Streszczenie szczegółowe

Giaur George'a Byrona poprzedzony jest przedmową autora, w której skrótowo przedstawia on
opowiadaną dalej historię, a także wskazuje na czas i miejsce akcji, kiedy to Wyspy Jońskie były pod
panowaniem Rzeczypospolitej Weneckiej. Oznacza to, że historia, o które mowa rozgrywa się pod koniec
XVIII wieku w Grecji. Warto pamiętać, że na początku przywołany zostaje także Temistokles, słynny grecki
wódz, który pokonał Persów pod Salaminą. Autora pyta, czy pojawi się drugi Temistokles, sugerując tym
samym, że na Giaura w pewien sposób należy patrzeć jak na kolejne wcielenie greckiego przywódcy.

Początkowe wersy Giaura skoncentrowane są na opisie wyspy. Piękno przyrody

skłania narratora do refleksji na temat miejsca człowieka w świecie. Przemyślenia
te nie są jednak pozytywne. Człowiek zostaje opisany jako ten, który sieje
zniszczenie, przynosi chaos. Grecja sportretowana zostaje jednak jako ojczyzna
bohaterów, co prowokuje do rozpoczęcia pieśni tyrtejskiej, a więc wzywającej do
walki za ojczyznę. W ten sposób zarysowany zostaje kontekst polityczny, walki
muzułmanów z chrześcijanami, natomiast szybko zejdzie on na drugi plan.
Dopiero po tym wstępie pojawia się Giaur. Pędzi na koniu po zboczu. Jest gniewny, niespokojny. Nie do
końca jednak można rozczytać jego emocje. Narrator przychodzi z podpowiedzią, że bohater po prostu
cierpi, a cierpienie to ciągnie się w nieskończoność. Nie wyjaśnia jednak, co jest powodem bólu bohatera.

Narrator wspomina Hassana — tureckiego wodza. Przypomina jego dzieciństwo, życie w przepychu i
bogactwie, pełne dostatku kolejne lata życia. To wielkie szczęście się jednak kończy i przychodzi moment
krytyczny, kiedy w świecie Hassana pojawia się pustka. Narrator podpowiada, że chodzi o moment, kiedy
z pałacowych pokoi na śmierć wyprowadzono kobietę. Ponownie jednak nie tłumaczy, o kogo chodzi, kim
kobieta była dla Hassana, dlaczego miała zginąć. Pojawia się natomiast wspomnienie walki Giaura i
Hassana.

W kolejnej scenie pojawiają się Turcy, którzy wyrzucają coś do morza. „Coś” zawinięte w worek się jednak
porusza tuż przed wrzuceniem go do wody. Narrator zdaje się sugerować, że w środku jest kobieta, na
której dokonana zostanie okrutna zbrodnia.

Szybko jednak wracamy do Hassana, który stracił całą radość życia. Ludzie winą za ten stan obarczają
zniknięcie Leili – wyjątkowej żony Hassana, która była dla niego najważniejsza w całym haremie.
Przytoczona zostaje opowieść o ucieczce Leili przebranej za chłopca razem z kochankiem – Giaurem.
Hassan wyrusza na poszukiwania uciekinierów. Jego oddział zostaje zaatakowany przez ludzi Giaura,
sam Giaur zostaje przez niego rozpoznany mimo albańskiego stroju. Giaur pokonuje Hassana w bardzo
dramatycznej walce. Bohaterowie przedstawieni są jednak od samego początku jak równi sobie.
Ostatecznie jednak zwycięstwo jest po stronie Giaura, który wcale nie odczuwa satysfakcji ze zwycięstwa.
Dopiero teraz okazuje się, że Leili z nim nie ma. Została utopiona z rozkazu Hassana, a Giaur teraz mści się
za śmierć ukochanej. Wściekłość miesza się u niego z ogromnym cierpieniem wywołanym przez utratę
ukochanej. Giaur ucieka, wybierając tułacze życie.

Matka Hassana oczekuje syna. Jest przekonana, że Hassan wyruszył w podróż po kolejną żonę. Posłaniec
jednak przynosi wieść o jego śmierci. Narrator zdaje się tłumaczyć perspektywę Turków jako
muzułmanów i samego Hassana, który jest przedstawiony jako bardzo szlachetny i uczciwy, zobowiązany
jednak do stosowania prawa wspólnoty domagającej się ostatecznej kary za niewierność żony. Narrator
krytykuje zaś Giaura i przekonuje, że nigdy nie zazna on spokoju. Przepowiada mu, że stanie się upiorem,
którego wiecznie będzie nękać zło, które wpuścił do swojego serca. Giaur po raz kolejny zostaje
przedstawiony jako obcy, niezrozumiały, odtrącony.

Wracamy do Giaura, który znajduje się jednak już w zupełnie innym otoczeniu. Dowiadujemy się, że
minęło 6 lat od śmierci ukochanej Leili. Giaur mieszka w klasztorze, nie zaznaje tutaj jednak spokoju.
Narzucił na siebie habit, ale ślubów zakonnych nie przyjął. Klasztor traktuje jako bezpieczne schronienie
przed innymi ludźmi. Izoluje się, cały czas na nowo przeżywa własne cierpienie. Ma myśli samobójcze. Nie
potrafi pogodzić się z tym wszystkim, co się stało, a przede wszystkim z utratą najważniejszej dla niego
istoty, jaką była ukochana Leila. Narrator ponownie podkreśla, że bohater już nigdy nie zazna spokoju.
Największym jego cierpieniem jest samotność, z której jednak nie potrafi się wyzwolić.

Giaur się spowiada. Jego opowieść oparta jest na kontraście między nim –
rozdartym, pełnym emocji, mającym za sobą burzliwą historię człowiekiem a
milczącym mnichem, który może zaznać spokoju. Tytułowy bohater mówi jednak,
że niczego nie żałuje. Obwinia się jedynie za śmierć ukochanej. Giaur wie, że
gdyby nie wzajemne uczucie, Leila by żyła. Giaur, opisując uczucie do Leili,
wskazuje, że na chwilę dzięki niemu wszedł do raju, ale z razem ze stratą
ukochanej, stracił sens życia. Giaur czuje nadchodzącą śmierć, prosi więc o prosty
pogrzeb, krzyż na grobie i pozbawienie tabliczki, która pozwoliłaby innym go
rozpoznać. Bohater umiera.

Streszczenie krótkie
Giaura rozpoczyna przedmowa autora, wskazująca na czas i miejsce akcji, czyli koniec XVIII wieku w
Grecji. Przywołany zostaje także Temistokles, słynny grecki wódz, który pokonał Persów pod Salaminą.
Buduje się więc wrażenie, że takim drugim Temistoklesem mógłby być Giaur.

Na początku narrator opisuje piękno greckich wysp. Wskazuje jednak także na

zniszczenie, jakie wprowadza tutaj człowiek. Grecja to bowiem ojczyzna
bohaterów, którzy walczą za swój kraj. Podmiot mówiący wzywa do walki za
ojczyznę.
Pojawia się Giaur, który pędzi na koniu. Jest gniewny, niespokojny, cierpi, a cierpienie to ciągnie się w
nieskończoność. Narrator nie wyjawia jednak przyczyn tego stanu rzeczy.

Pojawia się wspomnienie o Hassanie, jego życiu w przepychu, do którego wkradła się jednak pustka i
cierpienie. Narrator wspomina moment, kiedy z pałacowych pokoi na śmierć wyprowadzono kobietę.
Ponownie nie wiadomo jednak, kto to był i dlaczego kobieta została skazana na śmierć. Pojawia się także
obraz walki Giaura i Hassana bez szczegółowych wyjaśnień.

Przenosimy się nad brzeg morza, gdzie pojawiają się Turcy, który wyrzucają worek do wody. Narrator
zdaje się sugerować, że w środku jest kobieta, na której dokonana zostaje okrutna zbrodnia. Wszystko
pełne jest jednak niedomówień i niejasności.

Wracamy do Hassana, który stracił całą radość życia. Domniemywa się, że to przez zniknięcie Leili –
wyjątkowej żony Hassana, która miała uciec z Giaurem. Hassan wyrusza na poszukiwania uciekinierów.
Jego oddział zostaje zaatakowany przez ludzi Giaura. Giaur pokonuje Hassana. Dopiero teraz okazuje się,
że Leili z nim nie ma. Została utopiona z rozkazu Hassana, a Giaur teraz mści się za śmierć ukochanej, po
czym rozpoczyna samotną wędrówkę.

Matka Hassana dowiaduje się o śmierci syna. Narrator pokazuje tę historię z perspektywy muzułmanów,
broni ich postępowania, zdaje się tłumaczyć decyzje Hassana, który skazując żonę na śmierć, postąpił
zgodnie z obowiązującym prawem. Krytykuje zaś Giaura. Przepowiada mu, że stanie się upiorem, którego
wiecznie będzie nękać zło, które wpuścił do swojego serca.

Następuje luka czasowa w opowieści. Minęło 6 lat od śmierci ukochanej Leili. Giaur mieszka w klasztorze.
Izoluje się, cały czas na nowo przeżywa własne cierpienie, konsekwentnie odcina się od świata. Ma myśli
samobójcze. Największym jego cierpieniem jest samotność, z której jednak nie potrafi się wyzwolić.

Giaur się spowiada. Wspomina swoją burzliwą młodość, miłość do Leili, walkę z
Hassanem. Mówi jednak, że niczego nie żałuje. Obwinia się jedynie za śmierć
ukochanej. Bohater czuje nadchodzącą śmierć. Prosi o pochowanie go w
anonimowym grobie, do końca podkreślając swoją obcość w świecie. Giaur
umiera.

Charakterystyka bohaterów
Giaur – bohater nie tylko tytułowy, ale i bardzo charakterystyczny, reprezentujący model tzw. bohatera
bajronicznego, często (szczególnie na początkowym etapie) utożsamianego z bohaterem romantycznym.
Giaur jako bohater bajroniczny jest tajemniczy, jego historia jest trudna do rozszyfrowania. Bohater
Giaura izoluje się, kryje przed ludźmi, jednocześnie jednak ma w sobie bardzo wiele emocji, cierpienia,
czuje się odrzucony przez świat, zmuszony do samotnej walki przeciwko całemu światu. W przypadku
Giaura Byrona uruchomiony zostaje jeszcze jeden kontekst: bohater jest chrześcijaninem (wspomina się o
nim jako o Wenecjaninie, ale przede wszystkim jest symbolem człowieka Zachodu), a więc walka z
muzułmaninem, jakim jest Turek Hassan, ma także wymiar starcia dwóch kultur i dwóch religii;
motorem jego wszystkich działań jest miłość do Leili, którą ostatecznie decyduje się pomścić; kiedy traci
ukochaną i dokonuje zemsty, nie odczuwa jednak spokoju, szuka go w klasztorze, izolując się od innych.
Umiera, prosząc o anonimowy grób, czym jeszcze raz podkreśla swoją obcość.

Hassan – turecki dumny rycerz i pan, mąż Leili, który nie potrafi pogodzić się z jej
zdradą; skazuje ją jednak na śmierć, nie dlatego, że pragnie takiej kary dla żony,
ale ze względu na prawa wspólnoty, w jakiej żyje; jest szlachetnym i godnym
Giaura przeciwnikiem, który stanowi symbol odmienności kulturowej, trudnej do
zaakceptowania dla zachodniego czytelnika.
Leila – żona Hassana, ukochana Giaura; trudno o niej coś powiedzieć, bo bohaterka w całym utworze
się nie wypowiada, nie działa; opisują ją jedynie narrator i Giaur; pierwszy sławi jej urodę, drugi
przyrównuje ją do anioła, o odwzajemnionym uczuciu do Giaura dowiadujemy się tylko od niego.
Charakterystyka bohaterów
Giaur – bohater nie tylko tytułowy, ale i bardzo charakterystyczny, reprezentujący model tzw. bohatera
bajronicznego, często (szczególnie na początkowym etapie) utożsamianego z bohaterem romantycznym.
Giaur jako bohater bajroniczny jest tajemniczy, jego historia jest trudna do rozszyfrowania. Bohater
Giaura izoluje się, kryje przed ludźmi, jednocześnie jednak ma w sobie bardzo wiele emocji, cierpienia,
czuje się odrzucony przez świat, zmuszony do samotnej walki przeciwko całemu światu. W przypadku
Giaura Byrona uruchomiony zostaje jeszcze jeden kontekst: bohater jest chrześcijaninem (wspomina się o
nim jako o Wenecjaninie, ale przede wszystkim jest symbolem człowieka Zachodu), a więc walka z
muzułmaninem, jakim jest Turek Hassan, ma także wymiar starcia dwóch kultur i dwóch religii;
motorem jego wszystkich działań jest miłość do Leili, którą ostatecznie decyduje się pomścić; kiedy traci
ukochaną i dokonuje zemsty, nie odczuwa jednak spokoju, szuka go w klasztorze, izolując się od innych.
Umiera, prosząc o anonimowy grób, czym jeszcze raz podkreśla swoją obcość.

Hassan – turecki dumny rycerz i pan, mąż Leili, który nie potrafi pogodzić się z jej
zdradą; skazuje ją jednak na śmierć, nie dlatego, że pragnie takiej kary dla żony,
ale ze względu na prawa wspólnoty, w jakiej żyje; jest szlachetnym i godnym
Giaura przeciwnikiem, który stanowi symbol odmienności kulturowej, trudnej do
zaakceptowania dla zachodniego czytelnika.
Leila – żona Hassana, ukochana Giaura; trudno o niej coś powiedzieć, bo bohaterka w całym utworze
się nie wypowiada, nie działa; opisują ją jedynie narrator i Giaur; pierwszy sławi jej urodę, drugi
przyrównuje ją do anioła, o odwzajemnionym uczuciu do Giaura dowiadujemy się tylko od niego.

Plan wydarzeń
1. Opis piękna greckiej przyrody i wezwanie do walki za ojczyznę.

2. Giaur pędzi po greckim zboczu z posępną miną i cierpieniem wymalowanym

na twarzy.
3. Wspomnienie szczęśliwych lat życia Hassana.

4. Informacja o wyprowadzeniu z pałacu Hassana kobiety skazanej na śmierć.

5. Wspomnienie walki Hassana i Giaura.

6. Turcy wyrzucają do morza worek, w którym znajduje się kobieta.

7. Hassan cierpi po porzuceniu przez ukochaną Leilę, która uciekła z niewiernym Giaurem.
8. Wyprawa Hassana w poszukiwaniu uciekinierów.

9. Walka Hassana i Giaura, w której ten drugi zabija Turka.

10. Informacja o wcześniejszym utopieniu Leili z rozkazu Hassana, za co mści się teraz Giaur.
11. Ucieczka Giaura i rozpoczęcie samotnej wędrówki.

12. Matka Hassana dowiaduje się o śmierci syna, a narrator ukazuje muzułmański punkt widzenia na całą
historię.

13. Przepowiednia dotycząca wiecznego cierpienia Giaura.

14. Po 6 latach od śmierci Leili Giaur mieszka w klasztorze, gdzie nadal jednak nie może zaznać spokoju.

15. Spowiedź Giaura, który przeczuwa nadchodzącą śmierć.

16. Śmierć Giaura poprzedzona prośbą o anonimowy grób.

Czas i miejsce akcji

Akcja Giaura rozgrywa się na greckich wyspach, natomiast lokalizacje poszczególnych wydarzeń nie są
szczegółowo odnotowywane przez narratora. Pojawiają się nazwy przylądka Sunion, port Pireus, nie mają
one jednak szczególnego znaczenia dla samego przebiegu fabuły.

Jeśli chodzi o czas akcji, to autor podaje go w przedmowie, wskazując na

panowanie Wenecji nad Wyspami Jońskimi. Ponieważ Republikę Wenecką
zlikwidował Napoleon w 1797 roku, można zakładać, że akcja rozgrywa się przed
tą datą, pod koniec XVIII wieku. Wspomniana zostaje bowiem także wojna
rosyjsko-turecka, która skończyła się w 1774 roku. Te dwie daty graniczne
pozwalają domniemywać, że historia Giaura rozgrywa się między 1774 a 1797
rokiem.