You are on page 1of 20

MAK

ALAHK
EANE
KARAGAMANHAY
ATI

MAK
ALAHT
ENT
ANGK
EANE
KARAGAMANHAY
ATI

DI
SUSUNOL
EH:

RI
KOK
URNI
AWAN

K
ela
s:XE
1

J
enj
ang:
Madr
asa
hAl
i
yahNe
ger
i(MAN)

Gur
uPe
mbi
mbi
ng:
Has
rif
aye
ti
i,
Spd

K
EME
NTE
RIANAGAMARE
PUBL
IKI
NDONE
SIA

MADRASAHAL
IYAHNE
GRI(
MAN)3SOL
OK

K
ABUPAT
ENSOL
OK

2
023
K
ATAPE
NGANT
AR

Puj
isy
ukurk
amipa
nja
tka
nke
hadi
ratT
uha
nYa
ngMa
haE
say
angt
el
ah me
mbe
rik
an
r
ahma
tse
rtak
aruni
a-
Nyak
epa
dak
amis
ehi
nggak
amida
patme
nye
les
aik
anMa
kal
ahy
ang
be
rjudul”
Kea
nek
ara
gama
nHa
yat
i”
.Da
lam pe
nul
i
sanma
kal
ahi
nik
amipunme
nda
patba
nya
k
i
l
muy
angbe
rguna
,ba
gidi
ris
endi
rida
npe
mba
caunt
ukk
ede
panny
a.
Ma
kal
ahi
nidi
sus
una
garpe
mba
cada
patme
mpe
rlua
sil
mupe
nge
tahua
nte
nta
ng
K
eane
kar
aga
manHa
yat
i,
sel
ai
nit
ujugade
nga
nada
nyama
kal
ahi
nidi
har
apk
anba
gipe
mba
ca
a
garda
patme
nge
mba
ngk
anny
ala
gi.Ma
kal
ahy
angk
amibua
tini
,ka
mia
mbi
lda
ribe
ber
apa
s
umbe
r.K
amij
ugame
nguc
apk
ant
eri
mak
asi
hke
padapi
haky
angi
kuta
mbi
lal
i
hse
hingga
ma
kal
ahi
nida
patt
ers
ele
sai
kan.
Se
moga ma
kal
ahy
ang k
amibua
tinida
patbe
rma
nfa
atba
gipe
mba
ca,da
n
k
hus
usny
apa
dadi
ris
ayas
endi
ris
ert
ada
patme
mbe
rik
anwa
was
any
angl
ebi
hlua
sba
gik
it
a
s
emua
.
Pe
nul
i
sme
nya
dar
ima
kal
ahy
angk
amibua
tinime
mil
i
kik
ele
biha
nda
nke
kur
anga
n.
K
amimo
honunt
uks
ara
nda
nkr
it
ik
nyade
mik
ese
mpur
naa
nma
kal
ahy
angk
ami
bua
tini
BABI
PE
NDAHUL
UAN
A.
LAT
ARBE
LAK
ANG
K
eane
kar
aga
manha
yat
iada
lahpe
rbe
daa
ndi
ant
arama
khl
ukhi
dupy
angbe
rbe
da
j
eni
s,s
pes
ies
nya
,da
npe
rbe
daa
nek
osi
st
emny
a.Ba
gai
manak
eane
kar
aga
manha
yat
ite
rja
di?
k
eane
kar
aga
manha
yat
it
erj
adi
kar
enaa
dany
ape
rbe
daa
nsi
f
at,
sepe
rti
ukur
an,
bent
uk,
war
na,
f
ungs
ior
gan,
tempa
thi
dup(
eko
sis
tem)da
nla
in–l
ai
n.
K
eane
kar
aga
manha
yat
isa
nga
tpe
nti
ngba
gik
ela
ngs
unga
nda
nke
les
tar
ianma
khl
uk
hi
dup.K
eane
kar
aga
manda
patt
erj
adia
kiba
tpr
ose
sev
olus
ida
nada
pta
si.E
vol
usia
dal
ah
pe
ruba
hany
angt
erj
adida
lam wa
ktul
amay
anga
kanme
mbe
ntukma
khl
ukhi
dupy
ang
be
rbe
dade
nga
nas
alny
ase
hinggaa
kanme
nimbul
kans
pes
iesba
ru.Se
dangk
ana
dapt
asi
a
dal
ah pr
ose
spe
nye
sua
ian di
rit
erha
dapl
i
nkunga
nya
ng be
rbe
daa
kan me
ngha
sil
kan
ma
khl
ukhi
dup y
ang be
rbe
da pul
a.Mi
sal
nya bur
ug ga
lat
iky
ang hi
dup dik
epul
aua
n
Ga
lapa
gos
,pa
damul
any
abur
ungga
lat
ikbe
ras
alda
rit
empa
tya
ngs
amadia
mer
ikas
ela
tan.
Ol
ehk
are
na hi
dupny
a be
rpi
nda
h-pi
nda
h da
n me
nghunit
empa
tya
ng be
rbe
da,l
ama
k
ela
maa
npa
ruhbur
ungga
lat
ikme
nga
lamipe
ruba
hans
esua
ide
nga
nko
ndi
sil
i
ngk
unga
n
ba
ru.

B.
Per
umus
anMa
sal
ah
1
. Me
nge
tahui
mac
am-
mac
amk
eane
kar
aga
manha
yat
i?
2
. Apat
ingk
atk
eane
kar
aga
manha
yat
i?
3. T
ipe
-Ti
peE
kos
ist
em?
4. Apa
saj
aMa
nfa
atda
nni
l
aiy
angt
erk
andungda
lamk
eane
kar
aga
manha
yat
i?
5
. Apak
eane
kar
aga
manha
yat
ii
ndo
nes
ia?

C.
Tuj
uan
1
. Aga
rda
patme
nge
tahui
mac
am-
mac
amk
eane
kar
aga
manha
rya
ti
2
. Aga
rda
patme
nge
tahui
ti
ngk
atk
eane
kar
aga
manha
yat
i
3. Aga
rda
patme
nge
tahui
ti
pe-
ti
pee
kos
ist
em
4. Aga
rda
patme
nge
tahui
manf
aatda
nni
l
aiy
angt
erk
andungda
lamk
eane
kar
aga
manha
yat
i
5
. Aga
rda
patme
nge
tahui
kea
nek
ara
gama
nha
yat
ii
ndo
nes
ia

D.Ma
nfa
at
De
nga
npe
nul
i
sanma
kal
ahi
ni
,ki
tada
patme
nge
tahuil
ebi
hba
nya
kte
nta
ngK
eane
raga
man
Ha
yat
i.
BAB I
I
PE
MBAHASAN

A.
KEANE
KARAGAMANHAY
ATI
Apa
bil
aAndame
nde
nga
rka
ta”
Kea
nek
ara
gama
n”,da
lam pi
ki
rana
ndamungk
ina
kan
t
erba
yangk
umpul
anbe
nday
angbe
rma
cam-
mac
am,ba
ikuk
ura
n,wa
rna
,be
ntuk
,te
kst
ur
da
nse
baga
iny
a.Ba
yanga
nte
rse
butme
mangt
ida
ksa
lah.K
atak
eane
kar
aga
manme
mang
unt
ukme
ngga
mba
rka
nke
ada
anbe
rma
cam-
mac
ams
uat
ube
nda
,ya
ngda
patt
erj
adia
kiba
t
a
dany
ape
rbe
daa
nda
lamha
luk
ura
n,be
ntuk
,te
kst
ura
taupunj
uml
ah.
Se
dangk
ank
ata”
Hay
ati
”me
nunj
ukk
ans
esua
tuy
anghi
dup.J
adik
eane
kar
aga
man
ha
yat
ime
ngga
mba
rka
nbe
rma
cam-
mac
amma
khl
ukhi
dup(
orga
nis
me)pe
nghuni
bio
sfe
r.
K
eane
kar
aga
manha
yat
idi
sebutj
uga”
Bi
odi
ver
sit
as”
.Ke
ane
kar
aga
mana
tauk
ebe
raga
manda
ri
ma
khl
ukhi
dupda
patt
erj
adi
kar
enaa
kiba
tada
nyape
rbe
daa
nwa
rna
,uk
ura
n,be
ntuk
,juml
ah,
t
eks
tur
,pe
nampi
l
anda
nsi
f
at-
si
fa
tla
inny
a.
Se
dangk
ank
eane
kar
aga
man da
rima
khl
ukhi
dup da
patt
erl
i
hatde
nga
nada
nya
pe
rsa
maa
nci
ria
nta
ra ma
khl
uk hi
dup.Unt
uk me
maha
mik
ons
epk
ese
raga
man da
n
k
ebe
raga
manma
khl
ukhi
duppe
rgi
l
ahAndak
eha
lama
nse
kol
ah.
Ama
til
i
ngk
unga
nse
kit
arny
a!
Andaa
kan me
njumpa
ibe
rma
cam-
mac
amt
umbuha
n da
n he
wan.J
i
kaAndape
rha
ti
kan
t
umbuha
n-t
umbuha
nit
u,ma
ka Anda a
kan me
nemuk
ant
umbuha
n-t
umbuha
nya
ng
be
rba
tangt
inggi
,mi
sal
nya
:pa
lem,ma
ngga
,be
ringi
n,k
ela
pa.Da
nya
ngbe
rba
tangr
enda
h,
mi
sal
nya
:ca
be,
toma
t,me
lat
i,ma
warda
nla
in-
la
inny
a.Adat
umbuha
nya
ngbe
rba
tangk
era
s,
da
nbe
rba
tangl
una
k.Aday
angbe
rda
unl
eba
r,t
eta
pia
dapul
aya
ngbe
rda
unk
eci
l
,se
rta
bungay
angbe
rwa
rna
-wa
rni
.Be
git
upul
aAndaa
kanme
nemuk
ant
umbuha
n-t
umbuha
nya
ng
me
mil
i
kik
esa
maa
nci
ris
epe
rti
:tul
ang da
un me
nyi
ri
pat
aus
eja
jar
,si
st
em pe
rak
ara
n
t
ungga
nga
taus
era
but
,be
rbi
j
ite
rtut
upa
taut
erbuk
a,ma
hko
tabungabe
rke
li
pat
an3a
tau5
da
nla
in-
la
in.Be
git
upul
apa
dahe
wan-
hewa
nya
ngAndat
emuk
an,t
erda
pathe
wan-
hewa
n
y
angbe
rtubuhbe
sars
epe
rtik
uci
ng,s
api
,ke
rba
u,da
nya
ngbe
rtubuhk
eci
lse
per
tis
emut
s
ert
akupu-
kupu.
Adahe
wanbe
rka
kie
mpa
t,s
epe
rti
kuc
ing.
Ber
kak
iduas
epe
rti
aya
m.Be
rka
ki
ba
nya
kse
per
til
i
panda
nluwi
ng.
Jugaa
kant
ampa
kbur
ungy
angme
mil
i
kibul
uda
nbe
rsa
yap.
Di
sampi
ngi
tu,
Andaj
ugaa
kanme
nemuk
anhe
wany
anghi
dupny
adi
airs
epe
rti
:i
kan
ma
s,l
el
e,i
kangur
ame
.Da
nhe
wan-
hewa
nya
nghi
dupdi
dar
ats
epe
rti
kuc
ing,
bur
ungda
nla
in
-
la
in.Adahe
wany
angt
ubuhny
adi
tut
upibul
use
per
tibur
ung,a
yam.Aday
angbe
rsi
si
k
s
epe
rtii
kangur
ame
,ik
anma
s,da
nadapul
aya
ngbe
rambuts
epe
rtik
uci
ng,k
eli
ncida
nla
in-
l
ai
n.

B.
TINGK
ATK
EANE
KARAGAMANHAY
ATI
Da
riha
silpe
nga
mat
ana
tauo
bse
rva
sidiha
lama
nse
kol
ah,Andat
el
ahme
nemuk
an
a
dany
ake
ser
aga
manda
nke
ber
aga
manpa
dama
khl
ukhi
dup.
Unt
ukl
ebi
hme
maha
miur
aia
ndi
at
as,
ber
ikuti
nia
dal
aht
ingk
atk
eane
kar
aga
manha
yat
i:
K
eane
kar
aga
manha
yat
iti
daks
ajat
erj
adia
nta
rje
nis
,te
tapida
lams
atuj
eni
spunt
erda
pat
k
eane
kar
aga
man.Ada
nyape
rbe
daa
nwa
rna
,be
ntuk
,da
nuk
ura
nda
lams
atuj
eni
sdi
sebut
v
ari
asi
.
Unt
ukme
nda
pat
kanga
mba
rany
angl
ebi
hje
last
ent
angt
ingk
ata
nke
ane
kar
aga
manha
yat
i,
s
ima
kur
aia
nny
abe
rik
uti
ni
:
1
.Ke
ane
kar
aga
manHa
yat
iTi
ngk
atGe
n
Apay
angdi
mak
sudde
nga
nke
ane
kar
aga
manha
yat
iti
ngk
atge
n?Unt
ukme
nemuk
an
j
awa
bani
ni
,co
bal
aha
mat
ita
nama
n bungama
war
.Ta
nama
ninime
mil
i
kibungay
ang
be
rwa
rna
-wa
rni
,da
patbe
rwa
rname
rah,put
iha
tauk
uni
ng.At
aupa
dat
ana
manma
ngga
,
k
eane
kar
aga
manda
patAndat
emuk
ana
nta
ral
ai
npa
dabe
ntukbua
hny
a,r
asa
,da
nwa
rna
nya
.
De
mik
ianj
ugapa
dahe
wan.
Andada
patme
mba
ndi
ngk
ana
yamk
ampung,
aya
mhut
an,
aya
m
r
as,
dana
yaml
ai
nny
a.Andaa
kanme
li
hatk
eane
kar
aga
mans
if
ata
nta
ral
ai
npa
dabe
ntukda
n
uk
ura
ntubuh,
war
nabul
uda
nbe
ntukpi
al(
j
engge
r).

Ga
mba
r1.
Kea
nek
ara
gama
nge
npa
daa
yam
K
eane
kar
aga
manwa
rnabungapa
dat
ana
manma
war
.Be
ntuk
,ra
sa,
war
napa
dabua
h
ma
ngga
,se
rtak
eane
kar
aga
mans
if
at,wa
rnabul
uda
nbe
ntukpi
alpa
daa
yam,i
nis
emua
di
seba
bka
nol
ehpe
nga
ruhpe
rangk
atpe
mba
was
if
aty
angdi
sebutde
nga
nge
n.Se
mua
ma
khl
ukhi
dupda
lams
atus
pes
ies
/je
nisme
mil
i
kipe
rangk
atda
sarpe
nyus
unge
nya
ngs
ama
.
Ge
nme
rupa
kanba
gia
nkr
omo
somy
angme
nge
nda
li
kanc
iri
ata
usi
f
ats
uat
uor
gani
smey
ang
be
rsi
f
atdi
tur
unk
anda
rii
nduk
/or
angt
uak
epa
dak
etur
una
nny
a.
Ge
npa
das
eti
api
ndi
vi
du,wa
laupunpe
rangk
atda
sarpe
nyus
unny
asa
ma,t
eta
pi
s
usuna
nny
abe
rbe
da-
bedabe
rga
ntungpa
dama
sing-
mas
ingi
nduk
nya
.Sus
una
npe
rangk
at
ge
nini
l
ahy
angme
nent
uka
nci
ria
taus
if
ats
uat
uindi
vi
duda
lams
atus
pes
ies
.
Apay
angme
nye
babk
ant
erj
adi
nyak
eane
kar
aga
mange
n?Pe
rka
wina
nant
araduai
ndi
vi
du
ma
khl
ukhi
dups
eje
nisme
rupa
kans
ala
hsa
tupe
nye
babny
a.K
etur
una
nda
riha
silpe
rka
wina
n
me
mil
i
kis
usuna
npe
rangk
atge
nya
ngbe
ras
alda
rik
eduai
nduk
/or
angt
uany
a.K
ombi
nas
i
s
usuna
n pe
rangk
atge
n da
riduai
ndukt
ers
ebuta
kan me
nye
babk
ank
eane
kar
aga
man
i
ndi
vi
duda
lams
atus
pes
iesbe
rupav
ari
et
as-
var
iet
as(
var
it
as)y
angt
erj
adis
eca
raa
lamia
tau
s
eca
rabua
tan.
K
eane
kar
aga
many
angt
erj
adis
eca
raa
lamia
dal
aha
kiba
tada
pta
sia
taupe
nye
sua
ian
di
ris
eti
api
ndi
vi
dude
nga
nli
ngk
unga
n,s
epe
rtipa
dar
ambut
an.F
akt
orl
i
ngk
unga
njugat
urut
me
mpe
nga
ruhis
if
aty
angt
ampa
k(f
eno
tip)s
uat
uindi
vi
dudis
ampi
ngdi
te
ntuk
ano
lehf
akt
or
ge
net
ik
nya(
geno
tip)
.Se
dangk
ank
eane
kar
aga
manbua
tanda
patt
erj
adia
nta
ral
ai
nme
lal
ui
pe
rka
wina
nsi
l
ang(
hi
bri
di
sas
i)
,se
per
tipa
dabe
rba
gai
jeni
sma
ngga
.
Pe
rbe
daa
nsi
f
atpa
daj
eni
sma
nggada
patAndaa
mat
ipa
dat
abe
lbe
rik
ut:
No
. Ma
ngga Be
ntukBua
h Ra
sa a
rima
1
. go
lek l
onj
ongpa
nja
ng ma
nis t
ida
kwa
ngi
2
. k
uini bul
att
el
ur,
bes
ar ma
nis wa
ngi
3. ge
dong bul
at,
kec
il l
ebi
hma
nis t
ida
kwa
ngi
Pa
dama
nus
iaj
ugat
erda
patk
eane
kar
aga
mange
nya
ngme
nunj
ukk
ans
if
at-
si
fa
t
be
rbe
da,a
nta
ral
ai
nuk
ura
ntubuh(
bes
ar,k
eci
l
,se
dang)
;wa
rnak
uli
t(hi
ta
m,put
ih,s
awo
ma
tang,k
uni
ng)
;wa
rnama
ta(
bi
ru,hi
ta
m,c
okl
at)
,se
rtabe
ntukr
ambut(
i
kal
,l
urus
,ke
rit
ing)
.
Co
bal
ahpe
rha
ti
kandi
riAndas
endi
ri
!Ci
ria
taus
if
ata
pay
angAndami
l
iki
?Se
sua
ika
nde
nga
n
ur
aia
ndi
ata
s?
2
.Ke
ane
kar
aga
manHa
yat
iTi
ngk
atJ
eni
s(s
pes
ies
)
Da
pat
kahAndame
mbe
dak
ana
nta
rat
umbuha
nke
lapaa
ren,ni
pahda
npi
nang?At
au
me
mbe
dak
anj
eni
ska
cang-
kac
anga
n,s
epe
rti
kac
angt
ana
h,k
aca
ngbunc
is,
kac
angk
apr
i,da
n
k
aca
nghi
j
au?At
auAndada
patme
mbe
dak
ank
elo
mpo
khe
wana
nta
rak
uci
ng,
har
ima
u,s
inga
da
nci
ta
h?J
i
kaha
lini
dapa
tAndabe
dak
ande
nga
nbe
nar
,ma
kapa
li
ngt
ida
kse
dik
it
nyaa
nda
t
el
ahme
nge
tahui
tent
angk
eane
kar
aga
manj
eni
s.
Unt
ukme
nge
tahuik
eane
kar
aga
manha
yat
iti
ngk
atj
eni
spa
dat
umbuha
nat
auhe
wan,a
nda
da
patme
nga
mat
i,a
nta
ral
ai
nci
ri
-c
irif
i
sik
nya
.Mi
sal
nyabe
ntukda
nuk
ura
ntubuh,
war
na,
k
ebi
asa
anhi
dupda
nla
in-
la
in.
Co
nto
h,da
lamk
elua
rgak
aca
ng-
kac
anga
n,a
nta
ral
ai
n;k
aca
ngt
ana
h,k
aca
ngk
apr
i,
k
aca
nghi
j
auda
nka
cangbunc
is.Dia
nta
raj
eni
ska
cang-
kac
anga
nte
rse
butAndada
pat
de
nga
nmuda
hme
mbe
dak
anny
a,k
are
naa
nta
rame
rek
adi
te
muk
anc
iri
-
cir
iya
ngbe
rbe
da
a
nta
rac
iris
atude
nga
nya
ngl
ai
nny
a.Mi
sal
nyauk
ura
ntubuha
tauba
tang(
aday
angt
inggi
da
npe
nde
k);k
ebi
asa
anhi
dup(
tumbuht
ega
k,a
day
angme
ramba
t),be
ntukbua
hda
nbi
j
i,
wa
rnabi
j
i,j
uml
ahbi
j
i,s
ert
ara
sany
aya
ngbe
rbe
da.

Ga
mba
r2.
Kea
nek
ara
gama
nje
nispa
dak
aca
ng-
kac
anga
n
Co
nto
hla
in,k
eane
kar
aga
man pa
da k
elua
rga k
uci
ng.Dik
ebun bi
nat
ang,Anda da
pat
me
nga
mat
ihe
wanha
rima
u,s
inga
,ci
ta
hda
nkuc
ing.

Ga
mba
r2.
Kea
nekr
aga
manj
eni
spa
dahe
wan(
a)ha
rima
u,(
b)s
inga
n,(
c)k
uci
ngda
n(d)c
it
ah.
Wa
laupunhe
wan-
hewa
nte
rse
butt
erma
sukda
lams
atuf
ami
l
ia/
suk
uFe
li
dae
,te
tapi
di
ant
arame
rek
ate
rda
patpe
rbe
daa
n-pe
rbe
daa
nsi
f
aty
angme
nco
lok
.Mi
sal
nya
,pe
rbe
daa
n
wa
rnabul
u,t
ipel
ore
ngny
a,uk
ura
ntubuh,
ti
ngk
ahl
aku,
ser
tal
i
ngk
unga
nhi
dupny
a.
Co
bal
ahAndape
rha
ti
kanpe
rbe
daa
nsi
f
atda
rihe
wanbe
rik
uti
ni:
No
.Ci
ri
-c
iri K
uci
ng Ha
rima
u Si
nga Ci
ta
h
1
. Uk
ura
ntubuh K
eci
l Be
sar Be
sar Se
dang
Wa
rnabul
u
2
. Hi
ta
m, put
ih,
Hit
am, put
ih,
Hit
am, put
ih,
Hit
am/
T
empa
thi
dup k
uni
ng k
uni
ng k
uni
ng put
ih
3. Hut
an,
ruma
h Hut
an Hut
an Po
hon
De
mik
ianpul
apa
dak
elo
mpo
ktumbuha
nya
ngt
umbuhdi
dat
ara
nti
nggi
danda
tar
anr
enda
h
a
kanme
mpe
rli
hat
kanpe
rbe
daa
n-pe
rbe
daa
nsi
f
atpa
dat
inggiba
tang,da
unda
nbunga
.
Co
nto
hny
ake
lapa
,ar
en,pi
nang,da
nlo
nta
r,s
epe
rtit
ampa
kpa
dat
abe
lpe
nga
mat
anbe
rik
ut
i
ni
.
NoCi
ri
-c
iri K
ela
pa Ar
en Pi
nang L
ont
ar
1
.Ti
nggi
Bat
ang >
30m 2
5m 2
5 1
5-30m
2
.Da
un -
Panj
angt
angk
aida
un7
5-1
50c
m - T
angk
ai-
-
Hel
ai
anda
un5
m,uj
ungr
unc
ingda
nPa
nja
ngda
un Pa
nja
ng
k
era
s t
angk
aipe
nde
kta
ngk
ai
da
un da
un
1
50c
m 1
00c
m
-
Hel
ai
an
da
un
bul
at,
t
epi
da
un
be
rca
ng
a
p
me
nja
ri
3.Bunga T
ongk
ol T
ongk
olT
ongk
olBul
i
r

Ga
mba
r2.
Kea
nek
ara
gama
npa
das
ukuPa
lma
e
Da
ric
ont
oh-
cont
ohdia
tas
,Andada
patme
nge
tahuia
dape
rbe
daa
nat
auv
ari
asis
if
atpa
da
k
uci
ng,
har
ima
u,s
ingada
nci
ta
hya
ngt
erma
sukda
lamf
ami
l
ia/
suk
uFe
li
dae
.Va
ria
sipa
das
uku
F
eli
daei
nime
nunj
ukk
ank
eane
kar
aga
manpa
dat
ingk
atj
eni
s.
Ha
lya
ngs
amat
erda
patj
ugapa
dat
ana
mank
ela
pa,a
ren,pi
nang,da
nlo
nta
rya
ngt
erma
suk
s
ukuPa
lma
eat
auAr
eca
cea
e.
3.
Kea
nek
ara
gama
nHa
yat
iTi
ngk
atE
kos
ist
em
Di
li
ngk
unga
nma
napunAndadi
muk
abumi
ini
,ma
kaAndaa
kanme
nemuk
anma
khl
ukhi
dup
l
ai
nse
lai
n Anda
.Se
mua ma
khl
uk hi
dup be
rint
era
ksia
tau be
rhubunga
ner
atde
nga
n
l
i
ngk
unga
nte
mpa
thi
dupny
a.
L
ingk
unga
nhi
dupme
li
put
iko
mpo
nenbi
oti
kda
nko
mpo
nena
bio
tik
.Ko
mpo
nenbi
oti
kme
li
put
i
be
rba
gaij
eni
sma
khl
ukhi
dupmul
aiy
angbe
rse
lsa
tu(
unis
elul
er)s
ampa
ima
khl
ukhi
dup
be
rse
lba
nya
k(mul
ti
sel
ul
er)y
angda
patdi
l
iha
tla
ngs
ungo
lehk
it
a.
K
ompo
nena
bio
tikme
li
put
iik
li
m,c
aha
ya,ba
tua
n,a
ir,t
ana
h,da
nke
lemba
ban.I
nis
emua
di
sebutf
akt
orf
i
sik
.Se
lai
nfa
kto
rfi
si
k,a
daf
akt
ork
imi
a,s
epe
rti
sal
i
nit
as(
kada
rga
ram)
,ti
ngk
at
k
eas
ama
n,da
nka
ndunga
nmi
ner
al.
Ba
ikk
ompo
nenbi
oti
kma
upunk
ompo
nena
bio
tiks
anga
tbe
raga
mat
aube
rva
ria
si.Ol
eh
k
are
nai
tu,e
kos
ist
emy
angme
rupa
kani
nte
rak
sia
nta
rak
ompo
nenbi
oti
kde
nga
nko
mpo
nen
a
bio
ti
kpunbe
rva
ria
sipul
a.
Dida
lame
kos
ist
em,s
elur
uhma
khl
ukhi
dupy
angt
erda
patdida
lamny
ase
lal
ume
lak
uka
n
hubunga
nti
mba
lba
li
k,ba
ika
nta
r ma
khl
uk hi
dup ma
upun ma
khl
uk hi
dup de
nga
n
l
i
ngk
ungnny
aat
auk
ompo
nena
bio
tik
nya
.Hubunga
nti
mba
lba
li
kini
meni
mbul
kank
ese
ras
ian
hi
dupdi
dal
ams
uat
uek
osi
st
em.
Apay
angme
nye
babk
ant
erj
adi
nyak
eane
kar
aga
mant
ingk
at
e
kos
ist
em?Pe
rbe
daa
nle
takge
ogr
afi
sant
aral
ai
nme
rupa
kanf
akt
ory
angme
nimbul
kan
be
rba
gai
bent
uke
kos
ist
em.

Ga
mba
r2.
Kea
nek
ara
gama
nek
osi
st
em(
a)pa
dangr
umput(
b)pa
dangt
undr
a(c
)gur
unpa
sir
Pe
rbe
daa
nle
takge
ogr
afi
sme
nye
babk
anpe
rbe
daa
nik
li
m.Pe
rbe
daa
nik
li
m me
nye
babk
an
t
erj
adi
nyape
rbe
daa
nte
mpe
rat
ure
,cur
ahhuj
an,i
nte
nsi
ta
sca
hay
ama
taha
ri,da
nla
many
a
pe
nyi
nar
an.K
eada
ani
nia
kanbe
rpe
nga
ruht
erha
dapj
eni
s-
je
nisf
lo
ra(
tumbuha
n)da
nfa
una
(
hewa
n)y
angme
nempa
tis
uat
uda
era
h.
Dida
era
hdi
ngi
nte
rda
patbi
omaT
undr
a.Dit
empa
tinit
ida
kadapo
hon,y
angt
umbuhha
nya
j
eni
slumut
.He
wany
angda
pathi
dup,a
nta
ral
ai
nrus
akut
ubda
nbe
rua
ngk
utub.Dida
era
h
be
rik
li
mse
dangt
erdpa
tbi
omaT
ai
ga.J
eni
stumbuha
nya
ngpa
li
ngs
esua
iunt
ukda
era
hini
a
dal
aht
umbuha
nco
nif
er,
danf
auna
/he
wanny
aant
aral
ai
nanj
i
nghut
an,
danr
usak
utub.
Pa
dai
kl
imt
ropi
ste
rda
pathut
anhuj
ant
ropi
s.Hut
anhuj
ant
ropi
sme
mil
i
kif
lo
ra(
tumbuha
n)
da
nfa
una(
hewa
n)y
angs
anga
tka
yada
nbe
rane
kar
aga
m.K
eane
kar
aga
manj
eni
s-
je
nisf
lo
ra
da
nfa
unay
angme
nempa
tis
uat
uda
era
hak
anme
mbe
ntuke
kos
ist
emy
angbe
rbe
da.Ma
ka
t
erbe
ntuk
lahk
eane
kar
aga
mant
ingk
ate
kos
ist
em.
T
ota
li
ta
sva
ria
sige
n,j
eni
sda
nek
osi
st
em me
nunj
ukk
ant
erda
patpe
lba
gaiv
ari
asibe
ntuk
,
pe
nampa
kan,f
rek
wens
i,uk
ura
n da
nsi
f
atl
ai
nny
a pa
da t
ingk
aty
ang be
rbe
da-
beda
me
rupa
kank
eane
kar
aga
manha
yat
i.
K
eane
kar
aga
manha
yat
ibe
rke
mba
ngda
rik
eane
kar
aga
mant
ingk
atge
n,k
eane
kar
aga
man
t
ingk
atj
eni
s da
nke
ane
kar
aga
mant
ingk
ate
kos
ist
em.K
eane
kar
aga
man ha
yat
ipe
rlu
di
l
est
ari
kank
are
nadi
dal
amny
ate
rda
pats
ejuml
ahs
pes
iesa
slis
eba
gaiba
han me
nta
h
pe
rak
it
anv
ari
et
as-
var
iet
asunggul
.Ke
les
tar
iank
eane
kar
aga
manha
yat
ipa
das
uat
uek
osi
st
em
a
kant
erga
nggubi
l
aadak
ompo
nen-
kompo
nenny
aya
ngme
nga
lami
ganggua
n.
Ga
nggua
n-ga
nggua
nte
rha
dapk
ompo
nen-
kompo
nene
kos
ist
emt
ers
ebutda
patme
nimbul
kan
pe
ruba
hanpa
dat
ata
nane
kos
ist
emny
a.Be
sara
tauk
eci
l
nyaga
nggua
nte
rha
dape
kos
ist
em
da
patme
ruba
hwuj
ude
kos
ist
ems
eca
rape
rla
han-
la
hana
taus
eca
rac
epa
tpul
a.Co
nto
h-
c
ont
ohga
nggua
nek
osi
st
em ,a
nta
ral
ai
npe
neba
nga
npo
hondihut
an-
hut
ans
eca
ral
i
arda
n
pe
rbur
uan he
wans
eca
ral
i
arda
patme
ngga
nggu k
ese
imba
nga
nek
osi
st
em.Ga
nggua
n
t
ers
ebut s
eca
ra pe
rla
han-
la
han da
pat me
ruba
hek
osi
st
em s
eka
li
gus me
mpe
nga
ruhi
k
eane
kar
aga
mant
ingk
ate
kos
ist
em.Be
nca
nat
ana
hlo
ngs
ora
taul
et
usa
ngunungbe
rapi
,
ba
hka
nda
patme
mus
nahk
ane
kos
ist
em.T
ent
ujugaa
kanme
mus
nahk
ank
eane
kar
aga
man
t
ingk
ate
kos
ist
em.
Demi
ki
anha
lny
ade
nga
nbe
nca
nat
suna
mi.

C.T
IPE
-TI
PEE
KOSI
STE
M
Se
car
aumum a
dat
igat
ipee
kos
ist
em,y
ait
uek
osi
te
mai
r,e
kos
ist
em da
rat
,da
nek
osi
st
em
bua
tan,
yai
tu:
a
.ek
osi
st
ema
ira
tau Ak
uat
ik(
ai
r)
1
) E
kos
ist
emAi
rTa
war
Ci
ri
-c
iri
eko
sis
tema
irt
awa
rant
aral
ai
nva
ria
sis
uhut
ida
kme
nyo
lok
,pe
net
ras
ica
hay
akur
ang,
da
nte
rpe
nga
ruho
lehi
kl
imda
ncua
ca.
2
) E
kos
ist
emAi
rLa
ut
Ha
bit
atl
aut(
ose
ani
k)di
ta
nda
iol
ehs
ali
ni
ta
s(k
ada
rga
ram)y
angt
inggide
nga
nio
nCI
-
me
nca
pai5
5%t
erut
amadida
era
hla
utt
ropi
k,k
are
nas
uhuny
ati
nggida
npe
ngua
panbe
sar
.
Di
dae
raht
ropi
k,s
uhul
auts
eki
ta
r25°
C.
3) E
kos
ist
emE
stua
ri
E
stua
ri(
mua
ra)me
rupa
kant
empa
tbe
rsa
tuny
asunga
ide
nga
nla
ut.
[
5]E
stua
ris
eri
ngdi
paga
ri
o
lehl
empe
nga
nlumpuri
nte
rti
daly
angl
uasa
taur
awaga
ram.E
kos
ist
eme
stua
rime
mil
i
ki
pr
oduk
ti
vi
ta
sya
ngt
inggi
dank
ayaa
kannut
ri
si
4) E
kos
ist
emPa
nta
i
Di
nama
kan de
mik
iank
are
na y
ang pa
li
ng ba
nya
ktumbuh digunduk
an pa
sira
dal
ah
t
umbuha
nIpo
moe
ape
sca
pra
eya
ngt
aha
nte
rha
daphe
mpa
sange
lomba
ngda
nangi
n.
T
umbuha
nya
nghi
dupdi
eko
sis
temi
nime
nja
larda
nbe
rda
unt
eba
l.
5
) E
kos
ist
emSunga
i
Sunga
iada
lahs
uat
uba
dana
iry
angme
nga
li
rkes
atua
rah.
Airs
unga
idi
ngi
nda
nje
rni
hse
rta
me
nga
ndungs
edi
ki
tse
dime
nda
nma
kana
n.Al
i
rana
irda
nge
lomba
ngs
eca
rak
ons
tan
me
mbe
rik
ano
ksi
genpa
daa
ir.
6
) E
kos
ist
emT
erumbuK
ara
ng
E
kos
ist
emi
nit
erdi
rida
ric
ora
lya
ngbe
radade
katpa
nta
i.E
fi
si
ens
iek
osi
st
emi
nis
anga
tti
nggi
.
He
wan-
hewa
nya
nghi
dupdik
ara
ngme
mak
ano
rga
nis
memi
kro
sko
pisda
nsi
sao
rga
nikl
ai
n.
Be
rba
gai
inv
ert
ebr
ata
,mi
kroo
rga
nis
me,
dani
kan,
hidupdi
ant
arak
ara
ngda
nga
ngga
ng.
7
) E
kos
ist
emL
autDa
lam
K
eda
lama
nny
ale
bihda
ri6
.000m.Bi
asa
nyat
erda
patl
el
ela
utda
nik
anl
auty
angda
pat
me
nge
lua
rka
nca
hay
a.Se
baga
ipr
odus
ent
erda
patba
kte
riy
angbe
rsi
mbi
osi
sde
nga
nka
rang
t
ert
ent
u.
8
) E
kos
ist
emL
amun
L
amuna
taus
eagr
assa
dal
ahs
atus
atuny
ake
lompo
ktumbuh-
tumbuha
nbe
rbungay
ang
hi
dupdil
i
ngk
unga
nla
ut.T
umbuht
umbuha
ninihi
dupdiha
bit
atpe
rai
ranpa
nta
iya
ng
da
ngk
al.
b. e
kos
ist
emda
rata
tauT
ere
str
ial
(da
rat
)
1
) Hut
anHuj
anT
ropi
s
Hut
anhuj
ant
ropi
ste
rda
patdida
era
htr
opi
kda
nsubt
ropi
k.Ci
ri
-c
iri
nyaa
dal
ahc
ura
hhuj
an
2
00-
225c
m pe
rta
hun.Spe
sie
spe
poho
nanr
ela
ti
fba
nya
k,j
eni
sny
abe
rbe
daa
nta
ras
atu
de
nga
nya
ngl
ai
nny
ate
rga
ntungl
et
akge
ogr
afi
sny
a.
2
) Sa
bana
Sa
banada
rida
era
htr
opi
kte
rda
patdiwi
l
aya
hde
nga
ncur
ahhuj
an40–6
0inc
ipe
rta
hun,
t
eta
pit
eme
pra
turda
nke
lemba
banma
siht
erga
ntungmus
im.
3) Pa
dangRumput
Pa
dangr
umputt
erda
patdi
dae
rahy
angt
erbe
nta
ngda
rida
era
htr
opi
kkes
ubt
ropi
k.Ci
ri
-c
iri
pa
dangr
umputa
dal
ahc
ura
hhuj
ank
ura
ngl
ebi
h25
-30c
m pe
rta
hun,huj
ant
urunt
ida
k
t
era
tur
,po
ros
it
as(
per
esa
pana
ir)t
inggi
,da
ndr
aina
se(
al
ir
ana
ir)c
epa
t.
4) Gur
un
Gur
unt
erda
patdi
dae
raht
ropi
kya
ngbe
rba
tas
ande
nga
npa
dangr
umput
.Ci
ri
-c
iri
eko
sis
tem
gur
una
dal
ahge
rsa
ngda
ncur
ahhuj
anr
enda
h(2
5cm/
tahun)
.Pe
rbe
daa
nsuhua
nta
ras
iang
da
nma
lams
anga
tbe
sar
.
5
) Hut
anGugur
Hut
angugurt
erda
patdida
era
hbe
rik
li
mse
dangy
angme
mil
i
kie
maptmus
im,c
iri
-
cir
iny
a
a
dal
ahc
ura
hhuj
anme
rat
ase
panj
angt
ahun.
Jeni
spo
hons
edi
ki
t(1
0s/
d20)da
nti
dakt
erl
al
u
r
apa
t.
6
) T
ai
ga
T
ai
gat
erda
patdibe
laha
nbumis
ebe
lahut
arada
ndipe
gununga
nda
era
htr
opi
k,c
iri
-
cir
iny
a
a
dal
ahs
uhudi
mus
imdi
ngi
nre
nda
h.
7
) T
undr
a
T
undr
ate
rda
patdi
bel
aha
nbumi
sebe
lahut
aradi
dal
aml
i
ngk
ara
nkut
ubut
arada
nte
rda
pat
di
punc
ak-
punc
akgunungt
inggi
.Pe
rtumbuha
nta
nama
ndi
dae
rahi
niha
nya6
0ha
ri.
8
) K
ars
t(ba
tuga
mpi
ng/
gua
)
K
ars
tbe
rawa
lda
rina
mak
awa
sanba
tuga
mpi
ngdiwi
l
aya
hYugo
sla
via
.Ka
was
ank
ars
tdi
I
ndo
nes
iar
ata
-ra
tame
mpuny
aic
iri
-
cir
iya
ngha
mpi
rsa
may
ait
u,t
ana
hny
akur
angs
ubur
unt
ukpe
rta
nia
n,s
ens
it
ift
erha
dape
ros
i,muda
hlo
ngs
or,be
rsi
f
atr
ent
ande
nga
npo
ri-
por
i
a
era
siy
angr
enda
h,ga
yape
rme
abi
l
it
asy
angl
amba
nda
ndi
domi
nas
iol
ehpo
ri-
por
imi
kro
.
E
kos
ist
emk
ars
tme
nga
lamik
euni
kant
ers
endi
ri
,de
nga
nke
raga
mana
spe
kbi
oti
sya
ngt
ida
k
di
j
umpa
idi
eko
sis
teml
ai
n.

C.E
KOSI
STE
MBUAT
AN
E
kos
ist
embua
tana
dal
ahe
kos
ist
emy
angdi
ci
pta
kanma
nus
iaunt
ukme
menuhi
kebut
uha
nny
a.
E
kos
ist
em bua
tanme
nda
pat
kans
ubs
idie
ner
gida
ril
uar
,ta
nama
nat
auhe
wanpe
li
har
aan
di
domi
nas
ipe
nga
ruhma
nus
ia,da
nme
mil
i
kik
eane
kar
aga
manr
enda
h.Co
nto
hek
osi
st
em
bua
tana
dal
ah:
1
) Be
ndunga
n,
2
) Hut
ant
ana
manpr
oduk
sis
epe
rti
jat
ida
npi
nus
,
3) Agr
oek
osi
st
embe
rupas
awa
hta
dahhuj
an,
4) Sa
wahi
ri
gas
i,
5
) Pe
rke
buna
nsa
wit
,
6
) E
kos
ist
empe
muk
ima
nse
per
tik
otada
nde
sa,
7
) E
kos
ist
emr
uanga
ngk
asa
.
E
kos
ist
emk
otame
mil
i
kime
tabo
li
smet
inggis
ehi
nggabut
uhe
ner
giy
angba
nya
k.K
ebut
uha
n
ma
ter
ijugat
inggida
nte
rga
ntungda
ril
uar
,se
rtame
mil
i
kipe
nge
lua
rany
ange
kse
sifs
epe
rti
po
lus
ida
npa
nas
.
E
kos
ist
emr
uanga
ngk
asabuk
anme
rupa
kans
uat
usi
st
emt
ert
utupy
angda
patme
menuhi
s
endi
rik
ebut
uha
nny
ata
npat
erga
ntungi
nputda
ril
uar
.Se
muae
kos
ist
em da
nke
hidupa
n
s
ela
lube
rga
ntungpa
dabumi
.
D.Ma
nfa
atda
nni
l
aik
eane
kar
aga
manha
yat
i
Ma
nfa
at-
manf
aatda
nni
l
ai-
nil
aiy
angt
erk
andungda
lamk
eane
kar
aga
manha
yat
i,
ial
ahs
eba
gai
be
rik
ut:
K
ebut
uha
nda
sar
,ya
it
uke
but
uha
nya
ngbe
rsi
f
atmut
la
k,s
epe
rti
:

a
.Sa
nda
ng(
ul
ats
utr
a,bul
udo
mba
,ka
pas
).

b.Pa
nga
n(s
ere
ali
a/bi
j
i-bi
j
ian,umbi-umbi
an,s
ayur
,bua
h,t
el
ur,da
ging,s
usuda
n
s
eba
gai
nya
).

c
.Pa
pan(
mer
ant
i,
jat
i,
sengo
n,po
hons
awo
,da
nse
baga
iny
a).

d.Uda
rabe
rsi
h(pe
poho
nan)
.
K
ebut
uha
nSe
kunde
r,k
ebut
uha
nunt
ukl
ebi
hme
nik
mat
ihi
dup,
mis
alny
a:

a
.Tr
ans
por
tas
i(k
uda
,ont
a,s
api
)
.

b.Re
kre
asi(
hut
an,t
ama
nbunga
,ta
nama
nhi
as,k
einda
hanba
wahl
aut
,he
wanpi
ara
an
da
nse
baga
iny
a).
3. K
eane
kar
aga
man ha
yat
ida
patme
ngha
sil
kan pr
oduk be
rupa ma
ter
iat
auj
asay
ang
ma
nfa
atny
ada
patdi
tuk
arde
nga
nua
ng,
mis
alny
aba
hank
ebut
uha
npo
koka
taupa
nga
nya
ng
di
per
daga
ngk
an,
dik
ata
kanme
mil
i
kini
l
aie
kono
mi.
4. Ba
gis
uat
une
gar
ate
rte
ntu,
kea
nek
ara
gama
nha
yat
ida
patme
mbe
rik
ank
eba
ngga
ank
are
na
k
einda
hana
tauk
ekha
sanny
a,s
epe
rti
:ka
rapa
nsa
pidima
dur
a,uk
ira
nje
par
ada
rik
ayuj
at
i,
l
uki
sanwa
yangda
rik
uli
tdo
mbada
nse
baga
iny
a.K
eane
kar
aga
manha
yat
ite
rse
butme
mil
i
ki
ni
l
aibuda
ya.
5
. K
eane
kar
aga
manha
yat
ima
siht
erusdi
te
li
tio
lehpa
raa
hli
,ka
renas
eba
gais
umbe
ril
mu
a
taut
ujua
nla
in(
mis
alny
a:pe
mul
i
aanhe
wanda
ntumbuha
n,pe
les
tar
iana
lam,pe
nca
ria
n
a
lte
rna
ti
fba
hanpa
nga
nda
nene
rgida
nse
baga
iny
a).j
adik
eane
kar
aga
manha
yat
ime
mil
i
ki
ni
l
aipe
ndi
di
kan.

E
.KE
ANE
KARAGAMANHAY
ATII
NDONE
SIA
T
ahuk
ahAnda
,ba
hwaI
ndo
nes
iame
rupa
kans
ala
hsa
tuda
rit
igaNe
gar
aya
ngme
mil
i
ki
k
eane
kar
aga
manha
yat
iya
ngt
inggi
?Duane
gar
ala
inny
aada
lahBr
azi
lda
nZa
ire
.Te
tapi
di
bandi
ngk
ande
nga
nBr
azi
lda
nZa
ire
,Indo
nes
iame
mil
i
kik
euni
kant
ers
endi
ri
.Ke
uni
kanny
a
a
dal
ahdi
sampi
ngme
mil
i
kik
eane
kra
gama
nha
yat
iya
ngt
inggi
,Indo
nes
iame
mpuny
aia
rea
l
t
ipeI
ndo
mal
ayay
angl
uas
,jugat
ipeOr
ient
al,Aus
tra
li
a,da
npe
ral
i
hanny
a.Se
lai
nit
udi
I
ndo
nes
iat
erda
patba
nya
khe
wan da
ntumbuha
nla
ngk
a,s
ert
ahe
wan da
ntumbuha
n
e
nde
mik(
peny
eba
rant
erba
tas
).
Unt
ukl
ebi
hme
maha
mima
ter
ite
rse
but
,si
l
aka
nAndas
ima
kur
aia
nme
nge
naik
eane
raga
man
ha
yat
iya
ngt
erda
patdi
Indo
nes
iabe
rik
uti
ni
!
I
ndo
nes
iat
erl
et
akdida
era
htr
opi
kse
hinggame
mil
i
kik
eane
kar
aga
manha
yat
iya
ngt
inggi
di
bandi
ngk
ande
nga
nda
era
hsubt
ropi
k(i
kl
ims
eda
ng)da
nkut
ub(
i
kli
mkut
ub)
.Ti
nggi
nya
k
eane
kar
aga
manha
yat
idiI
ndo
nes
iai
nit
erl
i
hatda
ribe
rba
gaima
came
kos
ist
emy
anga
dadi
I
ndo
nes
ia,s
epe
rti
:ek
osi
st
em pa
nta
i,e
kos
ist
em hut
anba
kau,e
kos
ist
em pa
dangr
umput
,
e
kos
ist
emhut
anhuj
ant
ropi
s,e
kos
ist
ema
irt
awa
r,e
kos
ist
ema
irl
aut
,ek
osi
st
ems
ava
nna
,da
n
l
ai
n-l
ai
n.Ma
sing-
mas
inge
kos
ist
emi
nime
mil
i
kik
eane
raga
manha
yat
ite
rse
ndi
ri
.
T
umbuha
n(f
lo
ra)diI
ndo
nes
iame
rupa
kanba
gia
nda
rige
ogr
afit
umbuha
nIndo
-Ma
lay
a.F
lor
a
I
ndo
-Ma
lay
ame
li
put
itumbuha
nya
nghi
dupdiI
ndi
a,Vi
et
nam,T
hai
l
and,Ma
lay
sia
,Indo
nes
ia,
da
nFi
l
ipi
na.F
lor
aya
ngt
umbuhdiMa
lay
sia
,Indo
nes
ia,da
nFi
l
ipi
nas
eri
ngdi
sebuts
eba
gai
k
elo
mpo
kfl
oraMa
les
iana
.
Hut
andida
era
hfl
oraMa
les
ianame
mil
i
kik
ura
ngl
ebi
h248
.000s
pec
iest
umbuha
nti
nggi
,
di
domi
nas
iol
ehpo
honda
rif
ami
l
iaDi
pte
roc
arpa
cea
e,y
ait
upo
hon-
poho
nya
ngme
ngha
sil
kan
bi
j
ibe
rsa
yap.Di
pte
roc
arpa
cea
eme
rupa
kant
umbuha
nte
rti
nggida
nme
mbe
ntukk
ano
pi
hut
an.T
umbuha
nya
ngt
erma
sukf
ami
l
iDi
pte
roc
arpa
cea
emi
sal
nyaK
erui
ng(Di
pte
roc
arpus
s
p),Me
rant
i(Sho
reas
p),K
ayuga
ru(
Gony
sty
lusba
nca
nus
),da
nKa
yuk
apur(
Dry
bal
ano
ps
a
roma
ti
ca)
.
Hut
andi
Indo
nes
iame
rupa
kanbi
omahut
anhuj
ant
ropi
sat
auhut
anba
sah,
dic
iri
kande
nga
n
k
ano
piy
angr
apa
tda
nba
nya
ktumbuha
nli
ana(
tumbuha
nya
ngme
manj
at
),s
epe
rtir
ota
n.
T
umbuha
nkha
sIndo
nes
ias
epe
rtidur
ian(
Dur
ioz
ibe
ti
nus
),Ma
ngga(
Mangi
f
erai
ndi
ca)
,da
n
Suk
un(
Art
oca
rpuss
p)di
Indo
nes
iat
ers
eba
rdi
Suma
tra
,Ka
li
mant
an,
Jawada
nSul
awe
si.
Se
baga
ine
gar
aya
ngme
mil
i
kif
lo
raMa
les
ianaa
pak
ahdiMa
lay
siada
nFi
l
ipi
naj
ugame
mil
i
ki
j
eni
stumbuha
nse
per
tiy
angdi
mil
i
kio
lehI
ndo
nes
ia?Y
a,di
Mal
ays
iada
nFi
l
ipi
naj
ugat
erda
pat
t
umbuha
n dur
ian,ma
ngga
,da
nsuk
un.DiSuma
ter
a,K
ali
mant
an,da
nJa
wa t
erda
pat
t
umbuha
nende
mikRa
ffl
esi
a.T
umbuha
nini
tumbuhdi
aka
rat
auba
tangt
umbuha
npe
manj
at
s
eje
nisa
nggurl
i
ar,
yai
tuT
etr
ast
igma
.
Ba
gai
manade
nga
nwi
l
aya
hIndo
nes
iaba
gia
nti
mur
?Apa
kahj
eni
stumbuha
nny
asa
ma?
I
ndo
nes
iaba
gia
nti
mur
,ti
pehut
anny
aaga
kbe
rbe
da.Mul
aida
riSul
awe
sis
ampa
iIr
ianJ
aya
(
Papua
)te
rda
pathut
an no
n?Di
pte
roc
arpa
cea
e.Hut
ani
nime
mil
i
kipo
hon-
poho
nse
dang,
di
ant
ara
nyabe
ringi
n(F
ic
uss
p),da
nma
toa(
Pome
ti
api
nna
ta)
.Po
honma
toame
rupa
kan
t
umbuha
nende
mikdi
Iri
an.
Se
lanj
utny
a,ma
rik
it
ali
hathe
wan(
fauna
)diI
ndo
nes
ia.He
wan-
hewa
ndiI
ndo
nes
iame
mil
i
ki
t
ipeOr
ient
al(
Kawa
san Ba
ratI
ndo
nes
ia)da
n Aus
tra
li
a(K
awa
sanT
imurI
ndo
nes
ia)s
ert
a
pe
ral
i
han.He
wan-
hewa
ndiba
gia
nBa
ratI
ndo
nes
ia(
Ori
ent
al)y
angme
li
put
iSuma
ter
a,J
awa
,
da
nKa
li
mant
an,
memi
l
iki
cir
i-
ci
ris
eba
gai
ber
ikut
:
1
.Ba
nya
kspe
cie
sma
mal
i
aya
ngbe
ruk
ura
nbe
sar
,mi
sal
nyaga
jah,ba
nte
ng,
ha
rima
u,ba
dak
.Ma
mal
i
abe
rka
ntungj
uml
ahny
ase
dik
it
,ba
hka
nha
mpi
rti
dak
a
da.
2
.Te
rda
patbe
rba
gai
mac
amk
era
,mi
sal
nya
:be
kant
an,
tar
sius
,or
angut
an.
3.T
erda
pathe
wane
nde
mik
,se
per
ti
:ba
dakbe
rcul
asa
tu,bi
ntur
ong(
Are
ti
ct
is
bi
ntur
ang)
,mo
nye
t(Pr
esby
tist
homa
ri)
,ta
rsi
us(
Tar
siusba
nca
nus
),k
uka
ng
(
Nye
ti
cebusc
ouc
ang)
.
4.Bur
ung-
bur
ung me
mil
i
kiwa
rna bul
uya
ng k
ura
ng me
nar
ik,t
eta
pida
pat
be
rki
cau.Bur
ung-
bur
ung y
ang e
nde
mik
,mi
sal
nya
:ja
lak ba
li(
Leuc
ops
ar
no
ths
chi
l
i)
,el
angj
awa
,mur
aime
ngk
il
at(
Myo
pho
neusme
lur
unus
),e
langput
ih
(
Myc
rohy
era
xla
ti
fr
ons
).
Se
kar
angma
rik
it
ala
njut
kande
nga
nhe
wan-
hewa
nya
ngt
erda
patdiK
awa
sanI
ndo
nes
ia
T
imur
.Je
nis
-j
eni
she
wan diI
ndo
nes
iaba
gia
nti
mur
,ya
it
uIr
ian,Ma
luk
u,Sul
awe
si,Nus
a
T
engga
ra,
rel
ati
fsa
made
nga
nAus
tra
li
a.Ci
ri
-c
iri
hewa
nny
aada
lah:
1
.Ma
mal
i
abe
ruk
ura
nke
cil
2
.Ba
nya
khe
wanbe
rka
ntung
3.
Ti
dakt
erda
pats
pec
iesk
era
4.
Je
nis
-j
eni
sbur
ungme
mil
i
kiwa
rnay
angbe
raga
m
I
ri
anJ
aya(
Papua
)me
mil
i
kihe
wanma
mal
i
abe
rka
ntung,mi
sal
nya
:ka
ngur
u(De
ndr
ola
gus
ur
sinus
),k
usk
us(
Spi
l
oeusma
cul
atus
).Pa
puaj
ugame
mil
i
kik
ole
ksibur
ungt
erba
nya
k,da
n
y
ang pa
li
ng t
erk
ena
lada
lah bur
ung Ce
nde
rawa
sih(
Par
adi
sea
esp)
.DiNus
aTe
ngga
ra,
t
erut
amadi
pul
auK
omo
do,
ter
dapa
tre
pti
l
iant
erbe
sary
ait
uko
modo(
Var
anusk
omo
doe
nsi
s)
.
Se
dangk
anda
era
hpe
ral
i
hanme
li
put
ida
era
hdis
eki
ta
rga
risWa
ll
acey
angt
erbe
nta
ngda
ri
Sul
awe
sis
ampa
ike
pul
aua
nMa
luk
u,j
eni
she
wanny
aant
aral
ai
nta
rsi
us(
Tar
siusba
nca
nus
),
ma
leo(
Mac
roc
epha
lonma
leo
),a
noa
,da
nba
bir
usa(
Baby
rous
aba
byr
uss
a).
Ada
punma
nfa
atk
eane
kar
aga
manha
yat
iada
lahs
eba
gai
ber
ikut
:
BABI
II
PE
NUT
UP

A.
KESI
MPUL
AN
K
eane
kar
aga
manha
yat
iat
aubi
odi
ver
sit
as(
Baha
saI
nggr
isbi
: o
div
ers
it
y)a
dal
ahs
uat
uis
ti
la
h
pe
mba
has
any
ang me
nca
kup s
emua be
ntuk k
ehi
dupa
n,y
ang s
eca
rai
l
mia
h da
pat
di
kel
ompo
kka
nme
nur
uts
kal
aor
gani
sas
ibi
ol
ogi
sny
a,y
ait
ume
nca
kupge
n,s
pes
iest
umbuha
n,
he
wan, da
nmi
kro
orga
nis
mes
ert
aek
osi
st
em da
n pr
ose
s-pr
ose
sek
olo
gidi
mana be
ntuk
k
ehi
dupa
ninime
rupa
kanba
gia
nny
a.Da
patj
ugadi
art
ik
ans
eba
gaik
ondi
sik
eane
kar
aga
man
be
ntukk
ehi
dupa
nda
lame
kos
ist
ema
taubi
omat
ert
ent
u.K
eane
kar
aga
manha
yat
ise
ringk
ali
di
guna
kans
eba
gai
ukur
ank
ese
hat
ans
ist
embi
ol
ogi
s.
K
eane
kar
aga
man ha
yat
i t
ida
k t
erdi
st
ri
bus
i s
eca
ra me
rat
a di bumi
;
wi
l
aya
htr
opi
sme
mil
i
kik
eane
kar
aga
manha
yat
iya
ngl
ebi
hka
ya,
danj
uml
ahk
eane
kar
aga
man
ha
yat
ite
rusme
nur
unj
i
kas
ema
kinj
auhda
rie
kua
tor
.
K
eane
kar
aga
manha
yat
iya
ngdi
te
muk
andibumia
dal
ahha
silda
rimi
l
iar
ant
ahun
pr
ose
sev
olus
i.As
almua
salk
ehi
dupa
nbe
lum di
ket
ahuis
eca
rapa
stida
lams
ains
.Hi
ngga
s
eki
ta
r600j
utat
ahuny
angl
al
u,k
ehi
dupa
ndi
bumi
hany
abe
rupaa
rcha
ea,
bak
ter
i,pr
oto
zoa
,
da
nor
gani
smeuni
sel
ul
erl
ai
nny
ase
bel
um o
rga
nis
memul
ti
sel
ul
ermunc
ulda
nme
nye
babk
an
l
eda
kank
eane
kar
aga
manha
yat
iya
ngbe
git
uce
pat
,na
muns
eca
rape
rio
dikda
nev
ent
ual
juga
t
erj
adi
kepuna
hans
eca
rabe
sar
-be
sar
ana
kiba
tak
ti
vi
ta
sbumi
,i
kl
im,
danl
uara
ngk
asa
.
J
eni
ske
ane
kar
aga
manha
yat
i
 K
eane
kar
aga
mange
net
i ge
k( ne
ti
cdi
ver
sit
y);
Juml
aht
ota
linf
orma
sige
net
iky
angt
erk
andung
di
dal
ami
ndi
vi
dut
umbuha
n,he
wanda
nmi
kro
orga
nis
mey
angme
ndi
ami
bumi
.
 Pe
nge
rti
anny
ake
ane
kar
aga
mange
nada
lahf
akt
orpe
nga
turs
if
aty
angt
erda
patda
lams
el
ma
khl
ukhi
dup.
gendi
war
isk
ano
rangt
ua(
i
nduk
)pa
dak
etur
una
nny
a.
 K
eane
kar
aga
manj
eni
s(
spe
sie
s s
)(pe
cie
sdi
ver
sit
y);
Kea
ner
ara
gama
nor
gani
smehi
dupdi
bumi
(
di
per
kir
aka
nbe
rjuml
ah5-5
0jut
a),
hany
a1,
4jut
aya
ngba
rudi
pel
aj
ari
.
 Pe
nge
rti
ank
eane
kar
aga
manj
eni
s(
spe
sie
s)a
dal
ahK
eane
kar
aga
man ha
yat
iya
ng da
pat
di
tunj
ukk
an de
nga
nada
nyabe
rane
kama
camj
eni
sma
hlukhi
dup ba
iky
ang t
erma
suk
k
elo
mpo
khe
wan,
tumbuha
nda
nmi
kro
ba.
 K
eane
kar
aga
mane
kos
ist
e e
m(co
sys
temdi
ver
sit
y);
Kea
nek
ara
gama
nha
bit
at,
komuni
ta
sbi
oti
k
da
npr
ose
sek
olo
gidi
bio
sfe
rat
auduni
ala
ut.
 Pe
nge
rti
an k
eane
kar
aga
man e
kos
ist
em a
dal
ahK
eane
kar
aga
man t
ingk
ati
ni da
pat
di
tunj
ukk
ande
nga
nada
nyav
ari
asi
dar
iek
osi
st
emdi
bio
sfi
r.
K
eti
gama
camk
eane
kar
aga
mant
ers
ebutt
ida
kda
patdi
pi
sahk
ans
atude
nga
nya
ng
l
ai
n.K
eti
gany
a di
panda
ng s
eba
gais
uat
uke
sel
uruha
nat
aut
ota
li
ta
sya
it
use
baga
i
k
eane
kar
aga
manha
yat
i.

B.
SARAN–SARAN
Di
dal
amk
ehi
dupa
ndi
duni
ainit
erda
patbe
rba
gaij
eni
ske
ane
kar
aga
manha
yat
i,y
ait
u
t
erdi
rida
rima
nus
ia,he
wan,da
ntumbuha
nya
ngbe
rane
kar
aga
m.,Ada
punbe
ber
apaus
aha
y
ang da
patk
it
ala
kuk
an unt
ukme
mpe
rba
ikida
n me
les
tar
ika
nke
ane
kar
aga
man ha
yat
i
t
ers
ebuts
epe
rtipe
nghi
j
aua
n(r
ebo
isa
si)
,pe
mul
i
aan,pe
les
tar
iani
nsi
tuma
upune
xsi
tus
ert
a
pe
nega
kanhuk
umda
nke
bij
aka
nna
sio
nal
dani
nte
rna
sio
nal
.

You might also like