You are on page 1of 18

МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ

АМЕЛА РЕЏЕПАГИЌ ДРОБОВА


ИВИЦА МАРЧЕВСКИ

Л иквидација на друштво е еден од


начините на престанок на друшт‐
вото. Одлуката за ликвидација
можат да ја донесат и членовите
на друштвото, односно акционерите (соб‐
ранието). Во периодот на ликвидација на
 стечај на друштвото, и
 одлука на судот.
Друштвото престанува и во други случаи
определени со ЗТД и друг закон.
Во договорот за друштвото можат да би‐
дат предвидени и други основи за преста‐
трговското друштво сметководителот мора нување на друштвото.
да ги применува сметководствените и да‐ Во случаите на престанување на друш‐
ночните прописи, како и одредбите од Зако‐ твото врз основа на: истекот на времето
нот за трговски друштва. За специфичнос‐ определено во договорот за основање на
тите кои се појавуваат во периодот на лик‐ друштвото, одлуката на содружниците и
видација и за тоа кои се обврските во однос одлука на судот, се спроведува постапка за
на сметководствената евиденција, Ве ин‐ ликвидација на друштвото.
формираме во продолжение на овој напис.

1. ПРИЧИНИ ЗА ПРЕСТАНОК
НА ТРГОВСКО ДРУШТВО
Ликвидација на трговско друштво е пос‐
тапка која доведува до престанок на друшт‐
вото. Причините за престанок на трговското
друштво се пропишани во Законот за тргов‐
ските друштва (“Службен весник на РМ, бр.
28/04...99/22 ‐ во натамошниот текст: ЗТД).
Имено, согласно одредбите на член 265 од
ЗТД, основи за престанување на друштвото
за ограничена одговорност (ДОО), се:
 истекот на времето определено во дого‐
ворот за друштвото;
 одлука на содружниците;
 присоединување на друштвото кон друго
друштво, спојување со друго друштво,
односно со поделба; www.msfi.com.mk
МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 1
МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
1.1. ОСНОВИ ЗА ПРЕСТАНУВАЊЕ НА доверителите се намируваат целосно, а
ДРУШТВОТО СО ОГРАНИЧЕНА ако друштвото нема имот за намирување
ОДГОВОРНОСТ ОСНОВАНО ОД на побарувањата во целост, ликвидаторот
ЕДНО ЛИЦЕ (ДООЕЛ) поднесува барање за спроведување сте‐
чајна постапка.
Друштво со ограничена одговорност ос‐
новано од едно лице, во кое сопственик на 1.3. ОРГАНИ ЗА СПРОВЕДУВАЊЕ
уделот е физичко лице, престанува со смрт‐ НА ЛИКВИДАЦИЈА
та на тоа лице ако по спроведената оста‐
Ликвидацијата ја спроведуваат ликвида‐
винска постапка наследниците не бараат
тори. При ликвидација на друштво со огра‐
друштвото да продолжи со работа.
ничена одговорност и акционерско друшт‐
За уделот на починатиот содружник, до
во, ликвидатори се членовите на органот на
завршувањето на оставинската постапка,
управување, односно управителот на друш‐
правото на глас го остваруваат заедничкиот
твото (член 539 од ЗТД), кои можат во секое
застапник определен од наследниците на
време да бидат разрешени од страна на
починатиот содружник со писмено полно‐
содружниците, собирот на содружници, од‐
мошно, заверено кај нотар.
носно собранието на друштвото. Но, ликви‐
Ако сопственик на уделот на друштвото од
датор може да именува и судот кога со‐
едно лице е правно лице, друштвото прес‐
дружниците, односно акционерите не наз‐
танува со престанување на правното лице,
начиле ликвидатор и ако со ЗТД е опреде‐
освен ако во постапката за стечај уделот го
лено дека судот спроведува ликвидација на
преземе друго лице (член 266 од ЗТД).
друштво по сила на закон. На предлог на
Одлуката за престанок на друштвото, со‐
содружниците, односно акционерите чиј
дружниците ја донесуваат со најмалку три‐
заеднички удел, односно акции изнесува
четвртинско мнозинство од вкупниот број
најмалку 20% од основната главнина, ако
гласови (член 267 од ЗТД).
постојат значајни причини и ако предлага‐
1.2. ПРЕСТАНУВАЊЕ НА ДРУШТВОТО чите ги сторат веројатни значајните причи‐
ВРЗ ОСНОВА НА ОДЛУКА НА ни, судот може да назначи ликвидатор од
СУДОТ листата на предложените лица од страна на
содружниците, односно акционерите (член
Судот може, по тужба на еден или пове‐ 540 од ЗТД).
ќе содружници, чии што влогови чинат нај‐ Првите ликвидатори и нивните овласту‐
малку една десетина од основната главни‐ вања се пријавуваат заради упис во тргов‐
на, со одлука, да изрече престанување на скиот регистар, а секоја промена заради
друштвото ако постигнувањето на целта на упис во трговскиот регистар ја пријавуваат
друштвото што произлегува од предметот самите ликвидатори. Пријавата за упис и
на работењето стане невозможно или ако промените се поднесуваат во електронска
постојат други значајни причини за преста‐ форма преку едношалтерскиот систем, а
нување на друштвото. уписот на назначувањето и разрешувањето
Тужбата се поднесува против друштвото на ликвидатор од страна на судот се врши
во рок од деведесет дена од денот на доз‐ по службена должност (член 541 од ЗТД).
навањето на причината, но не подолго од
една година од денот на настанувањето на
причината (член 268 од ЗТД).
По донесувањето на одлука за престану‐ МСФИ КОНСАЛТИНГ
вање на друштвото, согласно одредбите на
ЗТД, се проведува постапка за ликвидација.
тел: 02 3 11 23 23
За разлика од стечајната постапка, во пос‐ моб: 070 317 142
тапката за ликвидација побарувањата на

МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 2


МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
Согласно член 542 од ЗТД ликвидаторите делни дејствија. Исто така, и поединечниот
се должни: ликвидатор може да овласти одделни лица
 да ги довршат зделките што се во тек; за преземање определени работи или опре‐
 да ги наплатат побарувањата на друшт‐ делени видови работи. Ликвидаторите се
вото; потпишуваат така што кон фирмата на друшт‐
 да го впаричат другиот имот и вото се додава ознаката „во ликвидација“
 да ги намират обврските спрема довери‐ (член 543 од ЗТД).
телите.
Ако тоа го бара ликвидацијата, тие мо‐ 1.4. ПОСТАПКА НА ЛИКВИДАЦИЈА
жат да склучуваат и нови зделки на друшт‐ Ликвидацијата се објавува по уписот во
вото во ликвидација. трговскиот регистар, без одлагање и во ин‐
Во согласност со содружниците, односно тервал не пократок од 7 дена и не подолг
акционерите и со доверителите, ликвидато‐ од 15 дена од уписот во трговскиот регис‐
рите можат да отуѓуваат одделни објекти тар. Објавата се врши на веб страницата на
од ликвидациониот имот на одделни ак‐ Централниот регистар и со неа се повикува‐
ционери и на содружници ако со тоа не се ат доверителите во рок од 15 дена од обја‐
повредуваат правата на другите содружни‐ вувањето да ги пријават своите побарува‐
ци, акционери и доверители. Ликвидатори‐ ња, а познатите доверители се известуваат
те во рамките на својот делокруг, имаат и поединечно (член 544 од ЗТД).
права и должности на орган на управување, Ликвидаторот составува биланс на сос‐
а ако друштвото има надзор, тие се под не‐ тојбата според состојбата на денот на отво‐
гов надзор. рањето на ликвидационата постапка (поче‐
Ликвидаторот е одговорен со сиот свој имот тен биланс на отворањето на постапката за
за штетата што ќе им ја причини на до‐ ликвидација) и извештај во кој го објаснува
верителите во текот на постапката за ликви‐ билансот, како и извештај за работењето на
дација, а ако се именувани повеќе ликвида‐ друштвото во текот на годината за кој се
тори тие одговараат солидарно. Тој не е од‐ подготвува годишна сметка. За почетниот
говорен за штетата што им ја причинил на биланс, годишната сметка и извештајот за
доверители кои го пријавиле своето поба‐ работењето на друштвото и за одобрување
рување по истекот на рокот, а за тоа ликви‐ на работата на ликвидаторот, одлучуваат
даторот не знаел ниту можел да знае. За ште‐ содружниците, собирот на содружници и
тата што ќе им ја причини на акционерите или собранието на друштвото (член 545 од ЗТД).
содружниците, ликвидаторот е одговорен сог‐ За разлика од впаричувањето на имотот во
ласно прописите за одговорност за штета. Ба‐ стечајна постапка кое се спроведува според
рање за надомест на штета против ликвида‐ одредбите на Законот за стечај, впаричува‐
торот, може да се поднесе во рок од една го‐ њето на имотот на друштвото во постапка на
дина по бришењето на друштвото од трговски‐ ликвидација се врши во согласност со по‐
от регистар, а правните дејствија кои се пре‐ себен акт донесен од страна на министерот
земени во постапката за ликвидација не можат за економија, односно со Правилникот за
да се оспоруваат по бришењето на друштвото начинот за впаричување на имотот на
од трговскиот регистар (член 542‐а од ЗТД). друштвото во ликвидација објавен во “Служ‐
Друштвото во ликвидација го застапуваат бен весник на РМ” брoj 111/2008.
ликвидаторите, а ако се именувани повеќе Постапката за ликвидација може да биде
ликвидатори, застапувањето е колективно, запрена и да продолжи постапка за отвора‐
освен ако со договорот за друштвото, од‐ ње стечај. Имено, доколку ликвидаторот
носно статутот не е поинаку определено. Во врз основа на пријавените побарувања на
случај на колективно застапување, тие мо‐ доверителите утврди дека имотот на друш‐
жат да овластат еден ликвидатор или од‐ твото во ликвидација не е доволен за нами‐
делни ликвидатори за преземање на од‐ рување на обврските кон сите доверители

МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 3


МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
во целост заедно со каматата, ликвидаторот Имотот на друштвото се распределува по
е должен веднаш да ја запре постапката за истекот на шест месеци од денот на објаву‐
ликвидација и да поднесе предлог за отво‐ вањето на повикот на доверителите. Ако
рање стечајна постапка (член 545‐б од ЗТД). некој од познатите доверители не го прија‐
Ако по истекот на рокот за пријавување ви побарувањето, износот што му се должи
на побарување ликвидаторот утврди дека се депонира како судски депозит. Ако неко‐
нема пријавени побарувања, должен е во ја обврска не може веднаш да се намири
рок од три дена да поднесе пријава за бри‐ или ако е спорна, кон распределба може да
шење на друштвото од трговскиот регистар. се пристапи само ако на доверителот му би‐
По намирување на обврските на довери‐ де дадено обезбедување (член 548 од ЗТД).
телите, имотот што ќе остане се распреде‐ Доколку по бришењето на друштвото се
лува меѓу содружниците, односно акционе‐ пронајде имот на друштвото, по барање на
рите, според односот на номиналните изно‐ било кое лице кое има правен интерес, су‐
си на уделите, односно акциите, ако во до‐ дот може повторно да ги повика ликвидато‐
говорот за друштвото, односно статутот не е рите или да постави нови, кои треба да пос‐
поинаку определено и ако не постојат ак‐ тапат согласно одредбите од ЗТД што се од‐
ции со различни права при распределбата несуваат на ликвидација.
на остатокот од имотот на друштвото (член
1.5. ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ПОСТОЕЊЕ
546 од ЗТД).
НА ДРУШТВОТО
По завршување на постапката за ликви‐
дација, ликвидаторите ја доставуваат го‐ Ако друштвото престанало по истек на
дишната сметка и извештајот до содружни‐ времето определено со договорот за друш‐
ците, на собирот на содружници и собра‐ твото, односно статутот или одлука на со‐
нието на друштвото. Кон пријавата за бри‐ дружниците, се додека не започне распре‐
шење на трговското друштво, ликвидатори‐ делба на имотот меѓу содружниците, од‐
те доставуваат одобрена годишна сметка и носно акционерите, собирот на содружни‐
извештај како и препис од одлуките на со‐ ците или собранието на друштвото може да
дружниците, собирот на содружници и со‐ одлучи друштвото да продолжи да постои
бранието на друштвото за одобрување на (член 551 од ЗТД). Одлуката за продолжува‐
работата на ликвидаторот. ње на постоењето на друштвото се донесува
со согласност на сите содружници во друшт‐
во со ограничена одговорност, односно со
две третини од претставените акции со право
на глас на собранието на друштвото. Продол‐
жувањето на постоењето на друштвото лик‐
видаторите го пријавуваат заради упис во
трговскиот регистар и при тоа се должни да
докажат дека се уште не е започната рас‐
пределба на имотот на друштвото меѓу со‐
дружниците (член 551 од ЗТД).
Почитувани колеги !!! 1.6. БРИШЕЊЕ НА ДРУШТВОТО
МСФИ Консалтинг ве поканува на
ЕДНОДНЕВНА ONLINE ОБУКА Веднаш по завршувањето на постапката за
во следните термини: ликвидација, ликвидаторот поднесува пријава
 27 Октомври 2022 година (четврток) ‐ за бришење на друштвото во трговскиот ре‐
ПРВ ТЕРМИН гистар, а кај акционерските друштва се извес‐
 28 Октомври 2022 година (петок) ‐ тува и Централниот депозитар за хартии од
ВТОР ТЕРМИН вредност дека акциите се поништени и дава
 29 Октомври 2022 година (сабота) ‐ налог за затворање на акционерската книга
ТРЕТ ТЕРМИН (член 552 од ЗТД) .
МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 4
МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ

2.
РАЗЛИКИ И СЛИЧНОСТИ  предлог за поведување стечајна постапка
МЕЃУ СТЕЧАЈНАТА може да поднесе секој доверител, самиот
должник, ликвидаторот и друго лице ако
ПОСТАПКА И
го направи веројатно постоењето на неко‐
ПОСТАПКАТА ЗА ја од причините за стечај, додека постапка
ЛИКВИДАЦИЈА за ликвидација на друштво се покренува
Со цел за подобро разбирање на овој по донесена одлука на содружниците, од‐
напис, во продолжение Ви ги презентираме носно акционерите за престанување на
разликите меѓу стечајната постапка и пос‐ друштвото;
тапката за ликвидација на друштво:  стечајната постапка ја спроведуваат: сте‐
 цел на стечајната постапка е колективно чајниот судија, стечајниот управник, од‐
намирување на побарувањата на довери‐ бор на доверители и собрание на дове‐
телите (целосно или делумно) или со посе‐ рители, додека постапката на ликвидаци‐
бен договор за порамнување на побарува‐ ја на друштво ја спроведува ликвидатор;
њата утврдени со план за реорганизација  стечајната постапка завршува со престанок
со цел одржување на деловниот потфат, а на друштвото или со реорганизација и на‐
цел на постапката за ликвидација е преста‐ тамошно опстојување на друштвото, доде‐
нок на друштвото со целосно намирување ка со ликвидацијата друштвото престанува
на побарувањата на доверителите; да постои.
Преглед на разлики меѓу стечајната постапка и постапката на ликвидација
Стечај Ликвидација
Која е целта ? Цел на стечајната постапка е колективно Цел на постапката за
намирување на побарувањата на доверителите ликвидација е престанок на
(целосно или делумно) или со посебен договор друштвото со целосно
за порамнување на побарувањата утврдени со намирување на побарувањата
план за реорганизација со цел одржување на на доверителите
деловниот потфат
Кој ја Предлог за поведување стечајна постапка може Постапка за ликвидација на
започнува да поднесе секој доверител, самиот должник, друштво се покренува по
постапката ? ликвидаторот и друго лице ако го направи донесена одлука на
веројатно постоењето на некоја од причините за содружниците, односно
стечај акционерите за престанување
на друштвото
Кој ја Стечајната постапка ја спроведуваат: стечајниот Постапката на ликвидација на
спроведува судија, стечајниот управник, одбор на доверители друштво ја спроведува
постапката ? и собрание на доверители ликвидатор
Како Стечајната постапка завршува со престанок на Со постапката на ликвидација
завршува друштвото или со реорганизација и натамошно друштвото престанува да
постапката ? опстојување на друштвото постои

3.
ОБВРСКИ НА крене во било кој ден во текот на деловната
СМЕТКОВОДСТВОТО година, при покренување на постапката за
ликвидација, сметководството е должно во
ПРЕД ПОСТАПКАТА НА
согласност со одредбите на член 477 став 4
ЛИКВИДАЦИЈА И НА од ЗТД, да состави и достави годишна смет‐
ПОЧЕТОКОТ НА ПОСТАП‐ ка до Централниот регистар, а даночниот
КАТА НА ЛИКВИДАЦИЈА биланс за оданочување на добивката (Обра‐
Поаѓајќи од фактот дека постапката за лик‐ зец ДБ или ДБ‐ВП) до УЈП треба да се доста‐
видација (што претставува статусна промена ви во рок од 60 дена од денот на отворање
согласно ЗТД) на друштвото може да се по‐ на постапката за ликвидација.

МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 5


МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
Согласно одредбите на Правилникот за ката на почетните ликвидациони извештаи
формата и содржината на годишната смет‐ деловните книги треба повторно да се отво‐
ка (“Службен весник на РМ”, бр. 52/11.. рат како и во “нормални” услови за работа
60/14), пропишаните обрасци на годишната на почетокот на секоја деловна година.
сметка се пополнуваат на следниот начин: Поаѓајќи од фактот дека се применуваат
 за периодот пред денот на настанува‐ сите правила, односно се вршат сите смет‐
њето на статусната промена субјектот ги ководствени работи како и при изработка
искажува податоците на обрасците од го‐ на годишните финансиски извештаи, неоп‐
дишната сметка на кои става ознака ходно е првично да се направи попис на
“Пред денот на настанувањето на ста‐ средствата и обврските. На оваа обврска
тусната промена”. упатуваат одредбите на член 473 од Зако‐
 доколку статусната промена настанала во нот за трговски друштва, во кои е уредено
текот на годината, на образецот Биланс на дека, освен годишен попис, даночниот об‐
состојба/Извештај за финансиската состој‐ врзник, задолжително врши попис и во дру‐
ба, во колоната 6 се внесуваат податоците ги случаи, а особено во случај на отворање
од колоната 5 од претходната година, од‐ на постапката на стечај или ликвидација.
носно почетната состојба на 1 Јануари на Напомена: Подетални насоки и инструк‐
тековната година, а на образецот Биланс ција околу постапката на ликвидација во
на успехот/Извештај за добивка или загу‐ ЦРМ ви даваме на крајот на овој напис.
ба, во колоната 5 се внесуваат податоците Пример 1.
за работењето за периодот од 1 Јануари Трговското друштво” НН” ДОО ‐ Скопје
до денот на настанување на статусната подолг период не остварува позитивни фи‐
промена, а во колоната 6 се внесуваат по‐ нансиски резултати, поради што основачите
датоците за работењето за целата прет‐ на друштвото на 15 Август 2022 година доне‐
ходна година по годишната сметка. ле Одлука за престанок / ликвидација на
 доколку статусната промена настанала друштвото. Врз основа на поднесена при‐
во претходната година, на образецот Би‐ јава Централниот регистар на 1 Септември
ланс на состојба, во колоната 6 се внесу‐ 2022 година донел решение за покренување
ваат податоците од колоната 5 од прет‐ на постапката за ликвидација (решение за
ходната година, односно почетната сос‐ запишување на причините за престанок на
тојба на 1 Јануари тековната година, а во друштвото, именување на ликвидатор како
колоната 5 се внесуваат податоците за и промена на називот на друштвото “НН“
состојбата на денот на изработката на го‐ ДОО ‐ Скопје во ликвидација).
дишната сметка, а на образецот Биланс Во врска со оваа промена, друштвото е
на успехот, во колоната 6 се внесуваат должно во рок 60 дена, односно до 30 Ок‐
податоците за работењето за периодот томври 2022 година, да поднесе годишна
за период од 1 Јануари до денот на нас‐ сметка за периодот од 1 Јануари 2022 до
танувањето на статусната промена. 31 Август 2022 година
 Доколку статусната промена настанала Напомена: Поаѓајќи од фактот дека, во
на 31 Декември, за субјектот кој преста‐ конкретниот случај статусната промена нас‐
нал со работењето на образецот Биланс танала во текот на годината, обрасците кои
на состојба и на образецот Биланс на ус‐ ја сочинуваат годишната сметка се пополну‐
пех се внесуваат податоците само во ко‐ ваат на следниот начин:
лоната 6.  Во образецот Биланс на состојба/Извеш‐
Имено, во ваков случај, сметководството е тај за финансиската состојба, во колоната
должно да ги заклучи деловните книги со 6 се внесуваат податоците од колоната 5
денот кој му претходи на денот на запишува‐ од претходната година, односно почет‐
ње на постапката за ликвидација во Централ‐ ната состојба на 1 Јануари на тековната
ниот регистар. Аналогно на тоа, при изработ‐ година, а на образецот Биланс на успе‐
МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 6
МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
хот/Извештај за добивка или загуба, во Напомена: Поаѓајќи од фактот дека во
колоната 5 се внесуваат податоците за прописите не е пропишан начинот на по‐
работењето за периодот од 1 Јануари до полнување на обрасците кои ја сочинуваат
денот на настанување на статусната про‐ годишната сметка (за периодот од денот на
мена (од 1 Јануари до 31 Август 2022 го‐ Решението за отворање на ликвидациона‐
дина), а во колоната 6 се внесуваат пода‐ та постапка до крајот на годината), на мис‐
тоците за работењето за целата претход‐ лење сме дека во обрасците кои ја сочину‐
на година по годишната сметка. ваат годишната сметка податоците кои се

4.
однесува на претходната година останува
ОБВРСКИ НА
непополнет (празен). Ова од причина што
СМЕТКОВОДСТВОТО ВО податоците за претходната година се дадени
ТЕКОТ НА ПОСТАПКАТА со годишната сметка која претходно е доста‐
ЗА ЛИКВИДАЦИЈА вена и која се однесува за работењето од по‐
Друштвото во ликвидација и понатаму четокот на годината до денот кој претходи на
нормално работи под ист даночен број. До денот на статусната промена / ликвидација
колку постапката на ликвидација трае пове‐ (за периодот од 01.01 до 31.08.2022 година,
ќе години, сметководството е обврзано во од Примерот 1).
текот на целиот период на траење на пос‐  Да се состави финансиски извештај (го‐
тапката за ликвидација да составува и под‐ дишна сметка) и да се предаде на Цен‐
несува финансиски извештаи за секоја де‐ тралниот регистар, за периодот од 1 Јануа‐
ловна година. Меѓутоа, утврдување и сос‐ ри 2023 до 30 Април 2023 најдоцна во рок
тавување на пријавата на данокот на добив‐ од 60 дена (до 30 Јуни 2023 година).
ка следува дури по завршувањето на пос‐ Сите документи кои се поднесуваат за
тапката за ликвидација, а за тоа подетално време на постапката за ликвидација ќе би‐
пишуваме во поглавјето 6.1 од овој напис. дат заверени со печат од друштвото кој
Исто така, обврските на друштвото во мора да има знак дека станува збор за
постапка на ликвидација кои се ДДВ обврз‐ друштво ”во ликвидација”на пр. ”НН” ДОО
ници се образложени во поглавјето 6.2 од ‐ Скопје во ликвидација.

5.
овој напис.
ОБВРСКИ НА
Пример 2. СМЕТКОВОДСТВОТО
Трговското друштво од примерот 1. ПРИ ЗАВРШУВАЊЕ НА
(“HH” ДОО ‐ Скопје во ликвидација) во те‐
кот на цела 2022‐та година било во ликви‐
ПОСТАПКАТА ЗА
дација и постапката за ликвидација е завр‐ ЛИКВИДАЦИЈА
шена на 30‐ти април 2023 година. Ликвидаторите на друштво пристапуваат
Освен обврските опишани во Пример 1 кон подмирување на обврските на друштвото
кои сметководството е обврзано да ги ис‐ веднаш откако главното собрание ќе ги усвои
полни веднаш при покренување на постап‐ почетните ликвидациски извештаи. Откако
ката за ликвидација, обврските на сметко‐ ликвидаторите ќе ги подмират обврските на
водството за времето додека трае постап‐ друштвото, обврзани се согласно член 546 од
ката на ликвидација се: ЗТД да изработат известување за спроведе‐
 Да се изготват финансиски извештаи (го‐ ната ликвидација и предлог за поделба на
дишна сметка) за период од 1 Септемв‐ имотот, ако во одлуката за престанок на
ри 2022 година до 31 Декември 2022 го‐ друштвото не е поинаку определено.
дина и да се достават до Централниот Известувањето за спроведување на лик‐
регистер најдоцна до 28 Февруари 2023 видацијата подразбира информирање на
година, односно до 15 Март 2023 година, собранието, односно собирот на содружни‐
со ознака дека станува збор за обврзник ците за важни работи и за резултатите на
во ликвидација. спроведената ликвидациска постапка, пред

МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 7


МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
се за висина на вредноста на имотот и виси‐
ната на доверителските побарувања. Во на‐
ведениот извештај потребно е да се извести
што се ликвидаторите направиле, пробле‐
мите кои останале нерешени, потребно е
6. ДАНОЧНА ПОЛОЖБА
НА ДРУШТВОТО ВО
ЛИКВИДАЦИЈА
Во претходните точки на овој напис нас‐
тојувавме да наведеме кои се работи друш‐
да се извести колкави се трошоците на лик‐
твото во ликвидација е потребно да ги пре‐
видационата постапка, како се наплатиле
земе. Меѓутоа, сосема е јасно дека и даноч‐
побарувањата од должниците и се помири‐
ните прописи имаат големо влијание, од‐
ле долговите кон доверителите. Наведени‐
носно истите му налагаат на сметководст‐
от извештај и предлогот за поделбата ги
вото одредени обврски кои е потребно да
прифаќа телото кое донело одлука за прес‐
се исполнат.
танок на друштвото, ако во одлуката не е
Во продолжение детално е појаснета да‐
поинаку кажано.
ночната положба на друштво во ликвидација
Согласно член 548 од ЗТД, имотот на ак‐
од аспект на данокот на добивка, данокот на
ционерското друштво и друштвото со огра‐
додадена вредност и персоналниот данок на
ничена одговорност може да се подели на
доход.
членовите на друштвото дури по истекот
на шест месеци од денот кога бил објавен 6.1. ДРУШТВА ВО ЛИКВИДАЦИЈА
повик до доверителите да ги пријават сво‐ ОД АСПЕКТ НА ДАНОКОТ НА
ите побарувања. Во случај некој пoзнат до‐ ДОБИВКА
верител да не ги пријави своите побарува‐
ња, износот кој се должи за тој доверител Трговско друштво во ликвидација може
треба да се положи во судски депозит. да биде обврзник на данок на добивка
Со пријавата на уписот на бришењето на или на данок на вкупен приход.
друштвото од трговскиот регистар ликвида‐ Во член 26 од Законот за данокот на до‐
торите се обврзани да ја приложат одлуката бивка (“Службен весник на РМ”, бр. 112/14‐
на главното собрание, препис на записни‐ ...151/21) е пропишано следното:
кот од кој е видливо дека главното собра‐ ”доколку даночниот обврзник се ликви‐
ние ги прифатило заклучните финансиски дира, добивката или загубата се утврдува
извештаи за спроведената ликвидација и во периодот на ликвидацијата која е про‐
разрешници на ликвидаторите. должение на последниот даночен период
Напомена: Со наведените прилози се при‐ пред заклучување на постапката на ликви‐
ложува и потврда на УЈП за подмирените дација и пред распределбата на ликвида‐
даночни обврски. Друштвото престанува со циониот остаток. Почетниот биланс на сос‐
бришење од Централниот регистар. По зав‐ тојбата за отворање на постапката за ликви‐
ршување на ликвидацијата, ликвидаторите ги дација треба да е ист со билансот на состој‐
доставуваат годишните сметки и извештајот бата утврден на денот на отворањето на
од содружниците, до собирот на содружни‐ постапката за ликвидација. Завршниот би‐
ците или до собранието на друштвото. ланс на состојба се составува по намирува‐
њето на доверителите и пред распределу‐
МСФИ Консалтинг вањето на ликвидационата маса, односно
по завршувањето на постапката на впаричу‐
 02 3 11 23 23 вање на имотот”.
И покрај фактот што со наведената од‐
 02 3 11 23 34 редба од Законот за данокот на добивка по‐
себно не уредено се наметнува заклучокот
 070 317 142 дека за трговското друштво над кое се спро‐

 070 333 713 ведува постапката за ликвидација пропишан


е еден период на оданочување за целата

МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 8


МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
постапка на ликвидација (од отворањето до пропишан за субјектите кои во даночниот пе‐
затворањето на ликвидацијата независно од риод (годината) започнуваат со вршење на
траењето). Тоа значи дека периодот на ода‐ дејност, односно со поделба на остварениот
ночување, односно даночната пријава на да‐ вкупен приход од почетокот на годината
нокот на добивка може да се однесува и на заклучно до денот на поведувањето на пос‐
повеќе календарски години. тапката на стечај и ликвидација, односно на
Согласно член 39 став 1 од Законот за настанувањето на статусната промена со бро‐
данок на добивка пријавата на данокот на јот на месеците на работењето (пр. за период
добивка (образец ДБ) се поднесува до УЈП од 1 јануари до 28 мај, со бројот 5). Добие‐
најдоцна 60 дена по истекот на периодот ниот износ се множи со 12 (вкупниот број на
за кој се утврдува данокот на добивка. месеците во годината).
Со оглед на тоа што Законот за данок на Доколку вака добиениот износ е помал од
добивка не дефинирал што се смета како 6.000.000 денари, трговското друштво за на‐
завршување на постапката на ликвидација, ведениот период плаќа годишен данок на
сметаме дека тоа е денот на кој се составе‐ вкупен приход, но доколку овој износ е пого‐
ни заклучните ликвидациски финансиски лем трговското друштво има обврска за на‐
извештаи. ведениот период да пресмета и плати данок

? Во кои случаи друштво во на добивка.


ликвидација се оданочува со Пример 3.
данок на вкупен приход, Над трговското друштво ”A” отворена е
односно се поднесува ДБ‐ВП постапка на ликвидација на 28 мај 2022 годи‐
Во однос на можноста друштво над кое е на. Приходите кои ги има остварено друшт‐
отворена постапка на ликвидација да се ода‐ вото до оваа дата изнесуваат 350.000 денари.
ночи со данок на вкупен приход, односно да Инаку друштвото ”A” е класифицирано како
поднесе поедноставен даночен биланс ДБ‐ мал трговец и во претходните години био об‐
ВП, во публикацијата објавена од Управата за врзник на данок на вкупен приход.
јавни приходи од 03.01.2022 година за поед‐ Дали друштвото ќе треба да поднесе ДБ
ноставен даночен режим за мали и микро или ДБ‐ВП ќе зависи од пресметката на
бизниси е наведено следното: вкупниот приход на годишно ниво која ќе
Трговски друштва евидентирани во Регис‐ се изврши на следниот начин:
тарот за годишен данок на вкупен приход, кои 350.000 ÷ 5 месеци = 70.000 денари
што во една од наредните даночни периоди 70.000 x 12 = 840.000 ‐ остварен вкупен
(години) по годината на влез во поедноставе‐ приход на годишно ниво
ниот даночен режим, ќе престанат да постојат 800.000 < 6.000.000 ‐ субјектот ги исполну‐
поради стечај и ликвидација, како и поради ва условите за плаќање на годишен данок ќе
настанување на статусна промена (присоеди‐ поднесе образец “ДБ‐ВП” за периодот од 1
нување, спојување, поделба), имаат обврска Јануари 2022 до 28 мај 2022 година.
со денот на отворањето на постапката на Пример 4.
ликвидација или стечајна постапка или на Над трговското друштво ”Б” отворена е
настанувањето на статусна промена да го ут‐ постапка на ликвидација на 28 мај 2022 годи‐
врдат вкупниот приход за периодот од годи‐ на. Приходите кои ги има остварено друшт‐
ната во кој што работеле (во Билансот на усп‐ вото до оваа дата изнесуваат 2.800.000 дена‐
ех кон Годишната сметка), како и износот на ри. Инаку друштвото ”Б” е класифицирано
пресметаниот вкупен приход на годишно ни‐ како мал трговец и во претходните години
во, заради утврдување на долгуваниот данок био обврзник на данок на вкупен приход.
за работењето во таа година. Дали друштвото ќе треба да поднесе ДБ
Пресметувањето на вкупниот приход на или ДБ‐ВП ќе зависи од пресметката на
годишно ниво, се врши на ист начин кој што е вкупниот приход на годишно ниво која ќе

МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 9


МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
се изврши на следниот начин: од денот на завршувањето на ликвидацио‐
2.800.000 ÷ 5 месеци = 560.000 денари ната постапка.
560.000 x 12 = 6.720.000 ‐ остварен вкупен Напомена: Повеќе во однос на пополну‐
приход на годишно ниво вањето на податоците во Даночниот биланс
6.720.000 > 6.000.000 ‐ субјектот ги испол‐ (образец ДБ и ДБ‐ВП) може да прочитате во
нува условите за плаќање на данок на Прирачникот за изготвување на годишна
добика и треба да поднесе образец “ДБ” за сметка и финансиски извештаи за 2021
периодот од 1 Јануари 2022 до 28 мај 2022 година во издание на МСФИ Консалтинг кој
година. може да го симнете од www.msfi.com.mk
Врз основа на претходно наведеното во во делот е ‐ Прирачници.
однос на даночниот третман од аспект на
данок на добивка на друштва во ликвида‐ 6.2.ДРУШТВА ВО ЛИКВИДАЦИЈА ОД
ција може да се заклучи следното: АСПЕКТ НА ДАНОКОТ НА
 трговско друштво во ликвидација може ДОДАДЕНА ВРЕДНОСТ
да биде обврзник на данок на добивка Согласно одредбите на Законот за дано‐
или на данок на вкупен приход во завис‐ кот на додадена вредност (“Cлужбен вес‐
ност од тоа дали остварените приходи од ник на РМ”, бр. 44/99...57/22 ‐ во натамош‐
почетокот на година до датата на отвора‐ ниот текст: ЗДДВ), трговското друштво кое е
њето на постапката на ликвидација прес‐ во постапка на ликвидација го задржува
метани на годишно ниво се поголеми својството на даночен обврзник.
или помали од 6.000.000 денари; Тоа значи дека трговското друштво во
 ако постапката за ликвидација на тргов‐ ликвидација (ДДВ обврзник) е обврзано
ското друштво е покрената и завршена при испорака на добра или услуги да прес‐
во 2022‐та, трговското друштво е обврза‐ мета ДДВ. Трговското друштво (ДДВ обврз‐
но да поднесе две даночни пријави и ник) кое е во ликвидација исто така има
тоа: даночна пријава за период од 1 Ја‐ право и на одбивка на претходниот данок
нуари 2022‐та до денот кој му претходи во влезните фактури.
на почетокот на ликвидационата постап‐
ка и даночна пријава од денот на почето‐
кот па до завршувањето на ликвидацио‐
ната постапка, најдоцна 60 дена по ис‐
текот на периодот за кој се утврдува да‐
нок на добивка.
 ако постапката за ликвидација на трговско‐
то друштво е покрената во 2022, а заврше‐
на во 2023 година, трговското друштво е
обврзано да поднесе даночна пријава
(образец ДБ или ДБ‐ВП) за периодот од 1
Јануари 2022 до денот кој му претходи
на денот на почетокот на ликвидациона‐
та постапка, најдоцна во рок од 60 дена
по истекот на периодот за кој се утврдува
данокот. Во 2023‐та трговското друштво е
обврзано да поднесе даночна пријава на Вистинско решение за
данокот на добивка (образец ДБ или ДБ‐
ВП) за периодот од денот на почетокот на
вашите сметководствени
постапката на ликвидацијата од 2022‐та до и даночни дилеми !!!
денот на завршувањето на ликвидациона‐ МСФИ Консалтинг
та постапка во 2023‐та, во рок од 60 дена

МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 10


МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
На оданочување со ДДВ подлежат и ис‐ но припаѓале на нивниот приватен имот и ка‐
пораките на добра на членовите или сопст‐ ко такво веќе при набавката било оданочиво
вениците на друштвото во текот на ликвида‐ со ДДВ како крајна потрошувачка.
цијата, Значи, со оглед на тоа дека сите да‐ До колку по завршувањето на ликвида‐
ночни обврски мораат да се подмират пред цијата на трговското друштво одделен имот
завршеток на постапката за ликвидација и преминува во сопственост на членовите,
поднесување на барањето за бришење на односно сопственикот на друштвото, тогаш
друштвото од пропишаните регистри, потреб‐ во смисла на одредбата на Законот за да‐
но е на имотот кој не е претходно впаричен нок на додадена вредност, постојат начел‐
да се пресмета ДДВ, во смисла на член 3 став но оданочиви испораки помеѓу друштвото
3 точка 3 од ЗДДВ во кој е пропишано дека кое се ликвидира и членови на друштвото
“како промет на добра се смета и задржува‐ како приматели на доброто.
њето на добра од страна на даночниот об‐ Имено, членот на друштвото во односот
врзник или лице кое стапува на негово мес‐ кон друштвото е друга личност и помеѓу
то по престанувањето со вршење на сто‐ нив се можни испораки во смисла на од‐
панската дејност”. редбата член 3 став 3 точка 3 од ЗДДВ.
Трговското друштво во ликвидација е об‐ Даночната основа за испораките кои
врзано така пресметаниот ДДВ да го плати претставуваат сопствена потрошувачка од‐
пред затворање на сметката во банката, од‐ носно други испораки блиски на сопствена‐
носно пред самото бришење од трговскиот та потрошувачка, пропишана е со одредба
регистар. на член 19 став 1 точка 1 и 3 од ЗДДВ.
Од аспект на оданочувањето битно е да Трговското друштво во ликвидација ‐
се истакне дека имотот кој одделни члено‐ ДДВ обврзник и понатаму поднесува ДДВ
ви на друштвото го внеле во тоа друштво пријава на ДДВ‐04 образец секој месец (или
станал имот на друштвото. Поради тоа, во ис‐ тромесечно) во зависност од периодот на‐
пораките во постапката на ликвидација дано‐ веден во Решението на УЈП за регистрација
кот на додадена вредност се пресметува за за целите за ДДВ.
сите испораки кои подлежат на оданочува‐
ње, без оглед дали можеби се работи за доб‐ Даночна (ДДВ) пријава за последен
ра кои одделни членови на друштвото ‐ фи‐ даночен период
зички лица ги внеле во друштвото, а претход‐ Според одредбите на член 41 став 4 од
ЗДДВ, во случај на престанок со вршење на
дејност, даночниот обврзник е должен да
поднесе даночна пријава во рок од 25 дена
по истекот на календарскиот месец во кој
престанал со дејност (пресметка за после‐
ден даночен период).
Согласно одредбите на член 3, став 3,
точка 3 од ДДВ, како промет на добра со
надомест се смета и задржувањето на доб‐
ра од страна на даночниот обврзник или од
лицето кое стапува на негово место, по
престанувањето со вршење на стопанската
дејност.
Основата за пресметување на данокот,
во случај на задржување на добрата од
страна на сопственикот по престанувањето
МСФИ КОНСАЛТИНГ со вршење на стопанската дејност, согласно
одредбите на член 19 став 1 и 3 од Законот
МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 11
МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
за ДДВ, ја преставува набавната цена на 5) доход од права од индустриска сопстве‐
доброто, или доколку истата не постои, це‐ ност;
ната на чинење во моментот на прометот, 6) доход од закуп и подзакуп;
доколку истите се повисоки од надоместо‐ 7) доход од капитал;
кот што би се одобрил со нивната продаж‐ 8) капитални добивки;
ба (продажна вредност). 9) добивки од игри на среќа;
Пример 5. 10) доход од осигурување и
11) друг доход.
Трговското друштво "НН" ДООЕЛ Скопје
На оданочување подлежат сите наведени
кое е тромесечен ДДВ обврзник на 4 Сеп‐
доходи што се остварени во пари, во хартии
тември 2022 година пријавило престанок
од вредност, во натура или во некој друг вид.
на дејност. На 25 Октомври 2022 година, со
Под доход од капитал, во смисла на член
поднесување на даночната пријава за пос‐
55 од Законот за данок на личен доход се
ледниот даночен период (образец ДДВ‐04)
подразбираат следните видови на приходи:
платил долгуван данок во износ од 156.000
1. дивиденди и друг доход остварен со
денари. Со контролата од УЈП е констати‐
учество во добивката кај правните лица;
рано дека во затворената продавница ос‐
2) камати од заеми дадени на физички и
танало залиха на трговска стока со набавна
правни лица;
вредност од 900.000 денари. На вредноста
3) камати од орочени депозити;
на залихата на трговската стока, согласно
4) камати од хартии од вредност и
член 3, став 3, точка 3 од ЗДДВ (самопотро‐
5) друг доход од хартии од вредност или
шувачка), ќе се пресмета ДДВ во износ од
финансиски инструменти
162.000 денари (900.000 x 18% = 162.000).
Дивиденда означува добивка од акција
Напомена: На бруто износот на залихата
или други права на учество во добивката
во вкупна вредност од 1.062.000 денари
кои не се побарувања на долгови.
(900.000 + 162.000) која по ликвидацијата на
Поаѓајќи од предното, вредноста на лик‐
друштвото ќе стане лична сопственост на
видационата маса (остварена во пари или
единствениот содружник на друштвото пот‐
предмети), за целите на Законот за данок
ребно е да се плати данок на личен доход,
на личен доход, преставува дивиденда која
односно данок на дивиденда (1.062.000 x
е предмет на оданочување.
11,1111% = 118.000). Повеќе во однос на им‐
Основа за оданочување со данок на личе‐
пликациите од аспект на данок на личен до‐
н доход согласно член 57 од Законот за да‐
ход при ликвидација на друштво може да
нокот на личен доход преставува износот на
прочитате во продолжение.
бруто‐дивидендите, односно доходот од
6.3 ДАНОК НА ИСПЛАТЕНА учество во добивката, распределени на об‐
ДИВИДЕНДА И ДАНОК НА врзникот.
ЛИЧЕН ДОХОД
Согласно одредбите на член 3 од Зако‐
нот за данок на личен доход ("Службен
весник на РСМ", број 24/18...85/21), дохо‐
дот што се подлежи на оданочување го со‐
чинуваат следниве видови доход остварени
во земјата и во странство:
1) доход од работа;
2) доход од самостојна дејност;
3) доход од авторски и сродни права;
4) доход од продажба на сопствени земјо‐
делски производи;
 02 3 11 23 23
МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 12
МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
Пример 6. донела Одлука за отворање на постапка на
ликвидација. Бидејќи друштвото нема ни‐
Лицето Соња Стефановска во 2020 година какви обврски кон доверители постапката
основала друштво Макпромет ДООЕЛ ‐ Ох‐ на ликвидација може да се реализира. На
рид со уплата на основачки влог во износ од денот на отворање на постапката на лик‐
5.000 евра (307.500 денари). Незадоволна видацијата во 2022 година друштвото го
од работењето на друштвото во 2022 година имало следниот биланс на состојба:
Биланс на состојба на друштвото Макпромет ДООЕЛ ‐ Охрид
АКТИВА ПАСИВА
Билансна позиција Износ во МКД Билансна позиција Износ во МКД
Парични средства 607.500 Основна главнина 307.500
Добивка од 2020 200.000
година
Добивка од 2021 100.000
година
Вкупно 607.500 Вкупно 607.500

Со ликвидацијата на друштвото на осно‐ кот од средствата како што може да се види


вачот би му се вратиле уплатените средства по изворите на средства потекнува од до‐
во износ од 307.500 денари на име осно‐ бивка од 2020 година и добивка од 2021 го‐
вачки влог кои не се оданочуваат со данок дина кои се целосно оданочени со данок на
на личен доход бидејќи станува збор за добивка со поднесувањето на даночен би‐
лични средства (личен имот) на основачот ланс (образец ДБ) за годината. Од тие при‐
кои како оданочени средства на почетокот чини даночниот третман на износот на
при основање се внесени во друштвото со средства кои треба да му се исплатат на
што и нивното враќање не треба да подле‐ основачот по ликвидација на друштвото е
жи на данок на личен доход. Сепак остато‐ презентиран во следната табела:

Даночен третман на средствата кои потекнуваат од различни извори

Извори на средства Износ Даночен третман на средствата


Основна главнина 307.500 Не се оданочува

При исплата се оданочува со


Добивка од 2020 година 200.000
данок на личен доход

При исплата се оданочува со


Добивка од 2021 година 100.000
данок на личен доход
Вкупно извори на средства 607.500

Според правилата кои ги дадовме во


претходната табела, пресметката на дано‐
ците кои би требало да се платат со ликви‐
дацијата на друштвото би се извршила на
следниот начин:

МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 13


МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
Пресметка на даночни обврски со ликвидацијата кај друштвото
Макпромет ДООЕЛ ‐ Охрид

Бруто Нето износ кој ќе му се


Извор на средства Данок на личен доход
износ исплати на сопственикот

1 2 3 4=2–3
Основна главнина 307.500 0 307.500

Добивка од 2020
200.000 200.000 х 10% = 20.000 180.000
година
Добивка од 2021 90.000
100.000 100.000 х 10% = 10.000
година
Вкупно 607.500 30.000 577.500
Напомена: Бидејќи добивките во примерот се остварени во 2020 и 2021 година и истите
се конечно оданочени, при исплатата се плаќа само данок на личен доход. До колку стану‐
ваше збор за добивки од 2009 до 2013 година тогаш друштвото ќе требаше да се плати и
данок на исплатена дивиденда со поднесување на образецот ДД‐ИД.
Крајните книжења кои би можеле да се спроведат кај друштвото Макпромет би биле
следните:
Сметководствено евидентирање кај друштвото
Макпромет ДООЕЛ ‐ Охрид
Сметка Износ
Опис на сметка
Должи побарува должи побарува
9500 Акумулирана добивка од 2020
година 200.000
9501 Акумулирана добивка од 2021
година 100.000
9002 Основна главнина 307.500
1000 Сметка 577.500
2350 Обврски за данок на личен
доход 30.000
Со ликвидација затворање на сметките на друштвото и исплата на ликвидационата маса

7 НАМЕСТО
ЗАКЛУЧОК
кот добивка, Законот за данокот на додаде‐
на вредност и Законот за данок на личен
доход), и прописите за сметководството.
Во секое трговско друштво можат да нас‐ Комбинација од наведените прописи како и
танат различни причини за престанок на роковите кои се пропишани со истите често
друштвото. Меѓутоа со самото настанување сметководителите ги доведува во дилема
на причините за престанок, друштвото не какви се нивните обврски во услови на
престанува туку во таквите случаи е потреб‐ отворена постапка за ликвидација на тр‐
но да се покрене постапка за ликвидација. говските друштва, па токму од тие причини
Покренување на постапка, спроведување и во овој Напис се обидовме да дадеме одго‐
завршување на постапката за ликвидација вор на наведените дилеми.
уредени се со Законот за трговските друшт‐ Напомена: Во продолжение Ви даваме
ва. Освен со Законот за трговските друштва, насоки на Централниот регистар на РСМ во
одредени постапувања ги налагаат, како и однос на постапката на ликвидација.
во “редовното” работење на друштвата, да‐
ночните прописи (пред се Законот за дано‐  02 3 11 23 23
МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 14
МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
НАСОКИ НА ЦЕНТРАЛНИОТ РЕГИСТАР НА РСМ
ВО ОДНОС НА ПОСТАПКАТА НА ЛИКВИДАЦИЈА
НА РАЗЛИЧНИ ПРАВНИ ЧИЦА
Постапките на бришење, односно ликвидација кои се изведуваат за различните типови на
правни лица, како и начините на кои може да се поднесат соодветните пријави во Трговскиот
регистар и Регистарот на други правни лица се дадени во продолжение:
 Трговски друштва (АД, ДОО, ДООЕЛ итн.). Можни постапки: Ликвидација во фази. Можни
начини на поднесување: Самостојно електронски, или преку регистрационен агент. Не пос‐
тои можност за поднесување во хартиена форма.
 Трговец поединец (ТП). Можни постапки: Бришење. Можни начини на поднесување: Самос‐
тојно електронски, или преку регистрационен агент. Не постои можност за поднесување во
хартиена форма.
 Подружница на странско трговско друштво и странски поединец. Можни постапки:‐
Ликвидација во фази. Можни начини на поднесување: Самостојно електронски, или преку
регистрационен агент. Не постои можност за поднесување во хартиена форма.
 Претставништво. Можни постапки: Бришење. Можни начини на поднесување: Самостој‐
но електронски, или преку регистрационен агент. Не постои можност за поднесување во хар‐
тиена форма.
 Здружение. Можни постапки: Ликвидација во фази, или скратена постапка на ликвидација.
Можни начини на поднесување: Самостојно во електронска или хартиена форма. Поднесу‐
вање преку Регистрационен агент не е возможно.
 Фондација. Можни постапки: Ликвидација во фази, или скратена постапка на ликвидација.
Можни начини на поднесување: Самостојно во електронска или хартиена форма. Поднесу‐
вање преку Регистрационен агент не е возможно.
 Организационен облик на странска организација (Подружница на странска организација).
Можни постапки: Ликвидација во фази, или скратена постапка на ликвидација. Можни
начини на поднесување: Самостојно во електронска или хартиена форма. Поднесување
преку Регистрационен агент не е возможно.
 Заедница на сопственици. Можни постапки: Бришење. Можни начини на поднесување:
Самостојно во хартиена форма. Поднесување електронски или преку Регистрационен
агент не е возможно.
 Приватна установа. Можни постапки: Ликвидација во фази. Можни начини на поднесување:
Самостојно во хартиена форма. Поднесување електронски или преку Регистрационен агент
не е возможно.
 Други субјекти уредени со посебни прописи. Можни постапки: Во зависност од типот на суб‐
јект и основниот регистар за тој субјект. Можни начини на поднесување: Самостојно во‐
хартиена форма. Поднесување електронски или преку Регистрационен агент не е возможно.
За електронско поднесување, сите учесници во постапката треба да поседуваат дигитален
сертификат. Комплетната листа на издавачи на дигитални сертификати прифатливи за ЦРРСМ
може да ги прегледате на www.crm.com.mk.
Поднесувањето преку регистрационен агент зависи од овластувањата кои ги имаат различ‐
ните типови на агенти. На www.crm.com.mk може да прегледате листа на регистрациони аген‐
ти со чие посредство може да извршите поднесување во ЦРРСМ, како и да ги проверите нивни‐
те овластувања за поднесување.
Престанок на правно лице може да се случи и како резултат на:
 Статусна промена (спојување и присоединување);
 Стечај, согласно решение од надлежен суд доставено до ЦРРСМ;
 Во случај ако субјект е основан за одреден период, по завршување на времето за кое е
основан се спроведува постапка за престанок согласно типот и видот на субјектот.

МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 15


МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
ЗАПОЧНУВАЊЕ НА ЛИКВИДАЦИЈА, ЗАПИШУВАЊЕ НА ЛИКВИДАТОР, ОБЈАВА, ПРОМЕНИ,
ЗАПИРАЊЕ НА ПОСТАПКА И БРИШЕЊЕ НА СУБЈЕКТОТ СО ЛИКВИДАЦИЈА ПРЕКУ
РЕГИСТРАЦИОНЕН АГЕНТ
Одговорна институција: Централен регистар на Република Северна Македонија (ЦРРСМ)
Останати институции: Управа за јавни приходи (УЈП) Клириншка куќа Клириншки интер‐
банкарски системи АД Скопје (КИБС), Деловни банки во Република Северна Македонија,
Агенција за вработување на Република Северна Македонија (АВРСМ)
Оваа услуга подразбира затворање на правно лице во Трговскиот регистар и Регистарот на
Други Правни Лица преку изведување на постапка за доброволна ликвидација во фази, во
случај кога правното лице и неговиот законски застапник ја изведуваат постапката со посредство
на Регистрационен агент. Поднесување преку регистрационен агент согласно законите е
возможно само за одредени типови на субјекти. Поднесувањето преку регистрационен агент за‐
виси и од овластувањата кои ги имаат различните типови на агенти. На www.crm.com.mk може
да ја прегледате листата на регистрациони агенти со чие посредство може да извршите поднесу‐
вање во ЦРРСМ, како и да ги проверите нивните овластувања за поднесување.
Доколку одбраниот тип на субјект не се појавува подолу за избор, или пак сакате да поднесете
пријава за доброволна ликвидација во фази самостојно (без посредство на Регистрационен
агент), изберете ја услугата „Самостојно изведување на ликвидација на правно лице во фази“.
Доброволната ликвидација ги опфаќа следните фази:
 Започнување на ликвидација со запишување на ликвидатор;
 Ажурирање (промени на податоци) во тек на ликвидација. Напомена: Промените во тек
на ликвидација се изведуваат на идентичен начин како и регуларните промени, користеј‐
ќи ги истите обрасци. При електронско поднесување, потребно е да се одбере пријава
за Ажурирање во тек на ликвидација. За повеќе информации (на www.crm.com.mk), пре‐
гледајте ги следните услугите:
 Самостојна промена на субјект;
 Промена на субјект преку Регистрационен агент.
 Објава дека друштвото е во ликвидација;
 Запирање на започнатата ликвидациона постапка и продолжување на постоење на
субјектот;
 Бришење ‐ завршување на ликвидација со бришење на правното лице.
 Типовите на правни лица кои може да подлежат на ликвидација во фази се прикажани
во следната табела:
Тип на правно лице Можни начини на поднесување
Трговски друштва (АД, ДОО, Самостојно електронски, или преку Регистрационен агент. Не
ДООЕЛ итн.) постои можност за поднесување во хартиена форма.
Подружница на странско Самостојно електронски, или преку Регистрационен агент. Не
трговско друштво и странски постои можност за поднесување во хартиена форма.
поединец
Здружение Самостојно во електронска или хартиена форма. Поднесување
преку Регистрационен агент не е возможно.
Фондација Самостојно во електронска или хартиена форма. Поднесување
преку Регистрационен агент не е возможно.
Организационен облик на Самостојно во електронска или хартиена форма. Поднесување
странска организација преку Регистрационен агент не е возможно.
(Подружница на странска
организација)
Приватна установа Самостојно во хартиена форма. Поднесување електронски или
преку Регистрационен агент не е возможно.
Други субјекти уредени со Самостојно во хартиена форма. Поднесување електронски или
посебни прописи преку Регистрационен агент не е возможно.

МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 16


МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
ЛИКВИДАЦИЈА НА ДОО/ДООЕЛ, АКЦИОНЕРСКО ДРУШТВО И ПОДРУЖНИЦА НА СТРАНСКО
ТРГОВСКО ДРУШТВО И СТРАНСКИ ПОЕДИНЕЦ ВО ФАЗИ ПРЕКУ РЕГИСТРАЦИОНЕН АГЕНТ
Опис на процедурата за користење на услугата:
1. Одберете регистрационен агент од листата на овластени агенти достапна на www.crm.com.mk.
Во координација со Регистрациониот агент, подгответе ги потребните документи и акти за
пријавата согласно секцијата за Потребни документи и предуслови и инструкциите од агентот.
2. Регистрационен агент ја подготвува, пополнува, извршува уплата и поднесува пријавата електро‐
нски. По успешно поднесување на пријавата ЦРРСМ ќе издаде електронска Потврда за прием.
3. ЦРРСМ врши обработка на пријавата и ќе го извести Регистрациониот агент во случај да се пот‐
ребни дополнителни документи, појаснување или корекција на поднесената пријава.
4. По одобрување на пријавата, ЦРРСМ издава Решение за упис. Доколку пријавата не била
одобрена и не бил извршен упис, ЦРРСМ издава соодветно Решение или заклучок.
5. Подигнете го излезниот документ согласно начинот кој сте го одбрале при поднесувањето:
 Преку Регистрациониот агент во електронска форма со дигитален потпис, или
 Во хартиена форма преку канцеларијата на ЦРРСМ која сте ја одбрале при поднесување на
пријавата.
Начин на користење на услугата: Може да се користи со посредство на Адвокат . Не мо‐
же да се користи преку канцелариите на ЦРРСМ
Подигање на излезен документ: Електронски, решението/заклучокот може да се презе‐
ме во електронска форма со електронски потпис од Централниот регистар; На шалтерите
на ЦРРСМ, лично или лице со соодветно овластување, решението/заклучокот може да се
преземе во хартиена форма (лично или со соодветно овластување) во канцеларијата на
ЦРРСМ која сте ја одбрале при поднесување на пријавата.
Потребни документи и предуслови
 Преведени и заверени документи. Сите документи кои во оригинал се на друг јазик, пот‐
ребно е да бидат преведени од страна на Овластен судски преведувач и преводот да е
заверен на Нотар. Доколку е потребен превод на било кој од бараните прилози обратете
се до некој од овластените судски преведувачи во Република Северна Македонија. Офи‐
цијален јазик за упис во регистарот е Македонскииот јазик, со кирилско писмо.
 Полномошно. Доколку регистрацијата ја врши надворешно овластено лице, потребно е
да се достави и полномошно.
 Документ за идентификација. За физичко лице, фотокопија од лична карта, пасош или друг
документ за идентификација (важечки во соодветната земја) за овластените лица и другите
лица кои се предмет на упис во постапката. За правно лице, доказ за регистрација на
субјектот од надлежен орган во земјата од која потекнува.
 Одлука за престанок со работа на Друштвото. Одлука потпишана од основачот. Потреб‐
но е при Започнување на ликвидација.
 Одлука за разрешување на управител и именување на ликвидатор. Одлука потпишана
од основачот. Потребно е при Започнување на ликвидација.
 Извештај за состојба (солвентност) на сметка од надлежна банка. Потребно е при: Започ‐
нување на ликвидација; Бришење по доброволна ликвидација.
 Уверение за платени даноци и придонеси од Управата за јавни приходи Потребно е
при: Започнување на ликвидација; Бришење по доброволна ликвидација.
 Соодветни документи за промена (во случај на Ажурирање). Промените во тек на
ликвидација (фаза Ажурирање во тек на ликвидација) се изведуваат на идентичен начин
како и регуларните промени, користејќи ги истите обрасци. При електронско поднесува‐
ње, потребно е да се одбере пријава за Ажурирање во тек на ликвидација.
 Доказ за регистрација
Доколку основачот е странско правно лице во сите фази се бара Тековна состојба од

МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 17


МСФИ НАПИС ‐ ОКТОМВРИ 2022 СМЕТКОВОДСТВО И ДАНОЦИ
основачот од надлежен регистар во изворник и превод заверен кај нотар.
 Одлука за бришење на друштвото
Одлука потпишана од основачот. Потребно е при Бришење по доброволна ликвидација.
 Одлука за разрешување на ликвидатор. Одлука потпишана од основачот. Потребно е
при Бришење по доброволна ликвидација.
 Изјава дека не се јавени доверители или доколку се пријавиле, истите се намирени. Изјава
од ликвидаторот согласно чл. 544 од ЗТД. Потребно е при Бришење по доброволна
ликвидација.
 Доказ за доставена и одобрена годишна сметка до Регистарот на годишни сметки.
Потребно е при Бришење по доброволна ликвидација.
 Извештај од ликвидаторот согласно чл.545 од ЗТД. Ликвидаторот составува биланс на
состојбата според состојбата на денот на почетокот на отворањето на постапката за
ликвидација (почетен биланс за отворање постапка за ликвидација) и извештај во којшто
го објаснува билансот, како и извештај за работењето на друштвото во текот на годината
за којашто се подготвува годишната сметка. Потребно е при Бришење по доброволна
ликвидација.
 Одлука за одобрување на годишната сметка и работата на ликвидаторот. Одлука
потпишана од основачот. Потребно е при Бришење по доброволна ликвидација.
 Одлука за запирање на ликвидација. Одлука потпишана од основачот. Потребно е
при Запирање на започнатата ликвидација (субјектот НЕ се брише).
 Изјава дека не е започната прераспределба на имот. Изјава потпишана од ликвидаторот,
согласно чл.546 од ЗТД. Потребно е при Запирање на започнатата ликвидација (субјектот
НЕ се брише).
 Други документи. Други документи согласно позитивните законски одредби, во
зависност од специфичниот случај.
 Извршена уплата. Доказ за уплата согласно тарифата и начините на кои може да се извр‐
ши плаќање (информации достапни на www.crm.com.mk).
УПАТСТВО ЗА ПРИСТАП ДО СИСТЕМОТ ЗА Е‐ПОДНЕСУВАЊЕ НА ГОДИШНИ СМЕТКИ ПРИ
ПОДНЕСУВАЊЕ НА ГОДИШНА СМЕТКА НА ДРУШТВО ВО ЛИКВИДАЦИЈА
Доколку се поднесува последна годишна сметка се чекира полето за бришење на
субјектот и се одбира период (број на месеци).
 Во прва фаза на ликвидација се одбира стечај/ликвидација и се оди на понатаму.
 Во втора фаза на ликвидација при поднесување на последна годишна сметка се од‐
бира бришење.

МСФИ КОНСАЛТИНГ Страна 18

You might also like