunes, umabot na sa 1.6
milyon ang tinatamaan ng COVID-19 sa Pilipinas. Mula sa bilang
na 'yan, namatay na ang 28, 093 katao.

Opinyon at Reaksyon:

41
Panuto:Basahin at unawain ang mga sumusunod na
pangungusap. Sagutin ang tanong at piliin ang letra ng tamang
sagot.

1. May nakita kang magandang tanawin habang kayo ay

naglalakbay. Alin sa mga sumusunod ang magiging reaksiyon
mo?
A. Kayganda ng tanawin!
B. Pangkaraniwan na lamang ang mga ganyang tanawin.
C. Wala na bang iba pang magandang tanawin akong makikita?
D. Dadayuhin kaya ng mga turista kung ganito ang makikita
nilang tanawin?

2. Tahimik ang lugar na kanilang tinitirahan. Ano ang kasalungat

ng salitang may salungguhit?
A. Mapayapa C. Magulo
B. Matiwasay D. Maingay

3. Pupunta ako _________ lugar para makahanap ng trabaho.

A. Saanman C. Magkanoman
B. Kaninuman D. Gaanoman

4. Ito ay ginagamit sa pagtatanong tungkol sa pamamaraan.

A. Sino B. Saan C. Kailan D. Paano

5. Ang _______ ay ginagamit sa pagtatanong o pag-uusisa na

pumapalit sa pangngalan.
A. Panghalip na Panaklaw C. Panghalip na panao
B. Panghalip na Pananong D. Pangngalan

6. Ang __________________ ay tumutukoy sa isang taludtod sa isang

saknong?
A. Saknong B. Tugma C. Taludtod D. Sukat

42
7. Ito ay isang anyo ng sining o panitikan na naglalayong
maipahayag ang damdamin sa pamamagitan ng malayang
pagsulat
A. Alamat B. Bugtong C. Kuwento D. Tula

8. Ano ang tawag sa ginagamit na salita na nagsisilbing

palatandaan sa tamang pagkakasunod-sunod ng kuwento?
A. mapa C.pangungusap
B. signal words D. larawan

9. Ilan ang elemento ng kuwento?

A. 5 B.2 C.3 D.4

10. Ito ay bahagi ng pananalita na tumutukoy sa ngalan ng tao,

bagay, hayop, lugar o pangyayari.
A. Pangngalan C. Pantangi
B. Panghalip D. Pambalana

43
 44
Suriin:
Isasgawa 1. Mag-
Gawain asawa’y
1: 2. Magbago
1.B 3. Angka’y
Pagyamanin:
2.C 4. Dibdib
Isasgawa 1.C 5. Magwagi
3.C
Gawain 2.A 6. Kabataan
4. D
1: 5. A 3.D 7. Pag-ibig
1.Una 4.E 8. Bansa
2.Kasunod 5.B 9. Bigay
3.Panghuli 10. Mag-anak
Modyul 4
Pagyamanin: Suriin: Isasgawa Pagyamanin: Suriin:
1.E Sariling Gawain 1: 1.B Iba-ibang
2.A likha ng 1.Resolusyon 2.C kuwento ang
3.B mag-aarala 2.Gitna 3.F maaaring
4.C ng kwentong 3.Banghay 4.E mabuo o
5.D isusulat. 4.Simula 5.A buoin ng mga
5.Tagpuan mag-aaral
Modyul 3 Modyul 2
Gawain 2: Isagawa Pagyamanin:
1.Pantangi Gawain 1: Iba- iba ang
2.Pambalana Ang pangngalang pantangi ay magiging
3.Pantangi tumutukoy sa tanging ngalan ng kasagutan ng
4.Pambalana tao, bagay, hayop, lugar at mga mag-
5.Pantangi pangyayari. Ito ay nagsisimula sa aaral.
malaking letra.
Ang pangngalang pambalana ay
tumutukoy sa di-titak na ngalan
ng tao, bagay, hayop, pook at
pangyayari. Ito ay nagsisimula sa
maliit na letra.
Suriin Subukin
1. A 6. B
tao bagay hayop lugar pangyayari 2. A 7. D
nanay damit aso palengke Araw ng mga Puso 3. B 8. A
guro kalan pusa barangay Bagong Taon 4. D 9. C
lola unan daga kusina kaarawan
5. D 10 A
kapitbahay Adobo ibon simbahan Araw ng Kalayaan
Mayor walis unggoy klinika Pasko
Tiangco
Modyul 1
 45
Pagyamanin:
Tayahin Pagsasanay 2 Isagawa: Isagawa
1. A 6. D Pangungusap Opinyon Reaksyon Gawain 3
Gawain 4
2. C 7. D / 1. C
/
Iba-iba nag 2. I
3. A 8. B magiging sagot 3. D
/
4. D 9. A / ng mga bata. 4. J
5. B 10. A / 5. E
6. B
7. A
Pagyamanin:
8. F
Pagsasanay 1
9. G
1.a.Ginagamit sa pagpapahayag ng opinyon
10. H
b.Nagbibigay ng opinyon Isagawa:
2.a.Tandang Pandamdam Gawain 2
b.Nagpapahiwatig ng reaksyon Isagawa:
3. a.Ginagamit sa pagpapahayag ng opinyon
1.B Gawain 1
b.Nagbibigay ng opinyon 2.C Iba-iba ang
4. a.Ginagamit sa pagpapahayag ng opinyon 3.A magiging
b.Nagbibigay ng opinyon 4.D
5. a.Tandang Pandamdam sagot ng mga
5.D mag-aaral.
b.Nagpapahiwatig ng reaksyon
Pagyamanin:
Suriin: Pagsasanay 2 Suriin:
Iba-iba ang magiging 1. Ikinahihiya Gawain 2
kasagutan ng mga mag- 2. Nalilito 1.malaki
3. Kalakasan 2.mayaman
aaral.
Isagawa 4. Magreresulta
5. Kumukuha 3.lahat
Gawain 1: Modyul 8 4.masipag
Iba-iba nag 5. malamig
magiging sagot Pagyamanin: Pagyamanin:
ng mga mag- Pagsasanay 2 Pagsasanay 1 Suriin:
aaral. Panghalip Tiyakan Di- Iba-iba ang Gawain 1
Panaklaw Tiyakan magiging 1.Sikat
Lahat / 2.Kakaiba
Pagyamanin: sagot ng mga
Sinuman / 3.Kaakit-akit
Pagsasanay 1 Pulos / mag-aaral 4.Mahalumigmig
1.a.Lahat Kaninoman / 5. Paliko-liko
b.Maramihan Bawat isa / Modyul 7
2.a.Anuman
b.Di-tiyakan Suriin: Suriin:
3.a.Pulos Gawain 2 Gawain 1 Isagawa
b.Tiyakan 1.Bawat isa 6. C Gawain 3:
4.a.Saanman 2.Anuman 7. A Iba-ibang ang magiging sagot
b.Di-Tiyakan 3.Isaman 8. B ng mga mag-aaral
5. a.Bawat isa 4.Sinuman 9. C
b.Tiyakan 5. Kapuwa 10. A
Isagawa: Isagawa:
Modyul 6 Gawain 2 Gawain 1
Iba- ibang 1.Kailan
Pagyamanin: katanungan 2.Sino-sino
Pagsasanay 1 ang maaring 3.Alin
1.a.Sino mabuo ng mga 4.Ano-ano
Pagyamanin: b.Isahan mag-aaral 5.Ano-ano
Pagsasanay 2 2.a.Ano-ano
Isahan Maramihan b.Maramihan Suriin: Suriin:
Sino Sino-sino 3.a.Kani-kanino Gawain 2 Gawain 1
Saan Saan-saan b.Maramihan 1.Paano 1. Sino
4.a.Magkano 2.Ano 2. Ilan
Kanino Kani-kanino
b.Isahan 3.Saan 3. Kani-kanino
Kailan Kai-Kailan
5.a.Sino-sino 4.Ano-ano 4. Saan-saan
Ilan Ilan-ilan
b.Maramihan 5.Sino 5. Paano
Modyul 5
Sanggunian
Kagawaran ng Edukasyon, Yaman ng Lahi Patnubay ng Guro-Sunshine Interlinks
Publishing House, Inc.

Kagawaran ng Edukasyon, Yaman ng Lahi Kagamitan ng Mag-aaral -Sunshine

Interlinks Publishing House, Inc.

Kagawaran ng Edukasyon, Yaman ng Lahi Patnubay ng Guro -Sunshine Interlinks

Publishing House, Inc.

Kagawaran ng Edukasyon, Yaman ng Lahi Kagamitan ng Mag-aaral -Sunshine

Interlinks Publishing House, Inc.

Slideshare. Retrieved from https://Slideshare.net:

https://www.slideshare.net/Mdaby/kahulugan-ng-tula-at elemento

Edukasyon, K. n. (n.d.). Yaman ng Lahi - Kagamitan ng Mag-aaral. Sunshine

INterlinks Publishing House Inc.

Edukasyon, K. n. (n.d.). Yaman ng Lahi - Patnubay ng Guro. Sunshine Interlinks

Publishing House Inc.

Google. (n.d.). Retrieved from https://google.com:

https://www.google.com/search?q=kahulugan+ng+tula&sxsrf=ALeKk00fzZ9Rx
EGvZvk_y43b2jzg0G4VQ:1594020163394&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved
=2ahUKEwiVgOrsi7jqAhVHHKYKHScaBsYQ_AUoAXoECBAQAw&biw=1041&bi
h=620#imgrc=G646Nz-EAaMevM

Yaman ng Lahi 4, Wika at Pagbasa para sa Ikaapat na Baitang Patnubay ng Guro

Unang Edisyon 2015

Jabines, A. (2015). Yaman ng Lahi 4. Wika at Pagbasa - Patnubay ng Guro (pp. 80

- 81). Pasig City: Sunshine Interlinks Publishing House Inc

Dupan, C. M. (2020, August 17). Canva . Retrieved from https://www.canva.com:

https://www.canva.com/design/DAEFAIZvBag/4QZiSU-
Rw_OV0HrJTgD4HQ/edit

Jabines, A. (2015). Yaman ng Lahi 4. In Wika at Pagbasa - Patnubay ng Guro (pp. 80

- 81). Pasig City:Sunshine Interlinks Publishing House Inc.

Gutierrez,Nila S.(2001).Sanayang Aklat sa Filipino 6.Wika at Pagbasa

(pp.68-70) Simoun Street, Quezon City: JGM & S Corporation

Santos, Rizalina R. ( 2010).Gintong Sinag 5.Wika (p.120) Pantoc,Meycauayan City

3020, Bulacan Trinitas Publishing Inc.

46
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Schools Division Office Navotas

Learning Resource Management Section

Bagumbayan Elementary School Compound

M, Naval St., Sipac Almacen, Navotas City

Telefax: 02-8332-77-64
Email Address: navotas.city@deped.gov.ph