Jet Enjeksiyonu İle İyileştirilmiş Zeminlerin Tekrarli Yükler Altindaki Davranişlarinin Sayisal Olarak İncelenmesi

T.C.
EGE ÜNİVERSİTESİ
Fen Bilimleri Enstitüsü
JET ENJEKSİYONU İLE İYİLEŞTİRİLMİŞ

ZEMİNLERİN TEKRARLI YÜKLER ALTINDAKİ
DAVRANIŞLARININ SAYISAL OLARAK
İNCELENMESİ
Yüksek Lisans Tezi
Ekrem Özer ERÖZKAN
İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı
İzmir
2019
i
T.C.
EGE ÜNİVERSİTESİ
Fen Bilimleri Enstitüsü
JET ENJEKSİYONU İLE İYİLEŞTİRİLMİŞ

ZEMİNLERİN TEKRARLI YÜKLER ALTINDAKİ
DAVRANIŞLARININ SAYISAL OLARAK
İNCELENMESİ
İÇ KAPAK
Danışman : Dr.Öğr.Üyesi Devrim Şüfa ERDOĞAN
İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı

Geoteknik Yüksek Lisans Programı
İzmir
2019
ii
iv
vi
vii
ÖZET
JET ENJEKSİYONU İLE İYİLEŞTİRİLMİŞ ZEMİNLERİN TEKRARLI

YÜKLER ALTINDAKİ DAVRANIŞLARININ SAYISAL OLARAK
İNCELENMESİ
ERÖZKAN, Ekrem Özer
Yüksek Lisans Tezi, İnşaat Mühendisliği Anabilim dalı
Tez Danışmanı: Dr.Öğr.Üyesi Devrim Şüfa ERDOĞAN
Aralık, 2019, 190 sayfa
Sıvılaşma, suya doygun gevşek, orta sıkı kum, siltli kum, türü zeminlerde,
sismik yükler sırasında meydana gelen hacim değişimi eğilimlerine (temel olarak
sıkışma yönünde) bağlı olarak gelişen aşırı boşluksuyu basıncı davranışı ve
sonucunda meydana gelen kayma dayanımı ve rijitlik kayıplarını kapsayan genel
bir olgudur. Sıvılaşmanın önlenmesi için birçok zemin iyileştirme yöntemi
geliştirilmiş olmakla beraber Türkiye’de en yaygın olarak kullanılan yöntem,
zemin içerisinde, mevcut zemin kullanarak, yüksek kayma ve bulk modülüne
sahip kolonlar oluşturma esasına dayanan jet enjeksiyon yöntemidir. Jet
enjeksiyonu uygulamasının sismik yükler altındaki bir zeminin tepkisini ne yönde
değiştirdiği konusu ile ilgili olarak literatürde yok denecek kadar az deneysel veri
bulunmaktadır. Dolayısı ile bu konudaki sayısal çalışmalardan elde edilen
bulgular davranışın anlaşılması anlamında aydınlatıcı olmaktadır. Oluşan boşluk
suyu basıncını dikkate almayan toplam gerilme tabanlı analizler sayısal
çalışmaların genelini oluşturmaktadır.
Bu tez çalışması kapsamında, sonlu farklar yöntemi ile çalışan Flac3d

kullanılarak, jet enjeksiyonu ile iyileştirilmiş zeminlerin dinamik zemin tepkisi
davranışları efektif gerilme tabanlı sayısal analizler yardımı ile incelenmiştir.
Nümerik analizler iyileştirilmemiş ve jet grout kolonları ile iyileştirilmiş kum
zemin profillerinde gerçekleştirilmiştir. İyileştirilmemiş zemin profilinde
gerçekleştirilen parametrik analizler, profilin gevşek, orta sıkı ve sıkı durumları
için yapılmıştır. Profil tabanından uygulanan tekrarlı ivmenin maksimum genliği
0.05g olup, analizler 1, 5,10 ve 20 Hz frekans değerleri için ayrı ayrı yapılmıştır.
viii
Jet kolonlara sahip zemin profilinde ise nümerik analizler, jet kolonlarının
sıvılaşma direncine olan etkisini incelenmesi için oluşturulmuştur. Nümerik
analizde zemin profili için iki farklı sıkılık değeri dikkate alınırken, jet kolonların
birbirlerine olan net açıklıklarının sabit tutulup kesit alanlarının büyütülmesinin
iyileşmeye olan etkisi serbest zemin profili verileri ile kıyaslamalı olarak
incelenmmiştir. Ayrıca bahsi geçen bölgede, sıvılaşmaya yönelik değişimler
boşluk suyu basıncı oranı açısından da ele alınmıştır. Üç boyutlu dinamik
analizlerden elde edilen; ivme, yer değiştirme, gerilme, deformasyon, boşluk suyu
basıncı, boşluk suyu basıncı oranı, ortalama efektif gerilme verilerinin sonuçları
değerlendirilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Jet Kolonu, Sonlu Farklar Yöntemi, Mohr-Coulomb, Byrne,

Boşluk suyu Basıncı Oranı, Sıvılaşma, Zemin İyileştirme,
Lineer Olmayan Nümerik Analiz
ix
ABSTRACT
NUMERICAL INVESTIGATION OF CYCLIC BEHAVIOR OF SOILS

IMPROVED BY JET GROUT COLUMNS
ERÖZKAN, Ekrem Özer
MSc in Civil Engineering
Supervisor: Assist.Prof.Dr. Devrim Şüfa ERDOĞAN
December, 2019, 190 pages
Liquefaction is a phenomenon in which loose, medium saturated sands,

silty sands and silty clayey sands exhibit considerable shear induced volume
change tendencies during seismic loads and excess porewater pressures occur
giving way to large decrease in shear strength and stiffness of soils. Jet grout or jet
injection method is a widely used soil improvement technique against liquefaction
in Turkey. There is an experimental lack in literature considering seismic site
response behaviour of soils improved by jet grout technique. Therefore, numerical
analysis becomes a guide for the estimation of the behaviour of such soils. Total
stress-based analyzes, which do not take into account the pore water pressure
development, constitute the overall numerical studies.
In the context of this thesis, on dynamic site response behaviour of jet-

grout improved sites are numerically analysed by effective stress-based numerical
analysis using finite-difference based code Flac3d. Analysis have been conducted
on both unimproved and improved soil profiles. Parametric analysis considering
unimproved case include loose, medium dense and dense states of the soil profile.
In addition, cyclic input acceleration of 0.05g amplitude with frequencies of 1,
5,10 and 20 Hz are considered in parametric analysis considering unimproved
case.
Numerical analyzes were performed to investigate the effect of jet columns

on liquefaction resistance in the soil profile with jet columns. In the numerical
analysis, while taking into account two different compactness values for the soil
profile, the effect of the net clearance of the jet columns to the improvement of the
amplification of the cross-sectional areas was examined in comparison with the
unimproved soil profile data. In addition, changes in liquefaction in the mentioned
region are also considered in terms of the pore water pressure ratio. Obtained from
three-dimensional dynamic analysis; acceleration, displacement, stress,
x
deformation, pore water pressure, pore water pressure ratio, mean effective stress
data results were evaluated.
Keywords: Jet Column, Finite Differences Method, Mohr-Coulomb,

Byrne, Pore Water Pressure Ratio, Liquefaction, Soil Improvement, Nonlinear
Numerical Analysis
xi
ÖNSÖZ
Bu tez kapsamında kumlu zeminlerin ve jet kolonlar ile iyileştirilmiş

zeminlerin sismik davranışının incelenmesi için kıyaslamalı modellemeler
oluşturulmuştur. Yapılan analizlerden elde edilen verilere dayanılarak,
modellenen zeminlere uygulanan sismik ivmenin frekans değişimlerinin zeminin
dinamik davranışına olan etkisi incelenmiştir. Ayrıca jet kolonları ile yapılan
modellemelerin zemininin dinamik davranışına olan etkisi ortaya konulmuştur.
İZMİR
30/12/2019
Adı-Soyadı
xii
xiii
İÇİNDEKİLER
İÇ KAPAK ............................................................................................................... i
KABUL VE ONAY SAYFASI ..............................................................................iii
ETİK KURALLARA UYGUNLUK BEYANI ....................................................... v
ÖZET…. ................................................................................................................vii
ABSTRACT ........................................................................................................... ix
ÖNSÖZ ................................................................................................................... xi
ŞEKİLLER DİZİNİ .............................................................................................. xix
TABLOLAR DİZİNİ ......................................................................................... xxxi
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ .....................................................xxxiii
1.GİRİŞ .................................................................................................................... 1
1.1.Genel .................................................................................................................. 1
1.2.Problemin Tanımlanması ve Çalışmanın Amacı ............................................... 2
1.3.Akış Şeması ....................................................................................................... 3
2.SIVILAŞMA......................................................................................................... 5
2.1.Sıvılaşmanın Tanımı .......................................................................................... 5
2.2.Akış Sıvılaşması ve Çevrimsel Hareketlilik ...................................................... 6
2.2.1.Akış Sıvılaşması ............................................................................................. 6
2.2.2.Çevrimsel Hareketlilik .................................................................................... 8
2.3.Suya Doygun Kumlu Zeminlerin Yükleme Altındaki Davranışı ...................... 9
2.3.1.Drenajsız suya doygun kum zeminlerin monotonik yükleme davranışı ......... 9
2.3.2.Drenajsız suya doygun kum zeminlerin çevrimsel yükleme davranışı ........ 10
2.4.Sıvılaşmaya Bağlı Göçmeler ........................................................................... 12
2.4.1.Akma Kusurları ............................................................................................ 13
2.4.2.Taşıma Kapasitesi Kayıpları ......................................................................... 13
2.4.3.Yanal Yayılmalar .......................................................................................... 13
2.4.4.Zemin Salınımları ......................................................................................... 14

xiv
İÇİNDEKİLER (DEVAM)
2.5.Sıvılaşmayı Etkileyen Faktörler .......................................................................15
2.5.1.Zemin tipi ve zemin danelerinin gradasyonu ................................................15
2.5.2.Rölatif Sıkılık ................................................................................................17
2.5.3.Boşluk Oranı .................................................................................................18
2.5.4.Suya Doygunluk Derecesi .............................................................................18
2.5.5.Efektif gerilme ve aşırı konsolidasyon..........................................................18
2.5.6.Zemilerin Yaşı ve Kökeni .............................................................................19
2.5.7.Kum Tabakasını Kalınlığı .............................................................................19
2.5.8.Drenaj Koşulları ............................................................................................20
2.5.9.Deprem Yükü ve Deprem Merkezine olan uzaklık ......................................21
2.5.10.Deprem Süresi .............................................................................................22
2.5.11.Sismik Gerilme Geçmişi .............................................................................22
3.SIVILAŞMAYA KARŞI ZEMİN İYİLEŞTİRME YÖNTEMLERİ .................23
3.1.Titreşimli Yöntemler ........................................................................................24
3.1.1.Sıkıştırma Kazıkları ......................................................................................24
3.1.2.Taş kolonlar...................................................................................................24
3.1.3.Titreşimli-Beton Sütunlar .............................................................................24
3.2.Derin Dinamik Sıkıştırma ................................................................................25
3.3.Derin Karıştırma ..............................................................................................25
3.4.Patlatma ile Sıkıştırma .....................................................................................25
3.5.Drenaj ...............................................................................................................25
3.6.Kurutma ...........................................................................................................26
3.7.Zeminin Kaldırılması ve Değiştirilmesi ...........................................................26
3.8.Hava Enjeksiyonu ............................................................................................26
3.9.Geleneksel Enjeksiyon Sistemleri ....................................................................27
3.9.1.Kompaksiyon Enjeksiyonu ...........................................................................27

xv
3.9.2.Permasyon Enjeksiyonu................................................................................ 28
3.9.3.Jet Enjeksiyonu ............................................................................................. 29
4.JET ENJEKSİYON TEKNİGİ ........................................................................... 30
4.1.Jet Enjeksiyon Tekniğinin Tanımlanması ....................................................... 30
4.2.Genel Jet Enjeksiyon Sistemleri ...................................................................... 31
4.2.1.Tek Akışkanlı Sistem (JET 1) ...................................................................... 31
4.2.2.İki Akışkanlı Sistem (JET 2) ........................................................................ 32
4.2.3.Üç Akışkanlı Sistem (JET 3) ........................................................................ 32
4.3.Jet Enjeksiyon İşletim Parametreleri ............................................................... 33
4.3.1.Enjeksiyon Basıncı ....................................................................................... 34
4.3.2.Püskürtme ağızlığının (nozzle) büyüklüğü ................................................... 36
4.3.3.Püskürtme Gövdesinin Döndürülme Ve Çekilme Hızı ................................ 37
4.3.4.Enjeksiyon Harcının Çeşidi Ve Miktarı ....................................................... 40
4.4.Jet Enjeksiyonu Kolon Çapları ........................................................................ 42
4.5.Jet Enjeksiyon Kolonlarının Mukavemet Özellikleri ...................................... 45
4.5.1.Jet kolonlarında zaman ile mukavemet artışı................................................ 46
4.5.2.Su-çimento oranlarının mukavemete olan etkisi .......................................... 47
4.5.3.Kolondaki çimento miktarının mukavemete olan etkisi ............................... 48
4.5.4.Mohr Coulomb Parametrelerine Bağlı-Tek Eksenli Basınç Dayanımları .... 49
4.5.5.Jet Grout Kolonlarının tek eksenli basınç Dayanımlarına bağlı Çekme

Dayanımı……........................................................................................................ 51
4.5.6.Elastite Modüle ve Tek Eksenli Basınç Dayanımları Arasındaki İlişki ....... 51
4.5.7.Jet Grout Kolonlarının Kuru Birim Hacim Ağırlığı ..................................... 52
4.5.8.Jet Grout Elemanlarının Porozitesi ............................................................... 53
4.6.Jet Enjeksiyon Kolonlarının Etkinliğini İnceleyen Yaklaşımlar ..................... 54
4.6.1.Taş kolonlar için (Baez, 1995): .................................................................... 54

xvi
4.6.2.Jet kolonları ...................................................................................................58
5.TEKRARLI YÜKLER ALTINDAKİ GEOTEKNİK MÜHENDİSLİĞİ

PROBLEMLERİNİN NÜMERİK OLARAK MODELLENMESİ .......................61
5.1.Mesh Gridlerinin Deprem Dalgası İletimine Göre Seçilmesi ..........................61
5.2.Sınır Koşulları ..................................................................................................62
5.2.1.Sessiz Sınır Koşulu (Viskoz sınır koşulu).....................................................62
5.2.2.Serbest Zemin Sınır Koşulu (FF sınır koşulu) ..............................................64
5.3.Dinamik yükleme öncesinde sahada mevcut bulunan gerilme ve deformasyon

durumun oluşturulması ..........................................................................................65
5.4.Malzeme Modelleri ..........................................................................................66
5.4.1.Flac3d malzeme modellerinde kullanılan hesap algoritmaları .....................66
5.4.2.Mohr-Coulomb Malzeme Modeli .................................................................67
5.4.2.1.Mohr Dairesi ve Göçme Kriteri .................................................................67
5.4.2.2.Mohr-Coulomb Malzeme Modeli ..............................................................68
5.5.Sıvılaşmanın Nümerik Olarak Modellenmesi ..................................................70
5.5.1.Hacim Azalımı İle Boşluk Suyu Basıncı Artışı Arasındaki İlişki ................71
5.5.2.Hacimsel Deformasyon Artışı Hesaplamaları...............................................73
5.5.2.1.Martin Eşitliği ............................................................................................73
5.5.2.2.Byrne Eşitliği .............................................................................................74
5.6.Interface Elemanları .........................................................................................75
5.7.Dinamik Timestep ............................................................................................77
5.8.Mekanik Sönümlemeler ve Malzemelerin Tepkisi ..........................................77
5.8.1.Rayleigth Sönümü .........................................................................................78
5.8.2.Histeretik Sönümü.........................................................................................79
5.8.2.1.FLAC3D Histeretik Sönüm Modeli ...........................................................80

xvii
5.8.2.2.Sigmoidal (sig3, sig4) Histeretik Sönüm Modeli ...................................... 81
5.8.2.3.Hardin ve Drnevich Histeretik Sönüm Modeli (1972) ............................. 81
5.8.2.4.Histeretik Model Parametreleri.................................................................. 83
5.9.Kullanılan Zemin Düzeltmeleri ....................................................................... 85
5.9.1.Derinliğe Bağlı G ve K düzeltmeleri ............................................................ 85
5.9.2.Derinliğe Bağlı K Düzeltmeleri .................................................................... 86
5.9.3.G ye Bağlı SPT-N Hesaplamaları Ve SPT-N60 Düzeltmeleri ..................... 86
5.9.4.Permeabilite Katsayısının FLAC3D’ de Kullanılacak Şekilde

Uyarlanması..... ...................................................................................................... 87
5.9.5.DeepSoil Yazılımı Kullanılarak Elde Edilen Rayleigth Sönüm Oranlarının

Yazılıma İşlenmesi ................................................................................................ 88
5.9.6.Histeretik Sönümler İçin Kullanılacak Hardin Sönüm Değerlerinin

Hesaplanması ......................................................................................................... 88
6.NÜMERİK SİSTEM ANALİZLERİ VE SONUÇLAR ..................................... 90
6.1.Zemin Parametreleri ........................................................................................ 90
6.1.1.Genel Zemin Profili ...................................................................................... 90
6.1.2.Nümerik Analiz için Flac3d’ye Girilen Hesaplanmış Zemin Parametreleri 90
6.2.Jet Kolonu Parametreleri ................................................................................. 93
6.2.1.Literatürden Alınmış Jet Kolonu Parametreleri ............................................ 93
6.2.2.Nümerik Analiz İçin Flac3d ye Girilen Düzenlenmiş Jet Kolonu

Parametreleri.. ........................................................................................................ 95
6.3.Nümerik Analizde Jet Enjeksiyonu Ara yüzü İçin Kullanılan Rijitilik

Parametreleri .......................................................................................................... 96
6.4.Sınır Koşulları .................................................................................................. 97
6.5.Malzeme Modeli .............................................................................................. 97
6.6.Sismik Etkiler Sonucu Ortaya Çıkan Enerjilerin İletimi İçin Mesh Gridlerinin
Boyut Kontrolü ...................................................................................................... 97
xviii
6.7.Dinamik Zaman Adımının Sistemin Stabilitesi Bozmayacak Şekilde

Seçilmesi. ...............................................................................................................98
6.8.Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Zemin Profili Analizleri .........................98
6.8.1.Nümerik Sistem Kontrolu .............................................................................98
6.8.2.Tekrarlı Yükleme Frekansınının Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Zemin

Profiline Etkisinin İncelenmesi ............................................................................102
6.9.Jet Enjeksiyon ile İyileştirilmiş Zemin Profili Analizleri ..............................104
6.9.1.Sistem-1……. .............................................................................................104
6.9.2.Sistem-2… ..................................................................................................106
6.10.Nümerik Analiz Sonuçları ...........................................................................109
6.10.1.Dinamik İvme Frekansınının Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Zemin

Profiline Etkisi .....................................................................................................109
6.10.1.1.Dinamik Yükleme Öncesi Gerilme Durumunun Oluşturulması ............109
6.10.1.2.Dinamik Analiz Sonuçları ......................................................................110
6.10.2.Jet Enjeksiyonsuz Durum ile Birlikte Jet Enjeksiyonlu Sistem Analiz

Sonuçları…… ......................................................................................................130
6.10.2.1.Dinamik Yükleme Öncesi Gerilme Durumunun Oluşturulması ............130
6.10.2.2.Dinamik Analiz Sonuçları ......................................................................132
7.SONUÇLAR VE ÖNERİLER ..........................................................................173
KAYNAKLAR DİZİNİ .......................................................................................177
TEŞEKKÜR .........................................................................................................189
ÖZGEÇMİŞ .........................................................................................................190
xix
ŞEKİLLER DİZİNİ
Şekil Sayfa
Şekil 2.1 Akış Sıvılaşmasının Duyarlılık Eğrisi (Kramer,1996) ............................. 7
Şekil 2.2. Çevrimsel Hareketlilik Duyarlılık Eğrisi (Kramer,1996) ....................... 8
Şekil 2.3. Drenajsız suya doygun kum zeminlerin monotonik yükleme davranışı
(Vaid ve Chern 1985) ......................................................................... 10
Şekil 2.4. Büzüşmeye müsait kumların çevrimsel yükleme davranışı (Vaid ve

Chern 1985) ........................................................................................ 11
Şekil 2.5. Geçici sıfır noktasına sahip efektif gerilmenin çevrimsel yumuşaması
(a) , kalıcı noktasına sahip olmayan efektif gerilmenin çevrimsel
yumuşaması (b) (Vaid ve Chern 1985) ............................................... 12
Şekil 2.6. Sıvılaşmadan önceki ve sonraki yanal yayılmalar (Youd, 1984) .......... 14
Şekil 2.7. Sıvılaşma önceki ve sonraki zemin salınımı (Youd, 1984) ................... 15
Şekil 2.8. Sıvılaşabilir ve sıvılaşamaz zeminler için gradasyon sınır eğrileri

(Tsuchida, 1970) ................................................................................. 16
Şekil 2.9. Tabaka kalınlıklarını bağlı sıvılaşma potansiyeli (Ishihara, 1985) ....... 20
Şekil 2.10. Epicentral Mesafe (Re) ve Moment Büyüklüğü Arasındaki İlişki

(Kramer, 1996).................................................................................... 21
Şekil 2.11. Eşdeğer Gerilme Döngüleri ile Deprem Büyüklüğü Arasındaki İlişki
(Seed ve Idriss, 1982, Idriss, 1999) .................................................... 22
Şekil 3.1. Belirli zemin gradasyonlarında zemini iyileştirme tekniklerinin,

sıvılaşmayı azaltma yeteneği (Mitchell, 2008) ................................... 23
Şekil 3.2. Kompaksiyon Enjeksiyonu Şematik Gösterimi (Orense, 2008) ........... 27

xx
ŞEKİLLER DİZİNİ (DEVAM)
Şekil Sayfa
Şekil 3.3. Permasyon Enjeksiyonu Şematik Gösterimi (Raju V.R ve Sridhar V.,
2008) ...................................................................................................28
Şekil 3.4. Jet Enjeksiyon İşlemi Şeması (Burke, 2004) .........................................29
Şekil 4.1. Jet enjeksiyon sütununun beş kademesi (Covil ve Skinner, 1994)........30
Şekil 4.2. Genel Jet Enjeksiyon Sistemleri (Covil ve Skinner, 1994) ...................31
Şekil 4.3. Oluşturulan kolon çapları ile enjeksiyon basıncı arasındaki ilişki; (a)
yumuşak ince daneli zemin, (b) orta sıkılıktaki kaba daneli
kohezyonsuz zeminler (Xanthakos, P. Vd, 1994) ...............................35
Şekil 4.4. Enjeksiyon Basıncı-Enjeksiyon Süresi-Kolon Çapları Arasındaki İlişki

(Melegary ve Garassino, 1997) ...........................................................36
Şekil 4.5. Tek delikli püskürtme ağızlığı (Shibazaki, M., Ohta, S., 1982) ............37
Şekil 4.6. Dönüş Takımlarının Çekilme Yöntemlerinin Şematik Olarak Gösterimi,

(a) Kademeli Çekme, (b) Sürekli Çekme ............................................37
Şekil 4.7. Püskürtme gövdesi çekilme hızının ıslah edilen zemin kültesine olan
etkisi (Moseley, 1993) .........................................................................38
Şekil 4.8. Zemin çeşidi ve püskürtme başlığı çekilme hızının iyileştirilen zemin
kütlesinde oluşturduğu SPT değerleri (Xanthakos, v.d, 1994) ...........39
Şekil 4.9. Püskürtme gövdesinin çekilme hızına bağlı tahminin jet enjeksiyon
kolon çapları arasındaki ilişki (Moseley, 1993) ..................................39
Şekil 4.10. Jet enjeksiyon uygulanmış zeminlerde, zemin tiplerine göre taşıma
kapasitelerindeki iyileşmeler (Melegary ve Garassino, 1997) ............41
xxi
Şekil Sayfa
Şekil 4.11. Çimento şerbeti birleşimine göre Λ ∗ katsayısının ve enjeksiyon

harcının viskozitesinin μg değişimi (Flora vd, 2013) ........................ 43
Şekil 4.12. Ortalama jet kolonu çaplarına ilişkin tasarım grafikleri; a, c, e sırasıyla
tek akışlı, çift akışlı, üç akışlı jet enjeksiyonu sistemleri için SPT-N, b,
d, f ise CPT ye bağlı enjeksiyon enerjisi grafiği (Floa vd., 2013) ...... 44
Şekil 4.13. Farklı zemin türleri için tek eksenli basınç dayanımlarının zamana
bağlı değişimi (Hussin, 2014) ............................................................. 46
Şekil 4.14. Su-çimento oranına bağlı tek eksenli basınç dayanımları, qu (Croce
vd., 2014) ............................................................................................ 47
Şekil 4.15. Farklı zemin türleri için tek eksenli basınç dayanımlarının çimento
içeriğine göre değişimi (Croce vd., 2014) .......................................... 48
Şekil 4.16. Mohr-Coulomb kriterinin şematik gösterimi ...................................... 49
Şekil 4.17. Tresca kriterinin şematik gösterimi ..................................................... 50
Şekil 4.18. Küçük birim deformasyonundaki Young Modülü E0 ile büyük birim
deformasyonundaki Young Modülü E50 arasındaki ilişki (Tinoco v.d,
2014) ................................................................................................... 51
Şekil 4.19. Jet kolonlarının tek eksenli basınç dayanımları ile porozite değerleri
arasındaki ilişki (Akin, 2016) ............................................................. 54
Şekil 4.20. .Deprem sırasında, idealize edilmiş saha koşullarında zemin davranışı
............................................................................................................ 55
Şekil 4.21. Deprem sırasında, idealize edilmiş saha koşullarında zemin ile taş
kolon etkileşimini gösterimi (Baez, 1995) .......................................... 55
xxii
Şekil Sayfa
Şekil 4.22. Deprem sırasında, idealize edilmiş saha koşullarında zemin ile taş
kolon etkileşimini gösterimi (Baez, 1995) ..........................................55
Şekil 4.23. Birim alan ve kayma modülü oranlarına bağlı olarak CSR azaltım
eğrileri. (Baez, 1995)...........................................................................57
Şekil 4.24.Deprem kayma dalgalarının tanımı ve birim alanın ifadesi

(Durgunoglu, 2004) .............................................................................58
eğrileri. (Durgunoğlu,2004) ................................................................59
eğrileri. (Rayamajhi, 2012) ..............................................................60
Şekil 5.1. FLAC3D de kullanılan viskoz sınır koşulu ...........................................63
Şekil 5.2. FLAC3D’ de kullanılan serbest alan sınır koşulu (Flac3d) ...................65
Şekil 5.3. Mohr-Coulomb Kırılma Zarfı ................................................................68
Şekil 5.4. Mohr-Coulomb Malzeme Modelinin Göçme Kriteri (Flac3d) ..............70
Şekil 5.5. Gaz-su karışımının suya doygunluk derecesine bağlı bulk modülü, Kw,
(Bhakta vd, 2016) ................................................................................72
Şekil 5.6 .Ara yüz alanın ara yüz düğümlerine dağılımının örneği (Flac3d) .........75
Şekil 5.7. Hedef yüzeye bağlanmış arayüz modeli ................................................76
Şekil 5.8. Rijitlik hesaplamalarında kullanılan bölge boyutları (Flac3d) ..............76
Şekil 5.9. Açısal frekansa bağlı Rayleigth sönüleme oranı değişimi (Cruz ve
Miranda, 2017) ....................................................................................79
xxiii
Şekil Sayfa
Şekil 5.10. Rayleigth sönümünün zemin içerisindeki davranışının şematik

gösterimi (a) Kütleye bağlı sönüm matrisi, (b) Rijitliğe bağlı sönüm
matrisi (Cruz ve Miranda, 2017)......................................................... 79
Şekil 5.11 Her Tip Zemini Kapsayan, Hiperbolik Birim Deformasyonlara Bağlı
Normalize Edilmiş Kayma Modülü ve Sönüm Oranları (Hardin, 1972)
............................................................................................................ 82
Şekil 5.12 (a),(b) Normalize edilmiş Kayma Modüllerinin Gerçek Değerleri ile
Hesaplanan Değerlerinin Karşılaştırılması, (c), (d) Hesaplanan ve
Ölçülen Sönüm Oranlarının Karşılaştırılması (Hardin, 1972) ............ 82
Şekil 5.13. Modül Azalım Eğrileri (Seed ve İdriss, 1970-Üst Limit) ................... 83
Şekil 5.14. Kayma Modülü Azalım Eğrisi, Flac3d Hardin Modeli kullanılarak
hesaplanan Shake 91 (Seed ve İdriss, 1970 Kumlu Zeminler için Üst
Limit) Verilerinin Karşılaştırılması .................................................... 84
Şekil 5.15. Sönüm Oranı Eğrisi, Flac3d Hardin Modeli kullanılarak hesaplanan
Shake 91 (Seed ve İdriss, 1970 Kumlu Zeminler için Üst Limit)
Verilerinin Karşılaştırılması ............................................................... 84
Şekil 5.16. DeepSoil programından alınan doğal frekanslar ve tabaklaşma; (a)

Kumlu gevşek zemin , (b) Kumlu orta sıkı zemin, (c) Kumlu sıkı
zemin................................................................................................... 88
Şekil 6.1 Zemin Profili ve Doğru Hesaplamalar İçin Oluşturulan Tabakalar ....... 90
Şekil 6.2 Jet Kolonları ile Zemin Arasında Oluşturulan Ara yüz Elemanları, (a)
Sistem 1, (b) Sistem 2 ......................................................................... 96
Şekil 6.3 FF Zemin Profilinin Derinliğe Bağlı Flac3d’de Tasarlanan 3d Genel

Görünütüsü.......................................................................................... 99
xxiv
Şekil Sayfa
Şekil 6.4 Flac3d Nümerik Analizinde Zeminde Seçilen Data Noktaları ve

Sistemin Boyutları ...............................................................................99
Şekil 6.5 Zemin Tabanından Uygulanan 10 Hzlik ve 0.05g’lik Tekrarlı

Yüklemenin İvme-Zaman Grafiği .....................................................100
Şekil 6.6 Kumlu Sıkı Zeminde Derinliğe Bağlı Yanal Deplasmanlar-1.sn- .......100
Şekil 6.7 Kumlu Sıkı Zeminde Derinliğe Bağlı Yanal Deplasmanlar-5.sn- ........101
Şekil 6.8 Kumlu Sıkı Zeminde Derinliğe Bağlı Yanal Deplasmanlar-10.sn-......101
Şekil 6.9 (a) Nümerik Analiz Sırasında Ortaya Çıkan Verileri Kaydetmesi İçin
Seçilen Data Noktaları, (b) Nümerik Analiz İçin Hazırlanan
İyileştirilmemiş Zemin Profilinin Şematik Gösterimi.......................102
Şekil 6.10 Zemin Tabanından Uygulanan 0.05g, 1 Hz (a), 5 Hz (b), 10 Hz (c), 20

Hz (d)’lik Tekrarlı Yüklemenin İvme-Zamana Bağlı Grafiği...........103
Şekil 6.11 JG Sistemiminin Nümerik Analizde Oluşturulma Aşamaları (a) JG

Kolonları ile Zemin Profilinin Farklı Yüksekliklerde Tanımlanarak
Hazırlanması, (b) JG Kolonları ile Birlikte Zeminin Ortak Yükseklikte
Birleştirilmesi, (c) Oluşan Birleşim Sonucu Ortaya Çıkan Arayüz
Elemanları .........................................................................................104
Şekil 6.12 Nümerik Analiz Sırasında Ortaya Çıkan Verileri Kayetmesi İçin
Seçilen Data Noktaları ......................................................................105
Şekil 6.13. Zemin Tabanından Uygulanan 0.05g 10 Hz’lik Tekrarlı Yüklemenin

Zamana Bağlı Grafiği ........................................................................105
xxv
Şekil Sayfa
Şekil 6.14. JG Sistemiminin Nümerik Analizde Oluşturulma Aşamaları (a) JG

Kolonları ile Zemin Frofilinin Farklı Yüksekliklerde Tanımlanarak
Hazırlanması, (b) JG Kolonları ile Birlikte Zeminin Ortak Yükseklikte
Birleştirilmesi, (c) Oluşan Birleşim Sonucu Ortaya Çıkan Arayüz
Elemanları ......................................................................................... 107
Şekil 6.15 Nümerik Analiz Sırasında Ortaya Çıkan Verileri Kayetmesi İçin
Seçilen Data Noktaları ...................................................................... 107
Şekil 6.16 . Zemin Tabanından Uygulanan 0.05g 10 Hz’lik Dinamik İvmeninin

Zamana Bağlı Grafiği ....................................................................... 108
Şekil 6.17 (a) Gevşek, Orta sıkı ve Sıkı Kumlu Zemin Profilinin Statik Boşluk
Suyu Basınçları, (b) Gevşek Kumlu Zemin Profilinin Statik Düşey
Gerilmeleri, (c) Orta sıkı Kumlu Zemin Profilinin Statik Düşey
Gerilmeleri, (d) Sıkı Kumlu Zemin Profilinin Statik Düşey
Gerilmeleri ........................................................................................ 109
Şekil 6.18 (a) 1 Hz, (b) 5 Hz , (c) 10 Hz, (d) 20 Hz’lik Tekrarlı Yükleme
Frekansının Gevşek Kumlu Zeminlerde Oluşturduğu Aşırı Boşluk
Suyu Basınçları ................................................................................. 110
Frekansının Orta sıkı Kumlu Zeminlerde Oluşturduğu Aşırı Boşluk
Suyu Basınçları ................................................................................. 111
Frekansının Sıkı Kumlu Zeminlerde Oluşturduğu Aşırı Boşluk Suyu
Basınçları .......................................................................................... 111
xxvi
Şekil Sayfa
Şekil 6.21 (a) 1 Hz, (b) (b) 5 Hz, (c) 10 Hz, (d) 20 Hz’lik Tekrarlı Yükleme
Frekansının, Kumlu Gevşek Zemin Profilinde Oluşturduğu Ortalama
Kayma Gerilmeleri ............................................................................112
Frekanslarının Kumlu Orta Sıkı Zemin Profilinde Oluşturduğu
Ortalama Kayma Gerilmeleri ............................................................113
Frekanslarının Kumlu Sıkı Zemin Profilinde Oluşturduğu Ortalama
Kayma Gerilmeleri ............................................................................113
Şekil 6.24 Maksimum Aşırı Boşluk suyu Basıncı Oranlarının Derinlik ve

Yükleme Frekansına Bağlı Değişimleri (a) Gevşek ,(b) Orta Sıkı, (c)
Sıkı Kum Zemin Profilleri (PPR-P6 da) ...........................................115
Şekil 6.25 Maksimum Aşırı Boşluk suyu Basıncı Oranlarının Derinlik ve Sıkılığa
Bağlı Değişimi ..................................................................................115
Şekil 6.26 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda Aşırı Boşluk Suyu
Basıncı Oranlarının Zamana Göre Değişimleri (Profil Sıkılığına Göre
Gruplama) .........................................................................................116
Şekil 6.27 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda Aşırı Boşluksuyu Basıncı
Oranlarının Zamana Göre Değişimleri (Yükleme Frekansına Göre
Gruplama) .........................................................................................118
Şekil 6.28 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda Kayma Gerilmesi-

Kayma Birim Deformasyonu Değişimleri (Profil-Sıkılığına Göre
Gruplama) .........................................................................................121
xxvii
Şekil Sayfa

Kayma Birim Deformasyonu Değişimleri (Yükleme-Frekansına Göre
Gruplama) ......................................................................................... 123

Ortalama Efektif Gerilme Değişimleri (Profil-Sıkılığına Göre
Gruplama) ......................................................................................... 126
Şekil 6.31 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda (a)(e) 1 Hz, (b)(f) 5 Hz,
(c)(g) 10 Hz, 20 Hz (d),(h) Yükleme Frekanslarının İvme-Zaman
Grafikleri (Zemin Yüzeyi ve Taban) ................................................ 128
Şekil 6.32 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda (a)(e) 1 Hz, (b)(f) 5 Hz,
(c)(g) 10 Hz, 20 Hz (d),(h) Yükleme frekanslarının Spektral İvme-
Periyot Grafikleri .............................................................................. 129
Şekil 6.33 (a), (c) Kumlu, Gevşek ve Orta sıkı Zemin Profili, Jet Kolonlara
Sahip Kumlu, Gevşek ve Orta sıkı Zemin Profilinin (b) (Sistem 1),(d)
(Sistem 2) , Statik Boşluk Suyu Basınçları ....................................... 130
Şekil 6.34 (a), (c) Kumlu, Gevşek Zemin Profili, Jet Kolonlara Sahip Kumlu,
Gevşek Zemin Profilinin (b) (Sistem 1),(d) (Sistem 2) , Statik Düşey
Gerilmeleri ........................................................................................ 131
Şekil 6.35 (a), (c) Kumlu, Orta sıkı Zemin Profili, Jet Kolonlara Sahip Kumlu,
Orta Sıkı Zemin Profilinin (b) (Sistem 1),(d) (Sistem 2) , Statik Düşey
Gerilmeleri ........................................................................................ 132
Şekil 6.36 (a), (c) Kumlu, Gevşek Zemin Profili, Jet Kolonlara Sahip Kumlu,
Gevşek Zemin Profilinde (b) (Sistem 1),(d) (Sistem 2) Tekrarlı
Yükleme Kaynaklı, Aşırı Boşluk Suyu Basınçları ........................... 133
xxviii
Şekil Sayfa
Şekil 6.37 (a), (c) Kumlu, Orta sıkı Zemin Profili, Jet Kolonlara Sahip Kumlu,
Orta sıkı Zemin Profilinde (b) (Sistem 1),(d) (Sistem 2) Tekrarlı
Yükleme Kaynaklı, Aşırı Boşluk Suyu Basınçları ............................133
Şekil 6.38 (a),(c) Kumlu, Gevşek Zemin Profili, Jet Kolonlara Sahip Kumlu,
Gevşek Zemin Profilininde (b) (Sistem 1),(d) (Sistem 2) , Tekrarlı
Yükleme Sonucu Oluşan Ortalama Gerilmeler.................................134
Şekil 6.39 (a),(c) Kumlu, Orta sıkı Zemin Profili, Jet Kolonlara Sahip Kumlu,
Orta sıkı Zemin Profilininde (b) (Sistem 1),(d) (Sistem 2) , Tekrarlı
Yükleme Sonucu Oluşan Ortalama Gerilmeler.................................135
Şekil 6.40 İyileştirilmemiş ve İyileştirilmiş , (a) Kumlu Gevşek Zemin, (b) Kumlu
Orta Sıkı Zemin Profillerinde İyileştirme Bölgesindeki Ortak Veri
Noktalarında Tekrarlı Yüklemeler Sonucu Oluşan, Derinliğe Bağlı
Aşırı Boşluk Suyu Basıncı Oranları ..................................................138
Noktalarında Tekrarlı Yüklemeler Sonucu Oluşan, Derinliğe Bağlı
Maksimum (Mutlak Değer) Yanal Deplasmanlar .............................141
Şekil 6.42 İyileştirilmemiş ve İyileştirilmiş, (a) Kumlu Gevşek Zemin, (b) Kumlu
Noktalarında Tekrarlı Yüklemeler Sonucu Sonucu Ortaya Çıkan,
Derinliğe Bağlı Maksimum (Mutlak) Kayma Birim Deformasyonları
...........................................................................................................145
xxix
Şekil Sayfa
Noktalarında Tekrarlı Yüklemeler Sonucu Ortaya Çıkan, Zemin
Yüzeyinde Oluşan Spektral İvmeler ................................................. 149
Şekil 6.44 İyileştirilmemiş ve İyileştirilmiş (a) Kumlu Gevşek Zemin, (b) Kumlu
Orta Sıkı Zeminlerde Sistemin Merkezindeki P6 Noktasında Tekrarlı
Yüklemeler Sonucu Ortaya Çıkan, Belirli Derinliklerdeki Boşluk
Suyu Basıncının Zamana Bağlı Oluşumu ......................................... 152
Yüklemeler Sonucu Ortaya Çıkan, Belirli Derinliklerde Kayma
Gerilmesine Bağlı Kayma Birim Deformasyonları Oluşumu........... 155
Yüklemeler Sonucu Çıkan, Belirli Derinliklerdeki Kayma Gerilmesine
Bağlı Efektif Gerilmeler ................................................................... 158
Yüklemeler Sonucu Oluşan, Belirli Derinlikler için İvme Zaman
Grafikleri ........................................................................................... 161
Orta Sıkı Zeminlerde İyileştirme Bölgesi Dışındaki Veri Noktalarında
Tekrarlı Yüklemeler Sonucu Ortaya Çıkan, Derinliğe Bağlı Aşırı
Boşluk Suyu Basıncı Oranları........................................................... 164
xxx
Şekil Sayfa
Tekrarlı Yüklemeler Sonucu Ortaya Çıkan, Derinliğe Bağlı
Maksimum (Mutlak) Yanal Deplasmanlar........................................166
Tekrarlı Yüklemeler Sonucu Ortaya Çıkan, Derinliğe Bağlı
Maksimum (Mutlak) Kayma Birim Deformasyonları ......................168
Tekrarlı Yüklemeler Sonucu Ortaya Çıkan, Zemin Yüzeyinde Oluşan
Spektral İvmeler ................................................................................171
xxxi
TABLOLAR DİZİNİ
Tablo Sayfa
Tablo 2.1. Rölatif Sıkılığa Bağlı Svılaşma Potansiyeli (Tezcan ve Özdemir, 2004)
............................................................................................................ 17
Tablo 4.1 Jet Enjeksiyonu İşletim Parametreleri (Xanthakos vd., 1994) ............. 34
Tablo 4.2. Zemin Zemin tipine bağlı qu ve E/qu ilişkisi (Durgunoğlu, 2004) .. 40
Tablo 4.3. Jet kolon çaplarının tahmin edilmesinde kullanılan yöntemler ........... 42
Tablo 4.4. Kolon çaplarının belirlenmesi için gereken parametreler (Flora vd,
2013) ................................................................................................... 44
Tablo 4.5 Jet Enjekisyonu Kolonlarının Tek Eksenli Basınç Dayanımlarının Alt
ve Üst Limiti ....................................................................................... 45
Tablo 4.6. qu değeri ve qu değerlerinin istatiksel dağılımı (Toraldo vd., 2017) . 46
Tablo 4.7. Jet enjeksiyonlu malzemeler için Mohr-Coulomb parametreleri,

çevreleme basınçlı ve çevreleme basınçsız dayanımları (Toraldo vd.,
2017) ................................................................................................... 50
Tablo 4.8. Farklı zemin tipleri ve deformasyon durumları için βE katsayısının

değeri (Toraldo vd., 2017) .................................................................. 52
Tablo 4.9. Tek akışlı enjeksiyon sistemi için zemin tipine göre, kuru birim hacim
ağırlık değerleri (Croce vd., 2014)...................................................... 53
Tablo 5.1. Kumlu zeminler için nümerik uygunluk parametreleri ....................... 83
Tablo 5.2 Gmaks, derinlik değerlerine bağlı SPT-N hesaplamaları .................. 87
Tablo 6.1 Cyclic1D-Kumlu Zeminler için Kullanılan Zemin Parametreleri ........ 90
Tablo 6.2 Gevşek Kum Zemin İçin Nümerik Analizde Kullanılan Parametreler . 91
xxxii
TABLOLAR DİZİNİ (DEVAM)
Tablo Sayfa
Tablo 6.3 Ortasıkı Kum Zemin İçin Nümerik Analizde Kullanılan Parametreler
.............................................................................................................92
Tablo 6.4 Sıkı Kum Zemin İçin Nümerik Analizde Kullanılan Parametreler.......93
Tablo 6.5. Literatürden Alınarak Hesaplanmış Jet Kolonu Parametreleri ............94
Tablo 6.6 Flac3d’ye Girilecek Jet Kolonu Parametreleri ......................................95
Tablo 6.7 Ara yüz Elemanlarının Flac3d’ye Girilen Rijitlik Parametreleri .........97
xxxiii
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ
Simgeler Açıklama
A Toplam İyileştirilen Alan
As İyileştirilen Bölgedeki Zemin Alanı
Asc İyileştirilen Bölgedeki Taş Kolonu Alanı
a1 Zeminin Kayma Modülüne Bağlı Değişken
a2 Zeminin Bulk Modülüne Bağlı Değişken
amaks Uygulanan İvmenin Maksimum Genliği
ar Alan Yenilenme Oranı
C Carlo Stabilite Sabiti
CCP Kimyasal Çatlatma Kazığı
CH Yüksek Plastiteli (Yağlı) Kil
CM Çevrimsel Hareketlilik Faz Değişim Eğrisi
COV Varyasyon Katsayısı
CPT Konik Penetrasyon Deneyi
CRR Çevrimsel Direnç Oranı
CSR Çevrimsel Gerilme Oramı
C1,C2,C3,C4 Byrne ve Martin Formülündeki Değişkenler
CN SPT-N Derinlik Düzeltme Katsayısı
Cp Sistemin Sınır Bölgesindeki Basınç Dalgası Hızı
CS Sistemin Sınır Bölgesindeki Kayma Dalgası Hızı

xxxiv
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ (DEVAM)
Simgeler Açıklama
cMC Mohr-Coulomb Kriteri Kohezyon Değeri
cTR Tresca Kriteri Kohezyon Değeri
D0 Püskürtme Ağızlığı (Nozül) Çapı
Da Jet Kolonunun Çapı
Dr Rölatif Sıkılık
Dref Referans Jet Kolonu Çapı
E Elastite Modülü
E0 Küçük Birim Deformasonundaki Elastite Modülü
E30−70 q u %30’daki Sekant Elastite Modülü
E40 q u %40’daki Sekant Elastite Modülü
E50 q u %50’teki Teğet Elastite Modülü
EJG Jet Kolonunun Elastite Modülü
Er Rebound Modülü
En ′ Nozüldeki Enjeksiyon Enerjisi
Ep ′ Pompanın Enjeksiyon Enerjisi
ecr Kritik Boşluk Oranı
emaks Maksimum Boşluk Oranı
emin Minimum Boşluk Oranı
FLS Akış Sıvılaşması Faz Değişim Eğrisi

xxxv
Simgeler Açıklama
Fxff , Fyff , Fzff Serbest Alan Bölgesinin x,y,z Yönündeki Gerilmeleri
fs Kayma Göçmesi Kriteri
ft Çekme Göçmesi Kriteri
G Kayma Modülü
GP Uniform Çakıl
GW Düzgün Dane Dağılımlı Çakıl
GJG Jet Kolonu Kayma Modülü
Gmaks, derinlik İncelenen Derinlikteki Kayma Modülü
Gmaks, referans Referans Kayma Modülü
Gr Konsantrasyon Modülü
Gs Zeminin Kayma Modülü
Gsc Taş Kolonun Kayma Modülü
g Yerçekimi İvmesi
JG Jet Kolonu
K Bulk Modülü
K maks , derinlik İncelenen Derinlikteki Bulk Modülü
Kw Akışkanın Bulk Modülünü ifadesi
k 0 (1) İçsel Sürtünme Açısına Bağlı Değişken
k 0 (2) Poisson Oranına Bağlı Değişken

xxxvi
Simgeler Açıklama
k 2 , m, n Martin Formülündeki Zemine Bağlı Değişkenler
k Permeabilite Katsayısı
kh İzotropik Permeabilite
kn Arayüz Birim Uzunluğundaki Normal Gerilme Rijitliği
ks Arayüz Birim Uzunluğundaki Kayma Rijitliği
M Deprem Büyüklüğü
MH Yüksek Plastiteli (Elastik) Silt
ML Düşük Plastiteli Silt
Mt Normalize Edilmiş Tanjant Modülü (G/Gmax)
Mw Moment Büyüklüğü
NRC Ulusal Araştırma Konseyi (National Research Council)
NSPT ref Düzeltilmemiş Referans SPT sayısı
Nϕ Zeminin İçsel Sürtünme Açısına Bağlı Bir Değişken
n İncelenen Zemin Numunesinin Porozitesi.
OH Yüksek Plastiteli Organik Killer veya Siltler
OL Düşük Plastiteli Organik Killer veya Siltler
PT Turba
PT ′ Zemin Davranışının Büzülmeden Dilatifliğe Dönüştüğü
Durum Eğrisi
xxxvii
Simgeler Açıklama
P ′ derinlik İncelenen Derinlikteki Toplam Basınç
′
Preferans Referans Basınç
p′ Pompanın Enjeksiyon Basıncı
p İncelenen Zemin Numunesinin Porozitesi
Q Enjeksiyon Pompası Akış Oranı
q c ref Düzeltilmemiş CPT Uç Direnci
qt Çekme Dayanımı
qu Tek Eksenli Basınç Dayanımı
Re Epicentral Mesafe
Rf Fay Mesafesi
r0 Rayleigth Sönümü Rijitliğe Bağlı Sabit
r1 Rayleigth Sönümü Kütleye Bağlı Sabit
rd Derinlik Düzeltme Faktörü
S Gerilme ve Deformasyonu Temsil Eden Fonksiyon
SC Taş Kolon
SP Uniform Kum
SPT-N Düzeltilmemiş SPT Değeri
SPT-N60 Düzeltilmiş SPT Değeri
SW Düzgün Dane Dağılımlı Kum

xxxviii
Simgeler Açıklama
Sr CRR, Gerilim Azaltım Faktörü
tn Normal Yöndeki Sönüm Değeri
ts Kayma Yönündeki Sönüm Değeri
u . Boşluksuyu Basıncı
Vp Basınç Dalgası Hızı
Vs Kayma Dalgası Hızı
v Poisson Oranı
vms Ortalama Monitör Kaldırma Hızı
vp Sismik Etkiler Sonucu Ortaya Çıkan Zemindeki Hızın Normal
Bileşeni
vs Sismik Etkiler Sonucu Ortaya Çıkan Zemindeki Hızın Kayma
Bileşeni
vxm , vym , vzm Sınır Koşulundaki Ana Sistem ile Serbest Alan Sınır Koşulunun
Birleştiği yerde Ana Sistemde Ölçülen x, y,z Eksenindeki Hızlar
vxff , vyff , vzff Serbest alan sınır koşulunda ölçülen, sırasıyla x, y, z hızlar.
w⁄c Su-Çimento Oranı
% refstrain ,d. İncelenen Derinlikteki Referans Deformasyonlar
β Zemin Tipine Bağlı, Jet Kolonu Çapı ile İlgili Boyutsuz
Değişken
xxxix
Simgeler Açıklama
βE Elastite Modülünün Hesaplanması İçin Boyutsuz Değişken
γ Kayma deformasyonunu
γdry Kuru Yoğunluk
γref Referans Kayma Deformasyonu
γwet Suya Doygun Yoğunluk
λ Plastik Gerilme Artışını İfade Eden Sabit Bir Değişken
λ′ Dinamik Etkiler Sonucu Ortaya Çıkabilecek Maksimum Enerji,
zeminde Vs yada Vp ’ye eşit olur
Λ∗ Harç Malzemesi Su-.Çimento Oranına Bağlı Boyutsuz değişken
μg Enjeksiyon Harcının Viskozitesi
τ Kayma Dayanımı
τ̅ Normalize Edilmiş Kayma Gerilmesi,
τJG Jet Kolonlarda Oluşan Sismik Kayma Gerilmeleri
τmaks, derinlik İncelenen Derinlikteki Kayma Gerilmesi Değerleri
τS Zeminde Oluşan Sismik Kayma Gerilmeleri
τsc Taş Kolonlarda Oluşan Sismik Kayma Gerilmeleri
ϕMC Mohr-Coulomb Kriteri İçsel Sürtünme Açısı
ωk Sistemin Herhangi Bir Modundaki Frekans Değeri
̅eff
σ Efektif Gerilme
xl
Simgeler Açıklama
σr Çevreleme Basıncı
σ Toplam Normal Gerilme
θ Nozül Açısı
ρ Birim Hacim Ağırlık
δ Zemin Tipine Bağlı, Jet Kolonu Çapı ile İlgili Boyutsuz

Değişken
∆l Mesh Boyutu
∆t Zaman Adımı
Δu Tek Bir Sismik Yükleme Döngüsü Sonunda Aşırı Boşluk suyu
Basıncındaki Artışların ifadesi
∆zmin Arayüzde Temas Noktasındaki En Küçük Uzaklık Değişimi
∆ε Deformasyon Artışı
∆εe Elastik Deformasyon
∆εp Plastik Deformasyon
∆εvd Zemin Numunesindeki Hacim Azalımlarının İfadesi
∆σ Gerilme Artışı
.
xli
1
1 GİRİŞ
1.1 Genel
Sıvılaşma genellikle kohezyonsuz zeminlerde meydana gelen dinamik ve

monotonik yüklemeler sonucu boşluk suyu basıncının artması ve buna bağlı
olarak efektif gerilmelerin azalması ile zemindeki kayma dayanımındaki kayıptır.
Sıvılaşma olgusu 1948 yılında Terzaghi ve Peck’in kumlu zeminlerde oluşan
kayma dayanımını kayıplarını tanımlamak için kullanmalarından beri
bilinmektedir fakat 1964 yılında 7.4 şiddetindeki Niigata depremine kadar önemi
anlaşılamamıştır. Robertson ve Wride ise 1997 yılında sıvılaşmayı akış
sıvılaşması, çevrimsel hareketlilik olmak üzere iki ana gruba ayırmışlardır.
Ayrıca, kohezyonsuz kumlu zeminlerin monotonik ve dinamik yüklemeler
altındaki davranışı bu iki terim kullanılarak açıklanmıştır. Sıvılaşma fenomeni
sonucu ortaya çıkan dört ana problem vardır. Bunlar akış göçmeleri, yanal
yayılma, zemin salınımları, taşıma kapasitesi kaybıdır. Zeminde sıvılaşma
potansiyelini etkileyen faktörler ise zemin tipi ve dane gradasyonu, rölatif sıkılık,
boşluk oranı, suya doygunluk derecesi, efektif gerilme ve aşırı konsolidasyon,
zeminlerin yaşı ve kökeni, zemin tabakasının kalınlığı, drenaj koşulları, deprem
yükü ve deprem merkezine uzaklık, deprem süresi, sismik gerilme geçmişidir.
Sıvılaşma zeminde önemli bir geoteknik problemi olmakla birlikte, araştırmacılar
yıllarca zeminde sıvılaşma direncini arttıran zemin iyileştirme yöntemlerine
yönelik araştırmalar yapmışlardır.
Çalışma kapsamında jet enjeksiyon tekniği incelenmiş olup zemin

iyileştirmesi sonucu ortaya çıkan jet enjeksiyon kolonlarının mukavemet
özellikleri ve kolon çapları jet enjeksiyon işletim parametrelerine bağlıdır. İşletim
parametreleri, enjeksiyon basıncı, püskürtme ağızlığı büyüklüğü, püskürtme
gövdesinin döndürülme ve çekilme hızı, enjeksiyon harcının çeşidi ve miktarıdır.
Flac3d’de nümerik analizlerin oluşturulurulması aşamasında yapılması

gereken kontroller vardır. Bu kontroller; boyut kontrolü, sınır koşulunun ve zemin
modelinin doğru seçilmesi, arayüz elemanlarının doğru tanımlanmasıdır. Dinamik
zaman adımının doğru seçilmesi ise dinamik analiz sonuçlarını doğrudan
etkileyeceğinden dolayı önemlidir. Dinamik zemin sönümlemesinin simule
2
edilebilmesi için genel olarak histeretik ve rayleigh sönümü birlikte kullanılır.

Ayrıca, histeretik ve rayleigh sönümlerinin birlikte kullanılmasından önce gerekli
kontrollerin yapılması şarttır. Ek olarak, nümerik sonuçların tutarlı olabilmesi için
derinliğe bağlı zemin düzeltmelerinin yapılması gereklidir.
1.2 Problemin Tanımlanması ve Çalışmanın Amacı
Kohezyonsuz zeminlerin sıvılaşma potansiyelini etkileyen başlıca

faktörlerden bazıları rölatif sıkılık ve sismik ivmedir. Rölatif sıkılığın artması
zeminin sıvılaşma potansiyelini azaltıcı etki yapmaktadır, sismik ivmedeki
frekans değişimlerinin etkisi ise yapılan daha önceki çalışmalarda yeterince
incelenmemiştir.
Araştırmacılar sıvılaşmanın tehlikeli sonuçlarını önlemek için zemin

iyileştirme yöntemleri geliştirmeye odaklanmıştır. Bugünlerde sıvılaşmayı
önlemek için sıklıkla kullanılan yöntemlere örnek olarak çimento enjeksiyonu, taş
kolonlar, jet enjeksiyonu yöntemi gösterilebilir ve örnek verilen zemin iyileştirme
yöntemlerinin temel mantığı çevreleyen zemini sıkılaştırmaya dayanır. Dinamik
etkiler sonucu zeminde oluşan kayma gerilmeleri, iyileştirilen bölgeler ile zemin
arasında dağılım gösterir ve oluşan kayma gerilmeleri iyileştirilmemiş bölgede de
azalım eğilimindedir. Dinamik etkilere bağlı kayma gerilmesi azalımları oluşacak
aşırı boşluk suyu basınçlarını azaltarak sıvılaşmayı iyileştirici etki sağlar, jet
enjeksiyonun etkinliğini inceleyen çalışmaların büyük bir çoğunluğu efektif
gerilme değil toplam gerilme tabanlı analizlerdir.
Bu çalışmanın amacı farklı sıkılığa sahip olan serbest zemin profilinin, aynı
genliğe sahip farklı frekanstaki sismik etki altında dinamik davranışının
incelenmesi, ayrıca farklı sıkılıktaki serbest zemin profillerinin jet enjeksiyon ile
iyileştirilmesi sonucu zeminde oluşacak dinamik davranış değişimlerinin
incelenmesi, sıvılaşma davranışındaki iyileşmelerin ise efektif gerilme tabanlı,
boşluk suyu basıncı oranı olarak ifade edilmesidir.
3
1.3 Akış Şeması
Bu kısımda çalışmanın ana başlıkları ve bu başlıklara göre şekillenen akış

şeması verilmiştir. Çalışma altı ana başlıktan oluşmaktadır ve oluşturulan ana
başlıklar aşağıdaki gibi verilmiştir. Bunlar;
 Bölüm 2-Sıvılaşma: Bu bölümde sıvılaşma ile ilgili genel tanımlamalar

yapılmış olup, sıvlaşmanın mekanizması, monotonik ve dinamik
yüklemelere karşı kumlu zeminlerin tepkisi, sıvılaşma potansiyelini
etkileyen zemin parametreleri incelenmiştir. Ayrıca sıvılaşma sonucu
zeminde oluşabilecek deformasyonlara da değinilmiştir.
 Bölüm 3-Sıvılaşmaya karşı zemin iyileştirme yöntemleri: Bu bölümde
zeminin sıvılaşma direncini arttırmak için oluşturulan zemin iyileştirme
yöntemleri kısaca açıklanmıştır. Ek olarak, genel enjeksiyon yöntemlerine
kapsamlı bir şekilde değinilmiştir.
 Bölüm 4-Jet Enjeksiyon Tekniği: Bu bölümde genel olarak kullanılan jet
enjeksiyon teknikleri kapsamlı şekilde açıklanmıştır. Jet enjeksiyon işletim
parametreleri, işletim parametrelerine bağlı jet kolonların mukavemet
özelliklerinin değişimi hakkında bilgiler verilmiştir. Jet enjeksiyonu kolon
çapları, tek eksenli basınç dayanımları, elastise modülü, kohezyon, içsel
sürtünme açısı, kuru yoğunluk parametrelerinin hesabı literatür
çerçevesinde verilmiş olup jet kolonu etkinliğini inceleyen yaklaşımlar da
ele alınmıştır.
 Bölüm 5-Sismik yükler altında geoteknik mühendisliği problemlerinin
Flac3d’de nümerik olarak modellenmesi: Bu bölümde nümerik analizin
doğruluğu için kullanılan parametrelerin kontrolü amacıyla kullanılan
formüller verilmiş olup genel tanımlamalar yapılmıştır. Ayrıca kullanılan
zemin modelleri hakkında genel bilgiler verilmiştir ve çalışma
mekanizmaları açıklanmıştır. Dinamik sönüm için kullanılan sönüm
mekanizmaları da açıklanmıştır. Analiz sonuçlarının doğruluğunu
etkileyen , derinliğe bağlı zemin düzeltmelerinin formülleri de verilmiştir.
 Bölüm 6-Nümerik sistem analizleri ve sonuçlar: Bu bölümde çalışma
kapsamında yapılan analizler, analizlerin yapılışı, sonuçlar ve
yorumlamalara yer verilmiştir.
4
6.bölümün sonunda referans kısmı verilmiştir. Ekler kısmında ise;
 Ek A kısmında zemin düzeltmeleri ile ilgili hesap tabloları verilmiştir.

 Ek B kısmında ise jet enjeksiyon kolonları ile yapılan analiz sonuç
tablolarına yer verilmiştir.
 Ek C kısmında Seed ve Idriss (1979) üst limit kayma modülü azalım
eğrileri ile Flac3d ‘de kullanılan Hardin modelinin karşılaştırılması, sönüm
eğrilerinin çizdirilmesi için yazılan analiz kodlarına yer verilmiştir.
 Ek D kısmında nümerik analizin oluşturulması için yazılan analiz
kodlarına yer verilmiştir.
5
2 SIVILAŞMA
2.1 Sıvılaşmanın Tanımı
Sıvılaşma terim olarak ilk kez Terzaghi ve Peck tarafından 1948 yılında
gevşek kumlu zeminlerde kayda değer dayanım kayıpları ve dayanım kayıplarına
bağlı akış göçmelerini tanımlamak için kullanılmıştır. Benzer şekilde Mogoami ve
Kubo 1953 yılında svılaşma terimini çevrimsel yükleme sonuçu oluşan kayma
dayanımı kayıplarını tanımlamak için kullanmıştır.
Sıvılaşma deprem sırasında gevşek ve orta sıkılığa sahip suya doygun kum
zeminlerde meydana gelebilecek, geoteknik açıdan en dramatik olaylardan
birisidir. Sıvılaşma sonucu yapılarda ağır hasarlar ve göçmeler
gözlemlenmektedir. Hasarın ciddiyeti yapı tipi, saha koşulları, deprem
karakteristiği gibi etmenlere bağlıdır(Idriss and Boulanger, 2008). Sıvılaşma
nedeniyle oluşabilecek hasarların potansiyeli 1964 yılında Japonyada Niigata,
Amerikada ise Alaska depreminde gözlemlenmiştir. Sıvılaşma nedeni ile meydana
gelen yapısal hasarlar; San Fernando depremi (ABD, 1971), Kobe depremi
(Japonya, 1995), Bhuj depremi, (Hindistan 2001), Kocaeli depremi (Türkiye,
1999) ve daha yakın zamanda Wenchuan depremi (Çin, 2008), L'Aquila depremi
(İtalya, 2009) ve Tohoku depremi (Japonya, 2011) sırasında gözlemlenmiştir.
Sıvılaşma olgusunu etkileyen faktörler ; (1) pik yer ivmesi ( PGA), deprem
süresi, frekans içeriği gibi alt başlıkları olan deprem karakteristiği, (2) rölatif
sıkılık, suya doygunluk derecesi ve gerilme geçmişi gibi alt başlıkları bulunan
zemin karakteristikleri, (3) yeraltı su seviyesi, aşırı boşluk suyu basıncı, ek basınç
kuvvetleri, deformasyon kalıpları gibi alt başlıkları bulunan saha topografyasıdır.
(Idriss ve Boulanger, 2008). Tarif edilen değişkenler yapının sıvılaşma sırasında
sismik davranışını etkiler.
Kumlu zeminlerdeki dayanım kaybı Mohr dairesi kullanılarak açıklanırsa:
Suya doygun zemin numunesinin belirli bir düzlem boyunca kaymaya

direnç gösterme potansiyeli, düzlem üzerindekinde etkili gerilme ile birlikte
6
zemin numunesinin içsel sürtünme açısına bağlıdır. Kayma direnci veya dayanımı
τ kullanılarak Denklem 2.1’deki gibi yazılır.
τ =σ
̅eff .tanϕMC (2.1)
̅eff efektif gerilmeyi φ MC ise efektif içsel sürtünme açısını ifade

Burada σ
eder. Suya doygun kumlu zeminlerde efektif gerilme Denklem 2.2 kullanılarak
tanımlanır.
̅eff = σ – u
σ (2.2)
Burada; σ : Toplam Normal Gerilme, u: Boşluk Suyu Basıncını ifade eder.

Denklem 2.2, Denklem 2.1 kullanılarak yeniden oluşturulursa Denklem 2.3’teki
ifade elde edilir.
𝜏 = (σ - u) tanϕMC (2.3)
Toplam normal gerilmeler sabit kaldığında, boşluk suyu basıncı yükselirse,

kayma direnci 𝜏 düzlem boyunca içsel sürtünme açısından (ϕMC ) bağımsız
şekilde azalım gösterir. Boşluk suyu basıncı u toplam normal gerilmeye eşit
olduğunda, (u = σ), kayma direnci 𝜏 = 0 olur ve zemin bütün direncini kaybederek
sıvılaşmıştır. Robertson ve Wride 1997 sıvılaşmayı esas olarak birbirleriyle ilişkili
fakat birbirinden farklı zemin tepkilerinden oluşan iki ana gruba ayırmışlardır.
Bunlar akış sıvılaşması ve çevrimsel hareketliliktir. Akış sıvılaşması ve çevrimsel
hareketlilik önemli olmakla birlikte çevrimsel hareklilik, akış sıvılaşmasından
daha geniş zemin sahası ve koşulunda gözlemlenir. Fakat akış sıvılaşmasının
sonuçları daha ciddidir.
2.2 Akış Sıvılaşması ve Çevrimsel Hareketlilik
2.2.1 Akış Sıvılaşması
Akış sıvılaşmasının etkileri, döngüsel hareketliliğe göre daha çarpıcıdır ve

zeminde oluşan aşırı dengesizlik durumu, akış sıvılaştırması yolu ile üretilir.
Zeminin statik dengesi için gereken kayma gerilmesi, zeminin statik dengesini
koruyan kayma dayanımından büyük olduğu durumda akış sıvılaşması meyadana
gelir. Saha koşullarında, yer çekimi ivmesinden kaynaklanan, denge durumu için
7
gerekli olan kayma gerilmesi, büyük deformasyonlar oluşana kadar kabit kalır.
Zeminin akış sıvılaşması ile üretilen büyük deformasyonlarla tetiklenmesinden
sonra deformasyonlar statik kayma dayanımı ile karşılanmaya çalışılır. Çevrimsel
gerilmeler sonucu zeminin kayma mukavemeti azalır ve zemin statik gerilmeler
sonucu akış hataları gösterir.
Akış sıvılaşması genellikle gevşek zeminlerde meydana gelebilir ve aniden

gerçekleşerek sıvılaşmış zemin tabakasının çok büyük mesafeler kat etmesine
neden olur. Sheffield Barajı ve Lower San Fernando Barajı akış sıvılaşmasının en
bilinen örnekleridir. Drenjasız koşullarda oluşan hatalar efektif gerilmeleri
başlangıç koşullarını tarif eden noktadan Akış Sıvılaşması Durumuna (FLS)
getiririr, zeminin sükûnet koşulu Şekil 2.1’deki taralı bölge içine düştüğünde akış
sıvılaşması meydana gelir. Eğer statik gerilme koşulları FLS eğrisinin yakınında
ise, akış sıvılaşması, aşırı boşluk suyu basıncındaki küçük artışlar ile tetiklenebilir
(Kramer ve Seed, 1988). Statik gerilme koşulu FLS eğrisinden uzaksa, akış
sıvılaşması direnci daha büyük olacaktır (Kramer, 1996).
Şekil 2.1 Akış Sıvılaşmasının Duyarlılık Eğrisi (Kramer,1996)

8
2.2.2 Çevrimsel Hareketlilik
Çevrimsel hareketlilik, dinamik yükleme sırasında kalıcı büyük

deformasyonlar üretebilir. Akış sıvılaşmasının aksine, çevrimsel hareketlilik,
sıvılaşmış zeminin kayma dayanımının statik denge için gereken kayma
gerilmesinden fazla olduğu durumda gerçekleşir. Çevrimsel hareketlilikten
kaynaklanan deformasyonlar, hem çevrimsel hemde statik kayma gerilmeleri
tarafından oluşturulur ve deprem etkisi ile giderek artış gösterir. Bu
deformasyonlar genellikle çok hafif eğime sahip zeminlerde ya da sulak alanlarda
yanal yayılma şeklindedir. Şekil 2.2’de gösterilen taralı bölge çevrimsel
hareketlilğe duyarlıdır ve çevrimsel hareketlilik, başlangıç koşulları taralı bölge
içinde kalmaya devam ettiğinde ortaya çıkabilir. Taralı bölge çok yüksek
sınırlama basınçlarından çok düşük sınırlama basınçlarına kadar uzanım
gösterebilir çünkü çevrimsel hareketlilik gevşek ve sıkı zeminlerde meydana
gelebilir (Kramer,1996).
Şekil 2.2. Çevrimsel Hareketlilik Duyarlılık Eğrisi (Kramer,1996)

9
2.3 Suya Doygun Kumlu Zeminlerin Yükleme Altındaki Davranışı
2.3.1 Drenajsız suya doygun kum zeminlerin monotonik yükleme davranışı
Kum zeminlerin drenajsız koşuldaki statik davranışı, genellikle yeniden

oluşturulmuş zemin numuneleri üzerinde üç eksenli deneyler uygulanarak
incelenmiştir ve Şekil 2.3’de gösterilen farklı deformasyon tipleri ile
tanımlanmıştır (Castro, 1969;Lee ve Seed, 1970; Castro vd., 1982; Vaid ve Chern,
1985 ; Vaid ve Thomas, 1992; Ishihara, 1993). Zeminde oluşan tepkinin öncelikle
rölatif sıkılığa bağlı olduğu kabul edilmektedir. Statik durumdaki zeminin
drenajsız koşulda monotonik yüklemeye karşı gösterdiği tepki rölatif sıkılığının
artışı ile tip 1 den tip 3 doğru değişim gösterir. Aşırı boşluk suyu basıncının
sürekli artarak tepe değere ulaşır ve gerilme izi grafiğinde sabit bir noktada
sınırsız akış deformasyonu meydana getirir (Şekil 2.3c) ve gevşek kumlu zemin
profilinde oluşması beklenir. Tip 2 gerilme yumuşaması erken evrede tip 1 gibidir
fakat akış deformasyonu sınırlıdır. Kararlı veya yarı-kararlı kayma durumunda
normal gerilmelere bağlı büyük deformasyonlar meydana gelebilir, zemin,
minimum dayanıma ve en yüksek boşluk suyu basıncına ulaştığında sertleşir.
Zemin davranışının büzülmeden dilatifliğe dönüştüğü durum Ishihara (1975)
tarafından faz dönüşüm (PT) durumu olarak adlandırılmıştır. Negatif boşluk suyu
basınçları gözlemlenmesi sonucu malzemenin dayanımı PT durumunun üstünde
artış gösterir. Castro (1969) ve Vaid, Chen (1985) bu durumu sınırlı sıvılaşma
diye adlandırırken, Lee ve Seed (1967) kısmi sıvılaşma olarak adlandırır. Bu tip 2
tepki genellikle orta sıkılıktaki kumlu zeminlerde gözlemlenir. Tip 3 olarak
adlandırılan gerilme sertleşmesi davranışı sıkı kumlarda gözlemlenir. Pozitif
boşluksuyu basıncı gelişimi, küçük bir gerilme aralığı ile sınırlandırlımış olup
sonra oluşan negatif boşluksuyu basınçı gelişimi, zemini drenajlı koşuldan daha
yüksek dayanım değerlerine ulaştırır.
10
Şekil 2.3. Drenajsız suya doygun kum zeminlerin monotonik yükleme davranışı (Vaid ve Chern
1985)
2.3.2 Drenajsız suya doygun kum zeminlerin çevrimsel yükleme davranışı
Çevrimsel yüklemeler sonucu zeminde aşırı boşluk suyundaki büyük

artışlar ve artışlara bağlı yüksek deformasyonlar gözlemlenir. Çevrimsel yükleme
altında oluşan deformasyon mekanizmaları, monotonik yüklemeler atlında
tanımlanmış özellikleri yansıttığı gözlemlenmiştir. Tepki tipi, rölatif sıkılık,
sınırlayıcı gerilme, ve statik gerilme seviyesi dahil olmak üzere birçok değişkene
bağlıdır. İlk gerilme durumunda, daha sıkı malzemeler daha yüksek çevrimsel
mukavemete sahiptir. Çevrimsel yükleme döngüsündeki artışla, aşırı boşluk suyu
11
basıncı ve deformasyon artışı gözlemlenir. Şekil 2.4’deki gerlime- deformasyon

tepksi, efektif gerilme çizgisi ve büzüşmeye müsait deformasyon yumuşaması
gösteren kumlardaki gerilme oluşumunu gösterir. Monotonik yüklemede Tip 1
eğrisi gibi davranan gevşek kumlar, Şekil 2.4 (a)’de gösterildiği gibi döngüsel
yükleme altında da benzer akış tipi başarısızlığa, deformasyona neden olabilir.
Sınırlı sıvılaşma, Şekil 2.4 (b)’de gösterilen döngüsel hareketlilik orta sıkılıktaki
kum zeminlerin karakteristiğidir. Genel olarak çevrimsel yükleme sonrası
zeminde oluşan yanıt tipi rölatif sıkılığa, sınırlayıcı gerilme seviyesine ve statik
kayma gerilmesine bağlı olduğu gözlemlenmiştir.
Şekil 2.4. Büzüşmeye müsait kumların çevrimsel yükleme davranışı (Vaid ve Chern 1985)
Dilatif kumlarda (Tip 3) çevrimsel yüklemeler altındaki deformasyon Şekil

2.5’ de gösterildiği gibi çevrimsel hareketlilik nedeniyle gerçekleşir. Faz eğrisine
ulaşıldığında (PT) çevrimsel yükleme çok büyük bir aşırı gözenek suyu basıncı
oluşturur ve buna bağlı efektif gerilmeler sıfır noktasına ulaşır. Efektif
gerilmelerin sıfıra ulaştığı durumdan sonra oluşan deprem salınımları, büyük
deformasyonların oluşmasından sorumludur. Kayma deformasyonları gelişimi
aşırı boşluk suyu basıncı oranı yaklaşık olarak %60'ı geçinceye kadar küçüktür.
(Seed, 1979). Çevrimsel hareketlilik nedeniyle büyük deformasyon gelişimi için
%100 lük bir aşırı boşluk suyu basıncı oranı gereklidir. Çevrimsel kayma
gerilmesi büyüklüğü, statik kayma gerilmesinden daha küçük olduğu durumda
çevrimsel hareketlilik nedeniyle deformasyon gelişimi sınırlı olacaktır.
12
Çevrimsel gerilmelere bağlı sıvılaşma duyarlılığının karakterizasyonu,

gerilmelerin belirli bir eşik değerini aşması gerektiğinini ifadesi CSR (çevrimsel
gerilme oranı) ile yapılır. NRC komitesinin 1985 yılında yaptığı önermelere göre
sıvılaşma oluşumu için bir kayma gerilmesi kriteri benimsenmiştir. Gereken yük
döngüsü sayısı, depremin büyüklüğüne bağlıdır ve yapılan tipik kabul CSR'nin 10
döngüde sıvılaşmaya neden olduğudur (M 6.5 büyüklüğünde depreme karşılık
gelir). Belirli bir çevrimde zeminde sıvılaşmaya neden olan CSR değeri döngüsel
direnci temsil eder ve çevrimsel direnç oranı, CRR olarak adlandırılır. Kumların
çevrimsel direnci, rölatif sıkılık, gerilme geçmişi, boşluk oranı, zemin örtüsü
sıvılaşma potansiyelinin belirleyen en önemli parametrelerdir.
Şekil 2.5. Geçici sıfır noktasına sahip efektif gerilmenin çevrimsel yumuşaması (a) , kalıcı
noktasına sahip olmayan efektif gerilmenin çevrimsel yumuşaması (b) (Vaid ve Chern 1985)
2.4 Sıvılaşmaya Bağlı Göçmeler
Sıvılaşma sonucu zeminde ortaya çıkan dört temel kusur vardır. Bunlar akış
göçmeleri, yanal yayılma, zemin salınımları, taşıma kapasitesi kaybıdır. Sıvılaşma
ile ilgili diğer olaylar arasında, boşluk suyu basınçlarının yükselmesi, kum
kaynamaları ve çeşitli tipte deformasyonlar türleri bulunur. Bu tip hatalar kendi
13
başlarına zemin kusuru olmayıp, aşırı boşluk suyu basıncı birikimlerinin kanıtıdır.
Bu da sıvılaşmanın oluştuğunu gösterir.
2.4.1 Akma Kusurları
Akış kusurları temelde çok büyük heyelanlar olup, yüzde beş ya da daha
fazla eğimli zemin kütlelerinde meydana gelir. Sıvılaşmanın neden olduğu, en çok
hasar veren zemin kusurudur. Akma kusuru, gevşek granüllü zemin kütlesinin
sıvılaşmadan sonra dayanımı kaybetmesi, çok büyük deformasyonlar gösterek
yoğun bir sıvı kütlesi gibi akması sonucu meydana gelir. Akış tipi göçmeler
zeminin deformasyona uğramasından sonra mobilize ettiği güç ile doğrudan
ilişkilidir. Akış göçmeleri sonunda zemin kütleleri yüzlerce santim yer
değiştirebilir. Akışta yer alan materyaller tamamen sıvılaşmış zemin ya da
sıvılaşmış zemin üzerine binen rijit bloklardan oluşabilir. Akış göçmeleri
tamamen doğal zeminlerde meydana gelebildikleri gibi, insan yapımı zemin
yapılarda da gerçekleşebilir. (Dolgu, baraj vb).
2.4.2 Taşıma Kapasitesi Kayıpları
Bir yapıyı destekleyen zemin sıvılaşır, taşıma gücünü kaybederse, zeminde

yapıların eğilmesine ya da batmasına yol açan büyük deformasyonlar
gözlemlenebilir. Kumlu zemin tabakasının birkaç metre altında gerçekleşen
sıvılaşma sonucu oluşan aşırı boşluk suyu basınçları üstündeki kum
tabakalarındaki efektif gerilmeleri azaltarak zeminin taşıma kapasitesini azaltır ve
taşıma kapasitesi kayıpları meydana gelir.
2.4.3 Yanal Yayılmalar
Yanal yayılma sıvılaşma ile tetiklenen en yaygın zemin kusuru türüdür

(Varnes, 1978).Öncellikle zeminin alt tabakalarında meydana gelen sıvılaşma,
yüzeydeki zeminlerin yanal yer değiştirmelerini içerir (Şekil 2.6). Yanal yayılma
sırasında dönme hareketleri ile birlikte çökme gibi diğer olaylar da gözlemlenir.
Yanal yayılmalar genellikle 3 dereceye kadar düz olan yumuşak yamaçlarda
gelişir.
14
ABD, Japonya ve diğer ülkelerde birkaç santimetre ile 10m arasında

değişen kalıcı yer değiştirmeler gözlemlenmiştir ve bu yer değiştirmeler binaların,
köprülerin ve boru hatları gibi yapıların zarar görmesine neden olmuştur (NRC,
1985; Youd ve Perkins, 1987). Barlett ve Youd'un 1992 yılında yayınladıkları
çalışmada sıvılaşma nedeniyle önemli bir yanal deplasman görülme olasığını 6
siddet ve altındaki depremler için önemli ölçüde azaldığı, sıkı kumlar için bu
değerin 8 siddeti depremler ve altı olduğudur.
Şekil 2.6. Sıvılaşmadan önceki ve sonraki yanal yayılmalar (Youd, 1984)
2.4.4 Zemin Salınımları
Şekil 2.7’de gösterildiği gibi zemin yanal yayılmalara izin verilmeyecek

kadar düz olduğunda derin tabakalarda oluşan sıvılaşma üstündeki zemin
bloklarını ileri geri sıçramasına neden olur. Oluşan ileri geri sıçrama hareketi
yüzeydeki zemin bloklarında ayrışmalara neden olur. Ayırşan yüzey tabakası
etrafındaki sağlam zeminlerden farklı modda titreşir, salınım modu farklılığından
meydana gelen, sıkı zemin ile ile ayrışan arasında meydana gelen zorlanmalar bu
bölgelerde çatlaklara neden olur (Youd,1984).
15
Şekil 2.7. Sıvılaşma önceki ve sonraki zemin salınımı (Youd, 1984)
2.5 Sıvılaşmayı Etkileyen Faktörler
Saha gözlemleri ve laboratuvar sonuçlarına göre kohezyonsuz zemilerin

sıvılaşma potansiyelini etkileyen faktörler şunlardır.
2.5.1 Zemin tipi ve zemin danelerinin gradasyonu
Deformasyona karşı direnç; sadece zemin daneleri arasındaki sürtünme ile

sağlanan, kohezyonu olmayan zeminler sıvılaşmaya karşı en duyarlı zeminlerdir.
Dane şekli, homojenlik katsayısı ve bağıl yoğunluk eşit ise kohezyonsuz zeminin
sürtünme direnci dane boyutu arttıkça artar. Tsuchida 1970 yılında bir dizi alüvyal
zemin numuleri üzerinde elek analizleri yapmıştır ve Şekil 2.8’deki gibi
sıvılaşabilir ve sıvılaşamaz zeminleri ayıran dane büyüklüğü eğri yelpazesini
önermiştir (Tsuchida 1970). Şekildeki ikili eğri grubu içindeki alan sıvılaşmaya
karşı en düşük dirençli zemin olarak kabul edilen kumlu ve silti kumlu zeminleri
temsil eder. İç ve dış eğriler arasındaki bölgede bulunan, nispeten daha yüksek
dane çapına sahip zeminlerin sıvılaşma potansiyelinin daha az olduğu kabul edilir.
İri dane yüzdesi daha yüksek olan zeminler, kayma sırasında daha yüksek
çaplara sahip olmalarından dolayı oluşan gerilmeleri daha iyi dağıtabilirler ayrıca
oluşan aşırı boşluk suyu basınçlarını ince daneli kumlardan daha hızlı drene
16
edebilirler. Fakat geçirimsiz tabaka ile kaplanmış gevşek ama çakllı zeminlerin
sert dinamik etkiler sonucu sıvılaştığını gösteren vaka analizleri de vardır (Seed,
1968; Ishihara, 1985; Andrus, vd., 1991). Kohezyon, sementasyon özelliğine
sahip ince dane yüzdesinin artması ile kum danelerinin yoğun deformasyonlara
mahruz kalmasını ya da sıvılaşmasını önler. Fakat kaya unu, silt gibi plastik
olmayan ince daneler, kohezyon ve sementasyon özelliğine sahip olmadıkları için
bu sınırlayıcı etkide rol oynamazlar. Ayrıca Isharanın 1985 yılında belirttiği
çalışmada düşük plastite indeksine sahip kil veya silt malzemelerin, plastik
olmayan zeminlerdekine benzer davranışlar gösterdiği ve sıvılaşma için sınırlayıcı
etkiye sahip olmadığı, sıvılaşmayı sınırlayıcı etkinin plastite indisi ile doğrudan
ilişkili olduğu gözlemlenmiştir. Walker ve Steward’ın 1989 yılında siltli zeminler
üzerinde gerçekleştirdiği dinamik analizlere dayanarak, Tsuchida'nın grafiğinde
sıvılaşamaz bölgede gösterilen siltlerin, düşük plastite değerlerine sahipse kumlu
zeminlerdeki gibi sıvılaşbileceklerini tespit etmiştir. Ayrıca artan plastite
indeksine bağlı plastikliğin siltlerde gözenek tepkisini azaltacağının söylemiştir.
Plastite indeksinin 5 veya daha az durumda kumlu zemin etkisi anlınır.
Şekil 2.8. Sıvılaşabilir ve sıvılaşamaz zeminler için gradasyon sınır eğrileri (Tsuchida, 1970)
Kil birikintilerinde depremler sırasında büyük kayma hareketleri meydana

gelse de, yaygın olarak depremler sırasında sıvılaşamaz oldukları kabulü yapılır.
Fakat Leda kili ve Champlain Deniz kili olarak da bilinen hızlı killerin veya
plastitite indeksi düşük diğer killerin güçlü dinamik etkiler sonucu dayanımlarının
17
büyük kısmını kaybedip şev arızalarına yol açabilirler. Kum ve silt tabakalarına
bağlı kil birikintilerindeki heyelanlar, dinamik etki sonucu killerin dayanım kaybı
yaşamasından önce kum ve silt tabakalarının sıvılaşması ile tetiklenir. Seed
(1968) ve Poulos vd. (1985) yılındakı yaptıkları, laboratuvar sonuçları ile
desteklenen verilerin de gösterdiği gibi kum veya düşük plastiteli siltli zeminleri
sıvılaştırmak için gereken dinamik kuvvet, kohezyonlu zeminlere nazaran daha
azdır. Kumlu, siltli ve kohezyonlu zeminlerden oluşan tabakalarda ilk kum ve silt
tabakaları sıvılaşır ve kil bütün olarak heyelana uğrar. Ayrıca, homojen olarak
derecelenmiş zeminlerin sıvılaşma direncinin, iyi derecelenmiş zeminlere göre
düşük olduğunu gösteren kanıtlar da vardır.(Ross vd.1969, Lee ve Fitton, 1969).
2.5.2 Rölatif Sıkılık
Laboratuvar test sonuçları ve saha analizleri sonucunda belirli bir zemin

numunesi için sükûnetteki boşluk oranının ya da rölatif sıkılığın sıvılaşmayı
kontrol eden en önemli faktörlerden birisi olduğu öğrenilmiştir. Gevşek kum
numuneleri dinamik yükleme sırasında sıvılaşmaya daha müsaittir. Fakat sıkı
kumlar da dinamik yükleme belirli bir eşiği geçtiğinde sıvılaşabilir. (Idriss vd.,
1974). Temiz kum tabakalarının rölatif sıkılığa bağlı sıvılaşma potansiyeli Tablo
2.1’de gösterildiği gibidir.
Tablo 2.1. Rölatif Sıkılığa Bağlı Svılaşma Potansiyeli (Tezcan ve Özdemir, 2004)
Sıvılaşma Riski
Maksimum
Yer İvmesi Çok Yüksek Yüksek Orta Düşük
0.10g Dr <17% 17%≤Dr <33% 33%≤Dr <54% Dr >54%
0.15g Dr <22% 22%≤Dr <48% 48%≤Dr <73% Dr >73%
0.20g Dr <28% 28%≤Dr <60% 60%≤Dr <85% Dr >85%
0.25g Dr <37% 37%≤Dr <70% 70%≤Dr <92% Dr >92%

18
2.5.3 Boşluk Oranı
Casagrande 1936 yılında yaptığı çalışmada kritik boşluk oranını

belirlemek için bir yöntem önermiştir. Bu yöntem, kum zeminlerin sıvılaşıp
sıvılaşmayacağının belirlenmesine yardımcı olur. Denklem 2.4’de verilen
hesaplamaya göre, kum birikintileri kritik boşluk oranından daha küçük boşluk
oranına sahipse, drenajsız koşulda sıvılaşmadığı kabulü yapılır.
ecr = emin + (emaks − emin )e(−0.75amaks/g) (2.4)
Burada; e=boşluk oranı, emin =minimum boşluk oranı, emaks =maksimum

boşluk oranı, amaks = uygulanan deprem ivmesinin maksimum genliği, g = yer
çekimi ivmesidir.
2.5.4 Suya Doygunluk Derecesi
Sıvılaşma işlemi kuru zeminlerde meydana gelmez, ıslak olmayan

zeminlerde sadece sismik etkiler sonucu zeminde oluşan yerleşimlere bağlı
oturmalar problem oluşturabilir. Kısmen suya doymuş kumlu zeminlerin
sıvılaşma potansiyeli hakkında çok az şey bilinmektedir. Sherif vd. 1977 yılında
yaptıkları çalışmada zeminin suya doygunluk derencesinin azalmasının sıvılaşma
direncini arttırdığını gözlemlemişlerdir.
2.5.5 Efektif gerilme ve aşırı konsolidasyon
Efektif gerilmelerdeki artış, zeminin taşıma kapsitesi ile birlikte kayma

mukavemetini arttırır. Kayma mukavemetinin artış sıvılaşma olayı için gereken
kayma gerilmesini artırır ve buna bağlı sıvılaşma potansiyeli düşer. Saha
analizleri sonucu 15m ile 18m den daha derin zemin tabakalarında bulunan suya
doygun zeminlerin sıvılaşma potansiyeli bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu derinlikler
suyan doygun kumlu zeminlerde efektif gerilmelerinin 190 Kn/m2 aştığında
sıvılaşmadığını ifade eden Kishida (1969) 'nın kriteri ile de uyumludur. Ayrıca
yapılan çalışmalar belirli bir zemin tabakası için yüksek konsodilasyon oranının,
yanal gerilmeleri arttırdığı, böylece sıvılaşma için gereken kayma gerilmelerini
arttırıp sıvılaşmaya karşı direnç sağlamıştır.
19
2.5.6 Zemilerin Yaşı ve Kökeni
Alüvyal ve fülvyal kökenli doğal zemin tortuları genellikle gevşek sıkılık

durumuna sahiptir. Bu birikintiler gevşek, genç ve zayıftır. Ayrıca sementasyon
ve yaşlanmaya bağlı ek kayma mukavemetlerine sahip değillerdir. Youd ve Hoose
1977 yılında yaptıkları çalışmada 10.000 ile 130.000 yıldan daha yaşlı birikintiler
bulmuşlardır ve şiddetli deprem yüklemesi haricinde sıvılaşmasının muhtemel
olmadığını belirtişlerdir. Ek olarak 1.000-10.000 yıllık kum birikintilerinin de orta
derecede sıvılaşabilir olduklarını belirtmişlerdir.
2.5.7 Kum Tabakasını Kalınlığı
Zeminde sıvılaşma hasarlarının oluşabilmesi için, sıvılaşma potansiyeli

olan zemin tabakası, yükseltme basınçları sayesinde zemin ayrışmalarını
oluşturması için yeterince kalın olmalıdır. (Ishihara, 1985;Dobry, 1989). Eğer
sıvılaşabilir zemin tabakası ince ise ve bir zemin profili içine gömülü ise,
sıvılaşamaz bir yüzey tabakasının varlığı zemin profili derinliklerinde gerçekleşen
sıvılaşmanın zemin yüzeyine ulaşmasını önler. Ishihara 1985 yılında yaptığı
çalışmada Şekil 2.9’da gösterildiği gibi sıvılaşma nedeniyle zemin hasarlarlarını
önlemek için gerekli sıvılaşamaz yüzey tabakaları için eşik derinlik kriterleri
oluşturmuştur. Her ne kadar havada kalan değerler olsalarda SPT-N60’ın 10
darbeden az ve zemin tabakasına gömülü sıvılaşabilir zemin tabakalarının
incelenmesi için rehberlik sağlar.
20
Şekil 2.9. Tabaka kalınlıklarını bağlı sıvılaşma potansiyeli (Ishihara, 1985)
2.5.8 Drenaj Koşulları
Zemin, drenajlı koşullar altındaysa, aşırı boşluk suyu basıncı dağılım

gösterir ve sıvılaşma olmaz. Eğer:
Kaba daneli geçirgen zeminler daha ince ve daha az geçirgen malzemelerle

çevrelenirse, iri daneler arası boşlukları dolduran daha ince malzemeler tarafından
drenaj önlenirse, geçirimsiz yüzey tabakası derinliği fazla ise iri daneli zeminlerde
sıvılaşma potansiyeli artar ve risk buna göre dikkatlice değerlendirilmelidir. (Seed
vd, 2001)
21
2.5.9 Deprem Yükü ve Deprem Merkezine olan uzaklık
Zeminlerin deprem esnasındaki sıvılaşma potansiyeli, deprem sarsıntısının

yoğunluğu ile ilgili, gerilme veya deformasyonların büyüklüğüne bağlıdır (H.B.
Seed ve Idriss, 1971). Şekil 2.10’da moment büyüklüğü (Mw ) ile epicentral
mesafe (R e ) arasındaki ilişki gösterilmektedir (Kramer, 1996). Abmraseys (1988),
sıvılaşma olaylarının farklı oranlarda gözlemlendiği yüzeysel depremlerle ilgili,
sınırlayıcı epicentral mesafeyi (R e ) ve fay mesafesi (R f ) tahmin etmiştir ve
oluşturulan eğri deprem etkisi sonrası saha incelemelerine dayanır.
Şekil 2.10. Epicentral Mesafe (R e ) ve Moment Büyüklüğü Arasındaki İlişki (Kramer, 1996)
Sıvılaşma potansiyelindeki artış, artan deprem büyüklüğü ile birlikte hızlı

şekilde artış gösterir. Derin depremlerde (odak derinliği> 50 km) daha fazla
yayılma alanında sıvılaşma oluşur.
22
2.5.10 Deprem Süresi
Deprem süresi de sıvılaşmayı etkileyen önemli bir faktördür. Zemine

etkiyen gerilme ve deformasyon döngülerinin sayısı sıvılaşma potansiyelinin
belirlenmesinde yardımcı olur. Şekil 2.11’de eş değer gerilme dönsügü ile deprem
büyüklüğü arasındaki ilişki gösterilmektedir.
Şekil 2.11. Eşdeğer Gerilme Döngüleri ile Deprem Büyüklüğü Arasındaki İlişki
(Seed ve Idriss, 1982, Idriss, 1999)
2.5.11 Sismik Gerilme Geçmişi
Finn vd.1970, Seed vd.1977, Sing vd. 1980 yılında yaptıkları çalışmalarda
sismik gerilme geçmişinin, sıvılaşma direncini önemli bir ölçüde
etkileyebileceğini belirtmişlerdir. Düşük seviyede sismik gerilme sonucu
zeminlerde daha az aşırı boşluk suyu basıncı üreten bir dizi sismik gerilme
geçmişi, daha sonraki çevrimsel yüklemeler için zeminde boşluk suyu basıncı
oluşumlarına karşı direnc sağlar. Bu artan direncin nedeni zeminde herhangi bir
yapısal düzenleme olmadan daneler arasındaki boşlukların elimine edilerek zemin
danelererin biribirine iyi kitlenmesi, zemin tabakasının düşük sismik etkilerle
sıkışması ile alakalıdır. Bununla birlikte yüksek seviyede sismik gerilme sonucu
zeminlerde yüksek aşırı boşluk suyu basıncı üreten ve tam sıvılaşmayı sağlayan
23
bir dizi sismik gerilme geçmişi, zeminin yapısal düzenlemelerle düzensiz

dağılmasına ve buna bağlı zeminde zayıf bölgeler oluşturabilir (NRC, 1985,
Whitman, 1985). Bu yüzden daha sonraki çevrimsel yüklemelerde aşırı boşluk
suyu basıncı oluşumlarına karşı direnc düşüşü, daha yüksek aşırı boşluk suyu
basınçları gözlemlenir.
3 SIVILAŞMAYA KARŞI ZEMİN İYİLEŞTİRME YÖNTEMLERİ
Zeminlerin sıvılaşma potansiyelini azaltmak için birçok zemin iyileştirme

tekniği vardır ve zamanın gelişimiyle sıvılaşmayı kontrol altına almak için
oluşturulan teknikler artış göstermiştir. Belirli bir tekniğin uygulamadaki seçimi
zemin tipi, maliyet ve fizibilite gibi özelliklere bağlıdır. Zemin iyileştirme
tekniklerinin çoğunun temel aldığı mekanizma yoğunlaştırma, drene etme,
donatılandırma veya zeminleri hapsetmedir. Sıvılaşmayı azaltmak için
uygulanabilecek zemin iyileştirme teknikleri Şekil 3.1’de gösterildiği gibidir.
Şekil 3.1. Belirli zemin gradasyonlarında zemini iyileştirme tekniklerinin, sıvılaşmayı azaltma
yeteneği (Mitchell, 2008)
24
3.1 Titreşimli Yöntemler
Temel olarak, zemin kütlesinde oluşturulan titreşimden dolayı suyun drene

olarak zemini sıkılaştırması veya titreşimle sıkışan zeminin donatılandırılarak
zeminin yoğunlaştırılması esasına dayanır.
3.1.1 Sıkıştırma Kazıkları
Bu yöntem genellikle 3 ile 15 m arasındaki derinliklere uygulanır. Islak ve

kuru olmak üzere iki farklı yöntemi olmakla birlikte ıslak yöntemde su
enjeksiyonunun uygulanması danecikler arası kuvvetleri azaltarak zeminde
sıkışmayı destekleyip penetrasyona yardımcı olur (Dobson ve Scolombe,1982).
Bu yöntem kohezyonsuz, granüllü zeminler için en uygun yöntemdir fakat
iyileştirme maliyeti sıvılaşabilir tabaka sayısı azaldıkça artar. Eğer iyileştirmeler
bütün derinlikler için yapılacaksa maliyetler daha düşük olur. Sıkıştırma
kazıklarının yoğunlaştırma kapasitesi; işletim parametreleri olan vibratör tipi ve
büyüklüğü, penetrasyon aralığı, zemin tipi gibi özellliklere bağlıdır.
3.1.2 Taş kolonlar
Dolgu malzemesi olarak parçalanmış çakılları kullanan taş kolonlar veya

granüllü kazıklar, zeminlerin sıvılaşmasını azaltmak için uygulanan en etkili
zemin iyileştirme tekniklerinden biridir. Taş kolonlar, bitişiğindeki zeminin
sıkılaşmasını sağlayarak zemini iyileştirir, yüksek geçirgenliklerinden dolayı
deprem kaynaklı aşırı boşluk suyu basıncı gelişimlerinin hızlı bir şekilde dağıtarak
sıvılaşmaya karşı direnç sağlar. Granül yığınlarının ek bir avantajı ise, deprem
sırasında dilate olmasıdır. Fakat sıkıştırma kazıklarındaki gibi tek bir tabaka
iyileştirmesi için aşırı maliyetlidir.
3.1.3 Titreşimli-Beton Sütunlar
Vibratör ile sıkıştırılan zeminde, somut bir sütun üretilmek için vibratör
çekildikten sonra oluşan boşluğa çimento enjekte edilir. Zeminde oluşan beton
sütun, yükleri taşıyabilecek alt katmanlara iletilmesine yardımcı olurken, çimento
hidratasyonu sonrası oluşan genleşmeler yanal olarak zeminleri sıkıştırır.
25
3.2 Derin Dinamik Sıkıştırma
Kohezyonsuz zeminler için uygulanabilen bu yöntemde, ağır ağırlıklar

(9,000-27,000 kg) uygulanan zemini yoğunlaştırmak amacı ile 15-40 metreden
tekrar tekrar düşürülür. Gözenekli zeminlerin sıvılaşmaya karşı dirençlerinin
arttırılmasında uygulanan ekonomik bir çözüm olup yüzeyde çalışma matı
kullanıldığında yaklaşık 10 m derinliğe kadar etkilidir (Hayden ve Baez, 1994).
10 m derinikten aşağısı için önerilmeyen bu yöntemde yapılacak iyileştirmeler,
yapı inşaasından önce yapılmalıdr. Zemindeki boşlukların en aza indirgenmesi ile
sonuçlanan bu yöntemde sıvılaşabilir tabakalarda sismik etkilerle oluşan aşırı
boşluk suyu basınçları en aza indirgenir.
3.3 Derin Karıştırma
Hedeflenen iyileştirme derinliğinden, burgu bakşlıklarının ucundan çimento

harcının pompalanıp, harç ile zeminin burgu başlıklar yardımı ile karışıtırılması
esasına dayanan ve zemin yüzeyine kadar süren zemin iyileştirme yöntemidir.
Çimento ile zeminin karışması sonucu kolon üretimi gerçekleşir. İnce daneli
zeminlerde uygulanan bu yöntem 30 m derinliğe kadar etkilir.
3.4 Patlatma ile Sıkıştırma
Mevcut zemin danelerinin daha kompakt bir şekilde yeniden düzenlenmesi

için patlayıcı kullanımını içeren zemin iyileştirme yöntemidir. Zeminleri
yoğunlaştırmak için patlayıcı kullanımının etkin mesafesinin 40 m olduğu,
Solymar tarafından 1984 yılında belgelenmiştir. Patlatma sonrası oluşan
sıkışmalar saha deneyleri kullanılarak onaylanmalıdır. Patlatma ile iyileştirme,
ince dane içeriği %15 veya %20 olan yüzeysel kumlu zeminlerde sıkıntılar
yaratabilir (Idriss ve Boulanger 2008).
3.5 Drenaj
Aşırı boşluk suyu basıncının drenajını sağlayarak sıvılaşabilir zemin

tabakalarındaki deplasmanları azatlmak için kullanılır (Chang vd,2004).
Genellikle filtre malzemesi ile kaplanmış, açıkağızlı oluklu borudan oluşur.
Oluklar aşırı boşluk suyu basıncını dağıtmaya yardımcı olurken filtre malzemesi,
26
ince danelerin yuvalara girerek tıkanmasını önler. Drenajlar, geleneksel delme

teknikleri veya modifiye edilmiş titreşimli bir mil yardımı ile 25 m derinliklere
kadar uygulanabilir (Chang vd, 2004). Drenaj sisteminin etkinliği, zemin
özelliklerine bağlıdır.
3.6 Kurutma
Bu yöntem aynı zamanda drenaj prensibine dayanmakta olup pompalama

yardımı ile aşırı boşluk suyu basınçları uzaklaştırılır, sürekli pompalama
gerektirdiğinden bu yöntemin uygulanması aşırı maliyetli olup, pompayı uzun
süre çalışır durumda tutmak da zordur. Gillette ve Bliss 1997 yılında bu çözümün,
yüksek işletme maliyetleri yüzünden, kalıcı bir yöntem olarak uygun olmadığı
sonucuna varmışlardır.
3.7 Zeminin Kaldırılması ve Değiştirilmesi
Sıvılaşmaya karşı zemin iyileştirme yöntemlerinin en doğrusalı olup

sıvılaşabilir zeminin çıkarılıp yerine sıkıştırılmış bir dolgu malzemesinin
konulmasını içerir. Bu yöntem, zeminlerin sıvılaşmasını azaltmak için
uygulanabilecek yöntemlerin en güvenilebileni olmasına karşın sığ derinlikler
dışında uygulaması zordur ve aşırı pahalıdır (Idriss ve Boulanger, 2008).Eğer yer
altı su seviyesi sığ derinlikte ise bu yöntem uygulanmaz.
3.8 Hava Enjeksiyonu
Yeni yapılar veya eski yapılar için maliyeti etkin pratik bir sıvılaşma
önleyici yöntemdir. Kohezyonsuz gevşek zeminlerin deprem kaynaklı sıvılaşma
direnci arttırır. Zemin boşluklarına bir miktar hava veya gaz verilmesi ile
uygulanan bu yöntemde, deprem esnasında oluşan aşırı boşluk suyu basınçlarının,
zemindeki iyileşme sonucu oluşturulan boşluklar yardımı ile sönümlenmesi
mantığına dayanır. Zemin iyileştirme sisteminin etkinliği yapılan laboratuvar
deneyleri ile kanıtlanmıştır.
27
3.9 Geleneksel Enjeksiyon Sistemleri
3.9.1 Kompaksiyon Enjeksiyonu
Kompaksiyon enjeksiyonu düşük işlenebilirliğe sahip çimento harcı ile

yapılan zemin iyileştirme yöntemidir. Çimento enjeksiyonu sonrası zemindeki
çimento kütlesi genleşir ve yanal olarak zemini sıkıştırır. Enjeksiyon işlemi
aşağıdan yukarı doğru gerçekleştirilir. Bu yöntemte iyileştirme derinliğine kadar
delinir ve iyileştirme harcı enjeksiyon çubuğu kullanılarak basınç altında enjekte
edilir. Borulardan enjekte edilen karışım çevredeki zeminleri iterek sıkıştırır. Daha
sonra enjeksiyon boruları 0.3 m ile 1.5 m yukarı çekilir ve işlem tekrarlanır.
Adımlar halinde enjeksiyon işlemi zemin yüzeyine kadar tekrarlanır.
Kompaksiyon enjeksiyonunun birincil amacı, yapısal oturmaların kontrolü,
zeminin taşıma kapasitesinin arttırılması ve sıvılaşma potansiyelinin azaltmak için
gevşek zeminlerin yoğunluğunun arttrılımasıdır. Sıkıştırma enjeksiyonunun
efektif derinliği 6 m’dir. Bu teknik gevşek zeminlerin iyileştirilmesi için idealdir
ve maliyeti düşüktür. Ayrıca bu teknik, sıvılaşabilir zemin tabakaları içeren
zemilerde, bütün derinliklerden ziyade sadece hedeflenen tabakalara
uygulanabildiğinden maliyet açısından etkin ve verimlidir (Idriss ve Boulanger,
2008). Kompaksiyon enjeksiyonunun yapım şeması Şekil 3.2’de gösterildiği
gibidir.
Şekil 3.2. Kompaksiyon Enjeksiyonu Şematik Gösterimi (Orense, 2008)

28
3.9.2 Permasyon Enjeksiyonu
Aynı zamanda kimyasal enjeksiyon olarak da bilinen bu yöntemde düşük

viskoziteli bir harç, gevşek zeminlerin yapısını bozmadan iyileştirilecek zeminin
gözeneklerine enjekte edilir. Gözeneklerin harç ile dolmasından dolayı zemin
danelerinin, zemin boşluklarındaki çimentasyon etkisi ile birbirlerine yapışması
sonucu zeminin dayanımı artar ve zemin geçirimsiz olur (Idriss ve Boulanger,
2008). Bu yöntem zeminin fiziksel ve mekanik özelliklerini iyileştirerek sismik
etkiler sonucu ortaya çıkan sıvılaşmayı önler. Yapılan iyileştirme zeminde
minimum bozulmalar hedeflenerek tasarlanır, bu nedenle kentsel alanlar ve sınırlı
erişime sahip alanlarda kullanıma uygundur (Thevanayagam ve Jia, 2003). Harç
enjeksiyon basınçları, iyileştirme sırasında zeminde oluşacak kırılmaları ya da
hacim değişimlerini önlemek için düşük tutulur. Harç malzemesi, kimyasal
harçlardan katkı içeren çimentolara kadar çeşitli malzemelerden oluşabilir.
Partikül harçları (çimento ya da bentonit) harç içindeki malzemelerin kolayca
süzülmesi için, genellikle orta ya da kaba daneli kumlu zeminlerde kullanılır, ince
öğütülmüş çimentolar ise sıradan çimentoların süzülemediği ince daneli kum
zeminler için kullanılır. Kimyasal harçlar daha küçük gözenek oluşumu olan ince
daneli zeminler için kullanılır. Permasyon enjeksiyonu işlem şeması olarak Şekil
3.3’deki gibidir.
Şekil 3.3. Permasyon Enjeksiyonu Şematik Gösterimi (Raju V.R ve Sridhar V., 2008)
29
3.9.3 Jet Enjeksiyonu
Jet enjeksiyon sistemimin uygulanması amaçları bakımından üç ana gruba

ayrılır. Bunlar; zeminlerin desteklenmesi, sıvılaşabilir zemin kontrolü ve yer altı
su seviyesi kontrolüdür. Yöntem, mevcut zemini aşındırıp, enjeksiyon harcı ile
karıştıran yüksek basınçlı şekillendirme enjeksiyonlarından harcın enjeksiyonunu
içerir. Yüksek basınç enjeksiyonu için üzerinde nözüller bulunan bir delme
çubuğu ile maksimum iyileştirme derinliğine kadar 90 mm ile 150 mm çaplı
sondaj lobları oluşturulur. Daha sonra yüksek basınçlı, harç, su ve hava nozülleri
zemini aşınırarak bulamaç haline getirir, sonra delgi çubuk döndürülürken ve
kaldırılırken zemin karıştırılır, zemin boyunca uzanan jet enjeksiyon kolonu elde
edilir. Üst üste binen jet enjeksiyonu kolonları ile perde duvar uygulaması
yapılarak belirli bir iyileştirme bölgesi içersindeki zemin hareketi sınırlandırılıp
sıvılaşma direncinin arttırılması için kullanılabilir. Sahaya özgü zemin koşullarına
ve proje gereksinimlerine bağlı olarak ugulanabilecek farklı enjeksiyon teknikleri
vardır. Bunlar; tek akışlı, çift akışlı, üç akışlı enjeksiyon ve süper jet
enjeksiyondur (Burke, 2004). Jet enjeksiyon uygulamasının işlem şeması Şekil
3.4’deki gibidir.
Şekil 3.4. Jet Enjeksiyon İşlemi Şeması (Burke, 2004)

30
4 JET ENJEKSİYON TEKNİGİ
4.1 Jet Enjeksiyon Tekniğinin Tanımlanması
Jet enjeksiyonu, zeminin yüksek basınçlı harç enjeksiyonu sayesinde

hidrolik olarak aşındırılmasını temel alan yöntemdir. Jet enjeksiyonundaki
esneklik farklı parametreler kullanılarak sağlanabilir. Bu parametreler yerleştirme
açısı, monitör dönme hızı, monitör kaldırma hızı gibi parametrelerdir. En yaygın
olarak üretilen jet enjeksiyon elemanı; monitörün kontrollü kaldırılması ve
döndürülmesi sonucu ortaya çıkan jet enjeksiyon sütunlarıdır. Perde duvarları,
kütle duvarları gibi daha karmaşık şekiller, yukarıda bahsedilen jet enjeksiyon
sütunlarının kenetlenmiş versiyonlarıdır. Şekil 4.1’de üç akışlı jet enjeksiyon
sistemi beş kademeli akış şeması kullanılarak açıklanmıştır:
(a) İlk önce iyileştirilecek zemin yüzeyinden iyileştirilecek taban derinliğine

kadar sondaj kuyusuna açılır. (b) Hava ve suyun farklı nözüllerden enjekte
edilmesi ile oluşturulan jet, nüfus ettiği zemin tabakalarını aşındırır ve akan bir
bulamaç haline getirir. (c) Diğer yandan enjekte edilen harç, su ve zemin
bulamacın yerini alarak oluşan boşlukları doldurur. (d) Jet sütunu hedeflenen
yüksekliğe oluştuğunda başlık çıkarılır ve jet enjeksiyon işlemine farklı bir
bölgede başlanır. Bitişik alanlarda yapılacak jet enjeksiyon işlemi varsa zeminin
iyileştirilen kısmındaki jet enjeksiyon sütunu biraz rijit olasıya kadar beklenir.
Şekil 4.1. Jet enjeksiyon sütununun beş kademesi (Covil ve Skinner, 1994)
31
4.2 Genel Jet Enjeksiyon Sistemleri
Jet enjeksiyon sisteminin ortaya çıktığı yetmişli yıllardan beri birçok jet
enjeksiyon sistemi geliştirilmiştir. Jet enjeksiyon sisteminin orijinali olan
kimyasal çatlama kazığı (CCP) yönteminin geliştirilmiş versiyonları günümüzde
de kullanılmaktadır. Modern jet enjeksiyon sistemleri enjekte edilen akışkanın
miktarına göre Şekil 4.2’de gösterildiği gibi; tek akışlı, çift akışlı ve üç akışlı
sistemler olmak üzere üç ana sınıfa ayrılır. Bu üç sistemden herhangi biri
iyileştirilecek zemin parametreleri de göz önüne alınarak seçilmelidir.
Şekil 4.2. Genel Jet Enjeksiyon Sistemleri (Covil ve Skinner, 1994)
4.2.1 Tek Akışkanlı Sistem (JET 1)
Jet enjeksiyonu yöntemleri arasında en basit yapıya sahip olan tek akışkanlı
enjeksiyon sisteminde; monitör etrafında bir ya da daha fazla olacak şekilde
konuşlanan 2.00mm-2.40mm püskürtme ağızlıklarından (nozül) 600 bar
mertebesine çıkan harç püskürtülmektedir. Yüksek basınç zemine temas ettiğinde
zeminin kesilmesi ve oluşan boşluklara harç dolmasını sağlar. Tek akışkanlı
enjeksiyon sistemlerinde jet kolonu imalatı, monitörün çekilerek ve kendi ekseni
etrafında belirli hızlarla döndürülmesi ile enjekte edilen zemin ile aşındırılan
zeminden oluşturulmaktadır. Tek akışlı sistemde nözüllerden püskürtülen harç
zeminde sınırlı bir aşındırma etkisine sahip olduğu için karıştırma işlemi daha
32
baskın haldedir. Ayrıca en küçük kolon çapları zemin özelliğine ve jet

enjeksiyonunda kullanılan parametrelere bağlı olarak bu sistemde elde edilir.
Kolon çapları killi zeminlerde 600-800 mm, çakıllı zeminlerde 1000 mm ye kadar
çıkabilir. Şematik gösterimi Şekil 4.2’deki gibi olan tek akışkanlı enjeksiyon
sisteminin dayanımı ise kullanılan çimento ile doğru orantılıdır.
4.2.2 İki Akışkanlı Sistem (JET 2)
Şekil 4.2’de gösterildiği gibi çift akışlı enjeksiyon sistemi, tek akışlı
sistemde nözülden uygulanan harca ek olarak iki üniteden oluşan püskürtme
gövdesinin (monitör) dış bölgesinden sıkıştırılmış hava enjeksiyonu
uygulamasıyla oluşturulmuştur. En içteki ünite harç püskürtme işlevini yerine
getirirken, en dıştaki ünite ise hava püskürtme işlevini yerine getirir. Monitör
üzerindeki püskürtme ağızlığı takımları yerleşimi harç için iç tarafa bir adet hava
için dış tarafa bir adet olacak şekildedir. Oluşturulan yerleşimin amacı enjekte
edilen harcı hava örtüsü ile kaplamaktır. Oluşturulan hava örtüsü harcın zeminle
teması sırasında oluşan sürtünme kaybını azaltarak harçta oluşan enerji kayıplarını
azaltır. Bu etki sayesinde harç, zemini kesebilmek için daha yüksek enerjilere
çıkabilecektir. Sistemde kullanılan basınç değerleri; harç için 400-500 bar hava
için ise 7-17 bar arasında değişmektedir. Çapları 80-140 arasında değişen ve tek
akışlı sistemlere nazaran daha büyük çaplı kolonlar üretilir. Fakat iki akışlı
sistemde harcın içine hava girişleri olduğundan bu sistemin ürettiği sütunlar tek
akışkanlı enjeksiyon sistemine nazaran daha zayıf dayanıma sahiptirler.
4.2.3 Üç Akışkanlı Sistem (JET 3)
Jet enjeksiyon sistemleri arasında en karmaşık yapıya sahip olan üç akışlı

sistemlerde püskürtme bölgesi birbiri ile etkileşimli üç adet borudan oluşmaktadır.
Şekil 4.2’de gösterildiği gibi iki takım halinde bulunan püskürtme ağızlıkları
monitör üzerinde farklı bölümlerde yer alırlar. Üç akışlı jet enjeksiyon sisteminde,
zeminin aşındırma işini harç enjeksiyon nözülünü üst bölgesindeki nozülden çıkan
yüksek basınçlı su devralır. Çift akışlı sistemdeki harcın havayla enjeksiyonuna
benzer bir mantıkla su nözülünün çevresindeki nözüllerden yüksek basınçlı hava
uygulanır. Oluşturulan hava örtüsü, harcın zeminle teması sırasında sürtünmeleri
azaltarak harçta oluşacak enerji kayıplarını minimize eder. Tek akışlı ve çift akışlı
33
sistemlere göre daha efektiftir. Elde edilen kolon çapları 120-200 cm arasında
değişmektedir. Kullanılan su basıncı genele olarak 400-600 bar arasında, hava
basıncı 12 ile 17 bar arasında, harç ise 20 ile 80 bar arasında püskürtülmektedir.
4.3 Jet Enjeksiyon İşletim Parametreleri
Jet enjeksiyonunun işletim parametreleri, iyileştirilecek olan zemin

özelliklerine, istenilen jet kolonu taşıma kapasitesine, istenilen kolon çaplarına ve
seçilen jet enjeksiyon yöntemine göre seçilir. İyileştirilecek zeminde jet
enjeksiyon uygulaması yapılmadan önce arazide test kolonları oluşturularak
zemin yapısına uygun ve istenilen parametreleri sağlayan, kolonda sürekliliği
sağlayan jet kolonu işletim parametreleri tercih edilmelidir. Jet enjeksiyon işletim
parametreleri değer aralıklarında verilmiştir ve kesin değerler uygulamalara göre
farklılıklar gösterecektir. Jet enjeksiyon imalat parametrelerinin belirlenmesinde
benzer zeminlerde yapılmış olan daha önceki çalışmalar esas alınır. Xanthakos vd.
1994 yılında yayınladıkları makalede faklı jet enjeksiyon sistemleri için dikkat
edilmesi gereken operasyonel parametreleri iyi bir şekilde özetlemişlerdir.
Tek akışkanlı sistemler için dikkat edilmesi gereken parametreler; harç

basıncı, harç akış hızı, mönitör çekilme hızı, ve monitör dönüş hızıdır. Çift akışlı
sistemler için hava bileşeni ile ilgili parametreler olan hava basıncı ve havanın
akış hızı eklenir. Üç akışlı sistemlerde ise, su bileşenine bağlı parametreler olan su
basıncı ve su akış hızı işin içine girer.
Öte yandan incelendiğinde Xanthakos vd., 1994 yılında oluşturduğu önemli

parametreler listesi temsili kalmaktadır. Çünkü su-çimento oranı nozüllerin sayısı,
derzlenme açıları gibi dikkate alınması gereken diğer önemli parametrelerde
vardır. Jet enjeksiyonu işletim parametreleri Tablo 4.1’deki gibidir.
34
Tablo 4.1 Jet Enjeksiyonu İşletim Parametreleri (Xanthakos vd., 1994)
Enjeksiyon
Tek Akışlı Çift Akışlı Üç Akışlı
Birimler
Parametresi Sistem Sistem Sistem
Enjeksiyon
Basıncı
Su Jeti (Mpa) - - 30-55
Harç Jeti (Mpa) 30-55 30-55 1-4
Sıkıştırılmiş Hava (Mpa) - 0.7-1.7 0.7-1.7
Akış Hızı
Su Jeti (L/dk) - - 70-100
Harç Jeti (L/dk) 60-150 60-150 150-250
Sıkıştırılmiş Hava (m3/dk) - 1-3 1-3
Nozül Boyutu
Su Jeti (mm) - - 1.8-2.6
Harç Jeti (mm) 1.8-3.0 2.4-3.4 3.5-6.0
# Su Jeti - - 1-2
# Harç Jeti 2-6 1-2 1
Çimento
Harç Su/Çimento
Oranı 0.8-2.0 0.8-2.0 0.8-2.0
Tüketim (kg/m) 200-500 300-1000 500-2000
(kg/m3) 400-1000 150-550 150-650
Çubuk
Çekilme Hızı (dk/m) 3-8 3-10 10-25
Çevrim Hızı (rpm) 10-30 10-30 3-8
Kolon Çapı
İri Gradasyonlu
Zemin (m) 0.5-1.0 1.0-2.0 1.5-3.0
İnce Gradasyonlu
Zemin (m) 0.4-0.8 1.0-1.5 1.0-2.0
Sütun Dayanımı
(qu)
Kumlu Zeminler (Mpa) 10-30 7.5-15 10-20
Killi Zeminler (Mpa) 1.5-10 1.5-5 1.5-7.5
4.3.1 Enjeksiyon Basıncı
İstenilen kolon çapına ulaşabilmede en önemli rol oynayan parametre

enjeksiyon basıncı parametresidir. Enjeksiyon basıncı sınıflandırılırsa;
Düşük Basınç 200-300 bar

Orta Basınç 300-400 bar
Yüksek Basınç 400-700 bar
Genellikle yüksek kolon çaplarının elde edilmesinde daha yüksek

enjeksiyon basıncının uygulanması gereklidir. Fakat enjeksiyon basıncının artışı
her zaman istenilen kolon çaplarına ulaştırmaz. Bu durumun nedeni enjeksiyon
basıncı ile kolon çapı arasındaki bağıntının doğrudan olmaması, zamanın da
35
içinde olduğu bir fonksiyon olmasıdır. Ayrıca kolonun oluşturulması için geçirilen
sürenin artması jet enjeksiyon kolonlarının homojenliğini arttır. Enjeksiyon
basıncı ile oluşan kolon çaplarının ilişkisi Şekil 4.3’de gösterildiği gibidir.
(Xanthakos, P. Vd, 1994)
Enjeksiyon basıncı seçilirken dikkat edilmesi gereken diğer husus

enjeksiyon basıncının %5- %10’u hortumlarda, boruda ve nözülde sürtünme
nedeni ile kaybedeceğidir. (Langbehn, 1986)
Şekil 4.3. Oluşturulan kolon çapları ile enjeksiyon basıncı arasındaki ilişki; (a) yumuşak ince
daneli zemin, (b) orta sıkılıktaki kaba daneli kohezyonsuz zeminler (Xanthakos, P. Vd, 1994)
İyileştirilmiş zeminlerde oluşacak olan jet kolonu çaplarının basınç’a ve

zamana bağlı bir fonksiyon olduğu daha önceden belirtilmiştir. Enjeksiyon basıncı
sabit tutulup enjeksiyon süresi arttırılırsa kolon çaplarında artışlar gözlemlenir.
Şekil 4.4’de gözlemlendiği gibi kolon çaplarındaki artış belirli bir enjeksiyon
süresine kadar etkilidir. Bu durumun nedeni zeminin aşındırılıp ve karıştırılması
için zaman’a ihtiyaç olmasıdır.
36
Şekil 4.4. Enjeksiyon Basıncı-Enjeksiyon Süresi-Kolon Çapları Arasındaki İlişki

(Melegary ve Garassino, 1997)
4.3.2 Püskürtme ağızlığının (nozzle) büyüklüğü
Jet enjeksiyon sisteminin başarısını etkileyen en önemli faktörlerden birisi

de püskürtme ağızlığının tasarımıdır. Bu durumun sebebi püskürtülen harcın
enerjisinin, püskürtme ağızlığı ve ağızlıktan çıkan harcın debisine bağlı bir
fonksiyon olmasıdır. Püskürtme ağızlıklarının çapı 1.5 mm ile 8 mm arasında
değişmektedir. Enjekte edilen harcın enerjisi sabit tutulduğunda nozül çapının
arttırılması, nozül sayısının arttırılmasına göre daha bir verimlilik sağlar
(Lurnardi,1997). Bu durumun sebebi püskürme uçlarının artmasına bağlı oluşan
enerji kayıplarıdır. Düşük enjeksiyon enerjisinde püstürme çapının arttırılması
nozül sayısının arttırılmasına göre daha yaygın bir uygulamadır. Ayrıca nozül
şekli verimlilik açısından önemli bir faktör olup daha dar açılar kullanılarak daha
yüksek basınçlar elde edilebilir (Shibazaki, 2003). Shibazaki ve Ohta tarafından
1982 yılında tek akışkanlı jet enjeksiyon sistemleri için önerilen püskürtme
ağızlığı modeli Şekil 4.5’deki gibidir.
37
Şekil 4.5. Tek delikli püskürtme ağızlığı (Shibazaki, M., Ohta, S., 1982)
4.3.3 Püskürtme Gövdesinin Döndürülme Ve Çekilme Hızı
Dönme işlemi jet enjeksiyon sistemindeki delgi kafasında bulunan tijlerin

belirlenen hızla kendi ekseni etrafında dönmesidir. Zemin daneleri ile enjeksiyon
harcının iyileştirilen hacimde homojen olarak dağılım gösterebilmesi için dönme
hızı belirli bir değerden fazla olmamalıdır ve dönüş hızı homojenliği sağlayacak
şekilde yeniden ayarlanmalıdır. Dönüş hızı genellikle 10 rpm ile 20 rpm
aralığında değişmektedir. Dönüş takımlarının çekilme şekli, kademeli ve sürekli
çekme olmak üzere iki farklı şekildedir, şematik gösterimi Şekil 4.6’daki gibidir.
Şekil 4.6. Dönüş Takımlarının Çekilme Yöntemlerinin Şematik Olarak Gösterimi, (a) Kademeli
Çekme, (b) Sürekli Çekme
38
Bu iki farklı çekme metodu arasında seçim yapılmasında kullanılan

parametre delici makinanın imal kapasitesidir. Bazı makinalar sadece sürekli ya
da kademeli çekme işlemi yaparken, bazılarında ise sürekli çekme ile sürekli
çekme düzeneği birlikte bulunmaktadır. Yapılan çalışmalarda kademeli makinalar
için her kademe 4 cm ve 6-10 sn bekleme süresi en iyi neticeyi vermiştir
(Melegary ve Garassino, 1997). Enjekte edilen malzeme ve iyileştirilecek zeminin
özellikleri püskürtme gövdesinin çekilme hızını etkiler. Kohezyonlu zeminlerde
kohezyondan kaynaklanan ve zemin danelerinin birbirlerini tutması şeklinde
gerçekleşen direncin aşılabilip zeminlerde etkili bir parçalanma durumu
gerçekleşmesi için daha fazla zaman gereklidir. Döndürülme ve çekilme hızı
kullanılan jet enjeksiyon sistemi ve iyileştirilecek zemin kütlesinin büyüklüğüne
bağlıdır. Püskürtme basıncının arttırılması ya da püskürtme gövdesinin çekilme
hızının azaltılması sonucu kolon çaplarında artışlar gözlemlenir. Şekil 4.7’de
püskürtme gövdesinin çekilme hızı ile iyileştirilen zemin kütlesi arasındaki ilişki
belirtilmiştir.
Şekil 4.7. Püskürtme gövdesi çekilme hızının ıslah edilen zemin kültesine olan etkisi
(Moseley, 1993)
39
Yoshida ve Yohiro ise 1973 yılında çeşitli zeminlerde yaptığı çalışmalar

sonucu püskürtme başlığı çekilme hızı ile iyileştirilen zemin kütlesinin SPT
değerleri arasındaki ilişki Şekil 4.8’deki gibidir (Yoshida ve Yohiro, 1973).
Şekil 4.8. Zemin çeşidi ve püskürtme başlığı çekilme hızının iyileştirilen zemin kütlesinde
oluşturduğu SPT değerleri (Xanthakos, v.d, 1994)
Şekil 4.9’da ise iyileştirilmiş zeminde oluşturulan kolon çapları ile

püskürtme başlığı çekilme hızı arasındaki ilişki belirtilmiştir.
Şekil 4.9. Püskürtme gövdesinin çekilme hızına bağlı tahminin jet enjeksiyon kolon çapları
arasındaki ilişki (Moseley, 1993)
40
4.3.4 Enjeksiyon Harcının Çeşidi Ve Miktarı
Enjeksiyon harcı genellikle su-çimentonun 1:1, 1:1.5 oranında

karıştırılması ile elde edilir. Enjeksiyon harcında kullanılan su-çimento oranının
belirlenmesi; oluşturulacak jet enjeksiyon sistemi, iyileştirmenin çeşidi ve
zeminde oluşturulacak olan elemanların tasarım mukavemeti gibi birçok etkene
bağlıdır. Su-çimento oranının alt limiti 0.7 dir ve bu değerin aşağısındaki
değerlerde bentonit enjeksiyon harcına katılır ve gerekli akışkanlık sağlanır.
Kullanılan bentonit miktarı çimento ağrılığının %0,4 ile %1 oranı aralığında
değişmektedir. İyileştirilmiş 1 m3 zemin içerisindeki çimento miktarı ise 350
kg/m3 ile 700 kg/m3 aralığında değişmekte olup, yaygın olarak su-çimento oranı
1:1 seçilir, 1:1 su-çimento oranındaki çimento kütlesi yaklaşık olarak 450
kg/m3’tür. 450 kg/m3 çimento kullanılarak iyileştirilen zeminlerin taşıma
kapasiteleri Tablo 4.2’deki gibidir.
Tablo 4.2. Zemin Zemin tipine bağlı qu ve E/qu ilişkisi (Durgunoğlu, 2004)
Zemin Modül Oranı (*)
Cinsi 𝐪𝐮 (Mpa) 𝐄/𝐪𝐮
Kil 2-5 150
Silt 3-7 200
Kum 7-14 600
Çakıl 12-18 900
(*)%40 Gerilme Seviyesine Denk Gelen Modül
Enjeksiyon harcına bazı katkılar ilave etmek mümkündür. Örnek olarak

iyileştirilecek zemin içerisinde yüksek debiye sahip su akışı varsa harç
malzemesinin yıkanmaya karşı koyacak şekilde yeniden düzenlenmesi gereklidir.
Çimento ağırlığının %0.03 ile %0.04 arasındaki oranlarla enjeksiyon harcına
eklenen sodyum silikat yıkanmaya karşı direnç sağlayacaktır. Eğer iyileştirilecek
zeminde organik içerik varsa çimento dozajı 450 kg/m3 ten 700 kg/m3’e
çıkarılabilir. Çimento dozajının arttırılmasının nedeni, organik yapıdaki
zeminlerdeki çimentonun bağlayıcılık özelliğinin azalmasının telafi edilmesidir.
Jet enjeksiyonu yöntemi ile iyileştirilmiş hacim, çevresindeki işlem görmemiş
zeminlerde de iyileşmeler sağlamıştır ve ikincil etki sayesinde iyileştirilmiş zemin
çevresindeki doğal zeminlerde SPT sayılarında %20 ile %25 artışlar
gözlemlenmiştir (Melegary ve Garassino, 1997). Aynı su-çimento oranına sahip
41
çift akışlı enjeksiyon sistemlerinde oluşturulan jet kolonu dayanımları tek akışlı
enjeksiyon sistemine göre daha düşük çıkacaktır. Bu durumun çift akışkanlı
enjeksiyon sistemine suyun enjekisyonu sırasında enjeksiyon harcına karışarak su-
çimento oranlarını arttırmasıdır. Üç akışlı sistemde ise suya ek olarak hava
enjektesi dayanımı azaltır. Şekil 4.10’da iyileştirme öncesi ve iyileştirme sonrası
zeminlerin taşıma kapasiteleri verilmiştir.
Şekil 4.10. Jet enjeksiyon uygulanmış zeminlerde, zemin tiplerine göre taşıma kapasitelerindeki
iyileşmeler (Melegary ve Garassino, 1997)
42
4.4 Jet Enjeksiyonu Kolon Çapları
Jet enjeksiyon uygulamalarında jet kolonu çapının hesaplanması en önemli

parametrelerden birisidir çünkü jet enjeksiyonu tasarımı, kolon çaplarının tahmin
edilmesi ile başlar. Jet kolonunun hacmi ve geometrisi yapılan iyileştirmenin
ekinliğini belirler. Jet kolonunun çapını etkileyen faktörler arasında zemin
özellikleri ve jet enjeksiyon parametreleri bulunur. Jet enjeksiyon kolon çapını
tahmin etmek için uygulanan yöntemler ampirik bir yaklaşıma ya da teorik bir
yaklaşıma dayanmaktadır. Daha önceki çalışmalarda oluşturulmuş yaklaşımlar
Tablo 4.3’de gösterilmiştir.
Tablo 4.3. Jet kolon çaplarının tahmin edilmesinde kullanılan yöntemler

Tip Model Uygulanabilir jet grout tekniği
Tek akışkanlı sistem ve çift akışkanlı
Covil ve Skinner (1994)
sistem
Ampirik Yaklaşımlar Mosiici (1994) -
Croce ve Flora (2000) Tek akışkanlı sistem
Arson ve Juge (2012) Tek akışkanlı sistem
Modoni, Croge, ve
Tek akışkanlı sistem
Mongiovi (2006)
Teorik Yaklaşımlar
Wang, Shen, ve Yang
Tek akışkanlı sistem
(2012)
Yarı-teorik Flora, Modoni, Lirer, ve Tek akışkanlı sistem, çift akışkanlı

Yaklaşımlar Croce (2013) sistem, üç akışkanlı sistem
Yarı teorik yaklaşım olan ve her üç tip jet enjeksiyon sistemi için de uygun
olan Flora vd. ,2013 yılında oluşturduğu batık akışkanların türbülanslı
difüzyonunu temel alan yaklaşım açıklanmıştır. Enjeksiyonun etkinliğinin
hesaplanabilmesi için, nozüldeki bütün parametrelerin bilinmesi gereklidir. Fakat
enjeksiyon sistemlerinde çoğu zaman bilinen parametre pompanın spesifik
enerjisidir ve Denklem 4.1 kullanılarak hesaplanır. (Flora vd. 2013)
p′ Q⁄
Ep′ = vms (4.1)
43
Burada p′ pompanın enjeksiyon basıncı, Q akış oranı, vms ise ortalama

monitör kaldırma hızını ifade eder. En′ pompa ve nözuller arasındaki mesafeye
bağlı olarak değişkenlik gösterir ve Ep′ ye göre enerji kayıpları %10 mertebelerine
kadar çıkabilir. Enerji kayıpları için en kötü senaryo olan %10 enerji kaybı
dikkate alınıp En′ , nözüldeki enjeksiyon enerjisi, Denklem 4.2 kullanılarak
hesaplanır.
En′ = 0.9Ep′ (4.2)
Λ∗ değişkeni . enjekte edilen harç malzemesinin su çimento oranına bağlı

bir değişken olup Şekil 4.11’den seçilir.
Şekil 4.11. Çimento şerbeti birleşimine göre Λ∗ katsayısının ve enjeksiyon harcının viskozitesinin
μg değişimi (Flora vd, 2013)
Bu çalışmada referans değerler sırasıyla αref = 1, w/c = 1, Λ∗ref =

10 MJ/m olarak hesaplanmış olup. NSPT ref = 10, q c ref = 1.5MPa olup zemin
türüne göre değişkenlik gösterir. Ortalama çap Denklem 4.3’de gösterildiği gibi
hesaplanır.
β
α ∙ Λ∗ ∙ En′ NSPT δ
Da = Dref ( ) ∙ ( ) (4.3a)
7.5 ∙ 10 10
β
α ∙ Λ∗ ∙ En′ qc δ
Da = Dref ( ) ∙ ( ) (4.3b)
7.5 ∙ 10 10
Burada β ve δ zemin tipine bağlı değişkenlerdir ve Tablo 4.4’den alınarak
hesaplamalar yapılır.
44
Tablo 4.4. Kolon çaplarının belirlenmesi için gereken parametreler (Flora vd, 2013)
𝛂, iki
𝛂, tek
ASTM D2487 ve üç
Zemin Tipi 𝐃𝐫𝐞𝐟 𝛃 𝛅 akışlı
Sınıflandırması akışlı
sistem
sistem
İnce dane yüzdesi
İnce %5'ten az çakıl ve
1.00
danesiz kumlar, GW-GP-
İri SW-SP
gradasyonlu İnce dane yüzdesi
İnce %5'ten fazla çakıl
0.80 0.20 0.30 1 6
daneli ve kumlar, GW-
GP-SW-SP
Silt, kil ve organik
zeminler CL-ML-
İnce gradasyonlu 0.50
OL-CH-MH-OH-
PT
Yapılan çalışmada SPT-N ve CPT ye bağlı, istenilen kolon çaplarının

oluşturulması için gereken nozüldeki enjeksiyon enerjisi için tasarım abakları
(Şekil 4.12) oluşturulmuştur.
Şekil 4.12. Ortalama jet kolonu çaplarına ilişkin tasarım grafikleri; a, c, e sırasıyla tek akışlı, çift
akışlı, üç akışlı jet enjeksiyonu sistemleri için SPT-N, b, d, f ise CPT ye bağlı enjeksiyon enerjisi
grafiği (Floa vd., 2013)
45
4.5 Jet Enjeksiyon Kolonlarının Mukavemet Özellikleri
Jet enjeksiyon tekniği ile zeminde oluşturulan kolonların mukavemet

özellikleri, tercih edilen enjeksiyon sistemine göre farklılıklar göstermektedir. Tek
akışkanlı enjeksiyon sisteminde kullanılan su-çimento oranı aynı şekilde çift akışlı
sistemde kullanıldığında oluşan kolonların tek eksenli basınç dayanımları çift
akışlı sistemde %15 ile %20 oranında daha düşük çıkacaktır. Bunun sebebi çift
akışlı sistemdeki su enjeksiyonunun harç içine karışarak harcın su-çimento oranını
arttırmasıdır. Tek akışkanlı sistemde kullanılan çimento dozajı değiştirilmeden üç
akışkanlı sistemde uygulanırsa oluşan tek eksenli basınç dayanımları daha düşük
olacaktır. Bu durumun sebebi harç enjeksiyonuna ek olarak su ve hava enjekte
edilmesidir. Jet enjeksiyon sisteminin dayanımını etkileyen en önemli faktör jet
kolonu içerisindeki su muhtevasıdır. Yer altı suyu sızma hızı da jet kolonun
mukavemetini azaltıcı etkiye sahiptir. Jet enjeksiyonu sistemlerinin farklı
zeminlerde farklı dayanımlara sahip olduğu yapılan birçok gözlem sonucunda
belirlenmiş olup jet kolonlarının uygulandığı zemin tipine bağlı tek eksenli basınç
dayanımları Tablo 4.5’de verilmiştir.
Tablo 4.5 Jet Enjekisyonu Kolonlarının Tek Eksenli Basınç Dayanımlarının Alt ve Üst Limiti
(Stoel, 2001) (Durgunoğlu, 2004)

Zemin Tipi
Alt limit Üst limit Alt limit Üst limit
Turba 1 6 - -
Kil 3 7 2 5
Silt 5 15 3 7
Kum 10 40 7 14
Çakıl 10 40 12 18
Aynı tip zeminlerde bile oluşan jet kolonlarının tek eksenli basınç
dayanımları zemin karakteristiğine, enjeksiyon tipine ve işletim parametrelerine
bağlı olarak Tablo 4.6’deki gibi istatiksel olarak farklılıklar gösterecektir.
46
Tablo 4.6. qu değeri ve qu değerlerinin istatiksel dağılımı (Toraldo vd., 2017)

Referans Zemin tipi Ortalama Standart Varyasyon
𝐪𝐮 (Mpa) sapma katsayısı
(Mpa)
Shibazaki (1996) Kohezyonlu zemin 2.80 1.35 0.48
Nikbakthan ve Osanlo
Killi zemin 2.14 1.33 0.75
(2009)
Shibazaki (1996) Kumlu zemin 12.75 5.55 0.44

Croce ve Flora (1998) Siltli zemin 8.14 3.26 0.40
Croce vd. (1994) Çakıl 10.49 3.77 0.36
Mongiovi vd. (1991) Çakıl 13.06 6.14 0.47
4.5.1 Jet kolonlarında zaman ile mukavemet artışı
Jet kolonlarının basınç dayanımı, içeriğindeki çimentodan ve çimentonun

hidrate süresinden dolayı zamana bağlıdır. Jet enjeksiyonu kolonlarının zamana
bağlı mukavemet artışı Şekil 4.13’deki gibi verilmiştir.
Şekil 4.13. Farklı zemin türleri için tek eksenli basınç dayanımlarının zamana bağlı değişimi
(Hussin, 2014)
Şekil 4.13’den anlaşılacağı üzere siltli ve killi zeminler daha uzun sürede
mukavemet kazanmaktadırlar. Kohezyonsuz zeminlerde oluşturulan kolonlar
47
dayanımların yaklaşık %85 ine 28 günde ulaşırken kohezyonlu zeminlerde bu

oran %65 civarlarındadır.
4.5.2 Su-çimento oranlarının mukavemete olan etkisi
Jet enjeksiyon kolonunun homojen olarak oluştuğu varsayılıp su/çimento

oranı ile tek eksenli basınç dayanımları korele edilirse Şekil 4.14’deki su-çimento
oranına bağlı tek eksenli basınç dayanımları ulaşılabilir. Yüksek dayanımlara
ulaşmak için su-çimento oranı azaltılırken, enjekte edilen yüksek su-çimento
oranına sahip enjeksiyonlarda oluşan tek eksenli basınç dayanımı değeri
düşmektedir.
Şekil 4.14. Su-çimento oranına bağlı tek eksenli basınç dayanımları, qu (Croce vd., 2014)
Stoel, 2001 yılında yaptığı çalışmada su-çimento oranına bağlı tek eksenli
basınç dayanımı değerlerinin tahminin için kumlu, killi ve çakıllı zeminlerde
uygulanabilecek denklemler oluşturmuştur. Çakıllı zeminlerde Denklem 4.4a,
kumlu zeminlerde Denklem 4.4b, killi zeminlerde ise Denklem 4.4c uygulanır
(Stoel, 2001).
48
w⁄c = 0.135 ∙ (q u )0.5 (4.4a)

w 2
q u = 7 + 8.1 ( c ) (4.4b)
w 2
q u = 2 + 3.6 ( c ) (4.4c)
4.5.3 Kolondaki çimento miktarının mukavemete olan etkisi
Jet kolonları imalatında kullanılan çimento miktarı, kolonun tek eksenli

basınç dayanımının belirlenmesindeki en önemli faktördür. Kum ve çakıldan
oluşan zeminlerde jet kolonlarının tek eksenli basınç dayanımları 4 ile 20 Mpa
arasında değişmektedir. Plastik yapıdaki zeminlerde (killer ve killi siltler)
zeminde oluşan erozyonlar ve kopan parçalardan kolon oluşumu sınırlı olduğu
için dayanımdaki iyileşmeler sınırlı kalacaktır. Şekil 4.15’de 1m3 zemini
iyileştirmek için kullanılan çimento miktarları ve buna bağlı tek eksenli basınç
dayanımları verilmiştir. Kohezyonlu zeminlerde yüksek dayanımlar elde
edilmesinin güçlüğüne karşın kohezyonsuz zeminlerde jet kolonu oluşumu
sırasında aşındırma ve karıştırma etkilerine daha yoğun maruz kalacakları için
oluşan tek eksenli basınç dayanımları daha yüksek olacaktır.
Şekil 4.15. Farklı zemin türleri için tek eksenli basınç dayanımlarının çimento içeriğine göre
değişimi (Croce vd., 2014)
49
4.5.4 Mohr Coulomb Parametrelerine Bağlı-Tek Eksenli Basınç

Dayanımları
Jet kolonlarının kayma dayanımı Mohr-Coulomb kriteri göz önünde

bulundurularak efektif gerilmeler cinsinden Denklem 4.5 kullanılarak
hesaplanabilir (Croce vd., 2014) ve Mohr-Coulomb kriterinin şematik gösterimi
Şekil 4.16’daki gibidir.
̅eff ∙ tan(ϕMC )
τ = cMC + σ (4.5)
Şekil 4.16. Mohr-Coulomb kriterinin şematik gösterimi
Burada cMC ve ϕMC sırasıyla jet kolonunun kohezyonu ve sürtünme

açısıdır. Kayma dayanımına gerilmenin etkisi ihmal edildiğinde kayma kuvvetinin
tek bir parametrenin fonksiyonu olarak ifade edildiği Tresca kriteri
benimsenebilir, Denklem 4.6 kullanarak hesaplanır (Croce vd.,2014). Şematik
gösterimi Şekil 4.17’deki gibidir.
τ = cTR (4.6)
Tresca parametresi cTr Mohr-Coulomb ta kullanılan parametrelerle cM−C ,

ϕM−C ilişkilidir (Croce vd., 2014).İlişkisi Denklem 4.7 ile tanımlanırsa;
ϕMC
cTR = cMC ∙ tan (45 + ) (4.7)
2
Tresca kriterinde kullanılan cTr ile q u arasındaki ilişki Denklem 4.8

kullanılarak hesaplanır ve Tresca modelinin gösterimi Şekil 4.17’de verilmiştir.
50
qu
τ = cTR = (4.8)
2
Şekil 4.17. Tresca kriterinin şematik gösterimi
Dayanımların hesaplanması için gereken Mohr-Coulomb parametreleri

Tablo 4.7’daki gibi olup yüksek çevreleme basıncı altındaki dayanım artışları da
verilmiştir. Yüksek çevreleme basıncı altındaki dayanım artışı %10 ları geçmediği
için dikkate alınmayabilir.
Tablo 4.7. Jet enjeksiyonlu malzemeler için Mohr-Coulomb parametreleri, çevreleme basınçlı ve
çevreleme basınçsız dayanımları (Toraldo vd., 2017)
Referans Zemin Tipi 𝛟𝐌𝐂 𝐜𝐌𝐂 𝝈𝒓 =0 𝝈𝒓 =200
MPa MPa Kpa Kpa
𝒒𝒖 Mpa 𝒒𝒖 Mpa
58.2 2.3 16.10 18.40
Bzowka (2009) Kumlu
26.1 3.2 10.30 10.60
Croce ve Flora (1998) Siltli kum
52 2.1 12.20 13.70
Mongiovi vd. (1991) Çakıl
42 0.3 1.30 2.20
Mongiovi vd. (1991) Çakıl
39.5 0.58 2.50 3.20
Mitcell vd. (1981) Kil
28.5 0.7 2.40 2.70
Yahiro vd. (1982) Kum ve Kil
25 0.8 2.50 2.80
Miki (1982) Çeşitli
40.6 1.1 4.80 5.50
Yu (1994) Kil-siltli kum
35 4.2 16.10 16.70
Fang vd. (1994.a) Siltli kum
42 4.2 18.90 19.70
Fang vd. (1994.b) Kil-siltli kum
38.6 0.8 3.30 4.00
Fang ve Chung (1997) Killi ve siltli kum
38.7 0.7 2.90 3.60
Fang vd. (2004) Silt ve kum
45 0.6 2.90 3.90
Kil ve kum
Nikbakhtan ve Osanloo
22 0.77 2.40 2.70
(2009) Kil ve kum
51
4.5.5 Jet Grout Kolonlarının tek eksenli basınç Dayanımlarına bağlı

Çekme Dayanımı
Stoel, 2001 yılında yaptığı çalışmada jet-kolonların basınç dayanımı q u ile

çekme dayanımını q t ilişkilendirilmiş olup kumlu ve killi zeminler için sırasıyla
Denklem 4.9 (a) ve Denklem 4.9(b) önerilmiştir.
q t = 0.3 ∙ (q u )0.6 (4.9a)

q t = 0.4 ∙ (q u )0.3 (4.9b)
4.5.6 Elastite Modüle ve Tek Eksenli Basınç Dayanımları Arasındaki

İlişki
Jet enjeksiyon kolonunun hesaplanmasında kolonun lineer bölgede

çalışabilmesi için büyük birim deformasyon gösterdikten sonra oluşan Young
Modülü E50 hesaba katılır. Bu kabül daha önceden yapılmış araştırmalar ile
kanıtlanmıştır. Küçük birim deformasyonundaki E0 Young Modülü ile büyük
birim deformasyonundaki Young Modülünün E50 korelasyonu Şekil 4.18’de
gösterildiği gibidir (Tinoco v.d, 2014).
Şekil 4.18. Küçük birim deformasyonundaki Young Modülü E0 ile büyük birim
deformasyonundaki Young Modülü E50 arasındaki ilişki (Tinoco v.d, 2014)
52
Karot dayanımları ile büyük birim deformasyonlarındaki Young Modülü

E50 arasındaki ilişki Denklem 4.10 kullanılarak tanımlanmış olup βE burada
zemin türüne bağlı boyutsuz bir değişkendir (Modoni ve Bzówka, J., 2012).
E50 = βE ∙ q u (4.10)
βE katsayısının literatürden alınan, farklı zemin tipleri ve farklı
deformasyon durumundaki Young Modülü için değerleri Tablo 4.8’deki gibidir
(Toraldo vd., 2017).
Tablo 4.8. Farklı zemin tipleri ve deformasyon durumları için βE katsayısının değeri
(Toraldo vd., 2017)
Referans E'nin tanımı Zemin türü 𝛃𝐄

Mongiovi vd.(1991) Teğet (Belirtilmemiş) Çakıl 280-1000
Lunardi (1992) Sekant Çakıl ve kum 500-1200
Nani vd.(2004) Teğet (Belirtilmemiş) Çakıl ve kum 440-1000
Croce vd.(1994) Teğet (Belirtilmemiş) Kumlu çakıl 210-670
Croce ve Flora
Sekant Siltli kum
(1998) 220-700
Nani vd.(2004) Teğet (Belirtilmemiş) Siltli kum 330-830
Fang vd.(2004) Teğet (%50 𝑞𝑢 'da) Siltli kum 300-750
Fang vd.(2004) Teğet (%50 𝑞𝑢 ' da) Siltli kum, siltli kil 100-300
Lunardi (1992) Sekant (%40 𝑞𝑢 'da) Silt ve kil 200-500
Stoel 2001 yılında yayınladığı çalışmada basınç dayanımının %30 daki

sekant modülünün E30−70 hesaplanması için kumlu ve kille zeminler için sırasıyla
Denklem 4.11 (a) ile Denklem 4.11 (b)’yi önermiştir.(Stoel, 2001)
E30−70 = 800(q u )1/2 (4.11.a)

E30−70 = 500(q u )2/3 (4.11.b)
4.5.7 Jet Grout Kolonlarının Kuru Birim Hacim Ağırlığı
Sızdırmazlık, dayanma yapısı gibi uygulamalar için kullanılan jet

kolonlarında birim hacim ağırlık büyük bir öneme sahiptir. Çünkü dayanımını
kendi kütlesiyle karşılayacaktır. Ek olarak jet kolonun birim hacim ağırlığı
yapılan iyileştirmenin bir indeksi olarak kabul edilebilir. Prensipte birim hacim
ağırlık aşağıdaki parametrelere bağlıdır. (Croce vd., 2014)
53
 İyileştirilecek zemin partiküllerinin birim hacim ağırlığı

 Enjeksiyon malzemesinin birim hacim ağırlığı
 Enjeksiyon malzemesi ile zemin partikül varlığının bağıl oranı
 Boşluk oranı
Tek akışlı jet enjeksiyon sistemi için elde edilecek kuru birim hacim
ağırlık değerleri Tablo 4.9’daki gibidir.
Tablo 4.9. Tek akışlı enjeksiyon sistemi için zemin tipine göre, kuru birim hacim ağırlık değerleri
(Croce vd., 2014)
Zemin Türü 𝛄𝐝𝐫𝐲 (𝐊𝐍⁄𝐦𝟑 ) 𝐂𝐎𝐕(𝛄𝐝𝐫𝐲 ) Referans

Kil 16.25 0.05 Botto ve Capolupo (1989)
Siltli kil 16.81 0.04 Xanthakos vd. (1994)
Siltli kum 18.32 0.04 Xanthakos vd. (1994)
Kumlu silt 17.89 0.08 Croce vd.(2004)
Volkanik kum 13.89 0.07 Croce ve Flora (1998)
Çakıl 22.80 0.04 Mongiovi vd.(1991)
Ayrıca Akin 2016 yılında yaptığı çalışmadaki değerler ile Tablo 4.9’da
verilen kuru birim hacim ağırlık değerlerini q u dayanımları açısından incelemiştir.
Kumlu ve siltli zeminlerde kuru birim hacim ağırlığın hesaplanması için sırasıyla
Denklem 4.12 (a) ile Denklem 4.12 (b) önerilmiş olup yaklaşım oranları 0.86 ile
0.50’ dir.
q u = 0.56e0.21γdry COV = 0.14 (4.12a)
q u = 0.76e0.19γdry COV = 0.50 (4.12b)
4.5.8 Jet Grout Elemanlarının Porozitesi
Jet kolonlarının tek eksenli basınç dayanımları ile poroziteleri arasındaki

ilişki Akın tarafından 2016 yılında incelenmiştir ve Şekil 4.19’ da gösterildiği
gibidir.
54
Şekil 4.19. Jet kolonlarının tek eksenli basınç dayanımları ile porozite değerleri arasındaki ilişki
(Akin, 2016)
Yapılan çalışmada siltli zeminler için tek eksenli basınç dayanımına bağlı
porozite değerlerinin hesaplanması için Denklem 4.13 önerilmiştir. .
q u = −1.05𝑛 + 45.25 (4.13)
Kumlu zeminlerde yapılan jet enjesşyonu kolonlarının porozite değerleri yaklaşık

olarak %20 olarak alınabilir.
4.6 Jet Enjeksiyon Kolonlarının Etkinliğini İnceleyen Yaklaşımlar
Jet enjeksiyonun etkinliğinin incelenmesinin ve oluşturulan formüllerin

temeli Baezin 1995 yılında taş kolonlar için yaptığı çalışmaya dayanır.
4.6.1 Taş kolonlar için (Baez, 1995)
Depremden önce ve deprem durumunda oluşan kuvvetler ve zemin

matrisine olan etkisi Şekil 4.20’deki gibi ifade edilir.
55
Şekil 4.20. .Deprem sırasında, idealize edilmiş saha koşullarında zemin davranışı
Sıvılaşmanın iyileştirilmesi için taş kolonlar kullanıldığında Şekil 4.21’de

gösterildiği gibi her bir taş kolon etkileşim bölgesinin davranışlarını kontrol eder.
Şekil 4.21. Deprem sırasında, idealize edilmiş saha koşullarında zemin ile taş kolon etkileşimini
gösterimi (Baez, 1995)
Taş kolonlarının kullanılmasından sonra deprem etkisi altında zemin

matrisinin davranışı değişikliğe uğramış olup Şekil 4.22’deki gibi daha rijit bir
yapıya bürünmüştür.
Şekil 4.22. Deprem sırasında, idealize edilmiş saha koşullarında zemin ile taş kolon etkileşimini
gösterimi (Baez, 1995)
56
Zemin ile taş kolonların birlikte deformasyona uğradıkları ve

deformasyonlarının aynı olduğu kabulü yapılırsa kayma gerilmelerinin dağılımı;
elemanların bireysel rijiklerinin ve zemin matrisindeki alanlarının bir fonksiyonu
olacak bir biçimde Denklem 4.14 deki gibi yazılır.
γS = γSC (4.14a)
τS ⁄GS = τSC ⁄GSC (4.14b)
Burada;
γS =Zeminde oluşan sismik kayma birim deformasyonları
γSC =Taş kolonda oluşan sismik kayma birim deformasyonları
τS =Zemindeki sismik kayma gerilmeleri
GS =Zeminin kayma modülü
τSC =Taş kolonlarda oluşan sismik kayma gerilmeleri
GSC =Taş kolonların kayma modülü
Zeminde oluşacak gerilmeyi zemin ile birlikte taş kolonlar karşılayacaktır.

Alanlar ile birlikte gerilme dağılımlarını ifade eden Denklem 4.15 yazılır.
τA = τS As + τSC ASC (4.15)

Burada, zeminde oluşacak toplam gerilme= 𝜏 Denklem 4.16 kullanılarak
hesaplanır.
̅eff ∙ amax ∙ rd
σ
τ = 0.65 ∙ (4.16)
g
amax= Yer ivmesinin tepe noktası (birimi g)

σo = Belirli bir derinliğe sahip incelenen bölgedeki efektif gerilme
rd = Derinlik faktörü
A= Plan görünüşündeki toplam incelenen alan = As + ASC
As = Plan görünüşünde incelenen bölgedeki toplam zemin alanı
ASC = Plan görünüşünde incelenen bölgedeki toplam taş kolon alanı
Taş kolonun alanının toplam plan alanına oranı alan yenileme oranını ar
ifade eder ve Denklem 4.17 ‘deki gibi hesaplanır.
ar = ASC ⁄A (4.17)
57
Taş kolonun kayma modülünün zeminin kayma modülüne oranı kayma

modülü konsantrasyon oranını; Gr yi ifade eder ve Denklem 4.18’deki gibi
hesaplanır.
Gr = GSC ⁄Gs (4.18)
Taş kolonlarındaki ve zemindeki ortalama kayma gerilmelerini; kayma

gerilmesi, alan oranı, kayma modülü konsantrasyon oranı kullanarak bulmak için
Denklemler [ 4.16, 4.17,4.18] birleştirilir ve Denklem 4.19 oluşturulur.
τ
τSC = (4.19a)
1
[ar + G (1 − ar )]
r
Veya;
1 τ
ar = ( − 1) (4.19b)
(Gr − 1) τs
Çevrimsel gerilme oranı (CSR) üzerine etkiyecek azaltım faktörü; Sr

etkileşim bölgesindeki taş kolonlar ile çevreleyen zeminde şekil değiştirme
uyumlu olduğu varsayımı yapılarak Denklem 4.20’deki gibi yazılır gösterimi
Şekil 4.23’ deki gibidir.
τs 1 1
Sr = = ∙ (4.20)
τ Gr [a + 1 (1 − a )]
r Gr r
Şekil 4.23. Birim alan ve kayma modülü oranlarına bağlı olarak CSR azaltım eğrileri. (Baez,
1995)
58
4.6.2 Jet kolonları
Jet kolonları için yapılan çalışma Baezin formüllerini temel alır, yapılan
ilk çalışma Durgunoğlu tarafından 2004 yılında yapılmıştır. Karot basıncıdan jet
kolonların elastisitesinin elde edilmesi ile ilgili bağıntılar daha önceden
verilmiştir. Geçici yükleme durumu için poisson oranı 0.5 alınarak jet kolonlarının
kayma modülü Denklem 4.21 kullanılarak hesaplanır (Durgunoğlu, 2004).
EJG
GJG = (4.21)
2 ∙ (1 + v)
Şekil 4.24’de gösterilen jet kolonlarının plan alanının, AJG , birim hücre
alanına, A, oranı alan yenilenme oranı ar olarak tanımlanır ve Denklem 4.22
kullanılarak hesaplanır.
AJG
ar = (4.22a)
A
As
as = = 1 − ar (4.22b)
A
as burada birim hücre alanı içerisindeki zemin alanı oranını, As ise birim
hücre içerisindeki zemin alanını ifade eder.
Şekil 4.24.Deprem kayma dalgalarının tanımı ve birim alanın ifadesi (Durgunoglu, 2004)
Birim alan içerisindeki gerilim yoğunlaşma oranı 𝑛 ile ifade edilir ve

Denklem 4.23 kullanarak hesaplanır.
τJG
Gr = (4.23)
τs
59
Burada;
τJG = Çimento zemin karışımı olan jet kolonlarına etkiyen kayma
gerilmeleri
τs = Kolonlar arasında kalan zemine etkiyen kayma gerilmeleri
Belirli bir derinlikte etkiyen kayma gerilmelerine, τ bağlı alan yenileme
oranı, ar Denklem 4.24 kullanılarak hesaplanır.
τ = τs as + τJG ar (4.24a)
τ = τs (1 − ar ) + τJG ar (4.24b)
Bağıntıların gerilim yoğunlaşma oranına göre çözülmesi sonucu Denklem
4.25 elde edilir.
τ τs 1
τs = = = (4.25a)
(1 + (n − 1)ar ) τ (1 + (n − 1)ar )
nτ τJG n
τJG = = = (4.25b)
(1 + (n − 1)ar ) τ (1 + (n − 1)ar )
Jet kolonları ile çevreleyen zemin arasındaki deplasmanların birbirine eşit

ve uyumlu olacağının kabulü yapılırsa sıvılaşma için azaltım faktörü Denklem
4.26 kullanılarak hesaplanır ve Şekil 4.25’de gösterildiği gibidir.
τs τs 1 1 1
Sr = = = = ∙ (4.26)
τ τavg (1 + (1 − Gr ) ∙ ar ) Gr [a + 1 (1 − a )]
r Gr r
Şekil 4.25. Birim alan ve kayma modülü oranlarına bağlı olarak CSR azaltım eğrileri.
(Durgunoğlu,2004)
60
Rayamajhi ise 2014 yılında yaptığı çalışmada Baez’in (1995) ve

Durgunoğlu’nun (2004) yayınladığı formülleri temel alan sonlu elemanlar analizi
yapmıştır. Alan yenilenme oranlarına bağlı sonuçlar Şekil 4.26’da gösterildiği
gibidir.
Şekil 4.26. Birim alan ve kayma modülü oranlarına bağlı olarak CSR azaltım eğrileri.
(Rayamajhi, 2012)
61
5 TEKRARLI YÜKLER ALTINDAKİ GEOTEKNİK MÜHENDİSLİĞİ

PROBLEMLERİNİN NÜMERİK OLARAK MODELLENMESİ
5.1 Mesh Gridlerinin Deprem Dalgası İletimine Göre Seçilmesi
Dinamik analizde deprem dalgaları bozunumu modelleme koşullarına bağlı

bir fonksiyon olarak ortaya çıkabilir. Deprem dalgasının frekans içeriği ile
birlikte, model sisteminin özellikleri deprem dalgasını iletimini ve bu duruma
bağlı dinamik analizin doğruluğunu etkileyecektir. Kuhlemeyer ve Lysmer (1973)
model üzerinde dalga iletiminin doğru gösterilebilmesi için, düzlemsel mesh
elemanını birim boyunun yaklaşık olarak en yüksek frekans değerinin 10 da
birinden veya sekizde birinden küçük olması gerektiğini önermiştir.
λ′
∆≤ (5.1)
10
Burada 𝜆′ kayda değer enerjiyi ifade eder. Zemin ne kadar enerjiye maruz
kalırsa kalsın taşıyabileceği enerji miktarı kayma dalgası (VS ) ya da basınç dalgası
(VP ) kadardır. Hesap formülleri Denklem 5.2a ve 5.2b’ de gösterildiği gibidir.
K + 4G/3
VP = √ (5.2a)
ρ
G
VS = √ (5.2b)
ρ
Denklem 5.2a ile Denklem 5.2b, Denklem 5.1’ de yerine konulursa;
4G
G √K + 3
√ ρ
ρ
fmaks ≤ , fmax ≤ (5.3)
10∆l 10∆l
Denklem 5.3’deki gibi kayma dalgası ve basıç dalgası hızına bağlı sistemin
taşıyabileceği maksimumum frekans değerleri elde edilir.
62
Ayrıca Deepsoil Manual’ı incelendiğinde deprem iletimi için kayma

dalgası hızı (Vs ) ile düzlemsel mesh elemanı (∆l) boyutuna bağlı Denklem 5.4
tanımlanmıştır.
vs
fmax ≤ (5.4)
4 ∙ ∆l
Denklem 5.4 kayma dalgsı hızı formülü kullanılarak yeniden tanımlanırsa

Denklem 5.5 elde edilir.
G
√
ρ
fmax ≤ (5.5)
4 ∙ ∆l
5.2 Sınır Koşulları
5.2.1 Sessiz Sınır Koşulu (Viskoz sınır koşulu)
Geoteknik problemlerinin modellenmesi, analiz ölçeğinde sınırsız uzanım

gösteren zemin profilini de kapsamaktadır. Derin yer altı kazılarının sonsuz bir
ortamla çevrili olduğu varsayımı yapılırken yüzeysel yapıların elastik yarım
bölgede olduğu varsayılır. Sınırlı bir bölgenin ayıklanıp incelenmesine dayanan
sayısal analizlerde yapay sınır koşullarının doğru bir şekilde uygulanması
gereklidir. Statik analizlerde, sabit veya elastik sınırlar incelenen bir bölgeden
belirli bir mesafeye rahatça yerleştirilebilir. Dinamik problemlerde ise bu sınır
koşulları dışa doğru yayılan dalgaların yeterince sönümlenemeden tekrar modele
yansımasına neden olur. Daha büyük modellerin oluşturulması bu sorunu en aza
indirgeyebilir fakat bu çözüm daha yüksek işlem gücüne ihtiyaç duyacağından
hesaplama sürelerinde artışlar gözlemlenir. Alternatif çözüm ise Şekil 5.1’ de
gösterildiği gibi sessiz sınır koşullarının uygulanmasıdır.
63
Şekil 5.1. FLAC3D de kullanılan viskoz sınır koşulu
Flac3d’ de Lysmer ve Kuhlemeyer (1969) tarafından geliştirilmiş viskoz

sınır bağıntıları (5.6a, 5.6b) kullanılmıştır ve sistemde normal ve kayma
yönlerinde bağımsız paneller oluşturulması ve gelen yüklerin bu paneller
tarafından sönümlenmesi esasına dayanır.
t n = −ρ Cp vn (5.6a)
t s = −ρ Cs vs (5.6b)
Burada vs ve vn sırasıyla hızın normal ve kayma bileşenini ifade eder. ρ

ise birim hacim ağırlık değerini, Cs kayma dalgası hızı, Cp basınç dalgası hızıdır.
Oluşturulan viskoz denklemler doğrudan sınır koşullarının uygulanacağı

bölgelerin hareket denklemlerine eklenebilir. Flac3d’ de bu durumdan farklı
olarak t n ve t s herbir zaman adımı için hesaplanarak sınırlara uygulanır. Eğer
statik gerilme durumu oluşturulurken sabit bir sınır kullanılıyorsa, dinamik durum
öncesi bu sınır koşulu sessiz sınırlarla değiştirilebilir. Bununla birlikte dinamik
yükleme sırasında statik değişikliklerden kaçınılmalıdır. Viskoz sınırlar
belirlendikten sonra kazım işlemi yapılırsa sistemin altında dengeleyici bir sabit
sınır bulunmadığından tüm sistem hareket etmeye başlar.
64
5.2.2 Serbest Zemin Sınır Koşulu (FF sınır koşulu)
Yüzey yapılarının sismik analizlerinde sınırlara bağlı malzeme bölgesinin

bir kısmının ayrıştırılması gereklidir. Sismik girdi normalde alt bölgede bulunan
malzemeler boyunca düzlemsel olarak yukarıya yayılım gösteren dalgalarla temsil
edilir. Serbest alan sınır koşullarının amacı yanal olarak sonsuz şekilde uzanım
gösteren zemin tabakasını işlem gücünü arttırmadan simule edebilmek ve yapı
yokluğunda oluşan serbest salınım hareketini simule edebilmektir. Bu sınırlar,
dalga yansımalarını en aza indirmek ve serbest alan koşullarını elde etmek için
yeterli mesafelere yerleştirilmelidir. Yüksek sönümlü zeminlerde bu mesafe daha
azdır. (Seed vd 1975) Fakat malzeme sönümü düştüğünde, gerek mesafe
artacağından işlem sürelerinde artışlar meydana gelir. Alternatif çözüm ise serbest
alan hareketini, sistemden kaynaklanan dış dalgaları düzgün bir biçimde emmesi
için zorlamaktır. (Cundall vd, 1980). Flac3d’ de kullanılan serbest alan prosedürü
de bu şekildedir ve Denklemler (5.7a, 5.7b, 5.7c) aşağıda gösterildiği gibidir.
Fx = − ρCP (vxm − vxff )A + Fxff (5.7a)

Fy = − ρCs (vym − vyff )A + Fyff (5.7b)
Fz = − ρCP (vzm − vzff )A + Fzff (5.7c)
Burada;
ρ = Sınırdaki yanal düzlem boyunca bulunan malzemenin yoğunluğudur.
CP , ana sistem sınırdaki basınç dalgası hızıdır.
Cs , ana sistem sınırdaki kayma dalgası hızıdır.
A = Serbest alan sınır koşulunun etkidiği alan değeridir.
vxm , vym , vzm sırasıyla sınır koşulundaki ana sistem ile serbest alan sınır
koşulunun birleştiği yerdeki ana sistemde ölçülen x, y ve z eksenindeki hızlarıdır.
vxff , vyff , vzff ise serbest alan sınır koşulunda ölçülen, sırasıyla x, y, z hız
değerleridir.
Fxff , Fyff , Fzff ise sırasıyla serbest alan bölgesinin x yönündeki gerilmesi , σxx
, y yönündeki gerilmesi , σyy , z yönündeki gerilmesi , σzz
Oluşturulan denklemler sayesinde, yukarıya doğru yayılan düzlem

dalgaları sınırlarda bozulmalara uğramazlar. Çünkü serbest alan ızgarası sonsuz
65
modeldeki ile aynı koşulları sağlamış olur, şematik gösterimi Şekil 5.2’deki
gibidir.
Şekil 5.2. FLAC3D’ de kullanılan serbest alan sınır koşulu (Flac3d)
5.3 Dinamik yükleme öncesinde sahada mevcut bulunan gerilme ve

deformasyon durumun oluşturulması
Statik haldeki zeminlerin saha koşullarında oluşturduğu gerilmeler ve

deformasyonlar, saha ölçümleri kullanılarak Flac3d’de yeniden oluşturulmalıdır.
Gerilmeler sisteme ektirtilmeden önce sistemin sonuca ulaşabilmesi için sınır
koşullarının verilmesi gereklidir. ‘Set gravity’ komutu ile düşey gerilmeler
yoğunluk değerine yer çekimi ivmesinin etkisi ile verilebilir ya da yer çekiminden
sonra oluşacak kuvvetler yoğunluk değeri verilmeden doğrudan gradyan olarak
Denklem 5.8’ deki gibi tanımlanır.
S = S (0) + g x x + g y y + g z z (5.8)
S (0) değeri koordinattaki var olan kuvvet vektörlerini, g x , g y , g z ise yönlere
göre farklılaşan kuvvet vektörlerini ifade eder. Boşluk suyu basıncı ise aynı
şekilde gradyan ya da yer altı su seviyesinin ‘set water table’ komutunun girilmesi
ile oluşturulmaktadır. Sistem statik durumda çözüme ulaştırıldıktan sonra oluşan
deformasyonlar sıfırlanmalı ve saha koşulları seviyesine getirilmelidir.
66
5.4 Malzeme Modelleri
Malzeme modeli, malzemenin çeşitli yüklemelere karşı nasıl tepki

verdiğinin matematiksel ifadesidir. Zemin ve kayalarda göçme hatalarını
göstermek için kullanılan en geleneksel malzeme modeli Mohr-Coulomb
malzeme modelidir. Mohr-Coulomb malzeme modeli, kumlu zeminlerde yapılmış
olan laboratuvar sonuçları ile uyumluluk göstermektedir. Gerinim sertleşmesine
bağlı yumuşamalar ve doğrusal olmayan malzeme davranışının sergilenmesi
Mohr-Coulomb parametreleri sayesinde mümkün kılınır. Bu bölümde öncelikle
malzeme modellerinin hesaplanmasında Flac3d kullanılan algoritmalar, Mohr-
Coulomb malzeme modeli ve boşluk suyu oluşum mekanizması açıklanacaktır.
5.4.1 Flac3d malzeme modellerinde kullanılan hesap algoritmaları
Flac3d’ de kullanılan malzeme modellerinde işlem yapılırken benzer

algoritmalar kullanılır. Malzeme modelinde herhangi bir zamanındaki gerilme
durumu t ve deformasyonlara bağlı gerilme artışı Δt cinsinden ifade edilirse (Δt +
t) ise yeni gerilmeyi ifade etmektedir. Plastisite teorisinde, oluşturulan toplam
gerilme artışı elastik ve plastik olmak üzere iki parçada gerçekleşir. Flac3d’ deki
malzeme modellerinin çoğu plastik deformasyonu hesaplamaktadır ve belirli
zamandaki gerilmenin, (Δt + t), hesaplanmasındaki genel adımlar aşağıda
belirtilmiştir (Flac3d).
Akış fonksiyonu (f) plastik akışın nerede işlevselleştiğini gösteren

fonksiyondur. Bu fonksiyon altındaki noktalar elastik davranışla karakterize
edilirken üstlükteki noktaların plastik davranış gösterdiği kabul edilir. Denklem
5.9, elastik ve plastik deformasyon artışını temsil etmektedir.
∆ε = ∆εe + ∆εp (5.9)

∆ε burada deformasyon artışını temsil ederken , ∆εe ve ∆εp sırasıyla
elastik ve plastik deformasyonu temsil etmektedir. Elastik deformasyon artışına
bağlı gerilme artışları arasındaki ilişki U doğrusal fonksiyonu kullanılarak
Denklem 5.10’ daki gibi hesaplanır. Temel mantık deformasyonun sadece elastik
kısmının gerilme artışını sağlamasıdır.
∆σ = U(∆εe ) (5.10)
67
Akma kuralı (g) Denklem 5.11’ daki gibi plastik gerilme artış vektörünün
yönünü göstermektedir ve λ ise plastik gerilme artışını ifade eden sabit bir
değişkendir.
dg
∆εp = λ (5.11)
dσ
Göçme kriteri, oluşturulan gerilme vektörü sayesinde Denklem 5.12’ de
gösterildiği gibi sağlanır.
f(σ + ∆σ) = 0 (5.12)
Gerilme artışına sadece elastik bölgenin katkıda bulunduğu, Denklem 5.9

ve Denklem 5.10 kullanılarak hatırlanırsa ve ayrıca S gerilme ve deformasyonu
temsil eden fonksiyon olarak tanımlanıp Denklem 5.13 yazılır.
∆σ = S(∆ε) − S(∆εP ) (5.13)
Denklem 5.14’de belirtilen yeni gerilme, σN , ilk gerilme değerine σİ

Denklem 5.11’ de belirtilen gerilme artışının eklenmesi ile elde edilir ve Denklem
5.14’deki gibi yazılır.
dg
σN = σ − λ ∙ S (5.14)
dσ
5.4.2 Mohr-Coulomb Malzeme Modeli
5.4.2.1 Mohr Dairesi ve Göçme Kriteri
1910' da Mohr malzemelerdeki göçmeleri ifade etmek için teori ortaya

sunduğu teoriye göre malzemelerdeki düzlem boyunca oluşan göçmeler, sadece
normal gerilme veya kayma gerilmesi ile değil, normal ve kayma gerilmelerinin
kombinasyonu ile gerçekleşir. Göçme anında normal ve kayma gerilmeleri
arasındaki fonksiyonel ilişki Denklem 5.15’te belirtildiği gibidir.
𝜏 = f(σ) (5.15)
Göçme düzleminde oluşan ve göçme anındaki normal gerilme σ kayma

gerilmesi ise τ ile ifade edilir. Denklem 5.15’de belirtilen göçme zarfı Şekil 5.3’de
68
gösterildiği gibidir. Mohr tarafından tanımlanan f(σ) fonsiyonu açılımı Denklem

5.16’ da gösterildiği gibidir.
τ = σ.tanϕMC (5.16)
Şekil 5.3. Mohr-Coulomb Kırılma Zarfı
Burada c kohezyonu ve φMC ise zeminin içsel sürtünme açısı ifade eder.
Suya doygun zeminlerde gerilmeler zemindeki katı danelerin ifadesi olan efektif
gerilmeler tarafından taşınır. Denklem 5.15 boşluk suyu basınçları kullanılarak
genişletilirse Denklem 5.17 elde edilir.
𝜏 = (σ - u) tanϕMC (5.17a)
̅eff ∙ tanϕMC
𝜏 =σ (5.17b)
Burada u boşluk suyu basıncını ve σ

̅eff ise düzlem boyunca oluşan efektif
gerilmeleri ifade eder. Ayrıca φMC drenajlı içsel sürtünme açısının ifadesidir.
Kumlar, organik olmayan silt ve normal konsolide killerde kohezyon c ≅ 0 dır.
Aşırı konsolide kum ve killerde kohezyon sıfırdan büyüktür.
5.4.2.2 Mohr-Coulomb Malzeme Modeli
Granüler zeminlerde uygulanabilen malzeme modeli Mohr-Coulomb

göçme kriterine bağlı olarak oluşturulur. Mohr-Coulomb göçme kriteri ana
gerilmeler σ1, σ2, σ3 ve ana deformasyonlar ε1 , ε2 , ε3 kullanılarak Hook elastitite
kanununa uygun şekilde genişletilmesi Denklem 5.18 (a,b,c)’ deki gibidir.
69
∆σ1 = a1 ∙ ∆ε1e + a2 ∙ (∆εe2 +∙ ∆εe3 ) (5.18a)

∆σ2 = a1 ∙ ∆εe2 + a2 ∙ (∆ε1e +∙ ∆εe3 ) (5.18b)
∆σ3 = a1 ∙ ∆εe3 + a2 ∙ (∆εe2 +∙ ∆ε1e ) (5.18c)
Burada a1 ve a2 sırasıyla, malzemenin kayma mödülüne (G) ve hacim

modülüne (K) bağlı değişkenler olup Denklem 5.19a ve Denklem 5.19b’ deki gibi
hesaplanır.
4∙G
a1 = K + (5.19a)
3
2∙G
a2 = K − (5.19b)
3
Göçme kriteri düzlemde σ1 ve σ3 gerilmeleri kullanılarak tanımlanır ve

oluşan Mohr-Coulomb malzeme modelinde kullanılan akma fonksiyonu iki
parçada incelenir; kayma göçmesi kriteri, f s , çekme göçmesi kriteri f t
Kayma göçmesi kriteri Denklem 5.20 kullanılarak oluşturulursa;

f s = σ1 − σ3 Nϕ + 2𝑐𝑀𝐶 √Nϕ (5.20)
Burada cMC kohezyonu ϕ ise zeminin içsel sürtünme açısı ifade eder. Nϕ
nun hesaplanışı Denklem 5.21’ de gösterildiği gibidir.
1 + sin ϕMC
Nϕ = (5.21)
1 − sin ϕMC
Çekme göçmesi kriteri ise Denklem 5.22 kullanılarak hesaplanır.
f t = σ3 − σt (5.22)
Şekil 5.24 Mohr-Coulomb malzeme modelinde kullanılan göçme kriterinin

şematik gösterimini ifade eder.
70
Şekil 5.4. Mohr-Coulomb Malzeme Modelinin Göçme Kriteri (Flac3d)
Mohr-Coulomb malzeme modelindeki akış kuramı kaymaya bağlı plastik

akma, g s , ve çekmeye bağlı plastik, g t akma olmak üzere iki fonksiyonla
tanımlanmıştır. Kaymaya bağlı plastik akmalar ve çekme akmaları Denklem 5.23,
Denklem 5.24 ve Denklem 5.25 kullanılarak yazılır.
g s = σ1 − σ3 Nψ (5.23)
1 + sin ψ
Nψ = (5.24)
1 + sin ψ
g t = −σ3 (5.25)
5.5 Sıvılaşmanın Nümerik Olarak Modellenmesi
Sıvılaşma, monotonik veya çevrimsel yüklemeye maruz kalmış, suya

doygun kohezyonsuz zeminlerin kayma dayanımında meydana gelen kayıptır.
Suya doygun kohezyonsuz zeminler monotonik veya çevrimsel yüklemeye maruz
kaldığında, zeminlerde boşluk suyu basıncına bağlı efektif gerilme azalımları,
paralelinde rijitlik ve kayma dayanımı kayıpları meydana gelir. Kayma dayanımı
kaybı sıvılaşmaya neden olur.
Flac3d'deki malzeme modelleri sıvılaşmayı doğrudan modelleyemezler.

Flac3d’ de sıvılaşma, malzeme modelinde geri dönüşü olmayan hacim
deformasyonları kullanılarak hesaplanabilir. Sıvılaşmanın modellenmesi
71
Flac3d’de dinamik bir seçenek olan ve Mohr-Coulomb malzeme parametrelerini

temel alan Finn Malzeme modeli kullanılarak yapılır.
Drenajın kısıtlı olduğu durumda, çevrimsel yüklemenin suya doygun

kohezyonsuz zemine uygulanması hacimde azalmaya neden olmaz ancak hacim
azalması eğilimine neden olur. Dolayısı ile bu durum boşluk suyu basıncının
artmasına neden olur. Boşluk suyu basıncı artışı, efektif gerilmeleri sıfıra
ulaştırabilecek kadar artış gösterebilir. Efektif gerilmelerin sıfıra ulaşması
sıvılaşmanın tanımı olarak kullanılır. Çevrimsel yükleme sırasındaki gözenek
suyu basıncı artışı ile hacim azalması arasındaki ilişki Martin vd. (1975)
tarafından açıklanmıştır.
5.5.1 Hacim Azalımı İle Boşluk Suyu Basıncı Artışı Arasındaki İlişki
Drenajlı koşullar altında suya doygun kohezyonsuz zeminler, basit kesme

koşulunda belirli bir çevrimsel yüklemeye maruz bırakılırsa, çevrimsel yükleme
sırasında meydana gelen hacim azalımlarına karşılık gelen gerilme artışları ∆εvd
olarak adlandırılır. Eğer aynı çevrimsel yükleme drenajsız koşullar altında
uygulanırsa, hacimsel deformasyon boşluk suyu basıncı artışına neden olacaktır
(Martin vd.1975).
∆u∙n
Toplam zemin hacmindeki değişimlerin, K , zemindeki boşluk
w
hacimlerinin değişimine eşit olduğu varsayımı yapılıp Denklem 5.26 oluşturulur.
∆u ∙ n ∆u
= ∆εvd − (5.26)
Kw Er
Burada;
∆u
=Zeminin hacminin değişimindeki geri kazanılabilir hacmi ifade eder.
Er
Δu= Tek bir sismik yükleme döngüsü sonunda aşırı boşluk suyu
basıncındaki artışı ifade eder.
K w = Suyun bulk modülünü ifade eder.
n =İncelenen zemin numunesinin porozitesidir.
Er = Zeminde yük boşaltımı olduğu zaman oluşan geri gelmeleri ifade eden
Rebound modülü
∆εvd = Zemin iskeletinin hacim azalımlarını ifade eder.
72
Denklem 5.26 yeniden oluşturulursa; Denklem 5.27’ deki gibi yazılır.
∆εvd
∆u = (5.27)
1 n
Er + K w
Suya doygun zeminler için, zemin boşluklarınının bulk modülü suyun bulk
modülüne eşit olur ve Kw=2.2x106 kpa’ dır. Bu şartlardan suyun etkin bir şekilde
sıkıştırılamaz olduğu varsayımı yapılarak, hacim değişimlerinin sıfır olduğu
denklem koşulu Denklem 5.28’ deki gibi oluşturulur. (Martin v.d, 1975)
∆u = Er . ∆εvd (5.28)
Suya kısmen doymuş zeminler için su+hava kitlesinin bulk modülü

doygunluk derecesine bağlı olarak Şekil 5.5’ deki gibi hızlı bir azalım gösterir,
zemin daha sıkıştırılabilir hale geldiği için, aşırı boşluk suyu basıncı artışı azalır.
Şekil 5.5. Gaz-su karışımının suya doygunluk derecesine bağlı bulk modülü, K w , (Bhakta vd,
2016)
Sonuç olarak sıvı daha sıkışabilir hale gelir ve aşırı boşluk suyu basıncı
artışı azalır. Aşırı boşluk suyu basıncının nümerik olarak modellenmesinde,
sismik etkinin boşalımı sonunda oluşan, zemininde oluşan geri döndürülebilir
deformasyonlar hakkında bilgi sahibi olmak gerekir.
73
Boşalım sonucu oluşan gerilmeler; geri döndürebilir gerilme bileşeni ve

geri döndürülemez gerilme bileşeni olmak üzere iki kısımda incelenir. Bu yüzden
Denklem 5.28’ de tanımlanan ve sismik yükün boşalımında oluşan geri
kazanımları ifade eden Er modülünün hesaplanması gereklidir. Er modülü
Denklem 5.29 kullanılarak hesaplanır.
(σ′v )1−m
Er , = ∙ (σ′v0 )m−n (5.29)
mk 2
Burada k 2 , m ve n malzemeye bağlı değişkenler olup σ′v ise efektif

gerilmeyi ifade eder. (Martin vd., 1975)
5.5.2 Hacimsel Deformasyon Artışı Hesaplamaları
Aşırı boşluk suyu basıncının hesaplanabilmesi için hacim değişimlerinin

hesaplanması gereklidir. Hacim değişimlerinin hesaplanmasından sonra hacim
değişimlerine bağlı gözenek suyu basıncı oluşumları hesaplanabilir. Hacimsel
değişimleri hesaplamak için önerilen, Martin denklemi ve Bynre denklemi olarak
adlandırılan iki basit formül açıklanmıştır.
5.5.2.1 Martin Eşitliği
Martinin 1975 yılında yaptığı çalışmaya göre hacimsel gerilme artışının

çevrimsel kayma gerilme genliğine bağlı olduğunu düşünmüştür. Ayrıca hacimsel
gerilme ve çevrimsel kayma gerilmesinin sınırlama basıncından bağımsız
olduğunu fark etmiştir. Yaptığı analizlere bağlı grafikleri inceleyerek hacimsel
gerilme artışı için Denklem 5.30' önermiştir.(Martin vd. ,1975)
C3 ∙ εvd 2
∆εvd = C1 ∙ (γ − C2 ∙ εvd ) + (5.30)
γ + C4 ∙ εvd
Denklemdec1 ,c2 , c3 , c4 olmak üzere dört tane değişken vardır ve bu

değişkenler Martin eğrilerine bağlı olarak seçilir. Rölatif sıkılığın %45’ e eşit
olduğu durumda değişkenler sırasıyla, 0.80, 0.79, 0.45, 0.73 değerlerini alır.
74
5.5.2.2 Byrne Eşitliği
∆εvd ′ nin hesaplanması için Byrne 1991 yılında daha basit bir formül
önermiştir (5.31).
∙ ∆εvd εvd
= C1c ∙ exp (−C2c ∙ ( )) (5.31)
γ γ
Çoğu durumda C2c değişkeni C2c = 0.4⁄C1c olarak alınır. Bu yüzden Byrne
(1991) eşitliği tek bir bağımsız değişkene bağlıdır. Byrne 1991 yılında yaptığı
çalışmaya göre bağımsız değişken rölatif sıkılığa bağlı olup Denklem 5.32
C1c = 7600(Dr )−2.5 (5.32)
Düzeltilmiş SPT-N değerleri ile rölatif sıkılık arasındaki ampirik ilişki

Denklem 5.33’ deki gibidir.
1/2
Dr = 15(N1 )60 (5.33)
Denklem 5.32 Denklem 5.33’ deki formül kullanılarak yeniden

oluşturulursa düzeltilmiş SPT-N değerine bağlı C1c katsayısı Denklem 5.34’ deki
gibi elde edilir.
−1.25
C1c = 8.7 ∙ (N1 )60 (5.34)
Hesaplamada kullanılan C1 ve C2 katsayısı rölatif sıkılıkla ilgili

parametrelerdir ve sırasıyla formülde C1c , C2c yerine kullanılır ve hesaplanışı
Denklem 5.35a ve 5.35b’de gösterildiği gibidir.
1 c
C1 = C (5.35a)
2 1
0.4
C2 = (5.35b)
C1c
Üçüncü bir parametre olan C3 katsayısı ise hacimsel deformasyonun

hacimsel gerilme üretemediği eşik değeri ifade eder. Byrne parametrelerinin
75
hesaplama tablosu kumlu; gevşek, ortasıkı, sıkı zeminler için sırasıyla EK-A-7,
EK-A-15,EK-A-23’de verilmiştir. .
5.6 Interface Elemanları
Flac3d yazılımı ara yüzü her biri üç düğüm noktası ile tanımlanan üçgen
meshlerin birleşimi şeklinde tanımlar. Yüzey elemanı üzerine tutturulan
dikdörtgen ara yüzler için Şekil 5.6’ deki gibi iki adet üçgen ara yüz elemanı
tanımlanmıştır. Ara yüz başka bir yüzey ile temas ettiğinde birleşim ara yüzde
tespit edilir.
Şekil 5.6 .Ara yüz alanın ara yüz düğümlerine dağılımının örneği (Flac3d)
Zaman aralığının her bir adımında, bütün ara yüz düğümleri ve onun temas
ettiği hedef yüzler için normal penetrasyon ve bağıl kayma hızları hesaplanır. Bu
değerler, normal kuvvet vektörünü ile kayma kuvveti vektörünü hesaplamak için
ara yüz modeli tarafından kullanılır.
Doğrusal bir Mohr-Coulomb dayanım kriteri kullanan ara yüz elemanları,

normal ve kayma rijiklikleri, çekme ve kayma dayanımı kuvvetleri, etkili normal
kuvvette artışa neden olan dilatasyon açısı, parametrelerini kullanır ve şematik
gösterimi Şekil 5.7’ deki gibidir.
76
Şekil 5.7. Hedef yüzeye bağlanmış arayüz modeli
Birim uzaklıktaki rijiliğin ifadesi olan k s ve k n nin hesaplanması için

Denklem 5.36 önerilmiştir (Flac3d).
4
K + 3G
k s , k n = maks [ ] (5.36)
∆zmin
Burada k s , kayma rijitliğininin ifadesi iken, k n ise normal gerilme

rijitiliğinin ifadesidir. Burada K ve G, sırasıyla ara yüzde birleşmiş olan zeminlerin
bulk modülü ile kayma modülünü ifade eder. ∆zmin ise, birleşen zeminlerdeki en
küçük genişliğin ifadesi olup Şekil 5.8’ deki gibi gösterilmiştir.
Şekil 5.8. Rijitlik hesaplamalarında kullanılan bölge boyutları (Flac3d)

77
5.7 Dinamik Timestep
Nümerik analiz sisteminin stabilitesinin bozulmaması, sismik etkilerin

sisteme düzgün yansıtılabilmesi ve sistemdeki dinamik zaman adımına bağlı işlem
süresinin uzamaması için dinamik zaman adımının doğru seçilmesi gereklidir.
Dinamik zaman adımı Courant-Friederichs-Levy kararlılık koşulunu sağlamalıdır
ve bunun için Denklem 5.37 önerilmiştir. (Carlo, 2007)
Vs ∆t
=C C≤1 (5.37)
∆l
5.8 Mekanik Sönümlemeler ve Malzemelerin Tepkisi
Dinamik sistemler doğal ortamlarında, sistem içindeki dinamik etkilerin bir

dereceye kadar sönümlenmesini içerir. Aksi takdirde, sistem dinamik etkilere
maruz kaldığında süresiz olarak salınım gösterecektir. Sönümlenme sonrası
oluşan enerji kaybı, zemin daneleri arasındaki sürtünme ve zemin ara yüzleri
boyunca oluşan enerji kaybına bağlıdır. Dinamik analizlerde oluşturulan
simülasyonlardaki, sönümleme dinamik bir etkiye maruz kalan doğal sistemdeki
enerji kayıplarını temsil etmelidir. Zeminde ve kayalarda oluşan doğal sönümleme
esas olarak frekanstan bağımsızdır (Histeretik) ( Gemant ve Jackson 1937, Wegel
ve Walther 1935) .Bu tür sönümlemeleri sayısal olarak modellemek karşılaşılan
iki problemden dolayı zordur (Cundall, 1976). İlk olarak oluşturulan birçok basit
histeretik fonksiyon, birkaç dalga formu üst üste bindiğinde, tüm dalga
bileşenlerinin eşit şekilde sönümleyemez. İkinci sorun histeretik sönümleme
fonksiyonlarının modeldeki işleme yollarının farklılığı ve buna bağlı
yorumlamaların zorlaşmasıdır. Eğer malzeme modeli, gerçek malzemeden gelen
histeretik sönümümün yeterli gösterimini içeriyorsa ek sönümleme
fonksiyonlarına gerek yoktur. Ama oluşturulan malzeme modelleri ek histeretik
sönümleme fonksiyonlarını atlayacak kadar dinamik olarak iyi düşünülmemiştir.
Rayleigth sönümü, zamana bağlı nümerik analizlerde sınırlı frekans

aralığında lineer durumdaki malzemenin, elastik bölgedeki sönümü sağlamak için
yaygın olarak kullanılmaktadır. Alternatif sönümleme fonksiyonu olan, histeretik
sönümleme, deformasyon modülüne bağlı fonksiyonların direk olarak simule
78
edilebilmesini sağlar. Bu sönümle yapılan hesaplamalar doğrusal analizler ile

doğrusal olmayan analizler arasında doğrudan karşılaştırma imkanı verir.
Analizlerde Mohr-Coulomb gibi basit plastite modelleri kullanıldığında seçim
histeretik sönüm ile Rayleigth sönümdür.
Histeretik sönüm deformasyona bağlı sönümleri gerçekleştirirken,

Rayleigth sönüm ise zeminin elastik bölgedeki sönümlerini gerçekleştirir
5.8.1 Rayleigth Sönümü
Bir sistemdeki enerji dağılımının en basit matematiksel gösterimi viskoz

sönümleyicilerdir. Sönümlemeyi sağlayan matris sistemin doğrusal elastik bölge
aralığındaki enerji kayıplarını temsil eder. Rayleigth sönüm modeli, sönümleme
matrisinin (C) sırasıyla rijitlik (K) ve kütle matrisleri (M) ile orantılı olduğunu
Denklem 5.38’ deki gibi ifade eder.
[C] = r0 [M] + r1 [K] (5.38)
Burada r0 ve r1 rijitlik ve kütleye bağlı orantılık sabitlerini ifade eder.

Sistemin herhangi bir modundaki sönümleme oranı Denklem 5.39’ da gösterildiği
gibidir.
1 ωk
ξk = r0 + r (5.39)
2ωk 2 1
Burada ωk sistemin herhangi bir modunun açısal frekansını ifade ederken

r0 ve r1 ise iki adet sönüm oranını birleştirip tek bir değişkende kullanılmasını
sağlayan sabitlerdir. Rijitliğe bağlı sönüm matrisi Denklem 5.39’ nin ikinci terimi
ile tanımlanır ve Şekil 5.9’ deki gibi frekans’ a bağlı doğrusal varyasyon gösterir.
Kütleye bağlı sönüm matrisi, sönümleme Denklem 5.39’ un birinci terimi ile ifade
edilir. Şekil 5.9’ daki gibi frekansa bağlı hiperbolik azalım şeklindedir.
79
Şekil 5.9. Açısal frekansa bağlı Rayleigth sönüleme oranı değişimi (Cruz ve Miranda, 2017)
Rijitlik ve kütle sönüm matrislerinin zemin içeresine gömülmüş viskoz

sönümleyiciler kullanılarak gösterimi Şekil 5.10’ deki gibidir. Kütle matrisi zemin
profilini yerinde tutmaya çalışırken (Şekil 5.10a) rijitlik matrisi zemin nodlarını
bir arada tutarak deforme olmasını engeller. (Şekil 5.10b)
Şekil 5.10. Rayleigth sönümünün zemin içerisindeki davranışının şematik gösterimi (a) Kütleye
bağlı sönüm matrisi, (b) Rijitliğe bağlı sönüm matrisi (Cruz ve Miranda, 2017)
5.8.2 Histeretik Sönümü
Eş değer doğrusal yöntem sismik bölgelerde zeminlerde ve kayalarda

oluşan dalga yayınımlarını ve tepki spektrumlarını hesaplamak için uzun yıllardan
80
beri kullanılmaktadır. Fakat kullanılan eş değer doğrusal yöntem, lineer olmayan

malzeme davranışını (sönümleme ve malzeme yumuşaması) simule edemez.
Dinamik hesaplamalar için Mohr-Coulomb malzeme modeli, histeretik eğriler ile
birlikte kullanılır.
Bu birleştirilmiş model, kayma modülü azalımları (malzeme yumuşaması)

ve sönüm oranları artışını hesaplayabilir. Gerilmenin sadece deformasyonlara
bağlı olduğu ideal bir zemininin temsil edilmesi için Flac3d, Denklem 5.40 ve
Denklem 5.41’deki algoritmayı kullanır.
τ̅ = Ms γ (5.40)
dτ̅ dMs
Mt = = Ms + γ (5.41)
dγ dγ
Burada; τ̅ =normalize edilmiş kayma gerilmesini, γ=kayma
deformasyonunu, Ms = normalize edilmiş sekant modülünü (G/Gmax) ve Mt =
normalize tanjant modülünü ifade etmektedir. FLAC3D'de çevrimsel
deformasyonlara bağlı G/Gmax azalımlarının temsil edilmesi için çeşitli
fonksiyonlar mevcuttur ve bu fonksiyonlar aşağıda tanımlanmıştır.
5.8.2.1 FLAC3D Histeretik Sönüm Modeli
Flac3d'deki varsayılan histeretik modelde, çevrimsel deformasyon, hem

düşük, hem de yüksek deformasyonda sıfır eğimli bir iskelet eğrisi ile temsil ve
formüle edilmiştir. Sekant Modülü Denklem 5.42 kullanılarak hesaplanır
(Flac3d).
Ms = s 2 (3 − 2s) (5.42)
Burada s Denklem 5.43’deki gibi hesaplanır.
L2 − L
s= (5.43)
L1 − L
Burada L, logaritmik deformasyonun ifadesidir ve Denklem 5.44’deki gibi

hesaplanır.
L = log10 γ (5.44)
81
Burada L1 ve L2 değişkenleri logaritmik deformasyonun uç değerlerini (teğet

eğiminin sıfır olduğu değerleri) ifade eder. Tanjant Modülü, Denklem 5.45
dMs
Mt = Ms + γ (5.45)
dγ
5.8.2.2 Sigmoidal (sig3, sig4) Histeretik Sönüm Modeli
Sigmoidal eğriler tanımlanan değer aralığında uygun asimptotik davranışa

sahip olup, modül azalım eğrilerini temsil etmek için çok uygundur. İki tip
sigmoidal model vardır bunlar sırasıyla Denklem 5.46a ve Denklem 5.46b 'de
tanımlanan sig3 ile sig4 modelidir (Flac3d).
a
Ms = L−x0 (5.46a)
(− )
1+e b
a
Ms = y0 + L−x0 (5.46b)
(− )
1+e b
Sig 3 modeli için komut satırında a, b ve x0 değişkenleri olarak

adlandırılan üç parametre, sig 4 modeli için, komut satırında a, b, x0 ve y0
parametreleri girilmelidir.
5.8.2.3 Hardin ve Drnevich Histeretik Sönüm Modeli (1972)
Hardin ve Drevich tarafından 1972 yılında Denklem 5.47 ile belirtilen

formülasyon önerilmiştir
1
Ms = γ (5.47)
1 + ⁄γref
Tez kapsamında da kullanılan ve her tip zemini kapsayan hardin iskelet

eğrisinde deformasyonlara bağlı olarak oluşan kayma modülü azalımları ve
sönüm oranlarının değişim eğrisinin şematik gösterimi Şekil 5.11’deki gibidir.
82
Şekil 5.11 Her Tip Zemini Kapsayan, Hiperbolik Birim Deformasyonlara Bağlı Normalize
Edilmiş Kayma Modülü ve Sönüm Oranları (Hardin, 1972)
Ayrıca, hiperbolik deformasyona bağlı olarak hesaplanan kayma modülü

azalımları ve ölçülen gerçek kayma modülü değerleri, kohezyonsuz temiz kumlar
ve kohezyonlu zeminler için Şekil’5.12’deki gibi karşılaştırmalı olarak çizilmiştir.
Hesaplanan ve ölçülen sönüm oranlarının karşılaştırılması Şekil’5.12’de
beliritilmiş olup temiz kumlar için hespalanan değerler, gerçek sönüm değerlerine
yakınlık göstermiştir.
Şekil 5.12 (a),(b) Normalize edilmiş Kayma Modüllerinin Gerçek Değerleri ile Hesaplanan
Değerlerinin Karşılaştırılması, (c), (d) Hesaplanan ve Ölçülen Sönüm Oranlarının Karşılaştırılması
(Hardin, 1972)
83
5.8.2.4 Histeretik Model Parametreleri
Oluşturulan zemin sistemine uygun histeretik sönümleme modelinin

seçilmesi için, yukarıda tanımlanan histeretik modellerinin karşılaştırılması
gereklidir. Uygun histerik sönümleme modelinin seçilmesi için sönüm
modellerinin, kayma modülü azalım eğrileri ile birlikte sönüm oranları eğrilerinin
çıkarılması ve buna uygun karşılaştırmaların yapılması gereklidir. Kayma modülü
azalım eğrileri ile birlikte sönüm oranları eğrilerinin oluşturulması için zeminin
çevrimsel yükleme davranışı simule edilir. Sönüm modellerindeki parametreler
kumlu zeminler için Tablo 5.1'deki gibidir.
Tablo 5.1. Kumlu zeminler için nümerik uygunluk parametreleri
Veri Seti Flac3D Sig3 Sig4 Hardin

L1=-3.325 a=1.014 a=0.9762 γref =0.06
Kum-Üst Limit
L2=0.823 b=-0.4792 b=-0.4392
(Seed ve Idriss,
xo =-1.249 xo =-1.285
1970)
yo =0.03154
Seed ve Idriss tarafından zeminlerin deformasyon atlındaki davranışı,

kayma modülündeki azalımları göstermek için Şekil 5.13 deki gibi modül azalım
eğrileri oluşturulmuştur.
Şekil 5.13. Modül Azalım Eğrileri (Seed ve İdriss, 1970-Üst Limit)

84
Bütün sönüm modelleri, kayma modülü azalım eğrilerine uygunluklar

gösterir fakat aralarında en iyi uygunluk göstereni Şekil 5.14’deki gibi Hardin
modelidir. Flac3d Hardin modelinin sonuçları, Shake91 programı ile hesaplanan
Seed ve İdriss'in 1970 yılında oluşturdukları eğriler ile birlikte Şekil 5.14 ve Şekil
5.15'teki gibi verilmiştir. Şekil 5.14'de görüleceği gibi modül azalım eğrileri
uygunluk gösterse de Şekil 5.15'deki ölçülen sönümlemeler uygunluk
göstermemektedir. Bununla birlikte yaklaşık %0.1 sönümlemelere (γ) kadar
eğriler uygunluk göstermektedir. Ayrıca Hardin modelindeki hesaplanan
gerilmeler sadece deformasyonlara bağımlı, çevrimsel yükleme döngü sayısından
bağımsız olduğu için gerçek zeminlerdeki sertleşme ya da yumuşama işlemlerini
temsil etmez.
Çevrimsel Kayma Deformasyonuna (%) Karşılık

Gelen Sekant Modülü Değerleri %
1,2
Shake91-Seed-Üst Limit
Modül Azalımı G/Gmax
1 Flac3d-Hardin Model
0,8
0,6
0,4
0,2
0
0,0001 0,001 0,01 0,1 1 10
Deformasyon (%)
Şekil 5.14. Kayma Modülü Azalım Eğrisi, Flac3d Hardin Modeli kullanılarak hesaplanan Shake
91 (Seed ve İdriss, 1970 Kumlu Zeminler için Üst Limit) Verilerinin Karşılaştırılması
Çevrimsel Kayma Deformasyonuna (%) Karşılık

Gelen Sönüm Oranları %
60
Shake91-Seed-Üst Limit
Flac3d-Hardin Model
50
Sönüm Oranı (%)
40
30
20
10
0
0,0001 0,001 0,01 0,1 1 10
Deformasyon (%)
Şekil 5.15. Sönüm Oranı Eğrisi, Flac3d Hardin Modeli kullanılarak hesaplanan Shake 91 (Seed ve
İdriss, 1970 Kumlu Zeminler için Üst Limit) Verilerinin Karşılaştırılması
85
5.9 Kullanılan Zemin Düzeltmeleri
5.9.1 Derinliğe Bağlı G ve K düzeltmeleri
Hesaplamalarda belirli bir referans değerine sahip kayma modülü

kullanılıyorsa derinliğe bağlı düzenlemelerin yapılması gereklidir. Derinliğe bağlı
G ve K düzeltmeleri için zemin yer altı su seviyesi altında ise efektif gerilmeler
kullanılır, efektif gerilmeler suya doygun yoğunluk değerleri kullanılarak
hesaplanır. Suya doygun yoğunluk ( γwet ), porozite ( n ) ve kuru yoğunluk ( γdry
) değerleri kullanılarak Denklem 5.48’ deki gibi hesaplanır ve hesap tablosu
kumlu; gevşek, ortasıkı, sıkı zeminler için sırasıyla EK-A-1, EK-A-9,EK-A-17’de
verilmiştir.
γwet = γdry ∙ n (5.48)

Efektif gerilmeler zemin danelerinin yaptığı düşey gerilmelerden zemine
etkiyen suyun kaldırma kuvvetinin çıkarılmış halidir ve efektif gerilmelerin σ
̅eff
hesaplanması derinliğe ( z ) bağlı olarak Denklem 5.49’ da gösterildiği gibidir ve
hesap tablosu kumlu; gevşek, ortasıkı, sıkı zeminler için sırasıyla EK-A-1, EK-A-
9,EK-A-17’de verilmiştir.
̅eff = (γwet − 0.981) ∙ 9.81 ∙ z

σ (5.49)
Mohr-Coulomb göçme kriterinde kullanılan (k 0 ) katsayısının

hesaplanmasında içsel sürtünme açısına ( ΦMC ) ve poisson oranına ( ν ) bağlı
olarak Denklem 5.50a ve Denklem 5.50b olmak üzere iki adet farklı formül vardır
ve hesaplama tablosu kumlu; gevşek, ortasıkı, sıkı zeminler için sırasıyla EK-A-2,
EK-A-10,EK-A-18’de verilmiştir.
ΦMC
k 0 (1) = 1 − sin ( ) (5.50a)
180
ν
k 0 (2) = (5.50b)
(1 − ν)
İki yaklaşımdan alınan değerler kullanılarak, daha iyi yaklaşım için

Denklem 5.50a ve Denklem 5.50b’ nin aritmetik ortalaması Denklem 5.51’deki
86
gibi alınır ve ve hesap tablosu kumlu; gevşek, ortasıkı, sıkı zeminler için sırasıyla
EK-A-2, EK-A-10,EK-A-18’de verilmiştir.
k 0 (1) + k 0 (2)
k ′0 = (5.51)
2
Zeminin herhangi bir derinliğinde oluşan toplam basınç, P ′ derinlik
referans basınca eşit olduğunda kayma dayanımı referans dayanıma eşit olacaktır.
P ′ derinlik , ̅eff ve k ′0 kullanılarak Denklem 5.52 deki gibi hesaplanır ve
σ
EK-A-11,EK-A-19’da verilmiştir.
′
σ ̅eff ∙ k ′0
̅eff + 2 ∙ σ
P derinlik = (5.52)
3
′
Referans basınçta, Preferans , yüklemeye maruz kalmış zeminlerin kayma
modülü, Gmaks, referans ,kullanılarak istenilen derinlikteki kayma modülü
Gmaks, derinlik , P ′ derinlik kullanılarak Denklem 5.53’ deki gibi hesaplanır ve
EK-A-11,EK-A-19’da verilmiştir.
′ 0.5
Gmaks, derinlik Pderinlik
= ( ′ ) (5.53)
Gmaks, referans Preferans
5.9.2 Derinliğe Bağlı K Düzeltmeleri
Derinliğe bağlı olarak düzeltilen kayma modülleri kullanılarak, istenilen

derinlikteki bulk modülü K maks , derinlik , poisson oranına ( ν ) bağlı şekilde
Denklem 5.54 kullanılarak hesaplanır ve hesaplama tablosu kumlu; gevşek,
ortasıkı, sıkı zeminler için sırasıyla EK-A-4, EK-A-12,EK-A-20’de verilmiştir.
2 ∙ (1 + ν)
K maks , derinlik = ∙G (5.54)
3 ∙ (1 − 2 ∙ ν) maks ,derinlik
5.9.3 G ye Bağlı SPT-N Hesaplamaları Ve SPT-N60 Düzeltmeleri
Derinliğe bağlı Gmaks, derinlik değerleri hesaplandıktan sonra kumlu

zeminler için düzeltilmemiş SPT-N değerlerinin hesaplanması için birçok formül
87
önerilmiştir. Önerilen formüllerden en iyi yaklaşım yapanları seçilmiş olup Tablo

5.2’ de belirtildiği gibidir.
Tablo 5.2 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬, 𝐝𝐞𝐫𝐢𝐧𝐥𝐢𝐤 değerlerine bağlı SPT-N hesaplamaları

Referans SI(MPa) Düzenlemiş Bağıntı Zemin Tipi
Denklemler No
Ohsaki ve Iwasaki, 1973 G = 11.77N 0.8 5.55a Bütün zemin tipleri
Ohsaki ve Iwasaki, 1973 G = 11.94N 0.78 5.55b Bütün zemin tipleri
Ohsaki ve Iwasaki, 1973 G = 6.374N 0.94 5.55c Kumlu Zeminler
Imai ve Tonouchi, 1982 G = 14.12N 0.68 5.55d Bütün zemin tipleri
Byrne formülü rölatif sıkılığı düzeltilmiş SPT-N60 değerleri kullanarak

hesaplar. Derinliğe bağlı SPT düzeltme katsayısı, CN , efektif gerilmeler, σ
̅eff ,
kullanılarak Denklem 5.56’ deki gibi hesaplanır ve hesaplama tablosu kumlu;
gevşek, ortasıkı, sıkı zeminler için sırasıyla EK-A-6, EK-A-14,EK-A-22’de
verilmiştir.
100
CN = √ (5.56)
̅eff
σ
Denklem 6’ daki gibi düzeltme katsayısının düzeltilmemiş SPT-N

değerleri ile çarpımı sonucu düzeltilmiş SPT-N60 değerleri elde edilir ve
EK-A-14,EK-A-22’de verilmiştir. .
N60 = CN ∙ N (5.57)
5.9.4 Permeabilite Katsayısının FLAC3D’ de Kullanılacak Şekilde

Uyarlanması
Flac3D analizlerinde literatürde haraketlilik katsayısı olarak da bilinen

izotropik permabilite katsayısı (m2 ⁄(Kpa/sec)) kullanılmıştır. Darcy’ nin
kanununda belirtilen hidrolik iletkenlik katsayısı k h (m/sn) kullanılarak izotropik
permeabilite Denklem 5.58 aracılığı ile hesaplanır hesaplama tablosu kumlu;
gevşek, ortasıkı, sıkı zeminler için sırasıyla EK-A-8, EK-A-16,EK-A-24’de
verilmiştir.
88
kh
k= (5.58)
ρf g
Burada g yerçekimi ivmesini ρf ise suyun özgül ağırlığını ifade eder. k

katsayısının birimi m2 Pa⁄sn ya da m2 Kpa⁄sn şeklinde olmalıdır. ρf g ise
9.81 ∙ 103 (Pa⁄m) ya da 9.81 ∙ (Kpa⁄m) ye eşittir.
5.9.5 DeepSoil Yazılımı Kullanılarak Elde Edilen Rayleigth Sönüm

Oranlarının Yazılıma İşlenmesi
Lineer bölge sönümlemesini ifade eden Rayleigth sönümlerinin

tanımlanması için sistemin doğal frekansına ihtiyaç vardır. Doğal frekans
değerleri zemin tabakalarının ve zemin özelliklerinin Deepsoil yazılımına girimesi
ile elde edilir. Gevşek, orta sıkı ve sıkı zeminler için sistemin doğal frekansı ve
tabakalaşma Şekil 5.16’ deki gibidir.
Şekil 5.16. DeepSoil programından alınan doğal frekanslar ve tabaklaşma; (a) Kumlu gevşek
zemin , (b) Kumlu orta sıkı zemin, (c) Kumlu sıkı zemin
5.9.6 Histeretik Sönümler İçin Kullanılacak Hardin Sönüm

Değerlerinin Hesaplanması
Flac3d yazılımında malzemelerin sönümünün simule edilebilmesi,

sönümler sonucu ortaya çıkan histeretik eğrilerin oluşturulabilmesi için her
derinlikteki % refstrain ,derinlik değerlerinin hesaplanması gereklidir.
89
% refstrain ,d. değerleri τmaks, derinlik ve daha önceden hesaplanmış

Gmaks, derinlik değerlerine bağlıdır. τmaks, derinlik değerleri Denklem 5.59
kullanılarak hesaplanır, hesaplama tablosu kumlu; gevşek, ortasıkı, sıkı zeminler
için sırasıyla EK-A-5, EK-A-13, EK-A-21’de verilmiştir. .
φ
τmaks, derinlik = σ
̅eff ∙ tan ( ) (5.59)
180
Gmaks, derinlik ve τmaks, derinlik değerleri kullanılarak,

% refstrain,derinlik değerleri Denklem 5.60 kullanılarak hesaplanır, hesaplama
tablosu kumlu; gevşek, ortasıkı, sıkı zeminler için sırasıyla EK-A-5, EK-A-13,
EK-A-21’de verilmiştir. .
τmaks, derinlik
% refstrain ,derinlik = x100 (5.60)
Gmaks, derinlik
90
6 NÜMERİK SİSTEM ANALİZLERİ
6.1 Zemin Parametreleri
6.1.1 Genel Zemin Profili
Cyclic1D’inin kılavuzundan kumlu zeminlerle ilgili parametreler

alıntılanmıştır ve kullanılan parametreler Tablo 6.1’deki gibidir.
Tablo 6.1 Cyclic1D-Kumlu Zeminler için Kullanılan Zemin Parametreleri

Zemin 𝛅 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐫𝐞𝐟 𝐊 𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐫𝐞𝐟 𝐩′ c 𝛗
𝐯 n k (m/sn)
Türü (kg/m )3
(Kpa) (Kpa) (Kpa) (Kpa) (Der.)
Kumlu
Gevşek 1700 5.8 ∙ 104 1.8 ∙ 105 0.4 80 0.5 0.3 29 6.6 ∙ 10−5
Zemin
Kumlu
Ortasıkı 1900 7.85 ∙ 104 2.4 ∙ 105 0.4 80 0.5 0.3 35 6.6 ∙ 10−5
Zemin
Kumlu
Sıkı 2100 1.35 ∙ 105 4.0 ∙ 105 0.4 80 0.5 0.3 40 6.6 ∙ 10−5
Zemin
6.1.2 Nümerik Analiz için Flac3d’ye Girilen Hesaplanmış Zemin

Parametreleri
Zeminin tabakalaşması Şekil 6.1’de görüldüğü gibi her 1 m de birdir ve

buna uygun derinliğe bağlı düzeltmeler yapılmıştır. Derniliğe bağlı düzeltmelerin
formülleri Bölüm 5’de verilmiştir. Ayrıca düzeltmelerin hesap tabloları ekler
kısmındadır.
Şekil 6.1 Zemin Profili ve Doğru Hesaplamalar İçin Oluşturulan Tabakalar

91
. Gevşek kum zemin, orta sıkı kum zemin ve sıkı kum zemin için nümerik
analizde kullanılan parametreler sırasıyla Tablo 6.2, Tablo 6.3 ve Tablo 6.4’de
verilmiştir.
Tablo 6.2 Gevşek Kum Zemin İçin Nümerik Analizde Kullanılan Parametreler
Der. 𝛄𝐝𝐫𝐲 p Φ v c 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬.𝐝 𝐊 𝐦𝐚𝐤𝐬.𝐝 % 𝐂𝟏 𝐂𝟐
(m) (t/m3) (Der.) (Kpa) (Kpa) (Kpa) 𝐫𝐞𝐟𝐬𝐭𝐫
0.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 12385.94 57801.04 0.02 2.21 0.09
1.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 21453.07 100114.33 0.04 2.03 0.10
2.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 27695.80 129247.05 0.05 1.95 0.10
3.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 32770.11 152927.17 0.06 1.90 0.11
4.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 37157.81 173403.11 0.07 1.86 0.11
5.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 41079.50 191704.36 0.07 1.84 0.11
6.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 44658.13 208404.61 0.08 1.81 0.11
7.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 47970.53 223862.46 0.09 1.79 0.11
8.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 51068.53 238319.78 0.09 1.78 0.11
9.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 53989.05 251948.88 0.10 1.76 0.11
10.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 56759.49 264877.63 0.10 1.75 0.11
11.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 59400.87 277204.04 0.11 1.74 0.12
12.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 61929.68 289005.19 0.11 1.73 0.12
13.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 64359.21 300343.00 0.12 1.72 0.12
14.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 66700.31 311268.11 0.12 1.71 0.12
15.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 68961.98 321822.56 0.12 1.70 0.12
16.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 71151.79 332041.68 0.13 1.69 0.12
17.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 73276.19 341955.55 0.13 1.68 0.12
18.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 75340.71 351589.99 0.14 1.68 0.12
19.50 1.70 0.3 29.0 0.4 0.3 77350.15 360967.37 0.14 1.67 0.12
92
Tablo 6.3 Ortasıkı Kum Zemin İçin Nümerik Analizde Kullanılan Parametreler
0.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 18190.83 84890.56 0.02 1.72 0.12
1.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 31507.45 147034.76 0.03 1.60 0.12
2.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 40675.94 189821.06 0.05 1.55 0.13
3.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 48128.42 224599.30 0.05 1.51 0.13
4.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 54572.50 254671.67 0.06 1.49 0.13
5.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 60332.17 281550.13 0.07 1.47 0.14
6.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 65587.98 306077.26 0.07 1.45 0.14
7.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 70452.80 328779.71 0.08 1.44 0.14
8.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 75002.73 350012.73 0.08 1.43 0.14
9.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 79292.01 370029.36 0.09 1.42 0.14
10.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 83360.87 389017.40 0.09 1.41 0.14
11.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 87240.17 407120.81 0.10 1.40 0.14
12.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 90954.17 424452.79 0.10 1.39 0.14
13.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 94522.34 441104.27 0.10 1.38 0.14
14.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 97960.64 457149.64 0.11 1.38 0.15
15.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 101282.28 472650.62 0.11 1.37 0.15
16.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 104498.38 487659.12 0.12 1.37 0.15
17.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 107618.42 502219.31 0.12 1.36 0.15
18.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 110650.52 516369.10 0.12 1.36 0.15
19.50 1.90 0.3 31.4 0.4 0.3 113601.72 530141.36 0.13 1.35 0.15
93
Tablo 6.4 Sıkı Kum Zemin İçin Nümerik Analizde Kullanılan Parametreler
0.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 32791.55 153027.22 0.02 1.23 0.16
1.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 56796.63 265050.93 0.03 1.16 0.17
2.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 73324.13 342179.28 0.04 1.13 0.18
3.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 86758.28 404871.98 0.05 1.11 0.18
4.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 98374.64 459081.67 0.05 1.09 0.18
5.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 108757.26 507533.89 0.06 1.08 0.19
6.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 118231.61 551747.50 0.06 1.07 0.19
7.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 127001.12 592671.89 0.07 1.06 0.19
8.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 135203.02 630947.41 0.07 1.05 0.19
9.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 142935.04 667030.21 0.08 1.05 0.19
10.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 150269.75 701258.84 0.08 1.04 0.19
11.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 157262.74 733892.79 0.09 1.04 0.19
12.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 163957.74 765136.12 0.09 1.03 0.19
13.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 170389.88 795152.78 0.09 1.03 0.19
14.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 176587.89 824076.82 0.10 1.02 0.20
15.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 182575.61 852019.53 0.10 1.02 0.20
16.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 188373.10 879074.48 0.10 1.02 0.20
17.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 193997.41 905321.27 0.11 1.01 0.20
18.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 199463.20 930828.27 0.11 1.01 0.20
19.50 2.10 0.3 40.0 0.4 0.3 204783.15 955654.71 0.11 1.01 0.20
Ayrıca Flac3d’ye permeabilite, izotropik permeabilite olarak girilmiş olup

değerler Bölüm 5’deki formüller kullanılarak hesaplanmıştır. Hesaplanan değerler
tabakalar arasında ve incelenen zeminlere göre farklılık göstermediğinden
izotropik permeabilite, k(m2 Kpa/sn) = 6.73 ∙ 10−6 bulunarak nümerik
analizlere aktarılmıştır.
6.2 Jet Kolonu Parametreleri
6.2.1 Literatürden Alınmış Jet Kolonu Parametreleri
Kumlu zeminlerde oluşturulan jet kolonlarının tek eksenli basınç

dayanımları için literatürde birçok değer aralıkları verilmiştir. Tek eksenli basınç
94
dayanımı aralıkları için Stoel (2001), Durgunoğlu (2004) ve Croce vd. (2014)’nin
verdiği aralıklar kullanılmış olup alt ve üst limitlerin ortalaması alındıktan sonra
genel ortalama değeri alınarak kullanılmış olup, Tablo 6.5’de gösterilmiştir. İçsel
sürtünme açıları ve kohezyon değerleri için Miki (1982), Fang vd.(2004) ve
Bzowka (2009)’nın çalışmasında elde ettiği değerler kullanılmıştır, ayrıca Tablo
6.5’de gösterilmiştir. Kumlu zeminlerdeki jet kolonlarının γdry ve poisson oranı
(v) değeri Akin’nin 2016 yılında literatür derlemesine ek olarak, kendi değerlerine
de yer verdiği çalışmadan elde edilmiştir (Akın,2016). Elastite modülü (E) ise
Stoel’in 2001 yılında önerdiği kumlu zeminlerdeki jet kolonları için q u değerine
bağlı elastite formülünden hesaplanmıştır (Stoel,2001).
Tablo 6.5. Literatürden Alınarak Hesaplanmış Jet Kolonu Parametreleri

Referans Alt Limit Ortalama Üst Limit
𝐪𝐮 (𝐌𝐩𝐚)
Stoel, (2001) 10 25 40
Durgunoğlu (2004) 7 10.5 14
Çimento Oranına
4 12 20
Göre
7 15.83 24.67
Φ (Derece)
Bzowka (2009) - 58.20 -
Miki (1982) - 25 -
Fang vd. (2004) - 38.70 -
- 40.63 -
c (Mpa)
Bzowka (2009) - 2.3 -
Miki (1982) - 0.8 -
Fang vd. (2004) - 0.7 -
Ortalama - 1.27 -
𝛄𝐝𝐫𝐲 (t/m3)
Akın (2016) - 19 -
E (Mpa)
Stoel (2001) 2927.45 3850.64 6779.58
v
Akın (2016) - 0.2 -
95
6.2.2 Nümerik Analiz İçin Flac3d ye Girilen Düzenlenmiş Jet Kolonu

Parametreleri
Flac3d nümerik analizlerinde jet kolonu kolonlarının analizi için Mohr-

Coulomb malzeme modeli seçilmiş olup, girilmesi gereken değerler elastite
modülü (E), kayma modülü (Gmaks ), bulk modülü (K maks ), kohezyon (c), içsel
sürtünme açısı (Φ) ve kuru yoğunluk (γdry ) değerleridir. Elasitie modülüne bağlı
kayma modüllerinin hesaplanması için Denklem 6.1 önerilmiştir.
E
Gmaks = (6.1)
2 ∙ (1 + v)
3850.64
Gmaks = = 1604.43 Mpa
2 ∙ (1 + 0.2)
Değişkenlerin Denklem 6.1’de yerine konulmasıyla Gmaks =

1604.43 Mpa elde edilmiştir. Ayrıca, Gmaks değerine bağlı K maks ’ın
hesaplanması için Denklem 6.2 kullanılmıştır.
3 ∙ (1 + v)
K maks = G ∙ (6.2)
2 ∙ (1 − 2v)
3 ∙ (1 + 0.2)
K maks = 1604.43 ∙ = 2139.24 Mpa
2 ∙ (1 − 2 ∙ 0.2)
Denklem 6.2’nin hesaplanması sonucunda K maks =2139.24 Mpa elde

edilmiştir. Hesaplanan değerler ve literatür kapsamında oluşturulan değerler
Flac3d’de analizine uygun şekilde düzenlenirse değerler Tablo 6.6’daki gibi
yazılır.
Tablo 6.6 Flac3d’ye Girilecek Jet Kolonu Parametreleri

𝛄𝐝𝐫𝐲 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬.𝐝 𝐊 𝐦𝐚𝐤𝐬.𝐝 Φ c (Kpa)
(t/m3) (Kpa) (Kpa) (Der.)
6 6
1.9 1.60∙ 10 2.14∙ 10 40.63 1.26∙ 106
96
6.3 Nümerik Analizde Jet Enjeksiyonu Ara yüzü İçin Kullanılan

Rijitilik Parametreleri
Jet kolonlarının zemine temas ettiği ara yüz bölgesi zemin ile jet kolonunun
geçiş bölgesi olduğu için ara yüz hesaplamalarından jet kolonu rijitlik
parametreleri kullanılır. Analiz için oluşturulan ara yüzler Şekil 6.2’de gösterildiği
gibidir.
Şekil 6.2 Jet Kolonları ile Zemin Arasında Oluşturulan Ara yüz Elemanları, (a) Sistem 1, (b)
Sistem 2
Mohr-Coulomb göçme kriterini kullanan ara yüz elemanlarının rijitliği

Flac3d yazılımına birim uzunluktaki dayanımlar şeklinde girildiği için birimi
Mpa/m ya da KPa/m cinsindedir, Denklem 5.36 kullanılarak birim uzunluktaki
dayanımlar hesaplanır. Ayrıca hesaplamalarda geçiş bölgesi olduğu için jet kolonu
parametreleri (Gmaks , K maks) kullanılır, kullanılan mesh uzunluğu 0.5 m olduğu
için rijikliklerde buna uygun hesaplanmıştır.
4
2139.24 + 3 ∙ 1604.43
k s , k n = maks [ ] = 8556.97 Mpa/m (5.36)
0.5
Kohezyon (c) ve içsel sürtünme açısı değerleri (Φ) geçiş bölgesi olduğu
için jet kolonu parametrelerinin %66’sı olacak şekilde hesaplanmıştır. k s , k n
97
hesaplandıktan sonra düzenlenmiş Φ ve c değerleri Flac3d’ye girilmiştir. Flac3d

analizlerinde kullanılan ara yüz parametreleri Tablo 6.7’de gösterildiği gibidir.
Tablo 6.7 Ara yüz Elemanlarının Flac3d’ye Girilen Rijitlik Parametreleri

𝐤𝐬 𝐤𝐧 Φ c (Kpa)
(Kpa/m) (Kpa/m) (Der.)
8.56∙ 106 8.56∙ 106 26.82 0.83∙ 106
6.4 Sınır Koşulları
Yapılan Analizlerde Bölüm 5’de anlatılmış olan zemindeki sonsuz ortamı

simule edebilmek, deprem dalgalarının yansımasının önüne geçebilmek için
sınırlarda viskoz sınır koşulları uygulanmış olup, zeminin yanal olarak salınınımın
simule edilebilmesi için yanal olarak serbest zemin sınır koşulları uygulanmıştır.
6.5 Malzeme Modeli
Malzeme modeli olarak zemin profilinde Mohr-Coulomb malzeme

parametrelerini esas alan ve boşluk suyu oluşumlarına izin veren, Bölüm 5’de
anlatılan Finn malzeme modeli benimsenmiş olup, jet kolonlarında ise yine
Bölüm’5 de bahsi geçen Mohr-Coulomb malzeme modeli kullanılmıştır.
6.6 Sismik Etkiler Sonucu Ortaya Çıkan Enerjilerin İletimi İçin Mesh
Gridlerinin Boyut Kontrolü
Dinamik analizlerin doğruluğu için meshler arası deprem iletimi büyük

önem kazanmaktadır. Deprem iletimi için kullanılacak denklemler Bölüm 5’de
belirtilmiştir. Meshlerin taşıyabileceği maksimum frekansın kayma dalgası ve
basınç dalgası hızına göre hesabı, Denklem 5.3’de gösterildiği gibidir.
4 ∙ 12385.94
12385.94 57801.04 +
√ 3
√ 1.7 1.7
9.81 9.81
fmaks ≤ = 53.46 fmaks ≤ = 130.97
10 ∙ 0.5 10 ∙ 0.5
98
12385.94
√ 1.7
9.81
fmaks ≤ = 133.67
4 ∙ 0.5
Hesaplamalar sonucu en küçük değer 53.46 Hz olarak bulunmuş olup

oluşturulacak olan çevrimsel yüklemenin maksimum frekans değeri 20 Hz
olacağından sistem kararlı bir şekilde dinamik enerji dağıtımını yapabilecektir.
6.7 Dinamik Zaman Adımının Sistemin Stabilitesi Bozmayacak

Şekilde Seçilmesi
Dinamik zaman adımının belirlenmesi dinamik analizin sonucunu doğrudan

etkiler. Yüksek dinamik zaman adımının seçilmesi sisteminin kararlılığı bozarak
hesap hatalarına neden olacağından, sistemin çözümü hata verecektir. Düşük
zaman adımın seçilmesi ise hesaplama sürelerini aşırı şekilde arttıracağından
sistem daha uzun sürede hesaplanacaktır. Optimum zaman adımının belirlenmesi
için daha önceden tanımlanan Stabilite koşulu Denklem 5.37’deki gibi incelenir.
12385.94
√ 1.7 ∙ ∆t
9.81
=C≤1 (5.37)
0.5
Zaman adımının 5 ∙ 10−5 ve 2 ∙ 10−4 değeri için C parametresi 1 den küçük

bulunmuş olup şart sağlanmıştır, dinamik zaman adımı jet kolonlu sistemler için
5 ∙ 10−5 , serbest zemin profili analizleri için 2 ∙ 10−4 olarak alınmıştır.
6.8 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Zemin Profili Analizleri
6.8.1 Nümerik Sistem Kontrolu
Oluşturulan nümerik sistemin basit kesme koşulunu sağlayıp

sağlamadığının kontrolu için sıkı kumlu zemin parametreleri seçilmiş olup zemin
profili Şekil 6.3’ de görüldüğü gibi oluşturulmuştur. Boyutlar 30x30x20 m
şeklindedir. Sistemin 24 m’lik iç bölgesi için 0.5m’lik meshler uygulanırken diğer
kısımlara ise 1 m’lik meshler uygulanmıştır.
99
Şekil 6.3 FF Zemin Profilinin Derinliğe Bağlı Flac3d’de Tasarlanan 3d Genel Görünütüsü
Tasarlanan zemin profilinde y ekseninin ortasından olmak kaydı ile x

eksende Şekil 6,4’deki gibi sırasıyla 0, 1, 2, 3, 4,5, 7, 9, 11, 13, 15, 17, 19, 21, 23,
25, 27, 28, 29, 30 m lerinde noktalar seçilmiştir. Noktaların kodlaması sırasıyla
P1,P2, P3, P4, P5, P6, P7, P8, P9, P10, P11, P12, P13, P14, P15, P16, P17, P18,
P19, P20 olacak şeklinde adlandırılmıştır.
Şekil 6.4 Flac3d Nümerik Analizinde Zeminde Seçilen Data Noktaları ve Sistemin Boyutları
100
Tekrarlı yükleme tabandan 0.05 g’lik ve 10 Hz’lik artan sinüzoidal

şeklinde verilmiş olup Şekil 6.5’te gösterildiği gibidir.
Yatay İvme-Zaman
1,2
1
0,8
0,6
Yatay İvme (m/sn2)
0,4
10 Hz
0,2
0
-0,2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-0,4
-0,6
-0,8
-1
-1,2
Zaman (Sn)
Şekil 6.5 Zemin Tabanından Uygulanan 10 Hzlik ve 0.05g’lik Tekrarlı Yüklemenin İvme-Zaman
Grafiği
Basit kesme koşulunda aynı derinlikte ve aynı zamanda yanal olarak

oluşacak deplasmanlar benzerlik göstermek zorundadır. Bu amaçla sıraıyla 0 (P1)
,15 (P10), 17 (P11), 30m (P20) noktaları şeçilmiş olup derinliğe bağlı grafikleri
1sn, 5sn ve 10sn için sırasıyla Şekil 6.6, Şekil 6.7 ve Şekil 6.8’deki gibi
çizdirilmiştir.
Derinliğe Bağlı Yanal Deplasmanlar

Yanal Deplasman (m)
-0,00002 -0,00001 0 0,00001 0,00002
0
2
4
P1
6
Derinlik (m)
8 P10
10 P11
12 P20
14
16
18
20
Şekil 6.6 Kumlu Sıkı Zeminde Derinliğe Bağlı Yanal Deplasmanlar-1.sn-

101

Yanal Deplasman (m)
-0,0004 -0,0003 -0,0002 -0,0001 0 0,0001 0,0002 0,0003
0
2
4
6 P1
Derinlik (m)
8 P10
10 P11
12 P20
14
16
18
20

Yanal Deplasman (m)
-0,0003 -0,0002 -0,0001 0 0,0001 0,0002
0
2
4
6 P1
Derinlik (m)
8 P10
10 P11
12 P20
14
16
18
20
Yanal deplasmanlar 1sn, 5sn için benzerlik göstermektedir.10 sn’deki

farklılıkların sebebi ise deprem etkisinin geçmesi, sönüm davranışının baskın
olmasıdır. Çalışma kapsamında gerçekleştirilen analizler süresince basit kesme
koşulu sağlanmıştır, sistem düzgün çalışmaktadır.
102
6.8.2 Tekrarlı Yükleme Frekansınının Jet Enjeksiyonu ile

İyileştirilmemiş Zemin Profiline Etkisinin İncelenmesi
Uygulanan tekrarlı yüklemenin frekansın değerinin zemin profiline olan

etkisinin incelenmesi için gevşek, ortasıkı ve sıkı kum olmak üzere Bölüm 6’da
verilmiş olan zemin parametreleri ile üç farklı nümerik sistem oluşturulmuştur.
Oluşturulan nümerik sistemlerin veri noktası Şekil 6.9 (a)’da gösterildiği gibi
sistemin merkezi seçilmiştir ve oluşturulan sistemin şematik gösterimi Şekil 6.9
(b)’de gösterildiği gibidir.
Şekil 6.9 (a) Nümerik Analiz Sırasında Ortaya Çıkan Verileri Kayetmesi İçin Seçilen Data
Noktaları, (b) Nümerik Analiz İçin Hazırlanan İyileştirilmemiş Zemin Profilinin Şematik
Gösterimi
Uygulanan tekrarlı yükleme frekansları Şekil 6.10(a), Şekil 6.10(b), Şekil

6.10 (c) ve Şekil 6.10 (d)’de gösterildiği gibi sırasıyla 1 Hz, 5 Hz, 10 Hz, 20
Hz’dir, genliği ise 0.05g alınmış olup artan sinüzoidal şeklindedir. Tekrarlı
yüklemeler oluşturulan her zemin profili için ayrı ayrı uygulanmış olup toplam 12
adet nümerik analiz yapılmıştır. Nümerik analiz sonuçlarında kullanılan
kısaltmalar gevşek, orta sıkı ve sıkı kum zemini ifade etmek için sırasıyla gevşek,
orta sıkı ve sıkıdır. Tekrarlı yükleme frekanslarınının kısaltmaları ise uygulanan
frekans ile doğrudan ilişkilidir ve sırasıyla 1 Hz, 5 Hz, 10 Hz ve 20 Hz’dir
103
Yatay İvme-Zaman (a)

1
0,8
Yatay İvme (m/sn2)

0,6
0,4
0,2
0 1 Hz
-0,2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-0,4
-0,6
-0,8
-1
Zaman (Sn)
Yatay İvme-Zaman (b)

1
0,8
Yatay İvme (m/sn2)
0,6
0,4
0,2
0 5 Hz
-0,2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-0,4
-0,6
-0,8
-1
Zaman (Sn)
Yatay İvme-Zaman (c)

1
0,8
Yatay İvme (m/sn2)
0,6
0,4
0,2
0 10 Hz
-0,2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-0,4
-0,6
-0,8
-1
Zaman (Sn)
Yatay İvme-Zaman (d)

1
0,8
Yatay İvme (m/sn2)
0,6
0,4
0,2
0 20 Hz
-0,2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-0,4
-0,6
-0,8
-1
Zaman (Sn)
Şekil 6.10 Zemin Tabanından Uygulanan 0.05g, 1 Hz (a), 5 Hz (b), 10 Hz (c), 20 Hz (d)’lik
Tekrarlı Yüklemenin İvme-Zamana Bağlı Grafiği
104
6.9 Jet Enjeksiyon ile İyileştirilmiş Zemin Profili Analizleri
6.9.1 Sistem-1
6.9.1.1 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Zemin Profili Analizi
Jet enjeksiyon kolonlarınının zemin profilinin davranışı üzerindeki

etkisininin incelenmesi için aynı veri noktalarını içeren jet enjeksiyon ile
iyileştirilmemiş zemin profili analizleri ile jet kolonlu sistemin birlikte
çözümlenmesi, verilerin karşılaştırılabilmesi açısından gereklidir. Bu amaçla Şekil
6.9 (b)’deki genel zemin profili, gevşek kum zemin profili ve orta sıkı kum zemin
profili için oluşturulmuştur. Şekil 6.13’ teki veri noktaları seçilmiştir.
6.9.1.2 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmiş Zemin Profili Analizleri
15 m’lik iyileştirme derinliği, 1 m’lik kolon çaplarına sahip jet enjeksiyon

kolonları, oluşturulan iki farklı sıkılığa sahip mevcut zemin profiline eklenmiştir,
ekleniş aşamaları Şekil 6.11’deki gibidir. Karşılaştırma amaçlı aynı veri noktaları
seçilmiştir, veri noktaları Şekil 6.12’de verilmiştir.
Şekil 6.11 JG Sistemiminin Nümerik Analizde Oluşturulma Aşamaları (a) JG Kolonları ile Zemin
Profilinin Farklı Yüksekliklerde Tanımlanarak Hazırlanması, (b) JG Kolonları ile Birlikte Zeminin
Ortak Yükseklikte Birleştirilmesi, (c) Oluşan Birleşim Sonucu Ortaya Çıkan Arayüz Elemanları
105
Şekil 6.12 Nümerik Analiz Sırasında Ortaya Çıkan Verileri Kayetmesi İçin Seçilen Data Noktaları
Jet enjeksiyonu ile iyileştirilmemiş zemin profili ile jet kolonları ile
iyileştirilmiş zemin profilinin dinamik analizi için seçilen tekrarlı yükleme 0.05g
genliğe sahip olup, frekansı 10 Hz’dir ve Şekil 6.13’de gösterildiği gibidir.
Yatay İvme-Zaman
1,2
1
Yatay İvme (m/sn2)
0,8
0,6
0,4
0,2
0
10 Hz
-0,2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-0,4
-0,6
-0,8
-1
-1,2
Zaman (Sn)
Şekil 6.13. Zemin Tabanından Uygulanan 0.05g 10 Hz’lik Tekrarlı Yüklemenin Zamana Bağlı
Grafiği
106
Sonuçlar kısmında kullanılan kısatmalar; sistem-1 için jet enjeksiyonu ile

iyileştirilmemiş gevşek zeminin zemin profilinde S1_G_FF şeklinde olup orta
sıkı için S1_OS_FF şeklindedir. Jet enjeksiyon ile iyileştirilmiş gevşek ve orta sıkı
zemin profilleri için sırasıyla S1_G_JG, S1_OS_JG şeklindedir.
6.9.2 Sistem-2
6.9.2.1 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Zemin Profili Analizi
Jet enjeksiyon kolonlarınının net açıklığının sabit tutularak çapının

artırılarak iyileştirilmesinin zemin profilinin davranışı üzerindeki etkisininin
incelenmesi için aynı veri noktalarını içeren serbest zemin profili analizleri ile jet
kolonlu sistemin birlikte çözümlenmesi, verilerin karşılaştırılabilmesi açısından
gereklidir. Bu amaçla Şekil 6.9 ’deki genel zemin profili, gevşek kum zemin
profili ve orta sıkı kum zemin profili için oluşturulmuştur. Şekil 6.15’ teki veri
noktaları seçilmiştir.
6.9.2.2 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmiş Zemin Profili Analizleri
15 m’lik iyileştirme derinliği, 2 m’lik kolon çaplarına sahip jet enjeksiyon

kolonları, oluşturulan iki farklı sıkılığa sahip zemin profiline eklenmiştir, ekleniş
aşamaları Şekil 6.14’daki gibidir. Karşılaştırma amaçlı aynı veri noktaları
seçilmiştir, veri noktaları Şekil 6.15’de verilmiştir.
107
Şekil 6.14. JG Sistemiminin Nümerik Analizde Oluşturulma Aşamaları (a) JG Kolonları ile Zemin
Frofilinin Farklı Yüksekliklerde Tanımlanarak Hazırlanması, (b) JG Kolonları ile Birlikte Zeminin
Ortak Yükseklikte Birleştirilmesi, (c) Oluşan Birleşim Sonucu Ortaya Çıkan Arayüz Elemanları
Şekil 6.15 Nümerik Analiz Sırasında Ortaya Çıkan Verileri Kayetmesi İçin Seçilen Data Noktaları
108
İyileştirilmemiş zemin profili ve jet enjeksiyonlu zemin profilinin dinamik

analizi için seçilen tekrarlı yükleme 0.05g genliğe sahip olup, frekansı 10 Hz’dir
ve Şekil 6.16’da gösterildiği gibidir.
Yatay İvme-Zaman
1,2
1
0,8
Yatay İvme (m/sn2)
0,6
0,4
0,2
0
10 Hz
-0,2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-0,4
-0,6
-0,8
-1
-1,2
Zaman (Sn)
Şekil 6.16 . Zemin Tabanından Uygulanan 0.05g 10 Hz’lik Dinamik İvmeninin Zamana Bağlı
Grafiği
Sonuçlar kısmında kullanılan kısatmalar; sistem-2 için iyileştirilmemiş

gevşek zemin profilinde S2_G_FF şeklinde olup orta sıkı için S2_OS_FF
şeklindedir. Jet enjeksiyon ile iyileştirilmiş gevşek ve orta sıkı zemin profilleri
için sırasıyla S2_G_JG, S2_OS_JG şeklindedir.
109
6.10 Nümerik Analiz Sonuçları
6.10.1 Dinamik İvme Frekansınının Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş

Zemin Profiline Etkisi
6.10.1.1 Dinamik Yükleme Öncesi Gerilme Durumunun Oluşturulması
Zemin profilinin nümerik analizi için sahada mevcut bulunan gerilme

durumu analiz programında yeniden oluşturulmalıdır. Saha koşullarındaki gerilme
durumunun oluşturulması analiz edilecek zemin profilinde yatay ve düşey
deplasmanlara neden olur. Saha koşullarında zemin zaten üstündeki yüklemeler
sonucu oturmuş olduğu için, nümerik analizde oluşan deplasmanlar gerçek saha
koşulunu temsil etmezler, dinamik analiz öncesi gerilme durumunda ortaya çıkan
deplasmanlar sıfırlanır, dinamik analiz öncesi sahada mevcut bulunan gerilmeler
Şekil 6.17’de gösterildiği gibidir.
Şekil 6.17 (a) Gevşek, Orta sıkı ve Sıkı Kumlu Zemin Profilinin Statik Boşluk Suyu Basınçları, (b)
Gevşek Kumlu Zemin Profilinin Statik Düşey Gerilmeleri, (c) Orta sıkı Kumlu Zemin Profilinin
Statik Düşey Gerilmeleri, (d) Sıkı Kumlu Zemin Profilinin Statik Düşey Gerilmeleri
110
6.10.1.2 Dinamik Analiz Sonuçları
Tekrarlı yükleme sonucu zemin profilinde oluşan aşırı boşluk suyu

basınçları, iyileştirilmemiş zemin profili için sıkılık durumları göz önüne alınarak
gevşek, orta sıkı, sıkı zemin profili için sırasıyla Şekil 6.18, Şekil 6.19 ve Şekil
6.20’de gösterilmiştir. Bu şekillere göre:
1. Rölatif sıkılığın artışı aşırı boşluk suyu basıncı oluşumlarını azaltmıştır.

2. Rölatif sıkılığın artışı ve tekrarlı yükleme frekansının artışı zemin
profilinin daha istikrarlı davranmasını sağlamıştır.
3. Gevşek ve orta sıkı zemin profilleri incelendiğinde tekrarlı yükleme
frekansının arttırılması zeminin rölatif sıkılığının arttırılmasına benzer bir
etki yapmış olup zeminde aşırı boşluk suyu basıncı oluşumlarını
azaltmıştır. Sıkı zemin profilinde ise 1 Hz’den 10 Hz kadar frekans artışı
zeminin aşırı boşluk suyu basınçlarını arttırmış olup, 10 Hz’den fazlası
aşırı boşluk suyu basıncı oluşumlarını azaltmıştır.
Şekil 6.18 (a) 1 Hz, (b) 5 Hz , (c) 10 Hz, (d) 20 Hz’lik Tekrarlı Yükleme Frekansının Gevşek
Kumlu Zeminlerde Oluşturduğu Aşırı Boşluk Suyu Basınçları
111
Şekil 6.19 (a) 1 Hz, (b) 5 Hz , (c) 10 Hz, (d) 20 Hz’lik Tekrarlı Yükleme Frekansının Orta sıkı
Kumlu Zeminlerde Oluşturduğu Aşırı Boşluk Suyu Basınçları
Şekil 6.20 (a) 1 Hz, (b) 5 Hz , (c) 10 Hz, (d) 20 Hz’lik Tekrarlı Yükleme Frekansının Sıkı Kumlu
Zeminlerde Oluşturduğu Aşırı Boşluk Suyu Basınçları
112
Tekrarlı yükleme sonucu zemin profilinde oluşan toplam gerilmeler,

iyileştirilmemiş zemin profili için sıkılık durumları göz önüne alınarak gevşek,
orta sıkı, sıkı zemin profilinde sırasıyla Şekil 6.21, Şekil 6.22 ve Şekil 6.23’de
gösterilmiştir. Bu şekillere göre:
1. Rölatif sıkılık ve tekrarlı yükleme frekansının arttırılması, gerilme

dağılımlarını daha istikrarlı hale getirir.
2. Zemin yüzeyinde oluşacak olan toplam gerilmeler rölatif sıkılık açısından
incelenirse, zemininin daha gevşek yapıya bürünmesi, zeminin sönüm
kapasitesini arttıracağından dolayı, rölatif sıkılık azaldıkça yüzeyde oluşan
toplam gerilmelerde azalımlar gözlemlenir.
3. Tekrarlı yükleme frekansının 10 Hz’e kadar arttırılması yüzeyde oluşan
toplam gerilmeleri genel olarak arttırırken, 10 Hz’den fazlası ise azaltıcı
etki sağlar.
Şekil 6.21 (a) 1 Hz, (b) (b) 5 Hz, (c) 10 Hz, (d) 20 Hz’lik Tekrarlı Yükleme Frekansının, Kumlu
Gevşek Zemin Profilinde Oluşturduğu Ortalama Kayma Gerilmeleri
113
Şekil 6.22 (a) 1 Hz, (b) (b) 5 Hz, (c) 10 Hz, (d) 20 Hz’lik Tekrarlı Yükleme Frekanslarının Kumlu
Orta Sıkı Zemin Profilinde Oluşturduğu Ortalama Kayma Gerilmeleri
Şekil 6.23 (a) 1 Hz, (b) (b) 5 Hz, (c) 10 Hz, (d) 20 Hz’lik Tekrarlı Yükleme Frekanslarının Kumlu
Sıkı Zemin Profilinde Oluşturduğu Ortalama Kayma Gerilmeleri
114
Şekil 6.24 ve 6.25’de yükleme boyunca elde edilen en yüksek aşırı boşluk
suyu basıncı oranlarının derinliğe bağlı değişimleri yükleme frekansı ve sıkılık
durumları gözönüne alınarak verilmiştir. Şekil 6.24 (a), (b) ve (c)’de sırasıyla
gevşek, orta sıkı ve sıkı kum durumları için maksimum aşırı boşluk suyu basıncı
oranlarının derinlik ve yükleme frekansına bağlı değişimleri görülmektedir. Şekil
6.25 (a), (b), (c) ve (d)’de ise sırasıyla, 1H, 5 Hz, 10 z ve 20 Hz. yükleme
frekansları için maksimum aşırı boşluk suyu basıncı oranlarının derinlik ve
sıkılığa bağlı değişimleri görülmektedir.
Bu şekillere göre,
1. Şekil 6.24 ve 6.25’e göre, yükleme frekansı ve profilin sıkılığı ne olursa
olsun, ortalama efektif gerilme düzeyleri derinlikle arttığı için, aşırı boşluk
suyu basıncı oranlarının da daha derine inildikçe azalma eğilimi gösterdiği
doğal olarak görülmektedir.
2. Şekil 6.24’e göre, aşırı boşluk suyu basıncı oranlarının derinlikle değişimi
sıkılık açısından incelendiğinde, sıkı zemin profilinin aşırı boşluk suyu
basıncı üretme eğiliminin orta sıkı ve gevşek zemin profilinden düşük
olduğu görülmektedir.
3. Şekil 6.24’e göre, aşırı boşluk suyu basıncı oranlarının derinlikle değişimi
yükleme frekansı açısından incelendiğinde, tekrarlı yükleme frekansı
arttıkça aşırı boşluk suyu basıncı oranlarının tüm derinlik seviyelerinde
azalma eğilimi gösterdiği görülmektedir. Buna göre, en düşük aşırı boşluk
suyu basıncı oranları, 20 Hz. lik yükleme frekansında gözlenmiştir.
4. Şekil 6.25’e göre, aşırı boşluk suyu basıncı oranları, sıkılık arttıkça, belli
bir eşik derinlikten sonra sabitlenerek hem derinlik ve hem de yükleme
frekansından bağımsız hale gelme eğilimi göstermektedir. Bu durum
özellikle sıkı zemin profili için oldukça belirgin bir şekilde ortaya
çıkmıştır. Ayrıca, kum zemin profilinin daha gevşek hale gelmesi ile
birlikte, sözü edilen eşik derinlik seviyesinin daha derinlere inme
eğiliminin olduğu söylenebilir.
5. Şekil 6.25 incelendiğinde, yukarıda sıkılık için ifade edilen davranışın
benzeri frekansın değişimi için de söylenebilir. Şöyle ki, dinamik
yüklemenin frekansı arttıkça, aşırı boşluk suyu basıncı oranları, belli bir
eşik derinlikten sonra sabitlenerek hem derinlik ve hem de sıkılıktan
115
bağımsız hale gelmektedir. Bu eğilim, özellikle 20 Hz.lik dinamik

yükleme için çok belirgin bir şekilde ortaya çıkmıştır. Ayrıca, kum zemin
profilinin daha gevşek hale gelmesi ile birlikte, sözü edilen eşik derinlik
seviyesinin daha derinlere inme eğiliminin olduğu söylenebilir.
6. Sayısal olarak kurulan dinamik model, profil sıkılığının ve dinamik
yükleme frekansının artışı ile birlikte daha stabil hale gelme eğilimi
göstermektedir.
Aşırı Boşluk Suyu Basıncı Aşırı Boşluk Suyu Basıncı Aşırı Boşluk Suyu Basıncı
(a) Oranı
(b) Oranı
(c) Oranı
0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2
0 0 0
2 2 2
4 4 4
6 6 6
8 8 8
Derinlik
Derinlik
Derinlik
10 10 10
12 12 12
14 14 14
16 16 16
18 18 1 Hz 18
1 Hz 1 Hz
20 5 Hz 20 5 Hz 20 5 Hz
10 Hz 10 Hz 10 Hz
22 22 22
20 Hz 20 Hz 20 Hz
Şekil 6.24 Maksimum Aşırı Boşluk suyu Basıncı Oranlarının Derinlik ve Yükleme Frekansına
Bağlı Değişimleri (a) Gevşek ,(b) Orta Sıkı, (c) Sıkı Kum Zemin Profilleri (PPR-P6 da)
(a) Aşırı Boşluk Suyu (b) Aşırı Boşluk Suyu (c) Aşırı Boşluk Suyu (d) Aşırı Boşluk Suyu
Basıncı Oranı Basıncı Oranı Basıncı Oranı Basıncı Oranı
0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2
0 0 0 0
2 2 2 2
4 4 4 4
6 6 6 6
8 8 8 8
Derinlik
Derinlik
Derinlik
Derinlik
10 10 10 10
12 12 12 12
14 14 14 14
16 16 16 16
18 18 18 18
Gevşek Gevşek Gevşek Gevşek
20 20 20
Orta Sıkı
20
Orta Sıkı
Orta Sıkı Orta Sıkı
22 Sıkı 22 Sıkı
22
Sıkı 22
Sıkı
Şekil 6.25 Maksimum Aşırı Boşluk suyu Basıncı Oranlarının Derinlik ve Sıkılığa Bağlı Değişimi
(a) 1 Hz. (b) 5 Hz. (c) 10 Hz. (d) 20 Hz. (PPR-P6 da)
116
Şekil 6.26 ve 6.27’de aşırı boşluk suyu basıncı oranlarının zamana göre
değişimleri görülmektedir. Şekil 6.26’da profil sıkılığına göre, Şekil 6.27’de ise
yükleme frekansına göre bir gruplama yapılmıştır. Burada önemli bir husus
olarak, sayısal modelde dinamik yükleme sırasında suyun drenajına (flow) izin
verildiğinin belirtilmesi yerinde olacaktır. Başka bir deyişle, dinamik yükleme
sırasında, yükleme frekansına ve zeminin permeabilitesine bağlı olarak drenaj
gerçekleşebilmektedir. Aşırı boşluk suyu basıncı gelişimi davranışının tam olarak
anlaşılabilmesi için dinamik yükleme sırasında drenaja engel olunarak çözümün
yapılması ve sonuçların irdelenmesi yerinde olacaktır. Özellikle, gevşek ve orta
sıkı zemin profillerinde, ilk 10 m. içerisinde, zemin yüzeyine doğru ilerlerken
artması beklenirken arada azalıp sonradan yine artış gösteren değerler, dinamik
yükleme sırasında, akışın yani drenajın açık olmasından kaynaklanabilmektedir.
Bu durumda, hidrolik yükün yüksek olduğu bölgeden düşük olduğu bölgeye
doğru suyun akışı gerçekleşecektir.
2m- Gevşek Zemin 2 m- Orta sıkı Zemin 2 m- Sıkı Zemin Profili

1,2 Profili 1,2 Profili 1,2
Aşırı Boşluk suyu Basıncı Oranı

1,1 1,1 1,1

1 1 1
0,9 0,9 0,9
0,8 0,8 0,8
0,7 0,7 0,7
0,6 0,6 0,6
0,5 0,5 1 Hz 0,5 1 Hz
0,4 1 Hz 0,4 0,4
0,3 5 Hz 0,3 5 Hz 0,3 5 Hz
0,2 10 Hz 0,2 10 Hz 0,2 10 Hz
0,1 0,1 20 Hz 0,1
20 Hz 0 0 20 Hz
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 910 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Zaman (sn) Zaman (sn) Zaman (sn)
1,1 1,1 1,1

1 1 1 1 Hz
0,9 0,9 0,9 5 Hz
0,8 0,8 0,8
0,7 0,7 0,7 10 Hz
0,6 0,6 0,6 20 Hz
0,5 0,5 1 Hz 0,5
0,4 1 Hz 0,4 0,4
0,3 0,3 5 Hz 0,3
5 Hz
0,2 0,2 10 Hz 0,2
0,1 10 Hz 0,1 0,1
20 Hz
0 20 Hz 0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 910 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Şekil 6.26 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda Aşırı Boşluk Suyu Basıncı Oranlarının
Zamana Göre Değişimleri (Profil Sıkılığına Göre Gruplama)
117


1,1 1,1

1 Hz 1,1
1 1 1 1 Hz
0,9 5 Hz 0,9
10 Hz 1 Hz 0,9 5 Hz
0,8 0,8 0,8 10 Hz
0,7 20 Hz 0,7 5 Hz 0,7
0,6 0,6 20 Hz
10 Hz 0,6
0,5 0,5 0,5
0,4 0,4 20 Hz
0,4
0,3 0,3 0,3
0,2 0,2 0,2
0,1 0,1 0,1
0 0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1,2 Profili 1,2 Profili

1,1 1,2
1,1 1 Hz

1 1 Hz 1 1,1 1 Hz
0,9 0,9 5 Hz 1
5 Hz 10 Hz 0,9 5 Hz
0,8 0,8
10 Hz 0,7 20 Hz 0,8 10 Hz
0,7 0,7
0,6 20 Hz 0,6 20 Hz
0,6
0,5 0,5 0,5
0,4 0,4 0,4
0,3 0,3 0,3
0,2 0,2 0,2
0,1 0,1 0,1
0 0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1,1 1,1 1,2

1 1 Hz 1 1 Hz 1,1 1 Hz
0,9 0,9 5 Hz 1
5 Hz 0,9 5 Hz
0,8 0,8 10 Hz
0,7 10 Hz 0,7 0,8 10 Hz
0,6 0,6 20 Hz 0,7 20 Hz
20 Hz 0,6
0,5 0,5 0,5
0,4 0,4 0,4
0,3 0,3 0,3
0,2 0,2 0,2
0,1 0,1 0,1
0 0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
20 m- Gevşek Zemin 20 m- Orta sıkı Zemin 20 m- Sıkı Zemin Profili
1,1 1,2
1,1
1 1 Hz 1 1,1
0,9 1 Hz 1 1 Hz
5 Hz 0,9 5 Hz 0,9
0,8 10 Hz 0,8 5 Hz
0,7 10 Hz 0,8
20 Hz 0,7 0,7 10 Hz
0,6 0,6 20 Hz 0,6 20 Hz
0,5 0,5 0,5
0,4 0,4 0,4
0,3 0,3 0,3
0,2 0,2 0,2
0,1 0,1 0,1
0 0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Şekil 6.26 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda Aşırı Boşluk Suyu Basıncı Oranlarının
Zamana Göre Değişimleri (Profil Sıkılığına Göre Gruplama-Devam)
118
Şekil 6.27’ye göre;

1. Aşırı boşluk suyu basıncı oranlarının zamana bağlı değişimleri
incelendiğinde derinlik, yükleme frekansı ve sıkılık arttıkça, aşırı boşluk
suyu basıncı oranlarındaki zıplama davranışının azaldığı görülmektedir.
Bu tür ani iniş çıkışlar nümerik modelden kaynaklandığı düşünülmektedir.
2. Aşırı boşluk suyu basıncı artışları derinlik, sıkılık ve frekans arttıkça
azalma eğilimi göstermektedir.
3. 1 Hz. yükleme frekansına maruz bırakılan gevşek, orta sıkı ve sıkı zemin
profilleri dikkate alındığında, derinlikten bağımsız olarak, aşırı boşluk
suyu basıncı oranlarının gevşekten sıkı duruma doğru gittikçe azaldığı açık
bir şekilde görülmektedir. Nümerik analiz sonuçları, diğer yükleme
frekanslarında bu davranışın bir miktar değişikliğe uğradığını
göstermektedir. Örneğin, 5 Hz. yükleme frekansında, 15 m’den daha
derinde, 10 Hz. yükleme frekansında 10 m’den daha derinde, 20 Hz.
yükleme frekansında ise yaklaşık olarak 5-6 m’den daha derinde bu eğilim
geçerli olmaktadır. Bu davranış, yükleme frekansı anlamında bir eşik
değerin olduğunu göstermektedir.
1 Hz-2m 1 Hz-4m 1 Hz-6m
2,2 2,2
2,2
2 2 Gevşek
Gevşek 2
1,8 1,8 Gevşek 1,8 Orta Sıkı
1,6 Orta Sıkı 1,6 Orta Sıkı 1,6
1,4 Sıkı
Sıkı 1,4 1,4
1,2 1,2 Sıkı
1,2
1 1 1
0,8 0,8 0,8
0,6 0,6 0,6
0,4 0,4 0,4
0,2 0,2 0,2
0 0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1Hz-10m 1Hz-15m 1Hz-20m
2,2 2,2 2,2
Gevşek
2 2
2 Gevşek Gevşek
1,8 1,8 1,8 Orta Sıkı
Orta Sıkı 1,6 Orta Sıkı 1,6
1,6 Sıkı
1,4 Sıkı 1,4 Sıkı 1,4
1,2 1,2 1,2
1 1 1
0,8 0,8 0,8
0,6 0,6 0,6
0,4 0,4 0,4
0,2 0,2 0,2
0 0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 910 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Şekil 6.27 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda Aşırı Boşluksuyu Basıncı Oranlarının
Zamana Göre Değişimleri (Yükleme Frekansına Göre Gruplama)
119
5Hz-2m 5Hz-4m 5Hz-6m

1,2 1,2 1,2 Gevşek

1 1 1 Orta Sıkı
Sıkı
0,8 0,8 0,8
0,6 0,6 0,6
0,4 0,4 0,4
Gevşek Gevşek
0,2 0,2 0,2
0 Sıkı 0 Sıkı 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
5Hz-10m 5Hz-15m 5Hz-20m
1,2 1,2 1,2 Gevşek
Gevşek Gevşek

1 Orta Sıkı 1 Orta Sıkı 1 Orta Sıkı
Sıkı Sıkı
0,8 Sıkı
0,8 0,8
0,6 0,6 0,6
0,4 0,4 0,4
0,2 0,2 0,2
0 0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 910 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
10Hz-2m 10Hz-4m 10Hz-6m

1,2 1,2 1,2

1 1 1
0,8 0,8 0,8
0,6 0,6 0,6
0,4 0,4 0,4
Gevşek Gevşek
0,2 0,2 Orta Sıkı Gevşek
Orta Sıkı 0,2 Orta Sıkı
Sıkı Sıkı
0 0 0 Sıkı
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
10Hz-10m 10Hz-15m 10Hz-20m
1,2 1,2 1,2
Gevşek
Gevşek Gevşek
1 1 Orta Sıkı 1 Orta Sıkı
Orta Sıkı
Sıkı Sıkı
0,8 Sıkı 0,8 0,8
0,6 0,6 0,6
0,4 0,4 0,4
0,2 0,2 0,2
0 0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Şekil 6.27 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda Aşırı Boşluk suyu Basıncı Oranlarının
Zamana Göre Değişimleri (Yükleme Frekansına Göre Gruplama-Devam)
120
20Hz-2m 20Hz-4m 20Hz-6m

1,2 1,2 1,2

Gevşek

Gevşek
1 1 Orta Sıkı 1 Orta Sıkı
0,8 Sıkı 0,8 Sıkı
0,8
0,6 0,6 0,6
0,4 0,4 0,4
Gevşek
0,2 Orta Sıkı 0,2 0,2
Sıkı
0 0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
20Hz-10m 20Hz-15m 20Hz-20m
1,2 1,2 Gevşek 1,2
Gevşek

Gevşek
1 Orta Sıkı 1 Orta Sıkı 1 Orta Sıkı

Sıkı Sıkı Sıkı
0,8 0,8 0,8
0,6 0,6 0,6
0,4 0,4 0,4
0,2 0,2 0,2
0 0
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Şekil 6.27 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda Aşırı Boşluksuyu Basıncı Oranlarının
Zamana Göre Değişimleri (Yükleme frekansına göre gruplama-Devam)
Şekil 6.28 ve 6.29’de kayma gerilmesi kayma birim deformasyonu

grafikleri gözlemlenmiş olup Şekil 6.28’de profil sıkılığına göre, Şekil 6.29’de ise
yükleme frekansına göre bir gruplama yapılmıştır. Sayısal analiz bulgularına göre;
1. Beklendiği üzere, rölatif sıkılığın artması sonucu zemin daha rijit yapıya
bürünmüştür, böylece kayma birim deformasyonlarda azalımlar
gözlemlenmiştir.
2. Tekrarlı yükleme frekansı artışı zemin sıkılığının artışına benzer bir etki
yapmış olup zemininin rijit davranmasını sağlamıştır, oluşan kayma birim
deformasyonlar azalmıştır.
3. Gevşek zemin profilinde yüksek dinamik frekanslar sonucu ortaya çıkan
kayma gerilmeleri ve kayma birim deformasyonlarındaki aşırı artışlar
zemininin incelenen bölgesinde sıkışma davranışının oluştuğunu ifade
edebilir.
4. Kayma birim deformasyonu – kayma gerilmesi ilişkilerinde kayma
modülü azalımı (modulus reduction) temsil edilebilmesine rağmen iskelet
121
eğrisinin bozunumu davranışı görülememektedir. Bunun nedeni Mohr-

Coulomb modelinin efektif gerilme tabanlı işleyen bir model olmasına
rağmen, yükleme süresince ortalama efektif gerilmelerdeki değişime bağlı
olarak rijitlik ve kayma dayanımının revize edildiği bir mekanizmanın
bulunmayışıdır. Modelde sıkışma eğilimlerine bağlı boşluksuyu basıncı
artışları Finn-Byrne modeli ile temsil edilebilmektedir. Ancak, tekrarlı
yükleme sırasındaki genişleme eğilimlerine bağlı boşluk suyu basıncı
azalmaları ve paralelinde ortaya çıkan rijitlik ve kayma dayanımı artışları
temsil edilememektedir. Temelde Mohr-Coulomb felsefesi ile işleyen
UBCSAND modelinde bu sıkıntılar giderilmiştir. Ancak, çok doğaldır ki,
modelin temsil edebildiği davranış yelpazesi genişledikçe parametre sayısı
da artmaktadır.
2 m- Gevşek Zemin 2 m- Orta Sıkı Zemin 2 m- Sıkı Zemin Profili

Profili Profili
1 Hz 5 5 1 Hz
Kayma Gerilmesi (Kpa)

1 Hz
5
5 Hz 5 Hz 5 Hz
3 10 Hz 3 10 Hz 3 10 Hz
20 Hz 20 Hz 20 Hz
1 1 1
-1 0 -1 0
-0,006-0,003 0,003 0,006 -1 0
-0,006-0,003 0,003 0,006
-0,006-0,003 0,003 0,006
-3 -3 -3
-5 -5 -5
Kayma B. Deformas. Kayma B. Deformas. Kayma B. Deformas.
4 m- Gevşek Zemin 4m- Orta Sıkı Zemin 4 m- Sıkı Zemin Profili

Profili Profili
15 1 Hz
15 15 1 Hz
1 Hz
10 5 Hz 10 5 Hz 5 Hz
10
10 Hz 10 Hz 10 Hz
5 5 5
20 Hz 20 Hz 20 Hz
0 0 0
-0,003 -0,001
-5 0,001 0,003 -0,003 -0,001
-5 0,001 0,003 -0,003 -0,001
-5 0,001 0,003
-10 -10 -10
-15 -15 -15
Şekil 6.28 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda Kayma Gerilmesi-Kayma Birim
Deformasyonu Değişimleri (Profil-Sıkılığına Göre Gruplama)
122

Profili Profili
20 1 Hz 20 1 Hz 20 1 Hz

5 Hz 5 Hz

5 Hz
10 Hz 10 Hz 10 Hz
10 10 10
20 Hz 20 Hz 20 Hz
0 0 0
-0,004-0,002 0 0,002 0,004 -0,004-0,002 0 0,002 0,004 -0,004-0,002 0 0,0020,004
-10
-10 -10
-20
Kayma B. Deformas. -20 -20
Kayma B. Deformas. Kayma B. Deformas.

Profili Profili
1 Hz
25

25 25 1 Hz 1 Hz
5 Hz
10 Hz 5 Hz 5 Hz
15 15 10 Hz 15 10 Hz
20 Hz
20 Hz 20 Hz
5 5 5
-0,008-0,004-5 0 0,004 0,008 -5 0

-0,008-0,004 0,004 0,008 -5 0
-0,008-0,004 0,004 0,008
-15 -15 -15
-25 -25 -25

Profili Profili
35 35 35
1 Hz
25 25
25 5 Hz
15 15 15 10 Hz
5 5 5 20 Hz
-5 -5 -5 0
-0,004 0 0,004
1 Hz -0,004 0 0,004 -0,004 0,004
-15 -15 1 Hz -15
5 Hz
-25 10 Hz -25 5 Hz -25
20 Hz 10 Hz
-35 -35 20 Hz -35
Profili Profili
1 Hz
40 40 1 Hz
5 Hz 40 1 Hz
30
10 Hz 30 5 Hz 30 5 Hz
20 20 Hz 20 10 Hz 10 Hz
20
10 20 Hz 20 Hz
10 10
0 0 0
-0,004 -10 0 0,004 -0,004 -10 0 0,004 -0,004 -10 0 0,004
-20 -20 -20
-30 -30 -30
-40 -40 -40
Deformasyonu Değişimleri (Profil-Sıkılığına Göre Gruplama-Devam)
123

15 15 15 Gevşek
Gevşek Gevşek
Orta Sıkı


10 10 10
Sıkı
Sıkı Sıkı
5 5 5
0 0
0
-0,006-0,003 0 0,003 0,006 -0,006-0,003 0 0,0030,006
-0,006-0,003 0 0,003 0,006 -5
-5 -5
-10
-10 -10
-15
-15 -15
Kayma Birim D. Kayma Birim D. Kayma Birim D.
1Hz-10m 1Hz-15m 1Hz-20m

40 Gevşek 40 Gevşek Gevşek

40

Orta Sıkı

Sıkı 20 Sıkı
20 20 Sıkı
0 0 0
-0,004 0 0,004 0,008 -0,004 0 0,004 0,008 -0,004 0 0,004 0,008
-20 -20 -20
-40 -40 -40

Gevşek
10 Gevşek 10 Gevşek 10
Orta Sıkı Orta Sıkı Orta Sıkı

5 Sıkı 5 Sıkı 5
Sıkı
0 0 0
-0,006 -0,002 0,002 -0,006 -0,002 0,002 -0,006 -0,002 0,002
-5 -5 -5
-10 -10
-10
5Hz-10m 5Hz-15m 5Hz-20m

20 20 Gevşek 20
Gevşek Gevşek
Orta Sıkı

10 Sıkı 10 Sıkı
Sıkı 10
0 0 0
-0,0002 0,0001 0,0004 -0,002 0,001 0,004 -0,0002 0,0001 0,0004
-10 -10 -10
-20 -20 -20

Deformasyonu Değişimleri (Yükleme-Frekansına Göre Gruplama)
124
10Hz-2m 10Hz-4m 10Hz-6m

10 10 Gevşek 10
Gevşek Gevşek
Orta Sıkı

Orta Sıkı

Orta Sıkı Sıkı
Sıkı Sıkı
0 0 0
-0,004 0 0,004 -0,0004 0 0,0004 -0,004 0 0,004
-10 -10 -10
-20 -20 -20
10Hz-10m 10Hz-15m 10Hz-20m

15 Gevşek 15 Gevşek 15 Gevşek

Orta Sıkı Orta Sıkı Orta Sıkı

10 10 10
Sıkı Sıkı
Sıkı
5 5 5
0 0 0
-0,001 -0,0005 0 0,0005 -0,001 -0,0005 0 0,0005 -0,001 -0,0005 0 0,0005
-5 -5 -5
-10 -10 -10
20Hz-2m 20Hz-4m 20Hz-6m

6 6 2
Gevşek
Orta Sıkı
4 4 1
Sıkı
Gevşek
2 2 0
Orta Sıkı
Sıkı -0,002 -0,001 0 0,001
0 0 -1 Gevşek
-0,002 -0,001 0 0,001 -0,002 -0,001 0 0,001 Orta Sıkı
-2 -2 -2 Sıkı
20Hz-10m 20Hz-15m 20Hz-20m

10 Gevşek 15 15
Gevşek Gevşek
Orta Sıkı 10 10
Orta Sıkı
5 Orta Sıkı
Sıkı 5 Sıkı 5
0 Sıkı
-0,001 -0,0005 0 0,0005 0 0
-5 -0,001 -0,0005-5 0 0,0005 -0,001 -0,0005-5 0 0,0005
-10 -10 -10
-15 -15 -15
-20 -20 -20
Deformasyonu Değişimleri (Yükleme-Frekansına Göre Gruplama)
125
Şekil 6.30’da kayma gerilmesi-efektif gerilme grafikleri gözlemlenmiş

olup profil sıkılığına göre bir gruplama yapılmıştır. Sayısal analiz bulgularına
göre;
1. Dinamik yükleme srasında, ortalama efektif gerilmelerdeki değişimler
boşluk suyu basıncı oranlarındaki değişimlere paralel olarak
gelişmektedir. Kurulan dinamik modelde, aşırı boşluksuyu basıncı
seviyeleri, kullanılan boşluk suyu basıncı modelinin dinamik yükleme
sırasındaki hacim değişimi eğilimlerini temsil edebilme yeteneğine ve
dinamik yükleme sırasındaki su akımlarına göre değişebilmektedir.
Genel olarak bakıldığında, profil sıkılığındaki artış, aşırı boşluk suyu
basıncı gelişimine bağlı ortalama efektif gerilme azalımlarının daha alt
seviyelerde kalmasını sağlamıştır. Bu davranış derinliğin artışı ile
birlikte daha belirgin hale gelmiştir. Bu da beklenen bir sonuçtur.
2. Sıkılığın artışı sayısal modeli daha stabil hale getirmiştir. Bu durum,
elde edilen davranış şekillerinden anlaşılmaktadır.
3. Genel olarak bakıldığında, zemin yüzeyine yakın seviyelerde (2 m. )
gevşek, orta sıkı ve sıkı zemin profillerinin her üçünde de, yükleme
frekansındaki artış ile birlikte ortalama efektif gerilmelerdeki azalımın
daha kolaylaştığını söylemek mümkündür. Ancak, zemin yüzeyinden
daha derinlere indikçe, 20 Hz. Yükleme frekansı için aynı genellemeyi
yapmak mümkün gözükmemektedir. Çünkü 20 Hz. yükleme
frekansında, ortalama efektif gerilmelerdeki azalım seviyesi 1
Hz.’dekilerden daha alt seviyelerde kalmıştır. Yani başka bir deyişle,
davranış 20 Hz. Yükleme frekansında tersine dönme eğilimi
göstermiştir.
4. Bu davranışı genelleştirmek gerekirse, yükleme frekansının 1 Hz.’den
5 ve 10 Hz.’lere çıkması ile ortalama efektif gerilme düzeyleri daha alt
seviyelere inmiştir. Bu durum kayma dayanımı ve rijitlik değerlerinin
1 Hz. Durumuna göre daha düşük seviyelere inmesi demektir.
Yükleme frekansının 20 Hz. değerine çıkması ise ortalama efektif
gerilme düzeyinin 1 Hz. dekine göre yükselmesine neden olmuştur.
Buna göre zeminin kayma dayanımı ve rijitliğinde artış eğilimi
olmalıdır.
126
2 m- Gevşek Zemin 2 m-Orta sıkı Zemin 2 m-Sıkı Zemin Profili

Profili Profili
6 1 Hz 6 1 Hz
6 1 Hz


4 5 Hz 5 Hz 4 5 Hz
10 Hz 4 10 Hz
2 10 Hz 2
20 Hz 2 20 Hz
20 Hz
0 0 0
0 5 10 15 20 25 30 0 5 10 15 20 25 30
-2 -2 0 5 10 15 20 25 30 -2
-4 -4 -4
-6 Ortalama Efektif Gerilmeler -6 Ortalama Efektif Gerilmeler -6 Ortalama Efektif Gerilmeler
(Kpa) (Kpa) (Kpa)
4 m-Gevşek Zemin 4 m-Orta sıkı Zemin 4 m-Sıkı Zemin Profili
10
Profili 10
Profili 1 Hz 10 1 Hz
1 Hz 5 Hz
5 Hz

5 Hz 10 Hz
5 5 10 Hz 5
10 Hz 20 Hz 20 Hz
20 Hz
0 0 0
0 10 20 30 40 50 60 0 10 20 30 40 50 60 0 10 20 30 40 50 60
-5 -5 -5
(Kpa) (Kpa) (Kpa)
6 m- Gevşek Zemin 6 m-Orta sıkı Zemin
6 m-Sıkı Zemin Profili
20
Profili Profili 20
1 Hz 20 1 Hz 1 Hz

15 5 Hz 15 5 Hz 5 Hz
10 10 Hz 10 10 Hz 10 10 Hz
5 20 Hz 5 20 Hz 20 Hz
0 0 0
-5 0 20 40 60 80 100 -5 0 20 40 60 80 100 0 20 40 60 80 100
-10 -10 -10
-15 -15
-20 Ortalama Efektif Gerilmeler -20 Ortalama Efektif Gerilmeler -20Ortalama Efektif Gerilmeler
(Kpa) (Kpa) (Kpa)
30
Profili 30 Profili 30
1 Hz 1 Hz
1 Hz
20 5 Hz 20 20 5 Hz
5 Hz
10 Hz 10 Hz
10 10 10 Hz 10
20 Hz 20 Hz
20 Hz
0 0 0
0 50 100 150 0 50 100 150 0 50 100 150
-10 -10 -10
-20 -20 -20
(Kpa) (Kpa) (Kpa)
Şekil 6.30 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda Kayma Gerilmesi-Ortalama Efektif
Gerilme Değişimleri (Profil-Sıkılığına Göre Gruplama)
127

40 Profili Profili 40
1 Hz 40
1 Hz 1 Hz

30 30

5 Hz 30 5 Hz 5 Hz
20 10 Hz 20 10 Hz 20 10 Hz
20 Hz 20 Hz 20 Hz
10 10 10
0 0 0
-10 0 50 100 150 200 250
-10 0 50 100 150 200 250 -10 0 50 100 150 200 250
-20 -20 -20

-30Ortalama Efektif Gerilmeler -30 Ortalama Efektif Gerilmeler -30 Ortalama Efektif Gerilmeler
(Kpa) (Kpa) (Kpa)
20m-Gevşek Zemin 20 m-Orta sıkı Zemin 20 m-Sıkı Zemin Profili
Profili 1 Hz 60 Profili 60
5 Hz 1 Hz 1 Hz
40

10 Hz 40 5 Hz 40 5 Hz
20 Hz 10 Hz 10 Hz
20 20 20 20 Hz
20 Hz
0 0 0
0 100 200 300 0 100 200 300 0 100 200 300
-20 -20
-20
-40 -40
-40
Ortalama Efektif Gerilmeler -60 Ortalama Efektif Gerilmeler -60 Ortalama Efektif Gerilmeler
(Kpa) (Kpa) (Kpa)
Şekil 6.30 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda Kayma Gerilmesi-Efektif Gerilme
Değişimleri (Profil-Sıkılığına Göre Gruplama-Devam)
Şekil 6.31 ve 6.32’de ivme zaman grafikleri ile birlikte spketral ivme
grafikleri gözlemlenmiş olup Şekil 6.31’de zemin yüzeyindeki ve zemin
tabanındaki ivme- zamanlara, Şekil 6.32’de ise spektral ivmelere göre bir
gruplama yapılmıştır. Verilen şekillere göre yorumlamalar yapılırsa;
1. 1 Hz. Yükleme frekansı için : 1 sn. ve daha düşük periyotlarda gevşek, orta
sıkı ve sıkı zemin profillerinin her üçü de üst yapı ivmelerini artırıcı yönde
(taban ivmesine göre) davranış göstermişlerdir. Ek olarak, orta sıkı zemin
profili, 0.04 sn. periyotta, üst yapı ivmelerini 1 sn. periyota göre daha fazla
artırma eğilimine sahiptir.
2. 5 Hz. Yükleme frekansı için : Her üç sıkılıkta da pik spektral ivme
değerleri 0.2 sn. periyot değerinde elde edilmiştir. 0.2 sn.’den düşük
periyotlarda, gevşek, orta sıkı ve sıkı zemin profillerinin her üçü de üst
yapı ivmelerini artırıcı yönde (taban ivmesine göre) davranış
göstermişlerdir. Ancak 0.2 sn. periyotta, sıkı zemin profili üst yapı
ivmelerini artırıcı yönde davranırken, orta sıkı ve gevşek profiller üst yapı
ivmelerini azaltıcı yönde davranmışlardır.
128
3. 10 Hz. Yükleme frekansı için : Her üç sıkılıkta da pik spektral ivme

değerleri 0.1 sn. periyot değerinde elde edilmiştir. 0.1 sn.’den düşük
periyotlarda, gevşek, orta sıkı ve sıkı zemin profillerinin her üçü de üst
yapı ivmelerini artırıcı yönde (taban ivmesine göre) davranış
göstermişlerdir. Ancak 0.1 sn. periyotta, sıkı zemin profili üst yapı
ivmelerini artırıcı yönde davranırken, orta sıkı ve gevşek profiller üst yapı
ivmelerini azaltıcı yönde davranmışlardır.
4. 20 Hz. Yükleme frekansı için :Her üç sıkılıkta da pik spektral ivme
değerleri 0.05 sn. periyot değerinde elde edilmiştir. Sıkı zemin profili 0.03
sn. periyot değerinde de bir pik spektral ivme değeri göstermiştir. 0.05 sn.
periyot değerinden daha düşük periyotlarda, gevşek, orta sıkı ve sıkı zemin
profillerinin her üçü de üst yapı ivmelerini artırıcı yönde (taban ivmesine
göre) davranış göstermişlerdir. Ancak bu eğilim 1, 5, ve 10 Hz. Yükleme
frekansları ile karşılaştırıldığında daha düşük seviyelerde kalmıştır. 0.05
sn. periyotta, orta sıkı ve sıkı zemin profilleri üst yapı ivmelerini artırıcı
yönde davranırken, gevşek zemin profili üst yapı ivmelerini azaltıcı yönde
davranmıştır.
1 Hz-Zemin (b) 5 Hz-Zemin

(a) (c) 10 Hz-Zemin (d) 20 Hz-Zemin
2 Yüzeyi
Gevşek 2 Yüzeyi 2 Yüzeyi 2 Yüzeyi
1,6 Sıkı Sıkı Sıkı
1,6 1,6 1,6
1,2 Orta Sıkı 1,2 Gevşek Orta Sıkı
Yatay İvme (m/sn2)
1,2 1,2
Yatay İvme (m/sn2)
Orta Sıkı
Yatay İvme (m/sn2)
Yatay İvme (m/sn2)
0,8 0,8 0,8 0,8

0,4 0,4 0,4 0,4
0 0 0 0
-0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 910 -0,4 012345678910 -0,4 012345678910 -0,4 012345678910
-0,8 -0,8 -0,8 -0,8
-1,2 -1,2 -1,2 -1,2
-1,6 -1,6 -1,6 -1,6
-2 -2 -2 -2
Zaman (Sn) Zaman (Sn) Zaman (Sn) Zaman (Sn)
(e) 1 Hz-20m (f) 5 Hz-20m (g) 10 Hz-20m (e) 20 Hz-20m

1,2 1,2 1,2 Gevşek 1,2
Gevşek Gevşek Gevşek
0,8 0,8 Ortasıkı 0,8 Ortasıkı
Yatay İvme (m/sn2)
Ortasıkı Ortasıkı 0,8

Yatay İvme (m/sn2)
Yatay İvme (m/sn2)

Yatay İvme (m/sn2)
0,4 0,4 0,4

0,4
0 0 0
0
-0,4 012345678910 -0,4 012345678910 -0,4 012345678910
0 1 2 3 4 5 6 7 8 910
-0,8 -0,8 -0,4 -0,8
-1,2 -1,2 -0,8 -1,2
Zaman (Sn) Zaman (Sn) Zaman (Sn) Zaman (Sn)
Şekil 6.31 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda (a)(e) 1 Hz, (b)(f) 5 Hz, (c)(g) 10 Hz, 20
Hz (d),(h) Yükleme Frekanslarının İvme-Zaman Grafikleri (Zemin Yüzeyi ve Taban)
129
1 Hz
Ortasıkı-Zemin Yüzeyi
0,8 Sıkı-Zemin Yüzeyi
Taban İvmesi
Spektral İvme (g)

0,6 Gevşek-Zemin Yüzeyi
0,4
0,2
0
0,01 0,1 1 10
Periyot
5 Hz
Taban İvmesi
Spektral İvme (g)
0,6 Ortasıkı-Zemin Yüzeyi

Gevşek-Zemin Yüzeyi
0,4
0,2
0
0,01 0,1 1 10
Periyot
10 Hz
Taban İvmesi
Spektral İvme (g)
0,6
0,4
0,2
0
0,01 0,1 1 10
Periyot
20 Hz
Spektral İvme (g)
0,6 Taban İvmesi

0,4
0,2
0
0,01 0,1 1 10
Periyot
Şekil 6.32 Jet Enjeksiyonu ile İyileştirilmemiş Durumda (a)(e) 1 Hz, (b)(f) 5 Hz, (c)(g) 10 Hz, 20
Hz (d),(h) Yükleme frekanslarının Spektral İvme-Periyot Grafikleri
130
6.10.2 Jet Enjesiyonsuz Durum ile Birlikte Jet Enjeksiyonlu Sistem

Analiz Sonuçları
6.10.2.1 Dinamik Yükleme Öncesi Gerilme Durumunun Oluşturulması
Dinamik yükleme öncesi gerilme durumunun oluşturulması aşamasında

zemin profilinde oluşan boşluk suyu basınçları, jet enjeksiyonu ile iyileştirilmiş
zemin profili ve iyileştirilmemiş zemin profili için sıkılık durumları göz önüne
alınarak Şekil 6.33’de gösterilmiştir. Sayısal analiz bulgularına göre;
1. Zeminin profilinin sükûnet halindeki boşluk suyu basınçları, suyun
yoğunluğu ile birlikte yer çekimi ivmesine bağlı olduğu için sıkılığın
değişmesi zeminde sükûnet halinde oluşan boşluk suyu basıncını
değiştirmez.
2. Zeminin jet enjeksiyonu ile iyileştirilmesi sonucunda jet kolonu
bölgesinde, zeminin sükûnet halindeki boşluk suyu basınçları genel zemin
profilinden farklı olarak jet kolonunun geçirgenlik parametresine bağlıdır
ve jet kolonu bölgesi, geçirgenlik parametresine bağlı difüzyon yolu ile bir
miktar boşluk suyu basıncını hapseder.
Şekil 6.33 (a), (c) Kumlu, Gevşek ve Orta sıkı Zemin Profili, Jet Kolonlara Sahip Kumlu, Gevşek
ve Orta sıkı Zemin Profilinin (b) (Sistem 1),(d) (Sistem 2) , Statik Boşluk Suyu Basınçları
131
Dinamik yükleme öncesi gerilme durumunun oluşturulması aşamasında

zemin profilinde oluşan düşey gerilmeler, jet enjeksiyonu ile iyileştirilmiş zemin
profili ve iyileştirilmemiş zemin profili için sıkılık durumları göz önüne alınarak
Şekil 6.34 ve Şekil 6.35’de gösterilmiştir. Bu şekillere göre, farklı sıkılıktaki
zemin profillerinde, zeminin iyileştirilen bölgesindeki sıkılığın artışına bağlı farklı
düşey gerilme artışları gözlemlenmiş olup, düşey gerilme artışları sınırlıdır ve
ihmal edilebilirler.
Şekil 6.34 (a), (c) Kumlu, Gevşek Zemin Profili, Jet Kolonlara Sahip Kumlu, Gevşek
Zemin Profilinin (b) (Sistem 1),(d) (Sistem 2) , Statik Düşey Gerilmeleri
132
Şekil 6.35 (a), (c) Kumlu, Orta sıkı Zemin Profili, Jet Kolonlara Sahip Kumlu, Orta Sıkı Zemin
Profilinin (b) (Sistem 1),(d) (Sistem 2) , Statik Düşey Gerilmeleri
6.10.2.2 Dinamik Analiz Sonuçları
Tekrarlı yüklemeler sonucu zemin profilinde oluşan boşluk suyu

basınçları, jet enjeksiyonu ile iyileştirilmiş zemin profili ve iyileştirilmemiş
zemin profili için sıkılık durumları göz önüne alınarak Şekil 6.36 ve Şekil 6.37’da
gösterilmiştir. Sayısal analiz bulgularına göre;
1. Jet enjeksiyon sistemi, zemin profilinin hareketini sınırlandırarak
iyileştirilen alanda boşluk suyu basıncı oluşumlarını azaltmıştır. Ayrıca
boşluk suyu basıncı oluşumlarındaki azalma dış bölgelerde de
gözlemlenmiştir.
2. Jet enjeksiyon kolonunun alt bölgelerinde gözlemlenen boşluk suyu
basıncı artışlarının nedeni ise jet kolonları ile zeminin sınırlandırılması,
boşluk suyu drenaj mekanizmasının jet kolonu bulunmayan, zemin
profilinin alt ve üst bölgesinden çalışmaya zorlanmasıdır.
3. Gevşek zemin profilinde jet enjeksiyon uygulamasının oluşturduğu
iyileşmeler daha belirgin gözlemlenmiş olup orta sıkı zemin profilindeki
133
iyileşmeler sınırlı kalmıştır. Ayrıca net açıklığın sabit tutularak kolon

çaplarının iki katına çıkarılmasının etkisi ise sınırlıdır.
Şekil 6.36 (a), (c) Kumlu, Gevşek Zemin Profili, Jet Kolonlara Sahip Kumlu, Gevşek Zemin
Profilinde (b) (Sistem 1),(d) (Sistem 2) Tekrarlı Yükleme Kaynaklı, Aşırı Boşluk Suyu Basınçları
Şekil 6.37 (a), (c) Kumlu, Orta sıkı Zemin Profili, Jet Kolonlara Sahip Kumlu, Orta sıkı Zemin
Profilinde (b) (Sistem 1),(d) (Sistem 2) Tekrarlı Yükleme Kaynaklı, Aşırı Boşluk Suyu Basınçları
134
Tekrarlı yüklemeler sonuncu zemin profilinde oluşan toplam gerilmeler,

jet enjeksiyonu ile iyileştirilmiş zemin profili ve iyileştirilmemiş zemin profili için
sıkılık durumları göz önüne alınarak Şekil 6.38 ve Şekil 6.39’da gösterilmiştir.
Sayısal analiz bulgularına göre;
1. Gevşek zemin profilinin sönüm kapasitesinin fazladır. Dolayısı ile tekrarlı
yüklemeler sonucu zemin gevşek zemin profilinin üst katmanlarında
oluşan toplam gerilmeler, orta sıkı zemin profilinin üst katmanlarında
oluşan toplam gerilmelerden daha azdır. Fakat, gevşek zemin profilinin
derin tabakalarında, sönüm yapabilmek için dinamik etkiyi üstüne
almasından kaynaklanan, orta sıkı zemin profiline göre toplam gerilme
artışları gözlemlenmiştir.
2. Jet kolonları ise tekrarlı yüklemeler sonucu ortaya çıkan gerilmeleri,
kayma dayanımları ve alan yenilenme oranına bağlı bir şekilde
iyileştirilmemiş zemin ile orantısal olarak paylaşır, zemin profilininde
ortaya çıkan toplam gerilmeler azalır.
3. İyileştirilmiş zemin bölgesinin net açıklığının sabit tutulup kolon çapının
arttırılmasının iyileşmeye olan etkisi ise sınırlı seviyede kalmıştır.
Şekil 6.38 (a),(c) Kumlu, Gevşek Zemin Profili, Jet Kolonlara Sahip Kumlu, Gevşek Zemin
Profilininde (b) (Sistem 1),(d) (Sistem 2) , Tekrarlı Yükleme Sonucu Oluşan Ortalama Gerilmeler
135
Şekil 6.39 (a),(c) Kumlu, Orta sıkı Zemin Profili, Jet Kolonlara Sahip Kumlu, Orta sıkı Zemin
Profilininde (b) (Sistem 1),(d) (Sistem 2) , Tekrarlı Yükleme Sonucu Oluşan Ortalama Gerilmeler
Gevşek ve orta sıkı kum profilleri için tekrarlı yüklemeler sonucu elde
edilen aşırı boşluk suyu basıncı oranlarının derinliğe bağlı değişim grafikleri,
zemin iyileştirme bölgesindeki farklı veri noktaları kullanılıp oluşturulan,
iyileştirilmemiş zemin profilindeki ile jet kolonları kullanarak iyileştirilmiş zemin
profili sonuç değerleri karşılaştırılmalı olarak Şekil 6.40’da gösterilmiştir. Bu
şekillere göre jet enjeksiyonu ile iyileştirilmemiş zemin profili yorumlamaları
yapılırsa:
1. Profilin sıkılığı ne olursa olsun, ortalama efektif gerilme düzeyleri

derinlikle arttığı için, aşırı boşluk suyu basıncı oranlarının da daha derine
inildikçe azalma eğilimi gösterdiği doğal olarak görülmektedir.
2. Aşırı boşluk suyu basıncı oranlarının derinlikle değişimi sıkılık açısından
incelendiğinde, orta sıkı zemin profilinin aşırı boşluk suyu basıncı üretme
eğiliminin gevşek zemin profilinden düşük olduğu görülmektedir.
3. Aşırı boşluk suyu basıncı oranları, sıkılık arttıkça, belli bir eşik derinlikten
sonra sabitlenerek sıkılıktan bağımsız hale gelme eğilimi göstermektedir.
Ayrıca, kum zemin profilinin daha gevşek hale gelmesi ile birlikte, sözü
136
edilen eşik derinlik seviyesinin daha derinlere inme eğiliminin olduğu

söylenebilir.
4. Sayısal olarak kurulan dinamik model, sıkılığının artışı ile birlikte daha
stabil hale gelme eğilimi göstermektedir.
Jet enjeksiyonu ile iyileştirilmemiş ve iyileştirilmiş zemin profili
karşılaştırılıp yorumlanırsa:
1. Jet kolonları ile iyileştirilen bölge içersinde drenaj koşullarının

sınırlandırması, suyun drenajına (Flow) izin verilmemesi nedeniyle,
dinamik yüklemeye bağlı aşırı boşluk suyu yanal olarak dağılım
göstermez. Aşırı boşluk suyu basıncı oranının büyük bir kısmı hidrolik
yükün ve drenaj mesafesinin az olduğu zeminin üst tabakalarından drene
olmaya zorlanırken üst tabakalarda hidrolik eğimin artışına neden olur.
Artan bu eğim belirli bir eşik değerine ulaştığında kalan drene olamamış
aşırı boşluk suyu basınçları jet kolonu iyileştirme derinliğinin bittiği
bölgeden drene olur. Akış halindeki boşluk suyunun drenaj yolu, Şekil
6.40’da kırmızı ile gösterilen zemininin üst tabakalarında ve siyah ile
belirtilen jet kolonunun iyileştirme derinliğinin bittiği bölgede boşluk suyu
basıncı oranını arttırıcı etkiye sahiptir.
2. Zeminin jet kolonları ile iyileştirilmesi sonucu iyileşme bölgesindeki
zemin profilinde aşırı boşluk suyu basıncı oluşumlarının azalmasının
nedeni, tekrarlı yüklemeler sonucu ortaya çıkan gerilmelerin büyük bir
kısmının jet kolonları tarafından karşılanması, iyileştime bölgesindeki
zeminde oluşacak gerilme azalımlarını sağlamasıdır. Oluşan gerilme
azalımlarının sonucu olarak iyileşme bölgesindeki zeminde deformasyon
azalımları gözlemlenir. Tez kapsamında kullanılan, UBCSand’in de temeli
olan Bynre Formulasyonu hacimsel deformasyon değişiminden boşluk
suyu basınçları artışlarının hesapladığı için jet kolonu uygulanması sonucu
ortaya çıkan deformasyon azalımları oluşan boşluk suyu basıncını azaltır
ve boşluk suyu basınçlarının azalması, efektif gerilmelerin artması boşluk
suyu basıncı oranını azaltır.
3. Jet kolonları ile iyileştirilmiş bölge içersinde, drenaj koşulunun
değişmesinden etkilenmeyen derinliklerdeki aşırı boşluk suyu basıncı
oranınıdaki iyileşmeler %40’mertebelerine ulaşmıştır.
137
4. Jet kolonları ile iyileştirilen zeminin net açıklığının sabit tutulup, kolon
çaplarının iki katına çıkarılmasının etkisi ise sınırlı kalmıştır.
Noktaların koordinatları:
 P1 noktası jet kolonları ile iyileştirilmiş bölge içerisinde alt bölgede sağ
tarafta kalan ve sol taraftaki jet kolonuna x ekseninde, alt bölgedeki jet
kolonuna y ekseninde sırasıyla 4-1m metre uzakta olan noktayı ifade eder.
 P2 noktası jet kolonları ile iyileştirilmiş bölge içerisinde alt bölgede ortada
bulunan ve sol taraftaki jet kolonuna x ekseninde, alt bölgedeki jet
kolonuna y ekseninde sırasıyla 2.5-1 m metre uzakta olan noktayı ifade
eder.
 P3 noktası jet kolonları ile iyileştirilmiş bölge içerisinde alt bölgede sol
tarafta bulunan, sol taraftaki jet kolonuna x ekseninde, alt bölgedeki jet
kolonuna y ekseninde sırasıyla 1-1 m metre uzakta olan noktayı ifade eder.
 P4 noktası jet kolonları ile iyileştirilmiş bölge içerisinde orta bölgede sol
kolonuna y ekseninde sırasıyla 1-2.5 m metre uzakta olan noktayı ifade
eder.
 P5 noktası jet kolonları ile iyileştirilmiş bölge içerisinde üst bölgede sol
 P6 noktası jet kolonları ile iyileştirilmiş bölge içerisinde orta bölgede orta
kolonuna y ekseninde sırasıyla 3m-3m metre uzakta olan noktayı ifade
eder.
138
(a) P1-Gevşek Zemin Profili (b) P1-Orta sıkı Zemin Profili

P1(S1_G_FF),(S2_G_FF) P1(S1_OS_FF),(S2_OS_FF)
P1(S1_G_JG) P1(S1_OS_JG)
Aşırı Boşluk suyu Basıncı Oranı Aşırı Boşluk suyu Basıncı Oranı
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2
0 0
2 2
4 4
6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2
0 0
2 2
4 4
6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2
0 0
2 2
4 4
6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22
Şekil 6.40 İyileştirilmemiş ve İyileştirilmiş , (a) Kumlu Gevşek Zemin, (b) Kumlu Orta Sıkı
Zemin Profillerinde İyileştirme Bölgesindeki Ortak Veri Noktalarında Tekrarlı Yüklemeler
Sonucu Oluşan, Derinliğe Bağlı Aşırı Boşluk Suyu Basıncı Oranları
139

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2
0 0
2 2
4 4
6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2
0 0
2 2
4 4
6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2
0 0
2 2
4 4
6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22
Sonucu Oluşan, Derinliğe Bağlı Aşırı Boşluk Suyu Basıncı Oranları (Devam)
140
Gevşek ve orta sıkı kum profilleri için tekrarlı yüklemeler boyunca elde edilen
maksimum yanal deplasmanın derinliğe bağlı değişim grafikleri, zemin
iyileştirme bölgesindeki farklı veri noktaları kullanılıp oluşturulan,
iyileştirilmemiş zemin iyileştirme bölgesindeki farklı veri noktaları kullanılıp
oluşturulan, iyileştirilmemiş zemin profilindeki ile jet kolonları kullanarak
iyileştirilmiş zemin profili sonuç değerleri karşılaştırılmalı olarak Şekil 6.41’de
gösterilmiştir. Bu şekillere göre jet enjeksiyonu ile iyileştirilmemiş zemin profili
yorumlamaları yapılırsa:
1. İyileştirilmemiş zemin profilinde derinliğe bağlı oluşacak olan yanal
deplasmanlar rölatif sıkılık açısından incelenirse, rölatif sıkılığın artışı
zemini daha rijit yapacağı için dinamik etkiler sonucu ortaya çıkacak
maksimum yanal deplasmanlarda azalımlar gözlemlenir.
2. Rölatif sıkılığın artışı, sistemde farklı veri noktalarından alınan derinliğe
bağlı yanal deformasyon eğrilerinin benzerliğini arttırır. Sistemin
kararlılığının sembolü olan, aynı derinlikte farklı veri noktalarındaki
deformasyon miktarının benzeşmesi basit kesme koşulunun ne kadar
sağlandığını temsil eder, rölatif sıkılık arttıkça sistem daha kararlı hale
gelmektedir.
1. Mevcut zemin profiline rijit yapıdaki jet kolonlarının eklenmesi, dinamik

yüklemeler sonucu ortaya çıkan yanal deplasmanları sınırlandırılmıştır,
gevşek zemin profili için yanal deplasman azalımları gözlemlenmiştir.
2. Jet kolonları kullanılarak deplasmanların sınırlandırılması, gevşek
yapıdaki zemin profilindeki farklı veri noktalarındaki derinliğe bağlı
deformasyon eğrilerinin benzerliğini arttırmıştır. Artan eğri benzeşimleri
nümerik sistemin daha stabil hale geldiğinin kanıtıdır.
3. İyileştirilen bölgenin net açıklığının sabit tutulup jet kolonu çaplarının iki
katına (2 m) çıkarılmasının etkisi ise sınırlı kalmıştır.
141
eder.
eder.
eder.
P1-Gevşek Zemin Profili (b) P1-Orta sıkı Zemin Profili
(a) P1(S1_G_FF),(S2_G_FF) P1(S1_OS_FF),(S2_OS_FF)
Yanal Deplasman (Maksimum- Yanal Deplasman (Maksimum-
Mutlak) Mutlak)
0 0,0006 0,0012 0,0018 0 0,0006 0,0012 0,0018
0 0
2 2
4 4
6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22
Sonucu Oluşan, Derinliğe Bağlı Maksimum (Mutlak Değer) Yanal Deplasmanlar
142

Mutlak) Mutlak)
0 0,0006 0,0012 0,0018 0 0,0006 0,0012 0,0018
0 0
2 2
4 4
6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22

Mutlak) Mutlak)
0 0,0006 0,0012 0,0018 0 0,0006 0,0012 0,0018
0 0
2 2
4 4
6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22

Mutlak) Mutlak)
0 0,0006 0,0012 0,0018 0 0,0006 0,0012 0,0018
0 0
2 2
4 4
6
Derinlik (m)
6
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22
Sonucu Oluşan, Derinliğe Bağlı Maksimum (Mutlak Değer) Yanal Deplasmanlar (Devam)
143

Mutlak) Mutlak)
0 0,0006 0,0012 0,0018 0 0,0006 0,0012 0,0018
0 0
2 2
4 4
6
Derinlik (m)
6
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22

Mutlak) Mutlak)
0 0,0006 0,0012 0,0018 0 0,0006 0,0012 0,0018
0 0
2 2
4 4
6
Derinlik (m)
6
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22
Sonucu Oluşan, Derinliğe Bağlı Maksimum (Mutlak Değer) Yanal Deplasmanlar (Devam)
Gevşek ve orta sıkı kum profilleri için tekrarlı yükleme sonucu elde edilen
maksimum kayma birim deformasyonun derinliğe bağlı değişim grafikleri, zemin
iyileştirme bölgesindeki farklı veri noktaları kullanılıp oluşturulan,
iyileştirilmemiş zemin profilindeki ile jet kolonları kullanarak iyileştirilmiş zemin
profili sonuç değerleri karşılaştırılmalı olarak Şekil 6.42’de gösterilmiştir. Bu
şekillere göre jet enjeksiyonu ile iyileştirilmemiş zemin profili yorumlamaları
yapılırsa:
1. İyileştirilmemiş zemin profilinde derinliğe bağlı oluşacak olan kayma

birim deformasyonları rölatif sıkılık açısından incelenirse, sıkılığın artışı
144
zemini daha rijit yapacağı için dinamik etkiler sonucu ortaya çıkacak
maksimum kayma birim defomasyonlarında azalımlar gözlemlenir.
2. Sıkılığın artışına bağlı kayma birim deformasyonlarındaki azalım Byrne
formulasyonunda daha az boşluk suyu basıncı üretecektir.
3. Fakat boşluk suyu basıncı oluşum grafikleri ile birlikte kayma birim
deformasyonları grafikleri incelendiğinde oluşan aşırı boşluk suyu
basınçları, deformasyon ve drenaj koşullarına bağlı bir dolaylı fonksiyon
olduğu ortaya çıkmaktadır.
1. Jet kolonları ile iyileştirilmiş zemin profilinde dinamik etkiler sonucu

oluşan kayma gerilmeleri, iyileştirme bölgesinde, zemin ile jet kolonları
arasında paylaşılır ve iyileştirilme bölgesindeki zeminde kayma birim
deformasyonlarında azalımlar gözlemlenir.
2. Azalan kayma birim deformasyonları daha az boşluk suyu basıncı
üreteceğinden dolayı zeminin sıvılaşmaya karşı direnci arttırılmış olur.
3. İyileştirilen bölgenin net açıklığının sabit tutulup jet kolonu çaplarının iki
katına (2 m) çıkarılmasının etkisi ise sınırlı kalmıştır.
eder.
145

eder.
eder.

P1(S1_G_FF)+(S2_G_FF) P1(S1_OS_FF)+(S2_OS_FF)
Kayma Birim Deformasyonu Kayma Birim Deformasyonu
(Maksimum-Mutlak) (Maksimum-Mutlak)
0 0,001 0,002 0,003 0 0,001 0,002 0,003
0 0
2 2
4 4
6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
6
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22

(a) P2(S1_G_FF)+(S2_G_FF) P2(S1_OS_FF)+(S2_OS_FF)
0 0,001 0,002 0,003 0 0,001 0,002 0,003
0 0
2 2
4 4
6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22
Şekil 6.42 İyileştirilmemiş ve İyileştirilmiş, (a) Kumlu Gevşek Zemin, (b) Kumlu Orta Sıkı Zemin
Profillerinde İyileştirme Bölgesindeki Ortak Veri Noktalarında Tekrarlı Yüklemeler Sonucu
Sonucu Ortaya Çıkan, Derinliğe Bağlı Maksimum (Mutlak) Kayma Birim Deformasyonları
146

0 0,001 0,002 0,003 0 0,001 0,002 0,003
0 0
2 2
4 4
6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22

0 0,001 0,002 0,003 0 0,001 0,002 0,003
0 0
2 2
4 4
6
Derinlik (m)
6
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22
(a) P5(S1_G_FF)+(S2_G_FF) P5(S1_OS_FF)+(S2_OS_FF)
0 0,001 0,002 0,003 0 0,001 0,002 0,003
0 0
2 2
4 4
6
Derinlik (m)
6
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22
(Devam)
147

0 0,001 0,002 0,003 0 0,001 0,002 0,003
0 0
2 2
4 4
6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8
10 10
12 12
14 14
16 16
18 18
20 20
22 22
(Devam)
Gevşek ve orta sıkı kum profilleri için tekrarlı yüklemeler sonucu zemin
yüzeyinde oluşan spektral ivme grafikleri, zemin iyileştirme bölgesindeki farklı
veri noktaları kullanılıp oluşturulan, iyileştirilmemiş zemin profilindeki ile jet
kolonları kullanarak iyileştirilmiş zemin profili sonuç değerleri karşılaştırılmalı
olarak Şekil 6.43’de gösterilmiştir İyileştirilmemiş zemin profili yorumlanırsa:
1. İyileştirilmemiş zemin profilindeki rölatif sıkılık artışları, zemin yüzeyinde

oluşacak olan maksimum spektral ivmeleri arttırma eğilimindedir. Nedeni
ise zeminlerin gevşek yapıya büründükçe, sönüm kapasitelerini arttırması
ve artan sönüm kapasitesinin, zemin tabanından uygulanan dinamik
etkileri daha fazla sönümlemesi sonucu üst zemine ulaşacak dinamik
etkileri azaltmasıdır.
1. Spektral ivmeler zemin profilinin rölatif sıkılığından bağımsız olarak

incelenirse, jet kolonu ile iyileştirilmiş bölgede zemin yüzeyinde oluşan
spektral ivmelerdeki azalımlar ve artımlar, dinamik etkinin düşük
periyodlarında gözlemlenmiş olup genel olarak azalım eğilimindedir.
148
Spektral ivme değişimlerinin gözlemlendiği maksimum dinamik periyod

değeri 1 sn ile ile sınırlandırılmıştır.
2. Zemin profilinin rölatif sıkılığından bağımsız olarak, jet kolonu
iyileştirme bölgesindeki zemin yüzeyinde seçilen bazı noktaların spektral
ivmesi, dinamik yüklemenin 0.1’den düşük periyotlarında artış
göstermiştir.
3. Jet kolonu ile iyileştirilmiş zeminde, iyileştirme bölgesindeki veri
noktalarında zemin yüzeyinde oluşan spektral ivmelerin pik değerinde,
serbest zemin profiline göre azalımlar gözlemlenmiştir.
4. Net açıklığın sabit tutulup jet kolonu çapının iki katına çıkarılmasının (2
m) etkisi ise belirgindir. Nedeni jet kolonlarının tabandan uygulana
dinamik etkiyi iyileştirme bölgesindeki zemin ile paylaşması, paylaşımın
kayma gerilmesi ve alan yenilenme oranına bağlı bir fonksiyon şeklinde
olmasıdır.
eder.
eder.
149
eder.
(a) P1-Gevşek Zemin Profili-Zemin (b) P1-Orta sıkı Zemin Profili-Zemin

Yüzeyi Yüzeyi
P1(S1_G_FF),(S2_G_FF) P1(S1_OS_FF) ,(S2_OS_FF)
0,45 P1(S2_G_JG) 0,45 P1(S2_OS_JG)
0,4 0,4
Spektral İvme (g)
Spektral İvme (g)

0,35 0,35
0,3 0,3
0,25 0,25
0,2 0,2
0,15 0,15
0,1 0,1
0,05 0,05
0 0
0,01 0,1 1 10 0,01 0,1
Periyot (sn) Periyot (sn)1 10

Yüzeyi Yüzeyi
0,45 P2(S2_G_JG) 0,45 P2(S2_OS_JG)
0,4 0,4
Spektral İvme (g)
Spektral İvme (g)
0,35 0,35
0,3 0,3
0,25 0,25
0,2 0,2
0,15 0,15
0,1 0,1
0,05 0,05
0 0
0,01 0,1
Periyot (sn)1 10 0,01 0,1
Periyot (sn)1 10
P3-Gevşek Zemin Profili-Zemin (b) P3-Orta sıkı Zemin Profili-Zemin

(a)
Yüzeyi Yüzeyi
P3(S1_G_FF),(S2_G_FF) P3(S1_OS_FF), (S2_OS_FF)
0,45 P3(S2_G_JG) 0,45 P3(S2_OS_JG)
0,4 0,4
Spektral İvme (g)
Spektral İvme (g)
0,35 0,35
0,3 0,3
0,25 0,25
0,2 0,2
0,15 0,15
0,1 0,1
0,05 0,05
0 0
0,01 0,1
Periyot (sn)1 10 0,01 0,1
Periyot (sn)1 10
Sonucu Ortaya Çıkan, Zemin Yüzeyinde Oluşan Spektral İvmeler
150

Yüzeyi Yüzeyi
0,45 0,45
0,4 0,4
0,35 0,35
Spektral İvme (g)
Spektral İvme (g)

0,3 0,3
0,25 0,25
0,2 0,2
0,15 0,15
0,1 0,1
0,05 0,05
0 0
0,01 0,1
Periyot (sn)1 10 0,01 0,1
Periyot (sn)1 10

Yüzeyi Yüzeyi
P5(S1_G_FF), (S2_G_FF) P5(S1_OS_FF),(S2_OS_FF)
0,45 0,45
0,4 0,4
0,35 0,35
Spektral İvme (g)
Spektral İvme (g)
0,3 0,3
0,25 0,25
0,2 0,2
0,15 0,15
0,1 0,1
0,05 0,05
0 0
0,01 0,1
Periyot (sn)1 10 0,01 0,1
Periyot (sn)1 10

Yüzeyi Yüzeyi
P6(S1_G_FF),(S2_G_JG) P6(S1_OS_FF), (S2_OS_FF)
0,45 0,45
0,4 0,4
0,35 0,35
Spektral İvme (g)
Spektral İvme (g)
0,3 0,3
0,25 0,25
0,2 0,2
0,15 0,15
0,1 0,1
0,05 0,05
0 0
0,01 0,1
Periyot (sn)1 10 0,01 0,1
Periyot (sn)1 10
Sonucu Ortaya Çıkan, Zemin Yüzeyinde Oluşan Spektral İvmeler (Devam)
151
Gevşek ve orta sıkı kum profilleri için tekrarlı yüklemeler boyunca elde
edilen boşluk suyu basıncı oranı-zaman grafikleri, zemin iyileştirme bölgesindeki
P6 veri noktası kullanılıp oluşturulan, iyileştirilmemiş zemin profilindeki ile jet
kolonları kullanarak iyileştirilmiş zemin profili sonuç değerleri karşılaştırılmalı
olarak Şekil 6.44’de gösterilmiştir. Bu şekillere göre jet enjeksiyonu ile
iyileştirilmemiş zemin profili yorumlamaları yapılırsa:
1. Tekrarlı yükleme boyunca oluşan zamana bağlı aşırı boşluk suyu basıncı
oranları zemin profilinin rölatif sıkılığından bağımsız olarak incelenirse,
oluşan aşırı boşluk suyu basıncı oranları belirli bir eşik değere ulaştığında
dinamik yükleme geçene kadar sabit kalma eğilimindedir. Eğer sistem
dinamik yükleme sonrası serbest titreşim altında incelenirse oluşan aşırı
boşluk suyu basıncı oranları drenaj koşuluna bağlı azalımlar gösterir.
2. Zemin yüzeyinde oluşan boşluk suyu basıncı oranı artışlarının nedeni ise
zemin yüzeyindeki hidrolik eğimin az olması, aşırı boşluk suyu basıncı
drenaj yolunun zemin tabanından zemin yüzeyine doğru olan hareketidir.
3. Gevşek ve orta sıkı zemin profilinin 5’inci metresinde oluşan aşırı boşluk
suyu basıncı oranları incelenirse, orta sıkı zemin profilinde oluşan aşırı
boşluk suyu basıncı oranları daha fazladır. Nedeni ise rölatif sıkılığın
artışına bağlı deprem iletiminin artmasıdır.
1. Aşırı boşluk suyu basıncı oranları, zemin profilinin rölatif sıkılığından

bağımsız olarak incelenirse, jet kolonları ile iyileştirilmiş zemin
profilindeki drenaj koşullarının değişmesi, dinamik yükleme sonucu ortaya
çıkan aşırı boşluk suyu basınçlarını zeminin belirli bölgerine akış yaparak
drene olmaya zorlar. Aşırı boşluk suyunun akış hareketi zemin yüzeyine
yakın ve jet kolonu iyileştirme derinliğinin bittiği 15 m’de boşluk suyu
basıncı oranları açısından artışlara neden olur.
2. Jet kolonu ile yapılan iyileştirme sonucu, iyileştirme bölgesindeki aşırı
boşluk suyu basıncı oranında iyileştirilmemiş zemin profiline göre
azalımlar gözlemlenmiştir. Jet kolonları çapının arttırılmasının etkisi ise
sınırlıdır.
152
(a) P6-Gevşek Zemin Profili 1 m (b) P6-Orta sıkı Zemin Profili 1 m


1,2 1,2
1 1
0,8 0,8
0,6 0,6
0,4 0,4
0,2 0,2
0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Zaman (sn) Zaman (sn)


1,2 1,2
1 1
0,8 0,8
0,6 0,6
0,4 0,4
0,2 0,2
0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1,2 1,2
1 1
0,8 0,8
0,6 0,6
0,4 0,4
0,2 0,2
0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
P6-Gevşek Zemin Profili 10 m P6-Orta sıkı Zemin Profili 10 m
P6(S1_G_FF),(S2_G_FF) (b) P6(S1_OS_FF),(S2_OS_FF)
(a) P6(S1_G_JG) P6(S1_OS_JG)
1,2 1,2
1 1
0,8 0,8
0,6 0,6
0,4 0,4
0,2 0,2
0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Şekil 6.44 İyileştirilmemiş ve İyileştirilmiş (a) Kumlu Gevşek Zemin, (b) Kumlu Orta Sıkı
Zeminlerde Sistemin Merkezindeki P6 Noktasında Tekrarlı Yüklemeler Sonucu Ortaya Çıkan,
Belirli Derinliklerdeki Boşluk Suyu Basıncının Zamana Bağlı Oluşumu
153
(a) P6-GevşekZemin Profili 15 m (b) P6-Orta sıkı Zemin Profili 15 m


1,2 1,2
1 1
0,8 0,8
0,6 0,6
0,4 0,4
0,2 0,2
0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10


1,2 1,2
1 1
0,8 0,8
0,6 0,6
0,4 0,4
0,2 0,2
0 0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1,2 1,2
1 1
0,8 0,8
0,6 0,6
0,4 0,4
0,2 0,2
0 0
0 1 2 3 Zaman
4 5 (sn)
6 7 8 9 10 0 1 2 3 Zaman
4 5 (sn)
6 7 8 9 10
Belirli Derinliklerdeki Boşluk Suyu Basıncının Zamana Bağlı Oluşumu (Devam)
edilen kayma gerilmesi – kayma birim deformasyonları grafikleri, zemin
iyileştirme bölgesindeki P6 veri noktası kullanılıp oluşturulan, iyileştirilmemiş
zemin profilindeki ile jet kolonu kullanılarak iyileştirilmiş zemin profili sonuç
değerleri karşılaştırılmalı olarak Şekil 6.45’de gösterilmiştir. Bu şekillere göre jet
enjeksiyonu ile iyileştirilmemiş zemin profili yorumlamaları yapılırsa:
154
1. Rölatif sıkılığa bağlı gevşek ve orta sıkı zeminde oluşan kayma gerilmeleri
kıyaslanırsa, sönüm kapasitesi fazla olan gevşek zeminin dinamik yükleme
sonrası üzerine aldığı kayma gerilmesi daha fazladır.
2. Orta sıkı zemin profili daha rijit yapıda olduğu için üzerine aldığı dinamik
yükü tabakalar arası iletebilecektir. Ayrıca daha rijit yapısı nedeniyle
gösterdiği kayma birim deformasyonları gevşek zemin profiline göre
düşük çıkmıştır.
3. Zemin profilleri rölatif sıkılıktan bağımsız bir şekilde incelendiğinde;
zemin derinliklerine inildiğinde üzerindeki efektif gerilmelerinin artışına
bağlı kayma modülü artışları gözlemlenir, doğal olarak kayma birim
deformasyonlarında azalımlar gözlemlenmesi beklenir ve orta sıkı zemin
profilinde gözlemlenen derinliğe bağlı deformasyon azalımları, gevşek
zemin profilinde gözlemlenmemektedir. Bu durumun nedeni orta sıkı
zemin profilinin üzerindeki dinamik etkiyi üst katmanlara düzgün bir
şekilde iletmesi, gevşek zemin profilin iletim konusunda yetersiz kalarak
sönümlemeye çalışmasıdır.
4. Gevşek zemin profilinin derin tabaklarında kayma gerilmelerinde aşırı
artışlar gözlemlenmesine rağmen her bir dinamik çevrim için kayma
gerilmelerine bağlı kayma birim deformasyon grafiğindeki verinin eğimi
düzgün eğilim göstermiştir. Gevşek zemin profilinde zemin dane matrisi
bazında karalılık gözlemlenmiştir.
1. Jet kolonu uygulanması iyileştirme bölgesindeki zemin hareketini, jet

kolonunun rijit yapısı nedeni ile sınırlandırmış, oluşacak olan kayma birim
deformasyonlarını belirli bir seviyede tutmuştur.
2. Zeminin iyileşme sonrası daha rijit yapıya ulaşması dinamik enerjinin
iletimini daha düzenli hale getirmiştir.
3. Jet kolonlarının dinamik etki sonucu ortaya çıkan kayma gerilmelerini
karşılamasına ek dinamik enerji iletiminin düzenli hale gelmesi kayma
gerilmelerini azaltmıştır.
155

1 1

0,5 0,5
0 0
-0,0008 -0,0004 0 0,0004 0,0008 -0,00008 -0,00004 0 0,00004 0,00008
-0,5 -0,5
-1 -1

4 4

2 2
0 0
-0,0012 -0,0006 0 0,0006 0,0012 -0,0012 -0,0006 0 0,0006 0,0012
-2 -2
-4 -4

12 12
8 8
4 4
0 0
-0,0005 0 0,0005 0,001 0,0015 -0,0005 0 0,0005 0,001 0,0015
-4 -4

8
8
4 4
0 0
-0,0006 -0,0003 0 0,0003 0,0006 -0,0006 -0,0003 0 0,0003 0,0006
-4 -4
-8 -8
Belirli Derinliklerde Kayma Gerilmesine Bağlı Kayma Birim Deformasyonları Oluşumu
156
(a) P6-Gevşek Zemin Profili 15 m P6-Orta sıkı Zemin Profili 15 m

10 10

5 5
0 0
-0,0005 0 0,0005 0,001 0,0015 -0,0005 0 0,0005 0,001 0,0015
-5 -5
-10 -10

15 15
10 10
5 5
0 0
-0,0006 0,0002 0,001 0,0018 -0,0006 0 0,0006 0,0012 0,0018
-5 -5
-10 -10

5 5
0
-0,0002 0,0001 0,0004 0
-5 -0,0002 0,0001 0,0004
-10 -5
-15
-10
-20
-25 -15
Belirli Derinliklerde Kayma Gerilmesine Bağlı Kayma Birim Deformasyonları Oluşumu (Devam)
edilen kayma gerilmesi – efektif gerilme grafikleri, zemin iyileştirme
bölgesindeki P6 veri noktası kullanılıp oluşturulan, iyileştirilmemiş zemin
profilindeki ile jet kolonu kullanılarak iyileştirilmiş zemin profili sonuç değerleri
karşılaştırılmalı olarak Şekil 6.46’da gösterilmiştir. Bu şekillere göre jet
enjeksiyonu ile iyileştirilmemiş zemin profili yorumlamaları yapılırsa:
157
1. Tekrarlı yüklemeye bağlı boşluk suyu basınçları artışları efektif

gerilmelerde azalımlara neden olur ve efektif gerilmelerin sıfır noktasına
ulaşması zemin profilinde sıvılaşma olduğunun kanıtıdır. Dinamik
yükleme sonrası zemin profilindeki aşırı boşluk suyu basıncının drenajı
için izlediği yol olan, hidrolik eğimin az olduğu zemin yüzeyine doğru
hareket, yüzeysel tabakalarda boşluk suyu basıncını arttırır.
2. Rölatif sıkılık açısından efektif gerilme azalımları incelendiğinde, orta sıkı
zemin profilinde zemin tabanında oluşan dinamik enerjinin derinlik
boyunca iletiminin gevşek zemin profiline göre daha az sönümle
gerçekleşmesi incelenen zemin derinliğinde boşluk suyu basınçlarını
arttırıcı bir etmendir ve yükselen boşluk suyu basıncı efektif gerilme
azalımlarına neden olur.
3. Gevşek zemin profilinin derin tabaklarında kayma gerilmelerinde aşırı
artışlar gözlemlenmesine rağmen her bir dinamik çevrim için kayma
gerilmelerine bağlı efektif gerilme grafiğindeki verinin eğimi düzgün
eğilim göstermiştir. Gevşek zemin profilinde zemin dane matrisi bazında
karalılık gözlemlenmiştir.
4. Kayma gerilmesine bağlı efektif gerilme azalımları incelendiğinde orta
sıkı zemin profili daha kararlı davranış göstermiştir, rölatif sıkılık arttıkça
nümerik model stabilitisinde de artışlar gözlemlenmiştir.
1. Jet kolonları ile iyileştirilmiş zemin profili incelendiğide drenaj

koşullarının değiştirilmesinden kaynaklı boşluk suyu basıncı artışlarının
oluştuğu bölgeler dışındaki jet kolonunun bulunduğu derinliklerde boşluk
suyu basıncı artışı serbest zemin profiline göre daha az gözlemlenmiş
olup, efektif gerilme azalımları daha düşüktür.
2. Dinamik yükleme sonrası oluşacak olan kayma gerilmelerinin bir kısmını
jet kolonları karşılayacağı için jet kolonları ile iyileştirilmiş zemin
profilinde kayma gerilmelerinde azalımlar gözlemlenmiştir.
3. Net açıklığın sabit tutularak jet kolonu çapının (2m) iki katına
çıkarılmasının etkisi ise sınırlı kalmıştır.
158

1 P6(S2_G_JG) 1 P6(S2_OS_JG)

0,5
0 0
0 5 10 15 20 0 5 10 15 20
-0,5
-1 -1
Ortalama Efektif Gerilmeler (Kpa) Ortalama Efektif Gerilmeler (Kpa)

4 P6(S2_G_JG) 4 P6(S2_OS_JG)
2 2
0 0
0 10 20 30 40 50 60 0 10 20 30 40 50 60
-2 -2
-4 -4

12 P6(S2_G_JG) 12 P6(S2_OS_JG)
8 8
4 4
0 0
-4 0 10 20 30 40 50 60 -4 0 10 20 30 40 50 60
-8 -8
-12 -12

10 P6(S2_G_JG) 10 P6(S2_OS_JG)
0 0
0 20 40 60 80 100 120 140 0 20 40 60 80 100 120 140
-5
-10 -10
Zeminlerde Sistemin Merkezindeki P6 Noktasında Tekrarlı Yüklemeler Sonucu Çıkan, Belirli
Derinliklerdeki Kayma Gerilmesine Bağlı Efektif Gerilmeler
159

10 P6(S2_G_JG) 10 P6(S2_OS_JG)

5 5
0 0
0 50 100 150 200 0 50 100 150 200
-5 -5
-10 -10

20 P6(S2_G_JG) 20 P6(S2_OS_JG)

10 10
0 0
0 50 100 150 200 0 50 100 150 200
-10 -10
-20 -20

10 P6(S2_G_JG) 10 P6(S2_OS_JG)
0 0
0 50 100 150 200 250 0 50 100 150 200 250
-10 -10
-20 -20
-30 -30
Zeminlerde Sistemin Merkezindeki P6 Noktasında Tekrarlı Yüklemeler Sonucu Oluşan, Belirli
Derinliklerdeki Kayma Gerilmesine Bağlı Efektif Gerilmeler (Devam)
edilen ivme – zaman grafikleri, zemin iyileştirme bölgesindeki P6 veri noktası
kullanılıp oluşturulan, iyileştirilmemiş zemin profilindeki ile jet kolonu
kullanılarak iyileştirilmiş zemin profili sonuç değerleri karşılaştırılmalı olarak
Şekil 6.47’de gösterilmiştir. Bu şekillere göre jet enjeksiyonu ile iyileştirilmemiş
zemin profili yorumlamaları yapılırsa:
160
1. İyileştirimemiş zemin profilinde ivme iletimleri rölatif sıkılık açısından

incelenirse, zemin profili sıkılığının artışı ivmelerin tabakalar arası
iletimini arttır, sıkılık arttıkça zemin yüzeyinde oluşacak ivmelerde artış
gözlemlenmişitir.
2. Zemin profilindeki etkin sönüm mekanizması gevşek zemin profili için
tabakaların birbiri üstünde kayması şeklindedir fakat orta sıkı zemin
profilide zemin malzemesinin kendi içsel sönüm mekanizmaları etkin rol
oynar. Malzemelerin kendi içsel sürtünme yolu ile yaptıkları sönümler
incelenirse sıkılık arttıkça sürtünmeye dayalı sönümler artış gösterir. Ama
tabaka kayması daha fazla dinamik sönüm sağladığı için gevşek zemin
profilinin sönüm kapasitesi orta sıkı zemin profiline göre daha fazladır.
3. İvme-zaman grafiğinde gözlemlenen noktasal pikler dinamik timestep ile
birlikte byrne formülasyonunun yarım çevrimde bir boşluk suyu basıncı
üretmesinden kaynaklandığı düşünülmekte olup, genel analiz sonuçlarını
çok fazla etkilemektedir.
1. Zemin profilinin jet kolonları ile iyileştirilmesi sonucu zemin profilinde

aynı derinliklerde oluşacak olan yanal ivmelerde, iyileştirilmemiş zemin
profiline göre azalımlar sağlamıştır ve ivmelerdeki azalımın nedeni
dinamik etkinin, zemin profili ile jet kolonları arasında paylaşılmasıdır.
2. Jet kolonları kullanılarak zemin profilinin iyileştirilmesi, jet kolonları ile
sınırlandırılan iyileştirme bölgesinde zeminin daha rijit davranış
sergilemesini sağlamış olup deprem iletimini düzenli hale getirmiştir.
3. İyileştirme bölgesinin net açıklığının sabit tutulup, kolon çaplarının iki
katına çıkarılmasının etkisi ise sınırılı kalmıştır.
161

1,2 1,2
1 1
Yatay İvme (m/sn2)
Yatay İvme (m/sn2)

0,8 0,8
0,6 0,6
0,4 0,4
0,2 0,2
0 0
-0,2 -0,2
-0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 -0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-0,6 -0,6
-0,8 -0,8
-1 -1
-1,2 -1,2

1,2 1,2
1 1
Yatay İvme (m/sn2)

Yatay İvme (m/sn2)
0,8 0,8
0,6 0,6
0,4 0,4
0,2 0,2
0 0
-0,2 -0,2
-0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 -0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-0,6 -0,6
-0,8 -0,8
-1 -1
-1,2 -1,2

1,2 1,2
Yatay İvme (m/sn2)
Yatay İvme (m/sn2)
1 1
0,8 0,8
0,6 0,6
0,4 0,4
0,2 0,2
0 0
-0,2 -0,2
-0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 -0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-0,6 -0,6
-0,8 -0,8
-1 -1
-1,2 -1,2
(a) P6-GevşekZemin Profili 10 m (b) P6-Orta sıkı Zemin Profili 10 m

1,2 1,2
Yatay İvme (m/sn2)
Yatay İvme (m/sn2)
1 1
0,8 0,8
0,6 0,6
0,4 0,4
0,2 0,2
0 0
-0,2 -0,2
-0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 -0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-0,6 -0,6
-0,8 -0,8
-1 -1
-1,2 -1,2
Derinlikler için İvme Zaman Grafikleri
162

1,2 1,2
1 1
Yatay İvme (m/sn2)
Yatay İvme (m/sn2)

0,8 0,8
0,6 0,6
0,4 0,4
0,2 0,2
0 0
-0,2 -0,2
-0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 -0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-0,6 -0,6
-0,8 -0,8
-1 -1
-1,2 -1,2

1,2 P6(S2_G_JG) 1,2 P6(S2_OS_JG)
Yatay İvme (m/sn2)
Yatay İvme (m/sn2)
1 1
0,8 0,8
0,6 0,6
0,4 0,4
0,2 0,2
0 0
-0,2 -0,2
-0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 -0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-0,6 -0,6
-0,8 -0,8
-1 -1
-1,2 -1,2
(a) P6 Gevşek Zemin Profili 20m (b) P6 Orta sıkı Zemin Profili 20m
P6 (S1_G_FF),(S2_G_FF) P6 (S1_OS_FF),(S2_OS_FF)
P6 (S1_G_JG) P6 (S1_OS_JG)
P6 (S2_G_JG) P6 (S2_OS_JG)
1,2 1,2
Yatay İvme (m/sn2)
1 1
Yatay İvme (m/sn2)
0,8 0,8
0,6 0,6
0,4 0,4
0,2 0,2
0 0
-0,2 -0,2
-0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 -0,4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-0,6 -0,6
-0,8 -0,8
-1 -1
-1,2 -1,2
Zaman (Sn) Zaman (Sn)
Derinlikler için İvme Zaman Grafikleri (Devam)
Gevşek ve orta sıkı kum profilleri için tekrarlı yüklemer sonucu elde
edilen aşırı boşluk suyu basıncı oranlarının, derinliğe bağlı değişim grafikleri,
zemin iyileştirme bölgesi dışında kalan farklı veri noktaları kullanılıp oluşturulan,
iyileştirilmemiş zemin profilindeki ile jet kolonu kullanılarak iyileştirilmiş zemin
profili sonuç değerleri karşılaştırılmalı olarak Şekil 6.48’de gösterilmiştir.
163
1. Jet kolonları iyileşme bölgesi dışında kalan bölgelerde’de boşluk suyu

basıncı oranı açısından iyileşmeler sağlamış olup, iyileşmeninin miktarı jet
kolonuna olan yakınlık derecesi ile doğrudan ilişkilidir, uzaklık arttıkça
iyileşme azalmakta olup jet kolonuna uzak bölgede, iyileşmeler
gözlemlenmemiştir.
2. Rölatif sıkılık açısından incelenirse zemin profilindeki rölatif sıkılığın
azalımı iyileşmenin genliğini arttırmaktadır.
3. Jet kolonları ile sınırlandırılmış iyileştirme bölgesinde gözlemlenen, drenaj
koşulunun değişmesinden kaynaklı, yüzeye yakın ve jet kolonu iyileştirme
derinliğinin bittiği noktadaki boşluk suyu basıncı oranındaki artışlar dış
bölgelerde daha az gözlemlenmiş olup jet kolonuna olan uzaklık arttıkça
etki nötrlenmiştir.
 P8 noktası jet kolonları ile iyileştirilmiş bölge dışında alt bölgede kalan ve
sol taraftaki jet kolonuna x ekseninde, alt bölgedeki jet kolonuna y
ekseninde sırasıyla 2.5-1.5m metre uzakta olan noktayı ifade eder.
 P11 noktası jet kolonları ile iyileştirilmiş bölge dışında sol tarafta kalan ve
ekseninde sırasıyla 4.5-5m metre uzakta olan noktayı ifade eder.
 P16 noktası jet kolonları ile iyileştirilmiş bölge dışında alt bölgede kalan
ve sol taraftaki jet kolonuna x ekseninde, alt bölgedeki jet kolonuna y
164
(a) S1-P8-Gevşek (a) S2-P8-Gevşek (b) S1-P8-Orta sıkı (b) S2-P8-Orta sıkı
Zemin Profili Zemin Profili Zemin Profili Zemin Profili
P8(S1_G_FF) P8(S2_G_FF) P8(S1_OS_FF) P8(S2_OS_FF)
P8(S1_G_JG) P8(S2_G_JG) P8(S1_OS_JG) P8(S2_OS_JG)
PPR-Son Durum PPR-Son Durum PPR-Son Durum PPR-Son Durum
0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2
0 0 0 0
2 2 2 2
4 4 4 4
6 6 6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8 8 8
10 10 10 10
12 12 12 12
14 14 14 14
16 16 16 16
18 18 18 18
20 20 20 20
22 22 22 22
0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2
0 0 0 0
2 2 2 2
4 4 4 4
6 6 6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8 8 8
10 10 10 10
12 12 12 12
14 14 14 14
16 16 16 16
18 18 18 18
20 20 20 20
22 22 22 22
0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2
0 0 0 0
2 2 2 2
4 4 4 4
6 6 6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8 8 8
10 10 10 10
12 12 12 12
14 14 14 14
16 16 16 16
18 18 18 18
20 20 20 20
22 22 22 22
Zeminlerde İyileştirme Bölgesi Dışındaki Veri Noktalarında Tekrarlı Yüklemeler Sonucu Ortaya
Çıkan, Derinliğe Bağlı Aşırı Boşluk Suyu Basıncı Oranları
165
0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2 0 0,3 0,6 0,9 1,2
0 0 0 0
2 2 2 2
4 4 4 4
6 6 6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8 8 8
10 10 10 10
12 12 12 12
14 14 14 14
16 16 16 16
18 18 18 18
20 20 20 20
22 22 22 22
Çıkan, Derinliğe Bağlı Aşırı Boşluk Suyu Basıncı Oranları (Devam)
edilen maksimum yanal deplasman – derinlik grafikleri, zemin iyileştirme bölgesi
dışında kalan veri noktaları kullanılıp oluşturulan, iyileştirilmemiş zemin
profilindeki ile jet kolonu uygulanması sonucu elde edilen değerler
karşılaştırılmalı olarak Şekil 6.49’da gösterilmiştir.
1. Rölatif sıkılık açısından incelenirse rölatif sıkılığın artışı oluşacak

maksimum yanal deplasmanları azaltmıştır.
2. Gevşek zemin profili incelendiğinde, iyileştirme bölgesi dışındaki jet
kolonlara yakın bölgelerde, kolonun rijit yapısı, oluşacak maksimum yanal
deplasmanları sınırlandırmış, deplasmanlar açısından iyileşme sağlamıştır.
Fakat orta sıkı zemin profilinde ise iyileştirme bölgesi dışındaki noktalarda
maksimum yanal deplasmanlarda artışlar gözlemlenmiştir.
166
ekseninde sırasıyla 4.5.5m metre uzakta olan noktayı ifade eder.
Yan. Dep.(m) - Yan. Dep.(m) - Yan. Dep.(m) - Yan. Dep.(m) -
(Maks.-Mut.) (Maks.-Mut.) (Maks.-Mut.) (Maks.-Mut.)
0 0,0005 0,001 0 0,0005 0,001 0 0,0005 0,001 0 0,0005 0,001
0 0 0 0
2 2 2 2
4 4 4 4
6 6 6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8 8 8
10 10 10 10
12 12 12 12
14 14 14 14
16 16 16 16
18 18 18 18
20 20 20 20
22 22 22 22
0 0,0025 0,005 0 0,0025 0,005 0 0,0025 0,005 0 0,0025 0,005
0 0 0 0
2 2 2 2
4 4 4 4
6 6 6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8 8 8
10 10 10 10
12 12 12 12
14 14 14 14
16 16 16 16
18 18 18 18
20 20 20 20
22 22 22 22
Çıkan, Derinliğe Bağlı Maksimum (Mutlak) Yanal Deplasmanlar
167
(a) S1-P15-Gevşek (a) S2-P15-Gevşek (b)S1-P15-Orta sıkı (b)S2-P15-Orta sıkı

0 0,003 0,006 0 0,003 0,006 0 0,003 0,006 0 0,003 0,006
0 0 0 0
2 2 2 2
4 4 4 4
6 6 6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8 8 8
10 10 10 10
12 12 12 12
14 14 14 14
16 16 16 16
18 18 18 18
20 20 20 20
22 22 22 22
0 0,001 0,002 0 0,001 0,002 0 0,001 0,002 0 0,001 0,002
0 0 0 0
2 2 2 2
4 4 4 4
6 6 6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8 8 8
10 10 10 10
12 12 12 12
14 14 14 14
16 16 16 16
18 18 18 18
20 20 20 20
22 22 22 22
Çıkan, Derinliğe Bağlı Maksimum (Mutlak) Yanal Deplasmanlar (Devam)
edilen kayma birim deformasyonları – derinlik grafikleri, zemin iyileştirme
bölgesi dışında kalan farklı veri noktaları kullanılıp oluşturulan, iyileştirilmemiş
zemin profilindeki ile jet kolonu uygulanması sonucu elde edilen değerler
karşılaştırılmalı olarak Şekil 6.50’de gösterilmiştir.
1. Rölatif sıkılıktaki artış, kayma birim deformasyonlarını azaltıcı etki

yapmıştır.
168
2. Gevşek zemin profilinde iyileştirme bölgesi dışındaki noktalarda kayma

birim deformasyonlarında azalımlar gözlemlenirken, orta sıkı zemin
profilinde bu durumun tersi gözlemlenmiştir.
(a) S1- P8-Gevşek (a) S2-P8-Gevşek (b) S1-P8-Orta sıkı S2-P8-Orta sıkı
(b) Zemin Profili
Zemin Profili Zemin Profili Zemin Profili
K. Birim Def. K. Birim Def. K. Birim Def. K. Birim Def.
0 0,001 0,002 0 0,001 0,002 0 0,001 0,002 0 0,001 0,002
0 0 0 0
2 2 2 2
4 4 4 4
6 6 6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8 8 8
10 10 10 10
12 12 12 12
14 14 14 14
16 16 16 16
18 18 18 18
20 20 20 20
22 22 22 22
Çıkan, Derinliğe Bağlı Maksimum (Mutlak) Kayma Birim Deformasyonları
169
0 0,001 0,002 0 0,001 0,002 0 0,001 0,002 0 0,001 0,002
0 0 0 0
2 2 2 2
4 4 4 4
6 6 6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8 8 8
10 10 10 10
12 12 12 12
14 14 14 14
16 16 16 16
18 18 18 18
20 20 20 20
22 22 22 22
(a) S1-P15-Gevşek (a) S2-P15-Gevşek (b) S1-P15-Orta sıkı (b)S2-P15-Orta sıkı

0 0,00150,003 0 0,0015 0,003 0 0,0015 0,003 0 0,0015 0,003
0 0 0 0
2 2 2 2
4 4 4 4
6 6 6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8 8 8
10 10 10 10
12 12 12 12
14 14 14 14
16 16 16 16
18 18 18 18
20 20 20 20
22 22 22 22
0 0,002 0,004 0 0,002 0,004 0 0,002 0,004 0 0,002 0,004
0 0 0 0
2 2 2 2
4 4 4 4
6 6 6 6
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
Derinlik (m)
8 8 8 8
10 10 10 10
12 12 12 12
14 14 14 14
16 16 16 16
18 18 18 18
20 20 20 20
22 22 22 22
Çıkan, Derinliğe Bağlı Maksimum (Mutlak) Kayma Birim Deformasyonları (Devam)
170
Gevşek ve orta sıkı kum profilleri için tekrarlı yüklemeler sonucu zemin
yüzeyinde elde edilen spektral ivme grafikleri, zemin iyileştirme bölgesi dışında
kalan farklı veri noktaları kullanılıp oluşturulan, iyileştirilmemiş zemin
profilindeki ile jet kolonu uygulanması sonucu elde edilen değerler
karşılaştırılmalı olarak Şekil 6.51’de gösterilmiştir.
1. P11-P15 noktaları ile P8-P16 noktalarının davranışları konumları itibari ile

benzer davranışlar göstermektedir, P11-P15 noktalarında yüzeyde oluşan
spektral ivmelerin pik değerlerinde serbest zemin profiline göre azalımlar
gözlemlenirken, P8-P16 noktalarındaki yüzeyde oluşan spektral ivmelerin
pik değerinde serbest zemin profiline artışlar gözlemlenmiştir.
2. Düşük periyot değerlerinde düzensizlikler gözlemlenmekle birlikte P8,
P11, P15 veri noktalarındaki 0.1 saniye değerlerine kadar olan spektral
ivme değerlerinlerinde serbest zemin profiline göre azalımlar
gözlemlenmiştir ve sadece P16 veri noktası için 0.1. saniyeye kadar
spektral ivme arttırımı olmuştur.
3. Yüksek periyod değerlerinde spektral ivme değişimleri gözlemlenmez.
171
(a) S1-P8-Gevşek Zemin Profili- (a) S2-P8-Gevşek Zemin Profili-

Zemin Yüzeyi Zemin Yüzeyi
P8(S1_G_JG) P8(S2_G_JG)
0,45 P8(S1_G_FF) 0,45 P8(S2_G_FF)
Spektral İvme (g)
Spektral İvme (g)

0,4 0,4
0,35 0,35
0,3 0,3
0,25 0,25
0,2 0,2
0,15 0,15
0,1 0,1
0,05 0,05
0 0
0,01 0,1 1 10 0,01 0,1 1 10
Periyot (sn) Periyot (sn)
(a) S1-P8-Orta sıkı Zemin Profili- (b) S2-P8-Orta sıkı Zemin Profili-
P8(S1_OS_JG) P8(S2_OS_JG)
P8(S1_OS_FF) P8(S2_OS_FF)
0,45 0,45
Spektral İvme (g)
Spektral İvme (g)

0,4 0,4
0,35 0,35
0,3 0,3
0,25 0,25
0,2 0,2
0,15 0,15
0,1 0,1
0,05 0,05
0 0
0,01 0,1 1 10 0,01 0,1 1 10

P11(S1_G_FF) P11(S2_G_FF)
P11(S2_G_JG)
0,45 P11(S1_G_JG) 0,45
Spektral İvme (g)
Spektral İvme (g)
0,4 0,4
0,35 0,35
0,3 0,3
0,25 0,25
0,2 0,2
0,15 0,15
0,1 0,1
0,05 0,05
0 0
0,01 0,1 1 10 0,01 0,1 1 10
(b) S1-P11-Orta sıkı Zemin Profili- (b) S2-P11-Orta sıkı Zemin Profili-
P11(S1_OS_JG) P11(S2_OS_FF)
0,45 P11(S1_OS_FF) 0,45 P11(S2_OS_JG)
Spektral İvme (g)
Spektral İvme (g)
0,4 0,4
0,35 0,35
0,3 0,3
0,25 0,25
0,2 0,2
0,15 0,15
0,1 0,1
0,05 0,05
0 0
0,01 0,1 1 10 0,01 0,1
Periyot (sn) Periyot (sn)1 10
Çıkan, Zemin Yüzeyinde Oluşan Spektral İvmeler
172
(a) S1-P15-Gevşek Zemin Profili- S2-P15-Gevşek Zemin Profili-

P15(S1_G_JG) P15(S2_G_FF)
P15(S1_G_FF) P15(S2_G_JG)
0,45 0,45
Spektral İvme (g)
Spektral İvme (g)

0,4 0,4
0,35 0,35
0,3 0,3
0,25 0,25
0,2 0,2
0,15 0,15
0,1 0,1
0,05 0,05
0 0
0,01 0,1 1 10 0,01 0,1 1 10
0,45 P15(S1_OS_JG) 0,45 P15(S2_OS_JG)
Spektiral İvme (g)
Spektral İvme (g)

0,4 0,4
0,35 0,35
0,3 0,3
0,25 0,25
0,2 0,2
0,15 0,15
0,1 0,1
0,05 0,05
0 0
0,01 0,1 0,01 0,1 1 10
Periyot (sn)1 10 Periyot (sn)

P16(S1_G_JG) P16(S2_G_JG)
P16(S1_G_FF) P16(S2_G_FF)
0,45 0,45
Spektral İvme (g)
Spektral İvme (g)
0,4 0,4
0,35 0,35
0,3 0,3
0,25 0,25
0,2 0,2
0,15 0,15
0,1 0,1
0,05 0,05
0 0
0,01 0,1 1 10 0,01 0,1 1 10
P16(S1_OS_JG) P16(S2_OS_JG)
0,45 0,45
Spektiral İvme (g)
Spektral İvme (g)
0,4 0,4
0,35 0,35
0,3 0,3
0,25 0,25
0,2 0,2
0,15 0,15
0,1 0,1
0,05 0,05
0 0
0,01 0,1
0,01 0,1
Periyot (sn)1 10
Periyot (sn)1 10
Çıkan, Zemin Yüzeyinde Oluşan Spektral İvmeler (Devam)
173
7 SONUÇLAR VE ÖNERİLER
Bu yüksek lisans tezi çalışması kapsamında, jet enjeksiyonu ile iyileştirme

uygulaması sonucunda, yeraltısuyu seviyesinin yüksek olduğu suya doygun
gevşek ve orta sıkı kumlu zemin profillerinin sismik zemin tepkisi
davranışlarında iyileştirilmemiş konuma göre ne gibi farklılıkların meydana
gelmesinin beklendiği parametrik olarak incelenmiştir. Günümüzde, jet
enjeksiyonu, zayıf zemin profillerinde, sismik yükler altındaki kayma dayanımı ve
oturma davranışlarının iyileştirilmesi amacı ile sıkça uygulanmaktadır. Jet
enjeksiyonu ile iyileştirilmiş zayıf zemin profillerinin sismik yükler altında
gösterecekleri sismik tepki davranışı ile ilgili olarak literatürde yok denecek kadar
az arazi verisi veya deneysel veri bulunmaktadır. Dolayısı ile bu anlamda
gerçekleştirilecek olan sayısal analizler, davranışı tahmin etme anlamında yol
gösterici olmaktadır. Zira, jet enjeksiyonu ile iyileştirilmiş zeminler üzerine inşaa
edilen bir üst yapıya sismik zemin-temel-yapı etkileşimi nedeni ile aktarılacak
olan etkiler iyileştirilmemiş duruma göre farklı olacaktır. Bu etkilerin gerçeğe
yakın bir şekilde tahmin edilebilmesi için öncelikle jet enjeksiyonu ile
iyileştirilmiş ancak henüz temel ve üst yapının inşaa edilmediği durumdaki
davranışın tüm hatları ile kavranması gerekmektedir. Dolayısı ile tez çalışması bu
amaca hizmet etmektedir.
Tez çalışması kapsamındaki sayısal analizler, geomekanik anlamda bir

sistemi kontrol eden diferansiyel denklem takımının sonlu farklar yöntemi ile
sayısal olarak çözüldüğü FLAC ortamında gerçekleştirilmiştir. FLAC ortamında,
geomekanik problemlerin sistemi zorlayan dış etkiler altındaki sayısal çözümleri,
bu ortamın kodlama dili olan Fish dilinin kullanılması sureti ile kodlama yaparak
elde edilmektedir. Dolayısı ile FLAC türündeki probleme özel kodlama ortamları,
hem problemin kendisine, hem sayısal çözüm tekniğine ve hem de geomekanik
davranışı temsil eden malzeme modellerine hakimiyeti gerektirmektedir.
Bu yüksek lisans tezi kapsamında, FLAC ortamında, geoteknik deprem

mühendisliği problemlerinin sayısal çözümünde kullanılabilecek üç boyutlu bir
sayısal model kurulmuştur. Kurulan bu model, temel bir modeldir ve farklı
geoteknik deprem mühendisliği ve sismik zemin-temel-yapı etkileşimi
problemlerinin çözümünde uyarlanarak kullanılabilecektir. Kurulan model, şu
174
andaki haliyle üç boyutlu sismik zemin tepkisi analizi yapabilme kapasitesine

sahiptir. Dolayısı ile sismik zemin-temel-yapı etkileşimi problemlerinin ana
aşamalarından biri olan serbest saha davranışını modelleyebilme kapasitesine
sahiptir. İkinci aşamada bu model, jet enjeksiyonu ile iyileştirilmiş zemin
davranışını temsil etmek üzere uyarlanmıştır. Gerçekleştirilen dinamik doğrusal
olmayan sayısal tek bir analizin çalışma süresi server ortamında yaklaşık olarak
20 saat ile 25 saat arasında değişmiştir. Kurulan dinamik sayısal modellerin ana
hatları ile tutarlı sonuçlar verdiğini söylemek mümkündür. Tez çalışması
kapsamındaki süreçte, bu modellerin oluşturulması aşamaları üzerinde
yoğunlaşılmıştır. Ancak, pek doğaldır ki, oluşturulan modellerin gerçek deneysel
veriler ile test edilmesi gerekmektedir. Öte yandan, bu modellerde dinamik zemin
davranışı……Mohr-Finn-hysteresis ile temsil edilmiştir. Mohr Coulomb modeli
az paramtreye ihtiyaç duyduğu için dinamik zemin problemlerinin çözümünde
sıkça başvurulan bir model olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak, bu modelin
dinamik yükler altında zeminde meydana gelen hacim değişimlerini (drenajlı
durum) ve hacim değişimi eğilimlerini (drenajsız durum) ve buna bağlı kayma
dayanımı ve rijitlik değişimlerini temsil etmekte ciddi sorunları bulunmaktadır.
Dolayısı ile oluşturulan dinamik modellerin UBCSAND gibi hacimsel davranışın
daha yüksek birim deformasyonlardaki eğilimlerini kapsayan modelleri içerecek
şekilde denenmesi gerekmektedir. Bu noktadaki sıkıntı malzeme modelinin
davranışı yansıtma kapasitesinin artması ile birlikte ihtiyaç duyduğu parametre
sayısında da artış gözlendiği ve bu parametrelerin elde edilişinde ortaya
sıkıntıların çıktığı gerçeğidir.
Herhangibir iyileştirme uygulanmamış ve jet enjeksiyonu ile iyileştirilmiş

zemin profillerini temsilen kurulan modellerin parametrik olarak işletilmesi
sonucunda elde edilen sayısal sonuçlar aşağıda kısaca derlenmiştir:
İyileştirilmemiş zemin profili elde edilen analiz sonuçlarına göre

yorumlanırsa:
 İyileştirilmemiş durumda, analizler suya doygun durumda, ve zemin

profilinin gevşek, orta sıkı ve sıkı durumları için gerçekleştirilmiştir.
Profil tabanından uygulanan tekrarlı ivme kaydının maksimum ivmesi
175
0.05 g’dir. Analizler, 1, 5, 10 ve 20 Hz. frekans seviyeleri için

gerçekleştirilmiştir.
 Aşırı boşluk suyu basıncı oranlarının zamana bağlı değişimleri

incelendiğinde, derinlik arttıkça, yükleme frekansı arttıkça, ve sıkılık
arttıkça, aşırı boşluk suyu basıncı oranlarındaki zıplama davranışının
azaldığı görülmektedir. Bu tür ani iniş çıkışların nümerik modelden
kaynaklandığı düşünülmektedir.
 Aşırı boşluksuyu basıncı artışları derinlik arttıkça, sıkılık arttıkça ve
frekans arttıkça azalma eğilimi göstermektedir.
 Beklendiği üzere, rölatif sıkılığın artması sonucu zemin daha rijit
yapıya bürünmüştür, böylece kayma birim deformasyonlarda azalımlar
gözlemlenmiştir.
 Tekrarlı yükleme frekansı artışı zemin sıkılığının artışına benzer bir
etki yapmış olup zemininin rijit davranmasını sağlamıştır, oluşan
kayma birim deformasyonlar azalmıştır.
 Kayma birim deformasyonu – kayma gerilmesi ilişkilerinde kayma
modülü azalımı (modulus reduction, kayma modülünün kayma birim
şekil değiştirmelere bağlı azalımı temsil edilebilmesine rağmen iskelet
eğrisinin bozunumu davranışı görülememektedir. Bunun nedeni Mohr-
Coulomb modelinin efektif gerilme tabanlı işleyen bir model olmasına
rağmen, yükleme süresince ortalama efektif gerilmelerdeki değişime
bağlı olarak rijitlik ve kayma dayanımının revize edildiği bir
mekanizmanın bulunmayışıdır.
İyileştirilmiş zemin profili elde edilen analiz sonuçlarına göre

yorumlanırsa:
 İyileştirilmiş durumda, analizler suya doygun, ve gevşek, orta sıkı

zemin profili için jet kolonu ile iyleştirme bölgesinin genişliği 1 m ile
2 m arasında değiştiği durumlar için gerçekleştirilmiştir. Profil
tabanından uygulanan tekrarlı ivme kaydının maksimumum ivmesi
0.05g frekans seviyesi ise 10 Hz’dir.
176
 Aşırı boşluk suyu basıncı oranlarının zamana bağlı değişimleri

incelendiğinde, jet kolonu ile yapılan iyileştirmeler sonucu, aşırı
boşluk suyu basıncı oranlarında, drenaj koşulunun değişmesinden
etkilenmeyen bölgelerde, iyileştirme bölgesi içersinde, azalımlar
gözlemlenmiştir. Jet kolonu iyileştirme bölgesi dışında, aşırı boşluk
suyu basıncı oranlarında iyileşmeler gözlemlenmiştir, gözlemlenen
iyileşme miktarı jet kolonuna olan mesafe ile doğrudan ilişkilidir.
 Jet kolonu ile yapılan iyileşmeler sonucu, iyileştirme bölgesinde,
zemini sınırlandırılmış, kayma birim deformasyonlarında ve
maksimum yanal deplasmanlarda azalımlar gözlemlenmiştir.
 Jet kolonu ile yapılan iyileşmeler sonucu, iyileştirme bölgesinde, jet
kolonları dinamik etki sonucu ortaya çıkan kayma gerilmelerininin bir
kısmını üzerine almıştır, kayma gerilmelerini azaltmıştır.
 Jet kolonları kullanılarak zemin profilinin iyileştirilmesi, jet kolonları
ile sınırlandırılan iyileştirme bölgesinde zeminin daha rijit davranış
sergilemesini sağlamış olup deprem iletimini düzenli hale getirmiştir.
Dinamik enerji iletiminin tabakalar arası düzenli hale gelmesi kayma
gerilmelerini azaltıcı bir etmendir.
 Jet kolonu ile iyileştirilmiş zeminde, iyileştirme bölgesinde, zemin
yüzeyinde oluşan spektral ivmelerin tepe değerinde, azalımlar
gözlemlenmiştir.
 İyileştirme bölgesinin net açıklığının basit tutulup jet kolonu
çaplarının iki katına çıkarılmasının etkisi ise sınırlı kalmıştır.
177
KAYNAKLAR DİZİNİ
Akin, M.K, 2016, Experimental studies on the physico-mechanical properties of

jetgrout columns in sandy and silty soils Journal of African Earth Sciences,
116, 190-197p.
Ambraseys, NN., 1988, Engineering seismology: Part II. Earthquake

engineering & structural dynamics, 17(1), 51-105p.
Andrus, R. D., Stokoe, K. H., and Roesset, J. M., 1991, Liquefaction of

Gravelly Soil at Pence Ranch During the 1983 Borah Peak, Idaho
Earthquake," First International Conference on Soil Dynamics and
Earthquake Engineering V, Karlsruhe, Germany.
Arson, C. ve Juge, B., 2012, A hollow sphere model two dimension soilcrete
columns. GeoCongress , Oakland, CA: ASCE.
Baez, J.I.S, 1995, A design model for the reduction of soil liquefaction by
vibrostone columbs, Doctor of Philosophy, University of Southern
California .
Bartlett, S. F., ve Youd, T. L.,1992, Empirical Analysis of Horizontal Ground

Displacement Generated by Liquefaction-Induced Lateral Spreads, Report
No. NCEER-92-0021, NCEER, SUNY at Buffalo.
Bhakta , T., Avseth P., Landrø, M., 2016, Sensitivity analysis of effective fluid
and rock bulk modulus due to changes in pore pressure, temperature and
saturation, Journal of Applied Geophysics, 135, 77–89p.
Botto, G. ve Capolupo, F., 1989. Trattamenti colonnari di gettiniezione normale

(jet grout monofluido) in formazioni argillose per le fondazioni della
centrale gas dell’Agip di Falconara: ricerca della tecnologia ottimale a
mezzo di campo prove. In: Proceedings of the 12th Nationali Geotechnical
Conference, Taormina, Italy([in Italian]).
Burke, G.K., 2004, Jet grouting systems: advantages and disadvantages,

GeoSupport 2004: Drilled Shafts, Micropiling, Deep Mixing, Remedial
Methods, and Specialty Foundation Systems (GSP 124), ASCE,
Reston/VA: 875-886p.
178
KAYNAKLAR DİZİNİ (DEVAM)
Byrne, P. M. ve Anderson, D. L., 1991, Earthquake Design in the Fraser Delta,

Task Force Report, City of Richmond, B.C. publication and Soil Mech.
Series No. 150, Dept. of Civil Engineering, University of British Columbia,
Vancouver, B.C.
Bzówka, J., 2009, Współpraca kolumn wykonywanych techniką iniekcji

strumieniowej z podłożem gruntowym (Interaction of jet grouting columns
with subsoil). Gliwice, Poland: Silesian University of Technology
Publishers (in Polish).
Carlo, G.L., 2007, Advanced numerical modelling of soil-structure interaction:

peculiarities, examples and case studies, 24th ALERT Workshop and
School.
Casagrande, A., 1936, Characteristics of Cohesionless Soils Affecting the

Stability of Slopes and Earth Fills, Journal of the Boston Society of Civil
Engineers, January.
Castro G., 1969, Liquefaction of Sands, PhD Thesis, Harvard University,

Cambridge, Massachusetts, 23lp.
Castro, G., Poulos, S.J., France, J.W., Enos, J.L., 1982, Liquefaction Induced
by CyclicLoading, Report to National Science Foundation, Geotechnical
Engineers, Inc., Winchester, Massachusetts.
Chang, W-J., Rathje, E.M., Stokoe, K.H. II, Cox, B.R., 2004, Direct
evaluation of effectiveness of prefabricated vertical drains in liquefiable
sand. Soil Dynamics and Earthquake Engineering 24:723-731p.
Covil, C.S. ve Skinner, A.E., 1994, Jet grouting–a review of some of the
operating parameters that form the basis of the jet grouting process.,
Grouting in the Ground: Proc. of the Conf. organized by the Institute of
Civil Engineers, London, November 25–26, 1992, P.36. Thomas Telford,
London, pp.605– 627p.
Croce, P. ve Flora, A., 1998, Effects of jet grouting in pyroclastic soils. Rivista
Italiana di Geotecnica 32, No. 2, 5–14p.
179
Croce, P., & Flora, A., 2000, Analysis of single-fluid jet grouting.
Géotechnique, 50, 739 748p.
Croce, P., Flora, A. & Modoni, G., 2014, Jet grouting: technology, design and
control. London, UK: CRC Press (Taylor & Francis Group).
Croce, P., Flora, A., Modoni, G., 2004. Jet Grouting: Tecnica, Progetto e
Controllo. Benevento, Italy, p. 221 ([in Italian]).
Croce, P., Gajo, A., Mongiovì, L., Zaninetti, A., 1994, Una verifica
sperimentale degli effetti della gettiniezione. Rivista Italiana di Geotecnica
28, No. 2, 91–101p (in Italian).
Cruz, C., Miranda E., 2017, A critical review of the rayleigth damping model,
16’th World Conference on Earthquake, 16WCEE 2017 Santiago Chile,
January 9th to 13th 2017.
Cundall, P. A. ,1976, Explicit Finite Difference Methods in Geomechanics,” in

Numerical Methods in Engineering (Proceedings of the EF Conference on
Numerical Methods in Geomechanics, Blacksburg, Virginia, June, 1976),
Vol. 1, pp. 132-150p.
Cundall, P. A., 1980, “NESSI – Soil Structure Interaction Program for Dynamic
and Static Problems,” Norwegian Geotechnical Institute, Report 51508-9.
Deepsoil 6.1 , 2016, User’s Manual of Deepsoil, Board of Trustees of University

of Illinois at Urbana-Champaign and Youssef Hashash.
Dobry, R.,1989, Some Basic Aspects of Soil Liquefaction During Earthquakes,

Proceedings of the Conference on Earthquake Hazards and the Design of
Constructed Facilities in the Eastern United States, Academy of Sciences,
New York, Feb. 24-26p.
Dobson, T. ve Slocombe, B., 1982, Deep densification of granular fills. In 2nd

Geotechnical, Conference and Exhibit on Design and Construction, April
26-28, Las Vegas, NV.
180
Durgunoğlu H.T., 2004, Yüksek Modüllü Kolonların Temel Mühendisliğinde

Kullanılması, Zemin Mekanigi ve Temel Mühendisligi Onuncu Ulusal
Kongresi, Istanbul Teknik Üniversitesi.
Fang, Y. S. ve Chung, Y. C., 1997, Jet grouting for shield tunnelling in Taipei.
Proceedings of the international conference on ground improvement
techniques, Macau, P. R. China, 189–196p.
Fang, Y.S., Kuo, L.Y., Wang, D.R., 2004, Properties of soilcrete stabilized with
jet grouting. Proceedings of the 14th international offshore and polar
engineering conference, Toulon, France,696– 702p.
Fang, Y.S., Liao, J.J., Lin, T.K., 1994a, Mechanical properties of jet-grouted
soilcrete. Q. J. Engng. Geol.Hydrogeol.27,No.3,257–265p.
Fang, Y.S., Liao, J.J., Sze, S.C., 1994b, An empirical strength criterion for jet-
grouted soilcrete. Engng Geol. 37, No. 3–4, 285–293p.
Finn, W.D.L., Brandy, P.L., ve Pickering, D.L.,1970, Effect of Strain History

on Liquefaction of Sand, Journal of the Geotechnical Engineering Division,
ASCE, Vol. 96, No. GT6.
FLAC3D ,2008, User’s Manual-Fast Lagrangian Analysis of Continua in 3

Dimensions, Itasca Consulting Group, Minnesota.
Flora, A., Modoni, G., Lirer, S., Croce, P., 2013, The diameter of single,
double and triple fluid jet grouting columns: Prediction method and field
trial results. Géotechnique, 63, 934– 945p.
Gillette, D.R., ve Bliss, R.M., 1997, Dewatering for interim mitigation of

liquefaction hazard at Bradbury Dam. Ground Improvement, Ground
Reinforcement, Ground Treatment developments 1987-1997, Shaefer, V.R.
(edition) GSP No. 69, ASCE, 525 542p.
181
Hardin, B.O., ve Drnevich, V.P, 1972, Shear Modulus and Damping in Soils: I.
Measurement and Parameter Effects, II. Design Equations and Curves,”
Technical Reports UKY 27 70-CE 2 and 3, College of Engineering,
University of Kentucky, Lexington, Kentucky. [These reports were later
published in the Journal of Soil Mechanics and Foundation Division,
ASCE, Vol. 98, No. 6, pp. 603-624 and No. 7, pp. 667-691, in June and
July 1972.].
Hayden, P.F. ve Baez, J.I., 1994, State of practice of liquefaction mitigation in

North America. In Proceedings of International Workshop on Remedial
Treatment of Liquefiable Soils, Tsukuba Science City, Japan.
Hussin, J.D., 2014, Methods of soft ground improvement. In: Gunaratne, M.

(Ed.), The Foundation Engineering Handbook, second ed. Taylor and
Francis Group, 607-645p.
Idriss, I.M., 1999, An Update to the Seed-Idriss Simplified Procedure for

Evaluating Liquefaction Potential. Proceedings of TRB Workshop on New
Approaches to Liquefaction, Federal Highway Administration, Washington
DC.
Idriss, I.M., Boulanger, R.W., 2008, Soil liquefactions during earthquakes.

Earthquake Engineering Research Institute (EERI). Oakland, California,
USA.
Idriss, IM, Seed, H.B., Serff, N., 1974, Seismic response by variable damping
finite elements. Journal of Geotechnical and Geoenvironmental
Engineering, 100(Proc. Paper 10284).
Imai T, Tonouchi K., 1982, Correlation of N-value with S-wave velocity and
shear modulus. In: Proceedings of the 2nd European symposium on
penetration testing; 57 72p.
Ishihara, K., 1985, Stability of Natural Deposits During Earthquakes,

Proceedings of the Eleventh International Conference on Soil Mechanics
and Foundation Engineering, San Francisco.
182
Ishihara, K., 1993., Liquefaction and flow failure during earthquakes,

Geotechnique, 43(3), 351-415p.
Ishihara, K., Tatsuoka, F., Yasuda, S., 1975, Undrained Deformation and
Liquefaction of Sands under Cyclic Stresses, Soils and Foundations,
15(l):29-44p.
Kishida, H., 1969, Characteristics of Liquefied Sands During Mino owari,

Tohnankai, and Fukui Earthquakes", Soils and Foundations, (9)1, 75-92p.
Kramer, S.L. ve Seed, H.B., 1988, Initiation of soil liquefaction under static
loading conditions. Journal of Geotechnical Engineering, 114(4), 412-430p.
Kramer, S.L., 1996, Geotechnical earthquake engineering. Upper Saddle River,

New Jersey: Prentice-Hall International Series in Civil Engineering and
Engineering Mechanics.
Kuhlemeyer, R.L.ve J. Lysmer, 1973, Finite Element Method Accuracy for

Wave Propagation Problems, J. Soil Mech. & Foundations, Div. ASCE,
99(SM5), 421-427p.
Lee, K. L., ve Fitton, J. A., 1969, Factors Affecting the Cyclic Loading Strength
of Soil, Vibration Effects of Earthquakes on Soils and Foundations, ASTM
STP 450, American Society for Testing and Materials.
Lee, K.L., ve Seed, H.B., 1967, Cyclic Stress Conditions Causing Liquefaction
of Sand", Journal of Geotechnical Engineering Division, ASCE, 93(5),47-
70.
Lunardi, P., 1992, Il consolidamento del terreno mediante jet grouting. Quarry
and Construction 1992, No. 3, 127–140p (in Italian).
Lunardi, P., 1997, Ground improvement by means of jet grouting. In

Proceedings of the International Conference on Engineering, 1(2), 65-85p.
Lysmer, J., ve R. L. Kuhlemeyer, 1969, Finite Dynamic Model for Infinite

Media,” J. Eng. Mech., 95(EM4), 859-877p.
183
Martin, G. R., Finn, W.D.L., Seed, H.B., 1975, Fundamentals of Liquefaction

Under Cyclic Loading,” J. Geotech., Div. ASCE, 101(GT5), 423-438p.
Melegary, C., Garasino, A.L., 1997, Seminar on Jet Grouting , CI-Premier Pte.
Ltd., Singapore.
Miki, G. ve Nakanishi, W., 1984, Technical progress of the jet grouting method
and its newest type. Proceedings of the international conference on in situ
soil and rock reinforcement, Paris, France, pp. 195–200p.
Mitchell, J. K., Katti, R.K., 1981, Soil improvement, state-of-the art report. In
Proceedings of the 10th international conference on soil mechanics and
foundation engineering, Stockholm, vol. 4, pp. 509– 565p, Rotterdam, the
Netherlands: Balkema.
Mitchell, J. K., 2008, Mitigation of liquefaction potential of silty sands, From

Research to Practice in Geotechnical Engineering, Geotechnical Special
Publication 180, 433-451p.
Modoni, G. ve Bzówka, J. ,2012, Analysis of foundations reinforced with jet

grouting. J. Geotech. Geoenviron. Engng. 138, No. 12, 1442–1454p.
Modoni, G., Croce, P., Mongiovì, L., 2006, Theoretical modelling of jet
grouting. Géotechnique, 56, 335–347.
Mongiovi, L., Croce, P., Zaninetti, A., 1991, Analisi sperimentale di un

intervento di consolidamento mediante gettiniezione. In: Proceedings of the
2nd National Conference of the Researchers of Geotechnical Engineering,
101-118p ([in Italian]).
Moseley, M. P., 1993, Ground Improvement, Chapman and Hall, Boca Raton.
Mosiici, P., 1994, Jet grouting quality control. Grouting in the ground,
Proceedings of the ICE, Thomas Telford, London, 227–235p.
Nanni, E., Oberhuber, J., Froldi, P., 2004, L’utilizzo della metodologia jet
grouting per l’ampliamento e la ristrutturazione di edifici esistenti (in
ambito urbano). Proceedings of the 22nd national geotechnical conference,
Palermo, Italy, 403–407p (in Italian)
184
National Research Council, 1985, Liquefaction of Soils During Earthquakes,

Committee on Earthquake Engineering, National Research Council,
National Academy Press, Washington, D.C.
Nikbakhtan, B. ve Osanloo, M., 2009, Effect of grout pressure and grout flow
on soil physical and mechanical properties in jet grouting operations. Int. J.
Rock Mech. Min. Sci. 46, No. 3, 498–505p.
Ohsaki, Y., Iwasaki, R., 1973, On dynamic shear moduli and Poisson’s ratio of
soil deposits. Soils and Foundations, 13(4):61–73p.
Orense, R, 2008, Liquefaction Remediation by Compaction Grouting, Dept of

Civil & Environmental Engineering, University of Auckland.
Poulos, S.J., Robinsky, E.I., Keller, T.O., 1985, Liquefaction Resistance of

Thickened Tailings," Journal of the Geotechnical Engineering Division,
ASCE., Vol. 111, No. GT12.
Raju V.R, Sridhar Valluri, 2008, Practical Application Of Ground

Improvement, Symposium on Engineering of Ground & Environmental
Geotechniques (SEG2).
Rayamajhi,D., Nguyen T.V , Ashford S.A, Boulanger, R.W., Lu, J., Elgamal,
A., Shao L., 2013, Numerical Study of Shear Stress Distribution for
Discrete Columns in Liquefiable Soils, Journal of Geotechnical and
Geoenvironmental Engineering
Robertson, P.K., Wride, C.E., 1998, Evaluating Cyclic Liquefaction Potential

Using the Cone Penetration Test, Canadian Geotechnical Journal, Ottawa,
Vol. 35, No. 3, 442-459p.
Ross, G. A., Seed, H. B., Migliaccio, R.R., 1969, Bridge Foundations in Alaska
Earthquake, Journal of the Soil Mechanics and Foundation Engineering,
ASCE, Vol. 95, No. SM4.
Seed, H. B., 1968, Landslides During Earthquakes, Journal of the Soil

Mechanics and Foundations Division, ASCE, Vol. 94, No. SM5.
185
Seed, H.B ve Idriss, I.M., 1982, Ground motions and soil liquefaction during
earthquakes. Berkeley, Calif.: Earthquake Engineering Research Institute.
Seed, H.B ve. Idriss I.M , 1970 Soil Moduli and Damping Factors for Dynamic
Response Analysis, Earthquake Engineering Research Center, University
of California, Berkeley, Report No. UCB/EERC-70/10, p. 48 .
Seed, H.B., 1979, Soil Liquefaction and Cyclic Mobility Evaluation for Level
Ground during Earthquakes, Journal of Geotechnical Engineering Division,
ASCE, 105(2):201-225p.
Seed, H.B., Cetin, K.O, Moss, R.E.S, Kammerer, A.M., Wu, J., Pestana,
J.M., Riemer, M.F., 2001, Recent advances in soil liquefaction
engineering and seismic site response evaluation: NISEEE.
Seed, H.B., Lee, K.L., Idriss, I.M., 1969, Analysis of Sheffield Dam failure,
Journal of the Soil Mechanics and Foundations Division, ASCE, 95(SM6),
1453-1490p.
Seed, H.B., Mori, K., Chan, C.K.,1977, Influence of Seismic History on

Liquefaction of Sand, Journal of the Geotechnical Engineering Division,
Seed, H.B., P.P. Martin, J. Lysmer, 1975, The Generation and Dissipation of
Pore Water Pressures During Soil Liquefaction,” University of California,
Berkeley, Earthquake Engineering Research Center, NSF Report PB-252
648 p.
Sherif, M.A., Ishibashi, I., Tsuchiya, C., 1977, Saturation Effects on Initial
Soil Liquefaction, Journal of the Geotechnical Engineering Division,
Shibazaki, M. ,2003, State of practice of jet grouting. International Conference

on Grouting and Ground Treatment, New Orleans.
Shibazaki, M., Ohta, S., 1982. A Unique Underpining of Soil Solidification

Utilising Super-High Pressure Liquid Jet, Proceedings of the Conference
on Grouting in Geotechnical Engineering, New Orleans, 680-693p.
186
Singh, S., Donovan, N. C., Park, F., 1980, A Re-examination of the effect of
Prior Loadings on the Liquefaction Resistance of Sands, Proceedings of
the 8th World Conference on Earthquake Engineering, Vol. 3, Istanbul,
Turkey.
Solymar, Z.V., 1984, Compaction of alluvial sands by deep blasting. Canadian

Geotechnical
Journal 21:305-321p.
Tezcan, S.S. ve Özdemir, Z., 2004, Liquefaction risk analysis and mapping
techniques: Higher Education Research Foundation.
Thevanayagam,S. ve Jia, W., 2003, Electro-osmotic grouting for liquefaction

mitigation in silty soils, ASCE Special Technical Publication, Grouting,
Louisiana.
Thomas, J., 1992, Static, Cyclic and Post Liquefaction Behaviour of Fraser
River Sand, M.A.Sc. Thesis, University of British Columbia, Vancouver,
Canada, 117p.
Tinoco, J., Correia, A.G., Cortez, P., 2014, A novel approach to predicting
Young's modulus of jet grouting laboratory formulations over time using
data mining techniques, Engineering Geology 169: 50–60p.
Toraldo, C., Modoni G., Ochmański, M., Croce P., 2017, The characteristic
strength of jet-grouted material, Géotechnique, 16, 320-341p.
Tsuchida, H., 1970, Prediction and Countermeasure Against the Liquefaction in

Sand Deposits, Abstract of the Seminar in the Port and Harbor Research
Institute (in Japanese)
Vaid, Y.P., Chern, J.C., 1985, Cyclic and monotonic undrained response of
saturated sands, Advances in the Art of Testing Soils under Cyclic
Conditions, ASCE, New York, 120-147p.
Van der Stoel, A.E.C. , 2001, Grouting for Pile Foundation Improvement,
Doctoral thesis Delft University Press.
187
Varnes, D. J., 1978., Slope Movements and Processes," Landslides - Analysis

and Control, National Academy of Sciences, Washington, D.C., Special
Report 176p.
Walker, A.J., ve Steward, H.E., 1989, Cyclic Undrained Behavior of

Nonplastic and Low Plasticity Silts, Technical Report NCEER-89-0035,
National Center for Earthquake Engineering Research, SUNY at Buffalo.
Wang, Z. F., Shen, S. L., Yang, J., 2012, Estimation of the diameter of jet-
grouted column based on turbulent kinematic flow theory, Geotechnical
special publication No. 228 (Vol. 2, pp. 2044–2051p). Reston, VA: ASCE.
Wegel, R. L., H. Walther, 1935, Internal Dissipation in Solids for Small Cyclic
Strains, Physics, 6, 141-157p.
Whitman, R.V., 1985, On Liquefaction, Proceedings of the Eleventh

International Conference on Soil Mechanics and Foundation Engineering,
San Francisco.
Xanthakos, P.P., Abramson, L.W., Bruce, D.A., 1994. Ground Control and
Improvement John Wiley & Sons, New York.
Yahiro, T. and Yoshida, H., 1973, Induction grouting method utilizing high-
speed water jet Proceedings of 8th International Conference on Soil
Mechanics and Foundation Engineering, Moscow, 402-404p.
Yahiro, T., Yoshida, H., Nishi, K., 1982, Soil improvement method utilizing a
highspeed water and air jet on the development and application of
columnar solidified construction method. Proceedings of the 6th
international symposium on jet cutting technology, Guildford, UK, 397–
427p.
Youd, T. L. ve Hoose, S.N., 1977, Liquefaction Susceptibility and Geologic

Setting, Proceedings of the Sixth World Conference on Earthquake
Engineering, Volume 3, Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs, New Jersey.
188
Youd, T. L., 1984, Geologic Effects - Liquefaction and Associated Ground

Failure, Proceedings of the Geologic and Hydrologic Hazards Training
Program, Open-File Report 84-760, U.S. Geological Survey, Menlo Park,
California.
Youd, T.L., ve Perkins, M., 1987, Mapping of Liquefaction Severity Index,

Journal of the Geotechnical Engineering Division, ASCE, Vol. 113, No.
GT11.
Yu, F.C. ,1994, Mechanical properties of jet-grouted and deep mixed soilcrete.
Master’s thesis, National Chiao Tung University, Hsinchu, Taiwan (in
Chinese).
189
TEŞEKKÜR
Yüksek lisans tez çalışmamın her aşamasında, bilgi birikimi ve önerileriyle

bana yol gösteren saygıdeğer danışman hocam Dr.Öğr.Üyesi Devrim Şüfa
ERDOĞAN’a tez çalışmasına ait teknik detaylar hakkında, görüşlerini ileten
değerli hocam Doç. Dr. Alper SEZER’ e teşekkürlerimi, Flac3d yazılımını
kullanımı konusunda olanak sağlayan saygıdeğer hocam Prof.Dr Gürkan
ÖZDEN’e ise minnettarlığımı sunarım. Küçüklüğümden beri her başarısızlık ve
kazanımlarımda elimden tutan biricik anneme sonsuz minnettarlığımı, babamın da
bu günleri görmüş olmasını çok fazla dilemekle beraber bir yerlerde benimle
gurur duyduğunu bilerek en kalbi şükranlarımı, sunarım. Bitirme çalışmasının
zorlu zamanları da dâhil olmak üzere gerek teorik bilgisi gerekse candan
arkadaşlığını benden esirgemeyen sevgili meslektaşım ve anabilim dalı arkadaşım
Yük. Müh. Zübeyir Artun’a minnetlerimi iletirim. Ve en önemlisi lisans
serüvenimden bile önce yanımda olup bana inanan ve umarım ki Yük. Lisansdan
sonra da azim ve umut kaynağım olmaya devam edecek olan eski eski dostum,
müstakbel eşim Gıda Müh. Ece Aydın’nın her daim desteğine müteşekkirim.
190
ÖZGEÇMİŞ
Ekrem Özer ERÖZKAN, 1993 yılında Balıkesir’ de doğmuştur. Lise

eğitimini Celal Toraman Anadolu Lisesi’nde tamamlamıştır. 2017 yılında Ege
Üniversitesi İnşaat Mühendisliği bölümünden mezun olmuştur ve halen Ege
Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı Geoteknik
Yüksek Lisans Programı’nda eğitimine devam etmektedir.
EKLER
EK-A Zemin Profili Hesap Tabloları
EK-A- 1 Kuru Yoğunluk ve Porozite Değerlerine Bağlı Efektif Gerilmelerin Hesap Tablosu
(Gevşek Kumlu Zemin)
Derinlikler (m) Kuru Yoğunluk Porozite Suya Doygun Efektif
(t/m3)) Yoğunluk (t/m3) Gerilme
(Kpa)
0.50 1.70 0.30 1.99 5.02
1.50 1.70 0.30 1.99 15.05
2.50 1.70 0.30 1.99 25.08
3.50 1.70 0.30 1.99 35.11
4.50 1.70 0.30 1.99 45.15
5.50 1.70 0.30 1.99 55.18
6.50 1.70 0.30 1.99 65.21
7.50 1.70 0.30 1.99 75.25
8.50 1.70 0.30 1.99 85.28
9.50 1.70 0.30 1.99 95.31
10.50 1.70 0.30 1.99 105.34
11.50 1.70 0.30 1.99 115.38
12.50 1.70 0.30 1.99 125.41
13.50 1.70 0.30 1.99 135.44
14.50 1.70 0.30 1.99 145.47
15.50 1.70 0.30 1.99 155.51
16.50 1.70 0.30 1.99 165.54
17.50 1.70 0.30 1.99 175.57
18.50 1.70 0.30 1.99 185.60
19.50 1.70 0.30 1.99 195.64
EK-A Zemin Profili Hesap Tabloları (Devam)
EK-A- 2 Sükunetteki Yanal Zemin Basıncı Katsayısının İçsel Sürtünme Açısına ve Poisson
Oranına Bağlı Hesaplanışı (Gevşek Kumlu Zemin)
Derinlikler Φ (Derece) v 𝐤 𝟎(𝟏) 𝐤 𝟎(𝟐) 𝐤 ′𝟎
(m)
0.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
1.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
2.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
3.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
4.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
5.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
6.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
7.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
8.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
9.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
10.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
11.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
12.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
13.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
14.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
15.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
16.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
17.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
18.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
19.5 29.00 0.40 0.52 0.67 0.59
EK-A- 3 Derinliğe Bağlı Kayma Modülünün, Gmaks,derinlik , Derinliklteki Basınçlar, P' ve

Referans Basınç ,Pref ,kullanılarak Hesap Tablosu (Gevşek Kumlu Zemin)
Derinlik (m) Efektif 𝐤 ′𝟎 P' 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐝𝐞𝐫𝐢𝐧𝐥𝐢𝐤 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐫𝐞𝐟𝐞𝐫𝐚𝐧𝐬
Gerilme (Kpa) (Kpa) (Kpa)
(Kpa)
0.5 5.02 0.59 3.65 58000.00 12385.94
1.5 15.05 0.59 10.94 58000.00 21453.07
2.5 25.08 0.59 18.24 58000.00 27695.80
3.5 35.11 0.59 25.54 58000.00 32770.11
4.5 45.15 0.59 32.83 58000.00 37157.81
5.5 55.18 0.59 40.13 58000.00 41079.50
6.5 65.21 0.59 47.43 58000.00 44658.13
7.5 75.25 0.59 54.72 58000.00 47970.53
8.5 85.28 0.59 62.02 58000.00 51068.53
9.5 95.31 0.59 69.32 58000.00 53989.05
10.5 105.34 0.59 76.61 58000.00 56759.49
11.5 115.38 0.59 83.91 58000.00 59400.87
12.5 125.41 0.59 91.21 58000.00 61929.68
13.5 135.44 0.59 98.50 58000.00 64359.21
14.5 145.47 0.59 105.80 58000.00 66700.31
15.5 155.51 0.59 113.10 58000.00 68961.98
16.5 165.54 0.59 120.39 58000.00 71151.79
17.5 175.57 0.59 127.69 58000.00 73276.19
18.5 185.60 0.59 134.99 58000.00 75340.71
19.5 195.64 0.59 142.28 58000.00 77350.15
EK-A- 4 Gmaks,derinlik ve Poisson Oranı Kullanılarak K maks,derinlik değerlerinin Derinliğe Bağlı

Hesap Tablosu (Gevşek Kumlu Zemin)
Derinlik v 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐝𝐞𝐫𝐢𝐧𝐥𝐢𝐤 𝐊 𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐝𝐞𝐫𝐢𝐧𝐥𝐢𝐤
(m) (Kpa) (Kpa)
0.50 0.40 12385.9367 57801.04
1.50 0.40 21453.0716 100114.3
2.50 0.40 27695.7964 129247
3.50 0.40 32770.1082 152927.2
4.50 0.40 37157.8101 173403.1
5.50 0.40 41079.5047 191704.4
6.50 0.40 44658.1298 208404.6
7.50 0.40 47970.5265 223862.5
8.50 0.40 51068.5252 238319.8
9.50 0.40 53989.0463 251948.9
10.50 0.40 56759.4924 264877.6
11.50 0.40 59400.8656 277204
12.50 0.40 61929.6834 289005.2
13.50 0.40 64359.2149 300343
14.50 0.40 66700.3103 311268.1
15.50 0.40 68961.9769 321822.6
16.50 0.40 71151.7892 332041.7
17.50 0.40 73276.1896 341955.6
18.50 0.40 75340.7116 351590
19.50 0.40 77350.1498 360967.4
EK-A- 5 Referans Deformasyon Değerinin, % refstrain ,d. , Kayma Gerilmesi, τmaks,derinlik ve

Kayma Modülü, Gmaks, d. Kullanarak Hesaplama Tablosu (Gevşek Kumlu Zemin)
Derinlik Efektif v 𝛕𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐝𝐞𝐫𝐢𝐧𝐥𝐢𝐤 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬, 𝐝. % 𝐫𝐞𝐟𝐬𝐭𝐫𝐚𝐢𝐧 ,𝐝.
(m) Gerilmeler
(Kpa)
0.5 5.016337 0.4 2.780601 12385.94 0.02245
1.5 15.04901 0.4 8.341802 21453.07 0.038884
2.5 25.08168 0.4 13.903 27695.8 0.050199
3.5 35.11436 0.4 19.46421 32770.11 0.059396
4.5 45.14703 0.4 25.02541 37157.81 0.067349
5.5 55.1797 0.4 30.58661 41079.5 0.074457
6.5 65.21238 0.4 36.14781 44658.13 0.080943
7.5 75.24505 0.4 41.70901 47970.53 0.086947
8.5 85.27772 0.4 47.27021 51068.53 0.092562
9.5 95.3104 0.4 52.83142 53989.05 0.097856
10.5 105.3431 0.4 58.39262 56759.49 0.102877
11.5 115.3757 0.4 63.95382 59400.87 0.107665
12.5 125.4084 0.4 69.51502 61929.68 0.112248
13.5 135.4411 0.4 75.07622 64359.21 0.116652
14.5 145.4738 0.4 80.63742 66700.31 0.120895
15.5 155.5064 0.4 86.19862 68961.98 0.124994
16.5 165.5391 0.4 91.75983 71151.79 0.128963
17.5 175.5718 0.4 97.32103 73276.19 0.132814
18.5 185.6045 0.4 102.8822 75340.71 0.136556
19.5 195.6371 0.4 108.4434 77350.15 0.140198
EK-A- 6 Gmaks,derinlik Değerleri Kullanılarak SPT-N Değerlerinin Hesaplanması ve CN Düzeltme

Katsayının Kullanılıp SPT-N60 Değerlerinin Hesap Tablosu (Gevşek Kumlu Zemin)
Derinlik 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐝𝐞𝐫𝐢𝐧𝐥𝐢𝐤 SPT SPT SPT SPT SPT-N Efektif 𝐂𝐍 SPT
(m) (Kpa) N (1) N(2) N (3) N (4) Ort. Gerilme N60
(Kpa)
0.5 12385.94 1.07 1.05 2.03 0.82 1.24 4.97 4.49 5.57
1.5 21453.07 2.12 2.12 3.64 1.85 2.43 14.91 2.59 6.30
2.5 27695.80 2.91 2.94 4.77 2.69 3.33 24.85 2.01 6.68
3.5 32770.11 3.60 3.65 5.71 3.45 4.10 34.79 1.70 6.95
4.5 37157.81 4.21 4.29 6.52 4.15 4.79 44.73 1.50 7.16
5.5 41079.50 4.77 4.88 7.26 4.81 5.43 54.67 1.35 7.34
6.5 44658.13 5.30 5.43 7.93 5.44 6.02 64.61 1.24 7.49
7.5 47970.53 5.79 5.95 8.56 6.04 6.58 74.55 1.16 7.63
8.5 51068.53 6.26 6.44 9.15 6.62 7.12 84.49 1.09 7.75
9.5 53989.05 6.71 6.92 9.71 7.19 7.63 94.43 1.03 7.85
10.5 56759.49 7.15 7.38 10.24 7.74 8.13 104.37 0.98 7.95
11.5 59400.87 7.56 7.82 10.75 8.27 8.60 114.32 0.94 8.04
12.5 61929.68 7.97 8.25 11.23 8.79 9.06 124.26 0.90 8.13
13.5 64359.21 8.36 8.67 11.70 9.31 9.51 134.20 0.86 8.21
14.5 66700.31 8.74 9.08 12.16 9.81 9.95 144.14 0.83 8.28
15.5 68961.98 9.12 9.47 12.60 10.30 10.37 154.08 0.81 8.36
16.5 71151.79 9.48 9.86 13.02 10.79 10.79 164.02 0.78 8.42
17.5 73276.19 9.83 10.24 13.44 11.26 11.19 173.96 0.76 8.49
18.5 75340.71 10.18 10.61 13.84 11.73 11.59 183.90 0.74 8.55
19.5 77350.15 10.52 10.97 14.23 12.20 11.98 193.84 0.72 8.61
EK-A- 7 SPT-N60 Değerlerine Bağlı Byrne Parametrelerinin Hesap Tablosu (Gevşek Kumlu
Zemin)
Derinlikler SPT 𝐂𝟏𝐜 𝐂𝟏 𝐂𝟐 𝐂𝟑
(m) N60
0.50 5.57 4.43 2.21 0.09 0.00
1.50 6.30 4.06 2.03 0.10 0.00
2.50 6.68 3.90 1.95 0.10 0.00
3.50 6.95 3.80 1.90 0.11 0.00
4.50 7.16 3.73 1.86 0.11 0.00
5.50 7.34 3.67 1.84 0.11 0.00
6.50 7.49 3.63 1.81 0.11 0.00
7.50 7.63 3.59 1.79 0.11 0.00
8.50 7.75 3.55 1.78 0.11 0.00
9.50 7.85 3.52 1.76 0.11 0.00
10.50 7.95 3.50 1.75 0.11 0.00
11.50 8.04 3.47 1.74 0.12 0.00
12.50 8.13 3.45 1.73 0.12 0.00
13.50 8.21 3.43 1.72 0.12 0.00
14.50 8.28 3.41 1.71 0.12 0.00
15.50 8.36 3.40 1.70 0.12 0.00
16.50 8.42 3.38 1.69 0.12 0.00
17.50 8.49 3.36 1.68 0.12 0.00
18.50 8.55 3.35 1.68 0.12 0.00
19.50 8.61 3.34 1.67 0.12 0.00
EK-A- 8 Permeabilitenin FLAC3D Izotropik Permeabiliteye Çevrim Tablosu (Gevşek Kumlu

Zemin)
Derinlik (m) 𝐤 𝐡 (𝐦/𝐬𝐧) 𝛒𝐟 𝐠(𝐊𝐩𝐚/𝐦) 𝐤(𝐦𝟐 𝐩𝐚/𝐬𝐧)
0.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
1.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
2.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
3.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
4.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
5.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
6.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
7.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
8.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
9.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
10.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
11.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
12.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
13.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
14.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
15.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
16.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
17.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
18.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
19.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
EK-A- 9 Kuru Yoğunluk ve Porozite Değerlerine Bağlı Efektif Gerilmelerin Hesap Tablosu
(Ortasıkı Kumlu Zemin)
Derinlik (m) Kuru Yoğunluk Porozite Suya Doygun Efektif
(t/m3)) Yoğunluk (t/m3) Gerilme
(Kpa)
0.50 1.90 0.30 2.19 6.01
1.50 1.90 0.30 2.19 18.02
2.50 1.90 0.30 2.19 30.03
3.50 1.90 0.30 2.19 42.05
4.50 1.90 0.30 2.19 54.06
5.50 1.90 0.30 2.19 66.07
6.50 1.90 0.30 2.19 78.08
7.50 1.90 0.30 2.19 90.10
8.50 1.90 0.30 2.19 102.11
9.50 1.90 0.30 2.19 114.12
10.50 1.90 0.30 2.19 126.14
11.50 1.90 0.30 2.19 138.15
12.50 1.90 0.30 2.19 150.16
13.50 1.90 0.30 2.19 162.17
14.50 1.90 0.30 2.19 174.19
15.50 1.90 0.30 2.19 186.20
16.50 1.90 0.30 2.19 198.21
17.50 1.90 0.30 2.19 210.23
18.50 1.90 0.30 2.19 222.24
19.50 1.90 0.30 2.19 234.25
Oranına Bağlı Hesaplanışı (Ortasıkı Kumlu Zemin)
(m)
0.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
1.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
2.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
3.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
4.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
5.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
6.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
7.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
8.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
9.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
10.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
11.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
12.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
13.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
14.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
15.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
16.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
17.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
18.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57
19.5 31.40 0.40 0.48 0.67 0.57

Referans Basınç ,Pref ,kullanılarak Hesap Tablosu (Ortasıkı Kumlu Zemin)
Derinlik Efektif 𝐤 ′𝟎 P' 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐝𝐞𝐫𝐢𝐧𝐥𝐢𝐤 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐫𝐞𝐟𝐞𝐫𝐚𝐧𝐬
(m) Gerilmeler (Kpa) (Kpa)
(Kpa)
0.50 6.01 0.57 4.30 78500.00 18190.83
1.50 18.02 0.57 12.89 78500.00 31507.45
2.50 30.03 0.57 21.48 78500.00 40675.94
3.50 42.05 0.57 30.07 78500.00 48128.42
4.50 54.06 0.57 38.66 78500.00 54572.50
5.50 66.07 0.57 47.26 78500.00 60332.17
6.50 78.08 0.57 55.85 78500.00 65587.98
7.50 90.10 0.57 64.44 78500.00 70452.80
8.50 102.11 0.57 73.03 78500.00 75002.73
9.50 114.12 0.57 81.62 78500.00 79292.01
10.50 126.14 0.57 90.21 78500.00 83360.87
11.50 138.15 0.57 98.81 78500.00 87240.17
12.50 150.16 0.57 107.40 78500.00 90954.17
13.50 162.17 0.57 115.99 78500.00 94522.34
14.50 174.19 0.57 124.58 78500.00 97960.64
15.50 186.20 0.57 133.17 78500.00 101282.28
16.50 198.21 0.57 141.77 78500.00 104498.38
17.50 210.23 0.57 150.36 78500.00 107618.42
18.50 222.24 0.57 158.95 78500.00 110650.52
19.50 234.25 0.57 167.54 78500.00 113601.72

Hesap Tablosu (Ortasıkı Kumlu Zemin)
(m) (Kpa) (Kpa)
0.5 0.40 18190.83 84890.56
1.5 0.40 31507.45 147034.8
2.5 0.40 40675.94 189821.1
3.5 0.40 48128.42 224599.3
4.5 0.40 54572.5 254671.7
5.5 0.40 60332.17 281550.1
6.5 0.40 65587.98 306077.3
7.5 0.40 70452.8 328779.7
8.5 0.40 75002.73 350012.7
9.5 0.40 79292.01 370029.4
10.5 0.40 83360.87 389017.4
11.5 0.40 87240.17 407120.8
12.5 0.40 90954.17 424452.8
13.5 0.40 94522.34 441104.3
14.5 0.40 97960.64 457149.6
15.5 0.40 101282.3 472650.6
16.5 0.40 104498.4 487659.1
17.5 0.40 107618.4 502219.3
18.5 0.40 110650.5 516369.1
19.5 0.40 113601.7 530141.4

Kayma Modülü, Gmaks, d. Kullanarak Hesaplama Tablosu (Ortasıkı Kumlu Zemin)
Derinlik Efektif 𝛕𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐝𝐞𝐫𝐢𝐧𝐥𝐢𝐤 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬, 𝐝. % 𝐫𝐞𝐟𝐬𝐭𝐫𝐚𝐢𝐧 ,𝐝.
(m) Gerilmeler
(Kpa)
0.5 6.006436 3.666344 18190.83 0.020155
1.5 18.01931 10.99903 31507.45 0.034909
2.5 30.03218 18.33172 40675.94 0.045068
3.5 42.04505 25.66441 48128.42 0.053325
4.5 54.05792 32.9971 54572.5 0.060465
5.5 66.07079 40.32978 60332.17 0.066846
6.5 78.08366 47.66247 65587.98 0.07267
7.5 90.09653 54.99516 70452.8 0.07806
8.5 102.1094 62.32785 75002.73 0.083101
9.5 114.1223 69.66054 79292.01 0.087853
10.5 126.1351 76.99322 83360.87 0.092361
11.5 138.148 84.32591 87240.17 0.096659
12.5 150.1609 91.6586 90954.17 0.100774
13.5 162.1738 98.99129 94522.34 0.104728
14.5 174.1866 106.324 97960.64 0.108537
15.5 186.1995 113.6567 101282.3 0.112218
16.5 198.2124 120.9894 104498.4 0.115781
17.5 210.2252 128.322 107618.4 0.119238
18.5 222.2381 135.6547 110650.5 0.122597
19.5 234.251 142.9874 113601.7 0.125867
EK-A- 14 Gmaks,derinlik Değerleri Kullanılarak SPT-N Değerlerinin Hesaplanması ve CN

Düzeltme Katsayının Kullanılıp SPT-N60 Değerlerinin Hesap Tablosu (Ortasıkı Kumlu Zemin)
Derinlik 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐝𝐞𝐫𝐢𝐧𝐥𝐢𝐤 SPTN SPT SPT SPT SPT-N Efektif 𝐂𝐍 SPT
(m) (Kpa) (1) N (2) N (3) N (4) Gerilme N60
Ort.
(Kpa)
0.5 18190.83 1.72 1.72 3.05 1.45 1.99 5.95 4.10 8.14
1.5 31507.45 3.42 3.47 5.47 3.26 3.91 17.85 2.37 9.24
2.5 40675.94 4.71 4.81 7.18 4.74 5.36 29.76 1.83 9.83
3.5 48128.42 5.81 5.97 8.59 6.07 6.61 41.66 1.55 10.24
4.5 54572.50 6.80 7.02 9.82 7.30 7.74 53.56 1.37 10.57
5.5 60332.17 7.71 7.98 10.93 8.46 8.77 65.46 1.24 10.84
6.5 65587.98 8.56 8.88 11.94 9.57 9.74 77.37 1.14 11.07
7.5 70452.80 9.36 9.73 12.89 10.63 10.65 89.27 1.06 11.28
8.5 75002.73 10.12 10.55 13.77 11.66 11.53 101.17 0.99 11.46
9.5 79292.01 10.85 11.33 14.61 12.65 12.36 113.07 0.94 11.62
10.5 83360.87 11.55 12.08 15.41 13.61 13.16 124.98 0.89 11.78
11.5 87240.17 12.23 12.80 16.17 14.56 13.94 136.88 0.85 11.92
12.5 90954.17 12.88 13.51 16.91 15.48 14.69 148.78 0.82 12.05
13.5 94522.34 13.52 14.19 17.61 16.38 15.43 160.68 0.79 12.17
14.5 97960.64 14.14 14.85 18.30 17.26 16.14 172.59 0.76 12.28
15.5 101282.28 14.74 15.50 18.96 18.13 16.83 184.49 0.74 12.39
16.5 104498.38 15.33 16.14 19.60 18.98 17.51 196.39 0.71 12.50
17.5 107618.42 15.90 16.76 20.22 19.82 18.18 208.29 0.69 12.59
18.5 110650.52 16.46 17.37 20.83 20.65 18.83 220.20 0.67 12.69
19.5 113601.72 17.01 17.96 21.42 21.46 19.46 232.10 0.66 12.78
EK-A- 15 SPT-N60 Değerlerine Bağlı Byrne Parametrelerinin Hesap Tablosu (Ortasıkı Kumlu
Zemin)
(m) N60
0.50 8.14 3.45 1.72 0.12 0.00
1.50 9.24 3.20 1.60 0.12 0.00
2.50 9.83 3.10 1.55 0.13 0.00
3.50 10.24 3.03 1.51 0.13 0.00
4.50 10.57 2.98 1.49 0.13 0.00
5.50 10.84 2.94 1.47 0.14 0.00
6.50 11.07 2.91 1.45 0.14 0.00
7.50 11.28 2.88 1.44 0.14 0.00
8.50 11.46 2.85 1.43 0.14 0.00
9.50 11.62 2.83 1.42 0.14 0.00
10.50 11.78 2.82 1.41 0.14 0.00
11.50 11.92 2.80 1.40 0.14 0.00
12.50 12.05 2.78 1.39 0.14 0.00
13.50 12.17 2.77 1.38 0.14 0.00
14.50 12.28 2.76 1.38 0.15 0.00
15.50 12.39 2.74 1.37 0.15 0.00
16.50 12.50 2.73 1.37 0.15 0.00
17.50 12.59 2.72 1.36 0.15 0.00
18.50 12.69 2.71 1.36 0.15 0.00
19.50 12.78 2.70 1.35 0.15 0.00
EK-A- 16 Permeabilitenin FLAC3D Izotropik Permeabiliteye Çevrim Tablosu (Ortasıkı Kumlu

Zemin)
0.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
1.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
2.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
3.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
4.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
5.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
6.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
7.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
8.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
9.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
10.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
11.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
12.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
13.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
14.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
15.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
16.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
17.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
18.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
19.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
EK-A- 17 Kuru Yoğunluk ve Porozite Değerlerine Bağlı Efektif Gerilmelerin Hesap Tablosu (Sıkı
Kumlu Zemin)
Derinlikler (m) Kuru Yoğunluk Porozite Suya Doygun Efektif
(t/m3) Yoğunluk (t/m3) Gerilme
(Kpa)
0.50 2.10 0.30 2.39 7.00
1.50 2.10 0.30 2.39 20.99
2.50 2.10 0.30 2.39 34.98
3.50 2.10 0.30 2.39 48.98
4.50 2.10 0.30 2.39 62.97
5.50 2.10 0.30 2.39 76.96
6.50 2.10 0.30 2.39 90.95
7.50 2.10 0.30 2.39 104.95
8.50 2.10 0.30 2.39 118.94
9.50 2.10 0.30 2.39 132.93
10.50 2.10 0.30 2.39 146.93
11.50 2.10 0.30 2.39 160.92
12.50 2.10 0.30 2.39 174.91
13.50 2.10 0.30 2.39 188.91
14.50 2.10 0.30 2.39 202.90
15.50 2.10 0.30 2.39 216.89
16.50 2.10 0.30 2.39 230.89
17.50 2.10 0.30 2.39 244.88
18.50 2.10 0.30 2.39 258.87
19.50 2.10 0.30 2.39 272.86
Oranına Bağlı Hesaplanışı (Sıkı Kumlu Zemin)
(m)
0.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
1.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
2.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
3.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
4.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
5.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
6.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
7.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
8.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
9.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
10.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
11.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
12.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
13.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
14.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
15.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
16.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
17.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
18.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51
19.5 40.00 0.40 0.36 0.67 0.51

Referans Basınç ,Pref ,kullanılarak Hesap Tablosu (Sıkı Kumlu Zemin)
Derinlik Efektif 𝐤 ′𝟎 P' 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐝𝐞𝐫𝐢𝐧𝐥𝐢𝐤 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐫𝐞𝐟𝐞𝐫𝐚𝐧𝐬
(m) Gerimeler (Kpa) (Kpa)
0.5 7.00 0.51 4.72 135000.00 32791.55

1.5 20.99 0.51 14.16 135000.00 56796.63
2.5 34.98 0.51 23.60 135000.00 73324.13
3.5 48.98 0.51 33.04 135000.00 86758.28
4.5 62.97 0.51 42.48 135000.00 98374.64
5.5 76.96 0.51 51.92 135000.00 108757.26
6.5 90.95 0.51 61.36 135000.00 118231.61
7.5 104.95 0.51 70.80 135000.00 127001.12
8.5 118.94 0.51 80.24 135000.00 135203.02
9.5 132.93 0.51 89.68 135000.00 142935.04
10.5 146.93 0.51 99.12 135000.00 150269.75
11.5 160.92 0.51 108.56 135000.00 157262.74
12.5 174.91 0.51 118.00 135000.00 163957.74
13.5 188.91 0.51 127.44 135000.00 170389.88
14.5 202.90 0.51 136.88 135000.00 176587.89
15.5 216.89 0.51 146.32 135000.00 182575.61
16.5 230.89 0.51 155.76 135000.00 188373.10
17.5 244.88 0.51 165.20 135000.00 193997.41
18.5 258.87 0.51 174.64 135000.00 199463.20
19.5 272.86 0.51 184.08 135000.00 204783.15

Hesap Tablosu (Sıkı Kumlu Zemin)
(m) (Kpa) (Kpa)
0.5 0.4 32791.55 153027.2
1.5 0.4 56796.63 265050.9
2.5 0.4 73324.13 342179.3
3.5 0.4 86758.28 404872
4.5 0.4 98374.64 459081.7
5.5 0.4 108757.3 507533.9
6.5 0.4 118231.6 551747.5
7.5 0.4 127001.1 592671.9
8.5 0.4 135203 630947.4
9.5 0.4 142935 667030.2
10.5 0.4 150269.8 701258.8
11.5 0.4 157262.7 733892.8
12.5 0.4 163957.7 765136.1
13.5 0.4 170389.9 795152.8
14.5 0.4 176587.9 824076.8
15.5 0.4 182575.6 852019.5
16.5 0.4 188373.1 879074.5
17.5 0.4 193997.4 905321.3
18.5 0.4 199463.2 930828.3
19.5 0.4 204783.2 955654.7

Kayma Modülü, Gmaks, d. Kullanarak Hesaplama Tablosu (Sıkı Kumlu Zemin)
Derinlik Efektif 𝛕𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐝𝐞𝐫𝐢𝐧𝐥𝐢𝐤 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬, 𝐝. % 𝐫𝐞𝐟𝐬𝐭𝐫𝐚𝐢𝐧 ,𝐝.
(m) Gerilmeler
(Kpa)
0.50 7.00 5.87079 32791.55 0.0179
1.50 20.99 17.61237 56796.63 0.0310
2.50 34.98 29.35395 73324.13 0.0400
3.50 48.98 41.09553 86758.28 0.0474
4.50 62.97 52.83711 98374.64 0.0537
5.50 76.96 64.57869 108757.3 0.0594
6.50 90.95 76.32027 118231.6 0.0646
7.50 104.95 88.06184 127001.1 0.0693
8.50 118.94 99.80342 135203 0.0738
9.50 132.93 111.545 142935 0.0780
10.50 146.93 123.2866 150269.8 0.0820
11.50 160.92 135.0282 157262.7 0.0859
12.50 174.91 146.7697 163957.7 0.0895
13.50 188.91 158.5113 170389.9 0.0930
14.50 202.90 170.2529 176587.9 0.0964
15.50 216.89 181.9945 182575.6 0.0997
16.50 230.89 193.7361 188373.1 0.1028
17.50 244.88 205.4776 193997.4 0.1059
18.50 258.87 217.2192 199463.2 0.1089
19.50 272.86 228.9608 204783.2 0.1118
EK-A- 22 Gmaks,derinlik Değerleri Kullanılarak SPT-N Değerlerinin Hesaplanması ve CN

Düzeltme Katsayının Kullanılıp SPT-N60 Değerlerinin Hesap Tablosu (Sıkı Kumlu Zemin)
Derinlik 𝐆𝐦𝐚𝐤𝐬,𝐝𝐞𝐫𝐢𝐧𝐥𝐢𝐤 SPTN SPTN SPTN SPTN SPT-N Efektif 𝐂𝐍 SPT
(m) (Kpa) (1) (2) (3) (4) Gerilme N60
Ort.
(Kpa)
0.5 32791.55 3.60 3.65 5.71 3.45 4.10 6.93 3.80 15.59
1.5 56796.63 7.15 7.39 10.25 7.74 8.13 20.80 2.19 17.83
2.5 73324.13 9.84 10.25 13.44 11.27 11.20 34.66 1.70 19.03
3.5 86758.28 12.15 12.71 16.08 14.44 13.84 48.53 1.44 19.87
4.5 98374.64 14.21 14.93 18.38 17.37 16.22 62.39 1.27 20.54
5.5 108757.26 16.11 16.99 20.45 20.13 18.42 76.25 1.15 21.09
6.5 118231.61 17.88 18.90 22.35 22.76 20.47 90.12 1.05 21.57
7.5 127001.12 19.56 20.72 24.12 25.29 22.42 103.98 0.98 21.99
8.5 135203.02 21.15 22.45 25.78 27.72 24.28 117.85 0.92 22.36
9.5 142935.04 22.67 24.11 27.35 30.09 26.05 131.71 0.87 22.70
10.5 150269.75 24.13 25.71 28.84 32.39 27.77 145.58 0.83 23.01
11.5 157262.74 25.55 27.25 30.27 34.63 29.42 159.44 0.79 23.30
12.5 163957.74 26.91 28.75 31.65 36.82 31.03 173.31 0.76 23.57
13.5 170389.88 28.24 30.20 32.97 38.96 32.59 187.17 0.73 23.82
14.5 176587.89 29.53 31.62 34.25 41.06 34.11 201.03 0.71 24.06
15.5 182575.61 30.78 33.00 35.48 43.12 35.60 214.90 0.68 24.28
16.5 188373.10 32.01 34.35 36.68 45.15 37.05 228.76 0.66 24.50
17.5 193997.41 33.21 35.67 37.85 47.15 38.47 242.63 0.64 24.70
18.5 199463.20 34.38 36.96 38.99 49.12 39.86 256.49 0.62 24.89
19.5 204783.15 35.53 38.23 40.09 51.05 41.23 270.36 0.61 25.07
EK-A- 23 SPT-N60 Değerlerine Bağlı Byrne Parametrelerinin Hesap Tablosu (Sıkı Kumlu
Zemin)
(m) N60
0.50 15.59 2.46 1.23 0.16 0.00
1.50 17.83 2.32 1.16 0.17 0.00
2.50 19.03 2.25 1.13 0.18 0.00
3.50 19.87 2.21 1.11 0.18 0.00
4.50 20.54 2.18 1.09 0.18 0.00
5.50 21.09 2.16 1.08 0.19 0.00
6.50 21.57 2.14 1.07 0.19 0.00
7.50 21.99 2.12 1.06 0.19 0.00
8.50 22.36 2.11 1.05 0.19 0.00
9.50 22.70 2.10 1.05 0.19 0.00
10.50 23.01 2.08 1.04 0.19 0.00
11.50 23.30 2.07 1.04 0.19 0.00
12.50 23.57 2.06 1.03 0.19 0.00
13.50 23.82 2.06 1.03 0.19 0.00
14.50 24.06 2.05 1.02 0.20 0.00
15.50 24.28 2.04 1.02 0.20 0.00
16.50 24.50 2.03 1.02 0.20 0.00
17.50 24.70 2.03 1.01 0.20 0.00
18.50 24.89 2.02 1.01 0.20 0.00
19.50 25.07 2.02 1.01 0.20 0.00
EK-A- 24 Permeabilitenin FLAC3D Izotropik Permeabiliteye Çevrim Tablosu (Sıkı Kumlu

Zemin)
0.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
1.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
2.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
3.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
4.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
5.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
6.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
7.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
8.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
9.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
10.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
11.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
12.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
13.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
14.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
15.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
16.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
17.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
18.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
19.50 6.60E-05 9.81 6.73E-06
EK-B Jet Enjeksiyonlu Sistem Analiz Sonuçları
EK-B- 1 Derinlikler ve Noktalara Göre Boşluksuyu Basıncı Oranlarının Son Değerinin Tablosu
Z P1_S1 P1_S1 P1_S2 P1_S2 P2_S1 P2_S1 P2_S2 P2_S2

(m) _G_FF _G_JG _G_FF _G_JG _G_FF _G_JG _G_FF _G_JG
1 0.759563 0.820811 0.759563 0.836417 0.949372 0.74415 0.949372 0.873599
3 0.962492 0.594601 0.962492 0.458597 0.999577 0.554286 0.999577 0.464727
5 0.954803 0.550262 0.954803 0.498912 0.795861 0.536197 0.795861 0.499213
10 0.939757 0.519159 0.939757 0.419547 0.945081 0.428937 0.945081 0.411219
15 0.52796 0.505326 0.52796 0.46454 0.28701 0.566048 0.28701 0.543538
16 0.55771 0.611278 0.55771 0.682015 0.241774 0.663658 0.241774 0.669402
20 0.212874 0.361541 0.212874 0.314355 0.312133 0.216529 0.312133 0.210197

1 0.97112 0.808833 0.97112 0.815755 0.929302 0.915007 0.929302 0.927351
3 0.938923 0.58546 0.938923 0.473146 0.98183 0.542125 0.98183 0.442772
5 0.729553 0.541689 0.729553 0.493432 0.612716 0.514875 0.612716 0.468476
10 0.941046 0.51692 0.941046 0.403941 0.942438 0.430441 0.942438 0.341932
15 0.213825 0.532513 0.213825 0.349668 0.63785 0.449755 0.63785 0.329896
16 0.517555 0.629897 0.517555 0.723666 0.529062 0.673632 0.529062 0.664999
20 0.199641 0.369963 0.199641 0.139073 0.163346 0.442845 0.163346 0.139175

1 0.806988 0.800956 0.806988 0.860773 0.799566 0.992119 0.799566 0.916209
3 0.91512 0.569269 0.91512 0.474661 1.03524 0.47318 1.03524 0.438758
5 0.515469 0.54667 0.515469 0.501358 0.538126 0.448896 0.538126 0.470661
10 0.979805 0.517301 0.979805 0.40338 0.819685 0.518456 0.819685 0.392477
15 0.659647 0.471102 0.659647 0.46214 0.45165 0.517095 0.45165 0.466648
16 0.559823 0.657695 0.559823 0.621956 0.224496 0.68122 0.224496 0.658644
20 0.162318 0.380282 0.162318 0.226174 0.274274 0.350532 0.274274 0.177891

1 1.06574 0.496149 0.924779 1.01086 0.818539 1.05046 1.01154 1.03506
3 0.631799 0.834103 0.915777 0.789181 0.930723 0.84045 0.921125 0.593487
5 0.782445 0.843219 0.477444 0.749604 0.418486 0.705364 0.482733 0.698702
10 0.910968 0.762999 0.94542 0.51329 0.909371 0.616747 0.960833 0.570772
15 0.627138 0.585446 0.604064 0.539278 0.401918 0.652469 0.5063 0.527367
16 0.602906 0.71316 0.625511 0.627555 0.415686 0.542339 0.364818 0.502221
20 0.131198 0.391875 0.327511 0.278835 0.153815 0.32212 0.416982 0.257192
EK-B Jet Enjeksiyonlu Sistem Analiz Sonuçları (Devam)
(Devam)

1 1.00804 0.557966 0.827257 0.830222 0.793454 0.771523 1.0094 0.892875
3 0.877228 0.816308 0.913852 0.643779 0.84173 0.615165 0.901865 0.74619
5 0.480607 0.836057 0.454344 0.752311 0.7442 0.665691 0.602346 0.651462
10 0.95252 0.720023 0.96834 0.527136 1.01037 0.425903 1.03516 0.496483
15 0.618586 0.5789 0.643767 0.506856 0.590133 0.696697 0.480742 0.695227
16 0.425456 0.70805 0.603157 0.625233 0.466551 0.706911 0.562898 0.677455
20 0.350679 0.370778 0.365115 0.190599 0.484756 0.134796 0.439181 0.21482

1 1.0191 0.898153 0.965746 1.06284 0.956769 0.839491 0.94628 0.559399
3 0.954679 0.750553 0.956482 0.8802 1.01648 0.671573 0.966368 0.822024
5 1.07412 0.671025 0.770415 0.726284 0.997935 0.661844 0.699382 0.656498
10 1.02746 0.492919 1.07165 0.421329 1.01259 0.459607 1.04119 0.455571
15 0.549126 0.71849 0.652327 0.754618 0.552182 0.675617 0.697247 0.703884
16 0.600863 0.748754 0.644674 0.658596 0.640425 0.688566 0.678126 0.746811
20 0.511267 0.131747 0.519773 0.175126 0.523959 0.13745 0.543035 0.186911

1 0.8665 0.989488 0.928071 0.904622 0.763905 0.758971 0.843087 0.832697
3 0.935419 0.966513 0.957044 0.922662 0.91909 0.943859 1.03502 0.827205
5 0.659448 0.781552 0.631073 0.627019 0.44838 0.795739 0.577351 0.616403
10 0.847018 0.716257 0.900192 0.68716 0.936161 0.711788 0.718784 0.713992
15 0.701829 0.538968 0.686884 0.697933 0.734279 0.615437 0.685736 0.718479
16 0.669083 0.590032 0.672016 0.613242 0.678924 0.62179 0.673075 0.654076
20 0.459688 0.341481 0.415989 0.195123 0.438934 0.352205 0.47137 0.326375

1 0.872739 0.76512 0.872739 0.905443 0.86127 0.693288 0.86127 0.956733
3 0.933627 0.817191 0.933627 0.95921 0.926619 0.912192 0.926619 0.871508
5 1.00348 0.97411 1.00348 0.930722 0.625448 0.720369 0.625448 0.80067
10 0.910927 0.816732 0.910927 0.695861 0.853894 0.666162 0.853894 0.628553
15 0.57449 0.418528 0.57449 0.540333 0.745297 0.41066 0.745297 0.351692
16 0.579765 0.453424 0.579765 0.492789 0.58255 0.350436 0.58255 0.412676
20 0.542789 0.301057 0.542789 0.247315 0.396366 0.00066088 0.396366 0.257322
(Devam)

1 0.97141 0.981168 0.982096 0.997829
3 1.01605 0.861904 0.914321 0.9685
5 0.803404 0.955981 0.833462 0.987693
10 0.932888 0.943411 0.922515 0.895204
15 0.357997 0.372527 0.635069 0.70296
16 0.361438 0.454554 0.271223 0.460849 0.560505 0.381787 0.62158 0.578181
20 0.407912 0.379 0.479527 0.402032 0.438259 0.313612 0.481249 0.17646

1 0.952488 0.966268 0.969907 1.03097
3 0.924508 0.947889 0.990746 1.01273
5 0.659629 0.625574 0.623844 0.581107
10 0.917192 0.925809 0.938061 0.907328
15 0.731255 0.746458 0.619468 0.747317
16 0.670634 0.717209 0.680475 0.598233 0.664111 0.379391 0.634568 0.378397
20 0.441268 0.212715 0.467577 0.145624 0.396108 0.351007 0.491929 0.25853

(m) _OS_FF _OS_JG _OS_FF _OS_JG _OS_FF _OS_JG _OS_FF _OS_JG
1 0.985519 0.874392 0.985519 0.849618 0.986744 0.985992 0.986744 0.859785
3 0.928668 0.558374 0.928668 0.526135 0.92466 0.521305 0.92466 0.524741
5 0.947902 0.561417 0.947902 0.502599 0.951112 0.498075 0.951112 0.462131
10 0.652171 0.423994 0.652171 0.35596 0.644007 0.356081 0.644007 0.327732
15 0.29601 0.266146 0.29601 0.246212 0.287684 0.333202 0.287684 0.277172
16 0.28852 0.338907 0.28852 0.356149 0.298987 0.321267 0.298987 0.349006
20 0.291668 0.174192 0.291668 0.193306 0.288118 0.197661 0.288118 0.250168

1 1.01016 0.849953 1.01016 0.872465 1.00126 0.928776 1.00126 0.880985
3 0.924828 0.54398 0.924828 0.518688 0.935508 0.557759 0.935508 0.481889
5 0.943398 0.549013 0.943398 0.501018 0.941838 0.525639 0.941838 0.452284
10 0.662684 0.419167 0.662684 0.357884 0.660644 0.429911 0.660644 0.344739
15 0.30293 0.271849 0.30293 0.244063 0.291839 0.269354 0.291839 0.238636
16 0.30036 0.346616 0.30036 0.355107 0.303392 0.354168 0.303392 0.37091
20 0.288047 0.181106 0.288047 0.212378 0.284073 0.178885 0.284073 0.19432
(Devam)

1 1.00681 0.831591 1.00681 0.800518 0.999904 0.937166 0.999904 0.87933
3 0.933884 0.55852 0.933884 0.519368 0.932911 0.456596 0.932911 0.425618
5 0.938202 0.55487 0.938202 0.495959 0.947508 0.399317 0.947508 0.440512
10 0.65832 0.420961 0.65832 0.358946 0.630398 0.30994 0.630398 0.314162
15 0.292936 0.267903 0.292936 0.241089 0.288818 0.314475 0.288818 0.272093
16 0.299603 0.342791 0.299603 0.354768 0.29793 0.347103 0.29793 0.352733
20 0.289463 0.171638 0.289463 0.205394 0.295118 0.21989 0.295118 0.267754

1 0.980736 0.825901 0.978286 1.02744 0.978583 1.05288 0.96457 0.98354
3 0.937931 0.918851 0.936014 0.912702 0.934941 0.966866 0.930627 0.897102
5 0.956585 0.783113 0.962191 0.711896 0.962832 0.649194 0.964658 0.616816
10 0.657817 0.508331 0.658904 0.459955 0.640785 0.547764 0.649121 0.437083
15 0.291566 0.313323 0.290154 0.336335 0.295129 0.355915 0.287431 0.308025
16 0.282644 0.347812 0.28878 0.403144 0.29947 0.347359 0.294753 0.365326
20 0.286489 0.188511 0.280823 0.237204 0.288643 0.186176 0.295356 0.241818

1 0.971011 0.671272 0.960943 0.824955 0.976064 0.890705 0.968454 0.875841
3 0.92546 0.911085 0.927756 0.910903 0.914294 0.648292 0.915814 0.647145
5 0.957642 0.786198 0.960936 0.722556 0.93225 0.679873 0.928674 0.642646
10 0.664236 0.5111 0.661513 0.457593 0.675427 0.430959 0.673456 0.443493
15 0.295742 0.314115 0.297887 0.304393 0.306988 0.34542 0.309435 0.377495
16 0.287147 0.354906 0.291688 0.404308 0.306266 0.349768 0.306313 0.393048
20 0.285301 0.180254 0.281091 0.214172 0.294523 0.159788 0.278358 0.125313

1 0.989134 0.816192 0.970819 0.693457 0.989917 0.847945 0.966064 0.900947
3 0.917357 0.732832 0.910025 0.640086 0.910802 0.734709 0.915131 0.524959
5 0.930114 0.734764 0.928216 0.561831 0.932443 0.690292 0.9264 0.629704
10 0.667421 0.435972 0.677611 0.455644 0.667826 0.432254 0.676606 0.446962
15 0.306844 0.373761 0.30984 0.405219 0.310838 0.345547 0.310418 0.37598
16 0.307743 0.357902 0.309253 0.380824 0.307264 0.3533 0.307554 0.392936
20 0.29051 0.150871 0.280254 0.117269 0.288482 0.161025 0.281463 0.128309
(Devam)

1 1.01244 0.960382 0.951328 0.907831 0.982072 0.896298 0.975668 0.702847
3 0.932738 0.972668 0.930038 0.914124 0.930006 0.936321 0.940122 0.938458
5 0.936795 0.819727 0.935314 0.834009 0.931356 0.833522 0.932821 0.828745
10 0.673867 0.484374 0.67849 0.46939 0.666274 0.501307 0.666906 0.508665
15 0.311376 0.350361 0.307072 0.381118 0.305625 0.353643 0.310215 0.395175
16 0.303291 0.340596 0.309633 0.399464 0.31059 0.35213 0.303323 0.396927
20 0.28458 0.176687 0.276303 0.145056 0.278355 0.195804 0.277116 0.149123

1 0.993556 0.894102 0.993556 0.944905 1.0153 1.06034 1.0153 0.947289
3 0.948234 0.965856 0.948234 0.980882 0.960308 0.939053 0.960308 0.961125
5 0.921221 0.990479 0.921221 1.00677 0.933201 0.947376 0.933201 0.911276
10 0.6868 0.573388 0.6868 0.498868 0.670586 0.617659 0.670586 0.611536
15 0.29999 0.323565 0.29999 0.31767 0.294208 0.306569 0.294208 0.364164
16 0.310401 0.342037 0.310401 0.32305 0.304129 0.342342 0.304129 0.341791
20 0.291057 0.234137 0.291057 0.20608 0.277633 0.256053 0.277633 0.261621

1 0.981278 0.975001 0.989738 1.00045
3 0.934188 0.937289 0.921045 0.917404
5 0.955442 0.958488 0.932235 0.933525
10 0.64049 0.641273 0.655458 0.659546
15 0.285617 0.285228 0.297373 0.301719
16 0.30037 0.373514 0.302189 0.348181 0.298581 0.272463 0.304764 0.298613
20 0.291727 0.171226 0.290379 0.229719 0.283339 0.122932 0.283229 0.149048

1 0.972953 0.973001 0.988496 0.955481
3 0.927113 0.9299 0.931592 0.931825
5 0.935135 0.936428 0.944444 0.945471
10 0.661083 0.660672 0.673752 0.669175
15 0.306067 0.308265 0.30746 0.30769
16 0.305593 0.397126 0.304045 0.413957 0.302253 0.324567 0.302441 0.370281
20 0.281125 0.129723 0.283162 0.158044 0.281906 0.16832 0.283618 0.176013
EK-B- 2 Derinlikler ve Noktalara Göre Boşluksuyu Basıncının (Kpa) Son Değerinin Tablosu

1 17.247 17.838 17.239 17.990 19.093 17.088 19.095 18.354
3 57.677 46.876 57.670 42.885 58.759 45.693 58.758 43.065
5 95.743 75.958 95.740 73.447 87.968 75.270 87.968 73.462
10 190.004 148.874 190.007 139.132 190.525 140.050 190.529 138.317
15 224.597 221.281 224.601 215.298 189.247 230.189 189.254 226.887
16 244.229 252.613 244.231 263.682 194.790 260.809 194.793 261.708
20 237.838 266.918 237.839 257.688 257.251 238.553 257.253 237.315

1 19.310 17.720 19.308 17.788 18.901 18.759 18.899 18.880
3 56.984 46.607 56.978 43.312 58.241 45.336 58.237 42.421
5 84.722 75.539 84.725 73.179 79.011 74.227 79.012 71.958
10 190.130 148.655 190.134 137.605 190.261 140.197 190.270 131.541
15 178.507 225.270 178.518 198.446 240.711 213.129 240.722 195.546
16 237.936 255.526 237.947 270.199 239.738 262.370 239.748 261.019
20 235.240 268.565 235.250 223.403 228.142 282.821 228.150 223.423

1 17.703 17.643 17.703 18.228 17.628 19.513 17.630 18.771
3 56.284 46.132 56.280 43.357 59.809 43.313 59.804 42.303
5 74.254 75.782 74.256 73.566 75.365 71.001 75.364 72.065
10 193.916 148.692 193.923 137.551 178.257 148.805 178.265 136.484
15 243.910 216.261 243.920 214.946 213.402 223.008 213.407 215.607
16 244.554 259.876 244.560 254.284 192.084 263.557 192.089 260.025
20 227.939 270.583 227.949 240.440 249.847 264.764 249.849 230.995

1 20.233 14.662 18.854 19.696 17.813 20.084 19.703 19.933
3 47.966 53.903 56.299 52.584 56.742 54.089 56.456 46.843
5 87.312 90.284 72.397 85.706 69.513 83.542 72.656 83.216
10 187.191 172.721 190.561 148.300 187.032 158.418 192.069 153.922
15 239.150 233.035 235.766 226.262 206.104 242.867 221.424 224.515
16 251.303 268.555 254.840 255.160 222.003 241.825 214.046 235.547
20 221.859 272.851 260.262 250.740 226.282 259.207 277.762 246.507
EK-B-2 Derinlikler ve Noktalara Göre Boşluksuyu Basıncının (Kpa) Son Değerinin Tablosu
(Devam)

1 19.671 15.267 17.901 17.930 17.565 17.356 19.682 18.542
3 55.170 53.381 56.243 48.319 54.119 47.479 55.891 51.323
5 72.549 89.933 71.268 85.838 85.437 81.602 78.505 80.907
10 191.255 168.518 192.806 149.654 196.905 139.753 199.337 146.656
15 237.884 232.075 241.590 221.506 233.705 249.355 217.674 249.140
16 223.524 267.756 251.342 254.797 229.950 267.577 245.042 262.968
20 264.785 268.725 267.617 233.481 291.009 222.566 282.104 238.219

1 19.769 18.594 19.255 20.204 19.161 18.020 19.065 15.281
3 57.437 51.451 57.493 55.255 59.254 49.134 57.783 53.548
5 101.569 81.863 86.724 84.565 97.840 81.414 83.250 81.153
10 198.578 146.307 202.906 139.306 197.122 143.050 199.930 142.655
15 227.692 252.552 242.846 257.852 228.144 246.263 249.436 250.410
16 250.968 274.125 257.838 260.017 257.159 264.707 263.073 273.821
20 296.190 221.970 297.868 230.455 298.673 223.085 302.418 232.760

1 18.287 19.487 18.887 18.657 17.277 17.232 18.056 17.954
3 56.879 57.787 57.510 56.501 56.394 57.123 59.798 53.700
5 81.294 87.268 79.909 79.711 70.969 87.962 77.283 79.192
10 180.928 168.150 186.138 165.304 189.642 167.713 168.396 167.929
15 250.094 226.217 247.915 249.537 254.855 237.435 247.747 252.551
16 261.643 249.288 262.117 252.920 263.186 254.258 262.282 259.310
20 286.106 262.994 277.567 234.366 282.047 265.091 288.400 260.039

1 18.339 17.293 18.345 18.665 18.238 16.590 18.233 19.167
3 56.816 53.407 56.823 57.573 56.620 56.194 56.617 55.000
5 98.116 96.684 98.121 94.562 79.637 84.276 79.634 88.203
10 187.177 177.976 187.189 166.155 181.601 163.251 181.611 159.573
15 231.396 208.548 231.427 226.417 256.480 207.394 256.485 198.744
16 247.654 227.912 247.681 234.072 248.114 211.796 248.117 221.535
20 302.344 255.087 302.370 244.575 273.720 196.330 273.729 246.531
(Devam)

1 19.305 19.406 19.417 19.569
3 59.242 54.718 56.257 57.846
5 88.335 95.798 89.805 97.348
10 189.330 190.365 188.318 185.649
15 199.662 201.799 240.301 250.274
16 213.516 228.089 199.401 229.074 244.658 216.702 254.224 247.434
20 275.984 270.332 289.996 274.837 281.909 257.543 290.332 230.716

1 19.127 19.260 19.295 19.893
3 56.553 57.242 58.491 59.144
5 81.306 79.641 79.552 77.466
10 187.800 188.642 189.829 186.837
15 254.409 256.655 238.012 256.781
16 261.885 269.189 263.441 250.572 260.859 216.327 256.257 216.172
20 282.499 237.807 287.658 224.684 273.666 264.857 292.421 246.769

1 21.391 20.084 21.391 19.793 21.404 21.395 21.404 19.913
3 62.165 49.113 62.165 47.976 62.024 47.806 62.024 47.927
5 104.738 82.033 104.738 78.578 104.927 78.312 104.927 76.200
10 174.730 147.919 174.730 139.925 173.771 139.940 173.771 136.609
15 199.324 194.058 199.324 190.545 197.856 205.877 197.856 196.002
16 211.202 220.675 211.202 223.916 213.175 217.358 213.175 222.573
20 264.738 237.135 264.738 241.627 263.900 242.650 263.900 254.989

1 21.679 19.797 21.679 20.062 21.575 20.723 21.575 20.162
3 62.030 48.605 62.030 47.714 62.406 49.091 62.406 46.417
5 104.473 81.305 104.473 78.485 104.382 79.931 104.382 75.622
10 175.966 147.352 175.966 140.151 175.727 148.615 175.727 138.607
15 200.541 195.063 200.541 190.166 198.587 194.624 198.587 189.210
16 213.429 222.124 213.429 223.720 213.998 223.544 213.998 226.691
20 263.890 238.760 263.890 246.109 262.951 238.238 262.951 241.865
(Devam)

1 21.640 19.581 21.640 19.216 21.559 20.822 21.559 20.142
3 62.348 49.118 62.348 47.738 62.315 45.525 62.315 44.433
5 104.168 81.649 104.168 78.188 104.715 72.510 104.715 74.930
10 175.454 147.563 175.454 140.276 172.173 134.518 172.173 135.014
15 198.780 194.368 198.780 189.642 198.055 202.576 198.055 195.106
16 213.284 221.405 213.284 223.656 212.976 222.215 212.976 223.274
20 264.218 236.535 264.218 244.468 265.539 247.874 265.539 259.122

1 21.334 19.514 21.305 21.882 21.309 22.181 21.144 21.367
3 62.492 61.820 62.424 61.603 62.387 63.512 62.235 61.053
5 105.250 95.058 105.579 90.874 105.616 87.190 105.724 85.288
10 175.393 157.829 175.520 152.145 173.391 162.462 174.372 149.457
15 198.541 202.373 198.292 206.429 199.170 209.880 197.813 201.439
16 210.099 222.349 211.254 232.751 213.266 222.263 212.380 225.641
20 263.519 240.500 262.189 251.943 264.022 239.951 265.602 253.027

1 21.220 17.697 21.101 19.503 21.279 20.276 21.189 20.101
3 62.054 61.546 62.134 61.539 61.659 52.282 61.712 52.242
5 105.311 95.239 105.505 91.500 103.819 88.993 103.609 86.806
10 176.147 158.154 175.828 151.867 177.463 148.738 177.231 150.210
15 199.278 202.513 199.656 200.799 201.257 208.030 201.687 213.683
16 210.947 223.682 211.800 232.970 214.540 222.716 214.549 230.853
20 263.241 238.560 262.250 246.530 265.412 233.750 261.606 225.648

1 21.432 19.400 21.216 17.958 21.440 19.773 21.160 20.396
3 61.766 55.262 61.507 51.993 61.534 55.329 61.686 47.935
5 103.693 92.217 103.582 82.058 103.830 89.605 103.475 86.045
10 176.524 149.327 177.720 151.638 176.570 148.890 177.602 150.618
15 201.231 213.025 201.759 218.570 201.932 208.053 201.859 213.416
16 214.815 224.245 215.099 228.555 214.723 223.380 214.780 230.832
20 264.468 231.655 262.053 223.758 263.995 234.041 262.341 226.353
(Devam)

1 21.708 21.094 20.989 20.477 21.347 20.342 21.272 18.068
3 62.311 63.717 62.216 61.653 62.209 62.435 62.565 62.511
5 104.086 97.209 104.000 98.048 103.765 98.020 103.852 97.739
10 177.279 155.014 177.821 153.253 176.391 157.004 176.463 157.868
15 202.030 208.901 201.273 214.322 201.016 209.480 201.823 216.800
16 213.981 220.992 215.173 232.059 215.350 223.160 213.983 231.582
20 263.075 237.721 261.125 230.288 261.615 242.214 261.323 231.244

1 21.484 20.316 21.484 20.913 21.740 22.269 21.740 20.941
3 62.855 63.477 62.855 64.006 63.281 62.532 63.281 63.310
5 103.171 107.241 103.171 108.198 103.876 104.708 103.876 102.588
10 178.799 165.473 178.799 156.717 176.893 170.674 176.893 169.955
15 200.019 204.178 200.019 203.139 199.005 201.183 199.005 211.334
16 215.312 221.263 215.312 217.693 214.136 221.320 214.136 221.217
20 264.604 251.222 264.604 244.629 261.444 256.373 261.444 257.681

1 21.340 21.267 21.439 21.565
3 62.360 62.470 61.896 61.768
5 105.182 105.361 103.818 103.893
10 173.356 173.449 175.117 175.598
15 197.493 197.424 199.562 200.327
16 213.434 227.181 213.776 222.418 213.092 208.183 214.253 213.099
20 264.750 236.438 264.431 250.184 262.781 225.089 262.763 231.226

1 21.243 21.244 21.426 21.038
3 62.111 62.210 62.270 62.278
5 103.988 104.064 104.536 104.596
10 175.777 175.728 177.265 176.728
15 201.094 201.482 201.340 201.381
16 214.409 231.620 214.120 234.784 213.783 217.979 213.819 226.573
20 262.262 226.685 262.745 233.340 262.446 235.755 262.853 237.563
EK-B- 3 Derinlikler ve Noktalara Göre Efektif Gerilmelerin (Kpa) Son Değerinin Tablosu

1 2.6632 0.8776 2.6632 3.9619 1.0779 1.2233 1.0779 3.3174
3 1.2415 14.2846 1.2415 17.7065 1.3164 7.8374 1.3164 21.9421
5 5.3074 30.7365 5.3074 33.6541 14.9658 25.0251 14.9658 32.9885
10 9.8610 64.6565 9.8610 77.4229 9.7210 69.0883 9.7210 73.6665
15 35.7857 48.1442 35.7857 59.3171 55.8914 30.9535 55.8914 48.6768
16 54.8986 84.1041 54.8986 59.1328 37.3809 70.2726 37.3809 62.8234
20 67.4510 159.9480 67.4510 156.9060 142.9470 171.4540 142.9470 173.6790

1 2.3062 0.1822 2.3062 5.4753 0.8344 2.1938 0.8344 3.7625
3 3.1328 15.3083 3.1328 18.0271 2.3800 15.5780 2.3800 19.7306
5 12.5065 32.3523 12.5065 34.6883 24.5724 24.6337 24.5724 31.4478
10 9.2480 65.5072 9.2480 80.3037 1.2930 66.4477 1.2930 83.4872
15 93.1208 57.7500 93.1208 64.4639 41.5096 93.2643 41.5096 95.7092
16 67.5667 65.8255 67.5667 39.5946 70.5288 75.1109 70.5288 102.8700
20 144.0770 166.7510 144.0770 170.0940 156.6180 142.0920 156.6180 162.6170

1 1.4545 2.9966 1.4545 5.2067 2.9875 1.6530 2.9875 1.7923
3 2.6414 14.2354 2.6414 17.9593 3.5091 18.6996 3.5091 20.8048
5 21.8358 31.0937 21.8358 33.8334 17.5855 32.6308 17.5855 33.5836
10 9.6188 64.3487 9.6188 81.1852 10.7018 66.1215 10.7018 75.1477
15 48.9969 91.4408 48.9969 68.4275 37.5656 47.6709 37.5656 50.0384
16 76.3650 69.1800 76.3650 61.1845 32.4194 58.8718 32.4194 38.9200
20 145.2740 160.4480 145.2740 168.6410 137.3270 159.0770 137.3270 175.3990

1 1.6619 3.7075 1.6000 1.7278 0.6092 2.0825 2.4110 1.5013
3 7.4713 5.4492 0.8898 8.7951 2.8504 3.8867 1.3245 10.1651
5 11.7996 9.6426 29.6408 20.5821 31.2702 12.0406 20.0248 15.2863
10 3.9585 63.2575 3.4617 65.8214 21.9181 30.8850 19.4831 50.3357
15 53.4524 33.7933 48.1402 49.6205 41.5702 47.4650 28.4056 34.7260
16 58.5990 63.6891 64.7324 43.8582 19.8763 61.8366 24.8239 47.4123
20 128.4550 130.6260 96.3796 133.1890 144.8860 126.5810 84.1761 102.1840
(Devam)

1 1.3054 0.6333 1.6850 0.9808 1.7773 0.9890 2.6380 3.2073
3 0.7119 5.5741 1.3507 12.6756 3.9815 12.2725 2.7975 5.0986
5 25.0954 6.3945 22.6012 20.7453 12.1334 19.9649 24.9761 23.3115
10 5.9702 56.7224 6.5602 61.8315 6.6197 56.2221 7.9426 48.8164
15 37.9839 23.0997 32.6894 20.0092 72.3839 37.9181 67.4083 24.8570
16 49.1222 52.9559 42.5417 53.4528 92.9191 82.8951 75.2311 74.6523
20 121.5990 135.9270 105.7260 125.4260 105.7380 176.4030 102.0800 154.5960

1 1.4801 1.3245 1.4371 2.6710 0.8586 2.0045 0.8471 2.6143
3 1.1681 5.4750 1.3181 5.2852 1.0362 11.8479 1.0174 3.8286
5 0.4959 15.2817 25.2500 17.9598 10.1021 20.9005 17.8847 31.0505
10 10.3235 65.9047 27.8388 63.7886 3.3121 67.1536 7.7663 71.0205
15 50.3041 49.8640 39.9902 41.2257 48.7583 49.0801 53.1000 43.0465
16 72.9090 79.4477 63.5265 70.8478 49.4929 70.6480 59.1555 80.6813
20 89.5560 174.2500 90.9536 154.5340 92.5397 175.1820 97.5082 164.9570

1 1.0427 1.0639 0.8342 2.2727 2.7094 2.9218 1.6534 1.8661
3 0.8347 2.4726 1.3676 0.7569 1.7747 1.0764 2.4104 3.4200
5 14.4258 5.8554 16.7847 7.7269 15.8503 8.2761 18.6151 14.7058
10 5.5463 44.3814 32.4975 40.0526 5.6142 50.9013 30.1547 54.3649
15 53.9425 54.9202 50.1383 39.2551 48.2099 40.9932 62.1759 31.8128
16 66.6214 61.1722 74.7893 60.4311 55.5156 50.3978 60.4832 67.6415
20 101.8310 131.3390 110.7130 153.1210 122.6250 131.6940 75.2563 134.4100

1 1.8786 5.9523 1.8786 1.4316 1.4251 2.0832 1.4251 0.6349
3 1.3478 7.9993 1.3478 4.1264 1.6864 1.9199 1.6864 1.0612
5 17.8547 2.2668 17.8547 1.1665 11.2976 7.2048 11.2976 2.4822
10 10.6907 37.3058 10.6907 54.7325 2.4316 24.5798 2.4316 21.8735
15 100.3560 72.1360 100.3560 63.3454 32.4075 65.5309 32.4075 88.0587
16 78.3613 79.9881 78.3613 83.4712 45.4333 75.4118 45.4333 71.1043
20 96.3423 136.6970 96.3423 152.5330 96.0492 125.6240 96.0492 68.8715
(Devam)

1 1.8607 1.9888 1.0374 0.8350
3 2.1445 0.7682 1.0156 2.3890
5 12.7545 11.8797 6.5222 5.2834
10 7.5628 13.0230 4.1658 6.9554
15 66.0931 64.9545 94.7105 88.2471
16 69.6528 79.6603 59.9944 70.0501 75.4035 118.8330 55.4398 136.6040
20 111.8450 131.2490 118.0650 128.7500 100.4050 179.4400 93.1580 177.6800

1 1.8750 0.0000 1.1343 1.1675 2.5187
3 0.6889 0.0000 2.0162 0.7955 1.2862
5 15.0796 0.0000 9.6932 13.2154 6.6873
10 6.5308 0.0000 6.6753 6.2653 3.9145
15 53.4461 0.0000 50.7875 60.2638 49.1793
16 44.5848 110.1670 61.7173 80.5443 62.0875 68.5132 61.8382 104.9710
20 97.6175 158.0420 102.8160 172.6600 103.8550 111.4870 100.6540 126.7860

1 0.9225 0.7083 0.9225 4.8261 1.3247 1.3247 0.9556 3.9303
3 2.8500 20.4941 2.8500 19.2717 16.5624 16.5624 2.3337 23.7208
5 2.4647 38.9096 2.4647 39.8284 36.1011 36.1011 1.7952 40.3919
10 44.3532 92.7749 44.3532 92.3768 86.5668 86.5668 45.0187 90.3975
15 126.3370 104.6280 126.3370 96.6458 117.0470 117.0470 132.5420 104.9770
16 136.6680 107.9960 136.6680 95.9513 114.8880 114.8880 141.1630 96.4988
20 166.4270 183.3820 166.4270 152.5130 182.6340 182.6340 167.7860 161.4210

1 0.8254 0.2166 0.8254 6.0630 0.9212 2.4220 0.9212 2.6788
3 2.8399 20.6844 2.8399 20.6139 2.5841 19.1503 2.5841 25.0051
5 1.8230 38.7137 1.8230 40.8417 2.4286 37.9863 2.4286 40.8527
10 43.2566 94.1492 43.2566 95.7875 43.6654 91.0428 43.6654 96.3705
15 126.8200 91.7511 126.8200 88.5036 126.5270 107.9500 126.5270 95.8139
16 137.7700 109.2780 137.7700 95.5169 137.4400 108.7320 137.4400 89.8270
20 167.9100 186.4380 167.9100 157.3340 169.6540 174.5390 169.6540 158.0160
(Devam)

1 0.7895 1.8925 0.7895 6.1201 0.7781 1.5859 0.7781 4.3590
3 2.9325 20.0087 2.9325 19.6879 2.3763 22.6464 2.3763 28.0261
5 2.5535 38.1078 2.5535 40.3261 1.8733 36.5069 1.8733 41.3440
10 43.0608 91.7611 43.0608 93.2972 43.7549 89.2815 43.7549 89.7940
15 129.1660 99.3188 129.1660 95.8139 126.8820 116.9760 126.8820 107.7520
16 138.2450 108.2770 138.2450 96.1645 140.7090 118.7160 140.7090 103.4180
20 171.3120 186.4260 171.3120 139.2780 170.1520 184.9430 170.1520 156.5940

1 1.1455 3.3138 1.5309 0.9838 1.4301 2.3233 0.9085 1.4844
3 2.4268 4.8704 2.8005 2.2086 2.5243 2.6036 2.4700 5.5662
5 1.4061 24.0731 1.8017 23.3094 1.4401 14.9701 1.4558 19.0751
10 43.7116 75.3488 43.0744 81.2841 45.2137 83.4985 44.0398 80.9196
15 130.0710 105.6450 128.5850 90.7298 129.8420 120.1650 131.0550 125.1950
16 135.1750 115.0810 134.1580 102.1630 141.6550 117.4550 134.6720 124.4610
20 168.9570 170.6360 165.0760 159.5170 170.5550 161.9350 171.6420 167.5890

1 0.7835 0.4969 1.3726 2.5796 0.8624 2.3438 0.8686 2.4092
3 2.6147 1.1407 3.1175 3.4723 2.4548 8.3016 2.4264 11.0668
5 1.8004 12.6909 1.5950 20.6182 3.2973 18.3165 2.7770 29.8692
10 45.6674 74.9995 42.8820 84.6767 42.2185 89.6839 41.0725 84.6587
15 128.8620 97.1650 134.6680 89.6877 124.4860 113.4950 125.5130 99.4362
16 134.3690 101.6220 136.3570 104.4530 132.3330 111.2760 132.3020 102.8140
20 164.1760 169.0860 164.3740 159.0000 167.9540 183.9010 165.8760 175.4870

1 0.9083 1.2809 0.9311 2.6729 0.9187 1.2530 0.8646 1.7967
3 1.9025 13.7118 2.1153 18.2275 2.2703 16.9479 2.5030 18.5303
5 3.0570 24.9859 2.9870 30.4244 2.6925 25.3964 3.1139 26.7702
10 43.6823 86.9509 43.3666 86.7789 42.9572 89.8132 42.3454 87.9477
15 124.5450 111.0850 124.8720 98.5691 125.4740 111.9490 123.8070 100.0990
16 132.3960 116.3650 133.4780 104.6290 131.5960 115.5090 131.9090 103.1240
20 170.4300 191.9000 166.8010 174.7690 168.9210 184.7040 166.8370 179.2360
(Devam)

1 1.3788 1.1601 1.1572 3.3353 0.8257 2.8146 0.8863 3.6152
3 2.6949 1.9044 2.9517 1.5069 2.2410 3.0636 2.9631 0.9982
5 2.2993 11.5861 2.7520 13.7896 2.8299 20.2480 2.9079 11.9107
10 43.2785 77.8911 42.8128 75.4753 42.6161 80.4871 42.3385 80.5965
15 124.2660 118.6750 125.7530 104.2480 122.3750 109.7450 125.2190 94.0969
16 132.8990 118.3010 132.2870 108.8650 131.6890 113.0990 134.6330 113.9410
20 167.6000 181.6340 163.2920 186.0520 165.5680 179.9830 166.6980 185.7180

1 0.9802 2.7931 0.9802 1.6128 0.6544 2.4391 0.6544 2.7581
3 2.0088 1.8857 2.0088 4.0112 0.9369 1.7738 0.9369 0.8172
5 4.2371 1.0872 4.2371 6.1286 2.1484 3.8984 2.1484 4.1024
10 40.8642 71.0130 40.8642 63.2319 38.0832 41.8172 38.0832 44.6893
15 125.8930 126.8920 125.8930 126.9150 119.8370 125.5620 119.8370 133.7660
16 130.9370 142.5450 130.9370 137.5380 133.3610 136.1590 133.3610 131.2170
20 160.9200 192.7440 160.9200 195.7350 174.3110 180.6810 174.3110 172.5110

1 0.8223 0.0000 0.8026 0.9620 0.8216
3 2.2540 0.0000 2.2590 2.6430 2.7875
5 1.5140 0.0000 1.9553 2.6345 2.7569
10 41.9718 0.0000 44.1955 45.4607 42.8765
15 128.6540 0.0000 130.6850 126.3820 125.7450
16 140.0100 103.4320 138.7200 83.7143 133.0640 125.8760 131.9900 104.6290
20 170.9290 176.7840 169.2920 157.1430 168.7810 183.5170 165.6860 170.5390

1 0.9140 0.8567 0.9694 1.1853
3 2.4144 2.7957 2.5893 2.8513
5 2.2281 2.5184 2.5890 2.5953
10 43.0418 42.0781 43.2162 43.1069
15 124.8090 127.0140 126.0640 124.2680
16 135.5860 129.8690 133.9190 97.0265 133.0610 111.8650 135.5160 106.9310
20 166.3950 171.7070 166.3880 164.1180 164.4540 178.5100 169.5080 173.1410
EK-B- 4 Derinlikler ve Noktalara Göre Maksimum Yanal Deplasmanların Mutlak Değerinin (m)
Tablosu

1 0.000626 0.000350 0.000626 0.000229 0.000110 0.000371 0.000110 0.000293
3 0.000557 0.000250 0.000557 0.000225 0.000665 0.000389 0.000665 0.000284
5 0.000277 0.000316 0.000277 0.000234 0.000702 0.000340 0.000702 0.000251
10 0.000306 0.000299 0.000306 0.000215 0.000766 0.000300 0.000766 0.000222
15 0.000501 0.000217 0.000501 0.000179 0.000434 0.000185 0.000434 0.000146
16 0.000571 0.000080 0.000571 0.000068 0.000187 0.000073 0.000187 0.000203
20 0.000207 0.000114 0.000207 0.000167 0.000247 0.000099 0.000247 0.000153

1 0.000259 0.000536 0.000259 0.000364 0.000250 0.000553 0.000250 0.000339
3 0.000542 0.000539 0.000542 0.000342 0.000615 0.000600 0.000615 0.000345
5 0.001569 0.000379 0.001569 0.000270 0.001709 0.000426 0.001709 0.000274
10 0.001105 0.000303 0.001105 0.000228 0.001266 0.000337 0.001266 0.000230
15 0.000346 0.000146 0.000346 0.000117 0.000515 0.000191 0.000515 0.000120
16 0.000580 0.000118 0.000580 0.000161 0.000527 0.000112 0.000527 0.000135
20 0.000515 0.000132 0.000515 0.000203 0.000534 0.000141 0.000534 0.000213

1 0.000146 0.000567 0.000146 0.000348 0.000143 0.000476 0.000143 0.000293
3 0.000544 0.000599 0.000544 0.000331 0.000267 0.000448 0.000267 0.000281
5 0.001273 0.000430 0.001273 0.000259 0.000754 0.000381 0.000754 0.000247
10 0.000920 0.000355 0.000920 0.000217 0.000604 0.000329 0.000604 0.000216
15 0.000675 0.000198 0.000675 0.000114 0.000158 0.000212 0.000158 0.000145
16 0.000605 0.000112 0.000605 0.000160 0.000178 0.000096 0.000178 0.000131
20 0.000677 0.000108 0.000677 0.000181 0.000369 0.000129 0.000369 0.000111

1 0.000520 0.000947 0.000619 0.000922 0.000304 0.000434 0.000420 0.000184
3 0.000451 0.000323 0.000495 0.000363 0.000358 0.000382 0.000238 0.000304
5 0.000561 0.000505 0.000650 0.000392 0.000327 0.000302 0.000365 0.000273
10 0.000312 0.000493 0.000326 0.000388 0.000503 0.000242 0.000629 0.000243
15 0.000514 0.000372 0.000707 0.000346 0.000333 0.000143 0.000253 0.000157
16 0.000210 0.000175 0.000272 0.000112 0.000652 0.000125 0.000659 0.000130
20 0.000240 0.000107 0.000301 0.000086 0.000509 0.000126 0.000509 0.000102
Tablosu (Devam)

1 0.000271 0.000267 0.000134 0.000517 0.000457 0.000584 0.000399 0.000325
3 0.000230 0.000308 0.000206 0.000234 0.000741 0.000483 0.001009 0.000253
5 0.000617 0.000112 0.000219 0.000145 0.003102 0.000307 0.003327 0.000195
10 0.001057 0.000135 0.001251 0.000071 0.002943 0.000225 0.003478 0.000154
15 0.000507 0.000207 0.000279 0.000135 0.002442 0.000119 0.002835 0.000111
16 0.001162 0.000155 0.001161 0.000102 0.001221 0.000302 0.001282 0.000228
20 0.000919 0.000147 0.000913 0.000142 0.000764 0.000487 0.000878 0.000449

1 0.000429 0.000791 0.000448 0.000246 0.000561 0.000608 0.000601 0.000314
3 0.000799 0.000573 0.000809 0.000154 0.000753 0.000474 0.000790 0.000249
5 0.003251 0.000317 0.004209 0.000148 0.002752 0.000354 0.003383 0.000168
10 0.002685 0.000216 0.003394 0.000087 0.002781 0.000277 0.003107 0.000145
15 0.002801 0.000149 0.002907 0.000158 0.002833 0.000114 0.002952 0.000124
16 0.001164 0.000320 0.001188 0.000263 0.000951 0.000297 0.001027 0.000243
20 0.000766 0.000427 0.000889 0.000350 0.000747 0.000436 0.000817 0.000396

1 0.000711 0.001818 0.000690 0.000785 0.000755 0.001057 0.000625 0.001642
3 0.000545 0.000537 0.000605 0.000129 0.000490 0.000482 0.000499 0.000454
5 0.001722 0.000242 0.001714 0.000169 0.001386 0.000245 0.001180 0.000180
10 0.002484 0.000280 0.003046 0.000226 0.002411 0.000293 0.002837 0.000229
15 0.001839 0.000419 0.002090 0.000355 0.002685 0.000361 0.002672 0.000377
16 0.001223 0.000708 0.001062 0.000589 0.000696 0.000644 0.000586 0.000615
20 0.001118 0.000895 0.000960 0.000896 0.000411 0.000805 0.000418 0.000771

1 0.000444 0.003134 0.000444 0.000420 0.000295 0.000435 0.000295 0.000345
3 0.001457 0.003731 0.001457 0.000769 0.000331 0.001626 0.000331 0.000815
5 0.004310 0.002431 0.004310 0.001059 0.000428 0.001267 0.000428 0.001253
10 0.004887 0.001234 0.004887 0.000742 0.001416 0.001422 0.001416 0.001330
15 0.003855 0.001500 0.003855 0.001630 0.001314 0.000470 0.001314 0.000693
16 0.000394 0.001601 0.000394 0.001222 0.000712 0.000217 0.000712 0.000205
20 0.000601 0.001491 0.000601 0.001076 0.000630 0.000227 0.000630 0.000241
Tablosu (Devam)

1 0.000143 0.000211 0.000495 0.000508
3 0.000857 0.000537 0.000725 0.000732
5 0.000716 0.000510 0.002541 0.002738
10 0.000690 0.000653 0.001712 0.001988
15 0.000233 0.000299 0.001453 0.001869
16 0.000279 0.000101 0.000356 0.000119 0.000845 0.000118 0.000919
20 0.000290 0.000079 0.000335 0.000076 0.000633 0.000211 0.000677 0.000143

1 0.000420 0.000421 0.000000 0.000587 0.000854
3 0.000316 0.000312 0.000000 0.000408 0.000386
5 0.002416 0.002445 0.000000 0.000658 0.001023
10 0.001532 0.001755 0.000000 0.001654 0.001893
15 0.001048 0.001387 0.000000 0.001086 0.001276
16 0.001145 0.000152 0.001179 0.000107 0.001446 0.000457 0.001404 0.000208
20 0.000900 0.000237 0.000910 0.000117 0.001193 0.000539 0.001185 0.000425

1 0.000131 0.000093 0.000131 0.000075 0.000131 0.000166 0.000131 0.000082
3 0.000102 0.000125 0.000102 0.000083 0.000107 0.000144 0.000107 0.000073
5 0.000114 0.000183 0.000114 0.000080 0.000114 0.000136 0.000114 0.000056
10 0.000155 0.000181 0.000155 0.000088 0.000159 0.000126 0.000159 0.000054
15 0.000158 0.000139 0.000158 0.000099 0.000129 0.000097 0.000129 0.000074
16 0.000200 0.000101 0.000200 0.000088 0.000220 0.000082 0.000220 0.000078
20 0.000222 0.000089 0.000222 0.000115 0.000191 0.000087 0.000191 0.000068

1 0.000127 0.000207 0.000127 0.000098 0.000122 0.000185 0.000122 0.000101
3 0.000108 0.000169 0.000108 0.000068 0.000106 0.000194 0.000106 0.000070
5 0.000116 0.000096 0.000116 0.000059 0.000116 0.000098 0.000116 0.000060
10 0.000190 0.000082 0.000190 0.000076 0.000194 0.000092 0.000194 0.000071
15 0.000134 0.000085 0.000134 0.000103 0.000134 0.000088 0.000134 0.000099
16 0.000256 0.000073 0.000256 0.000089 0.000245 0.000073 0.000245 0.000089
20 0.000240 0.000106 0.000240 0.000106 0.000222 0.000105 0.000222 0.000114
Tablosu (Devam)

1 0.000119 0.000173 0.000119 0.000100 0.000125 0.000143 0.000125 0.000085
3 0.000096 0.000175 0.000096 0.000067 0.000105 0.000164 0.000105 0.000078
5 0.000119 0.000097 0.000119 0.000059 0.000115 0.000145 0.000115 0.000058
10 0.000183 0.000086 0.000183 0.000064 0.000158 0.000129 0.000158 0.000057
15 0.000128 0.000085 0.000128 0.000091 0.000125 0.000099 0.000125 0.000075
16 0.000250 0.000074 0.000250 0.000089 0.000213 0.000082 0.000213 0.000078
20 0.000228 0.000102 0.000228 0.000110 0.000188 0.000083 0.000188 0.000068

1 0.000146 0.000544 0.000146 0.000172 0.000144 0.000302 0.000146 0.000158
3 0.000116 0.000223 0.000121 0.000181 0.000120 0.000233 0.000121 0.000106
5 0.000118 0.000222 0.000118 0.000111 0.000116 0.000133 0.000116 0.000076
10 0.000169 0.000256 0.000180 0.000122 0.000179 0.000128 0.000186 0.000070
15 0.000168 0.000150 0.000172 0.000111 0.000127 0.000101 0.000125 0.000094
16 0.000216 0.000094 0.000215 0.000111 0.000205 0.000098 0.000195 0.000093
20 0.000208 0.000106 0.000213 0.000129 0.000187 0.000101 0.000188 0.000098

1 0.000142 0.000231 0.000146 0.000637 0.000144 0.000393 0.000140 0.000181
3 0.000121 0.000134 0.000122 0.000244 0.000111 0.000272 0.000111 0.000190
5 0.000117 0.000103 0.000115 0.000136 0.000116 0.000155 0.000121 0.000149
10 0.000190 0.000115 0.000194 0.000168 0.000209 0.000155 0.000232 0.000145
15 0.000152 0.000091 0.000154 0.000161 0.000143 0.000115 0.000144 0.000167
16 0.000220 0.000108 0.000209 0.000099 0.000216 0.000184 0.000202 0.000236
20 0.000228 0.000122 0.000211 0.000112 0.000223 0.000234 0.000206 0.000258

1 0.000150 0.000364 0.000147 0.000169 0.000156 0.000432 0.000155 0.000168
3 0.000102 0.000303 0.000103 0.000221 0.000102 0.000267 0.000103 0.000205
5 0.000120 0.000163 0.000126 0.000257 0.000126 0.000169 0.000130 0.000142
10 0.000214 0.000189 0.000241 0.000154 0.000214 0.000160 0.000242 0.000122
15 0.000142 0.000120 0.000141 0.000173 0.000141 0.000121 0.000139 0.000152
16 0.000219 0.000164 0.000204 0.000215 0.000216 0.000187 0.000206 0.000223
20 0.000225 0.000214 0.000208 0.000233 0.000227 0.000230 0.000210 0.000253
Tablosu (Devam)

1 0.000168 0.000789 0.000177 0.000443 0.000175 0.000814 0.000197 0.000565
3 0.000121 0.000137 0.000129 0.000130 0.000093 0.000156 0.000106 0.000153
5 0.000117 0.000214 0.000120 0.000204 0.000122 0.000291 0.000124 0.000156
10 0.000231 0.000212 0.000269 0.000280 0.000197 0.000215 0.000192 0.000197
15 0.000146 0.000122 0.000150 0.000253 0.000137 0.000136 0.000133 0.000186
16 0.000218 0.000203 0.000202 0.000317 0.000236 0.000213 0.000219 0.000264
20 0.000225 0.000261 0.000205 0.000351 0.000240 0.000277 0.000230 0.000304

1 0.000127 0.000634 0.000127 0.002661 0.000169 0.000992 0.000169 0.000739
3 0.000132 0.000915 0.000132 0.000990 0.000148 0.000879 0.000148 0.000925
5 0.000194 0.000417 0.000194 0.001620 0.000129 0.000391 0.000129 0.001268
10 0.000457 0.000644 0.000457 0.000483 0.000175 0.000323 0.000175 0.000281
15 0.000211 0.000172 0.000211 0.000244 0.000135 0.000556 0.000135 0.000192
16 0.000222 0.000575 0.000222 0.000524 0.000189 0.000153 0.000189 0.000135
20 0.000214 0.000504 0.000214 0.000485 0.000186 0.000149 0.000186 0.000149

1 0.000143 0.000144 0.000136 0.000000 0.000143
3 0.000112 0.000112 0.000104 0.000000 0.000105
5 0.000116 0.000117 0.000115 0.000000 0.000119
10 0.000163 0.000164 0.000214 0.000000 0.000214
15 0.000125 0.000127 0.000137 0.000000 0.000141
16 0.000212 0.000091 0.000204 0.000090 0.000251 0.000113 0.000243 0.000120
20 0.000185 0.000092 0.000184 0.000073 0.000252 0.000120 0.000249 0.000174

1 0.000133 0.000135 0.000164 0.000158
3 0.000112 0.000118 0.000124 0.000124
5 0.000117 0.000114 0.000113 0.000113
10 0.000205 0.000204 0.000207 0.000212
15 0.000142 0.000144 0.000155 0.000156
16 0.000245 0.000090 0.000243 0.000132 0.000249 0.000102 0.000250 0.000153
20 0.000246 0.000127 0.000242 0.000121 0.000242 0.000142 0.000240 0.000195
EK-B- 5 Derinlikler ve Noktalara Göre Maksimum Kayma Birim Deformasyonun Mutlak

Değerleri Tablosu

1 0.001128 0.000045 0.001128 0.000026 0.000346 0.000036 0.000346 0.000009
3 0.000939 0.000133 0.000939 0.000056 0.000410 0.000024 0.000410 0.000009
5 0.000895 0.000105 0.000895 0.000048 0.001636 0.000026 0.001636 0.000008
10 0.001468 0.000039 0.001468 0.000037 0.001035 0.000022 0.001035 0.000017
15 0.000471 0.000144 0.000471 0.000159 0.001443 0.000254 0.001443 0.000233
16 0.000584 0.000111 0.000584 0.000067 0.001481 0.000242 0.001481 0.000132
20 0.000243 0.000084 0.000243 0.000063 0.000311 0.000070 0.000311 0.000126

1 0.000323 0.000027 0.000323 0.000036 0.000288 0.000110 0.000288 0.000077
3 0.002594 0.000132 0.002594 0.000055 0.001781 0.000171 0.001781 0.000101
5 0.002083 0.000099 0.002083 0.000045 0.001961 0.000169 0.001961 0.000091
10 0.000385 0.000044 0.000385 0.000040 0.000736 0.000080 0.000736 0.000069
15 0.000855 0.000061 0.000855 0.000172 0.000491 0.000348 0.000491 0.000275
16 0.000840 0.000097 0.000840 0.000237 0.000474 0.000203 0.000474 0.000159
20 0.000649 0.000055 0.000649 0.000068 0.000725 0.000080 0.000725 0.000106

1 0.000964 0.000078 0.000964 0.000059 0.000568 0.000035 0.000568 0.000025
3 0.001041 0.000140 0.001041 0.000055 0.001081 0.000065 0.001081 0.000022
5 0.001141 0.000091 0.001141 0.000047 0.001277 0.000036 0.001277 0.000017
10 0.001024 0.000063 0.001024 0.000055 0.000400 0.000077 0.000400 0.000038
15 0.000516 0.000279 0.000516 0.000180 0.001307 0.000299 0.001307 0.000098
16 0.000457 0.000163 0.000457 0.000147 0.001318 0.000455 0.001318 0.000250
20 0.000516 0.000075 0.000516 0.000053 0.000299 0.000120 0.000299 0.000079

1 0.000527 0.000194 0.000423 0.000163 0.000593 0.000135 0.000359 0.000145
3 0.001445 0.000062 0.001358 0.000100 0.001108 0.000091 0.000321 0.000017
5 0.000202 0.000078 0.000833 0.000037 0.000136 0.000097 0.000367 0.000014
10 0.002732 0.000156 0.001731 0.000278 0.000352 0.000035 0.000540 0.000376
15 0.000398 0.000959 0.000349 0.000404 0.001792 0.000124 0.001954 0.000185
16 0.000432 0.000691 0.000356 0.000382 0.000988 0.000237 0.000598 0.000746
20 0.000810 0.000076 0.000531 0.000130 0.000349 0.000075 0.000128 0.000071

Değerleri Tablosu (Devam)

1 0.000542 0.001145 0.000711 0.000118 0.000679 0.000161 0.000706 0.000024
3 0.000641 0.000216 0.003055 0.000087 0.000569 0.000082 0.002171 0.000130
5 0.000537 0.000186 0.001106 0.000037 0.001039 0.000026 0.000809 0.000081
10 0.001013 0.000114 0.000526 0.000285 0.001108 0.000062 0.000808 0.000025
15 0.001082 0.000917 0.000980 0.000238 0.000736 0.000105 0.000664 0.000153
16 0.000815 0.000438 0.000172 0.000435 0.000357 0.000177 0.000493 0.000116
20 0.000469 0.000111 0.000391 0.000185 0.000417 0.000206 0.000405 0.000144

1 0.000407 0.000591 0.000495 0.000232 0.000293 0.000408 0.000165 0.000071
3 0.000620 0.000294 0.000933 0.000219 0.000409 0.000103 0.002427 0.000210
5 0.001832 0.000196 0.001306 0.000177 0.001709 0.000078 0.002009 0.000076
10 0.001403 0.000088 0.000412 0.000064 0.001425 0.000044 0.000317 0.000035
15 0.000506 0.000214 0.000516 0.000068 0.000496 0.000069 0.000351 0.000148
16 0.000312 0.000162 0.000496 0.000078 0.000315 0.000204 0.000357 0.000134
20 0.000433 0.000181 0.000329 0.000136 0.000393 0.000174 0.000260 0.000140

1 0.000263 0.000367 0.000510 0.001285 0.000571 0.000271 0.000172 0.000881
3 0.002349 0.000673 0.000332 0.000566 0.003502 0.000083 0.000230 0.000814
5 0.002616 0.000308 0.001517 0.000089 0.001397 0.000034 0.001003 0.000089
10 0.000690 0.000397 0.000387 0.000393 0.000610 0.000162 0.000897 0.000183
15 0.000156 0.000269 0.000153 0.000264 0.000154 0.000225 0.000306 0.000174
16 0.000122 0.000164 0.000091 0.000074 0.000258 0.000133 0.000161 0.000104
20 0.000265 0.000516 0.000085 0.000350 0.000462 0.000517 0.000072 0.000328

1 0.000219 0.002496 0.000219 0.001552 0.000687 0.003550 0.000687 0.001052
3 0.002123 0.001211 0.002123 0.001081 0.001609 0.003126 0.001609 0.000645
5 0.001162 0.001248 0.001162 0.001075 0.001306 0.000259 0.001306 0.000523
10 0.000812 0.000561 0.000812 0.000183 0.001339 0.000165 0.001339 0.000129
15 0.000877 0.000264 0.000877 0.000112 0.000675 0.000233 0.000675 0.000267
16 0.000346 0.000311 0.000346 0.000077 0.000675 0.000293 0.000675 0.000142
20 0.000172 0.000282 0.000172 0.000471 0.000489 0.000086 0.000489 0.000182


1 0.001138 0.001037 0.000302 0.000193
3 0.002055 0.002269 0.001595 0.000668
5 0.001311 0.001278 0.001785 0.001540
10 0.000178 0.000308 0.000416 0.000515
15 0.001507 0.001572 0.000602 0.000969
16 0.000300 0.000479 0.000347 0.000477 0.000843 0.000437 0.000199 0.000312
20 0.000338 0.000046 0.000352 0.000055 0.000617 0.000121 0.000623 0.000115

1 0.000743 0.000548 0.000806 0.001171
3 0.000774 0.000952 0.000636 0.002132
5 0.001049 0.000440 0.000340 0.001746
10 0.000441 0.000416 0.000546 0.000822
15 0.000096 0.000202 0.000355 0.000147
16 0.000093 0.000390 0.000318 0.000183 0.000304 0.000810 0.000310 0.000447
20 0.000572 0.000207 0.000600 0.000157 0.000787 0.000225 0.000501 0.000286

1 0.000074 0.000024 0.000074 0.000031 0.000076 0.000031 0.000076 0.000016
3 0.000227 0.000106 0.000227 0.000062 0.000353 0.000032 0.000353 0.000013
5 0.000114 0.000065 0.000114 0.000042 0.000061 0.000030 0.000061 0.000014
10 0.000080 0.000043 0.000080 0.000034 0.000087 0.000065 0.000087 0.000020
15 0.000056 0.000052 0.000056 0.000049 0.000071 0.000114 0.000071 0.000087
16 0.000044 0.000078 0.000044 0.000089 0.000095 0.000120 0.000095 0.000116
20 0.000075 0.000045 0.000075 0.000049 0.000058 0.000036 0.000058 0.000047

1 0.000131 0.000040 0.000131 0.000047 0.000144 0.000141 0.000144 0.000097
3 0.000235 0.000101 0.000235 0.000062 0.000368 0.000159 0.000368 0.000096
5 0.000082 0.000069 0.000082 0.000041 0.000106 0.000092 0.000106 0.000074
10 0.000125 0.000049 0.000125 0.000045 0.000119 0.000075 0.000119 0.000077
15 0.000041 0.000074 0.000041 0.000095 0.000042 0.000116 0.000042 0.000067
16 0.000055 0.000089 0.000055 0.000091 0.000045 0.000088 0.000045 0.000070
20 0.000059 0.000047 0.000059 0.000043 0.000085 0.000043 0.000085 0.000045


1 0.000132 0.000067 0.000132 0.000060 0.000077 0.000027 0.000077 0.000014
3 0.000240 0.000109 0.000240 0.000064 0.000323 0.000119 0.000323 0.000036
5 0.000106 0.000066 0.000106 0.000042 0.000117 0.000067 0.000117 0.000014
10 0.000148 0.000063 0.000148 0.000061 0.000066 0.000099 0.000066 0.000016
15 0.000041 0.000087 0.000041 0.000053 0.000107 0.000078 0.000107 0.000072
16 0.000046 0.000087 0.000046 0.000090 0.000067 0.000076 0.000067 0.000097
20 0.000071 0.000043 0.000071 0.000045 0.000058 0.000057 0.000058 0.000061

1 0.000085 0.000122 0.000081 0.000444 0.000082 0.000215 0.000089 0.000244
3 0.000309 0.000166 0.000220 0.000233 0.000304 0.000147 0.000303 0.000091
5 0.000104 0.000094 0.000094 0.000166 0.000156 0.000052 0.000130 0.000080
10 0.000085 0.000064 0.000076 0.000099 0.000083 0.000117 0.000097 0.000118
15 0.000084 0.000084 0.000087 0.000110 0.000064 0.000074 0.000040 0.000057
16 0.000053 0.000070 0.000057 0.000152 0.000077 0.000079 0.000048 0.000149
20 0.000074 0.000046 0.000059 0.000039 0.000060 0.000062 0.000061 0.000042

1 0.000133 0.000213 0.000135 0.000444 0.000218 0.000205 0.000161 0.000122
3 0.000347 0.000559 0.000235 0.000193 0.000455 0.000050 0.000255 0.000214
5 0.000126 0.000395 0.000138 0.000168 0.000053 0.000082 0.000049 0.000124
10 0.000088 0.000102 0.000090 0.000063 0.000123 0.000057 0.000084 0.000051
15 0.000047 0.000067 0.000048 0.000084 0.000044 0.000046 0.000044 0.000060
16 0.000114 0.000073 0.000056 0.000177 0.000054 0.000090 0.000047 0.000050
20 0.000063 0.000063 0.000055 0.000046 0.000067 0.000111 0.000064 0.000115

1 0.000214 0.000154 0.000154 0.000213 0.000199 0.000122 0.000148 0.000151
3 0.000466 0.000233 0.000473 0.000109 0.000418 0.000160 0.000288 0.000199
5 0.000061 0.000162 0.000050 0.000133 0.000054 0.000115 0.000057 0.000119
10 0.000118 0.000074 0.000119 0.000072 0.000109 0.000070 0.000109 0.000068
15 0.000046 0.000042 0.000044 0.000052 0.000045 0.000041 0.000043 0.000053
16 0.000055 0.000044 0.000048 0.000051 0.000056 0.000062 0.000048 0.000051
20 0.000067 0.000115 0.000065 0.000116 0.000057 0.000114 0.000065 0.000114


1 0.000206 0.001212 0.000199 0.000449 0.000205 0.001057 0.000154 0.000919
3 0.000416 0.000142 0.000266 0.000877 0.000331 0.000095 0.000269 0.000431
5 0.000077 0.000089 0.000085 0.000077 0.000047 0.000091 0.000091 0.000076
10 0.000091 0.000119 0.000108 0.000066 0.000090 0.000087 0.000097 0.000068
15 0.000047 0.000047 0.000046 0.000046 0.000045 0.000061 0.000045 0.000044
16 0.000059 0.000048 0.000052 0.000055 0.000064 0.000046 0.000059 0.000055
20 0.000071 0.000107 0.000059 0.000143 0.000069 0.000113 0.000060 0.000128

1 0.000108 0.001765 0.000108 0.001842 0.000085 0.000417 0.000085 0.000709
3 0.000283 0.002732 0.000283 0.002744 0.000240 0.000525 0.000240 0.002683
5 0.000067 0.001574 0.000067 0.000808 0.000051 0.000436 0.000051 0.000459
10 0.000086 0.000419 0.000086 0.000315 0.000065 0.000313 0.000065 0.000282
15 0.000042 0.000108 0.000042 0.000063 0.000041 0.000107 0.000041 0.000145
16 0.000045 0.000123 0.000045 0.000066 0.000044 0.000083 0.000044 0.000079
20 0.000057 0.000130 0.000057 0.000151 0.000064 0.000054 0.000064 0.000048

1 0.000083 0.000083 0.000193 0.000214
3 0.000364 0.000347 0.000403 0.000425
5 0.000130 0.000142 0.000060 0.000075
10 0.000071 0.000077 0.000134 0.000150
15 0.000043 0.000055 0.000061 0.000056
16 0.000059 0.000188 0.000053 0.000228 0.000060 0.000109 0.000063 0.000144
20 0.000058 0.000044 0.000055 0.000072 0.000075 0.000057 0.000076 0.000042

1 0.000198 0.000234 0.000172 0.000218
3 0.000435 0.000262 0.000359 0.000281
5 0.000103 0.000065 0.000074 0.000058
10 0.000127 0.000069 0.000118 0.000115
15 0.000057 0.000051 0.000058 0.000053
16 0.000063 0.000173 0.000063 0.000066 0.000068 0.000212 0.000061 0.000140
20 0.000075 0.000081 0.000066 0.000091 0.000058 0.000070 0.000063 0.000082
EK-C Hardin Sönümü ile Seed&İdriss (1979) Kayma Modülü Azalımlarının
Karşılaştırılması için FLAC3D Analiz Kodu
new
set fish autocreate off
system 'del flac3d.log'
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
def init
global CycStrain = 1.0e-4 ; (percent cyclic strain)
end
@init
call approxFit
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
def create_flac_files
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
local IO_WRITE = 1
local IO_ASCII = 1
array a_out(3)
local sec_mod_filename = 'approxFit-flac3d-sec-mod.txt'
local damping_filename = 'approxFit-flac3d-damping.txt'
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
local status = open(sec_mod_filename,IO_WRITE,IO_ASCII)
if status # 0 then
error = 'Failed to open file ' + sec_mod_filename + '. Error code = ' + string(status)
endif
a_out(1) = 'FLAC3D-Secant Modulus'
a_out(2) = '11 0.0'
a_out(3) = string(CycStrain) + ' ' + string(slope)
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
status = write(a_out,3)
if status # 0 then
error = 'Failed to write file ' + sec_mod_filename + '. Error code = ' +
string(status)
endif
status = close
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
status = open(damping_filename,IO_WRITE,IO_ASCII)
if status # 0 then
error = 'Failed to open file ' + damping_filename + '. Error code = ' + string(status)
endif
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
a_out(1) = 'FLAC3D-Damping Ratio'
a_out(2) = '11 0.0'
a_out(3) = string(CycStrain) + ' ' + string(DRat*100.0)
status = write(a_out,3)
if status # 0 then
error = 'Failed to write file ' + damping_filename + '. Error code = ' +
string(status)
endif
Karşılaştırılması için FLAC3D Analiz Kodu (Devam)
status = close
end
@create_flac_files
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
new
def init
global CycStrain = 0.0003 ; (percent cyclic strain)
end
@init
call approxFit
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
new
def init
end
@init
call approxFit
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
new
def init
end
@init
call approxFit
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
new
def init
end
@init
call approxFit
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
new
def init
end
@init
call approxFit
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
new
def init
global CycStrain = 1e-1 ; (percent cyclic strain)
end
@init
call approxFit
new
def init
global CycStrain = 3e-1 ; (percent cyclic strain)
end
@init
call approxFit
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
new
def init
global CycStrain = 1.0e0 ; (percent cyclic strain)
end
@init
call approxFit
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
new
def init
end
@init
call approxFit
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
new
def init
end
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
@init
call approxFit
call approxFit-plot
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
approxFit.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
set fish autocreate off
conf dynamic
def setup
global givenShear = 1e8
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
global _timestep = 1.0e-4
global nstep1 = 1000
local _disp = CycStrain / 100.0
global setVel = _disp / (_timestep * nstep1)
global givenBulk = 2.0 * givenShear
global nstep2 = nstep1 * 2
global nstep3 = nstep1 + nstep2
global nstep5 = nstep1 + 2 * nstep2
end
@setup
;
gen zone brick size 1 1 1
model mech elastic
prop den 1000 sh @givenShear bu @givenBulk
fix x y z
ini xvel @setVel range z=1
set dynamic dt @_timestep
ini damp hyst hardin 0.06
his add zone sxz id=1
his add gp xdis 0 0 1
his nstep 1
cyc @nstep1
ini xvel mul -1
cyc @nstep2
ini xvel mul -1
cyc @nstep2
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
his write 1 vs 2 tab 1
def HLoop
local emax = 0.0
local emin = 0.0
local tmax = 0.0
local tmin = 0.0
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
local n = 1
loop n (1,nstep5)
local _val = xtable(1,n)
emax = max(_val,emax)
emin = min(_val,emin)
_val = ytable(1,n)
tmax = max(_val,tmax)
tmin = min(_val,tmin)
endLoop
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
global slope = ((tmax - tmin) / (emax - emin)) / givenShear
local oo = ' strain = '+string(emax*100.0)
oo = out( string(oo) + '% G/Gmax = '+string(slope))
local Tbase = ytable(1,nstep3)
local Lsum = 0.0
loop n (nstep1,nstep3-1)
local meanT = (ytable(1,n) + ytable(1,n+1)) / 2.0
Lsum = Lsum + (xtable(1,n)-xtable(1,n+1)) * (meanT - Tbase)
endLoop
local Usum = 0.0

loop n (nstep3,nstep5-1)
meanT = (ytable(1,n) + ytable(1,n+1)) / 2.0
Usum = Usum + (xtable(1,n+1)-xtable(1,n)) * (meanT - Tbase)
endLoop
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
local Wdiff = Usum - Lsum

local Senergy = 0.5 * xtable(1,nstep1) * yTable(1,nstep1)
global Drat = Wdiff / (Senergy * 4.0 * pi)
oo = out(' damping ratio = '+string(Drat*100.0)+'%')
end
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
set logfile flac3d.log
set log on
@HLoop
set log off
def append_save_file(filenametext,value)
local IO_APPEND = 2
local IO_ASCII = 1
array a_out1(1)
local status = open(filenametext,IO_APPEND,IO_ASCII)

if status # 0 then
local str = "Failed to open file " + filenametext
error = str + '. Error code = ' + string(status)
endif
a_out1(1) = string(CycStrain*1.0) + ' ' + string(value)
status = write(a_out1,1)
if status # 0 then
str = "Failed to write file " + filenametext
error = str + '. Error code = ' + string(status)
endif
status = close
end
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
def save_files
local sec_mod_filename = 'approxFit-flac3d-sec-mod.txt'
local damping_filename = 'approxFit-flac3d-damping.txt'
append_save_file(sec_mod_filename,slope)
append_save_file(damping_filename,Drat*100.0)
end
@save_files
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
call approxFit-plot.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
plot create plot ModulusReactionFactor
plot set viewtitle on text "Cevrimsel Deformasyona (%), Karsylyk Gelen Sekant
Modulu Degerleri %"
plot add plot ModulusReactionFactor table xaxis log ...
100 style both salias 'SHAKE91' linestyle width 1 style solid color black
markstyle size 2 type circle color black ...
200 style both salias 'FLAC3D-Hardin Model' linestyle width 1 style solid color
blue markstyle size 2 type diamond color blue ...
xaxis label 'Deformasyon (%)' min 1.0e-4 max 1.0 ...
yaxis label 'Modul Azaltimi G/Gmax' min 0.0 max 1.2
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
plot create plot DampingRatio
plot set viewtitle on text "Cevrimsel Deformasyona (%), Karsilik Gelen Sonum
Oranlari (%)"
plot add plot DampingRatio table xaxis log ...
300 style both salias 'SHAKE91' linestyle width 1 style solid color black
markstyle size 2 type circle color black ...
400 style both salias 'FLAC3D-Hardin Model' linestyle width 1 style solid color
blue markstyle size 2 type diamond color blue ...
xaxis label 'Deformasyon (%)' min 1.0e-4 max 1.0 ...
yaxis label 'Sönüm Orani (%)' min 0.0 max 100.0
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
EK-D Serbest Zemin Profili FLAC3D Analiz Kodu
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_Main_Program.f3dat
---------------------------------------------SİSTEM-ANALİZİ----------------------------
call 1_1_FF_Static ;Statik Analiz

call 1_2_FF_Dynamic_1Hz ;Dinamik Analiz
call 1_3_FF_Dynamic_5Hz ; Dinamik Analiz
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_0_Grout_Mesh_Data.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
def data_grout
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
X=30
Y=30
;-------------------------------------------------------------------------------------------------
XD=16
YD=16
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
X_JG=10
Y_JG=10
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
P1X=X
P1Y=Y
P1Z=2*(-PZ_B)
P2X=2*XD
P2Y=2*YD
P2Z=2*(-PZ_B)
P3X=2*X_JG
P3Y=2*Y_JG
P3Z_1=2*(-PZ_B)
P3Z_2=2*(-D)
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
X3M_1=(X-X_JG)/2
Y3M_1=(Y-Y_JG)/2
X4M_1=X3M_1
X4M_2=X-X3M_1
Y4M_1=Y3M_1
EK-D Serbest Zemin Profili FLAC3D Analiz Kodu (Devam)
Y4M_2=Y-Y3M_1
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
X1_1=-0.1
X1_2=0.1
X2_1=X-0.1
X2_2=X+0.
Y1_1=-0.1
Y1_2=0.1
Y2_1=Y-0.1
Y2_2=Y+0.1
Z1_1=PZ_B-0.1
Z1_2=PZ_B+0.1
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
PZ1=1.0
PZ2=1.0
….
….
….
….
PZ20=1.0
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
L_1='Layer-1'
L_2='Layer-2'
….
….
….
….
….
L_20='Layer-20'
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
PZ_1=B_H-PZ1
PZ_2=PZ_1-PZ2
….
….
….
….
PZ_20=PZ_19-PZ20
---------------------------------------------TABAKA-1---------------------------------------
dens_layer_1= 1.7
bulk_layer_1= 5.78e4
shear_layer_1= 1.23e4
fric_layer_1= 29.00
tens_layer_1 = 0.
dil_layer_1 = 0.
coh_layer_1= 0.3
poisson_layer_1= 0.4
poros_layer_1= 0.30
perm_layer_1 = 6.72e-6
N1_60_L1=3.73
---------------------------------------------TABAKA-2---------------------------------------
dens_layer_2= 1.7
fric_layer_2= 29.00
tens_layer_2 = 0.
dil_layer_2 = 0.
coh_layer_2= 0.3
N1_60_L2=4.74
poros_layer_2= 0.30
….
….
….
….
--------------------------------------------TABAKA-20--------------------------------------
dens_layer_20= 1.7
fric_layer_20= 29.00
tens_layer_20 = 0.
dil_layer_20 = 0.
coh_layer_20= 0.3
;--------------------------------
poros_layer_20= 0.30
N1_60_L20=8.34
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
ray1=0.05
ray2=20
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
hard_layer1=0.022
hard_layer2=0.039
hard_layer3=0.050
hard_layer4=0.059
hard_layer5=0.067
hard_layer6=0.074
hard_layer7=0.081
hard_layer8=0.087
hard_layer9=0.093
hard_layer10=0.098
hard_layer11=0.103
hard_layer12=0.108
hard_layer13=0.112
hard_layer14=0.117
hard_layer15=0.121
hard_layer16=0.125
hard_layer17=0.129
hard_layer18=0.133
hard_layer19=0.137
hard_layer20=0.140
end
@data_grout
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_1_FF_Static.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
new
config fluid dyn
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
set fish autocreate on
set fluid off dyn off
set processors 4
call 1_0_Grout_Mesh_Data
@data_grout
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
gen zone brick size @P1X @P1Y @P1Z p0 0 0 @PZ_B p1 @X 0 @PZ_B p2 0
@Y @PZ_B p3 0 0 @B_H ratio 1 1 1
del zone range x @X2M_1 @X2M_2 y @Y2M_1 @Y2M_2
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
gen zone brick size @P2X @P2Y @P2Z p0 @X2M_1 @Y2M_1 @PZ_B p1
@X2M_2 @Y2M_1 @PZ_B p2 @X2M_1 @Y2M_2 @PZ_B &
p3 @X2M_1 @Y2M_1 @B_H ratio 1 1 1

;--------------------------------------------------------------------------------------------------
gen zone brick size @P3X @P3Y @P3Z_1 p0 @X4M_1 @Y4M_1 @PZ_B p1
p3 @X4M_1 @Y4M_1 @B_H ratio 1 1 1
;-------------------------------------- TABAKA ADLANDIRILMASI--------------------

range name @L_1 z=@PZ_1,@B_H
range name @L_2 z=@PZ_2,@PZ_1
…
…
…
…
…
group zone @L_1 range nrange @L_1

…
…
…
…
…
;--------------------------------------ARAYUZEY ATANMASI---------------------------
attach face
fix x y z
ini xv 0 yv 0 zv 0 xdisp 0 ydisp 0 zdisp 0
free x y z
save SYSTEM_1_FF_2_SOIL_GEOM
;--------------------------ZEMIN OZELLIKLERININ ATANMASI---------------

;------------ TABAKA -1-------------
model mech finn range group @L_1
prop dens @dens_layer_1 &
bulk @bulk_layer_1 &
shear @shear_layer_1 &
fric @fric_layer_1 &
tens @tens_layer_1 &
dil @dil_layer_1 &
coh @coh_layer_1 &
poisson @poisson_layer_1 &
ff_latency 1000000 &
range group @L_1
model fluid fl_iso range group @L_1
prop porosity @poros_layer_1 perm @perm_layer_1 range group @L_1
ini fmod = 0. fden 1 range group @L_1 ;
…
…
…
…
…
;------------ TABAKA -20-------------

dil @dil_layer_20 &
coh @coh_layer_20 &
range group @L_20
;---------AGIRLIK VE BOSLUK SUYU VEKTORLERININ GIRILMESI---------

ini xdisp 0 ydisp 0 zdisp 0
ini xvel 0 yvel=0 zvel=0
fix pp 0 range z -0.1 0.1
fix x y range x @X1_1 @X1_2

fix x y range y @Y1_1 @Y1_2
fix x y z range z @Z1_1 @Z1_2
ini pp 0 grad 0 0 -9.81

set grav 0 0 -9.81 small
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
solve elastic
save SYSTEM_1_FF_3_ADD_GRAVITY_PP
;---------------SISTEMIN DINAMIK OZELIKLERIN TANIMLANMASI---------

ini state 0
prop ff_lat 50 range group @L_1

….
….
….
….
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
ini xdisp 0.0 ydisp 0.0 zdisp 0.0
ini xv 0.0 yv 0.0 zv 0.0
ini sxz 0.0 sxy 0.0 syz 0.0
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
save SYSTEM_1_FF_4_DYNAMIC_PROPERTIES
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_2_FF_Dynamic_1Hz.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
rest SYSTEM_1_FF_4_DYNAMIC_PROPERTIES
set dyn=on large
set processor 4
set dyn multistep on
@data_grout
hist reset
;------------------------------------------------------------------------------------
ini fmod = 2e6 fden 1 ftens 0. range group @L_1
….
….
….
….
;---------------------------------------BYRNE FORMÜLÜ---------------------------------
;------------ TABAKA -1-------------
def setCoeffByrne_layer_1
local val_c1_layer_1 = 8.7*exp(-1.25*ln(N1_60_L1))
ff_c1_layer_1 = 0.5*val_c1_layer_1
ff_c2_layer_1 = 0.4/val_c1_layer_1
ff_c3_layer_1 = 0
end
@setCoeffByrne_layer_1
prop ff_switch=1 ff_c1=@ff_c1_layer_1 ff_c2=@ff_c2_layer_1
ff_c3=@ff_c3_layer_1 &
range group @L_1
;------------ TABAKA -2-------------
ff_c3_layer_2 = 0
end
range group @L_2
….
….
….
;------------ TABAKA -20-------------

ff_c3_layer_20 = 0
end
range group @L_20
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
free x y z

apply nquiet squiet dquiet range z @PZ_B
apply ff
fix z range z @PZ_B
call 5_1_Wave_1Hz
apply xacc=1.0 hist=table 1 range z @PZ_B
ini damp ray @ray1 @ray2 range group @L_1

….
….
….
….
ini damp hyst hardin @hard_layer1 range group @L_1

….
….
….
….
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
set dyn dt 2e-4
call 6_1_P_Zones_Groups
call 6_2_P_Calc
call 6_3_P_Hist
hist nstep 50
save SYSTEM_1_FF_5_DYNAMIC_CALC_PRE_1Hz
solve age 10.0

save SYSTEM_1_FF_6_DYNAMIC_CALC_POST_1Hz
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
set dyn=on large

set processor 4
@data_grout
hist reset
;------------------------------------------------------------------------------------
….
….
….
….
;-------------------------------------BYRNE FORMÜLÜ-----------------------------------
;------------ TABAKA -1-------------
ff_c3_layer_1 = 0
end
range group @L_1
;------------ TABAKA -2-------------
ff_c3_layer_2 = 0
end
range group @L_2
….
….
….
….
;------------ TABAKA -20-------------
ff_c3_layer_20 = 0
end
range group @L_20
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
free x y z

apply ff
fix z range z @PZ_B
call 5_2_Wave_5Hz

….
….
….
….

….
….
….
….
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
set dyn dt 2e-4
call 6_2_P_Calc
call 6_3_P_Hist
hist nstep 50
solve age 10.0
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;------------------------------------------------------------
set dyn=on large
set processor 4
;------------------------------------------------------------
@data_grout
;------------------------------------------------------------
hist reset
;------------------------------------------------------------------------------------
….
….
….
….
;----------------------------BYRNE FORMÜLÜ--------------------------------------------
;------------ TABAKA -1-------------
ff_c3_layer_1 = 0
end
range group @L_1
;------------ TABAKA -2-------------

ff_c3_layer_2 = 0
end
range group @L_2
….
….
….
….
;------------ TABAKA -20-------------
ff_c3_layer_20 = 0
end
range group @L_20
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
free x y z

apply ff
fix z range z @PZ_B
call 5_2_Wave_10Hz

….
….
….
….

….
….
….
….
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
set dyn dt 2e-4
call 6_2_P_Calc
call 6_3_P_Hist
hist nstep 50
solve age 10.0
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;------------------------------------------------------------
set dyn=on large
set processor 4
;------------------------------------------------------------
@data_grout
;------------------------------------------------------------
hist reset
;------------------------------------------------------------------------------------
….
….
….
….
;----------------------------BYRNE FORMÜLÜ--------------------------------------------
;------------ TABAKA -1-------------
ff_c3_layer_1 = 0
end
range group @L_1
;------------ TABAKA -2-------------

ff_c3_layer_2 = 0
end
range group @L_2
….
….
….
….
;------------ TABAKA -20-------------
ff_c3_layer_20 = 0
end
range group @L_20
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
free x y z

apply ff
fix z range z @PZ_B
call 5_4_Wave_20Hz

….
….
….
….

….
….
….
….
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
set dyn dt 2e-4
call 6_2_P_Calc
call 6_3_P_Hist
hist nstep 50
solve age 10.0
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
5_1_Wave_1Hz.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
table 1 erase
define setup
global freq = 1
global ampl = 0.5
global env_time = 10.0
end
@setup
def wave
omega = 2.0 * pi * freq
o_env = 2.0 * pi / env_time
loop n (1,5000)
dy_time = 0.002 * n
if dy_time > env_time
w_acc = 0.0
else
w_acc = 0.5*(1.0-cos(o_env*dy_time))*ampl*sin(omega*dy_time)
endif
xtable(1,n) = dy_time
ytable(1,n) = w_acc
endloop
end
@wave
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
5_2_Wave_5Hz.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
table 1 erase
define setup
global freq = 5
global ampl = 0.5
end
@setup
def wave
loop n (1,5000)
dy_time = 0.002 * n
w_acc = 0.0
else
endif
ytable(1,n) = w_acc
endloop
end
@wave
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
5_3_Wave_10Hz.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
table 1 erase
define setup
global freq = 10
global ampl = 0.5
end
@setup
def wave
loop n (1,5000)
dy_time = 0.002 * n
w_acc = 0.0
else
endif
ytable(1,n) = w_acc
endloop
end
@wave
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
5_3_Wave_20Hz.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
table 1 erase
define setup
global freq = 20
global ampl = 0.5
end
@setup
def wave
loop n (1,5000)
dy_time = 0.002 * n
w_acc = 0.0
else
endif
ytable(1,n) = w_acc
endloop
end
@wave
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
6_1_P_Zones_Groups.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
def P_ZN_GP
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
P1X=15
P1Y=15
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
Z1=-1
Z2=-2
Z3=-3
Z4=-4
Z5=-5
Z6=-6
Z7=-7
Z8=-8
Z9=-9
Z10=-10
Z11=-11
Z12=-12
Z13=-13
Z14=-14
Z15=-15
Z16=-16
Z17=-17
Z18=-18
Z19=-19
Z20=-20
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;LOKAL BÖLGELER
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;NOKTA 1
;----------------
global ZP1_Z1=z_near(P1X,P1Y,Z1)
….
….
….
….
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;LOKAL GRUPLAR
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;NOKTA 1
;----------------
global GP1_Z1=gp_near(P1X,P1Y,Z1)
….
….
….
….
end
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
@P_ZN_GP
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
6_2_P_Calc.f3dat
;---------------------------------PPR-HESAPLAMALARI-------------------------------
def PPR_P
D=9.78
whilestepping
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;NOKTA 1
;----------------
PPR_GP1_Z1=(gp_pp(GP1_Z1)+(9.81*Z1))/((D*(-Z1)))
….
….
….
….
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
def S_S_P
whilestepping
array arr1(6) arr2(6) arr3(6) arr4(6) arr5(6) arr6(6) arr7(6) arr8(6) arr9(6) arr10(6)
array arr11(6) arr12(6) arr13(6) arr14(6) arr15(6) arr16(6) arr17(6) arr18(6)
arr19(6) arr20(6)
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;NOKTA 1
;--------------------------------------
dum1=z_fsi(ZP1_Z1,arr1) ;Z1
dun2=z_fsi(ZP1_Z2,arr2) ;Z2
….
….
….
….
;--------------------------------------
S_S_ZP1_Z1=2.0*arr1(6) ;Z1
S_S_ZP1_Z2=2.0*arr2(6) ;Z2
….
….
….
….
S_S_ZP1_Z20=2.0*arr20(6) ;Z20
end
@S_S_P
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
def effectiveStress
whilestepping
;------------------------------
;NOKTA 1
;------------------------------
E_S_ZP1_Z1 = z_szz(ZP1_Z1) + z_pp(ZP1_Z1)
….
….
….
….
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
end
@effectiveStress
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
6_3_P_Hist.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
hist reset
hist add unbal
add dytime
;------------------------------------------X-İVMELERİ--------------------------------------
;----------NOKTA-1
hist add gp xacc @P1X @P1Y 0

hist add gp xacc @P1X @P1Y @Z1
….
….
….
.....
;-------------------------------------------X-DEPLASMANLARI--------------------------
;----------NOKTA-1
hist add gp xdisp @P1X @P1Y 0

hist add gp xdisp @P1X @P1Y @Z1
….
….
….
….
;---------------------------------------------Z-DEPLASMANLARI-------------------------
;----------NOKTA-1
hist add gp zdisp @P1X @P1Y 0

hist add gp zdisp @P1X @P1Y @Z1
....
....
….
….
;---------------------------------AŞIRI BOŞLUK SUYU BASINCI-----------------------

;----------NOKTA-1
hist add gp pp @P1X @P1Y @Z1

….
….
….
….
;-------------------------BOŞLUK SUYU BASINCI ORANI------------------------
;----------NOKTA-1
his add fish @PPR_GP1_Z1

….
….
….
….
;----------------------KAYMA GERİLMESİ-KAYMA DEFORMASYONU ---------

;----------NOKTA-1
hist add zone sxz @P1X ,@P1Y, @Z1

hist add fish @S_S_ZP1_Z1

….
….
….
….
;---------------------------------EFFEKTIF GERİLME-------------------------------------
;----------NOKTA-1
his add fish @E_S_ZP1_Z1
….
….
….
….
EK-E Serbest Zemin Profili ve Jet Kolonlu Sistemi Birlikte Çözdüren
FLAC3D Analiz Kodu
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_Main_Program.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;---------------------------------------------SİSTEM-ANALİZİ-----------------------------
;SISTEM_1
;--------------------------------------
call 1_S_2_1_FF_Static_Gevsek
call 1_S_3_1_JG_Static_Gevsek
call 1_S_4_1_FF_Dynamic_Gevsek
call 1_S_5_1_JG_Dynamic_Gevsek
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_0_Grout_Mesh_Data.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
def data_grout
X=30
Y=30
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
XD=24
YD=24
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
X_JG=16
Y_JG=16
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
JG_X1=4.5
JG_X2=1
JG_X3=5
JG_X4=1
JG_X5=4.5
JG_Y1=4.5
JG_Y2=1
JG_Y3=5
JG_Y4=1
JG_Y5=4.5
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
B_H=0
D=-15
PZ_B =-20
JGMZ1=-PZ_B+1
JGMZ2=-PZ_B+D+1
JGMZ3=1
FLAC3D Analiz Kodu (Devam)
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
P1X=X
P1Y=Y
P1Z=2*(-PZ_B)
P2X=2*XD
P2Y=2*YD
P2Z=2*(-PZ_B)
P3X=2*X_JG
P3Y=2*Y_JG
P3Z_1=2*(-PZ_B)
P3Z_2=2*(-D)
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
X1M_1=(X-XD)/2
Y1M_1=(Y-YD)/2
X2M_1=X1M_1
X2M_2=X-X1M_1
Y2M_1=Y1M_1
Y2M_2=Y-Y1M_1
X3M_1=(X-X_JG)/2
Y3M_1=(Y-Y_JG)/2
X4M_1=X3M_1
X4M_2=X-X3M_1
Y4M_1=Y3M_1
Y4M_2=Y-Y3M_1
JGX_1=X4M_1
JGX_2=X4M_1+JG_X1
JGX_3=X4M_1+JG_X1+JG_X2
JGX_4=X4M_1+JG_X1+JG_X2+JG_X3
JGX_5=X4M_1+JG_X1+JG_X2+JG_X3+JG_X4
JGX_6=X4M_1+JG_X1+JG_X2+JG_X3+JG_X4+JG_X5
JGY_1=Y4M_1
JGY_2=Y4M_1+JG_Y1
JGY_3=Y4M_1+JG_Y1+JG_Y2
JGY_4=Y4M_1+JG_Y1+JG_Y2+JG_Y3
JGY_5=Y4M_1+JG_Y1+JG_Y2+JG_Y3+JG_Y4
JGY_6=Y4M_1+JG_Y1+JG_Y2+JG_Y3+JG_Y4+JG_Y5
X1_1=-0.1
X1_2=0.1
X2_1=X-0.1
X2_2=X+0.1
Y1_1=-0.1
Y1_2=0.1
Y2_1=Y-0.1
Y2_2=Y+0.1
Z1_1=PZ_B-0.1
Z1_2=PZ_B+0.1
PZ1=1.0
PZ2=1.0
….
.....
….
….
PZ20=1.0
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
L_JG='Jet-Grout'
L_1='Layer-1' ;Baslangyc-PZ1
L_2='Layer-2' ;PZ1-PZ2
….
….
….
….
L_20='Layer-20' ;PZ19-PZ20
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
PZ_1=B_H-PZ1
PZ_2=PZ_1-PZ2
….
….
….
….
PZ_20=PZ_19-PZ20
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
D1=-D+1
D2=B_H+1
D3=-D1
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;------------TABAKA-1---------------
dens_layer_1= 1.7
fric_layer_1= 29.00
tens_layer_1 = 0.
dil_layer_1 = 0.
coh_layer_1= 0.3
poros_layer_1= 0.30
N1_60_L1=3.73
;------------TABAKA-2------------
dens_layer_2= 1.7
fric_layer_2= 29.00
tens_layer_2 = 0.
dil_layer_2 = 0.
coh_layer_2= 0.3
;--------------------------------
N1_60_L2=4.74
poros_layer_2= 0.30
….
….
….
….
;------------TABAKA-20------------
dens_layer_20= 1.7
fric_layer_20= 29.00
tens_layer_20 = 0.
dil_layer_20 = 0.
coh_layer_20= 0.3
poros_layer_20= 0.30
N1_60_L20=8.34
;--------------------------------
dens_layer_JG = 1.8
bulk_layer_JG = 2.131e6
shear_layer_JG= 1.598e6
fric_layer_JG = 40.63
coh_layer_JG = 1.26e3
;--------------------------------
INT_KN_Layer_1= 8.52e6
INT_KS_Layer_1= 8.52e6
INT_FRIC_Layer_1 = 26.82
INT_COH_Layer_1 = 8.36e2
INT_TENS_Layer_1 = 2.87e5
;INT_TENS_Layer_2 = 2.87e5
….
….
….
….
INT_TENS_Layer_16 = 2.87e5
;--------------------------------
ray1=0.05
ray2=20
hard_layerJG =0.236
hard_layer1=0.022
hard_layer2=0.039
….
….
….
….
hard_layer20=0.140
end
@data_grout_gevsek
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_S_2_1_FF_Static_Gevsek.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
new
config fluid dyn
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
set processors 4
call 1_S_1_1_Grout_Mesh_Data_Gevsek
@data_grout_gevsek
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
@Y @PZ_B p3 0 0 @B_H ratio 1 1 1
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
p3 @X2M_1 @Y2M_1 @B_H ratio 1 1 1

;--------------------------------------------------------------------------------------------------
p3 @X4M_1 @Y4M_1 @B_H ratio 1 1 1
;----------------------------------TABAKA ADLANDIRILMASI-------------------------

….
….
….
….

….
….
….
….
;-------------------------------ARAYUZEY ATANMASI----------------------------------
attach face
fix x y z
free x y z
save SYSTEM_1_FF_2_SOIL_GEOM_GEVSEK
;--------------------MAZLEME OZELLIKLERININ ATANMASI---------------------

;------------TABAKA-1-------------


dil @dil_layer_1 &
coh @coh_layer_1 &
range group @L_1
;------------TABAKA-2-------------
dil @dil_layer_2 &
coh @coh_layer_2 &
range group @L_2
ini fmod = 0. fden 1 range group @L_2
….
….
….
….
;------------TABAKA-20-------------
dil @dil_layer_20 &
coh @coh_layer_20 &
range group @L_20
;---------AGIRLIK VE BOSLUK SUYU VEKTORLERININ GIRILMESI---------

ini xvel 0 yvel=0 zvel=0

ini pp 0 grad 0 0 -9.81

set grav 0 0 -9.81 small
solve elastic
save SYSTEM_1_FF_3_ADD_GRAVITY_PP_GEVSEK
;----------- SISTEMIN DINAMIK OZELLIKLERIN TANIMLANMASI------------

ini state 0
….
….
….
….
;------------------------------------------------------------
ini xv 0.0 yv 0.0 zv 0.0
save SYSTEM_1_FF_4_DYNAMIC_PROPERTIES_GEVSEK
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_S_3_1_JG_Static_Gevsek.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
new
config fluid dyn
set processors 4
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
@data_grout_gevsek
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
@Y @PZ_B p3 0 0 @B_H ratio 1 1 1
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
p3 @X2M_1 @Y2M_1 @B_H ratio 1 1 1

;--------------------------------------------------------------------------------------------------
p3 @X4M_1 @Y4M_1 @B_H ratio 1 1 1
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
del zone range x @JGX_2 @JGX_3 y @JGY_1 @JGY_6 z @D @B_H

;--------------------------------------------------------------------------------------------------
gen zone brick size @P3X @P3Y @P3Z_2 p0 @X4M_1 @Y4M_1 @D2 p1
@X4M_2 @Y4M_1 @D2 &
p2 @X4M_1 @Y4M_2 @D2 p3 @X4M_1 @Y4M_1 @D1 ratio 1 1 1
del zone range x @JGX_1 @JGX_2 y @JGY_1 @JGY_2 z @D2 @D1



;--------------------------------------------------------------------------------------------------
….
….
….
….


….
….
….
….
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
group zone @L_JG range z @D2 @D1
save SYSTEM_1_JG_1_SOIL_GEOM_PRE_GEVSEK
ini zposition add @D3 range group @L_JG

;--------------------------------------------------------------------------------------------------
attach face
fix x y z
free x y z
interface 1 wrap first group @L_JG second group @L_1

….
….
….
….
save SYSTEM_1_JG_2_SOIL_GEOM_POST_GEVSEK
;---------------------------INTEFACE MALZEME OZELLIKLERI---------------------
;---0-1m---
interface 1 prop kn @INT_KN_Layer_1 ks @INT_KS_Layer_1 fric
@INT_FRIC_Layer_1 &
coh @INT_COH_Layer_1 bslip=on
;---1-2m---
@INT_FRIC_Layer_2 &
….
….
….
….
;---15m--- Taban -----------
@INT_FRIC_Layer_16 &
interface 1 effective off

….
….
….
….
;---------------------MAZLEME OZELLIKLERININ ATANMASI--------------------

;------------TABAKA-1-------------
dil @dil_layer_1 &
coh @coh_layer_1 &
range group @L_1
ini fmod = 0. fden 1.0 range group @L_1 ;
;------------TABAKA-2-------------
dil @dil_layer_2 &
coh @coh_layer_2 &
range group @L_2
ini fmod = 0. fden 1.0 range group @L_2
….
….
….
….
;------------TABAKA-20-------------

dil @dil_layer_20 &
coh @coh_layer_20 &
range group @L_20
ini fmod = 0. fden 1.0 range group @L_20 ;
;---------------------JET GROUT BÖLGESİ GEÇİCİ ÖZELLİKLERİ-----------------

;------------TABAKA-1-(DUMMY-JG)-------------
model mech mohr range group @L_JG z @PZ_1 @B_H
dil @dil_layer_1 &
coh @coh_layer_1 &
range group @L_JG z @PZ_1 @B_H
;------------TABAKA-2-(DUMMY-JG)-------------
model mech mohr range group @L_JG z @PZ_2 @PZ_1
dil @dil_layer_2 &
coh @coh_layer_2 &
range group @L_JG z @PZ_2 @PZ_1
….
….
….
….
;------------TABAKA-15-(DUMMY-JG)-------------
model mech mohr range group @L_JG z @PZ_15 @PZ_14

dil @dil_layer_15 &
coh @coh_layer_15 &
range group @L_JG z @PZ_15 @PZ_14
;----------AGIRLIK VE BOSLUK SUYU VEKTORLERININ GIRILMESI--------

ini xvel=0 yvel=0 zvel=0

ini pp 0 grad 0 0 -9.81

set grav 0 0 -9.81
solve elastic
save SYSTEM_1_JG_3_ADD_GRAVITY_PP_GEVSEK_PRE
;-------------------------- JET GROUT ÖZELLİKLERİ-----------------------------------
model mech mohr range group @L_JG
prop density @dens_layer_JG &
bulk @bulk_layer_JG &
shear @shear_layer_JG &
fric @fric_layer_JG &
coh @coh_layer_JG &
range group @L_JG
solve ratio 1e-5

save SYSTEM_1_JG_3_ADD_GRAVITY_PP_GEVSEK_POST
;-------------SISTEMIN DINAMIK OZELIIKLERIN TANIMLANMASI-----------

ini state 0
….
….
….
….
;------------------------------------------------------------
interface 1 effective on
….
….
….
….

ini xv 0.0 yv 0.0 zv 0.0
save SYSTEM_1_JG_4_DYNAMIC_PROPERTIES_GEVSEK
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_S_4_1_FF_Dynamic_Gevsek.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
rest SYSTEM_1_FF_4_DYNAMIC_PROPERTIES_GEVSEK
set dyn=on large

set processor 4
@data_grout_gevsek
hist reset

….
….
….
….
;-------------------------------------BYRNE FORMÜLÜ-----------------------------------
;------------TABAKA-1-------------
ff_c3_layer_1 = 0
end
range group @L_1
;------------TABAKA-2-------------

ff_c3_layer_2 = 0
end
range group @L_2
range group @L_19
….
….
….
….
;------------TABAKA-20-------------
ff_c3_layer_20 = 0
end
range group @L_20
;----------------------------------SINIR KOSULLARI--------------------------------------
free x y z
apply ff
fix z range z @PZ_B
call 1_S_6_5_Wave

….
….
….
….

….
….
….
….
set dyn dt 2e-4
call 1_S_6_1_P_Zones_Groups
call 1_S_6_2_1_P_Calc_Gevsek
call 1_S_6_3_P_Hist
hist nstep 25 ;Step For Write History

save SYSTEM_1_FF_5_DYNAMIC_CALC_PRE_GEVSEK
solve age 10.0

call 1_S_6_4_P_Table
save SYSTEM_1_FF_6_DYNAMIC_CALC_POST_GEVSEK
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_S_5_1_JG_Dynamic_Gevsek.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
rest SYSTEM_1_JG_4_DYNAMIC_PROPERTIES_GEVSEK
set dyn on
set processor 4
@data_grout_gevsek

ini xvel 0.0 yvel 0.0 zvel 0.0
ini state 0
ini fmod = 2e6 fden 1.0 ftens 0. range group @L_1

….
….
….
….
;---------------------------------------BYRNE FORMÜLÜ---------------------------------
;------------TABAKA-1-------------
ff_c3_layer_1 = 0
end
range group @L_1
;------------TABAKA-2-------------
ff_c3_layer_2 = 0
end
range group @L_2
….
….
….
….
;------------TABAKA-20-------------
ff_c3_layer_20 = 0
end
range group @L_20
;----------------------------------------SINIR KOSULLARI--------------------------------
free x y z
apply ff
fix z range z @PZ_B
call 1_S_6_5_Wave
ini damp ray @ray1 @ray2 range group @L_JG


….
….
….
….
ini damp hyst hardin @hard_layerJG range group @L_JG

….
….
….
….
set dyn dt 8e-5
call 1_S_6_1_P_Zones_Groups
call 1_S_6_2_1_P_Calc_Gevsek
call 1_S_6_3_P_Hist
hist nstep 65
save SYSTEM_1_JG_5_DYNAMIC_CALC_GEVSEK
solve age 10.0
call 1_S_6_4_P_Table
save SYSTEM_1_JG_6_DYNAMIC_CALC_POST_GEVSEK
return
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_S_6_1_P_Zones_Groups.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
def P_ZN_GP
P1X=16.5
P1Y=13.5
P2X=15
P2Y=13.5
….
….
….
….
P20X=12
P20Y=9.5
Z1=-1
Z2=-3
….
….
….
….
Z20=-20
;--------------------------------------LOKAL BÖLGELER---------------------------------
;NOKTA 1
;----------------
….
….
….
….
;NOKTA 2
;----------------
….
….
….
….
;NOKTA 20
;----------------
….
….
….
….
;-----------------------------------------LOKAL GRUPLAR--------------------------------
;NOKTA 1
;----------------
….
….
….
….
;NOKTA 2
;----------------
….
….
….
….
;NOKTA 20
;----------------
….
….
….
….
end
@P_ZN_GP
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_S_6_2_1_P_Calc_Gevsek.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;-----------------BOŞLUKSUYU BASINCI ORANI HESAPLAMASI--------------
def PPR_P
D=9.78
whilestepping
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
;NOKTA 1
;----------------
….
….
….
….
;NOKTA 2
;----------------
….
….
….
….
….
….
….
….
;NOKTA 20
;----------------
….
….
….
….
end
@PPR_P
def S_S_P
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
whilestepping
array arr1(6) arr2(6) arr3(6) arr4(6) arr5(6) arr6(6) arr7(6) arr8(6) arr9(6) arr10(6)
array arr11(6) arr12(6) arr13(6) arr14(6) arr15(6) arr16(6) arr17(6) arr18(6)
arr19(6) arr20(6)
….
….
….
….
arr392(6) arr393(6) arr394(6) arr395(6) arr396(6) arr397(6) arr398(6) arr399(6)

arr400(6)
;NOKTA 1
;--------------------------------------
dum1=z_fsi(ZP1_Z1,arr1)
dun2=z_fsi(ZP1_Z2,arr2)
….
….
….
….
;--------------------------------------
S_S_ZP1_Z1=2.0*arr1(6)
S_S_ZP1_Z2=2.0*arr2(6)
….
….
….
….
S_S_ZP1_Z20=2.0*arr20(6) ;Z20
;NOKTA 2
;--------------------------------------
….
….
….
….
;--------------------------------------
S_S_ZP2_Z1=2.0*arr21(6)
S_S_ZP2_Z2=2.0*arr22(6)
….
….
….
….
S_S_ZP2_Z20=2.0*arr40(6)
;NOKTA 20
;--------------------------------------
….
….
….
….
;--------------------------------------
S_S_ZP20_Z1=2.0*arr381(6)
S_S_ZP20_Z2=2.0*arr382(6)
….
….
….
….
S_S_ZP20_Z20=2.0*arr400(6) ;Z20
end
@S_S_P
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
def effectiveStress
whilestepping
;NOKTA 1
;------------------------------
….
….
….
….
; ;NOKTA 2
;------------------------------
….
….
….
….
; ;NOKTA 20
;------------------------------
….
….
….
….
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_S_6_3_P_Hist.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
hist reset
hist add unbal
his add dytime
;-----------------------------------YANAL-İVMELER--------------------------------------
;----------NOKTA-1
….
….
….
….
hist label 3 'XACC_P1_UP'

hist label 4 'XACC_P1_Z1'
….
….
….
….
;----------NOKTA-2
….
….
….
….

….
….
….
….
….
….
….
….
;----------NOKTA-20
….
….
….
….

….
….
….
….
;------------------------------------YANAL-DEPLASMANLAR--------------------------
;----------NOKTA-1
….
….
….
….
hist label 423 'XDISP_P1_UP'

hist label 424 'XDISP_P1_Z1'
….
….
….
….
;----------NOKTA-2
….
….
….
….

….
….
….
….
….
….
.....
….
;----------NOKTA-20
….
….
….
….

….
….
….
….
;--------------------------------------DÜŞEY DEPLASMANLAR-------------------------
;----------NOKTA-1

….
….
….
….
hist label 843 'ZDISP_P1_UP'

hist label 844 'ZDISP_P1_Z1'
….
….
….
….
;----------NOKTA-2
….
….
….
….

….
….
….
….
….
….
….
….
;----------NOKTA-20
….
….
….
….

….
….
….
….
;---------------------------------BOŞLUKSUYU BASINCI------------------------------
;----------NOKTA-1

….
….
….
….
hist label 1263 'PP_P1_Z1'

….
….
….
….
;----------NOKTA-2
….
….
….
….

….
….
….
….
….
….
….
….
;----------POINT-20
….
….
….
….
….
….
….
….
;-------------------------BOŞLUKSUYU BASINCI ORANI------------------------------

;----------NOKTA-1
….
….
….
….
;----------NOKTA-2
….
….
….
….
;----------NOKTA-20
….
….
….
….
;---------------KAYMA-GERİLMESİ/KAYMA-DEFORMASYONU----------------
;-------NOKTA-1


….
….
….
….
hist label 2063 'SHRSTRSS_P1_Z1'

….
….
….
….
;----------NOKTA-2

….
….
….
….

….
….
….
….
….
….
…..
…..
….
;----------NOKTA-20

….
….
….
….

….
….
….
….
;--------------------------------EFEKTİF GERİLME----------------------------------------
;----------NOKTA-1
….
….
….
….
;----------NOKTA-2
….
….
….
….
;----------NOKTA-20
….
….
….
….
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_S_6_4_P_Table.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
table 3 delete
table 4 delete
….
….
….
….
table 1202 delete
;----------KAYMA GERİLMESİ/KAYMA BİRİM DEFORMASYONU------------
;----------NOKTA-1
hist write 2063 vs 2064 table 3
….
….
….
….
table 3 name 'SSTRS_V_STRN_P1_Z1'

….
….
….
….
;----------NOKTA-2
….
….
….
…

….
….
….
….
….
….
….
….
;----------NOKTA-20
….
….
….
….

….
….
….
….
;--------------------KAYMA GERİLMESİ/EFEKTİF GERİLMELER-----------------

;----------NOKTA-1

….
….
….
….
table 403 name 'STRS_V_EFTSTR_P1_Z1'

….
….
….
….
;----------NOKTA-2
….
….
….
….

….
….
….
….
….
….
….
….
;----------NOKTA-20
….
….
….
….

….
….
….
….
;--------------------------------KAYMA GERİLMESİ / PPR------------------------------

-
;----------NOKTA-1

….
….
….
….
table 803 name 'STRAIN_VS_PPR1_Z1'

….
….
….
….
;----------NOKTA-2
….
….
….
….

….
….
….
….
….
….
….
….
;----------NOKTA-20
….
….
….
….

….
….
….
….
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
1_S_6_5_Wave.f3dat
;--------------------------------------------------------------------------------------------------
table 1 erase
define setup
global freq = 10
global ampl = 0.5 ; (0.05 g)
global env_time = 10 ; (6 sec attack & decay)
end
@setup
def wave
loop n (1,50000)
dy_time = 0.0002 * n
w_acc = 0.0
else
endif
ytable(1,n) = w_acc
endloop
end
@wave

Jet Enjeksiyonu İle İyileştirilmiş Zeminlerin Tekrarli Yükler Altindaki Davranişlarinin Sayisal Olarak İncelenmesi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Jet Enjeksiyonu İle İyileştirilmiş Zeminlerin Tekrarli Yükler Altindaki Davranişlarinin Sayisal Olarak İncelenmesi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

JET ENJEKSİYONU İLE İYİLEŞTİRİLMİŞ

Yüksek Lisans Tezi

Ekrem Özer ERÖZKAN

İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı

JET ENJEKSİYONU İLE İYİLEŞTİRİLMİŞ

Ekrem Özer ERÖZKAN

Danışman : Dr.Öğr.Üyesi Devrim Şüfa ERDOĞAN

İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı

JET ENJEKSİYONU İLE İYİLEŞTİRİLMİŞ ZEMİNLERİN TEKRARLI

Bu tez çalışması kapsamında, sonlu farklar yöntemi ile çalışan Flac3d

Anahtar Sözcükler: Jet Kolonu, Sonlu Farklar Yöntemi, Mohr-Coulomb, Byrne,

NUMERICAL INVESTIGATION OF CYCLIC BEHAVIOR OF SOILS

Liquefaction is a phenomenon in which loose, medium saturated sands,

In the context of this thesis, on dynamic site response behaviour of jet-

Numerical analyzes were performed to investigate the effect of jet columns

Keywords: Jet Column, Finite Differences Method, Mohr-Coulomb,

Bu tez kapsamında kumlu zeminlerin ve jet kolonlar ile iyileştirilmiş

KABUL VE ONAY SAYFASI ..............................................................................iii

ETİK KURALLARA UYGUNLUK BEYANI ....................................................... v

ŞEKİLLER DİZİNİ .............................................................................................. xix

TABLOLAR DİZİNİ ......................................................................................... xxxi

SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ .....................................................xxxiii

1.2.Problemin Tanımlanması ve Çalışmanın Amacı ............................................... 2

1.3.Akış Şeması ....................................................................................................... 3

2.1.Sıvılaşmanın Tanımı .......................................................................................... 5

2.2.Akış Sıvılaşması ve Çevrimsel Hareketlilik ...................................................... 6

2.2.1.Akış Sıvılaşması ............................................................................................. 6

2.2.2.Çevrimsel Hareketlilik .................................................................................... 8

2.3.Suya Doygun Kumlu Zeminlerin Yükleme Altındaki Davranışı ...................... 9

2.3.1.Drenajsız suya doygun kum zeminlerin monotonik yükleme davranışı ......... 9

2.3.2.Drenajsız suya doygun kum zeminlerin çevrimsel yükleme davranışı ........ 10

2.4.Sıvılaşmaya Bağlı Göçmeler ........................................................................... 12

2.4.1.Akma Kusurları ............................................................................................ 13

2.4.2.Taşıma Kapasitesi Kayıpları ......................................................................... 13

2.4.3.Yanal Yayılmalar .......................................................................................... 13

2.4.4.Zemin Salınımları ......................................................................................... 14

2.5.Sıvılaşmayı Etkileyen Faktörler .......................................................................15

2.5.1.Zemin tipi ve zemin danelerinin gradasyonu ................................................15

2.5.2.Rölatif Sıkılık ................................................................................................17

2.5.3.Boşluk Oranı .................................................................................................18

2.5.4.Suya Doygunluk Derecesi .............................................................................18

2.5.5.Efektif gerilme ve aşırı konsolidasyon..........................................................18

2.5.6.Zemilerin Yaşı ve Kökeni .............................................................................19

2.5.7.Kum Tabakasını Kalınlığı .............................................................................19

2.5.8.Drenaj Koşulları ............................................................................................20

2.5.9.Deprem Yükü ve Deprem Merkezine olan uzaklık ......................................21

2.5.10.Deprem Süresi .............................................................................................22

2.5.11.Sismik Gerilme Geçmişi .............................................................................22

3.SIVILAŞMAYA KARŞI ZEMİN İYİLEŞTİRME YÖNTEMLERİ .................23

3.1.Titreşimli Yöntemler ........................................................................................24

3.1.1.Sıkıştırma Kazıkları ......................................................................................24

3.1.3.Titreşimli-Beton Sütunlar .............................................................................24

3.2.Derin Dinamik Sıkıştırma ................................................................................25

3.3.Derin Karıştırma ..............................................................................................25

3.4.Patlatma ile Sıkıştırma .....................................................................................25

3.7.Zeminin Kaldırılması ve Değiştirilmesi ...........................................................26

3.8.Hava Enjeksiyonu ............................................................................................26

3.9.Geleneksel Enjeksiyon Sistemleri ....................................................................27

3.9.1.Kompaksiyon Enjeksiyonu ...........................................................................27

3.9.3.Jet Enjeksiyonu ............................................................................................. 29

4.JET ENJEKSİYON TEKNİGİ ........................................................................... 30

4.1.Jet Enjeksiyon Tekniğinin Tanımlanması ....................................................... 30