Dlaczego postawa, postac giaura byla pozytywna a dlaczego negatywna.

Przygotuj argumenty za:

 Jest to bohater, który staje w obronie prawa ludzi do miłości – bez względu na obyczaje czy normy
społeczne.
 Kochał Leilę – ona kochała jego. Miał pełne prawo walczyć o ich szczęście.
 Nie miał obowiązku dostosować się do wyznaczników obcej sobie wiary i kultury.
 Nie mógł pogodzić się z cierpieniem ukochanej – dobrze zrobił, że pomścił jej śmierć i zgładził
zabójcę.
 Jest godny współczucia, stracił sens życia, zemsta nic mu nie dała, przede wszystkim nie wróciła
ukochanej.
 Na argument obrońców Hassana, że zabrano mu żonę, zacytuj:

Mówią, że Hassan jedzie pojąć żonę,

Pocieszyć znowu serce zakrwawione
Zdradą Leili, co uszła z haremu
I dziś, o zgrozo! służy niewiernemu.
Trudno to porównać z reakcją Giaura, który kochał tylko raz i nie mógł żyć bez Leili.
Przygotuj argumenty przeciw:

 Giaur wdarł się w pewien ustalony porządek – zrujnował świat Hassana i uwiódł mu żonę. Zniszczył
mu życie – bo pokochał i nic poza tym go nie obchodziło. Trudno to zaliczyć do czynów pozytywnych.

 Zlekceważył cudze obyczaje i prawa religii. Co by się działo na świecie, gdybyśmy zaaprobowali taką
postawę?

 Jego przeszłość jest nieznana, ale najprawdopodobniej ciemna.

 Jeśli spojrzeć na zdarzenia ze strony tureckiej – to Hassan jest postacią godną współczucia; nagle
pojawia się ktoś obcy, innowierca (a dla muzułmanów ma to ogromne znaczenie), chce wykraść mu
ukochaną żonę, potem napada go w górach i zabija. Można powiedzieć, że Giaur był jego
przekleństwem.

 Na argument obrońców Giaura, iż Hassan zabił Leilę, zacytuj słowa Giaura:

Mógłbym i śmiałbym to samo uczynić,
Gdyby kochanka śmiała mi przewinić.
– Jemu niewierna – więc on ją pochował
Mnie była wierną – jam go zamordował.
 Co to jest i cechy powieści poetyckiej

Powieść poetycka to gatunek wywodzący się z literatury angielskiej. Za prekursora

tej formy literackiej wypowiedzi uznaje się Waltera Scotta. Jego utwory o tematyce
historycznej (m.in. Pieśń ostatniego minstrela, Pani jeziora ) zyskały niezwykłą
popularność na początku XIX wieku, wywierając tym samy olbrzymi wpływ na
literaturę europejską. Jednak ostatecznie to George Byron stworzył wzór gatunkowy
powieści poetyckiej, w takich utworach jak Giaur, Korsarz, Narzeczona z
Abydos, Oblężenie Koryntu, Więzień Chillonu. Zasługi Byrona dla powieści poetyckiej
to:

 wprowadzenie orientalnej scenerii;

 stworzenie nowego typu bohatera: bohater bajroniczny (obdarzony tajemniczą

biografią, skłócony ze światem, owładnięty silnymi namiętnościami);

 intensyfikacja składnika lirycznego w tekście.

W Polsce teksty Byrona tłumaczyli Antoni Edward Odyniec oraz Adam Mickiewicz.

Cechy gatunkowe powieści poetyckiej:

 synkretyzm gatunkowy: połączenie elementów epickich i lirycznych;

 rozbudowany utwór wierszowany;

 fabuła o luźnej, fragmentarycznej kompozycji, nasycona momentami

dramatycznymi; obecność luk i zakłóceń chronologicznych, wiele miejsc

tajemniczych i niedopowiedzianych;

 subiektywizacja opowiadania i opisu;

 nikły dystans między narratorem a bohaterem;

 obecność zwrotów kierowanych wprost do czytelnika;

 narrator oceniający postawę bohatera, obnażający swój emocjonalny stosunek

do zdarzeń;

 postać narratora często stanowi maskę dla samego twórcy.

 Dlaczego giaur to powieść poetycka?

Dzieło Byrona spełnia te wymogi.

 Obserwujemy dramatyczną akcję, opowiadaną przez kilku nawet narratorów, przy czym wyraźnie
odczytujemy ich subiektywne poglądy.
 Utwór jest wierszowany, zawiera liczne opisy poetyckie, pełne uczuć i poetyckich przekształceń, jak
choćby opis jeźdźca pędzącego po brzegu lub domu opuszczonego baszy po bitwie z Giaurem.

Lecz to jeszcze nie wszystkie cechy powieści poetyckiej. Rozpoznajemy ją bowiem przez:

 luźną (luki w akcji), fragmentaryczną, pełną zagadek i luk kompozycję,

 tajemniczość fabuły (brak wyjaśnień, powiązań przyczyny i skutku,
 niechronologiczność akcji (inwersję czasową) – czyli przedstawienie przebiegu wydarzeń
„wyrywkowo”, nie po kolei,
 zdarzenia dramatyczne, tragiczne,
 często egzotyczna scenerię,
 obecność bohatera byronicznego.

Sprawdźmy powyższe cechy w Giaurze.

 Akcja jest pełna niedomówień. Dotyczą wszelkich informacji o tytułowym bohaterze, sugestii o tym,
jakoby był piratem, jak znalazł się w Grecji, a potem w klasztorze itd. Długo trwa, zanim domyślamy
się losów Leili. Czytamy opis pędzącego jeźdźca, lecz nie wiemy, kim jest. Dopiero w toku trwania
utworu pewne rzeczy znajdują rozwiązanie.

 Inwersja czasowa została zastosowana tu w pełni. Przecież najpierw oglądamy jakiś nieznajomy
statek piracki. Potem jeźdźca pędem przemierzającego brzeg. Potem dom baszy Hassana
przypominający cmentarz – już po śmierci właściciela. Dopiero tu następuje cofnięcie się w czasie –
mroczna scena topienia „żywego” worka, czyli śmierć Leili. I tak zaprezentowane są wszystkie
wydarzenia, bez zachowania następstwa, przemieszane i przetasowane.

Zauważ orientalizm utworu Byrona:

 wschodnią scenerię akcji,

 słownictwo typowe dla kultury Orientu,
 wschodnich bohaterów i ich obyczaje.

To wyraz romantycznej fascynacji egzotyką Wschodu.

Wśród romantycznych tematów Giaura wymienić należy:

 umiłowanie wolności,
 nieszczęśliwą, tragiczną miłość,
 bunt i wyobcowanie bohatera
 problem etyczny – Giaur mści się, popełniając zbrodnię, ale zemsta nie przynosi mu ulgi.