Professional Documents
Culture Documents
اصول مقدماتی
فلسفه
ژرژ پولیتسر
فْرظت
پیؽگفتبر >.........................................................................................................
همذهِ 6: ............................................................................................................
06چرا ثبیذ فلعفِ ثیبهَزین؟6: .....................................................................
07آیب آهَختي فلعفِ دؼَار اظت؟ 6; ...........................................................
08فلعفِ چیعت؟6< .....................................................................................
09فلعفِ هبدی وذاهعت؟ 6= .......................................................................
0:رٍاثظ هَجَد هیبى هبتریبلیسم ٍ هبروعیسم6> ...........................................
; 0ظتیسُ ثَرشٍازی ثب هبروعیسم 77 ...............................................................
لعوت اٍل
فصل ًخعت
هعبیل اظبظی فلعفِ7; .......................................................................................
06آهَختي فلعفِ را چگًَِ ثبیذ ؼرٍع ورد؟ 7; ...........................................
07دٍ ًَع تَضیح در اظتٌجبط جْبى7< .........................................................
08هبدُ ،رٍح 7= .............................................................................................
09هبدُ چیعت ٍ رٍح وذاهعت؟ 7= .............................................................
0:هعئلِى اظبظی فلعفِ7> ........................................................................
; 0ایذُآلیسم ٍ هبتریبلیسم 80 ...........................................................................
فصل دٍم
ایذُآلیسم89 ...........................................................................................................
06ایذُآلیسم اخاللی ٍ ایذُآلیسم فلعفی 89 ...................................................
07ایذُآلیسم ثرولی را ثِ چِ ظجت ثبیذ آهَخت؟ 8: ......................................
08ایذُآلیسم ثرولی8< ....................................................................................
ً 09تبیج اظتذاللْبى ایذُآلیعتی 96 ..............................................................
0:احتجبجبت ایذُآلیعتی 97 .........................................................................
فصل ظَم
هبتریبلیسم 9: .........................................................................................................
06چرا ثبیذ هبتریبلیسم را آهَخت؟ 9: .............................................................
07هبتریبلیسم از وجب آهذُ اظت؟9; ...............................................................
08چرا ٍ چگًَِ هبتریبلیسم رؼذ یبفت؟9< .....................................................
4 اصول مقدماتی فلسفه
لعوت دٍم
هبتریبلیسم فلعفی
فصل اٍل
هبدُ ٍ هبدیَى <0 ..................................................................................................
06هبدُ چیعت؟<0 ........................................................................................
07تئَریْبى هترادف هبدُ<6 .........................................................................
.8هبدُ در ًظر هبدُ گرایبى <8 .......................................................................
09آى چِ وِ هبدُگرایبى راجغ ثِ هبدُ تصریح هیوٌٌذ<9 ......................... .
ً 0:تیجِ <: ...................................................................................................
فصل دٍم
هبدی ثَدى یؼٌی چِ؟<< ......................................................................................
06آهیسغ تئَری ثبػول << ..........................................................................
07عرفذاری اصَل هبدی درحیغِى فىر یؼٌی چِ؟ <= ...............................
08در ػول چگًَِ هیتَاى هبدی ثَد؟ =0 ....................................................
ً 09تیجِ =9 ...................................................................................................
5 اصول مقدماتی فلسفه
فصل ظَم
تبریخچِى هبتریبلیسم =: ......................................................................................
06لسٍم هغبلؼِى ایي تبریخچِ=; ................................................................
.7هبتریبلیسم لجل از هبروط == ......................................................................
.8ظرچؽوِى ایذُآلیسم >< ............................................................................
09هٌؽبی پیذایػ دیي >= ............................................................................
.:ارزغ ٍ اهتیبز هبتریبلیسم 600 .....................................................................
;ًَ .الص هبتریبلیسم لجل از هبروط 607 .......................................................
لعوت ظَم
تحمیك در هتبفیسیه (هبٍراء الغجیؼِ)
فصل اٍل
اظلَة هتبفیسیه چیعت؟ 60= .............................................................................
ٍ 06یصگی ٍ چگًَگی ایي اظلَة60> ...........................................................
ٍ 07جِْ ًظر هتبفیسیه 66= .........................................................................
08اظتٌجبط هتبفیسیىی عجیؼت 670 ................................................................
09اظتٌجبط هتبفیسیىی اجتوبع 677 ................................................................
0:اظتٌجبط هتبفیسیىی فىر ٍ خرد 678 ..........................................................
; 0هٌغك چیعت؟679 ...................................................................................
< 0هؼٌبی لغت «هتبفیسیه» فلعفِی اٍلی67< ............................................
لعوت چْبرم
تحمیك در دیبلىتیه
فصل اٍل
همذهِ ثرای تحمیك دیبلىتیه680 .......................................................................
06همذهِی تَضیحی 680 .............................................................................
07چگًَِ رٍغ دیبلىتیه پیذا ؼذ؟ 687 ......................................................
08چرا هذت زهبًی دیبلىتیه درپٌجِى هتبفیسیه هبًذ؟ 689 ......................
09هبتریبلیسم لرى ّجذّن چرا هتبفیسیىی ثَد؟68; .....................................
0:چگًَِ هبتریبلیسم دیبلىتیه پیذایػ یبفت؟ ّگل ٍ هبروط 68> ............
6 اصول مقدماتی فلسفه
فصل دٍم
لَاًیي دیبلىتیه698 ............................................................................................
لبًَى اٍل? تغییر دیبلىتیىی698 ...........................................................................
06از حروت دیبلىتیىی چِ فْویذُ هیؼَد؟ 698 ........................................
07ثرای دیبلىتیه چیسی ثبثت ،هغلك ٍ همذض ًیعت 69; ........................
08پیؽرفت 69= .............................................................................................
فصل ظَم
لبًَى دٍّم? تبثیر هتمبثل یب فؼل ٍ اًفؼبل6:7 ........................................................
ّ 06وجعتگی پیؽرفتْب6:7 ...........................................................................
07اوتؽبفبت ثسري لرى ًَزدّن6:< ............................................................
08تىبهل تبریخی ٍ هبرپیچی6:= .................................................................
ً 09تیجِ 6;0 .................................................................................................
فصل چْبرم
لبًَى ظَم? تضبد 6;7 ...........................................................................................
06زًذگی ٍ هري 6;8 ...................................................................................
07تجذیل ػَاهل ثِ ضذ خَد 6;9 ..................................................................
08اثجبتً ،فیً ،فی در ًفی6;= .....................................................................
09هالحظبت6<7 ...........................................................................................
ٍ 0:حذت ضذیي 6<9 ....................................................................................
; 0اؼتجبّبت لبثل احتراز6<; .........................................................................
<ً .تبیج ػلوی دیبلىتیه6<> .........................................................................
فصل پٌجن
لبًَى چْبرم? تجذیل وویّت ثِ ویفیت 6=7 ...........................................................
06اصالحبت یب اًمالة؟ 6=7 .........................................................................
07هبتریبلیسم تبریخی 6=< ..............................................................................
08تبریخ چگًَِ تَجیِ هیؼَد؟6== .............................................................
09تبریخ ظبختِى اًعبى اظت 6=> ...............................................................
پرظؽْبى آزهبیؽی 6>7 .......................................................................................
لعوت پٌجن
هبتریبلیسم تبریخی
فصل اٍل
لَای هحروِ تبریخ 6>9 ........................................................................................
7 اصول مقدماتی فلسفه
لعوت ؼؽن
هبتریبلیسم دیبلىتیه ٍایذئَلَشیّب
BLANK PAGE
9 اصول مقدماتی فلسفه
پیؽگفتبر
ڈوٌیٓ ڄوڀوا
59٩١
14 اصول مقدماتی فلسفه
Blank Page
15 اصول مقدماتی فلسفه
همذهِ
١5ؾٍا تایى ٴڅٕٵه تياڈوَیڇ؟
١١آیا آڈونسد ٴڅٕٵه و٘واٌ أر؟
١9ٴڅٕٵه ؾيٕر؟
١٩ٴڅٕٵهى ڈاوی ټىاڈٕر؟
١
١1تيد ٴڅٕٵه ڈاوی ڈاٌټٕيُچ ؾه ٌات٥هاى تٍ ٸٍاٌ أر؟
ٔ ١١سيُ ٍٔڈایهواٌاڊ تا ڈاٌټٕيُچ
٘نأی اَ ٬اڄڇ ٴٽٍ ته قي٥ه ٬څڇ ته ڈٍقڅه ٬ډ ڃ اٌو ڈ یټنن ى.
(٬ډڃـ ٴٍ٠يه)
ز وٌی ؾيٕر؟ ز وٌی ٬ثاٌزٕر اَ ٘نانر ؾيُ ایی ټ ه ڈ ا
ڈینوا يڇ ٬ډڅی ټنيڇ.
اڀٍ انٕاڊ ٴٹ٬ ٣ډڅی تا٘ى ،آڊ ڀا ټاٌ اى ا تٍ قٕة ٬اوذ
ی٭نی ته ٜوٌذ ٬ډڃ تى ڊ اتسٽاٌ ٬اوزی نوا ى توو اڀٍ انٕاڊ
ٴٹ ٣ز وٌی تىانى تيٙسٍ زٝوٌازٗ اغٍا ٘ىنی نيٕر .خٓ تایى ت يد
ز وٌی ٬ډڃ اٌزثا ٢ټاڈڃ ایػاو ټٍو.
زډاچ ٌڈُ ڈٕ څه وٌ اینٕر ټه ڈا تٵهډيڇ اید ز وٌی ټىاچ أر
اٌزثا ٢آڊ تا ٬ډڃ زا ؾه انىاَ أر.
ا٠ف أر ټه ت ٍای ی ٻ ڈ ٍو ڈث اٌَ ،ی ٻ ٌ ٖ زػُی ه
زكڅيڃ أسىتڂ أ سنساظ ٜكيف ،ت ه ڈن ٩وٌ ٬ډڅ ی ټ ٍوڊ ی ٻ
انٹالب ؤٌرٌ ٍ٠ ،ی أر .ت ٍای ا ٌ ٘ ی تَچ أ ر ټ ه ت ه
ٜوٌذ «وڀڇ» ی٭نی ٸانوڊ غاڈىی نثا٘ى ،ٸانونی ټه تهوا ى ق ڃ
ټڅيه ى ڈٕایڃ ٸ١ایا ٌا اَ خ يٗ قا ٍ ٠آڈ او تٽن ى زك وڂ
تى ى ،تڅٽه تایى خيٍ ٌ ٘ی تا٘ى ټه زات ٫قاتذ ٸای ٫أر .اید
ٸای ٫قاتذ ٍڀُ ت ا ی ٻ ویځ ٍ ٘ ثيه نيٕ سنى ت ىید غه ر
نسيػهاى ڇ ټه اَ آنها ڀٍٴسه ڈيٙوو تا ڇ ٘ثا ر نهوا نى وا٘ر.
تایى زات٘ ٌ ٫ی توو ټه ٍڀُ ز وٌی ٌا اَ ٬ډڃ ،أسىتڂ ٌا
اَ َنىڀی غىا نٽن ى .ای د ٌ ٖ ڈازٍی اڄيُچ ویاڄٽسي ٻ أ ر ټ ه
خایهى أأی ڈاٌټٕيُچ ڈكٕوب ڈی٘وو اید ډاڊ ؾيُیٕر ټه
ڈینوا يڇ اټنوڊ تٍای ٘ډا زو٠يف و يڇ.
١٠فلعفِ چیعت؟
ڈٹٝوو ٬واچ اَ ڄٱر ٴڅٕٵهَ ،نىڀی وٌ ٬اڄڇ ني اڂ ی ا ٬ىچ
زوغه غىی ته ڈٕایڃ َنىڀی أر قاڂ آڊ ټه تٍ ٬ٽٓ ٴيڅٕوٲ
ټٕی أر ټه تٍای ٍ خٍٔٙی خأم ٌ ٘نی وا٘ سه تا٘ ى .ٴڅٕ ٵه
ڈيهوا ى ته تٕياٌی اَ ڈٕایڃ غهاڊ غواب تى ى .ڈطال وني ا اَ ټػ ا
آڈى ؟ انٕاڊ ته ټػا ڈیٌ و؟ خٓ ڈ٭څوچ ڈيٙوو ټه ٴڅٕٵه ټاڈال ت ا
ونيا ٍٔ ټاٌ واٌو ته ت٭١ی اَ ڈٕایڃ َنىڀی ڈٙٱوڂ أر.
ڈا وٌ ز٭ٍیٳ ٴڅٕ ٵه ڈ یڀ ویيڇ :ٴڅٕ ٵه ٬ثاٌزٕ ر اَ زو ٠يف
غهاڊٍ٘ ،ـ ٤ثي٭ر ته ٬ثاٌذ ویځٍ تٌٍٔ ی ټڅ یز ٍید ڈٕ ایڃ.
ڈٕایڅی ټه ته آڊ انىاَ ټڅی نيٕر ،ڈٍتو ٢ته ڈثاقص ٬څوچ أ ر.
اَ اید ڈ٥څة ڈ٭څوچ ڈی٘وو ټه ٴڅٕٵه اواڈه ٬څوچ أر ڈٹىڈه آڊ
ڈیتا٘ى ،ی٭نی اَ ٬څوچ غىا نيٕر.
اید نٽسه ٌا نيُ ا٠اٴه ټنيڇ ټه ٴڅٕٵه ڈاٌټٕيٕ سی ت ٍای ټڅي ه
ڈٕایڃ ڈٍتو ٢ته غهاڊ ٌا قڅهایی واٌو اید ٍ٤یٷ قڃ ڈٕ ایڃ اَ
18 اصول مقدماتی فلسفه
ڈاٌټٕيُچ اَ ٬څڇ تيٍ ڊ آڈى ،تا ٬څڇ ٌات٥ه واٌو تا ٬څڇ زكوڂ خيىا
ڈیټنى.
ب ،ٸثڃ اَ ڈاٌټٓ انځڅٓ ،وٌ ڈٍاقڃ ڈهسڅٳ زكر ا٘ٽاڂ
ڀوناڀوڊ ،ٴڅٕٵه ای ڈاوی غوو وا٘سه ڄی وٌ ٸٍڊ نوَو ڇ٬ ،څوچ
ڀاچ تٌُڀی تٕوی غڅو تٍوا٘ر ڈاٌټٓ انځڅٓ ،اید ڈازٍیاڄيُچ
ٸىیډی ٌا تٍ ٤ثٷ ٬څوچ غىیى زػىیى ټٍونى ته ڈا ڈازٍیاڄيُڈی ٌا
واونى ټه ڈازٍیاڄيُچ ویاڄٽسيٻ ناچ واٌو تنياو ڈاٌټٕيُچ أر.
اَ زو٠يكاذ تات ته نوتی أسنثا ٢ڈی٘وو ټه ٴڅٕ ٵهی ڈ اوی
تٍ نالٲ ڈٙهوٌ ،زاٌیم ڈډسىی واٌو زاٌیم اید ٴڅٕ ٵه ت ا ز اٌیم
٬څوچ ټاڈال ڈٍتو ٢أر.
ڈاٌټٕيُچ ټه خایهى آڊ ڈازٍیاڄيُچ أر اَ ڈٱُ یٻ ٴٍو اقى
تيٍ ڊ نياڈ ى ،تڅٽ ه اواڈ ه ڈازٍی اڄيُچ ٸ ىیډی أ ر ټ ه وٌ ٸ ٍڊ
يػى ڇ ٴيڅٕوٲ ٴٍانٕوی «ویىٌ » آڊ ٌا تٕياٌ تػڅو تٍو.
ڈاٌټٕيُچ ٌ نٷ ٘ ځٵسځی ڈازٍی اڄيُڈی أ ر ټ ه ا ٜكاب
وایٍةاڄډ٭اٌٲ وٌ ٸٍڊ ػى ڇ آڊ ٌا توغوو آ ٌونى ت ا ټ ٙٵياذ
٬څډ ی ٸ ٍڊ ن وَو ڇ ٰن ی ٘ ى .ڈاٌټٕ يُچ ی ٻ ز وٌی َن ى
غا یىاڊ أر تٍای اید ټ ه خ ی تث ٍیڇ ټ ه ای د نٍ٩ی ه ؾځون ه
ڈٕایڃ غهانی ٌا ڈٍ٥ـ ڈيٽنى نوتٕر ڈطاڄی تُنيڇ ټه ډ ه ٘ ډا اَ
آڊ تانثٍیى« :ڈٕ څه ڈثاٌَ ٤ثٹازی».
ا٘ها ٚوٌتاٌ ى اید ڈو٠و ٪ؾځونه ٴٽٍ ڈيٽننى؟ ت٭ ١ی ا
ٴٽٍ ڈيٽننى ټه وٴا ٪اَ «ناڊ» ڈٍتو ٢ته نُأ ٪يأی أر .تٍن ی
ویځٍ ٴٽٍ ڈیټننى ټه تٍای وٴا ٪اَ ناڊ ټاٴی أر ڈٙسهایی ڀ ٍ
ټٍو تٍ ٍٔ و٘ډناڊ ٴٍ و آیى تى ڊ ای د ټ ه ت ه ڄ ُ چ ز ٙٽيالذ
ڈ٭سٹى تا٘نى.
تٍای ڈاٌټٕيٕر ڈٕ څه ڈثاٌَ ٤ثٹازی ٘اڈڃ ٔه ڈثاٌَ أر:
21 اصول مقدماتی فلسفه
تایى نو٘ سه ٘ وو( ډي ٙه ڈاٌټٕ يُچ ڈازٍی اڄيُچ ٌا اَ ڇ غ ىا
ڈیټننى.
اَ ڈاٌټٕيُچ ته ٬نواڊ یٻ نٍ٩یهى ٔيأی ٜكثر ڈی٘ وو
ٸسی ټه وٌ زٍٙیف ٬ٹایى ڈهسڅٳ ٔهد اَ ڈازٍیاڄيُچ زاٌیم ته ڈياڊ
ڈيأیى ته يؽ غه تكطی وٌتاٌ ى ڈ٭ناى ٴڅٕٵی آڊ وٌ تيد نيٕ ر
نيُ ڈازٍیاڄيُچ ویاڄٽسيٻ ٌا اٜال ڈٕٽوذ ڈیڀًاٌنى.
اید ٫٠ٴٹ ٣وٌ وتئٍسانها نيٕر تڅٽه وٌ وانٙځا ا ڇ ټاٌ
تىید ڈن واڂ أ ر .وأ ساڊ ٘ ځٵرآ ٌ وٌ ای د أ ر ټ ه انٕ اڊ
ڈیزوانى وٌ ٴٍانٕه ٴڅٕ ٵه ٘ ناْ تُڀ واٌی ت ٙوو از اٸٗ ٌا ت ا
وانٙناڈه اى ٬ىیى ز ُیيد ټن ى ت ى ڊ آڊ ټ ه اَ ٴڅٕ ٵهی ڈ اوی
ڈاٌټٓ اَ ڈازٍیاڄيُچ ویاڄٽسيٻ ؾيُی ته ڀو٘ٗ نوٌو تا٘ى.
اَ زو٠يكاذ ٴوٶ تٍ ڈا ا٠ف ٘ى ټه ڈاٌټٕيُچ نه ٴٹ ٣ی ٻ
أسنثا ٢ټڅی وٌتاٌ ى زكوتذ اغسډا ٪أر تڅٽ ه وٌت اٌ ى غه اڊ
نيُ ٕر ڄًا تيهوو أر اڀٍ ټٕی زٝوٌ ټنى ټه ڈاٌټٕيُچ ٴاٸى
ٴڅٕٵه أر .تٍنی اَ ز وٌیٕنهاى غنثٗ ټاٌڀٍی ته تا٤ڃ ٔ٭ی وٌ
یاٴسد ٴڅٕٵهای تٍای غنثٗ ټاٌڀٍی ڈینډاینى.
وٌ نازډه تایى زًټٍ واو ټه تا ډهى اید زو ٤ه اى ٔ ٽوذ،
ٔٵٕ٥ه ا ،زػىیى ن ٍ٩ا ټڅيهی ز ىاتيٍ ڈسه ً اَ ٍ ٤ٲ ٤ثٹ اذ
قاټډه ،ڈاٌټٕيُچ ٌ َتٍ َ ٘ای٫زٍ ٘نانسهزٍ ڈی٘وو.
25 اصول مقدماتی فلسفه
ٸٕډر ا ڂ
26 اصول مقدماتی فلسفه
ٴٝڃ نهٕر
١٠هبدُ ،رٍح
ٸسی ټه ٴالٔٵه نوأسنى ا٘ يای غه اڊ ٤ثي٭ ر انٕ اڊ
تاتنٍ آڊ ؾه ٌا ټه و ٌ تٍ ڈأر زو٠يف و نى ،غو زډایُی
ٸایڃ ٘ىنى .ڈا نووڈاڊ ڈٙا ى ڈیټنيڇ ټه ا٘يا ؾيُ ایی ٕ ر
ټه ڈاوی ٸاتڃ ویىڊ ڄډٓ ټٍوڊ أر ني ُ ؾيُ ایی غ وو
واٌو ټه ویى نډيٙوو ٸاتڃ ڄډ ٓ ی ا ان ىاَ ڀي ٍی نيٕ ر ڈانن ى
زٝوٌاذ اٴٽاٌ ڈا.
ڄًا ڈا ا٘يا ٌا ت ىینسٍزية ٤ثٹ هتن ىی ڈ یټن يڇ .اَ ٍ٤ٴ ی آڊ
ا٘يایی ټه ڈاویٕر اَ ٍ٤ٲ ویځٍ آڊ ؾيُ ایی ټه ڈاوی نيٕ ر
ڈٍتو ٢ته ٸڅډٍ ٌ ـ ،ٴٽٍ زٝوٌاذ أر.
تىینسٍزية ٴالٔٵه نوو ٌا وٌ تٍاتٍ«ڈاو » «ٌ ـ» یاٴسه انى.
١٠ایذُآلیسم ٍ هبتریبلیسم
تىید زٍزية ٴالٔٵه وٌ تاٌ ى اید ڈٕ څه ڈه ڇ ڈو ٫ ٠نا ٜی
ڀٍٴسنى.
انٕانهاى ا ڄيه ټه ټاڈال غا ڃ توونى اَ غهاڊ اَ نوی ٙسد
يؽ ڀونه آڀ ا ی نىا٘ سنى ،ڈٕ وڄير زډ اچ آنؿ ه ٌا ټ ه ڈوغ ة
٘ځٵسی ایٙاڊ ڈی٘ى ته نيٍ ای ڈاٴوٶ ٤ثي٭ر نٕثر ڈ یواون ى
31 اصول مقدماتی فلسفه
ٴٝڃ و چ
ایذُآلیسم
١5ایى آڄيُچ انالٸی ایى آڄيُچ ٴڅٕٵی
١١ؾٍا تایى ایى آڄيُچ «تٍټڅی» ٌا آڈونر؟
١9ایى آڄيُچ تٍټڅی
١٩نسایع أسىتڄهاى «ایى آڄيٕسی»
١1اقسػاغاذ ایى آڄيٕسی:
اڄٳ ٌ ،ـ ناڄٷ ڈاو أر
ب ،غهانی ناٌظ اَ ٴٽٍ ڈا ڈوغوو نيٕر
ج ،زٝوٌاذ ڈا ناڄٷ ا٘يا أر
١٠ایذُآلیسم ثرولی
خٓ ىٲ اید ٔيٕسڇ آنٕ ر ټ ه ڈ او غ وو ن ىاٌو .تٍټڅ ی
ڈینویٕى:
«ڈاو آڊ ؾيُی نيٕر ټه ڈا وٌ قيد زٵٽٍ ڈ٭سٹى ڈی٘ویڇ ټه
وٌ ناٌظ اَ ي د ڈ ا ڈوغ وو أ ر .ڈ ا ٴٽ ٍ ڈ یټن يڇ ټ ه ا٘ يا
ڈوغوونى َیٍا آنها ٌا ڈیتينيڇ ڄډٓ ڈیټنيڇ اَ آڊ غا ټه ا٘ يا
وٌ ڈا ؾنيد ڈكٕؤازی زوڄيى ڈیټننى ڈ ا ت ه غ وو آڊ ا ڈ٭سٹ ى
ڈیڀٍویڇ .ڄی ڈكٕؤاذ ڈا ؾي ُی غ ُ ز ٝوٌازی ټ ه وٌ ي د
واٌیڇ نيٕر .خٓ ا٘يایی ټه ته ڈىو قواْ اوٌاٺ ڈیټنيڇ ؾي ُی
غُ زٝوٌاذ نيٕسنى زٝوٌاذ نيُ نډیزوانن ى وٌ ن اٌظ اَ ي د
ڈوغوو تا٘نى».
وٌ ن ٍ٩تٍټڅ ی ا٘ يا غ وو واٌن ى ا ڈنٽ ٍ ٤ثي٭ ر ا٘ يا
غوو آنه ا نيٕ ر ڄ ی ڈ٭سٹ ى أ ر ټ ه ا٘ يا ٴٹ ٣ت ه ٜوٌذ
38 اصول مقدماتی فلسفه
ؾوڊ زٝوٌ اید ٸ١يه تا٤ڃ أر ټه ٘يی اقى وٌ َڈاڊ اقى
ڈیزوانى ڈسٵا ذ تا٘ى خٓ ؾنيد نسيػه ڈیڀيٍیڇ ټه اید ٘ يی غ ُ
وٌ ي د ڈا ،غای ویځٍ ڈوغوو نيٕر».
خ ٓ تٍټڅ ی وٌ ای د ٌ ٖ أ سىتڂ تك ص وٌ قٹيٹ ر ؾ ه
ڈیټنى؟ ا ا٘يا ٌا اَ نوا ٚنوو ٬اٌی ڈیٔاَو .تىید ٍ٤یٷ:
«٘ډا ڈیڀویيى ا٘يا غوو واٌنى َیٍا اغى ٌنٿ تو ٤٭ ڇ
ٕسنى ،تٌُپ یا ټوؾٻٔ ،ثٻ یا ٔنځيد انى؟ ڈد ت ه ٘ ډا ضات ر
ڈیټنڇ ټه اید نوا ٚوٌ ٘ي ی غوو نىاٌو تڅٽه وٌ ي د ڈوغ وو
أر.
اید یٻ ٸ٥٭ه خاٌؾه أر٘ .ډا ڈ یڀویي ى ای د خاٌؾ ه ٔ ٍل
أر .آیا ٘ډا زٝوٌ ڈیټنيى ټه ٔ ٍنی وٌ ن وو خاٌؾ ه ڈوغ وو
أر؟ آیا ؾنيد ؾيُی ڈٕڅڇ أر؟
تٍ ٘ډا ا٠ف أر ټه غ انوٌانی غ وو واٌن ى ټ ه ٔ انسډاڊ
تٍٝی آنها تا ڈا ٴٍٶ واٌو آنها اید خاٌؾه ٌا ٍٔل نډیتيننى ڇ
ؾنيد ڈٍوی ټه وؾاٌ ٌَوی ٘ى تا٘ى آنٍا ٌَو ڈیتين ى .خ ٓ ای د
خاٌؾه ؾه ٌنځی واٌو ،نوا يى ڀٵر تٕسه ته تيننى ى آڊ أر .خٓ
ٍٔنی وٌ خاٌؾه نيٕر .تڅٽه وٌ ؾٙڇ أر ،وٌ ڈأر .ڈ یڀویي ى
ټه خاٌؾه ٔثٻ أر؟ آڊ ٌا تٍ خٙر ڈوٌؾهاى ٸٍاٌ و ي ى ت ى ڊ
٘ٻ ڈوٌؾ ه آڊ ٌا ٔ نځيد ق ٓ نوا ى ټ ٍو .ټ ی ق ٷ واٌو؟
ڈیڀویيى ڀٍچ أر! اڀٍ زة وا٘سيى قٓ ڈیټٍویى ټه اید خاٌؾه
ٍٔو أر! خٓ ڀٍچ أر یا ٍٔو؟
اڀٍ ا٘يایی اقى وٌ َڈانی ڈ٭يد ت ٍای ڈ اٍ ٔ ،ل ٔ نځيد
ڀٍچ تٍای ٬ى ى ویځ ٍی ټ اڈال ت ٍ ن الٲ أ ر ،خ ٓ ڈ٭څ وچ
ڈی٘وو ټه ڀٍٴساٌ نياتذ ا ی ٘ى ایڇ ا٘يا غُ وٌ ي د ڈ ا وٌ
غای ویځٍی غوو نىاٌنى.
40 اصول مقدماتی فلسفه
اڀٍ یٽی یٽی نواٌ ٚا اَ ا٘يا غىا ټنيڇ ،ته اید غا ڈیٌٔيڇ
ټه اید نوا ٚغُ وٌ ي د ڈا وٌ غای ویځٍی نيٕر اَ آنػا اید
نسيػه قاٜڃ ڈيٙوو ټه ڈاو ڇ زٝوٌ Ideaأر».
قسی ٸثڃ اَ تٍټڅی تٍنی اَ ٴالٔٵهى یونانی ٬ٹيى وا٘سنى
٬ٹيى ى ؤٌسی ڇ توو ټه ت٭١ی اَ ټيٵياذ ڈاننى ٤٭ ڇ ٜوذ
وٌ ياذ ا٘يا غوو نىاٌو تڅٽه غوو آڊ وٌ ڈأر.
ڈ٥څة زاَ وٌ ٴڅٕٵه تٍټڅی اینٕر ټ ه ی زث ٍ ٝى ٴالٔ ٵه
یوناڊ ٌا تٕ ٣واو آنٍا ته ډهى ٜٵاذ ا٘يا ڈٍتؤ ٢انسه أر.
ٴالٔٵهی یونانی ٜٵاذ ا٘يا ٌا ته و ؤ سهی ڈ ٙه ٛزٹٕ يڇ
ټٍو توونى:
ا ت ٜٵاذ یا نوا ٚا ڄيه ی٭نی آڊ ٜٵازی ټه ياز ی غٕ ڇ
وٌ نوو ا ٔر ڈاننى َڊ تٌُڀی ڈٹا ڈر ٰيٍ .
ضانيا ٜٵاذ یا نوا ٚضانویه ی٭نی آڊ ٜٵازی ټه وٌ ڈا غ وو
واٌنى ڈاننى تو ٤٭ڇ ڀٍڈا ٰيٍ .
تٍټڅ ی وٌت اٌ ى ٜٵاذ ني ُ ډ اڊ قٽډ ی ٌا ڈ یټن ى ټ ه
وٌتاٌ ى ٜٵاذ ضانویه ٘ى توو .ی٭نی اید ټه اید ٜٵاذ وٌ ياذ
ا٘يا نيٕر تڅٽه وٌ ڈأر.
اڀٍ ڈا ته آٴساب ن ٍ٩اٴٽنيڇ نوا يڇ ویى ڈى ٌ ،ڈٕ٥ف ٔ ٍل
ٌنٿ أر ڄی ٬څڇ ڈیڀویى ڈا وٌ ا٘سثا ٕسيڇ آٴساب ڈٕ٥ف،
یا ٍٔل ٌنٿ نيٕر ،ڈا ته ڈىو ٬څڇ ت٭١ی نواٌ ٚا ټه ته ٰڅ ٣ت ه
نوٌ٘يى نٕثر واو توویڇ ڈنسُ ٪ڈیټنيڇ ڄی نسيػه نډیڀيٍیڇ ټه
نوٌ٘يى غوو نىاٌو .ڄی تٍټڅی ؾنيد نسيػهاى ڀٍٴر.
اڀٍ تٍټڅی ڈ٭سٹى توو ټه وٌ ڈٹاتڅه ت ا زػُی ه زكڅي ڃ ٬څډ ی
زٹٕيڇ تنىى خي ٙينياڊ وٌت اٌ ى ٜٵاذ نډ یزوان ى ڈٹا ڈ ر ټن ى
ن٥ایی نٽٍو توو ڄی ا وٌ أ سىتڂ ڈٍزٽ ة ا٘ سثا ڈ ی٘ وو
41 اصول مقدماتی فلسفه
١٠احتجبجبت ایذُآلیعتی
ؤٌ٥وٌ ٴوٶ ټو٘يىیڇ ز ا ت ا ٔ اوڀی زډ اچ نٍ٩ی هى تٍټڅ ی
ٌانالٜه ټنيڇَ ،یٍا اید ا ٔر ټه تا ٍ ٜاقر ټاڈ ڃ ای ى آڄي ُچ
ٴڅٕٵی ٌا تياڊ ټٍو أر.
ڈٕڅڇ أر ټه تٍای ٴهډيىڊ اید اقسػاغاذ ټه تٍای ڈا زاَڀی
واٌو تَچ أر آنها ٌا نيڅی غىی زڅٹی ټن يڇ ت ٍای وٌٺ ٌو
آنها ته یٻ ټو٘ٗ ٴٽٍی ؤر تُنيڇ.
ت٭ى ا نوا يڇ ویى ټه ڀٍؾه ایى آڄي ُچ ت ه ٫ ٠ڈهٵ یز ٍی
٨ا ٍ ڈی٘وو وٌ ڄٵاٴ ه ى اڄٵ ا٬ ٦ث اٌاذ ز اٌیهی نوونډ ایی
ڈیټنى ڄی ټاٌی غُ زٽٍاٌ اقسػاغاذ «تٍټڅی خيٍ» (تٹوڂ ڄنيد)
انػاچ نډیو ى.
ڇ ؾنيد نوا يڇ ویى ټه ٴڅٕٵهى ایى آڄيٕسی ټ ه يټ ٍ آڊ
وٌ زاٌیههاى ٌٔډی ٴڅٕٵه زٕڅ ٣وا٘سه نوَ ڇ واٌو ؾ ه ٌ ٖ
زٵٽٍی ٌا ته غوو آ ٌو أر٘ ٌ .ی ټ ه ڈ ا ٌا وٌ ن وو ٍٰٸ ه
ٔانسه تا غ وو آڊ ټ ه زٍتي ر آڈ وَٖ ټ اڈال ت ی ٍ ٤ٲ اَ
ڈً ة أر ،زوانٕسه أر وٌ ڈا نٵوي ټنى.
أاْ اقسػاغاذ ډه ى ٴالٔٵهى ایى آڄيٕ ر وٌ اقسػاغ اذ
أٹٳ تٍټڅ ی ڈوغ وو أ ر ڈ ا ت ا زڅه ي ٛڈ٥اڄ ة ای د ٴ ٝڃ
ڈیټو٘يڇ زا اقسػاغاذ اٜڅی ٌا تيٍ ڊ آ ٌو ڈو٠و ٪أ سىتڂ
آنها ٌا نٙاڊ تى يڇ.
اڄٳ ٌ ،ـ ناڄٷ ڈاو أر
ؾناڊ ټه ڈیوانيڇ ای د آڊ غ واب ای ى آڄيٕ سی أ ر ټ ه ت ه
ٔ واڂ أأی ٴڅٕٵی واو ڈی٘وو ا ڄيد ٘ٽڃ ای ى آڄي ُچ أ ر
ټه وٌ اویاڊ ڈهسڅٳ ڈن٭ٽٓ ڀٍویى أر ڈ٥اتٷ اید نٍ٩ی ه ٌ ،ـ
ناڄٷ ڈاو ٘نانسه ڈی٘وو.
43 اصول مقدماتی فلسفه
ٴٝڃ ٔوچ
هبتریبلیسم
١5ؾٍا تایى ڈازٍیاڄيُچ ٌا آڈونر؟
١١ڈازٍیاڄيُچ اَ ټػا آڈى أر؟
١9ؾٍا ؾځونه ڈازٍیاڄيُچ ٌ٘ى یاٴسه أر؟
١٩اٜوڂ أسىتڄهاى ڈازٍیاڄيٕسی ټىاچ أر؟
اڄٳ ،ڈاو ڈوغى ٌ ـ أر
ب ،ڈاو ناٌظ اَ ي د أر
ج٬ ،څڇ اَ ٍ٤یٷ زػٍته ٘نانر ا٘يا ٌا تٍای ڈا ڈډٽد ڈیٔاَو
أر.
اڀٍ ایى آڄيُچَ ،او ى غهاڄر تٍٙی أر ( ڈا ن وا يڇ وی ى
ټه ؾځونه وٌ زاٌیم اغسډ ا ٪غهاڄ ر زؤ ٣آڊ نيٍ ایی ټ ه وٌ
أسنثا ٢اى ایى آڄيٕسی ٔهيڇ توو انى قډایر ٜيانر ٘ى أر
ڈازٍیاڄيُچ اَ غنٿ ٬څڇ تا غهاڄر ناوانی خيىا ٘ى أر .ته ډيد
غهر أر ټه اید ٴڅٕٵه ته ٘ىذ ڈوٌو قډڅه ٸٍاٌ ڀٍٴر اڈٍ َ
نيُ اَ ٘ٽڃ غىیى آڊ ټه ڈازٍیاڄيُچ ویاڄٽسيٻ تا٘ ى وان ٙځا هاى
ٌٔډی اڀٍ ڇ اَ آڊ آڀا ی وا٘سه تا٘نى نيڅ ی ټ ڇ ت ى آڀ ا ی
واٌنى.
ٴٝڃ ؾهاٌچ
ٴٝڃ خنػڇ
أر.
ڈطاڂ نوٌ٘يى ٌا زٽٍاٌ ټنيڇ .ڈٙا ى ټٍویڇ ټه نوٌ٘ يى آڊ
٤وٌی نيٕر ټه انٕانهای ا ڄي ه ڈ یخنىا٘ سنى ٜ :ٵكهاى ڈٕ ٥ف
ٍٔل ٌنٿ .اید ٜٵكه خٓ ؾيُی غُ یٻ ڇ خنىاٌ ،ؾيُی غُ
یٻ نډوو ز٩ا ٍ نثوو( .نډوو ز٩ا ٍ ٬ثاٌذ اَ زٝوٌ ٔ٥كی ڈا اَ
ا٘يا أر ،خٓ اٸ٭ير نيٕر(.
ت ه ډ يد غه ر ،تاوٌی وڊ وٌ ڈ وٸ٭ی ټ ه ڈازٍیاڄيٕ سها
ایى آڄيٕسها تا ڇ نُا ٪ڈیټننى ټه ا٘يا ڈاوی أر یا ٌ قانی ،آی ا
ا٘يا وٌ ٌای ي د ڈا ڈوغوو أر ی ا ن ه ،آی ا ق ٝوڂ ٬څ ڇ ت ٍای
انٕاڊ ڈډٽد أر یا نا ڈډٽد ،خأم ڈیو نى ټه زنها ،اوٌاٺ نډ وو
ڈيٍٕ أر خی تٍوڊ ته اٸ٭ير غوو ،ناڈيٍٕ.
آنها ڈیڀوینى ،قواْ ڈا ویىڊ قٓ ټٍوڊ ا٘ يا ٘ نانر
غنثه اى ناٌغی ٨وا ٍ آڊ ٌا ڈډٽد ڈیٔاَنى خٓ اید ٨وا ٍ
نٕثر ته ڈا تٍای ڈا غ وو واٌو .ای د ٌا وٌ َت اڊ ٴڅٕ ٵی «٘ يی
تٍای ڈا» ناڈيى انى ،ڄی ڈا نډیزوانيڇ ا٘يا ٌا ڈٕسٹڃ اَ غوو نوو
تا اٸ٭ير نا ٚنوو وٌٺ ټنيڇ ،ی٭نی «ا٘يا ڄنٵٕه» ٌا تٙنأيڇ.
ایى آڄيٕسها ڈازٍیاڄيٕسها ټه ډواٌ تٍ ٍٔ اید ڈٕایڃ ڈثاقطه
ڈػاوڄه ڈیټننى ته ڈطاته و ڈٍوی ٕسنى ټ ه یٽ ی ٬ين ٻ آت ی
واٌو ویځٍی ٬ينٻ ٍٔل ٍ و ٌ ،ی تٍٲ ٸىچ ڈیَننى ت ٍ
ٍٔ ٌنٿ تٍٲ تا ڇ نُا ٪واٌن ى .ٴ ٍ ٞټن يڇ ټ ه ٍڀ ُ نسوانن ى
٬ينٻ ٌا اَؾٙڇ تٍواٌنى .آیا ٍڀُ نوا نى زوانٕر ته ٌنٿ تٍٲ
خی تثٍنى؟ ...نه ،تٕياٌ نوب ،ایى آڄيٕسها ڈازٍیاڄيٕسها ټه تٍ ٔ ٍ
قٹيٹر ڈى٬ای نوو ٰوٰا واٌنى ٬ينٻ وٌ ڈٹاتڃ ؾٙډٙاڊ أ ر
آنها ٍڀُ ته اٸ٭ير خی نهوا نى تٍو .اڄثسه آنها ٘نانسی اَ غ وو
تٍٲ «تٍای نوو٘اڊ» ی٭نی ت ه آڊ ٍ٤ی ٷ ټ ه ڈ یتينن ى نوا ن ى
62 اصول مقدماتی فلسفه
ً ١٠تیجِ
اَ ٸٍڊ يػى ڇ ته ت٭ى تناته ڀٵسهى زنی ؾنى اَ ڈسٵٽٍین ی ټ ه
ټڇ تيٗ اَ تاوٌی وڊ اٴٽ اٌی ٌا ت ه ٸ ٍ ٞڀٍٴس ه ان ى ڈ ٙا ى
ڈیټنيڇ ټه اید ٴڅٕٵه ڀ ا ت ه ٔ ډر ڈازٍی اڄيُچ ڀ ا ت ه ٔ ډر
ایى آڄيُچ ټٙيى ٘ى أ ر ،ډ اڊ ٤وٌ ټ ه ڄن يد ڈ یڀوی ى وٌ
ڄٵاٴهى ټڅډاذ نو قسی ڀا تا أسٵاو اَ ٬څڇ تٍای ڈكٽڇ ټاٌی وٌ
68 اصول مقدماتی فلسفه
أسىتڄهاى نوو ٘اڊ ټاٌی غُ تهڇ آڈيهسد اید و ڈثك ص ٴڅٕ ٵی
نډیټننى تىید زٍزية تٍای تٍنی اَ اٴٍاو ،ٴڅٕٵهى ڈسنأ ثی ت ه
غوو ڈی آ ٌنى زا آنها ت ه آٔ انی ا ٬الچ واٌن ى ټ ه ای ى آڄيٕ ر
نيٕسنى َیٍا غٍاذ آڊ ٌا نىاٌنى ټ ه أ سىتڄهاى ن وو ٌا ز ا آن ٍ
ونثاڂ ټننىَ ،یٍا نډیزواننى خيځيٍ تا٘نى.
انځڅٓ وٌ ټساب ناڈثٍو ڈیڀوی ى« :آڀنؤسيٕ يُچ ؾيٕ ر؟
ٰيٍاَ یٻ ڈازٍیاڄيُچ ٍ٘ڈځيد؟ أسنثا ٢آڀنؤسيٕيٕر اَ ٤ثي٭ ر
ټاڈال ڈازٍیاڄيٕسی أر .غهاڊ ٤ثي٭رٍٔ ،أٍ زات ٫ٸ وانيد أ ر
يؽ ڀونه وناڄ ر ن اٌغی وٌآڊ ڈ وضٍ نيٕ ر .ڄ ی آنه ا ا ٠اٴه
ڈیټننى ڈا وڄيڅی تٍای زایيى یا انٽاٌ غ وو ی ٻ ٕ سی وٌ ٌای
٬اڄڇ ٘نانسه ٘ى نىاٌیڇ».
تىید زٍزية اید ٴڅٕٵه ،تاَی ایى آڄيٕسها ٌا زٽٍاٌ ڈ یټن ى
اَ آڊ غ ا ټ ه وٌ اقسػاغ اذ ن وو خيځي ٍ نيٕ سنى ٔ ٍانػاچ ت ه
ایى آڄيُچ ڈیٌٔنى .ڄنيد ڈیڀویى« :تاوٌی ٌا تسٍا٘يى ،ایى آڄيٕر
خيىا ڈی٘وو».
ویىیڇ ټه اَ تيد ڈازٍیاڄيٕسها ایى آڄيٕسها قٷ تا ټىاچ ٍ ٤ٲ
أر اینٻ ڈیتينيڇ ،آڊ نٍ٩یهاى ټه او٬ای زڅٵيٷ اید و ڈٽسة
ٌا وا٘ر ټاٌی غُ قډایر اَ ایى آڄيُچ نډیټنى .خأم ٔ وڈی ت ه
خٍٔٗ أأی ٴڅٕٵه نډیو ى ،خ ٓ نسيػ ه ڈ یڀي ٍیڇ ټ ه ٴڅٕ ٵه
ٔوڈی غوو نىاٌو.
69 اصول مقدماتی فلسفه
ٸٕډر و چ
ڈازٍیاڄيُچ ٴڅٕٵی
70 اصول مقدماتی فلسفه
ٴٝڃ ا ڂ
هبدُ ٍ هبدیَى
١5ز٭ٍیٳ ڈاو
١١ز وٌیهاى ڈسٍاوٲ ڈاو
١9ڈاو وٌ ن ٍ٩ڈاو ڀٍایاڊ
١٩ڈاو ڀٍایاڊ ؾځونه ڈاو ٌا زٍٙیف ڈیټننى؟
١1نسيػه
١٠هبدُ چیعت؟
ا ډير ڈ٥څة :تٍای قڃ ٍ ڈٕ څهاى تای ى خٍٔ ٙها ٌ ٘ د
ا٠ف ٍ٤ـ ٘وو ،ڄی ،وٌ اید ڈوٌو ،واوڊ غواب ٸان ٫ټننى ټ اٌ
ٔاو اى نيٕر .تٍای ٌٔيىڊ ته ڈٹٝوو تایى تٍای ڈاو یٻ ز وٌی
ٔانر.
ڈ٭ډوت ،ڈٍوچ اید ٤وٌ زٝوٌ ڈیټننى ټه ڈ او ،ؾي ُی أ ر
71 اصول مقدماتی فلسفه
ته ازڇ واو انى ؾيُی ا٠اٴه نٙى .زا ٸٍڊ نوَو ڇ ټه اید ز وٌی ت ه
٤وٌ أأی ٍٔ ٜوٌزی ته نوو ڀٍٴر .وٌ اید و ٌ ،اید ٤وٌ
ٴٽٍ ڈیټٍونى ،ټه ڈاو ته ازډه ا زٹٕ يڇ ڈ ی٘ وو ازډه ا اغ ُای
ٕسنى تٕياٌ ٔهر ټه ڇ ویځٍ ٌا غًب ڈیټنن ى ،ویځ ٍ ز وٌی
یونانی ا ټناٌ َو ٘ى اید ازډها ڄي ُ ٔ ٍټع نثوون ى ،اڈ ا ڇ
ؾناڊ ته ٔهسی زٹٕيڇ ناخًیٍی ،وا٘سد غايته نٕثر ته ڇ ویځٍ
٘نانسه ڈی٘ىنى.
خيٍ ٙٴر زٽاڈ ڃ ت ه ٬څ وچ اغ اَ واو ز ا نٍ٩ی اذ وٸي ٷ
ٍٜیكی خيىا ټٍو ته ټُنه ڈاو تيٙسٍ ٸوٲ قاٜڃ نډای ى .اڈ ٍ َ
ضاتر ٘ى أر ټ ه از ڇ ٬ث اٌذ اَ ڈٍټ ُی أ ر ټ ه ی ٻ ن و٪
ٔ ياٌاذ ٌی ُ وٌ ق اڂ خٍاټن ىڊ تاٌ ای اڄٽسٍیٽ ی ،و ٌ آڊ وٌ
ڀٍوٖ أر.
ڈٍټُ یا ٕسه ى ازڇ نوو نيُ زٍټيث ی اَ ڈ واو تٕ ياٌ ڈهسڅ ٳ
أر .ڈاو زٍټيثی أر اَ یٻ زوو ازڇ اڀٍ ڈا ٸسی ؤسډاڊ ٌا
ٌ ی ڈيُ ڈیڀًاٌیڇ اقٕاْ ڈٹا ڈر ڈیټنيڇ ،تٍای آنٕر ټ ه ت ا
ڈٹاویٍ ٰيٍ ٸات ڃ ٘ډاٌ٘ ی اَ ای د تاٌ اى اڄٽسٍیٽ ی ټوؾ ٻ
ٍ٠ته ایی ټه اَ اید ٔيٕسډهاى نٍُو ازڇ ڈ یٌٔ ى ،تٍن وٌو خي ىا
ڈی٘وو.
ت ه ای د ز وٌی غىی ى وٌ ز٭ٍی ٳ ڈ او ،ز وٌیاى ټ ه ت ا
زػٍته اى ٬څډی ڇ ضاتر ڈی٘ وو ،ای ى آڄيٕ سها ت ه ٤٭ن ه ڀٵسن ى:
«ویځ ٍ ڈ او ی ٔ هر ٌو ٘ ى! خ ٓ ڈ او ا ٜال غ وو ن ىاٌو!
ڈاو ڀٍایاڊ ټه ٴڅٕٵهى نوو ٌا تٍ اٜڃ ڈاو أسواٌ ټٍو انى ویځٍ
تی وڄيڃ تٍ اڊ ٘ىنى! ڈاو نٵی ٘ى!».
تایى ڀٵر ټه اید ٔثٻ أسىتڂ زا یٻ ؾن ىی ني ُ ڈوٴٹي ر
خيىا ټٍو َیٍا قسی ؾنى نٵٍ ڈاٌټٕيٕ ر ،ی٭ن ی ٴيڅٕ وٲ ڈ اوی،
73 اصول مقدماتی فلسفه
٬ٹایى ٘اڊ ڈسُڄُڂ ٘ى اڈا انٽاٌ ڈاو نڅ ٣ڈثكص ټٍوڊ أرَ ،یٍا
اید ا٤ال٬اذ وٌتاٌ ى ٔاَڈاڊ ازڇ ڈ٭څوڈاذ زاَ اى ته ؤر ڈیو ى
ټه تيٙسٍ ٍٜاقر واٌو.
ً ١٠تیجِ
اَاید زكٹيٹاذ نسيػه ڈیڀيٍیڇ ټ ه ٴ ٍ ٞياذ اَڄ ی ٌ« ،ـ
76 اصول مقدماتی فلسفه
ٴٝڃ و چ
ً ١٠تیجِ
تا اید نډونه ا ڈیتينيڇ ڈ٭ایثی ټه وٌ ٴٍو ٴٍو ڈا ڈیز واڊ خي ىا
ټٍو ،ڈ٭ایة ایى آڄيٕسی أر .ڈا اَ اید غهر واٌای ای د ن واٸٛ
ٕسيڇ ټه ٬ډ ڃ ٌا ت ا ز وٌی ز٥ثي ٷ نډ یټن يڇ ت وٌِ اَی ڇ
٬الٸډنى أ ر ټ ه ڈ ا ت ه ٬ډ ڃ َی او زوغ ه نىا٘ سه تا٘ يڇ .ت ٍای
توٌِ اَی قاڈی ایى آڄيُچ ٬ډڃ ز وٌی و ؾيُ ټاڈال غىا ٕسنى
ټه يؽ ٌت٥ی ته ڇ نىاٌنى.
خٓ اید ڈ٭ایة ٴأ ى ټنن ى أ ر تای ى ت ا آنه ا ت ه ڈث اٌَ
خٍوانر َیٍا وٌ خایاڊ ټاٌ ته ٔوو توٌِ اَی زډاچ نوا ى ٘ى.
نالٜهى ټالچ ،تایى زوغه ټنيڇ ،اید ڈٵأىی ټه ت ه ٔ يڅهى
اغسډا ،٪ته ٔيڅهى اٜوڂ ز وٌیهاى زٍتيسی ،ته ٔيڅهى ٴٍ ن ٿ
اَ ټووټی وٌ ڈا ٌیٙه و انيى ،ڈكٝوڂ توٌِ اَی أر ڈا تایى
نووڈاڊ ٌا اَ ٍ٘ آنها ٌ ا ٔاَیڇ.
85 اصول مقدماتی فلسفه
ٴٝڃ ٔو چ
تبریخچِى هبتریبلیسم
١5ڄُ چ ڈ٥اڄ٭هى اید زاٌیم
١١ڈازٍیاڄيُچ ٸثڃ اَ ڈاٌټٓ
اڄٳ ،یوناڊ تأساڊ
ب ،ڈازٍیاڄيُچ وٌ انځڅٕساڊ
ظ ،ڈازٍیاڄيُچ وٌ ٴٍانٕه
و ،ڈازٍیاڄيُچ ٸٍڊ يػى
ٍٔ ١9ؾٙډهى ایى آڄيُچ
١٩ڈنٙای خيىایٗ وید
١1اٌَٖ اڈسياَ ڈازٍیاڄيُچ
١١ا٘سثا اذ ڈازٍیاڄيُچ ٸثڃ اَ ڈاٌټٓ
واو).
ڈٍقڅهى ا ڂ ٌا «ڈازٍیاڄيُچ ٸثڃ اَ ڈ اٌټٓ» ڈٍقڅ هى و چ
ٌا «ڈازٍیاڄيُچ ڈاٌټٕيٕر یا ڈازٍیاڄيُچ ویاڄٽسيٻ» ڈیڀویيڇ.
اٴٽاٌ ؾځونه اَ زػٍته قاٜڃ ڈی٘وو .ا نٙاڊ واو ټه ٍ ٴٽٍی اَ
زػٍته قاٜڃ ٘ى زنها زػٍته أر ټه ایػاو ٴٽٍ ڈیټنى.
ٴٽٍ نيُ ٸثڃ اَ انسٍا ٪آڊ ت ه ڈٱ ُ ت ٌٔ ٍ ٙيى َ ،ی ٍا ټ ه وٌ
٠ډد زػٍته اَ زنهى وٌنر یا زهسه ٔنٿ ډيد أسٵاو ٌا ڈیتٍو
أر.
وٌ نيډهى ا ڂ ٸ ٍڊ يػ ى ڇ ،ڈازٍی اڄيُچ انځڅٕ ساڊ ،ت ا اٴٽ اٌ
تٺ ،اٌو ٴٍانٕه ٘ىَ ،یٍا ته ڈ واَاذ آڊ ټ ه وٌ انځڅٕ ساڊ ای د
ٴڅٕٵه ته ٔ ثٻ نا ٜی زؤ ٭ه ڈ ییاٴ ر ،وٌټ ٙوٌ ٴٍانٕ ه ني ُ
ڈازٍیاڄيُچ ته غٍیاڊ اٴساو توو.
ظ ،ڈازٍیاڄيُچ وٌ ٴٍانٕه
اَ َڈاڊ وټاٌذ ( )5١1١ 5191ڈیز واڊ ی ٻ غٍی اڊ ټ اڈال
ڈاوی ٌا وٌ ٴٍانٕ ه ز ٙهي ٛواو .وټ اٌذ ز اضيٍ تٕ ُایی وٌ ای د
ٴڅٕٵه وا٘ر اڈا اَ آڊ قٍٴی وٌ ڈياڊ نيٕر.
وٌ اید ٍٝ٬ټه زٵٽٍ ٴ وواڄی تٕياٌ نيٍ ڈنى ت وو وٌ ٬څ وچ
نيُ ٌننه وا٘ر زكٹيٷ ڈ٥اڄ٭ه ته ٍ٤یٹی ٜوٌذ ڈیڀٍٴر ټه
وٌ تات ڀٵسه ٘ى ،وټاٌذ تٍ ٬څيه اید أڅوب ته ڈيىاڊ ڈثاٌَ آڈى.
ای ىئوڄوِی ٴ وواڄی آڊ ٍَ ٤زٵٽ ٍی ٌا ڈ یڀوین ى ټ ه
ڈینوا ى انٕاڊ ٌا ته و ؤسهى نػث ا ٬واچ ،زٹٕ يڇ ټن ى .نػث ا
واٌای ډه ڀونه قٹوٸی تا٘نى ٔایٍید واٌای يؽ ؾيُ .اید ٍَ٤
زٵٽٍ قسی ته ٬څوچ ڇ ٍٔایر ټٍو توو ،ته اید ڈ٭نی ټٕانی ق ٷ
زكٝيڃ ٬څڇ وا٘سنى ټه تا یٻ ڈٙر اڈسياَ ته ونيا آڈى تا٘نى .زنه ا
آنها توونى ټه ڄياٸر ٘ایٕسځی ٴهڇ وٌٺ اید ڈٕایڃ ٌا وا٘سنى.
وټاٌذ تٍ ٬څيه اید تٍ اڊ ٸياچ ټٍو ڀٵر« :ؾيُی ټ ه وٌ وني ا
ته تهسٍید ٜوٌذ تيد ڈٍوچ زٹٕيڇ ٘ى وٖ ٴٍأ ر أ ر»
تناتٍ اید ډه وٌ تٍاتٍ ٬څڇ ڈسٕا ی اڄكٹوٶ ڈی٘ونى .اَ ٤ة َڈ اڊ
93 اصول مقدماتی فلسفه
.٠ظرچؽوِى ایذُآلیسم
َڈانی اید ٴڅٕٵه ڈوٴٷ توو ټ ه ن وو ٌا ت ا وی د ٔ اَٖ واو
أر٬ .څر آڊ أر ټه ای ى آڄي ُچ َاو خي ىایٗ یاٴس هى وی د
٘ډٍو ڈی٘وو.
ڄنيد وٌ اید تاب ٴٍڈوڄی واٌو ټه تایى ڈوٌو ڈ٥اڄ٭ه ٸٍاٌ ڀيٍو.
«ایى آڄيُچ غُ ٜوٌذ ُٕ٘سه ٌ ٴسهى وید ؾي ُ ویځ ٍی نيٕ ر».
ڈٵهوچ اید غډڅه آنٕر ټه ایى آڄيُچ ڈنوی اذ ن وو ٌا ت ه ٌ ٘ ی
نٍچزٍ اَ وید تياڊ ڈیټنى .وید ڈیڀویى غهاڊ َاو ى ٌ قی أر
ټه تٍٴٍاَ ٨څډاذ ڈوظ ڈيُو أر ،ياذ تاٌی غٕډير نىاٌو ،ت٭ ى
ا ٌا َتاڊواٌ ټٍو تٍایٗ ڈوغوویر ٸای ڃ ڈ ی٘ وو ای د ٤وٌ
اٴٽاٌ غاڈى ٌا زكویڃ ڈا ڈیو ى .تٍ ڈا ا٠ف أر ټه اید او٬ا ،وٌ
قٹيٹر اڈٍ ته ډاڊ ڈٍقڅه ن ٍ٩وی د ڈ یټ ٙى ،اڈ ا ت ا ٜوٌزی
ٴٍیثنى ټه ته نوو وید نډیٌٔى.
اَ اید ٌ ایى آڄيُچ ٌا تایى ٜوٌذ ڈٝٵایی اَ وید وانٕر ت ه
٬ال َیٍټانهزٍ اَ وید أرَ ،یٍا ٴالٔٵهى ایى آڄيٕر ڈیزواننى
وٌ ڈثاقطاذ نوو ڈٕ ایڃ ٌا خ يٗ تين ی ټ ٍو ،واڈه ا تځٕ سٍاننى.
ٴيڅونوئوْ ،وٌڈثاقطاذ تٍټڅی ،ډ يد ڈ٭اڈڅ ه ٌا ت ا يالْ تين وا
ڈیټنى.
ڄی اید ڀٵساٌ ټه ایى آڄيُچ اَ وید ڈٙسٷ ٘ ى أ ر ؾي ُی
غُ اٌ نه ټٍوڊ ڈ٥څة نيٕر ڈا تایى آڊ ٌا ٌ ٘د ټنيڇ.
98 اصول مقدماتی فلسفه
ڈٕ څهى نواب توو انى .ڈا وٌ ٴٝڃ ا ڂ ڈسًټٍ ٘ ىیڇ ټ ه ؾځون ه
نواب ٌا ته غوو غٵر ز٭ثيٍ ڈیټننى.
تٍای اید غٵر وٌ اتسىا غٕڇ ٔثٻ تى ڊ غٍِچ (٘ٵاٲ) ٸایڃ
توونى ټه غوو ڈاوی وا٘ر .خٓ اَ ٔاڄها اید ز ٝوٌ قا ٜڃ ٘ ى
ټه انٕاڊ وٌ غٕڇ نوو واٌای ٬نٍٝی ٰي ٍ غٕ ډانی أ ر ،ی٭ن ی
ډاڊ ٌ ـ ټه خٓ اَ ڈٍپ تاٸی ڈیڈانى (ٌ ـ وٌ َتاڊ تزيد وچ ٌا
ڈیٌٔانى) .وچ تا آنٍید نٵٓ ،وٌ ډاڊ ڄك٩هى زٕڅيڇ ٌ ـ ،غٕڇ ٌا
زٍٺ ڈیټنى وٌ نسيػه غٵر زنها ڈیڈانى.
وٌ ٸٍ ڊ ٔ٥ی ٌاغ ٫ته ٌ ـ Spirtاٴٽ اٌ ٬ػي ة ٍٰیث ی
غوو وا٘ر ،ؾوڊ ڈیخنىا٘سنى ټه غٕڇ ٴٍته واٌای ٌ ـ ناؾيُ
غٕڇ تٍٰ واٌای ٌ ـ تٌُپ أر ،اَ ډيد ٌ زاٌټ اڊ وني ا ٌ َ
اى ٤ویڃاڄډىذ خی وٌ خی ڈیڀٍٴسن ى ز ا ٌ ق ی ت ٌُپ خي ىا
ټننى تٍای ٌ ـ ڈٕٽد ٴٍال ٴٍا ڇ آ ٌنى.
ت ٍٙا ڄيه خٓ اَ ا٬سٹ او ت ه غٵ ر ٘ ٵاٲ (ت ی غِ ٍچ) ٌ ،ـ،
٬ن ٌ ٍٝقانیَ ،نىڀی خٓ اَ ڈٍپ ،نىایاڊ ٌا نڅٷ ڈیټن ى .وٌ
اتس ىای اڈ ٍ ت ه ڈوغ ووازی ٸ اوٌزٍ اَ انٕ اڊ ،واٌای ياذ ٸای ڃ
توونى ،ڄی انىٺ انىٺ ته ا٬سٹاو ن ىایاڊ ڀٍایيىن ى ټ ه زنه ا ت ه
ٜوٌذ اٌ اـ زوانازٍ اَ انٕاڊ ٘نانسه ٘ىنى .ت ه وی د نك و خ ٓ اَ
نڅٷ نىایاڊ ڈس٭ىو ،ټه ٍ یٻ ٬ډ ڃ ڈ٭ين ی ٌا انػ اچ ڈ یواون ى،
(ڈاننى یوناڊ تأساڊ) ټاٌ ته انسٍا ٪نىای اقى ټٙيى .یٽسا خٍٔسی
ته اید ٘ٽڃ ته غوو آڈى .اټنوڊ ته ن وتی ڈالق ٩ه ڈ ی٘ وو ټ ه
ٌیٙهى وید قس ی ت ه ٜوٌزی ټ ه اڈ ٍ َ غ وو واٌو اَ غه ڃ
ناوانی آب ڈینوٌو.
تناتٍ اید ایى آڄيُچ َاو ى ٘٭وٌ ڈكى و غهاڄر تٍٙی أ ر
قاڂ آڊ ټه ڈازٍیاڄيُچ تا َ اڂ اید ڈكى ویسها خيىایٗ ڈییاتى.
100 اصول مقدماتی فلسفه
اَ اید ڄكا ٦أر ټ ه« :ڈازٍی اڄيُچ وٌڀً٘ سه (ڈٹ ٝوو ٸ ٍڊ
يػى ڇ) تيٗ اَ ٍ ؾيُ ڈا٘ ينی "ڈٽ انيٽی" ت ووَ .ی ٍا وٌ ای د
و ٌ زنها ڈٽانيٻ اضٹاڂ ،ٸانوڊ (ٔيٕسڇ) ٔ يٍ ټواټ ة قٍټ ر
َڈيد ،نالٜه ڈٽانيٻ َڊ یا ضٹڃ اَ ٬څوچ ٤ثي٭ی ته نسایػی ٌٔيى
توو٬ .څڇ ٘يډی نوَ ته ٍَ ٤ټووټان هاى ڈ٭سٹ ى ت ه ٸ و ى ٔ ياڂ
ٔوَنى ) (Phlogistiqueتوو .تيوڄوِی (قياذ ٘نأی) نوَ وٌ
ایاچ ٘ثاب توو.
ٔانسډاڊ ڀيا غانوٌ تا ناڈی َی اوی ،اَ ٌ ی وتی ڃ ټ اڈال
ڈٽانيٽی ڈ٥اڄ٭ه ڈی٘ى .ڈازٍیاڄيٕسهاى ٸٍڊ يػى ،انٕاڊ ٌا ڈا٘ يد
ڈیوانٕسنى ،ڇ ؾناڊ ټه وټاٌذ قيواناذ ٌا ڈیوانٕر( ».انځڅٓ)
ڈازٍیاڄيُچ خٓ اَ اید و ٌ ى ٌټوو ټه تای ى آڊ ٌا ت ا «ٸ ٍ ڊ
ٔ٥ای ڈٕيكير» تٍاتٍ ٘ډٍو اَ زٽاڈڃ ت٥ی ٤وتنی ٬څوچ خىی ى
ڈيأیى.
تٌُڀسٍید ن٥ای اید و ٌاڊ آڊ أر ټه غه اڊ ٌا ت ه ڈنُڄ هى
«ؤسځا ڈا٘ينی» تٌُپ ڈیوانى ډه ؾيُ ٌا ت ٍ قٕ ة ٸ وانيد
ڈٽانيٻ ڈیٔنػى .ته ٨ا ٍ زٽاڈڃ ٌا ی ٻ قٍټ ر ڈا٘ ينی ٔ او
ڈیخنىا٘سنى قٕاب ڈ یټٍون ى ټ ه ٍ قاوض هاى وایډ ا زٽ ٍاٌ
ڈیڀٍووٜ .وٌذ ڈا٘ينی ڈوغوواذ ٌا ڈ یویىن ى ،ڄ ی ٜوٌذ
َنى ى آنها ٌا نډی ویىنى .اَ ډيد ٌ اید ڈازٍیاڄيُچ ٌا ڈٽانيٽی یا
«ڈا٘ينی» ڈیڀویيڇ.
یٻ ڈطڃ تُنيڇ .ٴٽٍ ٌا ؾځونه زوغيه ڈیټٍونى؟ ته اید ٘ ٽڃ
«ٴٽٍ اَ ڈٱُ ڈیزٍا و ،ډؿناڊ ټه ٜٵٍا اَ غځٍ».
ڈازٍیاڄيُچ ڈاٌټٓ تٍ٬ٽٓٔ ،څٕڅه ڈ٭څوڈاذ وٸيٹ ی ت ه ؤ ر
ڈیو ى .اٴٽاٌ ڈا زنها اَ ڈٱُ زٍا ٖ نډیټنى .تایى ویى ؾ ٍا ڈ ا ت ه
خاٌ اى ٬ٹایى تيٗ اَ ویځ ٍ آنه ا ٌٰث ر واٌی ڇ ،ای د غأ ر ټ ه
104 اصول مقدماتی فلسفه
ٸٕډر ٔوچ
زكٹيٷ وٌ ڈساٴيُیٻ
(ڈا ٌاء اڄ٥ثي٭ه)
108 اصول مقدماتی فلسفه
ٴٝڃ ا ڂ
ڈانى ،زٱييٍی نٽٍو ٬و ٞنٙى أر .تناتٍ اید یٽٕاڊ ڈانىڊ ته
ڈ٭نای یٻ غوٌ ڈانىڊ زٱييٍ ٘ٽڃ نىاوڊ أر .اټنوڊ تای ى وی ى
ټه اَ اید ناٜير ا ڂ اٜوڂ ڈساٴيُیٻ ؾ ه نس ایع ٬ډڅ ی تىٔ ر
ڈیآیى؟ ٸسی تهسٍ ویىیڇ ټ ه ڈوغ وواذ ٌا تیسٱي ٍ ی٭ن ی ډ اڊ
تٙډٍیڇ ټه توو انى ،ڀا نوا يڇ ڀٵرَ« :نىڀیَ ،نىڀی أ ر
ڈٍپ ڇ ڈٍپ» نسيػه ڈیڀيٍیڇ ټه َن ىڀی ڈ ٍپ ت ه ٘ ٽڃ
نوو تاٸی نوا ى ڈانى ،ډيد تٓ .اڈ ا وٌ ٬يد ق اڄی ټ ه ٬اوذ
ڈی٘وو ډه ؾيُ ٌا یٽٕاڊ تىانيڇ ،آنه ا ٌا اَ ڇ ڈػ ُا ڈ یټن يڇ.
ڀٵسد «ٜنىڄیٜ ،نىڄی أر» یٻ زٝىیٷ ٤ثي٭ی تيٗ نيٕر ،اڈا
ٍٰ ٞأأی ا ډير واوڊ ته ڈٕ څهى ډانن ىی ٌٔ يىڊ ت ه ای د
نسيػه أر :خٓ ؾيُی ټه ٜنىڄی نيٕر ،ؾيُ ویځٍی أر.
اید ڀٵساٌ تىیهی أر ټه زًټاٌ آڊ ټووټان ه أ ر ڈ طال وٌ
اید َڈينه ڈيسواڊ ڀٵر:
«أة أة أر ٍ آڊ ؾه ټه أ ة نثا٘ ى ؾي ُ ویځ ٍی
أر ».تناتٍ اید اَ یٻ ٍ٤ٲ ٜنىڄی ٌا اَ ٔایٍ ا٘ يا اَ ٍ٤ٴ ی
أة ٌا اَ ٔایٍ ڈوغوواذ غىا ڈیټنيڇ ٔایٍ ؾيُ ا ٌا ته ډ يد
ٍ٤یٷ ،خٓ ٬ډڃ زٵٽيٻ ٍ٘ ٪ڈی٘وو.
ته ٤وٌ ٸا٤٭ی ا٘يا ٌا اَ ڇ غىا ڈیټنيڇ غٕ سه غٕ سه ت ه
ڈٍقڅهاى ڈیٌٔيڇ ټه غهاڊ ڈػډو٬هاى اَ ؾيُ ای ڈػ ُا خنىا٘ سه
ڈی٘ وو ای د یّڀ ی و چ ڈساٴيُی ٻ ڈ یتا٘ ى ټ ه ٬ثاٌزٕ ر اَ
غىایی ڈوغوواذ.
اید ڈ٥اڄة آڊ ٸىٌ ٔاو ته ن ٍ٩ڈیٌٔى ټه ڀٵسد ن ىاٌو .ڄ ی
نوا يڇ ویى ټه ای د ز ًټٍاذ ٌ ٍ ٠ی أ ر ،ؾ ه ای د ٘ يو ى
أسىتڂ ،ڈوغوواذ ٌا اَ َا یهى ڈهٝوٜی ته ڈا نٙاڊ ڈیو ى.
نسایػی ټه ٬ډال اَ اید یّڀی و چ ڈساٴيُیٻ ڀٍٴسه ڈی٘ وو
114 اصول مقدماتی فلسفه
تایى ڈوٌو ڈ٥اڄ٭ه ٸٍاٌ ڀيٍو .ؾناڊ ؾ ه وٌ َن ىڀی ٬اوی ،قي واڊ
غىا اَ ٔایٍ ڈوغ وواذ ڈالق ٩ه ڈ٥اڄ٭ ه ٘ وو ،آڊ ٸ ر ،خي ىا
ټٍوڊ غه ا٘سٍاٺ تيد نو ٪غنٓ اڈٽاڊ خًیٍ نهوا ى توو .أة
أة أر ،ڈاو ڀا ڈاو ڀا .تيد آنها ؾه ٌات٥هاى ڈیزواڊ تٍٸٍاٌ
ټٍو؟ اید ډاڊ غانوٌ ٘نأی ٸىیڇ أر ټه قيوان اذ ٌا ت ه ٤وٌ
وٸيٷ ٤ثٹه تنىی آنها ٌا اَ ڇ ڈػُا ڈیټنى تيد آنها يؽ ڀون ه
ٌات٥هاى ٸایڃ نډی٘وو .اوٌاټی ټه ڈثسن ی ت ٍ أ څوب ڈساٴيُی ٻ
تا٘ى اید ٤وٌ نسایػی ته ؤر ڈیو ى ،ته ٬ثاٌذ ویځٍ ،اید ډ اڊ
نسيػهاى أر ټه توٌِ اَی ڈینوا ى تځيٍو تىید ڈ٭ن ی ټ ه ٬څ ڇ
زنها تا٘ى ،ٴڅٕٵه ڇ ٴٹ ٣ٴڅٕ ٵه ،ت ه ډ يد ٍ٤ی ٷ ٔيأ ر،
نالٜه آڊ ټه وٌ٬اڄڇ ؾي ُ ٬ډ وڈی غ وو نىا٘ سه ٌ ،ات ٥ی ت يد
ڈوغوواذ نثا٘ى .نسایع ٬ډڅی یٻ ؾنيد أسىتڄی آڊ ڈی٘ وو ټ ه
یٻ نٵٍ وانٙډنى ٴٹ ٣تایى وانٙډنى تا٘ى آڈيهسد ٬څڇ تا ٴڅٕ ٵه
ٔيأر تیڈوٌو نوا ى توو .قاٜڃ آڊ ټه ٴالٔٵه تا زوو ى ڈ ٍوچ
نډیتایى وٌ یٻ قُب ٔيأی ٍ٘ټر غوینى.
ٍڀا ڈٍو تی ٍٰ٠ی اید ٤وٌ أ سىتڂ ټن ى تای ى ڀٵ ر ت ه
ٌ ٖ ڈساٴيُیٻ أسىتڂ ڈیټن ى .ؾن ى ٔ اڂ خ يٗ ت وو ټ ه ڄ ُ
نویٕنى ى انځڅيٕی ته ازكاو غډا يٍ ٘وٌ ی ٔٵٍ ټٍو تا ڈاټٕيڇ
ڀوٌټی نویٕنى ى تٌُڀی ټه اټنوڊ وٌڀً٘سه أر ،ویىاٌ ټٍو.
ڄُ ته ا خيٙنهاو ڈیټنى یٻ انػډد اوتی اٴسساـ ټنى ټه ته ٔيأر
ټاٌ نىا٘سه تا٘ى .ؾٍا ڄُ اید خيٙنهاو ٌا ڈیټنى؟ َیٍا وٌ ن ٍ ٩ا ،
اوتياذ ډاڊ اوتياذ أر ٔيأر ڇ ٔيأر .ڀ وٌټی ی اٌانٗ
ته ٴٽٍ ڄُ ڈیننىنى ،نویٕنى ى انځڅيٕی زٹٍیثا ٝ٬ثانی ڈی٘ وو.
ڄُ نویٕنى ٌا ڈوغووی غىا اَ اغسډ ا ٪ڈ یوان ى ق اڂ آڊ ټ ه
ڀوٌټی و ٔسانٗ ڈیوانٕسه انى ټه َنىڀی اید ٤وٌ ټ ه ز ٝوٌ
115 اصول مقدماتی فلسفه
ڈی٘وو نيٕر.
٬اوزا ،ڈا ټو٘ٗ واٌی ڇ ڈوغ وواذ ٌا اَ ڇ غ ىا ټ ٍو ،ت ه
زنهایی ڈوٌو زكٹيٷ وٸر ٸ ٍاٌ و يڇ .ټٕ انی ټ ه ڈاٌټٕيٕ ر
نيٕسنى و ڄر ٌا غىا اَ اغسډ ا ٪ت ه ٤وٌ ټڅ ی ،ڈٕ سٹڃ اَ٘ ٽڃ
اغسډا ٪ڈیخنىاٌنى .اید ڀونه أسىتڂ ،غىا ټٍوڊ قٽوڈر أر اَ
اٸ٭ير .ڈػُا ټٍوڊ ٌ ات٥ی أر ټه تيد و ڄ ر ز وو ى ڈ ٍوچ
تٍٸٍاٌ أر.
ٍڀا ٴٍوی ٌا غ ىا اَ ڈ ٍوچ ،اَ ڈك ي ،٣اَ اغسډ ا ٪ڈ وٌو
ڈ٥اڄ٭ه ٸٍاٌ تى يڇ ډيد ن٥ا ٌا ڈٍزٽة ڈی٘ویڇ .ؾنانؿه ڈا٘يد ٌا
ڇ ته نووی نوو غىا اَ اغسډا ٪ڈكٍټ ه ى آڊ وٌ ن ٍ ٩تځي ٍیڇ
ڈانن ى ډ اڊ ن ٥ایی أ ر ټ ه ٴٽ ٍټنيڇ« :ڈا٘ ينهاى خ اٌیٓ
ڈا٘ ينهاى ڈٕ ٽو ،اٌَٖ ا ٠اٴی وٌ ٴٍانٕ ه اٌَٖ ا ٠اٴی
وٌ٘وٌ ی ،یٽٕاڊ ٕسنى تيد آنها زٵا زی نيٕر».
اید ڈ٥اڄة ډواٌ ته ؾٙڇ ڈینوٌو نوانن ىڀاڊ ڇ ٸث وڂ
ڈیټننىَ ،یٍا ٬ډوڈا ڈسوغ ه غ ىایی زٹٕ يڇ ټ ٍوڊ ڈوغ وواذ
ٕسنى .اید ٬اوزی أر ټه ٌ ٖ ڈساٴيُیٻ ته ڈا واو أر.
ٸسی زٍغيف تى يڇ ټه ڈوغ وواذ ٌا ت ه ق اڂ ٔ ٽوڊ ٰي ٍ
ڈسكٍٺ تٙنأيڇ ناڀُیٍ آنها ٌا ٤ثٹ ه تن ىی ت ه ٸڅ ڇ ٌی ُ اَ ڇ
زػُیه ڈیټنيڇ تىید ٸٕڇ زٹٕيډازی تيد آنه ا ٸای ڃ ٘ ى ٌ ات ٣
ڈوغوو تيد آنها ٴٍاڈوٖ ڈی٘وو.
اید ٘يو ى ن٩اٌ زكٹيٷ ڈا ٌا تٍ آڊ ڈیواٌو ټه زٝوٌ ټنيڇ
اید زٹٕيډاذ یٻ تاٌ تٍای ډيٙه ٜوٌذ ڀٍٴس ه أ ر (أ ة،
أة أر) ته ٬ال ڈوغ وواذ ٌا ڈ٥څ ٷٰ ،ي ٍ ٸات ڃ اوٌاٺ
اَڄی تدنىاٌیڇ ،اید ٔوڈيد یّڀی أر ټه ٌ ٖ ڈساٴيُیٻ واٌو.
ڈا وٌ نځاچ تكص اید ٌ ٖ تایى وٸر زوغه ټاٴی وا٘ سه تا٘ يڇ.
116 اصول مقدماتی فلسفه
١٠هٌغك چیعت؟
وٌز٭ٍیٳ ڈن٥ٷ ڀٵسه ڈی٘وو :ڈن٥ٷ ٬ثاٌذ اَ٘يو ی ؤٌ ر
انىیٙيىڊ أر انىیٙهی ؤٌر آڊ أ ر ټ ه ت ٍ ٸوا ٬ى ڈن ٥ٷ
أسواٌ تا٘ى .اید ٸوا٬ى ټىاچ أر؟ ڈن٥ٷ ٔه اٜڃ ٬ډى واٌو:
١5اٜڃ یٽٕاڊ تووڊ .خيٗ ز ٍ وی ىیڇ ټ ه ٰ ٍ ٞاَ یٽٕ اڊ
ڈانىڊ ضثاذ ڈوغوواذ أر نٕثر ته نوو ی٭نی ډ اڊ ٬ىچ زٱيي ٍ
(أة ،أة أر).
١١ا ٜڃ نٵ ی ز ١او :يؽ ؾي ُ وٌ ٬يد آڊ ټ ه ن وو تا٘ ى
نډیزوانى ٠ى نوو نيُ تا٘ى .اَ اید و ،یٻ قاڂ ٌا واٌو (َن ىڀی
نډیزوانى ڇ َنىڀی تا٘ى ڇ ڈٍپ).
125 اصول مقدماتی فلسفه
١9اٜڃ نٵی ضاڄص .یا ز١او قاڄر ٔوچ .ته اید ڈ٭ن ی ټ ه ت يد
و اڈٍ ڈس١او تٍای ز١او ض اڄطی ڈػ اڂ نهوا ى ت وو .ڈ طال وٌ ت يد
َنىڀی ڈٍپ ٘ٷ ضاڄطی ڈډٽد نيٕر.
خٓ ،ڈن٥ٹی تووڊ ٬ثاٌزٕر اَ ٜكيف ٴٽٍ ټٍوڊ .ؤٌر ٴٽٍ
ټٍوڊ ڇ ٬ثاٌذ أر اَ ؤٌر ته ټاٌ تٕسد اید ٔه ٸا٬ى أ ر:
ڈا اید ٸوا ٬ى ٌا ڈ٥اڄ٭ ه ټ ٍویڇ وی ىیڇ ټ ه ڈن ٙاء آڊ زٵٽ ٍ
أسنثا ٢ڈساٴيُیٽی أر.
تن اتٍ ای د ،ڈن ٥ٷ ت ا ڈساٴيُی ٻ ډثٕ سځی زډ اچ واٌو ،ڈن ٥ٷ
وٌقٽڇ آڄر یا ٔثٻ أسىتڄی أر ټ ه ٤ث ٷ آڊ ٍؾي ُی ت ه
ٍ٤یٷ ڈ٭ينی ٤ثٹه تنىی ڈيٙوو تاڄنسيػه ڈوغوو تایٕسی نٕ ثر ت ه
نوو ضاتر یٽٕاڊ تا٘ى .نالٜه آڊ ټه ڈا ٌا اواٌ ڈ یټن ى ت يد
آٌی نه یٽ ی ٌا انسه اب ټن يڇ .ڈ طال ،ت يد و ڈٕ څهی َن ىڀی
ڈٍپ٘ ،ٷ ضاڄطی ٌا ڈٍو و تىانيڇ:
ٸسی ڀٵسه ڈی ٘وو« :زډاچ ڈٍوچ ٴانی ٕسنى ،ؾوڊ ٌٴي ٷ ڈ د
ڇ یٽی اَ آنهأر ،خٓ ا ڇ ٴ انی أ ر ».ای د تي اڊ «ٸي اْ»
ناڈيى ڈی٘وو ،تا اید ٘يو ی أ سىتڂ ٌٴي ٷ ڈ د وٌ ی ٻ ٤ثٹ ه
ؤسهی ڈن٥ٹی ٸٍاٌ ڈیڀيٍو :ته اید ڈ٭نی ټه ٫٠ڈٙه ٝی خي ىا
ڈیټنى.
ڈا ڈینوا يڇ ٸسی ٴٍو یا ڈوغووی ٌا ویىیڇ ،تا نوو تځ ویيڇ
ا ٌا وٌ ؾه ؤسهاى تایى تٍو .ي د ڈا ڈسوغه ډيد ٔ واڂ أر .ڈ ا
ڈوغ وواذ ٌا ڈانن ى و ای ٍ غ٭ث ه ایی ت ا ان ىاَ اى ڈهسڅ ٳ
ڈیوانيڇ ڈيڃ واٌیڇ آنها ٌا تا زٍزية ڈ٭ينی وٌ وان ڃ ی ٻ ویځ ٍ
غا و يڇ.
وٌ اید ڈطاڂ ټڅی ڈا ت ٍای ٬ډ وچ ڈوغ وواذ وای ٍ اى ٴ ٍٞ
ټ ٍو زډ اچ غ اڊ واٌاڊ ٌا وٌ آڊ ڈ یڀ ًاٌیڇ .آڊ ٸ ر وای ٍ ی
126 اصول مقدماتی فلسفه
خٍ ٔٙها:
١5ؾنى ٘ا ى تيا ٌیى ت ٍای ای د ټ ه ڈ ا ٬اوز ا ڈوغ وواذ ٌا
ٔاټد ڈیتينيڇ.
١١اَ أسنثا ٢ڈساٴيُیٽی ٬اڄڇ ؾنى ڈطاڂ تُنيى.
١9ڈٽانيُچ ؾيٕر ؾٍا غنثهی ڈساٴيُیٽی واٌو؟
١٩ڈن٥ٷ ؾيٕر؟
١1یّڀی أسنثا ٖ ٌ ٢ڈساٴيُیٻ ټىاچ أر؟
١١آیا اڈٽاڊ واٌو ڇ خيٍ ڈساٴيُیٻ توو ڇ ٍ٤ٴىاٌ انٹالب؟
129 اصول مقدماتی فلسفه
ٸٕډر ؾهاٌچ
زكٹيٷ وٌ ویاڄٽسيٻ
130 اصول مقدماتی فلسفه
ٴٝڃ ا ڂ
١٠همذهِی تَضیحی
نځاڈی ټه اَ ویاڄٽسيٻ ٜكثر ڈی٘وو ،ڀ ا ی ت ه ٜوٌزی
أٍاٌ آڈيُ ڈٕ څهاى خيؿيى وٌڈیآیى ،ڀا ی ڇ وٌنسيػهی ټډی
ا٤ال ،٪اٌ نهاٖ ڈیټننى .اید ډه ڈایهى زأ ٳ أ ر ڈوغ ة
ا٘سثا ازی أر ټه ناڀُیٍ تایٕسی اَ آڊ خٍ يُ غٕر.
اَن ٍ٩ڄٱر ٘نأی؛ ویاڄٽسيٻ زنها ته ٴد ڈثاقطه ا٤الٶ ڈی٘وو.
اَ ډيد ٌ ته ټٕانی ټه تكص ٤وتنی ټننى یا ت ه ٤وٌ ټڅ ی ت ه
ا٘هاَ ٚتاڊ آ ٌ«ویاڄٽسيٕيد» ن٥اب ڈیټننى.
ڈا اَ اید ڄك ا ٦ت ه ویاڄٽسي ٻ زوغ ه نډ یټن يڇ َی ٍا اَ نٍ ٩
ٴڅٕٵی ،واٌای ڈٵهوچ ڈهٝوٜی أر ټه اټن وڊ ڈ٥اڄ٭ ه ن وا يڇ
ټٍو.
ؤٌر تٍ نالٲ آڊ ؾه ڀډاڊ ڈی٘ وو ویاڄٽسي ٻ ت ه ڈٵه وچ
ٴڅٕٵی ،ٸاتڃ ٴهڇ ؤسٍٔی ٬ډوچ أر َیٍا ؾيُی أر ٌ ٘د
131 اصول مقدماتی فلسفه
ناڄی اَ أٍاٌ.
ڄی اڀٍ ؾه ویاڄٽسيٻ ٸاتڃ وٌٺ ډځاڊ أر وٌ ٬يد ق اڂ
ڈٙٽالزی واٌو ټه اینٻ آڊ ٌا زكٝيڃ زكٹيٷ ڈیټنيڇ.
تيد ټاٌ اى ؤسی ،ت٭١ی ٔاو تٍنی ٔهر وٸيٷ انى ،ڈ طال
تاٌڀيٍی غ٭ثه ،ټاٌی أر ٔاو اڈا ٔواٌ ټٍوڊ ؤسځا ٴٍٔ سنى
(تی ٔيڇ) تٍ٬ٽٓ ،ڈٕسڅُچ ٌَیىڀی انځٙساڊ وٸر أر.
ؤر انځٙر تٍای ڈا ته ڈنُڄهى اٴُاٌ ټاٌ أر .ڈٱُ نيُ ٰيٍ
اَ اٴُاٌ ټاٌ ؾي ُ ویځ ٍی نيٕ ر .ډ ان٥وٌ ټ ه اَ ؤ سها ډي ٙه
ټاٌ ای وٸي ٷ ت ٍ نډ یآی ى ،ڈٱ ُ ڇ خيؤ سه ټاٌ ٜكيف انػ اچ
نډیو ى.
تا ڈٍاغ٭ه ته زاٌیم ټاٌ انٕانی ویى ڈی٘وو ټه انٕاڊ وٌ اتس ىا
زنها اَ ٬هى ى ټاٌ ای َڈهر تٍ ڈیآڈ ى أ ر .زٽاڈ ڃ زٍٸ ی
٬څوچ ټاٌ ای وٸيٷزٍ ناَٺزٍی ٌا ایػاب ڈیټنى.
ډيد ڈٕ څه وٌ ڈ وٌو ز اٌیم ٴٽ ٍ ٜاوٶ أ ر .ڈساٴيُی ٻ
٘يو ى زٵٽٍ ټووڊ ؾُڅډد أر .ؤٌر ڈاننى ټاٌی ټه انځٙساڊ
ن اآَڈوو انػ اچ ڈ یو ن ى( .ت اٌڀيٍی ٜنى ٶ تٍات ٍ أ ر ت ا
أسىتڄهاى ڈساٴيُیٽی) ویاڄٽسيٻ ډاڊ ٌ ٖ انىیٙيىڊ وٸيٷ أر
تٓ.
زٽاڈڃ ټاٌ وڈاٰی ډاننى خيٍٙٴر ټاٌ ؤسی أر .اید ټ اڈال
ډاڊ وأساڊ أر يؽ ڀونه ٌاَی وٌ آڊ خنهاڊ نيٕر .اید زٽاڈڃ
تٕياٌ ا٠ف ٌ ٘د ڈیتا٘ى.
ا٘ٽاتزی ټه تٍای ٴهڇ ویاڄٽسيٻ ت ه ن ٍ ٩ڈ یٌٔ ى ڈانن ى آڊ
أر ټه خٓ اَ تيٕر خنػٕاڂ ټه ټاٌ ڈا تاٌڀيٍی ٜنى ٶ ت وو
(وٌٺ ڈساٴيُیٽی) ناڀهاڊ تهوا يڇ ؤسځا ٴٍٔسنى اى ٌا ت ه ټ اٌ
تځًاٌیڇ.
132 اصول مقدماتی فلسفه
واو.
ڈا ڈیزوانيڇ ایى آڄيُچ ٌا ټه نا٘ی اَغهڃ ټاڈڃ تٍٙی أر ت ا
أسنثا ٢ڈساٴيُیٽی ټه اَ ٬ىچ ٘نأایی ویاڄٽسيٻ نسيػ ه ٘ ى ،وٌ
یٻ ٌویٳ تځًاٌیڇ.
ؾځونه ؾٍا؟
ت ٍٙڈ٥اڄ٭هى ٤ثي٭ر ٌا وٌقاڂ غهاڄر ټاڈڃ ٘ ٍ ٪ڈ یټن ى.
تٍای ڈ٥اڄ٭هى ٬واڈڅی ټه ت ه ڈ ٙا ى اٖ ڈ یٌٔ ى ،آنه ا ٌا ؤ سه
تنىی ڈیټنى ،اید ٍ٤یٹهى ٤ثٹه تنىی ٬نا ،ٍٜنوو ٔثٻ زٵٽ ٍی
ٌا٬اوذ ڈیو ى .وٌقيد ٤ثٹه تنىی زػُیه ى آنها اَ ډىیځٍ ،ٴٽٍ
٬اوذ ڈيٽنى ټه اید زٵٽيٻ زػُیه ٌا وٌ ډه غا ڈٍا٬اذ ټنى
ډيد ا ڄيد ناٜير ڈساٴيُی ٻ ڈ ی٘ وو .خ ٓ ٸس ی ڈ یڀ ویيڇ
ڈساٴيُیٻ َاو ى نٹٝاڊ ٬څوچ أ ر ٜكيف ڈ یڀ ویيڇ٬ ،څ وچ ز ا
ٜى خنػا ٔاڂ خيٗ نوَ غىا اَ یٻ ویځٍ زكٝيڃ ڈی٘ى ،ؾن اڊ
ټه ٘يډی ،ٴيُیٻ َیٕر ٘نأیٍ ،یٻ ٬څډی غىاڀان ه ت وو
يؽ ٌات٥هاى تيد آنها زٝوٌ نډ ی٘ ى .ای د غ ىایی ٘ اڈڃ ڈثاق ص
٬څډی نيُ ڈی٘ ى؛ وٌٴيُی ٻ ٜ ،ىا ،ق ٍاٌذ ،ڈثك ص ڈٱن ا٤يٓ،
اڄٽسٍیٕيسه ٰيٍ یٽایٻ ڈ٥اڄ٭ه ٘ى ڀډاڊ ڈیٌٴر ټه تيد اید
٬واڈڃ يؽ ڀونه اٌزثا٤ی ڈوغوو نيٕر ٍټىاچ اَ ای د ڈثاق ص
وٌتهٗ ڈهٝوٜی ٸٍاٌ ڈیڀٍٴر.
اید ډاڊ و ڈيد یّڀی ڈساٴيُیٻ أر ټه ڈ ینوا ى ډ ه
ؾيُ ٌا اَ ڇ غىا ټنىٌ ،ات٥ه ى آنها ٌا انٽاٌ ټنى تيد آنه ا غ ه
ا٘سٍاټی ٸایڃ نثا٘ى.
تهډيد زٍزية ،ویىڊ ڈوغوواذ ته قاڂ ٔٽوڊ تي ٙسٍ ت ه ي د
نُویٻ أر زا زكٍٺٜ .ن٭ر ٬ٽأی ٌا ڈطاڂ تُنيڇ .اتسىا ٬ٽأی
ڈینوا ى ٍؾيُی ٌا ته ٘ٽڃ ضاتر ٔاټد وٌآ ٌو (٬ٽٓ) ت٭ ى
136 اصول مقدماتی فلسفه
زٱييٍاذ ٕسنى.
خٓ اَ زٵٽيٻ ٘يډی َیٕر ٘نأی ٴيُیٻ :زوغه قاٜڃ
٘ى ټه ٬ډڃ اید ٔه ٬څڇ تى ڊ ڈٕا٬ی یٽىیځٍ اڈٽاڊ خًیٍ نيٕ ر.
ڈطال زكٹيٷ وٌ ٬ډڃ ١ڇ ټه ڈٍتو ٢ته َیٕر٘نأی أر ڈٕ سڅُچ
ڈ٥اڄ٭هى ٘يډی نيُ ڈیتا٘ى .وٌق ى و ٸ ٍڊ ن وَو ڇ ،ؾ وڊ زوغ ه
قاٜڃ ڈی٘وو ټه ٬څوچ ته یٽىیځٍتٕسځی واٌنىٌ ،ٴسه ٌٴس ه زٵٽ ٍ
ڈساٴيُیٽی اَ ٬څوچ ٌنر ڈیتنىو َیٍا ټه ا٤ال٬اذ ٬ډي ٷز ٍی اَ
٤ثي٭ر ته ؤر ڈیآیى .زا آڊ َڈاڊ خىی ى اى ٴيُیٽ ی ت ه ٤وٌ
غىاڀانه تٌٍٔی ڈی٘ى ،ت٭ىا ڈػثوٌ ڀٙسنى ټ ه ای د ٬واڈ ڃ ٌا ڇ
غنٓ تىاننى .ته اید زٍزي ة ڈٱن ا٤يٓ اڄٽسٍیٕ يسه ټ ه وٌ ٔ اتٷ
ڈػُا اَ یٽىیځٍ زكٹي ٷ ڈ ی٘ ى این ٻ یٽ ی ٘ ى ،ز ٙٽيڃ ٬څ ڇ
اقىی ٌا تناچ اڄٽسٍ ڈٱنا٤يٓ واونى.
وٌ ڈثاقص ٜىا قٍاٌذ نيُ ڈالق٩ه ٘ ى ټ ه ای د ٍ و اَ
یٻ خىیى ٕسنى.
نځاچ ټوتيىڊ ؾٽٗ :ڇ ٜىا ایػاو ڈی٘وو ڇ ڀٍڈ ی .ؾ ه
قٍاٌذ َاو ى قٍټر أر ،ته ٬ال ڈیوانيڇ ټ ه ٜىا ان٭ٽ اْ
اڈواظ وأر .اڈواظ وا نوو اَقٍټر خىیى ڈیآین ى ،خ ٓ ای د
و ٬اڈڃ اَ ی ٻ ؾي ُ واٌای ی ٻ نا ٜير ٕ سنى .وٌ َیٕ ر
٘نأی آ ٕسه آ ٕسه ،انوا٬ی ویى ٘ى ټه ته ٤وٌوٸيٷ نډی٘ى آنها
ٌا غُء ڀيا یا قيواڊ ڀًا٘ر نسيػه ڀٍٴسه ٘ى ټه ڀيا قيواڊ
ته ٤وٌ ٸ ٫٥اَ ڇ غىا نيٕسنى .وٌ ونثاڂ ڈ٥اڄ٭اذ نيُ ڈٕڅڇ ٘ ى ټ ه
قيواناذ ته ٘ٽڃ اڈٍ َی نوو نثوو انى .اید نسایع ضثاذ ڈوغوواذ
اٴٽاٌ ڈساٴيُیٽی ٌا ڈكٽوچ ټٍو.
وٌ٤وڂ ٸٍڊ ػ ى ڇ ،ای د ز ١او اٴٽ اٌ ت ه غ وو آڈ ى ت ه
ڈازٍیاڄيُچ اغاَ واو ټه ته ٜوٌذ ویاڄٽسي ٻ وٌآی ى .ویاڄٽسي ٻ
139 اصول مقدماتی فلسفه
ٴٝڃ و چ
لَاًیي دیبلىتیه
زٍا٘يى نٙوو .خٓ ڈياڊ اید و زاٌیم انسالٴی وٌټاٌ أر ٔ .ية
ٔثُ ٌنٿ توو ٔ ،دٓ ٌٔيى ٘ى أر وٌ اتسىا ٘ٽوٴه توو ټه
ته ٬ ٍَ٤اوی ،ته ٔية زثىیڃ ڀٙسه أر.
خٓ ٸسی زكوڄی Phaseقاٜڃ ٘ ى ،اغث اٌا زك وڂ ویځ ٍی
ؤر ڈیو ى ته ٤وٌ ٸ ٫٥ته نسيػهاى ڈیٌٔى ( ٍڀ ا زٽاڈ ڃ ت ا
ڈان ٫تٍنهوٌو).
وٌزاٌیم ڈىاو ،تٍ٬ٽٓ ،اڈٽاڊ وا٘ر ټه وٌنر اڄ واٌ ن ٙوو.
ڇ ڈیزوانٕر ڈىاو نٙوو ،ڈ ىاو ڇ ڈډٽ د ت وو زٍا٘ يى ن ٙوو.
تناتٍاید غوو یٻ ڈٍقڅه وڄيڃ زث٭ير ٔ ایٍ ڈٍاق ڃ نيٕ ر ،اڀ ٍ
زاٌیم ڈىاو ته ای د زك وتذ خيؤ سه أ ر٬ ،څ سٗ ډ اڊ وناڄ ر
ناٌغی أر.
وٌزاٌیم ٔية ،زكوتذ ڈس٭ىوی غوو واٌو ټه خ ٙر ٔ ٍ ڇ
یٽی یٽی ٤ی ڈيٙوو ٔ ،ية ډ اڊ «٘ ىڊ» ٌا ټ ه انځڅ ٓ ا٘ اٌ
ڈیټنى ونثاڂ ټٍو أر.
وٌزاٌیم ڈىاو ،زكوتذ وٌټناٌ یٻ ویځٍ ٸٍاٌواٌن ى ،ت ی آڊ
ټه اَ ڇ نا٘ی ٘ى تا٘ نى ،اڈ ا ٔ ية ی ٻ زٽاڈ ڃ ٤ثي٭ ی ٌا ٤ی
ڈیټنى زكوتذ آڊ خی وٌخی ڈیتا٘ى.
٠٠
١٠پیؽرفت
ٔيةِ ټاڂ ؾٍا ڈیٌٔى؟ ٬څر اید اڈٍ وٌ ڈا ير آنٕ ر .ی ٻ
ٔڅٕڅه ٬واڈڃ وانڅی ٔية ٌا ته ٍ٤ٲ ٌٔيى ٘ ىڊ ڈ یت ٍوَ ،ی ٍا
خيٗ اَآڊ ټه تٍٔى ٔية توو ،نډیزوانٕسه أر ټه نٍٔى.
ٸسی ٘ٽوٴهاى ټه ته ٔية زثىیڃ ڈی٘ وو ٔ ،دٓ ٔ يثی ټ ه
ڈیٌٔى ،تٌٍٔی ٘ونى ،ڈیتينيڇ ټه ٬واڈڃ وانڅیاى ټه ٔية ٌا ته
ٔډر زٽاڈڃ ڈيٍانى ته ٔيڅهى ٴٙاٌ ٸوای وٌ نی ٜوٌذ ڈیڀيٍو
149 اصول مقدماتی فلسفه
ڇٔاَ تا٘ى ،ی٭نی اَ ڈكي٤ ٣ثي٭ی نوو نا٘ی ٘وو« ،ازو ویناڈيٻ»
نوا ى توو .ویٕيدڅيد ٸوا٬ى ڈٽانيٽی اَ ناٌظ زكډيڃ ڈ ی٘ وو،
اَ اید ٸثيڃ أر ٸوا٬ى ڈٹٌٍازی ټه تؤيڅه ٌئٔا تٍٸٍاٌ ڈی٘وو
ته ٔيڅهى ٴٍڈانى اڊ ته ڈوٸ ٫اغٍا ڀًا٘سه ڈ ی٘ وو .تن اتٍ ای د
وانٕ سه ڈ ی٘ وو ټ ه ٸوا ٬ى ٰيٍڈٽ انيٽی ،ی٭ن ی ڈٹ ٌٍاذ
«ازوویناڈي ٻ» ت ه يؽ غ ه ز ات ٫نوأ ر انسي اٌ ،زأيٕ اذ
نډیتا٘ى .تناتٍ اید نثایى ویاڄٽسيٻ ٌا ته نكو ڈٽانيٽی زكڅيڃ ټٍو.
اید زډایڃ نا٘ی اَ ٍَ٤زٵٽٍ ڈساٴيُیٽی أر .تىتهسانه ڈا ٌا ته آڊ
٬اوذ واو انى .زنها نثایى ٤و٤ی اٌ زٽ ٍاٌ ټ ٍو ټ ه ډ ه ؾي ُ
ؤسهوٖ زكوڂ أر ،ٸسی یٻ نٵ ٍ ویاڄٽسيٕ يد ؾن يد ٜكثسی
ټنى ،تایى ڈسوغه تا٘ى ټه ٬واڈڃ ٸثڅی آڊ ټ ىاچ أ ر .ای د ټ الچ
خایاڊ أسىتڂ نيٕر تڅٽه اتسىاى ٴهډيىڊ اڈوٌ أر ،ٴه ڇ ای د ټ ه
ڈا ير ٍ ؾيُ ته ٤وٌ وٸيٷ ؾه توو أر.
ڈاٌټٓ ،انځڅٓ ڄنيد ،وٌ َڈين هى ٘ ٽڃ ا ڄي هى اغسډا ٬اذ
ٔ ٍڈایهواٌی ،ڈ٥اڄ٭ اذ ڈډس ى وٸيٹ ی وا٘ سه ان ى .ټ وؾٽسٍید
غُیياذ ٌا وٌ ڈٙا ى ى زكوتذ ویاڄٽسيٽی غاڈ٭ه زوغي ه ټ ٍو
انى .ڄنيد ته ٸٝى زكٹيٷ ڈٙا ى ى زٱييٍاذ اغسډاٍ ٔ ٪ڈایهواٌی
زوٜيٳ و ٌاڊ اڈدٍی اڄيُچ ت ه ټډ ٻ آڈاٌ ای وٸي ٷ ڈهسڅ ٳ،
ڈ٥اڄ٭اذ ٸ٥٭ی ٬ډيٹی ڈیټنى.
ٸسی ڈا اَ ویناڈيُچ نوو ته نوو تكص ڈیټنيڇ ،يؽ ڀا نثایى
آڊ ٌا ته ٘ٽڃ غډڅهى اوت ی وٌآ ٌی ڇ ،تڅٽ ه تای ى ت ه ن وتی ت ا
زٕڅ ،٣آڊ ڇ تٍای ټٕانی ټه ٘٭وٌ آڊ ٌا واٌنى ،ت ه ڈي اڊ ټ ٙيڇ.
ٸسی ؾيُی ٌا ڈوٌو ڈ٥اڄ٭ه ٸٍاٌ واویڇ ،زك وتذ وین اڈيٽی آڊ ٌا
تٌٍٔی ټٍویڇ وانٕسيڇ ټه اَ ؾه ٜوٌزی ته ؾه ٜوٌذ وٌآڈى ،
تایى وانٕر زكٹيٷ ټٍو ټه ازوویناڈيٻ آڊ وٌټػأر.
151 اصول مقدماتی فلسفه
ٴٝڃ ٔوچ
ً ١٠تیجِ
وٌ ا ڄيد ٜٵكاذ ٴٝڃ ویاڄٽسيٻ ،و ٸانوڊ ا ڄيهى آڊ ٌا ټه
٬ثاٌذ اَ زٱييٍ زاضيٍ ڈسٹاتڃ أ ر وی ىیڇ .ت ٍای آڊ ټ ه تس وانيڇ
ز١او ٌا ڈ٥اڄ٭ه ټنيڇ ڈػثوٌ ت وویڇ ای د و ٸ انوڊ ٌا ت ىانيڇَ ،ی ٍا
ز١او أر ټه اغاَ ڈیو ى تٵهډيڇ نيٍ یی ټه ڈكٍٺ «زٱيي ٍاذ
ویاڄٽسيٽی» أر ،ؾيٕر .ډيد نيٍ أر ټ ه ازووین اڈيُچ ٌا ت ه
غوو ڈیآ ٌو.
وٌ ا ڄيد ٴٝڃ ڈٍتو ٢ته زكٹيٷ وٌ ویاڄٽسيٻ ،ویىیڇ ٬څر اید
ټه ڈىذِ َڈانی ز وٌی ویاڄٽسيٻ زكر ٔ څ٥هى ڈساٴيُی ٻ ڈان ى
توو ؾيٕر تٍای ؾه ڈازٍی اڄيُچ ٸ ٍڊ ػ ى ڇ ڈس اٴيُیٽی ت وو.
اټنوڊ تهسٍ ڈیٴهډيڇ ټه ٔه اټسٙاٲ ڈهڇ ٸٍڊ نوَو ڇ ت وو ټ ه ت ه
ڈازٍیاڄيُچ اغاَ واو ،زٽاڈڃ خيىا ټٍو ت ه ڈٍقڅ هى ویاڄٽسي ٻ
تٍٔى تٍای ؾه زاٌیم اید ٴڅٕٵه اغثاٌ وا٘ر ټه اَ اید ٔ ه و ٌ
تځًٌو:
١5ڈازٍیاڄيُچ تأسانی (ز وٌیهاى ازډی)
١١ڈازٍیاڄيُچ ٸٍڊ ػى ڇ (ڈٽانيُچ ڈساٴيُیٻ)
١9ڈازٍیاڄيُچ ویاڄٽسيٻ
زٝىیٷ ټٍویڇ ټه ڈازٍیاڄيُچ اَ ٬څوچ َاو ٘ى تا آڊ تٕسځی
واٌو .خٓ اَ اید ٔه ٴٝڃ ڈیزوانيڇ وٌٺ ټنيڇ ز ا ؾ ه ق ىی ای د
161 اصول مقدماتی فلسفه
ٴٝڃ ؾهاٌچ
١٠زًذگی ٍ هري
ٍ اڈٍی اَ ن ٍ٩ڈساٴيُیٻ ته ٤وٌ غىاڀانه ته ن ووی ن وو
ڈٙا ى ڈی٘وو ،ؾوڊ ڈساٴيُیٻ ته اید ٍ٤یٷ ڈٕ ایڃ ٌا ڈ٥اڄ٭ ه
ڈیټنى ،ډه ؾيُ ٌا یٻ ٍ٤ٴ ه اَ یٽٕ و ڈالق ٩ه ڈ یټن ى .ت ه
ډ يد ڄك ا ٦ټٕ انی ٌا ټ ه اڈ وٌ ٌا ی ٻ ٍ٤ٴ ه ڈ ینځٍن ى تای ى
ڈساٴيُیٕيد ٘ډٍو .اَ غډڅه ٸسی یٻ نٵ ٍ ڈساٴيُیٕ يد َن ىڀی ٌا
تٌٍٔی ڈیټنى ،وٌ اٸ ٫اید خىیى (ٴنوڈد) ٌا تا ؾيُ ویځ ٍ ٌت ٣
نډیو ى .ا َنىڀی ٌا ته نووی ن وو ت ٍای َن ىڀی ڈ ینځ ٍو،
ی٭نی یٻ ٍ٤ٴهَ .نىڀی ٌا ٴٹ ٣اَ اید یٻ ن ٍ ٩ڈ ی٘نأ ى .وٌ
ڈوٌو ڈٍپ نيُ ،ډيد ٤وٌ٬ډڃ ڈیټنى ،ته اید ڈ٭نی ټه ڈ ٍپ ٌا
164 اصول مقدماتی فلسفه
ڇ اَ ډاڊ نٹ٥ه ن ٍ٩ڈٍپ نځا ڈیټنى اید ٤وٌ نسيػه ڈیڀي ٍو
ټهَ :نىڀی٬ ،ثاٌذ أر اَ َنىڀی ،ڈٍپ ڇ ڈ ٍپ؛ ت يد ای د
و اڈٍ يؽڀونه ا٘سٍاٺ اٌزثا٤ی ٸایڃ نيٕ ر ،ؾ وڊ َن ىڀی
ڈٍپ و ڈٕ څهى ڈسناٸ١ی ٕسنى ټه ټ اڈال ت ا یٽ ىیځٍ ڈٱ ایٍذ
واٌنى ،خٓ نډیزواڊ وٌ ٬يد قاڂ ڇ َنى توو ڇ ڈٍو .
زوغيه اید اڈوٌ تٍ اید ٸياْ٬ ،ډڅی أر ٔانسځی .ؾنانؿه اید
و ڈو٠و ٪اَ نُویٻ تٌٍٔی ٘ونى ،ویى نوا ى ٘ى ټ ه ای د و
ٌا نډ یز واڊ ت ه ای د ن ٙٽی اَ ڇ غ ىا ٔ انر غڅ وی ڇ
ویځٍڀًا٘رَ ،یٍا زػٍته قٹيٹر ته ڈا نٙاڊ ڈیو ى ټ ه ڈ ٍپ
اواڈه َنىڀی أر .آیا اڈٽاڊ واٌو ټه َن ىڀی ڇ اَڈ ٍپ نا٘ ی
٘وو؟ آٌیَ .یٍا ٬ناٍٜی ټه وٌ غوو ڈٍو یاٴر ڈی٘وو ،ٴٹ ٣
زٱييٍ ٘ٽڃ یاٴسه ته ڈوغوواذ ویځٍی قياذ ڈیو ى یا ای د ټ ه
ناٺ ٌا خٍُ قاٜڃ ڈیڀٍوانى .وٌ تٕ ياٌی ڈ واٌو ڈ ٍپ ت ه ٔ ایٍ
ڈوغوواذ َنىڀی ڈیتهٙى ت ه قي اذ اغ اَ ى ت ٍ َ ڈ یو ى.
وٌڈط اڂ ڈوغ وو َن ى ٘ ٍـ واوی ڇ ټ ه َن ىڀی قا ٜڃ ڈ ٍپ
.9١
ڈيٍڀٍ ی ٔڅوڂ نٙو نډای ڀٍ ی ویځٍ أر
خ ٓ َن ىڀی ڈ ٍپ اَ ڇ غ ىا نث وو ،خيؤ سه ت ه ی ٻ
ویځٍزثىیڃ ڈی٘وو وٌټڅيهى اڈوٌ اڀٍ تٌٍٔی ٘وو وٌ ډ ه غ ا
اید ٸانوڊ ڈهڇ ته اضثاذ ڈیٌٔى ڈٙا ى ڈ ی٘ وو ټ ه :اڈ وٌ ت ه
٘ٽڃ ز١او نوو وٌ ڈیآینى.
ناٌظ ٴٙاٌ ڈيأ ٌو (انثٕا )Expression ٢وٌ ٬يد قاڂ ،ٸ وای
ویځٍی غوو واٌو ټه آنٍا ته غهس ی ویځ ٍ ڈ یټ ٙانى ،ی٭ن ی ت ه
ٍ٤ٲ ڈٍپ .ت ه ای د ٜوٌذ ټ ه اَ ن اٌظ ت ه ڈٍټ ُ ٴ ٙاٌ اٌو
ڈیټنى (انٹثا (Compression ٞتناتٍ ای د وٌ ڊ ٍ ؾي ُی ٌا
ٸوای ڈهاڄٳ ڀٍٴسه أر ،ٸوای ڈس١او.
اید ٸوا تا ڇ ؾه ڈ٭اڈڅهاى ڈیټننى؟ ت ا ڇ وٌ غن ٿ ٕ سنى.
خٓ يؽ ؾي ُی اَ ٸ و ى ی ٻ غانث ه ،قٍټ ر نډ یټن ى ،تڅٽ ه
وٌقٹيٹر ٍ ،قٍټسی نا٘ی اَ ٸوای ڈهاڄٳ ڈیتا٘ى ټه اَ غهاذ
ڈهاڄٳ اٌو ڈی٘وو ،یٽی اَ غهر ضثاذ ،یٽی اَ غهر نٵی ،یٽی
اَ ٍ٤ٲ َنىڀی یٽی اَ ٍ٤ٲ ڈٍپ.
ٍٰ ٞاَ اضثاذ نٵی اڈوٌ ؾيٕر؟
وٌ َنىڀی ٸوایی غوو واٌنى ټه قا ی َنىڀی توو ،ڈسډایڃ
ته اضثاذ ٸوای قيازی ٕسنى .اَ ٍ٤ٴی ڇ وٌ ټاڄث ىOrganism ،
َنى نيُ ٸوایی ڈوغوو أر ټه ڈسډایڃ ت ه نٵ ی ڈ یتا٘ ى .وٌ ٍ
ؾيُی ٸوای غانةِواٌ اضثاذ نٵی غوو واٌو تيد اضثاذ نٵی،
ز١او ڈوغوو أر.
خٓ ویاڄٽسيٻ ڈسوغه ى زك وڂ أ ر ،این ٻ تای ى وی ى ؾ ٍا
زكوڂ ؤر ڈيى ى؟ َیٍا ټه يؽ ؾيُی تا ن وو ٔ اَڀاٌ نيٕ ر
تيد ٸوای ڈوغ وو وٌ آڊ ټ ٙډٽٗ أ ر ،ؾ وڊ آڊ ٸ وا ڈس ١او
ٕسنى.
ٔوڈيد ٸانوڊ ویاڄٽسيٻ اید غأر .زكوڂ زٱييٍ اڈوٌ اَ آڊ
غهر أر ټه واٌای ز١او ڈيثا٘ى.
اڀٍ ڈا ڈػثوٌیڇ ڀا ځا ټڅډازی ته ټاٌ ت ٍیڇ ټ ه ټ ڇ ت يٗ
و٘واٌ أر (اَٸثيڃ ویاڄٽسيٻ ازوویناڈيُچ) .تا ا٥ٜالقازی ټه
تٍ قٕة ٨ا ٍ ڈهاڄٳ ڈن٥ٷ ٬اوی أر ٴهڇ آنه ا ڈ ٙٽڃ أ ر،
168 اصول مقدماتی فلسفه
١٠هالحظبت
ز ا ټن وڊ وانٕ سيڇ ټ ه ویاڄٽسي ٻ ٬ثاٌزٕ ر اَ ٌ ٖ زٵٽ ٍ،
أسىتڂ زكڅيڃ ٸ١ایا اغاَ ڈیو ى ټه ڈٙا ىاذ ڈ٥اڄ٭اذ ته
173 اصول مقدماتی فلسفه
تٍای قًٲ ټٍوڊ ٠ىید ټاٴی نيٕر ټه آنها اَ ڇ غىا ٘ونى .وٌ
اغسډا٬ی ټه تٍ أسطډاٌ انٕاڊ اَ انٕاڊ أسواٌ أر اغث اٌا ای د و
٤ثٹهى ڈس١او غوو نوا نى وا٘ر :توٌِ اَی خٍ ڄساٌیا .تٍای اَ
تيد تٍوڊ غاڈ٭هى ٍٔڈایهواٌی ٤ثٹاذ ،تایى ٍ و ٤ثٹه اَ غاڈ٭ه
ټٍٕ ٘وو زا ته اٴٍاو آَاو اغاَ واو ٘وو غاڈ٭هاى ټاڈڃزٍ ٴٍا ڇ
ٔ اَنى ،ؾ ه اَ ن ٍ ٩ڈ اوی ؾ ه اَ ن ٍ ٩ڈ٭ن وی ،ی٭ن ی ت ه ٔ وی
ټډونيُچ قى ا٬الی آڊ خيٗ ٌ نى ،نه آڊ ټه ته ٸوڂ و٘ ډناڊ ڈ ا
ټډونيُڈی ته غوو آیى ټه ته «تینوایی ډځانی» انػاڈى.
خٓ ٸسی قىذ ٠ىید ٌا وٌ ڈو٠و ٪ڈ٭يد تا ڈ٥اڄ٭اذ نوو،
ڈالق٩ه تٌٍٔی تٽنيڇ ،تایى ټډاڂ وٸر ٌا وا٘سه تا٘يڇ .اَ غډڅ ه،
تایى تٍقًٌ توو ټه وٌ ٍ غا ته ٍٔاٮ نٵی وٌ نٵی ی ا خ ی ق ىذ
٠ىید توو .ته ٤وٌ ټڅی ڈ٭څوڈاذ ڈا تٕ ياٌ ڈك ى و أ ر ٘ ایى
اواڈهى اید ٌ ٖ ڈا ٌا ته تدتٕر تٽٙى.
اٜڃ أأ ی آڊ أ ر ټ ه :ویاڄٽسي ٻ ٸ وانيد آڊ ڈ ا ٌا ا
ڈيىاٌو ټه اڈوٌ ٬اڄڇ ٌا تٍای ټ ٙٳ زٽاڈ ڃ ،ٸوا ٬ى ز ١او آنه ا
تٌٍٔی ټنيڇ .خٓ ڈ٥اڄ٭هى ق ىذ ٠ىید وٌ اڈ وٌ تَچ أ ر
ډيد ته آڊ غا ڈیټٙى ټه تځویيڇ ی ٻ اضث اذ يؽ ٸ ر اضث اذ
نيٕرَ ،یٍا نوو وٌ ٸٕډسی ڈكسوی نٵی ن وو ڈ یتا٘ ى ت ه ای د
نسيػه ڈیٌٔيڇ ټه ٬څر زٱييٍ ٘ٽڃ اڈوٌ وا٘سد ٸوای ڈنٵ ی أ ر.
نٵی تډنُڄهى «ڈكّڅڃ» اڈوٌ أر ،اڀ ٍ آڊ نث وو زٱيي ٍی وٌ غه اڊ
قاٜڃ نډی٘ى .ؾوڊ ٍ ؾيُ زٱييٍ خًیٍ أر ،خ ٓ ت ه ٤وٌ ٸ٫ ٥
قا ی یٻ اٜڃ نڅڃخًیٍ أر .زكوڂ اڈوٌ تهس ٍید وڄي ڃ غ وو
ؾنيد اٜڅی أر ڄی ټٙٳ ای د ا ٜڃ ،ت ى ڊ زكٹي ٷ وٸي ٷ ٍ
ٸٕډر اَ اڈوٌ اڈٽاڊ نىاٌو َیٍا ډه ته یٻ ٘ٽڃ نيٕر.
179 اصول مقدماتی فلسفه
ٴٝڃ خنػڇ
١٠اصالحبت یب اًمالة؟
وٌ ڈوٌو ڈثاقص اغسډا٬ی ڀٵسه ڈی٘وو ،آیا ته اٜالقاذ تای ى
ؤر َو یا ته انٹالب؟ تكص ڈ ی٘ وو ټ ه ت ٍای زث ىیڃ قٽوڈ ر
ٍٔڈایهواٌی ته ٔؤياڄيٕسی ٌٔيىڊ ته ىٲ ،ا ٜالقاذ ڈ ىا چ
ټاٴی أر یا آڊ ټه زٱييٍ ناڀهانی (انٹالب) تَچ أر؟
وٌ تٍات ٍ ای د ڈٕ څه آڊ ؾ ه ٌا ټ ه اټن وڊ آڈ ونسيڇ تي او
183 اصول مقدماتی فلسفه
98
نسيػهى انٹالب أر. اٜالقاذ زىٌیػی نثوو
ب ،أسىتڂ ٴڅٕٵی
آیا ته ٤وٌ ټڅی ،زٱييٍ ٘ٽڃ اڈوٌ نسيػهى زٱييٍاذ غُئی أر
اَ اٜالقاذ ته غوو ڈیآیى؟
تاَ ڇ ته اٸ٭ي اذ ڈ ینځ ٍیڇٍ ،ڀ ا زٱيي ٍاذ زك وتذ ٌا
تٌٍٔی ټنيڇ ،ڈیتينيڇ ټه زا تی نهایر اواڈه نىاٌو ،ڈىا چ نيٕر.
ڄك٩هاى ڈئٍى ټه ته غای زٱيي ٍاذ غُئ ی زٱيي ٍ ت ا ی ٻ غه ٗ
ناڀهانی ٜوٌذ ڈیڀيٍو.
َڈيد ٌا ڈطاڂ ڈیَنيڇ .وٌ اید غا ڈالق٩ه ڈی٘وو ټه ؾنىی ت ه
ؾنى زٱييٍازی ،ناڀهانی ته ٜوٌذ قاوضه وٌ ڈیآی ى .وٌ و ٌ اى
ټه تناچ ٸثڃ اَ زاٌیم ڈ٭ٍ ٲ أر ،ڈٍقڅهایٕر تن اچ ٘ ٍ ٝ٬ٽاٌ
ټ ه وٌ آڊ ڈ ٍوچ قيوانه ا ٌا ٘ ٽاٌ ڈ یټٍون ى خؤس ٙاڊ ٌا
ڈیخو٘يىنى ڀو٘سٙاڊ ٌا ڈینوٌونى.
ټڇ ټڇ ،وٌ ٔ٥ف َڈيد زٱييٍازی قاٜڃ ڈی٘وو و ٌ اى ټ ه
وٌ زوٌاذ تناچ ٤وٴاڊ نوـ وٌ ٬څوچ تناچ و ٌ ى تاٌاڊ اى ٔيالتی
ڈ٭ٍ ٲ أر زډىڊ ٘ ٍٝ٬ٽاٌ ٌا نٍاب ڈیټنى .تاٸيډانى ى ڈٍوچ
آڊ َڈاڊ ته ٰاٌ ا خنا ن ى ٘ ى ن وَ ٪ن ىڀی آنه ا ټ اڈال زٱيي ٍ
ڈیټنى.
ڈیتينيڇ ټه َڈيد زډىڊ وؾاٌ ی ٻ زٱيي ٍ زك وڂ ناڀه انی
ڈی٘وو ټه اَ قواوش ٤ثي٭ی َڈيد نا٘ی ٘ى أر.
وٌ ز اٌیم اغسډا ٬اذ ني ُ زٱيي ٍاذ زن ى ناڀه انی (انٹ الب)
ڈٙا ى ڈیڀٍوو.
اڈٍ َ قسی ټٕانی ټه اَ ویاڄٽسيٻ تیا٤الٕ ٪سنى ڈیوانن ى
ټه وٌ زاٌیم زكوتذ ٘ىیىی ته ٸو ٪خيؤسه أر ڄ ی ز ا ٸ ٍڊ
ػى ڇ زٝوٌ ڈی٘ى ټه «٤ثي٭ر غهٗ نىاٌو» نډیغهى .ټٕ ی
185 اصول مقدماتی فلسفه
١٠هبتریبلیسم تبریخی
ڈن ٩وٌ اَ ڈازٍی اڄيُچ ز اٌیهی ؾيٕ ر؟ ق ات ټ ه ت ه ڈٵه وچ
ویاڄٽسيٻ آ٘نا ٘ى ایڇ ،ڈیزواڊ ٴهډيى ټه ڈازٍیاڄيُچ زاٌیهی ٴٹ٣
188 اصول مقدماتی فلسفه
خٍٔٙهاى آَڈایٙی
ٴٝڃ ا ڂ:
١5ڈساٴيُیٻ اَ ټػا نا٘ی ٘ى أر؟
١١ویاڄٽسيٻ اَ ټػا ته غوو آڈى ؟
١9ؾ ٍا ؾځون ه ڈازٍی اڄيُچ ڈس اٴيُیٽی ت ه ڈازٍی اڄيُچ
ویاڄٽسيٽی زثىیڃ ٘ى؟
١٩اٌزثا ٢ٴڅٕٵی ځڃ ڈاٌټٓ وٌ ؾه ٸٕډسهایی أر؟
ٴٝڃ و چ:
١5زٱييٍ ڈٽانيٽی ؾيٕر؟
١١ویاڄٽسيٻ زٱييٍاذ ٌا ؾځونه ڈیوانى؟
ٴٝڃ ٔوچ:
١5زٱييٍ ڈٽانيٽی ویاڄٽسيٽی ٌا ڈٹایٕه ټنيى.
١١زٽاڈڃ زاٌیهی ؾيٕر؟
١9ؾٍا ؾځونه اڈوٌ ته نووی نوو زٱييٍ ڈیټننى؟
ٴٝڃ ؾهاٌچ:
ویاڄٽسيٻ ٌا ؾځونه تایى ٴهډيى؟ (ؾځون ه تای ى ویاڄٽسي ٻ ٌا
ز٭ثيٍ ټٍو آڈونر؟)
ٴٝڃ خنػڇ:
ویاڄٽسيٻ ؾيٕر ٸوانيد آڊ ټىاچ أر؟
193 اصول مقدماتی فلسفه
ٸٕډر خنػڇ
ڈازٍیاڄيُچ زاٌیهی
194 اصول مقدماتی فلسفه
ٴٝڃ ا ڂ
١٠اؼتجبُ ًؽَد
ٍڀا ڈا تهوا يڇ انٹالب ټثيٍ ٴٍانٕه ٌا این٥وٌ زوغي ه ټن يڇ
ټه ته ټاٌ تٕسد اٴٽاٌ ٴالٔٵه ڈوغة انٹالب توو أر ،اید زوغيه
195 اصول مقدماتی فلسفه
تٕياٌ ڈكى و ،ناٸ ٛاَ ڄكا٬ٌ ٦ایر ڈازٍیاڄيُچ ٰڅ ٣نوا ى توو،
َیٍا آڊ ؾه ټه تایى ڈوٌو زوغه ٸٍاٌ ڀي ٍو آڊ أ ر ټ ه ؾځون ه
اٴٽاٌی ټه اَ ڈٱُ قٽډای آڊ ٬هى زٍا ٖ ټٍو وٌ ڈياڊ ز وو ى
ڈٍوچ ٌٔول یاٴر؟ ؾٍا ویىٌ زنها نثوو ټه اید قٍٴها ٌا ڈ یَو؟
ته ؾه وڄيڃ اَ ٸٍڊ ٘انُو ڇ ته ت٭ى ،اټطٍی ر اٴٽ اٌ ٬ډ وڈی ؾن يد
آٌا ٬ٹایىی ٌا خًیٍٴسه توو؟ آیا ٬څر اید اڈٍ آڊ أر ټ ه ای د
ڈٱُ ا ڇ َڊ واٌای ٘ياٌ ای تٍاتٍ توو أر؟ نه اڄثسه وٌ اٴٽ اٌ
زٱييٍازی خىیى ڈيأیى ټه ته قػڇ ٍٔ اٌزثا ٢نىاٌو.
اید زوغيه ټه اٴٽاٌ قاٜڃ ڈٱُ أر ت ه ٜوٌذ ٨ا ٍ ی ٻ
ز٭ٍیٳ ڈ اوی أ ر .ٸس ی اَ ڈٱ ُ وی ىٌ ٜكثر ڈ ی٘ وو ،وٌ
قٹيٹر ،ڈن٩وٌ ډاڊ اٴٽاٌی أر ټه اَ ڈٱُ ا زٍا ٖ ڈیټنى نه
نوو آڊ ،اید ز وٌی ڈاوی ڈٱڅو ٢نا ٜواتی أ ر ټ ه زډ ایالذ
ایى آڄيٕسی ٌا وٌ خٍو ى اٴٽاٌ ڈیڀنػانى.
تٍڀٍویڇ ته زٕڅٕڃ اید ڈ٥څة :زاٌیم ٬ډڃ ڈيڃ اٴٽاٌ.
اٴٽاٌ واٌای یٻ ڈ٭نی یٻ ناٜير ڈیتا٘ ى .ڈ طال ٤ثٹ هى
ټاٌڀٍ تٍای اِڀوڊ ٔانسد ؤسځا ٍٔڈایهواٌی ڈثاٌَ ڈیټن ى.
اید ٴٽٍ ڈس٭څٷ ته ټاٌڀٍ ڈثاٌَ أر .ت ىیهی أ ر ای د ټ اٌڀٍاڊ
ؾوڊ ڈٱُ واٌنى ڈیزواننى ته اید ٴٽٍ تيٵسنى .اڈا ڈٱُ یٽی اَ ٍ٘ای٣
ٌ ٍ٠ی اید نو ٪زٵٽٍ أر ڄی زنها ٍ٘ ٢ټاٴی نډیزوانى تا٘ ى.
ڈٱُ ٬اڈڃ اٴٽاٌ أر ،اڈا ٬څر غووی اٴٽاٌ نيٕر .ؾٍا اید ٴٽ ٍ
ته ڈٱُ ڈیٌٔى ڄی آڊ ویځٍی نه؟
« ٍآنؿه انٕاڊ ٌا تٍ انځيُو ناؾاٌ تایٕسی ته ڈٱُ ٌٔيى تا٘ ى،
ڈنسها ٘ٽڅی ټه آڊ اڈٍ وٌ ڈٱُ خيىا ڈیټنى تيٗ اَ ٍ ؾيُ تٕسه ت ه
٩١
ٍ٘ایَ ٣نىڀی أر».
خٓ ڈ یتين يڇ ڈا ي ر اٴٽ اٌ ؾيٕ ر؟ ٴٽ ٍ اِڀ وڊ ٔ انسد
196 اصول مقدماتی فلسفه
١٠تئَریْبى ایذُآلیعتی
ایى آڄيٕسها ڈیڀوینى ،اڀٍ یٽ ی خٍ ڄس ٍ ڈ ی٘ وو ویځ ٍی
توٌِ ا٬ ،څسٗ آڊ أر ټه ٔنم زٵٽٍ آنه ا خي ٍ یٽ ی اَ ای د و
ڈیتا٘ى.
ڈا تٍ ٬ٽٓ ،ڈ٭سٹ ىیڇ ټ ه ای د و نٵ ٍ واٌای اٴٽ اٌ ڈسٵ ا ذ
ٕسنى اَ اید غهر ټه ٍ یٻ ته ٤ثٹ هى نا ٜی تٕ سځی واٌن ى.
خٍ ڄسٍ تٍای اید غىاڊ ٤ثٹازی واٌو ټه خٍ ڄسٍ أر.
ؾي ُی ټ ه تای ى زوغ ه وا٘ ر ای د أ ر ټ ه ای د ز وٌی
ایى اڄيٕسی ڈس١ډد یٻ نسيػهى ٬ډڅی أر .ڈیڀوینى ؾ وڊ ٴ الڊ
٘ه ٛواٌای زٵٽٍ توٌِ اَی أر ،تناتٍ اید توٌِ ا ٘ى أ ر
ؾنيد نسيػه ڈیڀيٍنى ټه ڈیزواڊ اید ٔ ثٻ زٵٽ ٍ ٌا ٌ ا ټ ٍو
خٍ ڄسٍ ٘ى ،آڊ ٸر ویځٍ ٔووټٙی توٌِ اَی ٌ نوا ى اٴساو
ٍټٓ تا ٌ٠اڈنىی ا٬سډاو تٍای ٜاقة ټاٌ َقډ ر ڈ یټ ٙى.
اید ز وٌی ډاڊ أر ټه اٍَ٤ٲ ٔؤياڄيٕسهاى ڈٕ يكی تاني اڊ
ٔؤياڄيُچ زهيڅی وٴا٘ ٪ى أر .اَ ٍ٤ٴی ڇ ٴا٘يٕسهایی ټ ه ت ا
ٍٔڈایهواٌی ڈهاڄٵر وا٘سهانىٍ٤ ،ٴىاٌ ای د ز وٌی ت وو ان ى ،ن ه
اَڄكا ٦اید ټه نوأساٌ ڄٱو اٜوڂ ټاخيساڄيُچ تا٘نى تڅٽه تٍای ای د
ټه ته اید ٌِیڇ غنثهى «٬ٹالیی» تى نى .اینها او٬ا واٌن ى ټ ه ٍ
ٸر ٜاقة ټاٌ تٵهډى ټه ټاٌڀٍانٗ ٌا واٌو أسطډاٌ ڈیټنى ،اَ
اید ٬ډڃ ٍٜٴن ٍ٩نوا ى ټٍو.
اید أر آڊ ز وٌی ایى آڄيٕسی نٍ٥ناٺ ټه اَ آڊ أسىتڂ
نا٘ی ڈی٘وو.
ٴٝڃ و چ
٤ثٹهى ٔوچ ته غوو آیى ،ی٭نی ٤ثٹهى تاٌَڀاناڊ .اغسډ ا ٪ڈ ا ،وٌ
اید قاڄر واٌای ٔه ٤ثٹه ڈی٘ وو :ټ ٙا ٌَ ،ا ڃ قٍٴ ه ،ز اغٍ.
تٍای ا ڄيد تاٌ ڈیتينيڇ ٤ثٹهاى ته غ وو آڈ ى أ ر ټ ه وٌ ټ اٌ
زوڄيى ٍ٘ټر ن ىاٌو ای د ٤ثٹ ه ټ ه ٤ثٹ هى تاٌَڀ اڊ أ ر ،و
٤ثٹهى ویځٍ ٌا زكر نٵوي ڈیڀيٍو.
«آن ٍید ڈٍقڅ ه ،ت ه زٹٕ يڇ ټاٌ٬ډ ى ز ٍی ڈيانػاڈ ى ...ټ ه
ډواٌ اَ ڈكٝوڂ ټاٌی ټه ڈٕسٹيډا تٍای ڈثاوڄه زوڄيى ڈ ی٘ وو،
تٍنوٌواٌ ڈیڀٍوو ،زؤ٭هى ڈثاوڄه اَ اید غ ا ٘ ٍ ٪ڈ ی٘ وو...
غُء قوایع ٌ ٍ ٠ی َن ىڀی وٌ ڈ یآی ى ،زډ ىڊ ت ه ای د زٹٕ يڇ
تنىیهاى ټاٌ أسكٽاچ ڈیتهٙى ته نٝو ٚز ١او ڈ اتيد ٘ هٍ
ٌ ٔسا ٌا اٴُ ڊزٍ ڈیټن ى ٔ ...وڈيد ټ اٌ ٌا ټ ه واٌای ا ډي ر
اٴٍی أر تىاڊ ڈیاٴُایى٤ ،ثٹهاى ته غوو ڈیآ ٌو ټه ته يؽ
غه وٌ ټاٌ زوڄيى وناڄر نىاٌو ،تڅٽه ٴٹ ٣وٌ اڈ ٍ ڈثاوڄ ه وني ڃ
أر ،ی٭نی زػاٌ».
«اید ٤ثٹه ،أ٥ه وتڂ و ٤ثٹهى ڈوڄى ٸٍاٌ ڈ یڀي ٍو .ت ه
اید تهانه ټه ڈٵيىزٍید ٤ثٹهى غاڈ٭ ه أ ر .ت ه ٔ ٍ٬ر ضٍ زه اى
٬ډوڈی ٌا ٸث١ه ڈیټنى زاضيٍ ٬ډى اى وٌ غاڈ٭ه ڈیته ٙى ...ت ه
زٕڅ ٣نوو آڊ ٸ ىٌ تٕ ٣ڈ یو ى ټ ه وٌ خای اڊ ټ اٌ ،ت ه ؤ ر
نووٖ ،تكٍانهاى زػاٌی ٌا تا٬ص ڈیڀٍوو».
اَ و ٌاڊ ټډونيُچ اتسىایی زا اڈٍ َ ٌا ڈیز واڊ ت ه ٘ ٍـ َی ٍ
ڈٍزة ټٍو.
١5ټډوڊ اتسىایی.
١١زٹٕيڇ غواڈ ٫ته ق ٙی ٘ ثاڊ (ا ڄ يد زٹٕ يڇ ټ اٌ ت يد
اٌتاب ٰالچ).
١9زٹٕيڇ تيد ټٙا ٌَاڊ ٜن٭رڀٍاڊ ؤسی (و ڈيد زٹٕ يڇ
207 اصول مقدماتی فلسفه
ټاٌ).
١٩خيىا ٘ىڊ ٤ثٹهى زاغٍ (ٔوڈيد زٹٕ يڇ ټ اٌ) ټ ه ڈوغ ة
تكٍاڊ ای ڈسنا ب ڈی٘وو (ټاخيساڄيُچ).
اټنوڊ ټه وانٕسيڇ ٤ثٹاذ ؾځونه ته غوو ڈیآینى ،تایى تثينيڇ:
.٠ؼیَُّبى تَلیذ
« ٍڀا ٔاتٹا ٸوای یٻ ٴٍو ی ا ی ٻ ن انواو ت ٍای ت ه ټ اٌ
انىانسد ٔایڃ زوڄيىی ٸىیډی ڈػُا ټٵایر ڈیټٍو ،وٌ ٍ٘ای٣
توٌِ اَی ،نځهای ټاٌڀٍ ،تٍای ته ټاٌ انىانسد اید اٴُاٌ ټاٌ اى
ڈسډٍټُ ،اڄُاچآ ٌ ٘ى .تهاٌ ڈا٘يدٔ ،ایڃ اید زكوڂ ٌا ته ٤وٌ
زاچ زډاچ ٴٍا ڇ آ ٌو ...ټاٌڀا ٴٍوی غایٗ ٌا ته ټاٌنانهاى واو
ټه ڈٕسڅُچ ډٽاٌی ٜى ا ُاٌ ا ټاٌڀٍ توو .زوڄيى ته ٜوٌذ
یٽىٔسه ټاٌ ای انٵ ٍاوی وٌ آڈ ى ټ ه ډځ ی وٌ ٸث اڂ ټاٌ ای
٩١
اغسډا٬ی ٜوٌذ ڈیڀٍٴر».
ڈالق٩ه ڈی٘وو ټه زٽاڈڃ انوا ٪زوڄيى ڈوغة زٱييٍ ټڅی ٸوای
زوڄيىی ڈیڀٍوو .اٴُاٌ ټاٌ غډ٭ی ڈی٘وو ڄی ٌِیڇ ڈاڄٽي ر ڇ
ؾناڊ ته قاڄر انٵٍاوی تاٸی ڈیڈانى .ڈا٘ينهایی ټه تای ى ت ه ؤ ر
غډ ٫ته ټاٌ اٴسى وٌ ؤر ی ٻ نٵ ٍ ت اٸی ڈ یڈان ى قس ی وی ى
ڈی ٘وو ټه« :نيٍ ی تهٍ غویی وٌ نسيػه نا ٜير قٹيٹ ی ن وو،
نيٍ ای زوڄيى اغسډا٬ی ٌا تات ڈیتٍو ،ته ٔ ایڃ زوڄي ىی ٴ ٍا اڊ
یٻ ٘ٽڃ ڈڅی اغسډا٬ی ڈیو ى ټه ته ٜوٌذ غډا٬سه اى ٴ٭ اڂ
آڊ ٌا اواٌ ڈیټننى .اید زٍزية ڇ زٽاٴو نډیټنى ...ناؾاٌ و ڄ ر
ٌ ثٍی نيٍ ای زوڄيىی ٌا ته ٬هى ڈیڀيٍو .توٌِ اَی ویځٍ َایى
زډاچ ٬ډڅياذ غډ٭ی ټاخيساڄيٕسها ڈنسٵی ڈی٘وو .ٴٹ ٣ټ اٌڀٍاڊ
٩7
ٌ َڈُو تاٸی ڈيډاننى».
209 اصول مقدماتی فلسفه
١0هالحظبت
خيٗ اَآڊ ټه اید ٴٝڃ زډاچ ٘ وو تَچ أ ر ای د ؾن ى نٽس ه
زًټٍ واو ٘وو ټه وٌ اید ٸٕډر اَ ڈ٥اڄ٭اذ نوو تا زډ اچ ٸ وانيد
ویاڄٽسيٻ ٌ تٍ ٕسيڇ.
وٌ اٸ ،٫ڈثاق ص ڈٍت و ٢ت ه ز اٌیم اغسډا ٬اذ٤ ،ثٹ اذ
٘يو اى زوڄيىی ٌا نيڅی ته انس ٝاٌ ڀًٌان ىیڇ ،وی ىیڇ ټ ه ای د
ٴٝوڂ زا ؾه ان ىاَ ته ڇ تٕ سځی واٌو ،وی ىیڇ ټ ه ای د ز اٌیم ت ه
نٝو ٚڈسكٍٺ أر زٱييٍازی ټه وٌ َڈينه اى اغسډ ا٬ی ٌل
ڈيى ى اَ یٻ ڈثاٌَ ى وانڅی ٍٔؾٙډه ڈیڀيٍو ،اَ ڈثاٌَ اى ټ ه
تيد ٬نا ٍٜټهنه نو غاڈ٭ه غوو واٌو .ڈثاٌَ اى ټه ت ه اِڀ وڊ
٘ىڊ اغسډا ٪تٍٸٍاٌی ٍ٤ـ ٌِیڇ نو ڈنػٍ نوا ى ٘ى ٍ .ی ٻ
اَ اید و ڈٍقڅه واٌای نوا ٚڈ٭ينی أر ټه اَ قي ص ٔ انسډاڊ
210 اصول مقدماتی فلسفه
خٍٔٙهاى آَڈایٙی
ٴٝڃ ا ڂ:
١5ایى آڄيٕسها زاٌیم ٌا ؾځونه زوغيه ڈیټننى؟
١١ڈازٍیاڄيُچ زاٌیهی ؾيٕر؟
١9وٌ زوغي ه ز اٌیم ،ڈازٍیاڄيٕ سهاى ٸ ٍڊ ػ ى ڇ اَؾ ه ٌا
ڈیٌٴسنى نواٸ ٛآڊ ؾه توو؟
ٴٝڃ و چ:
٤ ١5ثٹاذ اَ ټػا ته غوو ڈیآینى؟
١١ٸوای ڈكٍټهى زاٌیم ټىاچ أر؟
213 اصول مقدماتی فلسفه
ٸٕډر ٘ٙڇ
ڈازٍیاڄيُچ ویاڄٽسيٻ
ایىئوڄوِی ا
214 اصول مقدماتی فلسفه
تا زډاچ ٘ٽڅهایی ټه وا٘سه أر تٌٍٔی ټنيڇ ،اید ڈ٥اڄ٭ ه َڈ انی
ؤ ر ڈ یو ى ټ ه ای ىئوڄوِی ٌا اَ ز اٌیم ،ی٭ن ی اَ َن ىڀی
غډا٬سهاى تٍٙی ،غىا ټنيڇ .ڄی ڈ٥اڄ٭ه زكٹيٷ نٹٗ ایىئوڄوِی،
٬واڈڃ ٘ٽڅهاى آڊ ٌا تایى وٌ وانڃ اَ اتس ىای غاڈ٭ ه تٌٍٔ ی
نډایيڇ.
ټٍو .تاَ ڇ تایى زٽٍاٌ ټٍو ټه قوایع اٸسٝاوی ،خایهى ډهى اید
اڈوٌ ٘نانسه ڈی٘وو.
تٍ ڈا ا٠ف أر ټ ه نویٕ نىڀاڊ ڈسٵٽ ٍید ڈ اڈوٌ زثڅي ٯ
انسٙاٌ ی ا وٴ ا ٪زٹوی ر ای ىئوڄوِیهاى ڈ٭ين ی ٕ سنى .اٴٽ اٌ
نو٘سهى ایٙاڊ ته ٜوٌذ قٽایاذ وأسانهاى ٔاو خهٗ ڈی٘وو،
ڄی اڀٍ ته ټُنه آڊ خی تثٍیڇ ن وا يڇ وی ى ټ ه واٌای ای ىئوڄوِی
ڈ٭ينی ٕسنى .اید تٌٍٔی واٌای ڄ٥ٳ وٸر ڈهٝوٜی أر ټ ه
تایى تا ټډاڂ اقسيا ٢تاٌیٻ تينی ٜوٌذ ڀيٍو .ڈا ٘يو اى ت ٍای
اید تٌٍٔيها زكڅيڅها ته ؤر ڈیو يڇ ټه وٌ ٬يد ټډ ٻ ڈٵي ى،
تٍڈثنای ٘يو ى ڈازٍیاڄيُچ ویاڄٽسيٻ ٸٍاٌ وا٘سه تا٘ ى .ڈنسه ا تای ى
وٸر ټاٴی وا٘ر ټه اید ٘يو ٌا ت ه ٍَ ٤ڈا٘ ينی تٽ اٌ نث ٍیڇ
ؾيُی ټه ٸاتڃ زكڅيڃ ڈا نثا٘ى ته َ ٌ زكڅيڃ نٽنيڇ.
ڈوڄٳ ٌا یاتيڇ.
وٌ ٠ډد ڈ٥اڄ٭ه تٌٍٔی ایىئوڄوِی ،تایى ٴهډي ى ټس اب ؾ ه
نٹ ٙی ٌا ت اَی ڈ یټن ى وٌ ڈٱ ُ نوانن ىڀاڊ ن وو ؾ ه اض ٍی
ڈیڀًاٌو.
ش ،آڊ ٸر نوا يڇ زوانٕ ر نسيػ هى ټس اب ٌا خ ٓ اَ ای د
زكڅيڃ نالٜه ټنيڇ تځویيڇ تٍای ؾه نو٘سه ٘ى أر ٬څر نٍٙ
آڊ وٌ اید َڈاڊ ؾيٕر.
اید ٘يو تا وٌن ٍ٩وا٘سد ټڅيه ڈٕایڅی ټ ه ز ا ای د غ ا ڈ٥اڄ٭ ه
ټٍو ایڇ ڈٵيى اٸ ٫ڈی٘وو .اید ٌا نوب تایى ٴهډيى ټه ویاڄٽسيٻ
ډاڊ ٤وٌ ټه غهاڊ تين ی نا ٜی ت ه ڈ ا ڈيى ى ،ډ اڊ ٤وٌ ڇ
نوأساٌ ٘نأایی ٜكيف اڈوٌ أر زا تسواڊ اَ ڈوٌو ڈ٭ينی ٜكثر
یا آڊ ٌا زكڅيڃ ټٍو .اټنوڊ ټه وانٕسيڇ ٘يو ى ڈا ؾيٕر تایى وٌ
ڈ٥اڄ٭اذ نوو َنىڀی ڈثاٌَ غویانهى نوو زٱييٍازی ټه ت ىاڊ
ؤر ڈیو ى وٸر ټو٘ٗ وا٘سه تا٘يڇ ټه ډه ؾيُ ٌا تٍقٕ ة
قٍټر زٱييٍ نځا ټنيڇ ،نه ته قاڄ ر ضات ر ت ی قٍټ ر ت ه
٬ال ٍ ؾيُی ٌا اَ ټڅيهى غوانة آڊ ڈالق ٩ه ټن يڇ ن ه اَی ٻ
ٔو .نالٜه وٌ ډه ؾيُ وٌ ډه غا تا ٴٽٍ ویاڄٽسيٽی تٌٍٔ ی
ڈ٥اڄ٭ه ټنيڇ.
٠٠
١0لسٍم هجبرزُى ایذئَلَشیه
اټنوڊ ڈا ڈ یوان يڇ ڈازٍی اڄيُچ ویاڄٽسي ٻ ی٭ن ی ٘ ٽڃ ن وید
ڈازٍیاڄيُچ ټه ته ؤر ڈاٌټٓ انځڅٓ خیٌیُی ٘ى أر ؾيٕر
نيُ ڈیوانيڇ ټه اید ڈازٍیاڄيُچ ته ٔيڅهى ڄنيد زؤ٭ه یاٴسه أر.
وٌ اید ټساب زا آڊ غا ټه زوانٕسهای ڇ اَ ڈُس وڊ ڈ اٌټٓ انځڅ ٓ
یاٌی نوأسهایڇ ڄی اَ يټٍ اید نٽسه ن اڀُیٍیڇ ټ ه ت ه ن ٝوٚ
228 اصول مقدماتی فلسفه
ً ١0تیجِ
نو٘ثهسانه ؾنى ٔاڄی أر ټه ڈهٝوٜا ٤ثٹهى ټاٌڀٍ ٴ ٙاٌ
َ ٌڈنىی ته ٍ٤ٲ ڈٕایڃ ڈاٌټٕيٕسی آ ٌو أر ته ٴٍاڀ ٍٴسد
ٴڅٕٵهى ڈازٍیاڄيٕسی ٌٰثر ٌ َاٴُ نی نٙاڊ ڈیو ى٬ .څر اید اڈٍ
آڊ أر ټه ٤ثٹه ى َقډسٽٗ ته قٹانير ؤٌسی وتیڅی ټ ه ڈ ا
وٌ آٰ اَ ټس اب آ ٌو ای ڇ خ ی ت ٍو أ ر .ټ اٌڀٍاڊ تٍ٤ث ٷ
آَڈایٙهاى ٘هٝی نوو ته ڄُ چ ز٥ثيٷ ز وٌی تا ٬ډڃ واڈنهواوڊ
ته ڈ٥اڄ٭اذ ز وٌیٻ ،ٸوٲ قاٜڃ ټٍو انى اڄثسه اید ټو٘ ٗ ز ا
قى اڈٽاڊ تایى اواڈه خيىا ټنى٨ .يٵه نٹٗ ٍ ڈث اٌَی آڊ أ ر
ټه اید غٍیاڊ ٌا زٹویر ټنى ،ته غهر ٜكيف تٍان ى ڈا ي ر آڊ
ٌا ٜكر تهٙى .تایى نو٘كاڂ توو ټه وانٙٽى ى ټاٌڀٍی خاٌیٓ
(اڈٍ َ تناچ «وانٙٽى نوید» ڈ٭ٍ ٲ ٘ى أر .ڈسٍغڇ) ته ُاٌاڊ
ُاٌ انٕاڊ ڈٵهوچ ڈازٍیاڄيُچ ویاڄٽسيٻ ٌا آڈونسه أر ؾنانؿ ه
تىید ٍ٤یٷ خيٗ تٍ یڇ ،ته توٌِ اَی ڈیزواڊ نٙاڊ واو ټه ٌا ٬څڇ
ټىاچ أر .اید ڈٕ څه ٨يٵهى ڈ ا ٌا ني ُ ڈ ٙه ٛڈ یټن ى .تای ى
ڈ٥اڄ٭ه ټٍو ،ڈاٌټٕيُچ ٌا تایى یاو ڀٍٴر ته ډه ټٓ یاو واو .ته
ڈواَاذ ڈثاٌَ اى ټه وٌ نياتانها وٌ ڈكڃ ټاٌ ٜوٌذ ڈیڀي ٍو،
٨يٵهى ٍ ڈثاٌَی آڊ أ ر ټ ه ای د ڈث اٌَ ى ای ىئوڄوِیٻ ٌا
وٌ ډه غا ته ٬هى ڀيٍو.
٨يٵه ى ڈا آڊ أر ټه اَ ایىئوڄوِی نوو وٌ تٍاتٍ قډڅه اى
ڈهسڅٳ وٴا ٪ټٍو ٔدٓ ته قډڅهى ڈسٹاتڃ تدٍواَیڇ زا ایىئوڄوِی
231 اصول مقدماتی فلسفه
خٍٔٙهاى آَڈایٙی
خایاڊ
233 اصول مقدماتی فلسفه
وٌ ٸٍڊ ٔيُو ڇ اید ٔاَڈاڊ ټه ٬څنا آَاوی ٬ٹيى ٌا اَ تيد ڈیتٍو
وٌ ایساڄيا ته نٝو ٚأدانيا تٍ ٸٍاٌ ٘ى وٌ اید ټٙوٌ انيٍ أر
ټه «زٍڀاوا» « نيډه ن ُ» و ز د اَ ٘ ٽنػه و ن ىڀاڊ ن اڈی ت ه
تهانه اى ڈً ثی ته ٸٝى أسٹٍاٌ أسثىاو ٔڅ٥نرُ ،اٌاڊ ت ی
ڀنا ٌا ٔوَانىنى .اید ڈكاټڇ وٌ ٔاڂ 58١8تا ٘ىزی تيٙسٍ تٍٸ ٍاٌ
ڀ ٙر ز ا ٔ اڂ 589٩ت ه آوچټ ٙيهاى ڈ ً ثی ن وو اواڈ ه واو.
(ڈسٍغڇ)
)١١ڀاڄيڅه ٌیا ٠یواڊ ٔ ،ساٌ ٘ ناْ ٴيُی ٻواڊ ایساڄي ایی
أر ټه ٸانوڊ زٕا ی قٍټر وٌ َڈاڊ اَ اټسٙاٴاذ ا ٔر ( ډيد
ٸانوڊ أر ټه ٔا٬ر اى آ ی ُواٌ وی واٌی ٌا ت ه غ وو آ ٌو).
ڈيُاڊ اڄكٍاٌ ،زٍا َ ،ٸوانيد ڈٍتو ٢ته َڊ ،اٜوڂ غىیى قٍټر
ضٹڃ اَ اټسٙاٴاذ ویځٍ ا ٘ډٍو ڈی ٘وو .ا ڄيد ٬ىٔ ی ٔ ساٌ
٘نأی ٌا ا ٔانر ته ټډ ٻ آڊ قٍټ ر ٠٭ی ټ ٍ ڈ ا ٌا
ټٙٳ ټٍو .اید ڈ٥اڄ٭ اذ ا ٌا ت ا ټوخٍني ٻ وٌ ڈو ٠ؤ ٪يٕ سڇ
َڈيد ڇ ٬ٹيى ټٍو ؾوڊ ٬ٹایى نوو ٌا ٌاغ ٫ته قٍټاذ َڈ يد
انسٙاٌ واو ( .)5١99وٌ ٔد ٵساو ٔ اڄځی ت ه ؤ ر ٌ ق انيوڊ ت ه
ڈكٽډه غڅة ٘ى .اید وانٙډنى ٌا اواٌ ته َانو َوڊ ًٌ٬نوأسد
ټٍونى .ڈ٭ٍ ٴٕ ر ټ ه ا وٌ ٠ډد ًٌ ٬نوأ سد ت ا انځ ٙر خ ا
ڈينویٕى ( ڄی تا غوو اید َڈيد ڈیؾٍنى) .ڀاڄيڅه زا 5١٩١زكر
ن ٍ٩توو ٍٔ انػاچ تا ټوٌی ڈٍو( .ڈسٍغڇ)
)١7انځڅٓ
)١8ته ټساب «ټاخيساڂ» ڈٍاغ٭ه ٘وو( .ڈسٍغڇ)
« )١9آنسی و ٌینٿ» انځڅٓ .اید ٸٕ ډر ٍؾن ى ٴٍ ٙو ت ه
ن ٍ٩ڈی ٌٔى ڄی خٓ اَ ڈ٥اڄ٭ه ى ویاڄٽسيٻ ت ه ن ٝو ٚٸ انوڊ
ٔوچ آڊ ی٭نی ز١او ،اڀٍ ڈػىوا ڈٍ ٌ ٘ وو ،ٴه ڇ آڊ تٕ ياٌ آٔ اڊ
236 اصول مقدماتی فلسفه