You are on page 1of 178

T.C.

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ

2022-2023 BAHAR DÖNEMİ


HEM 416 HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ
SAHA UYGULAMA DEFTERİ

Hazırlayan: Lütfiye Polat 21886387


Sorumlu Öğretim Elemanı: Doç. Dr. Nilgün KURU ALICI

ANKARA,2023

1
Öğrenci Bilgi Formu

Öğrencinin Adı/Soyadı: Lütfiye


Polat
Öğrenci No: 21886387

E-mail:
polatlutfiye092@gmail.com
Uygulama Okulunun Adı:
Uzaktan Öğretim Yolu ile Saha
Uygulama
Sorumlu Öğretim Elemanı: Doç.
Dr. Nilgün KURU ALICI

2
İÇİNDEKİLER
 AİLE
1) POLAT AİLESİ GENOGRAMI
2) POLAT AİLESİ EKO-HARİTASI
3) POLAT AİLESİ KÜLTÜROGRAMI
4) POLAT AİLESİ BİLGİ TABLOSU
5) AİLE İLE İLGİLİ BİLGİLER
5.1) Ailenin Yaşadığı Fiziksel Çevre
5.1.1) Yaşanılan Konutun Dış Çevresi
5.1.2) Yaşanılan Konutun İç Çevresi
5.1.3) Evin Krokisi
5.2) Ailenin Yapısı, Yaşam Şekli ve Alışkanlıkları
5.2.1) Ailenin Yapısı, Sosyo-ekonomik ve Kültürel Özellikleri
5.2.2) Ailenin Beslenme Alışkanlıkları
5.2.3) Aile İçi İlişkiler, Sosyal ilişkiler Rol ve Sorumluluklar
5.2.4) Ailenin Sağlık İnançları, Uygulamaları
6) AİLE SORUN LİSTESİ
7) BİREY İLE İLGİLİ BİLGİLER
7.1) Lütfiye Polat (Yaşlı Birey)
7.1.1) Kişisel Özellikler
7.1.2) Yaşanılan Evin Özelliklerinin Bireye Etkisi
7.1.3) Soy geçmiş
7.1.4) Öz geçmiş
7.1.5) Günlük Yaşam Aktiviteleri
7.1.6) Sistem Değerlendirmesi ve Fiziksel Değerlendirme
7.1.7) Jinekolojik Öykü
7.1.8) Sağlığı Geliştirme
7.1.9) Sağlık ve Hastalığı Algılama
7.1.10) Sosyal İlişkiler, Boş Zaman Aktiviteleri
7.1.11) Depresyon ve İhmal-İstismar
7.1.12) Lütfiye Polat Sorun Listesi

3
7.2) Murat Polat (Erkek Birey)

7.2.1) Kişisel Özellikler


7.2.2) Yaşanılan Evin ve Çalışılan İş Yeri Özelliklerinin Bireye Etkisi
7.2.3) Soy geçmiş
7.2.4) Öz geçmiş
7.2.5) Günlük Yaşam Aktiviteleri
7.2.6) Sistem Değerlendirmesi ve Fiziksel Değerlendirme
7.2.7) Sağlığı Geliştirme
7.2.8) Sağlık ve Hastalığı Algılama
7.2.9) Sosyal İlişkiler, Boş Zaman Aktiviteleri
7.2.10) Depresyon ve İhmal-İstismar
7.2.11) Murat Polat Sorun Listesi

7.3) Nevin Polat (Kadın Birey)

7.3.1) Kişisel Özellikler


7.3.2) Yaşanılan Evin Özelliklerinin Bireye Etkisi
7.3.3) Soy geçmiş
7.3.4) Öz geçmiş
7.3.5) Günlük Yaşam Aktiviteleri
7.3.6) Sistem Değerlendirmesi ve Fiziksel Değerlendirme
7.3.7) Jinekolojik Öykü
7.3.8) Sağlığı Geliştirme
7.3.9) Sağlık ve Hastalığı Algılama
7.3.10) Sosyal İlişkiler, Boş Zaman Aktiviteler
7.3.11) Depresyon ve İhmal-İstismar
7.3.12) Nevin Polat Sorun Listesi

7.4) Berat Polat (Çocuk Birey)

7.4.1) Kişisel Özellikler


7.4.2) Yaşanılan Evin ve Gidilen Okul Özelliklerinin Bireye Etkisi
7.4.3) Soy geçmiş
7.4.4) Öz geçmiş
7.4.5) Gelişim Aşamaları

4
7.4.6) Günlük Yaşam Aktiviteleri
7.4.7) Sistem Değerlendirmesi ve Fiziksel Değerlendirme
7.4.8) Sağlığı Geliştirme
7.4.9) Sağlık ve Hastalığı Algılama
7.4.10) Sosyal İlişkiler, Boş Zaman Aktiviteleri
7.4.11) Akran Zorbalığı
7.4.12) Depresyon ve İhmal-İstismar
7.4.13) Berat Polat Sorun Listesi
8. HEMŞİRELİK BAKIM PLANLARI
8.1) Lütfiye Polat (Yaşlı Birey)
8.2) Murat Polat (Erkek Birey)
8.3) Nevin Polat (Kadın Birey)
8.4) Berat Polat (Çocuk Birey)
9. SAĞLIK EĞİTİMLERİ
9.1) Lütfiye Polat (Yaşlı Birey)
9.2) Murat Polat (Erkek Birey)
9.3) Nevin Polat (Kadın Birey)
9.4) Berat Polat (Çocuk Birey)
 OKUL
1) OKULUN İÇ VE DIŞ ÇEVRE ÖZELLİKLERİ
1.1 Okulun Dış Çevre Özellikleri
1.2 Okulun İç Çevre Özellikleri
2) OKUL TOPLUMUNUN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ
2.1 Öğrenci Sayısı ve Özellikleri
2.2 Okulun İdari Yapısı ve Özellikleri
2.3 Temizlik Görevlilerin Özellikleri
2.4 Güvenlik Görevlilerinin Özellikleri
2.5 Kantin görevlilerinin özellikleri
2.6 Aile Profili
3) OKULUN DİĞER ÖZELLİKLERİ
3.1 Rehberlik ve Danışmanlık Hizmetleri
3.2 Spor Faaliyetleri
3.3 Sağlık Profili
4) OKUL SORUN LİSTESİ

5
5) OKUL HEMŞİRELİK BAKIM PLANLARI
6) OKUL SAĞLIK EĞİTİMLERİ

6
1) POLAT AİLESİ GENOGRAMI
Ömer İlboğa Ayşe İlboğa
Osman Polat Ölüm Yaşı: 84 Ölüm Yaşı: 86 Yaşı:90
Çiftçi Lütfiye Polat Yaşı:75 Meslek: Çiftçi
Ev Hanımı
KOAH, Geçirilmiş SVO Ev Hanımı Kronik Hastalıklar:
Astım, Kalp Yetmezliği, HT Kalp
(ölüm nedeni), Mide ülseri KBY (ölüm nedeni),
HT, DM Yetmezliği, HT,
Safra Taşı

Murat Polat Yaşı: 44 Nevin Polat


Sağlık Memuru Yaşı: 42 Mesut
HT, Bel Fıtığı, HL İlboğa Zekiye Osman Hasan Hacı Rıfat
Ev Hanımı Şerife Elif
Memede Yaşı:50 Gökbaş İlboğa İlboğa İlboğa İlboğa
Aşçı Güdücü Çetinkaya
kist, HL Yaşı:52 Yaşı:58 Yaşı:66 Yaşı:69 Yaşı:54
Yaşı:62 Yaşı:56
Temizlikçi Çiftçi Emekli Çiftçi Fabrika
Mesane Ev Hanımı Ev Hanımı İşçisi
CA HT DM Testis
CA

Berat Polat Yaşı:11


Osman Polat
Öğrenci
Lütfiye Yaşı:20
Polat Öğrenci
Yaşı:22
Öğrenci

7
2) POLAT AİLESİ EKO-HARİTASI

8
3) POLAT AİLESİ KÜLTÜROGRAMI

Toplumdaki Yer Değişikliği Nedeni:


Süresi: LP ve MP, MP’ nin liseye başlaması Yasal Durumu:
LP VE MP: MP, LP, NP, BP T.C. vatandaşı
sebebiyle köyden şehre yer
30 yıldır değiştirmiş
NP VE BP
doğduğundan Aile Yapısı, Güç, Mitler ve Kurallar Hakkındaki
beri Değerler:
Aile tipi geniş aile
Kriz Durumları: Ataerkil aile yapısı mevcut
Ölüm Evin geçimini erkek sağlıyor
AİLE
Hastalık Yaşlılara, büyüklere önem veriliyor
Ekonomik Lütfiye Polat (75) LP’ nin gece tırnak kesmeme, gece sakız çiğnememe ve
Sorunlar Murat Polat (44) tuvalete mutlaka sol ayakla girme gibi batıl inançları
Aileden birinin Nevin Polat (42) mevcut
okul veya iş için Berat Polat (11)
ayrılması
Eğitim ve Çalışma Hakkındaki Değerler:
Eğitime çok önem veriliyor
Kültürel ve Dini Evdeki her çocuk okuyor
Kurumlarla Özellikle kız çocuklarının okuyup kendi ayakları üzerinde
Bağlantı: durması gerektiğine inanılıyor.
MP cuma günleri Eğitimli insanın daha bilgili olduğuna inanılıyor.
ve bayramlarda Çalışmaya karşı tutumları kadının da erkeğin de çalışma
camiye gidiyor konusunda eşit olduğu düşünülüyor.

Tatiller ve Özel Etkinlikler:


Kurban ve Ramazan Bayramı Sağlık İnançları:
Kandiller Evde ve Toplumda Sağlık güvenceleri SGK
Ölen kişinin onsuz ilk bayramında bir araya gelinip Konuşulan Dil: Hastalığın ve ölümün Allah’tan geldiğine inanılıyor
yemek dağıtılması Türkçe Hastalık durumunda ilk ASM’ye daha sonra hastaneye başvuruluyor
Nezle, grip gibi durumlarda bitki çayları tüketiliyor

9
4) POLAT AİLESİ BİLGİ TABLOSU

ADI YAŞI CİNSİYETİ EĞİTİM MEDENİ MESLEĞİ SOSYAL


SOYADI DURUMU DURUMU GÜVENCESİ

Lütfiye 75 Kadın Okuryazar Bekar Ev hanımı BAĞKUR (eşi


Polat değil (Eşini nedeniyle)
kaybetmiş)
Murat 44 Erkek Lise Evli Sağlık SGK
Polat memuru
Nevin 42 Kadın İlkokul Evli Ev hanımı SGK
Polat

Berat 11 Erkek Ortaokula Bekar Çalışmıyor SGK


Polat gidiyor

5) AİLE İLE İLGİLİ BİLGİLER

5.1) Ailenin Yaşadığı Fiziksel Çevre

5.1.1) Yaşanılan Konutun Dış Çevresi

Aile Yazır Mahallesi Şehit Erkan Özbalcı Sokak Arda Sitesi No: 14/2 Selçuklu/Konya adresinde
yaşamaktadır. Mahallede toplam 68.438 kişi yaşamaktadır. Bu nüfusun 32.250'si erkek,
36.188'si kadındır. Mahalle sakinlerinin birçoğu devlet memurudur. Mahalle sessiz, sakin,
güvenli bir mahalledir. Mahalle suç oranı düşük olan bir mahalledir. Mahalle göç alması
bakımından genellikle tayini çıkan kişilerin taşınmayı tercih ettiği bir mahalledir. Onun dışında
mülteci, sığınmacı bakımından bakıldığında mahallede mültecilerin sayısı toplam nüfusa oranla
oldukça azdır. Mahalledeki hava kirliliği oranı https://www.havaizleme.gov.tr/ verilerine göre
20 HKİ’dir. Bu hava kalitesinin iyi olduğu anlamına gelmektedir. Mahallede her sokağın
köşesinde tatlı su çeşmeleri bulunmaktadır. Bu çeşmelerden gelen su her ay belediye ekipleri
tarafından klorlanmaktadır. Aile bu suyu bazen doldurup tükettiklerini fakat son birkaç yıldır
çok fazla klor kullanıldığı için suyun tadını sevmediklerini ifade etmektedir. Mahallenin
aydınlatması her 20 metrede bir bulunan sokak lambaları ile sağlanmaktadır. Aile bu lambaların
yeterli olduğunu fakat bazen bazı lambaların bozulduğunu ve bu durumlarda o sokakların
karanlık olduğunu ifade etmiştir. Mahalledeki ana yollarda çok fazla trafik problemi
yaşanmamaktadır. Ana yolların hepsinde trafik lambası ve yaya geçidi bulunmaktadır. Yollar
asfalttır ve herhangi bir bozukluk gözlenmemiştir. Mahalle sakinlerinin çok hayvansever

10
olduğu gözlemlenmiştir. Mahallede mahalle sakinlerinin beslediği birçok kedi ve köpek
mevcuttur. Mahallede neredeyse her apartmanın önünde bir kap mama ve su bulunmaktadır.
Aile köpeklerin genelde bir şey yapmadıklarını söylese de bazen diğer mahallelerden gelen
köpeklerle sürü halinde gezdiklerini böyle durumlarda saldırgan davranışlar
gerçekleştirdiklerini ifade etmektedir.

Ailenin yaşadığı yer 10 katlı her katta 4 dairesi toplam 40 adet dairesi olan bir apartman
dairesidir. Bina 15 yıllıktır. Aile bu binanın 1. katında (dükkân üzeri) 14 yıldır ikâmet
etmektedir. Ev kendi evleridir. Binanın çevresinde ASM, eczaneler, marketler, çocuk parkı,
okul, cami ve lokantalar mevcuttur. Binanın ASM’ye uzaklığı yaklaşık 350 metredir. Bina en
yakın eczaneye 200 metredir. Binaya en yakın hastane 7 kilometredir. Ailenin kendi arabası
olmadığı için minibüsle bu hastaneye gitmektedir. Bina otobüs, tramvay ve minibüs duraklarına
yakın mesafededir. Tramvay durağına yaklaşık 800 metredir. Otobüs durağına 1 kilometre,
minibüs durağına 400 metre uzaklıktadır. Binanın çevresinde 2 adet çocuk parkı vardır ve en
yakın park 400 metre uzaklıktadır. Bina Berat Bey’in okuluna yaklaşık 1.5 kilometre
uzaklıktadır. Binanın bahçesi bulunmamaktadır fakat bina önünde bir adet kamelya
bulunmaktadır. Apartman sakinleri bazen bu kamelyada biraraya gelip oturmaktadırlar.
Apartmanın dış çevresi güvenlik sebebiyle çitlerle çevrilidir. Apartmanın her bir köşesinde birer
adet güvenlik kamerası bulunmaktadır ve bu kameraların kayıtları bina yöneticisi tarafından
muhafaza edilmektedir. Binanın depreme dayanıklı olup olmadığı bilinmemektedir fakat aile
binayı yapan müteahhiti tanıdıklarını, onun söylediğine göre binanın depreme dayanıklı
olduğunu söylemektedir. Buna rağmen yaşanan son depremlerden sonra aile endişelendiğini
ifade etmektedir ve en yakın zamanda evlerine bir deprem dayanıklılık testi yaptıracaklarını
söylemektedirler. Binanın alt katında 3 adet dükkân bulunmaktadır. Bu dükkanlar Platform
Mühendislik, Sevgi Müzik Evi ve Paticikler Veteriner Kliniğidir. Binanın önünde büyük bir çöp
konteynırı vardır ve bina kapıcısı çöpleri toplayarak buraya atmaktadır. Bu çöp konteynerı yerin
altında bir konumda olduğu için mahallede çok fazla çöp kokusu olmamaktadır. Her sabah ve
her akşam belediye görevlileri tarafından mahalledeki bu çöp konteynerları boşaltılmaktadır.
Binanın dış kapısı sadece apartman sakinlerinin bildiği bir şifreyle açılmaktadır. Kapı
çaldığında aile gelen kişinin hem görüntüsünü görebilmekte hem de sesini duyabilmektedir.
Böylece gelen kişinin kim olduğunu anlayabilmekte ve yabancı birinin apartmana girmesine
engel olmaktadırlar. Apartmanın girişi düz giriştir. Herhangi bir basamak mevcut değildir. Bu
giriş özellikle kış aylarında buzlanma sebebiyle fazla kaygan olmaktadır. Bu sebeple kış
aylarında girişe halı serilmektedir fakat bazen halı da kayabilmektedir. Binanın aydınlatması

11
sensörlü lambalar ile sağlanmaktadır. Bazen sensörlü lambalar gelen kişiyi görmemekte ve
yanmamaktadır. Bu da görmemeye bağlı düşme riskine karşı bir tehlike arz etmektedir. Binada
girişte sağ ve solda olmak üzere 2 adet 8 kişilik asansör mevcuttur. Asansör sık sık
bozulmaktadır. Asansörün bakımı yılda 2 kez ve asansör her bozulduğunda yapılmaktadır.
Ailede Lütfiye Hanım dışında herkes merdiven kullanmayı tercih etmektedir. Lütfiye Hanım
diz ağrıları sebebiyle merdivenle inip çıkamamaktadır. Binada bulunan yangın merdivenlerini
apartman sakinleri depo gibi kullanmaktadır. Yangın merdivenleri acil bir durumda kullanılmak
istense apartman sakinlerinin eşyaları sebebiyle kullanılamayacaktır.

12
5.1.2) Yaşanılan Konutun İç Çevresi
Ailenin yaşadığı ev 3+1’ dir. Evde mutfak, oturma odası, salon, yatak odası, çocuk odası,
tuvalet, banyo ve 2 adet balkon bulunmaktadır. Ev 180 metrekaredir. Evin dış kapısı çelik
kapıdır. Evin tüm odaları güneş almaktadır. Ev kalorifer sistemiyle ısınmaktadır. Evdeki
pencereler pimapendir ve tüm pencerelerde yazın sivrisinek gelmemesi için sineklik mevcuttur.
Ev düzenli olarak 3-4 saatte bir camlar açılarak havalandırılmaktadır. Evdeki duvarların boyası
silinebilir özellikteki silikon boyadır. Evde rutubet, haşarat gibi etmenler bulunmamaktadır.
Evde kapılarda düşmeye sebebiyet verecek kapı eşiği bulunmamaktadır. Evin kapısından
girildiğinde koridorda bir adet vestiyer yer almaktadır ve bu vestiyer duvara sabit haldedir.
Solda mutfak yer almaktadır. Mutfakta kapının solunda buzdolabı yer almaktadır. Buzdolabında
kahvaltılıklar, meyveler, sebzeler, bazı ilaçlar yer almaktadır. Buzdolabının buzluk kısmında et
ürünleri ve ailenin yazdan kışlık olarak hazırladığı bakliyatlar ve sebzeler yer almaktadır.
Kapının hemen karşısında büyük bir yemek masası mevcuttur. Aile yemeklerini bu masada
yemektedir. Masa cam olduğu için sıcak tencere masaya konulursa masanın patlama tehlikesi
vardır. Mutfakta ocak, fırın, bulaşık makinesi beyaz eşya olarak bulunmaktadır. Bulaşıklar
bulaşık makinesinde makine deterjanı ve parlatıcısı ile yıkanmaktadır. Nevin Hanım bazen
makinedeki kokuyu önlemesi için makineye limon koyduğunu da belirtmektedir. Mutfak
duvarları ve zemini fayanstır ve kızartma yapıldığında yağdan dolayı kaygan olabilmektedir.
Aile kızartma yağını genelde haftada 3 gün kullandıklarını ifade etmektedir. Aile yemeklerini
mutfaktaki ocakta ve fırında pişirmekte ve artan yemeği buzdolabına kaldırıp ertesi gün
tüketmektedir. Nevin Hanım genelde yemekleri günlük pişirdiğini ve kişi sayısına göre yaptığı
için çok nadir arttığını belirtmektedir. Ayrıca bir yemek 2 günden fazla tüketilmemektedir.
Mutfakta kullanılan çöp tezgâhın üzerinde kapağı kapalı bir şekilde tutulmaktadır. Aile
akşamları apartmanda kapılarının önünde bulunan büyük çöp kovasına çöpleri boşaltmakta ve
apartman kapıcısı 22.00-23.00 saatleri arasında çöpleri toplayarak bina önündeki çöp
konteynırına atmaktadır. Bulaşık deterjanı, bulaşık süngeri ve bulaşık teli gibi gereçler mutfak
lavabosunun yanında kutulara konulmuş halde bulunmaktadır. Mutfakta bir adet halı ve
perdeler mevcuttur. Halının altında kaydırmaz bulunmamaktadır. Perdeler ocaktan uzaktadır ve
yangına sebebiyet verecek bir tehlike arz etmemektedir. Mutfak aydınlatmasında avizeye bağlı
3 ampul kullanılmaktadır fakat ampullerin ikisi yanmaktadır. Buna rağmen aydınlatma
yeterlidir. Mutfak dolapları duvara sabittir ve kapaklarında herhangi bir sallanma, çıkma
bulunmamaktadır. Mutfak dolapları geçen yıl mutfak lavabosunun borusunun patlaması
sebebiyle ıslanmış ve şişmiştir. Aile en yakın zamanda yenilerini taktıracaklarını ifade

13
etmektedir. Üst taraftaki dolaplarda düşmeye sebebiyet verecek ağır tencere, tava
kullanılmamaktadır. Ağır olan eşyalar alt dolaplarda kullanılmaktadır. Ailenin kullandığı küçük
ev aletleri dolapların içindedir. Mutfaktaki prizler çalışır durumda ve kablolarda herhangi
yerinden çıkma durumu yoktur. Mutfakta bir adet camla kapatılmış balkon bulunmaktadır. Aile
bu balkona derin dondurucu koyarak kiler gibi kullanmaktadır. Mutfaktan çıkıldığında karşıda
tuvalet bulunmaktadır. Tuvalet lavabo ve tuvalet kısmı olarak ikiye ayrılmaktadır. Tuvaletin tipi
klozettir ve klozet kenarlarında korkuluk bulunmamaktadır. Lavabo ve klozetli kısımda
kaydırmaz paspas mevcuttur. Lavabo kısmında dolap vardır ve dolap duvara sabitlenmiştir. Bu
dolabın alt kısmında tuvalet kağıtları, sık kullanılan temizlik malzemeleri mevcuttur. Dolabın
üst kısmında bir bardak içinde ağzı açık biçimde diş fırçaları ve diş macunları bulunmaktadır.
Lavabonun yanında havluluğa asılı havlu bulunmaktadır ve bu havlu aile bireyleri tarafından
ortak kullanılmaktadır. Lavabo yüksekliği Lütfiye Hanım hariç diğer aile üyeleri için normal
kabul edilmektedir fakat Lütfiye Hanım kendisi için yüksek olduğunu ve abdest alırken
zorlandığını ifade etmektedir. Klozet kısmında bir adet çöp kovası bulunmaktadır. Tuvaletin
temizliği çamaşır suyu ile haftada 2 gün Nevin Hanım tarafından yapılmaktadır. Tuvaletin
çaprazında oturma odası bulunmaktadır. Aile bu odada oturup vakit geçirmektedir ve geceleri
Lütfiye Hanım bu odadaki kanepede uyumaktadır. Oturma odasında 1 adet koltuk takımı, halı,
perde, avize, televizyon ve TV sehpası yer almaktadır. Koltuklardan birinin çivisi yerinden
çıkmıştır ve oturan kişi için tehlikeli olmaktadır. Lütfiye Hanım diğer koltukta uyumaktadır.
Koltuklar duvara tam yaslı haldedir ve hareket etme, sallanma gibi şeyler gözlenmemektedir.
Televizyon TV sehpasına sabitlenmiş bir konumdadır. Yerler parkedir. Halıların altında
kaydırmaz yoktur. Odanın aydınlatması avizeye bağlı 4 ampulle sağlanmaktadır, aydınlatma
yeterlidir. Odada televizyona ve internete bağlı üçlü prizler haricinde boşta duran 1 adet priz
mevcuttur ve bu prizin kabloları yerinden çıkmıştır. Buna rağmen Murat Bey bu prizi
kullanmaktadır. Oturma odasından çıkıldığında sol tarafta salon bulunmaktadır. Salonda koltuk
takımı, büyük bir aynalı dolap, orta sehpa, halılar, perde ve 2 adet avize bulunmaktadır. Duvarda
tablolar vardır ve bu tablolar duvarda sağlam durmamaktadır, sallanmaktadır. Aile salonu
genelde misafir gelince kullandıklarını ve salon geniş olduğu için ısıtmakta zorlandıklarını bu
yüzden de salonun kaloriferini yakmadıklarını ifade etmektedir. Salondaki aynalı dolap duvara
sabit değildir. Salon halılarının altında kaydırmaz bulunmamaktadır. Salon aydınlatması 2 adet
dörder ampulü olan avizelerle sağlanmaktadır. Aydınlatma yeterlidir. Salonda 2 adet priz
bulunmaktadır ve bu prizler sağlamdır. Salonda bir adet balkon bulunmaktadır ve bu balkona
bir adet kanepe konulmuştur. Aile yazları bu balkondaki kanepede oturmaktadır. Salondan çıkıp
diğer koridora geçildiğinde yatak odası, çocuk odası ve banyo karşımıza çıkmaktadır. Yatak

14
odasında Murat Bey ve Nevin Hanım kalmaktadır. Kapıdan girişte çift kişilik yatak, tam
karşısında gardırop, aynalı bir tuvalet masası, komodinler, perdeler, halı ve avize yer almaktadır.
Murat Bey bel fıtığından dolayı yatağı ortopedik tercih ettiğini belirtmektedir. Kullanılan
gardırop oldukça büyüktür ve duvara sabitlenmemiş bir konumda durmaktadır. Yerde küçük bir
halı kullanılmıştır ve halı kaymaktadır. Aydınlatma 2 adet ampulü bulunan bir avizeyle
sağlanmaktadır. Aydınlatma yeterlidir. Odada bulunan prizlerden birinin kabloları çıkmıştır ve
buna rağmen kullanılmaktadır. Yatak odasının karşısında banyo yer almaktadır. Banyoda
duşakabin, klozet, banyo dolabı ve lavabosu, çamaşır makinesi ve çamaşır sepeti yer almaktadır.
Klozet ve duşakabinde korkuluk bulunmamaktadır. Banyo paspası kaydırmazdır. Banyoda 2
adet banyo terliği bulunmaktadır. Banyo tamamen fayanslarla kaplıdır ve bu fayanslar banyo
yapılınca oluşan nemden dolayı kaygan olmaktadır. Banyoda bir havalandırma penceresi
mevcuttur ve aile özellikle banyo yaptıktan sonra bu pencereyi açmakta ve banyoyu
havalandırmaktadır. Banyo dolabında havlular, temizlik malzemeleri, çamaşır deterjanları,
yumuşatıcılar, şampuanlar ve jiletler yer almaktadır. Dolap 3 katlı olduğu için her kata sırayla
bu malzemeler dizilmiştir. Malzemeler birbiriyle temas etmemektedir. Banyo lavabosu yerden
yeteri kadar yüksektedir. Banyo kapısının arkasında bir askılık bulunmakta ve bu askılıkta aile
üyelerinin bornozları, banyo havluları yer almaktadır. Herkesin bornozu ve havlusu farklıdır.
Evde çamaşırlar banyoda bulunan çamaşır makinesinde genelde haftanın 4 günü deterjan ve
yumuşatıcıyla yıkanmaktadır. Çamaşırlar yazın salonda bulunan balkonda, kışın salonun içinde
çamaşır telinde kurutulmaktadır. Çamaşırlar ortak olarak banyoda bulunan çamaşır sepetinde
biriktirilmektedir. Banyoda 1 adet çöp kovası bulunmaktadır. Banyo temizliği ev temizliği ile
birlikte haftanın 2 günü çamaşır suyu ile yapılmaktadır. Banyodan çıkıldığında banyo ve yatak
odasının ortasında çocuk odası yer almaktadır. Bu odada Berat Bey, ablası ve abisi ile
kalmaktaydı fakat abisi ve ablası başka şehire gittiği için bu odada Berat Bey yalnız
kalmaktadır. Odada 3 adet tek kişilik yatak, bir adet yüklük, giysi dolabı, kitaplık, çalışma
masası, halı, perde ve avize bulunmaktadır. Yüklük harici hiçbir eşya duvara sabitlenmemiştir.
Kitaplık ayakları eşit olmadığı için sallanmaktadır. Berat Bey’in yatağı bu kitaplığın karşısında
bulunmaktadır. Odadaki halı kaydırmazdır. Odadaki prizler çalışır durumda ve kablolarında
herhangi bir yerinden çıkma durumu yoktur. Yatağın yanında Berat Bey’in oyuncakları
bulunmaktadır. Odanın aydınlatması 2 ampulü bulunan bir avizeyle sağlanmaktadır ve
aydınlatma yeterlidir. Evin temizliği genelde haftanın 2 günü Nevin Hanım tarafından
yapılmaktadır. Evin temizliğinde genelde yüzey temizleyici ve çamaşır suyu kullanılmaktadır.
Temizlik yaparken tuvalet ve banyoda eldiven kullanılmaktadır. Diğer odalar temizlenirken
eldiven kullanılmamaktadır. Ailenin depreme yönelik bir hazırlık çantası bulunmamaktadır.

15
Evde salonda bir adet ilk yardım çantası vardır ve içinde gerekli ilk yardım malzemeleri
bulunmaktadır.

5.1.3) Evin Krokisi

5.2) Ailenin Yapısı, Yaşam Şekli ve Alışkanlıkları

5.2.1) Ailenin Yapısı, Sosyo-ekonomik ve Kültürel Özellikleri

Polat ailesi geniş bir ailedir. Ailede ataerkil düşünce yapısı mevcuttur. Son kararı evdeki erkek
almaktadır. Evde Murat Bey ve Nevin Hanım evlidir ve 3 tane çocukları vardır. Çocuklardan
ikisi üniversite eğitimi nedeniyle şehir dışında yaşamaktadır. Küçük çocuk Berat aileyle birlikte
yaşamaktadır. Aynı zamanda Murat Bey’in annesi Lütfiye Hanım aileyle birlikte yaşamaktadır.
Lütfiye Hanım’ın eşi Osman Polat da vefat etmeden önce aile ile yaşamakta idi. Ailede yaşlıya,
anne ve babaya bakmaya önem verilmektedir. Büyüklere saygı önem arz etmektedir. Ailede
Murat Polat İl Sağlık Müdürlüğü’nde sağlık memuru olarak çalışmaktadır. Nevin Polat ilkokul
mezunudur ve ev hanımıdır. Berat Polat ortaokula gitmektedir. Lütfiye Polat okuryazar değildir
ve ev hanımıdır. Ailenin sosyal güvencesi Lütfiye Hanım’ın sosyal güvencesi hariç SGK’ dır.
Lütfiye Hanım eşi vefat ettikten sonra onun bağkur emeklisi üzerine maaş almaya başlamıştır.
Lütfiye Hanım maaşını evin geçimine katkıda bulunmak için oğluna vermektedir. Murat Bey
annesinin maaşını onun hastane, ilaç ve diğer kişisel harcamaları için kullanmaktadır. Evin

16
geliri Murat Bey’ in maaşı ve Lütfiye Hanım’ ın emekli maaşı ile sağlanmaktadır. Aile herhangi
bir sosyal yardım almamaktadır. Murat Bey’ in maaşı asgari ücretin üzerindedir. Aile gelir
durumunu iyi olarak ifade etmektedir. Gelirlerinin giderlerinden fazla olduğunu ifade
etmektedir. Ailede konuşulan dil Türkçedir. Herhangi bir göç durumu yoktur. Ailede eğitime
çok önem verilmektedir. Evdeki tüm çocuklar okumaktadır ve aile bu konuda çocukları maddi
ve manevi desteklemektedir. Aile bayram, kandil gibi dini gelenekleri kutlamaktadır.
Bayramlarda akraba ziyaretleri yapılmakta, küçüklere harçlık verilmektedir. Kandillerde kandil
simidi, tatlı gibi yiyecekler yapılarak apartmandaki komşulara dağıtılmaktadır. Aynı zamanda
Kurban Bayramından sonra aşure dağıtma geleneğini de aile yerine getirmektedir. Evde aşure
pişirilerek komşulara dağıtılmaktadır. Sadece ailenin bulunduğu şehire özel bir gelenek daha
mevcuttur. 3 ayların başlangıcı olarak nitelendirdikleri yazın başlangıcında gece fener alayı
yapılarak gökyüzüne fener gönderilmekte ve ertesi günü olan Regaip Kandil’inde her çocuk
eline poşet alarak kapı kapı dolaşıp şeker, çikolata gibi abur cuburlar toplamaktadır. Bu
geleneğe Konya’da ‘’şivlilik’’ denilmekte ve ailenin küçük çocuğu Berat Bey’ de şivlilik
toplamaya çıkmaktadır. Ailede Lütfiye Hanım’ın gece tırnak kesmeme, gece sakız çiğnememe,
tuvalete sol ayakla girmeme, argo bir söz duyduğunda 3 kere tövbe deme gibi batıl inançları
mevcuttur.

GELİR TABLOSU GİDER TABLOSU

Murat Bey’in Maaşı= 15.000 TL Aylık Mutfak Masrafı= 5.000 TL


Lütfiye Hanım’ın Maaşı= 5.000 TL Aylık Faturalar (elektrik, su,
internet,doğalgaz)= 2.500 TL
Berat Bey’in Okul Giderleri (yemek,
TOPLAM= 20.000 TL kırtasiye, kitap vb.) = 500 TL
Lütfiye Hanım’ın İlaç ve Hastane Giderleri=
1.000 TL
Diğer masraflar= 2.000 TL
TOPLAM= 11.000 TL

17
5.2.2) Ailenin Beslenme Alışkanlıkları

Ailede yemek yapma, mutfak işleri ve market alışverişini Nevin Hanım yapmaktadır. Genelde
günde 2 ana 3 ara öğün şeklinde beslenilmektedir. Sabah kahvaltısını Murat Bey ve Berat Bey
hariç diğer aile üyeleri 10.00-11.00 saatleri arasında yapmaktadır. Murat Bey sabah işe gittiği
için daha erken kalkmaktadır fakat kahvaltı yapmadan işe gitmektedir. Sadece ilaç içeceği için
bir parça ekmek yemektedir. Berat Bey diğer aile üyelerinden sonra uyanıp kahvaltı yaparak
okula gitmektedir. Sabah kahvaltıda genelde yumurta, peynir, zeytin, çay ve bazı günler börek,
pişi gibi şeyler tükettiklerini ifade etmişlerdir. Kahvaltıyı geç yaptıkları için aile öğle yemeği
yememektedir. Öğlen vakti acıkırlarsa ara öğün olarak meyve, yoğurt gibi şeyler
tüketmektedirler. Akşam yemekleri için genelde Murat Bey’in işten eve gelme saati
beklenilmekte ve yemekler mutfakta masada hep birlikte yenilmektedir. Akşam yemeği saati
genelde 17.00-18.00 saatleri arasındadır. Akşam yemeklerinde genellikle haftada 2 gün mutlaka
tavuk, et, balık gibi et ürünlerinin pişirilmesine, kalan günler 3 gün sebze ve 2 gün bakliyat
yemeklerinin pişirilmesine özen gösterilmektedir. Aile bakliyat ve sebze yemeklerinden birer
tabak tüketmektedir. Yemeklerin yanında mutlaka pilav, çorba ve salata yapılmaktadır.
Meyveler ve sebzelerin yıkanmasına çok özen gösterilmektedir, suda her yeri ovuşturularak
yıkanmaktadır. Özellikle marul ve ıspanak gibi sebzeler tek tek yaprakları ayrılarak yıkanıp
temizlenmektedir. Yemekler haşlama, fırında, kızartma şeklinde pişirilmektedir. Aile kızartma
yemeklerini daha çok sevdiklerini ifade etmektedir. Yemekler pişirilirken sıvıyağ, zeytinyağı
ve tereyağı kullanılmaktadır. Yemeklerde acı ve baharat çok kullanılmaktadır ayrıca
yemeklerde tuz tüketimi de fazladır. Murat Bey henüz yemeği tatmadan tuz eklediğini ve ne
kadar tuz koyarsa koysun ona yemeğin tuzsuz geldiğini ifade etmektedir. Yemekler teflon,
granit, düdüklü tencere kullanılarak yapılmaktadır. Teflon tencerelerin bazıları çizilmiş
haldedir. Aile şimdiye kadar düdüklü tencere kullanırken herhangi bir patlama durumu
yaşamadıklarını ifade etmektedirler. Akşam yemeğinden sonra 1 demlik çay içilmektedir ve
çayın yanına kurabiye, kek gibi atıştırmalıklar konulmaktadır. İçme suyu evdeki arıtma
cihazından karşılanmakta ve 6 ayda bir bakımı yaptırılmaktadır. Cihaz bakımıyla Murat Bey
yakından ilgilenmektedir. Evdeki mutfak alışverişi haftada 1 gün olan Perşembe pazarından ve
marketten yapılmaktadır. Genelde alışveriş listesinde haftalık alınacak şeyler olmaktadır. Nevin
Hanım fazla alındığında ürünlerin bozulduğunu ve bayatladığını bu yüzden haftalık aldıklarını
ifade etmiştir. Listede abur cubur gibi sağlıksız şeyler genelde olmamaktadır fakat Berat Bey
çok fazla cips sevdiği için genelde markete gittiğinde almaktadır. Evde sadece Lütfiye Hanım’ın

18
hipertansiyon ve kalp yetmezliği sebebiyle tuzdan ve yağdan kısıtlı diyeti mevcuttur. Lütfiye
Hanım bu diyete genelde uymadığını, uymakta zorlandığını ifade etmiştir.

5.2.3) Aile İçi İlişkiler, Sosyal ilişkiler Rol ve Sorumluluklar

Evin geçimini sağlama görevi Murat Bey’e aittir. Ev işleri, market alışverişi, Berat Bey’i okula
götürüp getirme görevi Nevin Hanım’a aittir. Murat Bey evde olduğu günler yemek yapma
görevini üstlenmektedir ve temizliğe yardım etmektedir. Lütfiye Hanım Nevin Hanım’ın işleri
olduğunda yemeğe yardım etmektedir. Lütfiye Hanım’ın kronik rahatsızlıkları olduğu için
düzenli olarak hastaneye gitmektedir ve Lütfiye Hanım okuryazar olmadığı için kendi başına
hastaneye gidememektedir. Bu yüzden Lütfiye Hanım’ı hastaneye götürme görevi Murat Bey’e
aittir. Murat Bey hafta sonları çalışmamaktadır ve genelde çalışmadığı bir günü dinlenmeye
diğer günü ailecek akraba ziyareti, gezme, piknik gibi aktivitelere ayırmaktadır. Aile içi ilişkiler
kuvvetlidir. Ailede herkes birbiriyle genelde iyi anlaştığını herhangi bir anlaşmazlık durumunda
konuşulup sorunların çözüldüğünü ifade etmektedir. Ailedeki çocuk Berat Bey ve yaşlı birey
Lütfiye Hanım’ın arası iyidir. Berat Bey babaannesini çok sevdiğini ve onlarla yaşadığı için
mutlu olduğunu ifade etmektedir. Lütfiye Hanım’ın gelini Nevin Hanım ile de arası oldukça
iyidir. Birlikte komşu ve akraba ziyaretlerine gitmekte ve ayda bir defa apartmandaki diğer
üyelerle yapılan altın gününe gitmektedirler. Lütfiye Hanım’ın oğlu Murat Bey ile olan ilişkisi
de oldukça iyidir. Lütfiye Hanım oğlunun kendisiyle ve ihtiyaçlarıyla yakından ilgilendiğini
ona saygıda kusur etmediğini ifade etmektedir. Nevin Hanım’ın eşi Murat Bey ile arası da iyidir.
Genelde bir karar verilecekse ortak bir şekilde konuşulmakta ve son karar yine Murat Bey
tarafından verilmektedir. Nevin Hanım’ın oğlu Berat Bey ile arası da iyidir. Murat Bey ve oğlu
Berat Bey’in arası da iyidir. Berat Bey’in okulu ve ödevleri ile Murat Bey ve Nevin Hanım
birlikte yakından ilgilenmektedir. Aile akraba ve komşu ziyaretlerine ayda-2 ayda bir
gittiklerini ve ilişkilerinin iyi olduğunu fakat iş yoğunlukları yüzünden çok fazla
görüşemediklerini ifade etmektedirler. Aile kriz durumlarında birbirlerinden destek alarak bu
durumların üstesinden gelmektedir.

5.2.4) Ailenin Sağlık İnançları, Uygulamaları

Lütfiye Hanım HT, kalp yetmezliği, astım hastalığına sahiptir. Nevin Hanım’ın sağ memesinde
kist mevcuttur ve HL’ ye sahiptir. Murat Bey’in bel fıtığı, HT ve HL’ si vardır. Berat Bey’in
herhangi bir kronik rahatsızlığı yoktur. Aile hastalık durumunda ilk olarak ASM’ ye gitmeyi
tercih etmektedir. ASM’ den sonraki tercih hastaneye gitmektir. Ailede hasta olmak özellikle
Murat Bey için bir kriz durumudur. Murat Bey hasta olduğunda veya herhangi bir yeri

19
ağrıdığında anksiyetesinin çok arttığını ifade etmiştir. Ailede Murat Bey her ağrısı olduğunda
üst üste birçok ağrı kesici içmekte, başka birinin önerdiği her hapı doktor kontrolü olmadan,
hekim reçete etmeden içmektedir. Ailede Lütfiye Hanım hariç diğer üyelerin tedavi için
kullandığı bitkisel bir yöntem ya da geleneksel bir tedavi yoktur. Lütfiye Hanım şifalı olduğu
gerekçesiyle ilaçlara ek olarak pek çok bitki ve baharatı karıştırarak tüketmektedir. Genellikle
doktorun yazdığı ilaç tedavisini kullanmaktadırlar. Nezle, grip gibi durumlarda nane limon,
ıhlamur, adaçayı gibi bitkilerin iyi geldiğine inanmaktadırlar ve bu durumlarda bitki çaylarını
bolca tüketmektedirler. Lütfiye Hanım’a göre hastalık ya nazardandır ya da Allah’tan
gelmektedir ve iki durumda da hasta olma durumunda tedaviye ek olarak dua etmek iyileşmeye
yardımcıdır. Ailenin diğer üyelerine göre hastalık kendi yanlış eylemlerimizin sonucudur ve
doğal bir süreçtir. İyileşmek için tıbbi bir tedavi almak gerekmektedir. Ailedeki bağışıklama
durumunda evdeki herkes Covid 19 aşısı olmuştur. Murat Bey sağlık çalışanı olduğundan ilk
dozu evde Murat Bey olmuştur. Lütfiye Hanım yaşlı birey olduğundan hangi aşılarını yaptırıp
yaptırmadığını bilmemektedir. E nabız sistemi de olmadığından görüntülenememiştir. Murat
Bey ve Nevin Hanım aşı kartlarının olmadığını fakat tüm aşılarını olduklarını ifade etmektedir.
Nevin Hanım’ın dediğine göre Berat Bey 11 yaşına kadar olan tüm aşılarını eksiksiz bir şekilde
yaptırmıştır.

6) AİLE SORUN LİSTESİ


 Mahalledeki sokak lambalarının bazen bozulması ve sokağın karanlık olması
 Mahalledeki köpeklerin sürü halinde gezdiklerinde saldırgan olmaması
 Binanın deprem dayanıklılığının bilinmemesi
 Apartman girişinin özellikle kış aylarında buzlanma sebebiyle fazla kaygan olması
 Bazen sensörlü lambaların gelen kişiyi görmemesi ve yanmaması
 Asansörlerin sık sık bozulması
 Yangın merdivenlerinin depo olarak kullanılması
 Mutfak masası cam olduğu için sıcak tencere değmesi durumunda patlama riski olması
 Kızartma yapıldığında mutfak zemininin kaygan olması
 Evdeki bazı halıların altında halı kaydırmaz bulunmaması
 Mutfak dolaplarının ıslandığı için şişmesi
 Evde banyoda duşa kabin ve klozet kenarlarında korkuluk bulunmaması
 Bir bardak içinde ağzı açık biçimde diş fırçaları ve diş macunlarının bulunması
 Evde bazı prizlerin yerinden çıkması ve dışardan kabloların görünmesi
 Tuvaletteki havluların ortak kullanılması

20
 Lavabonun Lütfiye Hanım için yüksek konumda olması
 Koltuklardan birinin çivisinin çıkmış olması
 Salondaki tabloların sallanması
 Evdeki bazı dolapların duvara sabitlenmemiş olması
 Banyonun banyo yaptıktan sonra nemden dolayı kaygan olması
 Temizlikte banyo ve tuvalet harici eldiven kullanılmaması
 Evde deprem çantası bulunmaması
 Murat Bey’in sabah kahvaltı yapmaması
 Yemeklerin daha çok kızartma yöntemiyle pişirilmesi
 Yemeklerde tuz tüketiminin fazla olması
 Teflon tencerelerin bazılarının çizilmiş halde olması
 Her akşam çayın yanına kurabiye, kek gibi atıştırmalıklar konulması
 Berat Bey’in markete her gittiğinde cips alması
 Lütfiye Hanım’ın diyetine uymaması, uymakta zorlanması
 Murat Bey’in hastalık durumunda anksiyetesinin fazla artması ve kriz durumuna
dönüşmesi
 Murat Bey’in her ağrısı olduğunda üst üste birçok ağrı kesici içmesi, başka birinin
önerdiği her hapı doktor kontrolü olmadan, hekim reçete etmeden içmesi
 Lütfiye Hanım’ın şifalı olduğu gerekçesiyle pek çok bitki ve baharatı karıştırarak
tüketmesi

7) BİREY İLE İLGİLİ BİLGİLER

7.1) Lütfiye Polat (Yaşlı Birey)

7.1.1) Kişisel Özellikler

Lütfiye Hanım oğlu, gelini ve torunu ile dört kişilik bir ailede yaşamaktadır. Eşi ile arasında bir
kan uyuşmazlığı yoktur. Eşi ile akrabadır, eşi amcasının oğludur.

Doğum Tarihi/ Yaş 25 Şubat 1948 / 75 Yaş


Eğitim Düzeyi Okur Yazar Değil
Medeni Hali Bekar (Eşini Kaybetmiş)
Kan grubu 0 RH+

21
Meslek Ev Hanımı
Boy 165 cm
Kilo 88 kg
Beden Kitle İndeksi 32.32 (Şişman, Obez 1.sınıf)

7.1.2) Yaşanılan Evin Özelliklerinin Bireye Etkisi

Lütfiye Hanım dışarı çıkmak istediğinde asansör kullanmaktadır fakat asansör sık sık
bozulduğu için bazen merdiven kullanmak zorunda olduğunu böyle durumlarda çok
yorulduğunu ve diz ağrısı çektiğini ifade etmektedir. Kışın apartman girişinin kaygan olması
Lütfiye Hanım’ın düşmesi açısından risk oluşturmaktadır. Lütfiye Hanım zamanının çoğunu
oturma odasında ve mutfakta geçirmektedir. Yaz mevsiminde salonda bulunan balkonda da
oturmaktadır. Lütfiye Hanım geceleri oturma odasında bulunan kanepede uyumaktadır.
Kendisine ait bir odası bulunmamaktadır. Lütfiye Hanım tuvaletin lavabosunun yüksek
olduğunu, abdest alırken zorlandığını ifade etmektedir. Evde Lütfiye Hanım’ın düşme riskine
yönelik yeterince önlem alınmamıştır. Klozet ve duşakabinlerde korkuluk yoktur ve evdeki
halıların birçoğunda kaydırmaz bulunmamaktadır. Lütfiye Hanım ayakta banyo yapamadığı
için banyoda onun kullandığı bir tabure bulunmaktadır ve buraya oturarak banyo yapmaktadır.

7.1.3) Soy geçmiş

Lütfiye Hanım’ın bir tane kız kardeşi vardır (ölü). Ailenin büyük çocuğu kendisidir. Annesi ve
babası arasında akraba evliliği vardır. Annesi ve babası birbirlerinin uzaktan akrabasıdır.
Ailesinde bilinen genetik geçişli hipertansiyon hastalığı mevcuttur. Lütfiye Hanım’ın
doğumundan önce annesi 1 tane ölü doğum yapmıştır, ölü doğumun nedeni bilinmiyor. Lütfiye
Hanım’ın annesi verem (tüberküloz) sebebiyle 25 yaşında henüz Lütfiye Hanım 2 yaşında iken
vefat etmiştir. Babası 70 yaşında kalp krizi sebebiyle vefat etmiştir. Kız kardeşi 65 yaşında mide
kanseri sebebiyle vefat etmiştir.

7.1.4) Öz geçmiş

Lütfiye Hanım çok fazla ilaç kullandığı için mide ağrısı çekmektedir ve buna yönelik sabahları
aç karnına Panto 40 mg tablet kullanmaktadır. Lütfiye Hanım 2006 yılından beri astım
hastasıdır ve buna yönelik sabah kahvaltısını bitirdikten sonra inhalasyon yolu ile Formoterol
Fumarat 12 mcg kullanmaktadır. Bu ilacı aynı şekilde akşam yemekten sonra da kullanmaktadır.
Akşam yatmadan önce bir şeyler atıştırıp Spiriva 18 mcg ilacını inhalasyon yoluyla almaktadır.

22
Lütfiye Hanım yaklaşık 20 yıldır kalp yetmezliği hastasıdır ve buna yönelik akşam yemeğinden
sonra Karum 75 mg tablet ve Betablok 100 mg tablet kullanmaktadır. Ayrıca Ecopirin 100 mg
kan sulandırıcı tablet kullanmaktadır. Lütfiye Hanım 10 yıldır hipertansiyon hastasıdır ve buna
yönelik Micardis 80 mg tablet kullanmaktadır. Ayrıca Ator 20 mg tableti gece yatarken bir
şeyler atıştırarak tok karınla kullanmaktadır. Lütfiye Hanım’ın 2013 ve 2022 tarihlerinde 2 adet
kalp krizi öyküsü vardır. İlk krizi geçirdiğinde anjiyo olmuş ve tıkalı damarına stent takılmıştır.
İkinci krizini geçirdiğinde yeniden tıkalı 2 damarına daha stent takılmıştır. Lütfiye Hanım 2021
yılında geçirdiği Covid’den sonra boğazının sürekli tahriş olduğunu ve doktora gidince bu tahriş
durumunun alerjik bir duruma dönüştüğünü ve buna yönelik doktorun ilaç verdiğini ifade
etmektedir. Lütfiye Hanım bu boğazındaki alerjik duruma yönelik Rupatek 10 mg tableti akşam
yemekten sonra kullanmaktadır. Lütfiye Hanım’ın yaşa bağlı olarak sağ gözünde katarakt
mevcuttur ve 2023 yılının mart ayında bu katarakta yönelik ameliyat olmuştur. Ameliyat sonrası
Refresh 0.4 ml göz damlası ve Moxidexa 0.5 ml göz damlasını 1 hafta boyunca kullanmıştır.
Şu an gözünün durumunun iyi olduğunu belirtmektedir. Lütfiye Hanım diz ağrısı şikâyeti ile
2017 yılında gittiği doktor kontrolünde kemik taraması yapılarak osteoporoz tanısı almıştır. O
dönem D vitamini tedavisi almıştır fakat şu an buna yönelik herhangi bir tedavi almamaktadır.
Lütfiye Hanım toplamda 4 sezaryen ameliyat geçirmiştir. Bu ameliyatlardan doğan bebekler
ölü doğmuştur. Daha önce biyopsi öyküsü yoktur. Sigara, alkol ve madde bağımlılığı
bulunmamaktadır. Genetik geçişli hipertansiyon hastalığı bulunmaktadır. Yardımcı araç olarak
miyop ve astigmatı sebebiyle gözlük kullanmaktadır. Baston kullanmaktadır ve diş protezi
mevcuttur. Herhangi bir ilaca ve besine alerjisi yoktur. Herhangi bir engeli yoktur. Sürekli
kullandığı ilaçlar aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

İlacın Adı Kullanılan Etken Madde Endikasyonlar Yan Etkileri


Doz
Panto 40 mg Pantoprazol Midede üretilen asit Baş ağrısı, baş dönmesi,
sodyum miktarını azaltır. Lütfiye ishal, kendini iyi
seskihidrat Hanım polifarmasi hissetmeme, kusma,
yüzünden kullanıyor. midede şişkinlik ve gaz,
kabızlık, ağızda kuruluk,
karın ağrısı, kızarıklık,
kaşıntı ve deri döküntüsü
gibi alerjik rahatsızlıklar,

23
halsizlik, uyku
bozuklukları
Formoterol 12 mcg Formoterol Astımda ve kronik Baş ağrısı, titreme,
Fumarat fumarat dihidrat tıkayıcı (obstrüktif) çarpıntı, öksürük, ağız ya
akciğer hastalığı (kısaca da boğazda enfeksiyonlar
KOAH) olarak da bilinen (örneğin: ağızda
amfizem ve kronik pamukçuk), huzursuzluk
bronşit (kronik bronş (ajitasyon), kaygı, endişe
iltihabı) gibi diğer hava (anksiyete), sinirlilik,
yolu hastalıklarında nefes uyuma güçlüğü, baş
alma problemlerinin dönmesi, hızlı kalp atışı
tedavisinde kullanılır.
Spiriva 18 mcg Tiotropium Antikolinerjik olarak Ağız kuruluğu, baş
bromür adlandırılan, uzun etkili dönmesi, baş ağrısı, tat
monohidrat özgün bir bronş almada bozukluklar,
genişletici görmede bulanıklık, kalp
(bronkodilatör) ajandır. atım hızında düzensizlikler
Astım, KOAH (atriyal fibrilasyon)
tedavisinde kullanılır.
Karum 75 mg Klopidogrel Antitrombositer ilaçlar Dokuda kan toplanması
hidrojen sülfat. adı verilen bir ilaç nedeniyle oluşan şişlik,
sınıfında yer alır. burun kanaması, mide veya
Trombositler, kırmızı ve bağırsaklarda kanama,
beyaz kan hücrelerinden ishal, karnın üst kısmında
daha küçüktürler ve kan ağrı, hazımsızlık veya mide
pıhtılaşması sırasında ekşimesi, ciltte ezik,
kümeler oluştururlar. cerrahi girişimde organ
Antitrombositer ilaçlar, içine girilen bölgede
bu kümelenmeyi kanama
engelleyerek, kan pıhtısı
oluşumu riskini azaltır.
Betablok 100 mg Metoprolol Hipertansiyon, angina Baş ağrısı, sersemlik, baş
süksinat pektoris, sol ventriküler dönmesi, bradikardi,

24
sistolik fonksiyon palpitasyon,
bozukluğu ile görülen ekstremitelerde soğuma,
stabil semptomatik kronik karın ağrısı, bulantı,
kalp yetmezliği, kusma, diyare, kabızlık,
miyokard enfarktüsünün yorgunluk
akut fazından sonra ani
ölüm riski ve enfarktüs
tekrarlanma riskinin
önlenmesi, özellikle
supraventriküler taşikardi
dahil olmak üzere kalp
ritim bozuklukları,
ventriküler ekstrasistol ve
atrial fibrilasyonda
ventriküler hızın
azaltılması, çarpıntı ile
beraber fonksiyonel kalp
bozuklukları ve migren
proflaksisinde endikedir.
Ecopirin 100 mg Asetilsalisilik Anstabil anjina pektoris, Mide yanması, mide
asit akut miyokard infarktüsü, bulantısı, kusma, karın
reinfarktüs profilaksisi, ağrısı, ishal,
Arteriyel kan damarları gastrointestinal kanaldan
ile ilgili operasyon ve az miktarda kan kaybı
diğer girişimleri takiben (mikro hemoraj)
[Perkütan translüminal
koroner anjiyoplasti
(PTKA), koroner arter
by-pass grefti (KABG)],
riskli hasta gruplarında
geçici iskemik ataklar ve
serebral infarktüsün
önlenmesi

25
Micardis 80 mg Telmisartan Anjiyotensin II reseptör Kan basıncında düşme
antagonistleri olarak (hipotansiyon), idrar yolu
adlandırılan ilaç grubuna enfeksiyonları, üst
dahildir. MICARDIS, solunum yolu
anjiyotensin II enfeksiyonları,
maddesinin bu etkisini alyuvarlarda azalma,
engeller, böylece kan potasyum düzeyinde
damarları genişler ve kan yükselme, uykuya dalmada
basıncı düşer. güçlük, depresyon,
bayılma, baş dönmesi
Ator 20 mg Atorvastatin Statinler olarak da bilinen Anjiyonörotik ödem, burun
kalsiyum lipid düzenleyiciler isimli yollarında iltihap, boğaz
ilaç grubuna aittir. ağrısı, burun kanaması,
Kolesterol ve trigliserid alerjik reaksiyonlar, kan
olarak bilinen yağ kökenli şeker seviyelerinde artış,
maddelerin kan kreatin kinaz
düşürülmesinde seviyelerinde artış, baş
kullanılır. Kandaki ağrısı, mide bulantısı,
kolesterol çok arttığında, kabızlık, gaz, hazımsızlık,
kan damarlarının ishal, eklem ağrısı, kas
duvarlarında depolanarak ağrısı ve sırt ağrısı,
damarların daralmasına karaciğer fonksiyonunun
ve sonuçta tıkanmasına anormal olabileceğine
yol açabilir. Bu da kalp işaret eden kan testi
hastalığının en yaygın sonuçları
sebeplerinden biridir.
Yüksek kolesterol
seviyelerinin kalp
hastalığı riskini arttırdığı
kabul edilmektedir.
Rupatek 10 mg Rupatadin Alerjik rinitin Somnolans, baş ağrısı, baş
fumarat (Mevsimsel veya yıl boyu dönmesi, ağız kuruluğu,
süren / intermitan veya yorgunluk, asteni

26
persistan), ürtikerin
semptomatik tedavisinde
endikedir.

7.1.5) Günlük Yaşam Aktiviteleri

 Uyku: Lütfiye Hanım’ın uyuma saatleri 23.00-24.00 saatleri arasında değişmektedir.


Uyumadan önce ilaçlarını almak için bir şeyler atıştırıp, ilaçlarını içip uyumaktadır.
Uyumadan önce dua etmenin kendisine iyi geldiğini, rahatladığını ifade etmektedir.
Uyurken genelde çok daraldığını bu yüzden pencereyi açtığını fakat bu sefer de dışardan
gelen araba seslerinden rahatsız olup uyuyamadığını söylemektedir. Uykusunun eşi
öldüğünden beri çok hafif olduğunu geceleri saatte bir uyandığını ve geri uykuya
dalmakta güçlük çektiğini ifade etmektedir. Sabahları 05.00-06.00 saatleri arasında
sabah namazı için kalkmakta ve namazdan sonra tekrar uyumaktadır. Geceleri
çoraplarını çıkarıp pijamalarını giymektedir. Gece tuvalete çıkma alışkanlığı mevcuttur.
Gece çok fazla uyandığı için her uyandığında tuvalete gittiğini ifade etmektedir.
Sabahları 10.00-10.30 arasında uyanmaktadır. Geceleri sürekli uyandığı ve
uyuyamadığı için sabah yorgun kalktığını ifade etmektedir. Gündüz uyuma alışkanlığı
vardır. Genelde öğlen 13.00-13.30 arası öğle namazını kıldıktan sonra 1-2 saat
uyumaktadır. Geceleri çay tüketmeyi sevdiğini ifade etmektedir. Geceleri yalnız
uyumaktadır. Kullandığı yastık kendi yaptığı yün bir yastıktır ve bu yastığın bazen
boynunu ağrıttığını ifade etmektedir. Bu yüzden de uyumakta zorluk çekmektedir.
Lütfiye Hanım uykusuna yönelik bir ilaç kullanmamaktadır. Uyuduğu oda avize ile
aydınlatılmaktadır ve Lütfiye Hanım uyurken ışığı kapatıp karanlıkta uyumaktadır.
Odanın ısınması doğalgaz ile sağlanmaktadır.
 Beslenme: Lütfiye Hanım sabah kahvaltısını hafta içi gelini ile 10.00-11.00 saatleri
arasında, hafta sonu oğlu, gelini ve torunu ile 11.00-12.00 saatleri arasında yapmaktadır.
Kahvaltıdan önce Panto 40 mg tabletini kullanmaktadır. Kahvaltıda 1 haşlanmış
yumurta, 3-4 zeytin, 2 kaşık kadar lor peyniri ya da küçük bir dilim beyaz peynir,
tereyağı, reçel tüketmektedir. Hafta sonu hep birlikteyken bazen börek, pişi gibi hamur
işlerinden de 2-3 tane tüketmektedir. Salam, sosis gibi işlenmiş et ürünlerini
tüketmemektedir. Kahvaltıda 5 tane ince belli çay bardağında çay içmektedir. Çaya
katılan şeker miktarı her bardağa 1 çay kaşığı kadardır. Normal bir tüm ekmeğin çeyreği
kadar ekmeği kahvaltıda tüketmektedir. Kahvaltıyı geç yaptığı için öğle yemeği
27
yememektedir. Öğlene doğru acıkırsa meyve ya da yoğurt yemektedir. Akşam yemeğini
genelde oğlu işten gelince 17.00-17.30 saatleri arasında diğer aile üyeleriyle birlikte
mutfak masasında yemektedir. Yemeğe çorba ile başlamaktadır fakat çok fazla çorba
içmeyi sevmediğini ifade etmektedir. Yemek olarak o gün gelini Nevin Hanım’ın yaptığı
yemekleri yemektedir. Genelde yemeklere daha tadına bakmadan tuz atmaktadır.
Herhangi bir besine karşı alerjisi yoktur fakat tavuk yemeyi sevmediğini evde tavuk
olduğu gün diğer yemeklerden yediğini ifade etmektedir. Akşam yemeğinde 3-4 dilim
normal ekmek tüketmektedir. Lütfiye Hanım genelde yağlı yemekleri daha çok
sevdiğini, eğer yemeği kendi yapıyorsa yağlı yaptığını ve tükettiğini ifade etmektedir.
Akşam yemekten sonra saat 21.00 gibi evde çay demlenmektedir. Lütfiye Hanım 4 çay
bardağı çay içmektedir. Kullanılan şeker miktarı her bir bardak için bir çay kaşığıdır.
Çayın yanında kek, tatlı, kurabiye gibi hamur işi ürünler haftanın 4-5 günü
tüketilmektedir. Lütfiye Hanım ara öğünlerde meyve tüketmeyi sevdiğini ve günde 2-3
porsiyon meyve tükettiğini ifade etmektedir. Çay, kahve gibi içecekler dışında günde 2-
3 litre su tüketmektedir. İçmek için kullandığı su arıtma suyudur. Lütfiye Hanım
besinleri diş protezi yüzünden ısırmadan eliyle kopararak ve azar azar tüketmektedir.
Besinleri yavaş bir şekilde çiğneyerek tüketmektedir. Günde 10-12 çay bardağı çay
içmektedir. Kahveyi genelde çok nadir haftada 1-2 kez tüketmektedir. Geceleri
yatmadan bir kâse yoğurt tüketmektedir. Ayrıca gece yatmadan yine çay demleyip
tüketmektedir. Genelde geceleri 4 çay bardağı çay içmektedir. Çaya katılan şeker
miktarı her çay bardağı için 1 çay kaşığıdır. Sütün midesini ağrıttığını bu yüzden
tüketmeyi çok tercih etmediğini ifade etmektedir. Fast food ve hazır paketli gıda
tüketmemektedir.
 Boşaltım: Lütfiye Hanım günde 2-3 litre su tüketmektedir. Günde tuvalete çıkma
sıklığı 4-5 kezdir. İdrar yaparken yanma, genital bölgede kaşıntı, idrarda kötü koku,
bulanıklık gibi idrar yolu enfeksiyonu belirtileri yoktur. İdrar hissi geldiğinde acil
tuvalete gitme ihtiyacı hissetmemektedir. Üriner inkontinansı yoktur. Gece tuvalete
çıkma alışkanlığı vardır ve gece ortalama 2-3 kez tuvalete çıkmaktadır. İdrarını klozete
oturarak yapmaktadır. Tuvalet hissiyatı geldiğinde idrarını tutma alışkanlığı yoktur.
Genelde günde 1 kez gaitasını yapmaktadır fakat şu an aktif diyaresi mevcuttur ve 2
gündür günde 5-6 kez gaitasını yapmaktadır. Genelde gaitasını yaparken
zorlanmamaktadır. Konstipasyon şikâyeti çok fazla yaşamadığını genelde diyare
şikâyeti yaşadığını bunun sebebini de bilmediğini ifade etmektedir. Diyare şikayetine
yönelik türk kahvesine limon sıkıp tüketmektedir. Bunun diyaresine iyi geldiğini ifade
28
etmektedir. Bazen diyaresine yönelik gelininin patates haşladığını onun da faydasının
olduğunu ifade etmektedir. Fekal inkontinansı yoktur. Hemoroidi yoktur. Daha önce
üriner sisteme yönelik idrar yolu enfeksiyonu tanısı almıştır ve buna yönelik Sef 1000
mg antibiyotik tableti kullanmıştır. İlacı kullandıktan sonra belirtilerinin azaldığını ve
şu an daha iyi olduğunu ifade etmektedir. Bunun dışında üriner sistemle ilgili bir sorunu
yoktur.
 Fiziksel Aktivite: Lütfiye Hanım gün içerisinde sürekli bir hareket halinde değildir.
Düzenli spor ya da egzersiz yapma alışkanlığı yoktur. Genelde haftada 3 gün bazen
dışarıya çıkıp apartman çevresinde yürüyüş yaptığını ifade etmektedir. Yürüyüş
yaparken baston kullanmaktadır. Bir diğer hareketi günde 5 vakit namaz kılmaktır.
Namazı genelde dizleri ağrıdığı ve kilosundan dolayı oturup kalkmakta zorlandığı için
koltukta veya sandalyede oturarak kılmaktadır. Şu an aktif bir diz ağrısı yoktur. Komşu
ziyaretlerine yürüyerek ya da aynı apartmanda ise asansöre binerek gitmektedir. Akraba
ziyaretlerine eve yaklaşık 400 metre uzaklıkta bulunan minibüs durağından minibüse
binerek veya 800 metre uzaklıkta bulunan tramvay durağından tramvaya binerek
gitmektedir. Dizleri zorlandığından çok sık akraba ziyaretlerine gidemediğini ifade
etmektedir. Lütfiye Hanım diz ağrıları ve solunum sıkıntısı yaşaması sebebiyle
merdiven kullanmamaktadır, asansöre binmektedir. Lütfiye Hanım diz ağrılarının
artmasından korktuğu ve hareket edince yorulduğu için fiziksel aktivite, egzersiz
yapmaktan kaçınmaktadır. Lütfiye Hanım gençliğinde profesyonel bir spor dalıyla
ilgilenmemiştir. Yüzme bilmemektedir. Daha önce herhangi bir fizik tedavi ve
rehabilitasyon hizmeti almamıştır. Ev güneş aldığı için dışarı çıkamadığı günlerde
balkonda ya da camın önünde oturarak evin güneş aldığı saatlerde güneşten
yararlanmaktadır. Günlük güneşten yararlanma süresi 15-20 dakikadır. Daha önce
düşme öyküsü yoktur.
 Bireysel Hijyen Alışkanlıkları: Lütfiye Hanım öz bakım gereksinimlerini bağımsız
bir şekilde gerçekleştirebilmektedir. Sabah uyandığında el ve yüz yıkama alışkanlığı
vardır. Ellerini her dışardan eve geldiğinde, tuvaletten sonra ve kirlendiğinde gerek
görüldükçe su ve sabunla yıkanmaktadır. Kurulamak için kullanılan havlu ortaktır ve
haftada 2 kez yıkanmaktadır. Dışarıya çıktığında çantasında peçete bulundurmaktadır.
Yazın ve kışın banyo yapma sıklığı değişmemektedir. Yazın da kışın da haftada 1 kez
kendisine ait taburede oturarak banyo yapmaktadır. Duş esnasında vücut temizliğini
zeytinyağlı sabun ve kendisine ait banyo kesesi ile yapmaktadır. Saç için kullanılan

29
şampuanda bir özellik aranmamaktadır. Normal marketten alınan şampuanı
kullanmaktadır. Duşta bu şampuanla saçlarını 2 kez yıkamaktadır. Su sıcaklığı kaynar
derecededir. Lütfiye Hanım su çok sıcak olmazsa derisinin yumuşamayacağını ve
kendini temiz hissetmeyeceğini ifade etmektedir. Kaynar suyla yıkanıp kendini sert bir
şekilde keseleyerek ölü derilerden kurtulmaktadır. Duştan sonra kurulanmak için
kullandığı kurulama havlusu kendine aittir ve haftada 1 kez yıkanmaktadır. Saçlarını
banyodan sonra doğal olarak kurutmaya bırakmaktadır. İnce fırçalı bir tarakla saçlarını
taramakta ve eşarbını takmaktadır. Saç dökülmesi yok denecek kadar azdır. Günde
ortalama 10 tel bile dökülmediğini ifade etmektedir. Saçlarının neredeyse tamamı
beyazlamış durumdadır fakat saçlı deri sağlıklı görünümdedir. Daha önce saçlarını hiç
boyatmamıştır. 3-4 ayda bir saçına kına yakmaktadır. Derisinde ekimoz, peteşi,
kızarıklık veya şişlik yoktur fakat derisinde kuruluk mevcuttur. Vücut derisi kuruluk
dışında sağlıklı görünümdedir. Lütfiye Hanım vücudu için parfüm, deodorant vb.
kullanmamaktadır. Perine hijyeni her tuvaletten sonra önden arkaya su ile yıkanarak
sağlanmaktadır. Perine tamponlanarak kâğıt peçete ile kurulanmaktadır. İç çamaşırı
tercihi değişmektedir. Lütfiye Hanım gelini hangisini alırsa onu giydiğini ifade
etmektedir. Genelde pamuklu ya da sentetik kullanmaktadır. İç çamaşırı değiştirme
sıklığı günlük veya iki günde birdir. Vajinal akıntısında kıvam artışı, kötü koku, vulvada
kaşıntı vb. enfeksiyonu düşündürecek belirtiler bulunmamaktadır. Akıntı için günlük
ped kullanmamaktadır. Menstrüasyon döngüsü 20 yıl önce bitmiştir, regl olmamaktadır.
Vücut tüyleri yok denecek kadar azdır. Sadece genital bölgede var olan tüyleri ayda 1
kez ağdayla almaktadır. Ağzında protez mevcuttur. Üst dişlerinin tamamı ve alt
dişlerinin 3 tanesi protezdir. Protezleri akşamları çıkarıp eski bir krem kutusuna
koymakta ve suyunu haftada 1 değiştirmektedir. Ağzında 2 çürük diş ve 3 dolgu
bulunmaktadır. Lütfiye Hanım protez dişleri ve kendi dişlerini düzenli
fırçalamamaktadır. Haftada 2-3 kez fırçalamaktadır. Fırçalarken diş etlerinde kanama
meydana gelmektedir. Diş fırçası kendisine aittir ve 2 senedir değiştirmediğini ifade
etmektedir. Sert uçlu diş fırçası kullanmaktadır. Diş ipi kullanma alışkanlığı yoktur.
Haftada 2 kez gargara kullanmaktadır. Diş eti kanaması ve ağızda kötü koku mevcuttur.
En son diş kontrolüne 4 ay önce gitmiştir, bir problem olmadıkça rutin muayene için
gitmemektedir. El tırnaklarını haftada bir, ayak tırnaklarını 2 haftada bir kendisine ait
tırnak makasıyla kesmektedir. Ayak ve el tırnaklarında sertleşme, renk problemi yoktur.
El tırnakları oval, ayak tırnakları düz bir şekilde kesilmektedir. Tırnak yeme alışkanlığı
yoktur. Ayaklar duşta ve her abdest sırasında yıkanmaktadır. Ayak kurulama havlusu el

30
havlusundan ayrıdır ve kendisine aittir. Ayak numarası (39) ile ayakkabısı uyumludur.
Ayak topuklarında kuruluk mevcuttur. Bunun için her banyoda topuk taşı ile
ovalanmakta ve her gün nemlendirici kremle nemlendirilmektedir. Çoraplar her hafta
banyo yaptıktan sonra ya da kirlendiğinde değiştirilmektedir. Daha önce hiç manikür,
pedikür yaptırmamıştır. Düzenli güneş kremi kullanma alışkanlığı yoktur.
 Bağımlılık (Sigara, Alkol, Madde ve Teknoloji): Lütfiye Hanım sigara, alkol,
madde kullanmamaktadır. Sigara içilen ortamlarda bulunmaktan rahatsızlık duyduğunu,
astımı olduğu için nefes darlığı yaşadığını ifade etmektedir. Aile de bu duruma dikkat
etmekte ve Murat Bey sigaralarını balkonda içmektedir. Lütfiye Hanım telefon
kullanmayı bilmemektedir ve kendisine ait telefonu bulunmamaktadır. Akraba veya
arkadaşlarıyla iletişim kurmak istediğinde oğlu Murat Bey ya da gelini Nevin Hanım’ın
telefonundan iletişim kurmaktadır. Gün içinde TV izleyerek vakit geçirmektedir.
Günlük TV izleme süresi 3-4 saattir. Bunun 2 saati akşam vakti aile üyeleri bir
aradayken izlenen dizilerdir. Lütfiye Hanım televizyon izlemediği saatlerde anksiyete,
öfke gibi yoksunluk belirtileri göstermemektedir.

7.1.6) Sistem değerlendirmesi ve Fiziksel değerlendirme

Vital Kan Basıncı Kalp Solunum Vücut Ağrı


Bulgular Atım Sayısı Sıcaklığı (Numerik
Hızı Skala)
Tarih: 125/70 (tansiyon 65/ dk 20/ dk 36,6 °C 0
10.05.2023 ilacını aldıktan
sonra)

 Cilt (vücut, saç, baş, el, ayak vb.): Lütfiye Hanım’ın saçlı derisi sağlıklı
görünümdedir. Yara, egzama, kepek gibi problemler yoktur. Kafa derisinde yaşa bağlı
seyrelmeler mevcuttur. Baş bölgesi ve yüzünde herhangi bir yara, şişlik, kızarıklık
yoktur. Yüzünde yaşlanmaya bağlı kırışıklıklar mevcuttur. Yüzünde gözleri eşit
büyüklüktedir ve aynı hizadadır. Pupiller ışıkla bakıldığında eşittir. Kulakları eşit
büyüklüktedir. Herhangi bir şekil bozukluğu ya da asimetri yoktur. Kulak içinde akıntı
vs. yoktur. Burun kanatları eşit büyüklüktedir. Dudak kenarları eşit büyüklüktedir. (Tek
taraflı yüz felci gibi dudak eşitsizliği bulgusu yoktur.) Ağzına bakıldığında protez dişleri
mevcuttur. Üst dişlerinin tamamı ve alt dişlerinin 3 tanesi protezdir. Ağzında 2 çürük diş

31
ve 3 dolgu bulunmaktadır. Diş eti kanaması ve ağızda kötü koku mevcuttur. Boyun
kısmında herhangi bir sorun bulunmamaktadır. Derisinde ekimoz, peteşi, kızarıklık
veya şişlik yoktur fakat derisinde kuruluk mevcuttur. Vücut derisi kuruluk dışında
sağlıklı görünümdedir. Yapılan deri turgoru muayenesinde derinin eski halini alması 3-
4 saniye sürmüştür. Yaşa bağlı olarak bu normal bir durumdur. Kolları ve elleri eşit
uzunluktadır. Ellerde nasır yoktur. Parmaklarda herhangi bir anormal görünüm yoktur.
Tırnaklarda mantar, kırık tırnak, sertlik vb. sorun yoktur. Tırnaklarda kapiller geri dolum
2-3 saniyedir. Memeler birbiriyle eşit büyüklüktedir. Birbirinden farklı bir görünümü
bulunmamaktadır. Palpasyonla yapılan muayenede memelerde herhangi bir şişlik, nodül
vb. bulgusuna rastlanmamıştır. Meme uçları eşit büyüklüktedir. Herhangi bir yara,
akıntı, şişlik gözlenmemiştir. Palpasyonla yapılan muayenede koltuk altındaki lenflerde
herhangi bir şişlik, kızarıklık, nodül saptanmamıştır. Karnında geçirdiği sezaryenlere
bağlı dikiş izi bulunmaktadır. Dikiş yaklaşık 42 yıl önceye aittir. Kalça ve üst bacakta
selülitler mevcuttur. Genital bölgede vulvada kızarıklık, şişlik, siğil, yara vb. bulgular
gözlenmemiştir. Ayak topuklarında kuruluk mevcuttur. Bacaklar ve ayaklar eşit
uzunluktadır. Ayaklarda nasır yoktur. Parmaklarda herhangi bir anormal görünüm
yoktur. Ayak tırnaklarında mantar, kırık tırnak, sertlik vb. sorun yoktur.
 Nörolojik Sistem: Lütfiye Hanım’ın nörolojik sistemle ilgili bir tanısı yoktur. Bilinci
açık ve yer, kişi ve zaman oryantasyonu tamdır. Uzun ve kısa süreli hafıza ile ilgili bir
sorun yoktur. Konuşma ve konuşulanları anlama ile ilgili bir problemi yoktur.
Yapılan Glaskow Koma Skalası değerlendirmesinde göz, sözel ve motor hareketlerinde
bir problem saptanmamıştır. GKS puanı Göz: 4, Motor: 6 ve Sözel: 5‘tir.
 Kardiyovasküler Sistem: Lütfiye Hanım yaklaşık 20 yıldır kalp yetmezliği
hastasıdır ve buna yönelik akşam yemeğinden sonra Karum 75 mg tablet ve Betablok
100 mg tablet kullanmaktadır. Ayrıca Ecopirin 100 mg kan sulandırıcı tablet
kullanmaktadır. Lütfiye Hanım 10 yıldır hipertansiyon hastasıdır ve buna yönelik
Micardis 80 mg tablet kullanmaktadır. Ayrıca Ator 20 mg tableti gece yatarken bir şeyler
atıştırarak tok karınla kullanmaktadır. Lütfiye Hanım’ın 2013 ve 2022 tarihlerinde 2
adet kalp krizi öyküsü vardır. İlk krizi geçirdiğinde anjiyo olmuş ve tıkalı damarına stent
takılmıştır. İkinci krizini geçirdiğinde yeniden tıkalı 2 damarına daha stent takılmıştır. 6
ayda bir kardiyoloji kontrolleri esnasında kan tahlilleri ve EKG çekimi yaptırmaktadır.
En son kontrolü 2023 yılı şubat ayındaymış. EKG ve kan sonuçlarında herhangi bir

32
sorun gözlenmemiş. Şu an aktif olarak yaşadığı bir göğüs ağrısı, çarpıntı şikâyeti yoktur.
Siyanoz ve ödem yoktur. Vital bulguları normal sınırlar arasındadır.
 Solunum Sistemi: Lütfiye Hanım 2006 yılından beri astım hastasıdır ve buna yönelik
sabah kahvaltısını bitirdikten sonra inhalasyon yolu ile Formoterol Fumarat 12 mcg
kullanmaktadır. Bu ilacı aynı şekilde akşam yemekten sonra da kullanmaktadır. Akşam
yatmadan önce bir şeyler atıştırıp Spiriva 18 mcg ilacını inhalasyon yoluyla almaktadır.
Daha önce hiç sigara kullanmamıştır. Merdiven inip çıktıktan sonra solunum sıkıntısı
yaşamaktadır. Öksürük ve nefes darlığı şikayetleri mevcuttur. Solunumda hırıltılı
solunum, raller, ronküs gibi sorunlar yoktur. Göğüs kafesinin dıştan görünümünde bir
problem (fıçı göğüs, güvercin göğüs gibi) yoktur. 6 ayda bir kez göğüs cerrahisi
bölümüne kontrole gitmektedir.
 Gastrointestinal Sistem: Ağzında protez mevcuttur. Üst dişlerinin tamamı ve alt
dişlerinin 3 tanesi protezdir. Ağzında 2 çürük diş ve 3 dolgu bulunmaktadır. Diş eti
kanaması ve ağızda kötü koku mevcuttur. Yutma güçlüğü, iştahsızlık, bulantı-kusma
gibi aktif bir rahatsızlığı yoktur. Çok ilaç kullandığı için mide ağrısı çekmektedir ve
buna yönelik her sabah kahvaltıdan önce Panto 40 mg tablet kullanmaktadır. Genelde
günde 1 kez gaitasını yapmaktadır fakat şu an aktif diyaresi mevcuttur ve 2 gündür
günde 5-6 kez gaitasını yapmaktadır. Bağırsak sesleri steteskopla 4 kadrandan
dinlenildiğinde dakikada 12 olduğu gözlenmiştir.
 Üriner Sistem: Üriner sistem ile ilgili bir tanısı yoktur. Günde tuvalete çıkma sıklığı
4-5 kezdir. İdrar yaparken yanma, genital bölgede kaşıntı, idrarda kötü koku, bulanıklık
gibi idrar yolu enfeksiyonu belirtileri yoktur. İdrar hissi geldiğinde acil tuvalete gitme
ihtiyacı hissetmemektedir. Üriner inkontinansı yoktur. Tuvalet hissiyatı geldiğinde
idrarını tutma alışkanlığı yoktur.
 Endokrin ve Hematolojik Sistem: Lütfiye Hanım’ın endokrin sistem ile ilgili bir
tanısı mevcut değildir. Son zamanlarda herhangi bir hormon testi yaptırmamıştır. Çok
su içme, çok sık idrara çıkma, çok sık acıkma durumu gibi DM belirtileri yoktur. Lütfiye
Hanım 20 yıldır menopoz dönemindedir. Menopozdan sonra çok terleme, sıcak basması
gibi belirtileri sık sık yaşadığını fakat artık bu belirtileri yaşamadığını ifade etmektedir.
Hematolojik sisteme yönelik anemi, polisitemi, kanama ve koagülasyon bozuklukları
gibi rahatsızlıklar yaşamamaktadır. Ecopirin 100 mg kan sulandırıcı tablet
kullanmaktadır.

33
 Kas ve İskelet Sistemi: Lütfiye Hanım diz ağrısı şikâyeti ile 2017 yılında gittiği
doktor kontrolünde kemik taraması yapılarak osteoporoz tanısı almıştır. O dönem D
vitamini tedavisi almıştır fakat şu an buna yönelik herhangi bir tedavi almamaktadır.
Kemik ve eklem bölgelerinde ödem, kızarıklık ve şişlik yoktur. Postür duruşunda
anormal bir durum (kifoz, skolyoz gibi) yoktur fakat yaşa bağlı biraz öne eğik
yürümektedir. Yürürken denge ile ilgili sorun yaşamaktadır. Buna yönelik baston
kullanmaktadır.

7.1.7) Jinekolojik Öykü

Lütfiye Hanım’ın ilk menarş yaşı 13’tür. Evlenmeden önce adetinin düzenli olduğunu bazen
ağrı yaşadığını ve her iki adet arasının 28-30 gün olduğunu ifade etmektedir. Adet görme süresi
5-7 gün arasında değişmekteymiş. Fakat 14 yaşında evlendiği için adetinin düzeninin
değiştiğini 5 yıl boyunca düzensiz adet yaşadığını daha sonra düzene girdiğini ifade etmektedir.
Şu an 20 senedir adet görmemektedir. 55 yaşında menopoza girmiştir. Adet görmediği ilk ay
gebelikten şüphelenmiş ve kadın doğum doktoruna başvurmuştur. Yapılan muayene ve
tahlillerle gebe olmadığını, menopoza girdiğini öğrenmiştir. Premenopozal dönemde yaşanılan
şikâyetler çok aşırı terleme, aniden gelen vücut sıcaklığında artma hissi, karında distansiyon,
ödem ve menstrüasyonlar arası sürenin uzaması şeklindedir. İlk evlenme yaşı 14’tür. Eşi 1,5 yıl
önce vefat etmiştir. Toplam geçirdiği gebelik sayısı 10’dur. Evlendiği ilk 7 yıl çocuğu
olmamıştır. Daha sonra 21 yaşında geçirdiği ilk gebelik 5. haftada düşükle sonuçlanmıştır.
Düşüğün sebebi bilinmiyor. Daha sonraki gebeliği bundan 1 yıl sonradır ve o gebelik ölü
doğumla sonuçlanmıştır. Ölü doğumun sebebi bilinmiyor. Her yıl olan gebelikleri toplam 2 kez
düşük ve 5 kez ölü doğumla sonuçlanmıştır. Bunların sebebi bilinmiyor. Ölü doğumlardan 4
tanesi sezaryen ile doğmuştur. Ölü doğumların hepsi termde doğmuştur. Ölü doğum ve
düşüklerden sonra 32 yaşında oğlu Murat Bey’i doğurmuştur. Murat Bey’in doğumu termde,
sezaryen ile hastanede gerçekleşmiştir. Gebelik süresinde ve doğumdan sonra bir komplikasyon
gelişmemiştir. Gebelik sırasında vitamin ilaçları kullanıp kullanmadığını hatırlamamaktadır,
tetanos aşısı hakkında bir bilgi yoktur. Murat Bey Lütfiye Hanım’ın hatırladığına göre 3,500
gram, boyu ise 50 cm’dir. Emzirme süresi 6 aydır. 6 aydan sonra yemekleri püre haline getirerek
ek gıdaya geçilmiştir. Murat Bey doğduktan 2 yıl sonra ve 5 yıl sonra 2 kez daha doğum
yapmıştır ve bu doğumlar da ölü olarak gerçekleşmiştir. Sebebi yine bilinmemektedir.
Doğurganlık döneminde aile planlaması yöntemi kullanılmamıştır. Tüm gebelikleri planlıdır.
Daha önce kürtaj yaşamamıştır. Dış genitallerin görünümü normaldir. Vajinal akıntısı temiz,

34
berrak görünümde ve kokusuzdur. Talasemi taşıyıcılığı yoktur. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyon
öyküsü yoktur.

7.1.8) Sağlığı Geliştirme

 Duyusal Fonksiyonlar (görme, işitme, tat, koku): Lütfiye Hanım’ın yaşa bağlı
olarak sağ gözünde katarakt mevcuttur ve 2023 yılının mart ayında bu katarakta yönelik
ameliyat olmuştur. Şu an görmesinde bir problem yaşamamaktadır. Miyop ve
astigmattan dolayı gözlük kullanmaktadır. Gözlük numarası, gözün görme yeteneği ile
uyumludur. Son göz kontrolünü ameliyat olmadan önce 2023 mart ayında yaptırmıştır.
6 ayda bir düzenli göz kontrolüne gitmektedir. Lütfiye Hanım’ın duyma ile ilgili bir
sorunu yoktur. İşitme cihazı kullanmamaktadır. Yapılan fısıltı testinde söylenenleri
duymuş ve anlamıştır. Sesin geldiği yeri ayırt edebilmekte ve rahatlıkla sözel iletişim
kurabilmektedir. Kulağın dış görünümü normaldir herhangi bir şekil bozukluğu ya da
asimetri yoktur. Kulakla ilgili aktif bir şikâyet yoktur. Kulak içi temizliği duştan sonra
kulak çöpü ile yapılmaktadır. Lütfiye Hanım’ın tat ve koku almada herhangi bir
problemi bulunmamaktadır. Farklı besinler koklatılıp, tattırıldığında bu besinleri koku
ve tatlarından ayırt edebilmiştir.
 Bağışıklama: Çocukluk çağı aşılarına dair tek bilgi sol kolunda aşı sonrası oluşan skar
dokusu olmasıdır. Pnömokok, tetanos vb. aşıları hakkında bir bilgi yoktur. Her yıl
influenza aşısı olmaktadır. Daha önce 2 kere Covid-19 geçirmiştir. 2 doz Sinovac ve 1
doz Biontech olmak üzere 3 doz Covid-19 aşısı yaptırmıştır.
 Kanser Taramaları: Lütfiye Hanım’ın daha önce biyopsi, pap smear vb. kanser
tarama öyküsü yoktur. Kendi kendine meme muayenesi yapmayı bilmemektedir.
Düzenli USG ve mammografi çektirmemektedir. Ailesinde meme kanseri öyküsü olan
kimse yoktur. Kendi kendine vulva muayenesi hakkında bir bilgisi yoktur. Hiç gaitada
gizli kan testi ve kolonoskopi yaptırmamıştır. Çok uzun sürelerde güneşlenme, güneşe
bağlı yanık gibi uzun süreli UV ışınlarına maruziyeti yoktur.
 Osteoporoz: Lütfiye Hanım’ın fiziksel aktivite ile ilgili verileri yukarıda anlatılmıştır.
Lütfiye Hanım diz ağrısı şikâyeti ile 2017 yılında gittiği doktor kontrolünde kemik
taraması yapılarak osteoporoz tanısı almıştır. O dönem D vitamini tedavisi almıştır fakat
şu an buna yönelik herhangi bir tedavi almamaktadır. Günlük güneşten yaralanma süresi
15-20 dakikadır. Süt midesini ağrıttığı için içmemektedir. Ara öğünlerde ve gece

35
yatmadan önce birer kâse yoğurt tüketmektedir. Her gün kahvaltıda 2 kaşık kadar lor
peyniri ya da küçük bir dilim beyaz peynir tüketmektedir.

7.1.9) Sağlık ve Hastalığı Algılama

Lütfiye Hanım kız kardeşinin ölümünden sonra ölüm ve hastalığa karşı daha sakin yaklaştığını,
eşini de kaybettikten sonra bunun doğal bir süreç olduğunu, bir gün herkesin öleceğini kabul
ettiğini ifade etmektedir. Hastalığın da ölümün de Allahtan geldiğine fakat nazarın da bu süreçte
etkili olduğuna inanmaktadır. Lütfiye Hanım hastalanınca ilk ASM’ye ya da hastanenin aciline
başvurmaktadır. Eğer kontrol ya da acil olmayan bir hastalık olursa oğlunun aldığı randevuyla
hastanenin ilgili bölümüne başvurmaktadır. Lütfiye Hanım ilaçlarını aksatmadan almakta,
ilaçların kendisine iyi geldiğini ifade etmektedir. Lütfiye Hanım ilaç tedavisine ek olarak şifalı
olduğu gerekçesiyle pek çok bitki ve baharatı karıştırarak tüketmektedir. Kullandığı ilaçları
renklerinden, kutularından ve şekillerinden ayırt edebilmektedir. Hangi ilacı ne amaçla
kullandığını bilmektedir. Örneğin Micardis tansiyon ilacım, Ecopirin kan sulandırıcı ilacım gibi
ifade edebilmektedir. İlaç yönetiminde herhangi bir sorunu yoktur. İlaçları saatinde kendisi
içmektedir. 6 ayda bir kez kardiyoloji, göğüs cerrahisi ve göz bölümlerindeki kontrollerini
aksatmamaktadır.

7.1.10) Sosyal İlişkiler, Boş Zaman Aktiviteleri

Lütfiye Hanım’ın komşuluk ve akrabalık ilişkileri iyidir. Okuma yazma bilmediği için toplu
taşımaya binmeye cesaret edememekte ve oğlu veya gelini ile akraba ziyaretlerine gitmektedir.
Aile üyeleriyle de arası iyidir. Oğlu Murat Bey’le bir derdi olduğundan paylaşabilmekte,
hastane ve kişisel ihtiyaçları olduğunda oğlu ona yardımcı olmaktadır. Gelinini kızı gibi
gördüğünü ifade etmekte ‘’Allah bana bir kız vermedi ama gelinim benim kızım oldu’’ ifadesini
kullanmaktadır. Torunu Berat Bey’i çok sevmekte onunla vakit geçirmekten çok memnun
olduğunu ifade etmektedir. Boş vakitlerinde dışarıya çıkıp apartman çevresinde yürüyüş
yapmak, örgü örmek, televizyon izlemek ve geliniyle komşu ziyaretleri yapmaktan
hoşlanmaktadır. Stresli bir durum yaşadığında kendisini maneviyata yönlendirmekte; dua
etmek, tesbih çekmek, namaz kılmak gibi dini aktiviteleri başa çıkma yöntemi olarak
kullanmaktadır. Destek kaynakları ailesi ve özellikle oğlu Murat Bey’dir.

7.1.11) Depresyon ve İhmal-İstismar

Lütfiye Hanım eşini kaybettikten sonra hep bir yanının eksik olduğunu fakat şimdi biraz daha
alıştığını ve iyi olduğunu ifade etmektedir. Lütfiye Hanım’da şu an içe kapanma, yalnızlık,

36
umutsuzluk, günlük aktivitelerini yerine getirmede isteksizlik gibi depresyonu
düşündürebilecek bir belirtisi yoktur. Daha önce psikiyatrik bir hastalık tanısı almamıştır. Para
yönetimini kendi isteği ile oğluna bırakmıştır. Çünkü okuma yazması olmadığı için bu işlerden
anlamadığını ifade etmektedir. Oğlu her ay annesinin emekli maaşını çekmekte ve Lütfiye
Hanım’ın ilaç, hastane ve kişisel masrafları için kullanmaktadır. Kalan parayı Lütfiye Hanım’a
vermekte ve Lütfiye Hanım bu parayı kendi muhafaza ederek biriktirmektedir. Şiddete maruz
kalma durumu yoktur. Öz bakım gereksinimlerini kendisi karşılayabilmektedir ve ihmali
düşündürecek bir belirti yoktur. Vücudunda morarma, yara, yanık vb. fiziksel istismar bulgusu
yoktur. Konuşurken göz göze gelmekten kaçınma, endişeli ruh hali gibi belirtiler
bulunmamaktadır.

7.1.12) Lütfiye Polat Sorun Listesi

 Beden Kitle İndeksi: 32.32 (Şişman, Obez 1.sınıf)


 Kışın apartman girişinin kaygan olmasının Lütfiye Hanım’ın düşmesi açısından risk
oluşturması.
 Lütfiye Hanım’ın tuvaletin lavabosunun yüksek olduğunu, abdest alırken zorlandığını
ifade etmesi.
 Klozet ve duşakabinlerde korkuluk olmaması ve evdeki halıların birçoğunda kaydırmaz
bulunmaması.
 Dışardan gelen araba seslerinden rahatsız olup uyuyamadığını söylemesi.
 Uykusunun eşi öldüğünden beri çok hafif olduğunu geceleri saatte bir uyandığını ve geri
uykuya dalmakta güçlük çektiğini ifade etmesi.
 Geceleri sürekli uyandığı ve uyuyamadığı için sabah yorgun kalktığını ifade etmesi.
 Hafta sonu hep birlikteyken bazen börek, pişi gibi hamur işlerinden 2-3 tane tüketmesi.
 Genelde yemeklere daha tadına bakmadan tuz atması.
 Lütfiye Hanım’ın genelde yağlı yemekleri daha çok sevdiğini, eğer yemeği kendi
yapıyorsa yağlı yaptığını ve tükettiğini ifade etmesi.
 Çayın yanında kek, tatlı, kurabiye gibi hamur işi ürünler haftanın 4-5 günü tüketilmesi.
 Gece yatmadan yine çay demleyip tüketmesi. Genelde geceleri 4 çay bardağı çay
içmektedir.
 Şu an aktif diyaresinin olması ve 2 gündür günde 5-6 kez gaitasını yapması.
 Bağırsak seslerinin steteskopla 4 kadrandan dinlenildiğinde dakikada 12 olduğu
gözlenmesi.

37
 Genelde diyare şikâyeti yaşadığını bunun sebebini de bilmediğini ifade etmesi.
 Lütfiye Hanım gün içerisinde sürekli bir hareket halinde olmaması.
 Düzenli spor ya da egzersiz yapma alışkanlığı olmaması.
 Lütfiye Hanım’ın diz ağrıları ve solunum sıkıntısı yaşaması sebebiyle merdiven
kullanmaması, asansöre binmesi.
 Lütfiye Hanım’ın diz ağrılarının artmasından korktuğu ve hareket edince yorulduğu
için fiziksel aktivite, egzersiz yapmaktan kaçınması.
 Kurulamak için kullanılan havlunun ortak olması.
 Duşta kullanılan suyun sıcaklığının kaynar derecede olması.
 Kaynar suyla yıkanıp kendini sert bir şekilde keseleyerek ölü derilerden kurtulması.
 Derisinde kuruluk olması.
 Akıntı için günlük ped kullanmaması.
 Protezleri akşamları çıkarıp eski bir krem kutusuna koyması ve suyunu haftada 1
değiştirmesi.
 Ağzında 2 çürük diş ve 3 dolgu bulunması.
 Lütfiye Hanım’ın protez dişleri ve kendi dişlerini düzenli fırçalamaması. Haftada 2-3
kez fırçalaması.
 Fırçalarken diş etlerinde kanama meydana gelmesi.
 Diş fırçasını 2 senedir değiştirmemesi.
 Sert uçlu diş fırçası kullanması.
 Diş eti kanaması ve ağızda kötü koku olması.
 Bir problem olmadıkça rutin muayene için diş hekimine gitmemesi.
 Ayak topuklarında kuruluk olması.
 Çorapların her hafta banyo yaptıktan sonra ya da kirlendiğinde değiştirilmesi.
 Düzenli güneş kremi kullanma alışkanlığının olmaması.
 Sigara içilen ortamlarda bulunmaktan rahatsızlık duyduğunu, astımı olduğu için nefes
darlığı yaşadığını ifade etmesi.
 Kalça ve üst bacakta selülitler olması.
 Merdiven inip çıktıktan sonra solunum sıkıntısı yaşaması.
 Yürürken denge ile ilgili sorun yaşaması.
 Kendi kendine meme muayenesi yapmayı bilmemesi.
 Düzenli USG ve mamografi çektirmemesi.
 Kendi kendine vulva muayenesi hakkında bir bilgisinin olmaması.

38
 Lütfiye Hanım’ın ilaç tedavisine ek olarak şifalı olduğu gerekçesiyle pek çok bitki ve
baharatı karıştırarak tüketmesi.

7.2) Murat Polat (Erkek Birey)

7.2.1) Kişisel Özellikler

Murat bey eşi, annesi ve oğlu ile dört kişilik bir ailede yaşamaktadır. Eşi ile arasında kan
uyuşmazlığı yoktur. Akraba evliliği yoktur.

Doğum Tarihi/ Yaş 9 Temmuz 1978/ 44 Yaş


Eğitim Düzeyi Lise
Medeni Hali Evli
Kan grubu 0 RH-
Meslek Sağlık Memuru
Boy 185 cm
Kilo 95 kg
Beden Kitle İndeksi 27.76 (Fazla kilolu)

7.2.2) Yaşanılan Evin ve Çalışılan İş Yeri Özelliklerinin Bireye Etkisi

Murat Bey sabahları işe evden yaklaşık 800 metre uzaklıkta bulunan tramvay durağından
tramvaya binerek gitmektedir. Yol yaklaşık 1 saat sürmektedir. Sabahları işe giderken bazen
sokak lambalarının bozuk olduğu için yanmadığını ifade etmektedir. Ayrıca bazen köpeklerle
karşılaştığını fakat köpeklerden korkmadığını belirtmiştir. Murat Bey bel fıtığı olduğu için
egzersiz olması açısından asansör yerine merdiven kullanmaktadır. Evde zamanının çoğunu
oturma odasında ve yatak odasında geçirmektedir. Yatak odasındaki yatak Murat Bey’in bel
fıtığı için ortopedik olarak tercih edilmiştir.

Murat Bey Konya İl Sağlık Müdürlüğünde santralde memurdur. İş yerinde kendine ait bir
masası ve sandalyesi bulunmaktadır. Sandalyesi bazen belini ağrıttığı için bel kısmına evden
getirdiği ortopedik bir yastık koymaktadır. Genelde iş yerinde 08.30-17.30 saatleri arasında
çalışmaktadır. Bazen yarım saatte bir kalkıp bulunduğu odanın içinde yürüyerek belini
rahatlatmaktadır. Murat Bey’in iş yerinde ortamında meslek hastalığı yaşama riski yoktur. İş
yeri arkadaşlarıyla arası iyidir. Birlikte yemeğe, okeye gitmektedirler. Aynı odadaki
arkadaşlarıyla daha samimi olduğunu ifade etmektedir.

39
7.2.3) Soy geçmiş

Murat Bey tek çocuktur. Anne ve babası arasında akraba evliliği bulunmaktadır. Anne ve babası
amca çocuklarıdır. Ailesinde genetik geçişli hipertansiyon mevcuttur. Murat Bey’in
doğumundan önce annesi 7 ölü doğum yapmıştır ve Murat Bey’den sonra 2 tane ölü doğum
daha yapmıştır. Bu ölü doğumların nedeni bilinmemektedir. Babası 84 yaşında SVO nedeniyle
vefat etmiştir. Annesinde HT, astım, kalp yetmezliği vardır.

7.2.4) Öz geçmiş

Murat Bey 2011 yılında bel fıtığı teşhisi almıştır. Bu teşhisi aldıktan sonra ilaç ve egzersiz
tedavisine başlamıştır. Murat Bey bunlardan fayda görmeyince fizik tedaviye başlamıştır. 2014
yılında bel fıtığından ameliyat olmuştur. Murat Bey bu ameliyattan sonra birkaç yıl rahat ettiğini
fakat daha sonra ağrılarının yeniden dayanılmaz hale geldiğini ifade etmektedir. Ağrıların
dayanılmaz hale gelmesi üzerine ilaç ve iğnelerle tedavisine yeniden başlayan Murat Bey fıtığın
sürekli tekrar etmesi sebebiyle 2022 yılında yeniden ameliyat olmuş ve beline 8 adet platin
yerleştirilmiştir. Murat Bey bel ağrısına yönelik Neruda 600 mg tableti sabah kahvaltıdan sonra
ve akşam yemekten sonra kullanmaktadır. Murat Bey aynı zamanda 7 yıldır HT hastasıdır ve
buna yönelik Norvasc 10 mg tableti sabah kahvaltıdan sonra kullanmaktadır. Murat Bey’in D
vitamini eksiktir ve buna yönelik Desiferol D Vitamini tabletini sabah kahvaltıdan sonra
almaktadır. Murat Bey hiperlipidemi hastasıdır fakat buna yönelik herhangi bir ilaç
kullanmamaktadır. Murat Bey 2 hafta önce beli için gittiği doktor kontrolünde belindeki
platinlerin oynama yaptığı ve yeniden ameliyat olması gerektiği söylenmiş. Murat Bey
02.06.2023 tarihinde yeniden ameliyat olacağını ifade etmektedir. Murat bey alkol ve madde
kullanmamakta fakat günde yarım paket sigara içmektedir. Ameliyat öncesi doktoru sigarayı
kesmesi gerektiğini söylemiş fakat Murat Bey hala sigarayı bırakmamıştır. Murat Bey ağrılarına
ve hastalık sürecine yönelik çok anksiyete yaşadığı için gittiği psikiyatri muayenesinde Murat
Bey’e Fonksera 10 mg tablet (antidepresan) vermişlerdir. Fakat Murat Bey bu ilacı içtiğinde
daha fazla moralsiz olduğunu, intihar düşünceleri geldiğini bu yüzden de ilacı 4 gün içtikten
sonra bıraktığını ifade etmektedir. Herhangi bir düşme, kaza öyküsü bulunmamaktadır.
Yardımcı araç kullanımı bulunmamaktadır. Herhangi bir ilaca ve besine alerjisi yoktur.
Belindeki platinlerden dolayı %40 ortopedik engelli raporu bulunmaktadır. Sürekli kullandığı
ilaçlar aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

40
İlacın Adı Kullanılan Doz Etken Madde Endikasyonlar Yan Etkileri
Neruda 600 mg Gabapentin Antiepileptik Baş dönmesi,
ilaçlar olarak koordinasyon
adlandırılan ilaç eksikliği, viral
grubundandır. enfeksiyon,
Bu ilaçlar sara uyuşuk
ve sinir hissetme,
dokusunun yorgun
hasarına bağlı hissetme, ateş
ağrı (nöropatik
ağrı) tedavisinde
kullanılır.
Norvasc 10 mg Amlodipin Kalsiyum Baş ağrısı, baş
besilat antagonistleri dönmesi, uyku
olarak bilinen basması,
ilaç grubuna çarpıntı, yüzde
dahildir. Yüksek kızarma, karın
kan basıncının ağrısı, hastalık
veya anjina adı hissi (bulantı),
verilen belirli tip bağırsak
göğüs ağrısının hareketlerinde
tedavisinde değişiklik, ishal,
kullanılan bir kabızlık,
ilaçtır. hazımsızlık
Desiferol D 2000 IU (50 Vitamin D3 D vitamini Kabızlık, mide
Vitamini mikrogram) eksikliğinin gazı, bulantı,
tedavisinde, karın bölgesinde
idamesinde ve ağrı, ishal, aşırı
önlenmesinde miktarda idrar
kullanılır. yapma, aşırı
susama, idrar
yapamamak,
ateş

41
Fonksera 10 mg Vortioksetin Antidepresan İshal, kabızlık,
hidrobromür adı verilen bir kusma, baş
ilaç grubuna dönmesi, tüm
dahildir. vücutta kaşıntı,
Erişkinlerde anormal rüyalar,
majör depresif terlemede artış,
olayların tedavinin
tedavisinde başlangıcında
kullanılır. depresyon
belirtileri

7.2.5) Günlük Yaşam Aktiviteleri

 Uyku: Murat Bey’in uyuma saatleri genelde hafta içi işe gittiği için 23.00-24.00, Cuma
ve cumartesi günlerinin ertesi günü işe gitmediği için 02.00-03.00 saatleri arasında
değişmektedir. Uyumadan önce telefonundan oyun oynama ya da bir şeyler izleme
alışkanlığı mevcuttur. Uyuduktan sonra sabaha kadar uyanmadığını ifade etmektedir.
Uykusunun ağır olduğunu, bir kere uykuya dalarsa hiçbir sesten etkilenmediğini
söylemektedir. Gece tuvalete gitme alışkanlığı bulunmamaktadır. Geceleri eşi Nevin
Hanım ile uyumaktadır. Uyudukları yatak ortopediktir ve rahatlığı konusunda bir sorun
yoktur. Yumuşak yastık tercih etmektedir. Gece uyumadan önce pijamalarını giymekte
ve çoraplarını çıkarmaktadır. Gece uykusuzluk çekmemek için çay, kahveyi fazla
içmemektedir. Sabahları hafta içi 06.00-06.30 arasında uyanarak işe gitmektedir. Hafta
sonları ise 11.00-12.00 saatleri arasında uyanmaktadır. Gündüz uyuma alışkanlığı
yoktur fakat bazen işten gelip yemek yedikten sonra 19.00-20.00 saatleri arasında bazen
uyuduğunu ifade etmektedir. Odanın aydınlatılması 2 ampulü olan avizeyle
sağlanmaktadır ve gece yatarken ışık kapatılarak karanlıkta uyunmaktadır. Odanın
ısınması doğalgaz ile sağlanmaktadır.
 Beslenme: Murat Bey hafta içi sabahları işe erken gittiği için kahvaltı yapmamaktadır.
Sadece ilaçlarını içeceği için bir parça ekmek yiyerek Neruda 600 mg tableti, Norvasc
10 mg tableti ve Desiferol D Vitamini tabletini almaktadır. Sabah iş yerinde de kahvaltı
yapmamaktadır. İlk öğünü iş yerinin yemekhanesinde çıkan öğle yemeğidir. Öğle
yemeği saati 12.30-13.30’ dur. Murat Bey genel olarak yemeklerin yağlı olduğunu ifade

42
etmektedir. Genelde iş yerinde haftanın 1 günü tavuk, 1 günü et, kalan günlerden
ikisinde sebze ve birinde bakliyatın eşit şekilde pişirilmesine özen gösterilmektedir.
Murat Bey bu yemeklerin yanında yemekhanede verilen yuvarlak ekmeklerden 3 adet
yemektedir ve yemeklerin yanında pişirilen pilav ve makarnadan da 1 tabak yemektedir.
Murat Bey hafta sonları evde olduğu için diğer aile üyeleri ile 11.00-12.00 saatleri
arasında kahvaltı yapmaktadır. Kahvaltıda 2 haşlanmış yumurta, 6-7 zeytin, bir kibrit
kutusu kadar beyaz peynir, bir kâse yoğurt ve 2-3 kaşık reçel tüketmektedir. Kahvaltıda
çay bardağında 3 bardak çay içmektedir. Her bir bardak için tüketilen şeker miktarı 2
çay kaşığı kadardır. Kahvaltıda 1 tüm ekmek tüketmektedir. Hafta içi öğle yemeği ve
aynı zamanda ilk öğününü iş yerinde yediği için ayrı bir öğle yemeği yememektedir.
Hafta sonları ise kahvaltıdan sonra eğer acıkırsa bisküvi, kek gibi abur cubur
atıştırmaktadır. Akşam yemeğini hafta içi işten gelince 17.00-18.00 arasında evdeki
diğer aile üyeleri ile birlikte mutfakta masada yemektedir. Yemekte o gün Nevin
Hanım’ın yaptığı yemeklerden tüketmektedir. Yemeğe çorba ile başlamaktadır. Bezelye
yemeği ve patates yemeği dışında yemek ayırt etmemektedir. Yemeklere Nevin
Hanım’ın koyduğundan hariç baharat ve tuz eklemektedir. Yemeğin tadına bakmadan
tuz eklemektedir ve ne kadar tuz koyarsa koysun ona yemeğin tuzsuz geldiğini ifade
etmektedir. Akşam yemeğinde yarım ekmek yemektedir. Yemekten sonra 21.00 gibi
demlenen çaydan 2 çay bardağı içmektedir ve her bir bardağa 2 çay kaşığı şeker
koymaktadır. Çayın yanına koyulan kek, tatlı, kurabiye gibi atıştırmalıklardan haftanın
3 günü yemektedir. İçtiği çay ve diğer içecekler harici günde 1-1,5 litre su tüketmektedir.
İçmek için kullandığı su arıtma suyudur. Murat Bey yemeği çok hızlı bir şekilde
yemektedir ve az çiğnemektedir. Günde tükettiği çay miktarı hafta içi iş yerinde
ortalama 4 çay bardağı ve evde ortalama 2 çay bardağıdır. Hafta sonu ise günde ortalama
5 çay bardağı çay tüketmektedir. Asitli ve gazlı içecekler içmeyi sevmediğini ifade
etmektedir. Fast food tüketimi genelde 2 haftada bir iş yerine söylenen hamburger, döner
gibi yiyeceklerle sınırlıdır. Dışardan paketli gıda olarak bisküvi, kek gibi gıdaları ara
öğünde tüketmektedir. Meyve tüketmeyi pek sevmediğini akşam ortaya konulursa
haftada 1-2 gün yarım porsiyon tükettiğini ifade etmektedir.
 Boşaltım: Murat Bey günde 1-1,5 litre su tüketmektedir. Günde tuvalete çıkma sıklığı
3-4 kezdir. İdrar yaparken yanma, idrarda kan, idrarda kötü koku, bulanıklık gibi
belirtiler bulunmamaktadır. İdrar hissi geldiğinde acil tuvalete gitme ihtiyacı
hissetmemektedir. Üriner inkontinansı yoktur. Gece tuvalete çıkma alışkanlığı
bulunmamaktadır. İdrarını klozete oturarak yapmaktadır. Tuvalet hissi geldiğinde idrar
43
tutma alışkanlığı bulunmamaktadır. Günde 1 kez gaitasını yapmaktadır. Gaitasını
yaparken zorlanmamaktadır. Fekal inkontinansı yoktur. Konstipasyon şikâyeti çok sık
yaşamamaktadır, yaşadığı zaman sıcak su ve kayısı çayı içtiğini bunun iyi geldiğini
ifade etmektedir. Diyare sıkıntısını yılda 1-2 kez bazen yaşadığını bunun sebebinin de
dışardan iş yerine söyledikleri yemeklerin olduğunu bu yemeklerin bazen midesini
bozduğunu ifade etmektedir. Şu an aktif olarak yaşadığı bir konstipasyon ya da diyare
şikâyeti bulunmamaktadır. Hemoroidi yoktur. Daha önce üriner sisteme yönelik
herhangi bir tanı almamıştır.
 Fiziksel Aktivite: Murat Bey hafta içi iş yerine tramvayla gitmekte ve evden yaklaşık
800 metre uzaklıktaki tramvay durağına yürümektedir. Gün içerisinde masa başında
işini yapmaktadır. Bazen beli ağrıdığından kalkıp odanın içinde dolaşmaktadır fakat
bunun dışında hafta içi herhangi bir egzersiz, yürüyüş yapmamaktadır. Hafta sonları ise
genelde evde dinlenmekte herhangi bir spor ya da fiziksel aktivite yapmamaktadır.
Murat Bey’in düzenli olarak spor yapma alışkanlığı yoktur. ‘’Zaten hafta içi işe giderken
yeterince yoruluyorum. Belim de ağrıyor yorgunluktan. Bir de sporla uğraşamam’’
ifadesini kullanmaktadır. Akraba, arkadaş ziyaretlerine yakınsa yürüyerek uzaksa eve
yaklaşık 400 metre uzaklıkta bulunan minibüs veya 800 metre uzaklıkta bulunan
tramvay kullanarak gitmektedir. Apartman içinde bir yere giderken veya dışardan eve
girerken yaklaşık 40 basamağı bulunan merdiven kullanmaktadır. Merdiven inip
çıkarken veya fiziksel hareket yaparken belinin ağrıdığını ifade etmektedir. Ağrıya
verilen puan 10 üzerinden 4’tür. Spor yapmadığı için merdivenin en azından fiziksel
aktivite olduğunu düşündüğü için merdiven kullanmaktadır. Daha önce hiç profesyonel
bir spor dalı ile uğraşmamıştır. Doktoru yüzmenin bel fıtığına iyi geleceğini söylediği
için 2 ay yüzme kursuna gidip yüzme öğrenmiştir fakat hiç yüzmeye gitmemektedir. 2
yıl önce bel fıtığı için fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmeti almıştır. Daha önce yaşadığı
bir düşme öyküsü yoktur.
 Bireysel Hijyen Alışkanlıkları: Murat Bey öz bakım gereksinimlerini bağımsız bir
şekilde gerçekleştirebilmektedir. Sabah uyandığında el ve yüz yıkama alışkanlığı vardır.
Ellerini her dışardan eve geldiğinde, tuvaletten sonra ve kirlendiğinde gerek görüldükçe
su ve sabunla yıkanmaktadır. Kurulamak için kullanılan havlu ortaktır ve haftada 2 kez
yıkanmaktadır. Kışın haftada 3 kez, yazın ise her gün işten gelince banyo yapmaktadır.
Banyoyu duşa kabinde ayakta olacak şekilde yapmaktadır. Duş esnasında vücut
temizliğini duş jeli ve kendisine ait banyo kesesi ile yapmaktadır. Saç için kullanılan

44
şampuanda bir özellik aranmamaktadır. Normal marketten alınan şampuanı
kullanmaktadır. Duşta bu şampuanla saçlarını 2 kez yıkamaktadır. Su sıcaklığı ılıktır.
Duştan sonra kurulanmak için kullandığı kurulama havlusu kendine aittir ve haftada 1
kez yıkanmaktadır. Saçlarını banyodan sonra doğal olarak kurutmaya bırakmaktadır.
Saç dökülmesi normaldir, günde yaklaşık 50 tele yakındır. Saçlarda beyazlama vardır
ancak saçlı deri sağlıklı görünümdedir. Daha önce saçlarını hiç boyatmamıştır. Deride
ekimoz, peteşi, kızarıklık veya şişlik yoktur. Vücut derisi sağlıklı görünümdedir. Murat
Bey vücudu için parfüm, deodorant vs. kullanmaktadır. Perine hijyeni her tuvaletten
sonra önden arkaya su ile yıkanarak sağlanmaktadır. İç çamaşırı tercihi pamukludur ve
günlük olarak değiştirmektedir. Vücut tüyleri haftada 1 kez jiletle almaktadır. Haftada 2
gün sakal tıraşı olmaktadır. Vücut ve sakallar için kullanılan jiletler birbirinden farklıdır.
Ağzında protez, kaplama, dolgu ve çürük diş bulunmamaktadır. Günde 1 kez dişlerini
fırçalamaktadır. Diş fırçası kendisine aittir ve senede bir değiştirmektedir. Sert uçlu diş
fırçası kullanmaktadır. Gargara ya da diş ipi kullanma alışkanlığı yoktur. Diş eti
kanaması, tartar, ağızda kötü koku ya da mukozit yoktur. En son diş kontrolüne 4 sene
önce gitmiştir, bir problem yaşamadıkça rutin muayeneye gitmemektedir. El tırnakları
10 günde bir, ayak tırnakları ise 15-20 günde bir kendisine ait tırnak makası ile
kesilmektedir. El tırnaklarını da ayak tırnaklarını da oval kesmektedir. Ayak baş
parmağındaki tırnakta tırnak batması mevcuttur ve bu problemi sık yaşadığını ifade
etmektedir. Onun dışında el, ayak tırnaklarında sertleşme, renk problemi yoktur. Tırnak
yeme alışkanlığı yoktur. Ayaklar her işten geldiğinde ve duşta yıkanmaktadır. Ayak için
kullanılan havlu el havlusundan ayrıdır ve kendisine aittir. Ayak numarası (43) ile
ayakkabısı uyumludur. Ayak topuklarında kuruluk, yara vb. yoktur. Çoraplar her gün
değiştirilmektedir. Daha önce hiç manikür ya da pedikür yaptırmamıştır. Düzenli güneş
kremi kullanma alışkanlığı yoktur.
 Bağımlılık (Sigara, Alkol, Madde ve Teknoloji): Murat Bey alkol ve madde
kullanmamakta fakat günde yarım paket sigara içmektedir. Ameliyat öncesi doktoru
sigarayı kesmesi gerektiğini söylemiş fakat Murat Bey hala sigarayı bırakmamıştır.
Kendisine ait telefonu vardır. Bu telefonu iletişim kurmak, sosyal medya kullanmak ve
fotoğraf çekmek için kullanmaktadır. Günlük telefonda geçirilen süre ortalama 1-2
saattir. Televizyonu işten gelince ve hafta sonu izlemektedir. Ortalama günlük
televizyon izleme süresi 1-2 saattir. Televizyon izlemediği ya da telefon kullanmadığı
dönemlerde anksiyete ya da stres gibi yoksunluk belirtileri yaşamamaktadır.

45
7.2.6) Sistem değerlendirmesi ve Fiziksel Değerlendirme

Vital Kan Basıncı Kalp Solunum Vücut Ağrı


Bulgular Atım Sayısı Sıcaklığı (Numerik
Hızı Skala)
Tarih: 115/75 (tansiyon 85/ dk 20/ dk 36,3 °C 4
12.05.2023 ilacını aldıktan
sonra)

 Cilt (vücut, saç, baş, el, ayak vb.): Murat Bey’in saçlı derisi sağlıklı görünümdedir.
Yara, egzama, kepek gibi problemler yoktur. Kafa derisinde kellik yoktur. Baş bölgesi
ve yüzünde herhangi bir yara, şişlik, kızarıklık yoktur. Yüzünde gözleri eşit
büyüklüktedir ve aynı hizadadır. Pupiller ışıkla bakıldığında eşittir. Kulakları eşit
büyüklüktedir. Herhangi bir şekil bozukluğu ya da asimetri yoktur. Kulak içinde akıntı
vs. yoktur. Burun kanatları eşit büyüklüktedir. Dudak kenarları eşit büyüklüktedir. (Tek
taraflı yüz felci gibi dudak eşitsizliği bulgusu yoktur.) Ağzına bakıldığında ağzında
protez, kaplama, dolgu ve çürük diş bulunmamaktadır. Diş eti kanaması, tartar, ağızda
kötü koku ya da mukozit yoktur. Boyun kısmında herhangi bir sorun bulunmamaktadır.
Derisinde ekimoz, peteşi, kızarıklık veya şişlik yoktur. Vücut derisi sağlıklı
görünümdedir. Yapılan deri turgoru muayenesinde derinin eski halini alması 1-2 saniye
sürmüştür. Kolları ve elleri eşit uzunluktadır. Ellerde nasır yoktur. Parmaklarda herhangi
bir anormal görünüm yoktur. Tırnaklarda mantar, kırık tırnak, sertlik vb. sorun yoktur.
Tırnaklarda kapiller geri dolum 1-2 saniyedir. Murat Bey’in kiloya bağlı göbeği vardır.
Genital organlarda herhangi bir sorun yoktur. Bacaklar ve ayaklar eşit uzunluktadır.
Ayaklarda nasır yoktur. Parmaklarda herhangi bir anormal görünüm yoktur. Ayak
tırnaklarında mantar, kırık tırnak, sertlik vb. sorun yoktur.
 Nörolojik Sistem: Murat Bey 2011 yılında bel fıtığı teşhisi almıştır. Buna yönelik ilaç,
egzersiz, fizik tedavi ve ameliyat tedavisi almıştır. Murat Bey bel ağrısına yönelik
Neruda 600 mg tableti sabah kahvaltıdan sonra ve akşam yemekten sonra
kullanmaktadır. Bilinci açık ve yer, kişi ve zaman oryantasyonu tamdır. Uzun ve kısa
süreli hafıza ile ilgili bir sorun yoktur. Konuşma ve konuşulanları anlama ile ilgili bir
problemi yoktur. Yapılan Glaskow Koma Skalası değerlendirmesinde göz, sözel ve

46
motor hareketlerinde bir problem saptanmamıştır. GKS puanı Göz: 4, Motor: 6 ve Sözel:
5‘tir.
 Kardiyovasküler Sistem: Murat Bey 7 yıldır HT hastasıdır ve buna yönelik Norvasc
10 mg tableti sabah kahvaltıdan sonra kullanmaktadır. Murat Bey hiperlipidemi
hastasıdır fakat buna yönelik herhangi bir ilaç kullanmamaktadır. En son 3 yıl önce EKG
çektirmiştir. Şu an aktif olarak yaşadığı bir göğüs ağrısı, çarpıntı şikâyeti yoktur.
Siyanoz ve ödem yoktur. Vital bulguları normal sınırlar arasındadır.
 Solunum Sistemi: Murat Bey’in solunum sistemi ile ilgili bir tanısı yoktur. Günde
yarım paket sigara kullanmaktadır. Merdiven inip çıktıktan sonra solunum sıkıntısı
yaşamamaktadır. Öksürük ve nefes darlığı şikayetleri yoktur. Solunumda hırıltılı
solunum, raller, ronküs gibi sorunlar yoktur. Göğüs kafesinin dıştan görünümünde bir
problem (fıçı göğüs, güvercin göğüs gibi) yoktur.
 Gastrointestinal Sistem: Ağzında protez, kaplama, dolgu ve çürük diş
bulunmamaktadır. Diş eti kanaması, tartar, ağızda kötü koku ya da mukozit yoktur.
Yutma güçlüğü, iştahsızlık, bulantı-kusma gibi aktif bir rahatsızlığı yoktur. Yakın
zamanlarda yaşadığı mideye özgü bir şikâyeti yoktur. Bağırsak boşaltım alışkanlığında
değişiklik yoktur. Bağırsak sesleri steteskopla 4 kadrandan dinlenildiğinde dakikada 8
olduğu gözlenmiştir.
 Üriner Sistem: Üriner sistem ile ilgili bir tanısı yoktur. Günde tuvalete çıkma sıklığı
3-4 kezdir. İdrar yaparken yanma, idrarda kan, idrarda kötü koku, bulanıklık gibi idrar
yolu enfeksiyonu belirtileri yoktur. İdrar hissi geldiğinde acil tuvalete gitme ihtiyacı
hissetmemektedir. Üriner inkontinansı yoktur. Tuvalet hissiyatı geldiğinde idrarını
tutma alışkanlığı yoktur.
 Endokrin ve Hematolojik Sistem: Murat Bey’in endokrin sistem ile ilgili
hiperlipidemi tanısı mevcuttur. Fakat buna yönelik bir ilaç kullanmamaktadır. Son
zamanlarda herhangi bir hormon testi yaptırmamıştır. Çok su içme, çok sık idrara çıkma,
çok sık acıkma durumu gibi DM belirtileri yoktur. Hematolojik sisteme yönelik anemi,
polisitemi, kanama ve koagülasyon bozuklukları gibi rahatsızlıklar yaşamamaktadır.
 Kas ve İskelet Sistemi: Murat Bey’in kas ve iskelet sistemi ile ilgili herhangi bir
tanısı yoktur. Murat Bey’in D vitamini eksiktir ve buna yönelik Desiferol D Vitamini
tabletini sabah kahvaltıdan sonra almaktadır. Kemik ve eklem bölgelerinde ödem,
kızarıklık ve şişlik yoktur. Postür duruşunda anormal bir durum (kifoz, skolyoz gibi)

47
yoktur. Romatizmal bir hastalığı yoktur. Yürürken denge ile ilgili bir sorun
yaşamamaktadır.
 Üreme Sistemi: Murat Bey’in üreme sistemi ile ilgili herhangi bir tanısı yoktur. Dış
genitallerin görünümü normaldir. Eşiyle haftanın 2-3 günü düzenli cinsel ilişki
yaşamaktadır. Korunma yöntemleri prezervatif ve RIA’dır. Talasemi taşıyıcılığı yoktur.
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyon öyküsü yoktur.

7.2.7) Sağlığı Geliştirme

 Duyusal Fonksiyonlar (görme, işitme, tat, koku): Murat Bey’in göz ile ilgili bir
tanısı yoktur. Şu an görmesinde bir problem yaşamamaktadır. Senede bir düzenli göz
kontrolüne gitmektedir. Murat Bey’in duyma ile ilgili bir sorunu yoktur. İşitme cihazı
kullanmamaktadır. Yapılan fısıltı testinde söylenenleri duymuş ve anlamıştır. Sesin
geldiği yeri ayırt edebilmekte ve rahatlıkla sözel iletişim kurabilmektedir. Kulağın dış
görünümü normaldir herhangi bir şekil bozukluğu ya da asimetri yoktur. Kulakla ilgili
aktif bir şikâyet yoktur. Kulak içi temizliği duştan sonra kulak çöpü ile yapılmaktadır.
Murat Bey’in tat ve koku almada herhangi bir problemi bulunmamaktadır. Farklı
besinler koklatılıp, tattırıldığında bu besinleri koku ve tatlarından ayırt edebilmiştir.
 Bağışıklama: Çocukluk çağı aşıları annesi Lütfiye Hanım’ın dediğine göre
yaptırılmıştır fakat e-nabızdan ulaşılamamıştır. Pnömokok, tetanos vb. aşıları hakkında
bir bilgi yoktur. İnfluenza aşısı olmamaktadır. Daha önce 1 kere Covid-19 geçirmiştir.
2 doz Sinovac ve 1 doz Biontech olmak üzere 3 doz Covid-19 aşısı yaptırmıştır.
 Kanser Taramaları: Murat Bey’in daha önce biyopsi gibi kanser tarama öyküsü
yoktur. Düzenli USG ve MR çektirmemektedir. Ailesinde kanser öyküsü olan
teyzesinden başka kimse yoktur. Hiç gaitada gizli kan testi ve kolonoskopi
yaptırmamıştır. Çok uzun sürelerde güneşlenme, güneşe bağlı yanık gibi uzun süreli UV
ışınlarına maruziyeti yoktur.

7.2.8) Sağlık ve Hastalığı Algılama

Hasta olmak Murat Bey için bir kriz durumu olmaktadır. Murat Bey hasta olduğunda veya
herhangi bir yeri ağrıdığında anksiyetesinin çok arttığını ifade etmiştir. Bunun sebebinin ailede
yaşlı olması ve hastalıkla sık sık iç içe olması, aynı zamanda bel fıtığı sürekli tekrarladığı için
hep tedavi olması olduğunu düşünmektedir. Murat Bey bu anksiyetesine yönelik psikiyatriye
gitmiş ve Doktor Fonksera 10 mg tablet (antidepresan) vermiştir. Fakat Murat Bey bu ilacı
içtiğinde daha fazla moralsiz olduğunu, intihar düşünceleri geldiğini bu yüzden de ilacı 4 gün
48
içtikten sonra bıraktığını ifade etmektedir. Murat Bey hastalık durumunda ilk ASM’ ye daha
sonra hastaneye başvurmaktadır. Murat Bey her ağrısı olduğunda üst üste birçok ağrı kesici
içmekte, başka birinin önerdiği her hapı doktor kontrolü olmadan, hekim reçete etmeden
içmektedir. Murat Bey’ e göre hastalık kendi yanlış eylemlerimizin sonucudur ve doğal bir
süreçtir. İyileşmek için tıbbi bir tedavi almak gerekmektedir. Kullandığı ilaçları bilmektedir.
Hangi ilacı ne amaçla kullandığını bilmektedir. Murat Bey’in ilaç yönetiminde sorunları vardır.
İlaçları bilinçsizce ardı ardına içmekte, özellikle ağrısı olduğunda aynı anda 3-4 ağrı kesici
birden içmektedir. Sürekli kullandığı ilaçları saatinde kendisi içmektedir.

7.2.9) Sosyal İlişkiler, Boş Zaman Aktiviteleri

Murat Bey’in akraba ve arkadaşlık ilişkileri iyidir. İşlerden fırsat buldukça akraba ziyaretlerine
gitmekte ve arkadaşlarıyla vakit geçirmektedir. Aile üyeleri ile de arası iyidir. Eşi Nevin
Hanım’ı çok sevdiğini ifade etmektedir. Onunla dertlerini paylaştığını, çocuklarla ilgili birlikte
karar verdiklerini ifade etmektedir. Annesi Lütfiye Hanım ile de arası iyidir. Birlikte oturup
sohbet ettiklerini, annesinin kendisine her zaman dua ettiğini ifade etmektedir. Oğlu Berat Bey
ile de arası çok iyidir. Bazen hafta sonu birlikte vakit geçirdiklerini, oğlunun dersleri ve
sorunlarıyla yakından ilgilendiğini ifade etmektedir. Murat Bey boş vakitlerinde evde
dinlenmekten, ailesiyle vakit geçirmekten, pikniğe gitmekten ve arkadaşlarıyla okey oynamaya
gitmekten hoşlanmaktadır. Stresli bir durum yaşadığında şehir dışındaki kızını arayarak onunla
dertleşmeyi başa çıkma yöntemi olarak kullanmaktadır. Destek kaynakları ailesi ve özellikle
eşiyle kızıdır.

7.2.10) Depresyon ve İhmal-İstismar

Murat Bey için hastalık durumu bir kriz durumudur ve ailesinden biri veya kendisi hastalanınca
panik atak yaşamaktadır. Buna yönelik psikiyatriye gittiğinde anksiyete tanısı almış ve ilaç
başlanmıştır. Şu an içe kapanma, yalnızlık, umutsuzluk, günlük aktivitelerini yerine getirmede
isteksizlik gibi depresyonu düşündürebilecek bir belirtisi yoktur. Parayı yönetmede sorunu
yoktur. Evin geçimini kendisi sağlamaktadır. Faturaları ödemekte, evin ihtiyaçlarını
sağlamaktadır. Şiddete maruz kalma durumu yoktur. Öz bakım gereksinimlerini kendisi
karşılayabilmektedir ve ihmali düşündürecek bir belirti yoktur. Vücudunda morarma, yara,
yanık vb. fiziksel istismar bulgusu yoktur. Konuşurken göz göze gelmekten kaçınma, endişeli
ruh hali gibi belirtiler bulunmamaktadır.

49
7.2.11) Murat Polat Sorun Listesi

 27.76 (Fazla kilolu)


 Murat Bey’in hafta içi sabahları işe erken gittiği için kahvaltı yapmaması.
 Sabah iş yerinde de kahvaltı yapmaması.
 Yemekhanede verilen yuvarlak ekmeklerden 3 adet yemesi ve yemeklerin yanında
pişirilen pilav ve makarnadan da 1 tabak yemesi.
 Hafta sonu kahvaltıda 1 tüm ekmek tüketmesi.
 Hafta sonları kahvaltıdan sonra eğer acıkırsa bisküvi, kek gibi abur cubur atıştırması.
 Yemeklere Nevin Hanım’ın koyduğundan hariç baharat ve tuz eklemesi. Yemeğin tadına
bakmadan tuz eklemektedir ve ne kadar tuz koyarsa koysun ona yemeğin tuzsuz
geldiğini ifade etmektedir.
 Akşam yemeğinde yarım ekmek yemesi.
 Çayın yanına koyulan kek, tatlı, kurabiye gibi atıştırmalıklardan haftanın 3 günü
yemesi.
 İçtiği çay ve diğer içecekler harici günde 1-1,5 litre su tüketmesi.
 Murat Bey’in yemeği çok hızlı bir şekilde yemesi ve az çiğnemesi.
 Meyve tüketmeyi pek sevmediğini akşam ortaya konulursa haftada 1-2 gün yarım
porsiyon tükettiğini ifade etmesi.
 Bazen beli ağrıdığından kalkıp odanın içinde dolaşması fakat bunun dışında hafta içi
herhangi bir egzersiz, yürüyüş yapmaması.
 Hafta sonları ise genelde evde dinlenmesi herhangi bir spor ya da fiziksel aktivite
yapmaması.
 Murat Bey’in düzenli olarak spor yapma alışkanlığının olmaması. ‘’Zaten hafta içi işe
giderken yeterince yoruluyorum. Belim de ağrıyor yorgunluktan. Bir de sporla
uğraşamam’’ ifadesini kullanması.
 Doktorunun yüzmenin bel fıtığına iyi geleceğini söylediği için 2 ay yüzme kursuna gidip
yüzme öğrenmesi fakat hiç yüzmeye gitmemesi.
 Kurulamak için kullanılan havlunun ortak olması.
 Günde 1 kez dişlerini fırçalaması.
 Diş fırçasını senede bir değiştirmesi. S
 Sert uçlu diş fırçası kullanması.

50
 En son diş kontrolüne 4 sene önce gitmesi, bir problem yaşamadıkça rutin muayeneye
gitmemesi.
 El tırnaklarını da ayak tırnaklarını da oval kesmesi. Ayak baş parmağındaki tırnakta
tırnak batması mevcuttur ve bu problemi sık yaşadığını ifade etmektedir.
 Düzenli güneş kremi kullanma alışkanlığının olmaması.
 Günde yarım paket sigara içmesi. Ameliyat öncesi doktoru sigarayı kesmesi gerektiğini
söylemiş fakat Murat Bey hala sigarayı bırakmamıştır.
 Hasta olmanın Murat Bey için bir kriz durumu olması. Murat Bey hasta olduğunda veya
herhangi bir yeri ağrıdığında anksiyetesinin çok arttığını ifade etmiştir.
 Murat Bey’in verilen depresyon ilacını daha fazla moralsiz olduğu, intihar düşünceleri
geldiği gerekçesiyle 4 gün içtikten sonra bırakması.
 Murat Bey’in her ağrısı olduğunda üst üste birçok ağrı kesici içmesi, başka birinin
önerdiği her hapı doktor kontrolü olmadan, hekim reçete etmeden içmesi.
 Murat Bey’in ilaç yönetiminde sorunlarının olması. İlaçları bilinçsizce ardı ardına
içmekte, özellikle ağrısı olduğunda aynı anda 3-4 ağrı kesici birden içmektedir.

7.3) Nevin Polat (Kadın Birey)

7.3.1) Kişisel Özellikler

Nevin Hanım eşi, kayınvalidesi ve oğlu ile dört kişilik bir ailede yaşamaktadır. Eşi ile arasında
kan uyuşmazlığı yoktur. Akraba evliliği yoktur.

Doğum Tarihi/ Yaş 01.01.1980/ 42 Yaş

Eğitim Düzeyi İlkokul

Medeni Hali Evli

Kan grubu AB RH+

Meslek Ev Hanımı

Boy 165 cm

Kilo 65 kg

Beden Kitle İndeksi 23.88 (Normal)

51
7.3.2) Yaşanılan Evin Özelliklerinin Bireye Etkisi

Nevin Hanım genelde bir yerlere giderken otobüs, tramvay tercih etmektedir. Evden rutin olarak
market, eczane ve Berat Bey’in okuluna gitmektedir. Genelde asansör yerine merdiven
kullanmaktadır. Nevin Hanım’ın evde gün içerisinde en çok vakit geçirdiği yer mutfaktır.
Mutfak düzeni ve yemek hazırlama sorumluluğu Nevin Hanım’a aittir. Nevin Hanım mutfak
temizliğinde yağ çözücü, yüzey temizleyici ve çamaşır suyu kullanmaktadır. Bu maddeleri
kullanırken birbirine karıştırmamaya ve sık sık mutfağı havalandırmaya özen göstermektedir.
Nevin Hanım mutfak işlerinden kalan zamanlarda oturma odasında kayınvalidesiyle televizyon
izleyerek vakit geçirmektedir. Geceleri Murat Bey ile yatak odasındaki ortopedik yatakta
uyumaktadır.

7.3.3) Soy geçmiş

Nevin Hanım’ın 5 abisi, 3 ablası vardır ve kendisi ailenin dokuzuncu yani en küçük çocuğudur.
Anne ve babası arasında akraba evliliği yoktur. Ailesinde bilinen genetik geçişli DM ve meme
kanseri mevcuttur. Nevin Hanım’ın doğumundan önce annesi 3 ölü doğum yapmıştır ve bu ölü
doğumların nedeni bilinmemektedir. Babası 86 yaşında DM’ye bağlı KBY sebebiyle vefat
etmiştir. Annesinde kalp yetmezliği ve HT mevcuttur. Kardeşlerinde Mesane CA, HT, DM ve
Testis CA bulunmaktadır.

7.3.4) Öz geçmiş

Nevin Hanım 2019 yılında sol memesinde şişlik, kızarıklık ve şiddetli ağrı sebebiyle gittiği
hastanede çekilen mamografisinde sol memede kist teşhisi konularak ameliyata alınmıştır.
Ameliyattan sonra Nevin Hanım memesinde kalan küçük kistlerin büyümemesi ve kontrol
altında tutulması amaçlı Agnucaston 4 mg tableti kullanmaya başlamıştır. Şu an halen bu tableti
kahvaltıdan önce aç karnına kullanmaktadır. Ayrıca Nevin Hanım’ın hiperlipidemisi mevcuttur
fakat buna yönelik bir ilaç kullanmamaktadır. Nevin Hanım’ın herhangi bir düşme, kaza öyküsü
bulunmamaktadır. Nevin Hanım geceleri uyuyamadığı için Atarax 25 mg tablet kullanmaktadır.
Bu ilacı doktorun önerisi üzerine iki günde bir kullanmaktadır. Daha önce sezaryen ameliyat
öyküsü yoktur. Daha önce meme kisti ameliyatı olurken biyopsi olmuştur ve ameliyat sonrası
alınan parça patolojiye gönderilmiştir. Patoloji sonucu temiz çıkmıştır. Sigara, alkol ve madde
kullanmamaktadır. Genetik geçişli DM hastalığı mevcuttur. Yardımcı araç kullanımı yoktur.
Herhangi bir besine ya da ilaca alerjisi yoktur. Bir engeli bulunmamaktadır. Sürekli olarak
kullanılan ilaçlara aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.

52
İlacın Adı Kullanılan Doz Etken Madde Endikasyonlar Yan Etkileri
Agnucaston 4 mg Fructus Agni Adet görme Baş ağrısı, baş
Casti’den elde düzensizlikleri dönmesi,
edilen 4,0 mg (anormal mens), kaşıntı, bulantı
kuru ekstre aylık adet görme ve karın ağrısı
öncesi gibi mide
şikayetler, bağırsak sistemi
meme şişmesi ile ilgili
ve meme ağrısı bozukluklar,
akne, adet
düzensizlikleri,
dispne
Atarax 25 mg Hidroksizin Ruhsal sıkıntıyı, Uyuklama hali,
dihidroklorür huzursuzluk sedasyon, baş
halini ve kaygıyı ağrısı, halsizlik,
gideren, ağız kuruluğu
kaşıntının
tedavisinde
kullanılan bir
ilaçtır.

7.3.5) Günlük Yaşam Aktiviteleri

 Uyku: Nevin Hanım'ın uyuma saatleri 02.00-03.00 saatleri arasında değişmektedir.


Uyumadan önce mutfağı toparlayıp pijamalarını giyip çoraplarını çıkarıp yatağa
girmektedir. Nevin Hanım geceleri uyuyamadığını geç saatlere kadar yatakta dönüp
durduğunu ifade etmektedir. Uykusunun hafif olduğunu uyuduktan sonra sık sık
uyandığını söylemektedir. Genelde yatağa girdiği saatlerde uyumadığını bazen uykuya
dalmasının 05.00 saatini bulduğunu ifade etmektedir. Tüm gün ev işleri yüzünden
yorulduğunu ve geceleri de uyuyamadığı için sabahları yorgun uyandığını ifade
etmektedir. Gece tuvalete gitme alışkanlığı vardır. Geceleri 2-3 kere tuvalete
gitmektedir. Zaten uyuyamadığı için geceleri özellikle çay ve kahve tüketmekten
kaçındığını ifade etmektedir. Gece eşi Murat Bey ile uyumaktadır. Kullanılan yatak
ortopediktir. Yatak rahatlığı ile ilgili bir sorun bulunmamaktadır. Yumuşak yastık tercih
53
etmektedir. Nevin Hanım'ın gündüz uyuma alışkanlığı yoktur. Gündüz uyumak
istediğini fakat ev işlerinden vakit bulamadığı için uyuyamadığını ifade etmektedir.
Nevin Hanım'ın sabah uyanma saatleri hafta içi 10.00-11.00 ve hafta sonu 11.00-12.00
saatleri arasında değişmektedir. Nevin Hanım uykusuna yönelik Atarax 25 mg tableti
kullanmaktadır. Uyku ilacını her gün kullanmamakta fakat kullandığı günler daha rahat
uyuduğunu ifade etmektedir. İlacı doktorun iki günde bir kullanması gerektiğini
söylediği için o şekilde kullandığını ifade etmektedir. Nevin Hanım'ın uyuduğu oda
avize ile aydınlatılmaktadır ve Nevin Hanım gece ışığı kapatarak karanlıkta
uyumaktadır. Odanın ısınması doğalgaz ile sağlanmaktadır.

 Beslenme: Ailede yemek pişirme görevi Nevin Hanım'a aittir. Nevin Hanım sabah
kahvaltısını hafta içi kayınvalidesi ile 10.00-11.00 saatleri arasında, hafta sonu bütün
aile üyeleriyle birlikte 11.00-12.00 saatleri arasında yapmaktadır. Kahvaltıdan önce
meme kistine yönelik Agnucaston 4 mg tableti aç karnına kullanmaktadır. Nevin Hanım
kahvaltıda 1 adet haşlanmış yumurta, 3-4 zeytin, 2-3 kaşık lor peyniri, 2-3 dilim
domates, 4-5 dilim salatalık tüketmektedir. Hafta sonu hep birlikteyken bazen börek pişi
gibi hamur işlerinden 3-4 tane tüketmektedir. Salam, sosis gibi işlenmiş et ürünleri
tüketmemektedir. Kahvaltıda 2 tane ince belli çay bardağında çay içmektedir. Çaya
katılan şeker miktarı her bir bardak için bir çay kaşığı kadardır. Normal bir ekmeğin
yarısı kadar ekmeği kahvaltıda tüketmektedir. Kahvaltıyı geç yaptığı için öğle yemeği
yememektedir. Öğlene doğru acıkırsa kayınvalidesi ile meyve ya da yoğurt yemektedir.
Akşam yemeğini genelde eşi işten gelince 17.00-17.30 saatleri arasında diğer aile
üyeleriyle birlikte mutfak masasında yemektedir. Yemeğe çorba ile başlamakta ve
çorbayla birlikte bir ekmeğin yarısını yemektedir. Daha sonra ana yemek ve yanında bir
tabak pilav ya da makarna tüketmektedir. Nevin Hanım ekmeksiz hiç doymadığını bu
yüzden mutlaka yemeklerle birlikte ekmek tükettiğini ifade etmektedir. Salata ve sebze
yemeyi sevmediğini bu yüzden de çok nadir tükettiğini ifade etmektedir. Nevin
Hanım'ın herhangi bir besine karşı alerjisi bulunmamaktadır fakat Nevin Hanım’ın
yüzünde Rosea hastalığı olduğu için baharatlı, kafeinli şeyler tüketmemeye özen
göstermektedir. Akşam yemekten sonra saat 21.00 gibi evde çay demlenmektedir. Nevin
Hanım 1 çay bardağı çay içmektedir. Kullanılan şeker miktarı bir çay kaşığı kadardır.
Çayın yanında kek, tatlı, kurabiye gibi hamur işi ürünler haftanın 4-5 günü
tüketilmektedir. Nevin Hanım ara öğünlerde günde 2-3 porsiyon meyve tükettiğini ifade
etmektedir. Nevin Hanım çay, kahve gibi içecekler dışında günde 3-4 litre su

54
tüketmektedir. İçmek için kullandığı su arıtma suyudur. Nevin Hanım ön dişlerinde
kaplama olduğu için besinleri eliyle kopararak yemekte ve ısırmamaya özen
göstermektedir. Besinleri yavaş bir şekilde çiğneyerek tüketmektedir. Günde en fazla 3
bardak çay içmektedir. Çay tüketmeyi fazla sevmediğini ifade etmektedir. Genelde
kahveyi bir akraba ya da komşuya giderlerse bir fincan olarak tükettiğini evde
tüketmediğini ifade etmektedir. Geceleri uyumadan önce bir şey yememektedir. Fast
food ve hazır paketli gıda tüketmemektedir.

 Boşaltım: Nevin Hanım günde 3-4 litre su tüketmektedir. Günde tuvalete çıkma sıklığı
3-4 kezdir. İdrar yaparken yanma, genital bölgede kaşıntı, idrarda kötü koku, bulanıklık
gibi idrar yolu enfeksiyonu belirtileri vardır ve buna yönelik Tavanic 250 mg tablet
kullanmaktadır. İdrar hissi geldiğinde acil tuvalete gitme ihtiyacı hissetmemektedir.
Üriner inkontinansı yoktur. Gece tuvalete çıkma alışkanlığı vardır ve gece ortalama 2-3
kez tuvalete çıkmaktadır. İdrarını klozete oturarak yapmaktadır. Tuvalet hissiyatı
geldiğinde idrarını tutma alışkanlığı yoktur. Genelde günde 1 kez gaitasını yapmaktadır
fakat şu an aktif konstipasyonu mevcuttur ve 7 gündür gaitasını yapamamaktadır.
Genelde gaitasını yaparken zorlanmamaktadır fakat konstipasyon sebebiyle ıkındığı
için zorlanmaktadır. Konstipasyon şikayetine yönelik kayısı çayı, ılık su, karın
bölgesine masaj gibi yöntemleri denediğini fakat fayda göremediğini ifade etmektedir.
Fekal inkontinansı yoktur. Hemoroidi yoktur. Üriner sistemle ilgili enfeksiyon dışında
bir sorunu yoktur.

 Fiziksel Aktivite: Nevin Hanım gün içinde sürekli hareket halindedir. Sabah uyanır
uyanmaz ev işlerine başlamaktadır. Kahvaltı hazırlamakta daha sonra Berat Bey’i okula
bırakmaktadır. Evdeki market, eczane, çarşı, pazar alışverişlerini Nevin Hanım
yapmaktadır. Genelde gittiği yerler evin yakınında olduğu için yürüyerek gittiğini
böylece yürüyüşte yapmış olduğunu ifade etmektedir. Akşam yine Berat Bey’i okuldan
almaktadır. Okul eve yaklaşık 1,5 km uzaklıktadır. Nevin Hanım’ın bunun dışında
düzenli olarak spor yapma alışkanlığı bulunmamaktadır. Gün içerisinde yürüyerek
gittiği yerlere harcadığı süre ortalama 4-5 saattir. Komşu ve akraba ziyaretlerine genelde
yakınsa yürüyerek gitmekte, uzaksa evden yaklaşık 400 metre uzaklıkta bulunan
minibüs durağından minibüse binerek veya evden yaklaşık 800 metre uzaklıkta bulunan
tramvay durağından tramvaya binerek gitmektedir. Apartman içinde bir yere giderken
veya dışardan eve girerken yaklaşık 40 basamağı bulunan merdiven kullanmaktadır.
Gençlik dönemlerinde hiç profesyonel bir spor dalı ile uğraşmamıştır. Yüzme

55
bilmemektedir. Daha önce hiç fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmeti almamıştır. Günlük
güneşten yararlanma süresi 15-20 dakikadır. Daha önce düşme öyküsü
bulunmamaktadır.

 Bireysel Hijyen Alışkanlıkları: Nevin Hanım öz bakım gereksinimlerini bağımsız


bir şekilde gerçekleştirebilmektedir. Sabah uyandığında el ve yüz yıkama alışkanlığı
vardır. Ellerini her dışardan eve geldiğinde, tuvaletten sonra ve kirlendiğinde gerek
görüldükçe su ve sabunla yıkanmaktadır. Kurulamak için kullanılan havlu ortaktır ve
haftada 2 kez yıkanmaktadır. Dışarıya çıktığında çantasında sprey kolonya
bulundurmaktadır. Yazın 2 günde bir kışın 3-4 günde bir banyo yapmaktadır. Banyoyu
duşa kabinde ayakta olacak şekilde yapmaktadır. Duş esnasında vücut temizliğini duş
jeli ve kendisine ait banyo kesesi ile yapmaktadır. Saç için kullanılan şampuanda bir
özellik aranmamaktadır. Normal marketten alınan şampuanı kullanmaktadır. Duşta bu
şampuanla saçlarını 3 kez yıkamaktadır. Su sıcaklığı ılıktır. Duştan sonra kurulanmak
için kullandığı kurulama havlusu kendine aittir ve haftada 1 kez yıkanmaktadır.
Saçlarını banyodan sonra saç kurutma makinesi ile kurutmaktadır. Saçları kıvırcık
olduğu için taramakta zorlandığını ifade etmektedir. Saç dökülmesinin fazla olduğunu
elini her attığında bir avuç saçın eline geldiğini ifade etmektedir. Saçlarında beyazlıklar
vardır fakat saçlı deri sağlıklı görünümdedir. Saçlarını düzenli olarak 4-5 ayda bir
boyatmaktadır. Derisinde ekimoz, peteşi, kızarıklık veya şişlik yoktur. Nevin Hanım’ın
yüzünde ameliyattan sonra Rosea hastalığı meydana gelmiştir. Nevin Hanım’ın yüzü
kızarmakta, küçük sivilceler meydana gelmekte ve kaşınmaktadır. Nevin Hanım buna
yönelik doktorun reçete ettiği kremleri kullanmaktadır. Bunun dışında vücut derisi
sağlıklı görünümdedir. Nevin Hanım vücudu için parfüm, deodorant vb. kullanmaktadır.
Perine hijyeni her tuvaletten sonra arkadan öne su ile yıkanarak sağlanmaktadır. Nevin
Hanım her banyodan sonra perine bölgesine özellikle vajen bölgesine güzel kokması
için kozmetikçilerden aldığı parfümlerden sıkmaktadır. İç çamaşırı tercihinde dış
görünüşü hoşuna gideni almakta kumaş türüne dikkat etmemektedir. İç çamaşırı için
belirli bir değiştirme sıklığı yoktur. Kirlendiğini düşündüğünde değiştirmektedir. Bazen
banyo yapacağında iç çamaşırı kirlenmemişse yeniden giymektedir. Vajinal akıntısında
kıvam artışı, kötü koku, vulvada kaşıntı, vajinada yanma gibi enfeksiyonu düşündürecek
belirtiler bulunmaktadır. Akıntı için günlük ped kullanmamaktadır. Menstrüasyon
döngüsü 28 günde bir 6-7 gün sürecek şekilde devam etmektedir. Adetinin fazla
olduğunu bu yüzden ped yetersiz geldiği için çocuk bezi kullandığını ifade etmektedir.

56
Çocuk bezini değiştirme sıklığı değişmektedir. Genelde tamamen dolana kadar
beklemekte ve ondan sonra çocuk bezini değiştirmektedir. Vücut tüylerini ayda 1 kez
ağdayla almaktadır. Ağzında kaplama mevcuttur. Üst ön dişlerinin 3 tanesi kaplamadır.
Ağzında çürük diş bulunmamaktadır ve 2 dolgu bulunmaktadır. Nevin Hanım dişlerini
düzenli günde 2-3 kez fırçalamaktadır. Diş fırçası kendisine aittir ve 3-4 ayda bir
değiştirdiğini ifade etmektedir. Sert uçlu diş fırçası kullanmaktadır. Diş ipi ve gargara
kullanma alışkanlığı yoktur. Diş eti kanaması, tartar, ağızda kötü koku ya da mukozit
yoktur. En son diş kontrolüne 5 ay önce gitmiştir, bir problem olmadıkça rutin muayene
için gitmemektedir. El tırnaklarını haftada bir, ayak tırnaklarını 2 haftada bir kendisine
ait tırnak makasıyla kesmektedir. Ayak ve el tırnaklarında sertleşme, renk problemi
yoktur. El tırnakları oval, ayak tırnakları düz bir şekilde kesilmektedir. Tırnak yeme
alışkanlığı yoktur. Ayaklar duşta ve her dışardan geldiğinde yıkanmaktadır. Ayak
kurulama havlusu el havlusundan ayrıdır ve kendisine aittir. Ayak numarası (38) ile
ayakkabısı uyumludur. Çoraplar her hafta banyo yaptıktan sonra ya da kirlendiğinde
değiştirilmektedir. Daha önce hiç manikür, pedikür yaptırmamıştır. Düzenli olarak
doktorun reçete ettiği 96 faktörlü güneş kremini yaz, kış hatta balkona çıkarken bile
kullanmaktadır.

 Bağımlılık (Sigara, Alkol, Madde ve Teknoloji): Nevin Hanım hiç sigara, alkol
ve madde kullanmamıştır. Evde sadece eşi Murat Bey sigara kullanmaktadır. Kendisine
ait telefonu vardır. Telefonu arkadaş ve akrabalarla iletişim kurmak, fotoğraf çekmek,
video izlemek için kullanmaktadır. Gün içerisinde telefon kullanma süresi ortalama iki
saattir. TV izleme süresi sadece akşam vakitleri 2-3 saat kadardır. Diğer aile üyeleri ile
dizi izlemektedir. Gündüz ev işlerinden vakit bulamadığı için televizyon
izlememektedir. Televizyon izlemediği ya da telefon kullanmadığı dönemlerde
anksiyete ya da stres gibi yoksunluk belirtileri yaşamamaktadır.

7.3.6) Sistem değerlendirmesi ve Fiziksel Muayene

Vital Kan Basıncı Kalp Solunum Vücut Ağrı


Bulgular Atım Sayısı Sıcaklığı (Numerik
Hızı Skala)
Tarih: 110/70 (normali 70/ dk 20/ dk 36,5 °C 0
13.05.2023 buymuş)

57
 Cilt (vücut, saç, baş, el, ayak vb.): Nevin Hanım’ın saçlı derisi sağlıklı
görünümdedir. Yara, egzama, kepek gibi problemler yoktur. Kafa derisinde kellik
yoktur. Baş bölgesi ve yüzünde herhangi bir yara, şişlik, kızarıklık yoktur. Yüzünde
Rosea hastalığına bağlı ufak sivilceler ve kızarıklık mevcuttur. Yüzünde gözleri eşit
büyüklüktedir ve aynı hizadadır. Pupiller ışıkla bakıldığında eşittir. Kulakları eşit
büyüklüktedir. Herhangi bir şekil bozukluğu ya da asimetri yoktur. Kulak içinde akıntı
vs. yoktur. Burun kanatları eşit büyüklüktedir. Dudak kenarları eşit büyüklüktedir. (Tek
taraflı yüz felci gibi dudak eşitsizliği bulgusu yoktur.) Ağzına bakıldığında kaplamaları
mevcuttur. Üst ön dişlerinin 3 tanesi kaplamadır. Ağzında çürük diş bulunmamaktadır
ve 2 dolgu bulunmaktadır. Diş eti kanaması, tartar, ağızda kötü koku ya da mukozit
yoktur. Boyun kısmında herhangi bir sorun bulunmamaktadır. Derisinde ekimoz, peteşi,
kızarıklık veya şişlik yoktur. Vücut derisi sağlıklı görünümdedir. Yapılan deri turgoru
muayenesinde derinin eski halini alması 1-2 saniye sürmüştür. Kolları ve elleri eşit
uzunluktadır. Ellerde nasır yoktur. Parmaklarda herhangi bir anormal görünüm yoktur.
Tırnaklarda mantar, kırık tırnak, sertlik vb. sorun yoktur. Tırnaklarda kapiller geri dolum
1-2 saniyedir. Memeler birbiriyle eşit büyüklüktedir fakat sol memede ameliyat izi
bulunmaktadır ve sağ memeden daha küçük durmaktadır. Palpasyonla yapılan
muayenede memelerde herhangi bir şişlik, nodül vb. bulgusuna rastlanmamıştır. Meme
uçları eşit büyüklüktedir. Herhangi bir yara, akıntı, şişlik gözlenmemiştir. Palpasyonla
yapılan muayenede koltuk altındaki lenflerde herhangi bir şişlik, kızarıklık, nodül
saptanmamıştır. Kalça ve üst bacakta selülitler mevcuttur. Genital bölgede vulvada
kaşımaktan dolayı oluşan kızarıklık mevcuttur. Ayak topuklarında kuruluk vb. yoktur.
Bacaklar ve ayaklar eşit uzunluktadır. Ayaklarda nasır yoktur. Parmaklarda herhangi bir
anormal görünüm yoktur. Ayak tırnaklarında mantar, kırık tırnak, sertlik vb. sorun
yoktur.
 Nörolojik Sistem: Nevin Hanım’ın nörolojik sistemle ilgili bir tanısı yoktur. Bilinci
açık ve yer, kişi ve zaman oryantasyonu tamdır. Uzun ve kısa süreli hafıza ile ilgili bir
sorun yoktur. Konuşma ve konuşulanları anlama ile ilgili bir problemi yoktur.
Yapılan Glaskow Koma Skalası değerlendirmesinde göz, sözel ve motor hareketlerinde
bir problem saptanmamıştır. GKS puanı Göz: 4, Motor: 6 ve Sözel: 5‘tir.
 Kardiyovasküler Sistem: Nevin Hanım’ın hiperlipidemisi mevcuttur fakat buna
yönelik herhangi bir tedavi almamaktadır. Bunun dışında kardiyovasküler sistemle ilgili
herhangi bir tanısı yoktur. Daha önce hiç EKG çektirmemiştir. Şu an aktif olarak

58
yaşadığı bir göğüs ağrısı, çarpıntı şikâyeti yoktur. Siyanoz ve ödem yoktur. Vital
bulguları normal sınırlar arasındadır.
 Solunum Sistemi: Nevin Hanım’ın solunum sistemi ile ilgili herhangi bir tanısı
yoktur. Daha önce hiç sigara kullanmamıştır. Merdiven inip çıktıktan sonra solunum
sıkıntısı yaşamamaktadır. Öksürük, balgam çıkarma, nefes darlığı gibi bir şikâyeti
yoktur. Göğüs kafesinin dıştan görünümünde bir problem (fıçı göğüs, güvercin göğüs
gibi) yoktur.
 Gastrointestinal Sistem: Ağzında kaplamaları mevcuttur. Üst ön dişlerinin 3 tanesi
kaplamadır. Ağzında çürük diş bulunmamaktadır ve 2 dolgu bulunmaktadır. Diş eti
kanaması, tartar, ağızda kötü koku ya da mukozit yoktur. Yutma güçlüğü, iştahsızlık,
bulantı-kusma gibi aktif bir rahatsızlığı yoktur. Yakın zamanlarda yaşadığı mideye özgü
bir şikâyeti yoktur. Genelde günde 1 kez gaitasını yapmaktadır fakat şu an aktif
konstipasyonu mevcuttur ve 7 gündür gaitasını yapamamaktadır. Bağırsak sesleri
steteskopla 4 kadrandan dinlenildiğinde dakikada 4 olduğu gözlenmiştir.
 Üriner Sistem: Nevin Hanım’ın üriner sistem ile ilgili Sistit tanısı mevcuttur. Günde
tuvalete çıkma sıklığı 3-4 kezdir. İdrar yaparken yanma, genital bölgede kaşıntı, idrarda
kötü koku, bulanıklık gibi idrar yolu enfeksiyonu belirtileri vardır. İdrar hissi geldiğinde
acil tuvalete gitme ihtiyacı hissetmemektedir. Üriner inkontinansı yoktur. Tuvalet
hissiyatı geldiğinde idrarını tutma alışkanlığı yoktur.
 Endokrin ve Hematolojik Sistem: Nevin Hanım’ın endokrin sistem ile ilgili bir
tanısı mevcut değildir. Son zamanlarda herhangi bir hormon testi yaptırmamıştır. Çok
su içme, çok sık idrara çıkma, çok sık acıkma durumu gibi DM belirtileri yoktur.
Hematolojik sisteme yönelik anemi, polisitemi, kanama ve koagülasyon bozuklukları
gibi rahatsızlıklar yaşamamaktadır.
 Kas ve İskelet Sistemi: Nevin Hanım’ın kas ve iskelet sistemi ile ilgili herhangi bir
tanısı yoktur. Kemik ve eklem bölgelerinde ödem, kızarıklık ve şişlik yoktur. Postür
duruşunda anormal bir durum (kifoz, skolyoz gibi) yoktur. Romatizmal bir hastalığı
yoktur. Yürürken denge ile ilgili bir sorun yaşamamaktadır.

7.3.7) Jinekolojik Öykü

İlk menarş yaşı 14’tür. Adet düzeni ayda bir kezdir ve iki menstrüasyon arasında geçen süre
ortalama 28-30 gün arasındadır. Adet görme süresinin 6-7 gün arasında değiştiğini
söylemektedir. Evlenmeden önce çok adet ağrısı yaşadığını evlendikten sonra ağrılarının

59
azaldığını ifade etmektedir. İlk evlenme yaşı 19’dur ve evliliği devam etmektedir. Gebelik sayısı
3’tür. Tüm gebelikleri planlıdır. Yaşayan 3 çocuğu vardır. İlk gebeliği evlendikten 3 ay sonradır
ve bu gebelik 40. Haftasında termde, normal doğum ile gerçekleşmiştir. Nevin Hanım’ın bu
doğumundan bir kız çocuğu dünyaya gelmiştir. Gebelik sürecinde Nevin Hanım 12 haftalık
gebe iken düşük tehlikesi olmuş ve Nevin Hanım doğum boyunca yatakta kalmıştır. Doğumdan
sonra herhangi bir komplikasyon gelişmemiştir. Gebelik sırasında vitamin ilaçları düzenli
olarak kullanılmıştır ve tetanos aşısı olunmuştur. Bu doğumdan meydana gelen Lütfiye’nin
kilosu 3,450 gram ve boyu 53 cm’dir. Emzirme süresi 2 yıldır. İlk 6 ay sadece anne sütüyle ve
daha sonra anne sütüne ek olarak ek gıdayla beslenmiştir. Nevin Hanım’ın daha sonraki gebeliği
kızı doğduktan 1,5 yıl sonradır. Bu gebelik 40. Haftasında termde, normal doğum ile
gerçekleşmiştir. Nevin Hanım’ın bu doğumundan bir erkek çocuğu dünyaya gelmiştir. Gebelik
süresinde ve doğumdan sonra bir komplikasyon gelişmemiştir. Gebelik sırasında vitamin
ilaçları düzenli olarak kullanılmıştır ve tetanos aşısı olunmuştur. Bu doğumdan meydana gelen
Osman’ın kilosu 3,000 gram ve boyu 50 cm’dir. Emzirme süresi 2 yıldır. İlk 6 ay sadece anne
sütüyle ve daha sonra anne sütüne ek olarak ek gıdayla beslenmiştir. Nevin Hanım’ın son
gebeliği oğlu doğduktan 10 yıl sonradır. Bu gebelik 40. Haftasında termde, normal doğum ile
gerçekleşmiştir. Nevin Hanım’ın bu doğumundan bir erkek çocuğu dünyaya gelmiştir. Gebelik
süresinde ve doğumdan sonra bir komplikasyon gelişmemiştir. Gebelik sırasında vitamin
ilaçları düzenli olarak kullanılmıştır ve tetanos aşısı olunmuştur. Bu doğumdan meydana gelen
Berat’ın kilosu 3,500 gram ve boyu 52 cm’dir. Emzirme süresi 2 yıldır. İlk 6 ay sadece anne
sütüyle ve daha sonra anne sütüne ek olarak ek gıdayla beslenmiştir. Nevin Hanım ve eşi aile
planlaması yöntemi olarak prezervatif ve RIA kullanmaktadır. Nevin Hanım 5 yılda bir RIA
için kontrole gitmektedir. Daha önce kürtaj, ölü doğum ya da düşük yaşamamıştır. Dış
genitallerden vulvanın görünümü kızarıktır. Vajinal akıntısında kıvam artışı, kötü koku gibi
enfeksiyonu düşündürecek belirtiler vardır. Talasemi taşıyıcılığı yoktur. Cinsel yolla bulaşan
enfeksiyon öyküsü yoktur.

7.3.8) Sağlığı Geliştirme

 Duyusal Fonksiyonlar (görme, işitme, tat, koku): Nevin Hanım’ın göz ile ilgili
bir tanısı yoktur. Şu an görmesinde bir problem yaşamamaktadır. Senede bir düzenli göz
kontrolüne gitmektedir. Nevin Hanım’ın duyma ile ilgili bir sorunu yoktur. İşitme cihazı
kullanmamaktadır. Yapılan fısıltı testinde söylenenleri duymuş ve anlamıştır. Sesin
geldiği yeri ayırt edebilmekte ve rahatlıkla sözel iletişim kurabilmektedir. Kulağın dış
görünümü normaldir herhangi bir şekil bozukluğu ya da asimetri yoktur. Kulakla ilgili

60
aktif bir şikâyet yoktur. Kulak içi temizliği duştan sonra kulak çöpü ile yapılmaktadır.
Nevin Hanım’ın tat ve koku almada herhangi bir problemi bulunmamaktadır. Farklı
besinler koklatılıp, tattırıldığında bu besinleri koku ve tatlarından ayırt edebilmiştir.
 Bağışıklama: Çocukluk çağı aşıları Nevin Hanım’ın dediğine göre yaptırılmıştır fakat
e-nabızdan ulaşılamamıştır. Pnömokok, tetanos vb. aşıları hakkında bir bilgi yoktur.
İnfluenza aşısı olmamaktadır. Daha önce 1 kere Covid-19 geçirmiştir. 2 doz Sinovac ve
1 doz Biontech olmak üzere 3 doz Covid-19 aşısı yaptırmıştır.
 Kanser Taramaları: Nevin Hanım 2019 yılında sol memesinde şişlik, kızarıklık ve
şiddetli ağrı sebebiyle gittiği hastanede çekilen USG ve mamografisinde sol memede
11x8 mm ebatlı anekoik kist teşhisi konularak ameliyata alınmıştır. Ameliyat sırasında
çıkarılan kist patolojiye gönderilmiştir. Patoloji sonucu temiz gelmiştir. Nevin Hanım 6
ayda bir genel cerrahiye giderek kontrol amaçlı mamografi çektirmektedir. Nevin
Hanım kendi kendine meme muayenesi yapmayı bilmediğini ifade etmektedir. KKMM
öğrenmek istediğini böylece bir durum olursa fark edebileceğini ifade etmektedir.
Ailesinde teyzesi ve kuzeni meme CA sebebiyle ex olmuştur. Nevin Hanım daha önce
Pap-smear yaptırmamıştır. Kendi kendine vulva muayenesi hakkında bir bilgisi yoktur.
Hiç gaitada gizli kan testi ve kolonoskopi yapılmamıştır. Çok uzun sürelerde
güneşlenme, güneşe bağlı yanık gibi uzun süreli UV ışınlarına maruziyeti yoktur.
Düzenli olarak 96 faktörlü güneş kremi kullanmaktadır.

7.3.9) Sağlık ve Hastalığı Algılama

Nevin Hanım hastalık durumunda ilk ASM’ ye daha sonra hastaneye başvurmaktadır. Nevin
Hanım’a göre hastalık kendi yanlış eylemlerimizin sonucudur ve doğal bir süreçtir. İyileşmek
için tıbbi bir tedavi almak gerekmektedir. Nevin Hanım hastalık ya da ölüm gibi durumları içine
atmakta dışardan sakin görünmektedir. Ona göre yavaş yavaş içinde kabullenmek daha doğru
olandır. Kullandığı ilaçları bilmektedir. Hangi ilacı ne amaçla kullandığını bilmektedir. İlaç
yönetiminde herhangi bir sorunu yoktur. Sürekli kullandığı ilaçları saatinde kendisi içmektedir.
6 ayda bir düzenli olarak genel cerrahiye giderek mamografi çektirmektedir.

7.3.10) Sosyal İlişkiler, Boş Zaman Aktiviteleri

Nevin Hanım’ın akraba ve komşuluk ilişkileri iyidir. Fırsat buldukça onları ziyaret etmektedir.
Nevin Hanım’ın aile üyeleriyle de arası iyidir. Eşi Murat Bey’i çok sevdiğini ifade etmektedir.
Onunla dertlerini paylaştığını, çocuklarla ilgili birlikte karar verdiklerini ifade etmektedir.
Kayınvalidesi Lütfiye Hanımla da arası iyidir. Onun kendisini kızı gibi gördüğünü, her konuda

61
ona yardımcı olduğunu ifade etmektedir. Oğlu Berat Bey ile de arası iyidir. Onunla oyun
oynadığını, ödevlerine yardım ettiğini, bir sıkıntısı olduğunda onun yanında olarak destek
olduğunu ifade etmektedir. Nevin Hanım boş vakitlerinde örgü örmekten, yeni tatlı tarifleri
denemekten, akraba ve komşulara gitmekten hoşlandığını ifade etmektedir. Stresli bir durum
yaşadığında genelde bu durumu içine atıp görmezden gelmeyi başa çıkma yöntemi olarak
kullanmaktadır. Destek kaynakları ailesidir.

7.3.11) Depresyon ve İhmal-İstismar

Nevin Hanım’da şu an içe kapanma, yalnızlık, umutsuzluk, günlük aktivitelerini yerine


getirmede isteksizlik gibi depresyonu düşündürebilecek bir belirtisi yoktur. Daha önce
psikiyatrik bir hastalık tanısı almamıştır. Para yönetimini kendisi yapabilmektedir. Şiddete
maruz kalma durumu yoktur. Öz bakım gereksinimlerini kendisi karşılayabiliyor ve ihmali
düşündürecek bir belirti yoktur. Vücudunda morarma, yara, yanık vb. fiziksel istismar bulgusu
yoktur. Konuşurken göz göze gelmekten kaçınma, endişeli ruh hali gibi belirtiler
bulunmamaktadır.

7.3.12) Nevin Polat Sorun Listesi

 Nevin Hanım’ın geceleri uyuyamadığını geç saatlere kadar yatakta dönüp durduğunu
ifade etmesi.
 Uykusunun hafif olduğunu uyuduktan sonra sık sık uyandığını söylemesi.
 Genelde yatağa girdiği saatlerde uyumadığını bazen uykuya dalmasının 05.00 saatini
bulduğunu ifade etmesi.
 Tüm gün ev işleri yüzünden yorulduğunu ve geceleri de uyuyamadığı için sabahları
yorgun uyandığını ifade etmesi.
 Gündüz uyumak istediğini fakat ev işlerinden vakit bulamadığı için uyuyamadığını
ifade etmesi.
 Hafta sonu hep birlikteyken bazen börek pişi gibi hamur işlerinden 3-4 tane tüketmesi.
 Normal bir ekmeğin yarısı kadar ekmeği kahvaltıda tüketmesi.
 Nevin Hanım’ın ekmeksiz hiç doymadığını bu yüzden mutlaka yemeklerle birlikte
ekmek tükettiğini ifade etmesi.
 Salata ve sebze yemeyi sevmediğini bu yüzden de çok nadir tükettiğini ifade etmesi.
 Çayın yanında kek, tatlı, kurabiye gibi hamur işi ürünlerinin haftanın 4-5 günü
tüketilmesi.

62
 İdrar yaparken yanma, genital bölgede kaşıntı, idrarda kötü koku, bulanıklık gibi idrar
yolu enfeksiyonu belirtilerinin olması.
 Genelde günde 1 kez gaitasını yapması fakat şu an aktif konstipasyonunun olması ve 7
gündür gaitasını yapamaması.
 Genelde gaitasını yaparken zorlanmaması fakat konstipasyon sebebiyle ıkındığı için
zorlanması.
 Konstipasyon şikayetine yönelik kayısı çayı, ılık su, karın bölgesine masaj gibi
yöntemleri denediğini fakat fayda göremediğini ifade etmesi.
 Bağırsak seslerinin steteskopla 4 kadrandan dinlenildiğinde dakikada 4 olduğu
gözlenmesi.
 Kurulamak için kullanılan havlunun ortak olması.
 Saç dökülmesinin fazla olduğunu elini her attığında bir avuç saçın eline geldiğini ifade
etmesi.
 Perine hijyeninin her tuvaletten sonra arkadan öne su ile yıkanarak sağlanması.
 Nevin Hanım’ın her banyodan sonra perine bölgesine özellikle vajen bölgesine güzel
kokması için kozmetikçilerden aldığı parfümlerden sıkması.
 İç çamaşırı tercihinde dış görünüşü hoşuna gideni alması, kumaş türüne dikkat
etmemesi.
 İç çamaşırı için belirli bir değiştirme sıklığının olmaması. Kirlendiğini düşündüğünde
değiştirmesi. Bazen banyo yapacağında iç çamaşırı kirlenmemişse yeniden giymesi.
 Vajinal akıntısında kıvam artışı, kötü koku, vulvada kaşıntı, vajinada yanma gibi
enfeksiyonu düşündürecek belirtiler bulunması.
 Akıntı için günlük ped kullanmaması.
 Çocuk bezini değiştirme sıklığının değişmesi. Genelde tamamen dolana kadar
beklemekte ve ondan sonra çocuk bezini değiştirmektedir.
 Sert uçlu diş fırçası kullanması.
 En son diş kontrolüne 5 ay önce gitmesi, bir problem olmadıkça rutin muayene için
gitmemesi.
 Genital bölgede vulvada kaşımaktan dolayı oluşan kızarıklık olması.
 Nevin Hanım’ın kendi kendine meme muayenesi yapmayı bilmediğini ifade etmemesi.
KKMM öğrenmek istediğini böylece bir durum olursa fark edebileceğini ifade
etmektedir.
 Kendi kendine vulva muayenesi hakkında bir bilgisinin olmaması.

63
7.4) Berat Polat (Çocuk Birey)

7.4.1) Kişisel Özellikler

Berat Bey annesi, babası ve babaannesiyle birlikte dört kişilik bir ailede yaşamaktadır.

Doğum Tarihi/ Yaş 04.11.2011/ 11 Yaş

Eğitim Düzeyi Ortaokula gidiyor

Medeni Hali Bekar

Kan grubu B RH+

Meslek Öğrenci/ Çalışmıyor

Boy 145 cm

Kilo 40 kg

Beden Kitle İndeksi 19.02 (Normal)

7.4.2) Yaşanılan Evin ve Gidilen Okulun Özelliklerinin Bireye Etkisi

Berat Bey zamanının çoğunu odasında ve oturma odasında geçirmektedir. Genelde odasında
telefon ve bilgisayarla oynamakta ya da ders çalışmaktadır. Oturma odasında ailesiyle birlikte
televizyon izlemekte ve onlarla oturarak vakit geçirmektedir. Berat Bey’in odası Berat Bey için
uygun masa, kitaplık, kıyafet dolabı ve yatak ile döşenmiştir. Bu eşyalar duvara sabit durumda
değildir. Oda genel olarak bir çocuğun kalabileceği şekilde uygun aydınlatma ve ısıtmaya
sahiptir. Berat Bey’in oyun oynadığı oyuncakları ve okuma kitapları da bu odada
bulunmaktadır.

Berat Bey’in okulu yaşadığı eve 1,5 km uzaklıktaki Borsa İstanbul Ortaokuludur. Berat Bey
okula yürüyerek gitmektedir. Okula giden yol ana yol üzerindedir ve burada trafik çok
yoğundur. Berat Bey’i genel olarak okula annesi Nevin Hanım götürüp getirmektedir. Fakat
bazen Berat Bey kendi arkadaşlarıyla eve dönmektedir. Nevin Hanım bu durumda Berat Bey
için endişelendiğini fakat Berat Bey’in yalnız gidip gelmek konusunda ısrar ettiğini ifade
etmektedir. Okul ortamı sakin ve güvenlidir. Okul bahçesi duvarla çevrilidir ve girişinde
güvenlik bulunmaktadır. Berat Bey’in sınıfı 40 kişidir ve sırada 3 kişi oturmaktadırlar. Bu
durum Berat Bey’in boynunun ve belinin ağrımasına dersi verimli dinleyememesine sebep

64
olmaktadır. Sınıf ortamı her teneffüs havalandırılmaktadır ve teneffüslerde çöpler görevliler
tarafından boşaltılmaktadır. Okulda asansörler mevcuttur fakat bu asansörler bozuk olduğu için
Berat Bey 2. Kattan teneffüslerde inip çıkarken merdivenleri kullanmaktadır. Merdivenlerin
tutacak yerleri mevcuttur fakat bazen görevliler temizledikten sonra kaygan olabilmektedir.
Okul tuvaletinin temizliği günde 2 kez görevliler tarafından temizlenmektedir fakat Berat Bey
okul tuvaletinin temizliğinin yetersiz olduğunu ifade etmektedir.

7.4.3) Soy geçmiş

Berat Bey’in bir ablası ve bir abisi vardır. Kendisi ailenin en küçük çocuğudur. Anne ve babası
arasında akraba evliliği yoktur. Ailesinde bilinen genetik geçişli HT ve DM mevcuttur. Berat
Bey’in doğumundan önce annesi hiç ölü doğum yapmamıştır. Kardeşlerinde herhangi bir kronik
rahatsızlık bulunmamaktadır. Babasında bel fıtığı, HT, HL bulunmaktadır. Annesinde memede
kist ve HL bulunmaktadır.

7.4.4) Öz geçmiş

Berat Bey’in tanı aldığı herhangi bir kronik rahatsızlık bulunmamaktadır. Herhangi bir
operasyon geçirmemiştir. Berat Bey’in sol gözünde 7 aylıkken fark edilen göz kayması ve göz
tembelliği mevcuttur. Buna yönelik 1 yaşından beri gözlük kullanmaktadır. Fakat gözlüğünü
düzenli kullanmamakta, sürekli takıp çıkarmaktadır. Sigara, alkol ve madde kullanmamaktadır.
Yardımcı araç olarak gözlük kullanmaktadır. Genetik geçişli HT ve DM hastalığı mevcuttur.
Biyopsi öyküsü yoktur. Herhangi bir ilaca ve besine karşı alerjisi bulunmamaktadır. Bir engeli
yoktur. Sürekli kullandığı bir ilacı bulunmamaktadır.

7.4.5) Gelişim Aşamaları

 Fiziksel Büyüme ve Gelişme: Berat Bey’in geçen yıla göre boyunda yaklaşık 5
cm’lik bir artış ve kilosunda 3 kg’lık bir artış olmuştur fakat boy ve kilo artışı önceki
yıllara göre yavaşlamıştır. Bu normaldir çünkü 6-12 yaş arasında fiziksel büyüme
yavaşlamaktadır. Berat Bey’in şu anki boyu 145 cm ve kilosu 40 kg’dır. Geçen yıla göre
bacak boyundaki uzama artmıştır. Berat Bey’in kas kütlesi artmış ve yağ dokusunda
azalma meydana gelmiştir. Berat Bey’in geçici dişlerinin hepsi düşmüş ve yerine kalıcı
dişleri çıkmıştır. Bu dönemde Berat Bey’in iskelet ve kas sistemi geliştiğinden
bacaklarında ve dizlerinde zaman zaman ağrılar meydana gelmektedir.
 Cinsel Gelişim: Bu dönem preadölesan dönem olarak geçmektedir. Berat Bey’de
henüz peniste ve testislerde büyüme, pubis bölgesinde kıllanma, yağ bezi sekresyonları

65
ve terlemede artma gibi ergenlik belirtileri ortaya çıkmamıştır. Freud’un psikoseksüel
kuramına göre bu evre okul çocuğunda latent dönem olarak geçmektedir. Bu dönemde
çocuk anne, baba ya da çevresindeki diğer kişileri örnek almakta ve toplumsal kurallarla
yüz yüze geldikçe süperegosu gelişmektedir. Berat Bey’de kendine rol model olarak
abisini almakta ve abisinin hareketlerini, söylediklerini tekrar etmektedir. Berat Bey
genelde karşı cins yerine hem cinsleriyle arkadaşlık kurmakta ve iletişim kurmaktadır.
 Motor Gelişim: Berat Bey’in geçmiş yıllara göre kas ve el-göz koordinasyonunda
artış olmuştur. Berat Bey kaba ve ince motor hareketleri yapabilmekte, herhangi bir
sorun yaşamamaktadır. Berat Bey boyama yapmayı, okulda makasla bir şeyler keserek
yaptıkları aktivitelerden hoşlandığını ve bunlarda başarılı olduğunu ifade etmektedir.
Aynı zamanda Berat Bey bisiklete binme, top oynama gibi kaba motor becerisi
gerektiren hareketleri yapabilmektedir. Gallahue’nin piramit modeline göre Berat Bey
spor hareketleri dönemindedir. Bu dönem üçe ayrılmaktadır: spor becerilerine geçiş
evresi, spor becerilerini uygulama evresi ve spor aktivitelerine yaşam boyu katılım
evresi. Berat Bey spor becerilerini uygulama evresindedir. Bu evreye göre çocuk bu
dönemde fiziksel kapasitesinin ve sınırlarının farkına varmaya başlar. Artan zihinsel
yetenekler ve deneyimlerle, çeşitli etmenleri de dikkate alarak belli bir branşa
odaklanmaya başlar. Beceri derecesini yükseltmek için tek çözüm, uygun sayı ve
nitelikte alıştırma yapmaktır. Berat Bey’de resim yapmaya karşı çok ilgi duyduğu için
boş zamanlarında resim yapmaya odaklanmaktadır. Ailesi resim yapma konusunda
yetenekli olduğunu ifade etmektedir.
 Bilişsel Gelişim: Berat Bey olaylara başkasının açısından bakabilmektedir. Bir
davranış veya olaya ilişkin farklı görüş ve tepkilerin olabileceğini, kendi görüşünün tek
görüş olmadığını anlamaktadır. Ben merkezli bir düşünce yapısına sahip değildir,
empati yeteneği gelişmiştir. Berat Bey gördüğü nesne ve olaylara ilişkin akıl
yürütebilmekte, ailesel ilişkileri ve rolleri anlayabilmektedir. Alfabeyi ve okuma
yazmayı bilmektedir. Ağırlık, uzaklık, uzay kavramlarını anlayabilmektedir. Berat Bey
her şeyi mantıksal bir şekilde düşünerek dikkatini yoğunlaştırabilmektedir. Örneğin bir
matematik problemini çözerken hangi işlemin hangi mantıkla yapıldığını
kavrayabilmekte ve soruyu çözerken dikkatini verebilmektedir. Piaget’e göre bu dönem
somut işlemler dönemidir. Bu dönemde çocuk nesneleri büyüklük, ağırlık ve renk gibi
özelliklerine göre sınıflayabilmektedir. Berat Bey de nesneleri büyüklük, ağırlık ve renk
gibi özelliklerine göre sınıflayabilmektedir. Bu dönemde çocuk daha koyu, daha sıcak

66
gibi ilişkisel terimleri kullanabilmektedir. Berat Bey’de bu ilişkisel terimleri
kullanabilmekte, karşılaştırma yapabilmektedir.
 Psikososyal Gelişim ve Benlik Kavramı: Berat Bey sosyal aktivitelere katılmaya
çok isteklidir. Arkadaşlarıyla vakit geçirmekten çok hoşlanmaktadır. Berat Bey
arkadaşları ile vakit geçirirken ben merkezci değil daha çok empatik ve paylaşımcıdır.
Berat Bey aşırı takdir edilme ihtiyacı hissetmektedir. Annesi Nevin Hanım Berat Bey’in
her sınavdan yüksek not aldığında onu tebrik etmelerini, ona hediye, çikolata, pasta gibi
şeyler alarak onu kutlamalarını istediğini ifade etmektedir. Annesi Berat Bey’in başarılı
olduğu her anda onu takdir ederek kutladıklarını böylece daha hevesli ve motivasyonu
yüksek bir şekilde çalıştığını ifade etmektedir. Ailesi Berat Bey’i diğer çocuklarla
kıyaslamamakta ve yetersiz hissettirmemektedir. Berat Bey ailesinden daha çok
arkadaşları ve öğretmenlerinin onunla ilgili görüşlerinden etkilenmektedir. Berat Bey
için arkadaşları ve öğretmenleri tarafından takdir edilmek çok önemlidir. Erikson’a göre
bu dönem başarıya karşı aşağılık evresidir. Bu dönemde çocuğun başarıları takdir
edilmezse aşağılık ve yetersizlik duyguları oluşur. Berat Bey’in ailesi bu konuya çok
dikkat etmekte, asla başka çocuklarla kıyaslama yapmamakta ve Berat Bey’in
başarılarını görmezden gelmemektedir. Ailesi Berat Bey’i her zaman desteklemektedir.
 Ahlak Gelişimi: Berat Bey ben merkezci düşünmek yerine mantıklı ve empatik
düşünmektedir. Okul ortamına girmesiyle birlikte vicdan ve mantık yürütme yeteneği
gelişmiştir. Herhangi bir olayda karşısındaki kişinin ne düşündüğünü ve ne hissettiğini
önemsemektedir. Özellikle okula başladığından beri herkesin farklı gelenekleri,
inançları ve uygulamaları olduğunu farkına varmış ve farklılıkları öğrenmiştir.
Kohlberg’e göre bu dönem 2.evre: Gelenek Öncesi Düzey dönemidir. Çıkara dayalı
ilişki hakimdir. Yani Berat Bey konulan kurallara ihtiyacı karşılandığı sürece
uymaktadır. Örneğin evin içinde konulan bir kurala kendi istediği bir şeyin yapılması
karşılığında uyacağını söylemektedir.
 Oyun Kavramı: Berat Bey arkadaşları ile oyun oynamayı sevmektedir. Genellikle
arkadaşları ile grup halinde rekabete dayalı takım oyunları oynamayı sevmektedir.
Bireysel olarak kart oyunları oynamaktan, telefonda araba yarışı gibi oyunlar
oynamaktan hoşlanmaktadır. Ayrıca bisiklete binme, bilgisayar ve video oyunları
oynamaktan da hoşlanmaktadır.
 Okul Kavramı: Berat Bey okula gitmeyi, yeni şeyler öğrenmeyi sevmektedir. Fakat
okulla ilgili yaşadığı herhangi bir olumsuzluk örneğin öğretmeninin sessiz olmasını

67
söylemesi, bir arkadaşının o gün okula gelmemesi Berat Bey’in okuldan uzaklaşmasına
ve okula gitmek istememesine sebep olmaktadır. Berat Bey’in okul arkadaşları ve
öğretmenleri ile arası iyidir ve başarılı bir öğrencidir. Yeni şeyler öğrenmek ve
sınavlarda başarılı olmak Berat Bey’i çok mutlu etmektedir. İlerde hangi mesleği
yapacağı her yıl değişmekle birlikte şu anda ilerde beyin cerrahı olmak istediğini ifade
etmektedir.

7.4.6) Günlük Yaşam Aktiviteleri

 Uyku: Berat Bey’in düzenli olarak bir uyuma saati bulunmamaktadır. Genelde evdeki
bireyler 23.00-24.00 arası yatağa girmektedir ve Berat Bey’ de onlarla odasına giderek
yatağına girmektedir. Fakat uyuma saatleri değişkenlik göstermektedir. Yatarken
telefonda video izlemekte veya oyun oynamaktadır. Bazen bu yatakta telefonda
geçirdiği süre gece 03.00 saatlerini bulmaktadır. Gece yatağa girmeden önce annesinin
yaptığı ılık ballı sütünü içmekte, çoraplarını çıkarmakta ve pijamalarını giymektedir.
Hafta içi sabahları 10.00-11.00 saatleri arasında uyanmakta ve kahvaltı yaparak okula
gitmektedir. Hafta sonu 11.00-12.00 saatleri arasında uyanmaktadır. Geceleri uyuma
saati belli olmadığı için hafta sonu uyanma saati daha da geç olabilmektedir. Uykusunun
ağır ya da hafif olmadığını normal olduğunu ifade etmektedir. Sabahları genelde zor
uyanmaktadır ve yorgun hissetmektedir. Gündüz uyuma alışkanlığı bulunmamaktadır.
Gece tuvalete çıkma alışkanlığı bulunmaktadır. Geceleri 1-2 kere tuvalete çıkmaktadır.
Gece odasında yalnız uyumaktadır. Uyuduğu yatak ortopediktir ve rahatlığı ile ilgili bir
sorun yoktur. Yumuşak yastık tercih etmektedir. Uykusuna yönelik ilaç
kullanmamaktadır. Odanın aydınlatılması avize ile sağlanmaktadır. Aynı zamanda odada
gece lambası bulunmaktadır ve Berat Bey gece yatarken gece lambasını kullanmaktadır.
Odanın ısınması doğalgaz ile sağlanmaktadır.

 Beslenme: Berat Bey sabah kahvaltısını hafta içi 11.00-12.00 saatleri arasında yaparak
okula gitmektedir. Hafta sonu diğer aile üyeleriyle birlikte yine 11.00-12.00 saatleri
arasında kahvaltısını yapmaktadır fakat bazen daha geç uyanarak da yaptığı olmaktadır.
Berat Bey kahvaltıda kızarmış yumurta, patates kızartması, ekmek arası çikolata gibi
besinler tüketmektedir. Kahvaltıda çay tüketmemekte onun yerine 1 su bardağı meyve
suyu içmektedir. Berat Bey sosis ve patates kızartmasını çok sevdiğini bazen kahvaltıda
annesine bunları yaptırdığını ve kızartarak bunları tükettiğini ifade etmektedir. Berat
Bey kahvaltıda 1 dilim ekmek tüketmektedir. Berat Bey 12.00’ da okula gittiği için öğlen

68
yemeği yememektedir. Teneffüslerde okul arkadaşlarıyla birlikte okul kantininden
çikolata, kek, cips gibi ürünleri alıp tüketmektedir. Akşam Berat Bey eve 17.00’da
gelmektedir. Akşam yemeğini diğer aile üyeleri ile 17.00-18.00 saatleri arasında
mutfaktaki masada yemektedir. Yemekte annesi Nevin Hanım’ın o gün pişirdiği
yemekleri tüketmektedir. Berat Bey akşam yemeğinde birkaç kaşık yemek yiyerek
yemeğini bırakmakta ve ödevlerini yapmaya başlamaktadır. Annesi genelde akşamları
yemeği çok az yediğini geceleri acıkıp tıka basa yemek yediğini ve daha sonra geceleri
karnının ağrıdığını ifade etmektedir. Berat Bey gece genelde 01.00-02.00 arası acıkıp
annesini uyandırarak o gece yapılan akşam yemeklerinden yemektedir. Akşam yemeği
ve gece yediği yemek arasında ailesinin çay yanında tükettiği kek, poğaçalardan
yemekte ve televizyon karşısında cips gibi abur cuburlar tüketmektedir. Berat Bey
annesinin zoruyla günde 1 porsiyon meyve tüketmektedir. Günde 1 büyük su bardağı
annesinin hazırladığı ballı sütü içmektedir. Berat Bey günde 1-1,5 litre su tüketmektedir.
İçmek için kullanılan su arıtma suyudur. Berat Bey besinleri yavaş ve çiğneyerek
tüketmektedir. Çay ve kahve içmemektedir. Fast food ve paketli gıda tüketmektedir.
Hafta sonları bazen ablası ve abisiyle dışarda hamburger, pizza yemeye gitmektedir.
Herhangi bir besine karşı alerjisi bulunmamaktadır.

 Boşaltım: Berat Bey günde 1-1,5 litre su tüketmektedir. Günde tuvalete çıkma sıklığı
2-3 kezdir. İdrar yaparken yanma, idrarda kan, idrarda kötü koku, bulanıklık gibi
belirtiler bulunmamaktadır. İdrar hissi geldiğinde acil tuvalete gitme ihtiyacı
hissetmemektedir. Üriner inkontinansı yoktur. Gece tuvalete çıkma alışkanlığı
bulunmaktadır. Gece 1-2 kez tuvalete çıkmaktadır. İdrarını klozete oturarak
yapmaktadır. Tuvalet hissi geldiğinde idrar tutma alışkanlığı bulunmamaktadır. Günde
1 kez gaitasını yapmaktadır. Gaitasını yaparken zorlanmamaktadır. Fekal inkontinansı
yoktur. Konstipasyon şikâyeti çok sık yaşamamaktadır, yaşadığı zaman annesinin kayısı
yedirdiğini ya da lavman yaptığını ifade etmektedir. Diyare sıkıntısı yaşamamaktadır.
Şu an aktif olarak yaşadığı bir konstipasyon ya da diyare şikâyeti bulunmamaktadır.
Hemoroidi yoktur. Daha önce üriner sisteme yönelik herhangi bir tanı almamıştır.

 Fiziksel Aktivite: Berat Bey gün içerisinde çok hareketlidir. Hafta içi okula gitmekte
her teneffüste arkadaşlarıyla bahçede oyun oynamaktadır. Düzenli bir spor yapma
alışkanlığı yoktur fakat çok hareket etmektedir. Hafta sonları babası ya da arkadaşlarıyla
parka gitmekte ve 3-4 saat oyun oynamaktadır. Genelde yakın yerlere yürüyerek
gitmektedir. Uzak yerlere aile üyeleriyle birlikte toplu taşıma kullanarak gitmektedir.

69
Apartman içerisinde asansör yerine merdiven kullanmaktadır. Profesyonel olarak bir
spor dalıyla uğraşmamaktadır fakat okulda basketbol oynamaktadır. Yüzme
bilmemektedir. Bu yaz gideceğini ifade etmektedir. Daha önce hiç fizik tedavi ve
rehabilitasyon hizmeti almamıştır. Günlük güneşten yararlanma süresi 30-45 dakikadır.
Daha önce düşme öyküsü bulunmamaktadır.

 Bireysel Hijyen Alışkanlıkları: Berat Bey öz bakım gereksinimlerini kendi ve


annesinin yardımıyla gerçekleştirebilmektedir. Sabah uyandığında el ve yüz yıkama
alışkanlığı vardır. Ellerini her dışardan eve geldiğinde, tuvaletten sonra ve kirlendiğinde
gerek görüldükçe su ve sabunla yıkanmaktadır. Kurulamak için kullanılan havlu ortaktır
ve haftada 2 kez yıkanmaktadır. Kışın haftada 2 kez, yazın ise haftada 3 kez banyo
yapmaktadır. Banyoyu duşa kabinde ayakta olacak şekilde annesi yaptırmaktadır. Duş
esnasında vücut temizliğini duş jeli ve kendisine ait banyo kesesi ile yapmaktadır. Saç
için kullanılan şampuan bebek şampuanıdır. Duşta bu şampuanla saçlarını 2 kez
yıkamaktadır. Su sıcaklığı ılıktır. Duştan sonra kurulanmak için kullandığı kurulama
havlusu kendine aittir ve haftada 1 kez yıkanmaktadır. Saçlarını banyodan sonra doğal
olarak kurutmaya bırakmaktadır. Saç dökülmesi yoktur. Saçlı deri sağlıklı
görünümdedir. Deride ekimoz, peteşi, kızarıklık veya şişlik yoktur. Vücut derisi sağlıklı
görünümdedir. Perine hijyeni her tuvaletten sonra önden arkaya su ile yıkanarak
sağlanmaktadır. İç çamaşırı tercihi pamukludur ve günlük olarak değiştirmektedir.
Ağzında 4 dolgu ve 2 çürük diş bulunmaktadır. Dişlerini aklına geldikçe fırçalamaktadır.
Bazen günde 1 kez bazen 2-3 günde bir kez fırçaladığı olmaktadır. Diş fırçası kendisine
aittir ve senede bir değiştirmektedir. Sert uçlu diş fırçası kullanmaktadır. Gargara ya da
diş ipi kullanma alışkanlığı yoktur. Diş eti kanaması ve ağızda kötü koku mevcuttur. En
son diş kontrolüne 2 sene önce gitmiştir, bir problem yaşamadıkça rutin muayeneye
gitmemektedir. El tırnakları haftada bir, ayak tırnakları ise 2 haftada bir kendisine ait
tırnak makası ile kesilmektedir. Annesi el tırnaklarını oval ayak tırnaklarını düz
kesmektedir. El, ayak tırnaklarında sertleşme, renk problemi yoktur. Tırnak yeme
alışkanlığı yoktur. Ayaklar her okuldan geldiğinde ve duşta yıkanmaktadır. Ayak için
kullanılan havlu el havlusundan ayrıdır ve kendisine aittir. Ayak numarası (36) ile
ayakkabısı uyumludur. Ayak topuklarında kuruluk, yara vb. yoktur. Çoraplar her gün
değiştirilmektedir. Daha önce hiç manikür ya da pedikür yaptırmamıştır. Düzenli güneş
kremi kullanma alışkanlığı yoktur.

70
 Bağımlılık (Sigara, Alkol, Madde ve Teknoloji): Berat Bey hiç sigara, alkol ve
madde kullanmamıştır. Evde sadece babası Murat Bey sigara kullanmaktadır. Kendisine
ait telefonu vardır. Telefonunda sim kart mevcut değildir. Telefonu oyun oynamak,
fotoğraf çekmek için kullanmaktadır. Okuldan gelir gelmez hemen telefonunu eline
almaktadır. Annesinin zoruyla telefonu bırakarak ödevlerini yapmaktadır. Ödevlerini
telefonla oynamak için hızlıca doğru mu yanlış mı yaptığını bilmeden yaparak telefonla
oynamaya devam etmektedir. Gün içerisinde okulda olduğu için okulda telefon
kullanmamaktadır. Onun dışında evde telefon kullanma süresi günlük 6-7 saattir.
Genelde telefonla oynadığı için televizyon izlememektedir. Bazen hafta sonu günde 1-
2 saat izlemektedir. Telefon kullanmadığı dönemlerde anksiyete ya da stres gibi
yoksunluk belirtileri yaşamaktadır. Ailesi telefonla oynama çok oynadın gibi ifadeler
kullandığında onlara bağırmakta ve öfkelenmektedir.

7.4.7) Sistem değerlendirmesi ve Fiziksel Muayene

Vital Kan Basıncı Kalp Solunum Vücut Ağrı


Bulgular Atım Sayısı Sıcaklığı (Numerik
Hızı Skala)
Tarih: 110/72 (yaşa göre 85/ dk 22/ dk 36,5 °C 0
16.05.2023 normal)

 Cilt (vücut, saç, baş, el, ayak vb.): Berat Bey’in saçlı derisi sağlıklı görünümdedir.
Yara, egzama, kepek gibi problemler yoktur. Kafa derisinde kellik yoktur. Baş bölgesi
ve yüzünde herhangi bir yara, şişlik, kızarıklık yoktur. Yüzünde gözleri eşit
büyüklüktedir ve aynı hizadadır. Pupiller ışıkla bakıldığında eşittir. Kulakları eşit
büyüklüktedir. Herhangi bir şekil bozukluğu ya da asimetri yoktur. Kulak içinde akıntı
vs. yoktur. Burun kanatları eşit büyüklüktedir. Dudak kenarları eşit büyüklüktedir. (Tek
taraflı yüz felci gibi dudak eşitsizliği bulgusu yoktur.) Ağzına bakıldığında ağzında 4
dolgu ve 2 çürük diş bulunmaktadır. Diş eti kanaması ve ağızda kötü koku mevcuttur.
Boyun kısmında herhangi bir sorun bulunmamaktadır. Derisinde ekimoz, peteşi,
kızarıklık veya şişlik yoktur. Vücut derisi sağlıklı görünümdedir. Yapılan deri turgoru
muayenesinde derinin eski halini alması 1-2 saniye sürmüştür. Kolları ve elleri eşit
uzunluktadır. Ellerde nasır yoktur. Parmaklarda herhangi bir anormal görünüm yoktur.
Tırnaklarda mantar, kırık tırnak, sertlik vb. sorun yoktur. Tırnaklarda kapiller geri dolum

71
1-2 saniyedir. Genital organlarda herhangi bir sorun yoktur. Bacaklar ve ayaklar eşit
uzunluktadır. Ayaklarda nasır yoktur. Parmaklarda herhangi bir anormal görünüm
yoktur. Ayak tırnaklarında mantar, kırık tırnak, sertlik vb. sorun yoktur.
 Nörolojik Sistem: Berat Bey’in nörolojik sistemle ilgili bir tanısı yoktur. Bilinci açık
ve yer, kişi ve zaman oryantasyonu tamdır. Uzun ve kısa süreli hafıza ile ilgili bir sorun
yoktur. Konuşma ve konuşulanları anlama ile ilgili bir problemi yoktur. Yapılan
Glaskow Koma Skalası değerlendirmesinde göz, sözel ve motor hareketlerinde bir
problem saptanmamıştır. GKS puanı Göz: 4, Motor: 6 ve Sözel: 5‘tir.
 Kardiyovasküler Sistem: Berat Bey’in kardiyovasküler sistemle ilgili herhangi bir
tanısı yoktur. Daha önce hiç EKG çektirmemiştir. Şu an aktif olarak yaşadığı bir göğüs
ağrısı, çarpıntı şikâyeti yoktur. Siyanoz ve ödem yoktur. Vital bulguları normal sınırlar
arasındadır.
 Solunum Sistemi: Berat Bey’in solunum sistemi ile ilgili herhangi bir tanısı yoktur.
Daha önce hiç sigara kullanmamıştır. Merdiven inip çıktıktan sonra solunum sıkıntısı
yaşamamaktadır. Öksürük, balgam çıkarma, nefes darlığı gibi bir şikâyeti yoktur. Göğüs
kafesinin dıştan görünümünde bir problem (fıçı göğüs, güvercin göğüs gibi) yoktur.
 Gastrointestinal Sistem: Ağzında 4 dolgu ve 2 çürük diş bulunmaktadır. Diş eti
kanaması ve ağızda kötü koku mevcuttur. Yutma güçlüğü, iştahsızlık, bulantı-kusma
gibi aktif bir rahatsızlığı yoktur. Yakın zamanlarda yaşadığı mideye özgü bir şikâyeti
yoktur. Bağırsak boşaltım alışkanlığında değişiklik yoktur. Bağırsak sesleri steteskopla
4 kadrandan dinlenildiğinde dakikada 8 olduğu gözlenmiştir.
 Üriner Sistem: Üriner sistem ile ilgili bir tanısı yoktur. Günde tuvalete çıkma sıklığı
3-4 kezdir. İdrar yaparken yanma, idrarda kan, idrarda kötü koku, bulanıklık gibi idrar
yolu enfeksiyonu belirtileri yoktur. İdrar hissi geldiğinde acil tuvalete gitme ihtiyacı
hissetmemektedir. Üriner inkontinansı yoktur. Tuvalet hissiyatı geldiğinde idrarını
tutma alışkanlığı yoktur.
 Endokrin ve Hematolojik Sistem: Berat Bey’in endokrin sistem ile ilgili herhangi
bir tanısı yoktur. Son zamanlarda herhangi bir hormon testi yaptırmamıştır. Çok su içme,
çok sık idrara çıkma, çok sık acıkma durumu gibi DM belirtileri yoktur. Hematolojik
sisteme yönelik anemi, polisitemi, kanama ve koagülasyon bozuklukları gibi
rahatsızlıklar yaşamamaktadır.
 Kas ve İskelet Sistemi: Kas ve iskelet sistemi ile ilgili herhangi bir tanısı yoktur.
Kemik ve eklem bölgelerinde ödem, kızarıklık ve şişlik yoktur. Postür duruşunda

72
anormal bir durum (kifoz, skolyoz gibi) yoktur. Romatizmal bir hastalığı yoktur.
Yürürken denge ile ilgili bir sorun yaşamamaktadır.

7.4.8) Sağlığı Geliştirme

 Duyusal Fonksiyonlar (görme, işitme, tat, koku): Berat Bey’in göz ile ilgili göz
kayması tanısı vardır. Şu an görmesinde problem yaşamaktadır. Çünkü düzenli olarak
gözlüğünü takmadığı için gözleri ağrımaktadır. Ayrıca göz kayması tanısı Berat Bey’e
7 aylıkken konulmuştur. 1 yaşından beri gözlük kullanmaktadır fakat gözlüğünü düzenli
kullanmadığı için göz kayması geçmemiştir ve gerilememiştir. Berat Bey gözlük
taktığında gözlerinin üzerinde bir yük varmış gibi hissettiğini ifade etmektedir. Bu
sebeple de gözlüğünü sürekli takıp çıkarmaktadır. Buna bağlı göz ağrısı mevcuttur.
Ağrıya verilen puan 10 üzerinden 5’tir. 6 ayda bir düzenli göz kontrolüne gitmektedir.
Berat Bey’in duyma ile ilgili bir sorunu yoktur. İşitme cihazı kullanmamaktadır. Yapılan
fısıltı testinde söylenenleri duymuş ve anlamıştır. Sesin geldiği yeri ayırt edebilmekte
ve rahatlıkla sözel iletişim kurabilmektedir. Kulağın dış görünümü normaldir herhangi
bir şekil bozukluğu ya da asimetri yoktur. Kulakla ilgili aktif bir şikâyet yoktur. Kulak
içi temizliği duştan sonra kulak çöpü ile yapılmaktadır. Berat Bey’in tat ve koku almada
herhangi bir problemi bulunmamaktadır. Farklı besinler koklatılıp, tattırıldığında bu
besinleri koku ve tatlarından ayırt edebilmiştir.
 Bağışıklama: Bu zamana kadar olan çocukluk çağı aşılarından suçiçeği ve DAPT-IPA
harici olanlar yaptırılmıştır. İnfluenza aşısı olmamaktadır. Daha önce 1 kere Covid-19
geçirmiştir. Covid-19 aşısı yaptırmamıştır.

 Kanser Taramaları: Berat Bey’in daha önce biyopsi gibi kanser tarama öyküsü
yoktur. Düzenli USG ve MR çektirmemektedir. Ailesinde kanser öyküsü olan kimse
73
yoktur. Hiç gaitada gizli kan testi ve kolonoskopi yaptırmamıştır. Çok uzun sürelerde
güneşlenme, güneşe bağlı yanık gibi uzun süreli UV ışınlarına maruziyeti yoktur.

7.4.9) Sağlık ve Hastalığı Algılama

Berat Bey hasta olduğunda çok üzüldüğünü ve panik yaşadığını ifade etmektedir. Berat Bey
için hastalık günlük işlerin ve hayatın aksamasına sebep olmaktadır. Berat Bey hasta olduğunda
ailesi Berat Bey’i ilk ASM’ye daha sonra hastaneye götürmektedir. Randevuyu babası MHRS
sistemi üzerinden almaktadır. Berat Bey’in sürekli kullandığı ilacı bulunmamaktadır. Hasta
olduğunda verilen ilaçları annesi tarafından kendisine içirilmektedir. Berat Bey hangi ilacı ne
için kullandığını yaşı sebebiyle bilmemektedir. İlaçları saatinde annesi vermektedir. 6 ayda bir
kez düzenli olarak göz kayması tanısı sebebiyle göz hastalıkları bölümündeki kontrollerine
gitmektedir.

7.4.10) Sosyal İlişkiler, Boş Zaman Aktiviteleri

Berat Bey’in aile ve arkadaşlık bağları kuvvetlidir. Arkadaşlarıyla oyun oynamaktan, vakit
geçirmekten keyif almaktadır. Bazen bu vakti birlikte parka giderek bazen de telefondan online
olarak birlikte oyun oynayarak geçirmektedir. Aile üyeleriyle de ilişkisi iyidir. Bazen sadece
Berat Bey çok telefonla oynadığında onu uyarmaktadırlar. Bu durum Berat Bey’i
öfkelendirmektedir. Onun dışında aile üyeleriyle arası iyidir. Babası Murat Bey ile arası çok
iyidir. Bazen hafta sonu birlikte vakit geçirdiklerini, babasının kendisinin dersleri ve
sorunlarıyla yakından ilgilendiğini ifade etmektedir. Annesi Nevin Hanım ile de arası çok iyidir.
Annesinin onunla oyun oynadığını, ödevlerine yardım ettiğini, bir sıkıntısı olduğunda onun
yanında olarak destek olduğunu ifade etmektedir. Babaannesi Lütfiye Hanım’ı da çok
sevmektedir. Onunla vakit geçirmekten çok memnun olduğunu ifade etmektedir. Berat Bey boş
zamanlarında arkadaşlarıyla parka gidip oyun oynamaktan, birlikte bisiklet sürmekten,
bilgisayar veya telefon üzerinden online oyun oynamaktan, ailesiyle vakit geçirmekten
hoşlanmaktadır. Ayrıca boş zamanlarında macera kitapları okumaktan da hoşlandığını ifade
etmektedir. Stresli bir durum yaşadığında annesinden, ablasından ve abisinden destek almayı
başa çıkma yöntemi olarak kullanmaktadır. Destek kaynakları ailesi ve özellikle abisidir.

7.4.11) Akran Zorbalığı

Berat Bey’in arkadaşları ile sorun yaşadığı için okula gitmek istememe gibi bir durumu yoktur.
Arkadaşları ona zorbalık yapmamaktadır. Berat Bey arkadaşları üzerinde baskınlık

74
kurmamaktadır. Onlara karşı zorbalık yapmamaktadır. Berat Bey akran zorbalığı yapmamakta
ve yaşamamaktadır.

7.4.12) Depresyon ve İhmal-İstismar

Berat Bey’de şu an içe kapanma, yalnızlık, umutsuzluk, günlük aktivitelerini yerine getirmede
isteksizlik gibi depresyonu düşündürebilecek bir belirtisi yoktur. Daha önce psikiyatrik bir
hastalık tanısı almamıştır. Para yönetimini yaşı sebebiyle ailesi yapmaktadır. Berat Bey’in
ihtiyaçlarını ve isteklerini karşılamaktadırlar. Şiddete maruz kalma durumu yoktur. Öz bakım
gereksinimlerini kendisi ve yapamadığı yerlerde annesi Nevin Hanım karşılamaktadır ve ihmali
düşündürecek bir belirti yoktur. Vücudunda morarma, yara, yanık vb. fiziksel istismar bulgusu
yoktur. Konuşurken göz göze gelmekten kaçınma, endişeli ruh hali gibi belirtiler
bulunmamaktadır.

7.4.13) Berat Polat Sorun Listesi

 Berat Bey’in sınıfının 40 kişi olması ve sırada 3 kişi oturmaları. Bu durumun Berat
Bey’in boynunun ve belinin ağrımasına dersi verimli dinleyememesine sebep olması.
 Berat Bey’in düzenli olarak bir uyuma saati bulunmaması.
 Bazen yatakta telefonda geçirdiği sürenin gece 03.00 saatlerini bulması.
 Sabahları genelde zor uyanması ve yorgun hissetmesi.
 Berat Bey’in kahvaltıda kızarmış yumurta, patates kızartması, ekmek arası çikolata gibi
besinler tüketmesi.
 Berat Bey’in sosis ve patates kızartmasını çok sevdiğini bazen kahvaltıda annesine
bunları yaptırdığını ve kızartarak bunları tükettiğini ifade etmesi.
 Teneffüslerde okul arkadaşlarıyla birlikte okul kantininden çikolata, kek, cips gibi
ürünleri alıp tüketmesi.
 Genelde akşamları yemeği çok az yediğini geceleri acıkıp tıka basa yemek yediğini ve
daha sonra geceleri karnının ağrıdığını ifade etmesi.
 Berat Bey’in gece genelde 01.00-02.00 arası acıkıp annesini uyandırarak o gece yapılan
akşam yemeklerinden yemesi.
 Akşam yemeği ve gece yediği yemek arasında ailesinin çay yanında tükettiği kek,
poğaçalardan yemesi ve televizyon karşısında cips gibi abur cuburlar tüketmesi.
 Fast food ve paketli gıda tüketmesi.
 Kurulamak için kullanılan havlunun ortak olması.

75
 Ağzında 4 dolgu ve 2 çürük diş bulunması.
 Dişlerini aklına geldikçe fırçalaması. Bazen günde 1 kez bazen 2-3 günde bir kez
fırçaladığı olmaktadır.
 Diş fırçasını senede bir değiştirmesi.
 Sert uçlu diş fırçası kullanması.
 Diş eti kanaması ve ağızda kötü kokunun olması.
 En son diş kontrolüne 2 sene önce gitmesi, bir problem yaşamadıkça rutin muayeneye
gitmemesi.
 Düzenli güneş kremi kullanma alışkanlığının olmaması.
 Okuldan gelir gelmez hemen telefonunu eline alması.
 Annesinin zoruyla telefonu bırakarak ödevlerini yapması.
 Ödevlerini telefonla oynamak için hızlıca doğru mu yanlış mı yaptığını bilmeden
yaparak telefonla oynamaya devam etmesi.
 Evde telefon kullanma süresinin günlük 6-7 saat olması.
 Telefon kullanmadığı dönemlerde anksiyete ya da stres gibi yoksunluk belirtileri
yaşaması. Ailesi telefonla oynama çok oynadın gibi ifadeler kullandığında onlara
bağırmakta ve öfkelenmektedir.
 Şu an görmesinde problem yaşaması. Çünkü düzenli olarak gözlüğünü takmadığı için
gözleri ağrımaktadır.
 1 yaşından beri gözlük kullanmaktadır fakat gözlüğünü düzenli kullanmadığı için göz
kayması geçmemiştir ve gerilememiştir.
 Berat Bey’in gözlük taktığında gözlerinin üzerinde bir yük varmış gibi hissettiğini ifade
etmesi.
 Gözlüğünü sürekli takıp çıkarması. Buna bağlı göz ağrısı mevcuttur. Ağrıya verilen
puan 10 üzerinden 5’tir.

76
8) HEMŞİRELİK BAKIM PLANLARI
8.1) Lütfiye Polat (Yaşlı Birey)
Tarih: 30.04.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
1) Lütfiye Hanım’ın Amaç: Lütfiye Hanım’ın  Lütfiye Hanım’ın kullandığı Lütfiye Hanım’a uyku hijyeni eğitimi
geceleri verimli geceleri verimli bir şekilde ilaçların uykusuzluğu ile ilgili verildi. (06.05.2023)
uyuyamaması uyuması yan etkileri olup olmadığı (Eğitim sonucunda uykusundaki
değerlendirilecek. değişim gözlemlenecektir)
Tanıya Götüren Veriler Sonuç Kriterleri  Lütfiye Hanım’a uyku hijyeni
 Lütfiye Hanım’ın  Lütfiye Hanım eğitimi verilecek. Lütfiye Hanım geceleri çay tüketimini
dışardan gelen geceleri daha az (2  Eğitim sonunda Lütfiye 2 bardağa düşürdü. (13.05.2023)
araba seslerinden bardak) çay içecek (1 Hanım’dan anladıkları ile ilgili
rahatsız olup hafta) geribildirim alınacak. Lütfiye Hanım geceleri daha az
uyuyamadığını  Lütfiye Hanım günlük sorunları düşündüğünü ve
söylemesi geceleri daha az daha az uyandığını ifade etti.
 Uykusunun eşi uyanacak (2 hafta) (15.03.2023)
öldüğünden beri  Lütfiye Hanım
hafif olduğunu sabahları yorgun Lütfiye Hanım artık geceleri daha iyi
geceleri saatte bir uyanmayacak (3 hafta) uyuduğunu ifade etti. (21.05.2023)
uyandığını ve geri
uykuya dalmakta Lütfiye Hanım sabahları daha az
güçlük çektiğini yorgun uyandığını ifade etti. Sonuç
ifade etmesi kriterine ulaşıldı. (21.05.2023)
 Geceleri sürekli
uyandığı ve
uyuyamadığı için
sabah yorgun

77
kalktığını ifade
etmesi
 Geceleri çay
tüketmeyi
sevdiğini ifade
etmesi (Günde 10-
12 bardak çay
tüketiyor, geceleri
4 bardak tüketiyor)

Tarih: 06.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
2) Lütfiye Hanım’ın Amaç: Lütfiye Hanım’ın  Evde düşme riskine sebep Lütfiye Hanım’ın ailesi düşme riski
düşme riskinin düşme yaşamaması olabilecek faktörler aileye konusunda daha dikkatli
bulunması anlatılacak. davranacaklarını ifade etti.
 Apartman girişindeki kayganlık (13.05.2023)
Tanıya Götüren Veriler Sonuç Kriterleri için Lütfiye Hanım’a dışarı
çıkarken kaymaz ayakkabı Aile üyelerinin halıların altına halı
 Lütfiye Hanım’ın  Lütfiye Hanım’ın giymesi anlatılacak. kaydırmaz koyduğu gözlemlendi.
75 yaşında olması (15.03.2023)
düşmemesi için önlem  Lütfiye Hanım’ın ailesine klozet
 Itaki düşme riski alınacak. (2 hafta) ve duşakabinlerde korkuluk
ölçeğine göre Lütfiye Hanım’ın dışarı çıkmak için
 Lütfiye Hanım ev bulunmasının önemi anlatılacak.
düşme riski puanı: kaymaz ayakkabı aldığı gözlemlendi.
ortamında düşme  Evdeki halıların altına
5 (yüksek risk) yaşayacak bir riske (18.05.2023)
kaydırmaz konulması aileye
 Kışın apartman sahip olmayacak (3 söylenecek.
girişinin kaygan Lütfiye Hanım’ ın ailesinin evde
hafta)  Aileye düşme riskini önlemek düşme riskine yönelik önlemleri
olması Lütfiye
için gerekli önlemler anlatılacak.
Hanım’ın düşmesi

78
açısından risk  Lütfiye Hanım’a düşmemesi için aldığı gözlemlendi. Sonuç kriterine
oluşturmaktadır. gece ışık açma, gözlüğünü ve ulaşıldı. (28.05.2023)
 Klozet ve bastonunu kullanma gibi
duşakabinlerde önlemleri alması söylenecek.
korkuluk yoktur.
 Evdeki halıların
birçoğunda
kaydırmaz
bulunmamaktadır.
 Lütfiye Hanım
tuvaletin
lavabosunun
yüksek olduğunu,
abdest alırken
zorlandığını ifade
etmektedir.
 Lütfiye Hanım’ın
miyop ve
astigmattan dolayı
gözlük kullanması
 Lütfiye Hanım’ın
yürürken denge
sorunu yaşaması
 Lütfiye Hanım’ın
antihipertansif ilaç
kullanması
(Micardis 80 mg)

79
Tarih: 13.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
3) Lütfiye Hanım’ın Amaç: Lütfiye Hanım’ın  Dehidratasyon belirtileri Diyare ile ilgili bilgi verildi. Henüz
diyaresinin olması diyaresinin olmaması. izlenecek. (Susuzluk hissi, deri diyaresinde azalma gözlenmedi.
turgorunda azalma vb.) (14.05.2023)
Tanıya Götüren Veriler Sonuç Kriterleri  Bireye sıvı tüketimini arttırması
söylenecek. Lütfiye Hanım’ın diyaresi günde 4
 Şu an aktif diyaresi  Lütfiye Hanım’ın
 Bireye diyette lifsiz gıdaların ne kere gaita yapma sıklığına düştü.
mevcuttur ve 2 gaita yapma sıklığı
olduğu söylenecek ve bunları Henüz diyaresi tam bitmedi.
gündür günde 5-6 günde 2-3’e düşecek.
(2 gün) tüketmesine teşvik edilecek. (18.05.2023)
kez gaitasını
 Lütfiye Hanım’ın  Perianal bölgenin temiz ve kuru
yapmaktadır. Lütfiye Hanım’ın bağırsak seslerinin
bağırsak sesleri tutulması gerektiği anlatılacak.
 Genelde diyare dakikada 7 olduğu gözlemlendi.
dakikada 6-10 arası  Lütfiye Hanım’a çok sıcak ya da
şikâyeti yaşadığını
olacak. (1 hafta) çok soğuk su içmemesi gerektiği Lütfiye Hanım yaklaşık 10 gündür
bunun sebebini de
 Lütfiye Hanım sık sık söylenecek. diyare olmadığını ifade etti. Sonuç
bilmediğini ifade
etmektedir. diyare olmayacak. (3  Enfeksiyona yönelik el hijyenine kriterine ulaşıldı. (28.05.2023)
hafta) dikkat etmesi gerektiği
 Bağırsak sesleri
anlatılacak.
steteskopla 4
kadrandan  Gerekirse hekime
dinlenildiğinde yönlendirilecek.
dakikada 12
olduğu
gözlenmiştir.

80
Tarih: 18.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
4) Lütfiye Hanım’ın Amaç: Lütfiye Hanım’ın  Lütfiye Hanım’a diyetine Verilen bilgiler doğrultusunda Lütfiye
diyetine uymaması diyetine uyması. uyması gerektiği anlatılacak. Hanım’ın beslenmesi ilerleyen
 Lütfiye Hanım ve ailesine zamanlarda değerlendirilecek.
Tanıya Götüren Veriler Sonuç Kriterleri karbonhidrat tüketiminin (18.05.2023)
 Lütfiye Hanım kısıtlanması gerektiği
 BKİ: 32.32 anlatılacak. Lütfiye Hanım yemeklere koyduğu
(Şişman, Obez karbonhidrat
 Lütfiye Hanım’a fazla tuz tuz miktarını 1 çay kaşığına indirdi.
1.sınıf) tüketimini
kısıtlayacak. (Haftada tüketiminin kan basıncı üzerine (21.05.2023)
 Lütfiye Hanım’ın etkisi yaşına ve anlamasına
kalp yetmezliği ve 1 gün hamur işi Lütfiye Hanım fazla tuz tüketiminin
yiyecek) (1 hafta) uygun bir şekilde anlatılacak.
hipertansiyonuna zararlarını anladığını ifade etti
 Lütfiye Hanım tuz  Lütfiye Hanım’ın yağlı yemek
yönelik yağdan, (27.05.2023)
tüketimini 2 çay yeme alışkanlığı kısıtlanacak.
karbonhidrattan ve
kaşığından 1 çay  Lütfiye Hanım’a bu şekilde Lütfiye Hanım’ın tükettiği yağ
tuzdan kısıtlı diyeti
kaşığına indirecek. (2 beslenmeye devam ederse miktarının tabağın üzerine çıkmadığı
mevcuttur.
hafta) sağlığı açısından oluşabilecek gözlemlendi. (28.05.2023)
 Lütfiye Hanım
 Lütfiye Hanım’ın zararlar anlatılacak.
diyetine uymakta
yediği yemekte Lütfiye Hanım’ın BKİ’si henüz
zorlandığını ifade
etmektedir. tabaktaki yağ miktarı normal sınırlarına ulaşmadı fakat
 Hafta sonu hep tabağın üzerine diyetine uymaya başladı. Sonuç
birlikteyken bazen çıkmayacak. (3 hafta) kriterine kısmen ulaşıldı.
börek, pişi gibi  Lütfiye Hanım (01.06.2023)
hamur işlerinden diyetine uyması

81
de 2-3 tane gerektiğinin önemini
tüketmektedir. kavrayacak. (1 ay)
 Genelde yemeklere  Lütfiye Hanım’ın
daha tadına BKİ’si normal
bakmadan tuz sınırlarda olacak. (2
atmaktadır. (Bir ay)
tabağa 2 çay kaşığı
tuz atmaktadır.)
 Lütfiye Hanım
genelde yağlı
yemekleri daha
çok sevdiğini, eğer
yemeği kendi
yapıyorsa yağlı
yaptığını ve
tükettiğini ifade
etmektedir. (Yağ
tabağın üzerine
çıkmaktadır.)
 Çayın yanında kek,
tatlı, kurabiye gibi
hamur işi ürünler
haftanın 4-5 günü
tüketilmektedir.

82
Tarih: 18.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
5) Lütfiye Hanım’ın Amaç: Lütfiye Hanım’ın  Lütfiye Hanım’a düzenli diş Verilen bilgiler doğrultusunda Lütfiye
ağız hijyeni yeterli ve düzenli ağız fırçalamanın önemi anlatılacak. Hanım’ın ağız hijyeni ilerleyen
hakkında bilgi hijyenini sağlamayı  Lütfiye Hanım’a dişlerini ve zamanlarda değerlendirilecek.
eksikliğinin olması öğrenmesi. protez dişlerini günde en az 2 (18.05.2023)
defa fırçalaması gerektiği
Tanıya Götüren Veriler Sonuç Kriterleri söylenecek. Lütfiye Hanım oğlunun ona yumuşak
 Lütfiye Hanım’a protezleri uçlu diş fırçası temin ettiğini ifade
 Lütfiye Hanım’ın  Lütfiye Hanım diş
günlük temiz bir suya koyması etti. (21.05.2023)
ağzında protez fırçasını yumuşak uçlu
fırçayla değiştirecek. gerektiği anlatılacak.
mevcuttur. Üst Lütfiye Hanım’ın protezlerini günlük
(1 hafta)  Lütfiye Hanım’a diş fırçasını 3
dişlerinin tamamı temiz bir su dolu kutuya koyduğu
ayda bir düzenli aralıklarla
ve alt dişlerinin 3  Lütfiye Hanım protez gözlemlendi. (28.05.2023)
değiştirmesi gerektiği
tanesi protezdir. bakımını nasıl yapması
anlatılacak. Lütfiye Hanım dişlerini günde 2 defa
 Protezleri gerektiğini öğrenecek.
(3 hafta)  Lütfiye Hanım’a yumuşak uçlu fırçaladığını ifade etti. (28.05.2023)
akşamları çıkarıp
diş fırçası temin etmesi
eski bir krem  Lütfiye Hanım 6 ayda
söylenecek. Lütfiye Hanım 23.05.2023 tarihinde
kutusuna bir düzenli diş
koymakta ve muayenesine gidecek.  Lütfiye Hanım’a herhangi bir diş kontrolüne gitti. Sonuç kriterine
suyunu haftada 1 (2 ay) sorun olmasa bile rutin olarak 6 ulaşıldı. (28.05.2023)
değiştirmektedir. ayda bir diş kontrolüne gitmesi
gerektiği anlatılacak.
 Ağzında 2 çürük
diş ve 3 dolgu
bulunmaktadır.

83
 Lütfiye Hanım
protez dişleri ve
kendi dişlerini
düzenli
fırçalamamaktadır.
Haftada 2-3 kez
fırçalamaktadır.
 Diş fırçasını 2
senedir
değiştirmediğini
ifade etmektedir.
 Sert uçlu diş fırçası
kullanmaktadır.
 Diş eti kanaması
ve ağızda kötü
koku mevcuttur.
 Bir problem
olmadıkça rutin
muayene için
gitmemektedir.

84
8.2) Murat Polat (Erkek Birey)
Tarih: 06.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
1) Murat Bey’in Amaç: Murat Bey’in  Murat Bey’e fazla tuz Verilen bilgiler doğrultusunda tuz
yemekleri çok öğünlerinde tuzu kısıtlaması tüketiminin zararları anlatılacak. tüketimi gözlemlenecektir.
tuzlu tüketmesi  Murat Bey’e fazla tuz
Sonuç Kriterleri tüketiminin hipertansiyona etkisi Murat Bey yemeğin önce tadına
Tanıya Götüren Veriler anlatılacak. baktığını daha sonra tuz eklediğini
 Murat Bey yemeğin
 Murat Bey’e yemeklerin önce ifade etti. Hatta bazen yemeğin tadına
 Murat Bey’in önce tadına bakacak
tadına bakması daha sonra tuz bakınca tuza ihtiyacı olmadığını fark
hipertansiyonu sonra tuz ekleyecek. (1
hafta) eklemesi söylenecek. edip koymadığını söyledi.
mevcuttur. (13.05.2023)
 Murat Bey  Murat Bey’e yavaş yavaş tuzu
 Murat Bey
öğünlerindeki tuzu 1 azaltması gerektiği anlatılacak.
yemeklere Nevin Murat Bey’in tuz tüketimini 1 çay
tabak yemeğe 1 çay  Murat Bey’e öğünlerinde tuzu
Hanım’ın kaşığına indirdiği gözlemlendi. Sonuç
kaşığı tuza indirecek. kısıtlamanın faydaları
koyduğundan hariç kriterine ulaşıldı. (19.05.2023)
(2 hafta) anlatılacak.
baharat ve tuz
eklemektedir.
(Yaklaşık 1 tabak
yemeğe 1 tatlı
kaşığı kadar)
 Murat Bey
yemeğin tadına
bakmadan tuz
eklemektedir ve ne
kadar tuz koyarsa
koysun ona
yemeğin tuzsuz

85
geldiğini ifade
etmektedir.

86
Tarih: 06.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
2) Murat Bey’in fazla Amaç: Murat Bey’in  Murat Bey’e fazla karbonhidrat Murat Bey’e dengeli ve düzenli
karbonhidrat karbonhidrat tüketimini tüketiminin vücut için zararları beslenme eğitimi verildi.
tüketmesi azaltması anlatılacak. (06.05.2023)
 Murat Bey’e dengeli ve düzenli
Tanıya Götüren Veriler beslenme eğitimi verilecek. Eğitim sonunda Murat Bey dengesiz
 Murat Bey’den eğitim sonunda beslenmenin vücut için ne kadar
 BKİ: 27.76 (Fazla Sonuç Kriterleri
anladıklarına yönelik zararlı olduğunun farkına vardığını
kilolu) ifade etti. (06.05.2023)
 Murat Bey ekmek geribildirim istenecek.
 Murat Bey’in tüketimini günde 1
hiperlipidemisi (Eğitim sonucunda beslenmesindeki
ekmeğe indirecek. (1
mevcuttur. hafta) değişim gözlemlenecektir)
 Murat Bey iş  Murat Bey ara öğünde
yerindeki Murat Bey’in ekmek tüketimini
ve çay yanında yediği günde 1 ekmeğe indirdiği
yemekhanede kek, bisküvi gibi
verilen yuvarlak gözlemlendi. (13.05.2023)
yiyecekleri
ekmeklerden 3 kısıtlayacak. (2 hafta) Murat Bey çayın yanına yediği abur
adet yemektedir ve
 Murat Bey günlük cuburları sınırladığını ifade etti.
yemeklerin
karbonhidrat (18.05.2023)
yanında pişirilen
tüketimini
pilav ve Murat Bey’in BKİ’si henüz normal
sınırlayacak. (1 ay)
makarnadan da 1 değere ulaşmadı. Sonuç kriterine
 Murat Bey’in BKİ’si
tabak yemektedir. kısmen ulaşıldı. (28.05.2023)
olması gereken değere
 Kahvaltıda 1 tüm
ulaşacak. (2 ay)
ekmek
tüketmektedir.
 Kahvaltıdan sonra
eğer acıkırsa
bisküvi, kek gibi

87
abur cubur
atıştırmaktadır.
 Çayın yanına
koyulan kek, tatlı,
kurabiye gibi
atıştırmalıklardan
haftanın 3 günü
yemektedir.
 Dışardan paketli
gıda olarak
bisküvi, kek gibi
gıdaları ara öğünde
tüketmektedir.

88
Tarih: 13.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
3) Murat Bey’in Amaç: Murat Bey’in düzenli  Murat Bey’e fiziksel aktivitenin Verilen bilgiler doğrultusunda Murat
düzenli fiziksel fiziksel aktivite yapması. metabolizmayı hızlandırarak kilo Bey fiziksel aktivite yapacağını ifade
aktivite vermeye yardımcı olduğu etmiştir. İlerleyen zamanlarda
yapmaması Sonuç Kriterleri anlatılacak. değerlendirilecektir. (14.05.2023)
 Murat Bey gün  Murat Bey’ e fiziksel aktivitenin
Tanıya Götüren Veriler sigara bağımlılığından kurtulma Murat Bey kendisine yapılan
içerisinde daha fazla
konusundaki yararları programı uygulamaya başladığını
 İş yerinde bazen (günde 1 saat yürüyüş)
hareket edecek. (1 söylenecek. ifade etti. (16.05.2023)
beli ağrıdığından
hafta)  Fiziksel aktivitenin kalp sağlığı
kalkıp odanın Murat Bey yakınındaki birkaç spor
 Murat Bey doktorun için faydaları anlatılacak.
içinde salonuyla görüştüğünü ifade etti.
önerdiği şekilde  Fiziksel aktivitenin kan şekeri
dolaşmaktadır (18.05.2023)
yüzmeye gidecek. (3 kontrolünü sağlamadaki
fakat bunun
hafta) faydaları anlatılacak. Murat Bey düzenli spor salonuna
dışında hafta içi
herhangi bir  Murat Bey düzenli  Murat Bey’e fiziksel aktivitenin gittiğini ifade etti. (26.05.2023)
egzersiz, yürüyüş fiziksel aktivite yapma ruh sağlığı için faydaları
alışkanlığı kazanacak. söylenecek. Murat Bey günlük en az yarım saat
yapmamaktadır.
 Hafta sonları ise (1 ay)  Fiziksel aktivite yapmanın kas yürüyüş yaptığını ifade etti.
genelde evde  Murat Bey’in BKİ’si kuvvetini koruduğu ve bu (26.05.2023)
dinlenmekte olması gereken değere yüzden bel sağlığına da iyi
geleceği hakkında bilgi Murat Bey’in BKİ’si henüz normal
herhangi bir spor ulaşacak. (2 ay)
verilecek. değere ulaşmadı. Sonuç kriterine
ya da fiziksel
 Murat Bey’e bir egzersiz kısmen ulaşıldı. (28.05.2023)
aktivite
yapmamaktadır. programı oluşturulacak.
 Murat Bey’in  Murat Bey’e evine en yakın spor
düzenli olarak spor salonları hakkında bilgi
yapma alışkanlığı verilecek.
yoktur. ‘’Zaten

89
hafta içi işe
giderken yeterince
yoruluyorum.
Belim de ağrıyor
yorgunluktan. Bir
de sporla
uğraşamam’’
ifadesini
kullanmaktadır.
 Doktoru yüzmenin
bel fıtığına iyi
geleceğini
söylediği için 2 ay
yüzme kursuna
gidip yüzme
öğrenmiştir fakat
hiç yüzmeye
gitmemektedir.
 BKİ: 27.76 (Fazla
kilolu)

90
Tarih: 18.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
4) Murat Bey’in Amaç: Murat Bey’in hastalık  Murat Bey için hastalığın ne Murat Bey konuşmanın iyi geldiğini
hastalık durumunda panik anlam ifade ettiği Murat Bey’le ifade etti. İlerleyen zamanlarda panik
durumunda panik yaşamaması. konuşulacak. durumu değerlendirilecek.
atak yaşaması  Murat Bey’e hastalık durumunda (18.05.2023)
Sonuç Kriterleri panik atak yaşadığında ne
Tanıya Götüren Veriler hissettiği sorulacak. Murat Bey’le baş etme yöntemleri
 Murat Bey hastalık
 Murat Bey’in bu durumla baş konuşuldu. Adaptif ve Mal adaptif
 Hasta olmak Murat kavramına daha sakin
etme kaynakları sorgulanacak. yöntemler ayırt edildi. (21.05.2023)
Bey için bir kriz yaklaşacak. (1 hafta)
 Murat Bey gerektiği  Murat Bey’in mal adaptif baş
durumu Murat Bey hastalığa karşı biraz daha
yerde psikolojik tedavi etme yöntemleri adaptif
olmaktadır. sakin yaklaştığını ifade etti
alacak. (3 hafta) yöntemlerle değiştirilecek.
 Murat Bey hasta (25.05.2023)
 Murat Bey artık  Murat Bey’in antidepresanını
olduğunda veya
hastalık durumunda düzenli kullanıp kullanmadığı Murat Bey artık hastalık durumunda
herhangi bir yeri
panik atak sorgulanacak. Gerekirse panik atak yaşamadığını ifade etti.
ağrıdığında
yaşamayacak. (2 ay) psikiyatriye yönlendirilecek. Sonuç kriterine ulaşıldı. (01.06.2023)
anksiyetesinin çok
arttığını ifade  Murat Beyle konuşulurken
etmiştir. terapötik iletişim yöntemleri
kullanılacak.
 Bunun sebebinin
ailede yaşlı olması
ve hastalıkla sık
sık iç içe olması,
aynı zamanda bel
fıtığı sürekli
tekrarladığı için
hep tedavi olması
olduğunu
düşünmektedir.

91
 Buna yönelik
psikiyatri doktoru
Fonksera 10 mg
tablet vermiştir.

92
Tarih: 18.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
5) Murat Bey’in Amaç: Murat Bey ilaçları  Murat Bey’e üst üste ilaç içerse Verilen bilgiler doğrultusunda Murat
bilinçsiz ilaç bilinçli kullanacak. bu ilaçların etkileşime Bey’in ilaç kullanımı İlerleyen
kullanması girebileceği ve ona zarar zamanlarda değerlendirilecektir.
Sonuç Kriterleri verebileceği anlatılacak. (18.05.2023)
Tanıya Götüren Veriler  Murat Bey’e her insanın
 Murat Bey üst üste ilaç
yapısının farklı olduğu ve Murat Bey artık doktorun reçete
 Murat Bey her içmenin zararlarını
doktorun ona göre ilaç verdiği ettikleri haricinde ilaç kullanmadığını
ağrısı olduğunda kavrayacak. (1 hafta)
dolayısıyla başka birinin ifade etti. (21.05.2023)
üst üste birçok ağrı  Murat Bey ilaçların
etkileşime önerdiği ilaçları kullanmaması
kesici içmekte, gerektiği anlatılacak. Murat Bey antidepresanını düzenli
başka birinin girebileceğinin kullanmaya başladığını ifade etti.
önemini kavrayacak.  Murat Bey’e kullandığı
önerdiği her hapı (24.05.2023)
(2 hafta) depresyon ilacının etkinliğinin
doktor kontrolü
 Murat Bey doktorun 3-4 hafta düzenli kullanmasıyla Murat Bey artık bilinçsiz ilaç
olmadan, hekim
reçete etmediği ilaçları ortaya çıktığı ve şu an bu kullanmamaktadır. Sonuç kriterine
reçete etmeden
kullanmayacak. (3 belirtilerin olmasının normal
içmektedir. ulaşıldı. (01.06.2023)
hafta) olduğu ilaca devam etmesi
 Murat Bey’in ilaç gerektiği söylenecek.
yönetiminde  Murat Bey verilen
ilaçları bırakmadan  Murat Bey’e ağrısı olduğunda
sorunları vardır.
düzenli kullanacak. (4 önce yüksek etkinlikli ve daha
 İlaçları bilinçsizce sonra gitgide daha az etkinlikli
ardı ardına hafta)
ilaçları kullanması gerektiği ve
içmekte, özellikle  Murat Bey üst üste
bunları üst üste içmemesi
ağrısı olduğunda bilinçsizce ilaç
gerektiği, eğer ilk ilacı içtikten 1
aynı anda 3-4 ağrı kullanmayı bırakacak.
saat sonra etki etmediyse ona
kesici birden (4 hafta)
göre diğer ilacı içmesi
içmektedir. söylenecek.
 Fonksera 10 mg
tableti içtiğinde

93
daha fazla moralsiz
olduğunu, intihar
düşünceleri
geldiğini bu
yüzden de ilacı 4
gün içtikten sonra
bıraktığını ifade
etmektedir.

94
8.3) Nevin Polat (Kadın Birey)
Tarih: 06.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
1) Nevin Hanım’ın Amaç: Nevin Hanım’ın  Nevin Hanım’a uykusu gelince Nevin Hanım’a verilen bilgiler
geceleri geceleri uyuması yatağa gitmesi söylenecek. doğrultusunda ilerleyen zamanlarda
uyuyamaması  Nevin Hanım’a uyuyamazsa uykusu değerlendirilecek.
Tanıya Götüren Veriler Sonuç Kriterleri yatakta fazla vakit geçirmemesi (06.05.2023)
 Nevin Hanım geceleri gerektiği anlatılacak.
 Nevin Hanım Nevin Hanım artık uyuyamadığında
daha az uyanacak. (1  Yatak odasının çok sıcak ya da
geceleri yataktan kalkıp evde biraz dolaştığını
hafta) soğuk olmaması gerektiği
uyuyamadığını geç bunun uyuyamadığında oluşan
 Nevin Hanım geceleri söylenecek.
saatlere kadar stresini azalttığını ifade etti.
daha erken saatte  Gece yatmadan önce yatağa aç
yatakta dönüp
uykuya dalacak. (2 ya da çok tok girmemesi (13.05.2023)
durduğunu ifade
hafta) gerektiği söylenecek.
etmektedir. Nevin Hanım geceleri daha erken
 Nevin Hanım sabahları  Gece yatarken günlük
 Uykusunun hafif saatte uykuya daldığını ifade etti.
yorgun uyanmayacak. düşüncelerden uzak durması
olduğunu (22.05.2023)
(3 hafta) yatağa kafasını boşaltarak
uyuduktan sonra
girmesi söylenecek. Nevin Hanım sabahları yorgun
sık sık uyandığını
söylemektedir.  Kullandığı uyku ilacının dozu uyanmadığını ifade etti. Sonuç
vs. için doktora gitmesi
 Genelde yatağa kriterine ulaşıldı. (01.06.2023)
söylenecek.
girdiği saatlerde
uyumadığını bazen
uykuya dalmasının
05.00 saatini
bulduğunu ifade
etmektedir.

95
 Sabahları yorgun
uyandığını ifade
etmektedir.
 Nevin Hanım
uykusuna yönelik
Atarax 25 mg
tablet
kullanmaktadır.

96
Tarih: 06.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
2) Nevin Hanım’ın Amaç: Nevin Hanım’ın  Nevin Hanım’a dengeli ve Nevin Hanım’a verilen bilgiler
dengeli dengeli beslenmesi. düzenli beslenmenin önemi doğrultusunda ilerleyen zamanlarda
beslenmemesi anlatılacak. beslenmesi değerlendirilecek.
Tanıya Götüren Veriler Sonuç Kriterleri  Nevin Hanım’a sebze ve salata (06.05.2023)
 Nevin Hanım ekmek yemenin vücut için önemi
 Hafta sonu hep anlatılacak. Nevin Hanım artık hamur işini
birlikteyken bazen ve hamur işi
 Nevin Hanım’a ekmek haftada en fazla 2 gün yediğini ifade
börek pişi gibi tüketimini azaltacak.
(Günde yarım ekmek, tüketimini kısıtlaması gerektiği etti. (13.05.2023)
hamur işlerinden
haftada 1 kere hamur anlatılacak.
3-4 tane Nevin Hanım günlük ekmek
tüketmektedir. işi) (1 hafta) tüketimini yarım ekmeğe indirdi.
 Normal bir  Nevin Hanım (18.05.2023)
ekmeğin yarısı öğünlerine salata ve
kadar ekmeği sebze ekleyecek. (2 Nevin Hanım öğünlerine salata ve
kahvaltıda hafta) sebze eklediğini ifade etti. Sonuç
tüketmektedir. kriterine ulaşıldı. (21.05.2023)
 Çorbayla birlikte
bir ekmeğin
yarısını
yemektedir.
 Nevin Hanım
ekmeksiz hiç
doymadığını bu
yüzden mutlaka
yemeklerle birlikte

97
ekmek tükettiğini
ifade etmektedir.
 Salata ve sebze
yemeyi
sevmediğini bu
yüzden de çok
nadir tükettiğini
ifade etmektedir.
 Çayın yanında kek,
tatlı, kurabiye gibi
hamur işi ürünleri
haftanın 4-5 günü
tüketmektedir.

98
Tarih: 13.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
3) Nevin Hanım’ın Amaç: Nevin Hanım’ın  Nevin Hanım’a KKMM eğitimi Nevin Hanım’a KKMM eğitimi
kendi kendine KKMM yapmayı öğrenmesi. verilecek. verildi. Düzenli KKMM yapıp
meme muayenesini  Nevin Hanım’dan eğitim yapmadığı değerlendirilecek.
bilmemesi Sonuç Kriterleri sonunda anladıklarına yönelik (14.05.2023)
Tanıya Götüren Veriler geribildirim istenecek.
 Nevin Hanım KKMM Nevin Hanım eğitim sonunda KKMM
 Nevin Hanım’ın yapmayı öğrenecek. (1
adımlarını doğru yapabildi.
ailesinde Meme hafta)
(14.05.2023)
CA öyküsü vardır.  Nevin Hanım düzenli
 Nevin Hanım’ın olarak KKMM Nevin artık evde KKMM yaptığını
meme kistiyle ilgili yapacak. (2 hafta) ifade etti. Sonuç kriterine ulaşıldı.
ameliyat öyküsü (21.05.2023)
vardır.
 Şu an sol
memesinde kistleri
mevcuttur ve
kontrole
gitmektedir.
 Nevin Hanım
kendi kendine
meme muayenesi
yapmayı
bilmediğini ifade
etmektedir.
 KKMM öğrenmek
istediğini böylece
bir durum olursa

99
fark edebileceğini
ifade etmektedir.

100
Tarih: 18.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
4) Nevin Hanım’ın Amaç: Nevin Hanım’ın  Nevin Hanım’a defekasyon Konstipasyon ile ilgili bilgi verildi.
konstipasyonunun konstipasyonunun olmaması ihtiyacı olduğunda ertelemeden Henüz konstipasyonunda azalma
olması tuvalete gitmesi gerektiği gözlenmedi. (18.05.2023)
Sonuç Kriterleri söylenecek.
Tanıya Götüren Veriler  Nevin Hanım’a diyette lifli, bol Nevin Hanım diyetine kuru incir,
 Nevin Hanım’ın gaita
posalı gıdalar tüketmesi baklagil gibi posalı ve lifli gıdalar
 Genelde günde 1 yapma sıklığı 2 günde
gerektiği anlatılacak. eklediğini ifade etti. (20.05.2023)
kez gaitasını bire yükselecek. (1
hafta)  Nevin Hanım’a posalı ve lifli
yapmaktadır fakat Nevin Hanım’ın bağırsak seslerinin
 Nevin Hanım’ın gıdaların hangileri olduğu
şu an aktif dakikada 6 olduğu gözlemlendi.
bağırsak sesleri anlatılacak.
konstipasyonu (26.05.2023)
dakikada 6-10 olacak.  Nevin Hanım’a bol sıvı alması
mevcuttur ve 7
(2 hafta) gerektiği söylenecek. Nevin Hanım 1 haftadır konstipe
gündür gaitasını
yapamamaktadır.  Nevin Hanım  Nevin Hanım genelde karın olmadığını, günde bir kez
konstipe olmayacak. masajını ters yönden yaptığı için zorlanmadan gaitasını yaptığını ifade
 Bağırsak sesleri
(3 hafta) ona tuvalette iken batının alt etmektedir. Sonuç kriterine ulaşıldı.
steteskopla 4
kısmına doğru yönde masaj
kadrandan (28.05.2023)
yapması öğretilecek.
dinlenildiğinde  Düzenli egzersiz yapmanın
dakikada 4 olduğu önemi ve gerekliliği anlatılacak.
gözlenmiştir.  Nevin Hanım’a hekim bilgisi
 Genelde gaitasını olmadan lavman ve laksatif
yaparken kullanmasının sakıncalı olduğu
zorlanmamaktadır söylenecek.
fakat konstipasyon  Gerekirse hekime
sebebiyle ıkındığı yönlendirilecek.
için
zorlanmaktadır.

101
 Konstipasyon
şikayetine yönelik
kayısı çayı, ılık su,
karın bölgesine
masaj gibi
yöntemleri
denediğini fakat
fayda
göremediğini ifade
etmektedir.

102
Tarih: 18.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
5) Nevin Hanım’ın Amaç: Nevin Hanım’ın  Nevin Hanım’ a perine Verilen bilgiler doğrultusunda Nevin
genital hijyen genital hijyeni nasıl yapması hijyeninin önden arkaya yapması Hanım’ın genital hijyeni ilerleyen
hakkında bilgi gerektiği hakkında bilgi sahibi gerektiği aksi halde arkadan öne zamanlarda değerlendirilecek.
eksikliğinin olması olması. yaparsa ön tarafa yani vajen (18.05.2023)
bölgesine bakterileri taşıyacağı
Tanıya Götüren Veriler Sonuç Kriterleri anlatılacak. Nevin Hanım perine hijyenini önden
 Nevin Hanım’a genital bölgenin arkaya doğru yapmaya başladığını
 Perine hijyeni her  Nevin Hanım perine
florasının çok hassas olduğu ve ifade etti. (20.05.2023)
tuvaletten sonra hijyenini hangi yönde
herhangi bir kimyasal ürün
arkadan öne su ile yapacağını öğrenecek. Nevin Hanım’ın pamuklu yeni iç
kullanmaması gerektiği
yıkanarak (1 hafta) çamaşırı aldığı gözlemlendi.
söylenecek.
sağlanmaktadır.  Nevin Hanım genital (25.05.2023)
 Nevin Hanım’a genital bölge
 Nevin Hanım her bölgeye kimyasal
için en sağlıklı iç çamaşırının Nevin Hanım artık genital bölgesi
banyodan sonra değdirmemesi
pamuklu olduğu bu yüzden için parfüm gibi kimyasallar
perine bölgesine gerektiğini
pamuklu tercih etmesi gerektiği
özellikle vajen kavrayacak. (1 hafta) kullanmadığını ifade etti.
anlatılacak.
bölgesine güzel  Nevin Hanım iç (27.05.2023)
 Nevin Hanım’a iç çamaşırını her
kokması için çamaşırını pamuklu
gün değiştirmesi gerektiği Nevin Hanım artık 2 haftada bir kendi
kozmetikçilerden tercih edecek ve
söylenecek. kendine vulva muayenesi
aldığı günlük değiştirecek. (1
 Nevin Hanım’a adet zamanında yapmaktadır. Sonuç kriterine ulaşıldı.
parfümlerden hafta)
kullanılan çocuk bezi kanı ne (01.06.2023)
sıkmaktadır.  Nevin Hanım adet
kadar emip uzun süre sızdırmasa
 İç çamaşırı döngüsünde bez
da o bölgede enfeksiyona sebep
tercihinde dış değişimini markanın
olacağı bu yüzden 3-4 saatte bir
görünüşü hoşuna önerdiği şekilde
değiştirmesi gerektiği
gideni almakta yapacak. (2 hafta)
anlatılacak.
kumaş türüne  Nevin Hanım kendi
kendine vulva

103
dikkat muayenesi yapacak. (4  Nevin Hanım’a kendi kendine
etmemektedir. hafta) vulva muayenesinin adımları
 İç çamaşırı için anlatılacak.
belirli bir  Nevin Hanım vajinal
değiştirme sıklığı enfeksiyonu ve üriner sistem
yoktur. enfeksiyonu için kadın
Kirlendiğini hastalıkları ve doğum uzmanına
düşündüğünde yönlendirilecek.
değiştirmektedir.
Bazen banyo
yapacağında iç
çamaşırı
kirlenmemişse
yeniden
giymektedir.
 Vajinal akıntısında
kıvam artışı, kötü
koku, vulvada
kaşıntı, vajinada
yanma gibi
enfeksiyonu
düşündürecek
belirtiler
bulunmaktadır.
 Akıntı için günlük
ped
kullanmamaktadır.
 Adeti için
kullandığı çocuk
bezini değiştirme
sıklığı
değişmektedir.

104
Genelde tamamen
dolana kadar
beklemekte ve
ondan sonra çocuk
bezini
değiştirmektedir.
 İdrar yaparken
yanma, genital
bölgede kaşıntı,
idrarda kötü koku,
bulanıklık gibi
idrar yolu
enfeksiyonu
belirtileri vardır.
 Kendi kendine
vulva muayenesi
hakkında bilgisi
yoktur.

105
8.4) Berat Polat (Çocuk Birey)
Tarih: 06.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
1) Berat Bey’in Amaç: Berat Bey’in düzenli  Berat Bey’e her gün aynı saatte Berat Bey’ e verilen bilgiler
uykusunun bir uyku rutininin olması yatağa girmesi söylenecek. doğrultusunda ilerleyen zamanlarda
düzensiz olması  Berat Bey’e yatağa girdikten uykusu değerlendirilecek.
Sonuç Kriterleri sonra telefonla geçirilen sürenin (06.05.2023)
Tanıya Götüren Veriler en fazla yarım saat olması
 Berat Bey’in düzenli
söylenecek. Berat Bey artık yatağa gece 23.00’da
 Berat Bey’in uyuma saati olacak.
 Berat Bey’e uyuyamazsa yatakta girdiğini ifade etti. (08.05.2023)
düzenli olarak bir Her gün yatağa belli
bir saatte girecek. (1 fazla vakit geçirmemesi
uyuma saati Berat Bey artık gece yatakta telefona
hafta) anlatılacak.
bulunmamaktadır. 15-20 dakika baktığını söyledi.
 Yatakta telefonda  Berat Bey’in gece (13.05.2023)
geçirdiği süre gece yatakta telefonda
03.00 saatlerini geçirdiği süre Berat Bey daha rahat uyuduğu için
bulmaktadır. azalacak. (En fazla artık sabahları yorgun uyanmadığını
 Sabahları genelde yarım saat) (2 hafta) ifade etti. Sonuç kriterine ulaşıldı.
zor uyanmaktadır  Berat Bey sabahları (21.05.2023)
ve yorgun yorgun uyanmayacak.
hissetmektedir. (3 hafta)

106
Tarih: 06.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
2) Berat Bey’in Amaç: Berat Bey’in düzenli  Berat Bey’e ve ailesine düzenli Berat Bey’ e verilen bilgiler
düzensiz beslenmesi beslenmenin önemi anlatılacak. doğrultusunda ilerleyen zamanlarda
beslenmesi  Berat Bey’e ve ailesine düzenli beslenmesi değerlendirilecek.
Sonuç Kriterleri beslenmenin büyüme ve (06.05.2023)
Tanıya Götüren Veriler gelişmeye etkisi anlatılacak.
 Berat Bey öğünlerini
 Berat Bey’e abur cuburların Berat Bey artık öğünlerini daha
 Berat Bey atlamadan tüketecek.
zararları hakkında bilgi düzenli yemektedir. (13.05.2023)
kahvaltıda (1 hafta)
 Berat Bey abur cubur verilecek.
kızarmış yumurta, Berat Bey artık haftada en fazla 2 gün
tüketimini azaltacak.  Berat Bey’e ara öğünlerde abur
patates kızartması, abur cubur tüketmektedir.
(Haftada en fazla 2 cubur yerine meyve gibi şeyler
ekmek arası (18.05.2023)
gün) (2 hafta) tüketmesi söylenecek.
çikolata gibi
besinler  Berat Bey dengeli ve  Berat Bey’e akşam yemeğini Berat Bey dengeli ve düzenli bir
tüketmektedir. düzenli beslenecek. (3 zamanında yemesi ve geceleri şekilde beslenmeye başlamıştır.
hafta) geç saatte ağır yemek yememesi Sonuç kriterine ulaşıldı. (28.05.2023)
 Berat Bey sosis ve
gerektiği söylenecek.
patates
kızartmasını çok
sevdiğini bazen
kahvaltıda
annesine bunları
yaptırdığını ve
kızartarak bunları
tükettiğini ifade
etmektedir.
(Haftada 3 gün)
 Teneffüslerde okul
arkadaşlarıyla
birlikte okul

107
kantininden
çikolata, kek, cips
gibi ürünleri alıp
tüketmektedir.
(Her gün)
 Berat Bey gece
genelde 01.00-
02.00 arası acıkıp
annesini
uyandırarak o gece
yapılan akşam
yemeklerinden
yemektedir.
 Çay yanında
tüketilen kek,
poğaçalardan
yemekte ve
televizyon
karşısında cips gibi
abur cuburlar
tüketmektedir. (1
büyük paket cips, 2
dilim kek, 2
poğaça)
 Fast food ve
paketli gıda
tüketmektedir.
(Haftada 4-5 gün)

108
Tarih: 13.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
3) Berat Bey’in Amaç: Berat Bey’in düzenli  Berat Bey’e diş fırçalamanın Verilen bilgiler doğrultusunda
düzenli ağız bakım ağız bakım alışkanlığı önemi anlatılacak. ilerleyen zamanlarda Berat Bey’in
alışkanlığının kazanması.  Berat Bey’e düzenli dişlerini ağız bakım alışkanlıkları
olmaması fırçalamazsa ağız sağlığına ne değerlendirilecek. (13.05.2023)
Sonuç Kriterleri olacağıyla ilgili bilgi verilecek.
Tanıya Götüren Veriler  Berat Bey’e düzenli bir ağız Berat Bey günde 2 kez dişlerini
 Berat Bey düzenli
bakım alışkanlığı programı fırçalamaya başlamıştır. (15.05.2023)
 Ağzında 4 dolgu olarak dişlerini
fırçalayacak. (2 hafta) oluşturulacak.
ve 2 çürük diş Berat Bey’e annesi yumuşak uçlu diş
 Berat bey diş fırçasını  Berat Bey’in ailesine düzenli
bulunmaktadır. fırçası temin etti. (18.05.2023)
düzenli aralıklarla ağız bakımının çocuk sağlığında
 Dişlerini aklına
yumuşak uçlu diş önemi anlatılacak. Berat Bey 20.05.2023 tarihinde diş
geldikçe
fırçası olacak şekilde  Berat Bey’e düzenli ağız kontrolüne gitti. Sonuç kriterine
fırçalamaktadır.
değiştirecek. (1 ay) bakımının yararları anlatılacak. ulaşıldı. (28.05.2023)
Bazen günde 1 kez
bazen 2-3 günde  Berat Bey 6 ayda bir  Berat Bey ve ailesi bir diş
bir kez fırçaladığı düzenli diş kontrolüne hekimine yönlendirilecek.
olmaktadır. gidecek. (2 ay)
 Diş fırçasını
senede bir
değiştirmektedir.

109
Sert uçlu diş fırçası
kullanmaktadır.
 Diş eti kanaması
ve ağızda kötü
koku mevcuttur.
 En son diş
kontrolüne 2 sene
önce gitmiştir, bir
problem
yaşamadıkça rutin
muayeneye
gitmemektedir.

110
Tarih: 18.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
4) Berat Bey’in Amaç: Berat Bey’in telefon  Berat Bey’e telefon Berat Bey’e telefon bağımlılığı
telefon bağımlılığından kurtulması. bağımlılığına yönelik eğitim eğitimi verildi. İlerleyen zamanlarda
bağımlılığının hazırlanacak. hayatına uygulayıp uygulamadığı
olması Sonuç Kriterleri  Berat Bey’den eğitim sonunda değerlendirilecek. (18.05.2023)
 Berat Bey’in telefonda geribildirim istenecek.
Tanıya Götüren Veriler Berat Bey eğitimden sonra teknoloji
geçirdiği süre günde 2-
bağımlılığının bilmediği ne kadar çok
 Okuldan gelir 3 saate düşecek. (2
hafta) zararı olduğunu öğrendiğini ifade etti.
gelmez hemen (18.05.2023)
telefonunu eline  Berat Bey ödevlerini
almaktadır. telefon yüzünden Berat Bey ödevlerini bitirmeden
 Annesinin zoruyla aksatmayacak. (3 telefona bakmamaya başladı.
telefonu bırakarak hafta) (28.05.2023)
ödevlerini  Berat Bey telefon
yapmaktadır. kullanmadığı Berat Bey telefon bağımlılığına
 Ödevlerini dönemlerde yoksunluk yönelik artık yoksunluk belirtileri
telefonla oynamak belirtileri yaşamamaktadır. Sonuç kriterine
için hızlıca doğru yaşamayacak. (4 hafta) ulaşıldı. (01.06.2023)
mu yanlış mı
yaptığını bilmeden
yaparak telefonla
oynamaya devam
etmektedir.
 Evde telefon
kullanma süresi
günlük 6-7 saattir.
 Telefon
kullanmadığı

111
dönemlerde
anksiyete ya da
stres gibi
yoksunluk
belirtileri
yaşamaktadır.
 Ailesi telefonla
oynama çok
oynadın gibi
ifadeler
kullandığında
onlara bağırmakta
ve
öfkelenmektedir.

112
Tarih: 18.05.2023

HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME


KRİTERLERİ
5) Berat Bey’in Amaç: Berat Bey’in  Berat Bey ile gözlüğün onun için Berat Bey’e verilen bilgiler
gözlüğünü düzenli gözlüğünü düzenli ne anlam ifade ettiği doğrultusunda gözlük kullanımı
kullanmaması kullanması. konuşulacak. ilerleyen zamanlarda
 Berat Bey’e gözlük takmanın değerlendirilecek. (18.05.2023)
Tanıya Götüren Veriler Sonuç Kriterleri gözleri için faydası anlatılacak.
 Berat Bey’in gözlüğün gözünde Berat Bey 10 gündür gözlüğünü her
 Gözünde göz  Berat Bey gözlüğünü
ağırlık oluşturduğunu söylemesi gün düzenli olarak takmaktadır.
kayması ve göz düzenli olarak takacak.
sebebiyle Berat Bey hekime (28.05.2023)
tembelliği (2 hafta)
 Berat Bey’in göz yönlendirilecek.
mevcuttur. Berat Bey göz ağrısının azaldığını
ağrısı olmayacak. (2  Berat Bey’in göz ağrısı düzenli
 Şu an görmesinde ifade etmektedir. Sonuç kriterine
hafta) değerlendirilecek.
problem ulaşıldı. (28.05.2023)
yaşamaktadır.
Çünkü düzenli
olarak gözlüğünü
takmadığı için
gözleri
ağrımaktadır.
 1 yaşından beri
gözlük
kullanmaktadır
fakat gözlüğünü
düzenli
kullanmadığı için
göz kayması
geçmemiştir ve
gerilememiştir.

113
 Berat Bey gözlük
taktığında
gözlerinin üzerinde
bir yük varmış gibi
hissettiğini ifade
etmektedir. Bu
sebeple de
gözlüğünü sürekli
takıp
çıkarmaktadır.
 Buna bağlı göz
ağrısı mevcuttur.
Ağrıya verilen
puan 10 üzerinden
5’tir.

114
9) SAĞLIK EĞİTİMLERİ
9.1) Lütfiye Polat (Yaşlı Birey)
Sağlık eğitimin Uyku Hijyeninin Önemi
konusu
İhtiyaç saptama • Lütfiye Hanım’ın dışardan gelen araba seslerinden rahatsız olup
uyuyamadığını söylemesi
• Uykusunun eşi öldüğünden beri hafif olduğunu geceleri saatte bir
uyandığını ve geri uykuya dalmakta güçlük çektiğini ifade etmesi
• Geceleri sürekli uyandığı ve uyuyamadığı için sabah yorgun kalktığını
ifade etmesi
• Geceleri çay tüketmeyi sevdiğini ifade etmesi (Günde 10-12 bardak
çay tüketiyor, geceleri 4 bardak tüketiyor)
• Uyku hijyeni hakkında bilgi eksikliğinin olması
Eğitim Lütfiye Hanım 75 yaşındadır. Eşi vefat ettiğinden beri zaten hafif olan
verilecek
uykusu daha da hafif hale gelmiştir. Lütfiye Hanım yardımcı araç olarak
kişi/grup
özellikleri gözlük kullanmaktadır. Lütfiye Hanım okuma yazma bilmemektedir.
Herhangi bir görme, işitme, dil engeli yoktur.
Eğitimin yeri, Eğitim Lütfiye Hanım’ın evinde oturma odasında 07.05.2023 tarihinde
zamanı ve
14.00-14.30 saatleri arasında yapılacaktır. Oturma odası sessiz,
süresi
aydınlatması ve ısınması yeterlidir. Eğitim Lütfiye Hanım ile yalnız
verilecektir.
Eğitimin  Lütfiye Hanım uyku hijyeninin tanımını yapabilecek. (Bilişsel)
hedefleri
 Lütfiye Hanım uyku hijyeni basamaklarını sayabilecek (Bilişsel)
 Lütfiye Hanım uyku hijyeninin uyku için önemini
kavrayabilecek. (Duyuşsal)
 Lütfiye Hanım uyku hijyeni basamaklarını uygulamaya istekli
olacak. (Duyuşsal)
 Lütfiye Hanım uyku hijyeni basamaklarını günlük hayatında
uygulayacak. (Psikomotor)
 Lütfiye Hanım uyurken kafein tüketimini kısıtlayacak.
(Psikomotor)
Kullanılan Video (https://www.youtube.com/watch?v=nkpKaMslRVc), resim ve
materyaller
yazılı materyali Lütfiye Hanım’a sesli okuma

115
Eğitimin içeriği 1. Uyku Hijyeni Nedir?
Uykusuzluk fiziksel ve mental sağlığı olumsuz etkileyen bir
faktördür. (1) Uykusuzluk için ilaç tedavilerinin yanı sıra ilaçsız
tedaviler de mevcuttur. (2) Bu tedavilerden biri de uyku hijyenidir.
Uyku hijyeni uyku kalitesini artıran ilke ve uygulamalar olarak
tanımlanmaktadır. Gece boyunca uyku kalitesini geliştirmek için
gerekli olan günlük uygulamalar, alışkanlıklar ve çevresel
faktörlerdeki düzenlemeler uyku hijyeni kapsamında ele
alınmaktadır. (3)
2. Uyku Çevresi Düzenlemeleri
Uykuya dalma, uykuyu sürdürmede etkili olan başlıca çevresel
etmenler gürültü, oda ısısı, uyaran varlığı ve aydınlık ortamdır. (3)
Aynı zamanda yatakta televizyon izleme veya kitap okuma,
teknoloji kullanımı uykuya dalmayı güçleştirmektedir. (3) Uyku
çevresi düzenlemesine ilişkin öneriler kısaca şunlardır; Yatak
odasının karanlık (loş) ve sessiz olmasını sağlama, konfor oda
sıcaklığını (oda ısısı 24 C0 ’den az olmalı) sürdürme, yatak odasına
hayvan almama, yatağı uyumak için kullanma, yatakta teknoloji
kullanımından sakınma (yatmadan 30 dk önce teknoloji kullanımına
son verme.

116
3. Uyku Zamanının Düzenlenmesi
Yeterli bir uyku insan sağlığı için gereklidir ve total uyku zamanı
her yaş grubu için farklı olarak planlanmalıdır. Uyku gereksinimi
yaşam döngüsü boyunca kişiden kişiye değişmekle beraber
yetişkinlerin bir günde ortalama bir gecede 7-8 saat uyuması
önerilmektedir. (3) Uyku zamanlamasına ilişkin öneriler şunlardır:
Her gün aynı saatte yatma, her gün aynı saatte uyanma, günlük
toplam uyku süresini düzenleme, gün boyunca uyuklamama, uykuya
dalma süresi 20 dk’dan daha uzun sürüyor ise yatak odasından
uzaklaşma ve uykulu hissedinceye kadar sıkıcı ve sakin bir şeyler ile
meşgul olma.

4. Günlük Aktivitelerin Düzenlenmesi


Düzenli egzersiz uyku sağlığını olumlu olarak etkileyen bir
faktördür. Egzersiz vücut ısısını yükseltir. Egzersizden 2-4 saat
sonra ise vücut ısısı düşer, bu durumda uykuya dalmayı ve uykuyu
sürdürmeyi sağlar. (3) Günlük aktivite planlamasına ilişkin öneriler
şunlardır: Düzenli aerobik egzersiz yapma (haftada en az 4-5 kez
20-30 dk), yatma zamanından önce (3 saat) egzersiz yapmadan
sakınma.

117
5. Besin Alımını Düzenleme
Süt ve süt ürünleri spesifik kazein hidrolizat, triptofan ve
magnezyumdan zengindir ve uyku bozukluklarını azaltmada
yararlıdır. Kafein uykuya dalma süresini, total uyku zamanını ve
uyku kalitesini azaltarak insomniaya neden olmaktadır. (3) Besin
alımına ilişkin öneriler şunlardır; Yatmadan 4-6 saat önce veya saat
16’dan sonra uyarıcı etkisi bulunan kafeinli içecekleri kısıtlama,
yatmadan önce (mümkünse gece saatlerinde, yatmadan en az 2 saat
önce) ve gece uyanıldığında uyarıcı sigarayı kullanmama, gece uyku
bölünmesine neden olan alkol almama, yatmadan önce süt içme,
yatmadan önce eğer birey acıktı ise büyük öğünler almama, bunun
yerine atıştırmalık alma.

118
6. Zihinsel Kontrole İlişkin Düzenlemeler
Yüksek düzeyde stres depresif semptomlarda ve güçsüzlük
şiddetinde artmaya, total uyku zamanında kısalmaya neden
olmaktadır. (3) Zihinsel kontrolü geliştirmeye yönelik öneriler
şunlardır; Yatmadan hemen önce zihinsel aktiviteyi teşvik etmekten
kaçınma (örn., Aksiyon filmi izleme, konuşmayı teşvik etme), müzik
dinleme, sakin kalma vb., görsel imgeleme ve gevşeme egzersizleri
yapma.

Eğitimin  Uyku hijyeni nedir? Neden önemlidir?


değerlendirmesi
 Uyku hijyeni basamakları nelerdir?
 Uyku çevresini düzenlerken hangi faktörler dikkate alınmalıdır?
 Egzersiz yapmanın uykuya etkisi nasıldır?
 Uyurken besin alımı ne şekilde olmalıdır?
 Stres uykuyu nasıl etkilemektedir?
 Günlük hayatınızda uyurken uyku hijyenine dikkat edecek
misiniz?
Eğitimde 1) Riemann, D. (2018). Sleep hygiene, insomnia and mental health.
kullanılan
Journal of sleep research, 27(1), 3-3.
kaynaklar
2) BAŞER, G., & HİSAR, F. (2021). Yaşlı Bireylerde Uyku
Sorunlarını Gidermeye Yönelik Nonfarmakolojik Müdahaleler:
Sistematik Derleme. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik
Fakültesi Dergisi, 8(2), 178-185.

119
3) Güneş, Z. (2018). Uyku sağlığının korunmasında uyku hijyenin
rolü ve stratejileri. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 27(2), 188-
198.

9.2) Murat Polat (Erkek Birey)


Sağlık eğitimin Yeterli ve Dengeli Beslenmenin Önemi
konusu
İhtiyaç • BKİ: 27.76 (Fazla kilolu)
saptama
• Murat Bey iş yerindeki yemekhanede verilen yuvarlak ekmeklerden 3
adet yemektedir ve yemeklerin yanında pişirilen pilav ve makarnadan da
1 tabak yemektedir.
• Kahvaltıda 1 tüm ekmek tüketmektedir.
• Kahvaltıdan sonra eğer acıkırsa bisküvi, kek gibi abur cubur
atıştırmaktadır.
• Çayın yanına koyulan kek, tatlı, kurabiye gibi atıştırmalıklardan
haftanın 3 günü yemektedir.
• Dışardan paketli gıda olarak bisküvi, kek gibi gıdaları ara öğünde
tüketmektedir.
• Dengeli ve düzenli beslenme konusunda bilgi eksikliği mevcuttur.
Eğitim Murat Bey 42 yaşındadır. Murat Bey lise mezunudur. Konya İl Sağlık
verilecek
Müdürlüğü’nde santral memuru olarak çalışmaktadır. Bel fıtığından
kişi/grup
özellikleri dolayı %40 ortopedik engelli raporu bulunmaktadır. Herhangi bir görme,
işitme, dil engeli yoktur.
Eğitimin yeri, Eğitim 06.05.2023 tarihinde Murat Bey’in evinde salonda saat 12.00-
zamanı ve
12.30 arasında verilecektir. Salon sessiz, aydınlatması ve ısınması
süresi
yeterlidir. Eğitim Murat Bey ile yalnız verilecektir.
Eğitimin  Murat Bey dengeli beslenmenin tanımını yapabilecek. (Bilişsel)
hedefleri
 Murat Bey temel besin ögelerini sayabilecek. (Bilişsel)
 Murat Bey dengesiz beslenmenin sağlık üzerine zararlarının
farkında olacak. (Duyuşsal)
 Murat Bey dengeli beslenmek için istekli olacak. (Duyuşsal)
 Murat günlük hayatında dengeli beslenecek. (Psikomotor)

120
 Murat Bey fazla karbonhidrat tüketimini kısıtlayacak.
(Psikomotor)
Kullanılan Powerpoint sunumu ve Sözlü anlatım, video gösterimi
materyaller
(https://www.youtube.com/watch?v=pNrNWUMnIQo)
Eğitimin 1) Yeterli ve Dengeli Beslenme Nedir?
içeriği
2) Yetersiz ve Dengesiz Beslenmenin Zararları
3) Temel Besin Grupları
4) Nasıl Beslenmeliyiz?
Eğitimin  Yeterli ve Dengeli Beslenme Nedir?
değerlendirme
si  Yetersiz ve Dengesiz Beslenmenin Zararları Nelerdir?
 Temel Besin Grupları Nelerdir?
 Nasıl Beslenmeliyiz?
 Günlük hayatınıza düzenli beslenmeyi dahil edecek misiniz?
Eğitimde 1) 07.05.2023 tarihinde
kullanılan
https://tarsusdh.saglik.gov.tr/Eklenti/128647/0/yeterli-ve-dengeli-
kaynaklar
beslenme---genel-bilgilerpdf.pdf adresinden erişildi.
2) 07.05.2023 tarihinde
https://halksagligi.hacettepe.edu.tr/diger/toplumayonelik/beslenm
e.pdf adresinden erişildi.
3) 07.05.2023 tarihinde
https://www.ktu.edu.tr/dosyalar/farabiegitim_846b2.pdf
adresinden erişildi.
4) Ali, M., & Villa, K. M. (2022). We are how much we Eat:
Nutrient-Specific Versus Calorie-Based Adult-Equivalent Scales.
Agriculture and Food Sciences Research, 9(1), 32-38.

9.3) Nevin Polat (Kadın Birey)


Sağlık eğitimin Kendi Kendine Meme Muayenesinin Önemi
konusu
İhtiyaç saptama • Nevin Hanım’ın ailesinde Meme CA öyküsü vardır.
• Nevin Hanım’ın meme kistiyle ilgili ameliyat öyküsü vardır.
• Şu an sol memesinde kistleri mevcuttur ve kontrole gitmektedir.

121
• Nevin Hanım kendi kendine meme muayenesi yapmayı bilmediğini
ifade etmektedir.
• KKMM öğrenmek istediğini böylece bir durum olursa fark
edebileceğini ifade etmektedir.
Eğitim Nevin Hanım 42 yaşındadır. İlkokul mezunudur, okuma yazma
verilecek
bilmektedir. Ev Hanımıdır. Herhangi bir görme, işitme, dil engeli
kişi/grup
özellikleri yoktur.
Eğitimin yeri, Eğitim Nevin Hanım’ın evinde, kendi yatak odasında 14.05.2023
zamanı ve
tarihinde 15.00-15.40 saatleri arasında verilecektir. Yatak odası sessiz,
süresi
aydınlatması ve ısınması yeterlidir. Eğitim Nevin Hanım ile yalnız
verilecektir.
Eğitimin  Nevin Hanım meme kanserinin uyarıcı belirtilerini
hedefleri
tanımlayabilecek. (Bilişsel)
 Nevin Hanım KKMM’nin tanımını yapabilecek. (Bilişsel)
 Nevin Hanım KKMM’nin önemini kavrayabilecek. (Duyuşsal)
 Nevin Hanım KKMM yapmaya istekli olacak. (Duyuşsal)
 Nevin Hanım eğitimden sonra KKMM’nin nasıl yapıldığını
gösterebilecek. (Psikomotor)
 Nevin Hanım günlük hayatında KKMM yapacak. (Psikomotor)
Kullanılan Sözlü anlatım ve Broşür
materyaller
Eğitimin içeriği 1. Meme Kanseri
2. Meme Kanserinin Uyarıcı Belirtileri
3. Erken Tanı: KKMM
4. KKMM Ne Zaman Yapılır?
5. KKMM Nasıl Yapılır?

Eğitimin  Meme kanseri nedir ve neden önemlidir?


değerlendirmesi
 Meme kanserinin uyarıcı belirtileri nelerdir?
 KKMM nedir?
 KKMM ne zaman yapılır?
 KKMM nasıl yapılır?

122
 KKMM hakkında ne düşünüyorsunuz, günlük hayatınızda
yapacak mısınız?
Eğitimde 1. KÖKSAL, N. G. (2022). MEME KANSERİNDE TARAMA VE
kullanılan
ERKEN TANI. Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2),
kaynaklar
50-56.
2. Kayar, N. (2019). Meme Kanseri ve Kendi Kendine Meme
Muayenesi Eğitiminin Meme Kanseri Korkusu ve Sağlık
İnançlarına Etkisi (Master's thesis, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
3. Britt, K. L., Cuzick, J., & Phillips, K. A. (2020). Key steps for
effective breast cancer prevention. Nature Reviews Cancer,
20(8), 417-436.
4. 18.05.2023 tarihinde https://memeder.org/meme-sagligi/kendi-
kendine-muayene/kendi-kendine-meme-muayenesi-nedir/
adresinden erişildi.

9.4) Berat Polat (Çocuk Birey)


Sağlık eğitimin Teknoloji Bağımlılığı Eğitimi
konusu
İhtiyaç saptama • Okuldan gelir gelmez hemen telefonunu eline almaktadır.
• Annesinin zoruyla telefonu bırakarak ödevlerini yapmaktadır.
• Ödevlerini telefonla oynamak için hızlıca doğru mu yanlış mı yaptığını
bilmeden yaparak telefonla oynamaya devam etmektedir.
• Evde telefon kullanma süresi günlük 6-7 saattir.
• Telefon kullanmadığı dönemlerde anksiyete ya da stres gibi yoksunluk
belirtileri yaşamaktadır.
• Ailesi telefonla oynama çok oynadın gibi ifadeler kullandığında onlara
bağırmakta ve öfkelenmektedir.
Eğitim Eğitim Berat Bey ve babası Murat Bey’e verilecektir. Berat Bey 11
verilecek
yaşındadır. Ortaokula (5. Sınıfa) gitmektedir, okuma yazma bilmektedir.
kişi/grup
özellikleri Göz kayması ve göz tembelliğine yönelik gözlük kullanmaktadır.
Herhangi bir görme, işitme, dil engeli yoktur. Berat Bey’in babası Murat
Bey 44 yaşındadır. Lise mezunudur, okuma yazma bilmektedir. Sağlık
memurudur. Herhangi bir görme, işitme, dil engeli yoktur.

123
Eğitimin yeri, Eğitim Berat Bey ve babası Murat Bey’e, Berat Bey’in odasında
zamanı ve
18.05.2023 tarihinde 14.00-14.30 saatleri arasında verilecektir. Berat
süresi
Bey’in odası sessiz, aydınlatması ve ısınması yeterlidir.
Eğitimin  Berat Bey ve Murat Bey teknoloji bağımlılığını
hedefleri
tanımlayabilecek. (Bilişsel)
 Berat Bey ve Murat Bey akıllı telefon bağımlığının yol açtığı
sorunları listeleyebilecek. (Bilişsel)
 Berat Bey ve Murat Bey akıllı telefon bağımlılığının sağlığı
bozduğunun farkına varacak. (Duyuşsal)
 Berat Bey ve Murat Bey yapılması gereken şeylere karşı istekli
olacak. (Duyuşsal)
 Berat Bey telefon kullanımını kısıtlayacak ve Murat Bey bunu
kontrol edecek. (Psikomotor)
 Berat Bey ve Murat Bey akıllı telefon bağımlılığında
yapılmaması gereken şeyleri yapmayacak. (Psikomotor)
Kullanılan Afiş ve Sözlü anlatım
materyaller
Eğitimin içeriği 1. Teknoloji Bağımlılığı Nedir?
Teknoloji bağımlılığı, insanların bir makine ile etkileşim halinde
olmasını içeren davranışsal bir bağımlılıktır. (1) Teknoloji
bağımlılığı fiziksel, gelişimsel, psikolojik pek çok soruna yol
açmaktadır. (3)
2. Akıllı Telefon Bağımlılığı Nedir?
Akıllı telefon bağımlılığı, akıllı telefonların aşırı ve kontrolsüz
kullanılarak kullanıcıların sosyal ilişkilerine zarar veren bir
bağımlılık türü olarak açıklanmaktadır. Akıllı telefonlar, işlem
gücü açısından gelişmiş olmaları ve günlük yaşamda kişilerin
her an, her yerden internete erişim sağlayabilme özelliklerinden
dolayı bağımlılık riskini arttırmaktadırlar. (2)
3. Akıllı Telefon Bağımlılığının Yol Açtığı Sorunlar
 Tıbbi Sorunlar (2)
• Erken çocukluk döneminde aşırı kullanımı sonucu bilişsel,
sosyal, duygusal ve motor gelişmede gecikme,

124
• Akıllı telefonun aşırı kullanımına bağlı olarak kişilerde
özellikle baş, boyun, sırt ve ellerde oluşan kas ve iskelet sistemi
sorunları,
• Elde uyuşukluk, parmaklarda yapısal bozulmalar, ağrı, ellerde
güç kaybı gibi fiziksel belirtilerle ortaya çıkan el bileği
sendromu,
• Kullanım sırasında uzun süre ekrana bakma sebebiyle baş
ağrısı, göz bozukluğu, göz kuruluğu, bulanık görme,
• Telefonu sürekli kontrol etme nedeniyle konsantrasyon
bozukluğu, bakma takıntısı,
• Uyku bozukluğu
• İşitme sorunları,
• Fiziksel aktivitede azalma,
• Kötü beslenme, sedanter yaşam tarzı, obezite
 Psiko-Sosyal Sorunlar (2)
• Çocuklarda ve gençlerde çevre ile ilişkilerde bozulmalar,
akademik başarıda düşme
• Yüz yüze iletişimin azalması, asosyal yaşam, sosyal ilişkilerde
bozulmalar,
• Endişe seviyesinde artma ve takıntılı kullanma,
• Bireylerin günlük işlerinde ihmaller ve davranış değişikliği,
• Yetişkin içerikli videoların izlenmesi,
• Sosyal kaygı,
• Duygudurum bozukluğu,
• Bağımlılık
4. Ne yapmalı? (Murat Bey’e anlatılacak.)
 Çocuklarınızı arkadaşları ile doğal yollardan görüşmeleri
için yönlendirin, akran grupları içerisinde sosyalleşmesini
sağlayın.
 Çocuklarınızı yetenek ve ilgi alanlarına uygun spor dallarına
yönlendirin.
 Çocuğunuzun arkadaşlık ilişkilerini destekleyin, onları bir
araya getirecek aktivite planlayın.

125
 Çocuğunuzun bilgisayar kullanımını kontrol edin ve sanal
ortamdaki arkadaşlarını tanıyın. Bilgisayarlarınızda güvenli
internet uygulamalarının olmasına özen gösterin.
 Çocuğunuzla birlikte vakit geçirin. Keyif alabileceğiniz
aktiviteler planlayın. (4)
5) Ne yapmamalı? (Murat Bey’e anlatılacak.)
 Akıllı telefon/tablet vb. gibi teknolojik aletleri çocukları
teselli etmek, boş zamanlarını değerlendirmek ve susturmak
için kullanmayın. Haftalık çizelgeler oluşturarak buna göre
teknolojik alet kullanım planı oluşturun.
 Sadece ekran süresine odaklanmayın, çocukların kontrolsüz
ve uzun süre internet kullanmasını denetleyin. İnternet
filtrelerinden destek alınabilir.
 Yemek ve çay saatlerinde bilgisayar başındaki çocuğa servis
yapmayın, size katılması için teşvik edin. Sorumluluklarını
onun yerine yüklenmeyin.
 Televizyon veya internet benzeri teknolojik alet merkezli ev
düzeni kurmayın. Teknolojik aletler ortak kullanım alanında
olabilir.
 Akıllı telefon/tablet vb. yoğun kullanımı olmaması için ona
görevler verin ve aldığı görevleri yerine getirmesi için
çocuğunuzu destekleyin.
 Çocuğunuza internet kullanımının olumsuz süreçleri
hakkında çok fazla mesaj vermeye çalışmayın. Çocuk çok
fazla verilen mesajları unutur veya karıştırır. Sık sık aynı
cümleleri kurmak sürecin önemini azaltacaktır. Az, doğru ve
sizin için en önemli mesajı vermeye çalışın.
 Çocuğunuza ahlak dersi vermeyin, eleştirme/suçlama
yapmayın. Onun yaşadığı duyguları inkâr etmeyin, anlamaya
çalışın.
 Yaralayıcı mesajlar kullanmaktan kaçının. Yaralayıcı mesajlar
kullanıldığında iletişim bozulur ve iletişimin bozulması ile

126
çocuk kendisini savunmaya başlar. Bu savunmalar sonucu
çocuk içine kapanır veya sık sık yalan söyler.
 Uzun süreli teknolojik alet kullanımını önleyemiyorsanız
mutlaka bir uzmandan destek alın. (4)
Eğitimin  Teknoloji Bağımlılığı Nedir?
değerlendirmesi
 Akıllı Telefon Bağımlılığı Nedir?
 Akıllı Telefon Bağımlılığının Yol Açtığı Sorunlar Nelerdir?
 Akıllı Telefon Bağımlılığına Yönelik Yapmamız ve
Yapmamamız Gereken Şeyler Nelerdir?
 Bu Eğitim Hakkında Ne Düşünüyorsunuz, Telefon Kullanımını
Kısıtlayacak Mısınız?
Eğitimde 1) Demirel, S. (2022). İlkokul Öğrencilerinin Teknoloji Bağımlılığı
kullanılan
Düzeyleri ile Problem Çözme Becerileri, Akran Zorbalığı ve
kaynaklar
Sosyal Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi
(Doctoral dissertation, Marmara Üniversitesi (Turkey)).
2) Daysal, B., & YILMAZEL, G. (2020). Halk sağlığı gözüyle
akıllı telefon bağımlılığı ve ergenlik. Turkish Journal of Family
Medicine and Primary Care, 14(2), 316-322.
3) Panova, T., & Carbonell, X. (2018). Is smartphone addiction
really an addiction? Journal of behavioral addictions, 7(2), 252-
259.
4) 18.05.2023 tarihinde
https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/teknoloji-
bagimliligi?gclid=Cj0KCQjwmZejBhC_ARIsAGhCqndp-
hGIReC5gEsNv0ZTYfTEzEJGkOajNLhEXZYk2IW4NyoPM8-
4w9IaAu8BEALw_wcB adresinden erişildi.

127
AİLE EĞİTİM İÇERİKLERİ
 Yeterli ve Dengeli Beslenme Slayt

128
 KKMM Broşür

129
130
 Teknoloji Bağımlılığı Afiş

131
1) OKULUN İÇ VE DIŞ ÇEVRE ÖZELLİKLERİ

1.1 Okulun Dış Çevre Özellikleri


Cahit Zarifoğlu İlkokulu, Yazır Mahallesi Sayılan Sokak No: 20 Selçuklu/Konya adresinde
yer alan bir ilkokuldur. Okulun bulunduğu mahallede toplam 68.438 kişi yaşamaktadır.
Mahalle genel olarak sessiz, sakin, suç oranı düşük ve madde kullanım oranı olmayan
güvenli bir mahalledir. Okul kentsel bir alanda bulunmaktadır. Mahallede 5 adet ilkokul, 7
adet ortaokul ve 4 adet lise yer almaktadır. Göç alma bakımından ve mülteci, sığınmacı
bakımından bakıldığında mahallede mültecilerin sayısı toplam nüfusa oranla oldukça azdır.
Okulun çevresinde fabrika bulunmamaktadır. Mahalledeki hava kirliliği oranı
https://www.havaizleme.gov.tr/ verilerine göre 20 HKİ’dir. Bu hava kalitesinin iyi olduğu
anlamına gelmektedir Cahit Zarifoğlu İlkokulu’na en yakın ASM yaklaşık 250 metre
uzaklığındadır. Okula en yakın hastane minibüsle gidilecek mesafede olup yaklaşık 7
kilometre uzaklıktadır. Okulun çevresinde pek çok restaurant ve kafe bulunmaktadır. Bu
kafelerde sigara kullanılmaktadır fakat alkol satışı yoktur. Okulun yakınlarında polis
karakolu bulunmamaktadır. En yakın polis karakolu yaklaşık 10 kilometre uzaklıktadır.
Okula yaklaşık 150 metre uzaklıkta bulunan çocuk parkı mevcuttur. Çocuklar okuldan
çıktıklarında bazen hep birlikte bu parka giderek oyun oynamaktadır. Mahallede genellikle
10-12 katlı siteler ve apartmanlar bulunmaktadır. Okula gelen öğrenciler genellikle çevre
apartmanlardan okula gelen öğrencilerdir. Farklı mahalle veya semtten gelen öğrenci sayısı
oldukça azdır. Uzak bölgelerden gelen öğrenciler genelde servis kullanmaktadır ya da
aileleri özel araçları ile bırakmaktadır. Evi okula yakın olan öğrencileri aileleri okul çıkışı
bahçenin dış kapısında bekleyerek almaktadır. Okul servisleri okul bahçesinde kendileri için
ayrılan alanda beklemektedir. Okulun yakınlarında 3 adet kırtasiye bulunmaktadır ve
öğrenciler bu kırtasiyeleri okul malzemesi veya çıktı almak için kullanmaktadır. Okulun
çevresinde köpekler vardır. Bu köpekler bazen erken saatlerde okula giden çocuklara
saldırmaktadır. Okulun bulunduğu mahalle sokak lambaları ile aydınlatılmaktadır. Okul iki
cepheden ana yol üzerindedir. Bu ana yollarda çok fazla trafik problemi bulunmamaktadır.
Ana yollarda trafik lambası, yaya geçidi ve okul geçidi levhaları bulunmaktadır. Yollar
asfalttır ve herhangi bir bozukluk gözlenmemiştir. Daha önce okul çevresinde herhangi bir
trafik kazası olmamıştır. Okulun hemen yakınında büyük bir çöp konteynırı mevcuttur.
Bazen sınıflardaki pencerelerden bu çöpün kokusu eğer çöp boşaltılmamışsa çok yoğun
olarak gelmektedir.

132
133
1.2 Okulun İç Çevre Özellikleri

Okulun bahçesi duvarla ve jiletli çit teliyle çevrilidir. Duvar yüksekliği 2 metredir. Okulun
iki bahçe kapısı bulunmaktadır ve iki kapıdan sadece birinde güvenlik kulübesi ve iki tane
güvenlik bulunmaktadır. İki kapı da açıktır, kilit vs. bulunmamaktadır ve bu kapıların ikisi
de kullanılmaktadır. Okulun bahçesine bakan güvenlik kameraları mevcuttur fakat
çalışmamaktadır. Okulun bahçesi mahalleyi aydınlatan sokak lambalarıyla
aydınlatılmaktadır. Onun dışında bahçede özel bir aydınlatma bulunmamaktadır. Okul
bahçesinde çukur vb. bulunmamaktadır. Okulun bahçesinde 1 adet voleybol sahası, 1 adet
futbol sahası, 1 adet basketbol sahası ve 2 adet kamelya bulunmaktadır. Ayrıca okulun arka
bahçesinde meyve ağaçları ve çiçeklerin yetiştirildiği bir bölüm bulunmaktadır. Bu ağaç ve
çiçekleri teneffüslerde ve boş derslerde öğrenciler dikmişlerdir. Okulun bahçesi yaklaşık
600 metrekaredir. Bahçe zemini kaldırım taşlarıyla döşenmiştir. Kamelyalar ve sahaların
kapladığı alan dışında çocukların oynaması için oyun parkı bulunmaktadır. Bu oyun
parkının yapıldığı malzemeler demir olduğu için paslanmış bir durumdadır. Okul bahçesinin
temizliği için her gün bir sınıf nöbetçi olarak seçilmekte ve bahçe temizliğini o sınıf sabah
yapmaktadır. Toplanan çöpler bahçede bulunan 4 tane çöp kovasına atılmaktadır. Bu çöp
kovalarında kapak bulunmamaktadır. Okulun 2 adet girişi bulunmaktadır ve her iki girişe
yaklaşık 30-40 merdiven çıkılarak ulaşılmaktadır. Engelli rampası bulunmamaktadır. Kışın
bu merdivenler buzlanarak kaygan olmaktadır ve herhangi bir uyarı konulmamaktadır.
Geçen yıllarda pek çok öğrenci bu sebepten yaralanmıştır. Merdivenlerde tutunmak için
korkuluk bulunmaktadır. Her iki giriş arasında bayrak direkleri bulunmaktadır. Bu direkler
herhangi bir rüzgâr durumunda ve teneffüs aralarında öğrenciler oynarken çarptığında
şiddetli bir şekilde sallanmaktadır. Okulun afet durumunda toplanacak alanı mevcut
değildir. Senede 1 kez deprem ve yangın tatbikatı yapılmaktadır.

Cahit Zarifoğlu İlkokulu bodrum ve çatı katıyla birlikte toplamda 5 katlı bir okuldur. Okulun
2013 yılı aralık ayında yapımı tamamlanmış ve faaliyete geçmiştir. Okulun binası ve boyası
yeni durmaktadır. Okulun dış duvarında çatlak vs. görünmemektedir. Okulun depreme
dayanıklılığı bilinmemektedir. Okulun yangın merdiveni bulunmamaktadır. Merdivenlerde
korkuluk bulunmaktadır fakat merdiven boşluklarında file bulunmamaktadır. Okulun
içindeki merdivenlerde engelli rampası bulunmamaktadır. Okulda asansör vardır fakat
bozuktur. Okulda her katta 2 tane yangın söndürme tüpü bulunmaktadır. Okulun içinde
güvenlik kameraları bulunmaktadır ve görüntüleri müdürün bilgisayarına bağlıdır. Okuldaki
kapıların açılma yönü dışarı yani koridora doğrudur. Okuldaki tuvalet lavabolarından akan

134
su içme suyu değildir. Herhangi bir içme suyu olan alan yoktur. Öğrenciler suyu evden
getirmekte veya kantinden almaktadırlar. Okulda kütüphane ve yemekhane
bulunmamaktadır. Okulda çöpler temizlik görevlileri tarafından toplanmakta ve büyük
poşetlere ayrıştırılmadan konularak okul bahçesi dışında bulunan büyük konteynıra
atılmaktadır. Okulun belirli bir atık ayrıştırma prosedürü bulunmamaktadır. Okulun bodrum
katına bakıldığında bodrum katında kantin, bilgisayar laboratuvarı, kadın ve erkek mescidi,
konferans salonu, kayıp eşya bürosu ve kazan dairesi bulunmaktadır. Kantin oturulacak
yerler haricinde 16 metrekaredir. Kantinde öğrencilerin oturabileceği masa ve sandalyeler
mevcuttur. Öğrencilerin teneffüs arasında yemesi için döner, tost çeşitleri, poğaça, simit,
noodle, ekmek arası köfte ve nugget kantinde yapılmaktadır ve öğrenciler bu masa
sandalyelerde oturup tüketmektedir. Kantinde 4 pencere bulunmakta ve teneffüs bittikten
sonra havalandırılmaktadır. Bu pencereler pimapendir. Kantinde 1 mikrodalga fırın, 1 tost
makinesi, 2 gözlü bir set üstü ocak, 1 buzdolabı ve 1 derin dondurucu bulunmaktadır. Ayrıca
ağzı kapaklı büyük bir çöp kovası bulunmaktadır. Kantinin aydınlatması 4 uzun floresan led
lamba ile sağlanmaktadır. Bu aydınlatma yeterli gelmektedir. Bilgisayar laboratuvarı 20
metrekaredir. Bilgisayar laboratuvarında 20 adet bilgisayar bulunmaktadır ve dersi olan
öğrenciler 2 öğrenci 1 bilgisayarı kullanacak şekilde oturmaktadırlar. Bilgisayar
laboratuvarında 2 pimapen pencere bulunmaktadır ve her sınıfın dersi bittiğinde bir sonraki
sınıf gelene kadar havalandırılmaktadır. Laboratuvarın aydınlatması 2 uzun floresan led
lamba ile sağlanmaktadır. Bu aydınlatma yeterli gelmektedir. Ayrıca laboratuvarda bir
öğretmen masası ve bilgisayar bulunmaktadır. Laboratuvardaki bilgisayarlar öğrenciler için
ayarlanmış olup her siteye girmemektedir. Bunlar dışında bodrumda kadın ve erkek mescidi
ve bu mescitlerin içinde birer tuvalet bulunmaktadır. Tuvaletlerin temizliği günde bir kez
yapılmakta ve temizlikte su ve yüzey temizleyici kullanılmaktadır. Bu tuvaletlerden sık sık
kötü koku gelmektedir. Mescit havalandırması 1 pimapen pencereyle sağlanmaktadır.
Bodrum katında yaklaşık 30 metrekare büyüklüğünde bir konferans salonu mevcuttur. Bu
salon yaklaşık 600 öğrencinin oturabileceği şekilde koltuklarla döşenmiştir ve bu koltuklar
sahne tarafına bakmaktadır. Konferans salonu 6 uzun floresan led lamba ile sağlanmaktadır.
Ayrıca sahne için de ek olarak köşelerde led lambalar mevcuttur. Konferans salonunda
koltukların en arka kısmında küçük bir oda bulunmaktadır ve burada ses sistemi vardır.
Konferans salonunun karşısında yaklaşık 8 metrekare büyüklüğünde ufak bir kayıp eşya
odası mevcuttur. Bulunan kayıp eşyalar burada bulunan masaların üzerine bırakılmaktadır
fakat bazen burada hırsızlıkta meydana gelebilmektedir. Ayrıca kayıp eşya bürosunda
okulun spor malzemeleri bulunmaktadır. Okul kömürlü kalorifer sistemiyle ısınmakta ve

135
bodrumda bulunan kazan dairesine okulun temizlik görevlileri tarafından kömür
eklenmektedir. Her dönemin başında bu kazan dairesi bir uzman ekip tarafından kontrol
edilmekte ve bakımı yapılmaktadır. Bodrum katında bulunan tüm duvarlarda hafif nem ve
rutubet bulunmaktadır. Bodrum katındaki koridorların genişliği normaldir. Geçişlerde sorun
yaşanmamaktadır. Bodrum katında mescit içindeki tuvaletler harici tuvalet
bulunmamaktadır. Okulun birinci katına bakıldığında bu katta 1. Ve 2. Sınıflar, 1 erkek
öğrenci tuvaleti, 1 kız öğrenci tuvaleti, 1 etüt odası bulunmaktadır. Okuldaki tüm sınıfların
yapısı içinde bulunan eşyalar aynıdır. Tüm sınıf grupları için 5 adet sınıf bulunmaktadır. Bu
sınıflar yaklaşık 40 metrekare büyüklüğündedir. Metrekare başına yaklaşık 1 öğrenci
düşmektedir. Sınıfta kapıdan girildiğinde 1 adet öğretmen masası ve masanın arkasında iki
kapaklı öğretmen dolabı, öğretmen masasının yanındaki duvarda 1 adet beyaz tahta ve onun
yanında 1 adet akıllı tahta bulunmaktadır. Öğretmen dolabı duvara sabit değildir ve
öğrenciler koşuştururken sürekli bu dolaba çarpmaktadırlar. Öğretmen masası ve tahtaların
karşısında öğrenci sıraları yer almaktadır. Toplam 15 sıra bulunmaktadır ve bu sıralar 3 grup
halinde beşer sıra olacak şekilde dizilmiştir. Her sırada 3 öğrenci oturmaktadır. Sınıfların
mevcudu 45 kişidir. Ayrıca sınıfta montları asmak için sıraların en arka duvarında uzun bir
askılık mevcuttur. Bu askılığın uç kısımlarındaki çivileri sivri tarafı dışa bakacak şekilde
çıkmıştır ve daha önce birçok öğrenci bu yüzden yaralanmıştır. Okul sıraları geçen yıl
yenilenmiştir ve herhangi bir çizik, boya lekesi vs. bulunmamaktadır. Sınıfın ön tarafında
tahtaların üzerinde Atatürk’ün resmi, Gençliğe Hitabe ve İstiklal Marşının yer aldığı
tablolar bulunmaktadır. Sınıflar 4 adet uzun floresan led lamba ile aydınlatılmaktadır. Bu
aydınlatma yeterli gelmektedir. Sınıfların ısınması 3 adet kalorifer peteğiyle
sağlanmaktadır. Bazen kışın yeterli olmamakta ve sınıflar soğuk olmaktadır. Sınıf zemini
fayanstır. Sınıf yağlı duvar boyasıyla boyanmıştır. Sınıf duvarlarında nem ve rutubet
bulunmamaktadır. Her sınıfta 4 adet pimapen pencere bulunmakta ve pencerelerde
korumalık, parmaklık vs. gibi güvenlik önlemleri bulunmamaktadır. Öğrenciler bu
pencerelerden sarkmaktadırlar. Her bir pencerede 1 adet store perde bulunmaktadır. Bazen
bu perdeden güneş sızmakta ve öğrenciler tahtayı görmekte zorlanmaktadır. Sınıfta kapının
yanında bir çöp kovası bulunmaktadır ve ağzında kapak yoktur. Ayrıca çöplere bazen poşet
koymak unutulmakta ve çöp kovaları öğrencilerin döktüğü meyve suyu gibi sıvı şeyler
sebebiyle ıslak kalmaktadır. Bu çöplerin boşaltılması bazen 3 günü bile bulabilmektedir ve
çöpler koku yapmaktadır. Sınıfların temizliği temizlik personeli tarafından günde bir bazen
2 günde bir yapılmaktadır. Sınıf zeminin köşelerinde tozlar birikmekte ve bazen öğrenciler
bu yüzden öksürük krizine girmektedir. Sınıf kapıları dışarıya doğru açılmaktadır. Koridor

136
dar olduğundan karşılıklı iki sınıf birbirine çok yakın mesafede bulunmakta ve kapılar
açıldığında koridordaki öğrencilerin kafasına çarpmaktadır. Koridor aydınlatması her 10
metre mesafede bir adet uzun floresan led lamba olacak şekilde sağlanmakta fakat bu
aydınlatma yeterli olmamaktadır. Öğrenciler koridorda birbirlerini görmeyip birbirlerine
çarpmaktadırlar. Koridor aydınlatması 2 adet kalorifer peteğiyle sağlanmaktadır. Koridor
zemini fayanstır ve temizlikten sonra kaygan olmaktadır. Herhangi bir uyarıcı
konulmamaktadır. 1. Katta bulunan kadın ve erkek tuvaletlerine bakıldığında toplam 2
klozet ve 2 alaturka olmak üzere 4 adet tuvalet ve 4 adet lavabo bulunmaktadır. Tuvaletlerde
peçete yoktur. Tuvalette bulunan çöp kovaları küçüktür ve ağzında kapak yoktur. Tuvalet
fırçaları kirli durumdadır ve koku yapmaktadır. Lavabolarda sıvı sabun bulunmamaktadır
ve eller yıkandıktan sonra kurutmak için herhangi bir şey yoktur. Tuvaletlerde genelde kötü
koku olmakta, temizliği günde 1 defa sabahları yapılmakta ve ertesi gün sabaha kadar bir
daha temizlenmemektedir. Tuvalet sabah temizlendiğinde kaygan olmaktadır. Herhangi bir
uyarıcı işaret konulmamaktadır. Her 11 öğrenciye 1 adet tuvalet düşmektedir ve bu sayı
yeterli gelmemektedir. Özellikle 1. Sınıf öğrencileri tuvaletlerini tutmakta zorlandığı için
tuvalet sırası beklerken altlarına yapmaktadırlar. Tuvaletin havalandırması 2 adet küçük
pimapen pencereyle sağlanmaktadır. Tuvaletin aydınlatması 2 adet uzun floresan led
lambayla sağlanmaktadır. Okulun 1. Katında bir adette etüt odası bulunmaktadır. Bu etüt
odası genelde kilitlidir ve kullanılmamaktadır. Etüt odası 20 metrekaredir. Genelde kilitli
olup kullanılmadığı için havasızdır. Toplam 10 adet sıra bulunmaktadır. Aydınlatması 2 adet
uzun floresan led lambayla sağlanmaktadır. Bu aydınlatma yeterli gelmektedir. Isınması 2
adet kalorifer peteğiyle sağlanmakta fakat kullanılmadığı için kışın bu oda
yakılmamaktadır. Okulun ikinci katına bakıldığında burada 3. Sınıflar için 5 adet sınıf,
müdür ve müdür yardımcısının odası, 1 adet revir denilen ama kullanılmayan boş sınıf,
öğretmenler odası, çay ocağı, 1 adet erkek öğrenci tuvaleti, 1 adet kız öğrenci tuvaleti, 1
adet erkek öğretmen tuvaleti ve 1 adet kadın öğretmen tuvaleti bulunmaktadır. 3. Sınıflar
için olan sınıflar diğer sınıflarla aynı özelliktedir. Koridorların özellikleri 1. Kat ile aynıdır.
Bu katta bir adet boş sınıf bulunmaktadır. Bu sınıf revir olarak tasarlanmak istenmiş fakat
tasarlanmamış kilitlenip boş bir halde bulunmaktadır. Bu katta müdür ve müdür
yardımcısının odaları bulunmaktadır. Her iki odanın da tipi aynıdır, 20 metrekare
büyüklüğünde masa ve sandalyesi olan, gelen misafirler için 2 adet koltuğu olan odalardır.
Duvarda Atatürk portresi de yer almaktadır. Duvarlarda nem ve rutubet bulunmamaktadır.
Bu odalar 1 adet pimapen pencereyle havalandırılmakta ve 1 adet kalorifer peteğiyle
ısınmaktadır. Aydınlatması 1 adet uzun floresan led lambayla sağlanmaktadır. Odanın

137
zemini fayanstır. Müdür ve müdür yardımcısı odasının karşısında öğretmenler odası
bulunmaktadır. Öğretmenler odası 32 metrekaredir. Öğretmenler odasında ortada uzun bir
dikdörtgen masa ve etrafında sandalyeler, her öğretmenin kendine ait dolabı ve 3 adet
bilgisayar bulunmaktadır. Odanın zemini fayanstır. Odanın havalandırılması 3 adet pimapen
pencere ile, odanın ısınması 2 adet kalorifer peteğiyle sağlanmaktadır. Odanın
aydınlatılması 4 adet uzun floresan led lamba ile sağlanmaktadır. Aydınlatma yeterli
gelmektedir. Öğretmenler odasında bulunan dolaplar duvara sabit değildir. Duvarlarda nem
ve rutubet bulunmamaktadır. Bu kattaki tuvaletler de diğer kattakiyle aynı planda ve aynı
durumdadır. Bu katta bir adette çay ocağı bulunmaktadır. Burada herhangi bir personel
bulunmamakta, öğretmenler ve temizlik görevlilerinden sabah kim erken gelirse çayı
demlemektedir. Bu odanın kapısı kilitli tutulmamaktadır ve teneffüs araları öğrenciler bu
odaya girmektedir. Geçen yıl bir öğrenci üzerine kaynar su dökülmesi sebebiyle
yaralanmıştır. Okulun üçüncü katına bakıldığında burada 4. Sınıflar için 5 sınıf, zekâ
oyunları sınıfı, 1 adet erkek öğrenci tuvaleti ve 1 adet kız öğrenci tuvaleti bulunmaktadır.
Buradaki sınıflar da diğer kattaki sınıflarla aynıdır. Zekâ oyunları sınıfında satranç, bilgi
yarışması kartları, jenga, tabu gibi oyunlar masaların üzerine konulmuştur. Oda 20
metrekaredir. Çocuklar boş derslerde bu odayı kullanabilmektedirler. Oda 2 adet pimapen
pencere ile havalandırılmakta, 1 adet kalorifer peteği ile ısınmaktadır. Odanın aydınlatması
2 adet uzun floresan led lamba ile sağlanmakta, aydınlatma yeterli gelmektedir. Duvarlarda
nem ve rutubet bulunmamaktadır. Buradaki tuvaletlerin özellikleri diğer kattakilerle aynıdır.
Okulun son katı olan çatı katında temizlik malzemelerinin de saklandığı depo alanı
bulunmaktadır. Burası 2 adet pimapen pencereyle havalandırılmakta ve 2 adet ampulle
aydınlatılmaktadır. Buraya çok fazla giren çıkan olmadığı için aydınlatma yeterlidir. Burada
kalorifer peteği yoktur. Çatı katının kapısı kilitli tutulmakta ve anahtar müdür yardımcısında
bulunmaktadır.

2) OKUL TOPLUMUNUN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ

2.1 Öğrenci Sayısı ve Özellikleri

Okulda toplam 1800 öğrenci bulunmaktadır. Bu öğrencilerin yarısı sabah 08.00- 12.40 arası
gelip öğlen gitmekte, kalan yarısı ise öğlen 12.40-17.20 arası gelip akşam gitmektedir. Bu
mevcudun %55’ i kız, %45’ i ise erkektir. Öğrencilerin yaş aralığı 6 ile 11 yaş arasında
değişmektedir. Öğrenci sayısının sınıf sayısına oranına bakıldığında her sınıfa 45 öğrenci
düşmektedir. Okulda öğrencilere herhangi bir yabancı dil eğitimi verilmemektedir. Okulda
devamsızlık hakkı 2 dönem için 20 gündür. Öğrenciler genelde okula devam etmektedirler
138
fakat 1. Sınıflar okulda yeni oldukları için okula gelince ağlamakta, bazen aileleri gelip
almaktadır. Ayrıca kışın öğrencilerin grip, nezle gibi sebeplerle okula gelmeme durumları
da olmaktadır. Günlük okula gelmeyen öğrenci sayısı ortalama her sınıfta 2 tane olmak
üzere 40 öğrenci kadardır. Okuldaki öğrencilerin başarı düzeyleri yüksektir. 4. Sınıflara
yapılan Türkiye geneli deneme sınavında okuldan 10 öğrenci derece yapmıştır. Onun
dışında öğrenciler okulda yapılan ders sınavlarında da 80-90 gibi yüksek notlar
almaktadırlar. Okuldaki öğrencilere gelecekte ne olacağı sorulduğunda genelde öğretmen,
doktor, avukat, astronot gibi cevaplar alınmıştır. Öğrencilerden evleri okula yakın olanları
aileleri getirip götürmekte, evi uzak olanlar ise servisle gidip gelmektedir. Bazı evi uzak
olan öğrencileri aileleri özel araçlarıyla getirip götürmektedir. Okulda 2 adet fiziksel engelli
öğrenci bulunmaktadır. Bu öğrencilerden birinin belden aşağısı felç olduğu için tekerlekli
sandalyededir ve diğerinin bir ayağı küçükken geçirdiği kaza sebebiyle aksamakta bu
yüzden baston değnekler kullanmaktadır. Engelli öğrenciler için rampa olmadığı ve
asansörler bozuk olduğu için sınıflara aileleri kucaklarında çıkarmak zorunda
kalmaktadırlar. Ayrıca teneffüslerde kantin gibi yerlere öğretmenleri bu öğrencileri
kucaklarında götürmektedir. Öğrenciler arasında 1 adet DM hastası, 3 adet gluten alerjisi
olan öğrenci bulunmaktadır. Bunlar dışında kronik hastalığı olan öğrenci bulunmamaktadır.
Genelde en çok geçirilen hastalıklar grip, nezle, ishal, polen alerjisi olmaktadır. Okulda
yabancı uyruklu olarak Suriyeli öğrenciler bulunmaktadır. Toplam Suriyeli öğrenci sayısı
11 tanedir. Bu öğrenciler sağlık taramalarından geçmiş ve aşılarını olmuşlardır. Herhangi
bir bulaşıcı hastalık riski taşımamaktadırlar. Öğrenciler genelde ayrım yapmadan yabancı
uyruklu öğrencilerle de arkadaşlık kurmaktadırlar. Öğrenciler arasında zaman zaman akran
zorbalığı olmakta, birbirlerini oyun oynarken dışlamaktadırlar. Öğretmenler böyle
durumlarda öğrencilerle konuşmakta ve sorunu çözmektedirler. Okulda obezite riski
bulunan 5 öğrenci mevcuttur. Bu öğrenciler ve aileleri bu risklerle ilgili herhangi bir eğitim
almamışlardır. Skolyoz, büyüme ve gelişme geriliği gibi sağlık riskleri bulunan öğrenci
yoktur.

139
2.2 Okulun İdari Yapısı ve Özellikleri

Okulda 1 müdür, 1 müdür yardımcısı bulunmaktadır. Müdür Murat K. 45 yaşındadır. 20


yıllık öğretmendir. Bu yirmi yılın son 5 yılında müdürlük yapmıştır. Şu an bu okulda 2 yıldır
müdür olarak görevine devam etmektedir. Herhangi bir kronik rahatsızlığı
bulunmamaktadır. Müdür yardımcısı Şükrü A. 36 yaşındadır. 12 yıllık öğretmendir ve bu
okulda 3 yıldır müdür yardımcısı olarak çalışmaktadır. 5 yıldır hipertansiyon hastasıdır.
Müdür ve müdür yardımcısının alkol, sigara ve madde bağımlılığı bulunmamaktadır.
Okulda toplam 40 tane sınıf öğretmeni, 4 tane İngilizce öğretmeni, 1 tane din kültürü ve
ahlak bilgisi öğretmeni, 5 tane rehber öğretmeni bulunmaktadır. Öğretmenlerin 32 tanesi
erkek 18 tanesi kadındır. Yaş aralıkları 25-56 arasında değişmektedir. Öğretmenlerin 4
tanesinde hipertansiyon, 2 tanesinde DM, 1 tanesinde geçirilmiş akciğer ca ve 2 tanesinde
astım bulunmaktadır. Hiçbirinde herhangi bir engel durumu bulunmamaktadır. Okulda 10
tane öğretmen sigara kullanmaktadır. Teneffüs aralarında okul bahçesinde sigara
içmektedirler. Yaklaşık 10-12 yıldır sigara bağımlısı olduklarını ifade etmektedirler.
Okuldaki öğretmenlerin acil durum ve ilk yardım hakkında herhangi bir bilgileri yoktur. Bu
konuda herhangi bir eğitim almamışlardır. Okulda okul aile birliği bulunmaktadır. Okul aile
birliğinde bir başkan, bir başkan yardımcısı, bir komisyon üyesi ve bir sekreter
bulunmaktadır. Her dönem değişmekle birlikte dönem başı her öğrenciden 150-200 TL
toplayarak okulun ihtiyaçlarını karşılamaktadırlar. Senede 1 kez okulda okul aile birliği
tarafından kermes düzenlenmekte ve bu kermesten toplanan paralarla yine okulun
ihtiyaçları karşılanmaktadır. Okulda her dönem en az 1 defa veli toplantısı yapılmaktadır.
Öğretmenlerin velilerle iletişimi iyidir. Her veliyle öğrenciler hakkında tek tek görüşmekte
ve sorunlarını paylaşmaktadırlar. Velilerle veli toplantısı dışında birebir görüşmeleri
gerektiğinde öğretmenler odasında bir köşede oturup konuşmaktadırlar. Okulda kermes
etkinliği dışında Temiz Su ve Hava Resim Sergisi ve Sağlık ve Güvenlik Konulu Resim
Yarışması gibi etkinlikler düzenlenmektedir.

140
2.3 Temizlik Görevlilerin Özellikleri

Okulda toplam 4 temizlik görevlisi görev yapmaktadır. Bunların 3 tanesi kadın, 1 tanesi
erkektir. Temizlik görevlilerinin yaş aralığı 35-46 arasında değişmektedir. Temizlik
personellerinin hepsi ilkokul mezunudur. Temizlik personellerinde Aykut B. KOAH
hastasıdır. Ayşe M. Hipertansiyon hastasıdır. Diğer personellerin herhangi bir kronik
hastalığı yoktur. Genelde temizlik personelleri arasında sık görülen hastalıklar tozdan dolayı
alerjik rinit ve kışları grip, nezle gibi hastalıklardır. Temizlik görevlileri belirli aralıklarla
sağlık kontrollerini yaptırmaktadırlar. Temizlik görevlileri sınıfların ve koridorun
temizliğini bir bazen 2 günde bir, tuvaletlerin temizliğini günde bir defa yapmaktadır.
Temizlik görevlileri temizlik yaptıktan sonra herhangi bir uyarıcı işaret koymamaktadırlar.
Temizlikte su, yüzey temizleyici, çamaşır suyu kullanmaktadırlar. Bütün yerler için bu su
ve temizleyici maddeler değiştirilmeden kullanılmaktadır. Temizlik yaparken eldiven,
maske gibi koruyucu ekipman kullanmamaktadırlar. Temizlik görevlilerinden Selma C.
ellerinin çamaşır suyu yüzünden kuruduğunu ve yara bere içinde kaldığını ifade etmektedir.
Temizlik malzemelerini karıştırmadan kullanmaktadırlar ve temizlik malzemeleri okulun
çatı katında bulunan depoda kilitli halde kendi kutularında muhafaza edilmektedir. Temizlik
personeline herhangi bir İSG eğitimi verilmemiştir. Öğrenciler küçük olduğu için bazen
temizlik kurallarına uymayabilmektedirler.

2.4 Güvenlik Görevlilerinin Özellikleri

Okulda toplam 1 erkek 1 kadın olmak üzere 2 tane güvenlik görevlisi bulunmaktadır. Kadın
olan güvenlik görevlisi Sena O. 33 yaşındadır. Sena Hanım lise mezunudur. Sena Hanım’ın
herhangi bir kronik rahatsızlığı ve sağlık sorunu bulunmamaktadır. Erkek olan güvenlik
görevlisi Ahmet D. 40 yaşındadır. Ahmet Bey lise mezunudur. Ahmet Bey’in 5 yıldır bel
fıtığı mevcuttur. Bunun dışında herhangi bir rahatsızlığı yoktur. Güvenlik görevlileri belirli
aralıklarla sağlık kontrollerini yaptırmaktadırlar. Okuldaki güvenlik görevlileri bir adet
güvenlik kulübesinde 08.00-18.00 saatleri arasında çalışmaktadırlar. Hafta sonları izin
günleridir. Güvenlik görevlileri giriş çıkışları kontrol etmektedir ve jobları mevcuttur.
Okulda bulunan iki bahçe kapısından sadece birinde bu kulübe bulunmaktadır ve diğer
bahçe kapısı sürekli açıktır. Bazen bu kapıdan girenler güvenliklerin dikkatinden
kaçabilmektedir. Okul bahçesine bakan güvenlik kameraları vardır fakat çalışmamaktadır.
Okul çevresinde kaza, sokak hayvanı, uyuşturucu gibi güvenliği tehdit edecek riskler
bulunmamaktadır. Sadece bazen sabah saatlerinde okul çevresinde bulunan köpekler
tehlikeli olabilmektedir. Okulun içinde bulunan güvenlik kameralarının görüntüleri
141
müdürün bilgisayarına bağlıdır. Güvenlik görevlilerinin öğrencilerle arası iyidir. Bazen 1.
Sınıf öğrencileri okula alışmakta sorun yaşadığı için okul bahçesinden çıkmaya çalıştığında
güvenlik görevlileri öğretmenlere haber vermekte ve onlar da gerekli durumda velilere
haber vermektedir. Süreç bu şekilde işlemektedir. Güvenlik görevlileri hiçbir öğrenciyi
öğretmenlerinin ya da velilerinin haberi olmadan dışarı göndermemektedir. Okul çıkışı
öğrenciyi almaya gelen veliyi tespit etmede kimliklerini alarak müdürü arayıp sorma
yöntemi kullanmaktadırlar fakat kalabalık olduğunda bu zor olmaktadır.

2.5 Kantin görevlilerinin özellikleri

Okulda 1 erkek, 1 kadın olmak üzere 2 tane kantin personeli çalışmaktadır. Emre S. ve
Şeyma S. karı koca olarak kantini işletmektedir. Emre Bey 27 yaşında ve eşi Şeyma Hanım
25 yaşındadır. Emre Bey lise mezunu, Şeyma Hanım ortaokul mezunudur. Emre Bey ve
Şeyma Hanım’ın herhangi bir kronik rahatsızlığı ve sağlık sorunu yoktur. Kantin
personelleri belirli aralıklarla sağlık kontrollerini yaptırmaktadırlar. Kantin personelleri
08.00-17.00 saatleri arasında çalışmaktadırlar. Hafta sonu izin günleridir. Kantin oturulacak
yerler haricinde 16 metrekaredir. Kantinde öğrencilerin oturabileceği masa ve sandalyeler
mevcuttur. Öğrenciler okulda yemekhane olmadığı için kantini sıklıkla kullanmaktadır.
Kantinde 4 pencere bulunmakta ve teneffüs bittikten sonra havalandırılmaktadır. Bu
pencereler pimapendir. Kantinde 1 mikrodalga fırın, 1 tost makinesi, 2 gözlü bir set üstü
ocak, 1 buzdolabı ve 1 derin dondurucu bulunmaktadır. Ayrıca ağzı kapaklı büyük bir çöp
kovası bulunmaktadır. Kantinin aydınlatması 4 uzun floresan led lamba ile sağlanmaktadır.
Bu aydınlatma yeterli gelmektedir. Kantindeki elektrik kablolarında herhangi bir sorun
yoktur. Kantinde haşere, böcek vs. görülmemektedir. Kantinde öğrencilerin teneffüs
arasında yemesi için döner, tost çeşitleri, poğaça, simit, noodle, ekmek arası köfte ve nugget
kantinde yapılmaktadır. Bunun dışında kantinde çikolata, kek, bisküvi, cips, kola, meyve
suyu, su gibi ürünler bulunmaktadır. Kantinde satılması yasak olan cips, kola gibi şeyler
satılmakta ve öğrenciler tarafından sıklıkla alınmaktadır. Kantinde en çok satılan ürünler
çikolatalardır. Kantinde pek çok çeşitte ve markada çikolata yer almaktadır. Kantinde gluten
alerjisi olan öğrencilere yönelik glutensiz gıdalar da bulunmaktadır. Fakat çeşit olarak daha
az olduğu için gluten alerjisi olan öğrenciler genelde evden yemeklerini getirmektedir.
Kantinden alınan yiyeceklerin tüketilmesi için masa ve sandalyeler mevcuttur. Kantin
personelleri genelde aldıkları ürünlerin son kullanma tarihlerine dikkat etmemektedirler.
Geçen yıl kantinde son kullanma tarihi geçmiş hazır köfteden yapılan ekmek arası köfteyi
yiyen 25 öğrenci zehirlenmiş ve hastanelik olmuştur. Bunun için herhangi bir ceza, yaptırım

142
uygulanmamıştır. Son kullanma tarihi geçmiş ürünler satılmaya devam edilmektedir.
Çikolata, bisküvi gibi paketli gıdalar kantin içerisinde bulunan raflı dolapların raflarında,
içecekler soğuk içecek dolabında muhafaza edilmektedir. Dondurulmuş hazır yiyecekler
kantinde bulunan derin dondurucuda muhafaza edilmektedir. Fakat bazen kantin
personelleri akşam çıkarken unutup derin dondurucunun fişini çekmekte ve sabaha kadar
içerdeki gıdalar erimektedir. Sabah geldiklerinde bu gıdaları atmamakta ve fişi takarak bu
gıdaları tekrar dondurup satmaktadırlar. Genelde nugget, köfte gibi ekmek arası ürünleri set
üstü ocakta yağda kızartarak ekmek arası yapmaktadırlar ve kızartma yağını yanana kadar
kullanmaktadırlar. Bu ürünler masa sandalyeli kısım ve kantinin iç kısmını ayıran camlı bir
kısımdan öğrencilere verilmektedir. Kantin temizliğine bakılacak olursa kantinde masa ve
sandalyelerin olduğu dış kısmı temizlik personeli koridorları temizlediği zaman
temizlemektedir. Yiyeceklerin bulunduğu iç kısmı ise kantin personelleri her sabah
geldiğinde ve akşam çıkmadan önce temizlemektedir. Kantin personelleri çalışırken eldiven
ve bone kullanmamaktadır. Her iki kantin personeli de çalışırken önlük kullanmaktadır.
Kantin personellerinin hijyen, sanitasyon, gıda sağlığı ve ilk yardım konusunda bilgisi
yoktur. Bu konuda herhangi bir eğitim almamışlardır.

2.6 Aile Profili

Okuldaki öğrencilerin genelinin ailesi memurdur. Genelinin sosyoekonomik durumu orta-


iyi şeklinde değerlendirilmiştir. Genelde ebeveynler lise ya da üniversite mezunudur. Aile
tipleri ataerkil veya demokratiktir. Öğrencilerin yaklaşık %40’ ının hem annesi hem babası
çalışmaktadır. Ailelerin genelde temel gelir kaynakları maaşlarıdır. Öğrencilerin içinde anne
ve babası ayrı olan veya bunlardan birinin vefat ettiği öğrenci sayısı 8’dir. Her iki ebeveyni
de vefat etmiş ya da terk etmiş olan öğrenci yoktur. Ailesinde madde ve alkol bağımlılığı
olan öğrenci yoktur. Öğrencilerin yaklaşık %45’inin ailesinde en az bir kişi sigara
içmektedir. Aileler genelde çocuklarıyla ilgilenmekte, yapılan etkinliklere ve veli
toplantılarına katılmaya özen göstermektedirler. Okulda okul aile birliği bulunmaktadır. Her
dönem değişmekle birlikte dönem başı her öğrencinin ailesinden 150-200 TL toplayarak
okulun ihtiyaçlarını karşılamaktadırlar. Senede 1 kez okulda okul aile birliği tarafından
kermes düzenlenmekte ve bu kermesten toplanan paralarla yine okulun ihtiyaçları
karşılanmaktadır. Veliler bu etkinliklere destek vermektedirler.

143
3) OKULUN DİĞER ÖZELLİKLERİ

3.1 Rehberlik ve Danışmanlık Hizmetleri

Okuldaki öğrencilerin akademik başarıları yüksektir. 4. Sınıflara yapılan Türkiye geneli


deneme sınavında okuldan 10 öğrenci derece yapmıştır. Onun dışında öğrenciler okulda
yapılan ders sınavlarında da 80-90 gibi yüksek notlar almaktadırlar. Okuldaki öğrencilere
gelecekte ne olacağı sorulduğunda genelde öğretmen, doktor, avukat, astronot gibi cevaplar
alınmıştır. Okulda özel eğitim öğrencisi bulunmamaktadır. Okulda 1 tane psikolojik
danışman ve rehberlik öğretmeni bulunmaktadır. Bu rehber öğretmen Mustafa E. 28
yaşındadır. Herhangi bir kronik rahatsızlığı ve sağlık sorunu bulunmamaktadır. Okuldaki
öğrenciler arasında madde, alkol ve sigara bağımlılığı olan öğrenci bulunmamaktadır.
Öğrencilerin birçoğunda teknoloji ve oyun bağımlılığı mevcuttur. Buna yönelik okulun
rehberlik öğretmeni öğrencilere ve velilere eğitim vermekte, onlarla görüşme yapmaktadır.
Teknoloji bağımlılığına yönelik afiş ve slogan yarışması düzenlenmiştir. Böylece
öğrencilerin ilgisini çekmiş ve faydalı olmuştur. Rehber öğretmen öğrencilerle 2 haftada bir
görüşmektedir. Rehber öğretmen velilerle ayda ya da 2 ayda bir veli toplantısı yapmakta,
bu toplantıda öğrencilerin durumunu, velilerin beklentilerini ve toplantı sonunda
geribildirimleri görüşmektedir. Veliler rehber öğretmenin öğrencilerle ilgilendiğini, onların
sorunlarıyla ilgilendiğini, memnun olduklarını ifade etmektedir.

Teknoloji bağımlılığı afiş ve slogan yarışması

144
3.2 Spor Faaliyetleri

Okulda beden eğitimi dersleri haftanın 1 günü 2 saat olacak şekilde yapılmaktadır. Okulda
beden eğitimi öğretmeni yoktur. Öğrencilerin kendi sınıf öğretmenleri beden eğitimi dersine
girmektedir. Ders saatlerinde hava güzelse genelde dışarı çıkıp bahçede bulunan voleybol,
futbol veya basketbol sahasında öğrenciler top oynamaktadır. Okulun spor malzemeleri
okul aile birliğinin topladığı parayla temin edilmektedir. Spor malzemeleri okulun bodrum
katında bulunan kayıp eşya bürosunda bulunmaktadır. Havanın kötü olduğu zamanlar
sınıfta serbest etkinlik yapılmaktadır çünkü okulda spor salonu yoktur. Okulda soyunma
odası, duş ve dolap gibi şeyler mevcut değildir. Okuldaki öğrenciler beden derslerini
sevmektedirler. Genelde erkekler futbol, kızlar voleybol oynamaktadırlar. Öğrenciler
herhangi bir ulusal ya da uluslararası spor etkinliğine katılmamışlardır.

3.3 Sağlık Profili

Okulda revir, okul hemşiresi, sağlık personeli ya da ilk yardım dolabı bulunmamaktadır.
Sınıflarda ecza dolabı bulunmamaktadır. Öğrenciler arasında 1 adet DM hastası, 3 adet
gluten alerjisi olan öğrenci bulunmaktadır. Bunlar dışında kronik hastalığı olan öğrenci
bulunmamaktadır. Genelde en çok geçirilen hastalıklar grip, nezle, ishal, polen alerjisi
olmaktadır. Öğrencilerin madde, alkol, sigara bağımlılığı bulunmamaktadır. Bu öğrencilerin
bilgisi okul idaresindeki öğrenci dosyalarında bulunmaktadır. Bu hastalıklara yönelik daha
sonra herhangi bir sorgulama, izlem vs. yapılmamaktadır. Sadece ilk kayıt esnasında
dosyaya yazılmaktadır. DM olan öğrenci insülin kullanmaktadır fakat okulda sağlık
personeli olmadığı ve yapmayı bilen kimse olmadığı için öğrencinin velisi okula gelerek
öğrenciye iğneyi yapıp geri gitmektedir. Öğretmenlerin DM’ ye yönelik hipoglisemi ve
hiperglisemi durumunda yapması gereken şeyler ile ilgili bilgileri yoktur. Ayrıca
öğretmenlerin ilk yardım konusunda da bilgisi yoktur. Acil bir durumda velilere haber
verilmekte ya da yakındaki ASM’ ye öğrenci götürülmektedir. Kronik rahatsızlığı olan
öğrencilerin hastalıkları hakkında temel bilgileri vardır. Okula yılda bir kez diş ve göz
kontrolü için sağlık personelleri gelerek tarama yapmaktadır. Okulda en çok olan kaza
düşmedir. Öğrenciler küçük olduğu için oyun oynarken birbirlerini itmekte ve
düşürmektedirler.

145
4) OKUL SORUN LİSTESİ

 Okulun çevresinde köpeklerin olması. Bu köpeklerin bazen erken saatlerde okula


giden çocuklara saldırması.
 Bazen sınıflardaki pencerelerden çöp kokusunun eğer çöp boşaltılmamışsa çok
yoğun olarak gelmesi.
 Bahçede bulunan iki kapıdan sadece birinde güvenlik kulübesi ve iki tane güvenlik
bulunması.
 Bahçenin iki kapısının da açık olması, kilit vs. bulunmaması ve bu kapıların ikisinin
de kullanılması.
 Okulun bahçesine bakan güvenlik kameralarının çalışmaması.
 Oyun parkının yapıldığı malzemelerin demir olduğu için paslanmış bir durumda
olması.
 Bahçedeki çöp kovalarında kapak bulunmaması.
 Engelli rampası bulunmaması.
 Kışın dışarı girişteki merdivenlerin buzlanarak kaygan olması ve herhangi bir uyarı
konulmaması. Geçen yıllarda pek çok öğrencinin bu sebepten yaralanması.
 Bayrak direklerinin herhangi bir rüzgâr durumunda ve teneffüs aralarında öğrenciler
oynarken çarptığında şiddetli bir şekilde sallanması.
 Okulun afet durumunda toplanacak alanının mevcut olmaması.
 Okulun depreme dayanıklılığının bilinmemesi.
 Okulun yangın merdiveninin bulunmaması.
 Merdiven boşluklarında file bulunmaması.
 Okulun içindeki merdivenlerde engelli rampası bulunmaması.
 Okuldaki asansörün bozuk olması.
 Herhangi bir içme suyu olan alan olmaması.
 Okulun belirli bir atık ayrıştırma prosedürünün bulunmaması.
 Mescitte bulunan tuvaletlerden sık sık kötü koku gelmesi.
 Kayıp eşya bürosunda hırsızlık meydana gelmesi.
 Bodrum katında bulunan tüm duvarlarda hafif nem ve rutubet bulunması.
 Sınıfta bulunan öğretmen dolabının duvara sabit olmaması ve öğrencilerin
koşuştururken sürekli bu dolaba çarpması.

146
 Sınıftaki askılığın uç kısımlarındaki çivilerin sivri tarafı dışa bakacak şekilde
çıkması ve daha önce birçok öğrencinin bu yüzden yaralanması.
 Isınmanın bazen kışın yeterli olmaması ve sınıfların soğuk olması.
 Sınıftaki pencerelerde korumalık, parmaklık vs. gibi güvenlik önlemleri
bulunmaması. Öğrencilerin bu pencerelerden sarkması.
 Sınıftaki perdeden güneş sızması ve öğrencilerin tahtayı görmekte zorlanması.
 Sınıfta kapının yanındaki çöp kovasında kapak olmaması.
 Sınıftaki çöplere bazen poşet koymanın unutulması ve çöp kovalarının öğrencilerin
döktüğü meyve suyu gibi sıvı şeyler sebebiyle ıslak kalması.
 Çöplerin boşaltılmasının bazen 3 günü bile bulabilmesi ve çöplerin koku yapması.
 Sınıfların temizliğinin temizlik personeli tarafından günde bir bazen 2 günde bir
yapılması.
 Sınıf zeminin köşelerinde tozların birikmesi ve bazen öğrencilerin bu yüzden
öksürük krizine girmesi.
 Koridor dar olduğundan karşılıklı iki sınıfın birbirine çok yakın mesafede bulunması
ve kapılar açıldığında koridordaki öğrencilerin kafasına çarpması.
 Koridor aydınlatmasının yeterli olmaması. Öğrencilerin koridorda birbirlerini
görmeyip birbirlerine çarpması.
 Koridor zemininin fayans olması sebebiyle temizlikten sonra kaygan olması. Fakat
herhangi bir uyarıcı konulmaması.
 Tuvaletlerde peçete olmaması.
 Tuvalette bulunan çöp kovalarının küçük olması ve ağzında kapak olmaması.
 Tuvalet fırçalarının kirli olması ve koku yapması.
 Lavabolarda sıvı sabun bulunmaması ve elleri yıkandıktan sonra kurutmak için
herhangi bir şey olmaması.
 Tuvaletlerde genelde kötü koku olması, temizliğinin günde 1 defa sabahları
yapılması ve ertesi gün sabaha kadar bir daha temizlenmemesi.
 Tuvalet sabah temizlendiğinde kaygan olması. Herhangi bir uyarıcı işaret
konulmaması.
 Her 11 öğrenciye 1 adet tuvalet düşmesi ve bu sayının yeterli gelmemesi. Özellikle
1. Sınıf öğrencilerinin tuvaletlerini tutmakta zorlandığı için tuvalet sırası beklerken
altlarına yapması.
 Öğretmenler odasında bulunan dolapların duvara sabit olmaması.

147
 Çay ocağının kapısının kilitli tutulmaması ve teneffüs araları öğrencilerin bu odaya
girmesi. Geçen yıl bir öğrencinin üzerine kaynar su dökülmesi sebebiyle
yaralanması.
 Engelli öğrenciler için rampa olmadığı ve asansörler bozuk olduğu için sınıflara
ailelerin kucaklarında çıkarmak zorunda kalmaları.
 Öğrenciler arasında zaman zaman akran zorbalığı olması, birbirlerini oyun oynarken
dışlamaları.
 Okulda obezite riski bulunan 5 öğrenci olması, bu öğrencilerin ve ailelerinin bu
risklerle ilgili herhangi bir eğitim almaması.
 Okulda 10 tane öğretmenin sigara kullanması.
 Okuldaki öğretmenlerin acil durum ve ilk yardım hakkında herhangi bir bilgilerinin
olmaması. Bu konuda herhangi bir eğitim almamaları.
 Bütün yerler için su ve temizleyici maddelerin değiştirilmeden kullanılması.
 Temizlik yaparken eldiven, maske gibi koruyucu ekipman kullanılmaması.
 Temizlik görevlilerinden Selma C.’nin ellerinin çamaşır suyu yüzünden kuruduğunu
ve yara bere içinde kaldığını ifade etmesi.
 Temizlik personellerine herhangi bir İSG eğitimi verilmemiş olması.
 Okul çıkışı öğrenciyi almaya gelen veliyi tespit etmede kimliklerini alarak müdürü
arayıp sorma yöntemi kullanılması fakat kalabalık olduğunda bunun zor olması.
 Kantinde satılması yasak olan cips, kola gibi şeylerin satılması ve öğrenciler
tarafından sıklıkla alınması.
 Kantin personellerinin genelde aldıkları ürünlerin son kullanma tarihlerine dikkat
etmemesi. Geçen yıl kantinde son kullanma tarihi geçmiş hazır köfteden yapılan
ekmek arası köfteyi yiyen 25 öğrencinin zehirlenmesi ve hastanelik olması.
 Zehirlenme olayı için herhangi bir ceza, yaptırım uygulanmaması. Son kullanma
tarihi geçmiş ürünlerin satılmaya devam edilmesi.
 Kantin personellerinin akşam çıkarken unutup derin dondurucunun fişini çekmesi
ve sabaha kadar içerdeki gıdaların erimesi. Sabah geldiklerinde bu gıdaları
atmamaları ve fişi takarak bu gıdaları tekrar dondurup satmaları.
 Genelde nugget, köfte gibi ekmek arası ürünleri set üstü ocakta yağda kızartarak
ekmek arası yapmaları ve kızartma yağını yanana kadar kullanmaları.
 Kantin personellerinin çalışırken eldiven ve bone kullanmamaları.

148
 Kantin personellerinin hijyen, sanitasyon, gıda sağlığı ve ilk yardım konusunda
bilgisi olmaması. Bu konuda herhangi bir eğitim almamaları.
 Okulda spor salonu olmaması.
 Okulda revir, okul hemşiresi, sağlık personeli ya da ilk yardım dolabı bulunmaması.
 Sınıflarda ecza dolabı bulunmaması.
 Öğrencilerin hastalıklarına yönelik herhangi bir sorgulama, izlem vs. yapılmaması.
Sadece ilk kayıt esnasında dosyaya yazılması.
 DM olan öğrencinin insülinini okulda yapacak kimse olmaması.
 Öğretmenlerin DM’ ye yönelik hipoglisemi ve hiperglisemi durumunda yapması
gereken şeyler ile ilgili bilgilerinin olmaması.
 Okulda en çok olan kazanın düşme olması. Öğrencilerin küçük olduğu için oyun
oynarken birbirlerini itmesi ve düşürmeleri.

149
5) OKUL HEMŞİRELİK BAKIM PLANLARI

Bakım verilen birey: Okulda bulunan öğrenciler, okul yönetimi ve temizlik personelleri
Tarih: 20.05.2023
HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME
KRİTERLERİ
1) Öğrencilerin  Öğrencilerin  Öğrencilere oyun oynarken daha Verilen bilgiler doğrultusunda bakım
yaralanma riskinin yaralanma riskinin yavaş ve dikkatli olmaları verilen bireylerin davranışları
olması. olmaması. söylenecek. gözlemlenecek. (20.05.2023)
 Temizlik personeline temizlik
Tanıya Götüren Veriler Sonuç kriterleri yaptıktan sonra kaygan olan Temizlik personelinin kaygan yerler
yerlere uyarıcı işaretler koyması için uyarıcı işaretler koyduğu
 Kışın dışarı  Buzlanan
gerektiği anlatılacak. gözlemlendi. (22.05.2023)
girişteki merdivenlere ve
merdivenlerin  Okul yönetimine merdivenlerin
temizlikten sonra Okul yönetiminin bayrak direği,
buzlanarak kaygan kışın buz tutmaması için tuzlama
kaygan olan yerlere dolaplar, askılık için söylenen şeyleri
olması ve herhangi işlemi yapması ve buzlanma
uyarıcı işaretler dikkate aldığı ve tamir ettiği,
bir uyarı olduğu durumlarda uyarıcı
konacak. (1 hafta) dolapları duvara sabitlediği
konulmaması. işaret, kaydırmaz halı vs. gibi
 Bayrak direği ve gözlemlendi. (22.05.2023)
Geçen yıllarda pek önlemler alması gerektiği
duvara sabit olmayan
çok öğrencinin bu anlatılacak.
dolaplar Çay ocağının kilitli olduğu ve kilidin
sebepten  Sallanan bayrak direğinin
sağlamlaştırılacak. (1 birinin öğretmenlerde birinin temizlik
yaralanması. sağlamlaştırılması için okul
hafta) personelinde tutulduğu görüldü.
 Bayrak yönetimiyle konuşulacak.
 Çivisi çıkan askılık (24.05.2023)
direklerinin  Duvara sabit olmayan dolaplar
tamir edilecek. (1
herhangi bir rüzgâr için okul yönetimiyle
hafta) Koridora ek uzun led floresanlar
durumunda ve görüşülecek.
 Çay ocağı kilitli eklendiği görüldü. (30.05.2023)
teneffüs aralarında  Sınıflarda çivisi çıkan askılığın
tutulacak. (1 hafta)
öğrenciler tamirinin okul yönetimi
 Koridor aydınlatması Pencerelere file şeklinde korumalık
oynarken tarafından tamir edilmesi
arttırılacak. (2 hafta) temin edildiği görüldü. (01.06.2023)
çarptığında şiddetli sağlanacak.

150
bir şekilde  Pencerelere korumalık  Çay ocağının kilitli tutulması Merdivenlere file yapıldığı
sallanması. temin edilecek ve gerektiği yönetime ve temizlik gözlemlendi. (01.06.2023)
 Merdiven merdivenlere file personeline anlatılacak.
boşluklarında file yapılacak. (2 hafta)  Koridorun aydınlatılması okul Öğrencilerin halen oyun oynarken
bulunmaması.  Öğrencilerin yönetimi aracılığıyla arttırılacak. koşuşturup düştüğü gözlemlendi.
 Sınıfta bulunan yaralanma riski  Pencereler için korumalık, Sonuç kriterine kısmen ulaşıldı.
öğretmen ortadan kalkacak. (2 parmaklık gibi güvenlik (01.06.2023)
dolabının duvara hafta) önlemleri alınması gerektiği
sabit olmaması ve okul yönetimine söylenecek.
öğrencilerin  Merdivenlere file yapılması
koşuştururken gerektiği okul yönetimine
sürekli bu dolaba söylenecek.
çarpması.
 Sınıftaki askılığın
uç kısımlarındaki
çivilerin sivri tarafı
dışa bakacak
şekilde çıkması ve
daha önce birçok
öğrencinin bu
yüzden
yaralanması.
 Sınıftaki
pencerelerde
korumalık,
parmaklık vs. gibi
güvenlik önlemleri
bulunmaması.
Öğrencilerin bu
pencerelerden
sarkması.

151
 Koridor dar
olduğundan
karşılıklı iki sınıfın
birbirine çok yakın
mesafede
bulunması ve
kapılar açıldığında
koridordaki
öğrencilerin
kafasına çarpması.
 Koridor
aydınlatmasının
yeterli olmaması.
Öğrencilerin
koridorda
birbirlerini
görmeyip
birbirlerine
çarpması.
 Koridor zemininin
fayans olması
sebebiyle
temizlikten sonra
kaygan olması.
Fakat herhangi bir
uyarıcı
konulmaması.
 Tuvalet sabah
temizlendiğinde
kaygan olması.
Herhangi bir

152
uyarıcı işaret
konulmaması.
 Çay ocağının
kapısının kilitli
tutulmaması ve
teneffüs araları
öğrencilerin bu
odaya girmesi.
Geçen yıl bir
öğrencinin üzerine
kaynar su
dökülmesi
sebebiyle
yaralanması.
 Okulda en çok
olan kazanın
düşme olması.
Öğrencilerin küçük
olduğu için oyun
oynarken
birbirlerini itmesi
ve düşürmeleri.

153
Bakım verilen birey: Kantin personelleri
Tarih: 22.05.2023
HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME
KRİTERLERİ
2) Okul kantinindeki Amaç: Öğrenciler için besin  Yasak olan gıdaların satılması ile Okul yönetimi yasak gıdaların
besinlerin güvenliğinin sağlanması. ilgili okul yönetiminin bilgisinin satılması ile ilgili konuyla
öğrencilerin sağlığı olup olmadığı sorgulanacak. ilgileneceğini söyledi. (22.05.2023)
için risk Sonuç Kriterleri Gerekirse Millî Eğitim
oluşturması Bakanlığı’na bildirilecek. Kantin personellerin eğitim verildi.
 Kantin personelleri
 Zehirlenme olayı ve son Eğitim sonunda geribildirim alındı.
yasak olan gıdaları
Tanıya Götüren Veriler kullanma tarihi geçen gıdalara (22.05.2023)
kantinde satmayacak.
yönelik Millî Eğitim Bakanlığı
 Kantinde satılması (1 hafta)
ile iletişime geçilecek. Kantin personelleri eğitimde
yasak olan cips,  Kantin personelleri öğrendiklerini kullanacaklarını
kola gibi şeylerin  Kantin personellerine besin
ürünlerin son söyledi. (22.05.2023)
satılması ve sağlığı ve hijyeni ile ilgili eğitim
kullanma tarihine
öğrenciler verilecek.
dikkat edecek. (1 Zehirlenme olayı ve son kullanma
tarafından sıklıkla hafta)  Kantin personellerinden eğitim
sonunda geri bildirim istenecek. tarihi geçen gıdalara yönelik Millî
alınması.  Kantin personelleri Eğitim Bakanlığı ile iletişime geçildi.
 Kantin derin dondurucunun En kısa sürede denetime geleceklerini
personellerinin fişini gece söylediler. (24.05.2023)
genelde aldıkları çekmeyecek.
ürünlerin son Gerekirse iki defa Kantin personellerinin yapılan
kullanma dönüp kontrol edecek. denetim ve verilen eğitim sonucunda
tarihlerine dikkat (2 hafta) kantinde daha özenli olduğu
etmemesi. Geçen  Ürünler kızartma gözlemlendi. Sonuç kriterine ulaşıldı.
yıl kantinde son yöntemiyle (30.05.2023)
kullanma tarihi yapılmayacak. (2
geçmiş hazır hafta)
köfteden yapılan
ekmek arası

154
köfteyi yiyen 25  Kantin personelleri
öğrencinin eldiven, bone
zehirlenmesi ve kullanacak. (2 hafta)
hastanelik olması.  Kantin personelleri
 Zehirlenme olayı hijyen, gıda sağlığı ve
için herhangi bir sanitasyon hakkında
ceza, yaptırım bilgi sahibi olacak. (3
uygulanmaması. hafta)
Son kullanma  Kantin personelleri
tarihi geçmiş öğrendiklerini
ürünlerin satılmaya kantinde uygulayacak.
devam edilmesi. (4 hafta)
 Kantin
personellerinin
akşam çıkarken
unutup derin
dondurucunun
fişini çekmesi ve
sabaha kadar
içerdeki gıdaların
erimesi. Sabah
geldiklerinde bu
gıdaları
atmamaları ve fişi
takarak bu gıdaları
tekrar dondurup
satmaları.
 Genelde nugget,
köfte gibi ekmek
arası ürünleri set
üstü ocakta yağda
kızartarak ekmek

155
arası yapmaları ve
kızartma yağını
yanana kadar
kullanmaları.
 Kantin
personellerinin
çalışırken eldiven
ve bone
kullanmamaları.
 Kantin
personellerinin
hijyen, sanitasyon,
gıda sağlığı ve ilk
yardım konusunda
bilgisi olmaması.
Bu konuda
herhangi bir eğitim
almamaları.

156
Bakım verilen birey: Öğretmenler
Tarih: 22.05.2023
HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME
KRİTERLERİ
3) Okuldaki Amaç: Öğretmenlerin acil  Öğretmenlere acil bir durum Öğretmenlere hiperglisemi,
öğretmenlerin acil durum ve ilk yardım bilgisinin olan hiperglisemi ve hipoglisemi hipoglisemi ve temel ilk yardım
durum ve ilk olması durumunda yapmaları gerekenle eğitimi verildi. (22.05.2023)
yardım bilgisinin ilgili eğitim verilecek.
olmaması Sonuç Kriterleri  Öğretmenlere temel ilk yardım Verilen eğitimden sonra öğretmenler
eğitimi verilecek. eğitimin çok faydalı olduğunu ifade
 Öğretmenler
Tanıya Götüren Veriler  Eğitim sonunda öğretmenlerden etti. (22.05.2023)
hiperglisemi ve
 Okuldaki hipoglisemi eğitim ile ilgili geri bildirim
istenecek. Öğretmenler hiperglisemi ve
öğretmenlerin acil durumunda yapması
hipoglisemi gibi diyabetik acillerin
durum ve ilk gerekenleri
nasıl yönetileceğini eğitimi
yardım hakkında öğrenecek. (2 hafta) değerlendirme kriterlerine göre
herhangi bir  Öğretmenler temel ilk cevaplayabildi. (24.05.2023)
bilgilerinin yardım yapmayı
olmaması. Bu bilecek. (2 hafta) Öğretmenler eğitim sonunda birbirleri
konuda herhangi üzerinde temel ilk yardım tekniklerini
bir eğitim uygulayabildi. Sonuç kriterine
almamaları. ulaşıldı. (24.05.2023)
 Öğretmenlerin
DM’ ye yönelik
hipoglisemi ve
hiperglisemi
durumunda
yapması gereken
şeyler ile ilgili
bilgilerinin
olmaması.

157
 Acil bir durumda
velilere haber
verilmesi ya da
yakındaki ASM’ ye
öğrencinin
götürülmesi.

158
Bakım verilen birey: Temizlik Personelleri
Tarih: 24.05.2023
HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME
KRİTERLERİ
4) Okulda temizliğin Amaç: Okul temizliğinin  Temizlik personeline okul Temizlik personellerine eğitim
yetersiz olması yeterli olması. temizliği ve hijyeni eğitimi verildi. (24.05.2023)
verilecek.
Tanıya Götüren Veriler Sonuç Kriterleri  Temizlik personellerinden eğitim Temizlik personelleri eğitimin faydalı
sonunda geri bildirim istenecek. olduğunu ifade etti. (24.05.2023)
 Mescitte bulunan  Temizlik personelleri
tuvaletlerden sık düzenli aralıklarla
Temizlik personellerinin çöpleri
sık kötü koku temizlik yapacak. (1 dökme konusunda daha dikkatli
gelmesi. hafta)
oldukları gözlemlendi. (26.05.2023)
 Sınıftaki çöplere  Temizlik personelleri
bazen poşet temizlik kurallarına Temizlik personellerinin sınıfları
koymanın dikkat edecek. (1 günde 2 kere, tuvaletleri gün aşırı ve
unutulması ve çöp hafta) her kirlendiğinde temizledikleri
kovalarının görüldü. (28.05.2023)
öğrencilerin
döktüğü meyve Temizlik personelinin okul
suyu gibi sıvı temizliğine dikkat ettikleri ve okulun
şeyler sebebiyle artık daha temiz olduğu gözlemlendi.
ıslak kalması. Sonuç kriterine ulaşıldı. (01.06.2023)
 Çöplerin
boşaltılmasının
bazen 3 günü bile
bulabilmesi ve
çöplerin koku
yapması.
 Sınıfların
temizliğinin

159
temizlik personeli
tarafından günde
bir bazen 2 günde
bir yapılması.
 Sınıf zeminin
köşelerinde
tozların birikmesi
ve bazen
öğrencilerin bu
yüzden öksürük
krizine girmesi.
 Tuvalet fırçalarının
kirli olması ve
koku yapması.
 Tuvaletlerde
genelde kötü koku
olması,
temizliğinin günde
1 defa sabahları
yapılması ve ertesi
gün sabaha kadar
bir daha
temizlenmemesi.
 Bütün yerler için
su ve temizleyici
maddelerin
değiştirilmeden
kullanılması.

160
Bakım verilen birey: Temizlik Personelleri
Tarih: 24.05.2023
HEMŞİRELİK TANISI AMAÇ VE SONUÇ GİRİŞİMLER DEĞERLENDİRME
KRİTERLERİ
5) Temizlik Amaç: Temizlik personelinin  Temizlik personellerine Temizlik personellerine koruyucu
personellerinin temizlik yaparken koruyucu koruyucu ekipman kullanımıyla ekipman kullanımıyla ilgili eğitim
koruyucu ekipman ekipman kullanması. ilgili eğitim verilecek. verildi. (25.05.2023)
kullanmaması  Temizlik personellerinden eğitim
Sonuç Kriterleri sonunda geri bildirim istenecek. Temizlik personelleri eğitimin faydalı
Tanıya Götüren Veriler olduğunu ifade etti. (25.05.2023)
 Temizlik personelleri
 Temizlik yaparken koruyucu ekipman
Temizlik personellerinin koruyucu
eldiven, maske kullanımının önemini ekipman kullanmaya başladıkları
gibi koruyucu kavrayacak. (1 hafta)
gözlemlendi. Sonuç kriterine ulaşıldı.
ekipman  Temizlik personelleri (28.05.2023)
kullanılmaması. temizlik yaparken
 Temizlik koruyucu ekipman
görevlilerinden kullanacak. (2 hafta)
Selma C.’nin
ellerinin çamaşır
suyu yüzünden
kuruduğunu ve
yara bere içinde
kaldığını ifade
etmesi.
161
 Temizlik
personellerinden
Aykut B.’nın
KOAH hastası
olması.
 Temizlik
personellerine
herhangi bir İSG
eğitimi verilmemiş
olması.

162
6) OKUL SAĞLIK EĞİTİMLERİ

Sağlık GIDA GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ


eğitimin
konusu
İhtiyaç 1) Kantinde satılması yasak olan cips, kola gibi şeylerin satılması ve
saptama
öğrenciler tarafından sıklıkla alınması.
2) Kantin personellerinin genelde aldıkları ürünlerin son kullanma
tarihlerine dikkat etmemesi. Geçen yıl kantinde son kullanma tarihi
geçmiş hazır köfteden yapılan ekmek arası köfteyi yiyen 25
öğrencinin zehirlenmesi ve hastanelik olması.
3) Zehirlenme olayı için herhangi bir ceza, yaptırım uygulanmaması.
Son kullanma tarihi geçmiş ürünlerin satılmaya devam edilmesi.
4) Kantin personellerinin akşam çıkarken unutup derin dondurucunun
fişini çekmesi ve sabaha kadar içerdeki gıdaların erimesi. Sabah
geldiklerinde bu gıdaları atmamaları ve fişi takarak bu gıdaları tekrar
dondurup satmaları.
5) Genelde nugget, köfte gibi ekmek arası ürünleri set üstü ocakta yağda
kızartarak ekmek arası yapmaları ve kızartma yağını yanana kadar
kullanmaları.
6) Kantin personellerinin çalışırken eldiven ve bone kullanmamaları.
7) Kantin personellerinin hijyen, sanitasyon, gıda sağlığı ve ilk yardım
konusunda bilgisi olmaması. Bu konuda herhangi bir eğitim
almamaları.
Eğitim Eğitim kantin personelleri Emre S. ve Şeyma S.’ ye verilecektir. Emre Bey ve
verilecek
Şeyma Hanım karı koca olarak kantini işletmektedir. Emre Bey 27 yaşında ve
kişi/grup
özellikleri eşi Şeyma Hanım 25 yaşındadır. Emre Bey lise mezunu, Şeyma Hanım
ortaokul mezunudur. Okuma yazmaları vardır. Emre Bey ve Şeyma Hanım’ın
herhangi bir görme, işitme, dil engeli yoktur.
Eğitimin Eğitim kantin personelleri Emre S. ve Şeyma S.’ ye okul kantininde
yeri,
22.05.2023 tarihinde, 18.00-18.30 saatleri arasında verilecektir. Eğitim için
zamanı ve
süresi öğrencilerin olmadığı bir saat tercih edilmiştir. Kantin ortamı sessiz, sakindir.
Aydınlatma ve ısınma yeterlidir. Eğitim için uygundur. Eğitim kantinde
bulunan masalara oturularak verilecektir.

163
Eğitimin  Emre Bey ve Şeyma Hanım gıda güvenliğinin tanımını yapabilecek.
hedefleri
(Bilişsel)
 Emre Bey ve Şeyma Hanım gıda güvenliğini sağlamaya yönelik
ilkeleri listeleyebilecek. (Bilişsel)
 Emre Bey ve Şeyma Hanım gıda güvenliğinin sağlık için önemini
kavrayacak. (Duyuşsal)
 Emre Bey ve Şeyma Hanım gıda güvenliğini sağlamaya yönelik
istekli olacak. (Duyuşsal)
 Emre Bey ve Şeyma Hanım besinleri doğru pişirip, uygun koşullarda
soğutacak. (Psikomotor)
 Emre Bey ve Şeyma Hanım kantinde gıda güvenliğini sağlayacak.
(Psikomotor)
Kullanılan Sözlü anlatım ve Afiş
materyalle
r
Eğitimin 1. Gıda Güvenliği Nedir?
içeriği
Güvenli gıda, besleyici niteliklerini kaybetmemiş, fiziksel, kimyasal ve
mikrobiyolojik olarak temiz gıdalardır. Gıda kirliliğine neden olan
etmenler gıdanın güvenliğini tehdit etmekte ve böylece gıdaların
sağlımızı bozucu tehdit unsuru haline gelmesine sebep olabilmektedir. (1)
Gıda güvenliğinin sağlanamaması ya da eksik sağlanması sebebiyle
dünyada milyonlarca insan hastalanırken yüz binlerce kişi de ölmektedir.
Gıda güvenliği bireyin hayatını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmesi için
çok önemlidir. (2)
2. Gıda Güvenliğini Sağlamaya Yönelik İlkeler (3)
 Temizlik/Hijyen: Kişisel hijyen, kullanılan araç-gereçlerin
temizliği ve dezenfeksiyonu ile yiyecek üretilen tüm alanların
temizliği ve bakımıdır. Ellerin yıkanması, eldiven, bone, önlük ve
maske kullanımı önemlidir. Kullanılan araç gereçler, eller, giysiler
ile pek çok zararlı bakteri, virüs vs. besinlere taşınır ve besin
kaynaklı hastalıklara sebep olur.
 Pişmiş besinlerle çiğ besinlerin ayrılması: Çiğ besinler özellikle
et, kanatlı etleri ve deniz ürünleri tehlikeli mikroorganizmalar
içerebilirler. Bu mikroorganizmalar besinlerin hazırlanması ve

164
saklanması sırasında diğer besinlere bulaşabilir. Kantinde bulunan
hazır dondurulmuş gıda ve çiğ tavuklar da pişmiş olanlardan bu
yüzden ayrılmalıdır.
 Uygun pişirme: Potansiyel tehlikeli besinlerdeki; • et • süt •
yumurta vb. biyolojik tehlikelerin yok edilmesi amacıyla ürüne
özgü güvenli iç sıcaklığa ulaşana kadar besinlerin uygun ısı ve
sürede pişirilmesidir. Uygun pişirme çiğ gıdadaki bakterilerin
ölmesi için önemlidir.
 Besinlerin uygun sıcaklıklarda saklanması: Zararlı bakterilerin
çoğalmasını önlemek için besinlerin uygun ortam, süre ve
sıcaklıklarda depolanmasıdır. Besinler oda sıcaklığında saklanırsa
mikroorganizmalar hızla çoğalırlar. Mikroorganizmaların 5 °C’nin
altında, 60 °C’nin üzerinde gelişmesi yavaşlar veya durur.
 Güvenilir besin kaynağı ve su kullanılması: Besinlerin
hazırlanmasında temiz su kullanılması, güvenilir kaynaklardan
taze ve sağlıklı besin seçilmesi, güvenilir kaynaklar olan pastörize
ve sterilize süt gibi besinlerin tercih edilmesidir. Ayrıca gıdaların
son kullanma tarihine de dikkat edilmelidir. Güvenilir olmayan
besin kaynaklarına, tehlikeli mikroorganizmalar ve kimyasallar
bulaşmış olabilir.
3. Doğru Pişirme Teknikleri
• Kendi yağında pişirme
• Haşlama
• Izgara
• Buğulama
Kanser yapıcı maddelerin oluşumunu azaltmak için etler çok yüksek
sıcaklıkta, uzun süre pişirilmemelidir. Çiğ kanatlı ve kırmızı etler,
büyük parça etler, hamburger ve sosis gibi kıyma etten yapılan
yiyeceklerin merkez sıcaklıkları en az 72°C olmalı ve en az 15 saniye
bu sıcaklığa maruz kalması sağlanmalıdır. Satın alınan et hemen
tüketilmeyecekse; buzdolabında 2-3 gün, derin dondurucuda ise (-18
°C) en fazla 3-4 ay saklanmalıdır. (3)

165
4. Besinlerin Soğutulması
Sıcak yemekler doğrudan soğutucuya konulmamalı, hızlı soğuması
istenenler buz dolu küvetlerin içerisinde ara sıra karıştırılarak
bekletilmeli, soğuyan yemeklerin üzeri kapatılarak servis edilene
kadar buzdolabında bekletilmelidir. (3) Dondurucudan çıkarılıp
eriyen gıdalar tekrar dondurulmamalıdır.
5. Gıda Güvenliğini Sağlamanın Yararları
Gıda güvenliğinin sağlanması hem bireylerin hem de gelecek nesillerin
sağlıkla yaşamını sürdürmesi için çok önemlidir. Canlıların sağlıklı bir
şekilde yaşamlarını sürdürebilmeleri için yeterli miktarda güvenli gıda
alabilmeleri şarttır. Gıda kaynaklı sağlık problemleri ve onun yol açtığı
ekonomik kayıplar değerlendirildiğinde gıda güvenliğinin sağlanması,
kayıpların engellemesi ve dolaylı olarak sağlığın ve ekonomik değerlerin
koruması açısından daha da önem kazanmıştır. (1)
Eğitimin  Gıda güvenliği nedir?
değerlendi
rmesi  Gıda güvenliğini sağlamaya yönelik ilkeler nelerdir? Listeleyiniz.
 Gıda güvenliğinin önemi hakkında ne düşünüyorsunuz?
 Kantinde eğitimde öğrendiklerinizi uygulayacak mısınız?
 Eğitim Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşınız.
Eğitimde 1. Avşar, İ. O. (2019). Üniversite öğrencilerinin besin güvenliğine ilişkin
kullanılan
bilgi tutum ve davranışlarının belirlenmesi (Master’s thesis, Hasan
kaynaklar
Kalyoncu Üniversitesi).
2. Barrett, T. E., Feng, Y., & Wang, H. H. (2020). Food safety in the
classroom: Using the Delphi technique to evaluate researcher‐
developed food safety curriculum aligned to state academic standards.
Journal of Food Science Education, 19(3), 152-172.
3. 22.05.2023 tarihinde
https://www.yemektedenge.org/documents/ogretmenler/2e_besin_guv
enligi_hazirlama_ve_pisirme.pdf adresinden erişildi.

166
Sağlık eğitimin HİPERGLİSEMİ, HİPOGLİSEMİ VE TEMEL İLK YARDIM
konusu EĞİTİMİ

İhtiyaç saptama 1) Okuldaki öğretmenlerin acil durum ve ilk yardım hakkında


herhangi bir bilgilerinin olmaması. Bu konuda herhangi bir
eğitim almamaları.
2) Öğretmenlerin DM’ ye yönelik hipoglisemi ve hiperglisemi
durumunda yapması gereken şeyler ile ilgili bilgilerinin
olmaması.
3) Acil bir durumda velilere haber verilmesi ya da yakındaki ASM’
ye öğrencinin götürülmesi.
Eğitim Eğitim okuldaki öğretmenlere verilecektir. Öğretmenlerin 32 tanesi
verilecek
erkek 18 tanesi kadındır. Yaş aralıkları 25-56 arasında değişmektedir.
kişi/grup
özellikleri Okuma yazma bilmektedirler. Öğretmenlerin herhangi bir görme,
işitme, dil engeli yoktur.
Eğitimin yeri, Eğitim okuldaki öğretmenlere konferans salonunda 22.05.2023
zamanı ve
tarihinde, 19.00-19.45 saatleri arasında verilecektir. Konferans salonu
süresi
aydınlatma, havalandırma, ısınma açısından eğitim için uygundur. Tüm
öğretmenlerin oturabileceği kadar koltuk sayısı mevcuttur. Eğitim
sahnede verileceği için tüm koltuklar sahneye bakmaktadır. Görme
açısından sorun yoktur.
Eğitimin  Öğretmenler hiperglisemi ve hipogliseminin tanımını
hedefleri
yapabilecek. (Bilişsel)
 Öğretmenler hiperglisemi ve hipoglisemiye nasıl müdahale
edileceğini anlatabilecek. (Bilişsel)
 Öğretmenler ilk yardımın temel basamaklarını sayabilecek.
(Bilişsel)
 Öğretmenler hiperglisemi ve hipoglisemiye müdahale etmenin
önemini kavrayacak. (Duyuşsal)
 Öğretmenler temel ilk yardım basamaklarını yapmaya istekli
olacak. (Duyuşsal)
 Öğretmenler hiperglisemi ve hipoglisemiye müdahale
edebilecek. (Psikomotor)

167
 Öğretmenler birbirleri üzerinde temel ilk yardım basamaklarını
gösterebilecek. (Psikomotor)
Kullanılan Sözlü anlatım ve Broşür
materyaller
Eğitimin içeriği 1. Hiperglisemi ve Hipoglisemi Nedir?
2. Hiperglisemi ve Hipoglisemi Belirtileri
3. Hiperglisemi ve Hipoglisemi Durumunda Müdahale
4. İlk Yardım Nedir?
5. İlk Yardımcı Kimdir?
6. İlk Yardımcının Sorumlulukları
7. İlk Yardımın Öncelikli Amaçları
8. İlk Yardımın Temel Basamakları
Eğitimin  Hiperglisemi ve Hipoglisemi Nedir?
değerlendirmesi
 Hiperglisemi ve Hipoglisemiye Nasıl Müdahale Ederiz?
 Temel İlk Yardım Basamaklarını Sayabilir Misiniz?
 Hiperglisemi ve Hipoglisemiye Müdahale Etmek Sizce Önemli
Midir?
 Temel İlk Yardım Basamakları Hakkında Ne Düşünüyorsunuz?
 Temel İlk Yardım Basamaklarını Bir Kişi Üzerinde Gösterebilir
Misiniz?
 Eğitim Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşınız.
Eğitimde 1. Amorim, R. G., Guedes, G. D. S., Vasconcelos, S. M. L., &
kullanılan
Santos, J. C. D. F. (2019). Kidney disease in diabetes mellitus:
kaynaklar
cross-linking between hyperglycemia, redox imbalance and
inflammation. Arquivos brasileiros de cardiologia, 112, 577-587.
2. 22.05.2023 tarihinde https://www.turkdiab.org/diyabet-
hakkinda-hersey.asp?lang=TR&id=55 adresinden erişildi.
3. 22.05.2023 tarihinde https://diyabetcemiyeti.org/tani-
tedavi/hipoglisemi-ve-hiperglisemi adresinden erişildi.
4. 22.05.2023 tarihinde https://diyabetcemiyeti.org/tani-
tedavi/hipoglisemi-ve-hiperglisemi/hiperglisemi-belirtileri-
nelerdir-hiperglisemi-nedenleri-nelerdir-hiperglisemi-
durumunda-ne-yapmaliyim adresinden erişildi.

168
5. Ayşe, SARI ve Türkmenoğlu, B. (2022). İlk Yardım ve Temel
Yaşam Uygulamaları Uygulamalarına Güncel Bakış. Cumhuriyet
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7 (3), 234-243.
6. UMUR, Y. F. (2012). İlk Yardım. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, İkinci
Baskı, İstanbul: Nakış Ofset.

Sağlık OKUL TEMİZLİĞİ VE HİJYENİ EĞİTİMİ


eğitimin
konusu
İhtiyaç 1) Mescitte bulunan tuvaletlerden sık sık kötü koku gelmesi.
saptama
2) Sınıftaki çöplere bazen poşet koymanın unutulması ve çöp
kovalarının öğrencilerin döktüğü meyve suyu gibi sıvı şeyler
sebebiyle ıslak kalması.
3) Çöplerin boşaltılmasının bazen 3 günü bile bulabilmesi ve çöplerin
koku yapması.
4) Sınıfların temizliğinin temizlik personeli tarafından günde bir bazen
2 günde bir yapılması.
5) Sınıf zeminin köşelerinde tozların birikmesi ve bazen öğrencilerin
bu yüzden öksürük krizine girmesi.
6) Tuvalet fırçalarının kirli olması ve koku yapması.
7) Tuvaletlerde genelde kötü koku olması, temizliğinin günde 1 defa
sabahları yapılması ve ertesi gün sabaha kadar bir daha
temizlenmemesi.
8) Bütün yerler için su ve temizleyici maddelerin değiştirilmeden
kullanılması.
Eğitim Eğitim okulda bulunan 4 temizlik görevlisine verilecektir. Bunların 3 tanesi
verilecek
kadın, 1 tanesi erkektir. Temizlik görevlilerinin yaş aralığı 35-46 arasında
kişi/grup
özellikleri değişmektedir. Temizlik personellerinin hepsi ilkokul mezunudur. Okuma
yazma bilmektedirler. Temizlik personellerinin herhangi bir görme, işitme,
dil engeli yoktur.
Eğitimin Eğitim temizlik personellerine 24.05.2023 tarihinde 18.00-18.45 saatleri
yeri, zamanı
arasında boş bir sınıfta verilecektir. Sınıf ortamı sessiz, sakindir. Sınıf
ve süresi
aydınlatma, havalandırma, ısınma açısından eğitim için uygundur.

169
Eğitimin  Temizlik personelleri ortamın temizliğinde dikkat etmesi gerekenleri
hedefleri
anlatabilecek. (Bilişsel)
 Temizlik personelleri temizlikte temek ilkeleri sıralayabilecek.
(Bilişsel)
 Temizlik personelleri kişisel hijyenin temizlikteki önemini
kavrayacak. (Duyuşsal)
 Temizlik personelleri okul temizliğini yaparken kurallara uymaya
istekli olacak. (Duyuşsal)
 Temizlik personelleri temizlik yaparken kişisel hijyenine dikkat
edecek. (Psikomotor)
 Temizlik personeli okul temizliğini düzenli ve doğru şekilde
yapacak. (Psikomotor)
Kullanılan Sözlü anlatım ve Powerpoint sunumu
materyaller
Eğitimin 1. Temizlik Nedir?
içeriği
2. Ortamın Temizliği ve Bakımı
3. Kişisel Hijyen ve El hijyeni
4. Temizlikte Temel İlkeler
5. Okul Sağlığı Hijyeni Konusunda Uyulması Gereken Kurallar
Eğitimin  Ortamın Temizliği ve Bakımında Nelere Dikkat Ediyoruz?
değerlendir
mesi  Temizlikte Temel İlkeleri Sıralayınız.
 Kişisel Hijyenin Temizlikte Önemi Nedir?
 Okulu Temizlerken Kurallara Uyacak Mısınız?
 Eğitim Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşınız.
Eğitimde 1. Açıkgöz, A. (2022). Okul güvenliği sorunu ve okul güvenliği ile
kullanılan
ilgili öğretmen ve velilerin görüşleri: yerel çalışma örneği.
kaynaklar
2. McMichael, C. (2019). Water, sanitation and hygiene (WASH) in
schools in low-income countries: a review of evidence of impact.
International journal of environmental research and public health,
16(3), 359.
3. 24.05.2023 tarihinde
https://gebze.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/25151508_Oku
l_Temizligi_Hijyen.pdf adresinden erişildi.

170
Sağlık KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANIMI EĞİTİMİ
eğitimin
konusu
İhtiyaç 1) Temizlik yaparken eldiven, maske gibi koruyucu ekipman
saptama
kullanılmaması.
2) Temizlik görevlilerinden Selma C.’nin ellerinin çamaşır suyu
yüzünden kuruduğunu ve yara bere içinde kaldığını ifade etmesi.
3) Temizlik personellerinden Aykut B.’nın KOAH hastası olması.
4) Temizlik personellerine herhangi bir İSG eğitimi verilmemiş
olması.
Eğitim Eğitim okulda bulunan 4 temizlik görevlisine verilecektir. Bunların 3 tanesi
verilecek
kadın, 1 tanesi erkektir. Temizlik görevlilerinin yaş aralığı 35-46 arasında
kişi/grup
özellikleri değişmektedir. Temizlik personellerinin hepsi ilkokul mezunudur. Okuma
yazma bilmektedirler. Temizlik personellerinin herhangi bir görme, işitme,
dil engeli yoktur.
Eğitimin Eğitim temizlik personellerine 25.05.2023 tarihinde 18.00-18.30 saatleri
yeri, zamanı
arasında boş bir sınıfta verilecektir. Sınıf ortamı sessiz, sakindir. Sınıf
ve süresi
aydınlatma, havalandırma, ısınma açısından eğitim için uygundur.
Eğitimin  Temizlik personelleri kişisel koruyucu donanımın tanımını
hedefleri
yapabilecek. (Bilişsel)
 Temizlik personelleri kişisel koruyucu donanım çeşitlerini
sayabilecek. (Bilişsel)
 Temizlik personelleri güvenlik işaretlerini sayabilecek. (Bilişsel)
 Temizlik personelleri kişisel koruyucu donanım kullanımının
önemini kavrayacak. (Duyuşsal)
 Temizlik personelleri kişisel koruyucu donanım kullanımı
konusunda istekli olacak. (Duyuşsal)
 Temizlik personelleri kişisel koruyucu donanım kullanacak.
(Psikomotor)
 Temizlik personelleri temizledikleri yere özgü kişisel koruyucu
donanımı kullanacak. (Psikomotor)
Kullanılan Sözlü anlatım ve Afiş
materyaller

171
Eğitimin 1. Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) Nedir?
içeriği
2. Kişisel Koruyucu Donanım Çeşitleri
3. Güvenlik İşaretleri
Eğitimin  Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) Nedir?
değerlendir
mesi  Kişisel Koruyucu Donanım Çeşitlerini Sayınız.
 Güvenlik İşaretlerini Sayınız.
 Kişisel Koruyucu Donanımı Temizlikte Kullanacak Mısınız?
 Eğitim Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşınız.
Eğitimde 1. 25.05.2023 tarihinde https://acikders.ankara.edu.tr/ adresinden
kullanılan
erişildi.
kaynaklar
2. Singh, N., Tang, Y., & Ogunseitan, O. A. (2020). Environmentally
sustainable management of used personal protective equipment.
Environmental science & technology, 54(14), 8500-8502.
3. 25.05.2023 tarihinde
http://ilkadim.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_02/20132447_H
ALYL_BEY_1.pdf adresinden erişildi.

172
OKUL EĞİTİM İÇERİKLERİ

 Gıda Güvenliği Afiş

173
 Hiperglisemi, Hipoglisemi ve Temel İlk Yardım Broşür

174
 Okul Temizliği ve Hijyeni Powerpoint Sunum

175
176
177
 Kişisel Koruyucu Donanım Afiş

178

You might also like