Report: Tula

Submitted by Group 6 (BSCE-1B):

Duran, Angelica
Dineros, Abencio
Pluma, Elijah E.
TULA : Anyo, Uri,
Elemento, at mga Tanyag na
Makata
ANO ANG
TULA?
Ang tula o panulaan ay
isang uri ng sining at
panitikan na naglalayong
ipahayag ang kaisipan,
damdamin, karanasan, at
imahinasyon ng may-akda
sa pamamagitan ng mga
salita na maingat na pinili
at inayos.
MGA ELEMENTO
NG TULA
1. SUKAT

o Ito ay tumutukoy sa bilang ng pantig sa bawat taludtod. Ang pantig ay

tumutukoy sa paraan ng pagbasa.
Halimbawa sa pagtukoy ng pantig:
Isda : is/da 2 pantig
Isda sa palengke :
Is/da/sa/pa/leng/ke 6 pantig
 May dalawang uri ng tugma:
1. Ganap – kapag magkakapareho ang tunog at
2. TUGMA titik ng huling salita sa bawat taludtod.
Halimabawa: Mahirap sumaya
Ang taong may sala
2. Di-Ganap – kapag magkakapareho
➢Tumutukoy sa lamang ng tunog ng huling salita sa bawat
pagkakapareho ng huling taludtod.
tunog o titik ng salita sa Halimbawa:
bawat taludtod.
May isang lupain sa dakong Silangan
➢Elemento ng tula na Na nag-aalaga ay sikat ng araw
nagbibigay ng himig at
Kaya napatanyag ay sa kagandahan
indayog.
At napabalita sa magandang asal.
3. SAKNONG 4. TALINGHAGA

➢Ito ay tumutukoy sa mga ➢Tumutukoy ito sa paggamit ng

grupo ng taludtod ng tula. matatalinghagang salita upang
➢Ito ay maaring magsimula sa pukawin ang mga damdamin
dalawa o higit pang taludtod. ng mga mambabasa.
ANYO NG TULA
 MALAYANG
TALUDTURAN

TRADISYUNAL

MAY SUKAT NA
WALANG TUGMA

WALANG SUKAT
NA MAY TUGMA
1. MALAYANG TALUDTURAN
➢Ito ay isang uri ng tula na
walang sinusunod na sukat,
tugma, o anyo.
➢Layunin nitong bigyang
kalayaan ang manunulat na
ipahayag ang kanyang
damdamin, kaisipan, o ideya
sa paraang nais niya.
BUKAS KO ISA-ISANG ITATAPON
Ni: Avon Adarna
Bukas ko isa-isang itatapon
Ang mga multo ng kahapon,
Isasapi ko sa mga alon, ang luha kong
bumabalong.
Ang dumi kong kalooban
Ilalaglag ko sa daan,
Pagbalik ko sa hangganan,
Iba na akong nilalang.
At sa puti ng alapaap,
Harinawang tumalab,
At makita nag kislap,
Nitong Poong mliyag!
2. TRADISYUNAL

➢ Ito ay sumusunod sa mga

tiyak na patakaran tulad ng
sukat, tugma, at paggamit ng
mga matatalinghagang salita.
➢ Ito ay maaaring maging higit
na matigas at may disiplina
kumpara sa malayang
taludturan, ngunit nagbibigay
ng mas malalim na
kahulugan at musikalidad sa
tula.
 3. MAY SUKAT NA 4. WALANG SUKAT NA MAY
WALANG TUGMA TUGMA

➢Ito ay mga tulang may ➢Ito ay tumutukoy sa mga

tiyak na bilang ng tulang walang tiyak na
pantig sa bawat bilang ng pantig sa
taludtod, ngunit ang bawat taludtod, ngunit
huling pantig ay hindi ang huling pantig ay
magkakasingtunog o magkakasintunog o
hindi magkakatugma. magkakatugma.
MGA URI NG TULA
 NARATIBO

URI TULANG
LIRIKO NG
TULA DULA

TULANG
PATNIGAN
 1. LIRIKO O TULANG Elihiya
PANDAMDAMIN
Dalit o
Pastoral
➢ Ito ay uri ng tula na Hymno
nagpapahayag ng damdamin,
HALIMBAWA
iniisip, at persepsyon ng makata. NG TULANG
➢ Ito ay maikli, masining, at LIRIKO
nagtatampok ng masisidhing
Awit o
damdamin tulad ng pag-ibig, Oda
kalungkutan, kaligayahan, at iba Kanta
pa.
Soneto
2. NARATIBO O TULANG
MGA URI NG TULANG
PASALAYSAY PASALAYSAY

❑ Ito ay uri ng tula na

nagkukuwento o nagsasalaysay Epiko o Tulasinta
ng mga pangyayari, karanasan, o Talabunyi
kuwento.
❑ Ito ay naglalarawan ng mga
mahahalagang tagpo at karakter
sa isang kwento gamit ang tula. Tulakanta Tulagunam
❑ Halimbawa nito ay ang “Ibong
Adarna”
3. TULANG DULA
➢Ito ay ang mga tula na
itinatanghal sa entablado o
dulaan.
➢Naglalarawan ng mga tagpo at
sitwasyon na maaaring
makatotohanan o kathang-isip.
Mga Uri ng Tulang Dula
1. Mag-isang Salaysay (monologue)
2. Dulang Liriko-Dramatiko
3. Dulang Katatawanan
4. Dulang Kalunoslunos
5. Dulang Madamdamin
6. Dulang Katawa-tawang Kalunos-lunos
7. Dulang Pauroy
4. TULANG PATNIGAN MGA URI NG
TULANG PATNIGAN
➢ Ito ay uri ng tula na
nagtatampok ng sagutan o
debate sa pagitan ng mga
1. KARAGATAN
makata sa paraang patula.
➢ Naglalayong ipakita ang galing, 2. DUPLO
talino, at katuwiran ng bawat
makata. 3. BALAGTASAN
➢ Isang halimbawa nito ay ang
‘Balagtasan’
4. BATUTIAN
MGA TANYAG NA
MAKATA NG
TULA
 FRANCISCO ‘BALAGTAS’ BALTAZAR
(1788-1862)

➢Isa sa pinakatanyag na makata sa kasaysayan ng

Panitikang Filipino.
➢Ang kanyang pinakasikat na akda ay ang
“Florante at Laura”
➢Ang kanyang kontribusyon ay nagbigay-daan sa
pagpapaunlad ng tulang Tagalog at nagtatakda
ng pamantayan sa kalidad ng panulaan.
 JOSE P. RIZAL
(1861-1896)

➢Bukod sa pagiging isang bansang bayani,

si Jose Rizal ay kilala rin bilang isang
mahusay na makata.
➢Ang kanyang mga tula, tulad ng “Mi
Ultimo Adios” at “Sa Aking Mga Kabata”
ay nagpakita ng kanyang pagmamahal sa
bayan.
 AMADO V. HERNANDEZ
(1903-1970)

➢Kilala bilang isang proletaryong makata at

aktibista.
➢Ang kanyang mga tula ay nagpapakita ng
kanyang pagkaalarma sa mga isyung panlipunan
at panggagahasa sa karapatang pantao.
➢Isa sa kanyang tanyag na tula ay ang “Isang
Dipang Langit”
 JOSE CORAZON DE JESUS
(1896-1932)

➢Kilala rin bilang Huseng Batute

➢Kilala sa kanyang makabagong pagsulat ng tula
➢Ang kanyang mga akda ay may malalim na
emosyon na tumatalakay sa mga isyung
panlipunan at politika.
➢Isa sa kanyang pinakatanyag na tula ay ang
“Bayan Ko”
 WILLIAM SHAKESPEARE
(1564-1616)

➢Kilala bilang isa sa pinakamahusay na

dramaturgo sa kasaysayan
➢Naglikha ng maraming mga tanyag na soneto
tulad ng “Romeo and Juliet,” “Hamlet,” at
“Macbeth.”
➢Ang kanyang kontribusyon sa tula nagbigay-daan
sa pag-unlad ng teatro at nagpabago ng paraan
ng pagsusulat ng tula.
MGA PAG-UURI NG
TULA
GROUP 6
 •Ang Tula Bilang • Tula Bilang • Tula at Kultura:
Ekspresyon ng Panlipunang Maaaring suriin ang
Emosyon Komunikasyon ugnayan ng tula at
Nilalaman: kultura
Tula Bilang Ekspresyon ng
Emosyon
- Ang tula ay isang malikhain at malalim na anyo
ng panitikan na naglalayong magpahayag ng mga
emosyon at damdamin ng isang tao.
 SAKLAW:
Tula Bilang Pagsasalarawan ng Ligaya
- Ang tula ay isang makapangyarihang paraan upang
ipahayag ang ligaya at kasiyahan.
- Halimbawa ng mga tula tungkol sa ligaya: “Tunay na
Ligaya” ni Jose Corazon de Jesus, “Ang Pag-ibig” ni
Jose Rizal.
Tula Bilang Pagsasalarawan ng Kalungkutan
- Ang tula ay isang daan upang maipahayag ang
kalungkutan at pighati.
- Halimbawa ng mga tula tungkol sa kalungkutan: “Sa
Aking mga Kababata” ni Jose Rizal, “Kung Tuyo na
ang Luha Mo, Aking Bayan” ni Rolando Tinio.
Tula Bilang Pagsasalarawan ng Pag-ibig
- Ang Paraan ng pagpapahayag ng pag-ibig at romantikong
damdamin.
- Halimbawa ng mga tula tungkol sa pag-ibig: “Isang
Dipang Langit” ni Amado V. Hernandez, “Ang Pag-ibig
Kong Ito” ni Teo S. Baylen.
Tula Bilang Pagsasalarawan ng Poot at Galit
- Ang tula ay isang makapangyarihang sining na
naglalayong magpahayag ng iba’t ibang uri ng
emosyon, kabilang ang poot at galit.
- Maaaring bunga ng pang-aapi, pagkabigo,
pagkakasala, o anumang pangyayari na nagdulot
ng pagkabahala o pagkainis.
 Tula Bilang Panlipunang
Komunikasyon

- Ang tula ay isang anyo ng panitikan na naglalayong

magpakilos at magpahayag ng mga saloobin, damdamin, at
karanasan ng isang tao.
 SAKLAW:

Elemento ng Tula Pagpapahalaga sa Wika at

- Sukat at Tugma Identidad
- Ang sukat at tugma ay mga elemento ng tula na
- Ang paggamit ng tula bilang panlipunang
nagbibigay ng ritmo at musikalidad sa
pagsasalita ng mga taludtod. komunikasyon ay nagpapakita ng ating pagmamalaki at
pagpapahalaga sa ating identidad bilang isang bansa o
komunidad.
Imaherya at Simbolismo
Pagpapahayag ng mga Isyu at Pangyayari sa
- Ipahayag ang mga kaisipan, emosyon, at saloobin
Lipunan
gamit ang imaherya at simbolismo.
- Maaaring bigyang-tuon ang mga suliranin tulad ng
kahirapan, karahasan, kapayapaan, at katarungan.
 Tula at Kultura: Maaaring
suriin ang ugnayan ng tula at
kultura
- Ang tula ay isang anyo ng panitikan na sumasalamin sa kultura ng isang
tao, bansa, o komunidad.
- Naglalarawan ng mga karanasan, paniniwala, at mga tradisyon ng mga
tao.
 SAKLAW:

Ang Tula bilang Pagsasalaysay ng Kultura Ekspresyon ng Damdamin at Saloobin

- Naglalaman ng mga salaysay, mito, at alamat. - Maipahayag nila ang kanilang mga damdamin, saloobin,
- Maipasa at mapanatili ang mga tradisyon, kaugalian, at pananaw sa buhay.
at mga kuwento ng isang lipunan.

Paglalahad ng mga Paniniwala at Tradisyon

Pagpapahalaga sa Wika at Kultura
- Naipapakita ang kahalagahan ng wika bilang bahagi - Ang mga tula ay naglalaman ng mga paniniwala
ng pagpapahayag ng mga kaisipan, damdamin, at at tradisyon na nagpapakita ng kultura ng isang
karanasan ng isang komunidad. lipunan.

Pagtangkilik at Paggamit ng Tula sa Kultura

- Ang pagtangkilik at paggamit ng mga tula sa isang
kultura ay nagpapakita ng pagpapahalaga sa sining at
panitikan.
IBA PANG
ASPEKTO
TUNGKOL SA
TULA
GROUP 6
 MGA TATALAKAYIN
Pag-aaral ng Modernong
Tendensiya sa Tula

Iba pang definition ng Tula

Paggawa ng Kanta: Tula bilang

Unang Hakbang

Summary

Mga Sinangguning Gawa

35 TULA 20XX
 Click to add photo
I. Panimula
PAG-AARAL NG
MODERNONG
Ang tula ay isang uri ng sining na
gumagamit ng mga salita at ritmo
TENDENSIYA SA
upang ipahayag ang mga damdamin,
TULA
karanasan, at kaisipan ng isang tao
(France, 2018). May mga modernong
tendensya na lumitaw sa larangan ng
tula sa kasalukuyang panahon. Ang
layunin ng mga modernong trend na ito
ay suriin at baguhin ang tradisyonal
na paraan ng paglikha at pagsulat ng
tula. (Daza, 2021).
 Click to add photo
PAG-AARAL NG
II. Pagsasalin sa iba't ibang Wika at MODERNONG
Kultura TENDENSIYA SA
Ang mga makata ng modernong TULA
panitikan ay maaaring maglaro at mag-
eksperimento sa iba't ibang wika at
kultura. Ang kahusayan sa pagsulat ay
pinahusay at ang mensahe ng tula ay
ipinapasa sa mas maraming mambabasa
sa pamamagitan ng pagsasalin ng tula
sa iba't ibang wika (Zafra, 2016).
 Click to add photo
II. Pagsasalin sa iba't ibang Wika at
PAG-AARAL NG
Kultura MODERNONG
Halimbawa mula sa https://proudpinoy.ph/filipino-
TENDENSIYA SA
lesson/tula-tungkol-sa-wikang-filipino-tula-tungkol-sa- TULA
wika/ :

"Sa Aking mga Kabata" ni Jose Rizal na isinalin sa

Ingles ni Nick Joaquin bilang "To My Fellow Children"

When the people of a country truly Love the language

which by heav’n they were taught to use, That country
also surely liberty pursue As does the bird which soars
to freer space above.
 Click to add photo
II. Pagsasalin sa iba't ibang Wika at
Kultura
PAG-AARAL NG
For language is the final judge and referee Upon the
MODERNONG
people in the land where it holds sway; Truth and TENDENSIYA SA
falsehood it can discriminate and say, Politeness and
abomination with ease it free.
TULA

The word gains the people’s favor by its sound, As the

arrow with its mark when released from bow; And just as
all bright gemstones from the earth below Are valued
highly when with brilliance they abound.

Thou, child, who now dost learn thy mother’s tender

tongue, In whom the love of country first abloomed in
thy heart, Be like the bird that soars undauntedly on
high; Truly thou’lt be the nation’s light and honor in
time.
 Click to add photo
PAG-AARAL NG
III. Tendensiya sa Nilalaman ng Tula MODERNONG
A. Personal na Paglalahad TENDENSIYA SA
Ang paglalahad ng tula hango sa personal TULA
na karanasan ay nagbibigay ng higit na
atensyon sa pagsasama-sama ng mga damdamin
at karanasan ng mga makata sa kanilang
sariling paglalahad. Sa pamamagitan ng
pagpapahayag ng kanilang mga kuwento sa
pamamagitan ng tula, nagiging mas personal
ito at maaaring makahikayat sa mga mambabasa
na makipag-ugnayan at magkaroon ng empatiya
sa kanilang mga karanasan (Dumlao, 2009).
 Click to add photo
III. Tendensiya sa Nilalaman ng PAG-AARAL NG
Tula MODERNONG
TENDENSIYA SA
A. Personal na Paglalahad TULA
Halimbawa mula kay K., (2020):
May Pagbabago pa ba? (sulat ni AIJ)

Ating tingnan ang kapaligiran,

Ito’y tila isang panaginip.
“Tulong”, ingay nga bawat tahanan,
Naghihintay kung sinong sasagip.
 Click to add photo
III. Tendensiya sa Nilalaman ng Tula PAG-AARAL NG
A. Personal na Paglalahad MODERNONG
Libong buhay na ang kinitil, TENDENSIYA SA
Nitong sakim na pandemya sa bansa. TULA
“Tulong”, hinaing ng bawat ospital,
Pero gobyerno’y tila nagbubulag bulagan pa.

Hanggang kailan itong pagtitiis,

Tayo’y matutulungan ba?
Hanggan kailan itong pagdurusa,
May pagbabago pa ba?

- Itong tula na ito ay hango sa karanasan ng sumulat na

si AIJ tungkol sa pangdemyang COVID-19.
 Click to add photo
PAG-AARAL NG
III. Tendensiya sa Nilalaman ng Tula MODERNONG
B. Pagsasalamin ng Lipunan at Isyung TENDENSIYA SA
Panlipunan TULA
Ang mga pagsasalamin sa lipunan at mga
isyung panlipunan ay karaniwang makikita sa
mga modernong tula. Ang mga makata ay
nagpapahayag ng kanilang mga opinyon at
pananaw sa mga bagay tulad ng pag-ibig,
katarungan, kahirapan, at diskriminasyon.
Ang tula ay nagbibigay-daan sa mga makata na
magbigay ng malalim na pananaw at mag-udyok
ng pagbabago. (Lumbera, 2008).
 Click to add photo
III. Tendensiya sa Nilalaman ng Tula PAG-AARAL NG
B. Pagsasalamin ng Lipunan at Isyung Panlipunan MODERNONG
Ang sumusunod ay isang halimbawa ng tula tungkol TENDENSIYA SA
sa diskriminasyon sa mga miyembro ng LGBTQIA+ na
nagsasalaysay ng mga karanasan ng isang taong
TULA
nakaranas ng diskriminasyon dahil sa kanilang
kasarian:
Ang Aking Pagkatao
Sulat ni Jomar Bulda

Ako ay isang bakla

Na hindi tanggap ng lipunan
Ako ay isang bakla
Na hindi matanggap-tanggap
III. Tendensiya sa Nilalaman ng Tula
Click to add photo
B. Pagsasalamin ng Lipunan at Isyung Panlipunan PAG-AARAL NG
MODERNONG
Ako ay isang bakla TENDENSIYA SA
Na hindi kayang tanggapin ng pamilya TULA
Ako ay isang bakla
Na hindi kayang tanggapin ng lipunan

Ako ay isang bakla

Na walang karapatang magmahal
Ako ay isang bakla
Na walang karapatang magpakatotoo
 Click to add photo
PAG-AARAL NG
III. Tendensiya sa Nilalaman ng Tula
B. Pagsasalamin ng Lipunan at Isyung Panlipunan

Ako ay isang bakla MODERNONG

Na walang karapatang mabuhay ng malaya TENDENSIYA SA
Ako ay isang bakla TULA
Na walang karapatang mabuhay ng tahimik

Ngunit ako ay isang tao rin

Na may damdamin at karapatan
Ngunit ako ay isang tao rin
Na may pangarap at layunin

Kaya't huwag mo akong husgahan

Dahil ako'y tao rin na may pagkatao at dignidad.
 Click to add photo
PAG-AARAL NG
IV. Tendensiya sa Estilo at Tema
MODERNONG
A. Eksperimental na Estilo
TENDENSIYA SA
Ayon kay Arguelles (2018), Ang eksperimental
na estilo sa paggamit ng wika, estruktura, at
TULA
mga tuntunin ng tula ay bumubuo sa modernong
tula. Ang paggamit ng mga hindi pangkaraniwang
salita, malayang pagpapalit ng sukat, paggamit
ng malikhaing pagsusulat, at iba pang mga
paraan ng paglalaro sa mga elemento ng tula ay
ilan sa mga halimbawa ng kung ano ang maaaring
mangyari sa tula. Nagiging malaya ang mga
makata na ipahayag ang kanilang kahusayan at
orihinalidad sa pamamagitan ng pag-
eksperimento.
 Click to add photo
IV. Tendensiya sa Estilo at Tema
PAG-AARAL NG
A. Eksperimental na Estilo
MODERNONG
TENDENSIYA SA
Halimbawa:
Ang Unang Baboy Sa Langit
TULA
Sulat ni Jose Garcia Villa

Ang unang baboy sa langit

Nang dumating sa kabilugan
Ng buwan ay nagtataka
Ang mga bituin sa kalangitan.
 Click to add photo
IV. Tendensiya sa Estilo at Tema PAG-AARAL NG
A. Eksperimental na Estilo MODERNONG
Bakit daw may baboy sa langit?
TENDENSIYA SA
At bakit pa naman hindi?
TULA
Kung ang tao'y mayroon ding anghel
At mga demonyo sa impiyerno.

At ang baboy ay hindi basta-basta,

Kundi isang baboy na may pakpak,
At lumilipad sa kalawakan,
At nagpapakita ng kanyang galing.
 Click to add photo
PAG-AARAL NG
IV. Tendensiya sa Estilo at Tema MODERNONG
B. Makabagong Tema TENDENSIYA SA
Ang mga temang nauugnay sa modernong TULA
panahon ay makikita sa mga tula ng
kasalukuyang panahon. Maaaring
isaalang-alang nito ang teknolohiya,
globalisasyon, kawalan ng katarungan,
identidad, gender, at iba pang mga isyu
sa lipunan. Sa pamamagitan ng paggamit
ng mga makabagong tema, ang mga
problema at isyu ng kasalukuyang
panahon ay ipinakita (Coroza, 2006).
 Click to add photo
IV. Tendensiya sa Estilo at Tema PAG-AARAL NG
B. Makabagong Tema MODERNONG
Halimbawa: TENDENSIYA SA
Tanging Hiling
TULA
Sulat ni Elijah
Kita ko sa ‘yong salamin
Ang ulap sa likod ng bangin
Minsan na akong sumilip doon
Ngunit, takot kung ika’y lumingun.

Sa bawat takbo ng oras

Mga panahong nalagas
Ibig sana ika’y angkinin
Matapos tumalon sa bangin.
 Click to add photo
IV. Tendensiya sa Estilo at Tema PAG-AARAL NG
B. Makabagong Tema MODERNONG
Kamukha mo ‘yong aso, TENDENSIYA SA
Ng minsa’y umangkin ng pagkain ko. TULA
Sana lahat inaangkin.
Tanging hiling ay ika’y makapiling.

Husgahan man ng hangin,

Obserbahan man ng mga ulap sa likod ng
bangin,
Tanging hiling na sana’y ibigin.
Ang bahagharing ika’y panalangin.
 Click to add photo
IV. Tendensiya sa Estilo at Tema PAG-AARAL NG
B. Makabagong Tema
MODERNONG
Nang sa wakas ika’y nakausap, TENDENSIYA SA
Nakasama’t naging isa sa mga ulap,
TULA
Mawari mo sana ang
Nais mo pa rin bang mahulog sa bangin?
hiling,
Iibigin mo parin ba at aangkinin?
Ako’y sana’y
bigyan pansin.
Parang panaginip lang, ‘Wag mo lang akong
Noo’y gusto lang maangkin, angkinin,
Ngayo’y halik mo na ang tingin. Wag sanang umalis
Tingin na sabik kong dinggin. at ako’y iibigin.
 Click to add photo
V. Konklusyon PAG-AARAL NG
Ang malawak na ekspresyon at MODERNONG
eksperimentasyon ng mga makata ay TENDENSIYA SA
pinahihintulutan ng mga modernong TULA
tendensya sa tula. Ang sining ng tula
ay nagiging mas malaya at nag-aangat ng
mga pagpapahalaga at kaisipan ng
panitikan sa kasalukuyang panahon sa
pamamagitan ng malayang paglikha ng
tula, pagsasalin sa iba't ibang wika at
kultura, personal na paglalahad,
eksperimental na estilo, pagsasalamin
ng mga isyung panlipunan at lipunan, at
pagtalakay ng mga makabagong tema.
PARA MAS
MAINTINDIHAN PA
LALO ANG TULA,
NARITO ANG IBA PANG
MGA DESCRIPTION NG
TULA.

55 PRESENTATION TITLE 20XX

Ang tula ay isang uri ng sining na
nagbibigay-daan sa isang makata na
malikhaing ipahayag ang kanilang
mga damdamin, karanasan, at
kaisipan. Ito ay isang lugar kung
saan ang mga salita at ritmo ay
ginagamit upang ipahayag ang mga
damdamin at ideya nang higit pa
(N., 2020).
56 PRESENTATION TITLE 20XX
Ang tula, na may katangiang liriko,
ay nagsisilbing sisidlan ng taos-
pusong damdamin at personal na
pagtatagpo ng makata. Sa
pamamagitan ng mahusay na paggamit
ng wika at matingkad na imahe, ang
sining ng pagbubuo ng mga tula ay
lumalampas sa isang malalim at may
epektong karanasan (C., 2022).
57 PRESENTATION TITLE 20XX
Ang tula, isang larangan ng walang
hangganang imahinasyon, ay naglalayong
lumikha ng matingkad na imahe at mag-apoy sa
natutulog na pagkamalikhain ng mambabasa.
Gamit ang kapangyarihan ng mga metapora,
simbolismo, at evocative na imahe, hinahabi
nito ang isang tapiserya ng malalawak na
kaisipan at damdamin sa loob ng mga taludtod
nito (TULA: Kahulugan, Elemento, Uri, at Mga
Halimbawa Ng Tula, 2023).
58 PRESENTATION TITLE 20XX
Hindi maikakaila ang pagkakaugnay ng tula at
musika. Sa pamamagitan ng maindayog na ritmo nito,
magkatugmang komposisyon, at ang liriko na
resonance ng mga salita, ang tula ay nagiging isang
tunay na simponya, na nakakaakit sa mga manonood
nito at nagpapayaman sa kanilang pandama na
paglalakbay. Ang pagbubuhos ng musicality sa poetic
verse ay nagbibigay dito ng isang intrinsic na
halaga, na nagpapataas sa paglalakbay ng mambabasa
sa isang larangan ng malalim na damdamin (K.,
2020).

59 PRESENTATION TITLE 20XX

Ang tula, sa kakanyahan nito, ay
nagsisilbing isang transformative compass
para sa isip, na inilalantad ang hindi pa
natukoy na mga lugar ng pang-unawa at pag-
unawa tungkol sa abstract na mga paniwala,
damdamin, at ang mga sali-salimuot ng mga
pangyayari sa buhay. Ito ay nagtataglay ng
kapangyarihang mahusay na magsalita at
magpaloob ng karunungan na nagnanais na
makuha at mapag-usapan (Charlz, 2022).
60 PRESENTATION TITLE 20XX
Kung minsan, ang tula ay nahuhubog sa
loob ng isang maigsi na balangkas o
maikling pagkukuwento. Sa loob ng
limitadong bilang ng mga salita, ang
tula ay may malalim at masining na
kalikasan, na nagbibigay-daan sa mga
makata na malalim na pag-aralan ang
core at pangunahing konsepto ng isang
paksa (France, 2020).
61 PRESENTATION TITLE 20XX
 Click to add photo
I. Panimula PAGGAWA NG
Ang pagsasama-sama ng musika at KANTA: TULA
panitikan ay kitang-kita sa kanilang BILANG UNANG
ibinahaging kakayahang maghatid ng HAKBANG
malalim na damdamin at mga personal
na pagtatagpo. Sa loob ng larangan ng
pagsulat ng kanta, ang tula ay
gumaganap ng isang mahalagang papel,
na nagsisilbing isang mahalagang
katalista para sa mga musikero upang
bumuo ng mga kanta na sumasalamin sa
malalim na kahalagahan at taos-pusong
damdamin (Valdellon, 2018).
 Click to add photo
II. Pagsasalin ng Damdamin sa Tula PAGGAWA NG
A. Ekspresibong Pagkakasulat KANTA: TULA
Ang tula, isang anyo ng sining na BILANG UNANG
pampanitikan, ay nag-aalok ng kalayaang
maisalaysay nang mahusay ang kaloob-looban ng mga
HAKBANG
damdamin at mga nakatagpo. Sa pamamagitan ng isang
mahusay na timpla ng wika, metapora, at imahe, ang
makata ay nagsasaliksik sa kaibuturan ng kanilang
mga damdamin, na nagbibigay sa kanila ng malalim
na kahalagahan. Sa pagsisimula sa landas ng tula,
ang musikero ay nagsimula sa isang pagbabagong
paglalakbay, na kumukuha ng masalimuot na mga
kaisipan at damdamin na sa huli ay mahahanap ang
pagpapahayag sa pamamagitan ng midyum ng musika
(Ano Ang Panitikan, Anyo, Uri, Meaning at Mga
Halimbawa, 2023).
 Click to add photo
II. Pagsasalin ng Damdamin sa Tula
A. Ekspresibong Pagkakasulat
PAGGAWA NG
Halimbawa: KANTA: TULA
Pagdating ng Panahon BILANG UNANG
Sulat ni Aiza Seguirra HAKBANG
lam kong hindi mo pansin
Narito lang ako
Naghihintay na mahalin
Umaasa kahit 'di man ngayon
Mapapansin mo rin
Mapapansin mo rin
Alam kong 'di mo makita
Narito lang ako
Hinihintay lagi kita
Umaasa kahit 'di man ngayon
 Click to add photo
II. Pagsasalin ng Damdamin sa Tula
A. Ekspresibong Pagkakasulat
PAGGAWA NG
Halimbawa: KANTA: TULA
Hahanapin mo rin BILANG UNANG
Hahanapin din HAKBANG
Pagdating ng panahon, baka ikaw rin at ako
Baka tibok ng puso ko'y maging tibok ng puso mo
Sana nga'y mangyari 'yon, kahit 'di pa lang ngayon
Sana ay mahalin mo rin pagdating ng panahon
Alam kong hindi mo alam
Narito lang ako
Maghihintay kahit kailan
Nangangarap kahit 'di man ngayon
Mamahalin mo rin
Mamahalin mo rin
II. Pagsasalin ng Damdamin sa Tula Click to add photo
A. Ekspresibong Pagkakasulat PAGGAWA NG
Halimbawa:
KANTA: TULA
Pagdating ng panahon, baka ikaw rin at ako
BILANG UNANG
Baka tibok ng puso ko'y maging tibok ng puso mo
Sana nga'y mangyari 'yon, kahit 'di pa lang ngayon
HAKBANG
Sana ay mahalin mo rin pagdating ng panahon
'Di pa siguro bukas
'Di pa rin ngayon
Malay mo balang araw
Dumating din iyon
Pagdating ng panahon, baka ikaw rin at ako
Baka tibok ng puso ko'y maging tibok ng puso mo
Sana nga'y mangyari 'yon, kahit 'di pa lang ngayon
Sana ay mahalin mo rin pagdating ng panahon
 Click to add photo
PAGGAWA NG
II. Pagsasalin ng Damdamin sa Tula
KANTA: TULA
B. Ritmo at Awitin
Ang kasiningan ng tula ay nakapaloob sa
BILANG UNANG
kakaibang ritmo at maayos na resonance nito, na HAKBANG
nagbibigay ng matingkad na sigla sa nakasulat na
salita. Ang maindayog na indayog na ito, naman,
ay nagsisilbing kumpas para sa komposisyon at
bokalista ng isang kanta. Sa pamamagitan ng
mahusay na paghahanay at pag-aayos ng mga
taludtod ng isang tula, ang musikero ay
binibigyang kapangyarihan na makilala ang
pinakaangkop na pagpapakita ng mga salita sa
pamamagitan ng himig at boses (Atienza, 2014).
 Click to add photo
PAGGAWA NG
II. Pagsasalin ng Damdamin sa Tula KANTA: TULA
B. Ritmo at Awitin BILANG UNANG
Halimbawa: HAKBANG
Sa Ugoy ng Duyan
Sulat ni Lucio San Pedro

Sa Ugoy ng Duyan
Ma’y Umiikot ang mundo
Sa pagyuko’t pagtayo
Sa pagkanta’t paghilom.
 Click to add photo
II. Pagsasalin ng Damdamin sa Tula
B. Ritmo at Awitin
PAGGAWA NG
Halimbawa:
KANTA: TULA
Mama, Mama Naaalala ko pa
BILANG UNANG
Mama, Mama Yakap mo’y mahigpit pa
HAKBANG
Sa tuwing umiiyak ako
Wala ka ngang kapantay.

Sa Ugoy ng Duyan
Ma’y Umiikot ang mundo
Sa pagyuko’t pagtayo
Sa pagkanta’t paghilom.
 Click to add photo
III. Inspirasyon sa Paglikha ng Melodiya at PAGGAWA NG
Awtoridad KANTA: TULA
A. Paggawa ng Melodiya BILANG UNANG
Ayon kay Hernando (2021), ang liriko na komposisyon
at mapang-akit na ritmo ng tula ay nagtataglay ng
HAKBANG
potensyal na mag-apoy ng masining na inobasyon, lalo na
pagdating sa paggawa ng melodic arrangement para sa
isang kanta. Ang matalas at nakakapukaw na mga metapora
at imahe sa loob ng tula ay maaaring walang kahirap-
hirap na magpasiklab sa imahinasyon ng mga musikero,
nagbibigay inspirasyon sa mga melodies ng nobela at mga
natatanging musikal na bahagi na tiyak na magpapabago
sa komposisyon. Higit pa rito, ang pandinig at
maindayog na mga katangian na nakapaloob sa loob ng
tula ay maaaring magsilbing isang malalim na pundasyon
para sa ebolusyon ng mga kontemporaryong patalastas at
nakakaakit na mga interlude ng musika.
 Click to add photo
III. Inspirasyon sa Paglikha ng
PAGGAWA NG
Melodiya at Awtoridad KANTA: TULA
B. Pagbibigay ng Awtoridad
BILANG UNANG
Kapag isinalin ng isang musikero ang tula
HAKBANG
sa kanta, nagkakaroon sila ng pakiramdam ng
kapangyarihan at indibidwalidad bilang
tagapagsalita. Sa pamamagitan ng paggamit ng
kanilang sariling mga salita at damdamin,
ang kanta ay nagkakaroon ng personal at
kakaibang diwa. Binibigyan nito ang musikero
ng pagkakataong ihatid ang kanilang sariling
natatanging pagkakakilanlan at magtatag ng
koneksyon sa kanilang mga tagapakinig
(Sanchez, 2021).
 Click to add photo
IV. Pagpapahalaga at Pag-unlad ng Kultura PAGGAWA NG
A. Tradisyon at Identidad KANTA: TULA
Sa pamamagitan ng paggamit ng tula bilang BILANG UNANG
panimulang hakbang tungo sa paggawa ng isang HAKBANG
malambing na komposisyon, ang isang tao ay
nagbibigay sa mundo ng pagkakataong magpainit sa
karilagan ng kultura at pamana. Sa pamamagitan ng
masining na pagmamanipula ng wika at pagsasama ng
mga kultural na motif, binibigyang buhay ng
minstrel ang mga kaugalian ng mga ninuno, na
nagbibigay sa mga masugid na tagapakinig ng
kapangyarihang maunawaan at igalang ang kanilang
sariling kultural na tapiserya at kakanyahan
(Hunt, 2023).
 Click to add photo
IV. Pagpapahalaga at Pag-unlad ng Kultura
A. Tradisyon at Identidad
PAGGAWA NG
Halimbawa: KANTA: TULA
Bahay Kubo BILANG UNANG
HAKBANG
Bahay kubo, kahit munti
Ang halaman doon ay sari-sari.
Singkamas at talong, sigarilyas at mani
Sitaw, bataw, patani.

Kundol, patola, upo’t kalabasa

At saka mayroon pang labanos, mustasa,
Sibuyas, kamatis, bawang at luya
Sa paligid-ligid ay puno ng linga.
 Click to add photo
IV. Pagpapahalaga at Pag-unlad ng PAGGAWA NG
Kultura KANTA: TULA
B. Pagsasalin ng Kultura sa Musika BILANG UNANG
Sa pamamagitan ng paggamit ng tula bilang HAKBANG
panimulang hakbang sa sining ng pag-awit,
nabibigyan ang isang tao ng kakayahang magbigay ng
musika sa esensya ng mga karanasan ng tao, mapang-
akit na mga salaysay, at may kinalaman sa mga
usapin sa lipunan. Ang mahusay na pinagtagpi ng
tapiserya ng mga salita at konsepto sa loob ng
tula ay maaaring gamitin sa paraang nagbubunga ng
isang makabagong pagpapakita sa larangan ng
musika, sa gayo'y nagsilang ng isang maayos na
opus na sumasalamin sa malalalim na mensahe at
sumasaklaw sa magkakaibang aspeto ng kultura
(Hive, n.d.).
 Click to add photo
IV. Pagpapahalaga at Pag-unlad ng Kultura
B. Pagsasalin ng Kultura sa Musika
PAGGAWA NG
Halimbawa:
KANTA: TULA
Bayan Ko BILANG UNANG
Sulat ni Freddie Aguilar HAKBANG

Ang bayan kong Pilipinas

Lupain ng ginto't bulaklak
Pag-ibig na sa kanyang palad
Nag-alay ng ganda't dilag
At sa kanyang yumi at ganda
Dayuhan ay nahalina
Bayan ko, binihag ka
Nasadlak sa dusa
 Click to add photo
IV. Pagpapahalaga at Pag-unlad ng Kultura PAGGAWA NG
B. Pagsasalin ng Kultura sa Musika
KANTA: TULA
Halimbawa:
BILANG UNANG
Ibon mang may layang lumipad
HAKBANG
Kulungin mo at umiiyak
Bayan pa kayang sakdal-dilag
Ang 'di magnasang makaalpas
Pilipinas kong minumutya
Pugad ng luha at dalita
Aking adhika
Makita kang sakdal laya
Ibon mang may layang lumipad
 Click to add photo
IV. Pagpapahalaga at Pag-unlad ng Kultura PAGGAWA NG
B. Pagsasalin ng Kultura sa Musika KANTA: TULA
Halimbawa:
BILANG UNANG
Kulungin mo at umiiyak HAKBANG
Bayan pa kayang sakdal-dilag
Ang 'di magnasang makaalpas
Pilipinas kong minumutya
Pugad ng luha at dalita
Aking adhika
Makita kang sakdal laya
 Click to add photo
PAGGAWA NG
V. Konklusyon KANTA: TULA
Ang tula ay nagsisilbing paunang katalista
para sa pagsulat ng kanta, na nag-aalok ng malalim
BILANG UNANG
na kahalagahan, paliwanag, at impluwensya sa HAKBANG
musikero. Sa pamamagitan ng pagbabago ng mga
emosyon at mga pagtatagpo sa buhay tungo sa
mahusay na mga taludtod, indayog, at matingkad na
imahe ng tula, ang musikero ay nagtatatag ng
matatag na batayan para sa paggawa ng mga kahanga-
hangang kanta. Ang pagyakap sa tula ay nagbibigay-
daan sa musikero na yakapin at alagaan ang
pagpapahalaga at paglago ng kultura, habang
nagbibigay din ng plataporma para sa tunay na
pagpapahayag ng sarili at ang pagbuo ng personal
na pagkakakilanlan.
 SUMMARY
Ang tula, isang matibay na anyo ng
sining at paraan ng komunikasyon,
ay matagal nang itinatangi sa ating
kultura. Ang layunin nito ay ihatid
ang mga damdamin, paniniwala, at
karanasan ng mga indibidwal. Ang
magkakaibang istilo, gaya ng
modernong tula, libreng taludtod,
haiku, at soneto, ay nag-aalok sa
mga manunulat ng iba't ibang
diskarte sa kanilang likha. Itinaas
ng mga iginagalang na makata tulad
nina Francisco Balagtas, Jose
Corazon de Jesus, at Jose Garcia
Villa ang katayuan ng tula.

79 PRESENTATION TITLE 20XX

 SUMMARY
Sa pamamagitan ng kanilang gawain,
epektibong maipapahayag ng mga
makata ang isang hanay ng mga
damdamin, kabilang ang kaligayahan,
kalungkutan, pag-ibig, at takot.
Bukod dito, ang tula ay
nagsisilbing paraan ng
komunikasyong panlipunan, na
nagpapatibay ng pagkakaisa at
pagkakaunawaan sa loob ng lipunan.
Malalim na nakaugat sa kultura,
malinaw na inilalarawan ng tula ang
mga tradisyon, kaugalian, at
pagpapahalaga ng isang kultura. Ang
pagsasalin ng tula sa mga wika at
kultura ay nagpapalawak ng saklaw
ng pagpapahayag at pag-
80 PRESENTATION TITLE 20XX
eeksperimento para sa mga makata.
 SUMMARY
Ang modernong tula ay nagbibigay ng
plataporma para sa personal na
pagpapahayag, pagsisiyasat ng
lipunan, paggalugad ng mga isyung
panlipunan, at interpretasyon ng
mga kontemporaryong tema. Sa
kasalukuyan, ang larangan ng tula
ay sumasailalim sa pagbabagong
pagbabago, na naglalayong hamunin
ang kumbensyonal na komposisyon at
mga pamamaraan sa pagsulat. Ang mga
kontemporaryong interes na ito ay
sumasaklaw sa pagsasalin ng tula,
personal na pagpapahayag,
pagninilay sa lipunan, mga istilong
pang-eksperimento, at paggalugad ng
mga modernong tema.
81 PRESENTATION TITLE 20XX
 SUMMARY
Ang report namin na ito ay
nagsisikap na tuklasin ang
iba't ibang mga aspeto ng tula,
mula sa mga makasaysayang ugat
nito hanggang sa mga
kontemporaryong pananaw at
istilo. Ito rin ay
nagpapaliwanag ng malalim na
koneksyon sa pagitan ng tula at
kultura, na nagbibigay-diin sa
kahalagahan ng tula bilang
isang daluyan para sa
pagpapahayag ng sarili at
komunikasyon.

82 PRESENTATION TITLE 20XX

 MGA SINANGGUNING GAWA

France, T. (2018, April 4). Ano ang Tula? | Gabay Filipino. Gabay Filipino.
https://gabay.ph/tula/

Daza, Jennilyn. (2021). Kaantasan ng Pagkatuto ng mga Mag-aaral sa

Asignaturang Filipino Tugon sa Makabagong Estratehiya sa Pagtuturo ng
Wika at Panitikan sa Panahon ng Pandemya. La Consolacion University
Philippines. Retrieved June 29, 2023 from
https://www.researchgate.net/publication/356893311_Kaantasan_ng_Pagkatut
o_ng_mga_Mag-
aaral_sa_Asignaturang_Filipino_Tugon_sa_Makabagong_Estratehiya_sa_Pagtut
uro_ng_Wika_at_Panitikan_sa_Panahon_ng_Pandemya

83 PRESENTATION TITLE 20XX

 MGA SINANGGUNING GAWA

Tula Tungkol sa Wikang Filipino - 11 Maikling Tula - ProudPinoy.

https://proudpinoy.ph/filipino-lesson/tula-tungkol-sa-wikang-filipino-
tula-tungkol-sa-wika/.

F. (2023, March 27). Ano ang Tula, Uri, Elemento at Mga Halimbawa Nito.
Filipino.Net.ph. https://filipino.net.ph/ano-ang-tula/

K. (2020, August 7). Tula Tungkol Sa Pandemya – Halimbawa Ng Tula Tungkol Sa

Pandemya. Philippine News. https://philnews.ph/2020/08/07/tula-tungkol-
sa-pandemya-halimbawa-ng-tula-tungkol-sa-pandemya/

84 PRESENTATION TITLE 20XX

 MGA SINANGGUNING GAWA

Bulda, J. (2017). Pilipinas: Mga Estudyanteng LGBT Nakararanas Ng Bullying,

Abuso | Human Rights Watch.
https://www.hrw.org/tl/news/2017/06/22/304808

Zafra, G. (2016, April 30). Ang Pagtuturo ng Wika at Kulturang Filipino sa

Disiplinang Filipino (Konteksto ng K-12). Katipunan: Journal Ng Mga Ng
Mga Pag-Aaral Sa Wika, Panitikan, Sining at Kulturang Filipino, 1, 4–28.
https://doi.org/10.13185/kat2016.00102

Dumlao, E. V. (2009). Tungo sa Mapagpalayang Pagtula. The UPLB Journal,

6(1).

85 PRESENTATION TITLE 20XX

 MGA SINANGGUNING GAWA

Lumbera, B. (2008). Poetika/politika: tinipong mga tula. UP Press.

Arguelles, M. V. (2018). Poetika ng Pagbubura Bílang

Pagbubuo/Poefics of Erasure as Creafion. Malay, 30(2), 1-19.

Villa, J.G. (2018). Malikhaing Pagsulat: Tula.

https://www.slideshare.net/andreatiangco9/malikhaing-pagsulat-
tula

86 PRESENTATION TITLE 20XX

 MGA SINANGGUNING GAWA

Coroza, M. M. (2006). Ang Dapat Mabatid ng Sinumang Tutula (O

Magtuturo ng Pagsulat ng Tula)

Villa, J.G. (2021). Tula Tungkol Sa Globalisasyon – Halimbawa At

Kahulugan. Philippine News. https://philnews.ph/2021/03/08/tula-
tungkol-sa-globalisasyon-halimbawa-at-kahulugan/

N. (2020, July 20). %%title%%. Noypi.com.ph.

https://noypi.com.ph/tula/

87 PRESENTATION TITLE 20XX

 MGA SINANGGUNING GAWA

C. (2022, November 9). Tulang Liriko Kahulugan, Uri, At Halimbawa. ProudPinoy.

https://proudpinoy.ph/filipino-lesson/tulang-liriko-kahulugan-uri-at-halimbawa/

TULA: Kahulugan, Elemento, Uri, at mga Halimbawa ng Tula. (2023, February 21).
Noypi.com.ph.
https://noypi.com.ph/tula/#:~:text=Ano%20ang%20Tula%3F%20Ang%20tula%20o%20panulaa
n%20ay,at%20magagandang%20kaisipan%20gamit%20ang%20maririkit%20na%20salita.

K. (2020, January 7). Tula - 10 Halimbawa Ng Mga Tulang Pilipino - Philnews.

Philippine News. https://philnews.ph/2020/01/07/tula-10-halimbawa-ng-mga-tulang-
pilipino-philnews/

88 PRESENTATION TITLE 20XX

 MGA SINANGGUNING GAWA

Charlz, M. (2022, October 6). Tula Kahulugan –

Elemento, Uri, At Mga Halimbawa. ProudPinoy.
https://proudpinoy.ph/tula/tula-kahulugan-ano-ang-
kahulugan-ng-tula-elemento-at-halimbawa/

Valdellon, L. (2018, June 6). Ang dalawang uri o anyo ng

Panitikan ay ang tinatawag na Tuluyan at Prosa.
Saintlouisuniversity.
https://www.academia.edu/36790153/Ang_dalawang_uri_o_a
nyo_ng_Panitikan_ay_ang_tinatawag_na_Tuluyan_at_Prosa
89 PRESENTATION TITLE 20XX
 MGA SINANGGUNING GAWA

Ano ang Panitikan, Anyo, Uri, Meaning at Mga Halimbawa. (2023, March
27). Filipino.Net.ph. https://filipino.net.ph/panitikan/

Atienza, G. C. (2014). ANG SALITANG DULA: Talinghaga ng Di-Nasupil

na Diwa ng Paglaya. Daluyan: Journal ng Wikang Filipino, 20.

Hernando, P. M. (2021). ANG REBOLUSYONARYA: Gunita at Pananalinghaga

ng Makatang MAKIBAKA. Humanities Diliman, 18(2).

90 PRESENTATION TITLE 20XX

 MGA SINANGGUNING GAWA

Sanchez, L. J. A. (2021). Ang Lihim ng Tula: Isang Ehersisyo. Retrieved July

1, 2023 from https://tomas.ust.edu.ph/wp-content/uploads/2021/09/19-Ang-
Lihim-Ng-Tula.pdf

Hunt, F. (2023). Paano Sumulat ng Tula (Mga nagsisimula): 10 Mga Hakbang (na
may Larawan) - Tip - 2023. 10steps. https://tl.10steps.org/Escrever-
Poesias-Iniciantes--4391

Tips sa Paggawa ng Tula | Hive PH Tagalog Poetry Writing Contest — Hive.

(n.d.). Hive. https://hive.blog/hive-188409/@hiveph/tips-sa-paggawa-ng-
tula-or-hive-ph-tagalog-poetry-writing-contest

91 PRESENTATION TITLE 20XX

 SUBMITTED TO: PROFESSOR LEONILA LONGCOP
92 PRESENTATION TITLE 20XX