TUGASPERTAMA

Huk
uma
dal
ahhuk
um/
per
atur
ana
taua
daty
angs
eca
rar
esmi
dia
ngga
pme
ngi
kat
,ya
ng
di
kuk
uhk
anol
ehpe
ngua
saa
taupe
mer
i
nta
h.Se
dan
gka
n,Nor
mahuk
uma
dal
ahs
ala
hsa
tun
orma
y
angbe
rda
sarpa
dape
rat
ura
npe
mer
i
nta
hse
tempa
t.Sa
nks
iya
ngbi
sadi
t
imbul
kanda
ri
pe
lan
gga
rann
ormai
nibe
rsi
f
att
ega
s,me
ngi
katda
nme
mak
sa.
Bis
adi
si
mpul
kank
ala
uhuk
um
a
dal
ahk
umpul
ann
ormada
nsa
nks
iun
tukme
nja
gak
ete
rti
banda
nke
ama
nanba
gis
emua
ma
sya
rak
at.
I
ndon
esi
aada
lahs
ala
hsa
tun
ega
rahuk
umy
angs
emuawa
rgan
ega
ran
yawa
ji
b
un
tukme
mat
uhi
huk
umy
angbe
rl
aku.
Ket
aat
ank
epa
dape
rat
ura
nda
nhuk
uma
dal
ahs
ebua
h
k
ons
epy
angha
rusdi
wuj
udk
anda
lamd
ir
ise
ti
apwa
rgan
ega
ra.
Sema
kins
ese
ora
ngi
t
uta
at
huk
um,
mak
abi
sadi
si
mpul
kank
ala
uti
ngk
atk
esa
dar
anhuk
umn
yaj
ugat
i
nggi
.
Den
gana
dan
ya
huk
um,
ti
ngk
atk
eja
hat
ana
kanbe
rkur
ang.
Peme
gan
gke
kua
saa
nti
dakda
patbe
rl
akus
ewe
nan
g-
we
nan
gka
ren
ate
lahdi
bat
asi
ole
hhuk
um.
Sel
ai
nit
uhuk
umme
mba
ntuun
tukme
li
ndun
giha
k
da
nke
waj
i
bans
eti
apwa
rgan
ega
ra.
Mak
ada
rii
t
une
gar
aha
rusme
mil
i
kis
ist
emhuk
umy
ang
t
epa
t.
Ket
i
kahuk
umdi
t
ega
kka
n,ma
kape
rka
raa
kandi
sel
esa
ika
n.Da
lampe
nye
les
aia
nny
ape
rl
u
me
lal
uipr
ose
spe
nga
dil
any
angs
esua
ide
nga
nat
ura
nya
ngbe
rl
aku.
Hak
ika
tny
a,t
uj
uanhuk
um
y
ait
uun
ive
rsa
lde
nga
nte
rwuj
udn
yak
ete
ntr
ama
n,k
ete
rti
banda
nke
sej
aht
era
an
ma
sya
rak
at.
Huk
umj
ugame
mil
i
kibe
ber
apat
uj
uan
.De
nga
nada
nyahuk
um,
kema
kmur
an
ma
sya
rak
ata
kant
erj
ami
n.Pe
rga
ula
nma
sya
rak
ata
kanl
ebi
hte
rta
tada
nme
nja
dipe
tun
juka
tau
Ka
tape
doma
nda
lamme
ngha
dapi
keput
usa
nne
gar
a.Huk
umj
ugadi
gun
aka
nse
baga
isa
ran
a
me
wuj
udk
ank
eadi
l
ans
osi
alda
nse
bag
aipe
nega
kpe
mba
ngun
an.
Uns
ur-
uns
ury
angha
rusa
da
pa
dahuk
uma
nta
ral
ai
nse
baga
ibe
ri
kut
:Hu
kumda
patme
nga
turk
ehi
dupa
n
be
rma
sya
rak
at,
Di
bua
tOl
ehL
emba
gaBe
rwe
nan
g,At
ura
nYa
ngSi
f
atn
yaMe
mak
sa,
San
ksi
Ata
u
Pe
lan
gga
ran
.I
ndon
esi
aada
lahn
ega
rahuk
umy
angs
ena
nti
asame
ngut
ama
kanhuk
ums
eba
gai
l
anda
sanda
lams
elur
uha
kti
vi
ta
sne
gar
ada
nma
sya
rak
at.
Komi
t
menI
ndon
esi
ase
baga
ine
gar
a
huk
umpuns
ela
luda
nha
nyadi
nya
tak
ans
eca
rat
ert
ul
isda
lampa
sal
1ay
at3UUD1945ha
sil
a
man
deme
n.Di
man
apunj
uga
,se
bua
hNe
gar
ame
ngi
ngi
nka
nNe
gar
any
ame
mil
i
kipe
nega
k-
pe
nega
khuk
umda
nhuk
umy
anga
dil
dant
ega
sda
nbu
kant
eba
ngpi
l
i
h.Ti
daka
das
ebua
h
s
abot
ase
,di
skr
i
min
asi
danpe
ngi
st
ime
waa
nda
lamme
nan
gan
ise
ti
apk
asushuk
umba
ikPI
DANA
ma
upunPERDATA.
Sepe
rti
ist
i
lah,
Run
cin
gKe
bawa
hTumpul
Kea
tasi
t
ula
his
ti
la
hya
ngt
epa
t
un
tukme
ngga
mba
rka
nkon
dis
ipe
nega
kka
nhok
umdi
Indon
esi
a.Kon
dis
iHuk
umdi
Indon
esi
a
s
aati
nil
ebi
hse
ri
ngme
nua
ikr
i
ti
kda
ri
pad
apu
ji
an.
Ber
baga
ikr
i
ti
kdi
ar
ahk
anba
iky
angbe
rka
it
an
de
nga
npe
neg
akk
anhuk
um,
kes
ada
ranhu
kum,
kua
li
ta
shuk
um,
ket
i
dak
jel
asa
nbe
rba
gai
huk
um
y
angbe
rka
it
ande
nga
npr
ose
sbe
rl
angs
ungy
ahuk
umd
anj
ugal
ema
hny
ape
ner
apa
nbe
rba
gai
pe
rat
ura
n.Kr
i
ti
kbe
git
use
ri
ngdi
l
ont
ark
anbe
rka
it
and
enga
npe
nega
kanhuk
umdi
Indon
esi
a.
Ke
ban
yak
anma
sya
rak
atk
it
aak
anbi
car
aba
hwahu
kumdi
Indon
esi
ait
uda
patdi
bel
i
,ya
ng
me
mpun
yai
jaba
tan
,na
mada
nke
kua
saa
n,y
angpun
yaua
ngba
nya
kpa
sti
ama
nda
riga
nggua
n
huk
umwa
laua
tur
ann
ega
radi
l
angga
r.

Se
car
aet
i
mol
ogi
art
isol
i
dar
i
tasa
dal
ahk
ese
ti
aka
wan
ana
tauk
ekompa
kka
n.De
nga
nde
mik
ian
,
bi
l
adi
kai
t
kande
nga
nke
lompoks
osi
alda
patdi
si
mpul
kanba
hwaSol
i
dar
i
tasa
dal
ahr
asa
k
ebe
rsa
maa
nda
lams
uat
uke
lompokt
ert
ent
uya
ngme
nya
ngk
utt
ent
angk
ese
ti
aka
wan
anda
lam
me
nca
pai
tuj
uanda
nke
ingi
nany
angs
ama
.Di
li
ngk
unga
nki
t
ada
patme
ras
aka
nada
nyar
asa
s
oli
dar
i
tasy
angt
i
nggi
ata
uke
ber
sama
anb
any
aks
eka
lik
ebe
rsa
maa
nya
nga
kant
erc
ipt
a
k
ebe
rsa
maa
nda
lamha
lba
ikma
upunh
albu
rukmi
sal
kanpa
rape
laj
ary
angt
erl
i
batt
awur
an
me
rek
ame
nga
tak
anba
hwame
rek
ame
mpun
yai
ras
asol
i
dar
i
tasy
angt
i
nngi
jadi
bil
ate
man
nya
i
kutt
awur
anma
kape
laj
ary
angl
ai
njugah
arusi
kutt
awur
ani
ni
l
ahs
ala
hsa
tuc
ont
ohs
ika
p
s
oli
dar
i
tasy
angs
anga
tbur
uky
angba
nya
kte
rja
dida
nme
nimpapa
rape
laj
ardi
Indon
esi
a,
s
eha
rusn
yar
asas
oli
dar
i
tasdi
gun
aka
nun
tukha
l-
hal
yan
gba
ikmi
sal
kanda
lamha
lbe
laj
ar
be
rsa
maa
taupunbe
rqur
ban
.Me
nur
ute
mil
edu
rkhe
im,
Bahwas
oli
dar
i
tass
osi
ala
dal
ahk
eada
an
s
ali
ngpe
rca
yaa
nta
ran
ggot
ake
lompoka
tauk
omun
it
as.
Jik
aor
angs
ali
ngpe
rca
yame
rek
aak
an
me
nja
dis
atua
taume
nja
dis
aha
bat
,me
nja
dis
ali
ngme
nghor
mat
i
,me
nja
dis
ali
ngbe
rta
nggun
g
j
awa
bun
tuks
ali
ngme
mba
ntuda
lamme
men
uhi
kebut
uha
nan
tars
esa
ma.
Men
uruts
oer
jon
o
s
oek
ant
o,
Men
yat
aka
nba
hwas
oli
dar
i
tass
osi
alme
rupa
kank
ohe
siy
anga
daa
nta
raa
nggot
a
s
uat
uas
osi
asi
,ke
lompok
,ke
lass
osi
al
,ka
sta
,da
nan
tar
abe
rba
gai
indi
vi
duda
nke
lompok
,
ma
upunk
ela
s-k
ela
sme
mbe
ntukma
sya
rak
at,
den
ganba
gia
n-ba
gia
nny
a.

Me
nga
cupa
dan
ega
raI
ndon
esi
aya
ngme
mpun
yai
buda
yabe
ran
ekar
aga
m,a
gamay
angdi
akui
da
nsuk
uya
ngbe
rma
cam-
mac
am,
ber
bi
car
ate
nta
ngs
oli
dar
i
tasa
nta
ruma
tma
nus
iar
asa
nya
s
uda
hbi
asa
.Sol
i
dar
i
tasy
angpa
daumumn
yaa
dal
ahk
atay
angdi
pak
aiun
tukme
mpe
rsa
tuk
an
da
nme
nya
mak
anpe
rbe
daa
ndi
sek
eli
l
i
ngk
it
apu
n,s
uda
hmul
aipuda
r.Pe
rpe
caha
ndi
ant
arauma
t
ma
nus
ias
ema
kinbe
rta
mba
hba
nya
kji
kat
i
daka
das
oli
dar
i
tasy
angdi
mul
aida
rida
lam
di
r
i.
Per
asa
ans
oli
dar
i
tas
,se
nas
ibs
epe
rjua
nga
n,s
eti
a,s
if
ats
atur
asay
angs
oli
derdi
ber
baga
i
ma
camk
ala
nga
n,s
anga
tmi
ni
mda
nba
nya
kdi
l
upa
kande
mik
epua
sandi
r
ise
ndi
r
iat
as
k
epe
nti
nga
npr
i
badi
.Sol
i
dar
i
tasi
t
upe
nti
ngk
are
nas
anga
tme
mpe
nga
ruhi
per
uba
hans
osi
al
buda
ya.
Per
uba
hans
osi
aly
angme
nca
kups
ika
pse
ti
apor
angda
nkon
dis
isua
tul
i
ngk
unga
nya
ng
di
domi
nas
iol
ehpe
rbe
daa
n,da
npe
rbe
daa
nbuda
yay
angme
nye
babk
ans
oli
dar
i
tasi
t
use
ndi
r
i
hi
l
angs
eir
i
ngbe
rja
lan
nyawa
ktu,
dar
ige
ner
asi
keg
ene
ras
ika
ren
ati
dakdi
t
era
pka
nda
lam
k
ehi
dupa
nse
har
i
-ha
rik
eti
kame
ngha
dapi
per
bed
aan
.Me
nci
pt
aka
nke
ada
ans
osi
aly
angt
era
tur
da
nsa
tu,
mer
upa
kant
uj
uanda
ris
oli
dar
i
tas
.Pe
rbe
daa
nya
nga
dadi
sek
it
ark
it
abuk
anun
tuk
di
t
ert
awa
kanda
ndi
asi
ngk
an,
namundi
si
tul
ahpe
ranpe
nti
ngs
oli
dar
i
tas
,ya
it
ume
nya
mak
anda
n
me
mpe
rsa
tuk
anpe
ras
aant
ol
er
ans
i.Pe
ranpe
nti
ngs
oli
dar
i
tasda
patdi
ukurk
ebe
rha
sil
ann
yaj
i
ka
s
oli
dar
i
tasda
patme
nci
pt
aka
nke
sat
uanda
nke
sama
anpe
rjua
nga
nda
lamma
sya
rak
at.
Car
a
un
tukme
mba
nguns
oli
dar
i
tasda
riy
angpa
li
ngs
ede
rha
naa
dal
ahme
nghor
mat
ior
angy
ang
s
eda
ngbe
ri
bada
h,me
nguc
apk
ans
ela
matk
epa
dao
ran
gya
ngme
ray
aka
nha
rir
aya
,da
nti
dak
me
mil
i
h-mi
l
i
hte
man
.Sa
li
ngme
ngha
rga
ite
rha
dapor
angy
angt
i
daks
esuk
u,be
rbe
da
k
epe
rca
yaa
nda
nst
atus
,jugas
anga
tdi
t
eka
nka
nda
lamha
lsol
i
dar
i
tas
.Ke
sada
randa
rida
lamdi
r
i
s
eti
apma
nus
iaj
ugame
rupa
kans
ala
hsa
tuf
akt
ory
angpa
li
ngpe
nti
ngun
tukme
nci
pt
aka
n
s
oli
dar
i
tas
.Sol
i
dar
i
tast
i
dakh
any
ase
bat
ast
eor
isa
jay
angme
mil
i
kit
uj
uanda
npe
ran
anpe
nti
ng
da
lamk
ehi
dupa
nse
ti
apor
ang,
mel
ai
nka
nju
gas
uat
upr
akt
i
kya
ngbe
rsi
f
atr
enda
hha
ti
,t
ul
usda
ri
da
lamdi
r
ida
nte
rus
-me
ner
us.
Hen
dak
nyas
eti
apor
angy
angme
nci
nt
aipe
rbe
daa
nda
nor
ang
y
angs
ela
lume
nut
updi
r
ite
rha
dappe
rbe
daa
n,da
patme
nga
pli
kas
ika
nsol
i
dar
i
tasa
nta
ror
angl
ai
n,
s
ehi
nggat
uj
uanda
ris
oli
dar
i
tasi
t
use
ndi
r
ite
rca
pai
.
Jadi
emi
l
eDur
khe
imme
mba
gima
sya
rak
at
be
rda
sar
kanb
ent
ukda
ris
oli
dar
i
tass
osi
al
nya
,ya
it
uan
tar
ala
in:
sol
i
dar
i
tasor
gan
ik&me
kan
ik.
Ma
nfa
aty
angbi
sak
it
aambi
lda
rir
asas
oli
dar
i
tasa
dal
ahs
ali
ngme
mba
ntua
nta
rse
samaa
nggot
a
k
elompokd
anr
asape
dul
iun
tuks
esa
maa
nggot
ake
lompokma
upuna
nta
ran
ggot
ake
lompok
l
ai
n,bi
asa
nyas
eri
ngt
erj
adi
kon
fl
ika
nta
ras
esa
maa
ngg
otak
elompokdi
man
aki
t
abi
same
li
hat
a
daa
taut
i
dakr
asas
oli
dar
i
tas
.Be
ri
kuti
nima
nfa
ats
oli
dar
i
tasdi
ant
ara
nya
:Da
patme
numbuhk
an
r
asat
engga
ngr
asaa
nta
ras
esa
maa
ngg
otak
elompok
,Be
rkur
angn
yak
onf
l
ika
nta
rse
sama
a
nggot
ake
lompok
,Me
ngur
angi
ras
air
ida
nde
ngk
ian
tar
ses
amaa
nggot
ake
lompok
,
Me
numbuhk
ank
eha
rmon
isa
nke
lompo
k.be
ber
apapr
i
nsi
psol
i
dar
i
ta,
ter
di
ri
ata
s:

Te
rja
gan
yar
asape
rsa
uda
raa
nda
npe
rte
man
ant
erha
daps
esa
ma,
Timbul
nyar
asak
epe
dul
i
an
t
erha
dapt
ema
nda
nke
lua
rga
,Le
bihpe
kat
erha
dapl
i
ngk
unga
nse
kit
ar,
Ter
ja
li
nny
ake
kompa
kan
t
erha
dapt
ema
n.

TUGASKEDUA

HUKUMADAT

Huk
uma
data
dal
ahs
ist
emhuk
umy
angdi
ken
alda
laml
i
ngk
unga
nke
hidupa
nsos
ial
diI
ndon
esi
a
da
nne
gar
a-n
ega
ral
ai
nny
a.Huk
uma
data
dal
ahhu
kuma
sli
ban
gsai
ndon
esi
a.Sumbe
rny
aada
lah
pe
rat
ura
n-pe
rat
ura
nhuk
umt
i
dakt
ert
ul
isy
angt
umbu
hda
nbe
rke
mba
ngda
ndi
per
taha
nka
n
de
nga
nke
sada
ranhuk
umma
sya
rak
atn
ya.
Kar
enape
rat
ura
n-pe
rat
ura
nin
iti
dakt
ert
ul
isda
n
t
umbuhk
emba
ng,
mak
ahuk
uma
datme
mil
i
kik
ema
mpua
nme
nye
sua
ika
ndi
r
ida
nel
ast
i
s.Se
lai
n
i
t
udi
ken
alpul
ama
sya
rak
athuk
uma
daty
ait
use
kel
ompokor
angy
angt
eri
katol
eht
ata
nan
huk
uma
dan
yas
eba
gai
war
gabe
rsa
mas
uat
upe
rse
kut
uanhuk
umk
are
nak
esa
maa
nte
mpa
t
t
i
ngga
lat
aua
tasda
sark
etur
una
n.

Da
lamhubun
gana
nta
raa
datde
nga
nhu
kum,
Sur
ojoWi
gnj
odi
pur
o,SH.
Men
gat
aka
n:"
Ti
dak
s
emuaa
datme
rupa
kanhuk
um.
Adabe
ber
apape
rbe
daa
nan
tar
aada
t-i
st
ia
datbi
asada
nhuk
um
a
dat
.Ha
nyaa
daty
angbe
rsa
nks
ime
mpu
nya
isi
f
ath
ukums
ert
ame
rupa
kanhuk
uma
dat
(
vol
l
enhov
el)
.Sa
nks
iny
aada
lahbe
rupar
eak
sida
rima
sya
rak
athuk
umy
angbe
rsa
ngk
uta
n.Re
aks
i
a
datma
sya
rak
athuk
umy
angbe
rsa
ngk
uta
nin
ida
lampe
lak
san
aan
yas
uda
hba
ran
gte
ntu
di
l
akuk
anol
ehpe
ngua
sama
sya
rak
athuk
umd
ima
ksud.
Pen
gua
sama
sya
rak
athuk
umy
ang
be
rsa
ngk
uta
nme
nja
tuhk
ans
ank
sin
yat
erh
ada
psi
pel
angga
rpe
rat
ura
nada
t,me
nja
tuhk
an
k
eput
usa
nhuk
uma
n."

Sumbe
r:
Pen
gan
tarda
naz
az-
aza
zhuk
uma
dat19
73:
6

1.
Suk
uDa
yakMua
lan
g(Ka
li
man
tanBa
rat
)

Ba
gis
ukud
aya
kmua
lan
gse
ti
appe
rma
sal
aha
nma
kape
nye
les
aia
nny
ade
nga
nhuk
uma
dat
.
Ka
ren
awa
rgat
ers
ebutpe
rca
yaba
hwahu
kuma
data
dal
ahpe
nye
les
aia
nma
sal
ahde
nga
nja
lan
t
erba
ikda
nma
sihme
mbe
rik
eadi
l
anda
lampe
nye
les
aia
nma
sal
ah.
Adabe
ber
apaj
eni
shuk
um
a
daty
angbe
rl
akupa
dama
sya
rak
ata
datda
yaka
taus
ubs
ukuda
yakdi
Kal
i
man
tanBa
rat
.Mul
ai
da
rihuk
uma
datpe
rka
win
an,
huk
uma
datb
uta
ng(
sel
i
ngk
uh/
zin
a)s
ampa
ihuk
uma
dat
pe
mbun
uha
n/pa
tin
yawa
.Tuj
uana
dan
yahuk
uma
data
dal
ahun
tukme
nga
turt
atat
ert
i
b
k
ehi
dupa
nbe
rma
sya
rak
at.
Dal
ama
datd
aya
khu
kuma
datme
rupa
kans
esua
tuy
angs
anga
t
a
str
al
.Ma
ka,
set
i
apa
dan
yape
lan
gga
rant
erh
ada
phuk
uma
datma
kaba
gipe
lan
gga
rdi
ken
aka
n
s
ank
sida
nwa
ji
bme
men
uhi
san
ksi
dal
ambe
ntukt
ai
l.
Tai
lada
lahs
atua
nun
tukme
nye
but
kan
s
ank
sia
datme
nur
utDa
yakMua
lan
g.Sa
lahs
atuhuk
uma
daty
angma
sihbe
rl
akuda
ridul
u
s
ampa
isa
ati
nia
dal
ahhuk
uma
datbut
ang,
huk
uma
datbut
angma
siht
erma
sukdi
ada
t
pe
rka
win
an.
Per
kawi
nana
dal
ahpe
nya
tua
nduai
nsa
nya
ngs
anga
tbe
rbe
das
ehi
nggaj
i
kaa
da
pe
ngi
ngk
ara
nan
tar
asua
mia
taui
st
ri
mak
adi
ken
aka
nhuk
uma
datbut
ang.

Sumbe
r:Ka
li
man
tana
datbut
angda
yakmua
lan
g/31Agus
tus2017.
KRe
dis
ice
takma
ret2013
2.
Suk
uAs
mat(
Papua
)

Suk
uas
mata
dal
ahs
ebua
hsuk
udi
Papu
a.Po
pul
asi
suk
uas
matt
erba
giduay
ait
ume
rek
aya
ng
t
i
ngga
ldi
pes
isi
rpa
nta
ida
nme
rek
aya
ngt
i
ngga
ldi
peda
lama
n.Ke
duapopul
asi
ini
sal
i
ngbe
rbe
da
s
atus
amal
ai
nda
lamha
lca
rahi
dup,
str
ukt
urs
osi
al
,da
nri
t
ual
.Adaba
nya
kpe
rte
nta
nga
ndi
a
nta
rade
saa
sma
t.y
angpa
li
ngme
nge
ri
kana
dal
ahc
aray
angdi
pak
ais
ukua
sma
tme
mbun
uh
mus
uhn
ya.
ket
i
kamus
uhbun
uh,
may
atn
yadi
bawa
kek
ampun
g,k
emudi
andi
pot
ongda
n
di
bagi
kank
epa
das
elur
uhpe
ndudukun
tukme
mak
anb
ers
ama
.me
rek
ame
nya
nyi
kanl
agu
k
ema
ti
anda
nme
men
gga
lke
pal
any
a.ot
akn
yadi
bun
gkusda
uns
agoda
ndi
pan
gga
ngk
emudi
an
di
mak
an.
sek
ara
ngbi
asa
nyadi
sat
uka
mpun
gdi
hun
iki
r
a-k
ir
a100s
ampa
i1000or
ang.
set
i
ap
k
ampun
gpun
yas
atur
uma
hbuj
angda
nba
nya
kruma
hke
lua
rga
.ruma
hbuj
angdi
pak
aiun
tuk
upa
car
aada
tda
nupa
car
ake
aga
maa
n.r
uma
hke
lua
rgadi
hun
iol
ehduas
ampa
iti
gak
elua
rga
,
y
angme
mpun
yai
kama
rma
ndi
danda
purs
end
ir
i.

Suk
uas
matme
rupa
kans
ukuy
angs
anga
tme
mpe
rha
ti
kann
asi
bge
ner
asi
pen
erus
nya
.Suk
u
a
sma
tak
anme
nja
gade
nga
nba
ikc
alo
nge
ner
asi
pen
erus
nyamul
aida
ris
aatma
sihdi
dal
am
k
andun
gans
angi
bua
garbi
sal
ahi
r
ked
uni
ade
nga
nse
lama
t.Pr
ose
sit
upunbe
rl
anj
uthi
ngga
s
angba
yil
ahi
r
.Ta
kla
mas
ete
lahl
ahi
r
,ke
lua
rgaa
kanme
nga
dak
anupa
car
ase
der
han
abe
rsa
ma
a
nggot
asuk
uya
ngl
ai
n.Upa
car
ain
iada
lahupa
car
ape
mot
onga
nta
lipus
arme
nggun
aka
n
s
embi
l
u,i
al
aha
laty
angt
erbua
tda
riba
mbuy
angd
ila
nja
rka
n..
ini
ada
lahbuk
tic
int
ada
nka
sih
s
aya
ngme
rek
ate
rha
dapge
ner
asi
pen
eru
sme
rek
a.Ad
atl
ai
nsuk
uas
mata
dal
ahs
ukua
sma
t
t
i
dakme
nge
nal
pen
gubur
anma
yator
angme
nin
gga
l.Me
rek
ame
nga
ngga
pke
mat
i
anbuk
anha
l
y
anga
lami
ah.
Mer
ekame
mpe
rca
yai
ora
ngt
ers
ebu
tme
nin
gga
len
tahk
are
nadi
bun
uha
tau
t
erk
enas
ihi
rj
aha
t.Or
anga
sma
tme
nun
juk
kank
ese
diha
nny
ade
nga
nme
nan
gisbe
rha
ri
-ha
ri
.
Ak
ant
eta
pi,
sema
kinbe
rja
lan
nyawa
ktuda
nada
nyabuda
yada
ril
uars
ukua
sma
tja
dime
nge
nal
pe
ngubur
anma
yat
,ak
ant
eta
pis
ukua
sma
tti
dakme
mpun
yai
pema
kama
numum.
Jadi
,me
rek
a
me
nguburs
esua
ike
ingi
nanme
rek
ada
nta
npan
isa
n.

Sumbe
r:Ma
kal
ahk
ebuda
yaa
nsuk
uas
mat
,
ins
ti
tuts
eni
Indon
esi
a

3.
Suk
uDa
ni

Huk
uma
daty
angdi
l
akuk
anol
ehSuk
uDa
nia
dal
ahme
mot
ongr
uas
-rua
sja
rij
i
kas
ala
hsa
tu
a
nggot
ake
lua
rga
nyame
nin
gga
ldun
ia.
Mak
nay
angt
ers
ir
atda
lamhuk
uma
dati
nia
dal
ahj
ar
i
me
rupa
kans
imbol
dar
ike
ruk
una
nda
nji
kak
ehi
l
ang
ans
ala
hsa
tun
yama
kat
anga
nti
daka
kan
be
rfun
gsi
sec
arama
ksi
mal
sepe
rti
sed
iak
ala
.Bi
asa
nya
,se
ora
ngs
ukuDa
niy
ang

s
uda
hme
nun
tas
kank
ewa
ji
ban
nyame
nja
lan
itr
adi
siNi
kiPa
lega
kanme
nya
nda
ngr
asaba
ngga
da
nle
bihdi
t
eri
madi
li
ngk
unga
nse
kit
arn
yas
eba
bte
lahme
lun
asi
keha
rus
ana
dati
st
ia
daty
ang
di
mil
i
kis
eba
gai
simbol
pil
uat
ask
epe
rgi
anor
angt
erk
asi
h.L
ainha
lny
ade
nga
nse
ora
ngSuk
uDa
ni
y
angme
nol
akda
nti
dakma
ume
ngor
ban
kanj
ar
i-
jar
i
nyaun
tukdi
pot
ong.
Mer
ekas
eca
rat
i
dak
l
angs
unga
kandi
hak
imi
ole
hsa
nks
isos
ial
dar
ima
sya
rak
ats
eki
t
arn
ya.
Kebe
rada
anme
rek
ati
dak
a
kandi
t
eri
mada
nla
mba
tla
una
kandi
kuc
il
kanol
ehs
esa
man
yas
eba
bdi
ni
l
aia
kanme
mba
wa
ba
nya
kmu
siba
hda
nbe
nca
naba
gik
ehi
dupa
nwa
rgas
ukuDa
niy
angl
ai
n.Tr
adi
sii
nime
rupa
kan
s
ebua
hke
nya
taa
nya
ngbe
radadi
bumi
Indon
esi
a,k
hus
usn
yat
ana
hPa
pua
.Buda
yai
nibe
git
u
di
ken
als
eba
gai
sua
tut
rage
didi
man
ase
seor
ang

me
rel
aka
nsa
tua
tauba
hka
nke
empa
tja
ri
nyadi
pot
ongs
eba
gai
per
wuj
uda
nra
sac
int
ake
pada
or
angy
angs
uda
hme
nin
gga
l.

Sumbe
r:j
urn
alk
omun
ika
sid
anme
diaVol
.
3No.
2fe
bru
ari
2019

4.
Suk
ute
ngge
r

Ke
hidupa
nada
tma
sya
rak
atTe
ngge
rti
dakl
epa
sda
ria
gamay
angme
rek
aan
ut.
Sebe
lumt
ahun
1973,
mas
ihbe
lumj
el
asa
gamay
angdi
anutma
sya
rak
atTe
ngge
rke
cua
lime
rek
ase
car
apa
tuh
me
lak
san
aka
nbe
rba
gai
upa
car
aada
t,
ant
aral
ai
n:Ka
ro,
Kas
odo,
Ent
as-
ent
as17,
Una
n-un
an,
dan
be
ber
apaupa
car
ala
inn
yay
angbe
rsi
f
att
radi
si
ona
l.Me
rek
ama
sihbe
lumme
lak
san
aka
niba
dah
a
gamas
eba
gai
man
adi
t
ent
uka
nol
eha
gama
-ag
amabe
sar
.Ma
sya
rak
atAda
tTe
ngge
r
me
mpun
yai
orga
nis
asi
sen
dir
iya
ngdi
pi
mpi
nol
ehPe
man
gkuAda
tda
npe
mba
ntu-
pemba
ntun
ya
di
sampi
ngKe
pal
aDe
sa(
Peme
ri
nt
ah)da
nme
mpun
yai
nor
mas
endi
r
ida
lam

me
nja
lan
kank
ehi
dupa
nbe
rma
sya
rak
ata
dat
nya
.Ke
pal
aada
tsuk
ute
ngge
rbi
asadi
sebut
"
Duk
un"
.Ma
sya
rak
ats
ukuTe
ngge
rsa
nga
tpe
rca
yada
nme
nghor
mat
iduk
undi
wil
aya
hme
rek
a
k
are
naduk
uns
anga
tbe
rpe
nga
ruhda
lamk
ehi
dupa
nma
sya
rak
atTe
ngge
r.Ma
sya
rak
att
engge
r
me
njun
jun
gti
nggi
nil
aipe
rsa
maa
n,de
mok
ras
i,da
nke
hidupa
nma
sya
rak
at,
sos
oks
eor
angduk
un
l
ebi
hdi
sega
nida
ripa
dape
mimpi
nadmi
ni
st
rat
i
f.Ma
sya
rak
att
engge
rme
mpun
yai
huk
ums
endi
r
i
di
l
uarhuk
umf
orma
lya
ngbe
rl
akuda
lamn
ega
ra.
Den
ganhuk
umt
ers
ebutme
rek
asuda
hbi
sa
me
nga
turda
nme
nge
nda
li
kanbe
rba
gipe
rso
ala
nda
lamk
ehi
dupa
nma
sya
rak
atn
ya.

Pa
daa
dati
st
ia
datMa
sya
rka
tTe
ngge
rjugat
erda
patk
ata
-ka
tamut
i
ara(
ses
ant
i
)se
baga
i
pe
doma
npe
mbe
ntuk
ans
ika
p,da
nsa
nga
tbe
rpe
nga
ruht
erha
dapc
ir
ike
pri
badi
anma
nus
iaa
nta
ra
l
ai
n:

Da
lama
data
daj
apama
ntr
ada
lama
gamaa
dapu
jama
ntr
a,
Tatt
wama
sia
rti
nyaa
kua
dal
ah
e
ngk
auda
nen
gka
uada
laha
ku,
Kal
auma
sihme
nta
hsa
maa
dil
,ka
laus
uda
hma
sakt
i
daka
da
ha
rga
;Ti
t
ilur
iar
ti
nyame
ner
usk
ana
dati
st
ia
datn
ene
kmoy
ang,
Mik
uldhuwurme
ndhe
mje
ro
a
rti
nyame
nghor
mat
ior
angt
ua;
Yenwi
san
apa
sari
l
angk
uma
ndha
ri
ge,
yenwi
san
ake
dhun
g
i
l
angba
nyun
e,y
enwi
sdon
yai
kidi
ar
ani
sagodhon
gke
lori
kuwi
ska
ten
ean
are
jan
eja
man
,ar
ti
nya
a
pabi
l
apa
sars
uda
hke
hil
anga
nge
man
ya,
apa
bil
ake
dhun
gke
hil
anga
nai
r
nya
,apa
bil
adun
ia

t
i
ngga
lse
leba
rda
unk
elor
,i
tupe
rta
ndak
ese
jah
ter
aans
uda
hme
nda
tan
g,da
nGe
nte
nkuwa
t
a
rti
nyas
ali
ngme
mba
ntu.
Sel
ai
nit
uma
siht
erda
patk
epe
rca
yaa
n

ba
hwat
ana
h“a
ngk
er”s
ehi
nggamun
cul
sik
apdi
l
ara
ngs
emba
ran
ganme
neba
ngpohon
,ke
cua
li
a
pabi
l
apohont
ers
ebutdi
angga
pme
ngga
nggul
i
ngk
unga
n.Hubun
ganma
nus
iade
nga
nal
am

di
wuj
udk
anda
lams
uat
usl
oga
nya
ngbe
rbun
yi“
teba
ngs
atut
ana
mdua
”,a
rti
nyaj
i
kama
sya
rak
at
me
neba
ngs
atupohon
,ma
kadi
aha
rusme
nan
ammi
ni
mal
duaPohony
angj
eni
sny
asa
ma.
“
Jan
gan
kan

me
ncur
i
,me
ngi
nj
akt
ana
hor
angl
ai
nsuda
hadahu
kuma
nny
a”.
Den
gank
atal
ai
nse
kec
ila
papun
pe
rbua
tanpe
lan
gga
randa
lams
ebua
hma
sya
rak
atk
esuk
uan
,ada
lahs
ebua
hpe
lan
gga
rany
ang
be
rak
iba
thuk
uml
uasba
giSuk
uTe
ngge
r.

Sumbe
r:J
urn
alpe
man
gkua
datSuk
uTe
ngge
rda
lamme
nja
lan
kans
ist
emhuk
uma
dat

TUGASKETI
GA

Ka
ida
hsos
ial
dimus
imWa
bahv
ir
usCov
id-
19

Vi
r
usc
oron
ame
nja
dit
opi
kte
rha
nga
tse
jakd
uape
kant
era
khi
rJa
nua
ri2020.
Vir
usi
nime
nda
dak
me
nja
dit
erorme
nge
ri
kanba
gima
sya
rak
atdun
ia,
ter
uta
mas
ete
lahme
ren
ggutn
yawar
atus
an
or
angha
nyada
lamwa
ktuduape
kan
.Sa
tuha
lya
ngpa
li
ngme
ngk
hawa
ti
rk
ana
dal
ahv
ir
usi
ni
t
erusme
nca
rima
ngs
a,s
eme
nta
raoba
tny
ahi
nggas
aati
nibe
lumdi
t
emuk
an.
Vir
usc
oron
aje
nis
ba
rumul
aime
nja
dipe
rha
ti
anma
sya
rak
atd
uni
ase
tel
ahpa
da20J
anua
ri2020.
vi
rusc
oron
a
me
rupa
kanj
eni
svi
r
usy
angdi
i
den
ti
fi
kas
ise
baga
ipe
nye
babpe
nya
kitpa
das
alur
anpe
rna
pas
an,
y
angpe
rta
mak
ali
ter
det
eks
imun
cul
diKo
taWuha
n,Ti
ongk
ok.
Vir
usi
nidi
ket
ahui
per
tamak
ali
mun
cul
dipa
sarhe
wanda
nma
kan
anl
autdi
Kot
aWu
han
.Di
l
apor
kank
emudi
anba
hwaba
nya
k
pa
sie
nya
ngme
nde
ri
tav
ir
usi
nida
nte
rny
atat
erk
aitde
nga
npa
sarhe
wanda
nma
kan
anl
aut
t
ers
ebut
.Or
angpe
rta
may
angj
at
uhs
aki
tak
iba
tvi
r
usi
nij
ugadi
ket
ahui
mer
upa
kanpa
ra
pe
daga
ngdi
pas
ari
t
u.Or
gan
isa
siKe
seha
tanDu
nia(
WHO)me
nye
but
kan
,vi
r
usc
oron
ate
lah
me
nye
bark
e18n
ega
ra.
Men
urutWHOj
uml
ahpe
nye
bar
ani
nit
el
ahme
nin
gka
tpe
rta
ngga
l30
J
anua
ri2020,
yan
gse
bel
umn
yaha
nya15n
ega
rabe
rta
mba
hti
gan
ega
ray
angme
lapor
kank
asus
v
ir
usi
niy
ait
uFi
nl
andi
a,I
ndi
ada
nFi
l
i
pin
a.Se
tal
aha
dan
yape
rny
ata
anda
riWHOme
nge
nai
waba
h
i
nidi
j
adi
kanda
rur
atgl
oba
l,di
indon
esi
amul
aibe
rmun
cul
ank
asuswa
rgan
ega
ray
angpos
it
if
t
erk
enav
ir
usc
oron
aya
ngbe
rjuml
ah2or
angda
riDe
pok
,Ja
waBa
raty
angdi
umumk
anpr
esi
den
j
okowi
pada2ma
ret2020.
Kar
ena2wa
rgad
epo
kte
rse
butbe
rhubun
gan(
kon
tak
)la
ngs
ung
de
nga
nWNAJ
epa
ngy
angda
tan
gkei
ndon
esi
a.2wa
rgat
ers
ebutdi
nya
tak
anpos
it
ifde
nga
n
ge
jal
aGe
jal
aCov
id-
19i
nipa
daumumn
yab
erupa
:

-De
mam38°
C

-Ba
tukk
eri
ng

-Se
sakn
afa
s

Pe
rke
mba
nga
nvi
r
usi
nidi
Indon
esi
asa
nga
tce
pats
eka
li
,sa
ati
nida
tay
angma
sukpa
da20Ma
ret
2020Gl
oba
l245.
484k
asusk
onf
i
rma
siI
ndon
esi
a

Or
angdi
per
i
ksa:
1.898

Pos
it
ifCOVI
D-19:
369

Se
mbuh(
Pos
it
ifCOVI
D-19):
17

Me
nin
gga
l(Pos
it
ifCOVI
D-19)
:32

Ne
gat
i
fCOVI
D-19:
1.570

Pr
ose
sPe
mer
i
ksa
an:
21

Mun
cul
nyav
ir
usc
oron
ain
isa
nga
tbe
rda
mpa
kpa
das
emuaha
lse
per
ti
e
kon
omi
,
pen
didi
kan
,pa
ri
wis
ata,
per
dag
ang
anda
nya
ngpa
li
ngut
amaa
dal
ahbi
dan
gke
seha
tan
.
Un
tuks
aati
nipe
mer
i
nta
hpus
atda
npe
mer
i
nta
hdi
dae
rah-
dae
rahme
mbe
rik
ebi
j
aka
nde
nga
n
me
li
bur
kans
emual
emba
gape
ndi
di
kanmul
aida
riSD,
SMP,
SMAda
nUn
ive
rsi
t
asy
anga
dadi
I
ndon
esi
a.Pe
mbe
laj
ar
ant
ers
ebuty
angbi
asa
nyab
ert
ata
pmuk
ame
nja
didi
gan
tide
nga
n
pe
mbe
laj
ar
ans
ist
emda
ri
ng(
onl
i
ne)a
taupe
mbe
laj
ar
anj
ar
akj
auh.
Peme
ri
nt
ahj
ugame
nghi
mba
u
un
tuks
elur
uhma
sya
rak
ata
garme
ngu
ran
gia
kti
f
it
asdi
lua
rruma
hda
nme
ngur
angi
kun
jun
gank
e
t
empa
t-t
empa
tra
mes
epe
rti
caf
e,
pas
ar,
dsb.
Hal
ini
dil
akuk
ana
garda
patme
nek
anpe
rl
uas
an
pe
nye
bar
anv
ir
usc
oron
adi
nega
rai
ni
.Ka
ren
asa
mpa
isa
ati
nipe
mer
i
nta
hbe
lumme
-l
ock
down
s
epe
rti
neg
aral
ai
nny
a.De
nga
nmun
cul
nyaha
lse
per
ti
ini
,da
patme
mun
cul
kank
aida
h-k
aida
h
s
osi
alpa
dadi
r
iki
t
aun
tukme
nja
gadi
r
ise
ndi
r
i.Ka
ida
hsos
ial
dal
amk
elua
rgas
ayas
ela
ludi
hi
mba
uun
tukme
nja
gak
ese
hat
anba
dand
anl
i
ngk
unga
n.Ya
ngda
patk
it
ala
kuk
anda
lam
me
li
ndun
gidi
r
ise
ndi
r
iada
lahde
nga
nca
ra:

-Ra
ji
n-
raj
i
ncuc
ita
nga
nde
nga
nsa
bun
!Ja
nga
nlupa
!Se
bel
umma
kan
,se
tel
ahda
rit
oi
le
t,s
ete
lah
me
mega
ngbi
nat
ang,
ata
use
tel
ahbe
rpe
rgi
an.

-Ke
ti
kaba
tuka
taube
rsi
nja
nga
nlupaun
tukme
nut
upmul
utda
nhi
dun
gka
mu,
ya.
Pak
ait
i
ssue
,
s
aput
anga
n,a
taul
i
pat
ans
iku.

-Hi
nda
rik
ont
akde
katde
nga
nor
angy
angme
nun
juk
kange
jal
aCov
id-
19

-Hi
nda
rik
erumun
an

-J
anga
nlu
paun
tukj
agaj
ar
akl
ebi
hda
ri1me
tera
nta
rka
muda
nor
ang-
ora
ngdi
sek
it
armu
(
soc
ial
dis
tan
cin
g)

Da
nYa
ngbi
sak
it
ala
kuk
anun
tukme
li
ndun
gior
ang-
ora
ngt
erde
kat
muda
riCov
id-
19,
yai
t
u:

-Sa
atk
amuba
tuka
taube
rsi
n,j
anga
nlupaun
tukme
nja
uhda
nme
nut
upmul
uts
ert
ahi
dun
g
k
amude
nga
nti
ssue
,sa
put
anga
n,a
taul
i
pat
ans
iku.

-Se
ger
ame
mbua
ngt
i
sua
tauma
ske
rya
ngt
el
ahk
amugun
aka
nket
empa
tsa
mpa
h.

-J
anga
nlu
paun
tukme
robe
kma
ske
rya
ngt
el
ahdi
gun
aka
nya
,un
tukme
nce
gahpe
nggun
aan
ul
angma
ske
r.

-J
anga
nlu
paun
tukme
ncuc
ita
nga
nmude
nga
nsa
buns
ete
lahba
tuka
taube
rsi
n.

-J
anga
nme
luda
hdi
semba
ran
gte
mpa
t

-Se
ger
ame
nghubun
giRuma
hSa
kitr
ujuk
anbi
l
aor
angt
erde
kat
mume
nga
lami
gej
al
aCov
id19

J
adi
unt
ukt
ema
n-t
ema
nja
nga
nlupaun
tuks
ela
lume
nja
gak
ebe
rsi
han
,ra
ji
nme
ncuc
ita
nga
n
s
eti
aps
ete
lahk
elua
rruma
h,k
ura
ngi
mak
ana
nat
aumi
numa
nkur
angbe
rgi
ziun
tukt
ubuh.
Jik
a
a
dat
anda
-ta
ndat
erk
enav
ir
usc
ovi
d-
19s
ege
rape
ri
ksa
kank
eruma
hsa
kitr
ujuk
ande
nga
n
s
ege
ra.

TUGASKEEMPAT

LEMBAGAKELUARGA

L
emba
gak
elua
rgaa
dal
ahs
ala
hsa
tuda
rima
cam-
mac
aml
emba
gas
osi
al
.Le
mba
gak
elua
rga
me
rupa
kanun
its
osi
aly
angt
erk
eci
lda
lamma
sya
rak
at.
Dal
ams
ebua
hke
lua
rgadi
at
urhubun
gan
a
nta
ran
ggot
ake
lua
rgas
ehi
nggas
eti
apa
nggo
tak
elua
rgame
mpun
yai
per
anda
nfun
gsi
mas
ing-
ma
sin
g.Te
rbe
ntuk
nyas
ebua
hke
lua
rgabe
ras
alda
ripe
rka
win
any
angs
ahme
nur
uta
gama
,ada
t,
da
npe
mer
i
nta
h.

Ci
r
i-
ci
ri
sebua
hle
mba
gak
elua
rga
:

 Me
rupa
kans
ebua
hun
its
osi
aly
angt
erbe
ntuka
tasa
dan
yahubun
ganda
rah,
ika
tan
pe
rka
win
an,
dana
dops
i.

 Me
rupa
kans
uat
uli
ngk
upy
angt
erd
ir
ida
ria
nggot
ake
lua
rgay
anghi
dupda
lams
atua
tap
a
taur
uma
hta
ngga
.

 Me
rupa
kans
atua
nsos
ial
yan
gbe
rko
mun
ika
sida
nbe
ri
nt
era
ksi
unt
ukme
nci
pt
aka
n
ma
sin
g-ma
sin
gpe
rank
elua
rga
.

Da
nse
kar
angs
ayaa
kanme
nje
las
kanl
emba
gak
elua
rgay
angbe
rja
landi
li
ngk
unga
nsa
ya.

Se
jar
ahbe
rdi
r
iny
ale
mba
gak
elua
rgas
ayay
ait
umul
ait
erba
ngunpa
dat
ahn1997.
Dimul
ai
de
nga
nak
adpe
rni
kaha
n.da
ndi
sit
ul
ahdi
mul
ai
nyal
emba
gak
elua
rga
.Se
tel
aha
dan
ya
pe
rni
kaha
n,t
erbe
ntuk
laht
uj
uanl
emba
gak
elu
argat
ers
ebuty
ait
u:Be
rtuj
uanun
tukme
ndi
r
ika
n
s
yar
i
’atAl
l
ahda
lams
ega
las
uat
upe
rma
sal
aha
nruma
hta
ngga
,un
tukme
wuj
udk
ans
ebua
h
k
ete
ntr
ama
nda
nke
ten
anga
nps
ikol
ogi
sdi
dal
amk
elu
arga
,un
tukme
wuj
udk
ans
unn
ah
Ra
sul
ul
l
ahSAWde
nga
nca
rame
lahi
r
kana
nak
-an
aks
hal
eh&s
hal
eha
hse
hin
ggauma
tma
nus
ia
me
ras
aba
nggade
nga
nke
hadi
r
ank
it
adi
dun
ia,
unt
ukme
men
uhi
sua
tuk
ebut
uha
nci
nt
aka
sih
a
nak
-an
ak,
unt
ukme
nja
gaf
i
tr
aha
naks
upa
yaa
nakt
i
dakme
lak
uka
nse
bua
hpe
nyi
mpa
nga
n.
F
asi
l
i
tasy
angdi
mil
i
kiun
tukme
wuj
udk
ans
ebua
htuj
uanmi
sal
nyaa
dal
ahha
rta
,te
mpa
tti
ngga
l,
k
enda
raa
nda
nla
ins
eba
gai
nya
.An
ggot
ake
lua
rga
nyat
erdi
r
ida
ria
yah,
ibu,
say
ada
nne
nek
.
Ak
ti
vi
ta
sya
ngdi
lak
uka
nol
ehs
eti
apk
elu
argai
t
ube
rbe
da-
beda
,mi
sal
nyaa
yahy
angbe
ker
jadi
pa
giha
ris
ampa
isor
eha
ri
,i
buda
nsa
yame
nge
rja
kanpe
ker
ja
anr
uma
h,n
ene
kbi
asa
nya
me
mba
ntuha
l-
hal
yan
gmuda
hsa
ja.
Tra
dis
iya
ngbe
rl
akudi
dal
aml
emba
gak
elua
rgai
nia
dal
ah
me
mbi
asa
kanbe
rsa
lama
nse
bel
umbe
per
gi
anj
auha
tauj
angk
awa
ktul
ama
,be
rl
akus
opa
n
k
epa
das
iapa
puny
angl
ebi
htua
,me
nar
uha
papunpa
dat
empa
tny
a,s
hol
at5wa
ktube
rja
ma’
ah
wa
ji
bdi
l
aks
ana
kan
.Pe
mik
ir
an/n
il
ai/a
jar
any
angdi
kemba
ngk
anda
lamk
elua
rgaa
dal
ah
k
ete
rbuk
aan
,komun
ika
sia
nta
ran
ggot
a,me
mupukr
asak
ejuj
ura
n,k
edi
si
pl
i
nan
.3k
aida
hsos
ial
y
angdi
ber
l
akuk
anda
laml
emba
gak
elu
argai
niy
ait
uka
ida
hke
sopa
nan
,ka
ida
hke
sus
il
aan
,ka
ida
h
k
epe
rca
yaa
nat
aua
gama
.