1. Define homeostasis. 2. Why does homeostasis need to maintain optimal conditions? 3.

List three
conditions that the body needs to maintain. 4. What do the two automatic response systems
involve? 5. Define stimuli. 6. List the receptor cells and state what stimulus they detect. 7. Name
the 3 coordination centres in the body and describe what each of them coordinates. 8. What is an
effector1. Define homeostasis. 2. Why does homeostasis need to maintain optimal conditions? 3.
List three conditions that the body needs to maintain. 4. What do the two automatic response
systems involve? 5. Define stimuli. 6. List the receptor cells and state what stimulus they detect. 7.
Name the 3 coordination centres in the body and describe what each of them coordinates. 8. What
is an effector

1. Berikan takrif homeostasis. (1m)

2. Nyatakan dua sebab mengapa homeostasis diperlukan oleh tubuh manusia? (2m)

3. Berikan tiga kepentingan homeostasis kepada manusia (3m)

3. Senaraikan tiga situasi di mana badan manusia perlukan tindakan homeostasis. (3m)

4. Lengkapkan jadual dibawah berdasarkan tindakbalas homeostasis yang dilakukan oleh

sistem organ berikut

Sistem Organ Tindakbalas Homeostasis

Paru-Paru Mengawal Atur pertukaran gas
Hati
Kulit
Ginjal
(3m)

1. Define homeostasis. The regulation of the internal conditions of a cell or organism to maintain
optimum conditions.
2. Why does homeostasis need to maintain optimal conditions? For enzyme action and all cell
functions.

3. List three conditions that the body needs to maintain. Blood glucose concentration, body
temperature and water levels.

4. What do the two automatic response systems involve? Nervous responses or chemical responses.
5. Define stimuli. Changes in the environment.

6. List the receptor cells and state what stimulus they detect. Eye (retina) - light, Ear – sound, Nose –
Chemicals in the air, Mouth (tongue) – chemicals in food, Skin - touch, pressure, pain and
temperature

1. Define homeostasis. The regulation of the internal conditions of a cell or organism to maintain
optimum conditions. 2. Why does homeostasis need to maintain optimal conditions? For enzyme
action and all cell functions. 3. List three conditions that the body needs to maintain. Blood glucose
concentration, body temperature and water levels. 4. What do the two automatic response systems
involve? Nervous responses or chemical responses. 5. Define stimuli. Changes in the environment. 6.
List the receptor cells and state what stimulus they detect. Eye (retina) - light, Ear – sound, Nose –
Chemicals in the air, Mouth (tongue) – chemicals in food, Skin - touch, pressure, pain and
temperature

7. Name the 3 coordination centres in the body and describe what each of them coordinates. Brain -
coordinates information from the receptor cells and send signals to the muscles and glands. Spinal
cord - Coordinates messages from the brain and receptor cells and coordinates reflexes. Pancreas -
coordinates the glucose levels in the blood. 8. What is an effector? A muscle or gland

1. Tentukan homeostasis. Pengawalseliaan keadaan dalaman sel atau organisma untuk mengekalkan
keadaan yang optimum. 2. Mengapakah homeostasis perlu mengekalkan keadaan yang optimum?
Untuk tindakan enzim dan semua fungsi sel. 3. Senaraikan tiga syarat yang diperlukan oleh badan.
Kepekatan glukosa darah, suhu badan dan paras air. 4. Apakah yang dimaksudkan dengan dua
sistem tindak balas automatik? Maklum balas saraf atau tindak balas kimia. 5. Tentukan rangsangan.
Perubahan dalam persekitaran. 6. Senaraikan sel-sel reseptor dan menyatakan apakah rangsangan
yang mereka dapati. Mata (retina) - cahaya, Telinga - bunyi, Hidung - Bahan kimia di udara, Mulut
(lidah) - bahan kimia dalam makanan, Kulit - sentuhan, tekanan, sakit dan suhu

7. Namakan 3 pusat koordinasi dalam tubuh dan terangkan apa yang mereka koordinasi. Otak -
menyelaraskan maklumat dari sel-sel reseptor dan menghantar isyarat kepada otot dan kelenjar. Tali
tulang belakang - Menyelaras mesej dari sel otak dan reseptor dan menyelaraskan refleks. Pankreas -
menyelaraskan tahap glukosa dalam darah. 8. Apa yang berkesan? Otot atau kelenjar7. Namakan 3
pusat koordinasi dalam tubuh dan terangkan apa yang mereka koordinasi. Otak - menyelaraskan
maklumat dari sel-sel reseptor dan menghantar isyarat kepada otot dan kelenjar. Tali tulang
belakang - Menyelaras mesej dari sel otak dan reseptor dan menyelaraskan refleks. Pankreas -
menyelaraskan tahap glukosa dalam darah. 8. Apa yang berkesan? Otot atau kelenjar
Akibat daripada perubahan kecil julat ini, hal ini akan menimbulkan masalah kepada organisma
yang sentiasa berada dalam persekitaran luar yang tidak tentu dan cara hidup yang kurang
sihat. Maka , untuk mengadaptasi kepada perubahan ini, organ-organ tertentu dalam badan
organisma berfungsi untuk mengimbangi, mengawal, menstabilkan, menyesuaikan, dan
mengekalkan persekitaran dalam supaya berada dalam keadaan yang stabil untuk sel-sel terus
hidup dan berfungsi secara optimum.
Antara kepentingannya ialah:

 Memboleh organisma mengadaptasi kepada persekitaran luar yang mempunyai julat dan
habitat yang lebih luas.
 Menyediakan keadaan dalaman (persekitaran dinamik dalam badan organisma) yang stabil
supaya sel-sel dapat menjalankan hidup dengan cekap.
 Membolehkan kadar metabolisma dikawal dengan cekap pada bila-bila masa.
 Boleh enzim-enzim menjalan fungsinya dengan optimum.

Homeostasis
Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Jump to navigationJump to search

Imej terma tentang tarantula berdarah sejuk pada tangan manusia berdarah panas

Homeostasis dirujuk sebagai pengekalan atau mekanisma kawal atur

persekitaran dinamik dalaman (badan organisma) yang malar. Homeostasis merupakan salah
satu konsep yang paling penting dalam biologi. Bidang fisiologi boleh mengklasifkasikan
mekanisma homeostasis kawalatur dalaman organisma. Gerak balas homeostasis berlaku pada
setiap organisma.
Terdapat 2 jenis pemalar atau keadaan mantap dalam homeostasis iaitu

1. Sistem tertutup - Keseimbangan statik

o Dimana keadaan dalam yang tidak berubah seperti botol tertutup.
2. Sistem terbuka - Keseimbangan dinamik
o Dimana keadaan dalam yang malar walaupun sistem ini terus berubah contohnya
seperti sebuah kolam di dasar air terjun.
Organisma mempunyai 2 persekitaran iaitu:

1. Persekitaran luar iaitu persekitaran yang mengelilingi organisma secara keseluruhan.

Organisma akan hidup secara berkongsi dengan organisma-organisma(biosis) dan
objek-objek yang bukan hidupan(abiosis).
2. Persekitaran dalam iaitu persekitaran dinamik dalam badan manusia yang terdiri
daripada bendalir yang mengelilingi komuniti sel-sel yang membentuk badan.
Biosis ialah komponen hidupan iaitu meliputi semua organisma hidupan.Contoh komponen
biosis ialah:

 Manusia
 Tumbuhan
 Haiwan
Abiosis ialah komponen bukan hidupan seperti:
  Suhu
 Nilai pH
 Keamatan cahaya
 Kelembapan
 Topografi
 Iklim

Isi kandungan

 1Perubahan persekitaran
 2Faktor yang perlu dikawal
 3Kepentingan Homeostasis
 4Mekanisme Homeostasis
 5Proses Pengosmokawalaturan dalam Badan Manusia
o 5.1Air kencing
 6Kawalan Suhu Badan Manusia
o 6.1Pengawalan suhu dengan kaedah fizikal
o 6.2Pengawalan suhu dengan kaedah metabolik
 7Rujukan

Perubahan persekitaran[sunting | sunting sumber]

Perubahan kecil dalam persekitaran dinamik dalam badan boleh

menyebabkan sel-sel mati.Contoh-contoh yang akan menyebabkan sel-sel mati

walaupun dalam julat kecil ialah seperti:

 Dehidrasi - Kurang air

 Zat makanan yang kurang
 Sisa toksik dikumpul dalam badan
 Suhu berubah dengan mendadak

Faktor yang perlu dikawal[sunting | sunting sumber]

Setiap faktor-faktor mempunyai julat-julat tertentu yang boleh mempengaruhi persekitaran
dinamik. Contoh beberapa faktor dalam bendalir yang perlu dikawal atur julatnya:

 pH - 7.3pH - 7.4pH, berbeza dengan salur alimentari julat pH adalah berbeza-beza pada
tempat tertentu.
 Suhu - 37oC - 39oC
 Glukosa - 4.4 - 5.5 mmol/dm3
 Urea - 3.3 - 6.6 mmol/dm3

Kepentingan Homeostasis[sunting | sunting sumber]

Akibat daripada perubahan kecil julat ini, hal ini akan menimbulkan masalah kepada organisma
yang sentiasa berada dalam persekitaran luar yang tidak tentu dan cara hidup yang kurang
sihat. Maka , untuk mengadaptasi kepada perubahan ini, organ-organ tertentu dalam badan
organisma berfungsi untuk mengimbangi, mengawal, menstabilkan, menyesuaikan, dan
mengekalkan persekitaran dalam supaya berada dalam keadaan yang stabil untuk sel-sel terus
hidup dan berfungsi secara optimum.
Antara kepentingannya ialah:

 Memboleh organisma mengadaptasi kepada persekitaran luar yang mempunyai julat dan
habitat yang lebih luas.
 Menyediakan keadaan dalaman (persekitaran dinamik dalam badan organisma) yang stabil
supaya sel-sel dapat menjalankan hidup dengan cekap.
 Membolehkan kadar metabolisma dikawal dengan cekap pada bila-bila masa.
 Boleh enzim-enzim menjalan fungsinya dengan optimum.

Mekanisme Homeostasis[sunting | sunting sumber]

Mekanisme ini dikawal oleh otak terutama hipotalamus. Hipotalamus terangsang akan
merangsang koordinasi badan.Proses ini akan berterusan sehingga persekitaran dinamik dalam
badan akan berada pada julat yang normal.
2 koordinasi badan yang terlibat ialah:

1. Kordinasi Kimia - Seperti Hormon

2. Kordinasi Saraf - Seperti Impuls saraf
Antara proses-proses yang terlibat ialah:

1. Suap balik positif - Contoh deman, badan akan bertambah panas untuk
membunuh bakteria dan virus.
2. Suap balik negatif - Contoh keadaan panas, badan akan dikawalatur untuk
mengurangkan haba daripada badan.
Contoh homeostasis yang ringkas ialah

 Apabila cuaca panas, sistem kulit akan bertindak balas dengan mengeluarkan peluh melalui
kelenjar peluh pada epidermis kulit untuk mencegah suhu darah daripada meningkat. Salur
darah pula akan mengembang untuk mengeluarkan haba ke persekitaran dan hal ini kadang
kala menyebabkan kulit berwarna merah.
 Apabila aras glukosa dalam darah telah habis atau berkurangan daripada julat tertentu,
glukagon akan dirangsang oleh pankreas untuk menukarkan glikogen kepada glukosa
supaya dapat digunakan sebagai tenaga untuk tindakan otot.
Antara organ-organ yang terlibat dalam kawalatur homeostasis ialah:

 Hati
 Ginjal
 Kulit

Proses Pengosmokawalaturan dalam Badan

Manusia[sunting | sunting sumber]
Ginjal adalah organ yang terlibat dalam proses pengosmokawalaturan. Dalam penghasilan air
kencing, jumlah air yang diserap semula di liku Henle menimbulkan dua kemungkinan iaitu:

1. Apabila lebih garam dalam badan dan kurang air

2. Apabila kurang garam dalam badan dan lebih air
Apabila aras garam lebih dari julat normal, darah menjadi pekat, atau dalam kata lainnya, kurang
air dalam badan. Hal ini membawa kepada peningkatan tekanan osmosis darah
dan osmoreseptor pada hipotalamus akan terangsang. Seterusnya kelenjar pituitari akan
dirangsang lebih aktif untuk merembeskan hormon ADH (antidiuresis) untuk meningkatkan
ketelapan tubul ginjal terhadap air manakala kelenjar [[adrenal](hormon aldosteron) akan kurang
dirangsang. Maka lebih banyak air diserap dan kurang ion natrium dan ion kalsium diserap
semula masuk dalam badan sehingga tekanan osmosis darah akan turun. Proses ini akan
berulang sehingga tekanan osmosis darah turun pada julat normal.
Apabila aras garam rendah dari julat normal dalam badan dan banyak air dalam badan,
tekanan osmosis darah akan menurun. Osmoreseptor pada hipotalamus akan terangsang dan
menghantar impuls kepada kelenjar pituitari. Kelenjar ini menjadi kurang dirangsang untuk
merembeskan hormon ADH (antidiuresis) untuk mengurangkan ketelapan tubul ginjal terhadap
air manakala kelenjar adrenal(hormon aldosteron) akan dirangsang dengan lebih aktif sehingga
kurang air diserap dan kurang natrium dan kalsium diserap semula masuk dalam badan.
Tekanan osmosis darah akan naik dan proses ini akan berulang sehingga tekanan osmosis
darah meningkat pada julat normal.
Fungsi hormon antidiuresis ialah:

 Merangsang penyerapan semula air pada tubul ginjal - Menambah ketelapan tubul ginjal
terhadap air.
Fungsi hormon aldosteron ialah:

 Mengekalkan keseimbangan ion natrium dan ion kalsium dalam darah - Penyerapan ion
kalsium dan ion natrium pada tubul ginjal.
 Memelihara keseimbangan air dan garam dalam darah
Air yang tidak diserap masuk semula dalam badan akan keluar sebagai air kencing.
Air kencing[sunting | sunting sumber]
Proses pembentukan air kencing terdiri daripada 3 proses iaitu:

1. Proses Ultraturasan
2. Proses Penyerapan Semula
3. Proses Pembuangan Air Kencing
Diantara bahan beracun yang disalur keluar ialah:

 Urea
 Asid urik
 Ammonia
 Dadah - Contoh steroid
Diantara kandungan air kencing ialah:

 Air
 Urea
 Asid Urik
 Ammonia
 Natrium
 Klorida
 Fosfat

Kawalan Suhu Badan Manusia[sunting | sunting sumber]

Terdapat 2 kaedah pengawal suhu badan iaitu:

1. kaedah fizikal
2. Kaedah metabolik
Semua kaedah untuk mengawal suhu badan adalah dengan bantuan koordinasi badan.
Pengawalan suhu dengan kaedah fizikal[sunting | sunting sumber]
Kaedah ini dikenali sebagai kaedah fizikal kerana kawalaturan lebih kepada penggunaan otot-
otot badan dan secara fizikal. Diantara kemungkinan yang akan berlaku ialah:

1. Suhu badan tinggi melebihi julat yang normal

2. Suhu badan rendah melebihi julat yang normal
Apabila suhu badan tinggi, termoreseptor akan mengesan suhu pada kulit lalu menghantar
impuls kepada otak iaitu hipotalamus yang berfungsi sebagai termostat mengesan suhu darah
yang melaluinya. Mekanisme pembetulan akan diarah atau dirangsang oleh hipotalamus dengan
menggunakan koordinasi badan.

 Mekanisme pembetulan apabila suhu badan tinggi ialah:

1. Pemvasodilatan - Salur darah mengembang untuk berdekatan dengan kulit (iaitu

persekitaran luar) yang membolehkan haba dibebaskan keluar.
2. Bulu kulit dicondongkan - Mengurangkan udara daripada terperangkap pada kulit supaya
haba mudah dibebaskan kerana udara adalah penebat haba yang baik.Bulu kulit dikawal
oleh otot erektor.
3. Lebih darah pada kulit (Kulit kelihatan merah) - Memudahkan haba daripada darah
terbebas keluar melalui proses sinaran.
4. Berpeluh - Air peluh yang dirembes oleh kelenjar peluh mempunyai haba pendam tentu
yang tinggi dapat menyerap haba yang tinggi dan terbebas ke persekitran apabila air
peluh mengewap.
Haiwan seperti anjing dan kucing tidak mempunyai kelenjar peluh kecuali di tapak kaki mereka.
Oleh itu, anjing akan menjelirkan lidahnya manakala kucing akan menjilat bulunya supaya suhu
badan mereka berkurangan.
Apabila suhu badan rendah, perkara yang sama berlaku, di mana termoreseptor menghantar
impuls kepada hipotalamus. Perbezaannya adalah bagaimana hipotalamus bertindak untuk
meningkatkan suhu badan ke julat yang normal.

 Mekanisme pembetulan apabila suhu badan rendah ialah:

1. Pemvasocerutan - Salur darah mengecut untuk menjauhi kulit. Dengan ini haba kurang
dibebaskan ke persekitaran.
2. Bulu kulit ditegakkan - Udara akan terperangkap dicelah-celah bulu roma dan bertindak
sebagai 'selimut' supaya haba sukar dibebaskan kerana udara adalah penebat haba
yang baik.
3. Kurang darah pada kulit (Kulit kurang kelihatan kemerahanan atau pucat) - Kurang
mengalami proses sinaran untuk mengurangkan haba daripada terbebas keluar ke
persekitaran.
4. Kurang berpeluh - Apabila kurang air peluh dirembeskan oleh kelenjar peluh maka haba
kurang dibebaskan melalui pengewapan air peluh.
Pengawalan suhu dengan kaedah metabolik[sunting | sunting sumber]
Kaedah ini dikenali sebagai kaedah metabolik kerana kawalaturan lebih kepada penggunaan
kimia badan daripada secara fizikal walaupun terdapat kawalaturan yang melibatkan otot-otot.
Kawalan ini melibat peranan:

 Otot rangka
 Kelenjar adrenal
 Kelenjar tiroid
Dalam keadaan sejuk, hipotalamus akan mengawal otot rangka
untuk mengecut dan mengendur secara aktif. Hal ini akan menyebabkan
seseorang mengigil dan meningkatkan suhu badan. Dalam masa yang sama, kelenjar adrenal
akan merembeskan hormon adrenalina dan noradrenalina manakala kelenjar tiroid akan
merembeskan hormon tiroksina, semua hormon ini bertujuan untuk meningkatkan suhu badan
dengan cara meningkatkan metabolisme badan.
Dalam keadaan panas, aktiviti otot rangka akan berkurangan, begitu juga dengan perembesan
hormon-hormon tertentu oleh kelenjar adrenal dan kelenjar tiroid akan berkurangan.
Hormon adrenalina dan noradrenalina bertindak dengan:

1. Meningkatkan kadar denyutan jantung dan kadar pernafasan.

2. Meningkatkan tekanan darah
3. Meningkatkan metabolisme badan
4. Meningkatkan aras gula darah dengan merangsang penukaran glikogen kepada glukosa.

Rujukan[sunting | sunting sumber]

 Kursus Sains Fajar Bakti (Penerbit Fajar Bakti) (008974-T) - 1999 - Biologi STPM Jilid 1 oleh
Peter Chen terjemahan oleh Liew Shee Leong dan Lim Peng Lai - ISDN 967-65-0658-3
 SASBADI (139288-X) - 2004 - Master Studi Sasbadi SPM Biologi Tingkatan 4 dan 5 oleh
Mah Chee Wai, Dr.Tina Lim Swee Kim, dan Nazar Shaarani - ISDN 983-59-2090-7
 'K' Publishing (144639) - 2004 - KBSM Biologi Tingkatan 5 oleh Zolkofli bin Awang, Nurul
Uyun binti Abdullah, Norma binti Ismail, Fathiah binti Mansoor, dan Mohd. Nazri bin Md.
Saad - ISDN 983-852-379-8

TINGKATAN 1 BAB 3 : KOORDINASI DAN GERAK BALAS

(a) Apakah maksud Homeostasis ?
- Maksud homeostasis ialah proses yang mengekalkan keseimbangan faktor
fizikal dan faktor kimia di dalam persekitaran tubuh supaya dapat
mengekalkan kemandirian sel.
(b) Berikan 3 contoh faktor fizikal di dalam badan manusia ?
i. Tekanan darah ii. Tekanan osmotik
iii. Suhu badan
(c) Berikan 3 contoh faktor kimia di dalam badan manusia ?
i. Aras gula dan garam ii. Tekanan separa oksigen iii. Tekanan separa karbon
dioksida
(d) Apakah organ yang terlibat di dalam proses homeostasis dan nyatakan
fungsi.
i. Paru-paru☑️untuk mengawal atur pertukaran gas
ii. Hati☑️Mengawal atur aras gula dalam darah
iii. Usus☑️Membekalkan air dan zat terlarut
iv. Kulit ( pentermokawalaturan )☑️Mengawal pertukaran haba
v. Jantung ☑️ Menyediakan tekanan yang sesuai untuk mengepam darah ke
seluruh badan
vi. Ginjal ( Pengomokawalaturan ) ☑️ Mengawal atur aras garam mineral dan
air
(e) Apakah kawalan homeostasis yang penting dalam badan manusia ?
i. Kawal atur kandungan air💧
ii. Kawal atur suhu badan 🔥