Грирор прличев стигна во месмирбеговиот ан,тој се смести ви пространиот зимник а

бимбашијата и зандармите на првиот кат.Григор и неговиот бнук ги ставија покрај

огнот можеби за да ги чуваат поблиску до нив но сепак Григор знаел дека
човекољубието блескало кај осланлиите иако христијаните немале ни трошка
милост.Така почнал разговорот во врска со зимата.Григор не го слушал разговорот и
заспал но последно нешто кој го слушнал бил како османлиите кажубале дека нема да
му било добро на Григор и на неговиот внук ако тие биле противници на девлетот.На
Григор додека спиел му се сонил сон во кој еден кус човек со бела брада,ќељав имал
гола сабја и со тгаа сабја му ја пресекол главната алка на неговите синџири.Тој час
се разбудил и пробал да го разбуди неговиот внук но тој не се разбудил.Потоа Григор
почна разговор со османлиите за неговиот сон.Утредента се подготвиле за
патување.Бамбањијата го слушнал ѕвонот и им наредил на жандармерите да ги извадат
прангите.Потоа арнаутинот барал чекан кој всушност бил кај Бомбашијата.Потоа Григор
и неговиот внук тргнале по стрмните стрвови кој се извишувале над дрим.По некое
време тие се доближиле до градот Дебар и виделе еден жандарм кој наликувал на
ѕвер.Тој им побарал пари но Емин го истерал.Потоа тие влегле во Дебар град кој бил
полн со градежен живот.Потоа Григор прикажувал за маните на тој град:како
министерството било некако државно,како жителите биле вечни непријатели на
мирот....
ГЛАВА 18
Потоа тие влегоа во касарната.Беа сместени во тесна но долга темна соба каде што
живееле жандармерите.Тој се прашувал сто ке се случило со него,како ке се бранел од
сусшествата кој наликувале на ѕверови.Потоа на григор го посетил господинот Христо
Чудо кој бил охридски кожувар кој живеел во Дебар и тој со таа посета им донел леб
и печено месо.Исто така во таа посета двајцата се расплакале со од тага и солзи од
радости.Тој всушност му бил како втор татко на Григор.По две минути дошол да го
посети докторот Димитраки Ефенди и тој дознал дека Григор имал голем оток на
Носот.Од кога заршила посетата жандармеритге му ги украле табуретката и циркларот
на Григор.Утредента дошол и неговиот верен другар Јаким Сапунџиев.потоа тие
разговорале за менување на владиката и јазикот од Грчки на Бугарски.Григор мислев
дека со ова дело ке го затвореле во Цариград но Јоаким му кажал дека и какви и да
биле обиколностите дека они двајца ке погинеле за тоа писмо.Потоа јоаким му
раскажувал на Григор за патот кој го направил за да дојде до Дебар.Потоа Јоаким си
замина,дојде Емин и му даде пари кој биле нечепнати Григор не ги примал.Потоа носот
на Григор почнал да боли и поради тоа тој бип префрлен во занданата на
убијците.Смрдеата била неподнослива погледот на неговите нови другари бич
ѕверски,соба тесна и со камења послана....Григор неможел да поверува како ке живеел
овде.Потоа тој сврза муабет со еден циган со кој зборување за бојниците,за
затворот...Поради огромната болка нма носот дошол Др.Чуго кој дозна дека раната
веќе ја немало туку само гној кој тој после го исцедил.Потоа Григор му се
заблагодарувал на ДР.Чудо и тие продолжиле да разговараат.Потоа Григор го видел
циганинот дека броел голема сума на пари.Тој се зарпрашал од каде има толку пари
тој циганин и дознал дека тие пари биле од крадење низ чаршијата.Потоа Трифон му
понудил на Григор да му раскажр историјата на секој затворени и Григор прифатил.И
така Трифун почнал да му раскажува за историјата на секој затвореник.И така поминаа
шест дена,имааа храна,храната на Григор се подобрела,здравјето на Григор се
подобрувало но на нековиот бнук станувало полошо.Едем дем кога Григор му носел
храна на бнук му тој ги видел жандармерите како го тепаат бнук му.Тој им извикал да
престанат да го тепаат на туркски и тие го послушале бидејќи мислеле дека им
зборува некој поручник.
ГЛАБА 19
Состојбата на Григор беше лоша но допрва ќе станеше полоша.Ги чекаше тешки
испити.Јоаким го затвориле во една соба ма кишлата како што парче по парче ги јадел
писмата што ги праќјал.Тоа не било се.Утредента Григор го виде братму Иван.Тие
зборуваа за неговото обвинение и дека Иван ке се борел до крај за него.Потоа тие се
разделија.Потоа се сретнаа пашата и Григор.Разговараа за состојбата на Григро и
Ибав,разговараа како 4ца биле во затворот и како ако погинеле Григор и внук му дека
Алах ке вика пред него.Пашата побледна и Григор му стоеше над неговата глава
мислејчи за неговото детство.Јузбашијата исто така присуствување на истинтакот и се
чудеше за тоа што го кажа Григор.Потоа тој го посочи во соба со добро место каде
што заспал Григор.Сибота се наоѓала помеѓу најсмрдливите заднани во кој живеел
он.За еден миг се собраа таму неколцина жандарми.По ред нма јузбашијата им се
подаде на сите кафе.Иако на Григор му беше забрането кафе тој го прифати.Додека
разговарале јузбашијата нафрли нешто на албански јазик бидејќи мислел дека Григор
не го говори тој јазик,тој кажал дека турчинот бил слаб и дека ишала му давала
слабост на турчинот.
ГЛАВА 20
Од слабоста Григор ретко излегувал надвор. После некое време Дојде после Албанец
кој сакаше да го загрижи Григор со закана дека ке го оплемелел Охрид.Заврши тој
разговор,Собата ми беше станата полна со омраза,зборував дрско.....
Еден ден Григор излегол надвор сам и го разбудил Јузбушијата и тој зараду тоа го
казнил во најлошото место каде што имало вошки.Таму Григор долго боледувал,се
тресел од студ како и сите други и таму дознал дека брат му гои п-уштиле од затвор
бидејќи бил опасно болен и дека ДР.Чудо го примил кај себе.Исто така по некој
период му соопштија дека неколку страци од секој од различно маало ке доаѓале и ке
му давале пари за неговото ослободување и дека сестрата на Јоаким добила дете син
кој го крстила Григор.
ГЛАВА 21
На 16 од истиот месец во 1869 год тргнале од Дебар сите заедно со странците.на 18
од истиот месец празник на св.Атанасија стигнале во охрид весели и здрави.Кога
стигнале дома трпезата била поставена но пред да седнеле тие се помолиле на
сц.Атанасија.На 20 од месецот било побарано Григор и внук му да идат во Струга на
стража.Внук му на Григор не го земаа ама па затоа ја земаа мајка која била постара
10 години од него.По крајот на април Григор се врати, во Охрид но мајкаму не го
познала бидејќи бил по здрав и пополно отколку предходно.Го воведоле бугарскиот
јазик,го изгониле Мелетија и др.
ГЛАВА 22
По победата Григор веднап направил свадба и тој се оженив.На свадбата првпат вкусил
вино без кое неможеле бидејќи во охрид немало лозје ама насадиле ново.И тоа бил
првиот пат каде што ја испеал песната ХИЛИЈАДА.Солзи потекоа од очите на гостите
поради стрста со која беше испеана песната.После неколку месеци починатите членови
ма цариградкото училиште го поканиле да ја предава илијада.Преведував на бугарски
не дека сакав туку дека морав.Критичарот на песната долго сакал да го порази Григор
бидејќи сакал да го прикаже својот превод.Григор ја зел целата бугарска ИЛИЈАДА и
ја фрлил во огништето.Останаа само две песни во спписанието Читалиште.Григор веќе
почнал со друг стил на пишување кој не мирисал многу бугарски но неможел да биде
инаков.
ГЛАВА 23
Во 1874 кога се доблиѓувало времето да се потсретно првиот бугарски метрополит
Натанаил Григор состаил една песна која ја објавил за да покажел како после го
наградил Натанаил.Секретарот на Натанаил,штипски житек или скопско му мугна со
очите и го одведе до салата за испити.Натаниел се поплака дека Григор го испадил од
училиштето и сите му поверувале.И така Григор си даде оставка од испитите.Тој се
реши да оди во софија каде според писмото на цв.Дијамандиев мнозина родоњубивци го
канеле да се зафати за литературна работа со кое му ветувале секакви олеснувања и
секаква помош.Но имало проблем немал средства за тоа да го направи.Сто ќе правел?се
погготви Григор за струга таму ја приповнил сето штедење на пари (4300)гроша.2000
гроша оставил домља а другите ги земал со себе и тргнал за Софија.Таму кога стигнал
го означиле за класен наставник и преводетел на елински јазик во габробска
гимназијиа.Во учебната1978/1979 година Григор стекнува пријатели.Следма година се
запреле јазиците латински и еленски и Григор бил поканет за помошник на Народна
библиотека.Кога влегол во тоа здание се уплашил од блажноста на неговата прва
работа.Григор два месеца бурно работел.Пред да завршувал со работа очите го болеле
од пишување.Најпосле г.Ѓусеев со наголемување на неговата плата го пратил Григор за
учител во Битола.Во неговата втора година во Битола св.Егзаргија му ја зголемил
платата за уште 630 франка а неговата татковина се побунила бидејќи земал 4пати
поголема плата од нив.Минатата како и таа 1884/1885 година бил учител во Солун,имал
добро здравје и со споменот на неговите страдања се надевал дека боф нема да
допушти да ја остави бргу својата служба.Но и денес уште една обична средба со кој
и жандарм или просто напоменување на звуците на една арнаутска песна што често
звучеше во климата ми причинуваат трпски,одвратност,ужас.....

СОЛУН,16 АПРИЛ-1884 ---1 МАЈ 1885

Крај.