1

‫فرمول بندی مومنتوم برای سیستمی از ذرات‬

‫قوانین حرکت نیوتون‪:‬‬

‫قانون ‪ :1‬یک ذره در حالت ساکن باقی می ماند و یا به حرکت با سرعت ثابت خود در یک خط مستقیم ادامه‬
‫می دهد اگر هیچ نیرویی بر آن وارد نشود‪.‬‬

‫قانون ‪:2‬یک ذره که تحت تاثیر یک نیروی برآیند می باشد به گونه ای حرکت می کند که نرخ زمانی تغییر‬
‫مومنتوم خطی آن برابر با نیرو باشد‪.‬‬

‫‪dP‬‬
‫‪ F  dt  M a; P  M V‬‬ ‫‪ P‬بیانگر مومنتوم خطی می باشد‪.‬‬
‫قانون ‪ :3‬نیروها از اندرکنش ذرات به وجود می آیند و اینچنین نیروهایی بین دو ذره از نظر مقدار‬
‫برابرند و همچنین در جهت عکس هم و در یک راستا قرار دارند‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫‪F12   F21‬‬
‫‪1‬‬
 ‫فرض مهم نیوتون‪:‬‬

‫قوانین نیوتون تنها در فریم های اینرسی صادق هستند‪.‬‬

‫هنگامیکه یک ذره از فریم های اینرسی مختلف دیده می شود‪ ،‬نرخ زمانی تغییر مومنتوم‬
‫خطی باید یکسان باشد‪ .‬بنابراین مومنتوم خطی یک ذره که از فریم های اینرسی مختلف دیده‬
‫میشود‪ ،‬تنها در یک عدد ثابت با هم تفاوت دارند‪ .‬در نتیجه دو فریم اینرسی نهایتا با سرعت‬
‫ثابت نسبت به هم حرکت می کنند‪ .‬لذا یک فریم اینرسی یک فریم غیر شتاب دار است‪.‬‬

‫خالصه ‪ :‬در یک فریم اینرسی نمی توانیم شتاب و چرخش داشته باشیم‪.‬‬
 ‫بحثی راجع به قانون سوم نیوتون‬

F12   F21

2
F T ,2  Fext ,2  F21  M 2 a2/o  P2/ O

F T ,1  Fext ,1  F12  M 1 a1/o  P1/ O

1 Ptot  P1/ O  P2/ O

Ptot  P1/ O  P2/ O  Fext ,2  F21  Fext ,1  F12

 ‫بحثی راجع به قانون سوم نیوتون‬

F T ,2  Fext ,2  F21  M 2 a2/o  P2/ O

F T ,1  Fext ,1  F12  M 1 a1/o  P1/ O

PT  P1/ O  P2/ O

PT  P1/ O  P2/ O  Fext ,2  Fext ,1   Fext

dPT
PT    Fext
dt
 ‫بحثی راجع به قانون سوم نیوتون‬

‫‪dPT‬‬
‫‪PT ‬‬ ‫‪  Fext‬‬
‫‪dt‬‬

‫بنابراین قانون سوم نیوتون به ما می گوید که اگر سیستمی از ذرات داشته باشیم ‪ ،‬آنگاه‬
‫اگر برایند نیروهای خارجی وارد بر سیستم صفر باشد‪ ،‬مومنتوم خطی سیستم نیز تغییر‬
‫نخواهد کرد که به آن اصل پایستاری مومنتوم گویند‪.‬‬
 ‫مرکز جرم‬

n n
rG / O   m  ri / o mi
i 1 i 1

n n

r r
m1
m2
i/o mi i/o mi
G rG / O  i 1
n
 i 1

m
𝑟1Τ𝑜 𝑟2Τ𝑜
𝑟𝐺 Τ𝑜
MT
m3 i
i 1
𝑟3Τ𝑜
 ‫مرکز جرم‬

n n
rG / O   m  ri / o mi
i 1 i 1

n n
m1
m2
r i/o mi P i
rG / O  i 1
 rG / O  i 1
G MT MT
𝑟1Τ𝑜 𝑟2Τ𝑜
𝑟𝐺 Τ𝑜 m3
n
𝑟3Τ𝑜
M T rG / O   Pi  PT
i 1
 ‫مرکز جرم‬

n
M T rG / O   Pi  PT
i 1

dPT
m1
m2 PT    Fext
dt
G

M T rG / O   Fext
𝑟1Τ𝑜 𝑟2Τ𝑜
𝑟𝐺 Τ𝑜 m3

𝑟3Τ𝑜
 ‫مرکز جرم‬

1 ? n 1
m1
m2
M TVG / OVG / O   miVi / OVi/ O
2 i 1 2

G
𝑟1Τ𝑜 𝑟2Τ𝑜
𝑟𝐺 Τ𝑜 m3

𝑟3Τ𝑜
 ‫مختصات استوانه ای‬

‫‪B‬‬
‫‪Side view‬‬ ‫‪‬‬

‫‪A‬‬
 ‫مختصات استوانه ای‬

B
Top view

y rB / o rB / A

A

rA/ o
o x
 ‫مختصات استوانه ای‬

B
Top view

y rB / o rB / A

A

rA/ o rB / O  rA/ O  rB / A

O x
‫مختصات استوانه ای‬

rB / O  rA/ O  rB / A

 drB / A 
VB / O  VA/ O   
 dt  / O

 d 2 rB / A 
aB / O  aA/ O   2 
 dt / O
 ‫مختصات استوانه ای‬

B
Side view 
z kˆ
A

r rˆ
 ‫مختصات استوانه ای‬
rB / A  r rˆ  z kˆ
 d (r rˆ  z kˆ)  ˆ ˆ
VB / O  VA/ O     V  r ˆ
r  r ˆ
r  z k  z k
 dt
A/ O
 / O
drˆ  rˆ d ˆ

ˆ r̂  dˆ  ˆ d  rˆ 
ˆ r̂
ˆ r̂ 
drˆ d ˆ
drˆ
dˆ r̂
d
B ˆ  rˆ   ˆ
dt dt

dˆ ˆ d
A   rˆ    rˆ
dt dt
 ‫مختصات استوانه ای‬
 d (r rˆ  z kˆ) 
VB / O  VA/ O     VA/ O  r rˆ  r rˆ  z kˆ
 dt 
 / O

 d 2 rB / A   d (r rˆ  r rˆ  z kˆ) 
aB / O  aA/ O   2   aA/ O   

 dt / O  dt / O

aB / O  aA/ O  r rˆ  2r ˆ  r  ˆ  r  2 rˆ  z kˆ
 1 ‫مثال‬

Side view
 k̂

A
B
 ‫مختصات استوانه ای‬

‫ˆ‪‬‬
‫̂‪r‬‬

‫‪y‬‬
‫‪Top view‬‬

‫‪‬‬
‫‪O‬‬ ‫‪x‬‬
 ‫مختصات استوانه ای‬

VB / O  VA/ O  r rˆ  r rˆ  z kˆ  VA/ O  r rˆ  r ˆ  z kˆ

VB / O  r rˆ  r ˆ

aB / O  aA/ O  r r  2r   r    r  rˆ  z kˆ
ˆ ˆ ˆ 2

aB / O  2r  ˆ  r  2 rˆ
 ˆ
r̂

𝑇
FBD:

 F  m a   r  
F ˆ
r  F ˆ  m a rˆ  m a ˆ
r 

 r
F  T  m a r
  m r  2

 F  F  m a  2mr 
 2 ‫مثال‬

Side view
 k̂

A
B
 ‫مختصات استوانه ای‬

‫ˆ‪‬‬
‫̂‪r‬‬

‫‪y‬‬
‫‪Top view‬‬

‫‪‬‬
‫‪O‬‬ ‫‪x‬‬
 ˆ
r̂

𝑇
FBD:

  
aB / O  r  r  2 rˆ  2r  r  ˆ
 F  m a   r  
F ˆ
r  F ˆ  m a rˆ  m a ˆ
r 

 r
F  0  m a r
 m r  
r  2

 F  F  m a  m  2r  r  
 ˆ
r̂

𝑇
FBD:

  
aB / O  r  r  2 rˆ  2r  r  ˆ
 F  m a   r  
F ˆ
r  F ˆ  m a rˆ  m a ˆ
r 

 r
F  0  m a r
 m r  
r  2

 F  F  m a  m  2r  r  
 ‫مختصه های نرمال و مماسی‬

When the path along which a particle travels is known, then it is often
convenient to describe the motion using n and t coordinate axes which act
normal and tangent to the path, respectively.
‫مختصه های نرمال و مماسی‬
‫مختصه های نرمال و مماسی‬
‫مختصه های نرمال و مماسی‬
 Linear Impulse Momentum

dv
 ext F  m a = m
dt
 dt
   ext Fdt  m dv

  m dv  m  v 2  v1 
t2 v2
m
t1 ext
Fdt  v1


t2
mv1   ext
Fdt  mv 2
t1

if  ext
F  0  mv1  mv 2
 ‫مثال‬
y
v1x  0; v 2 x  ?
x
‫گشتاور و مومنتوم زاویه ای برای‬
‫یک ذره‬

‫‪hA/O  RA/O  PA/O‬‬

‫‪ dhA/O‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪   A/O‬‬
‫‪ dt‬‬ ‫‪‬‬
‫گشتاور و مومنتوم زاویه ای برای‬
‫یک دره‬

hA/B  RA/B  PA/O

 dhA/B 
 A/ B    v B /O  PA/O
 dt 
‫گشتاور و مومنتوم زاویه ای برای‬
‫یک دره‬
‫گشتاور و مومنتوم زاویه ای برای‬
‫یک دره‬
‫گشتاور و مومنتوم زاویه ای برای‬
‫یک دره‬
‫گشتاور و مومنتوم زاویه ای برای‬
‫یک دره‬
‫گشتاور و مومنتوم زاویه ای برای‬
‫یک دره‬
‫گشتاور و مومنتوم زاویه ای برای‬
‫یک دره‬
‫بدست آوردن معادالت حاکم بر حرکت ذرات‬

‫درجه آزادی )‪:(DOF‬‬

‫تعداد مختصه های الزم به منظور توصیف حرکت را درجات آزادی گویند‪.‬‬

‫‪DOF=6M+3m-C‬‬
y

x
A mass m1, attached to a string, is on top of a frictionless table. The mass is rotating about a
hole in the table through which the string passes. The initial rate of rotation is 𝛀and the
initial distance from mass m1 to the hole is lo . At the other end of the string, lying exactly
on the axis of rotation, is another mass, m2. Note that gravity acts and that the contact of
the string with the hole is without friction. a) Determine the number of degrees of freedom
for this problem. b) Find the equation(s) of motion. c) Based on initial conditions given will
the mass m1 begin moving inward or outward?
‫تعداد درجات آزادی؟‬
‫یافتن معادالت حاکم بر سیستم‪:‬‬
‫یافتن معادالت حاکم بر سیستم‪:‬‬
‫یافتن معادالت حاکم بر سیستم‪:‬‬
‫معادالت حاکم بر سیستم زیر را بیابید‪::‬‬
‫چه نیروهایی بر ‪ m1‬وارد می شود‪:‬‬
‫چه نیروهایی بر ‪ m2‬وارد می شود‪:‬‬