Тематско-процесно планирање на наставата за 6-то одделение

Училиште и место:ОУ "Елпида Караманди"Битола

Наставен предмет:Природни науки VI (CAMBRIDGE)

Наставник:Мирчева Лилјанa

Учебна 2018/2019 год.

Тема 2В: 6.6. Синџири на исхрана

По ТИП НА ЧАС Време на

реализација

Ред.бр.на час во
програм
а Сист

проверување/
Наставна единица

истражување
ИКТ/ емат

недела
Вежби/
ЕКО/ изац

месец
МИО

дневник
ија
Недела

Час во
тема
Час

9 1 Локални живеалишта 1 ИКТ 

3 2 49
9 2 Локални диви животни 2 
3 3 50
Синџир на исхрана – потрошувачи
10 1 3 
3 3 51
10 2 Синџир на исхрана – произведувачи 4 
3 4 52
11 1 Повторување за синџирот на исхрана 1 5 
3 4 53
Взаемни односи кај конкретни
11 2 6 ИКТ 
екосистеми
3 5 54
Направете модел на екосистем ИКТ/
12 1 7 ЕКО 
МИО 3 5 55
Адаптација и камуфлажа 8
12 2 ИКТ 
4 1 56
Хибернација и селење 9
13 1 ИКТ 
4 1 57
Повторување за синџирот на исхрана 2 10
13 2 
4 2 58

Научното истражување се фокусира на:

• собирање докази и податоци за да провери идеи вклучувајќи и претпоставки;
• правење претпоставки користејќи научно знаење и разбирање;
• идентификување на фактори што се релевантни за одредена ситуација.

1
Планира истражувачка работа
 Дискутира како да ги преточи идеите во форма која може да се провери.
 Прави претпоставки користејќи научно знаење и разбирање.
 Избира кои докази да ги собере за да истражува прашање, осигурувајќи се дека доказот е
доволен.
 Идентификува фактори што се релевантни за одредена ситуација.
 Избира кој/а прибор/опрема да го/ја користи.

НАУЧНО ИСТРАЖУВАЊЕ(Цели на учењето)

Наоѓа и претставува докази

 Прави мноштво релевантни набљудувања и мерења притоа правилно користејќи едноставен
прибор.
 Одлучува кога е потребно да ги провери набљудувањата и мерењата преку повторување за да
даде поверодостојни податоци.
 Користи табели, графици со столпчиња и линиски графици за да претстави резултати.

Разгледува докази и пристап

 Прави споредувања.
 Вреднува повторени резултати.
 Идентификува шаблони во резултати и резултати кои не се појавуваат како соодветни со
шаблонот.
 Користи резултати за да извлече заклучоци и да направи понатамошни претпоставки.
 Предлага и вреднува објаснувања за претпоставки користејќи научно знаење и разбирање и
јасно разговара за ова со другите.
 Кажува дали и како доказот ја поддржува секоја направена претпоставка.

Час 49 1.Наставна единица: Локални живеалишта Недела 9 Час 1

Цели  Знае како синџирите на исхраната може да бидат искористени за да се претстават

односите на исхрана во живеалиштето и да го претставува ова со текст и дијаграми.
 Прави мноштво релевантни набљудувања и мерења притоа правилно користејќи
едноставен прибор
Методи и Локални живеалишта
активност • Дискутирајте за некое локално живеалиште кое им е познато на сите и за тоа како
и растенијата и животните во него зависат едни од други (повторување).

• Целото одделение – погледнете го синџирот на исхраната во различни живеалишта. Што

забележувате во врска со нив? Што имаат заедничко?

• Излезете надвор на игралиште и најдете животно (некое мало животинче како полжав,
црв, мравка или бубачка). Поединечно, учениците треба да нацртаат едно од овие животни
и какви животни / растенија јаде тоа, и кој го јаде него.

• Покажете како да нацртате синџир на исхраната со користење на стрелки. На пример:

трева -> зајак -> лисица

• Дискутирајте со сите ученици и договорете се што друго децата сакаат да научат.

• Додатни активности за едукација за екологија се содржани во Зелениот пакет.

• Заклучете дека животните имаат разновидна исхрана и може да ги изедат многу други
животни.
2
Нагледни
средства
 Референтен материјал
 Интернет/книги/ЦД Ромови
 http://www.brainpop.co.uk/games/foodchaingame/
 = Игра за Синџирот на исхрана
 Посетете локално живеалиште / или игралиште ако е можно.
 Следете ги училишните правилници
 кои се однесуваат на посети вон кругот / проценка на ризик.
 Зелен пакет
Поими синџир на исхрана живеалиште идентификува
хранење едни со исхрана прави
други набљудува црта
Методи Прашања-одговори,разговор ,дискусија
на
оценувањ
е

Час 50 2.Наставна единица: Локални диви животни Недела 9 Час 2

Цели  Знае како синџирите на исхраната може да бидат искористени за да се претстават

односите на исхраната во живеалиштето и да го претставува ова со текст и
дијаграми.
 Истражува и составува синџири на исхраната во одредено живеалиште.
 Собира докази и податоци за да провери идеи вклучувајќи и претпоставки
Методи и
активност •Направете куќичка за слики(птици?) во училницата (или во тивок предел) со поглед на
и тивок дел од игралиштето. Поставете темна хартија на прозорецот со мали процепи низ
кои може да се гледа (со двоглед).
•Ставете табличка за хранење некаде во близина или направете топчиња храна со маст и
семиња и закачете ги на дрво во близина.
• Заеднички наведете ги имињата на птиците кои можеби ќе слетаат на масичката за
хранење. Овој список искористете го за правење на ‘листи на посети’ за да забележите кои
видови на птици се набљудуваат.
• Поединечно, учениците треба да предвидат кои птици сметаат дека ќе ги посетуваат и
што јадат.
Учениците ја набљудуваат масичката за хранење и ги забележуваат птиците кои ја
посетуваат и каква храна јаделе. Го користат ова за да создадат синџир на исхрана. Што
јадат овие птици во дивината? Како би биле различни синџирите на исхрана?
• Учениците ги споредуваат нивите набљудувања со претпоставките. Дали сметате дека ги
видовте сите видови на птици кои живеат во таа област? Како би направиле список на сите
видови птици во Македонија?

• Додатни активности за едукација за екологија се содржани во Зелениот пакет.

• Заклучете со список на видови птици кои би можеле да ги видите локално.

Нагледни  Ова е подобро да се подготви пред часот, за да остане повеќе време за

средства набљудување и истражување за учениците. Оваа активност може да трае во текот
на целата тема.
 Темна хартија/материјал
 Двоглед
 Книга за распознавање книги/Интернет
3
  Семе за птици/табла за хранење
 Топчиња од маст (направени од учениците)
 Апарат
 Зелен пакет
Поими синџир на исхраната исхрана идентификува
хранење едни со други потрошувач прави
живеалиште набљудува црта
Методи  Прашања-одговори,разговор ,дискусија
на  формативно оценување на активност при итражување
оценувањ (набљудување,предвидување) и двање УПИ,
е
 формативно оценуваење на планови за истражување и давање УПИ и оценување на
писмен извештај на податоци од истржување
 формативно оценуваење на активност при практични иведба(вежби,изработка на
куќуичка за птици) и давање УПИ.

Час 51 3.Наставна единица: Синџир на исхрана – потрошувачи Недела 10 Час 1

Цели  Знае како синџирите на исхраната може да бидат искористени за да се претстават
односите на исхрана во живеалиштето и да го претставува ова со текст и дијаграми
 Разбира поими произведувач, потрошувач, предатор и плен
Методи и Синџир на исхраната - потрошувачи
активност • Учениците ќе се потсетат на синџирот на исхраната на птиците од претходниот час и
и дискутирајте за другите видови на животни кои ги набројале. Дали има некои риби,
водоземци, цицачи, влечуги или инсекти?
• Учениците нека одберат друго животно (од различно живеалиште) и нека го напишат
синџирот на исхрана за него. Може да направат ‘цик-цак книги’ со нивниот синџир на
исхрана на секоја страна. Tоа можат да го споделат со партнер пред да ја претстават
нивната работа пред соучениците.
• Со целото одделение, воведете го терминот потрошувач. Дискутирајте за неодамна
користениот / направениот синџир на исхраната за да го разберат односот помеѓу
термините грабливец/плен. Овие термини потрошувач, грабливец и плен, се употребуваат
за секој синџир на исхраната.
• Покажете им на учениците некои погрешни синџири на исхраната и видете дали
учениците може да ги увидат грешките:
• трева <- овца (стрелката е во погрешна насока, тревата не јаде овци)
• Зебра -> трева -> лав (производителот секогаш доаѓа на прво место во синџирот на
исхраната).
• Трева -> импала -> хиена -> тигар (тигрите не живеат во Aфрика)
• Aлги -> ракчиња -> лигњи -> пингвин -> (поларните мечки живеат во северната
хемисфера, пингвините во јужната хемисфера).

• Додатни активности за едукација за екологија се содржани во Зелениот пакет.

• Заклучете дека потрошувачите може да бидат грабливци и/или плен
Нагледни  Цик-цак книги – исечете парче A4
средства  хартија по должина и превиткајте ги двата дела на половина и пак превитканите
делови на половина за да добиете цик-цак форма и книгата да може да стои
исправено
 Зелен пакет
Поими синџир на живеалиште грабливец дискутира
исхраната исхрана плен идентификува
хранење едни со потрошувач прави
други црта

4
Методи  Прашања-одговори,разговор ,дискусија,
на  формативно оценување на активност при
оценувањ експериментирање(набљудување,предвидување) и двање УПИ,
е
 формативно оценуваење на практични иведба(вежби,изработка на скици и цртежи
на синџири на исхрана) и давање УПИ.

Час 52 4.Наставна единица: Синџир на исхрана – произведувачи Недела 10 Час 2

ИКТ
Цели  Знае како синџирите на исхраната може да бидат искористени за да се претстават
односите на исхрана во живеалиштето и да го претставува ова со текст и дијаграми.
 Разбира поими произведувач, потрошувач, предатор и плен.
 Знае дека синџирите на исхраната започнуваат со растението (произведувачот) кое
користи енергија од Сонцето.
 Идентификува фактори што се релевантни за одредена ситуација
Методи и Синџири на исхраната – производители
активност • Наставникот нека ги потсети учениците дека растенијата се производители и потсетете се
и како растенијата произведуваат храна.
• Наведете ги производителите во синџирот на исхраната кој учениците го разгледуваа на
претходниот час.
• Дајте им на учениците карти за да ги сортираат во групи и да прават различни синџири на
исхраната.
• Поединечно учениците нека идентификуваат производител во синџирот на исхраната кој
го создале – или додајте еден доколку недостасува.
• Учениците ги допишуваат цик-цак книгите од претходниот час со интересни факти за
живеалиштето, животните или растенијата во книгата. Учениците можат заеднички да ја
оценуваат нивната работа.
• Додатни активности за едукација за екологија се содржани во Зелениот пакет.
• Заклучете дека растенијата користат сончева енергија и сами си произведуваат храна и
оттаму се наречени производители.
Нагледни  Забелешка: доволно е да се воведат растенијата како производители на 
средства храна преку користење на енергија од Сонцето.
 (Фотосинтезата ќе биде покриена подоцна)
 Примери на карти се достапни на:
 http://activities.tpet.co.uk/?resource=289#/ViewResource/id289
 Цик-цак книгата од претходниот час
 Зелен пакет
Поими синџир на производител дискутира прави Сонце
исхраната енергија идентификува црта
растение
Методи  Прашања-одговори,разговор ,дискусија,
на  формативно оценуваење на вежби,изработка на шеми синџири на исхрана УПИ.
оценувањ
е

Час 53 5.Наставна единица: Повторување за синџирот на исхрана 1 Недела 11 Час 1

Цели  Да се реализира проверка на постигањта со различни претходно планирани
активности
 Да умее ученикот самостојно да објаснува и опишува поими од темата
Методи и Наставникот го координира повторување и утврдување на содржините за одделување
5
активност одделување на материи преку усна проверка,разговор,наставен лист
и
Поими синџир на исхраната производител дискутира прави Сонце
растение енергија идентификува црта
синџир на исхраната исхрана живеалиште грабливе дискутира
хранење едни со потрошувач ц идентификува
други плен
Методи писмена проверка
на
оценувањ
е

Час 54 6.Наставна единица: Взаемни односи кај конкретни Недела 11 Час

екосистеми ИКТ 2
Цели Разбира и користи поими: биотоп, популација, биоценоза и екосистем.
-
Методи и Заемните односи кај конкретни биотопи
активност • Воведете ја, пред целиот час, идејата дека живите суштества не живеат и не можат да
и опстанат во изолација. Дефинирајте ги и објаснете ги клучните термини:
 Организми од истите видови кои живеат во иста област истовремено се нарекуваат
популација.
 Популациите кои живеат и се во интеракција во истата област се нарекуваат
биоценоза.
 Заедницата и нејзиното неживо опкружување се нарекуваат екосистем.
 Живеалиште е место каде живеат живи суштества (организми).
• Во парови учениците треба да изберат живеалиште за проучување. Ова може да биде
локално живеалиште или некое оддалечено (пр. дождовна шума, океан, корален гребен,
степа, пустина, Арктик итн.).
• Во парови учениците нека ги истражуваат мрежите на храната и меѓу заедниците на
популациите во рамките на заедницата, како подготовка за правење на модел екосистем.
• Додатни активности за едукација за екологија се содржани во Зелениот пакет.
• Заклучете дека ниту еден не може да преживее сам и дека сите ние зависиме од другите,
вклучително и луѓето.

Нагледни
средства Книги, Интернет www.prirodninauki-6.weebly.com
, ЦД Ромови , Зелен пакет, веб страна на насавникот
Поими биотоп популација биоценоза истражува
видови екосистем сумира
Методи Прашања-одговори,разговор ,дискусија,формативно оценуваење на планови за
на истражување и давање УПИ и оценување на писмен извештај на податоци од
оценувањ истржување,формативно оценуваење на практични иведба(вежби,изработка на скици и
е цртежи модел на екосистем и давање УПИ.

Час 55 7.Наставна Направете модел на екосистем Недела 12 Час 1

единица: ИКТ/ЕКО/МИО
Цели  Разбира и користи поими: биотоп, популација, биоценоза и екосистем.
 Да ја осознае важноста на одржувањето на екосистемите и исклучителното
значење на биолошкат а разновдност укажувајќи на опасноста од забрзана загуба
6
 на видовите заради промените на планетата предизвикани од човекот.
 Развивање на свест за значењето на секој од нас како поединец во одржувањето на
здрава и чиста животна средина која е неопходна за опстанок на видовите и
одржување на екосистемите
 Развивање на толеранција и соработка во групација од мешан етнички состав,
 Развивање на интерес за јазикот и културата на етникумите во Р.Македонија
Методи и Направете модел на биотоп
активност
и Во парови,( групи)учениците нека направат 3Д модел од нивниот екосистем, вклучително
сите релевантни производители, потрошувачи, грабливци и пленови.

• Посочете ги условите (светлината, температурата (во текот на денот/ноќта), количество

на дождови, видот на почва и односот со заедницата. Вклучете ги приспособувањата и
прилагоденоста на животната средина.

МИО активности
Именување и обележување на претставниците од екосистемот кој се
моделира ,покрај на македонски и на јазици од етникумите во РМакедонија чии
претставници има во паралелката .
Забелешка(Доколку нема претставници од други етникуми,податоците за имињата на
претставниците од екосистемот –модел,се бараат на интернет од google translate)

• Учениците нека го споделат екосистемот со другите и опишете како секое животно или
растение е прилагодено на својата животна средина.

ЕКО активности
•Дискусија за одржувањето на екосистемите и исклучителното значење на
биолошкат а разновдност во таа насока.
•Претпоставки и заклучоци за тоа што би се случило со конкретно претставениот
екосистем доколку некој од видовите претставени на него би угинал.
•Наведување на можни причини за угинување на одреден вид и превенција од
таквата појава преку делување на сузбивање на причнините за тоа кои најчесто се
предизвикани од човекот.

• Додатни активности за едукација за екологија се содржани во Зелениот пакет.

• Заклучете дека различните живеалишта се дом на различни популации и заедници.

Нагледни  Линк кој е подобен за целиот наставен план кој се однесува на уметноста и
средства дизајнот.) оваа активност ги охрабрува учениците да размислуваат за сите
елементи на живеалиштето.
 Кутија (може да чевли), карти, лепило, хартија, селотејп, конец
 Глина за моделирање/тесто, бои
 Зелен пакет или
 Линк (моја сугестија)makete ekosistema
https://www.google.com/search?
q=model+ekosystem&biw=1024&bih=615&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ved=0CC
8QsARqFQoTCO6WtanAoMcCFUmQLAodMqYLcQ#tbm=isch&q=makete+ekosistema&img
rc=_
Поими биотоп популација екосистем грабливец истражува
видови биоценоза синџир на исхраната плен сумира
Методи  Прашања-одговори,разговор ,дискусија,
на  формативно оценуваење на практични иведба(макета на екосистем) и давање УПИ.
оценувањ
е

7
Час 56 8.Наставна единица: Адаптација и камуфлажа ИКТ Недела 12 Час 2

Цели  Знае како синџирите на исхраната може да бидат искористени за да се претстават

односите на исхрана во живеалиштето и да го претставува ова со текст и дијаграми.
 Разбира поими произведувач, потрошувач, предатор и плен.
 Разбира и користи поими: биотоп, популација, биоценоза и екосистем.
Методи и Адаптација и камуфлажа
активност • Погледнете ја сликата на Анри Русо ‘Tигар во тропска бура’. Зошто е тешко да се види
и тигарот? Како ова му помага на тигарот?
• Активност за потрага по волнени гасеници. Објаснете дека голем број на гасеници
извршиле инвазија на училишните темели и треба да бидат откриени најбргу што е можно.
• Правила – во еден наврат смее да се собере само по една гасеница. Учениците мораат
да се вратат во базата само со една гасеница. Одберете група ученици за записничари кои
ќе се осигурат дека гасениците ќе ги залепат на двостран селотејп или лепило, по
редоследот по кој биле пронајдени.
• Оставете 1 до 2 минути за потрага (или додека повеќето не бидат пронајдени).
• Повторете ги гасениците и редоследот според кој биле пронајдени. Запазете ги
шаблоните, охрабрете објаснувања, дискутирајте за камуфлажата и зошто таа ѝ помага на
гасеницата. Споредувајте со сликата од Русо.
• Во училницата, поделени во групи, дајте им на учениците по еден локален вид на
гасеница за да ги истражуваат физичките карактеристики – боја, мазно/влакнесто,
живеалиште, исхрана, животен циклус, зрела (возрасна) фаза, распространетост,
грабливци. Забележете. За кои гасеници/пеперутки има поголема веројатност дека ќе ги
изедат грабливци? Зошто? Од кој синџир на исхрана е дел нашата стоногалка?
• Заклучете дека животното може да избегне да биде плен на грабливци доколку се
камуфлира во неговото живеалиште.
Алтернативна активност(моја сугестија)
 Учениците играат интерактивна игра на следниот линк
http://www.sheppardsoftware.com/content/animals/hidden%20animals/Hidden
%20Animals.htm
(Hidden animal games - learn animal camouflage)

Нагледни  Слика од Анри Русо – ‘Tигар во тропска бура’

средства  http://www.nga.gov/exhibitions/2006/rousseau/surprised.shtm#
 Алтернатива (моја сугестија) :активности на наведениот линк
MOŽETE LI VIDJETI ŽIRAFU NA OVOJ FOTOGRAFIJI: Većina ljudi ne može…
Видео: 25 Incredible Camouflaged Animals
 Страк од волна во разни бои (околу 4 цм долги), вклучително бои кои се слични на
‘живеалиштето’ (пред часот, расфрлајте ги овие ‘гасеници’ во живеалиште по ваш
избор)
 Стоперка (за мерење време)
 Двостран селотејп (или линија лепило долж хартија)
 Книги, Интернет, слики / фотографии
 Локално познавање
Поими биотоп синџир на грабливец набљудува
видови исхрана плен предлага

Методи  Прашања-одговори,разговор ,дискусија,

на  формативно оценување на активност при
оценувањ експериментирање(набљудување,предвидување) и двање УПИ,
е
 формативно оценуваење на планови за истражување и давање УПИ и оценување на

8
 писмен извештај на податоци од истржување
 формативно оценуваење на практични иведба(вежби,изработка на скици и цртежи
на струјни кола) и давање УПИ.
 формативно оценување на правење на фер тест и давање УПИ.
 писмена проверка
 Тест-писмена проверка на знаењата(сумативно оценување)
Час 57 9.Наставна единица: Хибернација и селење ИКТ Недела 13 Час 1

Цели  Истражува и составува синџири на исхраната во одредено живеалиште.

 Знае како синџирите на исхраната може да бидат искористени за да се претстават
односите на исхраната во живеалиштето и да го претставува ова со текст и
дијаграми.
Методи и Хибернација или селење?
активност • Водете дискусија за тоа дали во текот на целата година во околината на вашето
и училиште ги гледате истите животни. Зошто не? Зошто животните се селат? Дискутирајте.
• Направете список од то како/зошто промените низ годишните времиња влијаат на дивиот
живот: време, температура, количество на врнежи/снег/магла/град, сончеви
денови/должина на денот, недостиг на извори на живот (растенија / други животни кои
умираат).
• Како животните преживуваат во зима?
o Хибернираат (еж, желка, жаба).
o Ја поминуваат зимата како кукли или јајца (многу инсекти).
o Се селат (многу птици).
• Дискутирајте за селењето на животните. Скоро една третина од домородните птици во
Македонија мигрира.
•Одберете птица преселница која им е позната на учениците. Каде е таа сега? Зошто? Од
кој синџир на исхрана е дел во различните места каде живее?
• Видете ја куќичката за птици која ја поставивте и различните видови птици кои ја
посетувале во текот на темата. Дали дојдоа некои кои не ги очекувавте? Што научивте од
набљудувањето на локалните птици?
• Дискутирајте како можете да ја прилагодите оваа активност за да ја подобрите.

• Посетете природонаучен музеј или неговата веб-страница.

• Заклучете дека некои животни се селат за да пронајдат храна. Ова значи дека синџирот
на исхрана во одредени живеалиште може да се промени во различни времиња на
годината.

Нагледни Некои организации објавуваат сателитски податоци од следење на различни видови птици.
средства На пример:
http://www.bto.org/science/migration/tracking-studies
http://www.musmacscinat.mk/

Поими биотоп синџир на исхраната грабливец набљудува време

видови плен предлага време
годишно клима
Методи  Прашања-одговори,разговор ,дискусија,
на  Формативно оценување преку изработка на список од то како/зошто промените низ
оценувањ годишните времиња влијаат на дивиот живот: време, температура, количество на
е врнежи/снег/магла/град, сончеви денови/должина на денот, недостиг на извори на
живот (растенија / други животни кои умираат и давање УПИ

9
Час 58 10.Наставна единица: Повторување за синџирот на исхрана Недела 13 Час 2
2
Цели  Утврдување на целата тематска единица
 Да се реализира проверка на постигањта со различни ретходно планирани
активности
 Да умее ученикот самостојно да објаснува и опишува поими од темата
Методи и  Утврдување на целата тематска единица
активност  Да се реализира проверка на постигањта со различни ретходно планирани
и активност
Нагледни Тест,пенкало
средства
Поими синџир на видови биотоп клима дискутира ,набљуду
исхрана популација растение потрошувач ва
хранење едни со биоценоза производител грабливец идентификува ,прав
други екосистем енергија плен и
исхрана годишно време Сонце опишува ,црта ,пред
време лага ,истражува
сумира
Методи Тест-писмена проверка на знаењата(сумативно оценување)
на
оценувањ
е

Очекувани резултати

 Знае како синџирите на исхрана може да бидат искористени за да се претстават односите на

исхрана во
 живеалиштето и да го претставува ова со текст и дијаграми.
 Знае дека синџирите на исхрана започнуваат со растението (произведувачот) кое користи
енергија од Сонцето.
 Разбира поими произведувач, потрошувач, предатор и плен.
 Истражува и составува синџири на исхрана во одредено живеалиште.
 Разбира и користи поими: биотоп, популација, биоценоза и екосистем.
 Разгледува како научниците комбинираат докази од набљудувањето и мерењето со креативно
размислување за да предложат нови идеи и објаснувања за феноменот.
 Собира докази и податоци за да провери идеи вклучувајќи и претпоставки.
 Планира истражувачка работа
 Наоѓа и претставува докази
 Разгледува докази и пристап

Методи на оценување
Целите на часот се дефинирани и на учениците им се соопштуваат на почетокот на часот,а
според нивната функционална дефинираноист(мерливост),наставникот применува формативно
оценување во сите фази од часот.Наставникот поставува релевантни прашања,но и учениците треба
постапно да се оспособуваат за да поставуваат добро формулирани прашања.Наставникот оценува во
тек на сите активности,дискусијата и примената.
Наставникот дава усна повратна информација непосредно во текот на процесот на учење ,како и
во текот на презентацијата на наученото,со цел ученикот подобро да го осознае процесот на сопствено
учење и напредување.
Исто така ,учениците може да се самооценуваат и да ја оценуваат работата на своите
соученици(взаемно оценување),со помош на претходно зададени критериуми и упатства за нивно
користење,кои наставникот ќе ги подготви според стандардите на знаење.При оценување на
10
презентации од групи на ученици, од самите ученици ,наставникот изготвува чек листи за проверка со
зададени критериуми и правила на оценување
Наставникот изработува инструменти за проверување на постигањата на
учениците(шеми,прашања(наставен,контролен лист)графички организери со кои ја согледува наставата
и ефикасноста во учењето.
Оценувањето се врши со тековно(формативно)оценување кое се практикува за време на секој
час.Прашањата се поставуваат според стандарди на оценување и Блумова таксономија.Наставникот ги
бележи резултатите од своето тековно проверување во евидентни листови,чек листи за усни одговори
и групни презентации.При формирање на сумативна оценка која се однесува на темата наставникот ги
зема во педвид резултатите од различните начини на проверување на постигањата на учениците ,но
притоа во ја зема во предвид формалноста на секој од тие резултати како критериум по кој ќе го одреди
процентуално уделот на тој резултат во сумативната оценка.Како најформални резултати се земаат
резултатите од оние начини на проверување кои во себе вклучуваат голем процент на
објективност(контролен лист,тематски тест,одговори на усни прашања составени според стандарди и
Блумова таксономија)

Начини на проверување и оценување

-Усни одговори на прашања поставени од наставникот или од ученици,разговор меѓу наставникот и

учениците и разговор меѓу учениците
-Писмен и звештаи,евиденции на податоци од истражувања
-Практична изведба(вежби,моделирање,изработка на цртежи,скици,други графички
материјали,примена на формули и сл.)
-Проектна работа(набљудување,предвидување,собирање податоци и објекти,мерења,запишување и
прикажување на податоците,презентирање)
-Работа во група

Други средства и постапки за следење и оценување

-Разговор-дијалог наставник –ученик

-Контролни листови,тестови на знаење
-Домашни работи
-Чек листи

Забелешка
Во текот на реализација на темата ,за одредени наставни единици,наставникот по своја процена
според условите ги одредува или по потреба ги менува предвидените активности,форми,методи на
работа и избира погодна техника на учење преку кои најпродуктивно би се усвоило содржината која се
обработува.
Техники на учење со можност за примена во обработка на овие содржини би биле:
бура на идеи,умна мапа,сложувалка,коцка,пауза за разјаснување,чекање,венов дијаграм,грозд,инсерт и
други.Техниката која ќе се употребува наставникот ја забележува во дневната подготовка.

Забелешки од реализација на темата

11